τΕχνων και
τριμηνη ΠΕριοΔικη ςυγκομιΔη γραμματων
ελεύθε
Ετος 3 - ΔΕκ. 2011 - ΦΕβ. 2012 - τΕυχος 10
ρα
περιοδικό
ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ
Δημήτρης Δικαίος μαρία ροδοπούλου μπατίστας μαλαματένιος Υπεύθυνη ύλης μαρία ροδοπούλου
υμε σιεύο δημο , άρθρα, α ν κείμε ντεύξεις, συνε ποίηση, ια, ο δ κίμ γραφία, πεζο καστικά, . α, ει σκίτσ ώματα κ.α ε ι φ ΣΟΥ α ρ Ο ΙΚ Δ Ε ΤΟ om ΣΤΕΙΛ ymail.c
@ sodeia
Σύνταξη - Σελιδοποίηση Δημήτρης Δικαίος Γραφιστική επιμέλεια Άννα ςτράνη Εξώφυλλο ανθή ςταματάκη Γλωσσική επιμέλεια - Διόρθωση μπατίστας μαλαματένιος Φωτογραφία Δημήτρης μακαρώνας Σκιτσογραφία γ.ασημακόπουλος - elf-h ιστοσελίδα περιοδικού sodeia.net ηλεκτρονικό ταχυδρομείο sodeia@ymail.com τηλέφωνο επικοινωνίας 694 717 600 5 Εκτύπωση - Βιβλιοδεσία γραφικές τέχνες ASO ι.&Ε. ςαββογλίδου ο.Ε. χίου 49,αΘηνα. τ.κ. 104 39
τεύχος 10 συντακτική ομάδα
κατά σειρά θεμάτων
Άγγελος Θεοχάρης, Trio Lirico, Εύα Πετροπούλου - Λιανός, Ζιzάνιο, γιώργος ρούσσος, μαρία ροδοπούλου, γιάννης τόλιας, Λίζα Διονυσιάδου, γιάννης Φαρσάρης, Θανάσης αθανάσιος, Ευάγγελος νέσσης, Δημήτρης Δικαίος, νίκη Παυλίδου, βάγγη χατζησταμάτη, Vennis Mak, μαίρη Λιόντη, βάσω μπρατάκη, γεώργιος κακαές, αγγελίνα ρωμανού, Παναγιώτης τζαννετάτος, μαρία τσολιά, μπαμπάκ, ςαντέκ χατζάνι.
Επιτρέπεται η αναπαραγωγή ολόκληρου ή μέρος κειμένου, μόνο όταν αναφέρεται η πηγή του. τα ενυπόγραφα κείμενα εκφράζουν την άποψη των αρθρογράφων τους και όχι του περιοδικού στο σύνολό του. το επόμενο τεύχος από τις 15/3 στα βιβλιοπωλεία
Δεκέμβριος 2011 - Φεβρουάριος 2012
περιεχόμενα
04
04 πρόσωπα Άννα αχμάτοβα 06 μουσική Trio Lirico 08 παιδική λογοτεχνία το Παραμύθι & ο ρόλος του 10 zιzάνιο βρες τη λύση
Άννα Άχμάτοβα πρόσωπα
11 κινηματογράφος Ophüls - Madame De
11
16 εικαστικά Fernando Botero 17 πεζοποίηση Παχυνόμενη οργή 18 λογοτεχνικό φύλλο αλαζονείa 20 άποψη το βιβλίο στη ζωή μας
Max Ophüls κινηματογράφος
23 διήγημα το παγκάκι στο βάθος
16
24 ποιητικός Λόγος συγκομιδή 12 ποιημάτων 30 μεταφράσεις α. ςαϊφι β. Emorine 31 ανασκόπηση σοδειά 2009 - 2011 32 οπισθόφυλλο mini μανιφέστο
Fernando Botero εικαστικά
η νεανική ποίηση
της Άννας Αχμάτοβα η Άννα Αχμάτοβα (Ахматова, Анна Андреевна 1889-1966), αποτελεί αναμφισβήτητα μια από τις σημαντικότερες ποιήτριες του 20ου αιώνα και της αργυρής Εποχής της ρωσικής ποίησης. Πλησιάζοντας στο έτος 2012, οπότε και συμπληρώνονται 100 χρόνια από την έκδοση της πρώτης της ποιητικής συλλογής με τον τίτλο «απόγευμα» (Вечер), λίγα μπορεί να συμπληρώσει κανείς στην ερμηνεία του έργου της και στην ανάλυση της εποχής και της ζωής της. ςίγουρα, όμως, το έργο της μπορεί να μεταφραστεί εκ νέου ή ακόμη και για πρώτη φορά. Εξάλλου, κάθε μεταφραστική προσπάθεια αποτελεί κάθε φορά μια νέα προσέγγιση, μια νέα ερμηνεία στο ίδιο αθάνατο πρωτότυπο κείμενο. μελετώντας τα νεανικά ποιήματα της αχμάτοβα, δύσκολα κάποιος εντοπίζει την αίσθηση του πρωτό-
πρόσωπα
λειου, του άγουρου. η βαθιά επεξεργασία τους, καθώς και το αυστηρό ξεδιάλεγμα (στην πρώτη της συλλογή δημοσιεύει μόλις τα 35 από τα 200 ολοκληρωμένα την εποχή εκείνη ποιήματά της) στο οποίο προβαίνει η ποιήτρια, δημιουργούν ποιήματα και συλλογές με μια ψευδαίσθηση ωριμότητας. το ποιητικό της τοπίο μοιάζει ήδη ξεκάθαρο, με σαφείς προσανατολισμούς και κατευθύνσεις. ο προσωπικός χαρακτήρας, ο ερωτισμός, η διακριτική θρησκευτικότητα αποτελούν χαρακτηριστικά που διαπερνούν όλο της το έργο, και κάνουν αισθητή την εμφάνισή τους, ήδη στα ποιήματα αυτά. ςτην φάση αυτή της ποιητικής της δημιουργίας, τα στοιχεία αυτά περιτριγυρίζονται από νεανικές εμπειρίες, όπως έρωτες, βραδινές εξόδους, μοναχικές ή μη βόλτες. οι εικόνες αυτές μοιάζουν περισσότερο οικείες και απτές, όχι μόνο επειδή διαφοροποιούνται από τις τραγικές ιστορικές στιγμές που έζησε και αποτύπωσε κατά την ωριμότητά της, αλλά κυρίως επειδή σε αυτές υπάρχουν σκηνές και σταλάγματα ζωής, που όλοι έχουν συναντήσει και βιώσει. η προσιτότητά τους, όμως, δεν τα καθιστά κοινά. η πρωτοτυπία διατηρείται, δίνοντας ταυτόχρονα την ταυτότητα και το στίγμα της ποιήτριας, προοικονομώντας έτσι το λαμπρό της μέλλον. Άγγελος Θεοχάρης
4
sodeia.net
Δεκέμβριος 2011 - Φεβρουάριος 2012
Όταν θροΐζουν οι κολλιτσίδες στο φαράγγι και γέρνουν τα κλαδιά των κιτρινοκόκκινων μουριών, χαρούμενους στίχους γράφω για την φθαρτή, φθαρτή αλλά θαυμάσια ζωή. Επιστρέφω. ο μαλλιαρός γάτος μου γλείφει την παλάμη κι ευχάριστα νιαουρίζει, και σιγά σιγά ανάβει η λαμπερή φωτιά στο παρατηρητήριο του παραλίμνιου υλοτομείου. ςπάνια μόνο τρυπά την ησυχία η φωνή του πελαργού που στάθηκε στη σκεπή. κι αν την πόρτα μου χτυπήσεις μου φαίνεται, ότι ούτε που θα σε ακούσω. 1912
Εσύ καπνίζεις μαύρη πίπα, τι περίεργος ο καπνός από πάνω της. Εγώ φόρεσα στενή φούστα για να φαίνομαι ακόμη πιο κομψή.
πρόσωπα
Παράθυρα για πάντα κλειστά: τι είναι εκεί, πάγος ή αστραπή; με μάτια σκεπτικής γάτας μοιάζουν τα δικά σου μάτια. αχ, πόσο η καρδιά μου θλίβεται! Άραγε την ώρα του θανάτου περιμένω; και εκείνη, που τώρα χορεύει, δίχως άλλο στην κόλαση θα πάει. 1913
5
Ахматова, Анна Андреевна 1889-1966
Όλοι εμείς εδώ είμαστε πότες και πόρνες, πόσο άκεφοι είμαστε μαζί! ςτους τοίχους λουλούδια και πουλιά μαραζώνουν για τον ουρανό.
Ахматова, Анна Андреевна 1889-1966
Έμαθα να ζω απλά και με σοφία, να κοιτώ τον ουρανό και να προσεύχομαι στον Θεό, και να περιπλανούμαι ώρα πολλή στο δειλινό, για να κουράσω την ασήμαντη αγωνία.
Trio Lirico
μουσική
ΕΛΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΟΠΟΥΛΟΥ Γεννημένη στην αθήνα, ξεκίνησε τις σπουδές της στο ωδείο Athenaeum, στο οποίο φοίτησε με την αντιγόνη ςγούρδα, αποφοιτώντας το 2004 με βαθμό άριστα παμψηφεi, τελειοποιήσε τη τεχνική στο λυρικό τραγούδι, παρακολουθόντας σεμινάρια δίπλα σε καταξιωμένους καλλιτέχνες όπως η μαρίνα κρίλοβιτς, Λούη μανίκα, κώστα Πασχάλη,Kurt Equiluz, Elisabeth Vidal, μίλτο Λογιάδη. Παρακολούθησε το σεμινάριο ''Wolfgang Amadeus Mozart'' του Opera Studio της Εθνικής Λυρικής ςκηνής, με τον αρη χριστοφέλλη και την Ζανέτ Πηλου.τραγούδησε σε Έλλαδα και εξωτερικό με ιδιαίτερη επιτυχία. Ιδιαίτερες διακρίσεις γνώρισε στον 9ο Πανελλήνιο Διαγωνισμό κλασικού τραγουδιού της χον,(α΄βραβείο), στον 4ο Παγκόσμιο Διαγωνισμό Λυρικών τραγουδιστών ςημο (3ο βραβείο) το 2009 εμφανίστηκε στο μέγαρο μουσικής αθηνών σε έργα Rachmaninov στο φιλανθρωπικό Gala που διοργάνωσε η Λέσχη φίλων Jose Carreras. Από το 2008 είναι μέλος της χορωδίας και της σκηνής της οπερέτας της Εθνικής Λυρικής ςκηνής τον αύγουστο του 2010 παρακολούθησε master class με τον Tom Krause στη θερινή ακαδημία του Πανεπιστημίου Mozarteum του Salzburg και συμμετείχε στις συναυλίες του Πανεπιστημίου. την καλλιτεχνική περίοδο 2010-2011 εμφανίστηκε στην Εθνική Λυρική ςκηνή με τον ρόλο “Mutter” στο έργο Hänsel und Gretel Humperdinck.Είναι μέλος του συνόλου “Trio Lirico”.
6
sodeia.net
Δεκέμβριος 2011 - Φεβρουάριος 2012
μουσική
L’amore appasionato – L’amore leggiero ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΡΑΓΚΙΑΟΥΡΗΣ Γεννήθηκε στην Πάτρα. ςπούδασε βιολί και πιάνο στο δημοτικό ωδείο Πατρών. Δίπλωμα μονωδίας πήρε στο ωδείο αθηνών με τη κ.Hara Savino το 2007. Παρακολούθησε masterclasses τραγουδιού με τους,κώστα Πασχάλη,τη Birgit Nickl, τον Άρη χριστοφέλλη,την Δάφνη Ευαγγελάτου, τον Gilles Denizot, τον Δημήτρη καβράκο και μαθήματα υποκριτικής με την ςοφία κακαρελίδου. Απέσπασε βραβεία σε διαγωνισμούς τραγουδιού σε αθήνα και Θεσσαλονίκη (2004 – 2006 – 2010)Εμφανίστηκε στις όπερες των: G.Verdi-Don Carlos (Frate), W.A.Mozart-Die Zauberflöte (Der Priester), J.Strauss-Die Fledermaus (Frank), G.Bizet-Carmen (Escamillo,Morales), C.Orff-Die Kluge (Der König), G.Rossini-La cambiale di matrimonio (Slook), G.F.Händel-Acis and Galatea (Polypheme), G.Verdi-Traviata (G.Germon), E.Humperdinck-Hänsel und Gretel καθώς και σε έργα Θρησκευτικής μουσικής όπως: Messiah-G.F.Händel, Messe Solenelle-G.Rossini, Weihnachts oratorium und Mattäus Passion-J.S.Bach. Συνεργάζεται με την παιδική σκηνή της Εθνικής λυρικής σκηνής, το Εθνικό θέατρο, το μέγαρο μουσικής αθηνών, Θεσσαλονίκης καθώς και με την Όπερα Θεσσαλονίκης, Oπερα νέων, Δήμο Λαρισσαίων, Πατρών, The Athen’s singers production, Opera dei giovani.Είναι ερμηνευτής της εθνικής ρώσσικης μουσικής σχολής, της Ελληνικής οπερέτας καθώς και μέλος των ομάδων όπερας, 1.oper(o), 2.οπερα νέων και 3.trio lirico
NEVILLE JASON FAΗΥ Ξεκίνησε μαθήματα πιάνου στο Εθνικό ωδείο με την κ. ρίτα βούρτση. ςυνέχισε στο Trinity College London με τους Antony Peebles στο πιάνο και Ann Cherry στο φλάουτο.Επιστρέφοντας στην Ελλάδα σπούδασε στο ωδείο της μουσικής Εταιρίας αθηνών με την Nylian Perez-ιωαννίδη και εν συνεχεία στο University of Indianapolis (Athens Campus) με καθηγητές τους Άλλα χαλάψη και γιώργο μάνεση απ’όπου πήρε το Master of Arts in Music. Είναι κάτοχος F.R.S.M. και L.R.S.M. των βασιλικών ςχολών της μεγ.βρετανίας και αριστούχος διπλωματούχος του ωδείου της μουσικής εταιρίας αθηνών. Παρακολούθησε σεμινάρια με τους, Ardakov, Vasary, Lazko, Ganev, χαντζηνίκο και μάνεσση.Έχει παίξει σε συναυλίες και φεστιβάλ τόσο σε σόλο όσο και σε ρεπερτόριο μουσικής δωματίου σε Ελλάδα και εξωτερικό. Έχει συμπράξει με την ορχήστρα ποικίλης μουσικής της κηφισιάς και είναι μέλος του ορχηστρικού συνόλου “Cantabille” της κηφισιάς καθώς και πιανίστας του σχήματος Λυρικού τραγουδιού “Trio Lirico” Εχει συνθέσει, εκδόσει και ηχογραφήσει δύο έργα για πιάνο και ένα για τσέλο με πιάνο (Music CreationSeries, “Edition Orpheus music house” Nikolaidis, www.musichouse.gr ).Είναι καθηγητής πιάνου και ανωτέρων θεωρητικών στην σχολή Campion και στο St.Catherine’s British Embassy School. τους “Trio Lirico” είχαμε την ευκαιρία να απολαύσουμε στην εκδήλωση της σοδειάς, στις 25 Νοε 2011.
7
Το παραμύθι στη ζωή μας
παιδική λογοτεχνία
H συγγραφέας παραμυθιών Εύα Πετροπούλου – Λιανός μας λέει, τι σημαίνει γι αυτήν το παραμύθι και πως ασχολήθηκε με το συγκεκριμένο είδος λογοτεχνίας.
την ανθρωπιά αλλά και την μαγεία της φαντασίας. γράφω γιατί νιώθω παιδί και είμαι πολύ χαρούμενη, που έχω μικρούς αναγνώστες που μ ακολουθούν στο όνειρο που λέγεται παραμύθι.
Το Παραμύθι για μένα είναι μια ιδιαίτερη λέξη, γιατί κάθε φορά που ακούω η λέω αυτή η λέξη ταξιδεύω σε στιγμές ευτυχισμένες κι απόλυτης ξενοιασιάς, όπου θυμάμαι πρόσωπα γελαστά κι όλα ήταν δυνατά. Θυμάμαι ανθρώπους σαν τον νίκο Πιλάβιο, και τη φωνή της Θείας Λένας.. Θυμάμαι τη μητέρα μου να με έχει αγκαλιά, εμένα και τον αδελφό μου, και να μας λέει ιστορίες για τα ζώα του χωριού, και τον παππού και τη γιαγιά . Παραμύθι για μένα είναι οι αναμνήσεις μου που ήταν τόσο αθώες και γεμάτες απο παιγνίδι κι εμπειρίες, όπου οι δράκοι πάντα έχαναν. οφείλουμε να το σεβαστούμε, να το αγαπήσουμε και να κρατήσουμε τα μηνύματα για τα παιδιά ζωντανά , φωτεινά. ασχολήθηκα με το παραμύθι γιατί μπήκε στη ζωή μου πολύ νωρίς και με συνεπήρε .. από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, παιδί ακόμη έγραφα ή διάβαζα παραμύθια. ιστορίες με πριγκίπισσες και δράκους. ιστορίες της κοντέσας ντε ςεγκυρ, όμορφες ιστορίες που έγραφε στα εγγόνια της για να τα διδάξει, έστω κι από μακριά, την καλοσύνη,
Η Εύα Πετροπούλου-Λιανός έχει εκδώσει δύο βιβλία.
η Κόρη της Σελήνης εκδόσεις ΟΣΕΛΟΤΟΣ η «Κόρη της Σελήνης», η πανέμορφη Πριγκιποπούλα Ξακουστή, βρίσκεται αντιμέτωπη με τη μοχθηρή μητριά της, τη νέα βασίλισσα της χώρας. η μικρή Πριγκίπισσα, διωγμένη από το παλάτι με ύπουλο τρόπο, έρχεται για πρώτη φορά σ’ επαφή με τους κινδύνους του σκοτεινού δάσους, αλλά ανακαλύπτει και την φιλική πλευρά τους μιας και τα ζώα του δάσους, της μαθαίνουν πολλά αλλά και την βοηθούν να ανακαλύψει πώς
8
sodeia.net
Δεκέμβριος 2011 - Φεβρουάριος 2012
πώς να νικάει το φόβο της και να πορεύεται στη ζωή με καλοσύνη, αφού αυτός είναι ο μόνος δρόμος για την ευτυχία. Πράγματι, η «κόρη της ςελήνης» θα ζήσει μια πολύ όμορφη ζωή σε ένα δεύτερο σπίτι , όπου μεγαλώνει τρυφερά, με αγάπη και καλοσύνη επισφραγίζοντας την επικράτηση του «καλού».
από το εξοχικό του απλώνεται μια ωραία λίμνη, γεμάτη μύθους και μυστήρια... Έτσι οι διακοπές κοντά του μετατρέπονται σε μαγική φυγή σε
**
παιδική λογοτεχνία
Η ζεραλντίν & το Ξωτικό της Λίμνης εκδ. Έναστρον η μικρή Ζεραλντίν είναι κορίτσι της σύγχρονης πόλης. μεγαλώνει σε αστική πολυτέλεια, με πατέρα μεγαλοδικηγόρο και μητέρα διευθύντρια περιοδικού μόδας. γύρω της άφθονα υλικά αγαθά και ειλικρινής οικογενειακή αγάπη, αλλά καμία προϋπόθεση για ονειρεμένα φαντασιακά πετάγματα. Ευτυχώς που υπάρχει στη ζωή της ο επαρχιώτης παππούς. Δίπλα
έναν κόσμο παραμυθένιας ομορφιάς. ανάμεσα ονείρου και πραγματικότητας θα παρελάσουν ολοζώντανα στοιχειά και ξωτικά και νεραϊδομορφές, βασίλισσες του ποταμού, πριγκίπισσες σειρήνες των φυκιών και χίλιες δυο νερένιες άυλες υπάρξεις, που δίνουν άμετρη ορμή στη φαντασία του παιδιού για ασυνόρευτα ταξίδια.
«Παραμύθι για μένα είναι οι αναμνήσεις μου που ήταν τόσο αθώες και γεμάτες από παιγνίδι κι εμπειρίες, όπου οι δράκοι πάντα έχαναν» Εύα Πετροπούλου – Λιανός
9
Το Ζιζάνιο σας εύχεται Χρόνια Πολλά με ένα προφητικό Σταυρόλεξο Οριζόντια 1.Ήρωας γνωστής χριστουγεννιάτικης ιστορίας του Καρόλου Ντίκενς, ή αλλιώς… ήρωας και εφιάλτης κάθε οικονομικού επιτελείου. 2.Χριστουγεννιάτικα γλυκά πασπαλισμένα με άχνη ζάχαρη, ή αλλιώς… είναι και οι πολιτικοί μας. 3.Με αυτά φωτίζουμε το χριστουγεννιάτικο δέντρο, ή αλλιώς… αυτά μας ανάβουν όταν αναγγέλλει νέα οικονομικά μέτρα ο Βενιζέλος. Κάθετα 1.Ξωτικά τα οποία ζουν κάτω από τα πόδια μας και προσπαθούν να κόψουν το δέντρο που βαστάει τη γη, ή αλλιώς… βουλευτές οι οποίοι ζουν κάτω από τη χώρα και προσπαθούν να πετσοκόψουν το κλωναράκι που τη βαστάει ακόμα όρθια. 2.Μας το φέρνει ο Άγιος Βασίλης το βράδυ της πρωτοχρονιάς, ή αλλιώς… μας το έκοψε ο πρωθυπουργός Γιώργος τις δύο τελευταίες πρωτοχρονιές.
3.Το κάνουμε στο σπίτι μας τα Χριστούγεννα με πολύχρωμες μπάλες και κορδέλες, ή αλλιώς… το κάνουμε στους βουλευτές μας όλο το χρόνο όταν βρίσκονται στο βήμα της Βουλής. 4.Το λένε οι μικροί μαθητές στις χριστουγεννιάτικες σχολικές γιορτές, ή αλλιώς… το λέει κάθε τόσο ο εκάστοτε Πρωθυπουργός, όχι βέβαια με την ίδια επιτυχία των μικρών παιδιών.
Μπράβο!!! Κατάφερες να λύσεις το χριστουγεννιάτικο σταυρόλεξο του «Ζιζάνιου». Συμπλήρωσε τώρα τα γράμματα στα κουτάκια που αντιστοιχούν και δες την έκπληξη που κρύβει φέτος για εσένα ο Άγιος Βασίλης. Υ.Γ. Φέτος, ήσουν δεν ήσουν καλό παιδί το «δώρο» θα το πάρεις…
10
Madame De
sodeia.net
Δεκέμβριος 2011 - Φεβρουάριος 2012
κινηματογράφος
«Η Άγνωστη Κυρία» του Max Ophüls - 1953
Η πρωταγωνίστρια μας, Λουίζ, πουλάει τα πανάκριβα σκουλαρίκια, που της χάρισε ο σύζυγός της για να καλύψει κάποιο χρέος ισχυριζόμενη ότι κλάπηκαν. Όμως, επιστρέφουν στα χέρια της από ένα θαυμαστή της, τον βιτόριο ντε ςίκα στο ρόλο του ντονάτι, και αποκτούν πια συμβολική αξία. ςτη συνέχεια παρακολουθούμε την πορεία τους, καθώς μετακινούνται, χαρίζονται και μεταπωλούνται από συζύγους, συγγενής, εραστές και ενεχυροδανειστές. ο οφίλς, καταφέρνει να μετατρέψει ένα άψυχο αντικείμενο, όπως τα σκουλαρίκια, σε σύμβολο ενός απόκρυφου ψυχισμού, διαφορετικού για κάθε ήρωα. η χορευτική ζάλη της κινηματογράφησης του οφίλς δημιουργεί ένα κομψοτέχνημα ρομαντισμού πλαισιωμένο από βιεννέζικα βαλς. «τα σκουλαρίκια της μαντάμ ντε...», αποτελούν έναν διαχρονικό, θρίαμβο του μελοδράματος. η φόρμα του, αψεγάδιαστη, καταφέρνει να απογειώσει ένα συνηθισμένο ερωτικό τρίγωνο σ' ένα λαμπρό και ταυτόχρονα οδυνηρό έργο τέχνης με μεθοδική κομψότητα που ταιριάζει απόλυτα στην επιφανειακή κομψότητα που περιστοιχίζει τους χαρακτήρες. η πρωταγωνίστρια στη ταινία του οφίλς, είναι ερωτευμένη και κυριαρχημένη από το πάθος και τον πόθο, προκαλώντας όμως τη μοίρα της, σ έναν ψυχρό ανδροκρατούμενο
κόσμο. γι' αυτό ακριβώς, είναι όμως καταδικασμένη από την αρχή, να συντριβεί ολότελα και τραγικά, κάτω από το βάρος της ψευδαίσθησης και της απάτης, που αρχικά σχεδίασε, η ίδια... η “Άγνωστη κυρία”, είναι μια ταινία για την απατηλή λάμψη του ψεύδους και την ερωτική πλάνη. μια κατ' επίφαση κωμωδία με μοιραία όμως κατάληξη, στην οποία οι πραγματικοί πρωταγωνιστές, τα σκουλαρίκια δηλαδή της ηρωίδας, σέρνουν τον χορό της υποκρισίας, της ανειλικρίνειας, της μικροψυχίας και φυσικά της εκδίκησης.
11
κινηματογράφος
χρησιμοποιώντας εκπληκτικά το θεατρικό του οπλοστάσιο, ο ποιητής του ψεύδους, μαξ οφίλς μ' ένα μελοδραματικό, πληθωρικό -σχεδόν μπαρόκ- κινηματογραφικό ύφος, μετατρέπει τον κόσμο των ηρώων του, σ ένα τεράστιο παλκοσένικο, πάνω στο οποίο οι ηδονές και οι απολαύσεις της ζωής χορεύουν αγκαλιά με τη μοναξιά και τον θάνατο. μόνο τυχαίο δεν είναι φυσικά το γεγονός πως ο ιδιοφυής ςτάνλεϋ κιούμπρικ υπήρξε μεγάλος θαυμαστής του έργου του μαξ οφίλς.
σκηνή βλέπουμε μόνο τα σκουλαρίκια της τα οποία ετοιμάζεται να βάλει ενέχυρο, καθώς οδεύει προς την καταστροφή. η κάμερα κινείται μαζί με τα σκουλαρίκια και αποκαλύπτει τελικά το πρόσωπο της Λουίζ στον καθρέφτη, ανάμεσα στα υπάρχοντα της. από εκείνη τη στιγμή και έπειτα ο Ophuls δεν μας αφήνει να παραβλέψουμε τα στοιχεία αυτής της πλούσιας κοινωνίας. ςχεδόν παντού, υπάρχουν παρόντες υπηρέτες και το ανάλογο, πρωτόκολλο προετοιμασίας πριν από τις δημόσιες εμφανίσεις. ακόμα και το ταξίδι από την κρεβατοκάμαρα μέχρι την εξώπορτα ανάγεται σε εκλεπτυσμένη κοινωνιολογική αναφορά. Εκτός όμως, από το σπίτι και το ενεχυροδανειστήριο υπάρχουν μια εκκλησία, χώρος όπου συχνά πυκνά, κυριαρχεί η υποκρισία των αστών και φυσικά η όπερα, όπου τα πάντα, μετατρέπονται σε θέαμα. Εκεί συναντούμε τον σύζυγο της Λουίζ, τον αντρέ (Charles Boyer), ο οποίος είναι εύθυμος όσο καιρό καταφέρνει να ελέγχει τις υποθέσεις τις δικές του και της γυναίκας του. Όταν όμως τα σκουλαρίκια επιστρέφουν στα χέρια του αντρέ για τρίτη φορά, η Λουίζ έχει πια ερωτευτεί επικίνδυνα τον ντονάτι (Vittorio De Sica).
η ”Άγνωστη κυρία”, σκηνοθετημένη το 1953, είναι μία από τις πιο εξεζητημένες και τεχνικά άρτιες ιστορίες αγάπης που γυρίστηκαν ποτέ. η ταινία είναι διάσημη για τον τρόπο με τον οποίο επεξεργάζεται τις κινήσεις της κάμερας, το χαριτωμένο στυλ της, τα σκηνικά, τα κοστούμια (για τα οποία, ήταν υποψήφια για Oscar) και φυσικά τα κοσμήματά της. Λίγες ταινίες επιτυγχάνουν τόσο πολλά, σε τόσα παράλληλα επίπεδα και με τόσο οικονομικό τρόπο, όσο η υπέροχη Άγνωστη κυρία του Max Ophuls. η Λουίζ (Danielle Darrieux) είναι η χαρακτηριστική εκπρόσωπος της ανώτερης τάξης. ςτην πρώτη
12 12
κινηματογράφος
sodeia.net
Δεκέμβριος 2011 - Φεβρουάριος 2012
γωγός στο θέατρο. γυρίζει την πρώτη του ταινία το 1931, μια κωμωδία μικρού μήκους. Προβλέποντας την απειλή της ανόδου του ναζισμού, ο Ophüls, που είχε και εβραϊκές ρίζες, κατέφυγε το 1931 στη γαλλία. η καλύτερη ίσως από τις ταινίες της γερμανικής του περιόδου είναι προσωπικά, η “αγαπημένη” (που προβλήθηκε στην Ελλάδα και με τον τίτλο Λιμπελάι). ςτο φιλμ αυτό συναντούμε ορισμένα από τα θέματα που τον έκαναν διάσημο: από τη μια την αγνότητα των γυναικών και από την άλλη τη βιαιότητα των αντρών και της κοινωνίας.
αυτό λοιπόν που θα μπορούσε να είχε μείνει ως ένα χαριτωμένο ευφυολόγημα, καθώς τα σκουλαρίκια συνδέουν όλους τους χαρακτήρες, θυμίζοντας ίσως το παλαιότερο “Ερωτικό γαϊτανάκι” του 1950, καταλήγει εδώ να εκφράζει όλες τις λεπτές, σημαντικές διαφορές της πλοκής και του θέματος, με τον Ophuls να σκιαγραφεί αυτό τον κόσμο πραγματικά με μπρεχτική ακρίβεια. ο Maximillian Oppenheimer(Max Ophuls), γάλλος σκηνοθέτης γερμανικής καταγωγής, γεννήθηκε το 1902 και πέθανε το 1957. αρχικά δουλεύει ως ηθοποιός και κατόπιν ως παρα-
13
αφού εγκατασταθεί στη γαλλία, σκηνοθετεί μεταξύ άλλων δύο ταινίες με πρωταγωνίστρια την Edwige Feuillère, το “χωρίς επαύριον” και το “ςαράγιεβο”. Όταν ξεσπάει πια ο πόλεμος, καταφεύγει στο χόλλυγουντ, όπου το 1948 θα γυρίσει το υποδειγματικό, “το γράμμα μιας άγνωστης”. Επιστρέφει στη γαλλία μετά τον πόλεμο και σκηνοθετεί μια ολόκληρη σειρά από αριστουργήματα: "το γαϊτανάκι του έρωτα", "η
ηδονή", "η άγνωστη κυρία" (με πρωταγωνίστρια την αγαπημένη του ηθοποιό, την Danielle Darrieux), και φυσικά την "Λόλα μοντέζ", με τον αξέχαστο, Πίτερ ουστίνοφ. ςε όλα του τα έργα συναντούμε ορισμένα σταθερά χαρακτηριστικά: τις απαλές μετακινήσεις της κάμερας, την περίπλοκη χρησιμοποίηση των γερανών, την εκτεταμένη λήψη με τράβελινγκ. από την συγκεκριμένη τεχνική, επηρεάστηκε τόσο ο ιδιοφυής
Δεκέμβριος 2011 - Φεβρουάριος 2012
Stanley Kubrick όσο και στη γαλλία ο Jacques Demy, που η πρώτη του ταινία, "Λόλα", είναι αφιερωμένη στον Ophüls, τον οποίο θεωρούσε δάσκαλό του.
ΑΘΗΝΑ Επίκαιρα Αγ. Ιωάννου 41, Αγ. Παρασκευή - IΑΝΟS Σταδίου 24, Αθήνα - Κλεψύδρα Πασσώβ & Ταϋγέτου,Γκράβα - Λεμόνι Ηρακλειδών 22, Θησείο - Λέξικον Θεσσαλίας 77, Πετρούπολη - Πολιτεία Ασκληπιού 1-3 & Ακαδημίας - Πρωτοπορία Γραβιάς 3-5, Πλ. Κάνιγγος - Βιβλιοχαρτοπωλείον Αγ. Δημητρίου 49, Αγ. Δημήτριος. Εργαστήρι Επαγγ. Δημοσιογραφίας Καπλανών 8, Κολωνάκι - Χάρτες Ζωοδόχου Πηγής & Βαλτετσίου, Εξάρχεια. ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Βιβλιοβάρδια Ναυαρίνο - ΙΑΝΟS Αριστοτέλους 7 - ΙΑΝΟS 25ης Μαρτίου 45 - Μπαρμπουνάκης Αριστοτέλους 4 - Σαιξπηρικόν Εθνικής Αμύνης 14. ΠΕΙΡΑΙΑΣ Τσαμαντάκης Καραολή & Δημητρίου 43. ΑΡΓΟΣ Αναγέννηση Ινάχου 127129 ΒΟΛΟΣ Subway (bookstore) ΚΕΦΑΛΟΝΙΑ Σταματελάτου Χρ. Λιθόστρωτο 1, Αργοστόλι. ΚΡΗΤΗ Σχήμα Α. Παπανδρέου 38, Χανιά. Φωτόδεντρο Κοραή 21, Ηράκλειο - Κλαψινάκης Πανεπιστημιούπολη Ρεθύμνου - Πολυχώρος “Περίπου” 28ης Οκτωβρίου 25, Αγ.Νικόλαος ΛΑΜΙΑ Οιωνός Κολοκοτρώνη 11 - Κεντρί Θεμιστοκλέους 10 ΛΑΡΙΣΑ 9 Ρίχτερ Άνθιμου Γαζή 37α. - Παιδεία Κανάρη 11 ΜΥΤΙΛΗΝΗ Παπασωτηρίου Ερμού 211. Χατζηδανιήλ Ερμού 19 Ειρμός Καβέτσου 24 ΠΑΡΟΣ Δημοτική Βιβλιοθήκη Παροικία Πάρου ΠΑΤΡΑ Πρωτοπορία Γεροκωστοπούλου 31-33 - Πολύεδρο Κανακάρη 147 - Παπασωτηρίου Πατρέως 30 ΣΕΡΡΕΣ Φωτίου Μεραρχίας 41 - Σχολαρχείον Παναγή Τσαλδάρη 20. ΣΠΕΤΣΕΣ Κέντρο ΤΡΙΚΑΛΑ ΛαΤύπου, Ντάπια μπρίδης Ερμού 19 - Ιλιάς (φιλολογικό φροντιστήριο) Απόλλωνος 12,Τρίκαλα.
Λίγες λοιπόν ταινίες, στην ιστορία της 7ης τέχνης, έχουν καταφέρει να επιτυγχάνουν τόσο πολλά, σε τόσα παράλληλα επίπεδα και μάλιστα, με τον πλέον "οικονομικό" τρόπο, όσο η υπέροχη "η Άγνωστη κυρία" του Max Ophuls. Γιώργος Ρούσσος baphomet
sodeia.net η ιστοσελίδα του περιοδικού σοδειά
15
σημεία διανομής
κινηματογράφος
sodeia.net
Fernando Botero
Woman drinking with cat
νια αναγνωριστεί ανταμείβοντάς τον για τα πρώτα χρόνια της καλλιτεχνικής του πορείας που άσημος δεν σταματούσε να ζωγραφίζει και να ταξιδεύει. Έχει πλέον κερδίσει την παγκόσμια αναγνώριση κάτι που του δίνει την ελευθερία να δημιουργεί με το χαρακτηριστικό του στυλ, τηρώντας αποστάσεις από ρεύματα και κατατάξεις. η παραμονή του στη Φλωρεντία είναι από τις πιο ανάγλυφες επιδράσεις που μπορεί να παρατηρήσει κανείς στις σημερινές παχουλές του μορφές, αφού όπως λέει και ο ”επηρεάστηκα από την ιταλική αναγέννηση”. Όντως, η καθαρότητα των μορφών του μποτέρο παραπέμπει ευθέως στην ιταλική σχολή της αναγέννησης και χρειάζεται η χρήση των βίαια έντονων χρωμάτων για να γίνει αντιληπτή κάθε άλλο παρά μοιρολατρική και θρησκευτική αισιοδοξία του. αυτή η αισιοδοξία λένε ότι ”ευθύνεται” και για τους υπερμεγέθεις όγκους που αποδίδει στα σώματα αλλά και στα αντικείμενα που ζωγραφίζει. Είναι αυτή η αίσθηση της ευρωστίας που πιέζει των περιβάλλοντα χώρο λες και θέλει να εκραγεί. και αυτό είναι ένα αίσθημα απόλυτα αντιληπτό από τον θεατή που ”δεν χορταίνει” να βλέπει τα έργα του και να αποτυπώνει στη μνήμη του τις ξεκάθαρες και ειλικρινείς φιγούρες. ο μποτέρο δεν παχαίνει τα μοντέλα του για να τα ειρωνευτεί ή για να τα σαρκάσει- όταν θέλει να το κάνει είναι ξεκάθαρο και δεν σχετίζεται με τη σιλουέτα τους. Όπως λέει ο ίδιος- ασκητική άλλωστε μορφή- έλκεται από ”το παιχνίδι των όγκων”, αλλά και από καθημερινές ιστορίες, όπως δείχνει η θεματολογία του. το έργο του είναι εύκολα αναγνώσιμο, αλλά σε καμιά περίπτωση αφελές. πηγή: Διαδίκτυο
εικαστικά
«Για να ανακαλύψεις την υπογραφή σου - αυτό το στοιχείο που χωρίς όνομα κάνει τους γύρω να αναγνωρίζουν ότι ένα έργο είναι δικό σου - θα πρέπει να συνομιλήσεις για λίγο με την τρέλα που κρύβεις μέσα σου. Ο καλλιτέχνης είναι ένας άνθρωπος που δεν ζει φυσιολογικά• τον ενδιαφέρει η ζωή από την οπτική που όλοι οι άλλοι δεν μπορούν να δουν». αυτά είχε δηλώσει ο Φερνάντο μποτέρο στον δημοσιογράφο Θ. Λάλα τον οκτώβριο του 2006 με αφορμή την τότε έκθεση των έργων του στην Εθνική Πινακοθήκη. ο Φερνάντο μποτέρο (Fernando Botero), γεννημένος στις 19 απριλίου 1932, είναι σύγχρονος κολομβιανός ζωγράφος και γλύπτης. Θεωρείται ένας από τους πιο πετυχημένους καλλιτέχνες της Λατινικής αμερικής, του οποίου η φήμη έχει εδραιωθεί σε παγκόσμια κλίμακα. το έργο του ξεχωρίζει για τις παραμορφωμένες διαστάσεις των αντικειμένων που απεικονίζει και για τις ογκώδεις και ευτραφείς ανθρώπινες μορφές του. η δουλειά του παραστατικού αυτού ζωγράφου έχει εδώ και περίπου 40 χρό-
16
sodeia.net
Δεκέμβριος 2011 - Φεβρουάριος 2012
πεζοποίηση
Παχυνόμενη Οργή αλλά τώρα είμαι σε πλήρη ανακωχή με το χώμα. Εκείνο δεν με αφήνει να κοιμηθώ κι εγώ αποφεύγω να το ταράζω με τα βογκητά των παιδιών μου. τα καταπίνω. κι όμως όλο παχαίνω από την γεωμετρική οργή των τέκνων μου. Ένα μικρό τύμπανο εδώ που ο κόσμος τελειώνει και μια βουβή φλογέρα εκεί που κάποτε ήταν η αρχή του. Φουσκώνουν τα μάτια από τις ανίερες συμμαχίες. ςκοτώνω τα επείγοντα γιατί φοβάμαι. τι θα γίνει αν τα πόδια ελευθερωθούν; Δώσε θέρος στον χειμώνα και οι θεοί θα οργιστούν. ούτε ένα έκπτωτο μονοπάτι δεν θα μου χαριστεί. Ξημερώνομαι πλάι στην γυναίκα που χτυπάει μικρής εκκλησιάς καμπάνες και βραδιάζω πλάι σε μια γριά που κηδεύει τις σοφίτες. αλλά είμαι σε πλήρη συμφωνία με το χώμα που παλάμη την παλάμη με εγκαταλείπει. Εκείνο με παραδίδει χειροπόδαρα δεμένη κι εγώ δεν μιλώ γιατί ακόμα παχαίνω.. Μαρία Ροδοπούλου
17
από το
2009
συλλέγουμε καθαρούς ήχους
δίχως αντίτιμο δίχως συνδρομή δίχως τραπεζικούς λογαριασμούς Ανεξάρτητοι Εκδοτικά & Οικονομικά “αδυνατίζουμε” ΑισθηΤά το εμπόριο της Έντυπης Λογοτεχνίας
ΑΛΑΖΟΝΕΙΑ I
θρωποι που στο παρελθόν έχουν γράψει αξιόλογα, τώρα πάσχοντες από τη νόσο προσφέρουν μέτρια γραπτά. αγνοούν -ή στην καλύτερη περίπτωση εθελοτυφλούν- αποδεχόμενοι την απονομή ενός επαίνου που η αιτία του είναι είτε η κακώς εννοούμενη υποχρέωση είτε η απαίτηση της ανταπόδοσης. αν θέλεις να αποκτήσεις ένα σίγουρο εχθρό, απλώς να του αναφέρεις ότι πάσχει από Έπαρση. ο υπερφίαλος είναι δύστροπος ασθενής. Δεν πιστεύει κανέναν. Όταν κάποιος του υποδείξει ότι το μοναδικό αντίδοτο είναι η ταπεινότητα έχει την πεποίθηση ότι τον ζηλεύει ή τον φθονεί. τέλος ας γνωρίζουμε ότι η εκτίμηση που απευθύνεται στο πρόσωπό μας αξιολογείται από το ειδικό βάρος γνώσης και αίσθησης που αντικειμενικά διαθέτει αυτός που την καταθέτει.
λογοτεχνικό φύλλο
Προς Παντα αΠοΔΕκτη Εμού μη εξαιρουμένου Είναι πνευματική ασθένεια η αλαζονεία. Δυστυχώς στο δικό μας καθρέφτη δεν παρουσιάζει κανένα παραμορφωτικό σύμπτωμα. μόνο στα μάτια των άλλων είναι ορατή η δυσμορφία. ιδιαιτέρως στους δημιουργούς η ασθένεια έχει αποκτήσει μορφή επιδημίας. το μικρόβιο το μεταδίδουν οι πλασματικές ευαρέσκειες για την ποιότητα και την αξία μιας συγκεκριμένης γραφής. οι Επηρμένοι δημιουργοί έχουν την πεποίθηση ότι η πένα τους είναι από ανεκτίμητο διαμάντι και θα ακτινοβολεί αιώνια, όταν χαράζει. Έτσι για να εισπράξουν όσες περισσότερες ευαρέσκειες, δε δίνουν χρόνο ωρίμανσης στη γραφή τους. Θλίβομαι όταν διαπιστώνω ότι άν-
18
λογοτεχνικό φύλλο
Όταν επιβραβεύεις κάτι που δεν αφήνει συγκλονιστική επίγευση στις αισθήσεις σου απαξιώνεις τον ίδιο το Λόγο και δίνεις το δικαίωμα στους τρίτους παρατηρητές με λύπη να το διαπιστώσουν.
είναι χέρσο περιβόλι. Είναι ανθώνας που απαιτεί κόπο και φροντίδα για να σου επιτρέψει να δρέψεις τα αρώματα και τα χρώματα των λέξεων. υ.γ. 1 αλαζονείας ούτις εκφεύγει δίκην μένανδρος (Δεν μπορεί κανένας να αποφύγει την τιμωρία για την αλαζονεία του) «η αλαζονεία προγευματίζει με την αφθονία, γευματίζει με τη φτώχεια και δειπνεί με την ντροπή και την περιφρόνηση» γαλλική Παροιμία
ΑΛΑΖΟΝΕΙΑ ΙΙ Ο αλαζόνας υπερεκτιμά τον εαυτό του και τις ικανότητές του. Επιζητά ακροατήριο χειροκροτητών. ςτην αυλή του ευδοκιμούν μόνο τα παρασιτικά φυτά της κολακείας. Είναι αμφίδρομη η εξάρτηση μεταξύ ενός φυγόπονου δημιουργού και ενός αδέξιου αναγνώστη. ο ένας, ζητάει απεγνωσμένα στήριγμα ανέλιξης από τον άλλον. η γραφή όμως δεν
υ.γ 2 «η αλαζονεία θεωρείται ως η μητέρα όλων των αμαρτιών» Γιάννης Τόλιας
19
άποψη
Χαρτινες ςυγκινηςεις Πάντοτε πίστευα πως οι άνθρωποι που διατηρούν με τα βιβλία μια σχέση ερωτική, είναι ελάχιστοι. Θα τολμούσα να πω, λιγότεροι ακόμη και από τους συγγραφείς. Πιο εύκολα βρίσκεις έναν καλό συγγραφέα από έναν καλό αναγνώστη. Δεν αναφέρομαι βέβαια στους μεγάλους συγγραφείς, αυτοί είναι πάντα και οι καλύτεροι αναγνώστες. υπάρχουν συγγραφείς που δεν μπαίνουν στον κόπο να διαβάσουν άλλους συγγραφείς, με εξαίρεση τις περιπτώσεις που καλούνται να παρουσιάσουν η να σχολιάσουν κάποιο βιβλίο, μα ακόμη και τότε, η σχέση τους με την ανάγνωση είναι περισσότερο διαδικαστική παρά ουσιαστική. αντίθετα, κάποιοι αναγνώστες, είναι δυνατόν να γοητευτούν τόσο από την ανάγνωση ενός βιβλίου, ώστε η μοίρα τους να αλλάξει
οριστικά. αισιοδοξία, διαφορετική στάση απέναντι στα πράγματα, ψυχική διάθεση, νέα ματιά στον κόσμο και τους ανθρώπους, είναι δυνατόν να γεννήσει η τέχνη της ανάγνωσης όταν σε συναρπάσει. Εκτός όμως από την σχέση με το βιβλίο ως περιεχόμενο, υπάρχει και η σχέση με το βιβλίο ως αντικείμενο. γνωρίζω κάποιον, που αν και διαβάζει σταθερά, - πάντα κυκλοφορεί με ένα βιβλίο -, δύσκολα θα τον χαρακτήριζα βιβλιόφιλο. η σχέση του με το βιβλίο είναι περιστασιακή, διαρκεί όσο ακριβώς χρειάζεται για να το διαβάσει ενώ η κατοπινή του τύχη, τον αφήνει εντελώς αδιάφορο. τον έχω δει πολλές φορές να χρησιμοποιεί βιβλία σαν σφήνες για το στερέωμα των παραθυρόφυλλων στο εξοχικό του σπίτι, θεωρώντας κάτι τέτοιο μια απολύτως φυσιολογική πράξη.
20
άποψη
sodeia.net
Δεκέμβριος 2011 - Φεβρουάριος 2012
Όταν πρωτοαντίκρισα αυτό το θέαμα, αισθάνθηκα τέτοια συμπόνια για το κακοποιημένο βιβλίο, που ήταν, σαν το φύλλο του παραθύρου, σπρωγμένο απ’ τον άνεμο, να πίεζε το στέρνο μου, δυσκολεύοντας την αναπνοή μου. κάποιος άλλος, αντίθετα, εκπνέει μετά από καιρό, το βιβλίο που διάβαζε κάποτε. ςυμβαίνει πολλές φορές, να φεύγεις τελείως από τον χώρο που βρίσκεσαι, μόνο και μόνο επειδή άνοιξες ένα βιβλίο, πριν ακόμη το διαβάσεις, μάλιστα αναβάλλεις την ανάγνωση θέλοντας να μεγεθύνεις τον χρόνο της ηδονικής αυτής κατάστασης που έχει να κάνει με την όραση, την αφή και την όσφρηση μ’ έναν τρόπο καθαρά ερωτικό. ακουμπώντας αργότερα στο περιεχόμενο και ανάλογα με την αξία του, προχωρείς στην κατάκτηση η όχι της ψυχής του, στην απλή γνωριμία η την βαθύτερη σχέση. Έτσι, μετά την ανάγνωση, το αντικείμενο βιβλίο, αποτελεί ένα ζωντανό πλάσμα, αγαπημένο, λιγότερο αγαπημένο η και αδιάφορο. κάποτε επίσης συμβαίνει να συνδέονται διάφορες καταστάσεις με την περίοδο της ανάγνωσης ενός συγκεκριμένου βιβλίου. Εγώ για παράδειγμα, λέω: γνώρισα τον τάδε την περίοδο που διάβαζα τον λύκο της στέπας, διορίσθηκα στο δημόσιο την εποχή της ανάγνωσης των βιβλίων της Λίζας αλθερ και του ριμπακώφ, χώρισα με τον αντρέα, όταν ο έρωτάς μου με τον κούντερα περνούσε μια φάση κάπως περίεργη. Είχε αρχίσει να με κουράζει το στυλ του, τον έβλεπα να μεταλλάσσεται σε κάτι άλλο που δεν με συγκινούσε πια.
(κάτι αντίστοιχο με τις γυναίκες που τοποθετούν τα γεγονότα ανάλογα με τις εγκυμοσύνες τους: «όταν ήμουν έγκυος στο γιάννη μου»). Θυμάμαι έναν φίλο που κουβαλούσε πάντα βιβλία στα ταξίδια του, ακόμη και πολυσέλιδα, χωρίς ποτέ να τ’ ανοίγει, μόνο και μόνο γιατί έτσι ένιωθε ασφαλής. ο όγκος ενός βιβλίου, επίσης έχει να κάνει με την όλη απόλαυση του διαβάσματος. Ένα βιβλίο σε μέγεθος τούβλου, αποκλείεται, κατά την γνώμη μου, να χαρίσει στον αναγνώστη του μεγάλη συγκίνηση. κατά ένα περίεργο τρόπο, το άβολο της φόρμας του, κατά κανόνα έχει να κάνει και με το περιεχόμενό του. Όσο σε βαραίνει ενώ δεν ξέρεις πώς να το πιάσεις, άλλο τόσο σε κουράζει με την υπερβολική του ανάλυση. ςτο τέλος της ανάγνωσης ενός τέτοιου βιβλίου,(αν υποθέσουμε ότι θα φθάσει κάποιος), είναι συνήθως σίγουρος, πώς θα μπορούσαν κάλλιστα, όλα όσα διάβασε να είχαν ειπωθεί στις μισές σελίδες η ακόμη και στο ένα τρίτο. αντίθετα κάποιες φορές, διαβάζεις ένα βιβλίο απνευστί, μαγεμένος διαπιστώνεις πως έφθασες στο τέλος, σχεδόν λυπημένος, ακριβώς με το αίσθημα που έχεις, όταν μόλις απόλαυσες ένα ωραίο πιάτο,( ότι δηλαδή θα ήθελες ακόμη λίγο, πράγμα που δεν ισχύει στην πραγματικότητα, μια και το «ακόμη λίγο» οδηγεί σε βαρυστομαχιά.) Επιπλέον, το βιβλίο «τούβλο»μπορεί εύκολα να γίνει αντικείμενο ατυχήματος(έχουν συμβεί πολλά), ενώ στην καλύτερη περίπτωση μπορεί να σε προκαλέσει με το μέγεθός του να το χρησιμοποιήσεις σαν υπόβαθρο για κάποια
21
απέσυραν απλώς τα « επικίνδυνα» βιβλία αλλά τα έριχναν στην πυρά σε μια πράξη ολοκληρωτικού αφανισμού της οντότητάς τους. το πρώτο βιβλίο που αγάπησα στο σύνολό του ήταν η καρδιά,του Εντμόντο ντε αμίτσις. καθώς στο βιβλίο εκείνο, τα φύλλα ήταν άκοπα, τα έκοβα λίγα- λίγα ενώ το διάβαζα γοητευμένη από τις ιστορίες του. από τότε, (θα πρέπει να ήμουν γύρω στα δέκα),τα άκοπα βιβλία ασκούν επάνω μου μια παράξενη γοητεία ενώ τα ανακαλύπτω. το διαμετρικά αντίθετο συναίσθημα αυτής της επαφής που μόλις περιέγραψα θα πρέπει να είναι η επιθυμία κάποιου να μην θέλει να πειράξει τα άκοπα φύλλα ενός βιβλίου προκειμένου να μην το χαλάσει. Όταν θέλω να χαρίσω ένα βιβλίο σε κάποιο αγαπημένο πρόσωπο, περνάω πολύ χρόνο ψάχνοντας κάτι, που θέλω να συνδυάζει το ενδιαφέρον περιεχόμενο με την αισθητική. γυρεύω ένα μικρό σύμπαν. Ένα σύμπαν που χωράει μέσα στα χέρια μου και μπορώ να το μεταφέρω οπουδήποτε. αυτό είναι το θαύμα. Λίζα Διονυσιάδου
παράκληση
άποψη
δραστηριότητα, πράγμα θλιβερό για την τύχη του. Ύστερα, είναι το εξώφυλλο, μέρος και αυτό του αντικειμένου βιβλίο και όχι μόνον, μια και αποτελεί, (η τουλάχιστον θα έπρεπε) την έκφραση του περιεχομένου του. Πόσες φορές δεν έτυχε να αγοράσει κάποιος ένα βιβλίο μόνο και μόνο επειδή το εξώφυλλο ήταν εντυπωσιακό. κάποιοι συγγραφείς, συχνά παραπονούνται ότι το βιβλίο τους είχε κακή τύχη λόγω άστοχου εξώφυλλου,(τραβηγμένη αρκετά υπόθεση βέβαια, ίσως όμως όχι και τόσο απίθανη, δεδομένου του σημαντικού ρόλου της πρώτης εντύπωσης). Ένα καλό βιβλίο σε συνδυασμό με ένα καλό εξώφυλλο, σίγουρα μπορεί να θεωρηθεί έργο τέχνης, ικανό να οδηγήσει τον αναγνώστη έξω από την καθημερινότητα. απόδειξη της ιδιαίτερης σχέσης του ανθρώπου με το βιβλίο σαν αντικείμενο, είναι το γεγονός ότι στην ιστορία, δεν υπήρξαν λίγες οι φορές που το βιβλίο έγινε αντικείμενο βανδαλισμού, σαν αποτέλεσμα τυφλού φανατισμού πολιτικών η θρησκευτικών διενέξεων. ς’ αυτές τις περιπτώσεις, δε
22
sodeia.net
Δεκέμβριος 2011 - Φεβρουάριος 2012
διήγημα
Το παγκάκι στο βάθος
«Πρώτη επιλογή, δείτε με τρόπο τη γκαστρωμένη στο παγκάκι αριστερά. τσιγγανάκι, φύλο αγόρι, δεκαπέντε χιλιάρικα, δικό σας σε δυόμισι μήνες. το πρόβλημα είναι στο πετσί που είναι μαύρο και ξεχωρίζει σαν τη μύγα μες στο γάλα. Δεύτερη επιλογή, στο παγκάκι εδώ μπροστά. αλβανάκι, κορίτσι, είκοσι οκτώ χιλιάρικα, δικό σας σε τέσσερις μήνες. τα ζευγάρια τα προτιμούν, γιατί είναι άσπρα και οικονομικά. τρίτη επιλογή, ελληνάκι κορίτσι, στο παγκάκι στο βάθος δεξιά. ακριβή επιλογή, αλλά ασφαλής. Πενήντα πέντε χιλιάρικα, αλλά δείτε, η μάνα του είναι ξανθιά με μπλε μάτια. Θα πρέπει να περιμένετε βέβαια έξι
Το ραντεβού μας είχε κλειστεί για τις έντεκα το πρωί. με σφιγμένη την καρδιά ανεβήκαμε από τις σκάλες στο δεύτερο όροφο για να βρούμε το “Λογιστικό γραφείο”. Λίγο πριν χτυπήσουμε την πόρτα, κοιταχτήκαμε αυθόρμητα με τον άντρα μου. Εκείνος σαράντα επτά, εγώ σαράντα τρία, με πλούσια ακαδημαϊκή καριέρα και οι δυο, είχαμε γνωριστεί πριν επτά χρόνια σε ένα συνέδριο στο τορόντο. μας ένωσε αμέσως η αγάπη για την επιστήμη, μας ένωσαν και τα δεσμά του γάμου δυο χρόνια μετά. η διακαής επιθυμία μας να αποκτήσουμε παιδί, ξόδεψε καταθλιπτικά τα επόμενα πέντε χρόνια μας. ςτην τρίτη προσπάθεια εξωσωματικής, μια κυρία – δόλωμα όπως αποδείχτηκε – μας σύστησε το γκρίζο λύκο στον προθάλαμο του νοσοκομείου. ο “λογιστής”, ένας λιπόσαρκος πενηντάρης με πονηρά πεταχτά μάτια και ιδρωμένες παλάμες, μπήκε κατευθείαν στην ουσία της “υπόθεσης”. «Πάμε στο μπαλκόνι να καπνίσουμε ένα τσιγάρο», μας πρότεινε και μας έβγαλε έξω με θέα την πολύβουη πλατεία. Ίσα που πρόλαβα να ανάψω τσιγάρο.
μήνες να γεννήσει. τα χρήματα τα θέλουμε μπροστά και εγγυώμαστε το χαρτί της γέννας στο όνομα της κυρίας από δικιά μας κλινική, για να δηλωθεί κατευθείαν το παιδί ως δικό σας». ο άνδρας μου γύρισε και με κοίταξε μαγκωμένος. το τσιγάρο έπεσε από τα τρεμάμενα χέρια μου κάτω στο δρόμο. από τη σκληρή βρισιά κατάλαβα πως έκαψε τα μαλλιά ενός περαστικού. Γιάννης Φαρσάρης
23
Ποιητικός
Λ όγος
Κι ο Warhol ήθελε να είναι μηχανή ο βούδας προσεύχεται στον κέρουακ Όλοι προσεύχονται στον κέρουακ ο άσπρος καπνός του καντίνσκυ Όλοι προσεύχονται στον κέρουακ Όρνιθες σε στάση ημικρανίας Όλοι προσεύχονται στον κέρουακ Πλεκτό άτεγκτο πλαγκτόν τής γης Ευδαιμονία Θανάσης Αθανάσιος απ' το υπό έκδοση βιβλίο "Τήνελλα- Τήνελλα".
Φάρος Ποίησης Ερωτικά νοερά νυστέρια κομματιάζουνε τους βράχους της ψυχής μου απαστράπτουσες μαχαιριές Άσβεστου Φάρου αδιάκοπα με μαστιγώνουν και με νότιους Θερμούς ανέμους διασκορπίζουν τα σκοτάδια μου νύχτες που υποκύπτουνε στο Φως με μαγνητίζουν στην ρότα της ορμής σου και σαν τέλεση Πράξης Ερωτικής την Πολιτεία σου στέφομαι, Δούλος της ολοκλήρωσης που εφάπτεται με την απόλυτη αγαλλίαση Ευάγγελος Νέσσης από την ποιητική συλλογή «Μύχιες Διακλαδώσεις» - Ιδ. Έκδοση
24
sodeia.net
Δεκέμβριος 2011 - Φεβρουάριος 2012
Εφιάλτης χτίζεις, όσα σώματα σε βρήκανε από παιδί, σ’ οριζόντιο τοιχίο. από το πρώτο σου θρανίο χάρασσες διαδρομές. ως και σήμερα.. χαράσσεις! και τώρα απολαμβάνεις.. το προτείχισμα του εαυτού σου οικοδομημένο με σαρκία. Εμβόλισες σακιά συναντημένα.. το’ να, στ’ άλλο, απάνω προσέθεσες.. κι άδειασες ψυχή από τη ςπάρτη! Δημήτρης Δικαίος
ποίηση
υ.γ. Υπάρχει μια κακή ενέργεια στο ποίημα. Συνηθίζεται αυτό, όταν ο συγγραφέας τοποθετείται σε ξερούς τόπους προσμένωντας το αποτέλεσμα. Ο ίδιος, προσεγγίζοντας ανθρώπους σαν τον Εφιάλτη, συνθλίβεται.
Μέλι η συζήτηση προχωρούσε αιλουροειδώς ανεργία, οικονομική δυσπραγία και πάντα παρών ο έρωτας από στόμα σε στόμα οι απόψεις έλιωναν στο χαμόγελό της ανοιχτό στην γλύκα όλου του κόσμου κατάπινε τις δύσκολες λέξεις και τις μεταμόρφωνε σε λέξεις κατάπινε τα συναισθήματα των φίλων και τα μετουσίωνε σε έρωτα στον δικό της αγαπημένο στην άλλη άκρη της χώρας με το ίδιο χαμόγελο κάρμεν, αδέσποτη σκυλίτσα στον ουρανό.. Νίκη Παυλίδου από την ποιητική συλλογή «Η Κότα» εκδόσεις Σαιξπηρικόν
25
Λευκά Γάντια Λευκά γάντια ξεγέννησαν ουρλιαχτά σαξοφώνου στο λυκόφως της θωρακισμένης πόρτας μάρτυρας, το μοναδικό σου άρωμα κλάμα μοσχοβόλησε ςπέρνεις στις κρύες νύχτες τα ερωτηματικά σου Ποια φαντασίωση ακόμη δεν σε έγδυσε; κι αν σε έγδυσε, γιατί αντιστάθηκες; Δεν ξέρεις πως η αντίσταση είναι το ‘ναι’ της πράξης; K η ηδονή είναι το «όχι» του αύριο; Tο μονόπρακτο της δαγκωματιάς άκου το σημάδι … μόνο… P.S : το κείμενο αυτό μονολογούσε ανυπόγραφο in a folder … Βάγγη Χατζησταμάτη
Μην μου μιλάς αν δεν αγάπησες την σιωπή κόβοντας με ένα όνειρο μια-μια τις φλέβες μου μην μου μιλάς αν δεν αγκάλιασες σφιχτά μια νύχτα ένα αόρατο σώμα, λέγοντάς του ψιθυριστά όσα κράτησε το στόμα σου, πέρα από γέννηση και θάνατο μην μου μιλάς αν δεν συντρόφευες την σκιά όλων των φόβων σου, καθώς σκαρφάλωναν στον τοίχο της ανυπαρξίας σου μην μου μιλάς αν δεν μέτρησες στα δάχτυλα, ένα- ένα τα χρόνια που κυριαρχούσαν αθέατα σε λήθαργο, ελπίζοντας να μην ξυπνήσουν μην μου μιλάς αν δεν φίλησες θνητά χείλη, αν δεν πέρασες αδιάφορα δίπλα από ένα τάφο, αν δεν ταξίδεψες μια απελπισμένη ελπίδα, αν δεν άναψες ένα τουλάχιστον σκοτάδι την ημέρα μονάχη ξοδεύομαι περήφανα χωρίς την φωνή σου μην μου μιλάς Vennis Mak από την ποιητική συλλογή «Έσο Δαίμων» εκδόσεις ΗΛΥΣΙΣ, 2010
26
sodeia.net
Δεκέμβριος 2011 - Φεβρουάριος 2012
Από ανάγκη προχωρώ ένα βήμα κι ύστερα κι άλλο κι άλλο κρύβομαι φαίνομαι φαίνομαι κρύβομαι σκοτάδι φως νύχτα μέρα
Ο Βηματισμός των Άστρων Πώς ακούγεται ο βηματισμός των άστρων στα καλντερίμια του φεγγαριού; κι εγώ γυναίκα γυμνή με τα φύλλα του φθινοπώρου στους ώμους και στα χέρια, καρφωμένη στο κέντρο της νύχτας σαν τυφλή μάντισσα να ψάχνω με τα μάτια της αφής τα σημάδια του έρωτά σου. ςτην άκρη της κάμαρης το μαύρο τριμμένο παλτό σου κι εσύ σαν φυλαχτό με λατρεία να έχεις φυλάξει στη φθαρμένη του φόδρα το ανάγλυφο σώμα του έρωτά μου.
έρχομαι και πάλι έρχομαι όχι δεν παίζω με ψάχνω μόνο από ανάγκη
ποίηση
Μαίρη Λιόντη
Θέλω κάτι από σένα , μου είπες, να μου κρατά συντροφιά όταν θα ανεβαίνω ένα ένα τα σκαλοπάτια της νύχτας όπου φυλάκισα τα όνειρά μου. και είναι κι αυτά τα δωμάτια με τις ανάσες του έρωτα στους τοίχους και τα παραθυρόφυλλα τα διαβρωμένα από τις βροχές του φθινοπώρου και το μεγάλο το ρολόι στον τοίχο που αρνείται επίμονα το χρόνο να μας γυρίσει πίσω. κι εγώ από τότε κοιμίζω τα όνειρά μου στα λευκά σεντόνια όπου απλώσαμε γυμνό τον έρωτά μας περιστέρια να τα κάνω να σου συντροφεύουν τις νύχτες. Βάσω Μπρατάκη από την ποιητική συλλογή « ΝΥΧΤΑ ΗΝΙΟΧΟΣ »
27
Δύστυχα Δίστιχα Δεν ξέρω τι να πω, κολλάει το μυαλό ποτέ δε με εξέφραζε για μένα να μιλώ. νομίζω πια πως όλα είναι χιλιοειπωμένα λίβελοι στα εγχώρια, λατρεία προς τα ξένα. Παρατηρώ αυτά τα λόμπι τα φοιτητικά που ‘φυγαν από δω, άνοιξαν φτερά για νέες πολιτείες ευρωπαϊκές αυτές που τις διέπουν σωστές <<και καλά>> αρχές. βοήθα τον πλησίον σου, σεβάσου το περιβάλλον ξεκίνα ανακύκλωση, το πέτυχες: θα σου πουν “μπράβο”. Θα ήτανε σοφότερο αντί να το διαλαλούμε να κάνουμε αυτό που πρέπει και τίποτα να μην πούμε. ςπάνιο στις μέρες μας αυτό πια το προσόν όλοι ακκίζονται για το δικό τους το ποιόν. κυριαρχεί η επιτήδευση σ’ όλα τα μαγαζιά άπαντες επιδεικνύονται κι ας είναι μηδενικά. υιοθετούν το ίδιο στιλ, κόπια από τα έντυπα λάιφο κι άθενς βόις <<φτιάχνουν>> τα κακέκτυπα. καθετί εναλλακτικό πουλάει εδώ και χρόνια όλοι το αρνούμαστε μα είμαστε μεγάλα <<ψώνια>>. Δήθεν μορφωμένοι, τάχα πεπαιδευμένοι μονάχα ματαιόδοξοι, συνάμα και επηρμένοι. Γεώργιος Κακαές
Ο καινούργιος υποτακτικός ο καινούργιος υποτακτικός δεν πληροί τις προ-διαγραφές της συμφωνίας. η ενεργητική αδυναμία πάσχει εις διπλούν. ο νους δηλώνει μη απεργοσπάστης, πιστός στον όρκο των άστρων. το έτος του ιχθύος αλιεύθηκε εκούσια από λιμοκτονούσα γνώση. Έλαχε να γεννηθώ με φλέβες χρυσού για αρτηρίες κεντρικές. Πληρωμή τους ήταν η άμεση μετάγγισή μου με το αποδεκτό όριο αποδοτικότητας. Έκτοτε, αναζητώ τις ρίζες μου πετώντας κομμάτια δέρμα σε κάθε μου στροφή για τάισμα των περαστικών σκυλιών. βλέπετε, δεν κατάφεραν ακόμα να μου σακατέψουν το ένστικτο της προσφοράς. Αγγελίνα Ρωμανού
28
sodeia.net
Δεκέμβριος 2011 - Φεβρουάριος 2012
Φθινόπωρο κρύφτηκαν τα πρόσωπα των ανθρώπων, όταν πάτησαν το χώμα. Έμειναν κρυμμένα τα λόγια πίσω από τα χείλη. κρυφός ανθός. οι προθεσμίες λήγουν άμεσα. Ένα πουκάμισο ριγμένο πρόχειρα στους ώμους, για την αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά του καιρού. Δεμένα σφιχτά τα μανίκια μπροστά στο στήθος, για τη σιγουριά της αβεβαιότητας. μια ελπίδα που φέρω πάνω μου αιώνες τώρα. ςτις νύχτες που φτάνουν και δε θα μας βρουν μαζί. Παναγιώτης Τζαννετάτος
ποίηση
Μνήμες και Στιγμές ιπτάμενη καταδύομαι ςε μήτρα αρχέγονη Άνυσμα αντίστροφο Εμβρύου κήτους Πριν την ενανθρώπιση ροϊκή, ρευστή, ρέουσα Θα με περικλείσει ως πέτρα; Θα την διασχίσω ως ύδωρ; αγνοώ την πυκνότητα της υγρής εσμεράλδας. των ςτοιχείων αμάλγαμα γυρνώ στην αρχή με το βλέμμα στο τέλος ςυλλέγοντας μνήμες και στιγμές Ίδια θάλασσα αρχέτυπη Ο παραπάνω πίνακας είναι του Δημήτρη Διωναία Κονδύλη που ενέπνευσε την ποιήτρια γυναίκα. Μαρία Τσολιά για το ποίημα Μνήμες και Μαρία Τσολιά Στιγμές.
29
μεταφράσεις
απόδοση στα ελληνικά Μπαμπάκ Σαντέκ Χατζάνι
μητέρα ςαν βλέπω Ένα πουλί να πετάει, ςκέφτομαι εσένα, Ελεύθερη γυναίκα.. Χάφσα Σαϊφι
αγάπη μου Πρέπει να το πούμε τελικά να το ανακοινώσουμε ίσως να ψιθυρίσουμε την προσευχή των χαμένων τόσο νωρίς ημερών Δεν ξέρω πια να πιω στων λέξεων την πηγή Όταν ξεκόβεις από μένα ςυσπώ τα χέρια Πάνω στις λέξεις Που δε σημαίνουν τίποτα χωρίς εσένα Dennis Emorine
30
Δεκέμβριος 2011 - Φεβρουάριος 2012
πρώτο έτος θερισμού τχ.2 ο Πιτσιρικάς που αγαπήσαμε Ιανουάριος - Μάρτιος 2010
τχ.7 κείμενα που Δεν τόλμησαν άλλοι Μάρτιος - Μάιος 2011
δεύτερο έτος θερισμού
τχ.3 Χορός των Συνεντεύξεων Απρίλιος - Ιούνιος 2010
τχ.6 Χριστουγεννιάτικη Υπόθεση Δεκ. 2010 - Φεβ. 2011
τρίτο έτος θερισμού
τχ.5 το Επετειακό Σεπτέμβριος - Νοέμβριος 2010
δεύτερο έτος θερισμού
δεύτερο έτος θερισμού
τχ.4 Θεματικές Αντιθέσεις Ιούνιος - Αύγουστος 2010
δεύτερο έτος θερισμού
τχ.1 η Αρχή μιας πορείας Οκτώβριος - Δεκέμβριος 2009
πρώτο έτος θερισμού
πρώτο έτος θερισμού
πρώτο έτος θερισμού
2009 - 2011
τχ.8 ΖιzανιοΕπίθεση Ιούνιος - Αύγουστος 2011
Καλή Χρονιά
2012
31
τχ.9 πλούσια σε Αφιερώματα Σεπτέμβριος - Νοέμβριος 2011
& σοδειά :)
Μανιφέστο “Πιστεύω” του περιοδικού, ήταν και παραμένει η ελεύθερη διάδοση της σκέψης σε οποιαδήποτε μορφή της. Δε συσκευάζει τη δημιουργία του ανθρώπου σε οποιαδήποτε στενόχωρα κουτιά, απλώς και μόνο, για να είναι αρεστή στο πλεονάζον συντηρητικό βλέμμα μιας κοινωνίας που οπισθοχωρεί δυστυχώς στις μέρες μας, ακόμα και στον ίδιο της τον ορισμό. αποφεύγει να μεταφέρει και να επιβάλλει αποστειρωμένα πρότυπα, όπως επίσης, σταθερή παραμένει η άρνησή του να μπει στους κονσερβοποιημένους χώρους λογοτεχνίας. Προτιμά να είναι το άγριο λουλούδι που φυτρώνει μόνο του, κόντρα στις αντίξοες συνθήκες, παρά η καλλωπιστική ορχιδέα που καλλιεργείται στα θερμοκήπια κλωνοποιημένης τέχνης. γιατί η πεποίθηση των εκδοτών του είναι ότι, πάνω από όλα, πέρα απ όλα, κυρίαρχο πρόσωπο στην ζωή είναι η ανθρώπινη αξία και πώς, μπορεί αυτή, να ευημερεί. η αρμονία, η ευτυχία, η αγάπη, η αλληλεγγύη και πάνω απ’ όλα η προσωπική ελευθερία, είναι αυτά που θα βοηθήσουν την συνέχεια ύπαρξης της ανθρωπότητας.