ความเป็นผนำ ู้
การพัฒนา
คำแนะนำในการเริ่มตน้ โปรแกรม
LEADERSHIP
D E V E L O P M E N T
Your Guide to Starting a Program
สิ่งพิมพนี้จัดทําโดย Leadership Education & Training Division ของ โรตารีสากล หากทานมีคําถามหรือคําแนะนําใดๆ โปรดสงไปที่
Leadership Education and Training Division Rotary International One Rotary Center 1560 Sherman Avenue Evanston, IL 60201-3698 USA E-mail: leadership.training@rotary.org Phone: 847-866-3000 Fax: 847-866-9446
“One of the responsibilities of leadership is to seek out and develop the latent talent of those members who, for various reasons, have never had a real chance to demonstrate their ability.” Clem Renouf 1978‐79 RI President
การเริ่มตน โปรแกรมการพั ฒ นาความเป น ผู นํ า สร า งขึ้ น เพื่ อ เพิ่มพูนประสิทธิภาพของโรแทเรียนทั้งในสโมสรและ ในวิ ช าชี พ โดยการพั ฒ นาทั ก ษะการเป น ผู นํ า โปรแกรมนี้อาจจะเปนประโยชนอยางยิ่งแกสมาชิก สโมสรที่ปกติไมมีโอกาสไดควบคุมดูแลผูอื่น หรือได เขารวมโปรแกรมการอบรมลูกจาง โปรแกรมนี้เปนทางเลือก สามารถจัดเปนสัมมนาเต็ม วันหรือเปนการประชุมสั้นๆ ตอเนื่องตลอดทั้งป และ สามารถจั ด เป น การประชุ ม แบบพบปะกั น หรื อ แบบ ออนไลนหรือผสมกันทั้งสองแบบ สโมสรและภาคที่ใช โปรแกรมควรจะจัดโครงสรางใหสนองความตองการ ของผูรวมโปรแกรม หนั ง สื อ เล ม นี้ ใ ห โ ครงร า งหั ว ข อ ของการเป น ผู นํ า ที่ แนะนํา 10 ขอสําหรับโปรแกรมนี้ ทักษะในการสื่อสาร ลีลาของการเปนผูนํา การนําและกระตุนอาสาสมัคร การเปนพี่เลี้ยง การบริหารเวลา การกําหนดเปาหมายและความรับผิดชอบ การวางแผนกลยุทธ จริยธรรมและการทดสอบสี่แนวทาง การสรางความเห็นพองตองกัน การทํางานรวมกันเปนทีม ในแต ล ะหั ว ข อ จะมี คํ า แนะนํ า สั้ น ๆ ประเด็ น ที่ จ ะพู ด คําถามเพื่อการอภิปรายและกิจกรรมเสนอแนะ พัฒนา วาระการประชุ ม ของท า นโดยการเลื อ กคํ า ถาม ประเด็ น ที่ จ ะพู ด คํ า ถามเพื่ อ การอภิ ป ราย และ กิจกรรมเสนอแนะ แลวจึงจัดเรียงลําดับเพื่อสรางวาระ
นอกเหนือจากสวนประกอบทั่วไปเหลานั้นแลว ทาน ตองคนควาเพิ่มเติมเกี่ยวกับหัวขอเรื่องและปรับแก วาระใหเกี่ยวเนื่องกับผูรวมโปรแกรม
ทรัพยากร มี ท รั พ ยากรมากมายที่ จ ะช ว ยท า นในการดํ า เนิ น โปรแกรมการเปนผูนําในระดับสโมสร ตัวอยางเชน คูมือการอบรมภาค (District Training Manual – 246EN) ของโรตารี ส ากล รวมทั้ ง รายละเอี ย ดในการ วางแผนงานและการจัดประชุมอบรม ทานยังสามารถ ใช โ ปรแกรมการพั ฒ นาความเป น ผู นํ า ที่ โ รแทเรี ย น พัฒนาขึ้นเปนแบบจําลองได (ดูไดจากฐานขอมูลของ การปฏิบัติที่ดีที่สุดในการอบรมที่ www.rotary.org) มี ทรัพยากรทางอินเตอรเน็ตและสิ่งพิมพจํานวนมากที่ จะชวยสงเสริมและจัดโปรแกรมการเปนผูนําของทาน ให มี เ อกลั ก ษณ เ ฉพาะตั ว ไม ว า ท า นจะเลื อ กวั ส ดุ อุปกรณใดก็ตาม ตองดูใหแนใจวามีความเหมาะสม ทางดานวัฒนธรรมกับสโมสรของทาน
การประเมินความตองการ กอนที่จะดําเนินโปรแกรมการพัฒนาความเปนผูนํา ควรพิจารณาวาอะไรบางที่สมาชิกในสโมสรของทาน เห็นวาเปนประโยชน และอะไรบางที่สโมสรตองการจะ บรรลุผลสําเร็จ การประเมินความตองการจะชวยให ท า นสามารถบ ง ชี้ วั ต ถุ ป ระสงค ข องโปรแกรมและ กํ า หนดได แ น น อนว า มี ทั ก ษะด า นใดบ า งที่ ผู ร ว ม โปรแกรมต อ งการให ค วามสํ า คั ญ ดู คํ า แนะนํ า ในการประเมิ น ความต อ งการรวมทั้ ง ตั ว อย า ง แบบสอบถามในคูมือการอบรมภาค (District Training Manual – 246-EN) การออกแบบหลั ก สู ต รที่ ส นอง ความตองการของผูรวมโปรแกรมจะชวยใหมั่นใจไดวา สมาชิ ก สโมสรจะมี ค วามกระตื อ รื อ ล น เกี่ ย วกั บ โปรแกรม
คําแนะนําในการเริ่มตนโปรแกรม l 1
การติดตามผล
การประเมินผล
เพื่อที่จะชวยใหผูรวมโปรแกรมใชสิ่งที่เรียนรูจากการ สัมมนา ขอให พวกเขาสรางแผนปฏิบั ติก ารในชว ง ทายของการสัมมนา แลวจึงติดตามผลเพื่อดูวาเขาจะ ใช ทั ก ษะใหม ๆ ในโรตารี แ ละในวิ ช าชี พ หรื อ ไม วิธีการที่ทานจะสามารถสงเสริมทักษะเหลานั้นมีอาทิ เชน x จัดโปรแกรมพี่เลีย้ งใหผูรวมโปรแกรม x สั ม ภาษณ ห รื อ ตรวจสอบอย า งไม เ ป น ทางการ กั บ ผู ร ว มโปรแกรมทุ ก ๆ สองสามเดื อ น เพื่ อ ดู ความกาวหนา x จัดประชุมติดตามผล 6 เดือนและหนึ่งปหลังจาก โปรแกรม เพื่ อ ดู ว า ผู ร ว มโปรแกรมประยุ ก ต ใ ช ความคิดตางๆ อยางไรบาง
ขอให ผู ร ว มโปรแกรมกรอกแบบการประเมิ น ผล หลังจากการรวมโปรแกรม ขอมูลนี้จะเปนประโยชน เมื่ อ วางแผนการสั ม มนาในอนาคต อาจจะทํ า การ ประเมิ น ผลอี ก ครั้ ง หนึ่ ง ในช ว ง 6 เดื อ นถึ ง หนึ่ ง ป หลังจากการสัมมนา เพื่อชวยบงชี้วาผูรวมโปรแกรม ไดเรียนรูอะไรบาง กําลังใชทักษะใหมๆ อะไรบาง และ มีหัวขอเรื่องอะไรบางที่ตองใหความสนใจมากขึ้น
โปรดจําไววา คําแนะนําเหลานี้มีความเปนไปไดใน บางอยางเทานั้น ควรจะปรับกระบวนการติดตามผล ใหเปนไปตามความตองการและวัฒนธรรมของแตละ สโมสรเชนเดียวกับตัวโปรแกรมเอง
“In the ideal organization, the top level ― the leadership ― should stay close to the ground.” Robert Barth 1993‐94 RI President
2 l การพัฒนาความเปนผูนํา
ทักษะในการสื่อสาร ความสามารถในการสื่อสาร วิสัยทัศนและวัตถุประสงคของบุคคลและกลุมตางๆ จะชวยใหโรแทเรียนไดรับการสนับสนุนและบรรลุ เปาหมายทั้งในโรตารีและในวิชาชีพ โรแทเรียนสรางความเชื่อถือและมิตรภาพโดยการรับฟง เขาใจ และใหขอมูลยอนกลับ
ประเด็นที่จะพูด x อธิบายวิธีการที่ผูนําสโมสรจะตองรับผิดชอบในการจัดการและแบงปนขอมูลขาวสารกับสมาชิกสโมสร ผูนํา
สโมสรอื่นๆ และชุมชน x อภิปรายถึงลีลาของการสื่อสารที่แตกตางกัน* − ตรงไปตรงมา: พูดอยางแนวแน ไมลังเล กลาวถึงสภาพการณอยางนาเชื่อถือ ตรงประเด็น − มุงมั่น มีชีวิตชีวา: พรอมที่จะแสดงความคิดเห็น เนนภาพรวม สามารถทําใหเชื่อถือได − เปนระบบ: เนนรายละเอียดที่เฉพาะเจาะจง ใชภาษาที่ชัดถอยชัดคํา เนนย้ําถึงความจริงแทนความรูสึก − ใสใจผูอื่น: สนใจรับฟงและใชคําพูดที่ใหความเปนกันเองและใหการสนับสนุน x พิจารณาทบทวนลักษณะของการสื่อ สารที่ มี ประสิ ท ธิภาพ รวมทั้ งการรับฟงอย างกระตื อ รื อ ลน ใหขอ มู ล ยอนกลับ และตระหนักถึงอุปสรรคที่กีดขวางความเขาใจ x อธิบายและอภิปรายถึงความหมายของวิธีการสื่อสารที่ไมใชคําพูดรวมทั้งการแสดงสีหนา ทาทาง การเงียบ การมองตา และการใชระยะหาง
คําถามเพื่อการอภิปราย ทานจะอธิบายถึงลีลาการสื่อสารของทานเองไดอยางไร? ทานจะมั่นใจไดอยางไรวาสื่อสารอยางมีประสิทธิภาพ? ทานจะทําอยางไรใหแนใจไดวา ทุกคนในสโมสรไดรับขาวสาร? จะเกิดอะไรขึ้นเมื่อการสื่อสารลมเหลว? จะทําใหเกิดความเชื่อถือขึ้นมาอีกครั้งหนึ่งไดอยางไร?
กิจกรรมเสนอแนะ การสมมุติบทบาท: จัดกลุมละ 3 คนใหผูรวมการอภิปรายวิเคราะหกระบวนการสื่อสาร คนหนึ่งควรทําหนาที่ เปนผูพูด คนหนึ่งเปนผูฟง และอีกคนหนึ่งเปนผูสังเกตการณ ในขณะที่ผูพูดและผูฟงสื่อสารกัน ผูสังเกตการณ ควรจะบันทึกคุณภาพของการสื่อสาร และจึงใหขอมูลยอนกลับแกผูรวมอภิปรายทั้งสองคน ผูสังเกตการณควรจะ พิจารณาคําถามตางๆ เช น สารที่สื่ อถึง กัน ชัดเจนหรื อไม ? คนใดคนหนึ่ง ใชวิ ธีก ารสื่ อสารแบบใดแบบหนึ่ ง โดยเฉพาะหรือไม? มีลักษณะของการสื่อสารที่มีประสิทธิภาพปรากฏชัดเจนหรือไม? การทํางานกลุม: ใหผูรวมอภิปรายจับคูและระดมความคิดถึงอุปสรรคทั่วไปที่กีดขวางการสื่อสาร ซึ่งอาจจะ เกิดขึ้นไดในระหวางการทําโครงการบําเพ็ญประโยชน เมื่อทุกคูไดทํารายการเสร็จแลว ขอใหชวยกันคิดถึงวิธีการ ที่จะเอาชนะประเด็นปญหาตางๆ เหลานั้น * จากงานวิจัยในหนังสือพิมพการพัฒนาทรัพยากรมนุษยรายไตรมาส (Human Resource Development Quarterly) อาจจะใชลลี าการ สื่อสารที่ใชกันทั่วไปตามที่ปฏิบัติกันมา
คําแนะนําในการเริ่มตนโปรแกรม l 3
ลีลาของการเปนผูนํา ลีลาของการเปนผูนําจะรวมถึงวิธีการที่บุคคลกําหนดทิศทาง ดําเนินแผนงานหรือการกระตุนผูอื่น ในการที่จะบรรลุเปาหมายเหลานี้ ผูนําที่มีประสิทธิภาพมักจะสลับปรับเปลี่ยนลีลาเพื่อใหเหมาะกับสถานการณ
ประเด็นที่จะพูด x อธิบายถึงลีลาการเปนผูนํา* และลักษณะ
− − − − −
ใหมีสวนรวม: ใหผูอื่นมีสวนรวม ตามสถานการณ: เปลี่ยนลีลาการเปนผูนําไปตามองคประกอบของสถานการณ ตามโครงสราง: ทํางานตามโครงสรางลําดับขั้น และระบบของการใหรางวัลและการลงโทษ เปลี่ยนแปลง: นําโดยการใหแรงจูงใจ แบงปนพละกําลังและความกระตือรือรน ใหบริการ: บริการผูอื่นแทนที่จะใหผูอื่นบริการ
x อธิบายถึงประโยชนของการเปนผูนําที่เขมแข็งในสโมสรโรตารีและภาค
คําถามเพื่อการอภิปราย ทานมีบทบาทการเปนผูนําแบบใดในชีวิตการทํางานและสวนตัว? มีทักษะอะไรบางที่สําคัญสําหรับบทบาท เหลานี้? ทานปรับเปลี่ยนลีลาการเปนผูนํา ระหวางชีวิตการทํางานและสวนตัวอยางไร? ทานใชลีลาการเปนผูนําแบบใด? ทานเรียนรูการเปนผูนําไดหรือไม? ทานสามารถเปลี่ยนแปลงลีลาการเปนผูนําของทานไดหรือไม?
กิจกรรมเสนอแนะ การทํางานกลุม: ใหผูรวมอภิปรายจับคูอธิบายถึงผูนําที่มีความเปนเลิศซึ่งเคยทํางานดวย และทํารายการ ลักษณะของผูนํา โดยเลือกที่สําคัญที่สุด 3 ขอ ใหผูรวมอภิปรายทุกคนทํารายการที่รวบรวมคุณภาพของผูนําที่มี ประสิทธิภาพอยางสมบูรณ การทํางานเดี่ยว: ผูรวมอภิปรายประเมินลีลาการเปนผูนําของเขา (ทานอาจจะสรางเครื่องมือในการประเมิน ขึ้นมาเองหรือจัดซื้อแบบประเมินที่ใชสําหรับธุรกิจ) * จากงานวิจัยโดย Kurt Lewin และ Rensis Likert อาจจะใชลีลาทั่วไปของการเปนผูนําที่ใชกันอยู
4 l การพัฒนาความเปนผูนํา
การนําและกระตุนอาสาสมัคร อาสาสมัครที่ไดรับแรงจูงใจและมีความกระตือรือลนเปนสิ่งจําเปนสําหรับสโมสรและภาคที่ประสบความสําเร็จ การเรียนรูวิธีการที่จะให แรงบันดาลใจแกสมาชิกสโมสร จะชวยสงเสริมการมีสวนรวมในโครงการและโปรแกรมตางๆ
ประเด็นที่จะพูด x อภิปรายถึงสิ่งที่สรางแรงจูงใจอาสาสมัครทั่วๆ ไป รวมทั้งการบําเพ็ญประโยชน มิตรภาพ เครือขาย และการ
ยกยอง x ทํารายการปญหาทาทายที่เฉพาะเจาะจงซึ่งเกิดขึ้นเมื่อตองเปนผูนํามิตรสหายและเพื่อนรวมงาน x พิจารณาทบทวนลักษณะของผูนําและผูสรางแรงจูงใจที่ประสบความสําเร็จ เชน ไดรับความเชื่อถือ สราง
ความสัมพันธที่มั่นคง ใหวิสัยทัศนและแรงบันดาลใจ รวมทั้งการนําโดยการทําเปนตัวอยาง
คําถามเพื่อการอภิปราย มีความแตกตางอะไรบาง ระหวางการนําและการใหแรงจูงใจ? มีอะไรบางที่ใหแรงจูงใจแกทาน? มีอุปสรรคอะไรบาง ในการที่ทานจะอุทิศเวลาของทานใหแกโรตารี? การใหแรงจูงใจแกลูกจาง แตกตางจากการใหแรงจูงใจแกอาสาสมัครอยางไร? มีความทาทายอะไรบางที่ทานไดเผชิญ เมื่อใหแรงจูงใจแกมิตรโรแทเรียน?
กิจกรรมเสนอแนะ กรณีศึกษา: นําเสนอกรณีตอไปนี้แกผูรวมอภิปราย – ทานเพิ่งจะเริ่มเปนนายกสโมสร หนึ่งในความสําคัญลําดับ แรกๆ ของท า นคื อ การเริ่ ม โครงการสิ่ ง แวดล อ มในชุ ม ชนเป น ชุ ด แม ว า จะมี ห ลายคนในสโมสรของท า นที่ สนุกสนานกับมิตรภาพในโรตารี พวกเขาก็ยังลังเลที่จะสละเวลาในการบําเพ็ญประโยชน ทานจะใหแรงจูงใจแก สมาชิกใหมีสวนรวมอยางแข็งขันในความริเริ่มนี้ไดอยางไร? การสมมุติบทบาท: ใหผูรวมอภิปรายจับคูแสดงในฉากที่คนหนึ่งเปนสมาชิกสโมสร ไมมีความกระตือรือรน และ อีกคนหนึ่งพยายามที่จะใหแรงจูงใจใหสมาชิกผูนั้นเขารวมในโครงการหรือกิจกรรมของสโมสร
คําแนะนําในการเริ่มตนโปรแกรม l 5
การเปนพี่เลี้ยง ในกระบวนการเปนพี่เลี้ยง ผูที่มีประสบการณจะชี้แนะอีกคนหนึ่งในการพัฒนาความคิดเห็นและการเรียนรู เปนวิธีการที่ดีทั้งพี่เลี้ยง และผูที่ไดรับการอุปถัมภจะสงเสริมทักษะ สรางความสัมพันธ และสงเสริมวิชาชีพใหแกกัน โปรแกรมการเปนพี่เลี้ยงจะเปนไปดวยดีใน สวนของการปฐมนิเทศสมาชิกใหม การสรางทีมงานคณะกรรมการสโมสรและแผนงานการสืบทอดตําแหนงของเจาหนาที่
ประเด็นที่จะพูด x อภิปรายถึงวัตถุประสงคในการเปนพี่เลี้ยงและวิธีการประยุกตใชในโรตารี x กําหนดความสัมพันธระหวางพี่เลี้ยงและผูที่ไดรับการอุปถัมภ x ทบทวนความรับผิดชอบของทั้งสองฝาย x อธิบายวาเหตุใดสมาชิกสโมสรควรจะแบงปนประสบการณและใหความเชี่ยวชาญกับสมาชิกอื่น เหตุผลตางๆ
มีรวมทั้งการปรับปรุง การรักษาและการหาสมาชิกใหดีขึ้น การสรางขวัญและกําลังใจ เรงรัดการพัฒนาความ เปนผูนํา สงเสริมการทํางานเปนทีม และเพิ่มพูนความรูเกี่ยวกับโรตารี
คําถามเพื่อการอภิปราย การเปนพี่เลี้ยงหรือการมีพี่เลี้ยงจะสงเสริมการเติบโตในชีวิตสวนตัวไดอยางไรบาง? การเปนพี่เลี้ยงแตกตางจากการจัดการอยางไรบาง? จะใชโปรแกรมการเปนพี่เลี้ยงในสโมสรของทานไดอยางไรบาง?
กิจกรรมเสนอแนะ การทํางานกลุม: ในตอนแรกใหผูรวมอภิปรายแบงเปนกลุมเล็กๆ เพื่อพูดคุยเกี่ยวกับสถานการณสวนตัวหรือใน วิชาชีพที่เขาเปนพี่เลี้ยงหรือไดรับการอุปถัมภ และประสบการณชวยพวกเขาไดอยางไรบาง แลวในชวงที่สองจึง ขอใหชวยกันระดมความคิดถึงสถานการณในโรตารี หรือในอาชีพการงานที่การมีพี่เลี้ยงเปนเรื่องที่มีประโยชน การทํางานเดี่ยว: ขอใหผูรวมอภิปรายเขียนจดหมายถึงคนคนหนึ่งที่เขาตองการจะไปเปนพี่เลี้ยง หรือคนที่พวก เขาอยากจะอุปถัมภดูแล รางเปาหมายและวิธีการที่จะทํางานรวมกัน
6 l การพัฒนาความเปนผูนํา
การบริหารเวลา การบริหารเวลาเกี่ยวของกับการใชหลักการ การปฏิบัติและเครื่องมือเพื่อที่จะใชเวลาอยางชาญฉลาด เพื่อที่จะปรับปรุงคุณภาพชีวิต การที่จะมีความกระตือรือลนในโรตารี ประสบความสําเร็จในวิชาชีพ รวมทั้งมีสวนรวมในกิจกรรมและสันทนาการครอบครัว โรแทเรียน ตองบริหารเวลาไดอยางมีประสิทธิภาพ
ประเด็นที่จะพูด x อภิปรายเกี่ยวกับลักษณะของการบริหารเวลาอยางมีประสิทธิภาพ รวมทั้งการจัดลําดับความสําคัญ การ
กําหนดขอบเขตและบงชี้นิสัยปจจุบันในการบริหารเวลา x อธิบายถึงประโยชนของการบริหารเวลาอยางมีประสิทธิภาพ ทั้งในโลกของโรตารีและโลกของการทํางาน
คําถามเพื่อการอภิปราย ทานนําทักษะการบริหารเวลาแบบใดไปปฏิบัติแลวบาง ? มีวิธีการอะไรบางที่จะทําใหทานมั่นใจไดวา ทานกําลังทําสิ่งที่ตองการและจําเปนในที่ทํางาน ที่บานและในโรตารี ? ทานจัดเรียงลําดับความสําคัญตางๆ ในแตละวันของทานอยางไร?
กิจกรรมเสนอแนะ การทํางานกลุม: แบงผูรวมอภิปรายออกเปนกลุมเล็กๆ และขอใหบอกถึงเคล็ดลับที่พวกเขาคิดวาเปนประโยชน เมื่อพยายามที่จะบริหารเวลาของเขาเอง การทํางานเดี่ยว: ใหบัตรกระดาษแข็งแกผูรวมอภิปรายและขอใหเขียนรายการที่ตองทําใหเสร็จในเดือนนี้ ขอให เรียงลําดับตามความสําคัญ และคิดวาเหตุใดจึงเรียงลําดับงานชิ้นหนึ่งกอนงานอีกชิ้นหนึ่ง มันมีความสําคัญ มากกวาหรือเพราะทําใหเสร็จไดงายกวา แลวใหทุกคนจัดเรียงลําดับความสําคัญใหมตามตองการ
คําแนะนําในการเริ่มตนโปรแกรม l 7
การกําหนดเปาหมายและความรับผิดชอบ การกําหนดเปาหมายทําใหมั่นใจไดวา เวลา ความพยายาม และทรัพยากรถูกใชไปอยางมีกลยุทธ เพื่อใหบรรลุสิ่งที่สําคัญของบุคคล หรือสโมสรโรตารี ผูที่ไดรับผลกระทบจากเปาหมายเหลานั้นควรจะชวยกําหนดเปาหมายดวย ความรับผิดชอบเปนการชวยทําใหแนใจ วาทุกคนทํางานไปสูเปาหมายเดียวกัน
ประเด็นที่จะพูด x อธิบายถึงประโยชนของการกําหนดเปาหมาย ใหโครงรางของกระบวนการในการ
− ประเมินจุดแข็งและจุดออนของเปาหมาย − กําหนดเปาหมาย − พัฒนาแผนปฏิบัติการ − ติดตามและประเมินผล x อธิบายถึงลักษณะของเปาหมายที่มีประสิทธิภาพ − มีสวนรวม ผูที่มีสวนรวมในการกําหนดเปาหมายและพัฒนากลยุทธเพื่อใหบรรลุเปาหมายตองมีพันธ สัญญาในการดําเนินงาน − วัดและประเมินผลได เปาหมายตองวัดไดอยางเปนรูปธรรมเพื่อใหติดตามได − ทาทาย เปาหมายตองมีความทาทายพอสมควร เหนือกวาเปาหมายที่สโมสรเคยประสบความสําเร็จ มาแลว − สามารถประสบความสําเร็จได โรแทเรียนควรสามารถบรรลุเปาหมายได โดยการใชทรัพยากรที่มีอยู − มีกําหนดเวลาชัดเจน เปาหมายควรมีการกําหนดวันสิ้นสุดหรือกรอบเวลาการทํางาน x รางเคาโครงวิธีการพัฒนาแผนปฏิบัติการเพื่อใหบรรลุเปาหมาย x อภิปรายวาผูนําควรมีความรับผิดชอบตอตนเองและผูอื่นอยางไรในเปาหมายที่กําหนดเอาไว
คําถามเพื่อการอภิปราย มีขั้นตอนอะไรบางที่ทานหรือสโมสรของทานทําเมื่อกําหนดเปาหมายประจําป? สโมสรของทานเคยกําหนดเปาหมายที่ไมสมจริงหรือไม ? มีอะไรเกิดขึ้นบาง? สโมสรเรียนรูอะไรบางจาก ประสบการณนั้น? ทําอยางไรที่ทานและมวลมิตรโรแทเรียนจะมุงมั่นในความรับผิดชอบตอการบรรลุเปาหมายที่ยากยิ่งได? ในฐานะผูนํา ทานประเมินเปาหมายใหมบอยเพียงใด?
กิจกรรมเสนอแนะ กรณีศึกษา: แบงผูรวมอภิปรายออกเปนกลุมเล็กๆ และอภิปรายวาพวกเขาควรจะจัดการกับสมาชิกสโมสรที่ไม ทํางานตามที่ไดรับมอบหมาย ตามแผนปฏิบัติการอยางไร การทํางานกลุม: แบงผูรวมอภิปรายออกเปนกลุมเล็กๆ และใหสรางตัวอยางเปาหมายของสโมสรและอภิปราย ถึงประสิทธิภาพ ขอใหพวกเขาสรางขั้นตอนการตัดสินใจวาใครจะรับผิดชอบในขั้นตอนใด และพูดคุยเกี่ยวกับ วิธีการที่จะบรรลุเปาหมาย 8 l การพัฒนาความเปนผูนํา
การวางแผนกลยุทธ การวางแผนกลยุทธเปนเครื่องมือที่จะชวยบุคคลหรือสโมสรโรตารีมีการพัฒนาไปในระยะยาว และสรางกรอบงานเพื่อกําหนด วัตถุประสงค ควรจะมีการทบทวนเปาหมายกลยุทธทุกปและปรับปรุงแกไขทุกๆ 3-5 ป
ประเด็นที่จะพูด x อธิบายถึงการวางแผนกลยุทธ x อภิปรายถึงประโยชนของการวางแผนกลยุทธ เชน รวบรวมทุกคนที่มีวิสัยทัศนเหมือนกันไวดวยกัน จัดทํา
กรอบงานสําหรับเปาหมายประจําป ปรับปรุงการจัดสรรทรัพยากร และสงเสริมความตอเนื่องจากปหนึ่งไปยัง ปตอไป x รางเคาโครงของกระบวนการเพื่อการวางแผนกลยุทธ
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
ระดมความคิดเกี่ยวกับคุณสมบัติที่สําคัญ ซึ่งจะอธิบายลักษณะของบุคคลหรือสโมสรภายในเวลา 5 ป สรางถอยแถลงวิสัยทัศนใน 1 ประโยคจากคุณลักษณะเหลานั้น ทํารายการสิ่งที่บุคคลหรือสโมสรทําไดดี ระดมความคิดเกี่ยวกับกลยุทธที่สําคัญในการบรรลุถอยแถลงวิสัยทัศน จัดเรียงลําดับความสําคัญของกลยุทธเหลานั้น กําหนดขั้นตอนที่สําคัญสําหรับสิ่งที่สําคัญที่สุดตามลําดับ พัฒนาเปาหมายประจําปที่สนองตอบขั้นตอนเหลานั้น กําหนดแผนงานเพื่อใหบรรลุเปาหมาย รวมทั้งกําหนดเวลา กลุมที่รับผิดชอบและทรัพยากรที่จําเปน
x ทบทวนวาแผนกลยุทธมีผลกระทบตอกิจกรรมประจําวันอยางไรบาง อธิบายวาการตัดสินใจและทรัพยากร
ทั้งหมดจะชวยสนับสนุนแผนงาน
คําถามเพื่อการอภิปราย ทานหรือสโมสรของทานไดประโยชนจากแผนกลยุทธอยางไรบาง? มีใครบางที่ควรจะมีสวนรวมในการวางแผนกลยุทธสําหรับสโมสรของทาน? ทานจะแนใจในความตอเนื่องและความกาวหนาในการดําเนินแผนกลยุทธไดอยางไรบาง?
กิจกรรมเสนอแนะ การทํางานเดี่ยว: ใหผูรวมอภิปรายทําแผนกลยุทธของเขาเองหรือทําสําหรับสโมสรโรตารีของเขา การทํางานกลุม: ใหผูรวมอภิปรายจับคูเพื่ออภิปรายวาจะใหแรงจูงใจแกสมาชิกสโมสรอยางไรเพื่อใหสนับสนุน การวางแผนกลยุทธ
คําแนะนําในการเริ่มตนโปรแกรม l 9
จริยธรรมและการทดสอบสี่แนวทาง จริยธรรมคือ คานิยมที่มีรวมกันในกลุมคนซึ่งมักจะมีบทบาทที่สําคัญในการเปนตัวกําหนดวาสโมสรโรตารีจะดําเนินงานอยางไร และ สมาชิกแตละคนประพฤติปฏิบัติตนอยางไรในวิชาชีพ
ประเด็นที่จะพูด x อธิบายถึงจริยธรรม x เนนถึงความสําคัญที่โรตารีมีใหในเรื่องของจริยธรรมในอาชีพ รวมทั้งการทดสอบสี่แนวทาง วัตถุประสงคของ
โรตารี และคําปฏิญาณของโรแทเรียนในธุรกิจและวิชาชีพ x อธิบายวาจริยธรรมนั้นแสดงใหเห็นดวยการกระทํา เลาเรื่องประกอบเพื่อใชเปนตัวอยาง
คําถามเพื่อการอภิปราย การตัดสินใจอยางมีจริยธรรมมีประโยชนอะไรบางในวิชาชีพของทาน? ในสโมสรโรตารีของทาน? บุคคลหนึ่งจะสงเสริมความประพฤติปฏิบัติที่มีจริยธรรมแกผูอื่นไดอยางไรบาง? มาตรฐานจริยธรรมของโรตารีมีอิทธิพลตอชุมชนไดอยางไรบาง? มาตรฐานจริยธรรมของโรตารีมีอิทธิพลตอภาพลักษณสาธารณะของเราอยางไรบาง? ทานจะจัดการกับสถานการณที่มีการตัดสินใจแบบไมมีจริยธรรมอยางไร?
กิจกรรมเสนอแนะ กรณีศึกษา: แบงผูรวมอภิปรายออกเปนกลุมละ 2-3 คน และยกเหตุการณสมมติที่ไมมีจริยธรรมที่เกิดขึ้นใน สโมสรโรตารีหรือในที่ทํางานขึ้นมา เพื่อใหไดพูดคุยกันวาจะจัดการอยางไรกับสถานการณเชนนั้น การทํางานกลุม: แบงผูรวมอภิปรายเปนกลุมเล็กๆ ใหแสดงความคิดเห็นวาจะนําคําปฏิญาณของโรแทเรียนใน ธุรกิจและวิชาชีพไปใชในการทํางานไดอยางไรบาง
การทดสอบสี่แนวทาง ไมวาสิ่งใดที่เราคิด พูด หรือปฏิบัตินั้น 1) เปนจริงหรือไม?
เปนธรรมไหมตอทุกฝายที่เกี่ยวของ? 3) จะสรางเสริมไมตรีจิตและมิตรภาพหรือไม? 4) เปนประโยชนไหมกับทุกฝายที่เกี่ยวของ?
2)
10 l การพัฒนาความเปนผูนํา
วัตถุประสงคของโรตารี วั ต ถุ ป ระสงค ข องโรตารี คื อ เพื่ อ สนั บ สนุ น และส ง เสริ ม อุ ด มการณ แ ห ง การบํ า เพ็ ญ ประโยชน ในการดําเนินกิจกรรมที่มีคุณคาเปนหลัก โดยเฉพาะอยางยิ่งเพื่อสนับสนุนและ สงเสริม
หนึ่ง การเสริมสรางความคุนเคยระหวางสมาชิกเพื่อการบําเพ็ญประโยชน สอง การยกระดับจรรยาบรรณในธุรกิจและวิชาชีพ การยอมรับคุณคาในการประกอบ อาชีพที่ยังคุณประโยชน และการใหโรแทเรียนทุกคนภูมิใจในอาชีพของตน เพื่อการ บําเพ็ญประโยชนตอสังคม
สาม การใหโรแทเรียนทุกคนนําเอาอุดมการณแหงการบําเพ็ญประโยชนไปใชในชีวิต สวนตัว ธุรกิจและชุมชน
สี่ การเพิ่มพูนความเขาใจ ไมตรีจิตและสันติสุขระหวางชาติ ดวยมิตรสัมพันธของบุคคล ในธุรกิจและวิชาชีพทั่วโลก ที่มีอุดมการณในการบําเพ็ญประโยชนอยางเดียวกัน
คําปฏิญญาของโรแทเรียนเกี่ยวกับธุรกิจและวิชาชีพ ในฐานะเปนโรแทเรียนที่เกี่ยวของกับธุรกิจหรือวิชาชีพ ขาพเจาพึงปฏิบัติดังนี้ x พิจารณาวิชาชีพของขาพเจาเพื่อใหบริการ x ซื่อสัตยตอชื่อและความมีจริยธรรมแหงอาชีพของขาพเจา ตอกฎหมายบานเมืองและตอ ศีลธรรมแหงชุมชน x พยายามอยางเต็มที่ที่จะใหอาชีพของขาพเจามีเกียรติ และสงเสริมจรรยาบรรณในสาขา วิชาชีพของขาพเจา x ใหความยุติธรรมตอนายจาง ลูกจาง เพื่อนรวมงาน คูแขง ลูกคา สาธารณชน และทุก สิ่งที่ขาพเจามีความสัมพันธทางธุรกิจและวิชาชีพ x ใหเกียรติและเคารพตอทุกวิชาชีพที่เปนประโยชนตอสังคม x ใชความสามารถทางวิชาชีพของขาพเจาเพื่อใหโอกาสแกเยาวชน เพื่อบําบัดความ ตองการที่จําเปนยิ่งของผูอื่น และเพื่อปรับคุณภาพชีวิตในสังคมใหดีขึ้น x จะยึดมั่นในความซื่อสัตยสุจริตในการโฆษณา และในการเสนอธุรกิจและวิชาชีพของ ขาพเจาตอสาธารณชน x จะไมมีการแสวงหาผลประโยชนใดๆ ตอมิตรโรแทเรียน หรือผูอื่นที่มีความสัมพันธทาง ธุรกิจและวิชาชีพ
คําแนะนําในการเริ่มตนโปรแกรม l 11
การสรางความเห็นพองตองกัน การสรางความเห็นพองตองกันเปนการกระทําเพื่อหาทางแกปญหาที่เปนไปตามความตองการของทุกคน โดยเฉพาะอยางยิ่งผูที่มี ความคิดเห็นแตกตาง แตมิไดหมายถึงการประนีประนอมหรือการยอมจํานน การนําผูอื่นไปสูความเห็นพองตองกัน มีผลใหเกิดการ ตัดสินใจที่จะนําไปสูการปฏิบัติใหสําเร็จและยั่งยืน
ประเด็นที่จะพูด x อธิบายถึงการเห็นพองตองกัน หรือแบงปนเรื่องราวในเวลาที่ทานตองนําคนอื่นๆ มาอยูรวมกัน x อธิบายถึงประโยชนของการมีความเห็นแตกตางโดยเปดเผย ซึ่งสามารถนําไปสูการวิเคราะหประเด็นปญหา
ไดดีขึ้น และชวยใหทุกๆ ฝายไดมีโอกาสแสดงความคิดเห็นของตน x อภิปรายถึงประโยชนของการสรางความเห็นพอง เชน การชวยใหทุกคนรูสึกถึงความเปนเจาของในโครงการ
และคนพบการแกปญหาแบบใหมๆ x รางเคาโครงของกระบวนการการสรางความเห็นพองตองกัน
1. 2. 3. 4. 5.
ทํารายการวาแตละกลุมตองการอะไรบางจากสถานการณนั้นๆ พิจารณาวามีอะไรที่สําคัญยิ่งสําหรับแตละคนและอะไรที่ไมคอยมีความสําคัญ ระดมสมองเพื่อหาทางแกปญหาใหมๆ อภิปรายถึงผลของการแกปญหาเหลานั้น ปรับปรุงแนวทางการแกปญหาและการตัดสินใจในเรื่องอื่นๆ เพื่อสนองความตองการเรงดวน
คําถามเพื่อการอภิปราย ความเห็นพองตองกันมีความสําคัญอยางไรตอวิชาชีพของทาน? ตอสโมสรโรตารีของทาน? ทานจะทําใหมั่นใจไดอยางไรวา ความเห็นพองตองกันจะไมนําไปสูการประนีประนอม? ทานจะทําใหทุกคนที่ เกี่ยวของพอใจไดอยางไร?
กิจกรรมเสนอแนะ การทํางานกลุม: แบงผูรวมอภิปรายเปนกลุมเล็กๆ สําหรับกรณีศึกษา กําหนดใหสมาชิกกลุมมีมุมมองตางๆ กัน โดยใหมีผูทําหนาที่ไกลเกลี่ยหนึ่งคน ซึ่งตองเปนผูสรางความเห็นพองตองกัน การทํางานเดี่ยว: ขอใหผูรวมอภิปรายพิจารณาถึงชวงเวลาที่เขาตองเขารวมในการสรางความเห็นพอง เขาคิด วากระบวนการเปนไปอยางไร และเขาพึงพอใจในผลลัพธหรือไม
12 l การพัฒนาความเปนผูนํา
การทํางานรวมกันเปนทีม บุคคลตองทํางานรวมกันเปนทีมเพื่อที่จะบรรลุความสําเร็จในงานสวนใหญทั้งในโรตารีและในอาชีพ เมื่อบุคคลทํางานรวมกันไดอยางดี เขาจะทํางานไดมากกวาที่ทําตามลําพัง
ประเด็นที่จะพูด x อภิปรายถึงประเภทของทีมงาน
− แบบเสแสรง คือ สมาชิกกลุมไดรับมอบหมายใหทํางานรวมกัน แตไมมีพันธสัญญาในเปาหมายรวมกัน − แบบดั้งเดิม คือ สมาชิกกลุมยินยอมทํางานรวมกัน แตเห็นวามีประโยชนนอยนิดจากการทําเชนนี้ − แบบมีประสิทธิภาพการทํางานสูง คือ ทีมงานที่มีประสิทธิภาพซึ่งทํางานไดเกินความคาดหมายปานกลาง x พิจารณาขั้นตอนการพัฒนาทีมงานของ Tuckman*
− การสรางขึ้นมา คือ สมาชิกในทีมคนหาลักษณะการทํางานของแตละคนและเริ่มกอตั้งกฎระเบียบของทีม − การระดมพลัง (อยางรุนแรง) คือ ทีมมีสวนรวมอยางกระตือรือลนในการกําหนดวาจะบรรลุเปาหมายของ ทีมไดอยางไร − การสรางมาตรฐาน คือ สมาชิกของทีมมีความมั่นใจ เริ่มการตัดสินใจและรับผิดชอบในการปฏิบัติงาน − การปฏิบัติ คือ กลุมที่แปลงมาจากการรวบรวมบุคคลมาเปนทีมงานอยางแทจริง x อธิบายถึงกลยุทธในการสรางทีมงาน
− แบบมี ป ฏิ สั ม พั น ธ คื อ ให กิ จ กรรมแบบที่ มี โ ครงสร า งซึ่ ง จะช ว ยสร า งความคุ น เคยและการสื่ อ สารใน ทางบวก − แบบการประชุม ที่มี ประสิ ทธิ ภาพ คื อ ให สมาชิ กในที มทุ กคนมี สวนรว มอยา งแข็ง ขัน ในกระบวนการ วางแผนและการตัดสินใจ − การไกลเกลี่ยความขัดแยง คือ มีสวนรวมในการสื่อสารเชิงสรางสรรคมากกวาการวิจารณในดานลบ
คําถามเพื่อการอภิปราย สโมสรของทานสงเสริมการทํางานเปนทีมหรือไม? การเปนผูนําในลีลาใดที่จะชวยการทํางานเปนทีม ? ทานอยูในทีมงานอะไรในที่ทํางาน? ในโรตารี? ทานจะอธิบายถึงทีมงานที่มีประสิทธิภาพอยางไรบาง? ทานจะสงเสริมทีมงานที่ปฏิบัติหนาที่ดีเยี่ยมไดอยางไรบาง? มีความทาทายทั่วๆ ไปอะไรบางที่เกิดขึ้นกับทีมงาน? ทานจะหลีกเลี่ยงไดอยางไร?
คําแนะนําในการเริ่มตนโปรแกรม l 13
กิจกรรมเสนอแนะ Icebreaker: ในการแนะนําหัวขอนี้ เริ่มตนดวยแบบฝกหัดที่แสดงใหเห็นถึงคุณคาของการทํางานเปนทีม แจก รายการสิ่งของ 10 อยางที่ทุกคนจําเปนตองใชเมื่อเดินทางใหแกทุกคน ขอใหแตละคนเรียงลําดับรายการตาม ความสําคัญ แลวจึงใหแบงเปนกลุมเล็กๆ เพื่อทํางานเปนทีม เพื่อหาความเห็นพองตองกันในสิ่งที่สําคัญที่สุด 5 สิ่งที่จะนําไปใชในการเดินทาง การทํางานกลุม: แบงเปนกลุมละ 3-4 คน และใหผูรวมอภิปรายระดมความคิด ทํารายการสิ่งที่เปนอุปสรรคตอ การทํางานเปนทีมอยางมีประสิทธิภาพ แลวจึงขอใหพวกเขาเขียนเคล็ดลับหรือคําแนะนําที่จะชวยจัดการกับความ ทาทายเหลานี้
* จากงานวิจัยของ Bruce Tuckman อาจจะใชขั้นตอนการสรางทีมงานที่ใชกันอยูทั่วไปตามประเพณีของทาน
“One of the marvelous assets of Rotary is that such a vigorous and viable organization can grow in strength each year as new leadership develops.” Edward F. Cadman 1985‐86 RI President
14 l การพัฒนาความเปนผูนํา
“A leadership development program will enhance ‘Rotarians’ personal growth and further develop their leadership skills, allowing them to better serve and benefit their communities, their families, and their business endeavors. It is a wonderful membership retention strategy.” Irving J. “Sonny” Brown 2006‐09 Leadership Development Committee Chair and past RI Vice Presicent
การพั ฒนาความเปน ผู นํา : คํ าแนะนํา ในการเริ่ มต นโปรแกรม (Leadership Development: Your Guide to Starting a Program) ประกอบไปดวยคําแนะนําตางๆ รวมทั้งความคิดเห็นในการประชุม สําหรับหัวขอตางๆ ดังตอไปนี้ ทักษะในการสื่อสาร ลีลาของการเปนผูนํา การนําและกระตุนอาสาสมัคร การเปนพี่เลี้ยง การบริหารเวลา
การกําหนดเปาหมายและความรับผิดชอบ การวางแผนกลยุทธ จริยธรรมและการทดสอบสี่แนวทาง การสรางความเห็นพองตองกัน การทํางานรวมกันเปนทีม
แตละหัวขอเนนความสําคัญวาทักษะการเปนผูนําอยางไรที่จะสามารถประยุกตใชกับสโมสรของ ทาน และชวยพัฒนาการเปนผูนําในตัวโรแทเรียนทุกคน!