JASON Magazine 2016, issue 1 by Stichting Jason

Crime & Punishment Internationale vredes- en veiligheidsvraagstukken * jaargang 41 * nummer 1 * 2016

JASON MAGAZINE

COLOFON

JASON Magazine is het kwartaalblad van stichting JASON

Hoofdredactie Kevin Klerx Ivo Roodbergen

Eindredactie Dana Cohen Floris Grijzenhout Ivo Roodbergen Kevin Klerx Redactie Claudia Elion Dana Cohen Bas Kleijweg Daniël Stuke Rik van Dijk Jaap Steenkamer Floris Grijzenhout Emanuel Skoog Patrick van Berlo

Inhoud 04 08 13

Vormgeving Ruud van der Vegt Dagelijks Bestuur Voorzitter – Jan Willem Bode Vice-voorzitter – Erik de Koning Secretaris – Lisa Warmenhoven Penningmeester – Jason Halbgewachs Hoofdredacteur – Ivo Roodbergen/Kevin Klerx Activiteitencoördinator – Daphne van Es Externe relaties – Marco Wiers PR en acquisitie – Hester Torn Algemeen Bestuur Dr. Bart Beltman Dr. Francoise de Companjen Kolonel b.d. Marco Hekkens Drs. Simon Minks Drs. Pim van der Putten Mw. Marjolein de Ridder MA Mw. Elsa Schrier MA Kapitein-ter-zee mr. Niels Woudstra Dhr. Bart Hoogeveen MA Dr. Laurens van Apeldoorn

16 20

Juridische creativiteit nodig om terrorisme aan te pakken Interview met terrorisme expert Edwin Bakker

Ivo Roodbergen en Kevin Klerx

The Incarceration of a Nation Dana Cohen

The Russian Perspective on the Syrian War

Exclusive interview with Alexander Fedorinov, the First Secretary of the Russian Embassy in The Hague

Rik van Dijk

Bringing the Lord’s Resistance Army to Justice Emanual Skoog

Rusland, wie is ze? Jaap Steenkamer

ISSN 0165-8336 Stichting JASON noch de redactie van JASON Magazine is verantwoordelijk voor de in de bijdragen weergegeven meningen Drukkerij Noordhoek, Aalsmeer

24 29 32 37 40

VOORWOORD

29 JASON magazine * Jaargang 41 * Nummer 1 * 2016

Beste Lezer,

Terrorisme, torture en de tikkende bom Patrick van Berlo en Ms. Mojan Samadi

Europa, waar moet dat heen? Boekrecensie

Floris Grijzenhout

Nagorno-Karabakh: a crisis at Europe’s borders Claudia Elion

From Inclusion to Exclusion Rik van Dijk en Daniël Stuke

The Little Book of Restorative Justice Boekreview

Bas Kleijweg

Raad van Advies Voorzitter – Dr. W.F. van Eekelen Col. b.d. M.J.M.S. Hekkens Commandeur (b.d.) M. Hijmans Lt. Gen. Jan Broeks Prof. dr. E. Bakker Prof. dr. J. Lindley-French R.D. Praaning Mw. drs. L.F.M. Sprangers Adres Studentencentrum Plexus t.n.v. stichting JASON, Kaiserstraat 25, 2311 GN Leiden Telefoon: 071-527 7972 E-mail: info@stichtingjason.nl Website: www.stichtingjason.nl

JASON MAGAZINE

20 24

Toen Fjodor Dostojevski halverwege de 19e eeuw zijn magnum opus, misdaad en straf, volbracht, zag Europa er anders uit dan dat het nu doet. Er moesten nog twee Wereldoorlogen plaatsvinden, de wapenwedloop van de Koude Oorlog was onvoorstelbaar en het communistisch Rusland moest nog ontstaan én instorten.

Tijden veranderen, maar het thema van het boek van Dostojevski blijft terugkeren. Misdaad en straf zijn niet tijdgebonden, maar zijn wel onderhevig aan veranderingen. Edwin Bakker betoogt zelfs, in een exclusief interview, dat een misdaad niet gepleegd hoeft te zijn, voordat er een straf uitgesproken wordt. Terroristen die van plan zijn aanslagen te plegen, mogen volgens Bakker opgepakt worden en vervolgd. En hoewel tijden veranderen, blijft Rusland ons boeien. Een drietal artikelen in dit magazine zal op enige wijze ingaan op de consequenties van de Russische politiek, waarbij een interview met de eerste secretaris van de Russische ambassade in Nederland het meest actueel zal zijn: Ruslands positie inzake de oorlog in Syrië.

Verder kunt u in dit nummer onder andere een artikel verwachten over gevangenissen in de Verenigde Staten, de positie van het ICC ten opzichte van het Lord Resistance Army in Uganda en de verandering van ‘straffen’ op geopolitiek gebied. Dat terrorisme een hot topic is en voorlopig blijft, blijkt ook uit het artikel van Patrick van Berlo en Mojan Samadi die het folterverbod ter discussie stellen. Tevens zullen er een drietal actuele boeken besproken worden in dit nummer van JASON Magazine.

Zoals gezegd, tijden veranderen, dat is niet anders bij JASON Magazine. Waar wij de afgelopen tijd met plezier een zo hoogwaardig mogelijk magazine hebben gemaakt, is het tijd voor verjonging én vernieuwing. De komende tijd zal JASON Magazine de overstap maken naar een digitale uitgave, met af en toe een bijzondere uitgave in print. Deze taak is wel toevertrouwd aan de nieuwe hoofdredacteuren, Daniël Stuke en Rik van Dijk, aan wie wij bij dezen het stokje overdragen. Tijden veranderen, maar de vraag naar kwaliteit zal blijven bestaan. Ivo Roodbergen en Kevin Klerx Hoofdredactie JASON Magazine

JASON magazine * Jaargang 41 * Nummer 1 * 2016

‘Het spook van IS waait door Europa’

JASON MAGAZINE Interview

JASON MAGAZINE

Juridische creativiteit nodig om terrorisme aan te pakken

Nederland heeft twee foreign fighters die meer dan twintig mensen vermoord hebben. 150 landgenoten en in totaal bijna dertigduizend strijders zoeken hun heil bij Islamitische Staat (IS). Welke gevolgen heeft dit voor Nederland en Europa?

Is dat alleen de vrees voor nevenschade? “Nee, het had ook met de coalitie tegen IS te maken, er was lange tijd absoluut geen sprake van een ‘War against IS’. Op een gegeven moment vlogen er acht vluchten per dag, dat is helemaal niets. De meeste vliegtuigen kwamen terug zonder dat ze een bom hadden laten vallen. Geen goede targets, of niet zeker genoeg. De strijd is gelukkig geïntensi-ﬁeerd. Maar het is niet voor niets dat IS het lastiger krijgt nu Rusland actief meevecht, die slaan harder toe en letten, helaas, wat minder op de nevenschade.”

IVO ROODBERGEN EN KEVIN KLERX

at moeten we doen met Nederlandse jihadisten als we hen niet tegen kunnen houden en ze daar in Syrië en Irak strijden bij IS? “Als academicus vind ik het moeilijk om te zeggen, maar another thing is to kill them”, zo steekt Edwin Bakker vanuit zijn kantoor boven Den Haag Centraal van wal. Nederland is in de ogen van de hoogleraar Terrorisme en Contraterrorisme en directeur van het Centre for Terrorism and Counterterrorism (CTC) te veel bezig met de toekomstige dreiging van aanslagen van terugkeerders, maar te weinig met de dreiging van vandaag en morgen voor Syriës. “Die mensen die daar doden, oorlogsmisdadigers, komen bij ons vandaan. Er is een jongen van 19 jaar uit Maastricht, die heeft 23 mensen opgeblazen. Mogelijk zijn tientallen mensen in het ziekenhuis beland, waarvan sommigen nooit meer kunnen lopen of ander blijvende schade hebben opgelopen. Nederland heeft twee foreign ﬁghters die meer dan twintig mensen vermoord hebben, terwijl we ze in Nederland nauwelijks kennen.” 40

Dus, boots on the ground en uitschakelen? Bakker: “Idealiter zeg ik, arresteren en berechten. Maar goed, dat is politiek en praktisch niet haalbaar. Bovendien, hoeveel soldaten wil je daar voor opoﬀeren? Dus als je het met de middelen moet doen die je hebt, schakel de IS strijders uit met vliegtuigen of drones.”

collateral damage”, zegt Bakker, zoekend naar de juiste woorden. “Dat is op zich terecht, maar collateral damage vanaf onze kant wordt maximaal beperkt, al helemaal in vergelijking met de Russen. En je moet risico’s durven nemen om moordenaars als deze twee jongens op tijd uit te schakelen. Dit zijn de grootste

Wordt Europa binnenkort dan overspoelt met terugkeerders? “Op korte termijn zullen er niet veel terugkomen, ook omdat ze weten wat hen in hun eigen land te wachten staat. Bovendien gaan er ook nu nog steeds meer mensen weg, dan dat er terugkomen. In Nederland kwam vorig jaar bijvoorbeeld bijna niemand terug, terwijl daar zo’n 150 Nederlandse foreign ﬁghters actief zijn.”

“Geografisch was niks zo mooi als Syrië. Met Antalya, Ankara, als je op tijd boekt dan vlieg je daar voor een paar tientjes naar toe, visa-free”

U kijkt niet echt hoopvol. “IS is natuurlijk ook niet gek, die stoppen hun mensen tussen burgergezinnen. Dan draait het om intelligence, hoe zeker weet je dat jouw target zich ergens bevindt? Het Westen is huiverig voor

massamoordenaars van Nederland. Het is een oorlogssituatie. De huidige angst om ook maar iets fout te doen en het wegkijken bij oorlogs-misdaden door Nederlandse jihadisten frustreert mij dus wel eens, ja.”

JASON magazine * Jaargang 41 * Nummer 1 * 2016

s Edwin Bakker.

En op de lange termijn? “Dat is de grote vraag. Het wordt steeds moeilijker om daar te komen. En belangrijk voor de moraal, you’re not necessarily on the winning part anymore. Je neef is ook al geëxplodeerd, maar Baghdad en Damascus zijn nog steeds niet in handen van IS. Ze verliezen terrein. Uiteindelijk zullen deze mensen niet ergens anders een vaste plek kunnen krijgen, dus dan komt een ﬂink deel uiteindelijk wel terug naar Europa, ook niet-Europese jihadistische strijders.” JASON magazine * Jaargang 41 * Nummer 1 * 2016

JASON MAGAZINE

Interview

Om hoeveel mensen gaat het eigenlijk? “Vanuit Europa, een groep van vijf- of zesduizend personen. Dat weten we vrij zeker. Maar daarnaast ook 25.000 mensen uit landen buiten Europa, waarvan we de aantallen niet precies weten en ook niet precies weten wie het zijn. We spreken straks echt over een ronddolend leger van veteranen. Een deel zal terugkeren, maar ik maak mij ook zorgen om die andere groep die in de regio blijft en elders ellende gaat veroorzaken.” U verwacht dat het zich verplaatst? “Zo’n plek als IS nu heeft, dat doet zich denk ik niet zo snel meer voor. Syrië en Irak kennen een enorme aantrekkingskracht en zijn gemakkelijk te bereiken. Geograﬁsch was niks zo mooi als Syrië. Met vliegbestemmingen als Antalya, Istanbul of Ankara – als je op tijd boekt dan vlieg je daar voor een paar tientjes naar toe, visa-free. Maar er zijn andere regio’s waar IS kan neerstrijken of al neergestreken is. De behoefte om te strijden verdwijnt niet zomaar. Zeker voor mensen uit het Midden-Oosten is het een aantrekkelijke optie. Vergis je niet, hè. Stel je bent 28, geen werk, dus niet getrouwd. IS biedt je een vrouw, salaris, zelfs een heldenstatus. Voor een bepaalde groep mensen op de wereld zal een deel van die appeal blijven bestaan.” De ideologie blijft bestaan. “Het is bijna zoiets als de Sovjet-Unie met het communisme. Een utopie, een revolutionaire beweging die op een

Rollen Verenigde Staten en Europa omgedraaid

“Er is een interessante verschuiving in de geopolitieke verhoudingen,” stelt Bakker. “Waar Amerika voorheen het primaire doelwit was van terrorisme, lijkt dat nu Europa te zijn. Voor ons gevoel hebben de Amerikanen in de afgelopen decennia veel meer last van terrorisme gehad, dat is nu echt anders. De problemen lijken hetzelfde, maar omvang van de dreiging waarmee de VS en Europa worden geconfronteerd zijn enorm verschillend. We zouden eens moeten kijken naar wat er de afgelopen vijf jaar veranderd is met betrekking tot veiligheidsbeelden. We lijken in Europa een stuk harder te zijn geworden. Je ziet steeds meer gekke breuklijnen en allianties, – denk aan de Fransen en Russen die steeds meer op een lijn zitten wat betreft IS na de aanslagen in Parijs en de Sinai. Ik ben benieuwd waar dat heen gaat.”

ven, zeker omdat er een heel leger is dat zich voor IS zal willen blijven inzetten. Veel zal afhangen van het succes van iedereen die tegen IS strijd, maar ook afhangen van geld, want je moet die strijd als IS wel kunnen ﬁnancieren.” Terug naar de terugkeerders. Is Europa daar op voorbereid? “Dit heeft proporties aangenomen, die het niet meer mogelijk maken om individueel, of per case te werken. Als je als land dus niet dáár de strijd met jouw foreign ﬁghters aangaat, zal je aan de poorten van Europa een goed screening systeem moeten optuigen. Wie komt waarom terug en wat is daar precies gebeurd? Die vragen kunnen een aantal landen aan de buitengrens van Europa nu niet beantwoorden. Kortom we, hebben gewoon geen zicht op de aard en omvang van dit probleem.”

“Het gebrek aan creativiteit op juridisch gebied vind ik veel erger dan dat de uitwisseling tussen veiligheidsdiensten onderling niet optimaal zou zijn”

gegeven moment een plek krijgt. En dan komt er toch zo’n heilstaat. En vanuit die heilstaat, ook al lukt hij niet – IS zal waarschijnlijk verslagen worden – gaat dat idee ook elders leven, dat blijft. Het spook van communisme waait door Europa werd er toen gezegd, nu is dat het spook van IS. Dus niet alleen een ideologie, maar ook een staatsvorm. IS heeft haar ideologie heel concreet gemaakt, wat heel anders is dan Al Qaida, die had slechts een idee, IS heeft dus nu ook echt een praktijk. En de combinatie van idee en praktijk zal voorlopig blij60

Dan komt het ook aan op samenwerking tussen de Europese landen. “Dat wordt dan geroepen na een aanslag ja, Europese landen moeten meer of beter samenwerken”, verzucht Bakker. En dan geïrriteerd: “Onzin, dat gebeurt allang. De structuren zijn er al. De landen die er écht toe doen werken al samen. Daar gaan we het probleem ook niet mee oplossen. De veiligheidsdiensten zijn gewoon overwhelmed, er is simpelweg een capaciteitsprobleem. Stel Robin gaat over de grens en jij maakt je daar zorgen over en stapt naar je Duitse

collega. Dan zegt die, ‘Dankjewel, maar ik heb nog zo’n stapel liggen en daar weet ik zeker van dat ze gevaarlijk zijn, terwijl jij zegt dat Robin misschien...’ Snap je?” Edwin Bakker roert eens in zijn koﬃe. “Ik zou wel wat creatiever willen zijn”. Daarbij doelt hij op het in zijn ogen gebrek hieraan bij juristen. Het vertrek van foreign ﬁghters bemoeilijken, daar hadden de autoriteiten in Nederland volgens de terrorisme onderzoeker veel eerder de juiste handvatten voor moeten krijgen. “Terwijl we het hebben zien aankomen, in 2013 al. We zijn nu drie jaar verder, maar wat voor tools, wat voor creativiteit hebben we ontwikkeld? Je kunt terugkeerders achteraf bij terugkomst wel allemaal opsluiten, maar als ze vrijkomen, wat gebeurt er dan? Dat gebrek aan creativiteit de afgelopen jaren op juridisch gebied, vind ik eigenlijk veel erger dan dat de uitwisseling tussen veiligheidsdiensten onderling niet optimaal zou zijn”, stelt Bakker. Wat had men juridisch dan moeten doen volgens u? “Dan kun je denken aan het verplichtstellen van een visum voor een bepaalde regio, in dit geval bijvoorbeeld het grensgebied van Turkije en Syrië. Of – maar let op, want dit is heel discutabel, want je bent de vrijheid van mensen heel erg aan het inperken – het invoeren van een uitreisvisum. Doorgaans zijn landen met een uitreisvisum niet de meest prettige, maar in 2013 had je in mijn ogen al serieus moeten nadenken over mensen die naar Syrië vertrekken gelet op de ernstige misdaden die ze daar plegen.” Hoe kijkt u wat dat betreft tegen de ‘Context’-zaak aan? “Als die ‘Context’-zaak fout was gegaan, dan had ik hier zeer pessimistisch gezeten”, zegt Bakker. “Ik ben echter blij met hoe het uiteindelijk is gelopen en ben blij met de uitspraak van de rechter.”

JASON magazine * Jaargang 41 * Nummer 1 * 2016

Wat vindt u goed aan die uitspraak? “Het levert goede jurisprudentie op. De rechter heeft heel helder uitgelegd waarom hij tot deze uitspraak is gekomen. Er zijn nog steeds vragen, beide partijen zijn in hoger beroep gegaan, maar deze rechtszaak heeft het Openbaar Ministerie en de politie, maar bijvoorbeeld ook de ouders van geradicaliseerde jongeren, het gevoel gegeven van ‘Hé, we kunnen

“De aanslag in Parijs had niet gemogen, daar zou een hoofd van een veiligheidsdienst wel om ontslagen mogen worden”

tóch iets doen’. Het is goed dat er grenzen gesteld worden. Je kunt wel altijd een preventieve benadering willen hanteren, en daar is ook niets mis mee. Maar bij een brede benadering hoort óók deze kant van het verhaal. Repressie hoort er bij, net als preventie.” Nederland is zoekende. “Dat zie je bijvoorbeeld ook terug in de crisiscommunicatie. Je kunt na iedere aanslag wel praten over wat er beter moet, maar leg eerst eens uit wat je allemaal doet. Door iedere keer opnieuw te zeggen dat het beter moet wek je toch een beetje de indruk van, ‘deed je hiervoor dan te weinig?’ Wij hebben in Nederland niet zo’n cultuur om dat te doen, maar ik vind dat de veiligheidsdiensten moeten durven zeggen wat ze

goed doen, hun successen moeten durven tonen. Ik pleit er daarom voor dat men vaker naar buiten treedt met wat er al gebeurt, wat er allemaal wél verijdeld wordt.” Bent u bang voor een 9/11-scenario in Europa? “Nee de kans op een aanslag van die omgang acht ik klein. Maar ook een kleinere aanslag kan heel veel impact hebben. In Nederland is daar niet zo veel voor nodig, vrees ik. Een impulsieve gewelddadige actie van iemand die Allahoe Akbar roept en ons land staat volledig op zijn kop. Wij zijn heel snel op de kast te jagen, ben ik bang. Maar nee, ik denk niet dat Europa hoeft te vrezen voor een dergelijk grote aanslag, daarvoor heb ik te veel vertrouwen in onze veiligheidsdiensten. Ik durf het wel aan om te stellen dat dat niet gaat gebeuren.” En de aanslagen in Parijs dan? “Ik moet zeggen dat Parijs voor mij een schok was, dat ik dacht dat veiligheidsdiensten een dergelijke aanslag wel zouden verijdelen. Hoewel het ook weer geen super ingewikkelde aanslag betrof en er eigenlijk ook veel mis ging. Eenmansacties zijn haast niet te voorkomen, maar zodra er twee of meer personen bij betrokken zijn moet dat onderschept worden. Dus Parijs had niet gemogen, hier zou een hoofd van een veiligheidsdienst wel om ontslagen mogen worden.”

Biografie Kevin Klerx is hoofdredacteur van JASON Magazine. Hij studeerde Islam & Arabisch en volgde een master klassieke Arabische poëzie en een onderzoeksmaster Midden-Oosten studies waarbij hij zich richtte op Islam in Afrika. Hij liep stage op de ambassade in Sudan en is momenteel werkzaam bij de JoHo Foundation.

Ivo Roodbergen is hoofdredacteur van JASON Magazine. Hij studeerde Politicologie aan de Radboud Universiteit Nijmegen en is zelfstandig journalist. Hij werkt onder andere als eindredacteur voor het Algemeen Dagblad en is vicevoorzitter van de jongerenafdeling van de Nederlandse Vereniging van Journalisten.

Samenvatting An interview with terrorism expert Edwin Bakker where he explains about the threat of terrorism in Europe and the Netherlands. He tries to explain the phenomon of foreign fighters, the impact of their return and the role of the intelligence services. Finally, he raises the question of what security is at this moment and how Europe’s traditional image regarding terrorism and security is changing.

JASON magazine * Jaargang 41 * Nummer 1 * 2016

The Incarceration of a Nation

JASON MAGAZINE

U.S. Prison System

Theoretically, the fear of incarceration and inhumane prison conditions should deter people, especially former inmates, from a life of crime. However, the U.S. – known for its high-security Supermax prisons – has the largest prison population in the world, while Scandinavian countries – known for their ‘open prisons,’ where inmates leave the prison grounds unsupervised on a daily basis – have the lowest incarceration rates. Taking Scandinavia as an ideal, how should the U.S. tackle their prison population problem? DANA COHEN

he American prison system is failing on many levels. Out of the almost 10 million incarcerated individuals worldwide, close to a third are held in U.S. institutions. With over 700 out of 100,000 citizens in penal institutions, the U.S.

imprisons ten times more people than Scandinavian countries, and over seven times more than most other European countries. In addition, while 40-70 percent of American ex-prisoners will reoﬀend, of their Scandinavian counterparts only 20-30 percent will. e main

t Lethal injection room in San Quentin. All executions for men in California must take place here. Source: Kjetil r

differences between the American and Nordic penal systems are found in education, mental health care and drug abuse treatment, and the living conditions of prisoners. Improving these areas in the U.S. is a challenging task. However, promising trends have developed in recent years, and cooperation on the issue between Democrats and Republicans seems closer than ever. Prevention Nordic countries have excellent prevention policies. With illiteracy closely linked to crime involvement, accessible education keeps people, especially youth, from committing crimes1. Higher levels of education also decrease the chance former prisoners are rearrested after being released2. In Scandinavian countries education is one of the governments’ highest priorities and higher education is often free. In the U.S., on the other hand, many young people cannot afford the high tuition fees, while state spending on higher education is rising six times slower than spending on prisons. Moreover, a mere 33% of American prisoners receive any education while incarcerated, and often less than the 200 hours necessary for a significant impact3. In Nordic prisons

JASON magazine * Jaargang 41 * Nummer 1 * 2016

s Aerial shot of Pelican Bay State Prison, a supermax California state prison, where inmates spend an average of eight years in solitary confinement.

education is regarded a right and prisoners can even obtain university degrees. Accessible mental health care and drug abuse treatment is another way to prevent crime, imprisonment and recidivism. More than half of American federal prisoners are drug offenders4, but, as opposed to their Nordic counterparts, effective therapy is virtually unavailable to them5. Insufficient funds are partly to blame. In recent years, some states have even decreased the portions of food they provide for prisoners, sometimes serving only two meals a day. Levels of necessary nutrients are frequently too low, which can impair an individual’s physical and mental health, possibly furthering violent tendencies6. People with mental illnesses are at higher risk of incarceration than healthy citizens, and are overrepresented in prison institutions. Most mentally troubled Americans do not receive any treatment.

rehabilitation Another important cause of recidivism lies in prison conditions. e American and Nordic systems are radically diﬀerent in this respect. e U.S. is known for its high security ‘Supermaxi’ prisons, such as Pelican Bay State Prison in Northern California. Some inmates spend decades in complete isolation,

On the other hand, prisons in Nordic countries focus more on rehabilitation than punishment. Even high security prisons typically include table tennis and pool tables. Individuals are assigned

bereft from any human contact. Often referred to as ‘cruel & unusual punishment,’ it is claimed by Amnesty International to violate human rights. Some psychiatrists talk of Security Housing Unit Syndrome, caused by spending long periods of time in

‘contact oﬃcers,’ who assist inmates getting ready to return to society. After serving the majority of their sentence in closed prisons, inmates – including those convicted for violent crimes – are transferred to open prisons, like Suomenlinna Island Prison in Finland.

isolation. Symptoms include hallucinations, depression, anxiety and anger, frequently leading to suicide attempts.

Some states have even decreased the portions of food they provide for prisoners, sometimes serving only two meals a day

JASON magazine * Jaargang 41 * Nummer 1 * 2016

JASON MAGAZINE

U.S. Prison System

“I believe that very few men are capable of estimating the immense amount of torture and agony which this dreadful punishment, prolonged for years, inflicts upon the sufferers … I hold this slow and daily tampering with the mysteries of the brain, to be immeasurably worse than any torture of the body and because its ghastly signs and tokens are not so palpable to the eye and sense of touch as scars upon the flesh; because its wounds are not upon the surface, and it extorts few cries that human ears can hear; therefore I the more denounce it, as a secret punishment which slumbering humanity is not roused up to stay.” – Famous British writer Charles Dickens, upon visiting the Eastern State Penitentiary in Philadelphia in 1842. At the time, every prisoner at this prison was kept in silent, separate confinement.

show they are not weak on crime. For instance, California’s infamous threestrike-law was signed in 1994 after a 12-year old girl was kidnapped, raped and killed. e perpetrator was a repeat offender, released early from his last sentence. e three-strike-law made sure third time offenders are subjected to minimum sentences of 25-to-life, even for minor crimes such as petty theft. Studies show that three-strike-laws actually push offenders to commit more violent crimes.

s Prisons cells at the infamous former penitentiary of Alcatraz.

Inmates are allowed to leave the prison grounds for work or study or to visit family nearby. Some prisoners have televisions and refrigerators, and there is a shared gym and barbeque pit. Inmates wear their own clothes and eat their meals together with the prison guards, who do not carry weapons or handcuffs7. is leniency seems to reduce recidivism more than the harsher American sentences because the inmates have only themselves to blame. “Nothing here feels unfair or unreasonable … Nothing you can see or touch or smell or taste, and no interaction with staff gives you anything to blame or resent about the system that brought you here … You did this to yourself … the weight, finally, rests with you.” 8 In American prisons inmates frequently witness and endure physical,

sexual and verbal abuse, humiliation and racism, perpetrated by staff and other inmates. is hampers with their ability and desire to self-reflect. “It is no form of rehabilitation, it’s torture … this does not make me better. It makes me more angry, it makes me want to retaliate,” says Harold Goins, imprisoned at Alexander Correctional Institution in North Carolina.9 obstacles Many American prisons are contracted out to private companies, paid for by the state. ese companies try to house as many inmates as possible while spending as little as they can. Rather than upholding prisoners’ human rights, decreasing rates of recidivism or lowering long-term costs to the state and taxpayer, they strive for maximum profit. is prison-industrial complex is

“Most prisoners are uneducated, riddled with unresolved traumas and ill-treated mental health problems, drug and alcohol addictions, and self-esteem issues far too often bordering on the pathological. The vast majority has never received competent health care, mental health care, drug treatment, education or even an opportunity to look at themselves as human. Had any of these far less draconian interventions been tried … no doubt many of my peers would be leading productive lives.” – Kenneth E. Hartman, in Fourth City: Essays from the Prison in America. Hartman has lived in prisons in California for over thirty years.

100

a big obstacle in bringing about change in the justice system. For-proﬁt prisons thrive when more inmates are housed in their prisons and kept inside the crimi-

Some inmates spend decades in complete, bereft from any human contact

nal justice system. ey promote prison-building as a job creator which stimulates local economies. It is advertised as a guaranteed growth industry, entailing construction, management, health care, etc. Another impediment to constructive change is the role of local government. While in Scandinavian countries criminal justice policy is left to experts, in the U.S. crime and punishment is a hot topic for the federal government and lower-level jurisdiction alike. Some issues are even up for popular vote. Decisions on legal issues are popularized and subject to national fears, forcing both Democrats and Republicans to

JASON magazine * Jaargang 41 * Nummer 1 * 2016

Late Harvard Law School professor, William J. Stuntz, suggests the Bill of Rights is the main problem, since it focuses on process and procedure rather than humanistic principles10. America is embedded with the idea of punishment as ultimate justice. Harsh prison conditions are often preferred over the lenient Nordic environment. By contrast, punishment in Scandinavia is merely the loss of liberty, while not taking away any basic need such as being close to one’s family and home. Prisons’ main function is reintegrating the oﬀender, and inmates are stimulated to work and study to increase their changes of full rehabilitation upon being released. Meanwhile, most American former prisoners are denied access to, for instance, public housing, education subsidies and employment in a great number of ﬁelds. “a Drug-Free generation!” e War on Drugs, popularized by former president Ronald Reagan, caused a 700% increase in drug arrests since 1981. In 1984 Reagan introduced the Comprehensive Crime Control Act, allowing police to forfeit assets presumably linked to drug crimes, including cash, merchandise and even real estate. e police can forfeit a car when they suspect a drug deal was executed or even attempted from that car. e burden of proof is on the suspect rather than on the police. All locally seized equity stays with the police department, motivating police to search for drug dealers rather than, for instance, burglars. Seizures

regrets his decision to participate in signing the mandatory laws into eﬀect: “My role in writing the mandatory minimums was the worst thing that I have ever done.”12

In 1986 Reagan introduced the AntiDrug Abuse Act, introducing mandatory minimum sentences for drug oﬀenders. is leads to disproportionately high sentences for minor crimes. e Act

slow Progress Although the current situation looks bleak, progress is in fact being made. e legalization of marijuana in some states and the repeal of a ban on medicinal marijuana at the federal level are baby steps in the right direction to stop the War on Drugs. Moreover, a fair amount of laws has been amended, overall shortening prison sentences and decreasing the prison population size. Since 2001 drug oﬀenders can, in some cases, get drug treatment and probation rather than prison time. In 2003 Bush signed the Prison Rape Elimination Act, with backing from many religious

differentiates between crack cocaine – the favorable drug in many AfricanAmerican neighborhoods – and powder cocaine – the choice of drug in white neighborhoods. Crack cocaine use was punished by a 100:1 disparity to powder cocaine, meaning 5 grams of crack carried the same penalty as 500 grams of powder. is disparity disproportionately targets black offenders, keeps offenders in prison for longer periods of time, increases their chance of recidivism, and increases the chance their children are imprisoned, while costing the states and federal government close to $40 billion annually. Since these laws took effect, the number of Americans in prison has doubled11. Eric Sterling, former Counsel to the House of Representatives Committee on the Judiciary,

conservative groups. In 2005 all death penalty sentences extended to minors were reversed. In 2010 Obama signed the Fair Sentencing Act, lowering the crack-powder disparity to 18:1, and eliminating the ﬁve-year minimum sentence for possession of crack cocaine. Also in 2010 the U.S. Supreme Court ruled life sentences for minors illegal, unless for murder. e U.S. remains the only country in the world to hand life without parole to juveniles. In November 2012 California signed Proposition 36, amending the threestrikes-law. Life sentences are now only given if the third felony is ‘serious or violent’ or when one of the previous violations was rape, murder or child molestation. Oﬀenders currently serving life for a non-violent, non-serious third

have increased dramatically, with some marijuana squads being completely selffunded by the assets they forfeit.

Decisions on legal issues are popularized and subject to national fears, forcing both Democrats and Republicans to show they are not weak on crime

Incarcerated youth 13

• More than 20,000 youth detained • Two-thirds held for non-violent charges • 12% report having experienced sexual assault in the last year alone • Youth twenty-one times more likely to experience sexual assault • 250,000 youth tried as adults, mostly for non-violent charges • In adult facilities, youth are thirty-six times more prone to suicide • Black youth are 30% of those arrested, but 17% of youth population • 62% of youth prosecuted as adults are black • 39% see their family less than once a week • 28% are detained at three hours or more from their families

JASON magazine * Jaargang 41 * Nummer 1 * 2016

011

JASON MAGAZINE U.S. Prison System

s In 2000, over 60% of voters in California voted in favor of Proposition 36, allowing qualifying defendants convicted of non-violent drug possession offenses to receive a probationary sentence in lieu of incarceration.

ﬁrst time in history that any prison closed in Texas. Right on Crime signees include 2016 Republican Party presidential nominee and former governor of Florida Jeb Bush, and 50th speaker of the House of Representatives and 2012 Republican Party presidential nominee Newt Grinch. Conservatives are starting to emphasize the huge ﬁnancial burden a large prison population poses, and associate incarceration with big government waste. Democrats, most notably presidential candidates Hillary Clinton and Bernie Sanders, are increasingly talking about the need for prison reform. Hopefully this trend will allow Democrats and Republicans to work together on the issue to right at least some of the wrongs in the American penal system. the Future Although the hurdles the U.S. has to overcome to implement real change in its judicial system are challenging, all is not lost. Many reassuring trends have

In Scandinavia punishment is merely ‘the loss of liberty,’ while not taking away any basic need such as being close to one’s family and home

Biography Dana Cohen is a graduate of the University of Utrecht, where she studied Gender Studies during her BA and Conflict Studies and Human Rights during her MA. She is currently looking for a job in a relevant field.

Democrats and Republicans are increasingly occupying themselves with reforming the justice system, whether for humanitarian or economic reasons, and seem to be working towards the same goal. Possibly in the near future the two parties can work together in improving a broken system and moving slightly towards the Nordic Utopia. Of course, the level of success will depend on many diﬀerent factors, not in the least the outcome of the 2016 presidential elections. Nevertheless, the foundation for policy change has been laid.

strike can be resentenced. In June 2015 the U.S. Supreme Court ruled the threestrikes-law unconstitutional altogether. is is one of the most promising policy changes to date.

started to take place. Although legislation is still far from perfect, bills have been signed into eﬀect aiming to uphold inmates’ human rights and to combat high recidivism rates. Both

Another positive trend is the Texas initiative Right on Crime, aiming to reduce crime, lower costs and restore victims. is public aﬀairs campaign was set up in 2010 by conservative think tank the Center for Eﬀective Justice. is ‘conservative case for reform’ led to the closure of three Texan prisons, the

t Two Camp, a former brick building of the Sugar Land Central Unit Prison. This was the first prison in Texas ever to close without a replacement. Now functioning as the Houston Museum of Natural Science.

Exclusive interview

Exclusive interview with Alexander Fedorinov, the First Secretary of the Russian Embassy in The Hague

A lot has been said about the Russian military involvement in Syria but not much involves the Russian view. Therefore the JASON Team set out to get an exclusive view into the Russian perspective through a Q&A with the First Secretary of the Russian Embassy in The Hague, Alexander Fedorinov. RIK VAN DIJK

n November 6th, a few days after what we then thought was the very tragic accident with the Russian Metrojet 9268 and still a few weeks before the terrorist attack in Paris, we met the First Secretary in the beautiful manor that is now the Russian Embassy.

Summary

No country on earth has such high a rate of incarceration as the U.S. Prison populations in Scandinavia, on the other hand, are amongst the smallest. Differences can be found in education, mental health care and drug abuse treatment, and prison conditions. For the U.S. to implement effective change in these areas, however, requires them to overcome many difficult hurdles.

120

The Russian Perspective on the Syrian War

Sided by his younger colleague Constantin Timokhin, Fedorinov started us oﬀ by outlining the Russian perspective on the war in Syria. e First Secretary argued that the war in Syria is the result of social experimentation by Western powers, which naively sought to implement their form of statehood and democracy on others. He pointed to the conﬂicts of Libya and Mali as examples JASON magazine * Jaargang 41 * Nummer 1 * 2016

JASON MAGAZINE

of this social tinkering. As these social transformations are impossible to predict, their result has been the rise of jihadist terrorism in general and ISIS in particular. It is this threat that Russia felt it was necessary to come to Assad’s help when he asked. ISIS is the result of the created chaos in the region and Russia seeks to dispel this chaos by restoring the unity of the Syrian state. Which political leaders will

s The Russian Embassy in The Hague.

shape this unity should not be predetermined by foreign powers but by the Syrian people, whether this is Assad or opposition groups. Russia only seeks to restore the order of the Syrian state in accordance with international law.

Alexander Fedorinov is the First Secretary at the Embassy of the Russian Federation in The Hague. He now heads the economics division of the Embassy. The soft-spoken man from Maykop is an expert on EU-Russia relations and international law.

JASON magazine * Jaargang 41 * Nummer 1 * 2016

013

JASON MAGAZINE

Exclusive interview

important in Russia’s foreign policy is its adherence to international law. In our Q&A Fedorinov stressed multiple times that there is a legal chasm between the actions of the Russian Federation and those of the U.S. Coalition. is divide is the outcome of the question of legitimacy in Syria. e U.S. does no longer regard Assad as the legitimate leader of Syria and therefore does not need his permission to violate state sovereignty. However Russia, emphasising the right of state sovereignty, argues that this is a clear violation of international law. “We received an oﬃcial request of the Al-Assad government to assist it against terrorists threats,

a leader in terms of a soft power approach. Fedorinov argued that Russia did not seek a leading role in the Syrian conﬂict. He stated that Russia’s interest lie with the Syrian people and the restoring of order in the Syrian state. Russia is to play a supportive role to restoring democracy and peace of a uniﬁed Syria, whoever it’s leaders may be.

our actions, opposed to the bombings of the Americans are in accordance of international law.” Not surprisingly President Al-Assad stated the same when asked if the Netherlands should started bombing targets in Syria. e president argued that if the Dutch military wanted to bomb in his country, it should ﬁle a request or else it violates international law. Russia’s adherence to international law comes at a time where America’s has been lacking. And Russia is very willing to ﬁll this gap as a protector of the rights of sovereign states.

talks. Russia has proven that it can work with all parties, including the opposition and Al-Assad. Since it are the Syrian people who should determine who will lead Syria, it is not the role of the international powers to exclude certain groups.

If Al-Assad is re-elected after the war will Russia support him then? e Russian government does not side-line any one up front in this process. According to Fedorinov it was a mistake from the West to expel Al-Assad from the peace

Biography Rik van Dijk is a Master student International Studies at Leiden University. Further interests are terrorism in a historical perspective, Latin America and human rights.

“All information of our air strikes can be found on it’s website, including flight times and locations”

s President Putin meets with president Bashar Al-Assad in Moscow to discuss terrorism, 21th of October 2015, the Kremlin.

social transFormations From a Russian perspective the Syrian war and the other conflicts in the Middle East has been the result of the West’s attempt to socially transform the nations in the MENA-region to a form of democracy of their liking. e old state institution were violently overthrown in what the West has labeled the Arab Spring, a period of transformation that would end the old regimes and replace them with Western styled democracies. Fedorinov explained that the outcome transformations are almost impossible to predict for those in the international arena. “e reality of the Arab Spring proved the Russian point of view to be the right one”. e situation in Syria, Iraq and Libya is the result of Western intervention gone wrong. e Islamic State and other terrorist groups are the result of this chaos caused by Western intervention. e profit from the power vacuum in the Middle East and from there threaten the West and also Russia. We asked our hosts why Russia chose to intervene at this specific moment, if intervention are so difficult to predict. Alexander cringed at the word intervention. “ere is a negative connotation to the word intervention, Russia’s actions are no intervention”. e 140

First Secretary went on to explain that since the legitimate government of Syria, the regime of President Al-Assad, oﬃcially requested Russian military action, the word ‘intervention’ is misplaced. e Russian government witnessed the rapid spiral into chaos started by Western intervention with weariness.

“The reality of the Arab Spring proved the Russian point of view to be the right one”

While it is certainly not opposed to change, the attempt to force a style of democracy onto states that were not able or willing to accept it. Change must happen gradually, the descendant of the Soviet Union does not longer believe in chaotic revolution to bring about change but vies for the gradual evolving of the socio-political situation in the region.

russian air strikes anD international law Why then do we hear that Russia mostly bombs around cities controlled by the Syrian opposition? Again Timokhin reacted fiercely. “Who reports that? A London based shop owner?” referring to the Syrian Observatory of Human Rights. “Western media are biased against us and do not tell the truth, the Russian Ministry of Defence is transparent. All information of our air strikes can be found on its website, including flight times and locations. I recommend you look at that information.” Fedorinov also dismissed Western accusations and stated that the Russian Federation is open to work with anyone but currently is being dismissed by the U.S. Led coalition as a partner against IS. e Russian air strikes are there on invitation of Al-Assad and to defeat the terrorists in Syria. e Secretary pointed out to us that since the start of the Russian campaign a month ago, IS has lost chunks of territory due to the effectiveness of Russian air strikes. Something the yearlong bombing raids of the US-led coalition has not succeeded in. A theme that Western media does not report on, but has become increasingly

JASON magazine * Jaargang 41 * Nummer 1 * 2016

a uniteD syria After more militaristic approaches in Ukraine and Georgia is Russia now styling itself as a leader in the peace progress in the Syrian War? Our mention of Russia’s supposed aggressiveness in Ukraine and Georgia prompted Mr. Timokhin to state that there was no objective proof for Russian aggression in both cases. We asked him how he then saw Russian now becoming Summary

In this Q&A with First Secretary of the Russian Embassy in The Hague, Alexander Fedorinov, JASON sought to shine light on the Russian perspective of the developments in the Syrian War through dialogue. Fedorinov explains the Russian motives and goals for the future Syria, whilst addressing misinformation about the Russian involvement.

Russia’s main concern are the terrorist groups that destabilize the region and Syria especially. ISIS and Jabat Al-Nusra are the most prominent among these. For Russia, the defeat of these groups also serves in its national interest since more than a thousand jihadists are from their Islamic Republics, the majority are of Chechen nationality. e First Secretary told us he was therefore disconcerted with the U.S., but even more so with the E.U., that they showed so little interest in working together with Russia against Islamic terrorism. It is the elimination of terrorism in the MENA-region that is Russia’s long term goal and restoration of order and democracy in a uniﬁed Syrian state, whoever will lead it, that triggered Russia’s military involvement into the chaos of Syria. Stability in Syria is its priority and a political solution between all parties is the method to accomplish this. At least that’s what Fedorinov told us.

JASON magazine * Jaargang 41 * Nummer 1 * 2016

015

Bringingiithe Lord’s Resistance Army to Justice

JASON MAGAZINE

The LRA at the ICC

The Lord’s Resistance Army (LRA) has been kidnapping children and viciously massacring civilians for the last 20 years, withstanding international efforts to curtail its activities and to eventually put an end to its existence. The case against the LRA provided the International Criminal Court (ICC) with its first state referral representing a new chapter for the ICC. However, it has also put the Court in a precarious situation since it will have to rely on the Ugandan government, which has been accused of human rights violations, for assistance in prosecuting the LRA.

majority population of northern Uganda, namely the Acholi, and the government.5 Uganda handed in a state referral as the primary country based on Articles 13(a) and 14 of the Rome Statute to the ICC on the 16th of December 2003 regarding the LRA and its activities in northern Uganda.6 However, the ICC prosecutor, Luis Moreno Ocampo, outlined to Ugandan

President Yoweri Museveni, that the ICC would recognize the referral as regarding all crimes set out in the Rome Statute being perpetrated in Northern Uganda. is made possible a potential investigation into alleged violence carried out by Ugandan government forces too.7 ICC’s decision to instigate

an investigation into the situation in northern Uganda was due to the magnitude of the crimes being reported, in addition to the inability of the Ugandan authorities to capture and detain the LRA commanders.8 Both Uganda and the ICC saw this as a signiﬁcant opportunity. For Uganda, it was a chance to try and involve the global community by presenting the case

against the LRA and its leaders as a test for global justice.9 For the ICC, the case exemplified a show of Ugandan confidence in the ICC’s ability to hear the case and an opportunity for the ICC to demonstrate its competence.10 allegeD abuses oF international humanitarian law in uganDa Since the inception of the conflict in northern Uganda, the LRA has been involved in widespread humanitarian atrocities. However, this does not mean that the Uganda People’s Defence Force (UPDF) has not violated international humanitarian law; it is accused of killings carried out on an extrajudicial basis, rape and sexual assault, and the forceful displacement of a million people.11 e crimes taken place in northern Uganda have been judged by the ICC as clear crimes against humanity and war crimes; Articles 7 and 8 of the Rome Statute provide a clear classification to the aforesaid crimes.

Uganda had confidence in ICC’s capability to investigate and prosecute international humanitarian crimes

EMANUEL SKOOG

lthough the idea of the ICC was created in 1998, it did not become operational until the ..1st of July, 2002, when its founding treaty, the Rome Statute of the International Criminal Court, entered into force. e inception of the ICC

160

e war in northern Uganda is part of a protracted conflict where the government is fighting the LRA. e ultimate aims of the LRA are vague; however, they encompass the overthrow of the Ugandan government.4 e conflict can also be explained as fighting between the JASON magazine * Jaargang 41 * Nummer 1 * 2016

e LRA has made extensive use of carrying out body mutilations, cutting of arms, hands and lips of villagers the LRA suspects of harbouring sympathy for the government. All of the aforementioned activities constitute torture under the Rome Statute and can, therefore, under Article 7 of the Statute, be deemed a crime against humanity. e LRA has turned the abduction of children into a systemic practice, in order to provide its ﬁghting units with soldiers, sex slaves, human shields and labourers. According to estimates, as much as 85 per cent of LRA forces are made up by children.12 e Ugandan The LRA’s top commander Mr. Joseph Kony is still at large. Source: Associated Press.

s International Criminal Court investigation in Uganda.

created the ﬁrst genuine criminal tribunal with an international scope. e court was set up in order to dispense justice not on an ad hoc basis but instead with regard to any major international crime carried out by a national of a state party, on the territory of a state party or even anywhere in the world.1 One of the main stated goals of the ICC is the prevention of “most serious crimes of concern to the international society”.2 e deterrent potential lies in the fact that the ICC is a permanent institution, autonomous of the warring parties and not subject to the ﬂuctuating national interests of the states that created the ICC.3

JASON magazine * Jaargang 41 * Nummer 1 * 2016

017

JASON MAGAZINE

The LRA at the ICC

The LRA conflict has affected civilians to a large degree.

Both the LRA and the UPDF have been accused of committing humanitarian crimes in Uganda

government and its armed forces have been accused by diﬀerent international human rights organisations of recruiting children to the UPDF and committing rape and sexual attacks; however, this is something the government denies.13 Furthermore, the UPDF has been accused of committing war crimes, such as torture of individuals who are suspected of being LRA members, summary executions, and the displacement of over one million civilians. ese acts would clearly fall under the Rome Statute as war crimes and crimes against humanity.14 icc’s DiFFiculties Firstly, due to the fact that the ICC has decided to commence investigations into the LRA and not the UPDF, the ICC is at risk of being perceived as one-sided and greatly politicised.15 e ICC, in its struggle against the LRA, is perceived by some as Ugandan President Museveni’s political tool. To counter the aforesaid assertions, Ocampo suggested that the court might investigate crimes carried out by the UPDF.16 ese statements led the Ugandan government to threaten to withdraw its referral from the ICC, meaning it will end its assistance if any of its members of armed forces are being prosecuted. is could potentially imperil the case, since the ICC relies on the Ugandan government for its continued presence in the country.17 Secondly, the ICC’s arrest warrants have removed the LRA’s commanders’ incentive to leave their safe havens, making peace talks more challenging, if not impossible.18 e arrest warrants came to weaken the Juba talks which were held between the Ugandan government and the LRA from 20062008 about the potential terms of a ceaseﬁre and a peace settlement. In Summary

The case brought by the ICC against the LRA presented the court with its first state referral and the hopes of finally prosecuting the higher leadership echelons of the LRA. However, the case also demonstrated the many difficulties associated with a state referral and the fine balancing act the ICC had to walk in order not to be seen as doing the bidding of the Ugandan government.

180

JASON magazine * Jaargang 41 * Nummer 1 * 2016

The United States escalating involvement in fighting the LRA

The US designated the LRA as a terrorist group after the attacks on the 11th of September 2001. Furthermore, the U.S. President George W. Bush instructed the US Africa Command in November 2008 to assist the Ugandan government with both financial and logistical contributions in its war against the LRA. President Barack Obama continued US involvement in taking on the LRA by signing into law the Lord’s Resistance Army Disarmament and Northern Uganda Recovery Act in May 2010, with the stipulated aim of putting an end to Joseph Kony and the LRA. In October 2011 President Obama announced that the US would deploy military advisors in order to support efforts to combat the LRA. Furthermore, it was announced in March 2014 that more US personnel and military aircraft would join the US effort, underscoring the continued and increasing US involvement in combating the LRA.

addition, the arrest warrants could be seen as providing a global legitimization of the Ugandan government’s stepped up military campaign in the name of preserving international law and increased government militarism.19 irdly, in 2000 the Ugandan parliament passed an Amnesty Act, designed to try and persuade diﬀerent rebel groups, including the LRA, to give up ﬁghting and in return be pardoned and resettled by the Ugandan state.20 However, the amnesty

mato oput in seeking justice and reconciliation in Uganda. conclusion e ICC’s initial state referral by the Ugandan government underscored to the global community that states had conﬁdence in its ability to carry out investigations and prosecute purported abuses of international law. Furthermore, it underlined the ﬁne balancing act needed on behalf of the

Biography Emanuel Skoog works at the Swedish Trade and Invest Council in Brussels and The Hague, assisting Swedish companies in their business internationalization process. Furthermore, he has worked and studied in Australia, Spain, Sweden, the Benelux and the United Kingdom.

It is apparent that the ICC has to walk a fine balancing act in its investigations of alleged humanitarian crimes in Uganda

of the higher echelons of the LRA commanders was rejected. is has made it more difficult to end the prolonged conflict.21 Notably, since many LRA fighters were themselves forcefully abducted into the LRA, many Acholi favour the encouragement of reconciliation based on how they traditionally seek accountability and justice, namely, by mato oput. e punitive comprehension of justice which the ICC advocates for has been viewed by some as reducing the possibility of reintegrating LRA foot soldieries back into society. However, mato oput may not be adequate due to the scale and nature of the LRA atrocities, since mato oput traditionally applies solely to less grave cases of manslaughter and not to crimes the LRA is alleged to have perpetrated.22 In addition, it is an approach used for individual cases and not for collective dispute settlement 23, accentuating the difficulties associated with using solely

ICC to not be seen as doing the bidding of the Ugandan government in the conﬂict. e traditional Acholi way of seeking justice is insuﬃcient pertaining to the grave human rights violations carried out by the LRA’s leadership. However, as a means of trying to re-establishing relations and reintegrate LRA foot soldieries into society it might be a helpful instrument. e people whose lives are at stake matter most and in their tradition mato oput puts more emphasis on the victims’ clemency than on the perpetrator’s conviction. Consequently, the traditional Acholi and the ICC approaches towards justice should not be seen as being irreconcilable with each other; rather they should be viewed as having the potential of working in tandem and complete each other.

JASON magazine * Jaargang 41 * Nummer 1 * 2016

019

Rusland, wie is ze?

JASON MAGAZINE

EU-Rusland relaties

Verschillende visies op contemporaine relaties met Rusland De relatie tussen Rusland en de EU is op de klippen gelopen. In Europa klinken veel verschillende geluiden over hoe nu verder te gaan met het onbegrijpelijke Rusland. De verschillende visies in de EU op de relatie met Rusland werken het best als zij te combineren zijn tot één coherent beleid. Maar welk beeld van de Russen is het meest accuraat? JAAP STEENKAMER

e annexatie van de Krim door Russische troepen en de hybride oorlogsvoering in Oost-Oekraïne betekenen een grote verandering in de relatie tussen Rusland en de EU. De interpretaties die EU-lidstaten hebben op de betekenis van de gebeurtenissen lopen ver uiteen. Oost-Europese staten vrezen modern revanchisme en zien Rusland als een permanent problematische ex-grootmacht. Voor sommigen, die al langer waarschuwen voor Poetin en zijn kliek

van oligarchen en veiligheidsdienstmedewerkers, zijn de recente ontwikkelingen slechts een bevestiging van hun vermoedens. Dit artikel beschrijft drie brede visies op het recente gedrag van Rusland en geeft handvaten voor een gepaste reactie vanuit de EU. De volgende drie visies zijn gebaseerd op stereotype beschrijvingen van de Russische Federatie zoals vaak aangevoerd in de media en publieke opinie.1 Deze drie perspectieven beschrijven de

kaders waarin burgers en politici de acties van Rusland duiden. Ze zijn vanzelfsprekend stereotypen en komen in de praktijk gemengd en divers verwoord voor. In sommige staten is echter duidelijk één van de visies sterker vertegenwoordigd dan de anderen. Dit artikel richt zich expliciet op kaders die zeer kritisch zijn op het gedrag van de Russische staat. Er zijn in de EU ook stemmen die positiever tegenover het Rusland van Poetin staan, maar deze vormen in de meeste landen een kleine

t Onderhandelingen over Iraanse nucleaire wapens (met ontbrekende Lavrov). Bron: Bundesministerium für Europa, Integration und Äusseres, 14 juli 2015.

200

JASON magazine * Jaargang 41 * Nummer 1 * 2016

s Russische leger foto (Moscow Victory Day Parade). Bron: Vitaly V. Kuzmin, 7 mei 2013.

groep. Het is belangrijk de onderliggende percepties over de aard van Rusland uit te spreken en te verhelderen omdat deze visies grote gevolgen hebben voor de vraag hoe om te gaan met haar gedrag. De roDe Dreiging is terug Voor de EU lidstaten in Oost-Europa lijken de recente acties van Poetin een bevestiging van hun donkerste vermoedens. De reden dat zij zo veel waarde hechten aan NAVO-lidmaatschap wordt volledig bevestigd in de conﬂicten in Oekraïne en de weigering van de Europese staten en de VS om in te grijpen. De weigering om Oekraïne te beschermen geeft voor hen aan dat landen die geen lid zijn van de NAVO in ieder geval niet op hulp kunnen rekenen. Russische agressie en haar rol als autoritaire bullebak worden gezien als onveranderbare historische eigenschappen. Een voorbeeld van de onheilspellende toon in de media in Oost-Europese staten is het speculeren over mogelijke verdere Russische acties in Europa. “Als Poetin niet wordt afgeschrokken in Oekraïne, gaat hij wellicht verder, en stookt hij onrust in bijvoorbeeld de Baltische Staten,” volgens Marcin Zaborowski, hoofd van het Poolse instituut van Internationale Betrekkingen.2 In deze visie bepalen

grootmachten de internationale verhoudingen en de kleine staten lijden wat zij moeten zolang zij niet zijn aangesloten bij allianties.

tegenhanger van de VS en haar partners.

De Russische staatspers volgt in zijn verklaringen de bombastische ideeën van het Kremlin. De theorieën van invloedssferen die er bewierookt worden komen overeen met klassieke Sovjetdoctrines. Hierdoor lijkt het Russische gedrag niet alleen voorspelbaar, maar ook grotendeels onveranderbaar. De reactie vanuit de Europese Unie ligt hiermee voor de hand. De Russische

het nieuwe ruslanD In de beginjaren van de 21ste eeuw leek het er nog op dat het nieuwe Rusland een sterke medestander voor de EU zou worden. De verwachtingen waren dat het kapitalistische Rusland sterke economische banden zou ontwikkelen met de EU. Het opkomend nationalisme werd gezien als een logische ontwikkeling in de heroriëntering van een herrijzend land. Landen als Duitsland, Frankrijk en Nederland

poging de machtsbalans met geweld te veranderen moet tegengegaan worden. Het doel van de Europese reacties moet verzwakking van Rusland zijn en symbolisch evenredig zijn aan de annexatie van de Krim. In deze visie is elke winst van het pro-Russische machtsblok een verlies voor de EU en speelt Rusland de rol van historische

investeerden veel in de economische en politieke banden met Rusland. Hoewel de recente gebeurtenissen een ﬂinke deuk hebben geslagen in dit rooskleurige toekomstbeeld, wordt er nog steeds uitgegaan van een slechts ‘tijdelijk’ vijandschap. Samenwerking op andere vlakken, zoals in Syrië, blijft een uitgesproken mogelijkheid. “Zonder

Russische agressie en haar rol als autoritaire bullebak worden gezien als onveranderbare historische eigenschappen

JASON magazine * Jaargang 41 * Nummer 1 * 2016

021

JASON MAGAZINE

EU-Rusland relaties

Summary

The annexation of Crimea and the war in Eastern Ukraine have drastically changed the EU’s relationship with Russia. This article describes three broad visions on Russia’s recent behavior and pleas for a fitting reaction from Europe, which involves the Russian-speaking population and creates an alternative to Putin’s rule.

beleidsmakers deze lijn van redenering volgen. De vraag is echter wat dit betekent voor de toekomstvisie van Rusland. Zijn de Europese staten uit op een regimewissel in het Kremlin of is een afstraﬃng van de meest verantwoordelijke personen het best haalbare? Het is

s En een Euromaidan sympathie bijeenkomst in München. Bron: indeedous, WikiCommons, 1 februari 2014.

Rusland, kan men de grote problemen van deze wereld niet tegemoet treden,” zo beschrijft voormalig Frans President Nicolas Sarkozy de situatie op 29 oktober 2015.3 Ook economische samenwerking wordt niet volledig opgeschort. Nog steeds is Nederland een van de grootste handelspartners van Rusland.4 De oplossing van de problemen tussen de EU en Rusland zou volgens deze visie in onderhandelingen moeten liggen. Hierbij moeten de belangen van zowel de EU als Rusland tot op bepaalde hoogte bevredigd worden. Een eventuele heronderhandeling over de positie van de Krim zou hierbij voor de hand liggen. Een belangrijk onderdeel van deze visie is dat het onacceptabel is het bestaande regime van Rusland te ondermijnen. Onderhandelingen vereisen immers een acceptatie van het bestaansrecht van de ander. Poetins kliek De derde visie op het gedrag van Rusland richt zich op de invloed van

Poetin en zijn naaste adviseurs. Sinds de opkomst van Poetin heeft er een verschraling van de democratie plaatsgevonden tot en met het punt van actieve bestrijding van oppositie door de overheid. De economische afhankelijk-

Het criminaliseren van de acties van Poetin en zijn directe medewerkers lijkt steeds meer voor de hand te liggen

heid van export van grondstoﬀen en de daarmee gepaard gaande corruptie hebben Rusland in de armen van een oligarchie doen belanden. De grote steun voor Poetins regime is gedeeltelijk gebaseerd op de stabiliteit en economische vooruitgang die hij bracht na de turbulente jaren 90 en wordt verder in stand gehouden door repressie van de oppositie. Hoewel het westen hierover kritisch was, zijn de risico’s voor de EU

De economische waarde van het huidige bezette deel van Oekraïne is beperkt. In Oekraïne wonen 44,4 miljoen mensen, waarvan 7% in de uitgeroepen volksrepublieken Donetsk en Loegansk. – In de Volksrepubliek Donetsk wonen nu ongeveer 1.87 miljoen mensen. En in de Volksrepubliek Loegansk ongeveer 1.22 miljoen. Ongeveer 275.000 mensen zijn gevlucht. – Hoewel veel van de zware industrie in de regio ligt, gaat het om veelal verouderde fabrieken en er is zeer veel schade door het oorlogsgeweld

220

pas waarlijk aan het licht gekomen nu het beleid van Poetins kliek serieuze consequenties heeft gekregen. Zo beweert Poetin tegen-woordig dat de herrijzenis van het Russische moederland geduid dient te worden als een

historische missie van een “staatsbeschaving” verbonden door etnische Russen die haar “culturele kern” vormen.5 Hiermee wordt de grens tussen staatsaangelegenheden en persoonlijke vrijheid opgeschort en is iedereen die kritisch is op het gedrag van de staat een potentiële landverrader. De visie dat het gedrag van Rusland het gevolg is van de machtsovername rond de kliek van Poetin, wordt vooral in de VS en het VK aangehangen. In deze landen zijn prominente geëmigreerde Russen aanwezig die zich kritisch uitlaten over het regime. En de landen zelf hebben geen grote handelsrelaties met Rusland. Het feit dat de EUsancties gericht zijn op speciﬁeke personen die verantwoordelijk geacht worden voor de besluitvorming in Rusland, lijkt aan te geven dat Europese

JASON magazine * Jaargang 41 * Nummer 1 * 2016

straF en rehabilitatie De verschillende visies binnen Europa over wat voor staat Rusland is maken gemeenschappelijk en consistent Europees beleid moeilijk. Het is echter van groot belang voor de eﬀectiviteit en de geloofwaardigheid van EU-beleid. Stabiliteit en economische ontwikkeling zijn een groot goed, maar de problemen veroorzaakt door Russisch ingrijpen zijn niet te ontkennen en moeten beantwoord worden. Maar onder meer de noodzaak om met de Russen samen te werken in andere dossiers blokkeert de roep om ondermijning van het regime van Poetin. De metafoor van misdaad en straf biedt hier een duidelijke richtlijn voor Europees beleid. De groep van daders,

Poetins retoriek van herstel van de goede oude tijd mag het dan goed doen bij velen, maar de meeste Russen zijn de corruptie en leugens zat

duidelijk dat de grootste angst van het Kremlin een soort van EuroMaidan scenario is, maar is de mogelijke anarchie die zou volgen voor de rest van Europa acceptabel? t Pro-NAVO poster in Tblisi (representatief voor gevoel oost Europese staten). Bron: George Nikoladze, augustus 2009.

de kliek van corrupte oligarchen en agitatoren, dient gestraft te worden voor het zinloze geweld waar zij de bevolking van Oost-Oekraïne in gestort hebben. Tegelijkertijd moet rehabilitatie mogelijk zijn, in ieder geval voor het Russische volk. Poetins retoriek van herstel van de goede oude tijd mag het dan goed doen bij velen die de jaren 90 zien als de grootste catastrofe die Rusland ooit getroﬀen heeft, maar de meeste Russen zijn de corruptie en leugens zat. Politieke alternatieven verdienen steun vanuit de EU en de politieke informatieoorlog moet serieus worden genomen. Poetins aanhangers lopen hierin ver voor op de EU. ruslanDs toekomst in euroPa Om een rechtvaardige toekomst voor Rusland in Europa te garanderen is het noodzakelijk dat de propaganda uit het Kremlin beantwoord wordt met een duidelijk verhaal vanuit de EU. Er dient een alternatief te worden geboden en de Russische bevolking moet worden overtuigd dat de sancties niet tegen hun gericht zijn, maar tegen de verantwoordelijken voor de chaos in Oekraïne. De bestaande culturele banden tussen de Russen en de andere Europeanen moeten bevestigd worden in plaats van ontkend.

Biografie Jaap Steenkamer, Politicoloog. Studeerde Internationale Betrekkingen in Nijmegen en Sint Petersburg. Woont, studeert en werkt op dit moment in Sint Petersburg. Gespecialiseerd in Oost-Europa, Centraal-Azië, geschiedenis van de Sovjet-Unie en Rusland. Specifieke interesse in economische ontwikkeling en sociale geschiedenis.

Er moet een concrete toekomst geschetst worden voor de inwoners van de postsovjet staten zodat zij zelf de verantwoordelijkheid voor hun toekomst kunnen nemen op een democratische wijze. Deze visie moet consistent worden uitgedragen en beschikbaar zijn in het Russisch in heel de Russischtalige wereld. Dit kan bijvoorbeeld worden gecoördineerd vanuit de Europese dienst voor extern optreden en zou moeten leiden tot een consistenter verhaal. De vele Russen die de corruptie en repressie in Rusland zat zijn kunnen hierbij een positieve rol spelen. Zo wordt de reactie van Europa op Poetins criminele gedrag een mogelijkheid voor de rehabilitatie van Rusland. Tegelijkertijd moeten de zorgen van de EU lidstaten die aan Rusland grenzen serieus genomen worden en dient de NAVO een duidelijke aanwezigheid te tonen. Zo kan een verscheidenheid van de verschillende zienswijzen in Europa gecombineerd worden tot een krachtig verhaal.

JASON magazine * Jaargang 41 * Nummer 1 * 2016

023

Terrorisme, torture en de tikkendeiibom

JASON MAGAZINE

Het folterverbod

Met de recente aanslagen in Parijs heeft het debat omtrent terreurdreiging – en de daaruit voortvloeiende angst en onzekerheid – een nieuwe impuls gekregen. De discussie focust zich onder meer op de vraag of het houdbaar is dat mensenrechten te allen tijde worden gewaarborgd met het oog op de publieke veiligheid. Moet bijvoorbeeld het absolute mensenrechtelijke folterverbod zonder meer gehandhaafd worden, ook wanneer folterhandelingen kunnen leiden tot het verkrijgen van informatie om aanslagen – zoals die in Parijs – te voorkomen? PATRICK VAN BERLO LL.M MSC & MS. MOJAN SAMADI

inleiDing Het (internationale) recht ten aanzien van foltering is bijzonder helder. Het folterverbod wordt beschouwd als dwingend en absoluut, en foltering is dan ook onder alle omstandigheden

verboden. Dit verbod is opgenomen in diverse instrumenten, waaronder artikel 3 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en het VNVerdrag tegen Foltering en Andere Wrede, Onmenselijke of Onterende Behandeling of Bestraffing (‘het Folterverdrag’). Artikel 1 van dit verdrag geeft tevens een definitie van foltering: “[a]ny act by which severe pain or suffering, whether physical or mental, is intentionally inflicted on a person for such purposes as obtaining from him or a third person information or a confession, punishing him for an act he or a third person has committed or is suspected of having committed, or intimidating or coercing him or a third person, or for any reason based on discrimination of any kind, when such pain or suffering is

Moet het absolute mensenrechtelijke folterverbod zonder meer gehandhaafd worden, ook wanneer folterhandelingen kunnen leiden tot het verkrijgen van informatie om aanslagen – zoals die in Parijs – te voorkomen?

240

inflicted by or at the instigation of or with the consent or acquiescence of a public official or other person acting in an official capacity.” het tikkenDe bom-scenario in het Politieke Debat Ondanks het absolute verbod op foltering bestaat er op politiek niveau een debat rondom het ‘ticking-bomb scenario’, waarin de afweging tussen collectieve veiligheid en individuele rechtsbescherming centraal staat. Is het toegestaan dat de autoriteiten een persoon met (vermoedelijke) kennis van een dreigende terroristische aanslag (waarbij velen het leven zullen laten) folteren om op die manier informatie los te krijgen ter voorkoming daarvan? In het Nederlandse politieke en publieke debat lijkt deze vraag minder expliciet aan de orde te komen dan in bijvoorbeeld de Amerikaanse context. In het bijzonder in de aanloop naar de presidentsverkiezingen van 2016 – en de daarmee samenhangende primaries – heeft een aantal presidentskandidaten, met name binnen de Republikeinse partij, zich uitgesproken voor het gebruik van foltermethodes als reële en effectieve middelen in de strijd tegen het terrorisme. Zo heeft Donald Trump laten weten dat hij waterboarding zou herintroduceren. Hij deed dat met de

JASON magazine * Jaargang 41 * Nummer 1 * 2016

Een andere politieke strategie ter nuancering van het folterverbod bestaat ook – namelijk het ontkennen dat een bepaalde handeling gekwalificeerd kan worden als foltering. Toen bijvoorbeeld de Amerikaanse Senaat het Folterverdrag ratificeerde, werd de definitie in artikel 1 verengd waardoor, bepaalde activiteiten die onder de Verdragsdefinitie zouden kunnen worden gedefinieerd als foltering, niet langer als zodanig bestempeld konden worden.6 De Nederlandse overheid tekende hiertegen bezwaar aan bij de VN.7 De beroemde woorden van voormalig president George W. Bush over geheime CIA-gevangenissen in het buitenland, inclusief Guantánamo Bay, zijn tekenend: “we’re doing smart things to get information to protect the American people [...] I’ve said to the people that we don’t torture, and we don’t.” 8 Een ander

it vraagstuk wordt vaak aangeduid als het ‘tickingbomb scenario’ en is met name aangewakkerd na de gebeurtenissen op 11 september 2001 en de gelijktijdige uitroeping van de ‘War on Terror’. In het bijzonder in het licht van de recente ontwikkelingen in Parijs en de aanhoudende terreurdreiging is het interessant om dit onderwerp opnieuw tegen het licht te houden, en te bekijken hoe het Europese Hof voor de Rechten van de Mens omgaat met schendingen van het folterverbod.

volgende woorden: “[w]ould I approve waterboarding? You bet your ass I would. In a heartbeat. I would approve more than that. It works. [...] ... and if it doesn’t work, they deserve it anyway for what they do to us”.1 Ook Carly Fiorina heeft aangegeven waterboarding te willen toestaan onder het tikkende bomscenario.2 Marco Rubio reageerde op een amendementsvoorstel in de Amerikaanse Senaat dat strekte tot voorkoming van toekomstige CIA folterpraktijken door te stellen: “I would have voted no on this amendment. I do not support telegraphing to the enemy what interrogation techniques we will or won’t use, and denying future commanders in chief and intelligence oﬃcials important tools for protecting the American people and the U.S. homeland”.3 Hij stond daarin niet alleen: 21 Republikeinse senators stemden tegen.4 Tegelijkertijd wilden Jeb Bush en Ben Carson ook niet uitsluiten dat ze foltermethodes zouden inzetten tijdens hun respectievelijke presidentschappen.5 Foltering wordt dus, met name door een aantal presidentskandidaten binnen de Republikeinse partij, gezien als een reële en eﬀectieve optie in de bestrijding van terrorisme.

De vlag van de Verenigde Staten, Pixabay.

Foltering wordt, met name door een aantal presidentskandidaten binnen de Republikeinse partij, gezien als een reële en effectieve optie in de bestrijding van terrorisme

sprekend voorbeeld is de Republikeinse presidentskandidaat Chris Christie, die aangaf dat waterboarding volgens hem geen foltering behelst.9 De Doorwerking van het Politieke Debat Waar veel juristen benadrukken dat het folterverbod absoluut is, zien we dat het politieke debat en de maatschappelijke ontwikkelingen tegelijkertijd een verschuiving teweeg brengen in het denken over dit onderwerp – met name in de literatuur vlak na 9/11. Levinson (2003) heeft een aantal standpunten die in deze literatuur voorkomen als volgt uiteen gezet:10 • het nut van foltering ontkennen en het absolute verbod dus handhaven als kosteloze optie;

• het folterverbod verwerpen; • naar analogie van ander gedrag dat in aanmerking komt voor een rechtvaardiging foltering in sommige gevallen rechtvaardigen; • het absolute verbod behouden maar ontkennen dat het gedrag in kwestie een vorm van foltering is en als zodanig dus niet het verbod schendt; • ‘don’t ask, don’t tell’: formeel het absolute verbod behouden, maar... Deze standpunten zijn een uitvloeisel van het politieke debat ten aanzien van dit onderwerp. Voor sommigen is het een uitgemaakte zaak: het folterverbod is en blijft absoluut en moet ook als zodanig worden geïnterpreteerd (Levinson’s A-variant). De Association for the Prevention of Torture (2007) stelt dat foltering altijd verboden moet

JASON magazine * Jaargang 41 * Nummer 1 * 2016

025

JASON MAGAZINE

Het folterverbod

zijn omdat het ‘weerzinwekkend en schandelijk is’, en niet voor niets op absolute wijze verboden is.11 Dorfman (2007, 97) vraagt zich eveneens af of we dermate bang zijn dat we het absolute folterverbod aantasten en daarmee

son’s E-variant).20 Zizek (2002) is een voorstander van deze paradoxale ‘hypocrisie’: het kan nodig zijn om foltering toe te passen in speciﬁeke situaties, maar deze keuze moet niet worden vastgelegd in een universeel

Waar veel juristen benadrukken dat het folterverbod absoluut is, zien we dat het politieke debat en de maatschappelijke ontwikkelingen tegelijkertijd een verschuiving teweegbrengen in het denken over dit onderwerp

anderen toestaan om ons, in onze naam, terreurdaden te laten begaan die ons uiteindelijk zullen corrumperen.12 Bufacchi & Arrigo (2006) stellen dat ook op basis van empirisch bewijs het absolute folterverbod moet worden gehandhaafd: het vormt geen ‘low-cost life saver’ en verwoest, op de lange termijn, de democratie.13 Anderen betwijfelen deze absolute benadering van het folterverbod. Zo beargumenteert Shue (1977-78, 57) dat foltering, ten minste in theorie, toegestaan kan zijn in bepaalde extreme situaties.14 Posner (2004, 294) betoogt eveneens dat foltering gerechtvaardigd kan zijn als ‘lesser evil’ wanneer niets anders de dreigende catastrofe kan afwenden.15 Waltzer (1973) stelt zelfs dat politieke leiders hun handen moeten vies maken in tijden van opperste nood.16 Parry stelt dat de folterende ambtenaar achteraf een beroep moet kunnen doen op een noodzakelijkheidsverweer,17 wat aansluit bij het idee van Gross (2004) om de mogelijkheid te behouden inbreuken op het folterverbod achteraf te rechtvaardigen.18 Dershowitz (2004) stelt de zogenaamde ‘torture warrant’ voor: een rechter zou dan eerst toestemming voor foltering moeten geven op basis van overtuigend bewijs.19 Deze perspectieven passen binnen Levinson’s C-variant. Daarnaast zijn sommigen van mening dat we formeel moeten vasthouden aan het absolutisme van het folterverbod vanwege de daarmee samenhangende waarden, maar dat we ook moeten erkennen dat zelfs absolute regels gemaakt zijn om te breken, en dat een dergelijk breken van de regels buiten het publieke oog en/of debat moet gebeuren (Levin260

principe – het moet simpelweg gebeuren.21 Het legaliseren van foltering is gevaarlijk aangezien het legitimiteit zou verschaﬀen aan foltering en de deur zou openen voor meer foltering.22 Levinsons’ B-variant en D-variant zijn terug te vinden in het politieke discours zoals hierboven beschreven. De opvattingen van de hierboven genoemde Republikeinse presidentskandidaten Trump, Fiorina, Rubio, Carson en Jeb Bush sluiten dus nauw aan bij de verwerping van het folterverbod (de B-variant) terwijl de Amerikaanse deﬁnitieverenging en de woorden van George W. Bush en Chris Christie passen binnen de D-variant. Als zodanig zijn het politieke en juridisch-weten-

de noodzaak van een absoluut folterverbod. Uitspraken van David Cameron zijn hierbij illustratief.23 In het licht van de aanhoudende terreurdreiging hebben Europese landen echter te maken met soortgelijke veiligheidsoverwegingen als de Verenigde Staten, en met het oog op de daarmee samenhangende veranderende politieke opvattingen is het relevant om te bezien hoe het EHRM omgaat met het folterverbod. Ten eerste moet worden vastgesteld dat het Hof strikt vasthoudt aan het absolute karakter van het verbod op foltering en onmenselijke behandeling (artikel 3 EVRM). Zelfs in kwesties waarin een afweging van belangen zoals de nationale veiligheid en terrorismebestrijding centraal staat, benadrukt het hof dat ‘[e]ven in the most difficult circumstances, such as the fight against terrorism and organised crime, the Convention prohibits in absolute terms torture and inhuman or degrading treatment or punishment.’ 24 Het Hof maakt echter wel onderscheid tussen de verschillende typen schendingen van het verbod onder artikel 3, namelijk foltering enerzijds en onmenselijke of vernederende behandeling anderzijds. De zware kwalificatie ‘foltering’ wordt enkel voor zeer uitzonderlijke en extreme situaties gebruikt. Het verschil tussen beide is dat voor foltering het noodzakelijk is dat het fysiek of mentaal lijden opzettelijk wordt toegebracht om informatie of een bekentenis af te dwingen, terwijl dit opzetvereiste niet geldt voor onmenselijke of ver-

Abu Qatada

Het absolute karakter van het folterverbod wordt door het EHRM ook erkend in zaken die van groot politiek belang zijn voor de lidstaten. Zo ook in de spraakmakende zaak Othman (Abu Qatada) t. het Verenigd Koninkrijk. Abu Qatada werd door Jordanië gezocht in verband met terroristische misdrijven. Hij werd in detentie gefolterd en vluchtte naar het VK in 1993, waar hij asiel kreeg. De Britse autoriteiten merkten hem later als veiligheidsrisico aan en probeerden tot uitzetting over te gaan. In een Memorandum of Understanding tussen het VK en Jordanië werd onder meer vastgelegd dat de ontvangende staat mensenrechtenverplichtingen (inclusief het folterverbod) zal respecteren wanneer een persoon naar dat land wordt uitgezet. Het EHRM concludeerde dat dit Abu Qatada weliswaar voldoende beschermt tegen foltering, maar dat het onvoldoende beschermt tegen het risico dat Jordanië bewijs verkregen middels foltering van hemzelf of van anderen tegen hem zal gebruiken. Het Hof stelde dat er een grote kans was dat zulk bewijs zou worden toegelaten (en mogelijk van doorslaggevend belang zou zijn) in de Jordaanse rechtszaak tegen Abu Qatada. In de afwezigheid van overtuigende Jordaanse beloftes dat bewijs verkregen middels foltering niet gebruikt zou worden, vormde uitzetting dus een schending van het recht op een eerlijk proces (artikel 6). Ook hier zien we dat het Hof vasthoudt aan het absolute folterverbod, met verstrekkende (politieke) gevolgen: niet alleen is foltering verboden, en niet alleen is het verboden om bewijs verkregen middels foltering te gebruiken in een proces, maar het is ook verboden om een persoon uit te zetten naar een land waar hij het risico loopt dat bewijs verkregen middels foltering van hemzelf of van een ander zal worden gebruikt tegen hem. Foltering is en blijft voor het Europese Hof dus een absolute no-go.

een verdachte zijn hoofd gedurende de detentie, het langdurig blootstellen van een verdachte aan een krachtig en hard lawaai en de onthouding van slaap, voedsel en drinken) geen foltering behelsden, maar desondanks in gezamenlijkheid onmenselijk en onterend waren en als zodanig verboden. Ondanks dit onderscheid in de ernst van de behandeling, geldt voor zowel foltering als vernederende of onmenselijke behandeling dat het Hof een absoluut verbod handhaaft. Toch is het onderscheid niet geheel zonder betekenis, omdat het van belang kan zijn voor het bepalen van de gevolgen van een dergelijke schending voor het proces van de verdachte. Ter illustratie kan worden gewezen op de zaak van Gäfgen tegen Duitsland. Hoewel het hier niet ging om een terrorismezaak, was er wel sprake van een ‘ticking-bomb scenario’. Magnus Gäfgen was gearresteerd op verdenking van ontvoering van een elarige jongen, en werd door de Duitse politie onder dreiging van foltering gedwongen te vertellen waar het slachtoﬀer was. Gäfgen werd uiteindelijk veroordeeld voor ontvoering en moord. Het EHRM

Het Hof houdt strikt vast aan het absolute karakter van het verbod op foltering en onmenselijke behandeling, zelfs in kwesties waarin een afweging van belangen zoals de nationale veiligheid en terrorismebestrijding centraal staat

schappelijke debat met elkaar verweven en beïnvloeden ze elkaar. De jurisPruDentie van het ehrm In de Europese context hebben politici zich minder fel uitgelaten voor aanpassing van het folterverbod. Wanneer Europese politici hier uitspraken over doen, is het vaak ter onderstreping van

nederende behandeling. Wel dient voor het aannemen van een onmenselijke of vernederende behandeling sprake te zijn van een voldoende mate van ernst. Zo besliste het EHRM in Ierland tegen Verenigd Koninkrijk dat de Britse ondervragingsmethoden zoals toegepast in Noord-Ierland (waaronder een verdachte voor lange tijd op de tenen tegen de muur te laten staan, het afdekken van

JASON magazine * Jaargang 41 * Nummer 1 * 2016

s Brandweerman tijdens de aanslag op 9/11, Pixabay. JASON magazine * Jaargang 41 * Nummer 1 * 2016

027

JASON MAGAZINE Het folterverbod Samenvatting

Whilst a prohibition on torture is codified in international law, terrorist events and security threats have unleashed a political debate about the absolute character of this rule. Contrary to the US political context, European political and legal doctrine have remained constant on the absolute nature of the prohibition on torture.

moest zich in deze zaak uiteindelijk buigen over de vraag of de dreiging met foltering leidt tot een schending van artikel 3 EVRM, en zo ja, in hoeverre een schending van artikel 3 doorwerking heeft op de eerlijkheid van het proces tegen de verdachte (artikel 6 EVRM). Het EHRM had weinig moeite met de eerste vraag en oordeelde dat gezien de ernst van de dreiging sprake was van een onmenselijke en vernederende behandeling. Bewijs dat op deze wijze wordt verkregen mag dan ook niet gebruikt worden omdat het de procedure als geheel oneerlijk maakt. Niettemin nam het Hof geen schending aan van het recht op een eerlijk proces van de verdachte. Het hanteerde een casuïstische benadering en oordeelde dat de veroordeling niet in hoofdzaak op het onrechtmatig verkregen bewijs was gebaseerd, maar op de ter terechtzitting afgelegde verklaringen van de verdachte. Hierdoor was ondanks de schending van artikel 3, geen sprake van een oneerlijk proces van de verdachte (artikel 6). t Bom in graffiti, Pixabay.

280

Dit oordeel voelt echter ambigu aan. Het Hof bevestigt het absolute karakter van het folterverbod in krachtige woorden – ‘Article 3, as the Court has observed on many occassions, enshrines one of the most fundamental values of democratic society’ – en acht dergelijke schendingen zelfs in terrorismezaken onaanvaardbaar. Tegelijkertijd verbindt het Hof geen vergaande gevolgen aan een dergelijke schending, waardoor het slachtoﬀer van dergelijk overheidshandelen nog steeds berecht kan worden. conclusie Ondanks de juridische duidelijkheid over het folterverbod bestaat er verdeeldheid onder politici en commentatoren in het licht van terreurdreigingen en de daarmee samenhangende veiligheidsoverwegingen. De consistente bevestiging van het absolute karakter van artikel 3 in de rechtspraak van het EHRM lijkt het meest aan te sluiten bij de A-variant van Levinson. Het feit dat het EHRM ondanks het absolute verbod op foltering en onmenselijke behandeling het wel mogelijk acht dat een verdachte die aan dergelijk overheidshandelen is blootgesteld middels een eerlijk proces kan worden berecht, stelt echter niet volledig gerust. Het roept de vraag op welk signaal dit afgeeft aan de autoriteiten in een tijd waarin de angst voor terroristische aanslagen hoog op de politieke en maatschappelijke agenda staat en politici zoekende zijn naar meer, betere, en eﬀectievere instrumenten om de veiligheid te waarborgen en de burger gerust te stellen.

Biografie Patrick van Berlo is promovendus bij de afdeling Strafrecht van de Universiteit Leiden. Hij studeerde Internationaal en Europees Recht (Universiteit van Tilburg, LL.B), Rechtsgeleerdheid (Cambridge University, LL.M) en Criminal Justice (Universiteit Leiden, MSc). Patrick focust op mensenrechten in het licht van de privatisering en uitbesteding van strafrechtelijke en immigratierechtelijke detentie. Mojan Samadi is promovendus bij de afdeling Strafrecht van de Universiteit Leiden. Zij studeerde Strafrecht en Internationaal publiekrecht aan de Universiteit van Amsterdam (LL.M). Haar onderzoek gaat over de naleving van strafprocessuele normen door opsporingsambtenaren.

JASON magazine * Jaargang 41 * Nummer 1 * 2016

Europa, waar moet dat heen?

JASON MAGAZINE

Boekrecensie

Verzeild raken in de politieke karavaan van een concurrerende politieke partij. Het overkwam Guy Verhofstadt toen hij als klein jongetje (“ik droeg nog een korte broek”) met zijn vader mee mocht op campagne. Uitgedost in de eigen politieke kleur was het voor de tegenstanders geen probleem hen te ontmaskeren en vervolgens in een vlaag van haat de auto te belagen en te bewerken. FLORIS GRIJZENHOUT

menen dat ze het als naties wel redden in de wereld te midden van grootmachten als Rusland, China en de Verenigde Staten (onrealistische droomwereld).

et is deze anekdote waarmee Guy Verhofstadt zijn nieuwste boek over de Europese Unie opent. De tijden zijn nauwelijks verandert. Vraag aan een euroscepticus wie de grootste Euroﬁel op aarde is en vol wrok komt de naam Verhofstadt ter sprake. Hij is de man die openlijk pleit voor een Verenigde Staten van Europa en door wie ierry Baudet ’s nachts gillend wakker wordt.

symPtomen Waaruit constateert de oud-premier van België dat? Hij noemt verschillende symptomen: de rol van Europa in de geopolitiek, de vrijheid die Viktor Orbán krijgt om Hongarije te illiberaliseren en de hordes drenkelingen die

In ‘De ziekte van Europa (en de herontdekking van het ideaal)’ gaat Verhofstadt grondig te werk. Hij vergelijkt de staat van Europa met de ziekte van Korsakov: mensen die zich vanwege een tekortschietend geheugenvermogen terugtrekken in een onrealistische droomwereld. Treﬀend schetst Verhofstadt een vergelijking met de huidige staat van ons continent: de Europese leiders weten niet meer hoe het Europese project ooit is gestart (tekortschietend geheugen) en

van de Middellandse zee een massagraf maken. Het zijn de uiterlijke verschijnselen van de Europese ziekte, maar de oorzaak ervan ligt veel dieper. Het is het tekortschieten van het Europese mededingingsbeleid op Telekomgebied, dat lokale start-ups naar de VS doet verhuizen. Het is de enorme dienstensector in de lidstaten die ervoor zorgt dat Europa op industrieel terrein afhankelijk is geworden van onder andere Rusland. Het is de enorme ver-

“De Europese leiders weten niet meer hoe het Europese project ooit is gestart”

deeldheid van instellingen over de Europese landen die de Unie tot een moloch heeft gemaakt. Karakteristiek is de herinnering die Verhofstadt deelt over een Voedselagentschap. Zowel Finland als Italië wilden die binnen hun landsgrenzen

JASON magazine * Jaargang 41 * Nummer 1 * 2016

029

JASON MAGAZINE

Boekrecensie

boekDelen In tegenstelling tot het boek van Verhofstadt is deze bundel niet politiek geënt, maar veeleer filosofisch. De ondertitel van de bundel spreekt daarin boekdelen: “Hoe we de democratie in Europa kunnen redden”. De bijdragen zijn gefocust op het behoud van democratie en niet op het uitbouwen of afschaffen van de Unie. Boeiend hierbij is de diversiteit waarmee door de auteurs naar het Europees Parlement wordt gekeken. Zo wil Oxford-hoogleraar David Miller het primaat van het politiek systeem bij de nationale parlementen houden, maar tegelijkertijd de rol van het Europees

ﬁlosoof Larry Siedentop. Hij richt zijn pijlen op de aangebrachte scheiding tussen het Europese en het nationale parlement. Door beide parlementen direct door de burger te laten kiezen, hebben nationale vertegenwoordigers ‘een excuus gekregen om zichzelf te distantiëren van het Europese project – een excuus dat maar al te gemakkelijk gebruikt wordt’. Meer verbondenheid met de burger – het doel waarmee de directe verkiezing van het Europees parlement ooit is ingesteld – wordt op deze manier niet gerealiseerd. ontstaansgeschieDenis Luuk van Middelaar, bekend van zijn magnum opus over de ontstaans-

“Er leeft een verlangen naar een politiek verhaal”

s Verhofstadt schrijft zoals hij spreekt: vurig pleitend voor een Verenigde Staten van Europa.

huisvesten (‘waar kon je beter een voedselagentschap neerpoten dan in het land met zulke rijke gastronomische tradities als pasta, grappa en mozzarella’,

monetaire unie in de N-euro en de Z-euro tot een welvarender Europa leidt? Verhofstadt veegt de vloer aan met zulke geluiden en doet ze af als ouder-

“De door Verhofstadt geschetste sprong voorwaarts is niet zo vanzelfsprekend is als hij het doet voorkomen”

aldus Berlusconi). Het resultaat was dat het agentschap in tweeën werd geknipt en beide delen nauwelijks functioneren. oPlossing Veel interessanter dan het aanwijzen van problemen (die worden door veel eurosceptici tenslotte ook (h)erkend), is de oplossingsrichting die Verhofstadt wijst. Wie eerdere boeken van de man heeft gelezen of zijn ‘Griekenlandspeech’ in het Europees Parlement nog op zijn netvlies heeft staan, zal niet verbaasd zijn dat hij pleit voor een grote stap voorwaarts richting een Verenigde Staten van Europa. Het is de enige mogelijke oplossing om uit de impasse te geraken. Hoe kom je erbij dat een Grexit soelaas biedt? Wat doet je denken dat een scheiding van de 300

wets en een sta-in-de-weg voor zijn route naar een federaal Europa. Hiermee laat hij de ziekte van zijn eigen boek zien. In plaats van de argumenten van eurosceptici serieus te overwegen, negeert hij ze simpelweg. Als er weerstand is tegen zijn idee van een Europese

federatie moet deze simpelweg overwonnen worden door een grote sprong voorwaarts: op die manier overwint men in een keer de gehele weerstand. Het is prettig te constateren dat niet iedere politicus op die manier zijn idealen probeert te verwezenlijken. Dat de door hem geschetste sprong voorwaarts niet zo vanzelfsprekend is als hij het doet voorkomen bewijst een ander recent verschenen boek over dit thema, ‘Na de Storm’. In opdracht van Herman van Rompuy hebben Luuk van Middelaar en Philippe van Parijs een bundel samengesteld met daarin bijdragen van ‘een indrukwekkend rijtje denkers’, met daarin onder meer Nobelprijswinnaar Amartya Sen en Jürgen Habermas.

Los blokje tekst uit boek Van Middelaar:

“En toch heerst het gevoel dat Europa meer een space is dan een place, meer een ruimte om vrij te bewegen dan een plek om zich beschut te weten. Meer voor zakenmensen, studenten en reizigers dan voor de gewone man die niet zo mobiel is en wiens leefwereld ondanks alles beperkt is. De moderne mens heeft behoefte aan een thuis (place), zeker met zijn wereldbeeld waarin onzekerheid en angst centraal staat, ondanks al het gepraat over ‘genieten’ en ‘alles is leuk’. De natiestaat is ook niet meer echt een thuis, maar Europa is dat zeker niet” – Herman van Rompuy in ‘Na de Storm’.

JASON magazine * Jaargang 41 * Nummer 1 * 2016

Parlement gebruiken om ‘een stimulans te geven aan de voorwaarden die bepaalde vormen van democratie laten gedijen in Europa (...) door bescherming te bieden tegen externe krachten die proberen ze te ondergraven’: een puur beschermende rol dus, om de nationale democratieën te behouden voor aftakeling. Heel anders is de analyse van politiek

Biografie Floris Grijzenhout is eindredacteur van JASON Magazine. Hij studeerde Politicologie aan de Universiteit Leiden en Internationale Betrekkingen aan de Universiteit Utrecht.

geschiedenis van de Europese Unie (‘de Passage naar Europa’), mag ook zelf nog een bijdrage leveren aan het debat over de democratische legitimiteit van de EU. Hij vat de verschillende bijdragen treﬀend samen wanneer hij schrijft dat ‘er een verlangen leeft naar een politiek verhaal dat zijn economische mantel afwerpt en aan historische zeggingskracht wint’. Die historische zeggingskracht kan ook Verhofstadt wel bekoren. Het feit dat zijn boek is opgedragen aan Heinrich von Bretano en PaulHenri Spaak (twee grootheden uit de geschiedenis van de Europese Unie) geeft aan dat zijn schrijven en denken geworteld is in de Europese eenwordingsgeschiedenis. Toch is de directe lijn richting een federaal Europa die hij daaruit weet te destilleren wel wat kort door de bocht. Voor euro-sceptici kan dit juist koren op de molen zijn om zich verder van de EU te bewegen. Wie een politiek bevlogen verhaal over ons Europese continent wil lezen, kan zijn hart ophalen bij het verhaal van Ver-

hofstadt. Degene die zijn boekenkast wil verrijken met een meer genuanceerd, uitgebalanceerd schrijven dient zich naar de boekhandel te snellen voor de bundel van Luuk van Middelaar. Het verschil tussen de twee boeken tekent de ingewikkelde besluiten die de Europese leiders moeten nemen: een eenvoudige oplossing is er niet. De ziekte van Europa (en de herontdekking van het ideaal), Guy Verhofstadt; uitg. Bezige Bij, Antwerpen, 2015; ISBN 9789023495888; 368 blz.; € 24,90. Na de storm. Hoe we de democratie in Europa kunnen redden, Luuk van Middelaar & Philippe van Parijs (red.); uitg. Lannoo, Houten, 2015; ISBN 9789401427999; 280 blz.; € 29,99. Summary

In this review Floris Grijzenhout discusses two recently published books about the European Union. On the first side of the bookshelf stands a ‘United-States-of-Europe’-claim by Guy Verhofstadt, member of the European Parliament and former prime-minister of Belgium. His book is convincing with historical ties, but Verhofstadt overplays his hand when he proposes to push the federation through, ignoring the public opinion. On the same bookshelf is a more philosophic, nuanced writing by a couple of famous authors like Amartya Sen and Jürgen Habermas. The chapters give different approaches to improve the democratic structures in Europe.

JASON magazine * Jaargang 41 * Nummer 1 * 2016

031

Nagorno-Karabakh: a crisis at Europe’s borders

JASON MAGAZINE

Caucasus region

How a lack of interest attracts Russian influence in a potential “second Crimea”

The Nagorno-Karabakh issue is one of the most potentially explosive issues in the Caucasus region today, yet it is very unknown. The larger world public is for the most part unaware of this conflict. Nevertheless, the region offers many examples of violations of basic human rights. An alarming story of a crisis at Europe’s borders. CLAUDIA ELION

eace, progress, human rights – these three goals are insolubly linked to one another: it is impossible to achieve one of these goals if the other two are ignored.1 is is just the case for Armenia and Azerbaijan. In these countries, human rights are violated severely every day. e violations concern persons who protest against the government, investigative reporters which come across politically loaded cases, youngsters who gather peacefully but are dispersed by police using excessive force, or girls from both states who post a picture together online. e human rights violations are part of the Nagorno-Karabakh mostly-forgotten conflict between Armenia and Azerbaijan. human rights violations During the conFlict During the armed conflict, many basic (human) rights were violated. ese included forced displacement of the population by means of indiscriminate and targeted shelling of civilian populations and the capture of civilian stragglers.2 However, strong violations of human rights in the Nagorno-Karabakh region continue up to today – even though the cease-fire is supposedly still in place. ese violations consist of, among others, the taking of hostages and the imprisonment of human rights advocates and of supporters of the political opposition. 320

Both Armenia and Azerbaijan are now Member States of the Organization for Security and Cooperation in Europe (OSCE). ey committed themselves to the OSCE to “build, consolidate and strengthen democracy as the only system of government of our nations”. Similarly, these two states have declared that “human rights and fundamental freedoms are the birth right of all human beings, are inalienable and are guaranteed by law.” e States

The deplorable situation lacks attention of international institutions

acknowledge that “protection and promotion is the first responsibility of government. Respect for these rights is an essential safeguard against an overmighty State.”3 Furthermore, both States ratified the European Convention on Human Rights (ECHR) and, thus, accepted certain commitments and obligations pertaining to international human rights law. In the case of both states, legal responsibility also arises directly from the International Covenant on Civil and Political Rights (ICCPR), which they both ratified.

Since Azerbaijan and Armenia ratified the ECHR and ICCPR, they must ensure a certain level of protection of the human rights. However, the unsolved conflict between Armenia and Azerbaijan impedes the realisation of human rights in the region. Nagorno-Karabakh also struggles with a legal vacuum at the moment: on the one hand, the Azeri laws are not acknowledged in NagornoKarabakh, due to the occupation by alien forces. On the other hand, the Armenian laws lack legal force, as these are considered to be foreign laws. current situation oF Political anD civil rights Between July and August 2015, skirmishes in Nagorno-Karabakh turned into heavy fighting resulting in the reported death of 13 Azerbaijani soldiers and five Armenians, including two civilians. Armenian police broke up peaceful protests using excessive force on a number of occasions throughout the year. On 7 March 2015, hundreds of people gathered outside the Armenian Ministry of Finance to protest against a controversial pension reform proposal. Police dispersed the peaceful protesters using excessive force. Two persons were ill-treated while in detention. An Armenian girl, who participated in one of these demonstrations, told me: “after a week of non-stop, extremely peaceful demonstrations, those peaceful protests were suppressed by force and at

JASON magazine * Jaargang 41 * Nummer 1 * 2016

s Map of the Caucasus Region (2008). JASON magazine * Jaargang 41 * Nummer 1 * 2016

033

JASON MAGAZINE

Caucasus region

Nagorno-Karabakh conflict in the way of assuring the negotiation process, convincing the two sides to stop armed combat. e Group makes a serious effort to promote the peace process by deploying OSCE multinational peacekeeping forces in the region. However, this peace process initiated by the Minsk group has been a failure so far. e relationship between Armenia and Azerbaijan continues to be disturbed. e conflict is a so-called ‘frozen conflict’, since the active armed conflict of the post-Soviet area has been brought to an end but no peace treaty or other political framework resolves the conflict to the satisfaction of the combatants. is directly leads to a diminished interest from international organizations or countries which are not directly involved in the conflict. Of course, the failure of the negotiations and the lack of interest from the international community only complicates finding a long-term solution. the eu’s (non-)involvement Besides the OSCE, the EU contributes to conflict resolution in NagornoKarabakh. However, its impact is only small and almost invisible. is has

s The 11th day of Armenian presidential election protests, March 2008.

least ten people died. Hundreds of the attendants were arrested and became political prisoners.” e experience attests of the aggressive violations of the freedom of assembly. On the other side of the conﬂict, in Azerbaijan, the people experience violations of their rights as well. is example is diﬀerent from the Armenian example, but still it is very typical. e Azeri girl told me: “If I posted a photo from me and a girl from Armenia on Facebook, it could have consequences for both our careers. It’s just forbidden, there is a very heavy control from the government on such cases”. Not only young people are the victims of the violations. Especially journalists are regularly kidnapped, killed, put in jail and/or tortured in Azerbaijan and Armenia. e Committee to Protect Journalists (CPJ) annually reports on the number of killed and missed journalists. By late 2015, the situation is the following. In Azerbaijan, 8 journalists are missing. Five journalists are killed since 1992, two journalists are murdered and another two are murdered with impunity.4 340

In Armenia, at least 14 journalists were injured while they were covering a protest in Yerevan, the capital of Armenia, on June 23, 2015. Several of the journalists were also brieﬂy detained at a local police station. Furthermore, in 2010 a new broadcast law was implemented. is new legislation granted regulators broad new powers to award and revoke licenses, while putting severe limits on the number of provincial

In NagornoKarabakh, there is a legal vacuum at the moment

broadcast licenses. Self-censorship remained widespread in the media, as lawlessness curbed the activities of journalists, human rights defenders, and opposition leaders.5 Also in the Armenian army, many fatalities have been recorded. Since 1994, when the cease-ﬁre was agreed upon, 749 soldiers

several reasons, from which the most important is the geopolitical approach. e Nagorno-Karabakh conflict is highly geo-politicised. Yet, the EU is not regarded as a full geopolitical power in this region. A widespread belief in conflict-affected countries, like Armenia and Azerbaijan, is that ‘a great game’ should be dictated by ‘great powers’. In the case of Nagorno-Karabakh, these are the co-chairs of the Minsk Group: France, Russia and the USA. is great game leads to a secondary role for the EU. For the EU, its geopolitical role and influence in the conflict resolution can be boosted if the EU would replace France in the Minsk Group, to counterbalance the key regional players Russia and the USA. However, Nagorno-Karabakh is a post-Soviet state and lies, as Ukraine does, within the spheres of influence of Russia. is makes the conflict politically sensitive. Exactly the same is visible in Ukraine now: the EU has not responded firmly partly because of the political sensitivity of the Ukraine-Russia conflict. Since the geopolitical approach of conflict resolution is not applicable for

the EU, it has chosen for a diﬀerent engagement, being policy convergence. e EU already has partnerships, association agreements and made up its own policy for the region: the European Neighbourhood Policy (ENP), which includes Armenia and Azerbaijan. Policy convergence under the ENP as a technocratic tool is sensible and is a more promising pattern to follow. It has the potential, more than the geopolitical Summary

The issue of Nagorno-Karabakh is worrying. The crisis, which is at Europe’s borders, has resulted in many severe violations of basic human rights. Although the conflict officially has ended in a ceasefire, this accord is breached constantly. However, the international community do not actively involve themselves in the region. This article concludes in a call-for-action to this international community. We have the normative duty to help the people. But we must also stabilize the explosive situation – or the consequences of non-involvement will be negative, considering Russia’s influence in the region.

t Members of the Azerbaijani Special Forces during a military parade in Baku.

have died from either ceasefire violations, murder, or health issues.6 It is clear that human rights are violated severely every day. However, the international community, and more specific the OSCE, the European Union (EU) and the United Nations (UN) do not involve themselves actively. e region is barely discussed in Western media, and several NGOs keep themselves far from the conflict. For example, the latest report on the human rights situation in the Nagorno-Karabakh region dates from 1994!7 is lack of interest is explainable for every organization. osce: the minsk grouP e OSCE, from which both states are members, tries to encourage a peaceful and negotiated resolution to the conflict over Nagorno-Karabakh. For this purpose the OSCE initiated the Minsk Group. is group consists of the Ambassadors of France, Russia and the United States, as well as of representatives from among others the Netherlands, Turkey, Armenia and Azerbaijan. It tries to design an appropriate framework for conflict resolution of the

JASON magazine * Jaargang 41 * Nummer 1 * 2016

035

JASON MAGAZINE Caucasus region

engagement, to establish functional and robust democratic institutions in Azerbaijan and Armenia that should incrementally foster a consociational, inclusive style in the Nagorno-Karabakh conflict resolution.10 However, nothing has resulted of this approach yet. For now, the EU publicly supports the Minsk Group negotiations, but without any European unified contribution. It further financially supports the European Partnership for the Peaceful Settlement of the Conflict over NagornoKarabakh (EPNK) and the ENP. Although the EU is somewhat active in the region, the geopolitical argument, which states that it is because NagornoKarabakh is under Russian spheres of influence, is the most important for the EU not to involve itself more in the conflict.8 more comPlications e United Nations General Assembly (UNGA) is the third organization with any involvement in the region, since both Armenia and Azerbaijan are UNMember States. On March 14, 2008, the UNGA passed Resolution 62/243, titled “e Situation in the Occupied Territories of Azerbaijan”. e nonbinding resolution demanded the “immediate, complete and unconditional withdrawal of all Armenian forces from all the occupied territories” and

processes hindering the negotiation process and having campaign objectives especially in the UNGA and the Council of Europe”.10 Azerbaijan states that “Armenia tries to disguise its own role in regard to what is happening in reality in the occupied territories of Azerbaijan”.11 Since the once promising peace negotiations do not seem to make progress, the escalation of the intensity and the number of ceasefire violations are particularly worrying. ere is now a sense that positions have hardened and both states have little willingness to resolve the big issues. e lack of progress in the peace talks to secure a framework agreement on basic principles increases the likelihood of a conflict explosion by an accidental war at any time, or an all-out offensive within the next few years. escalation oF the conFlict It is therefore thinkable that the conflict will escalate in the near future, since the relations between Armenia and Azerbaijan seem to deteriorate. However, escalation of the conflict is not very probable. e countries in the region and the involved organisations estimate that the chances of escalation are rather small. Since the cease-fire in 1994, violations have breached this accord

An escalation of a crisis at Europe’s borders, within the Russian sphere of influence

was adopted by a recorded vote of 39 in favor to 7 against, with 100 abstentions.9 e complete OSCE Minsk Group voted against and the non-binding resolution did not have any results. e United Nations Security Council did not adopt any more resolutions since then. ere clearly is a lack of interest from all 100 states which abstained from voting. However, not only the diminished interest of the international community complicates conflict resolution. Both the countries are making it difficult to find a solution as well. Armenia states that the negotiations held within the framework of the OSCE Minsk Group are “the only internationally mandated format on conflict settlement”. It accuses Azerbaijan of “attempts to involve other international organizations in the settlement” and that it “initiates parallel 360

several times and the conflict is still (more than twenty years later) not escalated. Of course, even this frozen conflict can escalate when something occurs. However, neither Armenia nor Azerbaijan would profit from escalation, so their stakes are not too high. Armenia already established its power in Karabakh, it established a safety zone and the country is supported by Russia. On the other hand, Armenia only loses from escalation since Russia would most probably act as a ‘peacekeeper’, by invading the region – as it has done in Ukraine as well. Azerbaijan can profit from the current situation to stoke up Azerbaijani nationalism, so the population supports President Aliyev. In return, it has much to lose: chances are not too high Azerbaijan would win over Armenia if the conflict would escalate.12

Biography Claudia Elion is student in International Relations & Organisations at Leiden University. She is currently interning at the Dutch Ministry of Foreign Affairs, working on the Dutch Presidency of the European Union. She is very much interested in the combination of international politics and international law.

call-For-action e human rights violations of Azerbaijani and Armenian people show us how worrying the human rights situation is in the region. e sad fact is that this deplorable situation lacks attention of international institutions. Up until now, the European Union and the OSCE have acted only modestly without many results. Too many UNMember States lack the willingness to react on issues in the region. No other organisations or countries actively involve themselves in the conﬂict. And last but not least, Armenia and Azerbaijan complicate the situation by statements and acts of aggression towards the other state. Since the human rights violations are aggravating, we have the normative duty to help the people. But also in the light of a historical but very worrying crisis at Europe’s borders within the Russian sphere of inﬂuence, we must pay more attention to this almost-forgotten region in order to stabilize the explosive situation. e author would like to thank everybody who contributed to this article for providing insight and expertise that greatly assisted the research. ey may not agree with all of the interpretations of this article.

JASON magazine * Jaargang 41 * Nummer 1 * 2016

From Inclusion to Exclusion

JASON MAGAZINE

Sanctions

Changing methods of punishment in the international domain

In the past, military force was the dominant means of punishing pariah states. Nowadays however, economic and political sanctions are applied to states that do not play by the rules. Why have the means of punishment changed so significantly over the past few centuries? In this article, we will argue that preferred means of punishment are determined by what is considered valuable under the dominant political system. We will look at the forceful opening of Japan’s economy in the nineteenth century and to Iran’s current outcast role, to argue that the international community’s forms of punishment have adapted over time to fit dominant norms. RIK VAN DIJK AND DANIËL STUKE

hen Commodore Matthew Perry’s ﬂeet arrived at Uraga on July 8th 1853, it ended the self-imposed isolation of the Japanese Shogunate through what is a textbook example of gunboat diplomacy. With the superior guns of the American battleships trained on their port, the Japanese grudgingly signed the ﬁrst diplomatic treaty with the United States of America, sardonically named the Treaty of Peace and Amity. e so-called

s Commodore Matthew Perry. He played a leading role in the opening of Japan to the West with the Convention of Kanagawa in 1854. JASON magazine * Jaargang 41 * Nummer 1 * 2016

037

JASON MAGAZINE

Sanctions

e eﬀorts of Commodore Perry and the sanctions against Iran were designed to attain the same goals: the submission of states to the dominant political order. However, in less than a 200 year time span, the methods to accomplishing these goals have undergone a 180 degree change.

s The Arrival of Commodore Matthew Perry in Uraga.

two hundred year Sakoku (isolation) had ended and Japan became part of the international system of empires. For a country with superior military capabilities such as the USA, it was not diﬃcult to force the hand of a lesser power to comply with the demands of its political system. e end of the Sakoku eventually contributed to the fall of the

not behave according to the rules set by the transmitter. Sanctions seek to force the target to adapt to the rules laid out for them.1 Here we see a strong similarity with Perry’s Black Ships In Iran’s case, the 2006 UN sanctions were the most damaging, since this entailed isolation from the complete international community, eﬀectively

Sanctions do more than wreak economic damage: they carry great symbolic value

Shogunate and the beginning of the Meiji Restoration, which is regarded as the birth period of the modern state of Japan. Now compare this to the situation in Iran. For almost a decade Iran has been on the butt end of an international sanctions regime, the strongest ever implemented on a state. Iran’s pursuit of enriched uranium has led the UN to put heavy restrictions on its banking sector, shipping industry and its military complex, including the weapons trade. For the last decade, especially under the Bush administration, the state was made a pariah of the international community, isolated by a strict sanctions regime. Even though these sanctions did not lead to regime change or even a clear deterrent from its nuclear program, Iran became a ‘rogue state’, a state that is placed outside the bounds of international relations. According to Francesco Giumelli and Paul Ivan sanctions do more than just wreak economic damage on targeted states: they carry great symbolic value as well. Sanctions are a show of dominance. ey punish those who do 380

cutting Iran oﬀ economically and politically. Where the Shogunate chose isolation in an era where such a strategy could function for a state, such a strategy is ill suited for modern states. Since it excludes them from a very important part of statehood, namely the international dimension, it is evident that in this globalized world where the international community through its economy and institutions has become the political center of the world, exclusion instead of inclusion has become the norm in the punishment of states. Where for the 19th century Shogunate it was a punishment to be

a graDual shiFt e gradual shift from one dominant method of punishment to the other may be observed in the first half of the 20th century. e emergence of a genuine international community as expressed by the founding of the League of Nations in 1919, witnessed the rise of economic sanctions as an expedient method of punishing recalcitrant states. e response of the League of Nations to the Petrich incident, a border dispute between Greece and Bulgaria in 1925, is an early illustration of the (successful) application of this new method of punishment. Economic and political sanctions were applied to the aggressor state of Greece accompanied by the demand to cease hostile activities immediately. Faced with international political pressure, Greece yielded. What is noteworthy is that in this period sanctions were usually applied by the international community at large, whereas military force was usually applied by individual states with a score to settle. As part of the post-World War II consensus sanctions became a more popular tool, among others under the auspices of the new United Nations, which in its Charter states that sanctions under its aegis are a legitimate response to violations of the Charter. e use of sanctions finally mushroomed in the post-Cold War Era, when barriers between power blocs were coming down and the perception existed that the international community was finally (re)united. that which is valuable From these observations it may be inferred that the dominant means of

War and the threat of violence have become an obsolete tool to punish states

broken open by the imperial powers in order to force trade negotiations, with Iran it has become the opposite. Isolation hampers its ability to function as a state.

coercion are related to what is valued most highly in the international political system, and therefore what is considered least desirable by the states that operate in that system. us, we see that in an

JASON magazine * Jaargang 41 * Nummer 1 * 2016

Punishment of rival states for objectionable behavior is certainly not a new phenomenon. One of the most notable punitive expeditions in history was the destruction of the city of Carthage in 146 BC. In a final show of dominance the Romans destroyed the capital city of the Carthaginians and turned their lands into a province of their own empire. A stark reminder of Roman power to all those who dared to challenge the Republic.

age of nationalism, colonization and a race for power, sovereignty and independence are valued most highly. As a result, the most humiliating thing to inﬂict on a state was considered a violation of this independence: a military intervention in the territory of the other state. is was a highly symbolic act, intent on showing the subordinate state that its independence and sovereignty were not secure from the power of the dominant state, and that it would be better to accommodate. is is what Commodore Perry did to Japan, and it was a very successful strategy at the time. In the contemporary world, however, the political system is dominated less and less by the concern for sovereignty and independence. Nowadays, the notion of an “international community” or family of states, and the rules of conduct that accompany this notion, is preeminent. Concomitantly, what states value most highly is recognition by other t Ayatollah Khameini is the driving force behind Iran’s nuclear pursuit that resulted in international sanctions.

states, and to be awarded a certain degree of deference and respect. As a result, the most humiliating thing to inﬂict on a state today is exclusion and isolation from the international community. e international sanctions regime against Iran is a very good example of this. By excluding Iran from the international community of legitimate states, the legitimacy of the state is automatically called into question. However, though we may observe that the method of punishing recalcitrant states has changed signiﬁcantly over time – from a show of military force to economic and political exclusion – the dynamic behind these divergent methods is actually the same. Both methods are means of showing

Today, the most humiliating thing to inflict on a state is exclusion

dominance by one state over another, in order to force the hand of the other state and to make it more compliant, specifically in above cases, to force it to accede to the hegemonic international political system. As shown above, this dominance is shown by inflicting on the other state that which is considered most degrading under the dominant system. Future exPectations From these observations, it is logical to conclude that the effectiveness of each method is dependent upon the value the state on the receiving end attaches to the norms of the dominant political system. For instance, sanctions might be less effective when applied to one state rather than another, if that state is less concerned with international recognition and respect. is begs the question whether the preferred method is chosen because of its expected effectiveness, or rather because of what the aggressor state considers valuable.

Biography Rik van Dijk is a student of International Relations at Leiden University. Further his interests lie with terrorism in historical perspective, nonstate actors and human rights.

Daniël Stuke is a student of Political Science, specializing in subjects related to international security, conflicts and stability. While specialized in the Islamic Maghreb region, he does not shy away from other subjects, as long as they provide food for thought.

and groups instead of whole states, a trend, which we expect to continue in the future. is surgical tool is an even further shift from the blunt gunboat diplomacy of the 1850s. Brute force has thus made place for targeted bans in an interconnected international community that sees isolation as the worst form of punishment. e recent apparent success of the Iranian sanctions regime will likely only strengthen this trend.

A 2008 study estimated that sanctions had a success rate of around 33%2, which might be interpreted to indicate that the latter is true. However, this does not mean a return to military methods of punishment is likely in the near future. Rather, we are presently witnessing a sophistication of the tool of sanctions through the emergence of smart sanctions, which target individuals JASON magazine * Jaargang 41 * Nummer 1 * 2016

Summary

In the past, military force was the dominant means of punishing states, whereas in the contemporary world economic and political sanctions are the method of choice. This article argues the preferred method of punishment at a given time is determined by that which is valued most highly by states in the international political system. Autonomy has been supplanted by recognition as that which is valued most highly.

039

The Little Book of Restorative Justice

JASON MAGAZINE

Bookreview

Models of mercy and mending

In a time of complaints about overpolicing and a legal system that loses touch with its subjects, it is vital to take a step back and look at alternative and complimentary models of justice to solve these issues. The concept of restorative justice is one such approach, and focuses on mending the harm caused by the crime more than simply punishing the offender. Since it has recently been made freely available on the website of Unicef, The Little Book of Restorative Justice is an easy to read primer on the subject. BAS KLEIJWEG

n the book, university teacher Howard Zehr, one of the founders of the ﬁeld, gives a summary of the philosophy and practices of restorative justice, alongside commentary by Ali Gohar, another expert, who sheds light on how the concept can be cultivated in the countries of Pakistan and Afghanistan. is should make the material extremely relevant to the current political situation NATO ﬁnds itself in

400

JASON magazine * Jaargang 41 * Nummer 1 * 2016

within said region. Co-operation with local communities is a cornerstone of both the mission and restorative justice. Zehr focuses on how the West has historically stumbled upon culture clashes when it implemented its own system of justice in regions not familiar with the concepts therein, friction which restorative justice could resolve. e writer does a good job of showing the variety in which it has been tried, with the New Zealand example really standing out, but examples from more conﬂicted and wartorn areas are a tad scarce. A strong justice system already in existence seems to be the best guarantee for successful implementation. e most interesting argument in the book is that restorative justice is not a soft concept that lets the perpetrator get away with a lighter punishment, but rather one which confronts him or her with the full impact of the crime. More detail on the psychological eﬀects of this process would have made the argument even stronger. On the side of the victims it is reported how restorative justice can often give a sense of closure that regular incarceration cannot provide, but since the process is often set up with deliberation by all involved parties beforehand, the victims are probably already predisposed towards seeing this method as satisfying. Gohar’s comments (peppered with references to Quran verses which support the vision of restorative justice) highlight that restorative justice is also compatible with the Islamic world, a region that is still plagued by war in recent times. e comments are not that well integrated into the text, sadly enough. What is especially missing is a solid historical example of restorative justice being done within one of its cultures.

Summary:

The reviewer takes a look at The Little Book of Restorative Justice, an introductory booklet outlining the broad principles of restorative justice. While information is brief in many areas, it clears up misconceptions and shows how varied the alternative system actually is. The text is best seen as a method of generating interest about the concept.

e Little Book is an adequate overview of this complimentary model of crime resolution to punishment, with brevity as its strongest point. In order to get input from domain experts on how this system would be best implemented in various areas of the world, a discussion needs to be engendered ﬁrst, which the text deﬁnitely takes care of. e Little Book of Restorative Justice Howard Zehr and Ali Gohar, publisher Good Books, 96 pg. Freely available at unicef.org.

Biography Bas Kleijweg is a ResMA student in Literary Studies at Leiden University, with a particular interest in cybersecurity and postmodernism.

Wat is stichting JASON?

Stichting JASON is in 1975 opgericht door een aantal jongeren met als doel om te informeren over internationale vredes- en veiligheidsvraagstukken. De afkorting JASON staat voor Jong Atlantisch Samenwerkings Orgaan Nederland. In de beginjaren van JASON lag het accent vooral op vredes- en veiligheidsvraagstukken binnen de transatlantische betrekkingen. Gaandeweg verbreedde JASON haar aandachtsveld, mede in aansluiting op internationale gebeurtenissen, tot het gehele spectrum van internationale betrekkingen en veiligheidskwesties. JASON is daarbij niet gebonden aan enige politieke partij en heeft geen levensbeschouwelijke grondslag. Houd voor actuele informatie onze website of sociale media in de gaten. Daarnaast heeft JASON een nieuwsbrief. U kunt zich voor onze nieuwsbrief aanmelden via het contactformulier op onze website (www.stichtingjason.nl/contact/).

Ontvang gratis JASON Magazine, gedrukt of digitaal!

JASON Magazine is gratis verkrijgbaar voor studenten, young professionals en andere geïnteresseerden in gedrukte en digitale vorm. Om u kosteloos te abonneren op het magazine, geef uw naam, (post)adres en e-mailadres door aan redactie@stichtingjason.nl of via het contactformulier op onze website (www.stichtingjason.nl/contact/) en vermeld of u de gedrukte of digitale vorm van het Magazine wilt ontvangen (of beide).

Stichting JASON online

Volg stichting JASON online: – Facebook: JASON Institute – Twitter: @stichtingjason – Website: www.stichtingjason.nl

JASON magazine * Jaargang 41 * Nummer 1 * 2016

041

JASON MAGAZINE

Eindnoten

The Incarceration of a Nation 1 2 3 4 5 6 7 8 9

10 11 12 13

- pag. 8

6 7

Caldararo, N.L. (2013) ‘Human Sacrifice, Capital Punishment, Prisons & Justice: A Comparative Study,’ p.17. http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2305418 Gopnik, A. (2012) ‘The Caging of America,’ in The New Yorker, p.2. www.newyorker.com/magazine/2012/01/30/the-caging-ofamerica Ward, K. et al. (Ward, K. et al. (2013) ‘Incarceration Within American and Nordic Prisons: Comparison of National and International Policies,’ in The International Journal of Research and Practice in Student Engagement 1(1): 36-47, pp. 5-6. See note 1, p.15. See note 3, p.17. Collins, S.A. and S.H. Thompson (2012) ‘What Are We Feeding Our Inmates?’ in Journal of Correctional Health Care 18(3): 210-8, pp. 210-1. Larson, D. (2013) ‘Why Scandinavian Prisons Are Superior,’ in The Atlantic, pp. 2-3. www.theatlantic.com/international/archive/2013/09/why-scandinavian-prisons-are-superior/279949 See note 7, pp. 5-6. National Geographic documentary (2010) ‘Lockdown: Total Control.’ See note 2, pp. 3-4. See note 1, pp. 14-8. De Nieuwe Wereld documentary (1999) ‘War on Drugs (The Prison Industrial Complex).’ Campaign for Youth Justice (2012) ‘Key Facts: Youth in the Justice System’. http://www.campaignforyouthjustice.org/documents/KeyYouthCrimeFacts.pdf

Bringing the Lord’s Resistance Army to Justice 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23

Cassese, Antonio (2006) “Is the ICC still having teething problems” Journal of International Criminal Justice 4, p. 434 Rodman, A Kenneth (2008) “Darfur and the Limits of Legal Deterrence” Human Rights Quarterly 30(3), p. 532 See: note 2, p. 532 Reisman, W. Michael and Arsanjani Mahnoush H (2005) “The Law-in-Action of the International Criminal Court” The American Journal of International Law 99(2) p. 392 Northern Uganda: Understanding and Solving the Conflict, International Crisis Group Africa Report No. 77, 14 April 2004 President of Uganda refers situation concerning the Lord’s Resistance Army (LRA) to the ICC. Available at: http://www.un.org/press/en/2004/afr821.doc.htm Clark, Phil (2008) “Law, Politics and Pragmatism: The ICC and Case Selection in the Democratic Republic of Congo and Uganda” Courting Conflict? Justice, Peace and the ICC in Africa p. 42 See: note 7, p. 42 Akhavan, Payam (2005) “The Lord’s Resistance Army Case: Uganda’s Submission of the First State Referral to the International Criminal Court”. The American Journal of International Law 99(2): p. 404 See: note 9, p. 404 Apuuli Phillip, Kasaija (2004) “The International Criminal Court (ICC) and the Lord’s Resistance Army (LRA) insurgency in Northern Uganda” Criminal Law Forum, 15: p. 398 Background on the Conflict in Northern Uganda. Available at: http://scar.gmu.edu/ICC/Background.pdf See: note 11, p. 398 See Kuwali, Dan (2010) “From promise to practice: towards universal jurisdiction to deter the commission of mass atrocities in Africa”, Africa Security Review 19(4): p. 48-61 See: note 7, p. 42 See: note 7, p. 43 Branch, A. (2007) “Uganda’s Civil War and the Politics of ICC Intervention” Ethics & International Affairs 21: p.188 See: note 17, p. 183 See: note 17, p. 184 See: note 11, p. 406 See: note 9, p. 410 Rose, Cecily. (2008) “Looking Beyond Amnesty and Traditional Justice and Reconciliation Mechanisms in Northern Uganda: A Proposal for Truth-Telling and Reparations” Boston College Third World Law Journal 28 (2): p. 368 See: note 23, p. 368

Rusland, wie is ze? 1 2 3 4 5

- pag. 20

2 3 4 5

420

9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24

Nagorno-Karabakh: a crisis at Europe’s borders 1 2 3

4 5 6 7

8 9 10 11 12

- pag. 32

Andrei Sakharov in his Nobel Lecture, 11 December 1975 Human Rights Watch/Helsinki (1994). Azerbaijan: Seven Years of Conflict in Nagorno-Karabakh. Via https://www.hrw.org/sites/default/files/reports/AZER%20Conflict%20in%20N-K%20Dec94.pdf Commission on Security and Cooperation in Europe (2002). Democracy and Human Rights Trends in Eurasia and East Europe: A Decade of Membership in the Organization for Security and Cooperation in Europe. Via http://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=pst.000053973870;view=1up;seq=5 Committee to Protect Journalists, database. Azerbaijan. Via https://cpj.org/europe/azerbaijan/ Committe to Protect Journalists, database. Attacks on the Press 2010: Armenia. Via https://cpj.org/2011/02/attacks-on-the-press2010-armenia.php#more Safe Soldiers for a Safe Armenia, database. The number of fatalities in non-combat situation. Via http://safesoldiers.am/en/ Commission on Security and Cooperation in Europe (2002). Democracy and Human Rights Trends in Eurasia and East Europe: A Decade of Membership in the Organization for Security and Cooperation in Europe. Via http://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=pst.000053973870;view=1up;seq=5 Extensive information provided was by PAX (www.paxforpeace.nl) United Nations General Assembly Press Release (14 March 2008). General Assembly adopts Resolution reaffirming territorial integrity of Azerbaijan, demanding withdrawal of all Armenian forces. Via http://www.un.org/press/en/2008/ga10693.doc.htm Permanent Mission of Armenia to the United Nations. (date unknown). Nagorno Karabakh. Via http://www.un.mfa.am/en/karabagh/ Permanent Mission of Azerbaijan to the United Nations (7 January 2013). Situation in occupied territories of Republic of Azerbaijan. Via http://www.azmission.ch/conflict/situationinOPT/ Extensive information was provided by PAX (www.paxforpeace.nl)

From Inclusion to Exclusion 1

Voor een goede indruk van de contemporaine visies op Rusland in Oost-Europa, zie “De schaduw van de Grote Broer”, door Laura Starink, (Januari 2015) TheGuardian.com; http://www.theguardian.com/commentisfree/2015/apr/10/poland-warning-europe-russia-aggressionukraine-smolensk-plane-crash (April 2015) Radio Free Europe Radio Liberty, RFERL.org. http://www.rferl.org/content/france-sarkozy-russia-cooperation/27334371.html (gevonden op 17 dec 2015) Rijksoverheid.nl; https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/betrekkingen-met-nederland/inhoud/rusland (gevonden op 22/11/2015) The Wall Street Journal; http://www.wsj.com/articles/why-putin-says-russia-is-exceptional-1401473667 (30 Mei, 2014)

Terrorisme, torture en de tikkende bom 1

- pag. 16

Levinson, S., “The Debate on Torture: War Against Virtual States.”, Dissent, 2003, 79-90. Ibid. McNamara, M., “Bush: We don’t torture”, CBS News, 6 september 2006. Beschikbaar via http://www.cbsnews.com/news/bushwe-dont-torture/ Abramson, A., “Chris Christie Not Ruling Out Waterboarding”, ABC News, 1 december 2015. Beschikbaar via http://abcnews.go.com/Politics/chris-christie-ruling-waterboarding/story?id=35506996 Levinson, S., 2003 Association for the Prevention of Torture, “Defusing the Ticking Bomb Scenario: Why we must say No to torture, always”, 2007. Beschikbaar via http://www.apt.ch/content/files_res/tickingbombscenario.pdf Dorfman, A., “Are There Times When We Have To Accept Torture?”, South Central Review 24(1), 95-97. Bufacchi, V. & Arrigo, J.M. “Torture, Terrorism and the State: a Refutation of the Ticking-Bomb Argument”, Journal of Applied Philosophy 23(2), 355-373 (2006). Shue, H., “Torture”, Philosophy and Public Affairs 7 (1977-8): 124-143. Reprinted in S. Levinson (ed.) Torture: A Collection (Oxford: Oxford University Press, 2004) Posner, R., “Torture, terrorism, and interrogation”, in S. Levinson (ed.) Torture: A Collection (Oxford: Oxford University Press, 2004). Waltzer, M., “Political Action: The Problem of Dirty Hands”, Philosophy & Public Affairs, 2(2), 160-180. Parry, J., “Escalation and Necessity: Defining Torture at Home and Abroad”, in S. Levinson (ed.) Torture: A Collection (Oxford: Oxford University Press, 2004). Gross, O., “The Prohibition on Torture and the Limits of the Law”, in S. Levinson (ed.) Torture: A Collection 229, 249-50 (Sanford Levinson ed., 2004). Dershowitz, A.M. “Tortured reasoning”, in S. Levinson (ed.) Torture: A Collection (Oxford: Oxford University Press, 2004). Levinson, S. 2003, 86. Zizek, S. “Welcome to the Desert of the Real!”, London/New York: Verso Publishers, 2002, 103. Ibid. BBC News, “David Cameron: ‘Torture is always wrong’”, BBC News, 9 December 2014. Beschikbaar via http://www.bbc.com/news/uk-30406126 Zie bijv. EHRM 28 juli 1999, nr. 25803/94 (Selmouni t. France), para 95; EHRM 18 december 1996, nr. 21987/93 (Aksoy t. Turkije), para 62; EHRM 1 juni 2010, nr. 22978/05 (Gafgen t. Duitsland), para 87.

- pag. 37

F. Giumelli & P. Ivan “The Effectiveness of EU Sanctions, an Analysis of Iran, Belarus, Syria and Myanmar” EPC Issue Paper (2013) Hufbauer, Jeffrey J. Schott, Kimberly Ann Elliott &Barbara Oegg “Economic Sanctions Reconsidered, 3rd edition” Peterson Institute for International Economics (2007)

World Trade Report 2014 – World Trade Organization https://www.wto.org/english/res_e/publications_e/wtr14_e.htm Economic Sanctions Reconsidered, 3rd edition Gary Clyde

- pag. 24

Jacobs, B., “Donald Trump on waterboarding: ‘Even if it doesn’t work they deserve it.’”, The Guardian, 24 november 2015. Beschikbaar via http://www.theguardian.com/us-news/2015/nov/24/donald-trump-on-waterboarding-even-if-it-doesnt-workthey-deserve-it. Jacobs, B., “Carly Fiorina endorses waterboarding ‘to get information that was necessary’.”, The Guardian, 28 september 2015. Beschikbaar via http://www.theguardian.com/us-news/2015/sep/28/carly-fiorina-endorses-waterboarding Lewis, P., “Senate passes torture ban despite Republican opposition.”, The Guardian, 16 juni 2015. Beschikbaar via http://www.theguardian.com/law/2015/jun/16/senate-passes-torture-ban-republicans Ibid. Associated Press & Ackerman, S., “Jeb Bush refuses to rule out use of torture if he becomes US president.”, The Guardian, 14 augustus 2015. Beschikbaar via http://www.theguardian.com/us-news/2015/aug/14/jeb-bush-refuses-to-rule-out-use-oftorture-if-he-becomes-us-president; Pilkington, E., “Trump and Carson back use of waterboarding in fight against Isis”, The Guardian, 22 november 2015. Beschikbaar via http://www.theguardian.com/us-news/2015/nov/22/donald-trump-ben-carson-isis-support-waterboarding

JASON magazine * Jaargang 41 * Nummer 1 * 2016

043