Αρ. Αδείας 166
RE
SS PO
ΚΩΔΙΚΟΣ 01-1144
X+7
RE
P
Ταχ. Γραφείο ΚΕΜΠ ΚΡΥΟΝΕΡΙΟΥ
SS POS
T
ΠΛHPΩMENO TEΛOΣ
ST
Οκτώβριος - Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2013 Έτος 22ο • Αριθ. Φύλλου 86 Μαρίκας Κοτοπούλη 10 • 104 32 Αθήνα
P
Περιοδική Έκδοση του Ομώνυμου Συλλόγου Παργινών της Αθήνας
ΕΝΤΥΠΟ ΚΛΕΙΣΤΟ ΑΡ. ΑΔΕΙΑΣ 134/2006
Πάργα: Πόντες 2013 (Φωτό Σ. Δούλης)
Τάκης Μ. Τσιάκος
Ο
λεπταίσθητος και στοχαστικός ποιητής Τάκης Μιχ. Τσιάκος γεννήθηκε τo 1909 στο Αργυρόκαστρο της Βόρειας Ηπείρου και πρόσφυγας ανατράφηκε στην Πάργα, όπου ο πατέρας του ασκούσε το επάγγελμα του γιατρού. Τελειώνοντας εκεί το δημοτικό σχολειό, συνέχισε τις σπουδές του στην Κέρκυρα και απόφοιτος του Γυμνασίου της φοίτησε στη Φαρμακευτική Σχολή της Αθήνας. Ξένος όμως εσωτερικά στη μορφή αυτή του επαγγελματισμού του, εγκατάλειψε τις σπουδές του και αφοσιώθηκε με θρησκευτική ευλάβεια στην πνευματική δημιουργία και συμβολή. Στα Γράμματα παρουσιάστηκε από
(1909-1997)
τα μαθητικά του χρόνια (1928) σαν ποιητής αξιώσεων με δημοσιεύματά του σε έντυπα κύρους. Από τότε έχουμε πυκνές παρουσίες, παλιότερα και με το ψευδώνυμο Πελασγός (ποιήματα-πεζογραφήματα-κριτική βιβλίου κ.ά.) σε ηπειρωτικά κυριότερα περιοδικά και εφημερίδες, ενώ ακολούθησε η έκδοση των ποιητικών συλλογών του: 1) «Σβησμένοι Αντίλαλοι» (1936), 2) «Αμμουδιές και Ξέρες» (1945), 3) «Πεταλίδες» (1949), 4) «Μεσημέρια» (1956) και 5) «Περίπατοι κι επιστροφές» (1970). Μια θετική δημιουργία, που του εξασφάλισε μιαν εξέχουσα θέση στους παραδοσιακούς ποιητές μας. Ο Τσιάκος ευτύχησε να ανήκει στους συγγραφείς μας, που το έργο τους έσπασε το φράγΣυνέχεια στη σελίδα 14
2014 ευχές στους απανταχού Παργινούς. Ο Πρόεδρος του Συλλόγου Παργινών Αθήνας Αθανάσιος Βέργος και το Διοικητικό Συμβούλιο. Ειρηνικό και δημιουργικό 2014 σε όλους τους Δημότες εύχονται ο Δήμαρχος του Καλλικράτειου Δήμου Πάργας Αθανάσιος Λιόλιος και το Δημοτικό Συμβούλιο. Ευχές για ένα ευτυχισμένο νέο έτος σε όλους τους κατοίκους του νομού εύχεται ο Αντιπεριφερειάρχης του Ν. Πρέβεζας Στράτος Ιωάννου.
2
Οκτώβριος - Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2013
Κοινωνικά Πάργας Γεννήσεις: • Ο Ντόκος Ηρακλής του Παναγιώτη & η Ντούσκου Αικατερίνη του Γεώργιου απέκτησαν αγόρι στις 14/8/2013. • Ο Δήμου Αθανάσιος του Χρήστου & η Ντόκου Αλεξάνδρα του Θωμά απέκτησαν αγόρι στις 21/9/2013. • Ο Πετρονάνος Χρήστος του Θωμά & η Λαμπρούση Βασιλική του Ιωάννη απέκτησαν αγόρι στις 26/9/2013. • Ο Ευθυμίου Ιωάννης του Κωνσταντίνου & η Σαρρή Δάφνη του Δημήτριου απέκτησαν κορίτσι στις 16/10/2013. • Η Στέλιου Αντωνία του Γρηγόριου & ο Εντμίρ Αλιάϊ του Νικολ απέκτησαν κορίτσι στις 17/10/2013. • Ο Σταμάτης Χρήστος του Γεώργιου & η Αλίκη Μπέλλου του Ιωακείμ απέκτησαν αγόρι στις 23/10/2013. Γάμοι: • Ο Κυριάκης Τρύφων του Σπυρίδωνα & της Κωνσταντίνας και η Ιωάννα Καλημερατζή του Παντελή, τέλεσαν Θρησκευτικό γάμο στις 21/09/2013 στην Πάργα. • Ο Δράκος Γρηγόριος του Μάρκου & της Σταματίας και η Ελντριτζ Κλαρκ Λουσυ Τζοϋ του Πολ-Ρεϊμοντ, τέλεσαν Θρησκευτικό γάμο στις 12/10/2013, στην Πάργα. • Ο Παπανίκας Χρήστος του Σταύρου & της Σταματίας και η Ιωάννου Χριστίνα του Ευάγγελου τέλεσαν Θρησκευτικό γάμο στις 19/10/2013, στην Αγιά Πάργας. • Ο Γκούσκος Δημήτριος του Ευάγγελου και η
Πινακίδα αυτοκινήτου στη Βιέννη με το λογότυπο PARGA
Μυρίλλα Νίκη του Χρήστου και της Μαργαρίτας-Αντωνίας Δεσύλλα, τέλεσαν Θρησκευτικό γάμο στις 26/10/2013, στην Πάργα. • Ο Βλάσσης Κωνσταντίνος του Γεώργιου & της Αικατερίνης-Κλαίρης και η Δημητρίου Ζηνοβία του Ιωάννη τέλεσαν Πολιτικό γάμο στις 27/10/2013, στην Πάργα. Θάνατοι: • Ο Διομήδης Γκιώνης του Αλεξάνδρου απεβίωσε στον Αγ. Κων/νο Αγρινίου στις 5-92013, 74 ετών. • Ο Μπάτσιος Πέτρος του Πάσχου & της Όλγας, απεβίωσε στην Πάργα, στις 25/09/2013. • Ο Καραγιάννης Τρύφων του Θεόδωρου & της Ευαγγελίας, απεβίωσε στην Πάργα στις 11/10/2013, ετών 95. • Η Πηγή Ευτυχία του Κωνσταντίνου & της Μάρθας, χήρα Θεμιστοκλή, απεβίωσε στο Γραικοχώρι Ηγουμενίτσας, στις 16/10/2013, ετών 90. • Ο Δάνδολος Χρήστος του Αγαμέμνονα & της Άννας, απεβίωσε στην Πάργα στις 01/11/2013, ετών 76. • Η Πάτσου Λυδία του Γεώργιου & της Σοφίας, χήρα Σπυρίδωνα Πανάρετου, απεβίωσε στην Αθήνα στις 03/12/2013, ετών 82. • Ο Αϊβάτογλου Ζήσης του Γεωργίου και της Αθανασίας απεβίωσε στην Πάργα στις 19/12/2013, ετών 69. • Η Γιούργα Έλλη-Αικατερίνη του Δημητρίου και της Αφροδίτης απεβίωσε στην Πάργα στις 20/12/2013.
Ο συγγραφέας κος Δημοσθένης Ζαρκάδης εκφράζει μέσω της εφημερίδας μας τα συλλυπητήριά του προς την οικ. Ελευθερίου Δέσκα για την απώλεια της συζύγου του Γεωργίας.
Ενισχύσεις - Συνδρομές 10 € Σινάκος Πέτρος, Μπάτσιου Ευτυχία. 20 € Μπούργου Όλγα, Δέσκας Χαράλαμπος, Ντούσκος Γεώργιος, Μπάτσιος Σωτήρης, Λιάκρης Δημήτριος & Πέπα Τσόντσεβα, Ρούσης Κων/νος, Ρίζος Αλέξανδρος, Δράκου Λούλα, Τσουμάνη Ελευθερία, Λέκκα Χριστίνα, Νίκα Ευτυχία, Ζαρκάδης Δημοσθένης, Κυριάκης Χ. Ευάγγελος, Μπόμπη Μαρί. 25 € Μπλέκου Αλέκα. 30 € Δέσκας Σωτήριος, Σπανός Ελευθέριος, Λαμπρούση Αικατερίνη.
50 € Αντωνίου Σμαράγδα. 200 € Η Ελένη Καρύδη Πουλιάνου εις μνήμη του αδελφού της Αντώνη Καρύδη του Ερωτόκριτου, της κόρης της Σοφίας Πουλιάνου του Ευαγγέλου και του συζύγου της Ευάγγελου Πουλιάνου του Γεωργίου. Εις μνήμη Επαμμεινώνδα Βάσσου η σύζυγός του Αφροδίτη και τα παιδιά του Δημήτρης, Νίκος και Δήμητρα. 300 € Εις μνήμη της μητρός τους Ευτυχίας Πηγή τα τέκνα: Όλγα Πηγή-Τζαβάρα, Σπυρίδων Πηγής, Μάρθα Πηγή-Μανιατάκου.
Π εριεχόμενα Tάκης Μ. Τσιάκος (1909-1997) . . . . . . . . . . 1,14 Κοινωνικά . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Μικρές Ειδήσεις . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3,4 Η διατροφή το χειμώνα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Παργινές Συνταγές. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Γνωρίζετε ότι: H aνακάλυψη του φραπέ. . . . . . . . . . 6 Εμμανουήλ Ξάνθος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 Ο μπαξές του Φώνη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8-9 Η Λευκίμμη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10-11 Ο πρόγονος του Χριστουγεννιάτικου Δέντρου. . . . . . 11 Το Χριστουγεννιάτικο Δένδρο επί Όθωνα . . . . . . . . 12 ΖΕΙΑ-ΖΕΑ μύθος ή πραγματικότητα . . . . . . . . . . . 13 Φωτορεπορτάζ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
Σημείωμα του ΕΚΔΟΤΗ Δεν ξέρω σε ποιους από εμάς θα λείψουν οι παραδοσιακές αστικές χριστουγεννιάτικες «συνήθειες», τα στολισμένα πολυκαταστήματα, τα τεράστια παγοδρόμια που υπόσχονται οι πόλεις, οι φωτισμένες λεωφόροι ίσως και ένα ταξίδι εν μέσω Χριστουγέννων σε κάποιο ευρωπαϊκό «χριστουγεννιάτικο» προορισμό, αλλά πιστεύω ότι ήρθε η ώρα να μαζέψουμε ό,τι ζεστό ρούχο έχουμε, να γεμίσουμε τις βαλίτσες μας και επιστροφή στο χωριό. Στο χωριό όπου το έλατο είναι φρέσκο, φυτεμένο στον τόπο του και στο φυσικό του μέγεθος, στο χωριό όπου κάπου κοντά θα υπάρχει η ορεινή γοητεία του χιονισμένου βουνού, με φυσικό χιόνι, βέβαια, στο χωριό όπου τα σοκάκια μοσχομυρίζουν από μυρωδιές χριστουγεννιάτικων γλυκών και τα «χρόνια πολλά» ακούγονται ουσιαστικά και εγκάρδια. Δεν χρειάζονται ιδιαίτερες πολυτέλειες για το «ρεβεγιόν». Στο χωριό αποκτάνε νόημα οι οικογενειακές γιορτές, μια βόλτα στα ξεχασμένα μονοπάτια των παιδικών μας αναμνήσεων, ένα ωραίο γεύμα από τοπικά προϊόντα, μία συνάντηση με παλιούς συμμαθητές και φίλους, μια οικογενειακή επίσκεψη «λόγω των ημερών». Οι χριστουγεννιάτικες διακοπές απαιτούν μία δόση νοσταλγίας και το χωριό μας όποιο κι αν είναι αυτό, είναι ικανό να μας τη δώσει.
Καλή Χρονιά
Ηλεκτρονικά διαβάζουμε την «ΠΑΡΓΑ» στο site: www.scribd.com/syllogosparginonath ή στο www.facebook.com/syllogos parginonathinas
Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΜΑΣ ΕΧΕΙ ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΤΗΣ ΣΥΝΔΡΑΜΕΤΕ ΓΙΑ ΝΑ ΥΠΑΡΧΕΙ!!! Iδιοκτήτης: Σύλλογος Παργινών Aθήνας-Πειραιά-Περιχώρων «H ΠAPΓA» Mαρίκας Kοτοπούλη 10, • 104 32 Aθήνα • Tηλέφωνο Γραφείου: 210 5225788 • Fax: 210 5237773 Eκδότης-Διευθυντής: Bέργος Aθανάσιος, Πετμεζά 16, 11743 Aθήνα, Tηλ.: 210 9240940 Σύνταξη: Δ.Σ. Συλλόγου Eμβάσματα: Στέλιος Δημήτριος, Κώστα Βάρναλη 34, 122 44 Αιγάλεω, Τηλ.: 210 5615740 Στην Πάργα εισπράττουν οι: Γκούλιουρα-Γκούνα Tασία, Aνδρέου Γεώργιος, Λένης K. Γεώργιος Παραγωγή: Press Line, Mάγερ 11, Tηλ.: 210 5225479 Τα κείμενα που φέρουν υπογραφή, εκφράζουν τις απόψεις του συγγραφέα τους. Η Συντακτική Επιτροπή διατηρεί το δικαίωμα της μη δημοσίευσης ή της σύντμησης των κειμένων κατά την κρίση της.
3
Οκτώβριος - Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2013
Μικρές Ειδήσεις • Μικρές Ειδήσεις • Μικρές Ειδήσεις • Μικρές Ειδήσεις Πάργα S.O.S. Πού πάνε τα χρήματα των δημοτών και κυρίως των ανταποδοτικών τελών; Πάνε στο νεκροταφείο; Απαράδεκτη εικόνα παρουσιάζει το νεκροταφείο της Πάργας. Τάφοι συνωστισμένοι, στην κυριολεξία ο ένας πάνω στον άλλο. Τραγελαφικές καταστάσεις βιώνουν οι συγγενείς των εκλιπόντων, αφού πέρα από την απώλεια και το πένθος, έρχονται αντιμέτωποι με την έλλειψη διαθέσιμων χώρων ταφής. Όσο για την πρόσβαση είναι απαγορευτική. Δεν υπάρχει ούτε ένα στοιχειώδες σχέδιο με μονοπάτια. Η περίφραξη είναι ελλιπής χρόνια τώρα, δεν υπάρχει πόρτα και ο χώρος είναι στο έλεος των αδέσποτων ζώων και κάθε είδους κακόβουλων όντων. Πάνε στις αστικές συγκοινωνίες; Το μοναδικό λεωφορείο του δήμου σαπίζει εγκαταλελειμένο στο έλεος σκουπιδιών κι έχοντας υποστεί βανδαλισμούς, αποτελεί πλέον εστία μόλυνσης και όνειδος. Μπορείτε να θαυμάσετε τα χάλια μας έξω από το πρώην Camping Ελαία. Πάνε στην καθαριότητα; Φέτος ήταν η χειρότερη τουριστική περίοδος από άποψη καθαριότητας. Παρ’ όλη την καλή προσπάθεια στην αρχή. Η εικόνα της πόλης μας είναι τραγική και τριτοκοσμική. Κάδοι να ξεχειλίζουν, οδοστρώματα να «ευωδιάζουν», ανύπαρκτοι οδοκαθαριστές και ελλιπής αποκομιδή. Πάνε στη διαφύλαξη του δικτύου πεζοδρόμων; Ρεσιτάλ ηχορρύπανσης έδωσαν φέτος τα δίκυκλα στα στενά του ιστορικού κέντρου της πόλης. Ανύπαρκτες μπάρες και απαγορεύσεις κατήργησαν τις ώρες κοινής ησυχίας. Πάνε στους δρόμους; Τουλάχιστον δέκα θέσεις πάρκινγκ εξασφάλισε η δημοτική αρχή, μικραίνοντας το πίσω προαύλιο του 1ου Δημοτικού Σχολείου. Είμαστε πολύ ευχαριστημένοι που περισσότερο από 200 τ.μ. παραχωρήθηκαν στο πουθενά σε ένα έργο «διαπλάτυνσης» χωρίς ουσία. Κι ας μην έχουν τα παιδιά μας ούτε μια παιδική χαρά, ένα πάρκο, ένα ασφαλή χώρο να παίζουν. Σημειωτέον για όσους δεν γνωρίζουν, ο χώρος όπου βρίσκεται σήμερα το κτίριο του 1ου Δημοτικού Σχολείου (παλιά φυτώριο) αγοράστηκε το 1940 με δωρεές Παργινών και με βασιλική χορηγία (επί βασιλέως Παύλου Α) από την Σχολική Εφορία. Το κάτω προαύλιο, ιδιοκτησία της εκκλησίας του Καθεδρικού Αγ. Νικολάου (παλιό νεκροταφείο) παραχωρήθηκε σε κοινή χρήση με το σχολείο από την εκκλησιαστική επιτροπή στις 7-3-1970.
28η Οκτωβρίου 2013 Φέτος ο Σύλλογός μας δεν κατέθεσε στεφάνι στο
μνημείο του πυρπολητή Κωνσταντίνου Κανάρη. Όχι γιατί δεν παραβρέθηκε εκπρόσωπος, ούτε επειδή δεν το επιθυμούσαμε. Αλλά, γιατί η κακή οργάνωση του δήμου φρόντισε να μη μας εξασφαλίσει στεφάνι, παρόλο που υπάρχουμε στη λίστα για περισσότερο από δέκα χρόνια. Σε καμία περίπτωση δεν στρεφόμαστε προσωπικά εναντίον της κυρίας Ευτυχίας Ρίζου, αντιδημάρχου. Η κυρία Ρίζου από την πρώτη στιγμή αντέδρασε υπέρ του Συλλόγου, εκφράζοντας τη συμπαράστασή της. Τελικά, όπως όλα δείχνουν, ο κακός υπολογισμός στον αριθμό των στεφανιών οφείλεται στη σύγχυση που δημιούργησε η παρουσία ή όχι του «Απόλλωνα», αλλά και το γεγονός ότι ένα-δύο περίσσια στεφάνια διατέθηκαν τελευταία στιγμή αλλού. Ωστόσο, μας δημιουργεί ερωτηματικά η αλλαγή στη σειρά κατάθεσης στεφανιών, διότι η λίστα που εκφωνήθηκε από τον υπεύθυνο τελετάρχη κύριο Αθανασιάδη Περικλή, δεν ήταν αυτή που αρχικά διαβιβάστηκε στους σχετικούς φορείς. Επιτρέψτε μας, λοιπόν, να εκφράσουμε την πικρία μας διότι ο Σύλλογός μας στέκεται πάντα αρωγός σε κάθε προσπάθεια της τοπικής κοινωνίας που αφορά την ιστορία και τον πολιτισμό μας.
31ος Κλασικός Μαραθώνιος Αθηνών 10 Νοέμβρη 2013 Και φέτος ο συμπατριώτης μας Γεράσιμος Μήτσουλης συμμετείχε στον Κλασικό Μαραθώνιο Αθηνών, αφιερωμένο στη μνήμη του Γρηγόρη Λαμπράκη. Ο Μάκης συμμετείχε στη διαδρομή των 40km και τερμάτισε με χρόνο 3:48. Στο Μαραθώνιο συμμετείχαν επίσης ο Γιώργος Μήτσουλης και το μέλος του Συλλόγου μας Δημήτρης Πανούσης.
Δύο παγκόσμια Ρεκόρ Guinness από τις ΕΚΟ, Kosmocar-Volkswagen & Driving Academy από τους συμπατριώτες μας Νικόλα & Θωμά Παπαπάσχο Οι τρεις ελληνικές εταιρίες συνεργάστηκαν και πέτυχαν σε πραγματικές συνθήκες οδήγησης, παγκόσμιο ρεκόρ χαμηλής κατανάλωσης καυσίμων, διασχίζοντας 9 ηπειρωτικά διαμερίσματα της Ελλάδας και πάνω από 1.577 χλμ εθνικού και επαρχιακού οδικού δικτύου. Τα ρεκόρ: Guinness World Record χαμηλότερης κατανάλωσης καυσίμου για αυτοκίνητα Diesel - Ο γύρος της Ελλάδας: 2,96 lt/100 km.
4
Οκτώβριος - Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2013
Μικρές Ειδήσεις • Μικρές Ειδήσεις • Μικρές Ειδήσεις • Μικρές Ειδήσεις Guinness World Record χαμηλής κατανάλωσης καυσίμου για αυτοκίνητα Βενζίνης - Ο γύρος της Ελλάδας: 3,42 lt/100 km. Η πρώτη ομάδα είχε το Volkswagen Polo 1.2 TDI BlueMotion με οδηγούς τους εκπαιδευτές της Driving Academy, Δημήτρη Χατζητόλιο και Νικόλα Παπαπάσχο, εφοδιασμένο με ΕΚΟ Diesel Ekonomy και κάλυψε την απόσταση των 1.577 χιλιομέτρων με συνολική κατανάλωση diesel 46,75 lt, που αντιστοιχεί σε μέση κατανάλωση 2,96 lt/100 km. Στην επιτυχία αυτή συνέβαλαν εξίσου η νέα τεχνολογία TDI και BlueMotion της Volkswagen, οι πλέον σύγχρονες τεχνικές οικονομικής οδήγησης της Driving Academy, που διδάσκει σε πάνω από 1000 οδηγούς κάθε χρόνο και βέβαια τα εξελιγμένα καύσιμα τελευταίας τεχνολογίας Ekonomy, που έφεραν την επανάσταση στα ελληνικά δεδομένα επιτυγχάνοντας ιδιαίτερα χαμηλές καταναλώσεις. Η αφετηρία ήταν η πόλη της Αλεξανδρούπολης με τερματισμό την Κόρινθο και έκταση σε όλο το εθνικό και επαρχιακό εθνικό δίκτυο. Η δεύτερη ομάδα οδήγησε το Wolkswagen Golf 1.4 TSI 140PS - ACT, με οδηγούς τους εκπαιδευτές Θωμά Παπαπάσχο και Γιάννη Τσιγκρή, εφοδιασμένο με ΕΚΟ 95 Ekonomy, και κάλυψε την απόσταση των 1.592 χιλιομέτρων με συνολική κατανάλωση βενζίνης 54,52lt, που αντιστοιχεί σε μέση κατανάλωση 3,42 lt/100 km. Εδώ βέβαια σημαντικό ρόλο έπαιξαν η τεχνολογία TSI και Ενεργού Συστήματος Διαχείρισης Κυλίνδρων της VW, η εξαιρετική εφαρμογή των πρακτικών οικονομικής οδήγησης της Driving Academy και φυσικά, το εξελιγμένο καύσιμο ΕΚΟ 95 Ekonomy, ένα καύσιμο που με τη βελτιωμένη σύνθεσή του μειώνει αποτελεσματικά τη συνολική κατανάλωση. Την απονομή των δύο σημαντικών βραβείων πραγματοποίησε την 1η Νοεμβρίου, ο απεσταλμένος κριτής του Guinness World Records, κος Mark McKinley.
Εθνική οδός Πρέβεζας-Ηγουμενίτσας Είχαμε αναφερθεί και παλαιότερα στην καθυστέρηση του έργου της εθνικής οδού Πρέβεζας-Ηγουμενίτσας στο ύψος της Λυγιάς. Έργο που είχε σταματήσει στο τμήμα του δρόμου στη Γέφυρα της Δέσπως. Η παρέμβαση αυτή περιλαμβάνει και το δρόμο Καρτέρι-Πάργα. Το αρμόδιο υπουργείο καθυστερούσε για χρόνια να εγκρίνει την τροποποίηση της μελέτης για την εκτέλεση των εργασιών. Ο Αντιπεριφερειάρχης Πρέβεζας, κ. Στράτος Ιωάννου, δήλωσε ότι το έργο στη γέφυρα της Δέσπως θα ο-
λοκληρωθεί μέχρι τον Απρίλιο του 2014, χωρίς να διακοπεί η διέλευση των οχημάτων, που θα γίνεται από μία λωρίδα κίνησης.
Το έργο INNOVOIL και η δημιουργία Μητρώου Ελαιοπαραγωγών Στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Εδαφικής Συνεργασίας Ελλάδας-Ιταλίας 2007-2013 θα δημιουργηθεί ένα μητρώο ελαιοπαραγωγών εντός των Περιφερειακών Ενοτήτων Κέρκυρας, Θεσπρωτίας και Πρεβέζης, οι οποίοι θα μπορούν να κάνουν χρήση της νέας πιλοτικής γραμμής παραγωγής ελαιολάδου, σύμφωνα με το καινοτόμο πρωτόκολλο παραγωγής έξτρα παρθένου ελαιολάδου, που προωθεί το έργο. Το έργο χρηματοδοτείται κατά 75% από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (Ε.Τ.Π.Α.) και κατά 25% από Εθνικούς πόρους. Οι ενδιαφερόμενοι παραγωγοί κατέθεσαν τις αιτήσεις τους σύμφωνα με τους όρους που ορίζει το Πρόγραμμα. Για περισσότερες πληροφορίες οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να ανατρέξουν στο site του Δήμου www.dimospargas.gr και στο Κεντρικό Κατάστημα του Δήμου Πάργας, Αχέροντος 29 - Καναλάκι.
Philoxenia 2013 Η κοινή προσπάθεια του δήμου, φορέων, συλλόγων και επαγγελματιών της Πάργας για την εκπροσώπηση του δήμου στη διεθνή τουριστική έκθεση στη Θεσσαλονίκη απέδωσε καρπούς. Το τουριστικό περίπτερο που στήθηκε με θέμα «Ταξίδι στο μύθο του Αχέροντα και στο γαλάζιο του Ιονίου» απέσπασε πολύ καλές κριτικές. Στη διάρκεια των 4 ημερών που διήρκησε η έκθεση πραγματοποιήθηκαν εκδηλώσεις με θέματα όπως η παρασκευή σαπουνιού με την ψυχρή μέθοδο, τη γευσιγνωσία λαδιού αλλά και κλήρωση τριήμερων ταξιδιών στην Πάργα σε 20 τυχερούς επισκέπτες του περιπτέρου. Η πρόεδρος της Επιτροπής Τουριστικής Ανάπτυξης και Προβολής του Δήμου Πάργας κ. Ελένη Κολιοφώτη αναφέρθηκε ότι οι προσπάθειες δεν θα σταματήσουν στη Θεσσαλονίκη και ήδη έχει τεθεί ως επόμενος στόχος η τουριστική έκθεση στη Σουηδία. Επίσης υπογράμμισε ότι η δημοτική αρχή έχει κάνει ενέργειες για την εξεύρεση των απαραιτήτων πόρων και αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε εξέλιξη το πρόγραμμα Π.ΑΡ.Γ.Α. (Πληροφορία - Αρωγή - Γνώση - Απασχόληση) ύψους 333 χιλιάδων ευρώ, το οποίο έχει να κάνει καθαρά με τον τουρισμό.
5
Οκτώβριος - Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2013
Η διατροφή το χειμώνα
Χ
ειμώνας και όλοι σκεφτόμαστε ότι πρέπει να λάβουμε τα μέτρα μας, γιατί είναι εποχή που σχεδόν όλοι τρώμε περισσότερο. Γιατί άραγε; Το ένστικτο: Από την αρχαιότητα το ένστικτο του ανθρώπου τον έκανε να αναζητά τροφή το χειμώνα για να αντεπεξέλθει στο κρύο και τις δύσκολες καιρικές συνθήκες. Στις μέρες μας όμως, μαζί με τις περιβαλλοντικές συνθήκες, έχουν αλλάξει ο τρόπος ζωής, η θέρμανση, η ενδυμασία, που αποτρέπουν το κρύο και δημιουργούν ομαλές συνθήκες διαβίωσης. Παρ’ όλα αυτά, κάποια ένστικτα ακόμη υπάρχουν και δεν είναι τυχαίο ότι το χειμώνα «πεινάμε περισσότερο». Ο μεταβολισμός: Εκτός από το ένστικτο, υπάρχουν και μεταβολικοί παράγοντες που συμβάλλουν σε αυτό. Η χαμηλή θερμοκρασία αυξάνει το μεταβολικό ρυθμό και μας κάνει να πεινάμε λίγο περισσότερο, σε αντίθεση με το καλοκαίρι που η πείνα μειώνεται. Αυτό βέβαια συμβαίνει σε πολύ μικρό ποσοστό, και σε καμία περίπτωση δεν δικαιολογεί την ακατάσχετη υπερφαγία ορισμένων τους χειμερινούς μήνες. Έτσι, παίρνουν αρκετά κιλά, που στη συνέχεια προσπαθούν να χάσουν σε 1 μήνα, λίγο πριν βγουν στις παραλίες. Τότε, όμως, είναι πολύ αργά. Για το λόγο αυτό, συνιστάται προσεκτική και ισορροπημένη διατροφή καθόλη τη διάρκεια του χρόνου και φυσικά τακτική σωματική άσκηση. Το χειμώνα κάνει κρύο. Οι τροφές μας ζεσταίνουν; Καταναλώνοντας μικρά και συχνά γεύματα, αυξάνουμε τη θερμοκρασία του σώματός μας, με αποτέλεσμα να μην κρυώνουμε. Η πέψη και η απορρόφηση των τροφών έχουν τη δυνατότητα να παράγουν ενέργεια. Είναι η λεγόμενη «θερμογένεση». Αυτό συμβαίνει λίγα λεπτά μετά την κατανάλωση τροφής. Τότε η ενέργεια που παράγεται είναι κατά περίπου 10% μεγαλύτερη από αυτή που παράγεται όταν έχουμε άδειο στομάχι, αυξάνοντας τη θερμοκρασία του σώματός μας. Κάνουμε, δηλαδή, περισσότερες «καύσεις». Αυτός μάλιστα είναι και ένας λόγος που συνιστώνται μικρά και συχνά γεύματα. Κρατάμε το μεταβολισμό μας συνεχώς ενεργοποιημένο, τα επίπεδα του σακχάρου μας σταθερά και αποτρέπουμε τον εαυτό μας από το τσιμπολόγημα και την υπερφαγία. Η ενυδάτωση του οργανισμού είναι βασική ακόμη και τον χειμώνα. Το χειμώνα, λόγω της χαμηλής θερμοκρασίας, ιδρώνουμε λιγότερο και το αίσθημα της δίψας μειώνεται. Όμως δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι ο οργανισμός μας έχει πάντα μεγάλες ανάγκες για υγρά. Δεν πρέπει να διψάσουμε για να πιούμε νερό. Θα πρέπει να καταναλώνουμε υγρά σε τακτά χρονικά διαστήματα. Εκτός από το νερό, πολλές τροφές και ροφήματα εφοδιάζουν τον οργανισμό μας με υγρά. Για παράδειγμα, με 1 φλιτζάνι καφέ πίνουμε περίπου 200 ml νερό. Τα φρούτα, οι σαλάτες, οι σούπες είναι επίσης τρόφιμα με μεγάλη περιεκτικότητα σε νερό και θα πρέπει να υπάρχουν στο καθημερινό πρόγραμμα διατροφής. Γενικά, ας καταναλώνουμε τουλάχιστον 1,5 λίτρο νερό την ημέρα, έστω και αν δεν διψάμε. Είναι πολύ σημαντικό για την καλή λειτουργία του μεταβολισμού και του σώματός μας γενικότερα.
Γιατί παχαίνουμε το χειμώνα; Χαρακτηριστικό της χειμερινής περιόδου είναι η ακινησία. Το καλοκαίρι, αντίθετα, θα πάμε για μπάνιο ή μια βόλτα, ή θα θυμηθούμε το γυμναστήριο για να χάσουμε το περιττά κιλά. Το χειμώνα όμως η δικαιολογία του καιρού μας κάνει αδρανείς και μένουμε περισσότερες ώρες στο σπίτι, στον καναπέ και στην τηλεόραση. Εκεί φυσικά αυξάνονται οι πιθανότητες να τσιμπολογήσουμε αφού έχουμε το μυαλό μας στο φαγητό. Επιπλέον υπάρχουν οι περίοδοι των γιορτών (Χριστούγεννα), όπου υπάρχει μια ακατάσχετη υπερφαγία. Αυτοί, σε συνδυασμό με τη μειωμένη φυσική δραστηριότητα, είναι οι βασικότεροι παράγοντες που το βάρος μας αυξάνει το χειμώνα. Η λύση είναι να μη μένουμε αδρανείς. Επιλέγουμε ένα σπορ που μας ταιριάζει και το εξασκούμε με πρόγραμμα καθόλη τη διάρκεια του χειμώνα. Τρώμε μικρά γεύματα και ισορροπημένα. Αν θέλουμε να τσιμπολογήσουμε, αντί για πατατάκια, κόβουμε ραβδάκια λαχανικών και τα τρώμε σκέτα ή με λεμόνι και αντικαθιστούμε τα τσιμπολογήματα με bars δημητριακών ολικής αλέσεως. Οι παραπάνω λύσεις έχουν χαμηλές θερμίδες και είναι γεμάτες βιταμίνες και φυτικές ίνες, που δυναμώνουν τον οργανισμό μας και βοηθούν στην καλή λειτουργία του εντέρου. Μπαχαρικά για ζεστασιά και προστασία! Ένας απλός τρόπος για να ζεσταθούμε περισσότερο το χειμώνα είναι να μαγειρέψουμε το φαγητό μας με μπαχαρικά. Μάλιστα, αν αντικαταστήσουμε το αλάτι με τα μπαχαρικά, τότε είναι ακόμη καλύτερα. Για παράδειγμα, το πιπέρι ή η καυτερή πιπεριά δίνουν ωραία γεύση στο φαγητό και έχουν τη δυνατότητα να αυξάνουν τη θερμοκρασία του σώματός μας. Επίσης, είναι αποδεδειγμένη η αξία των μπαχαρικών από παλιά, διότι περιέχουν αντιοξειδωτικές ουσίες που προστατεύουν τα κύτταρά μας από την καταστροφή. Για να αποφεύγουμε τις αρρώστιες και τα συχνά κρυολογήματα. Το χειμώνα αρρωσταίνουμε πιο συχνά. Ο καλύτερος τροπος για να διαφυλάξουμε τον εαυτό μας απο τα συχνά κρυολογήματα είναι να θωρακίσουμε την άμυνά του. Αυτό θα το πετύχουμε καταναλώνοντας τροφές πλούσιες σε βιταμίνες και, κυρίως, σε αντιοξειδωτικές ουσίες. Και φυσικά δεν ξεχνάμε την άσκηση, που μαζί με τη διατροφή είναι ο καλύτερος τρόπος να ενισχύσουμε την άμυνα του οργανισμού μας.
6
Οκτώβριος - Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2013
Παργινές Συνταγές Κόκορας με χυλοπίτες Υλικά: 500 γραμ. χυλοπίτες 1 κόκορας 1,5 kgr. 1 κρεμμύδι ψιλοκομμένο χυμός 1 λεμονιού 1 κρασοπότηρο λάδι αλάτι, πιπέρι 1 ποτήρι τριμένη ντομάτα 1 ξυλάκι κανέλα
Γνωρίζετε...
ότι
Η ανακάλυψη του Φραπέ
Η
Εκτέλεση: Καθαρίζουμε καλά και πλένουμε τον κόκορα, τον καψαλίζουμε και τον κόβουμε μερίδες. Ρίχνουμε λίγο λάδι στην κατσαρόλα και φέρνουμε γύρω τις μερίδες μέχρι να ροδίσουν. Ρίχνουμε το κρεμμύδι, το ανακατεύουμε και το σβήνουμε με το λεμόνι. Στη συνέχεια ρίχνουμε το υπόλοιπο λάδι, το χυμό, το αλάτι, το πιπέρι, την κανέλα και νερό μέχρι να σκεπαστεί. Χαμηλώνουμε τη φωτιά και το αφήνουμε να βράσει. Όταν έχει βράσει το κρέας (πρέπει να έχει αρκετο ζουμί) ρίχνουμε τις χυλοπίτες και τις ακατεύουμε με ξύλινη κουτάλα, τις σκεπάζουμε, τις ανακατεύουμε ξανά και τις αφήνουμε να βράσουν για 25’. Εάν τις θέλουμε στο ταψί γυρίζουμε τον κόκορα από την κατσαρόλα με το ζουμί στο ταψί, ρίχνουμε τις χυλοπίτες και τις ανακατεύουμε. Κατ’ επιλογή ρίχνουμε στο τέλος τυρί τριμμένο από πάνω.
Στρούφουλι Υλικά: 2 αυγά ½ ποτηράκι του κρασιού ούζο αλεύρι όσο πάρει να είναι μαλακή η ζύμη 1½ φλυτζάνι καρύδια και αμύγδαλα χονδροκομμένα φλούδα πορτοκαλιού κομμένη σε μικρά κομματάκια 1 ποτήρι μέλι Εκτέλεση: Βάζουμε τ’ αυγά, το ούζο, το αλεύρι και φτιάχνουμε μια ζύμη μαλακή. Αλοίφωντας τα χέρια με λάδι κόβουμε μικρά μπαλάκια ζύμης και τα τηγανίζουμε σε αρκετό καυτό λάδι (όπως τους λουκουμάδες). Μετά βάζουμε σε μία κατσαρόλα το μέλι να βράσει και ρίχνουμε τα καρύδια, τα αμύγδαλα, την πορτοκαλόφλουδα ανακατεύοντας συνεχώς. Ρίχνουμε και τα τηγανισμένα μπαλάκια και αφήνουμε να βράσουν λίγο ακόμη. Το βάζουμε σε ανοιχτή πιατέλα και βρέχοντας τα χέρια μας του δίνουμε σχήμα κουλούρας. Η συνταγή είναι από την αξέχαστη Καρίνα Βαλιάννου Το γλυκό αυτό το φτιάχνουν μέχρι και σήμερα στην Πάργα τα Χριστούγεννα, κυρίως οι παλιές νοικοκυρές που έχουν και τη συνταγή.
Καλή επιτυχία
ανακάλυψη ή μάλλον εφεύρεση του φραπέ έγινε το 1957 τυχαία από τον εμπορικό αντιπρόσωπο Δημήτρη Βακόνδιο κατά τη διάρκεια της Διεθνούς Έκθεσης της Θεσσαλονίκης. Όλα ξεκίνησαν όταν ο αντιπρόσωπος της ελβετικής εταιρείας Νεστλέ στην Ελλάδα Γιάννης Δρίτσας παρουσίαζε ένα νέο προϊόν για παιδιά, ένα σοκολατούχο ρόφημα που παρασκευαζόταν στιγμιαία αναμιγνύοντάς το με το γάλα και χτυπώντας το με το σέικερ. Ο Δημήτρης Βακόνδιος, υπάλληλος του Δρίτσα, συνήθιζε να πίνει Νεσκαφέ, που ήταν στιγμιαίος καφές και παρασκευαζόταν από τη Νεστλέ. Σε ένα διάλειμμα που έκανε κατά τη διάρκεια της Έκθεσης ο Βακόνδιος θέλησε να πιεί τον καφέ του, αλλά επειδή όπως εξήγησε δεν έβρι-
σκε ζεστό νερό, σκέφτηκε να χρησιμοποιήσει το σέικερ για να φτιάξει τον καφέ του με κρύο νερό. Έβαλε καφέ, ζάχαρη και νερό, τα κούνησε και δημιούργησε τον πρώτο φραπέ στην ιστορία. Το προϊόν λανσαρίστηκε και έγινε επιτυχία σε όλη την Ελλάδα και καταναλώνεται όλο το χρόνο. Από τη δεκαετία του ’90 ο φραπέ κυκλοφόρησε και στην Κύπρο, όπου ο στιγμιαίος καφές αυτού του τύπου σερβίρεται χωρίς πολύ καφέ. Ο φραπέ (στα Γαλλικά σημαίνει χτυπημένος, ανακατεμένος) σερβίρεται στην Ταϋλάνδη, τη Μαλαισία και τα τελευταία χρόνια οι βαλκάνιοι μετανάστες στην Ελλάδα το μετέφεραν στις πατρίδες τους. Ο φραπέ πίνεται στη Βουλγαρία συχνά με κόκα-κόλα αντί για νερό, ενώ στη Σερβία σερβίρεται πάντα με παγωτό. Πηγή: Frappe nation δικτυακός τόπος και βιβλίο της Βίβιαν Κωνσταντινοπούλου και του Daniel Young.
Αποκριάτικος χορός 2014 Συλλόγου Παργινών Αθήνας
Ο Αποκριάτικος χορός του Συλλόγου θα πραγματοποιηθεί στις 15-2-2014 ημέρα Σάββατο στο παραδοσιακό κέντρο της Πλάκας «Ο γέρος του Μωριά», Μνησικλέους 27 και ώρα 08.30 μ.μ. Προσδοκούμε στην συμμετοχή των μελών και φίλων προκειμένου να ανταμώσουμε και να διασκεδάσουμε, να ξεφύγουμε από την καθημερινότητα, κάτι που το έχουμε όλοι ανάγκη.
7
Οκτώβριος - Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2013
Ο Εμμανουήλ Ξάνθος πεθαίνει φτωχός και συκοφαντημένος 162 χρόνια από το θάνατό του
Τ
ο Νοέμβρη του 1851, πέθανε ξαφνικά και με τραγικό τρόπο, ένας από τους τρεις ιδρυτές της Φιλικής Εταιρείας, ο Εμμανουήλ Ξάνθος. Το πώς ακριβώς συνέβη το γεγονός περιγράφεται στην εφημερίδα «Αιών», μια εφημερίδα από τις σημαντικότερες της εποχής. Ήταν η ένθερμη πνοή του διακεκριμένου λόγιου και πολεμιστή, αποθησαυριστή αυθεντικών μαρτυριών του ’21, του Ιωάννη Φιλήμονα. Διαβάζουμε στο φύλλο της 1ης Δεκεμβρίου 1851: «Ο Εμμανουήλ Ξάνθος δεν υπάρχει εις την ζωήν. Παρήλθε και ούτος. Κατά την βουλευτικήν συνεδρίασιν της 29 Νοεμβρίου απήλθεν εις το θεωρείον των Δημοσιογράφων, γινομένης της σφοδράς συζητήσεως περί του ελεεινού ζητήματος του Σιγδίτσα. Επειδή δε κατ’ αυτήν συνέβη ταραχή δεινή ένεκα των μεταξύ Λυσάνδρου και Λ. Μπιρίκου προσωπικοτήτων, περί ων θέλομεν αναφέρει διά του επομένου φύλλου, ως μη έχοντες ήδη καιρόν· και επειδή, επελθούσης κατ’ ανάγκην ως εκ τούτων διακοπής τινος της συνεδριάσεως, το πλήθος των θεωρείων εξήλθε βίαιον, ο Εμ. Ξάνθος, μη δυνηθείς να ανθέξη εις την ορμήν αυτού, καταβαίνων της κλίμακος, έπεσεν από του υψηλοτέρου μέρους αυτής, υπέρ τα 10 μετρουμένου μέτρα, επί του λιθοστρώματος, και κατεσυνθλάσθη θανασίμως. Ήτο ώρα περί την 1 1/2 μ.μ. Αμέσως εισαχθείς εις τον παρακείμενον στρατώνα του λόχου των Επιλέκτων, έτυχε πάσης περιποιήσεως τιμώσης τον Λοχαγόν Κ. Παρασκευάν. Συγχρόνως έδραμε φθάσας πρώτος ο Ιατρός Κ. Ορφανίδης και κατοπιν ο Ιατρός Κ. Γλαράκης. Τω εδόθη όλη η δυνατή εις την στιγμήν ιατρική βοήθεια δια φλεβοτομιών, τριψιμάτων και τοιούτων· αλλά ο πάσχων διέκειτο κάκιστα, τα λοίσθια πνέων. Καθ’ όλον αυτό το διάστημα προσευχόμενος προς τον άγιον Θεόν, εκοινώνησε μετά κατανύξεως μεγάλης και χριστιανικού σεβασμού των αχράντων Μυστηρίων. Μεταφερθείς δε επί φερέτρου εις το στρατιωτικόν νοσοκομείον, δια να τύχη εν αυτώ καλής περιποιήσεως, απέπνευσε μετά ημισείαν μόλις ώραν, εν ηλικία 75 ετών. Τοιούτον εστάθη το οδυνηρόν τέλος ενός των πρώτων αποστόλων και πρωταγωνιστών της εθνεγερσίας. Όλη η πόλις συνησθάνθη εις την περίστασιν ταύτην, και έκλαυσε τον άνδρα. Ο νεκρός του μετεφέρθη από του νοσοκομείου εις την πενιχροτάτην οικίαν του, όπου τον εδέχθησαν και θυγάτηρ και οικείοι και φίλοι, θρηνούντες απαρηγορήτως. Αλλά που υπήρχον μέσα ταφής, ενώ ο αποθανών έζη δια συντάξεώς τινος και δι’ ελεημοσύνης ως επί το πλείστον; Την επιούσαν το Υπουργικόν Συμβούλιον προσδιώρισε πρόθυμον τα έξοδα ταύτης, στρατιωτική δε μουσική προηγήθη της εκφοράς του Μακαρίτου, συνοδευομένη υπό πλήθους πολιτών αυθορμήτων και εγκαρδίως δακρυόντων τα μεγάλα παθήματά του και την στέρησίν του. Όλοι μετ’ ευγνωμοσύνης και
περιπαθείας μεγάλης εμνημόνευον του Εμμανουήλ Ξάνθου δια τους ωφελίμους προσωπικούς αγώνας του υπέρ της Ελλάδος. Εν τω ναώ της Αγίας Ειρήνης ο σεβάσμιος Αρχιμανδρίτης Κ. Μιχαήλ Αποστολίδης ωμίλησεν αυτοσχεδίως τον επιτάφιόν του, και όλοι από καρδίας ηυχήθησαν υπέρ της αιωνίου αναπαύσεώς του. Απόδειξις δ’ αναντιρρήτος της μεγάλης περιπαθείας και εντυπώσεως, της εις όλους προξενηθείσης, είναι η σήμερον εν τη Βουλή ομοφώνως, μετ’ ενθουσιασμού, ευγνωμοσύνης και άνευ προηγουμένου νομοσχεδίου κατά το αρθρ. 54 του συντάγματος αποφασισθείσα υπό την άμεσον ευθύνην και των Υπουργών και των Βουλευτών εξακολούθησις της εκ. Δρ. 150 μηνιαίας συντάξεως υπέρ της θυγατρός του Μακαρίτου Ασπασίας. Συγχρόνως δ’ απεφασίσθη υπέρ της ιδίας, άμα ελθούσης εις γάμον, προικοδότησις εθνική δια της πληρωμής δεκαετούς συντάξεως, ήτοι εκ. Δρ. 18.000. Τιμά και την Βουλήν και το Υπουργείον πράξις τοιαύτη, ως ιερά και το αίσθημα της εθνικής ευγνωμοσύνης ενόνουσα με την φιλανθρωπίαν. Προς όλα αυτά απεφασίσθη να ανατεθή εις το Βουλευτήριον μεταξύ των Πρωταγωνιστών και το όνομα Εμμανουήλ Ξάνθος».
Ο Εμμανουήλ Ξάνθος γεννήθηκε στην Πάτμο στα 1772 κ’ ήταν γιός του Νικολάου Ξάνθου που υπηρέτησε στο ρωσικό στρατό, όπου και διακρίθηκε. Η μάνα του, εξάλλου, προερχόταν από τις σημαντικότερες οικογένειες του νησιού. Σπούδασε στην Πατμιάδα Σχολή και ταξίδεψε, αρχικά στην Τεργέστη, όπου και άρχισε την σταδιοδρομία του ως υπάλληλος ελληνικού εμπορικού καταστήματος. Στα 1810 γίνεται γραμματέας του εκεί μεγαλέμπορου Βασιλείου Ξένου. Δυό χρόνια αργότερα μεταβαίνει στην Κωνσταντινούπολη και συγκροτεί εμπορική επιχείρηση με τους Γιαννιώτες εμπόρους Ασημάκη Κροκίδα, Χριστόδουλο Οικονόμου και Κυριακό Μπιτζακτζή. Ως εκπρόσωπος της εταιρείας πηγαίνει στα 1813, στην Πρέβεζα για την αγορά λαδιού και στην Λευκάδα όπου και μυείται στον τεκτονισμό (Εταιρεία Ελευθέρων Κτιστών) από τον Παναγιώτη Καραγιάννη. Η μύησή του αυτή δημιούργησε μέσα του την ιδέα για την συγκρότηση μιας μυστικής Εταιρείας, με στόχο την απελευθέρωση της σκλαβωμένης πατρίδας. Την ιδέα αυτή θα συζητήσει, το Νοέμβρη του 1813, στην Οδησσό με τον Αρτινό Νικόλαο Σκουφά και τον Γιαννιώτη Αθανάσιο Τσακάλωφ, με τους οποίους γνωρίσθηκε και συνδέθηκε με φιλία. Η συγκρότηση της Εταιρείας θα πραγματοποιηθεί το Νοέμβρη του 1814. Δημήτρη Σταμέλου «Μάρτυρες και Μαρτυρίες» Ηρωϊκές μορφές και οριακά γεγονότα του νεοελληνικού βίου ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΙΤΣΙΛΟΣ Αθήνα 1995
8
Οκτώβριος - Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2013
Ο μπαξές του Φώνη
Π
άργα τέλη του 19ου αιώνα. Ο ιταλικής καταγωγής Μηνάς Ρώσσης, ιατρός στο επάγγελμα, φθάνει με τη σύζυγό του Αντωνιέττα (18791962), κόρη του Διομήδη Βισκόντη με καταγωγή από την Κέρκυρα, για μόνιμη εγκατάσταση στην Πάργα. Αγοράζουν μια έκταση 15.000 τ.μ. που εκτείνεται από το χείμαρρο των Αγίων Αναργύρων έως το χείμαρρο του Αγίου Νικολάου και τα δύο μάρμαρα. Εκεί χτίζουν μία έπαυλη διώροφη κόκκινου χρώματος και την περιστοιχίζουν με μία μάντρα ύψους 3 μέτρων καθόλη την έκταση του κτήματος. Η κεντρική είσοδος βρισκόταν στις όχθες του χειμάρρου του Αγίου Νικολάου όπου ένα ξύλινο γεφυράκι συνέδεε την έπαυλη με την απέναντι πλευρά. Η πολυτελής αυτή κατοικία επεκτεινόταν με ξύλινες κατασκευές και χαγιάτια. Έφερε δε στους κήπους διαδρόμους με καλντερίμια, πυθάρια, πηγάδια και μία τεράστια δεξαμενή ποτίσματος. Ο κήπος ήταν ένας επίγειος παράδεισος, με λουλούδια, λαχανικά, οπωροφόρα, ελαιόδεντρα και έναν ψηλό φοίνικα, τον μοναδικό τότε στην Πάργα, που αποτελούσε για το σχολείο αντικείμενο επίσκεψης. Δυστυχώς, όμως, ο γιατρός δεν πρόλαβε να χαρεί το κτήμα, αφού, για άγνωστους μέχρι στιγμής λόγους, βρέθηκε στο Δυράχιο στη Β. Ήπειρο όπου άσκησε για λίγο
Η είσοδος της έπαυλης με το γεφυράκι (φωτό 2013)
Ότι έχει απομείνει από την έπαυλη σήμερα (φωτό 2013)
το επάγγελμά του και πέθανε εκεί αρκετά νέος. Η Αντωνιέττα παρέμεινε στην Πάργα και ούσα χήρα και άκληρη κάλεσε την αδερφή της Ολυμπία (1884-1957) και τον σύζυγό της Ξενοφώντα Κώτση (1879-1952) να μείνουν κοντά της. Ο Ξενοφών (Φώνης) καταγόταν από τη Σαγιάδα, ήταν ναυτικός ιστιοφόρων και ερχόμενος στην Πάργα ανέλαβε το αγρόκτημα που το εξέλιξε και το εμπλούτισε με μεγάλη επιτυχία. Είχανε άλογα, μέλισσες, κότες, σκυλιά κ.λπ. Μαρτυρίες τον περιγράφουν μελαχροινό, μετρίου αναστήματος με μουστάκι και ναυτική τραγιάσκα. Το 1905
Η περίφραξη και ο κορμός του περίφημου φοίνικα (φωτό 2013)
9
Οκτώβριος - Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2013
Οι Άγιοι Ανάργυροι - Διακρίνεται η περίφραξη (φωτό 1983)
Τα ερείπια της έπαυλης και η περίφραξη σήμερα (φωτό 2013)
που ο Σαλβατόρε επισκέφθηκε την Πάργα, ο Φώνης με τη βάρκα του ανέλαβε την ξενάγησή του και τον προμήθευσε με υποζύγια. Απαράμιλλο ήταν και το ενδυματολογικό στυλ των δύο αδελφών, ιδιαίτερα της Αντωνιέττας. Οι περιγραφές κάνουν λόγο για πολυτελή φουστάνια, καπέλα εποχής, κρινολίνα και αξεσουάρ. Όσο για το εσωτερικό του σπιτιού, η εντυπωσιακή επίπλωση, οι πορσελάνες και οι τεράστιες βιβλιοθήκες άφησαν ιστορία. Στη διάρκεια της Κατοχής, το κτήμα επιτάχθηκε από τους Ιταλούς και ως εκ τούτου η οικογένεια παρήκμασε. Ενδεικτικό, όμως, της προνοητικότητας και της διαφύλαξης της υστεροφημίας τους, ήταν το γεγονός ότι προκειμένου να εξασφαλίσουν δικά τους φέρετρα –είναι γνωστό ότι παλιότερα η εκκλησία διέθετε φέρετρα προς χρήση των απόρων με επιστροφή– αφαίρεσαν κάποιες εσωτερικές πόρτες της έπαυλης και τις έδωσαν στον Δονάτο Δέσκα, ξυλουργό, να τις μεταποιήσει. Ο κυρ Δονάτος κατασκεύασε τα δύο φέρετρα και τα φύλασσε στο ξυλουργείο του για χρόνια. Ούτε ο Φώνης κι η Ολυμπία απέκτησαν παιδιά, με αποτέλεσμα το κτήμα να περιέλθει στην οικογένεια της τρίτης αδελφής Ατζολίνας, η οποία παντρεύτηκε κάποιον ονόματι Πάντζα και είχε τέσσερα παιδιά: τον Σπύρο (πατέρας του γνωστού ηθοποιού Γιώργου Πάντζα και σήμερα βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ) που εργαζόταν στην Πάργα στο REZI στην Ηλεκτρική, την Όλγα που εργαζόταν στο Δημ. Ταμείο στην Αθήνα, τη Ντίνα που εργαζόταν στο υπουργείο Γεωργίας και τη Μαρί, καθηγήτρια Γαλ-
λικών, στον Αυλώνα Β. Ηπείρου. Η Μαρί παντρεύτηκε Βορειοηπειρώτη με το επίθετο Διαμαντής, όμως λόγω του καθεστώτος αποκλείστηκαν στην Αλβανία. Απέκτησε δε δύο αγόρια, το Λευτέρη, (σήμερα γυμναστή) και τον Παύλο (σήμερα φαρμακοποιό). Το 1993 φθάνοντας στην Αθήνα (ο άνδρας της στο μεταξύ είχε πεθάνει στον Αυλώνα) συνάντησε τις αδελφές της μέσω φωτογραφιών, αφού είχε να τις δει δεκαετίες και επανασυνδέονται. Ως κληρονόμοι τα παιδιά ανακαίνισαν μιά άλλη μικρή αγροικία (κατοικία του προσωπικού της έπαυλης) κοντά στους Αγίους Αναργύρους, που σώζεται μέχρι σήμερα. Αξίζει να σημειωθεί ότι μέρος του κτήματος 3.500 τ.μ. πουλήθηκε από την Ντίνα Πάντζα στον Κώστα Κατσιμήτση το 1964, αφού πριν απορρίφθηκε το σχέδιο να χτιστεί εκεί το Δέσκειο Γυμνάσιο Πάργας, λόγω στενότητας χώρου. Ο μοναδικός σήμερα κληρονόμος Γεώργιος Πάντζας, έχει πουλήσει σχεδόν ολόκληρο το κτήμα. Η περιοχή, το σημερινό Νότιο Κορκοτσάκι, αν και πυκνά δομημένο, είναι γνωστό στους παλιούς ως «ο μπαξές του Φώνη». Η Αντωνιέττα ήταν εκείνη η οποία έζησε την ακμή και την παρακμή της έπαυλης, διότι πέθανε τελευταία. Αθανάσιος Σ. Βέργος
Ευχαριστώ όλους αυτούς που συνέβαλαν στη συγκέντρωση πληροφοριών για την παραπάνω ιστορία καθώς και την κα Παναγιώτα Χαλιάσου, ληξίαρχο Δήμου Πάργας.
10
Οκτώβριος - Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2013
Η Λευκίμμη Λευκίμμη βρίσκεται στο Νότιο Συγκρότημα της Κέρκυρας και απέχει 45 χιλιόμετρα από την πόλη. Είναι μιά όμορφη κωμόπολη περιτριγυρισμένη από μια εύφορη πεδιάδα γεμάτη από ελαιώνες και αμπέλια. Ο οικισμός περιλαμβάνει παραδοσιακά κτήρια και γραφικά καντούνια. Αποτελείται από τους συνοικισμούς Αναπλάδες, Ριγγλάδες, Παναγιά, Άγιοι Θεόδωροι, Μελίκια, Κάβος. Το Δημοτικό διαμέρισμα Νεοχωρίου περιλαμβάνει τους οικισμούς Νεοχώρι, Παλαιοχώρι, Κρητικά, Δραγωτινά και Σπαρτερά. Στο Δημοτικό διαμέρισμα Βιταλάδων ανήκει και ο ομώνυμος συνοικισμός. Στη Λευκίμμη οι κάτοικοι ανέρχονται στους 6.700 περίπου και η έκτασή της είναι 50.819 στρέμματα. Το όνομα της περιοχής οφείλεται σύμφωνα με τρεις εκδοχές στο λευκό των παραλιών της ή στο λευκό της θάλασσας ή στη σύσταση του εδάφους της, που σε πολλά σημεία συναντάται η λίσβα, η ονομαζόμενη στα αρχαία Λεύκιμμος. Ο Θουκυδίδης αναφέρεται στη Λευκίμμη κατά τη νίκη των Κερκυραίων επί των Κορινθίων «στήσαντες τρόπαιον επί τη Λευκίμμη της Κερκυραίας» αλλά και άλλοι όπως ο Στράβωνας και ο Πτολεμαίος αναφέρονται σ’ αυτήν. Στην περίοδο της Ενετοκρατίας αναφέρεται το βαϊλάτο του Αλεύχιμου εξαρτημένο από τον Βάιλον με Πρωτόπαπα, ο οποίος υπαγόταν στον Μέγα Πρωτόπαπα των Κορυφών. Αρχές του 19ου η Λευκίμμη διακρίνεται στην Άνω με τους οικισμούς Γαρδίκι, την πεδιάδα Κορισσίων, τον Πρινίλα, το Χλωμό, Κορακάδες, Μπούκαρη, Κουσπάδες, Νεοχώρι, Βασιλάτικα, Έγριπος, Δουμανάδες, Αργυράδες και Μαραθιά. Στην Κάτω Λευκίμνη με τους Αναπλάδες, Ριγγλάδες, Άι Θόδωρος, Ποτάμι, Μελίκια, Σπαρτερό, Δραγωτινά, Κρητικά, Βιτουλάδα, Νεοχώρι, Βαστάτικα. Η Λευκίμμη όπως και το νησί της Κέρκυρας είχαν την ίδια μοίρα. Συμμετέχει στα γεγονότα του Πελοποννησιακού Πολέμου και το 229 π.Χ. πέρασε στους Ρωμαίους και το έτος 733 έως 1204 στους Βυζαντινούς. Ακολούθησαν οι Βενετοί, το Δεσποτάτο της Ηπείρου, η Δημοκρατία του Αγίου Μάρκου, οι Δημοκρατικοί Γάλλοι, στη Ρωσσοτουρκική κατοχή, οι Αυτοκρατορικοί Γάλλοι και τέλος, πριν την ένωση, η Αγγλική προστασία. Ασθένειες, λεηλασίες και επιδημίες υπέστη κατά διαστήματα ο πληθυσμός της Λευκίμμης. Η λεηλασία της Λευκίμμης, η σφαγή των κατοίκων της και η μεταφορά ανδρών
Η
και γυναικών στα σκλαβοπάζαρα από τους πειρατές με επικεφαλής τον Τούρκο Ναύαρχο Μπαρμπαρόσα το 1537. Ακολουθεί η πανούκλα του 1673 που κατέστρεψε παντελώς ολόκληρους οικισμούς και τέλος η νόσος της ελονοσίας που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη σύνθεση του πληθυσμού. Με Βασιλικά Διατάγματα το 1866 ιδρύεται ο Δήμος Λευκιμμαίων, με όρια από το ποτάμι της Μεσογγής και κάτω. Επανιδρύεται το 1997 με το Καποδιστριακό Νόμο. Σήμερα έχει συγχωνευθεί με τον ένα και μοναδικό στο νησί Δήμο Κέρκυρας. Οι δεσμοί μεταξύ της νοτίου Κέρκυρας και της Πάργας υπήρξαν πάντοτε στενοί. Ούσα το κοντινότερο μέρος της Κέρκυρας προς τις Ηπειρωτικές ακτές βοήθησε και αναπτύχθηκαν μεταξύ των Παργινών και των κατοίκων της περιοχής εμπορικές-εργασιακές και κοινωνικές σχέσεις. Σώζονται μάλιστα νοτάρια (συμβολαιογραφικές πράξεις) του 16ου αιώνα, τα οποία παραθέτουμε στη συνέχεια. 37.φ.ξζ-ξη (φ. 8ν-9r) ΠΩΛΗΣΗ ΧΩΡΑΦΙΟΥ 9 Μαΐου 1507 αφζ’ ημέρα θ’ του Μαΐου μηνός ινδικτιώνος ι’. Κυρ Θεόδωρος Χιοναδίτης εκ πρακτορείας του |2 Αλεύχιμμου από χωρίον του Μαρμάρου, παρών σωματικώς, ωμολόγησεν και είπεν |3 ότι επώλησεν, έδωσεν, επαρέδωσεν και σωματικώς ελευθέρωσεν προς τον παρόντα κύρ Ρό|4δο τον Φλώρο, κάτοικος εν τη αγορά της Πάργας, και προς τους εαυτού κλη| |5ρονόμους και διαδόχους έναν κομμάτι χωράφι, όπερ έχειν προίκα της νύφης του, |6 το οποίον χωράφιον υπάρχει κατά πλησίον χωραφίων κυρ Νικολάου του Παπύρη και κατά πλησίον |9 και σύνεγγυς αμπελίου κυρ Κοσμά Φλώρου και κατά πλησίον και σύνεγγυς χωραφίων |10 κυρ [Νικολάου] Αντωνίου της Ποθητής δια τιμήν δικαίαν την νέσωθεν αυτών συμφω|11νηθείσαν και αρεσθείσαν, ήτοι εις δηνερικώς υπέρπυρα κδ’ των Κορυφών, άτινα ω|12μολόγησεν ο ρηθείς κυρ Θεόδωρος ότι τα έλαβεν εκ χειρός κυρ Ρόδου του |13 Φλώρου σώα και ανελλιπές. Και εις νομήν τον έθεσεν δια κονδυλίου κατά το έθος |14 της ρηθείσης πόλεως. Και επέδωσεν προς τον ειρημένον κυρ Ρόδον και προς τους εαυτού |15 κληρονόμους και διαδόχους δύναμιν, κυριότηταν και εξουσίαν του ποι|16είν εις το ειρημένον χωράφιον
11
Οκτώβριος - Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2013
ήτι δ’ αν θέλη και βούλεται αυτός και οι κληρο|17νόμοι και οι διαδόχοι αυτού, πωλείν δωρείσθαι ανταλλάττειν και τα εξής.|18 Ακόμη ωμολόγησεν δε ο αναγεγραμμένος κυρ Θεόδωρος ότι, εάν πολλάκις|19 ποτέ τω καιρώ, ήθελεν αναγυρεύση η νύφη του το ειρημένον χωράφι| 20 ον, γιοι, οι κληρονόμοι και οι διαδόχοι αυτής να είναι ομληγάδα εκ|21 παντοία του αγαθά τόσον, έως τον αριθμόν του ειρημένου χωρα|22φίου. Υπό μαρτυρίας κυρ Θεοδώρου Βούργαρη, κυρ Λάζαρη Κλάζη και κυρ Πέτρου|23 Βούργαρη. 38.φ.ξη (φ.9r) ΟΜΟΛΟΓΙΑ ΛΗΨΗΣ ΔΑΝΙΚΩΝ 9 Μαΐου 1507 αφζ’ ημέρα θ’ του Μαΐου μηνός, ινδικτιώνος ι’. Κυρ (Θεόδωρος)Ρόδος ο Φλώρος εκ|2 της χώρας της Πάργας, παρών σωματικώς, ωμολόγησεν και είπεν ότι έλαβεν |3 εκ τον κυρ Θεόδωρον τον Χιοναδίτη δανικά υπέρπυρα ι’ και υπόσχεται να |4 οφείλη να τα δώση χωρίς καμίαν όχλητα ιδιά όλον τον ερχόμενον |5 Ιούνιον μήνα. Υπό μαρτυρίας κυρ Θεοδώρου Βούργαρη και κυρ Λάζαρη Κλάζη. Βιβλιογραφία: Χρυσικόπουλος Χρ. Μιχάλης Μοναστηριώτης Κωνσταντίνος Νοτάριος Λευκίμμου Nodari dell’ isoba Σωζόμενες Πράξεις 1506-1516 Λευκίμμη 2010
Οι οικονομικές δυσκολίες των κατοίκων της Λευκίμμης από τη μία και η αυξημένη ζήτηση για εργατικά χέρια από την άλλη, ώθησαν πολλούς κατοίκους της περιοχής της Λευκίμμης να εργάζονται στην Πάργα στη συλλογή του ελαιοκάρπου και στην κατασκευή πηγαδιών· μιά τέχνη που τη γνώριζαν καλά. Πολλοί από αυτούς παντρεύτηκαν και δημιούργησαν οικογένειες στην Πάργα, όπως: Αυλωνίτης Ευάγγελος από τη Λευκίμμη Βλάσης Παναγιώτης από τα Κρητικά Κουλούρη Ειρήνη από τους Αργυράδες Λαοπόδης Χριστόφορος από το Περιβόλι Μπουαίοι από τους Κιουσπάδες Βλάχου Μαγδαλινή από τους Κιουσπάδες Βλάση Αικατερίνη από τους Αργυράδες Μοναστηριώτης Ιωάννης από τη Λευκίμμη, ο οποίος το 1923 ανακαίνισε το ναό του Αγίου Διονυσίου. Αναφορά βρίσκουμε στο βιβλίο του Νίκου Χρ. Τσάκα «Παργινές Εκκλησίες» 1983 σελ. 93 κ.α.
Ευχαριστούμε τον κον Μιχάλη Χρυσικόπουλο, Διευθυντή του Γυμνασίου Λευκίμμης και συγγραφέα πολλών πονημάτων της τοπικής ιστορίας και λαογραφίας για την προσφορά των βιβλίων του.
Ο Πρόγονος του Χριστουγεννιάτικου Δέντρου Ειρεσιώνη (Κότινος) (είρος = έριον, μαλλίον) (κότινος = κλάδος αγριελιάς)
Η
Ειρεσιώνη, κλάδος ελιάς στολισμένος με γιρλάντες από λευκό μαλλί και κόκκινο και τους πρώτους καρπούς του φθινοπώρου, ήταν μία έκφραση ευχαριστίας στο τέλος του χρόνου για τη γονιμότητα και ευφορία, αλλά και παράκληση για τη συνέχιση στο επόμενο έτος και ήταν αφιερωμένη στην Αθηνά, τον Απόλλωνα και τις Ώρες (Ευνομία, Δίκη, Ειρήνη). Την έβδομη ημέρα του Πυανεψιώνος (22 Σεπτεμβρίου - 20 Οκτωβρίου) μικρά παιδιά των οποίων ζούσαν και οι δύο γονείς (αμφιθαλή), περιέφεραν την Ειρεσιώνη στους δρόμους της Αθήνας τραγουδώντας τις καλένδες (κάλαντα) από σπίτι σε σπίτι. Όπως και τώρα έτσι και τότε ο νοικοκύρης έδινε κάποιο φιλοδώρημα στα παιδιά και όταν
τελείωναν τα κάλαντα και έφθαναν σπίτι τους κρεμούσαν την Ειρεσιώνη πάνω από την εξώπορτά τους μέχρι τη μέρα του νέου έτους όπου τοποθετούσαν την καινούργια και κατέβαζαν την παλιά, την οποία και έκαιγαν. Από τους Έλληνες ταξιδευτές μεταδόθηκε το έθιμο του στολισμένου κλαδιού, αλλά ελλείψει καρπών και ελαιόδεντρων στόλιζαν κλαδιά δέντρων που εφύοντο στον τόπο τους. Στην εποχή του Βυζαντίου το έθιμο καταδικάστηκε ως ειδωλολατρικό και απαγορεύτηκε. Αιώνες αργότερα, το ίδιο έθιμο, το εισάγανε οι Βαυαροί σαν δικό τους με τη μορφή Χριστουγεννιάτικου δέντρου.
12
Οκτώβριος - Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2013
Το Χριστουγεννιάτικο δένδρο επί Όθωνα
Μ
ε τον ερχομό του Όθωνα στην Ελλάδα οι ακόλουθοί του έφεραν μαζί τους και το έθιμο του χριστουγεννιάτικου δέντρου, χωρίς όμως να φαντάζονται ότι το κουβαλούσαν πίσω στον τόπο καταγωγής του. Είχαν τοποθετήσει κάποια Χριστούγεννα ένα τεράστιο έλατο στο σημερινό πεδίον του Άρεως, το οποίο ήταν στολισμένο με κεριά, παιχνίδια και επιχρυσωμένες κουκουνάρες και ο κόσμος σχημάτιζε ουρές για να το θαυμάσει. Τα παιδιά, κυρίως, δεν ξεκολούσαν τα μάτια τους από πάνω του. Για φύλακες είχε δύο Βαυαρούς φρουρούς για να μην κλέψει κανείς τα στολίδια του. Το διατηρούσαν όλο το Δωδεκαήμερο. Την ημέρα που έπρεπε να το πάρουν από τη θέση του, οι Αθηναίοι αντέδρασαν γιατί ήθελαν να το κρατήσουν λίγο ακόμα. Και πράγματι, συνεννοήθηκε ο δήμος με τους Βαυαρούς και το δέντρο έμεινε στην ίδια θέση έως το τέλος Ιανουαρίου. Μόλις η Ελλάδα ελευθερώθηκε από τους Τούρκους και έγινε ανεξάρτητο κράτος, τα Χριστούγεννα βρήκαν την παλιά τους αίγλη. Το πιο γνωστό καφενείο «Η Ωραία Ελλάς», κοντά στην Αγία Ειρήνη, στολίζει για πρώτη φορά το 1848 χριστουγεννιάτικο δέντρο.
Πανάκριβα στολίδια από πορσελάνη εισαγωγής, πολύχρωμα κεράκια και ένα σωρό άλλα παιχνίδια στόλιζαν το δέντρο, το οποίο ήταν έμπνευση ενός Βαυαρού φιλέλληνα του Ρούντολφ Έρχαρτ. Τα Χριστούγεννα του 1849 έκαναν δειλά την εμφάνισή τους και άλλα στολισμένα έλατα σε διάφορα αρχοντικά της Αθήνας. Τα Χριστούγεννα του 1905 χιόνιζε στην Αθήνα. Παρόλο που η Αθήνα έγινε κατάλευκη, στην Πλατεία Συντάγματος εργάτες στήνουν έναν τεράστιο έλατο, ψεύτικο, που είχαν στείλει οι Γερμανοί. Πολύχρωμα λαμπιόνια, φαναράκια άναψαν σε κάθε κλαρί, μαζί με διάφορα παιχνίδια. Το τι έγινε δεν περιγράφεται. Όλη η Αθήνα και ο Πειραιάς συγκεντρωνόντουσαν στο Σύνταγμα για να χαρούν το πανέμορφο χριστουγεννιάτικο δέντρο. Ήταν το πρώτο ψεύτικο δέντρο που είχε εμφανιστεί. Από τα Λαογραφικά του δημοσιογράφου Γιάννη Ιωαννίδη Επιμέλεια κειμένου: Φίλιππου Φίλιππα. Από το περιοδικό «Ιστορία εικονογραφημένη»
Σύλλογος Παργινών Αθήνας Πειραιά-Περιχώρων «Η ΠΑΡΓΑ»
Π ρόσκληση Το Δ.Σ. του Συλλόγου
Παργινών Αθήνας σας εύχεται προσωπική ευτυχία, δημιουργικότητα Πάργα Κρέμασμα 2013
Tο πρόγραμμα περιλαμβάνει: ✵ Κοπή πίτας ✵ Έκθεση Πεπραγμένων του Διοικητικού Συμβουλίου ✵ Έκθεση Eξελεγκτικής Eπιτροπής ✵ Έγκριση ισολογισμού και οικονομικού
απολογισμού 2013 ✵ Έγκριση προϋπολογισμού έτους 2014 ✵ Εκλογή Νέου Διοικητικού Συμβουλίου ✵ Εκλογή Εξελεγκτικής Επιτροπής ✵ Εκλογή αντιπροσώπων στην Π.Σ.Ε.
Ευχαριστούμε το Θοδωρή Νάκα που μας έστειλε τη φωτογραφία.
σε προσωπικό και συλλογικό επίπεδο και σας προσκαλεί στην κοπή της πίτας που θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 12-1-2014 και ώρα 11:00 π.μ. στο Ξενοδοχείο «TITANIA», Πανεπιστημίου 52 Mετά τιμής O Πρόεδρος Η Γεν. Γραμματέας Αθανάσιος Σ. Βέργος Ανδρονίκη Ε. Μπάκουλη
13
Οκτώβριος - Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2013
ZEIA - ZEA μύθος ή πραγματικότητα
Η
ζεία είναι λέξη αρχαία. Ο Μπαμπινιώτης γράφει ότι συνδέεται ετυμολογικά με τις σανσκριτικές λέξεις Υανα, Υαναϊ που σημαίνουν σιτάρι. Aναφέρεται ως ετυμολογία της λέξης «ζείδωρος, αυτός που δωρίζει ζωή. Αναφέρεται κυρίως σε αρχαία κείμενα ως δημητριακό και καλλιεργήθηκε στην αρχαία Ελλάδα. Tη χρησιμοποιούσαν κυρίως ως ζωοτροφή ή δευτερευόντως για παρασκευή χόνδρου. Η ζειά εμφανίζεται στην Οδύσσεια, όπου ο Όμηρος την ανακατεύει με άσπρο κριθάρι και τη χρησιμοποιεί ως τροφή αλόγων (ραψ. Δ. στ. 41, «παρ δ’ έβαζον ζειάς ανά δε κρι λευκόν έμιξαν). Στην Ιλιάδα δεν αναφέρει πουθενά τη ζεία, αλλά αντίστοιχα για τροφή των αλόγων αναμιγνύει όλυρα με το άσπρο κριθάρι και προκύπει ότι τον 7ο αιώνα π.Χ. η ζειά ταυτίζεται με την όλυρα και προοριζόταν για ζωοτροφή. Ο Γαληνός την αναφέρει στο έργο του «Περί τροφών δυνάμεως» και μελετώντας τη βιβλιογραφία που
έφθασε μέχρι την εποχή του, η ζειά εμφανίζεται πέμπτη σε διατροφική αξία σιτηρών. Όλα τα παραπάνω τα παραθέτουμε με λεπτομέρειες και αναφορές, διότι υπάρχει και η αντίθετη άποψη ότι δηλαδή οι αρχαίοι Έλληνες τρεφόντουσαν αποκλειστικά από το συγκεκριμένο δημητριακό. Επειδή δεν έχει γλουτένη –αυτό που πουλιέται ως Ζειά (triticum dicoccum) δεν είναι ζειά μιας και είναι δίκοκκο σιτάρι και το δίκοκκο έχει γλουτένη– λειτουργούσε ο εγκέφαλός τους καλύτερα. Αυτό συνέβαινε γιατί η γλουτένη είναι μία ουσία που λειτουργεί ως «κόλλα» για τα αγγεία του εγκεφάλου. Οι ίδιοι που υποστηρίζουν αυτήν την άποψη –δεν βρήκαμε εμπεριστατωμένες έρευνες– αναφέρουν ότι υπάρχει σκάνδαλο στην κατάργηση της καλλιέργειας της ζέας από τον Ελ. Βενιζέλο, άγνωστο γιατί. Εάν δεχτούμε ότι όντως υπήρξε κάποιο σκάνδαλο, αυτό αφορούσε τη ζειά ή μήπως απλά κάποια ποικιλία σίτου που δεν απέδιδε στρεμματικά και λόγω του γεγονότος πως ο λαός την εποχή εκείνη πεινούσε και έπρεπε να βρεθεί λύση, στράφηκαν σε πιο αποδοτικές ποικιλίες σίτου; Οι απόψεις που παρουσιάζονται στη βιβλιογραφία μας προκαλούν μάλλον σύγχυση. Η αλήθεια είναι μία: Η ζέα έχει διπλάσια περιεκτικότητα φυτικών ινών, έχει υψηλή περιεκτικότητα στο αμινοξύ λυσίνη και τις βιταμίνες A, B, C και Ε, περιέχει 40% περισσότερο μαγνήσιο από τα υπόλοιπα δημητριακά και έχει πολύ χαμηλή περιεκτικότητα σε γλουτένη. Το λιμάνι της Ζέας στον Πειραιά φημολογείται ότι ονομάστηκε Ζέα επειδή εκεί γινόταν η εκφόρτωση του σιτηρού. Η ζέα (αλεύρι) πωλείται σήμερα σε επιλεγμένα καταστήματα, είναι προϊόν εισαγωγής και σε υψηλή τιμή. Στη χώρα μας καλλιεργείται τα τελευταία χρόνια σε πολλή μικρή στρεμματική έκταση.
Αποφοίτησε Ο Κοσμάς-Δαμιανός Ντούσκος του Γεωργίου αποφοίτησε από την Σχολή Τεχνολογίας Πετρελαίου και φυσικού αερίου του ΤΕΙ Καβάλας. Του ευχόμαστε καλή σταδιοδρομία
14
Οκτώβριος - Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2013
Τάκης Μ. Τσιάκος συνέχεια από σελ. 1 μα της γλώσσας μας. Αρκετά ποιήματά του έχουν μεταφραστεί σε ξένες γλώσσες και έχουν συμπεριληφθεί σε ξένες Ανθολογίες. Το ποιητικό του σκίρτημα ο ίδιος ο ποιητής Τσιάκος το αποδίνει στο ειδυλλιακό περιβάλλον της Πάργας όπου έζησε μικρός, αλλά και σε κατοπινά χρόνια, στην πόλη που έκλεισε από τότε στην ψυχή του, τη δεύτερη πατρίδα του και δεύτερη μάνα, όπως χαρακτηριστικά ομολογεί. Σ’ αυτήν, λοιπόν, τη φωτοδότα πηγή της τέχνης, ο ποιητής αφιερώνει ένα από τα πιο όμορφα ποιήματά του «σαν ιερή απότιση τιμής στον τόπο που εξαιτίας του έγινα ότι έγινα», όπως μου γράφει: ΠΑΡΓΑ Δεύτερη μάνα, δεύτερη πατρίδα, δεύτερη γης ιερή και γη του νόστου, με τ’ όραμά σου ζω. Κι’ από το φως του μου πλημμυρίζει ο νους. Ω! που δεν είδα τον ήλιο αλλού ζεστόν. Ω! ελπίδα, ελπίδα του γυρισμού, οδηγέ μου εδώ στου αγνώστου τον κόσμο. Ω! κουρασμένου αναπαμός του η επιστροφή κοντά σου, ωραία πατρίδα, Στείλε να ξαναρθώ. Πάρε με πίσω, μ’ ένα λεβέντη αγέρα πελαγίσο, φτερό σ’ έναν καιρό τον αντάρτη Μάρτη. Μπουρίνια τις ευχές, ψυχή μου, βάντες! Να με χορέψει ορθό φρέσκος λεβάντες, γλάρο, σε κάποιας σκούνας το κατάρτι. Αφετηρία της ποίησης του Τσιάκου είναι το κλίμα του συμβολισμού, η μουσική γοητεία, η απαλοσύνη, η υποβολή, η εσωτερική προέκταση κ.ά. Κινείται δημιουργικά από ένα συναίσθημα αγάπης και καλωσύνης για όλα –πάντα με κέντρο τον άνθρωπο– από την πατριδολατρεία και τοπολατρεία, από τη φυσιολατρεία και το ερωτικό συναίσθημα, ακόμα τη συγχρονισμένη και φλογερή χριστιανική συνείδηση κ.ά. Λάτρης της ομορφιάς πραγματοποιεί την αισθητική του με την επιλογή εκλεκτών εικόνων και λέξεων, όπως και στο προφητικό της εθνικής λευτεριάς της ιδιαίτερης πατρίδας του, ποίημα: ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΔΑΣ ΜΟΥ Β. ΗΠΕΙΡΟΥ Στις ματωμένες ράχες πού έχει ράνει με δάφνη ο Μέγας Θρύλος τα αραιά φύτρα, μόσχο Σου καίγει η φήμη και λιβάνι. Και η Δόξα εκεί στα πλάγια σου, η προφήτρα, στο φως των φλογισμένων πανσελήνων, σα θεία βουλή της σκάλισε τη ρήτρα: «Θα ζήσεις! αίμα-θρέμμα των Ελλήνων!» Το αγέραστο κορμί ας δροσίσει τώρα μοσχοβολιά αυγινή βουνίσιων κρίνων. Και ας ζωντανέψει η σκέψη-ορμή, στην ώρα της λευτεριάς που φτάνει –ζώσα ελπίδα– να σε ζεστάνει, φλογερή και καρποφόρα, Άγιων χωμάτων, Μάνα Γη, Πατρίδα!
Ποιητής ενδοσκοπούμενος ο Τσιάκος, ταυτίζει τη ζωή με την τέχνη και αναζητάει τη λύτρωση με την έκφραση, δίνοντας στην ποίησή του ένα πανσπερματικό στοχασμό, όπως από το ποίημά του «Πιο καλά»: – «…Σιωπή! Μηδέ να λες, μηδέ ν’ ακούς. // Μόνο να σκέπτεσαι, να σκέπτεσαι // τους ήχους που διαισθάνεσαι, και αρκεί. // Πίνακες με χρωματισμούς, προ πάντων ακαθόριστους, // όλους αχλύ και αιθάλη, // κι άλλοτε φως. Γεμάτους φως ! // Πώς είναι τόσο τέλεια γεννημένα // αυτά, όλα αυτά, όλα, γύρω μας, // να τραγουδούν τα πάντα, πάντοτε, // μόνο στη γλώσσα και στο χρώμα της σιωπής!...». Η θρησκευτική αγωνία του Τσιάκου έχει επίκεντρο τον «Κύριο» και έννοιες λυτρωτικές την πίστη και την αυτογνωσία. Υπάρχουν στίχοι του που δίνουν την ενότητα της ψυχής στο χαωτικό της εποχής μας άνθρωπο και τη σύζευξη του ελληνισμού με το Χριστιανισμό, όπως στη δεύτερη περίπτωση το ανανεωμένο τούτο πνεύμα δίνεται στο ποίημα: ΔΙΧΑΣΜΟΣ Με τα πολύφωτα και τ’ άγια της Γραφής λούζω την κάθε νύχτα, αποσταμένος, την ψυχή μου, μα ό διχασμός μου δε σ’ αφήνει να ταφείς, ψυχή μου, ουδέ στα δάση των ελιών, ουδέ στη φλογισμένην άμμο της ερήμου. Κάτι πανάρχαιο ρέει στη φλέβα και μιλεί, την ίδιαν ώρα, με φωνή φυλής (χρησμός και στίχος) κι απ’ την αχλύ τον χρόνου, θρους, σε ανακαλεί –ψυχή μου αρχαία– στ’ αρχαία τα ερείπεια των Ναών, σαν μακρινός αντίλαλος, σαν ήχος. Κι όσο γεράζω και παλιώνω (ω δέος μου), και ζητώ να στηριχτώ) σ’ ένα θεό και μόνο σ’ ένα, Ζευ Άνα (θεέ μου!) Δωδωναίε Πελασγικέ, καθώς πιστεύω στον Χριστό σαν χριστιανός πιστεύω και σαν Έλληνας σ’ Εσένα! Στην τελευταία του συλλογή ανανεώνεται ο ποιητικός του λόγος σε τρόπο που μετέχοντας συνειδητά στα προβλήματα του παρόντος γίνεται ο τροβαδούρος που απευθύνεται στο μέλλον: – «…Τι θαύμα να είσαι ένα πουλί. //Τι θαύμα ένα λουλούδι! // Τι θαύμα να πεθαίνεις μόλις γεννηθείς ! // Τι θαύμα νάεισαι πάντα έτοιμος // –χωρίς φροντίδες και καθυστερήσεις– // να φύγεις! Και να μη ξαναρθείς ποτέ!» (από το ποίημα «Σώπασε»). *** Το πεζογραφικό έργο του Τάκη Τσιάκου εκφράζεται με αξιόλογες ταξιδιωτικές εντυπώσεις και με τα χαρακτηριστικά για την αφηγηματική άνεση και αίσθηση του ανθρώπινου, διηγήματα. Αλλά και στο έργο του αυτό, ουσιαστικά καταξιώνεται ο εκλεκτός ποιητής*. Βασίλη Κραψίτη «Λόγιοι της Ηπείρου» (1430-1912) Τόμος Πρώτος, Αθήνα 1979 Άλλα βιογραφικά στοιχεία για τον Τσιάκο Μ. Τάκη «Πάργα» φύλλο 72, σελ. 13.
15
Οκτώβριος - Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2013
ΚΟΥΙΖ
Νεκρολογία Ευτυχία Πηγή
Ποιός είναι; Το παιδί της φωτογραφίας
(1923-2013)
Έφυγε πλήρης ημερών η Ευτυχία Πηγή, χήρα του Θεμιστοκλή Πηγή. Κόρη του Κων/νου Τσέλιου με καταγωγή από το Δελβινάκι Ιωαννίνων,
είναι γέννημα θρέμα
παντρεύτηκε το 1950 τον Θεμιστοκλή Πηγή και
Παργινός.
απέκτησαν τρία παιδιά: την Όλγα και τα δίδυ-
Σήμερα αρμενίζει τα πέλαγα.
μα Σπύρο και Μάρθα. Με αξιοπρέπεια και διακριτικότητα στάθηκε στο πλάι του συζύγου της, ο οποίος εξελέγει Δήμαρχος Πάργας το 1957
Απάντηση του ΚΟΥΙΖ τεύχους 85 Τα κορίτσια της φωτογραφίας του προηγούμενου κουίζ είναι οι αδελφές Νίνα και Τούλα Τζούρου.
και ευτύχησε να δει και το γιο της Σπύρο στο ίδιο αξίωμα το 2006. Ας είναι ελαφρύ το χώμα της Πάργας που τη σκέπασε. Ο Πρόεδρος και το Δ.Σ. του Συλλόγου μας εκφράζουν τα θερμά τους συλλυπητήρια στους οικείους της εκλιπούσης.
Φωτο σκιές του παρελθόντος
Φωτογραφία της ημέρας των εγκαινίων του Δημοτικού Σχολείου Πάργας (φωτό: 19-10-1952). Οπισθόγραφο φωτογραφίας: «Το καινούργιο σχολείο την ημέρα των εγκαινίων 19-10-52». Αριστερά ο δάσκαλος Σπυρίδων Φώτου.
Φωτορεπορτάζ
28-10-2013: Ο φωτογράφος της Πάργας Σπύρος Δούλης επί τω έργω.
28-10-2013: Μαθητές της Α΄ τάξης του Δέσκειου Λύκειου στην παρέλαση. Δημήτριος Ρίζος, Γεράσιμος Δεσύλλας, Σέργιος Κυριάκης, Ευάγγελος Ντάλας κ.ά.
9-11-2013: Πανηγύρι Αγίου Νεκταρίου. Από αριστέρα: Νίκος Σ. Βέργος, Γιώργος Δράκος, Γιάννης Λαμπρούσης, Δημήτριος Γκίκας, Λευτέρης Δράκος.
28-10-2013: Μαρία Μητσιώνη, οι Δημοτικοί Σύμβουλοι: Ευτυχία Ρίζου, Κώστας Σμπίλιας, Νικόλαος Ντάλας.
3-1-2013 Πρωτοκύριακο στην Κέρκυρα: Μαίρη και Βασίλης Πλασκασοβίτης.
3-1-2013 Πρωτοκύριακο στην Κέρκυρα: Νίκος και Αθηνά Παπανδρέου.