Wijkenergienet

Het hele jaar door behaaglijk

Een aangename temperatuur in huis, wie zoekt dat niet wanneer het buiten veel kouder (of warmer) wordt? Met klassieke systemen op stookolie, aardgas en elektriciteit voelen we dat vandaag echter flink in onze portemonnee. Koude-warmteopslag op grote schaal via de ondergrond is een opkomende, duurzame oplossing om die uitgave te beperken. Onze wijk pioniert hier vandaag al mee via een visionair wijkenergienet.

”De keuze voor een zo efficiënt mogelijk verwarmingssysteem in Quartier Bleu werd eigenlijk al in 2010 gemaakt”, vertelt Raf Schildermans, CEO van het technische bedrijf dat de enorme installatie in de kelders van de nieuwe stadswijk realiseerde. ”De combinatie van geothermie en een wijkenergienet kwam toen al als beste optie uit de bus om zowel te koelen als te verwarmen. Duurzaamheid was toen de belangrijkste factor, energie-efficiëntie daarentegen speelde minder en al zeker niet zoals vandaag.” De installatie werkt via grondboringen waarlangs pompen zowel warmte als koude uit de bodem onttrekken via het opgepompte water. Een warmtepomp zorgt voor efficiënte verwarming, terwijl passieve koeling het omgekeerde doet. Het wijkenergienet omvat meer dan vijf kilometer aan centrale leidingen waar elke handelszaak en elke wooneenheid aan gekoppeld zijn. Doorheen dat leidingnet stroomt continu water met een temperatuur van 16 tot 20 graden Celsius. ”Daarmee kan iedereen afzonderlijk kiezen of hij wil verwarmen of wil koelen, of sanitair warm water wil aanmaken, en dat onafhankelijk van de keuze van zijn buurman.” De ondergrond stockeert intussen warm of koud water voor toekomstig gebruik en werkt dus continu als een thermische batterij. In nieuwbouw is het natuurlijk gemakkelijk om zo’n installatie vanaf de projectstart te integreren. Maar zou zoiets ook lukken in een bestaande woonwijk? ”Zeg nooit ’nooit’”, reageert Raf. ”Dit project was visionair toen de plannen op tafel kwamen. En ik denk dat lagetemperatuurnetten ook op wijkniveau mogelijk moeten zijn. Uiteraard zijn er dan grote werken nodig, want je moet zo’n centraal leidingnet aanleggen. Dat is echter niet het moeilijkste, want de woningen zelf zijn volgens mij het grootste obstakel. Klassieke verwarmingssystemen werken namelijk met water van 50 of 60 graden, die kan je onmogelijk efficiënt laten werken met warmtepompen. Met vloerverwarming of lagetemperatuurradiatoren kan dat wel. Als dan de wateraanvoer uit een centraal netwerk zou komen op lagere temperatuur, dan heb je weinig extra energie nodig.” ”Voor nieuwbouwprojecten is de omslag intussen gemaakt”, meent Raf tenslotte overtuigd. ”Tot een half jaar geleden was energieverbruik nog onbelangrijk, maar dat is nu helemaal anders. Toen ik mijn bedrijf oprichtte, was dat vanuit de volle overtuiging dat we duurzaam moeten omspringen met energie. Dat is lang idealistisch gebleven, maar vandaag zie je hoe de energierekening mensen raakt in hun portefeuille. Energie heeft een kost, daar kunnen we niet omheen. Maar we moeten er zo efficiënt mogelijk mee omspringen.”