Taλκ 89 by talcmag

14.09.2020

Back to school!

14.09.2020

Covid-19: μισές αλήθειες * ΤOY IOΡΔΑΝΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ

Η φετινή επιστροφή στα σχολεία ήταν διαφορετική, αν όχι επεισοδιακή. Στις πρώτες σελίδες μας λοιπόν φιλοξενούμε όλα όσα θέλει να μοιραστεί μαζί μας ο παιδιατρός μας Ιορδάνης Παπαδόπουλος. Στο τέλος του κειμένου ο κος Παπαδόπουλος παραθέτει και βιβλιογραφία. Διευκρινίζουμε ότι αντιλαμβανόμαστε πως ό,τι δημοσιεύεται είναι υπό συνεχή αμφισβήτηση και μπορεί ανά πάσα ώρα και στιγμή να ανατραπεί. Γι αυτό και σε καμία περίπτωση τα όσα γράφονται δεν αποτελούν απόψεις αλλά προσεγγίσεις σε ένα επιδημιολογικό περιβάλλον η επικαιρότητα του οποίου μας προλαβαίνει.

ταν πεις ένα ψέμα συνήθως οι συνέπειες της επιλογής σου έχουν αποδέκτη μόνο εσένα. Όταν πεις μια αλήθεια μόνο κατά το ήμισυ, οι συνέπειες από την απόκρυψη της υπόλοιπης μισής αλήθειας προσβάλλουν τους άλλους. Στην υπόθεση «κορονοϊός», που βιώνουμε όλοι, υπάρχουν πολλές ασάφειες και είναι λογικό μια και πρόκειται για κάτι καινούργιο για την ανθρωπότητα. Ωστόσο, θα έλεγε κανείς πως μια ίωση και μια επιδημία δεν θα έπρεπε να είναι κάτι καινούργιο για την επιστήμη το 2020. Σε όλη αυτή την ασάφεια έχουν διατυπωθεί θεωρίες και έχουν εφαρμοστεί μέτρα, στηριζόμενα σε δεδομένα τα οποία είναι ακόμη υπό μελέτη. Παράλληλα, και πιθανώς προκειμένου να ισχυροποιηθούν τα δεδομένα αυτά, έχει χρησιμοποιηθεί το δόγμα της μισής αλήθειας, η οποία είναι πάντα πειστικότερη από ένα καλοστημένο ψέμα.

Κρούσματα και θάνατοι Αν σου είπαν ότι αυξάνονται ραγδαία τα κρούσματα και γι’ αυτό υπάρχει ανησυχία, τότε σκέψου γιατί δεν μιλούν για θανάτους, όπως πριν από 6 μήνες. Ενδιαφέρον έχει να δεις τη σύγκριση με τους θανάτους από άλλα έτη, π.χ. στο Ηνωμένο Βασίλειο. Σε χώρες όπως η Σουηδία, το Η.Β. και οι ΗΠΑ, η συνολική θνησιμότητα από την αρχή του 2020 δεν διαφέρει από εκείνη μιας χρονιάς «δύσκολης» ως προς την εποχική γρίπη. Επίσης, θα είχε ενδιαφέρον να ρωτήσεις αν γίνονται περισσότερα τεστ, μια και προφανώς και διαφέρει εάν την ημέρα βρίσκουμε 300 νέα κρούσματα σε 1000 τεστ ή σε 10.000.000 τεστ. Στη δεύτερη περίπτωση μιλάμε, βέβαια, για μικρότερη διασπορά του ιού.

Αν σου είπαν ότι η θνητότητα στην Αγγλία και στην Ιταλία είναι έως και 30%, τότε ρώτησέ τους γιατί στη Γερμανία είναι μόλις στο 0,8%. Μήπως επειδή έκαναν τεστ σε κάθε περαστικό και, συνεπώς, τα κρούσματα σε σχέση με τους θανάτους ήταν αρκετά περισσότερα; Και αν δεις αναλυτικά τους παράγοντες που καθορίζουν το τελικό ποσοστό θνητότητας (ηλικία, πολιτικές δημόσιας υγείας, σύστημα υγείας) θα δεις τι κρύβεται κάτω από ένα απλό, αλλά τρομακτικό νούμερο. Π.χ. στη Βόρεια Ιταλία των πολλών γηροκομείων, ενώ όντως η θνητότητα στην 1η φάση της πανδημίας ήταν 30% στις ηλικίες από 80 και άνω, υποχωρούσε κάτω του 0,5% στους νεότερους των 70 ετών (μάλιστα οι νεότεροι των 50 ετών εμφάνιζαν ποσοστά θνητότητας μικρότερα από 0,01%). Γενικώς το ρίσκο θανάτου από τον ιό σε νέες ηλικίες (εννοώντας <65 ετών) και χωρίς υποκείμενα νοσήματα είναι ίδιο με το καθημερινό ρίσκο θανάτου από τροχαίο. Στη Δύση, η μέση ηλικία θανάτου από τον ιό είναι ως τώρα 80-86 ετών, ενώ οι μισοί θάνατοι σχετίζονται με γηροκομεία. Σε πολλές μελέτες, ιδιαίτερα στις αρχές της πανδημίας, τα κρούσματα ανιχνεύονταν με ορολογικές μεθόδους, δηλαδή μέσω αντισωμάτων και όχι μέσω της πιο αξιόπιστης μεθόδου PCR. Έως και 70% των κρουσμάτων διέφευγαν της διάγνωσης, άρα τα κρούσματα ήταν σαφώς περισσότερα με αποτέλεσμα ο λόγος θανάτου προς κρούσμα να διαμορφώνεται διαφορετικά.

Νοσηλεία Αν σου είπαν ότι άνοιξαν τεράστια αυτοσχέδια νοσοκομεία στην Κίνα, στην Αγγλία και στις ΗΠΑ, τότε μάθε πως αυτοί οι χώροι έμειναν για πάντα άδειοι. Στο Stony Brook της Νέας Υόρκης δαπανήθηκαν 155.500.000 δολάρια για 1038 κλίνες, οι οποίες έμειναν όλες χωρίς ασθενή. Έπειτα

από 6 μήνες εμπειρίας, το ποσοστό νοσηλείας ως μέσος όρος σε παγκόσμιο επίπεδο είναι 5%. Προφανώς και ως μέσος όρος δεν μιλά ξεκάθαρα για το τι γίνεται σε κάθε χώρα, αλλά σίγουρα είναι ένα «ψύχραιμο» ποσοστό. Πάντως, ήδη από τον Απρίλιο στην Κίνα είχε δειχθεί σε μελέτη ότι το 80% των κρουσμάτων ήταν ασυμπτωματικά και το 95% δε χρειαζόταν καν νοσηλεία.

Καραντίνα και συνέπειες Χώρες χωρίς απαγόρευση κυκλοφορίας και απαγόρευση επαφών, όπως η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα, η Λευκορωσία ή η Σουηδία, δεν έχουν βιώσει μια πιο αρνητική πορεία των γεγονότων από άλλες χώρες. Aν ο κορονοϊός έχει καταλήξει να αποτελεί τη βασική απειλή για τη ζωή μας, τότε να σου πω πως κάποιες μελέτες βρίσκουν ότι το 1/3 των υπολοίπων θανάτων σχετίζονται με το lockdown και τον πανικό που έχει επέλθει στον ψυχισμό. Ο αριθμός των ατόμων που υποφέρουν από ανεργία και κατάθλιψη ή έχουν πέσει θύμα ενδοοικογενειακής βίας, ως αποτέλεσμα των μέτρων, έχει πιάσει ρεκόρ. Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, 1,6 δισεκατομμύρια άνθρωποι σε όλον τον κόσμο διατρέχουν άμεσο κίνδυνο να χάσουν τα προς το ζην. Παράλληλα, διακεκριμένοι επιδημιολόγοι και λοιμωξιολόγοι εκφράζουν την απορία τους για την υπερβολή στα αντανακλαστικά όλου του πλανήτη και μάλιστα συγκεκριμένοι τάχθηκαν υπέρ της απόκτησης ανοσίας στους νέους με παράλληλη καραντίνα μόνο για τους ευπαθείς. Η καραντίνα και ο φόβος άλλαξε δραματικά τη συμπεριφορά των ασθενών, οι οποίοι απέφευγαν το νοσοκομείο ακόμη και εάν υπήρχε υποψία ότι έχουν κάτι σοβαρό. Υπολογίζεται ότι ακυρώθηκαν χιλιάδες χειρουργεία, εκ των οποίων πολλά αφορούσαν σε εξαιρέσεις όγκων και μεταμοσχεύσεις οργάνων.

14.09.2020

Μετάδοση

Πληροφόρηση

Κανείς δεν ξέρει πόσον καιρό μεταδίδει κάποιος τον ιό. Σίγουρα μεταδίδεται 2-3 μέρες πριν από την έναρξη των συμπτωμάτων και αυτή η μεταδοτικότητα κορυφώνεται τις ημέρες του πυρετού, ωστόσο όσο πιο ήπια είναι τα συμπτώματα, τόσο πιο μικρή είναι και η πιθανότητα μετάδοσης. Επίσης, ενώ το θετικό τεστ με PCR, δηλαδή η ανίχνευση του ιού στον φάρυγγα, μπορεί να διαρκέσει μέχρι και έναν μήνα, αυτό δε σημαίνει ότι ο φορέας είναι και μεταδότης. Τελικά, το δεκαπενθήμερο της καραντίνας που έχει θεσπιστεί είναι απλά ένα αδρό κατά προσέγγιση μέσο χρονικό διάστημα. Τέλος, δεν έχει αποδειχθεί ότι ο ιός επιβιώνει για ώρες στον αέρα.

Tα fake news ευδοκίμησαν στην εποχή του κορoνοϊού και αυτό βέβαια οδήγησε σε υπερβολές και πανικό. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το οπτικοακουστικό υλικό από νοσοκομεία της Ιταλίας που χρησιμοποιήθηκαν αυτούσια και ως στιγμιότυπα από νοσοκομεία των ΗΠΑ, αλλά και το γεγονός ότι οι αναφορές σε θανάτους γινόταν στο επίπεδο των αθροιστικών θανάτων και όχι σε εκείνο των νέων της εκάστοτε ημέρας. Είναι διαφορετικό να πεις ότι οι θάνατοι π.χ. στην Ιταλία έφτασαν τους 1200 και διαφορετικό να πεις ότι σήμερα έφτασαν τους 1200, ειδικά όταν δεν διευκρινίζεις εάν είναι σημερινοί-νέοι ή συνολικοί από την αρχή της πανδημίας. Aν διάβασες για θάνατο ενός 9χρονου από κορονοϊό, τότε να σου πω ότι ήταν 109 ετών, γιατί απλά η καταγραφή στο σύστημα έγινε με λάθος τρόπο, μια και καταχωρήθηκε ως γέννηση το ΄11, όμως τα τρομολάγνα μέσα ενημέρωσης έτρεξαν να το διατυμπανίσουν, χωρίς να διασταυρώσουν την πληροφορία, ότι δηλαδή ο θανών είχε γεννηθεί το 1911. Κάπως έτσι και άλλη είδηση ανέφερε θάνατο σε νεογέννητο του οποίου η μητέρα είχε θετικό τεστ στον κορονοϊό. Μόνο που το συγκεκριμένο άτυχο μωρό ήταν εξαιρετικά πρόωρο, κάτω των 22 εβδομάδων, δηλαδή στα όρια της βιωσιμότητας. Με άλλα λόγια, και προ-Covid η πιθανότητα να αποβιώσει ήταν δυστυχώς μεγαλύτερη από το να ζήσει. Όμως στην ειδησιογραφία καταγράφηκε ως κορονο-θάνατος και μάλιστα σε παιδί μιας ημέρας, έτσι ώστε να τρομάξουν και οι τελευταίοι αισιόδοξοι στον πλανήτη. Κλείνοντας την τοποθέτησή μου θέλω να τονίσω πως η βιβλιογραφία που παραθέτω περιλαμβάνει αρκετά άρθρα από επιστήμονες και περιοδικά που τόλμησαν να τα γράψουν, χωρίς να ανακαλέσουν μετά ή να «κατεβάσουν» τη σελίδα. Δεν προσπαθώ να αποδώσω κάποιο συμπέρασμα ή να σας πείσω για κάτι. Αυτό που απλά πιστεύω είναι ότι αξίζει να κρατήσουμε την ψυχραιμία μας, γιατί σε κάθε περίπτωση μιλάμε για μια πανδημία η οποία ως τώρα προσέβαλλε συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα και της οποίας η θνητότητα βγαίνει μειούμενη. Μάλιστα, όπως λένε κάποιοι, έχουμε μεταπέσει από pandemia σε casedemia, δηλαδή σε «κρουσματοδημία». Πολλά από αυτά που έγιναν και συνεχίζουν να γίνονται έχουν το στοιχείο της υπερβολής, για να μην πω της ύποπτης υπερβολής. Και όμως, όπως έγραψε ο Αλμπέρ Καμί, «το μόνο μέσο για να καταπολεμήσεις την πανούκλα είναι η αλήθεια».

Μασκαράτα Πουθενά στον κόσμο δεν αποδείχθηκε πως η μάσκα από μόνη της στέκει ως ένα αποτελεσματικό μέτρο. Η γενική πεποίθηση είναι της προσέγγισης «απ’ το ολότελα καλή κι η Παναγιώταινα». Έτσι οι μάσκες, μολονότι πέρασαν από χίλια μύρια κύματα αμφισβήτησης και αξιοπιστίας, εν τέλει έγιναν υποχρεωτικές, ιδιαίτερα σε χώρες που δεν είχαν να επιδείξουν άλλα σοβαρά μέτρα προστασίας της δημόσιας υγείας (βλ. ελληνικά σχολεία). Σε κάθε περίπτωση, η μάσκα μπορεί να αποδώσει τα οφέλη της μόνο εάν χρησιμοποιείται σωστά, κάτι το οποίο θεωρείται ανέφικτο ακόμη και από τους ενήλικους, όπως υποστηρίζουν και λοιμωξιολόγοι ανά τον κόσμο.

Θεραπεία Θα άκουσες για την υδροξυχλωροκίνη, καθώς και για την κορτιζόνη ή τον συνδυασμό αντιικών φαρμάκων. Δυστυχώς οι αρχικές προσδοκίες δεν δικαιώθηκαν και το θεραπευτικό κενό παραμένει. Αξίζει να σημειωθεί πως η μελέτη του πολύ σοβαρού περιοδικού Lancet σχετικά με τις καρδιακές επιπλοκές της υδροξυχλωροκίνης οδήγησε τον ΠΟΥ στο να αποτρέψει την περαιτέρω χρήση της. Όμως, στην πορεία η μελέτη αποδείχθηκε ανεπαρκής στην μεθοδολογία της και το περιοδικό ανακάλεσε. Λέγεται πως ο αρχηγός της μελέτης είχε ανάμειξη και στην μελέτη του ανταγωνιστικού φαρμάκου Remdesivir. Η ουσία είναι ότι η υδροξυχλωροκίνη είχε ήδη δώσει θετικά μηνύματα σε πολλούς ιατρούς ανά τον κόσμο και μάλιστα από ό,τι φαίνεται ο συνδυασμός της με βιταμίνες και μέταλλα έχει να προσφέρει αρκετά. Ο ψευδάργυρος, η βιταμίνη C και η D, γνωστά ενισχυτικά του ανοσοποιητικού, μελετήθηκαν συγκεκριμένα επί του Covid-19 και παρά το ότι μόνο αισιόδοξα ήταν τα αποτελέσματα, ακόμα κανείς δεν υπερθεματίζει όσο με άλλα γνωστά brands αντιικών.

1. COVID-19 - WHERE IS THE EVIDENCE? https://www.ebm-netzwerk. de/en/publications/covid-19 2. COVID-19 IN PROPORTION? http://inproportion2.talkigy.com/ 3. Piero Poletti et al. Age-specific SARS-CoV-2 infection fatality ratio and associated risk factors, Italy, February to April 2020 separator commenting unavailable 4. Population-level COVID-19 mortality risk for non-elderly individuals overall and for non-elderly individuals without underlying diseases in pandemic epicenters John P. A. Ioannidis doi: https://doi.org/10.1101/2020.04.05.20054361 5. U.S. Field Hospitals Stand Down, Most Without Treating Any COVID-19 Patients https://www.npr.org/2020/05/07/851712311/u-s-fieldhospitals-stand-down-most-without-treating-any-covid-19patients?t=1599986900819 6. 12 Experts Questioning the Coronavirus Panic, https://off-guardian. org/2020/03/24/12-experts-questioning-the-coronavirus-panic/ 7. MAY 01, 2020 Data errors in Switzerland Nine-year-old Corona death was 109 years old, https://www.n-tv.de/panorama/NeunjaehrigeCorona-Tote-war-109-Jahre-alt-article21753784.html 8. Politics, Did Japan Just Beat the Virus Without Lockdowns or Mass Testing? By Lisa Du andGrace Huang, BLOOMBERG 9. The Washington Times - Wednesday, April 15, 2020 Top Swedish official: Virus rates easing up despite loose rules, By Madison Hirneisen 10. COVID-19 disruption will lead to 28 million surgeries cancelled worldwide, https://www.birmingham.ac.uk/news/latest/2020/05/ covid-disruption-28-million-surgeries-cancelled.aspx 11. Half of world’s workers ‘at immediate risk of losing livelihood due to coronavirus. This article is more than 4 months old 1.6 billion people face economic hit from Covid-19, says UN labour agency www.theguardian.com 12. Modes of transmission of virus causing COVID-19 , WHO 13. Coronavirus: Face masks could increase risk of infection, medical chief warns, https://www.independent.co.uk/news/health/coronavirusnews-face-masks-increase-risk-infection-doctor-jenny-harries-a9396811.html 14. https://www.esat.kuleuven.be/cosic/sites/contact-tracingjoint-statement/ 15. More of the “New Normal”, https://off-guardian. org/2020/04/25/50-headlines-darker-more-of-the-new-normal/ 16. Medicine uncensored - A Study Out of Thin Air, by James M Todaro, MD Columbia May 29, 2020, https://www.webmd.com/lung/ news/20200409/chloroquine-zinc-tested-to-block-covid-infection? 17. Carlucci P, et al . Hydroxychloroquine and azithromycin plus zinc vs hydroxychloroquine and azithromycin alone: outcomes in hospitalized COVID-19 patients. medRxiv. 2020; https://www.medrxiv.org/content /10.1101/2020.05.02.20080036v1. 18. Researchers Retract Study Linking Malaria Pill to Heart Risk, by Michelle Fay Cortez, https://www.bloomberg.com/news/articles/2020-06-04/researchers-retract-lancet-study-linking-malaria-drugto-risks 19. Zinc Supplementation and COVID-19 Last Updated: July 17, 2020 https://www.covid19treatmentguidelines.nih.gov/adjunctivetherapy/zinc/ 20. Coronavirus disease 2019: The harms of exaggerated information and non‐evidence‐based measures John P. A. Ioannidis , Εuropean J clinical investigation 21. CBS admits to using footage from Italy in NYC coronavirus report, https://nypost.com/2020/04/01/cbs-admits-to-using-footagefrom-italy-in-report-about-nyc 22. UK public 'believe coronavirus death toll 100 times higher than it really is https://www.telegraph.co.uk/news/2020/08/20/uk-publicbelieve-coronavirus-death-toll-100-times-higher-really/

14.09.2020

Τα μαθηματικά της μαμάς! Επιστροφή στην καθημερινότητα, σχολεία, φροντιστήρια, δουλειά και η επιθυμία να προσφέρουμε στα παιδιά μας το καλύτερο, είναι μια δύσκολη εξίσωση. Ο Μπαρμπα Στάθης την κάνει παιχνιδάκι, προσφέροντας δύο νέους, απολαυστικούς συνδυασμούς Ζυμαρικών ολικής άλεσης με λαχανικά:

Ζυμαρικά ολικής άλεσης με λαχανικά που απογειώνουν τη γεύση στο πιάτο μας και προσφέρουν ένα γεύμα πλούσιο σε φυτικές ίνες, πρωτείνη και σελήνιο. Συνδυάζονται υπέροχα με εκλεκτά λαχανικά και απογειώνουν τη γεύση στο πιάτο μας. Εμείς, το μόνο που πρέπει να κάνουμε είναι να προσθέσουμε νερό, ελαιόλαδο, αλάτι και πιπέρι. 15 λεπτά μαγειρέματος αρκούν για ένα θρεπτικό πιάτο που μπορούμε να απολαύσουμε είτε ως κυρίως γεύμα είτε ως συνοδευτικό σε κρέας ή ψάρι. Ένα σακουλάκι περιέχει όλα όσα χρειαζόμαστε για να μαγειρέψουμε νόστιμα με την ποιότητα και την ασφάλεια Μπάρμπα Στάθης.

Νέο προϊόν

7 σούπερ συνδυασμοί Zυμαρικών με λαχανικά Μπάρμπα Στάθης συνθέτουν μια σειρά υπέροχων γευμάτων με υψηλή διατροφική αξία. Εσάς, ποιος είναι ο αγαπημένος σας;

barbastathis.com

/barbastathis

14.09.2020

ΠΕΡΙ ΕΧΟΜΕΝΑ

No 89 14.09.2020

www.facebook.com/talcmag @talcmag /talcmag

ΤΑΛΚ ΕΚΔΟΤΙΚΗ - ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΗ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Ε.Π.Ε ΙΚΟΝΙΟΥ 4-6, 142 35, Ν. ΙΩΝΙΑ-ΑΛΣΟΥΠΟΛΗ ΤΗΛ.: 210 6753180, ΦΑΞ: 210 6753189 Ε-ΜAIL: info@talcmag.gr

ΥΠΟΔΟΧΗ ΥΛΗΣ & ΔIAΦΗΜΙΣΗΣ: Μαρκέλλα Δήμου (mdimou@talcmag.gr)

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: Μαρκέλλα Δήμου (mdimou@talcmag.gr)

ΦΩΤΟ ΘΕΜΑΤΩΝ: Shutterstock

TΜΗΜΑ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ: Γεωργία Γιώτη (ggioti@talcmag.gr)

ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ: Μαρία Αυγέρη, Ελεάννα Γεωργίου, Γρηγόρης Γρηγοράκης, Μαρκέλλα Δήμου, Mαρία Κοκκινιώτη, Δημήτρης Μπεθάνης, Πελιώ Παπαδιά, Ιορδάνης Παπαδόπουλος, Σουζάνα Παπαφάγου, Στέλλα Ροϊδη, Μαντώ Χρυσαφάκη.

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: Πελιώ Παπαδιά (ppapadia@talcmag.gr

DESIGN: Nικόλας Κουκουράκης

ΕΚΤΥΠΩΣΗ: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΔΙΑΝΟΜΗ: FREE SUNDAY Η διεύθυνση του περιοδικού Τaλκ δεν φέρει καμία ευθύνη και δεν υιοθετεί απαραίτητα τις απόψεις των επιστημόνων και άλλων ειδικών συνεργατών που ενυπόγραφα αρθρογραφούν στην έκδοση. Προτού χρησιμοποιήσετε οποιοδήποτε προϊόν διαφημίζεται, άμεσα ή έμμεσα, στην εφημερίδα, ή ακολουθήσετε τις συμβουλές των ειδικών, ρωτήστε τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή ολική, μερική ή περιληπτική ή κατά παράφραση ή διασκευή και απόδοση του περιεχομένου του εντύπου με οποιονδήποτε τρόπο μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, χωρίς την προηγούμενη άδεια του εκδότη.

NΟΜΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Γιάννης Καλλές

14.09.2020

SYStart είχαν «Tα προϊόντα STABILO EA τεστ σε σύγκριση καλύτερες επιδόσεις στα γιατί υπάρχουν με άλλα. Αυτό συμβαίνει ή δεξιόχειρες, που ς εκδόσεις για αριστερόχειρε τική λαβή και θη λισ συνδυάζονται με αντιο κώσεις, οι οποίες ειδικά σχεδιασμένες αυλα ιδιού τη βέλτιστη παρέχουν στο χέρι του πα στήμονας μπορώ θέση κρατήματος. Ως επι σω τα προϊόντα ανεπιφύλακτα να συστή STABILO EASYstart».

STABILO EASYergo 3.15

, επικεφαλής του Prof. Dr. - Ing. Ralph Bruder Darmstadt Ινστιτούτου Εργονομίας στο ειδικός στην University of Technology, εργονομία των προϊόντων.

Το κατάλληλο μηχανικό μολύβι για τη βελτίωση της γραφής του παιδιού, χάρη στην εργονομική του σχεδίαση και την αντιολισθητική λαβή από καουτσούκ. Είναι σχεδιασμένο με βάση τα ανατομικά χαρακτηριστικά του παιδικού χεριού. Η μύτη του είναι ιδανική για τα πρώτα στάδια γραφής.

STABILO EASYcolors

Εργονομικό Τριγωνικό Μολύβι Ζωγραφικής Το ιδανικό ξεκίνημα για τον μικρό σας καλλιτέχνη. Το τριγωνικό σχήμα και η εργονομική σχεδίαση με τις αυλακώσεις πάνω στο σώμα του μολυβιού βοηθούν το παιδί να βρει διαισθητικά τη σωστή θέση κρατήματος.

Κα ι για αρ ιστ ερ όχ ειρ ες !

STABILO EASYoriginal

Εργονομικό Rollerball για μαθητές Άνετη και ξεκούραστη γραφή χάρη στον πρωτοποριακό εργονομικό σχεδιασμό του με τις προκαθορισμένες θέσεις για τα δάχτυλα. Με ειδική μπίλια για κείμενα χωρίς στίγματα και μουτζούρες.

STABILO EASYgraph

Εργονομικό Τριγωνικό Μολύβι Γραφίτη Το πρώτο εργονομικά σχεδιασμένο μολύβι για δεξιόχειρες και αριστερόχειρες. Χάρη στην τριγωνική αντιολισθητική λαβή και στις ειδικές εγκοπές, το παιδί βρίσκει διαισθητικά το σωστό κράτημα και έτσι δεν ασκεί πίεση ενώ το χέρι του δεν κουράζεται καθώς γράφει.

τ α ξ ίδ ι Τ ο σ υ ν α ρ π α σ τ ικ ό ά τ η ς γ ρ α φ ή ς ξ ε κ ιν

SΤ AB I LO ονή, επιμονή και Με χαμόγελα, υπομ γίνεται ής αφ γρ θηση της EASYStart, η εκμά τα όν οϊ πρ Με εδαστική. εύκολη και διασκ θος του γε μέ το για ν ηλικία, κατάλληλα για τη θητές είναι χέρι γραφής, οι μα χεριού και για το ωνήσουν γήσουν, να επικοιν έτοιμοι να δημιουρ τους υν τις γνωστικές και να αναπτύξο ένες λαβές σμ ια εδ νομικά σχ δεξιότητες. Οι εργο μικρά Start βοηθούν τα των STABILO EASY χαλαρή μια ά τικ ουν διαισθη δαχτυλάκια να βρ ι να μάθουν στάση γραφής κα και ξεκούραστη πωση. άγνωστα χωρίς κό να γράφουν ευαν ικής ολ σχ ς ξεκίνημα τη Χρωματίζουμε το σμούς της υα νδ συ λύχρωμους χρονιάς με τους πο ς αξίζουν γιατί τα παιδιά μα STABILO, λοιπόν, . μόνο το καλύτερο

STABILO EASYergo 1.4 Μηχανικό μολύβι για παιδιά από 8 ετών και άνω που θέλουν να διαμορφώσουν τον δικό τους γραφικό χαρακτήρα. Σε μοντέρνους σχεδιασμούς χρωμάτων που προδιαθέτουν ευχάριστα το παιδί.

14.09.2020

Αν ήμουν 14… ΤΗΣ ΜΑΡΚΕΛΛΑΣ ΔΗΜΟΥ

α είχα περάσει το πιο παράξενο καλοκαίρι της ζωής μου. Στο σπίτι ή στο εξοχικό, χωρίς καράβι για το νησί, χωρίς θερινό σινεμά, χωρίς σουβλάκι με τους φίλους μου στην πλατεία, χωρίς κατασκήνωση. ...θα είχα πλύνει τα χέρια μου περισσότερες από 8.078.768 φορές, όσες δηλαδή δεν τα έχω πλύνει σε όλη μου τη ζωή, πρώτα με σαπούνι, μετά με αντισηπτικό, μετά με οινόπνευμα, μετά με βενζίνη και πάει λέγοντας. ...θα είχα δοκιμάσει άπειρες μάσκες: υφασμάτινες, βαμβακερές, μεταξένιες, χάρτινες, μιας χρήσης, πολλών χρήσεων, καμίας χρήσης, με φίλτρα, άφιλτρες, μέχρι να αποφασίσω ποια μου πηγαίνει πιο πολύ, με ποια δεν θαμπώνουν τα γυαλιά μου, ποια δε μου πολλαπλασιάζει τα εκατομμύρια σπυράκια. (Τη λύση περί αισθητικής της μασκός θα μου έδινε το Υπουργείο με τις full face μάσκες- αερόστατα με τις οποίες αν ήμουν 14 θα έκανα άπειρα stories και tik toks). …θα ήθελα τρελά και για πρώτη φορά στη ζωή μου να ανοίξουν τα σχολεία και να μην κλείσουν ποτέ, γιατί ο μικρός μου αδερφός στο σπίτι δεν αντέχεται. …θα έβρισκα τη νέα πραγματικότητα με

τις μάσκες αρχικά αστεία (το λες και αστείο να ψάχνει η μαθηματικός ίχνος προσώπου στον Παπαγεωργίου με το τσουλούφι και τη μάσκα-σεντόνι) ή διαφορετική, κι έπειτα κουραστική γιατί οχτώ ώρες με μάσκα, ρε φίλε, δεν παλεύονται. …θα φιλιόμουν επιτέλους με την Κ. και δεν θα σκεφτόμουν αν μπορεί να έχει κορονοϊό, θα έπινα νερό από το μπουκάλι του Θοδωρή, γιατί το δικό μου τελείωσε, θα μοιραζόμουν τα κράκερς με την Ελένη… ….και μετά δεν θα μπορούσα να κοιμηθώ από τις ενοχές μου μήπως κολλήσω κορονοϊό τον πατέρα μου ή τη γιαγιά μου και πεθάνουν… … θα μελετούσα περισσότερο, γιατί θα ήθελα να περάσω σε ένα καλό πανεπιστήμιο και μετά θα ήθελα να κάνω ένα γαμάτο μεταπτυχιακό στο Λονδίνο. Αλλά τελικά δεν ξέρω αν ποτέ θα μπορέσω να ταξιδέψω στο Λονδίνο, αν θα μπορέσω να μπω σε αμφιθέατρο, αν τελικά όλα θα γίνονται μπροστά σε μια οθόνη που τελι-

κά δε μ’ αρέσει και τόσο, γιατί όλη μου η ζωή συμβαίνει μπροστά σε μια οθόνη, οπότε δεν θα μελετούσα καθόλου γιατί δεν θα ήξερα αν τελικά έχει νόημα. ...θα αναρωτιόμουν με τους φίλους μου αν αυτός ο γύρος της Ευρώπης με τρένο που ο κόσμος να χαλούσε θα κάναμε, θα μπορέσει να γίνει ποτέ τώρα που ο κόσμος χαλάει ...θα ένιωθα πιο άτρωτος από ποτέ και ταυτόχρονα φοβισμένος –μόνιμα φοβισμένος– όχι για εμένα, αλλά για τους άλλους… ...ενώ θα τους άκουγα να με αποκαλούν ασυμπτωματική υγειονομική βόμβα έτοιμη να εκραγεί στις πλατείες και στην Πάρο. ...θα ονειρευόμουν έναν κόσμο χωρίς κορονοϊό, μάσκες, φωνές και υστερίες, αναγγελίες κρουσμάτων και φόβο. ... θα ήθελα να μου πει κάποιος εδώ και τώρα αν το όνειρό μου μπορεί να γίνει πραγματικότητα, αν αυτό θα τελειώσει ή αν όλα –έτσι όπως τα θυμόμαστε, έτσι όπως τα αγαπήσαμε – τέλειωσαν: οι αγκαλιές, τα φιλιά, τα ταξίδια, το να μοιράζεσαι, το να αγγίζεις, το να χαμογελάς και να φαίνεται, το να δοκιμάζεις Είναι η πρώτη φορά που δεν ξέρω αν θα ήθελα να είμαι 14. Και δεν ξέρω και τι να πω σε αυτούς που είναι...

24 ΩΡΕΣ ΜΑΜΑ

συγγραφέας, ποιήτρια και μεταφράστρια Στέργια Κάββαλου μιλάει στο Τaλκ για το εικοσιτετράωρό της ως εργαζόμενης μαμάς της μικρής Μάντης.

Το κινητό μου χτυπάει στις 8:00. Έχω σπάσει πολλά ξυπνητήρια στην προσπάθειά μου να τα κάνω να πάψουν να χτυπούν. Δε με παίρνει να αλλάζω κινητό με τον ίδιο ρυθμό. Πατάω αναβολή, μετά άλλη μία και τελικά πηγαίνω στο δωμάτιο της Μάντης για να διαπιστώσω ότι είναι πάλι ξεσκέπαστη και σε όνειρο βαθύ. Φτιάχνω έναν εσπρέσο, κοιτάζω το σκοτεινό σαλόνι και σκέφτομαι ότι δε θέλω να ανοίξω τα παράθυρα. Αρχίζω, λοιπόν, τα γλυκόλογα τύπου «Μάντη, Μάντη, είσαι ένα διαμάντι» όσο φτάνω και πάλι στο δωμάτιό της. Αν όμως η μικρή νιώθει ξεκούραστη, ξυπνάει μόνη της στις 8, φωνάζει πάντα «Μαμά!» κι εγώ δεν κάνω τίποτα από τα παραπάνω, απλώς πηγαίνω και αρχίζω τα χαδάκια και τα «τι όνειρο είδες;» Εκείνη πάλι αρχίζει τα «δεν θέλω να πάω σχολείο και δεν θα πάω». Κάθε μέρα δεν θέλει. Το προνήπιο είναι 200 μέτρα μακριά, εκεί τρώει πρωινό οπότε κάνουμε στα γρήγορα τη ρουτίνα του μπάνιου κι έξω απ’ την πόρτα. Μου αρέσει το τρίλεπτο της διαδρομής. Χαιρετάμε τις γατούλες, τις οποίες φοβάται αφού «δεν πλένουν ποτέ τα δόντια τους», θυμάται να μου πει κάτι που συνέβη στην τάξη χτες ή ακόμα και πέρυσι, φτάνουμε στην εξώπορτα, φοράμε τις μάσκες μας και χτυπάμε το κουδούνι. Η δασκάλα βγαίνει για να την πάρει, αφού η είσοδος στους γονείς έχει από πέρυσι τον Ιούνιο πάψει να επιτρέπεται. Κλαίει, θέλει να μπω κι εγώ για να «παίξουμε μάθημα», το θέλω κι εγώ, αλλά τελικά μπαίνει με τη δασκάλα στο Πανεπιστήμιο, όπως λέει πια την τάξη της. Έχει πάει 9 και κάτι. Γυρίζω σπίτι, κάποτε κάθομαι στο γραφείο μου, βάζω μουσική, απαντάω στα σχετικά με τα βιβλία μέιλ. Αν έχω μετάφραση –το τελευταίο διάστημα συνεργάζομαι κυρίως με τις εκδόσεις Βακχικόν μεταφράζοντας ποιητές απ’ όλον τον κόσμο– προσπαθώ να πείσω τον εαυτό μου να συγκεντρωθεί. Ενδιάμεσα μαζεύω κάνα παιχνίδι –άδικός κόπος– βάζω πλυντήριο, ετοιμάζω κάτι γρήγορο. Δεν θα απομακρυνθώ

24 ώρες μαμά. Το εικοσιτετράωρο της Στέργιας Κάββαλου από το Μαρούσι, γιατί μπορεί πάντα να χτυπήσει το τηλέφωνο ότι θα πρέπει να την πάρω. Είναι ακόμα πρώτες μέρες.

13:30 Η δασκάλα με διαβεβαιώνει ότι φαίνεται να νιώθει όλο και καλύτερα και η ίδια ότι «όλη μέρα έκλαιγα γιατί σε ήθελα». Φοράμε τις μάσκες βραχιόλι και καθόμαστε στο παγκάκι της αγκαλιάς, ακριβώς απέναντι από το οποίο είναι ένα ζαχαροπλαστείο. Κάποιες φορές γυρίζουμε με φράουλα ακόμα και στο μέτωπο.

Μέχρι τις 17:00 θα μείνουμε μέσα. Θα δει κάποιο παιδικό για να χαλαρώσει, όπως λέει, αλλά θα το βαρεθεί γρήγορα, θα φάμε κάτι αφού μέχρι τώρα δεν έχει αγγίξει και πολύ το σχολικό μεσημεριανό, θα πλυθούμε αφού ο κορονοϊός δεν μας αφήνει να κάνουμε κι αλλιώς, και μετά θα αρχίσει το γλέντι. Κάρτες, παζλ, ζωγραφική, βιβλία, γέλια, χοροί, που

συνοδεύονται από την ερώτηση μου «μήπως να ξαπλώσεις λίγο;» και τη δική της αρνητική απάντηση. Αν δεν έχει πρόβα με τη μπάντα του, τους Fool In The Box, ο μπαμπάς της θα είναι σπίτι στις 17:00. Δεν προλαβαίνει να μπει και τον αρπάζει για παιχνίδι. Εγώ, πάλι, βρίσκω ευκαιρία να πάω στο υπνοδωμάτιο, όπου για καμιά ώρα προσπαθώ να μη σκέφτομαι τίποτα.

Κατά τις 18:30, μόλις πάρει είδηση ότι τα υπόλοιπα παιδιά έχουν βγει στην αυλή, αρχίζει να ψάχνει τα παπούτσια της. Δεν είναι το καλύτερο μου να την κυνηγάω πάνω κάτω. Μπορεί να αποφασίσουν να πλύνουν γοργόνες, να ψαρέψουν με την απόχη από πλαστικούς ανανάδες μέχρι ξεμαλλιασμένες Μπάρμπι ή ό,τι άλλο βάλουν στο παλιό της μπανάκι. Αν δει τη μαμά μου, θα πάρει την τσάντα του πιάνου και θα κάνουν μάθημα στο ωδείο της, που είναι ακριβώς απένα-

14.09.2020

ντι από το ισόγειο σπίτι μας. Ξέρει ήδη να παίζει την κλίμακα του ΝΤΟ, ενώ εγώ ψάχνω κονέ με το Μέγαρο Μουσικής . Αν θέλω να γράψω, η επίβλεψη γίνεται από τον μπαμπά της ή από τη μαμά μου. Δεν πάμε στις κούνιες το απόγευμα, γίνεται της τρελής. Πήγαμε όμως θερινό σινεμά, πήγαμε σε παράσταση μαριονέτας, πήγαμε επίσκεψη στον καλύτερό της φίλο τον Δημητράκη. Και ενώ το καλοκαίρι κοιμόταν μεταξύ 22:00 και 23:00, τώρα ξαναγυρνάμε στο 20:00-21:00. Μια ώρα πριν από τον ύπνο, θα πρέπει να έχει μαζευτεί μέσα, να φτιάξουμε το βραδινό, να δει κάποιο επεισόδιο Μπεν και Χόλι, να κάνει μπάνιο. 21:00 πάνω κάτω, και φοράει τα πιτζαμάκια της για τα οποία γίνονται διαπραγματεύσεις, «όχι, την Πέππα θέλω», «βρε, δεν είναι πλυμένη» κ.λπ. Για τις bedtime stories ανυπομονούμε και οι δύο. Όταν όμως πρέπει να συνεννοηθώ για κάτι, της διαβάσω μόνο ένα βιβλίο και τα υπόλοιπα τα αναλαμβάνει ο μπαμπάς. Σπανίως είναι κάτω από τρία. Όταν επιστρέφω για την καληνύχτα, συνήθως μου λέει κάτι σημαντικό όπως ότι φοβάται ότι θα ανοίξει το διαστημόπλοιό της και θα χαθεί στο διάστημα, ότι με αγαπάει μέχρι τα σύννεφα ή μέχρι τον Κρόνο, ότι μόλις περάσει ο κορονοϊός όλοι στην τάξη θα κάνουν πάρτι γενεθλίων. Σκέφτομαι ότι έχω να βγω χωρίς τη Μάντη από τον Ιούλιο που συνάντησα έξω μια φίλη, αλλά στο δεύτερο κοκτέιλ γύρισα αφού η κόρη με ζητούσε και δεν μπορούσε να κοιμηθεί. Εννοείται πως τα κατάφερε λίγο πριν βάλω το κλειδί στην πόρτα. Υπολογιστής ως αγχολυτικό ή ποδήλατο για όσο διαρκεί κάποιο «Everybody loves Raymond» επεισόδιο. Μου αρέσει που το βράδυ μπορώ να κινούμαι στην ησυχία του σπιτιού κι ας μην κάνω κάτι σπουδαίο. Γύρω στη 1:00, θα πάω στο κρεβάτι και θα ανάψω το φωτάκι ανάγνωσης. Αργώ να το κλείσω. Χρειάζομαι τον χρόνο αυτόν για ανάγνωση. Χρειάζομαι αυτόν τον χρόνο…

Η τελευταία ποιητική συλλογή της Στέργιας Κάββαλου Ανιμάλε κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέλευθος, ενώ το τελευταίο της παραμύθι Εδώ είναι η μαμά! κυκλοφορεί από την Ελληνοεκδοτική.

14.09.2020

Το τοστ, ΤουΤοστ, το τοστ! Το λαχταριστό ημίσκληρο τυρί ΔΩΔΩΝΗ ΤουΤοστ από 100% ελληνικό πρόβειο και αγελαδινό γάλα γεμίζει τα τοστάκια των παιδιών μας με γεύση και ενέργεια. Αλλά και το απογευματινό σνακ. Η τετράμηνη ωρίμανση του χαρίζει μοναδική και πλούσια γεύση που το καθιστά ιδανική λύση σε κάθε περίσταση. Είτε σε τοστ, είτε σε φαγητό, είτε μόνο του, τρώγεται πάντα το ίδιο απολαυστικά! Βρείτε το τυρί ΔΩΔΩΝΗ ΤουΤοστ σε φέτες σε συσκευασίες των 200 γρ. ή στον πάγκο κοπής στα σούπερ μάρκετ.

Το πιο χορταστικό σάντουιτς με ΔΩΔΩΝΗ ΤουΤοστ! Υλικά τ 2 φέτες τυρί ΔΩΔΩΝΗ ΤουΤοσ τ τοσ ί ψωμ ες φέτ 4 2-4 φέτες γαλοπούλα 1 αυγό φύλλα μαρουλιού ος λίγο βούτυρο ΔΩΔΩΝΗ αγελάδ 1 κ.σ. μαγιονέζα Εκτέλεση Χτυπάμε το αυγό Φρυγανίζουμε τις φέτες ψωμιού. ουμε στη μέση κόβ Την . λέτα και φτιάχνουμε ομε ες ψωμιού τις οποίες και τη μοιράζουμε σε δύο φέτ Τοποθετούμε το τυρί έχουμε αλείψει με μαγιονέζα. ύλα και κλείνουμε. οπο ΔΩΔΩΝΗ ΤουΤοστ και τη γαλ Καλή μας όρεξη!

Και σε Light!

/dodoni.eu

/Dodoni S.A.

/dodoni.eu

/DodoniSA

ΑΛΦΑΒΗΤΑΡΙ

14.09.2020

Το Αλφαβητάρι της νέας σχολικής χρονιάς ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ

Θεωρίες Συνωμοσίας Τι να πρωτογράψω. Εμπεριέχονται και

Αποστάσεις Το βασικότερο όλων των μέτρων προστασίας. Από μακριά κι αγαπημένοι, από μακριά και υγιείς. Βολεύει μάλιστα αν θέλουμε να αποφύγουμε αντιπαθείς γονείς, που μας γουστάρουν για παρέα. Το πρόβλημα, βέβαια, είναι ότι πιθανότατα τα πολύ μικρά παιδιά όχι μόνο δεν θα καταφέρουν να μείνουν μακριά το ένα από το άλλο και όλα μαζί από τους εκπαιδευτικούς τους, αλλά, σύμφωνα με τον Νόμο του Μέρφι, σίγουρα το 2020 θα είναι η χρονιά της μεγαλύτερης προσκόλλησης στον Άλλο. Τουλάχιστον, οι μικροί ήρωες θα γλιτώσουν τα όργια των γονέων τύπου «Κωστάκη, δώσε ένα φιλάκι στη θεία Ρούλα» και «Ελενίτσα, έλα δώσεις το χέρι σου στον κύριο Αναξίμανδρο» [Τους οποίους εννοείται ότι δεν καλούμε στο σπίτι, απλώς ίσως τους συναντήσουμε τυχαία στον δρόμο]. Και αυτό το κεκτημένο πρέπει να το διατηρήσουν τα παιδιά και μετά την πανδημία.

Διάλειμμα (σχολικό) και διάλυμα (αντισηπτικό) Αυτό με το -ει- και τα δύο μ, θα αλλάξει τρόπο εκτέλεσης. Τα παιδιά δεν θα προαυλίζονται όλα μαζί και περιμένουμε να δούμε πώς θα στηθούν οι διδακτικές ώρες, τα διαφορετικά κουδούνια, οι περισσότερες εφημερίες κ.λπ. κ.λπ., ώστε το παραπάνω σύστημα να αποδώσει, ιδιαίτερα στα σχολεία που δεν έχουν μεγάλες αυλές. Αυτό με το -υ- και το ένα μ, θα είναι απολύτως απαραίτητο για την αντισηψία των χεριών των πάντων. Τα σχολεία –θεωρητικά– θα το προμηθεύονται από τους δήμους και οι γονείς από τα φαρμακεία. Μάθετε στα παιδιά σας να το εφαρμόζουν σωστά και υπενθυμίζετέ τους συχνά πως ούτε πίνεται ούτε είναι κατάλληλο για μπουγέλο.

Εκπαιδευτικοί Κουράγιο. Διότι πέραν του –ούτως ή άλλως–δύσκολου Βήχας Μέχρι πέρυσι, ξεπερνιόταν με μια δυο καραμέλες Χολς με βέιπορ άκσιον που μαλακώνουν και γλυκαίνουν τον λαιμό. Από μόνος του, δεν μας περιόριζε και γενικά τους φθινοπωρινούς και χειμερινούς μήνες σε παιδικούς σταθμούς, νηπιαγωγεία, δημοτικά, γυμνάσια, λύκεια, γραφεία, σινεμά, θέατρα και καταστήματα έβηχαν όλοι ανεξαιρέτως ο ένας πάνω στον άλλον. Τώρα ένας τσιγαρόβηχας, μια στραβοκατάποση, ένα κρυωματάκι από το ερκοντίσιο ή ένα τυχαίο γκούχου αρκούν για να εξαφανιστούν όλοι από γύρω μας και φυσικά για να μείνουμε στο σπίτι είτε είμαστε μαθητές είτε εργαζόμενοι. Tip: Αν κάποιος δεν τηρεί τις αποστάσεις και κολλάει επάνω σας στην ουρά, στην καφετέρια, στη δουλειά σας, προσποιηθείτε πως βήχετε και θα δείτε πώς θα σπριντάρει αλά Γιουσέιν Μπολτ [που, μπάι δε γουέι, νόσησε κι αυτός από κόβιντ].

Γιορτές σχολικές. Ξεχάστε τες. Τέρμα το άγχος των παιδιών για τα ποιήματα και τα θεατρικά, τέρμα οι ξεπερασμένοι πανηγυρικοί που δεν έχουν αλλάξει από τα φίφτις που τους εκφωνούσε η γιαγιά μου, τέρμα οι συγκινημένοι γονείς με τα υψωμένα κινητά, που δεν βλέπουν ποτέ το παιδί τους λάιβ, αλλά μόνο στην κακή λήψη που τράβηξαν παλεύοντας να βγάλουν από το πλάνο το τάμπλετ του μπροστινού γονιού, τέρμα τα γέλια, με την καλή και την κακή έννοια. [Ακόμα προσπαθώ να με ψυχολογήσω αν χάρηκα ή στενοχωρήθηκα που την περασμένη 25η Μαρτίου ο γιος μου δεν ενσάρκωσε, όπως ήταν προγραμματισμένο, τον Κολοκοτρώνη, με φουστανέλα, φέσι και NIKE, ως είθισται]. Ξεχνάτε, επίσης, προς το παρόν, και εκδρομές, παρελάσεις και [ελπίζω] εκκλησιασμούς.

έργου τους να διδάσκουν και να πειθαρχούν τα βλαστάρια μας σε θέματα εκπαιδευτικά και συμπεριφορικά αντίστοιχα, φέτος θα επωμιστούν και την αντι-κόβιντ διδασκαλία και πειθαρχία, με συγκεχυμένες οδηγίες από το Υπουργείο Παιδείας, χωρίς υλικοτεχνικές υποδομές, με a priori χείριστες συνθήκες υγιεινής, με τα δικά τους άγχη [καθώς καθημερινά θα έρχονται σε επαφή με τεράστιο αριθμό ατόμων συγκεντρωμένων σε μια μικρή αίθουσα]. Τους ευχόμαστε ολόψυχα καλή δύναμη! Ιδιαίτερα σε όσους έχουν τμήματα με μικρά παιδάκια και ανίκανους διευθυντές.

Ζακέτα Το άγχος της Ελληνίδας μάνας φέτος θα πολλαπλασιαστεί. Γιατί το κρύωμα, που από μόνο του την πανικόβαλε ως έννοια, μπορεί πλέον να μην είναι ένα απλό κρύωμα. Οπότε το «Ζακέτα να πάρεις!» θα είναι δεδομένο ήδη από τον Σεπτέμβριο, οπότε και συνήθως σημειώνονται θερμοκρασίες γύρω στους 30 βαθμούς, ενώ πλέον θα συνοδεύεται και από το «Μάσκα να πάρεις!» εκτός αν η μάνα ανήκει στο Κίνημα «Κανένα παιδί με μάσκα στο σχολείο». [Ότι η ζακέτα καταπιέζει τα παιδιά δεν το έχει σκεφτεί κανείς φωστήρας γονιός να φτιάσει Κίνημα «Κανένα παιδί με ζακέτα στο σχολείο»].

Ηλικιωμένοι Εδώ δεν έχει χιούμορ. Τους αγαπάμε, τους προστατεύουμε, τους φροντίζουμε, τους προσέχουμε. Αν μάλιστα οι παππούδες και οι γιαγιάδες εμπλέκονται ενεργά στην καθημερινότητά μας και στην καθημερινότητα των παιδιών μας, προφυλασσόμαστε διπλά και τριπλά και τετραπλά.

αλληλοεμπλέκονται τσιπάκια, 5G, Ισλαμισμός, Μπιλ Γκέιτς, Κόμπι Μπράιαντ, Πούτιν, Ερντογάν, Πεφωτισμένοι, Έλον Μασκ, Ερπετόμορφοι, Νέα Τάξη Πραγμάτων, Αντίχριστος, Κινέζοι, Κιμ Γιονγκ Ουν, ελίτ [όχι οι φρυγανιές, οι άλλες], Εβραίοι, Λέσχη Μπίλντεμπεργκ, γιατροί-ηθοποιοί, νεκροί που δεν πέθαναν, αμοιβές για να δηλώσεις κρούσμα [βρε, χαζά, όλη η χώρα θα νοσούσε σε τέτοια περίπτωση],μάσκες εμποτισμένες με ναρκωτικά [κουρκουμπίνη, τη ακριβεία], Τραμπ, εκλογές, εξωγήινοι, Μασόνοι, σχολεία-φυλακές, απαγωγές παιδιών, πειράματα, μείωση του παγκόσμιου πληθυσμού. Μέχρι σήμερα έχουν αναπτυχθεί από 2.300 διαφορετικές μεταξύ τους θεωρίες συνωμοσίας και προσωπικά, για να μην μπερδευτώ κυρίως, αποφάσισα να μην πιστέψω καμιά τους. Κι αν ακούσω κάποιον να λέει «Εγώ δεν είμαι συνωμοσιολόγος, αλλά…», κόβω τα πολλά πολλά!

Ιός Ξέρετε τι είναι ένας ιός σαν αυτόν που μας διέλυσε τις ζωές; Πρόκειται για ένα παθογόνο, που μπορεί να αναπτυχθεί και να αναπαραχθεί μόνο αφού μολύνει ένα κύτταρο ξενιστή. Περισσότεροι από 500 τύποι ιών είναι σήμερα γνωστοί. Πέραν του τρομακτικού μας συγκάτοικου των τελευταίων μηνών σε ιούς οφείλονται μεταξύ άλλων το κοινό κρυολόγημα, η γρίπη, οι παιδικές αρρώστιες, η μηνιγγίτιδα, ο έρπης, η γαστρεντερίτιδα, η λύσσα, ακόμα και μερικοί καρκίνοι και λεμφώματα. Αντιμετωπίζονται με φαρμακευτική αγωγή και εμβόλια, τα οποία περιμένουμε εναγωνίως και για τον κορονοϊό.

Κρούσμα Ως [επιβεβαιωμένο] κρούσμα ορίζεται ο ασθενής που έχει βγει θετικός σε τεστ κορονοϊού, είτε είναι συμπτωματικός είτε όχι. Αν και γλωσσικά είναι λάθος [γιατί το κρούσμα νοσεί, καθώς ορίζεται ως κάθε ξεχωριστή περίπτωση προσβολής ενός ατόμου από επιδημική ασθένεια], θα ακούσετε συχνά και τις εκφράσεις πιθανό ή ενδεχόμενο ή ύποπτο κρούσμα, για ανθρώπους που είτε παρουσιάζουν συμπτώματα είτε έχουν έρθει σε επαφή με νοσούντα, αλλά ακόμα δεν έχουν ελεγχθεί ή ακόμα δεν έχουν εκδηλώσει τη νόσο. Σε κάθε περίπτωση, μακριά από εμάς, μέχρι να θεραπευτούν! Και μετά ξανά κοντά μας!

Λοιμωξιολόγοι New entries στον μιντιακό χώρο, ήρθαν για να μείνουν για κάποιο χρονικό διάστημα, ελπίζουμε όχι για πολύ ακόμα. Ο προφεσόρε Σωτήρης Τσιόδρας, ο ξινούτσικος και πάντα απαισιόδοξος Νίκος Σύψας με τη γάτα που αποζητά τα φώτα της δημοσιότητας, η θεούσα παθολόγος Ελένη Γιαμαρέλλου, που δεν θεωρεί τη Θεία Κοινωνία επικίνδυνη, η –κατά των 25 μαθητών στην τάξη μια και δεν είναι στην επιτροπή– Αθηνά Λινού, ο νέος και –κατά πολλές– ωραίος Γκίκας Μαγιορκίνης, που την πάτησε λόγω απειρίας και βρέθηκε στο στόχαστρο ο –χωρίς μάσκα τη βάψαμε– Χαράλαμπος Γώγος, ο υποπτέραρχος Δημήτρης Χατζηγεωργίου και πολλοί άλλοι συνάδελφοί τους μπήκαν ξαφνικά στις ζωές μας και τις αναστάτωσαν, διότι και μεταξύ τους διαφωνούν και συχνά κατηγορούνται, μάλλον δίκαια, ότι παίζουν πολιτικά παιχνίδια [π.χ. με τα ανοιγοκλεισίματα των σχολείων ή με τον τουρισμό] και κυρίως επειδή και εκείνοι είναι μπροστά σε κάτι καινούργιο και δεν ξέρουν πώς να διαχειριστούν ούτε τον ιό ούτε τη δημοσιότητα.

14.09.2020

ΑΛΦΑΒΗΤΑΡΙ

The Covid-19 Edition Μάσκα Ποιος το περίμενε πως τα παιδιά θα φορούσαν μάσκα στο σχολείο από Σεπτέμβριο και όχι μόνο τον Φεβρουάριο, μήνα των Απόκρεω. Ποιος θα το πίστευε πως ένα κομμάτι προστατευτικό πανί ή χαρτί θα γινόταν αντικείμενο κοινωνικοπολιτικών αντιπαραθέσεων. Και βέβαια ποιος θα το έλεγε πως μαζί με τα βιβλία θα διανεμηθούν στους μαθητές και δωρεάν μάσκες. Κανείς, αλλά να που έγινε. Εδώ, λοιπόν, αξίζει να σημειώσουμε ότι η μάσκα δεν είναι επικίνδυνη [καμιά κυβέρνηση δεν θα τολμούσε να πάρει το ρίσκο να κινδυνεύσουν παιδιά, θα είχε πέσει την επόμενη ημέρα κι ούτε που θα ξανάβγαινε ποτέ, ούτε γίνεται τόσοι παιδίατροι να λένε βλακείες]. Είναι, βέβαια, άβολη, δύσχρηστη [ιδιαίτερα αν θες να τη χρησιμοποιήσεις σωστά], ενοχλητική, πνιγηρή. Αλλά είναι και απαραίτητη, ώστε να μην κολλήσουμε εμείς τους άλλους και οι άλλοι εμάς. Με υπομονή και επιμονή θα τα καταφέρουμε, όσο κι αν σπάσουν τα νεύρα μας. Όσο για την ψυχολογία των παιδιών, εξαρτάται πολύ από το πώς θα τους μιλήσουμε εμείς για τη μάσκα. Ε, δεν θα πετούν και στα σύννεφα φορώντας τη, αλλά μη νομίζετε, πιθανόν να τη διασκεδάσουν την όλη εμπειρία. Για τα πολύ μικρούλικα, θα πρέπει και οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί τους να αφιερώσουν χρόνο για να διδαχθούν την ορθή χρήση της. Ας το δούμε ως παιχνίδι-πρόκληση.

Παγούρι Άλλη μεγάλη και πονεμένη συζήτηση. Η Υπουργός ανακοίνωσε ότι, σε συνεργασία με κοινωφελές ίδρυμα, θα μοιραστεί στα παιδιά του δημοτικού δωρεάν παγουρίνο, ώστε να μην πίνουν νερό από τις κοινόχρηστες βρύσες. Και φυσικά έγινε κακός χαμός στα σόσιαλ. Γιατί; Διότι, όσο καλή πρόθεση κι αν έχει η Κυβέρνηση και όσο κι αν ορθώς δίνει το παγούρι, έστω και συμβολικά, το τελευταίο αποτελεί πολυτέλεια σε σχέση με όσα δεν έγιναν τους τελευταίους μήνες, ώστε να προετοιμαστεί το άνοιγμα των σχολείων. Ας είχαμε, για παράδειγμα, δωρεάν τεστ σε όλους τους εκπαιδευτικούς και δωρεάν δειγματοληπτικά τεστ σε μαθητές, ας είχαμε μονά θρανία, και χαλάλι το παγουρίνο, το παίρναμε και μόνοι μας. Σημείωση: Το παγούρι χωράει ένα ποτήρι νερό.

Νίκη Κεραμέως Ανεξάρτητα από τις πολιτικές του πεποιθήσεις, μάλλον δεν υπάρχει γονέας που να μην έχει άχτι την Υπουργό Παιδείας, καθώς η τελευταία έχει προβεί σε μια σειρά από ατυχείς δηλώσεις [όπως αυτή με τα 17 παιδιά ανά τάξη Μ.Ο.], ενώ ταυτόχρονα δεν έκανε καμιά ουσιαστική προετοιμασία για το άνοιγμα των σχολείων τον Σεπτέμβριο, εν μέσω πανδημίας [π.χ. μειώσεις μαθητών ανά τάξη, προσλήψεις, νέα κτίρια, αλλαγές σε ωράρια κ.ά.], φορτώνοντας σε εκπαιδευτικούς, γονείς και –φευ– σε παιδιά την ατομική ευθύνη, που καλό θα ήταν να συνυπάρχει και με την αντίστοιχη κρατική. Σε κάθε περίπτωση, αυτήν έχουμε, με αυτή πορευόμαστε και σε λίγο καιρό θα ξέρουμε πού θα οδηγήσει το άνοιγμα των σχολείων υπό αυτές τις συνθήκες και ποιο θα είναι το μέλλον της κυρίας Κεραμέως.

Ρο Μηδέν R0 είναι ο αριθμός ο οποίος αποτυπώνει τον μέσο αριθμό ανθρώπων που

Υποκείμενα νοσήματα Για κάποιους, που έχουν την τύχη να μην τα ξέρουν από πρώτο χέρι, ακούγονται σαν εξωτικά, μακρινά, ίσως και ανύπαρκτα. Όμως δεν είναι. Και δεν αφορούν μόνο τους ηλικιωμένους. Πέραν των παππούδων και των γιαγιάδων, για τους οποίους γίνεται ως επί το πλείστον λόγος, από υποκείμενα νοσήματα πάσχουν και γονείς και εκπαιδευτικοί και μαθητές. Για κάποιους μπορεί να το γνωρίζετε, για κάποιους άλλους όχι. Κανείς δεν είναι υποχρεωμένος να σας δώσει το ιατρικό του ιστορικό. Όμως, να ξέρετε, και να το εξηγήσετε και στα παιδιά σας, ότι στις ευπαθείς ομάδες μπορεί να ανήκει ο οποιοσδήποτε. Και για αυτόν, τον οποιονδήποτε, είτε είναι γνωστός μας είτε όχι, οφείλουμε να δείξουμε σεβασμό και τη δέουσα προσοχή. Ας μην κινδυνεύσει κανείς εξαιτίας μας.

Φοβίες Πολλοί συνάνθρωποί μας, μεταξύ αυτών και παιδιά, έχουν αναπτύξει μια ή περισσότερες φοβίες σχετιζόμενες με την πανδημία. Μάλιστα, οι ψυχολόγοι εκτιμούν πως, όσο καλό κι αν κάνει στα παιδιά η επιστροφή στην κανονικότητα του σχολείου, ο φετινός τρόπος λειτουργίας του σίγουρα θα τα μπερδέψει και θα τα στενοχωρήσει. Αν δείτε ότι τα παιδιά σας ή εσείς ζορίζεστε, μη διστάσετε να ζητήσετε τη βοήθεια ενός ειδικού. Όλοι μας τη χρειαζόμαστε σε δύσκολες στιγμές και είναι απολύτως φυσιολογικό.

θα κολλήσουν τη νόσο από έναν άνθρωπο. Δηλαδή, αν το R0 είναι 2, ο φορέας του ιού θα κολλήσει στατιστικά άλλους δύο. Προφανώς καταλαβαίνετε ότι όσο πιο χαμηλά είναι ο δείκτης τόσο λιγότερο μεταδοτική είναι η νόσος. Ας ελπίσουμε πως με το άνοιγμα των σχολείων το Ρο Μηδέν θα παραμείνει κοντά στη μονάδα, όπως είναι τις ώρες που γράφεται τούτο το κείμενο.

Χέρια Απολύμανση και πλύσιμο κάθε λίγο και λιγάκι, ιδιαίτερα πριν από το φαγητό, Σχολική χρονιά Η δεύτερη στη σειρά που θα είναι παράξενη. Θα ξεκινήσει μεν στην Ξύστρες, γόμες, μολύβια, χάρακες, στιλό, μαρκαδόροι και λοιπά συμπαρομαρτούντα φέτος είναι αποκλειστικά και μόνο ατομικά. Δώστε στα μικρά σας να καταλάβουν πως απαγορεύονται ρητά οι πολυαγαπημένες τους ανταλλαγές αντικειμένων, οι τάπες, τα χαρτάκια «το ’χω, το ’χω, το ’χω, δεν το ’χω». Α, και φυσικά απαγορεύεται και το μοίρασμα των δεκατιανών σνακ.

ώρα της, αλλά δεν ξέρουμε πότε και κυρίως πώς θα ολοκληρωθεί. Για παράδειγμα, είναι πιθανόν λίγο αργότερα, εάν οι νοσούντες και η μεταδοτικότητα αυξηθούν, να χρειαστεί να περάσουμε και πάλι στην τηλε-εκπαίδευση. Θα τη θυμάστε με πόνο ψυχής από πέρυσι. Σύγχρονη και ασύγχρονη, οργανωμένη και ανοργάνωτη, με εκπαιδευτικούς προσαρμοστικούς και απροσάρμοστους, με μαθητές παρόντες και απόντες, ξύπνιους και κοιμισμένους, με πλατφόρμες λειτουργικές και δυσλειτουργικές, που μια ανέβαιναν και μια έπεφταν, ήταν το δίχως άλλο μια… Εμπειρία [με Ε κεφαλαίο]. Ελπίζουμε να μην ξαναχρειαστεί. Ή τέλος πάντων, εάν ξαναχρειαστεί να εφαρμοστεί σωστά, οργανωμένα και ισότιμα για όλους τους μαθητές, δημοσίων και ιδιωτικών σχολείων, από το νηπιαγωγείο έως την Γ’ Λυκείου, σε όλα τα μήκη και πλάτη της χώρας. Επίσης, η όποια τεχνογνωσία κερδήθηκε θα ήταν καλό να μην πάει χαμένη, αλλά να χρησιμοποιηθεί με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, πέραν της πανδημίας, προς όφελος της μάθησης.

Ολοήμερο σχολείο Η Υπουργός Παιδείας ζήτησε να το προτιμήσουν οι γονείς, ώστε να μην παίρνουν τα παιδιά στις 13:15 οι παππούδες και οι γιαγιάδες. Όμως, και αυτό θέλει μια ειδική φροντίδα, εντελώς ξεχωριστή από το κλασικό σχολείο. Στο πλαίσιό του [που συνήθως ισοδυναμεί με (κακή) φύλαξη] , δεν υπάρχουν οι τάξεις-κάψουλες τις οποίες ονειρευόμαστε για ασφάλεια, καθώς τα παιδιά και οι δάσκαλοι αναμειγνύονται, ενώ θέλει άριστη οργάνωση ο τρόπος και ο χώρος σίτισης των μικρών μαθητών που θα παραμένουν μέχρι τις 16:00 στη σχολική μονάδα. Και μια υποσημείωση προς την κ. Υπουργό. Ελάχιστοι γονείς σχολούν μεταξύ 15:00 και 15:30, ώστε να είναι παρόντες στο σχόλασμα του ολοημέρου στις 16:00. Και από το ολοήμερο, οι παππούδες και οι γιαγιάδες παραλαμβάνουν στην πλειονότητα των περιπτώσεων τους μαθητές.

μετά τα πατήματα κουμπιών, έπειτα από τη χρήση αντικειμένων που έχουν πιάσει κι άλλοι και μόλις επιστρέψουμε στο σπίτι. Επίσης, καθόλου αγγίγματα στο πρόσωπο, κυρίως στη μύτη και στο στόμα, που είναι οι βασικές δίοδοι του κορονοϊού προς τον οργανισμό μας. Εκπαιδεύστε τα παιδιά και περάστε το ως παιχνίδι αν δείτε ότι δυσκολεύονται. Και προς το παρόν, τέρμα οι χειραψίες. Ευκαιρία για αγκωνιές, ναμαστέ και υποκλίσεις. [Οι αγκαλιές, πάντως, μας λείπουν].

Ψείρες Λογικά, τη φετινή χρονιά οι ορδές ψειρών που κατασκήνωναν στα παιδικά κεφάλια θα είναι περιορισμένες λόγω των διαφορετικών πρακτικών συγχρωτισμού. Όμως, επειδή ψείρες δεν κολλάς μόνο από την άμεση επαφή μαλλιού με μαλλί, αλλά κολλάς π.χ. και από το σχολικό, και επειδή όλο και κάποια πιτσιρίκια δεν θα κρατηθούν και θα ακουμπήσουν τα κεφαλάκια τους ή θα ανταλλάξουν τα κοκαλάκια τους, εφοδιαστείτε καλού κακού με τα αντιψειρικά σας.

Τεστ Υπό Κ.Σ. σε ένα αλφαβητάρι σχολικής χρονιάς τεστ θα σήμαινε γρήγορη γραπτή εξέταση. Αμ δε! Φέτος, το λήμμα τεστ ισοδυναμεί με εξέταση για τον κορονοϊό. Στην αγορά και στον ΕΟΔΥ θα βρείτε τεστ με μοριακή μέθοδο RΤ-PCR, που θεωρείται και το πιο αξιόπιστο, τεστ ειδικών αντισωμάτων έναντι του ιού και ταχέα διαγνωστικά τεστ, τα οποία μπορούν να ανιχνεύσουν ποιοτικά και όχι ποσοτικά τα ειδικά αντισώματα.

Ώρα καλή στη πρύμνη μας κι αέρα στα πανιά μας…

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

14.09.2020

Γκρέκο μασκαρά: Ποιοι είναι οι αρνητές της μάσκας στα ελληνικά σχολεία; ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ

-Γίνεται μια μεγάλη βόλτα στην πόλη να είναι τόσο ξεκούραστη για το μωρό σου;

? Η απάντηση στην σελίδα 27

α ξεκινήσω ξεκαθαρίζοντας πως δεν είμαι εγώ… Όλο το καλοκαίρι παρακολουθούσα καθημερινά στα social media το θέατρο του παραλόγου που έχουν στήσει οι μασκομάχοι και προσπαθούσα να τους κατανοήσω. Προσοχή: Δε μιλώ για τους γονείς που έχουν δικαιολογημένη ανησυχία για το πώς θα διαχειριστεί το μικρό παιδί τους τη μάσκα και για το αν αυτή θα μπορέσει τελικά να το προστατεύσει από τον κορονοϊό, αφού η χρήση της εντός σχολικού περιβάλλοντος κατά πάσα πιθανότητα δεν θα είναι ορθή. Μιλώ για όσους ξεσηκώνονται και γράφουν ατελείωτες θεωρίες συνομωσίας σχετικά με τις μάσκες,

με τον «ψεύτικο» ιό, με τα «τζιπάκια» που θέλει να μας φυτεύσει ο Μπιλ Γκέιτς, με το «φαιβτζί», με την «κουρκουμπίνη» με την οποία θέλουν (ποιοι άραγε;) να μαστουρώσουν τους μαθητές, εμποτίζοντάς τη στις μάσκες. Τόλμησα, όμως, να προσεγγίσω κάποιους, μέσω Facebook, εξηγώντας τους, βέβαια, εξαρχής τόσο τα δικά μου «πιστεύω» (μάσκα απαραίτητη μια και για ένα εξάμηνο η πολιτεία δεν φρόντισε να λάβει μια σειρά από άλλα μέτρα — προσλήψεις, μεγαλύτερες αίθουσες, μικρότερος αριθμός μαθητών ανά τάξη, οργάνωση της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης κ.ά — που θα μπορούσαν να έχουν οδηγήσει στην αποφυγή της χρήσης της τουλάχιστον τις μικρές τάξεις), όσο και το γεγονός ότι οι απόψεις τους θα βγουν σε ένα ρεπορτάζ που ουσιαστικά θα τους καυτηριάζει. Πιστέψτε

με, δεν είχαν κανένα πρόβλημα να μου μιλήσουν, προσπαθώντας μάλιστα συχνά να με μεταπείσουν και να με «φέρουν με το μέρος τους». Δεν τα κατάφεραν. Τα παιδιά μου, εκπαιδευμένα στη χρήση μάσκας εδώ και καιρό και ενημερωμένα πως σε θέματα υγείας δεν χωράνε μικροπολιτικές (δεν στηρίζω την Κυβέρνηση, ούτε τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζεται την πανδημία, αλλά φυσικά προστατεύω την υγεία μου και την υγεία των δικών μου, ανεξάρτητα από τη γνώμη που έχω για τον Μητσοτάκη, για τον Κικίλια, για την Κεραμέως και για τον Χαρδαλιά), πάνε στο σχολείο με μάσκα και θα προσπαθήσουν να τηρούν όσο το δυνατόν περισσότερο τους κανόνες προστασίας, για να είναι ασφαλή τόσο τα ίδια όσο και το περιβάλλον τους. Όμως, πιθανόν δε θα συμβεί το ίδιο και με…

14.09.2020

… τα παιδιά του Νίκου Ο Νίκος είναι 44 ετών και εργάζεται ως υπάλληλος σε δήμο της Αττικής. Η σύζυγός του, Εύη, είναι 38 ετών και δεν εργάζεται. Έχουν δυο παιδιά, που θα πάνε πρώτη γυμνασίου και τετάρτη δημοτικού αντίστοιχα, σε δημόσια σχολεία της περιοχής τους. Ή πιθανόν και να μην πάνε, διότι όπως μου λέει ο πατέρας τους: «Προτιμώ τα κλείσω στο σπίτι και να μείνουν αμόρφωτα, παρά να πάνε φιμωμένα στο σχολείο». Δεν επιχειρηματολογώ, αυτή είναι η προσέγγισή μου, γιατί στόχος μου είναι να ακούσω και όχι να τσακωθώ. «Από το τέλος Μαρτίου, όταν μας ακύρωσαν το Πάσχα μας, εγώ κατάλαβα ότι κάτι δεν πάει καλά. Το λέγανε και συνάδελφοι στον Δήμο, ότι κανείς δεν ήξερε κανέναν που αρρώστησε και πέθανε. Εμείς δε μείναμε και πολύ στο σπίτι. Βγαίναμε στις πλατείες, πηγαίναμε σε φίλους και είδες; Δεν κολλήσαμε. Όταν τα παιδιά γύρισαν στο σχολείο και δεν κάνανε πρωινή προσευχή όλα μαζί, σιγουρεύτηκα ότι πάνε να εξοντώσουν τον Χριστιανισμό. Η μάσκα είναι φίμωτρο, είναι τρόπος να σε μάθουν να φοράς τη μπούργκα και τελικά να γίνουμε Ισλάμ». Τι θα γίνει αν υπάρξουν κυρώσεις για άρνηση φοίτησης, αναρωτιέμαι; Επίσης, τα παιδιά δέχονται να απομονωθούν από τους φίλους τους και κινδυνεύσουν να χάσουν μια σχολική τάξη; «Ας μπω ισόβια στη φυλακή, μάσκα τα παιδιά μου δεν φοράνε, κατάλαβέ το. Επίσης είμαστε πολλοί. Πού θα μας στοιβάξουν; Σε ποιες φυλακές; Και πρόστιμο δεν πληρώνω. Το σπίτι με νοίκι είναι, δεν έχουν κάτι να μου πάρουν. Τα παιδιά καταλαβαίνουν. Δεν τα πειράζει αν δεν πάνε σχολείο, αρκεί να μη φιμωθούν. Άλλωστε, τους φίλους τους θα τους βλέπουν έξω. Και πολλοί φίλοι τους επίσης δεν θα πάνε. Ετοιμάζουμε και οργανωμένη αποχή οι γονείς στο σχολείο μας… Του Έλληνα ο τράχηλος ζυγό δεν υπομένει! Δεν θα γίνουμε εμείς Μουσουλμάνοι σαν αυτούς που μας έχουν φορέσει». … τον γιο της Ελπίδας Η Ελπίδα ζει στην επαρχία, σε περιοχή μάλιστα που έχει «πληγεί» από τον ιό, όμως δεν πιστεύει στην ύπαρξή του, γιατί της φαίνεται ότι οι συντοπίτες της της τα μασάνε και διάβασε στο διαδίκτυο και της το επιβεβαίωσε και μια φίλη της ότι πληρώνουν τους συγγενείς όσων πεθαίνουν από κάτι άσχετο με 2.000 ευρώ για να υπογράψουν χαρτί ότι ο άνθρωπός τους «έφυγε» από κορονοϊό. Είναι χωρισμένη, χωρίς σχέσεις με τον πρώην σύζυγό της, και έχει έναν γιο που θα φοιτήσει στη δευτέρα δημοτικού. «Του έχω εξηγήσει ξεκάθαρα ότι αν του επιβάλουν να φορέσει τη μάσκα στην τάξη, να ζητήσει να μου τηλεφωνήσει και να φύγει. Δεν θα κινδυνεύσει το παιδί μου από αιφνίδιο θάνατο για να περάσουν παντού αυτό το φάιβ τζι του Μπιλ Γκέιτς. Τι θα γίνει; Θα με συλλάβουν; Θα το διδάξω εγώ το παιδί στο σπίτι. Αυτός δεν την μπορεί τη μάσκα να τη φορέσει πάνω από πέντε λεπτά το πολύ. Του φέρνει δύσπνοια και πνίγεται όπως και εμένα, που τη φοράω στη δουλειά, αλλά φυσικά όποτε δε με βλέπουν τη βγάζω. Και να με βλέπουν, δηλαδή, οι μισοί κάνουν τα στραβά μάτια. Χέστηκα, ας είναι καλά το παιδί μου και ας μείνει στην ίδια τάξη. Του το είπα κιόλας πως ούτε εγώ φοράω μάσκα όταν δε με βλέπουν και πως ούτε κι αυτός θα βάλει και συμφωνεί». … οι κόρες του Οδυσσέα και της Ιωάννας Ο Οδυσσέας και η Ιωάννα, σαράντα ετών και οι δύο,

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ ζουν στη Θεσσαλονίκη, είναι ιδιωτικοί υπάλληλοι και δηλώνουν αρνητές του ιού. Έχουν δυο δίδυμες κόρες που θα πάνε τετάρτη δημοτικού και φυσικά έχουν την ακόλουθη άποψη: «Αυτό πρέπει να λέγεται φίμωτρο, όχι μάσκα. Αν είναι δυνατόν. Πρέπει οι σύλλογοι γονέων και κηδεμόνων μαζί με όλους τους γονείς να ξεσηκωθούν. Έχουμε φτάσει να μας στερήσουν την ελευθερία των παιδιών μας και τη δική μας βέβαια με ένα παραμύθι ότι υπάρχει αυτός ο κωλοϊός». Δεν μπορώ να μην τους ρωτήσω πώς είναι τόσο σίγουροι ότι δεν υπάρχει… «Μα καλά, και είσαι και μορφωμένη κοπέλα, δεν διαβάζεις λίγο τι λέει ο κόσμος; Κάποιοι Λουμινάτοι (σ.σ. Illuminati) είναι από πίσω για να μειώσουν τον παγκόσμιο πληθυσμό». Εδώ μπερδεύομαι και ρωτώ πώς θα μειωθεί ο παγκόσμιος πληθυσμός από έναν ανύπαρκτο ιό. Μάλλον μπερδεύονται και ο Οδυσσέας με την Ιωάννα, καθώς μου κλείνουν το messenger και με μπλοκάρουν. … τους γιους του Αντρέα Ο Αντρέας είναι σαράντα εννέα ετών και ζει στην Αθήνα. Έχει μια επιχείρηση, που πλήγηκε από τον ιό, αλλά αρνείται ότι η μάσκα θα βοηθήσει στον έλεγχο της πανδημίας και επομένως στην ταχύτερη ανάκαμψη της δουλειάς του. Τα αγόρια του θα πάνε πρώτη γυμνασίου και πρώτη λυκείου και δεν θα φορέσουν μάσκα. Ο Αντρέας πιστεύει ότι πίσω από τον κορονοϊό κρύβεται ο… Ερντογάν. Ρωτώ πώς έφτασε στο συμπέρασμα αυτό: «Κοίτα, στην αρχή δεν είχε πάει το μυαλό μου στον Τούρκο, αλλά καθώς παρακολουθώ και την εξωτερική πολιτική, δεν γίνεται αυτά τα δυο να μη συνδέονται κάπως. Αυτός μάλλον μας τον φύτεψε. Οι μάσκες είναι σαν μπούργκες και θα γίνουμε Τουρκόσποροι όλοι αν τις φορέσουμε». Μα ο ιός είναι παγκόσμιο φαινόμενο, έτσι δεν είναι, τον ρωτώ. Από την Κίνα δεν ξεκίνησε; «Δεν με νοιάζει τι γίνεται στον κόσμο. Εμένα με νοιάζει μη μας φιμώνουνε και χάσουμε την πατρίδα μας. Τα παιδιά μου δεν θα βάλουν τη μάσκα. Είναι γνήσιοι Έλληνες και γνήσιοι Έλληνες θα παραμείνουν και είναι έτοιμοι να πολεμήσουν για να μην τους στερήσει κανένας την πατρίδα τους. Και πού ξέρω εγώ ότι ξεκίνησε ο Κορονοϊός από την Κίνα; Επειδή το λένε τα κανάλια; Κι αυτά και η κυβέρνηση είναι ανθέλληνες. Δουλικά προσκυνημένα». … τα παιδιά της Ντίνας Η Ντίνα είναι χήρα εδώ και δυο χρόνια. Έχασε τον άντρα της σε τροχαίο. Έχει τρία παιδιά, ένα που πάει νηπιαγωγείο, ένα τετάρτη και ένα πέμπτη δημοτικού. Το πρόβλημα είναι πως είναι και εκείνη εκπαιδευτικός, δασκάλα και μάλιστα στο επαρχιακό σχολείο όπου φοιτούν τα δυο μεγάλα της. «Δεν θέλω να φορέσω μάσκα ούτε και εγώ ούτε και κανένα από τα παιδιά, γιατί δεν κινδυνεύουμε από τον ιό. Ο ιός δεν υπάρχει ή και αν υπήρχε εξαλείφθηκε και τώρα θέλουν να μας σκοτώσουν με τις μάσκες». Τη ρωτώ αν το θέμα της είναι απλώς πρακτικό, κάτι που προφανώς ισχύει για όλους μας, πόσω μάλλον για τους εκπαιδευτικούς. «Όχι, βέβαια, είναι καθαρά πολιτικό. Για να μας χειραγωγήσουν θα μας κάνουν μασκοφόρους. Εγώ έχω μεγάλο πρόβλημα, γιατί αν δεν βάλω τη μάσκα θα με απολύσουν πιθανόν και δε θα ξαναδιοριστώ. Και δεν θα έχω πώς να ζήσω. Κι όμως το δικό τους θα γίνει, δυστυχώς. Λένε πως αν ένα παιδί μείνει από απουσίες, και στο νηπιαγωγείο και στο δημοτικό απουσίες βέβαια, οι φασίστες, πάνε τα επιδόματα

15 ενοικίου, μονογονέων, Α21. Τώρα ψάχνω να βρω έναν γιατρό, να μας βγάλει όλους στις ευπαθείς ομάδες και βλέπουμε. Σε αυτό, όμως, με φοβίζει ότι αν έρθει το εμβόλιο με το δηλητήριο, θα υποχρεωθούμε ως ευπαθείς ομάδες να εμβολιαστούμε πρώτοι. Ειλικρινά, δεν ξέρω τι να κάνω…» …τον γιο της Μαρίας «Δυστυχώς, είστε πάρα πολλοί γονείς, όπως εσύ, που έχουν εντελώς αντίθετη άποψη για τις μάσκες και όλους εμάς που διαφωνούμε μας θεωρείτε επικίνδυνους και ακατάλληλους», μου λέει η τριανταεννιάχρονη Μαρία, ιδιωτική υπάλληλος στα Γιάννενα και μητέρα ενός αγοριού που θα πάει στην έκτη δημοτικού. «Ο γιος μου είναι μπερδεμένος, γιατί ο πατέρας του του λέει ότι θα πάει στο σχολείο με μάσκα. Εγώ διαφωνώ κάθεστα. Δεν έχω αποφασίσει ακόμα αν δεν θα τον στείλω με μάσκα ή αν δεν θα το στείλω καθόλου. Είμαι σε συνεννόηση και με τη δικηγόρο μου, που είναι και αυτή μαμά και διαφωνεί με τη μάσκα, γιατί ξέρει από έγκυρες πηγές ότι ο ιός είναι ψέματα και πως όλα που έγιναν είναι για να μας φιμώσουν τελικά και να μας αρρωστήσουν με τη μάσκα». Η Μαρία, όμως, είναι εδώ και έναν χρόνο ήδη άρρωστη και ανήκει στις ευπαθείς ομάδες. Οι γιατροί τής λένε να φοράει μάσκα παντού, όπως και οι πάντες στο περιβάλλον της. Όμως, εκείνη έχει χάσει την εμπιστοσύνη της σε όλους. «Ύστερα από όλα όσα συνέβησαν τους τελευταίους μήνες, αναθεωρώ τα πάντα. Μάλλον και οι γιατροί μου έχουν πέσει θύματα αυτής της παγκόσμιας εξαπάτησης. Ο άντρας μου με μαλώνει. Με πίεσε να τηλε-εργαστώ κιόλας, όπως θα κάνει και εκείνος, γιατί το δικαιούμαστε επειδή είμαι σε φάση χημειοθεραπειών. Του έκανα το χατίρι, αλλά τίποτα δεν θα πάθαινα από τον ιό ακόμα κι αν πήγαινα κανονικά στη δουλειά και χωρίς μάσκα. Και έχω αρχίσει να αμφιβάλλω και για τον καρκίνο και τις θεραπείες που ακολουθώ. Ευτυχώς, έχω βρει πολλούς ομοϊδεάτες μου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ψάχνω πλέον εναλλακτικούς τρόπους ζωής». Προσωπικά, έπειτα από αυτές τις συνεντεύξεις και ανησύχησα και στενοχωρήθηκα. Θα ήθελα να έχω ένα μαγικό ραβδί να ανοίξω τα μάτια αυτών των ανθρώπων που ζουν ανάμεσά μας και εκτός από επικίνδυνοι για τα παιδιά τους είναι επικίνδυνοι και για εμάς. Εν αναμονή τού πώς θα κυλήσει αυτή η περίεργη χρονιά, εύχομαι από καρδιάς να τηρήσουμε όλοι, μικροί μεγάλοι, τα υγειονομικά μέτρα όσο πιο ευλαβικά μπορούμε, ώστε όσο το δυνατόν πιο σύντομα να επανέλθουμε στις ζωές μας όπως τις είχαμε μάθει. Και νομίζω ότι η ορθή χρήση της μάσκας θα βοηθήσει στην αναχαίτιση, ή τουλάχιστον στη μη περαιτέρω εξάπλωση, της πανδημίας. Τα παιδιά μας, ιδιαίτερα τα μικρότερα, θα ζοριστούν. Πολύ. Αλλά αν εμείς, οι ενήλικοι, οι γονείς τους, οι προστάτες τους, δώσουμε το καλό παράδειγμα φορώντας τη μάσκα όταν και όπως πρέπει, αν τους περάσουμε το μήνυμα ότι έτσι κάνουν καλό και στους εαυτούς τους, αλλά και στους γύρω τους, αν τους δώσουμε να καταλάβουν ότι βάζουν κι αυτά το λιθαράκι τους, ώστε να νικήσουμε μια ώρα αρχύτερα τον κορονοϊό και να επιστρέψουμε στην ανεμελιά, στα φιλιά, στις αγκαλιές και στα παιχνίδια χωρίς περιορισμούς, θα προσαρμοστούν πολύ ευκολότερα από όσο φανταζόμαστε. Κι ας κάνουμε την επανάστασή μας αλλού! Από πού να αρχίσω…

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

14.09.2020

Τα μαγικά βότσαλα ΤHΣ ΣΟΥΖΑΝΑΣ ΠΑΠΑΦΑΓΟΥ

υμάμαι την πρώτη ημέρα. Θυμάμαι το προαύλιο, το αντικειμενικά μικρό προαύλιο, που στα παιδικά μου μάτια έμοιαζε τόσο μεγάλο, απέραντο! Κρατούσα το χέρι της μητέρας μου σφιχτά και προσπαθούσα να καταλάβω πού έπρεπε να πάω. Δεν ήθελα να της το αφήσω και την ίδια στιγμή αισθανόμουν μια αγωνία ανακατεμένη με την ανυπομονησία να μπω σε έναν νέο κόσμο, αυτόν του «μεγάλου σχολείου». Θυμάμαι την τάξη με τον μαυροπίνακα, θυμάμαι την μυρωδιά της δασκάλας, μύριζε αγιόκλημα (ήταν πρόσφατη η μυρωδιά στα παιδικά μου ρουθούνια, γιατί έτσι μοσχοβολούσε το μπαλκόνι στο νησί και εγώ μόλις είχα επιστρέψει). Όταν τελικά άφησα το χέρι της μητέρας μου, κάθισα στο θρανίο που μου υπέδειξε η δασκάλα, δίπλα σε ένα κορίτσι με πολύ μακριές πλεξίδες. Χαμογέλασα αυθόρμητα στο

κοριτσάκι και εκείνο χαμογέλασε σε μένα. Ύστερα από λίγο, με μια αυθόρμητη κίνηση, της έπιασα την κοτσίδα και της είπα: «Να σε ζωγραφίσω;» και προσποιούμενη πως η κοτσίδα είναι πινέλο, της έβαψα στα ψέματα το μάγουλο. Γελάσαμε πολύ κι οι δυο. Μόλις χτύπησε το κουδούνι παίξαμε κυνηγητό και σκοινάκι με δυο ακόμα κοριτσάκια. Και κάπως έτσι, με όλες μου τις αισθήσεις, βούτηξα στον κόσμο της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Πρωτάκι επί κορονοϊού Πλησιάζουν οι μέρες που θα είμαι εγώ πια η μαμά που θα κρατά το μικρό χεράκι της κόρης της και θα τη συνοδέψει στο μεγάλο σχολείο. Μια υπέροχη εμπειρία, που εμπεριέχει, όμως, ένα αγκάθι, ή μάλλον πολλά, σαν αυτά του μικροσκοπικού και την ίδια στιγμή απέραντου ιού που έχει παραλύσει και διχάσει ολόκληρη τη Γη. Πώς θα είναι, άραγε, η πρώτη μέρα, αλλά και η κάθε μέρα, μέχρι να βρεθεί μια λύση, για τη μικρή μου στο σχολείο της; Θα φοράει μάσκα; Ως πότε θα τη φοράει,

κι αν θα τη φοράει πώς θα είναι εφικτές οι πρώτες επαφές με τα άλλα παιδάκια. Ποιες επαφές; Τα αγγίγματα απαγορεύονται, ενώ η «συγκατοίκηση» στο θρανίο δεν θα υφίσταται. Ποια παιχνίδια θα επιτρέπονται στο προαύλιο; Και η δασκάλα; Θα είναι μια κυρία με μάσκα, που τα παιδιά θα καταφέρουν να δουν το πρόσωπο της να αποκαλύπτεται λιγάκι μόνο για να πάρει μια ανάσα; Πολλές οι ερωτήσεις, μεγάλες οι αγωνίες σε μια περίοδο που η πραγματικότητα ξεπερνά την φαντασία. Είναι άγριο να μην μπορούμε να ελέγξουμε θέματα που αφορούν τις συνθήκες του μεγαλώματος των παιδιών μας, συνθήκες που έτσι και αλλιώς εμπεριέχουν την αγωνιά της αλλαγής. Σκέφτομαι ξανά και ξανά αυτές τις νέες συνθήκες και προσπαθώ να βρω μια συνταγή να ανακουφίσει την αγωνία μου. Ο βασανιστικός μεσημεριανός ύπνος Καθώς έγραφα, ήρθε στο μυαλό μου μια ανάμνηση: Όταν ήμουν στο νησί, τα μεσημέρια η γιαγιά μου με έβαζε για ύπνο κι

14.09.2020

ΕΊΝΑΙ ΆΓΡΙΟ ΝΑ ΜΗΝ ΜΠΟΡΟΎΜΕ ΝΑ ΕΛΈΓΞΟΥΜΕ ΘΈΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΎΝ ΤΙΣ ΣΥΝΘΉΚΕΣ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΏΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΏΝ ΜΑΣ, ΣΥΝΘΉΚΕΣ ΠΟΥ ΈΤΣΙ ΚΑΙ ΑΛΛΙΏΣ ΕΜΠΕΡΙΈΧΟΥΝ ΤΗΝ ΑΓΩΝΙΆ ΤΗΣ ΑΛΛΑΓΉΣ εγώ αυτό το μισούσα, πρώτον γιατί δεν ήθελα να κοιμηθώ και δεύτερον γιατί ανυπομονούσα να πάω να βρω τους φίλους μου. Διαμαρτυρόμουν λοιπόν, κάθε –μα κάθε– μέρα και κάθε μέρα η γιαγιά με αντιμετώπιζε με τον ίδιο τρόπο: «Αννάκι μου, έτσι έχουν τα πράγματα, πάρε το απόφαση, τα μεσημέρια θα κοιμάσαι γιατί το σώμα σου κάνει πολλά από το πρωί. Να, κι εμείς κοιμόμαστε. Θα κλείνεις τα μάτια σου και θα ξεκουράζεσαι. Όταν ξυπνάμε, ξέρεις πως σε περιμένει η πλατεία, το παγωτό και οι φίλοι σου». Ήταν βασανιστικά αυτά τα μεσημέρια, με έπαιρνε ο ύπνος, αλλά είχα σχεδόν πάντα την αγωνία του παιχνιδιού… Μέχρι το μεσημέρι εκείνο που σηκώθηκα κρυφά, βγήκα από το δωμάτιό μου και άκουσα το βαθύ ροχαλητό του παππού και το αστείο, μακρόσυρτο της γιαγιάς, ξέρετε αυτό με τις μεγάλες παύσεις που γελάς, αλλά σε φοβίζει και λίγο. Περπάτησα στις μύτες των ποδιών μου και βγήκα στη μεγάλη βεράντα, τη στολισμένη με της φύσης τους θησαυρούς, η μισή με μπουκαμβίλιες και αγιόκλημα κι η άλλη μισή με το απέραντο γαλάζιο, πήγα στο αρχηγείο-σπιτάκι (μου το είχε διαμορφώσει ο παππούς στο κούφωμα μιας σκάλας, που πια δεν υπάρχει), έβγαλα από το ντουλαπάκι της κουζίνας μου ένα από τα κατσαρολάκια που μου είχε δώσει η γιαγιά και πήρα στα χέρια μου, με μεγάλη σοβαρότητα, τρία βότσαλα. Με την ίδια σοβαρότητα έβαλα με τη σειρά το κάθε βότσαλο στο κατσαρολάκι λέγοντας: «Αυτό είναι για να καταφέρω να κάνω υπομονή, αυτό για να περνάνε γρήγορα τα μεσημέρια και αυτό για να

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ μην ροχαλίζει τόσο δυνατά η γιαγιά». Ήμουν έξι χρόνων και θα πήγαινα πρώτη δημοτικού. Τώρα που το σκέφτομαι είχα και λίγη αγωνία για το μεγάλο σχολείο που με περίμενε επιστρέφοντας στην Αθήνα. Αυτό το τελετουργικό κάπως λειτούργησε μέσα μου και από εκείνη την ημέρα έβαζα τις τρεις πετρούλες κάτω από το μαξιλάρι μου όταν επέστρεφα από την πρωινή θάλασσα και τα μεσημέρια ήταν «παιχνιδάκι». Ήμουν έξι και ακροβατούσα ανάμεσα στη φαντασία και στην πραγματικότητα, με ένα υπέροχο όμως δίχτυ κάτω από τα πόδια μου, αυτό της ενήλικης σιγουριάς, υπευθυνότητας και ασφάλειας. Ένα συμβολικό φυλαχτό Κάπως έτσι, νομίζω, αισθάνομαι σήμερα, όπως εκείνα τα μεσημέρια πριν χρησιμοποιήσω τα μαγικά βότσαλα. Τώρα που το καλοσκέφτομαι, έπειτα από τόσα χρόνια, ανυπομονώ να ξυπνήσω από τη συνθήκη αναμονής και να γίνει η ζωή όπως ήταν, να επιστρέψω κι εγώ και το παιδί μου σε όσα έκανα δίχως να φοβάμαι, δίχως να απομονώνομαι, δίχως να αγωνιώ ότι μετά δε θα υπάρχει τίποτα, ότι αυτή η συνθήκη της απομόνωσης και της παύσης δεν θα είναι μόνιμη. Η τεράστια, βέβαια, διαφορά δεν είναι πως τότε η συνθήκη ήταν ένας μεσημεριανός υπνάκος και τώρα μια επιδημία (βασικά είναι τεράστια η διαφορά, αλλά συμβολικά μιλώντας δεν είναι), μια και στην αντίληψη του μικρού παιδιού η στιγμή και ο αιώνας διαρκούν το ίδιο. Η βασική διαφορά είναι πως τώρα εγώ μέσα μου έχω εκείνο το παιδί που κρατά τα μαγικά βότσαλα, αλλά είμαι και η ενήλικη που οφείλει να απλώσει απαλά ένα μαγικό δίχτυ ασφαλείας κάτω από το σκοινί ισορροπίας στο οποίο πειραματίζεται η κόρη μου και εξασκεί όλες της τις δεξιότητες. Είμαι εγώ που οφείλω να της δώσω και τις μαγικές πέτρες και το τσουκαλάκι για να «μαγειρέψει» τα δεδομένα, να κάνει τις ευχές της και να αποκτήσει ένα φυλαχτό, αυτό της ελπίδας. Αυτά τα τρία βότσαλα, όχι τα ίδια, μα κάθε βότσα-

L ME A

λο είναι ίδιο και συνάμα ξεχωριστό, τα κρατώ και τώρα. Θα τα δώσω στη μικρή μου, λοιπόν. Αυτό αποφάσισα πως θα κάνω το βράδυ πριν από την πρώτη μέρα στο σχολείο. Δε χρειάζεται να της δώσω ούτε μάσκα ούτε άλλες οδηγίες, έχει ήδη τις μάσκες της και τα ξέρει όλα αυτά τα της πανδημίας, γιατί απλώνοντάς της το δίχτυ ασφαλείας τής τα εξηγήσαμε και υποδεχτήκαμε την πραγματικότητα με σύνεση, υπομονή και επιμονή, της δώσαμε χώρο να εκφραστεί, προσπαθήσαμε σαν γονείς να απαντήσουμε στις ερωτήσεις της και της μιλήσαμε κι εμείς για όσα σκεφτόμαστε σε σχέση με τη συνθήκη της παγκόσμιας αυτής απειλής . Θα της προσφέρω, λοιπόν, μόνο αυτά τα τρία βότσαλα το βράδυ σαν πέσει για ύπνο, θα της τα βάλω σαν φυλαχτό πλάι της και το πρωί της πρώτης ημέρας του Δημοτικού θα της κρατήσω σφιχτά το χέρι, θα πάρουμε τις μάσκες μας και θα πάμε στο μεγάλο σχολείο, θα της χαμογελάσω, θα της ευχηθώ καλά ταξίδια στο πέλαγος των γνώσεων και θα τη διαβεβαιώσω πως όλο αυτό θα περάσει και πως, αν κάνουμε υπομονή και δεν παραδινόμαστε στην αγωνία, η ζωή μάς επιφυλάσσει και όμορφες αλλαγές. Καλή αρχή, λοιπόν. Ας δώσουμε χώρο και φως στα μικρά μας και στις αγωνίες τους κι ας μην μπερδεύουμε τις δικές μας με τις δικές τους. Αν κάνουμε λίγη ησυχία, θα τα ακούσουμε να μας μιλούν για πράγματα που, αν βιαστούμε, ίσως μας φανούν απλά κι έτσι δε θα μπορέσουμε να τους δώσουμε σημασία. Οφείλουμε να σιωπήσουμε και να ακούσουμε τις απορίες τους και τις αγωνίες τους, να τους δώσουμε χώρο σε σχέση με αυτές και να κρατήσουμε τις δικές μας σε έναν τόπο ασφαλή, να ψάξουμε τα δικά μας δίχτυα ασφαλείας και να μη σφετεριζόμαστε τα δικά τους (ούτε τα δίχτυα αλλά ούτε και τα βότσαλα).

Η Σουζάνα Παπαφάγου είναι κλινική ψυχολόγος-οικογενειακή ψυχοθεραπεύτρια.

ΩNON TA ∑ TTAI ∆ IA Nessia Laniado TT

’

Το βιβλίο αυτό, γραμμένο με τα λόγια των παιδιών και εμπλουτισμένο με τις πιο πρόσφατες επιστημονικές μελέτες, θα σας δώσει τη δύναμη, παρά τις δυσκολίες, να καλλιεργήσετε στα παιδιά σας την αισιοδοξία, την ελπίδα, την εμπιστοσύνη στις ικανότητές τους και τη θέληση να στοιχηματίσουν σε ένα καλύτερο αύριο.

www.pediobooks.gr

ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ

14.09.2020

και να επιβραβεύει την προσπάθειά του.

Έτοιμοι για το δημοτικό σχολείο; ΤHΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ

Κωνσταντίνα Αρμενιάκου και η Ευθυμία Ανδριώτη είναι νηπιαγωγοί, αλλά και συγγραφείς παιδικής λογοτεχνίας και εκπαιδευτικών βιβλίων για την προσχολική ηλικία. Ζουν μόνιμα στην Κέρκυρα και εργάζονται στο ίδιο σχολείο. Τα τελευταία χρόνια έχουν τη χαρά να συνεργάζονται με τις εκδόσεις Μεταίχμιο, από τις οποίες κυκλοφορούν πέντε εκπαιδευτικά τους βιβλία με δραστηριότητες για το νηπιαγωγείο. Μιλήσαμε μαζί τους με αφορμή την έναρξη της σχολικής χρονιάς και το νέο βιβλίο τους «Έτοιμοι για το δημοτικό σχολείο».

-Τι είναι μόλις 5.9 κιλά αλλά χωράει όλη την αγάπη σου;

? Η απάντηση στην σελίδα 27

Ας μιλήσουμε καταρχάς για το βιβλίο σας. Ποια ήταν η αφορμή για να το γράψετε, πώς συγκεντρώσατε το υλικό και γιατί θα συστήνατε σε έναν γονέα να το αγοράσει για το παιδί του που ξεκινάει το «Μεγάλο Σχολείο»; Η εμπειρία μας στη σχολική τάξη είναι πάντα η αφορμή ή αλλιώς η έμπνευση για να γράψουμε τα βιβλία μας. Πολλοί γονείς αναρωτιούνται τι πρέπει να γνωρίζει το παιδί τους όταν τελειώνει το νηπιαγωγείο για να αντεπεξέλθει καλύτερα στις απαιτήσεις της Α’ Δημοτικού. Σκεφτήκαμε, λοιπόν, να συγκεντρώσουμε σε ένα βιβλίο τις πιο σημαντικές δεξιότητες τις οποίες πρέπει να έχει κατακτήσει ένα νήπιο για την ομαλή του μετάβαση στο δημοτικό και να τις

αποτυπώσουμε σε ευχάριστες δραστηριότητες με τη μορφή φύλλων εργασίας. Προτείνουμε, δηλαδή, στους γονείς ένα βιβλίο για να απασχολήσουν δημιουργικά το παιδί τους, ενώ παράλληλα θα αντιληφθούν σε ποιον βαθμό έχει κατακτήσει τη σχολική ετοιμότητα, ώστε να ενισχύσουν τις δεξιότητές του. Το κάθε παιδί έχει τους δικούς του ρυθμούς. Δυστυχώς, το εκπαιδευτικό μας σύστημα δεν μπορεί να προσαρμοστεί στα παιδιά, αλλά τα αναγκάζει να προσαρμοστούν (ή εν τέλει να μην προσαρμοστούν) εκείνα στο αναλυτικό πρόγραμμα που δεν τους ταιριάζει πάντοτε. Τι μπορεί να κάνει ο γονιός ώστε να βοηθήσει ένα πιο αργό ή ένα πιο γρήγορο, ας μου επιτραπούν οι όροι, παιδί; Είναι σίγουρο ότι το εκπαιδευτικό μας σύστημα χαρακτηρίζεται από έλλειψη ευελιξίας. Επιπλέον, οι υπάρχουσες συνθήκες (μικρές αίθουσες διδασκαλίας, μεγάλος αριθμών μαθητών ανά τάξη, απουσία βοηθητικού προσωπικού κ.λπ.) δεν είναι ευνοϊκές για την προώθηση της εξατομικευμένης μάθησης και διδασκαλίας. Αυτό που πρέπει να κάνει ο κάθε γονιός είναι να σέβεται τον προσωπικό ρυθμό ανάπτυξης του παιδιού του, να μην το συγκρίνει με τα άλλα παιδιά και να παρακολουθεί την εξέλιξη και την πρόοδό του. Σε ένα παιδί με αργούς ρυθμούς πρέπει να θέτει μικρούς στόχους, σε ένα παιδί με γρήγορους ρυθμούς να προσφέρει επιπλέον ερεθίσματα, ώστε να κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον του για μάθηση. Σε κάθε περίπτωση, να μην ξεχνά ότι είναι σημαντικό να ενθαρρύνει το παιδί

Υπάρχει ένα ποσοστό παιδιών που είναι ανέτοιμο για το δημοτικό. Ποια είναι τα σημάδια που μπορεί να αντιληφθεί μια νηπιαγωγός, ώστε να συζητήσει με τους γονείς για τυχόν σχολική ανετοιμότητα; Το νηπιαγωγείο προωθεί την ολόπλευρη ανάπτυξη των νηπίων. Συνήθως οι γονείς επικεντρώνονται στην αναγνωστική ετοιμότητα των παιδιών τους, στο αν δηλαδή έχουν «μάθει τα γράμματα», για να αξιολογήσουν πόσο έτοιμα είναι για το δημοτικό σχολείο. Η νηπιαγωγός, όμως, όταν συζητά μαζί τους για τη σχολική ετοιμότητα, μπορεί να έχει αντιληφθεί δυσκολίες σε άλλες δεξιότητες, όπως η γνώση και η κατανόηση των λογικομαθηματικών εννοιών, η αυτοεξυπηρέτηση, η διαχείριση των συναισθημάτων, οι διαπροσωπικές σχέσεις, η συγκέντρωση και η προσοχή, η λεπτή κινητικότητα κ.ά. Όλα αυτά αποτελούν εξίσου σημαντικά κριτήρια για την ομαλή μετάβαση ενός παιδιού από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό και στόχος μας είναι με το βιβλίο αυτό να δείξουμε ότι η σχολική ετοιμότητα προϋποθέτει ένα ορισμένο επίπεδο ανάπτυξης του παιδιού όχι μόνο σε γνωστικό αλλά και σε κινητικό, σωματικό και κοινωνικο-συναισθηματικό επίπεδο. Από την εμπειρία σας, οι γονείς είναι δεκτικοί στο να επαναλάβει το παιδί τους το νηπιαγωγείο ή φοβούνται ότι θα στιγματιστεί; Μπορεί μια επιπλέον χρονιά στην προσχολική εκπαίδευση να βοηθήσει ουσιαστικά ένα παιδί ώστε να πάει στο δημοτικό με άλλον αέρα; Οι γονείς είναι τα τελευταία χρόνια περισσότερο θετικοί στην επαναφοίτηση των νηπίων. Εκείνο που παίζει σημαντικό ρόλο στη στάση τους είναι οι λόγοι για τους οποίους προτείνεται αυτή. Υπάρχει για παράδειγμα η διαφορά ηλικίας που συνδέεται με την ωρίμαση και την ωριμότητά τους: το νήπιο που γεννήθηκε τον Ιανουάριο με το νήπιο που γεννήθηκε τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους έχουν ουσιαστικά έναν χρόνο διαφορά, ο οποίος είναι εξαιρετικά σημαντικός στην ηλικία αυτή. Σε τέτοιες περιπτώσεις, συχνά οι ίδιοι οι γονείς ζητούν την επαναφοίτηση. Στις περιπτώσεις, όμως, των παιδιών που εμφανίζουν μαθησιακές δυσκολίες, οι γονείς φοβούνται περισσότερο ότι το παιδί τους μπορεί να στιγματιστεί. Καθοριστικό ρόλο παίζουν εδώ οι εκπαιδευτικοί, οι οποίοι, έχοντας δημιουργήσει ένα κλίμα σεβασμού και εμπιστοσύνης με την οικογένεια, προτείνουν το καλύτερο για το παιδί. Το σίγουρο είναι ότι όταν προτείνεται μια επιπλέον χρονιά στην προσχολική εκπαίδευση έχει πάντα θετικά αποτελέσματα για τη σχολική πορεία των παιδιών, αφού τους δίνει επιπλέον χρόνο να αναπτύξουν τις δεξιότητές τους. Φέτος είναι μια χρονιά πολύ ιδιαίτερη. Εκτός από την προσαρμογή στο νηπιαγωγείο και στο δημοτικό, τα μικρά παιδιά θα έχουν να αντιμετωπίσουν και μια νέα πραγματικότητα με μάσκες και ελάχιστη σωματική επαφή. Θεωρείτε ότι αυτό θα

14.09.2020

έχει αντίκτυπο και στη μαθησιακή διαδικασία; Πιστεύουμε ότι το νηπιαγωγείο είναι η εκπαιδευτική βαθμίδα η οποία θα σηκώσει το μεγαλύτερο βάρος από την εφαρμογή των υγειονομικών μέτρων. Σε περίοδο προσαρμογής, η οποία είναι έτσι και αλλιώς δύσκολη για μικρά παιδιά που έρχονται για πρώτη φορά σε ένα οργανωμένο σχολικό περιβάλλον, απαιτείται η τήρηση μέτρων ασφαλείας, τα οποία αυξάνουν το άγχος και τη συναισθηματική τους φόρτιση. Επιπλέον, επηρεάζεται η μαθησιακή διαδικασία όχι μόνο σε επίπεδο ανάπτυξης δραστηριοτήτων αλλά και σε επίπεδο μεθοδολογίας: ομαδοσυνεργατική διδασκαλία, ελεύθερο παιχνίδι, βιωματική μάθηση κ.λπ. είναι δύσκολο να εφαρμοστούν σε αυτές τις συνθήκες. Για άλλη μια φορά, οι εκπαιδευτικοί της προσχολικής εκπαίδευσης θα χρειαστεί να επιστρατεύσουν τη φαντασία τους και τη δημιουργικότητά τους σε τάξεις που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις, εξαιτίας του μεγάλου αριθμού μαθητών. Ευχόμαστε σε όλους μας δύναμη, υγεία και θετική διάθεση. Θεωρείτε ότι ένα σχολείο με νήπια που φορούν μάσκες και δεν αγγίζονται είναι μια ουτοπία; Τι θα συμβουλεύατε τους συναδέλφους σας και τι τους γονείς ώστε να ανταποκριθούν όσο το δυνατόν καλύτερα στις καινούργιες συνθήκες; Το «σχολείο με μάσκες» είναι μια νέα πραγματικότητα, στην οποία καλούμαστε να προσαρμοστούμε. Δεν ξέρουμε ακόμη πόσο εφικτό είναι τα νήπια να

ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ

ΟΙ ΓΟΝΕΊΣ ΕΊΝΑΙ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΊΑ ΧΡΌΝΙΑ ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΟ ΘΕΤΙΚΟΊ ΣΤΗΝ ΕΠΑΝΑΦΟΊΤΗΣΗ ΤΩΝ ΝΗΠΊΩΝ. ΕΚΕΊΝΟ ΠΟΥ ΠΑΊΖΕΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΌ ΡΌΛΟ ΣΤΗ ΣΤΆΣΗ ΤΟΥΣ ΕΊΝΑΙ ΟΙ ΛΌΓΟΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΟΠΟΊΟΥΣ ΠΡΟΤΕΊΝΕΤΑΙ ΑΥΤΉ. ΥΠΆΡΧΕΙ ΓΙΑ ΠΑΡΆΔΕΙΓΜΑ Η ΔΙΑΦΟΡΆ ΗΛΙΚΊΑΣ ΠΟΥ ΣΥΝΔΈΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΩΡΊΜΑΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΩΡΙΜΌΤΗΤΆ ΤΟΥΣ ακολουθήσουν αυτόν το νέο κανόνα, μας φαίνεται όμως ανέφικτο να μην έχουν καμία σωματική επαφή. Πιστεύουμε ότι γονείς και εκπαιδευτικοί πρέπει να εμπιστευτούμε τα παιδιά, τα οποία έχουν την ικανότητα να προσαρμόζονται πολύ καλύτερα από όσο νομίζουμε και να τα βοηθήσουμε εξηγώντας όσο μπορούμε καλύτερα τον λόγο για τον οποίο κάνουμε όλη αυτή την προσπάθεια. Να κατανοήσουν ότι το κίνητρο είναι η υγεία και η ασφάλεια όλων, ότι πρόκειται για μια μάχη που πρέπει να κερδίσουμε. Να καλλιεργήσουμε μέσα από αυτό την ενσυναίσθηση και την αλληλεγγύη. Να τα ενθαρρύνουμε και να τα επιβραβεύουμε για την προσπάθειά τους. Να τα διαβεβαιώσουμε ότι όλα θα πάνε καλά. Αυτό έχουμε ανάγκη να πιστέψουμε όλοι μας. Καλή σχολική χρονιά!

Το βιβλίο των Κωνσταντίνας Αρμενιάκου και Ευθυμίας Ανδριώτη Έτοιμοι για το δημοτικό σχολείο κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο.

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

Μεγαλώνοντας παιδιά με αυτοπεποίθηση την εποχή του κορονοϊού ΤHΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ

το βιβλίο της Nessia Laniado ΜΕΓΑΛΩΝΟΝΤΑΣ ΠΑΙΔΙΑ με αυτοπεποίθηση, κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πεδίο.

φετινή επιστροφή στο σχολείο είναι διαφορετική. Για πολλούς μάλιστα, μικρούς και μεγάλους, μπορεί να είναι ακόμα και τρομακτική. Μετά την κρίση που σάρωσε την Ελλάδα και τους κατοίκους της την τελευταία δεκαετία, σειρά πήρε ο κορονοϊός, μια πανδημία που κανείς [πέραν ίσως ολίγων ειδικών] δεν περίμενε και που βρήκε όλη την υφήλιο απροετοίμαστη. Το ευτύχημα είναι πως τα παιδιά δεν νοσούν σοβαρά. Όμως, ερχόμενα σε επαφή καθημερινά με τους ενήλικους του περιβάλλοντός τους, είναι εν δυνάμει επικίνδυνα να μεταδώσουν τον ιό. Και σε αυτό, στο πόσο μεταδοτικά είναι δηλαδή τα παιδιά, οι επιστημονικές απόψεις είναι συχνά αντικρουόμενες· έχουν χαρακτηριστεί από παντελώς ακίνδυνα, μέχρι υγειονομικές βόμβες. Σε κάθε περίπτωση, τα παιδιά έχουν βρεθεί στο μάτι του κυκλώνα και εκτός από το άγχος της νέας σχολικής χρονιάς, συνέχειας μιας ημιτελούς και προβληματικής προηγούμενης, έχουν να αντιμετωπίσουν, ακόμα κι αν δεν το εκφράζουν, και το άγχος του ιού: Μήπως κολλήσουν, μήπως αρρωστήσουν, μήπως πεθάνουν και βέβαια μήπως μεταδώσουν και γίνουν ουσιαστικά η αιτία για να κινδυνεύσει ένας δικός τους άνθρωπος. Μέσα στο πλαίσιο αυτό, τα μικρά μας, έχοντας ούτως ή άλλως υποστεί τη δική μας απαισιοδοξία και έλλειψη αυτοπεποίθησης για την κατάσταση στη χώρα τα τελευταία χρόνια, εμφανίζονται πλέον απαισιόδοξα και χωρίς εμπιστοσύνη στον εαυτό τους, μια λέξη και μια κατάσταση που δεν θα έπρεπε να αφορά ανηλίκους. Αισιοδοξία εναντίον απαισιοδοξίας Όσο, όμως, κι αν προσπαθούμε να τα προστατεύσουμε, δεν τα καταφέρνουμε πάντοτε.

Πολλά παιδιά έχουν επηρεαστεί αρνητικά, όπως βέβαια και πολλοί ενήλικοι, σε σημείο που μπορεί πλέον ένα πετραδάκι να τους φαίνεται… βουνό. Φοβούνται. Και χάνουν την αυτοπεποίθησή τους, μέσα σε ένα ανύπαρκτο [πριν από μερικούς μήνες] ή αφιλόξενο [σήμερα] σχολικό περιβάλλον. Είναι ανθρώπινο, φυσικά, και όχι κατακριτέο. Απλώς, μη γνωρίζοντας πότε θα λάβει τέλος η πανδημία και η ανωμαλία στις ζωές μας, οφείλουμε να τα βοηθήσουμε με όλες μας τις δυνάμεις να γίνουν πιο αισιόδοξα. Γιατί, σύμφωνα με μελέτες, τα αισιόδοξα παιδιά έχουν καλύτερες σχολικές επιδόσεις, περισσότερη υγεία, λιγότερο άγχος, μακρότερο βίο, ευτυχέστερη ζωή. Η λέξη «αισιοδοξία» ετυμολογείται από τη φράση «αισία δόξα», που σημαίνει μια θεώρηση των πραγμάτων που γεννά ευχάριστα συναισθήματα. Το… αισιόδοξο είναι ότι η στάση που θα κρατήσουμε ως γονείς είναι επίκτητη. Αισιόδοξοι γινόμαστε, δεν γεννιόμαστε. Και πλέον πρέπει να έχουμε στόχο, μέσα στις δυσκολίες, να καλλιεργήσουμε στα παιδιά την πεποίθηση ότι κάθε κατάσταση μπορεί να ανατραπεί, μαθαίνοντάς τους να διαχειρίζονται την αγωνία τους και να «επιλέγουν» αν θα βουλιάξουν στις αρνητικές σκέψεις ή θα «πιαστούν» από τις βεβαιότητες που τους έχουμε μεταδώσει και από τις δικές τους δυνάμεις. Η έννοια της «ψυχικής ανθεκτικότητας» Ένα ψυχικά ανθεκτικό παιδί [όπως, βέβαια, και ένας ψυχικά ανθεκτικός ενήλικος] έχει την ικανότητα να μην καταβάλλεται από τις αντιξοότητες και τις αποτυχίες και, ό,τι κι αν συμβαίνει, να αποφεύγει να περιέλθει σε κατάσταση κατάθλιψης και απαισιοδοξίας. Η ψυχική ανθεκτικότητα θα μπορούσε να αντιπαραβληθεί με το ανοσοποιητικό σύστημα της ψυχής μας και διαμορφώνεται κατά τη διάρκεια της παιδικής μας ηλικίας. Αν προσφέρουμε στα παιδιά ένα περιβάλλον όπου μπορούν να εξερευνήσουν, αν τους μάθουμε

14.09.2020

να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες αντί να τις αποφεύγουν, αν τα αφήσουμε να κάνουν τα λάθη τους, αν τα ενθαρρύνουμε να παίρνουν αυτόνομες αποφάσεις, αν δημιουργήσουμε τις ευκαιρίες για να τα κάνουμε να νιώσουν ικανά, αν τους αναθέσουμε ευθύνες, τότε θα δούμε πως θα μας εκπλήξουν ευχάριστα. Επειδή στην πλειονότητα των φορών οι… προφητείες είναι αυτοεκπληρούμενες, μην περιμένετε π.χ. ότι το παιδί σας θα φορέσει τη μάσκα του σωστά και τις ώρες που πρέπει, αν μουρμουρίζετε διαρκώς μπροστά του ότι «είναι αδύνατον να καταφέρει να τη διαχειριστεί σωστά. Είναι μικρό/ανώριμο/ανίκανο». Τουναντίον, αν εκφράσετε εκ των προτέρων την πεποίθησή σας πως, παρά την ηλικία του και τις εγγενείς δυσκολίες του εγχειρήματος, θα αντεπεξέλθει με επιτυχία στους νέους κανόνες, θα εντυπωσιαστείτε από την ικανότητά του να τηρήσει τα μέτρα προστασίας εντός και εκτός σχολικού πλαισίου. Ατενίζοντας το μέλλον με αισιοδοξία Αυτό που προσωπικά με «ζορίζει» περισσότερο όσον αφορά την πανδημία, είναι η αβέβαιη ημερομηνία λήξης της. Αν κάποιος μπορούσε να μου εγγυηθεί ότι π.χ. του χρόνου τέτοια εποχή θα έχουμε ξεμπερδέψει, θα αισθανόμουν πιεσμένη, αλλά θα έβλεπα φως στο τούνελ. Τώρα δυσκολεύομαι να το δω. Όμως, η αναζήτηση μιας αισιόδοξης εναλλακτικής οπτικής [που χρησιμοποιήσαμε οικογενειακώς στην καραντίνα, αντιμετωπίζοντας την κατάσταση ως μια μοναδική ευκαιρία να περάσουμε πολύ περισσότερο χρόνο μαζί], μιας δυνατότητας δηλαδή να εντοπίσουμε τα θετικά στοιχεία στην κατάσταση που ζούμε [υπάρχουν; Ναι, ο καθένας καλείται να βρει τα δικά του ανάλογα με το πώς έχει διαμορφωθεί η καθημερινότητά τους], θα μας δώσει πρακτικές λύσεις και θα μας βοηθήσει, παρέα με τα μικρά μας, να ξεπεράσουμε κάθε εμπόδιο. Ακόμα κι αν τα πράγματα πάνε στραβά, δεν καταστροφολογούμε, αλλά αντιμετωπίζουμε την κατάσταση με μια προοπτική ανάπτυξης και ελπίδας, εξηγώντας στα παιδιά τους τρόπους που θα χρησιμοποιήσουμε για να ξεπεράσουμε την κακιά στιγμή. Έτσι, τα ενδυναμώνουμε και τα κάνουμε να πιστέψουν πως μπορούν να τα βγάλουν πέρα σε ό,τι κι αν τους συμβεί. Τους τελευταίους μήνες, όπως και πολλοί εξ υμών υποθέτω, αναζήτησα τρόπους ώστε να μετατρέψω το «άσχημο όνειρο» σε μια «ωραία περιπέτεια». Προφανώς, δεν τα καταφέρνω να είμαι πάντοτε αισιόδοξη, μα το γεγονός ότι έχω παιδιά βοηθάει, γιατί μου δίνει τη δύναμη να αναζητήσω θετικές πλευρές στη «νέα κανονικότητα». Κλείνω με μια αναγνωστική πρόταση που με βοήθησε πολύ και ήταν μάλιστα η αφορμή για το κείμενο αυτό. Διαβάστε και χρησιμοποιήστε ως εργαλείο αντιμετώπισης της πανδημίας το βιβλίο της Nessia Laniado ΜΕΓΑΛΩΝΟΝΤΑΣ ΠΑΙΔΙΑ με αυτοπεποίθηση, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πεδίο. Θα σας βοηθήσει, σε μια αντικειμενικά δύσκολη και αβέβαιη καθημερινότητα, να καλλιεργήσετε στα παιδιά σας την αισιοδοξία, την ελπίδα, την εμπιστοσύνη στις ικανότητές τους και τη θέληση να στοιχηματίσουν σε ένα καλύτερο αύριο. Που δεν θα αργήσει να έρθει.

14.09.2020

Το ψωμί που μας φροντίζει! Πόση φροντίδα χωράει σε ένα τοστάκι; Άπειρη! Εκείνη της μαμάς, που το ετοιμάζει με φροντίδα για το πρώτο διάλειμμα... αλλά και εκείνη της εταιρείας Παπαδοπούλου που δημιούργησε το ψωμί του τοστ , το μοναδικό εμπλουτισμένο ψωμί με σίδηρο, ασβέστιο, φολικό οξύ και βιταμίνη D, στοιχεία που έχουν ανάγκη και τα μικρά αλλά και τα...πιο μεγάλα παιδιά. Το ψωμί του τοστ Παπαδοπούλου μας φροντίζει καθημερινά γιατί δημιουργήθηκε με βάση τα αποτελέσματα της Πανελλήνιας Μελέτης Διατροφής και Υγείας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, που έδειξε ότι μεγάλο ποσοστό των Ελλήνων έχουμε ανάγκη από περισσότερες βιταμίνες και μέταλλα. Το ιδανικό ψωμί του τοστ για κάθε ώρα της ημέρας! Στο πρωϊνό με την αγαπημένη μας μαρμελάδα, στο διάλειμμα με τυρί και γαλοπούλα, το απόγευμα με φυστικοβούτυρο και μπανάνα! Γεύση, ενέργεια μέταλλα και βιταμίνες, κάθε ώρα, σε κάθε μπουκιά. Η αγαπημένη συνήθεια του τόστ τώρα γίνεται ακόμα πιο ωφέλιμη! Παπαδοπούλου

. Το κάτι παραπάνω στο ψωμί του τοστ!

/cdn.brandstudio.gr/papadopoulou

/Ψωμί Παπαδοπούλου

ΣTON ΓΙΑΤΡΟ

14.09.2020

Το ημερολόγιο της εγκυμοσύνης ΤHΣ ΣΤΕΛΛΑΣ ΡΟΐΔΗ

πολυπόθητη εγκυμοσύνη ήρθε. Μετά τον πρώτο ενθουσιασμό, έρχονται και οι αναμενόμενες απορίες. Τι πρέπει να περιμένει η μέλλουσα μητέρα; Ποιες αλλαγές θα δει στο σώμα της, ποιες εξετάσεις θα χρειαστεί να κάνει; Και κυρίως, πότε; Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Οι εννέα μήνες και κάτι της εγκυμοσύνης χωρίζονται σε τρία τρίμηνα, που αποτελούν τις τρεις καίριες φάσεις όσον αναφορά την εξέλιξη της κατάστασης της μητέρας και την ανάπτυξη του παιδιού. Τα τρίμηνα δεν έχουν ακριβώς την ίδια διάρκεια. Το πρώτο τρίμηνο αντιπροσωπεύει τις πρώτες 13 εβδομάδες και είναι η περίοδος κατά την οποία δημιουργούνται τα κυριότερα όργανα και συστήματα οργάνων του εμβρύου. (Α’ τρίμηνο: 0-13 εβδομάδες). Η αρχή του δεύτερου τριμήνου, κατά την 14η εβδομάδα, αποτελεί ένα σημαντικό σημείο αλλαγής για τις μέλλουσες μητέρες και για το έμβρυό τους, καθώς είναι η περίοδος που υποχωρούν (συνήθως) τα πρώτα συμπτώματα της εγκυμοσύνης. Παράλληλα, τα έμβρυα έχουν πλήρως διαμορφωθεί και αρχίζουν να αναπτύσσονται. (Β’ τρίμηνο 14-27 εβδομάδες). Το τρίτο τρίμηνο, που αρχίζει περίπου την 28η εβδομάδα, είναι η περίοδος της χαλάρωσης στο σπίτι και της προετοιμασίας του σώματος των εγκύων για τον τοκετό. (Γ’ τρίμηνο 2840 εβδομάδες). Ας τα δούμε αναλυτικά:

-Αναποφάσιστο μωρό στη βόλτα; Άλλοτε θέλει να κοιτάει τη μαμά και άλλοτε την πόλη; Κι όμως γίνεται.

Η απάντηση στην σελίδα 27

Α’ τρίμηνο (0-13 εβδομάδες) Κατά τη διάρκεια των πρώτων 13 εβδομάδων της εγκυμοσύνης συντελούνται στο σώμα σας βαρύνουσες αλλαγές. Συναισθηματικά, συμβιβάζεστε με την ιδέα της εγκυμοσύνης και αρχίζετε να αντιλαμβάνεστε τις αλλαγές που επιφέρει. Η πρώτη ένδειξη ότι είστε έγκυος είναι η καθυστέρηση της περιόδου σας. Ένα τεστ εγκυμοσύνης μπορεί να σας δώσει ακριβή διάγνωση από την πρώτη ημέρα της καθυστέρησης της περιόδου σας. Στη συνέχεια, η επίσκεψη στη/ον γυναικολόγο θα επιβεβαιώσει το χαρμόσυνο γεγονός μέσω του υπερήχου έσω γεννητικών οργάνων.

14.09.2020

Η/ο γυναικολόγος θα σας εξετάσει και θα σας δώσει συμβουλές προκειμένου να έχετε μία ομαλή κύηση. Είναι σύνηθες τις πρώτες εβδομάδες να επισκέπτεστε πιο συχνά τον γιατρό σας (1 φορά/εβδομάδα), καθώς με το διακολπικό υπερηχογράφημα θα παρακολουθεί το σταδιακά αναπτυσσόμενο έμβρυο. Περίπου στις 6 εβδομάδες θα ακούσετε και την καρδιά του μωρού σας, το πρώτο όργανο που δημιουργείται! Κατά τις πρώτες επισκέψεις, η/ο γυναικολόγος θα σας ζητήσει να κάνετε τις απαραίτητες εξετάσεις αίματος και ούρων, οι οποίες εντάσσονται στο πλαίσιο του προγεννητικού ελέγχου, βάσει πρωτοκόλλων. Έλεγχος γίνεται για το Στίγμα Μεσογειακής Αναιμίας, για τα λοιμώδη νοσήματα, τις ορμόνες του θυρεοειδή αδένα, την Κυστική Ίνωση και γενικές εξετάσεις αίματος. Επιπλέον, στις εξετάσεις προγεννητικού ελέγχου εντάσσεται το Τεστ-παπ και η καλλιέργεια κολπικού υγρού. Ανάλογα με τα αποτελέσματα, η/ο γιατρός θα σας δώσει τις κατάλληλες οδηγίες καθώς και φαρμακευτική αγωγή (π.χ. φυλλικό οξύ). Οι πρώτες εβδομάδες, λόγω της μεγάλης αύξησης των ορμονών στην κυκλοφορία του αίματος (κυρίως Β-χοριακής), μπορεί να σας προκαλέσουν ναυτίες, εμέτους, κόπωση και συχνοουρία. Η όσφρηση και η γεύση σας μπορεί να αλλάξουν και να έχετε ιδιαίτερες απαιτήσεις. Οι μεταβολές της αρτηριακής πίεσης δημιουργούν αδυναμία και συχνούς ιλίγγους, ιδίως κατά την αλλαγή στάσης. Επίσης, λόγω της μεταβολής των ορμονών στο αίμα μπορεί να εκνευρίζεστε με πράγματα που υπό φυσιολογικές συνθήκες θα περνούσαν απαρατήρητα. Προσπαθήστε να ξεκουράζεστε και να τρέφεστε σωστά. Οι αλλαγές στο σώμα σας θα αρχίσουν να είναι εμφανείς από τις πρώτες εβδομάδες. Να τρώτε υγιεινά, να πίνετε αρκετό νερό, να ενυδατώνετε το σώμα σας. Είστε έγκυος και αυτό δεν θα πρέπει να σας βγάζει από την συνηθισμένη σας ρουτίνα. Μπορείτε να κάνετε οτιδήποτε θέλετε, έχοντας ένα μέτρο και ακολουθώντας τις συμβουλές της/του γυναικολόγου και της μαίας σας. Πρέπει να επισημάνουμε ότι το Α’ τρίμηνο κλείνει με ένα σημαντικό υπερηχογράφημα. Πρόκειται για το υπερηχογράφημα Αυχενικής Διαφάνειας, το οποίο εκτιμά τον κίνδυνο ύπαρξης εμβρύου με σύνδρομο Down ή άλλων συνδρόμων. Γίνεται μεταξύ 12-13 εβδομάδων, ιδανικά από εξειδικευμένο υπερηχογραφιστή. Ο συνδυασμός του υπερηχογραφήματος και της εξέτασης αίματος (PAPP-A) δείχνει τις πιθανότητες για τα σύνδρομα. Β’ τρίμηνο (14-27 εβδομάδες) Κατά τη διάρκεια αυτού του τριμήνου, πολλές από τις προηγούμενες ενοχλήσεις θα υποχωρήσουν, με αποτέλεσμα να αισθάνεστε και να φαίνεστε ιδιαίτερα καλά. Είναι ο καιρός να χαρείτε την καλύτερη περίοδο της εγκυμοσύνης σας, μια περίοδο ισορροπίας. Πλέον οι επισκέψεις σας στον γυναικολόγο είναι προγραμματισμένες κάθε μήνα. Είναι ο τυπικός έλεγχος ανάπτυξης του εμβρύου, σε συνδυασμό με τον δικό σας έλεγχο. Θα πρέπει να κάνετε κάποιες αιματολογικές εξετάσεις, ενώ σε κάθε επίσκεψή σας στο ιατρείο, θα γίνεται μέτρηση των ζωτικών σημείων (αρτηριακή πίεση-σφυγμοί), καθώς και

ΣTON ΓΙΑΤΡΟ μέτρηση του βάρους σας. Γύρω στη 16 εβδομάδα η/ο γυναικολόγος θα είναι σε θέση να προσδιορίσει το φύλο του εμβρύου σας και γύρω στις 18 με 20 εβδομάδες θα αρχίσετε να νιώθετε το μωράκι σας (σαν μπουρμπουλήθρες αρχικά). Το υπερηχογράφημα Β’ επιπέδου είναι το δεύτερο σημαντικότερο υπερηχογράφημα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης σας. Γίνεται στις 21-22 εβδομάδες, ιδανικά από εξειδικευμένο υπερηχογραφιστή. Αποτελεί τον πλήρη ανατομικό έλεγχο, καθώς και τη λεπτομερή εκτίμηση της καρδιάς του εμβρύου. Περίπου στις 24-28 εβδομάδες ετοιμαστείτε να κάνετε την καμπύλη σακχάρου. Η εξέταση αίματος δείχνει στη/στον γιατρό σας εάν έχετε την προδιάθεση να αναπτύξετε σακχαρώδη διαβήτη της κύησης. Κατά το δεύτερο τρίμηνο, ο οργανισμός σας έχει αρχίσει να συνηθίζει τις αλλαγές των ορμονών. Μπορείτε πλέον και επίσημα να απολαύσετε τα πλεονεκτήματα της κύησης. Οι ορμόνες θα αποτελούν από εδώ και στο εξής σύμμαχό σας και θα σας χαρίζουν σωματική ευεξία και θετική ψυχολογική διάθεση. Εφόσον δεν υπάρχει διαφορετική οδηγία από τη/τον γιατρό σας, ήρθε ο καιρός να ξεκινήσετε κάποια σωματική δραστηριότητα για έγκυες. Συνεχίστε να τρέφεστε σωστά και επαρκώς, ακολουθώντας το πρότυπο της μεσογειακής διατροφής. Περιορίστε το αλάτι και πιείτε αρκετό νερό και χυμούς. Μην ξεχνάτε να ενυδατώνετε το σώμα σας και κυρίως τις περιοχές της κοιλιάς, των μαστών και των μηρών σας. Το λάδι αβοκάντο βοηθάει πολύ! Η κοιλίτσα σας σταδιακά θα μεγαλώνει, επηρεάζοντας τη λειτουργία του πεπτικού συστήματος, δημιουργώντας σας πιθανόν δυσπεψία και καούρες-ξινίλες. Οι μαστοί σας πιθανόν να αρχίσουν να εκκρίνουν κάποιο κιτρινωπό υγρό. Μην τρομάξετε, είναι απόλυτα φυσιολογικό, καθώς η Φύση σάς προετοιμάζει για τη γαλουχία σε περίπτωση πρόωρου νεογνού. Ο πόνος στην πλάτη, η πίεση στη λεκάνη, το λαχάνιασμα μετά το περπάτημα και οι κράμπες στα κάτω άκρα είναι επίσης μερικές δυσκολίες που μπορεί να συναντήσετε προς το τέλος του δευτέρου τριμήνου. Μην ξεχάσετε να μιλήσετε με τη μαία σας προκειμένου να προγραμματίσετε τα μαθήματα ανώδυνου τοκετού. Θα σας βοηθήσουν πολύ! Γ’ τρίμηνο (28-40 εβδομάδες) Πλησιάζει η στιγμή που τόσον καιρό περιμένατε! Καθώς εισέρχεστε στο τρίτο και τελευταίο τρίμηνο της εγκυμοσύνης σας, μπορεί να αισθάνεστε εξαντλημένη. Η αγωνία για τον επικείμενο τοκετό είναι συνηθισμένη. Είναι μία καλή περίοδος για να συζητήσετε τις ανησυχίες που έχετε σχετικά με τον τοκετό. Οι επισκέψεις σας στη/τον γυναικολόγο θα αρχίσουν να είναι πιο συχνές, κάθε 15 ημέρες περίπου. Στις 30-32 εβδομάδες θα κάνετε το υπερηχογράφημα Doppler σε εξιδεικευμένο υπερηχογραφιστή, προκειμένου να μετρήσει τις ροές του αίματος στο έμβρυο. Ο πλακούντας σε αυτό το διάστημα φτάνει στο αποκορύφωμα της ακμής και αρχίζει σιγά σιγά η γήρανσή του. Κάθε φορά που θα επισκέπτεστε τον γιατρό σας θα κάνετε τις απαραίτητες αιματολογικές εξετάσεις, καθώς και εξέταση ούρων, ενώ πρέπει να γίνεται και τακτική μέτρηση της αρτηριακής πίεσης και του βάρους σας. Γύρω στις 35-36 εβδομάδες θα πρέπει να κάνετε και μια επαναληπτι-

23 κή καλλιέργεια κολπικού υγρού προκειμένου να αποφευχθεί κάποια λοίμωξη στο έμβρυο την ώρα του τοκετού. Από τις 36 εβδομάδες και μέχρι να γεννήσετε, η/ο γυναικολόγος σας θα συστήσει να πηγαίνετε μια φορά την εβδομάδα στο μαιευτήριο όπου θα γεννήσετε για να κάνετε το NST (Non- Stress Test), εξέταση που καταγράφει τον καρδιακό ρυθμό του εμβρύου και τη δραστηριότητα της μήτρας σας (συσπάσεις) σε ορισμένο χρόνο (20-30 λεπτά). Μην ξεχνάτε να έχετε φάει ή πιει κάτι πριν από την εξέταση NST, γιατί έχει σημασία το έμβρυο να μην είναι σε κύκλο ύπνου κατά την διάρκειά της. Η μήτρα σας θα έχει μεγαλώσει αρκετά πλέον και θα φτάνει ως το ύψος του θώρακά σας, κάτι που θα σας προκαλεί δυσφορία. Μην ξεχνάτε να αναπαύεστε στο πλάι. Το βάρος σας θα αυξάνεται γρηγορότερα από οποιαδήποτε άλλη φάση της εγκυμοσύνης και το μέγεθος της κοιλιάς σας πιθανόν θα σας εκπλήξει. Συνεχίστε να τρέφεστε σωστά και να γυμνάζεστε, πόσω μάλλον σε αυτό το τρίμηνο, καθώς η άσκηση θα σας βοηθήσει τόσο κατά τη διάρκεια του τοκετού όσο και μετά. Είναι λογικό και αναμενόμενο να γίνετε πιο δυσκίνητη. Η χαλάρωση των συνδετικών ιστών της λεκάνης είναι πολύ πιθανόν να σας προκαλεί ενοχλήσεις στη μέση και στην πλάτη. Με την ήπια καθημερινή άσκηση και ιδίως με το κολύμπι, εκτός του ότι θα δυναμώσει το σώμα σας, θα ελέγχετε καλύτερα το βάρος του εμβρύου και οι ενοχλήσεις θα μειωθούν. Από τις 36 εβδομάδες και μετά, καθώς πλέον είστε στον μήνα σας, δεν αποκλείεται να αισθάνεστε «προπαρασκευαστικές ωδίνες», γνωστές και ως συσπάσεις Braxton Hicks. Αυτό συμβαίνει όταν η μήτρα σας συσφίγγεται για 30 δευτερόλεπτα και μετά χαλαρώνει πάλι. Οι συσπάσεις αυτές δεν είναι επώδυνες, ενώ οι πόνοι χαρακτηρίζονται ως ψευδείς ωδίνες. Οι αληθείς ωδίνες θα είναι ρυθμικές, σταδιακά αυξανόμενες και, όταν θα ξεκουράζεστε ή θα κάνετε ένα χαλαρωτικό μπάνιο, θα συνεχίζουν με τον ίδιο ρυθμό και ένταση. Τότε πάτε μαιευτήριο! Μερικές γυναίκες παρουσιάζουν κατάθλιψη σε αυτό το στάδιο, λόγω της αγωνίας για τον επερχόμενο τοκετό, της κόπωσης από τον ελλιπή ύπνο και της έντονης επιθυμίας να τελειώσει η περίοδος της κυοφορίας. Μη διστάσετε να συζητήσετε με τη/τον γιατρό και την μαία σας για τα συναισθήματά σας και προπαντός να βρείτε χρόνο για τον εαυτό σας. Κανονίστε τις τελευταίες λεπτομέρειες για τον επερχόμενο τοκετό, ετοιμάστε το βαλιτσάκι σας και κάντε τις τελευταίες βόλτες. Έφτασε επιτέλους η ώρα του τοκετού! Μην αγχώνεστε. Επιλέξτε να είναι δίπλα σας άτομα που τα εμπιστεύεστε και θα σεβαστούν τις επιλογές σας. Να σκέφτεστε θετικά και όλα θα πάνε καλά. Χωρίς αμφιβολία, το ταξίδι της εγκυμοσύνης είναι μια μοναδική εμπειρία, η οποία κορυφώνεται τη στιγμή που θα ακούσετε το πρώτο κλάμα του μωρού σας. Ο ρόλος της γονεϊκότητας είναι μεν από τους πιο απαιτητικούς, αλλά και από τους πιο αγαπημένους.

Η Στέλλα Ροΐδη είναι μαιευτήρας-γυναικολόγος.

ΒΟΛΤΑ

14.09.2020

Οι πιο όμορφες βόλτες με καρότσι ΤΗΣ ΕΛΕΑΝΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ

Αττικό Ζωολογικό Πάρκο

Επιστρέψατε από τις διακοπές και σας λείπουν οι βόλτες, το πράσινο, η φύση; Σας προτείνουμε τις καλύτερες διαδρομές εντός πόλης που μπορείτε να κάνετε με το μωράκι σας στο καρότσι για να πάρει τον αέρα του ή με το μικρούλι σας που θέλει να τρέξει και να εξερευνήσει!

Μαρίνα Φλοίσβου

Η Μαρίνα Φλοίσβου είναι η πρώτη μαρίνα υψηλών προδιαγραφών στην Ελλάδα, όπου μπορούμε να απολαύσουμε μια σειρά από εμπορικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες σε ένα ιδιαίτερα ελκυστικό περιβάλλον, δίπλα στη θάλασσα. Αφού κάνετε την καροτσάδα σας, μην ξεχάσετε να επισκεφτείτε το Volta Fun Town, που διαθέτει μια ποικιλία δραστηριοτήτων σε εξωτερικό χώρο για παιδιά από ενός έτους. Αρχικά θα συναντήσετε την Παιχνιδοκατασκευή Καράβι, η οποία διαθέτει και ένα μεγάλο κομμάτι κλειστού χώρου απασχόλησης. Διασχίζοντας το πάρκο, θα συναντήσετε το παιδικό και αθλητικό τραμπολίνο, το Ψάρεμα, τα Βαρκάκια, το Spider, τα Baby kart και διάφορες παιχνιδομηχανές. Χαλαρώστε, τέλος, στο Self Service Café των Volta Fun Town, όπου μπορείτε να απολαύσετε μοναδικές γεύσεις. Αν το παιδάκι σας είναι άνω των τριών ετών, μπορείτε να επισκεφτείτε με δωρεάν είσοδο το Πλωτό Μουσείο Νεράιδα, για να γνωρίσετε την ιστορία του πλοίου και του Γιάννη Λάτση να ζωντανεύουν μέσα από ποικίλα εκθέματα.

Ζάππειο

-Μπορεί ένα super αναπαυτικό καρότσι να μεταμορφωθεί σε ένα μικρό πακέτο που μπορεί να αποθηκευτεί στο σπίτι, στο μετρό, παντού;

Η απάντηση στην σελίδα 27

Συνέχεια της βόλτας από τον Εθνικό Κήπο, που πάντοτε έκανα με το καρότσι σιγοτραγουδώντας το παλιό, αλλά αγαπημένο, τραγούδι «Στο Ζάππειο μια μέρα περιπατούσα». Αν έχετε κουραστεί, μπορείτε να απολαύσετε τον καφέ (εσείς) και το γαλατάκι ή τον χυμό (το μικρό σας) στην περίφημη Αίγλη Ζαππείου, που από το 1904 μέχρι και σήμερα αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της κοινωνικής ζωής της πόλης ως «Το πλέον απολαυστικόν κέντρον των Αθηνών». Σε μια ιδανική τοποθεσία, σε ένα καταπράσινο φυσικό περιβάλλον στην καρδιά της Αθήνας, o σύγχρονος πολυχώρος αποτελεί το ιδανικό σημείο, για να «αποδράσετε» για λίγη ώρα, χάρη στις ανανεωμένες εγκαταστάσεις της, που σέβονται την ιστορικότητα του χώρου, ενώ συνυπάρχουν αρμονικά με το πλούσιο φυσικό περιβάλλον.

Το Αττικό Πάρκο, που εκτείνεται σε μια συνολική έκταση 200 στρεμμάτων, φιλοξενώντας περισσότερα από 2.000 ζώα, από 290 διαφορετικά είδη, αποτελεί άλλον έναν πολυαγαπημένο προορισμό, καθώς όχι μόνο οι εγκαταστάσεις του επιτρέπουν τις βόλτες με καρότσι και τα ασφαλή πρώτα βήματα του μικρού σας, αλλά και οι φιλοξενούμενοί του κεντρίζουν αμέσως το ενδιαφέρον των επισκεπτών κάθε ηλικίας. Περπατήστε, παρατηρήστε και απολαύστε! Το ΑΖΠ, ως οργάνωση με κύριο στόχο την προστασία των άγριων ζώων, συνεργάζεται με διάφορους ανάλογους φορείς και ΜΚΟ, όπως: ΜΟm (Εταιρία για τη Μελέτη και Προστασία της Μεσογειακής Φώκιας), ΑΝΙΜΑ (Σύλλογος Προστασίας & Περίθαλψης Άγριας Ζωής) Ελληνική Ερπετολογική Εταιρεία, Μουσείο Γουλανδρή, Αρχέλων και εκτός από το να σας εντυπωσιάσει έχει και πολλά να σας διδάξει.

Άλσος Βεΐκου

Στα βόρεια των Τουρκοβουνίων, στο Γαλάτσι, βρίσκεται το Άλσος Βεΐκου, με έκταση 256 στρέμματα, που αποτελεί μια τεράστια έκταση πρασίνου και είναι ένας από τους μεγαλύτερους πνεύμονες της Αθήνας. Διαθέτει γήπεδο τένις, γήπεδο μπάσκετ, γήπεδο ποδοσφαίρου, υπαίθρια όργανα γυμναστικής, καφετέριες, θεατράκι, πίστες skateboard και θερινό κινηματογράφο, αλλά και χώρους για ατέλειωτες βόλτες με τα πιτσιρίκια σας.

Άλσος Νέας Σμύρνης

Το Άλσος Νέας Σμύρνης είναι ένας πνεύμονας πρασίνου που δημιουργήθηκε πριν από 100 περίπου χρόνια. Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα πάρκα της Αττικής, με έκταση 50 στρέμματα, και αποτελείται από δέντρα δασικά, καλλωπιστικά, αλλά και κωνοφόρα. Μετά την ανάπλαση του 2007, το Άλσος μεταμορφώθηκε σε έναν νέο αστικό χώρο, περιπάτου, αναψυχής και πολιτισμού, φιλικό στο περιβάλλον και στον πολίτη. Οι παιδικές εγκαταστάσεις είναι σχετικά καινούργιες και χωρίζονται σε δύο περιοχές, μία για πιο μικρά παιδιά και μία για μεγαλύτερα. Τα κουβαδάκια είναι επιβεβλημένα, καθώς υπάρχει αρκετό χώμα για παιχνίδι. Κοντά στην παιδική χαρά υπάρχει ένα κυλικείο-καφέ και χώρος για ποδήλατο ή μπάλα. Για το πικνίκ σας υπάρχουν αρκετά κιόσκια με πέτρινα πεζούλια ή παγκάκια, αλλά και καβάτζες για να στρώσετε κουβερτούλα και τραπεζομάντιλο.

ΒΟΛΤΑ

14.09.2020

Άλσος Κηφισιάς

Βοτανικός Κήπος Διομήδους

Ο Βοτανικός Κήπος βρίσκεται στο Χαϊδάρι και καταλαμβάνει μια έκταση 1860 στρεμμάτων, στις βόρειες πλαγιές του Όρους Αιγάλεω. Είναι ένα ζωντανό μουσείο, το οποίο εκθέτει, ex situ, επιστημονικά τεκμηριωμένες συλλογές φυτών με σκοπό την επιστημονική έρευνα της χλωριδικής βιοποικιλότητας, την διατήρησή της, αλλά και την περιβαλλοντική πληροφόρηση, ευαισθητοποίηση, εκπαίδευση και αναψυχή των πολιτών. Ο Κήπος λειτουργεί ως Κοινωφελές Ίδρυμα, υπό την αιγίδα του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, ενώ η καλλιεργημένη και επισκέψιμη περιοχή του βρίσκεται στο δυτικό του τμήμα. Πρόκειται για ένα εξαιρετικό και καλοσυντηρημένο πάρκο με πλούσια βλάστηση και λίμνες! Είναι η τέλεια επιλογή για μια βόλτα παιδιά σε καρότσι και όχι μόνο. Σημειώνουμε ότι στον χώρο λειτουργεί και κυλικείο! Όμως, προσοχή: Επειδή ο Κήπος είναι καταφύγιο άγριας ζωής προστατεύεται από τον Νόμο και ελέγχεται από την Δασική Υπηρεσία. Για τον λόγο αυτό, απαγορεύεται αυστηρά η είσοδος κατοικίδιων ζώων, η χρήση μπάλας για αθλοπαιδιές και η είσοδος ποδηλάτων ή μηχανοκίνητων οχημάτων. Τα σαββατοκύριακα επιτρέπονται μόνο οργανωμένες επισκέψεις.

Δημιουργήθηκε το 1885, όταν ο Σιδηρόδρομος Αττικής αποφάσισε να προχωρήσει στην επέκταση της γραμμής έως την Κηφισιά και, παράλληλα, να συμβάλει στην ανάπλαση της περιοχής ως αντισταθμιστικό όφελος για τους κατοίκους, που τρόμαζαν με την εμφάνιση και τον θόρυβο που έκανε η μηχανή του ατμοκίνητου τότε σιδηροδρόμου. Η εταιρεία λοιπόν αγόρασε μια έκταση ανάμεσα στον Σταθμό και στον Πλάτανο, που ανήκε στον εύπορο Κωνσταντινουπολίτη έμπορο Στέφανο Γεωργαντά, και αντικατέστησε τα αμπέλια και τα χοιροστάσια που υπήρχαν εκεί με το Άλσος. Φυτεύτηκαν ψηλοί φοίνικες, δημιουργήθηκαν χαλιά από λουλούδια και διαμορφώθηκε ολόκληρος ο χώρος με βάση ευφάνταστα σχέδια γαλλικού ρυθμού. Όλα μαζί έκαναν την περιοχή αγνώριστη. 25 ολόκληρα στρέμματα καλλιεργήσιμης γης μετατράπηκαν στο σημερινό κόσμημα της περιοχής. Τα μονοπάτια που μπορεί να ακολουθήσει κανείς είναι τρία, με τα παρακλάδια τους, ενώ συντριβάνια, κιόσκια, βρύσες, παγκάκια και πλατείες στολίζουν κομψά τον χώρο, προσδίδοντάς του ζωντάνια και καθιστώντας τον ιδανικό για χαλαρή βόλτα. Τα κτήρια που συναντά κανείς μέσα στο Άλσος είναι βαμμένα πράσινα, για να εναρμονίζονται με τον χώρο. Αναπόσπαστο κομμάτι του Άλσους αποτελεί και το ομώνυμο αναψυκτήριο, όπου μπορείτε να ξεκουραστείτε, να ταΐσετε το μικρό σας και να τσιμπήσετε και εσείς κάτι.

Εθνικός Κήπος

Μια και είναι πολύ κοντά στο σπίτι μου, είναι το μέρος που με πήγαιναν τις πρώτες βόλτες με το καρότσι (έχω και φωτογραφίες και αναμνήσεις) και ταυτόχρονα το μέρος που πήγα τα παιδιά μου τις πρώτες βόλτες με το καρότσι. 284 στρέμματα, καταπράσινος, στο κέντρο της πόλης, φιλοξενεί πλέον λίγα ζωάκια (εγώ είχα προλάβει ακόμα και τα λιοντάρια), τα οποία σε κάθε περίπτωση θα εντυπωσιάσουν το μικρό σας, είναι γεμάτος με τιτιβίσματα πουλιών, έχει πολλά ανοιχτά μέρη για πικνίκ, παιχνίδι και πολλή χαλάρωση. Μην ξεχάσετε να ταΐσετε τις πάπιες και τα ψάρια στις μικρές και μεγαλύτερες λίμνες του.

Διονυσίου Αρεοπαγίτου

Άλλη μια αγαπημένη βόλτα που έκανα με τα παιδιά μου από τότε που ήταν στα καρότσια, καθώς είχαμε αγαπημένους συγγενείς με συνομήλικα παιδιά να κατοικούν εκεί και πηγαίναμε συχνά. Η πεζοδρόμηση της Διονυσίου Αρεοπαγίτου και η ενοποίηση των γύρω αρχαιολογικών χώρων ήταν μια ιδέα της Μελίνας Μερκούρη από τη δεκαετία του ‘80, η οποία έγινε πραγματικότητα πολλά χρόνια μετά και άλλαξε ριζικά το πρόσωπο της πόλης. Ιδιαίτερα τις απογευματινοβραδυνές ώρες, ώστε να μην καίει ο ήλιος, μπορείτε να περπατήσετε με την άνεσή σας με το καρότσι, αλλά και να αφήσετε το μικρό σας να περπατήσει κι αυτό ελεύθερο δίπλα στην Ακρόπολη και στο Ηρώδειο, αφού δεν κινδυνεύει από αυτοκίνητα. Θα σας γοητεύσουν το δίχως άλλο η πολυχρωμία και η πολυκοσμία (χωρίς, όμως, συνωστισμό μια και ο δρόμος είναι ιδιαίτερα πλατύς), οι πλανόδιοι πωλητές και οι καλλιτέχνες του δρόμου, που με τα δρώμενα και με τις μουσικές τους θα δώσουν μια ξεχωριστή νότα στον περίπατό σας. Αφού φτάσετε μέχρι τον Λουμπαρδιάρη, μπορείτε να καθίσετε για έναν καφέ στον Διόνυσο με θέα την Ακρόπολη ή να συνεχίσετε καταλήγοντας στην οδό Αποστόλου Παύλου, στο Θησείο, ή να επιστρέψετε στην αρχή της διαδρομής, στην πεζοδρομημένη οδό Μακρυγιάννη, και να ξεκουραστείτε, να δροσιστείτε ή/και να χορτάσετε σε ένα από τα πολυάριθμα καφέ ή εστιατόρια που βρίσκονται κοντά στο Μουσείο.

Πάρκο Αντώνης Τρίτσης

Το Μητροπολιτικό Πάρκο Περιβαλλοντικών και Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων και Ανάπτυξης Κοινωνικής Οικονομίας «Αντώνης Τρίτσης» χωροθετείται στη δυτική Μητροπολιτική Αθήνα, εντός των διοικητικών ορίων του Δήμου Ιλίου. Είναι το μεγαλύτερο Μητροπολιτικό Πάρκο του Λεκανοπεδίου, συνολικής έκτασης περίπου 1.200 στρεμμάτων. Η ύπαρξη του υγρού στοιχείου σε μεγάλη αναλογία εντός του Πάρκου, τόσο με τη μορφή έξι τεχνητών λιμνών, όσο και του τεχνητού καναλιού που τις συνδέει, που εξασφαλίζει την αδιάκοπη ροή του νερού μεταξύ των λιμνών και την ανακύκλωσή του, καθώς και η πλούσια χλωρίδα και πανίδα του, το καθιστούν έναν μοναδικό τόπο φυσικού κάλλους, ενταγμένο στον οικιστικό ιστό. Τα χαρακτηριστικά του είναι μοναδικά για τη δυτική Αθήνα, αλλά και για όλο το Λεκανοπέδιο, καθώς αποτελεί ένα από τα τελευταία καταφύγια άγριας ζωής στην πόλη. Μια καροτσάδα εκεί είναι μοναδική εμπειρία, ιδιαίτερα για χάζι των πουλιών, αν και το Πάρκο τα τελευταία χρόνια έχει εγκαταλειφθεί και χρειάζεται μεγαλύτερη φροντίδα. Ευτυχώς, τον Ιούλιο του 2020 εγκρίθηκε ένα μεγάλο ποσό για έργα αναβάθμισης και ελπίζουμε σύντομα να γίνει ακόμα πιο απολαυστικό και ασφαλές για όλους.

Γαϊδουροχώρα

Στην πλαγιά ενός λόφου, στις ανατολικές παρυφές του Υμηττού, 3 χιλιόμετρα από το κέντρο του Κορωπιού, βρίσκεται η Γαϊδουροχώρα, ένας εναλλακτικός χώρος ψυχαγωγίας και εκπαίδευσης, αφιερωμένος στο γαϊδουράκι και στην προστασία του. Σε ένα άνετο αγρόκτημα γεμάτο αμυγδαλιές, ελιές και πολύ θυμάρι, αναπτύχθηκε ένα περιβάλλον που θυμίζει παλιά ελληνική ύπαιθρο και στο οποίο μπορείτε να περιφέρεστε για ώρες, ξεχνώντας ότι βρίσκεστε δίπλα στην πόλη. Οι κατασκευές είναι αποκλειστικά από πέτρα και ξύλο και όλα είναι σχεδιασμένα έτσι ώστε μικροί και μεγάλοι να αισθάνονται ένα με τη φύση από την πρώτη κιόλας στιγμή και ταυτόχρονα ασφαλείς. Υπάρχουν διάφορα εκπαιδευτικά προγράμματα και ψυχαγωγικές δραστηριότητες για παιδιά κάθε ηλικίας και οικογένειες, αλλά μόνο και μόνο μια απλή βόλτα και η επαφή με τα γαϊδουράκια θα ενθουσιάσει μικρούς και μεγάλους. Οι άνθρωποι που στελεχώνουν το χώρο είναι φιλικοί, κατατοπιστικοί και αγαπούν αυτό που κάνουν.

Κέντρο ΠολιτισμούΊδρυμα Σταύρος Νιάρχος

Δεν υπάρχει γονιός που να σέβεται τον εαυτό του και να μην το έχει επισκεφτεί για βόλτα έστω και μια φορά. Πρόκειται για έναν δημόσιο χώρο, με ελεύθερη πρόσβαση και διαπλαστική συμμετοχή του κοινού σε ένα πλήθος πολιτιστικών, εκπαιδευτικών, αθλητικών, περιβαλλοντικών και ψυχαγωγικών εκδηλώσεων και δράσεων. Περιλαμβάνει τις εγκαταστάσεις της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος και της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, καθώς και το Πάρκο Σταύρος Νιάρχος, ένα από τα μεγαλύτερα σημεία πρασίνου στην Αθήνα, που καλύπτει μια έκταση 210 στρεμμάτων. Το Πάρκο καταλαμβάνει το 85% της συνολικής έκτασης του ΚΠΙΣΝ και αποτελεί τον μεγαλύτερο δημόσιο μεσογειακό κήπο στον κόσμο. Βολτάρετε στο πλάι του Καναλιού (και όχι μόνο) με το καρότσι ή με το μικρό σας πεζή, χωρίς εμπόδια, σε έναν πνεύμονα πρασίνου που θα σας επιτρέψει την επαφή με τη φύση εντός αστικού ιστού.

ΣΤΟΝ ΓΙΑΤΡΟ

Ο προαθλητικός έλεγχος στον καιρό του Covid-19 ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΜΠΕΘΑΝΗ

καρδιολογικός προ-αθλητικός έλεγχος έχει πλέον περάσει στη συνείδηση αθλητών και γονέων ως αναγκαίος για τη διαφύλαξη της υγείας. Η ετήσια καρδιολογική εξέταση, με την ανανέωση του ατομικού και κληρονομικού αναμνηστικού, τη λεπτομερή κλινική εξέταση και οπωσδήποτε το ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ) αποτελεί την πύλη από την οποία θα διαβεί κάθε αθλητής πριν από την έναρξη των δραστηριοτήτων του. Ο καρδιολογικός έλεγχος μπορεί να αποκλείσει και φυσικά να διαγνώσει πολλές ασθένειες και σύνδρομα που μπορεί να συνοδεύουν τον αθλητή και που δυνητικά είναι θανατηφόρα, όπως η υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια, η διατατική μυοκαρδιοπάθεια, η αρρυθμιογόνος δυσπλασία της δεξιάς κοιλίας, βαλβιδοπάθειες, σύνδρομα προδιέγερσης και σύνδρομα διαταραχών επαναπόλωσης. Φυσικά, ας μην ξεχνάμε τον νούμερο ένα εχθρό, τη στεφανιαία νόσο. Επίσης, ο προ-αθλητικός έλεγχος με βάση την συννοσηρότητα του εξεταζόμενου, όχι μόνο τον αποκλείει από την άθληση, αλλά μπορεί να καθορίσει και το είδος και την ένταση της κάθε αθλητικής δραστηριότητας στην οποία ενδεχομένως μπορεί να συμμετέχει.

O Δημήτριος Μπεθάνης είναι Καρδιολόγος συνεργάτης Κοσμοιατρικής

Πώς γίνεται η εξέταση και τι προλαμβάνει; Πέρα από την αναγκαία κλινική εξέταση και το ΗΚΓ, στη διάθεσή μας έχουμε εξειδικευμένες εξετάσεις, όπως triplex καρδιάς, stress echo, contrast echo, SPECT μυοκαρδίου,

διοισοφάγειο U/S καρδιάς, αξονική στεφανιογραφία, μαγνητική καρδιάς αλλά και δοκιμασίες όπως TILT TEST, ηλεκτροφυσιολογικό έλεγχο και το πιο απλό αλλά διαχρονικά χρήσιμο τεστ κοπώσεως. Στις μέρες μας, λοιπόν, είναι πολύ εύκολο να διαγνώσεις κάποια παθολογία, την οποία καταρχάς θα αποφύγεις να ενεργοποιήσεις με την άσκηση και κατά δεύτερον θα μπορείς να θεραπεύσεις. Δυστυχώς, από το παρελθόν είναι γνωστές πολλές περιπτώσεις αιφνίδιων θανάτων σε εμφανώς υγιείς ανθρώπους, οι οποίοι αποδόθηκαν εκ των υστέρων σε βλάβες που προήλθαν από ιογενείς λοιμώξεις (κυρίως του αναπνευστικού) και προκάλεσαν μυοκαρδιακές βλάβες (μυοκαρδίτιδα) ή περικαρδιακές φλεγμονές (περικαρδίτιδα). Η πανδημία αλλάζει τα πρωτόκολλα Στις μέρες μας, η πανδημία του Covid-19 έχει αλλάξει την καθημερινότητα μας σε βασανιστικό επίπεδο, αφού η εύκολη μεταδοτικότητα του κορονοϊού τον καθιστά ιδιαίτερα επικίνδυνο στις λεγόμενες ευπαθείς ομάδες. Και φυσικά, ο ιός δεν στερείται επικινδυνότητας και για τους φαινομενικά υγιείς. Εκτός των άλλων, γνωρίζουμε πλέον ότι ο νέος κορονοϊός μπορεί να προκαλέσει και καρδιακές βλάβες, είτε σε οξεία είτε σε χρόνια μορφή. Είμαστε, λοιπόν, υποχρεωμένοι να τηρήσουμε κάποιους κανόνες βασισμένους σε πρωτόκολλα που πρέπει να ακολουθηθούν, ώστε να διασφαλίσουμε μια ποιοτική και προπάντων ασφαλή άθληση. Τα πρωτόκολλα που πρέπει να ακολουθούνται είναι αναρτημένα στην ιστοσελίδα της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού και αφορούν το κάθε άθλημα ξεχωριστά. Για τον ιατρικό έλεγχο, ισχύουν τα ακόλουθα:

14.09.2020

1. Υποχρεωτική αποχή για επτά ημέρες από οποιαδήποτε οργανωμένη αθλητική δραστηριότητα μετά την επιστροφή από τις καλοκαιρινές διακοπές. 2. Σε όλο αυτό το διάστημα, εάν ο αθλητής παρουσιάσει οποιοδήποτε σύμπτωμα επικοινωνεί άμεσα με τον ιατρό του. 3. Εάν ο αθλητής δεν παρουσιάζει συμπτώματα, μπορεί να ασκείται ατομικά σε ανοικτό χώρο για τη διατήρηση της φυσικής του κατάστασης. 4. Μετά τις επτά ημέρες, ο αθλητής εξετάζεται από τον ιατρό του με άντληση του κατάλληλου ιστορικού, λεπτομερή φυσική εξέταση και ΗΚΓ έλεγχο. Σε αυτό το σημείο, είναι σημαντικό να γνωρίζει ο ιατρός το επιδημιολογικό φορτίο της κάθε περιοχής, καθώς και τις επαφές του αθλητή, καθώς αυτά θα καθορίσουν την αναγκαιότητα ή μη της διενέργειας τεστ Covid-19. 5. Οι αθλητές που έχουν βρεθεί θετικοί σε τεστ PCR Covid-19 ή έχουν ασθενήσει, ακόμη και με ήπια συμπτώματα βραχείας διάρκειας τον τελευταίο μήνα, θα πρέπει υποχρεωτικά να υποβληθούν σε εκτεταμένο κλινικό και εργαστηριακό καρδιολογικό έλεγχο, με διενέργεια τουλάχιστον ενός U/S Triplex καρδιάς, ενδεχομένως ενός τεστ κόπωσεως, ενώ είναι πιθανή και η διενέργεια MRI καρδιάς επί ενδείξεων ή εξειδικευμένου αιματολογικού και βιοχημικού ελέγχου (Τροπονίνη, ΒNP, Καλσιτονίνη, CRP). Βασική, λοιπόν, προϋπόθεση για έναν πλήρη καρδιολογικό έλεγχο είναι η λήψη του ιστορικού του αθλητή. Ο αθλητισμός αποτελεί ίσως το σημαντικότερο ανάχωμα στην αντιμετώπιση της πανδημίας, προσφέροντας, εκτός της σωματικής, και ψυχική ευεξία. Αν τηρούμε τους κανόνες, ο αθλητισμός μπορεί να γίνει ο «εχθρός» της απομόνωσης που επιβάλλει η πανδημία, με κύριο όπλο την πρόληψη για τη θωράκιση της υγείας μας.

Πατησίων 237, Πλ. Κολιάτσου, Αθήνα Τηλ.: 210 864 0918, 210 864 0988 fax: 210 866 5155 Αμφιαράου 165, Σεπόλια Τηλ.: 210 515 7982, 211 106 2300 fax: 211 106 2301 Xαλκίδος 12,Άνω Πατήσια, Τηλ.: 210 864 0918, fax: 210 866 5155 www.kosmoiatriki.com info@kosmoiatriki.com

14.09.2020

Ώρα για βόλτα, ώρα για Melio Η ζωή με το μωρό είναι γεμάτη κίνηση. Βόλτες, ψώνια, επισκέψεις γίνονται η καλύτερη στιγμή της ημέρας με το εξαιρετικά ελαφρύ και πρακτικό Melio. Συμπαγές, άνετο, σούπερ μοντέρνο και εξαιρετικά βολικό, το Melio είναι το ελαφρύτερο καρότσι της CYBEX, ειδικά σχεδιασμένο για τους σύγχρονους ρυθμούς της πόλης και τις μετακινήσεις με το μωρό σε αυτή. Ζυγίζει μόνο 5.9 κιλά, κλείνει με το ένα χέρι σε αυτοστήρικτη θέση και αφήνει το μωράκι σας να επιλέξει πού θα κοιτάξει: προς τα αξιοθέατα και τις εικόνες της πόλης ή προς τη μαμά! Ό,τι και να επιλέξει, θα είναι σούπερ άνετο μέσα στο κάθισμά του, το οποίο ξαπλώνει με το ένα χέρι σε εντελώς οριζόντια θέση, γεγονός που το καθιστά κατάλληλο για χρηση από νεογέννητο. Τις πιο ζεστές μέρες η XXL κουκούλα, φτιαγμένη από ύφασμα με UPF50+, προστατεύει το μωράκι ενώ διαθέτει δύο παραθυράκια με πλέγμα, για καλύτερη κυκλοφορία του αέρα. Το Melio, λόγω του μικρού μεγέθους, μπορεί να αποθηκευτεί παντού, στο μετρό, στο εστιατόριο, στο σπίτι. Απλότητα, άνεση και πολυτέλεια, σε ένα καρότσι που ερωτεύεσαι με την πρώτη ματιά (εντάξει, μετά από το μωράκι σου)!

TRAVEL SYSTEM

/cybex-online.com/el-gr

/cybexGR

cybex_global & cybex_fashion

ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ

14.09.2020

στο Γυμνάσιο ή στο Λύκειο αδυνατούν να αξιοποιήσουν τον χρόνο τους. Θα έλεγα ότι εκεί η παρέμβαση του γονέα είναι θεμιτή αλλά θα πρέπει να γίνεται με άλλον τρόπο. Η κατανόηση των αναγκών των παιδιών, ο σεβασμός στις αλλαγές που συντελούνται με την εφηβεία, η σωστή διαπραγμάτευση είναι αυτονόητα.

Αγαπητό ημερολόγιο, καλή σχολική χρονιά! ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ

άθε χρόνο, με την επιστροφή μας από τις διακοπές, προμηθεύομαι ημερολόγια σχολικής χρονιάς τόσο για τα παιδιά μου [που ψάχνουν καταρχάς τις αργίες], όσο και για τον άντρα μου [που, εντάξει, κι αυτός ψάχνει καταρχάς τις αργίες]. Τα ημερολόγια αυτά μας είναι απαραίτητα για μια σωστή οργάνωση του χρόνου και των σχολικών και εξωσχολικών δραστηριοτήτων, που όσο πάνε και αυξάνονται και ειλικρινά δεν ξέρω τι θα έκανα αν δεν τα είχα. Με αφορμή τη φετινή σχολική χρονιά, παράξενη και προβληματική a priori, μίλησα με την εκπαιδευτικό κ. Βασιλική Νίκα για τη σημασία της σωστής οργάνωσης για τη σχολική επιτυχία. Κ. Νίκα, ας ξεκινήσουμε, για μια φορά, όχι με τα παιδιά, αλλά με τους δασκάλους και τους καθηγητές. Πόσο μπορεί να τους βοηθήσει ένα καλά οργανωμένο πρόγραμμα εργασίας και πώς μπορούν να το επιτύχουν; Ενώ η εκπαίδευση μοιάζει αρκετά οργανωμένος θεσμός (πρόγραμμα μαθημάτων, σταθερά διαλείμματα, ένα βιβλίο, σταθερή ύλη κ.λπ.), εντούτοις είναι εύκολο κάποιος να χαθεί μέσα στο πέλαγος των ετερόκλητων αρμοδιοτήτων που έχει ως εκπαιδευτικός. Είναι, λοιπόν, σημαντικό να κρατάει σημειώσεις, να καταγράφει ιδέες για τη διδασκαλία, να έχει συγκεντρωμένα κάπου όλα αυτά που του χρειάζονται και να το συμβουλεύεται καθημερινά. Προσωπικά, απέκτησα αυτή τη συνήθεια από τα πρώτα χρόνια της εκπαιδευτικής μου ζωής. Συνήθιζα να αγοράζω τετράδια με σκληρό εξώφυλλο και να φτιάχνω εκεί ένα «ημερολόγιο», στο

οποίο χωρούσαν σχεδόν τα πάντα: ονόματα μαθητών, τηλέφωνα ανάγκης, διδακτικά υλικά, προγραμματισμός ύλης… Και πάντα μα πάντα, ήταν το σημείο αναφοράς καθημερινά στην τάξη. Πάμε τώρα στα παιδιά. Πώς θεωρείτε ότι πρέπει να κινηθεί ο γονιός μαθητή μικρής τάξης του δημοτικού και πώς ο γονιός μαθητή μεγαλύτερης; Ή θεωρείτε πως σε όλο το δημοτικό πρέπει να υπάρχει μια «κοινή» πολιτική; Η οργάνωση του χώρου και του χρόνου ενός παιδιού είναι σημαντική έτσι κι αλλιώς, αλλά αποκτά κομβική σημασία μόλις αρχίσει να φοιτά στο σχολείο. Η διαφορά ανάμεσα στα μικρά και στα μεγάλα παιδιά είναι ο βαθμός παρέμβασης των γονέων στην οργάνωσή τους. Για παράδειγμα, ένα πρωτάκι χρειάζεται βοήθεια για να οργανώσει τον χρόνο του ώστε να αξιοποιηθεί εποικοδομητικά η μέρα του. Ένα μεγαλύτερο παιδί –ιδιαίτερα αν έχει συνηθίσει να λειτουργεί εντός πλαισίου– μπορεί να καθορίσει μέρος του προγράμματός του σύμφωνα με τις προτιμήσεις του. Το σίγουρο είναι ότι στο πρόγραμμα ενός παιδιού πρέπει να υπάρχει ένα κομμάτι αυστηρά δομημένο, αλλά και ένα άλλο ευέλικτο, ώστε να ασκηθεί από νωρίς στη διαχείριση της ημέρας του. Στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, ο γονιός συνεχίζει να παρεμβαίνει ή αφήνει στο παιδί τη δυνατότητα της αυτο-οργάνωσης, ανεξάρτητα από εάν αυτό τα καταφέρνει ή όχι; Όπως είπαμε και παραπάνω, τα μεγαλύτερα παιδιά μπορούν να έχουν μεγαλύτερη ελευθερία στην οργάνωση του χρόνου. Όχι όμως όλα τα παιδιά. Υπάρχουν μαθητές που ακόμη και

Υπάρχουν, προφανώς, παιδιά και παιδιά. Άλλα μπορούν να αντεπεξέλθουν στις απαιτήσεις του προγράμματός τους χωρίς ιδιαίτερο κόπο και άλλα δυσκολεύονται. Πότε πρέπει να ανησυχήσει ο γονιός; Ο γονιός πρέπει να ανησυχήσει πρώτα με τον εαυτό του σε περίπτωση που έχει γεμίσει ασφυκτικά το πρόγραμμα του παιδιού του με όσα θα ήθελε ο ίδιος να είχε κάνει. Υπάρχουν γονείς που βλέπουν τα παιδιά τους το πρωί πριν από το σχολείο και το βράδυ πριν από τον ύπνο μόνο. Συνολικά μία ώρα την ημέρα δηλαδή· κι αυτό δεν οφείλεται μόνο στην εργασία του γονιού, αλλά και στο ασφυκτικό πρόγραμμα του μαθητή. Όλο και περισσότεροι μαθητές μάς περιγράφουν μία ζωή χωρίς… ανάσα. Άρα, θα έλεγα ότι αν το παιδί έχει ένα πρόγραμμα ανάλογο της ηλικίας του και των προτιμήσεών του, αλλά δεν μπορεί να αντεπεξέλθει, τότε θα πρέπει να δουν οι γονείς σε συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς μήπως υπάρχει κάτι που πρέπει να προσέξουν. Συνεργάζεστε με τις Εκδόσεις Πατάκη, από τις οποίες κυκλοφορούν μια σειρά από σχολικά ημερολόγια τόσο για παιδιά, όσο και για εκπαιδευτικούς. Πείτε μας ποια είναι αυτά που προτείνετε φέτος, τι θα βρούμε στις σελίδες τους και πώς μπορούν να μας βοηθήσουν, ώστε να είμαστε όσο το δυνατόν πιο... προγραμματισμένοι! Το Ημερολόγιο του δασκάλου και το Ημερολόγιο του μαθητή κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις Πατάκη περισσότερο από μία δεκαετία. Αγαπήθηκαν από τους εκπαιδευτικούς και τα παιδιά και με χαρά ακούω συναδέλφους να περιμένουν κάθε χρόνο να γεμίσουν τις σελίδες τους. Το καθένα δημιουργήθηκε με τη ματιά του ανθρώπου που θα το χρησιμοποιήσει. Οι δάσκαλοι θα βρουν συμβουλές για κάθε μέρα, πλανογράμματα, σημαντικές ημέρες και γενικά οτιδήποτε μπορεί να τους βοηθήσει στην οργάνωση της σχολικής τους ζωής. Οι μαθητές, στο δικό τους ημερολόγιο, θα μπορούν να σημειώνουν καθημερινά τις σχολικές τους υποχρεώσεις, να αξιολογούν την προσπάθειά τους, αλλά θα βρουν και χρήσιμες συμβουλές με στόχο το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Καλή σχολική χρονιά!

Από τις Εκδόσεις Πατάκη κυκλοφορούν: -Ο μικρός Νικόλας. ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2020-2020. Ο κόσμος των παιδιών όπως τον ονειρευόμαστε. -Μαθητικό ημερολόγιο ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2020-2021. Τι έμαθε ο ταξιδευτής στην Κάλυμνο και στη βόρεια Ιταλία. -Σχολικό ημερολόγιο για μαθητές και μαθήτριες Δημοτικού 2020-2021 -Ημερολόγιο για δασκάλους και δασκάλες 2020-2021 -ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗ 2020-2021

14.09.2020

TO ΜΠΙΣΚΟΤΆΚΙ ΤΟΥ Αν η σχολική χρονιά είχε χρώμα, θα είχε το κίτρινο, εκείνο των φύλλων που πέφτουν και των σχολικών λεωφορείων που γεμίζουν με χαμόγελα κάθε πρωί. Αν είχε άρωμα, θα είχε εκείνο της φρεσκοξυσμένης ξυλομπογιάς. Αν είχε γεύση θα είχε γεύση από Μιράντα Παπαδοπούλου. Τα αγαπημένα μπισκότο των παιδιών, μικρών και μεγάλων. Ιδανικά για πρωινό, μαζί στην τσάντα του σχολείου, στην απογευματική μελέτη, παντού! Η οικογένεια Μιράντα μεγαλώνει συνεχώς: Μιράντα κλασικό, Μιράντα με Αλεύρι Ολικής Άλεσης, Γάλα & Ασβέστιο, Μιράντα με Κακάο & Σοκολάτα, Μιράντα με επικάλυψη Σοκολάτας Γάλακτος. Τώρα και Μιράντα με 30% λιγότερη ζάχαρη, αλλά με όλη την μοναδική, αγαπημένη γεύση, βιταμίνες και μέταλλα. Εμείς αγαπάμε τις fress pack συσκευασίες. Από το ντουλάπι της κουζίνας μας στην τσάντα και... φύγαμε για σχολείο!

ς βιταμίνε , B9, D) 6 Β , 5 B , 3 (B1, B2, B

30% λιγότερη ζάχαρη σε σχέση με τα απλά μπισκότα

φυτικές ίνες

μέταλλα (σίδηρο και ασβέστιο)

www.biskotakimou.gr

ΣΤΟΝ ΓΙΑΤΡΟ

14.09.2020

Επιστροφή στο σχολείο με συμβουλές για υγιές στόμα ΤΟΥ ΓΡΗΓΟΡΗ ΓΡΗΓΟΡΑΚΗ

άθε Σεπτέμβριο, με την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς και την επιστροφή στα θρανία, ουσιαστικά τελειώνει η περίοδος ανεμελιάς των καλοκαιρινών διακοπών των μικρών μας φίλων. Μαζί με τις σχολικές προετοιμασίες, δεν πρέπει να ξεχνάμε και τον προληπτικό ιατρικό μας έλεγχο και την οδοντιατρική εξέταση που περιλαμβάνεται σε αυτόν. Προβλήματα στο στόμα Ο Σεπτέμβριος είναι ο κατάλληλος μήνας για να πραγματοποιηθεί η προληπτική οδοντιατρική εξέταση των παιδιών. Σύμφωνα με την Αμερικανική Παιδοδοντική Εταιρεία, ο περιοδικός οδοντιατρικός έλεγχος δυο φορές το χρόνο στα παιδιά είναι εξίσου σημαντικός με τις αναμνηστικές δόσεις των εμβολίων. Τερηδονισμένα δόντια σε παιδιά και εφήβους που δε θεραπεύονται εγκαίρως είναι δυνατόν να δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα τόσο στη στοματική όσο και στη γενική τους υγεία. Τα προβλήματα στη στοματική κοιλότητα που δεν αντιμετωπίζονται έγκαιρα μπορεί να επηρεάσουν ακόμη και τη σχολική επίδοση και ευθύνονται για αρκετές απουσίες των παιδιών στο σχο-

λείο. Μικρά παιδιά με χρόνιο πόνο σε ένα ή περισσότερα δόντια δυσκολεύονται στο φαγητό, στην ομιλία και πολλές φορές στη συγκέντρωση και στην παρακολούθηση των μαθημάτων στο σχολείο. Προληπτική εξέταση Κατά τη διάρκεια της προληπτικής εξέτασης, θα δοθούν οι απαραίτητες οδηγίες για τον σωστό τρόπο βουρτσίσματος και χρήσιμες συμβουλές για υγιείς διατροφικές συνήθειες. Όσο πιο μικρά έρθουν τα παιδιά σε επαφή με τους κανόνες στοματικής υγιεινής τόσο πιο εύκολα θα ακολουθήσουν έναν υγιή τρόπο ζωής που θα τους εξασφαλίσει ένα όμορφο χαμόγελο. Επίσης, αναπόσπαστο κομμάτι της επίσκεψης είναι η τοπική εφαρμογή φθορίου και η ενημέρωση για τις προληπτικές καλύψεις (sealants) των οπών και των σχισμών των οπίσθιων δοντιών. Το φθόριο είναι από τα σημαντικότερα όπλα που έχουμε στη μάχη κατά της τερηδόνας. Αθλητικές δραστηριότητες Η έναρξη της σχολικής χρονιάς συνοδεύεται και από την έναρξη των αθλητικών δραστηριοτήτων για αρκετούς μαθητές. Η κατασκευή ενός στοματικού προστατευτικού νάρθηκα παρέχει μεγάλη προστασία στα δόντια, στους μαλακούς ιστούς και στις

γνάθους από τυχόν τραυματισμούς κατά τη διάρκεια της άσκησης. Τα μεγαλύτερα παιδιά Επίσης, οι απόφοιτοι του σχολείου, και ιδιαίτερα εκείνοι που συνεχίζουν τις σπουδές τους μακριά από το σπίτι, δεν πρέπει να ξεχνούν τον οδοντίατρο. Οι φοιτητές, αλλάζοντας πολλές συνήθειες, συχνά παραμελούν τη στοματική τους υγιεινή και τον σωστό τρόπο διατροφής. Τα παραπάνω σε συνδυασμό με την απομάκρυνση από τον οδοντίατρο που τους παρακολουθούσε για πολλά χρόνια οδηγούν συχνά σε προβλήματα στη στοματική κοιλότητα. Επιστροφή στα θρανία, λοιπόν, και ταυτόχρονα επιστροφή στις συνήθειες που μας κρατούν καθ’ όλα υγιείς!

Ο Γρηγόρης Γρηγοράκης είναι Παιδοδοντίατρος, απόφοιτος της Οδοντιατρικής & Ιατρικής του ΑΠΘ με μεταπτυχιακές σπουδές στην παιδοδοντία στο πανεπιστήμιο Tufts της Βοστώνης και εξειδίκευση στην οδοντιατρική αντιμετώπιση ατόμων με ειδικές ανάγκες στο University of Toronto.

14.09.2020

Το κουδούνι της γεύσης χτυπά! Μια νέα σχολική χρονιά ξεκινά. Μια χρονιά με περισσότερο χρώμα, μοναδικές γεύσεις και υπέροχο άρωμα... βουτύρου. Παρέα με τα ασύγκριτα Croissants βουτύρου από τη Χρυσή Ζύμη σε νέες συσκευασίες με την ίδια μοναδική γεύση που μας ταξιδεύει... στη Γαλλία. Αέρινη, αφράτη ζύμη από αγνά υλικά και εκλεκτό βούτυρο είναι τα συστατικά των πιο αυθεντικών Croissants που έχουμε δοκιμάσει! Οι τρεις γεύσεις τους συντροφεύουν εμάς και τους αγαπημένους μας γευστικά όλη την ημέρα. Λαχταριστά Croissants βουτύρου με γέμιση πραλίνα φουντουκιού, μαζί με ένα ποτήρι γάλα ή χυμό για ένα πρωινό γεμάτο ενέργεια. Το μόνο που πρέπει να κάνουμε είναι να βγάλουμε όσα Croissants χρειαζόμαστε από την κατάψυξη και να τα βάλουμε στο φούρνο 20 λεπτά πριν τα σερβίρουμε. Αφράτα Croissants βουτύρου στο lunch box για το σχολείο. Σκέτα ή όπως τους αρέσουν. Με αλλαντικά και τυρί, μαρμελάδα ή μέλι, φρούτα ή πραλίνα. Κάθε μέρα ένας διαφορετικός γευστικός συνδυασμός. Πεντανόστιμα, με αγνά υλικά κατευθείαν από τον φούρνο της κουζίνας μας! Μοναδικά Croissants γεμιστά με τυρί κρέμα και γαλοπούλα, ιδανικά για παρέα στη βόλτα, στα playdates, στο γραφείο. Με την ποιότητα και την τέλεια γεύση της Χρυσής Ζύμης.

Croissant βουτύρου

με ταχίνι σοκολάτα & μπανάνα

Υλικά για 2 Croissants 2 Croissants βουτύρου Χρυσή Ζύμη 1 μικρή μπανάνα σε φέτες 2 κ.γ. ταχίνι σοκολάτα Εκτέλεση Ψήνουμε τα Croissants σύμφωνα με τις οδηγίες της συσκευασίας. Tα κόβουμε στη μέση, αλείφουμε το κάτω μέρος με το ταχίνι σοκολάτα και τοποθετούμε τις μπανάνες. Κλείνουμε τα Croissants και απολαμβάνουμε.

3 νέες συσκευασίες σε απίθανα χρώματα με τις ίδιες υπέροχες γεύσεις. Γιατί δεν έτυχε... πέτυχε!

Έτοιμα σε μόνο 15-20 λεπτά

/xrisizimi.gr

/xrisizimi

ΣTON ΓΙΑΤΡΟ

14.09.2020

πρόβλημα. Γενικότερα προσπαθούμε να προλάβουμε την απόφραξη των πόρων του δέρματος. Είναι επίσης πολύ σημαντικό να μην πειράζουμε τα σπυράκια, διότι έτσι αυξάνουμε τη φλεγμονή και την πιθανότητα επιμόλυνσης από μικρόβια, ενώ διακινδυνεύουμε να μας μείνουν, έστω και μικρά, σημάδια. Σε αρκετές περιπτώσεις, τα απλά μέτρα κατά της ακμής δεν αρκούν και αυτό είναι αναμενόμενο. Για παράδειγμα, πολλά κορίτσια, που αντιμετωπίζουν καλά την ακμή τους, μπορεί να βλέπουν επιδείνωση λίγες μέρες πριν από την περίοδο. Αυτό ονομάζεται «προεμμηνορρυσιακή ακμή» και εμφανίζεται σε 7 στα 10 κορίτσια λόγω ορμονικών διακυμάνσεων. Σε σοβαρότερες καταστάσεις, σκόπιμο είναι να συμβουλευτούμε δερματολόγο, καθώς υπάρχουν φαρμακευτικές λύσεις, που όμως απαιτούν στενή ιατρική επίβλεψη.

Μαμά, γιατί έχω ακμή; ΤHΣ MAΡΙΑΣ Θ. ΑΥΓΕΡΗ

ακμή είναι τόσο συχνή στην εφηβική ηλικία, που τείνει να θεωρείται φυσιολογικό κομμάτι της εφηβείας. Σχεδόν 8 στους 10 εφήβους παρουσιάζουν ακμή. Γενικότερα, οι έφηβοι και οι νεαροί ενήλικοι μεταξύ 12 και 24 ετών επηρεάζονται περισσότερο. Η ακμή συνήθως εμφανίζεται στην έναρξη της εφηβείας και στα κορίτσια νωρίτερα από τα αγόρια. Κατά κανόνα, η ακμή εξαφανίζεται μεγαλώνοντας, όμως περίπου το 12% των γυναικών και το 3% των ανδρών συνεχίζουν να έχουν ακμή ακόμα και στην ηλικία των 40 ετών. Τι είναι η ακμή και τι την προκαλεί; Η ακμή είναι ουσιαστικά ένα δερματολογικό πρόβλημα, που παίρνει διάφορες μορφές. Καταρχάς, μπορεί να εμφανιστεί με τη μορφή μαύρων και λευκών στιγμάτων, που ονομάζονται φαγέσωρες. Ωστόσο, η ακμή μπορεί να συνοδεύεται και από σπυράκια και κύστεις. Ο συχνότερος τύπος είναι η λεγόμενη «κοινή ακμή», που εμφανίζεται στο πρόσωπο, στον λαιμό, στους ώμους, στην πλάτη και στο στήθος. Οι έφηβοι παρουσιάζουν ακμή λόγω των ορμονικών αλλαγών της εφηβείας, αλλά και λόγω κληρονομικότητας από τους γονείς τους. Οι πόροι του δέρματος περιέχουν σμηγματογόνους αδένες, που παράγουν σμήγμα, μια λιπαρή ουσία απαραίτητη για

τη λίπανση των μαλλιών και του δέρματος. Στην εφηβεία, οι ορμόνες προκαλούν την αύξηση της παραγωγής σμήγματος. Η ακμή αποτελεί απόρροια του εγκλωβισμού του σμήγματος και των νεκρών κυττάρων του δέρματος στους πόρους, σε συνδυασμό με τα βακτήρια που υπάρχουν στην επιδερμίδα (εικόνα 1).

Εικόνα 1: οι μορφές της ακμής

Πώς αντιμετωπίζεται η ακμή; Για να αποφύγουμε τη συσσώρευση σμήγματος, πλένουμε το πρόσωπό μας μια ή δυο φορές την ημέρα με ήπιο καθαριστικό και χλιαρό νερό, κάνοντας απαλές κινήσεις. Αν βάφουμε το πρόσωπο ή χρησιμοποιούμε αντιηλιακό, προτιμάμε προϊόντα «μη φαγεσωρογόνα». Αποφεύγουμε την έκθεση στον ήλιο, καθώς ναι μεν το μαύρισμα κάνει προσωρινά την ακμή να φαίνεται λιγότερο, αλλά τελικά μπορεί να χειροτερέψει το

Τι πρέπει να γνωρίζουν οι έφηβοι με ακμή; Όποια αντιμετώπιση και αν χρειαστεί, είναι σημαντικό τα έφηβα παιδιά μας να θυμούνται: Να έχουν υπομονή. Δίνουμε χρόνο σε κάθε θεραπεία για να αποδώσει. Μπορεί να πάρει από 3 έως 6 εβδομάδες για να δούμε αλλαγή και έως 12 εβδομάδες για μέγιστη βελτίωση. Να είναι συνεπείς. Ακολουθούμε το θεραπευτικό μας πρόγραμμα καθημερινά. Δε σταματάμε και ξαναρχίζουμε όταν βελτιώνεται ή χειροτερεύει το δέρμα μας αντίστοιχα. Η μη τακτική θεραπεία οδηγεί σε αποτυχία. Να ακολουθούν τις ιατρικές οδηγίες. Η λανθασμένη χρήση της αγωγής μπορεί να προκαλέσει επιδείνωση του προβλήματος ή σοβαρές παρενέργειες. Να παίρνουν τη δική τους αγωγή. Οι γιατροί δίνουν το φάρμακο που αντιστοιχεί σε συγκεκριμένο ασθενή. Ένα φάρμακο κατάλληλο για τον φίλο μας μπορεί να μην είναι καλό για μας. Να μην το παρακάνουν. Υπερβολικό τρίψιμο φθείρει το δέρμα. Υπερβολική ποσότητα τοπικών αλοιφών προκαλεί ερυθρότητα και απολέπιση του δέρματος. Υπερδοσολογία φαρμάκων από το στόμα προκαλεί σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες. Να μην ανησυχούν για τη γνώμη των άλλων. Δεν είναι ευχάριστο να έχεις ακμή και κάποιοι άνθρωποι μπορεί και να το κοροϊδεύουν. Ας μην τους αφήσουμε να μας επηρεάσουν. Όλοι οι έφηβοι έχουν ακμή σε κάποια φάση. Πρέπει να θυμόμαστε ότι η ακμή κατά κανόνα είναι παροδική και ότι υπάρχουν πολλές θεραπείες για να την ελέγξουμε.

Η Μαρία Θ. Αυγέρη είναι παιδίατρος. Μπορείτε να τη βρείτε στο maria.aygeri@gmail.com και στο 6945792250

14.09.2020

Back to school with Εcolife! Επιστροφή στο σχολείο με τα πιο υγιεινά παγουράκια & φαγητοδοχεία!

Ecolife kids thermos 300 ml & kids thermos 400 ml Ανοξείδωτα Ecolife kids thermos 300 ml & 400 ml, , BPA FREE, με εσωτερικό καλαμάκι και κουμπάκι για εύκολο «άνοιξε-κλείσε»! Με διπλά τοιχώματα από ανοξείδωτο ατσάλι, για να διατηρείται η θερμοκρασία του ροφήματος για περισσότερες ώρες. Σε δύο μεγέθη, για κάθε ηλικία!

Ecolife φαγητοδοχεία-θερμός με χώρισμα 850 ml Aνοξείδωτα Εcolife φαγητοδοχεία-θερμός 850 ml, BPA FREE, με χώρισμα. Με διπλά τοιχώματα, για κρύο ή ζεστό φαγητό και διατήρηση της θερμοκρασίας έως και 3 ώρες. Με αποσπώμενο μπολάκι-χώρισμα, 4 κλιπ ασφαλείας και ξεχωριστή θήκη για τη σος, είναι ιδανικά για το σχολείο, τη βόλτα ή ακόμη και για το γραφείο!

Μέρος των εσόδων των συγκεκριμένων προϊόντων θα διατίθεται στο «Χαμόγελο του παιδιού», για έναν ολόκληρο χρόνο.

Ecolife φαγητοδοχεία 800 ml

Παγουράκια Ecolife Kids 500 ml

Ανοξείδωτα Ecolife φαγητοδοχεία 800 ml, BPA FREE. Με καπάκι ασφαλείας με λάστιχο, αναδιπλούμενα χερούλια, 2 πλαϊνά κλιπ και βαλβίδα αφαίρεσης αέρα, για υγιεινή μεταφορά του φαγητού και εύκολο καθάρισμα. Ιδανικά για το σχολείο, την εκδρομή ή το γραφείο!

Ανοξείδωτα παγουράκια Ecolife kids 500 ml, BPA FREE, με flip-flop πώμα και υπέροχα σχέδια! Ιδανικά για το σχολείο και τις φθινοπωρινές βόλτες!

/lifegreen.gr

/lifegreengr

/ecolifebottles

Διάθεση: Lifegreen|Τ: 2106083626

ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ

Κάθε Σεπτέμβρης και ένα μεγάλωμα… Υποστηρίζοντας τα παιδία στη διαχείριση της αλλαγής ΤHΣ ΜΑΡΙΑΣ ΚΟΚΚΙΝΙΩΤΗ

Π Η Μαρία Κοκκινιώτη είναι εκπαιδευτικός – ειδική παιδαγωγός. Θα τη βρείτε στο Mindset: Fulfill the Potential. Υποστήριξη Μαθητών και Γονέων, www.mindset.edu.grc

αραδοσιακά, ο Σεπτέμβριος αποτελεί ένα νέο «αναπτυξιακό» ξεκίνημα για τα παιδιά μας και, όπως κάθε «μεγάλωμα», έτσι και αυτό της μεγαλύτερης τάξης, αποτελεί μία αλλαγή. Κάθε Σεπτέμβρη, οι μαθητές όλων των ηλικιών έχουν να αντιμετωπίσουν αυξημένες υποχρεώσεις, πιο απαιτητικά καθήκοντα, αλλά και τα νέα αναπτυξιακά χαρακτηριστικά τους. Χρειάζονται, λοιπόν, την υποστήριξή μας ώστε να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα, να «αφομοιώσουν» την αλλαγή και στη συνέχεια, σταδιακά, να χτίσουν την πορεία προς την ανεξαρτησία. Εμείς, ως γονείς, έχοντας συνειδητοποιήσει τα «στάδια» από τα οποία θα περάσουν τα παιδιά μας κατά την ανάπτυξή τους, μπορούμε να τα υποστηρίξουμε επιλέγοντας τον «καταλληλότερο» τρόπο κάθε φορά. Χρειάζεται να έχουμε πάντα στον νου μας πως ο καθένας μας είναι μία διαφορετική προσωπικότητα, με δικά της ιδιοσυγκρασιακά χαρακτηριστικά και μοναδική δομή εγκεφάλου. Η διαφορετικότητα αυτή συνιστά την μοναδικότητα μας και σε αυτήν οφείλεται η ομορφιά του κόσμου! Η αλλαγή αποτελεί μια μεταβατική κατάσταση για όλους μας –μικρούς και μεγάλους, περισσότερο ή λιγότερο έμπειρους… Το κάθε «μεγάλωμα» χρειάζεται τον χρόνο του και τις διεργασίες του, προκειμένου να προσαρμοστεί το άτομο στη νέα πραγματικότητα. Ο γονέας μπορεί να παίξει έναν πολύ σημαντικό ρόλο, εκείνον του υποστηρικτή. Ο ρόλος του γονέα: υποστηρικτής στη μεταβατική περίοδο του παιδιού ή του εφήβου O ρόλος του γονέα τα τελευταία χρόνια έχει

διαφοροποιηθεί σημαντικά, στοιχείο που έχει ωφελήσει καθοριστικά την ανάπτυξη και την εξέλιξη της ελληνικής κοινωνίας. Η μόρφωση –κοινωνική και ακαδημαϊκή–, η κοινωνικοποίηση, η άθληση, η προσωπική καλλιέργεια αποτελούν πλέον προτεραιότητες για την πλειονότητα των σύγχρονων οικογενειών. Όμως, αυτή η αλλαγή της οικογενειακής κουλτούρας ενέχει ενίοτε και τον κίνδυνο της υπερβολής, μια και οι γονείς μπορεί να «κατευθύνουν» τις επιλογές και την εξέλιξη των παιδιών σύμφωνα με τις δικές τους αντιλήψεις και επιθυμίες. Η φράση που προσπαθώ να έχω στη σκέψη μου ως μητέρα και εκπαιδευτικός είναι πως «κανείς από εμάς δεν μπορεί να γνωρίζει το καλύτερο για ένα παιδί που θα δραστηριοποιηθεί στην κοινωνία τα επόμενα χρόνια». Τα παιδιά μας είναι προικισμένα από τη φύση με τη ζωτική ορμή της νιότης τους, που αποτελεί οδηγό στις τολμηρές επιλογές, στις διαφορετικές απόψεις και προσπάθειες. Αυτά τα στοιχεία χρειάζεται εμείς, ως γονείς και εκπαιδευτικοί, να τα ενθαρρύνουμε υποστηρίζοντας τις μεταβάσεις και τις συνεχείς αλλαγές. Με αυτόν τον τρόπο, παρέχουμε τη βοήθεια που έχουν ανάγκη, αξιοποιώντας την ωριμότητα και την εμπειρία μας, και ταυτόχρονα αφήνουμε χώρο στη δυναμική της νεότητάς τους να διαμορφώσει, μέσα από συνεχείς διεργασίες, τον πολίτη του αύριο! Πώς υποστηρίζουμε τα παιδιά να διαχειριστούν καλύτερα την αλλαγή; 1. Τους μαθαίνουμε πώς να θέτουν σαφείς, εφικτούς και ρεαλιστικούς στόχους. Κάθε αλλαγή αφομοιώνεται καλύτερα όταν απλοποιηθεί. Μαζί με το παιδί μας χρειάζεται να αποτυπώσουμε τη διαδικασία της μετάβασης σε πολλά μικρά βήματα. Προτείνονται πολλές τεχνικές που υποστηρίζουν αυτή τη

14.09.2020

διαδικασία: οργάνωση προγράμματος, τήρηση ατζέντας για τον καταμερισμό των υποχρεώσεων στην εβδομάδα, οργάνωση του χώρου, ταμπέλες οργάνωσης και άλλα. Τα αποτελέσματα αυτών των πρακτικών πολλαπλασιάζονται όταν εμπλέκουμε ενεργά τα παιδιά μας στη διαδικασία. Φροντίζουμε πάντα να συζητάμε μαζί τους την αποτελεσματικότητα των όσων εφαρμόζουμε, να ακούμε τις απόψεις τους και να τροποποιούμε ό,τι χρειάζεται προκειμένου να βρούμε την αποτελεσματικότερη πρακτική. Όταν ακούμε ενεργητικά τα παιδιά, λειτουργούμε πολύ πιο αποτελεσματικά ως γονείς. 2. Υποστηρίζουμε τα παιδιά στη διαχείριση του χρόνου. Σε αυτό το σημείο χρειάζεται να γνωρίζουμε πως, αναπτυξιακά, η δεξιότητα της διαχείρισης του χρόνου ωριμάζει αργά, προς το τέλος της εφηβείας, ίσως και κατά τα πρώτα χρόνια της ενηλικίωσης. Την πληροφορία αυτή, που την αντλούμε από το επιστημονικό πεδίο των νευροεπιστημών, χρειάζεται να την έχουμε στον νου μας όταν ζητάμε από τα παιδιά να αξιοποιήσουν δεξιότητες που σχετίζονται με τη διαχείριση του χρόνου. Πολύ συχνά δεν τα καταφέρνουν, όχι γιατί αδιαφορούν ή γιατί δεν προσπαθούν, αλλά διότι η περιοχή τους εγκεφάλου τους που υποστηρίζει τη λειτουργία της διαχείρισης του χρόνου δεν είναι ακόμα αρκετά ώριμη. Βοηθάμε τα παιδιά να χρησιμοποιούν σωστά το ρολόι, να θέτουν χρονοδιαγράμματα και να προγραμματίζουν τις υποχρεώσεις τους. 3. Μιλάμε στα παιδιά μας για τις αλλαγές και για τα οφέλη που αυτές φέρνουν. Ζούμε σε μία πολύπλοκη καθημερινότητα και ιδιαίτερα φέτος, εξαιτίας του κορονοϊού, η ζωή μικρών και μεγάλων βρίθει από αλλαγές και μεταβάσεις. Χαρακτηριστικό αυτής της περιόδου είναι η αποδιοργάνωση μπροστά στην αντιμετώπιση των ενδεχόμενων δυσκολιών, το άγχος που προκαλεί το άγνωστο, αλλά και ο κόπος που απαιτείται για τη διαδικασία της προσαρμογής. Είναι πολύ βοηθητικό, μέσα από συνεχείς συζητήσεις και καθημερινά προσωπικά μας παραδείγματα, να δείξουμε στα παιδιά μας πως, χάρη σε αυτές τις συνεχείς αλλαγές, εξελισσόμαστε, προοδεύουμε και μεγαλώνουμε. Μέσα από αυτή τη διαδικασία θα τους μάθουμε να αντιμετωπίζουν τις δυσκολίες της αλλαγής και να καρπώνονται τα θετικά που αυτή φέρνει πάντα. Κάθε νόμισμα έχει δύο όψεις… Είναι γενικά παραδεκτό πως το μεγάλωμα των παιδιών αποτελεί μια συνεχή μετάβαση. Οι αλλαγές διαδέχονται η μια την άλλη χωρίς να υπάρχει χρόνος προσαρμογής και εξοικείωσης με τα νέα δεδομένα. Μια τέτοια κατάσταση κάθε άλλο παρά εύκολη μπορεί να χαρακτηριστεί. Παρόλα αυτά, αποτελεί για όλους μας, μικρούς και μεγάλους, μια πραγματικότητα. Τα παιδιά, σε κάθε περίοδο της ζωής τους που χαρακτηρίζεται από συνεχείς αλλαγές και μεταβάσεις, έχουν πάντοτε ανάγκη στο πλάι τους τους γονείς και τους δασκάλους. Αυτό που πρέπει να κάνουμε, λοιπόν, είναι να είμαστε παρόντες, να αναδεικνύουμε τη δυναμική και τις ευκαιρίες του μεγαλώματος και να τα υποστηρίζουμε πάντα, αφουγκραζόμενοι τις ανάγκες τους!

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

14.09.2020

35 3. Ποιον ρόλο παίζει η αυτοπεποίθηση στη σχολική απόδοση; Η αυτοπεποίθηση και το θετικό συναίσθημα αποτελούν τους βασικότερους παράγοντες που σχετίζονται με τη σχολική επιτυχία. Ένα παιδί που αισθάνεται πως τα καταφέρνει και νιώθει πως εξελίσσεται μαθαίνοντας θα αφιερώσει χρόνο στη διαδικασία, θα εμπλακεί προσωπικά και, αναπόφευκτα, θα μάθει και θα προοδεύσει. 4. "Οι εκπαιδευτικοί και οι γονείς είμαστε οι ενήλικοι, εμείς πρέπει να αλλάξουμε και να προσαρμόσουμε τα δεδομένα του περιβάλλοντος ώστε να υποστηρίξουμε το παιδί... Άλλωστε, όταν ένα λουλούδι δεν ανθίζει, τροποποιούμε το περιβάλλον, όχι το λουλούδι." Αυτό αναφέρεις στην αρχική σελίδα του Mindset. Νομίζω, όμως, ότι ελάχιστοι ενδιαφερόμενοι το κατανοούν και προσπαθούν να αλλάξουν το παιδί. Γιατί; Δυστυχώς, οι περισσότεροι εμπλεκόμενοι με την εκπαίδευση προσπαθούν να προσαρμόσουν την ανάπτυξη των δεξιοτήτων των παιδιών στα χαρακτηριστικά του εκπαιδευτικού συστήματος και όχι το εκπαιδευτικό σύστημα στις αναπτυξιακές και βιολογικές ανάγκες των παιδιών. Αυτή η «παιδαγωγική φιλοσοφία» έχει διαπεράσει την κουλτούρα της ευρύτερης κοινωνίας. Με άλλα λόγια, δεν προσαρμόζουμε το περιβάλλον, τα καθήκοντα και τις υποχρεώσεις στις ανάγκες των μικρών μαθητών, που σταδιακά ανακαλύπτουν τον κόσμο και τον εαυτό τους, αλλά πασχίζουμε μάταια να καταφέρουμε να «προσαρμόσουμε τα παιδιά» στο εκπαιδευτικό σύστημα.

Mindset. Μια διαφορετική εμπειρία εκπαίδευσης ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ

Μαρία Κοκκινιώτη είναι εκπαιδευτικός, ειδική παιδαγωγός, μαμά και σύζυγος. Παρόλο που οι δύο τελευταίες ιδιότητες δεν είναι επαγγελματικές είναι απόλυτα συνδεδεμένες με αυτό που αγαπά να κάνει –να δουλεύει με παιδιά και οικογένειες. Εργάστηκε ως δασκάλα δημοτικού σχολείου για δεκαπέντε χρόνια ενώ παράλληλα ασχολήθηκε, και συνεχίζει να ασχολείται, σε ακαδημαϊκό επίπεδο με αντικείμενα που σχετίζονται άμεσα με την εκπαίδευση –τις νευροεπιστήμες, την ειδική αγωγή, τις μαθησιακές δυσκολίες, τα εργαλεία αξιολόγησης και τον λόγο. Και έτσι δημιούργησε το Mindset, για το οποίο μιλάει σήμερα στο Τaλκ. 1. Πώς αποφάσισες να προχωρήσεις στη δημιουργία του Mindset; Ποιες υπηρεσίες προσφέρετε; Δουλεύοντας στην τάξη αντιλαμβανόμουν την ανάγκη των μαθητών για εξατομικευμένη υποστήριξη. Καταλάβαινα πως τα κατάφερναν καλύτερα όταν δημιουργούσαμε μία υγιή παιδαγωγική σχέση, όταν ήμουν παρούσα να υποστηρίξω τον καθένα προσωπικά και όταν εκτιμούσα τις μικρές αλλά και μεγάλες επιτυχίες του καθενός. Κάπως έτσι δημιουργήθηκε το Mindset, ένας χώρος εκπαίδευσης για όλους τους μαθητές και τους γονείς τους. Οι παρεχόμενες υπηρεσίες χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες με έναν κοινό παρονομαστή: την εξέλιξη των μαθητών και των γονέων: Στα εργαστήρια –καλλιέργειας δεξιοτήτων λόγου, μαθηματικής σκέψης, ιστορίας, θεατρικού παιχνιδιού, εικαστικών, Αγγλικών κ.ά.– τα παιδιά δεν έχουν την αίσθηση ότι κάνουν «τυπικό» μάθημα, καθώς έρχονται σε επαφή με ποικίλα ερεθίσματα, καλλιεργούν διαφορετικές πλευρές της προσωπικότητάς τους, διευρύνουν τις δεξιότητές τους, διαμορφώνουν θετική εικόνα για τον εαυτό τους και εξελίσσονται ολόπλευρα. Ταυτόχρονα, ο μαθητής μπορεί να δουλέψει με εξατομικευμένο πρόγραμ-

μα, αποκλειστικά σχεδιασμένο για εκείνον. Έπειτα από πλήρη αξιολόγηση (προσδιορισμός των δυσκολιών και των ατομικών χαρακτηριστικών του μαθητή), σχεδιάζεται ένα πρόγραμμα παρέμβασης που τον ενισχύει ολιστικά και τον αντιμετωπίζει ως εξελισσόμενη προσωπικότητα. Ο σχεδιασμός του εξατομικευμένου προγράμματος εμπεριέχει όλη τη φιλοσοφία του Mindset: να αξιοποιήσει ο μαθητής τις δυνατότητές του και να ξεπεράσει τις δυσκολίες του. Τέλος, το Mindset είναι και χώρος για γονείς. Διοργανώνονται εβδομαδιαίες ομάδες γονέων με συγκεκριμένη θεματική κάθε φορά. Μέσα από την κοινή μας εμπειρία εξελισσόμαστε όλοι μαζί. Γονείς γινόμαστε, και γινόμαστε καλύτεροι υποστηρίζοντας ο ένας τον άλλον. 2. Πού οφείλεται η ραγδαία αύξηση των διαγνώσεων στους μαθητές; Σαφώς οι μαθησιακές δυσκολίες υπάρχουν, εντοπίζονται και έχουν νευροβιολογική βάση. Επιπλέον, η εξέλιξη των μεθόδων και των εργαλείων αξιολόγησης βοηθούν στον εντοπισμό παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες που δεν θα διαγιγνώσκονταν στο παρελθόν. Ταυτόχρονα, όμως, αποδεικνύεται από έρευνες πως το παγκόσμιο ποσοστό των ατόμων με μαθησιακές δυσκολίες είναι μικρότερο από αυτό που εντοπίζουμε εδώ και χρόνια στη χώρα μας. Θεωρώ πως το υψηλό ποσοστό στην Ελλάδα σχετίζεται με το «εκπαιδευτικό πλαίσιο», με τις απαιτήσεις στις οποίες καλούνται να αντεπεξέλθουν τα παιδιά, χωρίς να είναι ακόμα ώριμος ο εγκέφαλός τους, χωρίς να έχουν αναπτύξει τις απαιτούμενες δεξιότητες. Αποτέλεσμα αυτής της «βιασύνης» του συστήματος είναι η ραγδαία αύξηση του μαθητικού πληθυσμού που εμφανίζει χαρακτηριστικά μαθησιακών δυσκολιών. Υπάρχουν μαθητές που χρειάζονταν περισσότερο χρόνο να πειραματιστούν με πιο απλές έννοιες για να τις αφομοιώσουν και να αναπτύξουν τις ανάλογες δεξιότητες. Θεωρώ λοιπόν πως εμφανίζουν πολλά από τα χαρακτηριστικά των μαθησιακών δυσκολιών όχι γιατί «δεν μπορούν να μάθουν» αλλά γιατί «δεν πρόλαβαν να μάθουν».

5. Πώς κρίνεις το εκπαιδευτικό σύστημα στην Ελλάδα; Ποιες βασικές αλλαγές χρειάζεται ώστε να μπορέσει να εντάξει όλα τα παιδιά ομαλά στους κόλπους του; Το ελληνικό εκπαιδευτικό είναι τεχνικό και περιοριστικό. Καταπιάνεται και αξιολογεί μόνο τις «ακαδημαϊκές» δεξιότητες των μαθητών. Κατά συνέπεια, δεν προάγει τη δημιουργικότητα, δε συμπεριλαμβάνει τις αθλητικές επιδόσεις, δεν καλλιεργεί την κριτική σκέψη, δε φέρνει τους μαθητές σε επαφή με ποικίλες μαθησιακές εμπειρίες και ερεθίσματα. Χρειαζόμαστε ένα σύστημα σχεδιασμένο με βάση τα αναπτυξιακά χαρακτηριστικά των παιδιών και τις ανάγκες της σύγχρονης εποχής. Το σχολείο πρέπει να εστιάσει στο παιδί και στην ψυχοσυναισθηματική του ανάπτυξη και όχι στο μάθημα και στην ύλη. Χρειάζεται να δοθεί στη μαθησιακή διαδικασία μία δυναμική διάσταση κατά την οποία ο μαθητής θα είναι στο επίκεντρο της διαδικασίας και ο ρόλος του εκπαιδευτικού θα είναι υποστηρικτικός. Το λάθος πρέπει να αποσυνδεθεί από την αξιολόγηση και τη βαθμολόγηση και να μετατραπεί σε ευκαιρία για μάθηση και εξέλιξη. Χρειαζόμαστε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που να εμπνέει τους μικρούς μαθητές να εξελιχθούν… 6. Σε ποιους θα πρότεινες να επισκεφτούν το Mindset και να σας γνωρίσουν; To Mindset είναι για όλους, είναι για τον καθένα από εμάς που θέλει να προσφέρει στο παιδί του αλλά και στον εαυτό του μία διαφορετική εμπειρία εκπαίδευσης. Το Mindset είναι εδώ για να αξιοποιήσει στο μέγιστο τις δυνατότητες του κάθε μαθητή – fulfill the potential. Η κάθε υγιής προσωπικότητα έχει τις δυσκολίες και τις δυνατότητές της. Η αίσθηση του «δυσκολεύομαι» ή του «τα καταφέρνω» είναι θέμα οπτικής ‐ Mindset!

Αν επιθυμείτε να μάθετε περισσότερες πληροφορίες για το Mindset ή να κλείσετε ραντεβού, επικοινωνήστε: Διεύθυνση: Ανδρέα Γκίνη 4, 152 33, Χαλάνδρι Ιστοσελίδα: www.mindset.edu.gr Email: info@mindset.edu.gr Τηλέφωνο: 2169391038

14.09.2020

πι τσί λες

2 1 Γραφείο Evo Με επιλογή ανάκλισης και προσαρμογή ως προς το ύψος, που παρέχει σωστή εργονομική στήριξη για κάθε σώμα. cozykids.gr

Σακίδιο πλάτης λιοντάρι της Affenzahn Αδιάβροχο, ανθεκτικό στους λεκέδες, καθαρίζεται εύκολα και προέρχεται από ανακυκλωμένα μπουκάλια PET. cozykids.gr

3 Maped-Σειρά pastel Νέα σειρά με ονειρικά, παστέλ χρώματα. gr.maped.com

4 Maped-Σειρά cosmic Υλικά για το σχολείο απο τον κόσμο των πλανητών, των αστεριών και των αστροναυτών. gr.maped.com

14.09.2020

5 Wet Hankies Antibacterial Με οινόπνευμα και επιπλέον αντισηπτικό παράγοντα, αποτελούν τον Νο1 σύμμαχο ενάντια στα μικρόβια. Από την ελληνική εταιρεία ΜΕΓΑ Α.Ε. megadis.gr

7 Cloud Z i-Size της σειράς CYBEX Platinum Κατάλληλο για παιδιά από 0 έως 2 ετών, προσφέρει άνετο ύπνο και βέλτιστη προστασία. cybex-online.com/el-gr

6 LICE FREE SET Ολοκληρωμένη αντιφθειρική αγωγή με φυσικό τρόπο. Το σετ αποτελείται από λοσιόν, σαμπουάν και ειδική χτένα. www.frezyderm.gr

Σύστημα Ταξιδιού CYBEX Balios S Lux Κατάλληλο από τη γέννηση μέχρι και 4 ετών! Με μαύρο ή silver σκελετό σε 6 διαφορετικά χρώματα. cybex-online.com/el-gr

9 Mάρσιπος YEMA από τη συλλογή της CYBEX Platinum by Karolina Kurkova Κατάλληλος από τη γέννηση του παιδιού και μέχρι την ηλικία των 2 ετών, συνδυάζει την τέλεια εργονομία με τα υψηλότερα πρότυπα μόδας. Προσφέρει 3 διαφορετικές θέσεις μεταφοράς του παιδιού, που κάθεται φυσικά, με ανοιχτά πόδια, πράγματα απαραίτητο για την ανάπτυξη των ισχίων του. cybex-online.com/el-gr

14.09.2020

πι τσί λες 2 1 Παγούρι TRIXIE Μr Lion, από ανοξείδωτο ατσάλι 500 ml. www.milkshakesanddreams.gr

Σακίδιο πλάτης EASTPACK Padded Pak'R Velvet Blue unisex μπλε σακίδιο πλάτης, με πάνω χειρολαβή, Patch λογότυπο μπροστά και allover Velvet σχέδιο. www.koolfly.gr

3 Θήκες οργάνωσης Πολύχρωμες, αδιάβροχες, διακοσμητικές, ιδανικές για το υπνοδωμάτιο ή το μπάνιο www.bleekerandlove

4 Βρεφικά πιτζαμάκια Σετ πιτζάμας με δεινόσαυρους από οργανικό βαμβάκι κατά 95%. www.zara.com

14.09.2020

6 5 Μεταλλικό φωτιστικό γραφείου Με προσαρμόσιμο ύψος, ιδανικό και για παιδικά γραφεία. www.octopus.gr

Φαγητοδοχείο Bento της MB Original Δύο δοχεία φαγητού σε ισορροπία που μπαίνουν με ασφάλεια στο φούρνο μικροκυμάτων και στο πλυντήριο πιάτων. www.aliceonboard.com

8 7 Παγουράκια Ecolife Kids 500 ml Ανοξείδωτα παγουράκια Ecolife kids, BPA FREE, με flip-flop πώμα και υπέροχα σχέδια! lifegreen.gr

Παιδική μάσκα KIMALE Διπλού υφάσματος με αφρικανικό print, πλένεται στους 60 βαθμούς, κατασκευάζεται από ανακυκλώσιμα υλικά. www.kimale.co

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

14.09.2020

Η Κατερίνα Σέρβη αφηγείται στα παιδιά ιστορίες για την Ιστορία ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ

Η *

Eικονογράφηση: Λ έλα Στρούτση

Κατερίνα Σέρβη είναι, όπως η ίδια λέει χαριτολογώντας, μια «παραστρατημένη» αρχαιολόγος! Διότι σπούδασε αρχαιολογία, αλλά δεν ακολούθησε τον δρόμο της ανασκαφής –που τη λατρεύει– ή της εκπαίδευσης –που τη θεωρεί σπουδαίο λειτούργημα. Δούλεψε για πολλά χρόνια στη διαφήμιση, ως κειμενογράφος, όπου ασκήθηκε στη δημιουργική γραφή. Παράλληλα, διοχέτευσε το πάθος της για την αρχαιολογία αρχικά στη

συγγραφή αρχαιολογικών οδηγών και στη συνέχεια στα παιδικά βιβλία. Με αφορμή τις σειρές βιβλίων «Οι Αρχαίοι μου Φίλοι» και «Ιστορικά Εικονογραφημένα» και το βιβλίο Ο Παππούς που δε γνώρισα (κυκλοφορούν όλα από τις Εκδόσεις Πατάκη), είχαμε μια όμορφη συζήτηση για την ανάγνωση του παρελθόντος στις (και από τις) μικρές ηλικίες, για την ιστορία, για την αρχαιολογία και φυσικά για το σχολείο! Κατερίνα, δημιούργησες τους «Αρχαίους μου φίλους», μια σειρά αρχαιολογικών και ταυτόχρονα λογοτεχνικών για παιδιά προσχολικής και πρωτοσχολικής ηλικίας,

που τους γνωρίζει παλιούς, σπουδαίους πολιτισμούς, μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους, τότε, την εποχή που ήταν γεμάτοι ζωή. Ξεναγοί τους; Μικρά, συνομήλικά τους παιδιά! Πώς συνέλαβες την ιδέα για τα βιβλία αυτά, ποιος είναι ο παιδαγωγικός σου στόχος και ποια είναι η ανταπόκριση που έχεις δει από το κοινό; Υπάρχει καλύτερος ξεναγός από κάποιον που έζησε τότε; Κι επίσης, για τα παιδιά υπάρχουν καλύτεροι ξεναγοί από τους συνομηλίκους τους; Τέτοιες ιδέες μου έρχονται φυσικά, αυθόρμητα. Όταν διαβάζω για το παρελθόν ή όταν βρίσκομαι σε κάποιον αρχαιολογικό χώρο φαντάζομαι τους

14.09.2020

ανθρώπους που έζησαν τότε, παλιά, και προσπαθώ να «μπω στα παπούτσια» τους. Η αρχαιότητα δεν είναι για μένα κτίρια ή αντικείμενα· είναι οι άνθρωποι που τα έφτιαξαν και τα έζησαν. «Οι Αρχαίοι μου Φίλοι» δημιουργήθηκαν για να μυήσουν τα μικρά παιδιά στους αρχαίους πολιτισμούς. Να αποτελέσουν μια πρώτη γνωριμία με εικόνες, λέξεις, έννοιες παράξενες και «εξωτικές». Να τους προσφέρουν όχι απαραίτητα γνώση –αν γίνει κι αυτό έχει καλώς– αλλά αίσθηση, αγάπη κι ενθουσιασμό για κόσμους που προσωπικά βρίσκω πολύ συναρπαστικούς, μέσα από όμορφες εικόνες και ιστορίες καθημερινότητας: βόλτες, παιχνίδια, τσακωμούς. Ιστορίες πολύ κοντά στις δικές τους. Η ανταπόκριση είναι εξαιρετικά ενθαρρυντική από νηπιαγωγούς, δασκάλους, από ανθρώπους που ασχολούνται με τον έναν ή τον άλλο τρόπο με την εκπαίδευση, αλλά και από τα παιδιά. Μια φίλη, αγαπημένη συγγραφέας παιδικών βιβλίων, μου έστειλε φωτογραφία την τετράχρονη κόρη της να «διαβάζει» τη Μυρρίνη πριν πάει για ύπνο! Ο Γλαύκος, η Μυρρίνη και η Αλεξάνδρα... Πες μας λίγα λόγια για τον κάθε πρωταγωνιστή σου και την ιστορία του! Ο Γλαύκος είναι γιος βασιλιά, του Μίνωα, και μας καλεί σε μια βόλτα στο ανάκτορο του πατέρα του, αλλά και σε ολόκληρη τη Μινωική Κρήτη. Η Μυρρίνη είναι καθώς πρέπει Αθηναία κόρη του 5ου αι. π.Χ., κλεισμένη σπίτι, μέχρι που γίνεται Αρρηφόρος, παίρνει δηλαδή μέρος σε μια αθηναϊκή γιορτή, τα Αρρηφόρια, και έτσι ανεβαίνει για πρώτη φορά στην Ακρόπολη. Η Αλεξάνδρα τσακώνεται με την κολλητή της, τη Θεοδώρα, και αναπολεί τις σκανδαλιές που έκαναν μαζί στην ακρόπολη της πόλης τους, των προϊστορικών Μυκηνών. Ποια άλλα παιδιά θα μας κάνουν μελλοντικά παρέα στις ιστορικές και αρχαιολογικές μας αναζητήσεις; Μελλοντικά, θα γνωρίσουμε πολλά-πολλά παιδιά, ίσως και από ξένους πολιτισμούς! Προς το παρόν, μπορώ να αποκαλύψω ότι ο επόμενος φίλος έρχεται από το Ακρωτήρι της Σαντορίνης, λίγο πριν από την προϊστορική έκρηξη του ηφαιστείου που κατέστρεψε το νησί... Πώς προέκυψε η συνεργασία με την Αλεξία Λουγιάκη και τη Λέλα Στρούτση και πώς (συν)εργαστήκατε για το πάντρεμα κειμένου και εικονογράφησης; Η Αλεξία και η Λέλα προκρίθηκαν για την προηγούμενη, εξαιρετική, δουλειά τους και η συνεργασία οριστικοποιήθηκε έπειτα από κουβέντα για τις ανάγκες της σειράς και ένα πρώτο δείγμα γραφής. Και οι δύο ανέλαβαν ένα πολύ απαιτητικό έργο, να «παντρέψουν» τη μυθοπλασία με τις αρχαιολογικές πληροφορίες. Η συνεργασία μας ήταν πολύ στενή, με άφθονη δουλειά και αγωνία και από τις δύο πλευρές. Η Αλεξία σχεδίασε αρκετές φορές τον Μίνωα, μέχρι να καταλήξουμε σε μια εικόνα που να συμβαδίζει με όσα ξέρουμε για τους Μινωίτες, η Λέλα κι εγώ σπαζοκεφαλιάσαμε ώρες πάνω από χίλιες δυο λεπτομέρειες: «Πώς κρατάνε οι Αρρηφόροι τα μυστικά αντικείμενα;», «Πόσο μεγάλη είναι η μπάλα που παίζουν;», «Το “pet” της Μυρρίνης είναι γατάκι, σκυλάκι ή μήπως πάπια;» Εδώ θα ήθελα να προσθέσω πως σε κάθε βιβλίο έχω πλάι μου έναν ή περισσότερους αρχαιολόγους, ειδικούς στο κάθε θέμα. Κάποιοι έχουν υπάρξει καθηγητές μου,

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ πολλοί είναι φίλοι, και προσφέρουν γενναιόδωρα τις πολύτιμες συμβουλές τους τόσο στο κείμενο όσο και στην εικονογράφηση. Έχεις γράψει ακόμα μια σειρά από Graphic Novels με ιστορικό περιεχόμενο, σε εικονογράφηση του Θανάση Πέτρου, για λίγο πιο μεγάλα παιδιά. Λειτούργησες με τον ίδιο τρόπο ή η ενασχόληση με τα «Ιστορικά Εικονογραφημένα» ήταν πιο απαιτητική; Κατά κανόνα, στα ιστορικά και αρχαιολογικά μου βιβλία λειτουργώ με τον ίδιο τρόπο: διαβάζω πηγές, εμπνέομαι, γράφω. Στη σειρά των Graphic Novels είχα έναν σπουδαίο «βοηθό», τον ίδιο τον ιστορικό των Περσικών Πολέμων, τον Ηρόδοτο! Το κείμενό του γεννούσε στο μυαλό μου σενάρια, που στη συνέχεια συνδύαζα με δικούς μου φανταστικούς ήρωες και πλοκή. Για να είμαι ειλικρινής, απόλαυσα εξαιρετικά τη διαδικασία συγγραφής αυτών των βιβλίων. Ο Θανάσης, από την άλλη –ένας από τους κορυφαίους Έλληνες κομίστες– βασανίστηκε πολύ περισσότερο από την Αλεξία και τη Λέλα. Φανταστείτε ότι έπρεπε να μελετά και να συζητάμε λεπτομέρειες όπως αυτές που ανέφερα παραπάνω –τι φόραγαν οι ήρωες, πώς ήταν τα μαλλιά τους, πού κάθονταν οι Σπαρτιάτες για να φάνε– για εκατοντάδες εικόνες. Όσο για το αναγνωστικό τους κοινό, δεν θα το περιόριζα στα παιδιά. Ως Graphic Novels απευθύνονται ουσιαστικά στους πάντες: από πέντε μέχρι εκατόν πέντε χρονών! Και Ο παππούς που δε γνώρισα; Κι αυτό είναι ένα βιβλίο ιστορικό, που όμως έχει έναν διαφορετικό τρόπο αφήγησης, μια και βασίζεται σε μια αληθινή ιστορία... Ο Παππούς που δε γνώρισα είναι στην πραγματικότητα ο παππούς που δε γνώρισε η κόρη μου. Είναι ένα αλληγορικό παραμύθι, βασισμένο στην ιστορία του Αντώνη Πετράκη, ο οποίος πολέμησε νεότατος στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο με τη RAF, στη Μέση Ανατολή. Σε κάποια πτήση έπεσε στην έρημο, σε ναρκοπέδιο, κατάφερε ωστόσο να γλιτώσει τη ζωή του. Όταν άκουσα την ιστορία, μου φάνηκε συγκλονιστική, όπως συγκλονιστικός μού φαίνεται συνολικά ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος και ο ηρωισμός όσων πολέμησαν τον Χίτλερ. Έτσι, με αφορμή την πτήση και την πτώση του παππού Αντώνη, θέλησα να μιλήσω στα παιδιά, αλλά και στους μεγάλους για το θάρρος, τον αλτρουισμό, την ψυχική δύναμη και, φυσικά, την οικογενειακή μνήμη και περηφάνεια. Η ιστορία είναι δυστυχώς μάθημα παρεξηγημένο από πολλούς. Όσο για την αρχαιολογία; Μοιάζει να μην έχει καμία θέση στο σύγχρονο εκπαιδευτικό σύστημα. Πώς μπορούμε, λοιπόν, να «προσπεράσουμε» το σχολείο και να κάνουμε τα παιδιά μας να γνωρίσουν και κυρίως να αγαπήσουν το παρελθόν, που τόσα έχει να τους διδάξει; Είναι πράγματι παρεξηγημένη και είναι πολύ κρίμα. Το παρελθόν είναι η βάση μας, χωρίς παρελθόν δεν έχουμε πού να πατήσουμε για να χτίσουμε το μέλλον. Δυστυχώς το σχολείο, σε γενικές γραμμές, δε βοηθάει την ιστορία να δείξει το αληθινό, το γοητευτικό της πρόσωπο. Από προσωπική εμπειρία, και από φίλους που έχουμε συζητήσει, το σχολείο και το πανεπιστήμιο τα «προσπερνάμε» ούτως ή άλλως. Γνωρίζουμε και αγαπάμε το αντικείμενό μας μέσα από προσωπικό δάβασμα, εκτός εκπαιδευτικών δομών. Μπορούμε, επομένως, να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να βρουν από νωρίς αυτό το μονοπάτι,

41 της προσωπικής καλλιέργειας. Μπορούμε να τους διαβάζουμε ή να τους προτείνουμε εξωσχολικά αναγνώσματα, να τους μιλάμε, να συζητάμε. Και μην ξεχνάμε την τηλεόραση και το διαδίκτυο. Υπάρχουν σήμερα εκπληκτικά ντοκιμαντέρ και εκπαιδευτικά βιντεάκια, με εντυπωσιακά γραφικά και κείμενα γοητευτικά και κατανοητά. Είναι όλα αυτά που ονομάζουμε «Δημόσια Ιστορία» και «Δημόσια Αρχαιολογία» και που πραγματικά φέρνουν κοντά στο ευρύ κοινό τις ανακαλύψεις της επιστήμης. Έχεις εικόνα για το πώς διδάσκεται η ιστορία σήμερα; Έχεις ίσως κάποιες προτάσεις να κάνεις, ώστε να βρει τη θέση που της αξίζει και εντός σχολικού περιβάλλοντος; Διδάσκεται με τρόπο στείρο, αποσπασματικό έως και ακατανόητο, απ’ ό,τι έχω δει στα σχολικά βιβλία της κόρης μου. Αν, βέβαια, υπάρχει κάποιος εμπνευσμένος δάσκαλος ή καθηγητής, τα πράγματα αλλάζουν. Ωστόσο, η βάση παραμένει προβληματική. Προσωπικά, αν ήμουν εκπαιδευτικός θα προσπαθούσα να κάνω τρία πράγματα: πρώτον να ενοποιήσω την αποσπασματικά δοσμένη σχολική ύλη, ώστε να καταλάβουν τα παιδιά τη σύνδεση του κάθε «κομματιού» με το πριν και το μετά. Δεύτερον, να την εμπλουτίσω με storytelling. Ποιος ο λόγος να διδάσκονται τη χιλιόχρονη βυζαντινή ιστορία ως μια σειρά από απρόσωπους αυτοκράτορες και παρόμοιους μεταξύ τους πολέμους; Το μυστικό είναι να λες ιστορίες για την Ιστορία. Ανεκδοτολογικές αφηγήσεις, ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες για την εποχή, τους ανθρώπους, άσημους και διάσημους, τις αντιλήψεις, τον τρόπο ζωής τους. Τέλος, θα της έδινα παγκόσμια διάσταση. Τα παιδιά επαναλαμβάνουν την ίδια ελληνοκεντρική ιστορία, αρχαία, βυζαντινή, νεότερη, σε τρεις κύκλους, δημοτικό, γυμνάσιο, λύκειο. Τι συνέβαινε όμως στην Κίνα τον 5ο αι. π.Χ.; Το ξέρετε ότι την ώρα που έσβηνε η Κωνσταντινούπολη ευημερούσε στην Αφρική η Μεγάλη Ζιμπάμπουε; Στη Βόρειο και τη Νότιο Αμερική; Ποιες ήταν οι συνήθειες, η τέχνη, η τεχνολογία των εκατοντάδων φυλών που έζησαν και άνθησαν εκεί; Η ιστορία και η αρχαιολογία, χάρη στην ανάπτυξη της τεχνολογίας, έχουν απογειωθεί τα τελευταία είκοσι χρόνια. Ανακαλύπτουν πράγματα αφάνταστα, έχουν συναρπαστικές ιστορίες να μας αφηγηθούν για το παρελθόν της ανθρωπότητας. Γιατί να μην τις αφηγηθούμε και στα παιδιά μας, στην τάξη; Κλείνοντας, θα ήθελες να στείλεις ένα μήνυμα για την αρχή αυτής της παράξενης σχολικής χρονιάς προς τους γονείς και προς τα παιδιά; Παράξενη, πράγματι, δυστοπική χρονιά... Όμως ουδέν κακόν αμιγές καλού. Ευκαιρία να δείξουμε τη δύναμή μας, την αγωνιστικότητα, τη δημιουργικότητα, την ικανότητα επιβίωσης και πάνω απ’ όλα την αγάπη, την αλληλοκατανόηση και την αλληλεγγύη. Ο άνθρωπος είναι μοναδικό ον, ικανό για τα καλύτερα και για τα χειρότερα. Αν επιστρατεύσουμε όλοι τον καλύτερο εαυτό μας, όλα θα πάνε καλά. Όσο για εμάς, μεγάλους και παιδιά, που είμαστε βιβλιοφάγοι, έχουμε ένα επιπλέον όπλο: κλείνουμε την πόρτα στα δυσάρεστα της ζωής, ανοίγοντας ένα βιβλίο!

Τα βιβλία της Κατερίνας Σέρβη κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις Πατάκη.

ΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝΤΑΣ

14.09.2020

τις σκέψεις τους και τα συναισθήματά τους και σε ένα περιβάλλον ασφάλειας να απελευθερώσουν τη δημιουργικότητά τους και τη ανάγκη τους για έκφραση. Δ.Ζ. : Στον επάνω όροφο, όπου το φως κι ένας μεγάλος πάγκος εργασίας κυριαρχούν, γίνονται τα μαθήματα των εικαστικών για παιδιά και εφήβους, όπως και τα εργαστήρια σχεδίου μόδας και styling για ενήλικους. Στο πλαίσιο αυτών των εργαστηρίων, διδάσκεται η τέχνη του σχεδίου και της αισθητικής σε ρούχα και αξεσουάρ. Τα εικαστικά γίνονται αντικείμενο συζήτησης και επικοινωνίας και μέσα από την καλλιτεχνική έκφραση στοχεύουμε στην ψυχική ευφορία, στη διασκέδαση και στην απόλυτη αγάπη προς τον πολιτισμό μας. Επίσης, στο εργαστήρι μας υπάρχουν και τμήματα προετοιμασίας για τα καλλιτεχνικά Γυμνάσια στις κατευθύνσεις των εικαστικών τεχνών και του θεάτρου-κινηματογράφου.

MIMI&MOU. Απελευθερώνοντας τη δημιουργική έκφραση ΤHΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ

ια δυνατή φιλία ετών και η αγάπη των καλλιτεχνών Δημήτρη Ζαφειρίου και Δήμητρας Βλάχου για την τέχνη ήταν η αφορμή για να δημιουργηθεί ο χώρος τέχνης «MIMI & MOU». Ένας χώρος που σέβεται τη φαντασία, τη δημιουργικότητα, την ελευθερία και τα όνειρα ανθρώπων κάθε ηλικίας, σε ένα περιβάλλον όπου επικρατούν η απλότητα, οι καθαρές γραμμές, τα ήρεμα χρώματα, ο ζεστός φωτισμός και η φύση. Στόχος του Δημήτρη και της Δήμητρας είναι να καταστήσουν τη διδασκαλία του θεάτρου και των εικαστικών ευχάριστη και διασκεδαστική διαδικασία, μέσω της οποίας μικροί και μεγάλοι θα εκφραστούν καλλιτεχνικά με τον δικό τους προσωπικό τρόπο. Η καθοδήγηση και η εμπειρία τους συμβάλλουν στην απελευθέρωση και στη δημιουργική έκφραση. Μιλήσαμε μαζί τους για το καινούργιο τους project και σας προτείνουμε να τους γνωρίσετε κι εσείς από κοντά, καθώς η αύρα τους είναι μαγευτική και η αγάπη για αυτό που κάνουν φαίνεται μέσα από την κάθε λέξη και κίνησή τους. Δήμητρα και Δημήτρη, καταρχάς συστηθείτε στο κοινό του Τaλκ. Δ.Β.: Οι πρώτες μου σπουδές ήταν στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης στη Θεσσαλονίκη, όπου παράλληλα άρχισα να παρακολουθώ και μαθήματα υποκριτικής. Όταν έκλεισε ο κύκλος στη Θεσσαλονίκη, ήρθα στην Αθήνα, όπου ολοκλήρωσα τις σπουδές μου στη σχολή του Γιώργου Αρμένη κι άρχισα να εργάζομαι στο θέατρο ως επαγγελματίας ηθοποιός. Η πρώτη μου παράσταση ήταν στην πειραματική σκηνή του Εθνικού θεάτρου και έπειτα σε διάφορα θέατρα της Αθήνας. Παράλληλα, λόγω της ιδιότητας μου ως εκπαιδευτικού, συνδύασα τα δύο κι άρχισα να διδάσκω θέατρο σε παιδιά και εφήβους, ενώ αργότερα ήρθε η διδασκαλία της υποκριτικής και του αυτοσχεδιασμού σε ενήλικους. Η λαογραφία και το λαϊκό θέατρο ήταν μια μεγάλη μου αγάπη, και είχα την χαρά να κάνω την μεταπτυχιακή μου εργασία με θέμα τη ζωή και τη δράση των ηθοποιών στα θεατρικά μπουλούκια.

Δ.Ζ.: Και οι δικές μου αρχικές σπουδές ήταν στην Παιδαγωγική του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Έπειτα, αποφάσισα να σπουδάσω σχέδιο μόδας στη σχολή Βελουδάκη, απ’ όπου αποφοίτησα κι έτσι ξεκίνησε το ταξίδι μου στον κόσμο της μόδας. Παρουσίασα τις συλλογές μου σε Ελλάδα και εξωτερικό, έγινα μέλος του συλλόγου Ελλήνων σχεδιαστών, παρουσίασα τη δουλειά μου σε εβδομάδες μόδας στην Αθήνα και Βερολίνο, συμμετείχα στο φεστιβάλ ταινιών μόδας ASVOFF στο Centre Pompidou στο Παρίσι, συνεργάστηκα με το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών για την παραγωγή θεατρικών ενδυμάτων, ενώ παράλληλα εργάστηκα και ως ενδυματολόγος. Το ενδιαφέρον μου για την παράδοση με οδήγησε στις μεταπτυχιακές σπουδές μου στη Λαογραφία και στον Πολιτισμό, με κατεύθυνση την παραδοσιακή φορεσιά. Τα τελευταία χρόνια άρχισα να ασχολούμαι με τη δημιουργία κοσμημάτων, τα οποία φιλοξενούνται στο Μουσείο Μπενάκη. Πείτε μας, λοιπόν, τι είναι ο πολυχώρος MIMI&MOU και πώς οδηγηθήκατε στη δημιουργία του. Δ.Ζ./ Δ.Β. : Ήταν η ανάγκη μας να δημιουργήσουμε έναν χώρο που θα λειτουργεί ως φυτώριο νέων ταλέντων που μας οδήγησε στο να πάρουμε την απόφαση να φτιάξουμε ένα τέτοιο εργαστήρι στο κέντρο της πόλης. Ο Πικάσο είχε πει ότι «κάθε παιδί είναι καλλιτέχνης. Το θέμα είναι πώς θα παραμείνει καλλιτέχνης μεγαλώνοντας». Αυτό μας εκφράζει απόλυτα και υπήρξε η πηγή της έμπνευσής μας. Θέλαμε να φτιάξουμε έναν χώρο για παιδιά, εφήβους και ενήλικους που να σέβεται τη φαντασία, τη δημιουργικότητα, την ελευθερία και τα όνειρα. Ποια προγράμματα για παιδιά έχετε ετοιμάσει για φέτος. Και επίσης, ποια προγράμματα για ενηλίκους προτείνετε, διότι και οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί που μας διαβάζουν έχουν ψυχή. Δ.Β.: Στον κάτω όροφο του εργαστηρίου έχει φτιαχτεί μια μικρή θεατρική σκηνή, για να φιλοξενεί τα μαθήματα θεατρικού παιχνιδιού, για παιδιά από 4 έως 12 ετών, το θεατρικό εργαστήρι εφηβικού θεάτρου, καθώς και τα μαθήματα υποκριτικής, σωματικού θεάτρου και αυτοσχεδιασμού, που απευθύνονται σε ενήλικους. Εδώ οι συμμετέχοντες (μικροί και μεγάλοι) θα μπορέσουν να νιώσουν σαν εκκολαπτόμενοι ηθοποιοί, να εκφράσουν

Το άγχος των γονιών και φέτος είναι δυστυχώς ο κορονοϊός. Προφανώς, η νέα κατάσταση δεν σας επιτρέπει να κάνετε ακριβώς όσα είχατε στο μυαλό σας, μα σίγουρα έχετε λάβει τα μέτρα σας. Πώς θα καθησυχάζατε έναν γονέα που θέλει να φέρει το παιδί του στα προγράμματά σας; Δ.Ζ./Δ.Β.: Η ζωή στο σύνολό της είναι γεμάτη εκπλήξεις, άλλοτε ευχάριστες κι άλλοτε όχι και τόσο. Ζητούμενο, όμως, είναι κάθε φορά να συνεχίζεις με δύναμη και αισιοδοξία, να μην αφήνεις τα γεγονότα να σε επηρεάζουν και να οδηγείσαι προς τους στόχους σου. Ιδιαίτερα, όταν ασχολείσαι με παιδιά, οφείλεις να τους δείξεις και μέσα από τα μάτια σου, αλλά και με τη δουλειά σου, ότι οι δυσκολίες ξεπερνιούνται και τα όνειρά μας δεν πρέπει ποτέ να τα εγκαταλείπουμε. Είναι αλήθεια, ότι πολλά από όσα σχεδιάζαμε, όπως οι παιδικές παραστάσεις μας, αλλά και τα προγράμματα για τα πολύ μικρά παιδιά, που γίνονται με συνοδεία γονιού, δεν θα πραγματοποιηθούν. Ενώ, οι παρουσιάσεις βιβλίων, οι εκδηλώσεις μας, κάποια φεστιβάλ που σχεδιάζουμε, καθώς και τα θεματικά πάρτι μας θα πραγματοποιηθούν υπό νέες συνθήκες κι εφόσον αυτό επιτραπεί. Όσον αφορά την τελευταία χρονική περίοδο, λαμβάνοντας υπόψιν την τρέχουσα κατάσταση και με αίσθημα ευθύνης, το MIMI & MOU έχει λάβει μια σειρά από μέτρα για την ασφαλή και ευχάριστη παραμονή μικρών και μεγάλων στο χώρο μας κατά τη διάρκεια των μαθημάτων. Γίνεται εντατική καθαριότητα και απολυμάνσεις, υπάρχουν αντισηπτικά σε όλον τον χώρο, με βάση τα τετραγωνικά του, είναι υποχρεωτική η χρήση μάσκας, η είσοδος επιτρέπεται σε συγκεκριμένο αριθμό μαθητών/τριων, ενώ, τέλος, οι γονείς παραμένουν στον ειδικά διαμορφωμένο εξωτερικό μας χώρο.

Φωτογραφία: Ioanna Chatziandreou , @shooterio

MIMI&MOU Διεύθυνση: Zωοδόχου Πηγής 58, 106 81, Αθήνα Τηλέφωνο: 6977257327, 2103809461 Ιστοσελίδα: www.mimiandmou.com Facebook: /mimiandmou Instagram: /mimiandmou

ΦΤΟΥ ΚΑΙ ΒΓΑΙΝΩ

14.09.2020

43 Παιχνίδια αισθήσεων, ανακάλυψης και εμπειρίας (Αισθητηριακά εργαστήρια και Messy Play) για βρέφη 6-18 μηνών, βρέφη 18-24 μηνών και βρέφη 24-36 μηνών, με την ηθοποιό και εμψυχώτρια Μαρίζα Τσάρη. Η πρώτη ομάδα, οι πρώτες στιγμές κοινωνικοποίησης. Μυρωδιές, θερμοκρασίες, γεύσεις, ήχοι, ιστορίες που ζωντανεύουν… Με οδηγό τις βασικές αισθήσεις και χρησιμοποιώντας φυσικά υλικά, χρώματα, υφές, αντικείμενα και ιστορίες δημιουργούμε «μικρόκοσμους» και προσκαλούμε την ομάδα να εξερευνήσει «παίζοντας» χώρους και αντικείμενα, ν’ ανακαλύψει και να πειραματιστεί με τις δυνατότητες των υλικών, να ζωντανέψει και να εμψυχώσει ιστορίες μέσα από τη διάδραση. Με έμφαση στη σχέση γονέα-παιδιού, βασικός στόχος των συναντήσεων είναι η αισθητηριακή καλλιέργεια και η αξιοποίησή της ως τρόπο έκφρασης και επικοινωνίας. Μέσα από τα αισθητηριακά εργαστήρια ενισχύεται ο δεσμός βρέφους-φροντιστή, ενισχύεται η αυτοπεποίθηση του βρέφους, επιλύονται προβλήματα, ενισχύεται η συγκέντρωση του βρέφους, διερευνώνται έννοιες και σωματικά και νοητικά θέματα, ενισχύεται ο οπτικοκινητικός συντονισμός και η λεπτή/αδρή κινητικότητα, διευρύνεται η φαντασία, ενώ καλλιεργούνται η ομαδικότητα και η αυτοοριοθέτηση. Μουσικοκινητική Carl Orff για παιδιά από 2,5 έως 4 ετών και παιδιά 4-6 ετών με τη με την μουσικοπαιδαγωγό Μαρία Σαπλαούρα. Με γνώμονα τη σχέση γονέα-παιδιού σε αυτή την τρυφερή και ευαίσθητη ηλικία, πρωταρχικός στόχος των εργαστηρίων είναι το παιδί μαζί με τον γονιό του να βιώσουν νέες μουσικές εμπειρίες και να εξερευνήσουν «παίζοντας» παρέα τρόπους έκφρασης και δημιουργίας. Μέσα από το παιδαγωγικό πλαίσιο που παρέχει η Μουσικοκινητική Αγωγή Carl Orff, η ομάδα θα έχει την ευκαιρία να παρατηρήσει, να αφουγκραστεί, να αλληλεπιδράσει και να ανακαλύψει βιωματικά μουσικές έννοιες, ρυθμούς, τραγούδια και χορούς. Επίσης, η επαφή με τα μουσικά όργανα της ορχήστρας Carl Orff θα δώσει τη δυνατότητα στους συμμετέχοντες να συνθέσουν τους δικούς τους ρυθμούς και να φτιάξουν τη δική τους ξεχωριστή ορχήστρα!

Ελάτε να παίξουμε με τη θεατρική ομάδα Μικρός Νότος στο Modus Vivendi by Krateros Katsoulis

ε νομίζουμε ότι υπάρχει γονιός και παιδί που να έχει παρακολουθήσει δουλειά του Μικρού Νότου και να μην έχει ενθουσιαστεί! Αυτή την ιδιαίτερη, παράξενη σχολική χρονιά, η αγαπημένη θεατρική ομάδα παρουσιάζει με χαρά και υπερηφάνεια τα νέα εκπαιδευτικά και ψυχαγωγικά εργαστήριά της στον Πολυχώρο Modus Vivendi by Krateros Katsoulis στα Βριλήσσια. Πρόκειται για ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα που απευθύνεται σε όλες τις ηλικίες. Βρέφη, παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας, έφηβοι, νέοι, γονείς, ενήλικοι, γιαγιάδες και παππούδες συναντιούνται για να ανακαλύψουν με τη βοήθεια έμπειρων εμψυχωτών τρόπους έκφρασης και να δημιουργήσουν δικές τους εμπειρίες μάθησης μέσα από το παιχνίδι! Τα τμήματα είναι ολιγομελή, ενώ ο χώρος είναι ξεχωριστός, μέσα στη φύση, ανοιχτός, με μία υπέροχη αυλή και διαμορφωμένος έτσι ώστε να λειτουργεί λαμβάνοντας όλα τα μέτρα προστασίας.

Τα προγράμματα για παιδιά Θεατρική προπαιδεία για παιδιά 24-30 μηνών και γονείς και για παιδιά 30-36 μηνών και γονείς με την Ζωλίνα Ποδαρά, παιδαγωγό-εμψυχώτρια θεατρικού παιχνιδιού. Με οδηγό το θεατρικό παιχνίδι, τη μουσική, τον χορό, το κουκλοθέατρο, τα εικαστικά και με πολλή φαντασία, μικροί και μεγάλοι θα

εξερευνήσουν τις περιπέτειες μιας παιχνιδιάρικης παρέας μικρών ζώων! «Ακολουθώντας» τις διαδρομές τους στο δάσος, στην πόλη, στη θάλασσα, στο βουνό, θα έχουν την ευκαιρία να ζωντανέψουν στιγμές από τις περιπέτειές τους! Με τη χρήση αντικειμένων, μουσικών οργάνων, εικαστικών υλικών και μέσα από τεχνικές αφήγησης και δραματοποίησης, θα παίξουν, θα παρατηρήσουν, θα κατασκευάσουν και θα ανακαλύψουν παρέα τοπία παράξενα και αληθινά. Child'SpaceAthens για βρέφη από 5 εβδομάδων ως 5 μηνών, για βρέφη από 5 μηνών ως 10 μηνών και για βρέφη που μπουσουλάνε, στέκονται και μετακινούνται στηριζόμενα από επιφάνειες στον χώρο. Διδάσκει και οδηγεί η Μάρθα Κλουκίνα, BA (Hons) Δασκάλα Κίνησης-Σύμβουλος Κινητικής Ανάπτυξης και πιστοποιημένη Child'Space Practitioner. Πώς ένα βρέφος μαθαίνει τις πρώτες δεξιότητες; Πώς οι γονείς και όσοι το φροντίζουν παίρνουν μέρος σε αυτή τη διαδικασία; Γιατί κάθε βρέφος μαθαίνει με διαφορετικό τρόπο και τι μπορεί να κάνει ο γονέας για να υποστηρίξει την ανάπτυξη σε αυτά τα πρώτα στάδια; Τα παραπάνω ερωτήματα απαντώνται μέσα στα προγράμματα του Child’SpaceAthens για βρέφη και νήπια από τη γέννηση μέχρι το ανεξάρτητο περπάτημα και τους γονείς τους. Tα προγράμματα βασίζονται στη μέθοδο Child’Space που δημιουργήθηκε από την Dr. Chava Shelhav, υποστηρίζει την κινητική, συναισθηματική και κοινωνική ανάπτυξη και προσφέρει στον γονέα τη γνώση και τον τρόπο να παρατηρεί με ευαισθησία το βρέφος του, να ενθαρρύνει τα αναπτυξιακά ορόσημα στη διαδρομή που διανύει αυτό μεγαλώνοντας και να εμπλουτίσει την επικοινωνία μαζί του.

Θεατρικό εργαστήρι για παιδιά Δ’, Ε και ΣΤ’ Δημοτικού και θεατρικό εργαστήρι για εφήβους (12-16 ετών), με τον ηθοποιό και εμψυχωτή Νίκο Αξιώτη. Θεατρικό εργαστήρι για παιδιά νηπιαγωγείου και Α’ Δημοτικού και θεατρικό εργαστήρι για παιδιά Β’ και Γ’ Δημοτικού με την ηθοποιό, θεατροπαιδαγωγό και αρχιτέκτοναΆννα Μαντά. Μέσα από μια σειρά συναντήσεων με βασικό εργαλείο τη θεατρική διαδικασία και το εκπαιδευτικό δράμα, αλλά και τη μουσική, τον ρυθμό, τα εικαστικά, τον χορό, οι μικροί μας φίλοι καλούνται να εμπλακούν, να εμβαθύνουν, να αισθανθούν. Και φυσικά να παίξουν! Μέσω του παιχνιδιού, οι νεαροί συμμετέχοντες έρχονται σε επαφή με την υποκριτική, τον αυτοσχεδιασμό, την έκφραση συναισθημάτων αλλά και την ομαδικότητα, τη συνεργασία και τη συν-δημιουργία. Μια ευχάριστη βιωματική διαδρομή ανακάλυψης του κόσμου αλλά και του εαυτού μας, συντροφιά με άλλους. Στο τέλος όλοι μαζί θα χαρούν το αποτέλεσμα αυτού του μοιράσματος επί σκηνής.

Υπεύθυνη καλλιτεχνικού σχεδιασμού: Χρύσα Διαμαντοπούλου Υπεύθυνη εκπαιδευτικού σχεδιασμού: Φλώρα Σπύρου Οργάνωση εργαστηρίων: Θεατρική ομάδα Μικρός Νότος Οι εγγραφές έχουν αρχίσει, ενώ τα εργαστήρια ξεκινούν στις 5 Οκτωβρίου. Για να δείτε το αναλυτικό πρόγραμμα των εργαστηρίων, αλλά και τα εργαστήρια για ενήλικους, κάντε κλικ στο mailchi.mp/23950bea8363/2rjj7whagh Εγγραφείτε εδώ: kraterosmodusvivendi@gmail.com Τ: 6981806728 (καθημερινές και Σάββατα 11.00 π.μ. - 18.00 μ.μ.) Για περισσότερη ασφάλεια και για όσο το επιτρέπει ο καιρός τα εργαστήρια θα γίνονται στην όμορφη αυλή! Modus Vivendi: Τροίας 1, 15235, Βριλήσσια

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

14.09.2020

άσχετο, αλλά «ειδικό» –υποτίθεται– τη μονογονεϊκή οικογένειά μου, να διαπραγματεύομαι την ηθική μου υπόσταση, να τεστάρω την ψυχική μου γαλήνη, να συζητώ με την πρώτη τυχούσα εν είδει κουτσομπολιού «ποιο είναι το θέμα», γιατί ο άλλος γονέας δεν είναι παρών… Είστε σίγουρα ψυχίατρος; Λίγες ημέρες αργότερα ακούω από τα χείλη του διαπρεπούς ψυχιάτρου, ψυχαναλυτή και επιστημονικού διευθυντή του Ινστιτούτου, που με έχει καλέσει στο γραφείο του για να συζητήσουμε το «θέμα που προέκυψε», ότι ενώ υπήρχε μία νομική επισφάλεια ως προς την υποχρέωση συγκατάθεσης του πατέρα για την αξιολόγηση, μπορούμε τελικά να ολοκληρώσουμε το τεστ, καθώς τελικά δεν είναι απαραίτητη. Ταυτόχρονα, μου πασάρει και τον νόμο που έχει εκτυπώσει σε Α4 και με δικαιώνει, λέγοντάς μου ότι θα πρέπει να δείξω κατανόηση γι’ αυτή τη δυσκολία που προέκυψε, καθώς η οικογένειά μου ανήκει σε μία ΓΚΡΙΖΑ ΖΩΝΗ… Κι εκεί που έχω μείνει με το στόμα ανοιχτό, συμπληρώνει: «Πόσο λυπάμαι που έτυχε σε εσάς να γίνετε το πειραματόζωο!» Εν έτει 2019, ένας μονογονέας ακούει από τα χείλη ψυχιάτρου που διευθύνει Ινστιτούτο προσωπικής ανάπτυξης ότι η περίπτωσή του ανήκει σε ΓΚΡΙΖΑ ΖΩΝΗ, επειδή είναι μονογονέας… Εντωμεταξύ, παρά τις διαβεβαιώσεις του και παρά τη δικαίωση από τον νόμο, ύστερα από πολλές εβδομάδες που καλώ στα τηλέφωνα, ενημερώνομαι ότι οι συνεργάτες του Ινστιτούτου «δεν κατάφεραν τελικά, παρά την έντονη προσπάθεια που καταβλήθηκε, να υπερβούν την εύλογη διστακτικότητά τους», ενώ με μεγάλη έκπληξή μου ακούω ότι έχουν βγει αποτελέσματα από το… μισό τεστ, μια και η κόρη μου δεν ξανακλήθηκε ποτέ για να το ολοκληρώσει. «Αυτή τη στιγμή, με βάση το έργο που πραγματοποιήθηκε, είμαστε σε θέση να αποδώσουμε, για ενημέρωσή σας, έγκυρη επιστημονικά γνωμάτευση ως προς τις χορηγηθείσες κύριες κλίμακες που καλύπτουν τις κύριες όψεις της αξιολόγησης». Τι λέει; Με βάση ποιο έργο; Πώς με μισό έργο θα αποδοθεί έγκυρη επιστημονικά γνωμάτευση; Αν, δηλαδή, υπήρχε η συγκατάθεση του άλλου γονέα θα μας άξιζε ολόκληρο τεστ, αλλά τώρα να είμαστε ευχαριστημένες και με το μισό;

Οικογένειες σε «γκρίζα ζώνη» ΤΗΣ ΜΑΝΤΩΣ ΧΡΥΣΑΦΑΚΗ

επτέμβριος 2019. Έπειτα από δίμηνη διαδικασία τηλεφωνημάτων και συνεδριών και αφού έχω καταθέσει ό,τι δικαιολογητικά μού έχουν ζητηθεί από τη Γραμματεία του Ινστιτούτου ψυχικής υγείας, προσωπικής ανάπτυξης και άλλων τέτοιων μεγαλόσχημων τίτλων, διακόπτεται στη μέση της διαδικασίας το WISC test της κόρης μου (τεστ αξιολόγησης μαθησιακής ανάπτυξης), καθώς δεν υπάρχει –λέει– η γραπτή συγκατάθεση του πατέρα! Ύστερα από δικές μου συνεχείς οχλήσεις, με καλεί η υπεύθυνη του τμήματος παιδιών και εφήβων, ψυχολόγος, και με ρωτά «ποιο είναι το θέμα και δεν προσκομίζετε το χαρτί συγκατάθεσης του πατέρα». Ποιο είναι το θέμα, δηλαδή, που δεν προσκομίζω ένα χαρτί που μου ζητήθηκε κατόπιν εορτής· ποιο είναι το θέμα που δεν προσκομίζω ένα χαρτί που νομικά δεν οφείλω να προσκομίσω ούτε στα Κ.Ε.Σ.Υ.

(στον αντίστοιχο δημόσιο φορέα αξιολόγησης), αφού είμαστε μονογονεϊκή οικογένεια κι έχω ήδη καταθέσει την απόφαση του δικαστηρίου που μου δίνει την επιμέλεια του παιδιού· ποιο είναι το θέμα που δεν προσκομίζω ένα χαρτί που γνωρίζω ότι θα γίνει από τον άλλο γονέα εργαλείο εκβιασμού, πίεσης, ταπείνωσης, εξουσίας και θα με οδηγήσει σε θλίψη και σε βαθιά απογοήτευση. «Δε θα έμπαινα ποτέ στη διαδικασία να κάνω αίτηση για αξιολόγηση, ούτε θα είχα φέρει το παιδί τόσες φορές να ταλαιπωρηθεί αν μου είχατε εξαρχής πει ότι χρειάζεστε συγκατάθεση του άλλου γονέα. Δεν θα κάνω χειρουργείο ανοιχτής καρδιάς στο παιδί. Μία μαθησιακή αξιολόγηση είναι, που πρότεινε η δασκάλα, για να δω πώς θα προχωρήσουμε. Ο πατέρας έχει ενημερωθεί προφορικά, αλλά δεν του καίγεται καρφί. Δεν έχει γνωρίσει καμία δασκάλα του παιδιού όλα αυτά τα χρόνια. Δεν έχει έρθει στα γενέθλια ή στη γιορτή του ούτε μία φορά. Δεν υπάρχει παρά μόνο για να μας ταλαιπωρεί. Τέσσερα χρόνια δικαστικών αγώνων και εκβιασμών για να πάρω την επιμέλεια και να μπορέσω να βγάλω διαβατήριο στο παιδί να ταξιδεύουμε… Τι μου λέτε τώρα;» Και ξαφνικά βρίσκομαι να υπερασπίζομαι για άλλη μια φορά σε κάποιον

Τα παιδιά ως προϊόντα διαπραγματευτικής ισχύος Φυσικά, αρνήθηκα να συνεχιστεί αυτό το προσβλητικό καρναβάλι όταν μου ζητήθηκε δεύτερο ραντεβού με τον Διευθυντή, ούτε ξαναπάτησα το πόδι μου στο Ινστιτούτο. Παραιτήθηκα της διαδικασίας με αίσθημα βαθιάς θλίψης. Ένα μάτσο «ειδικοί», κρυμμένοι πίσω από την ιδιότητά τους, φάνηκαν κατώτεροι των περιστάσεων εμπλέκοντας όχι μόνο έναν μονογονέα, που έχει περάσει τα χίλια μύρια για να μεγαλώσει ένα παιδί, αλλά και ένα παιδί που ρωτούσε: «Πότε θα ξαναπάμε να τελειώσω το τεστ;» Έντεκα χρόνια ζω μέσα στη μανία που φέρνει ένα διαζύγιο σε μία οικογένεια. Όχι, δε θα αναλύσω τις τόσο διαβρωμένες από πατριαρχικά στερεότυπα σκέψεις και πράξεις ανδρών και γυναικών, που βλέπουν τα παιδιά τους ως κτήματά τους ή ως προϊόντα με διαπραγματευτική ισχύ. Όχι, δε θα μιλήσω για τις ανίερες συμμαχίες μεταξύ οικογενειών (που μέχρι πρότινος δεν μιλιούνταν) και τώρα σπεύδουν στα δικαστήρια να ψευδομαρτυρήσουν για το πόσο άχρηστος, ανίκανος, ποταπός, ακόμα και… παιδεραστής είναι ο «αντίπαλος» γονιός. Όχι, δε θα γράψω για τις μικροαστικές, μισάνθρωπες πρακτικές γονέων που «δηλητηριάζουν» τα παιδιά τους μειώνοντας με κάθε ευκαιρία τον άλλον γονέα. Ποιος δεν έχει δει στο κοντινό –οικογενειακό ή φιλικό– περιβάλλον του να γίνονται μάχες επί μαχών με λάφυρο τα παιδιά; Ποιος δεν έχει ακούσει ατάκες τύπου «θα της δείξω εγώ αυτής» ή «αυτός ο κύριος δεν θα ξαναδεί τα παιδιά του»; Ποιος δεν έχει μυρίσει μπαρούτι ανάμεσα σε γονείς που μέχρι πρότινος μεγάλωναν μαζί (ό,τι σημαίνει για κάθε οικογένεια το «μαζί») τα παιδιά τους; Μη μου πείτε ότι δεν έχετε μάθει για διατροφές που δεν κατατίθενται ή για εκβιασμούς «θα σου πάρω το παιδί αν δεν…»; Όλα τα παραπάνω θα λύνονταν αν οι γονείς είχαν ως μοναδικό κίνητρο της συμπεριφοράς τους το συμφέρον του/των παιδιού/παιδιών τους. Οι μονογονεϊκές οικογένειες Κάθε οικογένεια έχει δικούς της κανόνες, χαρακτηριστικά, συνήθειες

Τα βιβλία που εύχονται τα παιδιά σας να είχατε διαβάσει

14.09.2020

και τρόπους. Το ίδιο συμβαίνει και με τις μονογονεϊκές, μόνο που εδώ –όταν δεν υπάρχει αιφνίδιος θάνατος– προστίθεται και ο παράγων «ένας γονέας εκτός σπιτιού». Μέχρι εδώ όλα καλά. Όλα καλά; Δε θα αναφερθώ ούτε θα επικαλεστώ στατιστικές, μελέτες, αναλύσεις ειδικών, γραφήματα και επιστημονικά συγγράμματα. Θα μιλήσω για την εμπειρία μου, για τον Αντρέα, για την Ελένη, τον Αλέξανδρο, την Αγγελική, την Αναστασία, τον Χρήστο, τη Νικολέττα και για όλους τους φίλους και γνωστούς που ξυπνούν και κοιμούνται με την έγνοια των παιδιών τους. Χρειάζεται ωριμότητα, αλτρουισμός, αγάπη, σεβασμός και πολλά άλλα χαρακτηριστικά που θα θέσουν τις βάσεις για μία υγιή «συμβίωση» δύο χωρισμένων γονέων και την ομαλή συνύπαρξη τους προς όφελος του/των παιδιού/παιδιών τους. Χρειαζόμαστε γνώση, ενσυναίσθηση και καλλιέργεια μιας σειράς θετικών χαρακτηριστικών συμπεριφοράς για να σταθούμε πλάι στα παιδιά μας με ανοιχτά μάτια και αφτιά. Χρειαζόμαστε στέρεη παιδεία. Εδώ παίρνουμε κατοικίδιο και διαβάζουμε βιβλία ή συνεργαζόμαστε με έναν εκπαιδευτή. Οι γονείς γιατί δεν χρειάζονται, άραγε, «εκπαίδευση»; Είναι το μητρικό και το πατρικό ένστικτο μόνα και σοβαρά εργαλεία για το μεγάλωμα ενός παιδιού; Η αγάπη είναι από μόνη της αρκετή; Και αν δεν την έχεις βιώσει στα παιδικά σου χρόνια ή αργότερα, από πού μπορείς να την αντλήσεις; Πάρα πολλές φορές με έχουν απασχολήσει αυτά και άλλα ερωτήματα κατά τη διάρκεια αυτών των έντεκα χρόνων μονογονεϊκότητας. Υπάρχει και ένα αλλά… «Ευλογία», σου λένε, τα παιδιά! Και ευλογία είναι! Αλλά… Υπάρχει και ένα αλλά, μεγάλο, που την ώρα της «μάχης», την ώρα που «κολυμπάς για να βγείτε στην αντίπερα όχθη», δεν το σκέφτεσαι και δεν το ομολογάς. Μόνο στις παύσεις σου, εκεί που για λίγο βγαίνει το κεφάλι έξω από το νερό για την ανάσα σου, τις ελάχιστες φορές που έχεις χρόνο για να ξαποστάσεις το ξεστομίζεις. Άλλοτε «πνίγεσαι» κι άλλοτε, σαν αυτοδίδακτος σέρφερ, ισορροπείς με ταχυδακτυλουργική δεξιοτεχνία πάνω στα κύματα, προσπαθώντας να μεγαλώσεις παιδιά. Και έρχεται η ΓΚΡΙΖΑ ΖΩΝΗ από το στόμα του «ειδικού» που μπορεί να σε ισοπεδώσει. Όλα αυτά τα χρόνια είμαι και η μητέρα και ο πατέρας του σπιτιού. Ελεύθερη επαγγελματίας, με δύσκολα ωράρια, υπεύθυνη μιας εταιρείας που μεγάλωνε γρήγορα αλλά και δύσκολα και θεαματικά, όπως η κόρη μου. Εγώ είμαι η παρηγοριά, αλλά και ο σάκος του μποξ· το λιμάνι, αλλά και ο μόνος φταίχτης για ό,τι συμβαίνει. Όλες οι αποφάσεις για το παιδί, για τη ζωή μας και για τη δουλειά μου ξεκινούν και τελειώνουν σε μένα. Αβάσταχτο το βάρος. Ο πατέρας πάντα απών στα ουσιαστικά και στα πρακτικά, αλλά με ένα περίεργο τρόπο παρών για την τρικλοποδιά, για τον υποτιμητικό λόγο, για την πικρόχολη κριτική. Το παιδί μεγαλώνει και η ίδια συμπεριφορά που τόσα χρόνια αντιμετώπιζα μεταφέρεται και στη δική τους σχέση. Κάθε ελπίδα καταρρέει. Αλλά η ΓΚΡΙΖΑ ΖΩΝΗ, που σου πετιέται κατάμουτρα, μπορεί και να σε θωρακίσει, να σε δυναμώσει, να σε θυμώσει, να σε πεισμώσει. «Θα τα καταφέρω ό,τι κι αν σημαίνει αυτό», απαντώ σε αυτόν τον απάνθρωπο χαρακτηρισμό. Κανένας άνθρωπος δεν ανήκει (ούτε πρέπει να νιώθει ότι ανήκει) σε άσπρες, μαύρες ή γκρίζες ζώνες, και σε κανέναν δεν αξίζει να ειπωθεί κάτι τέτοιο. Ο παρών γονιός «εκτός σπιτιού» Στην ίδια όχθη με εμένα υπάρχει και ο γονέας «εκτός σπιτιού» που είναι δίπλα στο/στα παιδί/παιδιά του, που δε θα έπρεπε να έχει λιγότερα δικαιώματα, που δε θα έπρεπε να ξεροσταλιάζει για να το/τα δει, ούτε να νιώθει παρείσακτος, απομακρυσμένος, παραγκωνισμένος. Τα δικαιώματα

Εύστοχες και σοφές συμβουλές!

πάνε χεράκι χεράκι με τις υποχρεώσεις και οι υποχρεώσεις με τα δικαιώματα. Με θαυμασμό –και ζήλια– τον βλέπω παρόντα, με μόνη έγνοια τα παιδιά, να μελαγχολεί μόνος στο σπίτι, να μετράει τις ώρες για να τα δει, να νιώθει χαμένος χωρίς αυτά, να παίζει μαζί τους στην παραλία, να γελούν παρέα, να περνούν στιγμές μαζί... Καταλαβαίνω και συμπονώ τον γονέα που ξαγρύπνησε δέκα χρόνια στο πλάι των παιδιών του και τώρα δεν μπορεί να είναι εκεί. Νιώθω και τον δικό του πόνο, γιατί είναι σαν να συμπληρώνει τον δικό μου. Σαν να είναι μέρος του, που βλέπω το παιδί μου να μεγαλώνει χωρίς πατέρα, με μια σκοτεινιά στα μάτια και στην ψυχή, μόνιμη πια, που γίνεται πιο έντονη όταν βλέπει κάποιον μπαμπά να παίζει ρακέτες ή να κάνει βουτιές ή να παίρνει τον έλεγχο του παιδιού του. Ο σκοπός μας, ακόμα κι αν δεν τα βρήκαμε ως ζευγάρι, θα έπρεπε να είναι ένας: η χαρά και η ψυχική υγεία των παιδιών μας. Νέα πρότυπα Πώς, όμως, θα μπορούσαν όλα αυτά να ισορροπήσουν; Αρκεί η «ατομική ευθύνη»; Όχι, χρειαζόμαστε και ένα κράτος αρωγό, ένα κράτος δικαίου. Δε θέλουμε τσουβάλιασμα υποθέσεων, που αντιμετωπίζονται ετεροχρονισμένα και μαζικά. Πρέπει να αντιμετωπίζονται εγκαίρως και κατά περίπτωση. Χρειαζόμαστε ακόμα αντοχή και αποδοχή της διαφορετικότητας. Τα σχολικά βιβλία, όταν αναφέρονται στην οικογένεια, μιλούν για μαμά, μπαμπά, παιδί. Υπάρχουν πολλά μοντέλα πια. Χρειαζόμαστε φορείς και επιστήμονες ενήμερους και ευαίσθητους (και) στις μονογονεϊκές οικογένειες. Τι σημαίνει «αγνώστου πατρός» ή «του Νικολάου»; Χρειαζόμαστε να επινοήσουμε άλλους τρόπους, να αναζητήσουμε άλλα πρότυπα, να πετάξουμε από πάνω μας τη σάπια νοοτροπία της «πάρτης» μας, που δεν εμπεριέχει καν την οικογένειά μας, το παιδί μας, αλλά μόνο το τομάρι μας. Ο κύκλος με την κιμωλία Ένα τέτοιο τομάρι –αρσενικό ή θηλυκό– μπορεί να σε γονατίσει. Όσο πιο πολύ συναισθάνεσαι την ευθύνη που φέρεις, όσο πιο πολύ έχεις «δουλέψει» με τον εαυτό σου, όσο μεγαλύτερη προτεραιότητα είναι για εσένα το παιδί και το συμφέρον του, τόσο δυσκολότερη γίνεται η θέση σου. Είναι σαν το λαϊκό παραμύθι του Μπέρτολντ Μπρεχτ Ο καυκασιανός κύκλος με την κιμωλία, όπου η Γκρούσα, υπηρέτρια στο παλάτι, καλείται να σώσει από βέβαιη σφαγή τον νεαρό πρίγκιπα. Όσο περνά ο καιρός, εκείνη δοκιμάζεται σκληρά για να εξασφαλίσει το μέλλον του παιδιού, διακινδυνεύοντας ακόμα και τη ζωή της. Κάποια μέρα εμφανίζεται η πραγματική μητέρα και διεκδικεί κάθε νόμιμο δικαίωμά της και την περιουσία του παιδιού. Ο δικαστής καλείται να αποφασίσει για την τύχη του παιδιού, επιλέγοντας μία σολομώντεια λύση: Τοποθετεί το παιδί μέσα σ’ έναν κύκλο και ζητά από τις δύο γυναίκες να το τραβήξουν από τα χεράκια του με δύναμη, η κάθε μια προς το μέρος της. Όποια καταφέρει να το βγάλει από τον κύκλο, θα το κρατήσει δικό της για πάντα. Η βιολογική μητέρα το τραβά με δύναμη, ενώ η Γκρούσα, που δεν θέλει να το πονέσει, το αφήνει. Ο δικαστής τελικά αποφασίζει με μέτρο την αγνή αγάπη και όχι τη δύναμη. Η Ανθρωπιά νικά. Σ΄ έναν κόσμο, όπου θριαμβεύει η αδικία, η αλαζονεία της εξουσίας και του πλούτου, ο οχαδελφισμός, ο φιλοτομαρισμός, σε μια εποχή σκληρή, άδικη και δύσκολη, σε μια εποχή άκρατου καπιταλισμού, οφείλουμε κι εμείς ατομικά και συλλογικά να βρούμε την πίστη μας στη Δικαιοσύνη, στην Καλοσύνη, στην Αλληλεγγύη, στην Ανθρωπιά. Πάντοτε θα αναζητάμε τον παράξενο αυτόν δικαστή, εκτός αλλά κυρίως εντός μας, υπενθυμίζοντας στον εαυτό μας ότι πάντοτε θα περισσεύει μια σταγόνα καλοσύνης ικανή να ξεχειλίσει τον κόσμο. Αυτόν τον κόσμο οφείλουμε να μάθουμε και να παραδώσουμε στα παιδιά μας, χωρίς διακρίσεις σε φύλα, σε χρώματα και φυσικά σε ζώνες.

Μέσα από θετική πειθαρχία!

Με σεβασμό και αγάπη!

Για παιδιά με αυτοπεποίθηση!

ΣΕ ΌΛΑ ΤΑ ΒΙΒΛΙΌΠΩΛΕΙΑ! www.dioptra.gr

Bρείτε μας!

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

ΛΟΑΤΚΙ+ παιδιά: Μεγαλώνοντας χωρίς να «ανήκουν»… ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ

ρος το τέλος της παιδικής ηλικίας, εκεί, στην προεφηβεία, η ομοφυλοφιλία μπαίνει ως θέμα στις συζητήσεις των μαθητών. Όχι, όμως, ως κατάσταση, αλλά ως ευκαιρία για κοροϊδία και bullying. Γιατί η ομοφυλοφιλία, και η διαφορετικότητα εν γένει, παραμένει ταμπού στην ελληνική κοινωνία. Η πλειονότητα των παιδιών είτε δεν έχει καθόλου αναφορές από την οικογένεια, είτε, ακόμα χειρότερα, την έχει αντιληφθεί ως κάτι κακό, υποτιμητικό, κατακριτέο. Πού βρίσκονται, λοιπόν, μπαίνοντας στην a priori δύσκολη εφηβεία τα ΛΟΑΤΚΙ+ παιδιά; Μιλούν ή κρύβονται; Βγαίνουν μπροστά ή φοβούνται. Γίνονται αποδεκτά ή απορρίπτονται; Ανήκουν σε ομάδες ή είναι θύματα λεκτικής, ψυχολογικής ή ακόμα και σωματικής βίας; Ενημερώνονται οι νέοι/ες για το βιολογικό και το κοινωνικό φύλο και τα θέματα έμφυλης ταυτότητας; Πώς μπορούμε να γκρεμίσουμε τον σεξισμό, βαθιά ριζωμένο στην πατριαρχική, ας μη γελιόμαστε, κοινωνία μας, που εκθειάζει την (συχνά τοξική) αρρενωπότητα και καταπιέζει τις γυναίκες και τα άτομα που «διαβάζονται» ως γυναίκες;

Στον περσινό «Μήνα Εφηβείας», που οργάνωσαν οι εκδόσεις Πατάκη, τέθηκαν σε ένα εργαστήριο οι παρακάτω προβληματισμοί: Για τα παιδιά και τις/τους εφήβους, τα βιβλία είναι σαν σπίτια με ανοιχτά παράθυρα στην πραγματικότητα των άλλων ανθρώπων και με καθρέφτες στη δική τους πραγματικότητα. Επιβεβαιώνουν τη βασική διαλεκτική σχέση που υπάρχει μεταξύ του κόσμου και του εαυτού μας. Πώς να νιώθουν, άραγε, τα ΛΟΑΤΚΙ+ παιδιά όταν διαπιστώνουν ότι ο εαυτός τους και η οικογένειά τους δεν αντικατοπτρίζονται στις δραστηριότητες, στα παραμύθια, στα βιβλία –σχολικά και εξωσχολικά–, στις ταινίες κ.α.; Πώς είναι να μεγαλώνεις χωρίς το αίσθημα του «ανήκειν» και της εμπιστοσύνης και οι ιδιαίτερες ανάγκες, εμπειρίες και περιστάσεις της ζωής σου να μην αντιμετωπίζονται ως σημαντικές και πραγματικές; Με αφορμή τα ερωτήματα αυτά, αλλά και την κυκλοφορία τριών εξαιρετικών βιβλίων από τις Εκδόσεις Πατάκη, προσπαθούμε να δώσουμε απαντήσεις με τη βοήθεια του συγγραφέα και μεταφραστή Γιώργου Παναγιωτάκη και των εκπαιδευτικών Έλενας Σκαρπίδου και Μαίρης Χιόνη. Γιώργος Παναγιωτάκης, συγγραφέας και μεταφραστής Πρόσφατα, 177 βουλευτές του ελληνικού κοι-

14.09.2020

νοβουλίου καταψήφισαν την πρόταση για τη ρητή προσθήκη στο Σύνταγμα της απαγόρευσης των διακρίσεων βάσει φύλου, ταυτότητας φύλου και σεξουαλικού προσανατολισμού. Έκριναν, δηλαδή, είτε ότι στη χώρα μας δεν υπάρχουν τέτοιες διακρίσεις, είτε ότι καλώς υπάρχουν. Σε κάθε περίπτωση, η άποψή τους αποτελεί ένα ακόμη επεισόδιο σε μια μακρά ιστορία αδικίας, που βιώνουν εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι. Ανάμεσά τους και πολλά παιδιά, που από τα πρώτα χρόνια της ζωής τους και καθώς ανακαλύπτουν τον εαυτό τους, συνειδητοποιούν πως είναι υποχρεωμένα να ζουν σε ένα περιβάλλον αφιλόξενο και εχθρικό. Σε ό,τι αφορά τη λογοτεχνία για παιδιά και εφήβους, η φράση που μέχρι πρόσφατα θα χαρακτήριζε καλύτερα την κατάσταση είναι «σιγή ασυρμάτου». Βιβλία με ΛΟΑΤΚΙ+ ήρωες απλά δεν υπήρχαν. Τα τελευταία χρόνια, όμως, το τοπίο έχει αλλάξει εντυπωσιακά και παρατηρείται διεθνώς μια κατακόρυφη αύξηση των σχετικών εκδόσεων. Και παρότι το παλιρροϊκό κύμα δεν έχει ακόμα φτάσει στη χώρα μας, είναι φανερό πως και εδώ κάτι αλλάζει. Δεν αποκλείεται μάλιστα τα βιβλία με ΛΟΑΤΚΙ+ θεματολογία να αποτελέσουν τον επόμενο συρμό (έπειτα από τη διαφορετικότητα, το bullying κ.λπ.) και να δούμε να αναδύονται και οι σχετικές παθογένειες: Να κυκλοφορούν βιβλία πανομοιότυπα, βαρετά, γραμμένα με προσχηματική αφήγηση, απλουστευτική λογική και μηχανιστική προσέγγιση του θέματος, που μάλλον βλάπτουν παρά ωφελούν. Σε ένα καλό βιβλίο, ο ήρωας δεν είναι ποτέ σκιαγραφημένος μονοδιάστατα. Ο χαρακτήρας του δεν καθορίζεται μόνο από την όποια ταυτότητά του, αλλά από πολλά ακόμη πράγματα. Επίσης, διαθέτει ελαττώματα και σκοτεινές πλευρές. Δεν ένας μικρός άγιος που υπομένει τα πάντα αγόγγυστα. Ο ΛΟΑΤΚΙ+ λογοτεχνικός χαρακτήρας, όπως και κάθε άλλος, δικαιούται να είναι ένας κανονικός άνθρωπος. Με σάρκα, οστά και αντιφάσεις. Τις παραπάνω αρετές συναντάμε στα δύο βιβλία που είχα την τύχη να μεταφράσω για λογαριασμό των εκδόσεων Πατάκη, στο Αγαπητέ Έβαν Χάνσεν, του Βαλ Έμμικ, και στο Ο Σάιμον ενάντια στην ανθρωπότητα, της Μπέκι Αλμπερτάλι, όπως και στο βιβλίο Θα σου χαρίσω τον ήλιο, που μετέφρασε η Αργυρώ Πιπίνη. Και τα τρία θίγουν το ζήτημα με έναν τρόπο ευθύ, απενοχοποιημένο, τολμηρό και κυρίως απολαυστικό. Για παράδειγμα, ο δεκαεξάχρονος Σάιμον, ο γκέι πρωταγωνιστής της Αλμπερτάλι, είναι αξιαγάπητος μέσα στα ελαττώματά του. Δεν θέλει οι γύρω του να αντιμετωπίζουν τις σεξουαλικές του προτιμήσεις σαν να είναι ένα μεγάλο θέμα –ένα «big deal», όπως λέει ο ίδιος. Απαιτεί απλώς να τον αποδέχονται. Από τις πρώτες σελίδες, ανεξάρτητα από τον δικό του σεξουαλικό προσανατολισμό, ο αναγνώστης ταυτίζεται με τον ήρωα, χαίρεται, βασανίζεται και ερωτεύεται μαζί του. Και κάπως έτσι, ο ΛΟΑΤΚΙ+ χαρακτήρας βγαίνει από τη σφαίρα του παράξενου ή του διαφορετικού και μεταφέρεται σε εκείνη του απολύτως κανονικού. Και χωρίς αυτό να γίνεται «big deal».

14.09.2020

Μαίρη Χιόνη, εκπαιδευτικός, υπεύθυνη Αγωγής Υγείας Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Α΄ Αθήνας, επιστημονική συνεργάτης «Πολύχρωμου Σχολείου» και «Orlando LGBT+ ψυχική υγεία χωρίς στίγμα» Υπάρχει ακόμα δρόμος για τη συμπερίληψη. Σύμφωνα με την πρώτη πανελλαδική έρευνα της Colour Youth για το σχολικό κλίμα (2018) σε μαθητές/ τριες Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης διαπιστώνεται ότι αυτοί/ές έχουν ακούσει ομοφοβικά σχόλια από παιδιά και εκπαιδευτικούς. Οι εκπαιδευτικοί κάποιες φορές είναι παρόντες και συχνά δεν παρεμβαίνουν. Υπάρχει λεκτική και σωματική παρενόχληση, αλλά κάποιοι μαθητές/τριες δεν το έχουν αναφέρει ποτέ. Δεν έχουν ακούσει τίποτα θετικό για τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, ούτε βρίσκουν πληροφορίες στα σχολικά εγχειρίδια. Δύσκολα συζητούν για τέτοια ζητήματα στην τάξη και δεν αισθάνονται άνετα να μιλήσουν για αυτά με τους εκπαιδευτικούς και τη διεύθυνση του σχολείου. Επιπλέον, παρά την ύπαρξη βιβλιογραφίας ή προγραμμάτων για την πρόληψη του σχολικού εκφοβισμού είτε σε εθνικό επίπεδο είτε τοπικά, είτε στο πλαίσιο προγραμμάτων σεξουαλικής αγωγής, η αναφορά στον εκφοβισμό σε θέματα σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας, έκφρασης και χαρακτηριστικών φύλου απουσιάζει ή είναι εξαιρετικά σπάνια, με συνέπεια το στίγμα και την αορατότητα των ΛΟΑΤΚΙ+ μαθητών/τριών. Η προσπάθεια που έγινε από το Υπουργείο Παιδείας για ένταξη του άξονα των έμφυλων ταυτοτήτων στη Θεματική Εβδομάδα για τα γυμνάσια (2016-2019), που θα μπορούσε να βοηθήσει προς την συμπερίληψη, είχε φτωχά αποτελέσματα. Η εκπαίδευση για ΛΟΑΤΚΙ+ θέματα, η οποία λειτουργεί συμπεριληπτικά, σε μαθητές/τριες, εκπαιδευτικούς και γονείς είναι ελλιπής με μεμονωμένες δράσεις. Καθοριστική εμπειρία μου αποτελεί περιστατικό τρανσφοβικού εκφοβισμού διεμφυλικής μαθήτριας σε νυχτερινό σχολείο της περιοχής ευθύνης μου, το 2012. Η Αγωγή Υγείας ΔΔΕ Α΄ Αθήνας σχεδίασε, οργάνωσε και υλοποίησε παρεμβάσεις για εκπαιδευτικούς και μαθητές/τριες σύμφωνα με τη δεοντολογία, για πρώτη φορά σε εθνικό επίπεδο, σε συνεργασία με εξειδικευμένους φορείς. Ταυτόχρονα, σύμφωνα με τη σύσταση του Συνηγόρου του Πολίτη, δημιουργήθηκαν οι πρώτες οδηγίες για τη συμπερίληψη τρανς μαθητών στο σχολείο με αφορμή αυτήν τη μαθήτρια και εφαρμόστηκαν στο σχολείο της: χρήση ονόματος που η ίδια επιθυμεί, γυναικείες ενδυματολογικές προτιμήσεις στα όρια της ευπρέπειας, χρήση γυναικείας τουαλέτας. Μην ξεχνάμε και περιπτώσεις με τραγική κατάληξη και πανελλήνιες διαστάσεις, όπως του Βαγγέλη Γιακουμάκη στα Γιάννενα και του δεκαπεντάχρονου Νικόλα στην Αργυρούπολη. Εδώ γίνεται εμφανής η αναγκαιότητα της πρόληψης. Οι ΛΟΑΤΚΙ + μαθητές/τριες αισθάνονται συνδεδεμένοι και ασφαλείς στο σχολείο τους όταν ο/η εκπαιδευτικός: αναγνωρίζει και σταματά τον εκφοβισμό και την παρενόχληση, συνδιαμορφώνει το συμβόλαιο της τάξης που περιλαμβάνει και κανόνες που απαγορεύουν τις διακρίσεις με βάση τον σεξουαλικό προσανατολισμό και την ταυτότητα, έκφραση, χαρακτηριστικά φύλου, αξιοποιεί κατάλληλες δραστηριότητες στην τάξη, χρησιμοποιεί συμπεριληπτικό λόγο, συμμετέχει σε εκπαίδευση για ΛΟΑΤΚΙ+ ζητήματα και την προωθεί σε άλλους/ες εκπαιδευτικούς, μαθητές/ τριες, σχολικό προσωπικό και γονείς, ενσωματώνει θετικές αναπαραστάσεις για τις ΛΟΑΤΚΙ+ ταυτότητες

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ στη σχολική ρουτίνα. Η ίδια συμπεριφορά βοηθά και ενδυναμώνει μαθητές/τριες που ανήκουν σε ΛΟΑΤΚΙ+ οικογένειες. Είναι ωφέλιμο να γίνονται ορατές οι οικογένειές τους στα σχολικά βιβλία και στις δραστηριότητες που αφορούν ζητήματα οικογένειας και έμφυλων ταυτοτήτων. Ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να ζητήσει υποστήριξη από εξειδικευμένα στελέχη της εκπαίδευσης, όπως και από εξειδικευμένους φορείς (Orlando LGBT+ ψυχική υγεία χωρίς στίγμα, Γραμμή Ψυχολογικής Στήριξης «11528 – ΔΙΠΛΑ ΣΟΥ» για λεσβίες, γκέι, αμφί, τρανς, τις οικογένειές τους και για εκπαιδευτικούς, «Πολύχρωμο Σχολείο» κ.ά.) Οι συμμαθητές/τριες των διαφορετικών παιδιών αισθάνονται άβολα και αντί να τα συμπεριλάβουν τα απορρίπτουν και τα τραμπουκίζουν, εξαιτίας του οικογενειακού και κοινωνικού πλαισίου όπου μεγαλώνουν και του σχολικού πλαισίου όπου φοιτούν. Συμπεριληπτικά κοινωνικά, οικογενειακά και σχολικά πλαίσια, με συγκεκριμένες δραστηριότητες για το αναπτυξιακό στάδιο του κάθε παιδιού, οδηγούν σε εξαιρετικά αποτελέσματα. Όμως, είναι απαραίτητη η καθολική και μακροχρόνια εφαρμογή συμπεριληπτικών προγραμμάτων, θεσμικά κατοχυρωμένων, με δέσμευση των εμπλεκόμενων, γιατί τα περιστατικά που συνδέονται με εκφοβισμό ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων έχουν συνέπειες για όλα τα μέλη μιας κοινότητας, ανεξάρτητα από τη θέση όπου βρίσκεται το κάθε ένα –θύτης, θύμα, ή παρατηρητής. Έλενα Σκαρπίδου, εκπαιδευτικός στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, συντονίστρια ομάδων εφήβων, με θέμα «Σεξουαλική Αγωγή-Έμφυλες Σχέσεις», εκπαιδεύτρια σεξουαλικής εκπαίδευσης σε ομάδες γονέων και εκπαιδευτικών, υπεύθυνη του Τομέα Εκπαίδευσης του Πολύχρωμου Σχολείου rainbowschool.gr Στο ελληνικό σχολείο υπάρχει τεράστια έλλειψη πληροφόρησης και επιτακτική ανάγκη για επικοινωνία σε θέματα που αφορούν τη σεξουαλικότητα, τα φύλα και τις έμφυλες σχέσεις. Σύμφωνα με πολυάριθμες έρευνες, η έλλειψη μιας Συμπεριληπτικής Σεξουαλικής Εκπαίδευσης σε όλες τις βαθμίδες εμποδίζει την ωρίμαση των μαθητών/-τριών και εγκυμονεί πολυάριθμους και σοβαρούς κινδύνους. Στο ελληνικό σχολείο, τα παιδιά στερούνται το δικαίωμά τους στην ενημέρωση για θέματα που αφορούν τη σεξουαλική υγεία, δεν έχουν την ευκαιρία να διερευνήσουν εναλλακτικούς τρόπους ενεργού εμπλοκής στις διαδικασίες κατασκευής σεξουαλικών νοημάτων και ταυτοτήτων, σεξουαλικοποιούνται πρόωρα μέσα από τα πρότυπα των ΜΜΕ και της πορνογραφίας, υφίστανται διαδικτυακό εκφοβισμό και εξαναγκασμό, αντιμετωπίζουν παρενόχληση, διακρίσεις και βία (ιδιαίτερα τα κορίτσια και τα ΛΟΑΤΚΙ+ παιδιά και νεαρά άτομα). Το εκπαιδευτικό σύστημα, το σχολείο ως οργανωμένος θεσμός και οι εκπαιδευτικοί ατομικά δεν κατορθώνουμε να εκπληρώσουμε στην πράξη την υπόσχεση της έµφυλης συμμετρίας, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει ισότητα ευκαιριών, αλλά διακρίσεις που μάλιστα διαφοροποιούν και τις δυνατότητες μάθησης. Η απουσία μιας ολοκληρωμένης εκπαιδευτικής πολιτικής για την ισότητα και τους κοινωνικούς διαχωρισμούς, τον σεβασμό στην ετερότητα και την καλλιέργεια της συνείδησης ότι η ποικιλία αποτελεί φυσική επιλογή, αφήνει τα σημάδια της στην αναπαραγωγή σεξιστικών, ομοφοβικών και τρανσφοβικών αντιλήψεων και συμπεριφορών. Μέσα σε αυτό το κλίμα, οποιαδήποτε μαθήτρια και οποιοσδήποτε

47 ΟΠΟΙΑΔΉΠΟΤΕ ΜΑΘΉΤΡΙΑ ΚΑΙ ΟΠΟΙΟΣΔΉΠΟΤΕ ΜΑΘΗΤΉΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΣΥΜΜΟΡΦΏΝΕΤΑΙ ΜΕ ΤΙΣ ΙΣΧΎΟΥΣΕΣ ΝΌΡΜΕΣ –ΕΊΤΕ ΠΡΌΚΕΙΤΑΙ ΓΙΑ ΤΗ ΦΥΣΙΚΉ ΕΜΦΆΝΙΣΗ, ΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΉ ΡΟΥΧΙΣΜΟΎ, ΤΟΥΣ ΤΡΌΠΟΥΣ Ή ΤΗΝ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΉ ΚΑΙ ΣΩΜΑΤΙΚΉ ΈΛΞΗ ΑΠΌ ΆΛΛΑ ΆΤΟΜΑ– ΜΠΟΡΕΊ ΝΑ ΓΊΝΕΙ ΘΎΜΑ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΎ, ΔΙΑΚΡΊΣΕΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΎ μαθητής που δεν συμμορφώνεται με τις ισχύουσες νόρμες –είτε πρόκειται για τη φυσική εμφάνιση, την επιλογή ρουχισμού, τους τρόπους ή την συναισθηματική και σωματική έλξη από άλλα άτομα– μπορεί να γίνει θύμα εκφοβισμού, διακρίσεων και αποκλεισμού. Η ομοφοβία, ως διαρκής διαδικασία περιπολίας, επιτήρησης, αστυνόμευσης, εξαναγκασμού, «σωφρονισμού» και «επανένταξης», εκφοβίζει και τρομοκρατεί όχι μόνο τα ΛΟΑΤΚΙ+ παιδιά ή νεαρά άτομα, αλλά και όσα παιδιά δεν ταυτίζονται με τα έμφυλα στερεότυπα. Η Συμπεριληπτική Σεξουαλική Εκπαίδευση προσφέρει επιστημονικές, αμερόληπτες και σωστές πληροφορίες για όλες τις πτυχές της σεξουαλικότητας, ενώ παράλληλα βοηθά να αναπτύξουν οι μαθητές/τριες τις κατάλληλες δεξιότητες για να μπορέσουν να ενεργήσουν με βάση αυτές τις γνώσεις. Έτσι, οδηγεί στην ανάπτυξη υγειών σχέσεων και συμπεριφορών και συμβάλει στην οικοδόμηση ισότιμων κοινωνιών. Ωστόσο, καμιά κυβέρνηση στην Ελλάδα δεν βρήκε το θάρρος να συγκρουστεί με τις αντιμαχόμενες δυνάμεις και να επιβάλει το ανθρώπινο δικαίωμα για έγκυρη ενημέρωση και εκπαίδευση με σεβασμό και φροντίδα για όλα τα παιδιά. Παρόλα αυτά, οι εκπαιδευτικοί δεν χρειάζεται να περιμένουμε μέχρι να γίνει η Συμπεριληπτική Σεξουαλική Εκπαίδευση υποχρεωτικό μάθημα σε όλες τις βαθμίδες. Μπορούμε να ξεκινήσουμε με την καλλιέργεια κουλτούρας συμπερίληψης, σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των δικαιωμάτων των γυναικών και ενσωμάτωσης της διαφορετικότητας. Είναι στο χέρι όλων μας να καταγγέλλουμε κάθε παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που αντιλαμβανόμαστε μας και να μην επιτρέπουμε περισσότερη βαρβαρότητα. Την ίδια στάση οφείλουν να έχουν και οι γονείς/κηδεμόνες που ενστερνίζονται ανθρωπιστικές και δημοκρατικές αξίες. Στην ιστοσελίδα του Πολύχρωμου Σχολείου υπάρχει υλικό ευαισθητοποίησης και ενδυνάμωσης. Θα πρότεινα, λοιπόν, να προχωρήσουμε μπροστά, με οδηγό το όραμα ενός σχολείου και μιας κοινωνίας μη ιεραρχημένης με βάση το φύλο, όπου θα μπορούν να εκφραστούν όλες οι πλευρές της ανθρώπινης υποκειμενικότητας.

Από τις εκδόσεις Πατάκη διαβάστε: Τζάντυ Νέλσον, Θα σου χαρίσω τον ήλιο, μτφρ. Αργυρώ Πιπίνη Βαλ Έμμικ κ.ά, Αγαπητέ Έβαν Χάνσεν, μτφρ. Γιώργος Παναγιωτάκης-Καρολίνα Μιζάν Μπέκι Αλμπερτάλι, Ο Σάιμον ενάντια στην ανθρωπότητα, μτφρ. Γιώργος Παναγιωτάκης-Καρολίνα Μιζάν

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

14.09.2020

Το θέατρο και οι παραστατικές τέχνες για παιδιά εκπέμπουν σήμα κινδύνου ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ

η Μαριλένα Τριανταφυλλίδου και τη Βάσια Παρασκευοπούλου τις γνώριζα χρόνια μέσα από τις ξεχωριστές θεατρικές (και συγγραφικές, όσον αφορά τη Βάσια) δουλειές τους. Μετά το ξέσπασμα της πανδημίας, επικοινώνησαν με το Τaλκ, ζητώντας μας να στηρίξουμε όλους τους καλλιτέχνες που σχετίζονται με το παιδικό θέαμα και που βρέθηκαν ξαφνικά «στον δρόμο», χωρίς δουλειά και χωρίς καμία κρατική υποστήριξη. Φυσικά, θα είμαστε αρωγοί στην προσπάθειά τους για ορατότητα, θα τους βοηθήσουμε να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους και θα συμβάλουμε έτσι κι εμείς τόσο στη χαρτογράφηση όσο και στο, ας μου επιτραπεί ο όρος, «ξεκαθάρισμα» του χώρου, γεμάτου χρόνιες παθογένειες, που βγήκαν τώρα στην επιφάνεια. Δημοσιεύουμε, λοιπόν, κάποια πρώτα λόγια από τα κορίτσια, που είναι συντονίστριες των ομάδων. Καλησπέρα. Καταρχάς θα ήθελα να συστηθείτε στο κοινό μας. ΜΤ: Καλησπέρα, Πελιώ. Είμαι η Μαριλένα, ηθοποιός, σκηνοθέτις και καλλιτεχνική

διευθύντρια της ομάδας «Artika». Έχω παίξει στο θέατρο στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Επίσης, τραγουδάω και διδάσκω φωνητική για σύγχρονο τραγούδι εδώ και 16 χρόνια. Το 2006, μαζί με την Κατερίνα Αλεξάκη δημιουργήσαμε την «Artika» με την οποία παρουσιάσαμε για πρώτη φορά στην Ελλάδα τότε, το 2006-2007, μια θεατρική παράσταση με ζωντανή μουσική, για παιδιά από 1,5 χρονών. ΒΠ: Καλησπέρα κι από εμένα. Είμαι η Βάσια και σκηνοθετώ θεατρικές παραστάσεις, γράφω παραμύθια, στίχους και θεατρικά έργα, ενώ συντονίζω εργαστήρια «εφευρετικού λόγου» και δραματοποίησης κειμένου. Είμαι, επίσης, ιδρυτικό μέλος της ομάδας «Μικροί Πυροτέχνες» που εδώ και μια δεκαετία ασχολείται αποκλειστικά με το νεανικό θέατρο, ανεβάζοντας παραγωγές που στοχεύουν σε μια σύγχρονη ματιά πάνω στο είδος. Ως συγγραφέας δουλεύω πάνω στη φόρμα της λογοτεχνίας για παιδιά και βιβλία μου κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Πατάκη. Πώς αισθανθήκατε όταν η πανδημία έκλεισε τα θέατρα και πότε αρχίσατε να συνειδητοποιείτε τον αντίκτυπο που θα είχε ο κορονοϊός στη δουλειά σας; ΜΤ: Ο αντίκτυπος στη δουλειά μας ήταν άμε-

σος, πολύ πριν κλείσουν επίσημα τα θέατρα. Από τις 24 Φεβρουαρίου άρχισαν να ακυρώνονται μία μία οι εκτός θεάτρου παραστάσεις, ενώ η προσέλευση στο θέατρο σχεδόν μηδενίστηκε. Μαζί ακυρώθηκε και το διεθνές φεστιβάλ «Visioni di future, visioni di teatro 2020», στο οποίο επρόκειτο να συμμετέχουμε στις αρχές Μαρτίου. Γρήγορα συνειδητοποιήσαμε πως η σεζόν είχε τελειώσει. Έπειτα, ακυρώθηκαν και τα ταξίδια σε άλλα φεστιβάλ του εξωτερικού που ήταν προγραμματισμένα για τον Μάιο, τον Ιούλιο και τον Νοέμβριο. Έτσι, μέρα με τη μέρα, αρχίσαμε να συνειδητοποιούμε πως για μας η «κανονικότητα» θα αργούσε πολύ να έρθει. ΒΠ: Πρακτικά, από τη μια στιγμή στην άλλη, οι περισσότεροι από εμάς βρεθήκαμε άνεργοι και θα παραμείνουμε αν και εφόσον δεν υπάρξει ουσιαστική, μακροπρόθεσμη στήριξη. Χωρίς πληρότητα, καμία μικρή/ μεσαία παραγωγή ή χώρος δε θα μπορέσει να επιβιώσει και να αντεπεξέλθει στα κόστη, πόσω μάλλον όταν μιλάμε για παιδικό θέατρο… Στην αρχή της πανδημίας, οι καλλιτέχνες δε βρέθηκαν σε κανένα πρόγραμμα οικονομικής αποζημίωσης. Όμως, η δύναμη του διαδικτύου και η μαζική διάχυση του

14.09.2020

κινήματος Support Art Workers έφερε κάποια αποτελέσματα. Εσείς και οι συνεργάτες σας είχατε δικαίωμα να μπείτε στην ΕΡΓΑΝΗ; Πώς αντεπεξήλθατε οικονομικά και πώς βιοπορίζεστε με τα θέατρα κλειστά; ΜΤ: Το δίκτυο των Support Art Workers έπαιξε ρόλο και θεωρώ σημαντική την ύπαρξή του. Ουσιαστικά, όμως, οι καλλιτέχνες δεν έχουμε δει αποτελέσματα. Οι επιχορηγήσεις δεν έχουν δοθεί ακόμα, ούτε το βοήθημα στις ΑΜΚΕ που το δικαιούνται, και γενικότερα δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη. Στην «Artika», οι ηθοποιοί και ο τεχνικός μας που απασχολούνται σε σταθερή βάση όλη τη σεζόν ήταν με συμβάσεις και από τη στιγμή που το κράτος μάς έθεσε σε αναστολή, μπήκαν στην ΕΡΓΑΝΗ και επιδοτούνται για όσο διάστημα η εταιρεία παραμένει σε αναστολή. Για μένα, όμως, που κάνω τη σκηνοθεσία και ταυτόχρονα έχω την καλλιτεχνική διεύθυνση και οργάνωση της ομάδας δεν υπάρχει σταθερή πρόσληψη για τον απλούστατο λόγο ότι δεν είναι εφικτό οικονομικά. Είχα, λοιπόν, απολυθεί στις 28 Φεβρουαρίου και επρόκειτο να επαναπροσληφθώ στις 10 Μαρτίου. Έτσι, αρχικά δεν είχα δικαίωμα στο έκτακτο επίδομα των 800 ευρώ. Το πήρα πολύ αργότερα, τον Ιούνιο, όταν συμπεριελήφθησαν σε αυτό και οι εργαζόμενοι που οι συμβάσεις τους είχαν λήξει το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Φεβρουαρίου. 800 ευρώ από τον Μάρτιο μέχρι σήμερα, δουλεύοντας τουλάχιστον 8 ώρες ημερησίως. Παρόλα αυτά, δεν μπορώ να έχω σταθερή πρόσληψη, ούτε καν ημιαπασχόλησης. Η δουλειά μου, όπως και πολλών συναδέλφων μου, είναι καλλιτεχνική και οργανωτική/διοικητική. Καλλιτεχνικά, μόλις ολοκληρωθεί μια παραγωγή, αρχίζω να ετοιμάζω την επόμενη. Η δουλειά δε σταματάει ποτέ. Ταυτόχρονα, χρειάζεται να παραμένω δημιουργική, να ανανεώνομαι καλλιτεχνικά, να εμπνέω και να εξελίσσομαι, να είμαι γονιός και να έχω προσωπική ζωή. Αντιλαμβάνεται κανείς πως πρόκειται για μία δουλειά εξαιρετικά απαιτητική και πως οι καλλιτέχνες είμαστε υπεύθυνοι πολίτες που συνεισφέρουμε γενναιόδωρα στην κοινωνία, συχνά χωρίς κανένα αντάλλαγμα. ΒΠ: Οι εργασιακές συνθήκες μας είναι ιδιαίτερες και σε καμία περίπτωση δεν έχουμε καλυφθεί. Για παράδειγμα, τον Μάρτιο προετοιμαζόμουν για δυο παραγωγές νεανικού θεάτρου χωρίς παρόλα αυτά να έχω υπογράψει με κάποιο θέατρο, καθώς ήμασταν σε συζητήσεις. Προφανώς και οι δυο ακυρώθηκαν και καθώς δεν είχαμε προλάβει να κάνουμε συμβόλαια, ούτε εγώ ούτε οι συνεργάτες μου είχαμε το δικαίωμα να μπούμε στην ΕΡΓΑΝΗ. Φυσικά, αν είχαν και οι νεανικές σκηνές δικαίωμα σε επιχορήγηση από το ΥΠΠΟΑ, θα ήταν λίγο διαφορετικά τα δεδομένα, αφού αφενός θα είχαμε μια σχετική κάλυψη για την περίοδο της προετοιμασίας και των προβών κι αφετέρου ως εργαζόμενοι δεν θα ήμασταν αποκλειστικά εξαρτημένοι από τα συμβόλαια του θεάτρου. Δυστυχώς, με τα δεδομένα που ισχύουν στην Ελλάδα και τις χρόνιες ελλείψεις στον χώρο μας, η περίοδος προετοιμασίας μιας παράστασης δεν «μετράει», ούτε συνυπολογίζεται ως εργασία. Ουσιαστικά, αν δεν αλλάξει η βασική πεποίθηση που υπάρχει σε σχέση με τους καλλιτέχνες δεν θα αλλάξει ούτε το τοπίο. Στην Ελλάδα, εξακολουθούμε να πιστεύουμε πως η τέχνη είναι ένα παραεπάγγελμα, ένα ελιτίστικο χόμπι, μια ιδιοτροπία χαρακτήρα, μια εκκεντρική διάθεση και όχι μια δουλειά. Θεωρούμε πως λίγη έμπνευση, ταλέντο και μεράκι ίσως αρκούν για να κάνεις τέχνη και δεν κατανοούμε πως απαιτούνται επίσης σπουδές, έρευνα, μελέτη και μέθοδος. Και βέβαια εργατοώρες. Το έργο τέχνης δεν είναι ένα αυτοδημιούργητο κατασκεύα-

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ σμα που φτιάχνεται από αόρατα μαγικά ραβδάκια. Η τέχνη είναι δημιουργικοί άνθρωποι και συντελεστές που δουλεύουν – πολλές φορές σκληρά. Γι’ αυτό πρέπει να υπάρξει βαθύτερη αναδιαμόρφωση του τοπίου. Έφτασε η στιγμή να συλλογιστούμε και ο καθένας από εμάς ξεχωριστά τι προσφέρει η τέχνη στη ζωή και τι προσφέρουν οι καλλιτέχνες στη κοινωνία. Πήρατε την πρωτοβουλία να συντάξετε μια επιστολή προς την κ. Μενδώνη, τον κ. Βρούτση και την κ. Κεραμέως, με θέμα «Στήριξη του θεάτρου και των παραστατικών τεχνών για νεαρές ηλικίες, που πλήττεται βαρέως από την υγειονομική κρίση καθώς και από τα μέτρα που λαμβάνονται για την αντιμετώπιση της πανδημίας του COVID-19». Πώς ορίζεται το θέατρο και πώς οι παραστατικές τέχνες για νεαρές ηλικίες και ποιες είναι οι ιδιαιτερότητες του τομέα σας που σας ώθησαν στην κίνηση αυτή; ΜΤ: Κάθε ερμηνευτική τέχνη, το θέατρο, η μουσική, ο χορός, η όπερα, το κουκλοθέατρο, το θέατρο σκιών, το χοροθέατρο κ.λπ. ανήκει στις παραστατικές τέχνες. Στην Ελλάδα, σε σχέση με τα παιδιά, είμαστε περισσότερο εξοικειωμένοι με το θέατρο. Οι ιδιαιτερότητες έγκεινται στο ότι οι ανήλικοι θεατές εξαρτώνται από τους κηδεμόνες τους ή από τις μονάδες εκπαίδευσης για το αν θα πάνε σε μια παράσταση. Οπότε, τα θέατρα μπορεί να ανοίξουν, αλλά θα επιτραπούν οι επισκέψεις των σχολείων σε αυτά; Προς το παρόν απαγορεύονται. Θα επιτραπεί η είσοδος των καλλιτεχνών στα σχολεία; Οι γονείς θα πάνε τα παιδιά τους στο θέατρο; Επίσης, ένα βασικό στοιχείο είναι η εγγύτητα, απαραίτητη στο θέατρο, ιδιαίτερα στις μικρότερες ηλικίες. Δεν μπορείς να έχεις μεγάλες αποστάσεις από τη σκηνή και τους ηθοποιούς. Όλα αυτά είναι θέματα που έχουμε να αντιμετωπίσουμε τη νέα θεατρική περίοδο και που θα έχουν τεράστια επίπτωση στις παραστάσεις μας. ΒΠ: Να συμπληρώσω πως μια από τις βασικές ιδιαιτερότητες στη χώρα μας δεν καθορίζεται τελικά από το ίδιο το είδος, αλλά από το ΥΠΠΟΑ που εξακολουθεί με έναν λανθάνοντα τρόπο να αντιμετωπίζει το νεανικό θέατρο ως «ιδιαίτερο», διαχωρίζοντάς το από το υπόλοιπο θέατρο. Μιλάω γι’ αυτό που θίγουμε και στην επιστολή μας –δηλαδή για την τακτική που ακολουθεί το Υπουργείο σε σχέση με τις επιχορηγήσεις. Οι νεανικές παραγωγές δεν έχουν δικαίωμα κατάθεσης καλλιτεχνικής πρότασης στο ΥΠΠΟΑ και επομένως βασίζονται αποκλειστικά σε ιδιώτες παραγωγούς ή σε αυτοχρηματοδότηση. Κι είναι κι αυτός ένας απ’ τους παράγοντες που μας οδήγησε σε τόσο δύσκολη θέση. Δεν πήραμε στήριξη σε σχέση με τις δουλειές που είχαμε προγραμματίσει, δεν μπορούσαμε να καταθέσουμε προτάσεις που αφορούσαν τα έκτακτα μέτρα στήριξης από τη στιγμή που εξαιρούνταν οι ΑΜΚΕ ή δεν είχαμε ως καλλιτέχνες δικές μας εταιρείες και μέχρι στιγμής δεν γνωρίζουμε αν θα καταφέρουμε τελικά να δουλέψουμε το επόμενο διάστημα, πότε θα γίνει αυτό και με ποιους όρους. Ας μη ξεχνάμε πως οι παιδικές παραστάσεις για σχολεία απαγορεύτηκαν, αφού υπάγονται στις σχολικές εκδρομές που απαγορεύτηκαν επίσης, ενώ ακόμη και σε σχέση με τις επισκέψεις παραστάσεων σε σχολεία το ΥΠΠΟΑ δεν έχει βγάλει ανακοίνωση συντηρώντας ένα κλίμα ασάφειας. Τι ζητάτε αυτή τη στιγμή από το Κράτος ΜΤ: Καταρχάς, ζητάμε την επαναξιολόγηση της αναγκαιότητας των παραστατικών τεχνών που απευθύνονται σε νεαρό κοινό και τη δημιουργία

49 μιας σοβαρής πολιτικής για τον χώρο. Ένα βασικό αίτημά μας είναι να ενταχθούν και πάλι στις ετήσιες τακτικές επιχορηγήσεις οι παραγωγές που αφορούν νεαρές ηλικίες, μέσα από καινούργια κονδύλια. Ζητάμε, επιπροσθέτως, την άμεση πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την παραγωγή παραστάσεων (θεάτρου, χορού, μουσικής, κάθε είδους) για νεαρό κοινό όλων των ηλικιών, από βρέφη έως και εφήβους. Επίσης, ζητάμε την επιδότηση των εισιτηρίων για τις κενές θέσεις, είτε προκύπτουν από τα μέτρα μειωμένης χωρητικότητας των θεάτρων, είτε από τη μειωμένη προσέλευση. Τέλος, ζητάμε τη χορήγηση επιδόματος ανεργίας, ακόμα και αν δεν πληρούν τις προϋποθέσεις, στους καλλιτέχνες οι οποίοι συστηματικά δραστηριοποιούνται στον χώρο του θεάτρου για πολύ νεαρές ηλικίες, παιδιά και εφήβους, και δεν θα μπορέσουν να εργαστούν την επόμενη χρονιά εξαιτίας της κατάστασης. ΒΠ: Το ΥΠΠΟΑ, ως δημόσιος οργανισμός, οφείλει να ακούσει τα αιτήματα που εκφράζονται μαζικά από τους καλλιτέχνες και να εξετάσει την αντικειμενική τους αλήθεια. Εξίσου σημαντικό είναι να εκσυγχρονιστεί. Πρακτικά, υπάρχει ένα κενό, ένα χάσμα ανάμεσα στο Υπουργείο και στην πραγματική (αχαρτογράφητη) καλλιτεχνική σκηνή της χώρας. Το ΥΠΠΟΑ καλείται να διαχειριστεί κάτι το οποίο ουσιαστικά δεν γνωρίζει κι αυτό είναι τεράστιο θέμα. Δεν μπορείς να προάγεις την τέχνη και να αξιολογείς χωρίς να έχεις πλήρη εικόνα και χωρίς να έχεις το ανθρώπινο δυναμικό –με γνώση του αντικειμένου, του χώρου, του πεδίου– στις κατάλληλες θέσεις. Η χώρα μας ούτως ή άλλως διαθέτει ιδιαίτερα χαμηλά κονδύλια σε σχέση με την Ευρώπη στο κομμάτι του Πολιτισμού, και ακόμα κι αυτά τα κατανέμει με τρόπο γραφειοκρατικό, άνισο και αναξιοκρατικό, εν μέρει και εξαιτίας όλων αυτών των κενών που υπάρχουν. Στην περίπτωση δε του νεανικού θεάτρου, αυτά είναι πολλαπλάσια αφού, όπως προαναφέρθηκε, δεν το στηρίζει με κανέναν τρόπο, με αποτέλεσμα η «επιβίωση» των παραστάσεων να βασίζεται αποκλειστικά στην αυτοχρηματοδότηση, στη διαφήμιση, στο μάρκετινγκ, στους μάνατζερ, στις δημόσιες σχέσεις, καθώς και σε ό,τι άλλο μπορεί μεσολαβεί ανάμεσα στο έργο και το παιδί.

Στην ιστοσελίδα μας, θα βρείτε την πλήρη συνέντευξη της Μαριλένας και της Βάσιας (talcmag.gr/paidiko-theatro/ metacovidtheatro), ενώ για το επόμενο χρονικό διάστημα θα δημοσιεύουμε καθημερινά συνεντεύξεις με καλλιτέχνες και ομάδες που ασχολούνται με το παιδικό θέαμα και θέλουν να μιλήσουν για την παρούσα κατάσταση στη χώρα μας και να κινητοποιήσουν το «απόν» Υπουργείο Πολιτισμού. Στο Τaλκ, προετοιμάζουμε το project αυτό εδώ και τρεις μήνες και σας ζητάμε, μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσής σας, να βοηθήσετε και εσείς, κοινοποιώντας τα κείμενα αυτά και καθιστώντας έτσι ορατούς μια σειρά από ανθρώπους που αγαπούν τα παιδιά και θέλουν να τα εκπαιδεύσουν και να τα διασκεδάσουν, αλλά δεν μπορούν.

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

βιβλίο Το μεγαλύτερο χάρισμα είναι το πάθος για διάβασμα. - Έντμουντ Μπερκ

ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ Έχετε μωράκι που του αρέσουν τα σκληρά βιβλία και τα παιχνίδια; Τότε σπεύσατε να προμηθευτείτε τρία νέα βιβλιο-παζλ από τις Εκδόσεις Ψυχογιός, χάρη στα οποία θα διαβάσετε και θα διασκεδάσετε παρέα ατέλειωτες ώρες! «Στο δάσος», γνωρίστε τα ζωάκια που ζουν εκεί, αρκούδες, αγριοκάτσικα, λύκους, ελάφια και αλεπούδες. «Στο αγρόκτημα», συναντήστε πολλά φιλικά ζωάκια, αγελαδίτσες, πρόβατα, κατσικάκια, γουρουνάκια και κόκορες! «Στη θάλασσα», κολυμπήστε με τα ζωάκια που ζουν στον βυθό, δελφίνια, χταπόδια, μέδουσες, χελώνες, φώκιες και θαλάσσιους ίππους. Μετά ή και κατά τη διάρκεια των αναγνώσεων, ενώστε τα 5 κομμάτια του παζλ με τη σειρά που προτιμάτε. Οι συνδυασμοί είναι πάρα πολλοί! Στο τέλος, φυλάξτε τα πίσω στη θέση τους μέχρι το επόμενο παιχνίδι! Από τις Εκδόσεις Ίκαρος κυκλοφορεί ένας ακόμη τίτλος στη σειρά για πολύ μικρούς αναγνώστες του βραβευμένου εικονογράφου Άξελ Σέφλερ: «Τικ και Τέλα: Το ήσυχο σαλιγκάρι», σε απόδοση Φίλιππου Μανδηλαρά. Όταν τα φασαριόζικα παιχνίδια της Τέλα τρόμαξαν το σαλιγκάρι του Τικ, αυτός θύμωσε μαζί της. Μετά, όμως, ένα λαίμαργο πουλί προσπάθησε να κλέψει το σαλιγκάρι και σύντομα οι δύο φίλοι κατάλαβαν πως μερικές φορές είναι καλό να κάνεις φασαρία! Η νέα τρυφερή ιστορία των Τικ και Τέλα θα βοηθήσει τα παιδιά να μάθουν πώς να δίνουν λύση στις διαφορές που πάντοτε προκύπτουν ανάμεσα σε φίλους. Φέτος, περισσότερο από κάθε άλλη χρονιά, πρέπει να συνειδητοποιήσουμε τη σημασία του πλυσίματος των χεριών. Για τους πολύ μικρούς μας φίλους, που μπορεί να αντιδρούν ή να ξεχνούν, έρχεται από τις Εκδόσεις Πατάκη και τον Τόνι Ρος το... απαραίτητο για τη σεζόν βιβλίο «Δεν πλένω χέρια!» από τη σειρά «Η ιστορία της μικρής πριγκίπισσας». Η μικρή πριγκίπισσα τρελαίνεται να λερώνει τα χέρια της, αλλά μισεί να τα πλένει. Ώσπου έρχεται η στιγμή που μαθαίνει για τα μικρόβια και τους ιούς κι όλα τα φοβερά και τρομερά που μπορούν να σε αρρωστήσουν. Και φυσικά αναθεωρεί! Δυο νέα σκληρά βιβλία έρχονται στη σειρά των Εκδόσεων Ψυχογιός «Διαβάζω και παίζω». «Στην

14.09.2020

κουζίνα», τι άλλο;, μαγειρεύουµε! Ζυγίζουμε, ανακατεύουμε, χτυπάμε, ζυμώνουμε, γεμίζουμε! Αφαιρέστε από το βιβλίο τα κομμάτια µε τα εργαλεία, διαβάστε την ιστορία και παρατηρήστε τις εικόνες. Έπειτα, προτρέψτε το παιδί να βρει και να ονοματίσει τα εργαλεία που χρησιμοποιούν οι µάγειρες μέσα σε μια κουζίνα! «Στο ιατρείο», επισκεπτόμαστε τον γιατρό! Ακούμε την καρδιά μας, βάζουμε θερμόμετρο, κάνουμε εμβόλιο, εξετάζουμε αυτάκια, μετράμε την πίεσή μας! Και εδώ, μπορείτε να αφαιρέσετε τα κομμάτια µε τα ιατρικά εργαλεία, να διαβάσετε την ιστορία και να παρατηρήσετε τις εικόνες. Στη συνέχεια, το παιδί θα μπορεί να βρει και να μάθει να ονοματίζει τα εργαλεία που χρησιμοποιούν οι γιατροί για να εξετάζουν τους ασθενείς. «Ζωγραφίζω και ανακαλύπτω». Μια νέα σειρά από πρωτότυπα βιβλία, γεμάτα χιούμορ και φαντασία, της συγγραφέα και εικονογράφου Γιάσμιν Ίσμαελ, μας συστήνουν οι Εκδόσεις Μεταίχμιο. Οι μικροί αναγνώστες-καλλιτέχνες από τριών ετών αφήνουν ελεύθερη τη δημιουργικότητά τους για να ζωγραφίσουν τις σκηνές, εξερευνούν τον κόσμο γύρω τους, αντιλαμβάνονται έννοιες και εμπλουτίζουν το λεξιλόγιό τους, ενώ ταυτόχρονα διασκεδάζουν παρέα με αστείους πρωταγωνιστές-ζωάκια. Κυκλοφορούν οι τίτλοι «Χαρά, λύπη, ενθουσιασμός κι ένας μικρός εκνευρισμός», «Μακρύ-κοντό, ένα-πολλά, ανάποδα ή κανονικά» και «Σπρώξε-τράβα, πίσω-μπροστά, αριστερά ή δεξιά». Ήρθε η στιγμή για τα μικρούλια σας να μάθουν την ώρα! Οι Εκδόσεις Παπαδόπουλος επιστρατεύουν τον λύκο Ζαχαρία, που θα τα βοηθήσει χάρη στο απίθανο ρολόι του! Ντριννν! Είναι 7 ακριβώς το πρωί και ο αγαπημένος λύκος σηκώνεται γρήγορα από το κρεβάτι. Είναι το ξεκίνημα μιας απίστευτης ημέρας στην οποία οι αναγνώστες καλούνται να τον ακολουθήσουν! «Μαθαίνω την ώρα με τον Λύκο Ζαχαρία», της Οριάν Λαλμάν. Ένα βιβλίο με γερές χαρτονένιες σελίδες κι ένα αληθινό ρολόι, που θα δείξει στα παιδιά πώς να διαβάζουν την ώρα γυρίζοντας τους δείκτες του. Άλλη μια ιστορία με πανέξυπνο κείμενο και υπέροχη εικονογράφηση της Ελεονόρ Τιγιέ, στην σειρά με πρωταγωνιστή τον γλυκό, τρυφερό, ανατρεπτικό λύκο. Τα φοβερά «Ευρωκαροτάκια» της Σίντερς ΜακΛίοντ (εκδόσεις Διόπτρα) είναι μια πρωτότυπη σειρά βιβλίων, χάρη στην οποία τα παιδιά προσχολικής ηλικίας μαθαίνουν βασικές οικονομικές έννοιες μέσα από εντυπωσιακή εικονογράφηση και ευρηματικό χιούμορ. Μετά τα πολυαγαπημένα «Ξοδεύω» και «Κερδίζω», σειρά έχει το «Αποταμιεύω». H κουνελίτσα Χάνι θέλει να αγοράσει ένα σπίτι για να έχει την ησυχία της, μια και τα αδελφάκια της την ενοχλούν. Μπορεί να το πάρει; Όχι, γιατί τα σπίτια είναι πολύ ακριβά! Θα γίνει ποτέ το όνειρό της αληθινό; Αν αποταμιεύει τα ευρωκαροτάκια της, ναι! Μελλοντικά! Για να ανοίξουμε όλοι, λοιπόν, έναν κουμπαρά ονείρων και έναν κλασικό κουμπαρά και να δούμε τι μπορούμε να καταφέρουμε! Οι Εκδόσεις Ψυχογιός προσθέτουν δύο ακόμα διαδραστικά βιβλία στην αγαπημένη σειρά με παραθυράκια «Ανοίγω και μαθαίνω». «Η οικογένεια» θα βοηθήσει τα παιδιά να γνωρίσουν τα διαφορετικά είδη οικογένειας που υπάρχουν γύρω τους καθώς και κάποιες από τις συνήθειές τους, αλλά και να μιλήσουν για τους δικούς τους ανθρώπους, τον τρόπο ζωής τους,

Nο 1

ΣΕΙΡΆ ΠΆΙΔΙΚΉΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΆΣ

ΤΑ ΦΡΟΎΤΑ ΓΊΝΟΝΤΑΊ 20 ΧΡΟΝΩΝ ΚΑΊ, ΜΕ ΠΕΡΊΣΣΟΤΕΡΑ ΑΠΟ 1,5 ΕΚΑΤΟΜΜΎΡΊΟ ΑΝΤΊΤΎΠΑ, ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΝΟΝΤΑΊ ΣΕ ΜΊΑ ΜΕΓΑΛΗ ΦΡΟΎΤΟΠΑΡΕΑ!

Κυκλοφορούν 8 Οκτωβρίου

Κυκλοφορούν 3 Δεκεμβρίου

Η Φρουτοπαρέα έχει καθιερωθεί ως η πιο αγαπημένη σειρά παιδιών, γονιών και εκπαιδευτικών. Είμαστε υπερήφανοι για την επιστημονικά μελετημένη δομή των υποσειρών της, την εξειδικευμένη θεματολογία των βιβλίων, που ικανοποιεί κάθε αναγνωστική προτίμηση, τη συμμετοχή καταξιωμένων συγγραφέων, την άρτια και βραβευμένη εικονογράφηση και τη δυνατότητα αξιοποίησης των βιβλίων μέσα στις τάξεις από τους εκπαιδευτικούς.

ΣΕΙΡΑ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ Η ΦΡΟΥΤΟΠΑΡΕΑ

ΣΥΛΛΑΒΙΖΩ ΛΕΞΕΙΣ, ΑΚΟΥΩ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

ΚΑΤΑΝΟΩ ΚΑΙ ΔΙΑΒΑΖΩ ΜΙΚΡΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

ΔΙΑΒΑΖΩ ΜΙΚΡΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

ΕΥΚΟΛΑ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΝΑ ΔΙΑΒΑΖΩ

ΔΙΑΒΑΖΩ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑΤΑ

Μέχρι 600 λέξεις

Μέχρι 1.500 λέξεις

Από 2.000 λέξεις

Από 3.000 λέξεις

Από 10.000 λέξεις

Προσχολική ηλικία

Νηπιαγωγείο & Α΄ δημοτικού

Β΄& Γ΄ δημοτικού

Δ΄& Ε΄ δημοτικού

Ε΄& ΣΤ΄ δημοτικού

Γίνετε μέλη δωρεάν στο www.psichogios.gr ή καλώντας χωρίς χρέωση στο 800-11-64 64 64 και κερδίστε προνόμια και δώρα.

52 το σπίτι όπου κατοικούν και την καθημερινότητά τους. Το «Ας σώσουμε τη Γη μας» θα οδηγήσει τα παιδιά να κατανοήσουν γιατί πρέπει να φροντίζουν τον πλανήτη μας και να ανακαλύψουν τρόπους για να τον σώσουν από την επερχόμενη καταστροφή. Μέσα από τις σελίδες του, οι μικροί αναγνώστες θα μάθουν για τις οικολογικές μετακινήσεις, για τα σκουπίδια και τη διαχείρισή τους, για τη σημασία της ανακύκλωσης και της ανταλλαγής, για την εξοικονόμηση του ηλεκτρικού ρεύματος, για τη φροντίδα των δέντρων και των λουλουδιών, για την οικονομία στο νερό και για τη σημασία των εντόμων στη φύση. Τι μπορεί να έχει να πει μια ήσυχη, παρατηρητική αλεπουδίτσα που κανείς δεν της δίνει σημασία αν και σκαρφίζεται υπέροχες ιστορίες. Και πώς θα κάνει τη φωνή της να ακουστεί; Τα άλλα ζώα, τα φασαριόζικα, κάνουν τέτοιον σαματά που δεν ακούν ποτέ όσα αφηγείται. Αυτή τη φορά, όμως, η αλεπού έχει παρατηρήσει κάτι σημαντικό –τα ίχνη μιας τεράστιας αρκούδας! Θα χρειαστεί, λοιπόν, πολύ θάρρος για να υψώσει τη φωνή της και να προειδοποιήσει τους φίλους της, που δεν αντιλαμβάνονται την προειδοποίησή της και παίζουν κάνοντας πολύ θόρυβο και αντλώντας έμπνευση από τα λόγια της αλεπούς, κι άλλο τόσο για να αντιμετωπίσει την τρομακτική –ή μήπως και όχι– αρκούδα… Από τη Νίκολα Κίνεαρ, τη συγγραφέα του «Μια στάλα θάρρος» και τις Εκδόσεις Μεταίχμιο, κυκλοφορεί το «Σσσς! Ησυχία!», μια όμορφη ιστορία για καληνύχτα, που και θα υπενθυμίσει στα μικρά σας ότι πρέπει να σας ακούν πάντοτε, αλλά και θα τα... νανουρίσει γλυκά! Τα εικονογραφημένα βιβλία του Τομ Πέρσιβαλ για παιδιά από τριών ετών είναι κάτι παραπάνω από φανταστικά. Ο τρόπος με τον οποίον ο συγγραφέας διαχειρίζεται και επικοινωνεί στους αναγνώστες τις –συχνά δυσνόητες για αυτούς– ανθρώπινες σκέψεις και τα συναισθήματα είναι μοναδικός! Γι' αυτό και ενθουσιαστήκαμε όταν μάθαμε ότι οι Εκδόσεις Ψυχογιός μετέφρασαν άλλη μια ιστορία του, με τίτλο «Η Μίσα κάνει φίλους!» Η Μίσα λατρεύει να φτιάχνει πράγματα, φτιάχνει μάλιστα ως και εικόνες από αριθμούς και ήχους. Όμως, δυσκολεύεται πολύ να κάνει παρέα με άλλα παιδιά. Φτιάχνει, λοιπόν, τους δικούς της ψεύτικους φίλους, με τους οποίους νιώθει σιγουριά. Όμως, δεν είναι αληθινοί… Μέχρι που στη ζωή της μπαίνει ο Τζος, που γίνεται γέφυρα ανάμεσα στον κόσμο της Μίσα και σε αυτόν των υπόλοιπων παιδιών. Ο Πέρσιβαλ ρίχνει μια ζεστή και στοργική ματιά πάνω στις χαρές αλλά και τις δυσκολίες της φιλίας και βοηθάει τα παιδιά στις κοινωνικές τους συναναστροφές, αλλά και στο πώς να αποδέχονται και να «αγκαλιάζουν» τους γύρω τους. Με εικονογράφηση που φωτίζει, μέσω εκπληκτικών χρωματικών αντιθέσεων, τα διαφορετικά παιδικά συναισθήματα, το βιβλίο είναι ιδανικό για το ξεκίνημα αυτής της παράξενης χρονιάς, έπειτα από μια μεγάλη σχολική παύση, αλλά και εν μέσω μιας πανδημίας που έχει αλλάξει ριζικά τον τρόπο που συναναστρεφόμαστε τους άλλους. Είναι φυσικά απαραίτητο και για όλα τα διαφορετικά παιδιά, με τις δεκάδες ικανότητες, αλλά ταυτόχρονα την εγγενή δυσκολία προσέγγισης των συνομηλίκων τους, αλλά και για τα παιδιά που θέλουν να πλησιάσουν τους πιο απόμακρους συμμαθητές τους, αλλά δεν ξέρουν το πώς. «Πρώτη φορά παιδί». Μια νέα σειρά βιβλίων για παιδιά προσχολικής ηλικίας έφτασε από την

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

14.09.2020

Ελληνοεκδοτική! Πρωταγωνίστρια η μαμά και η Μάντη, που μας δείχνουν με πολλή αγάπη, μπόλικο χιούμορ και τον απαραίτητο ρεαλισμό τι σημαίνει να γίνεται κανείς από μωρό παιδάκι. Συγγραφέας η Στέργια Κάββαλου, μαμά της Μάντης όχι μόνο στις σελίδες του βιβλίου, αλλά και στην πραγματικότητα, και εικονογράφος η Σοφία Γαλή, που απέδωσε πανέμορφα μάνα και κόρη. Στο βιβλίο 1, με τίτλο «Εδώ είναι η μαμά», η Στέργια εξηγεί στους συνομήλικους του παιδιού της αναγνώστες ότι η Μάντη από το πρωί που θα ξυπνήσει μέχρι το βράδυ που θα πάει για ύπνο φωνάζει «Μαμά!» Θέλει συνέχεια να ακούει τη φωνή της, να χώνεται στην αγκαλιά της και να βλέπει το προσωπάκι της. Και όταν αυτά δεν συμβαίνουν, η Μάντη ανησυχεί. Μέχρι που καταλαβαίνει, χάρη στο συμβολικό παιχνίδι και σε μια κούκλα που ονομάζεται Μαρία, ότι η μαμά, όπου κι αν είναι, είναι πάντα «εδώ»! Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένας μάγος που είχε ένα ψηλό μαύρο καπέλο για να βγάζει κουνελάκια και περιστέρια. Μόνο που στο συγκεκριμένο καπέλο άρεσε να μπερδεύει τα μαγικά στον πάτο του κι έτσι ο μάγος δεν ήξερε ποτέ τι θα τραβήξει από μέσα. Τι θα συμβεί όταν ο μάγος, θυμωμένος από τις αταξίες του καπέλου, το πετάξει στα σκουπίδια; Πόση αναστάτωση θα προκαλέσει σε όποιον το φορέσει στο κεφάλι του; Μήπως, τελικά, μέσα από τις ανατροπές θα βρουν όλοι αυτό που ψάχνουν; Στη συλλογή των εικονογραφημένων βιβλίων των εκδόσεων Μίνωας, στη σειρά «Σύγχρονο παραμύθι», έρχεται να προστεθεί το δεύτερο παιδικό βιβλίο της Χριστίνας Αποστολίδη, «Το άτακτο καπέλο», σε εικονογράφηση του Σεραφείμ Στρουμπή. Έναν χρόνο μετά το πολυαγαπημένο «Ο λύκος και η πεταλούδα», η συγγραφέας επιστρέφει με την ιστορία ενός σκανταλιάρικου καπέλου και ενός νευριασμένου μάγου που στο τέλος θα γίνουν η καλύτερη παρέα ο ένας για τον άλλον! Το βιβλίο συνοδεύεται, χάρη στο QR Code που θα βρείτε στις σελίδες του, από το ομότιτλο τραγούδι. Όλα τα μικρά παιδιά θέλουν να... εκτοξευθούν και να ταξιδέψουν στο διάστημα, για να γνωρίσουν όλους τους μαγικούς, όπως τους φαντάζουν, πλανήτες, ήλιους και φεγγάρια! Από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο κυκλοφορεί το βιβλίο της Κάριλ Χαρτ «Γνώρισε τους πλανήτες», που χάρη στην εντυπωσιακή εικονογράφηση της Μπέθαν Γούλβιν και στα ευχάριστα στιχάκια του, που έχει αποδώσει όμορφα η Μάρω Ταυρή, φέρνει τους αναγνώστες από τεσσάρων ετών σε μια πρώτη επαφή με το ηλιακό μας σύστημα. Επιβιβαστείτε, λοιπόν, στο διαστημόπλοιό σας και κάντε μια… μακρινή βόλτα μέχρι τον Ήλιο, τον Ερμή, την Αφροδίτη, τη Γη, τη Σελήνη, τον Άρη, τον Δία, τον Γανυμήδη, τον Κρόνο, τον Ουρανό, τον Κρόνο, τον Πλούτωνα και τον Χάροντα! Το τέλειο βιβλίο για κάθε επίδοξο αστροναύτη! Παραμένουμε σε διαστημικό κλίμα και πάμε για «Ατέλειωτη διασκέδαση στο διάστημα». Αυτό το διασκεδαστικό βιβλίο δραστηριοτήτων, με μαρκαδόρο «Γράψε-Σβήσε», που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Ψυχογιός, θα «φορτώσει» τα παιδιά μέσα σε έναν... πύραυλο και θα τα βοηθήσει να αναπτύξουν την ικανότητά τους να μετρούν, να παρατηρούν και να χειρίζονται τον μαρκαδόρο, ώστε να ενδυναμώσουν τη λεπτή κινητικότητά τους. Στις σελίδες του θα βρείτε κουίζ, παιχνίδια διαφορών, διαδρομών, σχεδιασμού, ζωγραφικής, πρώτης ανάγνωσης, ανακάλυψης, αντιστοίχισης και αριθμητικής που συνδυάζουν το τερπνόν μετά του ωφελίμου!

την αρχή με το

Σ ΧΟΛ ΙΚ Ά ΒΟΗΘΗΜ ΆΤΆ ΠΟΥ ΔΙ Ά Β Ά ΖΟΥ Ν ΤΙΣ Ά Ν Ά ΓΚ ΕΣ ΣΟΥ Γ Ι Α Ό Λ Ε Σ Τ Ι Σ ΤΑ Ξ Ε Ι Σ — Γ Ι Α Ό Λ Α ΤΑ Μ Α Θ Ή Μ ΑΤΑ

Τα βιβλία της επιτυχίας

54 Η διαστημική μας περιπλάνηση συνεχίζεται με ένα βιβλίο λογοτεχνικό αυτή τη φορά. Κάτι γίνεται στο ηλιακό σύστημα! Οι πλανήτες, με τη σειρά, αφήνουν τη θέση που είχαν στον ουρανό και κατεβαίνουν στη Γη, για να εμφανιστούν στην τηλεόραση. Ένας νέος δημοσιογράφος με λαμπρό μέλλον τούς προσκαλεί έναν έναν κι εκείνοι ανταποκρίνονται. Οι συνεντεύξεις και οι εκπομπές είναι πρωτοφανείς! Οι άνθρωποι ζουν μια μοναδική εμπειρία, καθώς οι πλανήτες αποκαλύπτουν την προσωπικότητα και τον χαρακτήρα τους. Η συνέχεια στην «οθόνη» σας… Ή μάλλον στις σελίδες του νέου βιβλίου της εκπαιδευτικού Ράνιας Λάμπου «Πλανητικές συνεντεύξεις», που κυκλοφορεί από την Ελληνοεκδοτική σε εικονογράφηση της Μαρίας Μανουρά. Ο Ερμής, η Αφροδίτη, ο Άρης, ο Δίας, ο Κρόνος, ο Ουρανός και ο Ποσειδώνας συστήνονται στο τηλεοπτικό-αναγνωστικό κοινό με χιούμορ και πρωτοτυπία και στο τέλος, για να είναι σίγουροι ότι τα παιδιά εμπέδωσαν τα όσα τους είπαν, έχουν ετοιμάσει και μερικές δραστηριότητες! Εκεί όπου σήμερα βλέπεις μόνο ναυπηγεία/ και γερανούς πανύψηλους να σηκώνουνε κοντέινερ από πλοία,/ σε μια λωρίδα θάλασσας που ’ναι στενή και ταραγμένη,/ ο στόλος των Ελλήνων τον Περσικό προσμένει. Η επέτειος των 2.500 χρόνων από τη Ναυμαχία της Σαλαμίνας, που άλλαξε τη ροή της ιστορίας, τον Σεπτέμβριο 2020 ήταν η αφορμή για την κυκλοφορία του ομώνυμου τίτλου στην επιτυχημένη σειρά των Εκδόσεων Παπαδόπουλος «Η πρώτη μου ιστορία», από το πολυβραβευμένο δίδυμο Φίλιππου Μανδηλαρά και Ναταλίας Καπατσούλια. «Η ναυμαχία της Σαλαμίνας» αποδίδεται με απλά στιχάκια και ξεκάθαρο νόημα, ώστε να γίνεται κατανοητή η σημασία της από τα μικρά παιδιά, και με πολύχρωμη, ανάλαφρη, χιουμοριστική εικονογράφηση, που απεικονίζει με εγκυρότητα την ιστορική περίοδο. Μπορώ να εφεύρω έναν τρόπο να εξαφανίζω χρώματα; Υπάρχει τρόπος να σκαρφαλώσει το νερό αντί να πέσει κάτω; Γίνεται να εκτοξεύσω πύραυλο μέσα στο σπίτι; Πώς μπορώ να κατασκευάσω ένα ρομπότ που χορεύει; Πού πηγαίνει ο ζεστός και ο κρύος αέρας; Τι συμβαίνει με τα κινούμενα σχέδια; Παίξτε δημιουργικά κάνοντας STEAM (Science, Technology, Engineering, Arts, Mathematics) με το παιδί σας με εύκολο τρόπο, χάρη στα βιβλία της Μαριλίζας Ποντικού-Λιγνού «Μικροί επιστήμονες. Εύκολες ιδέες για να κάνετε STEAM στο σπίτι» (Εκδόσεις Καστανιώτη). Ο πρώτος τόμος απευθύνεται σε παιδιά άνω των τεσσάρων και ο δεύτερος σε παιδιά άνω των έξι ετών και περιέχουν και οι δυο πειράματα, κατασκευές και τρόπους εξοικείωσης των παιδιών στις δεξιότητες του 21ου αιώνα. Πότε εμφανίστηκαν τα πρώτα σημάδια ζωής στον πλανήτη μας; Γιατί το σύμπαν βυθίστηκε στο σκοτάδι; Ποια είδη ζωής επιβίωσαν και ποιος είναι ο homo sapiens; Πριν από 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια, η Γη δεν έμοιαζε σε τίποτα με τον πλανήτη που ξέρουμε σήμερα! Όλες οι ήπειροι ήταν ενωμένες σε μια μεγάλη στεριά. Υπήρχαν ηφαίστεια που κόχλαζαν και τοξικά νέφη που απλώνονταν στον αέρα. Παράξενα προϊστορικά πλάσματα, επικίνδυνοι δεινόσαυροι και άλλοι ζωντανοί οργανισμοί κυριαρχούσαν παντού. Στο βιβλίο της Φάτι Μπερκ «Τι είδαν οι δεινόσαυροι» (Εκδόσεις Διόπτρα), που περιέχει συναρπαστικές πληροφορίες και εντυπωσιακή εικονογράφηση, τα παιδιά από πέντε ετών θα παρακολουθήσουν την εξέλιξη της ζωής στον πλανήτη μας, θα ταξιδέψουν σε άλλες εποχές και θα

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

14.09.2020

ανακαλύψουν πώς ήταν η ζωή στη Γη πριν από τον άνθρωπό. Η Κέιτ Πάνκχερστ, απόγονος της ηγέτιδας των Σουφραζετών Έμελιν Πάνκχερστ, γράφει και εικονογραφεί άλλο ένα βιβλίο γεμάτο παραδείγματα υπέροχων γυναικών. Αυτή τη φορά μάς μιλάει για όσες αφιέρωσαν τη ζωή τους στην προστασία της Γης και όλων των πλασμάτων της. Μέσα από τη μοναδική εικονογράφησή του και τις απίθανες πληροφορίες που δίνει, το βιβλίο «Υπέροχες γυναίκες που έσωσαν τον πλανήτη» (εκδόσεις Μεταίχμιο, μετάφραση Ειρήνη Παϊδούση) είναι η τέλεια ευκαιρία να γνωρίσουμε εκπληκτικές γυναίκες με εντυπωσιακές ιστορίες και πρωτοποριακές καριέρες που έδωσαν τον δικό τους αγώνα για να προστατέψουν τον φυσικό μας κόσμο. Βυθιζόμαστε στις ωκεάνιες εξερευνήσεις με την Ευγενία Κλαρκ, δενδροφυτεύουμε στην Κένυα πλάι στην Ουανγκάρι Μαατάι, ανακαλύπτουμε το βιολογικό μας ρολόι χάρη στην Ίνγκεμποργκ Μπέλινγκ, δοκιμάζουμε φυσικά καλλυντικά με την υπογραφή της Ανίτα Ρόντικ, μελετάμε την τρύπα του όζοντος παρέα με την Έντιθ Φάρκας, γνωρίζουμε τους άγριους χιμπατζήδες, που τόσο μας μοιάζουν, ακολουθώντας την Τζέιν Γκούντολ, καταργούμε το πλαστικό με την παρότρυνση της Άιζατου Σίσεϊ, ενημερωνόμαστε για τον θαυμαστό κόσμο των άγριων πτηνών από την Φλόρενς Ογκάστα Μίριαμ Μπέιλι, εκμεταλλευόμαστε την ηλιακή ενέργεια με τη βοήθεια της Μαρία Τέλκες, προστατεύουμε τα δάση των Ιμαλαΐων συμμετέχοντας στο γυναικείο Κίνημα Τσίπκο, εμποδίζουμε την παράνομη και επικίνδυνη ταφή των πυρηνικών αποβλήτων στο πλευρό των Άιλιν Καμπακούτα Μπράουν και Άιλιν Γουάνι Γουίνγκφιλντ, προστατευόμαστε από τους αστεροειδείς χρησιμοποιώντας τις μελέτες της Ούρσουλα Μάρβιν, βοηθάμε τα άγρια ζώα στηρίζοντας τη Δάφνη Σέλντρικ... Και φυσικά παίρνουμε κίνητρα, ώστε να υπερασπιστούμε κι εμείς με τη σειρά μας τον πλανήτη μας, ώστε να εξασφαλίσουμε ένα πιο αισιόδοξο μέλλον! «Η δεσποινίς Ορθογραφία και η οικογένειά της», του Χρήστου Μπουλώτη (Εκδόσεις Καλέντης), περιλαμβάνει δέκα όμορφες, διασκεδαστικές ιστορίες οι οποίες εξοικειώνουν τα παιδιά της πρώτης σχολικής ηλικίας με την έννοια της ορθογραφίας. Η εικονογράφηση του Κώστα Θεοχάρη που τις συνοδεύει αναπαριστά έναν γραμματικό κόσμο απολαυστικό για τους μικρούς αναγνώστες. Οι πρωταγωνιστές, όπως τα γράμματα και οι λέξεις, ζωντανεύουν με παιγνιώδη τρόπο, αλλά και με ένα αίσθημα γλυκύτητας, φέρνοντας πιο κοντά τα παιδιά σε ένα ζεστό ξεκίνημα στο ταξίδι τους με τη γλώσσα. Παραμένουμε σε κλίμα ορθογραφίας. Είναι εύκολη ή δύσκολη; Μάθημα βαρετό ή ενδιαφέρον; Μπορεί να αποτελέσει πηγή ενθουσιασμού για ένα παιδί; Κι όμως μπορεί! Στο τρίτο βιβλίο της εκπαιδευτικού Ελευθερίας Βαρελά «Μαθαίνω την ορθογραφία στο Πι & Φι» (Εκδόσεις Μίνωας, Εικονογράφηση Νίκη Λεωνίδου), τα παιδιά μαθαίνουν την ορθογραφία με τη βοήθεια της ετυμολογίας και της οικογένειας των λέξεων. Έτσι κάνουν συνειρμούς καθώς, όταν γνωρίζουν πώς γράφεται μία λέξη, μαθαίνουν αυτόματα και πολλές άλλες, σύνθετες ή παράγωγες, της ίδιας οικογένειας. Οι μικροί μαθητές ανακαλύπτουν σε ποια οικογένεια ανήκει μια λέξη και μάλλον χαίρονται να αποδεικνύουν γιατί ανήκει σε αυτήν από το να αποστηθίζουν λέξεις χωρίς συνοχή. Δοκιμάστε το! Η ορθογραφία γίνεται παιχνίδι και μαθαίνεται στο Πι & Φι.

56 Ολοένα και περισσότερα παιδιά παρουσιάζουν σήμερα προβλήματα συγκέντρωσης, για λόγους που θα χρειάζονταν… μια διδακτορική διατριβή για να αναλυθούν. Ιδιαίτερα τη φετινή σχολική χρονιά, έπειτα από μια ημιτελή και προβληματική σεζόν και μια πνευματική απραξία μηνών, λόγω κορονοϊού, η κατάστασή τους είναι, άθελά τους, επιδεινωμένη. Έρχεται, λοιπόν, αρωγός τους, μα και δικός μας, το βιβλίο της Μπάρμπαρα Αρόγιο «Μαθαίνω να συγκεντρώνομαι» (εκδόσεις Μεταίχμιο, μετάφραση Κωνσταντίνα Αρμενιάκου), που περιέχει 130 ευχάριστα παιχνίδια και δραστηριότητες για την ενίσχυση της προσοχής. Πρόκειται για έναν πλήρη και πρακτικό οδηγό με συμβουλές, απλές τεχνικές και επιστημονικές πληροφορίες για να καταλάβουμε πώς λειτουργεί ο παιδικός εγκέφαλος και πώς μπορούμε να ενισχύσουμε την προσοχή και τη συγκέντρωση του παιδιού σε κάθε δραστηριότητά του, στο σχολείο ή στο σπίτι. Μέσα από τις σελίδες του, οι μικροί μαθητές από έξι έως δέκα ετών μαθαίνουν να ελέγχουν το σώμα τους για να μην κουράζονται και για να μην ενοχλούν τους άλλους, να διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους για να μην αγχώνονται, να κατανοούν μια οδηγία για να ολοκληρώνουν τις εργασίες τους με επιτυχία, να οργανώνονται για να αποκτούν αυτονομία, να συγκεντρώνονται για να μην αποσυντονίζονται και να συγκρατούν τις πληροφορίες για να μαθαίνουν εύκολα και γρήγορα! Ήταν μια φορά κι έναν καιρό, στη μέση ενός απέραντου ωκεανού, ένα μικρό νησί με όνομα παράξενο και κατοίκους μικροσκοπικούς, που όλη μέρα έπαιζαν και τραγουδούσαν και δούλευαν μόνο όταν είχαν κέφι. Το μικρό νησί του Πηγαινέλα είχε για βασιλιά του τον Γαργαλίτσα τον Πρώτο και βασίλισσα την πανέμορφη Σκανταλιά. Το ζευγάρι είχε κι έναν γιο, τον Χαρταετό, που αγαπούσε πολύ τις περιπέτειες. Το όνειρό του ήταν να ταξιδέψει μακριά από το νησί του, να γνωρίσει καινούρια μέρη κι άλλους ανθρώπους. Όμως δεν μπορούσε να φύγει από τον τόπο του. Τότε, στον δρόμο του εμφανίστηκε η μάγισσα Χαρβάλω, που του υποσχέθηκε να τον βοηθήσει, φτάνει να περνούσε τρεις δοκιμασίες. Τι να ζήτησε ο πρίγκιπας από τον νάνο Άνω Κάτω και τι από τη γριά Μοναδική; Έπρεπε να εμπιστευτεί την άγνωστη μάγισσα; Η Ελένη Μπετεινάκη γράφει τον «Πρίγκιπα Χαρταετό» (Ελληνοεκδοτική, εικονογράφηση Αιμιλία Κονταίου), ένα σύγχρονο παραμύθι με κλασικές αφηγηματικές δομές, για τις επιθυμίες και τα όνειρα, για την εμπιστοσύνη μας στους αγνώστους και για τις υποσχέσεις που πρέπει να τηρούνται. Από τις Εκδόσεις Διόπτρα και τη σειρά «Συναρπαστικές ιστορίες», κυκλοφορεί το βιβλίο της Ροζάλμπα Τροϊάνο «20 σπουδαίοι πράσινοι ήρωες σώζουν τον πλανήτη», που περιέχει τις ιστορίες σπουδαίων παιδιών, όπως της Γκρέτα Τούμνπεργκ, του Λεονάρντο ντι Κάπριο ή της Έριν Μπρόκοβιτς, που κατάφεραν –με θέληση και απίστευτη δύναμη ψυχής– να γίνουν οι πράσινοι ήρωες του πλανήτη μας! Ποιο είναι το μυστικό τους; Έχουν αφιερώσει τη ζωή τους σε δράσεις για την κλιματική αλλαγή, τη μόλυνση του περιβάλλοντος και τη διάσωση της Γης. Οι πράξεις τους γίνονται παράδειγμα για όλους εμάς, όπου κι αν ζούμε. Αυτός είναι ο λόγος που προτείνουμε να διαβάσετε παρέα με τα παιδιά σας τις συναρπαστικές περιπέτειές τους και να κάνετε κι εσείς κάτι μικρό, αλλά σημαντικό για το περιβάλλον και την προστασία του.

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

14.09.2020

Συνεχίζουμε με «Συναρπαστικές Ιστορίες». Γιατί ο Ρονάλντο σε ηλικία δέκα ετών παραλίγο να σταματήσει το ποδόσφαιρο; Σε ποιον αγώνα ο Μαραντόνα για μία και μοναδική φορά δεν φόρεσε τη φανέλα με το 10; Πώς επέλεξε τον Μέσι η Μπαρτσελόνα; Πότε ο Πελέ φόρεσε τα γάντια του τερματοφύλακα και έπαιξε τέρμα; Το βιβλίο των Λούκα Ντε Λεόνε και Πάολο Μαντσίνι «30 σπουδαίοι παίκτες που έγραψαν ιστορία» συστήνει στους λάτρεις της στρογγυλής θεάς μια σειρά από ανθρώπους, που χάρη στην τεχνική, στην εντατική προπόνηση και στο πάθος τους για τη νίκη εξελίχθηκαν σε ινδάλματα του παγκόσμιου ποδοσφαίρου! Μέσα από τις σελίδες του, τα παιδιά θα παρακολουθήσουν τον δύσκολο δρόμο τους προς τη δόξα και θα μάθουν τους σημαντικούς σταθμούς της καριέρας τους. Και, χάρη στο παράδειγμά τους, ίσως κάποια μέρα, όταν μεγαλώσουν, να γίνουν κι αυτά αστέρια της μπάλας! Αρκετά παλιά η ιστορία που θα διαβάσει ο αναγνώστης από οκτώ ετών στο βιβλίο «Οι Δίδυμοι Ήλιοι της Ποντικούπολης», που ο Μάνος Κοντολέων εξέδωσε για πρώτη φορά το 1979 και επανακυκλοφόρησε πρόσφατα από τις Εκδόσεις Πατάκη. Μια φορά κι έναν καιρό στην Ποντικούπολη, θα λέγαμε αν ήταν παραμύθι... Μα ήταν; Έτσι, κάποτε, αναρωτιόντουσαν όσοι αποφασίζανε να αφηγηθούν το τι συνέβη σε ένα μικρό χωριό, φημισμένο για το τυρί που φτιαχνότανε στο Τυροκομείο του. Λοιπόν, τα όσα τότε διαδραματίστηκαν εκεί στ’ αλήθεια έχουν γραφτεί τώρα σε αυτό το βιβλίο. Κι έτσι όλοι πια μπορούν να μάθουν για την Κάλη και τον Λανσελίνο της, για τον Βαρονέτο και τη Λαλούσα του, για το Υπόγειο Αρχοντικό του Βαρόνου Πανταλέων του Δέκατου, για το φαφούτικο Τσακάλι του και για τη σπιούνα Κουκουβάγια. Και για άλλους πολλούς ακόμα – όλους που ζήσανε αυτή τη μοναδική περιπέτεια κάτω από το φως των δίδυμων ήλιων. Όλα αυτά... Κι άλλα πολλά... Κάποτε στην Ποντικούπολη, θα λέγαμε αν ήταν παραμύθι. Μα, όχι, δεν ήταν! Η αγαπημένη σειρά των Εκδόσεων Διόπτρα «Μαθαίνω τα πάντα», για παιδιά από οχτώ ετών, εμπλουτίζεται με τρεις νέους τίτλους. Στις «Εφευρέσεις», του Μάικ Γκόλντσμιθ, τα παιδιά κατανοούν πως κάθε εφεύρεση είναι η τελειοποίηση μιας μεγαλοφυούς ιδέας και πως πίσω της κρύβονται άνθρωποι που πειραματίζονται για ένα μεγάλο διάστημα, ώστε να υλοποιήσουν την ιδέα τους. Ταυτόχρονα, έρχονται σε επαφή με τριάντα από τις σημαντικότερες εφευρέσεις στην ιστορία της ανθρωπότητας, όπως την τυπογραφία, τις ατμομηχανές, τα τηλεσκόπια και μαθαίνουν, μεταξύ άλλων, πώς μπορούν να φτιάξουν μια πυξίδα, να παραγάγουν ηλεκτρισμό ή να εκτοξεύσουν έναν πύραυλο. Στο «Διάστημα», του Κλάιβ Τζίφορντ, οι μικροί αναγνώστες κάνουν μια μαγευτική περιπλάνηση στο ηλιακό σύστημα και στους γαλαξίες, μια και στις σελίδες του παρουσιάζεται μια χαρτογράφηση του σύμπαντος από τη γένεσή του έως σήμερα. Ανακαλύπτουν, μεταξύ άλλων, τι είναι τα έτη φωτός, πώς δημιουργείται ένας σουπερνόβα και φυσικά μαθαίνουν να φτιάχνουν ένα… τηλεσκόπιο! Τέλος, ο «Πλανήτης Γη», της Ανίτα Γκανέρι, μας εξηγεί ότι η Γη είναι ένας εκπληκτικός πλανήτης, μια κουκκίδα στο απέραντο σύμπαν που φιλοξενεί εκατομμύρια είδη διαφορετικής ζωής, και χρειάζεται την προστασία όλων. Τα παιδιά θα γνωρίσουν τη δομή

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

www.epbooks.gr

58 του πλανήτη μας, τα οικοσυστήματα, το κλίμα, τους απειλούμενους βιότοπους και θα έχουν την ευκαιρία να ανακαλύψουν πώς η μέρα δίνει τη θέση της στη νύχτα, τι είναι η μετατόπιση των ηπείρων και πώς δημιουργούνται οι ανεμοστρόβιλοι. Κάτι τρομερό συνέβη στην Άλις Τιμς: το μυστικό της ημερολόγιο έπεσε στα χέρια του Τζίμι Κουκ, του χειρότερου εχθρού της στην τάξη, ο οποίος, φυσικά, το διάβασε. Ο πόλεμος ανάμεσά τους έχει ήδη ξεσπάσει, ώσπου η δασκάλα τους, η κυρία Φένελ, αποφασίζει να τους συμφιλιώσει αναγκάζοντας τα δυο τόσο αταίριαστα παιδιά –μια σελέμπριτι του Youtootube και έναν καπετάνιο πειρατικού καραβιού– να αλληλογραφούν μεταξύ τους για ένα ολόκληρο τρίμηνο. Τα γράμματα ξεχειλίζουν από εκρηκτική φαντασία και χιούμορ και σύντομα η Άλις και ο Τζίμι καταστρώνουν μαζί σχέδια για να βγάλουν δισεκατομμύρια για το πανηγύρι του σχολείου και να γίνουν διάσημοι χάρη σε ένα αιχμάλωτο φαντασματάκι και σε μπόλικα βαζάκια με χλαπάτσα μονόκερου. Και καταλαβαίνουν ότι αυτά που τους ενώνουν είναι πολύ περισσότερα από όσα τους χωρίζουν. Το βιβλίο «Μετά τιμής, Άλις Τιμς», των Κέιτ και Τζολ Τεμπλ (Εκδόσεις Παπαδόπουλος, μετάφραση Μαργαρίτα Ζαχαριάδου), είναι ένα κεφάτο πρωτοεφηβικό ανάγνωσμα, γεμάτο απρόβλεπτες και ανατρεπτικές καταστάσεις. Τη μοντέρνα, στακάτη γραφή συμπληρώνουν τα έξυπνα σκίτσα της Γκρέις Ουέστ, που άλλοτε θυμίζουν παιδικές ζωγραφιές και άλλοτε γκράφιτι! Ο δεύτερος και ο τρίτος τόμος της σειράς «Ποδοσφαιρόνια», του Ρομπέρτο Σαντιάγο που αγαπήθηκε αμέσως μόλις κυκλοφόρησε από το –ποδοσφαιρόφιλο και μη– ελληνικό κοινό από εννέα ετών, κυκλοφόρησαν από τις Εκδόσεις Πατάκη, σε εικονογράφηση του Ενρίκε Λορένθο και μετάφραση της ποιήτριας Αγαθής Δημητρούκα. Στο «Μυστήριο με τα εφτά αυτογκόλ», ο πατέρας του τερματοφύλακα της Σότο Άλτο εγγράφει την ομάδα στο Διεθνές Τουρνουά Παιδικού Ποδοσφαίρου, στην παράκτια πόλη Μπενιντόρμ και, καθώς είναι ταξιδιωτικός πράκτορας, αναλαμβάνει ο ίδιος τη μετακίνηση των εννέα παιδιών και των δύο προπονητών τους. Όλοι κάνουν το ταξίδι σαν εκδρομή, απλώς για την εμπειρία της συμμετοχής, αφού η Σότο Άλτο είναι η πιο αδύναμη από τις ομάδες που συμμετέχουν και δεν έχει πιθανότητες να προκριθεί. Μήπως, όμως, η τύχη έχει άλλη γνώμη; Γιατί, πόσο τυχαία είναι τα αυτογκόλ που θα τη φέρουν ως τον τελικό; Και τα Ποδοσφαιρόνια ποια απάτη θα προσπαθήσουν να αποκαλύψουν αυτή τη φορά; Σε τι περιπέτειες θα μπουν για να λύσουν το νέο μυστήριο; Κι έπειτα, πώς θα δείξουν την ευγένεια του χαρακτήρα τους και αίσθημα δικαίου απέναντι στην Κρόνος, τη μεγαλύτερη παιδική ομάδα ποδοσφαίρου στον κόσμο; Στο «Μυστήριο με τον τερματοφύλακα φάντασμα», η νέα σχολική χρονιά αρχίζει και τα Ποδοσφαιρόνια επιστρέφουν στο σχολείο Σότο Άλτο. Από την πρώτη μέρα, όμως, συμβαίνουν διάφορα που απειλούν τη συνέχειά τους ως ομάδας και ως παρέας. Για παράδειγμα, στο σχολείο έχουν εγγραφεί παιδιά από άλλες περιοχές της Ισπανίας, τα οποία είναι πολύ καλύτεροι ποδοσφαιριστές. Τι θα γίνει; Θα εκδιώξουν τους παλιούς; Τα Ποδοσφαιρόνια θα καταφέρουν να λύσουν το πρόβλημα; Το καινούργιο σχολείο της Μικρής Σεβίλλης, το Άιμπυς, ένα πανάκριβο ιδιωτικό, διεκδικεί για την ομάδα του τη θέση της Σότο Άλτο στο

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

14.09.2020

Διασχολικό Πρωτάθλημα. Για να το πετύχει, ο διευθυντής του χρησιμοποιεί όλα τα μέσα και κυρίως το χρήμα. Θα μπορέσει να τους εξαγοράσει όλους; Τα Ποδοσφαιρόνια πώς θ’ αντιδράσουν; Τι ρόλο θα παίξει ο νέος βασικός τερματοφύλακας της Σότο Άλτο, γιος των Κινέζων που εγκαταστάθηκαν στη Μικρή Σεβίλλη, και ποιο μυστήριο τον τυλίγει; Γιατί οι δημοσιογράφοι τον αποκάλεσαν «τερματοφύλακα φάντασμα»; Από τα άτομα μέχρι τις κυψέλες των μελισσών και την κίνηση των πλανητών, τα πάντα γύρω μας σφύζουν από μαθηματικά. Πώς μπορεί λοιπόν αυτή η γλώσσα των αριθμών, συμβόλων και εξισώσεων να κάνει τα πάντα στο Σύμπαν μας να χτυπούν σαν αόρατο ρολόι; Χάρη στο βιβλίο γνώσεων υψηλής αισθητικής «Η Γλώσσα Του Σύμπαντος-Μια Οπτική Εξερεύνηση των Μαθηματικών» (Εκδόσεις Παπαδόπουλος, μετάφραση Βαγγέλης Πρατικάκης), των Κόλιν Στιούαρτ (κείμενο) και Τσίμο Αμπαντία (εικονογράφηση), οι αναγνώστες από εννέα ετών θα μπουν σε ένα σουρεαλιστικό σύμπαν, όπου θα φανταστούν τις κοσμικές αποστάσεις, θα ανακαλύψουν τη γεωμετρία στη φύση και θα νιώσουν δέος για τα θαύματα της τεχνολογίας, εξερευνώντας τον κόσμο των μαθηματικών, που είναι πολλά παραπάνω από ένα «δύστροπο» σχολικό μάθημα. Όλοι πιστεύουν ότι η Σόφι είναι ορφανή. Η αλήθεια είναι πως δεν έχει καταγραφεί η σωτηρία κάποιας γυναίκας σ’ εκείνο το ναυάγιο που άφησε τη Σόφι, μωρό ακόμα, να επιπλέει στη Μάγχη μέσα σε μια θήκη τσέλου. Η Σόφι όμως θυμάται τη μητέρα της να κουνάει τα χέρια της ζητώντας βοήθεια. Ο κηδεμόνας της της λέει πως είναι σχεδόν αδύνατον να ζει η μητέρα της, αλλά το σχεδόν αδύνατον σημαίνει πως είναι ακόμα δυνατόν. Οπότε, όταν η Πρόνοια στέλνει μια επιστολή στον κηδεμόνα της Σόφι, απειλώντας να τη στείλει στο ορφανοτροφείο, εκείνη παίρνει την κατάσταση στα χέρια της και το σκάει για το Παρίσι, με σκοπό να αναζητήσει τη μητέρα της. Το μοναδικό στοιχείο που έχει στα χέρια της είναι η διεύθυνση του κατασκευαστή του τσέλου. Καταφέρνοντας να ξεφύγει από τις γαλλικές αρχές, η Σόφι γνωρίζει τον Ματτέο και τα ορφανά χαμίνια που ζουν στις στέγες. Όλοι μαζί ψάχνουν στην πόλη για να βρουν τη μητέρα της, προτού οι Γάλλοι συλλάβουν τη Σόφι και τη στείλουν πίσω στο Λονδίνο και προτού χάσει τις ελπίδες της. Το βραβευμένο βιβλίο «Τα παιδιά στις στέγες», της Κάθριν Ράντελ (Εκδόσεις Πατάκη, μετάφραση Αργυρώ Πιπίνη) δεν θα αφήσει κανέναν αναγνώστη από εννέα ετών ασυγκίνητο. Είναι εκπληκτικό! Με την Ελένη Σβορώνου και το βιβλίο της «Λόρδος Βύρων και Έλγιν» (σχέδια Φίλιππος Φωτιάδης) ξεκινά η σειρά των Εκδόσεων Καλέντη «Μικρές ιστορίες για Μεγάλα γεγονότα». Η εκδοτική αυτή ενότητα είναι στραμμένη στους νεαρούς αναγνώστες από εννέα ετών και φιλοξενεί κείμενα με λογοτεχνική αφήγηση. Η «εστία» τους είναι ένα πραγματικό γεγονός, ένα μικρό ίσως επεισόδιο, κάποια πτυχή της Ιστορίας, που οδηγεί στη μεγαλύτερη εικόνα της εποχής, των ιστορικών προσώπων και των πράξεών τους. Τον Απρίλιο του 1811, το πλοίο «Ύδρα» με προορισμό τη Μάλτα, μεταφέρει ένα κιβώτιο, μια κιβωτό μνήμης. Ανάμεσα στα πολύτιμα μάρμαρα του Παρθενώνα που είναι στοιβαγμένα στο αμπάρι του βρίσκεται μία μετόπη που αποκτά ψυχή για να γίνει ο μάρτυρας μιας απροσδόκητης συνύπαρξης: ο λόρδος Βύρων, υπέρμαχος του Αγώνα για Ανεξαρτησία των Ελλήνων, αλλά και της κληρονομιάς τους, συνταξιδεύει εν αγνοία του με το «μαύρο φορτίο» του

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

14.09.2020

Έλγιν, του ανθρώπου που ακρωτηρίασε το σύμβολο της Δημοκρατίας. Η ευρηματική συγγραφέας εστιάζει σε ένα περιστατικό που μοιάζει με παιχνίδι της τύχης, αλλά είναι αληθινό και επιλέγει μια φανταστική φωνή να μας το αφηγηθεί. Η μετόπη φωτίζει μικρά και μεγάλα γεγονότα που γράφουν ιστορία, όπως ακριβώς γίνεται με τις μικρές και τις μεγάλες πράξεις των ανθρώπων: Άλλοτε γενναίες, όπως του Βύρωνα, διαπνέονται από το αίσθημα της ελευθερίας. Άλλοτε βέβηλες, όπως του Έλγιν, σέρνονται σαν σκιά.

μαθήτριες, το νέο αίμα ενός παράξενου οργανισμού που, όπως λέει ο μυστηριώδης διευθυντής του, «έχει φτιαχτεί για τα παιδιά που κάποτε θα κυβερνούν τον κόσμο». Όμως τι ακριβώς σημαίνει αυτό; Και μέχρι πού πρέπει κανείς να φτάσει για να το πετύχει; Και αλήθεια τι είναι αυτό το πλάσμα που βρίσκεται κρυμμένο στα υπόγεια του σχολείου; Η συγγραφέας Λίλα Πατρόκλου και οι Εκδόσεις Καλειδοσκόπιο εξέδωσαν πρόσφατα το βιβλίο «Συντροφιά με τη Λιλιπούπολη. Μια μικρή εργασία με αφορμή τη ραδιοφωνική εκπομπή». Ο αναγνώστης του βιβλίου «αντιμετωπίζει» την υποκειμενική, στοχαστική ματιά μιας ακροάτριας, πάνω στη Λιλιπούπολη, έτσι όπως την άκουγε τότε σε νεαρή ηλικία και όπως την ξανάκουσε μεγαλύτερη, μέσα από το ραδιόφωνο και από 34 κασέτες. Ευτυχώς σήμερα, η τεχνολογία μάς δίνει τη δυνατότητα να μπούμε στο YouTube και να ακούσουμε επεισόδια της εκπομπής. Οι μεγαλύτεροι θα συγκινηθούν αλλά και θα λύσουν απορίες των μικρότερων. Μπορεί να ξεκινήσουν πολλές ενδιαφέρουσες συζητήσεις, ανάμεσα και στις τρεις γενιές της οικογένειας, ενώ ο μελλοντικός ερευνητήςμελετητής, που θα έχει στα χέρια του όλο το σωζόμενο υλικό των εκπομπών, θα μας δώσει την ολοκληρωμένη εικόνα αυτού του υπέροχου σύμπαντος του Τρίτου Προγράμματος που συνόδευσε και σημάδεψε γενιές παιδιών και όχι μόνο.

Υπάρχει το εξής παράδοξο στη διαδικασία εξερεύνησης του μέλλοντος. Διερευνώντας τα εναλλακτικά μέλλοντα, καταλήγουμε σε ένα τεράστιο, σχεδόν ανυπέρβλητο, εμπόδιο: πώς είναι δυνατόν να βρεις κάτι που εξ ορισμού… δεν υπάρχει;

Το βιβλίο δραστηριοτήτων Παίζοντας με το Μέλλον έχει σχεδιαστεί για μαθητές και εκπαιδευτικούς, ώστε να βοηθήσει τις νεότερες γενιές να στοχαστούν και να επηρεάσουν το μέλλον. Αποτελεί ένα διαδραστικό και ιδιαίτερα διασκεδαστικό βιβλίο το οποίο θα ταξιδέψει το μυαλό μας σε πολλές πιθανές και απρόσμενες εκδοχές του μέλλοντος. Η έκδοση καλλιεργεί τις ικανότητες δημιουργικής και κριτικής σκέψης των νέων, και τους καθοδηγεί στην εξερεύνηση του μέλλοντος μέσα από τέσσερις προκλήσεις και δεκαέξι παιχνίδια.

Το μέλλον δεν μπορεί να υπάρξει ποτέ στο παρόν. Το μέλλον ωστόσο, ως διανοητική σύλληψη, ενυπάρχει στο παρόν, παίζει σημαντικό ρόλο και το επηρεάζει… Αυτός είναι ο λόγος που από το 2012 η UNESCO προωθεί τον «Αλφαβητισμό για το Μέλλον», ως μια ήπια δεξιότητα που μας επιτρέπει να γνωρίζουμε γιατί είναι σημαντικό να φανταζόμαστε το μέλλον και να μάθουμε με ποιον τρόπο γίνεται αυτό. Μας επιτρέπει να κατανοούμε τις πηγές τους φόβου και της ελπίδας, βελτιώνει την ικανότητά μας να εκμεταλλευτούμε τη δύναμη των εικόνων του μέλλοντος, ώστε να μπορούμε να κατανοήσουμε την ποικιλομορφία τόσο του κόσμου γύρω μας όσο και των επιλογών που κάνουμε. Ο «Αλφαβητισμός για το Μέλλον» στηρίζεται στη μοναδική ανθρώπινη πνευματική ικανότητα της φαντασίας. Μαθαίνοντας κανείς να φαντάζεται διαφορετικά μέλλοντα, μπορεί να κατανοήσει τη δυνατότητα να επινοεί νέες υποθέσεις για το μέλλον, και τελικά να το επηρεάσει. Όταν η διαδικασία αυτή πραγματοποιείται συνειδητά, τότε κάποιος αρχίζει να κατακτά τη δεξιότητα του Αλφαβητισμού για το Μέλλον. Σήμερα η UNESCO συνεργάζεται με φορείς σε 20 χώρες (Global Futures Literacy Network), όπως την Έδρα «UNESCO on Futures Research» στην Ελλάδα, σχεδιάζοντας προγράμματα που αναπτύσσουν αυτήν τη δεξιότητα.

Το βιβλίο συνοδεύεται από υποστηρικτικό υλικό και οδηγίες για εκπαιδευτικούς, τα οποία διατίθενται δωρεάν στον ακόλουθο σύνδεσμο: https://www.futures.gr/ftplaybook/ w7HDFK WKH )XWXUH k 'U 3HWHU %LVKRS Η αποστολή του μη κερδοσκοπικού οργανισμού «Teach the Future» είναι η προώθηση της διδασκαλίας για το μέλλον στα σχολεία και η υποστήριξη των εκπαιδευτικών που επιθυμούν να ενσωματώσουν τη σκέψη του μέλλοντος σε εκπαιδευτικά προγράμματα. Ο οργανισμός διαθέτει ανοιχτή βιβλιοθήκη με εκπαιδευτικό υλικό και οδηγίες για την υλοποίηση σχετικών δράσεων για κάθε βαθμίδα εκπαίδευσης. O Δρ Πήτερ Μπίσοπ είναι ιδρυτής και εκτελεστικός διευθυντής του «Teach the Future». Είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου του Χιούστον στον τομέα της Στρατηγικής Προοπτικής Διερεύνησης και διευθυντής του αντίστοιχου μεταπτυχιακού προγράμματος. Έχει εκδώσει δύο βιβλία για την Προοπτική Διερεύνηση: Thinking about the Future: Guidelines for Strategic Foresight (2007) και Teaching about the Future: The Basics of Foresight Education (2012). Ä³©¶¼²¶¹ ¬²²®´°±¥¹ ¤±«¶º®¹

,6%1

Ο Δρ Επαμεινώνδας Χριστοφιλόπουλος είναι κάτοχος της Έδρας «UNESCO on Futures Research», στο Δίκτυο ΠΡΑΞΗ του Ιδρύματος Τεχνολογίας & Έρευνας, και εκπρόσωπος του οργανισμού «Teach the Future» στην Ελλάδα. Είναι αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Δικτύου για την Προοπτική Διερεύνηση (FEN), και συνδιευθύνει τον ελληνικό κόμβο του «Millennium Project».

Ś ŋ œ Ő ř ŗ ŝ ŋ Ŝ Ŗ ŏ ŝ ř Ŗ ŏ ŕ ŕ ř ŗ s ŌŲūŴŨŸ ŎźŪżŽŰźŲŸŽŧŽƂŶ

Ο κόσμος της Λέσχης των Αλλόκοτων Πλασμάτων βρίσκεται δίπλα μας. Κατοικείται από συνηθισμένα παιδιά με ασυνήθιστες ιδιότητες. Παιδιά που θα κάνουν φίλους, θα ζήσουν επικίνδυνες και αστείες περιπέτειες, θα γνωρίσουν αλλόκοτους καθηγητές, θα αποδεχτούν τη μοναδικότητά τους. Περίπου ό,τι θα συνέβαινε και σε ένα συνηθισμένο σχολείο, δηλαδή! «Το νέο αίμα (Σειρά: Λέσχη Αλλόκοτων Πλασμάτων, βιβλίο 4)» του Γιώργου Κ. Παναγιωτάκη μόλις κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Πατάκη και εμπεριέχει περιπέτεια, χιούμορ, συγκίνηση, εφηβικούς έρωτες, κι έναν κόσμο αλλόκοτο και μαζί συνηθισμένο, που μας καλεί για άλλη μια φορά να τον εξερευνήσουμε. Αυτή είναι η ιστορία της Έμιλι, που δεν το βάζει ποτέ κάτω, και του Ιλάι, που δεν ξέρει τι θα πει πόνος. Είναι ακόμη η ιστορία της σιωπηλής Λιγείας, αλλά και μερικών ακόμη παιδιών, με όνειρα, δυνάμεις και αδυναμίες. Είναι οι καινούριοι μαθητές και

g ie kat Kin

st We lia se Ju Ro

ŚŪŨůŸŶŽŪŻ ŵŮ ŽŸ ŖŦŴŴŸŶ %ŲūŴŨŸ ŎźŪżŽŰźŲŸŽŧŽƂŶ

ΙΔΡΥΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ & ΕΡΕΥΝΑΣ

United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization

UNESCO ChairCMYK on Futures Research Foundation for Research and Technology – Hellas RED: 10/100/90/15 Thessaloniki GREY: 0/0/0/90

Pantone RED: 187c GREY: 433c

14.09.2020

Οι Εκδόσεις Μεταίχμιο επανεκδίδουν μια αναθεωρημένη, εμπλουτισμένη έκδοση του βιβλίου «Οι πρώτοι 12 μήνες του μωρού μου. Όλα όσα πρέπει να γνωρίζουν οι νέοι γονείς», του καθηγητή παιδιατρικής Ανδρέα Κωνσταντόπουλου, με σκοπό να κατευνάσουν τις ανησυχίες των μπαμπάδων και των μαμάδων για τον εντελώς καινούργιο και τόσο καθοριστικό για τη ζωή τους ρόλο. Όπως αναφέρει ο συγγραφέας «{…} η κατανοητή αγωνία τους για την ασφάλεια του μωρού και την αποφυγή του λάθους που θα το έβαζε σε κίνδυνο είναι ο βασικός λόγος που με ενέπνευσε στη δημιουργία του. Ό,τι θα μπορούσε να προβληματίσει κάθε νέο γονιό βρίσκεται συγκεντρωμένο σε αυτό το βιβλίο, με άμεση απλή και κυρίως κατανοητή γλώσσα». Στις σελίδες του θα βρείτε ερωτήσεις-απαντήσεις σε πρακτικά καθημερινά θέματα που απασχολούν ιδιαίτερα τους γονείς. «Το παιδί στην οικογένεια», της Μαρία Μοντεσσόρι (εκδόσεις Καλειδοσκόπιο, σειρά Μοντεσσοριανή Βιβλιοθήκη) αναφέρεται στο νεογέννητο και απευθύνεται κυρίως σε γονείς. Η δρ Μοντεσσόρι αγγίζει δύσκολα θέματα με τέτοιο τρόπο ώστε να αιφνιδιάζει τον αναγνώστη, εκεί ακριβώς που δεν το περιμένει, με τα τολμηρά συμπεράσματά της. Καλεί τους γονείς να αναθεωρήσουν τις βαθύτερες προθέσεις τους στη σχέση τους με το νεογέννητο. Μιλάει για τη βία που υφίσταται το μικρό βρέφος από καλοπροαίρετους γονείς, οι οποίοι όμως δεν καταφέρνουν να αναγνωρίσουν και να σεβαστούν την ανθρώπινη προσωπικότητα που αναπτύσσεται κοντά τους. Οι ακατάπαυστες παρεμβάσεις μας, οι ασυνέπειες και οι ισχυρισμοί μας ότι «εμείς ξέρουμε ποιο είναι το καλό» για το παιδί, μας τυφλώνουν και δεν μας αφήνουν να δούμε αυτό που προσπαθεί να μας πει το ίδιο –αυτό που έχει αποφασίσει η φύση. Ως αναπόφευκτη συνέπεια προκαλείται σύγκρουση. Η δρ Μοντεσσόρι πίστευε ότι αυτή η συγκρουσιακή σχέση είναι το κύριο χαρακτηριστικό στην αλληλεπίδρασή μας με τα παιδιά που τόσο αγαπάμε. Η λύση στο ζήτημα της σχέσης παιδιού και ενήλικου που προτείνει η σπουδαία παιδαγωγός είναι ξεκάθαρη και ριζοσπαστική και μας γεμίζει αισιοδοξία. Για το τέλος, ένα συναρπαστικό, έγκυρο και διαφωτιστικό βιβλίο που αφορά όλους μας. «Covid-19. Η πανδημία που δεν θα έπρεπε να έχει συμβεί και πώς θα σταματήσουμε την επόμενη», της Ντέμπορα ΜακΚένζι κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πεδίο. Σε μια καθηλωτική, απλή αφήγηση, η βετεράνος δημοσιογράφος του επιστημονικού ρεπορτάζ ξετυλίγει τη συγκλονιστική ιστορία της πανδημίας του κορονοϊού, εξηγώντας πώς συνέβη και πώς μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι δεν θα συμβεί ξανά κάτι ανάλογο. Οι επιδημίες και οι πανδημίες των τελευταίων τριάντα ετών μάς έδωσαν σχεδόν όλα τα μαθήματα που χρειαζόμασταν για να σταματήσουμε το περσινό επιδημικό ξέσπασμα εν τη γενέσει του. Όμως δεν δώσαμε την απαιτούμενη προσοχή σε κανένα από τα μαθήματα αυτά. Το αποτέλεσμα είναι μια πανδημία σε κλίμακα που δεν έχουμε ξαναδεί ποτέ. Η ΜακΚένζι, αφού ανατρέχει στα λάθη που μας οδήγησαν εδώ, θέτει ένα τολμηρό και αισιόδοξο επιχείρημα: αυτή η πανδημία θα μπορούσε, τελικά, να συμβάλει ώστε ο κόσμος να λάβει σοβαρά υπόψη τους ιούς. Η καταπολέμησή της και η πρόληψη της επόμενης θα χρειαστούν πολιτική βούληση και δράση όλων των πεδίων παγκοσμίως: από τις κυβερνήσεις, από την επιστημονική κοινότητα και από τον καθένα ξεχωριστά – και αυτό είναι εφικτό να γίνει.

14.09.2020

ΔΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥ ΣΕΙΡΆ ΠΑΙΔΙΚΉΣ ΠΕΡΙΠΟΊΗΣΗΣ SENSITIVE KIDS ΑΠΌ ΤΗ FREZYDERM

Η σειρά προϊόντων Sensitive Kids της FREZYDERM είναι εξειδικευμένη σειρά περιποίησης της φυσιολογικής καθώς και της ευαίσθητης, μη ανεκτικής παιδικής επιδερμίδας. Η σειρά αποτελείται από τα σαμπουάν Sensitive Kids Shampoo Boys & Sensitive Kids Shampoo Girls, το gel μαλλιών Sensitive Kids Hair Styling Gel για αγόρια, την αρωματική λοσιόν Sensitive Kids Magic Spray για ευκολοχτένιστα μαλλάκια, το ενυδατικό αφρόλουτρο Sensitive Kids Shower Bath & το ενυδατικό γαλάκτωμα Sensitive Kids Face & Body Milk για όλη την οικογένεια, καθώς και το Sensitive Kids Intim Girl Foam, αφρό καθαρισμού της ευαίσθητης περιοχής των κοριτσιών. Είναι υποαλλεργικά, δερματολογικά και οφθαλμολογικά ελεγμένα. Χωρίς: Χρώμα, Αλλεργιογόνα αρώματα, Γλουτένη, SLES, PEG, Σιλικόνες, Σαπωνόμαζα, Θειούχα, Αλκοόλες.

ΕCOS : ΤΑ ΚΟΡΥΦΑΊΑ VEGAN ΠΡΟΪΌΝΤΑ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΎ ΜΕ ΤΗΝ ΣΦΡΑΓΊΔΑ ΤΗΣ ΦΎΣΗΣ!

Τα Νο1 σε πωλήσεις (ΗΠΑ) πράσινα απορρυπαντικά ECOS παράγονται και κυκλοφορούν πλέον και στην Ελλάδα με VEGAN πιστοποίηση από τον διεθνή οργανισμό VEGAN SOCIETY και με Safer Choice πιστοποίηση από τον EPA (Οργανισμός Προστασίας Περιβάλλοντος ΗΠΑ), η οποία επιτρέπει στους καταναλωτές να βρίσκουν προϊόντα που είναι άριστης απόδοσης και ασφάλειας για την υγεία των ανθρώπων, αλλά και για την προστασία του περιβάλλοντος. Τι κάνει τα προϊόντα ECOS τόσο μοναδικά; Είναι υποαλλεργικά και δερματολογικά ελεγμένα, έχουν εκπληκτικά φυσικά αρώματα, είναι πράσινα, επειδή παράγονται με συστατικά φυτικής προέλευσης, δεν περιέχουν φωσφορικά άλατα, parabens, οπτικά λαμπρυντικά και φθαλικές ενώσεις, ενώ δεν αφήνουν βλαβερά κατάλοιπα. Δεν χρησιμοποιούν πειράματα σε ζώα, έχουν ισορροπημένο pH και είναι Gluten Free. Καλύπτουν τις κατηγορίες ρούχων, πιάτων, γενικού καθαρισμού και σαπούνια χεριών. Αποτελούνται κατά κύριο λόγο από 4 συστατικά - 100% ανανεώσιμα και φυτικής προέλευσης (Νερό, Αιθέρια Έλαια, Βιολογικά Βότανα, Καλαμπόκι, Καρύδα, Εσπεριδοειδή).

ΔΕΙΝΌΣΑΥΡΟΙ ΤΗΣ ΑΝΤΑΡΚΤΙΚΉΣ ΣΤΟ ΝΈΟ ΨΗΦΙΑΚΌ ΠΛΑΝΗΤΆΡΙΟ

Η ταινία «Δεινόσαυροι της Ανταρκτικής» στο Νέο Ψηφιακό Πλανητάριο του Ιδρύματος Ευγενίδου αφηγείται την ιστορία του μεταβαλλόμενου περιβάλλοντος της ακραίας αυτής περιοχής, όπου κάποτε οι δεινόσαυροι και άλλα προϊστορικά ζώα περιπλανιούνταν ελεύθερα σε ένα καταπράσινο τοπίο. Καθώς το κλίμα αλλάζει και πάλι, οι πάγοι της Ανταρκτικής λιώνουν, και έτσι, μαζί με τα απολιθώματα νέων δεινοσαύρων, αποκαλύπτεται και η ιστορία της. Κατάλληλη για παιδιά από 6 ετών και για όλη την οικογένεια. Για περισσότερες πληροφορίες www.eef.edu.gr

ΑΝΑΚΑΛΎΨΤΕ ΤΟ FREJA, ΤΟ ΝΈΟ ΚΡΕΒΆΤΙ FLEXA!

Στόχος της FLEXA είναι η δημιουργία επίπλων που ανταποκρίνονται πλήρως στις ανάγκες των παιδιών. Καθαρό δείγμα σκανδιναβικού σχεδιασμού, το νέο κρεβάτι Freja συνδυάζει την ιδιαίτερη αισθητική με τα υψηλής ποιότητας υλικά και τη λειτουργία, καθώς έχει στη βάση του συρτάρια για μέγιστη αποθήκευση. Τα 4 συρτάρια του είναι σε χαμηλό ύψος για εύκολη πρόσβαση και έχουν μεταλλικές οπές ώστε να είναι ασφαλή στη χρήση τους από παιδιά. Επισκεφτείτε ένα κατάστημα FLEXA και δείτε από κοντά το νέο κρεβάτι FREJA

ΝΈΟ ΚΑΤΣΙΚΊΣΙΟ ΓΙΑΟΎΡΤΙ ΑΠΌ ΤΗ ΔΩΔΩΝΗ. ΑΠΌ 100% ΕΛΛΗΝΙΚΌ ΚΑΤΣΙΚΊΣΙΟ ΓΆΛΑ, ΙΔΑΝΙΚΌ ΓΙΑ ΚΆΘΕ ΣΤΙΓΜΉ ΤΗΣ ΗΜΈΡΑΣ

Η ΔΩΔΩΝΗ ανταποκρίνεται για ακόμα μια φορά στις σύγχρονες διατροφικές τάσεις και προτιμήσεις και λανσάρει το νέο κατσικίσιο γιαούρτι ΔΩΔΩΝΗ από 100% ελληνικό κατσικίσιο γάλα και καλλιέργεια γιαουρτιού, για καθημερινή απόλαυση και υψηλή θρεπτική αξία. Το νέο κατσικίσιο γιαούρτι ΔΩΔΩΝΗ αποτελεί τη νεότερη προσθήκη στη μεγάλη γκάμα των προϊόντων της εταιρείας. Με χαμηλά λιπαρά, μειωμένη περιεκτικότητα σε λακτόζη και μια πολύ ήπια δροσιστική γεύση, το νέο αυτό προϊόν αποτελεί την ιδανική επιλογή για κάθε στιγμή της ημέρας, ικανοποιώντας με αυτόν τον τρόπο και τους πιο απαιτητικούς. Μέσα από μια μοντέρνα εμφάνιση, με κυρίαρχο στοιχείο το έντονο χρώμα, το νέο κατσικίσιο γιαούρτι ΔΩΔΩΝΗ είναι ήδη διαθέσιμο στα ψυγεία των σούπερ μάρκετ σε όλη την Ελλάδα, σε πολυσυσκευασίες των 2 τεμαχίων (200g το καθένα). Πίστη στις αξίες της για την παρασκευή αγνών, παραδοσιακών γαλακτοκομικών προϊόντων, μόνο από 100% ελληνικό γάλα, η γαλακτοβιομηχανία ΔΩΔΩΝΗ συνεχίζει να ενισχύει σταθερά τα διαθέσιμα προϊόντα της, προσφέροντας νέες περισσότερες διατροφικές επιλογές υψηλής ποιότητας και πλούσιας γεύσης προς όλους.

WET HANKIES ANTIBACTERIAL. ΣΊΓΟΥΡΗ ΑΝΤΙΒΑΚΤΗΡΙΔΙΑΚΉ ΠΡΟΣΤΑΣΊΑ ΓΙΑ ΜΙΚΡΟΎΣ ΚΑΙ ΜΕΓΆΛΟΥΣ.

Οι καιροί πλέον απαιτούν ενισχυμένη και σίγουρη προστασία ενάντια στους ιούς και τα μικρόβια! Ειδικά σε μέρη όπου συγκεντρώνονται πολλά παιδιά, όπως στα σχολεία, ο αποτελεσματικός καθαρισμός των χεριών, με προϊόντα που προσφέρουν αποδεδειγμένη αντιβακτηριδιακή προστασία, αποτελεί μία ισχυρή άμυνα! Τα υγρά μαντήλια Wet Hankies, είναι ο Νο1 σύμμαχος προστασίας για όλη την οικογένεια, αφού είναι κατάλληλα ακόμα και για παιδιά άνω των 3 ετών. Χάρη στην ενισχυμένη σύνθεσή τους, με οινόπνευμα και επιπλέον αντισηπτικό παράγοντα, προσφέρουν αποδεδειγμένη αντιβακτηριδιακή προστασία! Έχουν πιστοποιημένη αντιβακτηριδιακή δράση, σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα ΕΝ 1650, ΕΝ1276, ΕΝ 1040, ΕΝ 14476, ΕΝ1499, ενώ δρουν αποδεδειγμένα κατά των ιών της γρίπης Η1Ν1, Η3Ν2. Επιπλέον, περιέχουν γλυκερίνη και διατίθενται σε μοναδικά πρακτική συσκευασία 15 τεμαχίων, ιδανική για την τσάντα, αλλά και σε μεγαλύτερη συσκευασία (72 τεμ.), με καπάκι, για πιο συχνή χρήση. Παράγονται ανέπαφα, στην Ελλάδα, με τη μοναδική προϊοντική ασφάλεια που προσφέρει η ΜΕΓΑ Α.Ε.

14.09.2020

ΣΗΜΕΙΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ

ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ: ΙΑΤΡΕΙΟ ΤΣΕΝΙΚΛΙΔΗ ΕΡΜΙΟΝΗ (ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ), ΚΡΥΣΤΑΛΛΗ ΚΩΣΤΑ & ΚΥΠΡΟΥ 2 ΑΓ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ: ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΚΟΝΙΚΟΣ ΑΓ.ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ 170, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΑΡΑΒΑΝΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΚΑΤΣΙΜΠΑ 37, VOLTA FUN TOWN Λ. ΒΟΥΛΙΑΓΜΕΝΗΣ 276 ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ: DYSLEXIA CENTER ΛΕΩΦ. ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 421Β, ΜΑΡΙΟΣ ΚΟΡΜΑΣ (ΓΙΑΤΡΟΣ) ΑΓ. ΙΩΑΝΝΟΥ 53, MONTESSORY WAY OF LIFE ΚΩΝ. ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ 9, STEM EDUCATION ΣΤΡΑΤΗΓΟΥ ΜΑΡΟΥΛΗ 7,ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΕΛΕΝΗ Λ.ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 354,ΝΑΚΑΣ ΩΔΕΙΑ Λ.ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 422 ΑΙΓΑΛΕΩ: ICE N’ SCATE ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΠΑΠΠΑ 7 AΛΙΜΟΣ: ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΩΝ ΜΙΚΡΩΝ ΕΠΤΑΝΗΣΟΥ 4 ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ: ΑΠΟ ΤΟ Α ΕΩΣ ΤΟ Ω ΜΠΟΥΣΙΟΥ 34, ΚΕΝΤΡΟ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ «ΕΝ ΓΝΩΣΕΙ» ΒΟΛΑΝΑΚΗ 17 & ΚΟΡΓΙΑΛΕΝΙΟΥ, ΣΧΟΛΕΣ ΓΟΝΕΩΝ (ΓΡΑΦΕΙΟ) ΛΑΚΩΝΙΑΣ 16, ΚΑΠΑΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ (ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ) ΧΑΤΖΗΚΩΣΤΑ 5 & ΒΑΣ. ΣΟΦΙΑΣ ΑΝΩ ΓΛΥΦΑΔΑ: ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΣΚΡΕΚΑ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ 94 ΑΝΩ ΚΑΛΑΜΑΚΙ-ΑΛΙΜΟΣ:ΜΠΟΡΣΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΧΑΡΙΛΑΟΥ ΤΡΙΚΟΥΠΗ 11 ΑΝΩ ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΣ: ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΠΑΛΑΤΑΚΙ ΣΥΡΟΥ 48 ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ: ΠΑΙΞΕ ΓΕΛΑΣΕ ΚΥΠΡΙΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ 14 ΑΣΤΕΡΙΑ ΓΛΥΦΑΔΑΣ:BALUX CAFÉ ΒΑΡΗ-ΒΑΡΚΙΖΑ: ΦΟΥΡΝΟΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ 98 & ΑΦΡΟΔΙΤΗΣ, PAPERCLUB ΒΑΣ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ 1, ΤΟ ΠΕΡΙΒΟΛΙ ΤΗΣ ΒΑΡΗΣ ΚΥΡΓΙΩΝ 15 ΒΟΥΛΑ: ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΦΡΑΓΚΟΛΙΝΟ ΘΑΣΟΥ 1 ΒΡΙΛΗΣΣΙΑ: ΑΓΡΙΟΚΥΚΝΟΙ ΓΡΑΜΜΟΥ 14, PLAYGYM ΑΝΑΠΑΥΣΕΩΣ 18,ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΚΑΝΤΑ ΟΜΗΡΟΥ 4 ΒΥΡΩΝΑΣ: ΣΧΟΛΗ ΧΟΡΟΥ ΣΓΟΥΡΩΣ ΦΟΡΜΙΩΝΟΣ 137, ΚΕΝΤΡΟ ΜΕΛΕΤΗΣ ΧΟΡΟΥ ΝΤΑΝΚΑΝ ΧΡΥΣΑΦΗΣ 34 ΓΑΛΑΤΣΙ: ΣΤΑΣΙΝΑΚΗ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ (ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ) ΓΑΛΑΤΣΙΟΥ 139 & ΒΕΪΚΟΥ 1 ΓΛΥΦΑΔΑ: MY PLAYCE ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 32, ΡΟΖΥ ΚΥΘΝΟΥ 22 & ΛΕΩΝΙΔΙΟΥ 6, ART & HOBBY ΛΑΖΑΡΑΚΗ 10, BABY BEAUTY ΑΓΓΕΛΟΥ ΜΕΤΑΞΑ 24-26, ΦΡΑΓΚΟΛΙΝΟ (ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ) ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 55, LAPIN MAGIC LAND ΛΕΩΦ.ΒΟΥΛΙΑΓΜΕΝΗΣ 97, OLIVER FAMILY HOUSE (ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ PLAZA) Λ.ΔΗΜ.ΑΓΓΕΛΟΥ ΜΕΤΑΞΑ 37,ΝΑΚΑΣ ΩΔΕΙΑ Σ.ΛΑΖΑΡΙΔΗ 1& Ν.ΖΕΡΒΑ ΔΑΦΝΗ: 3ο ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΔΑΦΝΗΣ ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ 74 ΖΩΓΡΑΦΟΥ: KENTΡΟ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ LINGUALAND ΓΑΛΗΝΗΣ 34 ΗΛΙΟΥΠΟΛΗ: BALLOONS-CAROUSEL ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 16 ΙΛΙΟΝ: Β. & Π. ΚΩΤΟΥΛΑ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΑΓ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ 43 ΙΛΙΣΙΑ: ΚΕΝΤΡΟ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ ΠΑΠΑΒΑΛΣΑΜΗ ΚΡΑΤΕΡΟΥ 36, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΥ -ΚΡΕΚΑ Η. ΠΟΤΑΜΙΟΥ 2, ΔΑΜΑΛΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ (ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ) ΛΕΩΦ. ΒΑΣΙΛΙΣΣΗΣ ΣΟΦΙΑΣ 86 ΚΑΤΩ ΚΗΦΙΣΙΑ: PLAYMOBIL FUN PARK ΑΜΑΛΙΑΔΟΣ 4 & ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗ: ΜΟΥΣΕΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΩΝ ΣΙΒΡΙΣΣΑΡΙΟΥ 6, ΤΟ ΣΥΜΒΟΛΟ ΕΘΝ. ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ 144, ΚΕΝΤΡΟ ΞΕΝΩΝ

ΓΛΩΣΣΩΝ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ «ΦΡΑΝΤΥ ΚΟΥΖΟΥ» ΕΘΝ. ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ 86 & ΛΥΔΙΑΣ ΚΑΛΛΙΘΕΑ: ΣΧΟΛΗ ΧΟΡΟΥ ΜΑΡΙΑ ΓΙΑΟΥΝΤΖΗ ΔΟΪΡΑΝΗΣ 8-10, ΣΤΑΥΡΟΣ ΝΙΑΡΧΟΣ (ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ) ΠΕΙΣΙΣΤΡΑΤΟΥΣ & ΣΑΧΤΟΥΡΗ,ΚΑΦΕΤΕΡΙΑ SERPE ΔOΪΡΑΝΗΣ 19,ΕΘΝΙΚΗ ΛΥΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ Λ.ΣΥΓΓΡΟΥ 364(ΙΔΡΥΜΑ ΣΤΑΥΡΟΣ ΝΙΑΡΧΟΣ), ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΒΑΡΣΟΥ-ΚΟΣΣΟ ΔΗΜΟΣΘΕΝΟΥΣ 112 ΚΑΤΩ ΠΕΤΡΑΛΩΝΑ: ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΒΑΡΣΟΥ-ΚΟΣΣΟ ΔΗΜΟΣΘΕΝΟΥΣ 112 ΚΑΛΛΙΜΑΡΜΑΡΟ: ΛΕΞΙΚΟΠΩΛΕΙΟ ΣΤΑΣΙΝΟΥ 13 ΚΕΝΤΡΟ ΑΘΗΝΑ: ATHENS COMIC LIBRARY ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗ 28,ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΔΙΟΠΤΡΑ BOOKS & LIFE ΣΟΛΩΝΟΣ 93-95,EVEREST ΠΕΙΡΑΙΩΣ 141ΚΑΦΕΝΕΙΟ ΦΩΚΙΑΝΟΥ ΒΑΣ. ΟΛΓΑΣ 1, ΙΑΝΟΣ ΣΤΑΔΙΟΥ 24, ΣΟΚΟΛΑΤΑ 56 ΒΟΥΛΗΣ 7, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΨΑΡΡΟΣ ΜΙΧΑΛΑΚΟΠΟΥΛΟΥ 94, ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΕΚΔΟΣΕΩΝ ΛΙΒΑΝΗ ΣΟΛΩΝΟΣ 98, ΤΕΧΝΟΠΟΛΙΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 100, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΤΑΚΗΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ 65, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ 118, ΑΓΚΥΡΑ (ΠΟΛΥΧΩΡΟΣ) ΣΟΛΩΝΟΣ 124, ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΝΗΣ (ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ) ΣΟΛΩΝΟΣ 52, ΡΟΙΝΙΩΤΗ ΣΤΑΜΑΤΙΑ (ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ) ΒΑΣΙΛΙΣΣΗΣ ΣΟΦΙΑΣ 96, ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΓΙΑΝΤΖΟΓΛΟΥ (ΜΑΙΕΥΤΗΡΑΣ – ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ) ΠΑΣΤΕΡ 11, ΠΑΡΑΜΥΘΟΧΩΡΑ ΑΝΑΠΑΥΣΕΩΣ 14 ,MIMI AND MOU ΖΩΟΔΟΧΟΥ ΠΗΓΗΣ 58,ΝΑΚΑΣ ΩΔΕΙΑ ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ 41,ΜΠΟΡΤΣΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΧΑΡΙΛΑΟΥ ΤΡΙΚΟΥΠΗ 11 ΚΕΡΑΤΣΙΝΙ: ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΚΟΥΓΙΟΥΜΤΖΗΣ ΜΥΣΤΡΑ 51 ΚΗΦΙΣΙΑ: LITTLES ΕΛΑΙΩΝ 23, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΕΥΑ ΠΑΠΑΔΑΚΗ ΚΥΡΙΑΖΗ 6-8, ΜΟΥΣΕΙΟ ΟΤΕ ΠΡΩΤΕΟΣ 25, ΝΑΚΑΣ ΩΔΕΙΑ ΚΗΦΙΣΙΑΣ 281 &ΣΟΛΩΜΟΥ ΚΟΛΩΝΑΚΙ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΩΤΗΣ (ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ) ΥΨΗΛΑΝΤΟΥ 5, ΜΑΡΙΑ ΔΑΜΟΛΗ(ΟΡΘΟΔΟΝΤΙΚΟΣ) ΒΑΣ.ΣΟΦΙΑΣ 25, IFA ΣΙΝΑ 31, ΔΗΜΗΤΡΑ ΔΑΜΤΣΑ (ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ) ΔΕΙΝΟΚΡΑΤΟΥΣ 11,ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ ΚΟΥΜΠΑΡΗ 1 ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΣ: ΠΛΑΣΤΕΛΙΝΗ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΜΑΡΚΟΥ ΜΠΟΤΣΑΡΗ 3 ΚΟΥΚΑΚΙ: ΜΙΚΡΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ 70,ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΓΓΕΛΗ(ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΟΣ) ΔΡΑΚΟΥ 3-5,ΒΑΣΩ ΠΑΠΑΙΩΑΝΝΟΥ (ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ) ΔΡΑΚΟΥ 3-5 ΚΥΨΕΛΗ: ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΤΣΙΡΑΚΗΣ ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΥΨΕΛΗΣ 80,FOKA+NEGRA Café-Bistrot ΦΩΚΙΩΝΟΣ ΝΕΓΡΗ 32 ΜΑΡΙΝΑ ΦΛΟΙΣΒΟΥ: VOLTA FUN TOWN Λ.ΑΠΟΛΛΩΝΟΣ 2 MAΡΟΥΣΙ: PASTIS EMΠΟΡΙΚΟ «GOLDEN HALL», EVITA(ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ) ΑΓ. ΦΙΛΟΘΕΗΣ 1 & ΠΑΡΝΗΘΟΣ, ), ΙΑΝΟΣ GOLDEN HALL ΜΑΡΟΥΣΙ, MAIK ARTISTIC TEAM(KOMMΩΤΗΡΙΟ) ΚΗΦΙΣΙΑΣ 41-47, ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΔΟΥΚΑΣ ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 151,VOLTAKI Λ.ΚΗΦΙΣΙΑΣ 41-45 ΜΟΣΧΑΤΟ: JUNIORS ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΟΥ 84 Ν. ΚΟΣΜΟΣ: LINA DANCE STUDIO ΣΧΟΛΗ ΧΟΡΟΥ ΤΙΜΟΞΕΝΟΥΣ 17,ΚΕΝΤΡΟ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ ΖΙΑΝΙΚΑ ΑΓΛΑΟΝΙΚΗΣ 9 Ν. ΕΡΥΘΡΑΙΑ: GYMBOREE PLAY & SING (ΔΗΜ.ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ) ΤΑΤΟΙΟΥ 102, DANCING SCISSORS (ΚΟΜΜΩΤΗΡΙΟ) ΤΑΤΟΙΟΥ 102 Ν. ΗΡΑΚΛΕΙΟ: BALLOONS ΜΑΡΙΝΟΥ ΑΝΤΥΠΑ 60-64 Ν. ΣΜΥΡΝΗ: MARK & ALICE ΚΟΡΑΗ 31, ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΗΣ ΧΑΡΑΣ 2ας ΜΑΙΟΥ 3, ΚΕNTΡΑ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ SO EASY ΚΑΛΛΙΠΟ-

ΛΕΩΣ 1, ΧΗΝΟΠΟΥΛΟΥ ΕΛΕΝΗ (ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ) ΑΓΙΑΣ ΣΟΦΙΑΣ 86,ΝΑΚΑΣ ΩΔΕΙΑ ΟΜΗΡΟΥ 68 ,ΙΔΕΕΣ-ΦΡΟΥ-ΦΡΟΥ-ΧΡΩΜΑΤΑ ΚΩΝ/ΝΟΥ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ 26 Ν. ΨΥΧΙΚΟ: SAFE BABE ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ 13Α ΝΙΚΑΙΑ: ΡΙΖΑΚΗ ΣΟΦΙΑ (ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ) Κ. ΓΙΕΜΕΛΟΥ 323, ΣΤΑΥΡΟΣ ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΣ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ 7Ης ΜΑΡΤΙΟΥ 57 ΠΑΓΚΡΑΤΙ: BABY HAIR ART GK. ΣΠΥΡΟΥ ΜΕΡΚΟΥΡΗ 25, STEP BY STEP ΠΛΩΤΙΝΟΥ 5,ΠΛΕΙΑΔΕΣΣΠΥΡΟΥ ΜΕΡΚΟΥΡΗ 62, ΓΑΤΟΣ ΜΑΟΥΡΙΤΣΙΟ(ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ)ΕΥΦΡΟΝΙΟΥ 10-12 ΠΑΛΑΙΟ ΦΑΛΗΡΟ: BOOKTAILS ΑΡΤΕΜΙΔΟΣ 47 & ΑΓΙΟΥΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ 58 ΠΑΠΑΓΟΣ: VERDE ΑΛΣΟΣ ΠΑΠΑΓΟΥ, ΣΤΡ. ΑΛ. ΠΑΠΑΓΟΥ & ΠΕΝΤΕΛΗΣ ΠΕΙΡΑΙΑΣ: ΛΙΛΗ ΜΕΛΑ (ΠΑΙΔΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ) ΗΡΩΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ 5, ΜΑΓΕΜΕΝΗ ΠΥΞΙΔΑ ΑΛΚΙΒΙΑΔΟΥ 165, ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΤΕΧΝΗ ΑΛΚΙΒΙΑΔΟΥ 212, ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΧΡΩΜΑ ΧΑΡ. ΤΡΙΚΟΥΠΗ 46-48, MINI SPORT SCLUB ΣΩΤΗΡΟΣ 39 & ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΥ 159, WONDERLAND(ΠΑΙΔΟΤΟΠΟΣ) ΑΚΤΗ ΔΗΛΑΒΕΡΗ 5,BALLOONS ΥΨΗΛΑΝΤΟΥ 1, ΝΑΚΑΣ ΩΔΕΙΑ ΗΡΩΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ 7-9 ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ: MIND THE GAP ΑΙΜΙΛΙΟΥ ΒΕΑΚΗ 29, ΑRT & HOBBY ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ 65 ΠΕΥΚΗ: WONDERLAND ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 3 ΣΕΠΟΛΙΑ: ΚΟΣΜΟΙΑΤΡΙΚΗ ΑΜΦΙΑΡΑΟΥ 165 ΣΠΑΤΑ: EMΠΟΡΙΚΟ ΠΑΡΚΟ «SMARTPARK» ΕΜΠΟΡ. ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΥΛΑΚΗ, SMART PLAYLAND ΕΜΠΟΡ. ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΥΛΑΚΗ ΣΥΝΤΑΓΜΑ: ΑΝΑΨΥΚΤΗΡΙΟ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΑΜΑΛΕΙΑΣ 2-4,ΚΑΦΕ ΚΟΡΝΑΡΟΥ ΚΟΡΝΑΡΟΥ & ΕΡΜΟΥ ΤΑΥΡΟΣ: EMΠΟΡΙΚΟ «ΑΤΗΕΝSHEART» ΠΕΙΡΑΙΩΣ 180, VOLTA FUN TOWN ΠΕΙΡΑΙΩΣ 180, ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 254 ΦΙΛΟΘΕΗ: ΠΑΛΙΑ ΑΓΟΡΑ ΚΕΧΑΓΙΑ 26, ΝΗΠΙΑΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΟΥ 1 & ΒΑΣ. ΦΡΕΙΔΕΡΙΚΗΣ XAÏΔΑΡΙ: BALLOONS-COCO LIGO ΧΙΟΥ 16 ΧΑΛΑΝΔΡΙ: ΜΙΚΡΟΣ ΚΟΡΑΗΣ KATΣΟΥΛΙΕΡΗ 4, Ι LOVEDYSLEXIA ΑΓ.ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ 107 & ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΠΛΑΣΤΗΡΑ, ΚΑΦΕ ΜΠΑΡ «ΤΟ ΣΠΙΤΙ» ΑΝΔΡ. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 9, HAPPY HIPPIE ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ 18,ΧΡΩΜΑΤΙΣΤΕΣ ΜΕΡΕΣ (DANCEVACUUM), ΔΙΟΓΕΝΟΥΣ 42, ΤΡΙΚΥΚΛΟ ΛΕΩΦ.ΠΕΝΤΕΛΗΣ 104, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΚΑΛΠΟΓΙΑΝΝΗ-ΜΑΥΡΟΜΜΑΤΗ ΔΑΝΑΙΔΩΝ 2- ΠΛ.ΦΛΥΑΣ, ΚΕΝΤΡΟ ΝΟΗΣΗ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ 54, MINDSET ΚΕΝΤΡΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΝΔΡΕΑ ΓΚΙΝΗ 4,BALLOONS ΒΑΣ.ΓΕΩΡΓΙΟΥ 16 & ΓΡΙΒΑ ΧΟΛΑΡΓΟΣ: ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΤΗΣ ΧΑΡΑΣ ΑΕΤΙΔΕΩΝ 15, 1ος ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΧΟΛΑΡΓΟΥ, 2οςΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΧΟΛΑΡΓΟΥ ΨΥΧΙΚΟ: FROG AND THE CROWN OΜΗΡΟΥ 14, ΧΑΡΤΟΠΟΛΙΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ 1 & ΛΕΩΦ.ΚΗΦΙΣΙΑΣ

Γίνετε συνδρομητές στο Taλκ. Πληροφορίες στο www.talcmag.gr