για το
Λογο
και την
Jean Renoir Dora Maar
τριμηνιαία έκδοση
τεχνη
τευχος 3
Α.Παπαδιαμάντης C.ulture V.ictims
Περιοδικο
Απρίλιος - Ιούνιος 2010
υμε σιεύο δημο , άρθρα, να κείμε τεύξεις, συνεν οίηση, ια, π δοκίμ ραφία, πεζογ αστικά, α, εικ . σκίτσ ματα κ.α ώ ΟΥ αφιερ Σ ΔΙΚΟ Ε ΤΟ ail.com ΣΤΕΙΛ m y
ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ
Δημήτρης Δικαίος Μαρία Ροδοπούλου Μπατίστας Μαλαματένιος
@ sodeia
Υπεύθυνη ύλης Μαρία Ροδοπούλου τεύχος 3
Σύνταξη - Σελιδοποίηση Δημήτρης Δικαίος
Συντακτική Ομάδα
κατά σειρά θεμάτων
Λογότυπο Γραφιστική επιμέλεια Άννα Στράνη
Ξένια Παπαδημητρίου, Όθωνας Λαμπρόπουλος, George Baphomet, Σοφία Φραγκοπούλου, Στέλλα Λιάτου, Μαρία Ροδοπούλου, Ηλίας Προβόπουλος, Πάνος Σταθόγιαννης, Γιάννης Τόλιας, Κωνσταντίνος Ιωαννίδης, Χρήστος Στασινόπουλος, Σωτήρης Μπότας, Βασίλης Πολύζος, Νίκος Σφαμένος, Ελένη Γούναρη, Θανάσης Αθανάσιος, Βάγγη Χατζησταμάτη, Απόστολος Θηβαίος, Σοφία Στρέζου, Σπύρος Σιμεγιάτος, Φανή Παπαγεωργίου, Άγγελος Τζιβελέκης, Τάκης Τσαντήλας, Ελένη Κονδύλη, Χαριτίνη Ξύδη, Ζιzάνιο.
Εξώφυλλο Ανθή Σταματάκη Γλωσσική επιμέλεια - Διόρθωση Μπατίστας Μαλαματένιος Σκιτσογραφία elf-h ιστοσελίδα περιοδικού sode ia . g r ηλεκτρονικό ταχυδρομείο sode i a@ y mai l . com τηλέφωνο επικοινωνίας 694 717 600 5
Εγκαταλελειμμένη θέα ο Άνθρωπος, εναλλαγή τοπίων παγωμένων. Αλλά η σοδειά των Θεριστών εξαίρεση στου κόσμου τη νευρική ακαμψία.
Εκτύπωση - Βιβλιοδεσία ΕΣΚΑΛΙΝΑ ΜΟΝ Ε.Π.Ε. 3ο χλμ. Κορωπίου - Βάρης, Κορωπί. τ.κ. 19400 τηλ. 210 60 222 42
σοδειά συγκομιδή για τον Άνθρωπο το επόμενο τεύχος από τις 15/6 στα βιβλιοπωλεία
2
›
3
2010
Venezia
Βενετία
η αιώνια ερωμένη του νερού
Θεμέλια διαβρωμένα, εύθραυστα, στηρίζουν ογκώδη κτίρια εξαιρετικής ομορφιάς. Η διαρκώς κινούμενη και καταλυτική δύναμη του νερού σιγοψιθυρίζει τα μυστικά του χρόνου μεταφέροντας τα από πόρτα σε πόρτα, χαϊδεύοντας τα σκαλάκια των σπιτιών που ακουμπούν στα κανάλια. Μια πόλη χιλιοτραγουδισμένη, αμέτρητες φορές φωτογραφημένη, προορισμός εκατομμυρίων τουριστών από όλον τον κόσμο, μια πόλη συνυφασμένη με τον έρωτα και τον ρομαντισμό, αφήνει άφωνο ακόμη και τον πιο πολυταξιδεμένο επισκέπτη, μαγεύοντάς τον από τις πρώτες στιγμές της άφιξής του, την πρώτη του εν πλω διαδρομή, μέσω μιας υδάτινης λεωφόρου από το αεροδρόμιο Marco Polo προς το κέντρο. Ένα άρτιο συγκοινωνιακό δίκτυο αποτελούμενο από τα vaporreti που αντικαθιστούν τα λεωφορεία μεταφέροντας τους επιβάτες από το ένα άκρο της πόλης στο άλλο. Τα πλωτά ταξί, οι ιδιωτικές μηχανοκίνητες βάρκες που χρησιμοποιούν οι Βενετοί αντί για αυτοκίνητα, προσθέτουν μια ακόμα ξεχωριστή νότα διαφορετικότητας σε τούτη εδώ την παράξενη πόλη, την χτισμένη πάνω στα 118 νησιά μίας απέραντης λιμνοθάλασσας που σχηματίζεται ανάμεσα στις εκβολές τεσσάρων ποταμών. Αν και βυθίζεται εκατοστό προς εκατοστό, η Βενετία περήφανη και αυτοδύναμη σαν ώριμη γυναίκα που έχει γευτεί και γνωρίζει καλά τον έρωτα, περιμένει υπομονετικά τη δύση της, χωρίς αυτό να επηρεάζει καθόλου την εικόνα της, την ταυτότητά της, το ρυθμό της. Το νερό, ο απόλυτος εραστής, το ταυτόσημό της, η αιτία της καταστροφής της, την κατατρώγει σιγά σιγά μέχρι να του παραδοθεί ολοκληρωτικά. Η πρωινή πάχνη αποσύρεται καθώς κυλά η μέρα, αφήνοντας όμως πίσω της το μελαγχολικό προφίλ μιας κατά τα άλλα σύγχρονης και καλά οργανωμένης πόλης. Πέρα από το δέος που σου δημιουργεί μια πόλη που βλέποντάς την νιώθεις να επιπλέει, έχεις και την εύλογη απορία για τον τρόπο που οικοδομήθηκε. Με ποιόν τρόπο είναι άραγε χτισμένη πάνω σε αυτή τη βαλτώδη λιμνοθάλασσα; Οι Βενετοί οικοδόμοι αντεπεξήλθαν στις αντίξοες συνθήκες αναπτύσσοντας μοναδικές κατασκευαστικές τεχνικές και χρησιμοποιώντας ιδιαίτερα υλικά. Βύθιζαν πασσάλους σαν αυτούς που χρησιμοποιούν ως αγκυροβόλια από ξύλο πεύκου ή βελανιδιάς σε βάθος εφτάμισι μέτρων μέσα στο έδαφος και μάλιστα σε μικρή απόσταση μεταξύ τους, ώστε να μην απελευθερώνεται οξυγόνο και διατηρούνται μικρόβια που θα σάπιζαν το ξύλο. Οι πάσσαλοι αυτοί στηρίζονταν σε ένα στέρεο στρώμα από «κοράντο» δηλαδή ένα μίγμα πηλού και άμμου σε εναλλασσόμενες στρώσεις κι έτσι εξασφάλιζαν μία πρώτη, ελαστική βάση για οικοδόμηση. Πάνω από αυτή τη βάση κατασκεύαζαν ένα υδατοστεγές θεμέλιο με πέτρα από την Ίστρια.
4
›
2010
Είχα ακούσει πως για να γνωρίσεις τη Βενετία πρέπει να την περπατήσεις, να χαθείς στα στενάκια της. Αποφάσισα, λοιπόν, να ακολουθήσω αυτήν τη συμβουλή αρχίζοντας έναν περίπατο -που τελικά διήρκησε ώρες- ανάμεσα σε στενά σοκάκια που το φως τα αγγίζει σπάνια λόγω του ύψους των κτιρίων και που μοσχοβολούν απ τις απλωμένες μπουγάδες και τις πάστες που μαγειρεύουν οι νοικοκυρές. Μικρές πλατείες με ήσυχα καφέ και ταβερνάκια κατάμεστα από λουλούδια στα παρτέρια, και μεγαλύτερες, όπου βλέπεις τα αγόρια να στήνουν ποδοσφαιρικό αγώνα μετά το σχολείο. Συχνά ο δρόμος με έβγαζε σε κάποιο κανάλι κι ενώ εγώ περνούσα πάνω από το γεφυράκι, από κάτω έπλεε μια γόνδολα με τους τουρίστες να κοιτούν ολόγυρα όλο συγκίνηση ακούγοντας τον γονδολιέρη να σιγοτραγουδά κάτω από το κασκέτο του. Κι έπειτα η αγορά, να σφύζει από ζωή και η πολυτέλεια να ξεχειλίζει από τα καταστήματα των γνωστών σχεδιαστών, δίπλα στα μαγαζάκια που πουλούν κρύσταλλα murano και υπέροχες βενετσιάνικες μάσκες που πολλές φορές βλέπεις να φιλοτεχνούν οι ίδιοι στα μικρά τους ατελιέ. Κι όμως καταλαβαίνεις εύκολα ότι οι άνθρωποι εδώ δεν χρειάζονται μάσκες για να σε εξυπηρετήσουν με ευγένεια γεγονός που πηγάζει απ την κουλτούρα τους και είναι σφιχτά δεμένη μαζί της. Σύμφωνα με ένα θρύλο οι γονδολιέρηδες γεννιούνται με πόδια αράχνης για να επιπλέουν στο νερό… Η αλήθεια είναι ότι αποτελούν ένα πολύ μεγάλο κομμάτι του συμβολισμού και της μυθολογίας της Βενετίας. Η γνώση των «υγρών δρόμων» περνάει από πατέρα σε γιο και θεωρείται ανδρική υπόθεση. Με την
5
παραδοσιακή τους στολή με τη ριγέ μπλούζα, το μαύρο παντελόνι και το ψαθάκι στέκονται όρθιοι κάνοντας κουπί προς την κατεύθυνση που κοιτούν, πράγμα ασυνήθιστο για κωπηλάτη, συστήνοντας στους επιβαίνοντες την ιστορία της πόλη τους που εκπνέει έναν αέρα ρομαντισμού. Η γόνδολα είναι ένα παραδοσιακό σκάφος κι έχει κι αυτή τη δική της ιστορία. Κατασκευασμένη από οξιά, κερασιά φτελιά, έλατο, πεύκο, μαόνι, καρυδιά και με τεχνικές που καθιερώθηκαν από το 1883. Για την κατασκευή της απαιτούνται περίπου τρεις μήνες δουλειάς και 280 ξεχωριστά κομμάτια ξύλου! Ο κύριος σκελετός της είναι φτιαγμένος από ξύλο βελανιδιάς. Εξωτερικά, επτά στρώματα μαύρης λάκας δίνουν στη γόνδολα τη στιλπνότητά της. Στην ιστορία της γόνδολας, το μαύρο χρώμα αντικαταστάθηκε από πλούσιες διακοσμήσεις ως ένδειξη πλούτου που απαγορεύτηκαν από το 1562 κι έτσι μέχρι τη σημερινή μορφή της είναι στολισμένη μόνο με το «φέρο» της κι ένα χρυσό ιππόκαμπο από κάθε πλευρά. Το «φέρο» θα το δούμε στο μπροστινό μέρος του σκάφους με τα μεταλλικά του δόντια να συμβολίζουν τα έξι «σεστιέρε» της Βενετίας κάτω από το καπέλο του Δόγη. Η Βενετία, που υπήρξε κάποτε μια τεράστια δύναμη κι ήταν για αιώνες το σταυροδρόμι ανάμεσα σε ανατολή και δύση σφύζοντας από καλλιτεχνική και κοσμική ζωή, έχει αφήσει το αποτύπωμά της ως μίας πόλης μοναδικής στον κόσμο και είναι ο σταθερός προορισμός εκατομμυρίων τουριστών κάθε χρόνο. Γιατί «αν δεν έχεις δει τη Βενετία, δεν έχεις δει τίποτε»… Ξένια Παπαδημητρίου
6
›
2010
Adrastia power trans psychedelic industrial experimental music LIVE 15/4 έναρξη: 22:00 ΓΥΑΛΙΝΟ ΜΟΥΣΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ›
ΡαδιοΚτηνωδία Μια μουσική παράσταση με τραγούδια ερμηνευμένα και μπερδεμένα με ένα διαφορετικό τρόπο από την Ζαχαρούλα. Στο Γυάλινο Μουσικό Θέατρο για δύο παραστάσεις 5/05 και 12/05
ΕΚΘΕΣΗ
Yang Fudong, Οι εφτά διανοούμενοι στο δάσος από μπαμπού και άλλες ιστορίες Η έκθεση θα περιλαμβάνει ολόκληρο τον πενταμερή επικό κύκλο Seven Intellectuals in a Bamboo Forest (20032007), πλαισιωμένο από την πρόσφατη βιντεοεγκατάσταση έξι καναλιών East of Que Village (2007), τη μνημειακή βιντεοεγκατάσταση δέκα καναλιών Close to the Sea (2004) και το φιλμ Liu Lan (2003). ΕΘΝΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ 11/5/2010 - 5/9/2010
Λεόντιος και Λένα
Ο πρίγκιπας Λεόντιος πλήττει. «Τόσο νέος μέσα σ’ έναν τόσο γερασμένο κόσμο», ο Λεόντιος νιώθει άδειος, χωρίς καμιά χαρά. Ο βασιλιάς πατέρας του επιμένει να τον παντρέψει με μια πριγκίπισσα, που ο Λεόντιος δεν έχει δει ποτέ, τη Λένα. ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΚΤΙΡΙΟ ΤΣΙΛΛΕΡ - ΝΕΑ ΣΚΗΝΗ «ΝΙΚΟΣ ΚΟΥΡΚΟΥΛΟΣ» Μετάφραση Γιώργος Δεπάστας Σκηνοθεσία Λοράν Σετουάν Σκηνικά Πάτρικ Κοχ Κοστούμια Ίμκε Σλέγκελ Φωτισμοί Σάκης Μπιρμπίλης
Cine Ianos
Ο ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΤΩΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝ Φίλιππος Κουτσαφτής «Αγέλαστος Πέτρα» Προλογίζει η αναπληρώτρια καθηγήτρια στο τμήμα Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου Άννα Λυδάκη και η αρχαιολόγος Πόπη Παπαγγελή. Διοργάνωση: IANOS, Εταιρεία Ελλήνων Σκηνοθετών & Ομοσπονδία Κινηματογραφικών Λεσχών Ελλάδας Είσοδος ελεύθερη Τετάρτη, 28 Απριλίου 2010 21:30 IANOS Σταδίου 24
Διανομή: Αλεξάνδρα Αΐδίνη Κόρα Καρβούνη Δημήτρης Μοθωναίος
7
Άν θ ρωποι κείμενο: Όθωνας Λαμπρόπουλος
εατρική παράσταση
από την ομάδα C.ulture V.ictims Σκεφτόμουν ασταμάτητα τι θα μπορούσα να γράψω για κάτι που ονομάζε-
ται «θέατρο» σε μια τόσο άτεχνη εποχή. Εν μέσω σκανδάλων, ερωτικών ταινιών που γίνονται ανάρπαστες, οικονομικών κρίσεων, επικοινωνιακών προβλημάτων, θεωρώ ότι αν γράψω μια προσωπική μου εξομολόγηση για το πώς με έχουν επιρρεάσει όλα αυτά, η στήλη αυτή θα σταματήσει να αφορά το θέατρο. Θα αφορά έναν προβληματισμένο άνθρωπο που απλά παραθέτει τους προβληματισμούς του σε άλλους προβληματισμένους ανθρώπους και όλο αυτό δεν θα σταματήσει ποτέ από το να είναι ένας φαύλος προβληματισμένος και προβληματικός κύκλος. Μπαίνοντας, λοιπόν, στην ψυχολογία, ότι θα γράψω σαν Όθωνας αποφάσισα να σας παραθέσω ποια είναι η ιδιότητα μου και πως «ξεσπώ» τον κοινωνικό μου προβληματισμό. «Τετριμένο» και «κοινό» θα μου πείτε είναι αυτό, αλλά έτσι γίνονται αυτά τα πράγματα. Είναι σαν τα σπυράκια στο δέρμα σου που είναι φουλ στα μικρόβια και φοβάσαι να τα σκάσεις γιατί αυτά θα ξεχυθούν παντού. Κάτι τέτοιο γίνεται και με τους κοινώς επονομαζόμενους «προβληματισμούς» Αρχίζω, λοιπόν, την αυτοπαρουσίασή μου, αναφέροντας ότι εδώ και 2 χρόνια τρέχω με μια θεατρική ομάδα, επονομαζόμενη «C ulture V.ictims» έχοντας την ιδιότητα του συγγραφέα και του σκηνοθέτη. Έχουμε παρουσιάσει τρείς μέχρι τώρα δουλειές. Η πρώτη ονομαζόταν «Εβδομάδα δίχως Κυριακή» και με την συμπαράσταση του Θωμά Μοσχόπουλου, κάναμε το πρώτο μας βήμα στην σκηνή του Θεάτρου Αμόρε. Η παράσταση αναφερόταν στο τι μπορεί να ονειρεύονται οι τετραπληγικοί και οι άνθρωποι που βρίσκονται σε νεκρή κλινική κατάσταση. Μετά είπαμε να ξαναδοκιμάσουμε να κάνουμε παράσταση και παρουσιάσαμε στο φεστιβάλ devised theatre του Θεάτρου του Νέου Κόσμου την παράσταση «Οι άνθρωποι που προχωρούν με τα μάτια μισόκλειστα». Είναι ένα έργο το οποίο αναφέρεται στην ανθρώπινη ιστορία μέσω ενός γκρούπ θέραπυ. Κι αφού κάναμε κι αυτή την δουλειά έιπαμε να το διασκεδάσουμε λίγο και δημιουργήσαμε μια παράσταση για το OFF OFF ATHENS FESTIVAL στο θέατρο Επι Κολωνώ με τον τίτλο «H Wonder Woman είναι παραμύθι». Μουσική και αστείοι μονόλογοι γυναικών που βρίσκονται στα όρια για να πάθουν την «κρίση». στο δια ταύτα.. Καθισμένοι σε ένα τραπέζι καφετέριας στο κέντρο, εγώ, ο Νικόλας, η Ζαχαρούλα και η Δόξα σκεφτόμασταν τι θα μπορούσαμε να κάνουμε και φέτος μπας και σπάσουμε και αυτό το «σπυρί» που είχε βγει στο διάστημα της απραξίας μας. Αποφασίσαμε να παρουσιάσουμε το έργο «Οι άνθρωποι που προχωρούν με τα μάτια μισόκλειστα» για ακόμη μια φορά αλλά με άλλη προσέγγιση και δομή.
8
›
2010
Έτσι δημιουργήσαμε το «Άνθρωποι» απλά. Όταν άκουσε τον τίτλο η κοπέλα που ανέλαβε τις δημόσιες σχέσεις της παράστασης η πρώτη κουβέντα που ξεστόμισε ήταν «Τι; Με αυτόν τον τίτλο πάτε να κάνετε παράσταση; Καθόλου πιασάρικο». Για σκέψου όμως ποια είναι η πραγματική ετυμολογία της λέξης «άνθρωπος». Προέρχεται από τις λέξεις άνω θρώσκω και τον παρακείμενο του ορώ, όπωπα. Δηλαδή σημαίνει ότι είναι εκείνος που κοιτά ψηλά. Είναι το ον που προχωρά προς τα μπρος. Σκέψου πάλι, πώς έχει μεταφρασθεί στο σήμερα η λέξη «άνθρωπος». Αυτήν την διαστρέβλωση της ετυμολογίας θέλουμε κι εμείς μέσα από αυτή την παράσταση να παρουσιάσουμε. Ποια είναι η ιστορία Συγκεκριμένη ιστορία και χαρακτήρες δεν υπάρχουν. Ένας άνθρωπος, προερχόμενος από το πουθενά, επισκέπτεται μια πόλη και αποφασίζει να κάνει ένα γκρουπ θεραπυ. Στον λόγο του κάνει αναφορές στην ανθρώπινη ιστορία, μιλά με παραβολές και προσπαθεί να πείσει τα μέλη του γκρουπ ότι η σωτηρία τους είναι αυτός. Είναι ένα είδος Μεσσία, που η μέθοδός του, ανορθόδοξη και κακή, οδηγεί τους ανθρώπους στο να σκεφτούν. Ο πιο επικίνδυνος εχθρός του ίδιου του ανθρώπου είναι ο εαυτός του. Και δεν μένει πια μόνος μαζί του. Ανοίγει την τηλεόραση και ασχολείται με «άλλα». Όταν χρειαστεί να αναφερθεί σε εκείνον μιλά για άλλους. Είναι ο χαρακτηριστικός τίτλος της Χ. Αλεξίου «Πάντα για άλλους μιλάμε» Που και Πότε.. Η παράσταση, λοιπόν, θα ανέβει. Και οι, οι απλοί προβληματισμοί που αφορούν τον άνθρωπο θα παρουσιαστούν με επίσης απλό, πολλές φορές και αστείο τρόπο. Δεν ξέρω αν δημιουργήσαμε, πραγματικά, μια κωμωδία.Φυσικά όλοι είσαστε προσκεκλημένοι. Μην το σκεφτείτε ότι θα δείτε μια παράσταση. Σκεφτείτε ότι θα δείτε έναν τεράστιο καθρέφτη γυρισμένο προς εσάς. Μερικές φορές θα είναι απλός , άλλες παραμορφωτικός και αστείος και άλλες μαγικός, έχοντας την ιδιότητα να αποτυπώνει ότι κρύβετε μέσας σας . Αυτό δεν θα είναι και τόσο αστείο.. Επίλογος Σας υπόσχομαι ότι στο επόμενο τεύχος δεν πρόκειται να ξανασχοληθώ με προβληματισμούς μου. Θα κάνω αυτό που πρέπει. Θα προσπαθώ να σας μυήσω στην τέχνη όντας κι εγώ ο ίδιος υποκριτής. Γιατί όταν ζείς σε έναν κόσμο άτεχνο και τον αποδέχεσαι τότε δεν κάνεις «τέχνη», κάνεις το «πραγματικό» «Άνθρωποι» από την ομάδα C.ulture V.ictims Θέατρο Βαφείο 30/04/2010 - 23/05/2010 Κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή στις 21.00 Κείμενο – Σκηνοθεσία - Σκηνικά: Όθωνας Λαμπρόπουλος Εμβόλιμα κείμενα - Κοστούμια: Νικόλας Φραγκιουδάκης Μουσική: Τάνια Γιαννούλη Φωτισμοί: Γιάννης Βολλέλης Φωτογραφίες: Νίκος Μαραβέγιας
Παίζουν: Νικόλας Γραγκιουδάκης, Ζαχαρούλα Κληματσάκη, Δημήτρης Μοσχονάς, Δόξα Πάντα Με την πολύτιμη βοήθειά της Νικολέττας Ξεναρίου. Παραγωγή: C.ulture V.ictims
9
Jean Renoir μέρος 2ο
“Στο δικό μου το βιβλίο, αυτό το φιλμ έχει καταγραφεί ως ένα θαύμα. Γυρίστηκε ακριβώς πριν το ξέσπασμα του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και προβλέπει επακριβώς τον επερχόμενο τρόμο.” Wim Wenders
Όλα ξεκινούν σαν μια ελαφριά φάρσα, μια παιχνιδιάρικη κωμωδία δωματίου, στην οποία τα φλερτ και τα ερωτικά μυστικά κινητοποιούν τους χαρακτήρες και καθοδηγούν την ίντριγκα. Καθώς όμως η υπόθεση περιπλέκεται όλο και περισσότερο, αποκαλύπτεται ένας ασφυκτικός μικρόκοσμος και ο “Κανόνας του Παιχνιδιού”, φανερώνει το πραγματικό,
βαθιά σκοτεινό του πρόσωπο. Χρησιμοποιώντας ως επίκεντρο τους καλεσμένους που φιλοξενεί η εξοχική έπαυλη ενός αριστοκρατικού ζεύγους, ο Renoir χτίζει κομμάτι κομμάτι την εικόνα μιας κοινωνίας εκτός ελέγχου, σ’ ένα διαρκές θέατρο του παραλόγου, όπου το ξεπούλημα κάθε αξίας είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση… Διάχυτη λοιπόν, είναι η απελπισία του καλλιτέχνη που κρούει τον κώδωνα του κινδύνου ως προειδοποίηση για μια χώρα έτοιμη να εγκληματήσει ηθικά. Και είναι πραγματικά μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού οι φορές που το σινεμά έχει πει κι έχει δείξει, τόσο σκληρές αλήθειες με τόσο κομψό τρόπο και ίσως η μόνη που έχει απεικονίσει τόσο πειστικά την αβάσταχτη ελαφρότητα του ανθρώπινου είναι. Όλα αυτά, καθιστούν το φιλμ τόσο τρομερά προφητικό στην εποχή του, ώστε το κοινό, αδυνατώντας να δεχτεί το δυσοίωνο όραμα της, κατακεραυνώνει την ταινία, ενώ έξι εβδομάδες μετά την πρεμιέρα η κυβέρνηση ζητά την απαγόρευσή της, με το αιτιολογικό ότι διαστρεβλώνει και παρερμηνεύει παραδόσεις και θεσμούς. Συνέπεια αυτής της επίθεσης, ήταν να κλείσει η εταιρεία παραγωγής και να κυκλοφορούν για χρόνια, αμφιβόλου διάρκειας κόπιες. Το 1956, ως ειρωνεία βρίσκεται η κανονική της βερσιόν, φτάνοντας μάλιστα μια δεκαετία αργότερα να αναγορευτεί ως η καλύτερη κινηματογραφική στιγμή του τρέχοντος αιώνα.
10
›
Καταβεβλημένος από τον θόρυβο του “Κανόνα του Παιχνιδιού” και θέλοντας να αποφύγει το ενδεχόμενο συνεργασίας με τον κατακτητή, ο Renoir αποφασίζει με το ξεκίνημα του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου να διαφύγει σε αμερικανικό έδαφος. Με τη βοήθεια της νέας του συζύγου Ντιντό Φρείρ, μετακομίζει στην Καλιφόρνια και ξεκινά διαπραγματεύσεις με τα μεγάλα στούντιο. Ξεκινά έτσι η αμερικανική περίοδος. Από το 1946 μέχρι το 1950, ο Renoir γύρισε έξι συνολικά ταινίες, δύο για λογαριασμό μεγάλου στούντιο, τρεις ανεξάρτητες παραγωγές και μία μικρού μήκους φιλμ. Οι μέθοδοι του Hollywood, φάνηκαν εξαρχής περιοριστικοί στον σκηνοθέτη. Ωστόσο αυτό δεν τον εμπόδισε από το να μας παρουσιάσει το δραματικό “This Land Is Mine” (1943) χαρίζοντας στον Τσαρλς Λότον έναν αξιομνημόνευτο ρόλο. Παράλληλα διασκευάζει υποδειγματικά το “Ημερολόγιο Μιας Καμαριέρας” (1946) του Μιρμπό και μετατρέπει το “The Southerner” (1945) σ’ ένα θαυμάσιο αγροτικό δράμα, το οποίο υπογραμμίζει την πεποίθηση του σκηνοθέτη ότι ο αληθινός ηρωισμός είναι προνόμιο των απλών, κοινών ανθρώπων, άποψη διατυπωμένη και στην προγενέστερη “Μασσαλιώτιδα”. Γυρίζοντας πίσω στην πατρίδα του, ο Renoir ξεκινά ευθύς την πραγμάτωση της “Χρυσής Άμαξας” (1952). Πρώτο μέρος, μιας άτυπης τριλογίας πάνω στην εξιδανίκευση του παρελθόντος,
2010
όπου θα ακολουθήσουν τα “French Can Can” και “Η Έλενα και οι Άντρες”. Ο σκηνοθέτης παραμένει ενεργός σ’ όλη τη διάρκεια του ’60, επιστρέφοντας στο ανθρωποκεντρικό και αντιπολεμικό πνεύμα, με το “Le Caporal Epingle”. Ενώ τελευταία του ταινία, φτιαγμένη για την τηλεόραση, είναι ένα σπονδυλωτό κουαρτέτο παραβολών που ακούει στο όνομα “Le Petit Theare De Jean Renoir” το 1969. Με την υγεία του να φθίνει σταδιακά, ο Jean Renoir ολοκλήρωσε τα απομνημονεύματά του, έλαβε ένα τιμητικό Oscar για το σύνολο της καριέρας του, στέφθηκε Ιππότης στη Λεγεώνα της Τιμής από τη γαλλική κυβέρνηση και ξεψύχησε ήσυχα μια βραδιά τον Φλεβάρη του 1979. Λίγες ημέρες μετά τον θάνατό του, ένας τρυφερός επικήδειος έκανε την εμφάνιση του, στους Los Angeles Times της εποχής. Το υπέγραφε ο Orson Welles και έφερε τον τίτλο «Ο Σημαντικότερος Όλων Των Σκηνοθετών»… “Το φιλμ ακολουθεί τις αρχές με τις οποίες μεγάλωσα από μικρός. Ως παιδί, μεγάλωσα με τους γονείς μου, ανθρώπους ανίκανους να κάνουν τα στραβά μάτια μπροστά στην αλήθεια που κρύβεται κάτω από την μάσκα. Στον “Κανόνα του Παιχνιδιού”, πέρασα αυτά που γνώριζα στο κοινό. Αυτό όμως δυσαρεστεί τους ανθρώπους, η αλήθεια τους κάνει να νιώθουν άβολα.” Jean Renoir GeorgeBaphome
11
t
φώτο
Παλαιοπωλείον
θέμα
“Αθήν α” μέρος 1ο
1
2 4 3 1. Θησείο 2. Ομήρου 3. Σταδίου 4. Κολλέγιο Αθηνών
επιμέλεια: Δημ. Δικαίος
12
›
2010
Rene Magritte (1898 O Magritte έχει μείνει στη μνήμη μας ως ο Βέλγος καλλιτέχνης του 20ου αιώνα και ένας από τους ιδρυτές του Σουρεαλισμού. Το 1920 εκθέτει για πρώτη φορά τα -επηρεασμένα από το Φουτουρισμό- έργα του, «αναμνήσεις» από την παρουσία αισθησιακών παραστάσεων. Μοντέλο και έμπνευσή του αποτελεί η γυναίκα του, Georgette Berger. Από το 1925 στα έργα του εμφανίζονται αντικείμενα και τα ορατά τους χαρακτηριστικά. Τα τοποθετεί σε καταστάσεις που μοιάζουν παράξενες στο θεατή. Αποκτά ένα στυλ , όπου απεικονίζονται παραστάσεις από τις οποίες αφαιρείται η καλαισθησία. Την πενταετία 1925 – 1930, συνδυάζει τις λέξεις με τις εικόνες. Έχει στόχο να αποσταθεροποιήσει ήπια τις νοητικές μας συνήθειές, ότι μία λέξη δεν εκπροσωπεί οπωσδήποτε μία συγκεκριμένη εικόνα. Αναγνωρίζει για πρώτη φορά τι θα χρησιμοποιεί και για το υπόλοιπο της ζωής του: τον πίνακα μέσα σε έναν άλλο πίνακα. Συνεχίζει να ζωγραφίζει αντικείμενα και φιγούρες με λεπτολογία και προσθέτει σε αυτά ένα άγγιγμα εμπνευσμένο από τον Ιμπρεσιονισμό: απελευθέρωση στο χρώμα, νέους, πιο ζεστούς, πιο χαρούμενους τόνους. Ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα έργα του είναι "Οι Εραστές", 1928. Ανήκει σε μια μικρή ομάδα από πίνακες, που ζωγράφισε στο Παρίσι και στους οποίους επιχειρεί την κάλυψη των ταυτοτήτων των ανθρώπων με τη χρήση υφασμάτων. Στο συγκεκριμένο έργο τόσο το κεφάλι του άνδρα όσο και της γυναίκας καλύπτονται με μυστηριώδη υφάσματα σε γκρι αποχρώσεις, καθώς προσπαθούν να φιληθούν. Η πηγή αυτών των "ενοχλητικών" εικόνων αποδίδεται κατά ένα μέρος στη φαντασία του και ίσως συνδέεται με τη μυστηριώδη φιγούρα του «Φαντομά» , του σκιώδη ήρωα μιας σειράς θρίλερ που πρωτοκυκλοφόρησε το 1913. Από την άλλη πλευρά όμως αποτελούν πιθανότατα την τραγική ανάμνηση της αυτοκτονίας της μητέρας του, το 1912, όταν ο Magritte ήταν 13 ετών. Η μητέρα του βρέθηκε πνιγμένη στον Sambre ποταμό και ανασύρθηκε με το πρόσωπο καλυμμένο με το νυχτικό της, μια εικόνα που στοίχειωνε τις αναμνήσεις του καλλιτέχνη για πολλά χρόνια. Πηγές: 1. http://nga.gov.au 2. http://en.wikipedia.org 3. http://www.musee-magritte-museum.be
13
Dora Maar (1907 ›1997) «Τι όμορφη αυτή η μέρα », σκεφτόταν η Dora με ακουμπισμένο το πρόσωπο στο δεξί της χέρι και κοιτάζοντάς τον κλεφτά. «Άραγε θα προσέξει τα δάχτυλά μου, πόσο έχουν μαυρίσει;» Πάντα του άρεσαν τα δάχτυλά της και στους πίνακες που έφτιαχνε για αυτήν , συνήθιζε να τα τονίζει. Έλεγε ότι του θυμίζουν πουλιά που φτερουγίζουν σε κάθε της λέξη, που ανοίγουν φτερά όταν νευριάζει και κουρνιάζουν βρεγμένα από τα δάκρυά της, όταν έδειχνε την αγριότητά του. Πάνε εφτά χρόνια που αυτά τα πουλιά γεμίζουν τον ουρανό του . Μα, δεν είναι τα μόνα. « Πόσο ακόμα; Άντεξα, έμαθα, κατανόησα, έκανα τα μάτια μου μέσα από μια κάμερα, μάτια της ψυχής του. Αλλά πόσο θα κρατήσει; Πόσο ακόμα;» Όταν ξέσπασε ο πόλεμος, έφυγε στην Κονάπ με αυτόν, να μοιράζεται τον χρόνο του σε ένα ξενοδοχείο και να φωτογραφίζει τοπία όταν ο ίδιος έμενε με τη Μαρί Τερέζ στη βίλα, λίγα μέτρα πιο πέρα και έπαιζε με την κόρη του Μάγια. Πόσο μισούσε τις μέρες εκείνες στο Παρίσι. Τι βαρετή αυτή η γυναίκα! Η Μαρί Τερέζ ζούσε για τις Τρίτες και Πέμπτες ,που την ζωγράφιζε. Πόσο μισούσε αυτές τις μέρες. Τις καλούσε και τις δύο να ποζάρουν. Κι εκείνη το υπέμενε. Η ίδια όμως ήταν τόσο διαφορετική. Ήξερε ότι του άρεσε γιατί την θεωρούσε απίστευτα έξυπνη, γιατί καταλάβαινε το έργο του όσο κανένας. - Πώς μπορείς: Πώς την αντέχεις; Βαρετή! Βαρετή! » Ούρλιαζε τις λέξεις ανάμεσα σε σπασμένα γυαλιά και κόκκινο κρασί χυμένο παντού. -Δεν σε αγαπώ! Το καταλαβαίνεις; Δεν σε αγάπησα ποτέ! Δεν με ελκύεις πια! Οι δικές του φωνές υψώνονταν μαζί με τις δικές της, για να καταλήξουν σε λίγο να παλεύουν ανάμεσα σε ιδρωμένα σεντόνια και να ξεσπούν βίαια κατασπαράσσοντας ο ένας το κορμί του άλλου. Έτσι γινόταν συνήθως. Αλλά…πόσο ακόμα; - Αγάπη μου, στο διπλανό τραπέζι δεν είναι εκείνος ο ηθοποιός….Αχ, πώς τον λένε; - Μα, ναι, ο Αλέν Κινί. Αλέν! Τι χαρά! Και τι όμορφη συντροφιά. - Πάμπλο! Να σου συστήσω : Η Francoise Guilot και η φίλη της , η Ζενβιέβ. Ξέρεις, η Φρανσουάζ , αν και 20 ετών, είναι διανοούμενη και η Ζενβιέβ, καλλονή. Πρόσεξε τις ματιές που αντάλλαξαν καθώς καθόταν η νέα παρέα. «Μάλιστα. Τόσο ακόμα.»
14
›
2010
Η Dora Maar (1907 -1997) ήταν ήδη γνωστή φωτογράφος και ζωγράφος , προτού γνωριστεί με τον Pablo Picasso το 1936, όταν εκείνη ήταν 29 και αυτός 54 ετών. Έμειναν εραστές ως το 1943 κι ίσως ήταν η μόνη που καταλάβαινε τόσο βαθιά το έργο του. Υπήρξε σύντροφος και μούσα του στα χρόνια του πολέμου και μάλιστα είναι μία από τις γυναικείες φιγούρες της Guernica (η γυναίκα που κλαίει). Ο Picasso ζωγράφιζε την «θλιμμένη μούσα του», όπως την αποκαλούσε, καθώς η ίδια δεν μπορούσε να αποκτήσει παιδιά και βρισκόταν σε συνεχή αντιπαράθεση με την άλλη ερωμένη του ζωγράφου, την Marie- Therese Walter, η οποία του είχε χαρίσει μία κόρη, την Maya. Η σχέση τους χάλασε επειδή αυτή ήταν κτητική , όπως ισχυρίζονται μερικοί ή επειδή ήταν πολύ έξυπνη , όπως ισχυρίζονται κάποιοι άλλοι. Πάντως η Ντόρα δεν συνήλθε ποτέ από το χωρισμό. Από το 1942, όταν η σχέση τους άρχισε να φθίνει, η Maar πέφτει σε μια βαριάς μορφής κατάθλιψη. Η Francoise Gilot ζει με τον Picasso από το 1943 ως το 1953. «Για μένα υπάρχουν μόνο δύο κατηγορίες γυναικών: οι θεές και οι τσούλες», της είχε πει ο Πικάσο. Παρά το δύστροπο του χαρακτήρα του, εκείνη αποφάσισε να τον παντρευτεί. Μαζί έκαναν δύο παιδιά, την Παλόμα και τον Κλοντ. Η Francoise ήταν η μόνη γυναίκα που εγκατέλειψε τον Πικάσο, όταν εκείνος μετά από μακρόχρονη συμβίωση την πρόσβαλλε διαρκώς. Ο ζωγράφος δεν τη συγχώρησε ποτέ. .
15
Αλέξανδρος
Παπαδιαμάντης
Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης γεννήθηκε στο Αμβούργο και ζει στην Αθήνα. Από το 2000 συνεργάζεται με τον συνθέτη Σταμάτη Σπανουδάκη ως σολίστ και έχει λάβει μέρος σε πολλές συναυλίες και στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό όπως στο Αλμπερτ Χώλ το 2006 στην Αγγλία. Ο Αλέξανδρος ξεκίνησε σε νεαρή ηλικία να παίζει δική του μουσική είτε στο βιολί είτε στο πιάνο. Οι δημιουργίες του χρησιμοποιούν μοντέρνα τεχνολογία όπως συνθεσάιζερ και Η/Υ. Η μουσική του η οποία είναι ένα κράμα ακουστικών οργάνων, ηλεκτρικού βιολιού και ηλεκτρονικών ήχων έχει χρησιμοποιηθεί σε θέατρο, ταινίες, διαφημίσεις, μελο-
συνέντευξη του συνθέτη βιολιστή στη Μ. Ροδοπούλου
ποίηση ποίησης κ.α. Πέρα από την κλασική μουσική , τα τελευταία χρόνια επικεντρώνεται στην σύνθεση και στην εκτέλεση της μοντέρνας μουσικής 20ου και 21ου αιώνα. Έχει υπάρξει μέλος σε πολλά συγκροτήματα όπως το ελληνικό μέταλ συγκρότημα “Deviser” και από το 2005 είναι μέλος του epic metal συγκροτήματος «Battleroar”. Το καλοκαίρι του 2009 ένα νέο συγκρότημα, οι «Αdrastia» ιδρύεται στο οποίο είναι συνθέτης και εκτελεστής. Η μουσική των “Adrastia” είναι επηρεασμένη από την ηλεκτρονική , την βιομηχανική, την μέταλ και την κινηματογραφική μουσική.
16
›
Σήμερα απαντά στις ερωτήσεις της Μαρίας Ροδοπούλου φέρνοντάς μας πιο κοντά στον θαυμαστό χώρο της μουσικής. Μ.Ρ. Πόσο ετών ξεκίνησες βιολί και σε ποιά ηλικία πήρες πτυχίο; Τι ήταν αυτό που σε δυσκόλευσε πιο πολύ; H πρακτική ή θεωρία; Πόσες ώρες διάβαζες την ημέρα; Α.Π. Ξεκίνησα βιολί σε ηλικία 8 ετών στο Εθνικό Ωδείο Αθηνών με δάσκαλο το Τ.Αποστολίδη , συνέχισα τις σπουδές στην μουσική (πιάνο, αρμονία, ιστορία της μουσικής) κάτω από την διδασκαλία του Στέλιου Καφαντάρη από τον οποίο σε ηλικία 20 ετών πήρα το δίπλωμα βιολιού στο Ελληνικό Ωδείο. Δεν βρήκα δυσκολία ιδιαίτερη σε κανένα από τα δύο. Οι ώρες αυξάνονται με το πέρασμα του χρόνου. Όταν ήμουν στην ανωτέρα διάβαζα 5 ώρες καθημερινά. Μ.Ρ. Ποιόν κλασσικό συνθέτη θεωρείς δύσκολο να παίξεις στο βιολί και γιατί; Ποιόν συνθέτη από τους κλασικούς αγαπάς; Α.Π. O Παγκανίνι και ο Βιενιάφσκι κατά την γνώμη μου είναι οι δυσκολότεροι, έχουν τις περισσότερες τεχνικές δυσκολίες στο όργανο. Ο αγαπημένος μου είναι ο Beethoven. Η μουσική του είναι ομαλή με μια δυναμική φαντασία στην οποία αν αφεθείς σε ταξιδεύει σε κόσμους πότε αληθινούς και πότε φανταστικούς. Μ.Ρ. Ποιά είναι τα κύρια τεχνικά χαρακτηριστικά του βιολιού;
2010
Α.Π. Tα κύρια τεχνικά του δοξαριού αλλά και γενικά των εγχόρδων είναι το λεγκάτο, ενωμένες νότες σε μια δοξαριά, το μαρτελάτο, ξεχωριστές νότες μικρής διάρκειας και κοφτές, το στακάτο, ενωμένες νότες μικρής διάρκειας και κοφτές, το detache, χωριστές νότες. Μ.Ρ. Πότε έκανες την πρώτη σου σύνθεση, σε ποιά ηλικία; Tι σε ενέπνευσε; Δεν έχει σημασία αν βγήκε προς τα έξω ή όχι. Απλά πες μου τι αισθάνθηκες πριν και μετά. Φοβήθηκες όταν προσπάθησες; Eνιωσες περίεργα; Eνιωσες όμορφα; Α.Π. Σε ηλικία 12 ετών έγραψα τις πρώτες μου νότες στο χαρτί αλλά πάντα αυτοσχεδίαζα πάνω στο βιολί. Δεν ένιωσα ποτέ μου φόβο. Υπάρχει πάντα η έντονη επιθυμία η μουσική που έχω στο μυαλό μου να γίνεται και πραγματικότητα. Και όταν αυτό υλοποιείται το συναίσθημα είναι χαρά που μπορείς να παίζεις ξανά και ξανά αυτό που δημιούργησες. Όταν μένεις μόνο στον αυτοσχεδιασμό αυτό αλλάζει γιατί δεν μπορείς να θυμάσαι ακριβώς τι είχες παίξει. Μ.Ρ.Έχεις συνθέσει ποτέ κάτι εμπνευσμένο από έρωτα ή έστω από κάποιο πολύ δυνατό συναίσθημα (οργή, λύπη, θρήνος κλπ) ; Και αν ναι πες μου ποιο απο τα παραπάνω συναισθήματα ήταν, τι σκεφτόσουν και τι ρυθμό ακολούθησες σε αυτό που έγραψες. Όταν συνθέτεις έχεις κάποιες εικόνες στο μυαλό σου;
17
Α.Π. Μα η σύνθεση ακριβώς σε αυτά τα συναισθήματα βασίζεται. Δεν μπορείς να εξηγήσεις όμως ακριβώς τι σε ωθεί όπως γίνεται σε όλες τις τέχνες. Όταν γράφεις ένα ποίημα ή όταν ζωγραφίζεις έχεις την ανάγκη να το κάνεις και έτσι αφήνεσαι στο συναίσθημα. Το ίδιο ακριβώς γίνεται και με την μουσική. Όταν συνθέτω δεν έχω συγκεκριμένες εικόνες, όταν μετά ακούσω την μουσική και μου γεννήσει κάποιες εικόνες τότε ξέρω ότι η σύνθεση έχει βγει καλή. Μ.Ρ. Ποιο είναι το αγαπημένο σου κομμάτι κλασσικής μουσικής και γιατί; Όταν το παίζεις ή έστω όταν το ακούς τι αισθάνεσαι; Α.Π. Oι 4 εποχές του Βιβάλντι είναι το αγαπημένο μου. Είναι ένα έργο που δεν έχει χάσει την φρεσκάδα του , μία δημιουργία που αντέχει στον χρόνο.
O Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης και οι Adrastia ξεκινούν τις συναυλίες τους από 15/4/2010 με πρώτη εμφάνιση στο Γυάλινο Μουσικό Θέατρο στη Λεωφ. Συγγρού. Το τελευταίο άλμπουμ του Αλέξανδρου είναι το Memories of a Journey, ένα φανταστικό διαπλανητικό ταξίδι που θα χαρίσει έντονη συγκίνηση στους ακροατές μέσα από 8 μοναδικά κομμάτια ηλεκτρονικής μουσικής, από το Μελωδικό Καράβι.
Περισσότερες πληροφορίες για το συνθέτη θα βρείτε στο website του www.alexpapadiamantis.com Του ευχόμαστε μια δημιουργική χρονιά γεμάτη επιτυχίες.
18
›
2010
ο μικρός θεριστής Υπάρχει ένα άγαλμα στον πέριξ του Ζαππείου χώρο όπου δείχνει ένα νεαρό θεριστή να έχει στην αγκαλιά του ένα δεμάτι στάχια. Πρόκειται για ένα γυμνό αγόρι, που φοράει ένα καπελάκι όχι απ’ αυτά που φορούσαν οι θεριστάδες τα παλιότερα χρόνια αλλά ένα άλλο που άρεσε στα παιδιά της πόλης σαν έβγαιναν στην εξοχή. Το λουλούδι στην κορδέλα κάτι τέτοιο δείχνει και πιθανόν ο γλύπτης κάτι ήθελε μέσω αυτού να πει. Δεν γνωρίζω ούτε το σκεπτικό του ούτε και πολλά από τη γλυπτική τέχνη κι έτσι δεν μπορώ να εκτιμήσω και την καλλιτεχνική αξία του έργου. Ασκώ όμως καθημερινά την όρασή μου στην πόλη και μου αρέσει να ξεχωρίζω πράγματα που μου αρέσουν και κάποιες φορές θέλω να τα συστήνω και σε φίλους μου που πιθανόν τα αγνοούν. Το άγαλμα του μικρού θεριστή όμως ξεχωρίζει στη σωρεία των άλλων ανδριάντων και των προτομών γύρω από το Ζάππειο αλλά και σε άλλα σημεία της πόλης που είναι αφιερωμένα σε στρατηγούς, φιλοσόφους, ιερωμένους, ευεργέτες, πολιτικούς και άλλα πρόσωπα που κατά την κοινή άποψη προσέφεραν όλοι τους από κάτι στην πόλη, την κοινωνία και την πατρίδα. Ανάμεσά τους και ο μικρός θεριστής, σύμβολο μιας εποχής που μπορεί να έσβησε από την εξέλιξη της τεχνολογίας πάνω στον αγροτικό τομέα αλλά παραμένει ένα αιώνιο πρότυπο του μόχθου για τη σοδειά της χρονιάς. Ο μαρμάρινος θεριστής σκύβει με ευλάβεια πάνω στα στάχια και τα κρατάει τρυφερά στην αγκαλιά του σαν παιδιά ή σαν αγαπημένο κορμί… Ηλίας Γ.Προβόπουλος
19
το ντόμινο της Κ ρακοβίας Αρχίζοντας την παράστασή της, συνήθως είναι ευγενική (μια Βαλτική όλο χαμόγελα) να σε παραπλανήσει:"Βγάλε τον σκούφο σου και δώσ΄ μου το παλτό σου να το κρεμάσω." Ακολουθεί η προετοιμασία για το παιγνίδι. Κάτι σαν μύηση - συμβολικό βάπτισμα με τρεις σταγόνες μύρο, ένα στεφάνι από κουδούνια στο λαιμό (κι εγώ ακίνητος, μην κουδουνίσουν και ξυπνήσω), χρυσός χαλκάς στη μύτη. Όλα ανώδυνα. Τα επικίνδυνα αρχίζουν ύστερα, έτσι όπως στέκεσαι, έρημε, όρθιος και στολισμένος στο ημίφως των κεριών. "Είναι που κόψανε το ρεύμα", γελάει. "Δεν πιστεύω να φοβάσαι", γελάει. Σε γυροφέρνει όπως η αράχνη. Καθώς διπλώνει τους αόρατους ιστούς και κόβει τις κλωστίτσες με τα δόντια, ρωτάει αθώα: "Ποιός βασιλιάς, πεθαίνοντας, είπε φωτιά με τέτοιον τρόπο, ώστε να του χαρίσουν ένα πανδοχείο στον παράδεισο;" "Η20... Τι είναι νερό και πού κυλάει βαθύτερα;" "Νομίζω ότι θα βρέξει αύριο. Θ΄ αρχίσεις πάλι να κουτσαίνεις;" Πάντα εδώ λέω να τα παρατήσω, να σηκωθώ να φύγω, μπουχός να γίνω, να χαθώ. Πιάνει σαν το σκυλί τη μυρουδιά του φόβου μου στον αέρα, κι αρχίζει τα καλοπιάσματα: "Άσε με να ξελασκάρω λιγο τις ραφές του κρανίου σου να δροσιστείς." "Αν θέλεις, μπορώ να σου χαρίσω μία από τις σαλαμάντρες της μασχάλης μου." "Θα βγάλω και το τρίτο μου πουκάμισο για να με αγγίξεις πιο βαθειά." Ύστερα, αλλάζοντας πάλι ύφος, περνώντας από τη λύπη στη συγκατάβαση, "Κουδουνίζουν τα αυτιά μου", λέει. "Κάποιος θα με θυμήθηκε. Κάποιος με μελετάει με καλό τώρα που παίζουμε." Και ξαπλώνοντας, "Έλα", διατάζει, "Η νύχτα πάντα είναι ευνοϊκή για όσους ξαστόχησαν και βολοδέρνουν." Χάνω κι ετούτη την παρτίδα. Υποκύπτω. (Τα λέπια στο λαιμό της - τρυφερά νύχια νηπίου, και τα νωχελικά βυζιά της όλο λάδι. Τι ορυκτό αλάτι οι ώμοι της.) Αχ, μονάχα η γυναίκα η δική μου το ΄ξερε τούτο το παιγνίδι. Τόσον καιρό αδιάκοπα. Μιά Τρίτη, δύο νύχτες, τρεις Απρίληδες.
Κρακοβία, Απρίλιος του 1984
Πάνος Σταθόγιαννης
20
›
2010
P
Don’t shoot me, I’m only the oem player Κι εγώ ένας ονειροπόλος Έκθετος Στοιβαγμένος μαζί με ποιήματα Στη βρεφοδόχο της νύχτας. Γ.Τ.
Η ποίηση δεν είναι κούρσα εκατό μέτρων που ο στόχος είναι ποιος θα τερματίσει πρώτος σπάζοντας τα ποιητικά χρονόμετρα. Καλύτερα να αρνείσαι τη συμμετοχή σου σε τέτοιο αγώνα, όχι γιατί σε νοιάζει ότι ορισμένοι χρησιμοποιούν τα “αναβολικά”των δημοσίων σχέσεων και των γνωριμιών για να τερματίσουν πρώτοι, αλλά γιατί προτιμάς την ποιητική σκυταλοδρομία εκεί που πρώτος ο δημιουργός παραδίδει τη σκυτάλη του ποιήματος στον επόμενο συναθλητή του λόγου και όλοι μαζί στο τέλος χαίρονται όχι για μια μεμονωμένη πρωτιά αλλά για τη συμμετοχή και τον τερματισμό τους. Δυστυχώς όμως σε όλες τις εποχές υπάρχει πάντα ο πιστολέρο που σημαδεύει το σερίφη αλλά πυροβολεί τον πιανίστα στερώντας έτσι από τα πλήκτρα των λέξεων την συνάντηση με την αφή. Γιάννης Τόλιας
δύσκολο Θέμα Έφυγε της ξαδέρφης μου ο άντρας. Η ξαδέρφη όρθια,κάτι του λέει ,κουβεντιάζει μαζί του και τον χαϊδεύει. Έξω στο δρόμο με τις σκάλες είμαστε και συζητάμε. Πιο πριν ο αδερφός μου άφησε την κοινή μας ανθοδέσμη δίπλα του. Στιγμές παγωμένες,αμήχανες. Μαυροφόρες γυναίκες. Καθόμαστε για λίγο δίπλα στη θεία. Βγάζει ο αδερφός μου τσιγάρα B F και καπνίζουμε. Είμαστε στην Καβάλα. Έξω απ' το σπίτι και κουβεντιάζουμε. Απέναντι η θάλασσα, δίπλα μας η πλαγιά του πάρκου. Μπαίνουμε μέσα,έχει κούνιες και τσουλήθρες. Ο αδερφός μου εξετάζει τα κουκουνάρια για τις κατασκευές που φτιάχνει. Τα χρησιμοποιεί ως στέγες,τρόπον τινά ως κεραμίδια. Αυτά ,μου λέει, έχουν χοντρά φύλλα και δεν κάνουν. "Μακαρία η οδός..." Η άλλη οδός τέλειωσε απότομα χθες, μόλις που πρόλαβε να βγει στο μπαλκόνι. Δύσκολο θέμα, άπιαστο. Καλύτερα να πιάσω φίδι με τα χέρια μου. Και να που μας πλησιάζει κάποιος , που τελικά είναι ένας συμμαθητής μου, και έχω να τον δω σαράντα χρόνια. Φίλος απ' τα παλιά αυτού που έφυγε. Μακριά στη θάλασσα μας δείχνει την πλατφόρμα όπου εργάζεται ως εργοδηγός. Μας λέει για κομπρεσέρ που σκάβει σε μεγάλο βάθος και για χιλιάδες ημερήσια βαρέλια πετρελαίου. Κωνσταντίνος Ιωαννίδης
21
η Πρεμιέρα -Δεν έχω μπαταρία, θα σε πάρω αργότερα Μήνυμα από άλλες εποχές για το σήμερα, για τη μνήμη των παιδιών του χτές που λείπουν σήμερα Ή καλύτερα γι’ αύριο, για την πρεμιέρα -Δεν έχω μπαταρία. Η φράση ακούστηκε, τα φώτα έσβησαν, κεριά άναψαν Τα πρόσωπα μισοφωτισμένα, ζωηρά, ξαναμένα με δυσκολία ξεμπλέκονταν Το τραγούδι, μέσα από καπνούς και ακουστικό έγχορδο στη νύχτα αντιστέκονταν -Θα σε πάρω αργότερα. Ο τόνος απαγορευτικός. Δεν σηκώνει επεξηγήσεις. Η ατμόσφαιρα ηλεκτρισμένη, ο μικρός χώρος γεμάτος ενέργεια από ήχους παληούς, γνώριμους και παραισθήσεις. Τραγούδια να στροβιλίζονται, να χαϊδοπεταρίζουν με ποιήματα, σεκόντα, δευτερόφωνα και ψιθυρίσματα σε στίχους που τους πρόλαβε η λήθη. Λες και ξαναζωντανεύει η εποχή. Η ουτοπία παίρνει σάρκα και οστά, συλλειτουργός γίνεται. Πως βοηθάει τον κόσμο; Ανάμνηση και παρόν, ότι η ρίζα και τα κλαδιά, το άνθος και η ευωδιά Και η Μουσική το αγκάλιασμα Μα φυσικά το κάλεσμα, Η πρεμιέρα. Χρήστος Στασινόπουλος
Eγώ φεύγω κάθε Αύγουστο O Hρακλής είχε αποφασίσει να ανεβάσει τον Πέμπτο στο στερέωμα. Η Μεγάλη Άρκτος δε θα έμενε μόνη της. Ντενέμπολα η Ύδρα δε θα σε σβύσει. Καλοκαίρι. Κανείς δεν είδε τα βήματα πάνω στην παραλία. Ο Μικρός Λέων αγνάντευε τον Ισημερινό. Αλγκέϊμπα ακόμα δεν έχεις γράψει το τελευταίο γράμμα. Ω-μέγα, στο μεγαλείο της νύχτας! Οι αθάνατοι συγχωρούν τις αμαρτίες τους περιγελώντας τους θνητούς γιατί τους χάρισαν το μίσος και το φόβο. Η Μέδουσα φοβάται τη χρυσή βροχή μα δεν κατόρθωσε να πετρώσει το χρόνο. Κάτω απ' τα πόδια της το κυκλάμινο ετοιμάζεται να σχίσει το βράχο. Ο Παρθενώνας ατενίζει τη Χελώνα ακίνητη στο χρόνο πόσο εύκολα την κυκλώνουν τα καράβια. Στην απέναντι παραλία θα σου δείξω το ρέμα που οδη-
22
›
2010
στη μυστική σπηλιά. Ο οψιανός κοφτερός ακόμα σχίζει σιωπηλά το παραγεί πέτασμα της Ιστορίας. Αύριο θα φορέσω τα λευκά και μια χειροπέδα στο χέρι για να σύρω την ελευθερία μου σ' ένα φανταστικό γυάλινο κόσμο που κρατάω στα χέρια μου. Ζειν κατά πάθος χωρίς χρέος χωρίς πορεία. Η Νεμέα τον είχε μεθύσει και οι φωνές του ανέβηκαν να χαϊδέψουν την κόμη της Βερενίκης. Πολύ σιωπή. Ο τελευταίος τζίτζικας μελοποιεί τη ραψωδία του καλοκαιριού. Αύριο η παραλία θάναι άδεια. Ποιός θα δει το κύμα που θα εκβράσει τη Μέδουσα; Άκακη, κρυστάλινη χωρίς το φόβο του κεντριού. Η Αθηνά περιμένει το δώρο της. Η ασπίδα δε θάναι πιά άδεια. Ένα κομματάκι ατόφιο χρυσάφι ονειρεύεται να ενωθεί με το άγαλμα του Δία. Δε θα γίνει ποτέ. Μα το όνειρο ζει. Στις Εσπερίδες θα αναζητούν το ζαβολιάρη κήρυκα. Ο Αύγουστος τελειώνει. Ο Θησέας θα επιστρέψει στην Αθήνα αφήνοντας ανέπαφο το λαβύρινθο. Άλλωστε η Αριάδνη δεν του χάρισε το μίτο μα έβαλε καλά μεσ' τη ψυχή του τούτο το κατασκεύασμα. Προσωπική υπόθεση η Έξοδος. Αλλά ο Κρατήρας γεμάτος κρασί μεθάει ακόμα το Λέοντα. Ντενέμπολα, η ψυχή λαμπυρίζει στη δική της εντροπία. Τίποτα δε χάνεται. Ακόμα και ο κρυστάλλινος κόσμος μπορεί να γίνει βώλος στα χέρια ενός παιδιού. Αναζητά το μαγικό χρησμό κρατώντας τον στα χέρια του. Ο Εύριπος γυρίζει τα νερά του πέρα-δώθε. Καθάρια θάλασσα. Γιατί προσπαθείς να ηρεμίσεις την ψυχή σου; Η ιερή τρέλλα της αντάρας θα στεφανώσει τους νεκρούς χρήζοντάς τους αθάνατους στο βασίλειο της μνήμης. Καμιά φωτιά. Το Ω-μέγα του Ουρανού φεύγει με το χάραμα του φωτός παίρνοντας όλη τη φωτιά δώρο για την ψυχή του. Η Έξοδος υπόθεση προσωπική. Άλλωστε η παντολέτειρα φλόγα δίνει τη λύση σε κάθε φυγή. Φυγή ή ταξίδι, πεσ' το όπως θες, αλλά κάντο. Τα αποτυπώματα βημάτων σε μιά νωπή παραλία δε μένουν για πολύ. Ένα εφήμερο παιχνίδι στα χέρια διαμορφώνει έναν ολόκληρο κόσμο που ποτέ δε θα δούμε. Ω.. Εγώ φεύγω κάθε Αύγουστο. Σωτήρης Μπότας
23
Π οιητικός
Λ όγος
κάθε πρωτομαγιά διαβάζω μαγιακόφσκι πάντως πριν μπεί το Χ στο εναέριο κάπνισμα παρασκευή και δεκατρείς ώρα μηδέν ναυαγός στα γραφεία lost ’n’ found στο φιουμιτσίνο ή στο χίθροου ή στο χασάνι ματαίως έψαχνα για τη βαλίτσα μου με τα πουκάμισα και τα ξυριστικά κι άλλα χρειώδη για μια ευπρεπή διαμονή στην ποίηση των seventies στη βία βένετο ή στην πλατεία κάνιγγος ή και σ’ ένα παλιό ραφτάδικο στη γλάδστωνος με κασμηροφανέλα τρία δέλτα αγορασμένη ανάμεσα χρυσοσπηλιώτισσα και pier paolo pasolini
Νύχτα με βροχή Αυτό που θέλω τώρα είναι μια ωδή να μου διώξει τη θλίψη μια παλιά σονάτα και το φτερούγισμα ενός γλάρου . Αυτό που θέλω τώρα είναι ο σκουριασμένος ήχος ενός παλιού πιάνου δύο χέρια .7 Αυτό που θέλω τώρα είναι μια φωνή να μου πει σε καταλαβαίνω φίλε σε καταλαβαίνω τώρα πέθανε Νίκος Σφαμένος
ξεχασμένα κορμιά ξεχασμένα ημερολόγια ζητείται ευάλωτος ελληνιστής να μεταφράσει τη γκαρσονιέρα στην οδό αγάθωνος τη σκοπιά των φαντάρων που δεν έτυχαν εξόδου τον υφάλμυρο ερωτισμό τύπου μηχανουργείου τη μέριλιν κατά ματθαίον ή θωμά προσέχοντας όμως μην άκομψα μπερδέψει τους τεθνεώτες και τους τεθνεώτες με τον τυφλό ζητιάνο που εύχεται στον άλλεν γκίνσμπεργκ να σ’χωρεθούν τ’ αποθαμένα σας
Πλησιάζει η ώρα της αποφυλάκισής μου Να προλάβω να ολοκληρώσω τη στοίχιση πριν την ελευθερία αλλιώς, πώς να ξεστομίσω "έζησα" στους δεσμοφύλακες των σκέψεων καθώς θα αποχαιρετώ ισόβια νυχτερινά κρατούμενα δάκρυα
Βασίλης Πολύζος
Ελένη Γούναρη
Απελεύθερα δάκρυα
24
ο Γραμματικός μας Σπόνδυλος Όταν άφηναν κανέναν γραμματικό σπόνδυλο να αναπνεύσει μέσα στις δεξιόστροφες ωμοπλάτες των ροδακινιών και των μπαξέδων τότε φαίνεται πως όλοι οι πιθανοί συνδυασμοί των σαρκικών μας εκλάμψεων δίνονταν αυθόρμητα στους εθνικούς βοστρύχους που βαστούν τα μάτια μας σαν τους τελεολογικούς φιλοσοφισμούς των παρθένων ξυραφιών, σαν τις αδιάλειπτες οπτασίες των γυναικών που γλύφουν τις χούφτες μας.
Σκιές Κλεοπάτρας Η διαφορά ήταν μελαχρινή με σκιές Κλεοπάτρας και δέρμα σφίγγας … Λίγη σκόνη στα μάγουλα , από τα βλέφαρα εστίαζε αλλοδαπή βροχή λικνιζόταν σαν άθεη εντολή στα τοιχώματα της βίβλου Λιθοβολημένο λευκό φόρεμα άφησε η γύμνια πριν τις δώδεκα στην ψάθινη καρέκλα pour dépayser le miroir suivant (για να αποπροσανατολίσει τον επόμενο καθρέφτη )
Θανάσης Αθανάσιος
Δονούμαι στην επήρεια δίχως επίδραση Βάγγη Χατζησταμάτη
Μαχαίρια Ένας σωρός από σκουριασμένα μαχαίρια δυναστεύει τη θερμότατη νύχτα. Τσακισμένη πρύμνη το φεγγάρι αρμενίζει σε ταξίδι απροσδόκητο, γαλήνιο. Σκυμμένος ο Θεός, όλο λύπη ανασαίνει στο ολοσκότεινο περίβολο του βίου και είναι λυγισμένες, κυρτές οι μοναχικές ανθρωπότητες. Μακρυσμένη μες σε σύθαμπο καταφτάνει ωραία και νεκρή άλλη μια οδυνηρή απειλή και η ψυχή αλυκεί σαν τάχα να ζητά τούτη η νύχτα να σταλάξει για μια ανυπέρβλητη αιωνιότητα. Σπαρμένος ο ουρανός με αρχαία διαμαντικά και είναι οι πόθοι γαλάζια κλωστή καμωμένη από ανασασμούς κομμένους, σαν αναπάντεχους, μικρούς θανάτους. Ενός σπίρτου, μονάχα ενός σπίρτου προσμένω το διαβόητο σπινθήρα. Απόστολος Θηβαίος
25
Συμπαντικοί αυτόχειρες Έμαθες να πληγώνεις τις νύχτες και να πληγώνεσαι από αυτές με μάτια ορθάνοιχτα ανακυκλώνοντας εικόνες και σκέψεις ματώνοντας την ορθότητα του ταξιδιού στον χάρτη μιας ουτοπικής αναζήτησης. Ιστίο σου η κλωστή από την ανέμη που ξετύλιγε το δικό σου παραμύθι σε κόσμους ονειρικούς που και μένα ταξίδεψαν στην ανυπακοή μιας πυξίδας σε ναυαγισμένες θάλασσες στους παράλληλους μεσημβρινούς στη γεωγραφία της δράσης που όμως αδρανοποιείται στη μέση ενός φόβου ανείπωτου στην εξόρυξη μιας συναισθηματικής διαπλοκής με το Όριο με το Χάος, με το Δέος του αέναου στους δακτύλιους της Ανδρομέδας, του Σείριου σε κείνα τα σύμπαντα της γνωσιολογικής προσέγγισης της νομοτέλειας των ήρεμων στιγμών της απροσμέτρητης και απροσδόκητης γαλήνης που εμπεριέχεται σε σιωπηλές μεταφράσεις από αρχαίες γλώσσες
Ακαμψία Θα ‘ρθει μια νύχτα Που θ’ αναζητήσεις Μια ζεστή αγκαλιά Να σε προστατέψει Απ’ την παγωνιά Την ακινησία Του θανάτου την Ακαμψία Φίλους θα ρωτήσεις Και μ’ αδιαφορία Θα σου απαντήσουν Σαν Νουάρ ταινία Μα μην τους ακούσεις Θα ‘χουν πια αλλάξει κι όλα αυτά θα είναι Λόγια χωρίς αιτία
Οι ίδιοι αυτόχειρες στιγμών που θα λύτρωναν καταδικαστέοι στην χειρότερη των ποινών να ζούμε άλαλοι γεγονότα στο συμπαντικό γίγνεσθαι μιας κοσμικής λάμψης ...
Κι αν ανακαλύψεις Πως το πέρασμα του χρόνου Σου ‘χει αφήσει δυο ρυτίδες ανεξίτηλα σημάδια Κι αν τη θλίψη νιώσεις Κοίτα τη στα μάτια Ίσως και να γίνει Μια καινούρια αυγή
Σοφία Στρέζου
Σπύρος Σιμεγιάτος
26
Προχωρώ Αγνοώντας τα πρέπει και τα μη Προχωρώ... Προχωρώ σε μονοπάτια αμαρτίας,όπως τα ονομάζεις Δεν μ'ενδιαφέρουν πια τα λόγια Δεν καταλαβαίνω λέξεις που ορθώνονται τοίχοι στ’ όνειρά μου Προχωρώ... Προχωρώ μόνη στο Τώρα και στο Πάντα Λες πως θα γυρίσω Δεν ξέρω, απαντώ Άμα δεν αγγίξω τα αστέρια και τον ουρανό για να μάθω το μυστικό της ευτυχίας δεν γυρνώ Δεν έμαθα να ζω στην ξύλινη φωλιά που έφτιαξες με το μυαλό σου,μοναχά Δεν συμβιβάζομαι με κανέναν Με τίποτα Δεν αρκούμαι στο "Μου Φτάνει" ή στο "Μεχρι εδώ" Θέλω να πεθάνω και να αφήσω σώμα με σημάδια Θέλω να πεθάνω και η ψυχή να φύγει χαμογελώντας Ο πυροτεχνουργός Τότε θα πω Δεν μετάνιωσα, έζησα Σταγόνες χρόνου Προχωρώ... Στις ρωγμές τις ψυχής Κάψουλες διαφυγής στο αύριο Φανή Παπαγεωργίου Και μέσα τους Ο πυροτεχνουργός Ανάμεσα σε μνήμες νάρκες Σκουπίζει σκέψεις Απ' το μέτωπο Και από τα χείλη Την αμαρτία Κι ο πόνος κρότος εκκωφαντικός Σε μια κόλαση καλοσύνης Κομματιάζει Διψασμένες ερινύες Πάνω από χαίνιες πληγές. Άγγελος Τζιβελέκης
27
Ηλιοφάνεια Αγρύπνια μ’ ακίδα βαθιά στη ρωγμή χαράζει και τούτη τη μέρα σαν τον λαθραίο καπνό που βγαίνει αργά σε βλάσφημα χείλη Μία υπόκωφη οργή που λες τώρα θα βγει θα ξεχυθεί ορμητικός ποταμός πάνω σε στίχους που γυμνοί και αμέριμνοι στροβιλίζονται στ’ αχανές και προσμένουν το στερνό του χρόνου αγκάλιασμα Ανάδρομο είναι κι αυτό το ξημέρωμα ανασκαλεύει το άδειο μου βλέμμα ιχνογραφεί τη σιωπή μου και ταξιδεύει μαζί της Αιώνες κρατάει αυτή η αναζήτηση η ψηλάφηση της τεθλασμένης ανάσας σου τα στιλπνά εκείνα κι αθώα σκιρτήματα που αιωρούνται στο κύμα που μπερδεύονται μαζί μ’ ακαθόριστους ήχους και σμίγουν με δάκρυα Ταξιδευτές του αδιόρατου είμαστε, βαδίζουμε πλάι πάντα βαδίζαμε πλάι κι ας μη το ξέραμε με στίγματα άδηλα και κεντιές μυστικές κάτι ανθάκια μικρά αγνώστου προέλευσης ένα φιλί πολλά φιλιά μια αμυδρή ηλιοφάνεια στο γκρίζο στερέωμα Tάκης Τσαντήλας Ειδήσεων και Θηρίων Σε συμβουλεύω να φερθείς σαν πολίτης Να αλητέψεις σε δρόμους να διασυρθείς σε πρωτοπορείες να αναστήσεις τον ποδηλάτη που αιμόφυρτος τρέχει πίσω σου καβάλα σ’ ένα ουράνιο τόξο Σε συμβουλεύω να φυτρώσεις πάνω στη γη των ονείρων Που συμπλέκονται με κάκτους και θυρεά οράματα Και μη ρωτάς Αν υπάρχει λέξη Αν υπάρχει όνομα Βδελυγμία αρχαία, χαρά αγοραία Η ντροπή λουφάζει στο δρόμο, μου έχει κλείσει ραντεβού κι ένα μάτι, πάντα γυμνή πηγαίνω σε κυκλώπεια τείχη, μου λεν πόρνη μπορεί να είσαι. Λέω, ίσως. Το μάτι ωστόσο δε μάτωσε ποτές ντροπή, μόνε απελπισία. Και η συνάντηση, είναι κρυφή και δε μιλιέται. Φωνάζουν τα τείχη αέρινα λόγια. Δεμένος ο κύκλωπας στη σκιά μου περνά. Έξω κάνει κρύο. Περνά μια καρότσα στο δρόμο. Μαζεύει τα πάντα. Εγώ και πάλι περιμένω, ανάμεσα σε ειδήσεις και θηριοτροφεία. Ελένη Κονδύλη
28
Μάμα Άφρικα Ο λύκος ήρθε στην αμμουδιά της ερήμου ~ ξημερώματα μου ψιθύρισε…την Κυριακή το βράδυ Πίσω απ’ το βράχο θα φωτίσει ο ήλιος Άφρικα μάμα Με τις πούλιες Τις σκιερές ζωές Με τα πουλιά Θέλω ίσκιο πολύ μαμά μου Αφρική σύνορο αφόρητης ελευθερίας Άφρικα με τους μελαμψούς κλέφτες τα χνούδια Τις πιρουέτες και τον πεντοζάλη που μεθάει τ’ άστρα σου πέρα απ’ αυτά που μας παρέδωσε η έρημος πέρα από τα ριμικά στιγμιότυπα οι φοβεροί τρόποι μεταγραφής των αισθημάτων εκεί στέκομαι ~ στέκομαι σαν σκύλα και σαν χάρυβδη με λυσσασμένα χέρια που παραβιάζουν τα απόρρητα με μουσκεμένα πανιά στα δάχτυλα που πάνω τους γράφουν ιστορίες ξυστά στις πληγές μαχαιριές από φτερά αετού παρακάμπτω για την ώρα την υψικάμινο οι αρθρώσεις είναι το θέμα εκεί-μάμα- εκεί εναλλάσσονται τα ονόματα για όποιον δεν αναγνωρίζει μέσα του το μέλλον πώς έχω φυλάξει τους έρωτες μάμα σε ποια ομηρία τους κρατάω? μα είναι παράλογο να πιστεύω ακόμη πως είχες λύσεις άκαρπες και ανέλπιδες οι υποθέσεις αφύλακτες κι εγώ ανεφοδίαστη από άτεγκτες μεγαλοστομίες πάντα παρασυρμένη διαστρέφομαι και στα ισχνά και αδέξια έργα καταλήγω αυτό δείχνει και το γκρο πλαν με παράφορη επιμονή στα κοινόχρηστα στερεότυπα Μάμα μου Αφρική τι με θες Τι αφού είμαι ιδιότροπος ελιγμός Μιας ερειπιώδους δισυποστασίας Τι με θες έντρομο Δαίδαλο~ ευπροσήγορη πομφόλυγα Κράτησε τη δήλωση της 28ης ενέχυρο Ως εντολή μελλοντικής ανυπαρξίας Έτσι ήρθε κι απόψε ο λύκος ~ με μερικά μακρόστενα ψέματα Μου θύμισε ότι έχω και αμεταχείριστες ήττες Και να μην τις ξεχνάω λέει μανούλα μου γιατί τα ψεύτικα πυκνώνονται εκεί Που χάσκει η αλήθεια Εδώ είναι ο γκρεμός με ύφος λαίμαργο με θέλει Κι εγώ αφού τον παραδώσω φρενάρω ενώ Έχω υποσχεθεί τέρμα το γκάζι. Σώσε με Μάμα Χαριτίνη Ξύδη
29
ποίηση
π ρ ο τ ά σ ε ι ς
Μυθιστόρημα
ποίηση
β 12 συγγραφέων “συλλογική εργασία” Εμπειρία Εκδοτική
Ελένη Νανοπούλου “Ολόγραμμα” εκδόσεις Δρόμων
Γιάννης Καλπούζος “Ιμαρέτ” εκδόσεις Μεταίχμιο
Κατερίνα Παπά “Ταξίδια Ψυχής” εκδόσεις ΕΝΤΟΣ
Μυθιστόρημα
Μυθιστόρημα
Μυθιστόρημα
Στ. Σταυρόπουλος 2 μέρη σιωπή, 1 μέρος λέξεις εκδόσεις Μεταίχμιο
Θανάσης Αθανασιος “Υαλοκαμβάς” εκδόσεις Ενδυμίων
ποίηση
Μυθιστόρημα
ποίηση
Ελένη Κονδύλη “Ειδήσεων & Θηρίων” εκδόσεις Ενδυμίων
Πάνος Σταθόγιαννης “Ιδανικός καιρός” εκδόσεις Κέδρος
30
ΝΤΕΝΙ ΓΚΕΤΖ “το θεώρημα του παπαγάλου” εκδόσεις Κέδρος
Αγαπητά μέλη της εκδοτικής ομάδας, Νομίζω πως οι καιροί πλέον ωρίμασαν. Χαλεπές μέρες, γεμάτες πόνο και ιδρώτα, μου γεννήθηκε, όχι άδικα, η ανάγκη να γράψω ποίηση. Άλλωστε όπως έχω διαπιστώσει, η «Σοδειά» δημοσιεύει ποιήματα και ήρθε η ώρα επιτέλους να φιλοξενήσει ένα πραγματικά σπουδαίο ποιητή. Τέρμα πια! Το Ζιζάνιο δε θα είναι ο περίγελος της τελευταίας σελίδας, αλλά εκείνο το ασθενικό φωτάκι των κλειδιών του αυτοκινήτου που μας βοηθά να βρίσκουμε την κλειδαριά μέσα στο σκοτάδι (ρε τι ταλέντο είμαι, τι λυρισμός είναι αυτός). Ας αρχίσω…
Τ’ άκουσες Έλληνα αδερφέ, τα θλιβερά μαντάτα; Ο Γιώργος κι αν ξορίστηκε στης ξενιτιάς τη στράτα, το χρέος και το έλλειμμα παρέμειναν στα ύψη και δεν πιστεύω ν’ απορείς «ποιος πάλι θε να σκύψει».
Τελικά είμαι το άτιμο αιτία τρωικού πολέμου. Ήθελα να ‘ξερα πώς τη σκέφτηκα τέτοια εισαγωγή. Πρωτότυπη, μοναδική, λιτή. Αχ! Καλά μέχρι εδώ, όμως η ποίηση πρέπει να ξεχειλίζει από έρωτα και πάθος… Αν διακοπές φαντάζεσαι με το έτερον σου ήμισυ, κάτω από φοίνικα πυκνό σα να σαι σε διαφήμιση κι αν είσαι λίγο βιαστικός και δεν κοιτάς την ώρα, άσε τα όνειρα αδερφέ, σου κόψανε τα δώρα. Λίγο ψωμί, λίγο τυρί, άντε καμιά αντσούγια, η μόνη σου διασκέδαση, τώρα θα είναι η Τζούλια. Α, ρε Ζιζάνιο πόσο σε θαυμάζω. Έχεις κάτι από «καταραμένους», αλλά λίγο παραπάνω. Ας πούμε είσαι τρισκατάρατο! Τώρα όμως που το σκέφτομαι η ποίηση πρέπει να έχει μέσα της αντισυμβατικότητα, ρήξεις, κοινωνικό μήνυμα… Ζητούν του έθνους οι φρουροί, σκληρές προϋποθέσεις. Αν θες να γίνεις Έλληνας να γράφεις και εκθέσεις, να ξέρεις Όμηρο φαρσί, αρχαία γραμματεία, όπως ο μπάτσος στη Βουλή, γνώριζε ιστορία. Πλέον δεν έχω να πω τίποτα, ανατριχιάζω και μόνο στην όψη των στίχων μου. Παρακαλώ την εκδοτική ομάδα να με συμπεριλάβει στον «Ποιητικό Λόγο» και στην τελευταία σελίδα ας βάλει κανέναν άλλον τυχάρπαστο! Δεν σας ευχαριστώ, εσείς πρέπει να με ευχαριστείτε.
Ο
Ζιzάνι
31
απάντηση Εκδοτικής Ομάδας: Παρακαλείται ο συντάκτης Ζιζάνιο, την επόμενη φορά που θα επισκεφθεί το κτήριο της Σοδειάς, να αφήσει στην εξώπορτα το καλάμι του γιατί είναι επικίνδυνο να ανεβαίνει με καλάμι, 31 σκαλιά.
31
διανέμεται χωρίς αντίτιμο
βιβλιοπωλεία ΑΘΗΝΑ Επίκαιρα Αγ. Ιωάννου 41, Αγ. Παρασκευή IΑΝΟS Σταδίου 24, Αθήνα Κλεψύδρα Πασσώβ & Ταϋγέτου, Γκράβα Λεμόνι Ηρακλειδών 22, Θησείο Λέξικον Θεσσαλίας 77, Πετρούπολη Πολιτεία Ασκληπιού 1-3 & Ακαδημίας Πρωτοπορία Γραβιάς 3-5, Πλ. Κάνιγγος. Βιβλιοχαρτοπωλείον Αγ. Δημητρίου 49, Μπραχάμι ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Βιβλιοβάρδια Ναυαρίνο ΙΑΝΟS Αριστοτέλους 7 ΙΑΝΟS 25ης Μαρτίου 45 Μπαρμπουνάκης Αριστοτέλους 4 Σαιξπηρικόν Εθν. Αμύνης 14 ΠΕΙΡΑΙΑΣ Τσαμαντάκης Καραολή & Δημητρίου 43
Σχολές Ιλιάς Φιλολογικό Φροντιστήριο Απόλλωνος 12, Τρίκαλα
ΑΡΓΟΣ Αναγέννηση Ινάχου 127-129 ΒΟΛΟΣ Subway (bookstore) ΚΕΦΑΛΟΝΙΑ Happy House Ληξούρι. Σταματελάτου Χρ. Λιθόστρωτο 1, Αργοστόλι ΚΡΗΤΗ Σχήμα Α. Παπανδρέου 38, Χανιά Φωτόδεντρο Κοραή 21, Ηράκλειο Κλαψινάκης Πανεπιστημιούπολη Ρεθύμνου Πολυχώρος “Περίπου” 28ης Οκτωβρίου 25, Αγ.Νικόλαος ΛΑΜΙΑ Οιωνός Κολοκοτρώνη 11 Κεντρί Θεμιστοκλέους 10 ΛΑΡΙΣΑ 9 Ρίχτερ Άνθιμου Γαζή 37α Παιδεία Κανάρη 11
ΜΥΤΙΛΗΝΗ Παπασωτηρίου Ερμού 211 Χατζηδανιήλ Ερμού 19 Ειρμός Καβέτσου 24. ΠΑΡΟΣ Αναγέννηση Πλ. Εκατονταπυλιανής ΠΑΤΡΑ Πρωτοπορία Γεροκωστοπούλου 31-33 Πολύεδρο Κανακάρη 147 Παπασωτηρίου Πατρέως 30 ΣΕΡΡΕΣ Φωτίου Μεραρχίας 41 Σχολαρχείον Παναγή Τσαλδάρη 20 ΣΠΕΤΣΕΣ Κέντρο Τύπου Ντάπια ΤΡΙΚΑΛΑ Λαμπρίδης Ερμού 19
Καφέ Χάρτες Ζωοδόχου Πηγής & Βαλτετσίου Εξάρχεια - Αθήνα
un Mundo Υψηλάντου 176 Πασαλιμάνι - Πειραιάς
Music is Life... Music is Passion... Music is.. ACTION! www.Radio-Act ion.gr
Έν-Tεχνο διαδικτυακ ό ραδιόφωνο