11. zk.//2018ko uztaila
PSP: 2,50€ BM txartelaren titularrentzako doako aldizkaria
TXULETA,
HARAGI PUSKA GUZTIAK BURRUNTZIAN. UDAKO
ARRAINA. TXIKIEKIN SUKALDEAN.
POKE
HAWAIITIK DATORREN PLATER SURFLARIA.
1
2
Editoriala
Uda betean gaude jada. BM Supermerkatuetatik
da udako helburuetako
eguzkiaz, familiarekin edo lagunekin emandako
bat, eta etxeko txikiekin
uneez eta urtaro honek eskaintzen dizkigun jaki eta
errezeta errazak presta
produktuez ahalik eta gehien gozatzen lagundu nahi
ditzakezu oporretako
dizugu.
egunak dibertigarriagoak eta zapore onekoak izan
Ale honetan frutekin, barazkiekin, haragiekin eta
daitezen.
arrainekin plater errazak prestatzea proposatzen dizugu, guztiak ere produktu freskoak dira, urte-
Proposamen guztiei
sasoi honetan jan nahi izaten ditugunak eta gure BM
laguntzeko aukeratu
establezimenduetan aurkitu ahal izango dituzunak.
gustukoenak dituzun edariak, eta ez ahaztu udako protagonista nagusiaz:
Horrela, gomendio batzuk ematen dizkizugu zuku
garagardoaz. BMtik gauzak erraztu nahi dizkizugu, eta
berde erakargarriekin zeure burua zain dezazun,
barietate bakoitzaren ezaugarriak ematen dizkizugu
propietate ugari baitituzte. Zukuak barazkiekin egin
gustukoena duzuna aukeratu ahal izan dezazun. Uda-
ditzakezu, esate baterako, espinakekin, luzokerrekin
garaian oso gogoan izan behar dugu txakolina ere,
edo zerbekin, eta sagarra edo laranja ere erantsi
arrainarekin hobekien uztartzen den ardo zurietako
diezaiekezu. Udan ezin zaitezke sasoiko beste fruta
bat baita, eta, gainera, bertakoa.
batzuez ere ahaztu, esate baterako, melokotoiez, abrikotez, gereziez edo meloiaz, eta fresko har
Ikusten duzun bezala, beraz, denbora pixka bat eta
ditzakezu edo postre goxoak egiteko erabil ditzakezu.
osagai onak baino ez dituzu behar aurtengo udan zure burua zaintzea erraza izatez gainera, erakargarria ere izan dadin.
Sasoiko gure arrainekin plater goxoak prestatzeko errezeta batzuk ere badituzu hemen, eta beti asmatuko duzu oilarrarekin, hegaluzearekin edo legatzarekin. Itsaski freskorik onenaz ere nola gozatu erakusten dizugu, bai egosita erosten baduzu bai etxean prestatzen baduzu. Eta haragia nahiago baduzu, berriz, ausartu zaitez gure Selecta txahal-txuleta eta familiarekin edo adiskideekin elkartu eta errekiak prestatzen.
Miguel Ă ngel Zamorano
Familiarekin denbora gehiago pasatzea ere izaten
BM SUPERMERKATUETAKO DENDA KUDEAKETA ETA MARKETIN ZUZENDARIA.
Jarrai gaitzazu gure web-orrian: bmsupermercados.com facebook.com/BMSupermercados
@BMSupermercados
BMSupermercados
BMSupermercados
Diseinua eta maketazioa
Publizitatea
Argitaratzailea
Bezeroarentzako arreta
Ornitorrinco
cmarin@uvesco.com
Uvesco
900 300 304
Edukien arduraduna
Sei hileroko aldizkaria
Oiartzun bidea, z.g.
Lege-gordailua
Foodfilmmakers
11. zk. 2018ko uztaila
Ventas industrialdea
SS 1480-2014
Argazkiak
Inprimatutako aleak
20300 Irun (Gipuzkoa)
ISSN
Foodfilmmakers
120.000
Tel.: 943 668 000
2386-8007
Debekatuta dago testu edo argazkiak, erabat zein partzialki, enpresa argitaratzailearen berariazko baimenik gabe kopiatzea. ALDEA DAGO aldizkariak ez du zerikusirik kolaboratzaileek argitalpenean adierazten dituzten iritziekin, ezta enpresa pribatu edo publikoen publizitateko mezuekin ere.
3
4
Aurkibidea
06
08
ZUKUAK, EGUNA ONDO HASTEKO
ARRAUTZAK, EZBERDINTASUNAK EZAGUTZEN
12
ITSASKIAK EGOSTEKO TOKIA
10
JOGURT MOTAK
14
22
SASOIKO FRUTA
UDAKO ARRAINAK
36
28
TXULETA HARAGI PUSKA GUZTIAK BURRUNTZIAN
TXAKOLINA EUSKAL HERRIKO URREZURIA
42
50
TXIKIEKIN SUKALDEAN
POKEA HAWAIITIK DATORREN PLATER SURFLARIA
56
62
LABETIK IRTEN BERRIAK
GARAGARDOA: UDAKO ERREGINA
66 MATALAUVA KERIK ETA SUKALDERIK GABEKO JATETXE BAT
5
Zukuak: eguna ondo hasteko
ZU KUAK
6
Eguna ondo has ezazu Gosaria dietetikako eta elikadurako espezialistek gomendatzen dituzten eguneko bost jatorduetako lehena da, bai eta nagusia ere. Gosari osasuntsua ohituraz hartzeak eragin positiboa dauka gure organismoan: esaterako, gogo-aldartea eta errendimendu fisiko eta mentala hobetzen ditu, hipogluzemiak edo hipotentsioa bezalako organismoaren asaldurak prebenitzen ditu, etab.
ESPINAKA ZUKUA
Hidratatu, oxigenatu eta garbitzeko gomendatua dago eta karbohidratoak eta elektrolitoak ditu. Bitamina-, mineral- eta azukre-iturri. Espinakak eta aza kizkurrak fitonutriente ugari eskaintzen dituzte eta hauek immunologiasistema sendotzen dute, gaixotasunen aurrean.
Zuku berdeak ohituraz hartzeak osasun onena lortzen laguntzen du.
Orduan, BM Supermerkatuetatik zure gosarian zuku natural berdeak sartzea gomendatzen dizugu. Zuk zeuk egin ditzakezu zuku horiek, barazki eta fruta berdeak zukutuz zeren, ondorioz, jakien nutriente guztiak mantendu ahal izango dituzu.
OSAGAIAK: ¼ espinaka buru ¼ aza kizkur buru ¼ sagar berde Prestaketa: Osagai guztiak irabiagailuan edo zuku-makinan birrindu.
ZERBA ZUKUA
Eta horrez gain, jakiak zukutuz, nutrienteak mantendu ez ezik, hartuko dituzun nutriente horien kantitatea biderkatu egingo duzu. Espinaka edo zerba kilo bat inguru, adibidez, zuku berde baso batean kondentsa daitezke.
Zerbak fitonutriente eta mikromineral ugari eskaintzen ditu, luzokerrak deshidratazioa prebenitu eta gorputzaren desintoxikazioa sustatzen du eta sagarra azukre-iturri osasuntsu bat da.
Gorputzak, gainera, azkarrago barneratzen ditu zukuaren nutrienteak, egositako barazkienak baino. Eta zukuak erraz digeritzen dira eta diuretikoak dira.
OSAGAIAK: ¼ zerba landare 1/4 luzoker ¼ sagar berde Prestaketa: Osagai guztiak irabiagailuan edo zuku-makinan birrindu.
Jarraian, beren osagaiak zukutu ondoren goizero har ditzakezun zuku berde ezberdinen errezeta errazak proposatzen ditugu. Honela, indarraz beteta eta burua argi duzula hasiko dituzu goiz guztiak.
LUZOKER ZUKUA
Luzokerrak eta baratxuriak hidratazio ona eskaintzen dute, egarria kendu eta organismoko toxinak askatzen dituzte eta laranjak immunologia-funtzioa hobetzen du.
OSAGAIAK: 1/4 luzoker 1 adartxo apio 1/4 laranja Prestaketa: Osagai guztiak irabiagailuan edo zuku-makinan birrindu.
7
Arrautzak: Ezberdintasunak ezagutzen al dituzu?
ARRAU TZAK
8
Ezberdintasunak ezagutzen al dituzu? Arrautza oinarrizko elikagaia da, eta errezeta, gosari, entsalada, pasta eta postre askotan erabil dezakegun osagaia da. Erraz presta daiteke bai plater bakar gisa bai beste plater batzuei laguntzeko. Arrautzek propietate ugari dituzte, eta arrautzaren zuringoak duen proteina da propietate nagusia, grasarik eta kolesterolik gabea. Arrautzaren gorringoak, bestalde, grasak, proteinak, bitaminak eta mineralak ditu, eta gorringoaren kolorearen bizitasuna oiloaren elikaduraren adierazlea da. Baina, ba al dakigu zein motatako oilo-arrautzak dauden? Ekoizpen-sistemaren eta oilo-granjaren arabera sailkatzen dira. Informazio hori kode moduan zehazten da, baina oilo-granja askok adierazten dute informazio hori ontzian bertan. Horrez gain, beren jatorria salduko diren lurraldeko oilo-granjetan badute, bertako arrautzak izendatuko ditugu. Ekoizpen-sistema horien arteko ezberdintasun nagusiak oiloen elikadura eta oilategien ezaugarriak dira, eta gero eta handiagoa da arrautza ekologikoak, landakoak eta lurrekoak kontsumitzeko joera.
Ekologikoak: Oiloak kanporako irteera duten oilategietan hazten dira. Kotak eta habiak dituzte. Oiloek jasotzen duten elikadura bereziak egiten ditu ekologikoak beren arrautzak; ekoizpensistemak Nekazaritza eta Elikadura Ekologikoaren Kontseilu Arauemaileen arauen mende daude eta zigilu bereizgarria eraman behar dute beren ontzian.
Lurrekoak: Oiloak libre ibiltzen dira oilategian, eta kotak eta habiak dituzte. Arrautza-mota hori aurtengo udan bertan izango da BM Supermerkatuetan. BM Supermerkatuetatik “Zainduz bizi� gunea kontsultatzea gomendatzen dizugu. Bertan biziohitura osasuntsuak jarraitzeko errezetak eta aholkuak aurkituko dituzu, eta horien artean arrautzekin egiteko errezetak eta arrautzei buruzko trikimailuak:
Landakoak: Arrautza ekologikoak bezalaxe, landako arrautzak aire zabaleko parkeetara ematen duten irteera duten oilategietan hazitako oiloetatik datoz. Parke horietan, landareak jan ditzakete oiloek. Kotak eta habiak ere badituzte.
eligecuidarte.bmsupermercados.es Zenbat eta handiagoa izan oiloa, orduan eta handiagoa da arrautza eta finagoa eta hauskorragoa bere oskola:
XL
L
M
S
Oso handiek (XL) 73 gramotik gora pisatzen dute.
Handiek (L) 63 eta 73 artean pisatzen dute.
Ertainek (M) 53 eta 63 gramo artean pisatzen dute.
Txikiak (S) 53 gramo baino gutxiago pisatzen dutenak dira.
9
Jogurt motak
JOGURT MOTAK
Postrerik gustukoena da gutako askorentzat eta gosaltzeko edo meriendatzeko hartzen da ere. Jogurta eguneko edozein unetan erraz asko har daitekeen elikagai bat da, gure gosea kaloriaekarpen txiki baten truke asetzen baitu. BM Supermerkatuetan dastamen eta behar guztiak asetuko dituzten jogurt mota eta marka asko aurkituko dituzu. Aroltasuna eskaintzen duten errezeta greziarrak, frutadunak, mueslidunak, marmeladadunak, fruta zatiak edo txokolatezko pipitak dituztenak‌ Beren testura eta zaporeakin ondo uztartzen diren osagaiekin aberastutako JOGURTEN zerrenda amaigabea da.
HAURRENTZAT
IRABIATUTAKO JOGURTA Jogurta hartu eta bere kaltzio guztia aprobetxatzeko era dibertigarri, erraz eta zaporetsu bat. Marka askok, kaltzio gehiago eta txikientzak onak diren bitamina bereziak daramatzaten produktuak diseinatu dituzte.
10
NATURALENENTZAT
JOGURT NATURALA Inolako erantsirik gabekoa, aurkitu daitekee jogurt “puruena” da. Jogurt naturala osoa, gaingabetua edo erdigaingabetua izan daiteke eta, horren arabera, kaloria gehiago edo gutxiago izango ditu. Bere horretan har daiteke, edo errezeta ugaritan erabili ere.
BEREN GORPUTZA ZAINTZEN DUTENENTZAT
BIFIDUSDUN JOGURTA
Jogurtak dakartzan hartzigarriak oso onak dira organismoarentzat eta, horrexegatik, produktu-linea askok BIFIDUS-ekarpen estra daramate, urdailarentzat oso ona baita eta digestioa errazten baitu.
ZAPOREA NAHIAGO DUTENENTZAT
ARTISAU JOGURTA
Behi- edo ardi-esnearekin eginak, ARTISAU JOGURTEK zapore berezia dute eta krematsutasun estra agertzen dute. Eta, gainera, jogurta beren animalien esnea erabiliz egiten duten artisauek eginak dira askotan.
JASANEZINTASUNA DUTENENTZAT
SOJA-ESNEKO EDO LAKTOSARIK GABEKO JOGURTA
Esnekiak jasan ezin dituen geroz eta jende gehiago dago. Horrexegatik, marka ugarik JOGURT BEREZIAK garatu dituzte: laktosarik gabekoak edo animalia-jatorriko esnearen ordez, soja-esnea erabiltzen dutenak.
11
Itsaskiak: BM itsaskiak egosteko tokia: muskuiluak, ganbak eta txangurruak
ITSAS KIA
eta gure osasuna
Itsaski guztiak dira aproposak dieta osasuntsu baterako eta beren proteina-ekarpenari esker asetzen duen elikagaiak dira, oso interesgarriak kirolari eta pisua galdu nahi duten pertsonentzat.
Itsaskiaren onurak arrain zuriak dituen horien berberak dira, beren nutrienteek ia berdinak baitira.
12
Aukera bikaina anemia duten pertsonentzat; itsaskiei esker, burdina eta kaltzioa erantsiko dizkiote beren dietari. Txirlek, berberetxoek eta muskuiluek burdin asko dute. Ganbek, zigalek eta otarrainxkek, kaltzio asko. Gehiago jakin nahi baduzu itsaskien inguruen, hartu arkatza eta papera. Nola jakin fresko dagoen ala ez, erosterakoan?
Nola egosten da? Itsaskiak puntu-puntuan egosteko, bi gauza hartu beharko dira aintzat: egosteko denbora eta gatzpuntua.
Itsaskiak eta arrainak fresko dauden edo ez jakiteko, arreta handiz begiratu beharko ditugu. Ganbak eta otarrainxkak bezalako burudun itsaskiak, fresko daude burua zeharrargia denean eta gorputzak orbanik ez duenean. Beren haragiak sendo egon behar du.
Eltzeak nahiko handia izan behar du, itsaskia pilatuta egosi ez dadin; eta gatza daraman ur dezente bete beharko da. Itsasoko ura erabiliz egostea da onena baina hori ezinezkoa balitz, 4 koilarakada gatz jarriko ditugu ur litroko (60 gr. inguru).
Bi kuskuko moluskuek maskorra sendoki itxita izan behar dute. Zertxobait irekita balego, ukitzerakoan itxi egin beharko da. Freskotasuna adierazteko bete datu bat da horien arteko likidoa: ugaria eta gardena izan eta itsasoko usaina izan behar du.
Itsaskia bizirik badago ur hotzetan sartuko da eta egosteko denbora ura irakiten hasten denetik zenbatu beharko da. Denborak minutu bat egingo du gora, 100 gramo bakoitzeko. Irakiten zegoen uretik atera ondoren, izotza daraman uretan sartzea da onena, tenperatura berehala gal dezan.
Zefalopodo freskoek (txibia, txipiroia, olagarroa) nakar antzeko kolorea izan behar dute eta beren haragiak sendoa, distiratsua eta irristakorra izan behar du.
Egosia eraman nahi al duzu? BM Supermerkatuetako zenbait arrandegitan haztegia eta itsaskiak egosteko tokia dugu. Kasu horietan, itsaskia une horretan bertan egosten dugu, produktua ahalik eta freskoen egon dadin.
Tamaina
Gr. Gatz/Litro
Denbora
Nekora
7-8 unit/kg
60 gr
3-5 min.
Misera
500 gr
60 gr
20 min.
Zigalak
15-20 unit/kg
60 gr
1,5 min.
Otarraina
500 gr
60 gr
8 min.
Txangurrua
1kg
60 gr
18 min.
Lanpernak: Ura irakiten hasten denean, lanpernak bota. Berriz irakiten hasten den arte itxaron, minutu bat zenbatu eta atera. Naturalki hozten utzi, izotzik gabe.
Eta horrez gain, gure espezialistek bezeroaren nahiari jarraiki prestatuko dituzten itsaski asko ditugu salgai.
Itsaskien propietateak Itsaskien ezaugarri nagusia da beren elikagarridentsitate handia; nutriente osasuntsu asko dituzte, gantz gutxi, eta mineralak eta bitaminak dituzte. Antioxidatzailea den E bitamina, B konplexuko bitaminak, azido folikoa (funtsezkoa dena haurdun dagoen emakume baten dietan) eta azala eta ikusmena zaintzeko oso ona den A bitamina.
Egunean bertan enkarga badaitezke ere, aurreko egunean enkargatzea komeni da, dena prest egon dadin produktua jasotzeko unean. Zure etxetik gertuen dauden haztegidun dendak ikusteko, sar zaitez gure webgunean. Eta galde ezazu zure BM supermerkatuan, urtaro bakoitzeko itsaski nagusiak zeintzuk diren jakiteko.
Nabarmendu daitekeeen beste onura bat da beren mineral-aberastasuna: potasioa, sodioa, iodoa, magnesioa, burdina eta kaltzioa.
Astelehenetik ostegunera ganba handia, otarrainxkak eta muskuiluak aurkituko dituzu. Eta ostiral eta larunbatetan, ondokoak: miserak, abakandoak, nekorak, tigre otarrainxkak, jumbo otarrainxkak, ganba handia, muskuilua, zigalak, karrakelak, ganbak, olagarroa, txangurrua eta lanpernak.
Jateko oso onak diren elikagaiak dira, oso osasuntsuak gure dietarako.
13
Sasoiko fruta
Zapore-eztanda osasuntsua SASOIKO
FRU TA 14
Frutak antioxidatzaile, bitamina eta mineralez beteta daude. Ur garbiko iturri bikaina dira eta zuntza eskaintzen dute: ezin hobea gure organismoa egokitu eta pisurik ez irabazteko. Zenbaitetan fruktosa dute ere, era oso errazean gantz bihurtzen den azukre bat eta, ondorioz, fruta gosarian jatea gomendatzen da, bere onura guztiak gorputzeko gantz portzentajeari kalte egin gabe.
15
Sasoiko fruta
MELOKOTOI KOPA TXAKOLINAREKIN
PREZIO
BAXUA
DENBORA
20’
ZAILTASUNA
ERRAZA
OSASUNGARRIA
7/10
16
BIZKOTXO TOSTADA ABRIKOT ETA JOGURTAREKIN
PREZIO
BAXUA
DENBORA
30’
ZAILTASUNA
ERRAZA
OSASUNGARRIA
8/10
UZTARTZEA Ochoa moskatela. Zetazkoa, orekatua eta mizkina. Oreka egokia azukrea eta garraztasunaren artean.
17
Sasoiko fruta
GEREZI MOUSSEA
TXOKOLATEAREKIN
PREZIO
BAXUA
DENBORA
20’
ZAILTASUNA
ERTAINA
OSASUNGARRIA
7/10
UZTARTZEA Porto ardoa, Ruby Osborne. Usaimenean fruitu gorriak, intentsitate egokiarekin. Ahoan fruta-zaporekoa, gozoa eta tanino leunetakoa.
18
MELOI BROXETA GAZTAREKIN
PREZIO
BAXUA
DENBORA
20’
ZAILTASUNA
ERRAZA
OSASUNGARRIA
9/10
UZTARTZEA La Guita Manzanilla. Lasto-hori margul kolorekoa eta distiratsua; freskotasuna, leuntasuna eta gazitasuna, loreukituez.
19
MELOKOTOI KOPA
BIZKOTXO TOSTADAK
GEREZI MOUSSEA
MELOI BROXETA
(4 pertsonarentzat) 400 gr melokotoi 150 cl Txakolin 1 kanela-zotz 1 koilarakada DUCROS piper beltz 6 menda hosto
(4 pertsonarentzat) 400 gr jogurt-bizkotxo 20 gr KERRYGOLD gurin 10 abrikot 50 gr azukre beltz 2 jogurt natural
(4 pertsonarentzat) 180 gr gerezi 75 gr azukre 200 ml PASCUAL esnegain % 35 50 gr gaileta, Bretonne 30 gr txokolate beltz
(4 pertsonarentzat) 1/2 meloi 1 limoi 100 gr azukre 25 gr azukre 100 gr CASERĂ?O emmental gazta Kanela-hautsa Menda hostoak
TXAKOLINAREKIN
Melokotoiei azala eta hezurra kendu, eta zatitu egingo ditugu. Litro 1 uretan egosiko ditugu Txakolinarekin, kanela-zotzarekin eta piperbeltzarekin batera. 5 minutuan edukiko ditugu egosten, harik eta bigundu arte. Eta, azkenik menda txikituko dugu. Melokotoiak kopa batean jarri eta menda gainetik hautseztatuko dugu.
ABRIKOT ETA JOGURTAREKIN
TXOKOLATEAREKIN
Labea 180 gradutan berotuko dugu; bitartean, abrikotak garbitu eta hezurra kenduko diegu.
Hezurra kenduko diegu gereziei. Ura duen kazo batera botako ditugu, azukrearekin batera, eta bigundu arte sukaldatuko ditugu, 20 minutuan.
Laberako azpil batean jarri eta azukre beltza hautseztatuko dugu. 30-40 minutuan erreko dugu 180 gradutan.
Hozten utzi.
Birrindu, iragazi eta gordeko ditugu.
Esnegaina harrotuko dugu, erdi-harrotua egon arte, eta gereziak gehituko ditugu.
Bizkotxo-xerrak egiteko: Lau bizkotxo-xerra moztuko ditugu, gurin pixka bat zartagian jarri eta bi aldeak txigortuko ditugu.
Hotzean gordeko ditugu. Gailetak eta txokolate beltza birrinduko ditugu, hautsa lortu arte.
Abrikot-konpota beroa baso baten oinarrian jarriko dugu eta jogurta botako dugu gainean.
Moussea loreontzi itxurako poto batzuetan jarriko dugu: moussea oinarrian jarri eta, ondoren, gailetaz estaliko dugu.
Zerra bakoitza basoaz lagunduta zerbitzatuko dugu.
20
GAZTAREKIN
Meloia kubo txikitan moztuko dugu. Katilu batean, limoi-zukua eta azukrea nahastuko ditugu, ondo nahastuta, meloi-kuboak gehitu eta marinatzen utziko ditugu. Emmental gazta kubotan moztuko dugu. Meloia eta gazta sartuko ditugu, aldizkatuz, broxeta-makila batean. Amaitzeko, kanela hautseztatuko dugu eta, azkenik, menda.
21
Udako arrainak
UDAKO ARRAIN
22
AK Udan zehar gure arraindegietan erraz aurki ditzakegun arrainen artean, hiru arrain klasiko daude: Oilarra, Legatza eta Hegaluzea. Ondoren, errezeta ezberdinak proposatzen ditugu, uda honetan arrakasta izan dezazuen.
23
Udako arrainak
Oinurak Oilarra: - Kaloria gutxi, (75 kcal/100 gr.) ezin hobea pisua galtzeko dietetan. - Bikaina diabetesa eta kolesterol altua dutenentzat. - Oso ona eriondoan daudenentzat eta kirolarientzat, bereziki muskulu-ehuna babestu behar denerako. - Oso erraz digeritzen da. Ezin hobea digestio-arazoak dituzten pertsonentzat.
Marta Aguirre doktorea - Nutrizio eta Medikuntza Estetikoa.
OILAR BILKARIAK,
GURIN BELTZAREKIN
PREZIO
ALTUA
DENBORA
40’
ZAILTASUNA
ERTAINA
OSASUNGARRIA
7/10
UZTARTZEA Errioxako ardo zuria, Marqués de Cáceres. Fruitu eta lore zurietako usainak, bere freskotasuna nabarmentzen duen fondo zitrikoa.
ESKANEATU BIDEO ERREZETA IKUSTEKO
24
Oinurak Hegaluzea: - 145 kcal/100 gr. Kontsumo gomendatua, 160-200 gr. - W3 gantz-azido ugari, kolesterola eta triglizeridoak gutxitzen ditu. - W3 gantz-azidoek arrisku kardiobaskularra eta tronboak eta tumoreak sortzeko arriskua murrizten dute. - D bitamina ugari dituenez, lagungarria da osteoporosiaren prebentziorako.
Marta Aguirre doktorea - Nutrizio eta Medikuntza Estetikoa.
HEGALUZEA PLANTXAN,
TIPULIN MERLATUEKIN
PREZIO
ERTAINA
DENBORA
40’
ZAILTASUNA
ERTAINA
OSASUNGARRIA
10/10
UZTARTZEA Sagardoa, Saizar. Fruta-usan handikoa eta iraunkorra. Hasieran garratza, freskoa, ukitu gozo eta mingotsetara igaroz berehala.
25
Udako arrainak
OILAR BILKARIAK
HEGALUZEA PLANTXAN,
LEGATZA
(4 pertsonarentzat) 4 oilar ertain 100 gr KERRYGOLD gurin 2 koilarakada kapar Porru-ernamuinak
(4 pertsonarentzat) 400 gr hegaluze-trontzo 180 gr tipulin merlatu 2 tipula gorri 200 ml ANETO arrain-salda 1 patata 50 gr KERRYGOLD gurin 1 koilarakada olio Gatz
(4 pertsonarentzat) 400 gr legatz-trontzo 50 gr perrexil 3 atal baratxuri 100 ml arrain-salda 1 koilarakada ogi gogor 1 koilarakada olio Gatz
GURIN BELTZAREKIN
Gurina kazo batean jarriko dugu eta tonalitate marroi iluna hartzen utziko dugu; kaparrak gehituko ditugu orduan. Sua gutxienera jeitsiko dugu. Oilar bilkariak broxeta batean bildu eta urtutako gurinean sartuko ditugu. Egiten diren arte utziko ditugu. Oilar-broxeta platerean jarriko dugu eta porru-ernamuinak erabiliko ditugu gainetik dekoratzeko.
BARATXURI ETA PERREXIL KREMAREKIN
TIPULIN MERLATUEKIN
Ura irakiten jarri eta perrexila galdarraztatuko dugu.
Patata egosi, azala kendu eta gorde.
Irabiagailu-ontzi batean irabiatuko dugu baratxuriarekin eta arrainsaldarekin batera.
Tipula zartagin batean arin frijituko dugu. Eginda dagoenean, irabiagailu-ontzi batera bota eta patata eta saldarekin batera irabiatuko dugu.
Iragazi eta gordeko dugu. Legatza plantxan egingo dugu eta gatz-puntua emango diogu.
Gorde.
Ogi-koskorrak egiteko, barra txikitan moztu eta olio askorekin frijituko ditugu.
Gurina zartagin batean jarri eta tipulinak sueztiko ditugu, kolore pixka bat hartzen duten arte.
Legatza kremarekin zerbitzatuko dugu, ogiaz lagunduta.
Hegaluzea plantxan egin eta, azkenik, gatz-puntua emango diogu. Zerbitzatu, krema gainetik daramala.
26
Oinurak Legatza: - Kaloria gutxi, 65 kcal/100 gr. Kontsumo gomendatua, 200 gr. - Gantz gutxi. Kolesterola zaintzen laguntzen dizu. - Balio biologiko handiko proteina ugari. Ezin hobea kirolarientzat. - Oso erraz digeritzen da. Bikaina digestio-arazoak dituzten pertsonentzat.
Marta Aguirre doktorea - Nutrizio eta Medikuntza Estetikoa.
LEGATZA
BARATXURI ETA PERREXIL KREMAREKIN
PREZIO
ERTAINA
DENBORA
30’
ZAILTASUNA
ERTAINA
OSASUNGARRIA
10/10
UZTARTZEA Txomin Etxaniz Blanco, Getariako-Txakolina JDko txakolin zuria. Hondarribi Zuri eta Hondarribi Beltza bertako barietateak uztartuta egiten da. Fruta zuri helduen usainak; ukitu mineralak eta gatz-ukitu arinak ditu ere.
27
Txuleta. Haragi puska guztiak burruntzian
28
TXU LETA Haragi puska guztiak burruntzian
29
Txuleta. Haragi puska guztiak burruntzian
Nutrizioko eta dietetikako adituek txahal-okela jatea gomendatzen dute, astean behin gutxienez. Okela honek propietate asko dituelako gertatzen da hori. Gure txuleta BM Supermerkatuetan erosteko orduan, gure harategiko espezialistari galde diezaiokegu. Honek, okelaren xerrarik onena gomendatuko digu. Bere jatorriaren edo ganberako heltze-maila ezberdinen inguruan.
BM Supermerkatuetako SELECTA markako TXAHALAk kalitaterik onena eskaintzen du, zapore handiko eta konfiantzazko okela bermatuz.
etxean egiteko errazagoak). Horien guztien artean, azpizuna da gantz gutxien duena. Gure harategietan, BM Supermerkatuetan, GANBERAN HELDUTAKO okelak ditugu gure bezeroen esku. Hozte-ganberetan baldintza egokienetan heltzen doazen pieza osoak, zaporerik onenak, Ăąabardura ugarienak, haragizaleentzako ezin hobeak diren txuletak ematen dituztenak.
1. Hasteko, kontrol zorrotza egiten zaio hornitzaileari. Honek, 18 hiletik beherako hemeak hornituko ditu bakarrik. Bere akreditazioak eta abereek jasotzen duten elikadura egiaztatuko dira. Horien % 70a baino gehiago tokiko hornitzaileak dira. 2. Behin hornitzailea baimendua, animaliak goitik behera irekita jasotzen dira instalazio berezi batzuetan. Bertan, alderdi guztiak egiaztatuko dira: Higienearen kontrol zorrotza, elikagaiak jarraitzen duen zirkuitua, manipulatzaileen kontrola, erabateko arreta zatikatzean, ontziratzea eta gela ezberdinetako, biltegiko eta garraioetako tenperaturaren kontrola.
Txahal-okelaren beste xerra batzuk.
Xerra ugari eta okela kontsumitzeko aukera anitz eskaintzen du txahalak. Maskal eta aldaka okelak xerra oso uxterrak eta mamitsuak eskaintzen ditu eta % 6ko gantz-portzentajea dauka. Gainondoak gantz gutxiago dauka (% 3) eta oso zaporetsua da ere.
3. Trazabilitatea edo pieza bakoitzaren ezagutza zorrotza, aipatu pieza jasotzen denetik -zein da hornitzailea, non dagoen uneoro- bere azken mugaraino, hau da, gure supermerkaturaino, non kontsumitzeko unerik hoberenean egongo baiten beti. Xerra batzuk lehen mailakoak dira; esaterako: azpizuna, entrekota eta aurreko solomoko txuletak (txuletoia) edo atzeko solomoko txuletak (finagoak,
1
7 3 8
Roastbeefa aurreko solomoko hezurrik gabeko xerra bat da; gantz gutxi dauka eta labean egiten da normalean.
17
6
2
Biribilkia oso uxterra da, ez du nerbiorik, oso gantz gutxi eta saltsan edo barazkiekin egitea komeni da.
12
11
18
14 19
9 10
13
15
26
21
20 16
4
24
25 22
23
5
1. Isatsa 2.Gaina 3. Biribilkia 4.Kontrarriba 5. Atzealdeko zankarra 6. Mokorra 7. Tapa 8. Kontra 9. Maskala 10. Mokor-muturra 11. Azpizuna 12. Atzeko solomoa 13. Hegala 14. Aurreko solomoa 15. Saiheskia 16. Hegal-hasiera17. Lepagaina 18. Lepoaldea 19. Sorbalda 20. Sorbalda-atzea 21. Bularra 22. Besokia 23. Atzealdeko zankarra 24. Lepondoa 25. Bularra 26. Masailak
30
TXULETA ZERRENDAK
TENPURAN, MAHONESA ETA CHIMICHURRI SALTSAREKIN
PREZIO
ALTUA
DENBORA
30’
ZAILTASUNA
ERRAZA
OSASUNGARRIA
7/10
UZTARTZEA Somontano ardo beltza (Ondua), Enate. Pikota-kolore gorria, oso estalia. Usain bizi eta konplexua, kezko eta espezia ñabardura ugarirekin, fruta gorri helduen oinarri baten gainean.
31
Txuleta. Haragi puska guztiak burruntzian
TXULETA LAUKIAK ENTSALADAN
PREZIO
ALTUA
DENBORA
40’
ZAILTASUNA
ERRAZA
OSASUNGARRIA
9/10
UZTARTZEA Errioxako ardo beltza, Ondarre (Erreserba). Frutausainak espeziaukituekin, botere handikoa ahoan, ongi egituratua.
32
TXULETATARTAREA
PREZIO
ALTUA
DENBORA
50’
ZAILTASUNA
ERTAINA
OSASUNGARRIA
9/10
UZTARTZEA Errioxako ardo beltza, Conde Valdemar. Ardo peto-petoa, fruituen kolore eta usainak bere ontze bikainak ematen dion fintasunarekin uztartzen ditu. Ardo denboragabea, bost zentzumenekin dastatzeko egina.
33
TXULETAZERRENDAK
TENPURAN, MAHONESA ETA CHIMICHURRI SALTSAREKIN (4 pertsonarentzat) 2 ale, 200 gr SELECTA txuleta 1 koilarakada irin 1 koilarakada ur 1 koilarakada oliba-olio 100 gr SALSAS ASTURIANAS chimichurri saltsa 100 gr mahonesa Txuleta zerrendetan moztuko dugu eta gatzpuntua emango diegu. Tenpura egiteko, ur hotza eta irina botako ditugu bol batean, oinarri oretsua lortu arte.
TXULETA LAUKIAK
TXULETATARTAREA
ENTSALADAN
(4 pertsonarentzat) 500 gr txahal-txuleta, labanaz moztua 2 arrautza-gorringo 25 gr tipulin xehatu 8 gr gatz 2 gr DUCROS piper beltz ehotu 18 gr koĂąak 10 gr kapar xehatu 15 gr luzoker xehatu 10 gr erdi-kontserba antxoa xehatu 2 gr Perrins saltsa 8 tanta tabasco saltsa
(4 pertsonarentzat) 2 ale, 200 gr SELECTA txuleta 1 poltsa ernamuinentsalada 1 koilarakada CARBONELL oliba-olio 1 koilarakada sesamo Gatz Olio pixka bat berotuko dugu zartagin batean. Txuletak lauki txikitan moztu eta frijituko ditugu, buelta eta buelta.
Osagarri gisa: 1 arrautza-gorringo Ogi tostadak
Txuleta bol batean utzi eta mezclum entsalada eta errukula gehituko ditugu. Ondu, eta sesamo pixka bat botako dugu gainetik.
Olio ugari berotu zartagin batean, zerrendak tenpuratik pasa eta frijitu. Papar xurgatzailean xukatuko dugu. Platerean, txuleta-zerrendak jarriko ditugu, chimichurri saltsa eta mahonesarekin batera.
BIRRINEZTATUTAKO TXULETA PIKILLO-PIPERREN PUREA ETA LASTO-PATATEKIN
(4 pertsonarentzat) 2 ale, 200 gr SELECTA txuleta 1 arrautza 80 gr irin 100 gr GALLO ogi birrindu Pikillo-piperren purerako: 1 poto pikillo-piper 2 atal baratxuri 1 koilarakada azukre 80 gr ardo zuri Lasto-patatetarako: 2 patata ertain 1 koilarakada oliba-olio Gatz
Osagai guztiak bol batean nahastuko ditugu, nahasketa oratuz egokiro batzen diren arte.
Patatei azala kendu eta mandolina baten laguntzaz moztuko ditugu, bi noranzkoetan, makiltxo finak lortzeko.
Tartare-molde batean jarri eta arrautza-gorringo bat jarriko dugu gainean.
Olio bero ugarian frijitu eta paper xurgatzailean gordeko ditugu.
Ogi tostadak lagunduta zerbitzatuko dugu.
Baratxuriak arin frijituko ditugu zartagin batean, pikillo-piper batzuekin batera. Lortutako zukuari azukrea, ardo zuria gehituko diegu eta 10 minutuz egosiko dugu. Birrindu eta gatz-puntua emango diogu. Txuletari hezurra kenduko diogu, irabiatutako arrautzan busti eta, azkenik, ogi birrindutik pasatuko dugu. Olio ugarian frijitu eta paper xurgatzailea erabiliz xukatuko dugu. Txuleta-zerrendak pikillopiperren pure pixka batekin eta lasto-patatekin zerbitzatuko dugu.
34
BIRRINEZTATUTAKO TXULETA
PIKILLO-PIPERREN PUREA ETA LASTO-PATATEKIN
PREZIO
ALTUA
DENBORA
20’
ZAILTASUNA
ERRAZA
OSASUNGARRIA
7/10
UZTARTZEA Ribera del duero ardo beltza, Protos (Ondua). Indartsua, fruta-usain handikoa, txigortua, bizia, azidotasun egokia dauka, amaiera luzea eta zertxobait keztatua.
ESKANEATU BIDEO ERREZETA IKUSTEKO
35
Bertako Txakolina, Euskal Herriko urre zuria
Euskal Herriko urre zuria
36
BERTAKO TXAKOLINA
37
Tokiko ekoizleak: Bertako Txakolina
Txakolina Euskal Herriko ardo berezia da: ardo gaztea, freskoa, fruta-usainekoa eta nabarmenki azidoa, erabiltzen diren mahats-barietateen eta inguruak duen mikroklimaren ezaugarrien ondorioz. Azken urteotan, ardo honekiko interesak gora egin du. Produktu honek erakunde publiko zein pribatu ezberdinen babesa dauka eta, ondorioz, landutako mahastien azalerak gora egin du.
Zer suposatzen du, zuentzat, BMko zigilu propioa draman txakolin bat ekoizteak? Nola sortu zen akordioa?
Kostaldean gehienbat dauden mahastiekin eginiko ardo bat da. Bere jatorri eta deitura ez daude erabat garbi, baina horren inguruko lehen aipamenak XIV. mendekoak dira. 1338. urteko Lekeitioko dokumentu ofizialek diote mahatsa-sareak jartzeko erabiliko diren egurrak ez dutela zergarik ordaindu beharko.
Guretzat, gure produktua ezagutarazteko aukera bikaina da. Eta gauzak ondo egiten ari garela esan nahi du ere, noski.
Bizkaiko Txakolinak lurralde hartako berezitasunak bere egin ditu. Magal erdian, itsasoaren gainetik 50 eta 200 metrora bitartean, ahalik eta intsolazio handiena lortzeko xedearekin Iparreko haizetik babestuta kokatuta dauden ustiategietan hazten da eta, horrenbestez, arreta handiz ekoizten da, kalitate berezia eta bereizgarria lortuz.
BM Supermerkatuen interesa tokiko hornitzailea garen heinean eta gure mahatsa hazteko dugun eragatik piztu zen. Ekoizpena 2 hektareako gure lur-sailera mugatua dagoenez, mahatsak ia-ia eskuz tratatzen eta manipulatzen ditugu, baita mahatsbilketan ere. Berezko Txakolin marka bat saltzeak segurtasuna ematen dio egin dugun inbertsioari. Eta gure Txakolina supermerkatu guztietan saldu ahal izateak harrotasunez betetzen gaitu. Eta BM Supermerketuen laguntzarik gabe, gainera, ezinezkoa izango litzateke guretzat Bizkaitik kanpo saltzea.
Bilbotik oso gertu, eta Txakolin-landatzeen ohiturei jarraikiz, leku zoragarrian kokatua dagoen mahasti bat aurkitu dugu. Fidelek eta Leirek pasioz eta arreta handiz kudeatzen dute. Baratzezaleak eta Nekazaritza eskolan ikasiak, upeltegi batean ikasi zuten Txakolinmahastiak hazten, non mahats horren inguruko ezagutza handia lortu baitzuten. Egun, Txakolina hazteko erabiltzen duten 2 hektareako lur-sail bat dute eta hemendik aurrera, BM Supermerkatuekin sinatu duten akordioari esker, mahasti honetan lorturiko produktua gure dendetan bakarrik salduko da, BM Txakolina izenarekin.
Zeintzuk dira zuen Txakolinaren ezaugarriak? Gure mahastiak 17 urte ditu eta horrek zapore berezia ematen dio mahatsari. Mahatsa hazteko eta zaintzeko prozesuak bere eragina du ere emaitzan. Asko zaintzen dugu landarea guk, datozen urtetarako erreserbatzen saiatzen baikara, hostoak arreta handiz kenduz. Mahats-bilketan ere tentu handiz lan egiten dugu, gauza guztiak eskuz egiten baititugu.
38
Zure BM txartela, zure mugikorrean orain.
ZURE APP-A, EZERTXO ERE GAL EZ DEZAZUN. Ez ahaztu eta ez galdu txartelik.
Kontsultatu zure saldoa eta beherapenak nahi duzun tokian eta nahi duzunean.
Eraman itzazu txartel guztiak zure mugikorrean.
Poltsiko desberdinetan trukatuko den txartela.
Jaso alertak zure hileko bonua iraungi ez dadin.
Aurreztu papera, zaindu ingurumena.
DESKARGATU APP
APP TXARTELA HAUETARAKO ESKURAGARRI:
Bezeroaren Arretarako telefonoa: 900 555 300
Informazio gehiago hemen: bmsupermercados.com/app-bm
39
Tokiko ekoizleak: Bertako Txakolina
Jasotakoa 10 Kg-ko kutxetan gordetzen dugu; mahatsa hondatu egiten baita bestela. Inaustea egiteko erak bere eragina dauka ere, eskuz egiten baitugu mahatsaren kalitatea hobetzeko, nahiz eta ekoizpenaren tamaina mugatzen duen noski.
“Ez dago gurea bezain zaindua eta gozoa den beste Txakolinik�.
Azkenik, mahatsa ahalik eta gehien heltzen uzten dugu, zapore egokia izan dezan. Kontuan izan beharra dago urtean edaten den ardo zuri bat dela Txakolina eta ez da zurezko upeletan gordetzen, metalezko upeletan baizik. Nolako itxura, usaina eta zaporea dauka Bertako Txalokinak? Lastozko kolorea du normalean. Txakolinaren usaina nahiko gozoa da, anisarena bezalakoa. Mahatsa asko uzten dugunez heltzen, zaporea gozoa da, eta oso atsegina, eta ez dugu azidotasuna azukrea erabiliz zuzentzeko beharrik, beste Txakolin batzuen ekoizpen-prozesuetan ohikoa den bezalaxe. Zein mahats barietate erabiltzen duzue zuen Txakolinerako? Hondarribi zuri zerratia edo Petit courbu. Edo Riesling bestela, 2-3 aste lehenago heltzen baita heldutasunera. Errentagarria al da Txakolina ekoiztea? Merkaturatzea da zailena, barietate asko baitaude. Gure kasuan, Txakolinaren ekoizpenetik bakarrik bizi ahal izateko, hektarea gehiago beharko genituzke; edo upeltegi batekin lan egitea. Gure 2 hektareetan 20.000 Kg mahats biltzen ditugu, gehienez; eta hori asko da, gure lurrak oso emankorrak baitira. Azkenik, Txakolinaren inguruko zer gomendio emango zenien, ekoizle gisa, BM Supermerkatuen bezeroei? Gure Bertako Txakolina dastatzera gonbidatuko nituzke. Harrituta geratuko dira, ez baitute gurea bezain zaindua eta gozoa den beste Txakolinik dastatuko.
40
41
Txikiekin Sukaldean
Txikiekin
SU KAL DEAN 42
Beren garapen psikologikorako garrantzitsuak diren balioak barnera ditzakete haurrek: erantzukizuna eta etxekolanetan laguntzeak duen balioa, esaterako. Eta sukaldean aritzeak elikagaien propietateak ezagutzen lagunduko die, bai eta dieta orekatu bat jarraitzea zein garrantzitsua den barneratzen ere.
43
Txikiekin Sukaldean
PREZIO
BAXUA
DENBORA
20’
ZAILTASUNA
ERTAINA
OSASUNGARRIA
7/10
44
Krepeak
JOGURT, HUR ETA MENDAREKIN
OSAGAIAK
PRESTAKETA Osagai likidoak nahastuko ditugu: arrautza, esnea eta olioa.
(4 pertsonarentzat) Krepeentzat: 120 gr irin 200 ml PASCUAL esne oso 1 arrautza 30 ml ekilore-olio 20 gr azukre zuri 1 zorro legamia 1 koilarakada KERRYGOLD gurin Osagarriarentzat: 2 jogurt 50 gr hur 1 koilarakada menda fresko
Beste ontzi batean osagai lehorrak nahastuko ditugu: irina, azukrea, legamia eta gurina. Biak elkartu egingo ditugu, hagatxo baten laguntzaz. Gurin pixka bat jarriko dugu zartagian eta bero dagoenean, kazo bat nahasketa gehituko dugu. Burbuilak agertzen hasten direnean buelta emango diogu. Lau krepe lortuko ditugu. Hurrak txikitu eta, aparte, menda asko txikituko dugu ere. Jogurtarekin nahastuko ditugu. Krepe bakoitza, gainean jogurt pixka bat daramala zerbitzatuko dugu.
45
Txikiekin Sukaldean
PREZIO
ERTAINA
DENBORA
20’
ZAILTASUNA
ERRAZA
OSASUNGARRIA
7/10
ESKANEATU BIDEO ERREZETA IKUSTEKO
46
Pasta freskoa INDIOILAR ETA GAZTAREKIN
OSAGAIAK
PRESTAKETA Indioilarra zartagin batean salteatuko dugu.
(4 pertsonarentzat) 250 gr RANA tagliatelle fresko 150 gr INDIOILAR-zerrenda Emmental gazta arraspatua Gatz
Pasta ur askorekin egosiko dugu 3-4 minutuz. Ondoren, xukatu. Indioilarra gehitu, nahasketa guztia sueztitu eta gatz-puntua emango diogu. Platerean jarri eta gazta botako diogu, gainetik.
47
Txikiekin Sukaldean
PREZIO
BAXUA
DENBORA
20’
ZAILTASUNA
ERRAZA
OSASUNGARRIA
8/10
ESKANEATU BIDEO ERREZETA IKUSTEKO
48
Kopa
FLAN ETA TXOKOLATEZKOA
OSAGAIAK
PRESTAKETA Flanak birrinduko ditugu, krema bat lortu arte.
(4 pertsonarentzat) 3 unitate gazta flan 100 gr LINDT txokolate beltz 4 intxaur
Intxaurrak zartagin batean txigortuko ditugu. Eta gorde ondoren. Txokolatea mikrouhinean urtuko dugu, tarte txikitan. Kopa batean, flan-krema jarriko dugu fondoan, urtutako txokolatea gainean eta intxaurrak gainetik botako ditugu.
49
Pokea, Hawaiitik datorren plater surflaria
50
PO KEA
Hawaiitik datorren plater surflaria
Betiko Pokeak arrozeko oinarri bat dauka; horren gainean, hegal horiko atuneko laukiak jartzen dira, edo beste xerra fin bat bere ordez, itsasoko gatzarekin marinatua. Proteina eta karbonohidrato asko dituen eta oso osasungarria den plater bat, surflarien indarrak berpizteko beren esfortzua eta gero. Indar handiz iritsi zaigu hona, gure gustuetara egokitutako errezetekin.
51
Pokea, Hawaiitik datorren plater surflaria
IZOKIN-POKEA
ALGAK ETA SESAMOAREKIN
PREZIO
ERTAINA
DENBORA
20’
ZAILTASUNA
ERTAINA
OSASUNGARRIA
8/10
UZTARTZEA Garagardoa, Grimbergen Double-ambrée. Kolore ilunekoa eta karameluaren eta aran lehorren zapore gazigozokoa.
ESKANEATU BIDEO ERREZETA IKUSTEKO
52
URRABURU-POKEA KINOAREKIN
PREZIO
ERTAINA
DENBORA
20’
ZAILTASUNA
ERTAINA
OSASUNGARRIA
9/10
UZTARTZEA Errioxako ardo beltza, F. Pierola. Gerezi-kolore bizia agertzen du. Fruta gorri, banilla eta egur usainak uztartzen ditu. Ahoan, izaera orekatua eta haragitsua agertzen du. Tanino nobleak.
53
Pokea, Hawaiitik datorren plater surflaria
URRABURUPOKEA
IZOKIN-POKEA ALGAK ETA SESAMOAREKIN
KINOAREKIN
(4 pertsonarentzat) 400 gr urraburu fresko 200 gr kinoa 1 lima 1 eskukada kuia-pipita 1 koilarakada URZANTE oliba-olio Gatz
(4 pertsonarentzat) 200 gr izokin fresko 200 gr arroz 2 alga Nori 1 lima Gatz Arroza egosiko dugu, 15 minutuz. Gorde.
Kinoa txorrota azpian garbituko dugu eta egosi egingo dugu, ur askorekin, 15 minutu inguruz. Kuxatu eta gorde.
Izokina laukitan moztuko dugu, bol batean jarri eta gatza botako dugu. Lima-zukua eta bere birrindura gehituko dugu. Nori alga moztu eta nahasketara botako dugu. Marinatzen utzi, zenbait minutuz.
Urraburu xerrak laukitan moztu eta bol batean jarriko ditugu. Olioa, lima-birrindura eta bere zukua, gatza eta kuia-pipitak gehituko ditugu.
Egositako arroza bol batean jarri eta dena nahastuko dugu.
Zenbait minutuz beratzen utziko dugu.
ATUN-POKEA PASTA, TIPULAERNAMUIN ETA BARRENGORRIEKIN
(4 pertsonarentzat) 6 lata txiki atun berezko eran 150 gr kiribil pasta 4 barrengorri 1 koilarakada CARBONELL oliba-olio 1 Koilarakada tipulaernamuin Gatz Pasta egosiko dugu 10-15 minutuz, gure nahiaren arabera. Kuxatu eta hoztu. Atun lata txikiak kuxatuko ditugu, txikitu eta bol batean jarriko ditugu, pastarekin eta moztutako barrengorriekin. Oliba-olioarekin ondu eta gatz-puntua emango diogu. Azkenik, tipulaernamuinak gainetik botako ditugu.
54
ATUN-POKEA
PASTA, TIPULA-ERNAMUIN ETA BARRENGORRIEKIN
PREZIO
BAXUA
DENBORA
20’
ZAILTASUNA
ERTAINA
OSASUNGARRIA
9/10
UZTARTZEA Ardo zuria, Valdeorras Verdes Castros. Freskoa eta baltsamikoa. Abrikot, udare, lore zuri eta belar idorreko usain tropikalak. Pomelo-ukitu zitrikoak. Atsegina, bizia eta orekatua.
55
Labetik irten berriak
Labetik irten
BERRI AK
Sukalde askotan labea tarteka pizza egiteko baino ez da erabiltzen. Eta berez abantaila gehien eskaintzen dizkigun etxetresna elektrikoetako bat da:
Jakien zaporea areagotzen du; izan ere, kanpotik zigilatu egiten ditu eta barrutik uniformeki egiten dira. Prestatzen ditugun osagaien ia bitamina eta mineral guztiak mantentzen ditu. Osasuntsuagoa da, koipeak murrizten baititu jakiak bere zukuan egiten direnez. Eta, gainera, erraztasun guztiak ematen ditu, nahikoa baita aurretik berotzea eta denbora eta tenperatura programatzea. Utz ezazu alde batera, beraz, labeari diozun beldurra, eta hemen dituzu prestatzen errazak eta zaporetsuak diren hiru haragi-errezeta.
56
UKONDO ERREA
ZEHATUTAKO PATATA ETA ZIAPEAREKIN:
PREZIOA
BAXUA
DENBORA
30’
ZAILTASUNA
ERRAZA
OSASUNGARRIA
7/ 10
57
Labetik irten berriak
OILASKO ERREA ETA ENSALADA
PREZIOA
BAXUA
DENBORA
40’
ZAILTASUNA
ERRAZA
OSASUNGARRIA
8/ 10
58
TXERRI-SAIHESKI ERREA BARAZKIEKIN:
PREZIOA
BAXUA
DENBORA
60’
ZAILTASUNA
ERRAZA
OSASUNGARRIA
6/ 10
59
Labetik irten berriak
UKONDOA ERREA
OILASKO ERREA ETA ENTSALADA
ZEHATUTAKO PATATA ETA ZIAPEAREKIN
(4 personarentzat) 1 oilasko
(4 personarentzat) 1 ukondo
Oilaskoa marinatzeko: 10 cl ardo zuri 10 cl koĂąak 2 atal baratxuri 10 cl oliba-olio 1 limoi zuku Gatz, piper, oregano
Ukondoa erretzeko: 1 botilatxo garagardo hori 25 gr txerri-gantz Zehatutako patatarako: 200 gr patata Piperbeltza 50 cl oliba-olio birjina Laguntzeko 100 gr Dijon ziape
Entsaladarako: Mezclum entsalada Ozpin-olio 100 gr cherry tomate Prestaketa: Oilaskoa lau zatitan moztu eta bol batean jarriko dugu.
Prestaketa: Ukondoa azpil batean jarri eta txerri-gantzarekin igurtziko dugu. Garagardoarekin busti eta labean sartuko dugu 200 gradutan. Garagardoa etengabe botako diogu gainetik, karameliza dadin 25 minutuz.
Baratxuria txikitu eta oilaskoari gehituko diogu, marinatzerako beharrezkoak diren beste osagai guztiekin batera. Ordubetez utziko dugu, noizean behin eraginaz.
Patatarako: Patatei azala kendu eta kraskatuko ditugu. Urez estali, gatza bota eta egosiko ditugu, samur dauden arte (20 minutu). Atera eta sardeska batez txikituko ditugu, oliba-olio birjina gehituz. Piperbeltza nahierara gehituko diogu ere.
Labean sartuko dugu 180 gradutan, 40 minutuz, azalak urre kolorea hartzen duen arte. Tomateak moztu, entsaladarekin nahasi eta ondu egingo dugu. Oilaskoa erretzean askatu duen zukua eta entsaladarekin batera zerbitzatuko dugu.
Ukondoa purearekin batera zerbitzatuko dugu. Ziapea beste bol batean aurkeztuko dugu.
60
TXERRISAIHESKI ERREA BARAZKIEKIN
(4 personarentzat) 2kg de costilla de cerdo Para blanquear la costilla: 2 kg txerri-saiheski Saiheskia zuritzeko: 1 litro ur 2 atal baratxuri 1 hosto erramu 10 cl Xerez ardo Barazkietarako: 1 sorta zainzuri berde 1 piper berde 1 piper gorri Prestaketa: Saiheskia ura, baratxuria eta erramuarekin jarriko dugu suan eta minutu batez utziko dugu irakiten. Azpil batean, piper-xerrak eta zainzuriak jarriko ditugu. Labean sartuko dugu 200 gradutan olio-zurrusta txiki eta ardoarekin. 25 minutuz utziko dugu. Saiheskia barazkiak lagunduta zerbitzatuko dugu.
61
Garagardoa: Udako erregina
GARA GAR DOA:
62
Udako erregina Udan gauza gutxi izaten ditugu garagardo hotza baino gogokoago. Argi dago sasoi honetako erregina dela, baina‌ horia?, artisaua?, beltza?, hartzidura bizikoa?, lupulu-zapore handikoa?... Garagardoaren booma etorri da, eta BM Supermerkatuetako ardandegian aukera guztiak aurkituko dituzu.
Garagardoa: Udako erregina
Garagarrak, lupuluak, usainak, artisau-hartzidurak… GARAGARDOA MODAN DAGO, ezbairik gabe. Zerealaren hartzidura-tenperaturaren arabera, garagardoak hartzidura bizikoen eta hartzidura motelekoen artean banatzen dira. Familia bakoitzaren barruan, halaber, barietate eta zapore ugari aurki ditzakegu jatorriaren, ekoizpen-metodoen, osagaien eta antzeko osagaien arabera.
Hartzidura motela
Hartzidura bizia
Hartzidura moteleko garagardoak, lager izenekoak, barietate asko dituzte barruan: urre koloreko argienetatik, gorrietara edo beltzetaraino ere. Penintsulan eskari gehien duen barietatea da eta ondokoak dira arrakastatsuenak:
Hartzidura biziko garagardoak Britainiar Irletatik datoz. Zapore konplexuagoak izan ohi dute, frutaukitu handiko usain eta gustuarekin eta, orokorrean, krematsuagoak eta ilunagoak dira. Ale, Trapakoak, Abadiakoak, porter, stout, zuri… Hartzidura biziko garagardoen zerrenda amaigabea da. Ondokoak dira ezagunenak penintsulan:
Lager
Horiak dira, malta argitik datozen isla distiratsuak dituzte. Lupulu-usain arina dute, ukitu leun eta freskoak, beren gorputza eta aparra mota honetako beste guztiak dituztenak baino arinagoak dira. 5º C-ra zerbitzatzea gomendatzen da. % 4 inguruko alkoholgraduazioa dauka.
Ale
Kolore-sorta handia dute: hori argitik kobre-kolore eta gorriraino. Zapore konplexuak dituzte, fruta-ukituak dituzten usainak eta zaporea. Oso usaintsuak dira, gorputz eta zapore oso markatua dute. Iraunkorrak eta lupulu-zaporekoak. % 5 eta 6 bitarteko alkoholgraduazioa daukate.
Lager berezia
% 5 inguruko graduazioa. Urre-koloreko horiak dira, anbar-koloreko islekin. Usainak maltaren mende daude, lupulu- eta txigortu-ukitu arinekin. Bere krematsutasuna basoaren hormetan markatua gelditzen da. Malta-zapore atsegina dauka, txigortuukitu arinekin. Lupuluaren mingotsak orekatuta ditu. Zerbitzatzeko tenperatura: 5ºC.
Abadia
Brontze-kolorekoa, aparra arinki txigortua, krematsua eta oso iraunkorra. Beren usainek karamelua, banana edo sagarra bezalako frutak gogorarazten dituzte. Fruta-zaporekoak, esnekiak, sagarra eta karameluukituak gailentzen dira. Bere azken zaporea luzea da, zaporetsua eta idorra. 6º C-ra zerbitzatu behar dira. % 6,5eko alkohol-graduazioa.
Lager estra
Urre zaharraren kolorea dute eta zerealaren txigortua jatorri duten kobre-koloreko islak. Maltatzea jatorri duten usain biziak dituzte, erregaliz-, lupulu- eta esneki-ukitu arinekin. Markatutako aparra, krematsua eta koipetsua. Zapore, gorputz eta pertsonalitate handikoak, txigortutako maltaren mendekoak, eta lupuluak presentzia handia dauka. Amaiera luzea du ahoan, eta mingots bizi eta atsegin bat. % 6 eta 7 bitarteko alkohol-graduazioa dauka.
Beltza /Stout
Garagardo honen maltatzea da bere kolore beltzaren jatorria. Kafe-, torrefakzio- eta erregaliz-usainak agertzen dituzte, lupulu usaintsuaz gain. Bere aparra oso krematsua eta sendoa da (izenak adierazten duen bezala). Zaporea ere indartsua da eta kafe-, erregalizeta esneki-ukituak ditu.
64
65
Elkarrizketa: Borja García Argüelles. Matalauva Jatetxea
MA TALA UVA 66
Kerik eta sukalderik gabeko jatetxe bat. Nola egiten dute? Grosen, Donostiako auzo ezagunenetako batean, MATALAUVA jatetxea dago. Tenperatura baxuan egindako sasoiko produktuak gozatzeko aukeraz eskaintzen duen jatetxe bat. Borja berte txefak hamabost egunean behin aldatzen du menua, unean uneko produkturik onenak aukeratuz. Hauek, bere eskuetatik igaro ondoren, bitxi bezain harrigarri diren formak eta testurak hartzen dituzte. 67
Elkarrizketa: Borja García Argüelles. Matalauva Jatetxea
Borja García Argüelles Matalauvako arima da. Non sortu zitzaizun sukaldearekiko grina? Nola hasi zinen? Inoiz ez nuen sukaldari izateko grina izan baina oso ikasle txarra nintzen. Sukaldaritza ikasten zegoen lagun bat nuen eta, egunen batean, ikasten zuena erakutsi zidan eta interesa piztu zitzaidan. Nire aita, urpeko igeriketako irakasle, Martin sukalde izan da beti eta Muguruzarekin lan egiten zuen, Donostiako Alde Zaharreko Kokotxa zaharrean. Handik denbora batera, jatetxe bat erosi zuen Pasaian eta 3 urte egon nintzen han lanean. Ondoren, praktikak egin nituen Arzaken eta Juan Mariren ondoan urte oso batez lan egiteko eta piloa ikasteko zortea izan nuen. Baina beste sukaldaritza mota batzuk ezagutzeko grina nuen eta Galiziara joan nintzen, hotel bateko jatetxean lan egitera. Astebururo, 1.200 mahaikiderentzako banketeak egiten genituen 6 sukaldariren artean. Eskarmentu eta abilezia handiak barneratu nituen han. Bartzelonara joan nintzen gero, Michelin izar bat zuen jatetxe batera. Dalí, De la Rosa, Jordi Pujol eta antzeko pertsona famatuak ohikoak ziren han. Asko lan egin nuen bertan igarotako urtean. Azkenik, 2003. urtean Euskal Herrira bueltatu nintzen: Akelarre Jatetxeko zenbait espezialitateren buru izan nintzen. Hiru urte eta gero, berritzeko eta sortzeko grina nuen oraindik eta Pedro Subijanarekin hitz egin ondoren, I+G saila bat sortu genuen plater berriak garatzeko. Nire eskarmentuan eta jatetxearen filosofiaz eta funtzionamenduaz nuen ezagutzan jarri zuen bere konfiantza. 15 urte luze daramatzat Akelarren, sasoiko produktuekin probak eginaz, testura eta forma berriak sortuz. Sortzen, nahiz eta autodidakta izan jatorriz. Nola sortu zen Matalauva? Nondik dator ideia? Nire jatetxea irekitzeko aukera ikusi nuen. Anoak ematen funtzionatzen zuen taberna bat izana zen ordura arte eta udal arautegia bete behar zuenez, keek baldintzatuta egongo ez zen zerbitzu berri bat eskaintzera behartuta geunden. Orduan, kearen edo sukaldearen beharrik ez duten sukaldaritzako prozedura eta hartzidura ezberdinak erabiliz egiten diren produktu asko, gazitatu antxoak esaterako, jaten milioika urte daramatzagula otu zitzaidan. Eta tabernari ukitu berri bat eman niezaiokeela pentsatu nuen: kerik gabeko tenperatura baxuko sukaldaritza mota bat garatuz eta kalitatezko eta sasoiko produktuak erabiliz, nire ezagutzak aplikatzen eta berritzen jarrai nezakeen.
68
“Hiru urte eta gero, berritzeko eta sortzeko grina nuen oraindik eta Pedro Subijanarekin hitz egin ondoren, I+G saila bat sortu genuen"
69
Elkarrizketa: Borja GarcĂa ArgĂźelles. Matalauva Jatetxea
Nolakoa da menu bat?
kerik
gabeko
tenperatura
baxuko
Gure menuak hamabi plater ditu, postreak barne, eta hamabost egunean behin aldatzen dugu. Xedea da gure platerekin eta beren aldaerekin harritzea, unean uneko sasoiko produktuak erabiliz.
“Gure menuak hamabi plater ditu, postreak barne, eta hamabost egunean behin aldatzen dugu�
Asko harritzen duen espezialitate bat, adibidez, Itsasoa eta Mendia izeneko platera da: arrautza-gorringo bat soja eta izokin-kabiarrarekin ozpinez ontzen dugu eta, ondorioz, gorringoa pate moduko bat bilakatzen da. Edo arinki keztutako Jaizkibelgo muxar bat, kaparrez lagunduta zerbitzatzen duguna. Azken galdera: Nondik dator Matalauva izena? Izena gure filosofiaren isla izatea nahi genuen: kerik gabeko elikagai osasungarriak eta Matalauva, anisbelarra aurkitu genuen, garbitasuna islatzen duen landare bat. Usain handiko landare bat da, sukaldaritzarako eta medikuntzarako propietate bereziak dituena. Eta Asiatik badator ere, presentzia handia dauka Mediterraneoko kostaldean.
70
TODO LO BUENO CABE EN SOJASUN
sojasun.es