7 zk.// 2016ko abendua
PSP: 2,50â‚Ź BM txartelaren titularrentzako doako aldizkaria
IBERIKOAK
esadazu nondik zatozen.
IZOKINA
kontrako bidean.
ARKUMEA
zure gustura ebakia.
TARTAK
barrutik eta kanpotik.
1
2
EDITORIALA
MILA IDEIA ZURE OSPAKIZUNETARAKO. Urtero legez, ilusioz betetzen gaituen unea
Zure postreak
iritsi zaigu. Urrun daudenak edo ez daudenak
gozatzeko eta otordu
gogoratzen ditugu, eta maite ditugun pertsonekin
ostea alaitzeko, berriz,
ospatzen ditugu hain egun adierazgarri hauek.
tartei buruzko artikulu berezia prestatu dugu.
BM supermerkatuetan, ALDEA DAGO gure
Hatzak miazkatzeko
aldizkariaren zenbaki berezi bat prestatu dugu.
moduko tartak egin
Zenbakia Eguberrietarako ideiez beteta dator,
ahal izango dituzu, eta, gainera, egun horietako une
eguberri hauek inoiz baino originalagoak eta berezi
gogoangarriak osatzeko koktel bat ere prestatu ahal
izan daitezen.
izango duzu.
Ba al dago Eguberriak baino garai hoberik produktu
Laburbilduta, eguberri ahaztezinak izateko eta beti
iberikoez gozatzeko? Zenbaki honetan, iberikoak
konpainia onean gozatu ahal izateko behar duzun
beste modu batean prestatzeko ideiak emateaz
guztia topatuko duzu zenbaki honetan.
gain, gure dendetan aurki ditzakezun iberikoen kategoriak eta sor-markak bereizten ere erakutsiko
Zenbaki hau zure gustukoa izango delakoan gaude.
dizugu.
EGUBERRI ON!
Beti bezalaxe, bertako produktuen eta hurbileko produktuen alde egiten jarraitzen dugu. Eguberrietan gure etxeko gonbidatuei onenetan onena eskaintzeko ahalegin berezia egiten dugunez gero, oraingoan Santiago Otamendi angula-hartzailea ezagutuko dugu; tradizioz eta konbentzimenduz da angula-hartzailea, eta Aginaga auzoko angulen historia azalduko digu, baita El Angulero de Aguinaga bere enpresaren bilakaera ere. Zenbait herrialdetako Eguberrietako jakien bitartez, urrutira bidaiatuko dugu elkarrekin, eta horietako batzuk prestatzen ikasiko dugu. Eta jaki nagusian haragia edo arraina jarri ez badakizu, izokina
Miguel Ă ngel Zamorano
prestatzeko lau errezeta eta arkumea prestatzeko
BM supermerkatuetako denda kudeaketa eta
beste 4 errezeta proposatzen dizkizugu.
marketin zuzendaria.
Jarrai gaitzazu gure web-orrian: bmsupermercados.com facebook.com/BMSupermercados
@BMSupermercados
BMSupermercados
OJDk kontrolatutako hedapena
Diseinua eta maketazioa
Publizitatea
Argitaratzailea
Bezeroarentzako arreta
Ornitorrinco
cmarin@uvesco.com
Uvesco
900 300 304
Edukien arduraduna
Hiru hileroko aldizkaria
Oiartzun bidea, z/g
Lege-gordailua
Foodfilmmakers
7. zk. 2016ko abendua
Ventas industrialdea
SS 1480-2014
Argazkiak
Inprimatutako aleak
20300 Irun (Gipuzkoa)
ISSN
Foodfilmmakers
120.000
Tel: 943 668 000
2386-8007
Debekatuta dago testu edo argazkiak, erabat zein partzialki, enpresa argitaratzailearen berariazko baimenik gabe kopiatzea. ALDEA DAGO aldizkariak ez du zerikusirik kolaboratzaileek argitalpenean adierazten dituzten iritziekin, ezta enpresa pribatu edo publikoen publizitateko mezuekin ere.
3
JAMONES ALJOMAR S.A.
CERDO IBÉRICO
UN CICLO QUE AVALA LA CALIDAD Hace más de 20 años nació Aljomar fruto de la constancia, el esfuerzo y el trabajo de una familia. Partiendo del respeto por la naturaleza y el cuidado de la materia prima, pasando por un meticuloso control del proceso de producción, hoy la marca Aljomar es sinónimo de calidad y tradición. ¿Nuestro orgullo? El ciclo controlado de producción, que nos permite cuidar cada detalle desde la selección de los cerdos ibéricos y crianza en nuestras propias fincas, pasando por su cuidada alimentación gracias a la fábrica de piensos del Grupo Aljomar y, por supuesto, con la elaboración en la fábrica y secaderos de Guijuelo. Un ciclo que avala la Calidad.
EXPLOTACIÓN VERA VIEJA MATADERO EL NAVAZO
www.aljomar.es
BLOG: www.aljomar.es/blog
JAMONES ALJOMAR, S.A. Fábrica de Productos del Cerdo Ibérico. Polígono Industrial I.2. 37770. Guijuelo (Salamanca) Tel. 923 580 190. | Fax 923 580 197 | jamones@aljomar.es.
4
AURKIBIDEA
14
LUXUZKO MAHAIA
AZALEKO ARGAZKIA: Izokin ketuko ogi xerrak (30. OR.)
06
IBERIKOAK
ESADAZU NONDIK ZATOZEN...
24
IZOKINA
KONTRAKO BIDEAN
20
ELKARRIZKETA:
ANGULAK
32
EGUBERRIAK
MUNDUAN ZEHAR
44
ARKUMEA ZURE GUSTURA EBAKIA
52
TARTAK, BARRUTIK ETA KANPOTIK
64
KOKTELAK OTORDUAREN AURRETIK ETA ONDOREN
62
KANDELAK APAINGARRI
5
IBERIKOAK. ESADAZU NONDIK ZATOZEN...
Ezin dugu hanka beltz kontzeptuarekin nahastu. Kontzeptu horrek kolore horretako apatxak dituen txerri-arraza bat besterik ez du izendatzen, eta ez du zertan arraza iberikokoa izan.
Mundu osoan du ospe handia. Txerri iberikoa aske hazten da mendian, eta ezkurrez eta belar aromatikoez elikatzen da. Hiru kategoria bereiz daitezke, kontsumitzen duten ezkur kopuruari erreparatuta: gizentzekoa, gizendegi batean pentsuekin elikatzen dena; larrean gizentzekoa, dehesetan bizi eta belarra eta pentsua jaten duena; eta ezkurkoa, ezkurrez elikatzen dena.
Oso zabalduta dagoen sinesmena izanik ere, sinesmen okerra da. Hanka beltza ez da kalitatebermea, ezta jatorri-bermea ere. Sor-markak bermatzen du zalantzarik gabe produktu iberiko baten kalitatea.
Ezkur-produktuek eta %Â 100 iberikoek etiketa beltza izango dute, eta arraza iberikoa partzialki dutenek etiketa gorria izango dute.
Ondoren, BM supermerkatuetan aurki ditzakezuen iberikoen jatorria zehaztuko dizuegu.
Larrean gizentzekoek etiketa berdea izango dute, eta gizentzekoek etiketa zuria.
6
SALAMANCA
CÓRDOBA
JAMÓN LOS PEDROCHES SOR-MARKA
GUIJUELO SOR-MARKA
Cordoban kokatua, sor-marka horretako urdaiazpikoen produkzioak gutxi gorabehera 300.000 hektarea arte hartzen du Cordoba iparraldean.
Urdaizpiko eta beso iberikoen lehen sor-marka Salamanca probintziaren hego-ekialdea hartzen du; bertan dago izena ematen dion komuna. Klima hotz eta lehorrak gazitze-prozesua errazten du.
URDAIAZPIKO IBERIKOAREN ONURAK Txerri iberiko baten haragiaren produktu deribatu guztiak iberikoak diren arren, urdaiazpikoa (edo besoa) da burura datorkigun lehen produktua. Iberikoak aipatzean listua jariatzen duzun horietakoa bazara, ez kezkatu. A eta B bitaminetan aberatsak dira, eta proteina, burdina, kaltzio, sodio eta zuntz eduki handikoak. Hori gutxi balitz, duela gutxi Madrilgo Ramón y Cajal Ospitaleak egin duen azterketa batek erakutsi du ondorio kaltegarriei buruzko mitoak ez direla zuzenak; aitzitik, guztiz kontrakoa frogatu dute. Sei hilabetez urdaiazpiko iberikoa, gizentzekoa eta ezkurkoa, jan zuten pazienteekin egindako azterketan, hauteman zuten bi kasuetan pazienteek onura kardiobaskularrak zituztela, eta ezkurko urdaiazpikoa jan zutenen artean handiagoa zela hobekuntza endoteliala. Izatez,
endotelioa gure arteriak babesten dituen ehuna da, eta endotelioa handitzeak sortzen ditu gaixotasun kardiobaskular gehienak. Azterketak ondorioztatzen duenez, “egunean 50 gramo urdaiazpiko iberiko jateak endotelioa hobetzen du, eta, gainera, memoria efektuarekin egiten du, kontsumitzeari utzi ondoren ere mantentzen baita onura”. Azterketaren ondorioz, pazienteak ez ziren gizendu, eta, are gehiago, triglizeridoen mailari eutsi zioten, tentsio arteriala jaitsi zuten eta ehun endoteliala hobetu zuten. Horrenbestez, ez dago jai-egun hauetan jaki preziatu horrekin ez gozatzeko aitzakiarik. Hurrengo orrialdeetan iberikoak beste modu batean prestatzeko gure proposamena ikusiko duzu, guztiek iberikoez goza ahal izan dezaten.
7
ERREZETAK
Saltxitxoi iberikoa tapenadearekin (11. OR.) UZTARTZEA Heineken garagardoa. Bananaren fruta-aroma, Pilsen malta-zapore gozoa.
PREZIOA
TXIKIA
DENBORA
20’
ZAILTASUNA
3/10
OSASUNGARRIA
7/10
DESKARGATU PDF-A
ESKANEATU BIDEO ERREZETA IKUSTEKO 8
Ogi mamiak txorizo iberikoarekin (11. OR.) UZTARTZEA Sudurrean, txigortuaren ukitu leunak, udaberriko frutekin nahastuta. Mertxikak eta gereziak, hondarren gainean ontzearen emaitzazko fruitu lehorren eta brotxe hondoaren gainean.
PREZIOA
TXIKIA
DENBORA
50’
ZAILTASUNA
6/10
OSASUNGARRIA
6/10
DESKARGATU PDF-A
9
ERREZETAK
Solomo iberikoa ogi xerra finean, errukula eta sesamoarekin (11. OR.) UZTARTZEA Errioxako ardo beltza, Otoñal (urtekoa) Aroma sendoa, fruta-usainekoa, fruitu gorrien ukitua duena. Ahoan freskoa, zaporetsua eta oso iraunkorra.
PREZIOA
ERTAINA
DENBORA
40’
ZAILTASUNA
6/10
OSASUNGARRIA
7/10
DESKARGATU PDF-A
10
Saltxitxoi iberikoa tapenadearekin
Ogi mamiak txorizo iberikoarekin
(4 pertsonarentzat) 200 gr saltxitxoi iberiko 100 gr SERPIS oliba beltz 30 ml ur 30 ml HOJIBLANCA olibaolio birjina 1 koilarakada DUCROS oregano 8 ozpinetako luzoker Berroak apaintzeko 40 gr FERRARINI gazta parmesano
(4 pertsonarentzat) 1/2 barra ogi gogortu 60 gr ALJOMAR txorizo iberiko 20 gr hirugihar 4 arrautza 1 atal baratxuri 1 koilarakada DUCROS piperrauts gozo 1 koilarakada DUCROS piperrauts min
Tapenadea egiteko: Olibei hezurra kenduko diegu, eta urarekin, olioarekin eta oreganoarekin batera birrinduko ditugu. Gerorako utziko dugu. Plateraren elaborazioa: Ozpinetako luzokerrak luzetara moztuko ditugu. Azal-kentzekoarekin xaflak aterako ditugu parmesano gaztatik. Saltxitxoia azpil batean jarriko dugu. Tapenadearekin saltseatuko dugu, eta luzokerrak eta parmesano gazta gainean botako ditugu. Amaitzeko, berroekin apainduko dugu.
Solomo iberikoa ogi xerra finean, errukula eta sesamoarekin (4 pertsonarentzat) 2 orri brick 30 gr sesamo 50 gr errukula 10 ml HOJIBLANCA olibaolio birjina estra LOUIT Ozpin baltsamikoa 100 gr ARTYSAN solomo iberiko
Ogia xerra finetan moztuko dugu, eta katilu batean jarriko ditugu xerra horiek. Ur tanta batzuk bota eta eragingo dugu. Minutu batzuez estaliko dugu zapi heze batekin, pixka bat hidrata daitezen berriro.
Brick-orria laukizuzenetan moztuko dugu. Pintzel baten laguntzaz olioa emango diegu laukizuzenei, eta gainetik hautseztatuko dugu sesamoa. 7 minutuz laberatuko dugu 150 gradutan.
Arrautzak 65 gradutan egosiko ditugu 25 minutuz. Atera, eta jela duen uretan hozten utziko ditugu.
Ogi-xerrak azpil batean jarriko ditugu, eta gainean solomoa erantsiko dugu. Amaitzeko, errukula ozpinarekin ondu, eta gainean jarriko dugu.
Zartagin batean baratxuria, txorizoa eta hirugiharra fin moztuta sueztituko ditugu. Ogi xerrak erantsi eta salteatuko dugu. Arrautza uretan berotuko dugu, 5 minutuz 65 gradutan. Ogi-mami salteatuak plater sakon batean jarriko ditugu. Arrautza erdian jarri, eta piperrauts gozoa eta mina hautseztatuko dugu gainean.
11
Tomateak, urdaiazpiko iberikoz beteak (4 pertsonarentzat) 200 gr cherry tomate 50 gr LISARDO CASTRO urdaiazpiko iberiko 50 gr BERTA gazta fresko 1 koilarakada tipulin xehatu 40 ml HOJIBLANCA olibaolio 15 ml sagar-ozpin Tomateak goiko zatitik moztuko ditugu, tapa moztuko bagenu bezala. Koilaratxo baten laguntzaz tomatea hustu, eta mamia gerorako utziko dugu. Mamia olioarekin eta ozpinarekin birrinduko dugu. Tipulin xehatua ere gehituko diogu. Gerorako utziko dugu. Urdaiazpikoa fin moztuko dugu eta gazta zatituarekin nahastuko dugu. Tomateak bete, eta inguruan ozpin-olioa erantsiko diogu.
errezetak
Tomateak, urdaiazpiko iberikoz beteak (11. OR.) UZTARTZEA Mahou maestra garagardoa. Gorputz sendoa, kafe aleen ukituak, eztian bilduta. Lupulu bikoitzaren mingostasun finak eta iraunkorrak alaitasuna eta dotorezia ematen dio.
PREZIOA
TXIKIA
DENBORA
20’
ZAILTASUNA
1/10
OSASUNGARRIA
9/10
DESKARGATU PDF-A
12
13
LUXUZKO MAHAIAK
14
Klasikoak beti daude modan. Iraganean pasatako une goxoak gogorarazten dizkigute, eta etorkizunerako oroitzapen berriak ere gordetzen dituzte. Aurten zure mahaiak galaz jantzita egingo die harrera zure gonbidatuei. Angulak, misera eta ostrak... Sarrerako horiekin ziurtatu duzu txalo zaparrada.
15
errezetak
Ostrak xanpainarekin (19. OR.) UZTARTZEA Champagne Taittinger Brut. Sudurrean fruta-usaina eta brioche-ukituak. Mertxikaren, lore zurien eta banilla-zorroaren aromak. Ahoan bizi, fresko eta harmoniaz sartzen da.
PREZIOA
handia
DENBORA
60’
ZAILTASUNA
6/10
OSASUNGARRIA
7/10
DESKARGATU PDF-A
16
Misera eltzekaria (19. OR.) UZTARTZEA Codorniu Gran Plus Ultra Kaba. Sudurrean, txigortuaren ukitu leunak, udaberriko frutekin nahastuta. Mertxikak eta gereziak, hondarren gainean ontzearen emaitzazko fruitu lehorren eta brotxe hondoaren gainean.
PREZIOA
handia
DENBORA
60’
ZAILTASUNA
6/10
OSASUNGARRIA
7/10
DESKARGATU PDF-A
17
errezetak
Angulak modu tradizionalean (19. OR.) UZTARTZEA Albariño ardo zuria, Señorío de Rozadela. Ardo garbia eta distiratsua, lasto-kolore horikoa, distira berdexkak dituena, fruta-usainekoa eta ondo konpentsatutako garraztasuna.
PREZIOA
handia
DENBORA
5’
ZAILTASUNA
1/10
OSASUNGARRIA
8/10
DESKARGATU PDF-A
18
Ostrak xanpainarekin
Misera eltzekaria
ANGULAK MODU TRADIZIONALEAN
(4 pertsonarentzat) 12 ostra 1 txalota 50 gr CLAS gurin 200 ml xanpain 50 gr ACOR azukre 50 ml ur
(4 pertsonarentzat) 2 misera 1 atal baratxuri 1 tipula 800 ml ANETO arrain-salda 2 tomate DUCROS piperrauts gozoa 1 pipermin 100 ml ardo zuri
(4 pertsonarentzat) 150 gr angula pertsona bakoitzeko 1 atal baratxuri 1 pipermin gorri HOJIBLANCA oliba-olio birjina estra
Txalota xehatu, eta gerorako utziko dugu.
Buztin-ontzia sutan berotuko dugu oliba-olio
Misera zuritu, eta lau
pixka batekin.
Karamelu horia egingo
xerratan moztuko dugu.
Indukzio-plaka badugu,
dugu. Horretarako, azukrea
Haginak kraskatu, eta burua
zartagin batean egin
eta ura berotuko ditugu,
erditik moztuko dugu.
beharko dugu.
koloreko testura arina
Kazola batean eta su bizian
Baratxuria xerra ez oso
lortzen den arte. Xanpaina
markatuko dugu misera, ia
finetan moztuko dugu.
erantsiko diogu, eta erdira
gordinik utzita.
azukrea urtu eta urre
erreduzitzen utziko dugu.
Baratxuria oliotan sartu eta
Karamelua gerorako utziko
Kazola horretan bertan
dugu.
baratxuria eta tipula xehatua
gorritzen utziko dugu.
erantsiko dugu, eta gorritzen
Pipermina zati ertainetan
Gurina zartagin batean
jarriko dugu. Ardoa eta
moztuko dugu.
zertxobait gorrituko dugu,
pipermina gehituko dugu.
eta gerorako utziko dugu.
Erreduzitzen utzi, eta tomate
Baratxuri zatiak kolorea
xehatua erantsiko diogu.
hartzen hasten direla ikusten
Ostrak irekiko ditugu,
Piperrautsa hautseztatu,
dugunean, eta erretzen utzi
maskorretik bereizi, eta
eta guztia 2 minutuz
gabe, pipermina gehituko
berriro barruan jarriko
egosten utziko dugu. Gero,
dugu oliotan.
ditugu, baina orain aske
arrain-salda botako dugu.
daudela.
10 minutuz egosiko dugu,
Sutik aterako dugu kazola.
eta, amaitzeko, birrindu eta
Berehala erantsiko ditugu
iragaziko dugu.
angulak, eta ondo mugituko
Xanpain-erredukzioa erantsiko diogu, eta gurin
ditugu beroa har dezaten.
urtuaren tanta batzuk eta,
Misera sartu, eta minutu
Berriro su motelean jarriko
azkenik, txalota xehatua.
batez egosten utziko
dugu, hotz daitezen utzi
dugu, kazolan bertan
gabe. Bero zerbitzatuko
zerbitzatzeko.
ditugu.
19
ELKARRIZKETA: Santiago Otamendi
20
EL ANGULERO DE AGUINAGA
BETIKO ANGULAK, INOIZ EZ BEZALA
Usurbil eta Orio lotzen dituen errepidean dago Aginaga, Oria ibaiak bustitzen duen ingurune paregabe batean, mendiez inguratuta. Angularen tradizioak egin du ezagun Usurbileko auzo hori, eta auzoak, belaunaldiz belaunaldi, izena eman dio angulari, jatun on guztiek hain gogoko duten produktu horri. Santiago Otamendik bizitza osoa eskaini dio ur gazitan eta gezatan bizi daitekeen eta sexuz ere alda daitekeen arrain txiki horri; aurrez, bere aitak, bere aitonak eta bere birraitonak egin zuten bezalaxe. Bere familiarekin eta inguru horretako gainerako adituekin batera eusten dio angulen tradizioari, Gipuzkoako ingurune txiki hau Espainiako mapa gastronomikoan kokatu zuen.
Hor hasi zen Aginagako ospea indartzen.
Aginaga esaten badut, berehala datozkit burura
Nire amak Marcelina Azpiroz zuen izena. Nire
angulak. Nola bihurtu da leku hau produktu
gurasoen
honen erreferentzia?
zen lehen angula-enpresa Azpiroz y Otamendi.
Oria ibaian, Aginaga parean, angula asko zegoen.
Ondoren
Nire aitonak eta nire birraitonak arrantzaleak
zen, eta beste familia batzuk gehitu ziren. Horrela
ziren. Angula harrapatu eta familian jaten zuten,
sortu zen Angulas Aguinaga. Izan ere, gaur egun
baserrietan. Garai hartan hainbeste angula zegoen,
izen horrekin ezagutzen dugun enpresak hasiera
non esaten zen txerriei ere ematen zitzaiela.
batean gure instalazioetan egiten zuen lan. 17
Gero, nire aita eta nire izeba-osabak angulak
urtez izan ginen enpresa horren parte, eta, 91.
merkaturatzen hasi ziren Gipuzkoan eta Bizkaian.
urtean, sortu genuen El Angulero de Aguinaga.
Beste eskualde batzuetan saltzen hasi ziren, batez ere Madrilen. Nire aita, Santiago Otamendi, Tarragonara joan zen gerra ostean, patuak hara eramanda.
Bertan
ere
angula
ugari
zegoela
konturatu zen, eta arrantza egiteko lizentzia atera zuen. Horretarako, itsasoaren ondoan milioi bat metro karratu erosi zuen, Ebro ibaiaren deltan arrantza egiteko eskubidea lortzearren. Valentziara joan zen, eta han ere antzeko zerbait egin zuen. 6 anai-arreba zituen, eta Tarragonara, Valentziara eta Asturiasera bidali zituen. Izatez, oraindik ere familia dut inguru haietan.
21
loturatik
sortu
zen
angula-hartzaileen
Aginagan
bat-egitea
izan etorri
ELKARRIZKETA: Santiago Otamendi
Gure bideari bereizita jarraitu genion; gu gehiago oinarritu
“ SARDEXKA SARTZEAN IHES EGITEN BADU, FRESKO DAGOEN SEINALE. ITSATSITA GERATZEN BADIRA, ORDEA, SEINALE TXARRA DA. �
ginen anguletan, nahiz eta surimia ere egiten dugun. Orduz geroztik anaia eta biok egon gara, eta, orain, belaunaldi berriak, gure seme-alabak buru direla. Zein da angularen denboraldia? Oraintxe
da
denboraldia.
Ebro
ibaiaren
deltan
eta
Asturiasen azaroaren 1ean zabaltzen dute denboraldia, eta Frantzian azaroaren 15ean, lekuaren arabera beraz. Han
Merkaturatzeko
lehenago amaitzen da denboraldia, betiere kontsumorako
arrantza baimentzeak badu arazo bat: guk debeku hori
arrantza-kupoa noiz agortzen den kontuan hartuta. Gero,
betetzen dugun arren, badaude debekua betetzen ez
ibaiak birpopulatzera zuzenduko den angularen beste
duten isileko arrantzaleak. Ondorioak oso kaltegarriak
arrantza-kupo bat ere badago. Berez, ez dago denboraldia
dira angula-hartzaile aditu gisa dugun izen onarentzat.
amaitzeko data jakin bat, kupoak betetzen direnean
Osasun-baldintzak bete gabe eta nola egin jakin gabe
amaitzen da denboraldia, eta hori apirilean gerta daiteke,
egosten
baita maiatzean ere.
gatz
dituzte
arrantza
ez
angulak,
gutxiagorekin
edo
baimentzeak
beharrezkoa
gehiagorekin.
eta
dena Gero,
kirol-
baino zirkuitu
komertzialean baino askoz ere prezio merkeagoan saltzen Nondik dator angula?
dituzte. Badakigu elkarteetan zer gertatu den; azkenean,
Guk erabiltzen dugun angula Sargazoen itsasotik dator.
merkea zena garesti atera zaie, angula horiek zaborretara
Emeak itsaso horretan erruten du, eta bertan hiltzen da.
bota behar izan zituzten eta. Debeku hori ez balego,
Golkoko korronteak Atlantikoan barrena bultzatuta iristen
arrantzaleek profesional modura arrantzatu ahal izango
dira kumeak bertara. Ibilbide horrek hiru urte inguru irauten
lukete eta inguruko enpresei salduko liekete, kalitate- eta
du. Denbora horretan angula eraldatu egiten da. Hasiera
osasun-kontrolak ziurtatuta. Debekua indarrean dagoen
batean, palmondo itxura du, eta, denborarekin, hegalak
bitartean jarraituko du jarduteko modu horrek, eta kalte
galtzen ditu eta guztiok ezagutzen dugun itxura hartzen
egiten jarraituko zaio produktuaren beraren irudi onari eta,
du. Saldo handitan bidaiatzen dute, eta bidean harrapakari
jakina, seriotasunez eta legeen barruan sektore horretan
ugarik murrizten dute angula kopurua. Hala ere, angula
dihardugun profesionalen irudi onari.
asko egon da, eta asko dago. Orduan, nondik datoz zuek merkaturatzen dituzuen Europar Batasunak arrantza-kupo bidez kontrolatzen ditu
angulak?
harrapaketak. Euskal Autonomia Erkidegoaren kasuan
Erosten dugun angula gehiena Frantziakoa da, hemen
debekatuta dago angulak arrantzatzea, kirol-arrantza
arrantzatzea
besterik ezin da egin (egunean 2 kilo gehienez), baina
lan egiten duten arrantzaleak ditugu. Duela urte asko
gure ingurunearen gainerakoan (Kantabriatik Hendaiara)
konpromiso irmoak hartu genituen haiekin. Ez dugu angula
arrantza daiteke. Eta Espainian ez dago kuporik. Hartara,
enkantean erosten. Hartara, arrantzatzen duten guztiaren
hemen arrantzatu ezin den angula hori bera arrantza
salmenta ziurtatzen diegu, eta egonkortasuna eskaintzen
daiteke hona iritsi aurretik, edo bertatik urruntzen denean.
diegu. Oso leialak dira, gu serioak baikara eta ez baitiegu
debekatuta
inoiz huts egin.
22
baitago.
Aspalditik
gurekin
Behin erosita, uraren tenperatura eta oxigenoa kontrolatzeko
direla salmentan. Kontu handia izan behar da pagotxekin,
gailuak dituzten gure haztegi-kamioietan garraiatzen
bizitzaren gainerako arloetan bezalaxe. Kalitate urriko
ditugu. Aginagako gure instalazioetara iristean, xukatu eta
generoa dago, edo gaizki kontserbatutakoa, eta, produktu
pisatzen ditugu, eta iragazita dagoen iturburuko ura duten
freskoa denez gero, oso arriskutsua da hori.
andel batzuetan sartzen ditugu. Hasieran, angula zuria da, itsasotik baitator. Gure haztegietako ur gezara pasatzean,
Gure angula egosiak astebeteko iraupena du. Dena dela,
angulak kolorea aldatzen du, ibaian egingo lukeen moduan.
komeni da erosi eta egitea. Kozinatu aurretik komeni da irekitzea eta pixka bat aireztatzen uztea.
Behin
ilundu
direnean
gorputzeko
tenperatura
jaitsi
–18°C-tik 1°C-ra– eta hil egiten dira. Angulak hil direnean
Kontu handiko produktua da, eta ezin dugu angulak autoan
egonkortu egin behar dira egosi aurretik. Egosteko gatz-
ditugula gainerako erosketak egitera joan; tenperatura
puntu egokia erabili behar da. Egosi ondoren, xukatu eta
aldaketek eta abar kalte egin diezaioke angulari. Edozein
bastidoreetan zabaltzen dira lehortzeko. Komeni da angula
arrain fresko tratatzen dugun bezalaxe tratatu behar da
egun batetik bestera lehortzen uztea. Horrela, hezetasuna
angula.
galdu eta gogortu egingo da. Azken galdera, zein da ezin hobe geratzeko sekretua? Sardexka sartzean ihes egiten badu, fresko dagoen seinale.
Komeni da olio pixka batekin berotzea kazola, eta olioa
Itsatsita geratzen badira, ordea, seinale txarra da. Nire
irakiten egon gabe gorritzea baratxuria eta pipermina
sekretua da nik jango nituzkeen moduan prestatzea. Ez
(pipermin kantitate txikia jarriko dugu, angulari zaporea ez
diot inori egiten uzten, ezin hobe geratzea nahi dut eta.
jateko). Behin gorritu denean, kazola sutik aterako dugu, eta angulak botako ditugu. Sardexkarekin mugituko ditugu
Zer alde dago angula batetik bestera?
lurrezko kazolaren hondar-beroa har dezaten, eta noizean
Gaur egun, logistikako aurrerapenekin, angulak zuriak eta
behin suan jarriko dugu. Berotzeko besterik gabe. Garrantzi
oso freskoak izan daitezke. Baina, lehen logistika hori ez
handikoa da bero daudela jatea, prestatu eta berehala.
genuenean, eta angula urrun arrantzatzen zenean, angulen ehuneko jakin bat bidean hiltzen zen. Angula horiek kutxetan
“ BM SUPERMERKATUETAN EROSTEN DITUZUNEAN, BERME OSOA DUZU GURE INSTALAZIOETATIK ATERATZEN DIRELA, ETA BERTAN BALDINTZARIK ONENETAN MANTENDU DIRELA ETA BALDINTZA EZIN HOBEETAN GARRAIATU DIRELA ETA JARRI DIRELA SALMENTAN. ”
jartzen zituzten, eta bertara iristen zirenerako ez zuten ez beharrezko testura, ezta beharrezko gogortasuna ere. Hori dela eta, prezio erdira kotizatzen ziren. Horrenbestez, bi kategoria zeuden, angula zuria eta angula beltza. Gaur egun hortaz gogoratzen den jendeak pentsatzen du kalitate txikiagoa dutela angula horiek. Niri galdetuz gero, esango nizuke angula gaur bizirik eta zuri badator, eta bihar haztegitik hartu, eta nik hiltzen badut, ia nahiago dudala zuria. Izan ere, gizenago dago. Angula beltza 7 egun egon daiteke jan gabe. Angulak konfiantzazko hornitzaile bati erosteak badu alde on bat: ez da zertan eskaintzen dizun produktuaren kalitatea zalantzan jarri. Badakizu azken produktua kalitate bikainekoa izango dela, eta gauza hauek guztiak azaltzeko prest gaudela. Edonola ere, beti saiatuko gara angula ilunak ere eskaintzen, jende guztiak izan dezan nahiago duena. Urte batean, erabaki genuen eskaintzeko genuen angula ez saltzea gure bezeroei. Konturatu ginen urte hartan ezin geniela gure bezeroei beti eskaintzen diegun kalitatea eskaini. Hortaz, ez genuen saldu. Erabaki zaila izan zen, baina bete-betean asmatu genuen. Eta, bezeroek eskertu zuten. Zer
hartu
behar
dugu
kontuan
kontsumitu
arte
mantentzeko? Garrantzitsuena da non erosiko dituzun jakitea. Horrek segurtasuna
bermatuko
dizu.
BM
supermerkatuetan
erosten dituzunean, berme osoa duzu gure instalazioetatik ateratzen direla, eta bertan baldintzarik onenetan mantendu direla eta baldintza ezin hobeetan garraiatu direla eta jarri 23
Izokina. Kontrako bidean
24
Kontrako bidean joatea ez da beti txarra. Horrek bere espezieko ale kotizatu bihurtzen ditu batzuk. Gainera, izokina hain berezia da, non ur gazitan eta ur gezatan bizi daitekeen, bizitzako unearen arabera. Konformagaitza da berez.
25
Izokina. Kontrako bidean
Legendak dio Finnegas irlandar poetak zazpi urte eman zuela Jakinduriaren izokina harrapatu nahian. Izokin hori jatean giza ezagutza osoa lortzea espero zuen. Azkenean harrapatzea lortu zuen. Fionn, haren babespekoa, izokina kozinatzen ari zitzaionean, erre egin zen. Erredura arintzeko, erre zitzaion hatza ahora eraman zuenean, gazteak eskuratu zuen jakinduria. Fionnek izokinaren jakinduriaz baliatu nahi zuenean, nahikoa zuen hatza miazkatzearekin. Horri esker, klanaren buru bihurtu zen, eta mitologia zeltako legendazko gerlari gisa gogoan du historiak.
ditu, batez ere arnasa-sistemarenak, oztopoak sortzen baititu mikroorganismo bakteriologikoetarako. D bitamina ere badu; bitamina horrek erregulatzen du kaltzioa hezurretara iristea, eta minbizia prebenitzeko eta tratatzeko propietateak esleitzen zaizkio. Izokina elikagai ezin hobea da egoera naturalean –arrantzatzen den egoeran–, gordinik zein kozinatuta. Alabaina, ketua da arrain osasuntsu hori kontsumitzeko modurik ohikoena eta zabalduena. Ketzea aspaldi-aspaldiko teknika bat da; arraina kearen eraginpean jartzen da eta, horrela, kontserbazio-denbora gehitzen da eta bestelako zapore bat ematen zaio. Ke hori erretxina urriko egurrak erretzearen ondoriozkoa da. Teknika horiek hotzean zein beroan aplika daitezke. Hotzean aplikatuta hastea gomendatzen da –24 eta 48 ordu artean irauten du eta ez du inola ere 30°C gainditu behar–, beroarekin amaitzeko –60° eta 75°C artean–.
Hemen ez dugu adieraziko izokinak halako botere magikoa ematen duela, baina ezin dugu ukatu izokinaren kontsumoa oso onuragarria dela gure osasunerako. Gehiengoak jakingo duen moduan, izokina arrain koipetsua edo urdina da. Proteina ekarpen handi samarra du –edozein haragiren parekoa–, eta eduki biologiko handikoak dira proteina horiek, funtsezko aminoazido guztiak baitituzte. Hartara, garrantzi handikoak dira gure organismorako.
Izokina ez da ketuta aurki dezakegun arrain bakarra. Amuarraina, bakailaoa edo sardinzarra dira ketuaren zapore eta usain bereizgarri hortaz gozatzeko beste aukera batzuk.
Era berean, Omega-3ko eduki handia du eta hori oso lagungarria da kolesterol-mailak eta triglizeridoak jaisteko; bestalde, odolaren jariakortasuna errazten duenez gero, tronboak eta odolbilduak ager daitezen saihesten laguntzen du. Bestalde, erretinol gisa ezagutzen den A bitamina du, eta bitamina horrek erretinaren funtzionamendurako beharrezkoak diren pigmentuak sortzen ditu. Horrez gain, gaixotasun infekziosoak prebenitzen
Ondoren, arrain gozagarri eta osasungarri honekin gozatzeko zenbait errezeta proposatuko dizugu. BM supermerkatuetan izokin freskoa edo ketua aurki dezakezu, eta arrandegiko sekzioan zuk nahi duzun bezala prestatua.
26
Izokina, pasta eta errefautxoekin salteatua (30. OR.) UZTARTZEA Rueda Verdejo ardo zuria, Bornos. Lore-aroma sendoa. Azidotasun freskoa eta fruta-ukituak ahoan.
PREZIOA
ERTAINA
DENBORA
25’
ZAILTASUNA
4/10
OSASUNGARRIA
8/10
DESKARGATU PDF-A
27
errezetak
Izokin marinatua martorriarekin (30. OR.) UZTARTZEA Rueda Verdejo ardo zuria, Protos. Aroma freskoa eta sendoa, tropikala eta zitrikoa, belar-ukituekin.
PREZIOA
ERTAINA
DENBORA
30’
ZAILTASUNA
5/10
OSASUNGARRIA
9/10
DESKARGATU PDF-A
ESKANEATU BIDEO ERREZETA IKUSTEKO 28
Izokin ketua merlatuen kremarekin (30. OR.) UZTARTZEA Nafarroako ardo gorria, Gran Feudo Chivite. Sendoa eta fruta-usain handikoa, marrubi- eta mugurdi-aromak, garbia eta bizia. Freskoa eta fruta-usainekoa, ondo orekatua, luzea eta marrubiaren zapore-ondokoa.
PREZIOA
ERTAINA
DENBORA
30’
ZAILTASUNA
4/10
OSASUNGARRIA
7/10
DESKARGATU PDF-A
29
ERREZETAK
Izokina, pasta eta errefautxoekin salteatua (4 pertsonarentzat) 200 gr izokin-trontzo 200 gr GALLO txipiroi pasta beltz 60 gr errefautxo 60 gr brokoli HOJIBLANCA oliba-olioa 1 koilarakada tipulin xehatu Izokin-trontzoa laukitxoetan zatituko dugu. Brokoli-adartxoak moztu, eta irakiten ari den uretan galdarraztatuko ditugu. Gerorako utziko ditugu. Errefautxoak xerratan moztuko ditugu. Pasta “al dente� puntuan egosiko dugu, paketean ematen diren aholkuei jarraituta. Izokin laukitxoak zartagin bero batean jarri, eta zertxobait gorrituko ditugu. Brokoli-adartxoak eta errefautxo moztuak erantsiko ditugu. Pasta salteatua plateretan banatu, eta, amaitzeko, perrexila botako diogu gainetik.
Izokin marinatua martorriarekin
Izokin ketua, merlatuen kremarekin
(4 pertsonarentzat) 300 gr izokin-trontzo 600 gr gatz lodi 80 gr ACOR azukre 1 sorta martorri 1 koilarakada ziape, antzinako erara 40 ml HOJIBLANCA olibaolio
(4 pertsonarentzat) 150 gr izokin-trontzo 8 luzoker merlatu edo ozpinetako luzoker 8 tipulin merlatu 16 kapar merlatu 8 SARASA oliba beltz 100 gr PASCUAL esne-gain harrotzeko 1 txalota Tanta batzuk limoi
Martorria xehatuko dugu eta erdia gerorako utziko dugu.
Merlatuen erdia xehexehe moztu, eta oso ondo lehortuko ditugu paperarekin, hezetasuna gal dezaten.
Oinarrian gatza, azukrea eta martorria jarriko dugu. Gainean jarriko dugu izokintrontzoa, eta prestakinaren gainerakoarekin estaliko dugu izokina. Hozkailuan gutxienez 6 orduz ontzen utziko dugu (trontzoaren zabaleraren arabera).
Izokin ketuko ogi xerrak (4 pertsonarentzat) 100 gr OLAVS izokin ketu 1 berenjena 1 piper gorri 1 tipulin Tipula-hazi xehatua 4 xerra kristal-ogi Piperra eta berenjena labean sartuko ditugu 30 minutuz eta 200 gradutan. Buelta ere emango diegu ondo egin daitezen. Zuritu eta zerrendetan moztuko ditugu. Tipulina eta tipulahazia xehatuko ditugu. Gerorako utziko dugu. Kristal-ogia txigortuko dugu.
Esne-gaina hagaxka batekin harrotuko dugu eta txalota xehatua eta merlatu xehatuak gehituko dizkiogu. Leun-leun nahastuko dugu, esne-gaina jaitsi ez dadin. Tanta batzuk limoi gehituko dizkiogu.
Iturriaren azpian garbitu, eta gatzaren eta azukrearen hondarrak kenduko dizkiogu.
Plater handi batean jarriko dugu izokina bilduta eta, ondoan, esne-gain harrotu pixka bat. Amaitzeko, osorik utzi ditugun gainerako merlatuekin apainduko dugu platera.
Irabiagailu batekin nahastuko dugu martorria, ziapea eta olioa. Gerorako utziko dugu. Izokina xerratu, eta azpil batean jarriko dugu eta gainetik botako diogu ozpin-olioa.
30
Gainean jarriko ditugu piper- eta berenjenazerrendak, eta, horren gainean, izokina. Amaitzeko tipulin eta tipula-hazi xehatua botako diogu.
Izokin ketuko ogi xerrak (30. OR.) UZTARTZEA Zudugarai txakolina. Aroma fin eta leuna, fruta-aromak nabarmentzen dira. Azidotasun arina.
PREZIOA
ERTAINA
DENBORA
30’
ZAILTASUNA
4/10
OSASUNGARRIA
7/10
DESKARGATU PDF-A
31
eguberriak munduan zehar
32
Batzuetan, bidaiatzeko ez da hegazkinik edo trenik hartu behar; batzuetan ez da etxetik irten beharrik ere. Nahikoa izan daiteke irudimena eta bidaiatzeko gogoak izatea. Aurten ez duzu aitzakiarik Eguberriak Ingalaterrako lord baten moduan ez ospatzeko, edo amerikarren estiloan edo Pariseko ukitu sofistikatuarekin ez ospatzeko.
33
eguberriak munduan zehar
E
guberriak planeta osoko leku askotan ospatzen dira. Kristau-tradiziorik ez duten herrialde batzuek ere haien ohiturak egokitu dituzte, eta Eguberrien ezaugarri diren kontsumo-ohituretara eta dekoraziora moldatu dituzte. Edonola ere, herrialde batzuetan Eguberriak debekatuta egon ziren urte askotan. Adibidez, Frantzian iraultzaren ondoren, Ingalaterran erreforma protestantearen garaian edo Ameriketako Estatu Batuetako garai kolonialean ezin izan zen Kristoren jaiotza ospatu, eta ospatzen jarraitzen zutenak jazarri ere egin zituzten.
haien izenaren lehen letra. Gero, Gabon-gauan eta Eguberri-egunean untxia aza gorriarekin eta oliebollen ospetsuak jango ditugu (kauserak mahaspasekin eta azukre-hautsarekin) edo appelbeignets ezagunak (sagar-xerra kauseraorean bilduta.) Nola ahaztu Urtezaharreko afarian Italian jan ohi dituzten dilista ospetsuak. Kasu horretan, ez gara afari barruko plater batez ari, baizik eta platera segida handi baten, baita gozoen ere, amaiera bikainaz. Batzuek afarian kontsumitzearen aldeko hauta egiten duten arren, tradizioak dio urte berriaren sarrerarekin hartu behar direla; hartara, urte berri oparoa edukitzea espero dute, dilista horiek aberastasun bihurtuko diren itxaropenarekin.
Gaur egun, ordea, hiru herrialde horietan data horiekin lotzen den tradizio handia dago, eta guztiok ezagutzen ditugu egun horietarako dituzten apaingarriak eta jakiak.
Aitzitik, Brasilen, Eguberrietako udako eguzki beroaren pean, Europako Eguberri hotzeko ohituretako asko mantentzen dituzte. Portugalgo jatorria duen rabanada jaten dute; ogi-torradaren antzeko gozo bat izanik ere, janaurreko gisa hartzen dute. Plater nagusi gisa peru de natal dugu, Ipar Amerikan ospatzen den esker oneko egunetik ekarritako kapoi betea. Egun horietan jaten da, halaber, presunto defumado, lakoi ketua, usain-iltzearekin eta pinaburuarekin ondua eta txingarretan egina. Plater nagusi horien osagarri, jan ohi dute arroz Ă grega edo greziar erara egindako arroza, fruitu lehorrekin. Zehazki, fruitu lehorrak oso produktu baloratuak dira han, oso urriak baitira. Hori dela eta, hain egun garrantzitsu horietan gonbidatuei onenetan onena eskaintzeko erabiltzen dira.
Egun horiek gure hurbilekoekin ospatzeko modu ugari dago. Eguberriak Norvegian pasatzeko aukera badugu, kandelaz betetako etxe batean gozatuko dugu. Mahai inguruan esertzean, menuaren izar nagusiak izango dira ribbe-ak (txerri-saiheskiak) edo pinnekjøtt-ak (arkumesaiheskiak), eta akevitt patata- eta belar-likore ospetsuarekin amaituko dute. Likore horrek oso alkohol-graduazio handia du, eta lagungarria da otordu oparoak digeritzeko. Beste herrialde batzuetan bezalaxe, eta tenperatura txikiei aurre egiteko, ardo beroa ere hartzen dute (gløgg); alabaina, han, belarrak erabili beharrean, siropea erabiltzen dute, eta almendrak edo mahaspasak gehitzen dizkiote. Bestalde, Herbehereetan eta Belgikan munduko beste herrialdeetan baino pixka bat lehenago hasten dira Eguberriak: abenduaren 5eko gauean, Herbehereetan, eta abenduaren 6an, Belgikan. Orduan omentzen dute Sint Niklaas (San Nikolas), Espainiatik Holandara lurrunezko itsasontzi batean iristen den apezpikua. Harekin batera iristen dira haren zwarte pieten morroiak, haurrei erregalizak eta pepernoten gailetak oparitzen dizkietenak. Egun horretan oparitzen zaie ondo portatu diren haurrei txokolatezko
Pentsatu al duzu aurten prestatuko duzun menua? BM supermerkatuetan hiru herrialdetako Eguberrietako gastronomian oinarritutako hiru plater proposatuko dizkizugu. Horrela, zure etxekoak zur eta lur utziko dituzu mahai internazional eta desberdin batekin, betiere egun horietako produktu tradizionalak ahaztu gabe.
34
HABÍA QUE ECHARLE TRES MALTAS PARA HACER UNA CERVEZA ASÍ.
Así es Ambar Export, una cerveza hecha sin prisas. Con 7 grados de alcohol, Ambar Export es una tostada excepcional, rojiza, rica en matices aromáticos y con una espuma densa y cremosa. Más cuerpo, más sabor y más carácter para una cerveza que se disfruta igual que como se elabora, con calma.
WWW.AMBAR.COM Ambar Export recomienda el consumo moderado y responsable. 7% Alc. Vol.
35
ERREZETAK
New York 36
Indioilar errea, artoarekin eta batatarekin (42. OR.) UZTARTZEA Nafarroako ardo gorria, Mediodia Inurrieta. Aroma fin eta amaitezinak garatzen ditu, arrosa-petaloak, gerezia, gingak eta marrubiak.
PREZIOA
ertaina
DENBORA
3h
ZAILTASUNA
8/10
OSASUNGARRIA
7/10
DESKARGATU PDF-A
37
ERREZETAK
Paris 38
Foie freskoa plantxan, ahabi marmelada gazi-gozoarekin (42. OR.) UZTARTZEA Ochoa moskatela. Zeta-antzekoa, orekatua eta erakargarria. Azukrearen eta azidotasunaren arteko oreka egokia.
PREZIOA
ERTAINA
DENBORA
40’
ZAILTASUNA
6/10
OSASUNGARRIA
6/10
ESKANEATU BIDEO ERREZETA IKUSTEKO 39
DESKARGATU PDF-A
errezetak
Londres 40
Gabonetako pudinga ingelesa (42.OR.) UZTARTZEA Xerez ardoa, Pedro Ximenez Real Tesoro. Leuna, gantzatsua. Zapore ondoko luzea, freskoa eta mingostasun atsegina.
PREZIOA
ERTAINA
DENBORA
2h
ZAILTASUNA
7/10
OSASUNGARRIA
6/10
DESKARGATU PDF-A
41
errezetak
Indioilar errea, artoarekin eta batatarekin (4 pertsonarentzat) 1 indioilar oso
Betegarria egiteko: 200 gr hirugihar 1 gr tipula xehatu 100 gr ogi birrindu 300 ml KNORR oilasko-salda 30 gr mahaspasa Indioilarra bustitzeko: 100 ml ardo zuri 50 ml brandy 400 ml oilasko-salda Laguntzeko: 2 lata BONDUELLE arto gozo 400 gr batata Hirugiharra xehatu, eta zartagin batean sueztituko dugu tipularekin batera. Ogia gehitu, eta oilasko-salda isuriko dugu; minutu batzuk egosten utziko dugu. Sutik atera, eta hozten utziko dugu. Indioilarra aurreko nahaskiarekin beteko dugu. Izterren puntak aluminiozko paperarekin estaliko ditugu, erre ez daitezen. Indioilar betea labean sartuko dugu 175 gradutan 2 orduz. Ardoarekin eta brandyarekin bustiko dugu, eta gero saldarekin. Indioilarrari buelta emango diogu, alde guztietatik berdin erre dadin. Batatak indioilarrarekin batera erreko ditugu, baina aluminiozko paperean bilduta. Artoa salteatu eta batata errearekin batera jarriko dugu, betegarriaren pixka batekin eta indioilar zati eskalopatu batekin. Amaitzeko gainetik botako diogu egoste-zukua.
Foie freskoa plantxan, ahabi eta piperbeltz marmelada gazi-gozoarekin (4 pertsonarentzat)
400 gr foie fresko 200 gr ahabi 100 gr ACOR azukre 50 ml PRIMA sagardoozpin 4 xerra BIMBO moldeko ogi 1 koilarakada piperbeltz ehotu Foiea 50 gramo inguruko xerratan eskalopatuko dugu. Ozpina eta azukrea irakiten jarriko ditugu 10 minutuz. Ahabiak gehituko ditugu eta beste 15 minutuz utziko dugu egosten, baina su motelean. Piperbeltz ehotuarekin onduko dugu. Ogi-xerra bakoitza erditik moztu, eta zartagin batean txigortuko dugu, zapalduta, fin eta kurruskari gera daitezen. Bi zartagin jarriko ditugu suan, bat su bizian eta bestea su motelean. Foiea su bizian den zartaginean jarri, eta markatuko dugu. Beste zartaginera pasako dugu kozinatzen amaitzeko eta koipea ez erretzeko. Paper xurgagarri batera aterako dugu. Azkenik, ogi txigortuaren gainean jarriko dugu. Amaitzeko, marmelada jarriko diogu gainetik. 42
Gabonetako pudinga te saltsarekin (4 pertsonarentzat) 225 gr ACOR azukre beltz 225 gr gurin 350 gr sultana mahaspasa 150 gr orejoi lehor 110 gr GALLO irin 110 gr ogi birrindu 60 gr almendra xerratuta 1 limoi, azala 5 arrautza 1 koilarakada DUCROS kanela 1 koilarakada DUCROS intxaur muskatu 1 koilarakada DUCROS jengibre xehatu 1 koilarakada DUCROS iltze ehotu Gatza pixka bat 150 ml brandy edo ron Saltsa egiteko: 2 poltsatxo HORNIMANS te 100 gr ACOR azukre 1 koilarakada intxaur muskatu 200 ml ur 100 ml brandy Osagai guztiak nahastuko ditugu, eta ondo eragingo dugu. Nahaskia pudinga egiteko ontzian jarriko dugu –aurrez gurina eta irina emango diogu ontziari–. Maria-bainuan egosiko dugu, labearen barruan, 4 orduz eta 150 gradutan. Saltsa egiteko: Ura irakiten jarri, eta tea erantsiko dugu. Infusioa egiten utziko dugu eta, gero, azukrearekin eta intxaur muskatuarekin batera suan jarriko dugu, almibar arin bat lortu arte. Pudinga berriro berotuko dugu maria-bainuan. Moldetik atera eta zatitan moztuko dugu. Brandya pixka bat berotu eta gainetik botako diogu flanbeatzeko. Te-saltsa bereizita zerbitzatuko dugu.
DOHAINIK ESKURAGARRIA
EXCELENTE zure esku 500 produktu baino gehiago jartzen duen ardandegi bat da; bertan ardo, likore eta garagardoen eskaintzarik onena eta anitzena aurki dezakezu. Eta ardandegi hori supermerkatu BIKAIN batean soilik egon daiteke. Ezagutu ardoaren mundua gure gidarekin, eta orain zure mugikorrean ere bai. Sartu bmexcelente.com barruan eta produktuak bilatu ahal izango dituzu sor-markaren arabera, mahats motaren arabera edo prezioaren arabera. Eta laster “app"a ere izango da erabilgarri.
43
arkumea,zure gustura ebakia
44
Arkume txuletaz eta hankaz harantzago beste aukera batzuk ere badaude. Txurraskoa, barbakoan egiteko, tournedoa puntuan jateko, hezurrik gabe, medailoiak, plantxan egiteko, hala nola hanka xerra edo karriloi xerra. Arkume haragiak ebakitzeko aukera ugari eskaintzen du eta, hartara, sukaldean esperimentatzeko aukera ugari. Kontsultatu zure KONFIANTZAKO harakinari, BM SUPERMERKATUETAN, zein den zure errezetarako ebakirik egokiena. Guk lau proposatuko dizkizugu, probatzen has zaitezen.
45
errezetak
Arkume txuletak Villeroy erara (49. OR.) UZTARTZEA Errioxako ardoa, Añares (ondua). Konplexua sudurrean, harmoniaz nahasten ditu fruta-aromak eta ontzearen aromak. Ahoan zaporetsua eta ondo egituratua. Amaieran luzea eta ñabarduraz betea.
PREZIOA
ERTAINA
DENBORA
60’
ZAILTASUNA
8/10
OSASUNGARRIA
7/10
DESKARGATU PDF-A
46
Arkume barrukien broxeta espezieduna (49. OR.) UZTARTZEA Errioxako ardo beltza, Viña Pomal (erreserba). Loreen eta fruitu gorrien ukituak, espezia gozo eta torrefaktuekin ñabartuta.
PREZIOA
ERTAINA
DENBORA
20’
ZAILTASUNA
7/10
OSASUNGARRIA
7/10
ESKANEATU BIDEO ERREZETA IKUSTEKO 47
DESKARGATU PDF-A
ERREZETAK
Arkume hankaz egindako gisatu mina (49. OR.) UZTARTZEA Errioxako ardo beltza, Ederra (erreserba). Erregaliza, fruitu beltzak oinarri mineralaren gainean. Espezia-ukituak, txigortuak eta banillak.
PREZIOA
ERTAINA
DENBORA
60’
ZAILTASUNA
7/10
OSASUNGARRIA
7/10
DESKARGATU PDF-A
48
Arkume txuletak Villeroy erara
Arkume barrukien broxeta espezieduna
Arkume hankaz egindako gisatu mina
Arkume beso errea, gaztaina purearekin
(4 pertsonarentzat)
(4 pertsonarentzat)
(4 pertsonarentzat) 100 gr arkume-birika 1 arkume-bihotz 1 arkume-gibel 80 gr MONELS hirugihar laukitxoetan 4 aranpasa 1 koilarakada DUCROS kanela Menda-belar xehatua Intxaur muskatua HOJIBLANCA oliva-olio birjina estra tanta batzuk
2 arkume-hanka 1 tipula 1 pipermin 50 gr almendra 100 gr ANKO tomatesaltsa 1 piper berde 1 piper gorri 2 patata 1´5 l KNORR arrain-salda 1 erromero-adartxo
(4 pertsonarentzat) 4 arkume-beso 1 adar ezkai lehor 4 atal baratxuri 1 tipula xerratuta 100 ml ardo zuri 200 ml ur 400 gr gaztaina 4 mandarina 8 hosto albaka HOJIBLANCA oliba-olio birjina estra Gatza
16 arkume-txuleta 1 koilarakada irin 2 arrautza 1 koilarakada ogi birrindu Bexamela egiteko: 400 ml PASCUAL esne 50 gr PASCUAL gurin 50 gr irin Gatza eta piperbeltza Arkume-txuletak ondu eta su bizian markatuko ditugu bi aldeetatik, ia gordinik utzita. Hoztu, eta gerorako utziko ditugu. Bexamela egiteko: Gurina kazola batean urtuko dugu. Irina gehituko diogu, eta zurezko koilara batekin nahastuko dugu. 5 minutuz utziko dugu su motelean, eta epeldu dugun esnearen erdia gehituko dugu. Dena ondo nahasteko eragingo dugu, eta gainerako esnea poliki-poliki gehituko dugu eragiten dugun bitartean. Gatzaz eta piperbeltzaz onduko dugu. Arkume-txuletak azpilean jarri, eta bexamelarekin estaliko ditugu. Hozten utziko dugu sei ordu inguru. Behin hoztu direnean, irinetik, arrautzetatik eta ogi birrindutik pasako ditugu.
Tipula, piperrak, pipermina eta baratxuria xehatuko ditugu, eta sueztituko ditugu, barazkiak samur egon arte. Tomate-saltsa eta haragi-salda gehitu, eta irakiten utziko dugu. Amaitu duenean, birrindu eta iragaziko dugu.
Gibela eta giltzurrunak laukietan moztuko ditugu. Ura irakiten jarri, eta bertan minutu batez galdarraztatuko ditugu. Hozten utziko ditugu. Menda-belar xehatuarekin, kanelarekin, intxaur muskatuarekin eta olibaolio tanta batzuekin marinatuko ditugu.
Harakinari eskatuko diogu gisatzeko moduko zatitan moztea arkume-hanka. Zatiak irinetik pasa eta frijituko ditugu, gorritu arte. Arkume zatiak aurreko saltsan sartuko ditugu, baita zuritu eta zatitutako patatak eta erromeroa ere.
Hezurra kendu, eta lau zatitan moztuko ditugu aranpasak. Broxeta batean aran zatiak eta giltzurrun, birika eta hirugihar zatiak tartekatuko ditugu.
Su motelean 45 minutuz egosten utziko dugu.
Zartagin batean, gorritu arte markatuko ditugu broxetak, eta azpil batean zerbitzatuko ditugu.
Almendrak zartagin batean gorrituko ditugu eta gainetik erantsiko dizkiogu gisatuari.
Arkume-besoak azpil batean jarriko ditugu, azpian tipula, gaztainak eta baratxuriak dituztela. Ardoa gehitu, eta labean sartuko dugu 50 minutuz 150 gradutan. Buelta emango diogu eta urarekin bustiko dugu ondo erretzeko. Gaztainak zuritu eta labea 200 gradutara igoko dugu, minutu batzuk izango ditugu gaztainak labean, gorritu arte. Gaztainak puregailutik pasako ditugu. Mandarinen atalak bereizi, eta azpil batean jarriko ditugu. Albaka-xehatua gainetik jarriko dugu, eta oliba-olio tanta batzuk eta gatza ere bai. Mandarinen atalak labean sartuko ditugu bero-kolpe bat emateko. Arkume-besoak platerean jarriko ditugu, eta gaztainapurearekin eta mandarina beroekin zerbitzatuko ditugu.
Su ertainean frijituko ditugu, gorritu arte. Paper xurgatzailera atera, eta zerbitzatuko ditugu. .
49
errezetak
Arkume beso errea, gaztaina purearekin (49. OR.) UZTARTZEA Errioxako ardo beltza, Campo Viejo (erreserba). Fruta-aroma orekatsua, gerezia, aran beltza, masusta, eta zur ñabardurak.
PREZIOA
ERTAINA
DENBORA
60’
ZAILTASUNA
8/10
OSASUNGARRIA
7/10
DESKARGATU PDF-A
50
R A N C U V É E , I A G S S Y E L V I E R T E E N A R T C O N E T O D O L O Q U E L E R O
D
E
A
EL CAVA SÓLO SE DISFRUTA CON MODERACIÓN
Original, intenso, especial. Elyssia Gran Cuvée es la armonía hecha cava. Su punto justo de acidez es capaz de sublimar pescados blancos como el rape o el lenguado, mariscos como las almejas, las gambas y las navajas, así como el carpaccio de pulpo. Una experiencia que cierra el círculo de sabores, una armonía perfecta en el paladar. Descubre el arte del cava de la mano de Elyssia. Una CuvéeXperience de prestigio by Freixenet.
51
tartak, barrutik eta kanpotik
ez da zertan egun berezi batera itxoin. Tarten mundu zoragarriarekin hasi baino lehen, bizkotxoa prestatzeko teknika menderatu beharko dugu, egitura horren gainean sortuko baitugu gero azukrezko gure maisu lana. gero dibertigarriena besterik ez zaigu geratuko, apaintzea!
52 52
53
ERREZETAK
Bizkotxo banilla zaporeduna OSAGAIAK 120 gr HARIMSA irin bahetu 120 gr azukre 3 XL arrautza Gatza pixka bat 1 koilarakada VAHINÉ azukre banilla-zaporedun
ELABORAZIOA Labea 180 gradutan berotuko dugu. Arrautzak azukrearekin eta azukre banilla-zaporedunarekin irabiatuko dugu, harrotu arte. Behin prest dagoenean, irin bahetua eta gatza gehitu, eta espatula baten laguntzaz integratuko dugu guztia mugimendu inguratzaileak eginez eta irabiatu gabe, oreak behera
egin ez dezan. 18 cm-ko moldea koipeztatu, eta barruan isuriko dugu masa. Moldeari kolpetxo batzuk emango dizkiogu mahaiaren kontra, burbuilarik ez geratzeko. 25 minutuz laberatuko dugu.
Sagar bizkotxoa OSAGAIAK 200 ml CARBONELL oliba-olio suabe 3 arrautza 200 gr irin 2 koilarakada ROYAL legamia-hauts 2 sagar 1 OIKOS jogurt greziar
ELABORAZIOA Labea 180 gradutan berotuko dugu. Azukrea olioarekin nahastuko dugu eta arrautzak banan-banan gehituko ditugu, dena ondo integratu arte. Jogurta gehitu, eta nahastuko dugu. Gauza bera egingo dugu irinarekin eta legamiarekin –aurrez bahetuko ditugu–. Sagarrak laukitxoetan moztu eta nahaskian gehituko
ditugu, bertan integra daitezen. Ez dugu irabiatuko. Plumcakea egiteko molde bat koipeztatu eta bertan jarriko dugu orea. Laberatuko dugu, eta broxeta-makila bat sartu eta garbi atera arte egingo dugu bizkotxoa labean. Sareta batean hozten utzi, eta moldetik aterako dugu.
Txokolate cupcakea OSAGAIAK 90 gr gurin girotenperaturan 150 gr ACOR azukre 2 arrautza 190 gr irin bahetu 20 gr LACASA kakaohauts 1,5 koilarakada txiki royallegamia 1/2 koilarakada txiki gatz 1 koilarakada VAHINÉ txiki banilla likido 120 gr postretarako txokolate
ELABORAZIOA Osagai lehorrak nahastuko ditugu (irina, kakaoa, gatza eta legamia), azukrea izan ezik. Gerorako utziko dugu. Txokolatea zatitu eta mikrouhinlabean urtuko dugu. Denbora-tarte laburretan egingo dugu, eta aldi bakoitzean ondo eragingo dugu, erre ez dadin. Labea 180 gradutan berotuko dugu. Gurina giro-tenperaturan irabiatuko dugu azukrearekin, harro utzi arte. Lehen arrautza gehitu, eta nahastuko dugu. Ez dugu
hurrengo arrautza erantsiko lehen arrautza guztiz integratuta ez dagoen arte. Gero, txokolate urtua eta banilla gehituko ditugu. Dena ondo nahastuko dugu. Azkenik, aurrez nahastu ditugun osagai lehorrak gehituko ditugu. Orea madalena-moldeetan isuriko dugu, moldearen heren bat bete gabe utzita. 25 minutuz laberatuko ditugu. Behin egin ditugunean, sareta batean hozten utziko ditugu.
Ondoren lau tarta mota topatuko duzu. Horiekin magiaz eta irudimenez bildu ahal izango dituzu zure postreak, gonbidatuekin partekatu ahal izateko.
54
Sagar tarta (57. OR.) UZTARTZEA Moskatel ardoa, La Cartuja. Oso sendoa, gozoa eta freskoa. Pastel-zapore sendoak.
PREZIOA
txikia
DENBORA
3h
ZAILTASUNA
9/10
OSASUNGARRIA
7/10
DESKARGATU PDF-A
55
ERREZETAK
Fruitu gorrien tarta (57. OR.) UZTARTZEA Porto ardoa, Ruby Osborne. Sudurrean fruitu gorriak, intentsitate onarekin. Ahoan fruta-zaporeak, gozoa eta tanino leunak.
PREZIOA
ertaina
DENBORA
3h
ZAILTASUNA
9/10
OSASUNGARRIA
7/10
DESKARGATU PDF-A
56
Sagar tarta OSAGAIAK 1 bizkotxo tradizional, arrautzazkoa 800 gr karamelu- eta gazta-krema Sagar karamelizatuak Hurrak Karamelu-lazkak Karamelu eta gazta-krema egiteko: 250 gr gazta krematsu 250 gr gurin girotenperaturan 250 gr glas azukre 3 koilarakada karamelu likido Sagar karamelizatuak egiteko: 2 sagar 100 gr ACOR glas azukre 50 gr gurin
ELABORAZIOA Karamelu-krema egiteko: Gurina giro-tenperaturan irabiatuko dugu hagaxka elektrikoen laguntzarekin. Gurina zuritu arte irabiatuko dugu. Glas azukrea gehituko dugu. Hasieran, abiadura motelean irabiatuko dugu eta, gero, abiadura ertainean/handian 3 minutu inguru. Gazta krematsu oso hotza eta karamelua gehituko dugu. Nahaskia abiadura motelean irabiatuko dugu, guztia ondo integratu arte. Bizkotxoa hotz dagoenean, erditik moztuko dugu ganibet horzdun baten laguntzarekin, eta kremaz beteko dugu. Bi erdiak berriro lotuko ditugu. Koilara batekin kremaren gainerakoa bizkotxoaren gainean jarriko dugu, modu irregularrean, etxean egindako itxura izan dezan. Sagar karamelizatuak egiteko: Sagarrak zuritu, eta ataletan moztuko
ditugu. Gurina zartagin batean urtu eta sagar atalak erantsiko ditugu. Pixka bat gorri daitezen utziko dugu, eta glas azukrea gehituko dugu. Karamelu-lazkak egiteko: Azukrea kazo batean urtuko dugu, kolore horia lortu arte. Paper sulfurizatu batean isuriko dugu, eta beste paper bat jarriko dugu gainean. Espatula baten laguntzarekin ondo zabalduko dugu, orri fin bat lortzeko. Behin hoztu denean, zati irregularretan moztuko dugu. Tarta muntatzeko: Jada beteta dagoen eta gainetik krema duen bizkotxoa jarriko dugu. Gainean sagar karamelizatuak, hur batzuk eta hur zatitu batzuk jarriko ditugu. Amaitzeko, karamelu-lazkak gainean iltzatuko ditugu, apaingarri gisa.
Fruitu gorrien tarta OSAGAIAK 2 bizkotxo tradizional, arrautzazkoak 450 gr merenge suitzar (turroi-tartan azaldu da) BORGES fruitu gorriak eta pistatxoak Almibarra egiteko: 100 gr ACOR azukre 100 ml ur
ELABORAZIOA Lehenik, almibarra egingo dugu, kazo batean minutu pare batez jarriko dugu irakiten ura azukrearekin. Gerorako utziko dugu. Bizkotxo bakoitza bitan zatituko dugu. Lehen erdia aurkezpen platerean jarriko dugu eta pintzel batekin almibarretan bustiko dugu. Merenge-geruza oparoa jarri, eta espatula batekin lisatuko dugu. Merengearen gainean fruitu gorri batzuk eta pistatxo birrindu batzuk jarriko ditugu.
57
Bizkotxoaren bigarren geruza jarriko dugu, eta horren gainean gauza bera egingo dugu. Horrela geruza guztiekin amaitu arte. Azken geruza bizkotxoetako baten oinarria izango da, oso lau gera dakigun. Espatula baten laguntzaz, merengegeruza fin batekin estaliko ditugu tartaren alboak eta goialdea, bizkotxoa ikusten jarraitzeko moduan. Pistatxo batzuk zuritu eta birrinduko ditugu, ez oso fin. Tartaren gainean jarriko ditugu ilargierdi forman, menda-belarreko hosto batzuekin.
ERREZETAK
Turroi tarta (60. OR.) UZTARTZEA Xerez ardoa, Pedro Ximenez Real Tesoro. Leuna, gantzatsua. Zapore ondoko luzea, freskoa eta mingostasun atsegina.
PREZIOA
ERTAINA
DENBORA
3h
ZAILTASUNA
9/10
OSASUNGARRIA
6/10
DESKARGATU PDF-A
58
Txokolatezko eta mendazko cupcakeak (60.OR.) UZTARTZEA Porto ardoa, Ruby Osborne. Sudurrean fruitu gorriak, intentsitate onarekin. Ahoan fruta-zaporeak, gozoa eta tanino leunak.
PREZIOA
ERTAINA
DENBORA
3h
ZAILTASUNA
9/10
OSASUNGARRIA
6/10
DESKARGATU PDF-A
59
errezetak
Turroi tarta OSAGAIAK 2 almendra-bizkotxo 850 gr Xixona-turroiaren krema Almendra-pikorrak Urre-hautsa 8 zati Xixona turroi Turroi-krema Merenge suitzarra Turroi-krema egiteko: 100 gr GARRIGOS turroi bigun 85 gr esne-gain Merenge suitzarra egiteko: 4 zuringo 250 gr ACOR azukre 2 koilarakada turroi-krema 250 gr gurin, girotenperaturan
ELABORAZIOA Turroi-krema egiteko: Turroia zatituko dugu eta esne-gaina berotu. Nahastu, eta irabiagailuarekin birrinduko dugu. Oso lodi geratzen bada, esne pixka bat gehituko dugu. Hozten utzi, eta gerorako gordeko dugu. Merenge suitzarra egiteko: Zuringoak eta azukrea maria-bainuan jarriko ditugu, nahaskiak 60 gradu lortu arte, edo, nahaskia ukitu, eta azukre-pikorrak desagertu direla ikusi arte. Zuringoak irabiagailuaren ontzira pasako ditugu, eta hagaxka elektrikoekin irabiatuko ditugu, nahi dugun testura lortu arte. Ontzia hoztu arte itxarongo dugu. Gurina gehituko dugu. Irabiagailuari palaren osagarria jarri, eta abiadura ertainean 8-10 minutuz eragingo dugu nahaski suabe eta leuna geratu arte. Turroi-kremaren bi koilarakada erantsi, eta nahastuko dugu.
Tarta muntatzeko: Bizkotxoa hiru edo lau geruzatan moztuko dugu, lira baten edo ganibet horzdun baten laguntzarekin. Tartaren oinarria aurkezpen platerean jarriko dugu. Turroi-kremaren geruza jarriko diogu gainean koilara batez edo pastel-mahuka batez, eta lisatuko dugu. Gauza bera egingo dugu bizkotxoaren gainerako geruzekin. Amaitu denean, espatula baten laguntzarekin merengekremako geruza fina jarriko dugu pastel osoaren gainetik. Hozkailuan 10 minutuz hozten utziko dugu. Gero, krema-geruza lodiago bat aplikatuko dugu, eta espatularekin lisatuko dugu. Azkenik, inguruan almendra-pikorrekin, merenge-kremako errosetekin (aho izurtuko pastel-mahukaz eginak), turroi biguneko zati batzuekin eta gainetik hautseztatutako urre-hautsarekin apainduko dugu.
Txokolatezko eta mendazko cupcakeak OSAGAIAK 8 cupcake 450 gr txokolate esneduneko ganatxe 1 tableta LINDT EXCELLENCE txokolate, menda duena Bihotz eta lore toppingak Txokolate-ganatxea egiteko: 150 ml esne-gain harrotzeko 300 gr txokolate esnedun
ELABORAZIOA Ganatxea egiteko: Txokolatea zatituko dugu. Esne-gaina kazo batean irakiten jarriko dugu. Irakiten hasten denean, sutik atera, eta txokolate guztia botako diogu. Bi minutuz pausatzen utziko dugu. Kristalezko edo plastikozko ontzi batean isuriko dugu. Epeltzen utziko dugu. Film batekin estali, eta 8 orduz utziko dugu nahaskiak trinkotasuna lor dezan. Hagaxka elektrikoekin irabiatuko dugu, nahaskia krematsu bihurtu arte.
60
Ondoren, aho izurtua duen mahuka batean jarriko dugu. Tarta muntatzeko: Cupcakeak azpil batean jarriko ditugu, gainetik ganatxearekin apainduko dugu, pastel-mahuka baten laguntzaz. Amaitzeko, loreekin eta bihotzekin apainduko dugu.
61
kandelak apaingarri
Kandelak dira egun hauetarako apaingarri ezin hobea. Etxeko edozein txoko leku berezi bihur daiteke kandelei esker. Eguberri hauetan betebetean asmatuko dugu edozein giro kandelekin osatzen badugu, eta BM supermerkatuetan zure etxeari hobe doakion argia eta aroma aurkituko duzu gure kandela sortaren barruan.
62
UNE BAKOITZERAKO BAT Bi gauzek, batik bat, gogorarazten dizkigute Eguberriak: aromek eta argiek. Haragi errearen usaina, egurrarena, pinuarena, gozokiena. Argiak kalean eta etxeetan, dirdir, abegikor. Ez da inolako espaziorik oharkabean pasako argiztapen egokia badu.
ESAIOZU KANDELEKIN: Saiatu zure etxea apaintzen, eta eman umorezko ukitua Eguberrietako giroari. Aurkitu zure inguruabarretara gehien egokitzen den mezua, eta oparitu irribarreak.
AROMA GOGORARAZLEA: Neguko natura gogorarazten diguten usainak. Mahaiko zurarekin, elurraren zuriarekin eta gure apaingarrien urre-kolorearekin ondo lotzen diren koloreak.
ELEMENTU NATURALAK: Aukeratu kolore lisoak eta edozein dekoraziorekin konbinatzeko errazak. Lortu zure etxeak esentzia naturalen usaina edukitzea, hala nola banillarena, ebanoarena edo sagarrarena.
63
koktelak, otorduaren aurretik eta ondoren
Kopan edo edalontzi zabalean. Olibarekin edo olibarik gabe. Lastotxoarekin eta eguzkitako txiki batekin. Gehien gustatzen zaizun moduan, baina beti konpainiarik onenean gozatzeko.
64
65
koktelak, otorduaren aurretik eta ondoren
K
oktel terminoa gure bizitzan modu naturalean txertatu den anglizismoetako bat da. Gainerako hizkuntzetan lekua egin, eta mundu osoan kontzeptu ezagun bihurtu da. Hitzaren jatorria zalantzazkoa da, eta gaur egun koktelak prestatzeko aukera bezain bat jatorri duela ematen du. Batzuek Mexikon kokatzen dute, beste batzuek Yorktown-en edo New Orleans-en. Guztiek, ordea, oilar baten isatsarekin duen antza aipatzen dute (koloreengatik edo lumengatik); izatez, koktel hitza Cock, oilar, eta tail, buztan, hitzetatik dator.
gourmet-hanburgesak jateko ere hartzen dute gin-tonica. Ordea, otordu ostea da koktelen unerik preziatuena. Une horretan koktel digestiolaguntzaileak dira jaun eta jabe, baina, jakina, jandako menuaren arabera. Jende gehienak gin eta vodka duten konbinatuak nahiago dituen arren, xanpaina duten sorbete freskagarriak edo mimosa (xanpaina eta laranja-ura) ere oso zabalduta daude. Whiskia eta tea duten konbinazioak ere aukera ona izaten dira. Ezin ditugu ahaztu alkohol-kremak eta orujoak; sabela berdintzeko baliagarriak dira, eta fresko hartu behar dira digestioak igotzen duen tenperatura jaitsiko badute. Eta, jakina, nola ahaztuko ditugu kafea eta alkohola ukitu gozoekin nahasten dituztenak, hala nola kafe irlandarra edo eskoziarra.
Esanahiaz edo jatorriaz harantzago, oro har jende guztiak du konbinatu gogokoen bat, otorduen aurretik edo ondoren hartzekoa, edota otorduan bertan edatekoa. Azken urte hauetan koktelen kontsumoak gora egin du. Aisialdiko uneetan gin-tonica bihurtu da askorentzat edaririk gustukoen, askotariko haziz, gozokiz, aromatizatzailez edo zitrikoz lagunduta. Gintonicaren susperraldiarekin lotuta, nahasketa berriak ezagutzeko interesa ere itzuli da –zenbat eta elaboratuagoak izan orduan eta hobeto–, eta hainbat urtez ahaztuta izan diren zenbait tradizio berreskuratu da, hala nola bermuta edo martini prestatuak hartzearena.
Gauez, halaber, norberaren gustuen araberako aukeraketa egingo da. Batzuek nahiago dute alkohola zukuekin nahastu, eta beste batzuek freskagarriren batekin. Gaueko irtenaldietan, ordea, betiko konbinatuak dira nagusi. Edonola ere, gero eta leku gehiago espezializatu da mojitoak, margaritak, edo bestelako nahasketa sofistikatuak prestatzen. Esaera zaharrak dioen bezala: “Ibiltari gauean, logalea goizean�. Gorputza leheneratzeko suspergarri bat nahi badugu, Bloody Mary ospetsua hautatuko dugu. Tomate-zukuari eta apioari esker, oso lagungarria da ohikoa baino martxa txikiagoarekin hasten diren egunei buelta emateko.
Unean une zer har dezakegun jakin nahi badugu, hainbat alderdi hartu beharko dugu kontuan. Otorduaren aurretik urdaila prestatu eta jateko gogoa piztu nahi izango dugu. Hori dela eta, bermuta edo martinia, edozein aldagaitan, aukera paregabeak izan daitezke. Otordu aurrean gozoegiaz ez okitzeko asmoa izango dugunez gero, konbinazio astunak eta zapore oso gozoak eta indartsuak saihestu beharko ditugu. Urteko sasoiaren arabera, gorputzak hotzari aurre egin diezaion beharko dugu, edo beroaz freskatu.
Era berean, ezin ditugu alkoholik gabeko koktelak ahaztu. Osasun-arrazoiak direla medio edo, besterik gabe, hala nahiago delako, alkoholik gabeko edari gustagarri, dibertigarri eta desberdinez gozatzeko aukera ere badago. Ia denak zukuen, freskagarrien eta ziropeen konbinazioak dira. Ezagunen artean daude San Frantziskoa (laranja-ura, limoi-ura eta anana-ura eta granadina) edo Shirley Temple (lima freskagarria edo ginger ale, ginga bat eta laranja atal bat).
Konbinatu batekin jatea ez da jada ohiz kanpokoa. Gero eta jatetxe gehiagok eskaintzen dute aukera hori ardoaren edo garagardoaren ordez. Kasu horretan, gure menuaren araberako aholkuei jarraitzea da onena, konbinatuak zaporeak ahalik eta gehien indar ditzan edo zaporeak ezkuta ez ditzan. Adibidez, mojitoa koktel egokia izan daiteke udako plater freskoei laguntzeko. Halaber, gin-tonica ondo uztartzen da itsaskiekin eta arrainekin, eta batzuk
Horrenbestez, hartu koktelera eta jarri zure Tom Cruise irribarrea, eguneko une bakoitzerako ondoren eskaintzen dizkizugun proposamenak dastatzeko prest zaude.
66
Marianitoa otorduaren aurrerako (62. OR.)
DESKARGATU PDF-A
67
ERREZETAK
Xanpaina granadinarekin eta andere mahatsekin, otorduetarako (62. OR.)
DESKARGATU PDF-A
68
Pedro Ximenez amarettoarekin, zure postreetarako (62.OR.)
DESKARGATU PDF-A
69
kandelak
Marianitoa, otorduaren aurrerako 8 parte bermut 2 parte gin 1 ukitu CAMPARI 1 ukitu angostura 1 ukitu limoi-ur izotza Olibak hezurrik gabe Ontzi batean osagai guztiak irabiatuko ditugu, olibak izan ezik.
Xanpaina granadinarekin eta andere mahatsekin, otorduetarako
Pedro Ximenez amarettoarekin, zure postreetarako
10 parte xanpain 2 parte granadina Andere-mahatsak
4 parte PEDRO XIMENEZ 1 parte AMARETTO 4 mahats Almendra-pikorrak
Xanpain-kopa batean
Mahatsak edalontzian
granadina jarriko dugu
jarriko ditugu.
hondoan. Pedro Ximenezarekin Xanpaina gehituko dugu
Edalontzi izoztuetan
eta andere-mahatsekin
zerbitzatuko dugu, eta
apainduko dugu.
estaliko ditugu. Amarettoa gehituko dugu
oliba pare bat jarriko dugu
gainetik, eta ondoren
aldeetako bakoitzean,
almendra-pikorrak.
apaingarri.
2// gin
2// granadina
1// amaretto
8// bermut
10// xanpain
4// pedro Ximenez
campari angostura limoi-ur
MARTINI ROSSO
CHAMPAGNE TAITTINGER
PEDRO XIMENEZ
Eskualdeko belarren aukeraketa egokiaren emaitzazko esentzia du, eta karamelu naturalak ematen dio tonu eskarlata bereizgarri hori. Italiako ikono bat.
Sudurrean fruta-usaina eta brioche-ukituak. Mertxikaren, lore zurien eta banilla-zorroaren aromak. Ahoan bizi, fresko eta harmoniaz sartzen da.
Kaoba kolore iluna, pasa bihurtzearen aroma sakonekin. Ahoan suabe eta gozo. Osoa, indartsua eta oreka ezin hobea duena.
70
71