Talk 32 by talcmag

16.07.2014

ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΣΕΙΡΑ ΒΡΕΦΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΥΨΗΛΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ Τα προϊόντα της Pharmasept εδώ και χρόνια φροντίζουν το μωρό σας και αποτελούν την επιλογή των μαμάδων που αναζητούν ελληνικά προϊόντα υψηλής ποιότητας. Κλινικά μελετημένα, με αγνές και φυσικές πρώτες ύλες, δεν προκαλούν ερεθισμούς στο ευαίσθητο δερματάκι του μωρού σας, ανακουφίζουν από συγκάματα ή ερεθισμούς ενώ ενυδατώνουν & θρέφουν σε βάθος. Αφρόλουτρο Κρέμα ενυδάτωσης Κρέμα πάνας Βρεφικό λάδι Μαντηλάκια

ΧΩΡΙΣ ΑΛΛΕΡΓΙΟΓΟΝΑ ΣΑΠΟΥΝΙ KAI PARABENS

ιλογή H ετπης μαμάς!

Παρασκευάζονται στην Ελλάδα από την PHARMASEPT • Τηλ.: 210 4530 466 • www.pharmasept.gr Βρείτε μας στο facebook

http://www.facebook.com/Pharmasept

α έν γμ ία ε ιλ ε επ ρμακ ε σ φα

16.07.2014

αι έφτασε το τέλος του Ιουνίου με έναν μίνι –όπως αρέσει στους απανταχού μετεωρολόγους να τον αποκαλούν– καύσωνα που με βρήκε σκαρφαλωμένη στο πατάρι να τραβάω ζακέτες και φούτερ από ερμητικά κλειστούς σάκους. Και να προσπαθώ να πείσω τα παιδιά μου να συμπεριλάβουν τη φθινοπωρινή εξάρτυση στα «απαραίτητα» των αποσκευών τους (όπου απαραίτητα βλέπε το άλμπουμ με τις φάτσες των παικτών του Μουντιάλ, μπαλίτσες, πλαστικούς δεινόσαυρους και γενικά το βιος μας ολόκληρο – παιδιά, δεν μετακομίζουμε, ταξίδι πάμε). Με τον ίδιο τρόπο που προσπαθούσα να πείσω φίλους και γνωστούς για τη λογική της ανορθόδοξης επιλογής να γυρίσουμε για λίγο την πλάτη στις αττικές παραλίες και να αποδράσουμε βόρεια. Κοπεγχάγη; Καλοκαιριάτικα; Κάνει καλοκαίρι στη Δανία; Με βεβαιότητα σας λέω πως ναι. Ένα καλοκαίρι διαφορετικό, με τον ουρανό να αλλάζει χρώματα και διάθεση συνεχώς, αλλά να μη σκοτεινιάζει μέχρι τα μεσάνυχτα. Ένα καλοκαίρι με δρόμους που πλημμυρίζουν πολύχρωμα ποδήλατα με καλαθάκια. Και αστεία φορτηγά που ξεχειλίζουν μαθητές που γιορτάζουν την αποφοίτηση και την ενηλικίωσή τους πίνοντας και χορεύοντας. Με τραπεζάκια έξω σε πλατείες και πεζόδρομους. Με υπαίθριους πάγκους στους οποίους στριμώχνονται κουτιά με μυρωδάτες φράουλες και φασολάκια. Με χαλαρούς μπαμπάδες και

3 Σποτ

όμορφες μαμάδες που κουβαλούν τα παιδιά τους σε πατίνια και αστεία ποδήλατα. Που αράζουν στα πάρκα πάνω σε τραπεζομάντιλα, ανάμεσα σε καλάθια του πικ νικ. Ή σε πορτοκαλί κανό. Πέντε μέρες στην Κοπεγχάγη ήταν αρκετές για να διατυμπανίσω πως, ναι, θα μπορούσα άνετα να πολιτογραφηθώ Δανέζα. Και ήμουν σίγουρη πως τα παιδιά μου θα ήθελαν να κάνουν το ίδιο, καθώς τους ήταν τρομερά δύσκολο να αποχαιρετίσουν τα νοικιασμένα ποδήλατά τους στο τέλος του ταξιδιού. Εντάξει, και το ονειρεμένο Tivoli. Μέχρι που το επόμενο Σαββατοκύριακο από την επιστροφή τους βρέθηκαν σε ένα μικρό νησί του Σαρωνικού. Με την παρέα τους. Με την παρέα μας. Έβγαλαν τα παπούτσια τους και δεν τα ξαναφόρεσαν μέχρι να φύγουμε. Θάφτηκαν στην άμμο, κολύμπησαν με μάσκες και αναπνευστήρες, γέμισαν πλαστικά ποτήρια του καφέ με μικρά κοχύλια και γυαλόπετρες. Έφαγαν τηγανητό καλαμαράκι και πύραυλο από το ψυγείο με τα παγωτά και μου είπαν με μια φωνή πως δεν αλλάζουν με τίποτα το καλοκαίρι που ξεκινά. Ούτε κι εγώ...

Μ.Δ.

4 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

16.07.2014

4 1

4 2

No 32 16.07.2014 ΤΑΛΚ ΕΚΔΟΤΙΚΗ - ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΗ: ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Ε.Π.Ε. ΑΓ. ΒΑΡΒΑΡΑΣ 65 & ΛΥΚΟΥΡΓΟΥ, ΧΑΛΑΝΔΡΙ 15231 ΤΗΛ.: 210 6753180, ΦΑΞ: 210 6753189 Ε-ΜAIL: talktotalc@talcmag.gr www.facebook.com/talcmag @talcmag

ΕΚΤΥΠΩΣΗ: ΙRIS AEBE ΔΙΑΝΟΜΗ: CITY PROMOTIONS

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ: Μαρκέλλα Δήμου (mdimou@talcmag.gr) ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ: Βάσω Τόση (vtossi@talcmag.gr) ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ: Έφη Κουτσονικολή (kefi@talcmag.gr) ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ: Δήμητρα Μήτρου (dmitrou@talcmag.gr) ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΗΣ - ΔΙΟΡΘΩΣΗ: Γιούλα Κουγιά ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: Πελιώ Παπαδιά (ppapadia@talcmag.gr) ΥΠΟΔΟΧΗ ΥΛΗΣ & ΔIAΦΗΜΙΣΗΣ: Τάνια Λώλη (tloli@talcmag.gr) ΦΩΤΟ ΘΕΜΑΤΩΝ: Shutterstock ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ: Άρης Ασλανίδης, Μαρία Γυπαράκη, Ανθή Δοξιάδη, Παναγιώτα Καρλατήρα, Ζέφη Κληρονόμου, Χριστίνα Κοπανά, Αννίκα Λυμπεροπούλου, Χαρά Μαραντίδου, Γιολίνα Μπρούσαλη, Φαίδρα Νικολάου, Ντίνα Νομικού, Ρομίνα Ξύδα, Λία Παπαδοπούλου, Κώστας Περεζούς, Ηλέκτρα Σαμοΐλη, Δήμητρα Τριανταφύλλου, Αθηνά Τσόγκα-Τουρνικιώτη, Λαυρέντης Χωραΐτης, το Κορίτσι του Διπλανού Portal ΖΩΔΙΑ: www.actavestababy.com CREATIVE DIRECTOR - ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ: Γιώργος Ξύστρης

Η διεύθυνση του περιοδικού Τaλκ δεν φέρει καμία ευθύνη και δεν υιοθετεί απαραίτητα τις απόψεις των επιστημόνων και άλλων ειδικών συνεργατών που ενυπόγραφα αρθρογραφούν στην έκδοση. Προτού χρησιμοποιήσετε οποιοδήποτε προϊόν διαφημίζεται, άμεσα ή έμμεσα, στην εφημερίδα, ή ακολουθήσετε τις συμβουλές των ειδικών, ρωτήστε τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή ολική, μερική ή περιληπτική ή κατά παράφραση ή διασκευή και απόδοση του περιεχομένου του εντύπου με οποιονδήποτε τρόπο μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, χωρίς την προηγούμενη άδεια του εκδότη. NΟΜΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Γιάννης Καλλές

6 ΤΡΑΜΠΑΛΑ

16.07.2014

Βουνό ή θάλασσα;

της χριστιναΣ κοπανα

Η τραμπάλα μιλάει για διακοπές πριν κάνει κι αυτή - Πού πας ντυμένη σαν τον Ιντιάνα Τζόουνς; - Σίγουρα; Μήπως πας μισθοφόρος στο Αφγανιστάν; - Κι αυτά τα μποτάκια… - Το παιδί σου το ξέρει αυτό; - Τι άλλο να κάνει; Να τα βάλει με την Αλ Κάιντα; - Δεν θα το έλεγα βουνό ακριβώς. Λόφο, καλύτερα… - Σ’ έναν αμμόλοφο στον Καϊάφα. - Μα είναι δυνατόν να με ρωτάς πού θα πάμε διακοπές; - Ναι, πράγματι. Μόνο βουνά. Θάλασσα πουθενά. Σαν το Κονγκό είμαστε. - ... αστραπές δεν φοβάται; - Α, μάλιστα. Θα κάνετε και κάμπινγκ; - Βράδυ; Στην ύπαιθρο; Μαζί με τους λύκους; Και τον σχιζοφρενή με το πριόνι; - Ούτε θάλασσα. - Νομίζω πως ξεχνάς ότι έχουμε καλοκαίρι. Και ζούμε στην Ελλάδα. Και έχουμε 6.000 νησιά. 117 από αυτά κατοικούνται. Και δεν μπορείς να βρεις ένα για να πάτε διακοπές;

- Ετοιμάζω τη βαλίτσα των διακοπών. - Αφού θα πάμε στο βουνό. Τι θέλεις να πάρω; - Είναι τα ορειβατικά του μικρού. - Φυσικά, και είναι ενθουσιασμένο. - Εσείς σε ποιο βουνό θα πάτε; - Α, μπράβο, πού; - Γιατί με κοροϊδεύεις; - Αφού έχει τόσο ωραία βουνά η Ελλάδα. - Υπάρχει τίποτα καλύτερο από τις διακοπές στο βουνό; Οξυγόνο, φύση, δέντρα, δροσιά, ηρεμία, καθαρός ουρανός... - ...Μην ξεχάσω να πάρω και το υπόστρωμα για τη σκηνή. - Εσύ τι λες; Να πάμε στο βουνό και να μην κοιμηθούμε στην ύπαιθρο ένα βράδυ; - Τι φοβητσιάρα που είσαι. Εξάλλου δεν θα πάμε στα Απαλάχια Όρη, προς Πίνδο θα πάμε. Εκεί δεν έχει σχιζοφρενείς. - Ε, και; - Έχουμε και τον Όλυμπο, τα Πιέρια, τον Ταΰγετο, τον Ψηλορείτη και το Λύκαιο και άπειρα υπέροχα χωριά γύρω τους, με φανταστική φύση και δεν μπορείς εσύ να βρεις ένα να πάτε να ξεκουραστείτε;

- Δηλαδή οι εκατομμύρια τουρίστες από όλον τον κόσμο που έρχονται να απολαύσουν τα ελληνικά νησιά δεν ξέρουν τι τους γίνεται και εσύ μου μιλάς για τα όρη και τα βουνά;

- Να πας εσύ στη θάλασσα. Να κολυμπάς δίπλα στον «Κωστάκηηη, μην πετάς άμμο στην κυρία με το καπέλοοοο!» και να ξαπλώνεις κολλητά με τον κύριο με το στρινγκ και να σε καίει ο ήλιος σαν την καμήλα στην έρημο. Α, ναι, και να μάθεις όλους τους νέους τίτλους της ροζ λογοτεχνίας. Ξαπλώστρα και ένα δράμα να ξεπηδάει από τις σελίδες του βιβλίου.

- Όχι. Θα τρέχω στα βουνά σαν τη Χάιντι, να κρύβομαι κάτω από τις βελανιδιές, να παίζω κυνηγητό με τα φίδια, να περνάω πάνω από τα ρυάκια, και να μαζεύω τζιτζίκια.

- Α, τέλεια. Αυτό με τα τζιτζίκια το κάναμε κι εμείς, μικροί, στο χωριό.

- Α, καλά... - Και είπες να μην ξανακολυμπήσεις στη ζωή σου. - Πού; Σε καμία στέρνα στα χωριά;

- Μόνο σε σένα περνάει απαρατήρητο αυτό. Και παίρνεις τα βουνά. Το παιδί σου το ρώτησες αν του αρέσει; - Α, ναι, το ξέχασα. Θα μου πεις, με αυτά που βλέπει τι να πει;

- Την τελευταία φορά που πήγα για διακοπές σε παραθαλάσσιο μέρος αρρώστησα. Με τσίμπησε μια τσούχτρα, πάτησα αχινό και έπαθα ηλίαση. - Μα φυσικά και κολυμπάμε. - Κατεβαίνουμε στη θάλασσα και ρίχνουμε μια βουτιά. Στην Ελλάδα όπου κι αν είσαι, σε δύο ώρες είσαι στη θάλασσα. Για αυτό θέλουν οι Ευρωπαίοι να μας καταστρέψουν. Γιατί το ζηλεύουν. - Αφού δεν μιλάει ακόμα. - ...

8 ΓΥΡΩ ΓΥΡΩ ΟΛΟΙ

16.07.2014

ι σ τ ά ί τ ρ ν ο α κ π ο α Τ ς ά σ l a t r o p ύ ο του διπλαν --------------------------------------------

To κοριτσι

----------------------

ΚΥΡΙΑ ΜΙΚΑ: Αγαπητό κορίτσι, δυστυχώς δεν είσαι η μόνη κακομαθημένη, γλωσσού, και ανικανοποίητη. Έχω κι εγώ μια τέτοια σπίτι μου, γι’ αυτό και σου γράφω. Τη λένε Αριστοτελεία (του παππού της το όνομα, Θεός σχωρέσ’ τον), είναι 14 χρόνων, και επί χρόνια με είχε ζαλίσει κι εμένα και τον πατέρα της να της κάνουμε ένα αδερφάκι. Δεν μπορείς να φανταστείς σε τι μαρτύρια μας υπέβαλλε. Αφού βγαίναμε στον δρόμο και τρέμαμε μήπως συναντήσουμε κανένα ζευγάρι με δύο παιδάκια και μπήξει τις φωνές: «Ορίστε, αυτοί έκαναν κι άλλο παιδί, εσείς γιατί δεν κάνετε; Ε, γιατί; ΓΙΑΤΙ;» Μια φορά πήγαμε σ’ ένα παιδικό πάρτι και πήρε το μωρό-αδερφάκι της συμμαθήτριάς της φεύγοντας. Όταν η οικοδέσποινα της ξεκόλλησε έντρομη το μωρό από τα χέρια, αυτή απάντησε «μην κάνετε έτσι, θα παίξω λίγο και θα το φέρω πίσω». Προσπάθησα να την πάρω με το καλό, της εξήγησα ότι δεν μπορώ να λείψω από τη δουλειά μου πάλι για τόσο καιρό – τίποτα αυτή. Αγύριστο κεφάλι. Ε, τελικά, πέρασαν τα χρόνια, μεγάλωσε, το συνήθισε μάλλον, και σταμάτησε να μας ζητάει αδερφάκι. Παρ’ όλα αυτά εμείς της το κάναμε το χατίρι. Πέρυσι έκλεισε η διαφημιστική που δούλευα και, μη σ’ τα πολυλογώ, είπαμε με τον άντρα μου ότι είναι ευκαιρία τώρα να κάνουμε ένα δεύτερο παιδάκι, να χαρεί και η Αριστοτελεία. Ε, λοιπόν, σιγά μη χάρηκε! Όταν πρωτοείδε τον Λουκά μου (το όνομα του μπαμπάκα μου, Θεός σχωρέσ’ τον) έκανε σαν να είδε τον αντίχριστο. Εγώ κι ο άντρας μου πετάμε στους εφτά ουρανούς με το μωρό αυτό, που

είναι κούκλος, πανέξυπνος, αγαπησιάρης σαν γατάκι – όχι σαν κι αυτή που βγάζει νύχια. Και γενικά, σου μιλώ ειλικρινά, όποιος το βλέπει αυτό το παιδί το αγαπάει αμέσως. Εκτός από την Αριστοτελεία, που αφού μας έβγαλε τα συκώτια για έξι χρόνια να της κάνουμε αδερφάκι, τώρα που της το κάναμε θέλει να το σκοτώσει αν είναι δυνατόν, και να σκοτώσει και μας μαζί να μην της σπάμε τα νεύρα. Ακριβώς αυτό μου είπε χτες, γι’ αυτό σου γράφω. Τι να κάνω, κορίτσι, μ’ αυτό το κορίτσι; Είναι δυνατόν να μην αγαπάει το αδερφάκι της; Της ζητάμε να το φυλάξει να πάμε κι εμείς ένα σινεμά και βγάζει γλώσσα. «Όποιος το ’κανε, να το φυλάξει. Εγώ έχω να πάω στα Στάρμπακς με τη Μυρσίνη». Όταν κλαίει –διότι μωρό είναι, θα κλάψει– χτυπάει την πόρτα του δωματίου της και ταμπουρώνεται μέσα. Χτες την είδα να βάζει κάτι άδειες αυγοθήκες στον τοίχο που επικοινωνεί με το δωμάτιο του Λουκά και τρελάθηκα. Μου είπε να την αφήσω ήσυχη να βάλει ηχομόνωση, αλλιώς θα τρελαθεί. Το θέμα είναι ότι δεν είναι η μόνη που θα τρελαθεί. Κι εγώ θα τρελαθώ, γιατί δεν το καταλαβαίνω πια καθόλου αυτό το παιδί. Πώς είναι δυνατόν να ζητάς αδερφάκι και μετά να θυμώνεις που σ’ το δίνουν; Πώς είναι δυνατόν να ζηλεύεις το αδερφάκι σου αφού σε έχουμε διαβεβαιώσει ότι σε αγαπάμε ακριβώς όσο σε αγαπούσαμε και πριν έρθει αυτό στη ζωή μας; Είναι δυνατόν να κάνει ένας γονιός διακρίσεις στα παιδιά του;

ΚΟΡΙΤΣΙ: Κυρία Μίκα μου, πρώτον ψεύδεστε ασυστόλως. Για ξαναδιαβάστε εξαρχής το γράμμα σας, μετρήστε τα επίθετα που αφιερώνετε στον Λουκά (κούκλος, πανέξυπνος, αγαπησιάρης, όποιος τον βλέπει παθαίνει έρωτα με την πάρτη του κ.λπ.) και μετά τσεκάρετε αυτά που λέτε για την κόρη σας (τρελή, αχάριστη, εκνευριστική, παράξενη κ.λπ.) Εγώ, τι να σας πω, μια διάκριση τη βλέπω πάντως. Θέλω επίσης να σας διευκρινίσω ότι αργήσατε 10 χρόνια να της κάνετε το χατίρι. Σας ζητούσε αδερφάκι όταν ήταν 4-5 χρόνων, όχι 14 που μπαίνει στην εφηβεία, την ηλικία που σ’ εκνευρίζουν γονείς, αδέρφια, θείες και ό,τι έχει τα ίδια γονίδια μαζί σου. Στα 14 ντρέπεσαι να έχεις μωρό αδερφάκι. Σου φαίνεται ξέμπαρκο. Επίσης δεν γουστάρεις να κάνεις την μπέιμπι σίτερ, αλλά να πας στα Στάρμπακς με τη Μυρσίνη μήπως περάσει κι ο Κώστας από κει. Τέλος, θέλω να σας εμπιστευτώ μια αναλογία που μου ανέφερε φίλος ψυχαναλυτής για τη ζήλια των πρώτων παιδιών για τα δεύτερα. Είναι σαν να ’φερνε ο άντρας σας μια άλλη σύζυγο στο σπίτι και να απορεί μετά γιατί τη ζηλεύετε ενώ σας έχει δώσει τις ειλικρινείς διαβεβαιώσεις του ότι η αγάπη του για σας δεν πρόκειται να διασαλευτεί. Απλώς θα αγαπάει και μία άλλη. Με πιάνετε; Ελπίζω να μη με παρεξηγήσετε (αν και δεν είμαι αξιαγάπητη, ούτε με λένε Λουκά). Υγ.: Εμένα και μόνο που θα με βαφτίζατε Αριστοτελεία θα σας την έκοβα την καλημέρα, σας το λέω. Ελπίζω να μη με παρεξηγήσει και ο παππούς, Θεός σχωρέσ’ τον.

ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΑ ∆ΩΡΑ ΑΠΟ Τ'ΑΣΤΕΡΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΛΩΣΟΡΙΣΜΑ, ΤΗ ΒΑΠΤΙΣΗ & ΤΑ ΓΕΝΕΘΛΙΑ ΤΩΝ ΑΓΑΠΗΜΕΝΩΝ ΣΑΣ ΜΙΚΡΩΝ!

επισκευθείτε το website µας για παραγγελίες: 693.8040.706 & e-mail: eleonora@actavestababy.com | www.facebook.com/actavestababy

9 ΓΥΡΩ ΓΥΡΩ ΟΛΟΙ

16.07.2014

της Γιολίνας Μπρούσαλη

Με το ζόρι

οράω μία μπλούζα που γράφει Tokyo with You, ούτε θυμάμαι από πού την έχω πάρει, μόνο ότι την έχω πολλά χρόνια και τώρα έχω κόψει τη λαιμόκοψη με ψαλίδι και ανήκει πλέον στην κατηγορία τα-του-ύπνου. Tokyo with You θα ήταν μια κάποια ωραία λύση στο μακρύ αδυσώπητο ελληνικό καλοκαίρι, εφόσον υπήρχαν λεφτά (τα παιδιά είναι optional) και ένας μεγάλος έρωτας που αγαπάει τα γκάτζετ, τα μάνγκα και τo σούμο. Το βράσιμο του καλοκαιριού εδώ χτυπάει όλες τις οικογένειες με απανωτά χαστούκια άγχους. Και επειδή δεν μπορείς να κανονίσεις ένα Τόκυο έτσι για την τρέλα, ή έστω μια σκηνή και ένα ψυγείο με μπίρες σε ένα απόμερο νησί έτσι για την οικονομία ή την καψούρα, αποφασίζεις για όλους τους λάθος λόγους ότι οικογενειακές διακοπές

πρέπει να σημαίνει ντε και καλά παραλία με άμμο, δωμάτιο ό,τι να ’ναι, αρκεί να είναι «κοντά», και συμβίωση με όποιους τυχάρπαστους γονείς σπρώξουν «το δικό τους» να παίξει με «το δικό σου» για να διαβάσεις όσες σελίδες προλάβεις στο εικοσάλεπτο πριν αποσπάσουν με τη βία το ένα τα φτυαράκια του άλλου και τελικά καταλήξουν με άμμο μέσα στα κλαμένα μάτια και τη μαμά «του άλλου» σε πανικό και αποστολή δολοφονικών βλεμμάτων αποδοκιμασίας. Έτσι τελειώνει η φιλία, κάπως έτσι λήγει και η ψυχαναγκαστική παρέα και ακριβώς έτσι «το δικό σου» γυρνάει για χοροπηδητά-αντίδοτο-στη-βαρεμάρα στην κοιλιά σου, αφού μόλις έχεις πιει καφέ γιατί νόμιζες ότι προλάβαινες. Α, όχι, δεν είναι μόνο αυτό διακοπές. Το μεσημεριανό φαγητό σε προκαθορισμένη ώρα μέτριας ποιότητας για

να φάει, μωρέ, το παιδί, δεν είναι διακοπές. Ούτε το στρίμωγμα σε κάποιο υπερτιμημένο δωμάτιο της πλάκας αρκεί να έχει air condition, επειδή είναι τρία λεπτά από τη θάλασσα, ή η ίδια παραλία κάθε μέρα γιατί πού να τρέχουμε τώρα, ή ο βραδινός ύπνος νωρίς ψιθυρίζοντας τις κουβέντες για να μην ξυπνήσει, ή οι φωτογραφίες που μόνο παίζει κουβαδάκια και πασαλείβεται με το παγωτό γιατί, αχ μωρέ, πόσο χαριτωμένο, είναι διακοπές. Οι διακοπές είναι και βράδυ στην παραλία να κοιτάμε μαζί τα αστέρια χωρίς κανένα τάπερ, είναι ύπνος στα γόνατα της μαμάς σε κάποιο μπαράκι με μαξιλάρι μια βρεγμένη πετσέτα, είναι τραγούδια που αγαπάει μόνο ο μπαμπάς στο αυτοκίνητο είναι να ξέρεις να τρως αρμύρα και ας την τυλίγεις με τα χέρια σαν τα μακαρόνια, είναι ανέμελη μοναξιά σε μεγάλα τραπέζια με ενήλι-

κα αστεία, είναι μαγικές εικόνες που μόνο η μαμά και ο μπαμπάς μπορεί να ζωγραφίσει, είναι απουσία προγράμματος και πολλή από τρέλα, είναι η ρουτίνα που ψόφησε και δεν τη θρήνησε κανένας. Διακοπές είναι να είμαστε μαζί χωρίς τις συνήθειες της μεγαλούπολης, να περνάμε όλοι καλά και όχι μόνο εσύ και να μη μας εξιτάρει τίποτα περισσότερο από εκείνη την παράξενη γωνιά του προορισμού –που διάλεξε η μαμά και ο μπαμπάς και που είναι φιλικός όπως όλα τα ταξίδια– που δεν πατήσαμε με γυμνές πατούσες και βραχιολάκια στα πόδια. Διαφορετικά παίζει και η λύση ξενοδοχείου στην Αθήνα, μεγάλη πισίνα, προσφορές για τα Σαββατοκύριακα, εξαιρετικό service και δύσμοιρος υπάλληλος που μαθαίνει στα παιδάκια aqua aerobics.

10 ΓΥΡΩ ΓΥΡΩ ΟΛΟΙ

ίδατε, ήρθε το καλοκαιράκι παρ’ όλα αυτά, απτόητο από τις μεγάλες οικονομικές δυσκολίες και φορολογίες. Ήρθε με την παρηγορητική δωρεάν ζέστη, την αντικαταθλιπτική λιακάδα και τη δροσερή θάλασσα... Τι ωραία μερικά πράγματα να μην αλλάζουν... και να είναι σταθερά και επαναλαμβανόμενα όπως τα περιμένεις... Για τα παιδιά πάντως έτσι κάπως έρχεται το καλοκαιράκι με το τέλος του σχολείου, με τις πιέσεις και τα ζόρια του. Είναι μεγάλη ανακούφιση και το περιμένουν πώς και πώς. Καλά κάνουν γιατί το καλοκαίρι είναι πολύτιμο όχι μόνο γιατί η διακοπή της ρουτίνας και της πίεσης τους κάνει πάρα πολύ καλό. Αλλά γιατί το καλοκαίρι μπορεί να τους προσφέρει πολλά «θάματα», ενώ το σχολείο τούς προσφέρει σκέτα γράμματα! Θυμάστε σίγουρα το φεγγαράκι μου λαμπρό! Και τα θάματα του καλοκαιριού συνεχίζουν να υπάρχουν φυσικά και σε δύσκολους καιρούς ακριβώς τα ίδια, όπως και πριν στους λεγόμενους εύκολους καιρούς. Μόνο που τώρα χρειάζεται περισσότερη προσπάθεια εκ μέρους μας. Και η πίστη ότι το καλοκαίρι δεν είναι μια μπελαλίδικη, αναγκαία, αλλά άχρηστη διακοπή του χρήσιμου σχολείου, αλλά ένα μεγάλο και σοβαρό σχολείο από μόνο του. Το καλοκαίρι τα παιδιά έχουν τη μεγάλη ευκαιρία να αθλούνται, πράγμα που δεν χρειάζεται να εξηγήσουμε πόσο καλό τους κάνει... Έχουν την ευκαιρία να ανακαλύψουν τι μπορούν και τι τους αρέσει να κάνουν τον ελεύθερο χρόνο τους και να μη βαριούνται. Έχουν την ευκαιρία να κάνουν φίλους και να έχουν χρόνο να παίξουν, να μιλήσουν και να φτιάξουν πράγματα μαζί. Έχουν την ευκαιρία να χαρούν τη φύση και να ανακαλύψουν τα μυστικά και φανερά της θάματα. Έχουν την ευκαιρία να λάβουν πιο ενεργό μέρος στην κοινότητα στην οποία ζουν... Ο αντιρρησίας γονιός, στην άκρη του δωματίου, ετοιμάζει τα πυρομαχικά του ήδη για την αναμενόμενη επίθεσή του. «Πού ζεις, κυρά μου», λένε τα μάτια του, «οι μισοί γονείς δουλεύουν και δεν έχουν τι να τα κάνουν τα παιδιά, και οι άλλοι μισοί δεν έχουν δουλειά και είναι απελπισμένοι... Κι εσύ μας μιλάς για αθλήματα και τα θάματα της φύσης». Έτσι σήμερα αντί να τον αφήνω για το τέλος, τον βάζω στην αρχή, γιατί έχει δίκιο και πρέπει να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε στους δύσκολους καιρούς, που τους καταλαβαίνω πολύ καλά. Βασικά χρειάζεται να πιστέψουμε ότι το καλοκαίρι είναι πολύτιμο και προσφέρει μεγάλες ευκαιρίες για χαρά, διασκέδαση και ανάπτυξη των παιδιών που τα βοηθάει να μεγαλώσουν και να ανθήσουν. Αν το πιστέψεις, το καταφέρνεις, λέω εγώ. Αντίθετα από το «να το δω να το πιστέψω» που λέμε συνήθως! Αν το πιστέψουμε και δεν τους αφήσουμε έρμαια μικρής ή μεγάλης οθόνης, θα βρούμε δημιουργικούς τρόπους να τους οργανώσουμε... δημιουργικά τη μέρα τους. Την κάθε μέρα τους.

16.07.2014

ΡΙΖΕΣ ΚΑΙ ΦΤΕΡΑ

της ΑΝΘΗΣ ΔΟΞΙΑΔΗ

Εδώ χρειάζεται να σκεφτεί κανείς «έξω από το κουτί» που λένε οι ξένοι! Το κουτί είναι οι κατασκηνώσεις, οι εκδρομές στα νησιά και τα ακριβοπληρωμένα μαθήματα. Έξω από το κουτί, μια ιδέα είναι να συνεργαστούμε με γονείς φίλους ή γονείς φίλων των παιδιών μας, και να μοιραστούμε τις διακοπές. Κράτα εσύ τα παιδιά μου όταν δουλεύω και θα κρατήσω τα δικά σου όταν δουλεύεις εσύ. Και τι τα κάνει κανείς τα παιδιά του και του άλλου , όταν είναι η σειρά του; Πάρα πολλά διαφορετικά πράγματα... Όλοι οι άνθρωποι έχουν κάτι που τους αρέσει και τους ενδιαφέρει ιδιαίτερα ή κάνουν καλά. Και αυτό ακριβώς μαθαίνουν και κάνουν με τα παιδιά τις μέρες που τα έχουνε εκείνοι. Μαγειρική, ζωγραφική, πλέξιμο, φτιάξιμο ποδηλάτων, του αυτοκινήτου, βάφουμε το σπίτι ή το δωμάτιο καθενός με τη σειρά, μαστορεύουμε πράγματα με παλιόξυλα, φτιάχνουμε καινούργια από τα παλιά τους ρούχα, κλοτσάνε μπάλες, μαθαίνουν τάβλι και σκάκι, γράφουν ημερολόγια, χορεύουν και κολυμπάνε. Όλα δωρεάν με κάποιον που τα αγαπάει και ξέρει να τα κάνει καλά. Και μαθαίνουν να διαβάζουν βιβλία. Μαθαίνουν την παλιά αυτήν απασχόληση που τόσα παιδιά δυσκολεύονται να την υιοθετήσουν, ποιος ξέρει γιατί... Ίσως γιατί δεν τους διαβάζουμε αρκετά όταν είναι μικρά. Ίσως γιατί δεν κάνουμε τον κόπο να τους βρούμε καλά βιβλία. Ίσως γιατί η μικρή οθόνη με τα παιχνίδια που προσφέρει είναι πολύ πιο ενδιαφέρουσα... Πιο ενδιαφέρουσα από τι; Από το να μην κάνεις τίποτα; Ναι. Μη σας νοιάζει, όμως, θα τις παραλάβω μια μέρα μόνες τους τις μικρές και τις μεγάλες οθόνες. Να είστε σίγουροι. Ο αγαπημένος μου αντιρρησίας γονιός έχει μπλεχτεί και δεν ξέρει τι ακριβώς να αισθανθεί. Ξέρει όμως ότι πρέπει να έχει αντίρρηση σε ό,τι λέγεται. –«Δεν γίνονται αυτά τα πράγματα, κυρία μου, να φορτώνεις τα παιδιά σου σε άλλους». –«Να φορτώνεις; Εξάλλου μετά θα τα πάρετε και εσείς». –«Να πάρω παραπάνω παιδιά, εδώ δεν μπορώ να κουμαντάρω τα δικά μου». –«Ε, τότε, ίσως δεν είναι για σας αυτή η λύση. Θα βρείτε κάποια άλλη για το καλοκαίρι, αν θέλετε να περάσουν ευχάριστα. Έχετε κάποιον συγγενή στο χωριό που θα μπορούσαν να πάνε;» –«Δεν τους αρέσει το χωριό». –«Τα έχετε στείλει ποτέ;» –«... δεν τους αρέσει»! –«Τέλος πάντων, μια πρόταση ήταν, θα βρείτε κάτι άλλο εσείς». Του χρόνου, με το καλό, μπορεί να σκεφτούμε εγκαίρως να οργανώσουμε κάτι πιο μεγάλο και πιο ομαδικό ανά γειτονιά, πάνω σε αυτήν την αρχή. Εν τω μεταξύ με συνεργασία ανάμεσα σε φίλους σε μικρή κλίμακα. Καλό καλοκαίρι!

11 ΓΥΡΩ ΓΥΡΩ ΟΛΟΙ

16.07.2014

της χαρασ μαραντιδου

Μέρες με τη γιαγιά μου Η

γιαγιά μου είχε έναν σκύλο, τον Ντάνκο. Στον κήπο, δίπλα στην πόρτα του δρόμου, ήταν το μπολ για το νερό και το μπολ για το φαγητό. Τα καλοκαίρια περνούσαμε ολόκληρες μέρες χαζεύοντας τις μέλισσες που πήγαιναν να πιούνε νερό από το μπολ του. Δεν τις χαζεύαμε απλώς. Μια μέρα είδα μια να αγκομαχά να βγει έξω. Πνιγόταν, βούλιαζε, κουνούσε τα φτερά της, σηκωνόταν λίγο, αλλά κουράστηκε. Φοβόμουν να τη βοηθήσω, μη με τσιμπήσει. Όταν τα παράτησε και πνίγηκε, ανέλαβα να τη σώσω. Βρήκα ένα βαθύ καπάκι από βάζο με ελιές και το έκανα νοσοκομείο. Του έβαλα νερό για να έχει δροσιά και έκοψα ένα χνουδωτό φύλλο από γεράνι για κρεβάτι. Τη σήκωσα πνιγμένη με δύο ξυλάκια και την έβαλα πάνω στο φύλλο περιμένοντας να στεγνώσει στον ήλιο. Με το ένα ξυλάκι άρχισα να της κάνω τεχνητή αναπνοή όπως είχα δει στις ταινίες, χωρίς να ζουλάω πολύ για να μην τη διαλύσω. Έκοψα μερικά κόκκινα λουλουδάκια που είχαν πολύ νόστιμο νέκταρ για να της στάξω μήπως αι-

σθανθεί καλύτερα, πάλι όπως κάνουν στις ταινίες με το ποτήρι νερό σε αυτούς που έχουν λιποθυμήσει... Αυτά τα λουλουδάκια τα τρώγαμε με την αδερφή μου λες και ήταν καραμέλες, φυσικά χωρίς να μας βλέπει η γιαγιά. Η μέλισσα δεν έδειχνε σημεία ζωής για αρκετή ώρα παρά τις πρώτες βοήθειες και την περιποίηση. Λίγο πριν αρχίσω να ετοιμάζω την κηδεία της άκουσα το πρώτο ζζζζζζζζ. Και μετά δεύτερο και τρίτο, και άρχισε να ξεκολλάει τα φτερά της που είχαν στεγνώσει και να κάνει σβούρες. Η πνιγμένη μέλισσα αναστήθηκε και σε πολύ λίγο πέταξε μακριά από τον σωτήρα της. Αυτό ήταν η αφορμή για να στήσω κανονικό νοσοκομείο μελισσών στον κήπο της γιαγιάς με πολλά καπάκια από βάζα. Με σατανικό τρόπο προκαλούσα τους πνιγμούς τους μέσα στο νερό του σκύλου και μετά τις φρόντιζα με πολλή αγάπη. Το νοσοκομείο μπορούσε να αντεπεξέλθει πολύ καλά στους αλλεπάλληλους πνιγμούς, μέχρι που μια κακομοίρα δεν άντεξε και πέθανε στ’ αλήθεια. Το παιχνίδι τελείωσε, η γιαγιά με φώναξε για φαγητό και η ζωή στον κήπο συνεχίστηκε κανονικά.

12 ΓΥΡΩ ΓΥΡΩ ΟΛΟΙ

16.07.2014 της Ρομίνας Ξύδα

Η μελωδία της αναρχίας Οι άλλες «τσούχτρες»

άββατο πρωί στην παραλία. «Στρώνουμε» πετσέτα πάνω στην άμμο, κουβαδάκια δίπλα στη θάλασσα, φρούτα κάτω απ’ την ομπρέλα. Φοράμε μαγιό, καπέλα, αντηλιακό και την πιο μεγάλη μας χαρά, «γιατί σήμερα, μαμά, θα χτίσουμε πολλά κάστρα στην άμμο και θα φύγουμε όταν ο ήλιος πάει να κοιμηθεί». Σε λίγο κάνουμε τον πρώτο μας φίλο. Κι ύστερα τον δεύτερο, και τον τρίτο. Και πιο μετά ένα μελίσσι από χαρούμενες παιδικές φωνές. Και αργότερα έρχεται εκείνη. Η σαραντάχρονη «τσούχτρα» που βρίσκει ξαπλώστρα δίπλα μας. Πετάει τσόκαρο στην άμμο, την κυτταρίτιδά της σε κοινή θέα, ένα «εδώ, μωρό μου» στο εικοσάχρονο boyfriend της, και πολλά βλοσυρά βλέμματα στα μικρά. Όσο η ώρα περνά τόσο η αλλεργία της φουντώνει. Δεν μπορεί, λέει, τα παιδιά, ιδίως τα ελληνάκια, που κάνουν τόση φασαρία. Ούτε τους γονείς τους μπορεί που τα ’χουν κάνει τέτοια κακομαθημένα κωλόπαιδα. Τα γερμανάκια και τα σουηδάκια, λέει, είναι τα μόνα υποφερτά παιδιά. Κάθονται με το βιβλίο τους σαν μεγάλοι στις ξαπλώστρες κι όταν αποφασίσουν να παίξουν το πράττουν αθόρυβα! Μιλάει ακατάπαυστα και οργισμένα, τόσο που ο νεαρός φίλος της τής κάνει νόημα να σταματήσει. Δεν σταματά. Η κάψα της προ-εμμηνοπαυσιακής σαραντάρας γίνεται καύσωνας που λιώνει γύρω της τα πάντα, πόσο μάλλον τον αυτοσεβασμό της. Κάθε τόσο «δικαιώνει» τον Ηρώδη για τη σφαγή των νηπίων της Βηθλεέμ και «συγχαίρει» την πάρτη της για την απόφασή της να μην κάνει παιδιά: «Μα σε τσαντίρια μεγαλώνουν τα σκατόπαιδα και φωνάζουν έτσι; Έλεος! Γι’ αυτό δεν ήθελα ποτέ να γίνω μάνα. Γι’ αυτό δεν μπορούσα ποτέ τα παιδιά...» Τις έχω ξανακούσει αυτές τις απόψεις. Υπάρχουν στο

κύτταρο της κάθε κακομοίρας που χωρίς λόγο και αιτία μεγάλωσε με την πεποίθηση ότι είναι κάτι το ξεχωριστό. Τις γνωρίζω αυτές τις γυναίκες. Εαυτούληδες, αδικαίωτες, πνιγμένες μέσα σε αποστειρωμένα σπίτια, αποστειρωμένους έρωτες, αποστειρωμένες ζωές. Ράτσα δεύτερη, χαμηλή, ανύπαρκτη, ρυπαρή. Το να μη θέλεις ένα παιδί είναι δικαίωμά σου. Το να σιχαίνεσαι όμως τα παιδιά είναι αρρώστια σου και μάλιστα ανίατη. Οι γυναίκες-«τσούχτρες» είναι αρκετές και εξορμούν κάθε καλοκαίρι ιδίως σε παραλίες γεμάτες από παιδιά, διότι αυτό ακριβώς που ασυνείδητα επιζητούν δεν είναι η απομόνωση αλλά η αυτοδικαίωση. Βρίζοντας τα παιδιά των άλλων προσπαθούν να δικαιολογήσουν την αρρωστημένη ψυχοσύνθεσή τους που τις κάνει ανίκανες να αγαπήσουν ό,τι πιο όμορφο υπάρχει σ’ αυτήν τη ζωή: τα παιδιά. Είναι μάταιο να ανταπαντήσεις στα λεγόμενά τους και πέρα για πέρα ανώφελο να τους ζητήσεις εξηγήσεις. Άσχημη παιδική ηλικία; Κακά γονεϊκά πρότυπα; Λάθος ερωτικές σχέσεις; Κανείς ειδικός μέχρι σήμερα δεν έχει αποφανθεί συγκεκριμένα για το τι είναι αυτό που μπορεί να κάνει μία γυναίκα τόσο κακιά και κατ’ επέκταση τόσο δυστυχισμένη. Η ώρα περνά κι εκείνη συνεχίζει να επιτίθεται στα παιδιά άλλοτε με χαρακτηρισμούς κι άλλοτε μ’ ένα εκνευριστικό «τς, τς, τς». Όχι. Δεν την ενοχλεί ούτε ο θόρυβος από τις ρακέτες, ούτε η μουσική από το διπλανό μπαρ, ούτε ο ήχος των κινητών, ούτε τίποτε. Την ενοχλούν μόνο «τα κωλόπαιδα που δεν λένε να το βουλώσουν...» Μετά το πέμπτο Mochito, που της «σερβίρει» ο εραστήςδούλος της, επιτέλους ηρεμεί. Και γλαρώνει. Κι αποκοιμιέται. Κι ονειρεύεται. Για να ξυπνήσει σε λίγο ως σύγχρονος Ηρώδης στη θηλυκή εκδοχή του. Τα «σκατόπαιδα» παίζουν μπουγέλα όταν κατά

λάθος ένα από αυτά ξεφεύγει από την προκαθορισμένη πορεία του και σκάει σαν βόμβα πάνω στο ηλιοκαμένο μούτρο της «τσούχτρας». Αυτό ήταν! Σαν να τη χτύπησε κεραυνός, σηκώνεται σε κατάσταση παράνοιας από την ξαπλώστρα βάζοντάς τα αυτήν τη φορά με το δύσμοιρο boyfriend που τόλμησε να τη φέρει σ’ αυτήν τη σκατοπαραλία: «Σου είπα να μην έχει παιδιά! Δεν υπάρχει μια παραλία χωρίς παιδιά; Ένα καλοκαίρι χωρίς παιδιά; Μια χώρα χωρίς παιδιά; Πάμε να φύγουμε αμέσως από εδώ! Μάζεψέ τα όλα! Σε περιμένω στο αυτοκίνητο». Σκουπίζει βιαστικά το πρόσωπό της, πιάνει τα μαλλιά της ψηλά, φοράει τσόκαρο, ρίχνει παρεό στην κυτταρίτιδα και μαύρη πέτρα στη «σκατοπαραλία». Τα παιδιά γελούν, το ίδιο και οι μεγάλοι, το ίδιο και το boyfriend, το ίδιο κι όλοι όσοι συμφωνούν ότι τα καλοκαίρια είναι πάνω απ’ όλα φτιαγμένα για τα παιδιά: για τις φωνές τους, για τις αταξίες τους, για τα μπουγέλα τους, για τις ζαβολιές τους, για τα γέλια τους, για τη ζωή αυτήν που δεν μπορούμε καν να μιμηθούμε. Σουρουπώνει. Ομπρέλες, μπρατσάκια, βότσαλα, κουβαδάκια και μαγιό, μια μάζα άμορφη μέσα στο μεγάλο μας sac voyage. Φωνούλες σπασμένες από την κούραση, βλέφαρα χαμηλωμένα από τη νύστα, «μια αγκαλιά μόνο, μαμά, μέχρι το αυτοκίνητο γιατί πονάνε τα πόδια μου». Μεγάλη αγκαλιά. Που χωράει πολλά, πάρα πολλά παιδιά. Κι ύστερα ένα βλέμμα στην άδεια από κόσμο παραλία. Κάστρα, «λιμνούλες», πύργοι, χελωνάκια και πολλά, αμέτρητα, άπειρα μικρά πατουσάκια-αποτυπώματα στην άμμο. Πατουσάκια που, σε αντίθεση με τη σαραντάχρονη «τσούχτρα», θ’ αφήσουν τα ίχνη τους στον πλανήτη. Ποιος νοιάζεται όμως για τις «τσούχτρες»; Η ανθρωπότητα είναι βέβαιο ότι μπορεί να κάνει και χωρίς αυτές...

14 συζητωντασ

16.07.2014

της Λίας Παπαδοπούλου

Ζήτω η βαρεμάρα

Ύφος μπλαζέ, σώμα χυμένο, σαν νυσταγμένο γατί, στον καναπέ και δυο λεξούλες που σας φέρνουν πανικό: «Μαμά, βαριέμαι!» Σπεύδετε αμέσως να ξορκίσετε το κακό της πλήξης και της ανίας, νιώθοντας ήττα ως γονιός; Κακώς! Λίγη βαρεμάρα είναι υγεία, αποφαίνονται οι ειδικοί, καθώς σπρώχνει τα παιδιά προς τη δημιουργικότητα και την εφευρετικότητα

15 συζητωντασ

16.07.2014

ροτού ακόμα χτυπήσει το κουδούνι για τη νέα σχολική χρονιά, είχατε προγραμματίσει το ημερήσιο ωρολόγιο πρόγραμμα του παιδιού σας με ακρίβεια νανοδευτερολέπτου, σαν οργανόγραμμα αστροναύτη της NASA σε ειδική διαστημική αποστολή. «14:00 σχόλασμα, 14:09 επιστροφή στο σπίτι από το σχολείο, 14:10 πλύσιμο χεριών, 14:13 μεσημεριανό φαγητό, 14:30 μελέτη, 15:00 βόλεϊ, αγγλικά, συνέχεια μελέτης, δείπνο, μπάνιο, ύπνος και πάει λέγοντας. Όλα σε πλάνο με το χρονόμετρο και, κάπου ενδιάμεσα σαν σφήνα, του αφήνατε κι ένα μισάωρο να παίξει «ελεύθερα» κάποιο παιχνίδι στο τάμπλετ, «για να χαλαρώσει λίγο κι ο μικρός…» Προς Θεού, μη βαρεθεί! «Ξέρω ότι το πρόγραμμα του Κωνσταντίνου είναι φορτωμένο», παραδέχεται η μαμά του 8χρονου μαθητή της Β΄ δημοτικού. «Αλλά τι να κάνω; Να τον αφήνω, μετά το σχολείο και το διάβασμα, να “σαπίζει” με τις ώρες στην τηλεόραση, να παίζει συνέχεια στον υπολογιστή, ή να τον έχω όλη την ώρα μέσα στα πόδια μου να μου γκρινιάζει, “μαμά, βαριέμαι, δεν ξέρω τι να κάνω, παίξε μαζί μου, φέρε μου αυτό το παιχνίδι, δώσε μου αυτό”; Όταν μου παραπονιέται ότι βαριέται, με βάζει κι εμένα στην “πρίζα” να ψάχνω για να του βρίσκω πράγματα να ασχοληθεί, αλλά συνήθως δεν ικανοποιείται με τίποτα, οι δικές μου ιδέες του φαίνονται ακόμα πιο ανιαρές. Καλύτερα, λοιπόν, οι προγραμματισμένες δραστηριότητες, να τον απασχολούν δημιουργικά οι ειδικοί και να μαθαίνει και κάτι…» Βαρεμάρας εγκώμιον Χάζεμα, αραλίκι, ραχάτι, ονειροπόληση, ραθυμία, απραξία… Όποιο συνώνυμο κι αν της δώσουμε, η βαρεμάρα ως κατάσταση εξοστρακίζεται από τον παιδικό κόσμο καθώς, μόνο το άκουσμα της λέξης, αρκεί να στείλει σε tilt ακόμα και τον πιο συγκροτημένο γονιό. «Οι περισσότεροι γονείς νιώθουν άβολα και ενοχικά όταν το παιδί τους εκφράσει την ανία του. Το εκλαμβάνουν ως προσωπική αποτυχία στον γονεϊκό τους ρόλο και σπεύδουν αμέσως να λύσουν

το “πρόβλημα” γεμίζοντας αυτόν τον “κενό” –όπως θεωρούν– χρόνο με οργανωμένες δραστηριότητες ή με ασχολίες που συνδέονται με την τεχνολογία και συνήθως καθηλώνουν το παιδί μπροστά σε μια οθόνη», σύμφωνα με τη δρα Τερέζα Μπέλτον, συνεργάτιδα της Σχολής Εκπαίδευσης και Διά Βίου Μάθησης του Πανεπιστημίου της Ανατολικής Αγγλίας. Η Βρετανίδα ερευνήτρια μελέτησε επί σειρά ετών την επίδραση της βαρεμάρας στην ενεργοποίηση της παιδικής φαντασίας για να καταλήξει στο εξής επιστημονικό συμπέρασμα: Αφήστε τα παιδιά ελεύθερα να βαρεθούν! Τουτέστιν, η βαρεμάρα δεν είναι μια καταστροφική, αντιπαραγωγική κατάσταση όπως φοβούνται πολλοί γονείς, αλλά, αντίθετα, αποτελεί μια πολύ δημιουργική διαδικασία. Μέσα στην πλήξη, υποστηρίζει η δρ Μπέλτον, τα παιδιά ενθαρρύνονται σε ενδοσκόπηση. Αρχίζουν να ψάχνουν δικούς τους τρόπους για να περάσουν ευχάριστα την ώρα τους κι έτσι σταδιακά ανακαλύπτουν τις προτιμήσεις, τα ενδιαφέροντά τους. Μαθαίνουν αβίαστα να επινοούν τρόπους ώστε να διαχειριστούν τον χρόνο που έχουν στη διάθεσή τους, βάζουν το μυαλό τους να δουλέψει με εφευρετικότητα, αντί να περιμένουν «προκάτ» λύσεις ψυχαγωγίας από τους μεγάλους. Έτσι, η ονειροπόληση στο παιδικό δωμάτιο καθώς το παιδί κοιτά αφηρημένα έξω από το παράθυρο, που μπορεί να φαίνεται χάσιμο χρόνου στον γονιό, ίσως γίνει αφορμή για να γεννηθεί στο μυαλό του παιδιού η πιο σουρεαλιστική ιστορία, που θα περάσει από τον νου στο χαρτί, απελευθερώνοντας μεθαύριο τη φαντασία του, στα διαγωνίσματα έκθεσης και γραπτού λόγου. Ή μήπως, πάλι, να αφήνατε τον Γιαννάκη να παρατηρεί όσο θέλει τα μυρμήγκια καθώς κάνουν γραμμή για τις φωλιές τους και να μην τον αποτρέπατε να «χαζεύει με τις ώρες» τα έντομα στα παρτέρια του πάρκου; Κάπως έτσι «άσκοπα» συνήθιζε να σπαταλάει την ώρα του όταν ήταν μικρός άλλος ένας χασομέρης με το όνομα Άλμπερτ Αϊνστάιν…

Ξεδίνοντας στην οθόνη; Στην εποχή των ηλεκτρονικών παιχνιδιών, των τάμπλετ και των έξυπνων κινητών, μεγαλώνουμε μια γενιά παιδιών εθισμένων στην οθόνη, σύμφωνα με την Αμερικανίδα ψυχολόγο Λόρα Μάρκαμ, διδάκτορα του Πανεπιστημίου της Κολούμπια. Όπως, μάλιστα, διαπιστώνουν διεθνείς έρευνες, τα ηλεκτρονικά παιχνίδια είναι έτσι σχεδιασμένα ώστε να παράγουν μικρές δόσεις «ντοπαμίνης» στον εγκέφαλο, καθιστώντας την ενασχόληση του παιδιού με αυτά ιδιαίτερα ευχάριστη και εθιστική εμπειρία. Πώς να ξεκολλήσει εύκολα μετά από το minecraft και το bubble shooter και να ανοίξει ένα βιβλίο; Μελετώντας την επίδραση της τηλεόρασης στην επίδοση των μαθητών στον γραπτό λόγο, η Βρετανίδα ερευνήτρια Τερέζα Μπέλτον συμπέρανε ότι «σήμερα τα παιδιά με ευκολία ανοίγουν την τηλεόραση, τον υπολογιστή και κάθονται μπροστά σε μια οθόνη, όταν δεν έχουν τι να κάνουν. Έτσι, όμως, μηδενίζουν τον χρόνο που κάθονται απλώς και, μην ξέροντας πώς να περάσουν τον χρόνο τους, μπαίνουν σιγά σιγά στη διαδικασία να σκεφτούν, να δημιουργήσουν και να επινοήσουν. Η οθόνη βραχυκυκλώνει τη δημιουργική αυτήν διαδικασία που πηγάζει από την κατάσταση απραξίας, αυτό που αποκαλούμε βαρεμάρα». Η οθόνη δεν αποτελεί ενδεδειγμένο αντίδοτο κατά της βαρεμάρας του παιδιού, αποφαίνονται οι ειδικοί, συστήνοντας τη χρήση της με μέτρο ως αντίδοτο κατά της παιδικής ανίας. Επιπλέον, σύμφωνα με μελέτες κλινικών ψυχολόγων, τα παιδιά που «κατευθύνονται» συνεχώς σε συγκεκριμένες δραστηριότητες χωρίς να έχουν συχνά στη διάθεσή τους χρόνο για ελεύθερο, μη δομημένο με κανόνες και πλαίσια από τους μεγάλους παιχνίδι, συχνά είναι πιο επιρρεπή σε διαταραχές άγχους, συμπεριφοράς, προβλήματα συγκέντρωσης καθώς, «ο ελεύθερος χρόνος και το παιχνίδι δίνουν στα παιδιά την ευκαιρία να διαχειριστούν τα συναισθήματά τους και να εξωτερικεύσουν τους φόβους τους».

Know-how (δημιουργικής) βαρεμάρας Οδηγίες προς «ψαρωμένους» γονιούς που, στο άκουσμα της λέξης «βαριέμαι» από το πιτσιρίκι τους, μπαίνουν αμέσως σε mode εμψυχωτή/ ανιματέρ/Κύρου Γρανάζη/θαυματοποιού: • Από βαρεμάρα δεν πέθανε ποτέ κανένας. Δεν χρειάζεται να αντιμετωπίζετε την πλήξη του παιδιού σας σαν κάτι καταστροφικό που ενέσκηψε στο άρτια οργανωμένο σπιτικό σας. • Θυμηθείτε τις δικές σας στιγμές «χάνομαι γιατί ρεμβάζω», όταν οι γονείς σας δεν ήταν απίκο μήπως πάει χαμένο ένα λεπτό από τον «ποιοτικό χρόνο» σας, αλλά σας άφηναν να γεμίσετε μόνοι σας τα ελεύθερα απογεύματά σας (ακόμα κι αν αυτό σήμαινε να ξεμοντάρετε το τρανζίστορ του παππού για να δείτε από πού βγαίνει η φωνή του εκφωνητή ή να παίξετε οικογένεια με το καλό σερβίτσιο της μαμάς κι εκείνη να σας γκρινιάζει για τη σπασμένη τσαγιέρα μέχρι τώρα). • Απεταξάμην τη βαρεμάρα; Κάθε άλλο. Αναγνωρίστε τα συναισθήματα πλήξης και ανίας του παιδιού σας, απενοχοποιώντας τη βαρεμάρα ως κάτι φυσιολογικό. Παραδεχτείτε ότι βαριέστε κι εσείς ακόμα μερικές φορές, περιγράψτε πώς και πότε νιώθατε έτσι ως παιδιά. Θυμηθείτε, για παράδειγμα, εκείνα τα καλοκαίρια στο σπίτι του παππού πάνω στη θάλασσα, όταν όλη η οικογένεια είχε αποσυρθεί για τη μεσημεριανή σιέστα κι εσείς περνούσατε την ώρα σας ως serial killer με τη μυγοσκοτώστρα… • Δημιουργήστε το βάζο της αντι-βαρεμάρας. Σκεφτείτε μαζί με τα παιδιά ιδέες τι να κάνουν άμα πλήττουν, γράψτε τις σε χαρτάκια και ρίξτε τις σε γυάλινο βάζο ή κουτί παπουτσιών να τραβούν έναν κλήρο και να τις εφαρμόζουν όταν βαριούνται: π.χ. πάρε μέτρο και μέτρα πράγματα στο σπίτι, γράψε ένα τραγούδι, βούρτσισε τη γάτα, φύτεψε σπόρους, πέτα σαΐτες, κάνε κολάζ… • Γίνετε… πρότυπο βαρεμάρας! Αντί να κυκλοφορείτε μπροστά στα παιδιά μονίμως σαν προγραμματισμένο ρομπότ, περάστε λιγάκι την ώρα σας με κάτι που σας κάνει κι εσάς να χαλαρώνετε, σουντόκου, σταυρόλεξο, κέντημα ή κουτσομπολιό της γειτονιάς. • Βαρεθείτε μαζί τους. Διαλέξτε ένα χόμπι, παιχνίδι, μια ασχολία που σας κάνει να χαλαρώνετε οικογενειακώς, τουβλάκια, ξεχορτιάριασμα στις γλάστρες, «μήλα» με μαλακή μπάλα, ψήσιμο σπιτικού ποπ κορν, κάτι χύμα, χωρίς οθόνες και πρόγραμμα γενικώς…

18 συζητωντασ

16.07.2014

Της Δήμητρας Τριανταφύλλου

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΕΣ ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ Και τώρα οι τρεις σας (τέσσερίς σας κ.ο.κ.)! Τι ονειρεύεται ο καθένας μέσα στην οικογένεια για το καλοκαίρι και πώς μπορούν να συναντηθούν όλες αυτές οι επιθυμίες;

19 συζητωντασ

16.07.2014

κείνη, εκείνος, τα παιδιά και τα όνειρα Πόσες προσδοκίες, επιθυμίες, προβολές και όνειρα φυλακίζει μέσα του το καλοκαίρι – αυτή η μαγική εποχή που κατά τη διάρκεια του χειμώνα ψήλωσε και φούντωσε και γέμισε στρας και… μεταξωτές κορδέλες; Βέβαια, όταν φτάνει η ώρα και βρισκόμαστε πια στην καρδιά του καλοκαιριού, μια απειλητική σκέψη αρχίζει να τριβελίζει το κεφάλι μας: μήπως όλα όσα ονειρεύομαι είναι φύκια για μεταξωτές κορδέλες; Μήπως χτίζω στην άμμο παλάτια; Τόσους μήνες τώρα η μαμά φαντασιώνεται ατελείωτες σιέστες, ξεκοκάλισμα περιοδικών και βιβλίων στην παραλία, αστραφτερά κόκκινα νυχάκια στα βότσαλα, παιδιά άκρως συνεργάσιμα σε κατάσταση ζεν στην παραλία, παιδιά πάνοπλα με γνώσεις και ευφυΐα για την επόμενη σχολική χρονιά –«αχ, να έδειχναν και λίγο περισσότερη όρεξη για τις καλοκαιρινές σχολικές ασκήσεις τους»–, σύζυγο γλυκό, μελίρρυτο, όμορφο, έμπλεο ρομαντικής και τρυφερής διάθεσης. Φαντάζεται ξαπλώστρες, από αυτές τις νέες, που έχουν στρωματάκι και μέγεθος κρεβατιού, αστακομακαρονάδες δίπλα στο κύμα κι έναν καλό άνεμο που έχει πάρει για πάντα μαζί του τα προβλήματα με τα χρήματα και τη δουλειά. Ο μπαμπάς, πάλι, ονειρεύεται ξεκοκάλισμα αθλητικών εφημερίδων στην παραλία, παγωμένες μπίρες κάτω από γιγαντιαίες ομπρέλες και ξαπλώστρες νέου τύπου, με στρώμα σε μέγεθος κρεβατιού, κατάσταση ζεν σε όλη την οικογένεια, σύζυγο ευχαριστημένη που δεν γκρινιάζει, που όλα της αρέσουν, που τον αγαπάει τυφλά, σύζυγο όμορφη ξανά σαν 25 χρόνων, παιδιά τρισευτυχισμένα και γαλήνια στην ακροθαλασσιά, έναν καλό άνεμο που έχει πάρει για πάντα μακριά τα προβλήματα με τη δουλειά και τα λεφτά και όλες τις ματαιώσεις που βιώνει η... κακομαθημένη γενιά του, και φυσικά φίλους που να συνοδεύουν την οικογένεια σε αυτές τις διακοπές για ασταμάτητες συζητήσεις και γέλια. Και τα παιδιά; Τι φαντάζονται; Εδώ το καλοκαίρι παίρνει πραγματικά τα πιο αστραφτερά του χρώματα! Αστραφτερά, γιατί είναι τα πιο αληθινά... Τα παιδιά φαντάζονται ατέλειωτες ώρες παιχνιδιού δίπλα στο κύμα, φαντάζονται νέους φίλους και, πάνω απ’ όλα, ευχαριστημένους, ήρεμους και αγαπημένους γονείς. Α! Και, μέχρι να φύγουν για τις διακοπές, επιθυμούν πλήρη απουσία... δημιουργικών δραστηριοτήτων με σκοπό «να μη… λασπώνει το μυαλό

τους», όπως λέει και η μαμά. Δεν θέλουν φωτοτυπίες με επαναληπτικές ασκήσεις, ούτε να τρέχουν σε εργαστήρια σε όλη την αθηναϊκή επικράτεια. Θέλουν ώρες... δημιουργικής πλήξης στη βεράντα τρώγοντας καρπούζι με μια μαμά κι έναν μπαμπά που δεν τσακώνονται, θέλουν τη βόλτα στην παιδική χαρά που στερήθηκαν τον χειμώνα. Θέλουν όμορφα διαλεγμένα βιβλία κάτω από ανεμιστήρες οροφής και θέλουν και (ελεγχόμενο) χάζεμα cartoon στην τηλεόραση με ημίκλειστα παντζούρια το μεσημέρι. Θέλουν μαμά ήρεμη, που έχει πετάξει επιτέλους το φορτίο του άγχους που έσερνε τον χειμώνα, μαμά που θυμάται ξανά να τους τραγουδάει και να χαμογελάει αληθινά. Θέλουν μπαμπά που τους παίρνει από το χέρι και τους συστήνει όλα τα άγνωστα πάρκα της πόλης. Και σε ρωτάω; Ποιος είναι τελικά ο ρεαλιστής της παρέας; Ποιος ζητάει τα ευκολότερα, τα πιο ουσιώδη, τα πιο σημαντικά και ποιος είναι ο καλύτερα προσαρμοσμένος στην εποχή; Η πραγματικότητα συγκρούεται – ευχάριστα– πάνω στο καλοκαίρι «Το καλοκαίρι εμπεριέχει ένα φαντασιακό σε επίπεδο ενηλίκων κι ένα φαντασιακό σε επίπεδο παιδιού, ανάλογα με την ηλικία», εξηγεί στο Τaλκ η ψυχολόγος και οικογενειακή ψυχοθεραπεύτρια (Bsc-Msc) Μαρία Ε. Ξηρού, συμπληρώνοντας: «Το πώς θα περάσουν τα παιδιά εξαρτάται απόλυτα από το πώς θα περάσουν οι μεγάλοι. Ένα παιδάκι δύο χρόνων δεν γνωρίζει τι είναι οι καλοκαιρινές διακοπές, οπότε αυτό που έχει σημασία για εκείνο είναι να... συναντιέται το φαντασιακό των δύο ενηλίκων, να είναι, με δυο λόγια, καλά μεταξύ τους οι γονείς. Σημαντικός είναι και ο προγραμματισμός – οι οικογενειακές διακοπές τον χρειάζονται. Πρέπει να έχουμε αποφασίσει έγκαιρα το μέρος που θα πάμε, πώς θα μεταφερθούμε εκεί, πόσα λεφτά θα χαλάσουμε, πόσο θα μείνουμε. Επίσης, πρέπει να γνωρίζουμε το εξής: οι οικογενειακές διακοπές υπακούν περισσότερο στις ανάγκες του παιδιού – αυτή είναι η ρεαλιστική πραγματικότητα.

Εξ αντικειμένου, δεν μπορούμε να βγούμε μέχρι πολύ αργά ούτε να καθόμαστε στην παραλία ακατάλληλες ώρες. Πρόκειται τελικά για την ίδια τη φύση της οικογένειας και είναι λάθος να πιστεύουμε ότι στις διακοπές με κάποιον μαγικό τρόπο θα την αποφύγουμε. Το να ακλουθούμε τις ανάγκες των παιδιών μάς βάζει σε διαδικασία προσφοράς και μοιράσματος. Άλλωστε, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι όσο τα παιδιά αυτονομούνται μεγαλώνοντας θα αρχίσουμε κι εμείς να καλύπτουμε σε μεγαλύτερο βαθμό τις ανάγκες μας. Αν όλα αυτά συνεπάγονται μια ματαίωση για τους γονείς; Υπάρχει, ναι, η ματαίωση του ατομικού, προσωπικού κομματιού, αλλά και πάλι η αλήθεια είναι ότι οι ατομικές προσδοκίες δεν έχουν θέση στην παραλία. Δεν μπορείς να ονειρεύεσαι ότι θα χαζεύεις τη θάλασσα χωρίς να κάνεις τίποτα για ώρες. Είναι μέρος του γονικού μας ρόλου αλλά και της ίδιας της ζωής: πάντα κάτι χάνεις και ταυτόχρονα κάτι κερδίζεις. Για να μη μας… καταπλακώνει αυτή η ματαίωση είναι σημαντικό για την ψυχική υγεία του ζευγαριού κάποια στιγμή στις διακοπές οι γονείς να κρατούν έστω και ελάχιστες μέρες για τους δυο τους. Ο κανόνας όμως είναι ότι πρέπει να είμαστε ρεαλιστές στο τι μπορούμε και τι δεν μπορούμε να κάνουμε στις διακοπές μας και να έχουμε μια ανοιχτή, καλή συνεννόηση όλα τα μέλη της οικογένειας μεταξύ μας. Με τη σειρά της και η προσδοκία τού να αναπληρώσουμε όλον τον χαμένο… χειμωνιάτικο χρόνο με τα παιδιά μας είναι επίσης λανθασμένη, γιατί η πικρή αλήθεια είναι ότι αυτός ο χαμένος χρόνος δεν αναπληρώνεται, χωρίς βέβαια όμως να σημαίνει ότι χάσαμε τον στόχο των διακοπών. Η παιδική ανάμνηση από το καλοκαίρι έχει να κάνει με το κλίμα μέσα στην οικογένεια, το ότι ήμασταν όλοι μαζί, ότι κάναμε εκδρομές, ότι ήμασταν πιο χαλαροί και δεν είχαμε το δομημένο πρόγραμμα του χειμώνα. Τι... θέλουν λοιπόν οι οικογενειακές διακοπές; Συλλογικότητα, ηρεμία και χαλαρότητα. Το ότι είμαστε μαζί

Τα παιδιά φαντάζονται ατέλειωτες ώρες παιχνιδιού δίπλα στο κύμα, φαντάζονται νέους φίλους και, πάνω απ’ όλα, ευχαριστημένους, ήρεμους και αγαπημένους γονείς

είναι ήδη τόσο σημαντικό. Να πούμε εδώ ότι πρέπει και η οικογένεια, με τη σειρά της, να έχει χρόνο μόνη της, χωρίς ας πούμε τους παππούδες και τις γιαγιάδες. Οι φίλοι, πάλι, ως μέρος της παρέας βοηθάνε στο μοίρασμα των χαλαρών στιγμών και στην αποσυμφόρηση των εντάσεων αλλά και στο αληθινό ζητούμενο των διακοπών: να ξεκουραστούμε και παράλληλα να περάσουμε καλά. Πάντως, αν υπάρχει οικογενειακή εστία –εκεί όπου κάναμε εμείς διακοπές– είναι καλό για τα παιδιά να μένουν κι αυτά σε επαφή με τις ρίζες μας. Επίσης, εξυπηρετεί την ανάγκη για δωρεάν διαμονή που αναζητούν τώρα πια οι περισσότεροι. Το να κάνουμε λοιπόν διακοπές στο πατρικό μας στην εξοχή δεν συνιστά ματαίωση, με την προϋπόθεση ότι τα πηγαίνουμε καλά με τους γονείς μας και ότι συμφωνεί κι ο σύζυγος. Οι διακοπές σήμερα, που οι συνθήκες έχουν αλλάξει, χρειάζονται διαλλακτικότητα, χωρίς όμως να αναγκαζόμαστε να ξεπερνάνε ή να δοκιμάζουμε τα προσωπικά μας όρια και αντοχές. Τα προβλήματα πρέπει να μένουν πίσω, τώρα δεν είναι η κατάλληλη ώρα να συζητήσουμε τίποτα από ό,τι σοβαρό μας απασχολεί – αν το βάλουμε στη βαλίτσα, απλώς δεν θα κάνουμε διακοπές. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι ξεγνοιασιά και όχι ενδοσκόπηση. Και πώς εξηγούμε το πλαίσιο των διακοπών στα παιδιά; Μιλάμε όλα τα μέλη της οικογένειας μαζί, δίνουμε στα παιδιά πληροφορίες για αυτά που θα κάνουμε, αλλά δεν επισημαίνουμε προβλήματα –π.χ. ότι δεν θα πάμε όλες τις μέρες σε ξενοδοχείο γιατί δεν έχουμε τα απαιτούμενα χρήματα κ.λπ.– μιας και δεν υπάρχει κανένας λόγος να τα αγχώνουμε σε αυτήν τη φάση. Την ίδια στιγμή, τα παιδιά δεν μπορούν να απαιτούν συγκεκριμένου τύπου διακοπές, π.χ. ότι θέλουν οπωσδήποτε να πάνε σε ξενοδοχείο all-inclusive, και οτιδήποτε άλλο τα δυσαρεστεί, γιατί αυτό υποδηλώνει πρόβλημα οριοθέτησης. Από την άλλη, οι γονείς με ένα παιδάκι τριών χρόνων π.χ. καλό είναι να μην πάνε κάπου εντελώς απόμερα, αλλά να προτιμήσουν οικογενειακούς προορισμούς, κάπου που να ξέρουν ότι το παιδί τους θα μπορέσει να κοινωνικοποιηθεί. Εν κατακλείδι: οι όμορφες αναμνήσεις των παιδιών πρωτίστως κι ύστερα και οι δικές μας βοηθούν στη σωστή ψυχική ανάπτυξη και την ισορροπία του ανθρώπου. Ειδικά για τα παιδιά είναι πολύ σημαντικό για τη μετέπειτα ζωή τους να έχουν καλές αναμνήσεις. Ο νοών νοείτω λοιπόν…

20 Συζητωντασ

16.07.2014

της Παναγιώτας Καρλατήρα

Επιχείρηση Διάβασμα «Μ

αμά, πότε θα πάμε να αγοράσουμε τα βιβλία για το καλοκαίρι;» Γεμάτη παιδική ανυπομονησία η ερώτηση, μου υποβάλλεται κάθε Ιούνιο λίγο πριν από το κλείσιμο των σχολείων. Η επίσκεψη στο βιβλιοπωλείο για να διαλέξουμε τα βιβλία που θα συνοδέψουν τα αγόρια μου στις διακοπές τους είναι το δικό μας «τελετουργικό» λίγο προτού αποχαιρετήσουν τις δασκάλες και τους συμμαθητές τους, τα τελευταία έξι χρόνια. Τα παιδιά επιλέγουν ένα ή δύο βιβλία, εκ των οποίων όμως το ένα είναι κάποια από τις «καλοκαιρινές» παιδαγωγικές εκδόσεις που συμπυκνώνουν με ανάλαφρο, παιγνιώδη τρόπο τη σχολική ύλη της χρονιάς που πέρασε. Το θέμα «διάβασμα το καλοκαίρι: ναι ή όχι» παραμένει πάντα επίκαιρο για τους γονείς. Αναμφίβολα το καλοκαίρι είναι μια περίοδος ανάπαυλας και διασκέδασης για όλα τα παιδιά. Μέσα από το παιχνίδι, την επαφή με τη φύση, τη θάλασσα, τις αθλητικές

δραστηριότητες, αλλά και τις συναναστροφές με παιδιά διαφορετικής ηλικίας οι μικροί πρωταγωνιστές της ζωής μας απολαμβάνουν τις διακοπές τους και δέχονται πλήθος από ερεθίσματα, που θα τα βοηθήσουν να αναπτυχθούν και να ωριμάσουν. «Ακριβώς για αυτόν τον λόγο δεν έχει νόημα να πιέζεται το παιδί για μελέτη και επανάληψη. Απεναντίας, δικαιούται να ξεκουραστεί. Και τα Χριστούγεννα, και το Πάσχα, και το καλοκαίρι, και τα Σαββατοκύριακα. Αυτή είναι η έννοια της λέξης διακοπές, διακόπτω τη δραστηριότητά μου για λίγο» λέει κατηγορηματικά η κυρία Ελένη Τσώκου, δασκάλα σε δημοτικό σχολείο της Αθήνας τα τελευταία 12 χρόνια. Πράγματι, όλοι θα συμφωνήσουμε ότι τα παιδιά δουλεύουν σκληρά στη διάρκεια της σχολικής χρονιάς. Ίσως δεν δουλεύουν πάντα ποιοτικά, δουλεύουν όμως πολύ ποσοτικά. Έχουν δε συνήθως και άλλες υποχρεώσεις, εκτός αυτών που απορρέουν από το σχολείο. «Κατά πόσο όμως είναι σωστό και ενδεδειγμένο ένα παιδί να βρίσκεται κάποιους μή-

νες σε πίεση και πρόγραμμα και κάποιους άλλους σε απόλυτη ραστώνη και χαλαρότητα; Και το ένα και το άλλο αποτελούν άκρα, αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, και ως άκρα πρέπει να αποφεύγονται» παρατηρεί η Ειρήνη, δασκάλα αγγλικών που έχει κληθεί πολλές φορές από μαμάδες να προτείνει βιβλία εις την αγγλικήν για τον ίδιο λόγο, «για να μην ξεχάσουν αυτά που έμαθαν… όπως μου επισημαίνουν με αγωνία» λέει στο Τaλκ. Η περίφημη χρυσή τομή μάλλον πρέπει να αναζητηθεί και να ακολουθηθεί (και) στην περίπτωση αυτήν. Κάθε γονιός γνωρίζει –ή πρέπει να γνωρίζει– καλύτερα από τον καθέναν, ακόμη και τον πιο ειδήμονα, το παιδί του και τον τρόπο που χρειάζεται για να το προσεγγίσει και να επικοινωνήσει μαζί του. Το δε διάβασμα είναι μία από τις πολλές δραστηριότητες που καταγράφονται στο ατομικό και οικογενειακό… βιβλίο συμβάντων σε καθημερινή βάση. Τα όρια που μπαίνουν σε κάθε τι μέσα στο σπίτι μπορούν να μπουν και στο διάβα-

σμα – το ότι το παιδί χρειάζεται όρια δεν είναι είδηση. Όπως επαναλαμβάνουν μονότονα όλοι οι ειδικοί, τα όρια είναι αναγκαία καθώς μέσω αυτών το παιδί προσδιορίζεται και χαράσσει την πορεία του, υπό την προϋπόθεση όμως ότι αυτά έχουν επικοινωνηθεί και αποσαφηνιστεί μέσα από συζήτηση με το παιδί. «Έτσι, οι καλοκαιρινές διακοπές στη συγκεκριμένη περίπτωση μπορούν να περιέχουν κάποιες δραστηριότητες και επιλογές για το παιδί, που θα τις έχετε συζητήσει μαζί του. Το διάβασμα μπορεί να είναι μία από αυτές, εφόσον προταθεί στο παιδί κι αυτό συμφωνεί» λέει ο εκπαιδευτικός και διευθυντής δημοτικού σχολείου στην Αττική, κ. Κυριάκος Μάλλιαρης. «Μακάρι για όλα τα παιδιά τα βιβλία, λογοτεχνικά ή εκπαιδευτικά, να ήταν ευπρόσδεκτα. Δεν είναι όμως πάντα. Αν συζητήσετε με το παιδί και δεχτεί ότι μπορεί να αφιερώνει λίγο από τον χρόνο του και στο διάβασμα, προφανώς θα το εφαρμόσετε. Αν στην πορεία το παιδί αρχίσει να δυσανασχετεί ή αν δεν θέλει εξαρχής, τότε η επιχείρηση διάβασμα σταματά, τουλάχιστον

16.07.2014

Ο δρόμος της (ανά)γνωσης • Πηγαίνετε με το παιδί σας στο βιβλιοπωλείο και διαλέξτε μαζί βιβλίο/α. • Διαβάστε εσείς στο παιδί σας, ιδίως κατά τις τρεις πρώτες σχολικές τάξεις, αλλά προτείνετέ του να σας διαβάζει κι εκείνο μια μικρή παράγραφο από κάτι δικό σας, ακόμη και περιοδικό. • Μην υποτιμάτε τα κόμιξ – είναι πολύ διασκεδαστικός τρόπος για να εξασκηθεί το παιδί στο διάβασμα. • Καλλιεργήστε την ανάγνωση έμμεσα, χωρίς να του το επισημαίνετε, ζητώντας του π.χ. να σας διαβάσει μία συνταγή ή πινακίδες στον δρόμο. όπως την έχετε εσείς ως γονείς στο μυαλό σας. Πάντως, διάβασμα υπό πίεση δεν νοείται», καταλήγει ο εκπαιδευτικός. Ακούγοντάς τον σκέφτομαι ότι ίσως στάθηκα τυχερή. Πρότεινα στα παιδιά η μέρα μας να έχει και λίγο διάβασμα, το δέχτηκαν – υπήρχαν όμως και αναβολές και μεταθέσεις… Η συμφωνία μας: μία σελίδα την ημέρα από το βιβλίο της επανάληψης, 10 λεπτά διάβασμα από το άλλο βιβλίο, αλλά ο χρόνος σταδιακά αυξανόταν χωρίς να το γνωρίζουν. Δεν ήμουν σίγουρη όταν το πρωτοέκανα, ρωτούσα τις δασκάλες τους, τις φίλες-δασκάλες και μη, άλλες πιο έμπειρες μαμάδες, με κυρίευε το δίλημμα «να τα αφήσω να ξεκουραστούν τελείως ή να τους ορίζω μισή ώρα κάθε μέρα για διάβασμα;» – δίλημμα που ακόμη μερικές φορές με ακολουθεί, όταν όμως τα βλέπω αυτές τις λίγες στιγμές μέσα στην ημέρα να αφοσιώνονται στο βιβλίο τους, σκέφτομαι ότι μάλλον το αποτέλεσμα άξιζε τον κόπο. Αυτό που έχω διαπιστώσει πλέον είναι ότι θέλει και… τρόπο – που πιθανόν να μην είχα. Μου τον δίδαξαν όμως τα

παιδιά: η εικόνα του μεγάλου που διάβαζε ήταν το καλύτερο παράδειγμα για τους μικρότερους, η πιο σιωπηλά εκκωφαντική παρότρυνση να ανοίξουν το βιβλίο τους. Κι όταν δεν ήταν διαθέσιμος ο πρωτότοκος, στο κάδρο έμπαινα εγώ ή ο μπαμπάς τους. Έστω 15 λεπτά την ημέρα, αρκεί να καταγράφεται στο θυμικό τους. Κι όταν δεν είχαν όρεξη να διαβάσουν μόνα τους, τους διάβαζα εγώ! Αλλά με τον όρο ότι τότε θα διαλέγω εγώ το βιβλίο – Το Καπλάνι της Βιτρίνας εγώ, το Ημερολόγιο ενός Σπασίκλα αυτοί.

• Γράψτε το παιδί συνδρομητή σε κάποιο παιδικό περιοδικό. • Ενθαρρύνετε το παιδί να φτιάξει ημερολόγιο καλοκαιρινών διακοπών, εμπλουτίζοντάς το με φωτογραφίες και ιστορίες. • Δώστε το καλό παράδειγμα, χειμώνα-καλοκαίρι. Καθιερώστε την ώρα της ανάγνωσης στο σαλόνι, όπου καθένας διαβάζει το βιβλίο του για λίγη ώρα.

22 συζητωντασ

16.07.2014

Της ηλεκτρασ σαμοϊλη

1000 Σκαλοί χωράνε Από το αεροδρόμιο θα έρθει να μας πάρει ο Θείος –πώς το ’παθε και ξεκουνήθηκε;– και για φαγητό έχει λαζάνια – είναι κανονισμένο από την προηγούμενη εβδομάδα το μενού. Η γιαγιά κι ο παππούς θα περιμένουν στο σπίτι – τα μικρά τα έχει πάρει η θεία, θα είναι στη θάλασσα την ώρα που θα φτάσουμε και μετά από τόσο ξεσάλωμα στην παραλία θα κρατιούνται με το ζόρι ξύπνια. Τα δώρα των παιδιών να μην ξεχάσουμε! Άντε, καλό μας ταξίδι και καλό καλοκαίρι!

το εξοχικό φέτος το καλοκαίρι θα χωρέσουμε δώδεκα: επτά ενήλικες και πέντε παιδιά. Κανονικά θα χωρούσαμε δεκατέσσερις, αλλά η θεία Ν. είναι έγκυος, τέλη Ιουλίου γεννάει, οπότε ο θείος Σ. θα μείνει μαζί της στο Λονδίνο. Τι είπατε, αν το εξοχικό είναι το Μπάκιγχαμ; Όχι, όχι ακριβώς. Ένα ωραίο, άνετο διαμέρισμα είναι, με μια μεγάλη αυλή, λίγο υπερυψωμένη από το έδαφος. Γιατί, φυσικά, άμα κυνηγάς τα πιτσιρίκια ένα δίωρο το πρωί κι ένα δίωρο το απόγευμα στην παραλία λίγο πριν από το βραδινό φαγητό, την ώρα της χαλάρωσης, τι καλύτερο από το να ξανακυνηγάς τα πιτσιρίκια κάθε φορά που πλησιάζουν τις άκρες της ταράτσας; Προς τα εκεί κατευθυνόμαστε λοιπόν για τις καλοκαιρινές διακοπές μας: στο εξοχικό της οικογένειας του καλού μου, στην παραθαλάσσια Γκαέτα, καμιά ώρα έξω από τη Νάπολι της Ιταλίας. Θα πετάξουμε στη

Ρώμη κι από εκεί θα μας πάρει ο Θείος με το αυτοκίνητο. Κι ευτυχώς δηλαδή, γιατί κουβαλάμε μαζί μας το αντίστοιχο σε βάρος ενός μωρού ελέφαντα… Στην Γκαέτα τα καλοκαίρια μαζευόμαστε πολλοί! Κι από όλες τις γωνιές του κόσμου. Η θεία Τζ., ο άντρας της Μ. και τα παιδιά, ο Α. και η Ε., που μένουν στη Σιγκαπούρη. Ο θείος «Θείος» –έτσι τον φωνάζουν όλοι, κι εγώ, κι ο καλός μου τον έχει θείο πραγματικά, κι οι γείτονες ακόμα Θείο τον φωνάζουν!– που μένει στη Νάπολι κι έχει ως βασικό αξίωμα στη ζωή να μην εξυπηρετεί ποτέ κανέναν και για κανέναν λόγο, γιατί μόνο σε κακό μπορεί να του βγει. Ο θείος Σ. και η θεία Ν., που φέτος δεν θα έρθουν αλλά θα στείλουν στη θέση τους τα παιδιά τους, τον μικρό Α. και τον Τσ., που μαζί μπορούν να προκαλέσουν μεγαλύτερες καταστροφές από το τσουνάμι στην Ταϋλάνδη το 2009. Κι εμείς, οι τρεις μας δηλαδή, εγώ,ο καλός μου που δεν αγαπά κα-

θόλου το «άραγμα» στην παραλία, κι από πέρυσι η μικρή μας Νικίτα που της αρέσει να τρέχει –χωρίς σταματημό–, να τσιμπάει –δυνατά, όχι για αστείο–και να ουρλιάζει – κατά προτίμηση όταν οι άλλοι μιλάνε. Τώρα εσείς δικαίως μπορεί να αναρωτιέστε αν σε κάποια από τις τετρακόσιες πενήντα οκτώ τσάντες και τσαντάκια που κουβαλάω θυμήθηκα να πακετάρω και ηρεμιστικά. Δυστυχώς, θηλάζω ακόμα τη Νικίτα, πράγμα που σημαίνει ότι οι φαρμακευτικές λύσεις δεν ενδείκνυνται για την περίσταση. Αλλιώς θα πρέπει να προσεγγίσω τη νιρβάνα… Ιδού ο κατάλογος επιβίωσης: - Σαν βγεις στον πηγαιμό για την Γκαέτα… …να εύχεσαι να είσαι σε καλή διάθεση! Το ξέρω, όλον τον χειμώνα ονειρευόσουν ένα διήμερο πάνω στη θάλασσα, έκλεινες τα μάτια κι έβλεπες μπροστά σου το γαλάζιο του Αιγαίου να χτυπάει στα βράχια,

23 συζητωντασ

16.07.2014

και φανταζόσουν πως περπατούσες στα στενά μονοπάτια με τα λευκά σπιτάκια των Κυκλάδων στο βάθος. Αντ’ αυτού θα κατηφορίζεις προς την –οργανωμένη– πλαζ της Γκαέτα με 2-3 σακούλες κουβαδάκια και υπενθύμιση στο κινητό σου να ανανεώνεις το αντηλιακό στα 4-5 πιτσιρίκια που θα σ’ ακολουθούν ανά μισή ώρα. Βαθιά ανάσα, η ζωή είναι ωραία και η θάλασσα είναι, ευτυχώς, γαλάζια παντού! …να ξεχάσεις την ξεκούραση. Τα όνειρα που είχες να χουζουρεύεις στο κρεβάτι μέχρι το μεσημέρι και το βράδυ χαλαρά να απολαμβάνεις ένα κοκτέιλ με το αεράκι να σου χαϊδεύει τα μαλλιά, όχι, όχι φέτος. Δες το θετικά: οι οικογενειακές διακοπές στο εξοχικό είναι κάτι σαν bootcamp! Τη γυμναστική σου θα την κάνεις τρέχοντας γύρω-γύρω από το πρωί μέχρι το βράδυ! …να οπλιστείς με υπομονή. Να θυμάσαι πως κάθε εξόρμηση –από την ημερήσια εκδρομή στα γειτονικά χωριά μέχρι την έξοδο στην πιτσαρία, που απέχει 10 λεπτά με το αυτοκίνητο– θα είναι υπερπαραγωγή. Όσο, μα όσο κι αν προσπαθήσεις να οργανωθείς είναι μαθηματικά βέβαιο πως κάποιοι θα παραπονιούνται γιατί κάποιοι άλλοι αργούν, τα πιτσιρίκια θα τσακωθούν για το ποιο θα πάει σε ποιο αυτοκίνητο κ.ο.κ. Αντιστάσου στον πειρασμό να κλέψεις ένα απ’ τα τσιγάρα του Θείου και να εξαφανιστείς στην πίσω αυλή μες στην οχλοβοή, τόσο κόπο έκανες να το κόψεις... …αν είσαι σαν κι εμένα, και η εξ

αγχιστείας οικογένειά σου μιλάει άλλη γλώσσα από τη δική σου, ήρθε η στιγμή να προσποιηθείς ότι δεν τους καταλαβαίνεις και πολύ καλά. Τη στιγμή εκείνη που σου μιλάνε όλοι μαζί, άλλοι φωνάζουν, άλλοι έχουν απορίες κι άλλοι θέλουν να σου διηγηθούν ιστορίες από τα παιδικά τους χρόνια, εσύ επανάλαβε αργά «συγγνώμη, δεν καταλαβαίνω». Τι κι αν έχεις πάρει και το διδακτορικό σου, που λέει ο λόγος, από το πανεπιστήμιο της Ρώμης, τα ιταλικά ποτέ δεν τα έμαθες, ένα μυστήριο πράγμα… …να ξεχάσεις τις υγιεινές –λέμε τώρα– διατροφικές σου συνήθειες. Το ξέρω, είσαι απολύτως πεπεισμένη ότι η κινόα είναι ό,τι καλύτερο μπορείς να προσφέρεις στο παιδί σου και οι μελιτζάνες με την παρμεζάνα στον φούρνο δεν είναι απαραίτητο να τηγανιστούν προτού τις ψήσεις, αλλά σε αυτήν την κουζίνα δεν κάνεις κουμάντο εσύ, και το μενού το κανονίζει η γιαγιά. Όσο πιο γρήγορα το συνειδητοποιήσεις τόσο περισσότερο θα αποφύγεις τις εντάσεις. Αλλιώς, την κινόα σου και σ’ άλλη παραλία… …να μάθεις να παίρνεις χαρά από τα μικρά πράγματα. Για παράδειγμα, εκείνο το περιστατικό που θυμάσαι από πέρυσι, που ο –καθ’ όλα σοβαρός και αυστηρός– παππούς είχε μείνει μόνος του στην παραλία με τα μικρά, κι εκείνα αποφάσισαν να θάψουν τα γυαλιά του στην άμμο κι αυτός δεν έβλεπε ούτε τα γυαλιά να ξεθάψει ούτε τη λιλιπούτεια συμμορία να πιάσει, σ’ αυτά, τα μικρά

και τα ασήμαντα μικροσυμβάντα κρύβεται η ευτυχία! …να ξεχάσεις κι εκείνη την παροιμία που λέει πως «χίλιοι καλοί χωράνε». Στην πραγματικότητα, και στην καλύτερη περίπτωση, χίλιοι καλοί στριμώχνονται. Για να μη βρεθείς λοιπόν να κοιμάσαι στο σαλόνι, στους καναπέδες στιλ Λουδοβίκου 15ου, αγκαλιά με τη Νικίτα, βρες έναν τρόπο να διεκδικήσεις ένα δωμάτιο: μπορεί να χρειαστεί να ταξιδέψεις νωρίτερα, να δωροδοκήσεις, να παρακαλέσεις, ό,τι κι αν πρέπει να κάνεις κάν’ το! Η πολυτέλεια της κλειστής πόρτας είναι αξία ανεκτίμητη για τις διακοπές στο εξοχικό! Όπου κι αν βρίσκεται η δική σου «Γκαέτα», πάντως, θυμήσου πως οι διακοπές στο εξοχικό είναι κατά κανόνα ευκαιρία να συγκατοικήσεις με συγγενείς που μπορεί να μη συναναστρέφεσαι συχνά. Κι όπως κάθε ευκαιρία συνύπαρξης με διαφορετικούς ανθρώπους έτσι και οι καλοκαιρινές διακοπές σου θα σε κάνουν πιο ανοιχτόμυαλο και πιο ανεκτικό άνθρωπο. Κι αν έρθουν στιγμές που νομίζεις πως οι μέρες δεν περνούν με τίποτα, θυμήσου πως η ζωή σπάνια μοιάζει περισσότερο με κωμωδία απ’ ό,τι όταν βρίσκεσαι ανάμεσα στους συγγενείς σου – όσο πιο πολλοί συγγενείς τόσο πιο κωμικές καταστάσεις. Κάτι γέλια που θα κάνεις όταν θα θυμάσαι τις διακοπές σου στο εξοχικό μήνες αφού γυρίσεις! Μόνο που τότε θα κοντοζυγώνει ο καιρός να ξαναεπισκεφθείς το εξοχικό…

Οι οικογενειακές διακοπές στο εξοχικό είναι κάτι σαν bootcamp! Τη γυμναστική σου θα την κάνεις τρέχοντας γύρω-γύρω από το πρωί μέχρι το βράδυ!

24 Συζητωντασ

16.07.2014

Του Κώστα Περεζού

ή κ ι τ ι Κρ του ύ ο κ ι Μητρ : υ ο γ Λό ς ο β ό οφ υ ο ν έ ξ υ ο τ

σεις δεν έ χ σ ς ε ρ ε θ εύ μίες και ελα την υγεία του παια γ υ λ ο π ι, Όχ ρόκειται γι ειστικός» θηλασμός. π ν α τ ό ε ν ά χωρ ποκλ κτος διού σου: «α όλαυσης ξένου γάλα σεις αντασιώ ώσεις απ Οι φαντασιπει να παραμείνουν φ πρέ

25 Συζητωντασ

16.07.2014

αλιά, οι μανάδες έκλαιγαν αν το παιδί τους έτρωγε «ξένο» ψωμί, αν βρισκόταν δηλαδή στην ξενιτιά. Σήμερα, οι μανάδες κλαίνε αν το παιδί τους πίνει «ξένο» γάλα. Το ξένο γάλα είναι πολύ πιο τρομαχτικό από το ξένο ψωμί. Εντάξει, το ψωμί το τρως μεγάλος, ενήλικος, δεν θα πάθεις και κάτι. Αλλά γάλα πίνεις από την πρώτη μέρα που γεννιέσαι και σε καθορίζει για το υπόλοιπο της ζωής σου. Εκεί που οι προηγούμενες γενιές είχαν επαναπαυτεί σε μπουκάλια και μπιμπερόν, έρχονται οι νέες να τις επιπλήξουν με την υπεροψία του νεοφώτιστου. Το λένε οι γιατροί, έρευνες, τα μαιευτήρια, η ξαδέρφη μου η Σούλα, που έδωσε ξένο γάλα και τώρα ο Γιαννάκης σκοτώνει σκουλήκια στο νηπιαγωγείο και τα δίνει στην Ελενίτσα για να τον αγαπήσει (και αυτή ανταποκρίνεται· τι περιμένεις, ούτε αυτή θήλασε). Όχι, πολυγαμίες και ελεύθερες σχέσεις δεν χωράνε όταν πρόκειται για την υγεία του παιδιού σου: «αποκλειστικός» θηλασμός. Οι φαντασιώσεις απόλαυσης ξένου γάλακτος πρέπει να παραμείνουν φαντασιώσεις. Η μάνα θα θυσιαστεί για το παιδί της σε αυτήν τη νέα μαρθαβουρτσοποίηση της μητρότητας: ταλαίπωρη, άυπνη, κλαίουσα, κάνει το ιερό καθήκον της για το καλό του παιδιού της. Στύβει τα βυζιά της με το χέρι ή με τον μηχανικό της φίλο –αλήθεια, ποιο θήλαστρο να προτιμήσουμε, το επαγγελματικό ή το μεντελάκι; Εξαρτάται για τι το θες φυσικά– μην τυχόν και ξυπνήσει ο αμόλυντος από το ξένο άγγελος και δεν έχει γάλα μανουλίτσας. Αυτό το νέο ανάθεμα κατά του ξένου ερείδεται πάνω σε μια new age αντίληψη της φύσης. Η φύση ξέρει, η φύση θέλει μόνο το καλό, εμείς οι άνθρωποι επεμβαίνουμε με πολιτισμούς και τεχνολογίες και τα κάνουμε όλα σκατά. Προκαλούμε καρκίνους, υπογονιμότητα, παχυσαρκίες, υπερκινητικά παιδιά, μαθησιακές δυσκολίες, τάση προς τα ναρκωτικά, το κάπνισμα, το αλκοόλ, την πορνογραφία, τα τσιπς με το μεταλλαγμένο καλαμπόκι (και τα δύο είναι ξένα προς το φυσικό, άρα λογικό να σχετίζονται). Υπάρχουν έρευνες, μελέτες, στατιστικές, αριθμοί, πίνακες, που τα αποδεικνύουν όλα αυτά. Το λένε και οι νέοι γιατροί (οι παλιοί δεν είναι πια έμπειροι, είναι της παλαιάς σχολής, το νέο δεν είναι μόδα, είναι η ανακάλυψη της αλήθειας που αγνοούσαν οι γέροι), το λένε και οι νοσοκόμες στα μαιευτήρια, όπου υπάρχουν και ειδικές νοσοκόμες αποκλειστικού θηλασμού, οι οποίες στην ανάγκη γνωρίζουν να δημι-

ουργούν συνειρμούς κολάσεως στην biologically challenged μάνα με τις επίπεδες θηλές ή τη χαμηλή παραγωγή του υγρού της ζωής. Το λένε όλες όσες κατάφεραν να αποτελούν αποκλειστική πηγή τροφής για το παιδί τους, με έπαρση ή σεμνά και ταπεινά: απλά έκαναν το καθήκον τους ως σωστές μητέρες. Γιατί ασφαλώς δεν μπορείς να δίνεις ξένο γάλα και να είσαι σωστή μητέρα, είναι κάτι σαν τις πανελλήνιες της μαμαδοσύνης. Γυναίκες που δεν έχουν ξαναγεννήσει και είναι μες στο άγχος, με την κοιλιά να κοιτάει τον πλανήτη Άρη (ή όποιον τυγχάνει να συναστρίζεται εκείνη την ώρα τέλος πάντων), φωνάζουν σαν τις υστερικές στον άντρα τους να μην ξεχάσει να τονίσει στη ρεσεψιονίστ του μαιευτηρίου ότι θέλουν αποκλειστικό θηλασμό. «Αποκλειστικό»! Εννοείται υπάρχει και η συνωμοσιολογία. Τι τους κάνουν εκεί μέσα που τα πάνε λεχουδάκια; Ρε, μπας και τους δίνουν ξένο γάλα στα κρυφά και για αυτό δεν μου θηλάζει; Μπας και τους δίνουν επειδή δεν θηλάζει και το βλέπουν πεινασμένο; Μπας και θηλάζει, αλλά δεν χορταίνει, οπότε του δίνουν και έξτρα μερίδα; Μπας και οι νοσοκόμες βαριούνται και δεν παίρνουν στα σοβαρά το λειτούργημά τους και τους δίνουν ξένο γάλα για να ξεμπερδεύουν και να σταματήσουν να γκρινιάζουν; Μπας και είναι ευσυνείδητοι λειτουργοί που καταλαβαίνουν ότι το παιδάκι δεν τρέφεται σωστά από τον θηλασμό και το βοηθάνε χωρίς να το λένε στη μάνα, για να μην την αγχώσουν παραπάνω; Για να μην πούμε για τα συμφέροντα των εταιρειών που παράγουν τα βρεφικά γάλατα. Σίγουρα δίνουν ποσοστά, μπόνους, ταξίδια, δωρεάν καφέδες κ.λπ. σε όσους εξασφαλίζουν την κατανάλωση του προϊόντος τους. Δεν είναι αστεία πράγματα αυτά, μιλάμε για την υγεία του παιδιού. Μακριά από το «ξένο» γάλα λοιπόν, κάτι παραπάνω ήξεραν οι αρχαίοι, κάτι παραπάνω ξέρει η φύση, κάτι παραπάνω ξέρουν οι νέοι γιατροί, κάτι παραπάνω ξέρουν τα μαιευτήρια με τις τεράστιες αφίσες μιας φύσης πιο πράσινης κι από τα βιολογικά (άντε, με λίγο μπλε της θάλασσας και του ουρανού και λίγο κίτρινο του ήλιου), με τις χαρούμενες μαμάδες και τα υγιή, χοντρά μωρά να γελάνε φαφούτικα σε λιβάδια χωρίς κυτταρίτιδα (photoshop), χωρίς τα παχιά σκατά αγελάδας να χαλάνε το τοπίο και τη φαντασιακή ευωδία. Ο αποκλειστικός θηλασμός είναι καθήκον, δοκιμασία, εφιάλτης. Και όπως κάθε μεγάλο όραμα, η χειρότερη στιγμή είναι η στιγμή της διάψευσης των

προσδοκιών, της διάψευσης των προηγούμενων ερευνών, της αναίρεσης των δεδομένων. Αλλά συνήθως αυτή η στιγμή αργεί να έρθει και όταν έρθει αντιμετωπίζεται μοιρολατρικά. Η σιγουριά και ο φανατισμός δίνουν τη θέση τους στην παραίτηση ή την κυνική αποδοχή. Το ξέραμε εξάλλου ότι οι θεωρίες αλλάζουν. Ήμασταν έτοιμοι από καιρό. Εμείς πάντως κάναμε το καθήκον μας. Ή αυτό που νομίζαμε ότι ήταν το καθήκον μας. Μήπως αυτό που μας επέβαλλαν ως καθήκον; Ε, εντάξει, πολλά μας επιβάλλονται, αυτά τουλάχιστον είναι για καλό. Η γυναικεία απελευθέρωση ήταν για τα σίξτις, για τις φεμινίστριες που έκαιγαν τα σουτιέν τους και είχαν θέματα με τα πραγματικά αρσενικά (όλοι ξέρουμε τι τους χρειάζεται για να στρώσουν). Καλά όλα αυτά, αλλά εδώ μιλάμε για μητρότητα, δεν χωράνε ιδεολογίες και ψευτοδικαιώματα. Η υγεία του παιδιού μας uber alles. Όλα τα υπόλοιπα είναι πολυτέλειες, για να μην πούμε ότι και αυτά είναι ξενόφερτα, εδώ είναι Ελλάδα, έχουμε αιώνες παράδοσης ανενδοίαστης υποταγής. Δεν αναφερόμαστε καν στο όνειδος της μαμοσύνης, αυτές που επιλέγουν να μη θηλάσουν για να μην τους πέσει το στήθος και μετά δεν αρέσουν στους άντρες, στον άντρα τους ή στον εαυτό τους. Το lifestyle και το σεξουαλίζειν πάνω από την υγεία του μωρού; Δηλαδή, συγχύζομαι και μόνο που το σκέφτομαι. Αν ο φόβος του ήρωα του Κάφκα ήταν η μεταμόρφωσή του σε κατσαρίδα, η επιθυμία των σύγχρονων μαμάδων είναι η μεταμόρφωσή τους σε αγελάδες. Απλά να κατεβάζουν γάλα αυτό. Αυτή είναι η νέα προσφορά της επιστήμης της ψυχολογίας, που όπως πάντα δείχνει ότι απωθημένο της ήταν να σπουδάσει ιατρική ή βιολογία. Αντισώματα, προφυλάσσει από μελλοντικές ασθένειες, άντε ενισχύει και τον δεσμό μητέρας-βρέφους, για να βάλουμε και κάτι ψι μέσα, μη μας θεωρήσουν και θεραπαινίδα της βιολογίας. Τώρα θα μου πεις γιατί μια μάνα που κλαίει πάνω από τη ματωμένη ρόγα της και ένα παιδί που σπαράζει και δεν θέλει να θηλάσει ενισχύει τον δεσμό μάνας-βρέφους; Ίσως θα πρέπει να μελετήσουμε τα συναισθήματα που αναπτύσσονται σε σαδομαζοχιστικές καταστάσεις. Σίγουρα είναι ισχυρά... Ονειρεύομαι μια πολιτεία όπου οι μαμάδες θα επιδοτούνται για να κάθονται σε κρεβάτια κλινικής για τουλάχιστον έναν χρόνο, με λεχωνοδιατροφολόγους να επιμελούνται της σωστής διατροφής τους, με μηχανικά θήλαστρα πάνω από κάθε

κρεβάτι, τα οποία σε συγκεκριμένες ώρες κάθε μέρα θα εφαρμόζουν στα πρησμένα στήθη και θα αρμέγουν το γάλα το επιούσιο. Θα παρέχεται τηλεόραση, wi-fi, και διάδρομος γυμναστικής, όπως και ψυχολογική υποστήριξη (η οποία συνίσταται σε παραλλαγές του «σκάσε και κάν’ το»). Στο τέλος του χρόνου πλαστικοί χειρουργοί θα αναλαμβάνουν δωρεάν (για τις μαμάδες, όχι για τους φορολογούμενους) αποκατάσταση στήθους, κοιλιάς και λοιπών. Η ρινοπλαστική δεν καλύπτεται.

Αν ο φόβος του ήρωα του Κάφκα ήταν η μεταμόρφωσή του σε κατσαρίδα, η επιθυμία των σύγχρονων μαμάδων είναι η μεταμόρφωσή τους σε αγελάδες

26 στο γιατρο

16.07.2014

της ΦΑΙΔΡΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΥ

Δραστήρια παιδιά Ειδικός στην Το πιάτο των παιδιών Γενετική διάγνωση μέσω του… χωρίς… σωσίβιο τεχνολογία ετών… πρέπει να είναι από νωρίς «πράσινο» οικογενειακού άλμπουμ τεσσάρων Τ Αν Π Σ ρέξε, τρέξε, μικρούλη; Και τρέξε, και παίξε, και ασκήσου σε μόνιμη βάση, ακόμη και αν έχεις φυσιολογικό βάρος, ώστε να μη δεις το λίπος να συσσωρεύεται από τόσο μικρή ηλικία σε σημεία που δεν πρέπει. Αυτή είναι η συμβουλή ερευνητών του Πανεπιστημίου του Ιλινόις, οι οποίοι ανακάλυψαν κατόπιν παρακολούθησης 220 οκτάχρονων και εννιάχρονων παιδιών ότι όσα εξ αυτών ήταν δραστήρια εμφάνιζαν καλύτερη κατανομή του λίπους στο σώμα τους, ακόμη και αν είχαν φυσιολογικό βάρος. Προκειμένου να καταλήξουν στα συμπεράσματά τους, τα οποία δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό έντυπο Pediatrics, οι ειδικοί έβαλαν ορισμένα από τα παιδιά της μελέτης να ακολουθήσουν πρόγραμμα γυμναστικής επί εννέα μήνες. Κάποια άλλα απλώς… κάθονταν (επρόκειτο για την ομάδα ελέγχου στο πλαίσιο της μελέτης). Σημειώνεται ότι τα μισά από το σύνολο των παιδιών είχαν φυσιολογικό σωματικό βάρος. Το πρόγραμμα γυμναστικής διαρκούσε 70 λεπτά την ημέρα επί πέντε ημέρες την εβδομάδα. Σύμφωνα με τα ευρήματα, εννέα μήνες μετά την έναρξη της μελέτης, τα παιδιά που γυμνάζονταν είχαν καλύτερη καρδιαγγειακή λειτουργία καθώς και χαμηλότερα επίπεδα σωματικού λίπους και κυρίως κοιλιακού λίπους, το οποίο αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για καρδιοπάθειες και διαβήτη. Στην ομάδα του… καθισιού οι δείκτες ήταν ακριβώς αντίθετοι. Όπως σχολίασαν οι ερευνητές, τα αποτελέσματα αυτά είναι πολύ σημαντικά καθώς φάνηκε πως η έλλειψη σωματικής άσκησης οδηγεί σε συσσώρευση λίπους, ειδικά στην κοιλιακή χώρα, ακόμη και σε παιδιά που δεν έχουν πρόβλημα βάρους. Τι δείχνουν όλα αυτά; Ότι οι μικροί πρέπει να τρέχουν, να πηδούν, γενικώς να ασκούνται, ακόμη και αν ο δείκτης της ζυγαριάς δείχνει φυσιολογικός.

βάλετε ένα τετράχρονο παιδί απέναντι από έναν φοιτητή και τους υποβάλετε σε τεστ ώστε να φανεί ποιος προσαρμόζεται πιο εύκολα στις νέες τεχνολογίες, να ξέρετε ότι θα νικήσει το τετράχρονο! Αυτό ακριβώς έκαναν ερευνητές του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ, οι οποίοι παρακολούθησαν 106 παιδιά ηλικίας τεσσάρων έως πέντε ετών καθώς και 170 φοιτητές κολεγίου. Οι ειδικοί ζήτησαν από τους εθελοντές –μικρούς και μεγάλους– να χρησιμοποιήσουν μια συσκευή που δεν είχαν δει ποτέ πριν και έμειναν άναυδοι όταν ανακάλυψαν πως τα παιδιά ήταν πολύ πιο γρήγορα από τους φοιτητές στο να βρουν τον τρόπο λειτουργίας της συσκευής. Όπως ανέφεραν στο επιστημονικό έντυπο Cognition, τα μικρά παιδιά αποδείχθηκε ότι μαθαίνουν πολύ γρήγορα τις αιτιώδεις σχέσεις και εξάγουν λογικά συμπεράσματα με βάση τις παρατηρήσεις τους. Βέβαια τα ευρήματα αυτά γεννούν ερωτήματα για το (ερευνητικό) μέλλον, όπως το αν τα παιδιά είναι απαλλαγμένα από τις προκαταλήψεις των ενηλίκων ή είναι πιο ευέλικτα και εξερευνητικά εκ φύσεως στον τρόπο που βλέπουν τον κόσμο. Όταν δοθούν αυτές οι απαντήσεις, τότε, κατά τους ερευνητές, και οι μέθοδοι εκπαίδευσης θα γίνουν αποτελεσματικότερες με βάση τη «σπιρτάδα» των μικρών την οποία αποδεικνύεται ότι διαθέτουν σε περίσσεια.

οιο είναι το μυστικό ώστε το παιδί σας να μη «ράβει» το στόμα του κάθε φορά που βλέπει λαχανικά στο πιάτο; Το να τα εντάξετε στη διατροφή του προτού συμπληρώσει τα δύο έτη ζωής. Τη «συνταγή» αυτήν ακολούθησαν ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Λιντς στη Βρετανία παρεμβαίνοντας στη διατροφή 332 παιδιών ηλικίας 4-38 μηνών από τη Βρετανία, τη Γαλλία και τη Δανία. Οι επιστήμονες προσέθεσαν στη διατροφή των παιδιών έναν πουρέ αγκινάρας, όπως ανέφεραν στην επιθεώρηση PLoS ONE. Φαντάζεστε στην αρχή τι έκαναν με τον πουρέ οι μπόμπιρες: απλώς δεν τον ακουμπούσαν ή τον έφτυναν. Η επανάληψη όμως είναι η μητέρα της μάθησης, όπως συνηθίζει να λέει ο σοφός λαός, και έτσι όταν ο πουρές αγκινάρας μπήκε στο ημερήσιο μενού 5-10 φορές, οι προτιμήσεις των παιδιών φάνηκε να αλλάζουν. Το 20% εξ αυτών άρχισε να δέχεται με μεγάλη ευχαρίστηση τον πουρέ και μάλιστα καθάριζε το πιάτο του ενώ ένα ποσοστό της τάξεως του 40% έτρωγε τουλάχιστον μια ποσότητα. Μάλιστα, όπως προέκυψε, όσο μικρότερα ήταν τα παιδιά τόσο περισσότερο έτρωγαν τον πουρέ, γεγονός που μαρτυρεί ότι τα πιο μικρά παιδιά είναι και πιο ανοιχτά στις νέες γεύσεις. Το μήνυμα λοιπόν των ειδικών είναι λαχανικά από νωρίς στο πιάτο και μάλιστα όχι «καμουφλαρισμένα», αφού και οι ίδιοι δεν έκρυβαν την αγκινάρα στις τροφές αλλά την έδιναν σκέτη σε μορφή πουρέ στα παιδιά (αν και με κάποια τρικ όπως με λίγο λάδι λαχανικών ή λίγη ζάχαρη, κάτι που δεν αποτελεί «καμουφλάρισμα», σύμφωνα με τους ίδιους).

το μέλλον οι παιδίατροι δεν αναμένεται να ζητούν από τους γονείς το βιβλιάριο του παιδιού τους αλλά… ένα άλμπουμ με οικογενειακές φωτογραφίες. Όχι, δεν αστειευόμαστε, ούτε οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης που το προτείνουν αστειεύονται. Αντιθέτως, έκαναν πολύ σοβαρή δουλειά και ανέπτυξαν ένα λογισμικό, το οποίο μπορεί να «σαρώνει» και να «διαβάζει» τα πορτρέτα της οικογένειας ενός παιδιού ώστε να διαγιγνώσκει τη γενετική προδιάθεσή του για σπάνιες κληρονομικές νόσους. Μάλιστα, οι ειδικοί φρόντισαν ώστε να μην ταλαιπωρούν καθόλου τους γονείς βάζοντάς τους να πηγαίνουν ως το ιατρείο. Θα μπορούν να σκανάρουν τις οικογενειακές φωτογραφίες τους, να τις κάνουν έτσι ψηφιακές και να τις στέλνουν στον γιατρό με e-mail. Ο γιατρός θα λαμβάνει στον υπολογιστή του τις φωτογραφίες και το πρωτοποριακό λογισμικό θα αναλύει τα χαρακτηριστικά του προσώπου γονιών, παππούδων και λοιπών κοντινών συγγενών αναζητώντας σημάδια (όπως στο σχήμα των ματιών, των χειλιών, των φρυδιών, της μύτης κ.ά.) που μαρτυρούν ύπαρξη γενετικής πάθησης. Προκειμένου να δημιουργηθεί το λογισμικό οι ειδικοί τροφοδότησαν αρχικώς έναν αλγόριθμο με σχεδόν 1.400 φωτογραφίες ατόμων με οκτώ διαφορετικές γενετικές παθήσεις. Ο υπολογιστής έμαθε λοιπόν να εντοπίζει κάθε πάθηση με βάση τα χαρακτηριστικά του προσώπου – το ποσοστό επιτυχίας του στη διάγνωση… φωτογραφιών έφτανε στο 93%. Το πρόγραμμα έχει πλέον εμπλουτιστεί και μπορεί να αναγνωρίσει τουλάχιστον 90 κληρονομικές παθήσεις, αν και με πιο μικρή αξιοπιστία, σημείωσαν οι ερευνητές στην επιθεώρηση eLife. Σε κάθε περίπτωση, θεωρούν ότι το «έξυπνο» λογισμικό θα μπορούσε να αξιοποιηθεί στο μέλλον για τον έλεγχο των νεογέννητων ή ακόμη καλύτερα σε μικρά παιδιά των οποίων οι γονείς ανησυχούν ότι μπορεί να έχουν κάποιο γενετικό πρόβλημα.

SUMMER

28 SUmmer Ταλκ

Στα χρώματα του πρωταθλητή Βάψε τον παίκτη στα χρώματα της αγαπημένης σου ομάδας. Χρησιμοποίησε μαρκαδόρους, ξυλομπογιές, κηρομπογιές ή ό,τι άλλα χρώματα θέλεις

16.07.2014

Τα Αγαπάκια

Zelfs

κρύβονται στη βαλίτσα των διακοπών σου Βρες πού κρύφτηκαν και πάρ’ τα μαζί σου στις διακοπές

30 SUmmer Ταλκ

16.07.2014

Τα cupets πρέπει να φάνε τα φρούτα και τα γλυκά τους. Βοήθησέ τα να ταξιδέψουν στον λαβύρινθο και να φτάσουν στις λιχουδιές

16.07.2014

Βρες τις ς έ ι κ σ

31 SUmmer Ταλκ

Ποιες από τις αγαπη φίλες έχο μένες σου από τον ήυν κρυφτεί Μπορείς νλιο; α τις βρει ς;

32 SUmmer Ταλκ

Tο Μουσείο Τηλεπικοινωνιών, αποχαιρετά τη φετινή περίοδο, που ήταν γεμάτη από ξεναγήσεις και εκπαιδευτικά προγράμματα, εικαστικά εργαστήρια και πρωτότυπα πειράματα και αποφασίζει να κρατήσει συντροφιά στους μικρούς επιστήμονες και αυτό το καλοκαίρι. Χρησιμοποιώντας απλά υλικά, οργανώστε περιπετειώδη μεσημέρια μεγάλων ανακαλύψεων! Επικοινωνήστε με τους πιο περίεργους τρόπους και δώστε ραντεβού τον Σεπτέμβριο στο Μουσείο Τηλεπικοινωνιών για νέες περιπέτειες. Καλό Καλοκαίρι

16.07.2014

ΓΚΡΑΧΑΜ ΜΠΕΛ ΘΕΜΕΛΙΩΔΕΣ ΠΕΙΡΑΜΑ ΤΟΥ ΓΚΡΑΧΑΜ ΜΠΕΛ

Θέλεις να νιώσεις λίγο και συ, όπως και ο εφευρέτης του τηλεφώνου Γκράχαμ Μπελ, όταν «πάλευε» με τους ήχους, τη γέννηση και την αναπαραγωγή τους, λίγο πριν φτάσει στη σπουδαία ανακάλυψή του; Τότε, συγκέντρωσε τα εξής απλά υλικά και κάνε κι εσύ το Θεμελιώδες Πείραμα του Γκράχαμ Μπελ. Υλικά 1 μεταλλικό διαπασών 1 μεταλλικό δοχείο μεσαίου μεγέθους 3 κροκοδειλάκια και καλώδιο ήχου 1 μπαταρία 6 volt 1 μικρό ηχείο Ετοιμάζουμε το μεταλλικό δοχείο βάζουμε νερό και 2-3 κουταλιές λευκό ξίδι Συνδεσμολογία Βάζουμε 1 κροκοδειλάκι στο μεταλλικό δοχείο και το συνδέουμε με τον έναν πόλο της μπαταρίας, τον άλλον πόλο της μπαταρίας τον συνδέουμε με ένα 2ο κροκοδειλάκι και με το ένα «αυτάκι» του ακουστικού και με το τρίτο κροκοδειλάκι συνδέουμε το 2ο αυτάκι του ακουστικού και το διαπασών. Τοποθετούμε το ακουστικό στ’ αυτί, χτυπάμε το διαπασών και το βυθίζουμε στο νερό με το ξύδι. Από το ακουστικό θα ακουστεί ένας ήχος τιν! Κάπως έτσι μεταδόθηκε ο ήχος μέσα από το ακουστικό και για πρώτη φορά!

16.07.2014

. 2

33 SUmmer Ταλκ

ΥΔΡΑΥΛΙΚΟΣ ΤΗΛΕΓΡΑΦΟΣ

Θα χρειαστείτε: • 1 δοχείο ή ένα μεγάλο άδειο πλαστικό μπουκάλι από νερό ή αναψυκτικό. • 1 φελλό ή λίγο αλουμινόχαρτο • 1 ξύλινη ή πλαστική ράβδο • ξυλάκια ή πλαστικοποιημένα χαρτάκια Παίρνεις ένα δοχείο ή ένα μεγάλο άδειο πλαστικό μπουκάλι από νερό ή αναψυκτικό. Του κάνεις μια τρυπούλα κοντά στη βάση του και την κλείνεις με έναν μικρό φελλό ή ένα πωματάκι που μπορείς να φτιάξεις πολύ εύκολα από αλουμινόχαρτο. Το γεμίζεις νερό. Ρίχνεις μέσα έναν φελλό πάνω στον οποίο έχεις στερεώσει μια ξύλινη ή πλαστική ράβδο. Πάνω στη ράβδο έχεις στερεώσει καλά και σε συγκεκριμένη απόσταση το ένα από το άλλο, ξυλάκια ή πλαστικοποιημένα χαρτάκια (ή οποιοδήποτε άλλο υλικό, αρκεί να είναι αδιάβροχο) που πάνω τους γράφουν συγκεκριμένα μηνύματα. Το ίδιο ακριβώς κάνει και ο φίλος σου. Χρησιμοποιεί ολόιδιο δοχείο ή μπουκάλι, κάνει μια ίδια τρύπα, στην ίδια ακριβώς απόσταση από τη βάση του μπουκαλιού με τη δική σου. Βάζει έναν παρόμοιο φελλό και μια ράβδο που γράφει σε ξυλάκια ή χαρτάκια, τα οποία έχουν τοποθετηθεί ακριβώς όπως τα δικά σου (με ένα χαρακάκι μπορείς να μετρήσεις με ακρίβεια τις αποστάσεις), τα ίδια μηνύματα. Μπορείτε να πάτε στο πάρκο και να στηθείτε σε όποιο σημείο επιθυμεί ο καθένας και να ανταλλάξετε μηνύματα που κανένας άλλος δεν μπορεί να διαβάσει. Αν μένετε σε σπίτια με αντικριστά μπαλκόνια ή παράθυρα μπορείτε να επικοινωνείτε και από εκεί (βάζοντας μόνο μια λεκανίτσα κάτω από το μπουκάλι για να μη γεμίσει το μπαλκόνι ή το δωμάτιο νερά).

Ο ΤΗΛΕΓΡΑΦΟΣ ΕΙΝΑΙ ΕΤΟΙΜΟΣ Η διαδικασία είναι απλή: στέκεστε κοντά στο μπουκάλι και κρατάτε στο χέρι ένα μεγάλο κερί ή έναν φακό. Όποιος θέλει να στείλει μήνυμα σηκώνει ψηλά το κερί ή ανάβει τον φακό. Ο απέναντι, ανάβει κι αυτός τον φακό του προκειμένου να του δείξει ότι μπορεί να ξεκινήσει η διαδικασία αποστολής. Μόλις κλείσει ο πρώτος τον φακό του, κλείνει κι ο δεύτερος τον δικό του φακό, τραβώντας ταυτόχρονα και οι δύο το δικό τους πώμα. Το νερό αρχίζει να τρέχει, ο φελλός κατεβαίνει πιο βαθιά στα δύο δοχεία και η ράβδος με τα μηνύματα επίσης. Μόλις το μήνυμα που θέλεις να στείλεις φτάσει στο άνοιγμα του μπουκαλιού, ξανασηκώνεις το κερί ή ξανανάβεις το φακό και κλείνεις την τρύπα στη βάση του μπουκαλιού. Το ίδιο κάνει και ο άλλος και έτσι μπορεί να διαβάσει στη δική του ράβδο το μήνυμα που θέλεις. Με τον τρόπο αυτόν έστελναν οι αρχαίοι τα μηνύματά τους σε μάχες και πολιορκίες. Στο Μουσείο Τηλεπικοινωνιών μπορείτε να δείτε ένα ομοίωμα του υδραυλικού τηλέγραφου.

34 SUmmer Ταλκ

16.07.2014

η λακεδαιμονική σκυτάλη

Η λακεδαιμονική σκυτάλη ή κρυπτεία είναι ένα σύστημα κρυπτογράφησης που χρησιμοποιήθηκε ιδιαίτερα στον Πελοποννησιακό Πόλεμο. Οι Σπαρτιάτες έπαιρναν ένα κομμάτι ξύλο το οποίο έκοβαν στη μέση. Το ένα τμήμα το έπαιρνε ο στρατηγός, που έφευγε για τον πόλεμο, και το άλλο το κρατούσαν οι έφοροι στην πόλη. Όταν ο ένας από τους δύο ήθελε να μεταδώσει ένα μήνυμα, τότε τύλιγε μια λωρίδα δέρματος (διφθέρα) γύρω από τη ράβδο και έγραφε το μήνυμα. Ξετύλιγε το δέρμα και το έστελνε με αγγελιαφόρο στους εφόρους. Εκείνοι το ξανατύλιγαν στο δικό τους τμήμα της ράβδου και οι μυστικές πληροφορίες ή οδηγίες εμφανίζονταν μόνο στα δικά τους μάτια.

ΘΑ ΧΡΕΙΑΣΤΕΙΣ: • 1 πλαστικό ή ξύλινο ραβδί • 1 κορδέλα σαν αυτές που ξεμένουν στο σπίτι όταν ξετυλίγουμε πακέτα με δώρα • 1 μαρκαδόρο ΟΔΗΓΙΕΣ: 1. Κόβεις (καλύτερα με τη βοήθεια της μαμάς ή του μπαμπά) το ραβδί στα δύο. 2. Τυλίγεις προσεκτικά την κορδέλα γύρω από το ένα κομμάτι. 3. Με τον μαρκαδόρο γράφεις ένα γράμμα σε κάθε τμήμα της κορδέλας που είναι τυλιγμένο στο ραβδί έτσι ώστε οριζόντια, κατά μήκος του ραβδιού, να μπορείς να διαβάζεις τη λέξη που θέλεις. 4. Γυρνάς λίγο το ραβδί και γράφεις, με τον ίδιο τρόπο, κάτω από τα πρώτα γράμματα, μια ακόμα λέξη. Συνεχίζεις, γυρνώντας κάθε φορά λιγάκι το ραβδί, να γράφεις (με τον ίδιο πάντα τρόπο) λέξεις μέχρι να ολοκληρώσεις ένα σύντομο, λακωνικό όπως λέμε, μήνυμα. 5. Ξετυλίγεις την κορδέλα από το ραβδάκι: το μήνυμά σου δεν μπορεί να διαβαστεί πια. Την τυλίγεις στο άλλο κομμάτι του ραβδιού που είναι όμοιο με το πρώτο και το μήνυμα ξαναεμφανίζεται. Αν δοκιμάσεις να τυλίξεις την ίδια κορδέλα σε άλλο, πιο λεπτό ή πιο χοντρό ραβδί, πάλι η φράση που έχεις γράψει δεν θα διαβάζεται, μια που τα γράμματα θα έχουν ανακατευτεί. Με τον τρόπο αυτόν μπορείς να οργανώσεις, τώρα που είναι καλός ο καιρός, ένα παιχνίδι στο πάρκο, όπου μόνο όποιος φίλος σου έχει ή ανακαλύψει το «δίδυμο» με το δικό σου ραβδί θα μπορέσει να αποκρυπτογραφήσει το μήνυμά σου.

οπτικόΣ τηλέγραφοΣ

Η ΠΥΡΣΕΙΑ Η συγκεκριμένη «μηχανή» των Κλεόξενου και Δημόκλειτου (2ος αι. π.Χ.) βασιζόταν στη μετάδοση γραμμάτων, σε συνδυασμό με αναμμένους πυρσούς. Σύμφωνα με το σύστημα αυτό, ο πομπός του μηνύματος και ο δέκτης είχαν ο καθένας από δύο τοίχους που απείχαν μεταξύ τους λίγα μέτρα. Η κατασκευή των τοίχων θύμιζε πολεμίστρες, όπου μπορούσαν να τοποθετηθούν 5 πυρσοί, στον κάθε τοίχο. Επίσης ο «πομπός», αλλά και ο «δέκτης» είχαν μπροστά τους έναν μικρό πίνακα με τα γράμματα της αλφαβήτου, χωρισμένα σε οριζόντιες σειρές και κάθετες στήλες. Όπως έβλεπε τον «σταθμό εκπομπής» απέναντι ο δέκτης, ο αριστερός τοίχος αντιστοιχούσε στη σειρά των γραμμάτων και ο δεξιός στη στήλη των γραμμάτων. Προκειμένου να μεταδώσουν μια λέξη, τοποθετούσαν πυρσό, πρώτα στον αριστερό τοίχο και αντίστοιχα στον δεξιό, σχηματίζοντας το πρώτο γράμμα (οριζοντίως και καθέτως, όπως στο σταυρόλεξο). Κατόπιν, κατέβαζαν τους πυρσούς και τοποθετούσαν τους επόμενους για το δεύτερο γράμμα κ.ο.κ. Φτιάξε έναν «οπτικό τηλέγραφο» και επικοινώνησε με τους φίλους σου με έναν... αρχαίο τρόπο επικοινωνίας! Πάρτε λοιπόν κι εσύ και οι φίλοι σου από ένα μεγάλο κομμάτι χαρτόνι ή φελιζόλ και μετά, με το ψαλίδι ή το κοπίδι σας, κάντε ο καθένας από δυο τοίχους σε σχήμα πολεμίστρας, ώστε να τοποθετούνται οι πυρσοί (μικρά ομοιώματα, μπορείτε να βρείτε στο εμπόριο), φτιάξτε τον δικό σας πίνακα με τα γράμματα της αλφαβήτου, σε όποια σειρά θέλετε, για να μη διαβάζονται από τον «εχθρό», και στείλτε τα μηνύματά σας.

35 SUmmer Ταλκ

16.07.2014

ΤΟ ΔΙΚΟ ΣΟΥ ΤΗΛΕΦΩΝΟ ΘΑ ΧΡΕΙΑΣΤΕΙΣ: • 2 τενεκεδάκια ή 2 πλαστικά ποτηράκια • σπάγκο • 2 συνδετήρες ή δύο κομμάτια μονωτική ταινία • 1 κατσαβίδι • ψαλίδι

ντριννννν

ΟΔΗΓΙΕΣ: 1. Με το κατσαβίδι και με πολύ μεγάλη προσοχή για να μην κοπείς ή με τη βοήθεια της μαμάς ή του μπαμπά κάνεις μια τρύπα στον πάτο καθενός από τα δύο τενεκεδάκια. 2. Περνάς το ένα άκρο του σπάγκου μέσα στην τρύπα του κάθε τενεκέ ή του κάθε ποτηριού. 3. Συγκρατείς τον σπάγκο στο ποτήρι ή στον τενεκέ με έναν συνδετήρα ή τη μονωτική ταινία. 4. Περνάς το άλλο άκρο του σπάγκου στο δεύτερο τενεκεδάκι ή ποτηράκι και το συγκρατείς και αυτό με τον συνδετήρα. 5. Κρατάς το ένα τενεκεδάκι ή ποτηράκι εσύ και το άλλο ένας φίλος σου, τεντώνετε τον σπάγκο και μιλάτε.

. 5

ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ: Τα ηχητικά κύματα ταξιδεύουν ταχύτερα μέσα από τα στερεά από ό,τι στον αέρα. Γι’ αυτό τα ηχητικά κύματα της φωνής σου φτάνουν γρήγορα, μέσω του σπάγκου, στο αυτί του φίλου σου. Μάθε λοιπόν ότι η αρχαιότερη μορφή τηλεπικοινωνίας είναι η ηχητική. Και πως από πολύ παλιά δημιουργήθηκε η ανάγκη κατασκευής μιας συσκευής που θα μπορούσε να μεταφέρει ήχους και πάνω από όλα την ανθρώπινη ομιλία. Αργότερα, πολλοί, ήταν εκείνοι που προσπάθησαν να κατασκευάσουν ένα μηχάνημα που θα μπορούσε να μεταβιβάσει τον ήχο διαμέσου του ηλεκτρισμού. Αυτό το πέτυχε ο Αμερικανός φυσικός Γκράχαμ Μπελ (Alexander Graham Bell). Φτιάξε λοιπόν το «δικό σου τηλέφωνο» και έλα στο Μουσείο Τηλεπικοινωνιών να δεις δεκάδες συλλεκτικά τηλέφωνα υψηλής αισθητικής. Στην πλούσια συλλογή του Μουσείου υπάρχουν επιτοίχια και επιτραπέζια, ξύλινα και μεταλλικά, με περιστρεφόμενη «μαγνητοηλεκτρική μηχανή» και δίσκο επιλογής, αλλά και ένα αντίγραφο της πρώτης τηλεφωνικής συσκευής του Γκράχαμ Μπελ. Αυτά και πολλά άλλα, από τα περίπου 3.500 αντικείμενα που έχει συνολικά στη συλλογή του το Μουσείο, μπορείτε να τα δείτε, να τα αγγίξετε, να τα ακούσετε. Και φυσικά να μιλήσετε με τους φίλους σας!

Πάρτε το μήνυμά μας Κλείνοντας μια απίστευτα δημιουργική χρονιά, γεμάτη γνώσεις και νέες ανακαλύψεις, λίγο πριν αποχαιρετιστούμε για τις διακοπές, μαζί με τους γονείς και τους μικρούς μας φίλους, «πετάξαμε» με αερόστατο τα μηνύματά μας και τα αφήσαμε να σκορπιστούν στους 5 ανέμους. Εσείς, λοιπόν, όπου κι αν βρίσκεστε αυτό το καλοκαίρι, ό,τι κι αν κάνετε, σηκώστε για λίγο το κεφάλι, ρίξτε το βλέμμα σας στον ουρανό και «πάρτε

το μήνυμά μας»! Είναι η πρόσκλησή σας, από το Μουσείο Τηλεπικοινωνιών ΟΤΕ, για τη νέα περίοδο, όπου σας περιμένουν περισσότερα προγράμματα, και πολλές άλλες εκπλήξεις. Μείνετε συνδεδεμένοι και ετοιμαστείτε να απογειώσουμε μαζί τη μουσειακή εμπειρία μας και με τη νέα χρονιά! Ραντεβού τον Σεπτέμβριο

Πρωτέως 25, 14564 Νέα Κηφισιά 210-6201899 – 210 6201999 e-mail: ote-museum@ote.gr www.ote.gr/mouseio

36 SUmmer Ταλκ

Χρωμάτισε μας 16.07.2014

37 SUmmer Ταλκ

38 ΕΝΝΕΑ μηνες

16.07.2014

της Πελιώς Παπαδιά

’Υπνος στην εγκυμοσύνη Ό

ταν έμεινα για πρώτη φορά έγκυος, πολλές ήδη… παθούσες μού έλεγαν τη φονική ατάκα «Κοιμήσου τώρα που μπορείς»! Και για να είμαι ειλικρινής, το ίδιο λέω έκτοτε κι εγώ στις πρωτοεγκυμονούσες. Αναρωτιέμαι, όμως, αν είναι τελικά τόσο εύκολο το να το κάνεις όσο το να το πεις. Γιατί ένα μωρό στην κοιλιά και οι αλλαγές που αυτό φέρνει στο σώμα της γυναίκας μπορούν κάλλιστα να δυσκολέψουν και τον ύπνο της μέλλουσας μαμάς, που σπάνια κοιμάται σωστά, με αποτέλεσμα φυσικά να είναι συχνά κουρασμένη κατά τη διάρκεια της ημέρας. Όλοι γνωρίζουμε ότι ο καλός, ποιοτικός ύπνος είναι απαραίτητος σε κάθε άνθρωπο, πολλώ δε μάλλον σε μία έγκυο, που έχει επιπλέον επιβάρυνση, λόγω διάφορων παραγόντων, όπως για παράδειγμα της πτώσης του αιματοκρίτη, των «έξαλλων» ορμονών, του επιπλέον βάρους και του γενικότερου στρες για την πορεία της κύησης και της μελλοντικής… άγνωστης ζωής! Από το πρώτο κιόλας τρίμηνο συχνά ξεκινούν αϋπνίες. Τον ύπνο δυσκολεύουν η συχνοουρία (που εντείνεται όσο περνούν οι μήνες), οι κράμπες, οι –φονικές– καούρες και η πείνα, η τάση για εμετό, αλλά και μια γενικότερη δυσφορία της γυναίκας. Επίσης, συχνά η έγκυος αποκοιμιέται κατά τη διάρκεια της ημέρας, λόγω εξάντλησης, και έτσι δεν νυστάζει το βράδυ. Προς το τέλος της εγκυμοσύνης, ιδιαίτερα επιβαρυντικός παράγοντας για τον ύπνο είναι και το ίδιο το μωρό που κάνει ολοένα και πιο έντονα αισθητή την παρουσία του πυξ λαξ, ιδιαίτερα μόλις νιώθει ότι η μαμά ξαπλώνει και ηρεμεί! Αν ανήκετε στην κατηγορία της άυπνης εγκύου και δεν επιθυμείτε άλλες λευκές νύχτες, πρέπει κατ’ αρχάς να βρείτε στο κρεβάτι σας μια θέση που σας βολεύει. Το ιδανικότερο είναι να ξαπλώνετε στο πλάι και στην αριστερή μεριά. Αυτή η θέση βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος στον πλακούντα, άρα και την ανάπτυξη του μωρού σας. Επίσης βοηθάει τα νεφρά να αποβάλλουν αποτελεσματικά τα υγρά από το σώμα σας και έτσι μειώνονται οι κατακρατήσεις. Βέβαια, το να κοιμάστε σε μία μόνο θέση όλη τη νύχτα θα σας οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια στο να πιαστείτε. Καλό είναι, λοιπόν, να εναλλάσσετε την αριστερή με τη δεξιά πλευρά σας συχνά (βάλτε το σαν σκέψη μέσα στο μυαλό σας και θα το πετύχετε καίτοι κοιμώμενη), μένοντας όμως περισσότερη ώρα στα αριστερά. Ο ύπνος ανάσκελα δεν προτείνεται, διότι μπορεί να οδηγήσει σε μυϊκούς πόνους, αιμορροΐδες και μειωμένη κυκλοφορία. Ακόμα, με μαθηματική ακρίβεια οδηγεί και στο ροχαλητό! Μπρούμυτα; Δύσκολο να μπορέσετε, αλλά και να το πετύχετε, μην το προτιμήσετε, γιατί το έμβρυο πιέζεται. Μην ξεχάσετε να προμηθευτείτε ένα ειδικό μαξιλάρι εγκυμοσύνης που θα σας βοηθάει να ανακουφίζετε την πίεση της κοιλιάς σας και ένα μαξιλάρι για κάτω από τους γοφούς σας όταν είστε ανάσκελα, που θα επιτρέψει την καλύτερη κυκλοφορία του αίματος και έτσι δεν θα πρήζονται τα πόδια σας! Τι μπορείτε ακόμα να κάνετε για λίγες ώρες καλού ύπνου; Σίγουρα αποφύγετε τον καφέ ή το τσάι πριν από τον ύπνο (δεν συζητάμε καν για αλκοόλ και τσιγάρο) και φροντίστε να μην τρώτε βαριά, καθώς κατά πάσα πιθανότητα το στομάχι σας θα αντιδράσει αρνητικά. Δοκιμάστε κάποιες ελαφριές τροφές, όπως ένα γιαούρτι ή μια φρυγανιά που και θα σας χορτάσουν και δεν θα σας βαρύνουν και πιείτε καλύτερα γάλα ή χαμομήλι. Προσπαθήστε ακόμα να κρατήσετε ένα σταθερό ωράριο ύπνου που θα «προγραμματίσει» τον οργανισμό σας, βρείτε μια δραστηριότητα που σας χαλαρώνει, όπως για παράδειγμα ένα ζεστό μπάνιο ή ένα μασάζ από τον σύντροφό σας, και εφαρμόστε την ακριβώς πριν από την κατάκλιση. Ιδανικό μάλιστα θα ήταν να εξασκηθείτε σε τεχνικές χαλάρωσης, όπως η γιόγκα, που θα σας βοηθήσουν γενικότερα να έχετε μια καλή κύηση. Το καλοκαίρι προστίθενται άλλοι δυο ιδιαίτερα επιβαρυντικοί για τον ύπνο παράγοντες, ιδιαίτερα για τις γυναίκες που βρίσκονται σε προχωρημένη εγκυμοσύνη και άρα έχουν πάρει και περισσότερα κιλά. Η ζέστη και η υγρασία, που κάνουν τη νυχτερινή ζωή της κυοφορούσας ακόμα πιο δύσκολη. Είναι πολύ βασικό να πετύχετε τη θερμοκρασία εκείνη που ούτε θα σας κάνει να ζεσταίνεστε ούτε θα σας κάνει να κρυώνετε. Χρησιμοποιήστε ανεμιστήρα ή/και air-condition, βαμβακερά ρούχα και εσώρουχα και έχετε πάντοτε δίπλα σας νερό και μια βρεγμένη πετσέτα, καθώς και μαξιλάρια για να ανασηκωθείτε σε περίπτωση δύσπνοιας! Σημείωση: Αν δείτε ότι στριφογυρίζετε περισσότερο από μισή ώρα στο κρεβάτι, μην ταλαιπωρήστε άδικα! Σηκωθείτε, κάντε μια βόλτα, κάντε ένα ντους, βάλτε τα πόδια σας σε μια λεκάνη με κρύο νερό, διαβάστε, δείτε τηλεόραση μέχρι να νυστάξετε. Άλλωστε, έτσι προπονείστε στην αϋπνία που θα σας συντροφεύει, χωρίς αμφιβολία, για τους επόμενους μήνες (ας μην πούμε χρόνια) της ζωής σας! Όνειρα γλυκά!

Κοιμήσου και αδυνάτιζε

ατά τη διάρκεια του ύπνου, όλοι κάνουμε καύσεις και χάνουμε βάρος, ανάλογα πάντα με το κολλαγόνο που διαθέτουμε. Με άλλα λόγια, όσο περισσότερο κολλαγόνο διαθέτουμε τόσο περισσότερο βάρος και λίπος χάνουμε καθώς κοιμόμαστε. Ο ύπνος διαιρείται σε φάσεις και επίπεδα και είναι πολύ σημαντικός διότι βάσει της ποιότητάς του καθορίζεται η νεότητα και η ηλικία. Η επαναδόμηση των ιστών γίνεται κατά τη διάρκεια του επιπέδου 3 της φάσης REM, οπότε το σώμα μετατρέπει το διαθέσιμο κολλαγόνο και τα άλλα θρεπτικά συστατικά σε νέους ιστούς. Η σύνθεση του νέου κολλαγόνου από τους ινοβλάστες του δέρματος συνήθως πραγματοποιείται κατά τη διάρκεια του βραδινού ύπνου, περίπου από τη 1:00 π.μ. μέχρι τις 4:00 π.μ. Εν συνεχεία, το νέο κολλαγόνο χρησιμοποιείται σε διάφορες λειτουργίες του σώματος. Για τη μετατροπή που υφίσταται το κολλαγόνο, το σώμα χρειάζεται ενέργεια και εν τη απουσία σακχάρων και υδατανθράκων την ενέργεια αυτήν την παίρνει από το σωματικό λίπος. Επομένως, όσο μεγαλύτερη ποσότητα κολλαγόνου διαθέτει ο οργανισμός, τόσο μεγαλύτερη ενέργεια καταναλώνει στη μετατροπή του και άρα τόσο περισσότερες θερμίδες καίει. Ο αριθμός των θερμίδων που καίμε είναι ανάλογος της αποτελεσματικότητας του μηχανισμού του μεταβολισμού. Αντίθετα, όσο πιο μικρή είναι η αποτελεσματικότητα του μηχανισμού τόσο πιο μικρός είναι και ο αριθμός των θερμίδων που καίμε στην παραπάνω διαδικασία. Δοκιμάστε, λοιπόν, υγρό πόσιμο κολλαγόνο και καθώς κοιμάστε θα… τα χάσετε! PUBLI Taλκ

40 ΜΕΓΑΛΩΝΟΝΤΑΣ

16.07.2014

ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ ΜΕΓΑΛΩΝΕΙ... ΣΗΜΕΡΑ

Παιδιατρικά και… άλλα!

γαπητοί φίλοι και φίλες, το μεγάλωμα ενός παιδιού είναι σοβαρή και δύσκολη διαδικασία. Αναμφισβήτητα όμως αξίζει κόπους και εκπλήξεις, χαρές και αγωνίες. Το κακό με εμάς τους παιδιάτρους είναι ότι νομίζουμε πως εσείς οι γονείς τα γνωρίζετε όλα! Το κακό με εσάς τους γονείς είναι ότι πιστεύετε πως εμείς οι παιδίατροι τα γνωρίζουμε όλα. Και οι δύο έχουμε μεγάλο λάθος. Έτσι αρχίζει και δυστυχώς διαιωνίζεται το πρόβλημα της μπερδεμένης ενδοσυνεννόησης. Θα επιχειρήσουμε τη λύση! Από αυτήν τη σελίδα κάθε μήνα θα συζητάμε θέματα αγωγής και προαγωγής της υγείας– σωματικής και ψυχικής– τα οποία απασχολούν γονείς, εκπαιδευτικούς και παιδιάτρους σε κάποια φάση της ζωής ενός παιδιού, από τη γέννηση μέχρι την εφηβεία. Είναι αυτονόητο ότι οι πολλές όψεις της ανατροφής των παιδιών δικαιολογούν και τις

πολλές απόψεις προσέγγισης. Ελπίζουμε έτσι να αναπτυχθεί διάλογος ζωντανός μεταξύ όλων μας με δυναμική προοπτική και πνοή ζωντάνιας. Η γνώση είναι δύναμη! Κανένας δεν έχει μέχρι σήμερα αμφισβητήσει τη διαχρονική ισχύ της γνώσης ως σύστημα αυτοάμυνας, επικράτησης ή συμβιβασμού. Εκείνος που είναι ενημερωμένος σωστά, μικρός ή μεγάλος, έχει το προνόμιο της επιλογής αλλά και της ευθύνης. Έτσι καταξιώνονται οι προσπάθειες γονέων, δασκάλων, παιδιάτρων, και γιατί όχι, των παιδιών μας. Θα προσπαθήσουμε λοιπόν όλοι να μάθουμε από όλους και να ξεφύγουμε από την πίεση του «πρέπει» και την αγωνία του «λάθους»! Άλλωστε οι αυθεντίες σήμερα έχουν ξεπεραστεί. Ποιοι είμαστε Μια ομάδα παιδιάτρων, ψυχολόγων, κοινωνικών λειτουργών, ειδικών επιστημόνων για προβλή-

ματα ψυχής και σώματος, ξεκινάμε αυτήν την εκστρατεία ενημέρωσης και εναλλακτικής συμβουλευτικής των γονέων. Με ιδιαίτερη ευαισθησία και εμπειρία χρόνων θα καταπιαστούμε με απλά και καθημερινά, δύσκολα και δυσεπίλυτα, θέματα που μας απασχολούν, σας ανησυχούν και αναστατώνουν την ατμόσφαιρα στην οικογένεια, στο σχολείο, στη ζωή. Συντονίστρια αυτής της προσπάθειας είμαι η υπογράφουσα καθηγήτρια της Παιδιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών Χρύσα Τζουμάκα-Μπακούλα που είχα την ιδέα της επικοινωνίας με γονείς από αυτήν τη σταθερή στήλη του Τaλκ, γιατί τo έντυπο απευθύνεται «σε γονείς που τα βλέπουν όλα!». Με ορμητήριο το Παιδιατρικό Κέντρο Αθηνών, με θέσεις και αντιθέσεις, εγώ και οι συνεργάτες μου θα βοηθήσουμε «μέλλοντες γονείς», «γονείς που δεν γεννιούνται αλλά γίνονται» και όσους προσπαθούν «διά βίου να γίνονται καλύτεροι» για το αύριο. Επιμύθιο Το καλοκαίρι που έρχεται αποτελεί μία πρόκληση για όλη την οικογένεια. Αφήνει χρόνο για κουβεντούλα, σκέψεις και προγραμματισμό της καινούργιας «εργατικής» χρονιάς. Με την ξεγνοιασιά και την ελευθερία χρόνου, στη θάλασσα ή στο βουνό, μικροί και μεγάλοι βελτιώνουμε τις σχέσεις μας και μαζί χτίζουμε λιθαράκι λιθαράκι αναμνήσεις, πολύτιμο υλικό για την έκφραση της προσωπικότητάς μας στη ζωή. Ας μην αφήσουμε την ευκαιρία αυτήν ανεκμετάλλευτη. Ζήστε όλοι μαζί την εκτός τόπου και χρόνου επικοινωνία σας με τα παιδιά, γίνετε και εσείς παιδιά. Με υγεία και χαρά ως τον Σεπτέμβριο!

Παιδιατρικά και… άλλα ερωτήματα βρίσκουν κάθε μήνα την απάντησή τους. Στείλτε τις ερωτήσεις σας στο c.bakoula@iatriko.gr και διαβάστε την απάντηση στο Τaλκ

Χρύσα Τζουμάκα-Μπακούλα καθηγήτρια Παιδιατρικής - Παιδιατρικό Αθηνών Email: c.bakoula@iatriko.gr

42 πιτσιλες

16.07.2014

Άμμος 1

Μαγιό neoprene εκμάθησης κολύμβησης με 2 αεροθαλάμους & αντηλιακή προστασία anti-UV 50+ U.P.F., www.geniustoys.gr

Καλοκαιρινό φουστανάκι, Μonsoon

3 Ασφαλές τραμπολίνο για παιδιά από 1 έτους έως 36 κιλά. www. geniustoys.gr

Bρεφική αιώρα koala , κατάλληλη από 0-9 μηνών www.asterias.com.gr Αχαρνών 457, Νέα Χαλκηδόνα. 211-1844512

Γυαλιά KiETLA Υψηλή ποιότητα, απόλυτη προστασία από τον ήλιο. Μade in France. www.mariaevita.gr

43 πιτσιλες

16.07.2014

Kαλοκαιρινά βραχιολάκια TURTLEZ, www. kindergallery.gr

Παιδικό καπέλο Chicco, Βρεφικά Πολυκαταστήματα Λητώ

10 Καρότσι TRIP, Inglesina. www.inglesina.gr

Αγορίστικο μαγιό, Fb: Kids Loft

Χάρτινα ριγέ κουτάκια σε διάφορα χρώματα για ποπ κορν ή για τα ζαχαρωτά του πάρτι ή της βάπτισης, www.sweebies.gr

12 Αδιάβροχες σαλιάρες με τυπωμένα retro σχέδια από τα Nobodinoz, www.littlecloset.gr

11 Παιδικό κάθισμα Tripp Trapp, www.stokke.com

Urban cool, μοντέρνο, εκκεντρικό, σπορ, smart casual. Κάθε στυλ βρίσκει τον κωδικό του στο www.08dresscode.com. Ρούχα με παιχνιδιάρικη διάσταση που οι μαμάδες λατρεύουν και τα παιδιά δεν χορταίνουν να φορούν, στο σχολείο, στο πάρκο, στο πάρτυ, στις διακοπές... παντού! Δείτε τον κόσμο μέσα από τα μάτια των παιδιών, «ζωγραφισμένο» σε ρούχα ιδιαίτερης αισθητικής, φτιαγμένα από εξαιρετικά απαλά υλικά με σεβασμό στο περιβαλλον.

Info: Showroom-Ελαιών 31-Νέα Κηφισιά // www.08dresscode.com

T-shirt με στρουθοκάμηλο, LION OF LEISURE

Φόρεμα με κεράσια, Mini Rodini

Ολόσωμο μαγιό με καρχαρία, POPUPSHOP

Μαγιό με ομπρέλες, POPUPSHOP T-shirt με δεινόσαυρο, LION OF LEISURE

Ολόσωμο ασύμμετρο μαγιό διπλής όψης, LITTLE CREATIVE FACTORY

T-shirt με σαύρες, LION OF LEISURE

Ολόσωμο μαγιό με παπαγάλο, POPUPSHOP

Υφασμάτινο μπικίνι, LOUIS MISHA

Αμάνικο Τ-shirt, I DIG DENIM

46 LIKE

Όλα σε ένα σύστημα παιδικού καθίσματος! Όσο πιο κοντά μας, τόσο πιο αυτόνομα. Αυτή η φιλοσοφία κρύβεται πίσω από όλα τα προϊόντα της Stokke. Μωρά που παρατηρούν με ασφάλεια, ανεξάρτητα παιδιά που συμμετέχουν! Το νέο σύστημα παιδικού καθίσματος Steps αγκαλιάζει το μωρό σας από τις πρώτες ώρες του στο σπίτι και «μεγαλώνει» μαζί του. Η καρέκλα αρχικά λειτουργεί ως βάση για το ρηλάξ, ενώ μετά προσαρμόζεται έξυπνα και εργονομικά στις ανάγκες του παιδιού που μεγαλώνει. Εξαρτήματα φτιαγμένα το ένα για το άλλο, όπως ακριβώς εσείς και το μωρό σας. www.stokke.com www.facebook.com/StokkeGreece

16.07.2014

47 θεατρο

16.07.2014

Η Πόρτα ξανανοίγει διάπλατα

της Πελιώς Παπαδιά

ετά το κλείσιμο της ιστορικής Πόρτας για οικονομικούς λόγους, για μια θεατρική σεζόν, η Ξένια Καλογεροπούλου και ο Θωμάς Μοσχόπουλος επανέρχονται δυναμικά, με ουσιαστικές κινήσεις κατά της φτήνιας και της προχειρότητας. Αν και κινούνται χωρίς κρατικές επιχορηγήσεις και με ελάχιστους πόρους, δεν το βάζουν κάτω. Δονκιχωτισμός; Ίσως. Αλλά, όπως λένε χαρακτηριστικά, η μιζέρια είναι μια μεταδοτική ασθένεια που θέλει αντιβίωση και ως τέτοια επιθυμούν να λειτουργήσουν, με τόλμη, στόχους, διάλογο και συνεργασία. Να λοιπόν, εν συντομία, όσα έχουν ετοιμάσει για βρέφη, παιδιά και εφήβους για την επόμενη σεζόν. Άκου Ιδέα της Ξένιας Καλογεροπούλου το θέατρο για βρέφη 1-3 ετών. Καινούργια παράσταση, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καραντζά και μουσική Κορνήλιου Σελαμσή, βασισμένη σε ήχους και μουσική, που μιλάει για ένα παιδί και μια μελωδία. Το παιδί ξυπνάει, γιατί η μελωδία που τον συνόδευε παύει. Παλεύει να τη θυμηθεί, να την ξαναφέρει πίσω, να την ανασυνθέσει. Αλλιώς δεν θα μπορέσει να κοιμηθεί. Κι ένα μεγάλο «ταξίδι» ξεκινάει. Καταστρούπολη Έργο του Φίλιπ Ρίντλεϊ, σε σκηνοθεσία Μανώλη Μαυροματάκη και μετάφραση Ξένιας Καλογεροπούλου, για παιδιά από 10 ετών. Όταν ο «κόσμος» όπως τον ξέρουμε έχει καταστραφεί και τα αποθέματα της μνήμης έχουν εξαντληθεί, από πού θα αντλήσει η φαντασία το υλικό που χρειάζεται για να σχεδιάσει τη ζωή μας παρακάτω; Οι άνθρωποι της Καταστρούπολης βρίσκονται σε αυτό ακριβώς το κρίσιμο σημείο. Όχι την ιστορία της ζωής τους, μα ούτε το όνομά τους μπορούν να θυμηθούν. Και τότε μια γριά μάγισσα κι ένα παιδί που δεν μιλάει τους βοηθούν να σχεδιάσουν από την αρχή μία κοινή, δική τους, νέα ιστορία. Με νέα ονόματα. Το μυστήριο της ΠολιτείαςΧάμελιν Ένα πρωινό του 1284, στην πολιτεία Χάμελιν, ένας παράξενος αυλητής έκανε όλα τα παιδιά να τον ακολουθήσουν παίζοντας μια μαγική μελωδία, όπως ακριβώς είχε κάνει λίγο πριν με τα χιλιάδες ποντίκια που είχαν κατακλύσει την πόλη. Τα ποντίκια έπεσαν και πνίγηκαν στον ποταμό. Τα παιδιά; Η πομπή έφτασε ως ένα βουνό και μετά

εξαφανίστηκαν όλα, εκτός από τρία που η αναπηρία τους τα εμπόδισε να ακολουθήσουν τα υπόλοιπα. Το θέμα που απασχόλησε τον Γκαίτε, τους Γκριμ και εκατοντάδες παραμυθάδες, λογοτέχνες, κινηματογραφιστές και μουσικούς ξαναζωντανεύει στη σκηνή σε μια παράσταση σε κείμενο και σκηνοθεσία Θωμά Μοσχόπουλου. Το παιδί και τα μάγια Ένα εικαστικό θέαμα με κίνηση και ζωντανή μουσική που αφηγείται το όνειρο ενός αγοριού που γκρεμίζει τον κόσμο του και τον ξαναστήνει από την αρχή, μέσα από ένα παιχνίδι κανόνων και παραβάσεων, απαγορεύσεων και αντιδράσεων, απαιτήσεων και προσδοκιών. Ένα θέαμα όχι απλώς για παιδιά, αλλά γύρω από τα παιδιά και τη μαγική δύναμή τους να μπορούν να ξαναγνωρίσουν και να αλλάξουν τον κόσμο. Θεατροπαιδαγωγικά - Το μαξιλάρι σου κι απάνω στη σκηνή! Κάθε Παρασκευή απόγευμα, παιδιά και έφηβοι θα συμμετέχουν σε μια σειρά παραστάσεων, μαθημάτων και δραστηριοτήτων, όχι ως αμέτοχοι θεατές, αλλά ανεβαίνοντας στη σκηνή για να γνωρίσουν καινούργιους κόσμους. Παραμύθια με την Ξένια Η Ξένια Καλογεροπούλου, με τον μαγικό της τρόπο, θα αφηγείται ένα ασυνήθιστο παραμύθι επιλεγμένο από την παγκόσμια προφορική παράδοση. Στο τέλος της αφήγησης, οι μικροί ακροατές 4-8 ετών θα απασχολούνται με μια δραστηριότητα εμπνευσμένη από αυτό που άκουσαν, ενώ οι γονείς θα συζητούν με την κ. Καλογεροπούλου για τεχνικές αφήγησης και τη σημασία της προφορικής αφήγησης παραμυθιών στα παιδιά. O Μπαλ στον αέρα Ο Μπαλ είναι ένα μπαλόνι που του αρέσει να ταξιδεύει στον κόσμο. Όταν ξεφύγει από το χέρι του παιδιού που το κρατάει, το παιδί θα τον ακολουθήσει. Οι Patari Project χρησιμοποιούν την ιδιαίτερη θεατρική τεχνική της «πλατφόρμας»: σε μία μικρή εξέδρα 4 ηθοποιοί χωρίς σκηνικά, κοστούμια, φωτισμούς, μόνο με σώματα και φωνές και λίγα αντικείμενα δημιουργούν κόσμους ολόκληρους, με ήχους και ρυθμούς που πάλλονται, και ολοζώντανους χαρακτήρες. Ένα θεατρικό ταξίδιτονωτική ένεση στη δημιουργική φαντασία των παιδιών 5-10 ετών που κινδυνεύουν να χάσουν την ικανότητα να δημιουργούν δικές τους εικόνες.

Τι ακριβώς θα κάνετε με τηνμπανιέρα; Πόσες φορές μπορείς να ακούσεις το ίδιο πράγμα μέσα σε 10 λεπτά; Ο Μπετόβεν ήταν κουφός; Πώς ακριβώς τραγουδάει μια τσαγέρα; Τι άποψη έχει ο καναπές για αυτό; Η σονάτα είναι κάτι κολλητικό; Εγώ μπορώ να φτιάξω δική μου μουσική; Τι ακριβώς μπορώ να κάνω με 3 ραδιόφωνα, ένα πιάνο, ένα βιολί, 17 κομμάτια ξύλου, ένα χτυπητήρι του καφέ, μία ηλεκτρική σκούπα, ένα ποτήρι και, φυσικά, μια μπανιέρα; Ο Κορνήλιος Σελαμσής συναντά έναν ή περισσότερους προσκεκλημένους μουσικούς και παίζουν κανονικά ή όχι εντελώς κανονικά μουσικές που γνωρίζουμε και άλλες που μας είναι παντελώς άγνωστες. Τα καινούργια ρούχα του Αυτοκράτορα Παράσταση εκπαιδευτικού θεάτρου του Chris Cooper, σε μετάφραση Ξένιας Καλογεροπούλου, βασισμένη στο παραμύθι του Άντερσεν. Τρεις ηθοποιοί-εκπαιδευτικοί θεάτρου εναλλάσσουν τα αφηγηματικά μέρη της ιστορίας με δομημένες δραστηριότητες που διακόπτουν τη συμβατική ροή της. Οι θεατές, 10-12 ετών, καλούνται να προετοιμάσουν μια μικρή σκηνή ή μια παγωμένη εικόνα, να δημιουργήσουν πρωτοσέλιδα εφημερίδων, να δώσουν «σκέψεις» στους ήρωες ή φωνή σε αντικείμενα, να αυτοσχεδιάσουν την αντίδραση ενός ήρωα, να σκεφτούν σε ομάδες και να μοιραστούν τον συλλογισμό τους. Ας βάλουμε το Θέατρο σε Τάξη! Παραστάσεις που με ευκινησία και αμεσότητα μπορούν να παρουσιαστούν μέσα στην τάξη, σε βρεφονηπιακούς σταθμούς, δημοτικά, γυμνάσια και λύκεια. Τα Άκου!, Ο Μπαλ στον αέρα και Τα καινούργια ρούχα του Αυτοκράτορα συμπληρώνει η παράσταση εφηβικού θεάτρου της ομάδας Παπαλάνγκι Η ιστορία του Βίκτωρα και της Μαρίας. Ο Βίκτωρας πέφτει θύμα ενδοσχολικής βίας, χωρίς ιδιαίτερη αιτία. Συμμέτοχος, μάλιστα, είναι και ο «φίλος» του Γιώργος, που βοηθάει τον νταή του σχολείου για να μη χάσει την εύνοιά του. Όταν τα πράγματα ξεφεύγουν, η Μαρία, που κι αυτή άθελά της είχε συμμετάσχει στο bullying ενάντια στον Βίκτωρα, κατανοεί τις πιθανές συνέπειες των πράξεών της και παίρνει την απόφαση να βοηθήσει τον Βίκτωρα. Τα δύο παιδιά γίνονται ομάδα και μαζί αντιμετωπίζουν τους υπόλοιπους.

48 Διαβαζοντασ

Ό,τι κι αν σκέφτεσαι, σκέψου το

16.07.2014

της Μαρκέλλας Δήμου

Γίγαντες και νάνοι, μυρμήγκια και τζίτζικες, φως και σκοτάδι, μέρα και νύχτα, γενναίοι και δειλοί, πλούσιοι και φτωχοί, πεντάμορφες και τέρατα, δυνατοί και αδύναμοι. Είναι όλοι ήρωες βιβλίων, κάτοικοι της κάθε βιβλιοθήκης, που περιμένουν τους μικρούς αναγνώστες για απίθανες καλοκαιρινές περιπέτειες. Η Ειρήνη Βοκοτοπούλου και η Εύα Αναγνώστου μιλούν στο Τaλκ για αυτήν τη μοναδική καλοκαιρινή εκστρατεία ανάγνωσης

αλοκαίρι στις βιβλιοθήκες. Πόσο δελεαστική είναι αυτή η πρόταση για τους αρκετά ταλαιπωρημένους από τη σχολική καθημερινότητα μικρούς και μεγάλους μαθητές; Μα δεν έχουν οι βιβλιοθήκες και οι προτάσεις τους κοινά σημεία με τη σχολική καθημερινότητα. Οι ιστορίες που μπορεί κανείς να διαβάσει σε μια παιδική βιβλιοθήκη σπάνια ακούγονται μέσα σε μια σχολική τάξη – δυστυχώς. Αλλά μια βιβλιοθήκη δεν προτείνει «σχολικές δραστηριότητες». Προτείνει συναντήσεις με άλλα παιδιά, με ήρωες. Αποδράσεις σε πάρκα, σε εξωτικά νησιά, σε αντίθετους κόσμους. Η βιβλιοθήκη δεν υποχρεώνει κανένα παιδί να πάρει μέρος σε όποια εκδήλωση. Οι βιβλιοθήκες δίνουν τη δυνατότητα στα παιδιά που δεν μπορούν να κάνουν βουτιές στη θάλασσα να σκαρφαλώνουν στα βουνά (ναι, αυτά ίσως είναι πιο συναρπαστικά), να περνούν διασκεδαστικά, δροσερά και γεμάτα εκπλήξεις τα πρωινά και τα απογεύματά τους όταν η άλλη εναλλακτική λύση τους είναι να μένουν μόνα στο σπίτι. Πείτε μας δυο λόγια για την πρωτοβουλία Future Library και το όραμα που την περιβάλλει. Το 2011 ιδρύθηκε, με πρωτοβουλία του ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, στη Βέροια, το Future Library, το οποίο προήλθε από τη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη της Βέροιας. Όραμα του Future Library είναι να μεταμορφωθούν οι βιβλιοθήκες σε χώρους δημιουργικότητας, μάθησης, χαλάρωσης και πειραματισμού. Εκπαιδεύουμε το προσωπικό των βιβλιοθηκών, ενισχύουμε τις βιβλιοθήκες με βιβλία, με τεχνολογικό εξοπλισμό, διοργανώνουμε δημιουργικά εργαστήρια, αλλά επίσης κατασκευάζουμε και καινοτόμους χώρους, όπως παιδικές βιβλιοθήκες και media labs για τη νέα γενιά.

αντίθετο...

49 Διαβαζοντασ

16.07.2014

Μια υπηρεσία που παρέχουμε συστηματικά σε όλες τις βιβλιοθήκες είναι η καλοκαιρινή εκστρατεία ανάγνωσης και δημιουργικότητας, η οποία οργανώνεται για 3η χρονιά και φέτος συμμετέχουν περίπου 140 βιβλιοθήκες. Σκοπός μας είναι να προσφέρουμε δημιουργικές διεξόδους στα παιδιά κατά τη διάρκεια των θερινών διακοπών τους. Είναι η τρίτη καλοκαιρινή εκστρατεία που διοργανώνεται. Είναι τελικά πιο εύκολο για τα παιδιά να χαλαρώσουν και να απολαύσουν πραγματικά την ανάγνωση στην περίοδο των διακοπών; Τα παιδιά δεν έχουν περιόδους που απολαμβάνουν την ανάγνωση. Τα παιδιά πρέπει να μπορούν να απολαμβάνουν την ανάγνωση κάθε εποχή με διαφορετικούς τρόπους. Αλλά κάτι που πρέπει να υπογραμμίζουμε συνέχεια είναι πως στις βιβλιοθήκες, κατά τη διάρκεια της καλοκαιρινής εκστρατείας, τα βιβλία μάς δίνουν κατευθύνσεις για διαφορετικές δραστηριότητες: βόλτες στην πόλη, στο πάρκο, παιχνίδι με τα νερά, χειροτεχνίες, αυτοσχέδιες ορχήστρες, εργαστήρια φωτογραφίας και άλλα πολλά. Ο κεντρικός άξονας της καλοκαιρινής εκστρατείας είναι τα αντίθετα. Ποιο είναι το σκεπτικό πίσω από την επιλογή σας και πώς αυτή θα υπηρετήσει τον σκοπό σας. Κάθε χρόνο η καλοκαιρινή εκστρατεία έχει έναν θεματικό κεντρικό άξονα γύρω από τον οποίο κινούνται όλες οι εκδηλώσεις και δράσεις. Αυτό το θέμα επιλέγεται με βασική αρχή να μπορεί να καλύψει διαφορετικές κατηγορίες δράσεων, να καλλιεργεί την έννοια των διαφορετικών οπτικών, να καλύπτει όλες τις ηλικίες, από τα μωρά μέχρι τους εφήβους, και να δίνει τη δυνατότητα προσέγγισής του με κυριολεκτικό αλλά και μεταφορικό ή συμβολικό τρόπο. Το φετινό θέμα μας, «Ό,τι κι αν σκέφτεσαι, σκέψου το αντίθετο: οι αντίθετοι κόσμοι συναντιούνται στη βιβλιοθήκη», μας δίνει τη δυνατότητα να ερμηνεύσουμε ολόκληρο τον κόσμο με αφετηρία ζευγάρια αντιθέτων. Ήδη από ενός έτους τα παιδιά οριοθετούνται μέσα στον χώρο που τα περιβάλλει αναγνωρίζοντας το πάνω, το κάτω, το πίσω, το μπροστά, το μέσα και το έξω. Καθώς μεγαλώνουν μπορούν να αντιλαμβάνονται όλο και πιο σύνθετα ζευγάρια αντιθέτων: τη μέρα και τη νύχτα, το ζεστό και το κρύο (απλά πειράματα φυσικής), τον πλούτο και τη φτώχεια (όλες οι ιστορίες και τα παραμύθια ξεκινούν από αυτήν τη βασική αντίθεση), το καλό και το κακό, το όμορφο και το άσχημο (ένα καταπληκτικό ταξίδι στην ιστορία της ομορφιάς, όπου τα παιδιά καταλαβαίνουν πως αυτό που σήμερα θεωρείται όμορφο κάποιες άλλες εποχές το χαρακτήριζαν άσχημο). Με αυτόν τον τρόπο καλύπτουμε διαφορετικές ηλικίες και διαφορετικές κατηγορίες δράσεων (πειράματα, αφηγήσεις, μουσικά, εικαστικά εργαστήρια κ.λπ.). Αν σκέφτεστε ότι η βιβλιοθήκη είναι ένας τόπος ησυχίας, βαρετός και μονότονος όπου μπορείς μόνο να δανειστείς και να διαβάσεις βιβλία, τώρα σε καλούμε να σκεφτείς αντίθετα, δηλαδή ότι η βιβλιοθήκη είναι ένας ζωντανός τόπος, ένας τόπος συνάντησης όπου μπορούμε να παίξουμε, να χορέψουμε, να δημιουργήσουμε, να κάνουμε φίλους, να σερφάρουμε, να διαβάσουμε και να προτείνουμε ιδέες και δράσεις.

Και αν ένα παιδί δεν θέλει καθόλου να διαβάσει το καλοκαίρι; Πρέπει να προσπαθούμε συνεχώς να το φέρουμε κοντά στα βιβλία; Στις βιβλιοθήκες δεν κάνουμε καμιά προσπάθεια να φέρουμε κανένα παιδί κοντά στα βιβλία ως να επρόκειτο για ένα πικρό φάρμακο που πρέπει να το πάρει για το καλό του. Στις βιβλιοθήκες διαβάζουμε, προτείνουμε βιβλία που μας δείχνουν έναν τρόπο να ζούμε πιο συναρπαστικά και να απολαμβάνουμε πιο ουσιαστικά τη ζωή. Η ανάγνωση δεν είναι ο μόνος τρόπος για να το πετύχουμε αυτό. Κάθε παιδί που έχει ενδιαφέροντα, που αγαπάει να κάνει συγκεκριμένα πράγματα μπορεί να το

νιώσει αυτό, αλλά μπορεί και να βρει στη βιβλιοθήκη της γειτονιάς του εκδηλώσεις που θα του άρεσαν να πάρει μέρος. Ας μην καλλιεργούμε αυτού του είδους τις συνδέσεις: βιβλία – βαρεμάρα – σχολείο – καταναγκασμός; Εμείς ως ενήλικες διαβάζουμε μυθιστορήματα στις παραλίες από καταναγκασμό; Είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε και στα παιδιά την ανάγκη τους να μείνουν λίγο μόνα με τον εαυτό τους, να ταξιδέψουν με το μυαλό τους, να ταυτιστούν με ήρωες και συμπεριφορές και να απολαύσουν λίγη ώρα σε μια σκιερή γωνιά ένα ζεστό καλοκαιρινό μεσημέρι, μόνα με τον εαυτό τους και μια συναρπαστική ιστορία;

50 διαβαζοντασ

16.07.2014

της Πελιώς Παπαδιά

ανένας δεν φεύγει για διακοπές αν δεν πάρει μαζί του τα αγαπημένα του βιβλία, που θα τον συντροφεύουν στις στιγμές ξεκούρασης, χαλάρωσης και ξεγνοιασιάς! Το Τaλκ, λοιπόν, έψαξε και βρήκε τα ωραιότερα βιβλία για το καλοκαίρι, παρέα με τα οποία τα παιδιά θα περάσουν υπέροχα! Ξεκινάμε με τον μοναδικό ζωγράφο και παραμυθά Oliver Jeffers και το εξαιρετικό «Πιγκουίνος χάθηκε, πιγκουίνος βρέθηκε» (Εκδόσεις Ίκαρος). Ήταν κάποτε ένα αγόρι, που βρήκε στην πόρτα του έναν πιγκουίνο. Το αγόρι δεν ήξερε από πού είχε έρθει ο πιγκουίνος ούτε σε ποιον ανήκε. Επειδή όμως έδειχνε πολύ θλιμμένος, σκέφτηκε ότι μπορεί να είχε χαθεί. Έτσι αποφάσισε να τον βοηθήσει να επιστρέψει στο σπίτι του, ακόμα κι αν χρειαζόταν να κάνει κουπί ως τον Νότιο Πόλο… Η ιστορία του βιβλίου στηρίζεται σε ένα αληθινό γεγονός: μια φορά, όταν ήταν μικρός, ο Όλιβερ είχε χαθεί και χρειάστηκε να διαβάσει κάποιος την ετικέτα στο πουκάμισό του για να καταλάβει πού έπρεπε να τον πάει. Πάντως, η αληθινή ιστορία δεν περιλαμβάνει ταξίδι στον Νότιο Πόλο. Αυτό είναι της φαντασίας του, όπως και ο πιγκουίνος. Ποια παιδιά δεν λατρεύουν τις... μαγικές ιστορίες; Οι Εκδόσεις Διάπλαση έχουν ετοιμάσει δύο βιβλία γεμάτα μικρές αφηγήσεις των τριών λεπτών! Τις «Μαγικές δρακοϊστορίες», στις οποίες η Μίλενα Μπάις αφηγείται για αστείους δράκους, που βγαίνουν με θράσος στον κόσμο και ζουν φανταστικές περιπέτειες με ιππότες, νεράιδες και πριγκίπισσες, και τις «Μαγικές ιστορίες από τον φραουλόκηπο», στις οποίες η Φραουλίτσα η φραουλονεράιδα, η ηρωίδα της Στέφανι Ντάλε, ζει κάθε μέρα κι από μια νέα περιπέτεια παρέα με τους φίλους της! Κάτι πιο... κλασικό, αλλά σε πιο μοντέρνα εκδοχή, που δεν θα αφήσει ούτε τους γονείς ασυγκίνητους, καθώς θα τους επιστρέψει στη δική τους παιδική ηλικία! Οι Εκδόσεις Μεταίχμιο ετοίμασαν «Ιστορίες με τα Στρουμφάκια». Πρώτοι τίτλοι «Η Στρουμφίτα», που μας θυμίζει το πώς βρέθηκε στο στρουμφοχωριό το θηλυκό μέλος της μπλε παρέας, ως δημιούργημα του Δρακουμέλ, και «Ο Στρουμφοναύτης του Διαστήματος», μια ιστορία που εξαίρει τη φιλία και τη δημιουργικότητα. Ακόμα, κυκλοφορούν από τις ίδιες εκδόσεις παιχνιδοβιβλία με στρουμφάκια, ιδανικά για το καλοκαίρι, όπως για παράδειγμα το «Ψάξε και βρες! Πού κρύφτηκε ο Σπιρτούλης;», το «Στρουμφοβιβλίο με παιχνίδια 1», «Μία ιστορία για να τη χρωματίσεις -Στρουμφοσαλάτα», και φυσικά «Οι διακοπές των Στρουμφ», καλοκαιρινές ιστορίες γεμάτες όμορφα αυτοκόλλητα! Τι συμβαίνει πάνω «Στης καμηλοπάρδαλης τη μύτη»; Η Μαριανίνα Κριεζή, η στιχουργός των τραγουδιών της θρυλικής Λιλιπούπολης, επανέρχεται με ένα ακόμα βιβλίο, διασκευάζοντας το κείμενο του Colin West και εφευρίσκοντας στιχάκια πλημμυρισμένα από τρυφερότητα και χιούμορ, που μας ταξιδεύουν στην αθωότητα αλλά και στις αγωνίες της παιδικής ψυχής. Η αναζήτηση της ουτοπίας μέσα από τον κόσμο των ζώων με όχημα τον έμμετρο λόγο της Κριεζή γίνεται παιχνίδι και χαρίζει γέλιο στα παιδιά προσχολικής ηλικίας και πρώτης σχολικής ηλικίας (Εκδόσεις Αιώρα). Από τις Εκδόσεις Gema μόλις κυκλοφόρησαν οι «Μικρές Ιστορίες για να γίνεις μεγάλος», της Σοφί Καρκέν. Θα θέλαμε η παιδική ηλικία να είναι ανέφελη.

Ωστόσο, σημαδεύεται από ερωτήματα, άγχη και λύπες, που κάνουν τα παιδιά να υποφέρουν αλλά και να μεγαλώνουν. Για να τα αντιμετωπίσουν και να τα ξεπεράσουν, πρέπει να μπορούν να μιλήσουν γι’ αυτά... Ή να τους μιλήσει κάποιος άλλος. Επειδή η φαντασία είναι ο προνομιακός τρόπος για να επικοινωνήσει κανείς μαζί τους, οι μικρές αυτές ιστορίες τα βοηθούν, χωρίς να φαίνεται, καλύτερα απ’ ό,τι τα παιδαγωγικά λόγια. Από τις νυχτερινές δυσκολίες μέχρι τα μεγάλα προβλήματα του κόσμου (πόλεμοι, διαφήμιση, πάθος του χρήματος...), περνώντας από τη ζήλια, το διαζύγιο, τον εκβιασμό, τη διαφορετικότητα, το παιδί διψάει για αλήθεια. Αλλά αυτά τα θέματα πρέπει να θιγούν «από απόσταση», στη δική του γλώσσα, με πρόσωπα που του είναι αγαπητά: αρκούδες, ποντικάκια, μικρές πριγκίπισσες, κουνέλια, φεγγάρια, ήλιους... Χάρη σ’ αυτό το βιβλίο οι γονείς θα βρουν ένα στήριγμα για να αντιμετωπίσουν τις καθημερινές έγνοιες των παιδιών. Θα αντλήσουν από τις σελίδες «Από την πλευρά των γονιών» στοιχεία σκέψης για να τα καταλάβουν καλύτερα. Μια ιδιαίτερη βιβλιοπρόταση από τις Εκδόσεις Κέδρος. Τα «Αφισοβιβλία». Η σπουδαιότερη Ελληνίδα συγγραφέας και εικονογράφος Σοφία Ζαραμπούκα επιστρέφει με μια νέα, φρέσκια και πρωτότυπη σειρά που συνδυάζει όμορφα κείμενα, τις υπέροχες εικόνες της και μια πραγματικά διαδραστική επαφή του παιδιού με το έντυπο. Ανοιχτά, το παιδί μπορεί να τα στολίσει ως αφίσες, ενώ διπλωμένα, είναι το καθένα τους ένα βιβλίο. Ο μικρός αναγνώστης διπλώνει και ράβει ή συρράπτει το βιβλίο και μ’ αυτόν τον τρόπο συμμετέχει στη διαδικασία δημιουργίας του. Έτσι, εξοικειώνεται με το έντυπο βιβλίο, γνωρίζει την ομορφιά και τη μοναδικότητά του, αντιλαμβάνεται πως είναι... αναντικατάστατο! Τα Αφισοβιβλία γεννήθηκαν από την επιθυμία της Ζαραμπούκα να δημιουργήσει υψηλής αισθητικής και ποιότητας βιβλία, που όμως να έχουν χαμηλή τιμή πώλησης, σύμφωνη με τις ανάγκες της εποχής μας. Κυκλοφορούν «Η Τέα η γοργόνα», «Ο Έμπορος της Βενετίας» και «Η δράκαινα και ο Τίτος». Δύο νέους τίτλους της σειράς «Πετάει πετάει», για παιδιά που μόλις έμαθαν να διαβάζουν, το «Θέλω πάντα να γελάς», της Φραντζέσκας ΑλεξοπούλουΠετράκη και το «Μην τρως τη μαμά μου», της Εύης Τσιτιρίδου-Χριστοφορίδου, προτείνουν οι Εκδόσεις Παπαδόπουλος. Το πρώτο, σε εικονογράφηση της Σάντρας Ελευθερίου, είναι μια ιστορία που δίνει μια στο κουβάρι της διαφορετικότητας και του ρατσισμού και το πάει παρακάτω: αγαπώ και αποδέχομαι τον φίλο μου και τα έθιμα της χώρας του. Πρωταγωνίστριες η Γιαπωνέζα Γιοσίμη και η Χαρά, που θα κάνει τα πάντα για να φέρει πίσω το χαμένο γέλιο της αγαπημένης της φίλης. Το δεύτερο, σε εικονογράφηση Ναταλίας Καπατσούλια, είναι μια τρυφερή ιστορία για την αδερφική σχέση και για την αξία του μητρικού θηλασμού με πρωταγωνίστρια τη Ρηνούλα και τον... νεογέννητο αδελφό της, τον Βεντουζάκη, μονίμως κολλημένο στο στήθος της μαμάς! Τα βιβλία της σειράς «Μιλάμε στα παιδιά για…» (Εκδόσεις Μίνωας) μέσα από τρυφερές, ευαίσθητες και διασκεδαστικές ιστορίες βοηθούν τα παιδιά 3-6 ετών να μάθουν ότι κάθε πράξη έχει και συνέπειες, να αντιλαμβάνονται τα σωστά και τα λάθη των ηρώων και να αποκτούν πρότυπα προς μίμηση. Μόλις κυκλοφό-

ρησαν δύο νέοι τίτλοι της Τζένιφερ Μουρ-Μαλινός σε μετάφραση Ράνιας Μπουμπουρή. «Ο μπαμπάς έχασε τη δουλειά του», που μιλάει στα παιδιά για την ανεργία, και το «Πώς βγαίνουν τα χρήματα», που μιλάει στα παιδιά για την οικονομία! Για τη συνέχεια «Ελ Γκρέκο» (Εκδόσεις Πατάκη). Η Αγαθή Δημητρούκα γράφει με πολλή συγκίνηση και ο Νικόλας Ανδρικόπουλος εικονογραφεί με έμπνευση μία σύντομη βιογραφία του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου, τιμώντας τα τετρακόσια χρόνια από τον θάνατό του στο Τολέδο της Ισπανίας. Ένα πανέμορφο βιβλίο, ικανό να ξυπνήσει στα παιδιά την αγάπη για την τέχνη και τη γνώση και να τους μεταδώσει το μήνυμα ότι στη ζωή αξίζει να αγωνιζόμαστε για τα όνειρά μας και πάντα για το καλό. Το λογοτεχνικό κείμενο της Δημητρούκα σε λιγότερες από χίλιες λέξεις χώρεσε αισθήσεις, χρώματα, πρόσωπα και γεγονότα μιας άλλης εποχής καλώντας

τα παιδιά, από την Α΄ Δημοτικού κιόλας, αλλά και τους μεγάλους να το απολαύσουν. Οι δραστηριότητες, στο δεύτερο μέρος του βιβλίου, διευρύνουν την πρώτη επαφή του αναγνώστη με τον μεγάλο ζωγράφο και την εποχή του. Το βιβλίο που πρόσφατα έλαβε το βραβείο του Αναγνώστη «Γιαγιά στο Ψυγείο», της Βούλας Μάστορη (Εκδόσεις Ψυχογιός), προτείνουμε για τη συνέχεια. Μια τρυφερή ιστορία για την οικογένεια, που προσεγγίζει με χιούμορ και διακριτικότητα το θέμα των γηρατειών. Ο Λέανδρος και ο Φαίδων, αφού δοκιμάζουν διάφορους τρόπους για να διατηρήσουν τη γιαγιά φρέσκια, αποφασίζουν να τη βάλουν στο ψυγείο! Μένει τώρα να το αποφασίσει και η γιαγιά... Γεια. Είμαι η Χλόη Χ* και οι γονείς μου είναι κάπως μικροί για την ηλικία μου. Εγώ, πάλι, είμαι κάπως δραματική για την ηλικία μου. Ίσως και για όλες τις ηλικίες. Καλώς ήρθατε στη σκοτεινή πλευρά των μοντέρνων οικογενειών.

Διαβάστε όλες τις φανταστικές περιπέτειες από τον κόσμο της <<Ψαρόσουπας>> του Γιώργου Λεμπέση!

ΕΚ Δ

ΕΙ

Σ ΨΥΧ

Ο ΟΣ

ΟΣ

Σ ΨΥΧ

ΕΚ Δ

ΕΙ

ΓΙ

Τώρα και σε e-book με αφήγηση και κινούμενα σχέδια!

79 -2 014

79 -2 0 14

PSICHO

S PUBL

IONS

79 -2 0 14

PSICHO

S PUBL

Κυκλοφορούν και σε e-books. Αναζητήστε περισσότερους από 950 τίτλους στο www.psichogios.gr/ebooks!

79 -2 0 14

52 διαβαζοντασ Έχουμε και μπισκότα. Έτσι μας συστήνεται η Χλόη Χ*, η ηρωίδα της Αλεξάνδρας Κ* και του νέου βιβλίου της «Χλόη Χ*. Ζητούνται γονείς» (Εκδόσεις Πατάκη). Η Χλόη Χ* μεγαλώνει τους γονείς της μόνη της, μένει μαζί τους για να μην τους δημιουργήσει ψυχικά τραύματα και γράφει τη βιογραφία της για να δώσει κουράγιο σε όποιον υπήρξε ποτέ Παιδί Λάθος Γονιών. Στο ημερολόγιό της καταγράφεται η αγωνιώδης αναζήτηση ενός ζευγαριού σοβαρών καθηγητών πανεπιστημίου για δημιουργία κανονικής οικογένειας, η πτώση του οίκου των Χ*, ο ξεριζωμός της Χλόης από το κέντρο της Αθήνας σε ένα χωριό της Κέρκυρας και πώς ένας Μπακαλιάρος πάνω σε ένα δέντρο σε βοηθάει να μη νιώθεις σαν ψάρι έξω απ’ το νερό. Η εικονογράφηση είναι της Ρένιας Μεταλληνού. Ένα θεατρικό έργο που έγινε βιβλίο-CD! Το «Με τον Αίσωπο εκδρομή», του Γιώργου Φραντζολά (Εκδόσεις Εν Πλω), είναι ένα μιούζικαλ για παιδιά δημοτικού και γυμνασίου, που βασίζεται στους μύθους του Αισώπου και δομείται πάνω σε μια ευρύτερη πρωτότυπη σύνθεση με τον Αίσωπο για μηχανοδηγό, τον σοφό Σωκράτη για ξεναγό, τον Θανάση Βέγγο θερμαστή και τον Καραγκιόζη για όλες τις δουλειές. Στο ίδιο βαγόνι ανεβαίνουν τα παιδιά, οι μικροί φίλοι της Σοφίας, συνεπιβάτες στο τρένο της αναζήτησης. Το τρένο βάζει μπρος και όλοι μαζί ταξιδεύουν στα φτερά της μουσικής. Στον ρυθμό που δεν τελειώνει ποτέ… Για πολλά παιδιά καλοκαίρι σημαίνει (και) κατασκήνωση! Όμως, δεν τους είναι πάντα επιθυμητή! Όπως για παράδειγμα συμβαίνει με τον Τσάρλι Τζο Τζάκσον, που αντί να κάνει βόλτες με τους φίλους του και να παίζει με τα σκυλιά του, έρχεται αντιμέτωπος με τον χειρότερο φόβο του: την εκπαιδευτική καλοκαιρινή κατασκήνωση, η οποία είναι ακριβώς όπως την είχε φανταστεί, γεμάτη βιβλία και σπασικλάκια. Εδώ, τα πάντα είναι αντίθετα από την πραγματικότητα. Οι σπασίκλες είναι τα κουλ τυπάκια και οι κουλ είναι οι παρείσακτοι. Ωστόσο, ο Τσάρλι Τζο είναι αποφασισμένος να πείσει ολόκληρη την κατασκήνωση ότι το σωστό είναι να μισείς το διάβασμα και το γράψιμο. Θα πετύχει τον στόχο του ή θα μεταμορφωθεί σε έναν από αυτούς; «Η κατασκήνωση και πώς να τη γλιτώσετε», άλλη μια ξεκαρδιστική ιστορία του Τόμι Γκρίνουαλντ (Εκδόσεις Ψυχογιός) με πρωταγωνιστή τον θεότρελο Τσάρλι Τζο, που θα «μιλήσει» στην καρδιά όσων μισούν την εκπαιδευτική κατασκήνωση και προτιμούν τις χαλαρές διακοπές, αλλά και θα καταφέρει ίσως να τους αλλάξει γνώμη... Σας αρέσει η μαγειρική; Σας παρουσιάζουμε ένα ιδιαίτερο βιβλίο, που δεν είναι ένα απλό συνταγολόγιο, καθώς διαθέτει μπόλικη από τη μαγεία των πριγκιπισσών της Disney! «Πριγκιπικές συνταγές» (Εκδόσεις Μεταίχμιο). Από τη Λευκή σοκολάτα της Χιονάτης ως

16.07.2014

τις Αλμυρές πλεξούδες της Ραπουνζέλ, στις σελίδες του υπάρχουν ένα σωρό λαχταριστές και υγιεινές συνταγές. Χάρη στις απλές οδηγίες, τις υπέροχες φωτογραφίες και τις έξυπνες συμβουλές, οι μικροί και οι μεγάλοι αναγνώστες δεν θα δυσκολευτούν καθόλου να φτιάξουν λιχουδιές για όλες τις ώρες της ημέρας που θα ξετρελάνουν όποιον τις δοκιμάσει. Στο ίδιο κλίμα, της υγιεινής διατροφής, είναι και «Η παρέλαση των φρούτων», της Σοφίας Τσιάμη (Εκδόσεις Ελληνοεκδοτική). Κάποτε, στο παρελθόν ή και στο μέλλον, κάπου κοντά ή απίστευτα μακριά... έγινε κάτι τρομερό: δύο πριγκιπόπουλα, έτσι ξαφνικά, αποφάσισαν να μην ξαναδοκιμάσουν φρούτα! Θα κατορθώσουν ο βασιλιάς και η βασίλισσα να πείσουν τον πρίγκιπα Μηλαστέριο και την πριγκίπισσα Ροδοφεγγαρένια να αλλάξουν γνώμη; Θα αποκαλυφθεί ποιος

κρύβεται πίσω από αυτήν τη διατροφική συνωμοσία; Ένα μοσχομυριστό φρουτοπαραμύθι για την αξία των φρούτων στη διατροφή μας, που όχι μόνο διαβάζεται, αλλά χάρη στις συνταγές του Ανδρέα Λαγού τρώγεται κιόλας… Η Ισμήνη Χ. Μπάρακλη, αφού έλαβε το βραβείο εφηβικού μυθιστορήματος Public για το «Ημερολόγιο ενός κακομαθημένου» (Εκδόσεις Μίνωας), επανέρχεται με τη συνέχειά του. Ο μικρός Λάμπης είναι ο νέος αγαπημένος ήρωας μικρών και μεγάλων, καθώς όλοι συναντούν ένα μικρό κομμάτι της καθημερινότητάς τους στις σελίδες των ημερολογίων του. Η συγγραφέας συνεχίζει με ακόμα περισσότερο χιούμορ να καταγράφει στο ημερολόγιό του τις περιπέτειες της καθημερινότητάς του, τις ανησυχίες του, τα όνειρά του, τα οποία εικονογραφεί ο Γιώργος Δουτσιόπουλος! Για τους μικρούς λάτρεις αρχαίων ελληνικών και μαθηματικών, οι Εκδόσεις Διόπτρα και η Ουρανία Τουτουντζή προτείνουν δύο πρωτότυπα και ευχάριστα βιβλία, ώστε τα παιδιά να έρθουν σε επαφή με τη γοητεία τους. «Αγαπώ τα Αρχαία», μέθοδος με την οποία τα παιδιά θα κάνουν τα πρώτα τους βήματα στους

απέραντους, φωτεινούς δρόμους της αρχαίας ελληνικής γλώσσας μέσα από παιχνίδια και γιορτές... αλλά και μέσα από τη μυθολογία. «Αγαπώ τα μαθηματικά», χάρη στο οποίο τα παιδιά δεν θα μάθουν μόνο τι σημαίνει «αριθμός», αλλά θα ταξιδέψουν πίσω στον χρόνο για να γνωρίσουν τον Πυθαγόρα και τον Θαλή, θα διασκεδάσουν με μαθηματικά παιχνίδια, θα παρακολουθήσουν τον περίφημο ντετέκτιβ Μαθ Κλουρζό να λύνει ένα πρόβλημα λογικής και συγχρόνως θα μάθουν και τα ίδια να λύνουν προβλήματα με τρόπο

συστηματικό, καλλιεργώντας έτσι τη μαθηματική και λογική σκέψη τους. Για όποιο παιδί θέλει να αρχίσει ήδη από τα μέσα Ιουλίου να προετοιμάζεται ψυχολογικά για τη νέα σχολική χρονιά έχουμε την καλύτερη αναγνωστική λύση: «75 συμβουλές για να επιβιώσεις στο σχολείο», της Μαρίας Φρίσα (Εκδόσεις Ψυχογιός). Η ζωή στα 12 μπορεί να είναι αρκετά δύσκολη. Η μαμά σου σε τιμωρεί χωρίς λόγο, η καλύτερή σου φίλη θυμώνει μαζί σου, ερωτεύεσαι ένα αγόρι που δεν σου ταιριάζει, τα τσουγκρίζεις με τους δημοφιλείς. Ένα εγχειρίδιο που θα βοηθήσει τους νεοεισερχόμενους στην εφηβεία να επιβιώσουν στα δύσκολα, ώστε κανείς να μην μπορεί να τα βάλει μαζί τους. Άλλο ένα βιβλίο για παιδιά 8-12 ετών είναι τα «Αγρίμια», του Μπράντον Μαλ (Εκδόσεις Διόπτρα). Πρόκειται για την ιστορία τεσσάρων παιδιών που μεγαλώνουν

53 διαβαζοντασ

16.07.2014

σε τέσσερις διαφορετικές άκρες της γης και παίρνουν μέρος σε ένα πανάρχαιο τελετουργικό ενηλικίωσης. Στον κόσμο του Έρντας, όταν τα παιδιά φτάνουν στην εφηβεία, προσπαθούν να καλέσουν ένα πνεύμα ζώου με το οποίο θα συνδεθούν για όλη τους τη ζωή. Καθώς το τελετουργικό αρχίζει, παράξενοι ξένοι, τυλιγμένοι σε πράσινους μανδύες, παρακολουθούν με προσοχή. Η μάχη με τις σκοτεινές δυνάμεις που απειλούν το Έρντας μόλις ξεκινά... Για τα μεγαλύτερα παιδιά προτείνουμε το βιβλίο «Γορίλλας στο Φεγγάρι». Το μυθιστόρημα της Ελένης Κατσαμά (Εκδόσεις Πατάκη) είναι μια έκπληξη. Έκπληξη λογοτεχνική, αισθήσεων και εμπειριών, που παρασύρει τον αναγνώστη σ’ έναν κόσμο γεμάτο μυστήρια, που, για να τα λύσει, θα χρειαστεί να αφεθεί δίχως αντιστάσεις στα χέρια της συγγραφέως και της ηρωίδας της, της μαχητικής Μαρίας με την εφηβική ματιά και την τρομερή ικανότητα αυτοσαρκασμού. Όλα ξεκινούν όταν η Μαρία αποφασίζει να ενώσει τα κομμάτια ενός παζλ που δεν γνωρίζει ακόμα ότι είναι κομμάτια ούτε ότι μπορεί να συνθέσουν μια εικόνα, τα οποία θα την οδηγήσουν στον χαμένο από χρόνια πατέρα της... Μόλις επανακυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Κέδρος το μυθιστόρημα της Μαρούλας Κλιάφα με τον δηκτικό τίτλο «Ο κόσμος βαριέται να διαβάζει θλιβερές ιστορίες». Το συστήνουμε ανεπιφύλακτα, καθώς, από το 1986 που πρωτοκυκλοφόρησε, αποτέλεσε βιβλίο αναφοράς όχι μόνο για το τολμηρό του θέμα, αλλά και για τον τρόπο γραφής. Σήμερα, το βιβλίο, ξαναγραμμένο και εμπλουτισμένο, διατηρεί την πρώτη του φρεσκάδα και καλεί μια νέα γενιά αναγνωστών να ί!

ΕπανακυκλοφορΕ

προβληματιστεί πάνω στο θέμα του ρατσισμού. Τέλος, άλλο ένα βιβλίο για εφήβους μόλις κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Τόπος. Πρόκειται για τον «Οδηγό ζωής για αρχάριους» της Λία Χιλς, ένα γοητευτικό μυθιστόρημα, γραμμένο σε μορφή ημερολογίου, που μας μεταγγίζει τον πόνο, την οργή και τη σύγχυση που αισθάνεται ο κάθε έφηβος Γουίλ, και φωτίζει τα τολμηρά βήματα που κάνει, άλλοτε μπροστά, άλλοτε πίσω, ώστε να χαράξει τον δικό του δρόμο μέσα σε έναν κόσμο γεμάτο ερωτηματικά και προκλήσεις. Ένα βιβλίο για εκείνες τις σπάνιες στιγμές στη ζωή, που θα θυμόμαστε για πάντα, επειδή μας σημάδεψαν καθοριστικά. Ένα μυθιστόρημα που δείχνει τόσο στον νέο αναγνώστη όσο και στον ενήλικα πόσο σπουδαίο είναι να παίρνεις τη ζωή σου στα χέρια σου.

Oscar Brenifier • Jacques Després

Το βιβλίο των μεγάλων φιλοσοφικών αντιθέσεων

BKM 9644 • Σελ. 80

Απολαυστικά βιβλία για να µάθουµε να σκεφτόµαστε, βιβλία µοναδικά...

Το βιβλίο των μεγάλων ψυχολογικών αντιθέσεων BKM 8714 • Σελ. 64

H αγάπη, ο έρωτας και η φιλία

Tο νόημα της ζωής

BKM 8372 • Σελ. 32

BKM 8373 • Σελ. 32

54 διαβαζοντασ

16.07.2014

της Πελιώς Παπαδιά

παιδιά του αν δεν δουλεύει με τον εαυτό του, αν δεν «μεγαλώνει» και ο ίδιος.

φορμή για τη συνέντευξη αυτήν στάθηκε η ανάγνωση του βιβλίου του ψυχιάτρου Κώστα Γκοτζαμάνη «Μεγαλώνοντας (με) το παιδί μου» (Εκδόσεις Πατάκη) που με κέρδισε αμέσως, καθώς πραγματεύεται ένα πολύ δύσκολο θέμα, τις οικογενειακές σχέσεις, με οξυδέρκεια και χιούμορ. Με τον ιδιαίτερο τρόπο του, ο Γκοτζαμάνης καταφέρνει να γράψει έναν σύγχρονο οδηγό επιβίωσης για οικογένειες και άτομα, εύληπτο, χωρίς θεωρητική ορολογία, χρήσιμο για όλους τους γονείς!

Είναι οι Έλληνες γονείς έτοιμοι να επισκεφθούν έναν ειδικό, όταν δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στην καθημερινότητά τους, ή αυτό αποτελεί ακόμα θέμα ταμπού; Είναι γεγονός ότι μέχρι πριν από λίγα χρόνια οι γονείς αντιμετώπιζαν με δυσπιστία και φόβο κάθε συζήτηση που αφορούσε τα του οίκου τους. Έπρεπε τα προβλήματά τους να φτάσουν στο απροχώρητο για να υποχρεωθούν να ζητήσουν βοήθεια, αλλά ακόμη και τότε αντιμετώπιζαν τον «ειδικό» με μεγάλη καχυποψία, σαν να ήταν ένας ανεπιθύμητος εισβολέας. Σήμερα αντιμετωπίζουμε όλο και πιο σπάνια ανάλογες στάσεις. Δεν είναι τυχαίο ότι όλο και πιο συχνά υπάρχουν γονείς που μου ζητούν μια πιστοποίηση για τη δουλειά που έκαναν μαζί μου για να τη χρησιμοποιήσουν στο βιογραφικό τους. Επιπλέον, είναι ενθαρρυντικό το γεγονός ότι ολοένα και περισσότεροι γονείς αναγνωρίζουν τη σημασία της πρόληψης και συμμετέχουν σε προγράμματα εκπαίδευσης.

Τι σας οδήγησε να γράψετε το βιβλίο «Μεγαλώνοντας (με) το παιδί μου»; Το αρχικό μου κίνητρο ήταν να μιλήσω για τις σχέσεις ανάμεσα σε γονείς και παιδιά με διαφορετικό τρόπο, αποφεύγοντας, δηλαδή, τις έτοιμες απαντήσεις του «ειδικού» ή τους συνήθεις στομφώδεις αφορισμούς. Ήθελα να μοιραστώ με τον αναγνώστη τον δικό μου τρόπο αντίληψης των πραγμάτων, σκέψης, επεξεργασίας των δεδομένων, λήψης αποφάσεων και δράσης. Προσπάθησα να τοποθετηθώ στην πλευρά του αναγνώστη και όχι απέναντί του. Προσπάθησα, επίσης, ο λόγος να είναι προφορικός, σαν να μιλάω όσο πιο απλά γίνεται σ’ έναν φίλο για την εμπειρία μου, για ιστορίες που έζησα ή άκουσα. Το βιβλίο συγκροτείται από μια σειρά ιστοριών που, με τρόπο συνειρμικό, η μία οδηγεί στην επόμενη, γι’ αυτόν τον λόγο παρακαλώ τον αναγνώστη να τις διαβάσει με τη σειρά. Παρεμβάλλονται ελάχιστα σχόλια, καθώς δεν μ’ ενδιέφερε να δώσω τις δικές μου απαντήσεις. Οι γονείς μπορούν να «εκπαιδευτούν» από έναν ψυχίατρο, ώστε να γίνουν καλύτεροι και να μεγαλώσουν ορθότερα τα παιδιά τους; Σήμερα χρειαζόμαστε εκπαίδευση για να χρησιμοποιήσουμε το καινούργιο κινητό τηλέφωνο, για να κάνουμε τη φορολογική μας δήλωση, για να μπορέσουμε να ταξιδέψουμε με το αεροπλάνο. Ο σύγχρονος άνθρωπος είναι υποχρεωμένος να παρακολουθεί τις εξελίξεις, να εκπαιδεύεται σε όλη τη διάρκεια της ζωής του, να προσαρμόζεται στις νέες συνθήκες και να αξιοποιεί τις νέες δυνατότητες. Για τους ίδιους ακριβώς λόγους και οι σημερινοί γονείς χρειάζονται εκπαίδευση, προκειμένου να αντιμετωπίσουν με επιτυχία τις νέες προκλήσεις που προκύπτουν από τις ραγδαίες αλλαγές στις κοινωνικές συνθήκες. Οι θεραπευτές οικογένειας, όχι μόνο ψυχίατροι, θα μπορούσαν να βοηθήσουν προς αυτήν την

κατεύθυνση, αλλά η οργάνωση και η υποστήριξη αυτής της διαδικασίας θα έπρεπε να αποτελεί υποχρέωση και πρώτη προτεραιότητα της κοινωνίας. Ποια είναι τα βασικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η ελληνική οικογένεια; Η ελληνική οικογένεια επιμένει να αντιμετωπίζει καινούργιες προκλήσεις με παλιές συνταγές. Σε γενικές γραμμές, δεν έχει καταφέρει ακόμη να προσαρμόσει τη λειτουργία της στις νέες συνθήκες. Ναι μεν η παραδοσιακή οικογένεια έχει ουσιαστικά εκλείψει μαζί με την εξαφάνιση της παραδοσιακής κοινότητας, όμως όλοι μας κουβαλάμε ένα κομμάτι παραδοσιακού εαυτού που αποτελείται από στάσεις και συμπεριφορές που υιοθετήθηκαν από τις προηγούμενες γενιές για να μπορούν να αντιμετω-

πίζουν τις συνθήκες της ζωής της εποχής τους. Η μητέρα εξακολουθεί να είναι το κεντρικό πρόσωπο της οικογένειας, ενώ ο πατέρας εξακολουθεί να θεωρεί τη συμμετοχή του στις λειτουργίες του σπιτιού και στο μεγάλωμα των παιδιών του μια δευτερεύουσα απασχόληση. Εν τω μεταξύ, η σύγχρονη οικογένεια δεν διαθέτει πια τη στήριξη μιας κοινότητας που να την περιβάλλει και να την τροφοδοτεί με έτοιμες απαντήσεις για το τι πρέπει να κάνει σε κάθε περίσταση, για το τι είναι σωστό και τι είναι λάθος. Έτσι, ο γονιός είναι υποχρεωμένος να ασκηθεί σε νέες δεξιότητες για να καταφέρει να κάνει κάτι που δεν ξέρει και κανείς δεν του έχει διδάξει: να συζητά με τον εαυτό του, να συζητά και να συνεργάζεται με τα παιδιά του και, κυρίως, με τον άλλον γονιό. Με άλλα λόγια, ο σύγχρονος γονιός δεν μπορεί να μεγαλώνει τα

Γιατί οι γονείς ταλαιπωρούν τα παιδιά τους; Ακόμη κι αν δεχτούμε ότι όλοι οι γονείς έχουν καλά αισθήματα για τα παιδιά τους, αυτά δεν αρκούν για να τα βοηθήσουν να μεγαλώσουν και να γίνουν αυτόνομοι ενήλικοι. Οι περισσότεροι γονείς είναι πολύ φοβισμένοι απέναντι σε μια διαρκώς μεταβαλλόμενη πραγματικότητα που αισθάνονται να τους απειλεί. Στις περισσότερες περιπτώσεις, χρησιμοποιούν αυτόν τον φόβο σαν βασικό εργαλείο στην ανατροφή των παιδιών τους με συνέπεια να γίνονται υπερπροστατευτικοί και να εμποδίζουν ή να καθυστερούν το μεγάλωμα και την αυτονόμησή τους. Τι θα κερδίσει ο αναγνώστης που θα διαβάσει το βιβλίο σας; Η επιθυμία μου είναι ο αναγνώστης να ευχαριστηθεί το βιβλίο, να νιώσει ότι μπορεί να βρει χαρά και νόημα ζωής στη σχέση του με τα άλλα μέλη της οικογένειάς του. Με ενδιαφέρει να αναγνωρίσει τον εαυτό του μέσα στις ιστορίες του βιβλίου, να συνδεθεί συναισθηματικά με αυτές, να ανατρέξει στις δικές του εμπειρίες και να γεννήσει τις δικές του σκέψεις και τις δικές του ιδέες. Με άλλα λόγια, θέλω πάνω απ’ όλα το βιβλίο να γίνει καταλύτης για μια προσωπική διεργασία που θα περιλαμβάνει τα συναισθήματα, τις εμπειρίες και τις σκέψεις του αναγνώστη και θα οδηγεί στην επεξεργασία των δικών του απαντήσεων.

55 γιαμι

16.07.2013

της Αθηνάς Τσόγκα-Τουρνικιώτη

Τα κάναμε σαλάτα Ε

λαφρύ και θρεπτικό γεύμα ή νόστιμο συνοδευτικό, οι σαλάτες είναι η ιδανική γευστική πρόταση. Δοκιμάστε πρωτότυπους συνδυασμούς και γεμίστε το οικογενειακό τραπέζι με βιταμίνες χρώματα και αρώματα. Σαλάτες για όλους λοιπόν... Καλές Διακοπές!

Σαλάτα με φακές και καστανό ρύζι Υλικά ● 1 κούπα φακές βρασμένες ● 1 κούπα καστανό ρύζι βρασμένο (αναποφλοίωτο) ● 1 κούπα τριμμένο καρότο ● 1 κούπα μελιτζάνα ξεφλουδισμένη, κομμένη σε μικρά κυβάκια ● 1 ντομάτα ψιλοκομμένη ή 7-8 ντοματίνια κομμένα στη μέση ● 1/2 πιπεριά κίτρινη ή κόκκινη ψιλοκομμένη Για τη σος ● 1/4 κούπας ελαιόλαδο ● 4 κ.σ. μηλόξιδο ● 1/2 κ.γ. μέλι ● Ξύσμα από μισό πορτοκάλι ● Λίγο αλάτι Εκτέλεση Τοποθετούμε για μισή ώρα τα κυβάκια της μελιτζάνας σε μπολ με 1 κ.σ. αλάτι και αφήνουμε να ξεπικρίσουν. Έπειτα στραγγίζουμε, ταμπονάρουμε με χαρτί κουζίνας να απορροφηθεί το νερό και ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο επάνω σε λαδόκολλα τα κυβάκια της μελιτζάνας αραιά μεταξύ τους για 40 λεπτά στους 180 βαθμούς Κελσίου. Αφού τα βγάλουμε από τον φούρνο, αφήνουμε για πέντε λεπτά να κρυώσουν και τοποθετούμε σε μπολ τα υπόλοιπα υλικά της σαλάτας και, τέλος, τη μελιτζάνα. Ανακατεύουμε σε μία κούπα τα υλικά για τη σος μέχρι το μείγμα να γίνει ομοιογενές. Περιχύνουμε τη σαλάτα και σερβίρουμε.

Σαλάτα με κινόα, μπρόκολο και ανθότυρο Υλικά ● 1 κούπα κινόα βρασμένη ● 2/3 κούπας τριμμένο κολοκύθι και στραγγισμένο ● 2/3 κούπας μπρόκολο βρασμένο ● 1/2 κούπα βρασμένο αρακά ● 1 φέτα ανθότυρο κομμένη σε μικρά κομμάτια Για τη σος ● 1/4 κούπας ελαιόλαδο ● Χυμό από μισό λεμόνι ● 1/2 κ.γ. μέλι ● 1/2κ.γ. μουστάρδα ● 4-5 φύλλα δυόσμου Εκτέλεση Ανακατεύουμε μαζί όλα τα υλικά της σαλάτας. Βάζουμε σε μπλέντερ τα υλικά της σος για 1 λεπτό, περιχύνουμε και σερβίρουμε.

Σαλάτα με κους κους, κοτόπουλο και μάνγκο Υλικά ● 1 κούπα κους κους μουλιασμένο, σύμφωνα με τις οδηγίες της συσκευασίας ● 1/2 μάνγκο κομμένο σε μικρά κυβάκια ● 1/2 αβοκάντο κομμένο σε μικρά κυβάκια ● 7-8 ντοματίνια κομμένα στη μέση ● 1/2 αγγούρι κομμένο στη μέση ● 1 κούπα φιλέτο κοτόπουλο βρασμένο, κομμένο σε μικρά κομμάτια Για τη σος ● 4 κ.σ. κούπας ελαιόλαδο ● 4 κ.σ. σόγια σος ● 4 κ.σ. χυμό πορτοκαλιού ● 1/2 κ.γ. μέλι Εκτέλεση Ανακατεύουμε όλα τα υλικά της σαλάτας μαζί. Έπειτα ανακατεύουμε σε κούπα όλα τα υλικά της σος μαζί, περιχύνουμε τη σαλάτα μας και σερβίρουμε.

56 ιστοριεσ απο...

16.07.2014

της Μαρίας Γυπαράκη

Ο Οιδίπους Τύραννος της Ανα-Γέννησης Η πρώτη μοντέρνα παράσταση αρχαίου δράματος

Τα

καλοκαίρια, περίοδος διακοπών αλλά και πολιτιστικών απολαύσεων, το θέατρο και η μουσική, τα θεάματα γενικότερα, αφήνουν πολύ συχνά τους εσωτερικούς θεσμικούς χώρους τους (θέατρα και αίθουσες συναυλιών) για να ταξιδέψουν σε ρωμαϊκά ωδεία (όπως είναι το Ηρώδειο), σε αρχαία θέατρα, με πρώτο και καλύτερο το ξακουστό της Επιδαύρου, σε κάστρα αλλά και σε χώρους που αρχικά δεν ήταν προορισμένοι για να υπηρετήσουν τέτοιους σκοπούς. Περίοπτη θέση, στις εκδηλώσεις αυτές, είχε και συνεχίζει να έχει το αρχαίο δράμα πάνω στο οποίο στηρίχτηκε το μοντέρνο ευρωπαϊκό θέατρο. Ο λόγος σήμερα για την τραγωδία του Σοφοκλή Οιδίπους Τύραννος, με την οποία ξεκινά μια νέα εποχή για το δυτικό θέατρο. Οι Ακαδημίες Στην Ιταλία, όπου οι τέχνες και τα γράμματα γνωρίζουν νέα άνθηση, κατά την περίοδο της Αναγέννησης, οι κύκλοι των λογίων, οι περίφημες Academie (Ακαδημίες), δίνουν τον τόνο στις πολιτιστικές «επαναστατικές» εξελίξεις που θα γνωρίσει η Δύση. Στη Vicenza (Βιτσέντσα), πόλη στο Βένετο και πρωτεύουσα

της ομώνυμης επαρχίας, 60 χιλιόμετρα δυτικά της Βενετίας, μια μικρή ομάδα, οι «Ολύμπιοι», ιδρύουν το 1555 τη δική τους Ακαδημία, την Academia Olimpica, η οποία έμελλε να κάνει το μεγάλο βήμα και να φέρει πολύ πιο κοντά στο ευρύτερο κοινό το κλασικό θέατρο. Στη Βιτσέντσα υπήρχε ήδη ένα θέατρο (μια ξύλινη κτηριακή κατασκευή), στο οποίο έδιναν παραστάσεις που ήταν προορισμένες για να διασκεδάζουν την αριστοκρατία δίχως περαιτέρω φιλοδοξίες, ενδεικτική είναι άλλωστε η παντελής απουσία του δράματος. Λίγο καιρό μετά την ίδρυσή της, η Ακαδημία κάνει λόγο για την αναγκαιότητα του δράματος στο σύγχρονο θέατρο τόσο σαν φιλολογική όσο και σαν σκηνική προσέγγιση, και οι ακαδημαϊκοί μας είναι αποφασισμένοι να δώσουν νέα πνοή στις θεατρικές δραστηριότητες της Βιτσέντσα. Τα πρώτα ανανεωτικά (από κάθε άποψη) θεάματα, παραγωγές, όπως θα λέγαμε σήμερα, της Academia Olimpica λαμβάνουν χώρα στα κτήρια τα οποία ο λόγιος αυτός κύκλος στεγάστηκε σταδιακά και όπως μαρτυρούν οι αρχειακές πηγές που διαθέτουμε. Η στροφή των «Ολυμπίων» σε ένα ρεπερτόριο της εποχής τους, όπως, μεταξύ άλλων, ο Μανδραγόρας του Μακιαβέλι, και οι

57 Τo θεατρο

16.07.2014

συνεχείς προσπάθειές τους να μεταφράζονται και να αποδίδονται τα έργα του κλασικού, ελληνικού και λατινικού θεάτρου στην κοινή ιταλική δεν άργησαν να τους οδηγήσουν στην πρώτη μοντέρνα παραγωγή δράματος στη Δύση. Θέατρον θέας άξιον Θεωρητικοί αλλά και πραγματιστές, οι «Ολύμπιοι» καταλαβαίνουν ότι ο θεατρικός λόγος για να ακουστεί χρειάζεται, όπως και στην αρχαία Ελλάδα, τον χώρο του. Έτσι, αποφασίζουν στις 15 Φεβρουαρίου 1580 την ανέγερση θεάτρου και αναθέτουν το έργο στον ξακουστό ουμανιστή αρχιτέκτονα και μέλος της Ακαδημίας τους, Αντρέα Παλάντιο (1508-1580), που άφησε ανεξίτηλη τη σφραγίδα του και επηρέασε όσο κανείς άλλος την εξέλιξη της μοντέρνας αρχιτεκτονικής. Το Teatro Olipmico (Τεάτρο Ολίμπικο) είναι το τελευταίο έργο του Παλάντιο, καθότι θεμελιώθηκε τη χρονιά του θανάτου του και αποπερατώθηκε το 1584 από τον μαθητή του Βιντσέντσο Σκαμότσι. Το θέατρο χτίστηκε στο εσωτερικό ενός μεσαιωνικού κτηριακού συμπλέγματος και θεωρείται, κατά γενική αποδοχή, το πρώτο στεγασμένο θέατρο, εμπνευσμένο, όμως, από την αρχαιότητα. Η συνύπαρξη του αρχαίου και του αναγεννησιακού στοιχείου στην αρχιτεκτονική του Παλάντιο θα δώσει το περίφημο παλαντιανό ύφος, το οποίο θα επηρεάσει γενιές δημιουργών και θα συμβάλει σημαντικά στην επικράτηση του κλασικισμού. Η εντυπωσιακή σκηνή του θεάτρου με τις προοπτικές φυγές και τις αρχιτεκτονικές προσόψεις, ένα πράγματι αναγεννησιακό κόσμημα, έβαλε σε σκέψεις τους «Ολυμπίους» που ήθελαν να το εγκαινιάσουν ως άρμοζε. Αρκετό καιρό πριν από την ολοκλήρωση της ανέγερσής του, τα

μέλη της Ακαδημίας είχαν αρχίσει τις συζητήσεις για τα λαμπρά εγκαίνια. Ύστερα από ατελείωτες διαπραγματεύσεις για το θεατρικό είδος το οποίο θα εγκαινίαζε το αριστούργημα του Παλάντιο, αν δηλαδή θα έπρεπε να στραφούν στη σύγχρονή τους λογοτεχνική παραγωγή ή στο αρχαίο δράμα, ζήτησαν από τον «Ολύμπιο» ποιητή και ελληνιστή, Fabio Pace, να μεταφράσει τον Οιδίποδα του Σοφοκλή, αλλά εκείνος αρνήθηκε. Οι σημερινοί μελετητές τείνουν να συμφωνήσουν πως ο Pace δεν ανταποκρίθηκε θετικά διότι είχε προσβληθεί από την άρνηση των συναδέλφων του ακαδημαϊκών να εγκαινιάσουν το θέατρο με ένα δικό του έργο. Η προσωπική φιλοδοξία είναι, όπως πάντα, άβυσσος! Ο Οιδίπους της θεατρικής πρωτοπορίας Η απόφαση των μελών της Ακαδημίας να στραφούν στο αρχαίο δράμα εντάσσεται φυσικά στο ευρύτερο πνεύμα της Αναγέννησης η οποία, ως κίνημα, διεκδικούσε τον τίτλο του «θεματοφύλακα» αλλά και του συνεχιστή της κλασικής παράδοσης. Η θέλησή τους να «οικειοποιηθούν» τον Οιδίποδα, μέσω μιας μετάφρασης στην καθομιλουμένη, και να θέσουν, εν τέλει, τον θεμέλιο λίθο μιας θεατρικής πρωτοπορίας, μαρτυρεί, ει μη τι άλλο, τη νεωτερικότητα της αναγεννησιακής σκέψης. Η αρνητική στάση του Pace δεν ήταν, τελικά, ικανή να αναχαιτίσει την πραγμάτωση του σχεδίου γιατί ο Βενετσιάνος λόγιος Orsatto Giustiniani (η οικογένεια Giustiniani ήταν από τις σημαντικότερες της Βενετίας) δέχτηκε να συμμετάσχει στο εγχείρημα μεταφράζοντας την τραγωδία του Σοφοκλή. Δεν ήταν άλλωστε η πρώτη εμπειρία του... Το αξιοθαύμαστο όμως είναι ότι η πρόσληψη της θεατρικής δράσης από τους ουμανιστές λόγιους και η πραγμάτωση του σχεδίου τους ανοίγουν τον δρόμο όχι μόνον για τη μοντέρνα θεατρική στέγη (το θέατρο-κτήριο) και την ανανέωση (με τις μεταφράσεις) του δραματι-

κού λόγου, αλλά εγγράφουν μέσα στην προοπτική της Αναγέννησης και τη μοντέρνα σκηνοθεσία! Με τον Οιδίποδα αυτόν και την ανάθεση της σκηνικής παρουσίασής του στον Angelo Ingegneri ξεκινά στις 3 Μαρτίου του 1585, το βράδυ των εγκαινίων του Teatro Olipmico, μια ιστορία αναγέννησης που συνεχίζεται έως τις μέρες μας. Στην πραγματεία που μας κατέλειπε ο Ingegneri, Del Modo di Rappresentare le favole Sceniche (σε ελεύθερη μετάφραση: Τρόπος της παρουσίασης των σκηνικών έργων), καταγράφεται (στο δεύτερο μέρος της) με πάσα ακρίβεια η σκηνοθεσία του εν λόγω Οιδίποδα, ο οποίος έρχεται ως πρακτική επεξηγηματική του θεωρητικού (πρώτου μέρους) της πραγματείας και αποτελεί ένα από τα σπάνια ντοκουμέντα τα οποία θα έπρεπε να έχουν υπόψη οι σκηνοθέτες και άλλοι σεμνοί του θεάτρου «υπηρέτες»! Παράλειψη μεγάλη θα ήταν αν δεν μιλούσαμε για τη μουσική του Οιδίποδα που ανατέθηκε στον μεγάλο συνθέτη Andrea Gabrieli (15331585) και η οποία διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο, καθότι κύριο και πρωταρχικό στοιχείο της ταυτότητας του χορού. Η μουσική γραφή του συνθέτη, που δεν έχει σχέση με το υπόλοιπο έργο του, ούτε με τη μουσική που ως τότε είχε γραφτεί για τη σκηνή, συνδυάζει ένα είδος ψαλμωδικής αφήγησης και ρητορικής μαδριγαλίου (πολυφωνικό τραγούδι της εποχής) προσδίδοντας έναν τόνο εξαιρετικά δραματικό και αφήνοντας να διαφανούν διακριτικά κάποιες πρώτες απόπειρες οπερατικής γραφής. Ο Οιδίποδας του Teatro Olipmico είναι και θα παραμείνει στην ιστορία του θεάτρου η πρώτη μοντέρνα παράσταση αρχαίου δράματος.

58 αστερια

16.07.2014

Καλοκαιρινές διακοπές 12 Αστέρων

ΚριοΣ

Το μικρό Κριάρι, αν και βαριέται εύκολα, είναι ιδιαίτερα προσαρμοστικό στο οικογενειακό πρόγραμμα διακοπών ακόμα και αν αυτό επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο. Καλό θα ήταν να μην αφήσετε αυτό το μικρό να πάει διακοπές χωρίς το ποδήλατο, τα πατίνια, το βαρκάκι και ένα καλά εξοπλισμένο φαρμακείο με γάζες, οινόπνευμα και Betadin! Ακόμα και αν χρειαστεί να περάσει ένα ολόκληρο καλοκαίρι με τη γιαγιά και τον παππού στο χωριό ή το εξοχικό, θα βρει τρόπους να κάνει τις μέρες του να μη μοιάζουν η μία με την άλλη και τους γονείς σας να τηλεφωνούν συχνά-πυκνά για να σας ενημερώσουν για τις περιπέτειές του! Σε όλα τα Κριάρια αρέσει να είναι οι αρχηγοί, οπότε οι διακοπές ανάμεσα σε μικρότερα αδερφάκια και ξαδερφάκια ίσως είναι από τα αγαπημένα σενάρια. Κάτι ακόμα που θα ξετρέλαινε αυτό το μικρό είναι μια αθλητική κατασκήνωση. Σκεφτείτε πολύ καλά πριν πάρετε αυτό το παιδί μαζί σας σε οργανωμένες διακοπές στο εξωτερικό με γκρουπ ή σε κρουαζιέρα όπου το πρόγραμμα είναι καθορισμένο και δεν επιτρέπει πολύ χώρο για ανατροπές και εξερευνήσεις.

Επιτέλους, καλοκαιρινές διακοπές! Μαγιό, αντηλιακά, μπρατσάκια, σαγιονάρες και φύγαμε! Δροσερά φρούτα, παγωτά, μεσημεριανός ύπνος, απογευματινό μπανάκι και όοολη η προσοχή του μπαμπά και της μαμάς δική τους! Κάθε παιδί είναι διαφορετικό και κάθε οικογένεια έχει τις δικές της καλοκαιρινές συνήθειες. Ποιες είναι όμως οι ιδανικές διακοπές για κάθε ένα από τα παιδιά του ζωδιακού; Τι χρειάζονται και τι θα ήθελαν να αποφύγουν για να πούνε πως πέρασαν «το-καλύτερο-καλοκαίρι-τηςζωής-τους»;

Δίδυμοι

Αυτό το κοινωνικό πλάσμα δεν έχει καμία σχέση με το Ταυράκι παραπάνω! Όσο πιο κινητική και πολύχρωμη η ζωή των διακοπών τόσο περισσότερο θα γεμίσει τις μπαταρίες του! Οι διακοπές με τον παππού και τη γιαγιά, αν δεν υπάρχουν άλλα παιδάκια σε κοντινή απόσταση, μπορεί να είναι πολύ βαρετές για αυτό το μικρό. Θα πάει στις κοτούλες, θα πάει στο κέντρο του χωριού, θα πάει και στην εκκλησία με τη γιαγιά... αλλά μετά τι; Ο μικρός Δίδυμος που βαριέται γίνεται ιδιαίτερα δύσκολος. Η κατασκήνωση είναι μια ιδανική επιλογή για αυτό το μικρό, το οποίο θα κάνει γνωριμίες και θα περιμένει πώς και πώς να έρθει το επόμενο καλοκαίρι για να ξαναπάει! Αν μάλιστα η κατασκήνωση έχει δραστηριότητες, όπως θεατρικά και μουσικά παιχνίδια, θα είναι το καλύτερό του! Για τις διακοπές σας μαζί του, διαλέξτε ένα μέρος με πολύ κόσμο, πολλές επιλογές και δυνατότητες για εκδρομές και εξορμήσεις, μουσεία και ομορφιές της φύσης που δεν έχει ξαναδεί. Μην ξεχάσετε να πάρετε μαζί σας τα αγαπημένα του βιβλία, κάποιο παιχνίδι που μπορείτε να παίξετε όλοι μαζί ή το αγαπημένο του μικρό gadget – όλο και κάτι θα έχει.

*Να θυμάστε πάντα πως οι αστρολογικές επιρροές δεν προκύπτουν αποκλειστικά από τη θέση του Ήλιου, το ζώδιο, αλλά από το σύνολο του αστρολογικού του χάρτη.

ΛΕΩΝ ΤαύροΣ

Ο μικρός Ταύρος είναι τόσο εύκολο όσο και δύσκολο παιδί όταν φεύγει από τη ρουτίνα και την καθημερινότητα του σπιτιού του. Αγαπάει πολύ τις διακοπές και την ανεμελιά του ελεύθερου χρόνου, και η αλήθεια είναι πως είναι δεξιοτέχνης στο να καταφέρνει να φτιάχνει το τέλειο πρόγραμμα ξεκούρασης ακολουθώντας τον φυσικό του, ράθυμο ρυθμό. Στις διακοπές του δεν του αρέσει να βιάζεται και να προσπαθεί πολύ για όσα το ευχαριστούν. Αν το μπάνιο, ο ύπνος, το φαγητό και το παιχνίδι είναι στον ίδιο χώρο δεν θα βαρεθεί καθόλου, οπότε, ναι, ένα σπίτι ή ένα ενοικιαζόμενο πολύ κοντά στη θάλασσα είναι μια ασφαλής επιλογή! Η επανάληψη δεν θα το κουράσει. Προσέξετε το στομαχάκι του μικρού σας στις διακοπές του καθώς ίσως να έχει την τάση να παρασύρεται σε πολυφαγία. Μην πάτε με αυτό το μικρό για ελεύθερο κάμπινγκ, δεν θα το εκτιμήσει! Μην το αναγκάσετε να μετακινείται πολύ μέσα στη ζέστη. Διακοπές για το μικρό Ταυρί, και όχι μόνον, σημαίνει ραχάτι, καλοπέραση, άνεση, ξεκούραστες βόλτες, ησυχία και όμορφο φαγητό.

Καρκίνοσ

Το Καρκινάκι είναι συνήθως πολύ ευχαριστημένο όταν βρίσκεται με τους αγαπημένους του και έχει όλη την προσοχή τους αδιάσπαστη. Θα προσαρμοστεί στο πρόγραμμα της οικογένειας ή της γιαγιάς και του παππού, ακόμα και αν είναι το πιο βαρετό όλου του κόσμου, αρκεί κάπου εκεί κοντά να έχει θάλασσα και βόλτες! Αυτό το μικρό είναι κάπως ντροπαλό, οπότε ίσως χρειαστεί κάποια βοήθεια για να κοινωνικοποιηθεί με τα άλλα παιδάκια – χωρίς πίεση πάντα! Ενώ σε αυτό το μικρό αρέσει η ησυχία, πού και πού του αρέσει και μια πιο έντονη και φασαριόζικη διασκέδαση. Δεν του αρέσει να λείπει για πολύ μακριά από τη μαμά και τον μπαμπά. Αν πάτε μαζί του διακοπές, το αγαπημένο του θα ήταν να πάτε κάπου όπου θα μπορεί να περνάει όλη την ημέρα μαζί σας, στη θάλασσα. Ναι, από το πρωί μέχρι αργά το απόγευμα αν είναι δυνατόν! Μην ξεχάσετε τα φουσκωτά του παιχνίδια, τα αντηλιακά και τα καπέλα του και δροσερά ρουχαλάκια με μανικάκια καθώς το δέρμα των μικρών Καρκίνων έχει την τάση να είναι περισσότερο ευαίσθητο από το κανονικό! Μην ξεχάσετε να βγάλετε πολλές πολλές φωτογραφίες από την ημέρα των γενεθλίων του - θα το εκτιμήσει πολύ μεγαλώνοντας!

Το λιονταράκι είναι ένα ζωηρό και χαρούμενο παιδί. Ο Λέων και ο 5ος οίκος που κυβερνάται από το Λιοντάρι αφορά σε καθετί που έχει να κάνει με το πώς περνάμε τον ελεύθερο χρόνο μας, με τις διακοπές και την αναψυχή μας. Ο χρόνος μακριά από την καθημερινότητα κάνει το μικρό Λιοντάρι ακόμα περισσότερο δημιουργικό και χαρούμενο. Στον χρόνο των διακοπών του μπορεί να ζωγραφίσει, να χορέψει, να τραγουδήσει και να καταπιαστεί με οτιδήποτε το κάνει να νιώθει μοναδικό και να τραβά τα βλέμματα! Ακόμα και ένα Λιονταράκι χωρίς αδερφάκια, καταφέρνει να έχει γύρω του μια «αυλή» από θαυμαστές και ακόλουθους, μικρούς ή μεγάλους! Του αρέσει να περνάει μοναδικές κινηματογραφικές στιγμές και στις διακοπές του. Η μαγεία που θα δημιουργήσει η οικογένειά του, η αίσθηση πως οι εμπειρίες που θα ζήσει μαζί τους είναι μοναδικές και το στοιχείο του αναπάντεχου είναι ανεκτίμητης αξίας για το λιονταράκι και μπορούν να απογειώσουν τις διακοπές του. Μην αμελήσετε να γιορτάσετε τα γενέθλιά του με το ανάλογο τελετουργικό. Μπορείτε να του αγοράσετε κάτι που θα του «γυαλίσει» εκεί που θα είστε.

ΠαρθένοΣ

Το μικρό Παρθενάκι δεν ζητάει πολλά για να είναι ευχαριστημένο στις διακοπές του. Οι βασικές ανέσεις και το τακτικό πρόγραμμα είναι ίσως τα πρώτα και πολύ βασικά πράγματα που χρειάζεται αυτό το μικρό για να αρχίσει να χαλαρώνει. Η καθαριότητα –άμμος στα πόδια, ιδρωμένα ρουχαλάκια απαγορεύονται– και η τάξη είναι προαπαιτούμενα! Ίσως στο εξοχικό σπίτι του παππού και της γιαγιάς ή στο εξοχικό σπίτι κάποιου συμμαθητή του –στα οποία ξέρει τι να περιμένει– θα περάσει σίγουρα καλά, και όσο περισσότερος κόσμος περάσει από αυτά τα σπίτια για επισκέψεις και φιλοξενία τόσο το καλύτερο. Είναι κοινωνικό παιδί, αρκεί η κοινωνική του ζωή να μην του χαλάει τη ρουτίνα του, καθώς εκεί αρχίζει η γκρίνια. Αν πάτε μαζί του διακοπές, θα προσαρμοστεί εύκολα αρκεί να μην ανατρέπετε συνεχώς το πρόγραμμά του με εκπλήξεις. Ο μικρός Παρθένος σίγουρα δεν καλοβλέπει τις απρογραμμάτιστες διακοπές και γενικότερα το άγνωστο. Όμως αν οι γονείς είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν την όποια γκρινιάρικη διάθεσή του με σταθερότητα και χιούμορ, σίγουρα θα τον βοηθήσουν να ξεπεράσει τις μικρο-αγκυλώσεις του ευκολότερα.

59 αστερια

16.07.2014

Βρείτε ιδιαίτερα δώρα επί παραγγελία και πληροφορίες για τα δεκαήμερα των παιδικών ζωδίων στο www.actavestababy.com

Τοξότησ

Ζυγοσ

Οι ιδανικές διακοπές του μικρού Ζυγού είναι με οικείο κόσμο, σε καινούργιο και όμορφο περιβάλλον. Ναι, σαν το Ταυράκι, έτσι και ο μικρός Ζυγός δεν θέλει πολλή ταλαιπωρία, ούτε πολλές άσκοπες μετακινήσεις. Σίγουρα θα απολαύσει τη διαδρομή, τη φύση και την ομορφιά του διαφορετικού, αλλά στο τέλος αυτό το μικρό θέλει να έρθει η στιγμή όπου θα συνυπάρχει με τους αγαπημένους του και τους φίλους του περνώντας όμορφες στιγμές. Αν πάει στην κατασκήνωση, θα του άρεσε περισσότερο να πάει με τους φίλους του και όχι μόνο του. Αν πάει στον παππού και τη γιαγιά καλό θα ήταν να το επισκέπτεστε αρκετά συχνά για τονωτικές βόλτες και ξεσκάσματα, καθώς αν δεν έχει εκεί παρέες μπορεί να βαρεθεί. Αν πάτε μαζί του διακοπές θα ήταν ιδανικό να πάτε μαζί με μία φιλική σας οικογένεια με άλλα παιδάκια. Στο παιδί Ζυγό αρέσουν τα πολύβουα μέρη, με μαγαζάκια, περαντζάδες, πολυσύχναστες παραλίες και βραδινές βόλτες.

Μαζί, αλλά και όχι! Στον μικρό Τοξότη αρέσει η καλοπέραση και η περιπέτεια. Κάθε καινούργιο ενδιαφέρον, αθλητικό, εκδρομικό, εξωτικό, τον ξετρελαίνει, αλλά όχι τόσο για να το επαναλάβει πολλές φορές. Αυτό το μικρό θα σας βγάλει ασπροπρόσωπους όπου και να το πάτε, αρκεί να μη μείνετε για πολύ στα ίδια και τα ίδια. Αν προγραμματίσετε ένα ταξίδι στο εξωτερικό ή κάπου πολύ διαφορετικά από την πόλη, ίσως θα είναι το καλύτερο δώρο για αυτό καθώς θα ρουφήξει κάθε νέα πληροφορία και εικόνα με μεγάλη δίψα. Με ευκολία θα αφήσει πίσω του τους φίλους ή και την οικογένειά του προκειμένου να δοκιμάσει κάτι νέο. Κάθε Τοξότης μεγαλώνει γνωρίζοντας πως τίποτα δεν κρατάει για πάντα, και πως από όπου δεν μας αρέσει πετάμε μακριά! Η αθλητική κατασκήνωση ή το καλοκαιρινό σχολείο σε κάποια άλλη χώρα φτιάχτηκαν για μικρούς Τοξότες. Παρ’ όλα αυτά, αυτό το μικρό ξέρει να απολαμβάνει τη ζωή όπου και να βρίσκεται: αν βρεθεί στο εξοχικό με την ίδια οικογενειακή σύνθεση, μείνετε ήσυχοι, θα ανακαλύψει κάτι εντελώς διαφορετικό να του κρατάει το ενδιαφέρον από αυτό που έκανε πέρυσι.

Υδροχόοσ

Ο μικρός Υδροχόος είναι ένα κράμα αλωνιού και σαλονιού και στις διακοπές του. Μπορεί να αγαπήσει το κάμπινγκ με την ίδια ευκολία με την οποία θα εγκλιματιστεί σε ένα πεντάστερο ξενοδοχείο με πισίνες και άλλες πολυτέλειες. Σε κάθε περίπτωση, θα είναι το πιο cool μικρό σε όλη την παραλία γιατί συνήθως έχει cool γονείς. Όσο περισσότερα και διαφορετικά πράγματα ζήσει μέσα στη διάρκεια ενός καλοκαιριού τόσο περισσότερο ευχαριστημένο θα είναι αυτό το μικρό που, ενώ δεν βαριέται εύκολα, χρειάζεται την εναλλαγή και την ανατροπή. Αν ένα πράγμα ικανοποιεί αυτό το μικρό είναι η δυνατότητα να μην ακολουθεί κάποιο πρόγραμμα, χωρίς να χρειάζεται να θυσιάσει τη βολή του. Δύσκολο; Όχι τόσο! Χρειάζεται νέα ερεθίσματα και αρκετή επαφή με καινούργιους ανθρώπους. Σαν ζώδιο του αέρα, ο Υδροχόος χρειάζεται πνευματική τροφή σε κάθε του δραστηριότητα, οπότε πάρτε μαζί σας κανένα ενδιαφέρον βιβλίο, κάποιο έξυπνο παιχνίδι και αξιοποιήστε τον ελεύθερο χρόνο μαζί του για να μιλήσετε. Αυτό δεν θα το χορτάσει ποτέ.

Σκορπιοσ

Ο Σκορπιός είναι αρκετά βολικό παιδί και σπάνια δημιουργεί προβλήματα στις διακοπές του. Για αυτό το μικρό οι διακοπές είναι πολύτιμος χρόνος καθώς η ξεκούραση που μπορούν να του προσφέρουν το αποφορτίζουν. Σαν υδάτινο ζώδιο, αγαπά κι εκείνο πολύ το νερό και κάθε δραστηριότητα γύρω και μέσα σε αυτό. Συνήθως τα Σκορπάκια αποκτούν ιδιαίτερη εξοικείωση με το νερό γρήγορα και μόλις ανακαλύψουν τη μάσκα και τον αναπνευστήρα μπορούν να χαθούν με τις ώρες, κοιτώντας τον βυθό καθώς αυτή η δραστηριότητα τους προσφέρει τον αγαπημένο τους συνδυασμό: απομόνωση χωρίς μοναξιά! Συνήθως το παιδί Σκορπιός στις διακοπές του χαλαρώνει και δείχνει τον πραγματικό του εαυτό – που είναι τόσο μα τόσο απολαυστικός και περιπετειώδης! Αν αφήσετε το μικρό με τη γιαγιά και τον παππού προσέξτε ώστε να μη βαρεθεί. Ένας Σκορπιός που βαριέται μπορεί να γίνει πολύ σκανταλιάρικος και… εκνευριστικός! Όταν μεγαλώσει λίγο, σκεφτείτε να πάτε μαζί του λίγες μέρες για ελεύθερο κάμπινγκ: η επαφή με τη φύση και η «επιβίωση» θα γίνουν το αγαπημένο του παιχνίδι!

ΙχθύΕσ

Αιγόκερω

Οι διακοπές αυτού του μικρού καλό θα ήταν να έχουν κάτι από όλα αυτά που αφήνει πίσω. Στο Αιγοκεράκι δεν αρέσουν οι ριζικές αλλαγές. Τα βιβλία του, οι φίλοι του, η οικογένειά του καλό θα ήταν να είναι παρόντες στον χρόνο των διακοπών του καθώς έχει ανάγκη την αίσθηση συνέχειας και σταθερότητας. Του αρέσουν οι επαναλαμβανόμενες εμπειρίες, του αρέσει η οικειότητα του οικογενειακού εξοχικού, ή του ίδιου νησιού που πήγε και πέρυσι, η ίδια παραλία! Οι διακοπές με τη γιαγιά και τον παππού μπορεί να είναι μια ευκαιρία για ξεκούραση, αλλά καλό θα ήταν αυτό το μικρό να βρεθεί με συνομήλικα παιδιά στις διακοπές του και να ενθαρρυνθεί να νιώσει την ανεμελιά και τη χαλαρότητα της ηλικίας του. Σε αυτό το μικρό «κατσικάκι» αρέσει και το βουνό. Οι προσκοπικές εκδρομές, ή η κατασκήνωση δεν είναι κακή ιδέα, αρκεί να το έχει ζητήσει εκείνο. Αν πάτε μαζί διακοπές σε κάποιο παραθαλάσσιο μέρος, θα σας βγάλει ασπροπρόσωπους, μπορεί να σταθεί παντού και επάξια σε όλες σας τις εξορμήσεις – μόνο προσέξτε να μην το πιέσετε να αντιμετωπίσει τους φόβους του (νερό, ταχύπλοα, θαλάσσια σπορ κ.λπ.)

Το πιθανότερο είναι πως δεν είναι εφικτό... αλλά ίσως οι καλύτερες διακοπές για ένα μικρό ψαράκι είναι οι διακοπές σε σκάφος. Όλος ο κόσμος του, μέσα στο νερό, να ταξιδεύει σε μαγικές παραλίες κάτω από τον ήλιο και την αλμύρα. Το Ψαράκι δεν αγχώνεται ούτε για τα αλάτια στο δερματάκι του ούτε για την κουραστική αντηλιά. Οι ιδανικές διακοπές για το μικρό Ψαράκι είναι αυτές που θα του δώσουν την ευκαιρία να χαθεί και να απομακρυνθεί από τον πολιτισμό για λίγο. Αυτό το μικρό χρειάζεται συχνά πυκνά να επαναφορτίζεται μέσα από τη διάθεσή του για φυγή και ονειροπόληση. Ακόμα και αν περάσει το καλοκαίρι του με τη γιαγιά στο χωριό θα βρει τον τρόπο του να ταξιδέψει με τον νου. Αυτό το μικρό προσαρμόζεται πολύ εύκολα. Είναι δύσκολο να αποφασίσει τι θέλει ανά πάσα στιγμή γιατί μπορεί να θέλει πολλά πράγματα και τίποτα ταυτοχρόνως. Για κάθε μικρό Ψάρι η ζωή είναι στιγμές ομορφιάς που μπορεί να κλέψει από παντού. Περάστε πραγματικό χρόνο μαζί του, μπείτε στον κόσμο του και ξεκουραστείτε μαζί του.

60 KOMIK

16.07.2014

του Λαυρέντη Χωραΐτη

61 ΔΕλτια τυπου

16.07.2014

INGLESINA Το καλοκαίρι έχει μπει για τα καλά και ο καιρός είναι ιδανικός για βόλτες με το μωρό σας στην πόλη ή στην εξοχή. Το παιδί απολαμβάνει τις βόλτες του στα άνετα και βολικά Καρότσια και ταξιδεύει με ασφάλεια στα Καθίσματα Αυτοκινήτου της Inglesina! To ελαφρύ και compact καρότσι με μοντέρνο design, το Trip της Inglesina, είναι ο καλύτερος σύντροφος στις βόλτες και στα ταξίδια με το μικρό σας! Ο σπορ σχεδιασμός του σε μεγάλη επιλογή χρωμάτων το καθιστούν ελκυστικό, αλλά και ταυτόχρονα πρακτικό. Το σύστημα κλεισίματος σαν ομπρέλα και το μειωμένο βάρος του διευκολύνουν τους γονείς σε όλες τους τις δραστηριότητες. Κατά τις ηλιόλουστες μέρες το πρόσθετο αλεξήλιο στην κουκούλα προστατεύει το παιδί από τον ήλιο, ενώ το αδιάβροχο –που περιλαμβάνεται– το προστατεύει από τις ξαφνικές καλοκαιρινές μπόρες. Με το Trip το μωρό σας είναι πάντα προστατευμένο και άνετο, χάρη στην προστατευτική μπάρα, την ανακλινόμενη πλάτη και το ρυθμιζόμενο υποπόδιο! Διατίθεται στα εξής χρώματα: Nautica, Chilli, Zucca, Magenta, Caffe, Platino, Marina. Και για όσους σχεδιάζουν κοντινές αποδράσεις με το αυτοκίνητο, αλλά και για τις καθημερινές μετακινήσεις σας με το μωρό σας, το Marco Polo της Inglesina είναι ένα Κάθισμα Αυτοκινήτου τελευταίας γενιάς, σχεδιασμένo για χρήση από νεογέννητα και για να τα συνοδεύει στην ανάπτυξή τους έως τα 18 κιλά. Είναι εξαιρετικά άνετο χάρη στη δυνατότητα ρύθμισης της κλίσης του καθίσματος, πολύ χρήσιμη για τον ύπνο του μωρού! Εγκεκριμένο σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία ECE R 44/04, χρησιμοποιεί τεχνολογία S.H.P. (Side Head Protection), για να προστατεύει το κεφάλι του μωρού από τις πλευρικές προσκρούσεις. Διατίθεται στα εξής χρώματα: Black, Blue, Grey, Red. Και για να υποδεχτεί το καλοκαίρι η Inglesina συνεχίζει τη super καλοκαιρινή προσφορά για τον μήνα Ιούλιο. Με την αγορά του καροτσιού Trip από την Collection 2014 παίρνετε δωρεάν την πρακτική Ομπρέλα για το καρότσι! Και με την αγορά του Καθίσματος Αυτοκινήτου Marco Polo παίρνετε δωρεάν το πρακτικό κάλυμμα Summer Cover για το Κάθισμα, ιδανικό για να προστατεύει το μωρό σας από την καλοκαιρινή εφίδρωση και να κάνει τις μετακινήσεις ακόμα πιο άνετες. Μπορείτε να δείτε περισσότερα εδώ: www.inglesina.gr • facebook.com/inglesinagr • twitter.com/inglesinagr • instagram.com/inglesinagr

ΑΚΤΟ

KIDS LOFT

Μικροί Αρχιτέκτονες: Ένα πρωτοποριακό πρόγραμμα δημιουργικής απασχόλησης από τη Φινλανδία και το ΑRKKI στον ΑΚΤΟ

Kids LOFT, το νέο κατάστημα στη Γλυφάδα, μια boutique σχεδιασμένη αποκλειστικά για να εξυπηρετεί τους μικρούς πελάτες, σε ατμόσφαιρα σπιτική, φιλική και απολύτως οικογενειακή… Όλη η αγάπη για τα παιδιά έχει αποτυπωθεί σε κάθε γωνιά του καταστήματος. Ρούχα, αξεσουάρ, παπούτσια, παιχνίδια και είδη βρεφανάπτυξης σε υπέροχα σχέδια και εντελώς ιδιαίτερα χρώματα, με τεράστια προσοχή στις τιμές και βέβαια καθημερινά τα… φρεσκοψημένα κουλουράκια, κέικ και τρουφάκια από τη γιαγιά… Τα ίδια τα παιδιά διδάσκουν πως ό,τι δίνεις-παίρνεις, γι’ αυτό και μέσα στους δύο πρώτους μήνες λειτουργίας του το κατάστημα απέκτησε τους πιο φανατικούς πελάτες. Kids LOFT Γρ. Λαμπράκη 17, Γλυφάδα Τηλ. 210 8941904 e-mail kidsloftboutique@gmail.com facebook: kidsloft

ORALFLUX

Nst Nastasia Πολυτελή βαπτιστικά και παιδικά ενδύματα επεκτείνουν την εταιρεία τους στον χώρο του Διαδικτύου. Tα Nst Nastasia, μία από τις κορυφαίες μάρκες βάπτισης στην Ελλάδα σήμερα, ανακοίνωσε ότι επεκτείνεται στον χώρο του Διαδικτύου. Η εταιρεία, η οποία υπερηφανεύεται για τη δημιουργία ελληνικών χειροποίητων ρούχων, κατόπιν συνεργασίας με τη Stonewave δημιούργησαν το www.nstnastasia.com έτσι ώστε να εξυπηρετούν τις ανάγκες λιανικής πώλησης σε όλη την Ελλάδα με δωρεάν τα μεταφορικά έξοδα. «Έχοντας χτίσει τις καλύτερες σχέσεις με τους συνεργάτες μας και χρησιμοποιώντας μόνο τοπικές πηγές, συνδυάζουμε το πλεονέκτημα του ελέγχου του χρόνου παράδοσης και την ευελιξία προς όφελος της ελληνικής οικονομίας» δηλώνει η Αναστασία Χαλιώτη, ιδρύτρια και σχεδιάστρια των ρούχων Νst Nastasia. «Εδώ στα Nst Nastasia λατρεύουμε αυτό που κάνουμε και προσπαθούμε να δημιουργούμε μοναδικά ρούχα (υπό τους ήχους καλής μουσικής) χρησιμοποιώντας τα καλύτερα υφάσματα και υλικά. Τα ρούχα μας φτιάχνονται αποκλειστικά για το κομψό μωρό σας. Και βάζουμε τα δυνατά μας για να το καταφέρουμε». Για να μάθετε περισσότερα για την επέκταση της εταιρείας ή για να κλείσετε μία συνέντευξη, επικοινωνήστε με την Αναστασία Χαλιώτη στο 6947027770 ή στείλτε mail στο anastasiacha@yahoo.gr ή επισκεφθείτε το www.nstnastasia.com.

Η δύναμη στα δόντια σου Η φαρμακευτική εταιρεία Specifar, του ομίλου Actavis, παρουσιάζει την ολοκληρωμένη σειρά στοματικής υγιεινής OralFlux που έρχεται για να χαρίσει υγιή και γερά δόντια γρήγορα και εύκολα σε μικρούς και μεγάλους. Μια σειρά προϊόντων που ήδη έχει κατακτήσει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών των σκανδιναβικών χωρών, αλλά και της Βορειοδυτικής Ευρώπης, έρχεται τώρα και στην Ελλάδα.. Το OralFlux παρέχει μια ολοκληρωμένη σειρά αποτελεσματικών προϊόντων για την υγεία των δοντιών. Τα προϊόντα OralFlux με υψηλή περιεκτικότητα σε φθόριο, χωρίς οινόπνευμα, SLS & parabens και με ευχάριστη γεύση ενδυναμώνουν το σμάλτο των δοντιών προλαμβάνοντας αποτελεσματικά την τερηδόνα, την ουλίτιδα και την κακοσμία. Τη σειρά στοματικής υγιεινής OralFlux θα τη βρείτε αποκλειστικά στα φαρμακεία.

PHARMASEPT Κρατήστε τις ψείρες σε απόσταση To Tol Velvet X-Lice είναι μία αρωματική λοσιόν για καθημερινή προληπτική χρήση κατά των ψειρών. Η σύνθεσή του είναι κλινικά μελετημένη, χωρίς αλλεργιογόνα & parabens, και προσφέρει πολλαπλή δράση: • Απομακρύνει τις ψείρες με φυτικά αιθέρια έλαια (λεβάντα, ευκάλυπτος, κιτρονέλλα, tea tree oil) • Εμποδίζει την αναπαραγωγή και τη μετάδοσή τους • Καταπραΰνει το δέρμα του κεφαλιού από κνησμό και ερεθισμούς • Περιποιείται και θρέφει τα μαλλιά με πρωτεΐνες μεταξιού και Προβιταμίνη Β5 • Tol Velvet X-Lice Cologne 100ml: 7,90€

Το πιο πρωτοποριακό, μοναδικό στο είδος του εκπαιδευτικό πρόγραμμα της Ευρώπης, το ARKKI (School of Architecture for children and Youth), ήρθε στην Ελλάδα από τον εκπαιδευτικό όμιλο ΑΚΤΟ, σε συνεργασία με την εταιρεία DESIGNEMBASSADOR.COM UG. Ακολουθώντας το επιτυχημένο παιδαγωγικό πρότυπο του ARKKI, που βασίζεται σε πολυετή εμπειρία εφαρμογής στη Φινλανδία, η ελληνική ομάδα του ARKKI ξεκίνησε από φέτος τον Ιούνιο τη δράση της σε σχολεία, μουσεία και χώρους του ΑΚΤΟ. Παιδιά ηλικίας 7 έως 13 ετών, μέσα από παιχνίδια και κατασκευές, εξερευνούν με όλες τους τις αισθήσεις τον κόσμο και με τη φαντασία τους τον δημιουργούν από άλλη οπτική, έξω και πέρα από τα συνηθισμένα. Τα παιδιά ανακαλύπτουν τα ταλέντα και τις κλίσεις μέσα από δραστηριότητες που τους μαθαίνουν να πειραματίζονται, να σχεδιάζουν και να βλέπουν άμεσα το αποτέλεσμα της προσπάθειάς τους που πάντα είναι πολύ εντυπωσιακό. Όλα τα προγράμματα ενδυναμώνουν την τρισδιάστατη αντίληψη, τη μαθηματική σκέψη και τις δεξιότητες επικοινωνίας. Κι όσο για την αρχιτεκτονική; Χρησιμοποιείται μόνο ως μέσο για να δώσει στα παιδιά τα δεκάδες ερεθίσματα που από τη φύση της έχει η επιστήμη αυτή, να τα βοηθήσει στη συγκρότηση της σκέψης, να τονώσει τη φαντασία, τη δημιουργικότητά τους και τελικά να τα κάνει να πιστέψουν στον εαυτό τους και να γίνουν οι «αρχιτέκτονες» του μέλλοντός τους. Σε λίγες μέρες ο ΑΚΤΟ και η DESIGNEMBASSADOR.COM UG, θα παρουσιάσoυν το πλήρες πρόγραμμα και τις λεπτομέρειες, με ζωντανά workshops, όπου τα παιδιά θα φτιάξουν και θα παρουσιάσουν τα έργα τους. Τα παιδιά δεν χρειάζονται πολλά πράγματα για να γίνουν επιτυχημένοι ενήλικες με αυτοπεποίθηση. Αρκεί να έχουν πλάι τους γονείς με ευαισθησία και ανοιχτή σκέψη που θα επιλέξουν το κατάλληλο πλαίσιο ώστε τα μεν μικρότερα παιδιά να αγαπήσουν τη μάθηση, τα δε μεγαλύτερα να βρουν δημιουργική διέξοδο από τη στείρα εκπαιδευτική γνώση. Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα για να λάβετε μέρος, ή να «φέρετε» στο σχολείο, στο μουσείο, στο ξενοδοχείο ή την πόλη σας τα προγράμματα του ARKKI, επικοινωνήστε μαζί μας!

62 ΒΡΕΣ ΤΟ

16.07.2014

ΣΗΜΕΙΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ ΒΑLLOONS: ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΠΛΑΣΤΗΡΑ 129, ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 396, ΖΩΓΡΑΦΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 49, ΜΟΣΧΑΤΟY Λ. ΠΟΣΕΙΔΩΝΟΣ 45, Ν. ΗΡΑΚΛΕΙΟY ΜΑΡΙΝΟΥ ΑΝΤΥΠΑ 60 - 64, ΠΕΙΡΑΙΑ ΥΨΗΛΑΝΤΟΥ 1, ΧΑΛΑΝΔΡΙOY ΒΑΣ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ 16 & ΓΡΙΒA, KIDS PLANET: ΚΑΛΑΜΑΚΙΟΥ 87, ΑΛΙΜΟΣ, CAROUSEL: AΓ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΑΓ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ 199, HΛΙΟΥΠΟΛΗΣ ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 16, ΜΠΟΥΡΜΠΟΥΛΗΘΡΕΣ: ΤΣΙΜΙΣΚΗ 13, ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, ΦΑΤΣΟΥΛΙΝΙΑ: ΙΑΣΩΝΙΔΟΥ 3, ΕΛΛΗΝΙΚΟ, COCOLIGO: ΧΙΟΥ 16, XAΪΔΑΡΙ, Ο ΦΡΑΓΚΟΛΙΝΟΣ: ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 55, ΓΛΥΦΑΔΑ, ΘΑΣΟΥ 1 ΒΟΥΛΑ, LOCA FUN PARK: LOCA FUN PARK ΑΛΙΜΟΥ, ΛΕΩΦ. ΠΟΣΕΙΔΩΝΟΣ 18, LOCA FUN PARK ΚΑΛΥΒΙΩΝ - J&B, ΠΕΡΙΦ. ΚΑΛΥΒΙΩΝ & ΠΡΟΦΑΡΤΗ, LOCA FUN PARK Π. ΦΩΚΑΙΑΣ, ΜΑΡΙΝΑ Π. ΦΩΚΑΙΑΣ, VOLTA FUN TOWN: Π. ΦΑΛΗΡΟ- ΜΑΡΙΝΑ ΦΛΟΙΣΒΟΥ, ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ AVENUE Λ. ΚΗΦΙΣΙΑΣ 41-45 ΜΑΡΟΥΣΙ, ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΑΤΗΕΝS HEART ΠΕΙΡΑΙΩΣ 180 ΤΑΥΡΟΣ, ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ATHENS METRO MALL Λ. ΒΟΥΛΙΑΓΜΕΝΗΣ 276, ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΔΑΚΗΣ: ΑΘΗΝΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ 11 – ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ 41, ΚΗΦΙΣΙΑΣ ΠΑΝΑΓΙΤΣΑΣ 3, ΓΛΥΦΑΔΑΣ ΛΑΖΑΡΑΚΗ 27, ΦΙΛΟΘΕΗΣ ΚΑΛΛΙΓΑ 31, ΩΔΕΙΟ ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΝΑΚΑΣ: ΑΘΗΝΑΣ ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ 41, ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΛΕΩΦ. ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 422, ΑΙΓΑΛΕΩ ΙΕΡΑ ΟΔΟΣ 240, ΚΗΦΙΣΙΑΣ ΚΗΦΙΣΙΑΣ 281 & ΣΟΛΩΜΟΥ, ΜΕΛΙΣΣΙΩΝ Λ. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 2 & ΣΕΡΙΦΟΥ, ΝΕΑΣ ΣΜΥΡΝΗΣ ΟΜΗΡΟΥ 68, ΠΕΙΡΑΙΑΣ ΗΡΩΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ 7-9, ΓΛΥΦΑΔΑΣ Σ. ΛΑΖΑΡΙΔΗ 1 & Ν. ΖΕΡΒΑ, ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ: ΚΤΙΡΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 138 ΓΚΑΖΙ, ΚΟΥΜΠΑΡΗ 1 ΚΟΛΩΝΑΚΙ, ΔΙΠΥΛΟΥ 12 & ΑΣΩΜΑΤΩΝ, ΙΑΝΟΣ: ΣΤΑΔΙΟΥ 24, «GOLDEN HALL», ΜΥ PLAYCE: ΑΔΡΙΑΝΕΙΟΥ 44 Ν. ΨΥΧΙΚΟ, ΕΚΑΛΗΣ 37 Ν. ΕΡΥΘΡΑΙΑ, ART & HOBBY: ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΑΞΙΤΕΛΟΥΣ 31, Ν. ΨΥΧΙΚΟΥ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 4, ΓΛΥΦΑΔΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΛΑΜΠΡΑΚΗ 17, ΠEΡΙΣΤΕΡΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ 65, FRIDAYS: KOΛΩΝΑΚΙ ΝΕΟΦΥΤΟΥ ΒΑΜΒΑ 2, ΓΛΥΦΑΔΑΣ ΛΑΖΑΡΑΚΗ 43, ΒΡΕΦΙΚΑ ΠΟΛΥΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ ΛΗΤΩ: ΛΕΩΦ. ΚΗΦΙΣΣΟΥ 90 ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ, ΑΛΙΜΟΥ ΑΛΙΜΟΥ 89, ΚΗΦΙΣΙΑΣ 17ο ΧΛΜ. Ε. Ο. ΑΘΗΝΩΝ - ΛΑΜΙΑΣ, ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 38, ΜΟΣΧΑΤΟ, ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ Λ. ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 459 ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, CAKE: ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ ΑΙΜΙΛΙΟΥ ΒΕΑΚΗ 11, ΕΡΜΟΥ ΦΩΚΙΩΝΟΣ 2 - 4, ΚΟΛΩΝΑΚΙ ΗΡΟΔΟΤΟΥ 15, Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ 22 2ης MΑΪΟΥ, ΠΕΙΡΑΙΑΣ ΚΑΡΑΪΣΚΟΥ 98 & ΑΓ. ΚΩΝ/ΝΟΥ 15, BABY BEAUTY: ΒΡΙΛΗΣΣΙΩΝ ΛΕΩΦ. ΠΕΝΤΕΛΗΣ 3, ΓΛΥΦΑΔΑΣ ΑΓΓΕΛΟΥ ΜΕΤΑΞΑ 24 - 26, HEEL: ΔΟΪΡΑΝΗΣ 72 ΚΑΛΛΙΘΕΑ, ΚΟΛΩΝΑΚΙOY ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΥ 11, ΠΕΙΡΑΙΑ ΣΩΤΗΡΩΣ ΔΙΟΣ 36, ΠΕΡΙΣΤΕΡΙOY ΚΑΡΑΘΕΟΔΩΡΗ 14, ΚΥΡΙΑΖΗ 34 ΚΗΦΙΣΙΑΣ, DENT A KID: ΛΕΩΦ. ΜΑΡΑΘΩΝΟΣ 31, ΠΑΛΛΗΝΗ, ΛΕΩΦ. ΜΑΡΑΘΩΝΟΣ 116, Ν. ΜΑΚΡΗ, LAPIN MAGICLAND: 17o ΧΛΜ. ΕΘΝ. ΟΔΟΥ ΑΘΗΝΩΝ - ΛΑΜΙΑΣ NEA ΚΗΦΙΣΙΑ, ΛΕΩΦ. ΒΟΥΛΙΑΓΜΕΝΗΣ 97 ΓΛΥΦΑΔΑ, ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΟΣ 17 & Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ΜΕΛΙΣΣΙΑ, LAPIN HOUSE: ΣΩΤΗΡΟΣ & ΚΑΡΑΊΣΚΟΥ 125 ΠΕΙΡΑΙΑΣ, ΠΛΑΤΩΝΟΣ 1 ΧΑΛΑΝΔΡΙ ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ: ΤΟ ΕΑΤ AND COFEE KAΛYMNOY 51, ΙΑΤΡΕΙΟ ΤΣΕΝΙΚΛΙΔΗ ΕΡΜΙΟΝΗ(ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ), ΚΡΥΣΤΑΛΛΗ

ΚΩΣΤΑ 2 & ΚΥΠΡΟΥ 2 ΑΓ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ: ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΚΟΝΙΚΟΣ, ΑΓ.ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ 170 ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ: DYSLEXIA CENTER ΛΕΩΦ. ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 421Β, ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΨΥΧΟΚΙΝΗΤΙΚΗΣ ΓΑΡΥΤΤΟΥ 166Β, PLAYGROUP ΚΥΠΡΟΥ 37Β, ΜΑΡΙΟΣ ΚΟΡΜΑΣ ΑΓ. ΙΩΑΝΝΟΥ 53 ΑΓ. ΣΤΕΦΑΝΟΣ: ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΜΑΓΔΑ ΤΣΟΥΚΑΛΑ, ΧΕΛΜΟΥ 34 ΑΙΓΑΛΕΩ: ΕΜΠΟΡΙΚΟ RIVER WEST ΚΗΦΙΣΣΟΥ 96 AΛΙΜΟΣ: ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΩΝ ΜΙΚΡΩΝ ΕΠΤΑΝΗΣΟΥ 4 ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ: ΘΕΑΤΡΟ ΜΙΚΡΗ ΠΟΡΤΑ ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 59, ΑΠΟ ΤΟ Α ΕΩΣ ΤΟ Ω ΜΠΟΥΣΙΟΥ 34, ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΓΙΑΝΤΖΟΓΛΟΥ (ΜΑΙΕΥΤΗΡΑΣ - ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ) ΠΑΣΤΕΡ 11, ΓΙΩΡΓΟΣ ΦΑΡΜΑΚΙΔΗΣ (Δ/ΝΤΗΣ ΣΤ΄ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΜΑΙΕΥΤΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΤΟΥ «ΕΛΕΝΑ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ») ΠΛΑΤΕΙΑ ΕΛΕΝΑ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 2, ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΚΑΠΠΑΤΟΥ (ΠΑΙΔΟΨΥΧΟΛΟΓΟΣ) ΧΑΤΖΗΚΩΣΤΑ 5, ΣΧΟΛΕΣ ΓΟΝΕΩΝ ΛΑΚΩΝΙΑΣ 16, ΚΕΝΤΡΟ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΕΝ ΓΝΩΣΕΙ ΒΟΛΑΝΑΚΗ 17 & ΚΟΡΓΙΑΛΕΝΙΟΥ, NUEVO CAFÉ ΠΑΝΟΡΜΟΥ 70, ΤΟ ΠΕΡΙΒΟΛΙ ΤΗΣ ΓΕΙΤΟΝΙΑΣ ΠΑΝΟΡΜΟΥ 58, ΠΑΝΤΟΠΩΛΕΙΟ ΜΕ ΤΟ ΤΣΟΥΒΑΛΙ ΔΟΥΚΙΣΣΗΣ ΠΛΑΚΕΝΤΙΑΣ 68 & ΛΑΡΙΣΗΣ ΑΝΘΟΥΣΑ: ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ & ΝΗΠΗΓΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΝΘΟΥΣΑ ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ & ΞΑΝΘΗΣ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ - ΕΛΛΗΝΙΚΟ: ΔΙΚΤΥΟ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΒΡΕΦΟΝΗΠΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΚΩΝ ΣΤΑΘΜΩΝ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ & ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ, ΠΑΙΞΕ ΓΕΛΑΣΕ ΚΥΠΡΙΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ 14 ΒΟΥΛΑ: ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΤΑΣΙΔΗΜΟΥ ΛΕΩΦ. ΒΑΡΗΣ 8 ΒΟΥΛΙΑΓΜΕΝΗ - ΑΛΙΜΟΣ - ΒΑΡΚΙΖΑ: BALUX CAFÉ (ΑΣΤΕΡΑΣ ΒΟΥΛΙΑΓΜΕΝΗΣ) ΛΕΩΦ. ΠΟΣΕΙΔΩΝΟΣ 58, ΤΡΙΚΥΚΛΟ ΛΕΩΦ. ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ 7 ΑΛΙΜΟΣ, ΦΟΥΡΝΟΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ 98 & ΑΦΡΟΔΙΤΗΣ, PAPER CLUB ΒΑΣ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ 1, ΒΡΙΛΗΣΣΙΑ: ΜΠΟΤΣΟΥ ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ (ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ) Λ. ΠΕΝΤΕΛΗΣ 39Α , ΑΓΡΙΟΚΥΚΝΟΙ ΓΡΑΜΜΟΥ 14, ΑΝΕΜΟΛΟΓΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ 4, ΚΕΝΤΡΟ ΝΟΗΣΗ ΛΕΩΦ.ΠΕΝΤΕΛΗΣ 106 ΒΥΡΩΝΑΣ: ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΜΠΟΥΡΑ ΧΡΥΣΑΝΘΗ Ν. ΕΛΒΕΤΙΑΣ 31, ΔΙΚΤΥΟ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΠΑΙΔΙΚΩΝ ΣΤΑΘΜΩΝ ΒΥΡΩΝΑ, ΚΕΝΤΡΟ ΝΤΑΝΚΑΝ ΔΙΚΑΙΑΡΧΟΥ & ΧΡΥΣΑΦΗΣ 34 ΓΕΡΑΚΑΣ: ΜΕΛΛΙΣΑΝΘΗ ΛΕΩΦ. ΜΑΡΑΘΩΝΟΣ 176 ΓΛΥΦΑΔΑ: FLEXA SHOP ΑΡΤΕΜΙΔΟΣ 2, MAX PERRY ΓΟΥΝΑΡΗ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ 88, PRENATAL Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 20, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΣΚΡΕΚΑ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ 94-ΑΝΩ ΓΛΥΦΑΔΑ, MY PLAYCE ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 32, ΡΟΖΥ ΚΥΘΝΟΥ 22 & ΛΕΩΝΙΔΙΟΥ 6, ΑΘΛΗΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΠΑΛΑΙΟΥ ΦΑΛΗΡΟΥ ΜΑΡΙΝΑ ΦΛΟΙΣΒΟΥ ΓΟΥΔΗ: ΕΘΝΙΚΗ ΓΛΥΠΤΟΘΗΚΗ ΑΛΣΟΣ ΣΤΡΑΤΟΥ, ΘΕΑΤΡΟ BADMINTON ΑΛΣΟΣ ΣΤΡΑΤΟΥ, ΥΑ CAFE - RESTAURANT, ΑΛΣΟΣ ΣΤΡΑΤΟΥ ΔΑΦΝΗ: 3ο ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ 74, ΚΕΝΤΡΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΔΗΜΟΥ ΔΑΦΝΗΣ ΕΘΝΑΡΧΟΥ ΜΑΚΑΡΙΟΥ 146 ΔΡΟΣΙΑ: ΚΟΜΜΩΤΗΡΙΟ ΤΑΞΙΑΡΧΗΣ ΛΕΩΦ.

ΣΤΑΜΑΤΑΣ 60 ΖΩΓΡΑΦΟΥ: ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΓΚΟΛΤΣΙΟΥ (ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ - ΑΝΑΠΤΥΞΙΟΛΟΓΟΣ) ΠΑΛΜΕ ΟΥΛΩΦ 33, ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΚΥΠΡΟΣ ΜΑΙΚΗΝΑ 84,ΚΕΝΤΡΟ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ LINGUALAND ΓΑΛΗΝΗΣ 34 ΗΛΙΟΥΠΟΛΗ: ΤΟ ΦΑΣΟΛΑΚΙ ΣΟΦΟΚΛΗ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 32, ΙΚΑ ΗΛΙΟΥΠΟΛΗΣ ΜΑΡΙΝΟΥ ΑΝΤΥΠΑ & ΝΑΥΑΡΙΝΟΥ 1, ΕΥΛΟΓΟΝ ΜΑΡΙΝΟΥ ΑΝΤΥΠΑ 106 ΙΛΙΟΝ: ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ Β. & Π. ΚΩΤΟΥΛΑ ΑΓ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ 43 ΙΛΙΣΙΑ: ΚΕΝΤΡΟ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ ΠΑΠΑΒΑΛΣΑΜΗ ΚΡΑΤΕΡΟΥ 36, ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΡΜΑΣ (ΟΡΘΟΠΕΔΙΚΟΣ) ΜΙΧΑΛΑΚΟΠΟΥΛΟΥ 104, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΨΑΡΡΟΣ ΜΙΧΑΛΑΚΟΠΟΥΛΟΥ 94, PIGGY ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΑΥΞΕΝΤΙΟΥ 57 ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗ: ΤΟ ΣΥΜΒΟΛΟ ΕΘΝ. ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ 144, ΞΥΛΙΝΑ ΠΑΡΚΟ ΑΪ-ΓΙΑΝΝΗ, ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΟΣ ΑΘΛΗΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΑΡΚΟ ΣΚΟΠΕΥΤΗΡΙΟΥ, ΜΟΥΣΕΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΩΝ ΣΙΒΡΙΣΣΑΡΙΟΥ 6, ΔΙΚΤΥΟ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΠΑΙΔΙΚΩΝ ΣΤΑΘΜΩΝ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗΣ ΚΑΛΛΙΘΕΑ: ΣΧΟΛΗ ΧΟΡΟΥ ΜΑΡΙΑ ΓΙΑΟΥΝΤΖΗ ΔΟΪΡΑΝΗΣ 8-10, 22 TWINS DESIGNERS ΓΡΥΠΑΡΗ 21, ΣΙΜΑΣΚΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΩΤΟΡΙΝΟΛΑΡΡΥΓΓΟΛΟΓΟΣ ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ 97 & ΣΥΝΤ/ΧΟΥ ΔΑΒΑΚΗ, ΣΟΥΖΑΝΑ ΠΑΠΑΦΑΓΟΥ (ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ) ΔΗΜΟΣΘΕΝΟΥΣ 54 ΚΕΝΤΡΟ: ΕΘΝΙΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ 50, EΘΝΙΚΗ ΛΥΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ 39, NOMIΣΜΑΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ 12, ΘΕΑΤΡΟ ΑΠΟΘΗΚΗ ΣΑΡΡΗ 40, ΘΕΑΤΡΟ ΦΙΓΟΥΡΕΣ ΚΑΙ ΚΟΥΚΛΕΣ ΤΡΙΠΟΔΩΝ 30 ΠΛΑΚΑ, ΘΕΑΤΡΟ ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ ΙΑΚΧΟΥ 19, PRESIDENT HOTEL ΛΕΩΦ. ΚΗΦΙΣΙΑΣ 43, IFA ΣΙΝΑ 31, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΤΑΚΗΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ 64, ΠΑΠΑΣΩΤΗΡΙΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ 37 & ΚΟΡΑΗ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ 118, WWF HELLAS ΛΕΜΠΕΣΗ 21, ΦΛΟΡΑΛ ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΕΟΥΣ 80, ΑΓΚΥΡΑ (ΠΟΛΥΧΩΡΟΣ) ΣΟΛΩΝΟΣ 124, ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΚΑΡΑΤΖΑ 7 & ΤΣΑΜΗ ΚΑΡΑΤΑΣΣΟΥ, ΚΕΝΤΡΟ ΜΑΡΙΖΑ ΚΩΧ ΠΡΟΠΥΛΑΙΩΝ 31, TAILOR MADE ΠΛΑΤΕΙΑ ΑΓ. ΕΙΡΗΝΗΣ 2, EVEREST ΛΕΩΦ. ΠΕΙΡΑΙΩΣ 141, BIOS ΠΕΙΡΑΙΩΣ 8, ΤΕΧΝΟΠΟΛΙΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 100, MIKΡΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ 70, ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΝΗΣ (ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ) ΣΟΛΩΝΟΣ 52, ΦΑΕΙΝΟ ΚΑΛΛΙΔΡΟΜΙΟΥ & ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗ, ΚΑΦΕΝΕΙΟ ΦΩΚΙΑΝΟΥ Β. ΟΛΓΑΣ 1, ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΜΙΚΡΟΓΕΥΜΑΤΑ ΑΜΑΛΙΑΣ 2-4, ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ ΛΕΠΕΝΙΩΤΟΥ 8, ΜΑΪΡΑ ΜΥΛΩΝΟΠΟΥΛΟΥ (ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ – ΝΕΟΓΝΟΛΟΓΟΣ) ΒΑΛΤΙΝΩΝ 30-34, ATHENAEUM ΑΝΔΡΙΑΝΟΥ 3, ΒΙΒΛΙΟΣΤΑΤΗΣ ΑΡΧΙΜΗΔΟΥΣ 2-6, ΡΟΪΝΙΩΤΗ ΣΤΑΜΑΤΙΑ (ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ), ΒΑΣΙΛΙΣΣΗΣ ΣΟΦΙΑΣ 96 ΘΕΑΤΡΟ ΒΑΦΕΙΟ ΑΓ. ΟΡΟΥΣ 16 & ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ 116-ΒΟΤΑΝΙΚΟΣ, ΘΕΑΤΡΟ ΕLIART ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ 127, ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΙΒΑΝΗ ΣΟΛΩΝΟΣ 98 ΚΕΡΑΤΣΙΝΙ: ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΚΟΥΓΙΟΥΜΤΖΗΣ ΜΥΣΤΡΑ 51 ΚΗΦΙΣΙΑ - Ν. ΕΡΥΘΡΑΙΑ: ΓΡΑΦΕΙΑ ΔΗΜΟΥ ΚΗΦΙΣΙΑΣ, ΠΑΡΚΟ ΝΕΑΣ ΚΗΦΙΣΙΑΣ ΗΡΩΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ (ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΚΑΦΕ), ΑΛΣΟΣ ΚΗΦΙΣΙΑΣ, PLAYMOBIL FUN PARK, ΜΑΤΣΑ 9, ΚΑΦΕ DUE ΙΛΙΣΙΩΝ & ΧΑΡΑΣ 2, ALUETTE ΣΠΑΡΤΗΣ 36, ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ ΔΡΙΤΣΑ ΧΕΛΙΔΟΝΟΥΣ 27,

LITTLES ΕΛΑΙΩΝ 23, HAMPTONS CUPCAKES ΛΕΒΙΔΟΥ 11, DANCING SCISSORS ΤΑΤΟΪΟΥ 102, GYMBOREE PLAY & MUSIC ΤΑΤΟΪΟΥ 102, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΕΥΑ ΠΑΠΑΔΑΚΗ ΚΥΡΙΑΖΗ 6-8, LAPIN MAGICLAND17o ΧΛΜ. ΕΘΝ. ΟΔΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΛΑΜΙΑΣ, ΜΟΥΣΕΙΟ ΟΤΕ ΠΡΩΤΕΩΣ 25, ΠΟΛΚΑ ΦΡΟΕΛΕΝ ΤΑΤΟΪΟΥ 101 & ΕΛΠΙΔΟΣ 4 ΚΟΛΩΝΑΚΙ: JACK IN THE BOX XAΡΗΤΟΣ 13, WRAP ΧΑΡΗΤΟΣ 36, ΤΟ ΚΕΡΑΣΑΚΙ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΤΑ ΗΡΟΔΟΤΟΥ 6, ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΘΕΑΤΡΟΥ ΠΟΡΤΑ - ΞΕΝΙΑ ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ ΜΕΛΙΝΑΣ ΜΕΡΚΟΥΡΗ 54, ΜΑΡΙΑ ΔΑΜΟΛΗ (ΟΡΘΟΔΟΝΤΙΚΟΣ) ΒΑΣ. ΣΟΦΙΑΣ 25, ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΩΤΗΣ (ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ) ΥΨΗΛΑΝΤΟΥ 5 BABYSEEDS ΤΣΑΚΑΛΩΦ 6, ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΥΚΛΑΔΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΝΕΟΦΥΤΟΥ ΔΟΥΚΑ 4 ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΣ: ΠΛΑΣΤΕΛΙΝΗ Μ. ΜΠΟΤΣΑΡΗ 3, ΠΑΛΑΤΑΚΙ ΣΥΡΟΥ 48 ΚΟΡΙΝΘΟΣ: ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΑΤΣΟΓΛΟΥ, ΓΑΛΟΤΑ ΙΣΘMΟΥ ΛΑΥΡΙΟ: ART CAFÉ «ΠΑΙΔΙΚΗ ΧΑΡΑ» ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ 11 MAΡΟΥΣΙ: PASTIS EMΠΟΡΙΚΟ «GOLDEN HALL», MAIK ARTISTIC TEAM ΕΜΠΟΡΙΚΟ «ΑVENUE», BE TWINS CAFE ΕΜΠΟΡΙΚΟ «THE MALL», ΠΑΠΑΣΩΤΗΡΙΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟ «ΤΗΕ MALL», STARKIDS-FasTracKids OAKA(ΚΛΕΙΣΤΟ ΚΟΛΥΜΒΗΤΗΡΙΟ) ΚΗΦΙΣΙΑΣ 37, ΕΡΑ ΜΟΥΛΑΚΗ (ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ) ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΜΟΣΧΑ 31 ΜΕΛΙΣΣΙΑ: PARACHUTE ΛΕΩΦ. ΠΗΓΗΣ 31 ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ: ΚΑΛΗΜΕΡΑ ΠΑΙΔΙΑ ΠΡΟΦ. ΗΛΙΑ 64, PARADISE PARK ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ 100 ΜΟΣΧΑΤΟ: ΦΙΛΩΝ ΔΩΡΗΜΑ ΠΙΝΔΟΥ 86, JUNIORS ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΟΥ 84 Ν. ΒΟΥΤΖΑΣ: ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΛΕΩΦ. ΜΑΡΑΘΩΝΟΣ Ν. ΗΡΑΚΛΕΙΟ: ΩΔΕΙΟ ΡΙΖΟΠΟΥΛΟΥ ΚΩΝ/ ΝΟΥ ΩΡΑΙΟΠΟΥΛΟΥ 29, MAGENTA ARTY WORKSHOP AΓ. ΤΡΙΑΔΟΣ 8, ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΜΑΝΕΣΗ ΠΡΑΣΙΝΟΥ ΛΟΦΟΥ 49 N.IΩΝΙΑ: ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΙΦΙΓΕΝΕΙΑΣ 39, MARIA EVITA ΑΓΚΥΡΑΣ 11-13 Ν. ΚΟΣΜΟΣ: ΚΕΝΤΡΟ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ ΖΙΑΝΙΚΑ ΑΓΛΑΟΝΙΚΗΣ 9, ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΥΤΗΡΙΟ ΛΟΓΟΥ ΑΝΘΗΣΙΣ ΡΟΥΜΠΕΣΗ 36 Ν. ΣΜΥΡΝΗ: MARK & ALICE ΚΟΡΑΗ 31, ΙΔΕΕΣ-ΦΡΟΥ ΦΡΟΥ-ΧΡΩΜΑΤΑ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ ΚΩΝΣ/ΝΟΥ 26, ΠΑΙΖΩ ΚΑΙ ΜΑΘΑΙΝΩ ΟΜΗΡΟΥ 30, CIBI CIBI OΜΗΡΟΥ 1, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΕΛΕΝΑ ΧΗΝΟΠΟΥΛΟΥ ΑΓ. ΣΟΦΙΑΣ 86, ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΗΣ ΧΑΡΑΣ 2ας ΜΑΪΟΥ 3, ΚΕΝΤΡΑ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ SO EASY ΚΑΛΛΙΠΟΛΕΩΣ 1, EDOMON ΘΥΑΤΕΙΡΩΝ 9 ΠΑΓΚΡΑΤΙ: ΦΡΟΥΤΟΠΛΑΝΗΤΕΣ ΕΜΠΟΡΙΚΟ «ATHENS MILLENIUM» YMHTTOY 110, BABY HAIR ART GK. ΣΠΥΡΟΥ ΜΕΡΚΟΥΡΗ 25, ΣΥΛΛΑΒΗ ΤΙΜΟΘΕΟΥ 1, STEP BY STEP ΠΛΩΤΙΝΟΥ 5, ΛΕΞΙΚΟΠΩΛΕΙΟ ΣΤΑΣΙΝΟΥ 13, ΣΧΟΛΗ ΡΥΘΜΙΚΗΣ & ΜΠΑΛΕΤΟΥ ΦΟΡΜΙΩΝΟΣ 137, FACCE STRANE ΛΕΩΦ. ΒΑΣ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ 5-7, ΒΙΒΛΙΟΣΤΑΤΗΣ ΑΡΧΙΜΗΔΟΥΣ 2-6 ΠΑΙΑΝΙΑ: ΠΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΠΑΙΑΝΙΑΣ ΒΑΣ. ΦΡΕΙΔΕΡΙΚΗΣ 3 ΠΑΛΛΗΝΗ: ΤΗΕ WALL (SPORT CLIMBING CENTER) AΓ. ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ 12, ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΚΩΣΤΕΑ ΓΕΙΤΟΝΑ ΠΑΠΑΓΟΥ: VERDE ΑΛΣΟΣ ΠΑΠΑΓΟΥ, ΣΤΡ. ΑΛ. ΠΑΠΑΓΟΥ & ΠΕΝΤΕΛΗΣ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ: MIND THE GAP ΑΙΜΙΛΙΟΥ ΒΕΑΚΗ 29

ΠΕΙΡΑΙΑΣ: ΛΙΛΗ ΜΕΛΑ (ΠΑΙΔΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ) ΗΡΩΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ 5, I SCREAM ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΥ 168, GENIUS TOYS & BOOKS, ΠΡΑΞΙΤΕΛΟΥΣ 122, ΜΑΓΕΜΕΝΗ ΠΥΞΙΔΑ ΚΑΡΑΪΣΚΟΥ 108, ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΤΕΧΝΗ ΑΛΚΙΒΙΑΔΟΥ 57 & ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΡΑΣ, ΧΡΩΜΑ ΧΑΡ. ΤΡΙΚΟΥΠΗ 46-48, ΝΕΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΚΑΡΑΟΛΗ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ 43 & ΚΑΡΑΪΣΚΟΥ, MINI SPORTS CLUB ΣΩΤΗΡΟΣ 39 & ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΥ 159, ΗΑPPY HIPPIE MEΣΟΛΟΓΓΙΟΥ 16 ΠΕΝΤΕΛΗ: ΑΡΤΕΜΙΣ & ΙΑΣΩΝ ΙΑΣΟΝΟΣ 92 ΠΕΤΡΑΛΩΝΑ: ΒΑΒΥ FEAT AΛΚΜΗΝΗΣ 16 ΠΕΥΚΗ: CAFE SALTO MORTALE ΠΙΝΔΟΥ 7, WONDERLAND ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 3 ΠΟΡΤΟ ΡΑΦΤΗ: ΔΩΔΩΝΗ Λ. ΑΥΛΑΚΙΟΥ 54, FOUR MAMMIES FOR KIDS Λ. ΓΡΕΓΟΥ & ΘΕΡΜΟΠΥΛΩΝ ΣΑΛΑΜΙΝΑ: ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΕΡΣΑ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑ ΛΕΩΦ. ΦΑΝΕΡΩΜΕΝΗΣ 214, ΚΑΜΙΝΑΚΙΑ ΣΠΑΤΑ: 4ο ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΠΑΤΩΝ ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ ΧΡΙΣΤΟΥ 7, EMΠΟΡΙΚΟ ΠΑΡΚΟ SMART PARK Ε.ΠΟΥΛΑΚΗ, SMART PLAYLAND Ε.ΠΟΥΛΑΚΗ ΤΑΥΡΟΣ: ΑΤΗΕΝS HEART ΠΕΙΡΑΙΩΣ 180, 2ος ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΥ & ΚΟΡΥΖΗ, ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΚΟΓΙΑΝΝΗ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 206 ΦΙΛΟΘΕΗ: ΠΑΛΙΑ ΑΓΟΡΑ ΚΕΧΑΓΙΑ 26, ΝΗΠΙΑΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΟΥ 1 & ΒΑΣ. ΦΡΕΙΔΕΡΙΚΗΣ, ΕVITA AΓ. ΦΙΛΟΘΕΗΣ 1 & ΠΑΡΝΗΘΟΣ AΓ. ΦΙΛΟΘΕΗ, ΜΙΚΥ ΔΩΡΙΕΩΝ 14 AΓ. ΦΙΛΟΘΕΗ ΧΑΛΑΝΔΡΙ: ΜΙΚΡΟΣ ΚΟΡΑΗΣ ΚΑΤΣΟΥΛΙΕΡΗ 4, TO ΣΠΙΤΙ ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 9, Ι LOVE DYSLEXIA ΑΓ.ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ 107 & ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΠΛΑΣΤΗΡΑ, LA BOULANGERIE Λ.ΚΗΦΙΣΙΑΣ & ΣΠΥΡΟΥ ΜΕΡΚΟΥΡΗ 3, ΧΡΩΜΑΤΙΣΤΕΣ ΜΕΡΕΣ (DANCEVACUUM), ΔΙΟΓΕΝΟΥΣ 42, ΤΡΙΚΥΚΛΟ ΛΕΩΦ.ΠΕΝΤΕΛΗΣ 102, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΚΑΛΠΟΓΙΑΝΝΗΜΑΥΡΟΜΜΑΤΗ ΔΑΝΑΙΔΩΝ 2- ΠΛ.ΦΛΥΑΣ, ΚΥΒΟΣ ΛΥΚΟΥΡΓΟΥ 4, ΠΡΟΣΚΑΛΩ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΟΥ 1, ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΚΟ ΑΘΗΝΩΝ ΖΑΛΟΓΓΟΥ 15 XAΪΔΑΡΙ: ΔΙΚΤΥΟ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΠΑΙΔΙΚΩΝ ΣΤΑΘΜΩΝ ΧΑΪΔΑΡΙΟΥ ΧΟΛΑΡΓΟΣ: LA FEE-HOBBY AND CRAFTS «HOLARGOS CENTER» ΠΕΡΙΚΛΕΟΥΣ 56, ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΚΛΕΟΥΣ 55, ΔΙΚΤΥΟ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΠΑΙΔΙΚΩΝ ΣΤΑΘΜΩΝ ΧΟΛΑΡΓΟΥ ΨΥΧΙΚΟ: FROG AND THE CROWN OΜΗΡΟΥ 14, N. ΨΥΧΙΚΟ, ΤΣΙΡΙΚΟΣ ΠΟΔΗΛΑΤΑ ΠΕΡΙΚΛΕΟΥΣ 2, ALEA DELICIOUS TASTE ΚΗΦΙΣΙΑΣ 258, ΧΑΡΤΟΠΟΛΙΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ 1 & ΛΕΩΦ.ΚΗΦΙΣΙΑΣ, ΑΛΕΞΗΣ ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΣ (ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ- ΠΑΙΔΟΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΟΣ) ΚΗΦΙΣΙΑΣ 180-182, GYMBOREE PLAY & MUSIC ΛΕΩΦ. ΚΗΦΙΣΙΑΣ 198 (1ος ΟΡΟΦΟΣ)

Γίνετε συνδρομητές στο Taλκ. Πληροφορίες στο www.talcmag.gr ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΕΠΙΣΗΣ ΣΤΟ ΔΙΚΤΥΟ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΤΩΝ Π.Σ. ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΒΡΕΦΟΚΟΜΕΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ