Taλκ 81

Page 1

11.09.2019

Eπιστροφή στο σχολείο

81



03

11.09.2019

Κάτι κουρασμένα παλικάρια ΤΗΣ ΜΑΡΚΕΛΛΑΣ ΔΗΜΟΥ

Δ

εν είχα κάνει ποτέ διακοπές με εφήβους. Ως μαμά. Προφανώς γιατί δεν είχα εφήβους ή φίλους με παιδιά στην εφηβεία που να τους αγαπώ τόσο πολύ ώστε να θέλω να τους ακολουθήσω στις διακοπές τους. Φέτος λοιπόν προέβην στο εξής… απονενοημένο διάβημα: διακοπές (και) με εφήβους. Πού αλλού; Στην Πάρο. Βασικά, δεν ξέρω αν η πρόταση που μόλις έγραψα έχει έστω μια δόση εγκυρότητας ή αλήθειας, αφού κάθε λέξη αναιρεί τον ορισμό της προηγούμενης − ειδικά αν είσαι γονιός. Δηλαδή: ΔΙΑΚΟΠΕΣ ΜΕ ΕΦΗΒΟΥΣ ΣΤΗΝ ΠΑΡΟ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ. Και εξηγούμαι. Πρώτα από όλα, δεν είμαι σίγουρη αν τα δεκαπεντάχρονα που συναναστράφηκα διένυαν την εφηβική ή τη βαθιά γεροντική ηλικία. Καταρχάς, δεν άκουγαν. Θες επειδή είχαν μόνιμα τοποθετημένα στα αυτιά τους δυο ακουστικά που καμουφλάριζαν οι αφάνες, οι κουκούλες, τα καπέλα; Θες επειδή από την ένταση της μουσικής σε συνδυασμό με τις αλλεπάλληλες βουτιές πραγματικά κουφάθηκαν; Θες επειδή επέλεγαν να κάνουν τους κουφούς;

Όπως και να έχει, εγώ αισθανόμουν ότι προσπαθούσα να επικοινωνήσω με τον ογδονταπεντάχρονο κουφό παππού μου. Αποτέλεσμα; Διάλογοι τύπου Γιώργο, θα φας μακαρόνια; Τιιιι, ήρθανε τα χιόνια; Κοινώς, πάρτε το μηδέν.

φίλοι μου γονείς. Ελληνικό βαρύ γλυκό με ενδοφλέβια ήθελαν για να ξυπνήσουν.

Εκτός από προβλήματα ακοής, οι απροσδιορίστου βιολογικής ηλικίας δεκαπεντάχρονοι παραθεριστές της Πάρου είχαν και απορρυθμισμένο θερμοστάτη. Πώς αλλιώς μπορεί να εξηγήσει κανείς το ότι κυκλοφορούσαν με φούτερ και κουκούλες στις 3 το μεσημέρι, κάτω από ντάλα ήλιο, και ημίγυμνα στις 4 το πρωί με τον νησιώτικο βοριά να τους στεγνώνει τον ιδρώτα; Εκτός από τον απορρυθμισμένο θερμοστάτη, πρέπει να είχαν όλα έλλειψη καροτίνης, καθώς ήταν κάτασπρα. Χιονάτες και χιονάτοι. Θα μου πεις, πώς να μαυρίσεις όταν δεν σε βλέπει ο ήλιος;

Και πάμε στο άλλο μεγάλο θέμα των διακοπών με εφήβους: Η βραδινή έξοδος στη Νάουσα. Το lobbying ξεκινούσε από τις 3 το μεσημέρι. Αφορμή για έξοδο πάντα υπήρχε: Σήμερα φεύγει η Άννα, πρέπει να βγούμε να την αποχαιρετίσουμε. Την άλλη μέρα ήρθε ο Χάρης, πρέπει να βγούμε να τον καλωσορίσουμε. Ώστε, μ’ αυτά και μ’ αυτά, οι δύσμοιροι γονείς να τραβούν καθημερινά κλήρο για το ποιος θα «βαρέσει γερμανικό» για να μαζέψει τους εξαντλημένους εφήβους όταν τελειώσει το ανελέητο clubbing. Μη νομίζετε ότι οι άλλοι κοιμόντουσαν... Όχι. Περίμεναν ξύπνιοι (μερικοί έβαζαν μέχρι και ξυπνητήρι) για να μυρίσουν -ναι, ναι- να μυρίσουν τους νεαρούς ξενύχτηδες και να βεβαιωθούν ότι για άλλη μια μέρα έμειναν μακριά από ποτό και τσιγάρο.

Επίσης, έπασχαν από… αρθριτικά. Ναι, ναι, αγαπημένοι μου γονείς. Έχετε δει έφηβο να εμφανίζεται στο εστιατόριο του ξενοδοχείου στις 3 το μεσημέρι μετά από ξενύχτι; Πι έπρεπε να τους μοιράζουμε, από αυτά που στηρίζουν τους ηλικιωμένους. Μαζί με τα κοκτέιλ βιταμινών και τα ντεπόν με τα οποία τους ντοπάραμε το επόμενο πρωί. Και, τι γάλα με δημητριακά τους τσαμπουνάτε,

Ε, διακοπές τις λες αυτές; Ή μαρτύριο; Ξέρετε, όμως, κάτι; Είναι γλυκό αυτό το μαρτύριο. Γιατί αυτά τα... κουρασμένα παλικάρια είναι τα μικρά σου που μεγάλωσαν, ομόρφυναν, ερωτεύτηκαν, θύμωσαν, σου χαμογέλασαν κρυφά και περνούν ακόμη (έστω αναγκαστικά) τα καλοκαίρια τους μαζί σου. Και τους χειμώνες τους.


04

11.09.2019

31

ΠΕΡΙ ΕΧΟΜΕΝΑ

03 | Σποτ 06 | Ρίζες και φτερά 08 | …ό,τι έγινε το φετινό καλοκαίρι και (θα έπρεπε να) αφορά έναν παιδίατρο 10 | 24 ώρες μαμά 12 | Το Μεγάλο μας Σπίτι 14 | Τα πρώτα του γράμματα 16 | Ένα ταξίδι στα καλύτερα εκπαιδευ τικά συστήματα του κόσμου: Ιαπωνία 18 | Παιδικός σταθμός: Πότε και πώς 20 | Επιστροφή στο σχολείο με υγιή δόντια και όμορφα χαμόγελα 22 | To «δύσκολο» παιδί στο σπίτι και στο σχολείο 24 | Πήγαιν’ έλα στο σχολείο… ασφαλώς 25 | Χοληστερίνη στα παιδιά, ένας κρυφός κίνδυνος 28 | Ταξιδεύοντας από κούνια 30 | Oι πρώτες 1800 ημέρες 31 | Π100 52 | Το μαθητικό δωμάτιο 56 | Από γονιός, εκπαιδευτής 58 | Χτίζοντας την ταυτότητα του παιδιού 60 | Ο Εγκέφαλος του Ναι 62 | Γιάμι 64 | Ήρθες στον κόσμο και συνεχίζω να «χρειάζομαι»… 66 | Διαβάζοντας 77 | Δελτία τύπου 78 | Βρές το

No 81 11.09.2019

www.facebook.com/talcmag @talcmag /talcmag

ΤΑΛΚ ΕΚΔΟΤΙΚΗ - ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΗ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Ε.Π.Ε NΙΚ.ΜΑΝΤΖΑΡΟΥ 1-3, 154 51, Ν. ΨΥΧΙΚΟ ΤΗΛ.: 210 6753180, ΦΑΞ: 210 6753189 Ε-ΜAIL: info@talcmag.gr

ΥΠΟΔΟΧΗ ΥΛΗΣ & ΔIAΦΗΜΙΣΗΣ: Μαρκέλλα Δήμου (mdimou@talcmag.gr)

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: Μαρκέλλα Δήμου (mdimou@talcmag.gr)

ΦΩΤΟ ΘΕΜΑΤΩΝ: Shutterstock

TΜΗΜΑ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ: Γεωργία Γιώτη (ggioti@talcmag.gr) ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: Πελιώ Παπαδιά (ppapadia@talcmag.gr

DESIGN: Nικόλας Κουκουράκης

ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ: Μαρία Αυγέρη, Ανθή Δοξιάδη, Μαρία Ζαφειροπούλου, Πελιώ Παπαδιά, Ιορδάνης Παπαδόπουλος, Σουζάννα Παπαφάγου, Χρήστος Ρένεσης, Δημήτριος Σούλης, Θέμις Στυλιανοπούλου ΕΚΤΥΠΩΣΗ: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

ΔΙΑΝΟΜΗ: FREE SUNDAY Η διεύθυνση του περιοδικού Τaλκ δεν φέρει καμία ευθύνη και δεν υιοθετεί απαραίτητα τις απόψεις των επιστημόνων και άλλων ειδικών συνεργατών που ενυπόγραφα αρθρογραφούν στην έκδοση. Προτού χρησιμοποιήσετε οποιοδήποτε προϊόν διαφημίζεται, άμεσα ή έμμεσα, στην εφημερίδα, ή ακολουθήσετε τις συμβουλές των ειδικών, ρωτήστε τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή ολική, μερική ή περιληπτική ή κατά παράφραση ή διασκευή και απόδοση του περιεχομένου του εντύπου με οποιονδήποτε τρόπο μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, χωρίς την προηγούμενη άδεια του εκδότη.

NΟΜΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Γιάννης Καλλές


05

11.09.2019

Τα μωρά δεν τα φέρνει ο πελαργός, όλοι το ξέρουν αυτό. Τα φέρνει ένας πανέξυπνος πιγκουίνος και ένα τρυφερό και επίμονο φλαμίνγκο: Ο Pip και ο Freddy! Μόλις έπιασαν δουλειά στην αεροπορικη εταιρεία TOTS. Αποστολή τους; Να μεταφέρουν τα πιο αξιολάτρευτα νεογέννητα στους γονείς τους. Επειδή όμως κανένας από τους δύο δεν είναι πελαργός και δεν ξέρει τη δουλειά, έχουν πολλά να μάθουν. Αλλά με το μυαλό του Pip και τη καρδιά του Freddy, γρήγορα θα αποδείξουν πως αυτό που έχει σημασία δεν είναι τι φτερά έχει ο καθένας, αλλά πόση δύναμη έχει μέσα του.

Αερογραμμές: TOTS Πρώτη αναχώρηση: 16 Σεπτεμβρίου Δρομολόγια: Καθημερινά στις 17:30 Πλήρωμα: Pip και Freddy Επιβάτες: Αξιολάτρευτα τοσοδούλικα μωρά Προορισμός: Οι γονείς τους

©Disney

Η ολοκαίνουργια σειρά του ©Disney Junior θα ξετρελάνει τα μικρά παιδιά. Η σειρά θα προβάλλεται από Δευτέρα έως Παρασκευή στις 17:30.


ΡΊΖΕΣ ΚΑΙ ΦΤΕΡΆ

11.09.2019

Ας αφήνουμε τα παιδιά να διαβάζουν μόνα τους ΤΗΣ ΑΝΘΗΣ ΔΟΞΙΑΔΗ

M

ου αρέσει από παλιά ο Σεπτέμβρης γιατί βγαίνουν τα κυκλάμινα και αρχίζει το σχολείο. Κάθε τέτοια εποχή νομίζω ότι γράφω τα ίδια και τα ίδια μιλώντας για το σχολείο. Το κάνω συνειδητά, γιατί έχω την εντύπωση ότι κανείς δεν με ακούει. Και επειδή έχει μεγάλη σημασία για την ζωή των παιδιών, αυτό το ένα που λέω και ξαναλέω και κανείς δεν με ακούει, αναγκάζομαι να το επαναλάβω. Μήπως και... κάτι γίνει. Θέλω σήμερα να προσπαθήσω να καταλάβω γιατί δε με ακούνε οι γονείς άμα λέω με μεγάλη έμφαση ΝΑ ΜΗΝ ΔΙΑΒΑΖΟΥΜΕ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΑΣ αλλά ΝΑ ΤΑ ΑΦΗΝΟΥΜΕ ΝΑ ΔΙΑΒΑΖΟΥΝ ΜΟΝΑ ΤΟΥΣ.

Ίσως πρέπει να εξηγηθώ. Θέλω να είναι καλοί μαθητές ή τουλάχιστον να κάνουν το καλύτερο που μπορούν. Θέλω να προκόψουν. Θέλω να είναι ευχαριστημένα και να χαίρονται που αρχίζει το σχολείο. Για όλους αυτούς τους λόγους θέλω να μάθουν από την πρώτη δημοτικού να διαβάζουν μόνα τους. Εδώ θα τολμήσω να σας πω ότι καλύτερα θα ήταν στην πρώτη δημοτικού να μην είχαν διάβασμα στο σπίτι. Αλλά να μπορούν να παίξουν ελεύθερα, γιατί αρκετό ζόρι έχει η πρώτη μετά την ελευθερία του νηπιαγωγείου. Και θα αναρωτηθείτε γιατί το λέω αφού πολλά από τα σχολεία μας ακόμα βάζουν δουλειά στο σπίτι για τα πρωτάκια. Το λέω έτσι ώστε τουλάχιστον να μην πανικοβάλλονται οι γονείς και να βοηθούν τα παιδάκια τους να τελειώσουν αυτή την υποχρέωση τσακ μπαμ, ώστε μετά να παίξουν. Γιατί αυτό θα τα βοηθήσει να γίνουν καλοί μαθητές. Και σίγουρα θα τα βοηθήσει να αγαπήσουν το σχολείο και τη μάθηση. Όταν, όμως, λέω να τα βοηθήσουμε στην πρώτη δημοτικού, εννοώ να τους βρούμε το μέρος όπου θα μελετάνε, να τους πάρουμε μολύβια, ξύστρες και

γόμες, να ορίσουμε τη μισή ώρα μελέτης μόνα τους «και εγώ θα είμαι παραδίπλα, αν χρειαστείς κάτι φώναξέ με». Αλλά ΟΧΙ καθόμαστε μαζί στο τραπέζι να διαβάσουμε τα μαθήματά ΜΑΣ. Εσείς πήγατε σχολείο, διαβάσατε τα μαθήματά σας ή όχι, τώρα η όλη υπόθεση είναι ευθύνη του παιδιού. Και δική του η χαρά και η ικανοποίηση όταν τα καταφέρει. Αυτό δε θέλουμε; Να μαθαίνει να χαίρεται που τα καταφέρνει μόνο του; Νομίζετε ότι τα πανέξυπνα παιδάκια μας δεν ξέρουν ότι η άψογη σελίδα έχει γίνει από τη μαμά ή τον μπαμπά; Το δε μεγάλο μάθημα ζωής, πέραν των άλφα και βήτα που μαθαίνει το παιδί, είναι ότι αναλαμβάνει τις ευθύνες του και αρχίζει να γίνεται υπεύθυνο για τον εαυτό του και για τις πράξεις του βήμα βήμα. Και δική μας υποχρέωση είναι να το ενθαρρύνουμε αυτό και σταδιακά να απομακρυνόμαστε... Ως την κουζίνα στην αρχή! Ξέρω ότι πολλά σχολεία βάζουν δουλειά στο σπίτι ακόμα και στην πρώτη δημοτικού και λένε στους γονείς να κάθονται μαζί με τα παιδιά τους για την ώρα της μελέτης. Εγώ προτείνω το αντίθετο. Οι γονείς δεν είναι ανάγκη να μπλέκονται. Ας πούμε ότι υπάρχουν δύο σχολές με δύο θεωρίες. Ανάλογα με το τι θέλετε για το παιδί σας, αποφασίζετε ποια μέθοδο θα ακολουθήσετε. Είναι απαραίτητο να σκεφτεί κανείς ποιες είναι οι αξίες και οι δεξιότητες που θέλει για το παιδί του. Αν το ξέρει αυτό, δεν μπλέκεται με τις διάφορες θεωρίες. Όσο για την εντύπωση που έχω ότι κανείς δε με ακούει και ότι οι πιο πολλοί γονείς συνεχίζουν να διαβάζουν τα παιδιά τους, τι να πω; Ξέρω ότι η πρόθεση τους είναι μόνο καλή. Υποθέτω ότι το διάβασμα των παιδιών τους δεν είναι η πιο ευχάριστή απογευματινή απασχόληση, άρα τι γίνεται; Μπορείτε να με βοηθήσετε. Αν μου το γράψετε στο anthycam@gmail.com θα αναφερθώ σ’ αυτό την επόμενη φορά. Καλή αρχή του σχολείου και της χρονιάς!


07

11.09.2019

Μαμά, πεινάω! Πόσες φορές ακούτε αυτή τη μαγική φράση μέσα στην ημέρα; Πολλές. Τα σχολεία ανοίγουν μαζί με την όρεξη των μικρών μαθητών και εσείς πρέπει να απαντάτε με νόστιμες και, κυρίως, πρακτικές λύσεις. Τα λαχταριστά Croissants βουτύρου από τη Χρυσή Ζύμη θα δώσουν στην κουζίνα σας άρωμα Γαλλίας! Αφράτα, ζυμωμένα με αγνό βούτυρο, νόστιμα και σπιτικά, είναι ιδανικά για κάθε στιγμή της ημέρας. Με πραλίνα φουντουκιού για ένα πρωινό που θα τα ξετρελάνει, με τυρί κρέμα και γαλοπούλα για ένα σνακ που θα τους δώσει ενέργεια στο διάλειμμα και κλασικά βουτύρου για να τους προσφέρετε τις δικές σας αλμυρές ή γλυκές δημιουργίες. Εσάς, ποια είναι τα αγαπημένα σας;

Croissants βουτύρου

Croissants βουτύρου με πραλίνα φουντουκιού

/xrisizimi.gr

/xrisizimi

Croissants βουτύρου με τυρί κρέμα και γαλοπούλα


08

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ …ό,τι έγινε το φετινό καλοκαίρι και (θα έπρεπε να) αφορά έναν παιδίατρο

ΤOY IOΡΔΑΝΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ

Ε Ο Ιορδάνης Παπαδόπουλος MD, PhD, είναι Επιμελητής Β΄ Παιδιατρικής ΓΝ Σύρου, iordanispapado@hotmail.com, Facebook: μικρο σονοκομειο

πιστρέφουμε στα θρανία και στην εργασία ύστερα από ένα καλοκαίρι φορτωμένο, βαρύ και ασήκωτο για να το πεις καλο-καίρι. Πέραν από τα μπάνια και τα παγωτά, τις βουτιές και τα ηλιοβασιλέματα, είχαμε δυστυχώς και κάποιες εξελίξεις που θα μας συνοδεύουν και τον χειμώνα και θεωρώ ότι μας αφορούν όλους, με τους παιδίατρους όμως να έχουμε την υποχρέωση να σταθούμε στο ύψος της κοινωνικής μας ευθύνης. Η απόφαση του δικαστηρίου να αποφυλακίσει τον δολοφόνο ενός εφήβου δημιουργεί αίσθημα αδικίας και ανασφάλειας στα σημερινά παιδιά. Όσο κι αν θες να σεβαστείς τους δικαστές και τη δικαιοσύνη, δεν μπορείς να μην απορείς όταν για άλλα εγκλήματα, εμφανώς πιο ασήμαντα, η ποινή είναι συχνά αδυσώπητη. Και επειδή οι έφηβοι και τα όνειρα τους, η κριτική σκέψη τους και γενικώς το δικαίωμά τους να ονειρεύονται, να διαμαρτύρονται, ακόμα και να κάνουν λάθη, είναι θέματα που η Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού (1989) προασπίζει, οφείλουμε και εμείς οι παιδίατροι να τονίσουμε την υποχρέωση της πολιτείας να σεβαστεί και να εφαρμόζει τη Σύμβαση. Στη Διεθνή Σύμβαση αναφέρεται ξεκάθαρα το δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης των παιδιών, αλλά και η υποχρέωση των ενηλίκων να τα προστατεύουν από κάθε μορφή βίας. Δυστυχώς, η δολοφονία του δεκαπεντάχρονου Αλέξη πριν από έντεκα έτη είναι σφαίρα στην καρδιά μικρών και μεγάλων. Με τη δολοφονία του, πυροβολήθηκε η ελεύθερη έκφραση, ενοχοποιήθηκε η εφηβεία και βέβαια μόνο προστασία από τη βία δεν υπήρξε. Τουναντίον, ο δολοφόνος είχε το

θράσος να ξεστομίσει πως «δε θα ζητήσει συγγνώμη από κανέναν δεκαπεντάχρονο». Μια ακόμη απογοητευτική είδηση του φετινού καλοκαιριού, από τις πρώτες μάλιστα επιλογές της νέας κυβέρνησης, ήταν η κατάργηση του αριθμού ΑΜΚΑ στους πρόσφυγες και της δωρεάν παροχής υπηρεσιών υγείας σε κάθε μη Έλληνα που δεν έχει ασφάλεια. Σχετικά με Ευρωπαίους πολίτες, αλλά και γενικά μη Έλληνες, οι οποίοι στη χώρα τους έχουν ασφάλεια, αλλά δεν έχουν φροντίσει να ενημερώσουν την κάρτα υγείας τους, το Ε.Σ.Υ όντως δεν μπορεί να μην τους χρεώνει την όποια υπηρεσία. Όμως, οι πρόσφυγες είναι μια κατηγορία από μόνη της, ξεχωριστή και προβληματική. Είναι αυτό που λέει η λέξη: Προσ-φυγες! Άνθρωποι, δηλαδή, που άφησαν με την ψυχή στο στόμα το σπίτι τους, γιατί κινδύνευε η ζωή τους και προφανώς το τελευταίο που θυμήθηκαν να πάρουν μαζί τους ήταν το βιβλιάριο ή το όποιο άλλο έγγραφο σχετικό με την ασφάλειά τους στο δικό τους σύστημα υγείας. Εδώ εμείς, ως τουρίστες, πάμε στα νησιά και ξεχνάμε να βάλουμε στη βαλίτσα το βιβλιάριο των παιδιών μας. Συχνά ούτε καν ΑΜΚΑ δε θυμόμαστε. Η απόφαση της κατάργησης του ΑΜΚΑ δυστυχώς έγινε αιτία «πανηγυριού» από δημόσια και πολιτικά πρόσωπα και αυτό δίνει μια νότα εμπάθειας που δε προσφέρει κάτι επί της ουσίας. Το πιο επικίνδυνο, όμως, είναι ότι πλέον οι πρόσφυγες δε θα έχουν δικαίωμα και εύκολη πρόσβαση σε φάρμακα και εμβόλια και αυτό είναι κάτι που θα στραφεί ενάντια στην ίδια την κοινωνία που τους το στέρησε, σε εποχές μάλιστα που γίνεται λόγος για αναζωπύρωση λοιμώξεων «ξεχασμένων». Είναι ένα μέτρο για το οποίο θεωρώ ότι η Επιτροπή Εθνικού Εμβολιασμού και η Ελληνική Παιδιατρική Εταιρεία θα έπρεπε να πάρουν θέση αντίθετη και να ζητήσουν την επανεξέ-

11.09.2019

τασή του. Η Γη ξοδεύεται επικίνδυνα ραγδαία. Για άλλη μια χρονιά, ξοδέψαμε τα αποθέματά της από το πρώτο επτάμηνο… Ο Ιούλιος ήταν ο πιο καυτός μήνας όλων των εποχών. Μήπως κάποτε οι παιδιατρικές εταιρείες και μάλιστα οι μεγάλες, σαν την American Academy of Pediatrics, πρέπει να «μπουκάρουν» δυναμικά έναντι σε όλους αυτούς που δεν κάνουν τίποτα για να σταματήσουν την κλιματική αλλαγή; Το θέμα μάς αφορά όλους, αλλά πρωτίστως τις επόμενες γενιές και μάλιστα όχι τις πολύ μακρινές! Η κλιματική αλλαγή φέρνει νέες ιώσεις, νέα φάρμακα αναγκαστικά, νέες σιτιστικές συνήθειες, νέα νοσήματα. Τέλος, κάτι πιο πρακτικό και εντελώς επίκαιρο. Για άλλη μια χρονιά τα σχολεία ξεκινούν με ένα πρόγραμμα σπουδών απαξιωμένο από γονείς και παιδιά… Η επιφύλαξη συχνά υπάρχει ήδη από τον αγιασμό. Κι όμως πρώτο μέλημα του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων ήταν περισσότερο το κομμάτι των θρησκευμάτων, παρά της παιδείας. «Το μάθημα των θρησκευτικών να γίνει και “πάλι ελκυστικό”», όπως είπε και η υπουργός… (Αν και αναρωτιέμαι σε ποια γενιά ακριβώς τα ράσα, οι ιερείς και η γραφή των ευαγγελίων και των ψαλμών στην καθαρεύουσα προκαλούσαν έλξη). Περισσότερη έμφαση και κουβέντα γίνεται για το αν θα μπει και πάλι το κατηχητικό δυναμικά στις ζωές των μαθητών, παρά για το αν επιτέλους αυτοί θα μάθουν κάτι από σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, αφροδίσια νοσήματα, προφύλαξη, ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες, διατροφή και πρώτες βοήθειες. Όταν στην Ευρώπη γίνονται μαθήματα ΚΑΡΠΑ (καρδιοπνευμονικής αναζωογόνησης) σε μαθητές δημοτικού, εμείς στην Ελλάδα ακόμα αναγκάζουμε τους φοιτητές ιατρικής να πληρώνουν ακριβά σεμινάρια για να αποκτήσουν αυτές τις βασικές γνώσεις… Δε γίνεται να διδάσκονται οι μαθητές περισσότερα για τον Χριστιανισμό και ταυτόχρονα να τρώνε junk food και να μη γνωρίζουν πως θα σώσουν έναν συμμαθητή τους από πνιγμό. Αντί να τους δίνουμε μαθήματα ζωής, τους δίνουμε μαθήματα για τη μετά θάνατον ζωή. Και για το τέλος, ένα ακόμη μάθημα που θα μπορούσε να ενταχθεί στο Λύκειο: Μητρικός θηλασμός. Σκεφτείτε να έμπαιναν παιδίατροι, μαίες και σύμβουλοι γαλουχίας στις τάξεις και να δίδασκαν την αξία του θηλασμού στους εφήβους. Όχι μόνο στα κορίτσια, αλλά και στα αγόρια. Τα παιδιά θα καταλάβαιναν από πού ξεκινά η ζωή, την αξία της ποιοτικής διατροφής και πιθανώς να μάθαιναν οι άρρενες να σέβονται και τη γυναίκα ως οντότητα, ως τροφοφόρο και ζωοφόρο ον. Και τα κορίτσια-έφηβες ίσως και να σέβονταν έτσι περισσότερο το σώμα τους, να το εκτιμούσαν περισσότερο και να μην το άφηναν να εκτίθεται. Και μέσω της εκμάθησης της αξίας του θηλασμού να ωρίμαζαν και σεξουαλικά. Για τη φετινή σχολική χρονιά δεν έχω να πω άλλα. Για την επόμενη, όμως, εύχομαι να υπάρχει ο πλανήτης Γη και εμείς όλοι, παιδίατροι και μη, να έχουμε δώσει το «παρών» ενάντια σε κάθε δυσμενή εξέλιξη και ενάντια σε κείνες τις επιλογές που αντί για φως εκπέμπουν σκοτάδι.



10

24 ΏΡΕΣ ΜΑΜΑ

Τ

ο εικοσιτετράωρο με έναν έφηβο (πια) είναι μια διαρκής έκπληξη και περιπέτεια! Από εκεί που είχες ένα παιδί που έκανες πράγματα μαζί του, τώρα έχεις ένα παιδί που θέλει να κάνει πράγματα! Και το καθετί που κάνει το θέλει για τον εαυτό του και τους φίλους του ή όποιους επιλέξει. Σίγουρα πάντως όχι με τη μαμά. Η μαμά έχει ρόλο παρατήρησης. Γίνεται θεατής (και το απάνεμο λιμάνι) ενός ανθρώπου που ξεκινάει να ανοίγει τα φτερά του. Αν παλιότερα έλεγα ότι ένα παιδί χρειάζεται τους γονείς του, αυτή τη στιγμή βλέπω ότι ένα παιδί στην εφηβεία τούς έχει πολύ μεγαλύτερη ανάγκη από τότε που ήταν τριών ή πέντε ή δώδεκα ετών. Αν παλιότερα έπρεπε να είμαι διαθέσιμη και να εξασφαλίζω τη διατροφή του, τον ύπνο, την καθαριότητά του, πώς θα πάει στο σχολείο, πώς – πότε – πού θα βρεθεί με τους φίλους του, πού και αν θα έχει εξωσχολικές δραστηριότητες, αυτή τη στιγμή χρειάζεται να κάνω πολύ λιγότερα γιατί πολλά θέλει και τα κάνει μόνος του. Φαινομενικά, είναι σαν σταδιακά να φεύγω από το προσκήνιο. Φαινομενικά. Στην πραγματικότητα, αυτή την περίοδο νιώθω να με έχει ανάγκη περισσότερο από κάθε άλλη περίοδο και το εικοσιτετράωρο διαρκεί πραγματικά είκοσι τέσσερις ώρες! Αυτές οι ώρες έχουν τηλεφωνήματα, μεταμεσονύκτιες συζητήσεις, μουσική στη διαπασών, διεκδίκηση χώρου (αγκαλιές και τρυφερές στιγμές όταν κανείς δεν βλέπει)… Θα

24 ώρες μαμά: Το εικοσιτετράωρο της Μαριάννας Κουμαριανού Η Μαριάννα Κουμαριανού, παιδαγωγός και συγγραφέας, μητέρα του Γιωργή που μόλις ξεκίνησε να φοιτά στην Γ’ Λυκείου, μιλάει στο Ταλκ για το εικοσιτετράωρό της ως μαμάς εφήβου.

11.09.2019 12.10.2016

έλεγα ότι όλες τις ώρες είμαι εκεί, με κεραίες τεντωμένες για να μπορέσω να καταλάβω αυτά που λέγονται με λόγια και αυτά λέγονται από τις κινήσεις, τις εκφράσεις και το σώμα του. Αυτό τον καιρό, οι συζητήσεις μας απλώνουν σε χρόνο και εύρος. Μιλάμε για το μέλλον, το μέλλον του, ακούω τα όνειρα, τις προσδοκίες, τις φιλοδοξίες, μου βάζει τις μουσικές που ακούει, μου δείχνει τα βιντεάκια που παρακολουθεί, τους φίλους του, τα κατορθώματά του, τις ανησυχίες του, αυτά που αντιμετωπίζει… Οι προκλήσεις στην ηλικία αυτή είναι πάρα πολλές και αισθάνομαι τυχερή που καθετί καινούργιο που θέλει να δοκιμάσει, το φέρνει στην κουβέντα μας. Είτε συμφωνώ είτε διαφωνώ, η αποφασιστικότητά του με κάνει να πηγαίνω με «χορευτικές φιγούρες» (και μερικές φορές να αγωνιώ). Θα μπορούσα να πω ότι κάθε μέρα στέκομαι. Στέκομαι και περιμένω το «σύνθημα». Η δική μου δράση είναι να επιβεβαιώνω ότι είμαι εκεί και τον περιμένω, να επιβεβαιώνω ότι είμαι εκεί για όσα δοκιμάζει και παραμένω σταθερή και υποστηρικτική για όσα θέλει και δρομολογεί. Ξεκινάει (μάλλον έχει ήδη ξεκινήσει) μια περίοδος που αποκτά τη ζωή του κι έχω κι εγώ τη δική μου. Μαζί και ξεχωριστά. Ως «μαμά κουκουβάγια» καμαρώνω και χαίρομαι πολύ για τα βήματα (άλματα μερικές φορές) που κάνει! Μαζί του μεγαλώνω! Χαίρομαι, φοβάμαι, ανησυχώ, οραματίζομαι… Μέρα με τη μέρα μεγαλώνω προκειμένου να τον αφήσω να μεγαλώσει και να ανακαλύψει τον εαυτό του και τον «κόσμο» που θα χτίσει γύρω του.



12

ΒΟΛΤΑ

Το Μεγάλο μας Σπίτι ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ Το Μεγάλο μας Σπίτι» ανοίγει τις πόρτες του στην κοινότητα των νέων γονέων και των μικρών παιδιών και αποτελεί έναν τόπο συνάντησής τους, συμβάλλοντας σε ένα ξεχωριστό κοινωνικό άνοιγμα. Ας το γνωρίσουμε καλύτερα.

Ο

«Το Μεγάλο μας Σπίτι» Τριφυλλίας και Λάμψα – Αθήνα, Πάρκο για το Παιδί και τον Πολιτισμό ΩΡΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Δευτέρα: 10.00 - 13.00 Τρίτη, Τετάρτη, Πέμπτη, Σάββατο: 17.00-20.00 Κλειστά: Παρασκευή, Κυριακή και αργίες.

ταν γέννησα τον γιο μου, ήμουν η πρώτη από τον στενό μου κύκλο που έκανα παιδί. Με την online δικτύωση των μαμάδων ακόμα στα σπάργανα, τον πρώτο ενάμιση χρόνο, μέχρι δηλαδή να πάει ο Δημήτρης στο σχολείο και να βρω εκεί ανθρώπους με τους οποίους μπορούσα να μοιραστώ τις ανησυχίες μου, τους φόβους μου, την κούραση και την απογοήτευσή μου, συχνά πυκνά, ένιωθα εντελώς μόνη. Σε ποιον να έλεγα τον «πόνο μου»; Βρίσκονταν κι άλλες μαμάδες στη θέση μου; Κι άλλοι μπαμπάδες στη θέση του συντρόφου μου; Είχαν τις ίδιες ή έστω παρόμοιες απορίες με εμάς; Πού θα μπορούσε το μωρό μου να συνυπάρξει με άλλα μωρά και να «παίξουν»; Η παιδική χαρά δεν μας πολυπήγε. Οι παιδότοποι ακόμα λιγότερο… Αναγκάστηκα, φυσικά, να βρω κάποιες παρέες που εντάσσονταν στο πλαίσιο αυτό, των «γονιών με μωρά», αλλά μάλλον, όπως το σκέφτομαι εκ των υστέρων, λίγο βεβιασμένα, γιατί έπρεπε. Το παιδί δεκαεπτά μηνών πήγε στον παιδικό σταθμό. Σταδιακά προσαρμόστηκε, αλλά φυσικά η προσαρμογή και για εκείνο και για εμένα ήταν τον πρώτο καιρό δύσκολη. Λίγα χρόνια μετά, με την κόρη μου, η κατάσταση ήταν αλλιώς, μια και ήμουν ήδη στο κλαμπ των μαμάδων και είχα βρει τα πατήματά μου, μια και άρχισαν κι άλλες φίλες να γεννούν, μια και το διαδίκτυο ως ψυχαναλυτικό ντιβάνι των απανταχού εγκύων, λεχώνων και νέων μαμάδων είχε μπει πλέον για τα καλά στη ζωή μου. Και χάρη σε αυτό απέκτησα και πολύ

καλές φίλες με τις οποίες ακόμα μοιραζόμαστε χαρές και λύπες, ενθουσιασμό και αγωνίες, επιτεύγματα και προβληματισμούς. Πρόσφατα, όμως, ανακάλυψα αυτό που μου έλειπε τότε, όταν έγινα για πρώτη φορά μαμά. Και το συστήνω σε όλες τις νέες μαμάδες και τους νέους μπαμπάδες, ακόμα και σε εκείνους που ακόμα δεν έχουν παιδί, αλλά το περιμένουν. Αγαπητοί γονείς, με ιδιαίτερη χαρά σας παρουσιάζω «Το Μεγάλο μας Σπίτι».

Τι είναι «Το Μεγάλο μας Σπίτι»; Καλύτερα να ξεκινήσουμε με το τι δεν είναι. Δεν είναι χώρος φύλαξης, δεν είναι παιδότοπος, δεν είναι παιδικός σταθμός, δεν είναι κέντρο δημιουργικής απασχόλησης, δεν είναι συμβουλευτικό κέντρο. Και τότε; Τι μένει; Μένει ο χώρος υποδοχής. «Το Μεγάλο μας Σπίτι», που βρίσκεται στους Αμπελόκηπους, στο Πάρκο για το Παιδί και τον Πολιτισμό, σε κτίριο που έχει παράσχει ο Δήμος Αθηναίων, είναι ένας χώρος υποδοχής, συναντήσεων και πρώιμης κοινωνικοποίησης παιδιών 0-4 ετών και των συνοδών γονέων τους ή άλλων οικείων προσώπων Ιδρύθηκε το 2015 από μια ομάδα επαγγελματιών στον τομέα της ψυχικής υγείας, που δούλεψαν δυο χρόνια για να το «στήσουν», και είναι εμπνευσμένο από το «Πράσινο Σπίτι» (Maison Verte) της Γαλλίδας ψυχαναλύτριας Φρανσουάζ Ντολτό. Η Ντολτό επέτρεψε να αναγνωριστεί το παιδί, ήδη από τη βρεφική του ηλικία, ως υποκείμενο, ως άνθρωπος με τη δική του προσωπικότητα. Με τη δημιουργία του Πράσινου Σπιτιού, το 1979, πρότεινε μια πιο ευρεία, πιο κοινωνική χρήση της ψυχανάλυσης, αναλαμβάνοντας έτσι μια κοινωνική αποστολή, αυτή της πρόληψης και παράλληλα της ευαισθητοποίησης των γονιών. Έκτοτε παρόμοιοι χώροι με κοινή φιλοσοφία δημιουργήθηκαν σε άλλες πόλεις στην Ευρώπη και στον υπόλοιπο κόσμο. Όταν το επισκέφτηκα, καταρχάς χάρηκα που υπάρχει. Ήταν αυτό που μου έλειπε όταν ήμουν νέα μαμά. Κι έπειτα λυπήθηκα που υπάρχει μόνο ένα τέτοιο στην μεγάλη μας πόλη και που ουσιαστικά δεν έχει ακόμα ενταχθεί ως απαραίτητη δομή σε κάθε Δήμο

11.09.2019

της χώρας. Εκεί, λίγες μέρες πριν ξανανοίξει τις πόρτες του μετά τις καλοκαιρινές διακοπές το Μεγάλο μας Σπίτι, είχα την ευκαιρία να συνομιλήσω με δύο μέλη της ομάδας των προσώπων υποδοχής, την κα Έφη Κονίδα και την κα Μαρία Κακογιάννη, ψυχολόγους. «Το Μεγάλο μας Σπίτι είναι ένας ζωντανός χώρος υποδοχής όπου το μικρό παιδί συντροφιά με τους ενήλικους συνοδούς και τα μέλη της ομάδας υποδοχής έχει τη δυνατότητα να αλληλεπιδράσει, να παίξει με τον δικό του ρυθμό, να μοιραστεί με τον άλλον σε ένα κλίμα συναισθηματικής ασφάλειας», μου εξηγούν. «Μωρά, παιδιά και ενήλικες μπορούν να συναντηθούν, να ανταλλάξουν εμπειρίες σε ένα φιλόξενο περιβάλλον, σε έναν χώρο κοινωνικοποίησης, ακρόασης και λόγου», προσθέτουν. Στο «Μεγάλο μας Σπίτι» δεν κλείνεις ραντεβού, δεν υπάρχει δομημένο πρόγραμμα δραστηριοτήτων, μπορείς να πας οποιαδήποτε ώρα και στιγμή μέσα στο ωράριο λειτουργίας του και να παραμείνεις όσο θέλεις, δεν πληρώνεις. Με άλλα λόγια, η δομή προσφέρει έναν χώρο ανοιχτό στην κοινότητα, ένα χώρο που υποδέχεται τα πολύ μικρά παιδιά και τους γονείς τους, όταν εκείνοι το επιθυμούν, χωρίς προεγγραφή, χωρίς την ανάγκη διατύπωσης ενός αιτήματος. Τρία πρόσωπα υποδοχής είναι παρόντα στον χώρο κάθε φορά και το μόνο που ζητούν είναι το μικρό όνομα του παιδιού. Αυτό σημειώνεται σε έναν πίνακα δίπλα στην κεντρική είσοδο του σπιτιού, ώστε να ξέρουν ποια είναι τα παιδιά που παίζουν ή απλά κυκλοφορούν στον χώρο.

Πρόσωπα υποδοχής, παιδιά και ενήλικες Η ομάδα αποτελείται από διάφορους επαγγελματίες που ασχολούνται με βρέφη και παιδιά (ψυχαναλυτές, ψυχολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί, παιδαγωγοί) οι οποίοι, όμως, τοποθετούνται διαφορετικά απ' ό,τι στη συγκεκριμένη τους επαγγελματική πρακτική. Ως πρόσωπα υποδοχής είναι διαθέσιμα, ακριβώς χάρη στην κατάρτιση και την πείρα τους, με μια παρουσία ποιοτική και διακριτική, να ακούσουν τα ερωτήματα των παιδιών και των συνοδών τους. Δεν παρεμβαίνουν παρά μόνο αν τους ζητηθεί ή αν το απαιτήσει η περίσταση, για να αποφορτίσουν τις ενδεχόμενες τεταμένες καταστάσεις που μπορεί να δημιουργούνται στις σχέσεις των παιδιών μεταξύ τους ή με τους ενήλικους συνοδούς τους. Με άλλα λόγια, τα πρόσωπα υποδοχής «υποδέχονται» με τη διακριτική, από μακριά ή από πιο κοντά, παρουσία και με τον λόγο τους. Οι ομάδες υποδοχής εναλλάσσονται καθημερινά. Τα παιδιά μπορεί να είναι κολλημένα στους γονείς τους, λίγο ή πολύ πιο μακριά από αυτούς. Στόχος του «Μεγάλου μας Σπιτιού» είναι να γίνει ένας πρώτος, ομαλός αποχωρισμός, μέσα στον ίδιο χώρο. Τα παιδιά μεγαλώνουν με βήματα μικρά. Χρειάζεται ένας χώρος γι’ αυτό. Έξω από την γονεϊκή αγκαλιά, αλλά όχι και πολύ μακριά της. Λίγο κοντά, λίγο μακριά, πιο πέρα, ξανά πίσω. Άλλο παιδί με σιγουριά κι άλλο με δισταγμό. Παίζουν και σχετίζονται με άλλα παιδιά. Κι οι γονείς συνυπάρχουν με άλλους γονείς. Μια μικρή κοινότητα παιδιών και ενηλίκων δημιουργείται καθημερινά για


11.09.2019

λίγες ώρες, σε έναν φιλό-ξενο χώρο. Και την επομένη ξανά. Η κοινότητα δημιουργείται εκ νέου. Με τα ίδια ή με άλλα πρόσωπα. «Το Μεγάλο Μας Σπίτι» δίνει τη δυνατότητα στο μικρό παιδί να ευχαριστηθεί μαζί με τους άλλους, να αλληλεπιδράσει, να συνάψει δεσμούς και να ανακαλύψει τους κανόνες που θα το εισάγουν στην κοινωνική ζωή. «Δεν υπάρχουν οργανωμένα παιδαγωγικού τύπου παιχνίδια ή δραστηριότητες, διότι το ελεύθερο παιχνίδι», όπως μου εξηγούν οι συνομιλήτριές μου, «είναι ο κατεξοχήν τρόπος για την ανάπτυξη του ανθρώπου». Τα παιδιά ξεδιπλώνουν την κοινωνικότητά τους με την αλληλεπίδραση με τα άλλα παιδιά και τους συνοδούς τους, με την κατάκτηση του χώρου και των αντικειμένων. Από την πλευρά τους, οι γονείς έχουν τη δυνατότητα κι αυτοί να γνωριστούν με άλλους ενηλίκους που βρίσκονται στο χώρο. «Το Μεγάλο Μας Σπίτι» μπορεί να αποτελέσει, λοιπόν, έναν χώρο που επιτρέπει στους ενήλικες που φροντίζουν μικρά παιδιά να βγουν από την απομόνωση, από τα μοναχικά ερωτήματα που γεννιούνται τα πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού. Είναι ένας χώρος πρώιμης κοινωνικοποίησης και ταυτόχρονα πρώιμης παρέμβασης που μπορεί να συνεισφέρει στην πρόληψη πιθανών δυσκολιών με τη μορφή συμπτωμάτων στη μετέπειτα ζωή του παιδιού και στην προετοιμασία ενός ομαλού αποχωρισμού για τη μετάβαση στο σχολικό περιβάλλον.

Βασικοί Κανόνες Λειτουργίας Η ανωνυμία: Η ανωνυμία τηρείται με σεβασμό. Τα πρόσωπα υποδοχής ρωτούν μόνο το μικρό όνομα του παιδιού και το είδος συγγένειας που το συνδέει με τον συνοδό. Έτσι αποφεύγεται οποιασδήποτε μορφής στιγματισμός και παραβίαση των προσωπικών δεδομένων του παιδιού. Η υποχρεωτική παρουσία του ενήλικου συνοδού: Ο συνοδός του παιδιού δεν πρέπει, σε καμία περίπτωση, να απουσιάσει από τον χώρο υποδοχής αφήνοντας το παιδί μόνο του. Η παρουσία του ενήλικα συνοδού δίνει τη δυνατότητα στο παιδί να νιώσει ασφάλεια και εμπιστοσύνη και να μπορέσει προοδευτικά, στον δικό του προσωπικό χρόνο, να τον αποχωριστεί και να κοινωνικοποιηθεί. Έτσι του επιτρέπεται να βιώσει τον αποχωρισμό όχι μόνο σαν απώλεια αλλά και σαν ένα βήμα προς την αυτονομία του Ο σεβασμός στους κοινωνικούς κανόνες και στις απαγορεύσεις: Στο «Μεγάλο μας Σπίτι» τα παιδιά ανακαλύπτουν ότι όλοι, μικροί και μεγάλοι, υπακούουν σε συγκεκριμένους κανόνες που είναι αναγκαίοι για την ομαλή συνύπαρξη στον χώρο. Μ' αυτό τον τρόπο τούς επιτρέπεται να εσωτερικεύσουν τις απαγορεύσεις που οφείλουν να τηρούν μέσα στην κοινωνική ζωή.

Υπάρχουν δυο βασικοί κανόνες, για δυο ιδιαίτερα απλά πράγματα: τη χρήση των τροχοφόρων παιχνιδιών, που επιτρέπεται στον μισό μόνο χώρο και τη χρήση αδιάβροχης ποδιάς στα παιχνίδια με το νερό. Τόσο απλοί, αλλά τόσο δύσκολοι ταυτόχρονα!

Πριν από τον Παιδικό Σταθμό «Το Μεγάλο μας Σπίτι» μπορεί να φανεί χρήσιμο στα παιδιά που πρόκειται να πάνε σύντομα στον παιδικό σταθμό. Είναι ένας χώρος κατάλληλος, γιατί ανταποκρίνεται στις ανάγκες και στα ενδιαφέροντά τους και ταυτόχρονα ασφαλής, γιατί τα παιδιά συνοδεύονται από κάποιο πρόσωπο που εμπιστεύονται. Το κάθε παιδί μπορεί εκεί να έρθει σε επαφή με συνομήλικούς του και να κοινωνικοποιηθεί, να εξερευνήσει το περιβάλλον του, να κάνει ίσως τα πρώτα του βήματα σε έναν κοινωνικό χώρο και να αποχωριστεί τόσο όσο αντέχει τους γονείς του ή τον συνοδό του, επιστρέφοντας σε αυτούς όποτε το θελήσει. Επιπλέον, καλείται να «υπακούσει» σε κανόνες που ένας άλλος χώρος, εκτός του σπιτιού, θέτει για την εύρυθμη λειτουργία του. Ταυτόχρονα, οι γονείς -ή κάθε άλλος συνοδός- έχουν την ευκαιρία να διευκολύνουν το παιδί στα πρώτα του κοινωνικά βήματα και να μοιραστούν όσα τους απασχολούν αναφορικά με τον επερχόμενο αποχωρισμό τους από το παιδί, τόσο με άλλους γονείς όσο και με τα πρόσωπα υποδοχής του «Μεγάλου μας Σπιτιού». Είναι, λοιπόν, παρόντες όταν τα παιδιά κατακτούν μια νέα δυνατότητα να ανοιχτούν στον κόσμο και έτσι ενδεχομένως νιώθουν εμπιστοσύνη ότι τα παιδιά θα τα καταφέρουν σύντομα, ακόμα και όταν εκείνοι δεν θα είναι μαζί τους. Μετά από μια τέτοια εμπειρία, η ένταξη στον παιδικό σταθμό θα γίνει με τρόπο πιο φυσικό. Η Φρανσουάζ Ντολτό μίλησε για τα παιδιά και τη ζωή. Για τα παιδιά και τους γονείς με λόγια απλά. Δεν την ενδιέφερε η επίδειξη γνώσεων. Δεν μίλησε σαν ειδήμων. Οι άνθρωποι στο «Μεγάλο μας Σπίτι» είναι εκεί μαζί με τα παιδιά και τους γονείς. Με εμπιστοσύνη στη δύναμη και στην ιδιοφυΐα του κάθε παιδιού. Για να δουν οι γονείς τα πράγματα από άλλη σκοπιά. Για να υπάρξει το απρόοπτο. Η ανοιχτότητα στο άγνωστο του καθενός, η τόσο σημαντική. Σας περιμένουν! Σημείωση: Για την υλοποίηση του έργου του, «Το Μεγάλο μας Σπίτι» υποστηρίζεται από τον Δήμο Αθηναίων και από δωρεές. Ωστόσο, τα πρόσωπα που το στελεχώνουν δεν αμείβονται, γιατί δεν έχει βρεθεί χρηματοδότηση. Στην είσοδό του θα βρείτε ένα κουτί, στο οποίο, αν το επιθυμείτε και μπορείτε, έχετε τη δυνατότητα να συνεισφέρετε οικονομικά για τα λειτουργικά του έξοδα.


14

ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ

11.09.2019

Τα πρώτα του γράμματα

M

ια από τις σημαντικές κατακτήσεις των μικρών μαθητών, ένα μεγάλο βήμα στον κόσμο των μεγάλων, είναι τα πρώτα τους γράμματα, οι πρώτες τους λέξεις. Η κατάκτηση αυτή δεν είναι αυτονόητη. Πρόκειται για μια πολυσύνθετη δεξιότητα που απαιτεί χρόνο, κόπο και ενθάρρυνση. Σίγουρα, η μεγαλύτερη δουλειά γίνεται στο σχολείο, μπορούμε όμως και εμείς οι γονείς να υποστηρίξουμε ψύχραιμα και τρυφερά την προσπάθεια των παιδιών μας και στο σπίτι. Να μερικά μικρά πράγματα που μπορούμε να κάνουμε μαζί τους, όσο εκεινα ανακαλύπτιυν τη μαγεία της γραφής:

Αριστερόχειρας ή δεξιόχειρας; Πολλοί γονείς αναζητούν από νωρίς σημάδια που μαρτυρούν την προτίμηση των παιδιών τους στο ένα ή το άλλο χέρι. Ωστόσο, είναι μάλλον πρώιμο να καταλήξετε σε συμπεράσματα πριν το παιδί φτάσει στην ηλικία που αρχίζει να γράφει και να διαβάζει (περίπου 5 ετών), αφού μέχρι τότε μπορεί να δοκιμάζει τις ικανότητές του και να επιλέγει πότε το ένα και πότε το άλλο. Όπως τονίζουν όλοι οι ειδικοί, σε καμία περίπτωση δεν είναι σκόπιμο να προσπαθήσετε να χειραγωγήσετε το παιδί, δίνοντάς του το μολύβι στο δεξί χεράκι ή μαλώνοντάς το όταν το πιάνει με το

αριστερό. Η προτίμησή του αυτή δεν πρόκειται να το επηρεάσει σημαντικά στις καθημερινές δραστηριότητές του. Ιδιαίτερα από τη στιγμή που στο εμπόριο μπορείτε να βρείτε είδη γραφής που απευθύνονται σε αριστερόχειρες από τα πρώτα τους βήματα. Εκτός από τα προϊόντα που πραγματικά διευκολύνουν, μια άλλη λεπτομέρεια που μπορεί να βοηθήσει στη μελέτη τα παιδιά αυτά, είναι ο σωστός φωτισμός του χώρου. Συγκεκριμένα, το φωτιστικό πρέπει να είναι τοποθετημένο δεξιά από το παιδί, έτσι ώστε να μη δημιουργούνται σκιές στο χαρτί από το χεράκι του.

Όχι μόνο στο χαρτί Κάτι που βοηθά πολύ τα παιδιά να μάθουν να γράφουν είναι η εμπλοκή περισσότερων αισθήσεων στη διαδικασία. Απλώστε σε έναν δίσκο κάποιο υλικό που θα προσφέρει ερεθίσματα στο παιδί (άμμο, ζάχαρη, αλάτι, ρύζι, αφρό ξυρίσματος). Δοκιμάστε μαζί με το παιδί να σχηματίσετε γράμματα και αριθμούς με τον δείκτη του χεριού σας. Να θυμάστε πως σχηματίζουμε τα γράμματα από πάνω προς τα κάτω και από τα αριστερά προς τα δεξιά. Φτιάξτε ανάγλυφα γράμματα πάνω σε χαρτόνια που το παιδί θα αγγίζει και θα ανιχνεύει με τον δείκτη του χεριού του. Βεβαιωθείτε πως όταν το παιδί ανιχνεύει τα ανάγλυφα σχέδια, το κάνει από πάνω προς τα κάτω και από τα αριστερά προς τα δεξιά. Σχεδιάστε μαζί με το παιδί γράμματα κολλώντας φακές, φασόλια, ρύζι, σπόρους κ.τ.λ. σε χαρτί ή

φτιάξτε γράμματα πλάθοντας πηλό, ζυμάρι, πλαστελίνη κ.τ.λ.

Υπομονή Μην πιέζετε το παιδί να κάνει γρήγορη πρόοδο, καθώς η γραφή είναι μια δεξιότητα που κατακτάται σιγά σιγά. Μη σας απασχολεί αν τα γράμματά του δεν είναι πολύ όμορφα ή ευανάγνωστα στην αρχή, αυτό θα βελτιώνεται με τον καιρό. Θυμίστε του να χρησιμοποιεί τη γόμα για να διορθώσει τα λάθη του και βοηθήστε το να κάνει αργά τις κινήσεις που χρειάζονται για να σχεδιάσει το κάθε γράμμα. Φυσικά, επιβεβαιώστε ότι κρατάει σωστά το μολύβι, για να διευκολύνεται η προσπάθειά του. Τέλος, δώστε του αρκετά ερεθίσματα: διαβάστε του και χρησιμοποιήστε τον γραπτό λόγο δημιουργικά και έξυπνα (π.χ. παίξτε μαζί του κάποιο παιχνίδι που ο ένας θα γράφει στον άλλο σημειώματα).

Extra tip: Μετατρέψτε μικρές καθημερινές δραστηριότητες σε άμεσες εμπειρίες άσκησης γραφής και ανάγνωσης. Επιλέξτε μια συνταγή και ζητήστε από το παιδί να σας βοηθήσει με την ανάγνωση των υλικών. Επίσης, πριν πάτε για ψώνια, φτιάξτε μια λίστα μαζί του. Το σούπερ μάρκετ είναι ένα εκπληκτικό εργαστήρι ανάγνωσης!


11.09.2019

15

Eίναι «EASY» να μάθεις να γράφεις Η σχολική χρονιά ξεκινά για τους μικρούς μαθητές και εσείς περιμένετε να δείτε τις πρώτες λέξεις γραμμένες από τα μικρά τους χεράκια. «Πόσο γρήγορα θα μάθει να γράφει;» και «Αν είναι αριστερόχειρας;» Σε αυτές τις ερωτήσεις απαντά η STABILO με όργανα γραφής κατάλληλα για κάθε ηλικία, για κάθε μέγεθος χεριού και χέρι γραφής. Το αποτέλεσμα; Άνεση στη γραφή από την προσχολική ηλικία, αφού oι εργονομικές λαβές των STABILO επιτρέπουν στα μικρά δάχτυλα να κρατούν τα μολύβια χαλαρά και ξεκούραστα. Όταν τα παιδιά βλέπουν και αισθάνονται ότι δημιουργούν γράφοντας, μπορεί να αυξηθούν σημαντικά τα κίνητρά τους για να συνεχίσουν. Ξεκινήστε τη σχολική χρονιά με τους πολύχρωμους συνδυασμούς της οικογένειας STABILO EASYstart, η οποία διατίθεται σε δύο εκδόσεις: για δεξιόχειρες & για αριστερόχειρες!

STABILO EASYcolors

Εργονομικό Τριγωνικό Μολύβι Ζωγραφικής Το ιδανικό ξεκίνημα για τον μικρό σας καλλιτέχνη. Το τριγωνικό σχήμα συνδυαστικά με την εργονομική σχεδίαση και τις αυλακώσεις πάνω στο σώμα του μολυβιού βοηθούν το παιδί να βρει διαισθητικά τη σωστή θέση κρατήματος του μολυβιού.

STABILO EASYgraph

Εργονομικό Τριγωνικό Μολύβι γραφίτη Υποστηρίζει και διευκολύνει την εκμάθηση της γραφής από τα πρώτα στάδια μέχρι την τελειοποίηση της.

STABILO EASY ergo3.15 Το STABILO EASYergo 3.15 είναι το κατάλληλο μηχανικό μολύβι για τη βελτίωση της γραφής του παιδιού χάρη στην εργονομική του σχεδίαση και την αντιολισθητική λαβή από καουτσούκ.

STABILO EASYergo 1.4 Το STABILO EASYergo 1.4 είναι το κατάλληλο μηχανικό μολύβι για παιδιά από 8 ετών και άνω που ξέρουν να γράφουν και επιθυμούν να διαμορφώσουν τον δικό τους γραφικό χαρακτήρα.

STABILO EASYoriginal

Εργονομικό rollerball για μαθητές Άνετη και ξεκούραστη γραφή εξαιτίας του πρωτοποριακού εργονομικού σχεδιασμού του με τις προκαθορισμένες θέσεις για τα δάχτυλα. Η ειδική μπίλια και μελάνη προσφέρουν κείμενα χωρίς στίγματα και μουτζούρες.

Γιατί είναι τόσο σημαντική η εκμάθηση της γραφής στα παιδιά; Συμβάλλει στην ανάπτυξη των γνωστικών ικανοτήτων Συμβάλλει στην εκμάθηση της ορθογραφίας Βοηθά στην απομνημόνευση Βοηθά στη συγκέντρωση του παιδιού στο θέμα

Καθιστά ευκολότερη τη λήψη γρήγορων αποφάσεων Συμβάλλει στην καλύτερη απόδοση στο σχολείο Βελτιώνει την ποιότητα γραφής, ανάγνωσης και τη δημιουργική έκφραση. Βελτιώνει την ικανότητα επικοινωνίας – κοινωνικοποίησης


16

ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ

11.09.2019

Ένα ταξίδι στα καλύτερα εκπαιδευτικά συστήματα του κόσμου: Ιαπωνία ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ

H

συζήτηση για την εκπαίδευση στη χώρα μας έχει ξεκινήσει από τη σύσταση του νεοελληνικού κράτους και ανέκαθεν ήταν έντονη. Τα τελευταία χρόνια, όσο τουλάχιστον θυμάμαι τον εαυτό μου αρχικά ως μαθήτρια, έπειτα ως φοιτήτρια, ύστερα ως καθηγήτρια και τέλος ως μητέρα, οι παθογένειες του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος είναι ποικίλες και δύσκολα αντιμετωπίσιμες παρά τις αμέτρητες μεταρρυθμίσεις. Άραγε από πού μπορούμε να αντλήσουμε εκπαιδευτικά παραδείγματα; Ποια είναι τα καλύτερα εκπαιδευτικά συστήματα παγκοσμίως; Yπάρχουν αντικειμενικοί τρόποι μέτρησης που να συγκρίνουν τα αποτελέσματα της εκπαίδευσης σε διαφορετικές χώρες. Υπάρχει, λοιπόν, το πρόγραμμα PISA (Programme for International Student Assessment), μία εκπαιδευτική έρευνα που διεξάγεται κάθε τρία χρόνια (από το 2000 έως σήμερα) και που υλοποιείται από διεθνή ερευνητικά ιδρύματα (PISA Consortium) υπό την οργάνωση της Διεύθυνσης Εκπαίδευσης του ΟΟΣΑ (Οργανισμός για την Οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη) και τη συνεργασία των συμμετεχουσών στην έρευνα χωρών. Υπάρχει, όμως, και μια Βρετανίδα εκπαιδευτικός, η Lucy Crehan, η οποία αναρωτήθηκε γιατί οι μαθητές από ορισμένα εκπαιδευτικά συστήματα πρωτεύουν συστηματικά στις διεθνείς εκπαιδευτικές δοκιμασίες. Λαμβάνοντας, λοιπόν, υπόψη της τα αποτελέσματα του PISA, αλλά όχι με αυτά ως απόλυτο οδηγό της, αποφάσισε να κάνει μια εξαιρετι-

κή έρευνα πεδίου. Ταξίδεψε στην Ιαπωνία, στη Φινλανδία, στη Σαγκάη, στη Σιγκαπούρη και στον Καναδά, ώστε να κατανοήσει βαθύτερα τον τρόπο ζωής και την κουλτούρα τους. Φιλοξενήθηκε σε σπίτια εκπαιδευτικών με παιδιά σχολικής ηλικίας, μελέτησε από πρώτο χέρι την εκπαιδευτική διαδικασία σε σχολεία αντιπροσωπευτικά του κάθε συστήματος και μίλησε με διευθυντές σχολείων, εκπαιδευτικούς, μαθητές και γονείς. Το αποτέλεσμα της έρευνάς της, βιωματικής και θεωρητικής ταυτόχρονα, είναι μια εντυπωσιακή πρόταση θεωρίας (αλλά και πράξης) της εκπαίδευσης, η οποία προσφέρει διδάγματα χρήσιμα σε όλους όσοι ενδιαφέρονται να μάθουν τους τρόπους με τους οποίους διαφορετικές κουλτούρες και κοινωνίες προσεγγίζουν την εκπαίδευση. Πάμε, λοιπόν, για έναν μικρό «εκπαιδευτικό γύρο του κόσμου», αρχής γενομένης από τη Χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου. Κανόνες Η Ιαπωνία είναι μια χώρα όπου, όταν βγαίνεις στην κοινωνία, πρέπει να τηρείς κατά γράμμα τους κανονισμούς. Άρα πρέπει πρώτα να μάθεις να τους ακολουθείς στο σχολείο, χωρίς απαραίτητα να σου εξηγούν το γιατί δεν πρέπει να κάνεις κάτι. Απλά απαγορεύεται να το κάνεις. Τα παιδιά είναι πολύ φορτωμένα και έχουν μεγάλη έλλειψη ελευθερίας, γεγονός που θεωρείται ταυτόχρονα θετικό και αρνητικό. Δηλαδή, ναι μεν προκαλείται στους μαθητές δυσφορία από το σχολικό περιβάλλον, αλλά αυτή δε θεωρείται μειονέκτημα, αλλά απαραίτητη ως μια λειτουργία μετάβασης από την οποία όλοι οφείλουν να περάσουν. Εδώ σας συστήνουμε τον όρο γκάμαν,

προερχόμενο από το Ζεν, που σημαίνει «να υπομένεις με καρτερικότητα και αξιοπρέπεια ό, τι φαίνεται αφόρητο». Οι Ιάπωνες μαθητές οφείλουν να αναπτύξουν αυτό το χαρακτηριστικό στη διάρκεια της σχολικής τους φοίτησης, κυρίως όταν προετοιμάζονται για τις εισαγωγικές εξετάσεις στο λύκειο και στο πανεπιστήμιο. Το γκάμαν εφαρμόζεται επίσης για να αντεπεξέλθουν οι μαθητές στις ακραίες αυξομειώσεις της θερμοκρασίας στις σχολικές αίθουσες, καθώς τα σχολεία δεν έχουν (από άποψη και όχι για οικονομικούς λόγους) ούτε θέρμανση ούτε κλιματισμό και τα παιδιά φορούν συγκεκριμένα, ομοιόμορφα ρούχα (και συχνά ιατρικές μάσκες για να μη διασπείρονται μικρόβια) ανεξάρτητα από τη θερμοκρασία. Μέχρι τις αρχές του 21ου αιώνα, τα παιδιά πήγαιναν σχολείο και τα Σάββατα, όμως αποφασίστηκε η εκπαίδευση να γίνει πιο… χαλαρή (μειώθηκαν ώρες διδασκαλίας και κατά το 1/3 η ύλη) ώστε οι μαθητές να έχουν γιούτορί κιόικου, χώρο για να μεγαλώσουν. Όμως, σε αυτό υπήρξαν αντιδράσεις, σταδιακά. Κατά πολλούς Ιάπωνες το γιούτορί κιόικου μόνο έβλαψε τα παιδιά, ρίχνοντας τις επιδόσεις τους, και το 2011 πολλές από τις μεταρρυθμίσεις του καταργήθηκαν, με τα βιβλία να γίνονται πιο χοντρά και με τις ώρες διδασκαλίας να αυξάνονται και πάλι. Ανάπτυξη της προσωπικότητας Σκοπός της εκπαίδευσης στην Ιαπωνία, πέραν της διδασκαλίας της ανάγνωσης, των μαθηματικών και των φυσικών επιστημών, είναι η ανατροφή και η ανάπτυξη της προσωπικότητας του μαθητή, που όμως δεν σημαίνει ό,τι στη Δύση· ανάπτυξη της προσωπικότη-


11.09.2019

τας στη γιαπωνέζικη κουλτούρα σημαίνει τη δημιουργία υπάκουων και αξιόπιστων πολιτών, ευγενικών, σοβαρών, αυστηρών με τους εαυτούς τους και με τους άλλους, σκληρά εργαζόμενων, ηθικά διαπαιδαγωγημένων και κυρίως μελών μιας ομάδας. Άλλωστε στο δημοτικό σχολείο, τα παιδιά εντάσσονται σε χαν, δηλαδή σε μικρές ομάδες που κάνουν τα πάντα μαζί. Ακόμα και ο έπαινος ή η επίπληξη είναι στο χαν και όχι στα παιδιά που το αποτελούν. Οι μαθητές στις τάξεις είναι πολλοί, μέχρι και 39, ενώ ο δάσκαλος τους αφήνει να κάνουν ό, τι θέλουν ατιμώρητα, π.χ. να σηκώνονται και να τριγυρίζουν- μέχρι να μάθουν μόνοι τους -ή μάλλον μαζί με την ομάδα τους- πώς να συμπεριφέρονται ορθά. Αν, δηλαδή, ένα παιδί κάνει κάτι άσχημο, φασαρία, κακή επίδοση κ.λ.π. θα το επιπλήξουν τα άλλα παιδάκια του χαν του, γιατί «θίγεται» η ομάδα από τη μεμονωμένη του πράξη· επομένως θα φροντίσει να συμμορφωθεί γρηγορότερα. Τα χαν συνεχίζονται και στο Γυμνάσιο, αλλά πλέον πιο διευρυμένα. Η ηθική διαπαιδαγώγηση συνεχίζεται και σε αυτήν προστίθεται η επιβολή ακόμα πιο σκληρών κανόνων, όπως π.χ. μιας συγκεκριμένης στάσης καθίσματος. Ομάδα είναι πια όλη η τάξη, που έχει τη δική της αίθουσα (όπως συμβαίνει και στη χώρα μας), την οποία τα παιδιά φροντίζουν και διακοσμούν όσο το δυνατόν καλύτερα γιατί ζουν εκεί. Η ταυτότητα της τάξης, μεικτών ικανοτήτων, ισχυροποιείται μέσω της άμιλλας, του συναγωνισμού της, δηλαδή, ακαδημαϊκού, αθλητικού και καλλιτεχνικού, με τις άλλες τάξεις του σχολείου. Επομένως, τα παιδιά οφείλουν να δώσουν το εκατό τοις εκατό των δυνατοτήτων τους και να τα καταφέρουν για να μην απογοητεύσουν τους συμμαθητές τους και για να μη γίνουν υπαίτιοι για την ήττα της τάξης τους. Αυτό λέγεται ρένταϊ σέκινιν, συλλογική ευθύνη. Φυσικά και οι καθηγητές σχεδόν ποτέ δεν αντιμετωπίζουν εξατομικευμένα τα παιδιά και η ευθύνη τού να βελτιωθεί η συμπεριφορά ενός μαθητή είναι ευθύνη όλων των συμμαθητών του. Διαφορετικά, όλοι θα έχουν συνέπειες. Η κάθε τάξη έχει δυο αρχηγούς: ένα αγόρι και ένα κορίτσι, υπεύθυνους για να εξασφαλίζουν ότι όλα γίνονται σωστά και στην ώρα τους και στους οποίους λογοδοτεί το σύνολο των παιδιών. Τον συγκεκριμένο ρόλο, φυσικά, αναλαμβάνουν διαδοχικά όλοι οι μαθητές κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς. Κοινωνικό καλό Βλέπουμε, λοιπόν, ότι η δυτική και η ιαπωνική οπτική είναι εκ διαμέτρου αντίθετες. Οι δυτικοί, λατρεύουμε την ατομικότητα, ίσως αφήνοντας συχνά ανεξέλεγκτη την αντικοινωνική/απρεπή συμπεριφορά των παιδιών μας μην τυχόν και τους «συνθλίψουμε» την προσωπικότητά τους, ενώ οι Ιάπωνες διαπλάθουν την προσωπικότητα των παιδιών έτσι ώστε να γίνουν όσο το δυνατόν πιο χρήσιμα στο σύνολο, στην κοινωνία, χωρίς κανέναν ατομικισμό. Άλλωστε, στην Ιαπωνία οι άνθρωποι ζουν τόσο κοντά ο ένας στον άλλο (μικρά σπίτια, συγκοίμιση μέχρι –συχνά– και την εφηβεία), ώστε αναγκαστικά δίνουν ιδιαίτερη σημασία στην αρμονία της ομάδας. Μέιγουάκου θα πει στα γιαπωνέζικα «να ενοχλείς τους άλλους» και είναι, όπως καταλαβαίνετε, κατακριτέο. Πρέπει ως οντότητα να είσαι όσο το δυνατόν πιο διακριτικός, πιο αθόρυβος… Κάτι που ένας δυτικός, πολλώ δε μάλλον ένας Έλληνας, είναι αδύνατον να αντιληφθεί. Η συμμόρφωση και η αφομοίωση στην Ιαπωνία έχουν καλλιεργήσει την τάση να απορρίπτεται έστω και η ελαφρά διαφορετική συμπεριφορά. Και αυτό, σε συνδυασμό με την προαναφερθείσα συλλογική ευθύνη, οδηγεί τα παιδιά σε μεγάλο στρες και σε

ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ συχνά φαινόμενα bullying. Προσοχή, όμως: όχι σε ατομικό bullying, από ένα ή δυο ή τρία άτομα προς τον αδύναμο ή τους αδύναμους της τάξης, αλλά από όλη την τάξη προς το παιδί που τολμά να διαφοροποιηθεί ή που δεν μπορεί να μη διαφοροποιηθεί. Μέχρι τα δεκαπέντε τους και το τέλος του Γυμνασίου, τα Γιαπωνεζάκια πάνε όλα μαζί σχολείο και έχουν, εκ παραδόσεως, ίσες ευκαιρίες. Άλλωστε, το δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα βασίζεται στην παραδοχή πως όλοι είναι πνευματικά ίσοι, τουλάχιστον στην αρχή της ζωής τους, και ότι οι αποκλίσεις που παρατηρούνται στις σχολικές επιδόσεις οφείλονται στο περιβάλλον, στο πόσο μελετάει κανείς και στην εργασιακή ηθική του κάθε ατόμου. Η εκπαίδευση και στις δυο πρώτες βαθμίδες βασίζεται στην απομνημόνευση, ιδιαίτερα στα μαθηματικά και στην εξάσκηση επίλυσης προβλημάτων και στοχεύει στην άριστη γνώση της ύλης. Όμως, για να συνεχίσει κάποιος τη φοίτησή του στο ιαπωνικό λύκειο, υπάρχουν εξετάσεις και πλέον η επιτυχία ή μη είναι ατομική υπόθεση. Τα λύκεια δεν έχουν όλα το ίδιο κύρος. Για την είσοδο στα καλύτερα, ο ανταγωνισμός είναι άγριος, επειδή οι μαθητές τους είναι πιο πιθανό να εξασφαλίσουν την εισαγωγή τους σε κάποιο πολύ καλό πανεπιστήμιο και συνεπώς μια καλοπληρωμένη δουλειά. Οι εκπαιδευτικοί Όσο για τους εκπαιδευτικούς; Αυτοί κάθε τόσο και με βάση τις αξιολογήσεις τους, τις οποίες ποτέ δεν μαθαίνουν, μετατίθενται από σχολείο σε σχολείο (και από περιοχή σε περιοχή, γεγονός που τους προκαλεί σοβαρά οικογενειακά προβλήματα) για να μην τύχει και συγκεντρωθούν π.χ. σε ένα σχολείο όλοι οι καλοί ή όλοι οι κακοί δάσκαλοι. Το ενδιαφέρον, όμως, είναι πως θεωρούν a priori ότι θα καταφέρουν να είναι αποτελεσματικοί με κάθε τύπο παιδιού, ότι το δυναμικό των παιδιών είναι πάντα καλό, ότι όλα τα παιδιά μπορούν και οφείλουν να μάθουν τα ίδια βασικά μαθήματα και ότι οι ίδιες τεχνικές διδασκαλίας είναι επιτυχώς εφαρμοστέες σε όλα τα παιδιά. Και τελικά οι προσδοκίες τους αυτές επηρεάζουν τις επιδόσεις των μαθητών τους θετικά (φαινόμενο του Πυγμαλίωνα). Εδώ, βέβαια, αξίζει να σημειωθεί ότι οι Ιάπωνες δάσκαλοι έχουν στη διάθεσή τους ποικιλία διδακτικών στρατηγικών/σχεδίων μαθημάτων, δημιουργημένων από πιο έμπειρους εκπαιδευτικούς, και ότι όλες οι δραστηριότητες είναι προσεκτικά επιλεγμένες με βάση τον στόχο του μαθήματος. Τέλος, έχουν ελάχιστες ώρες διδασκαλίας, περίπου τρεισήμισι την ημέρα, και ταυτόχρονα πολύ χρόνο διδασκαλίας για κάθε μάθημα, με βάση το εθνικό αναλυτικό πρόγραμμα, ώστε οι μαθητές να μπορέσουν να εμβαθύνουν στην ύλη και να συμβαδίζουν όσον αφορά την κατανόηση και την απόδοση. Ούτε αποδεκτό ούτε αναμενόμενο είναι κάποιος είτε να προχωρήσει πιο μπροστά από τους υπόλοιπους είτε να μείνει πιο πίσω. Μαμάδες της εκπαίδευσης Στην εκπαίδευση των παιδιών υποχρεωτικά συμμετέχουν και οι γονείς, κυρίως οι μητέρες (κιόικου μάμα, μαμάδες της εκπαίδευσης, των οποίων μάλιστα συχνά επηρεάζεται αρνητικά η επαγγελματική σταδιοδρομία), οι οποίες παίρνουν τον ρόλο τους πολύ σοβαρά. Διαβάζουν τα παιδιά τους και αξιολογούν τις εργασίες τους, ξενυχτούν μαζί τους, τα φροντίζουν όσο μελετούν. Μάλιστα, ορισμένες μαμάδες απαρνούνται κατά την προετοιμασία για τις εξετάσεις κάτι που τους αρέσει πολύ, π.χ. το αγαπημένο τους φαγητό, σε ένδειξη αλληλεγγύης προς το παιδί τους, που

17 ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΈΣ ΣΧΕΔΌΝ ΠΟΤΈ ΔΕΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΊΖΟΥΝ ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΈΝΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΆ ΚΑΙ Η ΕΥΘΎΝΗ ΤΟΎ ΝΑ ΒΕΛΤΙΩΘΕΊ Η ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΆ ΕΝΌΣ ΜΑΘΗΤΉ ΕΊΝΑΙ ΕΥΘΎΝΗ ΌΛΩΝ ΤΩΝ ΣΥΜΜΑΘΗΤΏΝ ΤΟΥ την ίδια περίοδο κάνει και αυτό θυσίες. Με τον τρόπο αυτό, τα παιδιά, νιώθοντας το βάρος των προσδοκιών των γονιών τους, έχουν ένα επιπλέον κίνητρο για να τα πηγαίνουν καλά στο σχολείο. Η αποτυχία, δηλαδή, δεν έχει μόνο προσωπικό κόστος, αντανακλά αρνητικά σε ολόκληρη την οικογένεια, της οποίας η έντονη εμπλοκή στην εκπαίδευση είναι απαίτηση τόσο της κοινωνίας όσο και του σχολείου. Τζούκου Κλείνουμε με την απαραίτητη αναφορά στα ιδιωτικά φροντιστήρια τζούκου και στον ρόλο που διαδραματίζουν στην υποστήριξη των παιδιών με ειδικές ικανότητες. Οι μαθητές που δυσκολεύονται και που οι γονείς τους δεν μπορούν να τους βοηθήσουν μαθησιακά, πηγαίνουν εκεί μετά το σχόλασμα και τα Σάββατα. Εκεί πηγαίνουν ακόμα οι πολύ καλοί μαθητές, εκείνοι που θέλουν να προχωρήσουν και να μάθουν περισσότερα πράγματα, αλλά και όσοι προετοιμάζονται για τις εξετάσεις. Τα τζούκου, που μάλλον μοιάζουν πολύ με τα δικά μας φροντιστήρια, τουλάχιστον όσον αφορά τη φιλοσοφία τού ποιος φοιτά σε αυτά, είναι επιπλέον ένας χώρος κοινωνικοποίησης των παιδιών, εκτός του σχολικού πλαισίου. Στο επόμενο τεύχος θα παρουσιάσουμε το εκπαιδευτικό σύστημα της Φινλανδίας.

Διαβάστε: Lucy Crehan, Φυτώρια ευφυΐας. Ένα ταξίδι στα καλύτερα εκπαιδευτικά συτήματα του κόσμου, μετάφραση: Μαρία Παπαηλιάδη, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 2019


18

ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ

11.09.2019

Παιδικός σταθμός: Πότε και πώς

ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ

Π

ότε πρέπει να στείλω το παιδί μου στον παιδικό σταθμό;» αναρωτιούνται μπαμπάδες και μαμάδες από τη στιγμή κιόλας της γέννησής του (για μην πω ακόμα και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης). Βλέπετε, ανεξαρτήτως συνθηκών, το πότε είναι η κατάλληλη στιγμή, αν μπορούμε να θεωρήσουμε ότι υπάρχει μια τέτοια, να φύγει έστω και για λίγες ώρες το παιδί από την οικογενειακή εστία, είναι μια απόφαση ζόρικη για τους γονείς, καθώς δεν είναι εύκολο να καταλάβουν αν είναι έτοιμο συναισθηματικά και γνωστικά ώστε να αρχίσει το «σχολείο». Στη δική μας περίπτωση, τα πράγματα πήραν τον δρόμο μόνα τους. Ενώ δεν είχα σκοπό να στείλω τον γιο μου παιδικό σταθμό μέχρι τα δυόμισή του χρόνια τουλάχιστον, αναγκάστηκα βίαια –γιατί όταν κάνεις σχέδια το σύμπαν συνηθίζει να γελάει− να τον στείλω πριν καν κλείσει τους 18 μήνες. Κι ενώ, μετά την

απόλυτα θετική εμπειρία, τη δική μου και του γιου, μου από τη φάση «σταθμός», ήθελα να στείλω την κόρη μου πριν καν κλείσει τους 18 μήνες, αναγκάστηκα βίαια -γιατί για άλλη μια φορά το σύμπαν ξεκαρδίστηκε στα γέλια- να τη στείλω στα 2μισή της. Άλλαξε κάτι ουσιαστικά στα παιδιά από αυτό τον ένα χρόνο διαφορά στα σχολικά τους χρόνια; Επωφελήθηκε κάποιος από τους δυο περισσότερο, είτε με την επιπλέον είτε με τη λιγότερη φοίτηση; Μάλλον μακροπρόθεσμα όχι, αλλά για να είμαστε ειλικρινείς δεν θα το μάθουμε και ποτέ… Τώρα στην πράξη: Οι έρευνες είναι αντικρουόμενες. Θα βρείτε εκατοντάδες που θα θεωρούν «ιδανική ηλικία» είτε τα 2, είτε τα 3, είτε τα 4 έτη, από τα οποία, ούτως ή άλλως, η εκπαίδευση είναι πλέον υποχρεωτική. Θα διαβάσετε ύμνους για την πρώιμη κοινωνικοποίηση, θα διαβάσετε λίβελους για την πρόωρη απομάκρυνση από τα σταθερά πρόσωπα φροντίδας, θα προβληματιστείτε σχετικά με τη (μη) χρήση του λόγου, τη (μη) δυνατότητα αυτοεξυπηρέτησης, το άγχος αποχωρισμού, τον

εγωκεντρισμό και τον παρορμητισμό των «σχεδόν μωρών», ενώ θα ενθουσιαστείτε με την ταχύτητα εκμάθησης, με την κατάκτηση της ανεξαρτησίας και της φιλίας και θα πανηγυρίσετε την ξαφνική ωρίμαση των «σχεδόν μωρών». Με άλλα λόγια, υπάρχουν θετικά, υπάρχουν και αρνητικά στη φοίτηση των πολύ μικρών μαθητών, κάτω των 3 ετών, σε παιδικό σταθμό. Και η επιτυχία ή όχι της προσχολικής εκπαίδευσής τους εξαρτάται από δεκάδες παράγοντες, όπως από την ιδιοσυγκρασία τους, από τις οικογενειακές συνθήκες, από τη φιλοσοφία του σχολείου, από την παιδαγωγό που θα τους τύχει, από τα παιδιά με τα οποία θα συνυπάρξουν… Και από τον βασικότερο παράγοντα όλων: Το να είναι έτοιμος ο γονιός να αποχωριστεί το παιδί του. Αν το μικρό διαισθάνεται άγχος, αγωνία, φόβο, αμφιβολίες από την πλευρά των φροντιστών του, θα δυσκολευτεί περισσότερο να προσαρμοστεί και η δυσκολία αυτή πιθανόν θα το συνοδεύσει και στην υποχρεωτική εκπαίδευση, ταλαιπωρώντας το συναισθηματικά για μεγάλο χρονικό


11.09.2019

διάστημα. Έστω, λοιπόν, ότι είστε, παιδί και γονείς, έτοιμοι. Έχετε συζητήσει, έχετε επιλέξει σχολείο και έρχεται η (συνήθως αποφράδα) ώρα της προσαρμογής. Τι κάνετε;

Συμβουλές για τη στάση των γονιών Η ψυχολόγος κ. Κατερίνα Χατζηκαλλία-Κουνιάκη στο βιβλίο της «Τι να κάνω-τι να μην κάνω για να μεγαλώσω σωστά τα παιδιά μου», έναν εικονογραφημένο οδηγό διαπαιδαγώγησης για νέους γονείς που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη, δίνει τις ακόλουθες συμβουλές στους γονείς: 1. Ψυχραιμία και σταθερή στάση. Αν το παιδί κλαίει κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας ή μόλις το αφήνετε στον παιδικό σταθμό: ξυπνήστε νωρίς για να έχετε αρκετό χρόνο για να ετοιμαστείτε, επαναλάβετε κάθε μέρα την ίδια ρουτίνα προετοιμασίας, αν αρνείται να ντυθεί ή κλαίει, πείτε του ήρεμα και σύντομα ότι πρέπει να πάει σχολείο γιατί πρέπει να πάει σχολείο (ακόμα και με τις πιζάμες) και την ώρα που πρέπει να φύγετε, ξεκινήστε ακόμα κι αν γκρινιάζει ή κλαίει το παιδί. Προσπαθήσετε να του αποσπάσετε την προσοχή με κάτι που το ενδιαφέρει. Όταν το παραδώσετε στη δασκάλα, πείτε του με λίγα λόγια ότι είστε σίγουρος/η ότι θα είναι καλά και ότι θα γυρίσετε να το πάρετε όταν… (μια συγκεκριμένη στιγμή), μετά φιλήστε το και φύγετε χωρίς να συζητήσετε και χωρίς να γυρίσετε. Αν το αφήσετε με σιγουριά και αποφασιστικότητα, ακόμα κι αν κλάψει για λίγο, μετά θα είναι μια χαρά. 2. Πίνακας με αυτοκόλλητα. Κρεμάστε έναν πίνακα με τις ημέρες της εβδομάδας στο ψυγείο σας και βάλτε δίπλα τα αυτοκολλητάκια. Πείτε στο παιδί ότι μετά την κάθε επιτυχημένη του παραμονή στο σχολείο θα κολλάει ένα αυτοκολλητάκι και μόλις μαζέψει έναν συγκεκριμένο αριθμό που θα ορίσετε μαζί, θα έχει μια επιβράβευση που θα ορίσετε μαζί. 3. Παίξτε παιχνίδια ρόλων και διαβάστε βιβλία. Δραματοποιήστε κοινωνικές καταστάσεις με φιγούρες ζώων ή ανθρώπων που αλληλεπιδρούν μεταξύ τους, για να του δείξετε τη σωστή κοινωνικά συμπεριφορά ή να συζητήσετε πώς μπορεί να κινηθεί το ίδιο και οι άλλοι στις διάφορες καταστάσεις. Επίσης, μπορείτε να του διαβάσετε κάποιο βιβλίο με παρόμοια θεματολογία και να το κουβεντιάσετε. 4. Μιλήστε με τη δασκάλα. Αν ανησυχείτε ότι το παιδί δεν προσαρμόζεται ή απομονώνεται, ζητήστε από την παιδαγωγό να εντάξει το

παιδί πρώτα σε μικρές ομάδες 2 ή 3 ατόμων, για να νιώσει πιο άνετα ή να το βάλει να καθίσει δίπλα της ή δίπλα σε κάποιο άλλο παιδάκι με το οποίο συνηθίζει να παίζει ή να κάνει παρέα. 5. Γνωρίστε γονείς συμμαθητών. Εκτός σχολείου, κανονίστε να βρεθείτε με άλλους γονείς, ώστε τα παιδιά να συναναστραφούν και εκτός σχολείου και έτσι να είναι πιο πιθανό μετά να κάνουν παρέα και στο σχολείο.

Σημαντικό είναι το παιδί να κοιμάται καλά το βράδυ και να ξεκουράζεται επαρκώς, διότι διαφορετικά μπορεί να του βγαίνει εκνευρισμός από την κούραση.

Τι να μην κάνετε Μη φωνάζετε και μη μαλώνετε το παιδί αν κλαίει ή αρνείται να πάει στο σχολείο. Όμως, μη διαπραγματεύεστε το αν θα πάει ή όχι. Μην παραμένετε για ώρα στην εξώπορτα του παιδικού σταθμού, προσπαθώντας να εξηγήσετε και να πείσετε το παιδί ότι θα γυρίσετε να το πάρετε και να μη φοβάται, περιμένοντας ουσιαστικά το παιδί να καταλάβει και θα σταματήσει να κλαίει. Θα σταματήσει να κλαίει αφού φύγετε! Μη ρωτάτε αμέσως μόλις βλέπετε το παιδί μετά το σχολείο, αν πέρασε καλά, αν έκλαψε ή αν κάποιος το πείραξε. Αποφύγετε να το κάνετε μεγάλο θέμα και μη συζητάτε πολύ σχετικά με αυτό, καθώς είναι πιθανότερο το παιδί να συνεχίσει να κλαίει αν καταλάβει ότι έτσι τραβάει την προσοχή ή ασχολείστε περισσότερο μαζί του. Μη μεταδίδετε το άγχος σας σχετικά με τον παιδικό σταθμό στο παιδί και μη διαφωνείτε (κυρίως μπροστά του) γονείς και παππούδες σχετικά με το αν πρέπει να επιμείνετε να πάει το παιδί στο σχολείο ή όχι. Συχνά ακούγονται πολλές και διαφορετικές απόψεις από τα διάφορα μέλη της οικογένειας που εμπλέκονται στην ανατροφή και στη φροντίδα του παιδιού, με αποτέλεσμα αυτό να μπερδεύεται και να δυσανασχετεί.

Διαβάστε: Κατερίνα ΧατζηκαλλίαΚουνιάκη, «Τι να κάνω - τι να μην κάνω για να μεγαλώσω σωστά τα παιδιά μου. Ένας εικονογραφημένος οδηγός διαπαιδαγώγησης για νέους γονείς», εκδόσεις Πατάκη


20

ΣΤΟΝ ΓΙΑΤΡΟ

11.09.2019

νται" μακριά από τα δόντια και αποκαλύπτουν τη ρίζα του δοντιού. Κακοσμία στόματος που δεν βελτιώνεται με το βούρτσισμα. Εάν τα παιδιά σας έχουν μία γενικευμένη μορφή περιοδοντικής νόσου, πιθανώς να υπάρχει συσχέτιση με κάποια άλλη συστηματική νόσο και να χρειάζεται μια γενική ιατρική αξιολόγηση του παιδιού. Αυτό, πάντως, που έχει καθοριστική σημασία για τη θεραπεία των νόσων του περιοδοντίου είναι η γρήγορη διάγνωση.

Ορθοδοντικός έλεγχος

Επιστροφή στο σχολείο με υγιή δόντια και όμορφα χαμόγελα ΤOY ΧΡΗΣΤΟΥ ΡΕΝΕΣΗ

Ο

ι μαθητές πρέπει να επιστρέψουν στα θρανία με γερά δόντια και με όμορφα χαμόγελα. Γι’ αυτό τον λόγο, με την αρχή της σχολικής χρονιάς, είναι καλό να υποβληθούν σε προληπτικό οδοντιατρικό έλεγχο προκειμένου να εντοπιστούν τυχόν προβλήματα που μπορεί να επηρεάσουν τόσο τη στοματική όσο και τη γενική τους υγεία.

Η σημασία του οδοντιατρικού ελέγχου

O Χρήστος Ρένεσης είναι Οδοντίατρος – Ειδικός Ορθοδοντικός.

Σύμφωνα με την Αμερικανική Οδοντιατρική Εταιρεία, ο οδοντιατρικός έλεγχος είναι εξίσου σημαντικός με τις αναμνηστικές δόσεις των εμβολίων! Είναι χαρακτηριστικό ότι τερηδονισμένα δόντια που δε θεραπεύονται εγκαίρως είναι δυνατόν να δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα. Γενικότερα ένα παιδί που δεν εξετάζεται από οδοντίατρο μπορεί να εμφανίζει φλεγμονή στα ούλα, εκτεταμένες τερηδόνες που πιθανόν να προκαλέσουν οδοντικά αποστήματα, κατάγματα δοντιών ή και συγκλεισιακές ανωμαλίες. Η πρόληψη των οδοντιατρικών προβλημάτων γίνεται μόνο με τακτικό οδοντιατρικό έλεγχο και για το λόγο αυτό η Αμερικανική Ακαδημία Παιδοδοντιατρικής συνιστά ο οδοντιατρικός έλεγχος στα παιδιά να πραγματοποιείται τουλάχιστον δυο φορές το χρόνο, δηλαδή κάθε εξάμηνο. Είναι καλό να διευκρινιστεί ότι παιδιά με κακή στοματική υγιεινή ή με γενικά προβλήματα υγείας χρειάζονται συχνότερους ελέγχους, λόγω αυξημένου κινδύνου εμφάνισης τερηδόνας ή μεγαλύτερης πιθανότητας να εμφανίσουν διαταραχές στην ανάπτυξη των γνάθων και των δοντιών. Οι οδοντίατροι τονίζουμε στους γονείς ότι ο Σεπτέμβριος είναι ο κατάλληλος μήνας για να πραγματοποιηθεί η προληπτική οδοντιατρική εξέταση των παιδιών. Μόνο με αυτήν, προά-

Παράλληλα στην ηλικία των επτά ετών είναι απαραίτητο να πραγματοποιείται ένας ορθοδοντικός έλεγχος. Η έγκαιρη ορθοδοντική εξέταση και η πρώιμη θεραπεία μπορούν να προλάβουν ή να περιορίσουν την εμφάνιση σοβαρών προβλημάτων σύγκλεισης των μόνιμων δοντιών και των γνάθων. Η σωστή σύγκλειση δεν συμβάλλει μόνο στη βελτίωση της αισθητικής του προσώπου αλλά και στην καλύτερη λειτουργία του στόματος.

Βούρτσισμα γεται η στοματική υγεία των παιδιών, η οποία σχετίζεται με τη γενική υγεία, και εξασφαλίζεται ένα… υγιές χαμόγελο.

Τι σημαίνει οδοντιατρικός έλεγχος; Στην εξέταση, ο οδοντίατρος ελέγχει το στόμα των παιδιών για την ύπαρξη τερηδόνας, ουλίτιδας ή άλλων οδοντιατρικών προβλημάτων. Μην ξεχνάτε ότι περισσότερα από δύο στα τρία Ελληνόπουλα εμφανίζουν τερηδόνα σε δύο τρία δόντια πριν από τα δώδεκά τους χρόνια, ενώ σχεδόν οκτώ στα δέκα έχουν μέτρια έως κακή στοματική υγιεινή. Τα χρόνια οδοντιατρικά προβλήματα και τα συμπτώματα που σχετίζονται με αυτά, όπως π.χ. ο πόνος, είναι δυνατόν να προκαλέσουν δυσκολία στη μάσηση, στην ομιλία, αλλά και στη συγκέντρωση της προσοχής. Ο πονόδοντος που δεν αντιμετωπίζεται μπορεί να επηρεάσει ακόμη και τη σχολική επίδοση και ευθύνεται για αρκετές απουσίες των παιδιών στο σχολείο. Αν, όμως, τα παιδιά ελεγχθούν από την αρχή της σχολικής χρονιάς και θεραπευτούν άμεσα τα όποια προβλήματα, μειώνονται οι πιθανότητες να χάσουν κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς μαθήματα εξαιτίας των δοντιών τους.

Νόσοι του περιοδοντίου Δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια οι οδοντίατροι συναντούν ολοένα και περισσότερα παιδιά με πολυτερηδονισμό ή νόσους του περιοδοντίου, που αν παραμείνουν χωρίς θεραπεία, μπορούν να οδηγήσουν σε σοβαρά οδοντιατρικά προβλήματα. Υπενθυμίζουμε ότι τέσσερα είναι τα βασικά συμπτώματα που πρέπει να ευαισθητοποιήσουν τους γονείς για την πιθανότητα ύπαρξης νόσου του περιοδοντίου στα παιδιά: Αιμορραγία των ούλων στο βούρτσισμα των δοντιών, στη χρήση νήματος ή αυτόματα, χωρίς λόγο. Πρησμένα και πολύ κόκκινα ούλα. Υφιζήσεις ούλων, δηλαδή ούλα που "τραβιού-

Η πρόληψη των οδοντιατρικών προβλημάτων, με την εφαρμογή σωστής στοματικής υγιεινής και περιοδικό οδοντιατρικό έλεγχο είναι αναγκαίες για να έχουν τα παιδιά πάντα ένα υγιές στόμα. Οι γονείς πρέπει να γνωρίζουν ότι το βούρτσισμα των δοντιών των παιδιών πρέπει να αρχίζει από τη στιγμή που το πρώτο δόντι κάνει την εμφάνισή του στο στόμα και τα παιδιά πρέπει από μικρά να μαθαίνουν τη σωστή εφαρμογή της στοματικής υγιεινής ως μέρος της καθημερινής υγιεινής του σώματός τους. Ο καλύτερος τρόπος για να μάθουν σωστά τα παιδιά είναι να «μιμούνται» τους γονείς που φροντίζουν καθημερινά τα δόντια τους και ακολουθούν τις οδηγίες των οδοντιάτρων για σωστό βούρτσισμα. Εξάλλου η καλή στοματική υγιεινή της μητέρας βοηθάει στο να περιοριστεί η μόλυνση στο στόμα του παιδιού. Έρευνες έχουν δείξει ότι οι μητέρες που δεν προσέχουν το στόμα τους μεταφέρουν μεγάλο αριθμό μικροβίων στο παιδί (π.χ. με το κουτάλι του φαγητού ή με φιλί στο στόμα του μωρού) και έτσι αυξάνεται σημαντικά η πιθανότητα να εμφανίσει το παιδί τερηδονισμένα δόντια ή νόσους του περιοδοντίου. Οι γονείς και τα παιδιά πρέπει να ακολουθούν τις οδηγίες των οδοντιάτρων για συχνό βούρτσισμα (δύο φορές τη ημέρα) εφαρμόζοντας τη σωστή τεχνική βουρτσίσματος με την κατάλληλη οδοντόβουρτσα και οδοντόκρεμα. Επίσης, οι οδοντίατροι δίνουμε συμβουλές για την προστασία των δοντιών με τη χρήση φθορίου και τις προληπτικές καλύψεις (sealants) των οπών και των σχισμών των οπίσθιων δοντιών και τονίζουμε ότι ο περιορισμός της συχνότητας λήψης ζαχαρωδών τροφών, ιδιαίτερα ανάμεσα στα βασικά γεύματα της ημέρας είναι ο πιο σημαντικός κανόνας για τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης τερηδόνας. Τέλος, αυτό που μικροί και μεγάλοι πρέπει να έχουν πάντα κατά νου είναι ότι ένα υγιές στόμα κατά την παιδική ηλικία αποτελεί τη βάση για ένα υγιές στόμα στην ενήλικη ζωή!


21

ΜΠΑΡΜΠΑ ΣΤΑΘΗΣ

11.09.2019

Γεύση στο... πράσινο! Οι μικροί μαθητές χρειάζονται ενέργεια και βιταμίνες και εσείς οι γονείς έξυπνες ιδέες για να βάλετε τα λαχανικά στο πιάτο τους. Ο Μπάρμπα Στάθης φροντίζει για την ποιότητα, τη φρεσκάδα και τη γεύση των λαχανικών που φτάνουν στην κουζίνα σας και εμείς μοιραζόμαστε μαζί σας δύο νόστιμες και super θρεπτικές «πράσινες» συνταγές που θα ξετρελάνουν μικρούς και μεγάλους! Καλή όρεξη!

Μακαρόνια με τυρί & μπρόκολο Υλικά

Εκτέλεση

500 γρ. μπρόκολο Μπάρμπα Στάθης 300 γρ. κοντά ζυμαρικά (κοραλάκι ή κοφτό) 2 κ.γ. βούτυρο 1 κρόκος αυγού 1 μικρό κουτί εβαπορέ γάλα 250 γρ. τριμμένο τυρί, κατά προτίμηση cheddar 2 κ.γ. μουστάρδα Dijon αλάτι και πιπέρι

Σε μια κατσαρόλα βράζουμε τα ζυμαρικά σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή και τα αφαιρούμε από τη φωτιά 2΄πριν από τον χρόνο που αναγράφεται στη συσκευασία. Σε μία άλλη κατσαρόλα με 1,5 λίτρο νερό βράζουμε το μπρόκολο Μπάρμπα Στάθης για 4-5 λεπτά και το στραγγίζουμε. Σουρώνουμε τα ζυμαρικά, τα ξαναβάζουμε στην κατσαρόλα μαζί με το μπρόκολο, σε χαμηλή φωτιά, ρίχνουμε το βούτυρο, τον κρόκο αυγού και τη μουστάρδα και ανακατεύουμε ζωηρά. Προσθέτουμε το εβαπορέ και το τυρί και συνεχίζουμε το ανακάτεμα μέχρι να σχηματιστεί μια κρεμώδης σάλτσα. Προσθέτουμε αλάτι, πιπέρι και σερβίρουμε.

Σπανακοκεφτέδες Υλικά

Εκτέλεση

400 γρ. σπανάκι σε φύλλα Μπάρμπα Στάθης 2 κ.σ. ελαιόλαδο 100 γρ. κρεμμύδι ψιλοκομμένο Μπάρμπα Στάθης 3 κ.σ. τριμμένη παρμεζάνα αλάτι και πιπέρι ελάχιστο μοσχοκάρυδο 2 μεγάλα αυγά 11/2 κούπα τρίμμα φρυγανιάς για το μείγμα και για το πανάρισμα 1/4 κούπας νερό ελαιόλαδο για το τηγάνισμα

Σε ένα αντικολλητικό τηγάνι σοτάρουμε το σπανάκι σε φύλλα Μπάρμπα Στάθης και το κρεμμύδι ψιλοκομμένο Μπάρμπα Στάθης στο ελαιόλαδο. Σε ένα μπολ ανακατεύουμε το σπανάκι, το κρεμμύδι, την παρμεζάνα, τα μπαχαρικά, αλάτι, πιπέρι, τη μία κούπα φρυγανιά, το τυρί και ένα αυγό καλά χτυπημένο. Αφήνουμε το μείγμα να σταθεί για 10 λεπτά. Στη συνέχεια πλάθουμε τα κεφτεδάκια σχηματίζοντας μπαλίτσες. Σε ένα άλλο μπολ χτυπάμε το άλλο αυγό και το αναμειγνύουμε με το νερό. Σε ένα πιάτο απλώνουμε την υπόλοιπη φρυγανιά. Πανάρουμε τους σπανακοκεφτέδες βουτώντας τους στο αυγό και περνώντας τους από τη φρυγανιά. Τηγανίζουμε μέχρι να ροδίσουν και τους τοποθετούμε σε απορροφητικό χαρτί. Σερβίρουμε με γιαουρτάκι, αν θέλουμε!

www.barbastathis.com

/barbastathis


22

ΣYZHTΩΝΤΑΣ

11.09.2019

To «δύσκολο» παιδί στο σπίτι και στο σχολείο ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΥ

T

ι γίνεται αν στην καθημερινότητά μας το παιδί συμπεριφέρεται συνεχώς με τρόπο που δυσκολευόμαστε να ελέγξουμε; Παρά τις προσπάθειες μας, στο τέλος -ανθρώπινο είναι- αισθανόμαστε απογοήτευση, κούραση, ακόμα και θυμό. Τα αρνητικά αυτά συναισθήματα είναι πολύ δύσκολο –αν όχι αδύνατον– να μην τα εκδηλώσουμε κάποια στιγμή, είτε είμαστε οι γονείς του παιδιού είτε οι δάσκαλοί του.

Γονείς απογοητευμένοι και γεμάτοι ενοχές (δικαίως ή αδίκως) αναζητούν τρόπους να βοηθήσουν το παιδί και την οικογένειά τους. Δάσκαλοι κουρασμένοι, ψάχνουν με επιμονή κάθε πηγή από την οποία μπορούν να αντλήσουν πληροφορίες και να αποκτήσουν γνώσεις και δεξιότητες για να βοηθήσουν έναν μαθητή αλλά και ολόκληρη τη σχολική τάξη. Ανάμεσα σε αυτά, το ακανθώδες ζήτημα της συνεργασίας του γονιού με τον δάσκαλο. Γονείς ανήσυχοι, φοβούνται ότι το παιδί τους δεν αντιμετωπίζεται σωστά από τον δάσκαλο. Δάσκαλοι παραπονούνται ότι οι γονείς δεν συνεργάζονται, κάποιοι μάλιστα παρεμβαίνουν ακόμα και στο παιδαγωγικό τους έργο, ενώ συχνά τούς ακυρώνουν μπροστά στα μάτια των μαθητών τους. Από την πείρα μου οφείλω να ομολογήσω ότι και οι δύο πλευρές έχουν δίκιο. Έχω συναντήσει γονείς οι οποίοι είτε δεν μπορούν (π.χ. λόγω φόρτου εργασίας ή και άγνοιας) είτε δε θέλουν να συνεργαστούν (π.χ. επειδή αρνούνται ότι το παιδί τους θέλει κάποια επιπλέον βοήθεια), και πιστεύουν ότι μόνο ο δάσκαλος ξέρει και μπορεί να συνδράμει στο πρόβλημα του παιδιού. Υπάρχουν επίσης δάσκαλοι οι οποίοι δε διαθέτουν ούτε τις απαραίτητες γνώσεις ούτε τον απαραίτητο εξοπλισμό. Τα παραπάνω, σε συνδυασμό με την αδυναμία τους, λόγω φόρτου εργασίας, να αυτενεργήσουν και να ασχοληθούν λίγο περισσότερο με το παιδί, τους οδηγούν στη λανθασμένη πεποίθηση «εγώ δεν μπορώ να κάνω κάτι, το παιδί χρειάζεται τη βοήθεια ειδικού». Η Μαρία Ζαφειροπούλου είναι ομότιμη καθηγήτρια Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.

Μήπως, λοιπόν, είστε γονείς ενός τέτοιου παιδιού, ενός παιδιού που: η ανατροφή του σας δυσκολεύει και σας κάνει να νιώθετε ανεπαρκείς ή ένοχοι; δεν μπορείτε να κατανοήσετε τη συμπεριφορά του; βρίσκεστε συχνά σε διαμάχη μαζί του;

η συμπεριφορά του επηρεάζει τον γάμο ή την οικογενειακή σας ζωή; έχει προβλήματα στο σχολείο του;

Μήπως είστε εκπαιδευτικοί που στην τάξη σας έχετε μαθητή ή μαθήτρια που: σας κάνει την τάξη άνω-κάτω; φοβάστε μήπως τραυματίσει κάποιον συμμαθητή του; εκνευρίζει τους συμμαθητές του ή γίνεται ο κλόουν της τάξης; είναι αγενής και απαξιωτικός/ή; αγνοεί κανόνες και βασικές αρχές της τάξης; δεν ανέχεται την ήττα και την αποτυχία ή θέλει να είναι πάντα αρχηγός;

Το «δύσκολο» παιδί Χιλιοειπωμένες διαπιστώσεις, κοινοί προβληματισμοί και πολύ συνηθισμένα παράπονα γονιών και εκπαιδευτικών, που οφείλονται στην απογοήτευση και την κούραση που νιώθουν βλέποντας τις προσπάθειές τους να αποτυγχάνουν και τις καλές τους προθέσεις να καταποντίζονται. Το «δύσκολο» παιδί τούς κουράζει, τους στενοχωρεί, συχνά τους εξουθενώνει και τους απελπίζει, ενώ, όσο κι αν προσπαθούν, δεν μπορούν να το καταλάβουν. Δεν ξέρουν τι να κάνουν και πώς να του φερθουν. Δεν ξέρουν τι θέλει από αυτούς. Είναι δύσκολο παιδί... Δεν μπορεί να συγκεντρώσει την προσοχή του για λίγο και είναι αφύσικα κινητικό. Είναι ανυπάκουο, προκλητικό και δε συνεργάζεται. Αγνοεί κάθε προσπάθεια πειθαρχίας και δε φοβάται τις συνέπειες των πράξεων του. Είναι ανάγωγο, χρησιμοποιεί ακατάλληλο λεξιλόγιο και δεν σέβεται κανέναν. Θυμώνει εύκολα και ξεσπάει. Εκδηλώνει βίαιη συμπεριφορά. Δυστυχώς, το να μεγαλώνει και να εκπαιδεύει κανείς ένα «δύσκολο» παιδί είναι ένα επίπονο έργο, ειδικά όταν δεν έχει στη διάθεσή του τα κατάλληλα «εργαλεία». Γι’αυτό και οι γονείς ενός «δύσκολου» παιδιού νιώθουν συχνά ανεπαρκείς, ένοχοι και θυμωμένοι. Αυτό αναπόφευκτα καταλήγει σε μια αναποτελεσματική σχέση με το παιδί τους, η οποία συνήθως επηρεάζει το ευρύτερο οικογενειακό και σχολικό περιβάλλον ενώ προκαλεί αναστάτωση, διαφωνίες, συγκρούσεις, προβλήματα με τα αδέλφια, αλλά και συναισθηματικά προβλήματα στα μέλη της οικογένειας.

Υπάρχουν λύσεις; Με τη σωστή και έγκαιρη διαχείριση, τα «δύσκολα» παιδιά μπορούν να αλλάξουν, να βελτιωθούν και να εξελιχθούν σε ενδιαφέροντα και δημιουργικά άτομα. Τα «δύσκολα» παιδιά έχουν ανάγκη από ένα υγιές και σταθερό περιβάλλον, στο οποίο τα μέλη της οικογένειας είναι δεμένα μεταξύ τους, επικοινωνούν και αλληλοϋποστηρίζονται. Η θετική αντιμετώπιση των «δύσκολων» παιδιών ολοκληρώνεται με την κατάλληλη υποστήριξη του σχολείου και του άμεσου κοινωνικού περιβάλλοντος. Το θετικό και ελπιδοφόρο, το οποίο πρέπει να γνωρίζουμε όλοι όσοι συναντούν δυσκολίες στην ανατροφή και εκπαίδευση των παιδιών αυτών είναι ότι τα «δύσκολα» παιδιά είναι στην πλειονότητά τους φυσιολογικά, έχουν δηλαδή τη συνηθισμένη, τυπική ανάπτυξη. Δεν αντιμετωπίζουν νοητικά προβλήματα, δεν είναι συναισθηματικά διαταραγμένα και ο εγκέφαλος τους λειτουργεί απόλυτα ομαλά. Μπορεί να είναι «δύσκολα», αλλά αυτή η συμπεριφορά τους δεν έχει να κάνει με κάποιο οργανικό ή ψυχολογικό έλλειμμα. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα προβλήματα που το «δύσκολο» παιδί δημιουργεί με τη συμπεριφορά του οφείλονται στην ιδιοσυγκρασία του.

Τι είναι η ιδιοσυγκρασία; Η ιδιοσυγκρασία είναι μια συνηθισμένη αιτία που ένα παιδί είναι «δύσκολο». Με πιο απλά λόγια, «ιδιοσυγκρασία» είναι το στιλ συμπεριφοράς και ο χαρακτηριστικός τρόπος αντίδρασης ενός ατόμου σε διάφορες καταστάσεις. Εμφανίζεται από τα πρώτα χρόνια (ή και μήνες ακόμα) της ζωής του παιδιού. Όλοι ερχόμαστε στη ζωή με ορισμένα ιδιοσυγκρασιακά χαρακτηριστικά, τα οποία δεν αποτελούν δική μας επιλογή, αλλά είναι αποτέλεσμα γενετικών-βιολογικών παραγόντων. Στην ιδιοσυγκρασία οφείλεται, για παράδειγμα, που: ορισμένα βρέφη είναι εξαιρετικά ενεργά, κινούν συνεχώς τα χέρια, τα πόδια και το στόμα τους, ενώ άλλα βρέφη είναι ήσυχα. μερικά βρέφη εξερευνούν το περιβάλλον τους με ανυπομονησία και για μεγάλα χρονικά διαστήματα ενώ άλλα βρέφη δεν το κάνουν. μερικά βρέφη ανταποκρίνονται θερμά στους ανθρώπους ενώ άλλα πάλι κάνουν φασαρία, γκρινιάζουν και εκνευρίζονται. Η ιδιοσυγκρασία του παιδιού δεν έχει καμιά σχέση με τους γονείς του και την ανατροφή που του δίνουν. Μιλάμε λοιπόν για μια έμφυτη ποιότητα, για μια ποιότητα με την οποία γεννιέται το παιδί. Η ευκολία με την οποία ένα παιδί προσαρμόζεται στο περιβάλλον του επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από την ιδιοσυγκρασία του. Ήδη από τα πρώτα


11.09.2019

χρόνια της ζωής η ιδιοσυγκρασία ενός παιδιού αρχίζει να επηρεάζεται από τις εμπειρίες και τις αλληλεπιδράσεις που αυτό έχει με άλλους ανθρώπους και με το περιβάλλον, και από την κατάσταση της υγείας του. Στο παιδί σχολικής ηλικίας η ιδιοσυγκρασία αποκτά πλέον συγκεκριμένη μορφή, είναι αρκετά εμφανής σε όσους το γνωρίζουν και δεν μπορεί να αλλάξει σε μεγάλο βαθμό στο μέλλον. Παρ’όλα αυτά, η προσαρμογή της συμπεριφοράς ενός παιδιού σχολικής ηλικίας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την αλληλεπίδραση της δικής του ιδιοσυγκρασίας με την ιδιοσυγκρασία των γονέων του, καθώς και από τον τρόπο που οι άλλοι αντιδρούν απέναντι του. Όταν η ιδιοσυγκρασία του παιδιού δεν ταιριάζει με αυτές των άλλων μελών της οικογένειας, οι προκλήσεις και οι δυσκολίες αυξάνονται για όλους σε μεγάλο βαθμό. Αν όμως οι γονείς γνωρίζουν κάποια από τα χαρακτηριστικά της ιδιοσυγκρασίας του παιδιού τους (και τα μεταφέρουν κατάλληλα και στους εκπαιδευτικούς του) μπορούν να το καταλάβουν καλύτερα, να εκτιμήσουν τη μοναδικότητά του και να λύσουν προβλήματα που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε παρανοήσεις και συγκρούσεις. Για να μπορέσετε, γονείς και δάσκαλοι, να δώσετε στο παιδί τη βοήθεια που χρειάζεται και να δημιουργήσετε το κατάλληλο περιβάλλον μέσα στο οποίο θα εξελιχθεί ομαλά, είναι απαραίτητο να καταλαβαίνετε γιατί συμπεριφέρεται με έναν συγκεκριμένο τρόπο σε κάθε δεδομένη στιγμή. Αν γνωρίζετε τους λόγους της συμπεριφοράς του παιδιού σας, θα σας είναι πολύ πιο εύκολο να τη διορθώσετε ή τουλάχιστον να την αντιμετωπίσετε πολύ πιο αποτελεσματικά. Ακούστε τι λέει το παιδί σας και παρατηρήστε πού και πότε αναστατώνεται και δημιουργεί προβλήματα. Αυτό θα σας δώσει μια ένδειξη για το τι συμβαίνει σε περίπτωση που το ίδιο το παιδί δεν σας δίνει άμεσα πληροφορίες. Τα παιδιά μπορεί να μην είναι σε θέση να εκφράσουν τι είναι λάθος, αλλά το αποκαλύπτουν μέσω της συμπεριφοράς ή του συναισθήματός τους. Όταν ακούτε προσεκτικά το παιδί σας, αυτό αισθάνεται λιγότερο μόνο με το πρόβλημά του και έτσι έχει την επιλογή να συμπεριφερθεί πολύ πιο ήρεμα, χωρίς να νιώθει ότι το επιτηρείτε και το ελέγχετε στενά. Σημαντικό είναι επίσης να κατανοείτε τις προσδοκίες των μικρών παιδιών. Δεν έχει σημασία η ηλικία. Ακόμα και τα βρέφη έχουν επιθυμίες, άρα και προσδοκίες. Γνωρίζοντας τις

ΣYZHTΩΝΤΑΣ

23

προσδοκίες των παιδιών, θα μπορέσετε να τους προσφέρετε ένα κατάλληλο περιβάλλον που θα ενθαρρύνει τη δημιουργία ισορροπημένων προσωπικοτήτων, και σε κάποιες περιπτώσεις ακόμα και ιδιοσυγκρασιών (που ως έμφυτα χαρακτηριστικά αλλάζουν δύσκολα). Όλοι είμαστε υπεύθυνοι για την «ανάπτυξη» των μικρών παιδιών. Ως γονείς ή ως επαγγελματίες φροντίδας, αγωγής και εκπαίδευσης, έχουμε την ευκαιρία να συμμετάσχουμε στο θετικό όραμα ενός μικρού παιδιού για τον κόσμο, για τους άλλους και για τον εαυτό του. Αυτό που εγγυάται σε μεγάλο βαθμό την αποτελεσματικότητά μας είναι η κατανόηση και η αποδοχή της ιδιοσυγκρασίας των παιδιών – δηλαδή το να κατανοήσουμε και να αποδεχθούμε ότι ο τρόπος με τον οποίο συμπεριφέρονται τα παιδιά μας οφείλεται στη μοναδική ποιότητα που τα χαρακτηρίζει.

Πώς αντιμετωπίζεται ένα «δύσκολο» παιδί; Το πρώτο βήμα: Παραμείνετε ψύχραιμοι Το δεύτερο βήμα: Για να τα «βρείτε» με το παιδί σας, πρέπει να τα «βρείτε» πρώτα με τον εαυτό σας Το τρίτο βήμα: Δώστε στο παιδί σας συναισθηματική υποστήριξη αλλά και αυτονομία Το τέταρτο βήμα: Δομήστε ένα σταθερό περιβάλλον, βάλτε όρια και οπλιστείτε με χιούμορ

Με μικρά βήματα και υπομονή μπορούμε να οδηγήσουμε τα παιδιά μας σε μεγάλες αλλαγές. Άλλωστε γνωρίζουμε ότι και αυτά –όπως όλοι μας– ωριμάζουν μέσα από αντιξοότητες και προκλήσεις.

Στο βιβλίο "Ο Νάσος έχει θράσος κι η Αγγέλα έχει τρέλα. To «Δύσκολο» Παιδί στο σπίτι και στο σχολείο" που εκδόθηκε πολύ πρόσφατα από τον Εκδοτικό Οίκο Πεδίο με την επιστημονική επιμέλεια της Μαρίας Ζαφειροπούλου, ομότιμης καθηγήτριας Ψυχολογίας, εκπαιδευτικοί με γνώσεις και εμπειρία εξηγούν διεξοδικά και με απλά λόγια ποιο είναι το «δύσκολο παιδί», πώς συμπεριφέρεται, τι κρύβεται πίσω από τις ανεπιθύμητες συμπεριφορές του αλλά και τι μπορεί να γίνει για τη βελτίωση της συμπεριφοράς του και γενικότερα της ζωής του στο σχολείο και στο σπίτι. Είναι ένα βιβλίο πρωτότυπο και διαφορετικό, εμπλουτισμένο με κατανοητές θεωρητικές αρχές, εξατομικευμένες παρεμβάσεις, δοκιμασμένους τρόπους και δεκάδες διαφορετικές δραστηριότητες για να σας δείξει πώς μπορείτε να βοηθήσετε αποτελεσματικά ένα «δύσκολο» παιδί και να το δείτε χρόνο με το χρόνο να μεταμορφώνεται σε έναν ενδιαφέροντα, πνευματώδη, ευγενικό και συμπονετικό νεαρό ενήλικα.


24

ΣΤΟΝ ΓΙΑΤΡΟ

11.09.2019

σή του, ώστε να μην αγχωθεί και χρειαστεί να τρέξει. Ελέγχουμε αν η διαδρομή προς το σχολείο είναι ασφαλής. Το κριτήριο για το ποιο δρομολόγιο θα επιλέξουμε για το παιδί δεν θα πρέπει να είναι η συντομία αλλά η ασφάλεια, π.χ. το πού υπάρχει φανάρι ή σχολικός τροχονόμος. Τονίζουμε στο παιδί ότι πρέπει πάντα να ελέγχει τόσο αριστερά όσο και δεξιά για διερχόμενα οχήματα, ανεξάρτητα αν πρόκειται για μονόδρομο ή όχι. Επίσης τονίζουμε ότι πρέπει να σέβεται τους σηματοδότες. Χρήσιμο είναι να εξασκηθεί μαζί μας στη διαδρομή προς και από το σχολείο, αλλά και στο πώς θα διασχίζει το δρόμο, αρκετές φορές πριν από τον αγιασμό. Αναζητάμε αν υπάρχουν άλλα παιδιά στη γειτονιά που πηγαίνουν με τα πόδια στο ίδιο σχολείο, ώστε να σχηματιστεί μια παρέα, η οποία ιδανικά θα συνοδεύεται και από έναν ενήλικα. Προτιμάμε ρούχα με έντονα χρώματα ή/ και φωσφορούχες ταινίες ώστε τα παιδιά να είναι πιο εύκολα ορατά από τους οδηγούς. Κάνουμε σαφές στο παιδί πως ο δρόμος από και προς το σχολείο δεν είναι κατάλληλος για παιχνίδι.

Στο σχολείο με ποδήλατο

Πήγαιν’ έλα στο σχολείο… ασφαλώς ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ Θ. ΑΥΓΕΡΗ

Α

νάλογα με ποιο μέσο πηγαινοέρχονται τα παιδιά στο σχολείο, είναι σημαντικό να φροντίσουμε να γίνει η διαδρομή τους πιο ασφαλής. Μάλιστα, μια και η καλύτερη μάθηση γίνεται με τρόπο βιωματικό, οι μετακινήσεις των παιδιών από και προς το σχολείο είναι μια πολύ καλή ευκαιρία για την εισαγωγή τους στην κυκλοφοριακή αγωγή. Ας δούμε αναλυτικά:

Μετακίνηση με σχολικό λεωφορείο

Η Μαρία Θ. Αυγέρη είναι παιδίατρος. Μπορείτε να τη βρείτε στο maria.aygeri@gmail.com και στο 694579225

Είναι απαραίτητο η επιβίβαση και η αποβίβαση να γίνονται σε σημεία που παρέχουν ασφαλή πρόσβαση στο λεωφορείο ή στο κτίριο του σχολείου. Υπενθυμίζουμε στο παιδί μας να περιμένει να σταθμεύσει το λεωφορείο προτού το πλησιάσει. Τονίζουμε στο παιδί ότι ποτέ, ακόμα και στον χώρο στάθμευσης του σχολείου και με το λεωφορείο ακινητοποιημένο, δεν περνά-

με πίσω από αυτό. Σιγουρευόμαστε ότι το παιδί περπατάει μέχρι το σημείο από όπου μπορεί να βλέπει τον οδηγό, που σημαίνει ότι και ο οδηγός μπορεί να το δει. Εξηγούμε στο παιδί ότι πρέπει να σέβεται όλους τους κανόνες ασφαλείας των σχολικών λεωφορείων, όπως το να παραμένει στη θέση του και να ακούει τον οδηγό και τη συνοδό. Επίσης, τονίζουμε ότι πρέπει να φορά πάντα τη ζώνη ασφαλείας.

Περπατώντας στο σχολείο Τα παιδιά είναι κατά κανόνα έτοιμα να πηγαίνουν περπατώντας μόνα στο σχολείο μεταξύ 9 και 11 ετών, αρκεί να έχουν αποκτήσει τις προβλεπόμενες για την ηλικία τους δεξιότητες και να έχουν ορθή κρίση. Χρειάζεται να είμαστε προσεκτικοί και ρεαλιστές σχετικά με το κατά πόσον το παιδί μας μπορεί να πάει ασυνόδευτο στο σχολείο, ειδικά όσον αφορά τα κάτω των 9 ετών παιδιά, που είναι παρορμητικά και λιγότερο προσεκτικά στο δρόμο. Καλό θα είναι όταν το παιδί πηγαίνει προς το σχολείο να έχει αρκετό χρόνο στη διάθε-

Κάνουμε μαζί εξάσκηση στη διαδρομή προς και από το σχολείο με τα ποδήλατα, ώστε να βεβαιωθούμε ότι το παιδί μας μπορεί να την ακολουθήσει και μόνο του. Πάντα φοράμε κράνος, ανεξάρτητα από το μήκος της διαδρομής. Το ποδήλατο πρέπει να κινείται πάντα δεξιά, στη ίδια κατεύθυνση με την κυκλοφορία των οχημάτων και ιδανικά πάνω σε ποδηλατοδρόμους. Είναι απαραίτητο να γνωρίζει το παιδί τα κατάλληλα σήματα χεριού για είσοδό του στην κυκλοφορία ή για αλλαγή πορείας ή για είσοδο-έξοδο από το δρόμο ή για είσοδο-έξοδο σε ποδηλατολωρίδα ή ποδηλατόδρομο ή ποδηλατοδιάδρομο. Μαθαίνουμε στο παιδί μας να μην παραβιάζει ποτέ τα φανάρια και τις πινακίδες με «stop».

Στο σχολείο με αυτοκίνητο Όλοι οι επιβάτες πρέπει να φορούν ζώνη και να κάθονται σε κάθισμα ασφαλείας, ανάλογα με την ηλικία τους, χωρίς τη σχολική τσάντα στην πλάτη. Το παιδί πρέπει να κάθεται σε κάθισμα ασφαλείας μέχρι να είναι αρκετά μεγάλο, ώστε αυτή να εφαρμόζει κατάλληλα, δηλαδή όταν φθάσει το 1 μέτρο και 45 εκατοστά σε ύψος {συνήθως σε ηλικία 9 με 12 ετών}. Το παιδί τότε θα είναι αρκετά ψηλό ώστε η ζώνη να εφάπτεται διαγώνια ανάμεσα στο στήθος και στον ώμο του και όχι να εφάπτεται στον λαιμό. Όλα τα παιδιά κάτω των 13 ετών πρέπει να κάθονται στα πίσω καθίσματα του αυτοκινήτου. Το παιδί θα πρέπει να βγαίνει και να μπαίνει στο αυτοκίνητο από την πλευρά του πεζοδρομίου και μόνο.


ΣΤΟΝ ΓΙΑΤΡΟ

11.09.2019

25 αυτή έχει μεγάλο μελλοντικό κόστος στην ποιότητα και στην ποσότητα της ζωής του.

Πότε πρέπει να μετρήσει ένα παιδί τη χοληστερίνη του; Σύμφωνα με τις τρέχουσες κατευθυντήριες οδηγίες της Αμερικανικής Ακαδημίας των Παιδιάτρων πρέπει να γίνεται έλεγχος λιπιδίων σε: όλα τα παιδιά μεταξύ 9 και 11 ετών. όλους μεταξύ 17 και 21 ετών (μετά την εφηβεία τα επίπεδα λιπιδίων τείνουν να σταθεροποιούνται). παιδιά ηλικίας 2-8 ετών και 12-16 ετών όταν συνυπάρχουν και άλλοι παράγοντες, όπως διαβήτης, παχυσαρκία, υπέρταση ή κληρονομικό ιστορικό για υπερλιπιδαιμία. Δεν χρειάζεται έλεγχος λιπιδίων σε ηλικίες κάτω των 2 ετών.

Αν έχει ανεβασμένη χοληστερίνη το παιδί μου, πρέπει να πάρει φάρμακα;

Χοληστερίνη στα παιδιά, ένας κρυφός κίνδυνος ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΣΟΥΛΗ

Γίνεται να έχει ένα παιδί υψηλή χοληστερίνη; Σαφώς και ναι και είναι κάτι που όλοι οι γονείς οφείλουμε να γνωρίζουμε και να φροντίσουμε να εντοπίσουμε.

T

Πατησίων 237, Πλ. Κολιάτσου, Αθήνα Τηλ.: 210 864 0918, 210 864 0988 fax: 210 866 5155 Αμφιαράου 165, Σεπόλια Τηλ.: 210 515 7982, 211 106 2300 fax: 211 106 2301

α καρδιαγγειακά νοσήματα παραμένουν η πρώτη αιτία θανάτου παγκοσμίως. Έχοντας κατά νου την εικόνα του «καρδιοπαθούς» ενήλικα πολύ συχνά ξεχνάμε –όχι μόνο οι γονείς αλλά και οι γιατροί– ότι η αρτηριοσκλήρυνση και οι καρδιακές παθήσεις έχουν τις ρίζες τους και στην παιδική ηλικία. Η πρώιμη ανίχνευση και αντιμετώπιση των παραγόντων κινδύνου για καρδιαγγειακές παθήσεις μπορεί να αποτρέψει και την εμφάνισή τους. Οι περισσότεροι γονείς δεν γνωρίζουν αυτούς τους κινδύνους και οι γιατροί πολύ συχνά δεν ελέγχουν τα επίπεδα χοληστερόλης στα παιδιά. Ας αναλογιστούμε ότι η ανεβασμένη χοληστερόλη επίσημα αναγνωρίστηκε ως παράγοντας καρδιαγγειακού κινδύνου το 1961 ενώ η ευαισθητοποίηση της ιατρικής κοινότητας πρακτικά ακολούθησε τη δεκαετία του 1980. Αλλά η ευαισθητοποίηση δεν ήταν από μόνη της αρκετή· για την πλειονότητα των ασθενών τα υπάρχοντα φαρμακευτικά μέσα ήταν αναποτελεσματικά για την αντιμετώπιση της υπερλιπιδαιμίας (το πρώτο από τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται και σήμερα για τη χοληστερίνη κυκλοφόρησε το 1987). Συνεπώς δημιουργείται η εντύπωση

σε πολλούς ενήλικες καθώς και στους περισσότερους υπερήλικες ότι η υψηλή χοληστερόλη που βρέθηκε «σε κάποιο τσεκάπ» είναι κάποιο πρόσφατο απόκτημα που το έφερε ο χρόνος, ενώ κάλλιστα μπορεί να είχαν αντίστοιχα ανεβασμένες τιμές από την παιδική τους ηλικία –απλά δεν είχαν εξεταστεί ποτέ για να το γνωρίζουν. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι: Η υψηλή χοληστερίνη, σε οποιαδήποτε ηλικία, αυξάνει τις πιθανότητες για καρδιακές παθήσεις και αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο. Ναι, τα παιδιά μπορούν να έχουν υψηλή χοληστερίνη. Αναλόγως πληθυσμού, μελέτες δείχνουν υπερλιπιδαιμία σε ποσοστά που ξεπερνούν το 20% σε παιδιά και εφήβους, ενώ σε παχύσαρκα παιδιά και εφήβους η συχνότητα της υπερλιπιδαιμίας είναι διπλάσια, ξεπερνώντας το 40%. Δεν είναι αυτονόητο ότι θα έχει φυσιολογική χοληστερίνη επειδή τρέφεται σωστά και υγιεινά. Η υπερλιπιδαιμία είναι πολυπαραγοντική πάθηση και καθορίζεται σε μεγάλο ποσοστό από γονίδια, πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί κάποιος να ακολουθήσει απαρέγκλιτα μια αυστηρή δίαιτα, παρόλα αυτά η χοληστερίνη του να παραμείνει υψηλή.

Τι συμπτώματα έχει η ανεβασμένη χοληστερίνη; Συνήθως κανένα. Γι’ αυτό και είναι αφενός από τις πιο υποδιαγνωσμένες παθήσεις και αφετέρου από τις πιο υποθεραπευόμενες: είναι δύσκολο πολλές φορές κανείς πεισθεί να ξεκινήσει να θεραπεύει μια ασυμπτωματική επί του παρόντος πάθηση, ακόμα και εάν

Τα περισσότερα παιδιά δεν χρειάζονται φάρμακα για να ρυθμίσουν την υψηλή χοληστερίνη τους. Σε κάθε περίπτωση η αντιμετώπιση είναι εξατομικευμένη και πρέπει να ακολουθούνται οι οδηγίες του παιδιάτρου. Η συνήθης πρακτική είναι να αποκλειστούν ιατρικά ανιχνεύσιμα αίτια υπερλιπιδαιμίας όπως είναι ο υποθυρεοειδισμός και ο σακχαρώδης διαβήτης και να γίνει επανέλεγχος λιπιδίων σε 6 μήνες. Εφόσον τα επίπεδα λιπιδίων παραμένουν πολύ υψηλά και εάν συνυπάρχουν και άλλοι παράγοντες κινδύνου, μπορεί να κριθεί απαραίτητη λήψη φαρμακευτικής αγωγής. Είναι σημαντικό να έχουμε υπόψιν τα εξής: Περιορίστε το «φαστ φουντ» σε λιγότερο από μια φορά την εβδομάδα Περιορίστε τα επεξεργασμένα φαγητά όπως τσιπς, ντόνατς, κούκις, κ.λ.π. Περιορίστε τα γλυκά και τα αναψυκτικά.

Ο ευεργετικός ρόλος της άσκησης Η άσκηση πρέπει να ενθαρρύνεται σε όλα τα παιδιά, είτε έχουν ανεβασμένη χοληστερίνη είτε όχι. Πιο συγκεκριμένα η άσκηση: Αυξάνει τα επίπεδα της «καλής» χοληστερόλης που είναι προστατευτική για την καρδιά και τα αγγεία. Δεν ελαττώνει τα επίπεδα της «κακής» χοληστερόλης, αλλά υπάρχουν ενδείξεις ότι την κάνει λιγότερο «βλαβερή» προς το καρδιαγγειακό σύστημα. Μειώνει τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων. Βελτιώνει το μεταβολισμό των λιπιδίων μετά το φαγητό. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, όλα τα παιδιά 5-17 ετών, εφόσον δεν υπάρχει κάποια ιατρική αντένδειξη, πρέπει να συγκεντρώνουν αθροιστικά τουλάχιστον 60 λεπτά μέτριας έως έντονης σωματικής δραστηριότητας καθημερινά. Μεγαλύτερης διάρκειας σωματική δραστηριότητα προσφέρει περισσότερα οφέλη και το μεγαλύτερο μέρος αυτής θα πρέπει να είναι αερόβια. Ο Δημήτριος Σούλης είναι καρδιολόγος στην ΚΟΣΜΟιατρική.


26

11.09.2019

1

πι τσί λες

Από το 1947 η Maped παρουσιάζει νέα και καινοτόμα προϊόντα για τα παιδιά με έμφαση στην ποιότητα κατασκευής! gr.maped.com

2 Aυτοκόλλητο βυνιλίου stick2stick www.stick2stick.eu Γόμα - ξύστρα ΤΟΤΕΜ

Ξυλομπογιές Color'Peps Animals

Γόμα Technic Ultra

Γόμα Zenoa Plus

3 Παγούρια Happily Ever After facebook.com/happilyeveraftergr

Μαρκαδόροι Ocean Color'Peps

Μαρκαδόροι Χονδροί Color'Peps

Νερομπογιές Color'Peps


27

11.09.2019

7 Μπολ που προσκολλάται σε επιφάνειες με κουτάλι και καπάκι από την Nuby™ www.nuby.gr

5 Μαλακή πλαστελίνη σε βαζάκι από την Kidea της Globo www.globotoys.gr

6

4

Highwaykick 5 της Scoot and Ride www.scootandride.gr

FRONT - O μάρσιπος της Inglesina www.inglesina.gr

8 School Hankies Χεράκια καθαρά, ξέγνοιαστα παιδιά! www.megadis.gr

9 Oλοκληρωμένη αντιφθειρική αγωγή Lice Free Set της FREZYDERM www.frezyderm.gr


28

ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ

11.09.2019

επίσης μεγάλη. Όμως, ταξιδεύοντας, ξεφεύγεις από τη ρουτίνα, βλέπεις όμορφα πράγματα κι όλες οι δυσκολίες περνάνε πιο ομαλά. Μετά δε το ταξίδι, ξεχνιούνται τελείως.

Ταξιδεύοντας από κούνια ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΠΕΛΙΩ ΠΑΠΑΔΙΑ

Ο

Κώστας και η Αλιόνα, ιδιοκτήτες του ταξιδιωτικού blog www.aktravelife.com, ταξιδεύουν σε όλο τον κόσμο. Εδώ και σχεδόν δυο χρόνια δεν ταξιδεύουν πλέον μόνοι τους, αλλά μαζί με το μωρό τους, τον Έκτορα και μιλούν στο Τaλκ σχετικά με την εμπειρία τους αυτή. Σημειώνουμε ότι μέχρι στιγμής ο –γεννημένος τον Οκτώβριο του 2017– Έκτορας, που έκανε το πρώτο του ταξίδι σε ηλικία 38 ημερών, έχει βρεθεί σε 22 χώρες, γνωρίζοντας ανθρώπους, ακούγοντας διάφορες γλώσσες και παίζοντας με παιδάκια στις γειτονιές του κόσμου.

Επισκεφτείτε το blog της Αλιόνα και του Κώστα www.aktravelife.com. Θα ξετρελαθείτε! Ελπίζουμε πως θα τους φιλοξενήσουμε ξανά στις σελίδες μας σύντομα να μας πουν για το πώς ταξίδεψαν οδικώς από την Κρήτη στην Ισλανδία ή για το πώς πέρασε ο Έκτορας στον καταρράκτη Sekumpul στο Μπαλί!

Μαζί μας Πριν ακόμη γεννηθεί ο μικρός μας Έκτορας, είχαμε ως δεδομένο ότι θα ταξιδεύει μαζί μας. Το τι και πώς δεν το σκεφτόμασταν και πολύ, λέγαμε ότι θα τα βρούμε στη πορεία. Από τότε που γεννήθηκε, κι όντως ταξιδεύουμε μαζί, αντιμετωπίζουμε πολλές διαφορετικές απόψεις σχετικά με τα οικογενειακά ταξίδια. Κάποιοι μας θαυμάζουν, αλλά ποτέ δεν θα ταξίδευαν οι ίδιοι με μωρό/νήπιο, άλλοι δεν μας καταλαβαίνουν, κάποιοι μας κατηγορούν. Και, βέβαια, οι περισσότεροι φίλοι μάς υποστηρίζουν, γι’ αυτό και είναι φίλοι μας. Σε πολλές χώρες είναι απολύτως φυσιολογικό να ταξιδεύει κανείς με παιδί, είτε για λόγους αναψυχής, είτε για άλλους λόγους. Στην Ελλάδα, όμως, υπάρχει μεγάλο κώλυμα σ' αυτό το θέμα. Ακόμη και σε ταξιδιωτικό φόρουμ που συμμετέχουμε, βρίσκουμε απόψεις απολύτως ενάντια στο ταξίδι με μωρό/νήπιο, αντίθετα πολλοί υποστηρίζουν ότι είναι καλύτερη η λύση των παππούδων. Το ταξίδι έχει πάντα κάτι να προσφέρει Πρώτα απ’ όλα, η δική μας φιλοσοφία λέει

Έτσι, υπάρχουν και πολλά πράγματα που άλλαξαν για εμάς, αφού ταξιδεύουμε πλέον με παιδί, και που μας αρέσουν τρελά: Κάνουμε περισσότερες στάσεις στα οδικά ταξίδια. Παλιά, σαν κλασικοί ενήλικες, όλο βιαζόμασταν. Ειδικά αν μιλάμε για διαδρομές στην Ελλάδα, τις οποίες έχουμε κάνει πολλές φορές. Φτάναμε στον προορισμό και πονούσαμε ολόκληροι. Τώρα σταματάμε, παίζουμε, βρίσκουμε ωραία μέρη, γελάμε, τρέχουμε. Μπορεί να μας παίρνει 20% παραπάνω χρόνο, αλλά πόσο πιο ωραία περνάμε! Γνωρίζουμε περισσότερους ανθρώπους, γιατί τα αθώα κι αληθινά παιδικά χαμόγελα σπάνε καρδιές. Όπου κι αν πάμε, πιάνουμε κουβέντα με τους διπλανούς. Μας μιλάνε άγνωστοι στο δρόμο. Όπως στη σχετική φωτογραφία, που ο Έκτορας δεν άφησε ούτε μια Κορεάτισσα αδιάφορη.

ότι το ταξίδι έχει κάτι να προσφέρει σε κάθε ηλικία. Αν μιλάμε για ταξίδια με μωρά, όμως, πιστεύουμε ότι δεν υπάρχει κάτι χειρότερο για ένα μωρό από το να αποχωριστεί τη μαμά του, έστω και για λίγες ημέρες. Έτσι, δεν χρειάζεται καν να μπούμε στον κόπο να μελετήσουμε τι μπορεί να του προσφέρει ένα ταξίδι. Το μωράκι θα είναι χαρούμενο αν είναι με τους γονείς του. Πίνει το γαλατάκι του και κοιμάται ήσυχα, ενώ οι γονείς μπορούν να ξεφύγουν από τη ρουτίνα του σπιτιού και να αλλάξουν παραστάσεις. Για τα μωρά/νήπια πιστεύουμε και βλέπουμε απ' τη δική μας εμπειρία ότι: στη φύση ηρεμούν παρά πολύ. απολαμβάνουν να βλέπουν καινούρια κι άγνωστα πράγματα. γίνονται πιο κοινωνικά, βλέποντας-γνωρίζοντας περισσότερους ανθρώπους. μαθαίνουν να προσαρμόζονται πιο εύκολα σε συνθήκες ταξιδιού. με χαρά δοκιμάζουν άγνωστες γεύσεις. Από εκεί και πέρα, θεωρούμε πως γενικά τα ταξίδια βοηθούν τα παιδιά: να γίνουν πιο ανοιχτόμυαλοι άνθρωποι. να αγαπάνε τους ανθρώπους ανεξάρτητα από έθνος, χρώμα δέρματος κ.τ.λ, να μη βλέπουν προκατειλημμένα το διαφορετικό, δηλαδή. να αναπτύσσουν τον τρόπο σκέψης τους, σε πολύπλευρες καταστάσεις. να ανακαλύπτουν κάποια ταλέντα. να γίνονται πιο ανεξάρτητα. να χτίζουν αντοχές, σωματικές και ψυχολογικές. Σίγουρα, δεν είναι πάντα εύκολο να ταξιδεύεις με μικρό παιδί, διότι τα παιδιά περνάνε διάφορες φάσεις, είναι άνθρωποι, έχουν τις καλές και τις κακές τους μέρες. Ναι, είναι κούραση, αλλά όποιος έχει παιδιά θα μας καταλάβει. Άλλωστε και στο σπίτι η κούραση μπορεί να είναι

Βλέπουμε συνηθισμένα πράγματα, σαν να τα βλέπουμε για πρώτη φορά. Στο ταξίδι με μωρό μπορεί κάποιες βαρετές διαδικασίες να γίνουν… διασκεδαστικές (ας πούμε να πάρεις τη βαλίτσα σου από τον ιμάντα στο αεροδρόμιο). Ψάχνουμε για καινούριες δραστηριότητες. Αν ταξιδεύαμε οι δυο μας, μπορεί να μην σκεφτόμασταν ποτέ να μείνουμε σ’ ένα χωριό στη Γερμανία. Ή να πάμε σε μουσείο παιχνιδιών. Τελικά ήταν φανταστική εμπειρία! Και πόσα άλλα έχουμε μπροστά μας; Εξασκούμε την υπομονή και την αυτοσυγκράτηση. Αν υπήρχε μυς στο ανθρώπινο σώμα για την υπομονή, θα είχε φουσκώσει από την υπερπροσπάθεια. Αλλά πόσο περήφανοι νιώθουμε όταν, παρόλες τις δυσκολίες, είμαστε Ζεν! Χαμογελαστοί κι ωραίοι! Ζούμε μοναδικές οικογενειακές στιγμές, γιατί όλες οι δυσκολίες μας δένουν περισσότερο. Συμπερασματικά, πιστεύουμε και οι δυο μας πως το ταξίδι με μωρό βοηθάει όλη την οικογένεια πολύ περισσότερο από τις δυσκολίες που μπορεί να φέρει. Σε διαφορετικούς ρυθμούς μεν, με πολλά ενδιαφέροντα δε! Εσείς τι πιστεύετε για το ταξίδι με μωρό/νήπιο; Πόσο κοντά ή μακριά είστε από αυτό που διαβάσατε;



30

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

Oι πρώτες 1800 ημέρες με τα μικρά μας ή αλλιώς κατανοώντας τα πρώτα 5 χρόνια της ζωής ΤΗΣ ΣΟΥΖΑΝΑΣ ΠΑΠΑΦΑΓΟΥ

Κ

άθε ανθρώπινο ον έρχεται στον κόσμο με ένα τεράστιο δυναμικό, έναν μοναδικό θησαυρό. Ως γονείς έχουμε, αν όχι το καθήκον, σίγουρα την ευθύνη να βοηθήσουμε τα μικρά μας να ξεδιπλώσουν και να θέσουν σε λειτουργία αυτόν το θησαυρό που κουβαλούν, αρκεί να έχουμε υπομονή, επιμονή και θέληση ώστε να κατανοήσουμε την βασική τους ανάγκη, που δεν είναι άλλη από εκείνη της επιθυμίας για ζωή! Η επιθυμία για ζωή, που αποτελεί το βασικό γρανάζι επιβίωσης, εκδηλώνεται διαφορετικά σε κάθε φάση και ηλικία, με διαφορετικούς και περίπλοκους τρόπους. Τι, όμως, σημαίνει ανάγκη επιθυμίας για ζωή και πώς αυτή η επιθυμία έρχεται σε ισορροπία με την πραγματικότητα της ζωής; Το παιδί στα πρώτα χρόνια της ζωής του πιστεύει ότι η αιτία όλων των πραγμάτων και των γεγονότων είναι η πράξη και η σκέψη του. Το μικρό αυτό πλάσμα, ο μελλοντικός ενήλικας, σκέφτεται και λειτουργεί όπως κάποτε οι πρωτόγονοι άνθρωποι: Αποδίδει ανθρώπινες, ή και πολλές φορές υπεράνθρωπες, αιτίες σε όλα όσα συμβαίνουν γύρω του, από τα καθημερινά γεγονότα στη ζωή του μέχρι τα φυσικά φαινόμενα! Μεγαλώνοντας, με τα σωστά ερεθίσματα, το παιδί αρχίζει να γνωρίζει τον εξωτερικό κόσμο και σταδιακά κατορθώνει να απαγκιστρωθεί από την αίσθηση πως όλα τα διαφεντεύει και τα επηρεάζει το ίδιο και οι επιθυμίες του. Ωστόσο, ο «πραγματικός κόσμος» (αν υπάρχει, γιατί σύμφωνα με τον Καπελά στο κλασικό βιβλίο «Η Αλίκη μέσα από τον καθρέφτη» δεν ξέρουμε ποιος είναι αυτός που αποφασίζει τι είναι πραγματικό και τι όχι) είναι ασταθής, καθώς το παιδί βαδίζει, πολύ αργά και με δυσκολία αρκετές φορές, προς τον δρόμο της λογικής. Καθώς το μικρό μας μεγαλώνει, μεγαλώνει κι ο κόσμος γύρω του και τον ανακαλύπτει μέσα από τον εαυτό του. Καθώς ξεπροβάλλει από το στοματάκι του η λέξη «εγώ» και «μόνη/ος μου», ξεπροβάλλει και το μικρό μας στον κόσμο δειλά δειλά, σαν άτομο που υπάρχει και συνυπάρχει με την δική του δυναμική και ιδιοσυγκρασία, έτοιμο να εξηγήσει τα μυστήρια του «σύμπαντος», στην αρχή του «γαλαξία» που το περιβάλλει, και έπειτα των άλλων, των πιο μακρινών. Αυτό, για μένα, είναι η ανάγκη επιθυμίας για ζωή, η ανάγκη

να αναδυθεί η δύναμη που ξεκινά ασυνείδητα σαν μια τόση δα φλογίτσα, όταν το βρέφος μας δεν έχει ακόμα καταφέρει να εστιάσει σε μια φιγούρα, μα παρόλ’ αυτά στρέφει το κεφαλάκι του σε κάθε θόρυβο ή μυρωδιά ώστε να συνδεθεί, να δημιουργήσει έναν δεσμό. Έπειτα, η ανάγκη επιθυμίας για δεσμό γίνεται η βαρκούλα που το ταξιδεύει σε επόμενες περιπέτειες, σε επόμενα ερεθίσματα, με ένα νευρικό σύστημα πιο ώριμο και έτοιμο. Και καθώς προχωρά η ανάπτυξη του μικρού μας, σε μια παράλληλη διαδρομή, η ανάγκη επιθυμίας δυναμώνει, το «εγώ» μεγαλώνει, κρατά όλο και πιο σταθερά το τιμόνι της βαρκούλας και τα ταξίδια έχουν ακόμα μεγαλύτερη επιρροή πάνω στον άνθρωπο που αναπτύσσεται και προετοιμάζεται για την ενήλικη ζωή. Όλη αυτή η διαδρομή βέβαια δεν θα έχει κανένα νόημα αν επισκιαστεί το κεντρικό πρόσωπο που είναι η μητέρα (σε περίπτωση που εκείνη δεν υπάρχει, όποιος εκτελεί τις μητρικές λειτουργίες.) Όλες οι ερευνητικές και διερευνητικές διαδρομές του μικρού ανθρώπου ξεκινούν με μια κεντρική βάση και αυτή είναι εδραιωμένη στη σχέση του βρέφους με τη μητέρα. Είναι η

11.09.2019

αφοσίωση του μωρού σε εκείνη που το βοηθά να ανακαλύψει τον εαυτό του και τον εξωτερικό κόσμο μια και η τακτική επανάληψη αυτού του προσώπου, της ευχαρίστησης και της ικανοποίησης που το συνοδεύουν επιτρέπει σε αυτό και μόνο σε αυτό το πρόσωπο να διαχωριστεί από όλα τα άλλα. Εν αρχή είναι η ανάγκη, λοιπόν! Η επαφή του σώματος του μωρού με το σώμα της μητέρας επιτρέπει στο πρώτο να κάνει μια διαφοροποίηση αισθήσεων και να αποκτήσει την πρώτη αίσθηση του εαυτού (ένα παράδειγμα είναι το χάδι· μέσα από το χάδι της μητέρας το βρέφος βιώνει απόλαυση, αλλά αισθάνεται και το όριο του δέρματος του καθώς διαγράφεται από το χέρι της μητέρας μια τρυφερή απτική διαδρομή). Στη συνέχεια η διαφοροποίηση του σώματος της πραγματικής μητέρας από το είδωλο του σώματός της στον καθρέφτη δημιουργεί τις πρώτες έννοιες της πραγματικότητας. Η ανακάλυψη από ένα μωρό ότι είναι ον ξεχωριστό από τη μητέρα του είναι το αποτέλεσμα μιας βαθμιαίας εξέλιξης: Ενώ στην πρώτη περίοδο βρεφικής ηλικίας η ανάγκη του παιδιού για τη μητέρα δεν είναι ανεξάρτητη από την επιθυμία ικανοποίησης των αναγκών του, στη δεύτερη περίοδο (στους 6 περίπου μήνες) το βρέφος κάνει ένα μεγάλο βήμα προόδου, γιατί αισθάνεται ικανοποίηση και μόνο με την εμφάνιση της μητέρας του. Από τη στιγμή που το μωρό αρχίζει να αγαπά ένα πρόσωπο που θεωρεί ξεχωριστό από τον εαυτό του αρχίζει να αποκτά τη δική του προσωπικότητα. Το βρέφος με τον δικό του τρόπο, μέσα από την εξέλιξη της ποιότητας αλλά και της κατεύθυνσης των επιθυμιών του, αποδεικνύει ότι ο πολιτισμός αρχίζει με την αγάπη. Και για να ολοκληρώσω, θα επιστρέψω στην ανάγκη επιθυμίας για ζωή. Δεν είναι άραγε αυτή η ίδια αγάπη που μας κινητοποιεί σε όλη μας τη ζωή; Αγάπη για τη μητέρα, για τον εαυτό μας, για τους άλλους. Αγάπη για αυτό με το οποίο καταπιανόμαστε… Ο άνθρωπος, κυρίως στα πρώτα 5 χρόνια του, τις πρώτες 1800 μέρες της ζωής του, με τη δική μας βοήθεια, με τη δική μας αγάπη, θα μάθει να αγαπά. Θα κορέσει την ανάγκη του και θα επιθυμήσει την ζωή!

Η Σουζάνα Παπαφάγου, κλινική ψυχολόγος-οικογενειακή ψυχοθεραπεύτρια, μας περιμένει την Κυριακή 22 Σεπτεμβρίου και ώρα 14:00-15:00, στην Τεχνόπολη, στον Πολύχρωμο Πλανήτη του Φεστιβάλ Π100. Στη συνάντηση μας θα έχουμε την δυνατότητα να εξετάσουμε, να συζητήσουμε και να προβληματιστούμε σε σχέση με τα πρώτα βασικά χρόνια της ανάπτυξης των παιδιών μας και να αναζητήσουμε δημιουργικές και λειτουργικές οδούς που θα μας βοηθήσουν να συνοδέψουμε τα μικρά μας στις περιπετειώδεις διαδρομές της ζωής, εμφυσώντας τους ερεθίσματα που θα τα βοηθήσουν να μετατρέψουν κάθε ενστικτική και ασυνείδητη ανάγκη επιβίωσης σε συνειδητή και δημιουργική επιθυμία για ζωή!


#Π100 2019

ΤΕΧΝΟΠΟΛΗ ΔΗΜΟΥ ΑΘΗΝΑΙΩΝ

2019

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

KIDS FESTIVAL

21—22.09

p100.gr

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

ΠΛΑΝΗΤΗΣ ΤΕΧΝΟΠΟΛΗ


# 20 yr sTECH NO PO LIS — 2019

Το πρόγραμμα ενδέχεται να τροποποιηθεί. Σε όλα τα προγράμματα θα τηρείται σειρά προτεραιότητας. Για περισσότερες πληροφορίες:

p100.gr

ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ:

ΠΡΟΣΒΑΣΗ:

Προπώληση: Ημερήσιο: 7 ευρώ/άτομο Διημέρου: 12 ευρώ/άτομο Ομαδικό (>8 άτομα): 6 ευρώ/άτομο

Μετρό: Σταθμός «Κεραμεικός» Τρόλεï: No. 21 (από Ομόνοια) στάση «Φωταέριο» Λεωφορεία: 049, 815, 838, 914, Β18, Γ18 στάση «Φωταέριο»

Ταμείο: Ημερήσιο: 9 ευρώ/άτομο Πολυτέκνων – Τρίτεκνων: 6 ευρώ/άτομο* Ανέργων – ΑμεΑ: 5 ευρώ/άτομο* *Με την επίδειξη κάρτας

#Π100

ΤΕΧΝΟΠΟΛΗ ΔΗΜΟΥ ΑΘΗΝΑΙΩΝ Πειραιώς 100, Γκάζι 11854, Αθήνα Τ. (+30) 213 0109300 info@athens-technopolis.gr athens-technopolis.gr

Σχεδιασμός — Παραγωγή — Επικοινωνία — Οπτική ταυτότητα του φεστιβάλ: Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων, Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου, IΝΝΟVATHENS powered by Samsung © Tεχνόπολη Δήμου Αθηναίων 2019


6.000 άποικοι, μικροί και μεγάλοι, προσεδαφίστηκαν πέρυσι στον Π100 και καθώς δεν γινόταν αλλιώς... έρχεται για 2η χρονιά, το μεγαλύτερο και πιο διασκεδαστικό φεστιβάλ της πόλης για παιδιά και φέρνει μαζί του ένα ακόμα διήμερο που θα θυμόμαστε όλοι για καιρό!

Είστε έτοιμοι για την πιο απολαυστική προσεδάφιση της χρονιάς;

11.00 – 19.00

BUILDING HOPE Διαδραστική εγκατάσταση Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου Για παιδιά +2 ετών Προαύλιο Μηχανουργείου

11.00 – 19.00

ΤΟ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ… ΑΛΛΙΩΣ!

Ένα διαδραστικό έργο τέχνης για μικρούς και μεγάλους έρχεται στον Π100! Δημιουργία του διεθνούς εικαστικού Μαρκ Χατζηπατέρα, που έχει διακριθεί για τις site-specific εγκαταστάσεις του σε δημόσιους χώρους, όπως το μετρό της Νέας Υόρκης, αυτό το μεγάλο παιχνίδι μας καλεί να οικοδομήσουμε γέφυρες, κτίρια, πολιτείες και κάθε είδους περιβάλλοντα, συνθέτοντας πολύχρωμα σχήματα που παραπέμπουν σε αρχέτυπες γεωμετρικές φόρμες.

Κυνήγι θησαυρού Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου Οικογένειες με παιδιά 4―7 ετών Σημείο εκκίνησης: Industrial Gas Museum Shop Μια ξεχωριστή εμπειρία στο παλιό εργοστάσιο φωταερίου της Αθήνας μέσα από τα… κίτρινα κουτιά! Ακούμε τον ήχο του κουδουνιού της βάρδιας που καλούσε τους εργαζομένους για δουλειά, νιώθουμε τη ζέστη που είχε μέσα στους φούρνους, ενεργοποιούμε την όσφρησή μας με τρεις διαφορετικές μυρωδιές που δέσποζαν κάποτε στην οδό Πειραιώς, ενώ μαθαίνουμε τι έπιναν οι εργάτες καθημερινά και –γιατί όχι;– το γευόμαστε! Προμηθεύσου, λοιπόν, το kit και ανακάλυψε το εργοστάσιο … αλλιώς!

11.00 – 19.00

ΚΥΝΗΓΙ ΤΟΥ ΜΑΥΡΟΥ ΘΗΣΑΥΡΟΥ Εκπαιδευτικό πρόγραμμα Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου Οικογένειες με παιδιά +6 ετών Σημείο εκκίνησης: Industrial Gas Museum Shop

Σ Α ΒΒΑΤΟ � 21.0 9. 2019

Γιατί; Στον πλανήτη μας έχουμε κάτι μαγικό: υπάρχει ένα τεράστιο τηγανητό αυγό, ένα ιπτάμενο λαγούτο παίζει ξέφρενη μουσική, ένα κίτρινο παιδί κάνει βόλτες στην αυλή κλείνοντάς μας το μάτι πονηρά, ενώ μουτζούρες εκτοξεύονται ψηλά έτοιμες για σκανταλιά! Κι αν αναρωτιέσαι τι θα συμβεί φέτος στον Π100, η απάντηση εδώ: Το πλούσιο… διαστημικό μας πρόγραμμα περιλαμβάνει αθλητικές δραστηριότητες, εκπαιδευτικά προγράμματα για όλα τα γούστα, εργαστήρια μαγειρικής και ζαχαροπλαστικής, εικαστικά, χορό, μουσικοθεατρικές παραστάσεις, συναυλίες και performances, installations, βιβλιοπαρουσιάσεις, ομιλίες για γονείς, μα και πολλές-πολλές εκπλήξεις! Και κάτι ακόμα: αποδεικνύοντας έμπρακτα την αγάπη μας για το περιβάλλον, το φεστιβάλ μας, αυτή τη χρονιά, είναι πιο πράσινο από ποτέ!

3

11.00 – 19.00

MINI TENNIS ON THE GO Mini Tennis Club Για παιδιά 2 έως 8 ετών Προαύλιο Μηχανουργείου Τα παιδιά γνωρίζουν το αγαπημένο άθλημα, λειτουργούν στο πλαίσιο μιας ομάδας, ενώ συμμετέχουν σε ασκήσεις μαζί με τους γονείς τους καλλιεργώντας έτσι τις σχέσεις τους μαζί τους και, παράλληλα, τις αθλητικές τους δεξιότητες.

ΠΛ

Δράση συνεχούς ροής.

ΑΝ Κ I Η Τ Η #Π D S Σ 10 FE ΤΕ 0 ST ΧΝ IV ΟΠ AL Ο Λ

Η

Ποιος προσπαθεί να κλέψει το λιθάνθρακα και να σαμποτάρει την παραγωγή του φωταερίου; Η Αθήνα κινδυνεύει να μείνει στο σκοτάδι… Προμηθεύσου το kit και βοήθησέ μας να αποκαλύψουμε τον ένοχο για να μείνει η πόλη φωτισμένη


Σ Α ΒΒΑΤΟ � 21.0 9. 2019

4

11.00 – 12.00

ΔΙΝΩ ΣΧΗΜΑ ΣΤΟ ΧΡΩΜΑ

ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΑ ΑΣΤΕΡΙΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΜΥΘΟΥΣ ΤΟΥΣ με το Φορητό Πλανητάριο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών Για παιδιά 9 έως 12 ετών Πορτοκαλί πλανήτης Με το Φορητό Πλανητάριο, τα παιδιά έρχονται, για πρώτη φορά, σε επαφή με την αστρονομία με τρόπο ευχάριστο και ψυχαγωγικό. Ο νυχτερινός ουρανός προβάλλεται στο θόλο του Πλανηταρίου, ενώ τα παιδιά ακολουθούν ένα μαγευτικό ταξίδι στα άστρα και στους αστερισμούς.

11.00 – 12.00

ΠΟΛΥΠΡΩΙΝΟ ΣΤΟΝ Π100 Εργαστήριο ζαχαροπλαστικής Ε.Ι. Παπαδόπουλος Α.Ε. & Kids cooking club Για παιδιά +3 ετών Κίτρινος πλανήτης Τι θα φάμε για πρωινό; Μα τι άλλο; ΠολυΠρωινό! Φοράμε σκούφους και ποδιές και κάνουμε μια γλυκιά βουτιά στον κόσμο της ζαχαροπλαστικής, συνδυάζοντας λαχταριστά ΠολυΔημητριακά μπισκότα και μπουκιές πρωινού σε σχήμακαρδιάς, μαζί με φρούτα και μια βελούδινη μους γιαουρτιού. Τι θα ετοιμάσουμε; Μία πεντανόστιμη και φουλ θρεπτική συνταγή – ιδανική για το πιο σημαντικό γεύμα της ημέρας: το απόλυτο breakfast trifle!

11.00 – 12.00

ΜΙΑ ΥΠΟΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΝΤΕΤΕΚΤΙΒ ΚΛΟΥΖ: Ο ΚΛΟΥΖ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ powered by COSMOTE Family Διαδραστικό θεατρικό παιχνίδι Ομάδα «Ανεμόμυλοι» Οικογένειες με παιδιά 5―12 ετών Πολύχρωμος πλανήτης Επιτέλους! Ο Κλουζ απέκτησε τον υπολογιστή που ονειρευόταν και δεν είναι πια αναγκασμένος να δουλεύει τις υποθέσεις του με μεσαιωνικές μεθόδους! Κι ευτυχώς... Γιατί η τελευταία υπόθεση που ανέλαβε τον οδηγεί στον επικίνδυνο λαβύρινθο της σύγχρονης τεχνολογίας. Ψάχνει ένα μυστηριώδες παιχνίδι, που είναι γνωστό με το κωδικό όνομα “Μαγικός Κήπος”. Ένα ακόμα βιβλίο της επιτυχημένης σειράς αστυνομικών ιστοριών για μικρούς αναγνώστες, με την υπογραφή του Γίργκεν Μπανσέρους, από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

ΤΑ ΡΟΜΠΟΤ ΧΟΡΕΥΟΥΝ;

Εκπαιδευτικό πρόγραμμα Ελληνικό Παιδικό Μουσείο Για παιδιά 3 έως 6 ετών Μπλε πλανήτης

Εργαστήριο animation Μπάμπης Αλεξιάδης Για παιδιά 9 έως 12 ετών Πορτοκαλί πλανήτης

Τρίγωνα, τετράγωνα και κύκλοι παίρνουν χρώμα, ενώνονται, συνδυάζονται και φτιάχνουν πρωτότυπα έργα τέχνης.

Ένα διαγαλαξιακό ταξίδι στον –ξακουστό- ετήσιο χορό των ρομπότ μέσα από την τεχνική του stop motion. Μαζί με τον καταξιωμένο animator και media artist Μπάμπη Αλεξιάδη, θα φτιάξουμε όλοι μαζί μια χάρτινη αίθουσα χορού αλλά και τα δικά μας χάρτινα ρομπότ, θα τους δώσουμε ζωή και κίνηση και –το πιο σημαντικό- στο τέλος θα χορεύουμε όλοι μαζί ξέφρενα!

11.00 – 12.00

11.00 – 11.30

11.00 – 12.30

ΓΙΕ – ΧΣΙΕΝ Θεατρική παράσταση Θέατρο Ρετρό Για παιδιά 4 έως 8 ετών Πράσινος πλανήτης Το έργο βασίζεται στον κινέζικο μύθο Ye Xian που έγραψε ο Κινέζος ποιητής Tuan Ch’eng-shih τον 9ο αιώνα. Εκτός από την ευγενική Γιεχσιεν, το χρυσό της ψάρι, την κακιά μητριά της, θα γνωρίσουμε και ένα μικροσκοπικό χρυσοκέντητο ανεκτίμητο παντοφλάκι! Θα μπορέσει η Γιε-χσιεν να πάει στη γιορτή της Άνοιξης; Πώς μπορεί το ψάρι της να την βοηθήσει; Και το πιο σημαντικό απ’ όλα, τι συνέβη στο παντοφλάκι; Ιδέα-προσαρμογή κειμένου: Αγγελική Φράγκου | Επιμέλεια κειμένου: Αγγελική Λάλου Σκηνοθεσία: Αιμίλιος Αλεξανδρής Επιμέλεια κίνησης: Μάρθα Κλουκίνα Σκηνικά αντικείμενα: Βάλια Παπακωνσταντίνου | Κοστούμια: Βιβέτα Στρατηγού | Σχεδιασμός φωτισμού και φωτογράφηση: Παύλος Μαυρίδης Διδασκαλία Κινέζικης γλώσσας: Qian Ru Xiao | Εμψύχωση δραστηριοτήτων: Φοίβη Ψευδού | Οργάνωση

* Οι συμμετέχοντες στη δράση θα

παραγωγής: Θηρεσία Θεοδώρου

προκύψουν από διαγωνισμό της

Παραγωγή: Θέατρο Ρετρό

COSMOTE

Ερμηνεύουν οι: Ιωάννα Κεραυνού και Παναγιώτης Ράιος

11.00 – 13.00

ΜΙΚΡΟΙ ΚΗΠΟΥΡΟΙ ΜΕ ΠΙΝΕΛΑ Υπαίθριο εργαστήριο κηπουρικής Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου Οικογένειες με παιδιά 3―8 ετών Παιδική χαρά Το αγαπημένο εργαστήριο μικρών και μεγάλων επιστρέφει! Τα παιδιά εμπνέονται από το παλιό εργοστάσιο φωταερίου, παίρνουν τα πινέλα τους και ζωγραφίζουν μικρές κεραμικές γλάστρες. Στη συνέχεια, γίνονται «μικροί κηπουροί», φυτεύουν στα γλαστράκια τους πολύχρωμα λουλούδια της εποχής ενώ μαθαίνουν να είναι υπεύθυνα για τη φροντίδα τους.

Δράση συνεχούς ροής.

TΕ Χ ΝΟΠΟΛ Η Δ ΗΜΟΥ ΑΘΗΝ ΑΙΩΝ


Τι είναι το φωταέριο; Αέριο…τι; Να κεράσουμε ένα γλυκάκι; Μαζί με τους έμπειρους ανθρώπους του Μουσείου ανακαλύπτουμε το παλιό εργοστάσιο φωταερίου της Αθήνας μέσα από 1 διαδρομή, 6 κτίρια και 13 στάσεις.

Η αγαπημένη πολυμελής μπάντα κρουστών επιστρέφει στον Π100, για να μας παρασύρει με έντονους ρυθμούς, δυναμικούς ήχους και χορό σε ένα ταξίδι στη μακρινή Βραζιλία.

νάγηση μαζί με το μάρσιπο ή το καρότσι με το μωρό σου!

12.00 – 12.45

ΤΟ ΜΩΡΟ ΤΩΝ 5 ΑΙΣΘΗΣΕΩΝ Βιωματική παράσταση Χρόνος – Δράσεις Πολιτισμού Για γονείς και βρέφη από 6 μηνών Πολύχρωμος πλανήτης (Babyroom) Μέσα από το όνειρο μια κούκλας, αναζητούμε τον πιστό της φίλο τον γαβ, γαβ, γαβ. Ακούμε ήχους που μας οδηγούν στη θάλασσα, νιώθουμε τους ήχους της βροχής, βλέπουμε ένα πουλί που πετά και ακούμε το κελάιδισμά του. Ψάχνουμε, αγγίζουμε και χαϊδεύουμε ένα σωρό διαφορετικές υφές ψάχνοντας τον γαβ, γαβ, γαβ, οι μεγάλοι θυμόμαστε και οι μικροί οσφριζόμαστε νέες εμπειρίες. Κι επειδή πεινάσαμε, κάνουμε ένα θεατρικό πικ-νικ και δοκιμάζουμε νέες γεύσεις! Σύλληψη – σκηνοθεσία: Δέσποινα Μαραγκουδάκη | Μουσική επιμέλεια & τραγούδι παράστασης: Μαρία Μπεθάνη | Ειδικές κατασκευές: Ιφιγένεια Κωφού | Κοστούμια: Ελευθερία Μπέμπελου | Καλλιτεχνική επιμέλεια: Βασίλης Χαλακατεβάκης Παίζουν: Δέσποινα Μαραγκουδάκη, Αφροδίτη Κορέτση

12.00 – 13.30

ΜΥΡΜΗΓΚΟΦΩΛΙΑ Βιωματικό εργαστήριο περιβαλλοντικής αγωγής Μυρμηγκοφωλιά Για παιδιά 5 έως 12 ετών Γαλάζιος πλανήτης – 2ος όροφος Ζωντανά μυρμήγκια και σκαθάρια αλλά και αυθεντικά απολιθώματα εκατομμυρίων ετών σε ένα πρόγραμμα που σίγουρα θα σε ενθουσιάσει! Ανακαλύπτουμε μαζί το μαγικό κόσμο των εντόμων και μαθαίνουμε για τον σημαντικό ρόλο τους στο οικοσύστημα μέσα από τη συζήτηση, την παρατήρηση και το άγγιγμα. Ένα εργαστήριο με κεντρικό θέμα την ίδια τη ζωή – γιατί η ζωή είναι μοναδική και υπέροχη ανεξάρτητα από το πόσο μικρή είναι!

12.00 – 15.00

ΔΡΟΣΕΡΟ CHEESECAKE ΜΕ ΓΙΑΟΥΡΤΙ & ΦΡΟΥΤΑ Εκπαιδευτικό μαγειρικό πρόγραμμα διατροφικής αγωγής Kids cooking club Για παιδιά +3 ετών Κίτρινος πλανήτης – Ισόγειο Βάζουμε σκούφους και ποδιές και βουτάμε στον πεντανόστιμο κόσμο της μαγειρικής! Ανακατεύουμε υλικά για να φτιάξουμε την τραγανή βάση από μπισκότο αλλά και μία βελούδινη κρέμα γιαουρτιού, συνδυάζοντας φρούτα και δημητριακά, σε ένα σούπερ δροσερό, μα πάνω απ’ όλα υγιεινό γλυκό σνακ!

12.00 – 14.00

ΤΟ ΟΡΝΙΟ & ΤΑ ΘΑΛΑΣΣΟΠΟΥΛΙΑ Επιδαπέδια παιχνίδια Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία Για παιδιά 6 έως 12 ετών Γαλάζιος πλανήτης – 1ος όροφος Θέλεις να μεταμορφωθείς σε όρνιο ή θαλασσοκόρακα; Να μπεις ολόκληρος/-ή μέσα σε ένα επιτραπέζιο παιχνίδι και να περπατάς μόνο αφού ρίξεις το ζάρι; Σε περιμένουμε! * Κάθε γύρος διαρκεί 20’.

Δράση συνεχούς ροής.

Bιωματικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα Οργάνωση Γη Για παιδιά 5 έως 11 ετών Γαλάζιος πλανήτης

12.00 – 16.00

ΠΟΡΕΙΑ ΜΕ ΣΤΟΧΟ Εικαστική δράση ActionAid Για όλη την οικογένεια Κεντρική Αυλή Ο πλανήτης μας διανύει το 4,54ο δισεκατομμυριοστό έτος του. Βρίσκεται πολλά χρόνια στο Ηλιακό Σύστημα. Έχει ζήσει πολλά. Έχει μακρά πορεία θα λέγαμε μέχρι τώρα αλλά με αρκετά «εμπόδια», φτώχεια, ανισότητα, κλιματική αλλαγή, που αναρωτιέται κανείς, αν τον κάνουν πραγματικά βιώσιμο για όλους. Ποια λοιπόν πορεία θα θέλαμε να έχει από δω και πέρα; Η Action Aid ξεδιπλώνει την πορεία του πλανήτη σε ένα μεγάλο καμβά και μας προσκαλεί να ζωγραφίσουμε τη βιώσιμη πόλη στην οποία θέλουμε να ζήσουμε. Φτιάχνουμε τα δικά μας μηνύματα και «πορευόμαστε» στην Τεχνόπολη για να μεταφέρουμε σε όλο τον κόσμο τις ιδέες μας για έναν βιώσιμο και δίκαιο πλανήτη.

Μέσα από μικρές δραστηριότητες εξερεύνησης, παρατήρησης, κίνησης και ερωτήσεων τα παιδιά μαθαίνουν για τη σπουδαιότητα των σπόρων και της κομποστοποίησης. Τα παιδιά αναγνωρίζουν διάφορους σπόρους, μαθαίνουν πώς προκύπτει η γένεση και η ανάπτυξή τους και κατανοούν τη σημασία της διαφύλαξής τους για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας. Ακόμη, μαθαίνουν ότι ο κύκλος της φύσης δε σταματάει στο τραπέζι του γεύματος. Καθετί οργανικό που περισσεύει όπως φρούτα, φλούδες και φύλλα δεν αποτελεί σκουπίδι, αλλά έναν “Μικρό oικολογικό θησαυρό”, ο οποίος σε μικρό χρονικό διάστημα και με τις κατάλληλες συνθήκες, μπορεί να μετατραπεί σε εύφορο χώμα

Σ Α ΒΒΑΤΟ � 21.0 9. 2019

Show κρουστών Batala Atenas Για όλη την οικογένεια Κεντρική αυλή

ΟΤΑΝ Ο ΣΠΟΡΟΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕ ΤΟ ΧΩΜΑ

5

12.00 – 18.00

GREENABILITY FOR KIDS Διαδραστική έκθεση INNOVATHENS powered by Samsung Για όλη την οικογένεια Γαλάζιος πλανήτης – Ισόγειο Μία σούπερ διαδραστική έκθεση με θέμα τη φύση και το περιβάλλον που μας αφορά όλους! Μιλάμε… περί ανέμων και υδάτων για να γνωρίσουμε καλύτερα τα καιρικά φαινόμενα, μαθαίνουμε γιατί τελικά ο καιρός του κολιού δεν είναι ο Αύγουστος, φτιάχνουμε μικρά αρκουδάκια, ρίχνουμε τα ζάρια για να αλλάξουμε τις συνήθειές μας επιλέγοντας άλλες πιο «φιλικές» προς τη φύση, γινόμαστε φτερωτοί ταξιδιώτες, δημιουργούμε το δικό μας κύμα τσουνάμι και κάνουμε mix and match με ορυκτά. Συμμετέχουν οι: WWF Ελλάς, Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, ΑΡΧΕΛΩΝ Σύλλογος Προστασίας της Θαλάσσιας Χελώνας, ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ, Μουσείο Ορυκτολογίας και Πετρολογίας – Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, ΜΕΤΕΟ – Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, Εθνικό Κέντρο Προειδοποίησης Τσουνάμι – Εθνικό

Η

ONE DRUM ONE LOVE

Οικογενειακή ξενάγηση Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου Οικογένειες με παιδιά +7 ετών Σημείο εκκίνησης: Καμινάδα Β

* Μπορείς να παρακολουθήσεις την ξε-

12.00 – 16.00

ΑΝ Κ I Η Τ Η #Π D S Σ 10 FE ΤΕ 0 ST ΧΝ IV ΟΠ AL Ο Λ

ΜΙΑ ΒΟΛΤΑ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ

12.00 – 13.00

Αστεροσκοπείο Αθηνών, STERIGMA

ΠΛ

12.00 – 12.30


Σ Α ΒΒΑΤΟ � 21.0 9. 2019

6

12.30 – 13.30

ΚΟΜΙΚ-Ο-ΙΣΤΟΡΙΕΣ Εκπαιδευτικό πρόγραμμα Ελληνικό Παιδικό Μουσείο Για παιδιά 7 έως 12 ετών Μπλε πλανήτης Σπλας! Μπαγκ! Ντόινγκ! Τι ιστορίες κρύβονται πίσω από αυτούς τους ήχους; Πώς φαντάζεσαι τον εαυτό σου ως σούπερ ήρωα; Έλα να εμπνευστούμε από το χώρο της Τεχνόπολης και να δημιουργήσουμε τις δικές μας πρωτότυπες κομικ-ο-περιπέτειες… καρέ-καρέ!

13.00 – 13.30

ΜΙΑ ΒΟΛΤΑ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ Οικογενειακή ξενάγηση Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου Οικογένειες με παιδιά +7 ετών Σημείο εκκίνησης: Καμινάδα Β Τι είναι το φωταέριο; Αέριο…τι; Να κεράσουμε ένα γλυκάκι; Μαζί με τους έμπειρους ανθρώπους του Μουσείου ανακαλύπτουμε το παλιό εργοστάσιο φωταερίου της Αθήνας μέσα από 1 διαδρομή, 6 κτίρια και 13 στάσεις. * Μπορείς να παρακολουθήσεις την ξε-

12.00 – 18.00

FACEPAINTING ΜουτΖούΡες Για παιδιά 0 έως 100 ετών Για όλη την οικογένεια Προαύλιο Μηχανουργείου Στον πλανήτη Π100 συμβαίνει κάτι μαγικό: πλάσματα ένα σωρό στήσανε πάρτι χρωματιστό! Πινέλα μπαίνουν στο χορό κι αρπάζουν χρώματα που πέφτουν απ’ τον ουρανό. Έλα και εσύ στον κόσμο αυτό για ένα μουτΖούΡωμα μοναδικό!

12.00 – 19.00

ΜΑΧΗ LASER ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΑΧΗΤΕΣ! Make-A-Wish (Κάνε-Μια-Ευχή Ελλάδος) Για οικογένειες με παιδιά +6 ετών Κεντρική Αυλή Ένα ξεχωριστό παιχνίδι δράσης για καλό σκοπό! Θα χωριστούμε σε ομάδες και θα παίξουμε με lasertags, τη νέα μορφή ηλεκτρονικής ψυχαγωγίας, απολαμβάνοντας τη διασκέδαση των videogames δράσης σε πραγματικές συνθήκες. * Kόστος συμμετοχής 5€ / άτομο ** Τα έσοδα από τη συμμετοχή σε αυτή την δράση, θα διατεθούν για την εκπλήρωση των ευχών παιδιών που μάχονται καθημερινά για να βγουν

12.00 - 19.00

ΟΙ ΜΙΚΡΟΙ ΗΡΩΕΣ ΜΑΘΑΙΝΟΥΝ ΠΑΙΖΟΝΤΑΣ The Science of Sports SciCo Για παιδιά 3 έως 13 ετών Skywalk, Κεντρική και Άνω αυλή Οι ΜΙΚΡΟΙ ΗΡΩΕΣ by STOIXIMAN μπαίνουν σε καινούργιες περιπέτειες! Για πρώτη φορά βιωματικές δραστηριότητες συνδέουν τον αθλητισμό με την επιστήμη. Πώς άραγε λειτουργεί το bungee τραμπολίνο; Με ποιο τρόπο μπορώ να πηδήξω ψηλότερα; Ο εκπαιδευτικός οργανισμός SciCo – Επιστήμη Επικοινωνία αναλαμβάνει να μας ξεναγήσει στην εντυπωσιακή Επιστήμη των Σπορ! Η δράση εντάσσεται στο πρόγραμμα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης της Stixoiman «Οι Μικροί Ήρωες μαθαίνουν» που μέχρι σήμερα έχει προσεγγίσει με τις δράσεις του περισσότερα από 20.000 παιδιά σε όλη την Ελλάδα.

12.30 – 13.30

νάγηση μαζί με το μάρσιπο ή το καρότσι

Βιωματικό εργαστήριο BeeCamp Για παιδιά 6 έως 8 ετών Γαλάζιος πλανήτης – 1ος όροφος

13.30 – 14.30

ΓΥΡΗ-ΓΥΡΗ ΟΛΟΙ

Θα γινόσουν μέλισσα για μια μέρα; Πώς θα ήταν άραγε να πετάς από λουλούδι σε λουλούδι, να μαζεύεις γύρη και νέκταρ και να πηγαίνεις φαγητό στο σπίτι σου; Θα ήσουν εργάτρια, κηφήνας ή μήπως βασίλισσα; Σε προσκαλούμε να πάρεις μέρος στο πιο όμορφο ταξίδι των επικονιαστών. Με εργαλείο το θεατρικό παιχνίδι, γνωρίζουμε τον θαυμαστό κόσμο των μελισσών και γινόμαστε… μέλισσες για μία μέρα!

13.00 – 13.30

ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΑ ΑΣΤΕΡΙΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΜΥΘΟΥΣ ΤΟΥΣ με το Φορητό Πλανητάριο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών Για παιδιά 6 έως 8 ετών Πορτοκαλί πλανήτης Με το Φορητό Πλανητάριο, τα παιδιά έρχονται, για πρώτη φορά, σε επαφή με την αστρονομία με τρόπο ευχάριστο και ψυχαγωγικό. Ο νυχτερινός ουρανός προβάλλεται στο θόλο του Πλανηταρίου, ενώ τα παιδιά ακολουθούν ένα μαγευτικό ταξίδι στα άστρα και στους αστερισμούς.

νικητές στον αγώνα τους για ζωή! *** Κάθε γύρος διαρκεί 20―25’.

Δράση συνεχούς ροής.

TΕ Χ ΝΟΠΟΛ Η Δ ΗΜΟΥ ΑΘΗΝ ΑΙΩΝ

με το μωρό σου!

ΤΟ ΤΕΡΑΣ ΤΗΣ ΒΡΟΧΗΣ των Νίκου Γιαννόπουλου & Christine Mesnard Βιβλιοπαρουσίαση Εκδόσεις Λιβάνη Για παιδιά +3 ετών Πολύχρωμος πλανήτης Η Μελίνα ήταν ένα μοναχικό κορίτσι που αγαπούσε τη βροχή. Τις συννεφιασµένες µέρες της άρεσε να κάνει βόλτες µε τον πατέρα της στο δάσος, να ξαπλώνει στο αγαπηµένο της δέντρο, να ακούει τις σταγόνες να κυλούν… Μέχρι που µια µέρα κάτι ακούστηκε από την κορυφή του πλάτανου! Ήταν το τροµερό τέρας της βροχής! Το φοβερό πλάσµα από τις ιστορίες και τα παραµύθια των συγχωριανών της! Τελικά υπήρχε στ’ αλήθεια! Μα, για περίµενε... Δεν ήταν μεγάλο σαν βράχος, αλλά μικρό και χνουδωτό…


Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών Για παιδιά 9 έως 12 ετών Πορτοκαλί πλανήτης Με το Φορητό Πλανητάριο, τα παιδιά έρχονται, για πρώτη φορά, σε επαφή με την αστρονομία με τρόπο ευχάριστο και ψυχαγωγικό. Ο νυχτερινός ουρανός προβάλλεται στο θόλο του Πλανηταρίου, ενώ τα παιδιά ακολουθούν ένα μαγευτικό ταξίδι στα άστρα και στους αστερισμούς.

14.00 – 15.00

ΗΡΘΕΣ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΙΖΩ ΝΑ «ΧΡΕΙΑΖΟΜΑΙ» …

Εικαστικό παιχνίδι με στοιχεία θεατρικού παιχνιδιού Δήμητρα Νικολοπούλου Για παιδιά 5 έως 9 ετών Πορτοκαλί πλανήτης Χρώμα, γραμμή, σχήμα, κίνηση, επανάληψη, αίσθηση.Το μέλλον, τεχνολογία, αεροπλάνα, βιομηχανική επανάσταση. Μέσα από τεχνικές θεατρικού παιχνιδιού και σωματικού θεάτρου, εμπνευσμένοι από τον φουτουρισμό, θα επινοήσουμε και δημιουργήσουμε με τα σώματά μας τις πιο απίθανες μηχανές: μηχανή που παράγει παγωτά, μηχανή που γεννάει σύννεφα, μηχανή που βγάζει γένια! Μετά θα τις ζωγραφίσουμε και, στο τέλος, θα εκθέσουμε τα έργα μας στο α’ φουτουριστικό σαλόν στο Γκάζι!

Ομιλία με τη Θέμιδα Στυλιανοπούλου Τaλκ Για γονείς Πολύχρωμος πλανήτης (Babyroom) Η Θέμις Στυλιανοπούλου, βοηθός μητρότητας και φωτογράφος, μας περιμένει να κουβεντιάσουμε για τις ανάγκες μας μετά τον ερχομό των παιδιών αλλά και πώς μπορούμε να τις αναγνωρίσουμε, να αρχίσουμε να ζητάμε και να δεχόμαστε αυτό που χρειαζόμαστε. 13.45 – 15.00

ΜΥΡΜΗΓΚΟΦΩΛΙΑ Βιωματικό εργαστήριο περιβαλλοντικής αγωγής Μυρμηγκοφωλιά Για παιδιά 5 έως 12 ετών Γαλάζιος πλανήτης – 2ος όροφος Ζωντανά μυρμήγκια και σκαθάρια αλλά και αυθεντικά απολιθώματα εκατομμυρίων ετών σε ένα πρόγραμμα που σίγουρα θα σε ενθουσιάσει! Ανακαλύπτουμε μαζί το μαγικό κόσμο των εντόμων και μαθαίνουμε για τον σημαντικό ρόλο τους στο οικοσύστημα μέσα από τη συζήτηση, την παρατήρηση και το άγγιγμα. Ένα εργαστήριο με κεντρικό θέμα την ίδια τη ζωή – γιατί η ζωή είναι μοναδική και υπέροχη ανεξάρτητα από το πόσο μικρή είναι!

14.00 – 15.00

ΦΤΙΑΞΕ ΚΙ ΕΣΥ ΕΝΑ AIR BEE’N’BEE Βιωματικό εργαστήριο Bee Camp Για παιδιά 9έως 11 ετών Γαλάζιος πλανήτης – 1ος όροφος Αν ήσουν μέλισσα και τριγυρνούσες στην πόλη, τι θα έκανες; Πού θα περνούσες τη νύχτα σου και πού θα έβρισκες το φαγητό σου; Θα είχες άραγε κάποιο μέρος για να συναντάς τους φίλους σου; Θα υπήρχε για εσένα ένα καταφύγιο για να κοιμάσαι τα βράδια; Όλες μας οι απορίες θα λυθούν μέσα από το συναρπαστικό πρόγραμμα «Φτιάξε κι εσύ ένα Air Bee’n’Bee». Θα κατασκευάσουμε ένα ξενοδοχείο εντόμων και θα πετάξουμε τις δικές μας σπορο…βόμβες με τις οποίες θα φυτρώσουν πολύχρωμα λουλούδια σε όλη την πόλη!

14.00 – 15.00

ΤΙΚ ΤΑΚ ΝΤΟ Μουσικοθεατρική παράσταση Τικ τακ ντο Για παιδιά 3 έως 12 ετών Πράσινος πλανήτης Στο χωριό του Ντο οι άνθρωποι περπατάνε σκυφτοί και ο βασιλιάς τον ίδιο λόγο βγάζει κάθε πρωί, από τότε που το ρολόι σταμάτησε να λειτουργεί.Ήταν τότε που έχτισε τείχη, για να μην μπορεί κανείς απ’ το χωριό να βγει… Ήταν όμως πάντα έτσι; Ο νεαρός Βακάι εύχεται να μπορούσε να βρει τρόπο για να μην είναι πια δυστυχισμένο το Ντο. Βγαίνει από το τείχος και ένα ταξίδι, γεμάτο νέους κόσμους και εμπειρίες, ξεκινάει! Δύο λυρικοί τραγουδιστές και τρεις ηθοποιοί σε ένα ανατρεπτικό παραμύθι που αντλεί στοιχεία από την παράδοση τεσσάρων διαφορετικών πολιτισμών, θίγοντας το ζήτημα του φυλετικού ρατσισμού, της ελευθερίας της γνώμης, του εκφοβισμού και την σημασία της προσπάθειας για την επίτευξη των προσωπικών στόχων. Επίσης, συστήνει με ευφάνταστο τρόπο στο κοινό τους Μπαχ, Μότσαρτ, Μπετόβεν! Σκηνοθεσία: Παναγιώτης Αδάμ Κείμενο: Αργυρώ Ταμβάκου, Παναγιώτης Λαμπής | Χορογραφία: Λουκάς Θεοδοσόπουλος | Σκηνικά κοστούμια: Βάλια Συριοπούλου Ειδικές κατασκευές: Παναγιώτης Αδάμ Μάσκες: Μάρθα Φωκά | Πρωτότυπη μουσική – μουσική διδασκαλία: Ευτέρπη Κατσαμάτσα, Στρατής Στηλ | Φωτισμοί: Παναγιώτης Λαμπής | Βοηθός σκηνοθέτη: Κωνσταντίνος Ντομουχτσής | Παίζουν: Γεωργία Γρίβα, Χρήστος Καπενής, Ευτέρπη Κατσαμάτσα / Έλενα Γεωργίου, Αργυρώ Ταμβάκου, Αρμάν Εδουάρδος Μενετιάν / Στρατής Στηλ

Η

Πετούν οι χελώνες; Ποιος έκλεψε τα χρώματα του ουράνιου τόξου; Ποιος είναι ο ύμνος των πουλιών όταν ταξιδεύουν σε μέρη μακρινά και φανταστικά; Ποιος ζει πιο πάνω κι από τα σύννεφα; Γιατί τα φτερά των πουλιών είναι χρωματιστά; Τρεις μύθοι από διαφορετικούς τόπους και πολιτισμούς (Βενεζουέλα, Αφρική και Βόρεια Αμερική) μπλέκονται μεταξύ τους και προσκαλούν μικρούς και μεγάλους σε μια «ιπτάμενη περιπέτεια».

με το Φορητό Πλανητάριο

7

ΦΟΥΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ ΣΑΛΟΝ

Σ Α ΒΒΑΤΟ � 21.0 9. 2019

Διαδραστική παράσταση αφήγησης Τέχνες στο μίξερ Για όλη την οικογένεια Μικρή σκηνή

ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΑ ΑΣΤΕΡΙΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΜΥΘΟΥΣ ΤΟΥΣ

14.00 – 15.00

ΑΝ Κ I Η Τ Η #Π D S Σ 10 FE ΤΕ 0 ST ΧΝ IV ΟΠ AL Ο Λ

ΙΠΤΑΜΕΝΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

14.00 – 14.30

ΠΛ

13.30 – 14.45


Σ Α ΒΒΑΤΟ � 21.0 9. 2019

8

15.00 – 16.00

Ο ΜΙΚΡΟΣ ΚΟΠΕΡΝΙΚΟΣ ΣΤΟΝ ΠΛΑΝΗΤΗ ΤΕΧΝΟΠΟΛΗ Βιβλιοπαρουσίαση Εκδόσεις Παπαδόπουλος Για παιδιά +3 ετών Πολύχρωμος πλανήτης

14.00 – 17.00

ΤΟ ΛΟΥΝΑ ΠΑΡΚ ΤΗΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ Υπαίθρια παιχνίδια Ελληνική εταιρία ανακύκλωσης Oικογένειες με παιδιά 3 –12 ετών Κεντρική αυλή Μέσα από παιχνίδια, όπως παζλ, κυνήγι χαμένου θησαυρού, ψάρεμα, bowling, τσουβαλοδρομίες, φιδάκι, κρίκους, στόχο και όχι μόνο, οι μικροί μας φίλοι εξοικειώνονται με την ιδέα της ανακύκλωσης, εκπαιδεύονται σχετικά με τα υλικά που ανακυκλώνονται και μαθαίνουν να παροτρύνουν τους μεγάλους να ανακυκλώνουν, με στόχο την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής όλων μας.

15.00 – 15.30

ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΑ ΑΣΤΕΡΙΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΜΥΘΟΥΣ ΤΟΥΣ με το Φορητό Πλανητάριο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών Για παιδιά 6 έως 8 ετών Πορτοκαλί πλανήτης Με το Φορητό Πλανητάριο, τα παιδιά έρχονται, για πρώτη φορά, σε επαφή με την αστρονομία με τρόπο ευχάριστο και ψυχαγωγικό. Ο νυχτερινός ουρανός προβάλλεται στο θόλο του Πλανηταρίου, ενώ τα παιδιά ακολουθούν ένα μαγευτικό ταξίδι στα άστρα και στους αστερισμούς.

Θέλεις να γνωρίσεις τον μικρό Κοπέρνικο και την παρέα του; Να πολεμήσεις με χρώματα βάφοντας παράλληλα ένα ολόκληρο σπίτι; Να ανακαλύψεις θαμμένα απολιθώματα δεινοσαύρων, παίρνοντας –καθώς φεύγεις- κι έναν δεινόσαυρο… για κατοικίδιο; Ο Άγγελος Αγγέλου και η Έμη Σίνη, συγγραφείς της νέας σειράς «Οι περιπέτειες του μικρού Κοπέρνικου», μας περιμένουν έτοιμοι για νέες περιπέτειες!

15.00 – 16.00

ΠΩΣ ΝΑ ΚΡΥΨΕΙΣ ΕΝΑ ΛΙΟΝΤΑΡΙ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ Βιβλιοπαιχνίδι Ομάδα «Ανεμόμυλοι» Για παιδιά 5 έως 8 ετών Μπλε πλανήτης Τα λιοντάρια δεν επιτρέπεται να πηγαίνουν στο σχολείο. Αλλά το λιοντάρι της Έλλης δεν θέλει να μένει μόνο του. Την ακολουθεί στα κρυφά, και κατά λάθος βρίσκεται μαζί της στη σχολική εκδρομή στο μουσείο. Μια νέα συναρπαστική ιστορία της Helen Stephens που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Ίκαρος, με ήρωες την Έλλη και το λιοντάρι που δεν αποχωρίζονται μεταξύ τους ποτέ, ούτε και στο σχολείο!

15.00 – 16.00

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΓΙΑΓΙΟΙ ΚΟΥΣΑΜΑ; Εργαστήρι θεατρικού παιχνιδιού, σωματικής έκφρασης & installation art Δήμητρα Νικολοπούλου Για παιδιά 5 έως 9 ετών Πορτοκαλί πλανήτης Τι σου θυμίζει ένας κύκλος; Πολλοί κύκλοι μαζί; Θέλεις να μεταμορφώσουμε υπερμεγέθεις κύκλους σε αντικείμενα παιχνιδιού; Σε τροχό; Σε τιμόνι αυτοκινήτου μαμούθ; Σε σαμπρέλα που επιπλέει στους ωκεανούς; Σε λακούβα; Στη μαύρη τρύπα που μας ταξιδεύει στον κόσμο; Σε περιμένουμε να εξερευνήσουμε το κυκλικό σύμπαν της διάσημης ζωγράφου Γιαγιόι Κουσάμα! Ίσως μεταμορφωθούμε σε τρισδιάστατα χταπόδια ή απλά θα ζήσουμε στην Κυκλοχώρα. 16.00 – 16.30

ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΑ ΑΣΤΕΡΙΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΜΥΘΟΥΣ ΤΟΥΣ με το Φορητό Πλανητάριο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών Για παιδιά 9 έως 12 ετών Πορτοκαλί πλανήτης Με το Φορητό Πλανητάριο, τα παιδιά έρχονται, για πρώτη φορά, σε επαφή με την αστρονομία με τρόπο ευχάριστο και ψυχαγωγικό. Ο νυχτερινός ουρανός προβάλλεται στο θόλο του Πλανηταρίου, ενώ τα παιδιά ακολουθούν ένα μαγευτικό ταξίδι στα άστρα και στους αστερισμούς.

16.00 – 17.30

15.00 – 16.00

ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΦΩΤΑΕΡΙΟΥ Εκπαιδευτικό πρόγραμμα Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου Για παιδιά 4 έως 7 ετών Σημείο Συνάντησης: Παιδική χαρά Κάτι μυστήριο συμβαίνει στο παλιό εργοστάσιο στο Γκάζι… Μικροί και μεγάλοι μεταμορφωνόμαστε για λίγο σε μυστικούς πράκτορες, παρατηρούμε, συνεργαζόμαστε και λύνουμε γρίφους εξιχνιάζοντας ένα σκοτεινό μυστήριο: το μυστήριο του φωταερίου!

ΜΥΡΜΗΓΚΟΦΩΛΙΑ Βιωματικό εργαστήριο περιβαλλοντικής αγωγής Μυρμηγκοφωλιά Για παιδιά 5 έως 12 ετών Γαλάζιος πλανήτης – 2ος όροφος Ζωντανά μυρμήγκια και σκαθάρια αλλά και αυθεντικά απολιθώματα εκατομμυρίων ετών σε ένα πρόγραμμα που σίγουρα θα σε ενθουσιάσει! Ανακαλύπτουμε μαζί των μαγικό κόσμο των εντόμων και μαθαίνουμε για τον σημαντικό ρόλο τους στο οικοσύστημα μέσα από τη συζήτηση, την παρατήρηση και το άγγιγμα. Ένα εργαστήριο με κεντρικό θέμα την ίδια τη ζωή – γιατί η ζωή είναι μοναδική και υπέροχη ανεξάρτητα από το πόσο μικρή είναι!

Δράση συνεχούς ροής.

TΕ Χ ΝΟΠΟΛ Η Δ ΗΜΟΥ ΑΘΗΝ ΑΙΩΝ

16.00 – 18.00

ΣΤΗΝ ΑΥΛΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟΥ Εικαστικά εργαστήρια Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου Για παιδιά 3 έως 8 ετών Παιδική χαρά Κάτω από τον φθινοπωρινό ήλιο, οι μικροί μας φίλοι απασχολούνται δημιουργικά, έρχονται σε επαφή με την τέχνη πέρα από το πλαίσιο ενός εκπαιδευτικού προγράμματος και πειραματίζονται με μικτές τεχνικές και νέους τρόπους έκφρασης.

16.00 – 19.00

ΔΡΟΣΕΡΟ CHEESECAKE ΜΕ ΓΙΑΟΥΡΤΙ & ΦΡΟΥΤΑ Εκπαιδευτικό μαγειρικό πρόγραμμα διατροφικής αγωγής Kids cooking club Για παιδιά +3 ετών Κίτρινος πλανήτης – Ισόγειο Βάζουμε σκούφους και ποδιές και βουτάμε στον πεντανόστιμο κόσμο της μαγειρικής! Ανακατεύουμε υλικά για να φτιάξουμε την τραγανή βάση από μπισκότο αλλά και μία βελούδινη κρέμα γιαουρτιού, συνδυάζοντας φρούτα και δημητριακά, σε ένα σούπερ δροσερό, μα πάνω απ’ όλα υγιεινό γλυκό σνακ!


16.30 – 17.30

17.00 – 17.30

ΜΙΑ ΒΟΛΤΑ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ

ΚΑΠΕ (Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών και Εξοικονόμησης Ενέργειας) Για παιδιά +7ετών Γαλάζιος πλανήτης – 1ος όροφος

Οικογενειακή ξενάγηση Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου Οικογένειες με παιδιά +7 ετών Σημείο εκκίνησης: Καμινάδα Β

Τι είναι η ηλιακή ενέργεια; Τα αιολικά πάρκα; Εξοικειωνόμαστε με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και λύνουμε σπαζοκεφαλιές και σταυρόλεξα σχετικά με την ενέργεια και την εξοικονόμησή της.

Τι είναι το φωταέριο; Αεριο…τι; Να κεράσουμε ένα γλυκάκι; Μαζί με τους έμπειρους ανθρώπους του Μουσείου ανακαλύπτουμε το παλιό εργοστάσιο φωταερίου της Αθήνας μέσα από 1 διαδρομή, 6 κτίρια και 13 στάσεις. * Μπορείς να παρακολουθήσεις την ξενάγηση μαζί με το μάρσιπο ή το καρότσι με το μωρό σου!

16.00 – 19.00

KIDS CRAFTS PROJECT Εργαστήριο εικαστικών Καλλιτεχνούπολη – Πρότυπο Παιδικό Κέντρο Τέχνης & Δημιουργίας Για παιδιά 4 έως 12 ετών Κίτρινος πλανήτης – Υπόγειο

ΜΠΑΟΜΠΑΜΠ (ΤΟ ΔΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΖΩΗΣ) Ποιητική παράσταση Δήμητρα Νικολοπούλου Για γονείς με βρέφη και παιδιά έως 5 ετών Πολύχρωμος πλανήτης (Babyroom)

Μπορεί η μουσική να μαγειρευτεί; Τι γεύση θα έχει; Και ποια υλικά θα χρησιμοποιήσει ο μάγειρας; Ένα πρωτότυπο μουσικό πρόγραμμα για παιδιά έρχεται στον Π100 μετατρέποντας τον πλανήτη των παιδιών σε μια γαστρονομική μουσική πανδαισία! Οι μουσικοί σεφ και οι γονείς τους γίνονται μια ευχάριστη παρέα, χρησιμοποιούν κουζινικά σκεύη και βρώσιμα υλικά και καλούνται όχι μόνο να κατανοήσουν τις βασικές μουσικές αρχές, αλλά και να δημιουργήσουν μια αυτοσχέδια μουσική σύνθεση, για να γίνουν μέλη της πιο… ευφάνταστης μουσικής ορχήστρας!

ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΕΣ Παράσταση & θεατρικό παιχνίδι Δημήτρης Μπασλάμ Για παιδιά +6 ετών Πορτοκαλί πλανήτης 17.00 – 17.30

ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΑ ΑΣΤΕΡΙΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΜΥΘΟΥΣ ΤΟΥΣ με το Φορητό Πλανητάριο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών Για παιδιά 6 έως 8 ετών Πορτοκαλί πλανήτης Με το Φορητό Πλανητάριο, τα παιδιά έρχονται, για πρώτη φορά, σε επαφή με την αστρονομία με τρόπο ευχάριστο και ψυχαγωγικό. Ο νυχτερινός ουρανός προβάλλεται στο θόλο του Πλανηταρίου, ενώ τα παιδιά ακολουθούν ένα μαγευτικό ταξίδι στα άστρα και στους αστερισμούς.

17.00 – 18.00

«Η ΑΓΓΕΛΙΝΑ» της Ξένιας Καλογεροπούλου Βιβλιοπαρουσίαση Εκδόσεις Μάρτης Για παιδιά +4 ετών Πολύχρωμος πλανήτης Όταν η αρχόντισσα Δεβόρα αντικρίζει τον Ζυμωτό, τον ερωτεύεται και αποφασίζει να τον πάρει μαζί της στο μακρινό Αλχαμερίδο. Η Αγγελίνα δεν χάνει ούτε στιγμή. Ξεκινάει αμέσως για ένα μεγάλο ταξίδι, προσπαθώντας να ξαναβρεί τον αγαπημένο της. Περπατάει νύχτα μέρα γιαλό-γιαλό, κι ούτε ο καυτερός ήλιος, ούτε το χιόνι και η παγωνιά, ούτε οι τοίχοι που δεν έχουν πόρτες μπορούν να τη σταματήσουν. Η Ξένια Καλογεροπούλου δημιουργεί την Αγγελίνα, μια «αλλιώτικη» ηρωίδα, επίμονη και απτόητη, που ζωντανεύει μέσα από τις εκρηκτικές εικόνες του Daniel Egnéus.

Ένα παιδί βρίσκεται σ ένα σταυροδρόμι. Στέκεται, λοιπόν, όρθιο και κοιτάζει ευθεία μπροστά. Βλέπει πως έχει τρεις επιλογές. Να προχωρήσει ευθεία. Να προχωρήσει αριστερά. Να προχωρήσει δεξιά. Πίσω δεν πάει. Και σκέφτεται. Αν... Αν λέει, αν…Οι Πιθανότητες αφορούν την στιγμή. Την απόφαση. Τους περιορισμούς. Το άνοιγμα των δυνατοτήτων. Την μεγάλη εικόνα μπροστά στις πιθανότητες. Την αμφιβολία. Την σκέψη και το συναίσθημα. Τις συνεχόμενες απορρίψεις για μία απόφαση και την ίδια την στιγμή της απόφασης. Μετά τη μεγάλη αναγνώριση και αποδοχή του βιβλίου «Πιθανότητες» (εκδόσεις Πατάκη) από το κοινό και τους κριτικούς και την είσοδό του στον κατάλογο White Ravens με τα 200 καλύτερα βιβλία στον κόσμο για το 2017, ο συγγραφέας Δημήτρης Μπασλάμ σκηνοθετεί μια παράσταση - παιχνίδι με 2 ηθοποιούς. Οι ηθοποιοί συνδιαλέγονται (ως άλλος εαυτός) μεταξύ τους και με το κοινό σε μια προσπάθεια να κατανοήσουν και να μετρήσουν τις πιθανότητές τους, τις επιλογές τους ώστε να αποφασίσουν ποια κατεύθυνση θα πάρουν.

ΠΛ

Δράση συνεχούς ροής.

ΑΝ Κ I Η Τ Η #Π D S Σ 10 FE ΤΕ 0 ST ΧΝ IV ΟΠ AL Ο Λ

Η

Το μπαομπάμπ είναι γνωστό σαν «μαγικό» δέντρο, ενώ είναι διάσημο για τις ιαματικές του ιδιότητες. Κατά τη διάρκεια της παράστασης που εμπνέεται από το βιβλίο «Ζακομινούς» της Ρεμπέκα Ντοτρεμέρ και εντάσσει στοιχεία physical theatre, θεάτρου σκιών, κουκλοθεάτρου, object theatre και προβολές video, παρατηρούμε εικόνες, στοιχεία και φαινόμενα που εκτυλίσσονται γύρω από ένα μπαομπάμπ κατά τη διάρκεια μιας μέρας ή μιας νύχτας. Το κουκούλι μιας κάμπιας και η μεταμόρφωσή της σε πεταλούδα, σύννεφα, βροχή, άνεμο, ζώα, τα φώτα της νύχτας, πυγολαμπίδες, αστέρια…

Εκπαιδευτικό πρόγραμμα μουσικοκινητικής αγωγής Novel Vox Οικογένειες με παιδιά 2–5 ετών Μπλε πλανήτης

17.00 – 18.00

Συνδυάζοντας τη ζωγραφική και το κολάζ, δημιουργούμε τον δικό μας σελιδοδείκτη από ανακυκλώσιμα υλικά.

16.30 – 17.15

ΜΟΥΣΙΚΗ ΜΕ ΤΑ ΚΡΕΜΜΥΔΑΚΙΑ

9

Σ Α ΒΒΑΤΟ � 21.0 9. 2019

ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΓΙΑ ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΑ

17.00 – 18.00


Σ Α ΒΒΑΤΟ � 21.0 9. 2019

10

17.00 – 18.00

Ο ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗΣ ΤΡΑΓΟΥΔΙΣΤΗΣ Θέατρο σκιών Θίασος Ηλία Καρελλά Για παιδιά +3 ετών Πράσινος πλανήτης Ο μεγάλος Βεζύρης ψάχνει έναν καλό μουσικό και τραγουδιστή για τα γενέθλια της πεντάμορφης κόρης του. Ο Χατζιαβάτης του συστήνει τον Καραγκιόζη και εκείνος με τη σειρά του αρχίζει να οργανώνει την ορχήστρα. Έτσι, στην παράγκα του Καραγκιόζη καταφθάνουν ο Μορφονιός, ο Σταύρακας, ο Νιόνιος, ο Κρητικός και ο Μπαρμπαγιώργος. Ο Καραγκιόζης σαν μαέστρος αρχίζει να συγκεντρώνει παραδοσιακά και σύγχρονα όργανα και να τα ξεχωρίζει μαζί με τα κολλητήρια σε κρουστά, έγχορδα και πνευστά. Η ορχήστρα πλέον έχει συσταθεί και όλα είναι έτοιμα για τη μεγάλη μουσική βραδιά στο παλάτι του Βεζύρη. Κάποιος, όμως, θέλει να χαλάσει τα σχέδια του Καραγκιόζη… Ποιός είναι ο κακός μαέστρος Ντορεμής; Θα τα καταφέρουν άραγε ο Καραγκιόζης και η παρέα του; Η συνέχεια στον μπερντέ...

17.45 – 19.15

ΜΥΡΜΗΓΚΟΦΩΛΙΑ Βιωματικό εργαστήριο περιβαλλοντικής αγωγής Μυρμηγκοφωλιά Για παιδιά 5 έως 12 ετών Γαλάζιος πλανήτης – 2ος όροφος Ζωντανά μυρμήγκια και σκαθάρια αλλά και αυθεντικά απολιθώματα εκατομμυρίων ετών σε ένα πρόγραμμα που σίγουρα θα σε ενθουσιάσει! Ανακαλύπτουμε μαζί των μαγικό κόσμο των εντόμων και μαθαίνουμε για τον σημαντικό ρόλο τους στο οικοσύστημα μέσα από τη συζήτηση, την παρατήρηση και το άγγιγμα. Ένα εργαστήριο με κεντρικό θέμα την ίδια τη ζωή – γιατί η ζωή είναι μοναδική και υπέροχη ανεξάρτητα από το πόσο μικρή είναι!

18.00 – 19.00

Ο ΜΙΚΡΟΣ ΔΡΑΚΟΣ ΚΑΡΥΔΑΣ του Ίνγκο Ζίγκνερ Βιβλιοπαρουσίαση Εκδόσεις Μεταίχμιο Για παιδιά +5 ετών Πολύχρωμος πλανήτης Με τον δράκο Καρύδα δεν μπορείς να είσαι ποτέ σίγουρος πού θα βρεθείς. Μπορεί να σε κάνει να αλλάξεις εποχή, χώρα ή… πλανήτη. Αν είσαι γενναίος και σου αρέσει η περιπέτεια, έλα να ζήσουμε μαζί μία από τις παράξενες περιπέτειες του δράκου Καρύδα. Μπορεί να βρεθούμε «Στην εποχή των δεινοσαύρων» ή να κάνουμε ένα «Ταξίδι στον Βόρειο Πόλο», και φυσικά μπορεί να ζήσουμε μια «Περιπέτεια στους Ινδιάνους»! Η Ομάδα Θεάτρου Ανεμόμυλοι θα σε περιμένει. Βάλε άνετα ρούχα, φόρα την καλύτερή σου διάθεση, οπλίσου με θάρρος και έλα!

18.00 – 19.00

Ο ΚΥΡΙΟΣ ΚΙΧ ΚΑΙ ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΚΟΥΤΙ ΤΩΝ ΗΧΩΝ Μουσικοθεατρική παράσταση Ομάδα ΚΟΠΕΡΝΙΚΟΣ Για όλη την οικογένεια Μικρή σκηνή Τι θα συμβεί όταν ο κύριος ΚΙΧ αποφασίσει να εγκαταλείψει την πόλη της Φασαρίας, ακολουθώντας την καρδιά του; Μια φυλακισμένη πριγκίπισσα, ένας τρομερός Μουσικόδοντας και ένα μυστικό κουτί που πρέπει να γεμίσει με ήχους ωθούν τον κύριο ΚΙΧ και τα παιδιά σε μια μαγική περιπέτεια! Μία ευρηματική, διαδραστική παράσταση που συνδυάζει μοναδικά τη θεατρική αφήγηση, τη σωματική έκφραση και τους προηχογραφημένους ήχους, με τα παιδιά να συμμετέχουν ενεργά καθ’ όλη τη διάρκεια, αναγνωρίζοντας ήχους, διακρίνοντας τα μουσικά ηχοχρώματα και βοηθώντας τον κύριο ΚΙΧ να μαγέψει τον φοβερό δράκο Μουσικόδοντα. Ερμηνεύουν: Δημήτρης Κρίκος, Μαριαλένα Παπατριανταφύλλου | Κείμενο: Άγγελος Αγγέλου, Έμη Σίνη Σκηνοθεσία - Φωτισμοί: Ομάδα ΚΟΠΕΡΝΙΚΟΣ | Σκηνικά - Κοστούμια: Ομάδα ΚΟΠΕΡΝΙΚΟΣ | Επιμέλεια μουσικής - Ήχοι: Ά. Αγγέλου Βοηθ. Οργάνωσης παραγωγής: Μαρία Ξυδάκη | Αφίσα: Κωνσταντίνος Γεωργαντάς

18.30 – 19.30

SWING ΓΙΑ ΜΙΚΡΟΥΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟΥΣ Διαδραστικό χορευτικό εργαστήρι swing / lindy hop Jump‘n’Jive Athens Swing Team Για όλη την οικογένεια Κεντρική αυλή Έλα να μπούμε μαζί στο μαγικό κόσμο του swing– lindyhop χορού! Παιδιά και γονείς θα κάνουμε ζευγάρια, θα μάθουμε απλά βήματα και φιγούρες του είδους και μέσα από παιχνίδια θα χαρούμε τις ανεβαστικές μουσικές των δεκαετιών ‘20 & ‘30 και… όχι μόνο!

TΕ Χ ΝΟΠΟΛ Η Δ ΗΜΟΥ ΑΘΗΝ ΑΙΩΝ

19.30

ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΑΠΟ… ΑΛΛΟΝ ΠΛΑΝΗΤΗ! Ένα μαγικό μουσικό ταξίδι από τη Λιλιπούπολη ως τον Τεμπέλη Δράκο Για όλη την οικογένεια Κεντρική σκηνή Τα πιο όμορφα παιδικά τραγούδια της ελληνικής μουσικής έρχονται στον πλανήτη μας, τραγούδια διαλεχτά που έχουν μιλήσει στις ψυχές μικρών και μεγάλων. Ένα αβοκάντο με καρδιά αγκινάρα, ένας τεμπέλης δράκος, αχινοί μικρά παιδιά που στην άμμο χτίζουν κάστρα, η Ρόζα-Ροζαλία, ένα χοντρό μπιζέλι – εξπέρ στο τσιφτετέλι, το καρδερινάκι, ο κύριος Γρουσουζέλος, κάποιοι ιππόται που πίναν πότε-πότε, ένα λουλουδάκι που το λεν’ χρυσαλιφούρφουρο, δέκα καβουράκια, εφτά ποτάμια, μια καραμέλα που δεν κρατά ποτέ ομπρέλα, το ελεφαντάκι, μα κι η άγρια φυλή των Λιλιπούα έρχονται στον πλανήτη μας. Κι όλοι αυτοί θα βρεθούν μαζί μας με τις φωνές του Σπύρου Γραμμένου και της Σαββέριας Μαργιολά, αλλά και τη συμμετοχή παιδικών χορωδιών και εξαιρετικών μουσικών, με την καθοδήγηση των Θωμά Κοντογεώργη και Χρίστου Θεοδώρου και την καλλιτεχνική επιμέλεια των Αλέξανδρου Καραμαλίκη και Θωμά Κοντογεώργη.


11

Κ ΥΡΙΑ Κ Η � 22.0 9. 2019

11.00 – 19.00

ΤΟ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ… ΑΛΛΙΩΣ! Κυνήγι θησαυρού Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου Οικογένειες με παιδιά 4―7 ετών Σημείο εκκίνησης: Industrial Gas Museum Shop

ΚΥΝΗΓΙ ΤΟΥ ΜΑΥΡΟΥ ΘΗΣΑΥΡΟΥ Εκπαιδευτικό πρόγραμμα Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου Οικογένειες με παιδιά +6 ετών Σημείο εκκίνησης: Industrial Gas Museum Shop Ποιος προσπαθεί να κλέψει το λιθάνθρακα και να σαμποτάρει την παραγωγή του φωταερίου; Η Αθήνα κινδυνεύει να μείνει στο σκοτάδι… Προμηθεύσου το kit και βοήθησέ μας να αποκαλύψουμε τον ένοχο για να μείνει η πόλη φωτισμένη.

11.00 – 19.00

BUILDING HOPE Διαδραστική εγκατάσταση Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου Για παιδιά +2 ετών Προαύλιο Μηχανουργείου Ένα διαδραστικό έργο τέχνης για μικρούς και μεγάλους έρχεται στον Π100! Δημιουργία του διεθνούς εικαστικού Μαρκ Χατζηπατέρα, που έχει διακριθεί για τις site-specific εγκαταστάσεις του σε δημόσιους χώρους, όπως το μετρό της Νέας Υόρκης, αυτό το μεγάλο παιχνίδι μας καλεί να οικοδομήσουμε γέφυρες, κτίρια, πολιτείες και κάθε είδους περιβάλλοντα, συνθέτοντας πολύχρωμα σχήματα που παραπέμπουν σε αρχέτυπες γεωμετρικές φόρμες.

11.00 – 19.00

MINI TENNIS ON THE GO Mini Tennis Club Για παιδιά 2 έως 8 ετών Προαύλιο Μηχανουργείου Τα παιδιά γνωρίζουν το αγαπημένο άθλημα, λειτουργούν στο πλαίσιο μιας ομάδας, ενώ συμμετέχουν σε ασκήσεις μαζί με τους γονείς τους καλλιεργώντας έτσι τις σχέσεις τους μαζί τους και, παράλληλα, τις αθλητικές τους δεξιότητες.

ΠΛ

Δράση συνεχούς ροής.

ΑΝ Κ I Η Τ Η #Π D S Σ 10 FE ΤΕ 0 ST ΧΝ IV ΟΠ AL Ο Λ

Η

Μια ξεχωριστή εμπειρία στο παλιό εργοστάσιο φωταερίου της Αθήνας μέσα από τα… κίτρινα κουτιά! Ακούμε τον ήχο του κουδουνιού της βάρδιας που καλούσε τους εργαζομένους για δουλειά, νιώθουμε τη ζέστη που είχε μέσα στους φούρνους, ενεργοποιούμε την όσφρησή μας με τρεις διαφορετικές μυρωδιές που δέσποζαν κάποτε στην οδό Πειραιώς, ενώ μαθαίνουμε τι έπιναν οι εργάτες καθημερινά και –γιατί όχι;- το γευόμαστε! Προμηθεύσου, λοιπόν, το kit και ανακάλυψε το εργοστάσιο… αλλιώς!

11.00 – 19.00


Κ Υ ΡΙ Α Κ Η 2 2.0 9. 2019

12

11.00 – 11.30

ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΑ ΑΣΤΕΡΙΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΜΥΘΟΥΣ ΤΟΥΣ με το Φορητό Πλανητάριο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών Για παιδιά 9 έως 12 ετών Πορτοκαλί πλανήτης Με το Φορητό Πλανητάριο, τα παιδιά έρχονται, για πρώτη φορά, σε επαφή με την αστρονομία με τρόπο ευχάριστο και ψυχαγωγικό. Ο νυχτερινός ουρανός προβάλλεται στο θόλο του Πλανηταρίου, ενώ τα παιδιά ακολουθούν ένα μαγευτικό ταξίδι στα άστρα και στους αστερισμούς.

11.00 – 12.00

ΜΙΑ ΥΠΟΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΝΤΕΤΕΚΤΙΒ ΚΛΟΥΖ: Ο ΚΛΟΥΖ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ powered by COSMOTE Family Διαδραστικό θεατρικό παιχνίδι Ομάδα «Ανεμόμυλοι» Οικογένειες με παιδιά 5―12 ετών Πολύχρωμος πλανήτης Επιτέλους! Ο Κλουζ απέκτησε τον υπολογιστή που ονειρευόταν και δεν είναι πια αναγκασμένος να δουλεύει τις υποθέσεις του με μεσαιωνικές μεθόδους! Κι ευτυχώς... Γιατί η τελευταία υπόθεση που ανέλαβε τον οδηγεί στον επικίνδυνο λαβύρινθο της σύγχρονης τεχνολογίας. Ψάχνει ένα μυστηριώδες παιχνίδι, που είναι γνωστό με το κωδικό όνομα “Μαγικός Κήπος”. Ένα ακόμα βιβλίο της επιτυχημένης σειράς αστυνομικών ιστοριών για μικρούς αναγνώστες, με την υπογραφή του Γίργκεν Μπανσέρους, από τις εκδόσεις Μεταίχμιο. * Οι συμμετέχοντες στη δράση θα προκύψουν από διαγωνισμό της COSMOTE

11.00 – 12.00

11.00 – 12.00

ΠΟΛΥΠΡΩΙΝΟ ΣΤΟΝ Π100 Εργαστήριο ζαχαροπλαστικής Ε.Ι. Παπαδόπουλος Α.Ε. & Kids cooking club Για παιδιά +3 ετών Κίτρινος πλανήτης Τι θα φάμε για πρωινό; Μα τι άλλο; ΠολυΠρωινό! Φοράμε σκούφους και ποδιές και φτιάχνουμε με τα χεράκια μας πεντανόστιμα και φουλ θρεπτικά energyballs, ιδανικά για πρωινό μα και για όλες τις ώρες της μέρας. Τι θα περιέχουν; Μαύρη σοκολάτα, σταφίδες, μέλι, φρούτα και –φυσικά, λαχταριστά ΠολυΔημητριακά μπισκότα!

Δράση συνεχούς ροής.

Ο ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗΣ ΚΑΙ Η ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ Θέατρο σκιών Θίασος Ηλία Καρελλά Για παιδιά +3 ετών Πράσινος πλανήτης Ο μεγάλος Βεζύρης λέει στον Χατζιαβάτη ότι ετοιμάζεται να χτίσει ένα μεγάλο παλάτι δίπλα στη θάλασσα. Ο Καραγκιόζης μαθαίνει τα νέα και ενημερώνει τους φίλους του ότι αν αυτό το μεγάλο παλάτι χτιστεί κινδυνεύει η θάλασσα, το μικρό δάσος και όλα τα ζώα και τα πουλιά που ζουν εκεί. Ο Πασάς και όλοι του οι αξιωματικοί ισχυρίζονται πως, έτσι και αλλιώς, το περιβάλλον κοντά στη θάλασσα είναι ήδη μολυσμένο και γεμάτο σκουπίδια. Ο Καραγκιόζης και η παρέα του ετοιμάζουν μεγάλους κάδους για να καθαρίσουν την ακτή και το δάσος αλλά και να αποδείξουν στο Βεζύρη πόσο λάθος κάνει. Θα καταφέρει ο ήρωάς μας να πείσει τον κακό Σουλτάνο να αλλάξει το σχέδιά του; Μια ξεκαρδιστική κωμωδία, που μας μιλά για την αξία του περιβάλλοντος και τη δύναμη της ανακύκλωσης μέσα από το παιχνίδι.

11.00 – 12.30

ΤΑ ΡΟΜΠΟΤ ΧΟΡΕΥΟΥΝ;

12.00 – 12.30

ΜΙΑ ΒΟΛΤΑ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ

Εργαστήριο animation Μπάμπης Αλεξιάδης Για παιδιά 9 έως 12 ετών Πορτοκαλί πλανήτης

Οικογενειακή ξενάγηση Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου Οικογένειες με παιδιά +7 ετών Σημείο εκκίνησης: Καμινάδα Β

Ένα διαγαλαξιακό ταξίδι στον –ξακουστό– ετήσιο χορό των ρομπότ μέσα από την τεχνική του stop motion. Μαζί με τον καταξιωμένο animator και media artist Μπάμπη Αλεξιάδη, θα φτιάξουμε όλοι μαζί μια χάρτινη αίθουσα χορού αλλά και τα δικά μας χάρτινα ρομπότ, θα τους δώσουμε ζωή και κίνηση και –το πιο σημαντικό– στο τέλος θα χορεύουμε όλοι μαζί ξέφρενα!

Τι είναι το φωταέριο; Αέριο… τι; Να κεράσουμε ένα γλυκάκι; Μαζί με τους έμπειρους ανθρώπους του Μουσείου ανακαλύπτουμε το παλιό εργοστάσιο φωταερίου της Αθήνας μέσα από 1 διαδρομή, 6 κτίρια και 13 στάσεις.

11.00 – 13.00

ΜΙΚΡΟΙ ΚΗΠΟΥΡΟΙ ΜΕ ΠΙΝΕΛΑ Υπαίθριο εργαστήριο κηπουρικής Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου Οικογένειες με παιδιά 3―8 ετών Παιδική χαρά Το αγαπημένο εργαστήριο μικρών και μεγάλων επιστρέφει! Τα παιδιά εμπνέονται από το παλιό εργοστάσιο φωταερίου, παίρνουν τα πινέλα τους και ζωγραφίζουν μικρές κεραμικές γλάστρες. Στη συνέχεια, γίνονται «μικροί κηπουροί», φυτεύουν στα γλαστράκια τους πολύχρωμα λουλούδια της εποχής ενώ μαθαίνουν να είναι υπεύθυνα για τη φροντίδα τους.

11.00 – 14.00

KIDS CRAFTS PROJECT Εργαστήριο εικαστικών Καλλιτεχνούπολη – Πρότυπο Παιδικό Κέντρο Τέχνης & Δημιουργίας Για παιδιά 4 έως 12 ετών Κίτρινος πλανήτης – Υπόγειο Συνδυάζοντας τη ζωγραφική και το κολάζ, δημιουργούμε τον δικό μας σελιδοδείκτη από ανακυκλώσιμα υλικά.

TΕ Χ ΝΟΠΟΛ Η Δ ΗΜΟΥ ΑΘΗΝ ΑΙΩΝ

* Μπορείς να παρακολουθήσεις την ξενάγηση μαζί με το μάρσιπο ή το καρότσι με το μωρό σου!

12.00 – 12.45

ΜΠΑΟΜΠΑΜΠ (ΤΟ ΔΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΖΩΗΣ) Ποιητική παράσταση Δήμητρα Νικολοπούλου Για γονείς με βρέφη και παιδιά έως 5 ετών Πολύχρωμος πλανήτης (Babyroom) Το μπαομπάμπ είναι γνωστό σαν «μαγικό» δέντρο, ενώ είναι διάσημο για τις ιαματικές του ιδιότητες. Κατά τη διάρκεια της παράστασης που εμπνέεται από το βιβλίο «Ζακομινούς» της Ρεμπέκα Ντοτρεμέρ και εντάσσει στοιχεία physical theatre, θεάτρου σκιών, κουκλοθεάτρου, object theatre και προβολές video, παρατηρούμε εικόνες, στοιχεία και φαινόμενα που εκτυλίσσονται γύρω από ένα μπαομπάμπ κατά τη διάρκεια μιας μέρας ή μιας νύχτας. Το κουκούλι μιας κάμπιας και η μεταμόρφωσή της σε πεταλούδα, σύννεφα, βροχή, άνεμος, ζώα, τα φώτα της νύχτας, πυγολαμπίδες, αστέρια…


Παράσταση ακροβατικών Circus Performers Για όλη την οικογένεια Κεντρική σκηνή

12.00 – 15.00

ΔΡΟΣΕΡΟ CHEESECAKE ΜΕ ΓΙΑΟΥΡΤΙ & ΦΡΟΥΤΑ

Βάζουμε σκούφους και ποδιές και βουτάμε στον πεντανόστιμο κόσμο της μαγειρικής! Ανακατεύουμε υλικά για να φτιάξουμε την τραγανή βάση από μπισκότο αλλά και μία βελούδινη κρέμα γιαουρτιού, συνδυάζοντας φρούτα και δημητριακά, σε ένα σούπερ δροσερό, μα πάνω απ’ όλα υγιεινό γλυκό σνακ!

12.00 – 16.00

ΜΙΑ ΒΟΥΤΙΑ ΣΤΟ ΜΕΛΛΟΝ… ΕΝΑ ΕΝΥΔΡΕΙΟ ΜΕ ΑΛΛΟΚΟΤΑ ΨΑΡΙΑ; Βιωματικό εργαστήριο Elniplex Για παιδιά 5 έως 8 ετών Γαλάζιος πλανήτης – 1ος όροφος Άκουσες κάτι για το απέραντο γαλάζιο; Τι συνέβη στον βυθό; Έπαθαν κάτι τα ψάρια, οι χελώνες, τα δελφίνια; Τι είναι αυτό το μαύρο που απλώνεται παντού; Οι τελευταίοι ζωντανοί οργανισμοί βρίσκονται σε κίνδυνο! Με ένα υπερσύγχρονο υποβρύχιο ταξιδεύουμε στο –όχι και τόσο μακρινό- 2100. Εκεί, ανακαλύπτουμε το πρόβλημα της μόλυνσης των θαλασσών και αναλαμβάνουμε δράση για την προστασία της θαλάσσιας ζωής και τη μείωση του οικολογικού αποτυπώματος.

Δράση συνεχούς ροής.

Lasertag Make-A-Wish (Κάνε-Μια-Ευχή Ελλάδος) Για οικογένειες με παιδιά +6 ετών Κεντρική Αυλή

Μια… διαστημική παράσταση βασισμένη στους νόμους της βαρύτητας, στην αλληλεγγύη των κατοίκων του γαλαξία και στην αναπάντεχη γέννηση ενός ξεχωριστού άστρου.

Εκπαιδευτικό μαγειρικό πρόγραμμα διατροφικής αγωγής Kids cooking club Για παιδιά +3 ετών Κίτρινος πλανήτης – Ισόγειο

12.00 – 13.00

ΜΑΧΗ LASER ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΑΧΗΤΕΣ!

ΠΟΡΕΙΑ ΜΕ ΣΤΟΧΟ Εικαστική δράση Action Aid Για όλη την οικογένεια Κεντρική Αυλή Ο πλανήτης μας διανύει το 4,54ο δισεκατομμυριοστό έτος του. Βρίσκεται πολλά χρόνια στο Ηλιακό Σύστημα. Έχει ζήσει πολλά. Έχει μακρά πορεία θα λέγαμε μέχρι τώρα αλλά με αρκετά «εμπόδια», φτώχεια, ανισότητα, κλιματική αλλαγή, που αναρωτιέται κανείς, αν τον κάνουν πραγματικά βιώσιμο για όλους. Ποια λοιπόν πορεία θα θέλαμε να έχει από δω και πέρα; Η Action Aid ξεδιπλώνει την πορεία του πλανήτη σε ένα μεγάλο καμβά και μας προσκαλεί να ζωγραφίσουμε τη βιώσιμη πόλη στην οποία θέλουμε να ζήσουμε. Φτιάχνουμε τα δικά μας μηνύματα και «πορευόμαστε» στην Τεχνόπολη για να μεταφέρουμε σε όλο τον κόσμο τις ιδέες μας για έναν βιώσιμο και δίκαιο πλανήτη.

12.00 – 18.00

GREENABILITY FOR KIDS Διαδραστική έκθεση INNOVATHENS powered by Samsung Για όλη την οικογένεια Γαλάζιος πλανήτης – Ισόγειο Μία σούπερ διαδραστική έκθεση με θέμα τη φύση και το περιβάλλον που μας αφορά όλους! Μιλάμε… περί ανέμων και υδάτων για να γνωρίσουμε καλύτερα τα καιρικά φαινόμενα, μαθαίνουμε γιατί τελικά ο καιρός του κολιού δεν είναι ο Αύγουστος, φτιάχνουμε μικρά αρκουδάκια, ρίχνουμε τα ζάρια για να αλλάξουμε τις συνήθειές μας επιλέγοντας άλλες πιο «φιλικές» προς τη φύση, γινόμαστε φτερωτοί ταξιδιώτες, δημιουργούμε το δικό μας κύμα τσουνάμι και κάνουμε mix and match με ορυκτά. Συμμετέχουν οι: WWF Ελλάς, Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, ΑΡΧΕΛΩΝ Σύλλογος Προστασίας της Θαλάσσιας Χελώνας, ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ, Μουσείο Ορυκτολογίας και Πετρολογίας – Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, ΜΕΤΕΟ – Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, Εθνικό Κέντρο Προειδοποίησης Τσουνάμι – Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, STERIGMA

12.00 – 18.00

FACEPAINTING

Ένα ξεχωριστό παιχνίδι δράσης για καλό σκοπό! Θα χωριστούμε σε ομάδες και θα παίξουμε με lasertags, τη νέα μορφή ηλεκτρονικής ψυχαγωγίας, απολαμβάνοντας τη διασκέδαση των videogamesδράσης σε πραγματικές συνθήκες. * Kόστος συμμετοχής 5€ / άτομο ** Τα έσοδα από τη συμμετοχή σε αυτή την δράση, θα διατεθούν για την εκπλήρωση των ευχών παιδιών που μάχονται καθημερινά για να βγουν νικητές στον αγώνα τους για ζωή! *** Κάθε γύρος διαρκεί 20―25’.

12.00 – 19.00

ΟΙ ΜΙΚΡΟΙ ΗΡΩΕΣ ΜΑΘΑΙΝΟΥΝ ΠΑΙΖΟΝΤΑΣ The Science of Sports SciCo Για παιδιά 3 έως 13 ετών Skywalk, Κεντρική και Άνω αυλή Οι ΜΙΚΡΟΙ ΗΡΩΕΣ by STOIXIMAN μπαίνουν σε καινούργιες περιπέτειες! Για πρώτη φορά βιωματικές δραστηριότητες συνδέουν τον αθλητισμό με την επιστήμη. Πώς άραγε λειτουργεί το bungee τραμπολίνο; Με ποιο τρόπο μπορώ να πηδήξω ψηλότερα; Ο εκπαιδευτικός οργανισμός SciCo – Επιστήμη Επικοινωνία αναλαμβάνει να μας ξεναγήσει στην εντυπωσιακή Επιστήμη των Σπορ! Η δράση εντάσσεται στο πρόγραμμα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης της Stixoiman «Οι Μικροί Ήρωες μαθαίνουν» που μέχρι σήμερα έχει προσεγγίσει με τις δράσεις του περισσότερα από 20.000 παιδιά σε όλη την Ελλάδα.

ΜουτΖούΡες Για παιδιά 0 έως 100 ετών Προαύλιο Μηχανουργείου Στον πλανήτη Π100 συμβαίνει κάτι μαγικό: πλάσματα ένα σωρό στήσανε πάρτι χρωματιστό! Πινέλα μπαίνουν στον χορό κι αρπάζουν χρώματα που πέφτουν απ’ τον ουρανό. Έλα και εσύ στον κόσμο αυτό για ένα μουτΖούΡωμα μοναδικό!

Η

Μπορεί η μουσική να μαγειρευτεί; Τι γεύση θα έχει; Και ποια υλικά θα χρησιμοποιήσει ο μάγειρας; Ένα πρωτότυπο μουσικό πρόγραμμα για παιδιά έρχεται στον Π100 μετατρέποντας τον πλανήτη των παιδιών σε μια γαστρονομική μουσική πανδαισία! Οι μουσικοί σεφ και οι γονείς τους γίνονται μια ευχάριστη παρέα, χρησιμοποιούν κουζινικά σκεύη και βρώσιμα υλικά και καλούνται όχι μόνο να κατανοήσουν τις βασικές μουσικές αρχές, αλλά και να δημιουργήσουν μια αυτοσχέδια μουσική σύνθεση, για να γίνουν μέλη της πιο… ευφάνταστης μουσικής ορχήστρας!

12.00 – 19.00

Κ Υ ΡΙ Α Κ Η 2 2.0 9. 2019

Εκπαιδευτικό πρόγραμμα μουσικοκινητικής αγωγής NovelVox Οικογένειες με παιδιά 2―5 ετών Μπλε πλανήτης

ΤΟ ΤΣΙΡΚΟ ΤΟΥ ΓΑΛΑΞΙΑ – CIRCUS GALACTICA

ΑΝ Κ I Η Τ Η #Π D S Σ 10 FE ΤΕ 0 ST ΧΝ IV ΟΠ AL Ο Λ

ΜΟΥΣΙΚΗ ΜΕ ΤΑ ΚΡΕΜΜΥΔΑΚΙΑ

13

12.00 – 13.00

ΠΛ

12.00 – 13.00


Κ Υ ΡΙ Α Κ Η 2 2.0 9. 2019

14

12.30 – 14.00

ΜΕΣΩ ΔΟΡΥΦΟΡΟΥ Βιωματικό εργαστήριο Copernicus Academy (Τμήμα Γεωλογίας & Γεωπεριβάλλοντος – ΕΚΠΑ) Για παιδιά +10 ετών Γαλάζιος πλανήτης – 2ος όροφος Σε περιμένουμε να γνωρίσεις, μέσα από πρωτότυπες εκπαιδευτικές δραστηριότητες, τον τρόπο που οι τεχνητοί δορυφόροι παρακολουθούν τη γη μας από το διάστημα και μας βοηθούν να αντιμετωπίσουμε δασικές πυρκαγιές, πλημμύρες και άλλες φυσικές καταστροφές. * Το εργαστήριο πραγματοποιείται στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος Copernicus.

13.30 – 14.30

ΑΝΑΚΑΛΥΨΕ ΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ

με το Φορητό Πλανητάριο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών Για παιδιά 6 έως 8 ετών Πορτοκαλί πλανήτης Με το Φορητό Πλανητάριο, τα παιδιά έρχονται, για πρώτη φορά, σε επαφή με την αστρονομία με τρόπο ευχάριστο και ψυχαγωγικό. Ο νυχτερινός ουρανός προβάλλεται στο θόλο του Πλανηταρίου, ενώ τα παιδιά ακολουθούν ένα μαγευτικό ταξίδι στα άστρα και στους αστερισμούς.

Ταξίδεψε μέσα από τις σελίδες ενός υπέροχου τρισδιάστατου βιβλίου και ανακάλυψε τα μυστικά του σύμπαντος: Πώς δημιουργήθηκε το φεγγάρι; Γιατί λάμπουν τ’ αστέρια; Υπάρχει ζωή στον Άρη; Και πολλά-πολλά ακόμη. Ο ηθοποιός και… «αστροναύτης» Ιορδάνης Καλέσης, άρτι αφιχθείς από τον Άλφα του Κενταύρου, θα μας μιλήσει για το σύμπαν και θα μοιραστεί τις περιπέτειές του από τα διαγαλαξιακά του ταξίδια μέσα από θεατρικά διαδραστικά παιχνίδια και μουσικοκινητικές δραστηριότητες… διαστημικές!

13.30 – 14.30

ΑΣΤΕΙΑ ΨΕΜΑΤΑ Magic Show Magic Tolto Για όλη την οικογένεια Μικρή σκηνή Μια διασκεδαστική παράσταση γεμάτη γέλιο και μαγεία για μικρούς αλλά και για μεγάλους που νιώθουν παιδιά… Τα παιδιά συμμετέχουν στην παράσταση και βιώνουν τη μαγεία μέσα από το ιδιαίτερο χιούμορ της… μωβ προσωπικότητας που ακούει στο όνομα Magic Tolto!

14.00 – 14.30

13.00 – 13.30

ΜΙΑ ΒΟΛΤΑ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ Οικογενειακή ξενάγηση Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου Οικογένειες με παιδιά +7 ετών Σημείο εκκίνησης: Καμινάδα Β Τι είναι το φωταέριο; Αέριο… τι; Να κεράσουμε ένα γλυκάκι; Μαζί με τους έμπειρους ανθρώπους του Μουσείου ανακαλύπτουμε το παλιό εργοστάσιο φωταερίου της Αθήνας μέσα από 1 διαδρομή, 6 κτίρια και 13 στάσεις. * Μπορείς να παρακολουθήσεις την ξενά-

ΤΑ «ΓΑΛΑΞΙΑΚΑ ΛΟΥΛΟΥΔΙΑ» ΤΟΥ TAKIS

Βιβλιοπαρουσίαση Εκδόσεις Παρισιάνου Για παιδιά +3 ετών Πολύχρωμος πλανήτης

13.00 – 13.30

ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΑ ΑΣΤΕΡΙΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΜΥΘΟΥΣ ΤΟΥΣ

14.00 – 15.00

ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΑ ΑΣΤΕΡΙΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΜΥΘΟΥΣ ΤΟΥΣ με το Φορητό Πλανητάριο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών Για παιδιά 9 έως 12 ετών Πορτοκαλί πλανήτης

Εκπαιδευτικό πρόγραμμα Novel Vox Για παιδιά 3 έως 8 ετών Μπλε πλανήτης

14.00 – 15.00

ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ 1800 ΗΜΕΡΕΣ ΜΕ ΤΑ ΜΙΚΡΑ ΜΑΣ! Κατανοώντας τα πρώτα 5 χρόνια της ζωής

Στον δικό μας πλανήτη κυριαρχούν τα λουλούδια! Όχι σαν το τριαντάφυλλο του Μικρού Πρίγκιπα, αλλά διαφορετικά, διαστημικά, σαν αυτά του γνωστού Έλληνα γλύπτη Takis. Τα παιδιά, με συμμάχους το θεατρικό παιχνίδι και την μουσικοκινητική, γίνονται αστροναύτες, στροβιλίζονται στο σύμπαν, επισκέπτονται αστερισμούς και προσγειώνονται στον πιο παράξενο και λουλουδάτο πλανήτη! Εκεί με πολύ χρώμα και φαντασία καλούνται να συνθέσουν τα δικά τους γαλαξιακά λουλούδια σαν αυτά του Takis και να γίνουν οι πιο δημιουργικοί λιλιπούτειοι κηπουροί.

Ομιλία με τη Σουζάνα Παπαφάγου Taλκ Για γονείς Πολύχρωμος πλανήτης (Babyroom) Κάθε ανθρώπινο ον έρχεται σε αυτόν τον κόσμο με ένα τεράστιο δυναμικό! Ως γονείς έχουμε αν όχι το καθήκον, σίγουρα την ευθύνη να βοηθήσουμε τα μικρά μας να ξεδιπλώσουν και να θέσουν σε λειτουργία αυτό το θησαυρό που κουβαλούν, αρκεί να έχουμε υπομονή, επιμονή και θέληση ώστε να κατανοήσουμε την βασική τους ανάγκη που δεν είναι άλλη από εκείνη της επιθυμίας για ζωή. Στη συνάντηση μας με την Σουζάνα Παπαφάγου, κλινική ψυχολόγος, ομαδική και οικογενειακή αναλύτρια, αναλυτική ψυχοθεραπεύτρια, θα έχουμε την δυνατότητα να εξετάσουμε, να συζητήσουμε και να προβληματιστούμε σε σχέση με τα πρώτα βασικά χρόνια της ανάπτυξης των παιδιών μας και να αναζητήσουμε δημιουργικές και λειτουργικές οδούς που θα μας βοηθήσουν να συνοδέψουμε τα μικρά μας στις περιπετειώδεις διαδρομές της ζωής!

Με το Φορητό Πλανητάριο, τα παιδιά έρχονται, για πρώτη φορά, σε επαφή με την αστρονομία με τρόπο ευχάριστο και ψυχαγωγικό. Ο νυχτερινός ουρανός προβάλλεται στο θόλο του Πλανηταρίου, ενώ τα παιδιά ακολουθούν ένα μαγευτικό ταξίδι στα άστρα και στους αστερισμούς.

γηση μαζί με το μάρσιπο ή το καρότσι με το μωρό σου!

TΕ Χ ΝΟΠΟΛ Η Δ ΗΜΟΥ ΑΘΗΝ ΑΙΩΝ

14.00 – 15.00

1, 2, 3… ΧΙΠ ΧΟΠ! Εργαστήριο χορού Artfygio – Τεχνών το Καταφύγιο Για παιδιά +5 ετών Πορτοκαλί πλανήτης Μέσα από τους ρυθμούς του χιπ χοπ οι μικροί μας φίλοι εκφράζονται και δημιουργούν τις δικές τους μοναδικές χορογραφίες. Ρυθμός, μουσική, ομαδικό πνεύμα και εκτόνωση βρίσκουν καταφύγιο στη διάσημη τέχνη του δρόμου. Ένας χορός για όλους! 1, 2, 3… Χιπ Χοπ… ξεκινάμε!


14.30 – 15.30

14.00 – 15.00

ΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΨΕΜΑΤΑ ΤΟΥ ΜΙΚΡΟΥ ΕΡΜΗ Μουσικοθεατρική παράσταση Ομάδα ΚΟΠΕΡΝΙΚΟΣ Για παιδιά 2,5 έως 10 ετών Πράσινος πλανήτης Ο μικρός Ερμής, ένα παιδί κεφάτο και δραστήριο, περνάει ώρες διαβάζοντας παραμύθια και ιστορίες για δράκους. Έχει όμως ένα τρομερό ελάττωμα: είναι ένας μοναδικός, ανεπανάληπτος και παθιασμένος ψεύτης! Με τα εξωφρενικά του ψέματα αναστατώνει καθημερινά όλους τους κατοίκους του χωριού του. Πείθει τον κουρέα να φυτέψει μια τριανταφυλλιά στο κεφάλι, προτείνει στον φούρναρη να τρώει κάμπιες και μυρμήγκια και βάζει τον ράφτη να μιλάει με φαντάσματα! Τι θα συμβεί όμως όταν μια μέρα ένα από τα ψέματά του βγει, πέρα για πέρα, αληθινό; Η ζωή του γίνεται άνω-κάτω και ο μικρός Ερμής μπλέκει σε μια περιπέτεια απίστευτων διαστάσεων! Ερμηνεύουν: Γιάννης Αδρίμης, Ελισσαίος Βλάχος | Κείμενο: Άγγελος Αγγέλου, Έμη Σίνη | Σκηνοθεσία: ομάδα ΚΟΠΕΡΝΙΚΟΣ | Μουσική: Άγγελος Αγγέλου | Σκηνικά - Ειδικές κατασκευές: Γκάυ Στεφάνου Κατασκευή κούκλας: Δήμητρα Κωνσταντινίδου, Σπύρος Παπαχρήστου | Κοστούμια – Φωτισμοί: ομάδα ΚΟΠΕΡΝΙΚΟΣ Ηχογράφηση - Editing - Μίξη Mastering: Γιώργος Ζιώτας | Βοηθ. Οργάνωσης Παραγωγής: Μαρία Ξυδάκη | Εικονογράφηση αφίσας: Μαργαρίτα Τζαννέτου | Φωτογραφίες: Γιάννης Σταθόπουλος

ΓΥΡΗ-ΓΥΡΗ ΟΛΟΙ Βιωματικό εργαστήριο Bee Camp Για παιδιά 6 έως 8 ετών Γαλάζιος πλανήτης – 1ος όροφος

Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών Για παιδιά 6 έως 8 ετών Πορτοκαλί πλανήτης Με το Φορητό Πλανητάριο, τα παιδιά έρχονται, για πρώτη φορά, σε επαφή με την αστρονομία με τρόπο ευχάριστο και ψυχαγωγικό. Ο νυχτερινός ουρανός προβάλλεται στο θόλο του Πλανηταρίου, ενώ τα παιδιά ακολουθούν ένα μαγευτικό ταξίδι στα άστρα και στους αστερισμούς.

Κάτι μυστήριο συμβαίνει στο παλιό εργοστάσιο στο Γκάζι… Μικροί και μεγάλοι μεταμορφωνόμαστε για λίγο σε μυστικούς πράκτορες, παρατηρούμε, συνεργαζόμαστε και λύνουμε γρίφους εξιχνιάζοντας ένα σκοτεινό μυστήριο: το μυστήριο του φωταερίου!

14.30 – 16.00

15.00 – 16.00

ΜΥΡΜΗΓΚΟΦΩΛΙΑ

Ζωντανά μυρμήγκια και σκαθάρια αλλά και αυθεντικά απολιθώματα εκατομμυρίων ετών σε ένα πρόγραμμα που σίγουρα θα σε ενθουσιάσει! Ανακαλύπτουμε μαζί των μαγικό κόσμο των εντόμων και μαθαίνουμε για τον σημαντικό ρόλο τους στο οικοσύστημα μέσα από τη συζήτηση, την παρατήρηση και το άγγιγμα. Ένα εργαστήριο με κεντρικό θέμα την ίδια τη ζωή – γιατί η ζωή είναι μοναδική και υπέροχη ανεξάρτητα από το πόσο μικρή είναι!

ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΦΩΤΑΕΡΙΟΥ Εκπαιδευτικό πρόγραμμα Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου Για παιδιά 4 έως 7 ετών Σημείο συνάντησης: Παιδική χαρά

Θα γινόσουν μέλισσα για μια μέρα; Πώς θα ήταν άραγε να πετάς από λουλούδι σε λουλούδι, να μαζεύεις γύρη και νέκταρ και να πηγαίνεις φαγητό στο σπίτι σου; Θα ήσουν εργάτρια, κηφήνας ή μήπως βασίλισσα; Σε προσκαλούμε να πάρεις μέρος στο πιο όμορφο ταξίδι των επικονιαστών. Με εργαλείο το θεατρικό παιχνίδι, γνωρίζουμε τον θαυμαστό κόσμο των μελισσών και γινόμαστε… μέλισσες για μία μέρα!

Βιωματικό εργαστήριο περιβαλλοντικής αγωγής Μυρμηγκοφωλιά Για παιδιά 5 έως 12 ετών Γαλάζιος πλανήτης – 2ος όροφος

15.00 – 16.00

15.00 – 16.00

«ΤΟ ΑΓΟΡΙ ΠΟΥ Ο,ΤΙ ΑΓΓΙΖΕ ΓΙΝΟΤΑΝΕ ΓΛΥΚΟ» του Ευγένιου Τριβιζά Βιβλιοπαρουσίαση Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα Για παιδιά +3 ετών Πολύχρωμος πλανήτης Έλα να δεις τι θα συμβεί όταν ένα, όχι οποιοδήποτε αγόρι, αλλά ο Τσιπ ΤσιπΤοτός, την ώρα που τρέχει ανέμελος με ένα πατίνι, σκοντάφτει σε μια μανταρινιά και πέφτει στο κεφάλι του ένα μανταρίνι. Όχι όμως συνηθισμένο μανταρίνι! Ένα μανταρίνι μαγικό! Η ηθοποιός και εμψυχώτρια Μαρίζα Τσάρη και η ηθοποιός Έλσα Λουμπαρδιά αφηγούνται το νέο συναρπαστικό παραμύθι του Ευγένιου Τριβιζά παίζοντας μουσική και διαδραστικά παιχνίδια με τα παιδιά.

ΔΙΑΣΤΗΜΙΚΑ ΚΑΠΕΛΑ ΣΕ ΤΟΝΟΥΣ ΓΚΡΙ Εικαστικό εργαστήριο Novel Vox Για παιδιά 5 έως 12 ετών Μπλε πλανήτης Στον Μπλε πλανήτη το καπέλο είναι απαραίτητο αξεσουάρ! Τι υλικά χρειάζονται για να συνθέσεις το πιο trendy γαλαξιακό καπέλο; Ποιο είναι άραγε το αγαπημένο χρώμα της φετινής διαστημικής κολεξιόν; Μα φυσικά, το γκρι! Πρωτότυπα υλικά, χρηστικά αντικείμενα, κουζινικά σκεύη όλα σε μεταλλικές αποχρώσεις, συνδυάζονται με τον πιο ευφάνταστο τρόπο και μεταμορφώνονται σε υπέροχα φουτουριστικά καπέλα.

Η

Ένα προσκοπικό λούνα παρκ δραστηριοτήτων που στόχο έχουν να γνωριστούμε καλύτερα με τη φύση και τη βιώσιμη ανάπτυξη.

με το Φορητό Πλανητάριο

Κ Υ ΡΙ Α Κ Η 2 2.0 9. 2019

Παιχνίδια Σώμα Ελλήνων Προσκόπων Για παιδιά 6―8 & 9―11 ετών Κεντρική αυλή

ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΑ ΑΣΤΕΡΙΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΜΥΘΟΥΣ ΤΟΥΣ

ΑΝ Κ I Η Τ Η #Π D S Σ 10 FE ΤΕ 0 ST ΧΝ IV ΟΠ AL Ο Λ

ΠΡΟΣΚΟΠΙΚΟ ΛΟΥΝΑ ΠΑΡΚ

15

15.00 – 15.30

ΠΛ

14.00 – 17.00


Κ Υ ΡΙ Α Κ Η 2 2.0 9. 2019

16

15.00 – 16.00

ΧΡΩΜΑΤΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΧΟΡΟ Εκπαιδευτικό πρόγραμμα Artfygio – Τεχνών το Καταφύγιο Οικογένειες με παιδιά +3 ετών Πορτοκαλί πλανήτης Πώς οι κινήσεις μας μπορούν να γίνουν εικόνα; Πώς τα χρώματα μπορούν να μεταμορφωθούν σε χορό; Πώς η ζωγραφική μπορεί να δημιουργήσει μία χορογραφία; Χρησιμοποιώντας υλικά, όπως νερομπογιές, δαχτυλομπογιές, μαρκαδόροι και ξυλομπογιές, αλλά και το σώμα μας, θα δημιουργήσουμε μία ξεχωριστή ζωγραφιά, χορεύοντας…

15.00 – 16.00

ΤΟ ΟΡΝΙΟ & ΤΑ ΘΑΛΑΣΣΟΠΟΥΛΙΑ Επιδαπέδια παιχνίδια Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία Για παιδιά 6 έως 12ετών Γαλάζιος πλανήτης – 1ος όροφος Θέλεις να μεταμορφωθείς σε όρνιο ή θαλασσοκόρακα; Να μπεις ολόκληρος/-ή μέσα σε ένα επιτραπέζιο παιχνίδι και να περπατάς μόνο αφού ρίξεις το ζάρι; Σε περιμένουμε! *Κάθε γύρος διαρκεί 20’.

16.00 – 16.30

ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΑ ΑΣΤΕΡΙΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΜΥΘΟΥΣ ΤΟΥΣ με το Φορητό Πλανητάριο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών Για παιδιά 9 έως 12 ετών Πορτοκαλί πλανήτης Με το Φορητό Πλανητάριο, τα παιδιά έρχονται, για πρώτη φορά, σε επαφή με την αστρονομία με τρόπο ευχάριστο και ψυχαγωγικό. Ο νυχτερινός ουρανός προβάλλεται στο θόλο του Πλανηταρίου, ενώ τα παιδιά ακολουθούν ένα μαγευτικό ταξίδι στα άστρα και στους αστερισμούς.

16.00 – 16.45

ΤΟ ΜΩΡΟ ΤΩΝ 5 ΑΙΣΘΗΣΕΩΝ Βιωματική παράσταση Χρόνος—Δράσεις Πολιτισμού Για γονείς με βρέφη +6 μηνών Πολύχρωμος πλανήτης (Babyroom) Μέσα από το όνειρο μια κούκλας, αναζητούμε τον πιστό της φίλο τον γαβ, γαβ, γαβ. Ακούμε ήχους που μας οδηγούν στη θάλασσα, νιώθουμε τους ήχους της βροχής, βλέπουμε ένα πουλί που πετά και ακούμε το κελάιδισμά του. Ψάχνουμε, αγγίζουμε και χαϊδεύουμε ένα σωρό διαφορετικές υφές ψάχνοντας τον γαβ, γαβ, γαβ, οι μεγάλοι θυμόμαστε και οι μικροί οσφριζόμαστε νέες εμπειρίες. Κι επειδή πεινάσαμε, κάνουμε ένα θεατρικό πικ-νικ και δοκιμάζουμε νέες γεύσεις!

16.00 – 18.00

ΣΤΗΝ ΑΥΛΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟΥ Εικαστικά εργαστήρια Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου Για παιδιά 3 έως 8 ετών Παιδική χαρά Κάτω από τον φθινοπωρινό ήλιο, οι μικροί μας φίλοι απασχολούνται δημιουργικά, έρχονται σε επαφή με την τέχνη πέρα από το πλαίσιο ενός εκπαιδευτικού προγράμματος και πειραματίζονται με μικτές τεχνικές και νέους τρόπους έκφρασης. 16.00 – 19.00

KIDS CRAFTS PROJECT Εργαστήριο εικαστικών Καλλιτεχνούπολη – Πρότυπο Παιδικό Κέντρο Τέχνης & Δημιουργίας Για παιδιά 4 έως 12 ετών Κίτρινος πλανήτης – Υπόγειο

Σύλληψη – σκηνοθεσία: Δέσποινα Μαραγκουδάκη | Μουσική επιμέλεια & τραγούδι παράστασης: Μαρία Μπεθάνη | Ειδικές κατασκευές: Ιφιγένεια Κωφού | Κοστούμια: Ελευθερία Μπέμπελου Καλλιτεχνική επιμέλεια: Βασίλης

Συνδυάζοντας τη ζωγραφική και το κολάζ, δημιουργούμε τον δικό μας σελιδοδείκτη από ανακυκλώσιμα υλικά.

Χαλακατεβάκης | Παίζουν: Δέσποινα Μαραγκουδάκη, Αφροδίτη Κορέτση

16.00 – 17.00

ΦΤΙΑΞΕ ΚΙ ΕΣΥ ΕΝΑ AIR BEE’N’BEE Βιωματικό εργαστήριο Bee Camp Για παιδιά 9 έως 11 ετών Γαλάζιος πλανήτης – 1ος όροφος Αν ήσουν μέλισσα και τριγυρνούσες στην πόλη, τι θα έκανες; Πού θα περνούσες τη νύχτα σου και πού θα έβρισκες το φαγητό σου; Θα είχες άραγε κάποιο μέρος για να συναντάς τους φίλους σου; Θα υπήρχε για εσένα ένα καταφύγιο για να κοιμάσαι τα βράδια; Όλες μας οι απορίες θα λυθούν μέσα από το συναρπαστικό πρόγραμμα «Φτιάξε κι εσύ ένα Air Bee’n’Bee». Θα κατασκευάσουμε ένα ξενοδοχείο εντόμων και θα πετάξουμε τις δικές μας σπορο… βόμβες με τις οποίες θα φυτρώσουν πολύχρωμα λουλούδια σε όλη την πόλη!

16.15 – 17.45

ΜΥΡΜΗΓΚΟΦΩΛΙΑ 16.00 – 19.00

ΔΡΟΣΕΡΟ CHEESECAKE ΜΕ ΓΙΑΟΥΡΤΙ & ΦΡΟΥΤΑ Εκπαιδευτικό μαγειρικό πρόγραμμα διατροφικής αγωγής Kids cooking club Για παιδιά +3 ετών Κίτρινος πλανήτης – Ισόγειο Βάζουμε σκούφους και ποδιές και βουτάμε στον πεντανόστιμο κόσμο της μαγειρικής! Ανακατεύουμε υλικά για να φτιάξουμε την τραγανή βάση από μπισκότο αλλά και μία βελούδινη κρέμα γιαουρτιού, συνδυάζοντας φρούτα και δημητριακά, σε ένα σούπερ δροσερό, μα πάνω απ’ όλα υγιεινό γλυκό σνακ!

Δράση συνεχούς ροής.

TΕ Χ ΝΟΠΟΛ Η Δ ΗΜΟΥ ΑΘΗΝ ΑΙΩΝ

Βιωματικό εργαστήριο περιβαλλοντικής αγωγής Μυρμηγκοφωλιά Για παιδιά 5 έως 12 ετών Γαλάζιος πλανήτης – 2ος όροφος Ζωντανά μυρμήγκια και σκαθάρια αλλά και αυθεντικά απολιθώματα εκατομμυρίων ετών σε ένα πρόγραμμα που σίγουρα θα σε ενθουσιάσει! Ανακαλύπτουμε μαζί των μαγικό κόσμο των εντόμων και μαθαίνουμε για τον σημαντικό ρόλο τους στο οικοσύστημα μέσα από τη συζήτηση, την παρατήρηση και το άγγιγμα. Ένα εργαστήριο με κεντρικό θέμα την ίδια τη ζωή – γιατί η ζωή είναι μοναδική και υπέροχη ανεξάρτητα από το πόσο μικρή είναι!


17.00 – 17.30

ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΑ ΑΣΤΕΡΙΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΜΥΘΟΥΣ ΤΟΥΣ

Ο ΜΙΚΡΟΣ ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ

Οικογενειακή ξενάγηση Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου Οικογένειες με παιδιά +7 ετών Σημείο εκκίνησης: Καμινάδα Β Τι είναι το φωταέριο; Αέριο…τι; Να κεράσουμε ένα γλυκάκι; Μαζί με τους έμπειρους ανθρώπους του Μουσείου ανακαλύπτουμε το παλιό εργοστάσιο φωταερίου της Αθήνας μέσα από 1 διαδρομή, 6 κτίρια και 13 στάσεις. * Μπορείς να παρακολουθήσεις την ξενάγηση μαζί με το μάρσιπο ή το καρότσι με το μωρό σου!

17.00 – 18.00

ΠΩΣ ΦΤΙΑΧΝΕΤΑΙ ΕΝΑ ΠΑΙΔΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ; Βιβλιοπαρουσίαση Εκδόσεις Νεφέλη Για παιδιά 5 έως 10 ετών Πολύχρωμος πλανήτης Ο εκδότης της «Νεφέλης» μας εξηγεί πώς φτιάχνεται ένα παιδικό βιβλίο, με βάση τα κείμενα της Ροδούλας Παππά και τις εικόνες που έφτιαξε γι’ αυτά ο Κώστας Μαρκόπουλος, στη νέα τους συνεργασία.

Βιβλιοπαιχνίδι Ομάδα «Ανεμόμυλοι» Για παιδιά 5 έως 8 ετών Μπλε πλανήτης Ο Όλιβερ ένιωθε λίγο διαφορετικός. Απολάμβανε τη μοναξιά του. Ώσπου μια μέρα, κυνηγώντας ένα μπαλάκι του τένις, γνώρισε την Ολίβια! Μια γλυκιά ιστορία της Birgitta Sif (εκδόσεις Ίκαρος) για όποιον έχει νιώσει κάποτε διαφορετικός.

Θεατρική διασκευή – σκηνοθεσία – καλλιτεχνική επιμέλεια: Σοφία Παπαδοπούλου | Β’ σκηνοθέτης: Γιάννα Καφέ | Πρωτότυπη μουσική: Γιώργος Ανδριώτης | Κατασκευές: Ιφιλένια Ζαχαριάδου | Μουσική επιμέλεια: Μελίνα Γλωσσιώτη, Σοφία Παπαδοπούλου | Φωτογραφίες – trailer: Πέτρος Χατζηαναστασίου Δημιουργία αφίσας: Χρυσούλα

17.00 – 18.00

ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΕΣ Παράσταση & θεατρικό παιχνίδι Δημήτρης Μπασλάμ Για παιδιά +6 ετών Πορτοκαλί Πλανήτης Ένα παιδί βρίσκεται σ ένα σταυροδρόμι. Στέκεται όρθιο και κοιτάζει ευθεία μπροστά. Βλέπει πως έχει τρεις επιλογές: να προχωρήσει ευθεία, να προχωρήσει αριστερά, να προχωρήσει δεξιά. Πίσω δεν πάει. Και σκέφτεται. Αν... Αν λέει, αν… Μετά τη μεγάλη αναγνώριση και αποδοχή του βιβλίου «Πιθανότητες» (εκδόσεις Πατάκη) από το κοινό και τους, ο συγγραφέας Δημήτρης Μπασλάμ σκηνοθετεί μια παράσταση – παιχνίδι. Οι ηθοποιοί συνδιαλέγονται (ως άλλος εαυτός) μεταξύ τους αλλά και με το κοινό σε μία προσπάθεια να μετρήσουν τις πιθανότητες και τις επιλογές τους, ώστε να αποφασίσουν ποια κατεύθυνση θα πάρουν…

Κοροβέση | Σχεδιασμός θεατροπαιδαγωγικών δράσεων: Σοφία Παπαδοπούλου | Βοηθός σκηνοθέτη: Μελίνα Γλωσσιώτη Ηθοποιοί – εμψυχωτές: Σοφία Παπαδοπούλου, Λυγερή Ταμπακοπούλου, Χάρης Φραγκούλης

17.30 – 18.30

ΕΚΤΟΞΕΥΣΗ ΝΕΡΟΠΥΡΑΥΛΩΝ

ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΠΟΥ ΓΙΝΑΝ ΠΟΥΛΙΑ Παράσταση αφήγησης Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία Για παιδιά +5 ετών Πολύχρωμος πλανήτης Από τα σκοτεινά δάση του Βορρά ως την Άσπρη Θάλασσα, το Αιγαίο, ο παραμυθάς πετά και από πίσω του ακολουθούν ένα σμάρι μικρά πουλιά… τα παιδιά που φορούνε στην πλάτη τους τα φτερά των λέξεων του. Ο Στέλιος Πελασγός ταΐζει τα παιδιά (αλλά και τους μεγάλους) λέξεις μυθικές που δίνουν… φτερά και πετούν στην Βόρεια Ελλάδα για να προστατεύσουν τον αετό και τους γύπες από τα δηλητήρια, ανοίγουν τα κλουβιά για τις φυλακισμένες καρδερίνες και ακολουθούν τους κύκνους που τους καταδίκασε η κόρη της μάγισσας. Παιδιά και μεγάλοι αγάλλονται με τις ιστορίες του παραμυθά κι απλώνουν τα νέα τους φτερά για να πετάξουν πάνω από τα δάση του φόβου μέχρι τις φωτεινές παραλίες της χαράς.

Βιωματικό εργαστήριο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών Για παιδιά 7 έως 12 ετών Γαλάζιος πλανήτης – 1ος όροφος Με αφορμή τη φετινή επέτειο των 50 ετών από το πρώτο βήμα του ανθρώπου στη Σελήνη, μαθαίνουμε για τις διαστημικές αποστολές και, στη συνέχεια, κατασκευάζουμε τον δικό μας πύραυλο με απλά υλικά και… τον εκτοξεύουμε!

Η

ΜΙΑ ΒΟΛΤΑ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ

ΟΛΙΒΕΡ

18.00 – 19.00

ΑΝ Κ I Η Τ Η #Π D S Σ 10 FE ΤΕ 0 ST ΧΝ IV ΟΠ AL Ο Λ

17.00 – 17.30

17.00 – 18.00

Ανακαλύπτουμε ξανά το απόλυτο παραμύθι του 20ου αιώνα με οδηγό τις πέντε μας αισθήσεις αλλά και αυτό το «κάτι» αληθινό, το κρυμμένο μέσα μας… Αγάπη, φιλία, παιχνίδι, ευθύνη, γέλια, αντιφάσεις, ελπίδα, όνειρο, διαφορετικότητα, σχέσεις, αισιοδοξία, ήχοι, μουσική, είναι μερικά μόνον από τα «υλικά» που ξεδιπλώνουν και ξεδιπλώνονται στον γοητευτικό κόσμο του Μικρού Πρίγκιπα χαρίζοντας στους μικρούς μας φίλους μια ανεκτίμητη γνώση ζωής, αλλά και στους μεγάλους την ανάκτηση της χαμένης τους παιδικότητας.

ΠΛ

Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών Για παιδιά 6 έως 8 ετών Πορτοκαλί πλανήτης

Κ Υ ΡΙ Α Κ Η 2 2.0 9. 2019

Θεατρική παράσταση – παιχνίδι Ομάδα Πέντε Εποχών Για όλη την οικογένεια Πράσινος πλανήτης

με το Φορητό Πλανητάριο

Με το Φορητό Πλανητάριο, τα παιδιά έρχονται, για πρώτη φορά, σε επαφή με την αστρονομία με τρόπο ευχάριστο και ψυχαγωγικό. Ο νυχτερινός ουρανός προβάλλεται στο θόλο του Πλανηταρίου, ενώ τα παιδιά ακολουθούν ένα μαγευτικό ταξίδι στα άστρα και στους αστερισμούς.

17

17.00 – 18.00


Κ Υ ΡΙ Α Κ Η 2 2.0 9. 2019

18

18.00 – 19.30

ΜΥΡΜΗΓΚΟΦΩΛΙΑ Βιωματικό εργαστήριο περιβαλλοντικής αγωγής Μυρμηγκοφωλιά Για παιδιά 5 έως 12 ετών Γαλάζιος πλανήτης – 2ος όροφος

18.00 – 19.00

ΤΟ ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΟ ΧΩΡΙΟ

Ζωντανά μυρμήγκια και σκαθάρια αλλά και αυθεντικά απολιθώματα εκατομμυρίων ετών σε ένα πρόγραμμα που σίγουρα θα σε ενθουσιάσει! Ανακαλύπτουμε μαζί των μαγικό κόσμο των εντόμων και μαθαίνουμε για τον σημαντικό ρόλο τους στο οικοσύστημα μέσα από τη συζήτηση, την παρατήρηση και το άγγιγμα. Ένα εργαστήριο με κεντρικό θέμα την ίδια τη ζωή – γιατί η ζωή είναι μοναδική και υπέροχη ανεξάρτητα από το πόσο μικρή είναι!

Μουσικοθεατρική παράσταση Σπύρος Γραμμένος Για όλη την οικογένεια Μικρή σκηνή Η πλατεία είχε παιχνίδια κι έναν πλάτανο στο κέντρο κι όσα ήταν να συζητήσουν τα κρεμάγαν σ’ ένα δέντρο, γύρω-γύρω είχε παγκάκια από ξύλα σκαλιστά κούνιες, μύλους και τραμπάλες κι όλα τους ζωγραφιστά «Το φανταστικό χωριό» είναι η ιστορία ενός χωριού που θα μπορούσε να είναι πρότυπο για μια ευτυχισμένη κοινωνία. Η ιστορία και οι ήρωες ζωντανεύουν μπροστά στους θεατές, συνομιλούν μαζί τους και όλοι μαζί, με τη συνοδεία μουσικής και τραγουδιών, γίνονται μέρος μιας μεγάλης γιορτής όπου όλοι οι άνθρωποι χωράνε και ζούνε μονιασμένοι. Κείμενο – τραγούδια: Σπύρος Γραμμένος | Σκηνοθεσία: Ζωή Ξανθοπούλου | Σκηνικά – κοστούμια: Αμαλία Θεωδοροπούλου Ερμηνεύει ο Σπύρος Γραμμένος μαζί του ο μουσικός Χάρης Παρασκευάς

19.30

O ΜΟΡΜΟΛΗΣ Θεατρική παράσταση Συντεχνία του γέλιου Για όλη την οικογένεια Κεντρική σκηνή Ο Μορμόλης δεν χρειάζεται πολλές συστάσεις, είναι ο φανταστικός φίλος των παιδιών που ξεφωνίζει ελεύθερα αυτά που δεν τολμούν να πουν οι μικροί στους μεγάλους. Οι μεγάλοι δεν μπορούν να καταλάβουν τι είναι αυτό το μυστηριώδες και ανατρεπτικό «ξύλινο κουτί». Τον Μορμόλη δεν μπορείς να τον συλλάβεις, να τον τιμωρήσεις, να τον καταστρέψεις, είναι άτρωτος... γιατί είναι η φαντασία των παιδιών και μπορεί να γίνεται ό,τι θέλουν τα παιδιά: παπούτσι, καπέλο, ποτήρι ή μπουρί της σόμπας. Αν κόψεις έναν Μορμόλη στα δυο έχεις δυο Μορμόληδες κι αν τον έκοβες στα τρία, τρεις! Οι μεγάλοι γεννηθήκανε μεγάλοι; Ποτέ δεν ήτανε μικροί; Πάθανε όλοι αμνησία, σκοτώσανε την φαντασία κι απόμειναν τα πρέπει και τα μη! Ο Μορμόλης βλέπει ποιό γιατί (;) πάει με ποιο πρέπει! Μετάφραση – διασκευή: Παναγιώτης Σκούφης | Σκηνοθεσία: Γιώργος Παλούμπης, Βασίλης Κουκαλάνι Παίζουν: Βασιλική Διαλυνά, Βάσια Λακουμέντα, Θέμος Σκανδάμης, Αντώνης Τσιοτσιόπουλος, Αντώνης Χρήστου, Φώτης Λαζάρου, Αλέξανδρος Βαμβούκος Σκηνικά – κοστούμια: Αριστοτέλης Καρανάνος, Αλεξάνδρα Σιάφκου Τραγούδια – μουσική: Γιάννης Σπανός | Ενορχήστρωση – διασκευή: Κώστας Νικολόπουλος

18.30 – 19.30

ΚΟΣΜΟΝΑΥΤΕΣ Bubble Performing & Play La Petite Marguerite Για όλη την οικογένεια Κεντρική αυλή

Βοηθός σκηνοθέτη – υπεύθυνη θεατροπαιδαγωγικού προγράμματος: Κατερίνα Αδαμάρα Βοηθός σκηνοθέτη: Παναγιώτα Παπαδημητρίου | Χορογραφίες: Μαργαρίτα Τρίκκα | Σχεδιασμός φώτων: Γιώργος Αγιαννίτης Βίντεο: Σίλια Πέτοβιτς

Με στοιχεία από το θέατρο, τον χορό, την τέχνη της ακροβατικής και του θεάτρου δρόμου, η καλλιτεχνική ομάδα La Petite Marguerite δημιουργεί μια διαδραστικήperformance σαπουνόφουσκας, ένα θεαματικό show γεμάτο τεράστιες σαπουνόφουσκες που ζωντανεύει και ενεργοποιεί το παραμυθιακό, την φαντασία, το όνειρο. Ένα διαδραστικό παιχνίδι που εξελίσσεται καθ όλη τη διάρκεια του show ανάμεσα σε κοινό και ερμηνευτές και σκορπά άπειρη μαγεία, χαμόγελα και φυσικά εκατομμύρια σαπουνόφουσκες. Ιδέα, Σύλληψη, χορογραφία, κατασκευές, σκηνικά, τεχνικές χειρισμού και ερμηνεία: La Petite Marguerite (Βάσια Τσώτσου, Καριοφύλλης Γκροζούδης)

TΕ Χ ΝΟΠΟΛ Η Δ ΗΜΟΥ ΑΘΗΝ ΑΙΩΝ


Πολύχρωμος Πλανήτης Βabyroom

ΕΙΣΟΔΟΣ ΑΕΡΙΟΦΥΛΑΚΙΟ 3

TICKET POINT

Info Point

Skywalk

Μικρή Σκηνή

Προαύλιο Μηχανουργείου

Παιδική Χαρά

Άνω Αυλή ΙΑΤΡΕΙΟ

ΚΑΜΙΝΑΔΑ Γ VIVA SPOT

Κεντρική Αυλή ΦΥΛΑΚΙΟ

ΚΑΜΙΝΑΔΑ Α

Μπλε Πλανήτης

Food Market

Κεντρική Σκηνή

ΓΡ ΑΦ Ε

ΙΑ

Δ ΙΟ

ΙΚ Η

ΣΗ

Σ

ΚΑΜΙΝΑΔΑ Β

KIDS FESTIVAL

Industrial Gas Museum Shop

Κίτρινος Πλανήτης

Γαλάζιος Πλανήτης Πράσινος Πλανήτης

Πορτοκαλί Πλανήτης Κίτρινος Πλανήτης

Παιδική Χαρά

Πολύχρωμος Πλανήτης / Βabyroom

Skywalk

Πράσινος Πλανήτης

Industrial Gas Museum Shop

Δεξαμενές Καθαρισμού

2019

Μηχανουργείο

Νέοι Φούρνοι

Πορτοκαλί Πλανήτης Παλαιοί Φούρνοι

Μπλε Πλανήτης

Καφέ / Εστιατόριο Τουαλέτες

Αποθήκη

Ιατρείο

Γαλάζιος Πλανήτης

Info Point

Αεριοφυλάκιο 2 - INNOVATHENS

Καμινάδα

Athens Bikes Μουσειακοί Χώροι

Xώροι διεξαγωγής εξωτερικών δράσεων

#Π100

ΠΛΑΝΗΤΗΣ ΤΕΧΝΟΠΟΛΗ

p100.gr


#20yrsTECHNOPOLIS #Π100 p100.gr

Σ Α ΒΒΑΤΟ � 21.0 9. 2019

20

ΠΡΟΠΩΛΗΣΗ

TΕ Χ ΝΟΠΟΛ Η Δ ΗΜΟΥ ΑΘΗΝ ΑΙΩΝ



52

ΣYZHTΩΝΤΑΣ

Το μαθητικό δωμάτιο ΤΗΣ ΕΥΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΟΠΟΥΛΟΥ

Σ

επτέμβριος, ο μήνας της επανεκκίνησης! Τα σχολεία ανοίγουν, οι εκπαιδευτικές ανάγκες των παιδιών μας διαφοροποιούνται και ο χώρος που διαβάζουν συνήθως χρειάζεται ανανέωση. Ευκαιρία για αλλαγές λοιπόν! Σκέφτεστε τίποτα καλύτερο για να μην υποκύψετε στη φθινοπωρινή μελαγχολία; Αρπάζουμε την πρόκληση και φτιάχνουμε στα ενθουσιώδη πρωτάκια το γραφείο που θα χρειαστούν, στα λατρεμένα παιδιά τη μαθητική γωνία που τους εμπνέει και στους αγαπημένους εφήβους το χώρο που χρειάζονται!

Το μαθητικό δωμάτιο του μικρού παιδιού (πρωτάκια και δημοτικό): Χρώματα Για τα μικρά παιδιά προτιμάμε γλυκούς τόνους, που αποπνέουν ηρεμία. Ένα γαλήνιο περιβάλλον βοηθάει το παιδί να χαλαρώσει και να συγκεντρωθεί σε ό,τι αγαπάει. Εκτός από τις κλασικές χρωματικές παλέτες των αποχρώσεων του γαλάζιου ή του ροζ, οι γήινοι τόνοι του μπεζ και του γκρι είναι μια classy unisex επιλογή. Η τελευταία τάση είναι να μη βάφουμε ενιαίο χρώμα ένα δωμάτιο, ούτε καν ένα πιο έντονο χρώμα κάποιο τοίχο, αλλά να χρησιμοποιούμε τόνους της ίδιας χρωματικής οικογένειας σε γεωμετρικά σχέδια που μπορεί να καλύπτουν έναν ή και περισσότερους τοίχους ακόμη και την οροφή! Κλειδί σε τέτοιες λύσεις είναι να υπάρχει μια πολύ ανοιχτή και μια πολύ σκούρα απόχρωση, για να αποκτήσει η σύνθεση δυναμική ισορροπία.

Έπιπλα: ποσότητα και ποιότητα Προτιμήστε το “less is more”: λίγα έπιπλα στο χώρο, απλές γραμμές, ανθεκτικά υλικά. Πράγματα που δεν αποσπούν το μάτι, καθαρίζονται εύκολα και χαλάνε δύσκολα. Η λιτότητα άλλωστε δε θα διαρκέσει πολύ. Σε λίγο τα παιδιά θα επιστρέφουν από το σχολείο με χίλιες δύο εργασίες και ο τόπος θα γεμίσει πριν το συνειδητοποιήσετε. Αποθήκευση Και έτσι περνάμε στο μεγάλο ζήτημα της αποθήκευσης. Για τη μαθητική γωνία, προτιμήστε ένα μικτό σύστημα. Κλειστά ντουλάπια για εργασίες και φακέλους που θα σας έρθουν εντός των επόμενων μηνών και ετών, συρτάρια διαφορετικού βάθους για αναλώσιμα και προσωρινή (αν υπάρχει τέτοια) αποθήκευση. Στον τοίχο ανοιχτά ράφια για τα βιβλία. Τα ράφια που στηρίζονται στον τοίχο δείχνουν πιο ελαφριά στο μάτι και μπουκώνουν πολύ λιγότερο το παιδικό δωμάτιο. Προσέξτε φυσικά να υπάρχει καλός τρόπος στήριξης στον τοίχο για λόγους ασφαλείας. Η θέση του γραφείου: Με θέα ή χωρίς; Αυτό μπορεί να είναι πρόβλημα αν υπάρχουν εναλλακτικές θέσεις τοποθέτησης γραφείου εντός του παιδικού δωματίου. Μια φιλοσοφία θέλει τα γραφεία με θέα να βοηθάνε τους μαθητές να καλλιεργήσουν τον οραματισμό και τη στοχοθεσία τους, ικανότητες ηγετικής φύσης που θα είναι χρήσιμες στη μετέπειτα ζωή τους. Άλλοι πιστεύουν ότι η θέα αποσπάει από τη συγκέντρωση στο διάβασμα και τα γραφεία πρέπει να «βλέπουν» τοίχο. Όποια λύση και να επιλέξετε, αν δε γίνεται να αλλάξετε θέση εύκολα μόλις βαρεθείτε, σκεφτείτε το μακροπρόθεσμα: στο γραφείο αυτό στο μέλλον θα μπει λογικά και ένας ηλεκτρονικός υπολογιστής. Κοιτάξτε τη θέση των ηλεκτρικών παροχών και φανταστείτε πώς θα είναι πάνω στο γραφείο. Αν κάτι σας ενοχλεί στη θέση που επιλέξατε αρχικά, προχωράτε σε άλλη λύση.

11.09.2019

Τύπος γραφείου Καλό είναι το γραφείο να είναι όσο πιο μεγάλο επιτρέπει ο χώρος που έχετε. Άλλη ιδέα για να μεγαλώσετε την επιφάνεια εργασίας είναι αν μπορείτε διαμορφώστε σε συνέχεια (ευθεία ή γωνία με το γραφείο) έναν χώρο σαν «πάγκο». Εκεί συνήθως θα αφήνετε πράγματα χρήσιμα στην καθημερινότητα: μολυβοθήκες, έργα χειροτεχνίας που δε νιώθετε ακόμη έτοιμοι να καταχωνιάσετε, ένα παλιό laptop. Προτιμήστε γραφείο βιδωμένο στον τοίχο, χωρίς πόδια. Έτσι θα μπορείτε να κάθονται άνετα δύο άτομα δίπλα δίπλα στο γραφείο του παιδιού: εσείς, ένα φίλος στο μέλλον για να διαβάζουν μαζί ή ένας δάσκαλος κατ’ οίκον.

Καρέκλα, φωτιστικό Για τα μικρά παιδιά συνήθως επιλέγουμε καρέκλες χωρίς ροδάκια. Τα ροδάκια είναι χρήσιμα, αλλά σε αυτές τις ηλικίες αποτελούν πρώτης τάξεως αφορμή για παιχνίδι. Ας το αφήσουμε για μετά, αφού έχουμε μάθει να συγκεντρωνόμαστε στη μελέτη μας. Ο φωτισμός είναι πολύ σημαντικός. Η κατ’ οίκον εργασία γίνεται κυρίως τους χειμερινούς μήνες που νυχτώνει νωρίς. Προτιμήστε φωτιστικό επιτραπέζιο, ανθεκτικής κατασκευής, με φωτισμό εργασίας ξεκούραστο για τα μάτια, ικανής έντασης, τύπου led. Φυσικά μοντέρνο και όμορφο, θα το βλέπετε κάθε μέρα, μην αγοράσετε άσχημο αντικείμενο. Η τελευταία προτροπή ισχύει φυσικά για όλες τις αγορές σας: μην ξοδευτείτε για κάτι που δε θέλετε να βλέπετε μπροστά σας καθημερινά. Για τα φωτιστικά υπάρχει μεγάλη ποικιλία στα καταστήματα, δε θα δυσκολευτείτε καθόλου. Οικειοποίηση Ζητήστε από τη νεόκοπη μαθήτρια ή τον μαθητή να βάλει την πινελιά του στο γραφείο του. Μπορείτε να πάτε μαζί μια βόλτα και να διαλέξει φωτιστικό γραφείου. Καλύτερα να έχετε προεπιλέξει μερικά με led, ώστε να μην καταλήξετε με αυτά που έχουν παιδικούς ήρωες και θα ενθουσιάσουν τα μικρά, αλλά δεν θα διαθέτουν τον ιδανικό φωτισμό για διάβασμα.


11.09.2019

Παρακάμψτε τον σκόπελο εφαρμόζοντας διασπαστική τακτική: αγοράστε άλλα προϊόντα (μολυβοθήκες, τετράδια και μικροπράγματα) με τον ήρωα που εκτιμούν αυτή την περίοδο. Αυτά τα μικρά παραφερνάλια είναι ένας απλός τρόπος για να ανανεώνετε οικονομικά και εύκολα το γραφείο του από χρονιά σε χρονιά. Το μαθητικό δωμάτιο των δύο παιδιών Αν έχετε δυο παιδιά σε σχολική ηλικία σε ένα δωμάτιο ο χώρος είναι πολύτιμος. Κλειδί τα λίγα πολυχρηστικά έπιπλα, όπως ένας ενιαίος συνεχής πάγκος-γραφείο χωρίς πόδια που στηρίζεται στον τοίχο ή τα έπιπλα που είναι του εμπορίου αλλά είναι σχεδιασμένα ακριβώς για το δωμάτιό σας ώστε να μεγιστοποιείτε τα οφέλη του χώρου που διαθέτετε. Το εφηβικό μαθητικό δωμάτιο Οι έφηβοι έχουν ανάγκη να ζουν σε χώρο που διαμορφώνουν μόνοι τους. Δώστε τους αυτή την ευκαιρία ώστε να αφήσουν το στίγμα τους στο δωμάτιό τους. Η διαφοροποίηση και η αναζήτηση ταυτότητας είναι σημαντικό αναπτυξιακό στάδιο. Αν θέλετε να τους βοηθήσετε, προσπαθήστε να τους κάνετε να ορίσουν το «πρόβλημα»: Χρειάζονται μεγαλύτερο χώρο βιβλιοθήκης; Κλειστούς ή ανοιχτούς χώρο αποθήκευσης; Χώρο γύρω από το γραφείο τους; Αν δεν έχουν ήδη βρει παρόμοιες ιδέες μόνοι τους στο διαδίκτυο, προτείνετε ξύλινες κατασκευές με κρεβάτι σε διαφορετικό ύψος από το γραφείο, ώστε να μείνει χώρος για τη μελέτη από κάτω. Ζητήστε τους να σκεφτούν αν θέλουν

ΣYZHTΩΝΤΑΣ να βάψετε ένα τοίχο έτσι ώστε να μπορούν να γράφουν επάνω του (μαύρο με ειδική μπογιά μαυροπίνακα ή λευκό με μπογιά τύπου IdeaPaint). Aν δυσκολεύονται να κάθονται για διάβασμα, σκεφτείτε να μετατρέψετε τη γωνία του γραφείου σε “instagram point”: χρησιμοποιήστε π.χ. αντί μιας καρέκλας με ροδάκια μια κρεμαστή καρέκλα/κούνια! Όλοι θα ήθελαν να κάθονται σε αυτό το γραφείο! Όταν ο χώρος μελέτης δεν είναι στο παιδικό υπνοδωμάτιο Μερικές φορές ο χώρος μελέτης δεν είναι στο παιδικό δωμάτιο. Τα παιδιά προτιμάν να διαβάζουν στην τραπεζαρία, στο τραπέζι της κουζίνας ή σε δωμάτιο γραφείου αν υπάρχει στο σπίτι. Αυτή η λύση προτιμάται και σε οικογένειες με περισσότερα των δυο παιδιών, όταν δηλαδή οι γονείς έχουν ανάγκη να επιβλέπουν τη μελέτη πολλών παιδιών διαφορετικής ηλικίας ταυτόχρονα. Σε αυτή την περίπτωση φροντίστε απλά να υπάρχει ένα μεγάλο ελεύθερο τραπέζι για να κάτσουν όλοι, που δε θα φοβάστε να χαλάσει η επιφάνειά του από τις δοκιμές των μικρών μαθητών. Το κλειδί είναι ο καλός φωτισμός. Αν δε γίνεται να υπάρχει επιτραπέζια πηγή φωτισμού με την κατάλληλη κατεύθυνση και ένταση για κάθε μαθητή, προτιμήστε έντονο φωτισμό απευθείας στην επιφάνεια διαβάσματος. Όχι ατμοσφαιρικός φωτισμός ή εξ αντανακλάσεως, γιατί δεν αρκεί για τα μάτια των παιδιών. Μπορείτε να φυλάτε τα απαραίτητα σύνεργα της εκπαιδευτικής διαδικασίας σε κλειστά ντουλάπια, για τις στιγμές που δε θέλετε να φαίνονται.

53 Ο στόχος σε κάθε νέο μαθητικό δωμάτιο είναι, όπως κάθε χρονιά, υψηλός: ένα ξεχωριστό μαθητικό δωμάτιο για ένα αγαπημένο μικρό αγόρι που φέτος πάει πρώτη δημοτικού, ένα νέο γραφείο για το λατρεμένο μικρό κορίτσι με τα μεγάλα όνειρα ή ένας χώρος έμπνευσης για εκείνο τον πολλά υποσχόμενο έφηβο που δεν καταλάβατε πότε μεγάλωσε και πάει στο γυμνάσιο. Καλή χρονιά.

Η Εύη Αναστασοπούλου είναι μαμά 2 παιδιών, 5 και 8 ετών. Είναι αρχιτέκτονας μηχανικός, απόφοιτη ΕΜΠ & UCL, με δημοσιεύσεις, διακρίσεις και 15 χρόνια εμπειρία στη μελέτη και την κατασκευή στο ενεργητικό της. Tους τελευταίους μήνες έχει ιδρύσει το www.designodom. com, την πρώτη ελληνική πλατφόρμα εύρεσης αρχιτεκτόνων, interior designers και κατασκευαστών. Στο Designodom οποιοσδήποτε μπορεί εύκολα και γρήγορα να πάρει δωρεάν 3 προσφορές από κατάλληλους επαγγελματίες ώστε να διαμορφώσει τον χώρο του σύμφωνα με τις προτιμήσεις του.


54

11.09.2019

Το Happily Ever After, το νέο concept store, άνοιξε στο The Mall of Athens

T

ο Happily Ever After άνοιξε τις πόρτες του στο The Mall of Athens και αποτελεί το νέο concept store για όλη την οικογένεια. Το δεντρόσπιτο και η τσουλήθρα περιμένουν τους μικρούς μας φίλους να γίνουν κομμάτι αυτού του παραμυθότοπου και να έρθουν ακόμη πιο κοντά στους ήρωες που τους εμπνέουν, οι οποίοι ξεπηδούν από τα βιβλία σε προϊόντα της σειράς, ολοκληρώνοντας τέλεια αυτό το φανταστικό ταξίδι. Καταξιωμένοι καλλιτέχνες σχεδιάζουν αποκλειστικά για το Happily Ever After και τα προϊόντα μας παράγονται

στην Ελλάδα από πολύτιμους συνεργάτες του χώρου. Έτσι, μια αλεπού μαζί με μερικά μικρά λυκάκια σκαρφαλώνουν σε κολάν και T-shirts, αστακοί και χταπόδια χορεύουν πάνω σε μαξιλάρια, σεντόνια με μαλλί της γριάς και γλειφιτζούρια φροντίζουν για «όνειρα γλυκά», donuts σε μολύβια και τετράδια ομορφαίνουν την επιστροφή στα θρανία και πεταλούδες σταματούν πάνω στα παγούρια μας για να ξεκουραστούν. Κι αν δεν μας πιστεύετε, μια βόλτα από το Happily Ever After θα σας πείσει. Μεγάλη έμπνευση αποτελούν, επίσης, Έλληνες συγγραφείς και εικονογράφοι, των οποίων οι θεματικές συνεχίζονται σε αντικείμενα της καθημερινότητας, που θα δώσουν την ευκαιρία στα παιδιά αλλά και

στους γονείς τους να έρθουν πιο κοντά στα βαθύτερα νοήματα που κρύβονται σε κάθε σελίδα. Μπλοκ ζωγραφικής, παζλ, activity books και τετράδια έρχονται να συμπληρώσουν κάθε ανάγνωση, αποτελώντας αναμφίβολα κι ένα ιδανικό δώρο. Αυτός είναι άλλωστε και ο στόχος του Happily Ever After: να μπουν τα παιδικά βιβλία πιο ζωντανά στη ζωή των παιδιών, ώστε να συνεχιστεί η ιστορία και μετά το γύρισμα της τελευταίας σελίδας.

Διεύθυνση: The Mall of Athens – επίπεδο 2 Τηλ. Επικοινωνίας: 210 630 0275 @happilyeveraftergr


55

11.09.2019

Σημειωματάριο αρχαία Ελλάδα

Παγούρι με σχέδιο γαιδουράκια

Colouring book γοργόνες Πάζλ βυθός

Σημειωματάριο γλάροι

Παγούρι με σχέδιο μαριδάκια

Παγούρι με σχέδιο αστερίες

Μολύβι με σχέδιο αχινούς

Colouring book παπάκια Σημειωματάριο Caretta


56

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

Από γονιός, εκπαιδευτής Χρησιμοποιώντας έναν άλλον τρόπο σκέψης για να κάνετε το παιδί σας οργανωτικό

H

διαδικασία κατά την οποία η δουλειά του Σούπερ οργανωτικού βοηθού περνάει από εσάς στο παιδί σας είναι αργή και σταδιακή. Είναι επίσης μια διαδικασία όπου η δική σας ανάμειξη είναι σημαντική: το να κάνετε το παιδί σας οργανωτικό μπορεί να απαιτήσει από εσάς περισσότερη προσπάθεια από όση καταβάλλετε τώρα για να κάνετε απλώς πράγματα που θα έπρεπε να κάνει εκείνο. Είναι όμως μια (σχετικά) βραχυπρόθεσμη επένδυση προς μια μακροπρόθεσμη ανταμοιβή: ένα πιο ανεξάρτητο, αύταρκες παιδί. Και ξέρουμε ότι σας ζητάμε πολλά, γιατί μάλλον κάνετε πολύ περισσότερη δουλειά για να οργανώσετε το παιδί σας από όση θα θέλατε και πολύ περισσότερη από όση βλέπετε άλλους γονείς γύρω σας να κάνουν. Όπως αναφέραμε και στο Κεφάλαιο 1, καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, σταδιακά γίνονται ικανά να εκτελούν όλο και πιο πολύπλοκες πράξεις που απαιτούν οργάνωση, διαχείριση του χρόνου και σχεδιασμό. Όμως, καθώς το δικό σας παιδί μεγάλωνε, η δυσκολία του να διαχειριστεί αυτού του είδους τα καθήκοντα έγινε προφανής και πολλές φορές ίσως φαινόταν πιο εύκολο να τα κάνετε εσείς στη θέση του παρά να το βάλετε να τα κάνει μόνο του. Κι έτσι ο ρόλος σας ως Σούπερ οργανωτικού βοηθού παγιώθηκε. Συχνά αυτοί οι ρόλοι και οι συνήθειες έχουν γίνει τόσο οικεία (και οι μνήμες των αντιπαραθέσεων που ίσως να έχουν συμβεί είναι ακόμη τόσο φρέσκες) ώστε απαιτείται ένα νοητικό άλμα για να αποφασίσετε να κάνετε κάποιες αλλαγές. Σκοπός αυτού του προγράμματος είναι να σας προσφέρει μια διαφορετική προσέγγιση στο πώς μπορείτε να βοηθήσετε το παιδί σας –γιατί, ειλικρινά, αν οι παραδοσιακές μέθοδοι είχαν αποτέλεσμα στο δικό σας παιδί, δεν θα ήσαστε τώρα εδώ να διαβάζετε αυτό το βιβλίο. Και το να δοκιμάσετε μια διαφορετική προσέγγιση θα απαιτήσει από εσάς μερικές σημαντικές αλλαγές στον τρόπο που σκέφτεστε. Στο κεφάλαιο αυτό θα σας δείξουμε κάποιες καινούριες μεθόδους προσέγγισης της αποδιοργάνωσης του παιδιού σας. Μια σημαντική σημείωση πριν αρχίσετε τη δουλειά. Το κεφάλαιο αυτό είναι μια εισαγωγή σε κάποιες μεθόδους. Το πραγματικό σχέδιο δράσης σας ξεκινά στο Μέρος ΙΙ, όπου αρχίζουμε να σας οδηγούμε βήμα βήμα στο πώς να χρησιμοποιήσετε αυτές τις μεθόδους για την υλοποίηση του προγράμματος. Έτσι, ακόμη κι αν δεν βλέπετε την ώρα να αναλάβετε δράση, μη χρησιμοποιή-

σετε αυτές τις πληροφορίες ξεκινώντας να κάνετε οποιεσδήποτε αλλαγές. Σας υποσχόμαστε πως θα φτάσουμε κι εκεί! Ωραία. Να, λοιπόν, πώς αρχίζετε:

1.

Αυξήστε τις προσδοκίες σας. Καταρχάς, μάλλον θα πρέπει να σταματήσετε να κάνετε τόσα πράγματα για το παιδί σας. Για παράδειγμα, το οχτάχρονο παιδί σας θα πρέπει να είναι σε θέση να παίρνει κάθε απόγευμα ένα σνακ και να το βάζει μαζί με ένα μπουκάλι νερό στην τσάντα του. Κατά τον ίδιο τρόπο, το εννιάχρονο παιδί σας θα πρέπει να είναι σε θέση να βάζει τις σχολικές εργασίες του στον σωστό φάκελο κάθε απόγευμα, αντί να τις αφήνει πάνω στον πάγκο της κουζίνας και να τρέχει έξω για να παίξει. Όταν το παιδί σας ξέρει πως αυτά τα πράγματα θα τα κάνετε εσείς στη θέση του, είναι λιγότερο πιθανό να προσπαθήσει να τα κάνει μόνο του. Στο Μέρος ΙΙΙ θα βαδίσουμε μαζί σας βήμα βήμα, έτσι ώστε να θέτετε μία νέα προσδοκία τη φορά. Αν όμως πιάσετε τον εαυτό σας να λέει «Δεν πειράζει, εδώ δεν θα επιμείνω, γιατί μου είναι εύκολο να το κάνω εγώ στη θέση του», σταθείτε για ένα λεπτό και σκεφτείτε. Η ανεξαρτησία του παιδιού σας είναι πολύτιμος στόχος για το καλό και των δυο σας.

11.09.2019

λάβει ότι σε περίπτωση που σας χρειαστεί είστε στη διάθεσή του. Για παράδειγμα, μπορεί να πείτε: «Κάθε βράδυ, πριν πέσεις για ύπνο, σε παρακαλώ να παίρνεις ένα σνακ από αυτό το ντουλάπι, να γεμίζεις το παγούρι σου νερό και να τα βάζεις και τα δύο στην τσάντα σου. Αν με χρειαστείς να σου ξεβιδώσω το πώμα του παγουριού, ευχαρίστως να το κάνω.» Όταν το παιδί σας εκτελεί μόνο του ένα οργανωτικό καθήκον, επαινέστε το που ανέλαβε επιπλέον ευθύνες.

3.

Επιβλέψτε. Το παιδί σας ίσως να μην υιοθετήσει αυτές τις καινούριες ρουτίνες τόσο γρήγορα όσο περιμένετε. Η αύξηση των προσδοκιών και οι ξεκάθαρες προτροπές και έπαινοι βοηθούν κάποια παιδιά να πάρουν μπροστά. Όμως σε ένα παιδί με πιο αδύναμες οργανωτικές δεξιότητες μπορεί να χρειαστεί να δώσετε πιο επεξηγηματικές και σαφείς οδηγίες, και να χρησιμοποιήσετε στρατηγικές διαχείρισης συμπεριφοράς ώστε να το παρακινήσετε να δείξει την αξία του, ειδικά σε καθήκοντα που σχετίζονται με το σχολείο. Αν αυτή είναι η περίπτωση του δικού σας παιδιού, μη φοβάστε –τα Μέρη ΙΙ, ΙΙΙ και IV αυτού του βιβλίου παρουσιάζουν ένα σχέδιο που θα βοηθήσει εσάς και το παιδί σας να δουλέψετε μαζί προκειμένου να γίνει πιο οργανωτικό.

2.

Παρέχετε υποστήριξη. Ενώ είναι σκόπιμο να αρχίσετε σιγά σιγά να αυξάνετε τις προσδοκίες σας απέναντι στο παιδί σας, που μεγαλώνει, δεν πρέπει να αποσύρετε μέσα σε μια νύχτα όλη σας την υποστήριξη ούτε να το κάνετε με τρόπο τιμωρητικό. Θυμηθείτε τι είπαμε στο Κεφάλαιο 1 σχετικά με το πλαίσιο στήριξης που χρησιμοποιούν οι δάσκαλοι –στηρίζουν τα παιδιά όσο εκείνα το χρειάζονται και μετά αφαιρούν αυτή την υποστήριξη σταδιακά και εσκεμμένα. Αυτή η τακτική μπορεί να φέρει το ίδιο καλά αποτελέσματα και στο σπίτι. Μπορείτε να δώσετε στο παιδί σας να καταλάβει ότι, επειδή μεγαλώνει και γίνεται πιο υπεύθυνο, πιστεύετε πως μπορεί να αρχίσει να κάνει κάποια από τα πράγματα που μέχρι τώρα κάνατε εσείς για λογαριασμό του. Μετά, πείτε του συγκεκριμένα βήματα που περιμένετε από αυτό να κάνει και αφήστε το να κατα-

Προδημοσίευση από το βιβλίο Το μεθοδικό παιδί, των Δρ. Richard Gallagher, Δρ. Jennifer L. Rosenblatt και Δρ. Elana G. Spira, που κυκλοφορεί στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος σε μετάφραση της Αναστασίας Δεληγιάννη.



58

ΣYZHTΩΝΤΑΣ

11.09.2019

Χτίζοντας την ταυτότητα του παιδιού ΤHΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ Εαυτός ή ένας ρόλος, αλλά ένας διαρκώς και δυναμικά μεταβαλλόμενος σχηματισμός, ο οποίος ανήκει και στον Εαυτό και στους άλλους, χωρίς δυσφορία. Εξηγείται το πώς χτίζονται η αυτοεκτίμηση, η αυτοπεποίθηση και η ψυχική ανθεκτικότητα του παιδιού παράλληλα µε αυτή των γονέων, σε µια κοινή και συγχρόνως εξατομικευμένη πορεία προς αναζήτηση του νοήματος, της επιτυχίας και, ει δυνατόν, της ευτυχίας.

Τ

ο Χτίζοντας ταυτότητα, του δρα Αθανάσιου Αλεξανδρίδη, είναι το τρίτο βιβλίο της σειράς «Σχολή Ανήσυχων Γονέων» (εκδόσεις Ίκαρος). Προηγήθηκαν τα εξαιρετικά Παιδικοί έρωτες και Παιδικοί φόβοι, που ως σήμερα έχουν καθοδηγήσει χιλιάδες γονείς, μεταξύ των οποίων και εμένα, να αντιληφθούν χωρίς ιδεολογικούς ή άλλους φραγμούς, τα θέματα που τους απασχολούν καθημερινά, μεγαλώνοντας παιδιά. Το βιβλίο αυτό συζητά τα θέματα της παιδικής κατάστασης και της οικογενειακής λειτουργίας μέσα σε μια ρευστή κοινωνική πραγματικότητα, ενώ παράλληλα επιχειρεί να προσφέρει γνώσεις και δρόμους σκέψεις για το πώς θα μπορούσε να υποστηριχτεί το χτίσιμο της ταυτότητας του παιδιού, ώστε αυτή να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις

τόσο της οικογένειας όσο και της κοινωνίας, χωρίς, όμως, να είναι ένας επιδερμικός ρόλος, αλλά μια ταυτότητα ριζωμένη στον βαθύ και πραγματικό εαυτό του. Ο συγγραφέας εξηγεί καταρχάς ότι η πορεία για την αναγνώριση των ζητημάτων του παιδιού μπορεί να είναι παραγωγική µόνο αν περνά μέσα από την αναγνώριση του τι αυτά τα ζητήματα ανακαλούν και προκαλούν στους γονείς. Αυτό είναι που ορίζει και τη στάση ημών των γονέων απέναντι στην αναδυόμενη προσωπικότητα του παιδιού μας. Στα πέντε κεφάλαια του βιβλίου, που προέκυψε μέσα από τις συζητήσεις του Αλεξανδρίδη με ομάδα γονέων (άρα μέσα από τις ανησυχίες των γονέων), αναπτύσσεται το πώς δημιουργείται η ταυτότητα κάτω από την επίδραση των συνειδητών και ασυνείδητων επιθυμιών των γονέων, των καταγωγικών μύθων της οικογένειας και φυσικά των επιταγών των κοινωνικών θεσμών. Συζητείται επίσης το πώς η ταυτότητα δεν γίνεται ένας ψεύτικος

Τι είναι ταυτότητα; Το θέμα της ταυτότητας απασχολεί, σύμφωνα με τον Αλεξανδρίδη, το κάθε άτομο αρχικά στο δικό του υπαρξιακό επίπεδο, που είναι η οικογένειά του. Ποια είναι η ταυτότητά μου; Ποια είναι η ταυτότητα του κάθε μέλους της οικογένειας χωριστά; Τι ταυτότητα διαμορφώνουν τα μέλη της οικογένειας; Υπάρχει ταυτότητα οικογένειας; Είναι ήπια ή βίαιη η αποδοχή της; Πρόκειται για ενδοοικογενειακή ταυτότητα αποκλειστικά για εσωτερική χρήση; Ποια η οικογενειακή ταυτότητα προς εξωτερική χρήση; Πώς υπερασπίζεται ή προδίδει κανείς αυτή την ταυτότητα; Τα παραπάνω ερωτήματα δεν τα είχα υποβάλει ποτέ, τουλάχιστον συνειδητά, στον εαυτό μου, μέχρι που διάβασα το βιβλίο. Και όταν κλήθηκα να μου απαντήσω, εξεπλάγην από τις απαντήσεις που μου έδωσα. Μπήκα σε μια διαδικασία αυτό-ανάλυσης και έπειτα προσπάθησα να συζητήσω λίγο και με τα παιδιά μου, αναφορικά με το πώς αντιλαμβάνονται τους εαυτούς τους μέσα στην οικογένειά μας, τόσο τη στενή όσο και την ευρύτερη. Κι έπειτα, συνεχίζοντας την ανάγνωση, ήρθα αντιμέτωπη με άλλες δυο έννοιες-κλειδιά, άμεσα σχετιζόμενες με την ταυτότητα: Με τον ρόλο και τον χαρακτήρα. Ποιοι είναι οι ρόλοι που καλούμαι εγώ να παίξω καθημερινά για τις ανάγκες της λειτουργίας των ομάδων στις οποίες είμαι ενταγμένη; Ποιοι είναι οι ρόλοι που παίζει ο σύντροφός μου και πατέρας των παιδιών μου; Αντίστοιχα, ποιοι είναι οι ρόλοι που παίζουν καθημερινά τα παιδιά μας στο σπίτι, στο σχολείο, στις εξωσχολικές τους δραστηριότητες, στην κοινωνική τους ζωή; Οι ρόλοι που όλοι μας αποκτάμε μέσα από τις διάφορες κοινωνικές αναπαραστάσεις είναι σταθεροί ή μεταβλητοί; Και πόσο επηρεάζεται το ποιοι τελικά είμαστε από τον χαρακτήρα μας; Ο Αλεξανδρίδης γράφει -και με βρίσκει απόλυτα σύμφωνη- ότι κυρίως οι γονείς προς τα παιδιά, αλλά και οι περισσότεροι ενήλικες προς όλους όσους συναναστρεφόμαστε, έχουμε την τάση να θεωρούμε ότι ο χαρακτήρας είναι άκαμπτος και διαφεύγει από τη βούληση, τη συνείδηση, την επιλογή. Τον τοποθετούμε, δηλαδή, σε μια βάση βιολογική. Πόσες φορές δεν έχουμε πει για τα παιδιά


11.09.2019

μας π.χ. ότι έχουν «διαφορετικό χαρακτήρα, αν και μεγαλώνουν με τον ίδιο τρόπο» ή για κάποιον γνωστό μας ότι είναι «παλιοχαρακτήρας» ή για κάποιον άλλο ότι «δεν μας ταιριάζει ο χαρακτήρας του»; Και με αυτή την πεποίθηση, του χαρακτήρα ως βιολογικού κεκτημένου, τελικά αιτιολογούμε ή ακόμα και προ-κρίνουμε συμπεριφορές. Στο σημείο αυτό, μέσα στο πλαίσιο της οικογένειας, έρχεται να κουμπώσει και η γενεαλογία: «Ο γιος μου είναι κλειστός σαν τον πατέρα του», «η κόρη μου έχει τσαγανό σαν εμένα» και η ιστορία πηγαίνει γενιές πίσω, με παππούδες και γιαγιάδες να έχουν (;) κληροδοτήσει θετικά και αρνητικά σε παιδιά και εγγόνια, συνήθως τα θετικά οι πρόγονοι του δικού μας σογιού, ενώ τα αρνητικά οι πρόγονοι του σογιού του ή της συντρόφου μας. Η προσωπικότητα, πάλι, συγχέεται με την ταυτότητα, όμως ορίζεται ως το σύνολο των δυνατοτήτων ενός ανθρώπου, είτε ο άνθρωπος αυτός τις αναγνωρίζει ως δικές του είτε όχι… Η μεγάλη διαφορά, δηλαδή, μεταξύ ταυτότητας και προσωπικότητας είναι ότι η ταυτότητα είναι ενδοψυχική, εκφέρεται μόνο από εμάς τους ίδιους και μόνο εμείς οι ίδιοι αναγνωριζόμαστε μέσα σε αυτήν, ενώ η προσωπικότητα ορίζεται διαφορετικά από εμάς και διαφορετικά από τους γύρω μας. Αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση Αυτό που περισσότερο με ενδιέφερε ως μητέρα διαβάζοντας το βιβλίο, πλην των δικών μου προσωπικών αναζητήσεων περί ρόλων, χαρακτήρων και προσωπικοτήτων, ήταν οι έννοιες της αυτοεκτίμησης και της αυτοπεποίθησης, δυο παρεμφερών και συχνά συγχεόμενων όρων, στοιχείων της εκάστοτε ταυτότητας, που θα ήθελα να αποκτήσουν τα παιδιά μου. Προσοχή, όμως: Η αυτοπεποίθηση δεν συνεπάγεται και αυτοεκτίμηση. Το υπόβαθρο της αυτοεκτίμησης εγκαθίσταται μέσα από την πρώιμη γονική σχέση με το μωρό και προηγείται της λογικής, της λογικής είτε του ατόμου είτε των γονέων του. Η βάση για την πρωτόγονη αυτή αυτοεκτίμηση είναι θεμελιώδης, γιατί –σύμφωνα με τον Αλεξανδρίδη– αν το άτομο δεν την έχει, μπορεί να βρεθεί μελλοντικά σε πολύ μεγάλη κρίση. Αλλά και πάλι προσοχή: Οι γονείς που προβάλλουν μια θετική αίσθηση στο παιδί τους σε υπερβολικό βαθμό μπορεί να του καλλιεργήσουν μια υπερβολική αίσθηση αυτοεκτίμησης και αρρωστημένου ναρκισσισμού. Η αυτοπεποίθηση, με τη σειρά της, αρχίζει για το παιδί ως αντικείμενο των προβολών και των επενδύσεων των γονιών του. Αν το παιδί εκκινεί από μια κάπως καλή ναρκισσική θέση και βρισκόμενο σε τριβή με τον έξω κόσμο, θα αρχίσει σταδιακά να αποκτά δεξιότητες. Η αυτοπεποίθηση, δηλαδή η πεποίθησή του ότι έχει ικανότητες, στηρίζεται στο κατά πόσο οι δεξιότητες αυτές δείχνουν ότι το παιδί μπορεί να παρεμβαίνει στον έξω κόσμο με τρόπους συμβατούς, αρμονικούς και ικανούς να δίνουν αποτελέσματα. Όσο μεγαλώνουν οι ικανότητες αυτές, τόσο η αυτοπεποίθηση εδραιώνεται, μεγαλώνει και σταδιακά αυτονομείται από τη γονική αναγνώριση. Αυτό που μπορεί να βοηθήσει ένα παιδί να αποκτήσει και αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση είναι το να του δίνεται χρόνος από τον γονιό ώστε να κάνουν πράγματα μαζί και το να βοηθάει ο γονιός το παιδί να εμπιστευτεί αρχικά τη δυάδα κι έπειτα την τριάδα, την τετράδα, την ομάδα… Πώς θα διακρίνουμε αν το παιδί μας έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση ή/και χαμηλή αυτοπεποίθηση; Ένα παιδί με χαμηλή αυτοεκτίμηση παρουσιάζει αρνητικότητα απέναντι στα πράγματα που του προτείνονται, διατηρεί μια σταθερά παθητική αρνητική στάση, έναν

ΣYZHTΩΝΤΑΣ δισταγμό. Ακόμα η χαμηλή αυτοεκτίμηση μπορεί να εκδηλωθεί με διατροφικές διαταραχές, με άγχος, με θλίψη, με εφιάλτες, με δυσκολίες στον ύπνο, με γκρίνια και υπερβολική, στα όρια του παραλόγου, ζήλια. Τέλος, ένα παιδί με χαμηλή αυτοεκτίμηση δεν είναι ευχαριστημένο από τον εαυτό του και ζητά πολύ συχνά επιβεβαίωση. Από την άλλη, ένα παιδί με χαμηλή αυτοπεποίθηση, ακόμα κι αν είναι πολύ ικανό, ενδέχεται να ζητά κι αυτό διαρκή επιβεβαίωση. Ακόμα, πιθανόν δεν θα παίρνει πρωτοβουλίες, θα είναι διστακτικό και επιφυλακτικό, αν και (ξέρει ότι) μπορεί να τα καταφέρει. Πάντως, η αυτοεκτίμηση είναι μια συνθήκη πιο θεμελιώδης από την αυτοπεποίθηση, γιατί είναι βαθιά ριζωμένη στις εσωτερικές λειτουργίες, πρωτόγονη, όπως προαναφέρθηκε. Γι’ αυτό, όπως εξηγεί ο Αλεξανδρίδης, αν δεν κρατάει καλά, είναι πολύ πιθανό να οδηγήσει σε αποτυχία τόσο την αυτοπεποίθηση όσο και την επιτυχημένη χρήση των ικανοτήτων του παιδιού. Ψυχική ανθεκτικότητα Μετά την αυτοεκτίμηση και την αυτοπεποίθηση, ο Αλεξανδρίδης εξετάζει το θέμα της ψυχικής ανθεκτικότητας των παιδιών έναντι των διαφόρων καταστάσεων που δημιουργούνται στον εξωτερικό χώρο ή μέσα στην οικογένειά τους ή στον προσωπικό κόσμο τους. Τι μπορεί να κάνει ένα παιδί ψυχικά ανθεκτικό ή όχι; Η απάντηση είναι πολυπαραγοντική: Μπορούν να παίξουν ρόλο (θετικό ή αρνητικό) οι εμπειρίες, η ευφυΐα, η άγνοια, οι συναισθηματικοί δεσμοί που έχει, ο έρωτας, η καταγωγή, η γενεαλογία, η ιστορία μας. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το ακόλουθο: Η ικανότητα, συνειδητή και ασυνείδητη, ενός ατόμου να τροποποιεί την ιστορία του, ώστε να ταιριάζει με την παρούσα κατάστασή του, αποτελεί σημαντική παράμετρο για την ανάπτυξη της ψυχικής ανθεκτικότητας. Ή αντιστρόφως, η ψυχική αντοχή εδράζεται στην ικανότητα που έχει το άτομο να τροποποιεί αναδρομικά την ιστορία του· όχι απαραίτητα να κάνει μεγάλες ανακατασκευές, όσο να αλλάζει τις αποχρώσεις της αφήγησής τους. Φυσικά, ιδιαίτερη σημασία έχει και η οικογένεια μέσα στην οποία μεγαλώνει ένα παιδί. Ένα μεγάλο θέμα είναι το φύλο του. Αντιμετωπίζει η οικογένεια τα δυο φύλα ως ισότιμα και με τις ίδιες προοπτικές στη ζωή; Ποιες προσδοκίες έχουν από τα αγόρια και ποιες από τα κορίτσια; Ο Αλεξανδρίδης γράφει ότι όσο «μοντέρνους» κι αν θεωρούμε τους εαυτούς μας, οι υποβόσκουσες απόψεις και συμπεριφορές που ναι μεν αντιλαμβάνονται τα κορίτσια ως ισότιμα με τα αγόρια, αλλά ταυτόχρονα τα αντιμετωπίζουν ως το φύλο που θα προσφέρει πιο πολλά, το φύλο που θα δουλεύει πιο πολύ, το φύλο που θα έχει περισσότερες υποχρεώσεις και λιγότερες απολαβές, δίνουν στα κορίτσια την αίσθηση ότι θα πρέπει να τρέξουν πιο γρήγορα ώστε να έχουν μέσα στην οικογένεια τη θέση που εύκολα δίνεται στο αγόρι. Κι έτσι προτείνει το εξής: Το προαναφερθέν να είναι συνειδητό στους γονείς και ταυτόχρονα να συζητιέται ανοιχτά μέσα στην οικογένεια. Ότι, δηλαδή, είναι κάτι που συμβαίνει έξω, ίσως ακόμα και μέσα στο σπίτι τους. Με τον τρόπο αυτό, και τα κορίτσια θα γίνουν πιο υποψιασμένα και πιο ανθεκτικά, αλλά και τα αγόρια θα αρχίσουν να αλλάζουν σταδιακά νοοτροπία και να σέβονται περισσότερο τις αδελφές τους, τις φίλες τους, τις μελλοντικές συντρόφους τους. Φυσικά, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι σημαντικό τμήμα της ελληνικής επαρχίας συνεχίζει να αντιμετωπίζει τα κορίτσια ως κατώτερα των αγοριών. Η Ελλάδα, ως κοινωνία, είναι

59 δύο ή και τριών ταχυτήτων… Το μοντέλο αυτό δεν θα πάψει να ισχύει αν δε σπάσει κάποιος την αλυσίδα, κάτι που δεν είναι καθόλου εύκολο. Η ψυχική ανθεκτικότητα, όμως, δε χτίζεται μόνο στο σπίτι. Ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο παίζει και το σχολείο και η συναναστροφή με τα άλλα παιδιά. Σύμφωνα με τον Αλεξανδρίδη, τα παιδιά πρέπει να πάνε από νωρίς σε σταθμό, μια και οι παιδαγωγοί μπορούν να διαχειριστούν την ευαλωτότητα, τα «ελλείμματα» του κάθε «μαθητή» και να ενισχύσουν την ψυχική ανθεκτικότητά του. Ναι, οι εκπαιδευτικοί καλούνται να παίξουν έναν πολύ σοβαρό ρόλο. Πρέπει να ενισχύσουν τα παιδιά που δεν είναι ικανά να διεκδικούν και να παίρνουν και να τους διδάξουν τα δικαιώματά τους. Τέλος, γονείς και εκπαιδευτικοί οφείλουν να αφήσουν στα παιδιά έναν δικό τους, ιδιωτικό χώρο, αλλά να είναι έτοιμοι να επέμβουν και να μεσολαβήσουν σε δύσκολες καταστάσεις, όταν δουν το παιδί να ζορίζεται, πάντα, όμως, σεβόμενοι το πλαίσιο των καταστάσεων αυτών. Με άλλα λόγια, η ψυχική ανθεκτικότητα δομείται επίσης πάνω στο να μάθει κανείς να χρησιμοποιεί τη λειτουργία των ομάδων στις οποίες ανήκει, δηλαδή των θεσμών. Ακόμα, η ψυχική ανθεκτικότητα ενισχύεται από τη δουλειά που κάνει η οικογένεια και το σχολείο όσον αφορά το σώμα των παιδιών. Πρέπει, δηλαδή, να μάθουν να έχουν ένα σώμα υγιές, να το αποδέχονται και να το χρησιμοποιούν ως μέσο παρουσίασης και έκφρασής τους. Αξίζει ακόμα να σημειωθεί –και οι γονείς να το προσέξουμε– το γεγονός ότι ο σύγχρονος τρόπος χρήσης του διαδικτύου ελαττώνει την ψυχική ανθεκτικότητα των παιδιών, κυρίως λόγω του αισθήματος ότι καταφέρνουν πολλά, ενώ η πραγματικότητα είναι διαφορετική και ότι ένα ψυχικά ευάλωτο παιδί, που δεν μπορεί να απευθυνθεί στον γονέα ή στον δάσκαλό του, είναι συχνά θύμα μπούλινγκ. Αντίθετα, δηλαδή, με ότι φανταζόμαστε, το κριτήριο για την επιλογή του θύματος δεν είναι η εξωτερική του εμφάνιση, αλλά η απουσία εξωτερικού, άρα και ψυχικού στηρίγματος, κάτι που, όπως λέει χαρακτηριστικά ο Αλεξανδρίδης, οι ευφυείς διαστροφικοί θύτες το αντιλαμβάνονται.


60

ΣYZHTΩΝΤΑΣ

11.09.2019

Ο Εγκέφαλος του Ναι ή αλλιώς η τέχνη του ευδαιμονίζειν ΤΗΣ ΣΟΥΖΑΝΑΣ ΠΑΠΑΦΑΓΟΥ

Η κ. Σουζάνα Παπαφάγου είναι κλινική ψυχολόγοςοικογενειακή ψυχοθεραπεύτρια.

Όταν τα παιδιά λειτουργούν από τη θέση του «Εγκεφάλου του Ναι», είναι πιο πρόθυμα να διακινδυνεύσουν και να εξερευνήσουν. Είναι πιο περίεργα και δημιουργικά, ανησυχούν λιγότερο ότι θα κάνουν λάθη. Είναι καλύτερα στις σχέσεις τους και πιο ευέλικτα και ψυχικώς ανθεκτικά μπροστά σε αντιξοότητες και έντονα συναισθήματα. Λειτουργούν με οδηγό τους μια σαφή, εσωτερική πυξίδα που κατευθύνει τις αποφάσεις τους και τον τρόπο που συμπεριφέρονται απέναντι στους άλλους. Καθοδηγούμενα από τον Εγκέφαλο του Ναι, γίνονται πιο ανοιχτά, πιο δημιουργικά και αποκτούν μεγαλύτερη ψυχική ανθεκτικότητα. Τι είναι, λοιπόν, ο «Εγκέφαλος του Ναι»;

Κ

λείστε τα μάτια και επαναλάβετε εφτά φορές τη λέξη ΟΧΙ, εστιάστε στις σωματικές και συναισθηματικές αντιδράσεις σας. Πολύ ωραία. Τώρα αλλάξτε τη λέξη ΟΧΙ επαναλαμβάνοντας ΝΑΙ. Έπειτα ανοίξτε τα μάτια και προσπαθήστε να σκεφτείτε και να περιγράψετε τι νιώσατε. Αυτή είναι μια άσκηση που ζητά από το ακροατήριο του σε κάποιες από τις ομιλίες του ο νευροεπιστήμονας Ντάνιελ Τζ. Σίγκελ. Οι παρευρισκόμενοι αναφέρουν πως το μέρος της άσκησης που αφορούσε το ΟΧΙ τούς έκανε να νιώσουν αποκομμένοι, αναστατωμένοι, υπό πίεση και σε άμυνα, ενώ, αντίθετα, όταν επαναλάμβαναν ΝΑΙ ένιωσαν να ανοίγουν, ένιωσαν ήρεμοι, χαλαρωμένοι και πιο ανάλαφροι. Ο Σίγκελ και η ψυχοθεραπεύτρια με ειδίκευση στη συμβουλευτική γονέων Τίνα Πέυν Μπράυσον μας προσφέρουν το βιβλίο «Ο Εγκέφαλος του Ναι» (εκδόσεις Πατάκη, 2019) γεμάτο με δεξιότητες, σενάρια, ιδέες και δραστηριότητες που μπορούν να φέρουν τα παιδιά όλων των ηλικιών στην επωφελή κατάσταση του «Ναι».

Ποια είναι η κατάσταση του «Ναι»; Σίγουρα αυτό δε σημαίνει ότι λέμε συνέχεια ΝΑΙ στα παιδιά μας! Δε σημαίνει ότι είμαστε ανεκτικοί, ότι υποχωρούμε, ότι τα σώζουμε από δύσκολες καταστάσεις ή ότι τα προστατεύουμε από τις απογοητεύσεις, απομονώνοντας τα ή -ακόμα χειρότερα- μονώνοντάς τα από την πραγματικότητα. Αντίθετα για να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να καταφέρουν να μπουν στην κατάσταση του «Ναι» είναι σημαντικό να τα βοηθήσουμε να αρχίσουν να συνειδητοποιούν ποιοι είναι και ποιοι πρόκειται να γίνουν. Είναι σημαντικό να βοηθήσουμε τα μικρά μας να ξεπερνούν δημιουργικά τις απογοητεύεις και τις ήττες και να είναι σε θέση να επιλέγουν μια ζωή γεμάτη αληθινές σχέσεις, στολισμένες με όλα τα ανθρώπινα συναισθήματα. Δεν θα ξεχάσω ποτέ τα λόγια του καθηγητή μου Giaccomo Rizolatti (Ιταλός νευροφυσιολόγος, που ανακάλυψε με τους συνεργάτες του στο πανεπιστήμιο της Πάρμα τους νευρώνες-κάτοπτρα): «… αντιγράφουμε συμπεριφορές ενεργοποιώντας συνάψεις στον εγκέφαλο όχι με τη λογική αλλά με το συναίσθημα.» Τα λόγια αυτά έρχονται να συναντήσουν τα αποτελέσματα της νευροπλαστικής, η οποία καταλήγει σε κάποια ενδιαφέροντα


ΣYZHTΩΝΤΑΣ

11.09.2019

ερωτήματα που αφορούν όλους τους γονείς και τα οποία σχετίζονται με το είδος των εμπειριών που προσφέρουν στα παιδιά τους.

Τα χαρακτηριστικά του «Εγκέφαλου του Ναι» Είναι γεγονός ότι όπου στρέψουμε την προσοχή μας πυροδοτούνται οι νευρώνες και αναπτύσσονται συνάψεις. Αυτό μας δίνει τη δυνατότητα, ανάλογα με το πού και το πώς στρέφουμε την προσοχή των παιδιών μας, να χτίσουμε και να ενδυναμώσουμε σημαντικές συνδέσεις στον εύπλαστο εγκέφαλό τους. Οι συγγραφείς του βιβλίου αναφέρουν τα τέσσερα θεμελιώδη χαρακτηριστικά του «Εγκεφάλου του Ναι» και με βρίσκουν απόλυτα σύμφωνη:

στις οποίες πρέπει να εξασκηθεί το παιδί μας; Πόσο ψυχικά ανθεκτικό είναι το παιδί μου και από τη στιγμή που απορυθμίζεται ο συναισθηματικός του κόσμος πόσο δύσκολο του είναι να ανακτήσει μια αίσθηση ισορροπίας και αυτοελέγχου; Όσο πιο κοντά είμαστε σε συναισθηματικό επίπεδο με τα παιδιά μας τόσο πιο εύκολο θα είναι να είμαστε σε θέση να παρατηρήσουμε τι έχουν ανάγκη και σε ποια στιγμή. Το σημαντικό είναι να παίρνουμε χρόνο να σκεφτούμε ποια είναι η

ΌΣΟ ΠΙΟ ΜΙΚΡΆ ΕΊΝΑΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙΆ, ΤΌΣΟ ΠΙΟ ΣΥΧΝΆ ΕΊΝΑΙ ΤΑ ΞΕΣΠΆΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΟΙ ΔΥΣΚΟΛΊΕΣ ΠΟΥ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΊΖΟΥΝ. ΌΛΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΆ ΧΆΝΟΥΝ ΤΗ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΉ ΤΟΥΣ ΙΣΟΡΡΟΠΊΑ ΚΑΙ ΑΥΤΉ Η ΑΠΟΡΎΘΜΙΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΊ ΑΝΑΠΌΣΠΑΣΤΟ ΚΟΜΜΆΤΙ ΤΗΣ ΠΑΙΔΙΚΉΣ ΗΛΙΚΊΑΣ.

ιδιαίτερα εύστοχα προς το τέλος ότι «ως γονείς, μπορούμε να είμαστε οι φύλακες του δαίμονα των παιδιών μας, αυτής της μοναδικής τους σπίθας...» Θα ήθελα να συμπληρώσω ότι το πλέον σημαντικό δεν είναι να είμαστε φύλακες, αλλά εκπαιδευτές των δαιμόνων των παιδιών μας, ώστε αυτά να έχουν τη δυνατότητα να ανακαλύπτουν τις «ευ» πτυχές τους!

1. Ισορροπία 2. Ψυχική ανθεκτικότητα 3. Εναισθησία 4. Ενσυναίσθηση

Όσο πιο μικρά είναι τα παιδιά, τόσο πιο συχνά είναι τα ξεσπάσματα και οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν. Όλα τα παιδιά χάνουν τη συναισθηματική τους ισορροπία και αυτή η απορύθμιση αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της παιδικής ηλικίας. Όταν ακούω γονείς (ευτυχώς σπάνια) να μου λένε πως το παιδί τους δεν χάνει ποτέ τον έλεγχο και δεν αναστατώνεται ποτέ, τότε πραγματικά ανησυχώ και αυτό γιατί η συμπεριφορά, κάθε είδους συμπεριφορά, κυρίως στη νηπιακή ηλικία, αποτελεί μια μορφή επικοινωνίας· το παιδί που έχει μια ουδέτερη ή απούσα συμπεριφορά τι μπορεί να μας λέει; Η ισορροπία ανάμεσα στα συναισθήματα είναι μια δεξιότητα που διδάσκεται, θέλει μεγάλη προσπάθεια πρώτα από όλα από εμάς τους ίδιους να μπορέσουμε να διδάξουμε στα μικρά μας πως είναι, αν όχι ζωτικής σημασίας, απόλυτα φυσιολογικό το να νιώθουν συναισθήματα, να τα εκφράζουν κατάλληλα και έπειτα να τα ξεπερνούν με ευελιξία και να μην τους επιτρέπουν να κυριαρχούν και να προκαλούν χάος. Αναρωτιέστε πώς θα γίνει αυτό; Είναι απλό (αλλά και συνάμα αρκετά δύσκολο αν δεν το έχουμε εξασκήσει στην καθημερινότητά μας), μια και ο εγκέφαλος (συγκεκριμένα το πάνω μέρος του εγκεφάλου) του παιδιού δεν έχει ακόμα αναπτυχθεί πλήρως. Ένα από τα καθήκοντά μας ως φροντιστών είναι να χρησιμοποιούμε τους δικούς μας αναπτυγμένους εγκεφάλους για να βοηθήσουμε τα μικρά μας να ανακτούν την ισορροπία τους. Ως γονείς, λοιπόν, οφείλουμε να αναλογιστούμε τι είναι αυτό που πυροδοτεί στο παιδί κάθε φορά την αναστάτωση που οδηγεί σε συναισθηματική ανισορροπία. Θα βοηθούσε να παρατηρήσουμε τα παιδιά μας και να πάρουμε λίγο χρόνο να σκεφτούμε: Πόσο εύκολα χειρίζεται το παιδί μου τη δυσαρέσκεια, τον φόβο, τον θυμό και την απογοήτευση; Τι είδους συναίσθημα πυροδοτεί πιο γρήγορα την χαοτική συμπεριφορά του; Υπάρχουν άραγε συγκεκριμένες αφορμές που οδηγούν το παιδί μου στην έλλειψη ισορροπίας; Άραγε αυτές οι αφορμές έχουν να κάνουν με φυσικές ανάγκες, όπως η πείνα και η κούραση; Μήπως υπάρχουν συγκεκριμένες συναισθηματικές ή κοινωνικές δεξιότητες που λείπουν και

61

σωστή στιγμή να «σπρώξουμε» τα μικρά μας, παρεμβαίνοντας σε κάποια περίσταση που αισθανόμαστε πως μας έχουν ανάγκη ή να κάνουμε πίσω και να τα αφήσουμε να βιώσουν λίγο ακόμα την αντιξοότητα και τη ματαίωση, έτσι ώστε οι δεξιότητές τους να μπορέσουν να αναπτυχθούν!

Όμως, προσοχή, αγαπητοί μου. Αν εμείς, οι ενήλικες φροντιστές των μελλοντικών ενηλίκων δεν τα έχουμε βρει με τους προσωπικούς μας δαίμονες, τότε θα είναι αδύνατο να καταφέρουμε να τα βγάλουμε πέρα με τους ανεκπαίδευτους παιδικούς δαίμονες και ίσως το μόνο που θα καταφέρουμε θα είναι να τους φυλακίσουμε, εξοργίζοντάς τους… Και κάπως έτσι οι περισσότεροι δραπετεύουν στην εφηβεία. Ναι στη ζωή, λοιπόν, με τα όλα της, καλή σας ανάγνωση και δημιουργικές αναβάσεις στο βουνό της ευδαιμονίας.

Ενδοθέαση Ένας από τους καλύτερους τρόπους για να γίνει αυτό είναι να κοιτάξετε βαθιά μέσα σας ή, όπως αλλιώς το λέει ο Ντάνιελ Τζ. Σίγκελ με τον όρο που επινόησε, να μάθετε στα παιδιά σας τις δεξιότητες της «ενδοθέασης». Αυτός ο όρος αναφέρεται στον τρόπο που συναισθανόμαστε την εσωτερική ψυχική ζωή που διαθέτουμε όλοι οι άνθρωποι και στο πώς βγάζουμε νόημα από αυτή! Όπως και να έχει, το βασικό συστατικό της επιτυχίας του «Εγκεφάλου του Ναι» είναι η δική μας βοήθεια προς τα παιδιά μας ώστε να αναπτύξουν τον εαυτό τους, να τα βοηθήσουμε, δηλαδή, με την παρουσία μας και με τη σταθερότητά μας να καταφέρουν να αναδυθεί ένα «εγώ» μέσα στον τρυφερό τους ψυχικό κόσμο. Ή αλλιώς να έχουν μια αίσθηση εαυτού ανεξάρτητη, τόσο στιβαρή όσο χρειάζεται, αλλά και τόσο ανθεκτική και ευλύγιστη όσο υπαγορεύει η πραγματικότητα και οι καταστάσεις της ζωής. Ναι στη ζωή σημαίνει ότι ισορροπώ ανάμεσα στα συναισθήματα, αντέχω τα δύσκολα, αντέχω και τα ευχάριστα, αντιλαμβάνομαι και συναισθάνομαι τον εαυτό μου και τους γύρω μου. Όλα αυτά τα συστατικά μαζί κρατούν αναμμένη τη σπίθα για ζωή, μια σπίθα που κρατά φωτεινή την «ευδαιμονία». Στα αρχαία ελληνικά «Ευ» σημαίνει καλό και αληθινό, ενώ «δαίμων» είναι η μοίρα, ο θεός, το πνεύμα. Οι συγγραφείς του βιβλίου γράφουν

Διαβάστε: Σίγκελ Ντάνιελ Τζ.,Πέυν Μπράυσον Τίνα, "Ο Εγκέφαλος του Ναι. Πώς να μεγαλώσετε παιδιά που θα διαθέτουν θάρρος, περιέργεια και ψυχική ανθεκτικότητα", εκδόσεις Πατάκη, 2019


ΓΙΑΜΙ

Κέικ Μήλο - Καρότο

Υλικά

T

ο σχολείο ξεκινά. Η φροντίδα για το σνακ των παιδιών, την οποία έχουν ως κύρια ευθύνη οι γονείς, συνοδεύεται από ιδιαίτερους προβληματισμούς. Ιδού δυο νόστιμες, εύκολες και υγιεινές φθινοπωρινές προτάσεις, που θα σας λύσουν τα χέρια και θα σας ανοίξουν την όρεξη! Κέικ με μήλο και καρότο και αλμυρή κολοκυθόπιτα με ανοιχτό φύλλο.

2 κούπες αλεύρι γ.ο.χ. 1 φακελάκι μπέικιν πάουντερ 4 αυγά 1 1/2 κούπα ζάχαρη 3/4 κούπας σπορέλαιο 3 κ. σ. γάλα 1 κ. γλ. κανέλα 2 μήλα τριμμένα*

Οι συνταγές προέρχονται από το βιβλίο της Γωγώς Παπαδιονυσίου (MamaTsita) "Μαγειρεύω εποχές". Ένα αληθινό βιβλίο μαγειρικής. Με αληθινές συνταγές που πετυχαίνουν. Δίχως κρυμμένα υλικά και μυστικά. Δίχως επαγγελματικούς φακούς, φώτα, φίλτρα και προβολείς. Με την υπογραφή της αγαπημένης food blogger και τηλεοπτικής μαγείρισσας MamaTsita. Η MamaTsita μάς ανοίγει την κουζίνα της και μας μαγειρεύει υπέροχες συνταγές με φρέσκα εποχιακά υλικά, μας αποκαλύπτει μικρά πρακτικά μυστικά και μας δίνει ιδέες για εύκολες και νόστιμες λύσεις για το καθημερινό τραπέζι. Παράλληλα με τις συνταγές, μας διηγείται ιστορίες από τα παιδικά και νεανικά της χρόνια που την ενέπνευσαν και την οδήγησαν στην κουζίνα αφού, όπως και να το κάνουμε, η μαγειρική είναι υπόθεση καρδιάς. Το βιβλίο είναι διαρθρωμένο σύμφωνα με τις εποχές του χρόνου: Φθινόπωρο & χειμώνας, άνοιξη & καλοκαίρι! Κι αυτό γιατί η MamaTsita προτιμά να μαγειρεύει με υλικά της εποχής. Μέσα στις σελίδες του θα βρείτε εύκολες, δοκιμασμένες, αληθινές, αλμυρές και γλυκές συνταγές με φρέσκα φρούτα και λαχανικά εποχής. Καλή όρεξη! Το "Μαγειρεύω εποχές" κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο στις 19 Σεπτεμβρίου.

2 καρότα τριμμένα *Μπορεί να χρησιμοποιηθεί οποιαδήποτε ποκιλία μήλου.

Εκτέλεση Σ’ ένα μπολ ανακατεύω το αλεύρι με το μπέικιν. Στον κάδο του μίξερ χτυπάω τα αυγά με τη ζάχαρη και προσθέτω το σπορέλαιο, το γάλα, την κανέλα και στο τέλος το αλεύρι με το μπέικιν. Σταματάω το μίξερ και προθέτω τα μήλα και τα καρότα. Ανακατεύω απαλά με μια σπάτουλα. Βουτυρώνω κι αλευρώνω καλά τη φόρμα που θα χρησιμοποιήσω και ψήνω σε προθερμασμένο φούρνο στους 170οC για 50 περίπου λεπτά ή μέχρι βυθίζοντας μια οδοντογλυφίδα να βγαίνει στεγνή. Όταν το κέικ είναι έτοιμο, το αφήνω με τη φόρμα πάνω σε μια σχαρίτσα για 10 περίπου λεπτά να κρυώσει. Τέλος αναποδογυρίζω τη φόρμα σε μια πιατέλα και πασπαλίζω το κέικ με ζάχαρη άχνη.

11.09.2019


11.09.2019

ΓΙΑΜΙ

Αλμυρή κολοκυθόπιτα με φύλλα κρούστας (ανοιχτή)

Υλικά

Εκτέλεση

3 κ. σ. ελαιόλαδο

Ζεσταίνω σε ένα τηγάνι το ελαιόλαδο και σοτάρω εκεί το κρεμμύδι μέχρι να γυαλίσει.

1 κρεμμύδι κομμένο σε λεπτές λωρίδες 2 κ. σ. κουκουνάρι 300 γρ. κολοκύθα κομμένη σε κομμάτια & βρασμένη 200 γρ. φέτα 100 γρ. γραβιέρα τριμμένη

Προσθέτω στο σκεύος το κουκουνάρι, ανακατεύω και σβήνω τη φωτιά. Βάζω τα κομμάτια της βρασμένης κολοκύθας σε ένα μεγάλο μπολ μαζί με τη φέτα και τα λιώνω με το εργαλείο του πουρέ ή με ένα πιρούνι. Προσθέτω το κρεμμύδι με το κουκουνάρι, την τριμμένη γραβιέρα κι ανακατεύω καλά αυτό το μείγμα.

2 αυγά 2 κ. γλ. ρίγανη 1/4 κ. γλ. κανέλα

Σε ένα δεύτερο μπολ χτυπάω τα αυγά με τη ρίγανη, την κανέλα, το μοσχοκάρυδο και το αλατοπίπερο. Προσθέτω αυτό το μείγμα στο μείγμα με την κολοκύθα και τα τυριά και ανακατεύω καλά.

1/4 κ. γλ. μοσχοκάρυδο Αλάτι-πιπέρι 8 φύλλα κρούστας Λευκό σουσάμι

Πώς βράζω την κολοκύθα; Αφαιρώ το σκληρό εξωτερικό περίβλημά της με ένα κοφτερό αλλά όχι πριονωτό μαχαίρι. Την κόβω σε χοντρούς κύβους και τη βάζω σε μια κατσαρόλα με νερό που βράζει. Τη βράζω για μερικά λεπτά, μέχρι να μαλακώσει ελαφρά και να τσιμπιέται εύκολα με ένα πιρούνι.

Παίρνω το ρηχό ταψί του φούρνου, το γυρίζω ανάποδα και στρώνω στην επιφάνειά του αντικολλητικό χαρτί ψησίματος, με την πιο στενή μεριά του να βρίσκεται μπροστά μου. Πάνω στο χαρτί ψησίματος τοποθετώ κάθετα 2 φύλλα κρούστας, τα οποία έχω αλείψει κάθε ένα ξεχωριστά με ελαιόλαδο. Συνεχίζω να τοποθετώ από 2 φύλλα (τα οποία επίσης έχω αλείψει κάθε ένα ξεχωριστά με ελαιόλαδο) με φορά ρολογιού. Δηλαδή 2 φύλλα στο 10 και στο 4 και ακόμα 2 φύλλα στο 8 και στο 2. Τοποθετώ τη γέμιση στο κέντρο των φύλλων και την απλώνω απαλά με το πίσω μέρος ενός κουταλιού προς τις άκρες, προσέχοντας να αφήσω ένα κενό μερικών εκατοστών από αυτές. Τυλίγω προσεκτικά τις άκρες των φύλλων αφήνοντας ανοιχτό το κέντρο της πίτας.

Κολοκύθα στην κατάψυξη; Εύκολα. Την καθαρίζω με τον ίδιο τρόπο, την κόβω σε χοντρά κομμάτια και τη φυλάω σε σακουλάκι ή σκεύος που κλείνει αεροστεγώς στην κατάψυξη για 6 μήνες. Αν τη χρειαστώ, απλώς ρίχνω τα κομμάτια σε νερό που βράζει ήδη.

Αλείφω τις άκρες των φύλλων με λίγο ελαιόλαδο και τις πασπαλίζω με σουσάμι. Μεταφέρω το ταψί στον ήδη προθερμασμένο στους 180οC βαθμούς και ψήνω την πίτα για 25-30 λεπτά περίπου.

63


64

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

11.09.2019

και πόσο εύκολο είναι να τις ακολουθήσουμε και να τις φροντίσουμε; Έχω πολλές φορές βρεθεί με μητέρες οι οποίες αναστενάζουν με ανακούφιση και με κοιτούν έκπληκτες επειδή «απλά» τοποθέτησα ένα μαξιλάρι για να στηρίζει το χέρι τους την ώρα που εκείνες θήλαζαν. Έκπληξη επειδή κάποιος σκέφτηκε να το κάνει για εκείνες χωρίς να χρειαστεί να το ζητήσουν ή γιατί δεν είχαν συνειδητοποιήσει πόσο πολύ το χρειάζονταν. Το ίδιο συμβαίνει και με έναν πατέρα όπου στην αγκαλιά του αποκοιμήθηκε το νεογέννητο μωρό και φοβάται να κουνηθεί για να μην το ξυπνήσει.

Ήρθες στον κόσμο και συνεχίζω να «χρειάζομαι»…

Πώς φτάνουμε όμως σε αυτό το σημείο και πώς μπορούμε να αλλάξουμε σιγά σιγά αυτές τις δύσκολες καταστάσεις;

ΤΗΣ ΘΕΜΙΔΑΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΠΟΥΛΟΥ

Χ

ρειάζομαι ένα ντους. Θα σας το περιγράψω με λεπτομέρεια. Το νερό κυλάει επάνω στο δέρμα μου και παρασέρνει μαζί του όλη την κούραση της ημέρας. Όταν λίγο πάει να κρυώσει, το ζεσταίνω ξανά και ξανά και ξανά. Είναι ο λόγος που φροντίζω να υπάρχει πολύ ζεστό νερό πριν μπω στο μπάνιο. Αυτή ήταν η νυχτερινή μου απόλαυση… πριν. Και ύστερα, ήρθες. Και η καρδιά μου ξεχείλισε από συναισθήματα: Αγάπη,

Η κουβέντα με καινούργιους κυρίως γονείς γυρίζει συνήθως γύρω από τα εξής θέματα: την κούραση, την αϋπνία, την απομόνωση και το συναίσθημα πως αυτό που ζουν τώρα θα κρατήσει για πάντα. Η συναναστροφή με γονείς που έχουν περάσει από εκεί και η επιβεβαίωση πως κανένα στάδιο δεν κρατάει για πάντα είναι μεγάλη στήριξη.

που όμοιά της δεν είχα ξανανιώσει. Φόβος, για το αν θα τα καταφέρω. Θλίψη, για όλα όσα αποχαιρετούσα. Λαχτάρα, για όλα όσα έρχονται. Απογοήτευση, για το ζεστό ντους που έχασα. Ναι, το ντους έγινε βιαστικό, με άγχος και αγωνία, μην ξυπνήσεις, μην κλάψεις στην αγκαλιά που σε εμπιστεύτηκα· κι όσο το άγχος μεγάλωνε άλλο τόσο μεγάλωνε και η πιθανότητα να ξυπνήσεις και να με αναζητήσεις… Όταν γεννιέται ένα μωρό είναι απόλυτα εξαρτημένο από εμάς, τους φροντιστές του. Χρειάζεται να μάθουμε να ακούμε τις ανάγκες του και να τις ικανοποιούμε με αγάπη, όσο πιο άμεσα γίνεται. Τι συμβαίνει, όμως, με τις δικές μας ανάγκες

Για να αναγνωρίσουμε τις ανάγκες του μωρού χρειάζεται να είμαστε σε σύνδεση μαζί του από όσο πιο νωρίς γίνεται, ξεκινώντας από την περίοδο που μεγαλώνει στη μήτρα. Για να αναγνωρίσουμε τις προσωπικές μας ανάγκες, χρειάζεται να είμαστε σε σύνδεση με τον εαυτό μας. Όσο μεγαλύτερη είναι η σύνδεση με τον εαυτό μας, τόσο πιο εύκολα μπορούμε με ενσυναίσθηση να συνδεθούμε με το μωρό μας και με τους άλλους γύρω μας, ζητώντας παράλληλα τη στήριξη που χρειαζόμαστε. Στα λόγια εύκολο, στην πράξη; Στην πράξη χρειάζεται υπομονή, φροντίδα και παρατήρηση για να αρχίσουμε σιγά σιγά να διακρίνουμε τι είναι αυτό που χρειαζόμαστε και να μάθουμε να το ζητάμε.

Η Θέμις Στυλιανοπούλου, βοηθός μητρότητας και φωτογράφος, μας περιμένει το Σάββατο 21 Σεπτεμβρίου και ώρα 14:00-15:00, στην Τεχνόπολη, στον Πολύχρωμο Πλανήτη του Φεστιβάλ Π100, να κουβεντιάσουμε για τις ανάγκες μας μετά τον ερχομό των παιδιών, αλλά και για το πώς μπορούμε να τις αναγνωρίσουμε, να αρχίσουμε να ζητάμε και να δεχόμαστε αυτό που χρειαζόμαστε.



ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

βιβλίο

α ρ ά θ υρο στη φ α ντασία ένα π

ένα τ α

όνειρο ο τ ξίδι σ

Τα παιδιά πρέπει να διδάσκονται πώς να σκέφτονται, όχι τι να σκέφτονται. - Margaret Mead

www.kokkiniklostibooks.gr Email: info@kokkiniklostibooks.gr Μαιζώνος 20-22 262 23, Πάτρα Τηλ: 2610 226453

ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ

11.09.2019

Πού κρύβονται τα γράμματα; Και πώς μπορούν να μεταμορφωθούν σε αστείες ιστορίες; Αν ήρθε ο καιρός να μάθει το μικρό σας την αλφαβήτα, τότε χαρίστε του το βιβλίο της Λίνας Σωτηροπούλου «Μαθαίνω την αλφαβήτα με τον Πίκο και τη Λόλα» (εκδόσεις Μεταίχμιο, εικονογράφηση Ναταλία Καπατσούλια), ένα αλφαβητάρι με διασκεδαστικά στιχάκια, με τους αγαπημένους ήρωες, τον Πίκο και τη Λόλα, που θα εμπλουτίσει το λεξιλόγιο του και σίγουρα θα το κάνει να χαμογελάσει. Οι ίδιοι πρωταγωνιστές θα συναντήσουν τους μικρούς αναγνώστες και στην «Ώρα για σχολείο», η οποία έφτασε. Όμως, η Λόλα δε θέλει να πάει... Κι όπως λέει: «Στο σχολείο τι να κάνω; Τι θα μάθω παραπάνω;». Είναι έτσι όμως τα πράγματα ή τελικά θα αλλάξει γνώμη; Οι Εκδόσεις Παπαδόπουλος εισάγουν τα μικρά παιδιά στον χώρο των επιστημών με τη σειρά βιβλίων γνώσεων «Πανεπιστήμιο για Μικρά Παιδιά». Τη σειρά υπογράφει ο βραβευμένος καθηγητής Chris Ferrie, ενώ τη μετάφραση στα ελληνικά έκανε η Τίνα Νάντσου, καθηγήτρια Φυσικής στη Σχολή Χιλλ. «Αστροφυσική», «Κβαντική Φυσική» και «Επιστήμη των Πυραύλων» είναι τα τρία βιβλία που θα βοηθήσουν τους μικρούς αναγνώστες να καταλάβουν έννοιες που ίσως φαίνονται δύσκολες ακόμα και στους μεγάλους. Από τι υλικό φτιάχνονται τα αστέρια; Ποια είναι η ενέργεια που τα κρατά τόσο θερμά; Τι είναι το κβάντο; Έχουν όλα τα ηλεκτρόνια ενέργεια; Γιατί τα φτερά των πυραύλων έχουν τέτοιο σχήμα; Πώς εκτοξεύεται ένας πύραυλος; Αυτά και πολλά ακόμα απαντώνται μέσα από απλές εικόνες και έννοιες, προσφέροντας στα μικρά παιδιά στιγμές γνώσης και διασκέδασης. Ο Chris Ferrie εμπνεύστηκε τη συγκεκριμένη θεματική των βιβλίων του, όταν έψαξε χωρίς αποτέλεσμα στα βιβλιοπωλεία παιδικά βιβλία Φυσικής για τη μικρή του κόρη. Τα βιβλία γνώσεων της σειράς είναι τα πρώτα βιβλία STEM στην Ελλάδα που απευθύνονται σε παιδιά προσχολικής-πρωτοσχολικής ηλικίας και αποτελούν την ιδανική εισαγωγή σε σύνθετες έννοιες, αλλά ταυτόχρονα έναν ενδιαφέροντα τρόπο να ανακαλύψουν οι μικροί μαζί με τους μεγάλους τον μαγικό κόσμο της επιστήμης. Ο Τίμος, το λαγουδάκι, πάει για πρώτη φορά στο νηπιαγωγείο και όλοι ξέρουμε πόσο κρίσιμη είναι η πρώτη μέρα στο σχολείο! Οι γονείς του παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην προετοιμασία του. Τα κατάφερε άραγε; Ναι! Γιατί το νηπιαγωγείο είναι υπέροχο τελικά και ο Τίμος ανυπομονεί να ξαναπάει! «Ο Τίμος πηγαίνει σχολείο», της Εμανιέλ Μασονό (εκδόσεις Μίνωας, μετάφραση Εύη Γεροκώστα) είναι μια ιστορία για τα παιδιά που ξεκινούν για πρώτη φορά το σχολείο και χρειάζονται προσαρμογή, με πολλά παιχνίδια και ένα απίθανο δώρο-έκπληξη! Δυο εικονογραφημένα παραμύθια με πολλές μελωδίες για μουσικόφιλους αναγνώστες από κούνια προτείνουν οι εκδόσεις Ψυχογιός. Στο βιβλίο «Ο Μπένι και η μπάντα του δάσους» πρωταγωνιστεί ο Μπένι ο Ασβός, που ξέρει ότι μπορεί να γίνει σπουδαίος μαέστρος αν σταματήσουν να τον ενοχλούν οι σαματατζήδες γείτονές του. Αλλά μετά έχει μια ιδέα: τι θα γίνει αν ενώσει όλους αυτούς τους διαφορετικούς ήχους; Θα φτιάξει την πιο καταπληκτική, την πιο αξεπέραστη µπάντα του δάσους! Στο βιβλίο «Ο Ρίκο και οι ροκάδες» πρωταγωνιστεί ο Ρίκο ο Πετεινός, που βαριέται τη ζωή στο αγρόκτημα και κάνει ένα μουσικό ταξίδι στη μεγάλη πόλη, αναζητώντας τη δόξα και την επιτυχία, μια και θέλει να γίνει ροκ σταρ.Άραγε, θα βρουν οι Ροκάδες, η μπάντα του, τον ρυθμό τους εγκαίρως για να καταπλήξουν τα πλήθη στην πρώτη τους μεγάλη εμφάνιση; θέλετε να ενθαρρύνετε τα παιδιά σας να μιλούν για αυτό που νιώθουν και να μην το κρύβουν; Θέλετε παιδιά κοινωνικά, με αυτοπεποίθηση; Το διαδραστικό βιβλίο µε παραθυράκια «Ανοίγω και μαθαίνω. Τα συναισθήματα» (εκδόσεις Ψυχογιός) θα βοηθήσει τα πολύ μικρά παιδιά να μιλήσουν για όσα αισθάνονται µέσω παραδειγμάτων από την καθημερινότητά τους. Μάλιστα, αυτή η αναγνώριση των συναισθημάτων μέσα από τα παραδείγματα αποτελεί το κλειδί για την κοινωνική και συναισθηματική τους ανάπτυξη, καθώς θα μπορέσουν να ταυτιστούν με τους πρωταγωνιστές. Μην αφήσετε το μικρό παιδί σας να βαρεθεί! Το βιβλίο των εκδόσεων Πατάκη «Παιχνίδια αντιβαρεμάρας με μολύβι και χαρτί για μικρά παιδιά» είναι γεμάτο από απλά παιχνίδια για δύο παίκτες, ειδικά σχεδιασμένα για παιδιά 3 έως 5 ετών. Έτσι τα μικρά, απλώς διασκεδάζοντας, θα αναπτύξουν τις δεξιότητές τους στην παρατηρητικότητα και στη λογική, παίζοντας εναλλάξ το ένα μετά το άλλο! Το βιβλίο περιέχει δέκα διαφορετικά παιχνίδια, τα οποία μπορείτε να κόψετε και να τα έχετε πάντα μαζί σας!



68 Νέοι τίτλοι στη σειρά των εκδόσεων Διόπτρα «Τώρα ξέρω να διαβάζω» για παιδιά από 4 ετών, που περιλαμβάνει αγαπημένα κλασικά παραμύθια. «Οι δώδεκα πριγκίπισσες που χόρευαν», «Η πριγκίπισσα και ο βάτραχος», η «Κοκκινοσκουφίτσα» και «Ο Τζακ και η φασολιά» ξαναλέγονται με τρόπο έξυπνο και αστείο για να ενθαρρύνουν τα πρώτα αναγνωστικά βήματα. Μέσα από την εντυπωσιακή εικονογράφηση και τις διασκεδαστικές ασκήσεις στο τέλος του κάθε βιβλίου, τα παιδιά θα αγαπήσουν από μικρά το διάβασμα και θα αναπτύξουν τη φαντασία τους. Η Ματού μένει στην Πιγιόμ, λίγο έξω από το Πάρισι, με την οικογένειά της. Γυρίζει καθημερινά περπατώντας από το σχολείο και μια μέρα παρατηρεί έξω από το Τζαμί της πόλης, πάρα πολλά παπούτσια. Έτσι φτιάχνει ένα δικό της, καινούργιο παιχνίδι, δοκιμάζοντας κάθε μέρα και ένα άλλο ζευγάρι. Με αυτόν το πειραματισμό θα αρχίσει να νιώθει πώς είναι να μπαίνεις στα παπούτσια, καμιά φορά και στη θέση, του άλλου. «Τα παπούτσια των άλλων» είναι ένα τρυφερό βιβλίο για την ενσυναίσθηση και την αμοιβαία κατανόηση από τηνΆλκηστη Χαλικιά με την ιδιαίτερη εικονογράφηση της Φωτεινής Τίκκου, που εγκαινιάζει την συνεργασία της με τις εκδόσεις Ίκαρος. Την τρυφερή ιστορία της μικρής Μαντλίν αφηγείται το βιβλίο «Πώς έγινα αστέρι στην ανάγνωση», σε κείμενο και εικονογράφηση της Lisa Papp, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Παπαδόπουλος. Στην Μαντλίν δεν αρέσει καθόλου να διαβάζει δυνατά. Δεν μπορεί να βρει τις λέξεις ή νιώθει πως οι προτάσεις κολλάνε μες στο στόμα της και δεν μπορούν να βγουν. Η κατάσταση γίνεται δυσκολότερη όταν αντιλαμβάνεται πως κάποιος συμμαθητής της χασκογελά όταν κάνει λάθος. Παρόλο που θέλει όσο τίποτα άλλο να λάβει ένα αστέρι από τη δασκάλα της, εξακολουθεί να παίρνει αυτοκόλλητες καρδιές με το μήνυμα «Προσπάθησε κι άλλο». Η Μαντλίν ξέρει πως τα αστέρια είναι για όσους διαβάζουν καλά. Ωστόσο, τα αστέρια είναι και για να κάνει ευχές – και η δική της είναι να πάρει ένα αστέρι όλο δικό της. Εκείνο που δεν περιμένει με τίποτα η Μαντλίν είναι πως η ευχή της μπορεί να γίνει πραγματικότητα όταν γνωρίσει τη σκυλίτσα Μπόνι και αρχίσει να της διαβάζει δυνατά, με επιμονή και υπομονή! Η συγγραφέας δημιουργεί

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

11.09.2019

μια ηρωίδα με την οποία μπορούν εύκολα να ταυτιστούν οι μικροί αναγνώστες που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στα μαθήματα, ενώ η εικονογράφησή της ενισχύει τη γλυκιά αίσθηση του κειμένου. «Το ψάρι που το έλεγαν Ουράνιο Τόξο» του Μάρκους Πφίστερ (εκδόσεις Πατάκη) έχει μια φορεσιά από πολύχρωμα αστραφτερά λέπια κι είναι το ωραιότερο σ' όλο τον ωκεανό. Μα καμαρώνει τόσο για την ομορφιά του και είναι τόσο ακατάδεχτο, που γρήγορα μένει μόνο κι έρημο. Ώσπου κάποιος του δίνει μια καλή συμβουλή. Το Ουράνιο Τόξο βάζει τότε στην άκρη το καμάρι και την περηφάνια του κι αποφασίζει να χαρίσει χαρά στ' άλλα ψάρια, προσφέροντάς τους τα πολύτιμα λέπια ου. Γιατί καταλαβαίνει ότι μόνος του δεν μπορεί να είναι ευτυχισμένος. Το κλασικό πλέον βιβλίο του Ελβετού συγγραφέα και εικονογράφου μεταφράστηκε στα ελληνικά από τη Μαρία Αγγελίδου και τον Μάριο Αγγελίδη και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη. Το τέταρτο βιβλίο του David Litchfield, με τίτλο «Τη νύχτα που τα φώτα άναψαν», κυκλοφορεί στην Ελλάδα (εκδόσεις Μικρή Σελήνη) ταυτόχρονα με το Ηνωμένο Βασίλειο και είναι εντυπωσιακό! Ο αγαπημένος εικονογράφος και συγγραφέας παρουσιάζει μια ιστορία επιστημονικής φαντασίας, με ιπτάμενους δίσκους, εξωγήινους και βόλτες στα αστέρια, για παιδιά από 4 ετών. Επηρεασμένος από τις παιδικές του αναμνήσεις και τις αγαπημένες του sci fi ταινίες, καταφέρνει να μιλήσει για τις ανθρώπινες σχέσεις, τη μοναξιά και την αγάπη με τον πιο απρόβλεπτο τρόπο! Η Χέδερ είναι ένα μικρό κορίτσι που ονειρεύεται να ταξιδέψει στα αστέρια μια και η ζωή στη Γη τής μοιάζει πολύ κοινότοπη. Τα βράδια, το σκάει από το σπίτι της και πηγαίνει στον Μεγάλο Βράχο, στο ξέφωτο του δάσους, για να στείλει τα φωτεινά σινιάλα της στον ουρανό. Η λαχτάρα της είναι να επικοινωνήσει με κάποιον εκεί έξω. Και θα τα καταφέρει! Ο Ιπτάμενος Δίσκος έρχεται. Τελικά, όμως, η Χέδερ θα φύγει; Μήπως όλη η μαγεία που αναζητά βρίσκεται από την αρχή δίπλα της; Ένα νέο στοιχείο στην εικονογράφηση του Litchfield, που δημιουργεί μια υβριδική μορφή εικονοβιβλίου, είναι η παρεμβολή δυο δισέλιδων χωρίς κείμενο μέσα στην κανονική ροή της ιστορίας. Σε αυτά τα δύο σαλόνια η πληροφορία δίνεται μόνο εικονογραφικά. Έτσι το παιδί-αναγνώστης, καλείται να γίνει για



70

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

λίγο αφηγητής και να συμπληρώσει την ιστορία με δικά του λόγια. Ενημερώστε τα παιδιά από 4 ετών και ενδυναμώστε τα ψυχολογικά διαβάζοντας μαζί τους το εξαιρετικό βιβλίο για τη σωματική τους ασφάλεια «Για το σώμα μου αποφασίζω εγώ», της Τζεϊνίν Σάντερς (εκδόσεις Μίνωας, μετάφραση Ράνια Μπουμπουρή). Είναι γραμμένο με τρόπο κατάλληλο για την ηλικία τους, ώστε να μάθουν για τα αισθήματα ασφάλειας και ανασφάλειας, τα πρώτα σημάδια ανησυχίας, το "Δίκτυο Ασφαλείας" που πρέπει να έχουν, τα απόκρυφα μέρη του σώματος, τα ασφαλή ή όχι αγγίγματα, τη διαφορά ανάμεσα στα μυστικά και στις εκπλήξεις, τον σεβασμό στα όρια των άλλων. Περιλαμβάνεται παράρτημα με θέματα συζήτησης για γονείς, παιδαγωγούς και όσους ασχολούνται με τη φροντίδα παιδιών. Η Ιωάννα Μπαμπέτα επιστρέφει με δυο νέες ιστορίες από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, σε εικονογράφηση της Αμαλίας Κονταίου, για παιδιά από 4 ετών. Στο βιβλίο «Τα ευχαριστώ ενός ιππότη» πρωταγωνιστεί ο μικρός Αρθούρος, που νομίζει ότι ένας ιππότης χρειάζεται απλά ένα σπαθί, μια ασπίδα και ένα κάστρο. Πράγματι, πηγαίνει στην παιδική χαρά - στο δικό του κάστρο- κι εκεί καταφέρνει να αποφύγει τους κροκόδειλους, πολεμάει τους εχθρούς και σώζει την πριγκίπισσα πολεμώντας γενναία. Και στο τέλος καταλαβαίνει πως ιππότης γίνεσαι κυρίως με άλλους τρόπους. Πιο απλούς και πολύ... ευγενικούς. Με τη συμμετοχή στην ομάδα και με το παιχνίδι με τα άλλα παιδιά! Ιππότης γίνεσαι όντας τολμηρός και καλοσυνάτος και έχοντας πλούσια φαντασία, που συμπαρασέρνει ακόμα και τους πιο επιφυλακτικούς. Στο βιβλίο «Οι συγγνώμες μιας μάγισσας» πρωταγωνιστεί η Ερμιόνη, η αδελφή του Αρθούρου, που νομίζει, όπως έχει μάθει από τα παραμύθια, ότι μία μάγισσα χρειάζεται απλά ένα ραβδί, ένα καπέλο, μια μπέρτα και μια σκούπα. Έτσι, ένα πρωί στο σπίτι, ενώ οι υπόλοιποι κοιμούνται, προσπαθεί να μοιάσει με μάγισσα. Ψάχνει παντού και καταφέρνει να αποκτήσει τον πολυπόθητο εξοπλισμό της, αφήνοντας, όμως, πίσω της... συντρίμμια. Στο τέλος, λοιπόν, καταλαβαίνει πως μάγισσα γίνεσαι κυρίως με άλλους τρόπους. Επίσης πιο απλούς και επίσης πολύ… ευγενικούς. Με μια μαγική λέξη, τη συγγνώμη! Και οι δυο ιστορίες περιλαμβάνουν οδηγό για γονείς και εκπαιδευτικούς με πληροφορίες και συμβουλές, για τις έννοιες της συμμετοχής και της συγχώρεσης. Ήταν ένα αγόρι. Το αγόρι ζούσε σε ένα μικρό νησί, που θα μπορούσε να είναι η Σύρος. Μαζί του ήταν πάντα ένας ακροβάτης. Γιατί, όμως, να είναι ο συμπρωταγωνιστής απλώς ένας ακροβάτης; Μήπως θα μπορούσε να είναι κάτι πιο εντυπωσιακό; Τι θα γινόταν αν το αγόρι συνοδευόταν για παράδειγμα από ένα λιοντάρι; Ή από έναν δράκο; Αν ήταν μαζί του πάντα μια κουζίνα ή κάτι πιο μικρό, όπως ένα κοχύλι; Κι αν όλα άλλαζαν αν είχε για παρέα ένα σκυλάκι; Ή κάτι πιο ευφάνταστο, πρωτότυπο, παράλογο, όπως έναν… Σαλιαμπάλια; Τι θα λέγατε για μια κιθάρα; Ή για μια μπάλα; Ή, ακόμα καλύτερα, για όλα αυτά μαζί; «Ο Ακροβάτης και οι άλλοι», της Ευτυχίας Ηλιάδου (εκδόσεις Μάρτης) είναι μια ιστορία για τη δημιουργία, τις αμφιβολίες και τις επιλογές, ένα πανέμορφο παραμύθι για παιδιά κάθε ηλικίας που μας θυμίζει ότι μέσα στις σελίδες του, όλα, μα όλα μπορούν να συμβούν! «Η Ζουζού και η μελαγχολία του φθινοπώρου», της Μαϊτέ Λαμπουντίγκ (εκδόσεις Κόκκινη Κλωστή Δεμένη, μετάφραση Εύη Γεροκώστα), είναι ένα παραμύθι για να ανακαλύψουν τα παιδιά από 4 ετών τη μελαγχολία του φθινοπώρου και τις ετοιμασίες της φύσης για την αναγέννηση της άνοιξης. Η πάντα αισιόδοξη και καλόκαρδη ποντικίνα Ζουζού βρίσκεται στο «μάτι του κυκλώνα» όταν φτάνει το φθινόπωρο. Ο ουρανός συννεφιάζει και γίνεται γκρίζος και η ίδια νιώθει πολύ λυπημένη, χωρίς να ξέρει γιατί νιώθει έτσι. Όμως έρχονται οι φίλοι της, που κάνουν τα δέντρα και το χρυσοκόκκινο χώμα και τα φύλλα να χορεύουν και όλα αλλάζουν. Η Ζουζού τραγουδάει το τραγούδι του φθινοπώρου και χορεύει τον χορό του και δεν ξεχνά πως οι φίλοι της είναι πάντα εκεί για να της φέρουν την Άνοιξη.

11.09.2019

Η συγγραφέας και εικονογράφος με μια φθινοπωρινή παλέτα ζωγραφίζει έναν χρυσό πίνακα, αυτόν του φθινοπώρου. Και η μελαγχολία που ίσως νιώσουμε πετά μακριά για να δώσει την θέση της στην άνοιξη που έρχεται γοργά. Και που στην καρδιά μας τη φέρνουν οι φίλοι μας. Πώς έχτιζαν τους ναούς τους οι αρχαίοι Έλληνες; Τι έτρωγαν; Πώς ντύνονταν; Τι μάθαιναν τα παιδιά στο σχολείο; Τι φορούσαν οι στρατιώτες στις μάχες; Μέσα από το βιβλίο του James Davies «Γνωρίζω την Αρχαία Ελλάδα» (Susaeta), τα παιδιά θα γνωρίσουν τον τρόπο ζωής στην αρχαία Ελλάδα μέσα από απλά κείμενα και χιουμοριστική εικονογράφηση, που παραπέμπει σε αρχαιοελληνικό... κόμικ και σε μελανόμορφα αγγεία! Από πολύ παλιά, το φεγγάρι, αυτός ο ασημένιος ταξιδιώτης στον ουρανό εντυπωσίαζε την ανθρωπότητα. Ονειροπόλοι, ρομαντικοί, άνθρωποι της περιπέτειας και πεισματάρηδες επιστήμονες, όλοι έχουν ποθήσει να μάθουν τα μυστικά της Σελήνης. Το ίδιο φυσικά θέλουν και τα παιδιά. Τι περιμένετε, λοιπόν; Ανεβάστε τα στο σκάφος! Μια μεγάλη εξερεύνηση στο Διάστημα ξεκινάει! Τo βιβλίο των εκδόσεων Ψυχογιός «ΟΆτλαντας της Σελήνης» περιλαμβάνει έξι μεγάλες αναδιπλούμενες σελίδες και ταξιδεύει τους αναγνώστες από 5 ετών σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του φεγγαριού. Τους μαθαίνει για τους πρώτους αστροναύτες, τους πρώτους ταξιδευτές της Σελήνης, τα πρώτα διαστημικά σκάφη αλλά και τα σημερινά, τελευταίας τεχνολογίας, διαστημόπλοια. Φορέστε τους, λοιπόν, τη διαστημική τους στολή, δέστε τη ζώνη τους και τρία… δύο… ένα… εκτόξευση! Μια προσπάθεια να εξηγηθεί το άπειρο και οι «άπειρες» έννοιές του από ένα μικρό παιδί αποτελεί το εικονογραφημένο βιβλίο της Kate Hosford «Το άπειρο και εγώ» (Εκδόσεις Παπαδόπουλος). Η οχτάχρονη Φοίβη ένα βράδυ χαζεύει τα αστέρια στον ουρανό και συνειδητοποιεί πως ο αριθμός τους είναι άπειρος. Όμως, τι είναι το «άπειρο»; Από την επόμενη κιόλας μέρα η Φοίβη αρχίζει να ρωτά τους πάντες γύρω της πώς φαντάζονται το «άπειρο». Στην πορεία της αναζήτησής της θα ακούσει πολλούς ορισμούς, μαζί με το «άπειρο» θα ανακαλύψει και το «για πάντα» και θα βιώσει ανάμεικτα συναισθήματα, πριν κατορθώσει να φτιάξει έναν ορισμό που να ταιριάζει περισσότερο σε εκείνη. Διαβάστε μια ιστορία για την προσωπική αίσθηση του άπειρου, όπως τη συλλαμβάνει το μυαλό ενός μικρού παιδιού, σε ένα ταξίδι που διευρύνει το μυαλό και την καρδιά. Το πρωτότυπο και τρυφερό κείμενο της Kate Hosford πλαισιώνει μοναδικά η ρετρό εικονογράφηση της Gabi Swiatkowska. Η Κέιτ Πάνκχερστ, απόγονος της Έμελιν Πάνκχερστ, γράφει και εικονογραφεί ένα βιβλίο γεμάτο παραδείγματα γυναικών που πέτυχαν εκπληκτικά πράγματα με οδηγό την καρδιά, το ταλέντο και τα όνειρά τους. Μέσα από τη μοναδική εικονογράφησή του και τις απίθανες πληροφορίες που δίνει, οι «Υπέροχες γυναίκες που έκαναν θαύματα» (εκδόσεις Μεταίχμιο) είναι η τέλεια ευκαιρία να γνωρίσουν μικροί (και μεγάλοι, ξέρετε πόσα έμαθα διαβάζοντάς το;) μερικές μόνο από τις εκπληκτικές, θαρραλέες γυναίκες με εντυπωσιακές ιστορίες και πρωτοποριακές καριέρες που άφησαν το σημάδι τους στην ιστορία, όπως τις Μαρία Μέριαν, Ρόζαλιντ Φράνκλιν, Κάτια Κραφτ, Κάθριν Τζόνσον, Μάργκαρετ Ανν Μπάλκλεϊ, Μαντάμ Σι Τζέι Γουόκερ, Γιούνκο Ταμπέι, Ελίζαμπεθ Μάγκι, «τα κορίτσια των σπίρτων», Ρόζα Μέι Μπίλινγκχερστ, Ανέτ Κέλερμαν, Λότε Ράινιγκερ, Σοφί Μπλανσάρ. Ανάμεσα στα αγαπημένα παραμύθια, ένα είδος που παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι τα ευτράπελα ή σατιρικά λαϊκά παραμύθια, που, καθώς διηγούνται τις αδυναμίες των ανθρώπων, εμπεριέχουν έντονο το στοιχείο της σάτιρας. Καυτηριάζουν

Ένα βιβλίο γεμάτο εντ υπωσ ιακές ιστορίες θαρρα λέων γ υ ναικών με πρ ω τοποριακές καριέρες που άφησαν το σ ημάδι τους στ ην ιστορία.

metaixmio.gr

ΚΥ ΚΛ ΟΦ ΟΡ ΕΊ ΕΠ ΊΣ

ΗΣ


11.09.2019

την τεμπελιά, την απληστία, διακωμωδούν τον θρασύδειλο ή τον καυχησιάρη, τιμωρούν τον ψεύτη ή τον τσιγκούνη, οδηγώντας εντέλει τον αναγνώστη σε διαπιστώσεις τόσο για την κοινωνία όσο και για τις σχέσεις των ανθρώπων. Σε αυτήν την κατηγορία ανήκει και «Ο ποντικός και η θυγατέρα του», που κατέγραψε από την προφορική μας παράδοση ο σπουδαίος καθηγητής λαογραφίας Γεώργιος Μέγας και διασκεύασε η Φίλια Δενδρινού για τις εκδόσεις Εν Πλω, σε εικονογράφηση της Εύης Τσακνιά. Πρόκειται για μια ιστορία μέσα από την οποία ο θυμόσοφος λαός, με αριστοφανική σχεδόν μαεστρία, οδηγεί τον ήρωα στην ανακάλυψη του μέτρου. Τούτη η διασκευή αναπτύχθηκε σαν μια λαϊκή διήγηση για τον πλούτο και την αμετροέπεια. Για τα τραγούδια της ιστορίας ξαναγράφτηκαν στίχοι επάνω σε γνωστά παραδοσιακά μοτίβα, ώστε εύκολα να τα τραγουδούν τα παιδιά. Έτσι, το τραγούδι των θεριστών δεν είναι άλλο από τον Καλαματιανό της Σαμιώτισσας, ενώ αυτό που τραγουδούν οι αρχοντοπούλες είναι το δημοτικό κερκυραϊκό τραγούδι, γνωστό ως Ρούγα ή Πέρδικα. Οι χαρακτήρες του μύθου μιλούν με λόγο έμμετρο, τόσο γιατί ο στίχος απομνημονεύεται εύκολα, όσο και γιατί πρόθεση της διασκευής ήταν να μείνει όσο το δυνατόν πιο κοντά στην προφορικότητα και στη λαϊκή διήγηση του ευτράπελου. Η Νεφέλη είναι μαθήτρια της δευτέρας. Αν και όλα τα τετράδιά της είναι γεμάτα Α, κάτι παθαίνει όταν η κυρία της κάνει μια ερώτηση χωρίς να σηκώσει το χέρι μου. Όχι μόνο δεν μπορεί να απαντήσει, αλλά και νιώθει ότι απομακρύνεται από την τάξη. Για παράδειγμα, τις προάλλες, το ταβάνι εξαφανίστηκε κι άρχισε να ανεβαίνει, ώσπου βρέθηκε σε ένα πανύψηλο βουνό. Ο Όλυμπος πρέπει να ήτανε, η απάντηση στην ερώτηση της δασκάλας της. Δεν ξέρει τι παθαίνει. Θέλει τόσο πολύ να απαντήσει σωστά, αλλά δεν μπορεί… Το τρυφερό παραμύθι του Βασίλη Κουτσιαρή «Τα φανταστικά μου ταξίδια» (εκδόσεις Μίνωας, εικονογράφηση Λίλα Καλογερή) θα δώσει αυτοπεποίθηση σε όλα εκείνα τα παιδιά που κάνουν φανταστικά ταξίδια στο μυαλό τους, που αγχώνονται στο σχολείο, που χρειάζονται ενθάρρυνση και που φοβούνται να κάνουν λάθη... Η διαδικασία της ανάγνωσης μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα δύσκολη για ένα παιδί που έχει διαγνωστεί με δυσλεξία. Παρ’όλα αυτά, υπάρχουν συγκεκριμένοι τρόποι και τεχνικές υποστήριξης που το βοηθούν όχι μόνο να διαβάσει, αλλά και να ενισχύσει την αυτοπεποίθησή του. Διαβάστε παρέα με το παιδί σας το βιβλίο «Δεν μου αρέσει το διάβασμα - Μια ιστορία για τη δυσλεξία» (εκδόσεις Κλειδάριθμος) και γνωρίστε τον Χάρη! Του αρέσει να παίζει ποδόσφαιρο, να σκαρφαλώνει στα δέντρα, να κάνει παρέα με τους φίλους του, αλλά δεν του αρέσει το… διάβασμα! Το αποφεύγει και αγχώνεται πολύ. Με τη βοήθεια, όμως, της οικογένειάς του, του δασκάλου του και κάποιων ειδικών, θα μάθει έξυπνα κόλπα για να τιθασεύσει τα γράμματα που συνεχώς ξεγλιστρούν ή αλλάζουν μέγεθος, και τελικά θα νιώσει πως το διάβασμα είναι πραγματικά ευχάριστο! Το βιβλίο δείχνει έναν εξαιρετικό τρόπο να βοηθήσουμε τα παιδιά με δυσλεξία να είναι επιεική με τον εαυτό τους. Θα φανεί ιδιαίτερα χρήσιμο σε όλα τα μέλη της οικογένειας, ακόμα και στους συμμαθητές των παιδιών αυτών, καθώς εξηγεί με σαφήνεια πώς αισθάνεται ένα παιδί που συναντά εμπόδια στη μάθηση, και αποτελεί πολύτιμο εργαλείο ώστε να τα ξεπεράσει. Η συγγραφέας και εικονογράφος Λίζαμπεθ Έμλιν Κλαρκ διαγνώστηκε με δυσλεξία πολύ αργά, στα 17 της, και έκτοτε μεταφέρει στα βιβλία της τις εμπειρίες που αποκόμισε ως παιδί και ενήλικας προσπαθώντας να υποστηρίξει τα άτομα με δυσλεξία.

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

71 Οι διακοπές τέλειωσαν, ζήτω οι διακοπές! Όχι για μας, σνιφ, αλλά για την Μορτίνα και την οικογένειά της, που είχαν να κάνουν διακοπές εδώ και…αιώνες! Προορισμός τους η Αριστοκρατική Έπαυλη της Θείας Μέγαιρας και του ξάδελφου Διλβέρτου. Η ηρεμία κρατάει λίγο: η Μορτίνα ανακαλύπτει ότι ένας λιλιπούτειος γραφειοκράτης θέλει να βγάλει σε δημοπρασία την έπαυλη που μοιάζει ακατοίκητη. Θα βρουν άραγε τρόπο να τη σώσουν πριν να είναι πολύ αργά; «Μορτίνα – Διακοπές στη λίμνη μυστήριο». Η νέα περιπέτεια της σειράς της Μπάρμπαρα Καντίνι που έγινε παγκόσμια επιτυχία και έχει ήδη μεταφραστεί σε είκοσι τέσσερις γλώσσες κυκλοφορεί από τα Ελληνικά Γράμματα και μας…ταξιδεύει κι ας είναι Σεπτέμβρης μήνας! H αρχαιολόγος - συγγραφέας Εύη Παπαδοπούλου συνεχίζει τη σειρά των αρχαιολογικών της παραμυθιών, με το βιβλίο «Η υπόσχεση της Λευκής Θεάς» (εκδόσεις Πατάκη, εικονογράφηση Κατερίνα Βερούτσου), μια ιστορία που εμπνέεται από τα ευρήματα στο μυκηναϊκό ανάκτορο της Πύλου, και ιδιαίτερα από την περίφημη τοιχογραφία της Λευκής Θεάς. Μέσα από την ιστορία της Κασσάνδρας, του Χαρίσιου και του Λυσίμαχου, περιγράφεται η καθημερινή ζωή και η λειτουργία του ανάκτορου που έχτισε ο σοφός βασιλιάς Νέστορας στην Πύλο. Οι ήρωες περπατούν στις μεγάλες του αυλές, ανεβοκατεβαίνουν τα κλιμακοστάσια, ζουν την προετοιμασία ενός μεγάλου συμποσίου που κορυφώνεται στη μεγαλόπρεπη αίθουσα του θρόνου, αντικρίζουν ιδιωτικά διαμερίσματα και λουτρά, ενώ ταυτόχρονα αναζητούν το χρώμα της πορφύρας στις ακτές της μεσσηνιακής γης. Στο τέλος βιώνουν την καταστροφή του ανακτόρου το 1200 π.Χ. από μία πυρκαγιά και ακολουθούν τους κάτοικούς του στη Μίλητο. Τα «Αρχαιολογικά παραμύθια» περιλαμβάνουν πρωτότυπες ιστορίες, βασισμένες σε αληθινούς αρχαιολογικούς χώρους και ευρήματα, με απώτερο σκοπό τους την πρόσληψη γνώσης για τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό με έναν απλό, ευχάριστο και μοναδικό στο είδος του τρόπο. Η Χάριετ είναι επτά ετών. Και τριών μηνών. Ο Οράτιος είναι αιώνιος, για την ακρίβεια από τον δέκατο έβδομο αιώνα. Και ΑΓΑΛΜΑ! Αλλά η φιλία τους στεριώνει, παρά το δύσκολο ξεκίνημα… Ο Οράτιος θα αναγκαστεί να κατέβει από το βάθρο του και η Χάριετ θα τον βοηθήσει να προσαρμοστεί στο πνεύμα της σύγχρονης ζωής. Η απίθανη φιλία ανάμεσα σε ένα άγαλμα και ένα κορίτσι, μέσα από τη νέα σειρά «Οράτιος και Χάριετ» από τις εκδόσεις Καλέντη, διασκεδάζει τα παιδιά, καθώς το παλιό συναντά το καινούργιο. Οι μικροί αναγνώστες θα λατρέψουν το χιούμορ και τη δυνατή σχέση ανάμεσα στον μεγαλοπρεπή και υπεροπτικό Οράτιο και την επινοητική Χάριετ. Μια καθαρή, φρέσκια φωνή στην παιδική λογοτεχνία, μια σειρά καλογραμμένη και εικονογραφημένη με μια μοντέρνα παλέτα χρωμάτων από την ταλαντούχα Clare Elsom. Στο βιβλίο «Οράτιος & Χάριετ • Κατακτούν την πόλη», oι δυο τους έχουν μια ξεκαρδιστική αποστολή: ψάχνουν να βρουν ένα σπίτι για τον Οράτιο, και θα έρθουν αντιμέτωποι με τον άθλιο δήμαρχο της πόλης και μακρινό απόγονο του άσπονδου εχθρού του Οράτιου από τον δέκατο έβδομο αιώνα. Στο βιβλίο «Oράτιος & Χάριετ • Έχει ο καιρός γυρίσματα», όταν η Χάριετ και οι δύο φίλοι της, ο Φρέιζερ και η Μέγκαν, αναλαμβάνουν να βγάζουν βόλτα σκυλιά στη διάρκεια των καλοκαιρινών διακοπών, ο Οράτιος αποφασίζει πως θέλει κι εκείνος μια δουλειά. Τον


72

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

προσλαμβάνουν σε μια τοπική εφημερίδα και από τη στήλη του δίνει τις μοναδικές του συμβουλές στους αναγνώστες. Ώσπου χάνεται ένα από τα σκυλιά της ομάδας της Χάριετ… Ο Οράτιος, το λαγωνικό των ειδήσεων, θα πάρει την κατάσταση στα χέρια του; Στην Αµερική του 1940 δεν είναι εύκολο να είσαι Αφροαμερικανός. Αν πάλι έχεις κάποιο σωματικό πρόβλημα και είσαι και κορίτσι, ακόμα χειρότερα. Η Γουίλµα όμως έχει πολλά όνειρα και θέλει να τα κάνει όλα πραγματικότητα: θέλει να παίζει µε τα αδέρφια της, να τρέχει, να κόβει το νήμα του τερματισμού... Το βιβλίο του Fabrizio Silei «Πιο γρήγορη κι από τα όνειρα» (εκδόσεις Πατάκη) είναι μια αληθινή ιστορία για τη δύναμη της ψυχής και την αγάπη προς τον αθλητισμό, που παρουσιάζει στα παιδιά από 7 ετών τη μοναδική ιστορία της δρομέα Γουίλμα Ρούντολφ, που έγινε ολυμπιονίκης τρέχοντας πιο γρήγορα κι από τη φτώχεια, την αρρώστια και τις αδικίες. Το κλασικό πλέον βιβλίο του μεγάλου Ιταλού παιδαγωγού και συγγραφέα Μάριο Λόντι «Τσιπί – Μια ιστορία από τα θρανία» μεταφράζεται για πρώτη φορά στα ελληνικά από τηνΆννα Παπασταύρου για τις εκδόσεις Καλέντη. Πρόκειται για την ιστορία ενός περίεργου και γενναίου σπουργίτη που ανακαλύπτει τον κόσμο, μια ιστορία που συνοδεύει πάνω από πενήντα χρόνια γενιές μικρών παιδιών. Ο Λόντι ήταν υπέρμαχος μιας νέας παιδαγωγικής που ωθεί τα παιδιά στη δημιουργικότητα και μέσω της συγγραφής. Καρπός αυτής του της προσπάθειας είναι το Τσιπί. Ο συγγραφέας εμπνεύστηκε από έναν διάλογο με τους μαθητές του, ενόσω τα παιδιά παρακολουθούσαν τον κόσμο από το παράθυρο. Τους προέτρεψε να δουν έναν κόσμο αλλιώτικο, με τις δικές τους επιθυμίες, χωρίς να ξεχνούν αξίες, όπως η φιλία, η ελπίδα κι η ελευθερία. Η φιλία, η αλληλεγγύη, η κοινωνικοποίηση, ο αγώνας για επιβίωση, η σχέση μας με τη φύση είναι ορισμένα από τα θέματα αυτή της συμβολικής ιστορίας που η λυρική της γλώσσα μάς συνδέει συνεχώς με τη φύση, υπενθυμίζοντας παράλληλα ότι η περιέργεια και το θάρρος ανταμείβονται σε μια ελεύθερη, μια καλύτερη ζωή. Ένα αγόρι, ο Χάρης, και ένα κορίτσι, η Ελπίδα, που στα μάτια τους καθρεφτίζεται

11.09.2019

ο κόσμος όλος. Η χαρά και η ελπίδα. Και έπειτα, τα μάτια τους σκοτεινιάζουν: η φρίκη του πολέμου όλα τα κάνει γκρι, μαύρα, σκοτεινά. Η προσευχή δε φτάνει, δεν είναι αρκετή. Δράση λοιπόν! Με βοηθό τους έναν σοφό γεράκο και τους ήρωες των αγαπημένων τους παραμυθιών, τα παιδιά φτιάχνουν πολλούς πολύχρωμους χαρταετούς και πάνω ζωγραφίζουν μηνύματα καρδιάς! Και γεμίζει ο ουρανός χαρταετούς και μηνύματα αγάπης. Μπλέκεται το όνειρο με την αλήθεια. Και σιγούν τα κανόνια και δίνουν τόπο στην αγάπη! Την αγάπη αυτή που με τόσο πείσμα διεκδίκησαν τα παιδιά, ο Χάρης, η Ελπίδα, το κάθε παιδί! Ο συγγραφέας Μερκούριος Αυτζής, σαν δάσκαλος που είναι, λατρεύει τα παιδιά, είναι οι ήρωες της ζωής του! Στην ιστορία του «Οι χαρταετοί της αγάπης» (εκδόσεις Κόκκινη Κλωστή Δεμένη), αυτά είναι το κέντρο του κόσμου. Τους δίνει δύναμη, λοιπόν, να δράσουν, να δημιουργήσουν και να ανατρέψουν τα πάντα, με ασπίδα την αθωότητά τους και την αγάπη που σκορπάν απλόχερα γύρω τους. Και οι χαρταετοί, πολύχρωμοι και φωτεινοί σκεπάζουν την γη με τα μηνύματά τους! Η εικονογράφηση της Λήδας Βαρβαρούση ζεσταίνει την καρδιά μας με το δέσιμο των χρωμάτων και τον τρελό χορό των χαρταετών! Γυρνάμε γρήγορα τις σελίδες του πολέμου και πιάνουμε και εμείς ψαλίδι και χαρτί για να φτιάξουμε τον δικό μας χαρταετό, με το δικό μας μήνυμα αγάπης, που θα μας ταξιδέψει στον ουρανό της Ουτοπίας! Είναι η καλύτερη, η πιο σημαντική δουλειά του κόσμου. Το μεγάλο όνειρο του μικρού Ισιντόρ: να φυλάξει και αυτός το αόρατο σκοινί του φεγγαριού. Να περιπολεί ακούραστος στην ταράτσα, να δοκιμάζει το σκοινί με το χέρι του για να δει αν είναι δεμένο καλά… Η Μπέλα το κάνει κάθε βράδυ! Ο μάγος Λιβόρνο, όμως, του λέει πάντα όχι. Τρέμει μήπως ο κόμπος λυθεί και το φεγγάρι φύγει μακριά. Και τότε, αντίο κόσμε. Ο χαλίφης δε θα τους λυπηθεί. Αλλά ο Ισιντόρ το έχει πάρει απόφαση. Θα γίνει ο φύλακας του φεγγαριού, ο κόσμος να χαλάσει. Για μια νύχτα. Έστω για μια νύχτα… Ο κόσμος μας, όμως, δεν είναι πλασμένος μονάχα από όνειρα και μαγεία και αυτή είναι μια από τις σκληρές αλήθειες που θα μάθει ο μικρός Ισιντόρ. «O Ισιντόρ και το φεγγάρι», του Γιώργου Κ. Παναγιωτάκη, είναι μια μικρή, παράξενη ιστορία για τα μεγάλα όνειρα, τη φιλία, τον αγώνα. Αλλά και για τα θαύματα που ξεπηδούν από τις λέξεις μας και

“υπογράφουμε την ποιότητα”

ΑΓΑΠΗΜΕΝΗ ΣΕΙΡΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ Εµανιέλ Μασονό Ο ΤΙΜΟΣ ΓΙΟΡΤΑΖΕΙ ΤΑ ΓΕΝΕΘΛΙΑ ΤΟΥ Εικον.: Μελανί Κοµπ Ο Τίμος έχει γενέθλια και οι προετοιμασίες για το πάρτι του ξεκινούν! Δώρο 10 κάρτες για το πάρτι σου.

ΑΡΙΣΤΟΥΡΓΗΜΑ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Διασκ.: Μαρία Δασκαλάκη ΜΙΚΡΕΣ ΚΥΡΙΕΣ Εικον.: Νίκος Γιαννόπουλος Oι ηρωίδες της Λουίζα Μέι Άλκοτ, που αγαπήθηκαν από μικρά και μεγάλα παιδιά, έρχονται να μας διηγηθούν τις περιπέτειες και τα μικρά μυστικά τους.

ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΘΑΡΡΥΝΣΗ Βασίλης Κουτσιαρής ΤΑ ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΑ ΜΟΥ ΤΑΞΙΔΙΑ Εικον.: Λίλα Καλογερή Ένα βιβλίο βραβευμένο από τη Γυναικεία Λογοτεχνική Συντροφιά για όλα τα παιδιά που κάνουν φανταστικά ταξίδια στο μυαλό τους, χρειάζονται ενθάρρυνση και φοβούνται να κάνουν λάθη...

ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ ΓΙΑ ΟΣΟΥΣ ΕΧΟΥΝ ΠΑΘΟΣ ΜΕ ΤΟΝ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ Μπιγιού Ζαν-Μισέλ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ, 40 ΘΡΥΛΙΚΟΙ ΠΑΙΚΤΕΣ Εικον.: Aλµαστί Σε αυτό το βιβλίο θα ανακαλύψετε τα κορυφαία αστέρια του ποδοσφαίρου όλων των εποχών! Απίθανες πληροφορίες για τις πιο εντυπωσιακές στιγμές του Ρονάλντο, το αριστερό πόδι του Μέσι, τον νεαρότερο παίκτη που πέτυχε γκολ σε παγκόσμιο κύπελλο. Ποιο είναι το δικό σας ίνδαλμα;

ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΙΟ ΑΓΑΠΗΜΕΝΗ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΟΛΟΥ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ Ένιντ Μπλάιτον ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ ΣΤΟ ΚΑΣΤΡΟ Ο Τζακ, η Λούσι-Αν, ο Φίλιπ, η Ντάινα και η Κίκι, ξεκινούν τις διακοπές τους στην πλαγιά του Λόφου του Κάστρου. Γιατί όλοι πιστεύουν πως το κάστρο είναι στοιχειωμένο; Είστε έτοιμοι για… περιπέτεια;

ΗΣΤΕ ΤΑ ΑΝΑΖΗΤ ΛΕΙΑ ΙΒΛΙΟΠΩ Β Α Τ Α ΣΕ ΟΛ


11.09.2019

αγκαλιάζουν ολόκληρη τη Γη. Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη. Καλοκαίρι και Κατασκήνωση! Το τέλειο σκηνικό για την παρέα οχτώ γενναίων παιδιών που, φορώντας τα τιμημένα μπλουζάκια των Πράσινων Δράκων, ρίχνονται στην περιπέτεια! «Οι ήρωες του "Πράσινου Δράκου"» (εκδόσεις Κόκκινη Κλωστή Δεμένη) είναι μια περιπέτεια που τα έχει όλα: μυστήριο, κίνδυνο, παιχνίδι, δράση και κυρίως αφορμές για να δείξεις ποιος είσαι και ποιος μπορείς να γίνεις, σε κατάσταση κινδύνου, ξεπερνώντας τον ίδιο σου τον εαυτό! Η Μαριάννα Τεγογιάννη πλέκει με μαεστρία έναν γοητευτικό ιστό που σε κρατάει δέσμιο ως την τελευταία σελίδα. Οι ήρωές της είναι παιδιά δυναμικά, που δεν αρκούνται σε αυτά που βλέπουν τα μάτια, αλλά, σαν σύγχρονοι ιππότες, κραδαίνοντας τα ξύλινα σπαθιά τους, αναζητούν τη δικαιοσύνη και την αλήθεια. Οι δροσερές, πολυεπίπεδες ζωγραφιές του Γιάννη Σκουλούδη υποστηρίζουν δυναμικά την ατμόσφαιρα που κτίζει η συγγραφέας. Ένα βιβλίο που θα ήθελε να διαβάσει κάθε οκτάχρονο παιδί, πήγε δεν πήγε κατασκήνωση, για να νιώσει τη δύναμη και τη χαρά μιας δημιουργικής παρέας, που κατορθώνει ενωμένη να νικήσει τους κακούς, να βελτιωθεί και να ενδυναμωθεί. Μια νέα σειρά για παιδιά από 8 ετών και τίτλο «Οι υποθέσεις του Σέρλοκ Χολμς» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο. Συγγραφέας της η Σάλι Μόργκαν και εικονογράφος η Φεντερίκα Φρένα. Είναι οι μικροί αναγνώστες έτοιμοι να γίνουν οι βοηθοί του Σέρλοκ; Η απάντηση είναι σίγουρα στοιχειώδης. Και προφανώς θετική. Πρώτο βιβλίο είναι «Το κερασάκι στην τούρτα». Ο μεγαλύτερος ντετέκτιβ του κόσμου χρειάζεται τη βοήθειά των παιδιών για να λύσει τα μυστήρια, καθώς έχει τέσσερις δύσκολες υποθέσεις και ο Γουάτσον λείπει. Τα παιδιά, λοιπόν, ταξιδεύουν στη βικτοριανή Αγγλία με τον δαιμόνιο ντετέκτιβ και ερευνούν την κλοπή ενός ανεκτίμητου πετραδιού στο“Κερασάκι στην τούρτα”, διαλευκαίνουν τον μυστηριώδη θάνατο του κόμη του Μοντχέιβεν στην“Περιπέτεια της καταραμένης πινακίδας”, παίρνουν μέρος σε ένα κυνήγι φαντασμάτων στον“Τρόμο στον οίκο των Τρέιμερ”και αφήνονται στη μαγεία του Λονδίνου στην“Περιπέτεια του εξαφανισμένου λόρδου”. Δεύτερο βιβλίο είναι «Τα σκυλιά του Μπάσκερβιλ». Ο Γουάτσον συνεχίζει να

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

73 απουσιάζει και ως εκ τούτου και εδώ ο Σέρλοκ χρειάζεται τη βοήθεια του κοινού. Έτσι τα παιδιά βρίσκουν έναν απαγωγέα σκύλων στα“Σκυλιά του Μπάσκερβιλ”, ερευνούν μια κλοπή έργου τέχνης στον“Ψεύτη και το αντίγραφο”, ξεδιαλύνουν το μυστήριο του“Δηλητηριασμένου μαθητευόμενου”και λύνουν έναν φρικτό γρίφο στην“Περιπέτεια του κομμένου δαχτύλου”. Όπως καταλάβατε, τα βιβλία συνδυάζουν τη λογοτεχνία με το παιχνίδι μυστηρίου. Οι εν δυνάμει ντετέκτιβ-αναγνώστες συμβουλεύονται τις σημειώσεις του Χολμς και μέσα από καταθέσεις μαρτύρων, φωτογραφίες, σχέδια, σκίτσα, σελίδες από ημερολόγια και άλλα στοιχεία ξεμπλέκουν τις ιστορίες που ξετυλίγονται σε κάθε σελίδα, ώστε τελικά να λύσουν τις υποθέσεις. Πώς μπορείς να ζήσεις πολλές ζωές; Να νιώσεις ό, τι νιώθουν οι άλλοι; Ίσως αν μπορείς να μπεις στη θέση των ηρώων των βιβλίων που αγάπησες, έτσι να μπορείς να τα ζήσεις ΟΛΑ. Διαβάστε το «ΟΛΑ μπορείς να τα ζήσεις σε ένα βιβλίο» (εκδόσεις Πατάκη) και ελάτε στο μυστηριώδες «Καταφύγιο Σελίδων». Το 2012 το «ΓΙΑΤΙ των παιδιών φέρνει την ελπίδα» θεωρήθηκε το πρώτο βιβλίο της κρίσης που έθιγε θέματα άγνωστα τότε ακόμη στα παιδιά. Η πρόθεση των δημιουργών, του Βαγγέλη Ηλιόπουλου, συγγραφέα, και της Έφης Λαδα, εικονογράφου, ήταν μια «τριλογία της ενσυναίσθησης» που θα βοηθούσε τους μικρούς αναγνώστες να δουν με τα μάτια του άλλου, να νιώσουν με την ψυχή του, να μπουν στη θέση του. Έτσι ώστε όποια διχαστικά μηνύματα ανθίζουν στους καιρούς των κρίσεων να πέσουν στο κενό και να ενισχυθεί η κατανόηση, ο αλληλοσεβασμός και τελικά η ενότητα και η αλληλεγγύη. Το 2017 με το «ΔΕΝ έχουν όλα τα παιδιά ίσες ευκαιρίες» τονίστηκε ότι όλα τα παιδιά δε μεγαλώνουν με τις ίδιες συνθήκες. Ήταν πλέον σαφές ότι η ενσυναίσθηση καλλιεργείται και ότι χρειάζεται να γνωρίζει ο ένας τον άλλο για να μην τον φοβάται και για να μην τον θεωρεί απειλή. Με το «ΟΛΑ μπορείς να τα ζήσεις σε ένα βιβλίο», η τριλογία ολοκληρώνεται και φωτίζεται αυτό που από το πρώτο βιβλίο υπήρχε σαν στοιχείο: η δύναμη του λόγου, των λέξεων και η παραμυθία, αλλά και η παρηγοριά της λογοτεχνίας ως ψυχοπαιδαγωγικού μέσου. Ο δάσκαλος Μπεσάρ αγαπούσε τα παιδιά και τα βιβλία. Με το κατακίτρινο


ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

11.09.2019

ποδήλατό του κουβαλούσε σε τόπους μακρινούς μια αγκαλιά βιβλία για μικρούς και μεγάλους. Κι ενώ δίπλα του χόρευαν οι βόμβες, κάθε φορά που ένα βιβλίο έφτανε στα χέρια των παιδιών, μια μικρή αχτίδα χαμογελούσε στον ουρανό. Ο «Δάσκαλος σε δύο ρόδες», το νέο βιβλίο της Μαρίας Ανδρικοπούλου, σε εικονογράφηση της Ελίζας Βαβούρη (εκδόσεις Καλέντη), αφηγείται μια ιστορία που συγκινεί, βασισμένη στην αληθινή ιστορία του Saber Hosseini, του «δασκάλου-ήρωα» από το Αφγανιστάν που μετέτρεψε το ποδήλατό του σε βιβλιοθήκη. Ενός ανθρώπου που αναζητούσε το καλό και το δίκαιο μέσα από την παιδεία. Και το βρήκε και το μετέδωσε και σε όσους περισσότερους μπορούσε! Έχετε παιδί από 9 ετών; Τότε μπορείτε να του προσφέρετε το βιβλίο του Tommaso Percivale και του (σπουδαίου) Pierdomenico Baccalario «Σούπερ οδηγός περιπέτειας-50 φανταστικές αποστολές μέχρι να γίνεις 13» (Susaeta) και να… ησυχάσετε για τα επόμενα τέσσερα χρόνια! «Τρέξε, πήδησε, τσούλησε, σκαρφάλωσε, κρύψου, σύρσου, γίνε εφευρέτης, χτίσε, σκέψου, γράψε, ονειρέψου»: αυτά και πολλά άλλα συμβουλεύει τους μικρούς μας φίλους αυτός ο οδηγός, που δίνει ιδέες για απίστευτες περιπέτειες που πρέπει οπωσδήποτε να ζήσει ένα παιδί πριν κλείσει τα 13 του χρόνια. Πενήντα αποστολές για πραγματικά τολμηρά αγόρια και κορίτσια! Είναι τα παιδιά σας έτοιμα να δεχτούν αυτή την πρόκληση; Δοκιμάστε τα! Ο Τζορτζ, ο μικρός λόρδος του Ντέβονσαϊρ που κατοικεί στο Νο 8 της πλατείας Ντόρσετ, πιστεύει ότι είναι το πιο άτυχο αγόρι στο Λονδίνο. Έχει μείνει ορφανός, είναι πνιγμένος στα χρέη που άφησε ο πατέρας του και, αν δεν βρει τρόπο να τα ξεπληρώσει, κινδυνεύει να καταλήξει σε ορφανοτροφείο. Το μοναδικό περιουσιακό στοιχείο που δεν θέλει να δώσει είναι ένας παράξενος χάρτης που απεικονίζει το Αστέρι της Νίκης, το οποίο σύμφωνα με τον θρύλο χαρίζει τύχη και ευημερία στον κάτοχό του. Όταν ο πιστός υπηρέτης του πέφτει θύμα απαγωγής, ο Τζορτζ θα προσπαθήσει να τον σώσει. Με όχημα ένα αυτοσχέδιο αερόπλοιο και συμμάχους τηνΆντα, μια δεινή εφευρέτρια, τον Όσκαρ, γιο ενός φοβερού πειρατή και τη Ρούθι, έναν χαριτωμένο ουρακοτάγκο, θα αναζητήσει το Αστέρι της Νίκης. Στην πορεία, ίσως ξεκλειδώσει τα κρυμμένα μυστικά της ζωής του. Και ίσως το πιο άτυχο αγόρι να γίνει και το πιο τυχερό αν έχει αρκετό θάρρος για να το προσπαθήσει… Όλα αυτά στο βιβλίο της A.M. Morgen «Οι εφευρέτες στο Νο 8» (εκδόσεις Διόπτρα), που απευθύνεται σε παιδιά από 9 ετών. Ένα περιπετειώδες μυθιστόρημα με πολλή φαντασία και εφευρετικότητα, που, στα χνάρια του Ιουλίου Βερν, ψυχαγωγεί και ενθαρρύνει τα παιδιά να ασχοληθούν με την επιστήμη. Αξίζει να σημειωθεί ότι η ηρωίδαΆντα Μπάιρον είναι η κόρη του λόρδου Μπάιρον ΑυγούσταΆντα Κινγκ, κόμισσα του Λάβλεϊς, μαθηματικός και συγγραφέας, με σημαντική συνεισφορά στη δημιουργία του πρώτου προγράμματος για υπολογιστή.

Γνωρίστε τη µέσα απο τα µάτια του Χάρη!

ΒΙΒΛΙΑ ΠΟΥ

ΑΞΙΖΟΥΝ

ΤΟΝ ΧΡΟΝΟ ΣΟΥ

Ο κύριος Ρουτίν ζει μια ήσυχη ζωή στο Βίσμπι, μια μικρή πόλη του σουηδικού νησιού Γκότλαντ. Εργάζεται στη ρεσεψιόν ενός ξενοδοχείου, έχει μια όμορφη γυναίκα που τον αγαπάει και δύο δίδυμους γιους οι οποίοι του δίνουν χαρά. Μια μέρα, όμως, συνειδητοποιεί ότι κάτι δεν πάει καλά, ότι έχει ανάγκη από μια αλλαγή που θα τον οδηγήσει σε μια νέα ζωή. Στη συνέχεια προχωρά σε ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης για να καταπολεμήσει τη μονοτονία: απλά καταργεί από το λεξιλόγιό του ορισμένες λέξεις που χρησιμοποιούσε καθημερινά, όπως «ναι», «όχι», «εγώ». Επίσης, αποφεύγει να μιλά στο πρώτο πρόσωπο. Αυτό το παιδικό παιχνίδι θα έχει απρόσμενα αποτελέσματα... «Η νέα ζωή του κυρίου Ρουτίν» του Νταβίντ Νέλο (εκδόσεις Καλέντη) είναι μια πρωτότυπη, ευρηματική ιστορία, με χιούμορ και σασπένς, που μας δίνει ένα πολύτιμο μάθημα για την αγάπη, την εμπιστοσύνη και την κατανόηση που μια οικογένεια οφείλει να προσφέρει στα μέλη της. Μια ενδιαφέρουσα αφήγηση που τονίζει τη δύναμη των λέξεων στην επικοινωνία μας με τους άλλους. Για παιδιά από 9 ετών. «Η μαμά μου φοράει για καπέλο ένα σύννεφο που βρέχει. Και το φοράει κάθε βράδυ. Σχεδόν. Νομίζω. Ξέρω πως δεν είναι σπάνιο, αλλά νομίζω πως δεν είναι και πολλές οι μαμάδες που φοράνε ένα καπέλο-σύννεφο που βρέχει.“Μαμά, γιατί κλαις;”Έχω βάλει σκοπό να γράψω ένα ολόκληρο βιβλίο για σένα. Έχω βρει και τον τίτλο, αλλά σ’το φυλάω για έκπληξη. Ένας χαζός λόγος είναι να κλαις γιατί κάθε βράδυ ένα μυγάκι μπαίνει στο μάτι σου. Βασικά αυτός δεν είναι απλώς χαζός, δεν είναι καν λόγος! Πάντως μου φαίνεται απίθανο κάθε βράδυ να στραβώνεται ένα μυγάκι και, αντί να πάει αλλού, να μπαίνει μέσα στο μάτι αυτού που κλαίει! Από την άλλη, ένας σοβαρός λόγος είναι να μην παίρνει μπρος το αυτοκίνητό σου το πρωί. Το δικό μας έχει σοβαρό πρόβλημα. Ο μηχανικός τού έχει δώσει λίγο χρόνο ζωής, αν δεν επισκευαστεί σύντομα. Αυτός είναι ένας πολύ σοβαρός λόγος για να κλαίει η μαμά σου, ειδικά αν δεν έχει λεφτά να το επισκευάσει, όπως η δική μου μαμά». Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ενήλικες δεν αφήνουν ανεπηρέαστα τα παιδιά. Γι’αυτό και η Ελπίδα, η ηρωίδα του νέου βιβλίου της Παναγιώτας Πλησή «Αν η μαμά σου φοράει καπέλο από σύννεφο που βρέχει» (εκδόσεις Κέδρος, εικονογράφηση Αποστόλης Ιωάννου) προσπαθεί να βρει, με τον αυθορμητισμό που χαρακτηρίζει τα παιδιά, μια εξήγηση για ό, τι απασχολεί και στενοχωρεί τη μαμά της. Ποτέ μην πιέσεις «Το κουδούνι του τρόμου»! Αν το τολμήσεις, θα είναι πια πολύ αργά για σένα! Μια νέα συναρπαστική περιπέτεια από τον Ευγένιο Τριβιζά και τα Ελληνικά Γράμματα για αναγνώστες με ατσάλινα νεύρα. Όλα άρχισαν όταν ένα τρομακτικό κουδούνι παγίδευσε τον Νικολάκη Πιτσιρίμπο του Φιλήμονα και της Ιολάνθης, καθώς γύριζε από το σχολείο του… Το μυστήριο που ξεκινά θα φέρει στο προσκήνιο μυστικούς αστυνομικούς μεταμφιεσμένους σε ταυρομάχους, Γιαπωνέζες γκέισες, εκατομμυριούχους συλλέκτες και ζογκλέρ του τσίρκου. Όλοι αυτοί οι φαινομενικά άσχετοι μεταξύ τους χαρακτήρες συνθέτουν μία φανταστική (με κάθε έννοια) ιστορία γεμάτη συγκίνηση, χιούμορ, αγωνία μυστήριο αλλά κι ελπίδα, που πηγαίνει από ανατροπή σε ανατροπή. Ένα ευρηματικό βιβλίο με έντονα οικολογικά μηνύματα κατά της απληστίας, της εκμετάλλευσης, της αναλγησίας και των άνομων συμφερόντων που απειλούν με καταστροφή τη ζωή του πλανήτη μας. Ένα απολαυστικό βιβλίο


Οι έκδόσεις Πεδίο προτείνουν για τη νέα σχολική χρονιά

Μαθησιακέσ έυκολιέσ Ένα πολύτιμο εργαλείο για γονείς και εκπαιδευτικούς που βοηθά στην έγκαιρη ανίχνευση των «μαθησιακών δυσκολιών» του παιδιού και τις αντιμετωπίζει με κατάλληλες ασκήσεις που μοιάζουν με παιχνίδι.

ΠολλαΠλασιαζω και διαιρω Μέ τον τροΠο Που Μέ βολέυέι Α’ & Β’ ΤΟΜΟΣ Βιβλία γραμμένα με μεράκι από έναν επιστήμονα που αγαπά τους αριθμούς και που επιθυμεί να βοηθήσει τα παιδιά να κατανοήσουν και να λατρέψουν τον μαγικό κόσμο των αριθμών...

Δρ Ελένη Λιβανίου, Σχολική Ψυχολόγος

www.pediobooks.gr

δέΠυράζει Το βιβλίο «ΔEΠYράζει» στοχεύει να βοηθήσει τους μαθητές με Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής ή/και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) να κατακτήσουν δεξιότητες απαραίτητες για την ακαδημαϊκή τους πορεία, την κοινωνική τους ένταξη και τη διαχείριση της συμπεριφοράς τους.

το «δυσκολο» Παιδι Το Δύσκολο Παιδί δεν είναι Κακό Παιδί: Αγκάλιασέ το και μην ψάχνεις για «φταίχτες». Χρήσιμες και πρακτικές συμβουλές για γονείς και εκπαιδευτικούς που κάποιες φορές νιώθουν ανήμποροι να αντιμετωπίσουν τη συμπεριφορά του παιδιού τους.


76

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

για μικρούς (από 9 ετών, θα έλεγα, αν είναι συνηθισμένα στο πολύ κείμενο) και μεγάλους, με απίστευτη λεξιπλασία και σύλληψη που θα γαργαλήσει παιχνιδιάρικα το μυαλό του κάθε αναγνώστη. Η εξαιρετική εικονογράφηση του Stephen West εμπλουτίζει το κείμενο και μας προσφέρει μια έκδοση υψηλής αισθητικής. Το βιβλίο «Εντελώς απίθανη επιστήμη» του Robert Winston (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης) είναι μια συναρπαστική ματιά στις βασικές αρχές της επιστήμης. Με εντυπωσιακές, διαδραστικές χάρτινες κατασκευές, πολύχρωμες εικόνες και διασκεδαστικές δραστηριότητες, παρουσιάζει κεντρικά θέματα της επιστήμης όπως δύναμη και κίνηση, φως και χρώμα, στοιχεία και ύλη, μαγνήτες και ηλεκτρισμός. Στις φωτογραφίες, τις εικόνες και τα διαδραστικά στοιχεία είναι ενσωματωμένο επεξηγηματικό κείμενο κατάλληλο για τους μικρούς αναγνώστες από 9 έως 14 ετών, που εξηγεί τις επιστημονικές έννοιες με σαφήνεια και απλότητα. Γεμάτο με απίστευτες γνώσεις, το βιβλίο κάνει την ανακάλυψη των νόμων της φύσης μια διαδραστική και διασκεδαστική εμπειρία. Ο συγγραφέας, καταξιωμένος γιατρός και επίτιμος καθηγητής στο Imperial College London, ανήκει σε αυτό το σπάνιο είδος επιστημόνων που συνδυάζουν την ακαδημαϊκή αριστεία με το χάρισμα και το πάθος της επικοινωνίας με το ευρύ κοινό. Την πρώτη φορά που ο άνθρωπος χρησιμοποίησε εργαλεία και όπλα γεννήθηκε ένας επιστημονικός κλάδος που αναπτύσσεται διαρκώς: η τεχνολογία. Εφευρέσεις όπως ο τροχός, το αεροπλάνο, η τυπογραφία ή τα εμβόλια, ανακαλύψεις όπως αυτή του DNA ή του ηλεκτρομαγνητισμού μάς έδωσαν λύσεις σε μεγάλα προβλήματα της καθημερινής ζωής και μας οδήγησαν σε σπουδαία επιτεύγματα, όπως να φτάσουμε την ταχύτητα του ήχου ή να στείλουμε δορυφόρους στο διάστημα. Το βιβλίο «Ιστορία της επιστήμης και της τεχνολογίας» του Giorgio Bergamino (Susaeta) ταξιδεύει τα παιδιά από 10 ετών στα ορόσημα που σημάδεψαν την τεχνολογική εξέλιξη και τα βοηθά

Γιατί να μην πάω μόνη μου στην κίτρινη σημαδούρα; Σιγά! Τι μπορεί να μου συμβεί;

η κίτρινη σημαδούρα

της Θεοδώρας Κατσιφή με εικονογράφηση της ‘Iριδας Σαμαρτζή Η σύγκρουση της επιθυμίας ενός παιδιού με τα όρια που του θέτουν οι γονείς του δοσμένη με παραστατικότητα, χιούμορ και εξαιρετική εικονογράφηση!

Βακτριανής 43, Ζωγράφου 157 72 τηλ. & fax: 210 7770249 e-mail: elevatonpublications@yahoo.gr : Εlevaton Publications

σκληρόδετο, 22x22 cm, 44σ., 12¤ (με ΦΠΑ)

11.09.2019

να τα κατανοήσουν μέσα από λεπτομερείς εικόνες και επεξηγηματικά κείμενα και να θαυμάσουν τις μεγάλες εφευρέσεις και ανακαλύψεις του ανθρώπινου πνεύματος. Λοιπόν, υπήρχε αυτό το σπίτι. Και αυτός ο πορτοκαλής γάτος. Ο οποίος έμενε σ’ αυτό το σπίτι... Μύριζε πάντα ηλιοτρόπιο και νυχτολούλουδο και περνούσε τις μέρες του μετρώντας λεμόνια και χαζεύοντας το φως. Έμενε με τους δυο γονείς του. Την Ε και τον Μι. Έτσι αποκαλούσαν ο ένας τον άλλον, έτσι τους έλεγε κι αυτός. Τους είχε βρει τέσσερα καλοκαίρια πριν απ’αυτό το φθινόπωρο... «Ο μοναδικός κύριος Μαμαλούξ» της Έρσης Νιαώτη (εκδόσεις Καλειδοσκόπιο) αποτελεί μια ασυνήθιστη γατο-ιστορία, που μιλά για την αγάπη και τον πόνο του αποχωρισμού, τη μοναξιά και την τρυφερότητα. Η συγγραφέας αντλεί την έμπνευσή της από τις πολλαπλές ιστορίες αποχωρισμού που βίωσε η ελληνική κοινωνία τα τελευταία χρόνια, καθώς πολλοί νέοι –με ή χωρίς οικογένεια– αναζήτησαν μια καινούργια αρχή στο εξωτερικό. Η εικονογράφηση της Κατερίνας Χαδουλού είναι ένας φόρος τιμής στο εικαστικό σύμπαν του Βίνσεντ βαν Γκόγκ. Το βιβλίο δεν απευθύνεται μόνο σε παιδιά ή σε εφήβους ή ενήλικες. Απευθύνεται σε όλους όσοι αγαπούν τα παραμύθια. Και φυσικά τις γάτες. Γονείς και εκπαιδευτικοί, συχνά αναρωτιόμαστε ποιες μέθοδοι και ποιοι τρόποι είναι οι κατάλληλοι για τη σωστή εκπαίδευση των παιδιών μας. Θέλουμε η διαδικασία του διαβάσματος να είναι ευχάριστη και σκεφτόμαστε τι πρέπει να εφαρμόσουμε, ώστε να υπάρχει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Αναζητάμε κίνητρα μάθησης αλλά συχνά βλέπουμε πως οι προσπάθειές μας είναι ατελέσφορες. Οι εκδόσεις Θερμαϊκός προτείνουν το βιβλίο της Στέλλας Γιαννακούλα «Μυστικά για ευτυχισμένα παιδιά» που θα μας βοηθήσει να περιηγηθούμε εύκολα και αποτελεσματικά στα μονοπάτια της γνώσης. Πρόκειται για έναν συμβουλευτικό οδηγό ο οποίος, χάρη στην απλότητα και τη σαφήνειά του, προσφέρει λύσεις στις απορίες και στους προβληματισμούς μας, προτείνοντας απλούς και πρακτικούς τρόπους αντιμετώπισης προβλημάτων που προκύπτουν καθημερινά στο σπίτι ή στις σχολικές αίθουσες. Παράλληλα θίγει και πιο σοβαρά θέματα, όπως αυτό του αυτισμού, αλλά και προβλήματα που σχετίζονται με μαθησιακές δυσκολίες.


ΔΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥ

11.09.2019

ΌΛΟΙ ΩΦΕΛΟΎΝΤΑΙ ΑΠΌ ΤΑ MOLLER’S

Μια υπερτροφή που δεν πρέπει να λείπει από κανένα σπίτι είναι το μουρουνέλαιο MOLLER’S. Με το MOLLER’S θα αναβαθμίσετε την υγεία κάθε μέλους της οικογένειάς σας, ενώ θα προστατευθείτε και από τις τόσο διαδεδομένες φθινοπωρινές ιώσεις και θα θωρακίσετε τον εαυτό σας για τον χειμώνα. Αυτό σημαίνει ότι είτε δε θα νοσήσετε καθόλου ή, αν νοσήσετε, θα την «βγάλετε» πολύ πιο ελαφρά και γρήγορα. Το μουρουνέλαιο MOLLER’S διατίθεται στις γεύσεις λεμόνι, tutti frutti (κυρίως για παιδιά) και φυσική (παραδοσιακή) γεύση, η οποία, αν και όχι ιδιαίτερα ευχάριστη, έχει τους φανατικούς οπαδούς της. Για όσους επιδιώκουν την ευκολία τους υπάρχουν οι κάψουλες MOLLER’S, ενώ για εκείνα τα παιδιά που δυσκολεύονται να πιούν το μουρουνέλαιό τους, υπάρχουν τα ζελεδάκια MOLLER’S (ιχθυέλαιο, ωμέγα-3, βιταμίνη D3) με υπέροχη γεύση. Εισαγωγή: Apollonian Nutrition, 16 χλμ. Λεωφ. Σπάτων, Αθήνα, τηλ. 210-8100008, www.apolloniannutrition.gr

WET HANKIES ANTIBACTERIAL – Η ΣΊΓΟΥΡΗ ΠΡΟΣΤΑΣΊΑ ΚΑΤΆ ΤΩΝ ΜΙΚΡΟΒΊΩΝ

Καθημερινά, τα χέρια μας έρχονται σε επαφή με δεκάδες επιφάνειες γεμάτες μικρόβια. Τα υγρά αντιβακτηριδιακά μαντήλια Wet Hankies είναι ο απαραίτητος σύμμαχός μας, αφού συμπληρώνουν αποτελεσματικά την υγιεινή των χεριών, χωρίς να τα ξηραίνουν. Χάρη στην ενισχυμένη αντιβακτηριδιακή σύνθεσή τους, με οινόπνευμα και επιπλέον αντιβακτηριδιακούς παράγοντες, τα υγρά αντιβακτηριδιακά μαντήλια Wet Hankies Antibacterial και Wet Hankies Lemon προσφέρουν πιστοποιημένη απολυμαντική δράση βάσει των Ευρωπαϊκών προτύπων (ΕΝ 1650, ΕΝ1276, ΕΝ1040, ΕΝ14476, ΕΝ1499), ενώ δρουν αποδεδειγμένα κατά του ιού της γρίπης Η1Ν1. Wet Hankies… Η Νο 1 μάρκα στα υγρά αντιβακτηριδιακά μαντήλια. Παράγονται από την 100% ελληνική εταιρεία ΜΕΓΑ Α.Ε.

FREZYDERM LICE FREE SET: ΓΙΑ ΚΕΦΑΛΆΚΙΑ ΧΩΡΊΣ ΨΕΊΡΕΣ

Κόλλησαν τα κεφαλάκια ψείρες; Ώρα να ξεκολλήσουν με την ολοκληρωμένη αντιφθειρική αγωγή Lice Free Set της FREZYDERM, η οποία αποτελείται από το εξειδικευμένο σαμπουάν Lice Free Shampoo, τη δραστική λοσιόν Lice Free Lotion και το ειδικό χτενάκι για την απομάκρυνση της ψείρας. Λειτουργεί με μηχανικό τρόπο σε όλα τα στάδια της ψείρας χάρη στον μοναδικό συνδυασμό από αιθέρια έλαια (tea tree, γεράνι, λεβάντα), φυτικό εκχύλισμα καλέντουλας, acetum, και άλλα ενεργά συστατικά. Εύκολο στη χρήση! Και για να μην ξανακολλήσουν, χρησιμοποιείτε καθημερινά την προληπτική λοσιόν Lice Rep Extreme Spray η οποία προφυλάσσει και χαρίζει στα μαλλιά απαλότητα και λάμψη, χωρίς να τα λαδώνει.

ΑΥΤΟΚΌΛΛΗΤΑ STICK2STICK: ΠΡΩΤΌΤΥΠΕΣ ΠΡΟΤΆΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΙΔΙΚΌ ΔΩΜΆΤΙΟ ΚΑΙ ΌΧΙ ΜΌΝΟ

Το σπίτι μας είναι ο πιο «δικός μας» χώρος. Πρέπει να μας γεμίζει θετική ενέργεια, να είναι φιλόξενο και να μας ξεκουράζει μετά από μια δύσκολη μέρα. Ειδικά το παιδικό δωμάτιο πρέπει να παρέχει θαλπωρή, αίσθηση ασφάλειας και οπτικά ερεθίσματα που συμβάλλουν στην ανάπτυξη του παιδιού. Η stick2stick σχεδιάζει μοναδικές, πρωτότυπες προτάσεις για κάθε χώρο σας βασισμένη σε αυτές τις αρχές. Όλα τα αυτοκόλλητα προάγουν την μάθηση, είναι μη τοξικά, τοποθετούνται χωρίς εργαλεία και αφαιρούνται εύκολα, χωρίς να προκαλούν φθορά στον τοίχο. Ανακαλύψτε υπέροχες ιδέες για τη διακόσμηση του παιδικού δωματίου αλλά και κάθε χώρου σας σε πολύ προσιτές τιμές και απλά... ανανεωθείτε! Σχεδιάζονται και παράγονται στην Ελλάδα. Shop Online: Stick2stick.eu Fb: Stick2stick

ΓΙΟΡΤΉ ΨΩΜΙΟΎ ΣΤΟΝ ΠΕΙΡΑΙΆ

Το Σωματείο Αρτοποιών Πειραιώς & Νήσων σε συνεργασία με τη Μύλοι Λούλη, υπό την αιγίδα του Δήμου Πειραιά και με την ευγενική υποστήριξη του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Πειραιά, διοργανώνει Γιορτή Ψωμιού στην πλατεία Κανάρη στο Πασαλιμάνι, 21-24 Σεπτεμβρίου 2019, όπου καλούνται όλοι, μικροί και μεγάλοι, να γνωρίσουν από κοντά την τέχνη του Βιοτέχνη Αρτοποιού. Σκοπός της εκδήλωσης είναι να προβληθεί στους συμπολίτες μας ο Φούρνος της Γειτονιάς και να δουν από κοντά οι παρευρισκόμενοι πώς παράγεται το φρέσκο ψωμί· ιδιαιτέρως δε τα νέα παιδιά, που διαμορφώνουν τις διατροφικές τους συνήθειες, ώστε να καταλάβουν τη θρεπτική του αξία και την απαραίτητη παρουσία του σε μια ισορροπημένη διατροφή.

ΝΈΟ ΑΡΚΆΔΙ ΦΥΣΙΚΌ ΠΡΆΣΙΝΟ ΣΑΠΟΎΝΙ ΣΕ ΠΛΆΚΕΣ

Φυσικό όσο το ελαιόλαδο από το οποίο γεννιέται, φροντίζει το πρόσωπό μας, τα μαλλιά μας, το σώμα μας, αλλά και καθετί που χρειάζεται περιποίηση. Ένα φυσικά παρασκευασμένο προϊόν που μπορείτε να χρησιμοποιείτε άφοβα, αφού δεν επηρεάζει το PH του δέρματος και έχει αντισηπτικές ιδιότητες. Αυτός ο πολύτιμος σύμμαχος υγείας με ΝΕΟ σχήμα σε ΝΕΑ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ θυμίζει σε όλους ένα παραδοσιακό ελληνικό προϊόν, πολύτιμο για την υγεία και φιλικό προς το περιβάλλον.

77


78

11.09.2019

ΣΗΜΕΙΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ

ΒΑLLOONS: ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΠΛΑΣΤΗΡΑ 129, ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 396, ΖΩΓΡΑΦΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 49, Ν. ΗΡΑΚΛΕΙΟY ΜΑΡΙΝΟΥ ΑΝΤΥΠΑ 60 – 64, ΠΕΙΡΑΙΑΣ ΥΨΗΛΑΝΤΟΥ 1, ΧΑΛΑΝΔΡΙ ΒΑΣ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ 16 & ΓΡΙΒA, ΒΟΥΛΑ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 6, BALLOONS– CAROUSEL ΑΓ.ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ 199, BALLOONS ΩΔΕΙΟ ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΝΑΚΑΣ: ΑΘΗΝΑ ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ 41, ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΛΕΩΦ. ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 422, ΑΙΓΑΛΕΩ ΙΕΡΑ ΟΔΟΣ 240, ΚΗΦΙΣΙΑ ΚΗΦΙΣΙΑΣ 281 & ΣΟΛΩΜΟΥ, ΝΕΑΣ ΣΜΥΡΝΗΣ ΟΜΗΡΟΥ 68, ΠΕΙΡΑΙΑΣ ΗΡΩΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ 7 – 9, ΓΛΥΦΑΔΑΣ Σ. ΛΑΖΑΡΙΔΗ 1 & Ν.ΖΕΡΒΑ, ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 2, ΜΕΛΙΣΣΙΑ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ: ΚΟΛΩΝΑΚΙ ΚΟΥΜΠΑΡΗ 1 T.G.I FRIDAYS: KOΛΩΝΑΚΙ ΝΕΟΦΥΤΟΥ ΒΑΜΒΑ 2, ΓΛΥΦΑΔΑΣ ΛΑΖΑΡΑΚΗ 43 ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ: ΙΑΤΡΕΙΟ ΤΣΕΝΙΚΛΙΔΗ ΕΡΜΙΟΝΗ (ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ), ΚΡΥΣΤΑΛΛΗ ΚΩΣΤΑ & ΚΥΠΡΟΥ 2 ΑΓ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ: ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΚΟΝΙΚΟΣ ΑΓ.ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ 170, ΩΡΑ ΤΕΧΝΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΘΕΟΜΗΤΟΡΟΣ 46 & ΠΩΓΩΝΙΟΥ 2, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΑΡΑΒΑΝΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΚΑΤΣΙΜΠΑ 37, VOLTA FUN TOWN Λ. ΒΟΥΛΙΑΓΜΕΝΗΣ 276 ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ: ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ "ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΕΛΕΝΗ" Λ.ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 354, DYSLEXIA CENTER ΛΕΩΦ. ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 421Β, ΜΑΡΙΟΣ ΚΟΡΜΑΣ (ΓΙΑΤΡΟΣ) ΑΓ. ΙΩΑΝΝΟΥ 53, BALLOONS ΜΠΟΥΡΜΠΟΥΛΗΘΡΕΣ ΤΣΙΜΙΣΚΗ 13, MONTESSORY WAY OF LIFE ΚΩΝ. ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ 9, STEM EDUCATION ΣΤΡΑΤΗΓΟΥ ΜΑΡΟΥΛΗ 7, ΑΙΓΑΛΕΩ: ICE N’ SCATE ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΠΑΠΠΑ 7 AΛΙΜΟΣ: ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΩΝ ΜΙΚΡΩΝ ΕΠΤΑΝΗΣΟΥ 4, ΜΠΟΡΤΣΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΧΑΡΙΛΑΟΥ ΤΡΙΚΟΥΠΗ 11, KID PLANET, ΠΑΙΔΟΤΟΠΟΣ, ΚΑΛΑΜΑΚΙΟΥ 87, ΑΛΙΜΟΣ ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ: ΑΠΟ ΤΟ Α ΕΩΣ ΤΟ Ω ΜΠΟΥΣΙΟΥ 34, ΚΕΝΤΡΟ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ «ΕΝ ΓΝΩΣΕΙ» ΒΟΛΑΝΑΚΗ 17 & ΚΟΡΓΙΑΛΕΝΙΟΥ, ΣΧΟΛΕΣ ΓΟΝΕΩΝ (ΓΡΑΦΕΙΟ) ΛΑΚΩΝΙΑΣ 16, ΘΕΑΤΡΟ ΠΟΡΤΑ ΛΕΩΦ. ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 59, ΚΑΠΑΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ (ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ) ΧΑΤΖΗΚΩΣΤΑ 5 & ΒΑΣ. ΣΟΦΙΑΣ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ: ΠΑΙΞΕ ΓΕΛΑΣΕ ΚΥΠΡΙΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ 14 ΒΑΡΗ-ΒΑΡΚΙΖΑ: ΦΟΥΡΝΟΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ 98 & ΑΦΡΟΔΙΤΗΣ, PAPERCLUB ΒΑΣ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ 1, ΤΟ ΠΕΡΙΒΟΛΙ ΤΗΣ ΒΑΡΗΣ ΚΥΡΓΙΩΝ 15,

ΒΟΥΛΑ: ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΦΡΑΓΚΟΛΙΝΟ ΘΑΣΟΥ 1 ΒΡΙΛΗΣΣΙΑ: ΜΠΟΤΣΟΥ ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ (ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ) Λ. ΠΕΝΤΕΛΗΣ 39Α , ΑΓΡΙΟΚΥΚΝΟΙ ΓΡΑΜΜΟΥ 14, PLAYGYM, ΑΝΑΠΑΥΣΕΩΣ 18 ΒΥΡΩΝΑΣ: ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΜΠΟΥΡΑ ΧΡΥΣΑΝΘΗ Ν. ΕΛΒΕΤΙΑΣ 31, ΣΧΟΛΗ ΧΟΡΟΥ ΣΓΟΥΡΩΣ ΦΟΡΜΙΩΝΟΣ 137, ΚΕΝΤΡΟ ΜΕΛΕΤΗΣ ΧΟΡΟΥ ΝΤΑΝΚΑΝ ΧΡΥΣΑΦΗΣ 34 ΓΑΛΑΤΣΙ: ΣΤΑΣΙΝΑΚΗ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ (ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ) ΓΑΛΑΤΣΙΟΥ 139 & ΒΕΪΚΟΥ 1 ΓΕΡΑΚΑΣ: ΜΕΛΛΙΣΑΝΘΗ ΛΕΩΦ.ΜΑΡΑΘΩΝΟΣ 176 ΓΛΥΦΑΔΑ: MY PLAYCE ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 32, ΡΟΖΥ ΚΥΘΝΟΥ 22 & ΛΕΩΝΙΔΙΟΥ 6, ART & HOBBY ΛΑΖΑΡΑΚΗ 10, BABY BEAUTY ΑΓΓΕΛΟΥ ΜΕΤΑΞΑ 24-26, FRIDAYS ΛΑΖΑΡΑΚΗ 43, ΦΡΑΓΚΟΛΙΝΟ (ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ) ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 55, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΣΚΡΕΚΑ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ 94, BALUX CAFE (ΑΣΤΕΡΑΣ ΓΛΥΦΑΔΑΣ) ΑΣΤΕΡΙΑ ΓΛΥΦΑΔΑΣ, LAPIN MAGIC LAND ΛΕΩΦ.ΒΟΥΛΙΑΓΜΕΝΗΣ 97, OLIVER FAMILY HOUSE (ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ PLAZA) Λ.ΔΗΜ.ΑΓΓΕΛΟΥ ΜΕΤΑΞΑ 37 ΔΑΦΝΗ: 3ο ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΔΑΦΝΗΣ ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ 74, ΚΕΝΤΡΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΔΗΜΟΥ ΔΑΦΝΗΣ ΕΘΝΑΡΧΟΥ ΜΑΚΑΡΙΟΥ 146 ΕΛΛΗΝΙΚΟ: SPORTY'S INTERNATIONAL SCHOOL ΒΡΕΦΟΝΗΠΙΑΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ Λ. ΠΟΣΕΙΔΩΝΟΣ 16 ΖΩΓΡΑΦΟΥ: KENTΡΟ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ LINGUALAND ΓΑΛΗΝΗΣ 34 ΙΛΙΟΝ: Β. & Π. ΚΩΤΟΥΛΑ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΑΓ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ 43 ΙΛΙΣΙΑ: ΚΕΝΤΡΟ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ ΠΑΠΑΒΑΛΣΑΜΗ ΚΡΑΤΕΡΟΥ 36, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΥ -ΚΡΕΚΑ Η. ΠΟΤΑΜΙΟΥ 2, ΔΑΜΑΛΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ (ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ) ΛΕΩΦ. ΒΑΣΙΛΙΣΣΗΣ ΣΟΦΙΑΣ 86 ΚΑΤΩ ΠΕΤΡΑΛΩΝΑ: "ΕΛΑ ΝΑ ΠΑΙΞΟΥΜΕ", ΚΥΡΙΑΔΩΝ 7 ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗ: ΜΟΥΣΕΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΩΝ ΣΙΒΡΙΣΣΑΡΙΟΥ 6, ΤΟ ΣΥΜΒΟΛΟ ΕΘΝ. ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ 144, ΩΡΑ ΓΙΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΕΘΝ. ΜΑΚΑΡΙΟΥ 1, 1ος ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗΣ, 2ος ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗΣ, ΚΑΛΛΙΘΕΑ: ΣΧΟΛΗ ΧΟΡΟΥ ΜΑΡΙΑ ΓΙΑΟΥΝΤΖΗ ΔΟΪΡΑΝΗΣ 8-10, ΣΤΑΥΡΟΣ ΝΙΑΡΧΟΣ (ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ) ΠΕΙΣΙΣΤΡΑΤΟΥΣ & ΣΑΧΤΟΥΡΗ, SERPE COFFEE ΔΟΪΡΑΝΗΣ 190 ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΔΩΝ 102, ΚΕΝΤΡΟ ΑΘΗΝΑ: EVEREST ΠΕΙΡΑΙΩΣ 141, ΑΝΑΨΥΚΤΗΡΙΟ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΑΜΑΛΕΙΑΣ 2-4, ΚΑΦΕΝΕΙΟ ΦΩΚΙΑΝΟΥ ΒΑΣ.ΟΛΓΑΣ 1, ΙΑΝΟΣ ΣΤΑΔΙΟΥ 24, ΜΟΥΣΕΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΚΟΔΡΟΥ 9, ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ ΣΤΟΥΝΤΙΟ ΕΡΕΧΘΕΙΟΥ 22, ΜΟΥΣΕΙΟ

ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΚΑΡΑΤΖΑ 7 & ΤΣΑΜΗ ΚΑΡΑΤΑΣΣΟΥ, ΜΟΥΣΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΔΩΝ ΗΡΑΚΛΕΙΔΩΝ 16, ΑΤΤΕΝΙUM ΩΔΕΙΟ ΑΔΡΙΑΝΟΥ 3, ΣΟΚΟΛΑΤΑ 56 ΕΡΜΟΥ 56, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΨΑΡΡΟΣ ΜΙΧΑΛΑΚΟΠΟΥΛΟΥ 94, ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΕΚΔΟΣΕΩΝ ΛΙΒΑΝΗ ΣΟΛΩΝΟΣ 98, ΕΘΝΙΚΗ ΛΥΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ 59-61, ΘΕΑΤΡΟ 104 ΕΥΜΟΛΠΙΔΩΝ 41, ΤΕΧΝΟΠΟΛΙΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 100, ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΟ ΜΟaΥΣΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ 12, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΤΑΚΗΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ 65, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ 118, ΚΑΦΕ ΚΟΡΝΑΡΟΥ ΚΟΡΝΑΡΟΥ & ΕΡΜΟΥ, ΘΗΣΕΙΟ ΕΝΑ ΘΕΑΤΡΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΕΧΝΕΣ ΤΟΥΡΝΑΒΙΤΟΥ 7, ART & HOBBY ΠΡΑΞΙΤΕΛΟΥΣ 31, BIOS ΠΕΙΡΑΙΩΣ 84, ΑΓΚΥΡΑ (ΠΟΛΥΧΩΡΟΣ) ΣΟΛΩΝΟΣ 124, ΘΕΑΤΡΟ ΑΒΑΤΟΝ ΕΥΠΑΤΡΙΔΩΝ 3, ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΝΗΣ (ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ) ΣΟΛΩΝΟΣ 52, ΡΟΙΝΙΩΤΗ ΣΤΑΜΑΤΙΑ (ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ) ΒΑΣΙΛΙΣΣΗΣ ΣΟΦΙΑΣ 96, ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΓΙΑΝΤΖΟΓΛΟΥ (ΜΑΙΕΥΤΗΡΑΣ – ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ) ΠΑΣΤΕΡ 11, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΧΡΙΣΤΑΚΗΣ ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ 10-12, ΘΕΑΤΡΟ ΚΙΒΩΤΟΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 115, ΘΕΑΤΡΟ ΚΑΠΠΑ ΚΥΨΕΛΗΣ 2, ΤΣΙΡΑΚΗΣ ΒΑΣΙΛΗΣ (ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ) ΚΥΨΕΛΗΣ 80, FOKA NEGRA Cafe-Bistrot ΦΩΚΙΩΝΟΣ ΝΕΓΡΗ 32, ΚΟΥΚΛΟΣΠΙΤΟ ΠΡΑΣΣΕΙΝ ΑΛΟΓΑ ΒΟΥΛΓΑΡΟΚΤΟΝΟΥ 60 ΚΟΛΩΝΑΚΙ: EΡΓΑΣΤΗΡΙ ΘΕΑΤΡΟΥ ΠΟΡΤΑ-ΞΕΝΙΑ ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ ΜΕΛΙΝΑΣ ΜΕΡΚΟΥΡΗ 54, ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΩΤΗΣ (ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ) ΥΨΗΛΑΝΤΟΥ 5, ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΥΚΛΑΔΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΝΕΟΦΥΤΟΥ ΔΟΥΚΑ 4, ΜΑΡΙΑ ΔΑΜΟΛΗ(ΟΡΘΟΔΟΝΤΙΚΟΣ) ΒΑΣ. ΣΟΦΙΑΣ 25, IFA ΣΙΝΑ 31, CAKE ΗΡΟΔΟΤΟΥ 15, ΜΕΓΑΛΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ – ΛΙΛΙΑΝ ΒΟΥΔΟΥΡΗ ΒΑΣ.ΣΟΦΙΑΣ & ΚΟΚΚΑΛΗ, YOLENISΣΟΛΩΝΟΣ 9, ΔΗΜΗΤΡΑ ΔΑΜΤΣΑ (ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ) ΔΕΙΝΟΚΡΑΤΟΥΣ 11, JACK IN THE BOX, ΚΩΛΕΤΤΗ 4 ΚΟΥΚΑΚΙ: ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΓΓΕΛΗ, (ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΟΣ) ΔΡΑΚΟΥ 3-5, ΒΑΣΩ ΠΑΠΑΊΩΑΝΝΟΥ (ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ) ΔΡΑΚΟΥ 3, ΜΙΚΡΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ 70, ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΣ: ΠΑΛΑΤΑΚΙ ΣΥΡΟΥ 48, ΠΛΑΣΤΕΛΙΝΗ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΜΑΡΚΟΥ ΜΠΟΤΣΑΡΗ 3 ΚΕΡΑΤΣΙΝΙ: ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΚΟΥΓΙΟΥΜΤΖΗΣ ΜΥΣΤΡΑ 51 ΚΗΦΙΣΙΑ: PLAYMOBIL FUN PARK ΑΜΑΛΙΑΔΟΣ 4 & ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ, LITTLES ΕΛΑΙΩΝ 23, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΕΥΑ ΠΑΠΑΔΑΚΗ ΚΥΡΙΑΖΗ 6-8, ΜΟΥΣΕΙΟ ΟΤΕ ΠΡΩΤΕΟΣ 25, LAPIN MAGIC LAND 17Ο ΧΛΜ ΕΘΝ. ΟΔΟΥ ΑΘΗΝΩΝ-ΛΑΜΙΑΣ MAΡΟΥΣΙ: PASTIS EMΠΟΡΙΚΟ «GOLDEN HALL», EVITA ΑΓ. ΦΙΛΟΘΕΗΣ 1 & ΠΑΡΝΗΘΟΣ, ΜΙΚΥ ΔΩΡΙΕΩΝ 17 (ΕΝΑΝΤΙ ΟΛΥΜΠ. ΣΤΑΔΙ-

ΟΥ), ΙΑΝΟΣ GOLDEN HALL ΜΑΡΟΥΣΙ, MAIK ARTISTIC TEAM(KOMMΩΤΗΡΙΟ)«ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ AVENUE» ΚΗΦΙΣΙΑΣ 41-47, VOLTA FUN TOWN «ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ AVENUE» Λ.ΚΗΦΙΣΙΑΣ 41-45, ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΔΟΥΚΑΣ ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 151,ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ "ΟΝ ΤΗΕ CANVAS" ΑΡΕΩΣ ΚΑΙ ΚΡΟΝΟΥ 1,ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΔΟΥΚΑΣ, ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 151 ΜΕΛΙΣΣΙΑ: BABY BEAUTY, Λ. ΠΕΝΤΕΛΗΣ 3, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΓΚΟΛΤΣΙΟΥ(ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣΑΝΑΠΤΥΞΙΟΛΟΓΟΣ), Λ.ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 71 ΜΟΣΧΑΤΟ: JUNIORS ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΟΥ 84 Ν. ΗΡΑΚΛΕΙΟ: ΜΑGENTA ARTY WORKSHOP ΑΓ.ΤΡΙΑΔΟΣ 8 Ν. ΚΟΣΜΟΣ: KENTΡO ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ ΖΙΑΝΙΚΑ ΑΓΛΑΟΝΙΚΗΣ 9, LINA DANCE STUDIO ΣΧΟΛΗ ΧΟΡΟΥ ΤΙΜΟΞΕΝΟΥΣ 17, Ν. ΣΜΥΡΝΗ: ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ ΕΥΡΩΓΝΩΣΗ, ΠΛ.ΗΡΩΩΝ ΚΥΠΡΟΥ & ΜΑΔΥΤΟΥ 32, MARK & ALICE ΚΟΡΑΗ 31, ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΗΣ ΧΑΡΑΣ 2ας ΜΑΙΟΥ 3, ΚΕNTΡΑ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ SO EASY ΚΑΛΛΙΠΟΛΕΩΣ 1, ΓΥΑΛΙΝΟ ΜΟΥΣΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΛΕΩΦ. ΣΥΓΓΡΟΥ 143, CAKE 22 2(ΟΣ) ΜΑΪΟΥ, ΙΔΕΕΣ-ΦΡΟΥ ΦΡΟΥ-ΧΡΩΜΑΤΑ ΚΩΝ/ΝΟΥ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ 26, ΧΗΝΟΠΟΥΛΟΥ ΕΛΕΝΗ (ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ) ΑΓΙΑΣ ΣΟΦΙΑΣ 86 Ν. ΕΡΥΘΡΑΙΑ: GYMBOREE PLAY & SING (ΔΗΜ.ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ) ΤΑΤΟΙΟΥ 102, DANCING SCISSORS (ΚΟΜΜΩΤΗΡΙΟ) ΤΑΤΟΙΟΥ 102 Ν. ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑ: ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ "ΧΑΡΤΙΝΟ ΚΑΡΑΒΙ", ΠΙΝΔΟΥ 39 ΝΙΚΑΙΑ: ΡΙΖΑΚΗ ΣΟΦΙΑ (ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ) Κ. ΓΙΕΜΕΛΟΥ 323, ΣΤΑΥΡΟΣ ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΣ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ 7Ης ΜΑΡΤΙΟΥ 57, "ΕΛΑ ΝΑ ΠΑΙΞΟΥΜΕ", ΠΕΤΡΟΥ ΡΑΛΛΗ 232 ΠΑΓΚΡΑΤΙ: ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ "ΓΑΤΟΣ ΜΑΟΥΡΙΤΣΙΟ" ΕΥΦΡΟΝΙΟΥ 10-12, ΦΡΟΥΤΟΠΛΑΝΗΤΕΣ ΕΜΠΟΡΙΚΟ «ATHENSMILLENIUM» YMHTTOY 110, BABY HAIR ART GK. ΣΠΥΡΟΥ ΜΕΡΚΟΥΡΗ 25, STEP BY STEP ΠΛΩΤΙΝΟΥ 5, FACE STRANE ΛΕΩΦ. ΒΑΣ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ 5-7, ΘΕΑΤΡΟ SCROW ΑΡΧΕΛΑΟΥ 5, ΛΕΞΙΚΟΠΩΛΕΙΟ ΣΤΑΣΙΝΟΥ 13, ΠΛΕΙΑΔΕΣΣΠΥΡΟΥ ΜΕΡΚΟΥΡΗ 62 ΠΑΛΑΙΟ ΦΑΛΗΡΟ: ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΙΔΡΥΜΑ ΣΤΑΥΡΟΣ ΝΙΑΡΧΟΣ, ΛΥΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ, ΑΟΠΦ ΦΑΛΗΡΟΥ (ΚΟΛΥΜΒΗΤΗΡΙΟ Π.ΦΑΛΗΡΟΥ) Δ.Α.Κ ΠΑΛΑΙΟΥ ΦΑΛΗΡΟΥ, VOLTA FUN TOWN ΜΑΡΙΝΑ ΦΛΟΙΣΒΟΥ, BOOKTAILS ΑΡΤΕΜΙΔΟΣ 47 & ΑΓΙΟΥΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ 58 ΠΑΠΑΓΟΥ: VERDE ΑΛΣΟΣ ΠΑΠΑΓΟΥ, ΣΤΡ. ΑΛ. ΠΑΠΑΓΟΥ & ΠΕΝΤΕΛΗΣ ΠΕΙΡΑΙΑΣ: ΛΙΛΗ ΜΕΛΑ (ΠΑΙΔΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ) ΗΡΩΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ 5, ΜΑΓΕΜΕΝΗ ΠΥΞΙΔΑ ΑΛΚΙΒΙΑΔΟΥ 165,

ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΤΕΧΝΗ ΑΛΚΙΒΙΑΔΟΥ 57 & ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΡΑΣ, ΝΕΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΚΑΡΑΟΛΗ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ 43 & ΚΑΡΑÏΣΚΟΥ, ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΧΡΩΜΑ ΧΑΡ. ΤΡΙΚΟΥΠΗ 46-48, MINI SPORT SCLUB ΣΩΤΗΡΟΣ 39 & ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΥ 159, WONDERLAND ΠΑΙΔΟΤΟΠΟΣ, ΑΚΤΗ ΔΗΛΑΒΕΡΗ 5 ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ: MIND THE GAP ΑΙΜΙΛΙΟΥ ΒΕΑΚΗ 29, ΑRT & HOBBY ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ 65 ΠΕΥΚΗ: WONDERLAND ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 3 ΣΕΠΟΛΙΑ: ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΒΡΕΦΟΚΟΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΡΟΔΟΥ 181, KΟΣΜΟΪΑΤΡΙΚΗ ΑΜΦΙΑΡΟΥ 165 ΣΠΑΤΑ: EMΠΟΡΙΚΟ ΠΑΡΚΟ «SMARTPARK» ΕΜΠΟΡ. ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΥΛΑΚΗ, SMART PLAYLAND ΕΜΠΟΡ. ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΥΛΑΚΗ ΤΑΥΡΟΣ: ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΚΟΓΙΑΝΝΗKAKOYIANNIS FOUNDATION ΠΕΙΡΑΙΩΣ 206, EMΠΟΡΙΚΟ «ΑΤΗΕΝSHEART» ΠΕΙΡΑΙΩΣ 180, VOLTA FUN TOWN ΠΕΙΡΑΙΩΣ 180, ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 254, ΦΙΛΟΘΕΗ: ΠΑΛΙΑ ΑΓΟΡΑ ΚΕΧΑΓΙΑ 26, ΝΗΠΙΑΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΟΥ 1 & ΒΑΣ. ΦΡΕΙΔΕΡΙΚΗΣ XAÏΔΑΡΙ: PROSKALO ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΟΥ 31, BALLOONS-COCO LIGO ΧΙΟΥ 16 ΧΑΛΑΝΔΡΙ: ΜΙΚΡΟΣ ΚΟΡΑΗΣ KATΣΟΥΛΙΕΡΗ 4, Ι LOVEDYSLEXIA ΑΓ.ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ 107 & ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΠΛΑΣΤΗΡΑ, ΚΑΦΕ ΜΠΑΡ «ΤΟ ΣΠΙΤΙ» ΑΝΔΡ. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 9, ΧΡΩΜΑΤΙΣΤΕΣ ΜΕΡΕΣ (DANCEVACUUM), ΔΙΟΓΕΝΟΥΣ 42, ΤΡΙΚΥΚΛΟ ΛΕΩΦ.ΠΕΝΤΕΛΗΣ 104, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΚΑΛΠΟΓΙΑΝΝΗ-ΜΑΥΡΟΜΜΑΤΗ ΔΑΝΑΙΔΩΝ 2- ΠΛ.ΦΛΥΑΣ, ΚΕΝΤΡΟ ΝΟΗΣΗ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ 54, ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΟΥΜΕ ΟΛΥΜΠΟΥ 25,OPTOMETRIA ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΥ 44 & ΔΑΙΔΑΛΟΥ, ΗΑPPY HIPPIE ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ 18 ΧΟΛΑΡΓΟΣ: ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΤΗΣ ΧΑΡΑΣ ΑΕΤΙΔΕΩΝ 15, 1ος ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΧΟΛΑΡΓΟΥ, 2οςΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΧΟΛΑΡΓΟΥ ΨΥΧΙΚΟ: FROG AND THE CROWN OΜΗΡΟΥ 14, ΧΑΡΤΟΠΟΛΙΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ 1 & ΛΕΩΦ.ΚΗΦΙΣΙΑΣ, GYMBOREE PLAY & MUSIC ΛΕΩΦ. ΚΗΦΙΣΙΑΣ 198(1ος ΟΡΟΦΟΣ), SAFE BEBE ΔΗΜ.ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ 13Α, ART & HOBBY ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 4, MY PLACE ΑΔΡΙΑΝΕΙΟΥ 44

Γίνετε συνδρομητές στο Taλκ. Πληροφορίες στο www.talcmag.gr




Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.