Τεύχος 84 (Απρίλιος - Μάιος - Ιούνιος 2013) by Σύλλογος Παργινών Αθήνας

Αρ. Αδείας 166

SS PO X+7

Ταχ. Γραφείο ΚΕΜΠ ΚΡΥΟΝΕΡΙΟΥ

ΚΩΔΙΚΟΣ 01-1144

SS POS

ΠΛHPΩMENO TEΛOΣ

Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2013 Έτος 22ο • Αριθ. Φύλλου 84 Μαρίκας Κοτοπούλη 10 • 104 32 Αθήνα

Περιοδική Έκδοση του Ομώνυμου Συλλόγου Παργινών της Αθήνας

ΕΝΤΥΠΟ ΚΛΕΙΣΤΟ ΑΡ. ΑΔΕΙΑΣ 134/2006

1964: Πάργα Λιμάνι - Πόντες

Ανδρέας Ι. Ιδρωμένος ν θάθελε κανείς να χαρακτηρίσει τους άνδρες εκείνους, οι οποίοι δούλευαν ακατάπαυστα με αποκλειστικό σκοπό την προσφορά τους προς την πατρίδα, ασφαλώς ο Ανδρέας Ιδρωμένος θα ήταν από τους πρώτους που θα έπαιρνε το χαρακτηρισμό του ήρωα. Βέβαια δεν ήταν ο άνθρωπος που με το «καριοφύλι» στο χέρι έτρεχε στις λαγκαδιές και τους κάμπους για να κυνηγάει τον εχθρό. Το δικό του το όπλο ήταν το «πνεύμα», το οποίο χρησιμοποιούσε σε όλη τη διάρκεια της ημέρας για να διδάξει, να διαφωτίσει, να γράψει και να διαπαιδαγωγήσει νέους «στρατιώτες», οι οποίοι με τη σειρά τους θα έτρεχαν να ριχτούν στη μάχη για την πνευματική αποκατάσταση της ελληνικής πατρίδας.

Ο Ανδρέας Ιδρωμένος γεννήθηκε στην Πάργα το 1764. Σε όλη τη διάρκεια της παραμονής του στην ιδιαίτερή του πατρίδα, όπου είχε διδαχθεί τα πρώτα του γράμματα και είχε ακολουθήσει τον ιερατικό δρόμο, προσπάθησε με κάθε τρόπο να προσφέρει στον αγώνα των Παργινών αλλά και των Σουλιωτών, οι οποίοι από χρόνια πολεμούσαν τον Αλή Πασά βοηθούμενοι από τους Παργινούς. Με κάθε τρόπο διέθετε τον εαυτό του στον αγώνα εναντίον του κατακτητή, ενώ συγχρόνως μελετούσε κοντά στο λόγιο μοναχό Αγάπιο Λεονάρδο. Με την αλλαγή του πολιτεύματος της Κέρκυρας και τη δημιουργία του επτανησιακού κράτους (1803) η Γερουσία έκρινε σκόπιμο να καλέσει τον Ιδρωμένο για να διδάξει στη νέα δημόσια σχολή (Ελληνικό Φροντιστήριο), που για πρώτη φορά θα λειτουργούσε, αφού όπως Συνέχεια στη σελίδα 14

Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2013

Κοινωνικά Πάργας Γεννήσεις: • Ο Αρβανιτάκης Νικόλαος του Παναγιώτη & η Σενή Μαργαρίτα του Παναγιώτη απέκτησαν κορίτσι στις 8/3/2013. • Ο Καρατζάς Σταύρος του Γρηγόρη & η Μπάμπου Ουρανία του Ιωάννη απέκτησαν αγόρι στις 23/3/2013. • Ο Δεσύλλας Ιωάννης του Σπυρίδωνα & η Αρσενούδη Αικατερίνη του Κωνσταντίνου απέκτησαν αγόρι στις 2/4/2013. • Ο Ιακώβου Σπυρίδων του Κωνσταντίνου & η Γκίνη Μαρία του Γεώργιου απέκτησαν κορίτσι στις 7/6/2013. Γάμοι: • Ο Τσοβίλης Δημήτριος του Αθανάσιου & η Γκότση Ιωάννα του Αχιλλέως τέλεσαν Θρησκευτικό γάμο στις 06/05/2013, στο Μεσοπόταμο Φαναρίου Δήμου Πάργας. • Η Δημουλίτσα Αναστασία του Χαρίλαου & ο Μπατσούλης Αλέξανδρος του Σπυρίδωνα τέλεσαν Πολιτικό γάμο στις 16/5/2013, στο Δήμο Ζωγράφου Αττικής. • Ο Λαφαζάνης Χρήστος του Ιωάννη & η Γιαταγάνα Ζωή του Παναγιώτη τέλεσαν

Πολιτικό Γάμο στις 25/05/2013, στο Δήμο Πάργας. Θάνατοι: • H Μελίδη Ελένη του Ελευθέριου Νάκα & της Χάϊδως, χήρα Ερμόλαου, απεβίωσε στον Πειραιά Αττικής στις 27/03/2013, ετών 65. • Η Νάκα Παρασκευή του Χρήστου Δούρου & της Αικατερίνης, χήρα Χρήστου, απεβίωσε στην Αθήνα Αττικής, στις 02/04/2013, ετών 73. • Η Μπάτσιου Χάϊδω του Κωνσταντίνου Νάνε & της Γεωργίας, χήρα Βασίλειου, απεβίωσε στην Πάργα, στις 10/04/2013, ετών 76. • Ο Κοτσάφτης Θωμάς του Φώτιου & της Αλεξάνδρας, απεβίωσε στην Πάργα, στις 28/04/2013, ετών 81. • Η Βέκιου Αικατερίνη του Σάββα Σπυριδόπουλου & της Ροδάνθης, χήρα Αθανάσιου, απεβίωσε στην Πάργα, στις 02/05/2013, ετών 83. • Ο Αυλωνίτης Βασίλειος του Νικόλαου & της Θεοδώρας, απεβίωσε στην Πάργα, στις 21/06/2013, ετών 92.

Ετήσιο Μνημόσυνο Στη μνήμη του μεγάλου ευεργέτη του Συλλόγου Παργινών Αθήνας, Ιωάννη Χρ. Δημουλίτσα (1917-1992) και της συζύγου του Μαρίας Κανονά θα τελεστεί στην Πάργα στον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Νικολάου το ετήσιο μνημόσυνο, την Κυριακή 4 Αυγούστου 2013. Καλούνται να παρευρεθούν τα μέλη του Συλλόγου, οι συγγενείς, οι αρχές για να τιμήσουμε τη μνήμη τους. Το Δ.Σ.

Ενισχύσεις - Συνδρομές 10 € Χειμωνά Μόνικα, Νάνος Αθανάσιος, Στέλιος Λέανδρος. 15 € Φώτου Αναστασία, Ιορδάνης Γεώργιος. 20 € Αϊβάτογλου Αλεξάνδρα, Τούση Ειρήνη, Δήμου Κατερίνα, Πιτσαρός Βαγγέλης, Ζώτος Ιωάννης, Παπανικολάου Ευάγγελος, Ζαρκάδης Δημοσθένης, Nada Durik.

30 € Βουρεκάς Αν. Φώτης, Κοτρότσιος Σωτήρης & Αικατερίνη, Στέλιος Γρηγόρης & Αναστασία. 50 € Αλεξίου Σπυρίδων, Κέντρος Κώστας, Δράκος Ανδρέας & Γρηγόρης, Κώτσιος Σάκης. 100 € Τσοβίλης Θωμάς, Τζίλντα Τζώρτζη-Κωνσταντινίδη & Λίτσα Τζώρτζη-Βουτσουκάκη στη μνήμη των αδελφών τους.

Π εριεχόμενα Ανδρέας Ι. Ιδρωμένος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1,14 Κοινωνικά . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Μικρές Ειδήσεις . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3,4 Βασκανία ή μάτιασμα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Παργινές συνταγές . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Γνωρίζετε ότι . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Το Σιτάρι . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 Παραδοσιακή διατροφή του Πόντου. . . . . . . . . . . . 8,9 Πίνακας: Η Φυγή των Παργινών (Francesco Hayez) . . . . . 10,11 Ειδήσεις από το παρελθόν . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Έθιμα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Φωτοσκιές του παρελθόντος . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Φωτορεπορτάζ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

Σημείωμα του ΕΚΔΟΤΗ Η οικονομική ύφεση και η γενικότερη κρίση αξιών που ξεκίνησε στα τέλη του 20ου αιώνα έχει δημιουργήσει μια νέα γενιά απαιτητικών ταξιδιωτών που δεν έρχονται στην Ελλάδα μόνο για να «τσουρουφλιστούν» στις παραλίες μας, να φάνε σουβλάκι και μουσακά αμφιβόλου προέλευσης. Θέλουν να φύγουν για την πατρίδα τους έχοντας πάρει μαζί τους κοινωνικές και πολιτισμικές εμπειρίες. Μέσα από τα τοπικά προϊόντα, τις συνταγές ενός τόπου, τις ιδιαίτερες γεύσεις, αναδεικνύεται ο πολιτισμός και η παράδοση της τοπικής κοινωνίας. Τα προϊόντα της ελληνικής γης, τα υλικά, οι τρόποι μαγειρέματος αποτελούν από μόνα τους μιά μοναδική εμπειρία για τον ταξιδιώτη. Ας δούμε τα λάθη μας και ας επιστρέψουμε στην παράδοση. Στην Πάργα είμαστε τυχεροί, διότι διαθέτουμε μιά σειρά από παραδοσιακά προϊόντα, όπως άριστης ποιότητας ελαιόλαδο το οποίο υπάρχει σε αφθονία στον τόπο μας. Είναι στο χέρι μας να προβάλουμε τα τοπικά προϊόντα σε όλα μας τα εστιατόρια και ξενοδοχεία και να στηρίξουμε την προσπάθεια του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος, που προωθεί την ιδέα του Ελληνικού πρωϊνού (με τοπικά προϊόντα) με μεγάλη επιτυχία. Μπορούν και πρέπει να το υποστηρίξουν οι εμπλεκόμενοι με τον τουρισμό, για να δημιουργηθούν οι υποδομές για ποιοτική και όχι μόνο ποσοτική ανάπτυξη. Καλό Καλοκαίρι

Ηλεκτρονικά διαβάζουμε την «ΠΑΡΓΑ» στο site: www.scribd.com/syllogosparginonath ή στο www.facebook.com/syllogos parginonathinas

Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΜΑΣ ΕΧΕΙ ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΤΗΣ ΣΥΝΔΡΑΜΕΤΕ ΓΙΑ ΝΑ ΥΠΑΡΧΕΙ!!! Iδιοκτήτης: Σύλλογος Παργινών Aθήνας-Πειραιά-Περιχώρων «H ΠAPΓA» Mαρίκας Kοτοπούλη 10, • 104 32 Aθήνα • Tηλέφωνο Γραφείου: 210 5225788 • Fax: 210 5237773 Eκδότης-Διευθυντής: Bέργος Aθανάσιος, Πετμεζά 16, 11743 Aθήνα, Tηλ.: 210 9240940 Σύνταξη: Δ.Σ. Συλλόγου Eμβάσματα: Στέλιος Δημήτριος, Κώστα Βάρναλη 34, 122 44 Αιγάλεω, Τηλ.: 210 5615740 Στην Πάργα εισπράττουν οι: Γκούλιουρα-Γκούνα Tασία, Aνδρέου Γεώργιος, Λένης K. Γεώργιος Παραγωγή: Press Line, Mάγερ 11, Tηλ.: 210 5225479 Τα κείμενα που φέρουν υπογραφή, εκφράζουν τις απόψεις του συγγραφέα τους. Η Συντακτική Επιτροπή διατηρεί το δικαίωμα της μη δημοσίευσης ή της σύντμησης των κειμένων κατά την κρίση της.

Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2013

Μικρές Ειδήσεις • Μικρές Ειδήσεις • Μικρές Ειδήσεις • Μικρές Ειδήσεις 1ο Δημοτικό Σχολείο Πάργας: Έκθεση φωτογραφίας για τα 100 χρόνια ελεύθερης Πάργας Με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων Ελεύθερης Πάργας (1913-2013), το 1ο Δημοτικό Σχολείο Πάργας πραγματοποίησε έκθεση φωτογραφίας με τίτλο: «100 χρόνια Ελεύθερη Πάργα: Τότε και Τώρα». Οι μαθητές των Ε’ και ΣΤ’ τάξεων φωτογράφησαν τη σημερινή Πάργα μέσα από τη δική τους ματιά και το πέρασμα του χρόνου. Η μόνιμη, πλέον, έκθεση φιλοξενείται στο εσωτερικό του κτιρίου, στην είσοδο του Δημοτικού Σχολείου. 40 παλιές και 40 νέες φωτογραφίες της Πάργας απεικονίζουν το χθες και το σήμερα του τόπου μας. Οι φωτογραφίες συνοδεύονται από ένα σύντομο κείμενο με τη νεώτερη και πρόσφατη ιστορία της πόλης. Χορηγός της έκθεσης ήταν ο Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων του Σχολείου, ενώ το διδακτικό προσωπικό και η διευθύντρια κ. Αλεξίου Αυγή, άξιοι συγχαρητηρίων, ανέλαβαν την υλοποίηση και την καθοδήγηση των μαθητών.

Ναυαγοσώστες στις παραλίες της Πάργας Ο Δήμος Πάργας προκήρυξε διαγωνισμό για έξι (6) ναυαγοσώστες στις περιοχές: Παραλία Λούτσας, Παραλία Βάλτου (2) δύο θέσεις, Παραλία Αμμουδιάς, Παραλία Λύχνος, Παραλία Κρυονέρι. Οι συγκεκριμένοι ναυαγοσώστες προσλήφθηκαν για τους μήνες Ιούνιο, Ιούλιο και Αύγουστο. Ήταν μία κίνηση που επιβαλλόταν να γίνει διότι στις παραλίες συρρέει πλήθος κόσμου –μιλάμε για τις πιο πολυσύχναστες παραλίες της Πάργας– και πρέπει να υπάρχει ασφάλεια των λουόμενων διότι δεν είναι και λίγες οι φορές που υπήρχαν προβλήματα με λουόμενους χωρίς βέβαια τη σωστή αντιμετώπιση.

Επίσκεψη του πρέσβη της Τουρκίας στην Πάργα Στο περιθώριο των εγκαινίων του εργοστασίου ανακύκλωσης του Στέλιου Αργυρού στους Φιλιάτες, με καλεσμένο τον Τούρκο πρεσβευτή της Αθήνας Κερίμ Ουράς, πραγματοποιήθηκε και η επίσκεψη του πρεσβευτή στην Πάργα. Βέβαια για να μην κατηγορούμε συνέχεια τα τούρκικα σήριαλ, εξαιτίας του «Σουλεϊμάν ο Μεγαλοπρεπής» έγινε πασίγνωστη η Πάργα στην Τουρκία και αυτός είναι και ο λόγος που η Πάργα αποτελεί τουριστικό προορισμό των Τούρκων.

Αυτό διαβεβαίωσε και ο πρεσβευτής στον περιφερειάρχη Ηπείρου Αλέκο Καχριμάνη κατά τη σύντομη συνάντησή τους στο περιθώριο των εγκαινίων. Ο πρεσβευτής Κερίμ Ουράς εντυπωσιάστηκε, όπως ήταν αναμενόμενο, από τις σπάνιες ομορφιές της Πάργας. Ευελπιστούμε ότι όλοι όσοι σχετίζονται με τον τουρισμό να συμβάλλουν στην καλύτερη προβολή της Πάργας, αλλά και στην άρτια φιλοξενία των επισκεπτών από την Τουρκία, ώστε να αναδειχθεί η χώρα μας σε ένα δημοφιλή προορισμό για τη γείτονα χώρα και όχι μόνο.

«Η ΠΑΡΓΑ» Αγαπητοί Αναγνώστες, μέλη του Συλλόγου Παργινών Αθήνας «Η ΠΑΡΓΑ» και φίλοι του περιοδικού «Η ΠΑΡΓΑ». Το περιοδικό μας διανύει τον 22ο χρόνο κυκλοφορίας του, έχει εκδώσει με το τωρινό 84 τεύχη και είναι το μοναδικό έντυπο (δυστυχώς) της Πάργας. Η παρουσία του έγραψε Ιστορία! Την ιστορία της Πάργας! Οι χαρές, οι πίκρες, οι παραδόσεις, τα ήθη και τα έθιμα, οι καθημερινοί άνθρωποι, η ιστορία τους, οι ασχολίες και τα επαγγέλματά τους, τα εκκλησιαστικά, τα προβλήματα της Πάργας. Στις εκατοντάδες σελίδες του προβάλλεται η Πάργα και θα εξακολουθεί να προβάλλεται, αρκεί να μας βοηθήσεις ΕΣΥ! Η κακή οικονομική, κοινωνική και πολιτική κρίση που έχει σκεπάσει την Ελλάδα, έχει τις επιπτώσεις και στο Σύλλογό μας! Το κόστος της έκδοσης του εντύπου μας η «Πάργα» έχει αυξηθεί, τα ταχυδρομικά τέλη έχουν διπλασιασθεί και είναι δυσβάσταχτα, ώστε να είναι αδύνατη η κυκλοφορία του. Αγαπητοί φίλοι Πατριώτες, μέλη του Συλλόγου Παργινών Αθήνας και αναγνώστες του περιοδικού «Η ΠΑΡΓΑ». Από εσάς εξαρτάται η συνέχιση της κυκλοφορίας του περιοδικού. Το περιοδικό βρίσκεται στα χέρια σας, βοηθήστε το να συνεχίσει να γράφει την Ιστορία της ΠΑΡΓΑΣ! Το Δ.Σ.

Η ομορφότερη γειτονιά της Πάργας Με την έλευση του καλοκαιριού, η Ξενοδοχειακή Ένωση Πάργας σε συνεργασία με το Σύλλογο Ενοικιαζόμενων Δωματίων Πάργας οργάνωσαν ένα διαγωνισμό για την πιο όμορφη γειτονιά και αυλή της Πάργας. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε την 1η Ιουνίου στην

Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2013

Μικρές Ειδήσεις • Μικρές Ειδήσεις • Μικρές Ειδήσεις • Μικρές Ειδήσεις παραλία της Πάργας, στη θέση Καμίνι στις 20.00 μ.μ.. Στην εκδήλωση τραγούδησε ο Κώστας Αντύπας. Ομορφότερη γειτονιά αναδείχθηκε η οδός Γάκη Ζέρη (πρώην Φρουρίου), ο παλαιότερος και ιστορικότερος δρόμος της Πάργας και ωραιότερη αυλή των κ. Κούλας και Φαίδρας Αντωνίου.

Πανελλήνιο τουρνουά ρακέτας Valetudo Στις 8 και 9/6/2013 διεξήχθη τουρνουά ρακέτας σε δυάδες και τετράδες Ανδρών, Γυναικών και Μεικτά. Οι αγώνες πραγματοποιήθηκαν στην παραλία του Βάλτου. Τη διοργάνωση πραγματοποίησε ο Ναυτικός Όμιλος Πάργας «Δημήτριος Τάγιας».

Η Πάργα έλαμψε! Εν όψει της τουριστικής περιόδου, η Πάργα, επιτέλους θύμισε τις παλιές καλές εποχές. Με πρωτοβουλία του αντιδημάρχου κ. Ιωάννη Κλοτσώνη έγιναν οι απαραίτητες εργασίες για τον καθαρισμό και ευπρεπισμό της πόλης μας. Οι δρόμοι και οι ακάλυπτοι χώροι έλαμψαν στην κυριολεξία. Κόπηκαν χόρτα, ασπρίστηκαν μάντρες, καθαρίστηκε το λιμάνι του Βάλτου και οι παραλίες. Καθαρή και φιλόξενη η Πάργα μας είναι έτοιμη να δεχθεί τους επισκέπτες της.

Παραίτηση Αντιδημάρχου Πάργας Ιωάννη Κλοτσώνη (17-6-2013) Στις 7 Ιουνίου 2013 συνεδρίασε η εκτελεστική επιτροπή του Δήμου Πάργας και στον αντιδήμαρχο Πάργας κ. Ιωάννη Κλοτσώνη του χορήγησε άδεια από 16-6 έως 16-82013. Η δίμηνη αυτή άδεια-αργία οδήγησε τον κ. Ιωάννη Κλοτσώνη σε παραίτηση από τα καθήκοντα του αντιδημάρχου, ενώ εξακολουθεί να παραμένει στη θέση του Δημοτικού Συμβούλου. κ. Δήμαρχε, Σας υποβάλλω την παραίτησή μου από τη θέση του αντιδημάρχου Πάργας, θέση στην οποία ορίστηκα με δική σας απόφαση, θέση που εσείς μου εμπιστευτήκατε. Η διάσταση απόψεων και αντίληψης για τον τρόπο λειτουργίας της Αντιδημαρχίας και γενικότερα για τον Δήμο Πάργας, ίσως είναι η αιτία αυτής της δίμηνης άδειας που μου δώσατε. Η ενέργειά σας με λυπεί, διότι η θητεία μου στην τοπική

αυτοδιοίκηση από το 1998 έδειξε ότι λειτουργώ πάντα με κανόνες πολιτικού πολιτισμού, δεοντολογίας και αξιοπρέπειας, ότι λειτουργώ και θα λειτουργώ πάντα με πολιτικά και αυτοδιοικητικά κριτήρια, με αίσθημα ευθύνης απέναντι πρώτα από όλα σε όλους τους πολίτες που με τιμούν με την ψήφο τους όλα αυτά τα χρόνια. Φιλοδοξία μου δεν είναι να εμπλουτίζω την πολυετή μου θητεία στην τοπική αυτοδιοίκηση και ούτε διακατέχομαι από τον ίλιγγο της εξουσίας. Όραμά μου και στοίχημα όπως καλά γνωρίζετε, είναι ο Δήμος Πάργας να χαράξει νέα πορεία με προοπτική ανάπτυξης. Καθώς όμως το τελευταίο διάστημα έχω γίνει αποδέκτης ανεξήγητων συμπεριφορών και πρακτικών απέναντί μου, για τις οποίες σας έχω εκφράσει την πλήρη αντίθεσή μου και μετά από πέντε και πλέον μήνες στη θέση του αντιδημάρχου, την οποία υπηρέτησα με όλες μου τις δυνάμεις πάντα στο πλαίσιο των προγραμματικών μας δεσμεύσεων προς το λαό του Δήμου Πάργας, με αναγκάζετε στο να υποβάλλω την παραίτησή μου από τη θέση του αντιδημάρχου. Επειδή κύριε δήμαρχε, η λογική του υπερσυγκεντρωτισμού, των αναιτιολόγητων παρεμβάσεων και της απαξίωσης με συγκεκριμένες κινήσεις δεν βοηθάει κανένα, δεν βοηθάει το Δήμο, δεν είναι σύμφωνη ακόμη με την επιθυμία των δημοτών για αλλαγή στη νοοτροπία σε σχέση με την πολιτική διαχείριση του παρελθόντος, αναγκάζομαι να παραιτηθώ. Ευελπιστώ ότι η παραίτησή μου να είναι καθοριστική για την αλλαγή συμπεριφορών και πρακτικών και σας γνωρίζω ότι παραμένω απλός δημοτικός σύμβουλος, αγωνιζόμενος για τις θέσεις μου για καλύτερη ποιότητα ζωής, όπως αυτή αξίζει στους δημότες μας. Γνωρίζετε ότι όλο αυτό το διάστημα προσπάθησα ακούραστα, σε βάρος των προσωπικών και οικογενειακών μου υποχρεώσεων, να ανταποκριθώ στα καθήκοντά μου, όσο και αν κάποιοι θέλησαν από την αρχή να ακυρώσουν αυτή την προσπάθεια. Μια προσπάθεια που βασίστηκε εν τέλει στη συλλογική δημιουργικότητα που εγώ πιστεύω και αποδέχομαι, όσο και αν κάποιοι άλλοι προσπαθούν να την παρουσιάσουν ως αδυναμία. Σε όλο τον κόσμο που βρεθήκαμε μαζί σ’ αυτή την προσπάθεια υπόσχομαι ότι θα είμαι δίπλα του με την παρουσία μου στο Δημοτικό Συμβούλιο και θα αγωνίζομαι για τον Δήμο Πάργας που όλοι θέλουμε. Όλοι φέρουμε την ευθύνη των αποφάσεων και των πράξεών μας, ενώ είναι γνωστό ότι κριτής πάντων είναι ο λαός. Οι κρίνοντες κρίνονται. Μετά Τιμής Ιωάννης Κλοτσώνης

Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2013

Βασκανία ή μάτιασμα ασκανία, μάτιασμα ή κακό μάτι ονομάζεται η πεποίθηση κατά την οποία είναι δυνατό να επηρεαστεί αρνητικά ένας άνθρωπος εξαιτίας του φθόνου ή μονάχα ενός βλέμματος. Ακόμα και οι πατέρες της εκκλησίας δεν αρνούνται τη βασκανία και την αποδίδουν σε επέμβαση του πονηρού πνεύματος και τη θεωρούν έργο του διαβόλου. Στην ευχή του Αγ. Βασιλείου γίνεται ιδιαίτερος λόγος για τη βασκανία. Και οι αρχαίοι Έλληνες αλλά και αργότερα οι Ρωμαίοι πίστευαν στη βασκανία. Ο Δημόκριτος, ο Πλούταρχος, ο Αριστοτέλης, ο Ηλιόδωρος ασχολήθηκαν με τη βασκανία και προσπάθησαν να δώσουν μία λογική εξήγηση στο φαινόμενο. Το κακό μάτι δεν επηρεάζει μόνο τους ανθρώπους αλλά και ό,τι προσφιλές έχει ο άνθρωπος.

το με το νερό. Στη συνέχεια πρέπει να αναφέρουμε χαμηλόφωνα μόνο μία από τις παρακάτω ευχές: 1) Ιησούς Χριστός νικά κι όλα τα κακά σκορπά. 2) Ιησούς Χριστός νικά και αν είναι μάτι το σκορπά η κυρά η Παναγιά. 3) Άγιοι Ανάργυροι και θαυματουργοί, δωρεάν ελάβατε δωρεάν δότε ημίν. Την ώρα που αναφέρουμε μία από τις ευχές, ρίχνουμε μιά σταγόνα από το λάδι στο φλιτζάνι ή στο πιάτο με το νερό. Επαναλαμβάνουμε δύο φορές ακόμα την ίδια ευχή και ρίχνουμε άλλες δύο σταγόνες λάδι στο φλιτζάνι ή το πιάτο με το νερό. Αν όταν πέσουν στο νερό ενωθούν οι σταγόνες και μετά απλώσουν (το νερό με το λάδι) τότε ξέρουμε ότι ο άλλος είναι ματιασμένος.

«Πάτερ ημών» Η πιο απλή προσευχή για ξεμάτιασμα, η οποία λέγεται τρεις φορές.

Η προσευχή της Παναγίας

Ο Βιργίλιος καταγράφει το εξής παράπονο του βοσκού που καταστράφηκε το κοπάδι του: «αγνοώ πιο κακό μάτι βασκάνει τα αρνιά μου». Αναφορές στη βασκανία μπορούν να βρεθούν στο Κοράνι αλλά και σε Εβραϊκά κείμενα. Για την εξουδετέρωση της ενέργειας της βασκανίας αναφέρονται βασκάνια, περιάμματα, φυλακτήρια κ.λπ. Γενικά, τα φυλακτήρια ήταν είτε χειρονομίες, σύμβολα, χρήση λίθων, μετάλλων, φυτών και ζώων. Από τις πιο γνωστές χειρονομίες κατά της βασκανίας, γνωστό και από τους αρχαίους Έλληνες μέχρι σήμερα, είναι το φτύσιμο: «Ως μη βασκανθώ τρις εις εμόν έπτυσα κόλπον» (Θεοκρίτου Ειδύλλια σ. 19). Υπάρχουν διάφοροι προτεινόμενοι τρόποι κατά της βασκανίας (ζεμάτιασμα) και η διαδικασία διαφέρει από τόπο σε τόπο.

Ξεμάτιασμα με λάδι Σε ένα φλιτζάνι ή πιάτο βάζουμε δύο δάκτυλα νερό. Αρχίζουμε το ξεμάτιασμα λέγοντας: Εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος για τον/την (αναφέρεται το όνομα του ματιασμένου). Παράλληλα σταυρώνουμε τρεις φορές το φλυτζάνι ή το πιά-

Η Κυρά η Δέσποινα εντύθηκε, εστολίστηκε, εμυροβολήθηκε. Στο τρίστρατο εκάθισε. Πονηρός ορθαλμός την είδε και την εμάτιασε. Την βλέπει ο Υιός της ο μονογενής και της λέει: «Τί έχεις Δέσποινα και Κυρά και Μητέρα μου και είσαι αρρωστημένη;». Και εκείνη του απάντησε: «Πονηρός οφθαλμός με είδε και με εμάτιασε και πόνεσε το κεφάλι μου». Και γυρνάει ο Γιός της και της λέει: «Και δεν ξέρεις, μάνα Μου να πεις, ο Ιησούς Χριστός νικά και όλα τα κακά σκορπά (τρις)».

Λουλούδια Επιταφίου Πείτε την προσευχή και ταυτόχρονα κάψτε στο λιβανιστήρι λουλούδια Επιταφίου για το κακό μάτι, αλλά και για τον καθαρισμό της αρνητικής ενέργειας.

Αλατόνερο Γεμίστε ένα ποτήρι με νερό και βάλτε με το χέρι σας μία χούφτα αλάτι. Ανακατέψτε λέγοντας την προσευχή. Στο τέλος ζητήστε να διαλυθεί το μάτι όπως το αλάτι διαλύεται στο νερό. Χύστε το νερό σε άκρη του δρόμου και πλύντε το ποτήρι αμέσως.

Η προσευχή των Αγίων Αναργύρων Ιησούς Χριστός επέρασε και πάλι ξαναπέρασε. Το ραβδί του ακούμπησε τον όφι και την όφισσα και την κακιά γειτόνισα, Άγιοι Ανάργυροι, θαυματουργοί, Κοσμά και Δαμιανέ, δωρεά ελάβατε δωρεά να δώσετε (όνομα), το κακό να σκορπίσετε. «Ιησούς Χριστός νικά κι όλα τα κακά σκορπά, η κυρά η Παναγία που σκορπίζει τα κακά (τρις)». Πηγή: Εγκυκλοπαιδικό λεξικό Ελευθερουδάκη, 1928.

Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2013

Παργινές

Συνταγές

Πιλάφι με πεταλίδες Υλικά: 1 κιλό πεταλίδες καθαρισμένες-πλυμένες 2 ξερά κρεμμύδια ½ φλιτζάνι τσαγιού λάδι 1 ποτήρι ρύζι αλάτι - πιπέρι άνηθο ψιλοκομμένο χυμό λεμονιού 2 ποτήρια νερό Εκτέλεση: Τσιγαρίζουμε το κρεμμύδι, ρίχνουμε τις πεταλίδες ανακατεύουμε για 2 λεπτά και σβήνουμε με το λεμόνι. Προσθέτουμε το νερό (2 ποτήρια), αλάτι, πιπέρι και όταν βράσει ρίχνουμε το ρύζι. Χαμηλώνουμε τη φωτιά και σιγοβράζει. Προς το τέλος προσθέτουμε τον άνηθο.

Κανταΐφι με αμύγδαλο Υλικά: 1.300 γρ. κανταΐφι 7 φύλλα (μπακλαβά) 700 γρ. αμύγδαλα 350 γρ. βούτυρο 6 κρόκους αυγών 200 γρ. ζάχαρη Σιρόπι: 1½ κ. ζάχαρη, 5 ποτήρια νερό, λίγο λεμόνι. Εκτέλεση: Στρώνουμε στο ταψί τα 4 φύλλα βουτυρωμένα. Βάζουμε το μισό κανταΐφι πάνω τους, αφού το έχουμε ανοίξει με τα χέρια μας να αφρατέψει. Στη μέση βάζουμε τη γέμιση (τα αμύγδαλα ασπρισμένα και χοντροαλεσμένα, τους κρόκους και τη ζάχαρη) το άλλο μισό κανταΐφι και το περιχύνουμε καλά με το βούτυρο. Πάνω στρώνουμε καλά βουτυρωμένα τα υπόλοιπα 3 φύλλα. Χαράζουμε το γλυκό μπακλαβαδωτά, το ραντίζουμε με λίγο νερό και το ψήνουμε σε μέτριο φούρνο 160-170°, περίπου 1 ώρα να ροδίσει. Βράζουμε το σιρόπι 5 λεπτά και όταν το γλυκό έχει κρυώσει, το περιχύνουμε και το αφήνουμε να τραβήξει. Καλή επιτυχία

Γνωρίζετε. .

ότι

Το Ελεγκτικό Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Το Ελεγκτικό Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης το οποίο ιδρύθηκε το 1975, εδρεύει στο Λουξεμβούργο. Αρμοδιότητα αυτού είναι να συντάσσει Εκθέσεις για τη χρήση των δημοσίων κονδυλίων και να συντελεί στη βελτίωση της δημοσιονομικής διαχείρισης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η κύρια αποστολή του Ε.Σ. είναι να ελέγχει την κανονική εκτέλεση του Προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δηλαδή να ελέγχει τη σύννομον είσπραξη, καταβολή και καταχώρηση των εσόδων και των δαπανών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την χρηστή δημοσιονομική διαχείριση. Ειδικότερα, αποστολή του Ε.Σ. είναι να ελέγχει την χρηστή διαχείριση των πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ούτως ώστε τα χρήματα των πολιτών αυτής να χρησιμοποιούνται κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Το Ε.Σ. δικαιούται να ελέγχει κάθε Οργανισμό ή πρόσωπο, το οποίο διαχειρίζεται πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συχνά πραγματοποιεί επιτοπίους ελέγχους. Οι διαπιστώσεις αυτού, δημοσιεύονται υπό μορφή Εκθέσεων και εφιστούν την προσοχή της Επιτροπής και των Κυβερνήσεων των Κρατών μελών για τυχόν προβλήματα. Εάν οι Ελεγκτές ανακαλύψουν περιπτώσεις απάτης ή παρατυπίας, ενημερώνουν την OLAF (Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης), η οποία είναι η Υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ειδικού καθεστώτος το οποίο εξασφαλίζει σε αυτή πλήρη αυτονομία. Για να διασφαλίζει το Ε.Σ. με τον καλύτερο τρόπο τη διάθεση των χρημάτων των Ευρωπαίων φορολογουμένων, έχει αρμοδιότητα να ελέγχει κάθε πρόσωπο ή Οργανισμό που διαχειρίζεται κονδύλια εκτός απ’ αυτό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πραγματοποιώντας προς αυτό και επιτόπιους ελέγχους. Τα πορίσματα αυτά, καταγράφονται σε Εκθέσεις, τις οποίες υποβάλλει στην Επιτροπή και στις Κυβερνήσεις των Κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Εξάλλου οι ελεγκτές διεξάγουν συχνά ελέγχους στα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στα Κράτη μέλη και στις χώρες οι οποίες λαμβάνουν ενισχύσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ένα από τα σημαντικότερα καθήκοντα του Ε.Σ. της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι να υποβάλλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο ετήσια Έκθεση για το προηγούμενο δημοσιονομικό έτος («Ετήσια Διαδικασία Απαλλαγης»). Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξετάζει διεξοδικά την Έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου προτού αποφασίσει εάν θα εγκρίνει ή όχι τον τρόπο με τον οποίο η Επιτροπή διαχειρίσθηκε τον Προϋπολογισμό. Το Ε.Σ. επίσης, πρέπει να γνωμοδοτεί τη δημοσιονομική νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να την βοηθά για την καταπολέμηση της απάτης. Το Ε.Σ. της Ευρωπαϊκής Ένωσης για να ανταποκρίνεται αποτελεσματικά στο έργο του, πρέπει να παραμένει τελείως ανεξάρτητο από τα υπόλοιπα θεσμικά όργανα, ωστόσο να τελεί σε συνεχή επαφή μαζί τους. Στο Ευρωπαϊκό Ε.Σ., συμμετέχει ένα άτομο από κάθε Κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα μέλη τα οποία διορίζονται από το Συμβούλιο για εξαετή περίοδο, που μπορεί να ανανεωθεί, εκλέγουν μεταξύ τους τον Πρόεδρο για τριετή περίοδο, που μπορεί επισης να ανανεωθεί. Τέλος, θα πρέπει να σημειώσουμε ακόμη, ότι το Ε.Σ. της Χώρας μας συνεργάζεται αρμονικά με το Ε.Σ. της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο είναι όπως προαναφέρθηκε ύπατο όργανο ελέγχου των οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ανεξάρτητα από παρεμφερείς αρμοδιότητες προς το δικό μας Ελεγκτικό Συνέδριο και ιδίως με ελεγκτικό προορισμό που έχει ως στόχο να διαπιστώνει ότι όλα τα έσοδα έχουν ληφθεί και όλες οι δαπάνες έχουν πραγματοποιηθεί με τρόπο κανονικό και νόμιμο και ότι η οικονομική διαχείριση έγινε ορθώς.

Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2013

Το Σιτάρι

∞

πό τα πρώτα φυτά που καλλιέργησε ο άνθρωπος ήταν τα σιτηρά, των οποίων η ιστορία τους χάνεται στα βάθη των αιώνων. Ένα από τα βασικότερα σιτηρά είναι το σιτάρι. Είναι το δεύτερο παγκοσμίως στην συγκομιδή μετά τον αραβόσιτο, με τρίτο το ρύζι. Τον καρπό του τον χρησιμοποιούμε για την παρασκευή αλευριού και ως πρώτη ύλη στην παρασκευή αλκοολούχων ποτών και καυσίμων. Ο φλοιός εάν αποσπαστεί από τον καρπό και αλεστεί δίνει το λεγόμενο «πίτουρο». Το σιτάρι όπως και τα άλλα δημητριακά, η βρώμη, η σίκαλη, το κριθάρι περιέχουν μιά πρωτεΐνη, τη γλουτένη, στην οποία κάποιοι άνθρωποι είναι δυσανεκτικοί. Στην Ελλάδα καλλιεργούνται δύο είδη σιτηρών. Το Triticum duzum ή σκληρό σιτάρι το οποίο χρησιμοποιείται στη μακαρονοποιΐα και το Triticum aestivum ή μαλακό σιτάρι που χρησιμοποιείται στην παρασκευή ψωμιού. Η κύρια καλλιέργεια του σιταριού βρίσκεται στην εύκρατη ζώνη. Στην τροπική ζώνη μπορεί να καλλιεργηθεί μόνο σε μεγάλα υψόμετρα. Στην Ελλάδα η σπορά των σιτηρών αρχίζει κατά τα μέσα Οκτωβρίου και τελειώνει αρχές Δεκεμβρίου. Αρχές Ιουνίου άρχιζε ο θερισμός (Θεριστής). Τον Ιούνιο γινόταν το αλώνισμα (Αλωνάρης). Επόμενο στάδιο είναι το λίχνισμα, δηλαδή ο διαχωρισμός του καρπού από το άχυρο. Διάφορες εθιμικές τελετουργίες, προλήψεις και παραδόσεις συναντάμε από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Μία τελετουργία απ’ αυτές ήταν η Πανσπερμία. Ήταν ένα διατροφικό παρασκεύασμα με διάφορους σπόρους, όπου το βασικότερο ήταν το σιτάρι, τα οποία τα έβραζαν σε μεγάλες χύτρες απ’ όπου πήρε την ονομασία και η γιορτή, ημέρα των χύτρων κατά την αρχαιότητα. Ημέρα αφιερωμένη στους νεκρούς και ταυτόχρονα προσφοράς στο ιερό για τους χθόνιους θεούς. Στις μέρες μας σε διάφορες περιοχές, στις 21 Νοεμβρίου γιορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου, ημέρα όπου η σπορά βρίσκεται στη μέση, βράζουν τα «πολυσπόρια», διάφορα δημητριακά και όσπρια και τα πηγαίνουν στην εκκλησία να ευλογηθούν. Περίπου το ίδιο κάνουν και οι Θρακιώτες, οι Μικρασιάτες και το ονομάζουν «βαρβάρα» και τα τρώνε της Αγ. Βαρβάρας. Σήμερα χρησιμοποιούμε υπερσύγχρονα γεωργικά μηχανήματα για την παραγωγή του σιταριού. Όμως παλαιότερα όλα γινόντουσαν με παραδοσιακά εργαλεία. Το ψωμί, πηγή που αντλούμε βασικά θρεπτικά συστατικά είναι η προσφορά-ευχαριστία στο Θεό «Δόξα το Θεό και σήμερα έχουμε ψωμί να φάμε», είναι το «αντίδωρο» αντί των δώρων της Θείας Κοινωνίας, είναι άρρηκτα δεμένο με τα Χριστούγεννα ως Χριστουγεννιάτικη κουλούρα, με το Πάσχα ως λαμπριάτικη κουλούρα, με το γάμο ως νυφιάτικη κουλούρα, το πρόσφορο για να μνημονεύσει ο παπάς για αιώνια α-

νάπαυση των νεκρών μας. Ο κύριος όγκος της καλλιέργειας των σιτηρών στην Ελλάδα συγκεντρώνεται στη Θράκη, στη Μακεδονία και στην εύφορη κοιλάδα της Θεσσαλίας.

Το προζύμι Δυναμωτικό, νόστιμο και αρωματικό ψωμί, παράγεται αν προσθέσουμε προζύμι. Προζύμι είναι ζύμη που ξίνισε, δηλαδή ζυμώθηκε. Η παράδοση λέει ότι η εφεύρεσή του οφείλεται σε τυχαίο γεγονός στην προϊστορική εποχή, όταν κατά λάθος ξίνισε η ζύμη. Από τότε η ζύμωση γίνεται σκόπιμα. Όταν βάζουμε μικρή ποσότητα από αυτό στη ζύμη του ψωμιού, την εμβολιάζουμε με βακτήρια που κάνουν τη ζύμη να φουσκώσει. Προζύμι μπορει να αγοραστεί σαν εκχύλισμα, σε μορφή σκόνης ή υγρού. Όταν ζυμώνουμε τακτικά, συνιστάται για λόγους οικονομικούς να το φτιάχνουμε μόνοι μας. Δεν είναι δύσκολο και πρέπει να γίνει μόνο στο πρώτο ζύμωμα, γιατί όλες τις επόμενες φορές αφαιρείται μικρή ποσότητα από το προηγούμενο προζύμι, η οποία προστίθεται στο επόμενο ζύμωμα. Το προζύμι είναι κάτι σαν «αεικίνητο».

Φυσικό προζύμι, παρασκευή ◗ 1ο στάδιο: 100 γρ. σταρένιο αλεύρι και ένα φλ. του καφέ χλιαρό νερό, τα αναμειγνύουμε σε μια λεκάνη, τα σκεπάζουμε και τ’ αφήνουμε για 24 ώρες σε ζεστό μέρος (περίπου 30°C). Τα οξυγαλακτικά βακτήρια που υπάρχουν στη ζύμη πολλαπλασιάζονται. ◗ 2ο στάδιο: προσθέτουμε 100-150 γρ. σταρένιο αλεύρι ακόμα και ένα φλ. καφέ χλιαρό νερό και τα ανακατεύουμε. Τα αφήνουμε για 24 ώρες στους 25 βαθμούς. Παράγεται οξικό οξύ. Τώρα παράγεται το άρωμα. ◗ 3ο στάδιο: προσθέτουμε 200 γρ. σταρένιο αλεύρι και 1 φλ. τσαγιού νερό και τα αφήνουμε πάλι 24 ώρες να φουσκώσουν. Σε αυτό το στάδιο η ζύμη υφίσταται ζύμωση και βελτιώνονται η οξύτητα και οι αρωματικές ουσίες. Όποιος θέλει να είναι απόλυτα σίγουρος ότι θα πετύχει το προζύμι που φτιάχνει, προσθέτει, κατά το πρώτο στάδιο, 50100 γρ. έτοιμο προζύμι από τον αρτοποιό ή τα μαγαζιά. Ύστερα από τρεις ημέρες η διαδικασία ζύμωσης έχει ολοκληρωθεί και το προζύμι μπορεί να χρησιμοποιηθεί: η ποσότητα που δίνεται από τη συνταγή ζυγίζεται και προστίθεται στο αλεύρι και τα άλλα υλικά. Από το υπόλοιπο παίρνουμε περίπου δύο χούφτες και το βάζουμε σε βάζο μαρμελάδας με βιδωτό καπάκι. Μπορεί να διατηρηθεί στο δροσερό υπόγειο ή το ψυγείο για μία εβδομάδα. Αλλιώς μπορεί να καταψυχθεί. Σ’ αυτή την περίπτωση δεν συμβαίνει τίποτε, το προζύμι ησυχάζει. Μόλις ζεσταθεί και προστεθούν υγρά, αέρας και λίγο σταρένιο αλεύρι, δραστηριοποιείται πάλι και αποκτά όλη του τη δύναμη. Με αυτό τον τρόπο λέγεται ότι υπάρχει προζύμι εκατό ετών, που με το τακτικό ζύμωμα δόθηκε από γενεά σε γενεά.

Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2013

Παραδοσιακή διατροφή του Πόντου

λα τα παράλια της Μαύρης θάλασσας και η ενδοχώρα της Βορείου Μ. Ασίας ονομάζονται Πόντος. Στο παρελθόν μεγάλες Ελληνικές πόλεις ήκμασαν μέχρι που αναγκάστηκαν, μετά από χιλιετίες να ξεριζωθούν από τον τόπο τους. Η ποντιακή παράδοση περνώντας μέσα από τους αιώνες έφτασε μέχρι τις μέρες μας διατηρώντας όλα εκείνα τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν τον πλούτο και τη σοφία του ποντιακού λαού. Η πλούσια διατροφική παράδοση προσέφερε στους Ποντίους μακροζωΐα και ποιότητα ζωής. Οι εδαφολογικές και οι κλιματολογικές συνθήκες διαμόρφωναν τις διατροφικές συνήθειες των κατοίκων. Τα πολλά ποτάμια, οι συχνές βροχοπτώσεις στην κατ’ εξοχήν ορεινή περιοχή του Πόντου, οδήγησαν στην εκτροφή μεγάλων ζώων, των βοοειδών. Η κατανάλωση όμως του κρέατος στην Ποντιακή διατροφή ήταν περιορισμένη. Θεωρούσαν ασύμφορη την κατανάλωση του ζώου σχετικά με την πλούσια παραγωγή γάλακτος από την οποία έφτιαχναν γιαούρτι, υλιστόν, πασκιτάν, όξινα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα οποία συνέβαλαν στην καλή υγεία και στη μακροβιότητα. Ένα μεγάλο ποσοστό ασχολούνταν και με τη γεωργία. Τη μεγαλύτερη παραγωγή στα δημητριακά είχε η σίκαλη και το καλαμπόκι. Τα δημητριακά αξιοποιήθηκαν με τη μορφή κορκότου, μακαρίνας και άλευρων. Το ψωμί ήταν σιταρένιο ή ανάμεικτο από σιτάρι και κριθάρι. Οι πρωτεΐνες των δημητριακών είχαν μεγάλη βιολογική αξία. Επίσης πλούσια πηγή βιταμινών και ιχνοστοιχείων ήταν η πληθώρα φρούτων, λαχανικών και άγριων χόρτων (τσουκνίδες, παπαρούνες κ.λπ.) τα οποία αφθονούσαν στην περιοχή. Επίσης η θάλασσα του Εύξεινου Πόντου, όπου θεωρείται μία από τις πιο ιχθυοπαραγωγικές θάλασσες του κόσμου, με αρκετή παραγωγή ψαριών και βέβαια από τα πιο διαδεδομένα ήταν και είναι ο γαύρος (τα χαψία). Στην αρχαία εποχή ο Πόντος τροφοδοτούσε με παστά ψάρια την Ελλάδα, όπως επίσης και με δημητριακά

και κτηνοτροφικά προϊόντα. Το φρέσκο βούτυρο (από δουρβάνισμα) ήταν εξαιρετική πηγή λιπών. Το λάδι το κάνανε εισαγωγή από τη Μυτιλήνη και από άλλες περιοχές. Τα φρούτα ήταν αρωματικά και θρεπτικά και αφθονούσαν τα αχλάδια, τα βερίκοκα, τα κεράσια, τα μανταρίνια, τα σύκα, τα σταφύλια, με μεγαλύτερη παραγωγή αυτή της Τραπεζούντας. Μεγάλη ποικιλία από εδέσματα περιλαμβάνει η κουζίνα των Ποντίων, βασισμένα περισσότερο στα σιτηρά και στα γαλακτοκομικά προϊόντα. Παρακάτω παραθέτουμε τα πιο γνωστά και διαδεδομένα εδέσματα. Υλιστό: πολύ στραγγισμένο γιαούρτι. Πασκιτάν: αλειφόμενο τυρί που παράγεται μετά από βράσιμο του «Ταν». Ταν: το υγρό υπόλοιπο του αγελαδινού ή βουβαλίσιου γιαουρτιού, μετά το χτύπημα και την αποβολή του βουτύρου. Καγιανάς: στραπατσάδα (αυγά τηγανητά με ντομάτα). Ιτσλί: παρασκεύασμα από πληγούρι, με πιο συνηθισμένη γέμιση το κρέας. Φούστρον: ομελέτα με αλεύρι και σε κάποιες περιοχές με γαύρο. Τσιριχτά: λουκουμάδες ή τηγανίτες. Μπορτς: κρεατόσουπα με λάχανο. Πλυγούρι: κοπανισμένο σιτάρι. Κοριότο: χοντροαλεσμένο σιτάρι, κριθάρι ή καλαμπόκι, υποκατάστατο του ρυζιού σε πολλά εδέσματα. Χαβίτς: πηχτός λαπάς με καλαμποκάλευρο και μυζήθρα, ψημένος σε λιωμένο αγελαδινό βούτυρο. Σιρόν: ζυμαρικά από φύλλα τυλιγμένα σαν κουρκουμπίνια. Σερβίρονται με λιωμένο βούτυρο και γιαούρτι. Κατμέρια ή γατμέρ: είδος τηγανίτας. Ωτία: τηγανισμένα πιτάκια σε σχήμα αυτιού. Πουρμάς, Πορμάς ή Πορέκ: γλυκό σιροπιασμένο με μέλι. Πισία ή τιρλία: είδος διπλωμένης και τηγανισμένης κρέπας. Πιροσκία: τηγανητά πιτάκια με γέμιση πατάτας ή κιμά.

Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2013

Πάργα Πατρίδα

Ωτία Υλικά 4 αυγά 1 φλ. ζάχαρη 1 φλ. γιαούρτι ¼ φλ. λάδι ½ κουταλάκι του γλυκού αλάτι 1 κουταλάκι του γλυκού σόδα 1 μπέϊκεν πάουντερ 2 βανίλιες ¼ φλ. του καφέ κονιάκ 1 κιλό περίπου αλεύρι Εκτέλεση Ανακατεύουμε όλα τα υλικά εκτός από το αλεύρι, το οποίο ρίχνουμε στο τέλος λίγο-λίγο, μέχρι να γίνει μιά ζύμη, όχι πολύ μαλακή. Την αφήνουμε μισή ώρα να ξεκουραστεί. Στη συνέχεια τη χωρίζουμε στη μέση και ανοίγουμε 2 φύλλα (αφού πασπαλίσουμε το τραπέζι με αλεύρι) πάχους 0,5 εκ. (όχι πολύ λεπτό). Το φύλλο το κόβουμε λωρίδες περίπου 3 δάχτυλα φάρδος. Τις λωρίδες μετά τις κόβουμε σε ρόμβους. Σε κάθε ρόμβο κάνουμε στο κέντρο μιά σχισμή κατά μήκος και περνάμε τη «μύτη» του ρόμβου από τη σχισμή και την τραβάμε. Αφού τα ετοιμάσουμε, τα τηγανίζουμε σε αρκετό λάδι που έχει ζεσταθεί αρκετά σε μέτρια φωτιά. Μόλις ροδίσουν λίγο είναι έτοιμα. Γίνονται περίπου 40 κομμάτια. Αν θέλουμε, τα βουτάμε λίγο στις άκρες με μέλι ή μερέντα και τα πασπαλίζουμε με καρύδι.

Η ομορφιά και η ιστορία του τόπου μας ενέπνευσε το νεαρό Παργινό, που με έμπνευση και αγάπη μας «κατέθεσε» τους παρακάτω στίχους: Τά’χασα κι απόψε που σε είδα, Πάργα πατρίδα μου χαμογέλασες. Στα παιδιά σου δίνεις ελπίδα εσύ η ίδια μ’ αυτά που πέρασες. Βάσανα πίκρες, χαρές και λύπες σε όλους μοίραζες Πάργα, φως μου, μάνα του κόσμου εσύ με γέννησες. Σε λάθος χέρια που ήταν μαχαίρια, τη μοίρα σου έπαιζες. Πάργα πατρίδα, εσύ η ίδια, εσύ με γέννησες. Τά ’χασα κι απόψε που σε είδα, Πάργα πατρίδα εσύ είσαι νέα Μ’ αυτά που περνάς έχεις ελπίδα έχεις εσύ καρδιά γενναία. Μιχάλης Παπανίκας 12/04/2013

Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2013

Πίνακας: «Η φυγή των Παργινών» 15 Απριλίου 1819

ι πρόσφυγες της Πάργας, ζωγραφίστηκε από τον Francesco Hayez το 1831. Το έργο είναι εμπνευσμένο από το ομώνυμο ποίημα του Giovanni Berchet, που γράφτηκε το 1821-23 και αναφέρεται στη Φυγή των Παργινών από τους Τούρκους το 1819: την καταστροφή από τους Τούρκους, της Ελληνικής πόλης της Πάργας. Η πόλη της Πάργας μετά το 1815 παρέμεινε υπό βρετανική προστασία, αλλά το 1819 πουλήθηκε στον Αλή Πασά των Ιωαννίνων. Η ιστορική αναπαράσταση αναφέρεται σε περιστατικά και προσδοκίες της Αναγέννησης, διότι ενισχύει τον ηρωϊσμό ενός λαού που αγωνίστηκε για τα πιστεύω και τη θρησκεία του. Το περιστατικό μεταφράζεται με μεγάλη συναισθηματική συμμετοχή και θεατρικότητα που χαρακτηρίζει τα ιστορικο-πατριωτικού περιεχομένου έργα του Hayez. Η πόλη πάνω στο λόφο, έχει μια διττή λειτουργία: Η πρώτη είναι να δημιουργήσει ένα εντυπωσιακό γραφικό σκηνικό, που παίζει με τις σκιές και τα χρώματα του τοπίου στο ηλιοβασίλεμα. Η δεύτερη λειτουργία είναι να διαχωρίσει το κεντρι-

κό τμήμα, από τις πλευρικές πτέρυγες που φαίνονται στο βάθος. Ο Hayez διηγείται το ιστορικό γεγονός, δείχνοντας τη φυγή του πληθυσμού στ’ αριστερά και τα πλοία στην ανοικτή θάλασσα στα δεξιά (στη θέση Κρέμασμα). Σε πρώτο πλάνο θέτει τον Παργινό Ελληνικό λαό που ζει προσωπικά την τραγωδία. Οι άνδρες με το βλέμμα στον ουρανό, οι γυναίκες με τα μωρά στην αγκαλιά τους και η σωματική εγγύτητα, είναι τεχνάσματα μιας δυνατής συναισθηματικής σύγκρουσης που υπαινίσσεται μια αδελφοσύνη και ένα χορωδιακό τραγούδι, με καθαρή ηθικο-πατριωτική πρόθεση. Απεικονίζεται μια συγκεκριμένη θεαματική αίσθηση εξωτισμού και παράδοσης, που επιδεικνύει το ρομαντισμό του καλλιτέχνη. Κάθε χαρακτήρας του πίνακα, παρουσιάζεται με τοπικές φορεσιές που έχουν ζωντανά και ταιριαστά χρώματα, καθώς και πλήθος λεπτομερειών. Μετάφραση από τα ιταλικά στα ελληνικά, από τον Περικλή Μπάκουλη

Francesco Hayez

Ο Φραντσέσκο Χάγιεζ (Francesco Hayez, 10 Φεβρουαρίου 179121 Δεκεμβρίου 1882) ήταν Ιταλός ζωγράφος, ηγετική μορφή του Ρομαντισμού στα μέσα του 19ου αιώνα στο Μιλάνο, γνωστός για τους ιστορικούς πίνακες, τις αλληγορικές πολιτικές συνθήκες και τα εξαίρετα πορτρέτα του. Καταγόταν από σχετικά φτωχή οικογένεια της Βενετίας. Ο πατέρας του ήταν γαλλικής καταγωγής, ενώ η μητέρα του ήταν από το Μουράνο (Murano). Το 1806 εγγράφηκε στο τμήμα ζωγραφικής της Νέας Ακαδημίας Καλών Τεχνών, όπου μαθήτευσε κοντά στον Τεόντορο Ματεΐνι (Teodoro Matteini). Το 1809, κέρδισε ένα διαγωνιΗ Φυγή των Παργινών (Francesco Hayez) διαστάσεων cm 201x290 Πινακοθήκη Tosio Martinengo, Brescia. σμό της Ακαδημίας της Βενε-

Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2013

τίας για ένα χρόνο σπουδών στην Ακαδημία Σαν Λούκα (Accademia di San Luca) στη Ρώμη. Παρέμεινε στη Ρώμη ως το 1814, οπότε μετακόμισε στη Νάπολη, όπου έλαβε την παραγγελία να φιλοτεχνήσει τη μεγάλη σύνθεσή του «Ο Οδυσσέας στην Αυλή του Αλκίνοου» (1813-1815, Εθνική Πινακοθήκη Καποντιμόντε, Νάπολη). Το 1850, ενώ ζούσε από χρόνια στο Μιλάνο, διορίστηκε διευθυντής της Ακαδημίας της Μπρέρα (Brera). Ο Φραντσέσκο Χάγιεζ είναι στην πρώτη φάση της καλλιτεχνικής του πορείας βαθιά επηρεασμένος από τον Ένγκρ και το κίνημα των Ναζαρηνών, ενώ τα μεταγενέστερα έργα του εκφράζουν μια τεχνοτροπία κλασικής αναβίωσης. Όπως υπήρχε στο παρελθόν η τάση πολλών καλλιτεχνών της Αναγέννησης και του Μπαρόκ να απεικονίζουν συχνά μυθολογικές ή βιβλικές ιστορίες, με έμφαση στο γυναικείο γυμνό, οι πίνακες του Χάγιεζ ακολουθούν σκόπιμα και με προκάλυμμα το καλλιτεχνικό πέπλο την ίδια τάση, προβάλλοντας ένα υπονοούμενο ερωτισμό και μια συγκαλυμμένη σεξουαλικότητα. Στο έργο του, για παράδειγμα, «Η μετανοούσα Μαρία Μαγδαληνή» (1825, Πινακοθήκη Μοντέρνας Τέχνης, Μιλάνο), αν και απεικονίζεται μετανοούσα, αναδίδεται σκόπιμα το ερωτικό παρελθόν της. Μια επιλογή από τα πιο σημαντικά έργα του Φραντσέσκο Χάγιεζ περιλαμβάνει: • «Αριστοτέλης» (1811, Ακαδημία της Βενετίας) • «Ρωμαίος και Ιουλιέτα» (1823, Βίλα Καρλότα, Τρεμέζο) • «Οι πρόσφυγες από την Πάργα» (1831, Πινακοθήκη Τόζιο Μαρτινέγκο, Μπρέσια) • «Σικελικός Εσπερινός» (σειρά σκηνών, 1821-1846) • «Η έβδομη σταυροφορία εναντίον της Ιερουσαλήμ» (1838-1850, Παλάτσο Ρεάλε, Τορίνο) • «Το φιλί» (1859, Πινακοθήκη Μπρέρα, Μιλάνο) • «Η καταστροφή του Ναού της Ιερουσαλήμ» (περ. 1867, Πινακοθήκη Μοντέρνας Τέχνης, Βενετία)

ΚΟΥΙΖ

Ποιοί είναι; Απόκριες 1966 στην παραλία της Πάργας. Τα παιδιά της φωτογραφίας ντυμένα καουμπόηδες ζούν με τις οικογένειές τους στην Πάργα, την οποία δεν αποχωρίστηκαν ποτέ!

• «Ο θάνατος του Δόγη Μαρίνο Φαλιέρο» (1867, Πινακοθήκη Μπρέρα, Μιλάνο) • «Πορτρέτο του Τζοακίνο Ροσίνι» (1870, Πινακοθήκη Μπρέρα, Μιλάνο) • «Βάζο με λουλούδια στο παράθυρο ενός χαρεμιού» (περ. 1881. Πινακοθήκη Μπέρα, Μιλάνο).

ΜΠΡΕΣΙΑ Η Μπρέσια ή Μπρέσσια, ή Μπρέσα, η αρχαία Βρεσκία των Ελλήνων, είναι μεσόγεια ιστορική πόλη της βόρειας κεντρικής Ιταλίας, παρά τις Άλπεις, στη περιοχή της Λομβαρδίας, η δεύτερη σε πληθυσμό μετά το Μιλάνο, και πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας, με πληθυσμό περίπου 190.000 κατοίκους. Είναι πλούσια σε αρχαία ρωμαϊκά και μεσαιωνικά μνημεία αλλά και σε σύγχρονη βιομηχανία. Θεωρείται κέντρο της τρίτης βιομηχανικής περιφέρειας της Ιταλίας σε παραγωγή βιομηχανικών προϊόντων, κυρίως αυτοκινητοβιομηχανίας και παραγωγής όπλων όπου και το εργοστάσιο Μπερέτα καθώς και με μεγάλο αριθμό βιοτεχνιών. Το Πανεπιστήμιο της Μπρέσια είναι ένα από τα πλέον σύγχρονα πανεπιστήμια της Ιταλίας. Σημαντικότερα αξιοθέατα της πόλης είναι η ιστορική πλατεία "ντέλα Λότζια", ο "παλαιός καθεδρικός ναός" (Ντουόμο Βέτσιο), λεγόμενος και "Ροτόντα", που πρόκειται για κυκλικό οικοδόμημα του 11ου αιώνα, ο "νέος καθεδρικός ναός" (Ντουόμο Νουόβο), ο "Πύργος Μπρολέτο", πολλές άλλες παλαιές εκκλησίες, η Βιβλιοθήκη με πολλά σπάνια χειρόγραφα, η "Πινακοθήκη Μαρτινέγκο", με πολλά σπουδαία έργα – πίνακες, οι πάμπολλες κρήνες και το σύνολο σχεδόν των μεσαιωνικών κτιρίων του κέντρου της παλαιάς πόλης.

Απάντηση του ΚΟΥΙΖ τεύχους 83 Τα μωρά του προηγούμενου κουίζ είναι η Ήβη Μητσιώνη και η Ζωή Μπάτσιου στο ίδιο σημείο του λιμανιού τότε και σήμερα.

Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2013

Ειδήσεις από το... παρελθόν ια την κατανόηση των «ειδήσεων» του... παρελθόντος, θα πρέπει, πολύ συνοπτικά, ν’ αναφερθούμε στο πολιτικό ιστορικό σκηνικό εκείνων των δεκαετιών. Έτσι το 1866 έχουμε την τριετή εξέγερση των Κρητικών κατά της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και το έπος και το ολοκαύτωμα της Μονής Αρκαδίου, το Νοέμβριο του 1866. Οι σχέσεις Ελλάδος και Τουρκίας επιδεινώνονται και σ’ αυτό το σκηνικό συμβαίνουν τα γεγονότα της «είδησης» της 22.8.1866. Δέκα χρόνια μετά, έχουμε μιά ακόμα επιδείνωση των σχέσεων Ελλήνων και Οθωμανών, συνεπεία του Ρωσσοτουρκικού πολέμου (1877-1878), κατά τον οποίον οι Ρώσσοι κατενίκησαν τους Οθωμανούς, αλλά με τη Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου (3.3.1878) επέβαλον –σκανδαλωδώς– τη «Μεγάλη Βουλγαρία», η οποία εβρέχετο πλέον από τα νερά του Αιγαίου, αφού η Μακεδονία –πλην Θεσσαλονίκης και Χαλκιδικής– προσαρτήθηκε σ’ αυτήν. Πρωτοστατούσης όμως της Βρετανικής αυτοκρατορίας, λίγους μήνες μετά, το καλοκαίρι του 1878, το συνέδριο του Βερολίνου επανέφερε στην Οθωμανική αυτοκρατορία τη Μακεδονία και παρεχώρησε στο μικρό Ελληνικό Βασίλειο, τη Θεσσαλία και μέρος της Ηπείρου (περιοχή Άρτας), οι οποίες προσαρτήθηκαν τελικώς στην Ελλάδα, το καλοκαίρι του 1881. Παραθέτουμε «ειδήσεις» των αθηναϊκών εφημερίδων του 19ου αιώνα, που βρίσκονται στην Παπαχαραλάμπειο βιβλιοθήκη της Ναυπάκτου.

ΑΛΗΘΕΙΑ, 22.8.1866 Προξενικόν πρακτορείον της Ελλάδος εν Πάργη Ημείς προξενικός πράκτωρ της Ελλάδος εν Πάργη πιστοποιούμεν· ότι χθες την εικοστήν Ιουλίου μετά την λειτουργίαν, κατά την ενδεκάτην ώραν π.μ. ο ενταύθα Μουδίρης (υποδιοικητής) Φασλή Μπέης, προς ον παρεστάθησαν, μετά του Σεβασμιωτάτου Αρχιερέως επισκόπου Παραμυθίας κ.τ.λ. κυρίου Διονυσίου, οι ιερείς κύριος Κύριλλος Στανέλος αρχιμανδρίτης και πνευματικός και Ευάγγελος ιερεύς και πνευματικός, πολίται έλληνες, είπε προς τους εν λόγω ιερείς τα επόμενα. «Κατ’ ανωτέραν διαταγήν του γενικού διοικητού της Η-

πείρου, τοις γνωστοποιεί ότι, αν θέλουσιν να μείνωσιν ενταύθα και εξασκήσωσι το επάγγελμα της ιεροσύνης των, πρέπει ν’ αφίσωσι την εθνικότητά των και να γίνωσιν υπήκοοι της Υ. Πύλης, άλλως δεν επιτρέπεται εις αυτούς να μείνωσι και εξασκήσωσι το επάγγελμά των, αλλά πρέπει και διατάττονται, ν’ αναχωρήσωσιν αμέσως!!!» Εις ταύτα οι ιερείς του απήντησαν· ότι με λύπην των ήκουσαν την διαταγήν ταύτην, ύστερον από πολλά έτη οπού διαμένουν ενταύθα με άκραν τιμιότητα, και χωρίς ποτέ να δώσωσιν ενταύθα εις ουδένα την παραμικράν αφορμήν παρενοχλήσεως, εξασκούντες το επάγγελμά των, ως ιερείς του Υψίστου· πλην, επειδή δεν δύνανται ν’ αφίσωσι την εθνικότητά των, προτιμούν ν’ αναχωρήσωσιν· επί τούτου δε εζήτησαν να τοις δοθή καιρός, τριών ημερών προθεσμία, δια να ετοιμασθώσιν, ήτις και τοις παρεχωρήθη. Ταύτα πιστοποιών κατ’ αίτησιν των μνησθέντων ιερέων, συνέταξα το παρόν, όπως χορηγήσω εις έναν έκαστον, ίνα τους χρησιμεύση όπου ανήκει· προσθέτων ότι το γεγονός τούτο υποβάλλω σήμερον, δι’ εκθέσεώς μου, εις την προϊσταμένην μου αρχήν, το εν Ιωαννίνοις Ελληνικόν Προξενείον, διά τα περαιτέρω. Εν Πάργη τη 21 Ιουλίου 1866 ο προξενικός πράκτωρ Γ. Μπέτσος «ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΩΝ ΣΥΖΗΤΗΣΕΩΝ» 10.4.1871 - Ληστής Αλέξιος Πάρλας εκ της συμμορίας Μαργιόλη Μπαλάσκα συνελήφθη εις Τζουκνίδα χωρίον Πάργας, ένθα προ πολλού διέμενε και μετηνέχθη ενταύθα [...] Πρέβεζα 7 Απριλίου 1871 Υποπρόξενος Σοντιάς ΠΑΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑ, 22.7.1877 - Και εκ Πάργης αγγέλουσι βιοπραγίας των Τούρκων στρατιωτών. Τέσσαρες τούτων επί πεσόντες κατά νεανίδων υδρευομένων έξωθεν της πόλεως, αφού τας ητίμασαν, τας έπληξαν δια των ξιφών. Μεγάλη επεκράτει εν τη πόλει αγανάκτησις. και για την αντιγραφή Αντώνης Ν. Βενέτης Μοναστηράκι Δωρίδος

Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2013

Έθιμα Έθιμα είναι οι κοινές συνήθειες πολλών ανθρώπων, που ανήκουν στην αυτή ομάδα, ή στο αυτό κοινωνικό σύνολο –χωριό, πόλη, έθνος, φυλή –που χαρακτηρίζουν τις κοινωνικές εκδηλώσεις τους, οι οποίες έχουν τις ρίζες τους στην παράδοση και επαναλαμβάνονται κατά συνήθεια. Τα έθιμα συντελούν στο να καλλιεργηθεί και να εδραιωθεί η συνείδηση της συνέχισης του πολιτισμού και αποβλέπουν στη διατήρηση της συνοχής και της ανάπτυξης σχέσεων μεταξύ των ανθρώπων. Οι λαοί όλου του κόσμου έχουν τα έθιμά τους, τα οποία ποικίλλουν από λαό σε λαό, από περιοχή σε περιοχή, και μπορεί να καταταγούν σε δύο κυρίως κατηγορίες στα κοινωνικά και στα θρησκευτικά. Στα κοινωνικά συμπεριλαμβάνονται, οι χαιρετισμοί, η φιλοξενία, οι επισκέψεις, η σύναψη συμφωνιών, η αλληλοβοήθεια, ο δανεισμός και γενικά κάθε τι που διέπει τις σχέσεις των ανθρώπων μεταξύ τους και ανάλογα με την ηλικία και τις ταξικές διαφορές τους. Στα θρησκευτικά συμπεριλαμβάνονται, οι γιορτές, τα πανηγύρια, οι τελετές και λατρείες σχετικά με το γάμο, τη γέννηση, το θάνατο, τις εποχές, τη βλάστηση, τη σπορά, το θέρισμα και άλλα, καθώς και οι δεισιδαιμονίες και μαντικές και μαγικές πράξεις. Ορισμένα απ’ αυτά έχουν διπλό χαρακτήρα, κοινωνικό και θρησκευτικό, όπως, ο γάμος, η γέννηση, ο θάνατος και άλλα. Τα έθιμα αν και προερχόμενα από το πολύ μακρινό παρελθόν, διατηρούνται και συνεχίζονται, είτε γιατι ικανοποιούν ορισμένες τάσεις και ανάγκες του ανθρώπου, είτε από σεβασμό, είτε γιατί πολλές φορές είναι και αναγκαία και ωφέλιμα, γιατί αποτελούν το συνδετικό κρίκο μιας κοινωνίας ή μιας ομάδας ανθρώπων. Τα έθιμα δεν μένουν αναλλοίωτα, αλλά κατά μακρινά διαστήματα, ορισμένα απ’ αυτά αναπροσαρμόζονται προς τις συνθήκες και την εξέλιξη του πολιτισμού. Ο Δημήτρης Λουκάτος γράφει: «Στο διάστημα των αιώνων τα έθιμα είτε αντέχουν στις μεταβολές, είτε αλλάζουν, αλλά κρατούν συνήθως τον κεντρικό πυρήνα τους. Τα έθιμα και οι εκδηλώσεις είναι, είτε συντηρητικά και αμετάβλητα, είτε ευμετάβλητα και προοδευτικά. Η λαογραφία αγαπά τα συντηρητικά, αλλά τα ευμετάβλητα είναι που την ανεφοδιάζουν. Συντηρητικά είναι όσα δένονται με τον τόπο, όσα ακολουθούνται με φανατισμό. Τα ιστορικά τραγούδια και τα κλέφτικα και τα ακριτικά πώς μπορούν να γίνουν ξένα ή να μας έρθουν απ’ έξω; Οι τοπικές παραδόσεις πώς να ξεκολλήσουν απ’ το έδαφός τους; Τα ξόρκια που δένονται με φράσεις από την Ορθόδοξη Υμνογραφία, δεν αλλάζουν πατρίδα. Τα αινίγματα που στηρίζονται σε στενή ρίμα, δεν είναι εύκολο να διατυπωθούν αλλιώς. Η τοπική κοινωνική οργάνωση και οι θεσμοί λαϊκού δικαίου δύσκολα μεταβάλλονται. Τα έθιμα του γάμου και του θανάτου ακολουθούνται με φανατισμό ή με δεισιδαιμονικό φόβο και κάθε χωριό διατηρεί τα δικά του με πείσμα και αντοχή ακόμα και στην ίδια γεωγραφική περιφέρεια.

Τα άλλα είναι ευμετάβλητα και ευεπίδραστα. Είναι π.χ. η φορεσιά κι οι λεπτομέρειές της, ο χορός κι η μουσική τους, οι τροφές και τα υλικά μέσα ζωής, οι δοξασίες και τα στοιχεία λατρείας, η λαϊκή θεραπευτική, τα βότανα, η μαγεία, οι κινητές παραδόσεις, τα παραμύθια, οι μύθοι, οι παροιμίες, τα τοπωνύμια και οι λέξεις. Όσα δηλαδή είναι στοιχεία επαφης των λαών, όσα ξυλεύονται ως τελειότερα, κι όσα γίνονται γνωστά από το εμπόριο και το ταξίδι. Αλλά κανένα δεν μεταβάλλει ολότελα την αρχική σύνθεση και καταγωγή του. Όλα μοιάζουν με τους παραποτάμους που ανακατεύουν το νερό του ποταμού χωρίς να επικρατούν». Η περικοπή αυτή του κ. Λουκάτου με την μακροχρόνια γνώση και πείρα από τη μελέτη της παράδοσης, μας δίνει με επιστημονική υπευθυνότητα τα στοιχεία των εθίμων και της δύναμης που εξασκούν αυτά στη λαϊκή ζωή. Τα έθιμα, κατά μακρινά διαστήματα, αναπροσαρμόζονται μόνα τους χωρίς καμία συνειδητή προσπάθεια και τούτο γιατί ο άνθρωπος όπως και ο λαός έχει την τάση να δημιουργεί και να προχωρεί μπροστά. Αν τα έθιμα δεν αναπροσαρμόζονταν θα έμοιαζαν σαν τα οστρακόδερμα, που κρατούν το σώμα μαλακό, δεν το αφήνουν όμως να αναπτυχθεί. Τα έθιμα παρά την αναπροσαρμογή τους δεν χάνουν ποτέ τη δύναμή τους γιατί αυτή είναι μεγάλη, η δε επίδρασή της τέτοια που κάθε προσπάθεια κατάργησής τους θα έπεφτε στο κενό. Ο Ουλπιανός έλεγε: «Συναντούμε τα έθιμα, πρώτα στην κούνια και αποχωριζόμαστε απ’ αυτά εις τον τάφον». Πραγματικά η δύναμη των εθίμων είναι μεγάλη και μας κρατάει δεμένους μαζί τους μέχρι το θάνατο, γιατί ο δεσμός μας μ’ αυτά είναι βιωματικός. «Μετά την απελευθέρωση του Έθνους μας από τον τουρκικό ζυγό, τέτοια ήταν η δύναμη των εθίμων που με το διάταγμα της 23ης Φεβρουαρίου 1835, καθιερώθηκε σαν κανόνας δικαίου ισότιμος με το νόμο. Αλλά και ο Αστικός Κώδικας, με το άρθρο 1, χαρακτηρίζει το έθιμο σαν πηγή δικαίου». Ο Πρόεδρος Πρωτοδικών, λαογράφος Δημήτρης Ρίζος γράφει: «Ο νόμος είτε με την ουσιαστικήν έννοιαν είτε με την τυπική έννοια, θα πρέπει να ακολουθεί το φυσικό δρόμο των ανθρωπίνων πράξεων, τις οποίες ρυθμίζει. Ο φυσικός δε αυτός νόμος, είναι κατά κοινή επιστημονική παραδοχή, τα έθιμα γενικώς, τα οποία αποτελούν και την πρώτη βαθμίδα της εκδήλωσης των ανθρωπίνων πράξεων. Τα έθιμα εκφράζουν την περί δικαίου συνείδησιν ενός λαού, γι’ αυτό και χαρακτηρίστηκαν «ανώτερα, και πλέον ιερά». Γεννιούνται από τα μύχια συνειδήσεως, με το ανώνυμο και συλλογικό έργο των εθνών. Όλα τα νομικά έθιμα στηρίχθηκαν κατ’ αρχήν στις τοπικές ανάγκες, στις συνήθειες της ζωής και στη σχετική τοπική παράδοση». Σήμερα με το διάβα των χρόνων, τα έθιμα έπαψαν να υπάρχουν σαν κανόνας ή πηγή δικαίου, έχουν παραμείνει όμως ριζωμένα στη συνείδηση του λαού, σε τέτοιο σημείο, που αν και ορισμένα απ’ αυτά έχουν αρνητικά στοιχεία, όπως οι βεντέτες για λόγους εκδίκησης ή τιμής και παρ’ ότι βρισκόμαστε στο κατώφλι του 2000, δεν στάθηκαν δυνατόν να ξεριζωθούν. ΓΙΑΝΝΗ Γ. ΣΑΡΡΑ ΤΟ ΧΘΕΣ, ΤΟ ΣΗΜΕΡΑ, ΤΟ ΑΥΡΙΟ Η ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΧΡΕΟΣ ΜΑΣ Δεύτερη έκδοση Αθήνα 1997

Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2013

Ανδρέας Ι. Ιδρωμένος Συνέχεια από τη σελίδα 1

είναι γνωστό, οι Ενετοί δεν είχαν ποτέ επιτρέψει κάτι τέτοιο. Διευθυντής της Σχολής ήταν ο Γ.Γ. της Γερουσίας Ιωαν. Καποδίστριας. Έτσι φθάνει στην Κέρκυρα το 1804, όπου αμέσως επιδίδεται με αφάνταστο ζήλο στην προσπάθεια για μάθηση προς τους νέους της εποχής, ιδιαίτερα της ελληνικής γλώσσας. Όταν στην Κέρκυρα έρχονται οι Γάλλοι του Αυτοκράτορα Ναπολέοντα του Βοναπάρτη ιδρύουν, με τη βοήθεια Κερκυραίων διανοουμένων, την περίφημη Ιονική Ακαδημία. Τότε, στο σχολείο αυτό που είναι το πρώτο που άνοιξε το δρόμο για μια σωστή και θετική εκπαιδευτική ανάπτυξη, ο Ιδρωμένος είναι ο πρώτος που εντάσσεται στο νέο διδακτικό προσωπικό και η προσφορά του είναι τεράστια. Όταν όμως ιδρύεται το 1824 το πρώτο Ελληνικό Πανεπιστήμιο, η περίφημη Ιόνιος Ακαδημία και οι καρδιές των Επτανησίων κτυπούσαν ασταμάτητα από υπερηφάνεια, ο Ιδρωμένος μετά από πρόταση του μεγάλου φιλέλληνα Άγγλου Λόρδου Φρειδερίκου Γκίλφορδ και ιδρυτή του πανεπιστημίου, αναγορεύεται ο πρώτος θεολογοδιδάκτορας του ιδρύματος, ενώ του απονέμεται, τιμής ένεκεν, ειδικό δίπλωμα και στεφανώνεται παρουσία των αρχών με ένα ολοφώτιστο στεφάνι από φύλλα ελιάς. Στη συνέχεια ανέλαβε τα καθήκοντα του κοσμήτορα της Ακαδημίας, στη θεολογική σχολή, ενώ έπαιρνε τον τίτλο του επίσημου Αρχιμανδρίτη του Ιονίου Πανεπιστημίου για να τιμηθεί τελικά με τον τίτλο του επίτιμου καθηγητή. Όσο καιρό εργαζόταν στην Κέρκυρα ποτέ δεν παρέλειψε να βοηθάει τους Παργινούς, αλλά και τους Σουλιώτες, οι οποίοι μετά την πώληση της Πάργας από τους Άγγλους (1817) άρχισαν να μεταναστεύουν προς τα Επτάνησα.

Ο Ιδρωμένος ποτέ δεν σταμάτησε να εργάζεται, πότε διδάσκοντας και πότε γράφοντας και πρέπει να ομολογηθεί ότι με δικές του προσπάθειες άρχισε να καθιερώνεται η ελληνική γλώσσα, αφού μέχρι τότε οι Επτανήσιοι μιλούσαν ιταλικά. Κοντά του έμαθαν και διδάχθηκαν την αγάπη προς τη γλώσσα, τα ελληνικά γράμματα αλλά και την ελληνική ορθόδοξη πίστη, πολλοί νέοι της εποχής, μεταξύ των οποίων και διακεκριμένοι Κερκυραίοι που αναδείχθηκαν σε εξέχουσες προσωπικότητες, όπως: ο Ιωάννης Καποδίστριας, ο Ανδρέας Μουστοξύδης, ο Νικόλαος Δελβινιώτης, ο Στέφανος Παδοβάς, ο μετέπειτα Μητροπολίτης Κέρκυρας Αθανάσιος Πολίτης και πολλοί άλλοι. Ο μεγάλος έρωτας του Ανδρέα Ιδρωμένου για τα ελληνικά γράμματα και τη γλώσσα ήταν τόσο βαθύς, ώστε τον οδηγούσε σε ατελείωτες προσπάθειες για την επιβολή τους, πράγμα που μας αναγκάζει να τον κατατάξουμε στους πρωτεργάτες της νέας πνευματικής και ηθικής ανόρθωσης της χώρας. Ο Ιδρωμένος άφησε και πολλά συγγράμματα θρησκευτικού περιεχομένου, όπως θρησκευτικές ακολουθίες, ωδές, επιστολές και πολλά ηθικοπλαστικά έργα. Πέθανε σε βαθιά γεράματα, χωρίς ποτέ να σταματήσει να διδάσκει. Στις 27 Ιανουαρίου 1843 έφυγε για πάντα και ο τάφος του βρίσκεται στο Α’ Νεκροταφείο της Κέρκυρας. Γιάννη Τσανταρίδη «Η Ιστορία της Κέρκυρας μέσα από τους δρόμους και τα καντούνια της» Νεοεκδοτική α’ έκδοση 1992 - β’ έκδοση 2003

Περισσότερα βιογραφικά στοιχεία μπορείτε να διαβάσετε στο βιβλίο «Θεσπρωτοί Λόγιοι» του Βασίλη Κραψίτη, Αθήνα 1976, στο Περιοδικό «Πανδώρα» του 1871 τόμος ΚΑ’ τεύχος 502 το οποίο υπάρχει και στο Internet. Επίσης στην «Πάργα» στο φύλλο 22 (1997), στο φύλλο 57 (2006) και στο φύλλο 60 (2007).

Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2013

Φωτο σκιές του παρελθόντος Ψαρεύοντας σάλπες στο Λιμάνι: Βαγγέλης (στην πλώρη) & Μιχάλης Πιτσαρός (Μητσορούσος), Ντίνος Δεσύλλας (ναύτης), Αθανάσιος Μπάτσιος (φωτό 1957).

Η Ειρήνη Μωραΐτη στην αυλή της (φωτό 1978)

Ερωτόκριτος Καρύδης, Παναγιώτης Βλάσσης (φωτό 1955).

Αγορά Πάργας: Κουρείο «Κρίνος» Μηλτιάδης Σαμαρτζής, (φωτό καλοκαίρι 1968)

ºˆÙÔÚÂÔÚÙ¿˙

18-10-2012: Τάκης και Γεωργία Γκούλιουρα.

3-5-2013: Μεγάλη Παρασκευή, Βούλα Δεσύλλα

5-5-2012: Αυγή Αλεξίου, Αθανάσιος Βέργος.

5-5-2013: Άκης Ζέρης, Κατρίν και Γιάννης Ζέρης.

19-5-2013: Μέλη και φίλοι του Συλλόγου σε ξενάγηση στην Αρχαία Αγορά Αθήνας.

10-5-2013: Οι Καπεταναραίοι: Σάκης Κώτσιος και Θεόδωρος Γιάκης.