de schakel Personeelsblad van het Sint-Franciskusziekenhuis Heusden-Zolder nr. 17 - april 2010
In deze schakel: Nieuws vanuit het departement Facilitaire Diensten Departement HRM en Communicatie Medische strategiedag 2010 Kindvriendelijk beleid ziekenhuisbreed
de schakel Personeelsblad van het Sint-Franciskusziekenhuis Heusden-Zolder
nr. 17 - april 2010 verschijnt viermaandelijks
Colofon Algemeen Sint-Franciskusziekenhuis P. Paquaylaan 129 3550 Heusden-Zolder telefoon: 011 57 91 11 (algemeen) 011 57 94 94 (polikliniek) 011 45 76 00 (MC Beringen) fax: 011 57 94 00 Algemeen directeur: Erwin Bormans
Erwin Bormans Algemeen Directeur
Eindredactie Kristien Elsen, Diane Mombers V.U. Erwin Bormans Hebben meegewerkt: Erwin Bormans, Dirk Trappeniers, Patrick Siborgs, Kristien Elsen, Peter Brouwers, dr. L. Geutjens, Marc Linssen, Marijke Claes, Relinde Vanbuel, Gerolf Stulens, Oncologisch team, An Davidts, Krista Bogaerts, Roel Van Den Berg, Frank Fincken, Veerle Vandervee, Bert Appermans, Kris Dexters, Team Revalidatie, Veerle Breugelmans, Karen Joosten, Lut Gijbels Foto’s: Kris Dexters Diane Mombers
2010, een nieuw decennium! Het Sint-Franciskusziekenhuis werd 85 jaar geleden opgericht. In de eerste jaren van haar bestaan werden de patiënten, vooral de mijnwerkers en hun familie, verzorgd in enkele ziekenzalen, die onderdeel waren van het klooster van de Grauw zusters. Nu, 85 jaar later is het ziekenhuis uitgegroeid tot een modern regionaal acuut ziekenhuis, ten dienste van de inwoners van de eigen en de omliggende gemeenten. In de bestaansgeschiedenis van het ziekenhuis springen enkele jaartallen er ongetwijfeld uit. In 1985 werd een volledig nieuw ziekenhuis in gebruik genomen, 5 jaar later, op 1 april 1990 fuseerde het SintFranciskusziekenhuis met de SintAnnakliniek van Beringen, waarbij alle ziekenhuisbedden werden gecentraliseerd op de campus van Heusden. Beringen werd vanaf dan een RVT en ging verder haar eigen weg. Nu, in 2010 zijn we precies
20 jaar later en wordt er opnieuw een klein stukje geschiedenis geschreven. Na jaren van voorbereiding, planning en uiteindelijk de bouwwerken zelf wordt dit jaar de langverwachte uitbreiding van het ziekenhuis in gebruik genomen. Hierdoor stijgt het aantal m² van het ziekenhuis van ca. 20.000 naar 30.000. Deze uitbreiding is ook nodig om de verdere activiteitsgroei te kunnen blijven realiseren. Vooral het laatste decennium is het Sint-Fran ciskusziekenhuis sterk gegroeid. In de periode 2000 – 2009 groeide het aantal opgenomen en dagziekenhuispatiënten samen van 13.000 naar bijna 28.000, het aantal operaties van bijna 6.000 naar meer dan 11.000 en groeide het personeels bestand verder aan van 284 voltijdsequivalenten naar meer dan 400. In een maatschappij waar ziekenhuizen, vooral door fusies, steeds groter worden is enige schaal
verhoging noodzakelijk om te blijven voortbestaan. Het Sint-Franciskus ziekenhuis realiseert dit door enerzijds zelf te groeien, maar ook door anderzijds meer en meer samenwerking te zoeken met het Jessaziekenhuis. Aan de lijst van diensten die samenwerken tussen beide ziekenhuizen werd recent de dienst abdominale heelkunde toegevoegd. Groei is echter geen doelstelling op zich. De kwaliteit van onze zorgen is en blijft ons primair doel. Om onze werking
verder te verbeteren en de kwaliteit aantoonbaar te maken ten opzichte van buitenwereld heeft de Raad van Bestuur recent beslist ons voor te bereiden op een accreditering. We hebben daarbij gekozen voor het NIAZ. NIAZ staat voor “Nederlands instituut voor accreditatie in de zorg”. De accreditering zelf zal doorgaan in het voorjaar van 2012. De volgende 2 jaar zullen we nodig hebben om ons op een goede manier hierop voor te bereiden. Ook het consequent melden van (bijna) incidenten is een belangrijk instrument
om onze werking continu te verbeteren. Mag ik daarom nogmaals iedereen oproepen om alle incidenten en bijna incidenten, die een effect kunnen hebben op de veiligheid van onze werking, steeds te melden via het infoland –meldsysteem. In dit nummer komen weer tal van interessante thema’s en boeiende projecten aan bod. Ik wens u dan ook veel leesgenot.
Nieuws vanuit het departement Facilitaire Diensten Vervanging telefooncentrale Momenteel wordt er hard gewerkt aan de voorbereidingen voor de vervanging van onze telefooncentrale. De huidige centrale is 12 jaar oud en aan vervanging toe. Voor de nieuwe centrale is de keuze gevallen op de firma Nextel. Dit bedrijf zal een Alcatel-centrale van de nieuwste generatie plaatsen. Het vervangen van de centrale houdt ook in dat alle dect- en digitale toestellen vernieuwd worden. De klassieke vaste telefoontoestellen blijven behouden. De praktische gang van zaken zal tijdig gecommuniceerd worden. Door de continue uitbreiding van ons ziekenhuis zijn we ook genoodzaakt tegelijkertijd met de vervanging van de centrale een nieuw telefoonnummer voor het ziekenhuis te voorzien. Onze huidige nummerreeks kon niet meer uit-
gebreid worden waarPeter Brouwers door er een tekort aan Directeur Facilitaire buitenlijnen ontstond. Diensten Concreet wil dit zeggen dat alle nummers (ook de interne) gewijzigd zullen worden. Vanaf en autoclaven zijn 7 mei is ons nieuw nummer 011/715 000. begonnen. Blok CD zal in de loop van de maand mei Stand van zaken bouwwerken Nu de winter voorbij is kan er terug met in gebruik genomen worden. man en macht gewerkt worden om de gebouwen zo snel mogelijk gebruiks In blok F wordt er alles aan gedaan om klaar te maken. De lange winter heeft ook dit voor het bouwverlof afgewerkt er namelijk voor gezorgd dat we een te krijgen. Hierin zullen het nieuwe zevental weken weerverlet hebben labo, de polikliniek, het geriatrisch dag gehad. Op dit ogenblik begint blok ziekenhuis, de directie,... gehuisvest CD er meer en meer uit te zien als een worden. afgewerkt geheel. Er ligt vloer en de wanden zijn geschilderd. De technieVerder zal in april gestart worden ken worden afgewerkt en de plaatsing met de aanleg van de nieuwe van specifieke toestellen zoals personeelsparking. OP-lampen, OP-tafels, wasmachines
Zuinig omspringen met energie Te vaak blijft het licht branden, de pc aanstaan, de verwarming te hoog staan tijdens de wintermaanden of, omgekeerd, de airco aanstaan tijdens de zomermaanden,… terwijl er niemand meer aanwezig is. Daarom wil de Technische Dienst dit jaar een campagne opstarten rond zuinig omspringen met energie. Deze campagne is gericht op zowel eigen perso-
neel, patiënten als bezoekers. We zullen een aantal thema’s belichten, met reminders en tips die ook bij je thuis van toepassing kunnen zijn. Hoe willen we tewerk gaan? - Door het uithangen van posters, affiches, pamfletten,... op de diensten en in de gangen. - Communicatie via intranet, bijvoorbeeld door het desbetreffende thema
te gebruiken als screensaver. - Een betere opvolging via ons gebouwbeheerssysteem (Johnson Controls) op de technische dienst. - Het uitvoeren van visuele controles en effectief aanspreken van de 'zondaars', door zowel mensen van de technische dienst als de stewards. Ruddi Sleurs doet een beroep op jullie voor een energiezuinige samenwerking!
de schakel april 2010
3
Verpleegkundig-paramedisch departement Teamleden: • Eric Reckers • Jef Ceunen • Roel Van Den Bergh • Lieve Ramaekers • Krista Bogaerts • Dennis Lenaers
Patrick Siborgs paramedisch en verpleegkundig directeur
Inmiddels is het jaar alweer een kwartaal oud en zijn er vanuit de centrale beleidsdoelstelling al een aantal werkgroepen gestart. In het kader van nog meer ondersteuning te bieden aan de verpleeg kundigen op de afdeling en dit op meer continue basis willen we mits de juiste logistieke ondersteuning meer tijd vrij krijgen voor ‘zorg’. Bovendien verlopen verschillende logistieke processen volgens de geldende afspraken en procedures maar niet afgestemd op elkaar. Vandaar dat het verpleegkundig departement mee participeert in het globale project rond logistieke optimalisatie van ons ziekenhuis. Voor het globale ziekenhuis brede project fungeert Erwin Bormans als projectleider. Voor ons departement zal het project gestuurd worden door mijzelf en zijn er een aantal geëngageerde diensthoofden betrokken:
4
de schakel april 2010
Het tweede en eveneens zeer belangrijk project is het algemeen medicatiebeleid in ons ziekenhuis. Binnen ons departement hebben we een werkgroep opgericht die mee zal participeren in dit ziekenhuisbrede project. De leden nemen deel aan het overleg op ziekenhuisniveau waarin de hoofdapotheker als projectleider (ziekenhuisbreed) fungeert. De hoofdaccenten rond medicatie beleid zijn 1. algemene aspecten van medicatieveiligheid (voorraad,distributie…) 2. toepassing elektronisch medicatiebeheer, gebruik door verpleeg kundigen (Partezis) 3. toepassing elektronische voorschrift door de arts en praktische organisatie hieromtrent. Voor ons department is de werkgroep samengesteld uit de volgende mensen. Projectleider: • Patrick Siborgs Team • Caroline Derdeyn • Marijke Claes • Ludo Ooms
Ook voor het project rond het patiëntendossier is er onder project leiderschap van Bert Appermans een werkgroep opgericht. Binnen dit project zullen alle patiëntendossier aspecten zoals login in C2M, rapportage door paramedici en op lange termijn beslissing en implementatie van een volwaardig geïntegreerd elektronisch patiëntendossier bekeken worden. Samenstelling van het projectteam Projectleider: • Bert Appermans Team: • Lieve Ramaekers • Griet Janssen • Caroline Derdeyn • Raf Claes • Dr. Vanvolsem Onderstaand schema geeft een algemeen overzicht van de resultaten van de tevredenheidsenquête Pfizer.
Departement HRM en Communicatie De doelstellingen van de dienst HRM en Communicatie werden in een vorige uit gave uitvoerig toegelicht. Ondertussen zijn we weer enkele maanden verder. Waar staan we nu met de uitvoering van onze plannen? Personeelsadministratie Rode draad doorheen de beleidsplannen van HRM in 2010 is een verdere professionalisering van onze afdeling. Een groeiende organisatie betekent ook een groeiende personeelsadministratie. Een eerste stap in de verdere uitbouw van de afdeling is vorig jaar gezet met de aanwerving van een nieuwe personeelsconsulent. Na een grondige inwerkperiode is er een herverdeling van de taken gebeurd. Volgende personeelsconsulenten zijn vanaf nu verantwoordelijk voor volgende afdelingen:
kom bij de collega’s. Zij zullen je zo goed mogelijk proberen verder te helpen of je vraag doorspelen aan je eigen personeelsconsult. Voor al je vragen i.v.m. training en opleiding kan je nog steeds terecht bij An Vandebroek en Veerle Vandervee. Wijziging sociaal secretariaat Een volgende stap waarmee we dit jaar verder willen is het automatiseren van een aantal personeelsprocessen zoals aanvragen en goedkeuringen van opleidingen, opvolging van evaluatiegesprekken,... Bedoeling is om dit jaar een onderzoek te doen naar mogelijke aanbieders op de markt en mogelijke koppelingen met het bestaande loonsysteem. Hier zijn we in een stroomversnelling gekomen door de overname van ons sociaal secretariaat SSC vanaf
Lut
Gerolf
Veerle
Stafmedewerker Technische dienst IT Aankoop Directie + secretariaat Wasserij Voedingsdienst Kine/Ergo Paramedische directie ZH. Hygiëne Kraamafdeling Geriatrie 1 Geriatrie 2 PAAZ Intensieve Zorgen Medische beeldvorming Dagziekenhuis HRM/Communicatie Kwaliteitscoördinaten Bouwcoördinator Bewaking Kinder- en Jeugdgeneeskunde
Onthaal Spoed OK Labo Pijntherapie Apotheek Geneeskunde 1 Geneeskunde 2
Boekhouding Logistiek Sociale dienst Oncologie Facturatie Mobiele Equipe Hulpwaak Herintreders Heelkunde 1 Heelkunde 2 Palliatief Suportteam Archief MZG/MKG Sterilisatie Diabetes Conventie Neuro-Fysio Psychologen Pastorale
Door het wegvallen van een aantal van zijn afdelingen, krijgt Gerolf tijd vrij om zich in de eerste periode te focussen op een verdere verfijning van sp expert. Hierin zal in eerste instantie de rapportering naar MZG toe worden aangepakt. Daarna zullen een aantal optimalisaties naar rapportering (arbeidsduurwetgeving) en een vernieuwde handleiding in orde gebracht worden. Bij je personeelsconsulent kan je terecht met al je individuele vragen over je arbeidsovereenkomst, tijdskrediet, sociale documenten, aangiftes van ziekte en ongevallen,… Uiteraard ben je bij afwezigheid van je eigen personeelsconsulent steeds wel-
half 2010 door SD Worx. Hierdoor worden de diensten van het sociaal secretariaat uitgebreid met de dienstverlening van SD Worx. Deze laatste bieden, wat de ondersteuning van HRM-processen betreft, heel wat softwareoplossingen. De verandering van sociaal secretariaat
Elsen Kristien Directeur HRM zal voor de individuele medewerker niet onmiddellijk gevolgen hebben. Werving en selectie Op het vlak van werving en selectie zijn er al wat stappen gezet naar een verdere automatisering. Met de invoering van de vernieuwde website werd al de mogelijkheid voorzien om online te solliciteren. De volgende stap is nu om deze sollicitaties automatisch te laten verwerken in een werfreserve. Op termijn willen we op deze manier afscheid nemen van onze papieren werfreserve. Zo zullen we op een meer efficiënte manier sollicitaties kunnen beheren, afspraken kunnen inplannen, resultaten van selecties kunnen registreren,… Met de dienst Werving en Selectie namen we in het voorjaar deel aan een aantal jobbeurzen. Onze vernieuwde wervingscampagne lokte heel wat geïnteresseerden naar onze stand. Hopelijk leidt dit ook tot nieuwe medewerkers binnenkort. Communicatie De dienst Communicatie heeft onder tussen ook niet stilgezeten. Al heel wat uitnodigingen, affiches,… zijn opgemaakt. Nieuwe projecten dit jaar zijn de aanmaak van filmpjes in de ondersteuning van onze interne en externe communicatie. De eerste resultaten waren al te zien op de jobbeurzen en zijn ook te vinden op onze website. Neem zeker eens een kijkje!
de schakel april 2010
5
Medische strategiedag 2010 Op 16 januari 2010 werden de artsen van het Sint-Franciskusziekenhuis uitgenodigd om in het Intermotel in Lummen samen met de directie na te denken over de positieve of negatieve relatie tussen de: - (steeds groeiende) activiteit, - (beperkte) capaciteit (zowel wat betreft ruimte en medewerkers als uitrusting), - kwaliteit, veiligheid en tevredenheid (van zowel patiënten als artsen en andere ziekenhuismedewerkers).
Dr. L. Geutjens Medisch directeur
ons ziekenhuis door NIAZ, het Nederlands Instituut voor Accreditering in de Zorg. Actiepunten Uit het debat kwamen volgende concrete acties naar voren: 1. Klinische paden als tool voor kwaliteitsvolle zorg Na een evaluatie van de lopende klinische paden kunnen nieuwe klinische paden geïmplementeerd worden. We hopen dat artsen en verpleegkundigen hiervoor meer en meer het initiatief nemen. Voor bijkomende opleidingen kunnen zij een beroep doen op Bert Appermans. 2. Werken met indicatoren Het samenstellen van een basisindicatorenset met betrekking tot het hele ziekenhuis enerzijds en disciplinespecifieke data anderzijds. Bijkomende data/ indicatoren kunnen opgevraagd worden bij de stafmedewerkers beleidsinformatie en MKG (Marc Linssen en Joke Tack). De aangeleverde data moeten besproken worden binnen elke discipline alsook in het overleg met de directie (cycli van drie jaar).
Bijna alle medische diensten waren vertegenwoordigd door een of meer van hun stafleden, en luisterden eerst naar een presentatie van Erwin Bormans, algemeen directeur en dr. Luc Geutjens, medisch directeur, waarin enkele begrippen werden omschreven en een overzicht gegeven werd van de groei van het ziekenhuis over de voorbije tien jaar (tussen 2000 en 2009). Opnames en patiënten dagziekenhuis Aantal chirurgische ingrepen Spoedpatiënten Personeelsbestand Artsenbestand Omzet algemeen Omzet honoraria Capaciteit in m²
Externe audit in 2012 Aansluitend werden toelichtingen gegeven met betrekking tot het veiligheidsmanagement- en incidentmeldingssysteem, het gebruik van (klinische en andere) prestatie-indicatoren, resultaten van tevredenheidsmetingen en klachtenregistraties om de kwaliteit en veiligheid van de geleverde zorg te verbeteren. De aanwezigen gingen akkoord om ons tegen 2012 voor te bereiden op een externe toetsing van de kwaliteit in 6
de schakel april 2010
3. Werken met medische beleidsplannen Naast de jaarlijkse beleidsdag voor afdelingshoofden zal ook aan de medische diensten/disciplines gevraagd worden om beleidsplannen op te stellen en deze toe te lichten aan de medische staf, directie en medische raad. Aanvragen voor medische investeringen moeten gebeuren volgens de geldende procedure maar ook beoordeeld worden binnen de geformuleerde beleids+ 68% + 100% + 47% + 42 % + 23 % + 89 % + 84 % + 17%, met nog 30.600 m² in 2010 totaal + 65% t.o.v. 2000
doelstellingen. Zo niet kunnen zij onmogelijk gefinancierd worden door solidaire middelen (ziekenhuisbudget, investeringsfonds). 4. Naar een duidelijke structuur van het medisch departement Het uittekenen van een duidelijke en door de artsen gedragen structuur van het medisch departement. Hiervoor zal een medisch strategische beleidsgroep
de nodige voorstellen formuleren en voorleggen aan de raad van bestuur en medische raad. Voor alle artsen, diensten afdelingshoofden zal een functieomschrijving uitgewerkt worden, waarna een formele aanstelling gebeurt voor een periode van zes jaar. Het functioneren van de medische diensthoofden zal geëvalueerd moeten worden. 5. Communicatietraining voor artsen Vaak zijn problemen het gevolg van een gebrekkige communicatie. De mogelijkheid van een communicatietraining zal voorzien worden. In eerste instantie op vrijwillige basis, maar voor diensthoofden kan dit eventueel verplicht worden wanneer uit een evaluatie zou blijken dat communicatieproblemen aan de basis liggen van een minder goede dienstwerking. 6. Een algemeen klimaat van wederzijds respect - zorgen voor conflictbeheersing Er dient de nodige aandacht te gaan naar voldoende tijdsinvestering in de directe patiëntenzorg, met inbegrip van kwaliteitsvolle informatie van patiënten en familie, naast de zorg voor een degelijk (elektronisch) medisch dossier. Financieel rendement kan niet de enige of eerste drijfveer zijn. 7. Personeel in dienst van de artsen Deze mensen moeten aan dezelfde kwaliteitsvereisten voldoen als de rest van het ziekenhuispersoneel. Dit houdt in dat de wetgeving correct dient gevolgd te worden wat betreft de medische en verpleegkundige verantwoordelijkheden. Hiertoe zal het personeel in dienst van de artsen toegang krijgen tot alle aangeboden opleidingen. 8. Een anonieme feedback vanuit de ombudsfunctie op basis van de klachtenregistratie om eventuele structurele tekortkomingen op te sporen en mogelijke verbeter acties te definiëren. Deze zeer aangename voormiddag heeft vruchtbaar materiaal opgeleverd om aan de slag te gaan. Waarschijnlijk zal een kalenderjaar niet voldoende zijn om alle aangebrachte werkpunten uit te voeren. Als iedereen een klein deel wil bijdragen aan het geheel, twijfelen wij er niet aan dat het Sint-Franciskus ziekenhuis ook de volgende tien jaar zal blijven groeien in activiteit, capaciteit, kwaliteit, veiligheid en tevredenheid van patiënten, artsen en andere ziekenhuismedewerkers.
Healthcare Performance Management, van gegevens tot informatie: het datawarehouseproject binnen het SFZ
Dirk Trappeniers Financieel directeur Ontelbare gegevens worden jaarlijks manueel of via allerlei softwaretoepassingen verzameld. Hierbij worden de meest uiteenlopende types van data vergaard. Het betreft o.a. operationele gegevens, betalingsinfo, wettelijk vereiste data, projectdata,… Een performant systeem is dus onontbeerlijk voor een optimale beheersing en rapportering van de verschillende data/info. Pilootproject Meten is weten. Het exact definiëren en verzamelen van de benodigde data is cruciaal voor elk informatiesysteem. Eind 2008 is het SFZ – samen met vier andere ziekenhuizen – in een pilootproject gestapt met Partezis voor de implementatie van een ‘datawarehouse’. Andere externe partijen (o.a. Forcea en Laco) werden destijds geëvalueerd en - om een aantal redenen - niet geselecteerd. De datawarehousetoepassing van Partezis noemt AZIS-HPM (Healthcare Performance
Management). Eind maart zal de pilootfase afgerond worden en zal de toepassing dus ook voor andere ziekenhuizen beschikbaar zijn. Begin 2009 werd gestart met de modules patiëntenadministratie, facturatie en MKG en een beperkt deel van de apotheekgegevens. In de toekomst zullen er bijkomende functionaliteiten voorzien worden. Het betreft o.a. FODfeedback, integratie met SAP-modules, up- en downloaden van gegevens van externe (i.e. niet-Partezis) softwarepakketten. Uiteraard is het ook de bedoeling dat op termijn quasi alle ziekenhuisgegevens in deze centrale databank zullen terechtkomen. Dashboards: opzet en gebruik Een datawarehouse is – zoals de term wat oneerbiedig aangeeft – één grote databank. De user-interface is meestal zo opgemaakt dat men als gebruiker makkelijk en snel een keuze kan maken uit een pallet van variabelen. In functie van de gewenste info duidt men de gerelateerde variabelen aan en bepaalt men eventuele voorwaarden waaraan deze moeten voldoen. De bekomen info kan dan worden weergegeven in de gewenste vorm (data, vergelijkende tabel, grafiek,…). Het zijn de zogenaamde key-users (experts) die de nodige queries en gewenste presentatie vorm in eerste instantie opzetten i.f.v. de afgesproken scope.
info (zoals bijvoorbeeld het aantal opnames, ligdagen, bezettings graden,…) zullen in een dashboard worden geplaatst; dat kan gepersonaliseerd worden per gebruiker. De bedoeling is dat men zo een algemeen overzicht (a.h.w. een cockpit-overview) verkrijgt van de performance-indicatoren die relevant zijn voor de betrokkene. Indien gewenst heeft men vaak de
mogelijkheid om verder te downdrillen op een bepaald item en aldus na te gaan wat de oorzaken zijn van mogelijke afwijkingen. In de nabije toekomst zal het hanteren van workflows het mogelijk maken om gebruikers onmiddellijk te informeren – via mail – indien een (set van) parameters wordt geüpdatet. Een voorbeeld hiervan is het automatisch versturen van de gewenste maandelijkse prestatieoverzichten en detailrapporten per arts.
De gebruikers van de info kunnen op periodieke basis - door een simpele druk op de knop - zelf een update maken van de door hen gehanteerde queries. Frequent voorkomende basis-
de schakel april 2010
7
HPM: toepassingen op maat van SFZ Bij de inschrijving van een patiënt worden reeds een heleboel administratieve gegevens in het pakket van patiëntenadministratie opgeslagen. Een deel van deze gegevens stroomt automatisch door naar andere softwaretoepassingen.
Omdat het hier vaak om verschillende programma’s en softwareleveranciers gaat, was het in het verleden vaak moeilijk om nadien bepaalde informatie opnieuw samen te brengen en te analyseren. De informatie zit dus erg verspreid. HPM zou hier een oplossing kunnen bieden. Men is gestart met de integratie van enkele domeinen maar het is de bedoeling om op termijn verschillende bronnen van informatie te koppelen en makkelijk toegankelijk te maken voor allerhande analyses. We denken hierbij ook aan resultatenbench marking, materiaal,… Momenteel is volgende informatie beschikbaar via HPM: • Patientenadministratie: alle gegevens die geregistreerd worden door de opnamedienst. Voorbeelden zijn o.a. patientengegevens zoals geslacht, leeftijd, woonplaats, opname- en verblijfsafdeling, gegevens van verzekering, huisarts, transfers,… • Facturatie: alle informatie omtrent aangerekende prestaties, forfaits, ligdagen, medicatie, bijkomende kosten,… • Minimale ziekenhuisgegevens: deze gegevens omvatten zowel medische als verpleegkundige gege-
8
de schakel april 2010
vens op patientenniveau. Een codeercel vertaalt de medische dossiers naar icd-codes zodat men een zicht heeft op de pathologiemix van het ziekenhuis Rapportering uit HPM gebeurt even tueel via ad-hoc-queries maar ook via dashboards. Onderstaande afbeelding laat zien hoe je binnen HPM een query kan opbouwen door variabelen te selecteren en eventueel condities toe te voegen (voorbeeld). Het opstellen van een query gebeurt enkel door de key-users omdat een goede inhoudelijke kennis van de data vereist is om correcte rapporten af te leveren.
tot een nog beter zicht op en dus ook efficiëntere aansturing van de grote variëteit aan ziekenhuisparameters. Het biedt ons als ziekenhuis de mogelijkheid om sneller en doeltreffender in te spelen op veranderende omstandigheden; en dat is een essentiële voorwaarde voor een goed bestuur. HPM zal dus op verschillende niveaus binnen de organisatie ingezet kunnen worden. De directie en raad van bestuur kunnen een deel van de beleidsinformatie opvragen, artsen en verpleegkundigen kunnen bijkomende informatie krijgen voor (jaar-)verslagen
Indien men een bepaald rapport op regelmatige basis wil opvragen, dan kan dit geplaatst worden op een gepersonaliseerd dashboard. Op een eenvoudige manier wordt het rapport geactualiseerd wanneer nieuwe informatie beschikbaar is. Een volgende afbeelding toont een voorbeeld van een dashboard. We zien meerdere tabbladen met de verschillende rapporten. De gegevens van maart 2010 zijn uiteraard nog niet volledig opgeladen in HPM. In de nabije toekomst is het ook mogelijk om de verschillende gegevens te bevragen op de operationele databank. Zo kan men al correcties en optimalisaties doorvoeren terwijl een bepaalde periode nog niet afgesloten is en terwijl de gegevens nog niet naar andere instanties (overheid – mutualiteiten) werden verstuurd. Besluit Het makkelijker kunnen leggen van verbanden tussen voorheen opgesplitste, kleinere databanken zal leiden
en o.a. de facturatie- en registratiedienst kunnen het programma inzetten bij correcties en optimalisaties.
Marc Linssen Stafmedewerker beleidsinformatie
Kindvriendelijk Sint-Franciskusziekenhuis
Diensthoofd kind- en jeugdgeneeskunde
beleid. Kinderen krijgen bij de inschrijving van hun opname steeds voorrang zodat zij niet nodeloos hoeven te wachten en tijdig naar de afdeling kunnen gaan. Zo kunnen wij hen in alle rust voorbereiden en klaarmaken voor hun verblijf. Dat doen we onder meer aan de hand van een fotoboek. Ook in het OK krijgen kinderen zoveel mogelijk voorrang, de jongste wordt het eerst geopereerd. We laten hen nooit alleen in de verbedding maar zorgen ervoor dat ze worden opgevangen door iemand van het OK of in het gezelschap zijn van iemand van de afdeling kinderen jeugdgeneeskunde.
Ziek zijn is voor niemand fijn. Voor de kleinste patiëntjes en voor kinderen tot 15 jaar hebben we de afgelopen tijd een aantal bijzondere maatregelen genomen in het kader van een kindvriendelijk
Recovery Na afloop van de operatie wordt mama of papa erbij geroepen zodat het kind een vertrouwd gezicht ziet wanneer het ontwaakt. Om de privacy te bewaren hebben we gordijnen voorzien.
Marijke Claes
In de toekomst, na de verdere verbouwingen van het OK, zullen we ook in de mogelijkheid voorzien om de ouders toe te laten tijdens de inductie zodat de kinderen zo weinig mogelijk merken dat ze alleen zijn. Ook op de diensten RX en spoedgevallen zullen kinderen in de mate van het mogelijke voorrang krijgen. Om onze kleine patiëntjes op te vrolijken komt er wekelijks een mediclown op bezoek. Verder nog onze dank aan een groepje vrijwillige studenten dat 500 euro inzamelde door het geven van een fuif. Dit zullen we gebruiken voor pedagogische materialen.
vakantie-opvang voor kinderen tussen 2.5 en 12 jaar locatie: VBS De Springplank Kapelstraat 1 Heusden-Zolder vanaf maandag 5 juli t.e.m. vrijdag 20 augustus van 06.00 u. tot 18.00 u. Inschrijven kan vanaf 6 april via www.vakantieopvangstekelbees.be of via de formulieren die je kan vinden bij de personeelsdienst. We zijn ook op zoek naar jobstudenten. Kinderen van medewerkers van ons ziekenhuis die een handje willen helpen, kunnen een kijkje nemen op de website www.vakantieopvangstekelbees.be. Hier vind je meer informatie over de vakantiejobs.
de schakel april 2010
9
Melden, Melden, Melden! Incidentmelden: feedback na een klein half jaar Infoland Op 1 oktober zijn we binnen ons ziekenhuis online gegaan met het incidentmeldingssysteem van Infoland. Van het oude schriftelijke Fonaformulier zijn we overgestapt naar een elektronisch meldsysteem waarbij meldingen online worden doorgegeven aan de werkgroep patiëntveiligheid. Nu, bijna zes maanden na de lancering, geven we graag een eerste feedback en staan we even stil bij de voordelen en leerpunten die we mochten ervaren tijdens deze eerste periode. De afgelopen vijf maanden werden in totaal 165 meldingen doorgegeven via het Infolandsysteem. De grote meerderheid van deze meldingen ging over val incidenten. Medicatie- en agressie meldingen waren goed voor respectievelijk 18% en 11% van het totaal aantal meldingen. In de categorie ‘andere meldingen’ vinden we onder andere een aantal incidenten met betrekking tot foutieve patiëntenidentificaties terug. Ook onveilige situaties die gecreëerd werden door het niet-afsluiten van deuren, het niet-aanwezig zijn van het nodige materiaal, het onduidelijk zijn van verantwoordelijkheden,… werden via de categorie ‘andere’ doorgegeven. Concrete acties (mede) dankzij meldingen Sensibiliseringscampagne voor het leegmaken van de zakken van de te wassen werkkledij – aanpassen procedure rond bereiding medicatie – aankoop extra dwaaldetectiebandjes – extra opvolging van een aantal risicopunten omtrent o.a. het ontbreken van anamnesedocumenten, foutieve patiënten identificaties bij bloedafname,…
POSITIEVE ERVARINGEN: • Het aantal incidentmeldingen is gestegen ten opzichte van de laatste zes maanden van het oude FONAsysteem. De doorgegeven (bijna-)incidenten stelden de werkgroep patiëntveiligheid in staat reeds een aantal zeer gerichte verbeteracties uit te voeren.
• Incidentmeldingen worden snel opgenomen door de werkgroep, waardoor kort op de bal gespeeld kan worden en indien nodig, snel verbeteracties genomen kunnen worden. • Op basis van feedback vanuit de melderskant, kunnen en worden de meldformulieren nog regelmatig geoptimaliseerd. Voor een van de volgende overlegmomenten van de werkgroep staat zo het ontwerpen van een formulier voor bijna-incidenten op de agenda. • Door consequent en (gedurende een bepaalde periode) systematisch te melden, wordt duidelijk dat schijnbaar ‘kleine’ problemen vaak voorkomen kunnen worden en een meer structurele verbeteractie nodig hebben. • Een eerste cultuurverandering is merkbaar. Mede dankzij de inspanningen van de leden van de werkgroep patiëntveiligheid om elke melding correct op te volgen en de nodige feedback te geven, rekeninghoudend met de vertrouwelijkheid van de melding en de melder, begint het vertrouwen van onze melders te groeien. LEERPUNTEN: • Zolang we niet overgestapt zijn naar een Microsoft-omgeving (voorlopig werken we met Lotus Notes, de overstap is voorzien tegen oktober 2010) beschikt niet iedere medewerker over een persoonlijke login. Hierdoor is het niet mogelijk om de eigen meldingen ‘live’ op te volgen via Infoland. Een gerichte en onvoorwaardelijke feedback vanuit de werkgroep patiëntveiligheid naar de melders van incindenten, zou hier voorlopig een antwoord op moeten bieden. • Meldingen omtrent medicatieincidenten en patiëntenidentificatieincidenten worden vaak enkel gemeld vanuit de apotheek en het labo. Op deze manier verliezen we veel informatie aangezien deze diensten vaak niet op de hoogte zijn van de context van het incident. Omwille van de anonimiteit kan hier dan ook vaak geen of onvoldoende gevolg aan gegeven worden.
• Met het oog op het garanderen van de anonimiteit en vertrouwelijkheid van zowel de melding als de melder, is het niet steeds mogelijk om gerichte verbeteracties te ondernemen op basis van individuele meldingen. • Aangezien eenzelfde softwarepakket (Infoland) gebruikt wordt voor het doorgeven van incidentmeldingen en het doorgeven van verbeterpunten aan de technische dienst en het onthaal, is het verschil tussen beide niet steeds duidelijk. Een incidentmelding betreft het doorgeven van een (mogelijk) risicovolle situatie die de patiëntveiligheid in gevaar kan brengen. Verbeterpunten voor het onthaal en de technische dienst zijn meer praktische verbeterpunten die te maken hebben met de dagelijkse werking van het onthaal en de technische dienst. Wil ook jij verder meewerken aan een kwaliteitsvolle en patiëntveilige omgeving? Bezorg ons dan de (bijna-)incidenten die u vaststelt: – Klik op de link ‘Infoland’ (links op de intranetstartpagina) – Meld u aan met uw login en wachtwoord (voorlopig kan zowel voor login als voor wachtwoord ‘Melder’ gebruikt worden). – Ga naar iTask – Links kan u dan aangeven dat u ‘een nieuwe melding’ wil doen.
Terugblikkend op de eerste vijf maanden van ons nieuwe meldsysteem, zijn we binnen de werkgroep patiëntveiligheid hoopvol. Hoewel nog veel medewerkers overtuigd moeten worden, merken we een verschuiving op in de openheid en bereidheid om risicovolle situaties te melden en bespreekbaar te maken. De twee grote uitdagingen voor de nabije toekomst zijn: 1. Het verder structureren van de analyses van binnenkomende meldingen. Een geplande opleiding in de prismamethodologie moet de leden van de werkgroep hiervoor de nodige kennis en hulpmiddelen aanreiken. 2. Het verder betrekken van teams bij het analyseren van incidenten en aanreiken van mogelijke verbeter acties. De inhoudelijke kennis hiervoor bevindt zich immers voornamelijk op de werkvloer. De grote uitdaging zal zijn om deze kennis te gebruiken, zonder hiermee de anonimiteit en vertrouwelijke behandeling van incidenten in het gedrang te brengen.
An Davidts
Afdeling in de kijker Het Oncologisch Support Team (OST) Sinds vorig jaar is het OST actief in dit ziekenhuis. Het nationaal kankerplan maakte het mogelijk om enkele mensen hiervoor in te schakelen: een coördinerend arts (dokter Rudolf van Puijenbroek), twee verpleegkundigen (Veerle Breugelmans en Karen Joosten) en twee sociaal verpleegkundigen (Kelly Steenaerts en Kirsten Joosten). Het is de bedoeling om de patiënt psychosociale opvang te bieden vanaf de eerste consultatie bij de diagnose tot aan het eind van de behandeling. Om gestructureerd te functioneren, werken we met vier oncologische doelgroepen waarin volgende disciplines aan bod komen: urologie, pneumologie, gastro-enterologie en gynaecologie. Elke (sociaal) verpleegkundige neemt de verantwoordelijkheid op om de patiënten van haar discipline op te volgen tijdens het hele zorgtraject. Daarnaast heeft elke medewerker ook zijn eigen specifieke vaardigheden waarover we hem of haar steeds kunnen aanspreken als we met vragen zitten. Voor de patiënt betekent dit een meerwaarde:
Veerle Breugelmans
- Er kan een vertrouwensrelatie groeien met één verpleegkundige. - De drempel om contact te nemen is zeer laag. - We zijn makkelijk bereikbaar en aanspreekbaar en besparen de patiënt (veel) frustratie en onzekerheid. Zorgtraject voor mammacarcinoom De begeleiding van de patiënten verloopt volgens een uitgewerkt zorgpad. Met toestemming van de patiënt kan de arts de oncologieverpleegkundige raadplegen met de vraag een luisterend oor te bieden na het slechtenieuwsgesprek. Ze kan ook steeds op een later moment een telefonische afspraak maken. De oncologieverpleegkundige begeleidt de patiënt tijdens de stagingonderzoeken. Van deze momenten kan de patiënt ook gebruik maken om te ventileren over de twijfels en onzekerheden omtrent diagnose en behandeling. Tijdens de opname zal de oncologieverpleegkundige dagelijks de patiënt opvolgen. Op maat van de patiënt zal de nodige informatie verstrekt worden in
Kirsten Joosten
verband met de ingreep, redondrains, (deel)protheses, lymfoedeem, controleconsult,... Afhankelijk van de nabehandeling, besproken tijdens het MOC, zal de patiënt verder opgevolgd worden door een chirurg (plaatsen PAC), radiotherapeut (radiotherapie), oncoloog (chemotherapie, immuun-therapie). Dit zijn voor de patiënt stressvolle erva– ringen waarbij de (sociaal) verpleegkundige soms rust kan brengen te midden van de chaos van emoties. Patiënten moeten hun gevoelens kunnen ordenen om de informatie die op hun afkomt, te begrijpen. Ook voor de andere disciplines werken we aan soortgelijke zorgtrajecten. Revalidatiemogelijkheden Aan het eind van de behandeling wordt de patiënt de mogelijkheid geboden een oncologisch revalidatieprogramma te volgen. Dit programma is een initiatief van de diensten Medische oncologie en Fysische geneeskunde van het Jessa Ziekenhuis voor alle kanker patiënten van Limburg. Het programma omvat een combinatie van lichaamstraining en psychosociale bijeen komsten.
Kelly Steenaerts
Relinde Vanbuel de schakel april 2010
11
Medicatie aan huis Naar aanleiding van het indienen van een klantvriendelijk idee werd op de stuurgroep kwaliteit beslist om onze koerierdienst in te schakelen voor het naleveren van medicatie voor oncologiepatiënten.
Om welke medicatie gaat het? Het betreft de medicatie voor oncologische patiënten die om allerlei redenen niet voorradig is in het ziekenhuis op het moment dat de patiënt hier is voor zijn behandeling. De koerierdienst mag worden ingeschakeld om deze medicatie naar de patiënten thuis te brengen indien de medicatie enkel via het ziekenhuis besteld kan worden én de patiënt extra naar het ziekenhuis dient terug te keren om deze medicatie te halen. Hoe de koerierdienst inschakelen? Van zodra de medicatie is toegekomen, verwittigt het inwendig dagziekenhuis per mail de logistieke dienst en het diensthoofd van de technische dienst. De logistieke dienst verbindt zich ertoe
om ten laatste de dag volgend op de mail, in het dagziekenhuis de toegekomen medicatie op te halen en te leveren aan de patiënt. Samen met de medicatie overhandigt de medewerker van het dagziekenhuis aan de logistieke medewerker een registratieblad waarop vermeld staat welke medicatie werd afgehaald en voor welke patiënt de medicatie bestemd is. Dit registratieblad dient bij aflevering van de medicatie (aan de patiënt) eveneens ondertekend te worden voor ontvangst. De ondertekende registratiebladen worden bewaard door de logistieke dienst.
Schoonheidsconsulente voor oncologie patiënten Tijdens het lange behandeltraject van de oncologische patiënt wordt er ook aandacht besteed aan het fysieke welzijn van de patiënt. Chirurgie, radiotherapie en chemotherapie plegen een serieuze aanslag op lichaam van de patiënt. De behandeling kan onaangename veranderingen van het uiterlijk tot gevolg hebben zoals: een kwetsbare, gevlekte of uitgedroogde huid, verlies van hoofdhaar, wenkbrauwen, wimpers,… Daarom heeft de stichting tegen kanker een schoonheidsconsulente opgeleid die de problemen van mensen met kanker begrijpt en kan helpen met het terugvinden van een positief zelfbeeld. Relinde Vanbuel volgde deze opleiding en zet zich vrijwillig op vrijdagnamiddag in voor oncologiepatiënten binnen dit ziekenhuis. Het programma 'goed verzorgd, beter gevoel' bestaat uit een aangename gelaatsverzorging en een relaxerende handmassage.
12
de schakel april 2010
Inwendige geneeskunde heeft een lokaaltje voor Relinde ter beschikking gesteld waar zij patiënten (vrouwen en mannen) in een rustige sfeer kan verzorgen met een reiniging van het gelaat, een lichte gelaatsmassage, het aanbrengen van een hydraterend masker en een verzorgende dagcrème, en het geven van een relaxerende handmassage. Dit gratis verzorgingsprogramma is enkel bestemd voor patiënten met kanker die in behandeling zijn of nog geconfronteerd worden met de nevenwerkingen ervan.
Medisch Lerend Procedure blaasspoelingen Blaasspoelingen worden gegeven na het verwijderen van blaaspoliepen. Dit doet de kans op een terugkeer en diepere ingroei van de poliepen in de blaaswand verminderen. Er bestaan twee soorten blaas spoelingen: - het cytostatica Mitomycine C en - de BCG (Bacillus van CalmetteGuérin) die bestaat uit verzwakte tuberculosebacteriën. BCG versterkt de immunologische reactie tegen kankercellen in de blaas. De spoelingen bestaan uit een reeks van vijf à zes weken na mekaar, soms aangevuld met een maandelijkse onderhoudsbehandeling. De spoeling gebeurt in het dagziekenhuis en neemt maar enkele minuutjes in beslag. We starten met een lege blaas. De verpleegkundige brengt een sonde in in de blaas waarlangs het medicijn wordt toegediend. Eenmaal toegediend wordt de sonde verwijderd. De patiënt moet proberen om het medicijn één uur in de blaas te houden.
We raden daarom aan om een aantal uur voor de spoeling zo weinig mogelijk te drinken. Het medicijn wordt, na voldoende inwerking, uitgeplast. Ook mannen vragen we zittend te plassen. Aan te bevelen is het toilet tweemaal door te spoelen. Na de eerste urinelozingen is het aangewezen om de handen en de genitale streek goed na te spoelen met water. Om de partner tegen het gebruikte medicijn te beschermen, is het gebruik van een condoom aangewezen tot 24 uur na de procedure. Bij het morsen van urine buiten het toilet moet de omgeving gereinigd worden. Bevuilde kleding en ondergoed kunnen gewoon in de was.
Wanneer deze klachten aanhouden en/of de patiënt koorts maakt, vragen we om contact met ons op te nemen (secretariaat urologie). Om het effect van de spoelingen te controleren, zal de uroloog aanvankelijk om de drie maanden de blaas controleren door middel van een cystoscopie.
Karen Joosten Urologie verpleegkunde
De meeste patiënten verdragen de blaasspoelingen zonder veel problemen. Als er toch bijwerkingen optreden, beperken deze zich gewoonlijk tot blaasklachten. Deze kunnen gaan van frequente aandrang om te plassen, een pijnlijk of branderig gevoel in de blaas en de plasbuis, moeite met het ophouden van de urine en de aanwezigheid van bloed of weefselrestjes in de urine. Deze verschijnselen zijn meestal snel weer verdwenen.
de schakel april 2010
13
Nieuw pilootproject Algologische Functie Het Sint-Franciskusziekenhuis werd recent geselecteerd door het Ministerie van Volksgezondheid uit een groep van 83 ziekenhuizen om deel te nemen aan het pilootproject 'Algologische Functie'. Dit project maakt deel uit van een overheidsinitiatief met als doel de optimalisatie van chronische pijn.
Frank Fincken Algologische pijnverpleegkundige
Binnen het Sint-Franciskusziekenhuis wordt de algologische functie multi disciplinair samengesteld uit dr. P. Ruts, diensthoofd anesthesie, dr. K. Nelissen, anesthesist, F. Fincken, algologisch verpleegkundige. Takenpakket van de algologisch verpleegkundige Pijn heeft allerlei negatieve gevolgen die het genezingsproces kunnen bemoeilijken. Door de stress krijgt de patiënt minder rust en gaat zijn bloeddruk en polsslag omhoog, wat – zeker bij hart- en longpatiënten – voor zuurstoftekort kan zorgen. Verder kampen deze patiënten veel met angst en ongerustheid. Meer en meer wordt aandacht besteed aan de overgang van acute naar chronische pijn, ook wel chronificatie genoemd, voorbeelden hiervan zijn: het ontwikkelen van fantoompijn na een amputatie, het behouden van intense pijn na bepaalde operaties,… Door vroegtijdig en actief in te grijpen wordt preventief getracht het ontwikkelen van langdurige pijnproblemen te voorkomen. De basis voor het verminderen van pijn is de vroege herkenning ervan. Het onregelmatig meten is een van de belangrijkste redenen voor inadequate pijnbehandeling. Registratie van pijnscores maakt het mogelijk om het effect van pijnbehandeling vast te stellen zonodig aan te passen. Het takenpakket van de algologische functie is dan ook zeer divers. De algologisch verpleegkundige zal instaan voor:
Samenstelling algologische functie De algologische functie is een basisfunctie die toelaat bij verschillende diensten de kennis uit te breiden, het opsporen en het begeleiden van chronische pijn te verbeteren. Dit gebeurt door een gespecialiseerde pijnverpleegkundige, bijgestaan door gespecialiseerde pijnartsen.
14
de schakel april 2010
• Informatie verstrekken aan patiënten over: • Diverse problemen waarmee men geconfronteerd kan worden bij chronische pijn. • De valkuilen bij het omgaan met chronische pijn. • Tips om op een meer adequate manier met pijn om te gaan, zodat de patiënt zijn eigen leven weer meer in handen kan nemen en zijn
levenskwaliteit verbetert, ondanks de pijn. • Het stimuleren van de patiënt om zelf de pijn aan te geven aan de hand van de pijnscore. • Sensibiliseren van de zorgverstrekkers betreffende de noodzaak van pijnbestrijding. • Scholing van artsen en verpleeg kundigen om een goede pijnmeting en pijnbehandeling te kunnen uitvoeren. • Ondersteunen van de referentieverpleegkundigen in de verschillende ziekenhuisafdelingen. • Evalueren van de pijnevolutie (VAS-pijnscore, REPOS,…) en toepassing van het bestaande pijnprotocol. • Uitwerken en actualiseren van richtlijnen en protocollen. • Opvolging van patiënten die een PCA-pomp gekregen hebben (voldoende pijnstilling, bijwerkingen,...) • Ondersteunen van de psychische noden van de patiënten. • Aanbieden van een basisarsenaal van de behandeling in de chronische pijnzorg. • De planning, organisatie en assistentie bij de lumbale en cervicale infiltraties. Beschikbaarheid van de pijnverpleegkundige: Maandag:
8.00 – 13.00
Dinsdag/donderdag afwisselend
8.00 – 16.00
Woensdag:
8.00 – 16.00
Vrijdag:
8.00 – 16.00
Voor het uitvoeren van deze taken wordt 0.5 FTE gedurende een jaar en drie maanden gefinancierd door de overheid, nadien zal er een evaluatie plaatsvinden.
FIT-plan Medewerkers Geriatrie werken aan hun fysieke conditie Medewerkers van de dienst Geriatrie namen de uitdaging aan om te wedijveren met een tiental bedrijven waaronder een marketingkantoor, een advocatenbureau, docenten van de KHLIM, een woon- en zorgcentra enz. Wie dacht dat de medewerkers van geriatrie uitgeput zijn van de ‘was en sleur’, heeft het goed mis. Op 12 januari startten we met 24 deelnemers aan de fitheidsactie. Tweemaal lieten we onze fitheid meten, met een interval van tien weken. Het bedrijf met de meeste gezondheidswinst kreeg 15 keer tien kilo fruit. De deelnemer met de beste persoonlijke verbetering kreeg een welnessbon. Bij het ter perse gaan was de winnaar nog niet gekend. Maar winnen was niet het enige doel: er is iemand die meer dan acht kilo is kwijtgeraakt gedurende het project. Om de competitie tussen de verschillende bedrijven objectief te laten verlopen, stonden op 12 januari twee gezondheidsmedewerkers op onze afdeling om een eerste meting te doen. Het individueel bepalen van gewicht, lengte, BMI, vetpercentage, hartslag en bloeddruk werd op 23 maart herhaald om de resultaten te bepalen.
We zochten gemeenschappelijk naar creatieve ideeën zoals: • invoer van de stappenteller, en streven naar 10.000 stappen per dag; • mekaar tegenkomen en met een knipoog motiveren; • het invoeren van fruitsnack in plaats van een chocoladeboost; • het verplicht nemen van trappen, • het stimuleren van extra water drinken op dienst; • gezonde maaltijden nemen in de cafetaria; • de aangepaste traktaties bij verjaardagen,…
We deden en doen het allemaal De wekelijkse tips per mail, de joggings op de Finse piste, of buikdanssessies onder instructie van Sandy, de uitgestippelde wandelroutes van Frans, de Zumbalessen… het was meer dan oké! Nu is de uitdaging aan ons om de gezondheidswinst te behouden en maximaal uit te buiten, zeker met de lente en de zomer en de verhuis in het vooruitzicht!
de schakel april 2010
15
Opleiding stress en agressie Kennen jullie Betty nog? Betty de verpleegkundige vertelde ons haar verhaal van hoe ze in haar werk werd geconfronteerd met stress en agressie. Aan de hand van haar verhaal stelde ze een aantal vragen: • Kom jij in aanraking met agressie in je werk? • Voel je je soms bedreigd? • Welke vormen van agressie (verbaal, fysiek,…) kom je tegen? • En vooral: hoe kan je hiermee omgaan? Enkele tips op een rij: Preventie: - Maak contact. - Kom afspraken na, geef voldoende informatie,... - Wees duidelijk, correct, begripvol,... - Laat de ander in zijn waarde (ook bij tegengestelde standpunten).
- Spreek 'mensentaal'. - Verwijs correct door. - Vermijd storende elementen bij het gesprek: telefoon, omgevingslawaai, gelach, gepraat,... Voorkomen van een crisis - Blijf rustig. - Stel vragen: ga op zoek naar de intentie van gedrag of het waarom. - Toon begrip voor de situatie van de ander (accepteer zijn reden). - Voer geen inhoudelijke discussie. - Als je vooraf problemen verwacht, breng dan een teamlid of je leiding gevende op de hoogte. - Geef in duidelijke, assertieve taal je grenzen aan.
Bij een crisissituatie: - Wijs tactvol op ongewenst gedrag. - Beëindig het gesprek. - Schakel hulp in. - Zeg dat hij/zij de dienst moet verlaten. - Schrik er niet voor terug om de politie te laten contacteren bij ernstige agressie – we hebben afspraken met hen om bij agressiegevallen zo snel mogelijk tussen te komen. Je kan het agressieprotocol terugvinden op intranet. Vergeet ook zeker niet om steeds melding te maken van gevallen van agressie. Dit kan via een melding in Infoland. Voor degenen die nog geen kennis hebben kunnen maken met Betty, kijk eens even in de opleidingsbrochure wanneer ze haar verhaal nogmaals komt doen.
Ervaring interne Niaz-audit Het NIAZ, het Nederlands Instituut voor Accreditering in de Zorg, is een onafhankelijke instelling die kwaliteitsnormen voor zorginstellingen opstelt en instellingen op hun verzoek toetst. Als de instellingen aan de eisen voldoen, krijgen zij van het NIAZ het accreditatiebewijs, als bewijs dat hun zorgorganisatie structureel in orde is. Eén van de voorwaarden om door het NIAZ geaccrediteerd te kunnen worden is het beschikken over een intern auditsys teem. De bedoeling van een audit is om na te gaan of de perceptie die een dienst / afdeling van zichzelf heeft, overeenkomt met de realiteit. Zijn de sterke punten en verbeterdomeinen van een dienst gekend? Kunnen er op basis van het normenkader misschien bepaalde sterke of minder sterke aspecten worden blootgelegd die voor de dienst niet als zodanig zichtbaar waren?
Roel Van Den Bergh Diensthoofd dagziekenhuis
Bijkomend voordeel van interne audits is dat ook de auditoren kunnen leren doordat ze een blik mogen werpen op de interne keuken van een collegadienst en op die manier misschien goede voorbeelden kunnen oppikken om toe te passen in de eigen dienst. In dit kader ‘onderging’ het dagziekenhuis op 16 december 2009 een eerste interne audit. Ervaring dagziekenhuis: Aangezien het Niaz-verhaal nieuw is, heb ik de meeste tijd in de voorbereiding gestoken: al de beschikbare informatie doorgenomen EFQM en het zelfevaluatierapport uitgeschreven. Het zelfevaluatierapport is een document waarin je tot in detail de werking van je dienst beschrijft. De grootste valkuil bij het uitschrijven van het zelfevaluatierapport, is de continue behoefte om de hiaten in de werking van het dagziekenhuis op te lossen. Dit is echter niet de bedoeling. De weergave van de werkelijkheid (zonder deze op voorhand te beïnvloeden) is een must.
De interne audit op de afdeling was een aangename ervaring. In dit bezoekje van de auditoren wordt nagegaan of je zelfevaluatierapport een realistische weergave van de werkelijkheid is. Iedereen wordt bevraagd: de hoofdverpleegkundige, het geneesheer-diensthoofd, de verpleegkundigen van de afdeling, de secretaresse van het dagziekenhuis, de diensthoofden van de diensten waarmee je nauw samenwerkt en zelfs de patiënten. Dit alles gebeurde in een serene, aangename (zelfs ludieke) sfeer die op geen enkel moment bedreigend overkwam. Na de audit krijg je een definitief rapport van de auditoren waarin de conclusies in vermeld staan. Er wordt geen waardeoordeel van je afdeling geveld, enkel een weergave van feiten. Voor het dagziekenhuis was deze audit een meerwaarde doordat men een objectieve weergave van de werkelijkheid ontvangt. De blinde vlek van de afdeling wordt als het ware bloot gelegd. En dan… kan je aan de slag om deze aandachtspunten weg te werken.
Kort nieuws Kort nieuws Netwerk klinische paden bij ons op bezoek Naar aanleiding van de ontwikkeling van de nieuwe methodiek (het 7 fasenmodel) voor klinische paden, heeft het NKP (Netwerk Klinische Paden) hierover enkele introducties gegeven in de periode februari – maart 2010. Om dit makkelijk toegankelijk te maken voor alle netwerkleden, hebben ze voor Limburg aan ons gevraagd om gastheer te zijn. Op 17 februari ontvingen we een 40-tal verpleegkundigen en stafleden van alle Limburgse ziekenhuizen. Chris Vanhaecht van het CZW gaf hierbij een boeiende uiteenzetting rond het 7 fasenmodel, dat het 30 stappenplan vervangt.
Jobbeurs Naar jaarlijkse gewoonte heeft ons ziekenhuis dit jaar opnieuw deelgenomen aan de jobbeurzen die georganiseerd werden door de PHL op 23 februari 2010 en de KHLIM op 12 maart 2010. Onze deelname was opnieuw een succes. Een aantrekkelijke stand met loungemateriaal nodigde uit tot gesprekken. Dankzij een visuele voorstelling en een handhygiënetest
hebben we talrijke studenten kunnen boeien. Tijdens de contacten met de studenten, hebben we hun enthousiasme en interesse voor ons ziekenhuis verder positief kunnen stimuleren. Daarnaast hebben we onze uitstekende troef als ‘regionaal’ ziekenhuis extra in de kijker geplaatst. Onze deelname aan de jobbeurs heeft ons een 45-tal sollicitaties voor diverse functies opgeleverd.
Ze zijn er weer! Toegangstickets voor het seizoen 2010 tegen een vriendenprijs De tickets kan je op de personeelsdienst afhalen tegen een contante betaling van 24,50 euro per ticket. (31 euro aan de kassa) de schakel april 2010
17
Kort nieuws Kort nieuws Ombudsfunctie De ombudspersoon vormt de schakel tussen de patiënten, hun familie en het ziekenhuis. In dit ziekenhuis worden knelpunten bij voorkeur opgelost in de eerste lijn, op de werkvloer. Bij externe meldingen wil Kris Dexters een steunpunt zijn voor iedere patiënt, familielid, maar ook voor de ziekenhuismedewerker. Aan de hand van de meldingen kunnen er verbeterprojecten
opgestart worden om de werking te optimaliseren. Sinds 1 maart verzorgt hij deze functie. Gezien zijn opleiding als psychiatrisch verpleegkundige, komt hij op deze wijze terug bij zijn roots in de ‘zorg’. Hopelijk kan hij op eenzelfde positieve samenwerking van jullie rekenen als Diane de voorbije jaren heeft kunnen doen.
Als ombudspersoon is hij beschikbaar op woensdag, donderdag en vrijdag van 8 uur tot 16 uur in het gesprekslokaal in de inkomhal. Op maandag en dinsdag kan een afspraak gemaakt worden via het onthaal. Daar kan ook een klachtenformulier ingevuld worden of mogelijk kan via de website een formulier verstuurd worden.
MVG coderen op de afdeling In maart is door de MVG-cel voor het eerst gecodeerd op de afdeling. Deze nieuwe aanpak biedt verschillende voordelen: - Er dient niet meer met dossiers te worden rondgelopen. - De dossiers blijven op de dienst en gaan zo niet verloren. - De termijn waarop dossiers gecodeerd zijn is korter. - Wanneer de verpleegdossiers niet of niet correct ingevuld zijn kan dit onmiddellijk aan de betrokken verpleegkundigen bezorgd worden.
HZFNC Ook voor ons vijfde jaar peterschap hebben we de som van 12.500 euro kunnen overmaken ten voordele van ons partnerziekenhuis in Congo. Eind mei gaat dr. Geutjens, met zijn echtgenote en dochter, samen met Eddy Cupers (communicatieverantwoordelijke gemeente Heusden-Zolder) ter plaatse kijken of het aangekochte materiaal effectief in gebruik is. Daarnaast zal hij ons bij zijn terugkeer feedback geven over de organisatie van de gezondheidszorg en leef- en woonomstandigheden in Panzi.
18
de schakel april 2010
Een spetterend personeelsfeest! Iedereen had er de mond van vol - het ECR-gebouw stond op 20 maart in lichterlaaie. Niet alleen de lente hing duidelijk in de lucht. Vanaf het eerste moment explodeerde het enthousiasme van de aanwezigen op het ritme van de band Domino.
Kort nieuws Kort nieuws Pronostiek WK voetbal 2010 Beste SFZ-(st)er, Het WK voetbal 2010, pronostiek en SFZ: wat hebben ze gemeen? Na twee voorgaande kleinschalige pronostiekervaringen, durven wij stellen dat 'meedoen' een ontspannend, ludiek en groepsgevoelbevorderend effect teweeg brengt op een afdeling. Ten voordele van het goede doel ‘Heusden-Zolder fietst naar Congo’, Memisa-project, stellen wij open voor het voltallige ziekenhuispersoneel: "WK VOETBAL 2010-PRONOSTIEK” Een pronostiek waarmee je een prijs kan winnen in verschillende categorieën en het inschrijvingsgeld (5 euro) naar het Memisa-project gaat. Onze vorig 2 winnaars (WK 2002 en WK 2006) nl. Liesbet De Backer (kinesiste) en dr. Lut Degraeve (geneesheer fysiotherapie) doorbreken het vooroordeel ' ik kan nooit winnen, want ik ken niets van voetbal. De opzet van onze pronostiek is zoveel mogelijk punten te behalen bij het invullen van het pronostiekblad.
Ter verduidelijking een voorbeeld: Nederland speelt tegen Denemarken Uw voorspelling Nederland – Denemarken: 2 – 0 De uitslag wordt 2 – 0 Nederland wint maar niet met: 2 – 0 Gelijkspel of Denemarken wint:
u krijgt 3 punten u krijgt 1 punt u krijgt 0 punten
Na twee voorgaande kleinschalige pronostiekervaringen, durven wij stellen, dat dit een spannend, ludiek en groepgegevoel bevorderend effect teweeg brengt op de afdeling. Eindwinnaar is logischerwijs degene met de meeste punten. Het pronostiekblad, de prijzen alsook het reglement, zullen op tijd en stond verspreid worden. Wij hopen dat zoveel mogelijk werknemers van ons SFZ hieraan zullen deel nemen, opdat het een spannende competitie in een ludieke sfeer wordt, gekoppeld aan een mooie financiële bijdrage voor het Memisa-project. In de hoop van ieder een pronostiekformulier te mogen ontvangen, sportieve groeten, Team Revalidatie
Het meest klantvriendelijke idee 2009
Onze medewerkers lanceerden heel wat klantvriendelijke suggesties in 2009. 11 ideeën werden ingediend en stuk voor stuk werden ze gewikt en gewogen door de stuurgroep kwaliteit. Een aantal ideeën waren moeilijk of niet uitvoerbaar. Voor andere zorgden een te hoge financiële kost ervoor dat de ideeën ‘ideeën’ bleven. Twee voorstellen haalden de uitvoerende fase: 1. Veerle Breugelmans van het inwendig dagziekenhuis stelde de vraag om onze interne koerierdienst in te schakelen voor het naleveren van oncologische medicatie. Hiervoor las
u meer bij de voorstelling van het oncologisch team. Omdat het aantal patiënten waarvoor onze koerierdienst dient ingeschakeld te worden, eerder beperkt is, werd het idee van het dagziekenhuis niet bekroond tot meest klantvriendelijke idee. Deze eer ging deze keer wel naar een idee ter hervorming van de (interne en externe) post. 2. Gerolf Stulens, personeelsconsulent, lanceerde het idee om te werken met twee kleuren enveloppen en een grote postbus in het postlokaal. Aanleiding was het feit dat er geregeld misverstanden optreden bij het verzenden van de (interne en externe) post. Regelmatig komt het voor dat interne post gefrankeerd wordt en via ‘De Post’ terug ons ziekenhuis bereikt. Anderzijds vertrekt soms ook ongefrankeerde externe post. Om dit probleem in de toekomst te verhelpen, zal de interne post voortaan
verzonden worden in de bruine (Amerikaanse en A4-) enveloppen. Op die manier is er een visueel verschil tussen interne en externe post wat fouten moet vermijden. Bijkomend werden extra postbakjes en één grote postbus voorzien in het postlokaal. Op die manier kan iedereen interne post rechtstreeks in de postbakjes van de betreffende diensten deponeren en kan alle externe post in een afzonderlijke postbus gedeponeerd worden. Ook hier creëert een duidelijke scheiding tussen interne en externe post een efficiëntere en minder foutgevoelige postbedeling en verzending. Ook dit jaar kijken we weer hoopvol uit naar jullie creatieve ideeën om de (interne en externe) klantvriendelijkheid en patiëntveiligheid te vergroten!
de schakel april 2010
19
Personeelsweetjes Lut Gijbels, HRM-consulente
In dienst met contract onbepaalde duur 14/12/2009 Snyers Inge, Medewerker Facturatie 16/12/2009 Valcke Myriam, Verpleegkundige Mobiele Equipe 01/01/2010 Verjans Ellen, Kinésitherapeute 01/01/2010 Jarych Jessica, Medewerker Keuken 01/01/2010 Meurs Wenda, Verpleegkundige Mobiele Equipe 01/01/2010 Van Genechten Sandy, Verpleegkundige Geriatrie 1 01/01/2010 Verwimp Joachim, Medisch Laboratoriumtechnoloog 01/01/2010 Van Sweevelt Caroline, Maatschappelijk Assistente 01/01/2010 Van Den Rul Veerle, Verpleegkundige Geriatrie 2 01/01/2010 Neijens Ellen, Verzorgende Geriatrie 1 01/01/2010 Reynders Elke, Vroedvrouw 01/01/2010 Nijs Ellen, Vroedvrouw 01/01/2010 Aerts Wesley, Medewerker Technische Dienst 01/01/2010 Verdonck Yvonne, Verpleegkundige Paaz 01/01/2010 Timmers Nele, Verpleegkundige Paaz 01/01/2010 Vanotterdijk Doris, Verpleegkundige Paaz 01/01/2010 Joosten Kirsten, Sociaal Verpleegkundige 01/01/2010 Karaoglu Hanife, Verpleegkundige Intensieve Zorgen 01/01/2010 Vermeulen Petra, Zorgkundige Geneeskunde 1 01/01/2010 Prada-Lopez Manuel, Verpleegkundige Paaz 12/01/2010 Fransen Elly, Zorgkundige Heelkunde 1 13/01/2010 Ilsbroeks Benny, Steward 01/02/2010 Barrez Joeri, Verpleegkundige Heelkunde 1 08/02/2010 Peeters Tessa, Medewerker Onthaal 15/02/2010 Claes Heidi, Verpleegkundige Mobiele Equipe 16/02/2010 Vandeven Lindsay, Verpleegkundige Geneeskunde 1 01/03/2010 Vandebon Peter, Medewerker IT 01/03/2010 Gielen Joke, Vroedvrouw 08/03/2010 Bjorn Renders, Steward 22/03/2010 Verluyten Petra, Zorgmanager 19/03/2010 Reyniers Marleen, Logistiek assistent spoedgevallen 01/04/2010 Van den Heuvel Thomas, Verpleegkundige spoedgevallen 01/04/2010 Valkeners Guido, Verpleegkundige Operatiekwartier 01/04/2010 Vanvoorden Dennis, Kinésitherapeut
Geboorten
12/08/2009 Lowie, zoon van Frank Fincken, Spoedgevallen en Swenters Jolijn, Mobiele Equipe
20/12/2009 Wout en Romy, zoon en dochter van Davy Bogaerts, Operatiekwartier 10/01/2010 Nine, dochter van Haex Cindy, Spoedgevallen 15/01/2010 Mirte, dochter van Annelies Van Leuffelen, Keuken 23/01/2010 Lucas, zoon van Wendy Huyghe, Geriatrie 2 05/02/2010 Jesse, zoon van Christine Vandebeek, Spoedgevallen 06/02/2010 Jef, zoon van Michel Sauwens, Intensieve Zorgen 14/02/2010 Lara, dochter van Rachel Bortels, Onthaal 15/02/2010 Marie, dochter van An Ory, Geriatrie 1 10/03/2010 Giel, zoon van Katja Vandersanden, Herintreders 21/03/2010, Senne, zoon van Ann Jaeken, Kinder-en Jeugdgeneeskunde
Huwelijken 30/12/2009 Wahida Nezami, Materniteit met Khanmohamed Ahmadomar 22/01/2010 Sonja Lemmens, Spoedgevallen met dr. Jos Hoydonckx
Overlijdens 15/12/2009 Eric Martens, vader van David Martens, Spoedgevallen 21/12/2009 Leonie Verheyen, moeder van Simonne Vaneerdewegh, Neuro-psychiatrie 23/12/2009 Gina Gielis, moeder van Nicole Gielen, Materniteit 27/10/2010 Nathalie Gielen, schoonmoedeer van Arlette Schraeyen, Keuken 02/03/2010 Martha Quintens, schoonmoeder van Tony Claes, Aankoop en logistiek 02/03/2010 Leon Poels, vader van Poels Lucienne, MKG en schoonvader Ronny Vanlook, Onthaal 12/03/2010 Remi Jannes, schoonvader van Jenny Bensch, Heelkunde 2 13/03/2010 Maria Willems, moeder van Chris Claes, Materniteit.
Nieuwe artsen 01.01.2010 01.01.2010: 01.02.2010 08.02.2010
Dr. Hoskens, anesthesist Dr. Johan Duyck, radioloog Dr. Nele Guion, intensivist Dr. Wim Bouckaert, abdominale heelkunde Dr. Joep Knol, abdominale heelkunde Dr. Guido Vangertuyden, abdominale heelkunde
Mededeling dr. Schreurs Op vraag van dr. Schreurs en zijn familie willen we meedelen dat hij omwille van gezondheidsredenen zijn activiteiten als gynaecoloog vervroegd beëindigd heeft. Dr. Jan Schreurs wil zijn waardering betuigen voor de langdurige prettige samenwerking en wenst al zijn collega’s en medewerkers nog veel succes en arbeidsvreugde toe in de volgende periode. We danken hem voor zijn jarenlange trouwe inzet en zijn enthousiaste samenwerking.