Boek 366

Spiegeloog Tijdschrift voor de Afdeling Psychologie

Intimiteit Februari 2015 - Jaargang 42 - Nummer 366

Colofon: 42e Jaargang Nr. 366, Februari 2015 ISSN 0166-1930 Spiegeloog is een blad voor de afdeling psychologie, Universiteit van Amsterdam

Diamantbeurs Kamer 5.02 Afdeling Psychologie Weesperplein 4 1018 XA Amsterdam t: 020 - 525 67 58 e: spiegeloog-fmg@uva.nl w: spiegeloog.tumblr.com

Hoofd-/Eindredactie Bart Lichtenveldt & Emma Laura Schouten.

Boek als Bedpartner

N

iet vulgair, op het randje, uitdagend, en zoek vooral de grens op. Dat is wat we als ideeĂŤn meegaven aan Ilse voor de cover van deze Spiegeloog. Dit was voor haar genoeg informatie om een foto te maken die zowel classy als sexy is. Hadden we allemaal maar iemand aan onze zijde die over deze combinatie van eigenschappen beschikt; het klinkt als de ideale partner.

Mensen met borderline of narcisme worden meestal niet bepaald als de ideale partners gezien, maar Laury vertelt je in dit nummer wat voor mooie kanten deze mensen te bieden hebben. Daarnaast zocht Bart uit wat het antwoord is op de vraag die zo vaak wordt gesteld: kunnen mannen en vrouwen platonische vriendschappen hebben? Simone schreef over maagdelijkheid, ofwel het seksuele debuut. Voor Alexandra en Maxime is dit nummer hun Spiegeloog-debuut; in haar artikel vertelt Alexandra je de regels van aantrekkelijkheid terwijl Maxime zich heeft gewaagd aan pikante weetjes. Ook deed Maxime samen met Marceline De Wandelgang, die deze keer is afgenomen bij oude mensen.

Hen werd gevraagd wat we ons allemaal wel eens afvragen: in hoeverre speelt seks nog een rol in hun leven? Jihane gaat in op al dan niet afwijkend seksueel gedrag en Anna keek voor dit nummer een film over een getrouwd homostel. Manouk had een bijzonder gesprek met Gijs over wat het voor seks en intimiteit betekent om in een rolstoel te zitten. Willemijn sluit het nummer af met haar Bacchus over knuffelen.

Kortom: je hoeft je met dit nummer, dat het dikste van deze jaargang tot nu toe is, niet te vervelen. Het moge duidelijk zijn dat dit thema bij de redactie iets losmaakte. Wie weet maakt deze Spiegeloog ook bij jou veel los; vergeet in dat geval vooral niet dit nummer te delen met je (droom)partner. En als je die niet hebt: ga eens met een goed boek naar bed. Of in ieder geval met iemand die er een gelezen heeft.

Bart en Emma Laura

Redactie Simone Belt, Jihane Chaara, Anna Deems, Gea-marit Dekker, Marceline van Eeden, Manouk van Egmond, Alexandra van Harten, Maxime Muller, Laury Peters, MariĂŤtte Scholten, Willemijn Waterbolk.

Aan dit nummer werkten mee Denny Borsboom, Jos Bosch, Agneta Fischer, Mark Spiering.

Cover Ilse Noordhof (Fotografie), Jessie Pietens (Visagie), Kirsten Wening (Model).

Fotografie Marceline van Eeden, Maxime Muller, Emma Laura Schouten.

Illustraties Jelle Havermans (www.headlinegraphicdesign.nl), Jonas Raps, Thomas van Sonsbeek (Chaotic Basterds).

Opmaak en vormgeving Bart Lichtenveldt & Emma Laura Schouten.

Drukkerij Drukkerij de Raddraaier Van Ostadestraat 233 b 1073 TN Amsterdam 020 - 673 05 78 Reacties, commentaren en ingezonden brieven zijn van harte welkom. Voor lange artikelen die ter publicatie worden aangeboden, is het verstandig eerst contact op te nemen met de redactie. De redactie behoudt zich het recht voor bijdragen in te korten of te wijzigen. Spiegeloog verschijnt zeven keer per jaar. Niets uit deze uitgave mag vermenigvuldigd worden zonder schriftelijke toestemming van de redactie.

Inhoud

16

8 Interview

Intimiteit met een dwarslaesie

4

De Redactie

5

Seksueel Afwijkend Gedrag

7

De Rondvraag

Wie zijn wij?

Hedendaagse taboes

Bosch aan Fischer

Obscura 11 Camera Love Is Strange

30

Wat is Aantrekkelijk?

De Wandelgang

Do’s & don’ts

‘Wat is intimiteit voor u?’

je dat...?

15 Wist 6 Weetjes over intimiteit

Kamers 24 Op Mark Spiering

Internet 19 @Verder dan het blad

25 Mededelingen Activiteiten voor studenten

Ombudsstudent 20 De Even voorstellen...

26 VSPA Agenda van februari

en Liefdesrelaties 21 HaatIntimiteit bij mensen met

27 Man-vrouwvriendschappen Kan dat eigenlijk wel?

borderline en narcisme

Toren 12 Ivoren Sociale verbanden

Rasa Bacchus 23 Tabula 32 De Kracht van Kwetsbaarheid Warm Hugs

Debuut 13 Seksueel Hoe was jouw eerste keer...?

Like ons op Facebook

Lees ons op tumblr

Universiteit van Amsterdam

De Redactie Simone Belt 21 jaar Bachelor, Klinische Psychologie

Spiegeloog

4

Anna Deems 26 jaar MSc, Medische Psychologie

Marceline van Eeden 21 jaar Bachelor, Klinische Ontwikkelingspsychologie

Februari 2015

Alexandra van Harten 20 jaar Bachelor, Propedeuse

Jihane Chaara 23 jaar Master, Klinische Neuropsychologie

Gea-marit Dekker 22 jaar Bachelor, Klinische Psychologie

Manouk van Egmond 23 jaar BSc, Psychologische Methodenleer

Bart Lichtenveldt 21 jaar Bachelor, Klinische Neuropsychologie

Maxime Muller 22 jaar Bachelor, Klinische Ontwikkelingspsychologie

Laury Peters 24 jaar Master, Training & Development

Emma Laura Schouten 20 jaar Bachelor, Klinische Neuropsychologie

MariĂŤtte Scholten 25 jaar Master, Klinische Neuropsychologie

Willemijn Waterbolk 23 jaar Master, Sociale Psychologie

Jouw naam hier?

Hou je van schrijven? Mail naar spiegeloog-fmg@uva.nl en word redactielid!

Seksueel Afwijkend Gedrag Seks is een bijzonder onderwerp – aan de ene kant wordt het constant onder onze neuzen geschoven via elk mediakanaal, aan de andere kant wordt seks gezien als een privézaak. Wat zijn de minder belichte kanten van het seksuele scala?

schande gemaakt en wordt betaalde seks verafschuwd. Dit m het te kunnen hebben over de duistere hoekjes gevoel zit dieper dan je zou denken. Zelfs als je accepteert van seksualiteit, moet er eerst een distinctie gemaakt dat prostitutie een gangworden tussen wat als bare manier is om geld seksueel normaal, en wat te verdienen, moet je je als seksueel afwijkend - Prostitutie veroordelen zit dieper afvragen of je het een wordt gezien. Gayle goed idee zou vinden als Rubin heeft in 1984 een dan je denkt jouw dochter die indusroos gemaakt waarin ze trie in zou gaan. Dit precies dit verschil tracht kleine gedachte-expeweer te geven. Ze noemt riment toont aan dat wat ons aangeleerd wordt over seks, dit the charmed circle. Deze cirkel bestaat uit een binnenband moeilijk los te laten is. en een buitenband. In de binnenband staan de manieren om

Ook pornografie staat in het lijstje van onbehoorseks op (door de maatschappij gezien als) normale wijze uit lijke seks. Pornografie is al tijden een controversieel onderte voeren. Hierin staan dingen zoals: heteroseksueel, in een werp, omdat de meningen erover uiteenlopend zijn. Aan de relatie, met z’n tweeën, en monogaam. In de buitenband ene kant wordt het geaccepteerd dat men, vooral tegenwoorstaan dingen die als afwijkend worden gezien, zoals: betaald, dig met de huidige technologische ontwikkelingen, veel porcasual, pornografie en tussen verschillende generaties (Rubin, nografie consumeert, terwijl geleerden al jaren vraagtekens 1984). Hoewel deze roos in 1984 is gemaakt, houdt hij groplaatsen bij in hoeverre deze consumptie gezond is. In een tendeels nog stand. Een aantal in de roos genoemde seksueel studie uit 1991 door Becker en Stein, is onderzocht of het afwijkende gedragingen die nu nog relevant zijn, zullen hierconsumeren van pornografie een effect heeft op seksueel onder verder worden belicht. afwijkend gedrag in jongemannen. Met seksueel afwijkend

In de roos wordt er een distinctie gemaakt tussen gedrag wordt, in dit geval, gedoeld op het (trachten) seks gratis en betaald. Hier gaat het over prostitutie. Er zal altijd te hebben met iemand tegen diens wil. Hoewel deze studie een plek zijn op de markt voor prostitutie. De vraag is hoe alleen uitging van verklaringen die zedendelinquenten zelf wij als maatschappij hiermee omgaan. Prostitutie is immers gaven, kwamen de onderzoekers tot de conclusie dat er geen illegaal in een groot deel van de wereld. Waar regulatie zeker causaal verband bestaat tussen het consumeren van poreen vereiste is om te voorkomen dat niemand in die industrie nografie en het begaan van zedendelicten (Becker & Stein, werkt tegen haar of zijn wil, helpt het weinig om prostitutie 1991). Ook uit een andere studie, gedaan door Seto, Maric in zijn geheel te verbieden – het gebeurt toch wel. Wat welen Barbaree in 2001, kwam de conclusie dat er geen causaal licht interessanter is dan de vraag of prostitutie al dan niet verband is tussen het bekijken van pornografisch materiaal legaal zou moeten zijn, is de houding tegenover prostitutie. en seksuele agressie. Waar zij echter wel achterkwamen, is Het is niet voor niets dat ‘hoer’ een denigrerend woord is. dat zowel mannen als vrouwen minder tevreden zijn met Prostituees worden over het algemeen gezien als het uitschot hun seksuele partners (op gebied van uiterlijk, affectie en van de samenleving. Ze doen echter simpelweg hun werk; zij seksuele prestaties) als zij veel pornografie consumeren. gebruiken hun lichaam om geld te verdienen, op dezelfde Bovendien zorgde het consumeren van veel pornografisch manier als een accountant haar of zijn wiskundeknobbel materiaal ervoor dat men seks zonder emotionele verplichgebruikt om geld te verdienen. Toch worden prostituees te

5 Februari 2015

O

Spiegeloog

Tekst: Jihane Chaara

Spiegeloog

6

ting belangrijker vond, en dat deze mensen zichzelf minder adequaat achtten op seksueel vlak (Seto, Maric en Barbaree, 2001).

Als we seksuele uitingen zien als een continuüm, waar aan de ene kant seksueel geaccepteerde handelingen staan en aan de andere kant seksueel ongeaccepteerde handelingen, staat pedofilie waarschijnlijk aan de extreme kant van ongeaccepteerd gedrag. Het grote probleem met pedofilie is dat een kind onmógelijk toestemming kan geven voor seksuele handelingen. De leeftijd waarop iemand wettelijk toestemming mag geven voor seks is in Nederland zestien (mits er geen goederen of geld voor worden geruild en als het kind van zestien of zeventien ook geen ondergeschikte is op welke manier dan ook). Dit betekent dat elk persoon onder de zestien geen toestemming kàn geven, al zou hij of zij het willen. Dit maakt elke handeling op de pedofiele driften illegaal. Bovendien zijn we het er als maatschappij massaal over eens dat het, behalve illegaal, ook immoreel is. Pedofilie staat in de DSM-IV als een stoornis. De criteria zijn zodanig geformuleerd dat een daadwerkelijke handeling op de pedofiele driften niet nodig is om de diagnose te krijgen– slechts fantasieën of neigingen hebben is voldoende. Daarbovenop moeten de fantasieën en gedachten ook zorgen voor klinisch significant lijden en beperkingen veroorzaken op het gebied van sociaal- of beroepsmatig functioneren (O’Donohue, Regev en Hagstrom, 2000).

Uiteindelijk komt het erop neer dat zo lang het veilig en geheel vrijwillig is, seks geaccepteerd zou moeten worden. Ja, we leven nog in een maatschappij waar er veelal

gedacht wordt zoals in de roos van Rubin, maar zulke ideeën zijn eigenlijk achterhaald. Er zou slechts een lijn moeten bestaan tussen enerzijds vrijwillig, veilig en comfortabel voor alle partijen, en anderzijds alles wat dat niet is. <<

Bronnen

- Becker, J., & Stein, R. M. (1991). Is sexual erotica associated with sexual deviance in adolescent males?. International Journal of Law and Psychiatry,14(1), 85-95.

- O'Donohue, W., Regev, L. G., & Hagstrom, A. (2000). Problems with the DSM-IV diagnosis of pedophilia. Sexual Abuse: A Journal of Research and Treatment, 12(2), 95-105.

- Rubin, G. S. (1984). Thinking Sex: Notes for a Radical Theory of the Politics of Sexuality.

- Seto, M. C., Maric, A., & Barbaree, H. E. (2001). The role of pornography in the etiology of sexual aggression. Aggression and violent behavior, 6(1), 35-53.

Illustratie: Jonas Raps

Februari 2015

De R ndvraag Wetenschappelijk medewerkers stellen elkaar vragen

Roald Dahl heeft een mooi verhaal: een stadsbestuur had een standbeeld laten plaatsen dat al het nobele in de mensheid symboliseerde, getiteld The Scientist. Om dit te complementeren moest er eigenlijk ook een object komen dat al het slechte in de mens zou verbeelden. Nadat een commissie van wijzen was geconsulteerd werd dit object onthuld: The Other Scientist. Aan dat verhaal moet ik wel eens denken als ik het debat over questionable research practices beluister. Ik merk dat het soms neigt naar anderen de maat nemen en pedanterie, en vrees dat een ondertoon van wantrouwen collegiaal debat ondermijnt. Of erger: ik ken een geval waarbij een medewerker, die een bijzonder productief jaar achter de rug had, van een leidinggevende geen compliment maar juist een scherp achterdochtige reactie kreeg. De nieuwe hoogleraar wetenschappelijke integriteit, Lex Bouter, wijst hier ook op.

Als sociaal psycholoog en als directeur onderzoek, denk jij dat zulke neveneffecten van dit belangrijke debat moeten en kunnen worden bijgestuurd?

Jos

Het antwoord van Agneta Fischer (Sociale Psychologie) Lange tijd hebben wetenschappers met de langste publicatielijsten de boventoon gevoerd. De maat werd gemeten aan de hand van tellingen: makkelijk, want lekker kwantificeerbaar.

De NWO (Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek), de KNAW (Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen), maar ook de universiteiten hebben bevorderingen of subsidietoekenningen afhankelijk gemaakt van de lengte van de publicatielijst. Je zal de publicaties van een kandidaat maar eens moeten lezen! Maar het tij is aan het keren, langzaam maar zeker. Dat betekent niet dat de kandidaten met de kortste publicatielijst binnen tien jaar de dienst uit zullen maken in de wetenschappelijke pikorde (hoewel dat een interessant experiment zou zijn). Het betekent dat onze automatische jubeldrang bij een lange publicatielijst onderdrukt mag worden en dat we even kritisch mogen kijken naar bijvoorbeeld de inhoud van de publicatie, in welke tijdschriften, en met welke lengte. Let wel: een kritische blik is niet

Als onderzoeksdirecteur, maar ook als tijdschriftredacteur, onderzoeker en sociaal psycholoog vind ik alle veranderingen die gaande zijn en moeten leiden tot een betere wetenschappelijke praktijk een zeer prettige uitdaging. Ik denk niet dat het mĂŠĂŠr slechtheid in ons naar boven brengt dan voorheen het geval was. Alhoewel er vast individuele verschillen in slechtheid zijn, worden negatieve emoties opgeroepen op basis van onze inschatting van de situatie. Mensen die afgunstig of wantrouwig zijn voelen weinig controle, zien veel onrecht en hebben het idee dat hen tekort wordt gedaan. Zij zouden het liefst degene op wie ze afgunstig zijn ten val willen brengen. Het is goed om ons te realiseren dat dit inderdaad een mogelijke reactie is. Maar meer transparantie en openlijke discussie zouden die achterdocht juist weg moeten nemen. Soms zijn data misschien te mooi om waar te zijn, maar soms ook niet en dat is geen theoretische vraag.

Het feit dat er af en toe een conflict nodig is, dat er zo nu en dan vervelende vragen gesteld worden, of dat er soms verkeerde oordelen worden geveld, zijn stuk voor stuk geen redenen om het dan maar te laten zoals het is. Daarom probeer ik al deze processen tot verandering aan te moedigen en waar mogelijk af te dwingen. Onze collegiale relaties kunnen er alleen maar bij winnen.

Agneta Fischer (Sociale Psychologie) geeft De Rondvraag door aan Astrid Homan (Arbeids- en Organisatiepsychologie) Beste Astrid, Jij doet onderzoek naar diversiteit in werkteams en organisaties. Nu werken wij hier op de afdeling Psychologie aan de UvA in een weinig diverse organisatie lijkt me, als het gaat om etniciteit althans, en in de hogere rangen om sekse.

Ik heb twee vragen: Denk je dat meer diversiteit ook aan de universiteit tot betere resultaten (in onderwijs of onderzoek) zal leiden? En zijn er daarnaast bepaalde conclusies die je uit je onderzoek trekt die wij ook in onze eigen organisatie zouden kunnen toepassen?

Agneta

Spiegeloog

Beste Agneta,

hetzelfde als een achterdochtige houding.

7 Februari 2015

De vraag van Jos Bosch (Klinische Psychologie)

In Gesprek met Gijs Intimiteit met een dwarslaesie Tekst: Manouk van Egmond

Gijs dook vier jaar geleden op een rots en zit sindsdien in een rolstoel. Hij is vanaf zijn borst verlamd. Hij is in staat om zijn armen te gebuiken en kan zijn hoofd bewegen, maar zijn vingers zijn de fijne motoriek verloren en hij voelt vanaf onder zijn tepels geen aanrakingen meer. Gijs woont in een volledig geautomatiseerd huis dat is betaald door de stichting Gijs Weer Zelfstandig. Hij opent deuren met drukknoppen die je ook wel in spelprogramma’s ziet en bedient de ramen, gordijnen en de keukenapparatuur met zijn iPad. Diezelfde iPad fungeert als schrift voor zijn natuurkundestudie. Mijn vriend Joeri is zijn huisgenoot en doet onder andere zijn was, kookt en brengt hem naar rolstoelrugby. Zijn clubgenoten hebben zich verenigd in een zogenoemde

Spiegeloog

8

carebear-groep; elke dag komt er een andere vriend langs om hem in zijn bed te leggen. Wat jullie misschien al vermoeden is waar: Gijs is een gelukkig mens. Maar Gijs klaagt ook graag en zijn voornaamste klacht is dat hij niet aan de vrouw komt.

J

Februari 2015

Je wil met meisjes zoenen?

Ja, dat wil ik wel. Maar ik vind het ook belangrijk om een leuke tijd samen te hebben. Natuurlijk is zoenen fijn. Als dat gebeurt is dat een leuke bijkomstigheid. Alleen vind ik het leuker om een moment te hebben waarop je weet dat het klikt. Het probleem is dat ik niet veel van dit soort momenIs dat altijd al zo geweest? Ik heb de indruk dat je vroeten heb. Als ik op een feestje ben, gaat het altijd hetzelfde. ger wel makkelijk meisjes versierde.

Ze vragen: ‘Oh, wat is er gebeurd?’ En we belanden daarNee, hoor. Vroeger deed ik maar wat en nu doe ik nog steeds door in een gesprek over het feit dat ik in een rolstoel zit. Ik maar wat. Misschien vind ik het nu lastiger om op een feestje vind het geen probleem om erover te praten, maar het gaat op een chick af te rollen. Maar ik heb voor mijn ongeluk een daardoor telkens over hetzelfde onderwerp. Eigenlijk gaat het meer over mijn handicap dan over mij. lange tijd een vriendin gehad. Dus dat maakt het wel lastiger

Het is ook kut dat je gelijk iets van mensen nodig om te vergelijken. hebt als je iets met ze wilt doen. Er zijn altijd dingen die even moeten gebeuren. Ik moet een drempel over of mijn Hoe lang waren jullie samen? catheterzak zit vol. En als mijn catheterzak vol zit, móét ik We waren ongeveer vier jaar samen. Het ging een paar maanden voor mijn ongeluk vragen of ze dat willen uit. Na mijn ongeluk legen. In die zin is het zijn we weer met elkaar niet vrijblijvend voor een - Het helpt om een meisje op in contact gekomen. Ze persoon om tijd met mij was toen niet mijn vriendoor te brengen. Stel, ik schoot te vragen din maar we hadden wel ga met een meisje naar een paar keer gezoend. een feestje en ze peert Achteraf vraag ik me af hem ineens. Dan ben of ze dit deed omdat ze dacht dat ik het nodig had of omdat ik het zakje. Mensen moeten er rekening mee houden dat ze het zelf wilde. Dat weet ik niet. dat niet kan, anders heb ik stress en geen leuke avond. Niet iedereen begrijpt dat altijd.

Ben je nu op zoek naar een nieuwe liefde?

Nee, ik ben niet per se op zoek. Het heeft me lang gekost om Mensen die jou niet kennen weten natuurlijk niet wat me erbij neer te leggen dat ik niet opnieuw een relatie met het inhoudt om in een rolstoel te zitten. mijn ex zou krijgen. Nu wil ik vooral leuke momenten met Ja, mensen die in een rolstoel zitten kunnen van alles andere meisjes hebben. hebben. a! Maar klaag ik daar zoveel over? Dat wist ik niet. Ik vind het inderdaad moeilijk om bij een vrouw op de juiste knopjes te drukken. Het is lastig om in te schatten wat je moet doen om iemand te versieren. Als het lukt dan gebeurt het meestal vanzelf.

Merk je ook een verschil tussen hoe jongens of meisjes je benaderen?

Ik heb het idee dat het bij meisjes nog meer beladen is. Zij denken misschien sneller dat ze een gevoelige snaar raken met wat ze zeggen.

Hoe kan je dit oplossen?

Ik heb het al een tijd niet meer gevraagd, maar het helpt wel om een meisje op je schoot te vragen. Het is lastig om spanning te creëren als jij zit en het meisje staat. Zij is dan relatief ver weg en moet bij een gesprek bukken. Ik vind het ook lastig dat ik mijn handen dan niet kan gebruiken. Ik kan bijvoorbeeld niet haar hand vastpakken. Ik kan er wel aan zitten, maar ik kan er niet in knijpen. En dan denkt dat meisje misschien: ‘Wat ben jij nou aan het doen?’ Maar als

Nu ben ik toch nieuwsgierig. Stel dat jij het op een avond erg gezellig hebt met een meisje, en zij laat weten dat ze seks wil. Kan jij dat?

Dat weet ik ook niet. Ik heb geen idee hoe ik seks ga aanpakken. Ik heb sinds mijn dwarslaesie geen seks meer gehad dus ik weet echt niet hoe dat zal gaan. In principe moet het kunnen. Ik kan namelijk door wrijving een erectie krijgen.

Alleen door wrijving of ook door je gedachten, je fantasieën?

Nee, hij wordt alleen door aanraking stijf. Met alleen fantasieën lukt dat niet. Maar goed, ik voel dat dus niet. Ik weet daarom ook niet hoe leuk ik seks ga vinden. Dat is wel lastig omdat ik wel seksueel ben ingesteld en de afgelopen jaren seks heb gemist. Daarom ben ik er aan de ene kant wel gefrustreerd over. Aan de andere kant: ik voel het niet, en daarom vind ik misschien belangrijker om een leuk moment te hebben met iemand. Alhoewel, er was één keer een gekke dronken chick die ineens op mijn schoot kwam zitten en me begon te zoenen. Dat was wel vrij seksueel.

Ja? Dat komt natuurlijk ook doordat ik op weinig plekken gevoel heb en op die plekken daarom gevoeliger ben geworden dan eerst. Als je daar aanzit is dat voor mij wel heftig.

Geldt dat ook voor je oren, zoals bij die man van Intouchables? (Een Franse film waarin de verlamde hoofd-

Spiegeloog

Waar merk je dat aan?

Soms krijg ik van die blikken: wat is er met hem aan de hand?

Ik heb ook het idee dat sommige mensen zich afvragen of ik geestelijk wel in orde ben. En op feestjes moet ik altijd wel van een gast horen: ‘Wat mooi dat je er bent.’ Alsof dat zo abnormaal is.

ik een meisje op schoot vraag heb ik gelijk een spannend soort contact.

9 Februari 2015

Dan is het niet gek dat meisjes in het begin vragen wat er met je aan de hand is.

Dat vind ik ook niet gek. Maar als het geen andere wending neemt, blijf je bij die dwarslaesie en dan is er geen leuk gesprek.

Mensen kijken ook anders naar je. Niet alleen meisjes, maar iedereen. Het kost tijd voor mensen om aan je te wennen en om in te zien dat je best wel normaal bent.

persoon opgewonden wordt als vrouwen aan zijn oren zitten.)

Ja, dat klopt wel. Mijn oren zijn heel gevoelig. Dus toen dat meisje aan mijn oren begon te likken vond ik dat wel nice.

Spiegeloog

10

Omdat dat natuurlijk om die ontlading draait.

Ja. Alhoewel, ik kijk het ook om seksuele frustratie te temperen, maar dat lukt niet daarmee.

Februari 2015

Het klinkt in mijn oren tegenstrijdig: niet op zoek zijn naar een vriendin of naar seks, maar wel seksuele frusVoel je dat in je lichaam? Of in je hoofd? traties hebben.

Je voelt opwinding. Ik heb een volledige dwarslaesie dus ik Ik was fysiek ingesteld en ben dat nu nog steeds. Ik weet alleen voel echt helemaal niks meer aan de onderkant van mijn dat seks niet het enige is lichaam, maar ik heb dat belangrijk is. Zoals ik niet het gevoel dat mijn zei is het gevoelsmatige lichaam ophoudt. Ik - Sommige plekken op mijn lichaam zijn gedeelte ook belangkrijg nog steeds prikkels rijk. Ik vind zoenen en door. Het gevoel van gevoeliger dan eerst vrijen nog wel fijn, en dat opgewonden zijn is dan wil ik nog graag. Helaas ook hetzelfde gebleven. gebeurt dat nu wel nét te Ik denk alleen dat seks weinig en daar heb ik wel mijn frustraties over. anders zal zijn omdat dat voor een groot gedeelte om de ontlading gaat, en dat kan ik niet voelen.

Hoe zou je van die seksuele frustratie af kunnen

Gelukkig is seks niet alles. Ik heb ook weleens een komen? onenightstand gehad en dat was helemaal niks omdat het Daar kan ik niet zo veel aan doen, maar ik ben wel veel aan gevoelsmatige gedeelte ontbrak. Het is niet dat ik geen zin het sporten. Ik train sinds kort met de Nederlandse selecheb in seks, maar ik ben er niet naar op zoek. tie van rolstoelrugby mee dus daar kan ik mijn ei wel kwijt.

Hoewel mijn frustratie niet per se fysiek is; het is meer een Ben je niet heel nieuwsgierig? state of mind.

Aan de ene kant wel ,maar aan de andere kant niet. Seks

Ik ben er niet constant mee bezig. Misschien doe ik hebben is voor mij niet meer seks hebben. Ik wil me er niet er ook niet genoeg moeite voor. Het is niet zo dat ik enorm al te veel bij voorstellen, want dan kan ik van een koude mijn best doe en dat het mij dan niet lukt. Ik ben misschien kermis thuis komen. wel gefrustreerd dat een meisje vinden veel moeite kost en dat je er veel energie in moet stoppen. Ik heb geen zin om Wat is intimiteit dan nu voor jou? op zoek te gaan naar iets wat sowieso al zeldzaam is.

Ik ken veel verlamde mensen die vrienden zijn verloren. Bij mij is dat anders. Mijn club kende ik pas één jaar en zij stonJe wil dus dat het spontaan gebeurt? den na het ongeluk allemaal voor mij klaar. In die zin heb Ja. ik wel veel liefde gekregen. Ik vind het lastig om te zeggen wat intimiteit voor mij is. Mijn broertjes, mijn ouders en Ligt het dan aan jouw instelling of aan je rolstoel dat je mijn vrienden weten precies hoe mijn leven eruit ziet en wat moeilijk aan de vrouw komt? daar allemaal bij komt kijken. Met hen zijn de banden wel Ik denk dat het een combinatie van beide is. intiem.

Het lijkt mij ook heel intiem als vrienden je in bed leggen.

Dat kan inderdaad intiem zijn. Als we met alle gasten bij elkaar zijn wordt er veel geluld en wil iedereen elkaar overtoppen, terwijl als één iemand mij in bed legt ik veel persoonlijke gesprekken heb.

Heb je makkelijker dat intieme contact omdat je kwetsbaar bent op zo’n moment?

Nee. Ik was de schaamte redelijk snel kwijt. Veel mensen zeggen dat het ze vervelend lijkt, al die mensen aan je lijf.

Maar ik voel het niet, dus dat valt wel mee.

Mag ik je nog één gekke vraag stellen? Vind je het nog leuk om naar porno te kijken?

Nee. Soms doe ik het, maar dan denk ik: ‘Waarom doe ik dat eigenlijk?’ Het is veel minder leuk dan vroeger.

Wil je later trouwen?

Daar ben ik niet mee bezig. Ik probeer in het moment te leven. Ik doe rugby. Ik ben veel bezig met muziek; ik luister veel en draai veel. Daarnaast probeer ik af en toe aan studeren toe te komen. Ik wil wel een vriendin, maar dat komt wel een keer. Ik ben 22. Ik heb tijd zat. <<

Camera Obscura Tekst: Anna Deems

e openingsscène van Love Is Strange neemt de kijker mee naar het begin van een nieuwe periode voor hoofdpersonen Ben (John Lithgow) en George (Alfred Molina). Na een relatie van 39 jaar trouwen Ben en George in het bijzijn van familie en vrienden in een idyllisch parkje in hun geliefde stad New York.

Dit mooie begin voor Ben en George brengt echter onverwacht ook het einde van George’s jarenlange functie op een katholieke school met zich mee. Het nieuws van hun huwelijk valt niet goed bij de directie en George wordt ontslagen als muziekleraar. Slechts afhankelijk van de inkomsten van George’s privé-muzieklessen en het pensioen van Ben, moet het pasgetrouwde stel hun nu te dure appartement verkopen. Gedurende de zoektocht naar een nieuwe, betaalbare woning verblijven zij noodgedwongen apart van elkaar bij familie en vrienden.

George slaapt op de bank bij een bevriend stel. Deze twee politieagenten organiseren tot het ongenoegen van George met regelmaat etentjes, spelletjesavonden en feesten tot in de vroege uurtjes. Ben logeert bij het gezin van zijn neefje Elliot (Darren Burrows), waar hij een stapelbed deelt met de wat recalcitrante zoon van Elliot, Joey (Charlie Tahan).

De nieuwe woonsituatie is niet alleen pittig voor George en Ben, maar ook voor hun nieuwe huisgenoten even wennen.

Waar het politiekoppel nog wel zijn eigen gang blijft gaan, wordt de balans in het gezin van Elliot enigszins verstoord door de aanwezigheid van oom Ben. Vooral thuiswerkende schrijfster Kate (Marisa Tomei), de vrouw van Elliot, heeft wat te stellen met praatgrage Ben. Dergelijke beslommeringen en familiedynamieken die de nieuwe woonsituatie met zich meebrengt zijn naast de relatie tussen Ben en George de spil van de film.

Met Love Is Strange wilde regisseur Ira Sachs, zelf in 2011 getrouwd met zijn vriend in New York, een film maken die aansluit op zijn huidige, meer volwassen levensfase. In eerder werk (o.a. Keep the Lights on en Fifty Shades of Blue) waren de hoofdpersonages nog erg naar zichzelf op zoek.

Ben en George weten echter heel goed wie ze zijn, maar moeten zien om te gaan met de uitdagingen die het leven hen brengt.

Dat het verhaal van Ben en George raakt aan dat van Sachs draagt ongetwijfeld bij aan hoe hij de liefde tussen hen op ontroerende en overtuigende wijze weet over te brengen, zonder dat het teveel wordt. Ook is dit te danken aan de acteurs. Wanneer je Ben en George samen ziet op het feest na de bruiloft en Kate hen toespreekt met de woorden: ‘Your love, your dedication and your commitment to each other, are an example to be followed,’ geloof je haar meteen.

Met mooie beelden van New York, ondersteund door klassieke muziek, kijkt de film lekker weg. Maar waar de composities van Chopin emotionele pieken en dalen kennen, kabbelt de film eigenlijk maar wat voort. De vraag is of dit storend is.

Door het rustige tempo en de ingetogen emoties blijft de film misschien niet heel lang hangen, maar biedt het wel een erg prettig kijkje in het leven van twee personen die duidelijk zielsveel van elkaar houden. Daarmee is het ontroerende verhaal van Ben en George toch een aanrader voor wat warmte in de winter.

Regie: Ira Sachs Love Is Strange is nu te zien in de bioscoop.

11 Februari 2015

D

Spiegeloog

Love Is Strange

Ivoren Toren Sociale Verbanden

W

Spiegeloog

12

etenschappelijk onderzoek vindt plaats in sociale verbanden. Die kunnen op het oog erg van elkaar verschillen. Aan de ene kant heb je het handjevol wiskundigen dat stellingen over priemgetallen bewijst, en aan de andere kant het moderne genetisch consortium, waarin vele honderden onderzoekers gezamenlijk jagen op kankergenen. Toch zijn er ook veel overeenkomsten in de sociale organisatie van wetenschapsgebieden.

Dat komt door allerlei psychologische en fysieke beperkingen. Mensen zijn bijvoorbeeld niet in staat de sociale relaties in het oog te houden als een groep groter wordt dan een man of dertig. Daarom is er, ongeacht het vakgebied, meestal een fundamenteel organisatie-element van deze omvang te onderscheiden. Bij ons is dat de programmagroep. Op dit niveau is er veel direct contact tussen onderzoekers. Iedereen kent elkaar bij naam, mensen sturen elkaar geboortekaartjes. Ik denk dat het functioneren van dit soort groepen wel wat lijkt op de menselijke organisatie zoals die heel vroeger op de Afrikaanse savanne bestond.

Februari 2015

Er is vrijwel altijd sprake van een groepsleider, wiens taken grotendeels overlappen met die van zijn of haar aapachtige voorouder.

Die groepsleider moet de belangen van de groep naar buiten toe verdedigen, en binnen de groep de orde bewaken. Dat vergt een ingewikkelde combinatie van vaardigheden, en niet iedereen is in staat tot de rolwisselingen die bij dit soort leiderschap horen. Zo heb je mensen die altijd vriendelijk blijven (de zachte heelmeesters, die zich de kaas van het brood laten eten) en mensen die zowel naar binnen als naar buiten toe agressief gedrag vertonen (de alfa-mannetjes en -vrouwtjes, voor wie ook de directe medewerkers moeten oppassen). Er zijn Napoleons (die hun groep meetronen op allerlei territoriale veroveringen), Machiavellis (die uit onversneden eigenbelang iedereen tegen elkaar uitspelen), en zelfs Kamikazes (die op iedere vergadering voorstellen hun eigen groep maar op te heffen).

Groepsleiders hebben veel invloed op de sfeer, en zeker op de lange duur kan dat extreme verschillen tussen groepen opleveren. Ik ken groepen waarvan de mensen als los zand aan elkaar hangen, simpelweg omdat de groepsleider er nooit is. Er bestaan ook groepen waar iedereen elkaar naar het leven staat, omdat de groepsleider verzuimt aan conflictbeheersing te doen. Ook ken ik gevallen van groepen waar een angstcultuur heerst, omdat iedereen siddert voor de nukken van de groepsleider. Dat laatste type groepscultuur kan productietechnisch trouwens heel effectief zijn, hoewel ik er zelf weinig mee op heb. Ik werk eigenlijk het liefste in een groep met licht socialistische inslag, waar mensen samen proberen er het beste van te maken en ook een beetje voor elkaar zorgen.

Ik denk dat een warmere sociale cultuur wetenschappelijk gezien ook beter werkt dan het dictatoriale model, waarin de leider echt de baas is, of het liberale model, waarin ieder zijn eigen boontjes maar moet doppen.

Dat komt omdat wetenschappelijk onderzoek, hoe gek het ook klinkt, iets intiems heeft. In onderzoeksoverleg, bijvoorbeeld, is het heel erg belangrijk dat mensen hun ideeĂŤn op tafel durven leggen. Mensen moeten zich dus een beetje bloot durven geven. Ook moeten onderzoekers zich vrij voelen kritiek te uiten op allerlei heersende modellen, ook die van de eigen groep, want anders loopt het systeem vast in dogmaâ&#x20AC;&#x2122;s. Onderzoekers moet je dus een bepaald gevoel van vertrouwen en geborgenheid meegeven. Paradoxaal genoeg is dat vertrouwen juist nodig om kritiek te kunnen laten gedijen.

Denny Borsboom

Een Seksueel Debuut ‘Hoe was jouw eerste keer?’ Deze vraag wordt vaak gesteld. Blijkbaar is de eerste keer dat we seks hebben belangrijker dan alle keren erna. Waarom is dat zo? Is het niet eens tijd dat we daar anders over gaan denken?

schuld (3,88) ten opzichte van mannen (2,60). emiddeld verliezen we onze maagdelijkheid wanneer we 16,7 jaar oud zijn (“Gemiddelde leeftijd ontDe reden dat er zoveel nadruk gelegd wordt op die eerste maagding”, z.j.). Die ontmaagding is voor veel mensen een keer hangt ook samen met de manier waarop we erover mijlpaal in het volwassen worden. Met ontmaagding wordt praten. ‘Je maagdelijkheid verliezen’ impliceert dat het iets is meestal de eerste vaginale penetratie bedoeld. Veel mensen wat je bezit, wat je nooit meer terug kunt krijgen wanneer je bouwen hun eerste seksuele ervaringen echter in stapjes op, het eenmaal hebt verloren. Er wordt wel gedacht dat dat bij vaak met honkbalmetaforen beschreven. Eerst komt het vrouwen het geval is; dat zij hun maagdenvlies doorbreken eerste honk; zoenen. Dan het tweede honk, het voelen of bij de ontmaagding. Hun lichamen zijn vooraf fundamenteel strelen van de partner. Het derde honk is orale seks en dan anders dan na de eerste daad. Hier is de laatste paar jaren komt het eindpunt: de penetratie. Het lijkt best arbitrair om veel bewijs tegen gevonte zeggen dat we pas bij den. Een maagdenvlies die laatste stap ontmaagd is niet iets wat doorbrozijn. Zijn we daarvoor - Er is een beeld van de ken kan worden, maar nog niet met seks bezig? een vliesje rondom de De term orale seks zegt perfecte eerst keer opening van de vagina, het eigenlijk al. Daardat scheurt of uitrekt. bij komt nog dat veel Daar is echter niet aan homo’s en lesbiënnes af te lezen of iemand nog maagd is of niet, dat vliesje kan zich uitsluitend op de eerste drie honken begeven. Zijn zij namelijk ook scheuren tijdens sporten, het inbrengen van dan dan nog maagd? een tampon of tijdens het masturberen. Ook komt het bij sommige vrouwen voor dat het maagdenvlies helemaal niet Een vriendin van mij vertelde mij eens dat ze graag wilde scheurt (Medley-Rath, 2007). De reden dat veel vrouwen dat haar eerste keer heel speciaal zou zijn, en daarna kon nog wel pijn ervaren tijdens de ontmaagding is in sommige ze zo promiscue zijn als ze maar wilde. Blijkbaar is er een gevallen een self-fulfilling prophecy. De verwachting dat het pijn beeld van de perfecte eerste keer. Niet te jong, maar ook niet gaat doen zorgt voor spanning. Dit kan zorgen voor verminte oud. Met iemand waar je om geeft, maar niet te vroeg in derde lubricatie tijdens de seks, wat zorgt voor pijn, of zelfs de relatie, en om geen enkele andere reden dan dat je van bloed (Castleman, 2011). diegene houdt en dat wil laten zien. Ondanks (of misschien juist door) dat er zoveel druk op ligt om die eerste keer zo In sommige culturen hangt de waarde van een vrouw direct perfect mogelijk te laten verlopen, wordt het lang niet altijd samen met haar maagdelijkheid. Een vrouw die geen maagd als plezierig ervaren. In een onderzoek van Sprecher, Barbee meer is voor het huwelijk wordt gezien als ‘onpuur’, met en Schwartz (1995) werden mannen en vrouwen gevraagd name in religieuze culturen. Ook buiten relaties om blijkt de hun tevredenheid over hun ontmaagding te geven op een schaal van 1 tot 7. Er bleek dat mannen redelijk tevreden maagd-status belangrijk te zijn. In Indonesië, bijvoorbeeld, moeten vrouwen maagdelijkheidstests ondergaan wanneer waren; zij gaven hun ontmaagding gemiddeld een 5. Vrouzij bij de politie willen werken. Getrouwde vrouwen mogen wen daarentegen waren minder tevreden, met een gemiddaar namelijk geen politieagent worden (“Indonesia: ‘Virgidelde score van 2,95. Ook ervaarden zij gemiddeld meer

13 Februari 2015

G

Spiegeloog

Tekst: Simone Belt

nity Tests’ for Female Police”, 2014). Of zij nog maagd zijn of niet wordt getest door middel van onbetrouwbare maagdenvliestesten.

Het idee van maagdelijkheid houdt de dubbele standaard voor mannen en vrouwen in stand. Zo is het voor mannen in Indonesië geen probleem dat zij geen maagd zijn wanneer zij politieagent willen worden. In culturen waar seks voor het huwelijk verboden is, ligt de nadruk vooral op vrouwelijke maagdelijkheid. En ook hier, in de Westerse cultuur, worden vrouwen aangemoedigd hun maagdelijkheid zo lang mogelijk te ‘bewaren’, terwijl mannen aangespoord worden zo snel mogelijk seks te hebben. Ook de omgekeerde dubbele standaard heerst: mannen die op latere leeftijd nog maagd zijn worden eerder gezien als ‘losers’ dan vrouwen. Dit bleek ook uit een onderzoek van Carpenter (2002). Vrouwen waren geneigd hun maagdelijkheid als een gift te zien, terwijl mannen het eerder als een stigma zagen, iets wat ze geheim moesten houden voor hun vrienden.

Spiegeloog

14

Van mij mag de nadruk wel wat minder liggen op het verliezen van maagdelijkheid. Ik heb het liever over een seksueel debuut, of je nou op je dertiende of 27ste debuteert. Laten we vooral meer focussen op de keren die daarop volgen. Die zijn meestal toch een stuk leuker. <<

Bronnen

- Carpenter, L. M. (2002). Gender and the meaning and experience of virginity loss in the contemporary United States. Gender & Society, 16(3), 345-365.

- Castleman, M. (2011). The Hymen: A Membrane Widely Misunderstood. Geraadpleegd op 9 januari 2015, van http://www. psychologytoday.com/blog/all-about-sex/201103/the-hymen-membrane-widely-misunderstood/.

- “Gemiddelde leeftijd ontmaagding”, (z.j.). Opgehaald op 7 januari 2015 van http://www.gemiddeldgezien.nl/sex/gemiddelde-leeftijdontmaagding/.

- “ Indonesia: ‘Virginity Tests’ for Female Police”, (2014). Opgehaald op 7 januari 2015 van http://www.hrw.org/news/2014/11/17/ indonesia-virginity-tests-female-police/.

- “Like a virgin, but not”, (z.j.) [Afbeelding]. Opgehaald op 12 januari 2015 van http://24.media.tumblr.com/tumblr_m3rltrqFwC1ql1152o1_1280.jpg/.

- Medley-Rath, S. R. (2007). “Am I still a virgin?”: What counts as sex in 20 years of Seventeen. Sexuality and Culture, 11(2), 24-38.

- Sprecher, S., Barbee, A., & Schwartz, P. (1995). “Was it good for you, too?”: Gender differences in first sexual intercourse experiences.

Journal of Sex Research, 32(1), 3-15.

Februari 2015

?

Wist je dat...

Tekst: Maxime Muller

...de vibrator in de 19e eeuw is ontworpen als geneesmiddel tegen hysterie bij vrouwelijke patiĂŤnten? Onder hysterie werd een psychische aandoening verstaan die gepaard gaat met het verlies van zelfbeheersing of een ernstige vorm van angst.

Freud kwam tot de conclusie dat vrouwen die aan hysterie leden seksueel gefrustreerd waren door gebrek aan (goede) seksuele contacten. Een orgasme zou dus een effectief geneesmiddel zijn, vandaar dat deze vrouwen naar de dokter gingen voor een goede beurt.

...wij gemiddeld 20.160 minuten van ons leven spenderen aan zoenen? Dit is een positief gegeven, zoenen heeft namelijk meerdere voordelige effecten. Niet alleen geeft het je een boost, ook helpt het de bloeddruk te verlagen en pijn te verzachten. Daarnaast beschermt het je gebit; de speekseluitwisseling zorgt ervoor dat tandplak verdwijnt. Ook is het over het algemeen goed voor je gezondheid, doordat speeksel bacteriĂŤn bevat die je weerstand verhogen.

...na een orgasme melatonine (slaaphormoon) vrijkomt? Dat seks ontspannend werkt komt dus doordat je melatoninespiegel stijgt. Daarom is het de eerste vijf tot tien minuten na de seks erg makkelijk om in slaap te doezelen, onafhankelijk van het tijdstip. Bij vrouwen is het alleen vaak zo dat zij na de seks naar het toilet moeten of zichzelf even op willen frissen. Hierna ben je het slaaphormoon alweer kwijt, helaas.

Dus vrouwen, neem het je manlief niet kwalijk als je na het opfrissen weer in zijn armen wilt kruipen en hij al aan het snurken is.

15

...de grootste borsten ter wereld samen 25 kilo wegen en nog altijd aan het doorgroeien zijn? Hierbij hoort een BH-maat 153XXX. Dit heeft de trotse eigenares te danken aan speciale borstimplantaten die op een langzaam tempo water absorberen waardoor ze maar door en door blijven groeien. In de VS en Europa is het inmiddels verboden om deze implantaten te gebruiken. Maar deze vrouw heeft wel mooi een wereldrecord op haar naam staan!

Februari 2015

...Japanse stelletjes er dol op zijn om elkaars oogbal te likken?

Inderdaad, ze glijden met hun tong over elkaars oogbal en zien dit als een zeer intieme, opwindende daad. Volgens de oogballikkers is het heerlijk! Maar behalve dat het in de ogen van velen smerig is, waarschuwen artsen dat het zelfs gevaarlijk is. Zo kan het infecties in je oog veroorzaken en de fanatiekelingen kunnen er zelfs herpes door oplopen.

Spiegeloog

...uithuwelijken over het algemeen gelukkiger maakt dan trouwen met je zelfgekozen liefde? Aan het begin van het huwelijk met jouw Romeo of Julia ben je weliswaar gelukkiger dan een echtpaar dat gekoppeld is door hun ouders, maar de huwelijksdag zal misschien ook meteen een hoogtepunt van het huwelijk zijn, terwijl de liefde van het uitgehuwelijkte echtpaar zal groeien. Ook zullen zij een lagere standaard hebben omdat zij zonder liefde begonnen. Uiteindelijk zullen zij gelukkiger zijn. Relatief gezien dan, geluk blijft natuurlijk subjectief.

Hoe Maak Ik Mij Aantrekkelijk?

We voelen ons voortdurend aangetrokken tot andere mensen. Hoe ontstaat die aantrekking nu eigenlijk en wat vinden anderen toch aantrekkelijk aan ons? Het wordt tijd om de ware aard van aantrekking te bekijken vanuit een wetenschappelijk perspectief.

Tekst: Alexandra van Harten

Spiegeloog

16

H

Februari 2015

oera, verliefd! Zo lang als de mens op deze aarde rondscharrelt, gebeurt het dat wij ons zo nu en dan machteloos aangetrokken voelen tot de één – hoe onverdiend, onterecht of ongewild dit soms wel niet kan lijken – en laat een ander, o zo zorgzaam en liefhebbend mens, ons koud.

Door de eeuwen heen heeft dit fenomeen voor enorme conflicten gezorgd, voor het ‘breken van harten’, uiteenvallen van families en vriendengroepen... Zo zijn duizenden tragedies en evenzo de beroemdste verhalen en theaterstukken – denk: Romeo en Julia – gebaseerd op deze soms verboden, doch onweerstaanbare liefde, die aan het einde van de rit over meer waarde blijkt te beschikken dan hetgeen men in eerste instantie het allerwaardevolst acht: een mensenleven.

van wat wij nastreven in onze zoektocht naar een partner?

Wetenschappers zijn van mening dat dit in de praktijk anders in elkaar steekt.

De mens wordt in de moderne samenleving van alle kanten geconfronteerd met schoonheidsidealen, wat een sterke invloed uitoefent op ons zelfbeeld. Niet alleen tonnen geld, maar ook de gezondheid van velen wordt op het spel gezet in dit wanhopige nastreven van het door ons voorgeschreven ideale zelf. Evenzo hebben de media een grote invloed op wat wij aantrekkelijk vinden in het algemeen. Uit het mere-exposure effect, een psychologisch fenomeen, volgt dat mensen beschikken over een zekere neiging tot voorkeur aan hetgeen ze bekend voorkomt - Beschikbaarheid is de meest (Zajonc, 1968). Kortom, Wat maakt aantrekking aantrekkelijke eigenschap hoe vaker we ergens aan nu zo oncontroleerbaar, blootgesteld worden, hoe irrationeel en in sommige normaler en zelfs leuker gevallen zelfs zo impactwe het gaan vinden. Dit vol dat het in staat is een werd meerdere keren bevestigd door mirror-photo-experiments mensenleven in handen te nemen? Vele schrijvers, filosofen waarin participanten – jonge mannen en vrouwen – een en muzikanten hebben gepoogd dit verschijnsel te ontcijfenormale en een gespiegelde foto te zien kregen van zowel ren, waarbij ze veelal geneigd zijn tot een zekere poëtische, zichzelf als van hun partner, waarin ze moesten aangeven romantische benadering; dat de liefde iets ongrijpbaars is wat welke ze het meest aantrekkelijk achtten. En inderdaad, de ons allen overstijgt. De laatste jaren zijn echter ook wetengrote meerderheid bleek de gespiegelde foto van zichzelf schappers aan de slag gegaan met het doorgronden van de te prefereren boven de normale, en vonden daarentegen de ware aard van aantrekking, ditmaal vanuit wetenschappelijk normale foto van hun partner weer aantrekkelijker. Beide perspectief. Nu denken mensen vaak te beschikken over een resultaten zijn te verklaren door het dagelijks geconfronzeker spectrum aan criteria zodra het neerkomt op het beeld teerd worden met respectievelijk het eigen spiegelbeeld dat wij hebben van onze ideale partner. Indien ons gevraagd en het niet-gespiegelde gezicht van de partner. Het kleine wordt op wat voor mannen of vrouwen wij nu eigenlijk percentage dat resultaten leverde die niet overeenstemden vallen, gaat ons antwoord al gauw richting het benoemen van met de theorie, bleek te beschikken over zeer symmetrische een rijtje eigenschappen. Blauwe ogen, zachte stem, gevoel gezichten, waardoor het bovengenoemde effect in sterkte voor humor... Allen hebben wij zo wel een lijstje klaarstaan afneemt. Eveneens opmerkelijk is dat de media, bij het ‘promet kenmerken waar onze droomprins(es) aan zou volpaganderen’ van schoonheidsidealen, zich sterk focussen op doen. Maar is dit ook daadwerkelijk een goede representatie

Niet saai zijn Al in zijn vroegste levensfase is de mens voortdurend op

Attractie vindt plaats binnen dertig seconden Liefde op het eerste gezicht: warempel bevestigd door de wetenschap! Het vellen van een oordeel vindt plaats op het moment dat je een kamer binnenloopt. En al geven we dit niet graag toe: of we iemand aantrekkelijk vinden of niet, weten we al vrij direct. Sterker nog, uit een onderzoek van Van Edwards blijkt dat we al weten of we met iemand naar

Spiegeloog

Vanessa van Edwards – een populaire schrijfster en gedragsonderzoeker – is erg bekend geworden vanwege haar baanbrekende onderzoeken op het gebied van aantrekkelijkheid, lichaamstaal en de enorme invloed die deze kunnen hebben op succesvol leven. Haar lezingen, en voornamelijk haar trainingen, zijn gericht op het verder helpen van mensen in hun ontwikkeling tot zelfactualisatie en -maximalisatie; van het vereigenen van een succesvolle carrière tot verbeteringen in het sociale- of liefdesleven. Wat betreft aantrekkelijkheid heeft zij een aantal regels opgesteld, die vanuit wetenschappelijk perspectief de kern van de menselijke aantrekkingskracht zouden omvatten. Deze regels luiden:

zoek naar nieuwe stimuli, en raakt hij snel uitgekeken op de oude. Baby’s prefereren duidelijk nieuwe vormpjes, geluidjes en speelgoed boven hetgeen ze al vaker gezien hebben.

Ze zijn snel verveeld en voortdurend hongerig op zoek naar vernieuwing (voor een recensie, zie Swingley & Aslin, 2007). Moleculair ontwikkelingsbioloog John Medina deed de ontdekking dat ook het brein van een volwassen mens over een opvallend korte aandachtsboog beschikt. Ons brein voelt zich aangetrokken tot intrigerende, interessante mensen en dingen. Maar bestaat er nu zoiets als een van nature ‘saai persoon’? Van Edwards betwijfelt dit ten zeerste.

Het gebeurt echter wel dat mensen zich saai gedragen, wat veelal veroorzaakt wordt door een zekere ingebouwde angst om gezien te worden als ‘vreemd’ of ‘anders’. In plaats van onze gevoelens te delen vervallen we tot clichés en proberen ergens in te schikken. En dat is nou precies wat ons saai en daarmee onaantrekkelijk maakt.

17 Februari 2015

gezichten met een grote mate van symmetrie. Verscheidene onderzoeken (waaronder dat van Thornhill & Gangestad, 1999) duiden op het feit dat de mate van symmetrie van het gezicht sterk bepaalt hoe aantrekkelijk men het vindt.

Vrijwel altijd passen de media gerepresenteerde foto’s van beroemdheden aan om een zo groot mogelijke symmetrie te verkrijgen. Wederom een trucje dat het nastreven van deze irreële schoonheidsidealen voor de naïeve burger tot een onhaalbare missie maakt.

Illustratie: Jonas Raps

plaatsvond bij zijn eerste zin, dus ruim binnen dertig seconden. Wel had hij wat eerder beschikbaar kunnen zijn toen Julia de grot in ging. Met het open torso zat het wel goed, al hield hij zijn handen wat teveel bij het zwaard. Als je niet zo trahanden niet gisch wil eindigen als dit ongelukkige liefdespaar, zal het vereigenen van bovenstaande kennis en vaardigheden, eveneens aan te leren in talloze workshops, een goede bodem bieden voor de lange en gecompliceerde weg richting de volledige menselijke zelfverwerkelijking. Wie Beschikbaarheid is de meest aantrekkelijke eigenweet staat jouw Romeo of Julia je dan al spoedig met open schap armen op te wachten. << Ogen? Stem? Humor? Uit onderzoek blijkt dat de meest aantrekkelijke eigenschap van de mens zijn beschikbaarheid is. In Bronnen de praktijk hangt de mate waarin wij ons, op wat voor manier - Fisher, H. (2009). Love at First Sight, Editorial. Realities of Love dan ook, tot iemand aangetrokken voelen veelal samen met at First Sight, n. pag. Oprah.com. de mate waarin deze persoon zichzelf open zal stellen naar - Navarro, J., & Karlins, M. (2008). What every BODY is saying: ons toe; met ons zal willen werken; of, indien het neerkomt an ex-FBI agent's guid to speed-reading people. First ed. N.p.: Harper op daten, met ons naar bed zou willen gaan. De beste manier Collins Publisers. Print. om deze beschikbaarheid te tonen is om te laten blijken dat - Swingley, D., & Aslin, R. N. (2007). Lexical competition in young je een zekere connectie aan wil gaan met de mensen om je children’s word learning. Cognitive Psychology, 54, 99–132. heen. Ergens simpelweg komen opdagen is niet genoeg: je - Thornhill, R., & Gangestad, S. W. (1999). Facial attractivemoet de mens laten weten dat je emotioneel beschikbaar ness. Trends Cognitive Science. 3, 452–460. doi:10.1016/S1364bent om een band mee aan te gaan.

6613(99)01403-5.

- Van Edwards, V. (2012). Make people want you. Opgehaald op 5 Sexy lichaamstaal ‘Open lichaamstaal is aantrekkelijker dan welke outfit, haarjanuari van http://www.scienceofpeople.com/the-psychology-of-attracstijl of dancemove dan ook,’ aldus Van Edwards. Men zou tion/. lichaamstaal gemakkelijk kunnen gebruiken om beschik- Zajonc, R. B. (1968). Attitudinal effects of mere exposure. Journal baarheid te tonen. De hoofdpunten zijn hierbij: of Personality and Social Psychology, 9, Monongraph supplement No. - Een open torso. Dit is de beste manier om beschikbaarheid 2, Part 2. te tonen, terwijl gekruiste armen, een object voor onze buik houden of vaak op je mobieltje kijken vaak tekenen zijn van het tegengestelde.

- Zichtbare handen. We houden ervan om de handen van onze gesprekspartners te kunnen zien. Uit onderzoek blijkt dat we zelfs moeite hebben met het vertrouwen van mensen wanneer wij hun handen niet kunnen zien (Navarro & Karlins, 2008). De mate waarin we iemand aantrekkelijk vinden, daalt dan ook wanneer diegene zijn handen verbergt in zijn zakken of onder de tafel .

Daarbij zijn er bepaalde houdingen die een zekere mate van seksualiteit toevoegen aan deze aantrekkelijkheid, zoals (bij vrouwen) het lichtelijk naar achteren buigen van het hoofd en lachen – een pose waar Marilyn Monroe wereldberoemd om werd. Het blootstellen of strelen van de nek stimuleert eveneens het vrijkomen van de verleidelijke feromonen, evenzo doet het subtiel naar achter zwiepen van het haar. bed willen binnen maar liefst dertig seconden na de ontmoeting (Van Edwards, 2012), terwijl in een onderzoek van Helen Fischer, antropologe aan de Rutger’s Universiteit die honderden stelletjes onderzocht, aangetoond werd dat er zelfs minder - Verstop je dan een seconde nodig is om iemand te beoordelen en ongeveer drie minuten om te bepalen of het een goede match voor ons zou zijn (Fischer, 2009).

Spiegeloog

18 Februari 2015

Wat had Romeo nu kunnen hebben aan de regels van Vanessa Van Edwards? Hij was niet saai, in elk geval kwam hij niet zo over in de balkonscène, waar de aantrekking al

@ Internet

Verder dan het Blad

Redactie kiest: ‘Een man weet niet wat hij mist’

Waar wordt onze seksuele identiteit door bepaald? Zijn we 100% hetero of homo, of is er eerder sprake van een glijdende schaal van biseksualiteit? In deze documentaire zoeken twee homoseksuele mannen het uit. Door interviews met wetenschappers en een persoonlijk experiment waarbij een van de documentairemakers voor het eerst seks heeft met een vrouw, proberen zij antwoord te geven op deze vragen.

19 Februari 2014

Bekijk de documentaire op de website van Spiegeloog: spiegeloog.tumblr.com

Spiegeloog

Tekst: Simone Belt

Redactie kiest: ‘Studentenprostitutie’ Tekst: Simone Belt Studeren wordt steeds duurder; het collegegeld wordt ieder jaar opgehoogd en die studiebeurs is inmiddels ook afgeschaft. Sommige studenten hebben een bijzonder bijbaantje gevonden om het studeren te bekostigen: prostitutie. Aan de ene kant is er de glamorous wereld van de dure escortbureaus, en aan de andere kant zijn er websites waar vrouwen zichzelf voor een prikkie aanbieden. In deze documentaire duiken de makers de wereld van studentenprostitutie in.

Bekijk de documentaire op de website van Spiegeloog: spiegeloog.tumblr.com

Even Voorstellen...

De ombudsstudent

M

Spiegeloog

20 Februari 2015

ijn naam is Anoek Appelboom en ik werk naast mijn master Klinische Neuropsychologie als ombudsstudent bij Psychologie aan de UvA. Studenten die persoonlijke problemen ervaren met hun studie kunnen bij mij terecht.

Het kan voorkomen dat je in de knoop zit met een docent of een thesebegeleider. Mogelijk zijn er redenen waarom jij vindt dat je niet eerlijk behandeld wordt, maar is het moeilijk om dit aan te kaarten omdat je bijvoorbeeld je cijfer nog moet krijgen. Voor die studenten is de ombudsstudent er.

In het jaar dat ik werkzaam ben geweest in deze functie zijn er al veel verschillende soorten vragen langsgekomen.

Soms weten mensen gewoonweg niet bij wie ze aan moeten kloppen, en kan ik ze de weg wijzen. Een andere keer is het belangrijker om het gesprek aan te gaan met een docent, om op die manier tot een oplossing te komen. Je kan erop rekenen dat ik het voor je opneem wanneer je echt benadeeld wordt, of dat je geholpen wordt om zelf uiteindelijk de oplossing voor je problemen te vinden.

Maar de ombudsstudent is niet de enige die zich binnen dit onderwijsinstituut inzet voor studenten; voor elk probleem is er wel een studentenfractie of een deur waar je kunt aankloppen. Als je derdejaars- of mastersstudent bent, kan je ook bij de studentenfractie van je programmagroep terecht; zij werken met de vakevaluaties en kunnen jouw feedback goed gebruiken. Vanuit mijn functie als ombudsstudent heb ik veel te maken met zowel deze fracties als

de studentenfractie van de opleidingscommissie (OC). De OC kijkt naar het onderwijsbeleid en is er voor klachten of opmerkingen over de structuur van de opleiding of vakken, om op deze manier de kwaliteit van het onderwijs te bewaken. Gezamenlijk lopen we tegen hetzelfde probleem aan: weten alle studenten wel dat we er voor ze zijn?

Gaby Lunansky (links op de foto) is dit jaar voorzitter van de studentenfractie van de OC en beaamt dit probleem: â&#x20AC;&#x2DC;Soms krijgen wij een tijd geen feedback van studenten; dan zou je zeggen dat er niks speelt. Dit is echter niet altijd het geval. In de wandelgangen blijken er dan wel degelijk klachten te zijn waar studenten mee rondlopen, en ook het aantal klachten via sociale media zoals Facebook moet niet onderschat worden. De OC kan pas echt wat met zulke klachten wanneer mensen een duidelijke mail sturen. Ook zijn wij gewoon via Facebook te bereiken, maar die stap zetten veel studenten niet.â&#x20AC;&#x2122;

De boodschap is duidelijk: is er een probleem?

Blijf er niet passief mee rondlopen; schakel mij of de OC in, en krijg grip op je studie. Onze ervaring is dat docenten en betrokkenen graag mee willen werken aan goede oplossingen, maar daar is jouw betrokkenheid bij nodig. Mail mij (psyombudsstudent-fmg@uva.nl) of de OC (ocstudentenfractie-fmg@uva.nl), of kom op mijn spreekuur, elke dinsdag van 11:30 tot 13:30 in DB1.1. <<

Haat- en Liefdesrelaties

Intimiteit bij mensen met borderline of narcisme De meeste mensen kennen het fijne gevoel een persoon te hebben die je volledig kunt vertrouwen. Je durft met die persoon al je gedachtes en ervaringen te delen. Maar wat als je moeite hebt met het vormen van intieme relaties? Wat als je continu wisselt tussen haat- en liefdesgevoelens tegenover de personen die dichtbij je staan of als je helemaal geen genegenheid voelt tegenover anderen?

Mensen met BPS hebben meestal voornamelijk problemen met het vormen van intieme banden door hun wisselende perceptie; ze kunnen iemand eerst helemaal de hemel in prijzen, om hem vervolgens als waardeloos te ervaren. Een dochter van een moeder met borderline omschrijft de relatie als erg onvoorspelbaar: ‘Het is of heel gezellig, of ik deug helemaal nergens voor.’ (Gunderson, 1996). Tijdens de positieve stemmingen van mensen met BPS, kunnen relaties met deze als erg intiem en prachtig worden ervaren. In eerste instantie hebben de vaak charmante mensen met BPS een haast magnetische aantrekkingskracht op andere mensen.

Veel mensen met een Borderline Persoonlijkheidsstoornis Wanneer de persoon echter te dichtbij komt, drijft meestal (BPS) ervaren intimiteitsproblemen. Ze worden in de Diageen angst om in de steek nostic and Statistical Manual gelaten of gekwetst te of Mental Disorders (DSMworden hen weg van de IV) omschreven als perZe hebben een magnetische intieme gevoelens, en sonen met een patroon aantrekkingskracht stoten ze dikwijls de pervan instabiliteit op meersoon met destructieve dere vlakken. Ten eerste gedragingen van zich af. missen mensen met BPS Dit doen ze door uitinhet gevoel van een stagen van extreme jaloezie, boosheid en in het ergste geval biel zelfbeeld en ervaren ze hierdoor een chronisch leeg vormen van zelfbeschadiging of dreiging van zelfmoord gevoel met daarbij sterk wisselende stemmingen. De ene (Lieb et al., 2004). keer zijn mensen met BPS tevreden over zichzelf en ervaren ze positieve emoties, maar dit kan kort daarna omslaan in Ook mensen met een Narcistische Persoonlijkheidsstoornis een negatieve stemming waarbij ze zich rot en waardeloos (NPS) hebben vaak moeite met het creëren van intieme relakunnen voelen. Als gevolg van de sterk ervaren emoties ties. De DSM-IV beschrijft mensen met NPS als personen hebben mensen met BPS vaak moeite met het controleren die hun goede eigenschappen en prestaties vaak overdrijven van impulsen; dit kan zich uiten in verschillende vormen, door een gevoel van superioriteit, waarbij zij de eigenschapzoals veel geld uitgeven, verscheidene seksuele contacten, pen en prestaties van anderen naar beneden halen. Mensen overmatig middelengebruik of vreetbuien. Veel mensen met NPS zijn meestal op het eerste gezicht lastig te herkenmet BPS beschrijven hun leven ook wel als ‘vastzitten in een nen doordat ze zich heel sympathiek naar anderen kunnen achtbaan in het donker’; ze hebben geen idee welke kant ze gedragen, vaak met de gedachte dat dit helpt om hun doelen nu weer opgeslingerd gaan worden in hun leven. De stoorte bereiken. Meestal hebben ze zelfs, net als mensen met nis zorgt voor problemen in het dagelijks functioneren en BPS, juist een bepaald soort charme waar veel mensen zich dit heeft vaak ook effect op hun relaties met anderen (Lieb, tot aangetrokken voelen. Dit helpt de mensen met NPS Zanarini, Schmahl, Linehan, & Bohus, 2004). om hun grote behoefte aan bewondering en erkenning van

ntimiteit is een kwaliteit van een relatie waarbij twee individuen zich emotioneel nabij voelen en elkaar vertrouwen. Intimiteit blijkt een belangrijk aspect te zijn voor de psychosociale ontwikkeling van mensen. Mensen voelen zich geaccepteerd zoals ze zijn dankzij intieme banden en dit helpt hen bij de ontwikkeling van een stabiele identiteit.

Het is dan ook niet verbazend dat problemen bij het vormen van intieme relaties hoog correleert met het volgen van psychotherapie (Timmerman, 1991).

21 Februari 2015

I

Spiegeloog

Tekst: Laury Peters

andere mensen te vervullen. Tegenwerking en kritieke uitingen zijn vaak onverstandig om toe te passen bij een persoon met NPS, want dit kan resulteren in grote woede-uitbarstingen. Mensen met NPS hebben ook moeite met het inleven in andere mensen en houden hierdoor vaak geen rekening met anderen. Ze nemen geen verantwoordelijkheid voor hun gedrag en geven snel anderen de schuld. Hierdoor hebben mensen met NPS soms een negatieve invloed op het welzijn van mensen in hun omgeving (Campbell, Foster & Finkel, 2002).

Spiegeloog

22 Februari 2015

Wanneer een persoon met NPS een relatie met iemand aangaat is dit soms meer een machtsspel dan een gelijkwaardige relatie; de game-playing love worden de liefdesrelaties van de persoon met NPS ook wel genoemd (Campbell, Foster & Finkel, 2002). Afstand bewaren en vreemdgaan zijn een frequent patroon van mensen met NPS om macht en een onafhankelijk gevoel te behouden in een liefdesrelatie. Partners van mensen met NPS voelen zich vaak onbegrepen; ‘Toen ik vertelde dat ik wat meer genegenheid wilde voelen had mijn partner met NPS een schema opgesteld met: dinsdag een bloem geven, donderdag bonbons. Ik had echter meer gehoopt op een lief cadeau wanneer ik me bijvoorbeeld rot voel, dit was echter niet voor hem te begrijpen.’ (“De narcist ontmaskerd”, 2012). Sommige mensen met NPS proberen dus met hun valkuilen om te gaan. Je kunt hierbij stellen dat het niet onwil, maar soms onvermogen is van de persoon met NPS om een intieme relatie aan te gaan. Mensen met NPS ondervinden hierdoor vaak zelf klachten van hun persoonlijkheidsstoornis. Sommigen voelen een vorm van leegte door hun ‘emotionele kluizenaarschap’. Depressie en angst liggen soms stiekem verborgen achter het imponerende masker van de persoon met NPS (Campbell, Foster & Finkel, 2002).

Hoe ingewikkeld mensen met een persoonlijkheidsstoornis soms ook zijn, wanneer je de gebruiksaanwijzing goed doorleest, hebben ze vaak ook veel positieve kanten.

De ambitieuze persoon met NPS heeft vaak het vermogen om ver te komen op de arbeidsmarkt; hij wordt weinig afgeleid door gevoelens van mededogen en heeft meestal het zelfvertrouwen om het ver te schoppen.

Een intieme relatie opbouwen met een persoon met NPS is vaak een moeilijke opgave.

Echter door sterk je grenzen aan te geven is het mogelijk om een relatie met hem of haar op te bouwen. Het is ook mogelijk om een intieme relatie op te bouwen met personen met BPS. Een makkelijke weg zal het ook hier niet worden, maar wanneer je grenzen stelt en openstaat voor communicatie zit een persoon met BPS vaak barstensvol energie,

humor en natuurlijk verrassingen. Mensen met borderline of narcisme hebben vaak net als ieder ander mens behoefte aan verbinding. Dus ik zou zeggen, verdiep je in de gebruiksaanwijzing, en waag de sprong in het diepe; een saai leven zal je in ieder geval niet krijgen! <<

Bronnen

- Campbell, W. K., Foster, C. A., & Finkel, E. J. (2002). Does self-love lead to love for others? A story of narcissistic game playing.

Journal of Personality and Social Psychology, 83, 340–354.

- “De narcist ontmaskerd” (2012). Opgehaald op 5 januari van http://www.denarcist.nl/.

- Gunderson, J. G. (1996). The Borderline patient’s intolerance of aloneness: insecure attachments and therapist availability. American Journal of Psychiatry, 153(6), 752-758.

- Lieb K, Zanarini MC, Schmahl C, Linehan MM, Bohus M. (2004). Borderline personality disorder. Lancet 364:453461.

- Timmerman, G.M. (1991). A concept analysis of intimacy. Issues in Mental Health Nursing 12, 19–30.

Illustratie: Jelle Havermans

Tabula Rasa Tekst: Jihane Chaara

nuttige kennis vergaard.

Oprah Winfrey noemde dit boek haar ‘nieuwe Super Soulmate’, maar ik heb geen ‘aha!’-moment gehad tijdens het lezen van De Kracht van Kwetsbaarheid. Het was zeker amusant en interessant, maar ik heb er weinig nieuws van geleerd. Ik kan me echter wel erg goed voorstellen dat mensen die wat minder in psychologie belezen zijn erg veel nuttig advies uit dit boek zouden kunnen halen.

Het nieuwe jaar is net begonnen. Als je van plan bent om een opener en kwetsbaarder persoon te worden, is dit misschien wel de ideale aankoop. Of geef het als passief agressief cadeautje aan een vriend of vriendin die nét iets te gesloten is.

Dit boek is voor €19,95 bij boekhandels te verkrijgen.

23 Februari 2015

I

k geef eerlijk toe dat ik eigenlijk geen fan ben van zelfhulpboeken. Het ligt vast aan mijn onvermogen om cheesy zinnen erg serieus te nemen. Het karakter van zelfhulpboeken vind ik over het algemeen ook onrealistisch – een boekje dat alle antwoorden bevat? Ik dacht het niet.

Je kunt je dus voorstellen dat toen ik De Kracht van Kwetsbaarheid opensloeg en begon te lezen over hoe ik, de lezer, moest kiezen voor authenticiteit, en mijn perfectionisme los moest laten, er een zucht uit mijn mond ontsnapte.

‘Hier gaan we dan,’ dacht ik. ‘255 pagina’s aan loze adviezen en abstracte concepten.’ Het is inderdaad een schrijfstijl om even aan te wennen als je normaliter dit soort boeken niet leest, maar uiteindelijk kan ik niet zeggen dat dit echt te classificeren valt als een zelfhulpboek. De auteur, Brené Brown, is een wetenschapper die onderzoek doet naar kwetsbaarheid en schaamte. Zij probeert de lezer in dit boek iets bij te brengen over kwetsbaarheid, probeert de lezer handvaten te geven om een authentieker en eerlijker leven te leiden, en doet dit terwijl zij ondertussen anekdotes aanhaalt over het onderzoek dat zij heeft gedaan. Als taalliefhebber vielen mij ook de prachtige zinnen op, die het lezen fijner maakten.

Pareltjes als: ‘Kwetsbaarheid klinkt als de waarheid en voelt aan als moed’, moest ik wel even markeren. Ik zou dit boek dus niet op een plank leggen met alle andere zelfhulpboeken, want het is meer dan dat.

Het onderwerp – kwetsbaarheid – is overigens erg interessant. Het betreft ons allen en spreekt op die manier elk mens aan. Brown blijft door het hele boek heen duidelijke definities geven van wat de concepten betekenen waarover ze het heeft. Zo legt ze bijvoorbeeld uit wat het verschil is tussen het hebben van een schuldgevoel, en schaamte voelen. Omdat zij glashelder maakt waar ze het over heeft en daar goede voorbeelden bij geeft, is het als lezer gemakkelijk om te begrijpen wat zij bedoelt en om eigen ervaringen te linken aan wat er gezegd wordt.

Wat ik erg kon waarderen, was dat Brown onderzoeken noemde om bepaalde beweringen te ondersteunen.

In dergelijke boeken dient een kritische lezer altijd vraagtekens te zetten bij weetjes die zo pardoes zijn opgeschreven.

Maar Brown neemt de lezer serieus en vertelt precies hoe het onderzoek is uitgevoerd. Aan het einde van de rit heb je dus niet alleen flink aan introspectie gedaan, maar heb je ook

Spiegeloog

De Kracht van Kwetsbaarheid van Brené Brown

Op Kamers

Mark Spiering - Diamantbeurs 5.04 Tekst & Foto’s: Bart Lichtenveldt en Emma Laura Schouten

Mark Spiering begon 25 jaar geleden als student en werkt nu als docent seksuologie bij de opleiding Psychologie. Hij is onderwijscoördinator van de programmagroep Klinische Psychologie en voorzitter van de Opleidingscommissie. Sinds 2006 deelt hij zijn kamer met Sandra Raabe.

Namenbord

Spiegeloog

‘Dit bord hing in gebouw A bij de liften zodat mensen makkelijk konden zien welke medewerker waar zat. In gebouw A was het namelijk wat moeilijker om iemands kamer te vinden dan in de Diamantbeurs. Veel mensen die op het bord staan werken inmiddels niet meer bij de opleiding.

Bij de verhuizing naar de Diamantbeurs heb ik het bord van de wand gehaald; anders zou het gewoon zijn weggegooid. Het is uit nostalgie wel leuk om te zien wie er destijds werkten; sommige mensen zijn al een flinke tijd weg.

Ook zijn er mensen die hier nog wel werken, maar in een andere functie; mensen die toen als PhD op het bord stonden zijn inmiddels natuurlijk gepromoveerd. Het is nu nog niet zo heel lang geleden dat we in gebouw A zaten, maar hoe ouder het bord wordt, hoe waardevoller het zal zijn.’

24

Koffiemok

Februari 2015

‘Deze mok heb ik gekocht in de Verenigde Staten toen ik daar op vakantie rondreisde met mijn gezin. Er staan goede tips op voor een gezonder leven, zoals ‘drink minder alcohol’, en dan een alternatief ernaast; ‘drink meer thee’.

Die specifieke tip is voor mij wel de grootste uitdaging.

Het leek me een goede mok om koffie uit te drinken; dan zie ik automatisch ook vaak die tips. Ik denk wel dat de tips effect hebben; bewustwording is namelijk de eerste stap naar verandering. De mok komt uit een winkeltje in China Town in New York. Ik neem aan dat de Chinese karakters naast de tips hetzelfde betekenen, maar ik kan geen Chinees dus dat weet ik natuurlijk niet zeker!’

Delfts blauw tegeltje

‘Jaarlijks is er een uitje met alle collega’s van de afdeling Klinische Psychologie. In 2003 gingen we voor zo’n uitje een dag naar Delft, waar we een cursus Delfts blauw schilderen hebben gedaan. Sommige mensen bedachten zelf een ontwerp en gingen dat schilderen; ik heb dit nagetekend aan de hand van een plaatje. Voor mijn gevoel mislukt zo’n tegeltje toch sneller als je geen voorbeeld hebt, en ik wilde er wel graag iets aan overhouden waar ik ook daadwerkelijk tevreden over was. Na het schilderen werd het tegeltje afgebakken en mochten we het mee naar huis nemen. Mijn initialen, M.S., staan ook op het tegeltje. Ik vind het zelf best goed gelukt en gebruik het al jaren als presse-papier.’

Mededelingen Mededelingen voor nummer 367 kunnen tot 11 februari 2015 worden ingeleverd, liefst via e-mail. De redactie behoudt zich het recht voor stukken in te korten. Nummer 367 komt in maart uit.

Expertmeeting Mensenhandel

De zorgcoördinator voor slachtoffers van mensenhandel Utrecht organiseert in samenwerking met de NIP Projectgroep Mensenrechten en Psychologie een expertmeeting.

Opgeven en inlichtingen:csmu@moviera.nl

SPIEGELOOG is op zoek naar eerste- en tweedejaars redactieleden!

Ben je eerste- of tweedejaars psychologiestudent en zou je wel eens op een andere manier tegen psychologie en de faculteit aan willen kijken? Dan ben je in de Spiegeloog-redactie op de juiste plek!

Als redacteur van Spiegeloog houd je je onder andere bezig met het schrijven van artikelen, het houden van interviews en het redigeren van door collega's geschreven stukken. Ervaring is geen vereiste, enthousiasme en nieuwsgierigheid zijn belangrijker. Ben je geïnteresseerd of wil je meer informatie? Mail ons op: spiegeloog-fmg@uva.nl

De Balie is een platform voor een breed en vrijzinnig publiek.

In de Grote Zaal, Kleine Zaal en in de Salon vinden vrijwel dagelijks debatten, seminars, theater- en filmvoorstellingen plaats, gericht op culturele, kunstzinnige, maatschappelijke en politieke kwesties.

Adres: Kleine Gartmanplantsoen 10 1017 RR Amsterdam Inlichtingen: 020 5535151. Website: www.debalie.nl Dinsdag 10 februari van 15:00 tot 16:30

CREA is het cultureel studentencentrum van de Universiteit en Hogeschool van Amsterdam. CREA organiseert onder andere cursussen, workshops, voorstellingen en lezingen.

Adres: Nieuwe Achtergracht 170 1018 WV Amsterdam Inlichtingen: 020 5251400. Website: www.crea.uva.nl

€7,50 voor studenten

Kunst moet subversief zijn

Volgens Oliviero Toscani, bekend van zijn provocatieve foto’s en radicale campagnes voor Benneton in de jaren negentig, moeten kunstenaars van nu weer meer risico durven nemen. Tijdens een lezing in De Balie spreekt de wereldberoemde fotograaf over zijn lange loopbaan en de maatschappelijke verantwoordelijkheid van kunstenaars en reclamemakers.

25 Februari 2015

Kijk voor meer informatie op psynip.nl

Spiegeloog

Het SPS-NIP is het studentenorgaan van het Nederlands Instituut van Psychologen en organiseert voor de student interessante activiteiten.

Adres: Weesperplein 4 1018 XA Amsterdam, kamer 1.01 Website: www.psynip.nl Donderdag 12 februari van 18:00 tot 20:00 €9,- voor studenten

SPUI25 is een academisch-cultureel centrum aan het Spui in Amsterdam. Het is een levendig podium dat een verbinding vormt tussen de Universiteit van Amsterdam en de wereld van de culturele praktijk in de breedste zin. De volledige agenda staat op www.spui25.nl (vooraf aanmelden)

juni 2013

26

Spiegeloog

‘Meer Niet’ vs ‘Niet Minder’ De waarheid omtrent man-vrouwvriendschappen

Zodra je als hetero man vertelt dat je wat gaat drinken met een vriendin, kun je er donder op zeggen dat er gevraagd wordt of je haar leuk vindt. Uiteraard is die kans er, maar gezien de heersende reacties lijkt het vrij zeldzaam of zelfs onmogelijk dat je zonder extra bedoelingen een vriendschap met iemand van het andere geslacht kunt hebben.

antwoord dat het niet mogelijk is dat deze vriendschappen ls je een basisschoolterrein oploopt en een aantal jonkunnen bestaan, heeft als mogelijke gevolgtrekking dat mijn gens uit groep vier of vijf vraagt of ze wel eens met veronderstelde vriendschappen met vrouwen niet oprecht de meisjes uit de klas spelen, is de kans vrij groot dat ze verzijn. Vroeg of laat zou een romantische of seksuele spanwoed nee schudden en je uitleggen dat meisjes stom en kinning hoe dan ook roet in het eten gooien, iets waar je je derachtig zijn. Nu is daar natuurlijk wel wat voor te zeggen bij heteroseksuele geslachtsgenoten geen zorgen over hoeft als ze alleen maar lijstjes aan het maken zijn over wie er uit de te maken. Op basis van deze redenering, die overigens erg klas het beste uitziet, maar je kunt je ook voorstellen dat de wordt toegejuicht door Hollywood, zijn er alleen échte vriendmeisjes totaal geen zin hebben om te ravotten als losgeslaschappen mogelijk tussen heteroseksuelen van hetzelfde gen honden. Vriendschappen op jonge leeftijd bestaan voor geslacht en tussen mannen en vrouwen die beiden homosekhet grootste gedeelte tussen kinderen van hetzelfde geslacht. sueel zijn. Een kwalijke zaak. Dit zou namelijk betekenen dat Deze groepsvorming op basis van geslacht blijft vaak bestaan ik romantisch of seksueel geïnteresseerd ben of ga worden tot de middelbare school, waarna het langzaamaan sociaal in de vrouwen in mijn vriendschapskring, ofwel dat zij alleacceptabel wordt om vriendschappelijk met leeftijdsgenoten maal zulke gevoelens voor mij hebben of gaan krijgen; een van het andere geslacht om te gaan (Gottman, 1994; Rose, even wanhopige als arrogante gedachte.

1985). Daarvan uitgaande zou je zeggen dat het zeker niet

Uiteraard komt het wel eens voor; een van de twee onmogelijk is dat er een hechte band kan ontstaan tussen ontwikkelt romantische of seksuele gevoelens voor de ander een jongen en een meisje, zonder dat daar gelijk romantiof acteert oprechte sche gevoelens uit voortvriendschap met de vloeien. Toch bestaat het valse verwachting dat dit merendeel van de betere - Veel mensen zouden graag eens met hun uitloopt op een nachvriendschappen uit of telijk avontuur, met het alleen mannen of alleen goede vriend naar bed willen risico een chronisch vrouwen. blauwe-ballensyndroom

Ook ik had en op te lopen. Dat dit heb meer hechte vriendaltijd zo het geval is lijkt me sterk. Ook onderzoekster Heidi schappen met mannen dan met vrouwen, maar sinds ik aan Reeder vond dit een opvatting die te kort door de bocht de studie Psychologie ben begonnen zijn daar – conform is. Zij merkt in haar artikel op dat niet alleen vanuit Holde man-vrouwverhouding onder deze studentenpopulatie – lywood, maar ook vanuit de wetenschap het idee heerst dat meer vrouwen bij gekomen. In mijn ogen was dit een normale vriendschappen tussen mannen en vrouwen vooral te maken gang van zaken. De vraag of er platonische vriendschappen hebben of krijgen met aantrekkingskracht. Bij onderzoek tussen de verschillende seksen kunnen bestaan wordt door naar vriendschappen tussen leden van hetzelfde geslacht mij dan ook steevast beantwoord met een volmondig ‘ja’. wordt hier totaal geen aandacht aan besteed (Reeder, 2000).

Tot een jaar geleden dacht ik dat er – zeker onder de NederAantrekkingskracht speelt daar schijnbaar geen rol. Maar landse psychologiestudenten – meer vrouwen dan mannen dat is een foute assumptie. In zijn basale definitie is aantrekdeze mening zouden delen. Bij het vak Gesprekspracticum kingskracht namelijk datgene wat twee entiteiten naar elkaar kwam ik er echter achter dat ik er in de discussie over dit toe laat bewegen, los van romantische of seksuele gevoelens. onderwerp alleen voor stond. Het door de dames geopperde

27 Februari 2015

A

Spiegeloog

Tekst: Bart Lichtenveldt

Bij mensen zorgen meerdere vormen van interactie voor een betere of meer frequente omgang, die kan leiden tot een vriendschap of relatie. Denk bijvoorbeeld aan het bekende liking-similarity effect: iemand aardig vinden omdat diegene op je lijkt en je meer gaan gedragen zoals de ander omdat je diegene aardig vindt (Howell, 2014).

Naar aanleiding van die gedachtegang deed Reeder (2000) een onderzoek naar hoe en wat voor aantrekkingskracht ervaren wordt door vriendenkoppels bestaande uit een heteroseksuele man en vrouw. Op basis van interviews die ze hield met deze mensen kwamen er vier verschillende soorten aantrekkingskracht naar voren: vriendschappelijke, romantische, subjectieve fysieke/seksuele en objectieve fysieke/seksuele aantrekkingskracht. Aan de hand van deze vier soorten heeft ze op grote schaal vragenlijsten afgenomen bij honderden gemixte vriendschapskoppels en zo geprobeerd de diversiteit aan vriendschappen in kaart te brengen.

Spiegeloog

28 Februari 2015

Vriendschappelijke aantrekkingskracht Dit is de meest basale vorm van aantrekkingskracht, vaak genoemd als aardig vinden of liking. Dit is het positieve oordeel dat je van iemand hebt; je mag de ander om wie hij of zij is en je vindt het prettig om bij diegene te zijn omdat je samen dingen kunt delen of lol hebt. Dit is de aantrekkingskracht waar vanuit gegaan wordt bij vriendschappen tussen leden van hetzelfde geslacht; puur en oprecht. Ook bij de vriendschapskoppels bestaande uit een man en een vrouw, gaf vrijwel iedereen – 96 procent van de respondenten – aan deze vorm te ervaren binnen de vriendschap. Daar komt bij dat 71 procent aangaf dat dit gevoel sterker was geworden als functie van de tijd.

Romantische aantrekkingskracht Hierbij staat, zoals de naam al doet vermoeden, romantiek centraal en zou je graag een relatie met de ander willen. Bij de ondervraagde vriendschapkoppels kwam de romantische aantrekkingskracht op dat moment onder 14 procent voor; zij willen graag een relatiekoppel vormen met de ander. Wat misschien nog wel interessanter is, is dat er door 39 procent aangegeven werd dat deze aantrekkingskracht ervaren werd op een eerder moment in de vriendschap, maar dat het inmiddels was afgenomen. Een kleine 9 procent gaf aan dat dit gevoel was toegenomen.

Subjectieve fysieke/seksuele aantrekkingskracht Dit is het verlangen of de wil om seks een onderdeel van de (vriendschappelijke) relatie te maken, vanwege fysieke aantrekkingskracht. Bij deze soort gaf 28 procent aan dit momenteel te ervaren. Er werd een toename van dit gevoel gemeld door 20 procent van de respondenten en een afname door 29 procent.

Objectieve fysieke/seksuele aantrekkingskracht Deze aantrekkingskracht betekent dat je de ander in het algemeen aantrekkelijk vindt, maar waarbij je je zelf niet

aangetrokken voelt tot die persoon. Een quote van een van de participanten ter verduidelijking: ‘Marylin’s really attractive and I see that and I can relate to that, but I just don’t feel the attraction myself.’ Deze aantrekkingskracht vond Reeder zelf het meest opmerkelijk om te vinden, gezien het niet eerder was gevonden bij onderzoeken aangaande dit onderwerp. Haar eigen hypothese is dat dit het geval is omdat vriendschappen tussen heteroseksuele mannen en vrouwen bij uitstek dé plek is om deze vorm van aantrekkingskracht te vinden. Een flinke 56 procent gaf aan dit te voelen voor de ander.

Zoals je misschien al is opgevallen, komen de genoemde percentages niet samen op honderd procent. Dit komt omdat de verschillende soorten aantrekkingskracht al dan niet tegelijkertijd voorkomen, en het niet ongewoon is dat de sterktes van elk veranderen als functie van de tijd. Dat is overigens maar goed ook, anders zou je nooit over je ex-vriend(in) heen kunnen komen. Behalve deze wisseling over tijd, komt uit het onderzoek ook naar voren dat sommige vrienden niet hetzelfde voelen voor elkaar. Reeder (2000) beargumenteert dat dit de focus is van mensen die (platonische) vriendschap tussen man en vrouw verwerpen; asymmetrische aantrekking. Vanzelfsprekend kan het tot problemen leiden wanneer een van de twee een bepaalde aantrekking voelt die niet gedeeld wordt door de ander. De meest schadelijke van deze asymmetrische gevoelens is die van romantische aantrekkingskracht, waarbij er bij een van de twee vrienden de hoop is dat de vriendschap zich ontwikkelt tot een relatie. Er werd inderdaad gevonden dat de mensen die in een dergelijke situatie bleven steeds minder met elkaar omgingen, maar het merendeel van de vriendschapskoppels uit dit onderzoek dat te maken kreeg met deze asymmetrische aantrekking kwam de problemen te boven. Dit kwam simpelweg doordat de romantische aantrekkingskracht langzaam maar zeker verdween. Hoe dit zich verhoudt tot het daadwerkelijke aantal vrienden dat te maken kreeg met romantische asymmetrie is niet te zeggen, gezien er aan dit onderzoek alleen vriendschapskoppels meededen. Er is dus niet bekend hoeveel vriendschappen er door deze asymmetrie gestrand zijn of juist koppels zijn geworden.

Een andere asymmetrie die problemen zou kunnen opleveren is die van de subjectieve fysieke/seksuele aantrekkingskracht. Verrassend genoeg bleek dit door vrijwel geen van de vriendschapskoppels als probleem te worden ervaren.

Dit komt doordat de mensen met fysieke aantrekkingskracht, in tegenstelling tot die met romantische aantrekkingskracht, niet zo sterk het verlangen voelen de vriendschap te veranderen. Zoals een van de deelnemers over een vriendin zei: ‘Even though I had some mixed attractions sexually... There’s just no spark, no drive... If there’s not a spark you can’t move on to the next level.’ Behalve het gemis van wederzijdse aantrekking werd er nog een reden gevonden dat er geen probleem was met deze asymmetrie: cliché maar waar, de vriendschap werd meer gewaardeerd dan de seksuele gevoelens. ‘I guess maybe if we were really trashed out of our minds we might sleep together. But I would never want to because I really like the friendship that we have.’

sprake is van asymmetrische aantrekkingskracht. En alhoewel gemixte vriendschappen met nooit iets anders dan liking betrekkelijk zeldzaam zijn, bestaan ze, net als dat de overige vriendschapsvormen tussen mannen en vrouwen oprecht kunnen zijn. Eenieder die beweert dat dit per definitie niet mogelijk is, lijkt mij een typisch gevalletje van stom en kinderachtig. <<

- Erlandsson, K., Nordvall, C. J., Öhman, A., & HäggströmNordin, E. (2012). Qualitative Interviews with Adolescents about “Friends-with-Benefits” Relationships. Public Health Nursing Volume 30 (1); 47-57.

- Gottman, J. (1994). Why can’t men and women get along? In D. Canary & L. Stafford (Eds.) Communication and relational maintenance; 203-229.

- Howell, J. L. (2014). The Liking-Similarity Effect: Perceptions of Similarity as a Function of Liking. The Journal of Social Psychology, 154; 384-400.

- Owen, J., Fincham, F. D., & Manthos, M. (2012). Friendship After a Friends with Benefits Relationship: Deception, Psychological Functioning, and Social Connectedness. Springer, Archive Sexual Behavior (2013) 42; 1443-1449.

- Reeder, H. M. (2000). ‘I like you... as a friend’: The Role of Attraction in Cross-sex Friendship. Journal of Social and Personal Relationships. Vol 17 (3); 329-348.

- Rose, S. (1985). Same- and Cross-sex Friendships and the Psychology of Homosociality. Sex Roles, 12; 63-74.

Illustratie: Thomas van Sonsbeek

Spiegeloog

Bronnen

29 Februari 2015

(Reeder, 2000).

Het komt ook voor dat beide vrienden behalve vriendschappelijke aantrekkingskracht ook seksueel geïnteresseerd zijn in elkaar: symmetrie! Net als bij asymmetrische aantrekking wordt hier soms niet naar gehandeld op basis van het behoud van de vriendschap, maar wat als er wel naar gehandeld wordt? In hoeverre kun je spreken van een vriendschappelijke relatie bij twee mensen die claimen friends with benefits te zijn? Zijn het niet gewoonweg minaars van elkaar en betekent dat niet per definitie dat er van vriendschap geen sprake kàn zijn? In een podcast vermeldt Reeder tussen neus en lippen door dat onderzoek heeft aangetoond dat voor een merendeel van de vrienden, die single zijn en studentenleeftijd hebben, een seksuele toevoeging niet per se de vriendschap vervloekt. Het zou de vriendschappen in sommige gevallen zelfs beter maken. Hoezee! Het blijkt inderdaad zo te zijn dat het merendeel van deze vriendschappen zelfs na het beëindigen van het seksuele uitstapje – of dit nu één avond of meerdere maanden betrof – gewoon doorgaat als vriendschap. De studenten die niet langer vrienden waren rapporteerden vaak dat ze zich bedrogen voelden in de afspraken die ze al dan niet gemaakt hadden, of dat de relatie überhaupt al meer op seks dan op vriendschap gebaseerd was (Owen, Fincham, & Manthos, 2012). Een ander onderzoek onthulde dat een goede vriend over het algemeen een betere en fijnere friends with benefits-partner is dan een vage kennis. De voordelen van weinig risico op vriendschapsniveau bij de vage kennis wegen niet op tegen onder andere het vertrouwen, de veiligheid en gedeelde ervaringen die de goede vriend te bieden heeft (Erlandsson, Nordvall, Öhman, & Häggström-Nordin, 2012). Het moge duidelijk zijn dat zodra het stadium friends with benefits bereikt is, je niet bepaald meer spreekt over een platonische vriendschap. Maar wanneer dan wel?

Alle vormen van aantrekkingskracht en diversiteit in vriendschappen meegenomen, lijkt het erop dat er nog aardig wat mensen – een derde van de ondervraagden in Reeders onderzoek – graag eens onder de lakens zouden duiken met hun goede vriend of vriendin.

Dit betekent echter automatisch dat twee derde dit verlangen niet ervaart. Sorry, Hollywood. En zelfs als het verlangen er is, maar er niet naar gehandeld wordt omdat de vriendschap meer waard is dan het risico, betekent dat dan niet dat de platonische liefde wint? Dat lijkt mij overigens een stuk belangrijker dan een flirterige knipoog: dat je elkaar het beste gunt en de vriendschap de boventoon kan laten voeren als er

De Wandelgang Tekst & Foto’s: Marceline van Eeden en Maxime Muller

Is intimiteit iets van alle leeftijden of vergaat de glorie van intimiteit met de jaren? Hoe is het om ouder te worden en misschien wel weduwe of weduwnaar te worden; in hoeverre beleef je dan intimiteit en hoeveel waarde hecht je er nog aan? Spiegeloog ging op onderzoek uit en stelde in de koffiezaal van Woonzorgcentrum D’Oude Raai in Amsterdam de vraag: ‘Wat is intimiteit voor u?’

Spiegeloog

Mevrouw Paulis (92 jaar): ‘Intimiteit heb je hier in huis niet meer. We leven allemaal op onszelf op een kamer. Op visite gaan bij elkaar zit er niet in. Intimiteit bewaar ik voor mijn dochters en kleinkinderen. Maar ik mis het ook niet. Ik ben al zo lang weduwe, na zo’n tijd mis je dat allemaal niet meer. Mijn moeder zou zeggen: ‘Aan mijn lijf geen polonaise.’ Gelukkig laten ze je hier zo zelfstandig mogelijk leven. Douchen en mezelf wassen kan ik nog, met moeite, maar dat lukt allemaal wel.

Maar nee, veel meer intimiteit is hier niet te vinden. Jij toch ook niet? Mevrouw Paulis stoot haar buurvrouw mevrouw Scheen aan. ‘Heb jij nog wat je vroeger met je man had? Knuffelen of kussen, flikflooien, weet ik veel, dat soort dingen?’

30 Februari 2015

Mevrouw Scheen (94 jaar): ‘Nee... Ik heb hier geen vriendinnen, ik heb geen kinderen, en mijn man is jaren geleden overleden. Ik heb helemaal niets. Ik ben helemaal alleen. Wel heb ik Loes, mijn nicht die elke week boodschappen komt brengen. Het allerliefst heb ik mijn man terug, maar ja, dat willen we allemaal wel. De verzorgers zijn gelukkig prima. Ook heb ik niets te klagen over het verzorgingshuis, ze organiseren altijd een hele hoop. Zo ga ik vanmiddag nog even haring kopen bij het viskraampje hier in de gang. Maar van intimiteit is niet echt sprake.’

Anna (86 jaar): ‘Alleen knuffelen doe ik nog, verder ga ik niet meer. Ik ben al 32 jaar alleen dus ik weet eigenlijk niet meer hoe het was.

Voor die tijd knuffelde ik nog wel eens. Toen ik achttien was dacht ik, oeh, een jongetje. Maar als ze nu komen: kijk nou, zou jij er zin in hebben? Sorry hoor. Het zijn allemaal antieke hangertjes. Met mijn drie zoons voel ik niet echt intimiteit.

Alleen mijn kat aai ik vaak. Als ik mezelf aanraak telt dat niet als intimiteit, hè? Als ik me was bedoel ik. Je hebt verder niemand meer dus het is gewoon voorbij met de echte intimiteit.

Maar ik heb daar vrede mee, ik ben nooit zo’n knuffelkont geweest, zo ben ik niet opgevoed. Ik ben wel heel lief en goed verzorgd, maar knuffelen was er niet bij. Ik mis het helemaal niet, ben je gek? Alleen als er nu een mooie man komt met geld dan zou ik nog wel willen. Dan gaan we naar de Malediven!’

Mevrouw Maas (90 jaar): ‘Er is niet veel intimiteit meer in mijn leven. Mede door het feit dat ik al jaren weduwe ben, maar ik ben het gewend. Je gaat gewoon door. Ik woon hier pas een aantal jaar, maar ik zit hier goed. Het liefst zou ik alleen wonen, maar dat gaat op een gegeven moment niet meer wanneer je om elk wissewasje je kinderen moet inschakelen. Zij zijn zelf ook druk met hun eigen leven. Gelukkig zullen binnenkort mijn beide dochters in Amsterdam gaan wonen. Ik kijk er altijd erg naar uit als zij langskomen met de kleinkinderen.’

31

Ciska (101 jaar): ‘Ik versta je niet! Wat zeg je? Oh, intimiteit... dat is nummer één voor mij. Koffie drinken met andere bewoners, dat zijn mijn intieme momenten. Dat vind ik gezellig. Maar verder zit intimiteit er voor mij niet meer in. Ik kom uit een gezin van twaalf kinderen. Ik heb een hoge leeftijd. Zelfs de Eerste Wereldoorlog heb ik meegemaakt, ook al was ik toen pas één jaar, dus ik was me daar niet van bewust.

Maar de Tweede Wereldoorlog... Ja, daar was ik me wel bewust van. Ik heb al genoeg meegemaakt, dus dat ik nu niet meer zo veel intimiteit beleef, daar heb ik vrede mee.’

Stanley (74 jaar): ‘Intimiteit? Oh ja hoor! Elke dag met die vrouw.’ Hij wijst naar een werkneemster van het verzorgingstehuis; een jonge vrouw die bezig is de tafels klaar te maken voor de lunch. Zij moet lachen, hijzelf moet nog harder lachen. Verder, intimiteit... jullie die nu voor mij staan, dat vind ik heel intiem, haha. Jullie willen een foto van mij maken? Nee, niet van mijn ketting, dan herkent iedereen mij.

En ook niet van mijn wandelstok, die is niet van mij. Doe maar van mijn schoenen, die vind ik mooi. Dankjewel hè, dames!’

Spiegeloog

Alida (94 jaar): ‘Mijzelf mooi maken, dat heb ik altijd gedaan, dus dat blijf je doen. Dan vragen ze wel eens: ‘Bent u al zo oud? Wat ziet u er nog goed uit!’ En dan antwoord ik altijd: ‘Dat kunt u ook!’

Men neme lippenstift, een beetje kleur op deze wang en op die wang, lak op de nagels. Dan kijk ik in de spiegel en dan denk ik: ‘Nou, dat gaat wel weer!’ Mijn man en ik hebben geen kinderen, dus we hebben veel gereisd en gezien. Hij is pas gestorven en was al een tijd aan het dementeren. Zo zei hij bijvoorbeeld vorige oudejaarsavond om tien voor twaalf: ik ga naar bed. Toen heb ik op het balkon staan huilen terwijl om mij heen prachtig vuurwerk werd afgeschoten. Ik heb dus een moeilijke tijd achter de rug, maar ik mopper niet. Ik heb het naar mijn zin hier. Naar de koffietijd kijk ik uit, dan kan ik lekker even kletsen. Verder zit ik de hele dag alleen.’

Februari 2015

Meneer Fokkens (93 jaar): ‘Intimiteit... Intimiteit... Tegenwoordig heb ik dat allemaal niet meer. Die dingen behoren tot het verleden. Alleen mijn zoon geef ik wel een zoen als ik hem zie. Er zijn een paar mensen die mij af en toe komen bezoeken, al zijn het er niet zoveel. Maar ik vind het genoeg. Ik hoef geen pottenkijkers elke dag. Ik ben altijd druk in mijn hoofd geweest, heb heel veel gewerkt, maar nu mis je alles, je mist zoveel. Je wil van alles, maar je kan niks hier. Het is alleen maar zitten en luisteren, meer is het niet. Er wordt zoveel flauwekul gezegd in dit bejaardentehuis met al die vrouwen om je heen, over schoenen en haren.

Er zijn hier maar heel weinig mannen. Ik mis vooral mijn actieve leven van vroeger, niet zozeer intimiteit met anderen.’

Bacchus Warm Hugs

H

i! I’m Olaf and I like warm hugs! Mijn hart smelt op het moment dat het fictieve sneeuwmannetje uit de film Frozen in beeld verschijnt. Het liefst spring ik het beeld in om hem ook daadwerkelijk een warme knuffel te geven. Als ik even later buiten loop, overvalt datzelfde gevoel mij. Iemand laat net zijn puppy uit en het beestje komt vrolijk op mij afspringen. Gêne noch aarzeling weerhoudt mij ervan om hem te aaien. Zonder er ook maar bij na te denken sla ik mijn armen open voor een fictief sneeuwmannetje en een puppy op straat. De persoon die de puppy uitlaat omhelzen? Nee, doe niet zo raar; daar zit diegene toch helemaal niet op te wachten? Best gek eigenlijk, waarom doe ik dat niet gewoon? Waarom de pup wel en het baasje niet, beide zijn toch even goed vreemden van mij?

Helaas, omhelzen is niet meer van nu. We vinden zwaaien naar elkaar vaak al voldoende, want ja, we hebben haast. Zwaaien bespaart ons ook dat ongemakkelijke moment van het wel of niet omhelzen; dan maar helemaal niet. En dat is jammer.

Knuffelen is juist zo fijn! Het is ook op allerlei vlakken ontzettend goed voor je. Naast dat het je een prettig gevoel geeft, maakt het je ook weerbaarder tegen griep, wat me niet verkeerd lijkt in deze tijd van het jaar.

Ik kan er natuurlijk voor pleiten dat we in het nieuwe jaar meer vreemden op straat gaan omhelzen, zoals mensen doen van de Free Hugs-campagne –wat ik een briljante actie vind. Deze mensen staan op straat met een bord waar ‘Free Hugs!’ op staat en iedereen omhelzen wie dat maar wil. Simpeler kan haast niet. Maar we leven in een modern tijdperk en hebben daar natuurlijk geen tijd voor.

Bovendien zou ik het toch behoorlijk creepy vinden

als wildvreemden mij op weg naar de supermarkt spontaan gaan knuffelen. Mocht je toch lijden aan een knuffeltekort dan heb ik een paar leuke alternatieven voor je.

Als eerste alternatief is er het aloude tree hugging, oftewel zoek een boom op en omhels hem flink. Hoewel je hierbij weer helemaal in contact komt met de natuur, wat in dit bio-raw-food-kijk-mijgezond-zijn-tijdperk natuurlijk helemaal past, lijkt het mij niet een hele warme omhelzing. Dan kun je beter een koe opzoeken. Koeknuffelen schijnt een echte hype te zijn. Het is zelfs zo populair dat er allerlei workshops en kinderfeestjes voor worden georganiseerd. Een omhelzing met koe, of paard, zou namelijk therapeutisch werken. Sta je niet te springen om naar de boerderij te gaan en zijn koeien, paarden of andere boerderijdieren net een maatje te groot, dan is er uiteraard niets mis met de trouwe viervoeter die bij je in huis rondloopt; warme knuffels gegarandeerd.

Ben je niet zo van de natuur en wil je toch liever met een persoon knuffelen? Dan heb ik nog een ander alternatief voor je; installeer de Cuddlr app. Het lijkt op Tinder; vind jij iemand leuk en die ander vindt jou ook leuk, dan heb je een match. Er wordt dan een route uitgestippeld zodat je elkaar kunt ontmoeten voor een omhelzing.

Of, wanneer je het echt niet meer weet, kan je altijd nog een knuffelbeest kopen en opwarmen in de magnetron; there’s your warm hug, Olaf! Enfin, je kan het zo gek nog niet bedenken. Wat je voorkeur ook heeft, het is in ieder geval zo dat als je een knuffel uitdeelt, je er in ieder geval altijd eentje terug krijgt!

Willemijn Waterbolk