9 zk. // 2017ko urria PSP: 2,50€ BM txartelaren titularrentzako doako aldizkaria
OINARRIZKO NOBEDADEAK, txia eta kinoa.
UNTXIA, zaporetsua eta osasungarria.
SAGARRAK ETA MAHATSAK, udazken gozoa.
ZITRIKOAK,
ez zaitzala gozoki batek mikaztu.
1
EDITORIALA Eguzkia, gehiegizko janak, ordutegi-
zaintzean oinarritutako
aldaketak‌ Uda zoragarria izan da, baina
bizimoduaren alde
bere arrastoa utzi du gure organismoan. Ez
egiten. Kezka hori
dira gutxi bere buruari galdetzen diotenak
benetako filosofia
zer egin dezaketen eguraldi onaren eta
bat biltzen duen lema
oporren ondorioz hartu ditugun ohitura
berrian gauzatu da:
horiei buelta emateko. Izan ere, gimnasioak
Egin zaintzeko hautua.
eta dietetikako espezialisten kontsultak bete
Aterki horren pean, mota
egiten dira udako atsedenaldiaren ondoren
guztietako gomendioak,
etxera itzultzen garenean.
proposamenak eta eskaintzak topatuko ditugu, zure burua
Horregatik, uste dugunez normaltasunera
eta zure hurbilekoak zaintzen lagunduko
itzultzeko guztiok laguntzaren bat behar
dizuten produktuen hautaketarik hoberena
dugula, ideia batzuk proposatu nahi
zure esku jartzeko helburuarekin. Nutrizioko
dizkizugu egunerokoaren aupadei sasoi
eta medikuntza estetikoko Marta Aguirre
betean eta indarberrituta aurre egiteko.
gure doktoreari esker, sasoiko produktuen
Halaber, lagundu nahi dizugu dieta
onurak eta horiek kontsumitzeko gomendioak
osasungarriagoa eta sasoiko produktuen
ezagutuko ditugu.
araberakoa berrezartzen. Azken batean, naturak eskuragarri jartzen dizkigu produktu
Gure produktuen atzean dauden istorio
horiek, eta unean-unean komenigarrienak
pertsonalak erakusten jarraitu nahi dugu.
dira guretzat.
Adibidez, Abel Segurolarena: Txindokiren gailurrean (Gipuzkoan) gazta artisau moduan
Lanera itzultzeko, egin dezakegun gauzarik
egiten 15 urte daramatzan artzaina.
hoberena zereginak erraztea da. Zergatik ez edozein jaki-tokitan hain lagungarriak izan
Eta, beti bezala, aholkuak, errezetak eta
daitezkeen arrain-kontserbetara jo? Batez ere
trikimailuak eskaintzen dizkizugu udazken
orain, eguneroko atzera-aurreren ondorioz
hau mahai inguruan une atseginez beteta etor
denbora gutxi baitugu menuen plangintza
dadin.
egiteko. Zure gustukoa izango delakoan gaude. Era berean, gure nahia da proba dezazuela betiko osagaiekin berritzea, horiek beste era batera erabilita, urtaro-aldaketa honi emozio pixka bat emateko. Kasu honetan, kafea, kikaratik kanpo hain ezezaguna dena, gure errezetetan balia dezakegun edozertarako osagaia bihurtzen da. Orobat, kinoa zer den eta superelikagai izeneko hori
Miguel Ă ngel Zamorano
hain modan zergatik jarri den zertxobait
BM SUPERMERKATUETAKO DENDA
hobeto jakingo dugu. BM Supermerkatuetan,
KUDEAKETA
aspaldidanik daramagu barrutik eta kanpotik
ETA MARKETIN ZUZENDARIA.
Jarrai gaitzazu gure web-orrian: bmsupermercados.com facebook.com/BMSupermerkatuak
@BMSupermercados
BMSupermercados
OJDk kontrolatutako hedapena
Diseinua eta maketazioa
Publizitatea
Argitaratzailea
Bezeroarentzako arreta
Ornitorrinco
cmarin@uvesco.com
Uvesco
900 300 304
Edukien arduraduna
Hiru hileroko aldizkaria
Oiartzun bidea, z.g.
Lege-gordailua
Foodfilmmakers
9 zk., 2017ko urria
Ventas industrialdea
SS 1480-2014
Argazkiak
Inprimatutako aleak
20300 Irun (Gipuzkoa)
ISSN
Foodfilmmakers
120.000
Tel.: 943 668 000
2386-8007
Debekatuta dago testu edo argazkiak, erabat zein partzialki, enpresa argitaratzailearen berariazko baimenik gabe kopiatzea. ALDEA DAGO aldizkariak ez du zerikusirik kolaboratzaileek argitalpenean adierazten dituzten iritziekin, ezta enpresa pribatu edo publikoen publizitateko mezuekin ere.
3
RIOJA ALAVESA RIOJA ALAVESA LAGUARDIA LAGUARDIA
4
AURKIBIDEA
06
14
OINARRIZKO NOBEDADEAK
TXIA ETA KINOA
KAFEA
AROMA ETA ZAPOREA
AZALEKO ARGAZKIA: MAHATSAK, MAHASPASAK ETA MUZTIOA (66. OR.)
32
UNTXIA
24
ZAPORETSUA ETA OSASUNGARRIA
ARRAIN KONTSERBAK
IREKI ETA PREST
40
BMK AURKEZTEN DU:
46
ZAINDUZ BIZI
ENERGIAZ BETETAKO PLATERAK
54
MENDIKO GAZTA
GAZTA BAT BAINO ASKOZ GEHIAGO
60
SAGARRAK ETA MAHATSAK
UDAZKEN GOZOA
68
ZITRIKOAK
EZ ZAITZALA GOZOKI BATEK MIKAZTU
5
OINARRIZKO NOBEDADEAK (TXIA ETA KINOA)
6
OHIKO OSAGAIAK DIRA BESTE HERRIALDE BATZUETAN, ETA GURERA IRITSI DIRA ORAIN. KINOA, ZELIAKOEN ETA DIABETEKOEN ALIATU HANDIA EZ EZIK, DIETA GUZTIETARAKO OINARRIZKO OSAGAIA BIHURTU DA. TXIAK ERE BERE LEKUA EGIN DU, HAINBAT TOKITAN HARTU DUEN OSPEAREN ONDOREN. ZERGATIK DIRA HAIN TENTAGARRIAK?
7
OINARRIZKO NOBEDADEAK (TXIA ETA KINOA)
G
izakiak jakin-mina du eta berritzen
beste elikagai batzuetan daude ere, adibidez,
saiatuz ematen du bizitza. Horregatik,
jukan edo ginsengean. Mikaztasuna kentzeko,
ez da harritzekoa herri-imajinarioan
kinoa urez ondo garbitu behar da pare bat
produktu berri bat azaltzen denean
minutuz, iragazki baten gainean mugituta,
ia guztiok jakin-mina izatea eta
ahalik eta garbien gera dadin.
hura
dastatzea
erabakitzea,
edo,
behinik behin, haren berri izatea.
Bestalde, txia hazi aparta da osasunarentzat
Azken urteotan, ez dira gutxi izan gure
dakartzan onura ugarien ondorioz. Mexikotik eta
supermerkatuetan
iritsitako
Guatemalatik dator, eta aspaldidanik ezagutzen
produktuak berriaren etiketapean. Baina, gutxi
zuten aztekek; nahiz eta urtetan ahaztuta
izan dira gure osasunarentzat jarraian azalduko
egon. Kinoa bezala, omega 3an, proteinetan,
ditugun haziak bezain gomendagarriak eta
mineraletan
onuragarriak.
Bidez, indarra esan nahi du maieraz. Gainera,
apalategietara
eta
bitaminetan
aberatsa
da.
jateko gogoa gutxiagotzen du eta koipeei Ziurrenik, inoiz entzungo zenuen kinoaren berri.
aurre egiten die. Beraz, asko baloratzen dute
Esan genezake dagoeneko ez dela hain gauza
euren dieta kontrolpean izan nahi dutenek. Era
berria,
elikadura-eskaintzatan
berean, odoleko azukre-maila erregulatzen du.
sartuta dagoela. Baina, zein da horren arrazoia?
Eta, osasunarentzat ona izatez gainera, zapore
eta
edozein
arina du eta beste edozein elikagairekin nahas Andeetatik
dator.
Inkek,
jadanik,
elikagai
daiteke, frutekin ere. Egunean koilaratxokada
sakratutzat hartzen zuten eta, gaur egun,
bat hartuta, nahikoa izango duzu haren onurei
oraindik goi-eremuetan hazten dute (3.000 eta
etekin
4.000 metro arteko altueran), Perun, Bolivian
izan kontsumitu aurretik uretan edo zukutan
edo Ekuadorren.
hidratatu behar dela 10 bat minutuz.
Kinoak “superelikagaia� goitizena hartu du,
Hori guztia jakin eta gero, oraindik ulertzen
dituen nolakotasun eta onura ugariei esker.
ez baduzu zergatik diren kinoa eta txia
Hazi hau zereala bezala kontsumitzen da,
modako
baina proteina eta koipe gehiago ditu (koipe
proposatzen dizkizugu zerorrek haien onurak
asegabeak), hala nola omega 3 eta 6. Ezin
egiaztatu eta etxekoak harritu ditzazun zure
hobea da kolesterolari eta idorreriari aurre
sukaldean oinarrizko berri horiek gehituta. BM
egiteko, eta aliatu handia da haurdunentzat,
Supermerkatuetan aurkituko dituzu.
diabetikoentzat, zeliakoentzat, haurrentzat eta kirolarientzat. Izan ere, gure organismorako aminoazido esentzial guztiak dauzka. Zapore arina du, baina, zenbaitetan, mikatza izan daiteke, saponinez estalita baitaude. Horiek
8
handiena
elikagai
ateratzeko.
berriak,
Eta
ideia
gogoan
batzuk
TOMATE TXIKIEN ENTSALADA TXIA ETA PIPITEN OZPIN OLIOAZ (11. OR.) UZTARTZEA Pinord ardo txinpartadun gorria. Haren fruta-aromak, adibidez, mugurdiarena edo marrubiarena, nabarmentzen dira. Arinki gozoa eta freskoa ahosabaian.
PREZIO
B A XU A
DENBORA
15’
ZAILTASUNA
2/10
OSASUNGARRIA
10/10
DESKARGATU PDF-A
9
ESKANEATU ERREZETAREN BIDEOA IKUSTEKO
ERREZETAK
KINOA SALTEATUA BARAZKI ETA OTARRAINXKEKIN (11. OR.) UZTARTZEA La Guita manzanilla. Lasto-hori margul kolorekoa eta distiratsua; freskotasuna, leuntasuna eta gazitasuna, lore-ukituez.
PREZIO
E R TAI N A
DENBORA
20’
ZAILTASUNA
4 /1 0
OSASUNGARRIA
8/1 0
DESKARGATU PDF-A
10
TOMATE TXIKIEN ENTSALADA TXIA ETA PIPITEN OZPIN OLIOAZ (4 lagunentzat) 75 gr cherry tomate txiki 1 ahuakate 20 gr kalabaza-pipita Ozpin-olioa egiteko: 2 koilarakada URZANTE oliba-olio birjina estra 1 koilarakada SAIZAR sagar-ozpin 1 koilarakada CEM PORCENTO txia-hazi 1 koilarakada MAILLE ziape Kalabaza-pipitak zartaginean txigortu eta gerorako utziko ditugu. Ozpin-olioa egiteko: Olioa ozpinarekin eta ziapearekin nahasiko dugu, ondo disolbatuta. Txia-haziak erantsi eta 10 minutuz pausatzen utziko ditugu, hidratatuta geratu arte. Ahuakatea zuritu eta erdibituko dugu, ondoren kuboetan mozteko. Katilu batean jarri eta cherry tomate txikiak gehituko ditugu. Norberaren gustura gazitu eta, amaitzeko, pipitak botako ditugu gainetik.
KINOA SALTEATUA BARAZKI ETA OTARRAINXKEKIN (4 lagunentzat) 150 gr SOS kinoa 300 ml ur 1 atal baratxuri ½ piper gorri 2 azenario 8 otarrainxka egosi CARBONELL oliba-olioa 1 koilarakada curry-hauts 1 koilarakada gatz 1 koilarakada martorri Kinoa txorrota azpian garbituko dugu. Garbi dagoenean, ura irakiten dagoela 10 minutuz egosiko dugu. Xukatu eta txorrotako ur hotzetatik pasatuko dugu. Gerorako utziko dugu. Barazkiak zerrendetan moztu eta zartaginean sueztituko ditugu olio pixka batekin. Currya erantsi eta dena nahasiko dugu. Kinoa gehitu eta sueztitzen bukatuko dugu, gatz-puntua zuzenduz. Beste zartagin batean, otarrainxkak plantxan egingo ditugu 2 minutuz. Zuritzeko, hoztu daitezen itxarongo dugu. Martorria fin-fin txikituko dugu. Plater batean, kinoa barazkiekin jarriko dugu, eta gainetik otarrainxkak. Amaitzeko, martorri txikitua gainean jarriko dugu.
KINOA RISSOTO BELTZA TXIBIAREKIN (4 lagunentzat) 200 gr SOS kinoa 200 ml ANETO arrain-salda 100 gr txibia 30 ml txipiroi-tinta (2 zorrotxo) 1 tipula 15 gr gurin 1 koilarakada TRUJAL ALMAZARA TUDELA olibaolio birjina estra 1 koilarakada gatz Aliolia egiteko: 1 arrautza 200 ml URZANTE olio suabea 1 baratxuri atal handi 1/4 limoi zukutu 1 koilarakada gatz Aliolia egiteko: Osagai guztiak irabiagailuontzi batean jarriko ditugu. Irabiagailua mugitu gabe edukiko dugu basoaren hondoan eta, emultsioa hasten denean, gora eta behera mugitzen joango gara nahastea erabat homogeneoa egon arte. Saltsa gerorako utziko dugu. Arrain-salda irekiten jarriko dugu. Kinoa gehitu eta trapu batekin estaliko dugu. Gurina botako dugu, aleak aska daitezen. Gerorako utziko dugu. Txibia zatituko dugu. Tipula, era berean, kubotxotan moztu eta olio pixka batekin sueztituko dugu. Txibia eta, azkenean, tinta gehituko ditugu. Plater batean zerbitzatuko dugu, bazter batean alioli pixka batekin. 11
TXIA JOGURTAREKIN ETA BANANA KONPOTAREKIN (4 lagunentzat) 375 gr DANONE jogurt naturala 25 gr txia-hazi CEM PORCENTO 3 banana heldu 35 gr LA GRANJA SAN FRANCISCO ezti 1 koilarakada DUCROS kanela-hauts Intxaur-eskukada bat Txia-haziak dituen jogurta katilu batean jarriko dugu eta pausatzen utziko dugu 10 minutuz, haziak hidrata daitezen. Bananak zuritu eta sardexka batekin birrinduko ditugu. Eztia eta kanelahautsa gehitu eta dena ondo nahasiko dugu. Jogurt- eta banana-geruzak txandakatuko ditugu baso txikietan. Intxaurrak zatitu eta gainean jarriko ditugu.
ERREZETAK
KINOA RISSOTO BELTZA TXIBIAREKIN (11. OR.) UZTARTZEA Príncipe de Viana Nafarroako ardo beltza. Fruta-aroma nabarmenak, gerezi helduarena bereziki. Zaporeen harmonia eta oreka handia. Oso atsegina eta suabea.
PREZIO
E RTAI N A
DENBORA
20’
ZAILTASUNA
6 /1 0
OSASUNGARRIA
8 /1 0
DESKARGATU PDF-A
12
TXIA JOGURTAREKIN ETA BANANA KONPOTAREKIN (11. OR.) UZTARTZEA La Cartuja moskatel ardoa. Oso sendoa, gozoa eta freskoa. Pastelen zapore biziak.
PREZIO
B A XU A
DENBORA
10’
ZAILTASUNA
3/10
OSASUNGARRIA
10/10
DESKARGATU PDF-A
13
13
KAFEA. AROMA ETA ZAPOREA.
14
MUNDUKO BAZTER EXOTIKOENETAN, MILIOIKA LAGUNEK GOIZERO GEHIEN BALORATZEN DUTEN HAZIA HAZTEN DA. HAREN AROMA ETA ZAPORE NAHASEZINAK JATORRI DITUEN URRUTIKO INGURU HORIETARA GARAMATZA, ETA EGUNA SASOI BETEAN HASTEN LAGUNTZEN DIGU. BAINA, EGIAZ, ZENBAT DAKIZU KAFEARI BURUZ?
15
KAFEA. AROMA ETA ZAPOREA.
Z
iurrenik, zure kafe-markarekiko
da. Etiopiarrak lore- eta zitriko-ukituak ditu.
zure
bizimodua
Kenyarrak gorputza eta aroma delikatua
osatzen duten beste hainbat
eguneroko
ditu. Bakoitzak bere berezitasunak ditu,
gauzekiko bezain fidela izango
gustuen arabera erakargarriagoa egingo
zara. Goizero, egiten duzun lehen
dutenak.
gauza da kikara bat prestatu Baina,
Eta, ezaugarriak alde batera utzita, zein
benetan, ba al dakizu zerbait hartzen
eguna
egoki
hasteko.
onura ditu kafeak osasunean? Guztiok
duzun kafearen inguruan?
dakigunez, kafeak kafeina du neurri gutxiasko
Ildoan
jartzen
hasteko,
kontuan
izan
handian,
duen
behar dugu kafe bezain pertsona dagoela.
oso
Norberak
bizkortzen baitu.
bere
maniak,
kontzentrazioaren
arabera. Kafeina hori koipeak erretzeko
lehenespenak,
lagungarria
da,
metabolismoa
Gainera, organismoari
ohiturak eta, are, ordutegiak ditu. Baina,
ahalegin fisikoak egiten laguntzen dio eta
xehetasun horietatik haratago, esan behar
garunaren funtzio kognitiboak hobetzen
dugu bi kafe multzo daudela ale motaren
ditu. Kafeinak dopamina eta norepinefrina
arabera.
areagotzen ditu. Hori dela-eta, kafea beti lotu izan da lan biziko uneekin, azterketekin,
Hazi
sendoa
mingotsena
da,
ia
ikasketa-orduekin, lorik gabeko gauekin‌
kontsumitzaile guztiek gutxien atsegin dutena. Izan ere, hain fina ez den prozesu
Bizitzan gauza guztiekin bezala, kafeari
bati jarraituz lortzen da eta, ondorioz,
onura handiena ateratzeko, neurriz hartu
merkeena da. Gainera, kafeina gehiago du.
behar oso
da.
Hazi arabiarra askoz ere leunagoa da,
da
eta
guztiengatik.
fruta-zaporeak
eta
kakao-ukituak
Egunero
mesedegarria aurretik
kafeaz
eta
adierazi
gozatzea
gomendagarria ditugun
Hori
dela-eta,
faktore BM
ditu. Barietate hori jatorriz Etiopiakoa
Supermerkatuetan,
da, eta hemen gehien hedatutakoa da,
beste era batzuk proposatu nahi dizkizugu.
gehien kontsumitzen dena. Era berean,
Utzi guztiak harrituta jarraian topatuko
hazi arabiarraren eta sendoaren arteko
dituzun errezetekin. Izan ere, kafearekin
nahasteak aurkitu ditzakegu.
kozinatu ere egin daiteke.
Bestalde,
kafea
aukeratzeko
garaian,
nondik datorren ere jakin behar dugu. Kafe brasildarra eztiena eta fruta-zapore handienekoa da. Kolonbiarra usaintsuena
16
hura
kontsumitzeko
ERREZETAK
KAFE AIREA FRUITU GORRIEKIN ETA MENDAREKIN (21. OR.) UZTARTZEA Bainés patxaran naturala. Fruitu gorriak, karameluak eta gingak. Gantzatsua eta leuna ahoan.
PREZIO
E RTAI N A
DENBORA
25’
ZAILTASUNA
3 /1 0
OSASUNGARRIA
9 /1 0
DESKARGATU PDF-A
ESKANEATU ERREZETAREN BIDEOA IKUSTEKO 18
KAFE HONDARRAK TXOKOLATEAREKIN (21. OR.) UZTARTZEA Ruby Osborne Portoko ardoa. Usaimenean fruitu gorriak, intentsitate egokiarekin. Ahoan fruta-zaporekoa, gozoa eta tanino leunetakoa.
PREZIO
BAXU A
DENBORA
35’
ZAILTASUNA
6/ 1 0
OSASUNGARRIA
7/ 1 0
DESKARGATU PDF-A
1919
ERREZETAK
PERRETXIKO SALTEATUAK KAFE ERREDUKZIOAREKIN (21. OR.) UZTARTZEA Ribera del Duero Protos ardo beltza (ondua). Sendoa, fruta-zaporekoa, txigortua, bizia, azidotasuna egokikoa, amaiera luzekoa eta arinki ketua.
PREZIO
E RTAI N A
DENBORA
25’
ZAILTASUNA
4 /1 0
OSASUNGARRIA
8/1 0
DESKARGATU PDF-A
20
KAFE AIREA FRUITU GORRIEKIN ETA MENDAREKIN (4 lagunentzat) Kafe-airerako: 100 gr ACOR azukre 2 zorro NESCAFÉ kafe disolbagarri 350 ml ur Laguntzeko: 1 eskukada mugurdi 1 eskukada ahabia 1 eskukada andere-mahats 1 koilarakada menda fresko Kafe-airerako: Karamelu hori bat prestatuko dugu azukrea uretan astiro urtuta. Katilu batean, bereiz, ura eta kafe disolbagarria nahasiko ditugu. Karameluak nahi dugun kolorea hartzen duenean, kafe-nahastea sutatik kanpo gehitu eta irakiten jarriko dugu erabat disolbatu arte. Nahastea hozkailuan pausatzen utziko dugu gutxienez bi orduz. Ontzi batean jarri eta hagaxka elektrikoekin harrotuko dugu nahastearen bolumena hirukoiztu arte. Menda fin-fin txikituko dugu. Plateraren hondoan fruitu gorriak ipini eta gainetik menda zabalduko dugu. Kafe-aire ugarirekin estaliko dugu dena.
KAFE HONDARRAK TXOKOLATEAREKIN
PERRETXIKO SALTEATUAK KAFE ERREDUKZIOAREKIN
(4 lagunentzat) 25 gr ACOR azukre 25 gr almendra-irin 15 gr GALLO gari-irin 6 gr PEDRO MAYO kakaohauts 5 gr BONKA kafe eho 20 gr KERRYGOLD gurin Pixka bat AÑANA GATZ MINERAL 1 koilarakada txokolate (% 70) 1 laranja 100 gr PASCUAL esne-gain 100 gr txokolate-saltsa
(4 lagunentzat) 400 gr askotariko perretxiko 1 atal baratxuri 1 koilarakada CARBONELL oliba-olio DUCROS piperbeltz beltza eta AÑANA GATZ MINERALA norberaren gustura 500 ml ur 100 gr NESCAFÉ kafe disolbagarri 80 gr ACOR azukre
Labea 145 ºC-tan aurreberotuko dugu.
Perretxikoak zapi heze batekin garbitu eta zati handitan moztuko ditugu.
Gurina girotuko dugu pomada-testura lortu arte.
Baratxuria txikitu eta gerorako utziko dugu.
Osagai guztiak katilu batean nahasi eta gurina gehituko dugu ore homogeneoa lortu arte. Bolatxoak egin eta azpil batean jarriko ditugu laberako paperarekin. 2025 minutuz erreko ditugu labean.
Kafea azukrearekin uretan irakingo dugu, pare bat minutuz, eta piperbeltz pixka bat gehituko diogu.
Txokolatea mikrouhin-labean urtuko dugu 15 segundoko tarteetan.
Baratxuria olio pixka batekin zartaginean jarri eta zertxobait gorrituko dugu. Perretxikoak gehitu eta, era berean, gorrituko ditugu.
Koilara batekin txokolatetrazu bat marraztu eta gainean pare bat kafe-harri jarriko dugu. Laranja-azala gainetik birrinduko dugu.
Plater batean uztai bat jarri eta bertan perretxikoak sartuko ditugu. Kafeerredukzioaren saltsa inguruan jarriko dugu.
Esne-gaina harrotu eta plater batean koilarakadatan banatuko dugu. Gainean, hondarrak eta txokolatesaltsa ipiniko ditugu.
KAFE IRLANDARRAREN MOUSSEA (4 lagunentzat) 4 arrautza-gorringo 4 koilarakada NESCAFÉ kafe disolbagarri 7 koilarakada ACOR azukre beltz 250 ml PULEVA esne-gain likido 130 ml BROWN DEER eskoziar whiski 2 katilukada kafe 1 koilarakada LINDT POSTRES txokolate (% 70) Lehen geruzarako, gorringoak eta azukrea irabiatuko ditugu zuritu eta bolumena bikoiztu arte. Kafea whiskian disolbatu eta gorringoen gainean jarriko dugu, irabiatzeari utzi gabe, hura erabat integratuta geratu arte. Bigarren geruzarako, esnegain hotza harrotuko dugu hagaxkarekin irabiatuta. Pixkanaka-pixkanaka, aurreko prestakina esne-gainari gehituko diogu espatula baten laguntzarekin, mugimendu inguratzaileak eginez, nahastean jaitsi ez dadin. Azkenik, azukre beltza kafeari gehituko diogu eta whiski pixka bat jarriko dugu. Zerbitzatuko den kopetan banatu eta esnegain nahastearekin estaliko dugu. Hozkailuan gordeko dugu kontsumitzeko unera arte. Txokolatea birrindu eta kopa bakoitzaren gainetik zabalduko dugu apaintzeko.
21
ERREZETAK
KAFE IRLANDARRAREN MOUSSEA (21. OR.) UZTARTZEA Pedro Ximenez Real Tesoro Xerez ardoa. Leuna, gantzatsua. Geroko luzea, freskoa eta mingostasun atseginekoa.
PREZIO
E RTAI N A
DENBORA
30’
ZAILTASUNA
7 /1 0
OSASUNGARRIA
7/1 0
DESKARGATU PDF-A
22
23
ARRAIN KONTSERBAK. IREKI ETA PREST
BETI BALIAGARRI, KONTSERBAK EDOZEIN EGOERATARAKO IRTENBIDE HOBERENAK DIRA EGUNEROKOTASUNERA ITZULTZEAN, EZINBESTEKOAK BIHURTZEN DIRA JAKI TOKIAN; BAINA, BA AL DAKIZU HAIEI ETEKIN HANDIENA ATERATZEN? IKUS DEZAGUN.
24
25
ARRAIN KONTSERBAK. IREKI ETA PREST
A
spaldi-aspalditik, gizakiak elikagaiak
Aipatzekoa
kontserbatzeko
du
baditugu, kaloria-ekarpena handiagoa izango
Haiek
dela. Hortaz, gizendu nahi ez badugu, hoberena
berorren
era
bilatu
biziraupenerako.
da,
gazituz, lehortuz nahiz ketuz lortu
litzateke
du hori. Baina, XIX. mendean Nicolas
edo
horiek
Appert
asmatzaileak
Izan
ere,
flasko
batean
elikagaiak
kontserbatzeko
olio-kontserbak
kontserba
naturalak
oliba-olioarekin horrela
aukeratzen
azido
kardiobaskularrerako
hautatzea
kontsumitzea.
oleikoa
oso
(babes
gomendagarria)
modua aurkitu zuenetik, sistema lagungarri
areagotzen da. Nolanahi ere, proteina-iturri
hori irtenbide bikaina izan dugu behin baino
garrantzitsuak dira, balio biologiko handikoak
gehiagotan.
eta
Elikagai
freskoak
erosi
ezin
organismorako
beharrezkoak
diren
ditugunean, kontserbek aukera ematen digute
aminoazido esentzial ugari dituztenak. Gainera,
haiek erraz eta merke eskuratzeko edozein
arrain urdinak dituen A eta D bitaminek
urtalditan.
eta mineralek (esaterako, kaltzioa, fosforoa, magnesioa eta burdina) bere horretan irauten
Espainian, hedatua
arrain-kontserbak dira,
handikoa.
produktu
dute kontserbetan. Are, kontserban gordetako
Izan
ere,
sardinek latan hirukoiztu egiten dute euren
munduko bigarren ekoizleak gara. Atun- eta
kaltzio-edukia. Izan ere, berotzen direnean,
hegaluze-kontserbak kontsumitzen dira gehien,
bizkarrezurraren
eta, ondoren, sardina- eta muskuilu-kontserbak
igarotzen da. Horregatik, hautabide aproposa
datoz. Osorik edo zatituta eta estalita ontziratu
dira gure seme-alaben askarirako, elikagai ez
ohi
hain osasungarrien ordez.
dira,
tradizio
oso
landare-oliotan,
oliba-oliotan,
kaltzio-edukia
haragira
eskabetxean, ozpinetan, tomatetan edo bere horretan.
Azkenik, kontserba bat aukeratzeko garaian, ondo begiratu behar dugu haren iraungitze-
Kontserbazio-prozesua hermetikoki ixten den
data.
ontziratzean
kolpatuak edo hanpatuak. Horrez gain, ziurtatu
datza.
Ondoren,
tratamendu
Betiere
baztertu
behar
ditugu
lata
termiko bat ematen da, toxinak deuseztatzeko
behar
eta mikroorganismo patogenoak suntsitzeko;
dugunean nahiko erresistentzia egiten duela
horrela, kontserbek egonkor iraun dezaten hiru
(hutsaren ondorioz) eta, orobat, begiratu behar
eta bost urte bitartean.
dugu ontzian dagoen likidoaren itxura.
Eskabetxeko kontserbetarako, gatza eta ozpina
Jarraian, jaki-tokian gordetzen dituzun edo BM
erabiltzen da. Horrela arrainaren azidotasuna
Supermerkatuetan aurkitu ditzakezun kontserba
areagotzen da. Beroan (atuna eta hegaluzea)
horiekin berritzeko errezeta batzuk aurkituko
edo
dituzu, etekin handiena atera diezaiezun.
hotzean
(antxoa
ozpin-oliotan)
egin
dugu
beirazko
ontzi
bat
irekitzen
daitezke. Hotzean eginez gero, komeni da arraina aurretik izoztea 72 orduz gutxienik, anisakisa saihesteko.
Onurak: - Arraina kontsumitzeko era erraza eta azkarra, baldin eta arrain freskoa erosi ezin baduzu. - Arrainaren mineralak mantentzen dira. Salbuespena dira sardinak, euren kaltzio-edukia hirukoizten baitute. - Nutrizioaren ikuspegitik hobeak dira oliba-olio birjina estran gordetako kontserbak, baina kaloria-ekarpen handiagoa dute. - Argaltzeko dietetarako, aukeratu bere horretan gordetako kontserbak.
Marta Aguirre doktorea - Nutrizioa eta Medikuntza Estetikoa.
26
HEGALUZEA PORRUEKIN OZPIN OLIOTAN (29. OR.) UZTARTZEA Albariño Martin Codax ardo zuria. Intentsitate ertaina, lima eta mandarina motako ukitu zitriko helduekin. Inguratzailea, freskoa eta oreka egokia duena.
PREZIO
ERTA I N A
DENBORA
10’
ZAILTASUNA
2/10
OSASUNGARRIA
10/10
DESKARGATU PDF-A
27
ERREZETAK
GILDAK (29. OR.) UZTARTZEA Zudugarai txakolina. Aroma fin eta leuna, fruta-aromak nabarmentzen dira. Azidotasun arina.
PREZIO
E RTAI N A
DENBORA
10’
ZAILTASUNA
2 /1 0
OSASUNGARRIA
10 /1 0
DESKARGATU PDF-A
28
HEGALUZEA PORRUEKIN OZPIN OLIOTAN (4 lagunentzat) 1 poto hegaluze olibaolio birjina estratan, CONSORCIO 1 poto kontserba-porru 1 poto ASENCIO pikillo piper 1 koilarakada URZANTE oliba-olio 1 koilarakada SAIZAR sagar-ozpin 1 koilarakada AÑANA GATZ MINERAL 1 koilarakada perrexil fresko Ozpin-olioa egiteko, nahasi bi zati olio eta zati bat ozpinarekin eta, azkenean, gehitu perrexil txikitua. Xukatu ondo porruak; zapaldu pixka bat gehiegizko kontserbalikidoa aska dezaten.
GILDAK (4 lagunentzat) 16 ESPAÑOLA manzanilla oliba hezurrik gabe 8 CUCA antxoa gatzunetan 8 pipermin ozpinetan 1 koilarakada oliba-olio birjina estra, OLIVAR DE LA RIBERA (NAFARROA JD) Osagai guztiak (olibak, antxoak eta piperminak) xukatzen jarriko ditugu.
SARDINAK ESKABETXE KREMAREKIN
ATUNEZKO SANDWICH ENPANADILLAK
(4 lagunentzat) 4 lata ALBO sardina 1 tipula 2 atal baratxuri 1 azenario ertain Pixkatxo bat DUCROS piperbeltz beltz 2 hosto erramu
(4 lagunentzat) 8 xerra BIMBO moldeko ogi, azalik gabe 2 lata ALBO atun ½ letxuga txikitu 1 tomate 1 koilarakada HELLMANN’S maionesa 2 arrautza egosi 1 koilarakada arto
Sardina-latak ondo xukatu eta gerorako utziko ditugu.
Xukatu ondoren, piperminak erdibituko ditugu. Pintxo-zotz batekin, josi egingo ditugu oliba, pipermina, antxoa (bere baitan) eta beste oliba bat.
Tipula eta azenarioa moztu eta olioarekin gorrituko ditugu kazola batean. Piperbeltz beltzarekin, erramuarekin eta baratxuriarekin onduko ditugu. Su geldoan utziko ditugu, tipula gardendu arte, eta sardinak xehatuta gehituko ditugu. Platera apaintzeko, sardina gutxi batzuk utziko ditugu gerorako.
Kopa bakoitzeko bi gilda jarriko ditugu eta oliozurrustadatxo batekin onduko dugu.
Ozpina eta ardo zuria gehitu eta saltsa loditzen utziko dugu. Erramua kendu eta guztia birrinduko dugu krema fin-fina lortu arte.
Moztu pikillo piperrak zerrendatan. Ipini azpil batean hegaluze zatiak porruaren gainean. Gehitu piper-zerrendak eta ondu ozpin-olioaz. Zuzendu gatz-puntua.
Lehen gordetako sardinak platerean ipini eta kremaz estaliko ditugu.
29
Moldeko ogia zanpatuko dugu, arrabol baten laguntzaz, ahalik eta finen uzteko. Betegarria katilu batean prestatuko dugu, osagai guztiak, ondo txikituta, nahasiz. Maionesa eta artoa gehituko ditugu. Ogi-xerra zanpatua plateraren oinarrian jarriko dugu. Gainean betegarria ipini eta beste ogixerrarekin estaliko dugu. Sandwicharen ertzak itxiko ditugu, enpanadilla moduan, sardexka batez lagunduta. Dagoeneko itxita dagoen sandwicha diagonalean moztuko dugu, bi triangelu gera daitezen.
ERREZETAK
SARDINAK ESKABETXE KREMAREKIN (29. OR.) UZTARTZEA Saizar sagardoa. Fruta-zapore handikoa eta iraunkorra. Sarreran azidoa eta freskoa da, eta berehala ukitu gozo eta mingotsetara pasatzen da.
PREZIO
B AXUA
DENBORA
30’
ZAILTASUNA
5 /1 0
OSASUNGARRIA
9/1 0
DESKARGATU PDF-A
30
ATUNEZKO SANDWICH ENPANADILLAK (29. OR.) UZTARTZEA Príncipe de Viana Nafarroako Chardonnay ardo zuria. Adierazkortasun aromatiko handikoa. Fruta-zapore biziak, azidotasuna orekatukoak, freskotasun handia ematen diotenak.
PREZIO
ER TA I N A
DENBORA
10’
ZAILTASUNA
5/ 1 0
OSASUNGARRIA
9/ 1 0
DESKARGATU PDF-A
31
ESKANEATU ERREZETAREN BIDEOA IKUSTEKO
UNTXIA. ZAPORETSUA ETA OSASUNGARRIA.
32
BERE HARAGI GIHARRA ETA ZAPOREA ALIATU BIKAINAK DIRA ZAPOREAZ GOZATZEARI UTZI GABE BERE BURUA Z A I N D U N A H I D U T E N E N T Z AT. A U S A R T U U D A Z K E N HONETARAKO GURE PROPOSAMENEKIN BERRITZERA.
33
UNTXIA. ZAPORETSUA ETA OSASUNGARRIA.
H
aragi gutxi dira osasungarri
Horrela, zure burua eta etxekoak zaintzen
eta atsegingarriagoak. Gantz
dituzu. Gainera, marka hori kontsumituta
gutxi
nutrizio-ekarpen
tokiko ekoizleen alde egiten duzu, baita
handia duenez, balio segurua
eta
haien ekoizpen-prozesuan esku hartzen
da edozein dieta mota egiteko,
duten agente guztien alde ere. Horrela,
euren
nahi
lurraldearen iraunkortasun ekonomikoa eta
itxura
zaindu
dutenena barne. Izan ere, oso
ingurumenekoa bultzatzen dira. Pentsu-
kaloria eta sodio gutxi dituenez, ezin hobea
fabrikez, landetxeez eta hiltegiez ari gara.
da hipertentsioa dutenentzat.
Gainera,
marka
hori
hautatzean,
ziur
badakizu kalitate- eta trazabilitate-kontrol Era berean, oso haragi gomendagarria da
diabetikoentzat,
gutxi
duelako,
baita
dituztenentzat, baita. handia hura
B12
duenez,
itzultzeak udazkeneko
baita
eta
Eta, osasunarentzat dituen onurak gutxi
errazekoa
balira,
bitamina-eduki
gomendagarria
haurdunaldian
kontsumitzea,
digestio-arazoak
digestio
Bestalde,
bat gainditu dutela ziurtapen hori lortzeko.
karbono-hidrato gustu
guztientzako
produktu
atsegingarri baten aurrean gaude. Oso
da
haragi zaporetsua eta moldaerraza da.
edoskitzaroan
Untxiak aukera gastronomiko ugari ematen
egunerokotasunera
ditu eta, haragi giharra eta gantz gutxikoa
eta
argi-faltak
asteniaren
eragindako
sintomei
duenez,
aurre
kozinatzean
konbinazio
sorta
zabalagoa dugu, gehiegi jateaz hainbeste
egiteko ere.
kezkatu gabe.
Garai batetik hona, Bizkaia, Gipuzkoa
Udazkena
eta
kontsumitzeko. Lagungarria izango dugu
Arabako
BM
Supermerkatuetako
da
garai
egokiena
untxia
harategietan gure BM BERTAKO untxia
egunerokotasunari
aurkitu
aurre egiteko eta oporretako gehiegikerien
dezakezu,
tokiko
landetxeetan
energia
handiagoaz
soilik hazitakoa. Hori lortzeko, hitzarmen
ondoren
bat dugu Euskal Herriko untxi-hazleen
orrialdeetan,
elkartearekin (EUSKAL UNTXIA). Haren
topatuko dituzu untxiaz gozatzeko haren
bidez, hazleek konpromisoa hartzen dute
zapore osoari uko egin gabe.
sasoian
jartzeko.
errezeta
Hurrengo
osasungarriak
euren pieza haragitsu eta zaporetsuenak hautatzeko, gure dendetan bezeroen esku jarri ahal izateko. Kalitate goreneko untxiak dira, arreta handiz hazitakoak eta guretzat aukeratutakoak.
Onurak: - Haragi zuria da, kaloria-ekarpen txikikoa, ezin hobea argaltzeko dietetan. - Oso gantz eta karbono-hidrato gutxiko haragia da; hobeezina diabetikoentzat eta kolesterol altua dutenentzat. - Balio biologiko handiko proteinak ditu, eta gomendatuta dago kirolarientzat eta hazte etapetan daudenentzat. - Digestio errazekoa denez, egokia da digestio-arazoak dituztenentzat.
Marta Aguirre doktorea - Nutrizioa eta Medikuntza Estetikoa.
34
UNTXI KONFITATUA OLIBA ETA OZPINETAKOEKIN (38. OR.) UZTARTZEA Grimbergen Double-ambrée garagardoa. Kolore ilunekoa eta karameluaren eta aran lehorren zapore gazi-gozokoa.
PREZIO
B A XU A
DENBORA
30’
ZAILTASUNA
6/10
OSASUNGARRIA
9/10
DESKARGATU PDF-A
35
ERREZETAK
ESKABETXEAN EGINDAKO UNTXIAREN ENTSALADA (38. OR.) UZTARTZEA Juve&Camps Brut cava (erreserba). Sakona, bizia eta dotorea. Fruta zuri helduen ukituak.
PREZIO
B AXUA
DENBORA
30’
ZAILTASUNA
2 /1 0
OSASUNGARRIA
9 /1 0
DESKARGATU PDF-A
36
UNTXI GISATUAZ BETETAKO PIKILLOAK (38. OR.) UZTARTZEA Ondarre Errioxako ardo beltza (erreserba). Fruta-aromak espezien ñabardurekin, sendoa ahoan eta egituratua.
PREZIO
ER TAI N A
DENBORA
50’
ZAILTASUNA
6/ 1 0
OSASUNGARRIA
8/ 1 0
DESKARGATU PDF-A
37
ERREZETAK
UNTXI KONFITATUA OLIBA ETA OZPINETAKOEKIN (4 lagunentzat) 1 untxi 1 l URZANTE oliba-olio Piperbeltz pixka bat 1 atal baratxuri Erramu-hosto batzuk 100 gr SARASA askotariko oliba 100 gr ozpinez ondutako tipula txiki 100 gr ozpinetako luzoker 1 patata Olioa erramuarekin, baratxuriarekin eta piperbeltzarekin berotuko dugu. Untxia laurdenetan zatituta gehitu eta labean (150 ยบC-tan aurreberotuta) estalita sartuko dugu. 45 minutuz utziko dugu. Egina dagoenean, hozten utziko dugu. Patata zuritu eta juliana erara moztuko dugu. Almidoia kentzeko garbitu eta oliba-olio ugaritan frijituko dugu. Xukatuko dugu.
ESKABETXEAN EGINDAKO UNTXI ENTSALADA
UNTXI GISATUAZ BETETAKO PIKILLOAK
(4 lagunentzat) 1 untxi 1 zati pipermin DUCROS piperbeltza aletan, norberaren gustura 1 atal baratxuri 100 ml KOIPE oliba-olio 100 ml ANETO oilaskosalda 150 ml EVA sagardo-ozpin Askotariko letxugen hosto batzuk
(4 lagunentzat) 1 untxi 100 gr porru xehatu 100 gr txalota xehatu 100 ml UJUE ardo beltz 1 l ANETO hegazti-salda GALLO irina 1 lata ANKO pikillo Perrexila norberaren gustura Untxia zatitu eta irineztatuko dugu oliba-oliotan frijitu aurretik.
Baratxuria eta pipermina oliba-oliotan frijituko ditugu. Untxia laurdenetan gehitu eta zertxobait gorrituko dugu. Piperbeltza, ozpina eta salda gehitu eta 20 minutuz egos daitezen utziko ditugu. Hozten utzi eta apurtuko dugu.
Barazkiak oliotan sueztituko ditugu eta, erregosita daudenean, untxi frijitua eta ardoa gehituko ditugu. Loditzen utzi eta salda gehituko dugu. 40 minutuz egosten utzi eta hoztu dadin utziko dugu, untxia apurtu ahal izateko.
Hostoak eskabetxearekin onduta ipini eta untxi zatiak gainetik jarriko ditugu.
Saltsa birrindu eta iragaziko dugu. Pikilloak plantxan markatu eta untxiarekin beteko ditugu. Minutu batzuk labean berotu eta platerera eramango ditugu. Inguruan saltsarekin apaindu eta gainetik perrexila ipiniko dugu.
Untxia plateraren erdian eta inguruan ozpinetakoak eta lasto-patatak ipiniko ditugu.
38
UNTXI TINBALA (4 lagunentzat) 1 untxi 1 tipula 100 gr azenario 1 sorta ezkai 100 ml UNZAGA ardo zuri 1 l ANETO oilasko-salda 200 gr LUENGO dilista egosi 50 gr sesamo Azenarioa kubotxotan moztuta eta tipula txikitua ardoan eta saldan irakiten jarriko ditugu. Untxia laurdenetan gehitu eta 20 minutuz egosiko dugu. Hozten utzi eta apurtuko dugu. Barazki egosiak xukatu eta dilistekin nahasiko ditugu. Ezkaia saldari gehitu eta arto-irin pixka batekin lodituko dugu. Gerorako utziko dugu. Molde biribil batean, dilista-oinarria jarriko dugu. Gainetik untxi apurtua ipini eta labean sartuko dugu zenbait minutuz berotu dadin. Paterean jarri eta gainetik sesamoa zabalduko dugu. Saltsa inguruan ipiniko dugu.
UNTXI TINBALA (38. OR.) UZTARTZEA Añares Errioxako ardo beltza (ondua). Konplexua sudurrean, harmoniaz nahasten ditu fruta-aromak eta ontzearen aromak.
PREZIO
B A XU A
DENBORA
30’
ZAILTASUNA
3/10
OSASUNGARRIA
9/10
DESKARGATU PDF-A
39
BMk AURKEZTEN DU: ZAINDUZ BIZI
40
BM SUPERMERKATUETAN, ZURE ALIATU IZAN NAHI DUGU BIZIMODU OSASUNGARRIA ERAMATEKO GARAIAN. BEHAR H O R R E TAT I K S O R T U D A “ E G I N Z A I N T Z E KO H A U T U A” : AURRERANTZEAN GURE KOMUNIKAZIO GUZTIETAN EGONGO DEN FILOSOFIA. IZAN ERE, JAKIN BADAKIGU ZURE OSASUNA ETA ZURE ETXEKOENA GAUZARIK GARRANTZITSUENA DELA. HORREGATIK, AURRERANTZEAN, BEHARREZKO INFORMAZIO GUZTIA EMANGO DIZUGU ZEUK AUKERATU AHAL IZAN DEZAZUN ZURE BEHARRETARAKO HOBEKIEN EGOKITZEN DENA. ERREPORTAJE HONETAN NOLA ESANGO DIZUGU.
41
BMk AURKEZTEN DU: ZAINDUZ BIZI
B
adakigu zure osasunaz eta zure etxekoenaz kezkatzen denbora
zarela. luzea
Gu
ere.
daramagu
Hori
dela
erakusten
eta, gure
produktuak nondik datozen, zeinek prestatzen, arrantzatzen, hazten edo biltzen dituzten. Noiz den haiek kontsumitzeko unerik egokiena, nola presta ditzakezun edo, are, nola kontserbatu
ditzakezun baldintza hoberenetan askoz luzaroago iraun dezaten.
Era berean, argi dugu zure erosketak uste duzuna baino askoz gehiago esaten duela zuri buruz. Produktu freskoak eta hurbilekoak erostean, erakusten duzu kalitatez eta, batez ere, zure inguruneaz kezkatzen zarela. Garapen ekonomiko eta ekologikoaz. Trazabilitateaz eta ekoizpen arduratsuaz. Horregatik, badakigu ez duzula erosten ikusten duzun lehen gauza, badakizula zer nahi duzun, eta hori erakusten duzu gure dendetara etortzen zarenean. Bide horretan lagundu nahi dizugu; hau da, ahalik eta bizimodu osasungarriena egiten. Jakingo duzunez, BM
“GURE LANGILEAK PRESTATUTA EGONGO DIRA ZUEN KONTSULTEI ERANTZUTEKO� Eta, kirola banaka egiten gozatzen duzuenoi buruz, zer? Zuontzat guztiontzat berariazko informazioa eskuragarri jarriko dugu lehiaketen aurretik eta ondoren zer egin Supermerkatuetan, gure apustua ez da soilik elikadura
jakiteko, eta jarraitu egingo dugu anoa-postuak ipintzen
osasungarriaren alde egitea. Zure osasuna janaria baino
eta lasterketa herrikoiak babesten.
askoz gehiago da. Ohiturak, ariketa fisikoa eta higienea ere badira. Ildo horretatik, urte asko daramatzagu
Kirola
gure inguruneko kirolaren, lehiaketen eta kirol-taldeen
heztea funtsezkoa da. Horregatik, heziketa-programak
alde egiten. Horiek babesten eta gure bezeroen artean
egiten ditugu, txikienei erakusteko zeinen garrantzitsua
sustatzen ditugu. Izan ere, gure ustez, kirola oso eragile
den dieta osasungarri bat eramatea. Hala, 5 urte
garrantzitsua da buru eta gorputz orekatua izateko.
baino gehiago daramatzagu ikastetxeetan ogitarteko
42
bezalaxe,
haurtzarotik
elikaduraren
inguruan
osasungarriak banatzen eta askaria hartzeko garaian
nutrizioari buruzko informaziorako. Gainera, gure produktuek
ohitura osasungarrien inguruan kontzientziatzen.
osasunarentzat dituzten onurak azalduko dizkigu.
Horregatik, eta bide horretan lagundu nahi dizugulako,
Hala, bide batez, gure produktu freskoak eta sasoikoak
aurrerantzean zenbait aldaketa nabarituko dituzu sasoiko
kontsumitu ahal izango dituzu. Informazio hori aurkituko
produktuen, eskaintzen, errezeten edo trikimailuen berri
duzu gure iragarkietan, liburuxketan, dendako karteletan
emateko egiten ditugun komunikazioetan. Guztiak marka
edo gure aldizkariko argitalpenetan; eta, jakina, dendako
beraren pean egongo dira: Egin zaintzeko hautua. Horrek
gure langileak behar bezala prestatuta egongo dira
bildu egiten ditu aurretik azaldu ditugun gai guztiak.
erreferente gisa zure zerbitzura egoteko. Helburu dugu gugan konfiantza izatea zure erosketako saskiko produktuak hautatzeko garaian, eta ezbairik ez izatea izan dezakezun edozein zalantza guri kontsultatzeko. Gainera, gure dendetan informazioa aurkituko duzu lan egin ohi dugun tokiko ekoizleen, baserrien, abeltzaindegien eta arrantza-portuen inguruan; baita tokiko produktuen seinaleztapena ere, une oro jakin dezazun zerbitzatzen gaituenaren izen-abizenak zein diren. Horrela, aukera eskaintzen
dizugu
zure
elikadurarako
eta
familiaren
elikadurarako konfiantza osoko produktuak hautatu eta erosteko. eta
Baina, informazio hori ez duzu gure dendetan soilik jaso ahal
Medikuntza Estetikoko espezialista den Marta Aguirre
izango. Gure sare sozialetan ere azaltzen joango gara sasoiko
doktorearen laguntza izango dugu. 25 urtetik gorako
produktuen onurak eta nolakotasunak, kontserbatzeko
esperientzia du arlo honetan eta gure bermea izango da
ideiak eta, are, kirol-gomendioak. Errazagoa izan dadin,
Eta,
horretarako,
besteak
beste,
Nutrizioko
43
BMk AURKEZTEN DU: ZAINDUZ BIZI
eguneratzen ari gara gure webean jadanik lor zenezakeen
Azkenik, “Aldea dago” gure aldizkariak informazio
informazioa, eduki berriez gain, aurki prest izango dugun
hori jasotzen du, beti bezala; proposatzen dizkizugun
blogean, informazio hori guztia edonoiz kontsultatu ahal
errezeten onurak zuzenean ezagutu ahal ditzazun.
izan dezazun. Eta, beti bezala, elikagaiak kontserbatu eta “Egin zaintzeko hautua” benetako filosofia bat da. Aspaldi ekin genion bidearen jarraipena da. Horren lehentasuna zen apustu egitea kalitatezko produktuaren,
“EGIN ZAINTZEKO HAUTUA FILOSOFIA BAT DA, BIZIMODU OSASUNGARRIAREN ALDEKO APUSTUA EGITEN DUENA”
tokikoaren
eta
sasoikoaren
alde,
baita
ekoizpen-
prozesuak, trazabilitatea eta ingurumen-iraunkortasuna zaintzearen alde ere. Aukeratzen, ezagutzen, zeure burua zaintzen lagundu nahi dizugu. Izan ere, badakigu bizimodu osasungarria eraman nahi duzula. Egin zaintzeko hautua BM Supermerkatuetan.
kozinatzeko trikimailuak ikasten jarraitu ahal izango duzu. Horretarako, gure trikimailuen eta errezeten bideoak izango dituzu gure sare sozialetan (Facebook, Instagram eta Youtube).
44
ENERGIAZ BETETAKO PLATERAK
46
DENA PREST AL DUZU LASTERKETARAKO? ENTRENATU AL ZARA? ZAPATILAK DAGOENEKO ZURE OINKADARA MOLDATUTA AL DAUDE? BAINA, EZ AHAZTU GAUZARIK GARRANTZITSUENA. JARRAIAN, ENERGIAZ ETA INDARREZ BETETAKO ERREZETA BATZUK PROPOSATZEN DIZKIZUGU, LEHIAKETAN ZUGANDIK HOBERENA EMAN D E Z A Z U N . A D I , P R E S T… J A !
47
ERREZETAK
FARFALLE ENTSALADA FRUITU LEHORREKIN ETA UDAREAREKIN (50. OR.) UZTARTZEA Gran Feudo Chivite Nafarroako ardo gorria. Sendoa eta fruta-usain handikoa, marrubi eta mugurdi-aromak, garbia eta bizia. Freskoa eta ondo orekatua, luzea eta marrubiaren zapore-ondokoa.
PREZIO
B AXUA
DENBORA
20’
ZAILTASUNA
2 /1 0
OSASUNGARRIA
9/1 0
DESKARGATU PDF-A
ESKANEATU ERREZETAREN BIDEOA IKUSTEKO 48
GORGONZOLA ETA KALABAZA RAVIOLIAK (50. OR.) UZTARTZEA Rueda Verdejo ardo zuria, Cune. Fruta tropikalen ukituak, baita zitrikoen eta belarren (adibidez, mihilua eta ezpela) ukituak ere.
PREZIO
ER TA I N A
DENBORA
30 ’
ZAILTASUNA
2/1 0
OSASUNGARRIA
7/1 0
DESKARGATU PDF-A
49
ERREZETAK
FARFALLE ENTSALADA FRUITU LEHORREKIN ETA UDAREAREKIN OSAGAIAK (4 lagunentzat) 300 gr BARILA farfalle 70 gr CAMPOFRIO urdaiazpiko egosi kubotxotan 2 udare 50 gr intxaur zuritu Mahaspasa-eskukada bat 1 koilarakada URZANTE oliba-olio birjina estra 1 koilarakada AĂ‘ANA GATZ MINERAL 1 koilarakada DUCROS oregano
PRESTAKETA Pasta ur bero ugaritan egosiko dugu. Behin egosi ondoren, xukatu eta gerorako gordeko dugu. Intxaurrak zartagin batean txigortuko ditugu. Udarea garbitu eta kubotxotan moztuko dugu. Pasta katiluan jarri eta olio, gatz eta oreganoarekin onduko dugu. Kubotxotan zatitutako udarea eta urdaiazpiko egosia, intxaur zatituak eta mahaspasak gehitu eta dena ondo nahasiko dugu.
GORGONZOLA ETA KALABAZA RAVIOLIAK OSAGAIAK (4 lagunentzat) 220 gr perretxiko-ravioli 50 gr FERRARINI gorgonzola gazta 200 gr kalabaza 50 gr PASCUAL kozinatzeko esne-gain 30 gr pinazi 1 koilarakada AĂ‘ANA GATZ MINERAL
PRESTAKETA Kalabaza zuritu eta zati txikitan moztuko dugu, eta 15 minutuz egosiko dugu ur ugaritan. Kalabaza egosia irabiagailu-baso batean txikituko dugu gorgonzola gaztarekin eta esne-gainarekin batera, gatza norberaren gustura gehituta. Iragazi eta gerorako utziko dugu. Pinaziak zartagin batean gorritu eta gerorako utziko ditugu. Ravioliak ur bero ugaritan egosiko ditugu 6 minutuz, eta ondoren xukatuko ditugu. Plater sakon batean ravioliak ipini eta gainetik saltsa pixka bat botako dugu. Bukatzeko, gainetik pinazi batzuk jarrita apainduko dugu.
50
FIDEOAK TXIBI KURRUSKARIEKIN (53. OR.) UZTARTZEA Viña Esmeralda ardo zuria. Lurrintsua, lore-ukitukoa, fruta exotikoaren eta sagar-konfituraren ñabardurekin.
PREZIO
ER TA I N A
DENBORA
30 ’
ZAILTASUNA
5/1 0
OSASUNGARRIA
8/1 0
DESKARGATU PDF-A
51
ERREZETAK
TAGLIATELLE ZINTAK ETA BARAZKIAK ARRAUTZA GORRINGOAREKIN (53. OR.) UZTARTZEA Sauvignon blanc Bornos Rueda ardo zuria. Fruta tropikalen aroma. Ondo integratutako azidotasuna.
PREZIO
B AXUA
DENBORA
20’
ZAILTASUNA
3 /1 0
OSASUNGARRIA
8/1 0
DESKARGATU PDF-A
52
FIDEOAK TXIBI KURRUSKARIEKIN OSAGAIAK (4 lagunentzat) 220 gr GALLO aingeru-adats fideo 250 gr txibia 1,5 l ANETO arrain-salda 1 tomate 3 atal baratxuri 1 koilarakada GALLO irin 1 koilarakada URZANTE oliba-olio birjina estra 1 koilarakada AĂ‘ANA GATZ MINERAL
PRESTAKETA Txibiak uztaitan moztu eta gerorako utziko ditugu. Arrain-salda kazo batean irakiten jarriko dugu. Zartagin batean olio pixka bat eta baratxuri-atalak jarri eta sueztituko ditugu. Fideoak gehitu eta txigortuko ditugu. Tomate birrindua eta, ondoren, salda gehituko ditugu. 10 minutuz su motelean egosten utziko ditugu. Gainerako txibiak irineztatu eta olio bero ugaritan frijituko ditugu. Fideoak platerrean ipini eta txibia-zati kurruskari batzuk jarriko ditugu gainetik.
TAGLIATELLE ZINTAK ETA BARAZKIAK ARRAUTZA GORRINGOAREKIN OSAGAIAK (4 lagunentzat) 350 gr RANA tagliatelle fresko 1 azenario 150 gr perretxiko 100 gr brokoli 2 arrautza-gorringo 1 koilarakada TRUJAL ALMAZARA TUDELA olibaolio birjina estra 1 koilarakada AĂ‘ANA GATZ MINERAL 1 koilarakada DUCROS piperbeltz beltz
PRESTAKETA Brokolia sortatan bereizi eta ur bero ugaritan galdarraztatuko dugu. Ondoren, ur hotzetan sartuko dugu. Azenarioa zuritu eta juliana erara moztuko dugu. Zartagin batean sueztituko dugu barrengorriekin batera. Brokolia gehitu eta sueztitzen jarraituko dugu. Tagliatelleak egosiko ditugu ur bero ugaritan eta gatzarekin bizpahiru minutuz. Egosi ondoren, xukatu egingo ditugu. Barazkiak gehitu eta dena nahasiko dugu. Azkenik, arrautza-gorringoak ipini eta norberaren gustura gatzpipertuko dugu.
53
MENDIKO GAZTA. GAZTA BAT BAINO ASKOZ GEHIAGO.
IKU SI BI DEOA
54
INGURU IKUSGARRI BATEAN, TXINDOKI MENDIAREN (GIPUZKOA) GAILURRETIK ORDU ERDIRA OINEZ, BORDA BAT IKUSTEN DUGU. BERTAN, DUELA 15 URTETIK HONA, MENDI, IHINTZ ETA LANBRO ZAPOREA DUEN GAZTA EGITEN DA. ABELEN ESKU ADITUEI ESKER. BERE LANBIDEAREN XEHETASUN TXIKI BAKOITZAREKIN GOZATZEN DUEN ARTZAINA DUGU ABEL. BERAREKIN ETA BERE FAMILIAREKIN EGUN BAT PASATZERA GONBIDATZEN ZAITUGU, MENDIKO GAZTA HONEN SEKRETUAK EZAGUTU DITZAZUN.
55
MENDIKO GAZTA. GAZTA BAT BAINO ASKOZ GEHIAGO.
L
ehen
dena
Abelentzat bere lana bokaziozkoa da eta ezin du
bare dagoenean eta izara artean gustura
eguzki-izpiak
pentsatu ere egin beste bizimodu batean. Besterik
gaudenean,
pentsa baliteke ere, harentzat zailena ez da lan
Ohituta
hasten
da
orduko,
eguna
mendian. urruti,
honen gogortasuna, ezta goizean goiz jaikitzea
eguneroko
edo ardiek behar duten etengabeko arreta ere. Ez
bizimodua benetako balentria da kanpotar
da ahaztu behar dena mendiaren goialdean egiten
baten
urte
duela, elektrizitaterik gabe, sarbide-zailtasunekin eta
ezagutu genuen artzain hau. Urtero, Txindokiko borda
isolatuta. Hori guztia ez da ezer familia hazi zenean
landan
gauden
irten
lan
erosotasunetatik
egiten
begietan.
dutenen
Duela
lauzpabost
batera joaten da bere mendiko gaztak ekoiztera. Orain, BM Supermerkatu batzuetan haren gaztak azkenean baditugunean, tokiko produktuekiko dugun
“ESTO ES ALGO QUE VIENE DE NUESTROS ANTEPASADOS, LLENO DE TRADICIÓN, Y QUE SE ESTÁ PERDIENDO”
konpromisoari jarraituz, bere historia zein den eta nola lan egiten duen zuzenean jakin nahi izan dugu. Egun bat besterik ez dugu igaro berekin. Baina, egiaztatu ahal izan dugu Abelen, haren emazte Ana Rosaren eta haien seme-alaben historia kontatzeko modukoa dela. “Gu txikitatik artzain artean ibili gara, ardien artean
bizimodu hori bateragarri egiteko moduaren aldean.
hazi
—dio
“Umeak iritsi zirenean eta txikiak zirenean, orduan
Abelek irribarrez—. “Azpeitian hasi ginen, Izarraitz
hasi zen gauzarik zailena. 3 urte bete zituzten arte
mendian, baina bertan lekurik ez zegoenez, 22 urte
gurekin ekartzen genituen, ezin genituen eskolan
nituela hona etorri nintzen, Aralarrera, 300 edo
utzi. Maiatzean etortzen ginen ardiekin eta ekainera
400 ardirekin, txakurrarekin eta nire makilarekin”.
arte umeek beste pertsona batekin
gara,
haien
kumeak
bagina
bezala”
56
geratu behar zuten; eta zeinek zaindu behar zituen haiek adin horretan hilabetez! Ez zegoen biderik eta gu ezin ginen jaitsi; haiek etorri behar zuten lehengusuren baten laguntzaz. Hori bai izan zen gogorra” —gogoratzen du—.
Ordu horretatik aurrera egokitzen da bizimodu horri lotutako gainerako zereginez arduratzea. Jabetza eta animaliak mantendu eta zaindu behar dituzte, eta atsedenaldi labur bat egiten dute bazkaltzeko. Arratsean prozesua errepikatzen da. Ardiak berriro ekartzea eta jeztea egokitzen da.
Baina, orain, handiak direnez, gauzak errazagoak dira edo, gutxienez, hala dirudi entzuten diozunean. Goizero, egunsentian, maiatzean Txindokira doazenetik azarora arte bertan daudenean, mendian dagoen artaldearen bila abiatzen dira. “Goizeko 6ak edo 6:30 aldera jaikitzen gara, ardiak ordu horren inguruan esnatzen baitira, eta, ahal bada, etzanda dauden tokitik bertatik jaso eta bordara ekartzen ditugu eskuz jezteko. Hemen elektrizitaterik ez dagoenez, lehengo moduan jezten ditugu. Gero, bietako bat esnearekin gazta egitera doa. Gatzagia gehitzen dio eta prozesu osoari jarraitzen dio. Bestea ardiekin belardira itzultzen da”.
Azkenik gazta prestatzen bukatzen dutenean, afaldu beharra dago. Egun luzea izan da, beti izan da zerbait egin, antolatu, konpondu edo zaindu beharra. Eta jardunaldia berandu bukatzen da. Lo egiteko garaia da, hurrengo egunsentian berriro hasteko. Baina, Abelek eta Ana Rosak ez dute hori beste edozein lantzat ikusten. Bizimodu bat da, filosofia bat, eta ez diote bere buruari planteatzen beste ogibide bat erosoagoa izango litzatekeen. “Hau gure arbasoetatik dator, tradizioz beteta dago, eta galtzen ari da”.
57
MENDIKO GAZTA. GAZTA BAT BAINO ASKOZ GEHIAGO.
Baina, artisau-lan guztietan bezala, ekoizpena mugatua da. Egunean 10 bat gaztaz ari gara. Ondorioz, altxor txikiak dira, mendi hauen magia eta zapore guztia biltzen
duten belarraz elikatzen dira, eta horrek kalitatezko esnea dakar ondoren” esan digu Abelek. Eta ez da esajeratzen ari. Bidea ez dago egokituta bordara autoz iristeko. Hortaz, bi aukera besterik ez daude. Bata da ordubete baino gehiago mendian gora ibiltzea, eta bestea jeep txiki bat erabiltzea, bertan gauza pisutsu batzuk kargatzeko.
“HAU GURE ARBASOETATIK DATOR, TRADIZIOZ BETETA DAGO, ETA GALTZEN ARI DA”
Horregatik, ez da harritzekoa askok mendiko gazta egiten duten artzainak nolabaiteko heroitzat hartzea, bizimodu baten alde egiten duten eta gure mendiak kontserbatzen laguntzen duten heroitzat. Bautista Otaegi Hazi - Artzain Eskolako koordinatzailearen arabera, haiek euren irudian gauzatzen dute ezartzen direneko eremuaren iraunkortasuna. “Mendien erabilera komunaren zentzua dute. Artzaintza horrek mendiak eta bertako jardunbideak antolatu ditu mankomunitateen bidez, aspaldi-aspalditik. Artzaina lurraldearen kudeatzaile bikaina da, eta, bere ezagutzari eta lanari esker, guztiok ikustea hain gogoko dugun koloreen mosaikoari eusten dio lurraldeak. Hala, kalitate aparteko elikagaien (esnea, gaztak eta arkumea) ekoizle bikainak dira”.
dituztenak. “Gauzak hona ekartzea kosta denarekin, ezin dugu ardientzat pentsua ere ekarri; beraz, beraiek biltzen
Abel eta bere familia ezagutu ondoren ulertu genuen zerk egiten zuen hain berezia gazta hau. Dastatzean guziok goza dezakegun zaporearen gakoa dira arreta, fintasuna, denbora, ahalegina eta gazta laztantzen duten esku adituak. Gazta horrek haien eta berori prestatzen deneko mendiaren zertxobait du. Euriaren, belarraren, txeraren eta tradizioaren zaporea du. Ezagutu haien historia MENDIKO GAZTA gure Youtube kanaleko bideoan nahiz erreportaje honetan agertzen den QR kodearen bidez.
58
59
SAGARRAK ETA MAHATSAK. UDAZKEN GOZOA
URTE OSOAN ZEHAR KONTSUMI BADITZAKEGU ERE, ORAIN DAUDE SASOI BETEAN ETA, HORREGATIK, KONTSUMITZEKO GARAI APROPOSEAN. ETA, ZUK, ZEIN NAHIAGO DUZU?
60
61
SAGARRAK ETA MAHATSAK. UDAZKEN GOZOA.
S
agarra; sinbolikoa bezain gozoa. Fruta
kirolari eta ikasleentzako. Eta, hori gutxi balitz,
debekatua, Edurnezuri lo sakon batera
otordu artean jan ditzakegu gozoki osasungarri
eraman
dagoenean
moduan. Gainera, idorreriari aurre egiten eta gure
pertsona talde baten gauzarik okerrena
heste-osasuna hobetzen laguntzen diguten zuntzak
irudikatzen
mahatsa.
dituzte. Eta ez dezagun ahaztu azido folikoa dutela.
atseginarena,
Hortaz, aliatu bikaina dira haurdunentzat eta
zuena,
ustela
duena.
Oparotasunaren bizitzarena.
Edo
ikurra,
Hain
desberdinak,
baina,
haurdun egon nahi dutenentzat.
aldi berean, hain gertukoak. Bi frutak urteko garai berean agertzen dira, haiekin gozatu ahal izan
Azkenik,
dezagun beren bikaintasun handienean.
Erresberatrola
aberatsak
dira
erresberatrolean.
antioxidatzaile
sendoa
da,
patologia kardiobaskularretatik, alzheimerretik, Jan dezakegun fruta osatuenetakoa da sagarra.
zelulen zahartze goiztiarretik edo minbizia mota
Kontsumo bakoitzera zuzendutako eta ezaugarri
batzuetatik babesten gaituena.
desberdinetako
ezin
konta
ahala
aldaera
daude, baina guztiek onura ugari dakartzate
BM Supermerkatuetan, mota askotako mahatsak
osasunarentzat. % 85ean uraz osatuta dagoenez,
aurkitu ahal izango dituzu, horien artean VinalopĂł-
kaloria-ekarpen txikia du, baina nutrizioaren aldetik
koa. Mahats mota hori paperezko poltsa baten
aberatsa
Sagarraren
azpian babestuta hazten da. Poltsa horrek mahats-
osagaien artean, aipatzekoak dira heste-igarotzea
mordoaren ale guztiak zaindu eta gordetzen
erregulatzen duen eta bertako flora babesten duen
ditu
pezitina, baita C bitamina, mineralak (adibidez,
Artisau-teknika hori itsasotik hurbil eta haranaren
potasioa) eta flabonoide antioxidatzaileak. Hori
babespean dagoen eskualde honetan egiten da.
guztia dela-eta, hautagai aproposa da egin nahi
Hazteko sistema berezi horri esker, ezaugarri fisiko
dugun edozein mokadu osasungarritarako. Horrez
eta gastronomiko apartak ditu, eta jatorri-deitura
gain, hortzetako pasta naturala da, hortzetako
duen mahats poltsaratu bakarra da.
da
daukan
zuntzagatik.
kontsumitzailearen
eskuetara
iritsi
arte.
eskuila ateratzea aukera egokiena ez den une horietarako aproposa.
Ikusten duzuenez, sasoiko frutak, gozo-gozoak ez ezik, oso onuragarriak dira osasunarentzat.
Mahatsa ere ez da atzean geratzen. Fruten
Jarraian, sagarrez eta mahatsez gozatzeko hainbat
barruan, azukreen mailagatik nabarmentzen da.
modu erakutsi nahi dizkizugu, haiei etekin handiena
Horri esker, energia-iturri bikaina da. Mahatsaren
ateratzeko eta inoiz ez aspertzeko.
indize
gluzemikoa
(hau
da,
odolean
glukosa
igotzeko ahalmena) ertaina da. Horrenbestez, aliatu ezin hobea da lanerako itzulerari aurre egiteko edo
Mahatsen onurak: - Ekarpen kalorikoa: 69 kcal/100 g. Ezin hobea snacken ordez hartzeko. - Berehalako energia-iturria, aproposa kirolarientzat, hazte etapetan daudenentzat eta ikasleentzat. - Aberatsak erresberatrolean (antioxidatzaile sendoa). - Lagundu egiten dute arazo kardiobaskularrei, tumore mota batzuei eta zahartze goiztiarrari aurre egiten. - Gomendagarria hipertentsiboentzat, sodio gutxi eta potasio asko baitu.
Marta Aguirre doktorea - Nutrizioa eta Medikuntza Estetikoa.
62
SAGAR ETA MAHATSEN KONPOTA FRESKOA (34. OR.) UZTARTZEA Diamante Errioxako ardo zuria. Lore-ukitu arina; fruta helduaren ukituak nabarmentzen dira. Ahoan leuna eta gantzatsua.
PREZIO
b a xu a
DENBORA
20’
ZAILTASUNA
2/10
OSASUNGARRIA
9/10
DESKARGATU PDF-A
63
ERREZETAK
SAGAR ERREAREN HOSTOPILA (66. OR.) UZTARTZEA Saizar sagardoa. Fruta-zapore handikoa eta iraunkorra. Sarreran azidoa eta freskoa da, eta berehala ukitu gozo eta mingotsetara pasatzen da.
PREZIO
b axua
DENBORA
30’
ZAILTASUNA
8 /1 0
OSASUNGARRIA
8/1 0
DESKARGATU PDF-A
64
MAHATSAK, MAHASPASAK ETA MUZTIOA (66. OR.) UZTARTZEA Eva muztioa
PREZIO
ba x u a
DENBORA
25 ’
ZAILTASUNA
2/1 0
OSASUNGARRIA
9/1 0
DESKARGATU PDF-A
65
ERREZETAK
SAGAR ETA MAHATSEN KONPOTA FRESKOA (4 lagunentzat) 4 errege-sagar 100 ml INURRIETA ardo gorri 1 makil kanela 1 koilarakada arto-irin 15 gr LA GRANJA SAN FRANCISCO ezti 40 gr mahats 1 koilarakada olo hostoxkatan 1 koilarakada hur gordin
SAGAR ERREAREN HOSTOPILA
MAHATSAK, MAHASPASAK ETA MUZTIOA
(4 lagunentzat) 3 errege-sagar 100 ml ur 100 gr ACOR azukre beltz 20 gr mertxika-zati idortu Intxaur-eskukada bat 1 koilarakada DUCROS kanela
(4 lagunentzat) Muztio-gelatina egiteko: 500 ml EVA muztio 4 orri IGGYS gelatina 40 gr mahaspasa 80 gr mahats
Labea 175 ยบC-tan aurreberotuko dugu. Kazo batean, azukrea urarekin nahasi eta irekiten utziko dugu.
Kazo batean irakiten jarriko dugu ardo gorria eta kanela, eta loditzen utziko dugu zenbait minutuz. Kanela atera eta gerorako utziko dugu.
Sagarrak 2-3 mm-ko lodierako xerra finetan moztuko ditugu. Sagarrak almibarrez margotuko ditugu pintzel batekin, eta xerra guztiak laberako paperaz forratutako azpil baten gainean jarriko ditugu.
Arto-irina pixkanaka gehituko dugu, testura lodixeagoa hartu arte. Sagar zatitua eta mahatsak jarriko ditugu, eta su geldoan zenbait minutuz egiten utziko ditugu.
Labean 20 minutuz erre eta, ondoren, atera eta hozten utziko ditugu.
Katilu batean bero ipiniko ditugu eta gainetik olo eta hur txikitu pixka bat zabalduko dugu.
Intxaurrak zartagin batean txigortu eta moztuko ditugu, mertxika-zati idortuak bezala, zati txikitan. Sagar-geruza bat eta aurreko xehakinarekin beste bat ipiniko ditugu. Bukatzeko, azken geruzan kanela gainetik zabalduko dugu.
66
Garnizioak egiteko: 1 koilarakada laranjabirrindura 1 koilarakada lima 1 koilarakada DUCROS kanela-hauts Gelatina-orriak ur hotzetan hidratatuko ditugu. Muztio pixka bat berotu eta bertan gelatina disolbatuko dugu. Muztioaren gainerakoa gehitu eta ondo nahasiko dugu. Silpat motako oihal bat (silikona duen pasteletako oihala) azpil batean jarri eta gelatina zabalduko dugu. Hozkailuan gatzatzen utziko dugu. Behin gelatina gatzatu ondoren, 13 cm-ko diametroko zirkulutan moztuko dugu pasta-ebakitzeko batez lagunduta. Zirkuluetako bat plater bakoitzaren oinarrian ipini eta gainean mahatsak jarriko ditugu. Amaitzeko, garnizioekin apainduko dugu.
RIOJA
ALAVESA
LAGUARDIA
ZITRIKOAK. EZ ZAITZALA GOZOKI BATEK MIKAZTU.
LARANJA, LIMOIA, LIMA, POMELOA, MANDARINA... PRESTA ZAITEZ EGURALDI HOTZERAKO C BITAMINAREN INJEKZIO BATEKIN ETA JARRI AURPEGI ONA EGURALDI TXARRARI.
68
UZTARTZEA Pedro Ximenez Real Tesoro Xerez ardoa. Leuna, gantzatsua. Geroko luzea, freskoa eta mingostasun atseginekoa.
PREZIO
erta i n a
DENBORA
25’
ZAILTASUNA
6/10
DESKARGATU PDF-A
ESKANEATU ERREZETAREN BIDEOA IKUSTEKO
OSASUNGARRIA
7/10
L I M A C U R RYA R E K I N ETA TXOKOLATEAREKIN OSAGAIAK (4 lagunentzat) 3 lima 200 gr LINDT postretarako txokolate 200 gr PULEVA esne-gain harrotzeko 100 gr ACOR azukre DUCROS curry-hauts apur bat
PRESTAKETA Bi lima erdibitu eta koilara batez lagunduta hustuko ditugu. Mamia baztertuko dugu. Katilu batean, esne-gaina eta azukrea ipini eta hagaxka elektriko batez hura harrotuko dugu. Bien bitartean, txokolatea mikrouhin-labean urtuko dugu 15 segundoko tarteetan. Esne-gaina ia harrotuta dagoenean, txokolate urtua pixkanaka gehituko dugu, hura harrotzeari utzi gabe. Currya ere gehituko dugu. Moussea pastel-mahuka batean ipini eta limak beteko ditugu. Lima-azal pixka bat gainetik birrindu eta hotz zerbitzatuko ditugu.
69
ERREZETAK
UZTARTZEA Gran Feudo Chivite Nafarroako ardo gorria. Sendoa eta fruta-usain handikoa, marrubi- eta mugurdi-aromak, garbia eta bizia. Freskoa eta ondo orekatua, luzea eta marrubiaren zapore-ondokoa.
PREZIO
b a xu a
DENBORA
25’
ZAILTASUNA
1/10
DESKARGATU PDF-A
OSASUNGARRIA
10/10
LARANJA SOILIK OSAGAIAK
PRESTAKETA
(4 lagunentzat) Laranja-krema egiteko: 200 ml laranja-zuku 3 arrautza 125 gr ACOR azukre 15 gr KERRYGOLD gurin 30 gr arto-irin Laranja baten birrindura
Arrautzak eta azukrea hagaxka batzuekin irabiatuko ditugu katilu batean. Arto-irina zukuan disolbatu eta, era berean, gehituko dugu. Dena ondo irabiatuko dugu.
Laranja-azal konfitatuak egiteko: 2 laranja 100 ml ur 100 gr azukre
Azal konfitatuak egiteko:
Nahastea kazo batera bota eta ura irakiten izango duen beste kazo bat jarriko dugu azpian, marian berotzeko. Nahasteari etengabe eragingo diogu zenbait minutuz, trinkotu arte. Sutatik kenduko dugu. Gurina zatitan gehitu eta ondo nahasiko dugu. Laranja-birrindura gehituko dugu. Nahastea pastel-mahuka batean ipini eta gerorako utziko dugu.
Azalak behin baino gehiagotan galdarraztatuko ditugu mingostasuna kentzeko. Horretarako, irakiten dagoen uretan sartuko ditugu une batez. Almibarra egingo dugu, ura eta azukrea kazo batean egosiz. Laranjen azalak gehituko ditugu. Eginda daudenean, xukatu egingo ditugu. Plater batean, laranja-krema, atal batzuk eta, apaintzeko, azal konfitatua ipiniko ditugu.
70
71