Talk 35 by talcmag

12.11.2014

εν ήμουν από τις γυναίκες που πριν κάνουν παιδιά ονειρεύονταν κορίτσια. Ή αγόρια. Όχι για να μη διαπράξω ύβρη απέναντι στη ρήση «Γερό να ’ναι κι ό,τι να ’ναι», αλλά γιατί πραγματικά θεωρούσα ότι η έλευση των παιδιών αλλάζει ούτως ή άλλως τις ισορροπίες. Έκανα λάθος. Γιατί, ναι, οι ισορροπίες αλλάζουν ούτως ή άλλως. Αλλά με διαφορετικό τρόπο. Το να μεγαλώνει μια μαμά αγόρια, δηλαδή όντα διαφορετικών βιολογικών προδιαγραφών, είναι –μεταξύ άλλων– πρόκληση. Μια σχέση-λάστιχο, τη μια να πρέπει να το τεντώνεις και την άλλη να το αφήνεις. Μια δύσκολη συνταγή που απαιτεί σωστές και δίκαιες δόσεις τεστοστερόνης και επιρροές οιστρογόνων. Μετά από οκτώμισι συναπτά έτη καθημερινής συμβίωσης με λιλιπούτεια αρσενικά καταθέτω έναν μικρό κατάλογο συμβουλών σε όλες εκείνες τις μαμάδες που το soundtrack της ζωής τους συνθέτουν ποδοβολητά, οπαδικές ιαχές, πανηγυρισμοί κάθε είδους και υπεραπλουστευμένες απορίες που πάντα καταλήγουν στο καθοριστικής σημασίας ερώτημα: «Τώρα τι θα φάω;» • Ακολουθήστε τον σε κάποια δραστηριότητα. Ποδήλατο, περπάτημα στη βροχή, πεζοπορία-εξερεύνηση, κολύμβηση, καράτε, ζωγραφική, ταινίες, διάβασμα; Αποφασίστε να μάθετε κάτι καινούργιο μαζί του, τα αγόρια ενθουσιάζονται, τα στερεότυπα ραγίζουν. Win-win situation. • Γνωρίστε του τον συναρπαστικό κόσμο του... νοικοκυριού. Πηγαίνουμε το πιάτο μας στον νεροχύτη, βοηθάμε στο άπλωμα των ρούχων (που βελτιώνει και τη λεπτή τους κινητική), μαζεύουμε το δωμάτιό μας, πλένουμε τα πιάτα, μαθαίνουμε να μαγειρεύουμε τα βασικά. Μάθετε στα αγόρια σας να συμμετέ-

3 Σποτ

χουν, να γίνονται πιο επιδέξιοι, να σέβονται. • Αφήστε το να επιλέξει. Τα ρούχα του, το φαγητό του, το κούρεμά του, τα χόμπι του, τους φίλους του. Μη διαλέγετε για αυτόν. Κάντε ένα βήμα πίσω και παρακολουθήστε σε «πρώτη προβολή» τον άνθρωπο μου μεγαλώνετε να μεγαλώνει... κι άλλο. • Μάθετέ του τι σημαίνει ισότητα. Με το να είστε εσείς ανεξάρτητη και δυνατή. Δουλέψτε, συναναστραφείτε, γυμναστείτε. Τα κορίτσια μπορούν να τα κάνουν όλα και ο γιος σας πρέπει να το διαπιστώνει καθημερινά. • Αγκαλιάστε το. Πολύ. Όχι παντού. Όποτε το χρειάζεται εκείνο, όχι όποτε το χρειάζεστε εσείς. • Ελέγξτε την πρόσβασή του στο Διαδίκτυο. Χρησιμοποιήστε όλα τα δυνατά και θεμιτά μέσα που σας επιτρέπουν να το κάνετε. • Θυμίζετε στον γιο σας καθημερινά ότι ήρθε σε αυτόν τον κόσμο για να κάνει κάτι σημαντικό. Για να αλλάξει τον κόσμο. • Μάθετέ του να διεκδικεί με πυγμή, αλλά χωρίς ίχνος επιθετικότητας, αυτό που θέλει. • Κάντε το σπίτι σας το καταφύγιό του. Γεμίστε το αγάπη, ασφάλεια και αποδοχή. Ακούστε τον. Σας μιλάει, ακόμα και αν δεν ακούτε τη φωνή του. • Να του επαναλαμβάνετε ότι τον αγαπάτε. Μέχρι να το εμπεδώσει. Και να το κάνει ό,τι θέλει. Ποδήλατο χωρίς βοηθητικές, γκολ, άριστα, πρώτο φιλί, πρώτο ραντεβού. Αγόρι είναι... Μ.Δ.

4 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

12.11.2014

2 2

8 1

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: Μαρκέλλα Δήμου (mdimou@talcmag.gr) ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ: Έφη Κουτσονικολή (kefi@talcmag.gr) ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ: No 35 12.11.2014 Βάσω Τόση (vtossi@talcmag.gr) ΤΑΛΚ ΕΚΔΟΤΙΚΗ - ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΗ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ: ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Ε.Π.Ε. Δήμητρα Μήτρου (dmitrou@talcmag.gr) ΜΑΝΤΖΑΡΟΥ 1-3, 154 51, ΝΕΟ ΨΥΧΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΗΣ - ΔΙΟΡΘΩΣΗ: ΤΗΛ.: 210 6753180, ΦΑΞ: 210 6753189 Γιούλα Κουγιά Ε-ΜAIL: talktotalc@talcmag.gr ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: Πελιώ Παπαδιά (ppapadia@talcmag.gr) www.facebook.com/talcmag ΥΠΟΔΟΧΗ ΥΛΗΣ & ΔIAΦΗΜΙΣΗΣ: Εύη Σπηλιωτάκου (espiliotakou@talcmag.gr) @talcmag ΦΩΤΟ ΘΕΜΑΤΩΝ: Shutterstock ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ: Μαρία Γυπαράκη, Ανθή Δοξιάδη, Μαρία Ιωάννου, Παναγιώτα Καρλατήρα, Χριστίνα Κοπανά, Αννίκα Λυμπεροπούλου, Χαρά Μαραντίδου, Γιολίνα Μπρούσαλη, Φαίδρα Νικολάου, Ντίνα Νομικού, Ρομίνα Ξύδα, Λία Παπαδοπούλου, Κώστας Περεζούς, Ηλέκτρα Σαμοΐλη, Δήμητρα Τριανταφύλλου, Αθηνά ΤσόγκαΤουρνικιώτη, Λαυρέντης Χωραΐτης, το Κορίτσι του Διπλανού Portal ΕΚΤΥΠΩΣΗ: ΙRIS AEBE ΖΩΔΙΑ: www.actavestababy.com ΔΙΑΝΟΜΗ: CITY PROMOTIONS CREATIVE DIRECTOR: Γιώργος Ξύστρης

Η διεύθυνση του περιοδικού Τaλκ δεν φέρει καμία ευθύνη και δεν υιοθετεί απαραίτητα τις απόψεις των επιστημόνων και άλλων ειδικών συνεργατών που ενυπόγραφα αρθρογραφούν στην έκδοση. Προτού χρησιμοποιήσετε οποιοδήποτε προϊόν διαφημίζεται, άμεσα ή έμμεσα, στην εφημερίδα, ή ακολουθήσετε τις συμβουλές των ειδικών, ρωτήστε τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή ολική, μερική ή περιληπτική ή κατά παράφραση ή διασκευή και απόδοση του περιεχομένου του εντύπου με οποιονδήποτε τρόπο μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, χωρίς την προηγούμενη άδεια του εκδότη. NΟΜΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Γιάννης Καλλές

6 ΤΡΑΜΠΑΛΑ

12.11.2014

Εσύ φταις. Όχι, εσύ φταις.

της χριστιναΣ κοπανα

Ένα ζευγάρι δεν μπορεί παρά να υποκύψει στη μουρμούρα σχετικά με την ανατροφή του παιδιού τους Αυτός: Χθες το βράδυ πάλι την έφερες στο κρεβάτι. Αυτός: Δεν έχουμε πει όμως να μην έρχεται στο κρεβάτι; Πάει στα 4 πια. Αυτός: Αφού την έχεις μάθει να θέλει μόνο εσένα. Εγώ σου φταίω; Αυτός: Ναι, γιατί θέλει να ξαπλώνω μαζί της, ενώ εγώ κάθομαι στο κρεβάτι της και της διαβάζω. Αυτός: Πειράζει, γιατί της μαθαίνεις να μας χρειάζεται συνέχεια. Αυτός: Τι θέλεις να πεις; Ότι δεν την ταΐζω; Αυτός: Εσύ πάλι όχι. Απλώς δεν την κυνηγάω με το κουτάλι. Καθόμαστε μαζί στο τραπέζι και τρώμε. Τρώει δηλαδή μόνη της. Αυτός: Και εσύ πού το ξέρεις; Δεν λείπεις; Πώς το κατάλαβες ότι δεν τρώει; Αυτός: Και εγώ φαντάζομαι ότι τώρα μιλάω με τη Μόνικα Μπελούτσι. Μιλάω όμως; Αυτός: Κι εσύ είσαι όλο εικασίες. Ποτέ δεν κοιτάς τα δικά σου λάθη. Μόνο των άλλων. Αυτός: Τα δικά σου; Τα βλέπεις ποτέ; Ή βρίσκεσαι στο απυρόβλητο; Την έκανες εσύ έτσι τη μικρή ή δεν την έκανες; Αυτός: Γιατί άδικο έχω; Ποιος την έμαθε ή, μάλλον, ποιος δεν την έμαθε να κοιμάται μόνη της, να τρώει μόνη της, να ντύνεται μόνη της; Εγώ ή εσύ; Αυτός: Επειδή δηλαδή εγώ δεν έκανα τίποτα, πρέπει εσύ να τα κάνεις όλα λάθος;

Αυτή: Λες να μην το ξέρω; Ή πιστεύεις πως είμαι υπνοβάτης και σηκώνομαι μες στη μαύρη νύχτα, περπατάω με τα χέρια σε έκταση, πάω και την παίρνω από το κρεβάτι και το άλλο πρωί δεν θυμάμαι τίποτα; Αυτή: Κι εσύ πας στα 40 και δεν την έχεις κοιμίσει μια φορά. Αυτή: Γιατί μήπως φταίω εγώ που όσες φορές προσπάθησες, καταλήξαμε να με φωνάζεις 2 ώρες μετά για να την κοιμίσω εγώ τελικά; Αυτή: Και τι πειράζει να ξαπλώνουμε δίπλα της; Αυτή: Και να τρώει μόνο με μένα, πάλι εγώ την έμαθα; Που αν λείψω μία βδομάδα, πάει, έμεινε νηστική. Θα καλέσουν την Πρόνοια οι γείτονες. Αυτή: Πουλιά στον αέρα πιάνεις. Αυτή: Τρως θέλεις να πεις. Αυτή: Το φαντάζομαι. Αυτή: Είσαι όλο εξυπνάδες. Αυτή: Ναι, όταν οι άλλοι είναι ο πατέρας του παιδιού μου φυσικά και προσέχω τη συμπεριφορά του και παρατηρώ τα σφάλματά του. Αυτή: Α, μπράβο, ωραίος τρόπος. Εγώ φταίω για όλα. Αυτή: Εγώ φυσικά, γιατί εσύ δεν έκανες τίποτα. Και μου ρίχνεις και ευθύνες. Αυτή: Μα με κατηγορείς για κάτι που εσύ ούτε καν το προσπάθησες. Τα βρήκες έτοιμα από μένα και επαναπαύθηκες.

Αυτός: Δεν επαναπαύθηκα. Απλώς σε άφησα για να μη με ζαλίζεις ότι δεν τα κάνω σωστά. Όσες φορές προσπάθησα να της μάθω κάτι με τον δικό μου τρόπο άρχιζες: Μην της φωνάζεις, Τάκη, μη μιλάς έτσι στο παιδί, Τάκη. Άσ’ το, Τάκη, θα το κάνω εγώ, Τάκη. Πόσο να αντέξω την γκρίνια ο άνθρωπος.

Αυτή: Γιατί δεν συμφωνούσα με τον τρόπο σου. Φέρεσαι σαν στρατιωτικός σε νεοσύλλεκτο. Πειθαρχία και υπακοή. Η κόρη σου είναι, όχι η Demi Moore στο G.I. Jane.

Αυτός: Μα αν δεν πειθαρχήσει πώς θα μάθει; Αν δεν της δείξουμε σοβαρά και με συνέπεια ποιο είναι το σωστό, ποιοι είναι οι ενδεδειγμένοι τρόποι για όλα τα πράγματα, πώς θα γίνει αυτόνομη και ανεξάρτητη, πώς θα καταλάβει; Μόνο με αγκαλιές και φιλιά;

Αυτή: Δεν μου αρέσει να μαλώνω το παιδί συνέχεια. Δεν εγκρίνω αυτόν τον τρόπο διαπαιδαγώγησης.

Αυτός: Μα δεν τη μαλώνω. Απλώς της μιλάω με ειλικρίνεια, με αυστηρότητα, αλλά πάντα με αγάπη.

Αυτή: Της μιλάς όπως σου μιλάει ο πατέρας σου. Ακριβώς με τον ίδιο τρόπο. Θέλεις να τη μεγαλώσεις όπως σε μεγάλωσε ο μπαμπάς σου. Αλλά ξεχνάς ότι είναι το δικό σου παιδί.

Αυτός: Δηλαδή, τι μου λες, ότι δεν με μεγάλωσε σωστά ο πατέρας μου;

Αυτή: Θέλω να πω ότι δεν είμαστε απαραίτητα η συνέχεια των γονιών μας. Και ούτε οφείλουμε να κάνουμε αυτά που έκαναν αυτοί σε μας. Να κρατήσουμε τα καλά, αλλά να διώξουμε τα άσχημα. Αυτό λέω.

Αυτός: Και εγώ λέω να σταματήσεις την γκρίνια. Ή μήπως φταίω και για αυτό: που είσαι non stop mourmoure;

Αυτή. Όχι, εγώ φταίω που σε αγαπώ.

8 ΓΥΡΩ ΓΥΡΩ ΟΛΟΙ

; ς η κ ά Μ ς ο ι ρ ύ κ ο ι α ν ί ε ς ο Πόσο κύρι ----------------------------

12.11.2014

To κοριτσι

----------------

Κυρία Νικολαΐδου: Αγαπητό κορίτσι, πρώτα απ’ όλα θα μου επιτρέψετε να σας πω ότι δεν εγκρίνω την ανωνυμία σας. Τι θα πει κορίτσι; Κορίτσια υπάρχουν εκατομμύρια. Τα σωστά κορίτσια πάντως έχουν όνομα, επώνυμο, όνομα πατρός, μητρός και διεύθυνση. Δεν εγκρίνω επίσης το αταξινόμητο ύφος της γραφής σας – ίσως γιατί τυγχάνω φιλόλογος αριστεύσασα εν Θεσσαλονίκη την εποχή της δόξης του Μαρωνίτη. Αυτά εν παρενθέσει. Ο λόγος που σας γράφω δεν είναι ο ψόγος της ανωνυμίας φυσικά. Ο λόγος που σας γράφω είναι διότι προέκυψε ένα θέμα που προτίθεμαι να σας εκθέσω πριν με εκθέσει. Αντιλαμβάνεστε ότι είναι πολύ λιγότερο αγχωτικό να μιλάς σε μια άγνωστη παρά στη φίλη ή συνάδελφο ή και στον σύζυγό σου ακόμα. Κλείνω την παρένθεση και εισβάλλω στο θέμα, όπως λέει και ένας μαθητής μου. Πριν από δύο χρόνια ο γιος μου άρχισε να κάνει στίβο. Η επιλογή του αυτή ήταν κατά έναν τρόπο προϊόν πατρικής πιέσεως. Ο σύζυγός μου είναι πεπεισμένος ότι νους υγιής και τα λοιπά. Εγώ, από την άλλη μεριά, πιστεύω στο φυσικό ταλέντο, στην ορατή κλίση, στον δρόμο που η φύση υπαγορεύει. Πώς να αναγκάσω ένα μικρό παιδί να κάνει ξιφασκία όταν στερείται της κατάλληλης σωματοδομής; Πώς να απαιτήσω ένα Νόμπελ φυσικής από ένα παιδί που έχει IQ 97; Επειδή μάλιστα απαιτώ από τον εαυτό μου πρώτα απ’ όλα να έχει αντικειμενική κρίση, διαπιστώνω πως ο γιος μου δεν πρόκειται ΠΟΤΕ να φέρει το χρυσό μετάλλιο που περιμένει ο πατέρας του. Το πολύ που μπορεί να φέρει ο γιος μου είναι ένα κάταγμα και ένα πρόβλημα στο σπίτι – όπερ και εγένετο. Θα σας μιλήσω ανοιχτά, αλλάζοντας τα ονόματα φυσικά διά παν ενδεχόμενον. Το πρόβλημα είναι ο προπονητής του γιου μου, ο κύριος Μάκης. Επιφανειακώς, ο κύριος Μάκης είναι αυτό που λέμε κύριος. Αβρός με τις μαμάδες, ευγενής με τους μπαμπάδες, συγκινητικά αφοσιωμένος στα παιδιά που προπονεί. Τα προσέχει, τα ενθαρρύνει, τα μανατζάρει, τα πιέζει να προχωρήσουν μπροστά, τα βγάζει βόλτα και, όπως έμαθα εσχάτως, τα ζυγίζει κιόλας. Ο σύζυγός μου ισχυρίζεται πως είμαι εκ φύσεως καχύποπτη, αλλά σε σας θα το εμπιστευτώ: Αυτό το ζύγισμα κάπως μου έχει κάτσει στο λαρύγγι και δεν μπορώ να το καταπιώ. Θα μου πείτε είναι λογικό ο προπονητής να προσέχει να μην πάρουν βάρος τα παιδιά. Είναι γνωστή η ροπή των ελληνοπαίδων στην παχυσαρκία. Λογικό ακόμα και να τα ζυγίζει. Αλλά όταν έμαθα ότι συνηθίζει να τα ζυγίζει σχεδόν γυμνά –με το σλιπάκι τους μόνο– σας ομολογώ ότι έφριξα. Το συζήτησα με τον σύζυγό μου, ο οποίος το ενέταξε στην αρχική αντίρρησή μου να κάνει στίβο ένα παιδί με ολοφάνερη έλλειψη υποδομής. Βρέθηκα σε αδιέξοδο. Αποφάσισα λοιπόν να παρακολουθήσω στενότερα την περίπτωση του κυρίου Μάκη. Πληροφορήθηκα ότι είναι παντρεμένος, νοικοκύρης όπως λένε, με τρία μεγάλα παιδιά στο πανεπιστήμιο. Κύριος, μου είπαν όλοι οι γονείς που τον ήξεραν. Ο άνθρωπος έχει τόση αδυνα-

μία στα παιδιά που τους οργανώνει πάρτι-εκπλήξεις, τα πηγαίνει σινεμά τα Σαββατοκύριακα, σχεδιάζει εκδρομές και κάμπινγκ στη φύση, μπάνια το καλοκαίρι. Κάνει ό,τι περνάει από το χέρι του για να αγαπήσουν τον αθλητικό τρόπο ζωής, την ομαδικότητα και το ευ αγωνίζεσθαι. Έμαθα όμως παράλληλα ότι πολλά παιδιά εγκαταλείπουν την ομάδα του προφασιζόμενα φόρτο μαθημάτων, εξωσχολικές εργασίες, αδυναμία κ.λπ. Φρόντισα να μιλήσω διακριτικά με τους γονείς τους. Όλοι το απέδωσαν στην ανευθυνότητα και την τεμπελιά του παιδιού τους, κανένας δεν έψεξε τον προπονητή. Εγώ όμως δεν κοιμάμαι τα βράδια, αγαπητό κορίτσι. Παρακολουθώ το παιδί που έχει γίνει νευρικό και μυγιάγγιχτο. Και προχτές που ο μικρός είπε ξαφνικά στον πατέρα του ότι δεν θέλει να ξαναπάει στο γυμναστήριο γιατί «δεν του αρέσει», πήρα το μέρος του. Γιατί φυσικά επακολούθησε καβγάς. Ο σύζυγός μου πάλι με έψεξε ως ενθαρρύνουσα τη μαλθακότητα του παιδιού και πήγαμε για ύπνο συγχυσμένοι όλοι. Και σας ερωτώ, κορίτσι, εσείς που δηλώσατε κάπου ότι διαθέτετε «λαμογιοανιχνευτή» (sic) νομίζετε ότι είμαι καχύποπτη; Ή μήπως τα φαινόμενα απατούν και ο κύριος Μίμης δεν είναι και τόσο κύριος τελικά; ΚΟΡΙΤΣΙ: Αγαπητή κυρία Νικολαΐδου, πρώτα απ’ όλα σας επιστρέφω τον ψόγο: Ελάτε τώρα, παραδεχτείτε το. Εσείς δεν είστε η κυρία Νικολαΐδου, και ο κύριος Μάκης δεν είναι ούτε Μάκης ούτε καν κύριος. Αλλά πρέπει να παραδεχτώ πως, όπως και αν σας λένε, είστε ατσίδα. Κόβει το μάτι σας – ειδικά αν σκεφτεί κανείς ότι είστε αριστούχος της Φιλοσοφικής Θεσσαλονίκης την εποχή της δόξης του Μαρωνίτη. Διότι, αμαρτία εξομολογημένη η μισή συγχωρεμένη, εμένα αυτός ο κύριος Μάκης, που ζυγίζει τα παιδιά γυμνά, δεν μου γεμίζει το μάτι. Ούτε στον γιο σας το γεμίζει, γι’ αυτό στρίβει α λα γαλλικά παρά την οργή του σπορτίβου πατρός. Κι αυτή η νευρικότητα του παιδιού είναι χαρακτηριστικό σημάδι ότι κάτι τρέχει με τον Μάκη. Λαμπρά κάνετε που παρακολουθείτε τις αντιδράσεις του. Τα παιδιά μιλάνε με το σώμα, με το στόμα είναι βουβά σαν ψάρια. Σας φιλώ λοιπόν και σας παρακαλώ να πείτε στον σύζυγό σας αν θέλει χρυσά μετάλλια να αφήσει τον καναπέ, να αρχίσει προπόνηση και να τα πάρει ο ίδιος.

ες ούλ μαν α ι γ η ες γάπ ούλ ο μαν πολλή α ιμότερ ό π Α με πολυτ όσμο! νκ ό,τι για με στο υ ο χ έ

Βρείτε αυτά και πολλά άλλα καινοτόμα προϊόντα στο

www.mamannoula.gr info@mamannoula.gr

Αποκλειστικοί αντιπρόσωποι MADPAX & LIPFISH στην Ελλάδα

Για χονδρική πώληση, παρακαλούμε επικοινωνήστε μαζί μας

12.11.2014

9 ΦΤΙΑΞΤΟ

Σκανάρετε και δείτε τον χαρακτήρα

Αναζητήστε τα αγαπημένα σας περιοδικά στα περίπτερα

Αυτόν τον μήνα κοντά μας η Μίννι

ΑΛΥ ΣΙΔΩ ΤΗ ΑΝΤ ΙΔΡΑ ΣΗ

#4 €1,9 0

#4 Donald

04 Edito

rial.indd

19/9/14

11:55

π.μ.

ΦΑΝ ΤΟΜΙ ΑΣ #4 €3,50

PKNA

#4 Komix

04 editoria

l.indd

20 editorial

.indd

ς τοµία Φαν

29/9/14

Ο ΜΙΚΥ

#21 €1,90

ΣΤΗΝ

15/10/1

ΠΟΛΗ

4 9:59 π.μ.

ΤΩΝ ΕΝΟΧ ΩΝ ΚΑΙ 13 ΑΚΟΜ ΙΕΣ!

ΜΥΣ ΤΗΡΙ

Α ΙΣΤΟΡ

Ο ΧΩΡ ΙΣ ΤΕΛΟ Σ

#3 €2,90

#3 Super

Miky 03

Editoria

l.indd

4:35 μ.μ.

# 21

18/9/14

Miky Maous

021 editori

al.indd

24/10/

14 3:26 μ.μ.

Εύκολα, απλά, γνώρισέ το, αγάπησέ το, στόλισέ το, αγκάλιασέ το... Οι αγαπημένοι ήρωες της Disney ζωντανεύουν. Αυτόν τον μήνα κόψε και κόλλησε τη Μίννι Μάους. Αν θέλεις να επαναλάβεις την κατασκευή και να μάθεις περισσότερα, μπες στο www.talcmag.gr/disney Συγκέντρωσε τους 12 ήρωες και κέρδισε

www.talcmag.gr/disney

©DISNEY

www.kathimerini.gr

10:14

π.μ.

10 ΓΥΡΩ ΓΥΡΩ ΟΛΟΙ

12.11.2014

της ΑΝΘΗΣ ΔΟΞΙΑΔΗ

ΡΙΖΕΣ ΚΑΙ ΦΤΕΡΑ Ά

Τα πρωτάκια

ργησα λίγο με τα πρωτάκια γιατί έπρεπε –και ήθελα– να λάβω μέρος στη... διατροφή, στο προηγούμενο τεύχος!

Αλλά δεν πειράζει, γιατί βγήκαν –έστω αργοπορημένα κι αυτά– τα κυκλάμινα. Που έβγαιναν πάντα εγκαίρως να καλωσορίσουν τα παιδιά στο σχολείο. Έτσι μου φαινόταν τον παλιό καιρό. Και σε χώρα ξένη, που τα τιμούν, τα αγαπάνε και τα σέβονται τα παιδιά, φτιάχνουν μια μεγάλη αψίδα από λουλούδια για να περάσουν τα πρωτάκια την πρώτη μέρα του σχολείου στον σπουδαίο και χαρούμενο χώρο της μάθησης! Έτσι τα πρωτάκια αυτά έχουν την εντύπωση ότι η αρχή του σχολείου είναι κάτι μεγάλο και γιορτινό. Εμείς δεν κάνουμε τέτοια ως χώρα (για να το πω μαλακά και ευγενικά), αλλά μπορούμε το ίδιο μήνυμα να το δώσουμε στο σπίτι μας για το δικό μας το παιδί τουλάχιστον. Η πρώτη δημοτικού είναι η πιο σπουδαία τάξη του σχολείου. Ή θα έπρεπε να θεωρηθεί ότι είναι. Πρώτον, γιατί βάζει τα θεμέλια της μάθησης. Και, δεύτερον, γιατί κάνει τα παιδιά να θέλουν (ή να μη θέλουν) να μάθουν. Δίνει το μήνυμα για το τι προμηνύεται καθημερινά για τα επόμενα έντεκα χρόνια της ζωής τους... Το φαντάζεστε; Γι’ αυτό το πρωτάκι που το τιμώρησε η δασκάλα τη δεύτερη μέρα και το άφησε στη γωνία στην άδεια τάξη, ενώ πήρε όλα τα άλλα να τα ξεναγήσει στο καινούργιο τους σχολείο, έκλαιγε και οδύρετο και έλεγε απελπισμένα «έχω τώρα δώδεκα απαίσια χρόνια σε αυτό το μέρος» (πιο απερίσκεπτη, άδικη τιμωρία δεν γίνεται). Θέλουμε τα πρωτάκια να πάρουν το μήνυμα ότι το σχολείο είναι ένα χαρούμενο, ενδιαφέρον μέρος, όπου μαθαίνεις πολλά καλά πράγματα. Όπου σε αγαπάνε, σε σέβονται και σε καταλαβαίνουν. Εσένα και τα ταλέντα σου, τις αδυναμίες σου, τις προτιμήσεις σου, και την προσωπικότητά σου. Ένα μέρος που σε βοηθάει να μάθεις τα γράμματα και τους αριθμούς. Που είναι μαγικά πράγματα και σε οδηγούν σε μία ενθουσιαστική περιπέτεια μάθησης και ικανοποίησης. Ένα μέρος που κάνεις φίλους, παίζεις, γελάς. Ένα μέρος που δεν βλέπεις την ώρα να ξημερώσει για να πας. Αυτό θα θέλαμε υποθέτω να συμβεί στο πρωτάκι μας... Δεν ονειρεύομαι... Λέω τι θα θέλαμε να καταφέρει ένα απλό καλό σχολείο στην πρώτη δημοτικού. Και τα λέω γιατί ό,τι δεν κάνει, μπορούμε ίσως να το συμπληρώνουμε εμείς στο σπίτι. Όχι να συμπληρώνουμε μαθήματα και ασκήσεις. Αλλά ενθουσιασμό, περιέργεια και ικανοποίηση. Ένα μικρό παράδειγμα: να διαβάζουμε στα πρωτάκια πολλά καταπληκτικά, καλοδιαλεγμένα παραμύθια. Πώς αλλιώς θα τους ανοίξει η όρεξη για να μάθουν να διαβάζουν και να αντέξουν την εποχή με τις βαρετές συλλαβές και τα μικρά και ανούσια κείμενα. Γιατί μια μέρα θα διαβάζουν μόνα τους τον Τρελαντώνη και τον Χάρι Πότερ. Χωρίς κάποιος να τους λέει «Ως εδώ, το υπόλοιπο αύριο». Και έτσι, πέραν του διαβάσματος, θα αρχίσουν να γίνονται κύριοι (και κυρίες) του εαυτού τους και να έχουν κάποιον έλεγχο

πάνω σε αυτά που τους συμβαίνουν. Πού το βάζετε κι αυτό; Τα πρωτάκια έχουν επίσης να μάθουν πώς να οργανώσουν τη ζωή τους, με τη μελέτη που τους ζητάει το σχολείο να κάνουν όταν επιστρέφουν στο σπίτι. Πρέπει να βρεθεί η κατάλληλη ώρα, και ο κατάλληλος χώρος για να «μελετήσει ή να διαβάσει» όπως αποκαλείται. Δεν... «το διαβάζουμε»· διαβάζει μόνο του. Και ΑΝ χρειαστεί βοήθεια, το βοηθάμε. Σκεφτείτε παρακαλώ τι φρικτή είναι η έκφραση «το διαβάζουμε»! Λες και είναι παθητικό αντικείμενο το παιδί. Εδώ να πω κάτι πιο σημαντικό, όμως, που ελπίζω να σας βοηθήσει στη γενική αντιμετώπιση του διαβάσματος στο σπίτι. Ιδιαίτερα για τα πρωτάκια η πρώτη τους τάξη στο σχολείο είναι πολύ μεγάλη αλλαγή. Όλα τα προηγούμενα χρόνια κάθε πρωί ήταν σε μία άλλη ατμόσφαιρα σχολείου ή παιδικού σταθμού. Κυκλοφορούσαν ελεύθερα, βασικά έπαιζαν, εξερευνούσαν, ζωγράφιζαν, τραγουδούσαν, άκουγαν παραμύθια, έχτιζαν και γκρέμιζαν πύργους. Χρόνια αυτή η δουλειά. Με την πρώτη δημοτικού κάθονται σε ένα θρανίο αρκετές ώρες και κάνουν ό,τι λέει η δασκάλα, με μικρή επιλογή δραστηριότητας και ελευθερία κίνησης. Μεγάλη και δύσκολη αλλαγή. Μετά από αυτό, όταν γυρίσουν σπίτι, πρέπει να μπορούν να χαλαρώσουν, να παίξουν ό,τι θέλουν, να τρέξουν, να κάνουν κάτι διαφορετικό. Πάντως όχι να κάτσουν πάλι σε ένα τραπέζι με ασκησούλες για την άλλη μέρα. Στην πρώτη δημοτικού και ίσως και στη δεύτερη και την τρίτη δεν υπάρχει λόγος να δίνεται καθημερινή δουλειά στο σπίτι... Κάθε τόσο μία ενδιαφέρουσα εργασία της επιλογής τους, το καταλαβαίνω. Αλλά όχι καθημερινή, επαναληπτική, βαρετή μελέτη. Στα καλά σχολεία στο εξωτερικό δεν βάζουν δουλειά στο σπίτι στις μικρές τάξεις. Ο αντιρρησίας γονιός θυμώνει: «Εσύ, παιδάκι μου, θα μας διαλύσεις τα σχολεία και τα σπίτια», φωνάζει. «Μη σας νοιάζει», του λέω, «χρόνια τώρα φωνάζω και κανείς δεν με ακούει». Θα μου πείτε γιατί συνεχίζω να μιλάω για αυτό το θέμα; Το κάνω γιατί μπορεί το σύστημα να μην ακούει, αλλά οι γονείς μπορεί να βοηθηθούν, ώστε να το πάρουν πιο χαλαρά τουλάχιστον στο σπίτι. Ένα πρωτάκι που κανονικά δεν πρέπει να έχει να κάνει τίποτα για το σχολείο στο σπίτι, να έχει τουλάχιστον έναν φωτισμένο γονιό που έχει καταλάβει το θέμα και το ενθαρρύνει να τελειώνει σε ένα –το πολύ– εικοσάλεπτο και μετά παιχνίδι, να ξεδώσουν τα ανθρωπάκια μας. Τι πάω να κάνω νομίζετε, τεμπέλικα, αμόρφωτα παιδιά; Το αντίθετο ακριβώς. Θέλω να κάνουμε παιδιά που να τους αρέσει η μάθηση και να θέλουν να μάθουν (αυτό είναι το μαγικό κλειδί), να γίνουν περίεργα και «διαβαστερά» και να προκόψουν. Άρα τους ίδιους στόχους έχουμε όλοι. Οι τρόποι μας διαφέρουν... και ο γονιός διαλέγει!

11 ΓΥΡΩ ΓΥΡΩ ΟΛΟΙ

12.11.2014

της Γιολίνας Μπρούσαλη

Με το ζόρι

νας γεράκος με λεπτά χείλη και μάλλινο γιλέκο κάθεται πίσω από το παράθυρο ενός μικρού παραδοσιακού καφενείου, σκοτεινιασμένου από την κάπνα. Περιμένει έναν φίλο του, θαμώνα, να έρθει για να του δώσει κάτι δημοσιεύματα από παλιές εφημερίδες που είχε κρατήσει για τη Θεσσαλία και τον ενδιέφεραν πολύ. Τα έχει σε ένα μαύρο δερμάτινο τσαντάκι, εκεί που φυλάνε όλοι οι γεράκοι τα πολύτιμά τους. Πίνει μικρές γουλιές τσίπουρο και κοιτάει κλεφτά την κόρη του που καπνίζει στην καρέκλα δίπλα του, κουνώντας το πόδι της με ανυπομονησία. «Λοιπόν», του φώναξε, «πάμε να φύγουμε, δεν θα τον περιμένω εκατό ώρες τον κύριο Κώστα, έχω και δουλειές να κάνω. Πόσο να κάτσω σ’ αυτό το βρομοκαφενείο;» Ο πατέρας της αρχίζει να δικαιολογεί τον φίλο του και μετά να την παρακαλεί να κάτσει – δεν έχει λεφτά να γυρίσει με ταξί και δεν τον βαστούν τα πόδια του να αλλάξει τρία λεωφορεία. Εκείνη θυμωμένη, απότομη, ανυποχώρητη. Μετά από λίγες νευρικές ατάκες, και ακούγοντας τον πατέρα της να μουρμουρίζει «σήκω φύγε, άντε να μου χαθείς», πετάγεται όρθια, κλοτσάει το ξύλινο τραπέζι και του πετάει την τσικουδιά στα μούτρα ουρλιάζοντας. Σοκαριστήκατε, ε; Το ίδιο και οι γύρω της που έτρεξαν κοντά στον γερασμένο άντρα, τον σκούπισαν, του χτύπησαν την πλάτη λέγοντάς του δυο λόγια παρηγορητικά, και βρίζοντας έσπρωξαν την κόρη του έξω, μην πιστεύοντας την ασέβεια. Το παραπάνω δεν ξέρω αν είναι αληθινή ιστορία. Το παρακάτω είναι, και το είδα πριν από περίπου έναν μήνα, στους χώρους του Ολυμπιακού Κολυμβητηρίου, όπου πηγαίνω τον γιο μου για μάθημα. Ένα κοριτσάκι, περίπου τριάμισι χρονών, κλαίει σπαρακτικά ενώ το τραβάει η μαμά του από το χέρι. Οι γονείς έχουν και οι δύο την κλασική φάτσα πώς-την-πατήσαμε-έτσι-και-μας-έκανερεζίλι-το-μούλικο, ή αλλιώς, δεύτερη φορά που πήγαν για μάθημα και η κόρη δεν μπήκε καν στο νερό. Γατί θέλει τον χρόνο της, γιατί θέλει τη μαμά της, γιατί θέλει να δει πρώτα, γιατί ακόμα δεν έχει συνειδητοποιήσει το καλό του αθλητισμού για το σώμα της, γιατί κρυώνει και δεν είναι η Τζι Άι Τζέιν, γιατί της δημιουργεί αποστροφή η φωνή της δασκάλας. Ο μπαμπάς της έξαλλος, που τραβιέται σαββατιάτικα στο Μαρούσι για να τον κάνει άλογο το σκατομαθημένο, και η μάνα του που φταίει φυσικά, γιατί εκείνος λείπει. Ναι, λείπει, και όταν είναι εκεί έχει στο κεφάλι του πολλά. Το κοριτσάκι είναι απελπισμένο, κλαίει σπαρακτικά, έχει καταλάβει ότι τους έχει θυμώσει, δεν είναι σίγουρη «γιατί», και ζητάει την πιπίλα της. Η μαμά, εντελώς παθητική στο σκηνικό, δεν είμαι σίγουρη αν επικροτεί τη μετέπειτα συμπεριφορά του άνδρα της ή αν φοβάται να διαφωνήσει, πάντως στα παρακάλια της μικρής παραμένει ανέκφραστη, παγωμένη. «Δώσε μου την πιπίλα!»

ουρλιάζει εκείνος ο νταής. Η μαμά τη βγάζει από την τσάντα, το κοριτσάκι κάνει να απλώσει το χέρι, νομίζει ότι εισακούστηκε τελικά, αλλά ο νταής τής την αρπάζει μέσα από τα χέρια και συνεχίζει να της ουρλιάζει σαδιστικά στο αυτί: «Κοίτα την πιπίλα σου τώρα για να μάθεις», ή κάτι τέτοιο, μαζί με χριστοπαναγία, ή κάτι τέτοιο. Πετάει με όλη του τη δύναμη την πιπίλα στα χώματα και όταν εκείνη προσγειώνεται, πάει και τη λιώνει και με το χέρι του, ενώ η κόρη του κλαίει ακόμα δυνατότερα. Τα πόδια μου έχουν τσιμεντωθεί στο πάτωμα, και το στόμα μου έχει ανοίξει διάπλατο ενώ επιστρατεύω όλες τις τηλεπαθητικές μου ικανότητες κοιτάζοντας τη μάνα-ούφο μήπως και κάνει κάτι στοργικό, έστω για να απαλύνει τη στιγμή, η κόρη μου μού σφίγγει το χέρι, με ρωτάει, εγώ ελπίζω να τελειώσει η κακία εδώ και να σηκωθώ να φύγω. Το κοριτσάκι είναι σε σοκ, η μαμά απλώς το κρατάει, ούτε που το κοιτάει, εκείνος προχωράει αγέρωχος μπροστά. Μετά από λίγα βήματα ξαναγυρίζει και κολλάει τη μούρη του σε εκείνη της κόρης του. «Δεν σου είπα να σταματήσεις;» Η μικρή φτύνει μύξες, της έχει κοπεί η αναπνοή. Το χαστούκι που τρώει με δύναμη και μανία, ξεγυριστό, μες στα μούτρα, δεν της αλλάζει και πολλά. Ούτε σε εκείνον. Συνεχίζει να τον τρελαίνει με το κλάμα της κρεμασμένη από μια μαμά-θεατή. Φωνάζω ένα «ντροπή» και πιάνω το σαγόνι μου που έχει μουδιάσει. Κάθε φορά που σκέφτομαι τη σκηνή, μουδιάζω, πονάει το στόμα μου. Δεν ξέρω γιατί στην πρώτη περίπτωση θα ορμούσαμε πάνω στην κόρη που δεν σέβεται κανέναν και τίποτα με ευκολία, επειδή κακομεταχειρίζεται τον γέρο πατέρα της. Αν η ίδια, όπως πολλές φορές συμβαίνει, έχει υποστεί κακομεταχείριση και ιδιωτικά και δημοσίως με σιωπηλή συγκατάθεση όλων τριγύρω –οικογενειακού περιβάλλοντος, αλλά και περαστικών– γιατί υποθέτουμε ότι οφείλει να έχει βρει δύναμη στην καρδιά της να συγχωρήσει; Ελπίζω αυτός ο μπαμπάς ή αυτή η μαμά, εκεί που περιμένουν σε κάποιο άλλο γυμναστήριο γιατί «πρέπει» και ας μην είναι έτοιμη η μικρή τους, να πέσουν πάνω σε αυτό το κείμενο. Ίσως αυτός ο μπαμπάς να μην κατάλαβε το τέρας που ξέρασε από μέσα του, ίσως η σιωπηλή αποδοχή της γυναίκας του να ενισχύει την απαράδεκτη συμπεριφορά, ίσως, λέω ίσως, να ταρακουνιόταν αν γινόταν δακτυλοδεικτούμενος. Αν του την έπεφταν όλοι στον δρόμο αποδοκιμάζοντάς τον, έτσι όπως θα έκαναν σε μία νεαρή κοπέλα που χτυπούσε τον γέρο πατέρα της. Δεν λέω ότι το ένα είναι κακό και το άλλο όχι, αλλά προφανώς το ένα γεννάει το άλλο. Χίλια μπράβο σε όσους έχουν βιώσει τέτοια σκηνικά και έχουν σπάσει τον κύκλο. Στους υπόλοιπους, καλή συνέχεια. Η ζωή είναι μεγάλη όταν είσαι δυστυχισμένος και επιφυλάσσει εκπλήξεις όταν γίνεσαι ανήμπορος. www.notjustmums.gr

12 ΓΥΡΩ ΓΥΡΩ ΟΛΟΙ

12.11.2014

Της Ρομίνας Ξύδα

πόγευμα στην παιδική χαρά «χύνομαι» σε άδειο παγκάκι. Η τετράχρονη κούκλα μου μαζεύει μαργαρίτες για να παίξουμε «μ’ αγαπάει, με ζηλεύει, με μισεί, με κοροϊδεύει». Στο απέναντι παγκάκι κάθεται μία νεαρή μητέρα και πλέκει κουνώντας ρυθμικά με το πόδι της ένα κατάλευκο καροτσάκι. Λίγα λεπτά αργότερα, μία σαραντάχρονη γυναίκα με τον εξάχρονο γιο της με ρωτά αν μπορεί να καθίσει δίπλα μου. Κάνω χώρο στη μοναχικότητά μου και μοιράζομαι μαζί της μαμαδίστικες κουβέντες. Η γυναίκα δίπλα μου ανάβει τσιγάρο αναπολώντας το καλοκαίρι που πέρασε και τις σκληρές υποχρεώσεις που την περιμένουν αυτόν τον χειμώνα: νέο σχολείο, πενιχρά οικονομικά, δύσκολα ωράρια, ελάχιστη βοήθεια, κουβέντες μοιρασμένες στα δύο που φαντάζουν λεπτό με το λεπτό λιγότερο ασήκωτες. Ξάφνου, αισθανόμαστε μία απειλητική σκιά να αιωρείται πάνω από τα κεφάλια μας και μία βελόνα πλεξίματος να μας κρύβει επιδεικτικά τον ήλιο: «Σε παρακαλώ πολύ

ρική τομή. Έγιναν έξαλλες προσπαθώντας να με μεταπείσουν με φράσεις ασυνάρτητες και συνέπειες χαοτικές: «Θα γεννήσεις με καισαρική; Μα είσαι στα καλά σου; Το παιδί σου μπορεί να παρουσιάσει άσθμα, αλλεργίες, διαβήτη! Να υποφέρει από ρινίτιδα, δερματίτιδα, δυσανεξία! Να βγει με τρία κεφάλια και τέσσερα πόδια! Να μοιάζει με εξωγήινο! Να, να, να». Δεν τις ένοιαζε αν είχα κάποια ανατομική δυσκολία ή πρόβλημα στον πλακούντα, δεν ρώτησαν αν η θέση του παιδιού πριν από τον τοκετό επέβαλλε την καισαρική τομή, δεν διερωτήθηκαν αν ήμουν πολύ μεγάλη για να αντέξω τον πόνο, πολύ δειλή για να ζήσω το «θαύμα», ή απλώς πολύ συνειδητοποιημένη για το ότι δεν γούσταρα να ζήσω το συγκεκριμένο «θαύμα». Όσο τραγικό είναι για τις κυρίες αυτές το να επιλέγει μία γυναίκα την καισαρική τομή για να φέρει το παιδί της στον κόσμο, άλλο τόσο ανόητο είναι για μία άλλη μερίδα γυναικών το να γεννάς στον 21ο αιώνα σφαδάζοντας από τους πόνους απλώς και μόνο για να το παίξεις επαναστάτρια χωρίς αιτία.

κοινωνικές ενοχές που επιβάλλει η κοινωνία των «άλλων» μαμάδων, δεν αισθάνθηκα στιγμή ανεπαρκής μάνα επειδή δεν μπόρεσα να προσφέρω στο παιδί μου το γάλα της φύσης. Κι ας με συγχωρήσουν κάποιες μαμάδες, αλλά όσο «κακό» είναι να μη θηλάσεις ποτέ το παιδί σου, άλλο τόσο υστερικό είναι, κατά την ταπεινή μου άποψη, να το έχεις κολλημένο στο γελαδίσιο στήθος σου μέχρι τα τέσσερα και τα πέντε του χρόνια, στάση για την οποία είναι περήφανες οι «άλλες μαμάδες». Εκείνες, με τις ενσωματωμένες γρίλιες στα μάτια που ενεδρεύουν, καιροφυλακτούν και που στην πρώτη ευκαιρία πετάγονται μπροστά σου για να σε τρομοκρατήσουν: «Μα καλά, επιτρέπεις στο παιδί να τρώει λουκάνικα και κρουασάν; Διαπράττεις διατροφικό έγκλημα! Θα το κάνεις παχύσαρκο! Εγώ το δικό μου το μεγαλώνω με βρώμη και ρυζογκοφρέτες φαρμακείου! Κι έχω να σου συστήσω και μία υπέροχη συνταγή με ανάλατο ρύζι, κομματάκια βραστού κοτόπουλου και ρόδι». Αναγουλιάζω. Όπως ακριβώς αναγουλιάζω απέναντι σε κάθε τι αποστειρωμένο είτε αυτό είναι

Η μελωδία της αναρχίας Γέννησα με καισαρική και δεν θήλασα. Σταυρώστε με! να σβήσεις το τσιγάρο σου γιατί δεν βρίσκεσαι σε μπαρ αλλά σε παιδική χαρά!» Η φωνή της «απέναντι» δεν έχει δικαιολογία, ούτε λόγο, ούτε δίκιο. Βρισκόμαστε σε ανοιχτό χώρο, πολλά μέτρα μακριά από τα παιδιά και η ένστασή της απλώς απορρίπτεται από την παγωμένη μας ματιά. «Φυλακή πρέπει να σας κλείσουν εσάς τις μαμάδες που καπνίζετε! Φυλακή! Να ξέρατε τι κακό κάνετε και στα παιδιά, και στη φύση, και στο περιβάλλον, και στον πλανήτη, και στις επόμενες γενιές που θα κατοικήσουν πάνω του. Φυλακή!» Την έχω ξανακούσει αυτήν την ποινή, με κατηγορούμενη εμένα και δημόσιους κατήγορους ένα τσούρμο γυναικών όταν λίγες ημέρες πριν από τον πρώτο μου τοκετό τους κοινοποίησα την απόφασή μου να φέρω στον κόσμο το παιδί μου με καισα-

Και στην τελική, ποιες είναι αυτές που θα κρίνουν τις άλλες; Με ποιο δικαίωμα, με ποια εξουσιοδότηση και με ποια ιδιότητα; Της μάνας που για να είναι τέλεια πρέπει να υποφέρει; Εκείνη ήταν η πρώτη φορά που καταδικάστηκα. Η δεύτερη ακολούθησε λίγες ημέρες μετά την πρώτη μου γέννα, απόρροια των προβληματικών θηλών μου που ήταν ανίκανες να βγάλουν γάλα: «Τι, δεν θα θηλάσεις το παιδί; Έγκλημα! Δεν ξέρεις τι κακό μπορεί να του προκαλέσεις! Ανεπανόρθωτο! Θα σου φέρω να διαβάσεις βιβλία, να μάθεις!» Όχι. Δεν ήθελα να μάθω ούτε και να βιώσω ως άλλο θύμα του Γιόζεφ Μένγκελε την εμπειρία του μαρτυρικού θηλάστρου. Δεν πείστηκα ότι η άρνησή μου να θηλάσω θα επηρέαζε την ανάπτυξη, την υγεία και τον συναισθηματικό δεσμό με το μωρό μου, δεν πτοήθηκα στιγμή από τις ηλίθιες

φαγητό, είτε είναι άποψη. Όπως αυτή των «προχώ μαμάδων» που αποφασίζουν να μην εμβολιάζουν τα παιδιά τους καθώς θεωρούν τα εμβόλια υπαίτια για την εκδήλωση άλλων καταστάσεων, όπως για παράδειγμα αυτή του αυτισμού. Για μένα πάλι, όπως και για πολλές ομοϊδεάτισσες, αυτιστικές είναι οι συμπεριφορές των ανθρώπων που καταδικάζουν στο πυρ το εξώτερον εκείνες που δεν ταυτίζονται με τις δικές τους. Μας συγχωρείτε, κορίτσια, που φέραμε σ’ αυτόν τον κόσμο τα παιδιά μας με καισαρική. Και που δεν μπορέσαμε να τα θηλάσουμε. Και που δεν τα ταΐζουμε βρώμη και πίτουρα. Και που τα εμβολιάζουμε ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Και που στο τσακίρ κέφι ανάβουμε και κανένα τσιγαράκι για να πνίξουμε στον καπνό του την ανεπάρκειά μας ως μάνες. Απλώς, μας συγχωρείτε...

13 ΓΥΡΩ ΓΥΡΩ ΟΛΟΙ

12.11.2014

Της Κωνσταντίνας Νομικού

Κι αν πέφτω, να σηκώνομαι

ον τελευταίο καιρό έχω αναπτύξει δεσμούς αγάπης με καράβια, αεροπλάνα και τρένα. Και, ως γνωστόν, όπου συνωστίζεται κόσμος το μάτι και το αυτί του παρατηρητή κάνουν πάρτι! Λίγο μια επίσκεψη σε ένα όμορφο σχολειό της Κρήτης, λίγο η ταραχή του βιολογικού ρολογιού μου και λίγο τα μποφόρ, με έφεραν σε αδιέξοδο στο τι να γράψω αυτόν τον μήνα. Κι εκεί που είχα απογοητευθεί, ήρθε το κάλεσμα από το σύμπαν! Ή, μάλλον, από το διπλανό τραπέζι της οικονομικής θέσης του πλοίου της γραμμής, για να είμαστε και ακριβείς. Ένα κλάμα βαθύ, σχεδόν σαν ουρλιαχτό, σε κάτι που φαινομενικά δεν μπορούσε να το προκαλέσει τίποτα από όσα είδα ή άκουσα με κάθε λεπτομέρεια. «Παναγία μου, το παιδί!» Ήταν το τελευταίο που άκουσα προτού δω ένα παιδί, γύρω στα τριάμισι, πεσμένο μπρούμυτα στην αφράτη μοκέτα του καραβιού. Η αντίδραση, η ένταση και το ύφος της μητέρας με έκαναν να φοβηθώ για το τι θα δουν τα μάτια μου μόλις ξαναέρθει το παιδί σε κάθετη στάση. Εμένα και περίπου άλλα τριάντα άτομα που έστρεψαν το βλέμμα σε δευτερόλεπτα στο επίμαχο σημείο… Κι έπειτα ένα κενό, ένα άρπαγμα, ένα σήκωμα στο ύψος της μαμάς, ταρακούνημα, θεοί και δαίμονες, και κλάμα βαθύ ντροπιασμένο και ασταμάτητο… Όσο για το παιδί, ούτε γρατσουνιά. Η αντίδραση δε της μαμάς εφάμιλλη τροχαίου στην εθνική. Κι όλα αυτά γιατί; Αν δεν πέσεις δεν θα σηκωθείς ποτέ, έλεγε η δασκάλα μου. Το θέμα είναι πώς θα σηκωθείς, ντροπιασμένος, υποβασταζόμενος, με ενοχές, ή με ένα σιωπηλό χέρι

βοήθειας, που όμως έχει την αναμενόμενη ανησυχία να μάθει τι συνέβη και να προσφέρει όση βοήθεια χρειάζεται; Κι όταν σηκωθείς, θα προλάβεις να καταλάβεις τι σου έχει συμβεί, ή θα το ακούσεις έτοιμο μπαίνοντας σε άγχος, φόβο και πόνο που δεν νιώθεις; Εμείς οι γονείς αδυνατούμε για κάποιο λόγο να ξεχωρίσουμε το σώμα των παιδιών από το δικό μας. Αδυνατούμε να δεχτούμε ότι μπορεί να μη χρειάζονται βοήθεια κάθε φορά που πέφτουν, αλλά απλώς ένα χάδι και κατανόηση στο τι συνέβη. Αδυνατούμε να ελέγξουμε το σώμα και τις αντιδράσεις μας ώστε να μην τα αγχώσουμε ή τα κατηγορήσουμε που έπεσαν και δεν πρόσεχαν. Στα καθημερινά μικρά ατυχήματα η πλειονότητα των παιδιών ταράζονται και κλαίνε όχι γιατί πονάνε, αλλά από τις αντιδράσεις του περιβάλλοντος. Υπάρχει βέβαια και η κατηγορία μπόνους που ακόμα και αν τρέχει αίμα σπεύδει να διακωμωδήσει την πτώση ονομάζοντάς το «δεν έπαθες τίποτα, καλέ· άντε, μωρέ, που πονάς· να, θα το κάνω μάκια εγώ να περάσει» και άλλα τέτοια εύστοχα. Το ερώτημα λοιπόν είναι τι κάνουμε όταν το παιδί μας χτυπήσει, εξυπακούεται όχι σοβαρά, γιατί εκεί προέχει μόνο η άμεση ιατρική βοήθεια και η ψυχραιμία. Αν μπορούσα να το βάλω σε τρία στάδια θα σας έλεγα αρχικά να δώσετε τη βοήθειά σας να σηκωθεί το παιδί χωρίς να το τραβάτε ή να το σηκώνετε απότομα από το άγχος σας μην τραυματίστηκε πολύ. Με ηρεμία και αξιοπρέπεια, γιατί ήδη νιώθει άσχημα για αυτό που νιώθει ή βλέπουν οι άλλοι. Με το να αντιδρούμε τόσο έντονα το μόνο που καταφέρνουμε είναι να τραβάμε την προσοχή του κόσμου αλλά και να δίνουμε ένταση

σε κάτι που δεν γνωρίζουμε πώς το αντιλαμβάνεται το παιδί σωματικά και συναισθηματικά. Σε δεύτερο στάδιο, ενώ κρατάτε το παιδί κοντά σας, και αν κρίνετε αναγκαίο (γιατί μπορεί ήδη να έχει επιστρέψει σε αυτό που έκανε, οπότε τσάμπα η τρομάρα!) περιγράψτε αντικειμενικά και χωρίς κρίσεις τι συνέβη. Έχει μεγάλη διαφορά το «είδα τι συνέβη, έτρεχες πάνω στο χαλί, πάτησες το λυτό κορδόνι σου και έπεσες με το κεφάλι, πονάς κάπου; Μπορώ να κοιτάξω το κεφάλι σου;» από το «επιτέλους, πότε θα πάψεις να τρέχεις, χίλιες φορές σου έχω πει να μη λύνεις τα κορδόνια σου, θα σκοτωθείς καμιά μέρα και θα τρέχουμε, Παναγία μου, δεν το αντέχω πλέον αυτό το παιδί». Και η διαφορά είναι ότι στο πρώτο δίνουμε χρόνο και εικόνα τού τι συνέβη στο παιδί και το βάζουμε στη συζήτηση για κάτι που το αφορά και μόνο το ίδιο ξέρει αν πονά ή όχι. Στη δεύτερη περίπτωση, εκτός του ότι δεν βοηθά καθόλου τον πνιγμένο να του μιλάμε για σχοινί, δεν δίνουμε κανένα περιθώριο καθησυχασμού και έκφρασης στο παιδί, αφού αν μιλήσει θα τα κάνει χειρότερα. Το τελευταίο στάδιο είναι η φροντίδα, όποια μορφή και αν έχει αυτή, σε συνδυασμό με την αποδοχή του δικού μας συναισθήματος για το τι συνέβη, αλλά κυρίως και του συναισθήματος του παιδιού. Η μητέρα μπορεί να πει στο παιδί ότι τρόμαξε που έπεσε, αλλά ευτυχώς δεν χτύπησε. Μπορεί να του πει ότι ανησυχεί όταν βλέπει συνέχεια τα κορδόνια του λυτά, ή απλώς να αποφασίσει πως ένα ζευγάρι παπούτσια με κορδό-

νια σε παιδιά κάτω των πέντε ετών είναι μόνο μπελάς! Όπως επίσης μπορεί να αποδεχτεί ότι το παιδί τρόμαξε και θέλει φροντίδα και προσοχή, έστω κι αν η ίδια πιστεύει ότι είναι υπερβολικό όλο αυτό αναλογικά με το αποτέλεσμα. Αν τώρα η φροντίδα έχει να κάνει και με τραύμα, είναι καλό να βάλουμε το παιδί στη διαδικασία όσο το φροντίζουμε, λέγοντας τι κάνουμε και όταν η όψη του τραύματος είναι σε καλή κατάσταση να το βάλουμε μπροστά σε έναν καθρέφτη να δει τι του συνέβη. Δεν ξεχνάμε ποτέ πως το δικό μας βλέμμα και συναίσθημα είναι αυτό που κατευθύνει το παιδί συν τον παράγοντα πόνος και τρομάρα! Α, και να μην ξεχάσω, μην αφήσετε τους καλοθελητές γνωστούς-άγνωστους να μπουν στο πανηγύρι της παρηγοριάς, γιατί αυτή θα είναι και η χαριστική βολή. Χωρίς παρεξήγηση, αυτό το άρθρο απευθύνεται σε μαμάδες αναγνώστριες και μπαμπάδες εφαρμοστές μιας και η ιστορία τούς έχει δικαιώσει περισσότερες φορές στον τομέα ψυχραιμία!

14 ΒΟΛΤΑ

λέποντας στο σκοτάδι Η βόλτα μας αυτόν τον μήνα θα είναι στο κέντρο της Αθήνας. Εθνικός Κήπος, Σύνταγμα, Μοναστηράκι. Αγαπημένη διαδρομή που όλοι έχουμε κάνει δεκάδες φορές. Όμως αυτήν τη φορά τα πράγματα είναι διαφορετικά. Να είστε σίγουροι ότι η συγκεκριμένη εξόρμηση στην πόλη, εφόσον την αποτολμήσετε, θα σας μείνει χαραγμένη στη μνήμη για πάντα. Δεν θα σας αποκαλύψουμε πολλές λεπτομέρειες. Θα σας αφήσουμε να τις ανακαλύψετε μόνοι σας, επισκεπτόμενοι το θέατρο Badminton. Μα αυτό είναι στο Γουδή, θα μας πείτε. Ναι, αλλά φιλοξενεί σε έναν ειδικά διαμορφωμένο χώρο μια προσομοίωση του κέντρου της πόλης και σας καλεί να «δείτε» την Αθήνα με άλλα μάτια. Ή, μάλλον, χωρίς μάτια. Στο απόλυτο σκοτάδι. Το «Dialogue in the dark», η ειδική εγκατάσταση που για δεύτερη χρονιά λειτουργεί στο θέατρο Badminton, είναι μια απόλυτη εμπειρία. Είχα ακούσει πολλά, είχα διαβάσει ακόμα περισσότερα, αλλά έπρεπε να πάω και να τη «δω» ιδίοις όμμασι, όσο οξύμωρο κι αν ακούγεται, για να βιώσω το μεγαλείο της. Προτού ξεκινήσουμε τη βόλτα μας, αφαιρούμε την όποια πηγή φωτός από πάνω μας, ασφαλίζουμε τις τσάντες μας στα ειδικά locker, βγάζουμε τα γυαλιά οράσεως, αν φοράμε. Προμηθευόμαστε το ειδικό λευκό μπαστούνι, σήμα κατατεθέν των ατόμων με προβλήματα όρασης και περιμένουμε να έρθει ο οδηγός μας, που για τα επόμενα 80 λεπτά θα μας κάνει παρέα και θα μας πάει μια βόλτα στη δική του Αθήνα. Θα είναι τα μάτια μας! Οι οδηγοί της έκθεσης είναι άνθρωποι που έχουν μειωμένη ή καθόλου όραση, ειδικά εκπαιδευμένοι, ώστε να μας κάνουν για λίγη ώρα κοινωνούς του απόλυτου σκοταδιού που βιώνουν καθημερινά εκείνοι, ξεναγώντας μας στη δική τους θεοσκότεινη πόλη. Τα φώτα χαμηλώνουν σιγά σιγά και βρισκόμαστε στο απόλυτο σκοτάδι. Τότε έρχεται και ο οδηγός. Προχωρώντας σιγά σιγά, με τη βοήθεια του μπαστουνιού και με μεγάλη επιφύλαξη, συζητάμε για ό,τι νιώθουμε, για ό,τι αγγίζουμε, για ό,τι μυρίζουμε, για ό,τι ακούμε. Οι υπόλοιπες, πλην της όρασης, αισθήσεις μας ξαφνικά οξύνονται (θα πρέπει να εμπιστευθούμε αποκλειστικά αυτές) και, μαζί με τον οδηγό μας και τους συνοδοιπόρους μας, κινούμαστε στην πόλη κάπως αλλιώς. Σταδιακά, το άγχος φεύγει. Οι ήχοι ακούγονται δυνατότεροι και πιο ξεκάθαροι, οι μυρωδιές μάς ξυπνούν αναμνήσεις από τα παιδικά μας χρόνια, τα χέρια μας ψηλαφίζουν ό,τι υπάρχει γύρω μας και δίνουν εντολή στο μυαλό μας να επεξεργαστεί την εικόνα με εντελώς διαφορετικό τρόπο από ό,τι έχει μάθει ως τώρα να κάνει. Καταπληκτικό. Φέρνουμε στο μυαλό μας τις εικόνες των όσων (υποτίθεται ότι) επισκεπτόμαστε εκείνη τη στιγμή. Εν τω μεταξύ, δεν καταλαβαίνουμε πώς περνάει η ώρα. Πλησιάζοντας προς το τέλος της βόλτας μας, καθόμαστε σε ένα μπαράκι και πίνουμε κάτι (ναι, έχουμε λεφτά μαζί μας και πληρώνουμε χωρίς να βλέπουμε, χρησιμοποιώντας την αφή) και συζητάμε με τον άνθρωπο που μας συνόδευσε. Μαθαίνουμε πράγματα γι’ αυτόν, είναι πρόθυμος να μας απαντήσει σε όλα, πώς έχασε το φως του, πώς κινείται, πώς τα βγάζει πέρα, πώς είναι η προσωπική του ζωή. Και καταλαβαίνουμε ότι όποιος έχει θέληση για ζωή μαθαίνει, προσαρμόζεται και ζει καλά και άνετα, σχεδόν... φυσιολογικά, ακόμα και σε

12.11.2014

Της ΠΕΛΙΩς ΠαπαδΙΑ

Μάτια ερμητικά κλειστά

Γερμανία το 1988 και έκτοτε έχει ταξιδέψει Το «Dialogue in the Dark» παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στη κυριολεκτικά την οπτική εκατομμυρίων ανσε πάνω από 30 χώρες και 127 πόλεις σ’ όλον τον κόσμο. Άλλαξε ία» και «μια έκθεση που μας διδάσκει εμπειρ φική φιλοσο «βαθιά θρώπων, και δικαίως χαρακτηρίστηκε μια ίβολα, όμως, το πιο σημαντικό στοιχείο ν’ αντικρίζουμε, μέσ’ από το σκοτάδι, την πραγματικότητα». Αναμφ Zeitung, ότι «οι θεατές ανακαλύπτουν eine Allgem της εγκατάστασης είναι, όπως έγραψε η Frank furter τους». στο σκοτάδι την ίδια την ανθρωπιά

μια αφιλόξενη για τα ΑΜΕΑ πόλη όπως η Αθήνα. Όλη την ώρα της ξενάγησης έχουμε σχηματίσει μια εικόνα για τον οδηγό μας. Ή μήπως όχι; Πάντως βγαίνοντας έξω, στο φως, τον βλέπουμε και δίνουμε μορφή στο πρόσωπο που μας συνόδευσε στην πιο ξεχωριστή βόλτα της ζωής μας! Και, ναι, βλέπουμε πλέον τον κόσμο με άλλα μάτια. Δεν είναι υπερβολή. Για ποιες ηλικίες είναι κατάλληλο το «Dialogue in the Dark»; Η έκθεση ενδείκνυται για παιδιά από 8 ετών και άνω. Όμως, στην ειδική εγκατάσταση έχουν μπει και μικρότερα παιδιά και την έχουν ακολουθήσει μια χαρά. Πάντως, καλό είναι πριν πάτε με το παιδί σας να το έχετε προετοιμάσει για το απόλυτο σκοτάδι που θα βιώσει. Σημειώνουμε ότι όποιος επιθυμεί να βγει, μπορεί να αποχωρήσει αμέσως, ότι δεν υπάρχει τίποτα επικίνδυνο μέσα στην εγκατάσταση, ότι δεν υπάρχει καμιά περίπτωση τραυματισμού. Το μόνο «δύσκολο», ίσως δε περισσότερο για τους ενήλικες παρά για τα παιδιά που είναι από τη φύση τους πολύ πιο ευπροσάρμοστα, είναι το πρώτο (γιατί σε λίγη ώρα ξεχνιέσαι) σοκ του μαύρου, της μάταιης αναζήτησης μιας έστω και ελάχιστης πηγής φωτός που δεν έρχεται από πουθενά. Αλλά μετά από λίγη ώρα, οι καθημερινές ρουτίνες μας μεταμορφώνονται σε νέες, ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες, εμπειρίες! Και αυτό μας κάνει να ξεχνάμε τον όποιον αρχικό ενδοιασμό μας και να νιώθουμε μια παράδοξη, αλλά υπαρκτή ασφάλεια. Και έτσι, ελεύθεροι πια, ανοίγουμε διάλογο στο σκοτάδι με τον εαυτό μας, τον συνοδό μας και τους υπόλοιπους επισκέπτες. Και γινόμαστε μια παρέα, που διασκεδάζει με έναν ξεχωριστό τρόπο. Μην το χάσετε!

Οι επισκέπτες, προς αποφυγήν οποιασδήποτε ταλαιπωρίας, πρέπει να επικοινωνούν με το ταμείο του θεάτρου, στο 210 8840600, για να κάνουν κράτηση ξενάγησης, καθώς σε κάθε ξενάγηση μπαίνουν αυστηρώς μέχρι 8 άτομα

Info: Μέρες και ώρες λειτουργίας • Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή από 17:00 μέχρι 20:30 (20:30 ξεκινά η τελευταία επίσκεψη) • Σάββατο 15:00 - 20:30 (20:30 ξεκινά η τελευταία επίσκεψη) • Κυριακή 12:00 - 20:30 (20:30 ξεκινά η τελευταία επίσκεψη) Για σχολεία και πρωινές ώρες. Τιμές εισιτηρίων: 12€, μειωμένο εισιτήριο: 10€ (παιδικό/σπουδαστικό/ανέργων/ΑΜΕΑ), ομαδικά πακέτα 6 έως 8 ατόμων, 55€, ειδικές τιμές για σχολεία. Κρατήσεις: Ταμείο θεάτρου Badminton, Ολυμπιακά Ακίνητα, Γουδή – τηλ. 210 8840600

16 συζητωντασ Της Παναγιώτας Καρλατήρα

12.11.2014

Ιώεις σ

λαι-ίτε α τ ι ά καΟπλιστελες ι δ ι α τα πγονείς. ατάλληετε ν ύ ις κ φίσ ε τιμο ους Προ ούν... τ ή και τανακουενείς μ πωρυπομονγια να υς ασθ με όδους ούτειο ία μεθ ς λιλιπ πιτυχ του λυτη ε από

ετά από λοίμωξη από τους ιούς του αναπνευστικού στην ηλικιακή φάση από περίπου 1 έτους μέχρι και τα 3 έτη των παιδιών εμφανίζονται συχνά λαρυγγίτιδα και τραχειοβρογχίτιδα. Στη λαρυγγίτιδα στενεύουν οι αεραγωγοί προς τους πνεύμονες και δυσκολεύεται να αναπνεύσει. Αρχίζει με απλό συνάχι και ελαφρύ πυρετό και εξελίσσεται ξαφνικά με χαρακτηριστικό βήχα που ακούγεται σαν γάβγισμα σκύλου, βράχνιασμα και δυσκολία στην αναπνοή. Αυτό που ανακουφίζει πολύ το παιδί είναι να αναπνεύσει καθαρό αέρα μόλις κάνει τον λαρυγγικό βήχα. Εάν τα συμπτώματα επιδεινωθούν, με την αναπνοή να γίνεται πολύ γρήγορη και τα χείλη του παιδιού να παίρνουν μπλε απόχρωση, απευθυνθείτε άμεσα στο νοσοκομείο. Στα παιδιά η τραχειοβρογχίτιδα είναι αποτέλεσμα της προσβολής από ιούς της γρίπης (influenza). Η μετάδοση είναι προφανής: με τις εκκρίσεις του αναπνευστικού αλλά και με μολυσμένα αντικείμενα. Το παιδί μπορεί αρχικά να παρουσιάζει συνάχι και πυρετό, αλλά στη συνέχεια χαρακτηριστικό βήχα, βαθύ και βραχνό και σε σοβαρές περιπτώσεις δυσκολία στην αναπνοή που εκδηλώνεται με θόρυβο τη στιγμή που το παιδί εισπνέει. Η χορήγηση βρογχοδιασταλτικού φαρμάκου θα βοηθήσει να ανοίξουν οι στενωμένες αεροφόροι οδοί του παιδιού. Εάν υπάρχουν και κίτρινα ή πράσινα πτύελα τότε οι ενδείξεις για βακτήρια είναι ισχυρές και συνήθως οδηγούν σε χορήγηση και αντιβιοτικού.

άθε ίωση σε αυτήν την ηλικιακή φάση μπαίνει στο μικροσκόπιο. Η βουλωμένη μύτη του μωρού πρέπει να σας κινητοποιεί αμέσως – ο παιδίατρος συνήθως υποδεικνύει τη χρήση άφθονου φυσιολογικού ορού για την αντιμετώπιση των εκκρίσεων που έχει το μωρό και τις οποίες προφανώς δεν μπορεί να φυσήξει ούτε να αποβάλλει μόνο του. Ο βήχας ή ο πυρετός, από 37 και πάνω, σε ένα μωρό ηλικίας μέχρι 3 μηνών, πρέπει να σας οδηγήσει στον παιδίατρο χωρίς καμιά καθυστέρηση. Κρατήστε το μωρό μακριά από άρρωστα παιδιά ή άρρωστους ενήλικες, ακόμη κι αν χρειάζεται να γίνετε… αγενείς. Μη διστάζετε να ρωτάτε κάποιον που θέλει να σας επισκεφθεί στο σπίτι αν είναι υγιής και φυσικά πείτε του να αναβάλει την επίσκεψη εάν δεν είναι καλά. Μην επιτρέπετε σε κανέναν συγγενή, φίλο, επισκέπτη να αγγίζει το μωρό χωρίς να έχει πλύνει πολύ καλά τα χέρια του.

1-3 0-3 3-12 3-6 χρόνων

μηνών

ρογχιολίτιδα: η ίωση που «προτιμά» τα μωρά έως 12 μηνών Κάνει συχνά την εμφάνισή της κατά το διάστημα από Νοέμβριο έως Μάρτιο. Προκαλείται από ιούς και κυρίως από τον ιό του αναπνευστικού συγκυτίου (RSV) αλλά και από άλλους ιούς όπως της γρίπης, της παραγρίπης, τους ρινοϊούς, τους αδενοϊούς. Δημιουργεί φλεγμονή στα βρογχιόλια, στους μικρούς σωλήνες που μεταφέρουν τον αέρα στους πνεύμονες, με αποτέλεσμα ο αέρας να μην μπορεί να κυκλοφορεί εύκολα. Αρχικά μοιάζει με ένα κρυολόγημα: το μωρό έχει συνάχι και λίγο βήχα, ενίοτε ανεβάζει και πυρετό, και μετά από δυο τρεις ημέρες κάνει «γατάκια», δηλαδή σφύριγμα στην εκπνοή και χουρχούρισμα στο στήθος. Γενικά είναι «ακίνδυνη» ίωση, ωστόσο μωρά που είναι μικρότερα από 3 μηνών καθώς και εκείνα που έχουν γεννηθεί πρόωρα, έχουν χρόνια πάθηση της καρδιάς ή των πνευμόνων, ή πρόβλημα με το ανοσοποιητικό τους σύστημα έχουν αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν βρογχιολίτιδα και να την περάσουν πιο βαριά. Αν το μωρό εμφανίσει τα συμπτώματα της βρογχιολίτιδας, θα πρέπει να το δει αμέσως ο παιδίατρος, ο οποίος θα κρίνει αν πρέπει να χορηγήσει εισπνεόμενα φάρμακα που «λύνουν» τον βρογχοσπασμό. Η χορήγηση υγρών, η χρήση ορού πριν από το φαγητό και πριν από τον ύπνο, τα αντιπυρετικά (εφόσον υπάρχει και πυρετός), τα μικρά γεύματα, βοηθούν πολύ στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων.

χρόνων

έχρι την ηλικία των 6 σχεδόν όλα τα παιδιά εκδηλώνουν μια αμυγδαλίτιδα. Οι αμυγδαλές είναι λεμφαδένες που βρίσκονται στο πίσω μέρος του λαιμού. Μέχρι την ηλικία των 6-7, που συρρικνώνονται, επιτρέπουν στους λοιμώδεις μικροοργανισμούς να εισχωρούν στο αναπνευστικό του παιδιού. Τα συμπτώματα της αμυγδαλίτιδας είναι χαρακτηριστικά: δυσκολία στην κατάποση και υψηλός πυρετός. Τα συμπτώματα συνήθως υποχωρούν σε λίγες ημέρες. Ο γιατρός διαγιγνώσκει την αιτία της αμυγδαλίτιδας και συστήνει την αγωγή εφόσον προηγουμένως κάνει μια ειδική εξέταση, το strep test, στο παιδί. Αν το τεστ βγει θετικό, σημαίνει πως η φλεγμονή οφείλεται σε βακτηριακή λοίμωξη και πρέπει να χορηγηθεί αντιβιοτικό. Η γαστρεντερίτιδα είναι από τις πιο συνηθισμένες λοιμώξεις της παιδικής ηλικίας και δυστυχώς είναι πολύ εύκολα μεταδιδόμενη, καθώς οι ιοί και τα βακτηρίδια που την προκαλούν βρίσκουν πρόσφορο έδαφος σε παιδικούς σταθμούς και νηπιαγωγεία. Συνήθως τα συμπτώματα ξεκινούν με έντονο πονόκοιλο και διάρροια, ενώ μπορεί να ακολουθήσει και εμετός ή πυρετός. Το στάδιο επώασης μιας γαστρεντερίτιδας διαρκεί από 1 έως 3 ημέρες και η διάρκεια της ασθένειας λίγες ημέρες, ανάλογα με τον μικροοργανισμό που προκαλεί τη γαστρεντερική λοίμωξη αλλά και με τον οργανισμό του παιδιού. Για τις περισσότερες βακτηριακές και ιογενείς γαστρεντερίτιδες δεν χρειάζεται χορήγηση αντιβιοτικού. Επειδή, όμως, οι λοιμώξεις αυτές μπορεί να προκαλέσουν αφυδάτωση θα πρέπει, πάντοτε βέβαια με τη συμβουλή του παιδιάτρου σας, να ελέγχετε για σημάδια αφυδάτωσης (στεγνή γλώσσα, λίγα ούρα, υπνηλία) και να ενυδατώνετε το παιδί (με διαλύματα ηλεκτρολυτών) για τουλάχιστον 2-3 μέρες.

12.11.2014

Πυρετός: ένα σύμπτωμα που χρειάζεται προσοχή Ο πυρετός είναι ένα κεφάλαιο από μόνο του στο πυκνογραμμένο βιβλίο της βρεφικής ηλικίας. Είναι το πιο σύνηθες σύμπτωμα μιας ίωσης και η πιο ισχυρή ένδειξη για τη «μάχη» που δίνει ο οργανισμός για να την πολεμήσει. Όταν εμφανίζεται πυρετός σε μωρό κάτω των τριών μηνών η επίσκεψη στον γιατρό πρέπει να είναι άμεση. Αν το μωρό είναι πάνω από τριών μηνών κι έχει πυρετό, και πάλι η επικοινωνία με τον παιδίατρο είναι επιβεβλημένη για οδηγίες. Σε γενικές γραμμές, η καλή και ζωηρή διάθεση ενός μωρού, όταν υποχωρεί ο πυρετός, θεωρείται ευοίωνη ένδειξη. Χλιαρά ντους, πολλά υγρά για την πρόληψη της αφυδάτωσης και αντιπυρετικά είναι τα μόνα «όπλα» για την αντιμετώπιση του πυρετού. Σε ό,τι αφορά το αντιπυρετικό, δίνεται εφόσον ο πυρετός ξεπεράσει τους 38,5 βαθμούς, και σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού. Πώς θα ανακουφίσετε (κάθε) παιδί από τα συμπτώματα της ίωσης • Δώστε του άφθονα υγρά • Χρησιμοποιήστε φυσιολογικό ορό για να «ελευθερώσετε» τη βουλωμένη μύτη του παιδιού και φυσικά την αναπνοή του που δυσκολεύει πολύ εφόσον γίνεται μόνο με το στόμα. Σε έξτρα δύσκολες περιπτώσεις και λαμβάνοντας πρώτα τη γνώμη του γιατρού μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και τον ειδικό πλαστικό βολβίσκο αναρρόφησης για να βγάλετε τις βλέννες από τη μύτη του μωρού. • Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιείτε έναν υγραντήρα στο δωμάτιο του μωρού, ο οποίος βελτιώνει τον αέρα και βοηθάει στην υγροποίηση των ρινικών εκκρίσεων. • Εναλλακτικά, μπορείτε να βράσετε νερό με λίγες σταγόνες ευκαλύπτου και να το βάλετε στο δωμάτιό του, ή αν είναι σε μεγαλύτερη ηλικία παροτρύνετέ το να κάνει εισπνοές πάνω από τους υδρατμούς του ευκαλύπτου ώστε να μειωθεί το «μπούκωμα». • Ένα ζεστό μπάνιο, και μάλιστα με κλειστή την πόρτα για να γεμίσει υδρατμούς ο χώρος και να δράσουν κατά του «μπουκώματος», είναι μια ακόμη καλή λύση που θα ανακουφίσει το παιδί. Επίσκεψη στον γιατρό και γρήγορα όταν το μωρό: • Δεν πίνει αρκετά υγρά ή έχει εμέτους και εμφανίζει σημάδια αφυδάτωσης, όπως όχι «βαριές» πάνες, συμπυκνωμένα σκουρόχρωμα ούρα, στεγνή γλώσσα. • Έχει δυσκολία να αναπνεύσει, ανοιγοκλείνει τα ρουθούνια του,

ανεβοκατεβάζει το στήθος, αναπνέει γρήγορα και η αναπνοή του είναι θορυβώδης, πνίγεται από τον βήχα. • Είναι εξαντλημένο και έχει υπνηλία. • Τα νύχια του έχουν μπλε χρώμα. Προσέχετε για να μην... έχετε ιώσεις • Πείτε ξανά και ξανά στα παιδιά πόσο σημαντικό είναι να πλένουν συχνά τα χέρια τους. • Μάθετέ τα να βάζουν το χέρι τους μπροστά στο στόμα όταν βήχουν ή φταρνίζονται και φυσικά να πλένουν μετά τα χέρια τους. • Μην τα ντύνετε με πολλά και βαριά ρούχα, γιατί ζεσταίνονται και ιδρώνουν, και μετά είναι πολύ εύκολο να κρυώσουν. • Μην τα στέλνετε στο σχολείο εάν υπάρχει υποψία ασθένειας. • Μην παραμελείτε τα εμβόλιά τους.

Η καλή και ζωηρή διάθεση ενός μωρού, όταν υποχωρεί ο πυρετός, θεωρείται ευοίωνη ένδειξη

18 συζητωντασ

12.11.2014

Της ΔΗΜΗΤΡΑΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ

ΟΤΑΝ Ο ΔΡΟΜΟΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ Η ΖΩΗ «Ο δρόμος είναι η ζωή» έλεγε ο τρυφερός μπίτνικ Jack Kerouac. Τι γίνεται όμως όταν ο δρόμος αφαιρεί τη ζωή των μικρότερων συνανθρώπων μας;

Ο ήρωας «Πρώτα συνέβη το θανατηφόρο δυστύχημα των γονιών μου. Εγώ ήμουν 16 και η αδερφή μου 18. Το δυστύχημα έγινε στην Εθνική στο ύψος των Αγίων Αναργύρων. Σε εκείνο το σημείο υπήρχε τότε ακόμα φανάρι. Οι γονείς μου ήταν πάνω σε ένα παπάκι, και οι δύο χωρίς κράνος, και πίσω τους ένα τζιπ με οδηγό έναν Ιταλό. Το παπάκι και το τζιπ ακινητοποιημένα. Μόλις άναψε το φανάρι και πήγαν να στρίψουν, μια νταλίκα με έναν μεθυσμένο οδηγό ήρθε κι έπεσε με φόρα πάνω τους. Ο οδηγός του τζιπ σώθηκε, οι γονείς μου πέθαναν – ο πατέρας μου ακαριαία, η μητέρα μου μετά από λίγες ημέρες στην εντατική». Στα μάτια όλου του κόσμου ο Ντίνος Καραούζας είναι ένας ήρωας. Η συνέχεια της αφήγησής του εξηγεί σε μεγάλο βαθμό γιατί. «Ο οδηγός της νταλίκας εξαφανίστηκε αμέσως αφήνοντας πίσω του νεκρούς και τραυματίες, για να παραδοθεί μετά από λίγες ημέρες στην αστυνομία. Ναι, οι γονείς μου δεν φορούσαν κράνος, αλλά εκείνη την εποχή –τη δεκαετία του ’80 και μέχρι τα μέσα του ’90– κανείς δεν φορούσε κράνος. Το δικό μου ατύχημα έγινε όταν ήμουν 23 χρόνων. Ήμουν πάνω στη μηχανή μου –μεγάλου κυβισμού– και ανέβαινα την Ακαδημίας στο αριστερό ρεύμα. Την ώρα που επιχειρούσα προσπέραση σε παπάκι, ο οδηγός του τελευταίου αποφάσισε να κάνει επιτόπου αριστερή στροφή χωρίς να βγάλει φλας, χωρίς να βγάλει έστω το χέρι του, χωρίς καμία προειδοποίηση γενικώς. Έπεσα πάνω του με σχετικά λίγα χιλιόμετρα – 60 χλμ. Εγώ φορούσα κράνος, εκείνος όχι. Εκείνος έπεσε και σύρθηκε για λίγα μέτρα. Εγώ έκανα κωλοτούμπα στον αέρα, έπεσα με τη μέση και σύρθηκα στην άσφαλτο για αρκετή ώρα. Το σύρσιμο το θυμάμαι και το ότι προσέκρουσα με το κεφάλι στο πεζοδρόμιο. Δεν ξαναπερπάτησα ποτέ». Γιατί είναι ο Ντίνος ήρωας στα μάτια όλου του κόσμου; Όχι γιατί πέρασε από όλα τα στάδια του πόνου και της απώλειας –οικογενειακής, προσωπικής, συναισθηματικής, ψυχολογικής– στην εύθραυστη ηλικία της εφηβείας και της πρώτης νεότητας, ούτε γιατί έφαγε δύο απανωτά πολύ γερά χαστούκια από τη ζωή. Ήρωας είναι γιατί 7 χρόνια μετά το ατύχημα μεταμορφώθηκε σε έναν ταλαντούχο παραολυμπιονίκη ΑΜΕΑ, αθλητή κολύμβησης (στα 50 μ. πρόσθιο και στα 200 μ. ελεύθερο). Ήρωας είναι ακόμα γιατί στην καθημερινότητα οι κατακτήσεις του είναι εξίσου σημαντικές αφού έχει καταφέρει να αυτοεξυπηρετείται σε όλα τα επίπεδα. Ο αμετανόητος μοτοσικλετιστής Ο Μίνως Κονίδης, chef και ιδιοκτήτης του εστιατορίου «Ωραία μου Κουζίνα» στη Νέα Φιλαδέλφεια, διατηρεί άσβεστο το πάθος του για τις μηχανές και τους αγώνες σε πίστα –στους οποίους συμμετέχει από τα 18 του–, αλλά από το ατύχημά του μέχρι σήμερα έχουν αλλάξει πολλά. «Συνέβη στα 21 μου. Επιστρέφοντας ξημερώματα στις 03:00 από τη δουλειά, θέλησα να κάνω μια βόλτα με το μηχανάκι που είχα τότε. Λόγω της εποχής (καλοκαίρι) δεν ήμουν ντυμένος όπως θα έπρεπε, αλλά ευτυχώς φορούσα κράνος. Στο κομμάτι της εθνικής οδού από γέφυρα Βαρυμπόμπης προς Κηφισιά είχα την ατυχία να πέσω σε μια μεγάλη λακκούβα στη δεξιά λωρίδα του δρόμου και να χάσω τον έλεγχο. Η

μηχανή με πλάκωσε και σύρθηκα για αρκετά μέτρα. Σηκώθηκα όρθιος αμέσως με το σώμα μου γεμάτο εγκαύματα και πήρα τους γονείς μου τηλέφωνο. Δεν ήθελα να τους πάρουν από το νοσοκομείο και να τους ταράξουν. Πριν από αυτό είχα κι άλλα μικροατυχήματα με πτώσεις, μεγάλες ή μικρές, οπότε δεν σοκαρίστηκα. Στο ΚΑΤ όπου και νοσηλεύτηκα για μια εβδομάδα με μετέφεραν εκείνοι. Εκεί, διαπιστώθηκαν εγκαύματα στο όριο της πλαστικής εγχείρησης, την οποία και γλίτωσα από θαύμα. Γιατί έπεσα στη λακκούβα; Γιατί οδηγούσα απρόσεχτα, γιατί χάζευα. Η νοσηλεία μου συνεχίστηκε στο σπίτι για ακόμα τρεις εβδομάδες. Επί έναν μήνα ήμουν κλεισμένος σε τέσσερις τοίχους χωρίς να μπορώ να περπατήσω. Σαράντα μόλις ημέρες μετά το ατύχημα, έφυγα για διακοπές. Με τη μηχανή φυσικά. Τότε, όπως και τώρα, υπάρχει κάτι που μένει σταθερό – ή είναι για εμένα τρόπος ζωής. Αυτό όμως που άλλαξε αμέσως μετά το ατύχημα ήταν η προσοχή που έδινα την ώρα της οδήγησης αλλά και ο σωστός εξοπλισμός. Αυτό που θα έλεγα σε ένα νέο παιδί είναι να προσπαθεί να οδηγεί πάντα ήρεμα και να φοράει κράνος ακόμα και για τις πιο μικρές αποστάσεις. Και αν έχει τη μηχανή σαν τρόπο εκτόνωσης, τότε θα ήταν καλύτερο να μην το κάνει στον δρόμο αλλά σε κάποια πίστα, και πάντα με τον κατάλληλο εξοπλισμό. Συμβαίνει σε πολλά παιδιά σήμερα, αλλά και σε μεγαλύτερους. Λες: είμαι πιεσμένος, θα καβαλήσω τη μηχανή θα μου φύγουν όλα. Εντελώς λάθος σκέψη». Τα γεγονότα Δεν είναι ευχάριστα. Τα τροχαία είναι αναπόσπαστο μέρος της καθημερινής ζωής μας. Πριν από έναν χρόνο ο άντρας μου είχε ένα μικρό ατύχημα με το αυτοκίνητο και την ενάμιση έτους κόρη μας. Με ελάχιστη ταχύτητα και σε αυτήν την περίπτωση συγκρούστηκε με άλλο όχημα – χάρη στο καρεκλάκι ασφαλείας η κόρη μας δεν κινήθηκε ούτε εκατοστό από τη θέση της. Όσο κι αν αυξάνουν τα μέτρα ασφαλείας η αλήθεια παραμένει: ο δρόμος είναι ζωή αλλά κι ο δρόμος μπορεί να σ’ την πάρει εύκολα. Είναι η φύση του τέτοια: δίκοπο μαχαίρι. Στην Ελλάδα οι θάνατοι από τροχαία δυστυχήματα είναι σχεδόν δύο φορές πιο συχνοί απ’ ό,τι παγκοσμίως, ενώ στην Ευρώπη είμαστε σταθερά στην πρώτη θέση. Από τους νεκρούς και τους τραυματίες το 1/3 είναι παιδιά. Πολλά από αυτά μένουν ανάπηρα και μάλιστα σε μικρή ηλικία. Την ίδια στιγμή 31% επί του συνόλου των θανάτων από τροχαία ατυχήματα παγκοσμίως είναι έφηβοι και νέοι ηλικίας μεταξύ 15 και 29 ετών. Αυτό μεταφράζεται σε περισσότερες από 400.000 ζωές που χάνονται ετησίως, αριθμός που υπερβαίνει τους θανάτους των νέων που προκαλούνται από ασθένειες, χρήση ναρκωτικών, αυτοκτονία, βία ή γεγονότα που σχετίζονται με πόλεμο. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας: «Ενώ για κάθε κατηγορία ατυχήματος υπάρχουν αποδεδειγμένες μέθοδοι για τη μείωση τόσο της πιθανότητας πρόκλησης όσο και της βαρύτητας των ατυχημάτων, η αναγνώριση του προβλήματος και η πολιτική δέσμευση για ανάληψη δράσεων με σκοπό την πρόληψη των παιδικών ατυχημάτων παραμένει σε απαράδεκτα χαμηλά επίπεδα». Στη χώρα μας, τα τροχαία ατυχήματα αποτελούν την πρώτη αιτία θανάτου μετά το

12.11.2014

πρώτο έτος της ζωής, ενώ αναγνωρίζονται ως η πρώτη αιτία θανάτου για την ηλικία 15-18 ετών και ως δεύτερη για την ηλικία 10-14 ετών. Το πιο τραγικό από όλα αυτά τα δεδομένα είναι ότι η Ελλάδα βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις στη χρήση παιδικών καθισμάτων. Πολλοί γονείς τα χρησιμοποιούν μέχρι το τρίτο έτος του παιδιού και μετά επαναπαύονται στο σύστημα της ζώνης ασφαλείας του αυτοκινήτου – κι αυτής όχι πάντα. Αν το ταξίδι είναι μακρινό και τα πιτσιρίκια γκρινιάζουν, οι ζώνες μπορεί και να βγουν ενώ αν οι αποσκευές έχουν κάνει κατάληψη σε όλους τους χώρους του οχήματος ή αν οι επιβάτες είναι παραπανίσιοι, τότε μπορείς να δεις και πιτσιρίκια στην αγκαλιά της μαμάς τους στο μπροστινό κάθισμα. Ίσως φυσικά να μην ήμασταν τόσο άνετοι με όλα αυτά αν γνωρίζαμε ότι αν ένα παιδί βάρους 20 κιλών έχει ατύχημα με αυτοκίνητο που πέφτει σε τοίχο με ταχύτητα 50

Από τους νεκρούς και τους τραυματίες το 1/3 είναι παιδιά. Πολλά από αυτά μένουν ανάπηρα και μάλιστα σε μικρή ηλικία. Την ίδια στιγμή 31% επί του συνόλου των θανάτων από τροχαία ατυχήματα παγκοσμίως είναι έφηβοι και νέοι ηλικίας μεταξύ 15 και 29 ετών.

χλμ., εκσφενδονίζεται με δύναμη βάρους 3.500 κιλών. Η Μαίρη Μαυρουδάκη, υπεύθυνη του μη κερδοσκοπικού «Πανελληνίου Συλλόγου Πρόληψης Τροχαίων Ατυχημάτων Ανηλίκων» (www. troxaia-atiximata.gr), μου επιβεβαιώνει αυτό που φαντάζει απίστευτο για το έτος 2014: «Κι όμως, είναι πολλοί οι γονείς που δεν έχουν παιδικά καρεκλάκια στα αυτοκίνητά τους ή αυτά που έχουν είναι ακατάλληλα, φθαρμένα, λάθος τοποθετημένα κ.λπ. Η κρίση παίζει κι εδώ τον ρόλο της καθώς πρόκειται για μια ακριβή αγορά και πολλοί μπορεί να χρησιμοποιούν ακατάλληλα καρεκλάκια επειδή τα έχουν βρει δωρεάν. Εκείνη η εικόνα του ’80 και του ’90 με όλη την οικογένεια πάνω στο παπάκι συνεχίζει να υπάρχει – πρόσφατα είδα κοριτσάκι σε μηχανάκι με ζώνη ασφαλείας το τσαντάκι μέσης του μπαμπά της, ο οποίος το είχε περάσει και στη μέση του κοριτσιού... Γι’ αυτό εκείνο που μας ενδιαφέρει στις επισκέψεις μας στα σχολεία είναι να ενημερώνουμε τα παιδιά για τη σωστή συμπεριφορά στον δρόμο με στόχο να αρχίσουν τα ίδια να απαιτούν από τους γονείς του να τηρούνται οι κανόνες ασφαλείας».

19 συζητωντασ

Ασφαλής οδήγηση Όλα τα επιβατικά αυτοκίνητα Honda κατέχουν τη κορυφαία διάκριση 5 αστέρων του EURO NCAP και ειδικότερα καταλαμβάνουν τις υψηλότερες θέσεις στην ασφάλεια για τους πεζούς και τα παιδιά στην κατηγορία τους. Το Civic Tourer εκτός από την κορυφαία διάκριση των 5 αστέρων EURO NCAP, στον εξοπλισμό του διαθέτει και το πακέτο τεχνολογιών ασφαλείας ADAS που περιλαμβάνει: Σύστημα προειδοποίησης χαμηλής πίεσης ελαστικών, City-Brake Active System (CTBA), Προειδοποίηση μετωπικής σύγκρουσης - Forward Collision Warning (FCW), Σύστημα Αναγνώρισης Σημάτων Οδικής Κυκλοφορίας - Traffic Sign Recognition System (TSR), Προειδοποίηση αλλαγής λωρίδας - Lane Departure Warning (LDW), Πληροφορίες Τυφλών Σημείων - Blind Spot Information (BSI) & έλεγχος διασταυρώσεων κατά την όπισθεν - Cross Traffic Monitor (CTM). Για περισσότερες πληροφορίες www.honda.gr/cars

20 συζητωντασ

12.11.2014

Του Κώστα Περεζού

Super

τι;

μαμάδες

πάρχουν γυναίκες που δεν γίνονται μάνες. Επειδή δεν μπόρεσαν. Επειδή δεν ήθελαν. Επειδή δεν βρέθηκε εγκαίρως ο κατάλληλος. Επειδή δεν υπάρχει κατάλληλος. Επειδή δεν ήθελαν να πάρουν ορμόνες, να κάνουν εξωσωματικές, να ψάχνουν για παρένθετες μητέρες, να υιοθετήσουν. Επειδή ήθελαν να κάνουν καριέρα. Επειδή δεν ήθελαν να χαλάσουν τη σχέση τους. Επειδή ήθελαν να αλλάζουν συχνά εραστές. Επειδή φοβήθηκαν τις ευθύνες. Επειδή σέβονται πολύ τη μητρότητα και λίγο τον εαυτό τους. Επειδή ήθελαν να είναι μόνες, να μην ακούνε ούτε παιδικά γέλια, ούτε παιδικά κλάματα, ούτε παιδικά τραγούδια.

Επειδή δεν τους αρέσουν ούτε τα μωρά των άλλων. Επειδή τους αρέσουν τα μωρά των άλλων, αλλά εκ του μακρόθεν. Επειδή τους αρέσουν τα παιδιά των άλλων, εκ του σύνεγγυς, να παίζουν, να χαίρονται, αλλά ως εκεί. Επειδή προτιμούν τα σκυλιά από τα μωρά. Επειδή προτιμούν τα γατιά από τα μωρά. Επειδή προτιμούν την τηλεόραση από τα μωρά, τα βιβλία από τα μωρά, τη μουσική από τα μωρά, τις κούκλες-μωρά από τα μωρά. Επειδή έμειναν έγκυες και αποφάσισαν να το ρίξουν. Τελικά, η έκτρωση είναι μόνο για τις έφηβες, τις ανύπαντρες, τις παντρεμένες μοιχαλίδες; Είναι δικαίωμα που δεν πρέπει να εξασκείται; Επειδή έμειναν έγκυες, απέβαλαν και χάρηκαν. Απέβαλαν και χάρηκαν. Απέβαλαν και χάρηκαν. Δεν υπάρχουν τέτοιες γυναίκες; Είναι λιγότερο γυναίκες; Είναι χαζές; Είναι ανώμαλες, διεστραμμένες; Όχι, δεν τις βίασαν, τον αγαπούσαν τον δυνητικό πατέρα, δεν είναι ψυχικά άρρωστες, πρώην ναρκομανείς, ελαφρών ηθών, παθολογικά εγωίστριες. Δεν ήθελαν μωρό, δεν ήθελαν έκτρωση, χάρηκαν που απέβαλαν. Ανακουφίστηκαν, πώς το λένε; Δεν το παραδέχονται δημόσια ασφαλώς, σκέφτονται μερικές φορές «πώς θα ήταν αν», αλλά κατά βάθος δεν το ήθελαν και το ξέρουν. Και κλαίνε περισσότερο που δεν το ήθελαν παρά που το έχασαν. Επειδή ποτέ τους δεν ένιωσαν μητρικό ένστικτο. Επειδή το γυναίκα, μαμά, σύντροφος, εργαζόμενη τις καταπιέζει. Επειδή δεν θέλουν να δουλεύουν, δεν θέλουν να παντρευτούν, δεν θέλουν σχέσεις, δεν θέλουν σεξ, δεν θέλουν σίγουρα να γίνουν μητέρες, δεν θέλουν ακόμα πιο σίγουρα να γίνουν σαν τη δική τους τη μητέρα. Τι κατάφερε η μητέρα τους δηλαδή; Τις ίδιες; Σπουδαίο κατόρθωμα. Επειδή δεν θέλουν να είναι «γυναίκες», επειδή ο γυναικείος ρόλος τις καταπιέζει, επειδή δεν θέλουν να φοράνε φορέματα και μέικ απ, δεν θέλουν να κάνουν αποτρίχωση, δεν θέλουν να είναι γατούλες, δεν θέλουν να βάζουν αρώματα, μισούν το κομμωτήριο, μισούν τα ψώνια, φοράνε τα ρούχα του πατέρα τους. Επειδή αν και θα ήθελαν να γίνουν μάνες αγαπούν τις γυναίκες. Επειδή δεν θέλουν ετεροφυλοφιλική οικογένεια με ομοφυλόφιλους γονείς, επειδή δεν μπορούν να φέρουν στον κόσμο το παιδί της αγαπημένης τους ούτε αυτή το δικό τους. Επειδή δεν χρειάζονται τα παιδιά για να

21 συζητωντασ

12.11.2014

ολοκληρωθούν, τους φτάνει ο σύντροφός τους. Επειδή δεν χρειάζονται τον σύντροφό τους για να ολοκληρωθούν, τους φτάνει ο εαυτός τους. Επειδή δεν τους φτάνει ο εαυτός τους και το έχουν αποδεχτεί. Επειδή μισούν τα παιδιά. Επειδή τους φαίνονται ενοχλητικά. Επειδή θέλουν να πηγαίνουν σε παραλίες που δεν πάνε παιδιά, επειδή θέλουν να μένουν σε πολυκατοικίες χωρίς παιδιά, επειδή επιλέγουν να κάνουν παρέα με άτομα που δεν έχουν παιδιά. Επειδή όταν γεννάνε οι φίλες τους ξεκόβουν.

πια στην ίδια τη ζωή. Η ζωή έγινε αυτοσκοπός. Να πεθάνουμε υγιείς και να φέρουμε και άλλους στον κόσμο να πεθάνουν ακόμα υγιέστεροι. Η γυναίκα ξαναρίχνεται στη φύση, μια φύση εξόχως μεταφυσική. Μια φύση αναβαθμισμένη, μια γυναικεία φύση ανυψωμένη στη βιολογική της υπόσταση. Τι σημαντικότερο από τη βιολογία, από τη ζωή, από τη μητρότητα. Αυτός

Επειδή είναι μισάνθρωποι, δεν μισούνε μόνο τα παιδιά, μισούνε και εσένα και τα παιδιά σου. Επειδή ονειρεύονται την ησυχία του τάφου, επειδή θάβουν τα όνειρα που τους έχωσαν στο κεφάλι όταν κοιμούνταν, επειδή κοιμούνταν όταν έπρεπε να διαλέξουν όνειρα. Να τις αποδεχτούμε. Όσο και τις μαμάδες, όσο και τα παιδιά τους. Όσο και όλες αυτές που έχουν ενστερνιστεί τη new age επένδυση της μητρότητας, τις μαμάδες με τις γιόγκες, τις πισίνες, τους χίπικους μάρσιπους, με όλα αυτά τα σωματικομεταφυσικά. Γιατί ούτε η μεταφυσική δεν μπορεί πια να στηρίζεται στον νου, τα πάντα είναι σώμα. Άυλο σώμα, μεταφυσικό σώμα, σε αρμονία με το σύμπαν σώμα, παλλόμενο σώμα στις δονήσεις του γαλαξία (όχι, τα κινητά δεν κάνουν παρεμβολές εκεί, ούτε το ασύρματο wi-fi). Ντύθηκε ο ηθικολόγος συντηρητισμός την αστερόεσσα και περπατά καμαρωτός, εισαγόμενος και ανανεωμένος. Μας ήρθε από τα ξένα, γενετικά τροποποιημένος με ανατολίτικη σοφία και τον μπολιάσαμε με τη σειρά μας με μικροαστική ηθική από παλιό χαρμάνι, κεκαλυμμένη ως μεταμοντέρνα κριτική της χειραφέτησης των γυναικών. Ούτε καν κριτική, σκέτη απόρριψη, άγνοια, αδιαφορία, παράκαμψη. Σαν να μη μας αφορά. Μιας χειραφέτησης που δεν ζήσαμε ποτέ. Έξυπνοι και μεις, σαν τα παιδιά μας, πηδάμε τάξεις. Μας τέλειωσαν οι θρησκείες, μας τέλειωσαν οι ιδεολογίες, μας τέλειωσε ο υλισμός, μας τέλειωσε η σεξουαλικότητα. Το νόημα της ζωής βρίσκεται

Η περίφημη παραδοσιακή «Ελληνίδα μάνα», ηγετικό στέλεχος της εξίσου περίφημης «ελληνικής οικογένειας», μέσω ενός extrememake-over, παρουσιάζεται ως η τελευταία τάση στον χώρο της μόδας.

είναι ο πραγματικός ρόλος της γυναίκας, όλοι το ξέρουμε. Και μέσα από αυτόν τον ρόλο η γυναίκα αποκτά αυτοεκτίμηση και ταυτότητα. Η περίφημη παραδοσιακή «Ελληνίδα μάνα», ηγετικό στέλεχος της εξίσου περίφημης «ελληνικής οικογένειας», μέσω ενός extrememake-over, παρουσιάζεται ως η τελευταία τάση στον χώρο της μόδας. Κατά φαντασίαν ενημερωμένη και ορθολογίστρια, με την υπεροψία της γνώσης καταπίνει αμάσητα όλα τα τελευταία «δεδομένα» της ιατρικής και παιδιατρικής επιστήμης. Όχι σαν τις παλιές που μεγάλωναν τα παιδιά τους με δεισιδαιμονίες, γιατροσόφια και στα κουτουρού. Φορά το sling της πάνω από το κολωνακιώτικο ταγεράκι ή το εξαρχειώτικο φουφουλωτό μπλουζοφουστανοπαντελονάκι και ξεχύνεται στους δρόμους (η Σκουφά αποτελεί γκρίζα ζώνη). Μπορεί να είναι εργαζόμενη, σύζυγος-σύντροφος, να έχει χίλιους δυο κοινωνικούς ρόλους, αν όμως της ζητούσαν να χαρακτηρίσει τον εαυτό της με μια λέξη θα έλεγε: μαμά. Αυτός είναι ο καθοριστικός παράγοντας και τα παιδιά το μεγαλύτερο επίτευγμα της ζωής της. Αυτό έχει πραγματικά να επιδείξει, αυτό έχει σημασία και, στην τελική, αυτό μόνο μετράει. Αν κοιτούσες το είναι της γυμνό θα έβλεπες να διαγράφονται τα μικρά κεφαλάκια των παιδιών της. Σαν το φυτό στο μαγαζάκι του τρόμου. Στο πικρό χαμόγελο της γυναίκας που ήθελε πολύ να κάνει παιδιά αλλά δεν τα κατάφερε∙ στον συγκαταβατικό τόνο της γυναίκας που δεν ήθελε και δεν έκανε παιδιά∙ στη δυσφορία της γυναίκας που δεν ήθελε και έκανε∙ στο ψυχρό βλέμμα της γυναίκας που αντιπαθεί τα παιδιά (ας μην την «ψυχαναλύσουμε» κι αυτήν τη φορά)∙ σε αυτές που αλλάζουν κανάλι όταν βλέπουν παιδικές διαφημίσεις, σε αυτές που αποστρέφουν διακριτικά το βλέμμα στα παιχνιδάδικα, τα βρεφικά/παιδικά καταστήματα και τα μωροπεριοδικά σαν και τούτο∙ σε αυτές που κάνουν γύρους για να μην περάσουν μπροστά από παιδικές χαρές και σχολεία∙ σε αυτές που δεν βγαίνουν ποτέ από το σπίτι την ώρα που σχολάνε οι μαθητές∙ σε αυτές που ζηλεύουν, φθονούν, μισούν, αδιαφορούν για τα παιδιά των άλλων∙ σε όλες αυτές ας αφιερώσουμε τούτες τις δυο σελίδες, αν τύχει ποτέ και τις διαβάσουν.

22 συζητωντασ

ΜΑΜΑ

12.11.2014

Της ΠαναγιώταΣ Καρλατήρα

ας προκαλεί άγχος η ιδέα και μόνο να απευθυνθείτε σε παιδο-ψυχολόγο; Μάλλον πρέπει να αναθεωρήσετε. Και να απενοχοποιήσετε τον παιδοψυχολόγο, διότι είναι ένας επαγγελματίας υγείας που έχει εκπαιδευτεί να στηρίζει, εφόσον είναι αναγκαίο, το παιδί και φυσικά τον οικογενειακό του περίγυρο.

Α Μ Α Μ Α Μ ΜΜΑΑΜΑ υ ο μ ο γ ό ν ψυχολ το

Με τη συνεργασία της ψυχολόγου - ψυχοθεραπεύτριας παιδιών και εφήβων δρος Εύης Αθανασιάδου

Συχνά πολλοί γονείς σήμερα αισθάνονται ότι δεν μπορούν, ή δεν θέλουν, ή δεν ξέρουν να χειριστούν κάποια θέματα που αφορούν το παιδί τους. Δεν είναι συχνό όμως να ζητούν βοήθεια και συμβουλές από ειδικό για ό,τι σχετίζεται με τον γονεϊκό τους ρόλο. Άγνοια, φόβος, προκαταλήψεις, αγκυλώσεις μετατρέπονται σε αόρατα αλλά ισχυρά προσκόμματα που υψώνονται εμπρός στους γονείς σήμερα, εμποδίζοντας έτσι πολλές φορές και το χτίσιμο μιας στερεής σχέσης με το παιδί τους. Το Τaλκ απευθύνθηκε στην ειδικό, την ψυχολόγο - ψυχοθεραπεύτρια παιδιών και εφήβων Εύη Αθανασιάδου, για να ξεδιαλύνει το κουβάρι των αποριών, των μύθων και των ανακριβειών που συσχετίζονται με τον ρόλο του παιδοψυχολόγου. Πότε πρέπει να απευθυνθούμε σε ειδικό Η ανατροφή των παιδιών γεμίζει τους γονείς με χαρά και ικανοποίηση, ωστόσο είναι μια διαδρομή γεμάτη από προκλήσεις και απρόβλεπτες καταστάσεις – και σε κάθε περίπτωση μια διαδρομή μοναδική για κάθε οικογένεια. Κάποιοι τη διανύουν χωρίς βοήθεια, κάποιοι μπορεί να χρειαστεί να κάνουν στάσεις ή παρακάμψεις, να ζητήσουν συμβουλές, ή να σκεφτούν τα επόμενα βήματά τους. Οι δάσκαλοι, οι φίλοι με παιδιά, οι συγγενείς, οι παππούδες και οι γιαγιάδες αποτελούν ένα άτυπο υποστηρικτικό δίκτυο, τα… πιτς αυτής της μακράς διαδρομής. Η αναζήτηση της γνώμης και κάποιου ειδικού, όπως του ψυχολόγου, του παιδοψυχολόγου, του ψυχοθεραπευτή, είναι μια καλή λύση, αλλά δεν αφορά όλους τους γονείς. Δεν μπορεί να αφορά όλους τους γονείς. Αυτό που μπορεί να φαίνεται βουνό στον έναν, να φαντάζει ήσσονος σημασίας θέμα για τον άλλον. Στόχος του ειδικού δεν είναι να υποκαταστήσει, να ακυρώσει τους γονείς,

αλλά να τους υποστηρίξει και να τους βοηθήσει να κατανοήσουν καλύτερα τι συμβαίνει στο παιδί τους ως ειδικός και ως ένας ουδέτερος τρίτος που μπορεί να δει πιο καθαρά αφού δεν εμπλέκεται στα σενάρια και τους οικογενειακούς μύθους. «Κάποιοι γονείς θέτουν ερωτήματα τα οποία έχουν να κάνουν με καθημερινά θέματα του γονεϊκού ρόλου τους, π.χ. πώς να βάλουν όρια στα παιδιά, εάν πρέπει να τα τιμωρούν και γιατί, πώς να αντιμετωπίσουν δύσκολες συμπεριφορές στο σπίτι ή στο σχολείο» λέει η δρ Αθανασιάδου. Πίσω από τα αγωνιώδη ερωτήματα των γονιών σε βασικά καθημερινά ζητήματα, κρύβεται κάποιες φορές, σύμφωνα με την ειδικό, η συναισθηματική αδυναμία τους να αποδεχτούν ότι το παιδί τους μεγαλώνει, αντιδρά, αλλάζει, διαμορφώνει μία προσωπικότητα διαφορετική από τη δική τους αλλά και από τις όποιες προσδοκίες τους. «Μερικές φορές οι γονείς λένε πως αισθάνονται ότι έχουν μπροστά τους έναν ξένο, που δεν τους ακούει, συμπεριφέρεται ανεξήγητα και ακατανόητα και τους απογοητεύει. Κάποιοι άλλοι έρχονται γιατί έχουν ανάγκη να ακούσουν ότι είναι αρκετά καλοί γονείς και ότι αυτό είναι αρκετό. Η σιγουριά στον ρόλο τους, η δυνατότητα να αναγνωρίσουν τα λάθη αλλά και τα καλά στοιχεία της σχέσης με το παιδί τους, τους κάνει πιο αποτελεσματικούς και στα μικρά αλλά συχνά βασανιστικά ζητήματα της καθημερινότητας», περιγράφει την κατάσταση των γονιών που της ζητούν βοήθεια και υποστήριξη η κυρία Αθανασιάδου. Όμως κάποιες φορές το ερέθισμα των γονιών για την επίσκεψη στους ειδικούς είναι πιο έντονο – και δεν προέρχεται από την άσκηση του γονικού τους ρόλου, αλλά από το ίδιο το παιδί. Οι γονείς βλέπουν ένα παιδί που μπορεί να δυσλειτουργεί στο σπίτι, στο σχολείο, που γίνεται επιθετικό ή είναι στενοχωρημένο, που δεν μπορεί να ευχαριστηθεί τη σχέση με τους φίλους, τους γονείς, τα αδέρφια του. «Τότε αναζητούν βοήθεια, κυρίως αν τα συναισθήματα αυτά εκφράζονται με προκλητική συμπεριφορά, αντίδραση στο σχολείο και γενικότερα συμπεριφορές που ‘‘ενοχλούν’’ και ‘‘εκθέτουν’’. Όμως υπάρχουν και άλλα σοβαρά γεγονότα που μπορεί να συμβούν στη ζωή ενός παιδιού και να αναστατώσουν όχι μόνο το ίδιο αλλά ολόκληρη την οικογένεια, όπως θάνατος συγγενικού προσώπου, διαζύγιο, αρρώστια, αλλαγή των συνθηκών ζωής (οικονομική κρίση).

Κέντρο Υποστήριξης Οικογένειας & Παιδιού 12.11.2014

Λογοθεραπεία Εργοθεραπεία Φυσικά, όταν οι γονείς έχουν καλή σχέση και επικοινωνία με τα παιδιά τους η ίδια η σχέση λειτουργεί ‘‘προστατευτικά’’ για τον ψυχισμό του παιδιού», εξηγεί η δρ Αθανασιάδου. Τα σιωπηλά περιστατικά Όση ανάγκη για βοήθεια «ζητεί» ένα επιθετικό και προκλητικό παιδί, άλλη τόση αποζητεί κι ένα κλειστό παιδί που δεν φωνάζει και δεν προκαλεί, αλλά είναι ανησυχητικά βολικό, εμφανίζεται απομονωμένο και ενίοτε λυπημένο. «Σε αυτές τις περιπτώσεις, και αφού ο ίδιος ο γονιός προσπαθήσει πρώτα να πλησιάσει συναισθηματικά και με κατανόηση το παιδί του, χρειάζεται να αναζητήσει τη βοήθεια ενός ειδικού» συστήνει η ψυχολόγος. Το πιο σημαντικό είναι γονείς και παιδί να πιστέψουν σε αυτήν τη βοήθεια, να δεχτούν και οι ίδιοι να δουν και να αποδεχτούν τις ενδεχόμενες αδυναμίες τους και να συνεργαστούν όλοι. «Έτσι βοηθάμε και το ίδιο το παιδί να καταλάβει ότι οι ψυχικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει δεν αφορούν μόνο το ίδιο, και δεν κρίνεται ούτε ταυτοποιείται ως ‘‘ο ασθενής’’ μίας οικογένειας» τονίζει.

παιδί. Δυστυχώς, όπως λέει η κυρία Αθανασιάδου, υπάρχει σημαντικό ποσοστό γονιών που θα αποφύγει να φτάσει στον ειδικό από φόβο. Από φόβο «ότι ο ειδικός σημαίνει στίγμα ή τρέλα, φόβο ότι οι ίδιοι δεν τα κατάφεραν και ο ειδικός θα γίνει ένας καλύτερος γονιός, φόβο ότι θα αποκαλυφθούν και δικές τους ευαίσθητες πλευρές. Όλοι αυτοί οι φόβοι των γονέων λειτουργούν συχνά ανασταλτικά στο να ζητήσουν και να λάβουν την απαραίτητη βοήθεια». Όταν ο ψυχολόγος χρειάζεται εξ απαλών ονύχων Σε κάποιες άλλες περιπτώσεις, όμως, οι γονείς εμφανίζονται πραγματικά μπερδεμένοι ως προς την αναγκαιότητα να απευθυνθούν σε ειδικό, κυρίως όταν πρόκειται για συμπεριφορές που αφορούν βρέφη και νήπια, δηλαδή ηλικιακές φάσεις όπου το παιδί δεν μπορεί ακόμα να εκφράσει με λόγια την ανάγκη του για βοήθεια και τα συναισθήματά του. «Φαίνεται ότι η δυσκολία αναγνώρισης των ψυχικών δυσκολιών σε αυτές τις ηλικίες σχετίζεται και με την πεποίθηση ότι σε τόσο μικρές ηλικίες δεν μπορεί να υπάρχει ακόμα ψυχισμός, το βρέφος

Πίσω από τα αγωνιώδη ερωτήματα των γονιών σε βασικά καθημερινά ζητήματα, κρύβεται κάποιες φορές, σύμφωνα με την ειδικό, η συναισθηματική αδυναμία τους να αποδεχτούν ότι το παιδί τους μεγαλώνει, αντιδρά, αλλάζει, διαμορφώνει μία προσωπικότητα διαφορετική από τη δική τους αλλά και από τις όποιες προσδοκίες τους

Προσθέτει ότι υπάρχουν κι άλλες πιο ευδιάκριτες καταστάσεις που απαιτούν την παρέμβαση του ειδικού είτε διαγνωστικά είτε θεραπευτικά και αφορούν χρόνιες και σοβαρές αναπτυξιακές διαταραχές, παραμέληση-κακοποίηση, προβλήματα λόγου και μάθησης και άλλες. Για παράδειγμα, ένα παιδί που δεν αναπτύσσεται φυσιολογικά ο λόγος και η επικοινωνία του, που εμφανίζει συχνά παράλογες και περίεργες ιδέες και συμπεριφορές, που δυσκολεύεται στις σχέσεις ή μοιάζει υπερβολικά ανήσυχο και στενοχωρημένο την περισσότερη ώρα, που έχει μειωμένη διάθεση για φαγητό, που αντιδρά με υπερβολικό άγχος σε καθημερινές καταστάσεις... Σε αυτές τις τελευταίες περιπτώσεις ο ψυχολόγος δεν είναι ενδεδειγμένη «λύση», αλλά αναγκαία. Και είναι περιπτώσεις όπου η μη επίσκεψη στον ειδικό μπορεί να έχει κόστος για το

δεν αντιμετωπίζεται ως πρόσωπο με συναισθήματα και επιθυμίες και οι σημαντικές δυσκολίες που μπορούν να εμφανιστούν σε ένα νήπιο συχνά υποτιμώνται» λέει η κυρία Αθανασιάδου, τονίζοντας όμως ότι «στην ηλικιακή φάση 0-5 το παιδί έχει να αντιμετωπίσει μερικά από τα πιο σημαντικά αναπτυξιακά ζητήματα, κρίσιμα και για τη μετέπειτα ζωή του: θηλασμός-απογαλακτισμός, ύπνος, αποχωρισμός, εκπαίδευση τουαλέτας, φίλοι-παιδικός σταθμός». Για τον λόγο αυτόν είναι πολύ σημαντικό σοβαρές δυσλειτουργίες που μπορεί να εμφανίζονται στην πρώιμη αυτήν φάση να αναγνωρίζονται ως ψυχικές δυσκολίες και να αναζητείται η κατάλληλη βοήθεια από τους γονείς που αισθάνονται ότι δυσκολεύονται να κατανοήσουν τι συμβαίνει στο μωρό ή το νήπιο και άρα να ανταποκριθούν στις ανάγκες του.

Ψυχολογική Στήριξη Μαθησιακές ∆υσκολίες ευτική Συμβουλ γονέων

Ομάδες νέων Παιδιών / Γο

επικοινωνία Αγγελική Ι. Μπαλατσούρα ΛΟΓΟΠΕΔΙΚΟΣ - ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ Θηβών 135, Περιστέρι

τηλ. 210 577 0577 info@stirixisplus.gr

24 συζητωντασ

12.11.2014

Της Μαρίας Ιωάννου

«Π

ώς να κρυφτείς απ’ τα παιδιά; Έτσι κι αλλιώς τα ξέρουν όλα» τραγουδά ο Διονύσης Σαββόπουλος, χωρίς βεβαίως το στιχάκι να αναφέρεται στις γνώσεις τους για τα ωάρια και τα σπερματοζωάρια. Όμως, σε μια εποχή που το σεξ δεν είναι ταμπού αλλά παντού, αρκεί το trailer μιας ταινίας με «καυτή» σκηνή εν μέσω παιδικού προγράμματος, ή μια πικάντικη πληροφορία στο διάλειμμα από τον «προχωρημένο σε αυτά τα θέματα λόγω μεγαλύτερου αδελφού» συμμαθητή Βασιλάκη, για να ξεκινήσει εξ απαλών ονύχων η συζήτηση περί αναπαραγωγής. Οι απορίες των γονιών Η δρ Κλινικής Ψυχολογίας και Ψυχοπαθολογίας του παιδιού, Νατάσσα Γιάννακα, επιστημονικός συνεργάτις του Πανεπιστημίου Paris V, δίνει απαντήσεις στους γονείς προτού δώσουν με τη σειρά τους τις δικές τους στα παιδιά όταν τους ρωτήσουν για το σεξ. • Από ποια ηλικία πρέπει να μιλάμε στα παιδιά για το σεξ; H καταλληλότερη στιγμή για να εξηγήσουμε στο παιδί το θέμα της σεξουαλικής επαφής ή της αναπαραγωγής είναι όταν το ίδιο θα μας ρωτήσει, γύρω στην ηλικία των 3 έως 5 χρόνων. Αλλά τι γίνεται αν το παιδί δεν μας ρωτήσει ποτέ; Η σιγή αυτή του παιδιού ίσως μας δείχνει ότι η περιέργειά του έχει μπλοκαριστεί μέσα του. Αν το παιδί δυσκολεύεται να ανοιχτεί στη συζήτηση, θα υπάρχει μάλλον μια όχι καλή στάση δική μας που το εμποδίζει να μιλά ελεύθερα. • Τι να πούμε στο παιδί μας για το σεξ ανάλογα με την ηλικία του; Τα παιδιά έχουν διαφορετικά επίπεδα περιέργειας και κατανόησης και αυτό εξαρτάται από την ηλικία τους καθώς και από το επίπεδο ωρίμανσής τους. Όσο μεγαλώνουν σε ηλικία τα παιδιά τόσο πιο συχνά θα ρωτούν λεπτομέρειες. Είναι σημαντικό να βρούμε λέξεις απλές και να είμαστε ακριβείς. Μιλώντας με αυτόν τον τρόπο η συζήτηση γίνεται πιο εύκολη. • Πώς αρχίζει μια τέτοια συζήτηση με το παιδί και τι πρέπει να περιλαμβάνει; Είναι ξεπερασμένη η ιστορία με τις μελισσούλες και τα λουλουδάκια; Μπορούμε, αν θέλουμε, να αρχίσουμε με την αναπαραγωγή που γίνεται σε όλους τους ζωντανούς οργανισμούς, ότι είναι κάτι φυσιολογικό και όμορφο. Ότι και τα ζώα ζευγαρώνουν ενώ και οι άνθρωποι βρίσκουν

Τα μωρά τα φέρνει ο πελαργός έναν σύντροφο που τον αγαπούν και θέλουν να βρίσκονται μαζί. • Είναι σωστό να χρησιμοποιούμε παρατσούκλια ή χαϊδευτικά όταν μιλάμε στο παιδί για τα γεννητικά του όργανα; Τα παρατσούκλια είναι λίγο ξεπερασμένα σήμερα και υπάρχει κίνδυνος να κοροϊδέψουν το παιδί άλλα συνομήλικά του παιδιά αν το ακούσουν να τα αναφέρει. Θα πρέπει να έχει γνωρίσει το παιδί πώς ονομάζουμε τα μέρη του σώματός μας ώστε να μπορούμε να του μιλάμε φυσικά και αβίαστα, με όρους ειλικρινείς και πραγματικούς. • Τι κάνουμε στην περίπτωση που εμείς θέλουμε να μιλήσουμε στο παιδί μας για το σεξ αλλά εκείνο δεν δείχνει να ενδιαφέρεται; Δεν πιέζουμε καταστάσεις και περιμένουμε μια κατάλληλη ευκαιρία, μια εγκυμοσύνη κοντινού προσώπου, ή σκηνές με χάδια και αγκαλιές στην τηλεόραση. • Τι να κάνουμε όταν το παιδί μας έχει απορίες για το σεξ, αλλά εμείς ντρεπόμαστε να του μιλήσουμε; Εκείνο που πρέπει να γνωρίζουμε ως γονείς είναι ότι όσο πιο ειλικρινείς και αυθεντικοί είμαστε, τόσο θα βοηθήσουμε το παιδί να αναπτύξει

σχέση εμπιστοσύνης μαζί μας και θα υπάρχει η δυνατότητα άλλων παραπέρα συζητήσεων. Επίσης, υπάρχει περίπτωση να γελοιοποιηθούμε στα ίδια μας τα παιδιά αν –χρονικά– αργήσουμε αρκετά να τους εξηγήσουμε όταν ρωτάνε. Κάθε φορά που νιώθουμε ταραχή ή ντροπή μπροστά στις ερωτήσεις του παιδιού, του μεταφέρουμε περισσότερα με τον τρόπο που απαντάμε, τη διστακτικότητα, τις εκφράσεις του προσώπου, παρά με το περιεχόμενο της απάντησής μας. Αυτό που μεταδίδεται στο παιδί είναι ότι υπάρχει κάτι παράξενο και κακό στο σεξ. • Πώς θα προστατεύσουμε το παιδί από ντροπές και ενοχές σχετικά με το σεξ; Εκείνο που πρέπει να κάνουμε για να νιώθουμε ότι διαπαιδαγωγούμε σωστά σεξουαλικά το παιδί μας είναι να δημιουργούμε κλίμα ιδανικό για επικοινωνία, να αρχίσουμε νωρίς τις συζητήσεις μαζί του και κυρίως να μεταφέρουμε τις αξίες μας, να συνδέουμε το σεξ με την αγάπη, τη συντροφικότητα, την επικοινωνία, τη φροντίδα, την ικανοποίηση να βρίσκεσαι με κάποιον που αγαπάς, να τον σκέφτεσαι και να μοιράζεσαι μαζί του ωραίες στιγμές. Δίνοντας πάντα ακριβείς πληροφορίες, ικανοποιούμε την περιέργειά του αλλά και

Θα πρέπει να έχει γνωρίσει το παιδί πώς ονομάζουμε τα μέρη του σώματός μας ώστε να μπορούμε να του μιλάμε φυσικά και αβίαστα, με όρους ειλικρινείς και πραγματικούς

μειώνουμε τους φόβους του και το βοηθάμε να προστατευτεί. Αν το παιδί από πολύ μικρό μαθαίνει τα μέρη του σώματός του, μαθαίνει να το φροντίζει, να το κρατά καθαρό, να το αγαπάει, να το προστατεύει και να ζητεί βοήθεια όταν το έχει ανάγκη, αυτό μπορεί να του εξασφαλίσει μελλοντικά θετική αυτοεικόνα και να ζήσει ευχάριστα τη σεξουαλικότητά του και τις σχέσεις του. Απορίες των παιδιών Η δρ Κλινικής Ψυχολογίας και Ψυχοπαθολογίας του παιδιού, κ. Γιάννακα, δίνει ενδεικτικές απαντήσεις σε συνηθισμένα ερωτήματα μικρών παιδιών για το σεξ: • Γιατί ο μπαμπάς έχει πουλάκι και η μαμά όχι; Έτσι είναι η φύση, οι άντρες και οι γυναίκες έχουν κάποιες διαφορές στο σώμα τους, στήθη, τριχοφυΐα και φυσικά έχει και η μαμά πουλάκι, αλλά είναι εσωτερικό και δεν φαίνεται. • Από πού έρχονται τα μωρά; Πώς μπαίνει το μωρό στην κοιλιά της μαμάς; Για να γίνει ένα μωρό, μια γυναίκα και ένας άντρας αγκαλιάζονται, φιλιούνται, και τότε λέμε ότι κάνουν έρωτα ή κάνουν σεξ. Αυτά τα χάδια γίνονται όταν μια γυναίκα και ένας άντρας έρχονται τόσο κοντά ο ένας με τον άλλον που το πέος του άντρα μπαίνει μέσα στον κόλπο της γυναίκας. Όταν οι μεγάλοι κάνουν σεξ, τα σπερματοζωάρια κολυμπούν προς τα έξω και φεύγουν από τον άντρα και μπορούν να γλιστρήσουν στον κόλπο της γυναίκας. Τότε μπορούν να φτάσουν στη μήτρα και ένα σπερματοζωάριο να συναντηθεί και να ενωθεί με ένα ωάριο και να αρχίσει έτσι να σχηματίζεται σιγά σιγά το μωρό. Αυτό λέγεται γονιμοποίηση. • Τι είναι προφυλακτικό; Το προφυλακτικό είναι μια λαστιχένια θήκη που τοποθετεί ο άντρας στο πουλάκι του, όταν θέλει να κάνει έρωτα. Όταν βγαίνει το σπέρμα του, μένει σε αυτήν τη λαστιχένια θήκη κι έτσι τα σπερματοζωάριά του δεν θα μπουν στον κόλπο της μαμάς για να συναντηθούν και να ενωθούν για να γίνει μωράκι. Το προφυλακτικό χρησιμεύει ακόμα για να μη μολύνονται οι άνθρωποι από ορισμένες αρρώστιες που μπορούν να μεταδοθούν στη διάρκεια των σεξουαλικών επαφών. Μια από τις αρρώστιες είναι το AIDS (σε μεγαλύτερες ηλικίες μπορούμε να μιλήσουμε περισσότερο για το AIDS για να αποφύγουμε την παραπληροφόρηση και να μειώσουμε τους φόβους του παιδιού για τον τρόπο μετάδοσής της).

26 συζητωντασ

«Ε

ίναι δικό μου!» τρεις λεξούλες που βγαίνουν κάθε μέρα από τα χείλη του πιο συχνά από το «μπαμπά» και «μαμά». Κτητικός με τα πράγματά του, κέρβερος στα παιχνίδια του, έτοιμος να κηρύξει Τρωικό πόλεμο στα φιλαράκια του μέσα στο παιδικό δωμάτιο, με μήλον της έριδος τον χιλιοτριμμένο αλλά αγαπημένο του λούτρινο ποντικό; Αντί να κάνετε τον διαιτητή ανάμεσα σε ξεμαλλιασμένα τρίχρονα, δώστε το καλό παράδειγμα και μάθετε στο παιδί σας την τέχνη της γενναιοδωρίας και της μοιρασιάς. Η μικρή Ελένη κάθεται και κλαίει όχι γιατί δεν την παίζουνε οι φιλενάδες της, αλλά επειδή «η Ιωάννα, η κολλητή της φίλη από τον παιδικό σταθμό, τόλμησε να αγγίξει τη συλλογή με τα κατσαρολικά της μια μέρα που είχα την έμπνευση να την καλέσω για να παίξουν μαζί», λέει η μαμά της 3χρονης Ελενίτσας. «Οι μικρές έκαναν παρέα στο σχολείο, έπαιζαν μια χαρά στην παιδική χαρά, οπότε πρότεινα στη μαμά της να τη φέρει ένα απόγευμα σπίτι. Η Ελένη υποδέχτηκε όλο χαρά τη φιλενάδα της, την πήρε αμέσως από το χέρι και την πήγε να παίξουν στο δωμάτιο. Εμείς καθίσαμε για έναν καφέ στο σαλόνι και, πριν καλά καλά πιούμε την πρώτη γουλιά, να σου από μέσα οι τσιρίδες. Τρέχω και τι να δω; Η δική μου χωμένη μέσα στην κούτα με τα κουζινικά, σαν να υπερασπίζεται το Κούγκι, να μαλλιοτραβιέται με το άλλο κοριτσάκι για μια πλαστική τούρτα γενεθλίων. Βουτάω το παιχνίδι για να σταματήσω τη σύρραξη και οι μικρές μέσα στο κλάμα και την υστερία, “δικό μου”, “όχι, δικό μουυυυυ”. Φυσικά, η επίσκεψη έληξε άδοξα, με τη μαμά

Και το δικό σου,

δικό μου!

της Ιωάννας δίνουμε πια ραντεβού μόνο στην πλατεία και είπα στη μικρή πως, αν δεν μάθει να δίνει τα πράγματά της, δεν θα της ξαναφέρω παιδάκι σπίτι». Θέμα ηλικίας; Δείτε το για μια στιγμή από την οπτική γωνία του μικρού παιδιού.

Στην ηλικία του ενός έτους δυσκολεύεται να μοιραστεί τη μαμά του, στα δύο το αρκουδάκι του. «Αναπτυξιακά, τα παιδιά κατά το δεύτερο έτος της ηλικίας τους αρχίζουν να κατανοούν την έννοια της ιδιοκτησίας. Συχνά, έχουν την τάση να πιστεύουν ότι κατέχουν τα πάντα, ακόμα και όταν αυτά δεν τους ανή-

12.11.2014

Της Λίας Παπαδοπούλου κουν. Είναι συχνή, λοιπόν, η φράση ‘‘δικό μου’’ σε αυτήν την ηλικία και εκδηλώνεται με την αρπαγή του αντικειμένου και την άρνηση και το κλάμα όταν καλούνται να το αποχωριστούν», περιγράφει η Κλειώ Αποστολάκη, ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια (BSc., MSc.). «Σε αυτό το αναπτυξιακό στάδιο η εγωκεντρικότητα είναι χαρακτηριστική, εφόσον μέσω αυτής δοκιμάζουν τη δύναμή τους, ελέγχουν τα όρια του περιβάλλοντός τους, αναζητούν την ταυτότητά τους και διεκδικούν τα δικαιώματά τους μέσω της κτητικότητας. Τα μικρά παιδιά είθισται να μη μαθαίνουν την έννοια του μοιράσματος μέχρι την ηλικία των τριών ετών. Συνήθως τα παιδιά, με την ένταξή τους σε κοινωνικές ομάδες, ωριμάζουν τις κοινωνικές τους δεξιότητες και καταφέρνουν να συνυπάρχουν ομαλά και εποικοδομητικά με τα άλλα παιδιά. Μαθαίνουν την αξία της ανταλλαγής μέσα από τη συμπεριφορά των άλλων παιδιών και προσαρμόζονται προκειμένου να γίνεται αποδεκτά και να μετέχουν σε ομαδικά παιχνίδια». Κτητικό παιδί: γεννιέται ή γίνεται; «Κάποια παιδιά είναι όντως πιο κτητικά σε σχέση με άλλα της αντίστοιχης ηλικίας καθώς τα αναπτυξιακά στάδια παρουσιάζουν αποκλίσεις. Πέραν τούτου, παράγοντες όπως οι ψυχολογικοί ή περιβαλλοντικοί μπορεί να συντελέσουν επίσης σε αυτήν τη διαφορετικότητα. Ένα παιδί συναισθηματικά φορτισμένο μπορεί να εμφανίζει πιο κτητική συμπεριφορά, καθώς ενδέχεται να βιώνει μεγαλύτερη ανασφάλεια και να έχει μεγαλύτερη ανάγκη ελέγχου του περιβάλλοντός του», εξηγεί η ψυχολόγος και συνεχίζει: «Σε περιβαλλοντικό επίπεδο,

12.11.2014

τα παιδιά που μεγαλώνουν με αδέρφια τείνουν να μαθαίνουν σχετικά νωρίτερα να μοιράζονται σε σχέση με τα παιδιά που δεν έχουν αναγκαστεί να μπουν σε αυτήν τη διαδικασία. Αυτό ισχύει, επίσης, και με τα παιδιά που έχουν ενταχθεί νωρίς σε κύκλους συναναστροφής με άλλα παιδιά. Επιπλέον, το πρότυπο των γονέων είναι ένας βασικός παράγοντας μιμητισμού και παραδειγματισμού για τα παιδιά καθώς, ακόμα και αν δεν καταλαβαίνουν τη βαθύτερη έννοια των αξιών, τείνουν να τις αντιγράφουν». Με άλλα λόγια, αν κρατάτε εφτασφράγιστο μυστικό από τις φίλες σας εκείνη τη συνταγή για το σοκολατένιο κέικ ή δεν δανείζετε ποτέ τα βιβλία σας, πώς περιμένετε να δώσετε το καλό παράδειγμα ότι είστε large ως χαρακτήρας ώστε το παιδί μετά να σας μιμηθεί; Γονείς σε ρόλο διαιτητή ή κυανόκρανου του ΟΗΕ για ένα τόσο δα αυτοκινητάκι. «Σε περιπτώσεις διαφωνίας, η παρέμβαση των γονέων δεν κρίνεται πάντα απαραίτητη, καθώς η αλληλεπίδραση των παιδιών είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένη. Όμως, όσο πιο μικρά ηλικιακά είναι τα παιδιά, τόσο πιο συχνά δημιουργούνται εντάσεις και καβγάδες μεταξύ τους με συνήθη αιτία την άρνησή τους να μοιραστούν τα παιχνίδια τους, γεγονός που κάνει την παρέμβαση των γονέων επιτακτική», επισημαίνει η κ. Αποστολάκη. Οι γονείς συχνά έρχονται σε δύσκολη θέση και σε αμηχανία όταν βλέπουν το παιδί τους να έχει αυτήν τη συμπεριφορά προς τους γύρω του. «Η πιο συχνή αντίδραση των γονέων σε αυτήν την περίπτωση είναι να αρπάζουν βίαια το αντικείμενο από τα χέρια του παιδιού τους, να το επιπλήττουν και να το τιμωρούν, καθώς φοβούνται ότι θα εξελίξει έναν εγωιστικό, κακομαθημένο και αγενή χαρακτήρα. Συχνά προσπαθούν να νουθετήσουν το παιδί τους συγκρίνοντάς το με άλλα παιδιά, προκαλώντας του έτσι ακόμα πιο αρνητικά συναισθήματα. Όλη αυτή η διαδικασία καταλήγει να δημιουργεί μεγαλύτερες εντάσεις, χωρίς μακροχρόνια θετικά αποτελέσματα. Η εγωκεντρική στάση του παιδιού σε αυτές τις ηλικίες είναι απόλυτα φυσιολογική και οποιαδήποτε βίαιη και απότομη παρέμβαση από την πλευρά των ενηλίκων έχει μόνο αρνητικές επιπτώσεις», τονίζει η ψυχολόγος.

Savoir faire

για κτητικά νήπια Συμβουλές προς τους γονείς από την ψυχολόγο-ψυχοθεραπεύτρια Κλειώ Αποστολάκη, πώς να μάθουν στα παιδιά τους να μοιράζονται πράγματα με τα αδέρφια τους ή με τους φίλους τους στο σπίτι, στην παιδική χαρά, σε ένα πάρτι χωρίς να νιώθουν αδικημένα/ριγμένα/τιμωρημένα και να τα βοηθήσουν να αναπτύξουν τη συμπόνια και τη γενναιοδωρία. * Υπομονή μέχρι τα τρία. Η μάθηση του μοιράσματος απαιτεί υπομονή και χρόνο από την πλευρά των γονέων. Μετά τα τρία έτη, τα παιδιά κατανοούν καλύτερα την έννοια της ανταλλαγής και των συναισθημάτων των άλλων. Έτσι, οι γονείς βλέπουν καλύτερα αποτελέσματα στα παιδιά τους αν υιοθετήσουν ταυτόχρονα κάποιες τεχνικές όπως του παραδειγματισμού, της καθοδήγησης, της επιβράβευσης και της επανάληψης. * Αν χρειαστεί να παρέμβετε στη διένεξη των μικρότερων παιδιών για ένα παιχνίδι, φροντίστε να το κάνετε ήρεμα, είτε δίνοντας κάποιες επιλογές επίλυσης του θέματος, είτε αποσπώντας την προσοχή του παιδιού σας και επικεντρώνοντάς την αλλού. * Περιγράψτε στο παιδί τι σημαίνει μοίρασμα μέσα από παραδείγματα της καθημερινότητας, π.χ. πώς μοιράζεται το φαγητό μέσα στην οικογένεια προκειμένου να μπορούν να χορτάσουν όλοι, χωρίς κάποιος να αδικηθεί.

* Δώστε το καλό παράδειγμα, με δείγματα γενναιοδωρίας, μέσα από τη συμπεριφορά σας με άλλα άτομα. Η μίμηση και η παρατηρητικότητα είναι πολύ ανεπτυγμένη σε αυτές τις ηλικίες και οι γονείς αποτελούν το βασικό πρότυπο. * Προτρέψτε το παιδί να μοιράζεται και επιβραβεύστε το όταν το κάνει με επαίνους και εκδηλώσεις τρυφερότητας, υπενθυμίζοντάς του τα οφέλη της συμπεριφοράς. Για παράδειγμα, «ήταν πολύ ευγενικό που μοιράστηκες τα παιχνίδια σου με τη φίλη σου, παίξατε πολύ ωραία μαζί σήμερα». * Σε μεγαλύτερες ηλικίες, βοηθήστε το παιδί να κατανοεί καλύτερα τα συναισθήματα των άλλων με παραδείγματα, όπως «πώς νομίζεις ότι θα αισθάνεται ο αδερφός σου που δεν τον άφησες να μοιραστείτε το παιχνίδι σου;» * Επαναλαμβάνετε συχνά τη διαδικασία του μοιράσματος στη χρονική περίοδο που το παιδί τη μαθαίνει, μην ξεχνώντας κάθε φορά να την ενισχύετε θετικά. * Μην ξεχνάτε ότι τα παιδιά έχουν, επίσης, δικαίωμα να επιλέξουν να μη μοιραστούν κάποιο ή κάποια από τα παιχνίδια τους και αυτό είναι κάτι που πρέπει να σεβαστείτε. Συνήθως αυτό συμβαίνει όταν το παιδάκι με το οποίο θα παίξει είναι πολύ μικρότερό του, επιθετικό και ενδέχεται να του καταστρέψει το παιχνίδι του, ή έχει συναισθηματικό δέσιμο με το συγκεκριμένο παιχνίδι.

28 ΕΝΝΕΑ μηνες

12.11.2014

της Πελιώς Παπαδιά

ΚΥΣΤΙΚΗ ΙΝΩΣΗ: ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟΣ Ο ΠΡΟΓΕΝΝΗΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ Η 21η Νοεμβρίου έχει καθιερωθεί ως Ευρωπαϊκή Ημέρα για την Κυστική Ίνωση (Cystic Fibrosis). Σκοπός της ημέρας αυτής είναι η ενημέρωση όλων των πολιτών της Ευρώπης για το συχνότερο κληρονομικό θανατηφόρο νόσημα της λευκής φυλής που πλήττει σήμερα περισσότερα από 30.000 παιδιά και νέους ενήλικες σε όλη την Ευρώπη. Κύριο χαρακτηριστικό της νόσου είναι η παραγωγή ιδιαίτερα πυκνής βλέννας, η οποία φράσσει τα διάφορα όργανα και πόρους του σώματος, κυρίως τους πνεύμονες και το πάγκρεας, με αποτέλεσμα τη βαριά παγκρεατική ανεπάρκεια από πολύ μικρή ηλικία και την εμφάνιση σοβαρών χρόνιων αναπνευστικών λοιμώξεων, που σταδιακά καταστρέφουν τους πνεύμονες και οδηγούν τον ασθενή σε αναπνευστική ανεπάρκεια και θάνατο. Η ασθένεια πλήττει πολλά άλλα όργανα του σώματος, όπως το ήπαρ με τη δημιουργία κίρρωσης, τους παραρρίνιους κόλπους με την εμφάνιση πολυπόδων και παραρινοκολπίτιδας από πολύ μικρή ηλικία, τα οστά και τις αρθρώσεις με την ανάπτυξη ρευματοειδούς αρθρίτιδας, οστεοπενίας και οστεοπόρωσης, το γεννητικό σύστημα στους άνδρες, οι οποίοι στη συντριπτική τους πλειονότητα αντιμετωπίζουν προβλήματα γονιμότητας, τα έντερα με τη δημιουργία ειλεού και τους ιδρωτοποιούς αδένες. Λόγω της παγκρεατικής ανεπάρκειας, οι ασθενείς, δύσκολα βάζουν βάρος, ενώ συχνά εμφανίζουν και σακχαρώδη διαβήτη. Η θεραπευτική αγωγή είναι πολυδάπανη, καθημερινή, χρονοβόρα και συστηματική και απαιτεί προσήλωση και πειθαρχία από τους ασθενείς και το περιβάλλον τους. Σύμφωνα με τις στατιστικές, ο μέσος χρόνος ζωής των ασθενών στις προοδευμένες χώρες είναι περίπου 35 χρόνια, πράγμα που σημαίνει ότι οι μισοί μόνον ασθενείς με κυστική ίνωση φθάνουν ή ξεπερνούν την ηλικία αυτήν. Με ακόμη καλύτερη φροντίδα και θεραπεία, εκτιμάται ότι περίπου 8 στα 10 από τα σημερινά παιδιά με κυστική ίνωση θα ζουν και μετά τα 40 τους. Ωστόσο, όταν τα συμπτώματα είναι σοβαρά, ακόμη και με την αγωγή, ο κύριος κίνδυνος είναι οι επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις του θώρακα και η πνευμονία, που μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στη λειτουργία των πνευμόνων και να επιδεινωθεί με τον καιρό. Οι θάνατοι στην παιδική ηλικία ή την πρώιμη ενήλικη ζωή εξακολουθούν να μην είναι ασυνήθιστο φαινόμενο. Οι περισσότεροι άνθρωποι με κυστική ίνωση πεθαίνουν από επιπλοκές στους πνεύμονες, κυρίως αναπνευστική και καρδιακή ανεπάρκεια. Όπως προαναφέρθηκε, η κυστική ίνωση είναι κληρονομική νόσος. Όσοι φέρουν ένα μόνο παθολογικό γονίδιο είναι απλώς φορείς και απολύτως υγιείς, χωρίς κλινικά ευρήματα. Για να γεννηθεί ένα παιδί με κυστική ίνωση πρέπει απαραίτητα και οι δύο γονείς του να είναι φορείς ή ασθενείς. Όταν δύο γονείς-φορείς του γονιδίου της κυστικής ίνωσης συλλάβουν παιδί, υπάρχουν οι εξής πιθανότητες: • 1 στις 4 πιθανότητα το παιδί θα έχει κυστική ίνωση (κληρονομεί το γονίδιο της κυστικής ίνωσης και από τους δύο γονείς). • 2 στις 4 πιθανότητες το παιδί δεν θα έχει κυστική ίνωση αλλά θα είναι φορέας (κληρονομώντας ένα γονίδιο της κυστικής ίνωσης από τον έναν γονέα, αλλά την κανονική μορφή του γονιδίου από τον άλλον γονέα). • 1 στις 4 πιθανότητα ότι το παιδί δεν θα έχει κυστική ίνωση και δεν θα είναι φορέας (κληρονομώντας το κανονικό γονίδιο και από τους δύο γονείς). Περίπου 1 στα 25 άτομα που ανήκουν στην καυκάσια φυλή είναι φορείς του γονιδίου της κυστικής ίνωσης, ενώ περίπου 1 στα 2.500 βρέφη γεννιέται κάθε χρόνο παγκοσμίως με κυστική ίνωση. Τα συμπτώματα, των οποίων η σοβαρότητα ποικίλλει, εμφανίζονται μέσα στον πρώτο χρόνο της ζωής, αλλά μπορεί να εμφανιστούν και αργότερα στην παιδική ηλικία. Θεωρείται ότι στην Ελλάδα υπάρχουν σήμερα περισσότεροι από 800 ασθενείς, ενώ κάθε χρόνο γεννιούνται περίπου 50-60 ασθενή παιδιά (ένα παιδί/ εβδομάδα). Παρόλο που η κυστική ίνωση είναι η πιο διαδεδομένη κληρονομική νόσος στην Ελλάδα (έχει ξεπεράσει τη μεσογειακή αναιμία, για την οποία γίνεται συχνότερα προγεννητικός έλεγχος και έχουν μειωθεί οι γεννήσεις πασχόντων παιδιών), κατά εντελώς παράδοξο τρόπο είναι μια πάθηση σχεδόν άγνωστη. Δεδομένου ότι δεν υπάρχει αποτελεσματική θεραπεία για την ινοκυστική νόσο είναι προφανές ότι ο πιο ενδεδειγμένος τρόπος αντιμετώπισής της είναι η πρόληψη, που αποβλέπει στην αποφυγή γέννησης νέων πασχόντων. Οι δυνατότητες πρόληψης, μετά τις τελευταίες γονιδιακές ανακαλύψεις, είναι πολλές, ενώ το κόστος των εξετάσεων σχετικά προσιτό. Δυστυχώς, οι γυναικολόγοι συνήθως δεν συνιστούν στους μελλοντικούς γονείς τον έλεγχο για την κυστική ίνωση, αν και η ενημέρωση για την ύπαρξη της νόσου και των δυνατοτήτων ελέγχου είναι επιβεβλημένη, ώστε, τουλάχιστον, να μπορούν να ελεγχθούν τα ζευγάρια που το επιθυμούν. Ο προγεννητικός έλεγχος για κυστική ίνωση γίνεται στα περισσότερα ιδιωτικά διαγνωστικά κέντρα με απλή αιματολογική εξέταση. Το κόστος της εξέτασης κυμαίνεται, ανάλογα με το διαγνωστικό κέντρο, από 120 έως 250 ευρώ. Ωστόσο, ο προγεννητικός έλεγχος μπορεί να γίνει και στο Κέντρο Μεσογειακής Αναιμίας, στο Λαϊκό, και στο Νοσοκομείο Παίδων «Αγ. Σοφία», αλλά θα πρέπει να κλείσετε ραντεβού πολλές εβδομάδες πριν. Μάθετε περισσότερα στο http://www.cysticfibrosis.gr/

Το υγρό πόσιμο ό,τι καλύτερο για τις αρθρώσεις και τα οστά

ο υδρολυμένο κολλαγόνο αποτελεί μοναδικό «πολυδιορθωτή» και ανανεωτή των αρθρώσεων αφού βοηθά στην ανάπλαση του χόνδρου, λιπαίνει με φυσικό τρόπο τις αρθρώσεις, μειώνει τον πόνο και τις φλεγμονές των αρθρώσεων, μειώνει τη δυσκαψία των αρθρώσεων, αποτελεί πρωταρχικό δομικό στοιχείο των γερών αρθρώσεων και οστών. Η εξαιρετικά αποτελεσματική δράση οφείλεται στο γεγονός ότι αποδεδειγμένα ενεργοποιεί ειδικά κύτταρα του οργανισμού που ονομάζονται χονδροκύτταρα, υπεύθυνα για τη μεταβολική συντήρηση της εξωκυττάριας ύλης, που ελέγχουν τον ρυθμό αναγέννησης χόνδρου στις αρθρώσεις και ανιχνεύουν τις αλλαγές στη σύνθεσή του. Μελέτες έχουν δείξει ότι το υδρολυμένο κολλαγόνο αυξάνει τη συγκέντρωση του κολλαγόνου τύπου ΙΙ και των πρωτεογλυκανών μέσω αυτής της ενεργοποίησης των χονδροκυττάρων. Προτού περάσουν 2-3 μήνες θα νιώσετε μεγάλη βελτίωση και ελευθερία στις κινήσεις σας. Με καθημερινή λήψη μίας δόσης υγρού πόσιμου κολλαγόνου Collagen ProActive επιτυγχάνουμε να αυξήσουμε την οστική μας πυκνότητα και να δυναμώσουμε άμεσα και τις αρθρώσεις και τα οστά μας. PUBLI Taλκ

30 αγκαλια

12.11.2014

ΤΗΣ ΠαναγιώταΣ Καρλατήρα

ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ Μ

εαφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για τον Διαβήτη (14/11) το Τaλκ αποκωδικοποιεί όλα όσα αφορούν την ασθένεια του παιδικού διαβήτη μέσα από 12 ερωταπαντήσεις.

1. Τι είναι ο παιδικός διαβήτης και ποια η διαφορά του με τον διαβήτη των ενηλίκων; Υπάρχει ο σακχαρώδης διαβήτης, η ασθένεια που χαρακτηρίζεται από υπεργλυκαιμία (αυξημένο σάκχαρο αίματος). Όταν η υπεργλυκαιμία προκαλείται από ολική έλλειψη ινσουλίνης, δηλαδή της ορμόνης που ελέγχει το σάκχαρο του αίματος, τότε μιλάμε για τον διαβήτη τύπου 1. Παλαιότερα ονομαζόταν παιδικός ή νεανικός σακχαρώδης διαβήτης ή ινσουλινοεξαρτώμενος. Όπως κι αν ονομάζεται αυτός ο τύπος διαβήτη, συνεπάγεται πάντα τη χορήγηση ινσουλίνης. Όταν υπάρχει δυσκολία ή αδυναμία δράσης της ινσουλίνης σε κυτταρικό επίπεδο, τότε μιλάμε για τον διαβήτη τύπου 2, που μέχρι πρότινος λεγόταν διαβήτης των ενηλίκων.

2. Σε ποια ηλικία ο διαβήτης μπορεί να εμφανιστεί στα παιδιά; Ο ηλικιακός πήχης της εμφάνισης του διαβήτη τύπου 1 στα παιδιά πλέον ολοένα χαμηλώνει – η ασθένεια εμφανίζεται όλο και περισσότερο σε μικρότερα παιδιά, κάτω των 5 ετών. Γενικότερα η συχνότητα του διαβήτη τύπου 1 αυξάνεται, άγνωστο γιατί. Ενώ στη βιβλιογραφία αναφέρεται ότι ο διαβήτης τύπου 1 εμφανίζεται κυρίως σε ηλικίες 10-13 ετών, τώρα εμφανίζεται σε νεαρότερες ηλικίες (κάτω των 5) αλλά και σε μεγαλύτερες (άνω των 20). 3. Υπάρχουν κάποια συμπτώματα που προειδοποιούν για την εμφάνισή του; Κι αν ναι, ποια είναι αυτά; Τα συμπτώματα που συνήθως συνυπάρχουν με τον σακχαρώδη διαβήτη θα μπορούσαν και να χαρακτηριστούν εκ πρώτης όψεως ασήμαντα και, σε πιο προσεκτική ανάγνωση, αντιφατικά μεταξύ τους. Τα πιο συχνά είναι η συχνουρία (κυρίως στη διάρκεια της νύχτας), η υπερβολική δίψα, η ξηροστομία, η πείνα, η ανησυχητική απώλεια βάρους, η αυξημένη κόπωση και η ευερεθιστότητα. Αν παρατηρήσετε ότι το παιδί σας παρουσιάζει τέτοια συμπτώματα, θα πρέπει να συμβουλευτείτε παιδίατρο.

Η ινσουλίνη μπορεί να χορηγηθεί με σύριγγες, στυλό ή αντλία ινσουλίνης. Για τον διαβήτη τύπου 2 στα παιδιά, καθώς είναι δύσκολο να μπορέσουμε να τον ξεχωρίσουμε από τον τύπου 1, ξεκινάμε πάλι με ινσουλίνη. Καθώς η κατάσταση προχωράει, και ανάλογα με την πρόοδο της νόσου, μπορεί να γίνει μετάβαση σε θεραπεία από το στόμα. Αν το παιδί καταφέρει να χάσει βάρος, τότε η θεραπεία θα πετύχει. 8. Ποιος είναι ο ρόλος της διατροφής στον διαβήτη; Είναι κομβικής σημασίας. Η θεραπεία στον διαβήτη τύπου 1 είναι μια ισορροπία μεταξύ ινσουλίνης, άσκησης και διατροφής. Το παιδί πρέπει να μάθει να προσαρμόζει την ινσουλίνη στη διατροφή του και στη δραστηριότητά του. Στον διαβήτη τύπου 2 ο ρόλος της διατροφής είναι ακόμη πιο σημαντικός: ο ασθενής εκτός του ότι θα πρέπει να διατηρεί τον έλεγχο του σακχάρου στο αίμα του, θα πρέπει να χάσει και βάρος.

4. Τι τον προκαλεί; Συσχετίζεται με το πάχος στα παιδιά ή με την κληρονομικότητα; Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1 δεν συσχετίζεται με κάποιον γνωστό τύπο κληρονομικότητας. Έχει σαφώς γενετικό υπόβαθρο και για αυτόν τον λόγο τα παιδιά διαβητικών ατόμων έχουν αυξημένη πιθανότητα να εμφανίσουν και αυτά διαβήτη (πιθανότητα έως 5% έναντι της πιθανότητας 0,8 - 1% που υπάρχει στον γενικό πληθυσμό). Ωστόσο, ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 έχει ξεκάθαρη κληρονομική συσχέτιση καθώς και σχέση με το αυξημένο σωματικό βάρος.

9. Πώς βιώνουν συνήθως αυτήν την κατάσταση τα παιδιά; Η διάγνωση του διαβήτη είναι ένα σοκ για τα παιδιά και την οικογένεια. Ο ρόλος της ομάδας εκπαίδευσης του διαβήτη είναι κομβικός ώστε η οικογένεια να προσαρμοστεί και να αποδεχτεί τις οποιεσδήποτε αλλαγές στην καθημερινή ρουτίνα. Πάντως, φαίνεται ότι τα μικρότερα παιδιά αποδέχονται τη νέα κατάσταση πιο εύκολα. Όμως και οι νεότερες θεραπευτικές προσεγγίσεις κάνουν τη ζωή των παιδιών πιο ευέλικτη από ό,τι παλιότερα. Οι επαγγελματίες υγείας που ασχολούνται με τα διαβητικά παιδιά διαπιστώνουν ότι η σωστή και επαρκής εκπαίδευση του παιδιού βοηθάει πολύ στη διαχείριση της ασθένειας. Έρευνες έχουν δείξει ότι όταν το παιδί αυτοδιαχειρίζεται την πάθηση, το σάκχαρο ρυθμίζεται καλύτερα – νιώθει σίγουρο και ανεξάρτητο καθώς ξέρει πόσο και τι να τρώει, πόσο και πώς να ασκείται, κάθε πότε να μετράει το σάκχαρό του, πώς και πότε να παίρνει την αγωγή του.

5. Πώς διαγιγνώσκεται ο διαβήτης; Διαγιγνώσκεται με μια απλή μέτρηση σακχάρου αίματος: τυχαία μέτρηση πάνω από 200 mg/dL και συμπτώματα διαβήτη. Επίσης, για τον διαβήτη τύπου 1 μπορεί να γίνει μέτρηση αντισωμάτων που θα είναι θετικά (αντιGAD, αντι-ινσουλινικά και αντινησιδιακά αντισώματα).

10. Μπορούν τα παιδιά με διαβήτη να ζήσουν φυσιολογική ζωή; Ο στόχος είναι να ζήσουν τα παιδιά μια όσο το δυνατόν πιο κοντά στο φυσιολογικό ζωή. Και αυτό επιτυγχάνεται! Θα πρέπει να συμπεριλάβουν μερικές συνήθειες και ρουτίνες στην καθημερινότητά τους, αλλά και ποιος δεν το κάνει;

6. Πόσο συχνά χρειάζονται οι εξετάσεις για τον έλεγχο της ασθένειας; Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια χρόνια νόσος που χρειάζεται παρακολούθηση από έμπειρη ομάδα: ιατρός, διαιτολόγος, ψυχολόγος, νοσηλεύτρια εξειδικευμένη στον διαβήτη θα πλαισιώνουν τον μικρό ασθενή. Τα παιδιά με διαβήτη συνήθως χρειάζεται να παρακολουθούν καθημερινά τις τιμές του σακχάρου τους στο σπίτι. Κάθε τρεις μήνες χρειάζεται να υποβάλλονται σε εξέταση για τη μέτρηση της γλυκοζιωμένης αιμοσφαιρίνης καθώς και εξετάσεις θυρεοειδούς, χοληστερίνης, ούρων σε ετήσια βάση. Επίσης, σημαντική είναι η παρακολούθηση από έμπειρο οφθαλμίατρο για τον έλεγχο τυχόν επιπλοκών στην όραση.

11. Ποιες είναι αυτές οι κομβικές συνήθειες; Τα παιδιά με διαβήτη τύπου 1 μπορούν να ζουν μια φυσιολογική ζωή χωρίς ιδιαίτερους περιορισμούς και απαγορεύσεις, αλλά επιφορτίζονται με κάποιες υποχρεώσεις, περισσότερες από τα άλλα υγιή παιδιά της ηλικίας τους. Πρώτον, είναι αναγκαίο να παίρνουν καθημερινά ινσουλίνη, που μπορεί να προσλαμβάνεται σε διάφορες μορφές. Υποχρεούνται εκ της ασθένειάς τους να επισκέπτονται πιο συχνά τον γιατρό, τον παιδοδιαβητολόγο τους. Πρέπει να μετρούν όσο συχνά χρειάζεται το σάκχαρό τους, ώστε να προσαρμόζουν ανάλογα τη δόση της ινσουλίνης και να αποφεύγουν τόσο την υπεργλυκαιμία όσο και την υπογλυκαιμία. Πρέπει να τρώνε υγιεινά, ακολουθώντας τις αρχές της μεσογειακής διατροφής, και να διατηρούν το βάρος τους στα ενδεδειγμένα επίπεδα. Οι ειδικοί δεν απαγορεύουν την κατανάλωση γλυκών στα άτομα με διαβήτη, χρειάζεται ωστόσο το γλυκό να εντάσσεται με προσοχή στο διαιτολόγιο. Επίσης, πρέπει να ασκούνται όσο το δυνατόν πιο συχνά (τουλάχιστον τρεις φορές την εβδομάδα), επειδή η άσκηση αποτελεί σημαντικό κομμάτι της θεραπείας του διαβήτη, μειώνοντας τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα και βελτιώνοντας τη δράση της ινσουλίνης.

7. Ποια είναι η θεραπεία; Κάνουν όλα τα παιδιά ινσουλίνη; Η θεραπεία του διαβήτη τύπου 1 είναι αποκλειστικά και μόνο η ινσουλίνη.

12. Μπορεί να αντιμετωπιστεί ο διαβήτης ριζικά, π.χ. με μεταμόσχευση ή άλλον τρόπο; Στόχος της θεραπείας του διαβήτη είναι η αναπλήρωση της ινσουλίνης. Αυτό γίνεται κυρίως με τις ενέσεις. Μπορεί να γίνει και με μια αντλία ινσουλίνης: ένα μικρό ηλεκτρονικό μηχάνημα, που δίνει ινσουλίνη στον ασθενή, όντας συνδεδεμένο συνεχώς με το σώμα του. Ωστόσο, η αντιμετώπιση του διαβήτη τύπου 1 είναι ένα από τα πεδία στα οποία εργάζονται πυρετωδώς οι επιστήμονες ώστε να βρουν καινούργια φάρμακα και μεθόδους που θα βοηθήσουν στη θεραπεία του. Κάποιες από τις εξελίξεις αυτές μπορούμε να περιμένουμε ότι θα τις δούμε στο μέλλον να εφαρμόζονται. Στο πλαίσιο αυτό οι ειδικοί προσπαθούν να αντικαταστήσουν τα ήδη κατεστραμμένα κύτταρα με β κύτταρα (με μεταμόσχευση) ή και με β κύτταρα που θα έχουν προκύψει από βλαστοκύτταρα. Όμως, και οι δύο αυτές προσεγγίσεις έχουν αρκετές δυσκολίες από το να γίνουν ακόμη θεραπείες ρουτίνας. Τα παγκρεατικά κύτταρα χρειάζονται ανοσοκαταστολή, που δεν είναι εύκολο να δοθεί σε παιδιά, ενώ η θεραπεία με βλαστοκύτταρα εμφανίζει δυσκολίες με την απόρριψη των κυττάρων. Με τη συνεργασία του παιδιάτρου - ενδοκρινολόγου Νίκου Κεφαλά

24X31.5_MENARINI_PAIDIA_TALK.indd 1

11/6/14 5:47 PM

32 στο γιατρο

12.11.2014

της ΦΑΙΔΡΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΥ

Ορμόνη «φύλακας άγγελος» για τα πρόωρα νεογνά

Τα

πολύ πρόωρα νεογνά κινδυνεύουν από πλήθος προβλημάτων υγείας. Τώρα Ελβετοί ερευνητές αναφέρουν ότι μια ορμόνη μπορεί να αποτελέσει «φύλακα-άγγελό τους», τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τον κίνδυνο σοβαρών εγκεφαλικών βλαβών που αντιμετωπίζουν. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την επιθεώρηση της Αμερικανικής Ιατρικής Ένωσης (JAMA), μελέτη που διεξήχθη σε σχεδόν 500 βρέφη που είχαν γεννηθεί μεταξύ της 26ης και της 31ης εβδομάδας στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Γενεύης έδειξε ότι τρεις δόσεις ερυθροποιητίνης προστάτευσαν τον εγκέφαλο των πρόωρων νεογνών όταν τους χορηγήθηκαν εντός δύο ημερών από τον τοκετό. Σημειώνεται ότι η ερυθροποιητίνη είναι ορμόνη που προάγει την παραγωγή των ερυθρών αιμοσφαιρίων ενώ υπάρχει και η συνθετική εκδοχή της, η οποία χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση της αναιμίας. Σε πρόωρα νεογνά έχει δοκιμαστεί και στο παρελθόν για τη μείωση της ανάγκης μεταγγίσεων αίματος. Είναι ωστόσο η πρώτη φορά που αποδεικνύεται πως η συγκεκριμένη ορμόνη μπορεί να περιορίσει τις εγκεφαλικές βλάβες των πολύ πρόωρων νεογνών, σύμφωνα με τη δρα Ράσια Χα-Βιν Λούχτερ που συμμετείχε στην ερευνητική ομάδα. Πάντως, οι ερευνητές σημειώνουν ότι απαιτούνται μεγαλύτερου εύρους μελέτες προκειμένου να επιβεβαιωθούν αυτά τα πρώτα αισιόδοξα αποτελέσματά τους.

Η έλλειψη σιδήρου της εγκύου «γεννά» αυτισμό

μικρή πρόσληψη σιδήρου της εγκύου –όταν μάλιστα εκείνη είναι 35 ετών ή μεγαλύτερη– φάνηκε να «εγκυμονεί» αυτισμό, σύμφωνα με μελέτη ειδικών του Ινστιτούτου MIND που ανήκει στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Ντέιβις. Η μελέτη αυτή, που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση American Journal of Epidemiology, είναι η πρώτη που διερευνά τη σύνδεση μεταξύ της πρόσληψης σιδήρου της εγκύου και της απόκτησης παιδιού με διαταραχή του αυτιστικού φάσματος, σημειώνουν οι ερευνητές. Η δρ Ρεμπέκα Σμιντ που συμμετείχε στη μελέτη ανέφερε ότι «ο κίνδυνος που συνδεόταν με χαμηλή πρόσληψη σιδήρου ήταν πολύ αυξημένος όταν η μητέρα ήταν μεγαλύτερη σε ηλικία ή αντιμετώπιζε μεταβολικές διαταραχές κατά την εγκυμοσύνη». Η ερευνητική ομάδα σημειώνει ότι η έλλειψη σιδήρου και η αναιμία που αυτή συνεπάγεται αποτελεί την πιο σημαντική διατροφική ανεπάρκεια, κυρίως κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, καθώς επηρεάζει το 40%-50% των γυναικών και των βρεφών τους. Ο σίδηρος είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη του εγκεφάλου των νεογνών συμβάλλοντας στην παραγωγή νευροδιαβιβαστών, στη μυελίνωση των νευρώνων και στη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος – τρία μονοπάτια που σχετίζονται με τον αυτισμό.

33 intermed

12.11.2014

Αγνή φροντίδα καθημερινά Δ

εν υπάρχει τίποτα πιο αγνό από την επιδερμίδα των μωρών και των μικρών παιδιών. Τη φροντίζουμε καθημερινά, κρατώντας την καθαρή. Επιλέγουμε απαλά προϊόντα που προλαμβάνουν μικροερεθισμούς και αντιμετωπίζουν τις φλεγμονές. Τα κορίτσια είναι περισσότερο επιρρεπή στις λοιμώξεις του ουροποιητικού. Το Babyderm Girl’s Ιntimate Wash είναι ένα απαλό υγρό, ειδικά σχεδιασμένο για τον καθημερινό καθαρισμό και τη φροντίδα της ευαίσθητης περιοχής των μικρών κοριτσιών ηλικίας από 0 έως 12 ετών. Η καθημερινή χρήση του εξασφαλίζει την πρόληψη και την αποτελεσματική αντιμετώπιση μικροερεθισμών και φλεγμονών της ευαίσθητης περιοχής. Το Βabyderm Girl’s Intimate Wash δεν περιέχει σαπούνι, parabens και άλλους ερεθιστικούς παράγοντες. Είναι δερματολογικά ελεγμένο, με βάση

τα απαραίτητα λιπαρά οξέα Ω3 και Ω6, bioecolia, πανθενόλη και α-bisabolol, και με pH όμοιο με αυτό της ευαίσθητης περιοχής των μικρών κοριτσιών. Για κορίτσια και αγόρια υπάρχει το Babyderm Junior Cran! Ένας νέος, μοναδικός αφρός καθαρισμού της μηρογεννητικής περιοχής για παιδιά. Η πατενταρισμένη σύνθεσή του με εκχυλίσματα από cranberry & α-gloucan αποτελεί έναν απαραίτητο σύμμαχο για τη διατήρηση της καθημερινής υγιεινής φροντίδας και αποτελεσματικής προστασίας του ουρογεννητικού συστήματος από ανιούσες ουρολοιμώξεις και φλεγμονές όπως η βαλανοποσθίτιδα & η αιδοιοκολπίτιδα, καταστάσεις ιδιαίτερα συχνές κατά τη βρεφική & παιδική ηλικία. Το φιλικό PH προς το δέρμα αλλά και η απαλή σύνθεσή του χωρίς την παρουσία σαπουνιού, SLES, συντηρητικών, τεχνητών χρωμάτων και αρωμάτων το καθιστούν ιδανικό για καθημερινή χρήση όσες φορές και αν απαιτηθεί μέσα στη μέρα.

Προτρέπουμε το παιδί να ουρεί συχνά κατά τη διάρκεια της ημέρας (συνήθως ξεχνιούνται με το παιχνίδι). Μαθαίνουμε στο παιδί να πλένει τα χέρια του πριν και μετά τη χρήση της τουαλέτας. Το παρακινούμε να λαμβάνει επαρκείς ποσότητες υγρών. Βάζουμε την ατομική καθαριότητα στην καθημερινότητα των παιδιών. Η καθαριότητα των γεννητικών οργάνων στα κορίτσια μετά την τουαλέτα πρέπει να γίνεται από εμπρός προς τα πίσω με ξεχωριστές κινήσεις και με αλλαγή του χαρτιού.

PUBLI Taλκ

34 πιτσιλες

Celavi σετ νιτσεράδα σαλοπέτα – άνορακ, μπλε με ελεφαντάκια, www.sunnyside.gr

12.11.2014

Mπρρρ 4

5 7

Ζακέτα για αγοράκια από 0-3 ετών. Σκουφάκι για κοριτσάκια από 3-14 ετών, www.dpam.gr

MADPAX BUBBLE – WARPSPEED FULLPACK Σακίδιο πλάτης www.mamannoula.gr

Κάθισμα αυτοκινήτου για παιδιά από 9μηνών έως 12 χρονών, Cybex: Pallas 2 - Fix, www.bebejou.gr

Ζωγράφισε το δικό σου Kit Bag με τους μαρκαδόρους υφασμάτων που περιλαμβάνει η συσκευασία. Για παιδιά 5 ετών +, www.kindergallery.gr

Μαξιλάρι personalised διάστασης 45Χ25 , www.dimiourgoume-mazi.gr

Μπουφάν «camo» παραλλαγής unisex, με πλεκτά λάστιχα. Σε δύο χρώματα, μπλε και λαδί, Fb.: Kids Loft

Καρότσι Inglesina Trilogy με ποδόσακο που περιλαμβάνεται, σε χρώμα Positano

36 LIKE

12.11.2014

δοντια γερα απο κουνια

ο πλύσιμο των δοντιών γίνεται παιχνίδι, με τη σειρά βρεφικής φροντίδας της Chicco. Προϊόντα ιδανικά για χρήση από το πρώτο κιόλας δοντάκι! Επειδή οι καλές συνήθειες μαθαίνονται από νωρίς! Βρείτε την ολοκληρωμένη σειρά στοματικής φροντίδας σε βρεφικά καταστήματα, φαρμακεία* και σούπερ μάρκετ.

Website: www.chicco.gr

*Στα φαρμακεία διατίθενται κατ΄ αποκλειστικότητα τα εξειδικευμένα προϊόντα στοματικής υγιεινής (γέλη, εκπαιδευτική οδοντόβουρτσα κ.ά.)

ΦΤΟΥ ΚΑΙ ΒΓΑΊΝΩ

11*2014

Θέατρο

Προσοχή! Ο Πρίγκιπας λερώνει

Πλανητάριο Ο Θάνατος των δεινοσαύρων

38 ΦΤΟΥ ΚΑΙ ΒΓΑΙΝΩ

12.11.2014

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΑΣΑ ΒΟΥΛΓΑΡΗ

ΠΡΟΣΟΧΗ! Ο ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΛΕΡΩΝΕΙ και φέτος

πό πού ήρθαν τα Τέρατα, τι γεννά ο Ωκεανός και πώς ταξιδεύουν οι μεγάλοι ήρωες στον Κάτω Κόσμο; Με ποια θεριά τα βάζουν ο Ηρακλής, ο Περσέας και ο Θησέας, πώς περνά κανείς από τη Σκύλλα κι από τη Χάρυβδη και ποια είναι η απάντηση στο αίνιγμα της Σφίγγας… Κι ακόμα πόσο θεσπέσια είναι τα μήλα των Εσπερίδων, πόσα δόντια έχουν όλες μαζί οι Γραίες, πώς μοιάζουν τα μαλλιά της Γοργόνας κι από πού γεννήθηκε ο Πήγασος, το Φτερωτό Άλογο… Με ιστορίες που αλλάζουν κάθε φορά, με λιτή σκηνική παρουσία, όπως ταιριάζει στην αφήγηση των μύθων με όχημα τη φωνή, το τραγούδι, την αυτοσχεδιαστική κίνηση και με πρωτότυπα μουσικά όργανα, η Σάσα Βούλγαρη βάζει τα πιο δυνατά της λόγια… για να ζωντανέψει τους μύθους!

Κινητήριος δύναμη Η

αι έζησαν αυτοί… ούτε καλά, ούτε τέλεια. Αλλά όσο καλύτερα μπορούσαν. Αυτή και πολλές άλλες είναι οι ανατροπές στο πολύχρωμο παραμύθι Προσοχή! Ο Πρίγκιπας λερώνει, που ξανασυναντά και φέτος το κοινό στο θέατρο Ολύμπια. Ένα παραμύθι όπου όλα είναι λίγο «πειραγμένα» και τίποτα δεν «είναι» όπως «φαίνεται» στην αρχή. Η ιστορία βασίζεται στο διάσημο παραμύθι του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν Ο πρίγκιπας χοιροβοσκός και μιλάει για έναν πρίγκιπα ο οποίος ντύνεται χοιροβοσκός για να κερδίσει την καρδιά της αλαζονικής πριγκίπισσας. Αφηγητές της ιστορίας είναι τρία γουρουνάκια που κάνουν τους πρίγκιπες και τις πριγκίπισσες να λερώνουν και να λερώνονται, να χάνουν τις βεβαιότητες αλλά και την αλαζονεία τους.

Μουσική: Νίκος Κυπουργός Λιμπρέτο – Σκηνοθεσία: Θωμάς Μοσχόπουλος Βραδινές παραστάσεις (ώρα έναρξης 20:00): 22 Νοεμβρίου 2014, 24 & 30 Ιανουαρίου 2015 Πρωινές παραστάσεις (ώρα έναρξης 11:00): 11, 12, 16, 18, 19, 20, 21, 23 Νοεμβρίου 2014 / 21, 23, 24 Δεκεμβρίου 2014, 14, 15, 16, 18, 20, 21, 22, 23, 25, 27, 28, 29 Ιανουαρίου 2015 / 1, 3, 8, 15, 17, 18, 19, 20 Φεβρουαρίου 2015 / 5, 6, 8 Μαρτίου 2015 Πού: ΘΕΑΤΡΟ ΟΛΥΜΠΙΑ, Ακαδημίας 59-61, Αθήνα, στάση μετρό Πανεπιστήμιο Τηλ. πωλήσεις 210 3662100

γειτονιά της Ακρόπολης, και πιο συγκεκριμένα το στούντιο του Κινητήρα, ακόμα μία χρονιά αποτελεί για μικρούς και μεγάλους σημείο συνάντησης, έμπνευσης και δημιουργίας. Πέραν των προγραμμάτων για ενήλικες, ο Κινητήρας προσφέρει δημιουργικές διεξόδους και για τους μικρούς φίλους του. Μέσα από τα μαθήματα Kiditiras και Κινητήρας Family, γονείς και παιδιά εκφράζουν όσα αισθάνονται, σκέφτονται και παρατηρούν έχοντας ως εργαλεία το παιχνίδι, τον αυτοσχεδιασμό, τον ρυθμό και τη μουσική. Επιπλέον, η νέα θεατρική ομάδα Τσόκαρα χτίζει κάθε Κυριακή στις 12:00 την Ιστορία Του Κοντορεβιθούλη Αλλιώς μπροστά στα μάτια του κοινού! Η ομάδα ερευνά τα όρια της παιδικής φαντασίας και της μεταμόρφωσης, δημιουργώντας ένα θέαμα με στοιχεία θεάτρου σκιών, τεχνικές σωματικού θεάτρου και ζωντανή μουσική, για μικρούς και μεγάλους.

Για παιδιά μεγαλύτερα των 5 ετών Πού: Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, Πειραιώς 206, Ταύρος Αίθουσα: Black Box Διάρκεια αφήγησης: 60΄ Τιμές εισιτηρίων: 8€, 6€ ομαδικό (άνω των 10 ατόμων) Κάθε Κυριακή στις 12:30

Κινητήρας Studio-Artistic Residency Centre Διεύθυνση: Ερεχθείου 22, Ακρόπολη Τηλ.: 2109248328 info@kinitiras.com www.kinitirastudio.com Facebook page: Kinitiras-Studio Twitter: https://twitter.com/KINITIRAStudio

12.11.2014

ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΣΤΟ PLAYGYM

εατρικό παιχνίδι, ένα ξεχωριστό μάθημα στο οποίο τα παιδιά αναπτύσσονται σωματικά, επικοινωνούν, ευαισθητοποιούνται, συνεργάζονται, απελευθερώνουν την φαντασία τους και καλλιεργούν την δημιουργική τους έκφραση! Ο μαγικός κόσμος του θεάτρου μέσα από βιωματικά παιχνίδια, κινητικές ασκήσεις και πολλά παραμύθια! Χρησιμοποιώντας ως βασικό εργαλείο τη σωματική έκφραση και τον αυτοσχεδιασμό τα παιδιά συμμετέχουν σε παιχνίδια γνωριμίας, ομαδικότητας, φαντασίας, ρυθμού καθώς και σε σωματικούς και λεκτικούς αυτοσχεδιασμούς. Ελάτε να μεταμορφωθούμε σε δέντρα, αστέρια, θάλασσα και πουλιά και ότι άλλο βάζει ο νους σας!!! Μια πρώτη επαφή με το θέατρο, μια άλλη αντίληψη για τον κόσμο!

Εργαστήρι Ψυχοκινητικής | PlayGym Κάθε Παρασκευή στις 7 το απόγευμα, για παιδιά από 4 ετών και πάνω. Γαρυττού 166 Β – Αγία Παρασκευή 153 43 Τ.: 21300 500 89 Μάθε περισσότερα: 21300 500 89 και www.playgym.gr / contact@playgym.gr

ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΩΝ ΔΕΙΝΟΣΑΥΡΩΝ Τ

ο Νέο Ψηφιακό Πλανητάριο του Ιδρύματος Ευγενίδου μάς προσκαλεί σ’ ένα συναρπαστικό ταξίδι πίσω στον χρόνο, στην εποχή της αδιαφιλονίκητης κυριαρχίας των δεινοσαύρων πάνω στη Γη, αλλά και της μυστηριώδους εξαφάνισής τους. Παρουσιάζοντας με συνοπτικό τρόπο ορισμένες μόνο απ’ τις πιθανές ερμηνείες της μαζικής εξαφάνισης των δεινοσαύρων, η νέα ψηφιακή παράσταση «Ο Θάνατος των Δεινοσαύρων» εστιάζει και στην επικρατέστερη θεωρία, σύμφωνα με την οποία οι δεινόσαυροι χάθηκαν από το πρόσωπο της Γης εξαιτίας της συντριβής στον πλανήτη μας ενός τεράστιου αστεροειδούς πριν από περίπου 65 εκατομμύρια χρόνια. Πόσο πιθανό είναι άραγε ένα αντίστοιχο σενάριο μελλοντικής εξαφάνισης των ειδών που ζουν σήμερα στον πλανήτη μας;

Προτείνεται για παιδιά 7 ετών και άνω! Διάρκεια: 40' Πού: ΙΔΡΥΜΑ ΕΥΓΕΝΙΔΟΥ Λ. Συγγρού 387, 175 64, Π. ΦΑΛΗΡΟ Τηλ.: 210 9469600, Fax:210 9417372 Δείτε το πρόγραμμα στο www.eugenfound.edu.gr

40 ΦΤΟΥ ΚΑΙ ΒΓΑΙΝΩ

12.11.2014

Μπάντα στον γαλαξία!

20+20 ΓΙΑ ΤΑ 20

στερα από δύο χρόνια με συνεχή soldout, οι Βurger Project επιστρέφουν και πάλι στον Ελληνικό Κόσμο με την καινούργια τους παράσταση! H εξέλιξη της επιτυχημένης παιδικής μουσικοθεατρικής παράστασης στέλνει τους BurgeProject σε «Περιοδεία στον γαλαξία». Υπό την καθοδήγηση του Δόκτορος Κορνηλίου, οι τέσσερις μουσικοί ψάχνουν να βρουν τη super παρτιτούρα που είναι κρυμμένη σε κάποιον από τους πλανήτες! Μέσα από το ταξίδι τους θα μυήσουν μικρούς και μεγάλους στη μαγεία του ρυθμού, της μελωδίας και του αυτοσχεδιασμού! Με τη γνωστή ενέργεια και το χιούμορ που τους διακρίνει επί σκηνής, θα ερμηνεύσουν τραγούδια από την πρόσφατη ομώνυμη δισκογραφική δουλειά τους αλλά και ολοκαίνουργια μουσικά κομμάτια. Το τραγούδι και τα διαδραστικά παιχνίδια δεν θα λείψουν, γι’ αυτό οι οπαδοί των Burger καθαρίζουν τις φωνές τους και ετοιμάζουν τα δυνατότερα παλαμάκια!

Πότε: Κάθε Κυριακή μέχρι και τις 22 Φεβρουαρίου, στις 12:00, Διάρκεια: 75 λεπτά Ηλικία: Από 3 έως 103! Είναι απαραίτητη η έγκαιρη δήλωση συμμετοχής: τηλ. 212 254 0000, Πού: «ΘΕΑΤΡΟΝ», Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος» Πειραιώς 254, Ταύρος Διατίθεται δωρεάν χώρος στάθμευσης

Το Μουσείο των

Προγραμματισμένες παραστάσεις για σχολεία

Ιδανικό για παιδιά 4 έως 10 ετών

εισιτήρια από 6€

Σπάνια εκθέµατα κλασσικών παραµυθιών σε µία ξεχωριστή ξενάγηση! Μία διαδραστική παράσταση που...

µαθαίνει στα παιδιά την αξία της προσπάθειας!

στο Θέατρο ΠΚ κάθε Κυριακή στις 12 μμ 210 9011 677

ΤΟ ΦΕΓΓΑΡΟ ΦΑΝΑΡΟ

από 19/10

οικογένεια Σοφιανού παρουσιάζει για τέσσερις Κυριακές στον Πολυχώρο Mabrida την παράσταση κουκλοθεάτρου για παιδιά 4-10 ετών Το Φεγγαροφάναρο, ένα έργο με αγωνιώδη πλοκή, που μας αποκαλύπτει πόσο σοβαρό είναι στη ζωή μας να μη σπαταλάμε τα όνειρα και τις ευχές μας σε ανούσια πράγματα. Ο Σκούφης είναι άτυχος. Τη βραδιά των γενεθλίων του χάνει το κλειδί της εξώπορτας και αποκοιμιέται στο παγκάκι του δρόμου. Τότε θα συμβεί κάτι πολύ παράξενο και ο Σκούφης θα αποκτήσει ένα μαγικό φανάρι που του επιτρέπει να κάνει τρεις ευχές. Αν και εκπληκτικό το δώρο, θα δημιουργήσει μια αλυσίδα από απρόσμενα γεγονότα, που θα οδηγήσουν τον αθώο Σκούφη στη φυλακή.

ο Μουσείο Ελληνικής Παιδικής Τέχνης γιορτάζει τα 20 του χρόνια με μια ακόμη πρωτότυπη εκδήλωση! Ένας αναπάντεχος και γοητευτικός διάλογος ανάμεσα σε παιδιά και ενήλικες ξεδιπλώνεται σε μια συναρπαστική έκθεση στην Αίθουσα Τέχνης IANOS, με την καλλιτεχνική διεύθυνση της Μικρής Άρκτου και την επιμέλεια της Ίριδας Κρητικού, Αντιπροέδρου του Μουσείου Ελληνικής Παιδικής Τέχνης. Είκοσι δισδιάστατα και τρισδιάστατα έργα παιδιών από τις πολύτιμες συλλογές του Μουσείου παρουσιάζονται και συνομιλούν εφάμιλλα με είκοσι έργα σημαντικών σύγχρονων Ελλήνων καλλιτεχνών. Κατά τη διαδικασία προετοιμασίας της έκθεσης, αρχικά επελέγησαν από την επιμελήτρια 20 παιδικά έργα τέχνης από τις συλλογές του Μουσείου, με μέλημα την ποικιλότητα ως προς το θέμα, τη φόρμα, την τεχνική και τα χρησιμοποιούμενα υλικά αλλά και την άμεση ή την έμμεση σύνδεση με διαφορετικά κινήματα τέχνης ή καλλιτεχνικά ευρήματα (art brut, αφαίρεση, μοντερνισμός, εξπρεσιονισμός, objet trouvé κ.ά.). Στη συνέχεια, για κάθε έργο παιδιού, επελέγη το έργο ενός ενήλικα εικαστικού, με γνώμονα την προοπτική της συνύπαρξης και της συνομιλίας δύο φαινομενικά διαφορετικών κόσμων με αναπάντεχο ωστόσο και αρμονικό οργανικό διάλογο.

paidikitheamaton.gr - τηλ. 210 7238 561

www.ebiskoto.gr

www.iamΗungry.gr

Πού: ΠΟΛΥΧΩΡΟΣ MABRIDA, Αγίου Γεωργίου και Ελαίας, Κορωπί, 210-6620805-6 Παραστάσεις: 2/11, 16/11, 30/11, 14/12 στις 12:00 μ. Γενική είσοδος: 5 ευρώ Διάρκεια παράστασης: 55 λεπτά

Η έκθεση «20 + 20 για τα 20!!!» θα εγκαινιαστεί στην IANOS Αίθουσα Τέχνης, Σταδίου 24, την Πέμπτη 13 Νοεμβρίου 2014 στις 20:30 και θα διαρκέσει έως και το Σάββατο 13 Δεκεμβρίου.

12.11.2014

ΤΟ ΜΑΞΙΛΑΡΙ ΣΟΥ ΚΙ ΑΠΑΝΩ ΣΤΗ ΣΚΗΝΗ Τ

α απογεύματα της Παρασκευής ανοίγει… μια πόρτα στη σκηνή. Με την καθοδήγηση της Ξένιας Καλογεροπούλου ο ρόλος του θεατή ανατρέπεται δημιουργικά.

Από τις 31 Οκτωβρίου και κάθε Παρασκευή στις 18:00 το απόγευμα επάνω στη σκηνή του Θεάτρου Πόρτα: Παραμύθια με την Ξένια Η Ξένια Καλογεροπούλου, που ο τρόπος της να λέει ιστορίες είναι ίσως ένας από τους πιο συναρπαστικούς και ζωντανούς για να γνωρίσει ένα παιδί τη μαγεία των παραμυθιών, θα αφηγείται μία φορά τον μήνα ένα ασυνήθιστο παραμύθι –διαφορετικό την κάθε Παρασκευή– επιλεγμένο από την παγκόσμια προφορική παράδοση. Για παιδιά 4-8 χρόνων και τους γονείς τους Ημερομηνίες: Παρασκευή 28 Νοεμβρίου 2014 18:00 Παρασκευή 26 Δεκεμβρίου 2014 18:00 Παρασκευή 30 Ιανουαρίου 2015 18:00 Παρασκευή 27 Φεβρουαρίου 2015 18:00 Παρασκευή 27 Μαρτίου 2015 18:00

Τα καινούργια ρούχα του Αυτοκράτορα Chris Cooper Mια διαδραστική παράσταση κατά τη διάρκεια της οποίας τρεις ηθοποιοί-εκπαιδευτικοί θεάτρου εναλλάσσουν τα καθαρά αφηγηματικά μέρη της γνωστής ιστορίας με δομημένες δραστηριότητες που εσκεμμένα διακόπτουν τη συμβατική ροή της. Με την ενθάρρυνση των εκπαιδευτικών οι θεατές καλούνται να προετοιμάσουν μια μικρή σκηνή ή μια παγωμένη εικόνα, να δημιουργήσουν πρωτοσέλιδα εφημερίδων, να δώσουν «σκέψεις» στους ήρωες ή φωνή σε κάποια αντικείμενα, να αυτοσχεδιάσουν την αντίδραση ενός ήρωα λίγο πριν ή λίγο μετά από μια καθοριστική στιγμή της ιστορίας, να σκεφτούν σε μικρές ομάδες και να μοιραστούν τον συλλογισμό τους.

Για παιδιά 10-12 ετών (χωρίς τη συνοδεία γονέων ή κηδεμόνων) Ημερομηνίες: Παρασκευή 5 Δεκεμβρίου 2014 18:00 Παρασκευή 9 Ιανουαρίου 2015 18:00 Παρασκευή 6 Φεβρουαρίου 2015 18:00 Παρασκευή 6 Μαρτίου 2015 18:00

O Μπαλ στον αέρα Patari project Ο Μπαλ είναι ένα μπαλόνι που του αρέσει να ταξιδεύει. Όταν ο Μπαλ ξεφύγει από το χέρι του παιδιού που το κρατούσε για να γνωρίσει τον κόσμο, το παιδί θα τον ακολουθήσει... με... απρόβλεπτες συνέπειες... Μια Παρασκευή κάθε μήνα επάνω στη σκηνή του Θεάτρου Πόρτα οι Patari Project (10 cm up, Οδύσσεια) ζωντανεύουν την ιστορία τους χρησιμοποιώντας την ιδιαίτερη θεατρική τεχνική της «πλατφόρμας»: σε μία εξέδρα εμβαδού 1 μ. επί 1,60 μ., τέσσερις ηθοποιοί χωρίς σκηνικά, κοστούμια, φωτισμούς, μόνο με τα κορμιά, τις φωνές τους και ίσως λίγα αντικείμενα δημιουργούν εικόνες, τοπία, κόσμους ολόκληρους, με ήχους και ρυθμούς που πάλλονται, καθώς και μια σειρά ολοζώντανους χαρακτήρες.

Για παιδιά 5-10 ετών (με ή χωρίς τους γονείς τους), Ημερομηνίες: Παρασκευή 14 Νοεμβρίου 2014 18:00 Παρασκευή 12 Δεκεμβρίου 2014 18:00 Παρασκευή 16 Ιανουαρίου 2015 18:00 Παρασκευή 13 Φεβρουαρίου 2015 18:00 Παρασκευή 13 Μαρτίου 2015 18:00

Τι ακριβώς θα κάνετε με την μπανιέρα; Παλιά και καινούργια μουσική για νέους ακροατές Πόσες φορές μπορείς να ακούσεις το ίδιο πράγμα μέσα σε 10 λεπτά; Ο Μπετόβεν ήταν κουφός; Πώς ακριβώς τραγουδάει μια τσαγέρα; Τι άποψη έχει ο καναπές για αυτό; Μου αρέσει ή όχι το φαγκότο; Η σονάτα είναι κάτι κολλητικό; Υπάρχει γρήγορη μουσική; Γιατί ο Γιόχαν Σεμπάστιαν φοράει περούκα; Εγώ μπορώ να φτιάξω τη δική μου μουσική; Τι ακριβώς μπορώ να κάνω με τρία ραδιόφωνα, ένα πιάνο, ένα βιολί, 17 κομμάτια ξύλου, ένα χτυπητήρι του καφέ, μία ηλεκτρική σκούπα, ένα ποτήρι και, φυσικά, μια μπανιέρα; Ένα παιχνιδιάρικα μουσικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα που αποσκοπεί στη μύηση και τον προσηλυτισμό νέων ακροατών στη μουσική που ονομάζουμε κλασική με έναν διαδραστικό τρόπο.

Για παιδιά 8-12 χρόνων (με ή χωρίς τους γονείς τους), Ημερομηνίες: Παρασκευή 21 Νοεμβρίου 2014 18:00 Παρασκευή 19 Δεκεμβρίου 2014 18:00 Παρασκευή 23 Ιανουαρίου 2015 18:00 Παρασκευή 20 Φεβρουαρίου 2015 18:00 Παρασκευή 20 Μαρτίου 2015 18:00

42 θεατρο

12.11.2014

Της πελιως Παπαδια

Παραμύθι χωρίς όνομα To Μυστήριο της Πολιτείας Χάμελιν

Το «Μυστήριο της Πολιτείας Χάμελιν», σε κείμενο και σκηνοθεσία Θωμά Μοσχόπουλου και μουσική Κορνήλιου Σελαμσή, είναι μια διαδραστική μουσικοθεατρική παράσταση με λαμπρούς ερμηνευτές που παίζουν ζωντανά μουσική επί σκηνής και αποφασίζουν μαζί με το κοινό κάθε φορά ένα από τα τρία εναλλακτικά φινάλε της ιστορίας. Μάλιστα, τα παιδιά μπορούν να ανέβουν στη σκηνή και να παίξουν στην παράσταση, υποδυόμενα τα παιδιά της πολιτείας Χάμελιν, που εξαφανίστηκαν μυστηριωδώς... Στο θέατρο Πόρτα, κάθε Σάββατο στις 15:00 και κάθε Κυριακή στις 11:00 και στις 15:00

CSI KIDS: Το μυστήριο του πάρκου

Μια νέα διαδραστική θεατρική πρόταση που έρχεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Η παράσταση απευθύνεται σε παιδιά από 7 ετών και πάνω που θέλουν να γνωρίσουν από κοντά το επάγγελμα του ντετέκτιβ. Μέσα από το μυστήριο του πάρκου θα γίνουν και τα ίδια ντετέκτιβ για μια μέρα και θα προσπαθήσουν να λύσουν το μυστήριο! Στο El Convento del Arte κάθε Κυριακή στις 11:30

Η Κάρμεν Ρουγγέρη ανεβάζει ένα θεατρικό έργο βασισμένο στο ομώνυμο μυθιστόρημα της Πηνελόπης Δέλτα, ένα έντεχνο, διαχρονικό παραμύθι. Πρόκειται για ένα έργο με ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα πλοκή, που σίγουρα θα διασκεδάσει τα παιδιά, αλλά συγχρόνως θα τα διδάξει με έμμεσο τρόπο, καθώς μιλάει για τις αξίες της εργασίας, της δικαιοσύνης, της προσπάθειας, της ανδρείας, της συλλογικότητας, σε αντίθεση με την τεμπελιά, την αδικία, την παραίτηση, τη δειλία και τον ατομισμό. Στο θέατρο Κιβωτός κάθε Κυριακή στις 11:15 και στις 15:00

Βατραπουνζέλ

Η ομάδα Θέατρο ΡΕΤΡΟ επανέρχεται με τη νέα της παράσταση για το παιδί και το παιδί μέσα μας, που συνδυάζει θέατρο και χορό και είναι βασισμένη στα παραμύθια των Αδελφών Γκριμ «Ο Βασιλιάς Βάτραχος» και «Ραπουνζέλ». Η δύναμη του παραμυθιού και η αγνή παρουσία των παιδιών-θεατών ξορκίζει το σκοτάδι και επαναπροσδιορίζει την παιδικότητά τους! Στο Πόλη Θέατρο κάθε Σάββατο στις 15:00

Annie

Το περίφημο μιούζικαλ επαναλαμβάνεται φέτος για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων, με νέα πρόσωπα που πατούν πάνω στη δοκιμασμένη περσινή σκηνοθετική συνταγή, ανανεώνουν, όμως, με το δικό τους υποκριτικό ύφος και το προσωπικό του στιλ ο καθένας, την παράσταση που θα παρακολουθήσετε αυτήν τη χρονιά. Μια τρυφερή ιστορία, γεμάτη πανέμορφες μελωδίες και τραγούδια που συγκίνησε και συγκινεί εκατομμύρια θεατές σε ολόκληρο τον κόσμο. Στο θέατρο Ακροπόλ από Τετάρτη μέχρι και Κυριακή

Ψαρόσουπα, ένα σύγχρονο οικολογικό παραμύθι

Ένας παμπόνηρος μάγειρας βάζει σε εφαρμογή το σχέδιό του να μετατρέψει έναν μικρό όρμο της πανέμορφης Μήλου σε μια τεράστια ψαρόσουπα. Για κακή του τύχη, τα νέα φτάνουν γρήγορα στον βυθό και τα ψάρια αναλαμβάνουν δράση. Το αγαπημένο παραμύθι του Γιώργου Λεμπέση παρουσιάζεται στη θεατρική σκηνή, σε μια παράσταση υπερθέαμα για όλη την οικογένεια με πρωταγωνιστές τους Ρένο Χαραλαμπίδη και Σοφία Κουρτίδου και άλλους οκτώ σπουδαίους ηθοποιούς. Σε ρόλο-έκπληξη συμμετέχει ο Διονύσης Σαββόπουλος σε… απευθείας μετάδοση από το νησί της Μήλου! Στο Ακροπόλ κάθε Σάββατο στις 15:00 και κάθε Κυριακή στις 11:30 και στις 15:00

Οδύσσεια

Η Κάρμεν Ρουγγέρη μάς καλεί στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης όπου θα ζωντανέψει το παραμύθι των παραμυθιών, την «Οδύσσεια» του Ομήρου. Έτσι θα μπορέσουμε να χαρούμε μικροί και μεγάλοι, σε ένα καινούργιο ανέβασμα, το έργο του μεγαλύτερου ποιητή όλων των αιώνων, που έζησε τον 8ο π.Χ. αιώνα και ύμνησε τα κατορθώματα του Οδυσσέα, του βασιλιά της Ιθάκης, μετά την αποχώρηση των Ελλήνων από την Τροία. Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης κάθε Κυριακή στις 11:30 και στις 15:30

Η ιστορία του Κοντορεβυθούλη... αλλιώς Η θεατρική ομάδα Τσόκαρα παρουσιάζει για δεύτερη χρονιά στον Κινητήρα έναν διαφορετικό Κοντορεβυθούλη. Χτίζοντας την παράσταση μπροστά στα μάτια του κοινού, η ομάδα ερευνά τα όρια της παιδικής φαντασίας και της μεταμόρφωσης, δημιουργώντας ένα θέαμα με στοιχεία θεάτρου σκιών, τεχνικές σωματικού θεάτρου και ζωντανή μουσική, για μικρούς και μεγάλους. Στον Κινητήρα, κάθε Κυριακή στις 12:00

Ταξιδεύοντας με την Πηνελόπη Δέλτα

Το Θέατρο της Ημέρας αφιερώνει τη φετινή θεατρική και εκπαιδευτική του δραστηριότητα στην πρωτοπόρο Ελληνίδα λογοτέχνιδα Πηνελόπη Δέλτα. Σε αυτό το πλαίσιο, παρουσιάζει στην παιδική σκηνή του το θεατρικό παιχνίδι-παράσταση «Ταξιδεύοντας με την Πηνελόπη Δέλτα», με τη συμμετοχή των παιδιών. Στο Θέατρο της Ημέρας κάθε Κυριακή στις 17:00

κ λ a Τ Το … ο ρ τ α έ θ πάει σάς

43 θεατρο

12.11.2014

Το μουσείο των παραμυθιών Ο Ονειροφάγος

Η θεατρική ομάδα Ντουθ, με αφορμή το κλασικό παραμύθι του Μίκαελ Έντε «Ο μικρούλης ονειροφάγος», δημιουργεί μια παράσταση που πραγματεύεται ένα από τα πιο παράξενα και ιδιαίτερα ζητήματα, τα όνειρα. Μέσα από μια ιστορία που συνδυάζει την περιπέτεια και το φανταστικό με το χιούμορ και το μυστήριο, επιχειρεί όχι μόνο να ταξιδέψει τα παιδιά σε ονειρικούς κόσμους αλλά και να αναρωτηθεί μαζί τους: «Τι είναι τελικά όλα αυτά που ξυπνάνε την ώρα που κοιμόμαστε; Οι φόβοι και οι εφιάλτες είναι άλλο ένα κομμάτι του εαυτού μας που ζωντανεύει όταν κλείνουμε τα μάτια;» Στο Skrow Theater κάθε Κυριακή στις 12:00

Η Μυλωνού

Μια διαδραστική παράσταση βγαλμένη από τη σοφία των παραμυθιών που μαθαίνει στα παιδιά την αξία της προσπάθειας! Λίγο πριν από τα εγκαίνια του μοναδικού Μουσείου των Παραμυθιών, τα παιδιά περιμένουν με αγωνία να θαυμάσουν το όμορφο γοβάκι της Σταχτοπούτας, το λυχνάρι του Αλαντίν κι άλλα πολλά παραμυθένια εκθέματα! Δεν φαντάζονται όμως τι θα ακολουθήσει… Μια ληστεία, ένα μαγικό φίλτρο και η μύτη του Πινόκιο δημιουργούν τον πιο μυστήριο γρίφο που τα παιδιά καλούνται να λύσουν! Θα τα καταφέρουν άραγε να ανοίξουν τις πύλες του μαγικού μουσείου; Η απάντηση επί σκηνής… Στο θέατρο ΠΚ κάθε Κυριακή στις 12:00

Ζέβρα Πυτζάμα

Η Ζέβρα Πυτζάμα είναι ένα οικολογικό παραμύθι για μικρούς και μεγάλους, που διαπνέεται από μια πηγαία και πολύτιμη παιδική αισιοδοξία. Η παράσταση σηματοδοτεί μια ευτυχή στιγμή του ελληνικού παιδικού θεάτρου, καθώς επανενώνει, για πρώτη φορά μετά τη Λιλιπούπολη, δύο βασικούς δημιουργούς της θρυλικής εκείνης παράστασης: τη Μαριανίνα Κριεζή που μαζί με την Άννα Παναγιωτοπούλου έγραψαν τους στίχους και τα κείμενα. Η Άννα Παναγιωτοπούλου και ο Φωκάς Ευαγγελινός έχουν αναλάβει τη σκηνοθεσία. Από την πρώτη στιγμή η παράσταση αγκαλιάστηκε από το κοινό και χαιρετίστηκε από την κριτική για την ευρηματικότητα, την πρωτοτυπία και την τρυφερή νοσταλγία της. Στο θέατρο Badminton κάθε Κυριακή στις 11:00 και στις 15:00

Καληνύχτα, Μέρα

Η γοργόνα και το θαλασσάκι

Δύο μικρά παιδιά δεν θέλουν να κοιμηθούν, θέλουν να παίξουν και να μοιραστούν τα όσα θαυμαστά συνάντησαν μέσα στην ημέρα τους. Η ομάδα Αrtika συνεχίζει τις παραστάσεις αποκλειστικά για βρεφική-νηπιακή ηλικία, πιστεύοντας πως δεν είναι ποτέ νωρίς για να γίνεις θεατής και παρουσιάζει αυτήν την παράσταση για παιδιά ηλικίας 1 έως 4 ετών, διάρκειας 40 λεπτών. Στο Studio Μαυρομιχάλη κάθε Σάββατο στις 17:30

Το λαϊκό ελληνικό παραμύθι «Η Γοργόνα και το θαλασσάκι», σε κείμενο και σκηνοθεσία Γιώργου Φρατζεσκάκη, με αγαπημένα τραγούδια του Μάνου Λοΐζου σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου, είναι ένα έργο για παιδιά, μια θαλασσινή ιστορία με έρωτα και συναισθήματα, με ήχους ακορντεόν, φυσαρμόνικας, κιθάρας και μαντολίνου. Στο θέατρο Πειραιώς 131 κάθε Κυριακή στις 11:15 και στις 15:00

Η θεατρική ομάδα Μικρός Νότος έχει ετοιμάσει μια διαδραστική παράσταση με ζωντανή μουσική από πρωτότυπα μουσικά όργανα και κουκλοθέατρο με κούκλες φτιαγμένες από εργαλεία καθημερινής χρήσης. Επί σκηνής ξετυλίγονται τρία ελληνικά λαϊκά παραμύθια: «Η Μυλωνού» από τη Νάξο, «O κάβουρας και το φίδι» από την Αττική, και «Ο λαγός και οι βάτραχοι» από την Κύπρο. Οι ξεχασμένοι αυτοί θησαυροί του προφορικού λόγου χαρακτηρίζονται από την αφηγηματική χάρη, την κομψότητα του ύφους, την παραστατικότητα, τη λιτότητα και την αμεσότητα του λόγου, που σε συνδυασμό με το λαϊκό χιούμορ κάνουν τα παραμύθια της παράστασης ένα ευχάριστο και συναρπαστικό ταξίδι. Στο DanceVacuum κάθε Κυριακή στις 12:00

Η Μαγική Σοφίτα

Πώς να μιλήσουμε στα παιδιά για σημαντικά θέματα; Πώς να τους παρουσιάσουμε μια πρόταση ζωής χωρίς να γίνουμε ηθικολόγοι, κουραστικοί και αδιάφοροι; Αυτά τα ερωτήματα οδήγησαν στη δημιουργία μιας παράστασης που να έχει τη δύναμη να κρατήσει το ενδιαφέρον των παιδιών από την αρχή μέχρι το τέλος, να τα μαγέψει και να τα κάνει να γελάσουν, αλλά και να αναρωτηθούν για το καλό και το κακό, χωρίς να τους το επιβάλλουμε, χωρίς να τους το ζητάμε… Στις Μορφές Έκφρασης κάθε Σάββατο στις 18:00 και κάθε Κυριακή στις 12:00

Από τι ζουν οι άνθρωποι Ο Αυγερινός και η Πούλια

Το παραμύθι έρχεται από τα βάθη μιας Ελλάδας που αγαπάμε, έχοντας γνωρίσει δεκάδες παραλλαγές. Τα παιδιά μπαίνουν στον κόσμο μιας έναστρης νυχτιάς, καθώς αστεράκια προβάλλουν μαγικά παντού. Η ευαισθησία και το χιούμορ εναλλάσσονται συνεχώς. Τα μικρότερα παιδιά θα αγαπήσουν το πιο περιπετειώδες και τρυφερό παραμύθι που έχει γραφτεί, ενώ τα μεγαλύτερα θα ταυτιστούν με τους δύο ήρωες-έφηβους που απέδειξαν πως η αγάπη είναι ένα φωτεινό αστέρι, πάνω από την κακία, τον θυμό και την οργή. Μια μεγάλη έκπληξη και αποκάλυψη της παράστασης είναι η μουσική της. Τα παιδιά θα απολαύσουν τον άγνωστο στους πολλούς κύκλο τραγουδιών βασισμένο σε ελληνικά δημοτικά τραγούδια του Μορίς Ραβέλ! Στο θέατρο Αθηνά κάθε Κυριακή στις 11:00 και στις 15:00

Με τι τρόπο να μιλήσει κανείς και να επικοινωνήσει με τους άλλους σε τέτοιους καιρούς σκοτεινιάς; Σε καιρούς που κανείς δεν μπορεί ούτε θέλει ν’ ακούσει κανέναν. Ίσως μια παραβολή, ένα παραμύθι που ξαναθυμίζει τα αυτονόητα να είναι ο τρόπος. Το διήγημα του Λέοντος Τολστόι είναι ένα παραμύθι για μεγάλους που μιλάει ακριβώς γι’ αυτό το αυτονόητο, που όμως όλοι γύρω μοιάζει να έχουν ξεχάσει. Οι άνθρωποι πιστεύουν ότι ζουν επειδή φροντίζουν τους εαυτούς τους, στην πραγματικότητα όμως η αγάπη είναι εκείνη που τους κάνει να ζουν. Στο θέατρο Πορεία κάθε Σάββατο και Κυριακή στις 17:00

44 ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ

12.11.2014 της Αννικασ λυμπεροπουλου

Ό H δική μας

λοι κρύβουμε μέσα μας έναν αρχιτέκτονα, έναν μουσικό, έναν χορευτή, έναν καλλιτέχνη. Η ελεύθερη επικοινωνία και ο αυτοσχεδιασμός ανοίγουν την πόρτα της δημιουργικότητας και τα όνειρα δίνουν ραντεβού στη... Στέγη.

Ατλαντίδα βρίσκεται

στη

Στέγη

Αθήνα: Η δική μας Ατλαντίδα Είναι η Αθήνα των ονείρων μας μια χαμένη Ατλαντίδα ή πρόταση ζωής; Στο εργαστήριο αυτό, «μικροί αρχιτέκτονες», 9-11 ετών, ξανασχεδιάζουν την Αθήνα. Πρώτα μαθαίνουν για την ουτοπία στην αρχιτεκτονική της πόλης. Πόλεις-κήποι, πόλεις-οκτάγωνα, πόλεις που πετούν και πόλεις που περπατούν έχουν αποτελέσει όνειρο πολλών αρχιτεκτόνων, ενώ κάποιες έχουν ήδη οικοδομηθεί. Ξεκινώντας από τις μοντέρνες ουτοπίες, τα παιδιά θα καταλήξουν μεταμοντέρνα Ατλαντίδα του Léon Krier –βραβευμένου αρχιτέκτονα και πολεοδόμου με μεγάλη επιρροή– και θα επικεντρωθούν στις μορφές των κτηρίων και θα τις συσχετίσουν με αυτά της πόλης μας. Τα παιδιά εμπνέονται από γνώριμα κτήρια της καθημερινότητάς τους, όπως το σπίτι, το σχολείο, το δημαρχείο, την εκκλησία της γειτονιάς, την Αρχαία Αγορά, ακόμη και την Ακρόπολη! Με τη χρήση πρότυπων πολύεδρων από χαρτόνι, προτείνουν νέες γεωμετρίες, κατασκευάζοντας μια φανταστική γέφυρα από την Ατλαντίδα έως την Αθήνα τού σήμερα. Στη συνέχεια, συνθέτουν τα πολύεδρα αυτά, δημιουργώντας μια ομαδική μακέτα της… φανταστικής Αθήνας! Πότε: Τα Σάββατα 22 & 29 Νοεμβρίου και 6 & 12 Δεκεμβρίου 2014 11:0014:00 Απευθύνεται σε: Παιδιά 9-11 ετών Προϋποθέσεις: Υποχρεωτική συμμετοχή και στις τέσσερις συναντήσεις του κύκλου. Η Άφιξη ή Η χώρα που δεν είχε όνομα Κίνηση, σκηνικά, ήχος, θεατρικός αυτοσχεδιασμός είναι ο άξονας αυτού του εργαστηρίου. Με αφορμή την Άφιξη, που ανεβαίνει τον Ιανουάριο στη Στέγη, διοργανώνεται ένα εισαγωγικό εργαστήριο για παιδιά με τους συντελεστές της παράστασης, η οποία είναι βασισμένη στην ομώνυμη εικονογραφημένη νουβέλα του βραβευμένου Αυστραλού συγγραφέα Shaun Tan. Το εργαστήριο μυεί τα παιδιά στη βασική θεματική της: το «ξένο», το «άγνωστο» και οι αλλαγές στη ζωή που βιώνουμε καθημερινά.

Τα παιδιά θα ασχοληθούν με την κίνηση και τον αυτοσχεδιασμό. Πώς δημιουργούμε ακίνητες εικόνες μέσα σε κινούμενο περιβάλλον, και το αντίστροφο; Πώς βιώνουμε το αίσθημα της διαφορετικότητας μέσα από την κίνηση; Πώς αντιδρούμε σε ένα άγνωστο σώμα; Μπορούμε να αποκτήσουμε οικειότητα χωρίς να χάσουμε την προσωπική μας έκφραση; Σε άλλη συνάντηση, τα παιδιά θα μάθουν να κατασκευάζουν σκηνικά αντικείμενα, κάποια από τα οποία μάλιστα μπορεί να χρησιμοποιηθούν στην παράσταση. Ως «μικροί σκηνογράφοι», θα πειραματιστούν με χάρτινες κατασκευές και θα δημιουργήσουν αγαπημένα αντικείμενα: Τι θα έπαιρναν μαζί τους αν άφηναν το σπίτι τους για πάντα; Σε μια τρίτη συνάντηση το θέμα θα είναι η μουσική. Τα παιδιά θα μάθουν να παράγουν «άγνωστους» ήχους, κυρίως μέσα από το παιχνίδι και τον πειραματισμό. Χρησιμοποιώντας τα «εργαλεία» της παράστασης, θα δημιουργήσουν νέους μουσικούς κόσμους, ακόμη και ήχους ζώων και μηχανών! Τέλος, τα παιδιά θα γνωρίσουν τη γλώσσα του σώματος και τον θεατρικό αυτοσχεδιασμό. Μέσω θεατρικών ασκήσεων, θα «απαντήσουν» σε καίρια ζητήματα της παράστασης, όπως η ελλιπής επικοινωνία, η μοναξιά, ο φόβος και η νοσταλγία. Μετά το τέλος του εργαστηρίου, τα παιδιά μπορούν να ολοκληρώσουν την εμπειρία τους παρακολουθώντας την παράσταση στην τελική μορφή της. Πότε: Τις Κυριακές 30 Νοεμβρίου και 7, 14 & 21 Δεκεμβρίου 2014 17:0020:00 Απευθύνεται σε: Παιδιά ηλικίας 9-12 ετών Μουσική χωρίς νότες Πώς μπορούμε να δημιουργήσουμε όλοι μαζί μουσική, χωρίς να γνωριζόμαστε; Χωρίς παρτιτούρες, χωρίς να ξέρουμε κάποιο μουσικό όργανο. Αρκούν η διάθεση για ομαδική δημιουργία και η επιλογή ενός αγαπημένου οργάνου ή αντικειμένου που να βγάζει ήχο! Στο πλαίσιο του ολοήμερου αφιερώματος της Στέγης στον συνθέτη Karlheinz Stockhausen, τα παιδιά πειραματίζονται με τους ήχους των καθημερινών αντικειμένων, ανακαλύπτουν ασυνήθιστους τρόπους να παίζουν με τα μουσικά όργανα, παράγουν πρωτόγνωρους ήχους, συντονίζονται με τους συμπαίκτες τους και φτιάχνουν τις δικές τους αυτοσχεδιαστικές μουσικές συνθέσεις! Το εργαστήριο είναι βασισμένο στην ιδέα της «διαισθητικής μουσικής» (intuitive music) και στις αντίστοιχες συνθέσεις που ανέπτυξε ο Στοκχάουζεν κατά την περίοδο 1968-70, όταν κάλεσε τους μουσικούς να αναλάβουν ρόλο συνθέτη και να αυτοσχεδιάσουν διαβάζοντας μια σειρά από απλές γραπτές οδηγίες. Σε αντίθεση με προγενέστερα έργα του Στοκχάουζεν, που απαιτούν μεγάλη δεξιοτεχνία ή εξειδικευμένες γνώσεις, οι συνθέσεις αυτές –σημείο αναφοράς για γενιές μουσικών και εκπαιδευτικών– δεν χρησιμοποιούν νότες, πεντάγραμμο ή κάποιον ιδιαίτερο εξοπλισμό και μπορούν να παιχτούν από οποιονδήποτε, ακόμη και από τους «μικρούς μουσικούς» αυτού του εργαστηρίου που θα συνεργαστούν μεταξύ τους και θα καλλιεργήσουν δεξιότητες όπως η ομαδική σκέψη, η προσεκτική ακρόαση και η αυθόρμητη δημιουργικότητα! Πότε: Κυριακή 7 Δεκεμβρίου 2014 13:00-16:00 Απευθύνεται σε: Παιδιά και εφήβους 10-13 ετών

12.11.2014

της Πελιωσ παπαδια Μόνος κανόνας, κανένας κανόνας! Θεωρητικό σεμινάριο ενηλίκων για την εξέλιξη του χορού μετά το 1960 Τι σχέση έχει η γνωστή σε όλους μας Λίμνη των Κύκνων με την παράσταση Η Μνήμη των Κύκνων; Πώς γίνεται η κατάβαση των χορευτών στον εξωτερικό τοίχο ενός κτηρίου; Πόση ελευθερία χωράει σε μια παράσταση χορού; Ο μεταμοντέρνος χορός κερδίζει σταδιακά τους θεατές, ενώ ταυτόχρονα δημιουργεί ολοένα περισσότερες απορίες... Η Στέγη προτείνει ένα ιδιαίτερο σεμινάριο, που θα μας μυήσει στα μυστικά και τους κώδικες του μεταμοντέρνου χορού, με σκοπό να περιορίσει τα ερωτηματικά και την αμηχανία μας και να μας εξοικειώσει με τη νέα αυτήν γλώσσα έκφρασης. Το θεωρητικό σεμινάριο θα βοηθήσει τους πιστούς οπαδούς αλλά και τους νέους θεατές στη βαθύτερη κατανόηση και απόλαυση των παραστάσεων χορού. Ο μεταμοντέρνος χορός δεν έχει καμία σχέση με την αιθέρια γοητεία και τις ρομαντικές αφηγήσεις του μπαλέτου, το οποίο συνάρπαζε τους θεατές μέσα από τη συμμετρία και την αρμονία του. Επίσης, έρχεται σε ρήξη και με τη στιλιζαρισμένη ένταση του μοντέρνου χορού των αρχών του 20ού αιώνα, που συγκινούσε με τη δύναμη και τη θεατρικότητά του. Από το 1960 και μετά, το σώμα επαναστατεί. Σπάζει κάθε κώδικα τυπικής χορογραφίας, αφυπνίζεται και μιλά απελευθερωμένο, ως απόλυτο εκφραστικό εργαλείο, για βαθύτερους φόβους και επιθυμίες. Ο χορός εγκαταλείπει τα κωδικοποιημένα λεξιλόγια και τον παραδοσιακό χώρο του θεάτρου, αφουγκράζεται την κοινωνία και συνδέεται με τις άλλες τέχνες. Μέσα από αποσπάσματα έργων δεκάδων Ελλήνων και ξένων χορογράφων, από την Trisha Brown και τον Steve Paxton μέχρι τον Xavier Le Roy και τον Akram Khan, το σεμινάριο παρακολουθεί τις ανατροπές και την εξέλιξη της τέχνης του χορού. Παράλληλα, παρουσιάζει τους χορογράφους που φιλοξενούνται στη Στέγη κατά τη διάρκεια της καλλιτεχνικής περιόδου 2014-15. Πότε: Τις Τετάρτες 12, 19 & 26 Νοεμβρίου και 3, 10 & 17 Δεκεμβρίου 2014 19:00-21:00 Απευθύνεται σε: Ενήλικες που ενδιαφέρονται για τον χορό, χωρίς να διαθέτουν ειδικές γνώσεις.

Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών, Λεωφόρος Συγγρού 107 Για πληροφορίες/κρατήσεις μπορείτε να επικοινωνείτε στο 213 017 8002 και 213 017 8290 και με email στο education@sgt.gr

Οι κούκλες της Ιρίνα

βραβευμένη σκηνοθέτιδα Ιρίνα Μπόικο λειτουργεί εδώ και αρκετά χρόνια στο κέντρο της πόλης, στον Χώρο Τέχνης Ασωμάτων, το θέατρο Κούκλας της «People & Puppets Svit», που φέτος φιλοξενεί 7 παιδικές παραστάσεις. Το Τaλκ μίλησε μαζί της για την ξεχωριστή δουλειά της.

Γιατί αποφασίσατε να ασχοληθείτε με το θέατρο Κούκλας; Εξηγήστε μας τι σημαίνει ο τίτλος του. Το θέατρο κούκλας για μένα πάντα είχε ιδιαίτερη γοητεία. Μου αρέσει η μαγική στιγμή, που ένα άψυχο αντικείμενο ζωντανεύει στα χέρια του ηθοποιού. Είναι παραμυθένιο θέαμα, με καθηλώνει και παρασύρει τον νου μου να ταξιδεύει. Πέρα από αυτά, οι δυνατότητες μιας κούκλας στη σκηνή είναι πολύ μεγαλύτερες από τις δυνατότητες ενός ανθρώπου. Για την ακρίβεια, η κούκλα μπορεί να κάνει τα πάντα. Μου επιτρέπει να εκφραστώ ακριβώς με τον τρόπο που επιθυμώ. Μια κούκλα στη σκηνή μαγεύει και μικρούς και μεγάλους. Στο θέατρό μας, ηθοποιοί και κούκλες συνυπάρχουν, δημιουργώντας έναν κοινό, μαγικό κόσμο. Έτσι, ονόμασα το Θέατρο «People & Puppets Svit», όπου People σημαίνει Άνθρωποι, Puppets σημαίνει Κούκλες και Svit σημαίνει Κόσμος στα ουκρανικά, τη μητρική μου γλώσσα. Ο Κόσμος των Ανθρώπων και των Κουκλών, δηλαδή.

όπως προανέφερα, άλλωστε λόγω και της ηλικίας των θεατών που απευθυνόμαστε, τους βάζουμε και αυτούς στο παραμύθι! Παίρνω μεγάλη χαρά όταν ένα παιδί, που έρχεται για πρώτη φορά στο θέατρο, και ίσως στην αρχή είναι διστακτικό ή δεν έχει σηκωθεί, στο τέλος έρχεται στη σκηνή, παίρνει αγκαλιά τους ήρωες του παραμυθιού και δεν θέλει να φύγει! Μιλήστε μας για την ιδιαίτερη τεχνική Sand Art που χρησιμοποιείτε! Η τεχνική Sand Art, που χρησιμοποιούμε στις δύο παραστάσεις μας «Πέτα, Λούδα!» και «Μαμά για το Μαμουθάκι», είναι η ζωγραφική με την άμμο σε ένα γυάλινο τραπέζι, που το αποτέλεσμα το βλέπουν τα παιδιά στην οθόνη. Μπροστά στα μάτια των θεατών ζωντανεύουν εικόνες του παραμυθιού και στο τέλος της παράστασης μικροί και μεγάλοι μπορούν να ζωγραφίσουν, δημιουργώντας δικές τους παραμυθένιες ιστορίες. Από φέτος παίζουμε το «Μαμά για το Μαμουθάκι» στο μέσο της εβδομάδας, κάθε Τετάρτη. Ακολουθεί εργαστήρι Sand Art με μεγάλη ανταπόκριση από το κοινό.

Απευθύνεστε σε πολύ μικρά παιδάκια. Σίγουρα πρόκειται για ένα κοινό που συγκεντρώνεται δύσκολα. Πώς καταφέρνετε να κρατήσετε ζωντανό το ενδιαφέρον τους; Οι παιδικές μας παραστάσεις απευθύνονται σε παιδιά από 1,5 έως 6 ετών. Για μένα είναι μια υπέροχη ηλικία του ανθρώπου που αναπτύσσεται μέρα με τη μέρα, που έχει ανάγκη να γνωρίσει τον κόσμο γύρω του, να ερευνήσει τα πάντα και που πιστεύει στα παραμύθια, τα ζει κυριολεκτικά στη σκηνή μαζί μας! Για να κρατήσουμε το ενδιαφέρον, σαφώς μελετάμε τις ιδιαιτερότητες αυτής της ηλικίας. Στις παραστάσεις μας δεν υπάρχει τίποτα τρομακτικό, π.χ. σκοτάδι ή ξαφνική δυνατή μουσική, οι έννοιες είναι κατανοητές, η διάρκεια είναι 50 λεπτά, οι σκηνές και οι δράσεις αλλάζουν με μελετημένο ρυθμό, που δεν αφήνει το παιδί να βαρεθεί. Έτσι προέκυψε και η ιδέα συμμετοχής των παιδιών, που σε κάποιες παραστάσεις μας είναι πιο έντονη. Δεν μπορούμε να απαιτήσουμε από ένα παιδί 2,5 χρονών να καθίσει ακίνητο, ιδιαίτερα όταν ενθουσιάζεται. Οπότε τα καλούμε να βοηθήσουν, και αυτό τους προκαλεί μεγάλη χαρά. Κι έτσι, εναλλάσσοντας στιγμές συγκέντρωσης με στιγμές δημιουργίας και συμμετοχής, πιστεύω πως κρατάμε αμείωτο το ενδιαφέρον. Πόσο σημαντική είναι η αφήγηση παραμυθιών για τα παιδιά; Τα παραμύθια παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του παιδιού. Ξυπνούν τη φαντασία, τη δημιουργικότητα, το βοηθούν να εκφράζει συναισθήματα και να βγάζει συμπεράσματα. Στο Θέατρό μας τα «ζούμε» τα παραμύθια,

ΘΕΑΤΡΟ ΚΟΥΚΛΑΣ ΤΗΣ ΙΡΙΝΑ ΜΠΟΙΚΟ «PEOPLE & PUPPETS SVIT» ΑΓΙΩΝ ΑΣΩΜΑΤΩΝ 6 Τηλέφωνο θεάτρου: 211-8009838 www.irinaboikotheatre.blogspot.gr

46 bookwave

12.11.2014

Τησ μαρκελλασ δημου

Ένα κύμα από... βιβλία

άγισσες, σπαθιά, δράκοι και ιππότες ψάχνουν μια θέση στα θρανία. Η Ελένη Γερουλάνου, η Ξένια Π. Παπασταύρου και η Αναστασία Κάλου τις δημιουργούν. Πώς; Συγκεντρώνοντας βιβλία. Βιβλία που θα μεταφέρουν μικρούς και μεγάλους μαθητές σε κόσμους παραμυθένιους. Βιβλία για όλους. Η Ελένη Γερουλάνου μάς μιλά για τους τρόπους που βοηθούν τα βιβλία να φτάσουν τον προορισμό τους. Πείτε μας με λίγα λόγια τι είναι το bookwave και ποια ήταν η αφορμή για τη δράση σας; Πιστεύουμε ότι είναι πολύ σημαντική η πρόσβαση στην εκπαίδευση και σε πολιτιστικά αγαθά, καθώς εμπεριέχουν αξίες και ανοίγουν ορίζοντες για τα παιδιά – ιδιαίτερα σε μία εποχή κατά την οποία το διαθέσιμο εισόδημα των Ελλήνων έχει μειωθεί δραστικά και συνεπώς οι γονείς δυσκολεύονται περισσότερο να προσφέρουν τέτοιες ευκαιρίες. Σε αυτό το πλαίσιο, λοιπόν, ιδρύσαμε τον Σεπτέμβριο του 2013 την εθελοντική οργάνωση Library4all. Αφού μελετήσαμε ανάλογες πρωτοβουλίες στην Αμερική και λάβαμε υπόψη τις ανάγκες των ελληνικών σχολείων για βιβλία, οργανώσαμε μία δράση, την οποία ονομάσαμε bookwave. Πρόκειται για μία εθελοντική δράση, με την οποία συγκεντρώνονται βιβλία, καινούργια ή σχεδόν καινούργια, για τον εμπλουτισμό βιβλιοθηκών σε νηπιαγωγεία

και δημοτικά σχολεία. Για δεύτερη χρονιά, χορηγός της δράσης είναι το Ίδρυμα Μποδοσάκη και συνδιοργανωτής το Μουσείο Μπενάκη, όπου γίνεται και φέτος η δράση. Γιατί bookwave; Γιατί μας φαίνεται αδιανόητο να υπάρχουν σχολεία χωρίς βιβλία. Αυτό δεν σημαίνει ότι τα βιβλία είναι τα μόνα πράγματα που χρειάζονται τα σχολεία. Γνωρίζουμε τις κτηριακές και άλλου είδους ανάγκες τους. Δεν παραγνωρίζουμε όμως τη σημασία των βιβλίων. Οι δάσκαλοι χρειάζονται εκπαιδευτικό υλικό για να μπορούν να κάνουν το καλύτερο μέσα στην τάξη. Επιπλέον, οι έρευνες καταδεικνύουν ότι, εάν ενθαρρύνουμε τα παιδιά να αγαπήσουν το διάβασμα, θα αποκτήσουν αναγνωστικές συνήθειες και θα γίνουν καλύτεροι αναγνώστες. Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό, ακόμη και στην ψηφιακή εποχή που ζούμε. Ανταποκρίνονται οι φορείς και οι εκπαιδευτικοί στο κάλεσμά σας; Πέρυσι, με το πρώτο bookwave, συγκεντρώσαμε 6.000 βιβλία και βοηθήσαμε 134 σχολεία στην Αττική. Φέτος ζητάμε από εταιρείες, από ιδιώτες και από ιδιωτικά σχολεία να ανταποκριθούν και να προσφέρουν όσο περισσότερα βιβλία μπορούν. Μέχρι στιγμής η ανταπόκριση είναι ενθαρρυντική, αλλά έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας για να φτάσουμε τον στόχο μας: ένα κύμα 12.000 βιβλίων για 168 σχολεία. Πως υποδέχονται τα παιδιά το «κύμα των βιβλίων» που καταλήγει στα σχολεία τους; Οι δάσκαλοι υποδέχονται τα βιβλία με συγκίνηση, ενώ οι μαθητές δείχνουν μεγάλη χαρά. Μας μεταφέρουν ότι νιώθουν ευγνώμονες για αυτήν την υποστήριξη, που τη

θεωρούν θεμελιώδη για να κάνουν σωστά τη δουλειά τους. Πώς μπορούν οι εκπαιδευτικοί να χρησιμοποιήσουν τα βιβλία μέσα στις σχολικές αίθουσες; Όπως μας λένε οι ίδιοι οι δάσκαλοι, «το βιβλίο αποτελεί καθημερινό εργαλείο για τη δουλειά μας» και «δεν υπάρχει μέρα που να μη διαβάζουμε ένα μικρό κομμάτι από κάποιο βιβλίο». Πιστεύουν ότι η προσφορά έστω και ενός βιβλίου αποτελεί «μία σημαντική κίνηση για την ενίσχυση του εκπαιδευτικού έργου σε μία εποχή δραματικής υποχρηματοδότησης των δημοσίων σχολείων, όπου το βιβλίο θεωρείται πλέον πολυτέλεια». Τα βιβλία βρίσκουν τη θέση τους στη βιβλιοθήκη, πρωταγωνιστούν σε δράσεις, τα παιδιά μαθαίνουν να τα ανταλλάσσουν, να τα δανείζονται και να τα χρησιμοποιούν για δημιουργική απασχόληση στην τάξη. Με ποιους τρόπους μπορούν τα παιδιά να συνδεθούν ουσιαστικά με την ανάγνωση; Γίνεται να την αποσυνδέσουν από κάτι υποχρεωτικό, να καταλάβουν ότι αυτή δεν αποτελεί αυτοσκοπό, αλλά το μέσο που θα τους ταξιδέψει σε κόσμους διαφορετικούς; Όλα ξεκινούν με την εξοικείωση. Η συνεχής επαφή με το βιβλίο μέσα από ατομική μελέτη, αλλά και συλλογικές δράσεις, συμβάλλει στην καλλιέργεια μιας αναγνωστικής συνήθειας, μέσα από την οποία τα παιδιά ανακαλύπτουν τον εαυτό τους και τον κόσμο. Και τι γίνεται με τα παιδιά που δεν τους αρέσει να διαβάζουν; Συνδέεται η έλλειψη αυτής της επιθυμίας με τη σχολική αποτυχία; Πώς πρέπει να στέκονται απέναντι σε αυτό γονείς και εκπαιδευτικοί; Ένα παιδί μπορεί να γνωρίσει και

να αγαπήσει ένα παραμύθι, για παράδειγμα, «χωρίς να το καταλάβει». Μπορεί να το απολαύσει ως άκουσμα, να το ζωγραφίσει. Έτσι, με ευφάνταστους τρόπους, το βιβλίο ζωντανεύει και δεν είναι ένα «μονοδιάστατο» κείμενο. Αυτές οι εμπειρίες μπορούν να μεταμορφώσουν την εμπειρία ενός παιδιού και να κάνουν το μάθημα πιο ενδιαφέρον και ελκυστικό. Με ποιον τρόπο μπορεί κάποιος να βοηθήσει τη δράση σας; Για να υποστηρίξει κάποιος ιδιώτης το bookwave 2014, μπορεί να αγοράσει βιβλία από τέσσερα ηλεκτρονικά βιβλιοπωλεία. Αυτά τα βρίσκει στο bookwave.gr και από εκεί μπορεί να κάνει ηλεκτρονικά την αγορά του και να είστε βέβαιοι ότι τα βιβλία – που έχουν επιλεγεί από 24 εκδότες– θα φτάσουν στον προορισμό τους.

47 μικρεσ ιστοριεσ

12.11.2014

Η τέχνη και η εκπαίδευση γίνονται παιχνίδι Ό

ταν ο γιος μου έκλεισε τα τρία, χωρίς ακόμα να εργάζομαι στο... παιδικό ρεπορτάζ, άρχισα να αναζητώ χώρους δημιουργικής απασχόλησής του. Με online αναζήτηση, κάπως, ούτε που θυμάμαι το πώς, συνάντησα έναν χώρο που μόλις είχε ανοίξει. Λεγόταν Μικρές Ιστορίες, βρισκόταν στο Κουκάκι και για κάποιον λόγο, που πάλι δεν θυμάμαι, μου κέντρισε ιδιαίτερα το ενδιαφέρον. Τον σημείωσα και λίγο καιρό μετά πήρα το παιδί και πήγαμε, δοκιμαστικά. Και από τότε δεν τις εγκαταλείψαμε ποτέ. Ο γιος μου έμαθε πάρα πολλά πράγματα εκεί: κατασκευές, ζωγραφική, θεατρική αγωγή, χορός, βιβλία, παιχνίδια μπήκαν στην καθημερινότητά του. Το παιδί άλλαξε, κοινωνικοποιήθηκε, απέκτησε σταδιακά αυτοπεποίθηση και δεν είναι υπερβολή να πω ότι η μία ή οι δύο φορές την εβδομάδα στις Μικρές Ιστορίες λειτούργησαν εξίσου ή και περισσότερο θετικά από το καθημερινό σχολείο. Η δε κόρη μου, μικρότερη γαρ, ξεκίνησε από τα βρεφικά τμήματα, προτού ακόμα πάει στον παιδικό σταθμό. Εκεί γνώρισε τα πρώτα βρεφάκια-φιλαράκια, εκεί πρωτομπήκε σε ομάδα, εκεί πρωτομούτρωσε και αρνήθηκε να συμμετάσχει, εκεί πρωτοείδε θεατρική παράσταση, εκεί... πρωτοερωτεύτηκε. Μπορεί και να μη σχετίζεται, αν και πιστεύω ότι σχετίζεται τουλάχιστον σε κάποιο βαθμό, όμως η μικρή δεν χρειάστηκε ούτε μια μέρα προσαρμογή στον παιδικό σταθμό. Η εμπειρία της στα Μικρά Χεράκια την είχε ενδυναμώσει τόσο που το σχολείο τής φάνηκε παιχνιδάκι. Τι είναι, όμως, ακριβώς οι Μικρές Ιστορίες και γιατί ξεχωρίζουν; Η Κατερίνα Ανωγιαννάκη, συνιδιοκτήτρια, μας εξηγεί ότι η ιδέα για τον χώρο προέκυψε ένα απόγευμα, μέσα από... το παιχνίδι. Η Ζωή Τραντσίδου, η Νάντια Κούτσικου και η ίδια ήταν φίλες πολλά χρόνια, με κοινές παιδαγωγικές αντιλήψεις σχετικά με την εκπαίδευση και θαυμάστριες της φιλοσοφίας των σχολείων της Reggio Emilia στην Ιταλία. Έτσι, θέλησαν να δημιουργήσουν έναν χώρο όπου το παιδί οποιασδήποτε ηλικίας θα μπορεί να εκφραστεί χωρίς περιορισμούς. Εκείνο το απόγευμα που τους ήρθε η ιδέα έπαιζαν μεταξύ τους το παιχνίδι «Τι θα συνέβαινε αν...» και φαντάζονταν τον ιδανικό χώρο παιχνιδιού, όπου η ενασχόληση των παιδιών με τις τέχνες, η βιωματική μάθηση και η ανάπτυξη της αισθητηριακής αγωγής θα ήταν τα κύρια χαρακτηριστικά του. Αυτό που κυρίως τις ενδιέφερε ήταν να νιώθουν οι μικροί άνθρωποι συναισθηματικά ασφαλείς στον χώρο αυτόν και να παίζουν. Το παιχνίδι έχει για τα κορίτσια πρωταρχική σημασία, μιας και πιστεύουν ότι χωρίς αυτό η γνώση δεν θα έρθει ποτέ. Με όλα αυτά, λοιπόν, στο μυαλό τους, δημιούργησαν τις Μικρές Ιστορίες,

έναν πολυχώρο δημιουργικών δράσεων για το παιδί και το περιβάλλον του. Από τότε, καθημερινά, η Κατερίνα, η Ζωή, η Νάντια και οι συνεργάτες τους σχεδιάζουν εκπαιδευτικά προγράμματα που αφορούν το ίδιο το παιδί, την οικογένεια όπου ζει αλλά και τους παιδαγωγούς που έρχονται σε επαφή μαζί του. Τα πρωινά, οι Μικρές Ιστορίες λειτουργούν ως παιδικός σταθμός για παιδιά από 2-5 ετών, ενώ τα απογεύματα και τα Σαββατοκύριακα ο χώρος μεταμορφώνεται για να δώσει τη θέση του στα οργανωμένα εργαστήρια που λειτουργούν σε ετήσια βάση, για παιδιά από 12 μηνών έως 10 ετών. Επίσης, στον χώρο πραγματοποιούνται ομιλίες και σεμινάρια για γονείς και παιδαγωγούς, θεατρικές παραστάσεις, παρουσιάσεις βιβλίων, εκδηλώσεις και ό,τι άλλο πρωτότυπο και ενδιαφέρον βάλει ο νους των κοριτσιών κάθε φορά! Οι ίδιες δεν μπορούν να μας πουν αν ξεχωρίζουν ή όχι. Αυτό είναι στην κρίση των γονέων. Όμως, αυτό που συμβαίνει στις Μικρές Ιστορίες είναι ότι το κάθε παιδί είναι σημαντικό, ανεξάρτητα από την ηλικία του. Είναι ένας ξεχωριστός άνθρωπος με τη δική του προσωπικότητα και αντιμετωπίζεται από όλη την ομάδα με αυτόν τον τρόπο. Παιδαγωγοί και παιδιά γίνονται ένα, έχουν ίδια δικαιώματα και υποχρεώσεις και οργανώνουν τις δράσεις τους από κοινού, έπειτα από συζήτηση με όλα τα μέλη της ομάδας. Η μάθηση, λοιπόν, είναι μια διαδικασία που προκύπτει τόσο από την ατομική όσο και από την ομαδική προσπάθεια των παιδιών. Στις Μικρές Ιστορίες τα παιδιά μαθαίνουν μέσα από τις πολλαπλές «συμβολικές γλώσσες» που προσφέρουν οι τέχνες, όπως η ζωγραφική, η μουσική, το κουκλοθέατρο, το θεατρικό παιχνίδι, ο χορός... Η Τέχνη, λοιπόν, γίνεται παιχνίδι και η ομάδα μεγάλων και μικρών καθημερινά ανακαλύπτει κάτι καινούργιο και... παίζει! Άλλωστε, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η Κατερίνα Ανωγιαννάκη, η Τέχνη πρέπει να αποτελεί το κύριο μέσο διδασκαλίας σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης. Ιδιαίτερα στην προσχολική αγωγή, στα χρόνια δηλαδή που ένας άνθρωπος αρχίζει να γνωρίζει τον κόσμο, η ενασχόληση με τις τέχνες βοηθάει το παιδί να αναπτύξει κριτική σκέψη, να πειραματιστεί, να αυτονομηθεί, να συνεργαστεί και να ανακαλύψει τη μάθηση, ως προϊόν δικής του προσπάθειας. Η Τέχνη δίνει ευκαιρίες για έκφραση χωρίς περιορισμούς και η ανάπτυξη της αισθητικής αγωγής συμβάλλει στην ολιστική ανάπτυξη του παιδιού. Και για του λόγου το αληθές, η Κατερίνα μάς ζητεί να παρατηρήσουμε ένα βρέφος μπροστά από ένα χαρτί με τέμπερες στα χέρια. Τα μάτια του μόνο μπορούν να μας μιλήσουν για όλα τα παραπάνω...

Της πελιωσ παπαδια

>>1 Ο χώρος είναι ιδανικός για να πιείτε τον καφέ σας ή να διαβάσετε το βιβλίο σας, όταν το παιδί σας μαθαίνει παίζοντας ή παίζει μαθαίνοντας. Προσφέρεται γαλλικός καφές και κρυφό ταρατσάκι για τους... θεριακλήδες! >>2 Πρόσφατα λειτούργησε στον χώρο μια καταπληκτική ταράτσα 100 τ.μ., διαμορφωμένη με ειδική μελέτη για την ασφαλή χρήση της. Εκεί, τα παιδιά έχουν την ευκαιρία να παίξουν κινητικά παιχνίδια, να δημιουργήσουν στην αμμοδόχο, να παίξουν μουσική με τα αυτοσχέδια μουσικά όργανα, ή να ποτίσουν τα φυτά στον δικό τους λαχανόκηπο! >>3 Επειδή μια σελίδα εφημερίδας δεν χωράει όλα όσα γίνονται καθημερινά στις Μικρές Ιστορίες, είτε είστε γονιός είτε είστε εκπαιδευτικός, επισκεφθείτε το www. mikresistories.gr και δείτε αναλυτικά όλα τα προγράμματα για κάθε ηλικία.

Μικρές Ιστορίες Δημητρακοπούλου 70, Κουκάκι (στάση μετρό-τραμ: Συγγρού-Φιξ) Τηλ.: 210-9227730 www.mikresistories.gr e-mail:info@mikresistories.gr

48 συζητωντασ

12.11.2014

PUBLI Taλκ

για σένα από όλο αυτό το μπέρδεμα. AΡΙΣΤΕΑ ΚΟΝΤΡΑΦΟΥΡΗ: Η απόδραση πραγματοποιείται μέσω της αποδοχής, της ελπίδας, της πίστης, της διερεύνησης. Ακόμα και σε αντίξοες συνθήκες ο άνθρωπος μπορεί να είναι ελεύθερος να αποφασίζει για τη στάση που θα κρατήσει σε ό,τι δύσκολο του συμβαίνει. Η στάση του είναι η δίοδος της απελευθέρωσης.

ε έναν πολύ όμορφο χώρο στα Άνω Πετράλωνα τρεις άνθρωποι, ο Γιάννης Πίμπας (ψυχολόγος Μsc, η Αριστέα Κοντραφούρη (ηθοποιός-παιγνιοθεραπεύτρια) και η Λαμπρινή Κουβαρά (ψυχοπαιδαγωγός, εκπ. παιγνιοθεραπεύτρια), ένωσαν τις δυνάμεις τους και την εμπειρία τους και έφτιαξαν το ΝΗΜΑ, με στόχο την ενίσχυση της δημιουργικότητας, της καλλιτεχνικής έκφρασης και την τόνωση των δυνατών πλευρών μας, χρησιμοποιώντας το παιχνίδι ως μέσο διερεύνησης, ανακάλυψης και αναπλαισίωσης.

ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΚΟΥΒΑΡΑ: Όταν νιώθεις μπλεγμένος και μπερδεμένος είναι σίγουρο πως η ένταση, η πίεση και ο πανικός δεν θα σε βοηθήσουν να ξεμπερδευτείς, ακόμη και αν κρατάς στα χέρια σου ψαλίδι για να κόψεις τα νήματα. Χρειάζεται υπομονή. Να ξεκινήσεις από κάπου και να αρχίσεις να ξεμπερδευτείς, να κάνεις παύση εάν το χρειαστείς και να ξεκινήσεις πάλι από την αρχή μέχρι να ξεμπερδέψεις και τον τελευταίο κόμπο.

Ψάξαμε, ψάξαμε και μας βρήκε ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΙΜΠΑΣ: Με την Αριστέα και τη Λαμπρινή γνωριζόμαστε χρόνια, για χρόνια μας συνέδεε ένας κοινός τόπος και χώρος έκφρασης, μοιράσματος και «ενηλικίωσης», ήδη υπήρχε, είχε υφανθεί ένα αόρατο νήμα, απλώς έλειπε η λέξη, η λεκτικοποίηση αυτού του δεσμού. Ένα πρωί στην ανασκόπηση μιας επαγγελματικής συνάντησης επικυρώθηκε η λέξη, ο προσδιορισμός αυτού που μας συνέδεε.

Τελικά πιάνω την άκρη του νήματος και μετά; ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΙΜΠΑΣ: Μετά έχεις την επιλογή να το ξαναδοκιμάσεις με μικρές ή με μεγάλες παραλλαγές, ή ακόμη και να υφάνεις μια καινούργια διαδρομή, γιατί το νήμα είναι ένα ισχυρό και ευέλικτο εργαλείο.

ΑΡΙΣΤΕΑ ΚΟΝΤΡΑΦΟΥΡΗ: Nαι… μας βρήκε ύστερα από αρκετό χρόνο διερεύνησης και προσωπικής αναζήτησης. ΝΗΜΑ, λοιπόν, το όνομα αυτών των τριών: Μια δαντέλα μού έρχεται στο μυαλό, μια δαντέλα που πλέκεται και ξηλώνεται με απεριόριστη υπομονή και ανάγκη για δημιουργία και έκφραση. Κάθε κίνηση που κάνει το βελονάκι κρύβει μια σκέψη, ένα συναίσθημα που αποκτά σχήμα με τη βοήθεια του νήματος. ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΚΟΥΒΑΡΑ: Μερικές φορές, όταν ψάχνεις με αγωνία κάτι, μοιάζει σαν να μην υπάρχει πουθενά... χρειάζεται ίσως να σταματήσεις για λίγο το ψάξιμο, να δεις τελικά μήπως ό,τι ψάχνεις βρίσκεται μπροστά σου. Έτσι και Το Νήμα... ψάχναμε καιρό να βρούμε τη μορφή του και τελικά σχηματίστηκε μπροστά μας! Το νήμα πριν και το Νήμα τώρα ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΙΜΠΑΣ: Τότε εκεί... στο πριν… ήταν ο χειμώνας που η γιαγιά μου έπλεκε πολύχρωμα πουλόβερ και εγώ ανάμεσα στα πολλά κουβάρια, θυμάμαι αυτό το μαλακό, απαλό άγγιγμα των κλωστών άλλοτε μέσα στη σιωπή και άλλοτε στον θόρυβο της κουβέντας. Τώρα το Νήμα αποτελεί ένα βήμα, μια προσωπική έκφραση, έναν χώρο έκφρασης και συνδημιουργίας. ΑΡΙΣΤΕΑ ΚΟΝΤΡΑΦΟΥΡΗ: Το νήμα

ΑΡΙΣΤΕΑ ΚΟΝΤΡΑΦΟΥΡΗ: Μετά ακροβατώ, ισορροπώ και δοκιμάζω… πειραματίζομαι με τα όριά μου, τις μέχρι τώρα δυνάμεις μου. Φτάνω ψηλά και ξαναπέφτω… Είμαι όμως εγώ και είμαι περήφανος για αυτό που είμαι.

πριν: τρεις άνθρωποι που ο καθένας δούλευε μόνος του με πολλή αγάπη χρησιμοποιώντας για εργαλείο το παιχνίδι. Το Νήμα τώρα: Οι τρεις άνθρωποι ένωσαν τα χέρια τους και έφτιαξαν μαζί έναν χώρο για παιδιά και ενήλικες που θέλουν να εκφραστούν και να επικοινωνήσουν μέσα από το παιχνίδι και την τέχνη, να ανακαλύψουν τη δική τους στάση απέναντι στα γεγονότα που τους περιβάλλουν και συχνά τους πνίγουν. ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΚΟΥΒΑΡΑ: Το νήμα έχει μια προεργασία προτού φτάσει στα χέρια μας σχηματισμένο και έτοιμο, τυλιγμένο σε κουβάρι για να χρησιμοποιηθεί με όλους τους τρόπους που ο καθένας μπορεί να επιθυμήσει. Το νήμα πριν ήταν ένα απλό φυσικό υλικό που περνούσε διαδικασίες ώστε να αποκτήσει

το χρώμα και την υφή του. Ήταν ενωμένες ίνες που ταξίδευαν μαζί. Το Νήμα τώρα είναι στα χέρια σου. Μπορείς να το δεις, να το αισθανθείς, να κατασκευάζεις με αυτό ό,τι βάζει ο νους. Ακόμα και να πιάσεις την άκρη του και να σε οδηγήσει έξω από τον λαβύρινθο. Όταν οι άνθρωποι μπερδεύονται με τα νήματα πώς μπορούν να αποδράσουν; ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΙΜΠΑΣ: Δεν ξέρω αν πρέπει να αποδράσουν, το ζήτημα δεν είναι να αποδράσεις, αλλά να δράσεις. Αξίζει περισσότερο να δεις τον κόμπο, να τον εξετάσεις, να τον ψηλαφίσεις, να δεις το πώς, και όχι τόσο το γιατί. Το να το σκίσεις, να το κόψεις είναι εύκολο και συχνά απελευθερωτικό, ορισμένες φορές όμως χάνεις την ευκαιρία να μάθεις κάτι

ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΚΟΥΒΑΡΑ: Μετά είναι στο χέρι μου να φανταστώ και να κάνω αυτό που πραγματικά επιθυμώ. Μπορώ να πλέξω, να ξηλώσω, να κόψω, να δέσω, να τυλίξω, να κάνω κόμπους, να το δώσω σε άλλους να το κρατούν μαζί μου, να το αφήσω και να το ξαναπιάσω. Αφήνω τη φαντασία μου ελεύθερη να χορέψει με την πραγματικότητα και μαζί να τυλιχτούν σε νέους δρόμους και καταστάσεις. Το ΝΗΜΑ στις 14 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ και ώρα 11:00 θα φιλοξενήσει στον χώρο του 25 αναγνώστες του Τaλκ για να παρακολουθήσουν το βιωματικό εργαστήρι με θέμα τη διαφορετικότητα βασισμένο στο παραμύθι της Αθηνάς Mπίνιου «Poζaλίντα και Πιρουλίτο». Άλλωστε όλοι είμαστε διαφορετικοί και αυτήν τη διαφορετικότητα θα επεξεργαστούμε μέσα από το παιχνίδι, την κίνηση, το θέατρο! Θα παρευρίσκεται και η συγγραφέας στο τέλος του σεμιναρίου. (Το Νήμα: Αιολέων 36, Άνω Πετράλωνα, τηλ.: 6907502030.)

ΕΙ

Σ ΨΥΧ

ΟΣ

ΕΚ Δ

ΓΙ

Ο πιο παραμυθένιος μύθος από την πιο αγαπημένη δημιουργό!

79 -2 0 14

Διαβά Z ουμε μαζί!

Γίνετε μέλη δωρεάν στο www.psichogios.gr ή καλώντας χωρίς χρέωση στο 800-11-64 64 64 και κερδίστε προνόμια και δώρα.

50 διαβαζοντασ

12.11.2014

της Πελιώς Παπαδιά

πρώτη μας πρόταση είναι για πολύ μικρά παιδάκια. «Ο κόσμος ξεδιπλώνεται-Πρώτες λέξεις» μόλις κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Διόπτρα, σε μετάφραση Έλενας Κατσαΐτη. Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας γνωρίζουν τις πρώτες, φανταστικές για αυτά, λεξούλες, μήλο, κουνέλι, ποδήλατο, καπέλο, βάρκα και γάτα, μέσα από ένα βιβλίο που οι σελίδες του αναδιπλώνονται. Θυμάστε το «Πώς να κρύψεις ένα λιοντάρι;», το απολαυστικό βιβλίο της Helen Stephens! Ετοιμαστείτε για την ακόμα πιο απολαυστική συνέχειά του, το «Πώς να κρύψεις ένα λιοντάρι από τη γιαγιά», από τις Εκδόσεις Ίκαρος. Όπως μάλλον ήδη γνωρίζετε, η Έλλη έχει ένα μυστικό: ζει με ένα λιοντάρι. Οι γονείς της πλέον το ξέρουν, όμως το Σαββατοκύριακο θα έρθει στο σπίτι η γιαγιά να την κρατήσει και έτσι η Έλλη πρέπει να κρύψει το λιοντάρι της για να μην το πάρει είδηση και εκπλαγεί ή τρομάξει. Αλλά φαίνεται ότι η γιαγιά, μέσα στο πελώριο μπαούλο της, κρύβει κι αυτή το δικό της μυστικό.

Παραμένουμε στο ζωικό βασίλειο και στα λιοντάρια, με το νέο βιβλίο των Εκδόσεων Διάπλαση «Τα λιοντάρια δεν τρώνε γατοτροφή», του Αντρέ Μπρουσάρ. Ο μπαμπάς και η μαμά της Κλεμάνς δήλωσαν αυστηρά ότι δεν θα της πάρουν ούτε σκύλο ούτε γάτα. Επειδή, λοιπόν, η Κλεμάνς είναι ένα κοριτσάκι υπάκουο, έφερε στο σπίτι ένα… λιοντάρι! Αλλά τα λιοντάρια δεν τρώνε γατοτροφή. Οπότε τι θα τρώει το ζωάκι; Και τι θα του βρει να κάνει για να μη βαριέται; Μια ιστορία με διακριτικό χιούμορ και θαυμάσια εικονογράφηση που μας δείχνει ότι τα λιοντάρια δεν είναι και τα πιο εύκολα ζώα για να μένουν μαζί μας στο σπίτι! Μιλώντας για παράξενα κατοικίδια, στην πρωτότυπη και απολαυστική ιστορία με θέμα τη φιλοζωία, από τον πολυβραβευμένο Μάκη Τσίτα, το ζώο της οικογένειας είναι… άνθρωπος. «Ο αδέσποτος Κώστας» (Εκδόσεις Ψυχογιός) είναι η ιστορία μιας οικογένειας σκύλων που έχουν για κατοικίδιο τον μικρό Κώστα. Τον αγαπούν και τον φροντίζουν σαν παιδί τους, όταν

Ραντεβού με ένα βιβλίο... Κάθε Σάββατο στον ΠΑΙΔΙΚΟ ΙΑΝΟ (Σταδίου 24, 210 32 17 917)

15/11 στις 12:00

Πώς να κρύψεις ένα λιοντάρι από τη γιαγιά

της Helen Stevens, εκδόσεις ΙΚΑΡΟΣ, 3-8 ετών.

Για τους μ «βιβλιο...φ ικρούς με ελεύθ άγους» ερη είσοδ ο!

15/11 στις 14:00

Ο πιο καλός οδοντίατρος του κόσμου του Κώστα Χαραλά,

εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ, 4-8 ετών. 22/11 στις 12:00

Αρκούδος Πουκ. Ένας αναπάντεχος επισκέπτης του Μπεν Γκλυν Τζόουνς, εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ, 4-8 ετών.

22/11 στις 13:00

Το κρυφτό της χαράς της Μαριλένας Καββαδά,

εκδόσεις ΒιβλιοΔΙΑΠΛΟΥΣ, 4-8 ετών, στο ΙΑΝΟS CAFÉ.

29/11 στις 12:00 Μικρόπολη 2 της Κέλλυς Αλχανάτη, εκδόσεις ΜΙΝΩΑΣ, 3-6 ετών. 29/11 στις 13:00

Πετώντας πας στην Πόλη της Τατιάνας Ζωγράφου, εκδόσεις ΕΝ ΠΛΩ,

4-12 ετών, στο ΙΑΝΟS CAFÉ. 6/12 στις 12:00

Καληνύχτα Αλφος & Απαπά Αλφονς εκδόσεις ΜΑΡΤΗΣ , 4-8 ετών.

13/12 στις 11:00

Το διατροφονήσι της Μαίρης Σελανικλή, εκδόσεις medNutrition Kids, 4-8 ετών.

13/12 στις 12:00

Είναι Χριστούγεννα Λαλού & Χριστούγεννα στο Δάσος

της Σγουρής Β. Γεωργιάδη, εκδόσεις ΔΙΑΠΛΑΣΗ, 4-8 ετών, στο ΙΑΝΟS CAFÉ.

ianos.gr

όμως έρθει η ώρα να φύγουν για τις διακοπές τους, θα τον παρατήσουν πολύ μακριά απ’ το σπίτι. Και τότε ο Κώστας θα γίνει αδέσποτος και θα περιπλανηθεί, χαμένος και φοβισμένος, στην αφιλόξενη και σκοτεινή πόλη, αντιμέτωπος με πολλούς κινδύνους. Πρόκειται για μια πολύ περίεργη ιστορία. Ή μήπως όχι; Ένα ποντικάκι βγήκε βόλτα στο σκοτεινό δάσος. Μια αλεπού είδε το ποντικάκι και το ποντικάκι τής φάνηκε πολύ νόστιμο. Ακολούθησε το έξυπνο ποντικάκι και μάθε πώς θα γλιτώσει από μια αλεπού, μια κουκουβάγια, ένα φίδι κι ένα πεινασμένο… Γκρούφαλο. Ζώο διαφορετικό από τα άλλα, φανταστικό, που κλείνει φέτος τα 15 του χρόνια, το «Γκρούφαλο» είναι ένας ήρωας που έχει αγαπηθεί από εκατομμύρια παιδιά σε ολόκληρο τον πλανήτη. Η ιστορία του συγκαταλέγεται ανάμεσα στις κλασικές για παιδιά και οι δημιουργοί του, Τζούλια Ντόναλντσον και Άξελ Σέφλερ, χάρη σε αυτήν τη συνεργασία τους, θεωρούνται το πιο πετυχημένο δημιουργικό δίδυμο στη σύγχρονη ιστορία του παιδικού βιβλίου! Οι Εκδόσεις Πατάκη προχώρησαν στη 15η ειδική επετειακή έκδοση του Γκρούφαλο, σε μετάφραση Φίλιππου Μανδηλαρά. Του αξίζει μια θέση στη βιβλιοθήκη σας! Το λαίμαργο το κατσικάκι κλείστηκε στο αποθηκάκι! Η κυρα-Κατσίκα τρέχει στον κλειδαρά, στον αστυφύλακα, στον δήμαρχο, στον υπουργό, στον βασιλιά τον ίδιο, για να το ελευθερώσει! Κανείς όμως δεν την καταλαβαίνει, παρά μόνο μια άλλη μαμά... κι ας είναι και λύκος! «Πρέπει να ελευθερώσω το παιδί», από τις Εκδόσεις Παπαδόπουλος. Ο αγαπημένος μας Geoffroy de Pennart, πασίγνωστος με τα ανατρεπτικά παραμύθια του στη σειρά «Ο Λύκος», συνεχίζει τη σειρά με μοναδικό χιούμορ και απροσδόκητες καταστάσεις που θα κάνουν τα μικρά παιδιά να γελάσουν, να χαρούν, αλλά και να σκεφτούν... Οι Εκδόσεις Μάρτης μάς συστήνουν έναν νέο (στην Ελλάδα) ήρωα, τον Άλφονς, της Gunilla Bergström, που μεγαλώνει με τον μπαμπά του και ζει απλές, καθημερινές ιστορίες, με τις οποίες εύκολα ταυτίζονται όλα τα παιδιά προσχολικής ηλικίας. (Και οι γονείς ταυτίζονται με τον φοβερό μπαμπά!) Οι περιπέτειες του Άλφονς θεωρούνται σήμερα κλασικά έργα της παιδικής λογοτεχνίας. Από την πρώτη έκδοση, το 1972, έχουν εκδοθεί περίπου 30 ιστορίες του. Συχνά πρόκειται για μικρά καθημερινά επεισόδια, στα οποία το παιδί αντιμετωπίζεται πάντα με σοβαρότητα. Το χιούμορ και η φαντασία μέσα στην πραγματικότητα είναι βασικά στοιχεία των ιστοριών της Bergström. Ο Άλφονς έχει μεταφραστεί σε περισσότερες από 32 γλώσσες και συνεχώς τυπώνονται νέες εκδόσεις. Μόνο στη Σουηδία έχουν κυκλοφορήσει περίπου πέντε εκατομμύρια αντίτυπα. Για αρχή, αναζητήστε το «Καληνύχτα, Άλφονς» και το «Άπαπα, Άλφονς». Άλλο ένα υπέροχο βιβλίο με πρωταγωνιστή ένα παιδάκι έρχεται από τις Εκδόσεις Ίκαρος. «Η Εύη όλο χορεύει και χορεύει», της βραβευμένης συγγραφέως και εικονογράφου Birgitta Sif, μιλάει για ένα κοριτσάκι

51 διαβαζοντασ

12.11.2014

που το έλεγαν Εύη και που του άρεσε να χορεύει και να χορεύει με όλη του την ψυχή. Όταν όμως ήταν κι άλλοι μπροστά, η Εύη ένιωθε τα πόδια της να τρέμουν και να μην την υπακούν. Έτσι, σιγά σιγά ξέχασε πώς είναι να χορεύεις. Κάποιος, όμως, θα βρεθεί και θα τη βοηθήσει να θυμηθεί ξανά τη μεγάλη της αγάπη… Ξέρετε ότι κάπου εκεί έξω υπάρχει μια φανταστική πόλη όπου όλα είναι μικροσκοπικά; Αυτή η πόλη λέγεται Μικρόπολη και οι κάτοικοί της είναι όλοι μικρούληδες! Εκεί ζει και η Λούλα. Δεν της αρέσει που είναι μικρούλα και βιάζεται να μεγαλώσει! Τι θα συμβεί, άραγε, όταν η ευχή της γίνει πραγματικότητα; Για άλλη μια φορά η Λούλα προκαλεί αναστάτωση με τα καμώματά της βάζοντας σε μπελάδες τη φίλη της, τη χελώνα Λώνα, τον πατέρα της, τον κύριο Μικρούλη, και όλους τους κατοίκους της όμορφης Μικρόπολης! Με την τρυφερή γραφή της, η Κέλλυ Αλχανάτη μάς ταξιδεύει και πάλι στη Μικρόπολη. Με το βιβλίο της «Μικρόπολη. Μη βιάζεσαι. Θα μεγαλώσεις» (Εκδόσεις Μίνωας) μας υπενθυμίζει ότι αυτό που έχει σημασία στη ζωή είναι να είμαστε πάντα ο εαυτός μας, όσο κι αν διαφέρουμε από τους άλλους.

βιβλίο πραγματικά χρυσή καρδιά. Και καταφέρνει να προσεγγίσει το θετό παιδάκι της με τρόπο που ανατρέπει όλα τα στερεότυπα, όχι μόνο των παραμυθιών, αλλά και τα σημερινά, που εξακολουθούν να είναι πολλά και δυστυχώς υπαρκτά. Η δεύτερη είναι της Δήμητρας Πυργελή και λέγεται «Τα δυο αδέλφια και το φεγγάρι». Δυο αδέρφια παίζουν και ονειρεύονται. Ένα άλογο που τρέχει σαν τον άνεμο. Μια κουζίνα όπου ψήνονται θαύματα. Γλυκά ψωμάκια γεμιστά με παραμύθια. Κι από το παιχνίδι στο όνειρο, βήμα το βήμα, τα δυο αδέρφια (ήρωες επιτέλους σαν όλους τους ταξιδιώτες!) θα φτάσουν ως το φεγγάρι. Και θα μάθουν πού κρύβονται στ’ αλήθεια τα όνειρα τα γλυκά κάθε πρωί, όταν οι άνθρωποι ξυπνούν και δεν τα ονειρεύονται πια… Η εικονογράφηση είναι της Μαρίας Πεπονά.

Η Δήμητρα Πυργελή μόλις εξέδωσε άλλο ένα εξαιρετικό παιδικό βιβλίο, αυτήν τη φορά από τις Εκδόσεις Καλειδοσκόπιο. Ο «Καπετάνιος στην μπανιέρα» αφηγείται την ιστορία ενός μικρού καπετάνιου που αποφασίζει να περάσει φέτος αλλιώτικα γενέθλια. Με τη φαντασία και τον ενθουσιασμό του, ξεσηκώνει μικρούς και μεγάλους να μπαρκάρουν μαζί του σ’ ένα αξέχαστο ταξίδι στη θάλασσα. Ένα βιβλίο Από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο μόλις κυκλοφόγια την αγάπη της περιπέτειας, για τη σημασία της ρησαν δύο νέες Μικρές Καληνύχτες! Η πρώτη είναι φιλίας αλλά και της δημιουργικότητας που μπορεί να της Ελένης Σβορώνου και έχει τίτλο «Η μητριά με τη ξεπεράσει όλα τα εμπόδια, γεμάτο από τη θαλασσινή χρυσή καρδιά» (εικονογράφηση Κατερίνα Χαδουλού). 1 έχει 3/11/14 �� 1της Αιμιλίας Κονταίου, από όνειρα, Μιαtalk_2.qxd:�� ηρωίδα εντυπωσιακή, η μητριά, σε αυτό το 15:59εικονογράφηση

ΘΕΟΔΩΡΑ ΤΣΙΒΟΥΛΗ ΣΓΟΥΡH Β. ΓΕΩΡΓΙAΔΗ

Ο σάκος του Αϊ-Βασίλη

ΣΓΟΥΡH Β. ΓΕΩΡΓΙAΔΗ

Χριστούγεννα στο δάσος

Αλφαβητάρι με δραστηριότητες και παιχνίδια Εικονογράφηση: Γιώργος Σγουρός

Είναι Χριστούγεννα Λαλού

Εικονογράφηση: Ελίζα Βαβούρη Μουσική: Αναστασία Γεωργάκη

Εικονογράφηση: Κωνσταντίνα Ζαφείρη

ΧΑΡΑ ΚΑΤΣΑΡΗ

ΚΑΡΜΕΝ ΡΟΥΓΓΕΡΗ

ΜΑΡΙΛΕΝΑ ΚΑΒΒΑΔΑ

Η μάγισσα Τσαπατσούλα και οι καλικάντζαροι

Το παιδί και το όνειρο

Πρωτοχρονιάτικες καλικαντζαροσκανταλιές

Εικονογράφηση: Κατερίνα Βερούτσου

Εικονογράφηση: Ναταλία Καπατσούλια Μουσική: Στέφανος Βαρελάς

Εικονογράφηση: Νέστορας Ξουρής

Κεντρική Διάθεση Xαριλάου Τρικούπη 76, 106 80 Αθήνα τηλ.: 210 38 08 455, 210 38 08 445 fax: 210 38 08 455

e-mail: info@diaplasibooks.gr

www.diaplasibooks.gr

52 διαβαζοντασ παιχνίδια και σπαζοκεφαλιές για παιδιά από 4 ετών. Άλλος ένας καπετάνιος θα μας κάνει παρέα αυτόν τον μήνα! Ο Καπετάν Νικόλας που χαρίζει απλόχερα στη μικρή εγγονή του, μέσα από τα ταξίδια του, πρότυπα και αξίες ζωής. «Οι θαλασσινές ιστορίες του Καπετάν Νικόλα», της Λητώς Τσακίρη-Παπαθανασίου, που κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις Διάπλους, είναι ένα ταξίδι εμπειρίας, που μας οδηγεί σε κρυφά μονοπάτια του βυθού, όπου όλα μπορούν να συμβούν. Με πίστη και ελπίδα στη ζωή, ο Καπετάνιος στο καράβι του έχει για πλήρωμα μικρούς και μεγάλους αναγνώστες και προορισμό του ένα καλύτερο αύριο για όλους μας. Αυτό το γεμάτο ρυθμό και μουσική παραμύθι είναι εικονογραφημένο από τη Νίκη Λεωνίδου και συνοδεύεται από CD και DVD. Σε ρυθμούς μουσικής παραμένουμε και περνάμε στην «Ερωτευμένη Μπόσα Νόβα», της Στέργιας Καββάλου (Εκδόσεις Ιπτάμενο Κάστρο), ένα παραμύθι για όσους τρελαίνονται για χορό και τραγούδι, για όσους αγαπούν τα πλάσματα του δάσους, για όσους

12.11.2014

θέλουν να ταξιδέψουν στον κόσμο και βιάζονται να μεγαλώσουν. Και, το σπουδαιότερο, για όσους πιστεύουν πως μια πεταλούδα κι ένα ποντικάκι μπορούν να φτιάξουν τη δική τους μπόσα νόβα αγάπης. Ο φοβερός μπαμπάς του Νικόλα επιστρέφει στο νέο βιβλίο του Αντώνη Παπαθεοδούλου «Ο γιατρός

φοβάται τον Νικόλα», που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μίνωας. Ο μπαμπάς καταφέρνει να πείσει τον (σχεδόν) ατρόμητο γιο του ότι ο γιατρός είναι… για να τον φοβούνται. Ποιοι; Θα το μάθετε διαβάζοντας το βιβλίο, που ανήκει στη σειρά «Οι φόβοι των μικρών απ’ την ανάποδη». Στην έκδοση περιλαμβάνονται

Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ίκαρος Η Θαυμαστή Kαμήλα Ευγένιος Τριβιζάς εικονογράφηση: Νίκος Κούτσης

Ο Αχμέτ Χαμαμέτ, ο μοναχικός βεδουίνος, έχει μια καμήλα που τον συνοδεύει ακούραστη σε όλα του τα ταξίδια. Είναι η παρηγοριά, η ελπίδα και η μοναδική παρέα του. Έτσι, όταν η καμήλα τού εκμυστηρεύεται το όνειρό της να γίνει ανάλαφρη σαν ελαφίνα και του ζητάει να την απαλλάξει από την καμπούρα της, ο βεδουίνος δεν διστάζει ούτε στιγμή... Βουλής 4, Σύνταγμα • T 210 3225152 • F 210 3235262 info@ikarosbooks.gr • kids.ikarosbooks.gr

ΛΕΛΟ και ΣΤΡΟΥΘ

www.facebook.com/ikaroskids

νδηλαρά Η νέα σειρά του Φί λιππου Μα λίας Καπατσούλια. σε εικονογράφηση της Νατα ν γονείς και παιδιά Σύγχρονα θέματα που αφορού , εκφοβισ μός, διαφορετικότητα) (υιοθεσία, μικρότερα αδέλφια θησία. δοσμένα με χιούμορ και ευαισ

12.11.2014

οδηγίες προς τους γονείς για τη σωστή διαχείριση των παιδικών φόβων από την ψυχολόγο Φιλιώ Τσουκαλά. Σε συνδυασμό με την πανέμορφη εικονογράφηση του Γιώργου Σγουρού έχουμε ένα «ατρόμητο» αποτέλεσμα που θα ενθουσιάσει τους μικρούς αναγνώστες! Από γιατρούς, περνάμε σε μάγισσες! Και πιο συγκεκριμένα στη μάγισσα Kίρα, που… βαριόταν. Ήταν μια καλή, έξυπνη και συμπαθητική μάγισσα, αλλά είχε αυτό το ελάττωμα. Βαριόταν πολύ εύκολα. Είχε πολλά στη ζωή της η Κίρα, είχε τα καλύτερα. Μπορεί και να τα είχε όλα. Γι’ αυτό βαριόταν, άραγε; Ποιος ξέρει. Και επειδή ήταν είκοσι εννιά χιλιάδων ετών (και κάτι), βαριόταν επί είκοσι εννιά χιλιάδες χρόνια (και κάτι). Δεν υπάρχει πιο βαρετό πράγμα από τη βαρεμάρα, ειδικά όταν κρατάει τόσο πολύ. Το νέο βιβλίο της Ρίκας Βαγιάννη «Είναι πολύ βαρετό να βαριέσαι», σε εικονογράφηση της Ντανιέλας Σταματιάδη, κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Ποταμός. Παραμένουμε σε μαγικές καταστάσεις! Πώς θα σας φαινόταν αν είχατε ένα ζώο που μιλάει; Στο καινούργιο σχολείο της η Ίντα δεν νιώθει καθόλου καλά. Η δασκάλα τους όμως, η μις Κόρνφιλντ, τους μιλάει για το Μαγικό Μαγαζί των Ζώων - και η Ίντα αποκτά ένα μαγικό ζώο: την αλεπού Ραμπάτ που είναι πάντα πρόθυμη να προσφέρει τη βοήθειά της. Και ο Μπένι όμως έχει μεγάλη αγωνία. Πόσο θα ήθελε να έχει στο πλευρό του ένα άγριο αρπακτικό ζώο! Τότε θα τον έπαιρναν κι άλλοι επιτέλους στα σοβαρά. Μια απίστευτη περιπέτεια αρχίζει στο «Σχολείο των Μαγικών Ζώων», το νέο βιβλίο της Μαργκίτ Άουερ (Εκδόσεις Μεταίχμιο). Καλά τα νέα για τους φαν της Ψαρόσουπας. Ο Γιώργος Λεμπέσης μόλις κυκλοφόρησε στις Εκδόσεις Ψυχογιός το τρίτο βιβλίο της σειράς, με τίτλο «Βρασίδας εναντίον Μπακαλιαράκου», που πραγματεύεται το έντονο φαινόμενο της βίας και του εκφοβισμού που φτάνει μέχρι τις σχολικές αυλές, και δίνει θάρρος στα παιδιά αναπτύσσοντας έννοιες όπως η ελευθερία του λόγου, η έκφραση και η αλληλεγγύη μέσα στην κοινωνία. Στην ξακουστή Βυθούπολη της Μύλου επικρατεί ησυχία και όλη η ψαροπαρέα ετοιμάζεται για τα γενέθλια της Ρίτσας της Πεσκανδρίτσας. Ο Βρασίδας ο αχινός με τον Βαγγέλη τον ροφό, καθώς πηγαίνουν να μαζέψουν αμμώδη ριγοφιλάκια για τη μεγάλη γιορτή, έρχονται αντιμέτωποι με έναν επικίνδυνο εχθρό. Ο Μπακαλιάρος Μπακαλιαράκος προσπαθεί να εισβάλει στις ζωές των ψαροφίλων μας, όμως ο Βρασίδας και η παρέα του δεν μένουν με σταυρωμένα χέρια. Χάρη στο Τέρας Ψυχραιμίας και στη φίλη του, την Ελευθερία του Λόφου, κατορθώνουν να υψώσουν το ανάστημά τους και να πουν ΟΧΙ στον εκφοβισμό και στη βία. Άλλο ένα βιβλίο που μιλάει για τον εκφοβισµό, για τη διαφορετικότητα, αλλά κυρίως για τη δηµιουργία του εκφοβιστή είναι το «Λέλο και Στρουθ: Ποιος φοβάται τα τσακάλια;» του Φίλιππου Μανδηλαρά, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πατάκη σε εικονογράφηση της Ναταλίας Καπατσούλια. Κάθε φορά που εµφανίζεται στο πάρκο η παρέα των τσακαλιών, ο Λέλο, η Στρουθ κι η παρέα τους φεύγουν τροµαγµένοι γιατί τα θεωρούν άγρια και κακά. Η Στρουθ όµως έχει τις αµφιβολίες της. Κι όσο το ψάχνει, τόσο περισσότερο καταλαβαίνει ότι τα τσακάλια έχουν πέσει θύµα των προκαταλήψεων των φίλων της... Τι χρώμα έχουν τα όνειρα των παιδιών; Τι ονειρεύονται όταν κλείνουν τα μάτια τους το βράδυ; Ονειρεύονται σε εποχές κρίσης; Εκείνα που ήρθαν από άλλες χώρες, κυνηγημένα από τον πόλεμο ή την πείνα

έχουν κι αυτά το δικαίωμα να ονειρεύονται όπως τα παιδιά όλου του κόσμου; Οι απαντήσεις στο βιβλίο της Στέλλας Αρβανίτη «Η ιστορία ενός μικρού ονείρου. Καρίμ», που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Οσελότος. «Μαμά, μπαμπά, σας χρειάζομαι» ονομάζεται το νέο βιβλίο της Γιούλης Μιγγείρου, που μόλις κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Ψυχογιός και απευθύνεται σε όλους εκείνους τους γονείς που δεν γεννιούνται γονείς, αλλά μαθαίνουν κατά τη διάρκεια της κοινής πορείας με τα παιδιά τους. Δηλαδή, σε όλους μας! Η συγγραφέας μάς προτείνει τρόπους για να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να γνωρίσουν τον εαυτό τους και να προσδιορίσουν την κοινωνική ταυτότητα και τον ρόλο τους. Ο τρόπος με τον οποίο θα αφουγκραστούμε και θα σταθούμε απέναντι σε ενδόμυχες σκέψεις και συμπεριφορές τους θα αποτελέσει τον ακρογωνιαίο λίθο για την ψυχικά υγιή ενηλικίωσή τους. Οι Εκδόσεις Πατάκη συνεχίζουν την επιτυχημένη σειρά «Μιλώντας για…» με δύο νέους τίτλους. Ο πρώτος είναι το «Μιλώντας στην Άννα για τα μαθηματικά», του Τεύκρου Μιχαηλίδη. Όλα ξεκίνησαν όταν η οικογένεια της Άννας εγκαταστάθηκε για το καλοκαίρι δίπλα στο εξοχικό ενός παλαίµαχου µαθηµατικού. Η Άννα ήταν από εκείνα τα παιδιά που η αγαπηµένη τους λέξη είναι το «γιατί;» και ο νέος της γείτονας αρεσκόταν όχι µόνο να απαντά στις ερωτήσεις, αλλά και να γεννά µε κάθε του απάντηση µια νέα ερώτηση. Μέσα από τους διαλόγους της ανήσυχης έφηβης και του περιστασιακού της µέντορα, ο αναγνώστης ταξιδεύει στον µαγικό κόσµο των µαθηµατικών. Κι όταν, έχοντας τελειώσει τις σπουδές της, η Άννα θα βρίσκεται πια σε αναζήτηση ενός θέµατος για το διδακτορικό της, θα αναλάβει η ίδια τον ρόλο του µέντορα, για να µας ξεναγήσει σε µερικές από τις περιοχές της σύγχρονης, ζωντανής µαθηµατικής έρευνας. Ο δεύτερος τίτλος είναι το «Μιλώντας στην κόρη μου για την Οικονομία», του Γιάνη Βαρουφάκη.

Το βιβλίο πασχίζει να παραθέσει µια αφήγηση για την οικονοµία που η δεκάχρονη κόρη του συγγραφέα δεν θα τη βαριόταν και η οποία, παράλληλα, θα εξηγούσε δύο πράγµατα: πώς προέκυψε ο σύγχρονος κόσµος µας και γιατί οι θεωρίες των οικονοµολόγων είναι µέρος των προβληµάτων –και όχι των λύσεων– που γεννά ο κόσµος αυτός. Χωρίς να εστιάζει στην ελληνική καθηµερινότητα των τελευταίων ετών, το βιβλίο πραγµατεύεται τα µεγάλα ζητήµατα της κοινωνικής οικονοµίας που αγγίζουν όλους τους ανθρώπους, παντού, αλλά µε τρόπο που, όποιος αναγνώστης θέλει, µπορεί να χρησιµοποιήσει ώστε να δει µε διαφορετικό µάτι την πρόσφατη κατάρρευση της ελληνικής οικονοµίας. Και για το τέλος φαγητό! «Μαγειρέψτε οικονομικά με τον Jamie», από τις Εκδόσεις Διόπτρα. Με αυτό το βιβλίο του γνωστού και αγαπημένου σεφ Jamie Oliver θα μάθουμε πώς να μαγειρεύουμε νόστιμα και θρεπτικά φαγητά χωρίς να επιβαρύνουμε το πορτοφόλι μας. Γευστικά πιάτα, γαρνιρισμένα με διαφορετικά υλικά σε μια πανδαισία χρωμάτων που θα σας εντυπωσιάσουν. Κάθε συνταγή είναι οικονομική και πιο φθηνή ανά μερίδα από οποιοδήποτε φαγητό που θα παραγγείλετε απέξω. Είναι καιρός να γίνουμε δημιουργικοί στην κουζίνα.

Διασκέδασε παρέα με τα Στρουμφάκια και τα φανταστικά στρουμφοβιβλία από τις εκδόσεις www.metaixmio.gr

0100_014AK_STROYMFAKIA.indd 1

04/11/2014 12:51 μ.μ.

54 ΓΙΑΜΙ

12.11.2014

της Αθηνάς Τσόγκα-Τουρνικιώτη

Μαγειρεύουμε κοτόπουλο! λαφρύ και ταυτόχρονα θρεπτικό, το κοτόπουλο έρχεται πρώτο στις προτιμήσεις μικρών και μεγάλων. Βρείτε τρόπους να το μαγειρέψετε διαφορετικά, ώστε να ανανεώνετε τη... σχέση γευστικής Ε απόλαυσης. Κοτοσυνταγές λοιπόν και καλή όρεξη! Μακαρόνια με κιμά από κοτόπουλο και γλυκιά κολοκύθα

Μπιφτεκάκια από κιμά κοτόπουλο

Μαριναρισμένα σουβλάκια κοτόπουλου με σόγια και μέλι

Υλικά

● 1 κιλό κιμάς από στήθος κοτόπουλου ● 1 μέτριο καρότο κομμένο σε μικρά καρέ ● 1 μέτριο κρεμμύδι πολτοποιημένο στο μπλέντερ ● 1 1/2 κούπα γλυκιά κολοκύθα κομμένη σε μικρά καρέ ● 1 1/2 κούπα ζωμό κοτόπουλο ● 1 κούπα φρέσκια ντομάτα τριμμένη με 1/2 κ.γ. ζάχαρη καστανή ● 1/2 κούπα ντοματοχυμό ● 1/2 κ.γ. κάρδαμο ● 1 φύλλο δάφνης ● αλάτι, πιπέρι, ελαιόλαδο

● 1 κιλό κιμάς κοτόπουλο από στήθος ● 1 κούπα νιφάδες βρώμης αλεσμένες στο μπλέντερ ● 1 μέτριο κρεμμύδι αλεσμένο στο μπλέντερ μαζί με τα φύλλα από μισό ματσάκι δυόσμο ● 2 καρότα αλεσμένα στο μπλέντερ ● 1 ντομάτα ώριμη αλεσμένη στο μπλέντερ ● ξύσμα από ένα πορτοκάλι ● 1 κ.σ. αλάτι ● πιπέρι ● 2 κ.σ. ελαιόλαδο

● 1 κιλό φιλέτο κοτόπουλο στήθος κομμένο σε κομμάτια για σουβλάκι ● Ελαιόλαδο για το ψήσιμο

Εκτέλεση Σοτάρουμε σε μέτρια κατσαρόλα τον κιμά με λίγο ελαιόλαδο. Μόλις αλλάξει χρώμα, προσθέτουμε το κρεμμύδι και ανακατεύουμε μέχρι να τσιγαριστεί ελαφρώς. Προσθέτουμε το καρότο και τη γλυκιά κολοκύθα και τα ανακατεύουμε όλα μαζί. Αφήνουμε στη φωτιά για 2-3 λεπτά και έπειτα προσθέτουμε το κάρδαμο, τη δάφνη, το αλάτι, το πιπέρι και, τέλος, τον ζωμό. Αφήνουμε να πάρει βράση για 5 λεπτά και ρίχνουμε την ντομάτα με τη ζάχαρη και τον χυμό. Αφήνουμε σε μέτρια φωτιά για άλλα 10 λεπτά. Σε άλλη κατσαρόλα βράζουμε τα μακαρόνια της αρεσκείας μας. Σερβίρουμε τα μακαρόνια και από πάνω τη σάλτσα του κιμά.

Εκτέλεση Ανακατεύουμε όλα μαζί τα υλικά σε ένα μπολ και ζυμώνουμε βρέχοντας κάθε λίγο τα χέρια μας σε ένα μπολ με νερό που έχουμε τοποθετήσει στο πλάι, έτσι ώστε να μην κολλάει και να γίνουν ζουμερά και αφράτα τα μπιφτέκια. Ζυμώνουμε σε μπαλάκια μέγεθος του πινγκ-πονγκ και πατάμε ελαφρά την πάνω επιφάνεια. Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 180 βαθμούς Κελσίου για 15-20 λεπτά.

Για τη μαρινάδα ● 1 κούπα σόγια σος, κατά προτίμηση με λιγότερο αλάτι ● 1 κούπα χυμό πορτοκαλιού ● 2 κ.σ. μέλι ● 1 κ.σ. μουστάρδα ● 2 /3 κούπας καβουρδισμένο σουσάμι Εκτέλεση Ανακατεύουμε όλα τα υλικά της μαρινάδας και τα χτυπάμε στο μπλέντερ. Σε ένα μπολ ή τάπερ τοποθετούμε το κοτόπουλο και από πάνω περιχύνουμε με τη μαρινάδα. Σκεπάζουμε και αφήνουμε να μαριναριστεί στο ψυγείο για 2-3 ώρες (ή και παραπάνω). Περνάμε τα κομμάτια σε ξυλάκια για σουβλάκια και τα τοποθετούμε σε ταψάκι όπου έχουμε στρώσει λαδόκολλα, το ένα δίπλα στο άλλο. Ραντίζουμε από πάνω με τη μαρινάδα και πασπαλίζουμε το καβουρδισμένο σουσάμι και έπειτα ρίχνουμε λίγο ελαιόλαδο. Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 180 βαθμούς Κελσίου περίπου για 25 λεπτά. Σερβίρουμε προαιρετικά με πιτούλες ολικής άλεσης, γιαούρτι και λαχανικά της αρεσκείας μας.

56 ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑς

12.11.2014

της ΗΛΕΚΤΡΑΣ ΣΑΜΟΪΛΗ

Θεσσαλονίκη, είσαι μια, στον κόσμο

δεν είν’ άλλη!

αι για όσους πιστεύουν ότι ο εγχώριος τουρισμός είναι… αστικός μύθος, ένα πράγμα έχω να πω: η Θεσσαλονίκη, η νύμφη του Θερμαϊκού (ναι, ναι, συγχωρήστε μου το «κλισέ», είναι όμορφη σαν νύμφη!) περιμένει να την ανακαλύψετε. Μόλις 5 ώρες μακριά από την Αθήνα με αυτοκίνητο/τρένο ή 40 λεπτά με το αεροπλάνο, δεν υπάρχει ιδανικότερος προορισμός για να αλλάξετε τον αέρα σας οικογενειακώς. Μόνο προετοιμαστείτε ψυχολογικά, δηλαδή φροντίστε να ανηφορίσετε προς τη Θεσσαλονίκη πεινασμένοι. Με λίγο καλό σχεδιασμό, θα προλάβετε να τα φάτε –με συγχωρείτε, δείτε ήθελα να πω– όλα! Ξεκινάμε τη βόλτα μας από την παραλία του Θερμαϊκού Οι Θεσσαλονικείς ανέκαθεν ήταν –και με το δίκιο τους– περήφανοι για την παραλιακή λεωφόρο Νίκης τους. Σε αυτήν τη λεωφόρο περνούν μπροστά από τα μάτια σου ζωές ολόκληρες: πιτσιρίκια που μαθαίνουν να κάνουν ποδήλατο τα πρωινά της Κυριακής, φοιτητές που ψάχνουν τον δρόμο τους έπειτα από κάμποσα ποτηράκια παραπάνω στα μπαράκια της παραλιακής, μεγάλοι άνθρωποι

που δείχνουν να αγνοούν τον κόσμο και τη βαβούρα γύρω τους και διαβάζουν ήρεμοι την εφημερίδα τους στα παγκάκια. Αν και η παραπάνω εικόνα επιμένει, παλιοί και νέοι θα απολαύσετε εξίσου και τη νέα όψη της παραλίας. Αναφέρομαι φυσικά στο κομμάτι που εκτείνεται από το Μέγαρο Μουσικής μέχρι τον Ναυτικό Όμιλο Θεσσαλονίκης και τα οκτώ θεματικά πάρκα. Πρώτος στη σειρά, ο Κήπος του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Στη βόλτα σας θα διασχίσετε έναν διάδρομο ειδικά διαμορφωμένο για τυφλούς, με σιντριβάνια στις δύο πλευρές του. Ο Κήπος του Μεγάλου Αλεξάνδρου συνορεύει με τον Κήπο του Απογευματινού Ήλιου, όπου από έναν τεχνητό λόφο με δέντρα θα βγάλετε τις απαραίτητες αναμνηστικές φωτογραφίες με φόντο τον Θερμαϊκό. Ακολουθεί ο Κήπος της Αμμουδιάς, όπου –αν ο καιρός το επιτρέψει– παιδιά και μεγάλοι θα θυμηθούν ότι οι παραλίες και το καλοκαίρι δεν είναι ποτέ πολύ μακριά στην Ελλάδα. Στη συνέχεια θα περάσετε από τον ρομαντικό Κήπο του Ίσκιου, όπου θα περπατήσετε στη σκιά των δέντρων που κυκλώνουν τον πεζόδρομο του κήπου, για να περάσετε στον Κήπο των Εποχών και να καταλήξετε στον Κήπο του Οδυσσέα Φωκά. Σε αυτόν

τον τελευταίο λογικά θα περάσετε κάμποση ώρα μιας και είναι ειδικά διαμορφωμένος σε παιδότοπο. Τη βόλτα σας θα κλείσουν διαδοχικά ο Κήπος της Μεσογείου, φτιαγμένος ώστε να θυμίζει Αιγαίο πέλαγος, και τέλος ο Κήπος των Γλυπτών, ένα υπαίθριο μουσείο γλυπτών, με ιδιαίτερο στοιχείο τη μεγάλη επιφάνεια νερού γύρω από την οποία βρίσκονται οι βάσεις για τα γλυπτά. Αν τύχει και σας προλάβει η νύχτα μέχρι να φτάσετε στον τελευταίο Κήπο των Γλυπτών, μη στενοχωρηθείτε, ο φωτισμός της υδάτινης επιφάνειας του κήπου είναι εντυπωσιακός και θα σας αποζημιώσει! Απαραίτητη προϋπόθεση, φυσικά, να αφήσετε το αυτοκίνητό σας και να προετοιμαστείτε για έναν απολαυστικό περίπατο. Εντάξει, αν θέλετε οπωσδήποτε να κυκλοφορήσετε με τροχοφόρο επιλέξτε ποδήλατο – αν δεν έχετε το δικό σας, ο Δήμος Θεσσαλονίκης θα φροντίσει να σας νοικιάσει ένα. Οι Θεσσαλονικείς, είπαμε, είναι υπερήφανοι για την παραλία τους. Αλλά εξίσου υπερήφανοι είναι και για την κουλτούρα τους! Γι’ αυτό και από την πόλη τους δεν θα μπορούσε να λείπει ένα Παιδικό Μουσείο. Τι το ιδιαίτερο διαθέτει το Παιδικό Μου-

σείο της Θεσσαλονίκης; Απλούστατα οι εκθέσεις που παρουσιάζονται δεν είναι εκθέσεις για ενήλικες που ο τρόπος παρουσίασής τους είναι κομμένος και ραμμένος τα μέτρα των παιδιών, αλλά είναι εξαρχής αντικείμενα που αφορούν στα παιδιά. Και τι αφορά περισσότερο τα παιδιά απ’ ό,τι τα παιχνίδια; Μία ολόκληρη αίθουσα στο Παιδικό Μουσείο Θεσσαλονίκης είναι αφιερωμένη σε παλιά τσίγκινα παιχνίδια! Δεν υπάρχει καλύτερη γιατρειά για να θυμηθούν οι παλιοί και να μάθουν οι νεότεροι ότι υπήρχε ζωή πριν από το iPad κι ότι ο κόσμος μπορεί να είναι διασκεδαστικός ακόμα κι αν δεν μπορείς να τον μετακινήσεις με τον δείκτη του χεριού σου.

Μία ολόκληρη αίθουσα στο Παιδικό Μουσείο Θεσσαλονίκης είναι αφιερωμένη σε παλιά τσίγκινα παιχνίδια!

57 ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑς

12.11.2014

Η έτερη μόνιμη συλλογή του Παιδικού Μουσείου αφορά την άλλη καθημερινή ασχολία των παιδιών, πέρα από το παιχνίδι: το σχολείο. Η αίθουσα όπου φιλοξενούνται τα εκθέματα είναι φτιαγμένη έτσι ώστε να θυμίζει τάξη ενός σχολείου περασμένων δεκαετιών. Ανάμεσα στα εκθέματα θα δείτε βιβλία, πένες και κοντυλοφόρους, τετράδια κι ό,τι άλλο μπορείτε να φανταστείτε! Μικροί και μεγάλοι θα το καταδιασκεδάσετε, σαν άλλοι μαθητές σε ταινία εποχής! Κι αν ξεμπερδέψετε με τα μουσεία και έχετε διάθεση για περεταίρω πολιτιστικές βόλτες, οπωσδήποτε σειρά έχουν τα βυζαντινά μνημεία για τα οποία φημίζεται η πόλη. Πρώτος και καλύτερος ο Λευκός Πύργος, σήμα κατατεθέν της πόλης, που χτίστηκε τον 15ο αιώνα, στα απομεινάρια του παλαιότερου βυζαντινού πύργου, εκεί όπου η χερσαία οχύρωση της πόλης συναντούσε τη θαλάσσια, στην άκρη του παραλιακού δρόμου. Οι λάτρεις των παλαιοχριστιανικών μνημείων κάντε μια βόλτα κι από τη Ροτόντα, στο κέντρο της πόλης. Ο παλαιοχριστιανικός ναός, πιθανότατα αφιερωμένος στους αρχαγγέλους, ενδέχεται να ήταν αρχικά αφιερωμένος στον Δία, ή ακόμα και διοικητικό κτήριο πριν από τη

μετατροπή του σε λατρευτικό χώρο. Τέλος, βόλτα στη Θεσσαλονίκη δεν νοείται χωρίς να υποβάλετε τα σέβη σας στον πολιούχο άγιο της πόλης, στη Βασιλική του Αγίου Δημητρίου. Πρόκειται για ένα κτίσμα της Παλαιοχριστιανικής εποχής, που καταστράφηκε σχεδόν ολοσχερώς σε πυρκαγιά το 1917 και οι εργασίες αναστήλωσής του ολοκληρώθηκαν το 1948. Φιλοξενεί την κρύπτη του Αγ. Δημητρίου και ψηφιδωτές συνθέσεις που ανάγονται στον 5ο, 7ο και 9ο μ.Χ. αιώνα. Κι αν η παραλία και ο πολιτισμός είναι στοιχεία για τα οποία οι Θεσσαλονικείς αγαπούν να υπερηφανεύονται, τι να πούμε για το φαγητό; Για ποιον ακριβώς λόγο εκεί πάνω στον ελληνικό Βορρά ξέρουν περισσότερα από καλό φαγητό είναι μυστήριο. Ίσως γιατί είναι απόλυτα συμφιλιωμένοι με την παράδοσή τους, αποφεύγουν τα δήθεν πιάτα και δεν τσιγκουνεύονται τα καλά υλικά. Πράγμα που σημαίνει πως είτε ο δρόμος σας σάς βγάλει σε κάποιο ουζερί της παραλίας, είτε σε κάποιο πιο σικ εστιατόριο του κέντρου, είτε στον δρόμο, με μια «πίτα με γύρο», ή μία μπουγάτσα ανά χείρας, στη Θεσσαλονίκη δεν έχετε άλλη επιλογή πέρα από το να παραδοθείτε στην κραιπάλη!

Κουλουράκι Θεσσαλονίκης κανείς;

ο στρογγυλό, λαχταριστό σουσαμένιο κουλούρι, με τη μεγάλη τρύπα στη μέση, η παρηγοριά κάθε ανθρώπου που έχει υποβάλει τον εαυτό του στο μαρτύριο της δίαιτας, έχει κατοχυρωθεί να ονομάζεται και «κουλούρι Θεσσαλονίκης». Η ιστορία του ξεκινάει από τα χρόνια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας όπου το εκλεκτό αυτό έδεσμα εμφανίζεται στην Κωνσταντινούπολη και τη Θεσσαλονίκη. Οι αρτοποιοί που το παρασκεύαζαν ήταν κατά κύριο λόγο Ηπειρώτες. Η δε παράδοση λέει πως οι Ηπειρώτες οφείλουν το κάπως πλατύ σχήμα της κορυφής του κρανίου τους στο γεγονός ότι κουβαλούσαν τους δίσκους με τα κουλούρια στο κεφάλι τους. Κατά πόσο τα παραπάνω αληθεύουν δεν ξέρω να σας πω, αυτό που ξέρω όμως είναι ότι στη μυρωδιά του σουσαμιού που ψήνεται πριν ακόμα χαράξει η μέρα είναι δύσκολο να αντισταθεί κανείς. Τώρα επειδή η Θεσσαλονίκη πέφτει κάπως μακριά κι επειδή το κουλούρι Θεσσαλονίκης ανήκει μόνο κατ’ όνομα στη συμπρωτεύουσα, αν ο δρόμος σας σάς βγάλει πίσω από την Ακρόπολη, στην οδό Μισαραλιώτου, στο πασίγνωστο αρτοποιείο του Τάκη, φάτε ένα κουλουράκι Θεσσαλονίκης και για μας!

58 αστερια

12.11.2014

Σπιτόγατοι 12 αστέρων ΚριοΣ

Μπορεί να νομίζετε πως είναι δύσκολο να κρατήσετε ένα μικρό Κριάρι μέσα στο σπίτι για πολύ, χωρίς να αρχίσουν οι γκρίνιες και οι ανακατωσούρες, αλλά κάνετε λάθος. Τώρα που χειμωνιάζει αυτό το παιδί μπορεί να βρει πολλά και διαφορετικά πράγματα να κάνει για να περάσει τον ελεύθερο χρόνο του μέσα στο σπίτι και, προπάντων, να περάσει καλά! Οι Κριοί μπορεί να μη φημίζονται για τη φαντασία τους, αλλά όταν πρόκειται για την εκτόνωση της ενέργειάς τους είναι σε θέση να σκεφτούν πολλά και διαφορετικά παιχνίδια που θα κάνουν τα μάγουλά τους να αναψοκοκκινίσουν, ακόμα και μέσα σε ένα μικρό διαμέρισμα. Αυτοσχέδια κάστρα, μπέρτες, κοντάρια, καπάκια κατσαρόλας για ασπίδες, φασαρία, πολλή φασαρία και σίγουρα ένα παιχνίδι με έναν ξεκάθαρο νικητή. Αν το μικρό Κριάρι έχει αδερφάκι, θα προτιμήσει να παίξει μαζί του ένα παιχνίδι στο οποίο θα μπορέσει να το κερδίσει, πανηγυρικά αν είναι δυνατόν. Το μικρό Κριάρι –είτε είναι αγόρι είτε κορίτσι– μπορεί να παθιαστεί με οτιδήποτε μηχανοκίνητο και τηλεκατευθυνόμενο. Προσοχή, μη σας έρθει το τηλεχειριζόμενο ελικοπτεράκι στο κεφάλι!

Έρχεται χειμώνας και ο χρόνος που θα περνούν τα μικρά στο σπίτι αυξάνεται. Καμιά φορά το ίδιο και η γκρίνια, ή μήπως όχι; Κάθε ζώδιο έχει τη δική του ιδιαίτερη σχέση με το σπίτι και την οικογενειακή ζωή και προτιμάει να απασχολείται με διαφορετικά πράγματα όταν είναι αναγκασμένο να μένει μέσα!

Δίδυμοι

Το να απασχοληθεί ένα μικρό Διδυμάκι μέσα στο σπίτι μπορεί να είναι, κατά κάποιον τρόπο, πρόκληση για τον γονιό τώρα που χειμωνιάζει. Αν στο σπίτι υπάρχει τηλεόραση, ραδιόφωνο, περιοδικά, Ίντερνετ και πολλή διάθεση για κουβεντολόι τότε μάλλον δεν θα έχετε κάποιο πρόβλημα στο να κρατήσετε έναν μικρό Δίδυμο στο σπίτι ήσυχο και ευχαριστημένο. Αυτό το μικρό χρειάζεται να συνδέσει την παραμονή του στο σπίτι με ιδιαίτερα ενδιαφέροντα ερεθίσματα, αλλιώς η γκρίνια του θα σας πάρει τα αυτιά. Δυστυχώς δεν μπορείτε απλώς να του δώσετε ένα βιβλίο ή ένα παιχνίδι και να γλιτώσετε έτσι εύκολα – εκτός αν το βιβλίο έχει ενδιαφέρουσες εικόνες, σκίτσα, πολλές νέες πληροφορίες που είναι σε θέση να τις αφομοιώσει και να σας τις μεταδώσει στην πρώτη ευκαιρία. Συνήθως ο μικρός Δίδυμος χρειάζεται πληθώρα εναλλακτικών και προπάντων πρόθυμα αυτάκια και στοματάκια με τα οποία θα επικοινωνήσει και θα ανταλλάξει τις πολύχρωμες ιδέες του. Ο πιο αγαπημένος λόγος για να μείνει ο μικρός σας Δίδυμος στο σπίτι είναι να καλέσετε τους φίλους του και να τους αφήσετε μόνους τους να αυτοαπασχοληθούν!

* Να θυμάστε πάντα πως οι αστρολογικές επιρροές δεν προκύπτουν αποκλειστικά από τη θέση του Ήλιου, το ζώδιο, αλλά από το σύνολο του αστρολογικού χάρτη του.

ΤαύροΣ

ΛΕΩΝ

Καρκίνοσ

ΠαρθένοΣ

Ο μικρός Ταύρος νιώθει στα καλύτερά του τώρα που χειμωνιάζει γιατί η θαλπωρή του σπιτιού του είναι πολλές φορές ακριβώς αυτό που χρειάζεται. Με ωραία σνακ από τη μαμά, τις ζεστές καλτσούλες του και την παρέα των αγαπημένων του μπορεί να περάσει ένα ολόκληρο Σαββατοκύριακο στο σπίτι αδιαμαρτύρητα. Οι δραστηριότητες που θα μπορούσε να απολαύσει με ευχαρίστηση θα μπορούσαν να σχετίζονται με τη μουσική ή την κατασκευή όμορφων πραγμάτων. Ένα καινούργιο σετ με χρωματιστούς μαρκαδόρους και ένα coloring book, ή ένα κομμάτι πηλού θα μπορούσαν να κρατήσουν το Ταυράκι σας ενθουσιασμένο και ήσυχο στην κουζίνα για ώρες, αρκεί να έχει την παρέα σας. Και μιας και είπαμε κουζίνα, το Ταυράκι είναι η ιδανική παρέα και ο πολυτιμότερος βοηθός σας αν ετοιμάζετε κάλεσμα και τραπέζι. Με χαρά θα μείνει στο σπίτι να βοηθήσει τη μαμά στις προετοιμασίες της. Η απασχόλησή του με οτιδήποτε δημιουργικό είναι για εκείνο μια ιδιαίτερα ικανοποιητική απασχόληση. Βέβαια να έχετε στο μυαλό σας πως το ραχάτι είναι εφεύρεση του Ταύρου, οπότε θα μπορούσε κάλλιστα να κάτσει με το κουβερτάκι του στον καναπέ μαζί σας χωρίς κανένα παράπονο.

O μικρός Καρκίνος αγαπάει το σπίτι του περισσότερο από κάθε άλλο ζώδιο. Είναι ο απόλυτος σπιτόγατος και συχνά έτσι παραμένει για πολλά χρόνια. Δεν είναι δύσκολο για αυτό το μικρό να βρει πράγματα να κάνει μέσα στο σπίτι και σπάνια θα γκρινιάξει πως βαριέται. Το δωμάτιό του είναι το βασίλειό του και ίσως να έχει δείξει ιδιαίτερη έφεση στη διακόσμηση και τη δημιουργία μιας ζεστής αίσθησης στον χώρο του. Τώρα που χειμωνιάζει νιώθει πολύ όμορφα όταν είναι όλη η οικογένεια στο σπίτι αλλά και όταν δέχεται επισκέψεις. Σε αυτό το μικρό αρέσει ιδιαίτερα η περιποίηση των αγαπημένων του και θα περάσει πολύ ευχάριστα τον χρόνο του φτιάχνοντάς τους χειροτεχνίες, ζωγραφιές ή κάποιο εύκολο φαγητό στην κουζίνα. Λατρεύει να περνάει χρόνο και με τη γιαγιά και τον παππού του, να κοιτάζει φωτογραφίες και να ακούει ιστορίες από το παρελθόν της οικογένειας ή για την εποχή που ήταν βρέφος. Ο μικρός Καρκίνος είναι η πιο τρυφερή παρέα για τις κρύες νύχτες του χειμώνα.

Το σπίτι τον χειμώνα μπορεί να είναι αρκετές φορές βαρετό μέρος για ένα λιοντάρι. Είναι δύσκολο να κρατήσεις ένα παιδί της φωτιάς ήσυχο στο σπίτι χωρίς να του προσφέρεις ευκαιρίες για δράση, δημιουργικότητα και πρωτοβουλία. Στο μικρό Λιοντάρι αρέσει να είναι το κέντρο της δράσης και της ζωής και πολύ συχνά τα καταφέρνει με μεγάλη επιτυχία. Ξέρει να κερδίζει το ενδιαφέρον και την προσοχή και νιώθει μεγάλη ικανοποίηση όταν προσφέρει λίγο από τον εαυτό του και διασκεδάζοντας αυτούς που αγαπά! Θα κλέψει την παράσταση κάνοντας τα θεατρικά του μπροστά στους καλεσμένους και πάνω στο τραπέζι, θα σκηνοθετήσει κάποιο παιχνίδι στο οποίο θα συμμετέχετε κι εσείς με ρόλο κομπάρσου –μην περιμένετε κάτι καλύτερο– με σκοπό να εισπράξει θαυμασμό και ζεστά χαμόγελα. Ο χρόνος που περνά μόνο του ένα μικρό Λιοντάρι είναι ιδιαίτερα σημαντικός και για αυτόν τον λόγο χρειάζεται να έχει διαφορετικές δημιουργικές διεξόδους που θα γεμίζουν τον χρόνο του και θα τονώνουν την αυτοπεποίθησή του.

Το παιδί Παρθένος αγαπάει το σπίτι του όσο και το να είναι έξω από αυτό, αρκεί να έχει έναν χώρο που του αρέσει, και να μπορεί να έχει έλεγχο και τάξη στον χώρο του, ακόμα και αν για τους άλλους φαίνεται σαν την απόλυτη αταξία. Το Παρθενάκι χρειάζεται χώρο και χρόνο αποσυμπίεσης και έτσι αρκετές φορές η μοναχικότητα στο δωμάτιό του ή η σιωπηλή παρουσία του ανάμεσα στους αγαπημένους του είναι ιδιαίτερα θεραπευτική. Αυτό το μικρό έχει συχνά αρκετά μεγάλη δόση αυτάρκειας στον χαρακτήρα του και ξέρει να διαχειρίζεται τον χρόνο και την ύλη γύρω του με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Συνήθως του αρέσει να απασχολεί τα χέρια του ετοιμάζοντας κατασκευές και εστιάζοντας στη λεπτομέρειά τους. Οι ζωγραφιές του είναι πολύπλοκες και μπορεί να περάσει πάρα πολλές ώρες προσπαθώντας να τις τελειοποιήσει. Το σπίτι του και ειδικά ο χώρος του είναι ένα καταφύγιο στο οποίο μπορεί να ηρεμήσει και να αφοσιωθεί σε ό,τι αγαπάει. Ίσως του άρεσε πολύ να είχε τη δική του γωνίτσα στο μπαλκόνι με τα φυτά και τα λουλουδάκια που θα μπορούσε να αναλάβει να φροντίζει.

59 αστερια

12.11.2014

Βρείτε ιδιαίτερα δώρα επί παραγγελία και πληροφορίες για τα δεκαήμερα των παιδικών ζωδίων στο www.actavestababy.com

Τοξότησ

Αυτό τώρα είναι ένα δύσκολο εγχείρημα. Να κρατήσεις έναν μικρό Τοξότη στο σπίτι χωρίς γκρίνιες, φωνές και σκανταλιές θέλει μαεστρία. Πόση περιπέτεια μπορεί να βρει κανείς σε ένα σπίτι; Τα ντουλάπια, τα πατάρια και οι αποθήκες το πιο πιθανό είναι να έχουν εξερευνηθεί ήδη, οπότε είναι δύσκολο για ένα τέτοιο παιδί να βρει ενδιαφέρον σε κάτι που έχει ξανακάνει. Ο μικρός Τοξότης θέλει να μαθαίνει πράγματα και χρειάζεται έναν στόχο, οπότε μπορεί να αφοσιωθεί στο διάβασμα, στο βιντεοπαιχνίδι του, σε ένα ντοκιμαντέρ, ή στο επιτραπέζιο παιχνίδι που θα παίξει με όλη την οικογένεια, αρκεί να του κεντρίζει το ενδιαφέρον και να νιώθει πως διευρύνει με κάποιον τρόπο τους ορίζοντες και τις εμπειρίες του. Ναι, υπάρχουν στιγμές που αυτό το μικρό θα κατεβάσει ασφάλειες και θα ησυχάσει στην αγκαλιά σας, όμως αυτό προϋποθέτει πως θα έχει προηγηθεί μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα δραστηριότητα με υψηλές ενεργειακές απαιτήσεις! Μην το αφήσετε να βαρεθεί γιατί μπορεί πολύ σύντομα να εφεύρει ένα extreme sport που έχει να κάνει με τη σκάλα, τις κουρτίνες και σίγουρα κάτι που σπάει!

Ζυγοσ

Το παιδί Ζυγός είναι ένα ιδιαίτερα κοινωνικό πλάσμα που αγαπάει κάθε είδους ευκαιρία για σύνδεση, συνύπαρξη και συνεργασία. Η οικογένεια και οι αγαπημένοι του είναι εκείνοι με τους οποίους θα χτίσει τις πρώτες σχέσεις του και θα πειραματιστεί πάνω στο φυσικό ταλέντο του να δημιουργεί σχέσεις αρμονίας και ισορροπίας. Η ζωή στο σπίτι αρέσει πολύ στο παιδί Ζυγός, ειδικά αν αρέσει και στην υπόλοιπη οικογένεια. Το καλύτερό του είναι να περνάει χρόνο μαζί με τους άλλους και το χειρότερό του είναι να απομονώνεται ο καθένας στις δικές του δραστηριότητες για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ο χαρακτήρας του είναι κατά βάση ευέλικτος και θα απασχοληθεί με χαρά με κάτι που δεν είναι η αγαπημένη του απασχόληση αρκεί να έχει τη συντροφιά κάποιου που αγαπάει. Το παιδί Ζυγός είναι εξαιρετικός συζητητής και μαζί του μπορείτε να περάσετε τις κρύες μέρες του χειμώνα συζητώντας ό,τι μπορείτε να φανταστείτε.

Ο χειμώνας είναι συχνά από τις πιο αγαπημένες εποχές του μικρού Σκορπιού, γιατί επικρατεί μεγαλύτερη εσωστρέφεια αλλά και γιατί έτσι μπορεί να εστιάσει περισσότερο στις αγαπημένες του ένας προς έναν σχέσεις.

Σκορπιοσ

Ο μικρός Σκορπιός, σαν ζώδιο του νερού, αγαπάει πολύ την ασφάλεια του σπιτιού του. Η μοναχικότητα είναι αρκετά συχνά επιλογή του, ακόμα και σε μικρή ηλικία. Αυτό το μικρό έχει ανάγκη την ησυχία του, ώστε να μπορεί να βουτάει στα βάθη της σκέψης και των συναισθημάτων του και να βρίσκει εκεί τον τρόπο και τον χρόνο να τα διαχειριστεί και να τα «τακτοποιήσει». Του αρέσει να απασχολείται ατομικά ανάμεσα στους αγαπημένους του ή απλώς να τους παρατηρεί με ελάχιστη συμμετοχή στις δραστηριότητές τους. Ο χειμώνας είναι συχνά από τις πιο αγαπημένες εποχές του μικρού Σκορπιού, γιατί επικρατεί μεγαλύτερη εσωστρέφεια αλλά και γιατί έτσι μπορεί να εστιάσει περισσότερο στις αγαπημένες του ένας προς έναν σχέσεις. Στον μικρό Σκορπιό αρέσουν οι επισκέψεις αρκεί να μη νιώθει ντροπαλός και να έχει τον χώρο του όπου μπορεί να αποσυρθεί αν το επιθυμήσει. Τα επιτραπέζια παιχνίδια στρατηγικής και σκέψης είναι από τα αγαπημένα του!

Υδροχόοσ

Τα ενδιαφέροντα αυτού του μικρού είναι τόσο πολλά που είναι μάλλον δύσκολο να ξεμείνει από τρόπους να απασχοληθεί, αν το θέλει, μέσα στο σπίτι. Η μουσική του, τα βιβλία, το Διαδίκτυο, τα γκατζετάκια του, οι κατασκευές του, τα παζλ ή ακόμα και το πείραγμα των μικρότερων αδερφών του είναι αρκετά για να κρατήσουν απασχολημένο αυτό το παιδί. Ο πολυπράγμων μικρός Υδροχόος όμως είναι καλό παρεάκι στο σπίτι και απολαμβάνει πολύ τις συζητήσεις με τους αγαπημένους του. Η αλήθεια είναι πως η ρουτίνα και η περιορισμένη επικοινωνία δεν είναι κάτι που αγαπάει ιδιαίτερα, οπότε θα προσπαθήσει να βρει τρόπο να ταρακουνήσει τα νερά στη συζήτηση αν νιώσει τη βαρεμάρα και την επανάληψη να το πνίγουν. Αν η γιαγιά και ο παππούς είναι περιπετειώδεις, περισσότερο ομιλητικοί τύποι, αν έχουν κανένα tablet και του αφήνουν περισσότερες «ελευθερίες» τότε ίσως προτιμήσει να περάσει μαζί τους το απόγευμά του. Δεν πειράζει, όταν θα επιστρέψει θα έχει πολλά να σας πει για κάθε καινούργιο πράγμα που έχει μάθει!

ΙχθύΕσ ΑιγόκερωΣ

Ο μικρός Αιγόκερως είναι παιδί που έχει την τάση να δουλεύει πάνω στην εγκράτεια και την υπομονή του με πολύ καλά αποτελέσματα. Τώρα που κρυώνει ο καιρός και ο χρόνος μέσα στο σπίτι είναι περισσότερος, σίγουρα θα έχει μερικές εναλλακτικές ιδέες για το πώς μπορεί να περάσει την ώρα του είτε μόνο του είτε μαζί σας. Αυτό το παιδί είναι αρκετά αυτόνομο και δύσκολα θα καταφύγει στην γκρίνια και τη μουρμούρα επειδή βαριέται, όμως είναι κρίμα να αφήσετε αυτό το μυαλό χωρίς ερεθίσματα! Το διάβασμα του αγαπημένου του βιβλίου είναι σίγουρα μια δραστηριότητα που θα απολαύσει για πολλές συνεχείς ώρες. Όμως αυτό που αρέσει πραγματικά πολύ στο μικρό Αιγοκεράκι είναι ο χρόνος που περνάει μαζί με την οικογένειά του γύρω από το τραπέζι ή μέσα από μια κοινή απασχόληση. Απολαμβάνει τις συζητήσεις των μεγάλων, ακόμα και αν δεν συμμετέχει πολύ σε αυτές, και ευχαριστιέται πολύ όταν στο σπίτι έρχονται καλεσμένοι.

Το παιδί Ιχθύς είναι πολύ ευέλικτο πλάσμα, που όμως μπορεί να βρει τον ενθουσιασμό και τη χαρά σε πολύ απλά πράγματα. Το παν για εκείνο είναι η κάθε του απασχόληση να προφέρει τροφή στην πλούσια φαντασία του και τον συναισθηματικό κόσμο του. Κάτι που συμβαίνει τακτικά με το παιδί Ιχθύς είναι πως διανύει πολύ συχνά φάσεις. Δηλαδή μπορεί να παθιαστεί με κάποια δραστηριότητα τόσο πολύ ώστε να χάνεται με τις ώρες σε αυτήν ή να περάσει άλλη μια φάση κατά την οποία δεν θα θέλει να κάνει τίποτα παρά να ονειροπολεί και να χαζεύει από εδώ κι από εκεί, χωρίς να εστιάζει κάπου συγκεκριμένα. Είναι σημαντικό για το παιδί Ιχθύς να έχει αυτήν τη δυνατότητα του «άδειου χρόνου», όσο σημαντικό είναι να ενθαρρύνεται να διοχετεύει την ενέργειά του σε κάτι που το γεμίζει. Πολύ συχνά μπορεί να αναπτύξει ένα χόμπι ή ένα ενδιαφέρον πολύ παράταιρο για τις συνήθειές του, μην το αποθαρρύνετε. Πολύ συχνά, θα θέλει να κουρνιάζει στην αγκαλιά σας για να του διαβάζετε το αγαπημένο του παραμύθι ξανά και ξανά ή απλώς θα κολλά επάνω σας κάνοντάς σας συντροφιά όσο εσείς θα κάνετε κάτι άλλο.

60 KOMIK

12.11.2014

του Λαυρέντη Χωραΐτη

61 ΔΕλτια τυπου

12.11.2014

Junior Original Concert Για δεύτερη συνεχή χρονιά διοργανώνεται το Junior Original Concert, με τη συμμετοχή μικρών μαθητών που φοιτούν σήμερα στο Ωδείο Φίλιππος Νάκας, στα συστήματα Junior Music Course και Junior Extension Course, αλλά και σε τάξεις πιάνου. Οι μικροί συνθέτες, με την καθοδήγηση των καθηγητών τους και των καθηγητών της ΥΑΜΑΗΑ έχουν χτίσει νότα νότα τις δικές τους συνθέσεις, που κινούνται σε διάφορα στιλ μουσικής. Το Junior Original Concert (JOC) είναι ένα φεστιβάλ που ξεκίνησε το 1972 στην Ιαπωνία και δίνει την ευκαιρία σε παιδιά έως 15 ετών που έχουν παρακολουθήσει τα συστήματα της Yamaha να ξεδιπλώσουν το ταλέντο τους συνθέτοντας τα δικά τους έργα και ερμηνεύοντάς τα μπροστά σε κοινό. Ας δώσουμε στους νεαρούς συνθέτες και ερμηνευτές το πιο δυνατό μας χειροκρότημα! Τρίτη 16 Δεκεμβρίου ΩΡΑ 19:00 ΕΙΣΟΔΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗ

Πορτοκαλάδα και Ποπ κορν...

Συναυλία της Παιδικής - Νεανικής Ορχήστρας του Ωδείου Φίλιππος Νάκας Χαλαρώστε στις πολυθρόνες σας. Φώτα, παρακαλώ! Και φύγαμε για μια cine-διαδρομή. Η Παιδική και Νεανική Ορχήστρα Φίλιππος Νάκας μετρά ήδη τον 4ο χρόνο της ζωής της, με πλούσια δραστηριότητα και με συναυλίες τόσο στο ωδείο, όσο και εκτός αυτού, όπως σε διάφορα σχολεία, αλλά και με δύο συναυλίες στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών σε συνεργασία με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών και το Εργαστήρι Χάλκινων Πνευστών της ΚΟΑ.

INTERSPORT Συνεχίζοντας για 4η συνεχή χρονιά την επιτυχημένη εκστρατεία «Φτάνουμε στα Άκρα», η αλυσίδα αθλητικών ειδών INTERSPORT του Ομίλου FOURLIS επέλεξε απομακρυσμένα και ακριτικά Δημόσια Δημοτικά Σχολεία της Θράκης για να προσφέρει δωρεάν αθλητικό εξοπλισμό για το μάθημα της Φυσικής Αγωγής και για να ενημερώσει τους μικρούς μαθητές για τη σημασία της άθλησης και της σωστής διατροφής. Φέτος, η ειδική κινητή μονάδα της INTERSPORT επισκέφθηκε 25 Δημόσια Δημοτικά Σχολεία των Νομών Ξάνθης, Ροδόπης και Έβρου με στόχο περισσότεροι από 2.500 μαθητές να λάβουν τον απαραίτητο αθλητικό εξοπλισμό για τις αθλοπαιδιές τους. Ο χορηγούμενος εξοπλισμός σε κάθε σχολείο περιλαμβάνει αξεσουάρ και είδη γυμναστικής υψηλών προδιαγραφών, τα οποία συμβάλλουν στη διεξαγωγή προπονήσεων σε ομαδικά ή ατομικά αθλήματα. Την κινητή μονάδα συνόδευσαν καταξιωμένοι αθλητές όπως οι ολυμπιονίκες Πηγή Δεβετζή και Μόρφω Δροσίδου, ο παγκόσμιος πρωταθλητής Κώστας Γκατσιούδης, η παραολυμπιονίκης Σεμιχά Ριζάογλου, και ποδοσφαιριστές της Skoda Ξάνθης, οι οποίοι μίλησαν στους μαθητές για τα οφέλη του αθλητισμού και της υγιεινής διατροφής στη ζωή τους. Οι αθλητές αυτοί κατάφεραν να εμπνεύσουν και να μεταφέρουν στα παιδιά την αγάπη για την άθληση, καθώς και να μεταδώσουν τα μηνύματα του «ευ αγωνίζεσθαι».

ΦΙΛΟΙ ΤΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ To 11ο χριστουγεννιάτικο Βazaar των «Φίλων της Μέριμνας» θα γίνει φέτος στο Ζάππειο Μέγαρο, την Παρασκευή 21 Νοεμβρίου 17:00 - 20:00, το Σάββατο 10:00 - 19:00 και την Κυριακή, 23 Νοεμβρίου 10:00 - 17:00. Τα έσοδα από το Bazaar θα διατεθούν για το πρόγραμμα της Μέριμνας «Παιδιατρική Ανακουφιστική Φροντίδα στο Σπίτι». Η υπηρεσία αυτή δίνει την επιλογή σε παιδιά και εφήβους, έως 18 ετών, που πάσχουν από μια σοβαρή και απειλητική για τη ζωή ασθένεια, ή αντιμετωπίζουν το τελικό στάδιο αυτής, να παραμένουν στον οικείο χώρο του σπιτιού με την οικογένειά τους και με την υποστήριξη των ειδικά εκπαιδευμένων ιατρών, νοσηλευτών, ψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών. Η Μέριμνα συνεργάζεται με παιδιατρικά νοσοκομεία και μαιευτήρια της Αθήνας. Όλες οι υπηρεσίες της Μέριμνας παρέχονται δωρεάν. Για τις χριστουγεννιάτικες αγορές σας θα βρείτε: πρωτότυπα και χρηστικά δώρα, παιχνίδια, σπιτικές μαρμελάδες, γλυκά κ.ά., γούρια, βιβλία για μικρούς και μεγάλους, εξαιρετικά ρούχα, παπούτσια, τσάντες, κοσμήματα σε πολύ προσιτές τιμές. Στο μικρό Μοναστηράκι θα ανακαλύψετε μικρούς θησαυρούς! Θα υπάρχουν λαχνοί με μεγάλη ποικιλία δώρων. Όλοι οι λαχνοί κερδίζουν! Στο Καφενείο θα μπορέσετε να απολαύσετε τον καφέ σας και να γευτείτε νόστιμες λιχουδιές. Το Δέντρο της Αγάπης και της Μέριμνας σας περιμένει για να κρεμάσετε τις ευχές σας για όσους αγαπάτε και αγαπήσατε! Επικοινωνία: «Φίλοι της Μέριμνας»: καθημερινά 9:30-17:00. Τηλ.: 210 6842833 Φαξ: 210 6452338 info@friendsofmerimna.gr

Τα μπισκότα ΜΙΡΑΝΤΑ προσφέρουν μία ακόμα, απολαυστική, επιλογή σε μικρούς και μεγάλους. Η νέα γεύση με κακάο και σοκολάτα είναι εδώ και κάνει ακόμα πιο λαχταριστά τα αγαπημένα μας μπισκότα. Στα δημητριακά, τις φυτικές ίνες και το ασβέστιο προστίθεται η γλυκιά απόλαυση του κακάο και της σοκολάτας δημιουργώντας έναν ακόμη γευστικό πειρασμό υψηλής διατροφικής αξίας με μόνο 24 θερμίδες το μπισκότο. Τα αγαπημένα Μπισκότα ΜΙΡΑΝΤΑ αποτελούν την ιδανική επιλογή για τα παιδιά, στο πρωινό τους μαζί με το γάλα αλλά και στο κολατσιό τους στο σχολείο, καθώς συμβάλλουν σε μια ευχάριστη και ισορροπημένη διατροφή. Προσφέρουν ξεχωριστές στιγμές γεύσης που αναζητούν τα παιδιά, αλλά ταυτόχρονα περιέχουν όλα τα συστατικά που απαιτούνται για σωστή ανάπτυξη. Τα ΜΙΡΑΝΤΑ Παπαδοπούλου είναι τα μπισκότα που, όλα αυτά τα χρόνια, έχουν κερδίσει, την εμπιστοσύνη των παιδιάτρων αλλά και των Ελληνίδων μαμάδων για τη διατροφή των παιδιών τους από τη νηπιακή ηλικία. Μια υγιεινή και απολαυστική συνήθεια που τα ακολουθεί για μια ζωή. Αναζητήστε τα νέα ΜΙΡΑΝΤΑ ΠAΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ με κακάο και σοκολάτα.

ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΝΑΚΑΣ

Τον Δεκέμβριο το Ωδείο Φίλιππος Νάκας (Αίθουσα Συναυλιών Φίλιππος Νάκας, Ιπποκράτους 41, Αθήνα, τηλ. 210 3634000) οργανώνει δύο πολύ ενδιαφέρουσες συναυλίες από μικρούς σπουδαστές μουσικής για μικρούς αλλά και μεγαλύτερους ακροατές. Κυριακή 14 Δεκεμβρίου 19:00 ΕΙΣΟΔΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗ

INGLESINA H πιο αγαπημένη τσάντα όλων των μαμάδων (και μπαμπάδων) είναι εκείνη που μπορούν να βρουν στο λεπτό αυτό που ψάχνουν, χωρίς να πάρουν το βλέμμα τους ούτε λεπτό από το μωρό τους! Η τσάντα My Baby Bag της Inglesina είναι η ιδανική για αυτήν την περίσταση! Περιλαμβάνει αδιάβροχο στρωματάκι αλλαξιέρας για να το έχετε πάντα μαζί σας για εκείνες τις «δύσκολες» αλλαγές πάνας. Μια ισοθερμική θήκη για να κρατάει το γάλα του μωρού σας ζεστό και πολλές θέσεις για να τακτοποιήσετε τις πάνες, τα μωρομάντιλα, την κρέμα, και ό,τι άλλο χρειάζεστε μαζί σας για το μωρό, όταν είστε μακριά από το σπίτι. Διαθέτει, επίσης, πρακτικό σύστημα αγκίστρωσης, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα να το τοποθετήσετε πάνω σε οποιονδήποτε τύπο καροτσιού. Βρείτε τη στα εξής χρώματα: Cream, Red, Blue, Graphite. Ανακαλύψτε όλη την καινούργια συλλογή της Inglesina στο www.inglesina.gr • facebook.com/inglesinagr • twitter. com/inglesinagr • instagram.com/inglesinagr.

ΜΙΡΑΝΤΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ

ΣΧΟΛΗ ΧΑΤΖΗΒΕΗ Στο πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης της Σχολής Χατζήβεη και της συμμετοχής του σχολείου στην εκστρατεία Litter Less υλοποιείται η δράση «Χαρίζω ένα Βιβλίο». Όποιος το επιθυμεί μπορεί να προσφέρει, κατά τη διάρκεια του Νοεμβρίου, στο σχολείο ένα βιβλίο που δεν χρειάζεται πλέον από τη βιβλιοθήκη του, προκειμένου να αποκτήσει νέα ζωή στη βιβλιοθήκη κάποιου δημόσιου σχολείου ή οργανισμού. Τα βιβλία που θα προσφερθούν μπορούν να είναι παιδική και εφηβική λογοτεχνία, λογοτεχνία για ενήλικες, βιβλία ιστορικών γεγονότων, βιβλία ιστορικών προσωπικοτήτων, ποίηση, εκπαιδευτικά, παραμύθια κ.λπ. Με τη δράση αυτήν η Σχολή Χατζήβεη σκοπεύει να κινητοποιήσει ενήλικες και παιδιά στην καλή πρακτική της επαναχρησιμοποίησης αλλά και της προσφοράς. Πληροφορίες: 210 2511371, www.xatzivei.gr

62 ΒΡΕΣ ΤΟ

12.11.2014

ΣΗΜΕΙΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ ΒΑLLOONS:ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΠΛΑΣΤΗΡΑ 129, ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 396, ΖΩΓΡΑΦΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 49,ΜΟΣΧΑΤΟY Λ. ΠΟΣΕΙΔΩΝΟΣ 45, Ν. ΗΡΑΚΛΕΙΟY ΜΑΡΙΝΟΥ ΑΝΤΥΠΑ 60 - 64, ΠΕΙΡΑΙΑ ΥΨΗΛΑΝΤΟΥ 1, ΧΑΛΑΝΔΡΙOY ΒΑΣ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ 16 & ΓΡΙΒA, ΒΟΥΛΑ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 6, CAROUSEL: AΓ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΑΓ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ 199, HΛΙΟΥΠΟΛΗΣ ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 16, ΜΠΟΥΡΜΠΟΥΛΗΘΡΕΣ: ΤΣΙΜΙΣΚΗ 13, ΑΓ.ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, ΦΑΤΣΟΥΛΙΝΙΑ: ΙΑΣΩΝΙΔΟΥ 35 ΓΛΥΦΑΔΑ, COCOLIGO: ΧΙΟΥ 16, XAIΔΑΡΙ, KIDS PLANET: ΚΑΛΑΜΑΚΙΟΥ 87, ΑΛΙΜΟΣ LOCA FUN PARK: LOCA FUN PARK ΑΛΙΜΟΥ, ΛΕΩΦ. ΠΟΣΕΙΔΩΝΟΣ 18, ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΔΑΚΗΣ: ΑΘΗΝΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ 11 , ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ 15 , ΓΛΥΦΑΔΑΣ ΛΑΖΑΡΑΚΗ 27, ΦΙΛΟΘΕΗΣ ΚΑΛΛΙΓΑ 31, ΩΔΕΙΟ ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΝΑΚΑΣ: ΑΘΗΝΑΣ ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ 41, ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΛΕΩΦ. ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 422, ΑΙΓΑΛΕΩ ΙΕΡΑ ΟΔΟΣ 240, ΚΗΦΙΣΙΑΣ ΚΗΦΙΣΙΑΣ 281 & ΣΟΛΩΜΟΥ, ΜΕΛΙΣΣΙΩΝ Λ. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 2 & ΣΕΡΙΦΟΥ, ΝΕΑΣ ΣΜΥΡΝΗΣ ΟΜΗΡΟΥ 68, ΠΕΙΡΑΙΑΣ ΗΡΩΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ 7 - 9, ΓΛΥΦΑΔΑΣ Σ. ΛΑΖΑΡΙΔΗ 1 & Ν.ΖΕΡΒΑ, ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ: ΚΤΗΡΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 138 ΓΚΑΖΙ, ΚΟΥΜΠΑΡΗ 1 ΚΟΛΩΝΑΚΙ, ΙΑΝΟΣ: ΣΤΑΔΙΟΥ 24, «GOLDEN HALL», ΜΥ PLAYCE: ΑΔΡΙΑΝΕΙΟΥ 44 Ν. ΨΥΧΙΚΟ, ΕΚΑΛΗΣ 37 Ν. ΕΡΥΘΡΑΙΑ, ART & HOBBY: ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΑΞΙΤΕΛΟΥΣ 31, Ν. ΨΥΧΙΚΟΥ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 4, ΓΛΥΦΑΔΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΛΑΜΠΡΑΚΗ 17, ΠEΡΙΣΤΕΡΙΟΥ BAΣΙΛΕΩΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ 65, FRIDAYS: KOΛΩΝΑΚΙ ΝΕΟΦΥΤΟΥ ΒΑΜΒΑ 2, ΓΛΥΦΑΔΑΣ ΛΑΖΑΡΑΚΗ 43, ΒΡΕΦΙΚΑ ΠΟΛΥΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΛΗΤΩ: ΛΕΩΦ. ΚΗΦΙΣΣΟΥ 90 ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ, ΑΛΙΜΟΥ ΑΛΙΜΟΥ 89, ΚΗΦΙΣΙΑΣ 17ο ΧΛΜ. Ε. Ο ΑΘΗΝΩΝ - ΛΑΜΙΑΣ, ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 38, ΜΟΣΧΑΤΟ, ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ Λ. ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 459 ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, CAKE: ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ ΑΙΜΙΛΙΟΥ ΒΕΑΚΗ 11, ΕΡΜΟΥ ΦΩΚΙΩΝΟΣ 2 - 4, ΚΟΛΩΝΑΚΙ ΗΡΟΔΟΤΟΥ 15, Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ 22 2ης MΑΙΟΥ, ΠΕΙΡΑΙΑΣ ΚΑΡΑΙΣΚΟΥ 98 & ΑΓ. ΚΩΝ/ΝΟΥ 15, BABY BEAUTY: ΒΡΙΛΗΣΣΙΩΝ ΛΕΩΦ. ΠΕΝΤΕΛΗΣ 3, ΓΛΥΦΑΔΑΣ ΑΓΓΕΛΟΥ ΜΕΤΑΞΑ 24 – 26, ΚΗΦΙΣΙΑ VOLTA FUN TOWN: Π.ΦΑΛΗΡΟΜΑΡΙΝΑ ΦΛΟΙΣΒΟΥ, ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ AVENUE Λ.ΚΗΦΙΣΙΑΣ 41-45 ΜΑΡΟΥΣΙ, ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΑΤΗΕΝS HEART ΠΕΙΡΑΙΩΣ 180 ΤΑΥΡΟΣ, ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ATHENS METRO MALL Λ.ΒΟΥΛΙΑΓΜΕΝΗΣ 276, LAPIN MAGICLAND: 17o ΧΛΜ. ΕΘΝ. ΟΔΟΥ ΑΘΗΝΩΝ-ΛΑΜΙΑΣ NEA ΚΗΦΙΣΙΑ, ΛΕΩΦ.ΒΟΥΛΙΑΓΜΕΝΗΣ 97 ΓΛΥΦΑΔΑ, ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΟΣ 17 & Α.ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ΜΕΛΙΣΣΙΑ, LAPIN HOUSE: ΣΩΤΗΡΟΣ & ΚΑΡΑϊΣΚΟΥ 125 ΠΕΙΡΑΙΑΣ, ΠΛΑΤΩΝΟΣ 1 ΧΑΛΑΝΔΡΙ, Ο ΦΡΑΓΚΟΛΙΝΟΣ: ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 55, ΓΛΥΦΑΔΑ, D.P.A.M. (ΠΑΙΔΙΚΟ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΕΣΩΡΟΥΧΩΝ) FACTORY OUTLET ΠΕΙΡΑΙΩΣ 76, Ν. ΦΑΛΗΡΟΥ, MC ARTHUR GLEN DESIGN OUTLET ΑΤΗΕΝΣ ΘΕΣΗ ΓΙΑΛΟΥ, THE MALL ATHENS ΘΕΣΗ ΓΙΑΛΟΥ, GOLDEN HALL ΘΕΣΗ ΓΙΑΛΟΥ, ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΣ ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ 59, ΚΗΦΙΣΙΑ ΚΥΡΙΑΖΗ 13 , ΓΛΥΦΑΔΑ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΑΓΓΕΛΟΥ ΜΕΤΑΞΑ 23, ΑΛΙΜΟΣ ΘΕΟΜΗΤΟΡΟΣ 41, ΑΘΗΝΑ ΕΡΜΟΥ 23-25, ΑΙΓΑΛΕΩ Λ.

ΚΗΦΙΣΟΥ 96-98, ATHENS METRO MALL ΑΓ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Λ. ΒΟΥΛΙΑΓΜΕΝΗΣ 276 ΑΓ.ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ: ΤΟ ΕΑΤ AND COFEE KAΛYMNOY 51, ΙΑΤΡΕΙΟ ΤΣΕΝΙΚΛΙΔΗ ΕΡΜΙΟΝΗ(ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ), ΚΡΥΣΤΑΛΛΗ ΚΩΣΤΑ 2 & ΚΥΠΡΟΥ 2 ΑΓ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ: ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΚΟΝΙΚΟΣ ΑΓ.ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ 170, ΩΡΑ ΤΕΧΝΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΘΕΟΜΗΤΟΡΟΣ 46 & ΠΩΓΩΝΙΟΥ 2 ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ: DYSLEXIA CENTER ΛΕΩΦ. ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 421Β, ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΨΥΧΟΚΙΝΗΤΙΚΗΣ ΓΑΡΥΤΤΟΥ 166Β, PLAYGROUP ΚΥΠΡΟΥ 37Β, ΜΑΡΙΟΣ ΚΟΡΜΑΣ ΑΓ. ΙΩΑΝΝΟΥ 53 ΑΓ. ΣΤΕΦΑΝΟΣ: ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΜΑΓΔΑ ΤΣΟΥΚΑΛΑ ΧΕΛΜΟΥ 34 ΑΙΓΑΛΕΩ: ΕΜΠΟΡΙΚΟ «RIVER WESΤ» ΚΗΦΙΣΣΟΥ 96 AΛΙΜΟΣ: ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΩΝ ΜΙΚΡΩΝ ΕΠΤΑΝΗΣΟΥ 4, ΜΠΟΡΣΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΑΝΩ ΚΑΛΑΜΑΚΙ-ΑΛΙΜΟΣ ΧΑΡΙΛΑΟΥ ΤΡΙΚΟΥΠΗ 11 ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ: ΘΕΑΤΡΟ ΜΙΚΡΗ ΠΟΡΤΑ ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 59, ΑΠΟ ΤΟ Α ΕΩΣ ΤΟ Ω ΜΠΟΥΣΙΟΥ 34, ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΓΙΑΝΤΖΟΓΛΟΥ (ΜΑΙΕΥΤΗΡΑΣ – ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ) ΠΑΣΤΕΡ 11 ΠΛΑΤΕΙΑ ΜΑΒΙΛΗ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΚΑΠΠΑΤΟΥ (ΠΑΙΔΟΨΥΧΟΛΟΓΟΣ) ΧΑΤΖΗΚΩΣΤΑ 5, ΣΧΟΛΕΣ ΓΟΝΕΩΝ ΛΑΚΩΝΙΑΣ 16, ΚΕΝΤΡΟ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ «ΕΝ ΓΝΩΣΕΙ» ΒΟΛΑΝΑΚΗ 17 & ΚΟΡΓΙΑΛΕΝΙΟΥ, CAFÉ NUEVO ΠΑΝΟΡΝΟΥ 70-72 , ΤΟ ΠΕΡΙΒΟΛΙ ΤΗΣ ΓΕΙΤΟΝΙΑΣ ΠΑΝΟΡΜΟΥ 58 ΑΝΘΟΥΣΑ: ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ & ΝΗΠΗΓΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΝΘΟΥΣΑ ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ & ΞΑΝΘΗΣ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ - ΕΛΛΗΝΙΚΟ: ΔΙΚΥΟ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΒΡΕΦΟΝΗΠΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΚΩΝ ΣΤΑΘΜΩΝ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ & ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ, ΠΑΙΞΕ ΓΕΛΑΣΕ ΚΥΠΡΙΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ 14 ΒΟΥΛΑ: ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΤΑΣΙΔΗΜΟΥ ΛΕΩΦ. ΒΑΡΗΣ 8 ΒΟΥΛΙΑΓΜΕΝΗ – ΑΛΙΜΟΣ - ΒΑΡΚΙΖΑ: BALUX CAFÉ (ΑΣΤΕΡΑΣ ΒΟΥΛΙΑΓΜΕΝΗΣ) ΛΕΩΦ. ΠΟΣΕΙΔΩΝΟΣ 58, ΤΡΙΚΥΚΛΟ ΛΕΩΦ. ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ 7 - ΑΛΙΜΟΣ, ΦΟΥΡΝΟΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ 98 & ΑΦΡΟΔΙΤΗΣ, PAPER CLUB ΒΑΣ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ 1 ΒΡΙΛΗΣΣΙΑ: ΜΠΟΤΣΟΥ ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ (ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ) Λ. ΠΕΝΤΕΛΗΣ 39Α , ΑΓΡΙΟΚΥΚΝΟΙ ΓΡΑΜΜΟΥ 14, ΑΝΕΜΟΛΟΓΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ 4, ΚΕΝΤΡΟ ΝΟΗΣΗ ΛΕΩΦ.ΠΕΝΤΕΛΗΣ 106, ΩΔΕΙΟ CLEMENT HAIRIS, ΕΘΝ. ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ 36 ΒΥΡΩΝΑΣ: ΔΙΚΤΥΟ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΠΑΙΔΙΚΩΝ ΣΤΑΘΜΩΝ ΒΥΡΩΝΑ, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΜΠΟΥΡΑ ΧΡΥΣΑΝΘΗ Ν. ΕΛΒΕΤΙΑΣ 31, ΚΕΝΤΡΟ ΝΤΑΝΚΑΝ ΔΙΚΑΙΑΡΧΟΥ & ΧΡΥΣΑΦΗΣ ΓΕΡΑΚΑΣ: ΜΕΛΛΙΣΑΝΘΗ ΛΕΩΦ.ΜΑΡΑΘΩΝΟΣ 176 ΓΛΥΦΑΔΑ: FLEXA SHOP ΑΡΤΕΜΙΔΟΣ 2, MAX PERRY ΓΟΥΝΑΡΗ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ 88, PRENATAL Α.ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 20, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΣΚΡΕΚΑ ΑΘΑΝΑΣΙΑ, ΑΤΤΙΚΗΣ 94-ΑΝΩ ΓΛΥΦΑΔΑ, MY PLAYCE ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 32, ΡΟΖΥ ΚΥΘΝΟΥ 22 & ΛΕΩΝΙΔΙΟΥ 6 ΓΟΥΔΙ: ΕΘΝΙΚΗ ΓΛΥΠΤΟΘΗΚΗ ΑΛΣΟΣ ΣΤΡΑΤΟΥ, ΘΕΑΤΡΟ BADMINTON AΛΣΟΣ ΣΤΡΑΤΟΥ, ΥΑ CAFÉ-RESTAURANT AΛΣΟΣ ΣΤΡΑΤΟΥ ΔΑΦΝΗ: 3ο ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΔΑΦΝΗΣ ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ 74, ΚΕΝΤΡΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΔΗΜΟΥ ΔΑΦΝΗΣ ΕΘΝΑΡΧΟΥ ΜΑΚΑΡΙΟΥ 146

ΖΩΓΡΑΦΟΥ: ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΓΚΟΛΤΣΙΟΥ (ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ – ANAΠΤΥΞΙΟΛΟΓΟΣ) ΟΥΛΩΦ ΠΑΛΜΕ 33 ΗΛΙΟΥΠΟΛΗ: ΤΟ ΦΑΣΟΛΑΚΙ ΣΟΦΟΚΛΗ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 32, ΙΚΑ ΗΛΙΟΥΠΟΛΗΣ ΜΑΡΙΝΟΥ ΑΝΤΥΠΑ & ΝΑΥΑΡΙΝΟΥ 1, EYΛΟΓΟΝ ΜΑΡΙΝΟΥ ΑΝΤΥΠΑ 116 ΙΛΙΟΝ: Β. & Π. ΚΩΤΟΥΛΑ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΑΓ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ 43 ΙΛΙΣΙΑ: ΚΕΝΤΡΟ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ ΠΑΠΑΒΑΛΣΑΜΗ, ΚΡΑΤΕΡΟΥ 36 ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗ: ΜΟΥΣΕΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΩΝ ΣΙΒΡΙΣΣΑΡΙΟΥ 6, ΤΟ ΣΥΜΒΟΛΟ ΕΘΝ. ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ 144, ΞΥΛΙΝΑ ΠΑΡΚΟ ΑΪ ΓΙΑΝΝΗ, ΔΙΚΤΥΟ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΠΑΙΔΙΚΩΝ ΣΤΑΘΜΩΝ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗΣ KAΛΛΙΘΕΑ: ΣΟΥΖΑΝΑ ΠΑΠΑΦΑΓΟΥ (ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ) ΔΗΜΟΣΘΕΝΟΥΣ 54 ΚΕΝΤΡΟ: PRESIDENT HOTEL ΛΕΩΦ. ΚΗΦΙΣΙΑΣ 64, ΕΘΝΙΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ 50, EΘΝΙΚΗ ΛΥΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ 39, NOMIΣΜΑΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ 12, ΘΕΑΤΡΟ ΑΠΟΘΗΚΗ ΣΑΡΡΗ 40, ΘΕΑΤΡΟ ΦΙΓΟΥΡΕΣ & ΚΟΥΚΛΕΣ ΤΡΙΠΟΔΩΝ 30 ΠΛΑΚΑ, ΘΕΑΤΡΟ EN ΑΘΗΝΑΙΣ ΙΑΚΧΟΥ 19, ΘΕΑΤΡΟ ΒΑΦΕΙΟ ΑΓ.ΟΡΟΥΣ 16 & ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ 116-ΒΟΤΑΝΙΚΟΣ, ΘΕΑΤΡΟ ΕΛΙΑΡΤ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ 127, IFA ΣΙΝΑ 31, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΤΑΚΗΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ 64, ΠΑΠΑΣΩΤΗΡΙΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ 37 & ΚΟΡΑΗ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ 118, ΦΛΟΡΑΛ ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΕΟΥΣ 80, ΑΓΚΥΡΑ (ΠΟΛΥΧΩΡΟΣ) ΣΟΛΩΝΟΣ 124, ΜΟΥΣΕΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΚΟΔΡΟΥ 9, ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΚΑΡΑΤΖΑ 7 & ΤΣΑΜΗ ΚΑΡΑΤΑΣΣΟΥ, ΚΕΝΤΡΟ ΜΑΡΙΖΑ ΚΩΧ ΠΡΟΠΥΛΑΙΩΝ 31, BIOS ΠΕΙΡΑΙΩΣ 84, MIKΡΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ 70, ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΝΗΣ (ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ) ΣΟΛΩΝΟΣ 52, ΦΑΕΙΝΟ ΚΑΛΛΙΔΡΟΜΙΟΥ & ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗ, ΚΑΦΕΝΕΙΟ ΦΩΚΙΑΝΟΥ, Β. ΟΛΓΑΣ 1, ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΜΙΚΡΟΓΕΥΜΑΤΑ, AMAΛΕΙΑΣ 2-4, ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ, ΛΕΠΕΝΙΩΤΟΥ 8, ΜΑÏΡΑ ΜΥΛΩΝΟΠΟΥΛΟΥ (ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ – ΝΕΟΓΝΟΛΟΓΟΣ) ΒΑΛΤΙΝΩΝ 30 – 34, ΣΟΚΟΛΑΤΑ 56 ΕΡΜΟΥ 56, ΚΑΦΕ ΚΟΡΝΑΡΟΥ ΚΟΡΝΑΡΟΥ & ΕΡΜΟΥ, ΑΤΤENΙUM AΔΡΙΑNOY 3, EVEREST ΛΕΩΦ. ΠΕΙΡΑΙΩΣ 141 , ΤΕΧΝΟΠΟΛΙΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 100, ΡΟΙΝΙΩΤΗ ΣΤΑΜΑΤΙΑ (ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ), ΒΑΣΙΛΙΣΣΗΣ ΣΟΦΙΑΣ 96, ATTENIUM ΩΔΕΙΟ ΑΔΡΙΑΝΟΥ 3 ΜΟΝΑΣΤΗΡΑΚΙ, KINHTHRAS STUDIO ΚΟΥΚΑΚΙ ΕΡΕΧΘΕΙΟΥ 26, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΨΑΡΡΟΣ ΜΙΧΑΛΑΚΟΠΟΥΛΟΥ 94 ΚΕΡΑΤΣΙΝΙ: ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΚΟΥΓΙΟΥΜΤΖΗΣ ΜΥΣΤΡΑ 51 ΚΗΦΙΣΙΑ - Ν.ΕΡΥΘΡΑΙΑ: ΓΡΑΦΕΙΑ ΔΗΜΟΥ ΚΗΦΙΣΙΑΣ, ΠΑΡΚΟ ΝΕΑΣ ΚΗΦΙΣΙΑΣ ΗΡΩΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ (ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΚΑΦΕ), ΑΛΣΟΣ ΚΗΦΙΣΙΑΣ, ΚΑΦΕ DUE ΙΛΙΣΙΩΝ & ΧΑΡΑΣ 2, ALUETTE ΣΠΑΡΤΗΣ 36, PLAYMOBIL FUN PARK, MATΣΑ 9, ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ ΔΡΙΤΣΑ ΧΕΛΙΔΟΝΟΥΣ 27, DANCING SCISSORS TATOIOY 102, GYMBOREE PLAY & SING TATOIOY 102, LITTLES ΕΛΑΙΩΝ 23, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΕΥΑ ΠΑΠΑΔΑΚΗ ΚΥΡΙΑΖΗ 6-8, ΜΟΥΣΕΙΟ ΟΤΕ ΠΡΩΤΕΟΣ 25, ΠΟΛΚΑ ΦΡΟΕΛΕΝ ΤΑΤΟΙΟΥ 101 & ΕΛΠΙΔΟΣ 4, HAMPTONS CUPCAKES ΛΕΒΕΔΙΟΥ 11 ΚΟΛΩΝΑΚΙ: JACK IN THE BOX XAΡΗΤΟΣ 13, WRAP ΧΑΡΗΤΟΣ 36, EΡΓΑΣΤΗΡΙ ΘΕΑΤΡΟΥ

ΠΟΡΤΑ - ΞΕΝΙΑ ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ ΜΕΛΙΝΑΣ ΜΕΡΚΟΥΡΗ 54, ΤΟ ΚΕΡΑΣΑΚΙ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΤΑ ΗΡΟΔΟΤΟΥ 6, ΜΑΡΙΑ ΔΑΜΟΛΗ (ΟΡΘΟΔΟΝΤΙΚΟΣ) ΒΑΣ. ΣΟΦΙΑΣ 25, ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΩΤΗΣ (ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ) ΥΨΗΛΑΝΤΟΥ 5, BABY SEEDS ΤΣΑΚΑΛΩΦ 6, ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΥΚΛΑΔΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΝΕΟΦΥΤΟΥ ΔΟΥΚΑ 4 ΚΟΡΙΝΘΟΣ: ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΑΤΣΟΓΛΟΥ ΓΑΛΟΤΑ ΙΣΘΟΥ ΛΑΥΡΙΟ: ART CAFÉ «ΠΑΙΔΙΚΗ ΧΑΡΑ» ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ 11 MAΡΟΥΣΙ: PASTIS EMΠΟΡΙΚΟ «GOLDEN HALL», ΒΕ TWINS CAFÉ, ΕΜΠΟΡΙΚΟ «ΤΗΕ MALL», ΠΑΠΑΣΩΤΗΡΙΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟ «ΤΗΕ MALL», MAIK ARTISTIC TEAM ΕΜΠΟΡΙΚΟ «ΑVENUE», STARKIDS OAKA (ΚΛΕΙΣΤΟ ΚΟΛΥΜΒΗΤΗΡΙΟ) ΚΗΦΙΣΙΑΣ 37, ΕΡΑ ΜΟΥΛΑΚΗ (ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ) ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΜΟΣΧΑ 31, EVITA ΑΓ. ΦΙΛΟΘΕΗΣ1 & ΠΑΡΝΗΘΟΣ ΜΕΛΙΣΣΙΑ: PARACHUTE ΛΕΩΦ. ΠΗΓΗΣ 31 ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ: ΚΑΛΗΜΕΡΑ ΠΑΙΔΙΑ ΠΡΟΦΗΤΗ ΗΛΙΑ 64, PARADISE PARK ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ 100 ΜΟΣΧΑΤΟ: JUNIORS ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΟΥ 84 Ν. ΒΟΥΤΖΑΣ: ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΛΕΩΦ. ΜΑΡΑΘΩΝΟΣ Ν. ΗΡΑΚΛΕΙΟ: ΩΔΕΙΟ ΡΙΖΟΠΟΥΛΟΥ ΚΩΝ/ ΝΟΥ ΩΡΑΙΟΠΟΥΛΟΥ 29, MAGENTA ARTY WORKSHOP AΓ. ΤΡΙΑΔΟΣ 8 , ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΜΑΝΕΣΗ ΠΑΡΑΣΙΝΟΥ ΛΟΦΟΥ 49 N.IΩΝΙΑ: ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΙΦΙΓΕΝΕΙΑΣ 39, MARIA EVITA ΑΓΚΥΡΑΣ 11-13 Ν. ΚΟΣΜΟΣ: ΚΕΝΤΡΟ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ ΖΙΑΝΙΚΑ ΑΓΛΑΟΝΙΚΗΣ 9, ΚΕΝΤΡΟ ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ «ΛΟΓΟΥ ΑΝΘΗΣΙΣ» ΡΟΥΜΠΕΣΗ 36 Ν. ΣΜΥΡΝΗ: MARK & ALICE ΚΟΡΑΗ 31, ΙΔΕΕΣ-ΦΡΟΥ ΦΡΟΥ - ΧΡΩΜΑΤΑ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ ΚΩΝΣ/ΝΟΥ 26, ΠΑΙΖΩ ΚΑΙ ΜΑΘΑΙΝΩ ΟΜΗΡΟΥ 30, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΕΛΕΝΑ ΧΗΝΟΠΟΥΛΟΥ, ΑΓ. ΣΟΦΙΑΣ 86, ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΗΣ ΧΑΡΑΣ 2ας ΜΑΙΟΥ 3,ΚΕNTΡΑ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ SO EASY ΚΑΛΛΙΠΟΛΕΩΣ 1, EDOMON (ΜΟΝΤΕΣΣΟΡΙΑΝΟΣ ΠΟΛΥΧΩΡΟΣ) Π. ΦΑΛΗΡΟ: ΑΟΠ ΦΑΛΗΡΟΥ ΚΟΛΗΜΒΗΤΗΡΙΟ Δ.Α.Κ ΠΑΛΑΙΟΥ ΦΑΛΗΡΟΥ ΜΑΡΙΝΑ ΦΛΟΙΣΒΟΥ ΠΑΓΚΡΑΤΙ: ΦΡΟΥΤΟΠΛΑΝΗΤΕΣ ΕΜΠΟΡΙΚΟ «ATHENS MILLENIUM» YMHTTOY 110, BABY HAIR ART GK. ΣΠΥΡΟΥ ΜΕΡΚΟΥΡΗ 25, ΣΥΛΛΑΒΗ ΤΙΜΟΘΕΟΥ 1, STEP BY STEP ΠΛΩΤΙΝΟΥ 5, ΛΕΞΙΚΟΠΩΛΕΙΟ ΣΤΑΣΙΝΟΥ 13, FACCE STRANE ΛΕΩΦ. ΒΑΣ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ 5-7, ΣΧΟΛΗ ΡΥΘΜΙΚΗΣ & ΜΠΑΛΕΤΟΥ ΣΓΟΥΡΩ ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΦΟΡΜΙΩΝΟΣ 137, ΒΙΒΛΙΟΣΤΑΤΗΣ ΑΡΧΙΜΗΔΟΥΣ 2-6 ΠΑΙΑΝΙΑ: ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΠΑΙΑΝΙΑΣ ΒΑΣ. ΦΡΕΙΔΕΡΙΚΗΣ 3 ΠΑΛΛΗΝΗ: ΤΗΕ WALL ( SPORT CLIMBING CENTER ) AΓ.ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ 12, ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΚΩΣΤΕΑ ΓΕΙΤΟΝΑ ΠΑΛΛΗΝΗ ΠΑΠΑΓΟΥ: VERDE ΑΛΣΟΣ ΠΑΠΑΓΟΥ, ΣΤΡ. ΑΛ. ΠΑΠΑΓΟΥ & ΠΕΝΤΕΛΗΣ ΠΕΙΡΑΙΑΣ: ΛΙΛΗ ΜΕΛΑ (ΠΑΙΔΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ) ΗΡΩΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ 5, Ι SCREAM ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΥ 168, GENIUS TOYS & BOOKS, ΠΡΑΞΙΤΕΛΟΥΣ 122, ΜΑΓΕΜΕΝΗ ΠΥΞΙΔΑ ΚΑΡΑÏΣΚΟΥ 108, ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΤΕΧΝΗ ΑΛΚΙΒΙΑΔΟΥ 57 & ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΡΑΣ, ΝΕΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΚΑΡΑΟΛΗ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ 43 & ΚΑΡΑÏΣΚΟΥ, ΧΡΩΜΑ ΧΑΡ. ΤΡΙΚΟΥΠΗ 46-48, MINI SPORTS CLUB ΣΩΤΗΡΟΣ 39 & ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΥ 159, ΗΑPPY HIPPIE MEΣΟΛΟΓΓΙΟΥ 16 ΠΕΝΤΕΛΗ: ΑΡΤΕΜΙΣ & ΙΑΣΩΝ (ΔΗΜΙ-

ΟΥΡΓΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ) ΙΑΣΟΝΟΣ 92& ΑΡΤΕΜΙΔΟΣ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ: MIND THE GAP ΑΙΜΙΛΙΟΥ ΒΕΑΚΗ 29 ΠΕΤΡΑΛΩΝΑ: ΒΑΒΥ FEAT AΛΚΜΗΝΗΣ 16 ΠΕΥΚΗ: CAFÉ SALTO MORTALE ΠΙΝΔΟΥ 7, WONDERLAND ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 3 ΠΟΡΤΟ ΡΑΦΤΗ: ΔΩΔΩΝΗ ΛΕΩΦ. ΑΥΛΑΚΙΟΥ 54, CHILL BOX ΓΡΕΓΟΥ 47, FOUR MAMMIES FOR KIDS ΛΕΩΦ. ΓΡΕΓΟΥ & ΘΕΡΜΟΠΥΛΩΝ ΣΑΛΑΜΙΝΑ: ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΕΡΣΑ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑ ΛΕΩΦ. ΦΑΝΕΡΩΜΕΝΗΣ 214, ΚΑΜΙΝΑΚΙΑ ΣΠΑΤΑ: 4ο ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΠΑΤΩΝ ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ ΧΡΙΣΤΟΥ 7, EMΠΟΡΙΚΟ ΠΑΡΚΟ «SMART PARK» Ε.ΠΟΥΛΑΚΗ, SMART PLAYLAND Ε.ΠΟΥΛΑΚΗ ΤΑΥΡΟΣ: 2ος ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ, ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΥ & ΚΟΡΥΖΗ, ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΚΟΓΙΑΝΝΗ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 206, EMΠΟΡΙΚΟ «ΑΤΗΕΝS HEART» ΠΕΙΡΑΙΩΣ 180 ΦΙΛΟΘΕΗ: ΠΑΛΙΑ ΑΓΟΡΑ ΚΕΧΑΓΙΑ 26, ΝΗΠΙΑΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΟΥ 1 & ΒΑΣ. ΦΡΕΙΔΕΡΙΚΗΣ, ΕVITA AΓ.ΦΙΛΟΘΕΗΣ 1 & ΠΑΡΝΗΘΟΣ Ν.ΦΙΛΟΘΕΗ, ΜΙΚΥ ΔΩΡΙΕΩΝ 14 ΑΓ.ΦΙΛΟΘΕΗ XAÏΔΑΡΙ: ΔΙΚΤΥΟ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΠΑΙΔΙΚΩΝ ΣΤΑΘΜΩΝ ΧΑÏΔΑΡΙΟΥ, Proskalo ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΟΥ 31 ΧΑΛΑΝΔΡΙ: ΜΙΚΡΟΣ ΚΟΡΑΗΣ KATΣΟΥΛΙΕΡΗ 4, TO ΣΠΙΤΙ ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 9, Ι LOVE DYSLEXIA ΑΓ.ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ 107 & ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΠΛΑΣΤΗΡΑ, ΧΡΩΜΑΤΙΣΤΕΣ ΜΕΡΕΣ (DANCEVACUUM), ΔΙΟΓΕΝΟΥΣ 42, ΤΡΙΚΥΚΛΟ ΛΕΩΦ.ΠΕΝΤΕΛΗΣ 104, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΚΑΛΠΟΓΙΑΝΝΗ-ΜΑΥΡΟΜΜΑΤΗ ΔΑΝΑΙΔΩΝ 2- ΠΛ.ΦΛΥΑΣ ΧΟΛΑΡΓΟΣ: LA FEE-HOBBY AND CRAFTS «HOLARGOS CENTER» ΠΕΡΙΚΛΕΟΥΣ 56, ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΚΛΕΟΥΣ 55, ΔΙΚΤΥΟ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΠΑΙΔΙΚΩΝ ΣΤΑΘΜΩΝ ΧΟΛΑΡΓΟΥ , ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΤΗΣ ΧΑΡΑΣ ΑΕΤΙΔΕΩΝ 15 ΨΥΧΙΚΟ: FROG AND THE CROWN OΜΗΡΟΥ 14, ALEA DELICIOUS TASTE ΚΗΦΙΣΙΑΣ 258, ΧΑΡΤΟΠΟΛΙΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ 1 & ΛΕΩΦ.ΚΗΦΙΣΙΑΣ, ΑΛΕΞΗΣ ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΣ (ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ- ΠΑΙΔΟΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΟΣ) ΚΗΦΙΣΙΑΣ 180 – 182, GYMBOREE PLAY & MUSIC ΛΕΩΦ.ΚΗΦΙΣΙΑΣ 198(1ος ΟΡΟΦΟΣ), SAFE BEBE ΔΗΜ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ 13 Α

Γίνετε συνδρομητές στο Taλκ. Πληροφορίες στο www.talcmag.gr ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΕΠΙΣΗΣ ΣΤΟ ΔΙΚΤΥΟ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΤΩΝ Π.Σ. ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΒΡΕΦΟΚΟΜΕΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ