Αρ. Αδείας 166
RE
SS PO
ΚΩΔΙΚΟΣ 01-1144
X+7
RE
P
Ταχ. Γραφείο ΚΕΜΠ ΚΡΥΟΝΕΡΙΟΥ
SS POS
T
ΠΛHPΩMENO TEΛOΣ
ST
Ιούλιος - Αύγουστος - Σεπτέμβριος 2016 Έτος 25ο • Αριθ. Φύλλου 97 Μαρίκας Κοτοπούλη 10 • 104 32 Αθήνα
P
Περιοδική Έκδοση του Ομώνυμου Συλλόγου Παργινών της Αθήνας
ΕΝΤΥΠΟ ΚΛΕΙΣΤΟ ΑΡ. ΑΔΕΙΑΣ 134/2006
Ακρωτήρι Κελαδιό, Μονή Παναγίας Βλαχερνών (φωτό 26-8-2016)
Στην όμορφη Πάργα Την Πάργα τη ζω από χρόνια σαν ομορφιά, σαν πόθο και σαν όνειρο. Μακριά της με συντροφεύει η ανάσα των νερών της και το ευδαιμονικό όραμα που πλάθει η σύζευξη τ' ουρανού, της γης και της θάλασσάς της. Κοντά της το μεγάλο εσωτερικό μου κενό γεμίζει από το φως, τ’ αρώματα και τα χρώματά της. Στην ψυχή μου τότε χορεύει η μυροβόλα ζωή με τη χρυσή γύρη της χαράς. Κάτω από αυτή μου τη διάθεση δε χρειάζεται καμμιά ερμηνεία για την πρόθυμη υποταγή μου στο κάθε κάλεσμα αυτής της πολιτείας. Η Πάργα έχει για πάντα κερδίσει την άμετρη αγάπη μου και το κάθε ταξίδι γι’ αυτήν είναι μια άσκηση που σε ξαναφέρνει κοντά της. Στη διαδρομή μας από την Παραμυθιά, αυτή η λίμνη με τα νούφαρα που απαντάμε σε μια στροφή, είναι μια ευφρόσυνη έκπληξη. Τα στάσιμα νερά, το ελαφρό αγέρι που φυτεύει επάνω τους άπειρα εξωτικά λουλούδια, το καινούργιο αγέρι που σβήνει αυτά τα λουλούδια κάνοντας τα νούφαρα να αναρριγούν, το κατα-
πράσινο γύρω τοπίο, όλα χαρίζουν σ’ αυτή την ώρα μας μιαν αισιόδοξη νότα ζωής. Χαιρόμαστε τον τελευταίο, πριν μπει το σκοτάδι, ανασασμό της γης. Χαιρόμαστε τα κύματα του ήλιου που με βία κατρακυλούν πάνω στη θάλασσα που πυρπολείται ως κάτω στους Παξούς. Χαιρόμαστε ακόμη και το ότι βρισκόμαστε στον κόσμο αυτή τη φωτεινή εποχή. Το ασήμι χύνεται άφθονο στη θάλασσα όπως πλησιάζομε στην Πάργα. Παντού, στους κήπους, στους τοίχους των σπιτιών, στους δρόμους και στους απέραντους ελαιώνες, απαντάμε ένα όργιο από λεπταίσθητα σχεδιάσματα λουλουδιών. Νομίζουμε πως περπατάνε μαζί μας οι θεοί που κατέβηκαν στη γη για να μιλήσουν με τα χρώματα και τα αρώματα. Μια τέτοια συνομιλία αν δεν την ακούς, την υποψιάζεσαι. Κι η απέθαντη φύση δίνει το δίδαγμα, τη λύτρωση του άνθρωπου από τα δεσμά της φθοράς. Συνέχεια στη σελίδα 10-11
2
Ιούλιος - Αύγουστος - Σεπτέμβριος 2016
Κοινωνικά Πάργας Γεννήσεις: • O Adrian Petreanu του Nikou & η Σπυροπούλου Χρυσάνθη του Νικολάου απέκτησαν αγόρι στις 31/05/2016. • Ο Στέλιος Ηλίας του Μιχαήλ & η Τρύπκη Πετρούλα απέκτησαν κορίτσι στις 31/05/2016. • Ο Παχιαδάκης Απόστολος & η Μήτσουλη Ευφροσύνη του Σπυρίδωνα απέκτησαν αγόρι στις 14/06/2016. • Ο Αποστόλου Πέτρος του Ναπολέων & η Μπούα Δήμητρα του Ηλία απέκτησαν κορίτσι στις 07/07/2016. • Ο Βέκιος Δημήτριος του Αλέξανδρου & η Χριστοδούλου Σταυρούλα απέκτησαν κορίτσι στις 12/07/2016. • Ο Ζυγούρης Αλέξιος του Σπυρίδωνα & η Σαββίδου Ολυμπία απέκτησαν αγόρι στις 18/07/2016. • Ο Νικολάου Βασίλειος του Κων/νου & η Στρατηγού Μαρία απέκτησαν αγόρι στις 22/07/2016. • Ο Γεωργίου Βασίλειος του Χρήστου & η Κατσιώτη Κωνσταντίνα-Νίνα απέκτησαν κορίτσι στις 28/07/2016. • Ο Μπόγρης Κωνσταντίνος & η Τσίτσα Παρασκευή του Σωτήριου απέκτησαν κορίτσι στις 11/08/2016. • Ο Κυριάκης Θωμάς του Ηλία & η Μπέλλου Δέσποινα του Θωμά απέκτησαν κορίτσι στις 28/08/2016.
Γάμοι: • Ο Παπαπάσχος Κωνσταντίνος του Πάσχου & η Θεοδωροπούλου Αγγελική του Νικόλαου τέλεσαν γάμο στις 11/07/2016 στη Τ.Κ. Βάρδας Βουπρασιάς Νομού Ηλείας. • Ο Μήτσουλης Γεράσιμος του Γεώργιου & η Κώστα Ευθαλία του Δημήτριου τέλεσαν γάμο στις 22/07/2016 στην Πάργα. • Ο Αναστασιάδης Γεώργιος του Ευάγγελου & η Θεμελή Βασιλική του Σπυρίδωνα τέλεσαν γάμο στις 27/08/2016 στο Σταυράκι Ιωαννίνων. Θάνατοι: • Ο Σταθόπουλος Μενέλαος του Διονυσίου απεβίωσε στις 7/6/2016 στην Αθήνα, ετών 91 (Κοιμητήριο Βύρωνα). • Ο Αθανασίου Γεώργιος του Αθανάσιου απεβίωσε στις 09/06/2016 στην Πάργα ετών 92. • Ο Κυριάκης Γεώργιος του Ευθύμιου απεβίωσε στις 24/06//2016 στην Πάργα, ετών 70. • Ο Μπέλλος Πασχάλης του Χρήστου απεβίωσε στις 13/07/2016 στην Αγία Κυριακή Πάργας ετών 85. • Ο Ζυγούρης Ελευθέριος του Σπυρίδωνα απεβίωσε στις 17/08/2016 στα Ιωάννινα, ετών 37. • Ο Δράκος Μάριος του Κωνσταντίνου απεβίωσε στις 23/08/2016 στην Πρέβεζα, ετών 76. • Ο Στεφανάκης Χριστόδουλος του Γεώργιου απεβίωσε στις 24/08/2016 στην Πρέβεζα, ετών 85.
Ενισχύσεις Συλλόγου 20 € Παππά Ευτυχία, Ζυγούρη Καλλιρρόη, Δάνδολος Ιωάννης, Ρίστα Λούλα, Δημητρίου Σ. Μαίρη, Τσουμάνη Ελευθερία, Μπάκουλης Μιχάλης, Πετρισλής Σέργιος, Μπάκουλη Αγγέλα, Μελίδης Κων/νος, Δημάκος Αλέξανδρος, Γεραλέξης Κων/νος, Τσάνος Χρήστος, Μπούργος Αλέκος, Mada Duric Bourgos, Τράντου Ειρήνη, Σπανός Ελευθέριος, Δήμου Κατερίνα, Ρούσης Κων/νος, Δανδόλου Μεταληνού Μαρία, Θεμελής
Λέανδρος, Θεμελής Πλάτων, Γιοχάλας Χρήστος, Τζάκου Μαρίνα, Γκίκας Νικόλαος, Κορμπάλας Μιχάλης, Νικολάου Πόπη, Γιάκη Σπυριδούλα, Νάστας Τάσος, Δράκος Ελευθέριος, Κόκκορης Βασίλειος, Δρίγγος Βασίλειος, Ανδρέου Ευάγγελος, Βλάσης Γεώργιος, Κώστας Θωμάς, Μπούα-Ίσερη Μαρία, Βουρεκάς Νεκτάριος, Κωστήρας Απόστολος, Φιλοσόφου Ελένη, Αξής Άγγελος. Συνέχεια στη σελ. 9
ΕΝΟΙΚΙΑΖΟΝΤΑΙ τα 3 γραφεία του Συλλόγου μας στην Ομόνοια, 15 τ.μ. έκαστον. Μ. Κοτοπούλη 10, 5ος όροφος τηλ. 6978589535
Ηλεκτρονικά διαβάζουμε την «ΠΑΡΓΑ» στο site: www.scribd.com/syllogosparginonath ή στο www.facebook.com/syllogosparginonathinas
Π εριεχόμενα Στην όμορφη Πάργα. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1, 10-11 Κοινωνικά . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Το Μέγαρο Βασιλά εκπέμπει SOS . . . . . . . . . . . . . . 3, 7 Μικρές Ειδήσεις . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4-5 Παργινές Συνταγές. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Γνωρίζετε ότι: Φράσεις, πώς προήλθαν... . . . . . . . . . . . 6 Ποίημα: Εγώ θα ζήσω . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 Γεφύρια: Εκπληκτική η τεχνική των Ελλήνων μαστόρων. Θρύλοι και συνήθειες. . . . . . . . . . . . . . . . 8-9 Οι βολβοί και τα λουλούδια του Φθινοπώρου . . . . . . . . 9 Πάργα, πρόσωπα και τοπία Έκθεση ζωγραφικής του Δημήτρη Μπάγκα . . . . . . . . 12 Επιτυχόντες Πανελλαδικών Εξετάσεων 2015-2016. . . 13 Nεκρολογίες. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Κουίζ & Φωτοσκιές του παρελθόντος . . . . . . . . . . . . . . . 15 Φωτορεπορτάζ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
Σημείωμα του ΕΚΔΟΤΗ Πολλές φορές το «από Αύγουστο χειμώνα» θυμίζει κάποιον που βιάζεται να πεθάνει – ευτυχώς που υπάρχει και το «από Μάρτη καλοκαίρι» και φέρνει σε μία ισορροπία τα πράγματα. Το καλοκαίρι τελειώνει λες και είναι κάποιο απόγευμα Κυριακής που αργεί να νυχτώσει. Παλαιότερα ο Σεπτέμβριος έκανε γρήγορα την άχαρη δουλειά. Δυο-τρεις βροχές στην αρχή και ξέπλενε όλες τις ψευδαισθήσεις. Τώρα ο Σεπτέμβρης είναι ένας σκληρός μήνας. Βγαίνεις από τη λήθη του καλοκαιριού απότομα όταν δεκάδες λογαριασμοί και υποχρεώσεις σε κυνηγάνε. Βάζεις καινούργιους στόχους για το χειμώνα με την ελπίδα να τους πετύχεις. Πότε πετυχαίνεις τους στόχους σου και πότε όχι. Πάντα όμως εκείνο που μένει στο νου μας είναι μία γλυκιά ανάμνηση από ένα καράβι που πλέει στον ορίζοντα, από την χρυσαφένια άμμο που μας «φιλοξένησε», από ένα τρικούβερτο καλοκαιρινό γλέντι και από ένα μαγευτικό ηλιοβασίλεμα. Για όλα αυτά που ζήσαμε λοιπόν, το καλοκαίρι και για το επόμενο που περιμένουμε να έρθει, να προσπαθήσουμε να δημιουργήσουμε τις συνθήκες για να περάσουμε ένα χειμώνα όμορφο, ήσυχο και ήπιο. Καλό φθινόπωρο
Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΜΑΣ ΕΧΕΙ ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΤΗΣ ΣΥΝΔΡΑΜΕΤΕ ΓΙΑ ΝΑ ΥΠΑΡΧΕΙ!!! Iδιοκτήτης: Σύλλογος Παργινών Aθήνας-Πειραιά-Περιχώρων «H ΠAPΓA» Mαρίκας Kοτοπούλη 10, • 104 32 Aθήνα • Tηλέφωνο - Fax Γραφείου: 210 5225788 Eκδότης-Διευθυντής: Bέργος Aθανάσιος, Πετμεζά 16, 11743 Aθήνα, Tηλ.: 210 9240940 Σύνταξη: Δ.Σ. Συλλόγου Eμβάσματα: Στέλιος Δημήτριος, Κώστα Βάρναλη 34, 122 44 Αιγάλεω, Τηλ.: 210 5615740 Στην Πάργα εισπράττουν οι: Γκούλιουρα-Γκούνα Tασία, Aνδρέου Γεώργιος, Λένης K. Γεώργιος Παραγωγή: NONSTOP Printing E.Π.Ε., Αίμωνος 71 & Κρέοντος - Ακαδημία Πλάτωνος - τηλ.: 210 5144160 Τα κείμενα που φέρουν υπογραφή, εκφράζουν τις απόψεις του συγγραφέα τους. Η Συντακτική Επιτροπή διατηρεί το δικαίωμα της μη δημοσίευσης ή της σύντμησης των κειμένων κατά την κρίση της.
3
Ιούλιος - Αύγουστος - Σεπτέμβριος 2016
Το Μέγαρο Βασιλά εκπέμπει SOS Το Μέγαρο σήμερα Όλοι οι Παργινοί γνωρίζουμε το επιβλητικό διατηρητέο μέγαρο Βασιλά, 141 χρόνων σήμερα, το οποίο δυστυχώς βρίσκεται αυτή τη στιγμή υπό κατάρρευση. Το κτίριο δωρίστηκε στο δήμο με την απαίτηση να στεγάσει το δημαρχείο. Αντί αυτού κατέληξε ένα κουφάρι που στέκει μέσ’ στην πόλη μας, άθλιο, ερειπωμένο, με τη στέγη του μισογκρεμισμένη, με όλα τα άλλοτε μορφολογικά στοιχεία του οικοδομήματος –γείσα, επιχρίσματα, επιβλητική μνημειακή πρόσοψη, διακοσμητικά πέτρινα στοιχεία– να έχουν υποστεί φθορές, ενδεχομένως ανεπανόρθωτες. Αυτό το «διαμάντι» της Πάργας θα καταρρεύσει κάποια στιγμή μπροστά στα μάτια μας από την αδιαφορία τόσο των τοπικών αρχών όσο και της τοπικής κοινωνίας. Το ζήτημα αυτό εγείρει σύνθετα θέματα ιστορικής μνήμης και προστασίας της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς.
Κοινωνικό έργο της οικογένειας Βασιλά πριν το 1928 Η οικογένεια Βασιλά ήταν γνωστή στην Πάργα για τις ευεργεσίες της και τη συμμετοχή της στα κοινά και πριν το 1928 χρονολογία του θανάτου του Μεγάλου Ευεργέτη Βασιλείου Ευάγγελου Βασιλά (σύνταξη διαθήκης 1924). Σήμερα συναντάμε τη βρύση στον Πλάτανο στον Άη Τρύφωνα δωρεά του Κωνσταντίνου Βασιλά, αδελφού του Ευάγγελου, κατασκευής του 1891. Την καμπάνα στον καθεδρικό ναό του Αγίου Νικολάου δωρεά το 1915 του Ευάγγελου Βασιλά. Ο Βασίλειος και ο Ευστάθιος Βασιλάς δώρισαν την γλυκόλαλη καμπάνα στο ναό των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου, κατασκευής του 1910, εις αιώνια μνήμη των γονέων τους Ευάγγελου και Διηδάμειας Βασιλά, οι οποίοι υπήρξαν επίτροποι του ναού, καθώς τις βελούδινες κουρτίνες, τα πανάκριβα υφάσματα και τα μανουάλια.
Το ιστορικό διώροφο κτίριο, χάλασμα σήμερα, του Σχολαρχείου στην επάνω Πόλη (ο 1ος όροφος είχε 5 αίθουσες διδασκαλίας και στο ισόγειο υπήρχε αίθουσα τελετών) κτίσμα της εποχής του Πατροκοσμά του Αιτωλού το 1779. [Τότε δεν υπήρχαν στην Πάργα σχολεία, επειδή οι Ενετοί επέτρεπαν μόνο την ιδιωτική εκπαίδευση, όπου δίδαξαν ο Φιλόθεος Ιερομόναχος (1765), ο Αγάπιος Λεονάρδος (1779-1780), ο Ανδρέας Ιδρωμένος (1780) κ.ά.]. Οι Βασιλάτες ήταν εκείνοι που πρωτοστάτησαν μαζί με άλλους επιφανείς Παργινούς για να συγκεντρωθούν χρήματα και χρυσαφικά (όπως τους παρότρυνε ο Πατροκοσμάς) από όλους τους Παργινούς και με τη μεγαλύτερη οικονομική συμμετοχή της οικογένειας Βασιλάτων πραγματοποιήθηκε η ανέγερση του διδακτηρίου. Επίσης δωρεά της οικογένειας ήταν το παλιό τέμπλο των περασμένων αιώνων με τις εικόνες (δεν σώζεται σήμερα) στο ναό της Κοίμησις της Θεοτόκου στο νησί. Σήμερα σώζονται μερικές εικόνες μόνο και η μεγάλων διαστάσεων θαυματουργή εικόνα της Κοίμησις που λιτανεύεται κάθε χρόνο στο νησί. Άλλες δωρεές και ευεργεσίες εκείνης της εποχής, δυστυχώς δεν έχουν καταγραφεί. Το σπίτι τους υπήρξε ένα σπίτι ανοικτό για όλους και ειδικότερα για τους κατατρεγμένους όπως κατά καιρούς έχει αναφερθεί από τους παλαιότερους.
Λίγα λόγια για το μέγαρο Βασιλά Το μέγαρο Βασιλά βρίσκεται στην ομώνυμη πλατεία στο κέντρο της παλαιάς αγοράς της Πάργας. Κτίστηκε το 1874 στην τότε τουρκοκρατούμενη Πάργα (1819-1913) από τον Ευάγγελο Βασιλά, ο οποίος με τα αδέλφια του είχαν μεταναστεύσει και δραστηριοποιούνταν οικονομικά δεκαετίες πριν στην Τεργέστη Συνέχεια στη σελίδα 7
Μαρίκα Βασιλά-Στύλου (1882-1987)
Ελένη Στύλου το γένος Βασιλά (1915-1982)
Γεώργιος Γύρας (1906-2001)
4
Ιούλιος - Αύγουστος - Σεπτέμβριος 2016
Μικρές Ειδήσεις • Μικρές Ειδήσεις • Μικρές Ειδήσεις • Μικρές Ειδήσεις • Μικρές Ε Επιτυχία Παργινού φοιτητή από το Ιόνιο Πανεπιστήμιο Ο Άγγελος Βέργος του Νικολάου είναι φοιτητής στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο της Κέρκυρας, στο Τμήμα Τεχνών Ήχου και Εικόνας. Πρόσφατα έλαβε μέρος σε διαδικτυακό διαγωνισμό που διοργάνωσε η φημισμένη γκαλερί TATE MODERN που βρίσκεται στο Λονδίνο, με τίτλο: «Η ψηφιακή τέχνη στο μέλλον» Ανάμεσα σε εκαΈνα από τα έργα που επελέγη. τοντάδες έργα νέων καλλιτεχνών από όλον τον κόσμο επιλέχτηκαν και κάποιες δημιουργίες του Άγγελου οι οποίες εκτέθηκαν από 19 έως 21 Ιουνίου 2016, τόσο στα εγκαίνια του νεόχτιστου κτιρίου της TATE MODERN στο Λονδίνο όσο και στο κεντρικό κατάστημα της παγκόσμιας αλυσίδας αθλητικών ενδυμάτων και μόδας UNIGLO στην Oxford street 311, πάντα σε συνεργασία με την TATE. Του ευχόμαστε πάντα επιτυχίες.
Το γεφύρι της Πλάκας Το κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού ενέκρινε την προκαταρκτική μελέτη για την αναστήλωση του Γεφυριού της Πλάκας, την οποία εκπόνησε το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (17 μήνες!!!) από την καταστροφή του γεφυριού. Η θέση της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας Ελλάδος είναι «να αναλάβει την ευθύνη του το Υπουργείο Πολιτισμού για την επιστημονική, τεχνική και οικονομική στήριξη του έργου, αξιοποιώντας και συντονίζοντας όλες τις προσφορές του τεχνικού κόσμου (από το Ε.Μ.Π., το Τ.Ε.Ε. κ.λπ.) ή την οικονομική συνδρομή των επώνυμων και ανώνυμων Ηπειρωτών και κρίνεται αναγκαίο να χαραχθεί χρονοδιάγραμμα ενεργειών με σαφείς στόχους και χρεώσεις ευθυνών». Στις 14-07-2016 στο Πνευματικό Κέντρο Ηπειρωτών στην οδό Κλεισθένους το Ε.Μ.Π. σε συνεργασία με την Π.Σ.Ε. διοργάνωσε εκδήλωση με θέμα: «Η συμβολή του Ε.Μ.Π. στην αναστήλωση του Γεφυριού της Πλάκας - έ-
νας χρόνος μετά», προβάλλοντας την αγωνιστική συμβολή στη διάσωση της Πολιτιστικής μας κληρονομιάς. «Η Πάργα» στο φύλλο 91, σελ. 11 είχε αναφερθεί στην πορεία του γεφυριού της Πλάκας στο χρόνο.
Παργινά ή Κανάρεια και η Γιορτή της Παναγιάς Κάθε χρόνο την παραμονή και την ημέρα της Παναγίας πραγματοποιούνται στην Πάργα οι εκδηλώσεις για τα Παργινά ή Κανάρεια, εορτασμοί που συνδυάζουν και τον θρησκευτικό αλλά και τον ιστορικό χαρακτήρα. Στις 14 Αυγούστου, παραμονή της Παναγίας οι πιστοί με την ψυχή τους γεμάτη ελπίδα και κατάνυξη μπαίνουν στις βάρκες από το λιμάνι της Πάργας για να περάσουν απέναντι στο νησί όπου τελείται Μέγας Εσπερινός και λιτάνευση της θαυματουργής εικόνας της Παναγίας. Στις 15 Αυγούστου, ανήμερα της γιορτής της Παναγίας, Παργινοί και τουρίστες έφτασαν στο νησί και παρευρέθηκαν στη λειτουργία και προσκύνησαν την Παναγία, τη Μητέρα όλων των Χριστιανών. Το βράδυ της ίδιας ημέρας, πλήθος κόσμου συγκεντρώθηκε στο λιμάνι για να παρακολουθήσουν το φαντασμαγορικό θέαμα της βαρκαρόλας, η οποία αναπαριστά την
5
Ιούλιος - Αύγουστος - Σεπτέμβριος 2016
Ειδήσεις • Μικρές Ειδήσεις • Μικρές Ειδήσεις • Μικρές Ειδήσεις • Μικρές Ειδήσεις επιστροφή των Παργινών και των Ιερών Κειμηλίων από την Κέρκυρα στην Πάργα. Το 1817 η Πάργα πουλήθηκε από τους Άγγλους στον Αλή Πασά των Ιωαννίνων. Σχεδόν έναν αιώνα μετά κατά την απελευθέρωση της Ηπείρου, οι Παργινοί επέστρεψαν στον τόπο τους και το γεγονός αυτό αναπαρίσταται στη Βαρκαρόλα. Οι βάρκες μπαίνουν στολισμένες με φαναράκια στο λιμάνι και ξεκινάει πλήθος πυροτεχνημάτων και βεγγαλικών για να τους υποδεχτούν. Εξαιρετικά εντυπωσιακό ήταν και φέτος το θέαμα των πυροτεχνημάτων που το απόλαυσαν οι παρευρισκόμενοι με πάρα πολύ ενθουσιασμό.
Εμπορικός Σύλλογος Πάργας Αυξημένη η τουριστική κίνηση για το 2016 Σύμφωνα με τις δηλώσεις του προέδρου του εμπορικού συλλόγου Πάργας Δημητρίου Γκίνη, η τουριστική κίνηση φέτος ήταν αυξημένη κατά 20% περίπου από επισκέπτες του εξωτερικού. Επίσης αυξημένες ήταν και οι αφίξεις στο αεροδρόμιο του Ακτίου κατά 13%. Η βαριά βιομηχανία της Πάργας είναι ο τουρισμός, ο οποίος βοηθά και την ευρύτερη τοπική οικονομία. Αύξηση επίσης παρουσιάστηκε, σύμφωνα με τα στοιχεία της Apollo, εταιρείας που εδρεύει στη Σουηδία και δραστηριοποιείται στις αποστολές από τις Σκανδιναβικές χώρες προς την χώρα μας, στις αφίξεις από τις χώρες του βορρά στην Πάργα.
Εφέτος η τουριστική περίοδος άργησε να ξεκινήσει με αποτέλεσμα από τα μέσα Ιουνίου και μετά να εμφανίζεται μεγάλη αύξηση παραθεριστών στην Πάργα.
Λυρικά πορτραίτα - Σιούλας Νεκτάριος Μετά την έκθεση στο Πνευματικό Κέντρο Ιωαννίνων με τίτλο «Ραγισμένα πορτραίτα» το 2015, ακολούθησε η έκθεση με τίτλο «Λυρικά πορτραίτα» στην Πάργα. Η έκθεση πραγματοποιήθηκε στον εκθεσιακό χώρο στο Ε-
νετικό Φρούριο στην Πάργα από τις 25 έως 31 Αυγούστου και την επισκέφθηκαν ντόπιοι αλλά και ξένοι. Τα έργα του Νεκτάριου σε καθηλώνουν, γιατί ο ζωγράφος παίρνει σκηνοθετημένες φωτογραφικές αποτυπώσεις συγγενών, φίλων, γνωστών, αγνώστων κ.λπ. για να αφηγηθεί το ανθρώπινο συναίσθημα με λυρισμό. Ο Νικόλαος Βαλαλούκας ιστορικός τέχνης - επιμελητής της έκθεσης, διδάκτορας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων στο τμήμα Πλαστικών Τεχνών και Επιστημών της Τέχνης μας αναφέρει για τα έργα του Νεκτάριου Σιούλα: «...Ο λυρισμός των έργων δεν επαφίεται στην αισθητική ή στην εξεικονιστική αντίληψη ή στην τεχνική. Επίσης δεν έχει να κάνει με μια φλεγματική αποστασιοποιημένη αντιμετώπιση του ανθρώπινου βλέμματος. Νομίζω ότι έχει να κάνει με το ότι ο Σιούλας είναι ένας πολύ ευαίσθητος δέκτης των συναισθημάτων των ανθρώπων του περίγυρού του. Αφού αναλύσει τα συναισθήματα των φίλων και συγγενών του, τα αποκωδικοποιεί, τα περιγράφει και τα αφηγείται στα πορτραίτα του. Έτσι προκύπτει και ο λυρισμός. Γι’ αυτό και ο θεατής των έργων θα πρέπει να δώσει έμφαση στον εσωτερικό ψυχικό σχηματισμό της εικόνας που κάνει ο ίδιος προσωπικά κοιτώντας τα πορτραίτα. Όπως είπε και ο γνωστός ιταλός ιστορικός και φιλόσοφος της τέχνης Μπενετέτο Κρότσε: “Σε ένα όμορφο έργο τέχνης εκδηλώνουμε πάντα τη δική μας διαίσθηση”. Η θέαση των έργων του Σιούλα είναι μια ξεχωριστή και ιδιαίτερη εμπερία για τον θεατή όταν δεν εμμένει σε τεχνικά θέματα (σχέδιο, χρώμα, φόρμα) ή το ποιοί εικονίζονται. Είναι μάλλον δευτερεύουσες πληροφορίες. Το ουσιαστικό για το θεατή είναι να σχηματίσει μέσα του τη δικιά του εικόνα για το κάθε πρόσωπο που βλέπει και να στοχαστεί για το συναίσθημα που προκαλεί το κάθε πορτραίτο. Σίγουρα κάτι δικό του ή κάτι οικείο θα ανακαλύψει στα “λυρικά πορτραίτα”». Ο Νεκτάριος Σιούλας έχει σπουδάσει συντηρητής έργων τέχνης και είναι αυτοδίδακτος ζωγράφος γεννημένος στα Ιωάννινα το 1976.
6
Ιούλιος - Αύγουστος - Σεπτέμβριος 2016
Παργινές Συνταγές
Γνωρίζετε...
Σαβόρο Μπαρμπούνια Υλικά: 1 κιλό μπαρμπούνια καθαρισμένα 1 ποτήρι λάδι 1 ποτήρι ξίδι 1 φλιτζανάκι του καφέ αλεύρι 1 κουταλάκι του γλυκού ζάχαρη 3 σκελίδες σκόρδο λιωμένο 1 κρεμμύδι μέτριο ψιλοκομμένο 3 φύλλα δάφνης 2 κλαριά δενδρολίβανο ψιλοκομμένο αλάτι, πιπέρι
ότι
Φράσεις, πώς προήλθαν... Γιάννης κερνά και Γιάννης πίνει
Εκτέλεση: Ζεσταίνουμε το λάδι σε ένα τηγάνι και τηγανίζουμε τα μπαρμπούνια χωρίς να τα αλευρώσουμε μέχρι να κάνουν μια κρούστα. Τα τοποθετούμε σε ένα πήλινο παδέλι και κρατάμε το λάδι στο τηγάνι. Στη συνέχεια ρίγνουμε στο τηγάνι το σκόρδο, το κρεμμύδι, τη δάφνη και το δενδρολίβανο και τα φέρνουμε γύρω για λίγο σε δυνατή φωτιά. Ρίχνουμε το αλεύρι, το ανακατεύουμε με το σύρμα μέχρι να καβουρδιστεί, στη συνέχεια ρίχνουμε το ξίδι, τη ζάχαρη με το αλατοπίπερο και τα μαγειρεύουμε για 10΄ έως να δέσει η σάλτσα. Με τη σάλτσα περιχύνουμε τα ψάρια μέχρι να σκεπαστούν. Τα τρώμε κρύα και διατηρούνται περίπου πέντε ημέρες στο μουσκέτο (φανάρι) ή ψυγείο.
Λουκουμάδες Υλικά: 20 γρ. μαγιά 1 φλιτζάνι τσαγιού χλιαρό νερό 1½ φλιτζάνι τσαγιού αλεύρι 1 κουταλάκι κοφτό αλάτι 3 φλυτζάνια τσαγιού αλεύρι λάδι, μέλι, κανέλλα Εκτέλεση: Διαλύουμε τη μαγιά στο νερό και προσθέτουμε 1½ φλιτζάνι τσαγιού αλεύρι, χτυπάμε το χυλό έως ότου ανακατευτεί καλά και τον σκεπάζουμε με μια πετσέτα σε ζεστό μέρος μέχρι να φουσκώσει για μια ώρα περίπου. Ρίχνουμε αλάτι, το υπόλοιπο αλεύρι και χλιαρό νερό όσο πάρει, μέχρι να γίνει χυλός πηχτός να πέφτει και όχι να τρέχει από το κουτάλι. Σκεπάζουμε το μίγμα στην λεκάνη σε χλιαρό μέρος για 1½ ώρα, όταν κάνει φουσκάλες ο χυλός είναι έτοιμος. Ρίχνουμε λάδι σε μια κατσαρόλα έως τη μέση, παίρνουμε με το αριστερό χέρι τη ζύμη. Κλείνουμε το χέρι και με βρεγμένο κουτάλι κόβουμε κοματάκια τη ζύμη και τα ρίχνουμε στο καυτό λάδι. Όταν οι λουκουμάδες φουσκώσουν τους ανακατεύουμε με τον κεψέ συνεχώς και τους βγάζουμε από το λάδι μόλις ροδίσουν. Τους σερβίρουμε ζεστούς με μέλι και κανέλα. Καλή επιτυχία
Ανάμεσα στα παλικάρια του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, ξεχώριζε ένας Τριπολιτσιώτης, ο Γιάννης Θυμιούλας, που είχε καταπληκτικές διαστάσεις: Ήταν δυο μέτρα ψηλός, παχύς και πολύ δυνατός (λέγεται ότι με το ένα του χέρι μπορούσε να σηκώσει και άλογο). Ο Θυμιούλας έτρωγε στην καθισιά του ολόκληρο αρνί, αλλά και πάλι σηκωνόταν πεινασμένος. Έπινε όμως και πολύ. Παρόλα αυτά ήταν εξαιρετικά ευκίνητος, δε λογάριαζε τον κίνδυνο κι όταν έβγαινε στο πεδίο της μάχης, ο εχθρός μόνο που τον έβλεπε, τρόμαζε στη θέα του. Πολλοί καπεταναίοι, μάλιστα, όταν ήθελαν να κάνουν καμιά τολμηρή επιχείρηση, ζητούσαν από τον Κολοκοτρώνη να τους τον δανείσει! Κάποτε ωστόσο, ο Θυμιούλας, μαζί με άλλους πέντε συντρόφους του, πολιορκήθηκαν στη σπηλιά ενός βουνού. Και η πολιορκία κράτησε κάπου τρεις μέρες. Στο διάστημα αυτό, είχαν τελειώσει τα λιγοστά τρόφιμα που είχαν μαζί τους οι αρματολοί και ο Θυμιούλας άρχισε να υποφέρει αφάνταστα. Στο τέλος, βλέποντας ότι θα πέθαινε από την πείνα, αποφάσισε να κάνει μια ηρωική εξόρμηση, που ισοδυναμούσε με αυτοκτονία. Άρπαξε το χαντζάρι του, βγήκε από τη σπηλιά και με απίστευτη ταχύτητα, άρχισε να τρέχει ανάμεσα στους πολιορκητές, χτυπώντας δεξιά και αριστερά. Ο εχθρός σάστισε, προκλήθηκε πανικός και τελικά τρόμαξε και το ’βαλε στα πόδια. Έτσι, γλίτωσαν όλοι τους. Ο Θυμιούλας κατέβηκε τότε σ’ ένα ελληνικό χωριό, έσφαξε τρία αρνιά και τα σούβλισε. Ύστερα παράγγειλε και του έφεραν ένα «εικοσάρικο» βαρελάκι κρασί κι έπεσε με τα μούτρα στο φαγοπότι. Φυσικά, όποιος χριστιανός περνούσε από ’κει, τον φώναζε, για να τον κεράσει. Πάνω στην ώρα, έφτασε και ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης και ρώτησε να μάθει, τι συμβαίνει. –Γιάννης κερνά και Γιάννης πίνει! απάντησε ο προεστός του χωριού. Όπως λένε, αυτή η φράση, αν και παλιότερη, έμεινε από αυτό το περιστατικό. Παραπλήσια είναι και η αρχαιότερη έκφραση: «Αυτός αυτόν αυλεί».
7
Ιούλιος - Αύγουστος - Σεπτέμβριος 2016
Συνέχεια από τη σελίδα 3
Εγώ θα ζήσω Το χάρο τον συνάντησα στα μαρμαρένια αλώνια και του ’πα «πικροχάροντα τί θέλεις από μένα;» « Ήρθα για σένα ωρέ κυρά - ήρθα για να σε πάρω» «Εμένα πικροχάροντα; Εγώ δε θέλω να ’ρθω» «Αφού δε θες ωρή κυρά, έλα να μετρηθούμε μου δίνει μια μου δίνει δυο τίποτα δεν μου κάνει. Πάρε εσύ τη σπάθα σου κι εγώ μαύρο δρεπάνι. Του δίνω μια, του δίνω δυό, του δίνω τρεις και πέντε στα γόντα τον χτύπησα, διπλά τον γονατίζω. «Αχ! με κατάφερες κυρά, μα ξέρεις θα ξανάρθω» «Τότε που θα ’ρθεις χάροντα εγώ δε θα φοβάμαι θα ’μαι γριά γερόντισσα, σκυφτή ξεδοντιασμένη τότε και μόνη μου θα ’ρθώ, μόνη θα θέλω να ’ρθω. Θα πάρω το στρατί-στρατί στη λίμνη Αχερουσία και με χρυσά νομίσματα Αχέρων θα περάσω για να κεράσω, χάροντα, τον Κέρβερο στον Άδη για ν’ ανταμώσω Πλούτωνα και Αρχαία Περσεφόνη μ’ αυτούς εγώ θ’ αγκαλιαστώ, αυτούς θε να φιλήσω. Φύγε ωρέ Πικροχάροντα, κουβέντα πλιο δεν κάνω τους γέροντες να πα να βρεις τους διακοσιοχρονίτες αυτοί θέλουν ξεκούραση, αυτοί θέλουν γαλήνη. Εγώ τα χρόνια θα χαρώ, τους χρόνους θα τους ζήσω! Αξή Βούλα
Πρόσκληση Τα μέλη και οι φίλοι του Συλλόγου καλούνται στις 5-12-2016 ημέρα Δευτέρα και ώρα 7:00 μ.μ. στην αρτοκλασία που θα τελεστεί την παραμονή του πολιούχου της Πάργας Αγίου Νικολάου, στον Ιερό Ναό του Αγίου Νικολάου Ραγκαβά, στην Πλάκα οδός (Τριπόδων). Το Δ.Σ.
Με πρωτοβουλία του Συλλόγου Παργινών Αθήνας η εικόνα λιτάνευσης του Αγίου Νικολάου εγένετο με τις συνεισφορές των απανταχού Παργινών το 1997, εις αιώνιο μνημόσυνο και ευσεβές τεκμήριο της ευλάβειας και του θαυμασμού προς τον Πολιούχο της Πάργας τους, Άγιο Νικόλαο.
Το Σχολαρχείο
της Βόρειας Ιταλίας κυρίως με το εμπόριο γεωργικών προϊόντων (όπως λάδι, κρασί, τυριά, σταφίδες, ελιές, κίτρα) και πορσελάνες. Επίσης υπήρξαν μέτοχοι σε τράπεζες και σε ναυτιλιακές επιχειρήσεις όπως η Lloyd Triestino κ.ά. Το κτίριο είναι τετραόροφο, τρίφατσο συνολικής επιφάνειας 600 τ.μ. περίπου, έχει επιβλητική είσοδο και στην αυλή ειδικούς χώρους για την παραμονή αλόγων, αποκλειστικό μέσο μεταφοράς της εποχής εκείνης. Την εποχή που κατασκευάστηκε το μέγαρο, ο μεγάλος ευεργέτης της Πάργας Βασίλειος Ε. Βασιλάς (1850-1928) ήταν 24 ετών. Εκείνη την περίοδο με τον αδελφό του Στάθη ξενιτεύεται για την Τεργέστη όπου ασχολήθηκαν με τις επιχειρήσεις του πατέρα τους. Το κτίριο προπολεμικά και μεταπολεμικά φιλοξένησε δημόσιες υπηρεσίες όπως το Δημόσιο Ταμείο, την Αστυνομία, τα Δικαστήρια κ.ά. Κληροδοτήθηκε στον Δήμο Πάργας με αποκλειστική χρήση για Δημαρχιακό Μέγαρο, από την κληρονόμο ανηψιά του Βασίλειου Βασιλά, Μαρίκα Βασιλά (1882-1987) σύζυγο Κων/νου Στύλου. Η Μαρίκα απέκτησε μία κόρη, την Ελένη Στύλου (1915-1982) η οποία παντρεύτηκε το 1947 τον Γεώργιο Γύρα του Βασιλείου (1906-2001) γιατρό από την Ζίτσα, οι οποίοι και συνέχισαν να έχουν την επικαρπία της περιουσίας. Το 2001 χρονολογία θανάτου του Γεώργιου Γύρα (19.3.2001) περιήλθε το κτίσμα στο Δήμο Πάργας και από τότε βρίσκεται στην πλήρη κυριότητά του. Με το κτίριο ουδεμία σχέση έχουν τα κληροδοτήματα: 1ον «Βασιλείου Ε. Βασιλά» 2ον «Μαρίκας κόρης Βασιλά και του συζύγου της Κων/νου Στύλου» Η σύγχυση των δημοτών με τα ανωτέρω κληροδοτήματα προέρχεται από το πατρικό επίθετο της διαθέτιδος. Αθανάσιος Βέργος
8
Ιούλιος - Αύγουστος - Σεπτέμβριος 2016
ΓΕΦΥΡΙΑ Εκπληκτική η τεχνική των Ελλήνων μαστόρων. Θρύλοι και συνήθειες. Ο αρχηγός πρωτομάστορας και οι ευθύνες του. α παλιά γεφύρια, που τα θαυμάζουμε σήμερα για την τεχνική και αισθητική τους αρτιότητα, στάθηκαν πρώτ’ απ’ όλα αποφασιστικοί παράγοντες της οικονομικής και εθνικής ζωής του ελλαδικού και μείζονος ελληνικού χώρου των ύστερων μεσαιωνικών και ιδιαίτερα των νεώτερων χρόνων. Η χερσαία ανάπτυξη του εμπορίου και των μεταφορών κατά τους χρόνους της Τουρκοκρατίας, αλλά και μέχρι την πρόσφατη εποχή, οφείλεται κατά κύριο λόγο στα γεφύρια αυτά, που εξασφάλιζαν την διακίνηση του εμπορίου και των μεταφορών και κατά τον χειμώνα, που οι ορμητικές κατεβασιές έκαναν αδιάβατα τα ποτάμια για τα καραβάνια. Και σήμερα ακόμα οι γέφυρες και οι αερογέφυρες βοηθούν αποφασιστικά και συντομεύουν τον χρόνο των χερσαίων μεταφορών. Και στην οικονομία ο χρόνος είναι χρήμα. Έχει, δηλαδή, μεγάλη σημασία για το κόστος και συχνά για την ποιότητα ορισμένων προϊόντων. Αλλά τα παλιά γεφύρια έπαιξαν σοβαρό ρόλο και στην εθνική μας ζωή. Σκεφτήκαμε ποτέ αλήθεια πόσο βοήθησαν τον Στρατό μας στους πολέμους του; Αφάνταστα. Μπορούμε να πούμε, χωρίς ίχνος υπερβολής, ότι υπήρξαν σημαντικοί παράγοντες της νίκης του και του θριάμβου του. Γιατί τότε δεν υπήρχαν οι λυόμενες γέφυρες και άλλοι τεχνικοί τρόποι για το πέρασμα των ποταμών τον
Τ
Το τοξωτό γεφύρι της Πλάκας ...κάποτε. Σήμερα δεν υπάρχει.
χειμώνα. Το φημισμένο Γεφύρι της Άρτας διεκδικεί (και πολύ δίκαια) το μερίδιό του από την δόξα του έπους του 1940. Εξυπηρέτησε τον εφοδιασμό του Στρατού μας και τους μαχητές του αποτελεσματικά σ’ όλη την διάρκεια του θρυλικού εκείνου πολέμου. Ανάλογη ήταν και η συμβολή των άλλων γεφυριών της Ηπείρου, που εξασφάλιζαν τις Ένοπλες Δυνάμεις μας από επικίνδυνα περάσματα τον άγριο χειμώνα του Βορειοηπειρωτικού έπους. Γι’ αυτό, λοιπόν, τα γεφύρια αυτά δεν είναι τουριστικά αξιοθέατα, αλλά εθνικά μνημεία, που πρέπει να τα ευλαβούμαστε και να τα θαυμάζουμε γι’ αυτήν ιδιαίτερα την προσφορά τους. Δημιουργήματα της λαϊκής - εμπειρικής τεχνικής τα παλιά γεφύρια, εντυπωσιάζουν και συχνά προβληματίζουν και σήμερα τους ειδικούς γεφυροποιούς για τη στερεότητά τους και την τεχνική τους, αλλά και για την άψογη αισθητική τους. Οι πρωτομάστορες - γεφυροποιοί προκαλούν κατάπληξη για την τεχνική, έμφυτη κατάρτισή τους και η θέση τους είναι δίπλα στους μεγάλους της ακαδημαϊκής τεχνικής της εποχής τους, αλλά και της εποχής μας και κάθε εποχής, γιατί στάθηκαν οι πρόδρομοι στον τομέα αυτό. Μεγαλοφυείς πρωτοπόροι της τεχνικής οι πρωτομάστορες, ύψωσαν, μαζί με τα ανώνυμα τσιράκια τους, τα μνημεία αυτά της τέχνης και της τεχνικής, συλλήψεις υψηλής λαϊκής εμπνεύσεως και θαυμαστής άρτιας εκτελέσεως. Μικρά θαύματα τα παλιά γεφύρια, «τεντώνουν» τα λίθινα τόξα τους (καμάρες) με εντυπωσιακή ευλυγισία σαν κάποιος αθέατος πολεμιστής να είναι έτοιμος να ρίξει το τόξο του. Ένας σημερινός μελετητής τους –o ερευνητής και ιστοριογράφος Αλέξ. Χ. Μαμμόπουλος– στο μελέτημά του «Λαϊκή Αρχιτεκτονική. Ηπειρώτες μάστοροι και γεφύρια» (Βιβλιοθήκη Ηπειρωτικής Εταιρείας Αθηνών, άρ. 4 [σειράς], Αθήναι 1973), επιχειρεί με επιτυχία διερεύνηση του θέματος και μας δίνει πολλά στοιχεία για τα ηπειρωτικά γεφύρια και τους δημιουργούς τους. Ο πρωτομάστορας, λοιπόν, δεν είναι μόνο ο υπεύθυνος για το γεφύρι, αλλά και εκείνος που φροντίζει για όλα. Βρίσκει τη δουλειά, πληρώνει το μπουλούκι του (τσιράκια) και επιστατεί από την αρχή ως
9
Ιούλιος - Αύγουστος - Σεπτέμβριος 2016
το τέλος του έργου. Είναι ο μηχανικός και αρχιτέκτονας, που παρακολουθεί υπεύθυνα και σχολαστικά κάθε φάση της εργασίας. Η δουλειά άρχιζε τις Απόκριες και τελείωνε τον Νοέμβρη. Τον μήνα αυτό το μπουλούκι σκόρπιζε. Τα μέλη του πήγαιναν στις ιδιαίτερες πατρίδες τους και ασχολούνταν με άλλες δουλειές, κυρίως γεωργικές. Κάθε Σάββατο όμως ήταν σωστό πανηγύρι. Τα τσιράκια το περίμεναν με ανυπομονησία. Και με το δίκιο τους. Έπεφτε ο παράς. Είναι γνωστό το δίστιχο: «Σάββατο νά ’ναι μάστορα / κι ας είν’ και χίλιες ώρες». Συχνά μέσα από τα τσιράκια ξεχώριζαν οι μελλοντικοί μαστόροι, που κάποτε το τάλαντό τους ήταν ανώτερο του μάστορά τους, ενώ αυτός ζούσε, και δούλευαν μαζί του. Γι’ αυτό και μεταξύ τους έλεγαν: «Έμαθα και μαστορεύω και... το μάστορή μου». Πολλά χωριά της Ηπείρου και της Δυτικής Μακεδονίας, ιδιαίτερα όμως της Ηπείρου, πατρίδας των μεγάλων μαστόρων, ήταν γνωστά σαν Μαστοροχώρια. Ο Μαμμόπουλος στο μελέτημά του που αναφέραμε, μνημονεύει και τούτο. Οι μαστόροι της Βούρμπιανης και της Πυρσόγιαννης, που είχαν μεγάλο όνομα, μάλωναν μεταξύ τους για το ποιος από τους δύο έχτισε... τον κόσμο. Αναφερόμαστε, φυσικά, γενικά στους μαστόρους, που έχτιζαν σπίτια (αυτά που σήμερα θαυμάζουμε για την λαϊκή τους αρχιτεκτονική), βρύσες, εκκλησίες κ.λπ. Ο συντάκτης του σημειώματος αυτού, που η ιδιαίτερη πατρίδα του γειτονεύει με την Ήπειρο, θυμάται παιδί ακόμα τους παλιούς Ηπειρώτες μαστόρους με πόση ευσυνειδησία και τέχνη, με πόση σχολαστικότητα, εργάζονταν για να δώσουν στο έργο τους στερεότητα και ομορφιά. Έβαζαν μέσα την ψυχή τους, δημιουργούσαν. Οι γεφυροποιοί μαστόροι είχαν ειδικευθεί σ’ αυτή τη δουλειά. Με το προφητικό αισθητήριό τους έλυσαν πολλά προβλήματα, που σήμερα χρειάζονται βαθιά γνώση της τεχνικής. Έτσι, με την μακραίωνη εμπειρία τους, κατόρθωσαν να θεμελιώσουν τα γεφύρια τους όχι μόνο σε στέρεο έδαφος αλλά και στην ιλύ, στο αδύνατο, και να ρίξουν τις θαυμάσιες και τόσο γραφικές καμάρες τους πάνω από απέραστα και αδάμαστα ποτάμια. Οι λαϊκοί αυτοί γεφυροποιοί έμειναν σχεδόν άγνωστοι.Δεν είχαν την έγνοια της υστεροφημίας. Σαν τους παλιούς αγιογράφους, θεωρούσαν το έργο τους έργο του Θεού κι ήταν ασέβεια να το «μολύνουν» με οποιαδήποτε εγωπαθή εκδήλωση. Τα παλιά γεφύρια πέρασαν στην λαϊκή παράδοση και την πλούτισαν με άφθονο λαογραφικό υλικό. Κώστας Σαρδέλης (1932-2007) Δημοσιογράφος, συγγραφέας
Οι βολβοί και τα λουλούδια του Φθινοπώρου Μια πολύ ιδιαίτερη κατηγορία φυτών είναι οι βολβοί. Όταν μιλάμε για βολβούς εννοούμε τους κονδύλους, κορμούς, κονδυλώδεις ρίζες και τα ριζώματα. Το κοινό χαρακτηριστικό όλων των παραπάνω είναι ότι βλασταίνουν σε μικρό χρονικό διάστημα χωρίς ιδιαίτερη φροντίδα, με λίγο νερό και ελάχιστο λίπασμα. Τους βολβούς του φθινοπώρου τους φυτεύουμε σε βάθος δύο φορές το μεγάλο μέγεθος του βολβού, σε ελαφρύ χώμα και προσέχουμε οι γλάστρες να έχουν πολύ καλή στράγγιση. Πανέμορφα λουλούδια με άρωμα ή χωρίς, αυτή την εποχή φυτεύουμε τουλίπες, ζουμπούλια, φρέζες, νάρκισσους, ανεμώνες, νεραγγουλιές, ίριδες, κρόκους κ.ά. Αγοράζουμε πάντα τους μεγαλύτερους, καθαρότερους και σκληρότερους βολβούς και λίγο μετά το τέλος της ανθοφορίας βγάζουμε τους βολβούς, τους καθαρίζουμε και τους αποθηκεύουμε σε δροσερό, σκιερό και στεγνό μέρος. Τα πιο όμορφα φθινοπωρινά λουλούδια που στολίζουν το μπαλκόνι μας το φθινόπωρο είναι τα χρυσάνθεμα ή Αγιοδημητριάτικα, όπως τα λένε οι παλαιότεροι, γιατί βρίσκεται στις δόξες του κυρίως τον Οκτώβριο, η καμέλια, ένα υπέροχο αειθαλές και θαμνώδες φυτό και ο ιβίσκος –γνωστό και ως κινέζικο ρόδι– ένα θαυμάσιο φυτό με οδοντωτά φύλλα, μεγάλα πεντάφυλλα άνθη εξαιρετικά στην όψη με περίδο μεγάλης ανθοφορίας από το καλοκαίρι έως τον Οκτώβριο.
Ενισχύσεις Συλλόγου Συνέχεια από τη σελ. 2 25 € Λένης Χρήστος, Λένης Γεώργιος. 30 € Βουρεκάς Κάλλιστος, Βέργος Σ. Νικόλαος, Ντάγκας Κων/νος, Δέσκας Γεώργιος, Ευθυμιάδη Σοφία, Πιτσαρού Μαρία. 40 € Βάσσου Σ. Ιωάννα. 50 € Λέκκας Σπυρίδων, Ευθυμιάδης Άκης, Κολώνης Αθανάσιος, Ζούλας Τάσος, Μελετίου Στέφανος, Κυριάκη Άννα εις μνήμη του συζύγου της Γεωργίου Κυριάκη, Δράκος Κων/νος, Παππάς Σ. Κων/νος, Δέσκας Πέτρος, Πλασκασοβίτης Βασίλης, Τζούρος Πέτρος, Μητσιώνης Δημήτριος, Κώτσιος Σάκης, Παπανικολάου Ειρήνη, Δήμας Σπύρος, Μήτση Φωτεινή, Ζώτος Η. Ιωάννης, Ζέρης Ε. Κων/νος, Βέργος Παύλος, Δράκος Ανδρέας & Γρηγόρης, Παπανικολάου Τάσος, Δαμάσκος Χάρης, Λιάκρης Ηλίας. 70 € Μπάτσιος Ιωάννης. 100 € Οικ. Ζυγούρη Σπυρίδωνα εις μνήμη του γιού και αδελφού τους Ελευθερίου.
10
Ιούλιος - Αύγουστος - Σεπτέμβριος 2016
Στην όμορφη Πάργα συνέχεια από τη σελ. 1
Πέφτω σε περισυλλογή. Σκέφτομαι και όλο σκέφτομαι μέσα σ’ αυτό το μεθύσι της φύσης. Η ψυχή μου είναι σε ταραχή. Οι στίχοι μου κυλάνε αβίαστα: – Μη χάνεσαι, στα μικρά, ω! άνθρωπε, μη χάνεσαι! Άφησε την καρδιά σου πια ν’ ανοίξει! Προχώρει όπου σε οδηγεί της άνθησης το πνεύμα! Πως μπορείς ακόμη να πεθαίνεις καθημερινά; Υπάρχει στον χώρο αυτόν μια αίσθηση θαλάσσιου ύψους. Υπάρχει ολόγυρα ένας κόσμος γαλήνης. Μέσα του τρεμοσβύνουν τα σύμβολα που στη μακρινή πορεία του ανθρώπου έστησε η ανταύγεια των φόβων του. Ατενίζω με χαρά τη σύγχρονη άνθηση του πνεύματος. Με παρασύρει ο ρους της εποχής μας που ζητάει φωτεινές πράξεις. Πως μπορεί να μας δυναστεύει καθημερινά αυτή η έννοια του θανάτου; Ο άνθρωπος πεθαίνει μια φορά. Η ζωή έχει πια τους σωστούς προσανατολισμούς της. Η ομορφιά μας προσφέρεται χωρίς μέτρο. Η Πάργα μας καλεί για ανάταση και ολοκλήρωση. Ας προχωρήσουμε στην ανθισμένη πορεία που μας προσφέρει η οποιαδήποτε Πάργα. Η σκέψη χλωμιάζει με το τοπίο που αρχίζει ν’ αποκοιμιέται. Είμαι σε μιαν άκρη της γραφικής παραλίας. Κάποιες βαρκούλες γλιστράνε πίσω από ένα κόκκινο σπίτι. Ακούγονται παφλασμοί, φωνές, τραγούδια και φτερουγίσματα. Σιγά - σιγά όλα σβήνουν στην ατέρμονη θάλασσα της σιωπής. Από τα σταχτωμένα βάθη του πελάγου ανεβαίνει η ήρεμη νύχτα. Το φεγγάρι χαράζει άπειρα σχήματα στη γη. Η φαντασία συντροφεύει το αδιάκοπο ξεψύχισμα των κυμάτων πάνω στην άμμο, που η τρυφερότητά της μας καίει βουβά. Αυτή την όμορφη ώρα τι άλλο μπορούμε να ζητήσουμε από το ταξίδι; Το ταξίδι μας βοηθάει να βρούμε τον εαυτό μας. Η Πάργα μας δίνει μια αξεπέραστη νίκη. Το πρωινό, όσο ο ήλιος ανεβαίνει και η λευκότητα των ριγμένων στη πλαγιά του βουνού «Πεζοβολιός» σπιτιών γίνεται πιο εκτυφλωτική, όλα παίρνουν μια πιο βαθιά θέρμη. Ο διάλογος τώρα γίνεται πιο ζωηρός με το χώρο. Μας μιλάει μεθυστικά το μικρό νησί της Παναγιάς με το γραφικό εκκλησάκι, τα πέτρινα στενά σκαλιά και το σκιερό περιβάλλον. Οι ξερόβραχοι Κρεμμυδάς και Σκορδάς σωπαίνουν. Ξεσπάνε σε γέλια ανάμεσα στα λουλούδια του νερού οι δαντελωτές ακρογιαλιές του όρμου, όπου ανοίγεται η πολιτεία που την ατενίζουμε γεμάτοι έκσταση. Κι εκείνη η μαγεία της μεγάλης ακτής του «Βάλτου» με τη χρυσή αμμουδιά, τα περιβόλια με τις λιγοθυμισμένες λεμονιές και κιτριές, τους απέραντους ελαιώνες και τα κάθε λογής οπωροφόρα δέντρα, ομολογούν πως η φύση έστησε πολλές παραδείσιες σκηνές στην ελληνική πατρίδα, όπου ο άνθρωπος μπορεί να βρει τη γαλήνη. Τα μονόξυλα, οι βάρκες, τα λιοκαμμένα νεανικά σώματα, ο ήλιος και η χαρά που ξεχύνονται απ’ όλες τις γωνιές τ’ ουρανού, οι κατασκηνώσεις των ξένων, το αρχοντικό ξενοδοχείο «Ακρο-
γιάλι της Πάργας», με το έξοχο περιβάλλον του, και το άλλο το «Ξενία», όλα μας κάνουν να παραδινόμαστε σ’ έναν παραμυθένιο κόσμο. Ζούμε ένα όνειρο και λυπόμαστε για τη σύντομη διάρκειά του. Ο διάλογος των περασμένων εποχών μας έρχεται με την κραυγή του κάστρου που υψώνεται σ’ έναν κωνικό βράχο, όπου και τώρα σώζονται ερείπια μιας αρχαίας ακρόπολης. Μέσα στην ερημιά του τινάζεται πάλι η σκέψη. Εδώ μεταφέρθηκε από τη θέση της, κοντά στο χωριό Αγιά, η Παλιά Πάργα, που χτίστηκε το ιβ΄ αιώνα. Είπαν πως αφορμή γι’ αυτή τη μεταφορά στάθηκε κάποιο θάμα της εικόνας της Παναγιάς. Είπαν πως αιτία στάθηκε η καινούργια τους γειτονιά, οι Αλβανοί, που την εποχή εκείνη εγκαταστάθηκαν στο θεσπρωτικό χώρο. Κι αληθινά αυτή εδώ η φυσικά οχυρή θέση πρόσφερε μιαν ασφάλεια και μια ευκολία φυγής στα πλοία σε κίνδυνους επιδρομών. Ανηφορίζομε πέτρινα σκαλιά, στενά δρομάκια, μυρωμένες γειτονιές. Αυτά τα βράχια του κάστρου δίνουν στον άνθρωπο τα διδάγματά τους: – «Δεν είσαι τίποτα!», ακούγεται μέσα από τους αιώνες, τους ωκεανούς και τα κυανορόδινα βουνά, η μεγάλη κραυγή τους. Αυτός ο κόσμος, που πρωτόχτισε εδώ τα σπίτια του για να πάρει ο τόπος τή μορφή μιας πολιτείας η οποία μνημονεύεται για πρώτη φορά από τον Ιωάννη Καντακουζηνό σαν μια από τις πιο αξιόλογες της Ηπείρου από κείνες που έμειναν αφοσιωμένες στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία το 1337, τον καιρό που η Ήπειρος «επανέστη κατά της Αυτοκρατορίας υπέρ του Νικηφόρου του Β΄». Αυτή η πολιτεία που νωρίς ξεχώρισε για την πολιτιστική της στάθμη και την κοινωνική της οργάνωση, με τις πατριαρχικές οικογένειες που μερικές τους είχαν τη ρίζα τους στο Βυζάντιο και τη ζηλευτή αυτοδιοίκηση. Αυτός ο χώρος που σκληρά δυναστεύτηκε από το 1394 από τον Αλβανοσερβόβλαχο Μπογκόη για ν’ αναπνεύσει, ύστερα από τη συνθήκη Παργινών και Ενετών της 22 Μαρτίου 1401, σαν Ενετική κτήση ολάκερους αιώνες, για να γίνει μέσα στην τουρκική κυριαρχία πού την έσφιγγε ολόγυρα ο προμαχώνας του ελληνισμού και του χριστιανισμού «εάν η Πάργα μη ήκμαζε χριστιανίζουσα κατά τας τελευταίας εκατονταετηρίδας φρονούμεν ότι εκ των γειτνιαζόντων αυτή χωρίων, ουδέν αυτών έμελλεν, ίνα διατηρήση το χριστιανικόν θρήσκευμα». Αυτή η γραφική πολιτεία που τυλίχτηκε σε σκοτεινούς καιρούς με το φως της Παιδείας κι έγινε η εστία των απελευθερωτικών εθνικών αγώνων, μας στέλνει ανάμεσα από πόνους και θυσίες και από συναγωγές βράχων και φωτός, το δίδαγμα για υψηλές πράξεις και μόχθου για τη συγκομιδή καρπών πίστης, που δίνουν στα άτομα, στο σύνολο και στο χώρο διάρκεια και ευωδιά. – «Δεν είσαι τίποτα, ω άνθρωπε!» ψιθυρίζουν oι μακρινοί ιστορικοί ήχοι που σβήνουν στο πελώριο χάος του πελάγου και τα τριγύρω βράχια που μοιάζουν με στόλο που σαλπάρει. Από τους εξώστες των επάλξεων φτερουγίζουν χιλιάδες πουλιά που
Ιούλιος - Αύγουστος - Σεπτέμβριος 2016
μας κάνουν να νοιώθουμε ότι πετούν κοντά μας οι ψυχές εκείνων που πέρασαν, σα να θέλουν να μας θυμίσουν πως η νίκη του θανάτου δεν έχει μεγαλύτερη σημασία από την ιερή μνήμη εκείνου που αγωνίζεται για τη διατήρηση των αρχών του και των ιδεών του προσφέροντας στο βωμό τους και τη ζωή του. Τούτο είναι και το άλλο μήνυμα της Πάργας, πως αξίζει κανένας να πεθαίνει για την ιδέα, χωρίς τη βεβαιότητα της αμοιβής και μόνο από αξιοπρέπεια και υπερηφάνεια. Περνάω εκκλησιές ταπεινές που δε διαφέρουν από τα μικρά σπίτια της πολιτείας. Πάνω από πενήντα εκκλησιές και ξωκκλησια έχει η Πάργα, οι πιο πολλές ιδιωτικές ενός κόσμου που από αιώνα σε αιώνα ζούσε με την προσμονή μιας θεάς, που θάφερνε στους ανθρώπους το λόγο της Ειρήνης, που θάφερνε στους Έλληνες τον κρίνο του έθνικού τους ευαγγελισμού. Μα η Λευτεριά αργούσε και αλυσοδέθηκε απαίσια το 1817, που η Πάργα πουλήθηκε από τους Άγγλους στον Αλή πασά και θανατώθηκε στις 14 Απριλίου 1819, τη Μεγάλη εκείνη Παρασκευή, που όλα σκοτείνιασαν, όταν τα στρατεύματα του Αλή κυριαρχούσαν στα τείχη κι οι Παργινοί έφευγαν για την Κέρκυρα. Δε θρηνεί κανένας σήμερα εκείνο τον κόσμο που μάζεψε από τις εκκλησιές του τα ιερά κειμήλια, που ξέθαψε από το νεκροταφείο τους προγόνους και τους άλλους ιερούς του νεκρούς και μάζωξε τα κόκκαλά τους για να τα κάψει σε μια συγκλονιστική τελετή στην πλατεία της αγοράς και να τα πάρει μαζί του, στάχτη ιερή αγιασμένων συγγενών και ιερό κειμήλιο, ατίμητο φυλαχτό στην ξενητειά όπου τους έρριξε η απληστία του Άγγλου αρμοστή στην Κέρκυρα Μαίτλαντ και η θηριωδία του Αλή πασά. Μόνο δοξολογεί εκείνους τους ήρωες για την τόλμη και το μεγαλείο της ψυχής, για τον ήλιο που φώτιζε τη σκέψη, για τη σπίθα των αξιών που τρεμόπαιζε στις καρδιές τους. Και τους ζωντανεύει με την ευλάβεια εκείνου που ξέρει να σέβεται και να τιμάει. Προσφέρουμε έτσι με θέρμη την προσευχή μας σ’ εκείνους που κάποια Μεγάλη Παρασκευή ξημέρωσαν σ’ αυτόν τον τόπο αληθινοί θεοί, με μια πράξη και μια πορεία απ’ την οποία οι σύγχρονοι Παργινοί αντλούν τη δύναμη στη διαδρομή τους. Στην Πάργα έμαθα να ολοκληρώνομαι, να γίνομαι ακέραιος. Σκαρφαλώνω τη μια ύστερα από την άλλη τις πλαγιές. Όλα μου φυλάνε και μιαν ανταμοιβή. Η προτομή του Κωνσταντίνου Κανάρη και η μνήμη του Πατατούκου που γεννήθηκαν στην Πάργα, συνταιριάζουν την ηρωϊκή συμφωνία του Εικοσιένα με τη μελωδία του τοπίου. Στις εκκλησιές ζυγίζεται η πίστη. Όλες γεμάτες προσκυνητές. Στην εκκλησιά των Αγίων Αποστόλων προσκυνάμε τα ιερά κειμήλια που ύστερα από έναν αιώνα και πιο πολύ, στις 22 Μαΐου 1930, μεταφέρθηκαν με επιβλητική τελετή από την εκκλησιά του Αγίου Γεωργίου της Κέρκυρας στην Κερκυραϊκή αποβάθρα όπου με τρεμάμενα από τη συγκίνηση χέρια τα παρέδωσε ο μητροπολίτης Κερκύρας Αθηναγόρας, ο σημερινός Οικουμενικός πατριάρχης, λέγοντας: – «...Και ιδού, όσα η Κέρκυρα εφύλαξε στοργικώς επί έτη ένδεκα και εκατόν, σας το αποδίδει... Δεχθήτέ τα... και αφήνετε να διαλαλούν ότι αν τώρα επιστρέφουν τα ιερά κειμήλια της Πάργας, αύριον θα αποτελειωθή η σταματημένη λειτουργία εις την Μεγάλην του Γένους Εκκλησίαν...».
11 Ο άλλος Αθηναγόρας, ο μητροπολίτης Παραμυθιάς, που τα φέρνει με το θρυλικό πολεμικό πλοίο «Έλλη» τονίζει στο συγκεντρωμένο στον Άη-Νικόλα της Πάργας πλήθος που δακρύζει: – «Μέγα και ιστορικόν γεγονός τελείται σήμερον. Η μαρτυρική και ηρωική Πάργα κατά την κλητήν και αγίαν ταύτην ημέραν, τελεί ιερωτάτην και εθνικήν μυσταγωγίαν, εορτήν μεγάλην και επιφανή...». Κι όταν η πομπή φτάνει μπροστά στην κλεισμένη πόρτα του κάστρου, ο Αθηναγόρας βγάζει τη μεγάλη φωνή: Άρατε πύλας, οι άρχοντες, υμών και επάρθητε πύλαι αιώνιοι, και εισελεύσεται ο βασιλεύς της δόξης! Το πλήθος κλαίει! Μέσα απ’ την κλειστή πόρτα ακούγεται μια κραυγή. Η ώρα ακινητεί. Ο Άθηναγόρας απαντάει με την πίστη των αιώνων: Κύριος, κραταιός και δυνατός, Κύριος, δυνατός εν πολεμώ. [...] Κύριος των δυνάμεων! Αυτός εστίν ό βασιλεύς της δόξης... Με συγκίνηση φυλάμε τα ιερά κειμήλια πού στέκουν από τότε σύμβολα και μνήμη του τόπου τούτου. Όλα αυτά που αναζήσαμε μας κάνουν να ψελλίσουμε το μνημόσυνο των δυο αυτών μεγάλων επισκόπων. Η φωνή μας δυναμώνει και παίρνει μια παράξενη δύναμη. Στους ουρανούς ανεβαίνει η εσπερινή μας ικεσία για το καύχημα και το σέμνωμα της εκκλησίας και της Ηπείρου, τον Οικουμενικό Πατριάρχη, Αθηναγόρα τον Α΄. Όλοι μας ψάλλουμε τη φήμη του: «Αθηναγόρου του Παναγιωτάτου και Οικουμενικού Πατριάρχου πολλά τα έτη». Σ’ αυτό το χώρο με τη δόξα, τη μνήμη και την ομορφιά ο άνθρωπος μικραίνει.Δεν ξέρω αν ύστερα μπορεί ο καθένας να μολογήσει ποιος είναι. Εκείνο που εύκολα μπορεί να πει είναι τι δεν είναι. Γιατί όλα φρονηματίζουν και διδάσκουν και όλα είναι ένα σοβαρό κέντρισμα για ολοκλήρωση. Η λαμπρότητα του δειλινού πνίγει τη συγκίνησή μου. Αφήνομαι με προθυμία στην αγκαλιά που μου ανοίγουν οι φίλοι μου οι Παργινοί. Οι πράξεις τους έχουν μια νεότητα και ένα μέτρο. Εδώ η ευτυχία εκφράζεται με την καμπύλη των ημερών και τους όρους του ήλιου και της θάλασσας. Εδώ ο μεροκαματιάρης κόσμος προσφέρει την ευγένειά του στις ευαίσθητες καρδιές μας. Τον γνωρίζομε από τα μικρά μας χρόνια και πιστεύουμε πως είμαστε ένα κομμάτι του συνόλου του. Γι’ αυτό σαν απομακρυνόμαστε από την Πάργα, λέμε: «Πρέπει νωρίς να επιστρέψουμε». Η ψυχή μας βρήκε σ’ αυτό τον τόπο την πατρίδα της. Ποιος δεν ακούει τη φωνή της και ποιος δεν τρέχει να της προσφέρει τις υπηρεσίες του; Η τρυφερότητα μ’ έχει δεμένο στις ακρογιαλιές της. Μέσα μου ανατινάζεται η αληθινή δύναμη που οδηγεί στις φωτεινές πράξεις. Πάργα μου! Για πάντα θα σε ζω σαν όνειρο, σαν ομορφιά και σαν θεϊκή πράξη... Από το βιβλίο του Βασίλη Κραψίτη, «Ταξίδι στην Ήπειρο», Β΄ έκδοση, Αθήνα 1970
12
Ιούλιος - Αύγουστος - Σεπτέμβριος 2016
ΠΑΡΓΑ: Πρόσωπα και Τοπία Έκθεση ζωγραφικής Δημήτρη Μπάγκα
Το καμίνι σήμερα, ακρυλικό σε καμβά
Καμίνι: Το λοιμοκαθαρτήριο κάποτε, ακρυλικό σε καμβά
«Πάργα: Πρόσωπα και τοπία» είναι ο τίτλος της έκθεσης ζωγραφικής που πραγματοποιήθηκε το καλοκαίρι στη Villa Rossa με έργα του Δημήτρη Μπάγκα. Ο Δημήτρης γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Πάργα, σπούδασε οικονομικά και ακολούθησε καριέρα πάνω στον κλάδο. Παράλληλα, από τα παιδικά του χρόνια ασχολήθηΗ αυτοπροσωπογραφία του Δημήτρη κε με τη ζωγραφική, που σε νεαρή ηλικία. όπως λέει ο ίδιος «αποτέ-
λεσε πάντα μια δημιουργική και πνευματική διέξοδο από την πιεστική καθημερινότητα». Η θεματογραφία του καλλιτέχνη ποικίλει και περιέχει πορτρέτα, μεταξύ των οποίων και αυτά παλιών Παργινών φίλων που έχουν «φύγει», ελληνικά τοπία δοσμένα με μια ιδιόμορφη αφαίρεση και νεκρές φύσεις. Ανάμεσά τους και εικόνες της Πάργας μέσα στο πέρασμα του χρόνου. Ενώ επέλεξε να μην ασχοληθεί επαγγελματικά με τη ζωγραφική, με χαρά φιλοτέχνησε μία σειρά πινάκων που συνόδευσαν εικαστικά τα CD «Οι τροβαδούροι της Καρδιάς μου», «Ο Κήπος των Τρελλών» και το «Υπέροχα Μονάχοι» του φίλου του, γνωστού ποιητή και επίσης Παργινού, Άλκη Αλκαίου έπειτα από προσωπική παράκληση του τελευταίου. Ο Δημήτρης Μπάγκας τα τελευταία χρόνια διαμένει στην Πάργα το μισό χρόνο.
Καπεταναραίοι της Πάργας Κορνήλιος Χοιρόπουλος, ακρυλικό σε καμβά, 40 χ 30 εκ.
Βασίλειος Αυλωνίτης, ακρυλικό σε καμβά, 40 χ 30 εκ.
Ευάγγελος Ρίζος, ακρυλικό σε καμβά, 45 χ 35 εκ.
13
Ιούλιος - Αύγουστος - Σεπτέμβριος 2016
ΕΠΙΤυΧΟνΤΕΣ ΠΑνΕλλΑΔΙΚων ΕξΕΤΑΣΕων ΓΕνΙΚΟυ ΔΕΣΚΕΙΟυ λυΚΕΙΟυ ΠΑΡΓΑΣ 2015-2016 Επιτυχόντες Επιλογής Γενικού Δεσκείου Λυκείου και ΕΠΑΛ Ομάδας Β 2016 (90%) Επώνυμο
Όνομα
AΛΕΞΙΟΥ
ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ-ΝΕΦΕΛΗ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣΙΩΑΝΝΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ
ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ
Όν. Πατρός
Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων
Όν. Μητρός
Σχολή Επιτυχίας
Ίδρυμα
ΜΑΡΙΑ
ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΩΝ (ΑΡΤΑ)
ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ
ΕΛΕΝΗ
ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ (ΠΑΤΡΑ)
ΤΕΙ ΔΥΤ. ΕΛΛΑΔΑΣ
ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ & ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ Τ.Ε. ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΤΕΙ ΑΝΑΤ. ΜΑΚ/ΝΙΑΣ & ΙΩΑΝΝΑ - ΝΕΚΤΑΡΙΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Τ.Ε. (ΚΑΒΑΛΑ) - ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΘΡΑΚΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Τ.Ε. ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ KAI ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ (ΗΡΑΚΛΕΙΟ) ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΠΑΝ. ΚΡΗΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ
ΑΞΗΣ
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ
ΓΕΩΡΓΙΟΥ
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ
ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ
ΓΚΙΚΑΣ
ΜΙΧΑΗΛ
ΝΙΚΟΛΑΟΣ
ΑΘΗΝΑ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ (ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ) ΑΠΘ
ΓΚΟΓΚΟΖΩΤΟΥ
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
ΧΡΗΣΤΟΣ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ & ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ (ΑΘΗΝΑ)
ΕΚΠΑ
ΔΡΑΚΟΥ
ΕΛΕΝΗ
ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ
ΙΣΤΟΡΙΑΣ & ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ (ΙΩΑΝΝΙΝΑ)
ΠΑΝ. ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ
ΖΑΧΑΡΙΑΣ
ΧΡΗΣΤΟΣ
ΝΙΚΟΛΑΟΣ
ΣΑΒΒΟΥΛΑ
ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗΣ (ΠΑΤΡΑ)
ΠΑΝ. ΠΑΤΡΩΝ
ΙΩΑΝΝΟΥ
ΕΛΕΝΗ
ΜΙΧΑΗΛ
ΚΛΑΤΙΛΝΤΑ ΚΛΕΙΩ
ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΥΛΙΚΩΝ (ΙΩΑΝΝΙΝΑ) ΠΑΝ. ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ
ΚΑΡΑΔΗΜΑ
ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΕΛΕΝΗ
ΚΙΖΙΡΟΓΛΟΥ
ΕΛΕΝΗ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ
ΣΤΥΛΙΑΝΗ
ΚΟΚΙΝΗΣ
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ
ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ
ΚΥΡΙΑΚΗΣ
ΣΕΡΓΙΟΣ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΦΩΤΕΙΝΗ
ΛΟΥΚΟΥΜΗΣ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ
ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ
ΣΤΑΜΑΤΙΑ
ΜΑΡΚΟΥ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ
ΕΛΛΗ
ΜΠΟΥΑΣ
ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ
ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ
ΝΑΚΑ
ΑΜΑΛΙΑ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΑΛΙΚΗ
ΝΙΚΟΛΑΟΥ
ΓΕΩΡΓΙΑ
ΝΙΚΟΛΑΟΣ
ΔΙΟΝΥΣΙΑ
ΝΤΑΛΑΣ
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ
ΝΙΚΟΛΑΟΣ
ΑΥΓΟΥΛΑ
ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ
ΘΕΟΔΩΡΑ
ΙΩΑΝΝΗΣ
ΚΥΡΙΑΚΗ
ΠΑΠΠΑΣ
ΘΩΜΑΣ
ΕΥΘΥΜΙΟΣ
ΕΛΕΝΗ
ΠΑΣΧΟΔΗΜΑΣ
ΘΕΟΔΩΡΟΣ
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ
ΡΕΝΑΤΑ
ΠΑΤΕΡΑΣ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ
ΘΩΜΑΣ
ΕΛΕΝΗ
ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Τ.Ε. (ΚΑΒΑΛΑ)
ΠΛΑΣΚΑΣΟΒΙΤΗ
ΔΑΝΑΗ
ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ
ΜΑΡΙΑ
ΡΙΖΟΥ
ΜΑΡΚΕΛΛΑ
ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ
ΕΥΤΥΧΙΑ
ΤΟΠΑΛΛΙ
ΕΛΕΝΑ ΦΡΑΝΤΖΕΣΚΑ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΣΟΦΙΑ
ΦΛΑΜΟΥΡ
ΖΙΛΙΓΙΕ
ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Τ.Ε. (ΑΡΤΑ) ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ (ΙΩΑΝΝΙΝΑ) ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ (ΙΩΑΝΝΙΝΑ)
ΠΕΤΡΟΣ
ΜΟΝΙΑ
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ (ΑΡΓΟΣΤΟΛΙ)
ΤΕΙ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ
ΑΛΕΞΑΝΤΕΡ
ΛΑΟΥΡΕΤΑ
ΣΛΑΒΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ (ΑΘΗΝΑ)
ΕΚΠΑ
ΧΑΤΖΗ ΧΟΥΔΡΑ
ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ, ΣΛΑΒΙΚΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΤΟΛΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ (ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ) ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ (ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ) ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ (ΛΕΥΚΑΔΑ) ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ & ΙΣΤΟΡΙΑΣ (ΑΘΗΝΑ) ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ (ΙΩΑΝΝΙΝΑ) ΣΧΟΛΗ ΠΛΟΙΑΡΧΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Τ.Ε. (ΗΡΑΚΛΕΙΟ) ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ (ΙΩΑΝΝΙΝΑ) ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ - ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ (ΙΩΑΝΝΙΝΑ) ΝΟΜΙΚΗΣ (ΚΟΜΟΤΗΝΗ) ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΕΡΜΗΝΕΙΑΣ (ΚΕΡΚΥΡΑ) ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ (ΙΩΑΝΝΙΝΑ) ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ (ΚΟΖΑΝΗ)
ΠΑΝ. ΜΑΚ/ΝΙΑΣ ΑΠΘ ΤΕΙ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝ. ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΕΝ ΤΕΙ ΚΡΗΤΗΣ ΠΑΝ. ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΠΑΝ. ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΔΗΜ. ΠΑΝ. ΘΡΑΚΗΣ ΙΟΝΙΟ ΠΑΝ. ΠΑΝ. ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΕΙ ΔΥΤ. ΜΑΚ/ΝΙΑΣ ΤΕΙ ΑΝΑΤ. ΜΑΚ/ΝΙΑΣ & ΘΡΑΚΗΣ ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ΠΑΝ. ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΠΑΝ. ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ
Eπιτυχόντες Επιλογής Γενικού Δεσκείου Λυκείου και ΕΠΑΛ Ομάδας Β 2016 (10%) απόφοιτοι 2015 Επώνυμο
Όνομα
Όν. Πατρός
Όν. Μητρός
ΒΟΥΓΙΟΥΚΑ
ΕΛΛΗ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ
ΑΘΗΝΑ
ΜΠΟΛΩΣΗ
ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ
ΗΛΙΑΣ
ΙΩΑΝΝΑ
Σχολή Επιτυχίας Ίδρυμα ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ - ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΠΑΝ. ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ (ΙΩΑΝΝΙΝΑ) ΘΕΑΤΡΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ (ΠΑΤΡΑ) ΠΑΝ. ΠΑΤΡΩΝ
ΝΗΡΑΣ
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ
ΙΩΑΝΝΗΣ
ΜΑΙΡΗ
ΧΗΜΕΙΑΣ (ΙΩΑΝΝΙΝΑ)
ΠΑΝ. ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ
14
Ιούλιος - Αύγουστος - Σεπτέμβριος 2016
νΕΚΡΟλΟΓΙΕΣ Ελευθέριος Ζυγούρης (1979 - 2016) Έφυγε από τη ζωή πολύ νωρίς ένα παιδί καλόκαρδο, που ο Θεός πήρε κοντά του με τους Αγγέλους του παρέα! Ο Λευτέρης Ζυγούρης, με τον πρόωρο χαμό του σκόρπισε θλίψη σε όλη την Πάργα που έχει μόνο να λέει καλά λόγια, για το ευγενέστατο και καλόκαρδο αυτό παιδί. Την Πέμπτη 18 Αυγούστου εκατοντάδες Παργινοί και όχι μόνο αποχαιρετίσαμε και συνοδέψαμε τον Λευτέρη στην τελευταία του κατοικία.
Γεώργιος Κυριάκης (1945 - 2016) Το νήμα της ζωής σου κόπηκε απροσδόκητα και βύθισες στο πένθος την οικογένειά σου και όλους μας. Γεννήθηκες στο Ελευθέρι το 1945. Υπηρέτησες ως αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού επί 17 συναπτά έτη. Συμμετείχες στη στάση κατά της Χούντας επί ναυάρχου Παππά με το θρυλικό «Βέλος». Οι συνάδελφοί σου σε θυμούνται για το ήθος και την αυταπάρνηση που επέδειξες. Άφησες το Πολεμικό Ναυτικό και αφιερώθηκες ψυχή τε και σώματι στην οικογενειακή τουριστική επιχείρηση, που διατηρείτε στο Λύχνος. Φιλόξενος, γελαστός και καταδεκτικός με όλους, δίκαιος, α-
Μενέλος Σταθόπουλος (1925 - 2016) Γεννήθηκε στην Πάργα στις 25 Απριλίου 1925. Ήταν γιος του Διονυσίου Σταθόπουλου και της Σταυρούλας Γαλανοπούλου. Η καταγωγή του πατέρα του ήταν από το Πυργάκι, ένα γραφικό χωριό κοντά στους Γαργαλιάνους του νομού Μεσσηνίας. Το 1913-1914 ο πατέρας του έφυγε από το Πυργάκι μαζί με τη γυναίκα του και τα πέντε παιδιά τους και πήγε στην Πάργα. Εκεί άσκησε τη δικηγορία στο νεοσύστατο τότε Ειρηνοδικείο και παράλληλα ασχολήθηκε και με το εμπόριο, ανοίγοντας ένα μεγάλο κατάστημα αποικιακών ειδών στην πλατεία Αγίου Δημητρίου. Ο Μενέλαος πήγε στο Δημοτικό Σχολείο στην Πάργα και αφού τελείωσε και τη δευτέρα τάξη του Ημιγυμνασίου έφυγε το 1939 και πήγε στην Πρέβεζα, όπου και γράφτηκε στην τρίτη Γυμνασίου και τελείωσε εκεί το Γυμνάσιο. Το 1945 πήγε στην Αθήνα, έδωσε εξετάσεις στη Νομική και πέρασε 12ος.
Καλό ταξίδι Λευτέρη, θα ζεις πάντα ανάμεσά μας, αφού κανείς δεν ξεχνά πόσο καλό και σπουδαίο παιδί ήσουν και ένας άνθρωπος δεν φεύγει ποτέ, όταν δεν φεύγει από τη σκέψη μας, την καρδιά μας και τις συζητήσεις μας. Το Δ.Σ. του Συλλόγου μας εκφράζει τα ειλικρινή και θερμά του συλλυπητήρια στην οικογένεια, στους συγγενείς και τους οικείους του Λευτέρη Ζυγούρη. Μου ζήτησαν για σένα να γράψω και εγώ κρατήθηκα μην κλάψω, Λευτέρη η μοίρα η σκληρή, νωρίς σου πήρε τη ζωή. Μα εσύ με θεία παρρησία εκεί ψηλά ως παρουσία, σε αιώνιους κόσμους φωτεινούς, δίνεις χαρά στους ουρανούς. Φώτης Β. Βουρεκάς
κούραστος εργάτης ήσουν αγαπητός από όλο το προσωπικό. Η ταπεινότητά σου ήταν η δύναμή σου και η αξία σου. Έφτιαξες μια αξιόλογη οικογένεια. Υπήρξες αφοσιωμένος σύζυγος, πατέρας και παππούς. Ήσουν άνθρωπος φτιαγμένος λες από αρετές. Η ευημερία των άλλων σε γέμιζε χαρά. Στοργικός οικογενειάρχης, χαμηλών τόνων, ενάρετος, φιλεύσπλαχνος, γινόσουν αγαπητός σε όποιον σε γνώριζε. Για τη γράφουσα η σπουδαιότερη αρετή σου ήταν η δοτικότητα. Η σιγουριά μου ότι από εκεί ψηλά θα καθοδηγείς την αγαπημένη σου οικογένεια και θα προσεύχεσαι γι’ αυτούς, για τους συγγενείς, τους φίλους, είναι μεγάλη παρηγοριά. Καλό σου ταξίδι! Ρίτσα Βλάχου Για το θάνατο του αγαπημένου μας Γεωργίου Κυριάκη, συζύγου, πατέρα, παππού ευχαριστούμε όλους όσους συμμετείχατε στο πένθος μας. Η οικογένεια Το 1946, όντας φοιτητής, διορίστηκε Γραφέας Β΄ στην κεντρική υπηρεσία του υπουργείου Υγείας και τοποθετήθηκε στη Διεύθυνση Επιθεωρήσεως. Υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία στο Ναυτικό, από όπου απολύθηκε το 1951, οπότε και παρουσιάστηκε ξανά στην υπηρεσία του στο υπουργείο Υγείας. Εκεί υπηρέτησε σε διάφορες υπηρεσίες ως Τμηματάρχης Επιθεωρητής, ως Προσωπάρχης Υγείας και Πρόνοιας και στη συνέχεια, αφού προήχθη στο βαθμό του Διευθυντού, διηύθυνε υπάρχουσες Διευθύνσεις και επιπλέον ίδρυσε και οργάνωσε καινούργιες που ανταποκρίνονταν στις σύγχρονες τότε ανάγκες. Το 1957 παντρεύτηκε την Αντωνία Τασοπούλου, με την οποία απέκτησε δύο γιούς, τον Κωνσταντίνο και τον Βησσαρίωνα. Η παρουσία του στις εκδηλώεις του Συλλόγου Παργινών Αθήνας τον χαροποιούσε γιατί συναντούσε τις αγαπημένες του παρέες με τις οποίες πάντοτε διατηρούσε επαφές. Κατά τη διάρκεια της ζωής του επισκεπτόταν τακτικά την αγαπημένη του Πάργα για να δει φίλους και να θυμηθεί τα παιδικά του χρόνια, τα οποία έτσι κι αλλιώς ήταν πάντα χαραγμένα στη μνήμη του μέχρι τη μέρα που πέθανε στις 7 Ιουνίου 2016.
15
Ιούλιος - Αύγουστος - Σεπτέμβριος 2016
ΚΟΥΙΖ
Απάντηση στο ΚΟΥΙΖ
Ποιός είναι;
τεύχους 96
Tο μωρό της φωτογραφίας σήμερα είναι 17 ετών και έχει μία αδελφή 9 ετών. Οι γονείς του ζουν και εργάζονται όλο το χρόνο στην Πάργα.
Το κοριτσάκι του προηγούμενου τεύχους είναι η Ευθυμία ΠαπανδρέουΖαχαριά.
Φωτο σκιές του παρελθόντος
Πάργα 1952: Σχολαρχείο 2η και 3η τάξη. Πρόβα για την παρέλαση της 25ης Μαρτίου. Καθηγητές: Αρχόντης Ιωάννης, Τσούλας Χαράλαμπος. Μαθητές: Πιτσαρού Ιφιγένεια, Σαββέτα Ζούλα, Μπόμπης Γεώργιος, Φώτης Βουρεκάς, Ντίνος Στέλιος, Σπύρος Τσίνας, Σωτήρης Ευαγγελίδης, Αθανάσιος Σαμαρτζής, Ηλίας Ζώτος, Αυγέρης Βουρεκάς, Πέτρος Χρυσοβιτσινός, Μιχάλης Αποστολίδης, Σάββας Θωμαΐδης, Σπύρος Δράκος, Νάκας Σπυρίδων, Πατέρα Ιωάννα, Λούλα Δούρου, Νίκη Χορμοβίτη, Ντίνα Δημουλίτσα, Γρηγόρης Χορμοβίτης, Κική Μπόμπη, Σπύρος Χαραλαμπίδης κ.ά.
Φωτορεπορτάζ
15.8.2016: Δημήτριος Γκίνης, Αθανάσιος Βέργος στο νησί
23.8.2016: Στο πανηγύρι της Οδηγήτριας στα 9μερα της Παναγίας
20.8.2016: Κώστας Καρδάνης, Γιώργος Πατέρας (γαλατάς)
26.8.2016: Γιώργος και Θοδώρα Λαζαρίδη
15.8.2016: Η Μαρία Δεσύλλα μοιράζοντας φιόρα στους εορτάζοντες στο νησί
15.8.2016: Η Μαργαρίτα Μπέμπη με τον σχεδιαστή μόδας Βασίλειο Κωστέτσο