Αρ. Αδείας 166
RE
SS PO
ΚΩΔΙΚΟΣ 01-1144
X+7
RE
P
Ταχ. Γραφείο ΚΕΜΠ ΚΡΥΟΝΕΡΙΟΥ
SS POS
T
ΠΛHPΩMENO TEΛOΣ
ST
Απρίλιος - Μάιος - Ιούνιος 2017 Έτος 26ο • Αριθ. Φύλλου 100 Μαρίκας Κοτοπούλη 10 • 104 32 Αθήνα
P
Περιοδική Έκδοση του Ομώνυμου Συλλόγου Παργινών της Αθήνας
ΕΝΤΥΠΟ ΚΛΕΙΣΤΟ ΑΡ. ΑΔΕΙΑΣ 134/2006
Πάργα: Amicos Bar 2017, Παντοκράτορας - Τρία Πλατάνια
Η άνοιξη και τα έθιμά της Πάρα πολλά είναι τα έθιμα που σχετίζονται με τον ερχομό της άνοιξης και σκοπό έχουν την εκδίωξη του χειμώνα, που συνήθως σχετίζεται με το «κακό», ώστε να μπορέσει να λάμψει το «νέο φως» της άνοιξης. Επίσης σημαντικό είναι εκείνη την περίοδο να τιμώνται και έτσι να εξευμενίζονται οι νεκροί, οι οποίοι θεωρείται ότι υποβοηθούν την καρποφορία της γης. Την πρώτη του Μάρτη, για να αποτραπεί η βλαβερή επίδραση του ήλιου, τα παιδιά φορούν το μάρτη στον καρπό του χεριού ή στο λαιμό. Είναι ένα βραχιόλι φτιαγμένο από κλωστή άσπρη-κόκκινη. Όταν πρωτοδούν χελιδόνι το κρεμούν σε μια ανθισμένη τριανταφυλλιά για να αποκτήσουν το χρώμα της και να το πάρουν τα πουλιά να φτιάξουν τη φωλιά τους
ή το κρεμούν σε ανθισμένο δέντρο το Μ. Σάββατο το πρωί μετά την πρώτη Ανάσταση. Έθιμο της 1ης Απριλίου είναι η ψευδολογία. Είναι σύμβολο της ανοιξιάτικης πάλης και του ξεγελάσματος των βλαπτικών δυνάμεων, που θα μπορούσαν να εμποδίσουν τον ερχομό της άνοιξης και την αναγέννηση της φύσης. Η εναλλαγή των εποχών Η γη, όπως ξέρουμε, κάνει δύο σημαντικές κινήσεις: μια περιφορά γύρω από τον ήλιο (ετήσιος κύκλος) και μια γύρω από τον εαυτό της (ημερήσιος κύκλος). Ο συνΣυνέχεια στη σελίδα 11
2
Απρίλιος - Μάιος - Ιούνιος 2017
Κοινωνικά Πάργας Γεννήσεις: • Η Μπέλλου Ειρήνη του Χρήστου & ο Τσιλιγγίρης Ευστράτιος του Γεώργιου απέκτησαν αγόρι στις 9/4/2017. • Ο Μήτσης Χρήστος του Μάρκου & η Τσουμάνη Ελευθερία του Σπυρίδωνα απέκτησαν κορίτσι στις 19/04/2017. • Ο Ευθυμίου Ιωάννης του Κωνσταντίνου & η Σαρρή Δάφνη του Δημήτριου απέκτησαν κορίτσι στις 5/5/2017. • Ο Μάρκο Νικολίν του Μήτρο & η Τζελιλάι Γιονίντα του Ιλίρ απέκτησαν κορίτσι στις 1/6/2017.
σιου τέλεσαν θρησκευτικό γάμο στις 1/5/2017 στην Θεσσαλονίκη. • Ο Ρίστας Δημήτριος του Χρήστου & η Μπρεντίχινα Λιουντμίλα του Βίκτορ τέλεσαν πολιτικό γάμο στι ς 28/05/2017 στην Πάργα. • Ο Μάρκο Νικολίν του Μήτρου η Τζελιλάι Γιονίντα του Ιλίρ τέλεσαν πολιτικό γάμο στις 30/5/2017 στην Πάργα. • Ο Ζώτος Δημήτριος του Ιωάννη & η Κακλίδου Μαρία του Δημήτριου τέλεσαν πολιτικό γάμο στις 17/06/2017 στην Πάργα.
Γάμοι: • Ο Πλασκασοβίτης Διονύσιος του Δημήτριου & η Νίκολιτς Μίλιτσα του Γκόραν τέλεσαν πολιτικό Γάμο στις 20/03/2017, στην Πάργα. • Ο Δημάκος Δημήτριος του Χρήστου & η Πόχλ Ρόμα του Αντζέι Μπόγκνταν τέλεσαν πολιτικό γάμο στις 28/3/2016 στο Πόζναν στην Πολωνία. • Ο Βερλίγκας Γρηγόριος του Νικόλαου & η Ιωάννου Μαρία του Κωνσταντίνου τέλεσαν θρησκευτικό γάμο στις 22/04/2017, στην Πάργα. • Η Τσαρκοβίστα Ζωή του Σπυρίδωνα & ο Παρλαμέντας Δημήτριος του Αθανά-
Θάνατοι: • Η Μπέλλου Δέσποινα του Κωνσταντίνου Χαλκή & της Παρασκευής, χήρα Πασχάλη, απεβίωσε στις 21/04/2017 στα Ιωάννινα, ετών 78. • Η Βραχωρίτη Ζωίτσα του Δημήτριου & της Δήμητρας απεβίωσε στις 26/04/2017 στην Πάργα, ετών 64. • Ο Βουρεκάς Λάμπρος του Φώτιου & της Ευαγγελίας, σύζυγος Βασιλικής, απεβίωσε στις 21/05/2017 στην Πάτρα, ετών 90. • Η Σινάκου Αμαλία του Πέτρου Δέσκα & της Σοφίας, σύζυγος Αθανάσιου, απεβίωσε στις 21/05/2017 στη Θεσσαλονίκη, ετών 79.
Ενισχύσεις - Συνδρομές 20 € Βάσσος Βασίλειος, Βουρεκάς Α. Φώτης, Παπανικολάου Νικόλαος, Πάκος Ηλίας, Ζούλα Λευκοθέα, Δέσκας Σωτήρης, Βέργος Σ. Νικόλαος, Σιώζου Ελένη, Κορμπάλας Μιχάλης, Ανώνυμος, Μελίδης Κώστας, Μπούα Ίσαρη Μαρία, Πετσάλη-Αναστασίου Μαρία. 40 € Σπανός Ελευθέριος. 50 € Ντόκος Δονάτος, Δράκος Γεώργιος, Ζώτος Ιωάννης, Κυριάκης Μπάμπης, Τάτη Καστρινάκη εις μνήμη των γονέων της Αντωνίου και Άρτεμις Καστρινάκη. 100 € Τσουμάνη Ελευθερία.
ΕΝΟΙΚΙΑΖΟΝΤΑΙ τα 2 γραφεία του Συλλόγου μας στην Ομόνοια, 15 τ.μ. έκαστον. Μ. Κοτοπούλη 10, 5ος όροφος τηλ. 6978589535
Ηλεκτρονικά διαβάζουμε την «ΠΑΡΓΑ» στο site: www.issuu.com/syllogosparginonathinas ή στο www.facebook.com/syllogosparginonathinas
Π εριεχόμενα Η άνοιξη και τα έθιμά της . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1, 11 Κοινωνικά. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Το τσίπουρο . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Μικρές Ειδήσεις . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4-5 Παργινές Συνταγές. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Γνωρίζετε ότι: Η Μαρία η Πενταγιώτισσα . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Οι Έλληνες εις την Συρία . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7, 9 Επαγγέλματα του χθες: Τότε που οι Έλληνες είχαν λιγότερα και ήταν πλουσιότεροι!!! . . . . . . . . . . . . . . . . . 8-9 Πάτρα-Ανκόνα (Όλγα Πατσούρα-Λένη) . . . . . . . . . . . . . . . 10-11 Ημέρα της Μητέρας • Η Γενοκτονία των Ποντίων • Παροιμίες - ρήσεις . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Το κολύμπι . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 • Πόθεν έσχε; • Νεκρολογία (Λάμπρος Βουρεκάς) . . . . . . . . . . 14 Κουίζ και Φωτοσκιές του παρελθόντος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Φωτορεπορτάζ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
Σημείωμα του ΕΚΔΟΤΗ
100 τεύχη «Η ΠΑΡΓΑ» Ιούνιος 1992 - Ιούνιος 2017 Η εφημερίδα μας συμπλήρωσε αισίως τα 100 τεύχη και 25 χρόνια κυκλοφορίας. Πρόσωπα, εικόνες, συναισθήματα και σκέψεις πλημμυρίζουν το νου. Η γεύση σίγουρα είναι γλυκόπικρη: θύμησες, νοσταλγία, άνθρωποι που πέρασαν, ιστορίες που αφηγηθήκαμε, στιγμές χαράς αλλά και προβληματισμού. Οι λέξεις χιλιάδες, ταξίδεψαν στον χρόνο και τα νέα έγιναν ιστορία, αποτυπώνοντας το διάβα της μικρής μας πόλης στα χρόνια που πέρασαν. Με μεγάλη ευγνωμοσύνη σ’ αυτούς που έβαλαν την «Πάργα» στα σπίτια τους, μας εμπιστεύτηκαν και μας στήριξαν με αρχειακό υλικό, φωτογραφίες, αφηγήσεις, συνταγές, αλλά και προσέφεραν τον οβολό τους, συνεχίζουμε την προσπάθεια. Έχοντας επίγνωση ότι τα έντυπα είναι πλέον «παρωχημένα» και παρά την οικονομική κρίση που μας έπληξε, εξακολουθούμε να ελπίζουμε ότι «Η Πάργα» θα αντέξει χάρις στους ανθρώπους της. Σας ευχαριστούμε από καρδιάς. Καλό Καλοκαίρι!!!
Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΜΑΣ ΕΧΕΙ ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΤΗΣ ΣΥΝΔΡΑΜΕΤΕ ΓΙΑ ΝΑ ΥΠΑΡΧΕΙ!!! Iδιοκτήτης: Σύλλογος Παργινών Aθήνας-Πειραιά-Περιχώρων «H ΠAPΓA» Mαρίκας Kοτοπούλη 10, • 104 32 Aθήνα • Tηλέφωνο - Fax Γραφείου: 210 5225788 Eκδότης-Διευθυντής: Bέργος Aθανάσιος, Πετμεζά 16, 11743 Aθήνα, Tηλ.: 210 9240940 Σύνταξη: Δ.Σ. Συλλόγου Eμβάσματα: Στέλιος Δημήτριος, Κώστα Βάρναλη 34, 122 44 Αιγάλεω, Τηλ.: 210 5615740 Στην Πάργα εισπράττουν οι: Γκούλιουρα-Γκούνα Tασία, Aνδρέου Γεώργιος, Λένης K. Γεώργιος Παραγωγή: NONSTOP Printing E.Π.Ε., Αίμωνος 71 & Κρέοντος - Ακαδημία Πλάτωνος - τηλ.: 210 5144160 Τα κείμενα που φέρουν υπογραφή, εκφράζουν τις απόψεις του συγγραφέα τους. Η Συντακτική Επιτροπή διατηρεί το δικαίωμα της μη δημοσίευσης ή της σύντμησης των κειμένων κατά την κρίση της.
3
Απρίλιος - Μάιος - Ιούνιος 2017
Το τσίπουρο Το τσίπουρο είναι ένα ελληνικό αλκοολούχο ποτό, το οποίο ξεκίνησε την πορεία του, πριν από επτά περίπου αιώνες, στα μοναστήρια του Αγίου Όρους. Η τσικουδιά ή ρακή στην Κρήτη είναι κάτι ανάλογο, ωστόσο η κυριότερη διαφορά τους είναι ότι η τσικουδιά είναι προϊόν μονής απόσταξης. Σε άλλες χώρες, παρόμοια ποτά είναι η ιταλική γκράπα και το αράκ της Μέσης Ανατολής. Το τσίπουρο έχει τις περισσότερες φορές 36 με 45 αλκοολικούς βαθμούς.Δεν πρέπει να συγχέεται με το ούζο, ποτό με διαφορετικό τρόπο παρασκευής. Οι μέθοδοι απόσταξης προέρχονται από την περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας με πορεία μέσω της Αιγύπτου και της Ανατολής γενικότερα. Κυρίως από τη Μικρά Ασία ήρθε και στην ηπειρωτική Ελλάδα, με τη λέξη ρακή, που χαρακτηρίζει την παραγωγή αλκοολούχου ποτού μέσω της απόσταξης φρούτων. Η απόσταξη στεμφύλων και η μορφή του τσίπουρου όπως την ξέρουμε τώρα επιβεβαιώνεται ιστορικά περίπου από το 16ο αιώνα στο Άγιο Όρος. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να συγχέεται με το ούζο, που αποτελεί καθαρά βιομηχανικό προϊόν. Όπως είναι γνωστό, η παραγωγή του τσίπουρου βασίζεται στην απόσταξη των στεμφύλων, δηλαδή των υπολειμμάτων του σταφυλιού μετά την παραγωγή του κρασιού. Αρχικά τα στέμφυλα πρέπει να υποστούν ζύμωση για τη μετατροπή των σακχάρων σε αλκοόλες, μια διαδικασία που κρατάει περίπου 30 μέρες. Έπειτα τα στέμφυλα τοποθετούνται σε ειδικά κατασκευασμένα αποστακτήρια με πολύ αυστηρές μεθόδους παραγωγής. Γενικά κατά την παραγωγή πρέπει να αποφευχθούν δύο πολύ βασικά προβλήματα. Πρώτον η δημιουργία τοξικών βακτηρίων από την επαφή με τον αέρα, και δεύτερον η αφαίρεση της μεθυλικής αλκοόλης που είναι εξαιρετικά τοξική. Η διαδικασία αυτή, καθώς και άλλοι αρκετά προφανείς, αλλά όχι φανεροί λόγοι, είχαν οδηγήσει την παραγωγή του τσίπουρου να είναι απαγορευμένη μέχρι και το 1988, εκτός πολύ συγκεκριμένων παραγωγών. Το τσίπουρο που εξάγεται από τον αποστακτήρα δεν είναι όλο πόσιμο αλλά πρέπει να διαχωριστεί, ενώ είναι δυνατή και η δεύτερη απόσταξη, που σε κάποιες περιοχές προτιμάται. Στη διάρκεια της απόσταξης μπορούν να χρησιμοποιηθούν αρωματικές ύλες που πάλι διαφέρουν από τόπο σε τόπο. Στην Κρήτη και τη Βόρεια Ελλάδα δεν βάζουν σχεδόν τίποτα, στην Κεντρική Ελλάδα συνήθως χρησιμοποιείται το γλυκάνισο, ενώ, κατά τόπους, διάφοροι παραγωγοί βάζουν μάραθο, γαρύφαλλο, μοσχοκάρυδο, μαστίχα κ.ά. Το τσίπουρο συνοδεύει τόσο θαλασσινά όσο και προϊόντα της γης. Η σωστή θερμοκρασία κατανάλωσης είναι όταν το τσίπουρο είναι δροσερό. Ζεστό είναι πολύ έντονο για τους περισσότερους, ενώ παγωμένο χάνει στην γεύση και επίσης σε κάνει να πιείς παραπάνω. Μια πολύ καλή συνοδεία πάντως είναι παστά, χορταρικά εποχής, καυτερά, λαχανικά, και κάποιο πιάτο με έντονη γεύση είτε με θαλασσινά είτε με κρεατικά. Η κακή ποιότητα τσίπουρου μπορεί να γίνει αντιληπτή είτε με τη μυρωδιά είτε, εάν δεν είστε αρκετά έμπειρος, από τα
αποτελέσματα. Το κακό τσίπουρο μπορεί να προκαλέσει πονοκέφαλο ή ενοχλήσεις από τα πρώτα ποτηράκια. Εάν πάλι δεν το καταλάβετε αμέσως να είστε σίγουροι πως θα το καταλάβετε την επόμενη μέρα, οπότε την επόμενη φορά μην πάρετε το ίδιο. Πάντα με ρέγουλα όμως. Ακόμα και το καλύτερο τσίπουρο μπορεί να σας χαλάσει εάν το παρακάνετε (όχι μπορεί, θα σας χαλάσει σίγουρα.) Περί τσίπουρου Το τσίπουρο είναι το μοναδικό ελληνικό λευκό απόσταγμα που έχει προέλευση το σταφύλι. Παράγεται με απόσταξη των στεμφύλων σταφυλιών που καλλιεργούνται στην ελληνική γη. • Το τσίπουρο έχει ιστορία εκατοντάδων χρόνων και θεωρείται το αυθεντικό ελληνικό ποτό, που συνδέεται άμεσα με την ελληνική φιλοξενία, με την παράδοση του τόπου μας και τον πολιτισμό μας. • Το εμφιαλωμένο τσίπουρο παράγεται με σύγχρονες μεθόδους και σύγχρονο εξοπλισμό και φυσικά την ασφάλειά του εγγυάται η τυποποίησή του. • Το τσίπουρο απαιτεί σεβασμό στον τρόπο παραγωγής του: επιλεγμένες ποικιλίες σταφυλιών, τέχνη και εμπειρία στην απόσταξη. • Παράγεται σε δύο τύπους: με γλυκάνισο και χωρίς. Στο τσίπουρο με γλυκάνισο επικρατεί το άρωμα και η γεύση της ανηθόλης και όταν προσθέσουμε νερό γαλακτώνει. Στο τσίπουρο χωρίς γλυκάνισο αναδεικνύονται τα αρώματα και η γεύση του σταφυλιού. Όταν παλαιωθεί σε δρύινα βαρέλια αποκτά χρυσοκίτρινες αποχρώσεις και τα αρωματικά και γευστικά χαρακτηριστικά της επίδρασης του ξύλου συνυπάρχουν αρμονικά με αυτά του φρούτου. • Το τσίπουρο δεν έχει συγκεκριμένους κώδικες στην κατανάλωσή του. Δεν είναι γένους αρσενικού, έχει αγκαλιαστεί από όλες τις κοινωνικές τάξεις και όλες τις εποχές του χρόνου. • Είναι προϊόν που καταναλώνεται κατεξοχήν με παρέα. Αυθόρμητα δένει τις παρέες και κάνει τα μέλη τους να συμμετέχουν και να επικοινωνούν, με χαλαρή πάντα διάθεση, γύρω από ένα τραπέζι με μικρές μερίδες από ελληνικούς μεζέδες της στεριάς και της θάλασσας που εναλλάσσονται συνέχεια. • Καταναλώνεται επίσης σαν χωνευτικό στο κλείσιμο ενός καλού γεύματος. Για μεγαλύτερη απόλαυση και για την καλύτερη ανάδειξη των αρωμάτων του, σερβίρεται σε ιδιαίτερο ποτήρι σχήματος τουλίπας. • Προτιμάται η κατανάλωσή του στους 8-10 βαθμούς. Αν προσθέσουμε πάγο, καλό είναι να προηγηθεί η προσθήκη λίγου δροσερού νερού. • Το τσίπουρο χωρίς γλυκάνισο, με το λεπτό φρουτώδες άρωμά του καθώς και το παλαιωμένο αποτελούν ιδανική βάση για δροσερά κοκτέιλ. •
4
Απρίλιος - Μάιος - Ιούνιος 2017
Μικρές Ειδήσεις • Μικρές Ειδήσεις • Μικρές Ειδήσεις • Μικρές Ειδήσεις • Μικρές Ε Κέντρο Υγείας Πάργας Μετά τις έντονες διαμαρτυρίες εδώ και μήνες, των κατοίκων της περιοχής μας με κινητοποιήσεις, συγκεντρώσεις και διαβήματα προς τους τοπικούς παράγοντες του νομού, φαίνεται ότι θα υλοποιηθεί το πάγιο αίτημα για τη λειτουργία των Κέντρων Υγείας σε Πάργα, Καναλάκι και Θεσπρωτικό. Κατά την ομιλία του κ. Νικολόπουλου (γιατρός-ακτινολόγος του νοσοκομείου Πρέβεζας, είναι μέλος στην Εκτελεστική Γραμματεία της ΟΕΝΓΕ όπου τοποθετήθηκε με απόφαση της κυβέρνησης,Διοικητής της 6ης Υγειονομικής Περιφέρειας Πελοποννήσου - Ιονίων Νήσων-Ηπείρου & Δυτικής Ελλάδας που εδρεύει στην Πάτρα) στο αμφιθέατρο της Θεοφανείου Σχολής στην Πρέβεζα, για την λειτουργία των Κέντρων Υγείας σε Πάργα, Καναλάκι και Θεσπρωτικό δεσμεύτηκε για τη λειτουργία τους σε 24ωρη βάση. Το πότε και εάν υλοποιηθεί η δέσμευσή του και με ποιά στελέχωση ιατρικού προσωπικού θα λειτουργήσουν, είναι ερωτήματα για τα οποία απαιτείται διαρκής εγρήγορση και πίεση από τη μεριά των συμπολιτών μας.
Γαλάζιες σημαίες 2017 Από την Ελληνική Εταιρεία Προστασία της φύσης & του Εθνικού Χειριστή του Διεθνούς Προγράμματος «Γαλάζια Σημαία» βραβεύτηκαν και φέτος οι ακτές και οι μαρίνες για να πάρουν το οικολογικό σήμα ποιότητας. Ανάμεσα σε 47 χώρες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα η Ελλάδα κατείχε το 25% των νέων βραβευμένων ακτών. Η Διεθνής Επιτροπή βράβευσε συνολικά 3.574 ακτές, 662 μαρίνες και 50 σκάφη αειφόρου τουρισμού σε όλο τον κόσμο. Ανάμεσά τους στον Δήμο Πρέβεζας φέτος θα κυματίζει γαλάζια σημαία, στην Κυανή Ακτή, στο Μονολίθι, στην ακτή Τσούκες, στην ακτή Πλατάνια στην Καστροσυκιά, στην ακτή Μέγα Άμμος στο Βράχο, ενώ στον Δήμο Πάργας η γαλάζια σημαία θα κυματίσει στη Λούτσα, στο Βάλτο και φέτος προστέθηκε και η ακτή της Αμμουδιάς.
Αξίζει να σημειωθεί ότι από τις 486 βραβευμένες ακτές η Ελλάδα κατέχει την 2η θέση παγκοσμίως ανάμεσα σε 47 χώρες.
Οδοιπορικό στην Πάργα, σ’ έναν κατ’ εξοχήν παραθαλάσσιο προορισμό που φλερτάρει με τη μοναδική ηπειρώτικη φύση Η εφημερίδα «Έθνος» στις 21 Μαΐου 2017, στο ένθετό της με θέμα Ταξίδι είχε αφιέρωμα στην Πάργα με τίτλο «Η Πριγκιπέσα της Ηπείρου» με κείμενο και φωτογραφίες του Θοδωρή Αθανασιάδη. Σε κάποια μέρη νομίζεις πως η φύση προσπαθεί να ξοδέψει όλα της τα αποθέματα για να δημιουργήσει την τελειότητα! Κι αν αυτό θεωρηθεί υπερβολή, θα μπορούσαμε πιο απλά να πούμε πως η Πάργα τα έχει όλα. Το τοπίο με το υπέργηρα ελαιόδεντρα που αγκαλιάζουν τις πλαγιές, τα κατάφυτα νησάκια και τους διάσπαρτους βράχους που δείχνουν σαν να προσπαθούν να προστατέψουν τις αμμουδιές και το λιμάνι όταν το Ιόνιο αγριεύει, αποτελούν εικόνα μοναδική και ένα από τα δημοφιλέστερα τοπία της Δυτικής Ελλάδας. Τους καλοκαιρινούς μήνες στο λιμάνι της Πάργας και στους γύρω από αυτήν δρόμους, παρατηρείται αυξημένη κίνηση από τα άφθονα πούλμαν, τα αυτοκίνητα τροφοδοσίας των καταστημάτων και τα δεκάδες αυτοκινούμενα τροχόσπιτα. Δεν θα ήταν καθόλου υπερβολή να πούμε πως το «καυτό» δίμηνο Ιουλίου - Αυγούστου στην Πάργα δεν «πέφτει καρφίτσα» από τους εκατοντάδες τουρίστες που συνωστίζονται στα καντούνια. Αντίθετα, τούτη την εποχή στην παραθαλάσσια πολίχνη όλα τα μαγαζιά έχουν ήδη ανοίξει για να υποδεχτούν τους πρώτους εκ Βορρά επισκέπτες. Υπάρχει αρκετή ζωντάνια και κίνηση, χωρίς όμως υπερβολές, συνωστισμούς και οδυνηρά
5
Απρίλιος - Μάιος - Ιούνιος 2017
Ειδήσεις • Μικρές Ειδήσεις • Μικρές Ειδήσεις • Μικρές Ειδήσεις • Μικρές Ειδήσεις μποτιλιαρίσματα στα στενά δρομάκια. Η πρόσβαση των οχημάτων στην προκυμαία απαγορεύεται, ενώ μεγάλο τμήμα των εσωτερικών δρόμων της παλιάς πόλης έχει πεζοδρομηθεί και ενδείκνυται για χαλαρούς περιπάτους. Επιπλέον, η φύση ολόγυρα διατηρεί αρκετά από τα χρωματιστά εαρινά της γνωρίσματα και είναι πραγματικά απόλαυση να περπατάς στα όμορφα μονοπάτια που αναπτύσσονται γύρω από την πόλη...
Παργινό Συμπόσιο 31/5/2017
Ο Σύλλογος Εστίασης Πάργας για 2η συνεχή χρονιά οργάνωσε το Παργινό Συμπόσιο που τείνει πλέον να γίνει θεσμός. Σε μια γιορτή πολιτισμού και φαγητού που στήθηκε στην παραλία της Πάργας μικροί και μεγάλοι απόλαυσαν τοπικά εδέσματα, ποτά, αναψυκτικά αλλά και δραστηριότητες για παιδιά και ζωντανή μουσική. Έμπειροι σεφ, επαγγελματίες στο χώρο της εστίασης, αλλά και εθελοντές εργάστηκαν με κέφι ώστε η εκδήλωση να στεφθεί με επιτυχία. Και του χρόνου με υγεία.
β) να επισκεφτούν το 1ο Νηπιαγωγείο Πάργας, να έρθουν σε επαφή με το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα και να ανταλλάξουν ιδέες στον τρόπο δουλειάς των νηπιαγωγών και στα επίπεδα συνεργασίας σχολείου - οικογένειας γ) να ξεναγηθούν στον αρχαιολογικό χώρο του Νεκρομαντείου, να απολαύσουν τις παραλίες - αξιοθέατα της Πάργας και γεύσεις της ελληνικής κουζίνας Στην επιτυχία της 4ης Διακρατικής Συνάντησης του προγράμματος, εκτός των βασικών συντελεστών - διοργανωτών, συνέβαλαν, με προσφορές και χορηγίες ειδών και υπηρεσιών καθώς και ηθική υποστήριξη, φορείς και πρόσωπα της Εκπαίδευσης και του Πολιτισμού, του Δήμου Πάργας και της Περιφερειακής Ενότητας Πρέβεζας καθώς και της τοπικής κοινωνίας στην εστίαση και στον τουρισμό. Για τη σύμπραξη «Developing Teacher Competences for the Future» Η Προϊσταμένη του 1ου Νηπιαγωγείου Πάργας Χριστίνα Βάσση Η Σχολική Σύμβουλος 45ης Περιφέρειας Π.Α. Σοφία Σαΐτη
“Developing Teacher Competences for the Future”. Λήξη της 4η Διακρατικής Συνάντησης ευρωπαϊκού προγράμματος Erasmus+ στο 1ο Νηπιαγωγείο Πάργας Με επιτυχία ολοκληρώθηκε στην Πάργα η 4η Διακρατική Συνάντηση (Transnational Meeting) στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος Erasmus+ Δράση ΚΑ2 – Συνεργασία για την καινοτομία και την ανταλλαγή καλών πρακτικών. Στρατηγική Σύμπραξη για τη Σχολική Εκπαίδευση: «Αναπτύσσοντας τις Ικανότητες των Εκπαιδευτικών για το Μέλλον» 2015-1-NO01-KA201-013283, το οποίο υλοποιείται κατά τα έτη 2015-2018 σε 5 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ηνωμένο Βασίλειο, Ελλάδα, Κροατία, Νορβηγία, Πολωνία) και στο οποίο συμμετέχει το 1ο Νηπιαγωγείο Πάργας. Κατά τη διάρκεια της 4ήμερης συνάντησης οι 8 φιλοξενούμενες - εταίροι του προγράμματος, εκπαιδευτικοί και ακαδημαϊκοί, είχαν την ευκαιρία: α) να παρακολουθήσουν τη θεατρική παράσταση για τη λήξη της σχολικής χρονιάς από τα παιδιά του 1ου Νηπιαγωγείου Πάργας, σε κείμενα και σκηνοθεσία του ηθοποιού Βαγγέλη Ανδρέου
Μνημόσυνο Στη μνήμη του μεγάλου ευεργέτη του Συλλόγου Παργινών Αθήνας Ιωάννη Χρ. Δημουλίτσα (19171992) και της συζύγου του Μαρίας Καλωνά (19131983) θα τελεστεί στην Πάργα στον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Νικολάου το ετήσιο μνημόσυνο, την Κυριακή 13 Αυγούστου 2017. Καλούνται να παρευρεθούν τα μέλη του Συλλόγου, οι συγγενείς και οι αρχές για να τιμήσουμε τη μνήμη τους. Το Δ.Σ.
6
Απρίλιος - Μάιος - Ιούνιος 2017
Παργινές Συνταγές Αγκινάρες με κουκιά Υλικά: 10 αγκινάρες ½ κιλό κουκιά φρέσκα 1 ματσάκι άνηθο ψιλοκομμένο 2 κρεμμύδια ψιλοκομμένα 4 σκελίδες σκόρδο ψιλοκομμένο 2 πατάτες μέτριες κομμένες 1 φλιτζάνι λάδι αλάτι, πιπέρι χυμό 2 λεμονιών
Γνωρίζετε...
ότι
Η Μαρία η Πενταγιώτισσα
Εκτέλεση: Καθαρίζουμε τις αγκινάρες από τα εξωτερικά φύλλα και τις ρίχνουμε σε λεκάνη με νερό και λίγο χυμό λεμονιού, για να μη μαυρίσουν. Στην κατσαρόλα τσιγαρίζουμε το κρεμμύδι και το σκόρδο στο λάδι. Ρίχνουμε τα κουκιά με τις πατάτες και τα γυρίζουμε δυό-τρεις φορές. Προσθέτουμε 1½ φλιτζάνι νερό και ρίχνουμε τις αγκινάρες, τον άνηθο, αλάτι, πιπέρι. Μαγειρεύουμε σε δυνατή φωτιά ώσπου το φαγητό να μείνει με το λάδι του. Στο τέλος ρίχνουμε το λεμόνι.
Αχλάδια κομπόστα Υλικά: 6 αχλάδια χυμό λεμονιού 1 φλιτζάνι τσαγιού ζάχαρη ξύσμα λεμονιού Εκτέλεση: Καθαρίζουμε τα αχλάδια και τα κόβουμε στη μέση. Αφαιρούμε από το εσωτερικό τους τα κουκούτσια και τα ρίχνουμε στο νερό με χυμό λεμονιού για να μη μαυρίσουν. Βράζουμε τη ζάχαρη και το χυμό ενός λεμονιού για 5 λεπτά και ρίχνουμε τα αχλάδια. Τα βράζουμε μισή ώρα σε σιγανή φωτιά μέχρι να μαλακώσουν. Τα βγάζουμε από το σιρόπι με το τρυπητό και συνεχίζουμε το βράσιμο μέχρι να δέσει λίγο ακόμη. Ρίχνουμε το σιρόπι επάνω στα αχλάδια, τα αφήνουμε να κρυώσουν και είναι έτοιμα για σερβίρισμα. Καλή επιτυχία
Η Μαρία η Πενταγιώτισσα ήταν μια Ελληνίδα θρυλική για την ομορφιά της αφενός και για τα ερωτικά της σκάνδαλα αφετέρου, που έδρασε την εποχή της βασιλείας του Όθωνα στην ορεινή Φωκίδα. Το πραγματικό της επώνυμο ήταν Δασκαλοπούλου. Το όνομα Πενταγιώτισσα το όφειλε στον τόπο καταγωγής της, από το χωριό Πενταγιοί. Η ιστορία της αποτέλεσε πηγή έμπνευσης θεατρικών έργων, κινηματογραφικών ταινιών αλλά και ποιημάτων. Η Μαρία Πενταγιώτισσα φέρεται να γεννήθηκε το 1821. Από τα νεανικά της χρόνια διασώθηκαν μόνο διάφορες παραδόσεις και θρύλοι. Ο πατέρας της λέγεται πως ήταν γραμματοδιδάσκαλος, γι’ αυτό και ο χαρακτηρισμός της σε δημοτικό τραγούδι «μωρή δασκαλοπούλα». Υπήρξε ιδιαίτερα όμορφη και δυναμική γυναίκα για τα δεδομένα της εποχής της. Αυτό όμως που εξόργισε την συντηρητική κοινωνία του χωριού της ήταν η ερωτομανής διαγωγή της που έφθασε σε τέτοιο βαθμό ώστε οι πολυάριθμοι εραστές της να περιέλθουν σε μεταξύ τους διαμάχες και συγκρούσεις, ακόμα και με τραυματισμούς από ζηλοτυπία. Εξ ου και το δημοτικό άσμα της εποχής: «Στα Σάλωνα σφάζουν αρνιά και στο Χρισσό κριάρια και στης Μαρίτσας την ποδιά σφάζονται παληκάρια...». Τελικά από τις συνεχείς παράνομες σχέσεις της ακολούθησε και ένα δράμα: Όταν αποκαλύφθηκε ο μυστικός έρωτάς της με έναν νέο του χωριού, τον Δημήτρη Τουρκάκη, την έφερε σε σύγκρουση με τον αδερφό της που της άσκησε μεγάλη πίεση να σταματήσει τις σχέσεις αυτές που είχαν ξεσηκώσει όχι μόνο το χωριό αλλά και τα γύρω χωριά. Το αποτέλεσμα ήταν να δολοφονηθεί ο αδερφός της από τον Δημήτρη Τουρκάκη, με την ίδια να θεωρείται ηθική αυτουργός. Τότε απόσπασμα της χωροφυλακής την συνέλαβε σε γύρω βουνά που είχε καταφύγει και την οδήγησαν στο Κακουργιοδικείο του Μεσολογγίου όπου δικάστηκε μαζί με τον δράστη. Τελικά όμως αθωώθηκε από καθαρή μεροληψία των ενόρκων «λόγω της ωραιότητάς της» ή, κατά άλλο θρύλο, από πίεση που άσκησε γιος ενός των ενόρκων που υπήρξε εραστής της Μαρίτσας προ του φόβου αποκάλυψης. Τέλος, μετά και από τη θανατική καταδίκη του μοναδικού προστάτη της πλέον και του χαμού του αδελφού της, παντρεύτηκε τον χήρο Γεώργιο Αρμάο στο διπλανό χωριό Παλαιοκάτουνο (Κροκύλειο), του ανέθρεψε και μόρφωσε τα 4 παιδιά του, που είχε από τον προηγούμενο γάμο του, τους έδωσε σωστές αρχές και πέθανε το 1885, σε ηλικία 64 ετών. Η ιστορία της έγινε ζωντανός θρύλος και έφτασε μέχρι τα πέρατα του κόσμου. Η περίπτωση της θρυλικής Μαρίας Πενταγιώτισσας απασχόλησε όλα τα είδη του λόγου (θέατρο, επιθεώρηση, ποίηση, κινηματογράφο, μουσική, σάτιρα) και στο όνομά της λειτούργησαν εφημερίδες και συστήθηκαν εξωραϊστικοί σύλλογοι.
7
Απρίλιος - Μάιος - Ιούνιος 2017
Οι Έλληνες εις την Συρία Συρία μετά της Παλαιστίνης είναι η χώρα των πολλών αντιθέσεων, φυσικών και ιστορικών: όρη υψηλά με δάση θρυλικά, πεδιάδες γόνιμοι, αλλ’ αφ’ ετέρου και έρημοι άνυδροι και άδενδροι επέδρασαν επί την φυσικήν και ψυχικήν διάπλασιν των κατοίκων και την ιστορίαν της χώρας. Η Συρία και η Παλαιστίνη ήλλαξαν πολλούς κυρίους και κατοίκους ακόμη. Γλώσσαι και λαοί εξηφανίσθησαν και άλλοι ήλθον εις την θέσιν των. Αν παραλείψωμεν τους ολίγους γνωστούς Χετταίους, οι οποίοι και εις την Συρίαν αναφέρονται την δευτέραν χιλιετηρίδα προ Χριστού, Σημίται κυρίως υπήρξαν οι κάτοικοι αυτής, οι Φοίνικες, οι Εβραίοι, οι Αραμαίοι ή Σύροι. Οι Φοίνικες ήκμασαν και παρήκμασαν κατά τρόπον ολίγον γνωστόν, μόλις δ’ ασήμαντα ίχνη της διαβάσεώς των αφήκαν. Ήσαν καλοί έμποροι, αλλά τούτο μόνον δε τους κατέστησεν ικανούς να ιδρύσουν βιώσιμον κράτος ή να διατηρηθούν ως έθνος. Οι Εβραίοι ήσαν ανώτεροι πολύ των Φοινίκων, ανεκάλυψαν τον μονοθεϊσμόν και διεκρίθησαν δια πολλά πνευματικά και ψυχικά χαρίσματα, αλλά δεν κατόρθωσαν να διατηρηθούν ως έθνος εις την χώραν των. Οι φοβεροί εχθροί του Σημιτισμού, οι Ρωμαίοι εξερρίζωσαν τους αποίκους των Φοινίκων Καρχηδονίους και διεσκόρπισαν εις τα τέσαρα σημεία του ορίζοντος τους Εβραίους. Παρήλθον έκτοτε δύο χιλιάδες έτη και δεν κατόρθωσαν ούτοι να συγκεντρωθούν, ούτε πιθανώς θα το κατορθώσουν. Εν τω μεταξύ προσέλαβον διεθνή τινα χαρακτηριστικά και έγιναν πολλοί εξ αυτών κήρυκες του διεθνισμού! Οι Αραμαΐοι, οίτινες ωνομάσθησαν από τους Έλληνας Σύροι ίσως από των χρόνων κατά τους οποίους ήρξαν αυτών οι Ασσύριοι, δεν διεκρίθησαν π.χ. όπως οι 'Εβραίοι, ούτε πνευματικώς ούτε πολιτειακώς. Είναι χαρακτηριστικόν ότι πνευματικώς εκινήθησαν, αφού ήλθον εις επικοινωνίαν με τον ελληνικόν πολιτισμόν και τον χριστιανικόν Ελληνισμόν. Κυρίως από του τρίτου μέχρι του εβδόμου μ.Χ. αιώνος εδημιούργησαν πνευματικήν κίνησιν και ανέδειξαν συγγραφείς τοπικής πάντοτε σημασίας. Η Συρία ήλλαξε πολλούς κυρίους. Ασσύριοι, Πέρσαι, Έλληνες, Ρωμαίοι, Άραβες, Σταυροφόροι και Τούρκοι και τώρα πάλιν Ευρωπαίοι έγιναν κύριοι της χώρας και ήσκησαν φυσικά μεγάλην επίδρασιν επί τους κατοίκους. Οι Έλληνες από του Μεγάλου Αλεξάνδρου κυρίως ήρχισαν να συρρέουν εις την Συρίαν, Παλαιστίνην και αυτήν την εύφορον Μεσοποταμίαν. Εκ των διαδόχων του Μεγάλου Αλεξάνδρου οι Σελευκίδαι ίδρυσαν μέγα κράτος εις την Συρίαν και Παλαιστίνην, οι δε Πτολεμαίοι της Αιγύπτου κατέλαβον και αυτοί προσωρινώς μέρος της Συρίας και την Παλαιστίνην και έκτισαν
Η
ή ανέκτισαν πόλεις, όπως την Πτολεμαΐδα και άλλας. Κυρίως όμως οι Σελευκίδαι ίδρυσαν μέγα πλήθος πόλεων εις την Συρίαν και Μεσοποταμίαν (και Μικράν Ασίαν) με ελληνικά ονόματα, Μακεδόνικα ή άλλα.Διάφορα προνόμια προ πάντων φορολογικά ηυκόλυναν την συγκέντρωσιν των Ελλήνων εκ της ευρωπαϊκής Ελλάδος. Οι Έλληνες ούτοι με τον ανώτερον πολιτισμόν των ωφέλησαν τους κατοίκους τους ιθαγενείς, μετέδωκαν βίον πνευματικώτερον, ανέπτυξαν το εμπόριον. Η Ρωμαϊκή κατάκτησις και ο Χριστιανισμός ενίσχυσαν τον Έλληνισμόν και διά του εξελληνισμού πολλών ιθαγενών. Είναι γνωστόν ότι πολλοί ιθαγενείς, Εβραίοι και άλλοι έγραψαν ελληνιστί. Αι νεώτεραι έρευναι ανευρίσκουν πανταχού της Συρίας και Παλαιστίνης και Μεσοποταμίας ακόμη επιγραφάς ελληνικάς και λείψανα έργων τέχνης. Εννοείται ότι ο Ελληνισμός ούτος ωφέλησε μεν την Συρίαν, αλλ’ όχι και την κυρίως Ελλάδα, της οποίας ο πληθυσμός ηραιώθη εις μέγαν βαθμόν ακριβώς ένεκα της μεταναστεύσεως εις Ασίαν, και υπέκυψεν ευκόλως εις την Ρώμην. Εις το πνευματικόν όμως έργον του όλου Ελληνισμού συνεισέφεραν όχι ολίγον και οι Έλληνες της Συρίας δια του Λουκιανού, του Λιβανίου, του Ιωάννου Χρυσοστόμου, του Ιωάννου Δαμασκηνού και εκατοντάδων άλλων καλλιεργητών των ελληνικών γραμμάτων και του ελληνικού πολιτισμού. Και μόνον το όνομα της Αντιοχείας αρκεί δια να χαρακτηρίση το μέγα έργον των Ελλήνων της Συρίας. Αλλά τί απέγινεν ο Ελληνισμός της Συρίας; Πού είναι σήμερον; Οι Άραβες κατέκτησαν την Συρίαν τον έβδομον μ.Χ. αιώνα και τότε πολλοί των ιθαγενών, βεβαίως δε και πολλοί των Ελλήνων βαθμηδόν εξισλαμίσθησαν. Οι εξισλαμισθέντες ούτοι Έλληνες και Σύροι ανέπτυξαν τον πρώτον Αραβικόν πολιτισμόν, όχι οι νομάδες της Αραβίας. Η Ελληνική γλώσσα διετηρήθη εις τας πόλεις μέχρι του ενάτου αιώνος, ίσως και μέχρι του δεκάτου ενιαχού, αλλ’ έπειτα υπέκυψεν, όπως υπέκυψε και η Συριακή, της οποίας διεφθαρμένα ιδιώματα διατηρούνται σήμερον μόνον εις ολίγα μέρη παρά το Διαρβεκίρ και εις τήν Μεσοποταμίαν. Η Αραβική γλώσσα –φαινόμενον χαρακτηριστικόν– ενίκησε και επεβλήθη ταχέως εις όλην την Συρίαν και την Μεσοποταμίαν. Πλην άλλων λόγων συνετέλεσε βεβαίως εις τούτο και η ολίγη δύναμις αντιστάσεως η δειχθείσα μεταξύ των Ελλήνων, διότι ούτοι μακράν της κυρίως Ελλάδος έγιναν ολίγον διεθνείς και δεν απέδιδαν πολλήν σημασίαν εις τας ελληνικάς παραδόσεις και τον αυτοσεβασμόν της φυλής. Οι Έλληνες έγιναν Αραβόφωνοι, όπως αλλαχού έγιναν Τουρκόφωνοι ή Σλαβόφωνοι, η δε ελληνική γλώσσα διετηρήθη εν Συρία μόνον εν τη Εκκλησία των Ορθοδόξων. Εκ των Σύρων διετηρήθησαν πολλοί μέχρι σήμερον ως Συνέχεια στη σελίδα 9
8
Απρίλιος - Μάιος - Ιούνιος 2017
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΤΟΥ ΧΘΕΣ
Τότε που οι Έλληνες είχαν
συνέχεια από το προηγούμενο φύλλο
Λούστρος: Συμπαθητικός, καθισμένος στο πεζοδρόμιο με το χαρακτηριστικό μεταλλικό ή ξύλινο κασελάκι γεμάτο βούρτσες, βερνίκια και ένα στήριγμα για να τοποθετεί το πόδι του ο πελάτης. Οι γεμάτοι σκόνη δρόμοι στην προπολεμική και μεταπολεμική Ελλάδα υπαγόρευαν την ανάγκη για συχνό γυάλισμα των παπουτσιών που τελείωνε με το χαρακτηριστικό πανί που περνούσε πάνω ή γύρω από τα παπούτσια για να ολοκληρώσει την περιποίησή τους. Λουστραδόροι στην Πάργα υπήρξαν περιστασιακά και μεγάλος αριθμός παιδιών, τα οποία με το κασελάκι στον ώμο περιφέρονταν στην αγορά για να γυαλίσουν τα παπούτσια των μεγάλων μέχρι το 1970.
Ντελάλης: Η λέξη είναι τουρκική και σημαίνει αυτός που ανακοινώνει τα μαντάτα. Οι ντελάληδες διαλαλούσαν στους κατοίκους των κωμοπόλεων και των χωριών τα νέα που έφταναν με τον τηλέγραφο ή τα εμπορεύματα που έφερναν οι πραματευτάδες κ.ά. Η δυνατή φωνή και ο τρόπος που παρουσίαζαν τα νέα ή διαφήμιζαν τα προϊόντα τους έκανε γνωστούς στην κοινωνία. Έβαζαν την παλάμη στο στόμα σαν χωνί και γύριζαν τις γειτονιές φωνάζοντας. Ντελάληδες στην Πάργα υπήρξαν ο Γιώργος Δεσύλλας, τον οποίο διαδέχτηκε ο Γρηγόρης Ρίζος έως το 1990. Πεταλωτής: Το επάγγελμα του πεταλωτή ήταν απαραίτητο τα παλιά χρόνια από τη στιγμή που κάθε σπίτι είχε και ένα ζώο για τις δουλειές του, άλογο, μουλάρι ή γαϊδούρι. Δουλειά του πεταλωτή ήταν να βάζει στα ζώα
«πέταλα» που ήταν τα «παπούτσια» τους. Τα πέταλα ήταν σε διάφορα μεγέθη και κατασκευάζονταν από σίδερο. Τα εργαλεία που χρησιμοποιούσε ήταν το σφυρί, η τανάλια, το σατράτσι και τα καρφιά. Αρχικά ακινητοποιούσε το πόδι του ζώου και έβγαζε το παλιό φθαρμένο πέταλο. Μετά με το σατράτσι, που ήταν ένα μεγάλο μαχαίρι σε σχήμα μικρού τσεκουριού, έκοβε την οπλή του ζώου από κάτω για να την ισιώσει. Στη συνέχεια έβαζε το καινούριο πέταλο και το κάρφωνε με ειδικά καρφιά. Τα καρφιά αυτά είχαν μεγάλο κεφάλι ώστε να προεξέχουν από την πατούσα του ζώου για να μην γλιστράει. Πεταλωτής έως το 1990 υπήρξε ο αλησμόνητος και λάτρης των αλόγων Παντελής Στέφος. Παγοπώλης: Το επάγγελμα του παγοπώλη –τον έλεγαν και μπουζιτζή από την τουρκική λέξη buz, που σημαίνει πάγος– ήταν εποχιακό και άρχιζε από τον Απρίλιο έως τον Οκτώβρη. Ο παγοπώλης συνήθως ήταν πλανόδιος με μεταφορικό μέσο ένα καρότσι πλατφόρμα ή με μία μοτοσυκλέτα τρίτροχη. Για να μη λιώνει ο πάγος τον σκέπαζαν με ένα τσουβάλι ή χοντρό πανί και ο διανομέας έπρεπε να είναι γρήγορος στη δουλειά του. Για να μην παγώνουν τα χέρια του φορούσε χοντρά γάντια και για εργαλεία είχε ένα πριόνι, για να κόβει τον πάγο και ένα γάντζο με τον οποίο χτυπούσε την παγοκολόνα για να σπάει. Από αυτόν η νοικοκυρά ή ο καταστηματάρχης έπαιρνε το κομμάτι πάγου που ήθελε με ένα βρεγμένο πανί και το τοποθετούσε στο πάνω μέρος του ξύλινου ψυγείου. Το νερό που προέκυπτε από το λιώσιμο του πάγου έψυχε τις λαμαρινένιες επιφάνειες του ψυγείου και διατηρούσε τα φαγητά παγωμένα. Τελευταίος που πουλούσε πάγο στην Πάργα το 1960 ήταν ο Γιάννης Απ. Κωστήρας.
9
Απρίλιος - Μάιος - Ιούνιος 2017
λιγότερα και ήταν πλουσιότεροι!!! Παγωτατζής: Όταν δεν υπήρχαν καταψύκτες στα περίπτερα, ο παγωτατζής ήταν από τους πιο γραφικούς πωλητές. Φορούσε χαρακτηριστική άσπρη μπλούζα και καπέλο πολλές φορές παρόμοιο με του μάγειρα. Πουλούσε το γνωστό παγωτό χωνάκι και η γεύση που επικρατούσε ήταν το καϊμάκι. Στην Πάργα τέτοιο παγωτό, το οποίο ερχόταν σε πάγο από την Κέρκυρα, πουλούσε ο Σπύρος Στέλιος στο καφενείο του πατέρα του. Επίσης το ζαχαροπλαστείο των αδελφών Λένη πουλούσε φτιαχτό παγωτό έως το 1980. Σαλεπιτζής: Στην τουρκική γλώσσα salep σημαίνει σαλέπι και salepci ο παρασκευαστής και πωλητής του ποτού, ο σαλεπιτζής. Το σαλέπι είναι σκόνη από αποξηραμένους βολβούς διαφόρων ορχεοειδών. Η σκόνη βράζεται με ζάχαρη ή μέλι και αρωματίζεται με πιπερόριζα. Το ρόφημα που προκύπτει είναι θρεπτικό λόγω του αμύλου και της γόμας που περιέχει καθώς και θερμαντικό λόγω της παχύρευστης μορφής του. Τα σκεύη που χρησιμοποιούσε ήταν μπρούτζινα και συνήθως καλογυαλισμένα και πεντακάθαρα. Ο τελευταίος που γνωρίζουμε ότι σέρβιρε σαλέπι έως το 1960 ήταν ο Κώστας Γυμνόπουλος, ο οποίος διατηρούσε παραδοσιακό καφενείο στην αγορά, στην πλατεία Δημαρχείου, στο σημερινό κτίριο Μελίδη. Την εξαφάνιση των τοπικών επαγγελμάτων ακολουθεί και μια σειρά αλλαγών στις περιοχές, όπου ασκούνταν. Οι ενασχολήσεις αυτές αποτελούσαν βασική πηγή εσόδων για πολλές οικογένειες. Συνεπώς η εγκατάλειψή τους οδήγησε σε οικονομικό μαρασμό καθώς και στην εξάλειψη μέρους της παράδοσης του τόπου. Ολόκληρα χωριά και οικισμοί, όπου απασχολούνταν διαφόρων ειδών τεχνίτες, έχουν ερημώσει και οι λιγοστοί κάτοικοι δεν έχουν την ευκαιρία να μεταδώσουν τη γνώση και την τέχνη, που κάποτε υπηρετούσαν, στις επόμενες γενιές. Μένει όμως στους νεότερους ένα χρέος: να διατηρήσουν στη μνήμη και στην πράξη, σε τοπικά μουσεία, τα εργαλεία, τις μεθόδους και την ιστορία των τοπικών παραδοσιακών επαγγελμάτων που χάθηκαν.
Συνέχεια από τη σελίδα 7
Οι Έλληνες εις την Συρία Μονοφυσίται και Μονοθελήται. Βεβαίως και Έλληνες προσήλθον εις τας αιρέσεις ταύτας, αλλ’ ο κύριος πυρήν παρέμεινεν ορθόδοξος και συνεκεντρώθη περί τα Πατριαρχεία της Αντιοχείας και Ιεροσολύμων ούτοι επεκλήθησαν Μελχίται, ήτοι βασιλικοί ή αυτοκρατορικοί, οπαδοί του άρχοντος, βασιλικού έθνους των Ρωμαίων, προς αντιδιαστολήν των Μονοφυσιτών, των απομακρυνθέντων της Ορθοδοξίας Σύρων. Και το όνομα Μελχίται δεικνύει ότι εις τούτους πρέπει να αναζητήσωμεν τους αρχαίους Έλληνας της Συρίας. Ούτε δε αλλαχόθεν, εκ των Αράβων π.χ. οι οποίοι ήσαν Μωαμεθανοί, ούτε εκ των ιθαγενών Σύρων, οι όποιοι έγιναν Μονοφυσίται ή Μονοθελήται, δύνανται να θεωρηθούν ότι προέρχονται οι Ορθόδοξοι της Συρίας. Βεβαίως και Σύροι τινές παρέμειναν Ορθόδοξοι, όπως αντιθέτως και Έλληνες θα έγιναν Μονοφυσίται ή Μωαμεθανοί, αλλά το κύριον μέρος των σημερινών Ορθοδόξων προέρχεται εξ αρχαίων Ελλήνων εις τους οποίους προσετέθησαν και όσοι μετανάσται Έλληνες ήλθον έπειτα κατά διαφόρους καιρούς. Οι Έλληνες της Συρίας διαιρούνται σήμερον εις τους κυρίως Ορθοδόξους και τους Ουνίτας τους επικαλούμενους και Μελχίτας (ή Γραικοκαθολικούς), ενώ το όνομα τούτο απεδίδετο άλλοτε εις όλους ομού τους Ορθοδόξους, πριν μέρος αυτών αναγνώρισε τον δέκατον όγδοον αιώνα ως εκκλησιαστικόν αρχηγόν τον Πάπαν. Την ελληνικότητα των Ορθοδόξων της Συρίας απέδειξε δι’ ωραίας μελέτης ο κ. Καρολίδης, αναγνωρίζουσι δε αυτήν σήμερον και πολλοί λόγιοι Μελχίται, οι οποίοι διά της ιστορίας μετ’ ενθουσιασμού αναγνωρίζουσι την καταγωγήν των. Το γόητρον της νέας Ελλάδος θα ενισχύση βεβαίως και τους Έλληνας τούτους της Συρίας, άλλ’ είναι ζήτημα πλέον αν δύνανται να σωθούν. Όλα τα εκατομμύρια των Ελλήνων, τα όποια άπεμακρύνθησαν τής κυρίως Ελλάδος, Ευρωπαϊκής ή Ασιατικής (Μικράς Ασίας) απωλέσθησαν βαθμηδόν, και θα είναι Θαύμα η διάσωσις των Μελχιτών. Αλλά τις οίδε! ΚΩΝΣΤ. ΑΜΑΝΤΟΣ
Αθανάσιος Σ. Βέργος Η ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗΣ ΜΟΡΦΗΣ ΤΗΣ ΠΑΡΓΑΣ ΔΕΙΧΝΕΙ ΤΟ ΣΕΒΑΣΜΟ ΜΑΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ ΜΑΣ
Από το βιβλίο «ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΝ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ», Ιδρυτής-Διευθυντής: Γεώργιος Δροσίνης, 1922, Εκδότης: Ι.Ν. Σιδέρης
10
Απρίλιος - Μάιος - Ιούνιος 2017
Πάτρα-Ανκόνα το λιμάνι στριμώχνονταν αυτοκίνητα και νταλίκες. Είδε ένα παλιό σκαρί με τα φουγάρα του ζεστά, να περιμένει. Κανείς δεν το πλησίαζε αφού, δεν είχε το όνομα του πλοίου που θα ταξίδευαν. Κάποια στιγμή, ένας λιμενικός τους έκανε νόημα να επιβιβαστούν. «Δεν τα βλέπω καλά τα πράγματα, σκυλοπνίχτης» σκέφτηκε και στρίμωξε τη νταλίκα του στο παρκινγκ. Πήρε το σάκο του και ανέβηκε στο πρώτο κατάστρωμα. Ήθελε καφέ. Προτίμησε να μείνει στο σαλόνι· έξω είχε κρύο. Κάθε φορά που ταξίδευε, περνούσε την περισσότερη ώρα σε μια καρέκλα. Δεν κοιμόταν πολύ. Έβγαζε ένα βιβλίο και διάβαζε. Του είχε μείνει αυτή η συνήθεια, από τότε που διάβαζε για την νομική. Πέρασε στην Κομοτηνή. «Πού να τρέχουμε τώρα, φτωχοί άνθρωποι», είχε πει η μάνα του κι αυτός δε θέλησε να τη στενοχωρήσει. Μόνη της ήταν· τον είχε για στήριγμα. Όταν κουραζόταν με την ανάγνωση, χάζευε γύρω του. Δεν ήθελε κουβέντες. Μόνο προσπαθούσε να μαντέψει· τη δουλειά, τον τόπο καταγωγής, τις συνήθειες των συνταξιδιωτών του. Δεν έκανε λάθη. Είχε αποκτήσει πείρα. Του άρεσε αυτό το παιχνίδι. Αυτή τη φορά, είχε ξεχάσει να πάρει βιβλίο μαζί του. Εκτός από τους συναδέλφους του, άλλους δεν γνώριζε εκεί μέσα. Κάθισε σε μια άκρη και άρχισε να μαντεύει. …«Δάσκαλος Ηπειρώτης, ταξιδεύει με την οικογένεια, για διακοπές», «συνταξιούχοι Μακεδόνες, πηγαίνουν στα παιδιά τους στη Γερμανία», «καθηγητές νησιώτες μάλλον, πηγαίνουν διακοπές», «παράνομο ζευγάρι, ερωτευμένο παράφορα», «χωρισμένη με δύο παιδιά, πηγαίνει διακοπές σε κάποιους δικούς της, σίγουρα Πατρινιά», «ωχ, είναι και ο μουτρωμένος εδώ, όρεξη για κουβέντες θα έχει, ποιος τον αντέχει»… Αυτό το παιχνίδι το είχε επινοήσει για να περνάει η ώρα. Πρώτα μάντευε και μετά τους πλησίαζε και προσπαθούσε να ακούσει τι έλεγαν. Στην ουρά για καφέ, στο σαλόνι, στα καταστρώματα. Σίγουρα θα γινόταν καλός δικηγόρος αν ήταν αλλιώς τα πράγματα. Όταν ξεκίνησε τα ταξίδια με την νταλίκα, πήγαινε δεύτερος σε ένα ψυγείο. Λαχανικά από τη Θήβα. Είχε ένα ψιλικατζίδικο στο χωριό, λίγα τα έσοδα. Άφηνε τη μάνα του στο μαγαζί και έφευγε για καμιά εβδομάδα. Τέσσερις πέντε φορές το χρόνο. Ίσα για να εξοφλήσει το δάνειο. Ξέφευγε. Ανύπαντρος ήταν, πνίγονταν στο χωριό. Η μάνα του συμφωνούσε, γιατί είχε γεράσει και ήλπιζε να βρεθεί νύφη να την κοιτάξει.
Σ
«Ποια θα σε πάρει εδώ, έφυγαν οι καλές, έλεγε, σύρε να σε δει καμιά καλοστεκούμενη». Είχε καταγωγή από τα ορεινά της Ηπείρου. Κέρβερος. Αυτή τον είχε αφήσει ανύπαντρο. Ποια θα τολμούσε να σκεφτεί πως θα πάρει τον Παναγιώτη της Τασίας! Κάπως έτσι, μάζεψε το μυαλό της η Κατερίνα και έφυγε στην Αθήνα. Παντρεύτηκε. Ο Παναγιώτης μαράζωσε. Αγαπήθηκαν στο σχολείο. Η Τασία δεν ήθελε ούτε να τη βλέπει. «Σιγά τη νύφη που έχασες», του λέγε, όμως το καταλάβαινε πως άλλη δεν θα σήκωνε τα μάτια πάνω του· όσο ζούσε η Τασία. «Άμα κλείσω τα μάτια, κάνε ό,τι θες, τώρα στο Κατσανέικο, κάνω κουμάντο εγώ», έλεγε και τα κανόνιζε όλα μόνη της. Ο Κώστας Κατσάνος είχε φύγει από τη ζωή, νέος. Και η Τασία τα κατάφερε καλά. Μόνη μεγάλωσε τον Παναγιώτη. Με τα έσοδα από τα χωράφια και τα κεντήματα που έκανε για τις προίκες. Στο χωριό, μόλις τελείωναν το σχολείο τα παιδιά, έφευγαν. Για τα Γιάννενα, την Αθήνα. Άλλον δεν είχε αυτή, πώς να τον άφηνε να φύγει; Ο Παναγιώτης ήθελε σπουδές. «Είναι για γράμματα», της είπαν στο σχολείο, «να μην τον σταματήσεις». Η Τασία είχε άλλα σχέδια γι αυτόν. «Ο πατέρας σου άφησε λεφτά, θα σου κάνω ψιλικατζίδικο», είπε και η απόφασή της, δεν χωρούσε αντίρρηση. «Να ρωτήσω και την Κατερίνα, θέλει να φύγουμε για την Κομοτηνή μαζί. Ο θείος της θα της βρει δουλειά», της είπε ο Παναγιώτης. «Τέλειωνε το στρατό και φεύγετε μετά, δεν χάνονται τα πανεπιστήμια», του είπε και όσο να γυρίσει αυτός, την έστησε τη δουλειά. Ο Παναγιώτης ηττημένος έμεινε στο χωριό· η Κατερίνα βρήκε δουλειά στην Αθήνα… Το παιχνίδι με τις μαντεψιές, σήμερα δεν τον ευχαριστούσε. Στριφογύριζε στο καράβι, ήλπιζε να νυστάξει. Το παλιό σκαρί δε φαινόταν να βιάζεται. Κρύωσε και αποφάσισε να κατέβει στη νταλίκα για να κοιμηθεί. Εκεί είχε ζέστη. Έκλεισε καμιά ώρα τα μάτια, μα δεν ηρεμούσε. Ζεσταινόταν. Βγήκε να πάρει ανάσα. Ακούμπησε το πόδι στο μεταλλικό πάτωμα και κόλλησε το παπούτσι. «Θεέ και Κύριε, σκέφτηκε». Και πριν προλάβει να αναρωτηθεί τι είχε γίνει, φώτισε ο τόπος. Όπου πατούσε έλιωνε η σόλα. Άρχισε να τρέχει, έψαχνε μια σκάλα, αυτή που σε ανεβάζει στα καταστρώματα. Η ζέστη αποπνικτική, οι φλόγες τον πλησίαζαν. «Πρέπει να βγω από εδώ, σε λίγο θα αρχίσουν οι εκρήξεις», σκέφτηκε. Έβλεπε γύρω του κι άλλους που προσπαθούσαν να δραπετεύσουν. Ο ένας έσπρωχνε τον άλλο. Ο θάνατός σου, η ζωή μου. Είχε καταφέρει να βγει στο κατάστρωμα, όταν τους άκουσε. Αυτούς που αγωνίζονταν να βρούνε τη σκάλα για να ανεβούν. Καθώς οι φλόγες τυλίγονταν γύρω τους, με απόκοσμες κραυγές ζητούσαν βοήθεια. Σάστισε. «Η μάνα θα πο-
11
Απρίλιος - Μάιος - Ιούνιος 2017
νά, θα γεμίσει χορτάρι ο κήπος, ξέχασα να ασβεστώσω την αυλή, σε λίγο πρέπει να κλαδέψω το αμπέλι, τι γεύση να ΄χει το καινούργιο τσίπουρο…». Στο κατάστρωμα επικρατούσε πανικός. Άνθρωποι έβγαιναν απ΄ όλες τις τρύπες και έτρεχαν. Όπου πατούσες, έκαιγε. Όλοι προσπαθούσαν να βρουν να εγκαταλείψουν το καράβι· μοναξιά. «Πεθαίνω», φώναξε κάποιος και οι γυναίκες άρχισαν να κλαίνε. Σήκωναν τα παιδιά στα χέρια και αναζητούσαν μια θέση στη βάρκα. Άλλοι απειλούσαν. Παρακαλετά και υποσχέσεις για μεγάλα ποσά σε Ελβετικές τράπεζες. Άνθρωποι αρπακτικά. Περηφάνια που χάθηκε, σε απελπισμένα βλέμματα. Έτρεχε ο Παναγιώτης να βρει μια θέση για να φύγει, μα δεν τον χωρούσε ο τόπος. Έβλεπε την Τασία να τον κοιτά. «Ένας Κατσάνος δεν φοβάται», θα του λεγε αν ήταν εκεί. Κοίταξε γύρω, όλοι χρειάζονταν βοήθεια. Άρπαξε ένα παιδί και το βαλε στη βάρκα. Βοήθησε τις γυναίκες, παρηγόρησε τα παιδιά. Ναύτες δεν είχανε φανεί, ο Παναγιώτης μαζί με ένα φαντάρο, κάνανε το κουμάντο. Ύστερα ήρθε η σειρά του να μπει στη βάρκα. Πιο πέρα στέκονταν μια κοπέλα. Προσπάθησε να σκεφτεί τη στεριά, να μην τον νοιάζει η αγωνία της. Αυτή τον κοίταξε. Θα ήτανε είκοσι χρονών.Δεν ήξερε τι να της πει, πώς να αγνοήσει τόσα νιάτα; Της έδειξε τη βάρκα. Αυτή έσφιξε τα χείλη και μπήκε. Η τελευταία βάρκα γέμισε· έφυγαν. Το μόνο που του έμενε, ήταν να πέσει στη θάλασσα. Σίγουρη αυτοκτονία. Τα κύματα δέκα μέτρα ψηλά. Δεν ήξερε κολύμπι. Έβλεπε κάποιους να παίρνουν φόρα και να χάνονται. Και να ήξερες να κολυμπάς, τα κύματα σε χτυπούσαν με δύναμη στο πλοίο. Σωσίβια, πουθενά. Θρήνος. Τη σκέφτηκε. Είχε λιτά τα μαλλιά, το φουστάνι της κολλούσε στο ιδρωμένο σώμα της. Τον κοίταζε κι εκείνος ήθελε τόσα να της πει, μα ντρεπότανε. Μετά μεγάλωσαν εκείνος της έκλεψε φιλιά, καήκανε. Πού να ήταν τώρα; Απελπίστηκε. Έγειρε σε μια γωνιά, μπροστά του η θάλασσα καυτή. Έψαξε το κινητό τηλέφωνο. Είχε σήμα. Έψαξε το νούμερο της και με μανία άρχισε να γράφει… Λυπάμαι που δεν θα σε ξαναδώ. Μη μου κρατάς γινάτι… «Κατερίνα φωνές, φωτιά παντού κόκκινο μέσα, έξω και απελπισία. Που σε άφησα να φύγεις, λάθος που το πληρώνω με φωτιά. Να μην καείς και συ μαζί μου. Άσε να νιώσει το κορμί τον πόθο. Σαν θα κοιμάσαι αγκαλιά, να μην θυμάσαι αυτό το χθες, που πιο πολύ κι απ τη φωτιά, έχει θεριέψει. Να μην πονάς. Που σε άφησα, αυτός, ήταν ο πιο μεγάλος πόνος…. Όλγα Πατσούρα-Λένη, 2015
Βιογραφικό Η Όλγα Πατσούρα-Λένη γεννήθηκε και μεγάλωσε στα Γιάννενα. Έζησε στην Πάτρα τα φοιτητικά της χρόνια και απέκτησε πτυχίο Ηλεκτρολόγου Μηχανικού και Τεχνολογίας Ηλεκτρονικών Υπολογιστών. Εργάζεται στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Έχει κάνει σπουδές στο Μεταπτυχιακό τμήμα “Δημιουργική Γραφή” του πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας. Στον 1ο λογοτεχνικό διαγωνισμό “Μίμης Σουλιώτης” βραβεύτηκε για το ποίημα: “Ερωτικό”. Το 2015 από τις εκδόσεις Γαβριηλίδης εκδόθηκε η συλλογή διηγημάτων: ΜΑΤΙΑ ΣΤΟ ΚΑΡΦΙ, που αποτελείται από δώδεκα διηγήματα. Συμμετείχε στο συλλογικό έργο των μεταπτυχιακών φοιτητών του ΠΔΜ: Τριάντα μέρες...“σινιάκι” (παγωμένη ομίχλη), με το διήγημα “Πάτρα-Ανκόνα”. Το 2017 από τις εκδόσεις Περίπλους, εκδόθηκε η συλλογή διηγημάτων: «Όταν ο Άγγελος είχε φτερά». Διακρίθηκε στον διαγωνισμό μικροαφηγήματος «Η βιβλιοθήκη μόλις είχε ανοίξει…», από τη Βιβλιοθήκη & Κέντρο Πληροφόρησης του Πανεπιστημίου Πατρών, με το διήγημα «Κόκκινο» το οποίο περιλαμβάνεται στο συλλογικό έργο με τα διηγήματα των διακριθέντων, που εκδόθηκε από τις εκδόσεις «Το δόντι».
Συνέχεια από τη σελίδα 1
δυασμός αυτών των κινήσεων είναι που δημιουργεί τις τέσσερις εποχές. Οι πύλες για την είσοδο της γης στις διαφορετικές εποχές είναι οι ισημερίες της άνοιξης και του φθινοπώρου και τα ηλιοστάσια του χειμώνα και του καλοκαιριού. Τον ερχομό της άνοιξης σημαδοτοτεί η εαρινή ισημερία. Μύθοι - σύμβολα Πάντα οι γιορτές της άνοιξης σε όλους τους πολιτισμούς ήταν γιορτές χαράς, ανανέωσης με κίνηση, με χορό, με τραγούδια. Υπάρχουν λουλούδια παντού και στολισμοί, γιατί ένας νέος κύκλος θα ξεκινήσει. Οι χοροί που χορεύονται στις γιορτές της άνοιξης είναι κυκλικοί και πραγματοποιούνται ανάμεσα από τα δέντρα στην ύπαιθρο. Πολλοί μύθοι της άνοιξης σχετίζονται με τον θάνατο και την ανάσταση κάποιου θεού. Υπάρχουν κυρίως δύο τρόποι με τους οποίους οι θεοί πεθαίνουν την άνοιξη. Με διαμελισμό συνήθως σε δεκατέσσερα ή σε εφτά κομμάτια όπως στην περίπτωση του Διόνυσου Ταγρέα στην Ελλάδα και του Όσιρι στην Αίγυπτο. Σε όλους τους πολιτισμούς υπήρχε πάντοτε ένας θεός μία θεά ή ένα ζευγάρι θεών, που χαρακτήριζαν την άνοιξη. Ήταν οι θεοί που έφερναν τη γονιμότητα, την ανανέωση, τη βλάστηση, τη νιότη και τον έρωτα.
12
Απρίλιος - Μάιος - Ιούνιος 2017
Ημέρα της Μητέρας γιορτή της μητέρας στην Ελλάδα και σε πολλές χώρες γιορτάζεται τη δεύτερη Κυριακή του Μάη. Οι πρώτες αναφορές για Γιορτή της Μητέρας και της μητρότητας έρχονται από την αρχαία Ελλάδα. Η μητέρα Γη (Γαία) σύζυγος του Ουρανού είναι η προσωποποίηση της φύσης, που γεννά όλο τον κόσμο και λατρεύεται σαν η υπέρτατη θεότητα. Η λατρεία περνά στη συνέχεια στην κόρη της Ρέα, σύζυγο και αδελφή του Κρόνου. Η Ρέα λατρεύεται σαν η «Μητέρα των Θεών», καθώς φαίνεται να είναι η πρώτη, που γέννησε με τοκετό και ανάθρεψε τα παιδιά
Η
Η Γενοκτονία των Ποντίων «Με πολλά βάσανα επιτέλους φτάσαμε στην Κερασούντα. Η πόλη ήταν γεμάτη από ρακένδυτους πρόσφυγες που έφυγαν από την τρομοκρατία των Τούρκων της υπαίθρου και συγκεντρώνονταν στις πόλεις. Εκεί, στην Κερασούντα, μας προειδοποίησαν οι συμπατριώτες μας ότι μαζεύουν όλους τους Έλληνες και τους μεν μεγάλους τους κλείνουν στην εκκλησία του Αγ. Γεωργίου για να τους εξορίσουν κάθε φορά που συμπλήρωνε ο αριθμός των 250 ατόμων, τους δε μικρούς τους οδηγούν με μικρά καΐκια σ’ άγνωστα μέρη. Στην εκκλησία δεν συμπληρώθηκε ποτέ ο αριθμός 250 γιατί εκεί χωρίς φαγητό, νερό, μέσα στις ίδιες τους τις ακαθαρσίες, σε λίγες μέρες πέθαναν οι περισσότεροι. Με τα ίδια μας τα μάτια είδαμε εγώ και ο αδελφός μου να μεταφέρουν τα παιδιά λίγο παρά έξω από την Κερασούντα και εκεί να τα παραδίδουν στους άγριους Τσέτες αντάρτες. Αυτοί τα άρπαζαν από τα πόδια και χτυπούσαν τα κεφάλια τους πάνω στα μεγάλα βράχια της ακτής μέχρι να πεθάνουν». Παρόλο που η πράξη των Τούρκων συγκεντρώνει τα χαρακτηριστικά που την καθιστούν γενοκτονία, βάσει του διεθνούς ορισμού, οι Τούρκοι δεν το παραδέχονται. Η επίσημη άποψή τους είναι πως οι θάνατοι και οι διώξεις των χιλιάδων Ποντίων συγκαταλέγονται στις συνήθεις απώλειες πολέμου. Η μαρτυρία συμπεριλαμβάνεται στο βιβλίο του Χάρη Τσιρκινίδη «Η γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου».
της με μητρικό γάλα. Οι αρχαίοι Έλληνες απέδιδαν τιμές στη Ρέα κάθε άνοιξη, καθώς ήταν η θεά της γης και της γονιμότητας. Στην Ελλάδα η γιορτή της μητέρας συνδέθηκε με την γιορτή της Υπαπαντής (2 Φεβρουαρίου). Τότε η ορθόδοξη εκκλησία γιορτάζει την Παναγία με τον Ιωσήφ που πηγαίνουν τον 40ήμερο Ιησού στο Ναό για ευλογία. Να «σαραντίσει» με σύγχρονη ορολογία. Μια κίνηση που ακόμα και σήμερα κάνουν οι μητέρες. Ο παράλληλος εορτασμός της μητέρας ξεκίνησε το 1929 με προφανή συμβολισμό. Όμως κατά την δεκαετία του 1960, ο εορτασμός ατόνησε και ενισχύθηκε η δυτικόφερτη συνήθεια του εορτασμού της 2ης Κυριακής του Μαΐου. Η εκκλησία διοργανώνει σχετικές εκδηλώσεις στην παλαιά ημέρα εορτασμού.
Παροιμίες - ρήσεις • Από ένα στόμα βγαίνει και σε αυτιά χιλιάδες μπαίνει κι άντε να βρεις βουλώματα να κλείσεις χίλια στόματα. • Θα ταξιδέψω θάλασσα, θα πάω εις τα ξένα να πάψουνε τα βάσανα κι οι πίκρες από εμένα. • Μην τονέ κλαις τον αητό, όπου πετά στα νέφη, μα κλαίγε το μικρό πουλί όπου φτερά δεν έχει. • Μη χαίρεσαι των αλλωνών την πίκρα και τον πόνο, γιατί όλα συχναλλάσσονται στο μήνα και στο χρόνο. • Ο κόσμος είναι στρογγυλός και σαν τροχός γυρίζει κι άλλος βγαίνει στα ψηλά κι άλλος κατηφορίζει. • Όποιος τιμά το σπίτι του, τιμά την γειτονιά του, τονέ τιμά και η γειτονιά, και χαίρεται η καρδιά του. • Όποιος φοβάται τη φωτιά κοντά μου μη σιμώσει γιατί θα ’τονε κάψουνε οι στεναγμοί οι τόσοι. • Όταν γεράσει ο άνθρωπος δεν έχει θεραπεία, μοιάζει σαν το γραμμάτιο που λήγει η προθεσμία. • Πριν πάρεις μια απόφαση, σκέψου καλά και κρίνε μα σαν την πάρεις μια φορά πιστός για πάντα μείνε. • Σαράντα χρόνια δούλευα σε στρείδια και σε μύδια μηδέ σπιτάκι έκανα μηδέ και κεραμίδια. • Τα μυστικά σε φίλο σου ποτέ μη φανερώσεις, φίλο σε φίλο θα το ’πει και είναι κακό δικό σου. • Της γυναίκας φεύγουνε γρήγορα η νιότη και η χάρη κι αν δεν προφτάσει γρήγορα κανείς δεν θα την πάρει. • Τα ξύλα και τα κούτσουρα, κι αυτά τα ξεδιαλένε, τα ίσια πάνε για δουλειά και τα στραβά τα καίνε.
13
Απρίλιος - Μάιος - Ιούνιος 2017
Το κολύμπι ο κολύμπι είναι μία από τις πιο ιδανικές μορφές άσκησης, αφού εξασκεί όλο το μυϊκό μας σύστημα, βοηθώντας παράλληλα να κάψουμε θερμίδες και να διατηρήσουμε τη φόρμα μας. Τους καλοκαιρινούς μήνες στη θάλασσα, θεωρείται ιδανική μορφή άσκησης για όσους έχουν λίγα κιλά παραπάνω από το κανονικό και δυσκολεύονται να γυμναστούν, αφού η αντίσταση και η άνωση του νερού κρατούν τη δραστηριότητά τους ασφαλή. Όλοι λίγο πολύ γνωρίζουμε τα 4 είδη κολύμβησης που υπάρχουν: το ελεύθερο, το ύπτιο, το πρόσθιο και την πεταλούδα. Τα διάφορα αυτά στυλ είναι για πολλούς ένα ευχάριστο παιχνίδι και ως παιχνίδι έχει τεχνικές και κανόνες που πρέπει να ακολουθούμε πιστά, ώστε να αποφεύγουμε τις δυσάρεστες εκπλήξεις.
Τ
Το ελεύθερο Είναι το πιο γρήγορο από πλευράς ταχύτητας στυλ κολύμβησης. Το σώμα βρίσκεται σε πρηνή θέση παράλληλη προς τον βυθό. Στηρίζεται στην κίνηση των χεριών και των ποδιών, ενώ ο κορμός στρίβει ελαφρώς. Το κεφάλι στην αγωνιστική του μορφή είναι μέσα στο νερό, στρίβοντας ανά τακτά διαστήματα πλάγια για να επιτρέψει την εισπνοή με το στόμα. Στην απλή μορφή του του ελεύθερου το κεφάλι μπορεί να μείνει έξω από το νερό, ώστε να παίρνετε φυσιολογικές αναπνοές. Γυμνάζει: Θα πρέπει να τονίσουμε ότι στην κολύμβηση γυμνάζονται όλοι οι μύες του σώματος ανεξάρτητα από το στυλ που θα ακολουθήσουμε. Ειδικά στο ελεύθερο στυλ, με αφετηρία το πάνω μέρος του κορμού, γίνεται μία πλήρης περιφορά στην άρθρωση του ώμου με αποτέλεσμα αυτός να γυμνάζεται επαρκώς. Όταν το χέρι βρίσκεται μέσα στο νερό και σπρώχνει, συσπώνται οι θωρακικοί και οι μύες της πλάτης (πλατύς ραχιαίος) για να υπερνικήσουν την αντίσταση και να προωθηθεί το σώμα. Ο κορμός κατά την εναλλαγή των χεριών στρίβει ελαφρώς δεξιά - αριστερά ενεργοποιώντας τους πλάγιους κοιλιακούς. Τα πόδια εξισορροπούν την κίνηση και με τα ψαλιδάκια που εκτελούν τονώνουν και ενδυναμώνουν τον τετρακέφαλο και τους οπίσθιους μηριαίους. Το ύπτιο Είναι το δεύτερο σε ταχύτητα στυλ, μετά το ελεύθερο,
όπου το σώμα βρίσκεται σε ύπτια θέση. Στηρίζεται στην εναλλασσόμενη κίνηση των χεριών (αντίθετη κίνηση από το ελεύθερο) και των ποδιών. Το πλεονέκτημά του είναι ότι έχουμε το κεφάλι συνεχώς έξω από το νερό, πράγμα που βοηθάει πολύ στην αναπνοή (ιδιαίτερα τους αρχάριους). Για λόγους ασφαλείας τα διαλείμματα πρέπει να είναι συχνότερα, ώστε να ελέγχετε τη διαδρομή στην οποία πρόκειται να κολυμπήσετε. Γυμνάζει: Οι μύες των ωμών με την περιστροφή των χεριών ελέγχουν κατά κύριο λόγο την κίνηση του στυλ. Από τους μύες του κορμού συμμετέχουν σημαντικά η πλάτη και οι πλάγιοι κοιλιακοί για την προώθηση του σώματος. Στα πόδια συμβάλλουν κυρίως ο τετρακέφαλος και οι οπίσθιοι μηριαίοι, ενώ οι γλουτιαίοι συσπώνται και αυτοί με τη σειρά τους για να κινηθεί η άρθρωση του ισχίου. Το πρόσθιο Θεωρείται το πιο φυσικό στυλ κολύμβησης, διότι η θέση του σώματος είναι η πιο βολική μέσα στο νερό και μιμείται την κίνηση του βατράχου: ταυτόχρονη κίνηση των χεριών και των ποδιών. Στην αγωνιστική μορφή το κεφάλι μπαινοβγαίνει στο νερό, ενώ στην πιο απλή μπορεί να μένει συνέχεια έξω, διευκολύνοντας την αναπνοή. Γυμνάζει: Τους μύες της πλάτης σε συνέργεια με αυτούς του στήθους κατά τη φάση του τραβήγματος των χεριών. Επίσης τους προσαγωγούς, τους τετρακέφαλους και τους γλουτιαίους κατά την έκταση των ποδιών με το «λάκτισμα του βατράχου». Τέλος, γυμνάζει σημαντικά κοιλιακούς και ραχιαίους. Η πεταλούδα Είναι το πιο δύσκολο από άποψη τεχνικής στυλ κολύμβησης. Ιδιαίτερα πολύπλοκος είναι ο συνδυασμός τραβήγματος και επαναφοράς των χεριών και τινάγματος των ποδιών με το «σπάσιμο» της μέσης. Συμβάλλει στην κατανάλωση περισσότερων θερμίδων από κάθε άλλο στυλ παρότι είναι αργό σε χρόνους. Είναι θεαματικό όμως στην εκτέλεσή του. Γυμνάζει: Κυρίως τις μυϊκές ομάδες της πλάτης και του στήθους από τον άνω κορμό, καθώς και τους ορθούς κοιλιακούς και χαμηλούς ραχιαίους (μέση). Γενικά το στυλ πεταλούδας απευθύνεται σε άτομα που κατέχουν καλά τα μυστικά της κολύμβησης και είναι εξοικειωμένοι με το υγρό στοιχείο.
14
Απρίλιος - Μάιος - Ιούνιος 2017
Πόθεν έσχε; Αυγά σου καθαρίζουνε; Μια φορά το χρόνο, οι Ρωμαίοι γιόρταζαν –για να τιμήσουν την Αφροδίτη και το Διόνυσο– μ’ έναν πολύ τρελό και παράξενο τρόπο: Κάθε 15 Μαΐου, έβγαινε ο λαός στις πλατείες και άρχιζε τον «πετροπόλεμο» με ...αυγά μελάτα! Χιλιάδες αυγά ξοδεύονταν εκείνη την μέρα για διασκέδαση κι ο κόσμος γελούσε φρενιασμένα. Τα γέλια αυτά εξακολουθούσαν για βδομάδες ολόκληρες. Στη γιορτή αυτή δεν έπαιρναν μέρoς μονάχα οι πολίτες που ήταν κατώτερης κοινωνικής θέσης, αλλά και ανώτεροι κρατικοί υπάλληλοι, στρατηγοί, άρχοντες, Ρωμαίες δέσποινες, ακόμα και αυτοκράτορες, κατά περίπτωση. Ο αυγοπόλεμος, μάλιστα, ήταν μια από τις μεγάλες αδυναμίες του Νέρωνα, ο οποίος πετούσε αυγά στους αξιωματικούς και στους ακολούθους των ανακτόρων του, χωρίς να είναι η μέρα της γιορτής των αυγών. Στο Βυζάντιο φαίνεται πως η γιορτή έγινε της μόδας, για πολύ μικρό διάστημα όμως. Σε πολλά Βυζαντινά κείμενα αναφέρεται συχνά, αλλά μόνο με δυο-τρία λόγια. Έτσι από το περίεργο αυτό έθιμο, που η αιτία του χάνεται στα Βάθη των αιώνων, έμεινε η ερωτηματική φράση: «αυγά σου καθαρίζουνε;» όταν βλέπουμε κάποιον να γελά χωρίς λόγο και αφορμή.
Άγραφα Φράσεις όπως: «αυτό που μου λες είναι απ' τα άγραφα», δηλαδή κάτι το απίστευτο, αυτό που δεν συμβαίνει σχεδόν ποτέ, το απίθανο, φαίνεται πως προήλθαν από τα «άγραφα» εκκλησιαστικά κείμενα, τα οποία όπως και τα «απόκρυφα», δεν συμπεριλαμβάνονται στα «κανονικά» Ευαγγέλια και λοιπά εκκλησιαστικά κείμενα που περιγράφουν τη ζωή, το έργο και τα λόγια του Ιησού. Όσο για το ότι προέρχεται από τα όρη της Ευρυτανίας «Άγραφα», πρόκειται για παρερμηνεία. Τα βουνά αυτά πήραν το όνομά τους, όπως πιστεύουν οι περισσότεροι, από το ότι οι Τούρκοι δεν μπόρεσαν να υποδουλώσουν την περιοχή και δεν την περιέλαβαν στα φορολογικά τους βιβλία.
Νεκρολογία Ο θείος Λάμπρος (1927-2017) των νεανικών μου χρόνων
Ο
θείος Λάμπρος για εμάς τα ανήψια του, ο Λάμπρο-Μπάσος για τους υπόλοιπους, ήταν μια ξεχωριστή φυσιογνωμία μέσα στην κοινωνία της μικρής γενέθλιας πόλης μας, της Πάργας, από τα χρόνια της παιδικής και εφηβικής μας ηλικίας. Πάντα ευδιάθετος, περιπαικτικός για πρόσωπα και καταστάσεις, με διαρκή χιουμοριστικά σχόλια, με έξυπνες ατάκες, χωρίς ποτέ να είναι προσβλητικός. Το μικρό του εστιατόριο ήταν τόπος σύναξης όλων εμάς των νέων, ιδιαίτερα όταν το ραδιόφωνο αναμετέδιδε ποδοσφαιρικές συναντήσεις. Ζούσαμε την αναμετάδοση σε μια άλλη διάσταση. Παλιός ποδοσφαιριστής του Απόλλωνα Πάργας ο ίδιος, ήξερε και αγαπούσε το άθλημα και κατά περίεργο τρόπο ήταν αμερόληπτος παρότι στρατευμένος Παναθηναϊκός. Από μικρούς εμάς, του ιδιαίτερου «πατριαρχικού κοινόβιου» των Βουρεκάδων-Μπασαίων, μας είχε από κοντά. Από τον θείο Λάμπρο μάθαμε να σουτάρουμε, μάθαμε για πρώτη φορά τις ντρίπλες και τις προσποιήσεις. Τα βράδια, ιδιαίτερα τα καλοκαίρια, στα λίγα τραπεζάκια του εστιατορίου, έξω από το παλιό Δημαρχείο, στήνονταν αυτοσχέδιες ορχήστρες και ο θείο-Λάμπρος πρωταγωνιστούσε, δίνοντας ρεσιτάλ τραγουδιού, ελαφρολαϊκού ή έντεχνου, που κυριαρχούσε τότε στη δεκαετία του ’60. Μια φωνή με έκταση, με τσακίσματα, με χρώματα και τρόπους. Όταν τα βράδια έκλεινε το εστιατόριο, ποτέ δεν έλειπε απ΄ τα χείλη του το τραγούδι και το μελωδικό σφύριγμα, μέχρι να φτάσει στο σπίτι. Δίπλα σε όλα αυτά ήταν πολίτης ενεργός και δημοκρατικός, με τις δικές του βέβαια σεβαστές επιλογές. Όχι μόνο στην εύκολη μεταπολίτευση, αλλά και στα σκληρά μετεμφυλιακά χρόνια. Ακόμη και τότε, εκεί στα δύσκολα, δεν του έλειπε το διαβρωτικό χιούμορ. Θυμάμαι τις κρούσεις της χωροφυλακής για κάποιο παράνομο έρανο στην Πάργα της τότε ΕΔΑ και την περιπαικτική απάντησή του: «Α! δεν ήταν έρανος του Ερυθρού Σταυρού;» Γι’ αυτά και για άλλα πολλά, που δε χωράνε στο χαρτί, ο θείος Λάμπρος δεν μπορεί να έχει πεθάνει! Ζει στο νου και στην καρδιά μας! Αθήνα 21 Μαΐου 2017 Εν θερμώ Θοδωρής Βουρεκάς
15
Απρίλιος - Μάιος - Ιούνιος 2017
ΚΟΥΙΖ
Ποιός είναι; Το μωρό της φωτογραφίας είναι ενός έτους, γέννημα θρέμμα της αγοράς της Πάργας.
Απάντηση στο ΚΟΥΙΖ τεύχους 99 Το μωρό του προηγούμενου κουίζ είναι ο Νίκος Ελ. Δράκος.
Φωτο σκιές του παρελθόντος
Δημοτικό Σχολείο Πάργας, 21η Απριλίου 1970 Λέανδρος Κλοτσώνης, Πέτρος Παπανικολάου, Γεράσιμος Γιούργας, Ιωάννης Μπάτσιος, Σπύρος Βενέτης
Φωτορεπορτάζ
1-5-2017: Πανηγύρι Αγίου Αθανασίου
29-4-2017: Μιχάλης Μπάκουλης, Γιάννης Κωστήρας
30-4-2017: Ντίνος Δεσύλλας, Βασίλης Κερπεκίδης, Στέφανος Κορμπάλας
30-4-2017: Δήμητρα και Άννα-Μαρία Ιορδανίδη, Κατερίνα Ντούσκου
30-4-2017: Θοδωρής Γιάκης, Βασίλης Δεσύλλας, Κώστας Γιάκης
30-4-2017: Φώτης Ζέρης, Λευτέρης Βέκιος