Geschiedenis – HAST Goetsbloetsstraat

Van vakschool Heilig Hart tot campus HAST

Met de komst van elektriciteit en aardolie brak in België een tweede industriële revolutie door. De werkgelegenheid verschoof van landbouw naar industrie. Maar waar elders in België het beroepsonderwijs als dagonderwijs al vorm kreeg, leek Limburg zich in de tweede helft van de 19de eeuw niet zo bewust van de groeiende vraag naar arbeidskrachten. Daar zou bisschop Rutten snel verandering in brengen toen in Limburg de eerste steenkool werd gedolven. Hij voorzag dat de toekomst van Limburg het best gediend was met goed geschoolde stielmannen en gaf kanunnik Berghs, doctor in de wetenschappen, de opdracht een vakschool op te starten. In 1906 startte Juul Berghs met een opleiding voor hout- en ijzerbewerkers in de oude gebouwen van de groenteveiling, aan de huidige Koningin Astridlaan. Vijftien jaar na de opstart schreef de 100ste leerling zich in. Om toegelaten te worden in de vakschool dienden de leerlingen een examen af te leggen. De minimumleeftijd bij instap was respectievelijk 14 jaar bij de lagere graad en 16 jaar bij de middelbare graad. Na 3 jaar studie, in 1927 legden 48 leerlingen succesvol hun eindexamen af. Zo wist Juul Berghs op korte tijd de grote achterstand tegenover de andere provincies in te halen. Tot aan de Eerste Wereldoorlog speelde hij daarnaast een belangrijke rol bij de verdere uitbouw van het Belgisch vakonderwijs. Zijn Hasseltse vakschool stond hiervoor model. Hij bleef er praktijklessen geven aan de jongens en werd daarin bijgestaan door architect Léon Jaminé en mijningenieur Van Caeneghem, de latere minister van Openbare Werken. Hij ontwikkelde een eigen leerprogramma voor het vakonderwijs. Via zijn manier van wetenschappelijke toepassingen wist hij zijn leerlingen te boeien. In de namiddag werd ingezet op praktijkonderricht. Om tegemoet te komen aan het lerarentekort richtte hij in zijn school een 6de en 7de jaar in, waar toekomstige leerkrachten werden opgeleid in zijn bijzondere onderwijsmethode. Deze afgestudeerden waren gegeerd. Binnen de kortste keren werden ze aangesteld in andere vakscholen waarbij het onderwijsprogramma zich verspreidde en tot voorbeeld werd van Technische en Beroepsscholen die zich ontwikkelden na WOI. Naast het actief lesgeven, ijverde hij voor de oprichting van het Fonds der Meest-

begaafden. Dit fonds stelde volkskinderen in staat om met een studiebeurs een diploma te behalen. Het beschikbare geld was een soort lening die de jongere aanging om later aan het fonds terug te betalen. Ondertussen diende naar uitbreiding te worden uitgekeken. Aan de Kleine Breemstraat kwamen gebouwen met moderne, ruime klaslokalen en de nodige werkhuizen. Hier deden de leerlingen

De Goetsbloetsstraat

Deze zijstraat van de Kuringersteenweg kreeg haar naam in 1905 en houdt de herinnering in stand aan de Hasseltse burgemeester die hier werkmanshuisjes liet bouwen. Ernst Jozef (1835-1905) stamt uit de tak van Jan Goetsbloets, een familie die al sinds de 15de eeuw in Hasselt woonde. Wanneer in de 18de eeuw een van zijn voorvaders, Godfried, een notariaat opent, wordt dit gedurende 9 generaties van vader op zoon doorgegeven. De nazaten vestigden zich in “den Arend” in de Kapelstraat. Ernst Jozef werd in 1863 benoemd tot vrederechter, maar zal na het overlijden van zijn broer in 1884 het notariaat verder zetten. Dit viel samen met zijn benoeming als burgemeester. Als liberaal had Goetsbloets het niet gemakkelijk. Het was een rumoerige periode waarbij de spanningen tussen liberalen en katholieken hoog oplaaiden. Het was ook een periode van grote stadsveranderingen. Gedurende zijn 10 jaar burgemeesterschap zette hij zich in voor de industriële uitbouw van Hasselt. De kanaalkom groeide uit tot een ware industriële site. Een kleinzoon werd hem niet gegund, maar zijn kleindochter huwde met notaris Etienne Hage. Het eeuwenoude notariaat Goetsbloets blijft behouden onder de naam van het notariaat “Hage Goetsbloets”. Ernst Jozef vond de eeuwige rust in een opvallend graf op het Oude Kerkhof in Hasselt. Daar gebeuren vandaag nog altijd bijzettingen.

ervaringen op met de nieuwe uitvindingen en leerden ze om te gaan met bakeliet, olie, diesel- en benzinemotoren. Koning Albert I huldigde in 1929 de nieuwbouw in. De school groeide niet alleen met het verlengen van de leerplicht tot 16 jaar. Ook de economische crisis droeg bij tot het oprichten van technische en beroepsscholen. Toen het bombardement op het station in 1944 de werkhuizen van de school platlegde, besliste de 66 jaar oude Berghs om een stap terug te zetten en jongere krachten werden met de heropbouw van de school belast. Bergs zijn project werkt verder door in het huidige onderwijs. VTI Groenplaats fusioneerde met de vakschool. De nieuwe campus HAST kreeg vorm met een brede eerste graad en een rijk studieaanbod op zowel voltijds en deeltijds onderwijs voor wetenschappen en techniek. In 2020 namen de leerlingen hun intrek in lokalen die meer inspelen op de hedendaagse leervormen.