σοδειά τχ.1 by ΣΟΔΕΙΑ

τεύχος 1ο

2009 µβριος Οκτώβρι

ος-∆εκέ

ΔΙΑΝΈΜΕΤΑΙ ΧΩΡΊΣ ΑΝΤΊΤΙΜΟ

π ρ ό σ ωπα Α λέ κ ο ς Πα ν α γ ο ύ λης

γ ρ ά φ ε ι η Ν . Η λ ι ο π ο ύ λ ο υ σ ε λ . 1 9 - 23

α φ ι έ ρ ωµα E d g a r A l l an Po e σ ε λ . 7-8 επιµέλεια-µετάφραση από την ποιήτρια Μαρία Ροδοπούλου

περιοδικό

Περιεχόµενα

πρώτο τεύχος

σοδειά

σελ. 3B5 Θέατρο Τότα Σακελλαρίου

Εκδοτική Οµάδα ∆ηµήτρης ∆ικαίος Μαρία Ροδοπούλου Ματθαίος Ματθαιάδης Μπατίστας Μαλαµατένιος

σελ. 6 Καλλιτεχνικές Εκδηλώσεις σελ. 7B8 Αφιέρωµα στον Edgar Allan Poe

υπεύθυνη ύλης Μ. Ροδοπούλου

σχεδιασµός - σελιδοποίηση τεύχους ∆ηµ. ∆ικαίος λογότυπο Περιοδικού & γραφιστική υποστήριξη Άννα Στράνη

σελ. 9B11 στο νέο µουσείο της Ακρόπολης B άρθρο σελ. 12B13 Πενθεσίλεια µια ιστορία αγάπης

εξώφυλλο - οπισθόφυλλο Βάγγη Χατζησταµάτη

συντακτική οµάδα τεύχους Άννα Κανατά, Άννα Καροπούλου, Βάγγη Χατζησταµάτη, Γιάννης Ρηγόπουλος, Γιάννης Σκληβανιώτης, Γιάννης Τόλιας, Γωγώ Πακτίτη, ∆ηµήτρης ∆ικαίος, Έκτωρ Πανταζής, Ελένη Μαυρογονάτου, Ζιζάνιο, Κατερίνα Κατσίρη, Λάκης Θλιµµένος, Μαρία Νικολάου, Μαρία Ροδοπούλου, Ματθαίος Ματθαιάδης, Νίκη Ηλιοπούλου, Στέλλα. Ο. Λιάτου, Μπατίστας Μαλαµατένιος, Τάκης Τσαντήλας. Επικοινωνία sodeia@ymail.com tel. 694.717.600.5

Εκτύπωση η “σοδειά” τυπώθηκε στην ΕΣΚΑΛΙΝΑ ΜΟΝ Ε.Π.Ε. 3ο χλµ Κορωπίου Βάρης, Κορωπί τ.κ. 19400 tel. 210.60.222.42

σελ. 14B16 Για τόπους & ανθρώπους σελ. 16B17 Τα Μ.Μ.Ε. της µωβ φράουλας σελ. 17B18 Φερετροποιείο η Ανάµνηση σελ. 19B23 Πρόσωπα Αλέκος Παναγούλης σελ. 24B25 Άννα Κανατά σελ. 26B30 ποιητικός Λόγος σελ. 31 Ζιzάνιο

ΤΌΤΑ ΣΑΚΕΛΛΑΡΊΟΥ

Οκτώβριος B ∆εκέµβριος 2009

η Σκηνοθέτης του θεάτρου της Μαύρης Σφαίρας

Το σπίτι τ η ς Μ π ε ρ ν ά ν τ α Α λ µ π α

Ένα από τα όνειρα µου ήταν να παρακολουθήσω µια θεατρική πρόβα και αυτό έγινε µέσα από την τυχαία κι ευτυχή γνωριµία µε την κυρία ΈφηΚαλογεροπούλου. Όταν της εξέφρασα την επιθυµία µου σκεφτόµουν ότι ήταν αδύνατον να γίνει κάτι τέτοιο µε τον τρόπο βέβαια που φανταζόµουν , δηλαδή µια οποιαδήποτε τυχαία πρόβα. Αυτό που ήθελα να βιώσω ήταν η ένταση της επανάληψης το λάθος στην έκφραση η αναζήτηση του ρόλου η βαθιά κατάδυση στο µυαλό του συγγραφέα και η ταύτιση µε την οπτική του σκηνοθέτη . Αυτό ήθελα να δω . Πάρα όλα αυτά όµως όταν ήρθε η πρόσκληση για την Γενική Πρόβα οφείλω να οµολογήσω πως και µε αυτό εκπληρωνόταν το όνειρό µου . Μακριά από τα Θεατρικά δρώµενα και πράγµατα που σηµαίνει πως δεν πάω και πολύ. Σχεδόν ποτέ δηλαδή αν κι εκεί φαίνεται η αξία του Ηθοποιού η του Καλλιτέχνη γενικότερα δεν µε τράβηξε ποτέ κάποια παράσταση δεν ήµουν ώριµος να παρακολουθήσω . Να µην πολυλογώ λοιπόν απλά µε αυτά ήθελα να καταλάβετε πως δεν είµαι ειδικός ούτε στην θεατρολογία ούτε ο κατάλληλος να ασκήσει κριτική, ένας απλός θεατής είµαι κι έτσι τα µεταφέρω µέσα από το βλέµµα του ανυποψίαστου. Το Παλιό Καταφύγιο του Πολέµου , η υποβλητική ατµόσφαιρα , το σκηνικό και γενικά όλη η στενότητα του χώρου δεν σε αφήνουν λεπτό να ανασάνεις, από την ώρα που θα πατήσεις το τελευταίο σκαλί στο φουαγιέ σε κυκλώνει και σε σκεπάζει η ανάµνηση των χνώτων των ανθρώπων που πριν δεκαετίες µάζευαν την αγωνία τους εκεί . Έπειτα διασχίζεις την σκηνή και αναγκαστικά φοράς το πανωφόρι της υπόθεσης θέλεις δεν θέλεις, είναι τόσο γλυκιά αυτή η αγκαλιά της υποδοχής του δωµατίου που και αγενής ναείσαι θα το φορέσεις.Έπειτα σκαρφαλώνεις χιλιοστό χιλιοστό µε τα λόγια καθώς τα πρόσωπα είναι τόσο κοντά σου, µυρίζεις, νιώθεις χαϊδεύεις το κάθε βλέµµα, σου έρχεται όλη η ένταση , σου

Bernarda: No. ¡Yo no! Pepe: irás corriendo vivo por lo oscuro de las alamedas, pero otro día caerás. ¡Descolgarla! ¡Mi hija ha muerto virgen! Llevadla a su cuarto y vestirla como si fuera doncella. ¡Nadie dirá nada! ¡Ella ha muerto virgen! Avisad que al amanecer den dos clamores las campanas. Martirio: Dichosa ella mil veces que lo pudo tener. Bernarda: Y no quiero llantos. La muerte hay que mirarla cara a cara. ¡Silencio! (A otra hija.) ¡A callar he dicho! (A otra hija.) Las lágrimas cuando estés sola. ¡Nos hundiremos todas en un mar de luto! Ella, la hija menor de Bernarda Alba, ha muerto virgen. ¿Me habéis oído? ¡Silencio, silencio he dicho! ¡Silencio! Día viernes 19 de junio, 1936. Η τελευταία γραφή του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα

µεταδίδουν αυτές οι γυναίκες τον πόνο τους την αγωνία και το χαστούκι ακόµη έως και το τράβηγµα του µαλλιού στα δικά σου µαλλιά θα νοιώσεις. Το κλάµα ο σπαραγµός ο έρωτας ,όλα θα φωλιάσουν µέχρι την εκπυρσοκρότηση και το χειροκρότηµα ! Τι άλλο να πω συγκλονίστηκα, έκλαψα, δέχτηκα τα πάντα από αυτό το σπίτι, από το τρίψιµο του ποτηριού µέχρι τον άνεµο της Ανδαλουσίας ! Αυτά ένοιωσα τον Μάιο παρακολουθώντας την παράσταση η οποία γέννησε και την επιθυµία να γνωρίσω την ∆ηµιουργό αυτών των συναισθηµάτων Την σκηνοθέτιδα , την οδηγό στα µονοπάτια της εξιλέωσης και εξύψωσης µέσα από ένα θεατρικό έργο του οποίου η απόδοση ,για εµένα καθαρά ,είναι Κορυφαία, την ∆ασκάλα ,Μητέρα θα τολµούσα όχι µόνο στο έργο αλλά και στην πράξη , καθώς η αγάπη της για αυτό που κάνει είναι εµφανής και µεταδίδεται άµεσα Μετά το πέρας της παραστάσεως ο µόνος τρόπος που είχα να την ευχαριστήσω ήταν µια αγκαλιά , ήταν δε τόσο µεγάλη αυτή η ανάγκη έκφρασης που ακόµη κι όταν την εξέφρασα συνέχισα να είµαι ταραγµένος και µάλιστα περισσότερο , αφού , µε αυτόν τον τρόπο , έλαβα και την ζεστασιά του Ανθρώπου . Μια επιθυµία , ναι µια έντονη επιθυµία είναι αρκετή να ξεπεράσεις πολλές φορές φραγµούς και ψυχικές εντάσεις καθώς και κάποιες φορές έχει εφαρµογή το κάθε εµπόδιο για καλό .

ακριβώς όπως τον θυµόµουν από την παράσταση . Εκεί την συνάντησα, εκεί είναι στην ουσία το σπίτι της ο χώρος της , υπάρχει ένα κοµµάτι της που αιωρείται στον χώρο αυτό της διδασκαλίας . Η ενέργεια που σου προκαλεί εν τέλει δεν είναι τυχαία Το παλιό καταφύγιο χτισµένο σε µια από τις πρώτες πολυκατοικίες των Εξαρχείων µε ένα κάρµα καλλιτεχνικό µιας και έχει στεγάσει καλλιτεχνικά εργαστήρια και µια σχολή χορού στο παρελθόν, ήταν µοιραίο να γίνει ο χώρος έκφρασης της. Της µίλησε όπως της µιλούν και τα έργα που ανεβάζει σε συνδυασµό πάντα αρκετών πραγµάτων όπως το εκάστοτε δυναµικό που διαθέτει µιας και πάντα υπάρχει η επιθυµία για την απόδοση

κάποιου έργου , είναι αυτή η επιθυµία που φωλιάζει σε κάθε ψυχή που µπορεί να νοιώσει και να δει πίσω από τα µαύρα στίγµατα του συγγραφέα στο λευκό χαρτί και , όχι δεν είναι µόνο µια καθαρά υποκειµενική µατιά Εδώ εµπεριέχεται και η γνώση στο σύνολο της. Έργο της, από τα πιο δύσκολα , να γίνει ο συνδετικός κρίκος ανάµεσα στον Ηθοποιό , εκφραστή, «Άγγελο µαντατοφόρο» -όπως είπε- τον συγγραφέα και τον θεατή . Και το καταφέρνει . Το πάθος είναι έντονο στο βλέµµα στην κίνηση σε όλα ένα πάθος το οποίο δεν κυριαρχεί αλλά έχει έναν υγιή καθοδηγητικό ρόλο . Η πορεία της Τότας Σακελλαρίου στον χρόνο και τον Θεατρικό χώρο καθορίσθηκε θα έλεγα από την αγάπη του πατέρα της για το Θέατρο αλλά και την Τέχνη γενικότερα, συνεχίσθηκε µε την µαθητεία και αποφοίτηση του Θεάτρου Τέχνης του Κάρολου Κουν και διαγράφει πλέον την δική της τροχιά καθώς υπό την διδασκαλία της στο δικό της Θεατρικό εργαστήρι βλασταίνουν τα άνθη της δραµατουργίας . ∆ίνοντας περισσότερο έµφαση στην ύπαρξη και την αµεσότητα παρά στην εµπορικότητα και µένοντας πιστή στην αρ-

Καλησπέρα, θα ήθελα πολύ να σας συναντήσω και να σας γνωρίσω από κοντά Η φωνή στην άλλη άκρη των κυµάτων, ζεστή και µε προσιτή ηρεµία κάνει την ταραχή µου ακόµη µεγαλύτερη . Βεβαίως πότε θα σε βόλευε ; … Με µια αναβολή και περίσσευµα προσµονής το ορίσαµε για Κυριακή πρωί Ευελπιστούσα Μοναστηράκι , πρότεινε τον χώρο της όπου και δεν αρνήθηκα. Αναρωτιέµαι τι να γράψω, πώς να ξεκινήσω . Πώς θα µπορούσα να χαρακτηρίσω και να εκφράσω όλα αυτά που έλαβα από την συνάντησή µου µε την Τότα Σακελλαρίου . Ποιήτρια θα την χαρακτήριζα σήµερα . Ποιήτρια , ναι γιατί δεν είναι ποιητής µόνο αυτός που γράφει σε ένα χαρτί. Είναι κι αυτός που µπορεί και νοιώθει αλλά και µεταδίδει αυτό που ένοιωσε . Τον κραδασµό, το συναίσθηµα ενός συγγραφέα . Ο υποβλητικός χώρος του Θεάτρου της ήταν

Οκτώβριος B ∆εκέµβριος 2009

χική ιδέα της δραµατικής τέχνης δεν µπορείς παρά να µην ρωτήσεις και πολλά προσωπικά, έτσι µένεις σε ότι σε οδηγεί ο αυθόρµητος λόγος. Η συζήτηση µε έναν τέτοιο άνθρωπο µοιραία δεν µπορεί να κρατήσει µια συγκεκριµένη φόρµα ούτε και να αποτυπωθεί µε λέξεις καθώς τα µονοπάτια πάντα έχουν διακλαδώσεις. Περπατάς από το ένα θέµα στο άλλο µε κύριο συστατικό την αγάπη για την δουλειά, για την οµάδα, για το έργο της ολόκληρο . Η πορεία της δύσκολη καθότι και η ίδια δηλώνει έξω από κυκλώµατα και επιγραφές , δίνοντας της την ευχέρεια να ακολουθήσει ακριβώς αυτό που αισθάνεται. Με κόστος φυσικά, µιας και τα πάντα κοστολογούνται . Ακριβή η Ελευθέρια της έκφρασης , ακριβή η Τέχνη ω ναι ακριβή η ίδια η ζωή τελικά , - αν θέλεις να λέγεσαι Άνθρωπος - για να χρησιµοποιήσω µια έκφραση του αείµνηστου Λειβαδίτη . Κατάδυση στο εσωτερικό χαρακτήρισε τον ρόλο κάποια στιγµή , ελεγχόµενη , κατάδυση έκανα κι εγώ συναντώντας την , αντιµετωπίζοντας τα δικά µου θηρία και φραγµούς , κατάδυση όµως καλείται να κάνει κι ο θεατής που θα παρακολουθήσει την Θεατρική παράσταση η οποία θα ξανανέβει στα µέσα του Οκτώβρη.

από τον Ματθαίο Ματθαιάδη

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ µετάφραση : Νίκος Γκάτσος σκηνοθεσία : Τότα Σακελλαρίου σκηνικά –κοστούµια :Ισµήνη Καρυωτάκη βοηθοί σκηνοθέτη : Βασίλης Αφεντούλης Εφη Καλογεροπούλου Γιώργος Μάρδας φωτισµοί : Τότα Σακελλαρίου φωτογραφίες : Στεφανος Μασούρας µουσική επιµέλεια : Τότα Σακελλαρίου Παίζουν : Τότα Σακελλαρίου,Αννα Μέγα, Εύη Σιδέρη, Σοφία Γκάτση, Καρολίνα Μωρέτη, Μαργαρίτα Λιάκου,Ράνια Σκέρτσου, Αθηνά Μαθιουδάκη,,Μαρία Κακούρου,Στέλλα Βασίλα,Μαρίτα Λώλη, Κάντιω Ηλιοπούλου.

«Το σπίτι της Μπερνάρντα Αλµπα» το τελευταίο θεατρικό έργο του ισπανού ποιητή Federico Garcia Lorca παρουσιάζεται από το θέατρο ΜΑΥΡΗ ΣΦΑΙΡΑ σε µετάφραση Νίκου Γκάτσου , σκηνοθεσία Τότας Σακελλαρίου,και σκηνικά- κοστούµια Ισµήνης Καρυωτάκη. Το εργο περιγράφεται από τον ίδιο τον ποιητή ως «δράµα ανδαλουσιανού ερωτισµού» µε φόντο την σκληρή ζωή των γυναικών στα ορεινά χωριά της Ισπανίας. Ο underground χώρος του θεάτρου-εργαστηρίου Μαύρη Σφαίρα λειτουργούσε ως καταφύγιο πολέµου στην διάρκεια της γερµανικής κατοχής και διαµορφώθηκε το 2002 σε µικρό θέατρο 25 µόλις θέσεων αφήνοντας ανέπαφα τα αρχιτεκτονικά του χαρακτηριστικά.

ΘΕΑΤΡΟ ΜΑΥΡΗ ΣΦΑΙΡΑ 2000 Ερευνητική δουλειά πάνω στην "δίκη" του Φ.Κάφκα. 2001-2002 Κατάσταση 1(Ρεµπώ-Σάρτρ-Μπέκετ) Κεκλεισµένων των θυρών του Ζάν Πώλ Σάρτρ 2003 Ερευνητική δουλειά πάνω στην" Έρηµη Χώρα "του ΕΛΙΟΤ 2004-2006 "ΛΕΟΝΤΕΙΟΣ και ΛΕΝΑ" του Μπίχνερ. 2008 Έναρξη προβών για "το σπίτι της Μπερνάντα Αλµπα" του Λόρκα. 7/5/2009 Έναρξη παραστάσεων στο "σπίτι της Μπερνάντα Αλµπα"

Το θέατρο ΜΑΥΡΗ ΣΦΑΙΡΑ δεν είναι επιχορηγούµενο .,Ιδρύθηκε από την Τότα Σακελλαρίου απόφοιτο του θεάτρου Τέχνης .Πλαισιώνεται από οµάδα συνεργατών θεατρολόγων και ηθοποιών και λειτουργεί από το 1993 σαν εργαστήριο Υποκριτικής και από το 2000 και σαν θεατρικός χώρος. ΘΕΑΤΡΟ ΜΑΥΡΗ ΣΦΑΙΡΑ ΖΩΟ∆ΟΧΟΥ ΠΗΓΗΣ 48-ΕΞΑΡΧΕΙΑ

Μουσική Μ ουσικ ή ΘΘέέ ατα τ ρροο Ε ι κ α σ τιτ ι κ ά Καλλιτεχνικές Εκδηλώσεις

"Από της ζωής τα µέρη χάθηκαν οι ποιητές"

επιµέλεια Μ.Ροδοπούλου - Μ.Ματθαιάδης

Από 7 Οκτωβρίου * Τετάρτη 20:00, Πέµπτη Σάββατο 21:14 &Κυριακή 20:00 Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν, υπόγειο, Πεσµπαζόγλου 5, Αθήνα. Το µουσικοθεατρικό ρεσιτάλ της Κάτιας Γέρου, µε τίτλο "Από της ζωής τα µέρη χάθηκαν οι ποιητές" επαναλαµβάνεται για δεύτερη χρονιά, στο Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν.

"Η Απόδραση" στο θέατρο του Νέου Κόσµου

Μετά την πετυχηµένη πορεία της, η παράσταση "Η Απόδραση" της οµάδας Άλογοι παρουσιάζεται για άλλη µια χρονιά στο Θέατρο του Νέου Κόσµου µε ανανεωµένο cast ηθοποιών.

Απο 11/10/2009 Έως 5/1/2010

Hot 'n Funky... µε το James Taylor Quartet

ΘΑΝΑΣΗΣ ΓΚΑΪΦΥΛΛΙΑΣ & ΛΗ∆Α ΧΑΛΚΙΑ∆ΑΚΗ

2-8 Οκτωβρίου Half Note Jazz Club (210 9213310), Τριβωνιανού 17, Μετς, Αθήνα Το γνωστό συγκρότηµα της acid jazz James Taylor Quartet έρχεται στην Αθήνα για δύο εµφανίσεις σε funky ρυθµούς .

Παρασκευή 23 Οκτωβρίου στη µουσική σκηνή ΄΄Σαράι΄΄

Ο Θανάσης Γκαϊφύλλιας και η Λήδα Χαλκιαδάκη, πιστοί ταξιδευτές του καλού τραγουδιού, συνεχίζουν µία "ατέλειωτη εκδροµή" κι έναν "ηλεκτρικό αποσπερίτη" να φωτίζει... µε δικά τους τραγούδια, αλλά και ροκ έντεχνα και ισπανόφωνα...

Έκθεση στο Μουσείο Ηρακλειδών Εκθεση του Maurits Cornelis Escher µε τίτλο "Από το Προσχέδιο στο Αριστούργηµα", διοργανώνουν οι ιδρυτές του Μουσείου Ηρακλειδών, Παύλος και Αννα - Μπελίντα Φυρού. Από 10/10/2009 εως 15/11/2009

Μαζί τους οι µουσικοί: Άλκηστη Ραυτοπούλου: Μουσική επιµέλεια, πιάνο Φώτης Μυλωνάς: φλάουτο, κιθάρα, µπάσσο, φωνή Σωκράτης Γανιάρης: τύµπανα

Θεσσαλονίκη

Μουσική σκηνή Σαράι: Γρ.Λαµπράκη 23-Κατσιµίδη(Θεσσαλονίκη) τηλ.:2310943833 και 6946348851

Οκτώβριος B ∆εκέµβριος 2009

G A R

O E

σοδειά Ο

Έντγκαρ Άλαν Πόε, αµερικανός συγγραφέας, ποιητής και

κριτικός, 1849

γεννήθηκε στην Βοστώνη το 1809 και απεβίωσε το το

στην

Βαλτιµόρη.

Θεωρείται

ένας

απο

τους

κύριους

αντιπρόσωπους του αµερικάνικου ροµαντισµού όπως επίσης και πρωτοπόρος για την εξέλιξη της φανταστικής λογοτεχνίας. Ο Πόε, ένας ιδιαίτερα χαρισµατικός ποιητής µε εξαιρετική φαντασία, µέσα από τις λέξεις του αποκαλύπτει το σκοτάδι που κατατρέχει την ανθρώπινη ψυχή. Εξύµνησε µε το ίδιο πάθος τον Έρωτα αλλά και τον Θάνατο. Και αυτή του η ιδιότητα είναι που τον τοποθέτησε στο

H ποίηση είναι η ρυθµική ∆ηµιουργία της Οµορφιάς µε Λέξεις

Πάνθεον των Ποιητών.

G A R

O E

Η Λίµνη

Όνειρο µέσα στο Όνειρο

Ήταν η µοίρα στα νιάτα µου γραµµένη να λαχταρώ ένα µόνο σηµείο απ’όλη την γη που δεν θα µπορούσα λιγότερο να τ’ αγαπώ Τόσο γητεύτρα ήταν η µοναξιά της άγριας λίµνης µε βράχια µαύρα και πεύκα ψηλά που δέσποζαν τριγύρω

Ένα φιλί στο µέτωπο σου αφήνω Και καθώς φεύγω µακριά άσε µε τούτο να οµολογήσω Δεν είχες άδικο όταν είπες πως τις µέρες µου στα όνειρα σπατάλησα Όµως αν η ελπίδα έχει πετάξει µέσα στην νύχτα ή στην µέρα µέσα σε οπτασία ή στο Καθόλου είναι λιγότερη η φυγή της; Ότι φαίνεται ή ότι φαινόµαστε δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα όνειρο µέσα στ’ όνειρο

αλλά όταν η Νύχτα έριχνε πάνω της το πέπλο, όπως στην φύση όλη, και µια κρυφή ανάσα του αγέρα διάβαινε µουρµουρίζοντας µελωδίες τότε – αχ τότε αφουγκραζόµουν τον τρόµο της µοναχικής λίµνης

Στέκοµαι στην κραυγή µιας όχθης πληγωµένης Και στα χέρια µου κρατώ χρυσαφένιας άµµους κόκκους Πόσο λίγοι κι όµως πως ξεφεύγουν από τα δάχτυλα στο βυθό ενώ κλαίω ενώ κλαίω!

Όµως ο τρόµος δεν ήταν φόβος παρά µια τρεµάµενη απόλαυση

Μια αίσθηση που ούτε τα πλούτη µπορούν να αγγίξουν ή να την ορίσουν µήτε η αγάπη συγκρίνεται µαζί της ακόµα και αν είναι η δική σου

Ω Θεέ µου Δεν µπορώ σφιχτά να τις κρατήσω; Ω Θεέ µου Έναν µόνο από το ανελέητο κύµα να γλυτώσω

Θάνατος κρυβόταν στο φαρµακερό της κύµα και στον βυθό της ένας τάφος ταιριαστός για εκείνον που λύτρωση στην φαντασία του την σκοτεινή ζητούσε που θα έκανε την µοναχική ψυχή του έναν Παράδεισο να βρει στης λίµνης τα σκοτάδια

Τελικά, Όλα όσα φαίνονται ή όλα όσα φαινόµαστε είναι ένα όνειρο µέσα στ’ όνειρο

Ε π ι µ έ λ ε ι α – Μ ε τ ά φ ρα ση Κ ε ι µ έ ν ω ν : Μα ρία Ροδοπούλ ου

Στο νέο µουσείο της Ακρόπολης

Οκτώβριος B ∆εκέµβριος 2009

Σ αν επισκέπτης µ ε κ ά π ο ι ε ς α ι σ θ η τ ι κ έ ς α ν η σ υ χ ί ε ς , δ ι ά β η κ α τ η π ό ρ τ α

του νέου αρχιτεκτονήµατος που στεγάζει το µαρµαρένιο κόσµο της Ακρόπολις και του Π α ρ θ ε ν ώ ν α . Κ ρ ί σ ε ι ς γ ι α τ ο κ τ ί σ µ α έ χ ο υ ν α ν α φ ε ρ θ ε ί

πολλές και θεωρώ ότι µία ακόµα δεν θα εξυπηρετούσε τίποτα. Ας πούµε µόνο µε τον τρόπο τ ο υ Ε γ γ ο ν ό π ο υ λ ο υ « Τ ι ζ η τ ά σ τ η ν Α κ ρ ό π ο λ η τ ο υ π ε B ρωκεάνιον "Αι Άλπε ι ς " ω ς ε ξ ο κ ε ί λ α ς Ε λ β ε τ ό ς ; » κ α ι α ς δ ε χ τ ο ύ µ ε τ ο " ο γ έB γονε γέγονε". Το γ ε γ ο ν ό ς ό τ ι π ο τ έ π λ έ ο ν η Γ λ α υ κ ώ π ι ς , ο ι Κ ό ρ ε ς κ α ι ο ι Ιππείς δεν θα νοιώ B σουν ποτέ πια τη θαλπωρή του πατριB κού σπιτιού, µε την µετοίκισή τους σ’' ένα αντισηπτικό περιβάλλον,

ας

προκαλέσει τουλάB χιστο µερικές εφιB κτές παρεµβάσεις, ώστε οι µέτοικοι να έχουν

καλύτερη

οπτική επαφή µε το γενέθλιο τόπο από τη µια, κι ένα πιο εν α ρ µ ο ν ι σ µ έ ν ο π ε ρ ι β ά λ λ ο ν τ α χ ώ ρ ο . Α ς µ η υ π ε ρ κ ε ρ αB στούν από το θαυµ α σ µ ό τ ο υ µ ε γ ά λ ο υ π λ ή θ ο υ ς , γ ι α τ α µ ο ν τ έ ρ ν α υ λ ι κ ά και οπτικά τρικ, που ά φ θ ο ν α π ρ ο σ φ έ ρ ε ι τ ο κ τ ί σ µ α , κ ι α ς ε ξ α ν θ ρ ω π ι σ τ ε ί η γύρω του απαράδε κ τ η κ α τ ά σ τ α σ η . Σ ε β α σ τ ή η ε υ α ι σ θ η σ ί α γ ι τ α δ υ ο ν ε οB κλασικά κτήρια της ∆ιον. Αρεοπαγίτου, αλλά ας προβληµατιστούν οι αντι B δρώντες

στην

κατεδάφισή

τους.

τρισχιλιετής

πανανθρώπινης

εµβέλειας ιστορία της περιοχής, δεν µπορεί να παρεµποδίζεται στην εναρµόνισή της, πρ ο ς τ ο ν π ε ρ ι β ά λ λ ο ν τ α χ ώ ρ ο , α π ό α υ τ ά , τ α α ξ ι ό λ ο γ α µεν δείγµατα του ν ε ο κ λ α σ ι κ ι σ µ ο ύ , α λ λ ά µ ό ν ο α ρ χ ι τ ε κ τ ο ν ι κ ο ύ ε ν δ ι α φ έ B ροντ ος. Οι ουτοπίε ς π ε ρ ί µ ε τ α κ ί ν η σ η ς τ ο υ ς σ ε ά λ λ ο σ η µ ε ί ο , ε κ τ ό ς τ ο υ ότι δ εν υποδεικνύε τ α ι τ ο σ η µ ε ί ο ε π α ν α τ ο π ο θ έ τ η σ ή ς τ ο υ ς , φ ο β ά µ α ι ό τ ι

θα αναβάλει επ' αόριστο τη κατεδάφισή τους. Εκτός από τα δύο νεοκλαB σικά καλό θα είναι να απαλλοτριωθούν τα κτίσµατα, µιας ευρείας περιο B χής, πίσω και δίπλα από το κτίσµα, ώστε να διορθωθεί από τη µια, η ασχήµια αποπνικτικ ή ς σ υ ν ύ π α ρ ξ η ς , τ ο υ Σ α ρ ά v κ α ι τ η ς κ α λ ύ β α ς τ ο υ Κ α ρ αB γκιόζη, κι απ' την άλ λ η , ν α δ ο θ ε ί η π ε ρ ι ο χ ή , ό π ο υ τ ο π ο θ ε τ ο ύ ν τ α ι τ ο ι ε ρ ό του Κόδρου, το «επ ί Π α λ λ α δ ί ω δ ι κ α σ τ ή ρ ι ο ν » , τ ο ε ν « λ ί µ ν α ι ς ∆ ι ο ν ύ σ ι ο ν » , η Παλαίστρα του Ταυ ρ έ α , κ . λ . π . , σ τ η ν α ρ χ α ι ο λ ο γ ι κ ή σ κ α π ά ν η . Όταν απαλλαγεί κανείς από τις πρώτες εξωτερικές εντυπώσεις του χώρου, τον απορροφά η γοητεία των µοναδικών σε ωραιότητα και πλστιB κότητα γλυπτών κα ι α ν ά γ λ υ φ ω ν . Ο ι γ ρ α µ µ έ ς κ α ι ο δ ι α κ ο σ µ η τ ι κ ό ς π λ ο ύB τος των κεραµικών . Η ι δ ι α ι τ ε ρ ό τ η τ α τ ω ν π ή λ ι ν ων κ α ι χ ά λ κ ι ν ω ν ε ι δ ω λ ί ω ν . Πραγµατοποιείται το απραγµατοποίητο. Να πάλουν καρδιές µέσα σε µάρµαρα. Πώς να προB σπεράσεις

το

ανάB

γλυφο της σκεπτόµενης Αθηνάς; Τη τρυφερή Πε B πλοφόρο,τη µικροκαµωB µένη µε το απλό δωρικό πέπλο της, που της χάB ρισε και τ' όνοµα. Τη Κόρη της Λιόν, µε τα λοξά µάτια και το περιB στέρι που κρατά µπροστά στο στήθος της; Τη "Χιώτισσα" που διατηρεί πολλά από τα χρώµατα της εσθήτος της; Τη Κόρη

µε το καταπληκτικό

στις πτυχές του ιµάτιο και τα ένθετα από γυαλί µάτια, έργο του ΑντόB νορα; Τη Κόρη µε τ α α µ υ γ δ α λ ω τ ά µ ά τ ι α τ η Κ ό ρη τ ο υ Ε υ θ ύ δ ι κ ο υ ; τ η Κ ό ρ η µ ε τ α µ ά τ ι α τ η ς Σ φ ί γ γ α ς ; Ό λ ε ς τ ι ς κ ό ρ ε ς , α π ό η λ ι ό χ τ ι σ τ ο Π α ρ ι α ν ό µ ά ρB µαρο οι περισσότερες, χωρίς να νοιώσεις ότι εξαφανίστηκαν τα δυόµιση χιλιάδες χρόνια κα ι π α ρ α κ ο λ ο υ θ ε ί ς κ α ι σ υ , µ α ζ ί µ ε τ ο υ ς ά λ λ ο υ ς Α θ η ν α ί B ους τη ποµπή των Π α ν α θ η ν α ί ω ν ; Τ ι ς Κ ό ρ ε ς ν α σ υ ν ο δ ε ύ ο υ ν τ ο ά ρ µ α µ ε το χρυσοποίκιλτο πέπλο της Αθηνάς, στο δρόµο από τον Κεραµεικό στον Παρθενώνα; Π ώ ς ν α µ η κ α θ η λ ω θ ε ί ς µ π ρ ο σ τ ά σ τ ο υ ς Ι π π ε ί ς κ α ι τ ο υ ς Ίππους, στο άγαλµα τ ο υ Μ ο σ χ ο φ ό ρ ο υ ; Σ ε τ ι ν α π ρ ω τ ο α ν α φ έ ρ ε ι ς , τ ι ν α πρωτοθαυµάσεις; Τ ο ν α α ν α φ ε ρ θ ε ί ς σ ύ ν τ ο µ α σ τ ι ς Ζ ω φ ό ρ ο υ ς κ α ι τ ι ς Μ ε B τώπες, θα ήταν ο λ ό γ ο ς α σ ε β ή ς κ α ι θ α µ ε ί ω ν ε τ ο µ ε γ α λ ε ί ο τ ο υ ς . Εύχεσαι να τα δε ι ο ε π ι σ κ έ π τ η ς σ τ η π ρ α γ µ α τ ι κ ή τ ο υ ς δ ι ά σ τ α σ η , π έ ρ α

Οκτώβριος B ∆εκέµβριος 2009

από τη τύφλα της α γ ο ρ α ί α ς ε θ ν ο λ α τ ρ ι κ ή ς ο π τ ι κ ή ς . Τ ο ε π ι κ α λ ο ύ µ ε ν ο σ υB νεχώς "είναι δικά µας", τα υποβαθµίζει. Είναι του

τόπου τούτου, εδώ

είναι η πατρίδα του ς , κ α ι η ε π α ν α φ ο ρ ά , ό σ ω ν λ ε η λ α τ ή θ η κ α ν σ τ ο τ ό π ο τους, µε κάθε τρόπο, είναι απαραίτητη και αναγκαία. Αλλά ανήκουν σ' όλο τον κόσµο. Εκείνο που θα πρέπει να µας προβληµατίζει είναι, το κατά πόσο αυτά τα α ρ ι σ τ ο υ ρ γ ή µ α τ α έ π α ι ξ α ν τ ο ν κ α θ ο ρ ι σ τ ι κ ό ρ ό λ ο π ο υ θα µπορούσαν, στην παραγωγή πολιτισµού, µε κάθε µορφή τέχνης, στους κατοίκους τη ς π α τ ρ ί δ α ς τ ο υ ς . Κ α ι β έ β α ι α δ ε ν µ ι λ ά µ ε γ ι α µ ι µ ή σ ε ι ς και αντιγραφές, αλ λ ά γ ι α γ ε ν ε σ ι ο υ ρ γ ό α ι τ ί α , σ τ η ν α ν ά π τ υ ξ η τ ο υ π ο λ ι τ ιB σµού µας, µε βάσει τ η ν ε ξ έ λ ι ξ η τ η ς ζ ω ή ς , τ η ς α ισ θ η τ ι κ ή ς π ο υ α υ τ ή π ρ ο ω B θεί, από τις συνεχείς αλλαγές τρόπου σκέψης και ερεθισµάτων, από τον συνεχώς µεταβαλλ ό µ ε ν ο κ α ι π έ ρ α α π ό τ ο ν κ α θ ΄ η µ ά ς κ ό σ µ ο . ∆ ύ σ κ ο λ ο να διατυπώσεις, για τ α π α ρ α π ά ν ω , ε κ τ ό ς π ε ρ ι πτ ώ σ ε ω ν , θ ε τ ι κ ό λ ό γ ο . Γ ι α την πολιτισµική και πολιτιστική µας ανέλιξη σε επίπεδα αντίστοιχα άλλων ευρωπαvκών χωρών , π ο υ µ έ σ α α π ό τ η ν π α ρ ε χ ό µ ε ν η π α ι δ ε ί α , ε ν έ τ α ξ α ν το κλασσικό ελλην ι κ ό π ν ε ύ µ α , σ α ν β ά σ η τ ω ν ου µ α ν ι σ τ ι κ ώ ν τ ο υ ς ε π ι σ τ η B µών. Έτσι αυτά τα α ρ ι σ τ ο υ ρ γ ή µ α τ α , ό π ω ς κ α ι η φ ι λ ο σ ο φ ί α κ α ι η τ ρ α γ ωB δία, διαµόρφωσαν σχολές, σκέψης και αισθητικής στον υπόλοιπο κόσµο. Και στις πιο δύσκολα ανιχνεύσιµες περιπτώσεις, όπως τον σουρεαλισµό, τον δωδεκαφθογγισµό, τον ελεύθερο στίχο, το σύγχρονο θέατρο κ.λ.π*., το γονίδιο αυτών των επιτεύξεων του πολιτισµού της αρχαίας κλαB σικής εποχής, είναι καθοριστικά παρόν. Εδώ παραµείναµε στο στείρο επίπεδο της αρχαιο λ α τ ρ ί α ς , τ ο υ σ υ ν τ α κ τ ι κ ο ύ µ ε ρ ι κ ώ ν π α ρ α γ ρ ά φ ω ν α ρ B χαίων κειµένων και τ η ν ε κ φ ώ ν η σ η κ ο ύ φ ι ω ν λ ό γ ω ν π ε ρ ί τ η ς τ ύ χ η ς ν α ε ίB µαστε απόγονοι και κληρονόµοι του κλέους των αρχαίων προγόνων. Κλείνοντας θα ήθε λ α ν α ε π ι σ η µ ά ν ω τ ο π ο λ ύ θε τ ι κ ό , π ο υ κ α τ α γ ρ ά φ ε τ α ι στα όποια συν του µουσείου, τον άπλετο φυσικό φωτισµό, που µε την εναλλαγή των ωρών και των εποχών, προκαλεί µια γκάµα αισθητικών συB γκινήσεων. Θεωρώ ότι παρά τ ι ς ο π ο ι ε σ δ ή π ο τ ε ε ν σ τ ά σ ε ις γ ι α α ρ κ ε τ ά σ η µ ε ί α π ο υ θα µπορούσε να ε γ ε ί ρ ε ι κ α ν ε ί ς , ο ι ε π ι σ κ έ ψ ε ι ς , κ α ι ό χ ι η ε π ί σ κ ε ψ η σ τ α εκθέµατα του Μουσ ε ί ο υ , ε κ τ ό ς α π ό τ η ν α ι σ θ η τ ι κ ή α π ό λ α υ σ η , π ρ ο σ θ έ τ ε ι και παιδεία, ανεξάρ τ η τ α α π ό τ η ν η λ ι κ ί α τ ο υ ε π ι σ κ έ π τ η . * Pa u l D e l v a ux , D e C hiri ko, Jemes Goy ce, I gor Stravinsky's, He iner Mu ller κ.α .

Γ ιά νν η ς Σ κλ ηβ α ν ι ώτ η ς

Πενθεσίλεια µ ια

ιστ ορ ία

αγ ά π ης

ήχος από τις οπλές των αλόγων αντηχεί τροµακτικά. Κινήσεις στο στρατόπεδο των Αχαιών , σκηνές που ανασηκώνουν ξαφνιασµένοι ηµίγυµνοι άντρες. Σκληρά κορµιά, στεγνωµένα από τον ήλιο, την αλµύρα και κακοπλυµένα πρόσωπα, µε τα ίχνη του αίµατος ξεραµένα στις ρυτίδες χρόνων7 πολιορκίας. Ο πόλεµος κρατά πολύ κι όµως αισθάνονται ότι είναι κοντά το τέλος. Ο Αχιλλέας πολεµά ξανά, ο Έκτορας πέθανε, ο Πρίαµος θρηνεί αλλά τα τείχη, µα το ∆ία, αντέχουν ακόµα. Αυτός ο θόρυβος όµως… «Οι Αµαζόνες!» ψίθυρος που τολµά κάποιος, διστακτικά, µε δέος και τρόµο. Το πρωί βρίσκει τους Αχαιούς να δένουν σφιχτά τους θώρακες στο στήθος τους, τα σανδάλια και τις περικνηµίδες, να γυαλίζουν τα κράνη και τις αιχµές των όπλων. Θέλουν να τιµήσουν τον αντίπαλο µε κάθε τρόπο. Και τον τιµούν. Με τις σάρκες τους. Μισές άνθρωπος, µισά άλογα. Οι Αµαζόνες. Καλπάζουν, ορµούν στον εχθρό, αποκεφαλίζουν σώµατα ελληνικά µέχρι που τα σπαθιά στοµώνουν από την σάρκα και τα τόξα κουρασµένα γέρνουν το κεφάλι. BΜα ποια είναι αυτή; Ο Αχιλλέας στέκεται αποκαµωµένος µε το χέρι πάνω από τα µάτια του, κόντρα στον ήλιο. Σε ψηλό , γεροδεµένο , µαύρο φαρί, µια φιγούρα καλπάζει ουρλιάζοντας , χωρίς σέλα και χάµουρα .Μακριά µαύρα µαλλιά γυαλίζουν στον ήλιο, σύννεφο από κοράκια στο κεφάλι της. Μακριοί µηροί , νευρώδεις. ∆υνατοί ώµοι και µεγάλες πλάτες, σκύβουν στο αυτί του αλόγου της «ΕvBά! ΕvBάααα!!» Ο πνιχτός ήχος του τσεκουριού που βυθίζεται στο λαιµό και ξαναβγαίνει αναδυόµενο µέσα από λίµνη κατακόκκινη. «Ωχ!» µάζα από µαύρα µαλλιά, ηλιοψηµένους ώµους και καπνισµένα κανιά, ένας σωρός στο χώµα πέφτει για λίγο, σηκώνοντας σκόνη. Μα , γρήγορα παίρνει ξανά θέση µάχης. Στο δεξί το σπαθί της, στο αριστερό το τσεκούρι. B Μην κουνηθεί καµία ! φωνάζει στις πολεµίστριες που σπεύδουν στο πλευρό της . Είναι δικός µου! B Μη κουνηθεί κανείς, διατάζει τους συµπολεµιστές του που κάνουν κύκλο γύρω του. Είναι δική µου! ∆ύο φιγούρες, ψηλές ως τον ουρανό, τρανές όσο ο τρόµος, µατοβαµµένες όσο ο ήλιος που άρχισε να δύει. ∆ύο σκιές, που το ξερό χώµα σε αυτή την ξεχασµένη γωνία, περιµένει το αίµα τους για να ξεδιψάσει. «Η Πενθεσίλεια... Η Πενθεσίλεια...», από στόµα σε στόµα , το όνοµα της βασίλισσας αποκτά φτερά, χαvδεύεται από γλώσσες , τρυπώνει στα αυτιά,

Οκτώβριος B ∆εκέµβριος 2009

σέρνεταιστα τείχη της Τροίας. Κορµί γεµάτο ουλές, χαρακιές και καψίµατα. « Ο Αχιλλέας....Ο Αχιλλέας....» , από στόµα σε στόµα, το όνοµα του ήρωα, κερδίζει χλευαστικά σχόλια από γυναικεία χείλη που ζευγαρώνουν τα αντρικά από αγάπη. Αγάπη για την βασίλισσά τους, για να αποκτήσουν κόρες ψηλές και άτροµες όπως εκείνη. Οι δύο τους , βυθισµένοι στις κινήσεις τους, αναµετρούν. Τον θάνατο αυτή, την µεταλλική γεύση του αίµατος εκείνος. Τα κορµιά πέφτουν το ένα στο άλλο . Χωρίζουν ξανά. Τα ξίφη σφυρίζουν στον αέρα πλησιάζοντας επικίνδυνα πλευρά και µηρούς. Αγκαλιάζονται . Σφιχτά. Πολύ σφιχτά. ∆εν ακούγεται τίποτα παρά µόνο τα κοράκια που κρώζουν θλιβερά στο βάθος. Πέφτει στα χέρια του ανάµεσα. Κόκκινες βάφονται οι παλάµες. Κι εκεί, εκείνη την στιγµή , τα µάτια συναντιώνται. Ο άνεµος µε δυσκολία ακούει « Άρη, πατέρα µου, µην µε εγκαταλείπεις! Η Αγάπη ανέτειλε στα µάτια του» Πενθεσίλεια Βασίλισσα των Αµαζόνων, κόρη του θεού Άρη και της Οτρήρης. Μετά το θάνατο του Έκτορα ήρθε σε βοήθεια των Τρώων. Ο θάνατος της περιγράφεται µε λεπτοµέB ρειες στις «Ηρωίδες» του Οδίβιου και στην «Αινειάδα» του Βιργίλιου: Στο τέλος του ΤρωB ικού πολέµου συγκρούεται ο Αχιλλέας µε την Πενθεσίλεια , η οποία φορά κράνος. Στη µεταξύ τους µονοµαχία η Πενθεσίλεια τραυµατίζεται θανάσιµα και την ώρα που ο Αχιλλέας της βγάζει το κράνος κοιτάζονται στα µάτια και ερωτεύονται κεραυνοβόλα την στιγµή που πεθαίνει η Αµαζόνα. Ο Θερσίτης όµως, θέλοντας να περιγελάσει την βασίλισσα, της τρυπάει µε ένα κοντάρι το µάτι. Ο Αχιλλέας έξαλλος, τον σκοτώνει µε τις γροθιές του. Από σεβασµό προς την Πενθεσίλεια , ο Αχιλλέας παραδίδει το σώµα της και άλλων 12 Αµαζόνων µε όλο τους τον οπλισµό στους Τρώες , οι οποίοι τις καίνε και θάβουν τις στάχτες τους µε τις τιµές που τους αξίζουν. Ποιο θα ήταν το τέλος του πολέµου αν η αγάπη ζούσε;

πηγές: BΜ.Τιβέριος, Αρχαία Αγγεία, Εκδοτική Αθηνών, 1996 B Βιργίλιος, Αινειάδα , Ταξιδευτής, 2007 B www.wikipedia.gr Στέλλα.Ο.Λιάτου Ιστορικός-Αρχαιολόγος logia.pblogs.gr

ΓΙΑ

Τ Ό Π ΟΥ Σ

Κ ΑΙ

Α Ν Θ Ρ Ώ Π ΟΥ Σ

ίο Μ α τθ α ιά δ η α πό το ν Μ α τθ α

σπόρος της αγάπης

Έπρεπε να κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι, µέχρι να συνειδητοποιήσω ότι το χέρι της µοίρας, είχε γράψει στην καρδιά µου ΜΟΤΟΣΥΚΛΕΤΑ, έτσι µε κεφαλαία γράµµατα ανεξίτηλα στο πέρασµα των χρόνων, χαραγµένα βαθιά, όπως και τα σηµάδια που άφησαν στο πέρασµά τους οι τροχοί, στους δρόµους που πέρασε αυτή. Όταν για πρώτη φορά µε σηµάδευε ήµουν ακόµη στις φασκιές, ναι τόσο παλιά, εκεί στη δεκαετία του εξήντα, παιδί της χαµένης γενιάς που λέει και το άσµα . Μεγαλωµένος µε την µυρωδιά του δίχρονου κινητήρα και την αίσθηση της ελευθερίας που χαρίζει η µοτοσυκλέτα πώς θα µπορούσα να ξεφύγω από αυτή; Από τα πρώτα πράγµατα που θυµάµαι στον εαυτό µου ήταν ότι ξύπναγα τα µεσηµέρια στην αγκαλιά του Πατέρα µου που µύριζε λαδίλα από την µηχανή. Εξ ανάγκης απόκτηµα βέβαια όµως ήταν αρκετό µέσον για µετακίνηση και τις δουλειές του, το τι τετρακάβαλο είχε πέσει δεν λέγεται , άλλα χρόνια τότε καµία αίσθηση κινδύνου. Μπροστά εγώ στην µέση η Αδερφή µου µες την χλιδή, καθότανε σε σέλα, κι εγώ πάνω στην τρύπα από το µπουζί και το άτιµο έτσι για να µου θυµίζει ότι είναι εκεί πότε - πότε έστελνε κάποιον από τους σπινθήρες του ZUNDAPP BELLA 250cc µε την εξωπραγµατική τελική των 120 χλµ την ώρα. Ένα τέρας από σίδερο, ασήκωτη και πεισµατάρα, πόσες φορές θυµάµαι τον πατέρα µου να την σκαλίζει, να φροντίζει την καρδιά της, την τροφή της και την σιλουέτα της. Στην αρχή τα πρώτα χρόνια ήταν πράσινη προς το χακί στο πέρασµα του χρόνου µεταµορφώθηκε και απόκτησε ένα όµορφο κόκκινο χρώµα µε άσπρες γραµµές που τόνιζαν τις καµπύλες και

Οκτώβριος B ∆εκέµβριος 2009

την αυτοπεποίθηση της, απλά, πανέµορφη. Την βλέπαµε παιδιά µαζί µε την αδερφή µου και αδηµονούσαµε για βόλτα , να µεγαλώσουµε να την πάρουµε κι εµείς, µέχρι τότε κάναµε ο καθένας τα δικά του όνειρα. Πάντα όµως µας συνέδεε το πάθος, µας κυνηγούσαν αυτοί οι δυο τροχοί. Κάποτε όµως έπρεπε να αποκτήσουµε κι εµείς σαν οικογένεια το πρώτο µας αυτοκίνητο (άλλη χαρά αυτή) µε συνέπεια να παραµεληθούν οι κύκλοι του ονείρου. Αφέθηκε έτσι απλά στην τύχη της να περιµένει υποµονετικά, ένα χάδι, µια µατιά γλυκιά, έναν ψίθυρο, για όλα αυτά που τόσα χρόνια χάριζε απλόχερα. Μερικές φορές πήγαινα και προσπαθούσα να της δώσω ζωή , όταν λείπανε οι δικοί µου , η γερασµένη της καρδιά δεν άντεχε πολύ και γρήγορα έµενε ξέπνοη στην πρώτη ανηφόρα, κοντά στο σπίτι ευτυχώς, οπότε στροφή και πίσω. Πιο πολύ θυµάµαι να την σπρώχνω παρά να είµαι επάνω της. Την ήθελα, ήθελα κάποια στιγµή να γίνει δική µου να συντροφεύει τα δικά µου όνειρα µε την ζωντάνια της , µε την λαδίλα και την κάπνα του δίχρονου κινητήρα της. Υπήρχε όµως και το χέρι που κόβει το νήµα, ο χρόνος, ο χρόνος και η άποψη ότι είναι κακό και επικίνδυνο µέσον. Ο χρόνος δρα γρήγορα στο παρατηµένο µέταλλο και ζητά πολύ κόπο και χρήµα για την αποκατάσταση της φθοράς που δηµιουργεί. Έτσι, Ταξίδεψε το όνειρο για κάποια άλλη αγκαλιά, που ίσως να µπορούσε να της δώσει πνοή. Δεν ξέρω τι έγινε από τότε που πήγε ποιος την πήρε, δεν την ξέχασα ποτέ µου, πάντα έρχεται στον ύπνο µου και µου µιλάει, ταξιδεύουµε µαζί σε µέρη που δεν µπορεί κανείς να πάει, µόνο οι δυο µας, όπως τότε που τα σχεδίαζα στο µικρό παιδικό µου κεφάλι. Καλό ταξίδι...

Λαύριο

Η Πόλη της σιωπής και του µυστηρίου. Συνήθειο και ανάγκη πλέον η περιήγηση, ειδικά τις Κυριακές, για εµένα. Συνήθειο και ο πρωινός καφές συνδυασµένος µε µια γρήγορη βόλτα για πολλούς. Το Λαύριο αποτελεί µαζί µε το Σούνιο έναν προορισµό κοντινό µε οµορφιές τόσο φανερές όσο και κρυφές, οµορφιές που δεν αναλώνονται µόνο µέσα από ένα ποτήρι καφέ ή ούζου µε µεζέ στα παρακείµενα ταβερνεία. Το Λαύριο της σιωπής, της ακµής και της µελαγχολίας των 3000 χρόνων Ιστορίας και προσφοράς. Από τον Λαυρεωτικό άργυρο και την

«Λαυρεωτική γλαύκα» (η οποία και απεικονίζεται στην εµπρόσθια όψη του ελληνικού ευρώ) της εποχής του Περικλή µέχρι σήµερα µεσολάβησαν πολλά και σηµαντικά γεγονότα που καθόρισαν την τύχη και την σηµασία του τόπου. Το πλούσιο σε µεταλλεύµατα υπέδαφος και η γεωγραφική θέση το ανέδειξαν γρήγορα σε σηµαντικό κέντρο της οικονοµίας ενώ µια σειρά από πρωτιές το συνοδεύουν στην πιο σύγχρονη Ιστορία του: - Το (1882) ήταν η πρώτη ελληνική πόλη που χρησιµοποίησε το τηλέφωνο. - Το (1887) η πρώτη που ηλεκτροφωτίστηκε µε λάµπες βολταϊκού τόξου. - η πρώτη χρηµατιστική πράξη που έγινε στην Αθήνα αφορούσε την εγγραφή των µετοχών των εταιρειών του Λαυρίου και, επειδή δεν υπήρχε χρηµατιστήριο, ο τόπος της αγοραπωλησίας ήταν το καφενείο η «Ωραία Ελλάς». - Το (1884) ο πρώτος ελληνικός σιδηρόδροµος συνέδεσε το Λαύριο µε την Αθήνα - Η πρώτη γενιά βιοµηχανικών εργατών, τεχνικών και εργοδηγών βρήκε πρόσφορο έδαφος εδώ ώστε να διαµορφώσει τον πυρήνα του συνδικαλιστικού κινήµατος. Αξίζει πέρα από µια απλή βόλτα στα παράλια καφέ να αφιερώσει κάποιος λίγο χρόνο παραπάνω στην αναζήτηση της θλιµµένης οµορφιάς που κρύβει στην πορεία της αυτή η Πόλη , µια περιπλάνηση θα µας φέρει αντιµέτωπους από το πιο απλό σπιτάκι µέχρι το αναστηλωµένο Νεοκλασικό, Πόλη των αντιθέσεων θα έλεγα που παλεύει µέσα από τα ερείπια των παλιών Μεταλλείων και την δόξα του παρελθόντος, να ξαναβρεί την αίγλη της. Στον αντίποδα για περισσότερο φυσιολατρικές περιηγήσεις ο Εθνικός Δρυµός του Σουνίου π ρ ο σ φ έ ρ ε τ α ι γ ι α α ν α ζ η τ ή σ ε ι ς . mat

φράουλας β ω µ ς η τ Ε . Μ τα Μ.

Μπατίστας Μαλαµατένιος

ο πιο σπουδαίο επίτευγµα των σύγχρονων ΜΜΕ, είναι ότι έβαλαν τη «λαϊκή αγορά» µέσα στο σπίτι µας σε καθηµερινή βάση! Πλέον δεν χρειάζεται να περιµένουµε µόλις µία φορά την εβδοµάδα τους πάγκους µε τα εµπορεύµατα να στηθούν στη γειτονιά

µας.

διαδικασία

Οκτώβριος B ∆εκέµβριος 2009

άλλαξε και έγινε πιο «hi-tech», ένα τηλεκοντρόλ στο χέρι είναι αρκετό για να πραγµατοποιηθεί η πιο σβέλτη συναλλαγή που δηµιουργήθηκε ποτέ. Προσφορά και ζήτηση εξισώνονται µε την ανθρώπινη ευτυχία δίχως πολλούς ενδοιασµούς, «εξασφαλίζοντας» την κοινωνία µοναδικά, πλανεύοντας την µε την ψευδαίσθηση της ελεύθερης επιλογής. Από τον συµβιβασµό αυτό η Ενηµέρωση δεν κατόρθωσε να ξεφύγει αλώβητη. Οι κανόνες της σύγχρονης αγοράς αντικατέστησαν τον κώδικα δηµοσιογραφικής δεοντολογίας, η είδηση ως ουσιαστική απαίτηση της κοινωνίας µετατράπηκε σε επικουρική υπηρεσία της διαφήµισης, ο περίφηµος έλεγχος της εξουσίας έδωσε τη θέση του στη µίζερη οµφαλοσκόπηση και την αναπαραγωγή της εύπεπτης µετριότητας. «Οι άνθρωποι δεν έχουν πια καιρό να γνωρίζουν τίποτα. Τ’ αγοράζουν όλα έτοιµα από τους εµπόρους», διαπιστώνει η αλεπού στον «Μικρό Πρίγκιπα» και οι πλειοψηφία των ανθρώπων του Τύπου φαίνεται πως έχει διαβάσει πολλές φορές το απόσπασµα αυτό. Έµποροι, παζάρια, αλισβερίσι, έχουν βαλθεί να φορτίσουν µε το δικό τους νόηµα την έννοια της Ενηµέρωσης, ώστε να τη µετουσιώσουν σε κάτι άλλο. Κάθε πρωί λοιπόν, απλώνεται η πραµάτεια πάνω στους πάγκους, η καθηµερινή «λαϊκή» ξεκινάει, αλαλαγµοί, υστερίες, υποκρισία, «γιαλαντζί» προσφορές, ακόµα και «µωβ» φράουλες µας τάζουν για να αγοράσουµε.

φερετροποιείο η Ανάµνηση

Αυτός ο χειµώνας είναι εξαιρετικά βαρύς. Το ψύχος απόψε είναι αφόρητο και θα πρέπει να ρίξω και τα τελευταία εναποµείναντα ξύλα στο τζάκι της απελπισίας, κάπως να ζεστάνω το παγωµένο περιβάλλον του σπιτιού µου. Βλέπεις, των ποιητών τα σπίτια κατασκευάζονται πάντα απλόχωρα για να στεγάζουν πολλές ψυχές. Ζεσταίνονται µε την παρουσία τους και µόνο. Μα σαν αποχωρούν, δεν µένει τίποτε άλλο παρά η κρύα πέτρα. Αχρείαστα τα έπιπλα, κάηκαν πρώτα. Κρεβάτια, τραπέζια και καρέκλες παραδόθηκαν στην πυρά, από τις αρχές του χειµώνα, εις ζέσει της φιλήδονης σάρκας. Ακολούθησαν οι πόρτες και τα παράθυρα. Ο κενός χώρος συµπληρωνόταν από τούβλα. Στην συνέχεια θυσιάστηκαν όλα µου τα γραπτά

και όταν τελείωσαν κι αυτά, καταπιάστηκα µε τα γραπτά των άλλων. Δεν απόµεινε τίποτα πλέον προς καύση, παρά µόνο δύο κορνίζες, αποµεινάρια µιας αλλοτινής ύπαρξης, πλαίσια µέγιστων βραβείων. Απόψε λοιπόν, θέλοντας και µη, έκαψα την κορνίζα από το πρώτο µου βραβείο. ΒΡΑΒΕΙΟ ΗΘΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟΨΥΧΙΑΣ απονέµεται στον … κ.τ.λ. κ.τ.λ. Βραβείο που κέρδισα µε κόπους ζωής έγινε σε λίγα λεπτά η απεγνωσµένη µου προσπάθεια να ζεστάνω λίγο τον χώρο. Και µε µεγάλη µου έκπληξη διαπίστωσα ότι αυτό το λιγοστό ξυλαράκι καρυδιάς µαζί µε το φύλλο χαρτιού ήταν αρκετά για να µε κρατήσουν εντός ορίων έως το πρωί. Τελικά είχε δίκαιο αυτός ο πωλητής την ηµέρα της

ταρίχευσης της ηθικής µου. Ήταν την εποµένη της απονοµής, όταν γεµάτος χαρά έψαχνα µια όµορφη κορνίζα για το νεοαποκτηθέν βραβείο µου. Το βλέµµα µου έπεσε πάνω σε µια κατ’ αλλά απλή µα συνάµα εντυπωσιακή κορνίζα από ξύλο καρυδιάς. Ήξερα από την πρώτη στιγµή ότι δεν θα ταίριαζε τίποτα, µα τίποτα άλλο, στο βραβείο µου. Χωρίς να το καλοσκεφτώ µπήκα µέσα στο κατάστηµα και βγάζοντας µε περηφάνια το βραβείο µου ζήτησα από τον µαυροντυµένο πωλητή την συγκεκριµένη κορνίζα της βιτρίνας. «Εξαιρετική η επιλογή σας κύριε» µου αποκρίθηκε αρχίζοντας να µου καταµετρά τα πλεονεκτήµατα της συγκεκριµένης κορνίζας. «Άλλο µε απασχολεί …» τον προλαβαίνω προτού ολοκληρώσει την µάλλον στερεότυπη παρουσίαση του. «Ξέρετε, αναρωτιέµαι εάν θα µπορούσατε, να… τα ξωτικά…». «Μα φυσικά κύριε, εδώ είµαστε οι καλύτεροι του είδους» µε προλαβαίνει, µε τη σειρά του, πριν εκφράσω τις φοβίες µου. Πήρε το βραβείο από τα χέρια µου και αφού µου έδειξε µία πολυθρόνα να καθίσω, φώναξε µε ένα νεύµα κάποιον νεαρό πίσω από ένα πάγκο και του παρέδωσε το βραβείο. Μου πρόσφερε αναψυκτικό και έπειτα από µια πολύ ευγενική συγνώµη προχώρησε µε σταθερό βήµα προς εξυπηρέτηση µίας πελάτισσας που µόλις είχε εισέλθει στο κατάστηµα ακολουθούµενη από καµιά εικοσαριά άνδρες. «Αναζητώ ένα κατάλληλο κουτί να παραχώσω τούτους εδώ διότι νυµφεύοµαι την επόµενη εβδοµάδα» του λέει η πελάτισσα και εκείνος άρχισε αµέσως να της δείχνει διάφορα κουτιά εξηγώντας κάθε φορά τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους. Μετά από λίγο, ο νεαρός του καταστήµατος έρχεται µε το βραβείο µου έτοιµο κορνιζαρισµένο. «Υπέροχο!» αναφώνησα, «και τα ξωτικά;» ρώτησα. «Μην ανησυχείτε κύριε, έχουν όλα τακτοποιηθεί. Κανένας πελάτης µας δεν έχει διαµαρτυρηθεί ποτέ για την ποιότητα των υπηρεσιών µας». Βάδισα προς το ταµείο, πλήρωσα και αφού χαιρέτησα βγήκα από το κατάστηµα µε το κορνιζωµένο µου βραβείο στο χέρι µέσα σε µία χάρτινη σακούλα. Ασυναίσθητα γύρισα πίσω και κοίταξα την επιγραφή του καταστήµατος. ΦΕΡΕΤΡΟΠΟΙΕΙΟ «Η Ανά-

µνηση». Μα βέβαια, σκέφτηκα, γι’ αυτό δεν έχει διαµαρτυρηθεί ποτέ κανένας πελάτης. Πάλι κορόιδο πιάστηκα! Τσάµπα τα λεφτά που έδωσα στα κοράκια! Η αλήθεια πάντως ήταν ότι τα ξωτικά µου έπαψαν να µε ακολουθούν και τότε σκέφτηκα ότι µέσα στο κατάστηµα δεν είχα δει ούτε ένα φέρετρο. Μόνο κορνίζες, κουτιά, συρταροθήκες, µπαούλα, ντουλάπες και άλλα παρόµοια αντικείµενα κάλυψης και απόκρυψης. Η κατασκευή πάντως αποδείχθηκε πολύ καλή, τόσο που όταν απέκτησα και το δεύτερο βραβείο µου πάλι εκεί το κορνίζωσα. Βέβαια µόλις ξεπήδησαν οι πρώτες φλόγες από το βραβείο µου, έκαναν την εµφάνιση τους πάλι τα ξωτικά µου. Χοροπήδαγαν σαν τρελά γύρω από τις φλόγες απολαµβάνοντας κι αυτά την ζεστασιά της χαµένης ηθικής. Πολύ λίγη σηµασία µου έδωσαν παρόλο που εγώ ήµουν η αιτία αυτής της πολύχρονης φυλάκισης τους. Μα και εγώ δεν προσπάθησα να τα διώξω αυτή τη φορά. Έτσι κι αλλιώς πάντα ξαναγυρνούσαν. Το µόνο που σκέφτηκα ήταν ότι τώρα θα έπρεπε να µοιράζοµαι την φλόγα της απελπισίας µε αυτές τις βρωµερές υπάρξεις του παρελθόντος. Ξηµερώνοντας, το τζάκι της απελπισίας είχε σβήσει και σερνάµενος από τα ξωτικά µου ξάπλωσα στην αυλή του σπιτιού να µαζέψω ήλιο για το βράδυ που θα ερχόταν. Το βράδυ, σκέφτηκα, όταν δεν θα αντέχω πια το κρύο, θα κάψω το δεύτερο και τελευταίο µου βραβείο. ΒΡΑΒΕΙΟ ΖΩΗΣ. Μου απονεµήθει όταν κατάφερα να περάσω το ποτάµι της λήθης. Είµαι σίγουρος ότι κι αυτό θα µου κρατήσει µέχρι το επόµενο πρωί. Και µετά; Μετά, θα βρεθώ και πάλι µε εκείνους που δεν πρόφτασαν. Βανέσσα, Μάικ, Ροντ, Άγνωστη ετών 22, Λοραίν, Μορίν, Τζον. Το µόνο άσχηµο είναι που δεν θα έχω πουθενά να τις βάλω να καθήσουν τόσες ψυχές. Είναι ατέλειωτος ετούτος ο χειµώνας!

Λάκης Θλιµµένος

Αλέκος Παναγούλης

Θέλω να προσευχηθώ µε την ίδια δύναµη που θέλω να βλαστηµήσω

Οκτώβριος B ∆εκέµβριος 2009

Οι νεότεροι άνθρωποι, έχουν µάθει να ακούνε την ιστορία της επταετίας καθισµένοι γύρω από τον πατέρα, τον παππού ή την γιαγιά, που πρωτοστάτησαν στον αγώνα κατά της δικτατορίας. Πολλοί δε, αναφέρουν ως επί τω πλείστων, κοµβικό σηµείο την εξέγερση του Πολυτεχνείου, αλλά και τη γενικότερη δράση γύρω από αυτό. Η 17η Νοεµβρίου του 1973 έχει την «αποκλειστικότητα» της αναφοράς τους. Σχεδόν κανείς δεν αναφέρει πως την ίδια ακριβώς ηµεροµηνία, 5 χρόνια πριν, ένας άνθρωπος που τόλµησε να υψώσει το ανάστηµα του απέναντι στη χούντα, καταδικαζόταν «δις εις θάνατον». Είναι κι αυτός όπως τα παραµύθια της γιαγιάς που πια δεν ακούγονται. Μια ιστορία, ένας ήρωας, και πολλοί κακοί που στο τέλος πεθαίνουν. Η δική µας ιστορία έχει γραφτεί 40 χρόνια πριν. Ο δικός µας ήρωας ακούει στο όνοµα Αλέκος Παναγούλης και είναι ο ήρωας της χούντας. Οι «κακοί» είναι οι πρωταίτιοι της δικτατορίας, που στη δική µας ιστορία πεθαίνουν νικηµένοι µεν, πολύ αργότερα δε. Κανείς δεν φαίνεται να µνηµονεύει αυτόν τον άνθρωπο, παρά µόνο εκείνοι που έζησαν µαζί του. Η νέα γενιά δεν γνωρίζει την αντίσταση του Αλέκου στους θιασώτες της δικτατορίας, δεν γνωρίζει καν την κορυφαία αντιδικτατορική πράξη του, που αν είχε επιτυχή έκβαση, το µέλλον της Ελλάδας θα είχε αλλάξει κατά πολύ. Η πολιτεία δεν φρόντισε να µάθει ο κόσµος, και ειδικότερα οι νέοι άνθρωποι, την σύγχρονη έννοια του επαναστάτη. Ίσως η «φιµωµένη» ιστορία του µεγάλου αυτού αγωνιστή, «βόλευε» ή «βολεύει» για ένα περίεργο και ανεξήγητο λόγο, την δηµοκρατική αντίληψη των εκάστοτε κυβερνήσεων, οι

οποίες φαίνεται πως ακόµα και σήµερα φοβούνται να κάνουν αναφορά στο όνοµα και την δράση του.

Ζωντάνεψα τους τοίχους φωνή τους έδωσα πιο φιλική να γίνουν συντροφιά. Κι οι δεσµοφύλακες ζητούσαν να µάθουνε που βρήκα την µπογιά. Οι τοίχοι του κελιού το µυστικό το κράτησαν κι οι µισθοφόροι ψάξανε παντού Όµως µπογιά δεν βρήκαν Γιατί στιγµή δεν σκέφτηκαν στις φλέβες µου να ψάξουν Αλέκος Παναγούλης

στρατό. Λίγες µέρες µετά το πραξικόπηµα της 21ης Απριλίου ο Αλέκος Παναγούλης λιποτακτεί για να οργανώσει την αντίσταστη κατά της χούντας, αλλά και γιατί δεν µπορούσε να υπηρετήσει ένα ανελεύθερο καθεστώς. Αµέσως µετά ιδρύει την οργάνωση «Ελληνική Αντίσταση». Οργάνωση στην οποία µετείχαν µεταξύ άλλων ο αδερφός του Στάθης Παναγούλης, ο Λευτέρης Βερυβάκης, ο Αρτέµης Κλωνιζάκης, ο Στάθης Γιώτας και άλλοι. Ο Αλέκος, θέλοντας να οργανώσει την αντίσταση κατά της χούντας θα δραπετεύσει στην Κύπρο, χρησιµοποιώντας πλαστό διαβατήριο, για να έρθει εκεί σε επαφή µε τους πολιτικούς άνδρες του τόπου, µε σκοπό να τους ζητήσει να συνδράµουν στην αντίσταση. Στην Αθήνα, οι λογοκριµένες εφηµερίδες δηµοσιεύουν την φωτογραφία του, ως καταζητούµενο. Την ίδια ώρα ο Αλέκος Παναγούλης συναντά τον Πολύκαρπο Γεωρκάτζη ο οποίος προθυµοποιείται να τον βοηθήσει. Επιστρέφοντας στην Αθήνα, ο Αλέκος παρακολουθεί µαζί µε την υπόλοιπη οµάδα, συστηµατικά τον Παπαδόπουλο, µε σκοπό να βρουν το κατάλληλο σηµείο που θα κάνουν την απόπειρα. Ως καταλληλότερο σηµείο κρίνεται το 31ο χιλιόµετρο της Εθνικής Αθηνών – Σουνίου, όπου ο δικτάτορας κάθε πρωί, έκανε τη συνηθισµένη του διαδροµή. Τα εκρηκτικά έχουν τοποθετηθεί κάτω από τη γέφυρα, από τις πρώτες πρωινές ώρες της 13ης Αυγούστου του 1968. Την ώρα όµως της ανατίναξης, η µπαταρία δεν τροφοδότησε και τα έξι σηµεία, µε αποτέλεσµα η έκρηξη να σηµειωθεί µερικά δευτερόλεπτα αργότερα και ο δικτάτορας να γλυτώσει. Για εκείνη την ηµέρα, και εφόσον πετύχαινε η απόπειρα, είχαν προσχεδιαστεί βοµβιστικές επιθέσεις στο κέντρο της Αθήνας ούτως ώστε να δηµιουργηθεί χάος και αναρχία στην πόλη και να κλονιστεί το καθεστώς. Η απόπειρα όµως αποτυγχάνει και ο Αλέκος Παναγούλης, έπειτα από 2

Ο Αλέξανδρος Παναγούλης γεννήθηκε στην Γλυφάδα στις 2 Ιουλίου του 1939. Ήταν ο δευτερότοκος γιος της Αθηνάς και του Βασίλη Παναγούλη, αξιωµατικού του Στρατού Ξηράς. Ο µεγαλύτερος αδερφός του Γιώργος, προσπάθησε να δραπετεύσει από τις πρώτες µέρες του απριλιανού πραξικοπήµατος, αλλά σύµφωνα µε πληροφορίες, δολοφονήθηκε από τη χούντα. Ο µικρότερος αδερφός του Στάθης, συµµετείχε µαζί µε τον Αλέκο, στον αντιδικτατορικό αγώνα. Ο Αλέκος σπούδασε στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, στην σχολή Μηχανολόγων Ηλεκτρολόγων, και συµµετείχε στο φοιτητικό κίνηµα, στο οποίο εκλέχθηκε εκπρόσωπος της Σχολής του στο Σύλλογο Σπουδαστών του Πολυτεχνίου. Την εποχή εκείνη αγωνίζεται για τη διεκδίκηση του 15%. Πρόκειται για το αίτηµα των φοιτητών, οι οποίοι ζητούσαν να αναβαθµιστεί η παιδεία, και αξίωναν αύξηση των κρατικών κονδυλίων για την εκπαίδευση. Από νωρίς δραστηριοποιήθηκε σε πολιτικό επίπεδο, γίνεται µέλος του Κεντρικού Συµβουλίου της Οργάνωσης Νεολαίας Ένωσης Κέντρου, έπειτα της Ελληνικής Δηµοκρατικής Νεολαίας και οµοίως της Νεολαίας της Ένωσης Κέντρου του Γεώργιου Παπανδρέου. Ενώ σε νεαρή ηλικία διαδήλωνε σε µαθητικές και φοιτητικές κινητοποιήσεις για την Κύπρο. Τον Οκτώβριο του 1961 συµµετείχε στον ανένδοτο αγώνα του Γεώργιου Παπανδρέου, στη διάρκεια του οποίου συλλαµβάνεται και φυλακίζεται. Κατά τη διάρκεια της φοίτησης του στο Πολυτεχνείο, και συγκεκριµένα το 1962 έρχεται σε σύγκρουση µε τον γιό του µελλοντικού δικτάτορα, ο οποίος κατέβαινε υποψήφιος στις φοιτητικές εκλογές. Οι δικοί του άνθρωποι προσδίδουν στον Αλέκο πως τότε είχε «προβλέψει» την µελλοντική κατάσταση της χώρας, λέγοντας για τον γιο του Παπαδόπουλου πως αν υπήρχε περίπτωση επιβολής της δικτατορίας στην Ελλάδα θα την έκανε ο πατέρας του.. Το 1967 καλείται να παρουσιαστεί στον

Οκτώβριος B ∆εκέµβριος 2009

ώρες εν τέλει συλλαµβάνεται. Ο Αλέκος Παναγούλης βασανίζεται καθηµερινά, µε τα πιο ευφάνταστα, σκληρά και αποκρουστικής σύλληψης βασανιστήρια καθ΄ όλη την διάρκεια της κράτησης του. Η αυτοκυριαρχία του, η αυτοπειθαρχία του, το πείσµα στο να υπερασπιστεί αυτό που πιστεύει και το χιούµορ που διέθετε λειτουργούν σαν ασπίδες χάρη στις οποίες κατορθώνει να επιβιώσει τον σωµατικό και ψυχικό βιασµό. Μετά από µερόνυχτα συνεχούς βασανισµού, οδηγείται ηµιθανής στο νοσοκοµείο και κατόπιν δικάζεται από το Στρατοδικείο στις 3 Νοεµβρίου 1968. Στην αίθουσα του Στρατοδικείου Αθηνών, το πρωί της 17ης Νοεµβρίου 1968, ο 29χρο-

νος τότε Αλέξανδρος Παναγούλης στέκεται όρθιος στο εδώλιο του κατηγορουµένου και ακούει τη θανατική καταδίκη του. Δις εις θάνατον ήταν η απόφαση. Ο λόγος που δεν εκτελέστηκε ήταν ένας: η διεθνής κατακραυγή, που ξεσηκώθηκε µπροστά στο ενδεχόµενο να θανατωθεί ένας σύγχρονος Αρµόδιος ή Αριστογείτονας. Αυτός που στις 13 Αυγούστου 1968 αποπειράθηκε να σκοτώσει τον δικτάτορα Γεώργιο Παπαδόπουλο. Ο ίδιος έδειχνε να περιφρονεί τον θάνατο. Λίγες µέρες πριν, µε την απολογία του στο Στρατοδικείο, είχε πει απευθυνόµενος στους δικαστές του: « Δεν υποχωρώ διότι γνωρίζω ότι το ωραιότερον κύκνειον άσµα οιουδήποτε αγωνιστού είναι ο επιθανάτιος

ρόγχος προ του εκτελεστικού αποσπάσµατος, παρά ενώπιον µιας τυραννίας, και αυτήν την θέσιν αποδέχοµαι». Μεταφέρεται στην Αίγινα για την εκτέλεση η οποία όµως µαταιώθηκε, χάρη στις πιέσεις της διεθνούς κοινότητας και αφού προσπάθησαν να πείσουν τον Παναγούλη να υπογράψει για να του δοθεί χάρη. Στις 25 Νοεµβρίου 1968 µεταφέρθηκε από την Αίγινα στις Στρατιωτικές Φυλακές του Μπογιατίου, όπου και του επιβλήθηκε η "ποινή του εντοιχισµού" όπως λέει ο ίδιος.

Δραπετεύει από τις Στρατιωτικές Φυλακές του Μπογιατίου όπου κρατείτο, στις 5 Ιουνίου 1969. Συλλαµβάνεται εκ νέου και οδηγείται προσωρινά στο στρατόπεδο του Γουδίου για να µεταφερθεί µετά από ένα µήνα και πάλι στις φυλακές του Μπογιατίου. Εκεί τον περιµένει η αποµόνωση σε κελί που το ‘φτιαξαν ειδικά για τον Παναγούλη και ήταν σαν αντίγραφο τάφου. Ο Αλέκος επιχειρεί να δραπετεύσει αρκετές φορές ανεπιτυχώς. Γράφει ποιήµατα ως διέξοδο. Συνεχίζει να γράφει ακόµα και

αυτό αγωνιστή. «Τροχαίον» η επίσηµη εκδοχή. Ο Αλέκος Παναγούλης, µόλις 38 ετών, θα αφήσει την τελευταία του πνοή µέσα στο αυτοκίνητο του, στη Λεωφόρο Βουλιαγµένης 271 τα ξηµερώµατα της Πρωτοµαγιάς. Λίγες µέρες πριν την αποκάλυψη των φακέλων σχετικά µε τα όργανα ασφαλείας της χούντας, τον γνωστό φάκελο ΕΣΑ. Ο Αλέκος είχε βρει ένα µέρος των αρχείων και είχε αρχίσει η δηµοσίευση τους στις 19 Απριλίου προκαλώντας σάλο. Κι ενώ είχε απαγορευτεί η συνέχιση της δηµοσιοποίησης, µε στρατιωτική διαταγή, τέσσερις ηµέρες αργότερα. Ο Παναγούλης ερευνούσε και προειδοποιούσε αγέρωχος και άκαµπτος, όπως πάντα, µετά την απαγόρευση. Η αποκάλυψη των φακέλων, που δεν έλαβε χώρα ποτέ, λέγεται πως περιείχε αδιαµφισβήτητες αποδείξεις εις βάρος ορισµένων πολιτικών που συνεργάστηκαν µε τη χούντα. Κατά πολλούς το τροχαίο ατύχηµα είχε στηθεί για να θέσει τον Αλέξανδρο Παναγούλη εκτός µάχης και να εξαφανίσει τις αποδείξεις που είχε υπό την κατοχή του. Η σύνδεση του θανάτου του µε τα αρχεία της ΕΣΑ, ανεξαρτήτως αν ο θάνατος του αποδοθεί σε τροχαίο ή δολοφονία, αποτελεί αδιαµφισβήτητη πραγµατικότητα. Στην κηδεία του, στις 5 Μαϊου, πάνω από ένα εκατοµµύριο πολίτες ήταν εκεί. Ως και ο πρόεδρος της Ιταλικής Δηµοκρατίας. Όλοι, εκτός από τον Πρόεδρο, τον πρωθυπουργό της Ελληνικής Δηµοκρατίας Κωνσταντίνο Καραµανλή και φυσικά τον Ευάγγελο Αβέρωφ. Η Ελλάδα στις 5 Μαϊου 1976 διαδήλωνε θρηνώντας τον ήρωα Αλέκο Παναγούλη. Παρόµοια λαοθάλασσα είχε γνωρίσει η Αθήνα µόνο στην κηδεία του Γεώργιου Παπανδρέου και την πρώτη επέτειο της εξέγερσης στο Πολυτεχνείο. Η ζωή και το έργο του Αλέκου Παναγούλη αποτελούν πηγή έµπνευσης στους καλλιτεχνικούς κύκλους. Ακόµη, η ποίηση και η ζωή του Α. Παναγούλη έγιναν αντικείµενο µελέτης για πολλούς ερευνητές. Όµως,

όταν του κατάσχουν κάθε γραφική ύλη χρησιµοποιώντας για µελάνι το αίµα του και για χαρτί τους τοίχους του κελιούτάφου του. Τον Αύγουστο του 1973 - µετά από τεσσεράµισι σχεδόν χρόνια φυλάκισης – ο Αλέκος Παναγούλης, απελευθερώθηκε βάση της γενικής αµνηστίας που απένειµε το καθεστώς των συνταγµαταρχών στους πολιτικούς κρατούµενους, κατόπιν της αποτυχηµένης προσπάθειας του Γ. Παπαδόπουλου να φιλελευθεροποιήσει το καθεστώς του. Αυτοεξορίζεται εκ νέου, αυτή τη φορά στην Φλωρεντία της Ιταλίας, για να επαναδραστηριοποιηθεί στην αντίσταση, ουσιαστικά όµως συνεχίζει την αντίσταση στην Ελλάδα ερχόµενος κρυφά όπου και οργανώνει οµάδες αντίστασης. Στην µεταπολίτευση εκλέγεται βουλευτής της Β΄ Αθηνών από την Ένωση ΚέντρουΝέες Δυνάµεις, καθώς αρνείται να συνεργαστεί µε το ΠΑΣΟΚ και µε τον Ανδρέα Παπανδρέου τον οποίο παροµοίαζε µε φασίστα και έλεγε πως ήταν ο Έλληνας Μουσολίνι, στις εκλογές της 17ης Νοεµβρίου 1974. Επιδιώκει την αποµόνωση των πολιτικών που συνεργάστηκαν µε το δικτατορικό καθεστώς της Χούντας και εξαπολύει σωρεία καταγγελιών. Λίγο µετά την εκλογή του έρχεται σε ρήξη µε την ηγεσία του κόµµατος του γιατί είχε συγκεντρώσει στοιχεία για τη συνεργασία του Δηµήτρη Τσάτσου µε το χουντικό καθεστώς, µε συνέπεια να αρνηθεί να συνυπάρξει µε τον "προδότη" στο ίδιο κόµµα και παραιτείται. Παρέµεινε όµως στη Βουλή των Ελλήνων ως ανεξάρτητος βουλευτής. Επιµένει στις καταγγελίες του και έρχεται σε ανοιχτή αντιπαράθεση µε τον Υπουργό Εθνικής Αµύνης, Ευάγγελο Αβέρωφ και τον Δηµήτρη Τσάτσο. Δέχθηκε πολιτικές πιέσεις αλλά και απειλές για τη ζωή του για να αποσύρει τις καταγγελίες του, όπως διαρρήξεις στο πολιτικό του γραφείο, µηνύµατα που του αφήναν άγνωστοι και άλλα παρόµοια. Το ξηµέρωµα της Πρωτοµαγιάς του 1976 θα βρει την Ελλάδα να θρηνεί τον µεγάλο

Οκτώβριος B ∆εκέµβριος 2009

αυτή που συνέβαλε και τίµησε µε τον καλύτερο τρόπο τον άνθρωπο και πολιτικό Αλέκο Παναγούλη, ήταν η Ιταλίδα δηµοσιογράφος και σύντροφός του Οριάνα Φαλάτσι µε το έργο της Un Uomo (Ένας Άντρας). Ο Αλέξανδρος Παναγούλης, ο παραλίγο «Τυραννοκτόνος», σφράγισε µε το θάρρος και το έργο του την πολιτική και πνευµατική ζωή του τόπου. Ως σύµβολο πλέον της Ελευθερίας και της Δηµοκρατίας εµπνέει τις νέες γενιές στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς, βρίσκοντας τη θέση του ανάµεσα στους µεγάλους που αγωνίστηκαν για τα ανθρώπινα δικαιώµατα και τις ατοµικές και πολιτικές ελευθερίες.

Διεύθυνσή µου

Ένα σπιρτόξυλο για πέννα αίµα στο πάτωµα χυµένο για µελάνι το ξεχασµένο περιτύλιγµα της γάζας για χαρτί Μα τι να γράψω; Τη Διεύθυνσή µου µονάχα ίσως προφτάσω Παράξενο και πήζει το µελάνι Μέσ’ από φυλακή σας γράφω στην Ελλάδα Θέλω

Θέλω να προσευχηθώ µε την ίδια δύναµη που θέλω να βλαστηµήσω

Θέλω να τιµωρήσω µε την ίδια δύναµη που θέλω να συγχωρήσω

ποιήµατά του

Θέλω να προσφέρω µε την ίδια δύναµη πού ’θελα στο ξεκινήµα

Υπόσχεση

(γραµµένη στην αποµόνωση στο Μπογιάτι, τὸν Φλεβάρη του 1972) «Γράφτηκε, σηµειώνει ο ποιητής Αλέκος Παναγούληςόχι για να δικαιολογήσει τα δάκρυα που ο πόνος και η οργή ανέβαζαν στα µάτια, µα για να επιβεβαιώσει µια απόφαση.Απλοϊκά γραµµένο ίσως, µα είναι ένας όρκος»

Θέλω να νικήσω αφού δεν µπορώ να νικηθώ

Αλέκος Παναγούλης ο Άντρας

Τα δάκρυα που στα µάτια µας θα δείτε ν' αναβρύζουν ποτέ µην τα πιστέψετε απελπισιάς σηµάδια. Υπόσχεση είναι µοναχά γι' Αγώνα υπόσχεση

Νίκη Ηλιοπούλου

δηµοσιογράφος

Ά ν ν α ΑΠΌ ΤΗΝ

ΑΓΙΟΓΡΑΦΊΑ

Κ α ν α τ ά

ΣΤΗ ΘΆΛΑΣΣΑ ΤΩΝ ΧΡΩΜΆΤΩΝ

Η Άννα Κανατά γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη.

ΑFό το 1998 διδάσκει ζωγραφική και αγιογραφία σε τµήµατα ενηλίκων σε Πνευµατικά Κέντρα δήµων, ενώ συνεργάζεται µε τη Νοµαρχία Ανατολικής Αττικής ως εκFαιδεύτρια, στα Fλαίσια εFιµορφωτικών Fρογραµµάτων. ΑFό το φθινόFωρο του 2008 έως σήµερα συνεργάζεται µε το Fεριοδικό Τέχνης και Λόγου «Ρωγµές» (διευθυντής: Κώστας ∆ανδουλάκης-αρχισυντάκτρια: Κατερίνα Κατσίρη) όFου δηµοσιεύει σειρά άρθρων µε θέµα «Οι γυναίκες εικαστικοί στην Ιστορία της Τέχνης - αFό την αρχαιότητα ως τις µέρες µας».

Τα έτη 1991 και 1992 σFούδασε την τέχνη της αγιογραφίας αρχικά στη σχολή Εικαστικών Τεχνών «ΆFοψη» µε δάσκαλο το Γιάννη Μαράβα και στη συνέχεια διδάχθηκε στα εργαστήρια έµFειρων αγιογράφων. ΑFό το έτος 1997 έως το 2000 φοίτησε στο εργαστήριο ζωγραφικής του Χρήστου ΠαFαδάκη στο Πνευµατικό Κέντρο του ∆ήµου Καλλιθέας. ΑFό το 1993 ασχολείται εFαγγελµατικά αρχικά µε την αγιογραφία µε φορητές εικόνες και τοιχογραφήσεις ναών και στη συνέχεια µε τη ζωγραφική. Τα τελευταία χρόνια ασχολείται µε τη ζωγραφική διακόσµηση (τοιχογραφίες) οικιών

ΠροσωFικές σελίδες: www.art-in-life.gr/eicastikon.blogspot.com

Οκτώβριος B ∆εκέµβριος 2009 -1994 - 14-24 Απρίλη: Πρώτη ατοµική έκθεση Ζωγραφικής-Αγιογραφίας στο Π.Κ. του Δήµου Βάρης -1995- 15-25 Αυγούστου: Δεύτερη ατοµική έκθεση Ζωγραστο φικής-Αγιογραφίας Δηµαρχείο της Απολλωνίας Σίφνου. -1998,1999,2000: Συµµετοχή σε αντίστοιχες εκθέσεις ζωγραφικής στα πλαίσια του εργαστηρίου του Δήµου Καλλιθέας µε δάσκαλο τον Χρήστο Παπαδάκη. -1999- 28 Νοεµβρίου- 1 Δεκεµβρίου: Συµµετοχή µε τρία έργα στην οµαδική Αττική έκθεση ζωγραφικής- γλυπτικής-χαρακτικής σε διοργάνωση της Νοµαρχιακής Αυτοδιοίκησης- Ανατολικής Αττικής - Διεύθυνση Πολιτισµού και Επιµόρφωσης, στο Κελάρι Παπαχρήστου -Παλλήνη. -2002- 28 Μαίου - 20 Ιουνίου: Συµµετοχή στην "Εικόνων Τέχνη Β' -2ο Πανόραµα της Τέχνης της Ορθοδοξίας" στην Πινακοθήκη Πιερίδη του Δήµου Γλυφάδας. Διοργάνωση του δήµου Γλυφάδας και της Αρχιεπισκοπής Αθηνών. (Συµµετείχα µε το πορτρέτο του γέροντα Νεκτάριου) -2003- 25 Νοεµβρίου- 21 Δεκεµβρίου: Συµµετοχή µε δύο έργα µου στην έκθεση βυζαντινής ζωγραφικής "Εικόνων Τέχνη Γ΄" στο Πνευµατικό κέντρο "Μελίνα Μερκούρη" του Δήµου Αθηναίων. Διοργάνωση: Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδας -Ακαδηµία Εκκλησιαστικών Τεχνών. -2003: Πραγµατοποίησα έκθεση βυζαντινής ζωγραφικής µαζί µε τους µαθητές µου στο Π.Κ. του Δήµου Βάρης , παρουσιάζοντας την εργασία των πέντε τελευταίων ετών. -2004: Παρουσίαση έργων βυζαντινής ζωγραφικής µαζί µε τους µαθητές µου στην αίθουσα "Ιωνία" του Πνευµατικού Κέντρου του Δήµου Βούλας. -2005- 1-3 Ιουλίου: Συµµετοχή σε έκθεση ζωγραφικής, γλυπτικής, φωτογραφίας µε θέµα"Ανθρωπισµός- περιβάλλον-νόστος" σε διοργάνωση του "Ελληνικού Κέντρου Τέχνης και Πολιτισµού". -2005 -15-17 Ιουλίου: Συµµετοχή σε µεικτή έκθεση που διοργάνωσε το "Ελληνικό Κέντρο Τέχνης και Πολιτισµού" στον Πάνορµο Λαυρίου.

-2007-Μάιος: Ατοµική έκθεση Ζωγραφικής στην εκδήλωση "Τέχνη και Αναπηρία 2007" στα πλαίσια των εκδηλώσεων ΙΖ' Πνευµατικός Μάιος "Η Πολιτιστική Άνοιξη στη Θεσσαλονίκη" -Βαφοπούλειο Πνευµατικό Κέντρο. -2007 - 5 Νοεµβρίου -21 Νοεµβρίου: Ατοµική έκθεση Ζωγραφικής "Παιχνίδια του Φωτός και της Σκιάς" στην Pantazides Art Gallery. -2007- 17-23 Δεκεµβρίου : έκθεση του εργαστηρίου αγιογραφίας στο Π.Κ. Βάρης όπου διδάσκω -2008 -16 Ιανουαρίου: Συµµετοχή σε οµαδική έκθεση ζωγραφικής-γλυπτικής που διοργάνωσε η Σ.Ε.Π. Ένωση Παλαιών Προσκόπων Νίκαιας. -2008 -20 Μαρτίου-21 Απριλίου: Συµµετοχή στην οµαδική εικαστική έκθεση Αθηναϊκό Bazaart

2008 " Τέχνη για όλους" στην Pantazides Art Gallery. -2009: 29 Ιουνίου-19 Ιουλίου: Συµµετοχή στην µεικτή οµαδική έκθεση «Περνάς Απέναντι» στον Πολιτιστικό Πολυχώρο «Μάνος Λοίζος» του Π.Κ.δήµου Νίκαιας- Διοργάνωση: Πολιτιστικός φορέας Ash in Art. -2009: 7-19 Ιουλίου: Συµµετοχή στην 3η µεικτή οµαδική έκθεση «Γαλάζιο του Αιγαίου» στο Κέντρο Τεχνών - Πάρκο Ελευθερίας (Μέγαρο Μουσικής) -Διοργάνωση: Πολιτισµικός Οργανισµός Δήµου Αθηναίων και η Θερινή Ακαδηµία Τέχνης Αιγαίου

π ο ι η τ ι κ ό ς Λ ΌΓΟΣ η

Σοδειά του κακού

Passionato

main droite sur le clavier Ξεφύλλισµα που έκαµ' ο Καµπούρης! main gauche au creux du plaisir Συννέφιασε µα, στάλα δε θα συναντήσει. et, Στην ύπαιθρο θα κρύψει τ' άµορφο θρονί. j’ écoute la mélodie rompue de ton souffle Με καµπούρα γειωµένη χαράσσει ευθεία. et, Σφουγγάρι βλάσφηµο les battements de ton haleine πίσω αφήνει risquent de séduire progressivement le désir … και ξεµακραίνει. amoureuse des doigts Με το' να πόδι στη φωτιά, au vulgaire approche το άλλο σέρνει. Αλλοιωµένη τριγυρίζει αποστροφή. naïve pianiste inconsolée, retires tes pas de mon regard … φτύνει το σχήµα του ξανά. έχει στο σάλιο του, ευχή alors que από µια εξίσωση εξαγνισµού mes larmes δοκιµασµένη. lèchent la danse de tes lèvres Μα το αγκάθι του, στην ύπνωση, ξυπνά ne panique pas "για που πηγαίνεις Σατανά; l’ identité dans le noir έχεις πισθάγκωνα το νήµα µου, pendant qu’ une partition d’envie ξεχάσει". repasse le tissu rouge froisse pour habiller mes épaules … και ξεµακραίνει ‘Candidate suivante sur les ondes‘ Όµορφο µνήµα! artificielle innocence δυο µέτρα νόστιµο φρικιό, louée par les gémissements d’un τι θ' αποτάξει; essai … Μια Κυριακή θα ασβεστώσει τη φωλιά ‘Pavane pour une infante défunte και την κακή συγκοµιδή ‘ θ' αποψιλώσει. Ravel, vous va bien … ώσπου σ' Εκείνον, αµαγάριστος να φθάσει. Αλήθεια, για τι θα µετανοήσει;

∆ηµήτρης ∆ικαίος

υ.γ. Σε όσους γύρεψαν από µια νηστεία Να εξιλεωθούν Αφού πρώτα προετοίµασαν Τη σοδειά του κακού

Difficile la synchronisation, pour atteindre le deverouillement féminin d’un amour corruptible …

Άφιλτρες υποσχέσεις

Φυλλοµέτρησε την απόσταση τόσα τα βήµατα από δω ως την άκρια της ψυχής σου Σε φτάνει πότε πότε η ανάσα άλλοτε η σιωπή µου Κι εσύ µου ψιθυρίζεις νοσταλγίες και λέξεις από καιρό στοιχειωµένες Αγγίζεις τον ώµο µε τον ώµο σου καπνίζοντας άφιλτρες υποσχέσεις Υποψιάζεσαι συνουσίες ανήθικες και γνωµοδοτείς ικετεύοντας στον ύστατο χαιρετισµό δοσοληψία µε το ανέφικτο Θα έρθεις αίροντας ανώφελους περιορισµούς και εκτοπίζοντας τις νουθεσίες µε µια ροκ καληνύχτα γεµάτη αλώσιµα κ~άστρα...

faut il toujours cloitre Ελένη Μαυρογονάτου le premier moment de notre interprète nuit dans ta cellule pour une prière en court métrage vif ?… Βάγγη Χατζησταµάτη t a n g o

Οκτώβριος B ∆εκέµβριος 2009

Η θ ο π ο ι ό ς στον Χρήστο Τσάγκα

Κι ως έβγαζε τ' αβόλευτα, τη µάσκα και κοθόρνους, Ανάµεσα απ' του ναού, του Φοίβου τις κολώνες, Ήλιος ν' αφήνει θάλασσα, να γέρνει σ' ελαιώνες, Ελόγιαζε στου Κρέοντα, τους εδικούς του γόνους.

Πώς θ' άφηνε χωρίς στοργή, πατέρα, µάνας, µόνους, Κι αν δίκια θα µοιράζονταν, κορώνα ηγεµόνες, Αν δίκια πάλι όριζαν, της πόλης τους κανόνες. Σε ποια παλάτια θα 'µπαιναν οι όµορφές του κόρες.

Κι ως έπαιρνε µε τους στερνούς, π' αδειάζαν τις κερκίδες, Μες απ' τα πεύκα το στρατί, να φτάσει στον ξενώνα, Τ' αυριανό σκεφτόταν ρόλο του, στο τραγικό αγώνα. Οιδίπους µάτια ξόρυξε, µε αργυρές ακίδες, Κρέων ταχιά θα τυφλωθεί, από ισχύος µώρα, Τέχνη τρανή να διακονεί, σε ύβρεως λειµώνα Γιάννης Σκληβανιώτης από το βιβλίο «Σονέτα και ψίθυροι»

Κο υ τ σ ό σ κ υ λ ί

Η Αυτοκρατορία του σκοταδιού και οι υπηρέτες της ξέρασαν µολύβι και φωτιά στους άµαχους, τους αδύναµους και ταπεινούς. Σπίτια γκρεµισµένα πατεράδες νεκροί µανάδες στα νεκροταφεία και τους οµαδικούς τάφους να ξεσκίζουν τα µάγουλα τους αναζητώντας ένα δαχτυλιδάκι. Φθινόπωρο µε σακατεµένα παιδιά. Και ένα µονόφθαλµο κουτσό σκυλί µέσα στα ερείπια να ψάχνει το κοµµένο του πόδι. Γιάννης Ρηγόπουλος

Στην Θηρεύτρια των Ονείρων

Έπρεπε νάχουµε συναντηθεί σε εποχές άλλες Τότε που η δύση έσπαγε πάνω στα παράθυρά σου Κι εσύ σε ετοιµότητα λύπης Κλεψύδρες Σε µια τρυφερή αναµονή δακρύων Να ‘µαστε ακόµα στις χρονοθαλάµες σε γή ανοιχτή ολόγυρα Να µε γκρέµιζες από τη µοτοσικλέτα µου σφιχτή ολόκλειστη µε της βαρύτητας το κύρος Κι από τις τσέπες του δερµάτινου µορφές αµόρφωτα πλασίδια Να άρπαζες τα ποιήµατα. δίνουν ρυθµό στη νύχτα παράτονα γαυγίσµατα συµβαίνει έτσι ανατολή στις πιο µαύρες νύχτες Γιάννης Τόλιας θλίψη πάψε κρούστα πυκνού σκοταδιού σπάσε από την ποιητική συλλογή Αµαρτολόγιο ξόδι να δέσει και γιορτή ∆ιονύσου θίασος στις λάρνακες όλο το σφρίγος άθλα επί Πατρόκλω δικός σου θάνατος φαίδιµε Αχιλλεύ ψοφοδεή φόβε το βασίλειο της αγάπης τρέµεις αγάπη λυώνει του σκότους τη σκουριά γίνεται φώς κόκκινη καρδιά παλεύει τον Άδη µπάζει τη γή στον ουρανό:το σπίτι της Έβλεπες την οµορφιά έφευγε σε πλάνταζε η φυγή της µέγγενη στην καλοκαιριά που περισφίγγει σε πυρετού ζώδια άπειρη ανατολή βράζαν τα τσίπουρα στη γλώσσα ο γρανίτης ανθότυρο πορσελάνη γυαλί φεγγίζει αχτιδοσύννεφη πνοή σταλαµατιές ονείρου φρέσκο νερό αρχαία φωτιά στόµα της πέτρας άγαλµα ∆ιώνη µε πλούσια χέρια χάδι για περιστέρια χιόνι στολίδι του βουνού πέφτει σαν κρύσταλλο η φωνή πάγος ανάσα της φλόγας σάρκα µπήκε το µεσηµέρι αγριεµένο φώς καλοκαιριού νύσταζες µάς κύκλωνε ζέστα φεύγεις µέσα στην πόλη αποκεντρώνεσαι. Έκτωρ Πανταζής από το βιβλίο «Βέλος στο Χώµα»

Προσγείωση

∆εν ονειρεύοµαι, µου είπε χαµογελαστή, γιατί αιµορραγώ οδύσσειες από το δεξί στήθος όταν ξυπνώ το πρωί και θαρρώ πως ακόµα υπάρχει νερό που ακαλλιέργητο είναι. Ύστερα καταλήγω να βραδιάζω µε µια πόρτα στα µάτια και ένα κλειδί που βυθίζεται σιγά σιγά στα δουλεµένα κύµατα. Άλλοτε βέβαια τα ταίζω µάτια και ως ελάχιστη ανταµοιβή κρατώ για λίγο ένα µικρό κύµα στα φθαρµένα γόνατά µου. Εγώ πάλι, της αντιγύρισα, ποθώ τον θάνατο µιας απογείωσης. Όταν δεν είµαι πολύ χαµηλά στη γη έτσι ώστε να αλυσοδεθώ σε επιθυµίες -δικές µου, των άλλων δεν έχει πολλή σηµασία και δεν είµαι πολύ ψηλά στον ουρανό για να µεθύσω νέφη και να πιστέψω άλλη µια φορά πως µπορώ. Ναι κι ας δίνω πάντοτε την ίδια απάντηση στην αεροσυνοδό όταν µε ρωτάει τι έχω πιεί. Όλη µου την ζωή της λέω ντροπαλά και θυµάµαι την Μαρίζα που κατά λάθος αγαπήθηκε σε ένα φτηνό δωµάτιο αιµορραγώντας κι εκείνη χίµαιρες αλλά από τα ρουθούνια της καθώς χυνόταν το σπέρµα της πάνω στα γαριασµένα σεντόνια lights off position for landing

Και σκύβοντας της είπα εµπιστευτικά «Και µην νοµίζεις ... Ξέρω ότι όλο αυτό το χώµα γύρω µου από τα µάτια µου κυλά κάθε φορά που προσγειώνοµαι»

Μαρία Ροδοπούλου

darkvirtualpoetry.blogspot.com

Οκτώβριος B ∆εκέµβριος 2009

κοµπάρσος

Εκούσια Τύφλωση

Με κόκκινο πανί τυλιγµένα τα µάτια Γυµνές περιφέρω αισθήσεις ευάλωτες στο άγγιγµα σου κι όµως σκοντάφτω χτυπώντας στο µοναδικό εµπόδιο . Ένα χαµηλό τραπέζι µε στοιβαγµένες αλήθειες ή µήπως χάρτινα ψέµατα είναι ;

αν θα χαθώ ένα πρωί µη φοβηθείς κάπου σιµά θα βρίσκοµαι να αφουγκράζοµαι τον χτύπο σου, µε βλέµµα κέρινο θα ψάχνω µια πηγή στα σύννεφα να ξεδιψάσω λίγο τ΄ αφυδατωµένα χείλη µου

θα τριγυρνώ µε της σιωπής σου το αχνάρι και µε τη στάχτη απ΄ το πάθος σου ένας κοµπάρσος κωµικός κονδυλοφόρος αρουραίος βρεγµένος και ρακένδυτος µες στην αχλή της νύχτας

Εκπαιδεύω την όσφρηση γεύοµαι τον αέρα πνιγηρός στην αρχή µε διαθέσεις άγριου βρόγχου όταν έρπω σε σανίδια υγρά τόση υγρασία που βρέθηκε ; Αφού κρασί δεν είχα νερό στεγνό έπινα από σπασµένη κανάτα. Εκτρέφω την αφή µε σκουριασµένα υπολείµµατα καθρέφτη όπου ακουµπώ ουρλιαχτό ακούω κι όµως τυφλός παραµένω .

να ΄χεις το νου σου µοναχά, µικρή µου ανάσα µήπως και δεις λειψό το αποφέγγαρο να του φιλέψεις δυο φιλιά απ΄ τα παλιά, τα άφατα που ευωδιάζουνε αγιόκληµα και µυστικό δικό σου δάκρυ

Τάκης Τσαντήλας

Mατθαίος Ματθαιάδης

η Αλήθεια

Στις όχθες του χθες η αλήθεια αγιόκληµα και φυλακτό. στον ορίζοντα του σήµερα, του αύριο κάρβουνο οι σφυγµοί του λαµπρού,

Ολόγυµνη διασωθείσα η αλήθεια, ξεβράστηκε σε ανώνυµες πλωτές σπηλιές. Σε Μήτρα Θείου γεννήθηκε, λιγόστεψε στην οδύνη ταξίδεψε στους λυγµούς, αφορίστηκε στη σκοτεινή εξορία.

φωτιά και άνεµος εγγεγραµµένες ενέργειες, στο βάθος του χρόνου. Μίσεψε η αλήθεια, σε ίσκιο πνίγηκε πύρινων καρφιών, οδοφραγµάτων γυάλινων. Ασθµαίνοντας, µόνη, ολόγυµνη αποσύρθηκε σε σπήλαια αλµυρά ν’ αναστηθεί απ’ τα αρχαία όνειρα, χιλιάδες ήλιοι να λάµψουν ξανά.

Εκµηδένιση, αποκαθήλωση, βύζαξε αίµα δάκρυ,

και ο αγιασµός µε αλµύρα τα σπήλαια άγγιξε και έχτισε. ∆ιαδροµές χωρίς εσένα, σελίδες άχρονες διασχίζουν παραδείσους, και τώρα ..ω Κύριε Ελέησον µε..

Άν ν α Κ α ρ ο π ο ύ λ ο υ

Επίλογος - Κατσίρη

Επίλογος

Σε κοίταξα στα χείλη και το τραγούδι σακατεµένο κάτω από τα ψιθυρίσµατα "Κι όµως εκείνοι που ταξιδεύουν µέσα σε πληγές µιλούν για το τραγούδι µου" Σε κοίταξα κι είδα πολλά φεγγάρια στα βαθιά να θρέφονται στον ίδιο τόπο που γλιστρούν οι ήλιοι

Εξαερισµός Λύτρωσης

Και ύστερα µου λέτε να φυγαδεύσω τον συµβολισµό της ανισότητας από την τρύπα της τέντας που εγκλωβίζει όλες τις φράσεις του ποιήµατος

Κατερίνα Κατσίρη

Μιµείται αντιγράφοντας µύτες άλικες στη µεταγραφή της υποψίας

από την ποιητική συλλογή: Αόρατα Τοπία

Παλινδρόµηση ονείρων

Εκεί που κείτεται νεκρός ο εραστής τα χείλη του φορώ στο πλάσµα µέσα µου

Γλιστρώντας στα σκαλιά συνάντησα το θάνατο, µ΄ ένα τσαπί στο χέρι να προσπαθεί τα µάρµαρα να σπάσει.

Να θάψω µόνο το άρωµά του να γονατίσω το στόµα στα αναχώµατα του Θεού που δεν ήξερε γιατί ο πόνος αρµυρός φυτρώνει

Κι η άγνοια πιο πέρα να σιγοτραγουδά κρατώντας µες στην αγκαλιά της µωρό παιδί, τ’ όνειρο, που γεννήθηκε νεκρό µέσα σε µήτρα δίχως λίπασµα.

Κεχριµπαρένιο το κορµί στις ρίζες των µαλλιών µόνο ανταποκρίνεται

Κλάµα σπαρακτικό, σαν να ‘ψαχνε το γάλα να βυζάξει απ’ τα στήθια της.

Και κείνη να ζητά µια παλινδρόµηση ονείρων.

Ξέρεται γιατί;

Μα ο θάνατος να της ζητά γι αντάλλαγµα ένα ζεµπίλι στερνολούλουδα

Της λύτρωσης ο εξαερισµός δεν διογκώνει κώδικες µήτε η χωρητικότητα ανάσα ιωδίου!

στον άγονο τον κήπο του να στρώσει σαϊτιές.

Γωγώ Πακτίτη

Μαρία Νικολάου

συγκοµιδή ποιητικού Λόγου: Μαρία Ροδοπούλου

Είδα τα µάτια σου φλογισµένα να σέρνουν το βράδυ χωρίς τίποτα πια λευκό µέσα τους " Αυτός ο αέρας τρέµει τόσο που περνά µέσα από τα µάτια µου και χιλιάδες έννοιες κρεµνά "

η πρότα ση - « Ν τρ ιν » , « Ν τρ ιν »… - Παρακ αλώ. - Ζ ιζ ά ν ιο εσ ύ ; - Μ ά λ ισ τα , τ ι θ έλ ετ ε; - Θα ήθ ελ ες ν α σ υ ν ερ γ α µε τη «Σ σ τ εί ς ο δ ει ά » ; - Τι ;; ; Θ α κ α τ εβ ο ύ µ ε σ τ ις - Ό χ ι, ό εκ λ ο γ ές χ ι, η « Σ ο ; δ ει ά » εί - Κ ο ιτ ά ξτ ν α ι… ε ν α δ εί τ ε, εγ ώ πρώτη θ θ έλ ω τ η έσ η ν σ το ψ η φ ο δ έλ τ ιο επ ικ ρ α τ - Μ α εµ εί α ς! εί ς δ εν … - Άκου, άκου. Ούτε Β΄ Π ει ρ α ιά , ούτε Ά ο ύ τ ε Α -Β Α θ ή ν α ς, Βασι λόπ ο υ λ ο ς… Μί λησα!

Μετ ακό µ ι ση

- Γεια σου Ζ ιζά νιο. - Γεια ααα . να - Θα έρθ εις σ τ ις 5 Οκτ ώ βρη ; βοη θ ή σεις σε µ ία µ ετα κόµ ιση ; Που ε…; - Μετ α κόµ ιση - Στο Μέγ α ρο Μα ξίµ ου.

υπο γρα φή:

- Όχ ι, α πλώ ς λά τρη ς του «P l aySt ati on»!

- Συγγνώµη, µπορούµε να σας απασχολήσουµε λιγάκι; - Πείτε µου. - ∆ιεξάγουµε µια δηµοσκόπηση για τις επικείµενες εκλογές. - Ω Θεέ µου, αισθάνοµαι τόσο τυχερό! Πάντα ήθελα να απαντήσω σε µια δηµοσκόπηση. - Πως λέγεστε; - Ζιζάνιο. - Έχετε αποφασίσει ποιο κόµµα θα ψηφίσετε στις 4ης Οκτώβρη; - Βεβαίως! Θα ψηφίσω Ν∆… αλλά µισό λεπτό, τόσα σκάνδαλα, τόση αλαζονεία… όχι, όχι άλλαξα γνώµη! Θα ψηφίσω ΠΑΣΟΚ ή µάλλον όχι και αυτοί τα ίδια θα κάνουν… αν κρίνω από το χρηµατιστήριο…! Με όλα αυτά τα σκάνδαλα µου αναβαίνει το αίµα στο κεφάλι, αρχίζω να θυµάµαι το αγωνι στικό µου παρελθόν! Αυτό είναι, θα ψηφίσω ΚΚΕ ή λες ΣΥΡΙΖΑ ή µάλλον… Μπα µωρέ, αυτοί µαλώνουν για το ποιος έχει µεγαλύτερο αριστερό µπατζάκι. Μπας και να πάω προς το ΛΑΟΣ µεριά… αλλά κι αυτοί δεν µε εκφράζουν καθόλου τώρα που δε θα κατεβάσουν τον Ψινάκη. Ξέρεις τι… θα πάω στα σίγουρα του δικοµµατισµού… αλλά πάλι αν… - Συγγνώµη που σας διακόπτω, αλλά µήπως να γράψω ένα «ανα ποφάσιστος» να τελειώνουµε; - Τι;;; Αναποφάσιστος εγώ…; - Μα αφού… - Γράψε σε παρακαλώ, «πολίτης µε αυξηµένη δηµοκρατική συνείδηση»! ∆εν έχω facebook λέµε… - Ζιζάνιο σο στο faceb υ έστειλα αίτηµ oo α φ k ιλίας κα ι δεν το έχ αποδεχθε εις - Νοµίζω ί ακόµα. φ ίλ - Πώς τολµ ε µου πως είσα ι λίγο χαζο - Τι πώς το άς Ζιζάνιο; ύλης… - Μα αφού λµάω; Αφού δεν έχ µου, έγρα σε βρήκα… το εί ω facebook. δα µε τα - Ααα! Αυτφε «Ζιζάνιο». µάτια - Μα στη ός είναι ο ξάδερφ - Είµαστε φωτογραφία ήσουος µου! ν εσύ! - Ααα! Πεςδίδυµοι. το βρε αδε ρφέ και σε …και µετ παρεξήγη ά σα! φιλίας το θέλει να αποδεχ θώ το αίτ υ… ηµα

Ζιzά νιο

- Θα έρθ ω ! ά τα Πά ντα ή θ ελα να δω α πό κοντ του » ς γική η τ «πα ιχ νίδια σ τρα πρω θ υπο υργο ύ. - Μπα ! Είσα ι λά τρη ς τω ν θ εµ ά τω ν γεω πολι τ ική ς ;

δηµοσκόπηση

κουφό - Βρε Ζ ιζά - Ναι… νιο εσύ είσαι; - Πω, π ω ρε παιδ ! Πώς µεγάλω ί µο σες έτσ ι - Με φ υ; υτοφά ρµακο…

e od

m @y

co . l i

αναλυτικότερα στο επόµενο τεύχος