MIASTO PRZYJAZNE DLA PIESZYCH? TO MOŻLIWE DZIĘKI WOONERFOM

ULICA NARZĘDZIOWCÓW W GDAŃSKU

MIASTO PRZYJAZNE DLA PIESZYCH

KRZYSZTOF KRÓL

Ulica do zamieszkania? Brzmi jak oksymoron, ale niekoniecznie musi nim być. Woonerf to miejsce, w którym piesi i row erzyści mają pierw szeństw o, a kierow cy czują się gośćmi. Ta przyjazna forma staje się coraz bardziej popularnym sposobem organizacji ruchu w europejskich miastach. Pionierskie rozw iązania pojaw iły się także w Łodzi, Gdyni i Gdańsku. Kiedy na południu Polski?

Rozwiązanie wywodzi się z chęci Pierwszy woonerf powstał już w latach wodują, że proces koegzystencji zachodzi zrównoważenia roli pieszych, ro70. w Holandii, światowej stolicy rowerów organicznie. Kierowcy zmuszeni są do ograwerzystów i samochodów – woi zrównoważonej miejskiej przestrzeni, i był niczenia prędkości, co skutkuje większym bec powszechnej dominacji tych ostatnich odpowiedzią na samochodową dominację bezpieczeństwem w okolicy. Byłbym za całw przestrzeni publicznej. Ma na celu wyw miastach. Powszechność samochodu jako kowitym wyłączeniem ruchu samochodokreowanie wypełnionego zielenią, małą środka transportu nikogo nie dziwi, jednak wego w ścisłych centrach miast, jednak jest architekturą i spokojem pasa drogowego, szybko zauważono, że w miastach spadł to nierealne, a doświadczenia z woonerfami który zakłada ograniczenie wjazdu dla pokomfort życia, a często również estetyki. pokazały, że są one doskonałym kompromijazdów. W woonerfie ruch samochodów Architekci miejscy wprowadzili więc rozsem w pozytywnym znaczeniu. jest tak zorganizowany, żeby każdy kierowwiązania, dzięki którym piesi, rowerzyści W Polsce pierwsze woonerfy zaczęły się ca szybko zorientował się, że musi ustąpić i kierowcy na nowo uczą się koegzystencji. pojawiać w 2014 w Łodzi. Rozwiązanie pierwszeństwa pozostałym użytkownikom Gerard Schuurman, Holender, dyrektor przygotowane na ul. 6 Sierpnia szybko drogi. Wygląd woonerfu zniechęca kierowcę projektu Stoczni Cesarskiej w Gdańsku, docenili mieszkańcy okolicznych domów, do wjazdu, jednak nie wyklucza możliwości który od 3 lat mieszka w Polsce, potwierco w kolejnym roku spowodowało zgłoporuszania się samochodem. Dzieje się tak dza, że woonerfy na świecie zaczynają odszenie do budżetu obywatelskiego aż szepoprzez wyniesienie drogi nad poziom ulicy, grywać coraz istotniejszą rolę: – Dla mnie ściu kolejnych projektów, a liczba ta rosła intensywność nasadzeń i małą architekturę. najważniejszą kwestią jest współdzielenie w kolejnych latach. Efektem spowolnienia Te elementy powodują, że drodze bliżej jest przestrzeni miejskiej przez różnych użytruchu i ograniczenia miejsc postojowych do deptaka niż standardowego pasa ruchu. kowników. Projekty placów czy ulic pobyło pojawienie się wokolicy większej ilości

usług, kawiarni i intensywniejszych relacji sąsiedzkich. W pobliżu drugiego łódzkiego woonerfu na ul. Traugutta pojawiły się plac zabaw dla dzieci i nowe lokale usługowe. Na Pomorzu jednym z woonerfów może pochwalić się Gdynia. Powstał on w 2019 na części ul. Abrahama, która wcześniej po obu stronach była zastawiona samochodami. Realizacja odbyła się z inicjatywy mieszkańców w ramach budżetu obywatelskiego na odcinku pomiędzy ul. 10 Lutego a Batorego. Liczba miejsc parkingowych została zredukowana z 30 do 7. Obecnie na długości 100 metrów jednokierunkowa ulica prowadzona jest na wyniesieniu. Wzdłuż niej postawiono ławki, posadzono krzewy, a drzewa zabezpieczono estetycznymi osłonami. Na całej długości obowiązuje ograniczenie prędkości do 20 km/h. Taka forma organizacji ruchu zniechęca do wjazdu na tę ulicę. Projektant gdyńskiego woonerfu, Łukasz Pancewicz z pracowni projektowej A2P2, podkreśla, że woonerfy sprawdzają się w przestrzeniach osiedlowych i w śródmieściach, wzdłuż ulic handlowych i usługowych: – Ich głównym zadaniem jest stworzenie bezpiecznej strefy w miejscu zamieszkania bądź w ważnych przestrzeniach publicznych śródmieścia. To także miejsca ograniczające anarchię parkingową. Wiele zależy od nastawienia władz i mieszkańców. Zastosowanie tego typu rozwiązań wiąże się z odzyskiwaniem przestrzeni miast dla pieszych. Gdyńscy przedsiębiorcy, prowadzący lokale przy woonerfie, pytani o odbiór nowej miejskiej przestrzeni, nie ukrywają entuzjazmu po przeprojektowaniu ulicy. – Uważam, że to świetny pomysł – mówi Krystyna Gruszka z pracowni Amazing Decor, położonej przy ul. Abrahama 29. – Takich miejsc powinno być więcej nie tylko w Gdyni, ale i w innych miastach w Polsce. Niewątpliwym atutem jest to, że ulicy nie zastawiają samochody, jak to było wcześniej. Jest za to dużo zieleni. Mamy też więcej klientów dzięki temu, że ta część ulicy Abrahama stała się przyjazna pieszym. Podobnie ocenia to rozwiązanie Magda Modrzejewska-Tek z pracowni Floral Design z ul. Abrahama 27: – Woonerf świetnie funkcjonuje, to miła przestrzeń. Wielu ludzi przychodzi na tę ulicę, aby spędzić czas w kafejkach. Takie przestrzenie w miastach są jak najbardziej potrzebne. Jeszcze trzy lata temu na tym odcinku Abrahama samochód stał na samochodzie, co uniemożliwiało ruch pieszych. Teraz komfort życia się poprawił, a sama przestrzeń jest o wiele bardziej estetyczna. Najnowszy woonerf powstanie w gdańskiej Oliwie, w sąsiedztwie Olivia Business Centre. Projektowana ul. Nowa Sudecka będzie miała ponad 400 metrów długości. To właśnie na niej powstanie nowe rozwiązanie drogowe. Inwestycja zostanie sfinansowania w przeważającej części przez inwestora parku biurowego. W jej ramach powstanie nie tylko nowy pas drogowy, zakładający spowolniony, współdzielony ruch, ale planowany jest również długi pas zieleni, w ramach którego zasadzonych zostanie 67 drzew oraz kilkaset krzewów i kwiatów. Podobnie jak w innych woonerfach, także w Gdańsku pojawią się miejskie meble, stojaki na rowery, ławki parkowe, podwyższone krzesła miejskie i stoły, kosze na śmieci i inne elementy małej architektury. Kolejne woonerfy planowane są na terenie Młodego Miasta, gdzie Stocznia Cesarska Development i Stocznia Centrum Gdańsk przygotowują projekty rewitalizacji dawnych terenów przemysłowych. Gerard Schuurman z pracowni Stocznia Cesarska Development: – Stawiamy sobie za cel stworzenie na naszym terenie jednej z najbardziej ekologicznych dzielnic Gdańska, więc woonerfy będą tu występować powszechnie. Główny szlak komunikacyjny naszej dzielnicy, historyczna ul. Narzędziowców, będzie doskonale nadawała się do organizacji woonerfu. Od niej odchodzić będą kolejne drogi, również zorganizowane na zasadzie koegzystencji ruchu pieszego, samochodowego i rowerowego. Czujemy się odpowiedzialni za wysoką jakość przestrzeni, którą wykreujemy i chcemy wyznaczać nowe standardy zagospodarowania miejskiej przestrzeni. Woonerfy to obecnie najlepsze rozwiązania dla tworzenia wysokiej jakości, przyjaznych i bezpiecznych miejsc do życia. Sukcesy woonerfów są odpowiedzią na pytanie, dla kogo projektowane są miasta. Są to rozwiązania promujące potrzeby pieszych. Woonerf nie może być jednak „pomnikiem aktywisty” czy jednostkowym rozwiązaniem, ale powinien być częścią planowania systemu transportu w całym mieście.