Ιαν
Jean Renouar . 4›5
ου άρ ιο ς
›
- Μ ά
. 6›8
0 ρτιος 201
. 13›14
τεύχος 2ο
Εκδοτική Ομάδα Δημήτρης Δικαίος Μαρία Ροδοπούλου Ματθαίος Ματθαιάδης Μπατίστας Μαλαματένιος
Ο ΣΤΕΙΛΕ Τ
Υ ΔΙΚΟ ΣΟ
sodeia@y
mail.com
υπεύθυνη ύλης Μαρία Ροδοπούλου σελιδοποίηση Δημήτρης Δικαίος
τεύ χο ς 2 ο ή ομ άδ α τικ ακ συ ντ (κατά σειρά θεμάτων)
λογότυπο περιοδικού & γραφιστική επιμέλεια Άννα Στράνη
. Λαμπρόπουλος, Baphomet George , Όθ . Μαλαματένιος, Μπ Νίκη Ηλιοπούλου, ς Λαμπράκης, ύρο Δημήτρης Δικαίος, Στα λίνα Ρέϊν, τζε Αν ου, ιάτ Ο.Λ Στέλλα ραβασίλης, Κα μ. Δη ου, ούλ Μαρία Ροδοπ Μουζάκης, μ. Δη άς, Λάκης Φουρουκλ ς Τόλιας, ννη Γιά Κατερίνα Γναφάκη, ρακόκκινος, Κα Α. υ, ύλο πο ερο Έ. Καλογ Θοδωρής Βοριάς, Μαρία Ανδρεαδέλλη, Γήτας, Μίλτος , Περάκης Νίκος λατά, Γα ική σιλ Βα Χριστίνα Πασχάλη, ς Πεταλάς, έλη γγ Βα ης, ούλ ζιτ Μιχ. Βρα ιο.. Βάιος Ντάφος, Ζιzάν
εξώφυλλο Ανθή Σταματάκη σκιτσογραφία elf-h ιστοσελίδα περιοδικού sode i a. g r ηλεκτρονικό ταχυδρομείο sode i a @ y ma i l .com
ο Άνθρωπος, Εγκαταλελειμμένη θέα μένων. Αλλά γω εναλλαγή τοπίων πα ν, εξαίρεση τώ ρισ Θε ν τω η σοδειά αμψία. ακ ή ρικ στου κόσμου τη νευ σο δε ιά
τηλέφωνο επικοινωνίας 694 717 600 5 Εκτύπωση η “σοδειά” τυπώνεται στην ΕΣΚΑΛΙΝΑ ΜΟΝ Ε.Π.Ε. 3ο χλμ. Κορωπίου-Βάρης, Κορωπί. τ.κ. 19400 τηλ. 210 60 222 42
συγκομιδή για τον Άνθ
2
ρωπο
›
2
σελ. 20 Αυτοδιόριστοι δήμιοι κείμενο: Μαρία Ροδοπούλου
σελ. 4-5 Κινηματογράφος αφιέρωμα στον Jean Renouar Μέρος πρώτο κείμενο: Baphomet
σελ. 21 5 λεπτά ακόμη, σε παρακαλώ! κείμενο: Δημήτρης Καραβασίλης
σελ. 6-8 Θέατρο α. με αφορμή τη Μήδεια β. η Μήδεια το 2009 κείμενα: Όθωνας Λαμπρόπουλος
σελ. 22 η Κ. κείμενο: Λάκης Φουρουκλάς σελ. 23 Ισιδώρα το δένδρο που περπατούσε
σελ. 9 Καλλιτεχνικές εκδηλώσεις επιμελήθηκε: Όθ.Λαμπρόπουλος
σελ. 24-29 Ποι ητι κό ς Λό γο ς Δημήτριος Μουζάκης Μαρία Ροδοπούλου Κατερίνα Γναφάκη Δημήτρης Δικαίος Γιάννης Τόλιας Έφη Καλογεροπούλου Ανδρέας Καρακόκκινος Μαρία Ανδρεαδέλλη Θοδωρής Βοριάς Νίκος Περάκης Μίλτος Γήτας Χριστίνα Πασχάλη Βασιλική Γαλατά Μιχαήλ Βραζιτούλης Βαγγέλης Πεταλάς Βάιος Ντάφος
σελ. 10-12 α. το Πολυτεχνείο ζει β. Έχε το νου σου στο παιδί κείμενα: Νίκη Ηλιοπούλου σελ. 13-14 Η οικονομική κρίση, σε “Κρίση” κείμενο: Μπατίστας Μαλαματένιος σελ. 15-16 ο Ο.Η.Ε. σήμερα - άρθρο κείμενο: Δημήτρης Δικαίος σελ. 16-17 Τράβα μία.. φωτογραφία κείμενο: Σταύρος Λαμπράκης σελ. 17 Σκίτσο (η μεγάλη γιάφκα) σκιτσογράφησε: elf-h
σελ. 30 Βιβλίο - νέες κυκλοφορίες η “σοδειά” προτείνει..
σελ. 18-19 ο Τελάλης (i need a mask) κείμενο: Στέλλα Ο. Λιάτου
σελ. 31
Ζ ιz άνι o
σελ. 19 μια έννοια ακόμα κείμενο: Αντζελίνα Ρέϊν
3
2010
Μέρος
Πρώτο
J
ean Renouar
Baphome by George
το “La Fille De L’ Eau”. Ακολούθησε το 1926 η ταινία του “Nana”, ακριβή διασκευή στο μυθιστόρημα του Émile Zola, η οποία και θεωρείται ως η πιο σημαντική δημιουργία, της βωβής περιόδου του. Στη συνέχεια ο σκηνοθέτης πειραματίζεται με δουλειές μικρού μήκους, όπως το ονειρικό “Κοριτσάκι Με Τα Σπίρτα” του 1928. Με το σταδιακό πέρας της εποχής του βωβού, ο Renouar βρίσκει οικονομική στήριξη και γίνεται εφικτή η πρώτη ομιλούσα ταινία του στα 1931, το “On Purge Bebe”, εξερευνώντας την άγνωστη ακόμη τεχνολογία του ήχου.
“Ο «Κανόνας του Παιχνιδιού» μαζί με τον «Πολίτη Κέην» είναι αναμφίβολα τα δύο φιλμ που πυροδότησαν τις καριέρες των περισσοτέρων σκηνοθετών. Αντί να απολαμβάνουμε ένα ολοκληρωμένο προϊόν που παραδίδεται για να ικανοποιήσει την περιέργεια μας, νιώθουμε πως είμαστε παρόντες στην ίδια τη δημιουργία του φιλμ, σχεδόν νομίζουμε πως βλέπουμε τον Renouar να οργανώνει τα πάντα ενώ συγχρόνως παρακολουθούμε την προβολή. Για μια στιγμή σκεφτόμαστε: «Θα περάσω και αύριο να δω αν όλα εξελιχθούν με τον ίδιο τρόπο». Κι αυτός είναι ο λόγος που μπορούμε να περάσουμε μερικές από τις καλύτερες βραδιές μας βλέποντας τις ταινίες του”. François Truffaut Μακριά από δόγματα και στρατεύσεις, πίσω από μεταμφιεσμένες αλληγορίες ηθικής, οι ταινίες του πρεσβεύουν τη μία και ακλόνητη πίστη στον άνθρωπο. Μ' ένα ασταμάτητο δέος απέναντι στα μυστήρια της ύπαρξης και της θνητής φύσης. Ο Renouar συνέταξε ένα ευαίσθητο σινεμά, το οποίο αγγίζει τα ύψη της ποίησης. Η “Μεγάλη Χίμαιρα - La grande illusion” και ο “Κανόνας του Παιχνιδιού - The Rules of the Game”, τοποθετήθηκαν ανάμεσα στις σημαντικότερες ταινίες του αιώνα, ενώ φιλμ όπως το “The River” και το “Boudu Saune Des Eaux”, αναγορεύτηκαν σε μοντέλα φιλμικού μοντερνισμού. Για τον γεννημένο το 1986 Jean, γιο του ζωγράφου Pierre Auguste Renouar, καθοριστικό ρόλο στα πρώτα του βήματα, διαδραμάτισε η πανέμορφη Αντρέ Χόεσλινγκ, νεαρή πρόσφυγας από την Αλσατία, η οποία πόζαρε ως μοντέλο για τον πατέρα του, προτού καταλήξει σύζυγος του και λίγο αργότερα, μητέρα του γιου τους. Ο σκηνοθέτης λοιπόν, αποφάσισε να χρησιμοποιήσει τη σύζυγό του, ως πρωταγωνίστρια των ταινιών του, αλλάζοντας το όνομά της στο πιο εύηχο Catherine Hessling και γράφοντας ειδικά γι’ αυτήν το ντεμπούτο του “Catherine” το 1924, όπως και
Με την ταινία “Η Σκύλα” του 1931, εγκαινιάζεται η λεγόμενη γαλλική περίοδος, η οποία όμως ξεκινά με δύο πολύ σημαντικά προβλήματα. Από τη μια, η υποχρεωτική αντικατάσταση της συζύγου του με μια άλλη ηθοποιό (γεγονός που επιφέρει ανεπανόρθωτο πλήγμα στην ήδη προβληματική σχέση του ζευγαριού) και παράλληλα
4
t
›
Μετά την εμπορική επιτυχία της ταινίας του “Ανθρώπινο Κτήνος”, ο Renouar ιδρύει την ανεξάρτητη εταιρία Nouvelle Edition Francaise, με παρθενική του παραγωγή την ταινία σταθμός για το γαλλικό και όχι μόνο κινηματογράφο, που ακούει στο όνομα “Κανόνας του Παιχνιδιού” το 1939. Ο σκηνοθέτης είχε αρχικά συλλάβει την ταινία ως μια ψυχαγωγική κωμωδία τρόπων, υπό τη σκιά ενός πολέμου που επρόκειτο να ξεσπάσει και απειλούσε την Ευρώπη, τελικά όμως, διάλεξε ένα πιο σκοτεινό αφηγηματικό μονοπάτι.
η απόφαση των παραγωγών να αλλάξουν το τελικό μοντάζ, προκειμένου να απαλύνουν σύμφωνα με τα λεγόμενα τους, τις πιο τολμηρές πτυχές του φιλμ. Ο Renouar ωστόσο, καταφέρνει να διατηρήσει τον καλλιτεχνικό έλεγχο, σε μια ταινία την οποία θα ξαναγύριζε ο Fritz Lang μια δεκαετία αργότερα. Το ατμοσφαιρικό “La Nuit Du Carrefour” του 1932 που είναι η πρώτη κινηματογραφική μεταφορά αστυνομικού μυθιστορήματος του Georges Simenon, κερδίζει τον θαυμασμό του ίδιου συγγραφέα, ενώ με το απαράμιλλα ειρωνικό “Boudu Sauve Des Eaux” της ίδιας χρονιάς μας παρουσιάζει μια εκπληκτική ανατομία της ανθρώπινης κοινωνίας, όπως αυτή δίνεται μέσα από την ανατροπή την οποία επιφέρει ένας αναρχικός άστεγος στη ζωή ενός καθωσπρέπει αστού. Φτάνουμε έτσι στο 1935 και το “Le Crime De Monsieur Lange”, σημάδι της πολιτικής ευαισθητοποίησης του Renouar την εποχή της ραγδαίας ανόδου του φασισμού. Γυρισμένο με την αισιοδοξία των ημερών τη συσπείρωσης του Λαϊκού Μετώπου ότι όλα μπορούν να αλλάξουν προς το καλύτερο. Δύο χρόνια αργότερα, ο Γάλλος σκηνοθέτης, πραγματοποιεί μία από τις πιο επιτυχημένες ταινίες της περιπετειώδους καριέρας του. Λιγότεροι από έξι πυροβολισμοί ηχούν και οι σκηνές μάχης απουσιάζουν πλήρως, εντούτοις η “Μεγάλη Χίμαιρα”, αποτελεί μια από τις κλασικές πολεμικές ταινίες του σινεμά. Στηριγμένη στις εμπειρίες ενός στρατηγού τον οποίο ο σκηνοθέτης γνώρισε στη διάρκεια της θητείας του στην αεροπορία, το φιλμ επιχειρεί μια βαθιά ουμανιστική καταγραφή των κοινωνικών αντιθέσεων και των συνόρων που χωρίζουν ανθρώπους, τάξεις αλλά και χώρες ολόκληρες. η Χίμαιρα” “η Μεγάλ
2010
“Κανόνας του παιχνιδιού”
(1939)
“Κανείς δε συνέλαβε την αληθινή φύση της οθόνης καλύτερα από τον Renouar. Κανείς δεν απαλλάχθηκε με τόση επιτυχία από τις διφορούμενες αναλογίες της με την ζωγραφική και το θέατρο. Έχοντας στο μυαλό τους, τις παραδοσιακές αναφορές, οι σκηνοθέτες του σινεμά τείνουν να συλλαμβάνουν τις εικόνες εγκλωβισμένες σ’ ένα ορθογώνιο παραλληλόγραμμο, όπως οι ζωγράφοι και οι θεατρικοί σκηνοθέτες. Ο Renouar αντίθετα, κατανοεί πως η οθόνη δεν είναι απλό παραλληλόγραμμο αλλά ένα ομοθετικό επίπεδο του βιζέρ της κάμεράς του. Το ακριβώς αντίθετο του κάδρου. Η οθόνη είναι μια μάσκα που περισσότερο κρύβει παρά αποκαλύπτει την πραγματικότητα” André Bazin
1937
5
:
›
ε
α φ ο ρ μ ή
τ η
Μή δ ε ι α
Ίσως ένα από τα πιο παρουσιασμένα πρόσωπα στο παγκόσμιο θέατρο είναι αυτό της Μήδειας. Της γυναίκας συμβόλου, που προσωποποιεί το ανθρώπινο πάθος και την ακατέργαστη ζήλια που τυφλώνει τα συναισθήματα και που εξαλείφει τις σχέσεις . Γι αυτόν ακριβώς τον λόγο και η ίδια η Μήδεια μπροστά στο πάθος της ζήλειας της ξεπερνά την ανιδιοτελή σχέση μάνας – παιδιού και με καθαρή ιδιοτέλεια και δολιότητα χρησιμοποιεί τα τέκνα της για εκδίκηση. Μάλλον, είναι το πιο επαναστατικό, σκληρό και συγχρόνως ανθρώπινο έργο που έχει γραφτεί ποτέ στην ιστορία του θεάτρου. Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Ποια είναι η ιστορία της Μήδειας . Ο Ιάσονας, αρχηγός της Αργοναυτικής εκστρατείας φτάνει στην Ιωλκό για να αποκτήσει το Χρυσόμαλλο δέρας. Το καταφέρνει με την βοήθεια της Μήδειας, αφού η ίδια τεμαχίσει τον αδερφό της Άψυρτο, έτσι ώστε να αργοπορήσει την καταδίωξη του βασιλιά πατέρα της. Ο Ιάσονας όμως την χρησιμοποιεί για ακόμα μια φορά, παρακαλώντας την, να εκδικηθεί τον Πελία, φονιά του πατέρα του. Εκείνη το κάνει πείθοντας τις κόρες του Πελία να τον τεμαχίσουν και να τον βράσουν ώστε να τον ξανα αντικρύσουν νέο. Η Μήδεια εγκαθίστανται στην Ελλάδα, στο πλευρό του Ιάσονα και μαζί του αποκτά δύο παιδιά, αλλά ο ίδιος την εγκαταλείπει για να μνηστευτεί την κόρη του Κρέοντα, την Γλαύκη. Από αυτό το σημείο ξεκινά και η
6
τραγωδία του Ευριπίδη. Η Μήδεια ως ύστατη εκδίκηση επιλέγει να δηλητηριάσει την Γλαύκη και τον Κρέοντα με τα δώρα που τους στέλνει, ενώ η πιο αποτρόπαια πράξη της είναι ότι σκοτώνει τα ίδια της τα παιδιά, τον Φέρητα και Μέρμερο . Η ιστορία της έχει γοητεύσει , και συνεχίζει να το κάνει, σκηνοθέτες και συγγραφείς παγκοσμίως. Θεωρείται ένα έργο ανυπέρβλητο, που μπορεί να προσαρμοστεί σε οποιαδήποτε κουλτούρα και νοοτροπία. Οι διασκευές της αμέτρητες. Παρουσιασμένη με χίλιους διαφορετικούς τρόπους, παραμένει πάντα το ίδιο σύμβολο. Το σύμβολο του πάθους και της απόλυτης «αμαρτάνουσας». Στο ελληνικό θέατρο η Μήδεια έχει επίσης παρουσιαστεί με πάρα πολλούς τρόπους και κάτω από αμφιλεγόμενες ,πολλές φορές, σκηνοθετικές και συγγραφικές ματιές. Μερικά από τα πιο τρανταχτά παραδείγματα είναι η Μήδεια του Δημήτρη Παπαιωάννου, που παρουσιάστηκε ως χοροθέατρο και κατάφερε μέσα από βουβές σκηνές να αποκαλύψει τον υπέρτατο λυρισμό του έργου, η Μήδεια του 2008 σε σκηνοθεσία του Νικολάι Βασίλιεφ, που παρουσιάστηκε με μία άλλη αισθητική και που κατάφερε να ξεσηκώσει το κοινό της Επιδαύρου σε αποδοκιμασίες και φοβερές αντιθέσεις περί αισθητικής, η Μήδεια του Μπόστ, μια αφορμή για καυστικό κοινωνικό σχολιασμό από τον συγγραφέα παρωδώντας την ιστορία της, η Μήδεια της Κατίνας Παξινού το 1957 σε σκηνοθεσία του Αλέξη Μινωτή στην Επίδαυρο και πολλές άλλες ακόμα. Και τέλος μην ξεχνάμε την κινηματογραφική Μήδεια του Παζολίνι και του Τρίερ.
το η Μήδεια
›
2009
2010
εικόνας-αντικείμενο, που μόνο η ηρωίδα μας μπορεί και την καταλαβαίνει, την παρηγορεί και συμπάσχει μαζί της. Τη μεταμορφώνει σε μάρτυρα, φίλο και συνεργό. Λίνα: Είναι η συνάδελφος της, η μοναδική της φίλη. Είναι η Πρόκληση, ο Ερωτισμός, η Διαστροφή που γίνεται υπόσχεση, που αργά ή γρήγορα θα ενδώσει στην τεράστια ανάγκη να έρθει σε επαφή με τον Άλλο. Απόμακρη, και την ίδια στιγμή προσιτή, εκπροσωπεί τον πειραματισμό, διεισδύει στο σύμπαν με όλες τις αισθήσεις αφυπνισμένες, μέσα σε μια απελπισμένη αναζήτηση για απόλαυση, σαν αντίδοτο για τον πόνο που της προκαλεί η ίδια η ύπαρξή της. Εδώ είναι το σημείο, όπου ο ερωτισμός παρουσιάζεται ως η βασικότερη ανθρώπινη ανάγκη, παρότι όλες οι ηθικές αρχές της άρχουσας ιδεολογίας του σύγχρονου δυτικού πολιτισμού θεωρούν απαραίτητο να απαρνηθούμε τη σάρκα και να τη διαχωρίσουμε από τις αισθήσεις.
Τη Μήδεια του 2009 παρακολούθησα μια Κυριακή απόγευμα στο θέατρο «studio Μαυρομιχάλη » στα Εξάρχεια. Μια Μήδεια γραμμένη από τον Ισπανό Αλφόνσο Ζούρρο και σκηνοθετημένο από την Μεξικανή Εσθέρ Αντρέ Γκονζάλες. Η σύμπραξη αυτών των δύο δημιουργών για την παρουσίαση μιας τόσο εικαστικής παράστασης επιβεβαιώνει την οικουμενικότητα του προσώπου της Μήδειας. Η παράσταση ονομάζεται «Μόνη με την Μαίριλυν» και η ίδια η σκηνοθέτης μας περιγράφει ποια είναι η μήδεια του σήμερα και ποιος ο ρόλος της Μαίριλυν, αλλά και της Λίνας ενός προσώπου, γένους θηλυκού, που η Μήδεια του «τότε» δεν θα επέτρεπε τη συνύπαρξή τους: Μήδεια: Σήμερα η Μήδεια δουλεύει στο ταμείο ενός σουπερμάρκετ. Όταν την εγκαταλείψει ο εραστής της και σκοτώσει το γιο τους, δε θα ανέβει σε μια άμαξα με φτερωτά άλογα συντροφιά με τον παππού της τον Ήλιο, ούτε και θα την υποδεχτεί ο Αιγέας στην πλούσια Αθήνα. Κατά βάθος, είναι η Μήδεια στην Μοναξιά, στην αναζήτηση μιας δικής της ταυτότητας, στη μηδενική πιθανότητα να σταματήσει να είναι ξένη σε ένα κόσμο που δεν έχει θέση για αυτή. Πνιγμένη από την αίσθηση του «περίεργου», του «ξένου», σε ένα περιβάλλον που ποτέ δεν είχε πρόσβαση και κάθε μέρα που περνάει, σκοτώνει κάθε ελπίδα να ενταχθεί σε αυτό. Είναι μία μετανάστης στη ζωή. Και είναι ίσως αυτή η «Καταδίκη στη Μοναξιά» που θα μας κάνει να ενωθούμε μαζί της. Marilyn: Στην αναζήτηση μίας αντιπάλου ή τουλάχιστον ενός συνομιλητή ή ενός προτύπου γυναίκας που ακτινοβολεί τον πόθο και τη γοητεία της «Σεξοβόμβας Marilyn», η δικιά μας Μήδεια απομονώνεται μόνη της με τη Marilyn. Αντί για την εχθρό, την καταραμένη γυναίκα που καταβροχθίζει τους άντρες, έρχεται αντιμέτωπη με το σεξουαλικό κτήνος από το οποίο αντλεί ικανοποίηση. Παραδόξως, όταν συναντά τη Marilyn, αντικρίζει ένα εύθραυστο πλάσμα, δέσμιο της ίδιας του της εικόνας, μιας
Και η σκηνοθέτης προσθέτει : Από την πρώτη ανάγνωση του έργου, με εντυπωσίασε η ολέθρια και παράλληλα σκανδαλιστικά ερωτική δύναμη των εικόνων του. Πρόκειται για ένα γεμάτο και δυνατό έργο, που μοιάζει να διακατέχεται από την ποιητική δύναμη και το εκλεπτυσμένο χιούμορ των ιαπωνικών χάϊκου. Η ομορφιά του λόγου του, είναι μια ομορφιά που πληγώνει. Πληγώνει γιατί όχι απλώς δεν παραμερίζει τον αβάσταχτο πόνο του ανθρώπου, αλλά αντίθετα, τον αναδεικνύει και τον εξυψώνει. Μπορεί και προκαλεί αποστροφή και πόθο την ίδια
7
ακριβώς στιγμή. Αυτή είναι η αποτρόπαια, αλλά και ζωτική, αίσθηση του έργου που με οδήγησε σε αυτό το καλλιτεχνικό εγχείρημα. Για να αποφασίσω τους τρόπους της δημιουργίας αυτής της παράστασης έπρεπε να διερωτηθώ για τη σημασία της ανθρώπινης ύπαρξης σήμερα. Ωστόσο, το σημαίνον για εμένα δεν είναι να βρίσκω τις απαντήσεις πάνω σ’ αυτόν τον προβληματισμό, αλλά να αναδεικνύω τους πιθανούς δρόμους με τους οποίους προσπαθούμε να φτάσουμε στην λύση του. Δημιουργώντας ένα θεατρικό χώρο στον οποίο η ομορφιά και ο τρόμος, η υπερβολή και η φαντασία συναντιούνται, ο θεατής προσκαλείται σε ένα ταξίδι στο εσωτερικό σύμπαν του έργου, στη βαθύτερή του αναζήτηση. Προσπαθούμε να αλλάξουμε τις αντιδράσεις μας, ως προς τον τρόπο που βλέπουμε και ακούμε για να δημιουργηθεί ένας άλλος τρόπος επικοινωνίας. Να αμφισβητήσουμε και να μοιραστούμε τα μυστήρια του έργου, χωρίς να δώσουμε απαντήσεις, χωρίς να υποδείξουμε αυτό που πρέπει να αισθανθεί ή να σκεφτεί κανείς. Για ένα ανέβασμα χωρίς συμβιβασμούς, αυτού του ιδιαιτέρως απαιτητικού κείμενου, συγκεντρώσαμε μια ομάδα που εργάστηκε με εμπιστοσύνη στην ελευθερία και τη δύναμη του λόγου και εξερεύνησε την ύλη της γλώσσας του συγγραφέα, τόσο ως δίαυλο επικοινωνίας με όρια και προεκτάσεις, όσο και ως μια συγκεκριμένη αφετηρία που έχει τη δύναμη είτε να αφήσει τη φαντασία να καλπάσει, είτε να υποκαταστήσει τη μνήμη, είτε να τις καταστρέψει τελικά και τις δυο. Στην αρχή του έργου, η ανώνυμη ηρωίδα μας προσπαθεί με διάφορους τρόπους να θυμηθεί πως ξεκίνησε να ενώνει τα κομμάτια της ταυτότητας και της μνήμης της που έχουν διαλυθεί. Μέσα από αυτήν την αναζήτηση, θα ανακαλύψει τον αρθρωμένο, γραπτό και φανταστικό λόγο. Μέσα από τα πρόσωπα της Μήδειας, της Marilyn και της Λίνας.
χάλη” Μαυρομιχάλη 134 Εξάρχεια. Μετάφραση Κειμένου από τα Ισπανικά: Χρήστος Κωνσταντέλλος Επιμέλεια Κειμένου: Κώστας Κουκούλης Σκηνοθεσία: Esther Andre Gonzalez Σκηνικά / Κοστούμια: Χρήστος Κωνσταντέλλος Φωτισμοί: Θεόδωρος Μιχόπουλος Μουσική επιμέλεια: Ορέστης Καμπερίδης Βοηθός σκηνοθέτη: Δήμητρα Λιάκουρα 2ος βοηθός: Μαριάνα Λιάνου Παίζουν Αγγελική Δημητρακοπούλου Ειρήνη Μαργαρίτη Κατερίνα Φωτιάδη Κώστας Χατζη-
Η παράσταση «Μόνη Με την Μαίριλην» θα παρουσιάζεται μέχρι και τις 10 Ιανουαρίου στο Θέατρο “Studio Μαυρομι-
8
›
2010
Αθήνα ΓΕΩΡΓΙΟΥ Μ. ΒΙΖΥΗΝΟΥ Το Αμάρτημα της Μητρός μου Θέατρο Βαφείο Λάκης Καραλής Αγίου Όρους 16 & Κωνσταντινουπόλεως 115, Βοτανικός «Το Αμάρτημα της Μητρός μου» που ανέβηκε επί τρεις συνεχείς χρονιές με τεράστια επιτυχία στο Θέατρο Τέχνης παρουσιάζεται σε σκηνοθεσία Κωστή Καπελώνη στο θέατρο Βαφείο. Στον πρωταγωνιστικό ρόλο ο Ηλίας Λογοθέτης. «Ιζαντόρα When she danced» του Martin Sherman Θέατρο Μ έλ ι Φωκαίας 4 & Αριστοτέλους 87 ,Πλ. Βικτωρίας, Αθήνα Μετά από τη θερμή υποδοχή του κοινού, συνεχίζονται από τις 21 Δεκεμβρίου 2009 (κάθε Δευτέρα και Τρίτη) οι παραστάσεις του έργου «ΙζαντόραWhen she danced» του Martin Sherman, με θέμα τη ζωή της θρυλικής χορεύτριας Ισιδώρας Ντάνκαν. Σκηνοθεσία: Ραζβάν Μαζιλού. Στον πρωταγωνιστικό ρόλο η Δήμητρα Χατούπη Η ρομαντική, μυστηριώδης και φλογερή Emma Shapplin σε μια εφ'όλης της ύλης συναυλία, 6 Μαρτίου 2010, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. ΠΡΟΠΩΛΗΣΗ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ: Στα ταμεία του Μεγάρου, στο εκδοτήριο Ομήρου 8 στο Σύνταγμα Δευτέρα με Παρασκεύη 10 το πρωί με 4 το απόγευμα και τηλεφωνικά με πιστωτική στο 210-7282333 ή ηλεκτρονικά στο www.megaron.gr
9
Graveyard Cafe Band - In Extremis Μια μουσική παράσταση βασισμένη στην ποίηση καλλιτεχνών της λεγόμενης Παλιάς Αθηναϊκής Σχολής στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα και στην εποχή των "Ρομαντικών ποιητών".
Θεσσαλονίκη 8 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2010 – 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2010 «ΤΟ ΑΝΑΠΑΝΤΕΧΟ» του Fabrice Melquiot ΘΕΑΤΡΟ ΤΕΧΝΗΣ ΑΚΤΙΣ ΑΕΛΙΟΥ Χριστοπούλου 12 (κάθετος στην Ιασωνί6 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2010 – 28 ΜΑΡΤΙΟΥ 2010 «Ο ΘΡΙΑΜΒΟΣ ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ» του Marivaux ΘΕΑΤΡΟ ΤΕΧΝΗΣ ΑΚΤΙΣ ΑΕΛΙΟΥ Μία προσπάθεια για μια νέα ματιά πάνω στο κλασικό έργο του Μαριβώ, βασισμένη σε μια καινούργια μετάφραση – παραγγελία του θεάτρου.
επιμέλεια Όθωνας Λαμπρόπουλος
Το Πολυτεχνείο ζει K e v r e k i d i s P h o to g r a p h y
αλλά «σκόνταψε» στις πολιτικές εξελίξεις του τόπου
Είναι μια πραγματικότητα. Φέτος, το ενδιαφέρον των ΜΜΕ στράφηκε κατ’ αποκλειστικότητα στην «μάχη» για την προεδρεία της ΝΔ. Θεωρητικά καλώς έπραξαν. Ήταν άλλωστε, μια από τις πιο σημαντικές -τρέχουσεςπολιτικές εξελίξεις. Αλίμονο, αν τα δελτία ειδήσεων και δη των καναλιών, δεν αφιέρωναν τουλάχιστον το μισό τηλεοπτικό τους χρόνο σ’ αυτό το θέμα. Αλίμονο αν δεν εμφανίζονταν τα καθιερωμένα παράθυρα με τους αλαλάζοντες καλεσμένους. Εξάλλου, αυτή τη φορά, είχαμε νέα κυβέρνηση, νέα ονομασία στο Υπουργείο Δημοσίας Τάξης και βεβαίως νέα μέτρα. Επομένως νέα βάση δεδομένων. Η 36η επέτειος του Πολυτεχνείου, είχε όλα όσα μας είχε υποσχεθεί ο κύριος Χρυσοχοΐδης: ομαλή αποκλιμάκωση της όποιας βίας, περιορισμό των βανδαλισμών και φιλική αστυνόμευση. Βεβαίως και «μερικές» προσαγωγές, τίποτα σπουδαίο σε αριθμό, γύρω στα 300 άτομα.. Και φυσικά ουδέν σχόλιο για την ταλαιπωρία των πολιτών - διαδηλωτών στη ΓΑΔΑ. Καμία αναφορά στον τρόπο μεταχείρισης τους από τα όργανα της τάξης. Γιατί να υπάρξει άλλωστε; Είναι προφανές, πως εκείνη την ώρα οι κάμερες κλείνουν, τα φώτα σβήνουν, αν κι η «παράσταση» αρχίζει κανονικά (και με το νόμο). «Μάχη διαδοχής», «ανοίγει η ψαλίδα υπέρ του Σαμαρά στις δημοσκοπήσεις» κι άλλα τέτοια φοβερά τσιτάτα, κοσμούσαν τον έντυπο τύπο. Στους τηλεοπτικούς σταθμούς οι αλλαγές τίτλων έδιναν κι έπαιρναν, μαζί με τους εκ των παραθύρων «καλεσμένων». 17 Νοεμβρίου 2009, το ραδιόφωνο παίζει σε τίτλους την επέτειο του Πολυτεχνείου, όλα κυλούν ομαλά και κανείς δεν έχει λόγο να σταθεί στη σημαντική αυτή ημέρα. Εκτός από τις εκπομπές – αφιερώματα, που πια έχουν καταντήσει κλισέ, δεν παρακολουθήσαμε πολλά πράγματα για την 36η επέτειο του Πολυτεχνείου. Τα απαιτούμενα πλάνα από την κατάθεση των στεφανιών το πρωί – ως είθισται- μερικές συνδέσεις με την Πατησίων κι αυτό ήταν όλο. Στα κεντρικά δελτία ειδήσεων των καναλιών – ακόμα και των κρατικών – η είδηση έπαιζε για λίγο και «σε ψιλά γράμματα» που λέει και ο λαός. Ουδεμία περαιτέρω αναφορά. Σε αυτή την επέτειο όλα είχαν φυσιολογική ροή κι έτσι δεν υπήρξε η απαιτούμενη είδηση. Συν το μεγάλο γεγονός που θα λάμβανε χώρα 12 μέρες αργότερα. Τα αρπακτικά των ΜΜΕ βρήκαν πιο σοβαρό γεγονός, τις προεκλογικές εκστρατείες της κ. Μπακογιάννη και του κ. Σαμαρά, από τους ανθρώπους που άφησαν τη ψυχή τους γύρω και μέσα στο Πολυτεχνείο. Λογικό. Το σήμερα ξεπερνάει κάθε χθες. Τι κι αν η εξέγερση του Πολυτεχνείου σηματοδότησε μια ολόκληρη εποχή; Σημασία έχει πως «δεν άνοιξε ρουθούνι» σε αυτή την επέτειο. Άλλωστε ποιος θυμάται σήμερα τον Διομήδη Κομνηνό; 10
›
2010
« κοινό παρανομαστή. Ένα παιδί, ένα όργανο της τάξης, μια σφαίρα που διαπερνά τη ζωή και χαρίζει το θάνατο. Στην περίπτωση του Καλτεζά, ο αστυνομικός σήκωσε το όπλο «εν βρασμώ ψυχής» κατά τη διάρκεια επεισοδίων στα Εξάρχεια. Η σφαίρα βρήκε το πίσω μέρος του κεφαλιού του Μιχάλη, μιας κι εκείνη την ώρα το παιδί έφευγε τρέχοντας προς την πλατεία Εξαρχείων. Στην περίπτωση του Γρηγορόπουλου, ο ειδικός φρουρός σήκωσε το όπλο «εν ψυχρώ» κατά τη διάρκεια περιπολίας στα Εξάρχεια. Η σφαίρα βρήκε την καρδιά του Αλέξη, την ώρα που έκανε τη βόλτα του στη Μεσολογγίου. Και το αιώνιο ερωτηματικό πλανάται ακόμη πάνω από τα κεφάλια μας : «Γιατί». Υπήρξε ένα θλιβερό ποσοστό του κόσμου, που δυσανασχέτησε με αυτό το γεγονός. Κι
Ένας χρόνος πέρασε από τη δολοφονία του Αλέξη κι οι μνήμες είναι ακόμα νωπές. Μια θλιβερή επέτειος τόσο κοντά στο σήμερα, μα και τόσο μακριά στις συνειδήσεις. Εξάλλου συνηθίζεται μόνο στις επετείους να δοξάζουμε τα ονόματα των νεκρών. Λίγο πριν ή λίγο μετά, δεν έχει νόημα για κανέναν. Λες και το γεγονός αλλάζει από μέρα σε μέρα. Λες και μόνο τη μέρα εκείνη επιτρέπεται να διαδηλώσει, να φωνάξει ή να διαμαρτυρηθεί κανείς. Ένας χρόνος, αλλά δεν άλλαξε ουσιαστικά τίποτα. Οι άνθρωποι έχουν το «χάρισμα» της λήθης και του επιδερμικού ενδιαφέροντος. Ακόμα ένα γεγονός έσβησε στο ταλαιπωρημένο μυαλό του κόσμου. Μπορεί η πόλη να κάηκε, η οργή να ξεχείλισε, το σύνολο των ανθρώπων να αναθεμάτισε το κράτος και τους φορείς του, αλλά ως εκεί. Λίγες μέρες διήρκησε η αγανάκτηση του πολίτη. Έπειτα όλοι κλείστηκαν και πάλι στο καβούκι τους. Σφράγισαν στη μνήμη τους το θλιβερό αυτό γεγονός και συνέχισαν τη ζωή τους, απαλλάσσοντας τον εαυτό τους από το βάρος. Με τη δικαιολογία πως η δική τους συνείδηση είναι καθαρή. Πως δεν ήταν το δικό τους χέρι οπλισμένο. Άλλωστε ζούμε στην εποχή που τα πάντα έχουν ημερομηνία λήξης. Οι μνήμες του Δεκέμβρη ξύπνησαν 6 Δεκεμβρίου 2008, Σάββατο βράδυ. Εκείνη τη μέρα, όλοι παρακολουθούσαν σοκαρισμένοι την είδηση. Μουδιασμένοι οι άνθρωποι των ΜΜΕ, δεν το ανακοίνωναν επίσημα, έως ότου βεβαιωθούν για τη σοβαρότητα του θέματος. Νεκρός 15χρονος από σφαίρα ειδικού φρουρού. Η είδηση συγκλόνισε το πανελλήνιο. Για πολλούς το γεγονός αυτό, ήταν πρωτοφανές. Για κάποιους άλλους, ο χρόνος γύρισε 23 χρόνια πίσω, τότε που ο Μιχάλης Καλτεζάς, 15 ετών, μαθητής, έπεφτε νεκρός από τη σφαίρα του αστυνομικού Αθανάσιου Μελίστα. Η ιστορία επαναλαμβάνεται, θα πει κανείς. Υπό διαφορετικές συνθήκες μα με
όχι από το ίδιο το γεγονός, όσο από τα παραλειπόμενα του. Τις παράπλευρες απώλειες δηλαδή. Περισσότεροι ήταν εκείνοι, που στεναχωρήθηκαν για τις υλικές ζημιές, παρά για το χαμό ενός μικρού παιδιού. Ενός ανθρώπου εν πάση περιπτώσει. Ακόμα και φέτος, στον πρώτο επίσημο «εορτασμό» του, οι «πολλοί» ενδιαφέρθηκαν για το πνεύμα των Χριστουγέννων που τα «κωλόπαιδα» θέλουν να χαλάσουν. Ό,τι δηλαδή όλα αυτά γίνονται, γιατί κάποιοι – ίσως καλικάντζαροι – δεν αρέσκονται στην εορταστική ατμόσφαιρα στο
11
κέντρο της πόλης, κι έχουν βαλθεί να την καταστρέψουν. Και αντί να τροχίσουν το δέντρο της γης με σκοπό αυτό να κοπεί και να πέσει, προτιμάνε να σπάνε βιτρίνες των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Κανείς δε συμφωνεί με την καταστροφή περιουσιών. Κανείς δεν είναι υπέρ του βανδαλισμού. Σε όλες τις περιπτώσεις όμως,
καταστροφές των καταστημάτων, στο πλήγμα των εμπόρων εν όψει Χριστουγέννων, στην ευάλωτη αγορά. Στο υλικό του πράγματος με λίγα λόγια. Σαφώς και ήταν προβληματικό το γεγονός, ότι, στην εποχή της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, είχαμε μια κατεστραμμένη αγορά. Αλλά δεν ήταν αυτό το θέμα. Το θέμα ήταν πως χάθηκε μια ζωή. Κι η αξία της ζωής δεν βγαίνει στο σφυρί. Δεν πουλιέται και δεν αγοράζεται. Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι λέξεις ποτέ δεν είναι αρκετές. Τα λόγια που χρειάζονται να περιγράψουν μια κατάσταση σαν αυτή, δεν υπάρχουν. Και τι μπορεί να πει κανείς. Να μιλήσει για το συμβάν αυτό καθεαυτό, για την οικογένεια του ανθρώπου που φεύγει, για τον οπλισμένο άνθρωπο που ξεπερνάει τον εαυτό του. Τον αμετανόητο οπλισμένο άνθρωπο, που στη φαντασία του βλέπει πως απειλείται και πυροβολεί για να σώσει τη ζωή του. Κάπως έτσι διασφάλισε τη ζωή του ο Επαμεινώνδας Κορκονέας, σύμφωνα με τα λεγόμενα του. Κάτι ανάλογο είχε πει και ο Αθανάσιος Μελίστας 23 χρόνια πριν. Η ιστορία επαναλαμβάνεται επειδή το ανθρώπινο είδος δεν έχει φαντασία. Και αντί για ένα βήμα μπρος, κάνει δύο πίσω.
υπάρχουν οι παράπλευρες απώλειες. Οι μέρες που ακολούθησαν έπειτα από το θάνατο του Αλέξη, ήταν ολοκληρωτικά καταστροφικές. Δικαιολογημένα ή μη. Το γεγονός από μόνο του, πυροδότησε μια ολόκληρη κοινωνία. Εκείνες τις μέρες, όλων των λογιών οι άνθρωποι, βγήκαν να πουν τι πιστεύουν. Είδαμε κόσμο από όλες τις ηλικίες να διαδηλώνει, ήταν η πρώτη φορά που απλοί άνθρωποι, εναντιώθηκαν μαζικά. Περαστικοί εισέρχονταν εθελούσια στις πορείες, γίνονταν ένα με τους διαδηλωτές, γίνονταν αυτόματα «υπερασπιστές» τους. Βέβαια, για πολλούς ήταν άβολος ο Δεκέμβρης, ο κατεξοχήν εορταστικός μήνας. Άβολος, γιατί μέχρι πέρυσι ήταν ο πιο κερδοφόρος μήνας. Ο μήνας του υπερκαταναλωτισμού. Είναι τραγικό, αν σκεφτεί κανείς πως τελικά ο θάνατος ενός ανθρώπου επισκιάστηκε από την ύλη. Όπως επίσης τραγική, ήταν η εικόνα του χριστουγεννιάτικου δέντρου στο Σύνταγμα, περικυκλωμένο από άνδρες των ΜΑΤ, οι οποίο το «φρουρούσαν». Η ευμετάβλητη κοινή γνώμη, στάθηκε στις
τα κείμενα: α. Το Πολυτεχνείο ζει β. Έχε το νου σου στο παιδί
έγραψε η λου λιοπού Νίκη Η
12
“Κ ρίση ” ›
η οικονομική κρίση, σε η δυστυχία του κόσμου οφείλεται στα κακά αποτελέσματα του εγωϊσμού που γεννάει την απληστία, τη σκληρότητα, την αδικία, την εκμετάλλευση των άλλων. ΓΙΝΤΟΥ ΚΡΙΣΝΑΜΟΥΡΤΙ
δημητρίου
2010
Ήταν Αύγουστος του 2007, όταν αρκετοί παγκόσμιοι οικονομικοί οργανισμοί άρχισαν να συνειδητοποιούν ότι τα στεγαστικά δάνεια στις ΗΠΑ δεν μπορούσαν να αποπληρωθούν. Για περίπου ένα χρόνο οι περισσότεροι από εμάς αγνοούσαμε την ύπαρξη του προβλήματος, ώσπου το 2008, πληροφορούμαστε ότι μία από τις μεγαλύτερες επενδυτικές τράπεζες, η Lehman Brothers χρεοκοπεί, αφού πρώτα η αμερικανική κυβέρνηση της είχε αρνηθεί «ενέσεις» κρατικού χρήματος. Από εκείνη την περίοδο και έπειτα, ο όρος «οικονομική κρίση» γίνεται ίσως ο πιο δημοφιλής στα ΜΜΕ όλου του κόσμου. Χαρακτηριστικό είναι ότι τα περισσότερα άρθρα και οι αναλύσεις των εφημερίδων απέκτησαν μία περίπου παρόμοια «αφετηρία», η οποία δεν ξεφεύγει και πολύ από τη φράση, «Ζούμε την μεγαλύτερη διεθνή οικονομική κρίση από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο». Η πρωτοτυπία της εισαγωγής έδωσε τη θέση της σε μια στερεότυπη έναρξη που μάλλον ο αναγνώστης είτε καταλαβαίνει ελλιπώς, είτε στην χειρότερη περίπτωση δεν μπορεί καν να αντιληφθεί. Αυτή η μη ολοκληρωμένη άποψη γύρω από το θέμα της οικονομικής κρίσης, σε συνδυασμό με τις παραληρηματικές φωνές της πλειοψηφίας των δημοσιογράφων ότι τα έσχατα του κόσμου είναι προ των πυλών, αλλά και η φανερή αδυναμία της πλειοψηφίας των οικονομολόγων να εντάξουν έννοιες στην εμπειρία της κοινωνίας που ως τότε ήταν άγνωστες, οδήγησε σε πανικό, σε βεβιασμένα συμπεράσματα και σε άλογη επίρριψη ευθυνών προς κάθε κατεύθυνση υπεραπλουστεύοντας ουσιαστικά την όλη κατάσταση. Αποτέλεσμα είναι, η πλειοψηφία της κοινωνίας, βαδίζοντας στην επιφάνεια του προβλήματος, αφού ποτέ δεν το κατανόησε, να «τερματίζει» μέσα της την οικονομική κρίση με αφορισμούς του τύπου, «για όλα φταίνε οι τράπεζες», «για όλα φταίνε οι κυβερνήσεις», «για όλα φταίει το σύστημα του καπιταλισμού» γενικά κι αόριστα. Ουσιαστικά η ευρεία μάζα της κοινωνίας δεν κάνει τίποτα άλλο από το να κοιτάει το έγκλημα από μακριά, αρνούμενη να πλησιάσει, μήπως κάποιος της καταλογίσει ευθύνες και της πει, «φταις και συ». Μια κατεξοχήν ενοχική στάση, που γιγαντώνεται μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο αντιλήψεων της κοινωνίας μας, η οποία αναμφισβήτητα έχει τις ρίζες της στο μακρινό παρελθόν. Είναι γνωστό άλλωστε ότι ο κόσμος που δραστηριοποιούμαστε σήμερα, αλλά και το πλαίσιο στο οποίο λειτουργούμε δεν είναι αποτέλεσμα παρθενογένεσης. Η οικονομική κρίση δεν μπορεί να είναι τίποτα άλλο από μέρος της ευρύτερης κρίσης που βιώνουμε σήμερα ως κοινωνία σχεδόν σε όλα τα επίπεδα. 13
Η αλήθεια είναι, ότι κυρίως με τον Διαφωτισμό αναπτύσσεται και εν συνεχεία θεμελιώνεται σταδιακά ένα κοσμοείδωλο στον δυτικό πολιτισμό, το οποίο βασικό χαρακτηριστικό είχε και έχει τον ατομισμό. Ο ατομισμός ναι μεν εξέλαβε τον άνθρωπο ως αυτάρκη και του έδωσε πίσω την χαμένη του αξιοπρέπεια, αλλά ταυτόχρονα τον ώθησε στη θωράκιση του εγώ του, προσφέροντας του ένα εξαιρετικό άλλοθι στον εγωκεντρισμό και την απανθρωπιά. Η αναπτυσσόμενη εγωλατρία δημιούργησε κτητικές υπάρξεις ικανές να ταυτίζουν τη γνώση με τη δύναμη και το γνωρίζω με το υποτάσσω. Η αντίληψη αυτή υπήρξε η βάση αρχικώς στη σχέση του ανθρώπου με τη φύση, το φυσικό περιβάλλον αντιμετωπίσθηκε ως μια ανεξάντλητη πετρελαιοπηγή που ο άνθρωπος είχε δικαίωμα να εκμεταλλεύεται δίχως κανένα ενδοιασμό στη λογική του «έχω και κατέχω». Ο ατομοκεντρικός - κτητικός πολιτισμός πλέον είχε να αρχίσει να φτιάχνει τα δικά του δόγματα και κατ’ επέκταση τις δικές του εμμονές. Μεγαλύτερη παραγωγή ίσον μεγαλύτερη κατανάλωση, μεγαλύτερη κατανάλωση άρα μια υπερκαταναλωτική κοινωνία, μια υπερκαταναλωτική κοινωνία με έλλειψη νοήματος και μοναδικό σκοπό την τέρψη. Η ευχαρίστηση του ανθρώπου χτίστηκε πάνω στη λογική του «έχειν» και η ευδαιμονία άρχισε να εξαρτάται κυρίως από τις υλικές ανάγκες και την πλήρωση αυτών. Από τον δυτικό πολιτισμό πλέον απουσιάζουν το νόημα της ελευθερίας ως έννοια απαλλαγμένη από το «εγώ», το νόημα της αλληλεγγύης –όχι ως φιλανθρωπία και ακτιβισμό, αλλά ως προτεραιότητα της προσωπικής ελευθερίας- , το νόημα της τέρψης όχι ως εκπλήρωση υλικών αναγκών αλλά ως σχέση. Χαμένα νοήματα που από μόνα τους δημιουργούν μια γενικότερη κρίση, η οποία σίγουρα δεν είναι μόνο οικονομική. Υ.Γ. Προς το παρόν το μόνο που μας τρομάζει και μας πανικοβάλει είναι η οικονομική κρίση, ίσως γιατί κλονίζει το χάρτινο οικοδόμημα του ευδαιμονιστικού και εξαρτώμενο από την ύλη πολιτισμού μας. Τα άλλα έπονται και οι κραδασμοί θαΜαλαματένιος είναι σίγουρα ισχυΜπατίστας ρότεροι, καθώς δε θα περιοριστούν απλώς στην κατάρρευση χρηματοπιστωτικών κολοσσών αλλά στην κατάρρευση ανθρώπινων ψυχών.
οσ η ιστ
ελίδα
χν ην τέ και τ ο γ ό ο λ για τ
η
η
ό τη ν 1 σας απ κοντά α μ η επίσ ia.gr -
*sode
14
υαρίο Φεβρο
υ
›
Ο.Η.Ε. όμηρος
ήδιστος
2010
Ο ρόλος που έχει στον 21ο αιώνα, είναι ο ρόλος που του έδωσαν. Έρμαιο οικονομικών κυρίως ατασθαλιών εκ των έσω αλλά και επαίτης των οικονομικών απολαβών που προέρχονται από τα κράτη-μέλη του. Τα ισχυρότερα από αυτά «καθοδηγούν» κατά μία έννοια τις αποφάσεις του ΟΗΕ, δίνοντας τα περισσότερα χρήματα και ασκώντας έτσι μια οικονομική διπλωματία, προσοδοφόρα για τις επίδοξες μελλοντικές κινήσεις τους. Οι παγκόσμιας σημασίας ειρηνευτικές ή μη αποφάσεις, δυστυχώς, σε ένα μεγάλο κομμάτι εξαρτώνται από δυνάμεις που βρίσκονται με το ένα πόδι στον οργανισμό και, το άλλο σε ζώνες στρατιωτικού σχεδιασμού με επεμβατικό χαρακτήρα, όπως είναι το ΝΑΤΟ. Το νατοϊκό άρμα κατάφερε εντέχνως να υποκλέψει τις αρμοδιότητες του Διεθνούς Οργανισμού, αλλοιώνοντας τον σπουδαίο ρόλο ύπαρξής του και παραμερίζοντάς τον. Εις το μέλλον, η πιθανότητα να ζήσομε έναν τρίτο παγκόσμιο πόλεμο, με πολύπλευρες συνέπειες για τις νέες γενιές, μοιάζει βεβαία. Ο νατοϊκός γίγαντας, στρατιωτικός βραχίονας των ΗΠΑ αλλά και άλλων κρατών που συμμετέχουν ενεργά στον κατασταλτικό χαρακτήρα του, «αγωνιεί» για την παγκόσμια ειρήνη. Ο νεοϊδρυθείς παγκόσμιος χωροφύλακας που τελευταίως συμπεριφέρεται ως ένας άλλος ισορροπιστής και διαχειριστής κρίσεων, δρα ανενόχλητος. Από την άλλη, η σπουδαιότητα του σημαντικότερου Διεθνή Οργανισμού του πλανήτη, συνεχώς συρρικνώνεται. Ενώ αποτελείται από ένα σύμπλεγμα κρατών με διεθνή νομική προσωπικότητα και από διατάξεις που τον ισχυροποιούν έναντι των υπολοίπων οργανισμών, παρόλα αυτά οι αποφάσεις που λαμβάνει η Γενική Συνέλευση, είναι συστατικές και όχι δεσμευτικές για τα κράτη-μέλη του. Την εκτελεστική πλευρά του οργανισμού, αποτελεί το Συμβούλιο Ασφαλείας που διαχειρίζεται ως έναν βαθμό, κρίσεις περιορισμένης κυρίως έκτασης και έχει χαρακτήρα τοποτηρητή. Δημιούργημα αυτής της αναγκαιότητας, είναι οι κυανόκρανοι. Αποτελούν το στρατιωτικό κομμάτι του ΟΗΕ, ελλιπούς όμως εκπαιδεύσεως και δυναμικής.
ευνούχος
Ένας οργανισμός γεννήθηκε μετά το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου πολέμου με προοπτικές ελπιδοφόρες για τα τότε δεδομένα. Μια υποσχόμενη, πολλά, ειρηνοποιός δύναμη, αποτελούμενη από κράτη που, αφενός ήθελαν να κλείσουν τις πρόσφατες πληγές ενός καταστροφικού σε έκταση πολέμου και αφετέρου, να ελαχιστοποιήσουν το ενδεχόμενο ύπαρξης ενός πυρηνικού ολέθρου από τις τότε υπερδυνάμεις. Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών ήταν η εγγύηση για το μέλλον αυτό. Το σπίτι για τους ισχυρούς, το καταφύγιο για τους ανίσχυρους. Η ηλιαχτίδα που ξεπρόβαλλε μετά το βαρύ ψύχος που επέβαλαν, η γερμανική μπότα και οι σύμμαχοί της. Κάθε οργανισμός ισχυροποιείται όταν συνεδριάζει. Ο πλανητικής κλίμακας ΟΗΕ που σήμερα περιλαμβάνει 189 κράτη-μέλη, δεσμευτικός κρίκος μεταξύ των Εθνών και ισορροπιστής δυνάμεων διαφορετικής οικονομικής και στρατιωτικής ισχύος, έχει θετικές αλλά και, αρνητικές στιγμές στο ενεργητικό του. Διαχειριστής σημαντικών υποθέσεων, ο ειρηνευτής γίγαντας διαπραγματεύεται δύσκολες καταστάσεις με μια ανεξήγητη για τα σημερινά δεδομένα, ρομαντική διάθεση. 15
Οι συνθήκες έχουν αλλάξει από την εποχή που ιδρύθηκε μέχρι σήμερα. Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών νοσεί. Μεταμορφώθηκε σε μαγαζί των ισχυρών και τα κράτη-μέλη ανήμπορα να αντιδράσουν, μετατράπηκαν σε πελάτες, εντός και εκτός του οργανισμού, στρατιωτικών και άλλων αγαθών. Η ισορροπία των δυνάμεων κατάντησε ουτοπία. Τη συλλογική ασφάλεια που επεδίωκε ο ΟΗΕ, κατάφερε να κάνει σημαία του, το ΝΑΤΟ. Φαντασμαγορικές συνεδριάσεις πολλών αστέρων μιας άλλης κουλτούρας ο γεν.γραμματέας του με ένα ειρηνευτικό Ο.Η.Ε - Μπαν Κι Μουν στυλ σε παλαιομοδίτικο μοτίβο. Να πιστέψουμε όλοι στον Οργανισμό του Μέλλοντος και στις δυνατότητες του, θεωρώντας τες υγιείς και ζωογόνες για τις νέες γενιές;
Δεν λέω μεγάλα λόγια αλλά σήμερα θα τολμήσω και θα προβλέψω το τέλος του διαδικτυακού χώρου στο κοντινό μέλλον. Μην ρωτήσετε πότε, αυτό δεν το ξέρω. Δεν μιλώ για τις προφητείες που μιλάνε για το τέλος του κόσμου το 2012 και συνάμα του τέλος του διαδικτύου, αφού όλοι οι υπολογιστές θα επιπλέουν μέσα στο νερό των λιωμένων πάγων. Και να γίνει αυτό, πάλι τοinternetθα είναι ζωντανό. Ούτε τα φυσικά φαινόμενα, ούτε οι Αζτέκοι, ούτε ο Νοστράδαμος θα ευθύνεται για την καταστροφή των τρίαW. Ο θύτης θα είναι οι χρήστες ψηφιακών φωτογραφικών. Εσύ, ο κολλητός σου, η θεία σου, η αδερφή σου, ο ξάδερφός σου, ο τουρίστας, ο ντόπιος, ο σπαστικός τύπος του πάρτυ, ο περίεργος, η περίεργη, η παράξενη, ο παράξενος, ο σεξομανής, η γκόμενα με τα σουφρωμένα χείλη, όλοι όσοι έχουν ένα δείκτη και αντίχειρα που λειτουργεί και μια φωτογραφική. Νομίζετε ότι η λέξη ΑΥΤΟΧΕΙΡΑΣ είναι τυχαία; Κάθε μέρα γίνομαι μάρτυρας αυτού του πανδαιμόνιου φωτογραφίας. Φωτό το κάστρο, φωτό το βουνό, φωτό την θάλασσα, φωτό το λιμάνι, φωτό το ακρογιάλι, φωτό την παραλία, το βότσαλο, τον κώλο της γκόμενας με το μαγιώ, την γυμνόστηθη νορβηγίδα, τον παγωτατζή, τον μπάτσο, βγάλε με μία τώρα που τρώω, εμείς οι τρεις οι φίλοι, εμείς οι 2 οι φίλοι, άντε και μία όλοι μαζί, «συγνώμη κύριε, σας είναι εύκολο να μας βγάλετε μία;» κοντινό πλάνο, μακρινό πλάνο, ζουμ εδώ, ζουμ εκεί, πλάγια λήψη, ασπρόμαυρη, με σέττινγκ σέπια, ψάρι χωρίς λέπια... ΑΡΚΕΤΑΑΑ Κάντε υπομονή, φτάνω στο ζουμί. Δε θα κάτσω να αναλύσω το γιατί. Άβυσσος η ψυχή του ανθρώπου. Ίσως το έχουμε απωθημένο βίτσιο να αποτυπώνουμε τις εικόνες αντί να τις ζούμε. Βιαζόμαστε να τις απαθανατίσουμε και ξεχνάμε να τις απολαύσουμε. ΆστηνKODAKκάτω ρε φίλε. Δεν φωτογραφίζονται οι μυρωδιές, ούτε τα συναισθήματα. Κάνε ένα διάλειμμα και ζήσε.
Δημήτρης Δικαίος
.. Τράβα μου μία α φωτογραφί Αποφάσισα να πάρω το ρίσκο.
Θα τολμήσω να κάνω μια πρόβλεψη, παρόλο που συνήθως είμαι επιφυλακτικός σε τέτοια πράγματα. Βλέπετε είμαι από τους τύπους που υποστηρίζουν το «ποτέ μην λες ποτές», ανοικτός σε παν ενδεχόμενο, δεν μπορείς να είσαι σίγουρος για τίποτα, και άλλα τέτοια χίπικα ρητά. Χίπης δεν μπορώ να πω ότι είμαι. Ίσως είμαι μια πιο καθαρή εξέλιξή του. Μένω αξύριστος, κυκλοφορώ με ποδήλατο τους δρόμους της Βαρκελώνης, δεν αγοράζω καινούρια ρούχα, απεχθάνομαι τον υλισμό, τρώγω φρούτα, επαγγέλλομαι ποιητής και αγαπώ την φύση (τόσο πολύ που μερικές φορές την καπνίζω για να την βάλω στο μυαλό μου).
16
›
Πού πάνε τα εκατομμύρια κλικ που βγάζουν ανεύθυνα; Σπανίως πάνε στο χαρτί (να και ένα καλό νέο για την ταλαιπωρημένη φύση), μερικές κάθονται σαν τον θανατοποινίτη στην κάρτα μνήμης ώσπου να τις βαρεθούν και να τις σβήσουν, και οι περισσότερες πάνε online. Εδώ στηρίζεται και η πρόβλεψή μου. Φόρτωσε φόρτωσε το καημένο το διαδίκτυο, πού θα πάει; Θα υπερθερμανθεί και θα εκραγεί. Έχεί που έχει ήδη τόσες μαλακίες. Ίσως η φωτογραφία της πεθεράς να αλλάζει την πάννα του μωρού να είναι το σπίρτο που θα ανάψει το φυτίλι.CANNON κανονιές! Τι νοιάζει έναν υποτιθέμενο χίπη; Δε με νοιάζει καθόλου. Βαρέθηκα το internet να μου ανακοινώνει το τέλος της ανθρωπότητας. Καιρός να αντιστραφούν οι ρόλοι. Τι έχεις να πεις τώρα κύριε κυβερνοχώρε; Σε όσους έχει προβληματίσει η θεωρία μου και θέλετε να κάνετε κάτι, είναι πολύ απλό.Σταματήστε να βγάζετε φωτογραφίες. Κυρίως σταματήστε να βγάζετε φωτογραφίες τον εαυτό σας από μόνοι σας.
2010
Είναι αξιολύπητο! Και ναι μπορούμε να καταλάβουμε πότε τις βγάζεις μόνος σου. Λείπει το ένα χέρι!
Για όσους δεν με πιστεύουν, δικαίωμά τους. Η δικιά μου προτροπή είναι να το βγάλουν μια φωτογραφία γιατί θα το πεθυμήσουν.
Σταύρος Λαμπράκης
17
ο Τελάλης
Ψιτ! Εδώ, πίσω από την κολώνα. Άδικα προσπαθείς τελάλη. Κόσμος δεν θα έρθει. Βλέπεις, εδώ, στη μικρή μας πόλη όλοι έχουμε δύο πρόσωπα. Τι; Δεν το ήξερες; Μα, καλά, πώς και εμφανιστήκατε σε αυτό το κομμάτι γης που το έχουν ξεχάσει όλοι; Ναι, λοιπόν, δύο πρόσωπα έχουμε. Έλα λίγο πιο δω. Μη μας δουν. Θα καταλάβεις. Ωραία, εδώ δεν έχει πολύ φως. Μη φοβάσαι και μην κοιτάς πίσω σου. Δεν κινδυνεύεις από μένα και κανένας δεν θα μπει στην σκηνή σου. Σου λέω, δύο πρόσωπα. Ένα την ημέρα κι ένα τη νύχτα. Δεν ξέρω πώς και πότε έγινε αυτό. Από πάντα. Ξέρω πολλούς, πολλούς μα την αλήθεια, που έχουν φυλαγμένα σε σεντούκια από έβενο, υλικό που δεν υπήρξε ποτέ άλλοτε σε τούτα τα μέρη- άγνωστο πώς γέμισε ο τόπος μας, ο κόσμος μας, ο μικρo-κοσμός μας, με αυτά- έχουν φυλαγμένα λοιπόν προσωπεία κι άλλα, κληρονομιά από τους προπαππούδες τους. Τα κρατάνε φυλαγμένα και τα φροντίζουν. Ανοίγουν το σεντούκι μια φορά το χρόνο. Πρόσωπα-προσωπεία, χιλιάδες πρόσωπα, δε με πιστεύεις; Χάλκινα. Ναι, χάλκινα. Σε αυτόν τον τόπο που τίποτα χάλκινο δεν υπάρχει άλλο, το ήξερες; Δυο -τρεις προσπάθησαν να λιώσουν τα δικά τους μα τα άτιμα δεν έλιωναν με τίποτα κι έτσι κανένα άλλο αντικείμενο δεν μπορέσαμε να φτιάξουμε από χαλκό.
18
›
2010
Ναι, κύριε τελάλη. Δεν σε χρειαζόμαστε. Έχουμε άφθονα πρόσωπα. Εγώ; Εγώ τι κάνω εδώ, μπροστά από τη σκηνή σου; Ω, εγώ... Ντρέπομαι τόσο. Σςςςς! Μη μιλάς δυνατά! Το μόνο άτομο στην πόλη, ναι , πόλη είμαστε, που - ντρέπoμαι, ω, πόσο ντρέπομαι - το ομολογώ, δεν έχω τέτοια κληρονομιά. Πες μου. Πες μου μια τιμή. Πόσο τα πουλάς; Χρειάζομαι, το έχω ανάγκη. Άνοιξα το παλιό εβένινο σεντούκι των προγόνων μου όταν 21 ετών έγινα και δε βρήκα τίποτα άλλο από σαρανταποδαρούσες. Χιλιάδες σαρανταποδαρούσες. Χιλιάδες! Που άρχισαν να ξεχύνονται από το σκέπασμα και γέμισαν το σπίτι μου. Από τότε μένω πάνω σε ένα δέντρο γυμνό χωρίς φύλλα, κρεμασμένος. Γιατί αυτά τα ζωύφια κατέκτησαν το σπίτι μου και κάνουν θόρυβο, ω πόσο θόρυβο , με τα χιλιάδες πόδια τους να κτυπάνε στο σανιδένιο μου πάτωμα.
lo
Πες μου. Έλα , πες μου! Πόσο τα χρεώνεις; Έχω ανάγκη τα προσωπεία σου!
l a.pb ogs.gr gi
Στέλλα Ο. λιάτου Ιστορικός - Αρχαιολόγος
μια έννοια ακόμα Έχω στα μάτια μου δυο φλόγες. Πετούν σπίθες στο σκοτάδι και φωτίζουν τις γωνιές. Εκεί που κρύβονται τα χαμένα όνειρα κάποιων αλητών που πλέκουν τις νότες σε δίχτυ για να πιάσουν τ’ άστρα. Έχω στα χείλη μου δυο στάλες. Ρίχνω νάμα σε καταραμένους δαίμονες να εξαϋλωθούν σε άφαντη ομίχλη. Να πιάσω τα αναφιλητά τους και να ανανεώσω τη λατρεία μου. Προς το άπιαστο. Το ονειρικό. Το αυτό που το λένε τίποτα. Έχω στο στήθος μου δυο μαχαίρια. Στάζουν άνοιξη και μυρίζουν ξημέρωμα. Με σκιά από θάνατο. Κι ένα φτερούγισμα φόβου που δεν μπορεί να το βγάλει κανείς. Ίσως γιατί δεν προσπάθησε. Ίσως γιατί δεν τον άφησα. Ίσως γιατί δεν βρήκα τον λόγο να το κάνω. Έχω ανάμεσα απ’ τους μηρούς μου μια αγρύπνια. Που πάλλεται. Που ζει. Που σφίγγει τα δόντια της για να δεχθεί κύματα αγριεμένα. Κύματα ηδονικά. Κύματα παλίρροιας. Κύματα ημερωμένα. Και της ενσταλάζω λίγη ακόμη αλμύρα. Για να φτιάξει μαργαριτάρι. Έχω στα δάχτυλά μου ένα γαργαλητό. Να γίνει χαμόγελο σε λαιμό παιδικό. Να ξυπνήσει η νύχτα και να χορέψει τσιφτετέλι. Να κουνήσει τους μηρούς της και να πάει το σύμπαν δυο έτη φωτός παραπέρα. Να σκάσει κι ο ορίζοντας και να ξεχειλώσει τα όριά του δυο μίλια μακρύτερα. Να δω έναν δεύτερο ήλιο να χύνεται. Έχω και στα βλέφαρά μου μια μορφή. Που δεν έχω ακόμη αγγίξει. Που ίσως να μη θέλω ακόμη να γίνει ύλη. Για να μπορώ να φαντάζομαι πως κάπου...υπάρχει ένα κάτι που έχει τη δύναμη να φτιάξει φωνή, να δημιουργήσει ανάσα, να γίνει γεύση και να ντυθεί με θέληση για να γίνει... ντζελίνΑ έϊν ...μια ακόμα έννοια πάνω στο σώμα μου... secretsandshadows.blogspot.com
Α
19
Ρ
Αυτοδιόριστοι Δήμιοι
dar
k v i r t u a l p o e t r y. b l o g s p o t . c o m
Πήρα στα χέρια μου τις πληγές σηκώνοντας τη γυναίκα πέρα από τα οστά που συγκρατούν ύλη στην θέση της. Κάποτε δεν τολμούσα να μετρήσω τα κύματα που έσπαζαν την αντανάκλασή μου προς τη μεριά της στεριάς γεμίζοντας με αλάτι πικρό τις φλέβες. Απόρριψη, φώναζε το μυαλό λασπωμένο από τους βιασμούς που το ανάγκαζαν να παρακολουθεί. Κατάργηση, φώναζα μεθυσμένη από τους φόνους που έσπρωχναν το αλάτι πίσω από το αίμα. Έκρυβα όλα τα βουνά της ουτοπίας κάτω από το ιδρωμένο κεφάλι μην τυχόν και ανακαλύψουν ότι ζούσα στα κρυφά. Οι επιθυμίες είναι ο αυτοδιόριστος δήμιος της πραγματικότητας, μου είπαν και τους πίστεψα. Δεν είδα τις πεινασμένες σαύρες που στα ατσίνορα μάτια τους κατοικούσαν. ‘Ήμουν απασχολημένη να κοιτώ τα μανίκια μου που φορούσαν την θλίψη της εξορίας και της απώλειας. Όταν, κάποτε, τους κοίταξα στα δόντια, γεύτηκα το μίσος τους και κατάλαβα ότι έπρεπε να κάνω κάτι για να σωθώ. Δεν φοβήθηκα τον θάνατο, παιδί του είμαι σε προσωρινή κηδεμονία ημιτελών αναπνοών. Αυτό που πιο πολύ απ’ όλα με φόβισε ήταν το χρώμα του αίματός τους. Κίτρινο, ξεπλυμένο υγρό κυλούσε από την άκρη των χειλιών τους και βρωμούσε λάδι μηχανικής υποστήριξης ζωής. Τότε έπλεξα τα μαλλιά μου και τα σήκωσα ψηλά στο κεφάλι γυμνώνοντας ύπαρξη. Τρομαγμένα όνειρα τα βουνά μου ανασύρθηκαν από την κινούμενη άμμο της υποταγής. Τότε ήταν που αγκαλιάστηκα με τις πληγές μου, μία για να μου θυμίζει ότι είμαι γυναίκα, μία στο δεξί ρουθούνι για να αιμορραγώ ασταμάτητα το δηλητήριο τους χωρίς ν’ μολύνει την αριστερή μου φλέβα και μία στο αριστερό στήθος για να μην ξεχνώ ποτέ αυτό που με πρόσταξαν να ξεχάσω. Ότι πάνω απ’ όλα, πέρα απ’ όλα Είμαι Καρδιά Δεν ανήκω στις κοινωνίες με τα χαρτονένια, ατσαλάκωτα στήθια και τις άχρωμες θρησκείες που προσκυνούν ζωγραφιστούς θεούς. Και ίσως το νόημα να είναι πέρα από την θλιμμένη αντανάκλαση των δεσμοφυλάκων καθρεπτών μας.
Μαρία Ροδοπούλου
20
›
,
2010
!
Την περασμένη Κυριακή ήταν μια υπέροχη μέρα για περίπατο στο πάρκο. Μια γυναίκα καθόταν δίπλα σε έναν άνδρα σε κάποιο παγκάκι, κοντά στην παιδική χαρά. "Αυτός είναι ο γιος μου" είπε η γυναίκα στον άνδρα δείχνοντας το αγοράκι με το κόκκινο μπλουζάκι. "Του αρέσει πολύ να κάνει τσουλήθρα" "Είναι υπέροχος"! είπε ο άνδρας. "Η κόρη μου είναι το κοριτσάκι με το άσπρο φόρεμα. Της αρέσει να κάνει ποδήλατο." Σε λίγο κοίταξε το ρολόι του και φώναξε στην κόρη του: "Τι λες πάμε;" Το κορίτσι τον παρακάλεσε: "Πέντε λεπτά ακόμα μπαμπά!" Εκείνος της έγνεψε καταφατικά και εκείνη συνέχισε χαρούμενη να κάνει βόλτες με το ποδηλατάκι της. Ύστερα από λίγο της ξανακάνει νόημα: "Μήπως να πηγαίναμε τώρα;" "Πέντε λεπτά ακόμα μπαμπάκα μου, σε παρακαλώ!" τον ξαναπαρακάλεσε. Εκείνος χαμογέλασε και είπε" "Εντάξει" "Πρέπει να είστε πολύ υπομονετικός πατέρας" σχολίασε η γυναίκα που καθόταν δίπλα του. Ο άνδρας χαμογέλασε και είπε" "Ο μεγάλος της αδελφός ο Γιάννης, σκοτώθηκε σε τροχαίο πέρυσι. Τον χτύπησε ένας μεθυσμένος οδηγός την ώρα που έκανε ποδήλατο εδώ κοντά. Και τι δεν θα έδινα για πέντε λεπτά με τον γιο μου. Ορκίστηκα να μην ξανακάνω το ίδιο λάθος με την κόρη μου. Αυτή νομίζει ότι της δίνω άλλα πέντε λεπτά να παίξει με το ποδήλατο της. Η αλήθεια είναι ότι κερδίζω εγώ πέντε λεπτά παραπάνω που την βλέπω να χαίρεται." Μήπως να δίναμε σήμερα και εμείς πέντε λεπτά από τον χρόνο μας σε κάποιον που αγαπάμε;
Δημήτρης Καραβασίλης
21
η Κ. Τ
η γνώρισα πριν από πολλά χρόνια, πριν μια ολόκληρη ζωή μου φαίνεται, κι απ’ την πρώτη στιγμή κατάλαβα ότι αυτή θα ήταν η Μία, η μοναδική για μένα, αυτή που θα με γέμιζε, που θα έδινε γεύση και χρώμα στον κόσμο μου, που θα με συμπλήρωνε. Η Κ. ήταν από τότε κοντά μου, σχεδόν κάθε στιγμή. Με συντρόφευε, πήγαινε παντού μαζί μου, με αναζωογονούσε, μου έδινε κουράγιο, με άκουγε, με παρηγορούσε. Χωρίς αυτήν οι μέρες μου θα ήταν αλλιώτικες, χλωμές, δίχως αρώματα, με κανένα απολύτως ενδιαφέρον. Εκείνη τους έδινε ζωή. Σ’ εκείνη χρωστούσα τα πάντα. Κι αν κάποιος μου έλεγε, αν σαν κακός προφήτης προέβλεπε, ότι πιθανόν κάποτε θα ερχότανε η μέρα που θα χωρίζαμε, θα τον έβγαζα τρελό, θα τον έβριζα, ίσως και να τον χτυπούσα, θα τον καταδίκαζα στο πυρ το εξώτερον της επίγειας κόλασης. Όχι, εγώ δε θα παρατούσα ποτέ την Κ., την αγάπη μου, της ζωής μου τον χρυσό, αλλά ούτε κι εκείνη δε θα μ’ άφηνε ποτέ στα κρύα του λουτρού. Πάντα θα ήταν εκεί για μένα, και πάντα θα ήμουν εκεί για κείνη. τη χαρά μου, την έμπνευσή μου. Ναι, αυτά υποστήριζα, και τα υποστήριζα με δύναμη και πειθώ και πάθος, κι ας ήξερα καλύτερα. ήξερα καλύτερα, αφού τίποτα δε διατηρείται για πάντα ή έστω για πολύ στη ζωή μου: σπίτια, συνήθειες, φίλοι, πιστεύω, αλλάζουν συνέχεια. Όλα πάνε κι έρχονται, ή, κάποιες φορές, μένουν και στον αγύριστο. Τίποτα! Τίποτα δεν κρατά. Και, έτσι, να που τώρα έφτασε η ώρα ν’ αποχαιρετήσω την Κ. μου. ένα από τα πιο σημαντικά κομμάτια στο πολύμορφο παζλ της ζωής μου. Το μόνο που δε θα τρέξουν δάκρυα απ’ τα μάτια, δε θα ακουστεί κανένας του πόνου σπαραγμός. Όσα ζήσαμε, όσα περάσαμε μαζί ήταν υπέροχα, ένα όνειρο που κράτησε πολύ και ήτανε πέρα για πέρα αληθινό, αλλά είναι καιρός πια να πάμε γι’ άλλα. Πάντα θα κρατώ στην ψυχή μου μια ξεχωριστή ζεστή γωνίτσα για την παλιά αγαπημένη. Πάντα θα τη θυμάμαι με γλυκιά νοσταλγία. Και πάντα, μα πάντα, θα την αγαπώ. Της το είπα αυτό: Κ., καρδούλα μου, πάντα θα σε σκέφτομαι και θα σε αγαπώ, όπως και τώρα. Πάντα θα είσαι η Μία, η μοναδική για μένα. Πάντα θα είσαι η... Καφεΐνη μου!
Λάκης Φουρουκλάς 22
υ νέο υ ο τ ι ας σ η ο ι ή τρ , θ α α ί ου π υσ ρο της πούλ ί στο α υ η π βλίο οδο οιηθε ce α βι ίας Ρ τοπ den χει α 0 ρ άρ ca Μα ραγμ De , Εξ /201 1 7 π lub 0 8 / 2 C άκη 2 .μ. εν κευή 9μ Μπ ρασ Ωρα Πα
περίληψη
Μαρία Ροδοπούλου ΙΣΙΔΩΡΑ εκδόσεις “Συμπαντ ικές Διαδρομές” Ο πλανήτης πυρπολείται Το Θηρίο ξυπνάει. Ερωμένος έσχατος καίει απ’ άκρη σ’ άκρη την γη μαζί με τις βλάσφημες στρατιές του. Ελάχιστα πλάσματα σώνονται μεταξύ των οποίων και ένα νεαρό Δέντρο. Με πόδια ανθρώπινα θα διασχίσει την Γη ψάχνοντας τον τόπο που θα μπορέσει πάλι να ριζώσει. Στο διάβα του θα γνωρίσει τον θάνατο, την απόγνωση, τον πόνο των ανθρώπων και θα μετατρέψει την οδύνη σε δάκρυ βάλ23
σαμο για τους πληγωμένους. Λυπημένο θα βαδίσει μίλια ολόκληρα χωρίς ούτε μια απάντηση στις ερωτήσεις του. Εως ότου αρχίζει η μεταμόρφωσή του, ζωή φυσάει στα λαβωμένα του κλαριά η Μητέρα Φύση. Ό,τι λάβει με τον μεγαλύτερο πόνο θα κάνει δικό του και θα το επιστρέψει στους ανθρώπους ως το μέγιστο δώρο. Την Γέννηση της Ελπίδας. Όμως ακόμα και στην χαρά του θλιμμένο περπατά. Άραγε θα βρει ποτέ τον τόπο που θα ριζώσει;
2010
κ υ κ λο φ ορ εί Αθήνα και Θεσσαλονίκη: Ιανός, Πολιτεία και Πρωτοπορία - Πειραιάς: Τσαμαντάκης
πεζοποίηση
›
ποιητικός Σβήστε τ’ όνομά μου
Ερήμωση
Εσύ, γυναίκα που γυμνώθηκες μπροστά μου για να φρίξει η μοναξιά μου απ’ τη γύμνια σου… σβήσε τ’ όνομά μου. Εσύ, λουλούδι που μαράθηκες στο χώμα μου για να πενθήσει η πεταλούδα το φορτίο της ψυχής μου… σβήσε τ’ όνομά μου. Εσύ, θάλασσα που ήπιες το νερό μου για να σκάει αλμυρή η γλώσσα μου στο κύμα… σβήσε τ’ όνομά μου. Εσύ, πέτρα που ντύθηκες τον ήλιο μου για να τυφλώνει ισχυρή η ουσία μου τον πόνο… σβήσε τ’ όνομά μου. Σβήστε τ’ όνομά μου για να γράψετε ένα στίχο. Ό,τι αγάπησα ήταν ποίηση αλλιώς δε θα μπορούσα να το πω.
Όπως και να ντυθείς, Ερήμωση Πάντα τον ίδιο αριθμό θα έχεις στο μέτωπο χαραγμένο Εφτά είναι οι δρόμοι της σιωπηρής πορείας και ένα ρούχο ταιριαστό με το χρώμα των ματιών σου.
Μαρία Ροδοπούλου
darkvirtualpoetry.blogspot.com
Ένα Σαϊτιές στο χώμα λαβώθηκαν οι αρτηρίες της γης κόκκινο ανεβαίνει στους λόφους τα φύλλα στάζουν αίμα βάφουν τις μελλοθάνατες νύχτες μου
Δημήτριος Μουζάκης
βρέχει όλη νύχτα, κόκκινα στάχυα ένα δρεπάνι στάζει αίμα μέσα στο όνειρο του θανάτου μπουμπουκιάζει η ζωή τοξεύω ένα τραγούδι στο πέραν κι από άναρθρους στίχους ένα πουλί γεννιέται στο στόμα μου
soulforpoetry.blogspot.com
Κατερίνα Γναφάκη
από το βιβλίο «Ένα βάλς στο Κύμα» esperides.wordpress.com
24
›
Στέφανα Ευτυχία Στο γκρεμό τους φώλιασε. Απαρτία Τα φλεγόμενα ξερά. Συγχορδία Τα επόμενα σκαλιά κι οι ανθοστήλες. Πελατεία Σπέρμα θρασύ. Λούτρινοι γιοι. Κόρες λεκάνες. Αμαρτία Νομική, Ερατώ και Λαμπρινή.
Λυσίπονος Οδύνη
Ενορία Καλλιμάρμαρο και θειάφι. Μάλλον θειάφι! Απουσία Του ουράνιου παράλληλου ψαλμού. Κοινωνία Κατακόρυφος Θεός του μυελού. κοινωνία κατακόρυφου, βιτρώ, μηχανισμού. Ησυχία Δύο λαμπάδες – μετοχές, στεφανωμένες. Δημήτρης Δικαίος d d ik aio s . b lo g s p o t.com
υ.γ. ο γάμος, σήμερα.
Πάσχω από σένα Νοσώ για σένα Ανεμοδείκτης στόχος μετέωρος στρέφομαι εκούσια στην ευθεία των βολών σου Αδίστακτη συναυτουργέ του χρόνου λιγοστεύεις τις μέρες μου με τις μικρές αιμάτινες φυγές σου Κι εγώ θηρίο λαβωμένο θα κρύβομαι στις σκοτεινές γωνιές των δρόμων Να ψάξεις να με βρεις εγκαταλείποντας πάνω στις πληγές Τη λυσίπονο οδύνη σου. Γιάννης Τόλιας από το βιβλίο «Λυσίπονος Οδύνη» monody-monody.blogspot.com
25
2010
Στη γέφυρα
Εραστές λέξεων
Κόκκινο το καράβι Που πλέει απόψε στο φεγγάρι Σε ήρεμα νερά Ανοίγει τα φτερά του Πετά δίχως βάρος Χορεύει στο νερό, λικνίζεται ελαφρά Κι εμείς στη γέφυρα σε ένα παιχνίδι παράξενο Που θέλει τον ένα στον άλλο μέσα να περνά Και να προβάλλει με χαρά απ την άλλη Γελώντας Το τιμόνι στο όνειρο δρόμο να βρίσκει Στρέφοντας το κεφάλι Πότε αριστερά κι έπειτα δεξιά Ανάμεσα στα αστέρια Κι η γή δεμένη με σκοινάκι Στη μέσα τσέπη άγκυρα σε αναμονή.
Το απομεσήμερο υγρό κολλούσε στο κορμί ολάκερο το καλοκαίρι. Αναζήτησα τις λέξεις σου να κουρνιάσω στη σκιά τους μα αυτές φαίνεται χάσανε το δρόμο τους σε καυτές ακτίνες του ήλιου. Το πηγάδι στέρεψε από φράσεις κλειδιά περιμένοντας να τελειώσει η ταινία στο θερινό σινεμά. Μα σαν η οθόνη έγραψε τέλος και τα φώτα έδιωξαν τους θεατές, οι άδειες καρέκλες άρχισαν να γεμίζουν με γράμματα της αλφαβήτας σε μια μεταμεσονύχτια προβολή κατάλληλη για εραστές λέξεων σε νυχτερινό συναπάντημα.
Έφη Καλογεροπούλου k o kk in ik is s a. blo g s po t. com
Ανδρέας Καρακόκκινος an d 3 3 an d r eas . b lo g s p o t. co m
Μικρές Θυσίες Κρατώ του σύμπαντος το δρώμενο σ’ απατηλής ψιχάλας ενηλικίωση. Δε φέγγουν τα φεγγάρια απόψε. Λαβώθηκαν μιαν ανάσα πριν το σούρουπο και γείρανε χλωμά στο μαξιλάρι μακριά απ’ το γρασίδι που υποφέρει να γελά. Έχει έκλειψη απόψε να πέσουνε λιπόθυμα τα στρώματα των πόνων χωριστά γιατί ο κύκλος λένε υπερισχύει τόσο που το ρόδο μαραίνεται στην αλυκή. Πάρε μου ό,τι θες. Μόνο άσε μου τις αλήθειες να με σκοτώσουν. Μαρία Ανδρεαδέλλη
sin-poetic-sin.blogspot.com
26
ς ο πίδακας αίματο είναι ποίηση, δε σταματιέται. 2-1963) lv Sy ia Plath (193
›
Μαθημένος στα φεγγάρια
2010
Αν ο Γαλιλαίος έλεγε σε στίχους ότι η γη κινείται, η Ιερά Εξέταση μάλλον θα τον απήλασσε. Thomas Hardy (1840-192 8) Άγγλος ποιητής
Μαθημένος στα φεγγάρια τα σπρώχνεις στον προορισμό τους παρέα με τις ώρες κάθε νύχτα, τα σπρώχνεις κι εκείνα σου αποκαλύπτουνε τα θαύματα.
Σ’ ένα διάφανο κουτί
Βλέπεις εκείνον με το άδειο πιστόλι στο χέρι; Θέλει να πεθάνει. Ψάχνει στις τσέπες του για σφαίρες λες και ψάχνει γι’ αναπτήρα. Βλέπεις τον άλλον; Βάζει το χέρι του στη μέσα τσέπη του σακακιού και τραβάει την καρδιά του. Την κοιτάζει προσεχτικά στο φεγγαρόφωτο, την παραδίδει στον αστυφύλακα για να εξακριβώσει τα στοιχεία. Κάθε νύχτα το ίδιο δρομολόγιο, κάθε νύχτα το ιδιότυπο εκείνο μπανιστήρι, κάθε νύχτα να σκαλώνουν τα πόδια σου στ’ αστέρια, να κρέμονται όνειρα απ’ τα λυμένα σου κορδόνια και να βλέπουν οι ανυποψίαστοι και να λένε πως είδαν οράματα στο βάθος της νύχτας. Δείξε μου τα χέρια σου, να δω στα δάχτυλα τα υπολείμματα της φεγγαρόσκονης κι ας χάιδεψες τα ξημερώματα δυο στήθη ξαναμμένα κι ας κόλλησε απάνω τους το ψεσινό σου ασήμι.
Σ' ένα διάφανο κουτί θα κλείσουμε πάλι τα όνειρά μας... Θα μετράμε πάλι τις αποστάσεις από λέξη σε λέξη θα τραυματίζουμε τις ψυχές μας με ανεκπλήρωτα όνειρα θα ταξιδεύουμε και πάλι στις παρυφές των ανέφικτων υποσχέσεων θα εισπράτουμε λαμπερά χαμόγελα πίσω από δόλιες μάσκες Θ'ακουμπάμε τις ελπίδες μας πάνω σ'ανόητες υποσχέσεις, στ'όνομα της αφέλειας Σ'ενα διάφανο κουτί θα κλείσουμε πάλι τις ελπίδες μας Τότε, που πλάνα χέρια θα μας αγκαλιάσουν, όχι για να μας προστατέψουν, μα για να παραπλανήσουν τους δισταγμούς μας Την σκέψη μας να κλείσουν, σ'αγκαθωτούς στρατώνες και τις επιθυμίες μας να μετατρέψουν σε ακραιφνή κάλπικα δεδομένα
Εσύ δεν είσαι έμπορος για να μαζεύεις, εσύ ταξίδια κάνεις μες στις νύχτες, εσύ χαρίζεις, χαϊδεύεις κι ασημώνεις.
Άρτιοι αριθμοί..
Θοδωρής Βοριάς
Νίκος Περάκης
vorias.blogspot.com
perakis.blogspot.com
Σ'ενα διάφανο κουτί θα κλείσουμε πάλι την ζωή μας
27
Μεταμόρφωση
Κρεολέζικο φεγγάρι
Είμαι εγώ ως το τέλος του σκοτεινού δρόμου. Είμαι εγώ και μετά κάποιος άλλος. Ανοίγω τις πόρτες της αμφισβήτησης αναζητώντας κάποια ίχνη ζωής. Όλα τα κελιά του μυαλού μου ξεκλείδωτα και οι κρατούμενοι αγνοούνται. Είμαι εγώ μέχρι τη στιγμή εκείνη που οι παλμοί μου αρχίζουν να χορεύουν ατίθασα. Και τότε εκείνος, ο άλλος, μου γελά ξανά ειρωνικά. Ως το τέλος του σκοτεινού δρόμου, ως τα σύνορα της θλίψης. Ο ένας ήτανε ο άλλος και οι δυο μαζί, το άυλο.
Λευκή η μαύρη η μαγεία Που στοιχειώνει το λιμάνι; Κι αν κάποιον τόσα χρόνια περιμένουμε σα σκλάβοι, Ας μη ζυγώσει. Σκυφτοί τον κρεολέζικο θεό Ας τρυπάμε Ας μη λυπάμαι Είναι δικό του το φεγγάρι Και το αίμα Και μας έμαθε τον φόβο να χτυπάμε Απέραντα είναι όλα Σαν τον Ατλαντικό Κι ο πόνος και η αγάπη Και η ψυχή σαν τον βυθό Κι όποιοι δε θέλουν να τα βλέπουν φάλτσες πορείες μόνο ας χαράσσουν στο σοκάκι το ζεστό.
Μίλτος Γήτας
Χριστίνα Πασχάλη από το βιβλίο «Roses Sauvages»
Μάτια παλάτια μου Στα μάτια σου μπροστά ολόκληρο το Σύμπαντο γυαλίζει. Μαβιά βουνά, πράσινες ανεμώνες, κίτρινα εκατόφυλλα... Τρελάθηκε θαρρείς ο λογισμός εσπάσαν οι παλέτες και χύθηκε το χρώμα κι ανακατώθηκε μ' έρωτα δυνατό!
Φοράνε πανόπλιο αργυρό θαρρείς για να γλυτώσουν απ΄τη λαβωματιά του άγιου τοξοβόλου! Ω, τί γλυκιά λαβωματιά, σα Παναγιάς το βλέμμα..! Στα μάτια σου μπροστά εμένα βλέπω. Είδωλο κορασίδας ξανθομαλλούσας σε γαλαζοπράσινο φόντο... Άσε με να χτενιστώ εκεί, να βάψω τα μάγουλά μου, μη σαλεύεις είναι ξοπίσω ο φτερωτός θεός, άμε να σε λαβώσει!
Ω, παλέτες της ψυχής, σαν έκπτωτοι αγγέλοι..! Πίσω από τα μάτια σου παλάτια αναστηλώνονται Πύργοι, θυσαυροί, πριγκήπισσες κι ιππότες...
Bασιλική Γαλατά
28
›
2010
η Λησμονιά
Θέλω μια μέρα να τρέξω πιο γρήγορα από εσένα. Θα είναι δειλινό, η πόλη θα είναι το λιβάδι μας και θα πετάμε από στέγη σε στέγη σαν πουλιά. Θα κοιτάμε την όμορφη ασχήμια της πόλης και θα δακρύζουμε σαν παλιοί ονειρευτές. Θα πετάμε από στέγη σε στέγη και εσύ θα πιαστείς σε μία κεραία και θα σε περάσω. Θα μείνεις σε ένα μπαλκόνι και θα με κοιτάς να τρέχω ακόμη.
Σιγά, σιγά τούς λησμονώ ακόμα και τα τηλεφωνήματα αραίωσαν Ας ζήσουν όπως διάλεξαν κι ας περάσουμε το υπόλοιπο αναίμακτα Η χάρη που μας δόθηκε στα νιάτα μας ξεψύχησε Σε κάθε βήμα λέοντες μας σκάβουν το λάκο.
Δε θα σε νοιάζει.. και θα σε καταραστώ να είσαι πάντα πιο όμορφος από εμένα. Θέλω μια μέρα να σε νικήσω.. Να τρέξω πιο γρήγορα από εσένα και να μη με φτάσεις. Να τρέξω και να μην βλέπω πως η ψυχή σου είναι πιο όμορφη από την δική μου. Θέλω μια μέρα να τρέξω πιο γρήγορα από εσένα.
Οι κατακόμβες Πού να κρυφτείς; Πού να λουφάξεις; - τρομαγμένο πουλίΤα παλιά καταφύγια έχουν πια ρημάξει οι κατακόμβες εκθέτουν οστά μαρτύρων Εσύ ποιος είσαι;
Μιχαήλ Βραζιτούλης
Βαγγέλης Πεταλάς
Δεν ήσουν κανείς Περίεργα τα πράγματα απόψε μεθυσμένα ποτήρια κρασί Το βάρος και τα μπερδεμένα αισθήματα θολώνουν το τοπίο Απομόνωση αισθημάτων δύσκολο να τα ανακαλύψω ισχνά Βυθισμένα κομμάτια μου βγαίνουν επιτακτικά προς τα πάνω Παράπονα και μεγάλες απαιτήσεις με οδηγούν σε αδιέξοδο Προσποιούμαι και προτάσσω το χαμόγελο εκείνα, την διάρκεια Μπροστά πάλι σε μονόδρομους χάνω τον ειρμό μου μυστικά Αφήνομαι σε πράξεις και εποχές δίχως να βρω το έναυσμα
Φτιάχνω το χώρο που επιθυμώ και τα στριμώχνω στην γωνία Κρυψώνες που εύκολα ανακαλύπτω και τις κάνω πια αγκαλιά Φοβάμαι… αργά και τρομαχτικά βγαίνει από τα χείλη μου Πάνω στην σκέψη της άδολης εξαφάνισης, ίσως και άνισης Λίγο πριν τα τρομαγμένα μου όνειρα κλείσουν την πόρτα καταλαβαίνω την ματαιότητα της πράξης Σκληρό το μήνυμα Απλώς θα σκορπίσεις και κανείς δεν θα πιστέψει πως υπήρξες Βάιος Ντάφος
29
συγκομιδή ποιητικού Λόγου: Μαρία Ροδοπούλου
ένα αστικό ποίημα για το Στέφανο
βιβλίο ποίησ η
ποίησ η
μυ θισ τ όρημα
προτάσεις
Γιάννης Τόλιας “Λυσίπονον” εκδόσεις Περί Τεχνών
Χριστίνα Β.Πασχάλη “Roses Sauvages” Συμπαντικές Διαδρομές
Σταυρούλα Δημητρίου “η ψυχή του καθρέπτη” εκδόσεις Α.Α. Λιβάνη
Θοδωρής Βοριάς “Νυχτερινές επιπλοκές” εκδόσεις Ερωδιός ποίησ η
ποίηση
ποίησ η Κατερίνα Κατσίρη “αναγκαία λήθη” εκδόσεις Οδός Πανός
Κατερίνα Γναφάκη Χορεύοντας εκδόσεις Ύφος ποίησ η
γοτθικό μυθιστόρημα
ποίησ η
Λάκης Φουρουκλάς “Αγγελική” εκδόσεις Ιβίσκος
Δημήτριος Μουζάκης “Αυτάρεσκη Σιωπή” εκδόσεις Ενδυμιων
30
Τάκης Τσαντήλας “Υδρίες Ανάσες” εκδόσεις Οιωνός
Οικον ομία για ό - Αχ β λους άσανα ... τα π καθόλ ρ ο - Και π υ καλά σ άγματα δε τη ν ού το κατάλν οικονομίαπάνε αβες ε - Να, Ζ ιζ π ά σύ ρε . μήνα ρώτα έπα νιο; ιρ κ α ν ι μέρες α άνεταπέρναγα τις 800 ευρώ το και τις π υπό ρώτες 2 - Και τ ώρα τ δυσκολία. λοιπες 10 0 με ι; Πε - Όχ 20 δ ρνάς 10 δύσκοι, ακόμα χε ύσκολα; άνετα και ιρότ λα κ μαι απαι τις υπό ερα. Περνά λο ω ό του ς τοκο ιπες 20 κρ 10 ύβ γλύφο υς… ο-
31
υπ ογ Ζ ι z ραφή : άν ιο
Do y ou s - Ζιζά p ea k νιο τ Engl συγκ ish? ο έμα α ρίοδ τοικήσει θες ότι ο ο με το Αντώ των - Και νΓ σπ νη - Όχ τώρα αυ ουδών τ ιώργο τη ς είχε ι ρε π τό μο ο υ ς στ ν πεσιογρ α υ άφοι ιδί μου, το λες γ ις ΗΠΑ ; α ι η αν τιπο λένε στις λλά να… α καλό;… λίτευ ε οι δη ι δ ή ση θ σ α γίν εις ότι π μοε ε π τ ίπ αι σε λέον - Σε ε ά λ λο πίπε εδο. δο L owe r…
ηο ι κ ο -Γ λο εια γία σ -Γ ο σ υ τη ε νπ (Τσ ια σ απ Μαρ α ο ο λιτ - Α ακ – υ Ζιζ σχο γαρί λ τ ικ ή Τ ν ά ή α σ τ ν σ ώ νη ακ , ιο, ν ω γ , μπο Τσ ς ια α ρ – ώ ι α λ -Ά να Α Ντ κ – βεβ ίγ ο ν ; Τ σε τ όρ σ αί π ου - Δ ονά τς, Ά ώνη α, Αν ακ, ως. Τ Τ ς ω ο ι ι τ ε ξ άγ … ά υτς! – Ντ ώνη σακ – θέλε ω ου !! Σ όρ ς – Τσ ις; « τ ι α γ π ς Ν ρ τό ακ) άσ ! Για ά ρε … ρα ινη τί μ Ζι , ζά » ε δ ημ μαδ νιο, οσ άς κ ; ό πη ;; ση .
Κουφό - Ρε Ζιζάνιο εγ ώ πότε επιτέλους θα γίνω μάνα;;; - Δεν κάνω πα ιδιά, μικρός πέρασα δάκο …
Passport - Πώς σου φαίνεται Ζιζάνιο η νέα κυβέρνηση; - Τι να σου πω φίλε μου… εγώ ως τώρα σε ένα συμπέρασμα έχω καταλήξει. - Και ποιο είναι αυτό Ζιζάνιο; - Ότι με τα τόσα ταξίδια που κάνει ο Γιώργος, η μόνη λογική επιλογή του στο ψηφοδέλτιο επικρατείας, ήταν η Μάγια Τσόκλη!
διανέμεται χωρίς αντίτιμ ο
ΑΘΗΝΑ Επίκαιρα Αγ. Ιωάννου 41, Αγ. Παρασκευή IΑΝΟS Σταδίου 24, Αθήνα Κλεψύδρα Πασσώβ & Ταϋγέτου, Γκράβα Λεμόνι Ηρακλειδών 22, Θησείο Λέξικον Θεσσαλίας 77, Πετρούπολη Πολιτεία Ασκληπιού 1-3 & Ακαδημίας Πρωτοπορία Γραβιάς 3-5, Πλ. Κάνιγγος Βιβλιοχαρτοπωλείον Αγ. Δημητρίου 49 Αγ. Δημήτριος (Μπραχάμι)
ΑΡΓΟΣ Αναγέννηση Ινάχου 127-129 ΒΟΛΟΣ Subway (bookstore) ΚΕΦΑΛΟΝΙΑ Happy House Κέντρο Τύπου Ληξούρι Σταματελάτου Χρ. Λιθόστρωτο 1 Αργοστόλι ΛΑΜΙΑ Οιωνός Κολοκοτρώνη 11 Κεντρί Θεμιστοκλέους 10 ΛΑΡΙΣΑ 9 Ρίχτερ Άνθιμου Γαζή 37α Παιδεία Κανάρη 11 Παιδεία Μ. Αλεξάνδρου 6
ΠΑΤΡΑ Πρωτοπορία Γεροκωστοπούλου 31-33 Πολύεδρο Κανακάρη 147 Παπασωτηρίου Πατρέως 30 ΣΠΕΤΣΕΣ Κέντρο Τύπου Ντάπια ΤΡΙΚΑΛΑ Λαμπρίδης Ερμού 19
συγκομιδή για τον Άνθρωπο
βιβλιοπωλεία
Σχολές Αθήνα Εργαστήρι Επαγγελματικής Δημοσιογραφίας Καπλανών 8, Κολωνάκι. Πειραιάς Momi (Σχολή Μουσικής) Ακτή Μουτσοπούλου 38, Πασαλιμάνι
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Βιβλιοβάρδια Ναυαρίνο ΙΑΝΟS Αριστοτέλους 7 ΙΑΝΟΣ 25ης Μαρτίου 45 Μπαρμπουνάκης Αριστοτέλους 4 Σαιξπηρικόν
ΜΥΤΙΛΗΝΗ Παπασωτηρίου Ερμού 211 Χατζηδανιήλ Ερμού 19 Ειρμός Καβέτσου 24
Καφέ
ΠΕΙΡΑΙΑΣ Τσαμαντάκης Καραολή & Δημητρίου 43
ΠΑΡΟΣ Αναγέννηση Πλ. Εκατονταπυλιανής Παροικία
Αθήνα Χάρτες Ζωοδόχου πηγής & Βαλτετσίου, Εξάρχεια.
Τρίκαλα Ιλιάς (φιλολογικό φροντιστήριο) Απόλλωνος 12
* στην περίπτωση που δε βρείτε τη “σοδειά” σε κάποιο από τα παραπάνω 32 μας. Τηλ. επικοινωνίας: 694 717 600 5 σημεία διανομής, παρακαλώ ενημερώστε