Gabonetako ale berezia 1.zk. // 2014ko abendua
Zure aldizkari berria Prezioa: 2,50â‚Ź 2,50 Doako aldizkaria BM txartela dutenentzat
ITSASKIAK,
ospakizun usaina.
ARRAINAK
Gabonen atarian.
HARAGIA
erretzeko prest. Utzi lekua
POSTREARI.
1
Barra de labios
ROUGE EDITION VELVET Belleza con acento francés desde 1863
MATE & INCREÍBLEMENTE
www.bourjois.es
LIGERA
FÓRMULA INNOVADORA
Textura mate y ligera CONFORT EXTREMO - DURACIÓN
24H 2
EDITORIALA
AMETS BAT BETE DA Su txikian prestatu den ametsa, osagai onenak
1. alea jarri dugu zure
erabilita eta arreta handia jarrita. ALDEA DAGO
eskura,
aldizkaria
nagusi duena.
jaio
da,
BM
TXARTELA
dutenei
Gabonak
gai
zuzendutako aldizkaria. Gabonetako ale BEREZI honen bidez, Gabonetako Baina has gaitezen hasieratik: BM-n denbora luzea
errezeta tipikoekin inspirazioa piztu nahi dizugu, eta
daramagu gure bezeroei ALDIZKARI gastronomikoa
gomendio bereziak emango dizkizugu egun berezi
eta bizitza estilo bati jarraitzen diona eskaintzeko
hauetarako, esaterako, mahaia apaintzeko trukoak
lanean.
eta opariekin asmatzekoak, jaten duzunaren berri izateko eduki interesgarriak窶ヲ aurten, zure etxean, festa egunetan ALDEA EGON DADIN.
Gure filosofia paperean islatuko duen argitalpen bat ez ezik, bezeroei erakutsitako konfiantza eskertzeko
Gustuko izango duzulakoan eta data berezi hauek
balio duen aldizkaria izatea nahi dugu.
are gehiago gozatzen lagunduko dizulakoan, jai zoriontsuak opa dizkizut.
Sasoiko produktuak aurkituko dituzu aldizkari honetan, eta baita horiek nola erosi, nola gorde eta, batez ere, prestatzeko ideiak. Gure tokiko hornitzaileetako batzuk ezagutuko dituzu, eta haien historia, eskaintzen dituzten produktuak eta, jakina, produktu horiek prestatzeko ideien berri izango duzu. Kontsumo-une zehatzetarako trukoak
eta
iradokizunak
eskainiko
Miguel テ]gel Zamorano
dizkizugu,
gure supermerkatuetan erosteko moduan dauden merkatuko
nobedade
berrienak
BM SUPERMERKATUETAKO MARKETIN ZUZENDARIA
aurkeztuko
dizkizugu窶ヲ Espero dugu, hemendik aurrera, zure aldizkari gogokoenetako bat izatea. Mahaiaren inguruan familia elkartzeko ospakizun eta bilkura garaia dela eta, ALDEA DAGO aldizkariaren
Jarrai gaitzazu: www.bmaldeadago.com www.facebook.com/BMsupermerkatuak
@BMSupermerkatua
BMSupermercados
OJDren kontrola
Diseinua eta maketazioa
Publizitatea
Argitaratzailea
Bezeroarentzako arreta
Ornitorrinco
cmarin@uvesco.com
Unialco
900 300 304
Edukien arduraduna
Hiru hileroko aldizkaria Oiartzun bidea, z/g
Lege-gordailua
Foodfilmmakers
1.zk. 2014ko abendua
Ventas Industrialdea
SS 1480-2014
Argazkiak
Inprimatutako aleak
20300 Irun (Gipuzkoa)
ISSN
Foodfilmmakers
150.000
943 668 000
2386-8007
Debekatuta dago testu edo argazkiak, erabat zein partzialki, enpresa argitaratzailearen berariazko baimenik gabe kopiatzea. ALDEA DAGO aldizkariak ez du zerikusirik kolaboratzaileek argitalpenean adierazten dituzten iritziekin, ez eta enpresa pribatu edo publikoen publizitateko mezuekin ere.
3
4
AURKIBIDEA
16
03 EDITORIALA
16 HASIERAKOAK, HATZAK MIAZKATZEKO MODUKOAK
22 ITSASKIAK, OSPAKIZUN USAINA
34 TOMÁS DÍAZ, ARRANTZA-ONTZIEN ARMADOREA
39
22
ARRAINAK, GABONEN ATARIAN
49 HARAGIA ERRETZEKO PREST
60 UTZI LEKUA POSTREARI
64
34
ANANA, BETIKO KLASIKOA
70 GUSTU ONEKO OPARIAK
39 AZALEKO ARGAZKIA: Pikillo-papera azpizun eta gaztainekin
49
CAVAK ETA XANPAINAK
E
Topa egiteko burbuilak
rromatarren garaitik gaurdaino, asko dira urre-koloreko salda burbuiladuna, xanpaina, asmatu izanaren jabetza beren gain hartzen saiatu direnak. Edo berriagoa den cavarena. Baina guztiak saiatu ziren burbuilen magia ulertzen eta hobetzen. Lantzeko prozesua berdina da kasu guztietan eta champenoise metodoa izenez ezagutzen da, hain zuzen, Dom P茅rignon monjeak asmatutako bera da. Baina gure botila ospakizunerako lagun ona edo kaskarra izatea beste aldagai batzuen araberakoa izango da.
Cava, aitzitik, eskualde desberdinetan landu daiteke, ez baitzaio lurralde zehatz bati lotzen, lurrazpikoari baizik.Nagusiki, Xarel路lo, Parellada eta Chardonnay mahats motak erabiltzen dira cava egiteko. Cavak erosteko garaian, gozotasunaren arabera sailkatzen direla ohartuko gara: azukre erantsi gutxiena duena, Brut nature (estimatuena), eta azukre gehien duena, Doux edo gozoa, tartean Brut, Erdi-lehorra eta Lehorra daudela. Bi ardo apardun mota horien kalitatea lanketaren urrats guztiak ondo edo gaizki burutu izanaren araberakoa izango da, haien arteko desberdintasunak ezin baitira alderatu.Horien artean, erabilitako mahats mota, prozesuaren desberdintasunak eta lur eta klimatologia mota desberdinak daude.
Xanpaina izena ekoizten den eskualde frantziarretik datorkio, Champagne, alegia, eta mahats mota desberdinak konbinatzen ditu, hala nola, Chardonnay, Pinot noir, Pinot meunier eta Chenin blanc.
6
CAVAK ETA XANPAINAK
2
Taittinger Brut Reserve,Bot. 75cl. (*Prezioa 33’99€) Fina eta orekatua. Lasto-kolore argikoa, urre-koloreko distirekin. Fruta-usainekoa eta mertxika, albertxiko, aran eta lore zurien ukituekin. Zapore bizia eta freskoa du, fruta fresko eta eztiarena.
3
Xanpain zale zorrotzenen kutunetako bat da, eta primerakoa da haragi zuri eta gorriekin, otarrainarekin edo fruta eta txokolatezko postreekin hartzeko. 2. MOËT & CHANDON XANPAINA Egun LVMH luxuzko enpresa taldearen jabetzako marka hau munduko ospetsuenen artean dago. 1743az geroztik, Moët & Chandon xanpainak bere irudia garatzen asmatu du, bai eta mundu osoan luxuari lotzen ere. 1950ean, Frantziako Sari Handiaren irabazlea lausengatzen aitzindariak izan ziren, eta Dan Gurneyk 1967an Le Manseko 24 orduetako lehen postua bertaratutako guztiak xanpainez bustiz ospatu zuen. 3. CODORNíU CUVÉE 1872 CAVAK Codorníuk, art decó botilaren modernismoa eta markaren ehun ospatzen ditu, bere bi modalitateetan:
bidez, urteak
Brut, Bot. 75cl. (*Prezioa 6’99€) hori lastokolore oso argikoa, burbuila fina eta dotorea duena. Sagar eta udare usainak, zitrikoena eta lore zurien ukituak ahotik igarotzean sumatzen den adierazkortasun, krematsutasun eta freskotasunarekin konbinatzen dira. Rosé, Bot. 75cl. (*Prezioa 6’99€) arrosa kolore argikoa eta burbuila fina eta dotorea duena. Fruta gorri eta zitrikoen usainak ditu, ontzearen brioche ukituekin, eta ardo mota honen adierazkortasun, krematsutasun eta freskotasunaren oreka nabaritzen dira ahoan.
4 Segura Viudas Brut Vintage Bot. 75cl. - 2 unitate erosita. *Prezioa 7’77€ / Unit. - 1 unitate erosita. *Prezioa 11’95€/ Unit. Segura Viudas Lavit Brut Nature, Bot.75cl. - 2 unitate erosita. *Prezioa 6’53€ / Unit. - 1 unitate erosita. *Prezioa 8’70€/ Unit.
4. SEGURA VIUDAS CAVA 1959az geroztik, Torrelaviteko upategi honek Penedéseko bertako mahats barietateak landu ditu, Xarel.lo, Macabeo eta Parellada, kasu. 5. FREIXENET CAVAK 2014 urtean, 100. urteurrena ospatu du Freixenetek, champenoise metodoari jarraituz cava lantzen hasi zenetik. Urte luze horietan, esportazioaren aldeko apustu garbia egin da, eta horrela, cava nazioartean ezagutzea lortu da. Familia-oinarria ez da galdu, ordea, Pedro Ferrer eta Dolores Salaren oinordekoak baitira egungo jabeak.
7
Freixenet Cordón Negro Brut Bot.75cl. (*Prezioa 5’99€) Freixenet Carta Nevada Brut Nature Bot.75cl. - 2 unitate erosita. *Prezioa 4’43€ / Unit. - 1 unitate erosita. *Prezioa 5’90€/ Unit. Freixenet Carta Nevada Brut Bot.75cl. (*Prezioa 4’75€) Freixenet Carta Nevada Semi Seco Brut Bot.75cl. (*Prezioa 4’75€)
5
*Prezio hauek 2015eko urtarrilaren 7ra arte egongo dira indarrean
1
Eliteko izar eta kirolariak bezalaxe, Moët& Chandon Brut Imperial, Bot. 75cl. (*Prezioa 29’50€) Gabonak familiaren inguruan glamour handiz ospatzeko klasikoetako bat da.
1. TAITTINGER XANPAINA Mahats-bilketa desberdinetako ardo nahasketa harmoniatsua, xanpain handietan oso gutxitan topa daitekeen Chardonnay proportzioarekin.
URRE LIKIDOA
O
MEDITERRANEOKO ONGARRIA
lioa dieta mediterraneoaren
esfoliatzeko edo adatsaren maskara
aurkikuntza handiena dela
modura
esatea gutxiegi esatea da.
bada.
erabiltzeko
produktua
ere
Polifenol kantitate handia duenez,
kalte
murrizten
du,
zelularra
Olioaz ari garenean, izendapenaren
polifenolak
araberako
kalitateak
bereizi
behar
ditugu: oliba-olio birjina estra egoera
antioxidatzaileak baitira.
oneko
oliben
zukua
erabiliz
eta
Bestalde, A, D, E eta K bitaminak ditu,
prozedura mekanikoen bidez lortzen
bai eta azido oleikoa bezalako gantz-
da.Olio honek ezin du 0,8ยบ-tik gorako
azido monoasegabeak ere, eta horiek
azidotasuna izan. Oliba-olio birjina
kolesterolaren maila neurtzen dute
estraren
eta
azidotasuna 2ยบ izatera iritsi daiteke.
gaixotasun
kardiobaskularrak
oso
antzekoa
da,
baina
Azkenik, oliba-olio arrunta oliba-olio
prebenitzen dituzte.
finduaren eta oliba-olio birjinen arteko Hori nahikoa ez balitz, olioa gure
nahasketa da eta azidotasuna ezin da
edertasuna areagotzeko lagungarria da.
1ยบ baino handiagoa izan.
Makillajea kentzeko produktu naturala.
Olioak gure osasuna eta ongizatea
Aurpegiko
laguntzeko ehunka aplikazio ditu. Zein
azalaren
hidratatzailea,
eta halaber, ukondo zein belaunak
duzu gustukoena?
8
OLIOAK
1
2
3
FUENROBLE OLIO-BIRJINA ESTRA J. D. SIERRA DE SEGURA (JAÉN) BOT 500 ML. URZANTE OLIOBIRJINA ARBEKINA BOT. 500 ML.
4 TRUJAL OLIVAR DE LA RIBERA OLIOA J. D. NAVARRA BOT. 1 L.
LA PRESA ROMANA OLIO-BIRJINA ESTRA EKOLOGIKOA BOT. 500 ML.
1- URZANTE OLIO-BIRJINA ARBEKINA BOT. 500 ML. *Prezioa 3’59€ (7’18€/litroa) %100 arbekina. Zapore leunekoa, apur bat almendratua, sagar berdearen ukituekin eta olibaren usain fresko eta berdearekin. 2- FUENROBLE OLIO-BIRJINA ESTRA J.D. SIERRA DE SEGURA (JAÉN) BOT. 500 ML.*Prezioa 7’35€ (14’70€/litroa) Picual barietatea. Fruta-zapore handikoa, mingostasun ertainekoa eta apur bat mina.
5
3- LA PRESA ROMANA OLIO-BIRJINA ESTRA EKOLOGIKOA BOT. 500 ML. *Prezioa 4’49€ (8’98€/litroa) Hotzean erauzten da eta laborantza ekologikoaren bidez lantzen da. Urre-kolorea du, berdexka, belar freskoaren usain handia eta fruitu berdeen ukituak.
6
ROMÁNICO OLIO-BIRJINA ESTRA EKOLOGIKOA BOT. 500 ML.
4- TRUJAL OLIVAR DE LA RIBERA OLIOA J.D. NAVARRA BOT. 1 L. *Prezioa 3’59€ Berde biziaren kolorea du, fruta-zapore ertainaltuaren eta belar freskoaren usainaren ñabardura bereziekin. Ahoan sartzean, orburuaren zaporea datorkigu gogora, tomate eta sagar ukituekin. 5- ROMÁNICO OLIO-BIRJINA ESTRA EKOLOGIKOA BOT. 500 ML. *Prezioa 6’59€ (13’18€/litroa) Oliba ekologikoaren olioa. Produktu naturalak baino ez dira erabiltzen eta, horrenbestez, produktu kimikoetatik salbu daude.
LECTUS OLIOA ARBEKINA J.D. RIOJA BOT. 500 ML. Románico Esencia Lehen Saria 2007/2008
6- LECTUS OLIOA ARBEKINA J.D. RIOJA BOT. 500 ML. *Prezioa 6’29€ (12’58€/litroa) Oliba berdearen usain bizia du, belar moztu berriaren eta almendra heldugabearen ukituekin. Ahoan, gorputz handikoa eta orekatua da. 7- OLIO-BIRJINA ESTRA J.D. SIERRA CAZORLA ANFORA BOT. 500 ML. *Prezioa 5’89€ (11’78€/litroa) Lehen mailako uztaren olioa. Gourmet saileko botila.
7
OLIO BIRJINA ESTRA J.D. SIERRA CAZORLA ANFORA BOT. 500 ML.
*PREZIOAK 2015EKO URTARRILAREN 7RA ARTE EGONGO DIRA INDARREAN.
9
PATEAK
PATEAK JANARI GOZO-GOZOA
B
a al zenekien Erdi Aroan jada bazirela pateak, Bretainian gozogileak horiek prestatzeaz arduratzen zirelarik? Pasta (patĂŠ) ore batek inguratuta prestatu behar zen (horretarako beharrezkoa zen gozogileak prozesuan parte hartzea) eta osagaiak askotarikoak izan zitezkeen.
Egiptoarrak ohartu ziren antzarek gibelean gordetzen zituztela erreserbak migrazioak egiten zituztenean. Hortik sortu zen antzarak eta ahateak hainbeste gizentzearen teknika, hots, gantza pilatu zedin. Patea, horrenbestez, osagai desberdinen nahasketa izan daiteke, eta badira pate begetalak ere. Foie gras-a, aldiz, hegazti horietako batzuen gibelarekin soilik egiten da. Foie-a eta patearen arteko bereizketa egiteaz gain, garrantzitsua da merkatuan aurkitzen dugun foie aukera bakoitzari nola esaten zaion jakitea. Bloc deritzonak %100 gibel birrindua du eta gutxienez %35ean zati osoak ditu. Mi-cuit izenekoa (erdi-kon tserba) gatz eta piperbeltzarekin erdi- egosia dago.
Jende askok foie gras-aren eta patearen arteko desberdintasuna ezagutu arren, produktu erabat desberdinak direla argitu beharra dago. Pateak gibela ez den kanpoko bestelako elementu irabiatuak izan ditzake, mousse edo pure bat osatuz, eta animalia-jatorri desberdina izan dezake. Foie gras-aren kasuan (hitzez hitz, gibel koipetsua esan nahi du), gibel hipertrofiatua du (hau da, gehiegi gizendutakoa). Bere jatorria patearen jatorria baino askoz ere lehenagokoa da.
10
URDAIAZPIKOAK
URDAIAZPIKOAK GURE GASTRONOMIAREN IKUR
G
ure gastronomian gutxi dira urdaiazpiko ondua bezain ikonikoak diren elikagaiak. Mendilerroetako goi aldeetan lehortzetik datorkio bere izena. Oso aspalditik izan dugu gure dietaren ezaugarri eta, kalitatea gorabehera, ehunka errezeta prestatzeko osagaia izan da.
moduaren eta arrazaren arabera bereizten duen araudi berri bat garatu da.
Baina urdaiazpiko onduaren lurraldean bizi arren, zenbait zehaztasun hartu behar dira kontuan produktu gozo hau behar bezala izendatzerakoan.
Horri jarraituz, animaliak jandako ezkur kantitatearen arabera, hiru kategoria egongo lirateke. Gizendua gizendegian pentsuekin elikatutako txerria izango da. Landa-gizendua dehesetan bizi eta belarra eta pentsua jaten dituen txerria da. Azkenik, ezkur txerria ere ezkurrez elikatuko da, baina kasu honetan, pisu ezin hobea erdietsiko du.
Birgizendua kategoria, berez, desagertu egin da, eta hiru kategoria besterik ez daude. Gainera, %100ean txerri iberikoak ez direnean, ekoizleak derrigor adierazi behar du etiketan purutasunaren zenbatekoa.
Urdaiazpikoa txerriaren atzeko hankei baino ez zaie esaten. Aurreko hankaz ari bagara, besoa esan behar zaio. Garrantzitsua da, halaber, txerri arrazak bereiztea. Arraza zuriko txerriaz ari garenean, pentsuekin elikatutako txerriaz ari gara. Iberikoa, aitzitik, aske hazten da eta ezkurlarrearen garaian, ezkurrak jaten ditu. Hortik datorkio izendapen estimatua.
Horrela, ezkur-produktuek eta %100 iberikoek etiketa beltzak izango dituzte, eta gorriak, aldiz, haragia partzialki iberikoa denean. Urdaiazpiko landa-gizendu iberikoek etiketa berdea izango dute, eta gizenduek txuria. Jatorri-deituraren arabera ere bereiz daitezke (Huelva, Teruel, Guijuelo, Extremadura, Los Pedroches, etab). Edonola ere, urdaiazpiko bakoitzak aplikazio desberdina du gastronomian eta ahoa ur bihurtzen zaigu.
Iberiko izendapenarekin egindako gehiegikerien aurrean, urdaiazpikoa elikatzeko
11
Cuando la CALIDAD Y LA EXPERIENCIA SE UNEN BAXUA UNA MISMA MARCA
Calle Sierra de Herreros, parcela 21-23 37770 Guijuelo, Salamanca • Tel.: 923 158 140 12
TURROIAK
TURROIAK BITXIKERIAK
B
a al zenekien gure etxeetan
harrezkero, turroiaren epizentro bilakatu
tradizioz kontsumitzen diren
zen hiria.
turroiek jatorri arabiarra dutela? Arabiarrak ezti eta arben-
Turroi mota desberdinak daude: ezagu-
dolezko gozoak egiteagatik
nenak, turroi gogorra edo Alacantekoa
ospetsu bilakatu dira.
(eztia, azukrea, arrautza zuringoa eta Marcona arbendolaz egindako masa duena) eta turroi biguna edo Xixo-
Al-Andalusez geroztik, arabiarren kul-
nakoa (eztia, azukrea, arrautza zuringoa
turaren arrasto ugari geratu dira gure
eta Marcona arbendolaz xehatutako
lurraldean, eta hau esanguratsuenetako
masa duena).
bat da. Turroiek, hain zuzen, gure lurra Gabonetako gozo nagusiaren munduko
Ezagunak dira, halaber, Agramunteko
lehen ekoizlea izatea ekarri dute.
turroia, Chertakoa, gorringo txigortuzkoa (Kataluniako tipikoa), trufazkoa
Postre honen bertsio espainiarra XV.
edo txokolatezkoa.
mendean sortu zen Alacanten. Baina, haatik, gozogile eta turroigileen gre-
Beste herrialde batzuetan ere egiten
mioen artean XVII. mendean izandako
dituzte turroiak, baina izen desberdina
liskarren ondorioz, turroigileek hiritik
dute: Frantzian, Nougat izena dute;
joatea erabaki zuten, bertan beren
Italian, Torrone, Danimarkan, Fransk
jarduera kontrolatzen saiatzen baitzi-
nougat; eta herrialde arabiarretan eta
ren. Horrela, Xixonara iritsi ziren eta,
Israelen Jalva (sesamo-turroia).
13
ERREZETAK
GABONETAKO MAHAIA APAINDU OPARIAK EROSI, MENUA AUKERATU… ETA GABONETAKO MAHAIA APAINDU. ZUK AUKERATU: URTEROKO BERA EGIN… EDO AURTEN ESTILO BERRI BATEKIN AUSARTU. BIGARRENA HAUTATU BADUZU, HONA HEMEN ZENBAIT PROPOSAMEN.
GORRIA, BERDEA EDO URRE-KOLOREA Kolore gorria, zalantzarik gabe, Gabonetako erregea da. Mahai-zapi gorriak erabilita, gabongiroa areagotuko duzu. Mahaierdikoa, ezpainzapitakoak… berdeak badira, nahasketa horrekin are gehiago girotzea lortuko duzu. Horrekin batera, kristalerian eta baxeran zein mahai-tresnetan urrekoloreko elementuak erabiltzen badituzu, dotorezia eta une berezi baten sentsazioa lortuko duzu. 14
GABONETAKO MAHAIA APAINDU
ORIGINALTASUNA Ausartu zaitez elementuak nahasten eta objektuak testuingurutik ateratzen. Basafruituak erabiliz apaindu, hostoekin eta artile-matazekin mahaierdikoak sortu, kartoia ebaki eta urre-koloreko espraiarekin margotu, gauza oso modernoak vintage gauzekin nahastu. Atera ezazu barruan duzun onena mahaia apaintzeko orduan. Zure gonbidatuak ausardia dosiarekin harritu daitezela. Ez zaizu damutuko
ELEMENTU NATURALAK Pinaburuak,
intxaurrak,
pinu-
adarrak,
errafiazko
sokak‌
elementu
naturalekin
asmatu
egingo duzu seguru. Lihozko mahai-zapiekin nahastuta, edo, bestela, mahai-zapirik gabeko KANDELAK, APUSTU SEGURUA
egurrezko mahai baten gainean
Gorriak, zuriak, handiak eta txikiak,
jarrita, look erosoa eta naturala
klasikoak edo forma
dibertigarriak
lortuko duzu.
dituztenak, argimutiletan edo platertxo edo potoetan sartuta‌
HAND MADE:
Kandelak, argi ahula dutela, ezin
ESKUZ IDATZITAKO MENUAK
hobeak dira Gabon ospakizun
Guztiok atsegin dugu bereziak garela
beroena argitzeko. Erabili mahaian‌
sentitzea. Are gehiago Gabonetan,
baina baita etxeko beste hainbat
sentimenduak pil-pilean ditugunean.
txokotan ere. Kandela bat piztea, ilusio
Hori dela eta, nortasuna eman
bat piztea da.
mahaiaren dekorazioari. Esaterako, menuak. Erabili artisau-papera eta idatzi jango duzuen menua luma erabiliz (edo punta fina duen errotulagailua), eta erantsi pertsona bakoitzarentzako mezua. Detaile APAINGARRIAK
maitekor hori ospakizun ahaztezinaren
LEKUZ ALDATZEA Gabonetako
oroitzapen bikaina bilakatuko da.
zenbait
apaingarri
zuzenean leku zehatzetan kokatu ohi ditugu. Esaterako, bolak Gabonetako
zuhaitza
apaintzeko
dira.
Baina zergatik ez erabili mahaia apaintzeko?
Bete
ezazu
pitxer
handi bat Gabonetako koloretako bolez eta zuzendu ezazu bertara argi bat. Harrituta geratuko zara kolore nahasketak sortzen duen efektuarekin, eta giro sofistikatua eta dotorea lortuko duzu. 15
HASIERAKOAK: TXUNDITZEKO AUKERA PAREGABEA Berez, mahaikideak entretenitzeko balio dezake, gure plater nagusia prestatzen amaitzen ari garela, jendea eserita eta ezer jatekorik ez duela sortzen diren une deseroso horiek saihestuz. Mahaikideak ogia jaten hastea saihestuko dugu, bai eta jateko gogoa galtzea ere. Bestalde, kolore eta gatz ukitu bat emango dio gure mahaiari. Eta, gainera, oso errazak dira prestatzen eta gonbidatuak etxera iritsi aurretik presta daitezke. Egokiena menua osotasunean erabakitzea da. Otorduan zehar jarriko ditugun elikagaiek elkarren arten koherentzia izatea lortu behar dugu. Azken batean, kontua ez da jendeak betekada izatea, asetzea baizik, eta horretarako, oso garrantzitsua
O
da plater bakoitzak ordena bati jarraitzea eta
spakizun buruan
berezi
baterako
dugunean,
plater
menua
funtzio bat betetzea. Afari oparo baten hasieran,
nagusia,
koipe eta gatz asko duten edo minegiak diren
mahaiko izarra, izaten da gure lehen
hasierakoak jartzen baditugu, geroago iritsiko
erabakia. Batzuetan, plater horretan
diren zaporeak amatatuko ditugu.
arreta jartzearekin batera, beste plater batzuekin ere ahalegintzen gara. Petaloz
Hasierakoak
apaindutako postre bikainak, txokolatea
gomendatzen da. Eskaini nahi dugun zaporea dosi
eta esnegaina dutela, edo arretaz eta maitasunez
txikietan izatea, jateko gogoa piztea, baina erabat
prestatutako zopak. Baina zer gertatzen da
ase gabe.
arinak
eta
erakargarriak
izatea
hasierakoekin? Gabon hauetan bazkari edo afari berezi batekin Sarritan ohartu ez arren, hasierakoak gainerako
arrakasta izan nahi badugu, originalak izan behar
menuaren
Zure
dugu. Egin aurretik, pentsatu egin behar dugu
gonbidatuen aurreko lehen agerpena da eta
eta forma, kolore eta plater-prestaketen frogak
gainerako
ditu
egin, erakargarri eta dotoreenak aukeratuz. Azken
ahosabaiak. Kontrakoa pentsatu arren, ospakizun
batean, gure gonbidatuek jaien oroitzapen bikaina
handietan ez da alde batera utzi beharreko urratsa.
izatea eta gure alboan gozatzea da helburua.
aurkezpena platerak
izan
jateko
ohi
dira.
prestatuko
16
ERREZETAK
Pikillo-papera azpizun eta gaztainekin
PREZIOA
E RTAI N A
DENBORA
60’
ZAILTASUNA
6 /1 0
OSASUNGARRIA
8 /1 0
PDF -A DESKAR GATU 17
ERREZETAK
Perretxikoz eta onddoz bildutako arrautza
PREZIOA
E RTAI N A
DENBORA
25’
ZAILTASUNA
4 /1 0
OSASUNGARRIA
7 /1 0
PDF -A DESKAR GATU 18
Txipiroi risotto zuria eta beltza
PREZIOA
B AXUA
DENBORA
45’
ZAILTASUNA
6 /1 0
OSASUNGARRIA
9 /1 0
ESKANEATU BIDEO-ERREZETA IKUSTEKO
ESKANEATU TRUKOA IKUSTEKO 19
ERREZETAK
Pikillo-papera azpizun eta gaztainekin (4 pertsonentzat) 1 pikillo-piper poto, 800 gr. idi-azpizun, 200 gr. gaztaina, 100 ml. Oporto, 10 gr. gurin. Pikillo-papera egiteko, piperrak irabiagailuarekin irabiatuko ditugu, krema homogeneoa lortu arte. Ondoren, iragazi egingo dugu. Zartagin itsasgaitz batean pure koilarakada bat jarriko dugu, zartaginaren oinarria soilik estaliz. Su txikian jarri eta deshidratatzen utzi. Paper itxura duen pikillo-xafla oso mehea lortuko dugu. Prozesu bera jarraituko dugu 12 xafla egin arte. Azpizunari nerbioak eta gehiegizko gantza kendu. 60 gramo inguruko zatietan ebaki, pertsona bakoitzeko bi jartzeko. Gaztainei ebaki txiki bat egin eta labean erre 200ÂşCtan 15 minutuz. Gaztainak zuritu eta gurinarekin apur bat gorritu zartagin batean. Oportoa erantsi eta murrizten utzi eztiaren antzeko testura lortu arte. Gatzaz eta piperraz ondu eta azpizun-zatiak olibaolio tanta batekin markatu zartaginean. Puntuan daudenean, sutik kendu. Gaztainak berotu bitartean, azpizun-zati bakoitza pikillopaperean bilduko dugu. Zatiak platerean jarri eta gaztainekin lagundu.
Txipiroi risotto zuria eta beltza Perretxikoz eta onddoz bildutako arrautza (4 pertsonentzat) 4 arrautza, 100 gr. onddo,50 gr. barrengorri, 50 gr. kardu-ziza, Ardo zuri txorrota bat, 1 baratxuri ale, Oliba-olio birjina estra, 20 gr. tipula, 1 tipulin sorta. Tipula dado txikitan moztu eta sueztitu. Onddoak eta ardo zuria gehitu zartaginera eta murrizten utzi. Gerorako gorde. Olio tanta bat duen zartagin beroan, kardu-zizak bi aldeetatik markatuko ditu-gu. Sutik kendu eta tipulina gehitu. Barrengorriak garbitu eta lau zatitan moztu. Olioa eta baratxuria sutan jarri eta barrengorriak gehitu. Su txikian 10 minutuz murrizten utzi. Perretxikoak eta onddoak bereizita berotuko ditugu. Zartagin itsasgaitz bat berotzen jarri eta arrautza zuringo bat gehitu mamitu arte (crĂŞpe bat balitz bezala). Erretilu batean jarri eta gorringoa erdian ipini, arreta handiz bilduz. Gauza bera egin gainerako arrautzekin. Arrautzak hasieran egindako onddoekin apainduta jarri platerean.
(4 pertsonentzat) 3 baratxuri ale, 1 tipula, 2 txipiroi ertain, Txipiroitinta poltsa bat, 200 gr. bomba arroza, Ura (arrozaren kantitate bikoitza), 20 gr. gazta parmesano birrindua, Ardo zuria, 10 gr. gurin. Risotto beltza prestatzeko, baratxuri erdia eta tipula eta txipiroia oso mehe ebaki. Barazkiak zartagin batean jarri eta apur bat sueztitu. Txipiroia gehitu eta nahastu urre-kolore apur bat izan arte. Arroza gehitu eta minutu batez sueztitu. Tinta uretan urtu, ura pixkanaka erantsiz eta 14 minutuz etengabe nahastuz. Gerorako gorde. Egosketaren azken 2 minutuak risotto zuriarekin batera egingo ditugu. Risotto zuria prestatzeko, barazkien erdia oso mehe ebakiko dugu eta apur bat sueztitu. Arroza erantsi eta minutu batez sueztitu. Ura gehituko dugu eta 14 minutuz nahastu. Bi risottoak sutan jarriko ditugu, ur apur bat gehiago erantsiz. 2 minutuz egosten utziko ditugu eta risotto zuriari gazta parmesanoa, gurina eta ardo zuria gehituko dizkiogu. Bi arrozak elkarrekin zerbitzatuko ditugu.
Otarrainxka kurruskariak turroi gaziarekin (4 pertsonentzat) 12 otarrainxka, Arrautza zuringo 1, 100 gr. arto frijitu, 100 gr. errukula, 1 eskarola, Oliba-olioa, Modenako ozpina, 100 gr. arbendol txigortu. Otarrainxkak zuritu, azken eraztuna eta isatsa zuritu gabe utziz. Azal kurruskaria egiteko, arto frijituak birrinduko ditugu ehogailu baten bidez. Zuringoa irabiatu eta iragazi egingo dugu, arina geratu dadin. Eskarola eta errukula hostoak aukeratu. Olioa eta ozpina nahastu. Turroi gazia egiteko, arbendolak txikituko ditugu erabat birrinduta egon arte eta ore antzeko bat lortu arte. Gatz pixka bat bota. Olioa berotzen jarri. Otarrainxka isatsak arrautza zuringotik eta arto eta arbendol birrinduetatik pasatu, eta minutu batez frijitu. Paper xurgatzaile baten gainean jarri. Entsalada gatzozpinduko dugu eta bol batean zerbitzatu. Isatsak ontzi sakon batean jarri, bertikalean egon daitezen.
T R I K I M A I L U A 19. orriko kodea eskaneatu trukoa ikusi ahal izateko. 20
Bideo-errezetak ikusteko, sar zaitez gure web-orrian: http://www.bmaldeadago.com
Otarrainxka kurruskariak turroi gaziarekin
PREZIOA
E RTAI N A
DENBORA
30’
ZAILTASUNA
3 /1 0
OSASUNGARRIA
7 /1 0
PDF -A DESKAR GATU 21
22
Nekorak, abakandoak, zigalak, lanpernak, txangurruak‌ gastronomian glamour handiena duen generoaren, itsaskien, ordezkari nagusiak dira. Egosita zein plantxan eginda, festa egunotan distira egingo dute zure mahaian. Horien artean aukeratzea izango da zailena. Erabaki al duzu zein prestatu?
P
later berri bat, sekula prestatu ez
da, pixkanaka berotu dadin. Irakiten ari den
dugun platera egitea pentsatzen
urarekin hankak apurtzea saihestuko dugu
dugunean,
horrela. Hankarik ez badu edo hilik badago,
zalantzak
izan
ohi
ditugu prestatzeko modu egoki-
ura irakiten dela jarriko da zuzenean.
ena aukeratzeko orduan. Elikagai hori,
menuaren
Behin zehaztutako egoste-denbora igarota,
jaki nagusia baldin bada, presioa
gainera,
gure
ura eta izotza duen ontzi batean jartzea
areagotu egiten da. Truko eta gomendio
komeni da. Egoste-garaian tenperatura igo
ugari aurki ditzakegu Interneten, baina
egiten da eta sua itzaltzean, berotasuna
ezin da jakin fidagarriak izango diren eta
itsaskiaren
produktuaren onena lortzeko lagungarriak
mantentzen da. Hori dela eta, uretan eta
izango zaizkigun.
izotzetan sartuta tenperatura jaisten da eta
oskolean
edo
azalean
egostea eteten da. Itsaskiak
pisuaren
arabera
egostearen
metodoak ez du sekula hutsik egiten.
Itsaskia parrilan prestatu nahi badugu,
Hori jarraituz gero, gehiegi edo gutxiegi
erditik
egostea saihestuko dugu. Behar bezala
jarriko dugu lehenik parrilaren gainean,
egosteko, beraz, pisu garbia jakin behar
homogeneoki
dugu. Itsaskien egoste-denborak jasotzen
galdu eta lehortu ez dadin. Gatza piezaren
Kontuan
gainean bota behar da behin erre ondoren.
dituzten
taula
ugari
daude.
zabaldu
eta
egin
oskolaren dadin
eta
aldetik zukuak
hartu behar da, oro har, 60 eta 70 gramo gatz lodi erantsi beharko dela ur litro
BM Supermerkatuetan egositako zein egosi
bakoitzeko. Itsaskia bizirik badago eta
gabeko itsaskiak eros ditzakezu. Egostera
hankak baditu, ur hotzetan egosi beharko
ausartzen bazara, ikus ezazu taula.
EGOSTE-DENBORAK *Hankak dituzten edo bizirik dauden itsaskien kasuan, irakinaldia lehertzean hasi behar da denbora hartzen.
ITSASKIA
GATZA X UR LITROKO
MINUTUAK
TXIRLAK
45 gr.
3
KARRAKELAK
60 gr.
5
ABAKANDO HANDIA (1 Kg. inguru)
60 gr.
25etik 30era
ABAKANDO ERTAINA (500 gr. inguru)
60 gr.
20
TXANGURRU HANDIA (1 Kg. inguru)
60 gr.
18
TXANGURRU ERTAINA (500 gr. inguru)
60 gr.
15
ZIGALA
60 gr.
2tik 3ra
NEKORA
60 gr.
5etik 7ra
BUIA HANDIA (1 Kg. inguru)
60 gr.
20
BUIA ERTAINA (500 gr. inguru)
60 gr.
18
LANPERNAK
70 gr.
1
23
ITSASKIAK: ospakizun usaina.
ZIGALA
ABAKANDOA
Zuria eta zaporetsua, itsaski guztien artean kaloria gehien du zigalaren haragiak. Zigalak jaiegunotan dastatu gabe utzi ezin duzun luxua da.
Beltza eta distiratsua. Gauez irteten da itsasoaren sakontasunean agertzeko. Haragi leuna eta gozoa du oskol azpian, mahai handietan lekua izateko aproposa.
G
utxik jakingo du “zigala� hitza berria dela eta aurretik otarrainxka esaten zitzaiola.
Produktu
izoztuen
eta
K
kalitate gutxiagokoen izen komertzial
rustazeo dotore honek 50 urteko bizitza
gisa gehiegi erabiltzen hasi zenez,
izan dezake. Itsas aingirarekin batera
izena aldatzea erabaki zen.
Harrezkero,
bizi ohi da, hark babesten baitu bere
kategoriako
itsaskiaren
harrapakari nagusiaren, olagarroaren,
sinonimo
garroetatik. Baina bere bizitzako lagun
bilakatu da eta ezinbesteko produktua da itsaski-
bakanetako bat da, izan ere, abakandoek
jan orotan.
ez dute lagunik izaten ezta bere espezie
berekoak ere. Haginekin borroka egin ez dezaten,
Galizian itsaski nagusia da, baina edozein lekutan
hobe izango duzu ontzi berean aske ez uztea.
dasta daiteke.
Bi
motako
abakandoak
daude.
Gutiziatuenak
herrialdekoak edo europarrak izaten dira, zapore bikaina dutelako. Beltz urdinxka kolorea dute eta haragia leunagoa eta zuriagoa da. Abakando amerikarra edo kanadiarra gorrixka da, hagin handiagoak ditu, eta haragi gehiago du; burua txikiagoa eta mokoduna da.
24
TXANGURRUA
TXIRLA
Oskol eder bezain beldurgarria du. Oskolaren arantzek itsasoko jaki gozoenetako bat babesten dute. Atlantikotik Mediterraneora, edonor errenditzen da berezko duen dotoretasunaren aurrean. Txangurruak agindu eta gainerakoek errespetatu egiten dute.
Bere maskor ederrak itsasoaren zapore osoa gordetzen du. Elikagaia eta apaintzeko elementua da aldi berean, eta txirla itsaso inguruko herrietan gehien erabiltzen den osagaietako bat da.
E
zaugarri afrodisiakoetatik hasi eta aurreikuspen
meteorologikoetaraino,
txangurruari ehunka ahalmen ezarri zai-
T
zkio. Abendutik martxora harrapatzen
xirla mota desberdinak daude: fina, lir-
da, eta, beraz, Gabonak sasoi bikaina
dingatsua eta japoniarra.
dira horiez gozatzeko. Era egokiena egosita jatea da.
Platerak prestatzeko, txirla finak dira preziatuenak. Freskotasun maila eza-
Ondoren, oskolari bira eman eta hankak gorantz
gutzeko, froga errazak egin ditzakegu.
jarri eta beheko aldea gainerakotik bereiziko
Erosterakoan, maskorrak itxita egon
dugu ireki ahal izateko. Amaitzeko, oskola en-
behar dira. Irakiten hastean, erraz ireki behar dira.
borretik erabat kenduko dugu gorputzaren eta hanken haragiarekin beteko dugu eta ontzi bat
Irekitzen ez bada, txirla hori ez da jateko egokia.
balitz bezala bertatik jan.
Txirlaren hondarrak platera hondatu ez dezan, aldez aurretik urez eta gatzez betetako ontzi batean sartzea komeni da, beren kasa hondarra aska dezaten.
25
ERREZETAK
Abakando entsalada letxuga-kimuekin eta tomate konfitatuekin OSAGAIAK
PRESTAKETA
( 4 pertsonentzat) Abakando 1 4 adar-Tomate Ezkai freskoa 2 Baratxuri ale Letxuga-kimu samurrak Oliba-olio birjina estra Modenako ozpina Gatz lodia
Abakandoa egosi. Prozesua hasteko, abakandoa urez betetako kazola batean sartu (pieza bi hatzetan gutxienez estali beharko du). Abakandoa egosteko, ur litro bakoitzeko 60 gramo gatz lodi jarriko dugu. Denbora pisuaren araberakoa izango da. Behin egosita, abakandoa atera eta girotenperaturan hozten utzi. Zuritu egingo dugu, eta oskola kontu handiz kendu, pieza ahalik eta osoena egon dadin. Isatsa xerratan moztu eta gerorako gorde. Tomateak konfitatzeko, lehenik eta behin, zuritu eta erditik ebakiko ditugu. Gatza bota eta baratxuria eta ezkaia bota. Oliba-olio txorrota bat bota eta labean erre 90 minutuz 80 ÂşC-tan. Behin prest direla, tomate erdi bat oinarri bezala hartu eta gainean letxugakimuak jarri. Gainean, abakando xerrak eta haginak jarriko ditugu. Tomate konfitatuaren nektarra duen ozpinolioarekin ondu.
PDF -A DESKAR GATU
PREZIOA
DENBORA
ZAILTASUNA
OSASUNGARRIA
ER TA IN A
40’
4/10
8/10
26
27
ERREZETAK
Txirlak marinel erara Bideo-errezetak ikusteko, sar zaitez gure web-orrian: www.bmaldeadago.com
OSAGAIAK
PRESTAKETA
(4 pertsonentzat)
Oso xehe txikitutako baratxuria berotu.
1 Kg. Txirla fin 1 Baratxuri ale
Apur bat gorritzean eta gehiegi gorritzen
Perrexila
utzi gabe, txirlak eta irina erantsi.
Basokada bat ardo zuri 1 koilarakada Irin
Ondo nahastu irinarekin pikorrak atera ez
Oliba-olio birjina estra
daitezen.
TRIKIMAILUA
Ondoren, pixkanaka gehitu ardo zuria, nahasteari utzi gabe.
Txirlak garbitzeko, ur hotza eta gatza bota ontzi batean. Txirlak sartu eta astindu, horrela, beren kasa botako baitute hondarra.
Estali eta su txikian utzi ireki daitezen. Txirla guztiak zabalik daudenean, erretilu sakon batean jarri. Perrexil txikitua bota gainetik.
ESKANEATU BIDEO-ERREZETA IKUSTEKO
ESKANEATU TRUKOA IKUSTEKO
PREZIOA
DENBORA
ZAILTASUNA
OSASUNGARRIA
ER TA INA
15’
2/10
7/10
28
29
ERREZETAK
Zigalak onddoekin (itsasoa eta mendia)
OSAGAIAK
PRESTAKETA
(4 pertsonentzat)
Onddoak xerratan moztu; ez oso
16 Zigala ertain zuritu
meheak, ezta oso lodiak ere. Olio
2 Onddo fresko
txorrota bat jarri plantxan eta xerrak
25 ml. Modenako ozpin
gainean jarri.
100 ml. oliba-Olio birjina estra 12 Hur txigortu eta txikitu
Onddoak atera. Zigalak zuritu eta
Gatz-ezkatak
plantxa gainean jarri olio txorrota batekin; kontu handiz ipini apurtu ez daitezen. Ozpin-olioa prestatu Modenako ozpina, oliba-olio birjina estra eta hur txigortu eta birrinduak nahastuz. Onddoak platerean jarri, gainean zigalak eta ozpin-olioarekin ondu. Gatz-ezkatak jarri gainean.
PD F -A D ESKAR GATU
PREZIOA
DENBORA
ZAILTASUNA
OSASUNGARRIA
A LT U A
30’
4/10
7/10
30
31
ERREZETAK
TXANGURRUA DONOSTIAR ERARA
OSAGAIAK
PRESTAKETA
(4 pertsonentzat)
Txangurrua kazola sakon batean egosten
1 Txangurru
jarri (23. orriko taulan adierazitako egoste-
1 Tipulina
jarraibideak bete).
1 Porru txikia (zati zuria soilik) Brandya
Tipulina eta porrua oso mehe txikitu. Oliba-
Ardo zuria
olio txorrota batekin zartagin batean jarri eta
Tomate-saltsa
gorritzean, ardo zuri apur bat gehitu, eta,
Ogi birrindua
segidan, Brandy txorrota bat.
Gurina Nahasketa flanbeatu. Tomate-saltsa erantsi eta nahastu. Txangurruaren eta hanken haragia papurtu, eta haragia zartaginera botako dugu gure nahasketari erantsiz. Ondo nahastu eta nahasketarekin txangurrua bete. Gainetik ogi birrindua botako dugu. Gurin apur bat jarri eta labean sartuko dugu 10 minutuz 180ÂşC-tan, gratinatu arte. Labearen goiko erresistentzia martxan jartzearekin nahikoa da. Oskolean bertan zerbitzatuko dugu.
PD F -A D ESKAR GATU
PREZIOA
DENBORA
ZAILTASUNA
OSASUNGARRIA
ER TA IN A
70’
7/10
7/10
32
33
ELKARRIZKETA: TOMAS DIAZ
BIDEOA IKUSI
34
TOMÁS DÍAZ: Arrantza-ontzien armadorea eta BM Supermerkatuen hornitzailea
ARRAINEN KALITATEAREN SEKRETUA FRESKOTASUNA DA
A
rraina erosi behar dugun bakoitzean, bada gure ahotik beti irteten den hitza: freskotasuna. “Arraina freskoa izango da, ezta?” –“Arrain hau oso freskoa da!” – erantzungo dizute. Baina beti ez da hori gertatzen. Arraina benetan
freskoa
izan
dadin,
arrain-
saltzailearen eskuetara iritsi aurreko prozesuak zorrotza eta azkarra behar du izan. Tomásek ondo daki hori, eta, horregatik, arraina ahalik eta freskoena eta kalitate onekoa izan dadin lanean dihardu egunero. Goizeko 09:30ak dira. Pasaiako portura iritsi gara, han jarri baitugu hitzordua Tomásekin. Haren zain gauden bitartean, arrantzaleak janaria kargatzen ari dira arrantzara irten aurretik. Melodie ontzia arratsaldean bertan irtengo da eta guztiak prest egon behar du. 35
ELKARRIZKETA: TOMAS DIAZ
Berehala iritsi da gure anfitrioia.
(altzairuzko xaflak, poliuretanozko
da arraina eta bertan garbitzen da.
Tomás Díaz ontzi-enpresa bateko
isolatzailea, itsas txapa, poliester
“Gure arteari Sareak esaten zaio
gerentea da. Enpresa 1996an sortu
oihala eta gelcoat akabera), eta
modu
zenez geroztik, lan gogorra egin du
harrapatutako
sakonera jaurtitzen dira eta arraina
lehengusuarekin eta lagun batekin
tzen zaizkien eta garbitzen diren
sare artean harrapatuta geratzen
batera
erretiluak
da.
bere
produktu
nagusia,
piezei
eta
tripak
ontziak
ken-
altzairu
arruntean.
Egunsentian
Sareak
jartzen
itsaso
ditugu
legatza, arrantzatu eta banatzeko
herdoilgaitzezkoak
Horrela,
eta eguerdian bildu, eta, horrela,
prozesua hobetzeko. Ontzi batekin
prozesuak Europako araudiak ezarri-
arrainaren kalitate bikaina eskuratzen
hasi ziren eta sei dituzte dagoeneko,
tako higiene goreneko baldintzak
dugu, arraste metodoarekin gertatu
betetzen ditu.
bezala, piezak kaltetzea saihestuz”
dira.
zehaztu du. Harrapaketaren eta kontsumoaren denborak
arteko
murrizteaz
ari
Elkarrekin
gauden
bitartean,
garenean, kanpainaren eta, nagusiki,
tripulazioa agurtzen du Tomásek.
produktua
gabe
Txantxetan ari dira eta jatekoak
zuzenean banatzearen arteko den-
antolatzen dituzte. Esnea, kafea,
bitartekaririk
boraz ari gara. “Gure arrantza-tokiak
janari
gehienez hiruzpalau egunetakoak
egiten ditugu erosketak”, esan dit
freskoak,
olioa…
“BM-n
izaten dira.” Argitu egin du. Arraina
janari multzoa ikusita. “Elkarrekiko
Pasaiako portura eramaten da, eta,
harremana da hau”. Begien aurrean
bertatik, zuzenean bideratzen da
ikusten ditudan elikagaiak ikusita,
BM
kanpaina zenbat denboraz luzatuko
Supermerkatuetara.
Horrela,
bitarteko urratsak saihesten dira,
den galdetu diot. “Nire arrantzaleek
urrats horiek prozesua atzeratu eta
Gabonak
arrainaren
dituzte”, irribarre egin du pozik.
besterik
freskotasuna ez
baitute
bitartekorik
gabe
murriztu
egiten. lan
beti
etxean
igarotzen
Eta
egiteko,
Joan aurretik, ezin dugu guk erosten dugun
arraina
kontserbatzeko
eta familia-negozioa izan arren, 80
ezinbestekoa da ekoizleekin harre-
langile dituzte itsasoan eta dozena
man
bat langile lurrean.
geroztik ari gara BM-rekin lanean.
eskutik jakiteko aukera galtzen utzi:
Horri esker, arinago ibil gaitezke eta
“Egokiena hozkailuan gordetzea da,
“Kalitatearen
sekretua
freskota-
suna da, eta freskotasuna arraina
zuzena
izatea.
“2009az
erarik
egokiena
zein
den
lehen
gure produktua askoz ere freskoago
eta ahal bada, osorik eta ez zatituta.
eskaini
Lehenbailehen kontsumitu behar da,
dezakegu.
Arrantza
egin
harrapatu eta kontsumitu arteko
eta
berehala
onura nutrizional guztiez gozatu ahal
denbora laburtuz baino ezin da
prestatu eta bidaltzen dugu arrai-
izateko” aholkatu digu. “Galdetuz
ontzitik
jaitsita,
lortu”- esan digu itsasontzia barru-
na.
eta,
gero, kontsumitzeko modurik onena
tik
ondorioz, produktua aurreratu eta
arrautza-irinetan pasatuta edo saltsa
erakusten
Prozesua
digun
erabat
bitartean. kontrolatuta
Ez
dugu
bitartekaririk,
freskotasuna lor dezakegu.”
zena duten itsasontziaren atalak
Ontzian barrena goazela, Tomásek
eraikitzeko
hasi,
xehetasunez azaldu digu nolakoa
korrosioa eta herdoiltzea saihesten
den BM Supermerkatuetara erama-
materialetatik
ten
arraina babesteko izotz gunera arte,
egiten dugu lan. Zapore handiko
horretarako
arraina da, proteina askokoa eta oso
prestatutako
den
arraina.
“Legatzarekin
dutenak, Pasaiako portura iritsi arte bereziki
freskoa. Arrantzatzen dugun legatza
hozkailuan.
ur komunitarioetan dago. Eskoziatik Bestalde, legatza edozein kutsa-
hasita, Irlandan eta Bizkaiko Golkoan.
duratik
Legatz bera da, eta eremu horietan
babestuta
zorroztasunez prozesu
bete
osoan
egon behar zehar
dadin, dira
barrena mugitzen da; gu harekin
eman
batera mugitzen gara harrapatu ahal
beharreko urratsak. Hori dela eta,
izateko”.
arrainak maneiatzen diren guneak erabat isolatuta eta poliesterrezko
Arraina lantzen duten gunera iritsi
estaldurarekin
gara; gela handi honetara iristen
forratuta
daude
berdean da; betiko errezetak dira, baina ez dago horiek baino hoberik”.
dago. Arrain-aleekin kontaktu zu-
36
37
UNA FORMA ÚNICA DE HACER VINO
150 MEDALLAS Y MEJOR BODEGA DE ESPAÑA EN 2013. En el Grupo Bodegas Olarra creemos que el trabajo bien hecho se nota. Por eso, desde hace más de 30 años, nos esforzamos por mantener el mayor galardón de todos: tu satisfacción.
www.grupobodegasolarra.com BodegasOlarra
38
@BodegasOlarra
Urteko edozein sasoitan, edozein itsasotan, prestatzeko edozein modutan, barietatea bilakatzen da arrainen bertute onena. Urte osoan zehar arraina janda ere, ez gara errutinan eroriko. Baina Gabonetan galaz jantzita datorkigu arraina.
39
GABONETAKO ARRAINAK
G
uztiok
dakigu
nutrizio-iturri
arraina
osasungarri-
Legatza, edozein adinetan bikaina. Arrain
ospetsuena
eta
gehien
enetako bat dela. Kaloria
kontsumitzen dena da, edozein adin
maila
izatearekin
izanda ere. Zapore leunak eta testura
batera, arrain espezieetako
atseginak mahaikide zorrotzenak ere
batzuk oso lagungarriak dira
asetzen ditu.
baxua
gaixotasun zehatzen aurka. Arrain
Arrainak,
esaterako,
zuria
denez,
gantz
kopuru
gantz-azido
baxua du, eta, beraz, edozein dieta
asegabe, omega 3 eta fosforoa eta
motarako egokia da eta sukaldean
iodoa
modu askotara presta daiteke.
bezalako
mineralen
kopuru
handia du. Bestalde, arraina edozein adinetan
hartzea
gomendatzen
Urte osoan zehar maiz kontsumitzen
da, elementu horiek kolesterolaren
den
ondorio
prestaketa
kaltegarriei
aurre
egiten
arraina
denez,
berezia
egun
hauetan
eskatzen
duten
dietelako. Gure gorputzaren ahulgunea
errezetak izaten dira estimatuenak.
gorabehera, une bakoitzerako arrain
Gure kokapenaren arabera, legatza
egokiena aukeratuko dugu.
saltsa berdean edo “euskal erara�, sagardoarekin
Eta ez gara soilik bere nutrizio-onurez mintzatuko.
Arraina
osagai
edo
txirla
eta
ota-
rrainxkekin jan ohi dugu.
nagusi
duten milaka errezetez goza dezakegu. Urteko egunak bezainbeste dira. Eta Gabonak gehiegikeria gastronomikoen
ETA GABONETAN, GEHIEGIKERIA GASTRONOMIKOEN GARAIAN, ARRAINA PLATER NAGUSI GISA JARTZEKO BIKAINA DA
garaia izaten direla kontuan hartuta, arraina plater nagusi gisa jartzeko bikaina da, eta tradizioz, mahai askoren protagonista izaten da egun hauetan. Bisigua, labean edo kazolan Gabonetako arrainen artean, itsasoko arrain garrantzitsuenetakoa nabarmentzen da. Gure lurraldeko etxe askotan egiten dute bisiguaren aldeko
Angulak, jaki gozo iheskorra.
hautua. Bisigua arrain noblea da eta
Lortzeko
zapore bikaina du. Horrenbestez, oro
jateko orduan. Angulak Gabonetako
har, modu naturalean prestatu ohi da
ospakizunetako
leku gehienetan, bere zaporea saltsa
urteetan zehar. Baina baliteke jende
edo frijituekin estali gabe.
askok ez jakitea gure plateretara iristen
zailak
bezain osagaia
gozoak izan
dira
diren angulek, tamaina txikia duten Errezeta zerrenda luzea dago eta pres-
horiek, 2 urte besterik ez dituztela
tatzen den ingurunearen araberakoa
eta
izan ohi da. Kantabriako eran, baratxuri,
beranduago, garatzen den lekuaren
pipermin eta limoi-zukuarekin. Donos-
arabera, definitzen zaio. Ur gozotan
tiar eran, limoiaren ordez ozpina jarrita,
haziz gero, emea izango da eta ur
edo era madrildarrean, barazki eta
gazitan, aldiz, arra.
guztiak
emeak
direla.
Sexua,
otarrainxkekin. Horiek dira prestatzeko modu arruntenak, baina bizkarka edo
BM Supermerkatuetako arraindegietan
gatzeztatua ere prestatzen da.
angula freskoak aldez aurretik erreserbatzeko
Bisigua
jaki
gozoa
izateaz
gain,
aukera
arraindegiko
izango
arduradunei
proteina asko ditu eta B3, B6 eta B12
Plazer
bitaminak ere. Magnesioa, potasioa eta
egunotan
burdina ere baditu.
faltan ez egoteaz.
handiz
arduratuko
zure
40
mahaian
duzu,
eskatuta. dira
jai
angularik
41
ERREZETAK
Barazkiz betetako legatza OSAGAIAK
PRESTAKETA
(4 pertsonentzat)
Ondo txikitutako barazkiak kazola
Kantauriko legatz-trontzoak
batean olio apur batekin jarri eta pisto
(1 mahaikide bakoitzeko)
bat prestatu guztiz sueztituz. Ordena
Tipula
honetan erantsiko ditugu:
1 Piper berdea 1/2 Piper gorria
- Tipula
1/2 Kuiatxoa
- Piper berdea
100 ml. Tomate birrindua
- Piper gorria
1 Baratxuri ale
- Kuiatxoa
Oliba-olio birjina estra Ganbak
Barazkiak sueztitu ondoren, tomate
Gatza
birrindua gainetik bota. Legatz-trontzoa erditik ebakiko dugu. Ganbak zuritu. Legatza pistoarekin eta ganbekin beteko dugu, eta labean sartuko dugu 10 minutuz, 180ÂşC-tan. Olio errea prestatuko dugu baratxuri eta olioarekin, eta amaieran gehituko dugu. Platerean jartzeko orduan, azpian pistoa jarriko dugu eta gainean, legatz-trontzo betea.
PD F -A D ESKAR GATU
PREZIOA
DENBORA
ZAILTASUNA
OSASUNGARRIA
ER TA IN A
45’
6/10
9/10
42
43
ERREZETAK
Bisigua Bideo-errezetak ikusteko, sar zaitez gure web-orrian: www.bmaldeadago.com
OSAGAIAK
PRESTAKETA
(4 pertsonentzat)
Labea 220ÂşC-tan aurretik berotu.
1 bisigu
Bisiguari gatza bota eta labeko erretilu
3 Baratxuri ale
batean jarri oliba-olio apur batekin.
1 Kaiena Ardo-ozpina Oliba-olio birjina estra
Labean eduki beharreko denbora
Perrexila
bisiguaren tamainaren araberakoa
Gatza
izango da. Osorik sartzen badugu, errezeta honetan bezala, 20-30 minutu beharko ditu. Erretilu gainean zabalik eta hezurrik gabe jarriz gero, 8-10 minutu besterik ez ditu behar. Behin denbora hori igarota, ozpintxorrota bat erantsiko diogu arrainari. Baratxuria, pipermina eta perrexila erregosiko ditugu zartagin batean. Arrainak erretiluan askatutako zukua frijitukiaren gainean botako dugu eta murrizten utzi. Prozesu hori hiru aldiz errepikatuko dugu zapore guztiak ondo nahastu daitezen (erretiluko zukua xukatu eta berriz ere zartaginetik pasatu). Amaitzeko, bisigua mahaiko erretilu batean jarriko dugu, eta murriztutako frijitukia jarriko diogu gainean.
ESKANEATU BIDEO-ERREZETA IKUSTEKO
PREZIOA
DENBORA
ZAILTASUNA
OSASUNGARRIA
ER TA IN A
30’
3/10
9/10
44
45
ERREZETAK
Angulak
OSAGAIAK
PRESTAKETA Lurrezko kazola bat oliba-olio txorrota batekin berotzen jarri. Indukzio-plaka baldin badugu, zartaginean egin beharko dugu.
150 gr. angula pertsonako 1 Baratxuri ale Pipermina Oliba-olio birjina estra
Baratxuri aleak xerra ez oso finetan moztu.
TRIKIMAILUA
Baratxuria oliotan jarri, gorritu dadin.
Olioa oso bero dagoela jarri behar dira angulak zartaginean edo kazolan eta berehala atera behar dira (berotu eta berehala)
Pipermina xerretan moztuko dugu. Baratxuriak gorritu direla ikustean, pipermina botako dugu, eta baratxuriak gehiegi ez egitea zainduko dugu. Jarraian, angulak kazolara botako ditugu eta guztia nahastuko dugu, angulak gehiegi egitea saihestuz.
PD F -A D ESKAR GATU
PREZIOA
DENBORA
ZAILTASUNA
OSASUNGARRIA
A LTUA
5’
1/10
7/10
46
47
48
Gorria, oilaskoarena, txahalarena, txerriarena‌ prestatzeko mila modu daude eta gozatzeko, modu bakarra. Proteina ospetsuenak leku berezia du Gabonetan eta aurten merezi duen lekua emango diogu. Atarikorik gabE. Mahaiko izarra.
49
ERREZETAK
Arkume-saiheski errea, patata zimurren hornidurarekin eta Pedro Ximenez urrituarekin OSAGAIAK
PRESTAKETA
(4 pertsonentzat)
Pedro Ximenez ardo gozoa ontzi batean jarri
2 arkume-saiheski
murriztu dadin eta nahi dugun trinkotasuna
250 ml. Pedro Ximenez ardo gozoa
hartu arte (karamelu likidoaren antzekoa).
24 Patata txiki
Dezente murriztu beharko da, hasierako
Gatz lodia Gatza eta piperbeltza
kantitatearen heren bat gutxi gorabehera.
1 Granada Oliba-olio birjina estra
Patatak oso ondo garbitu lur arrastorik izan ez dezaten. Azalarekin, ur eta gatzetan egosten jarri. Egostean, xukatu eta kazola baxu batean gatz lodia erantsi eta, sutan daudela, 15 minutuz kazola astinduko dugu, patatak lehortu eta zimurtu arte. Patatek behar duten gatza hartuko dute. Saiheskiari gatza eta piperbeltza botako dizkiogu, zartagin batean su bizian gorrituko dugu eta labean sartuko dugu 5 minutuz, 220ÂşC-ko tenperaturan. Saiheskia aluminiozko paperez estaliko dugu belztu ez dadin. Erretako saiheskiari saltsa erantsiko diogu eta horniduraz eta granadaz lagunduta aurkeztuko dugu, platerari freskotasuna eta kolorea emango baitiote.
PD F -A D ESKAR GATU
PREZIOA
DENBORA
ZAILTASUNA
OSASUNGARRIA
ER TA IN A
60’
7/10
5/10
50
51
ERREZETAK
Foiea plantxan patata hostopilarekin, erromeroarekin, sagar errearen purearekin eta aran saltsarekin OSAGAIAK
PRESTAKETA
(4 pertsonentzat)
Sagarra oliba-olio tanta batzuekin eta
100 gr. Foie freskoa
Brandy txorrota batekin labean erre 15
1 Patata handi
minutuz, 180 ºC-tan. Birrindu eta gerorako
1 Errege-sagarra
gorde.
2 Aran gorri 1 Erromero freskoaren adarra
Aranei hezurra kendu, zatitu eta ontzi
Oliba-olio birjina estra
batean jarri azukrearekin (hezurrik gabeko
Brandy tanta batzuk
aranen pisuaren bosten bat), eta ur-
Azukrea
txorrota batekin.
Gatz-ezkatak Aranak bigundu arte utzi, irabiagailuarekin birrindu eta gerorako gorde. Zuritutako patatak xerra finetan moztu, eta erromero txikitua, gatza eta oliba-olio txorrota bat gainetik bota. Aluminiozko paperez estali eta 180ºC-tan erre guztiz egin arte. Xerratan moztutako foieari gatza eta piperbeltza bota eta plantxan egin su bizian. Platera prestatzeko, lehenik patatak azpian jarri, eta gainean foiea, gatz-ezkatak gainean botata. Bi saltsak lagungarri bezala jarriko ditugu.
PD F -A D ESKAR GATU
PREZIOA
DENBORA
ZAILTASUNA
OSASUNGARRIA
ER TA IN A
60’
6/10
3/10
52
53
ERREZETAK
Txerrikumea modu tradizionalean errea eta panadera patatez lagunduta OSAGAIAK
PRESTAKETA Labea 180ÂşC-tan aurrez berotu.
(4 pertsonentzat) Txerrikumea
Txerrikumea labeko erretilu batean jarri, azpian ura duela eta erromero-adar batekin, eta labean sartu bi ordu eta erdiz. Hasieran basokada bat ur botako diogu, baina etengabe zaindu beharko dugu lehortu ez dadin. Ura lurrunduz gero, gehiago bota.
4 patata 1 Erromero-adarra 1 Eskarola Oliba-olio birjina estra Ozpina Gatza Basokada bat ur
Atera baino ordubete lehenago, oso mehe ebakitako patatak erantsi, txerrikumearekin batera egin daitezen. Erretilua urik gabe gera ez dadin zaindu behar da etengabe. Mahaiko erretilu batean zerbitzatuko dugu eta eskarola freskoaren entsaladaz lagunduta aurkeztuko dugu.
PD F -A D ESKAR GATU
PREZIOA
DENBORA
ZAILTASUNA
OSASUNGARRIA
ER TA IN A
150’
4/10
5/10
54
55
ERREZETAK
Azpizuna barazki marinatuekin salteatua OSAGAIAK
PRESTAKETA
(4 pertsonentzat)
Txalotak zuritu, azei kanpoko
600 gr. Azpizuna (erdiko zatia)
hostoak kendu eta brokolia
1 Brokolia
antzeko zuhaixketan moztuko
12 Txalota
dugu.
12 Bruselako aza 200 ml. Soja-saltsa
Barazkiak ontzi batean jarri
1 Limoi zukutua
eta soja-saltsa, limoi-zukua eta
1 koilarakada Jengibre ehotua
jengibre apur bat jarriko diegu.
Oliba-olio birjina estra
Ordubetez giro-tenperaturan
Gatz-ezkatak
marinatzen utzi.
Gurin apur bat Azpizuna 3 zentimetroko lodiera duten zatietan moztu. Barazkiak xukatu eta su txikian wok batean edo zartagin handi batean salteatu oliba-olio birjina estra apur batekin, al dente egon arte. Azpizuna nahierara egin plantxa batean eta gatz-ezkatak bota. Barazki marinatuen zukua gurin apur batekin nahastuko dugu ontzi batean eta platerarekin batera aurkeztu.
PD F -A D ESKAR GATU
PREZIOA
DENBORA
ZAILTASUNA
OSASUNGARRIA
A LT U A
90’
5/10
9/10
56
57
BELAR AROMATIKOAK: ZAPOREAK INDARTZEKO
S
arritan, ehunka aldiz jan dugun plater bat dastatzean, desberdina dela nabaritzen dugu, bereziki gozo dagoela. Horrelakoak esan ohi ditugu: - Zein gozo dagoen! Zer jarri diozu? Erantzuna berdina izaten da gehienetan:
- Ikusten duzuna‌ eta erromeroa, edo ezkia, edo martorria‌ Egoskinari belar-hosto batzuk gehitzea bezain ekintza xumeak (eta merkeak) errezeta erabat alda dezake, eta plater baten zaporea eta usaina nabarmen hobetzen ditu. Plater bakoitzaren zaporea areagotzea, estali gabe. Hori da belar aromatikoen zeregina. Mendeetan barrena erabili izan dira dieta mediterraneoan eta mundu osoko sukaldeetan erabiltzen dira. Egun, errezeta tradizional ugaritan erabiltzen dira eta baita sukaldaritza berriaren plateretan ere, prestaketa gorabehera, beti platerei ukitu berriak emanez. BM Supermerkatuetan belar aromatikoen aukera zabala eskaintzen zaie bezeroei, freskoak fruten atalean zein lehorrak espezieen atalean edo landarea bera gure sukaldean bertan landu dezagun. Erromeroa,
ezkaia,
perrexila,
tipulina,
menda,
martorria‌ Erreportaje honen bidez, Gabonetako plateretan horien arteko zein belar aukeratu eta zein kantitate erabili behar den azaltzea da gure asmoa.
58
BELAR AROMATIKOAK
MARTORRIA
ERROMEROA
Sakona eta usaintsua, lehorra dagoela erabiltzen
Nazioarteko sukaldaritzako plater askotan osagai klasikoa.
da eta oinarrizkoa da haragi eta arrain
Hemen perrexilarekin ordezkatzen dugu batzuetan, zapore
erreak prestatzeko. Arkumea edo ehiza bereziki
hain sakona ez badu ere. Peruko ceviche platerak, Mexikoko
ontzen ditu eta erromeroa erabilita, plateren
takoek edo antojitoek, eta plater asiatarren artean baita biribilki
digestioa errazago egingo dugu.
vietnamdarrek ere, ezinbesteko osagaia dute martorria.
EZKIA
PERREXILA
Pastan, arrainetan, haragian, saltsetan‌ perrexila
Erromeroaren moduan, haragi-gisatu eta parrilan egindako haragientzat lagungarri bikaina da. Tomate-
gure sukaldeetan gehien erabiltzen den belar
saltsak ere primeran ontzen ditu. Zenbait plateretan
aromatikoa izango da ziurrenik. A eta C bitamina
erromeroarekin nahastu ohi da, errezetei baserriko
gehien duen landareetako bat da eta kaltzioa,
ukitua emanez.
burdina eta magnesioa ditu.
MENDA
TIPULINA
Freskoa zein lehorra erabiltzen da eta freskotasuna
Zapore leuna eta fina du, eta bikaina da zopak eta
eta zapore bizia ematen ditu. Entsalada eta saltsen
kremak prestatzeko, bai eta gazta freskoak, arrautzak
osagarri bikaina da. Gabonetan arkume errea
eta entsaladak laguntzeko ere. Testura kurruskariak
laguntzeko erabiltzen da.
freskotasuna ematen du eta kolore berde biziak platerak atsegingarri bilakatzen ditu.
59
Bazkari perfektu baten ginga. Mokadurik gozoena. Nork egin diezaioke aurre handitasunez amaitzearen tentazioari? MarĂa Antonietak esan b e z a l a : “ Pa s t e l a k j a n d i t z at e l aâ€?
60
ERREZETAK
Fruitu lehorren eta fruitu gorrien lurra
PREZIOA
E RTAI N A
DENBORA
45’
ZAILTASUNA
5 /1 0
OSASUNGARRIA
7 /1 0
PDF -A DESKAR GATU 61
ERREZETAK
Fruitu lehorren eta fruitu gorrien lurra OSAGAIAK (4 pertsonentzat) 30 gr. Arbendol 30 gr. Hur 30 gr. Intxaur 100 gr. Irin 50 gr. Gurin 75 gr. Azukre 1 Arrautza 4 Oreo gaileta 50 gr. Mugurdi 50 gr. Andere-mahats 50 gr. Masusta 50 gr. Marrubi Esnegainezko izozkia
PRESTAKETA Lurra prestatzeko, fruitu lehorrak
Marrubiak garbitu, zuztarrak kendu eta
txikituko ditugu, eta ondoren, irinarekin,
dadotan moztu. 25 gramo azukrerekin
arrautzarekin, 50 gramo azukrerekin eta
sutan jarri zartagin sakon batean eta 10
50 gramo gurinarekin nahastu.
minutuz egosi su txikian.
Labeko paper baten gainean zabaldu
Irabiagailuarekin irabiatu.
nahasketa eta labean sartu 15 minutuz 160 ÂşC-tan.
Marrubi-kremaren koilarakada batzuk jarri platerean, bi lurrekin estali (nahastu
Hozten utzi eta bertatik lortutako
gabe) eta gainean fruitu gorriak jarri.
gaileta laban batekin txikitu.
Bukatzeko, esnegainezko izozki bolatxo
Oreo gailetak ere txikitu egingo ditugu.
bat ipini gainean.
Turroizko tututxoak sagarrarekin OSAGAIAK (4 pertsonentzat) 100 gr. Xixonako turroi Ura 8 Gelatina-orri 2 errege-Sagar 250 ml. Sagardo 200 gr. Azukre 50 gr. Pipita gordin zuritu 20 gr. Andere-mahats
PRESTAKETA 8 gelatina-orri uretan jarri. Turroia 50
dizkiogu. 2 minutuz murrizten utzi.
ml uretan disolbatu su txikian. Gelatina erantsi eta nahastu. Lortutako krema
50 gramo pipita eta 50 gramo azukre
film paperez estalitako erretilu lau baten
su erdian berotuko ditugu. Espatula
gainean jarri eta hozkailuan mamitzen
batekin nahastuko ditugu, azukrea
utzi.
disolbatu eta urre-kolorea hartu arte. Sutik kendu eta labeko paperaren
Sagar betegarria egiteko, bi sagar
gainean hozten utzi.
txikitu eta 50 ml sagardotan eta 50 gr azukrerekin ontzi txiki batean su txikian
Turroi-xafla laukitan ebakiko dugu.
jarriko ditugu, konpota bat lortu arte.
Konpota betegarria sartu eta kaneloiak balira bezala itxiko ditugu; arbendol
100 gr azukre sutan jarriko ditugu 20 ml
birrindua botako diegu gainetik.
urarekin, urre-koloreko karamelua lortu
Ondoren, pipita garrapiĂąatuak, andere-
arte. Ondoren, sutik kendu, berotasuna
mahatsak eta sagardo-saltsa botako
galtzen utzi eta 200 ml sagardo gehituko
dizkiogu.
62
Turroizko tututxoak sagarrarekin
PREZIOA
B AXUA
DENBORA
60’
ZAILTASUNA
7 /1 0
OSASUNGARRIA
8 /1 0
PDF -A DESKAR GATU 63
ANANA BETIKO KLASIKOA Exotikoa eta gozoa. Ameriketatik etorritako fruta da, baina gure bizitzetan geratu da. Bere ezaugarri diuretikoengatik eta bitamina kopuru handiagatik da ezaguna, eta postre osasuntsuak maite dituztenen kutuna da.
A
nana bizitza errazago bilakatzen diguten funtzio anitzeko elikagaietako bat da. Mokadu bakar batekin, pilatutako toxinez garbitu dezakezu zure organismoa, azido folikoa, C, B1 eta B6 bitaminak eskuratu, eta gorputzari propietate antioxidatzaileak eta mineralak eman,
potasioa, esaterako. Magnesio-iturri garrantzitsua da eta energia ematen digu. Gainera, bromelina du, digestioan laguntzen duen entzima, eta antikoagulatzaile natural gisa balio duena. Arrazoi horiek guztiek ase ez bazaituzte, bat gehiago erantsiko dugu. Soilik BM Supermerkatuetan eskuragarri dagoen Costa Ricako Pi単a Selecta marka heltze-puntu onenean biltzen da
eta urte osoan zehar gozatzeko aukera emango dizu. Eta gozo-gozoa da, bera bakarrik edo lagunduta.
64
ERREZETAK
Anana errearen kurruskaria
PREZIOA
B AXUA
DENBORA
90’
ZAILTASUNA
7 /1 0
OSASUNGARRIA
7 /1 0
PDF -A DESKAR GATU 65
ERREZETAK
Anana errearen kurruskaria OSAGAIAK (4 pertsonentzat) 8 Anana-xerra Ura 200 gr. Azukre 50 ml. Malibù likorea 50 gr. Gurin 1/2 Banilla-adarra 100 ml. anana-Zukua 4 zati Anana laukitxotan ebakia Kokozko izozkia
PRESTAKETA Anana xerra ahalik eta meheenetan
Gurina zartagin batean urtu, azukrea
moztu. Almibarra egin. Almibarra
erantsi eta zatitan moztutako anana
egiteko, ura eta azukrea su ertainean
karamelizatuko dugu bertan.
etengabe nahastu behar dira 15 minutuz. Garrantzitsua da nahasteari ez uztea,
Malibú likorea gehitu eta flanbeatu.
bestela, karamelu bihurtuko baita.
Murrizten utzi eta zukua eta banilla gehitu eta labean sartu 15 minutuz, 140
Epel dagoenean, anana-xerrak hozkailuan
ºC-tan. Anana epeltzen utziko dugu, eta,
sartuko ditugu 8 orduz.
bitartean, lortutako saltsa murriztuko dugu, jarabe baten trinkotasuna lortu arte.
Denbora hori igarota, labeko paper gainean jarri eta labean 60 minutuz
Anana errea plateraren erdian ipiniko
edukiko ditugu 100ºC-tan, lehortu
dugu. Albo batean, kokozko izozki
daitezen. Labearen tenperatura 150 ºC-ra
bolatxo bat jarriko dugu, gainerako
igo bi minutuz eta xerrak atera. Kutxa itxi
anana zatiak kurruskariarekin estali eta
batean gorde.
inguruan saltsa jarri.
Caipipiña Bideo-errezetak ikusteko, sar zaitez gure web-orrian: www.bmaldeadago.com
OSAGAIAK
PRESTAKETA
(4 pertsonentzat)
Anana-gelatina egiteko, 2 gelatina-orri
dugu sutan gelatinarekin eta 50 gramo
2 Lima
uretan jarriko ditugu. Behin hidratatuta
azukre zuriarekin batera. Disolbatzen utzi
Ura 5 Gelatina-orri
daudela, sutan jarriko ditugu 20 gramo
Lima-zukua (3 edo 4 lima) 1 Anana 70 gr. Azukre zuri 50 ml. ron zuri Azukre beltza
azukre zuri, 100 ml ur eta lima-zukuarekin
eta sutik kendu. Behin epel dagoela,
batera. Disolbatu eta lima birrindua erantsiko
edalontzian bertan gainerako zukua eta rona
dugu. Zerbitzatzeko erabiliko dugun
jarriko ditugu.
edalontzian jarriko dugu nahasketa eta hozkailuan gordeko dugu.
Mendafina
Jada mamituta dagoen lima-gelatina aterako dugu hozkailutik eta zukua erantsiko
Lima eta ron zukua egiteko, anana zuritua
diogu. Berriz ere hozkailuan sartuko dugu.
likidotu egin behar dugu. Lortutako zukuaren litro erdia erabiliko dugu
Gainetik azukre beltza hautseztatuz
horretarako. 3 gelatina-orri uretan jarriko
aurkeztuko dugu, eta apaintzeko, mendafin
ditugu. Ondoren, 100 ml anana-zuku jarriko
hostoak jarriko ditugu.
66
Caipipiña
PREZIOA
B AXUA
DENBORA
60’
ZAILTASUNA
7 /1 0
OSASUNGARRIA
8 /1 0
ESKANEATU BIDEO-ERREZETA IKUSTEKO 67
KORPORATIBOA
Arrakasta itzela zuri esker ! Elikagaien Bankuaren kanpaina
B
este urte batez, guztiontzat hain
orekatu bat izan dezaten laguntzen du.
esanguratsuak diren egunak iritsi dira.
Aurten, 56 saltokik parte hartzetik 106 saltokik
Eta urtero legez, familia osoa elkartzen gara mahaiaren inguruan
eta
ahal
gozatzen
dugu,
betiere ondoan konpainiarik onena dugula.
• BAN
guztiaz
E ALIME D CO
bilketa bikoitza lortu dugu, 350 janari tona. Eta, betiko moduan, BM Supermerkatuak bezero-
• OS NT
dugun
parte hartzera igaro garenez, iazkoaren
engandik jasotakoaren % 7a emateko duen konpromisoa
Baina urtearen gainerako
jende asko. Ez gara tripa-festa handiez
ari,
oinarrizko
C
N
elikatzeko aukerarik ez duen
S
bada
egun horietan bere familia
O
jatekoaz
baizik.
TO
bezala,
Baina
BA
sasoietan
erantsi behar da. elkarlana
ez
da
Gabonetara mugatzen. BM Supermerkatuak
4-5
janari
palet
egunero bidaltzen
N dizkio Elikagaien Bankuari, hots, D E A L I M E 500 tona urtean., Aurten ere, zuen ahalegin eta eskaintzari esker,
BM Supermerkatuak urte luzeak daramatza
bilketa kanpainak sekulako arrakasta izan du.
Elikagaien
Eta aurrerantzean ere guztiontzat arrakastatsua
Bankuarekin
elkarlanean,
eta
zailtasunak dituzten pertsonek egunero dieta
izatea espero dugu .
68
Z u k e r a b i lt z e a n , planetak arnasa hartzen du Poltsa ekologikoak
G
ure
ekintzek
gurumenari
in-
Hori
tuta,
saritzen.
eta
zure
gehiago dira bir-
tsonak. tea,
dauden
Hondakinak
kristalezko
berrerabiltzea
eta
Superluzea
Gure poltsa
saltokietan ekologikoa
eskuratzeko aukera izango
ziklatzearekin
arduratuta
BM
denbora
tzen egiten duzun ahalegina
ohar-
gero
eta,
daramagu gure ingurunea zain-
diezaioketen ondorioez
dela
merkatuetan
ekar
duzu.
per-
90
bereiz-
Poltsa zentimo
ontziak
duzu
papera
eta
bakoitzeko besterik
ordaindu
ez
behar,
ingurumenarekiko
eta kartoia birziklatzea gure
arduratsua
egunerokoan txertatuta daude.
aurreztu egingo duzu, poltsak
ez
ezik,
erabiltzeagatik
Ezin dugu ahantzi pertsona bakoitzak bere bizitzan
erabiliko ez duzun plastikozko
zehar batez beste 18,1 poltsa erabiltzen dituela, eta
poltsa bakoitzeko zentimo bateko deskontua
poltsa horietako bakoitzak 400 urte behar dituela
egingo baitizute.
desegiteko. Poltsa ekologikoen bizitza erabilgarria askoz Eskaintzen dizkizugun poltsak PET (plastikoa)
ere luzeagoa da eta pisu handiagoa jasaten
birziklatuarekin eginda daude %80an, diseinuak
dute; beraz, zure erosketak eramateko aukera
berak adierazten duen moduan. Horrela, plastikozko
izango duzu, bai eta luzera aurrezki handia
poltsak egiteak sortzen dituen ondorioak murrizten
bilakatuko den hasierako ekarpen txiki bat
ditugu.
egitekoa ere.
69
GABONETAKO OPARIAK
GUSTU ONEKO OPARIAK BM Supermerkatuetan kutxak edo sortak nahierara pertsonalizatzen ditugu, zure oparia oharkabean igaro ez dadin. 1. Gabonetako produktuak Gabonetan ez dago produktu tipikoren bat ez duen ospakizunik. Mazapan, polboroi, turroi eta, bidai zaleentzat, panettoneekin, familia osoak gozatuko du.
2. Cava eta xanpaina Gustu guztietarako aukerak: brut, lehorra, gozoa, gorria. Guztiak dira aproposak urte berriaren alde topa
3. Likoreak Tripa-festaren amaiera modura, ez dago digestibo batez gozatzea baino hoberik Luxuzko zenbait marka hartuta, errege baten moduan geratuko zara.
egiteko.
5.Delicatessen Foieak, iberikoak, itsaskiz landutako produktuak‌ aukera bikainak dira guztiak mahaiko
4. Ardoak. Apustu segurua
hasierakoen mailak
Menuari ondo doakion ardo
gora egin dezan.
on bat anfitrioiei zuzendutako
Ez dira oharkabean
oparien artean irabazle izan
pasatuko!
ohi da.
70
CONOCE NUESTRAS MARCAS BM Supermercados, como parte del Grupo Ifa, presenta su surtido de productos para atender las necesidades de la compra de cada día. Cientos de productos con un denominador común:
PRODUCTOS DE GRAN CALIDAD A UN PRECIO EXTRAORDINARIO.
CALIDAD A TU ALCANCE
Los principales artículos de alimentación al mejor precio: aceites, chocolates, cereales, legumbres, conservas, lácteos, cervezas…
71
AURTENGO GABONETAN, ZURE GERTUENEKOEKIN EGIN EZAZU TOPA ARDO ONDUAK, ERRESERBAK, ETA ERRESERBA HANDIAK; BELTZAK ETA ZURIAK; XANPAINAK ETA CAVAK; LIKOREAK... ZURE OHIKO BM SUPERMERKATUKO ARDANDEGIAN JAIAK BEHAR BEZALA OSPATZEKO BEHAR DUZUN GUZTIA AURKITUKO DUZU.