Talk 62 issuu

Page 1

Εγώ, ο Απαισιότατος 3 στη σελίδα 48

11.09.2017

62



03

11.09.2017

48

ΠΕΡΙ ΕΧΟΜΕΝΑ

Εγώ, ο Απαισιότατος 3 Στους κινηματογράφους από την UIP

03 | Σποτ 06 | Ρίζες και φτερά 08 | 24 ώρες μαμά 10 | Σχολικά ατυχήματα 12 | Η λίστα του μαθητή 14 | Τι βλέπουν τα ματάκια του 16 | Έχω ψείρες 18 | Το παιδί μου δεν είναι καλύτερο απο το δικό σου 20 | Κακές συνήθειες απο κούνια 22 | Πρωτάκια εν δράσει 24 | Βόλτα 26 | Σχολική αποτυχία 30 | 9 μήνες 34 | Παιχνιδοσκόπιο 36 | Μαθαίνοντας 40 | Πιτσίλες 42 | Like 43 | Φτού και βγαίνω 52 | Στέγη 58 | Γιάμι 60 | Βιβλίο 67 | Γαβ και Νιάου 69 | Δελτία Τύπου 70 | Βρές το

No 62 11.09.2017

www.facebook.com/talcmag @talcmag /talcmag

ΤΑΛΚ ΕΚΔΟΤΙΚΗ - ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΗ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Ε.Π.Ε. NΙΚ.ΜΑΝΤΖΑΡΟΥ 1-3, 154 51, Ν. ΨΥΧΙΚΟ ΤΗΛ.: 210 6753180, ΦΑΞ: 210 6753189 Ε-ΜAIL: info@talcmag.gr ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: Μαρκέλλα Δήμου (mdimou@talcmag.gr)

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: Πελιώ Παπαδιά (ppapadia@talcmag.gr) ΥΠΟΔΟΧΗ ΥΛΗΣ & ΔIAΦΗΜΙΣΗΣ: Εύη Σπηλιωτάκου (espiliotakou@talcmag.gr) DESIGN: Nικόλας Κουκουράκης ΦΩΤΟ ΘΕΜΑΤΩΝ: Shutterstock

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ: Μάρτζυ Ρούκη (mrouki@talcmag.gr) TΜΗΜΑ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ: Δήμητρα Μήτρου (dmitrou@talcmag.gr) Γεωργία Γιώτη (ggioti@talcmag.gr)

ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ: Ελεάννα Γεωργίου, Μαρία Γυπαράκη, Ανθή Δοξιάδη, Παναγιώτα Καρλατήρα, Μαρίτα Κωνσταντίνου, Αννίκα Λυμπεροπούλου,

Ντίνα Νομικού, Πελιώ Παπαδιά, Ιορδάνης Παπαδόπουλος ΕΚΤΥΠΩΣΗ: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΔΙΑΝΟΜΗ: CITY PROMOTIONS Η διεύθυνση του περιοδικού Τaλκ δεν φέρει καμία ευθύνη και δεν υιοθετεί απαραίτητα τις απόψεις των επιστημόνων και άλλων ειδικών συνεργατών που ενυπόγραφα αρθρογραφούν στην έκδοση. Προτού χρησιμοποιήσετε οποιοδήποτε προϊόν διαφημίζεται, άμεσα ή έμμεσα, στην εφημερίδα, ή ακολουθήσετε τις συμβουλές των ειδικών, ρωτήστε τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή ολική, μερική ή περιληπτική ή κατά παράφραση ή διασκευή και απόδοση του περιεχομένου του εντύπου με οποιονδήποτε τρόπο μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, χωρίς την προηγούμενη άδεια του εκδότη.

NΟΜΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Γιάννης Καλλές


04

11.09.2017

Καλοκαίρι στο χωριό

Ν

ΣΤΟ ΙΡΑΝ δεν υπάρχουν μικτά σχολεία. Τα αγόρια πηγαίνουν σε διαφορετικά σχολεία από τα κορίτσια.

ομίζω πως όταν είσαι παιδί (και όταν κάνεις παιδιά) τα καλοκαίρια είναι πιο όμορφαπιο νοσταλγικά, πιο… “καλοκαίρια”, τέλος πάντωνόταν το σενάριό τους παίζεται στο ίδιο σκηνικό. Στο χωριό, στο εξοχικό ή στο ίδιο μαγικό μέρος με το οποίο κάποιοι ανανεώνουν τα θερινά τους ραντεβού ακόμη και αν δεν υπάρχουν συνειρμοί…ιδιοκτησίας. Για τα παιδιά μου αυτή η διαπίστωση είναι η απόλυτη και αδιαφιλονίκητη βεβαιότητα. Το καλοκαιρινό τους καταφύγιο το γνώρισαν όταν ακόμη ήταν μωρά, τότε που το μόνο που μπορούσαν να κάνουν είναι να ατενίζουν οριζοντιομένα τη βουκαμβίλια, να ακούν το κύμα και να μυρίζουν το άρωμα της

θάλασσας ανακατεμένο με εκείνο του απορρυπαντικού πλυντηρίου, από τις ατελείωτες μπουγάδες που διαδέχονταν η μία την άλλη. Εκεί έκαναν τις πρώτες τους διστακτικές βουτιές, έμαθαν να αγαπούν το καρπούζι, είδαν την πρώτη τους ταινία σε θερινό σινεμά, άρχιζαν να ξεχωρίζουν την κατεύθυνση του ανέμου και όλα τα δρομολόγια των διερχόμενων καραβιών προς τα νησιά. Και έκαναν τους πρώτους τους φίλους, αυτούς τους φίλους του καλοκαιριού, που τους βλέπεις 60 (συνεχόμενες) μέρες το χρόνο και μεγαλώνεις μαζί τους γιατί μοιάζουν με το σημαδάκι που ζωγραφίζεις στον τοίχο για να δεις αν ψήλωσες. Που ενώ έχεις να τους δεις 300 μέρες νομίζεις ότι ήταν χτες που είπατε το τελευταίο αντίο πριν ανοίξουν τα σχολεία. Που μαζί τους μαθαίνεις να μη φοβάσαι τους αχινούς και τις

βουτιές στα βαθιά και ποδήλατο χωρίς χέρια και σκαρφάλωμα στους βράχους και ψαροντούφεκο. Που το κλάμα μετά από την πρώτη επική τούμπα γίνεται, περνώντας τα χρόνια, συνωμοτικό γέλιο του τύπου να-μην-το-δει-η-μάναμου. Αυτοί οι καλοκαιρινοί φίλοι τον παιδιών μου είναι η αιτία που κάθε χρόνο περνούν το καλύτερο καλοκαίρι της ζωής τους και κάνουν και το δικό μου υποφερτό (#pestenamefate αλλά είναι πολλά τα παιδιά). Αυτοί οι καλοκαιρινοί φίλοι μάς αποχαιρέτησαν φέτος κυνηγώντας το αυτοκίνητο μέχρι «το μεγάλο δρόμο» και γέμισαν τα μάτια μας δάκρια για το καλοκαίρι που τελείωσε και για όλα εκείνα που θα έρθουν. Μάικ, Νικόλες, Ιλεάνα, Γιώργο, Μίμη, Αδαμαντία, Μάριε, Σταύρο, Χριστίνες, Μιλτιάδη: Ραντεβού τον Ιούνιο!



06

ΡΊΖΕΣ ΚΑΙ ΦΤΕΡΆ

11.09.2017

ΤΗΣ ΑΝΘΗΣ ΔΟΞΙΑΔΗ

ΣΕ ΠΟΛΛΈΣ χώρες όπως το Μεξικό, η Νιγηρία και η Μαλαισία, η σχολική στολή επιβάλλεται ακόμη και στα δημόσια σχολεία, ενώ στην Ιαπωνία υπάρχουν αυστηροί κανόνες για το μήκος της φούστας και το χτένισμα!

Φ

έτος λέω να σκέφτομαι και να δίνω έμφαση-λίγο περισσότερη- στο ρόλο που παίζουμε εμείς οι μεγάλοι στα θέματα που αφορούν τα παιδιά μας! Γιατί αυτό είναι κάτι που μπορούμε άμεσα να διορθώσουμε..Ή απλά να αλλάξουμε λίγο. Ήρθε λοιπόν ο Σεπτέμβριος, μαγευτικά συνδεδεμένος με πρωτοβρόχια, κυκλάμινα και την έναρξη της σχολικής χρονιάς για τα παιδιά μας. Τα οποία παιδιά μας -ναι- τα αγαπάμε πολύ, αλλά χαιρόμαστε επίσης πάρα πολύ να τα βλέπουμε να περνούν το κατώφλι του σχολείου. Και αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, η χαρά δεν είναι μόνο γιατί πιστεύουμε ότι το σχολείο είναι μια πολύ σημαντική επένδυση για την ζωή τους, αλλά και γιατί μας κούρασε το καλοκαίρι μαζί τους. Δεν είναι ντροπή να ομολογήσει κανείς ότι είναι καλά, χρυσά, και εξοντωτικά τα μικρά παιδιά! Και ότι βολεύει να έχει άλλος την ευθύνη τους αρκετές ώρες την ημέρα. Όποιοι, τέλος πάντων, είναι οι λόγοι, χαιρόμαστε πάρα πολύ που αρχίζουν ξανά σχολεία. Γιατί τα μικρά μας θα μάθουν γράμματα, του θεού

τα πράγματα, που λέει το φεγγαράκι, και αριθμούς και θα κάνουν καλούς φίλους και θα παίζουν καινούρια παιχνίδια και θα έχουν παρέα όλη μέρα. Τέλεια. Τη δείχνουμε αυτή την χαρά μας και την πεποίθηση ότι ξεκινάει κάτι καλό και σημαντικό στην ζωή τους. Το έχω ξαναπεί: σε μια κοντινή ξένη χώρα, τα παιδιά των σχολείων φτιάχνουν μία μεγάλη αψίδα από λουλούδια για να υποδεχθούν τα πρωτάκια την πρώτη μέρα του σχολείου. Σκεφτείτε το μήνυμα. Εμείς μπορούμε να τακτοποιήσουμε το δωμάτιο τους μαζί και να πετάξουμε ή να φυλάξουμε όλα τα περσινά σχολικά απομεινάρια. Να κάνουμε μικρή έξοδο για ψώνια, φρέσκα μολύβια και γόμες και τετράδια. Και μετά κέρασμα εορταστικό οι δυό μας ή οι τρείς μας. Μπορούμε ίσως να κουρευτούμε μαζί "για να μην πέφτουν τα μαλλιά σου πάνω στα ωραία μάτια σου, που πρέπει να βλέπουν ως τον πίνακα". Πρότεινα σε γνωστό μου κοριτσάκι να το πάω στο κομμωτήριο τούτες τις μέρες και με πολύ καμάρι μου είπε: "Όχι ευχαριστώ πάω πάντα με την μαμά μου και κουρευόμαστε πριν αρχίσει το σχολείο μου". Έμοιαζε τόσο ευχαριστημένη με αυτή την μικρή ιεροτελεστία πριν την αρχή του σχο-

λείου. Μπορούμε να καλέσουμε τον παππού και την γιαγιά ή αγαπημένους οικογενειακούς φίλους για να τα γιορτάσουμε και να τα τιμήσουμε που αρχίζουν μια καινούργια χρονιά στο σχολείο. Έτσι, δίνουμε το μήνυμα πως την επομένη ξεκινούν κάτι σημαντικό στην ζωή τους. Κάνοντας διάφορες μικρές πράξεις, δεν χρειάζονται λόγια. (Αυτό ισχύει σχεδόν στα πάντα με τα μικρά παιδιά. Που σπάνια ακούνε τα λόγια μας. Αλλά πάντα "ακούνε" τις πράξεις μας. Τις πράξεις ή τα πιο αόρατα μηνύματα που μεταδίδουμε συνειδητά ή ασυνείδητα καμιά φορά). Ας ανασκουμπωθούμε λοιπόν. Πρώτα πρώτα να καταλάβουμε τι θέλουμε να πούμε στα παιδιά μας για την αρχή του σχολείου. Και μετά να δούμε αν το "λέμε" αρκετά πειστικά! Αρκετά πειστικά να το ακούσουν και να πάνε με φόρα και κέφι στη μάθηση. Εγώ αυτό θέλω .Να θέλουν να μάθουν. (Θα το επιχειρήσω την επόμενη φορά). Τον ακούω να καγχάζει τον αντιρρησία μου... Χα χα! Τώρα θα μας κάνει να θέλουμε κιόλας !!


Πλήρως αποπλενόµενοι µαρκαδόροι για ατελείωτη δηµιουργικότητα!


08

24 ΏΡΕΣ MΑΜΑ

Πράξη πρώτη

Η μαμά Αλεξάνδρα αναρωτιέται πόσες φορές ακόμα θα ξυπνήσει μέσα στη νύχτα ενώ έχει ήδη ξυπνήσει στις τρεις, στις πέντε και στις έξι από τις γλυκές της δίδυμες κόρες… Πριν ο κόκορας λαλήσει τρεις φορές, εγώ έχω ξυπνήσει δεκατρείς. Ίσως ακούγεται υπερβολικό, αλλά έτσι αισθάνομαι καθώς υπολογίζω ότι ακόμα ξυπνάω τρεις με πέντε φορές κάθε βράδυ (συνεχόμενα έχω να κοιμηθώ περίπου τέσσερα χρόνια), αφού τα κοριτσάκια μας, άλλοτε ταυτόχρονα, άλλοτε με τη σειρά, ζητούν γάλα, νερό, αγκαλίτσα, φιλάκια, ακόμα και να κάνουν κούνια στις τρεις το πρωί. Στις εφτά το μάτι ήδη κοσμεί ένας μαύρος κύκλος και, για να αντεπεξέλθουν το σώμα, ο νους και το πνεύμα, κάνω κάθε πρωί δέκα λεπτά γιόγκα μαζί με τα κορίτσια. Στις 7.30 ξεκινάμε την κούρσα του πρωινού: πλύνε, ντύσε και ετοίμασε τον εαυτό σου και τα παιδιά για το σχολείο. Τρεις γυναίκες στο σπίτι το λες και θαύμα που μας παίρνει μόλις μία ώρα για να μπούμε στο αυτοκίνητο, πότε με χαμόγελα και πότε με γκρίνια (πάντα στερεοφωνική). Τα τραγούδια όμως στον δρόμο προς το σχολείο είναι αξία ανεκτίμητη και φυσικά έχω ξεχάσει την κούραση, το μάτι έχει ανοίξει πλέον για τα καλά και, αφού τις αφήσω στο σχολείο, ξεκινώ την κάθοδο για το χάος της Εθνικής Οδού. Εκεί μπορεί να περάσω είκοσι λεπτά ή και μιάμιση ώρα έχοντας μετατρέψει το αυτοκίνητό μου σε γραφείο. Απαντάω σε emails, στέλνω sms και μιλάω στο τηλέφωνο, ναι, τυχαίνει να τα κάνω όλα αυτά ταυτόχρονα ανάμεσα στα Ι.Χ. και στις νταλίκες του ποταμιού, και απλά προσπαθώ να με μεταφέρω σε αληθινό ποτάμι και όχι στο ποτάμι της Εθνικής. Δεν το συστήνω με τίποτα αυτό που κάνω το πρωί, αλλά ο χρόνος και οι υποχρεώσεις δεν μπορούν να περιμένουν…

Πράξη δεύτερη

Η εργαζόμενη μαμά Αλεξάνδρα μεταμφιέζεται σε multitasker, power bank, ακόμα και σε post it. Οι ενδιάμεσες ώρες της ημέρας ανήκουν στη Διόπτρα. Είμαι τυχερή γιατί εργάζομαι σε έναν κλάδο που αγαπώ πολύ και είναι άκρως δημιουργικός. Ενώ υπάρχει ένταση και πολλή δουλειά, η οποία πρέπει να ολοκληρωθεί μέσα σε λίγες ώρες, όταν μπαίνω στο γραφείο είμαι γεμάτη ενέργεια και πολλή όρεξη για

Αλεξάνδρα Αυγερινού: 24 ώρες μαμά σε 3 πράξεις

11.09.2017 12.10.2016

στόσο το λες και «μαμίτιδα». Με το που εμφανίζομαι, σβήνουν οι πάντες από το οπτικό πεδίο και υπάρχει μόνο η μαμά Α λεξάνδρα. Κανείς άλλος. Τα «τιγράκια» επιτίθενται για μισό πόδι, μισό χέρι, μισή αγκαλιά, όλα μοιρασμένα για να είμαι δίκαιη. Είμαι όμως; Πόση μαμά είναι αρκετή; Δύσκολη η μοιρασιά στα δίδυμα... Η επιστροφή στο σπίτι με βάζει αυτόματα στους πολλαπλούς ρόλους − μαμά-ζογκλέρ, μαμά-chef, μαμά-σύζυγος, μαμά-χορογράφος, μαμά-διασκεδαστής και ένα σωρό άλλους που μεταλλάσσονται, κάτι σε θεά Καλι με τα πολλά χέρια. Και εκεί που αναρωτιέσαι πόσο ακόμα, ξεκινάει η μαμά-θηριοδαμάστρια για την υπέροχη και γνώριμη σε όλες τις μαμάδες διαδικασία του ύπνου, όπου τα κορίτσια −μαντέψτε− θέλουν μόνο τη μαμά… Κάποιες φορές με παίρνει ο ύπνος και εμένα στις εννιά, αλλά επειδή οι υποχρεώσεις τρέχουν και καθώς έχω να πω και δυο κουβέντες με τον άνθρωπό μου, σηκώνομαι και είτε τρώμε κάτι μαζί είτε δουλεύουμε έχοντας τα λάπτοπ μας παράλληλα. Έχει τύχει να είμαστε στο ίδιο δωμάτιο και να στέλνουμε emails ο ένας στον άλλο. Τους μήνες όπου το εκδοτικό πλάνο είναι εκρηκτικό κάνω δέκα λεπτά τραμπολίνο για να κρατώ το σώμα μου σε εγρήγορση και δουλεύω μέχρι τις δύο το πρωί (ούτε αυτό το συνιστώ), αλλά ο χρόνος πιέζει.

Τελευταία πράξη

Η Αλεξάνδρα νομίζει ότι έχει έρθει το finale. εργασία. Η μέρα μου έχει απ’ όλα: δημιουργικότητα, ένταση, γνώση, γέλια, γνωριμίες με νέα άτομα… Μπορεί κάποιες φορές να γκρινιάζω γιατί δεν μου φτάνει ο χρόνος, καθώς τα τηλέφωνα δεν σταματούν να χτυπούν, τα emails είναι ατελείωτα, απαντάς σε ένα και έρχονται ταυτόχρονα άλλα δέκα − κάτι σαν τη Λερναία Ύδρα− σε συνδυασμό με sms, chat, social media και όποια άλλη συσκευή με την οποία είμαι συνδεδεμένη. Ο χρόνος τρέχει και, πριν προλάβω να το αντιληφθώ, λες και εξαντλήθηκε με μια ανάσα, πρέπει και πάλι να φύγω και να επιστρέψω στον σημαντικότερο ρόλο της ζωής μου, αυτόν της μαμάς. Καθώς είμαι τελειομανής, έχω άπειρες τύψεις για το αν είμαι καλή μαμά, ώστε για αρκετούς μήνες παραλάμβανα εγώ τα κορίτσια από το σχολείο. Θέλω να προλαβαίνω τα πάντα, να ισορροπώ τα πάντα. Μέχρι που έφτασε

η ώρα που ένα κουτί Lexotanil μού φάνταζε όαση… και είπα να το πάρω αλλιώς. Πλέον φτάνω στο σπίτι μια φυσιολογική ώρα μετά το γραφείο για να παραλάβω τα κορίτσια από το σχολικό… και τα απολαμβάνω…

Πράξη τρίτη

Η μαμά Αλεξάνδρα μπαίνει σε πολλαπλούς ρόλους (όχι, ποτέ δεν ήθελε να γίνει ηθοποιός, απλώς της προέκυψε). Η επιστροφή στο σπίτι κρατάει ακριβώς δεκαπέντε λεπτά, όπου εννοείται πως δεν προλαβαίνω να αποσυμπιεστώ από την ένταση του γραφείου. Ευτυχώς με το που μπαίνω τα χαμόγελα και οι αγκαλιές τα σβήνουν όλα, αρχίζει όμως η μάχη τού «δώσε μου λίγη μαμά» − η ταυτόχρονη διεκδίκηση είναι ένα χαρακτηριστικό των διδύμων. Στη δική μας περίπτωση ω-

Όταν πλέον η αυλαία πέσει, έχει έρθει η ώρα να ηρεμήσω και εγώ επιτέλους και να κλείσω τα βλέφαρα. Αν και κουρασμένη, είμαι ευγνώμων για την κάθε στιγμή που έχω περάσει με τα κορίτσια μας ή όπως τις αποκαλεί ο Γιάννης Ξανθούλης, τις μπιμπελίτσες μας, για όλα τα στερεοφωνικά «μαμά, σ’αγαπώ», τα αλλεπάλληλα ταυτόχρονα διπλά φιλιά, τις αγκαλιές που με πνίγουν από αγάπη, και είμαι ευτυχισμένη και ευγνώμων. Ώσπου ο κόκορας να λαλήσει ξανά όσες φορές θέλει μέχρι το ξημέρωμα… και όλα να αρχίσουν πάλι από την αρχή.

Η Αλεξάνδρα Αυγερινού είναι Διευθύντρια Επικοινωνίας & Δημοσίων Σχέσεων των Εκδόσεων Διόπτρα.


11.09.2017

ΧΡΥΣΗ ΖΥΜΗ

09


10

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

11.09.2017

Σχολικά Ατυχήματα:

κάλλιον του θεραπεύειν το προλαμβάνειν ΤΗΣ ΕΛΕΑΝΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ

ΣΎΜΦΩΝΑ με πρόσφατη έρευνα, την περισσότερη δουλειά για το σπίτι φέρνουν οι ρώσοι μαθητές, οι οποίοι ξοδεύουν κατά μέσο όρο 10 ώρες την εβδομάδα μελετώντας εκτός σχολείου.

Ο

ταν ο γιος μου έφυγε από την προστατευτική αγκαλιά του παιδικού σταθμού για να φοιτήσει στο νηπιαγωγείο άρχισε να με απασχολεί το θέμα των ατυχημάτων εντός σχολείου, αφενός διότι ξαφνικά θυμήθηκα τα δικά μου απερίσκεπτα παιδικάτα, αφετέρου διότι ξαφνικά έγινα μάρτυρας «τρελών» παιχνιδιών της πιτσιρικαρίας, που δεν είχε (και συνεχίζει να μην έχει, ακόμα και σήμερα, που έφτασε αισίως, με καρούμπαλα και γρατζουνισμένα γόνατα, στην Τετάρτη δημοτικού) καμιά συναίσθηση του κινδύνου. Όταν δυο χρόνια μετά ακολούθησε και η κόρη μου, διαπίστωσα ότι και τα κορίτσια, αν και λίγο πιο ήπια από τα αγόρια, σκαρφαλώνουν, τρέχουν, σπρώχνουν και σπρώχνονται και είναι εξίσου επιρρεπή σε ατυχήματα. Χωρίς να είμαι (πολύ) υστερική, ομολογώ ότι κάθε μεσημέρι, στις 4 που επιστρέφουν τα παιδιά από το σχολείο, τους

τηλεφωνώ από το γραφείο περιμένοντας να ακούσω «τον τραυματισμό της ημέρας», ενώ φυσικά με λούζει κρύος ιδρώτας αν δω κλήση από το σχολείο. Προς το παρόν την έχουμε γλιτώσει φτηνά, δηλαδή χωρίς να χρειαστούν ράμματα, γύψοι και ακτινογραφίες, με απλά καρούμπαλα, με πληγές, με ανοιγμένες μύτες, με μελανιές, με ένα στραμπούληγμα, με ένα χέρι που στο τσακ δεν πιάστηκε από την πόρτα, με ένα μάτι στο οποίο το μολύβι έσκασε δίπλα… Και με μερικά σκισμένα ρούχα! Αλλά φυσικά, συνάδελφοι μαθητές έχουν κάνει ράμματα, έχουν σπάσει χέρια και πόδια, έχουν ανοίξει κεφάλια… Και μη χειρότερα!

Άγνοια κινδύνου Τα ατυχήματα που συμβαίνουν κατά τη μετάβαση, παραμονή και αναχώρηση των μαθητών από τις σχολικές εγκαταστάσεις αποτελούν τον μεγαλύτερο κίνδυνο στα σχολεία και τη δεύτερη αιτία παιδικής νοσηρότητας στον δυτικό κόσμο, μετά τις αιφνίδιες λοιμώξεις. Όσοι έχουμε μικρά παιδιά, γνωρίζουμε καλά πως είναι από τη

φύση τους περίεργα, ανώριμα, υπερκινητικά, απρόσεκτα, παρορμητικά και επιθετικά και δεν έχουν ανεπτυγμένη την αίσθηση του κινδύνου. Για όλους τους παραπάνω λόγους είναι ιδιαίτερα επιρρεπή σε τραυματισμούς. Πέρα από τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του κάθε παιδιού, οικογενειακοί παράγοντες, όπως το μέγεθος της οικογένειας, το εισόδημα και η ηλικία των γονέων και το κοινωνικό-οικονομικό περιβάλλον φαίνεται πως επηρεάζουν σε σημαντικό βαθμό τα ποσοστά στα σχολικά ατυχήματα. Μεγαλώνοντας, τα παιδιά αναπτύσσουν μεν την αίσθηση του κινδύνου, επηρεάζονται όμως και από άλλους παράγοντες, όπως από την επιθυμία επίδειξης της δύναμης και των ικανοτήτων τους, από την ανάγκη αντίδρασης στους κανόνες και στις συμβουλές των ενηλίκων και ή από τη γοητεία της περιπέτειας, με αποτέλεσμα να εξακολουθούν να κινδυνεύουν. Επομένως, είναι σημαντικό να μάθουν από μικρή ηλικία να προστατεύουν τον εαυτό τους και να καταλάβουν πόσο σημαντικό είναι το να μην τον θέτουν σε κίν-


11.09.2017

δυνο. Αυτοί που καλούνται να διδάξουν τα παιδιά να αναγνωρίζουν τους κινδύνους και να αυτοπροστατεύονται είναι οι εκπαιδευτικοί και οι γονείς, που πρέπει, όμως, να φροντίσουν να μην είναι υπερπροστατευτικοί, γιατί η υπερβολή μπορεί εύκολα να φέρει το αντίθετο αποτέλεσμα.

Τα ατυχήματα εντός σχολικού χώρου Το Τaλκ ήρθε σε επαφή με το Σωματείο ''Αντιμετώπιση Παιδικού Τραύματος'' και συζήτησε με την πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου, κ. Natasha Clive-Βρέκοσι, που καταρχάς μας εξήγησε ότι τα πιο συνηθισμένα ατυχήματα που συμβαίνουν στο σχολείο είναι οι πτώσεις, σε ποσοστό 67%, ενώ ακολουθούν τα ατυχήματα από χτύπημα και από κόψιμο. Όπως είναι λογικό, το προαύλιο του σχολείου θεωρείται ο πιο επικίνδυνος χώρος, με το 45% των ατυχημάτων να λαμβάνουν χώρα εκεί, ενώ ακολουθούν οι σκάλες και οι αίθουσες διδασκαλίας. Τα σοβαρότερα σχολικά ατυχήματα συμβαίνουν κατά τη διάρκεια του διαλείμματος (60%) και της πρακτικής σε εργαστηριακούς χώρους ή σε χώρους άσκησης, ενώ το 13% λαμβάνουν χώρα την ώρα της γυμναστικής. Όλα τα σχολεία οφείλουν να ελέγχουν συχνά τις κτιριακές τους εγκαταστάσεις ώστε να είναι ασφαλείς για τα παιδιά που στεγάζουν. Θα πρέπει, για παράδειγμα, να μην υπάρχουν στους χώρους του σχολείου σκουριασμένα ή αιχμηρά αντικείμενα στα οποία τα παιδιά θα μπορούσαν να χτυπήσουν (π.χ. σκουριασμένα κάγκελα), να θεσπιστούν και να εφαρμόζονται ασκήσεις πυρασφάλειας και προστασίας από τους σεισμούς (και αποφυγής του πανικού) και να σχεδιαστούν χώροι συγκέντρωσης σε περίπτωση ανάγκης. Σημαντικό είναι το σχολείο να είναι περιφραγμένο και η κεντρική πόρτα να παραμένει κλειστή ώστε να μην κινδυνεύουν τα παιδιά να βγουν σε πολυσύχναστους δρόμους. Εάν το σχολείο διαθέτει παιδική χαρά ή γυμναστήριο, πρέπει να γίνεται συνεχής έλεγχος, ώστε ο εξοπλισμός (κούνιες, τσουλήθρες, μονόζυγα, μπασκέτες) και ο γύρω χώρος να πληρούν τους κανόνες ασφαλείας. Πρέπει επίσης τα παιδιά να ενημερώνονται από τους γυμναστές για τους σωστούς τρόπους χρήσης του υπάρχοντος εξοπλισμού. Ενδείκνυται ακόμα οι πόρτες να ανοίγουν προς τα έξω, να τοποθετούνται άθραυστα τζάμια στις τάξεις και κιγκλιδώματα στα επικίνδυνα σημεία, ώστε να αποτρέπονται οι πτώσεις, να α-

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ ποφεύγονται τα γυαλιστερά πατώματα και οι επιφάνειες από υλικό που μπορεί να προκαλέσει τραυματισμούς και οι σκάλες να μην έχουν κουπαστές, που μπορούν εύκολα να γίνουν… τσουλήθρες. Στην περίπτωση που το σχολείο διαθέτει χημείο θα πρέπει αυτό να παραμένει κλειδωμένο, εκτός από τις ώρες του μαθήματος, όταν είναι παρών ο υπεύθυνος εκπαιδευτικός. Σε όλα τα παραπάνω, μπορούν να βοηθήσουν και οι γονείς των μαθητών με σωστές παρατηρήσεις και εποικοδομητικές προτάσεις. Φυσικά και οι ιδέες των ίδιων των παιδιών, που κινούνται κάθε μέρα στον χώρο, μπορούν να αποδειχθούν ιδιαίτερα χρήσιμες και να προάγουν την δημιουργία ενός ασφαλέστερου σχολικού περιβάλλοντος. Αδιαμφισβήτητα, η βελτίωση των εγκαταστάσεων θα μείωνε τους όποιους κινδύνους και τις πιθανότητες ατυχήματος.

Η μετάβαση προς και από το σχολείο Υψηλής επικινδυνότητας για ατυχήματα θεωρείται και η μετάβαση προς και από το σχολείο. Όπως τονίζει η κ. Clive-Βρέκοσι, από την προσχολική ηλικία οφείλουμε να διδάξουμε στα παιδιά μας τη σωστή οδική συμπεριφορά. Οφείλουμε, επίσης, να λάβουμε υπόψη μας ότι τα παιδιά κάτω των 8 ετών δεν έχουν την απαιτούμενη ωριμότητα ώστε να εφαρμόσουν πάντα τα όσα έχουν μάθει. Για το λόγο αυτό πρέπει πάντοτε να συνοδεύονται από ενήλικες προς και από το σχολείο ή προς και από τη στάση του σχολικού λεωφορείου. Ο δε συνοδός πρέπει να κρατάει τα μικρά παιδιά από το χέρι και να τα έχει από τη μέσα πλευρά του πεζοδρομίου. Εφόσον τα παιδιά μεταβαίνουν στο σχολείο με το αυτοκίνητο πρέπει να κάθονται στο πίσω κάθισμα, δεμένα με τον σωστό τρόπο, ακόμα κι αν η ώρα της διαδρομής δεν είναι πολλή. Στην περίπτωση που τα παιδιά πηγαινοέρχονται με σχολικό, πρέπει οι συνοδοί εκπαιδευτικοί, αλλά και οι γονείς, να τους εξηγήσουν ότι πρέπει να φορούν τη ζώνη ασφαλείας και να είναι ιδιαίτερα προσεκτικά την ώρα της επιβίβασης και της αποβίβασης. Ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην πρόληψη των ατυχημάτων διαδραματίζει και ο σχολικός τροχονόμος, που αναλαμβάνει τη ρύθμιση της κυκλοφορίας στην γύρω από το σχολείο περιοχή κατά τις ώρες προσέλευσης και αποχώρησης των μαθητών και εξασφαλίζει την ασφαλή διέλευσή τους. Πρέπει, λοιπόν, αφενός να εξηγήσουμε στα παιδιά πόσο σημαντικό είναι να συμμορφώνονται με

11 τις υποδείξεις του και αφετέρου οι οδηγοί, ημών των γονέων συμπεριλαμβανομένων, να σέβονται την παρουσία του και να ακολουθούν τις οδηγίες του. Ας μην ξεχνάμε ότι τα παιδιά μαθαίνουν παρατηρώντας, γι’ αυτό και πρέπει πάντοτε να τους δίνουμε το καλό παράδειγμα, ακολουθώντας οι ίδιοι τους κανόνες της σωστής οδικής συμπεριφοράς.

Ο ρόλος των εκπαιδευτικών Καταρχάς, οι εκπαιδευτικοί οφείλουν να είναι παρόντες στις εφημερίες τους και να έχουν «ραντάρ» εντοπισμού καυγάδων ή επικίνδυνων παιχνιδιών. Ορισμένοι εκπαιδευτικοί έχουν παρακολουθήσει σεμινάρια πρώτων βοηθειών για παιδιά και ξέρουν πώς να αντιδράσουν σε περίπτωση ατυχήματος. Η κ. Clive-Βρέκοσι εξηγεί ότι κάθε φορά που οι υπεύθυνοι του Σωματείου ''Αντιμετώπιση Παιδικού Τραύματος'' επισκέπτονται κάποιο σχολείο για να ενημερώσουν τα παιδιά για την πρόληψη των παιδικών ατυχημάτων, προτρέπουν τους εκπαιδευτικούς να παρακολουθήσουν σεμινάρια πρώτων βοηθειών, καθώς η άμεση αντίδραση και αντιμετώπιση ενός σοβαρά τραυματισμένου παιδιού μπορεί να του σώσει την ζωή. Φυσικά, στο πλαίσιο της πρόληψης, όλα τα σχολεία πρέπει να διαθέτουν πλήρες φαρμακείο για την παροχή Α΄ Βοηθειών, με κάποιον υπεύθυνο για αυτό, και αν είναι δυνατόν ένα Νοσηλευτή ή μια Νοσηλεύτρια. Πρέπει επίσης να υπάρχουν εμφανώς αναρτημένα τα τηλέφωνα του πλησιέστερου Νοσοκομείου. Συμπερασματικά, παρότι είναι σχεδόν αδύνατον ένα παιδί, μεγαλώνοντας, να μην πάθει κάποιο ατύχημα, το κράτος από τη μια πλευρά και οι ενήλικες, γονείς-κηδεμόνες και εκπαιδευτικοί, από την άλλη, μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα όσο το δυνατόν πιο ασφαλές περιβάλλον. Ο καλύτερος και πιο αποτελεσματικός τρόπος για ευαισθητοποίηση και ενημέρωση είναι μέσω του εκπαιδευτικού συστήματος. Μετά τους γονείς, οι δάσκαλοι είναι αυτοί που περνούν τον περισσότερο χρόνο με τα παιδιά και ως εκ τούτου τα γνωρίζουν καλά, όπως επίσης γνωρίζουν και τις ιδιαιτερότητες της περιοχής στην οποία αυτά μεγαλώνουν. Για αυτό το λόγο, θα ήταν καλό να διδάσκονται σε όλα τα σχολεία οι τρόποι πρόληψης των παιδικών ατυχημάτων, ώστε οι μικροί μαθητές να μάθουν εξ απαλών ονύχων πώς να αναγνωρίζουν τους κινδύνους και κυρίως πώς να τους αποφεύγουν. Κι εμείς οι γονείς να είμαστε λίγο πιο ήσυχοι…


12

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

11.09.2017

Η λίστα του μαθητή Μετά το καλοκαιρινό βαλιτσάκι πρώτων βοηθειών, ήρθε η σειρά της σχολικής τσάντας να γεμισει με οδηγίες και συμβουλές.

ΤΟΥ ΙΟΡΔΑΝΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ

1

Επαρκής ύπνος Τα παιδιά, ειδικά της ηλικίας του δημοτικού, πρέπει να κοιμούνται τουλάχιστον 10 ώρες. Για να επιτευχθεί αυτό σχετικά εύκολα, μετά από ένα «ξέφρενο» καλοκαίρι, καλό είναι να γίνει σταδιακά, με τοποθέτηση του παιδιού για ύπνο όλο και νωρίτερα, μία βδομάδα πριν την έναρξη του σχολείου. Εννοείται πως ηλεκτρονικά παιχνίδια και ροφήματα με καφεΐνη παρεμποδίζουν την προσπάθεια...

3

2

Έλεγχος όρασης

Όλα τα παιδιά, μετά τα τρία έτη χρήζουν τακτικής οφθαλμολογικής εκτίμησης. Άλλες επιστημονικές ομάδες θεωρούν ότι η εκτίμηση από παιδο-οφθαλμίατρο πρέπει να γίνεται κάθε χρόνο, άλλες κάθε τρία χρόνια. Σε κάθε περίπτωση, η έναρξη της σχολικής χρονιάς είναι μια άριστη αφορμή -ειδικά για τους μαθητες που δεν έχουν ως τώρα επισκεφτεί ποτέ τον οφθαλμίατρο. Οι διαθλαστικές ανωμαλίες, όπως η μυωπία, δεν γίνονται εύκολα αντιληπτές από τους γονείς, ειδικά μάλιστα εάν τα παιδια δεν παραπονεθουν. Στις ΗΠΑ υπολογίζεται ότι ένας στους τρεις εφήβους έχει προβλήματα όρασης, τα οποία επηρρεάζουν αρνητικά την απόδοση στο σχολείο και την ποιότητα της καθημερινότητας. Σημάδια αποτελούν οι συχνοί πονοκέφαλοι και το «μισοκλείσιμο» των ματιών όταν τα παιδιά βλέπουν τηλεόραση, όμως ακόμη και αυτά τα συμπτώματα αργούν πολλές φορες να εκδηλωθούν.

Προσοχή στα βάρη

Και εδώ οι πληροφορίες που φτάνουν από τις ΗΠΑ δεν είναι ευχάριστες. Περίπου 5.500 τραυματισμοί που σχετίζονται με το σακίδιο πλάτης αντιμετωπίζονται ετησίως στα επείγοντα των νοσοκομείων. Η επιλογή της σχολικής τσάντας πρέπει να εχει ηλικιακά κριτήρια και το βάρος της να μην ξεπερνά το 10-15% του βάρους του μαθητή. Αυτό σημαίνει ότι ένα πρωτάκι του δημοτικού, που ζυγίζει κατά μέσο όρο 20 κιλά, δεν πρέπει να κουβαλάει πάνω από 2 κιλά στην πλάτη του! Τα παιδιά πρέπει να μάθουν να σηκώνουν την τσάντα τους με λυγισμένα τα γόνατα και όχι με τη μέση, να χρησιμοποιούν και τους δυο ιμάντες και να τοποθετούν τα βαρύτερα αντικείμενα χαμηλότερα και στο κέντρο της τσάντας.

4

Πρωινές δυνάμεις

Η αξία του πρωινού, βασισμένο σε αρκετή πρωτεΐνη και λιγότερο λίπος και υδατάνθρακες, είναι αναμφισβήτητη. Τα παιδιά πρέπει να εκπαιδευτούν σε αυτή τη συνήθεια, η οποία έχει αποδείξει την θετική της επιρροή και στη σχολική επίδοση. Ωστόσο είναι σημαντικό να μεταφέρουν το κολατσιό τους από το σπίτι, με τη λογική ότι πάντα τα σπιτικά γεύματα είναι πιο «καθαρά» και ασφαλή.

Η ΕΠΙΛΟΓΉ ΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΉΣ ΤΣΆΝΤΑΣ ΠΡΈΠΕΙ ΝΑ ΕΧΕΙ ΗΛΙΚΙΑΚΆ ΚΡΙΤΉΡΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΒΆΡΟΣ ΤΗΣ ΝΑ ΜΗΝ ΞΕΠΕΡΝΆ ΤΟ 10-15% ΤΟΥ ΒΆΡΟΥΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΉ

5

Διάλειμμα για τουαλέτα

Πολλές φορές οι παιδίατροι αντιμετωπίζουν κυστίτιδες, ειδικά στα κορίτσια και επεισόδια δυσκοιλιότητας στα παιδιά, συνηθέστερα στις αρχές της σχολικής χρονιάς. Αυτά τα προβλήματα οφείλονται στο γεγονός ότι κάποιοι μαθητές, είτε ντρέπονται να ζητήσουν να πάνε στο μπάνιο, είτε δεν νιώθουν άνετα με τις τουαλέτες εκτός σπιτιού. Οι γονείς λοιπόν θα πρέπει να προλάβουν μια τέτοια δυσάρεστη εξέλιξη, συζητώντας με το παιδί τους για τα οφέλη της επίσκεψης στην τουαλέτα όποτε είναι απαραίτητο, ενώ και οι ίδιοι πρέπει να ξεπεράσουν την δοξασία ότι η ουρολοίμωξη μεταδίδεται από την κοινή χρήση της λεκάνης και να καταλάβουν ότι είναι χειρότερο τα παιδιά να «κρατιούνται» μέχρι να πάνε σπίτι. Η σχολική χρονιά εύχομαι να ξεκινήσει και να συνεχιστεί ευχάριστα και ομαλά. Δεν είναι πολλά αυτά που πρέπει να προσεξουμε. Είναι λίγα, αλλά σημαντικά, γιατί καθορίζουν τη γενικότερη συμπεριφορά αυτοφροντίδας και πρόληψης στα παιδιά μας.

ΙΟΡΔΆΝΗΣ ΠΑΠΑΔΌΠΟΥΛΟΣ, Παιδίατρος στο νοσοκομείο Σύρου, iordanispapado@hotmail.com fcbk: μικρο σονοκομειο



14

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

Τι βλέπουν τα ματάκια του ΤΗΣ ΡΑΜΖΑΣ ΔΙΑΜΑΝΤΗ

H

ΣΕ ΠΟΛΛΈΣ χώρες όπως το Μεξικό, η Νιγηρία και η Μαλαισία, η σχολική στολή επιβάλλεται ακόμη και στα δημόσια σχολεία, ενώ στην Ιαπωνία υπάρχουν αυστηροί κανόνες για το μήκος της φούστας και το χτένισμα!

Η φράση «καλύτερα πρόληψη παρά θεραπεία» μπορεί να ακούγεται κλισέ, αλλά είναι απολύτως εύστοχη όταν πρόκειται για την οφθαλμολογική εξέταση και τον προληπτικό οφθαλμολογικό έλεγχο στα παιδιά. Άλλωστε αυτή είναι και μία από τις συνηθισμένες ερωτήσεις των γονέων στον οφθαλμίατρο ή τον παιδίατρο: Πότε πρέπει να εξεταστεί ένα παιδί οφθαλμολογικά για πρώτη φορά στη ζωή του και με τι συχνότητα πρέπει να επαναλαμβάνεται μία οφθαλμολογική εξέταση κατά την παιδική ηλικία; Πριν απαντηθούν αυτά τα ερωτήματα είναι σημαντικό να γνωρίζει κανείς ότι 5-10% των παιδιών προσχολικής ηλικίας και 25% των παιδιών σχολικής ηλικίας αντιμετωπίζουν κάποιο διαθλαστικό πρόβλημα (π.χ. υπερμετρωπία, μυωπία, αστιγματισμός). Είναι μείζονος σημασίας να ανακαλυφθεί τυχόν πρόβλημα οράσεως του παιδιού το νωρίτερο δυνατό, γιατί είναι μεγαλύτερη η ανταπόκριση στη θεραπεία σε αυτήν την περίπτωση. Η όραση ως αίσθηση αναπτύσσεται μέσα στα πρώτα χρόνια της ζωής του ανθρώπου. Μαθαίνουμε να βλέπουμε σχεδόν όπως μαθαίνουμε και να μιλάμε. Η οφθαλμική λειτουργία λοιπόν εξελίσσεται από τη γέννηση και είναι εξαιρετικά εύπλαστη μέχρι περίπου τα 8 με 9 έτη της ζωής. Αυτό σημαίνει ότι ένα οφθαλμολογικό πρόβλημα που είναι απλό για έναν ενήλικα, π.χ. μυωπία

ή αστιγματισμός στο ένα μάτι, στραβισμός ή ακόμα και ένας καταρράκτης, μπορεί να έχει μία καθοριστική και μόνιμη επίδραση στην όραση ενός παιδιού. Σύμφωνα με την Αμερικάνικη Ακαδημία Οφθαλμιάτρων, καθώς και το Βασιλικό Κολλέγιο Οφθαλμολογίας του Ηνωμένου Βασιλείου, ο πρώτος προληπτικός παιδοφθαλμολογικός έλεγχος πρέπει να πραγματοποιείται με τη γέννηση. Καλό είναι πριν την έναρξη του σχολείου να πραγματοποιούνται δύο ακόμη έλεγχοι, ένας στα πρώτα και ένας στα τρίτα γενέθλια του παιδιού. Φυσικά, επίσκεψη στον οφθαλμίατρο πρέπει να προηγηθεί της έναρξης του σχολείου (γύρω στα 5-6 έτη). Στη συνέχεια, κατά τη διάρκεια της σχολικής ζωής χρειάζεται ετήσιος οφθαλμολογικός έλεγχος, εκτός και αν υπάρχει πρόβλημα στην όραση, οπότε οι έλεγχοι μπορούν να πραγματοποιούνται ακόμα και κάθε 2-3 μήνες. Τι μπορεί λοιπόν να προσφέρει ο προληπτικός έλεγχος σε κάθε μια από αυτές τις ηλικίες; Η απάντηση είναι πρώιμη διάγνωση και άμεση θεραπεία σε παθήσεις όπως: ο συγγενής καταρράκτης, ο συγγενής στραβισμός, συγγενείς ανατομικές ανωμαλίες και οφθαλμολογικά σύνδρομα, αμφιβληστροειδοπάθεια της προωρότητας, νεογνική επιπεφυκίτιδα, συγγενής απόφραξη του ρινοδακρυϊκού πόρου κ.α., σε έναν οφθαλμολογικό έλεγχο στα τρια έτη, πλέον μπορούν να αναγνωριστούν εκτός από τις προηγούμενες παθήσεις και η αμβλυωπία ή αλλιώς το «τεμπέλικο μάτι», όπως συνηθίζεται να λέγε-

11.09.2017

ται. Είναι μία κατάσταση στην οποία υπάρχει ελάττωση της όρασης ενός εκ των δύο ματιών, επειδή δεν υπάρχει σωστή συνεργασία του συγκεκριμένου ματιού με τον εγκέφαλο. Η αμβλυωπία είναι η πιο κοινή αιτία μονόφθαλμης ελάττωσης της όρασης μεταξύ νέων και μέσης ηλικίας ατόμων. Μάλιστα στα παιδιά η αμβλυωπία έχει επίπτωση 2-3 %. Αν δεν θεραπευθεί επιτυχώς μέχρι την ηλικία των 8-9 ετών, τότε το αμβλυωπικό μάτι δεν θα μπορεί να δει καλά ποτέ και αυτό δεν αντιστρέφεται ούτε με γυαλιά ούτε με επέμβαση. Η όραση είναι το «α» και το «ω», για τη μάθηση και την ομαλή ένταξη ενός παιδιού στη μαθησιακή διαδικασία στο σχολείο. Δεξιότητες που είναι βασικές στη μαθησιακή διαδικασία είναι η κοντινή όραση, η μακρινή όραση, η σωστή διόφθαλμη όραση-συντονισμός των δύο ματιών, η φυσιολογική οφθαλμοκινητικότητα, η δυνατότητα συγκέντρωσης και ο συντονισμός χεριών-ματιών. Ένα παιδί που δεν μπορεί να δει καλά, δεν μπορεί να παρακολουθήσει σωστά το μάθημα στο σχολείο, απογοητεύεται και αυτό μπορεί να το οδηγήσει σε χαμηλές επιδόσεις και μαθησιακές ελλείψεις και δυσκολίες. Επομένως, ο

Η ΌΡΑΣΗ ΕΊΝΑΙ ΤΟ «Α» ΚΑΙ ΤΟ «Ω», ΓΙΑ ΤΗ ΜΆΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΜΑΛΉ ΈΝΤΑΞΗ ΕΝΌΣ ΠΑΙΔΙΟΎ ΣΤΗ ΜΑΘΗΣΙΑΚΉ ΔΙΑΔΙΚΑΣΊΑ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΊΟ προληπτικός οφθαλμολογικός έλεγχος είναι ο ακρογωνιαίος λίθος για την έγκαιρη διάγνωση και την αντιμετώπιση οφθαλμολογικών προβλημάτων στην προσχολική και σχολική ηλικία. Χρειάζεται ενημέρωση των γονιών ώστε να βρίσκονται σε εγρήγορση για τυχόν οφθαλμολογικά προβλήματα των παιδιών τους, έτσι ώστε να απευθυνθούν στον οφθαλμίατρο εγκαίρως. Επίσης είναι αναγκαία η εκπαίδευση των παιδιάτρων σε κάποιες βασικές γνώσεις παιδοφθαλμολογίας έτσι ώστε να παραπέμψουν για περαιτέρω έλεγχο στον οφθαλμίατρο ένα παιδί με ύποπτα ευρήματα. Με αυτόν τον τρόπο μπορούν να αντιμετωπιστούν εγκαίρως οφθαλμολογικά προβλήματα και να αποφευχθούν οι συνέπειες αυτών, που μπορεί να είναι καταλυτικές για τη μαθησιακή εξέλιξη ενός παιδιού στη σχολική του ηλικία και στη μετέπειτα ζωή του.

Ράμζα Διαμαντή MD, MRCOphth, FEBO Χειρουργός Οφθαλμίατρος Λυκούργου 2 & Κηφισίας 234 Χαλάνδρι Τηλ.2106711901 E-mail: info@ramza.gr



16

ΕΧΩ ΨΕΙΡΕΣ

Οι ψείρες δεν μπορούν να πετάξουν, αλλά χρησιμοποιούν τις δαγκάνες τους για να συρθούν πάνω στο τριχωτό της κεφαλής

Οι ψείρες επιτίθενται αποκλειστικά σε ανθρώπους και όχι σε ζώα

Ακόμα κι αν λούζεστε καθημερινά, μπορείτε να κολλήσετε ψείρες. Είναι μύθος ότι οι ψείρες προτιμούν τα βρόμικα κεφάλια

11.09.2017

Όταν γεννιούνται, οι ψείρες είναι διαφανείς. Όμως, το χρώμα τους αλλάζει ανάλογα με το χρώμα των μαλλιών του ανθρώπου για να καμουφλάρονται

Ο κύκλος ζωής της ψείρας είναι περίπου 35 ημέρες

Για να εξαλειφθούν τελείως πρέπει να αφαιρεθούν όλες οι ζωντανές ψείρες και όλα τα αυγά. Αλλιώς, σύντομα, θα επανέλθουν

Ψείρες υπήρχαν από τα προϊστορικά χρόνια και έχουν εντοπιστεί και σε ανθρώπους των σπηλαίων, αλλά και σε αιγυπτιακές μούμιες Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, η χρήση κινητών τηλεφώνων από τα παιδιά, που ενώνουν τα κεφάλια τους για να δουν την οθόνη ή για να βγάλουν selfies, έχει αυξήσει τις μολύνσεις

Το ξύσιμο του κεφαλιού είναι απόρροια αλλεργικής αντίδρασης στο σάλιο της ψείρας



18

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

11.09.2017

ΣΤΗΝ ΙΣΠΑΝΊΑ τα μαθήματα ξεκινούν στις 9 π.μ. και σταματούν γύρω στη 1μ.μ. για διάλειμμα φαγητού και... ύπνου. Μη βιαστείτε να ζηλέψετε, μετά το διάλειμμα το μάθημα συνεχίζεται!

Το παιδί μου ΔΕΝ είναι καλύτερο από το δικό σου (και το χαίρομαι) ΤΗΣ ΜΑΡΙΤΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ

H

ιστορία αρχίζει συνήθως… κάπως έτσι: Από την εγκυμοσύνη, μη σας πούμε ήδη από τη σύλληψη, οι μέλλουσες μαμάδες φαντάζονται πώς μπορεί να είναι τα παιδιά τους. Κοιτούν την στρογγυλή κοιλιά τους και σκέπτονται: Θα είναι όμορφα; Θα είναι λυγερόκορμα; Θα είναι έξυπνα; Σε ποιον θα μοιάσουν; Έτσι περνούν οι μήνες και αυτό το σενάριο εικονικής πραγματικότητας

πλάθεται μέρα με την ημέρα. Γιγαντώνεται μέσα στο μυαλό τους και γίνεται εικόνα ακόμα περισσότερο όταν το παιδί γεννιέται, αρχίζει να μεγαλώνει και δημιουργεί τη δική του προσωπικότητα: Είναι πλέον ένα αυτόνομο πλάσμα, ικανό με τις δεξιότητες και τα χαρίσματά του να μαγέψει όχι μόνο τους γονείς του, αλλά και όλους όσους σταδιακά και στην πορεία της ζωής του το περιβάλλουν. Χωρίς άδικο όμως… Φαντάζομαι ότι έχετε παρατηρήσει κι εσείς ότι τα τελευταία χρόνια τα περισσότερα παιδάκια είναι σαν να έχουν βγει από σελίδες πε-

ριοδικού. Όμορφα μαλλιά, λαμπερά μάτια, ωραίες κορμοστασιές και σαν να μην έφτανε αυτό, είναι σαν να έχουν πέσει και μέσα στη χύτρα με το ζωμό της εξυπνάδας: Ετοιμόλογα και πανέξυπνα. Και οι μαμάδες καμαρώνουν και θεωρούν ότι τα βλαστάρια τους έχουν όλα τα εχέγγυα να κατακτήσουν τον κόσμο, ενώ αρχίζουν και οι μικροί ανταγωνισμοί ανάμεσα στους γονείς, που πιστεύουν ότι τα παιδιά τους είναι ικανά για τα πάντα. Το μεγαλύτερο ''πανηγύρι'' ευγενούς ανταγωνισμού γίνεται στα πάρτι, εκεί που είναι μαζεμένα όλα τα πιτσιρίκια και οι γονείς, που βρίσκουν την ευκαι-


11.09.2017

ρία να ανταλλάξουν απόψεις και να περηφανευτούν για το ποιο παιδάκι τραγούδησε καλύτερα, ποιο χόρεψε πιο χαρισματικά, ακόμα και ποιο έφαγε πιο... γρήγορα την τούρτα. Αυτό είναι το ανώδυνο μέρος του πράγματος. Είναι όμως έτσι τα πράγματα τελικά ή μήπως αυτός ο υπερβολικός θαυμασμός προς τα παιδιά μας σταδιακά μας γυρνά μπούμερανγκ. Τα βλαστάρια μας δηλαδή είναι, μεν όμορφα, υγιή, έξυπνα, αλλά ταυτόχρονα έχουν αδυναμίες και μπορεί να μην αγγίζουν την τελειότητα, όπως ίσως εμείς πιστεύουμε. Εξάλλου δεν είμαστε όλοι φτιαγμένοι από το υλικό που μπορεί να ανταγωνιστεί και να κερδίζει. «Τα παιδιά χρειάζονται πάνω απ΄ όλα αγάπη και στήριξη. Σε καμία περίπτωση δεν χρειάζονται κάποιον να τους βάζει στο μικρό τους κεφάλι ότι θα πρέπει πάντα να είναι καλύτερα από το διπλανό τους παιδάκι. Η λέξη παιδί εξάλλου είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το παιχνίδι και έτσι θα πρέπει να βλέπουν τα μικρά μας την διαδικασία κοινωνικοποίησης και συναναστροφής με τα άλλα παιδιά, στο νήπιο, στο σχολείο, στα αθλήματα.. Είναι σημαντικό να τους δίνουμε τη βάση και να τα κατευθύνουμε, αλλά το πόσο ψηλά θα φτάσουν, το πόσο θα θελήσουν να μπουν σε διαδικασία ευγενούς άμιλλας ή και ανταγωνισμού πιο νωρίς ή πιο αργά στη ζωή τους τελικά εξαρτάται από εκείνα» σημειώνει η ψυχολόγος Έλενα Ράπτη. Από την άλλη πλευρά ''η κουκουβάγια βλέπει το παιδί της πάντα καλύτερο'' θυμάμαι τη γιαγιά μου να λέει, μιλώντας για τα κατορθώματα της μητέρας μου. Και ίσως είχε ένα μικρό δίκιο: από τη στιγμή που γινόμαστε γονείς φοράμε παραμορφωτικά γυαλιά που μας δείχνουν μια ελαφρώς παραλλαγμένη εκδοχή της πραγματικότητας: Σαν να βλέπουμε στο πρόσωπο του παιδιού ή των παιδιών μας τον νικητή μιας μάχης που ξέρουμε εκ των προτέρων ότι θα είναι κερδισμένη, έστω και αν δεν θέλουμε να το παραδεχθούμε ούτε στον εαυτό μας. Ακόμα και αν δεν είναι για τους άλλους, είναι για εμάς. Στην πράξη όμως και όσο τα χρόνια περνούν, αντιλαμβανόμαστε ότι πάντα θα υπάρχουν παιδιά που είναι καλύτερα, πιο όμορφα, πιο ψηλά. Παιδιά που θα καταφέρουν να εντυπωσιάσουν την ομήγυρη με ένα τραγούδι, με τον καλό τους βαθμό, με τον καλό τους χρόνο στο τρέξιμο, με τον πρώτο ρόλο στο θεατρικό του σχολείου. Αλλά, ποιος νοιάζεται; Τα παιδιά μας είναι παι-

διά μας και ακόμα και αν δεν είπαν σήμερα καλά το μάθημα στην τάξη, θα το καταφέρουν αύριο…

Από την σκοπιά των γονιών «Αγαπάμε τα παιδιά μας επειδή είναι παιδιά μας όχι επειδή είναι παράγωγά μας, ούτε αυτά που θα μας κάνουν περήφανους στην κοινωνία» λέει η Νικολέτα, μητέρα δύο αγοριών. «Στο πρώτο μου παιδί θεωρώ ότι είχα πέσει λίγο στην παγίδα το το-δικό-μου-παιδί-είναι-το-καλύτερο. Δεν ξέρω γιατί, νομίζω όμως ότι αυτό το αίσθημα το δημιουργεί κάποιες φορές λίγο και το περιβάλλον στο οποίο κινείσαι μαζί με το παιδί: Το σχολείο, το μπάσκετ, οι κοινωνικές συναναστροφές... Είναι σαν να βλέπεις λίγο τα πράγματα από την πλευρά της υπερβολικής αγάπης, ενώ παρασύρεσαι και από τους άλλους γονείς που κάνουν το ίδιο. Πλέον δεν με επηρεάζει τίποτα, νομίζω βλέπω τα παιδιά μου όπως... πραγματικά είναι: Σαν δύο διαφορετικές προσωπικότητες, στις οποίες από την πλευρά μου δίνω το καλύτερο και δεν θα τρελαθώ κιόλας αν δεν ανταποκριθούν στο μέγιστο βαθμό, γιατί μέχρι εκεί μπορούν να δώσουν». Την ίδια στιγμή, υπάρχουν και οι γονείς που είναι συνειδητοποιημένοι εξαρχής. Γνωρίζουν πολύ καλά ότι παιδιά υπάρχουν πολλά, χαρισματικά, πανέμορφα, αλλά το δικό τους είναι μοναδικό επειδή είναι απλά το δικό τους. Έστω και αν αντικειμενικά δεν είναι το καλύτερο. «Αναμφισβήτητα αγαπώ το παιδί μου και το έχω πρώτο στην καρδιά μου, ανεξάρτητα από το πώς είναι τα άλλα παιδάκια γύρω του. Δεν θα το αγαπούσα όμως περισσότερο αν έφερνε πάντα τους καλύτερους βαθμούς, αν έβγαινε πρώτο στο στίβο ή έπαιρνε τον πρώτο ρόλο στις παραστάσεις. Ναι, αν όλα αυτά γίνουν θα χαρώ αλλά δε θα φτάσω στο συμπέρασμα ότι το δικό μου παιδί είναι καλύτερο. Είναι καλύτερο για μένα, όχι σε σύγκριση με άλλα, γιατί είναι μέρος μου, κομμάτι μου, απόρροια μιας μεγάλης αγάπης», τονίζει η Αναστασία, μητέρα μιας κόρης. Ίσως τελικά αυτή είναι η κατάκτηση των γονιών millenials: H συναντίληψη ότι τα παιδιά τους είναι τα πιο «γήινα» όντα που μπορεί να γνωρίσουν ποτέ. Δεν έχουν υπερφυσικές ικανότητες, δεν είναι απαραίτητα η βελτιωμένη εκδοχή του πατέρα και της μητέρα τους, μπορούν να πέσουν και να χτυπήσουν και ξανασηκωθούν. Και το καλύτερο για τους γονείς είναι να βρίσκονται δίπλα τους όταν θα το κάνουν.


20

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

Κακιές συνήθειες από κούνια ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΣ ΚΑΡΛΑΤΗΡΑ

11.09.2017

Αρκετά παιδιά διανύουν μια περίοδο που «τρώνε» τα νύχια τους, παρουσιάζουν δηλαδή ονυχοφαγία. Και φυσικά αρκετοί γονείς προβληματίζονται ιδιαίτερα, διαπιστώνοντας ότι το παιδί τους εμφανίζει αυτή τη συνήθεια. Οι ειδικοί αναφέρουν ότι στις περισσότερες περιπτώσεις τη συνήθεια της ονυχοφαγίας την είχε ή εξακολουθεί να την έχει και κάποιος από τους γονείς του παιδιού – περιττό να αναφέρω ότι έσπευσα αμέσως στη μητέρα μου για να μάθω λεπτομέρειες από τη δική μου παιδική ηλικία αναφορικά με το θέμα. «Ένα μεγάλο μέρος των παιδιών εγκαταλείπουν την ονυχοφαγία από μόνα τους, αργά ή γρήγορα» λέει η ψυχολόγος- παιδοψυχολόγος, κυρία Αλεξάνδρα Καππάτου και μας εξηγεί τα συνήθη κίνητρα των παιδιών: «στα μεν κορίτσια υπερισχύει η επιθυμία τους να έχουν όμορφα χέρια και αυτό αποτελεί πολύ σοβαρό κίνητρο ώστε να σταματούν ή να διακόπτουν για μεγάλο διάστημα την ονυχοφαγία. Στα δε αγόρια παρατηρείται ότι, γενικά, γύρω στα 12 ή στα 14 χρόνια η ονυχοφαγία έχει ξεπεραστεί, είναι παρελθόν. Κάποια παιδιά, πάλι, συνεχίζουν να τρώνε τα νύχια τους και σε μεγαλύτερες ηλικίες ή να επαναλαμβάνουν για κάποιο διάστημα τη συνήθεια».

Τι μπορείτε να κάνετε

Η ΕΠΙΘΕΤΙΚΌΤΗΤΑ ΕΝΤΕΊΝΕΤΑΙ ΌΤΑΝ ΥΠΆΡΧΕΙ ΣΥΝΕΧΏΣ ΤΙΜΩΡΊΑ, ΌΤΑΝ ΔΕΝ ΥΠΆΡΧΕΙ ΣΤΑΘΕΡΉ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΆ ΑΠΌ ΠΛΕΥΡΆΣ ΤΩΝ ΓΟΝΙΏΝ, ΌΤΑΝ ΤΟ ΣΥΓΚΡΊΝΟΥΝ ΔΙΑΡΚΏΣ ΜΕ ΆΛΛΑ ΠΑΙΔΙΆ, Ή ΌΤΑΝ ΤΟΥΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΊΖΕΙ ΕΠΙΘΕΤΙΚΌΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΥΤΑΡΧΙΚΌΤΗΤΑ

Φαγωμένα νύχια, «βρώμικες» λεξούλες, «μακρύ» χέρι: οι «κακές» συνήθειες των μικρών μας δεν κάνουν διακρίσεις! Ας δούμε πώς και πότε εμφανίζονται κάποιες από τις «κακές» αυτές συνήθειες και πως μπορούμε να τις αντιμετωπίσουμε.

«Τρώει» τα νύχια του Όταν πρόσεξα για πρώτη φορά τα φαγωμένα νύχια στα μικρά δαχτυλάκια του 6χρονου τότε γιου μου, Φίλιππου, αιφνιδιάστηκα κι αναστατώθηκα. Δεν τον είχα δει ποτέ στο σπίτι να «τρώει» τα νύχια του. Όντως μου επιβεβαίωσε ότι αυτό γίνεται μόνο στο σχολείο, «μου τα κόβει μια νεράιδα, μαμά, με το ψαλιδάκι της» έσπευσε να μου εξηγήσει. «Την άλλη φορά να της πεις ότι θέλει να σου τα κόψει η μαμά σου» του είπα. Η ονυχοφαγία συνόδεψε για πολλούς μήνες τη σχολική ζωή του παιδιού μου, όπως κι εμένα που αναζητούσα τα πώς και τα γιατί αυτής της «κακής» συνήθειας.

-Καταρχάς, παρατηρήστε σε ποιές περιπτώσεις το παιδί «τρώει» τα νύχια του, πχ όταν βαριέται, όταν βλέπει τηλεόραση, όταν το μαλώνετε, όταν είναι αγχωμένο ή στενοχωρημένο. -Αποφύγετε να κάνετε παρατηρήσεις στο παιδί – όσο δύσκολο κι αν σας φαίνεται…Δεν θα πετύχετε τίποτα άλλο παρά να ενισχύετε τη συμπεριφορά του, που μπορεί να είναι παροδική κι εσείς με τις παρατηρήσεις σας να της προσδίδετε μια μόνιμη διάσταση. -Αν η συνήθεια εξακολουθεί για αρκετό διάστημα ίσως αποτελεί, μαζί και με άλλα στοιχεία, ένδειξη ότι το παιδί σας έχει άγχος. -Επικεντρωθείτε στη συμπεριφορά του γενικότερα και στον τρόπο που το παιδί λειτουργεί όπως και στη δική σας συμπεριφορά: μήπως είστε αυστηροί γονείς, αγχώδεις, πιεστικοί, έχετε αυξημένες προσδοκίες και γενικά η συμπεριφορά σας προκαλεί βάρη και άγχη στο παιδί; -Αξιολογήστε την κατάσταση και τη στάση σας και, εφόσον δεν αλλάξει ένταση και συχνότητα η συνήθεια της ονυχοφαγίας, ζητήστε τη βοήθεια ενός ειδικού.

Λέει «βρώμικες» λέξεις «Μόλις ξεκίνησε να πάει παιδικό σταθμό, το παιδί άρχισε σταδιακά να βρίζει. Πού τα ακούει αυτά τα λόγια; Εμείς στο σπίτι μας δεν μιλάμε έτσι!»: η μαμά του 4χρονου Δημήτρη που μας περίγραφε στο πάρκο την «κακιά συνήθεια» του γιου της ήταν και στενοχωρημένη και θυμωμένη – και με το παιδί και με τις παιδαγωγούς του σταθμού και με όλους όσοι αποτελούν την κακή λεκτική επιρροή του μικρού. «Δεν ξέρω τι να κάνω! Να παρέμβω την ώρα που ξεστομίζει την απρεπή λέξη ή να το προσπερνώ γιατί, στην τελική, παιδί είναι, τόσα ακούει γύρω του;» αναρωτιόταν η φίλη μας. Οι άσχημες κουβέντες στο λεξιλόγιο του


11.09.2017

παιδιού εμφανίζονται περίπου στην ηλικία φοίτησης στον παιδικό σταθμό, καθώς το διάστημα αυτό οι επαφές και ο συγχρωτισμός με άλλα παιδιά έχουν συνέχεια, διάρκεια, επανάληψη και κυρίως ενδιαφέρον. Και φυσικά θα συνεχίζουν να εμπλουτίζουν το λεξιλόγιό του για αρκετά χρόνια ακόμη, εντός κι εκτός σχολείου, και να το φέρνουν αντιμέτωπο με τους κανόνες της καλής συμπεριφοράς που έχει διδαχθεί και με τα όρια και τις προκλήσεις της εφηβείας αργότερα. «Πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι, για ένα μικρό παιδί που έχει αρχίσει να μαθαίνει να μιλάει, δεν υπάρχουν λέξεις «καλές» ή «κακές» μας διευκρινίζει η κυρία Καππάτου. «Το παιδί δεν κατανοεί τη σημασία της κακιάς λέξης και τη χρησιμοποιεί σαν μια δυνατή, μαγική λέξη που εκτοξεύεται σε έντονες καταστάσεις. Έτσι, αν για παράδειγμα βρεθεί αντιμέτωπο με ένα παιδί που του αρπάζει από το χέρι του το αυτοκινητάκι πιθανόν το πρώτο πράγμα που θα του έρθει στο μυαλό είναι η κουβέντα που έχει ακούσει είτε από κάποιον συνομήλικο ή μεγαλύτερο ή και ενήλικα και η οποία θα δείχνει την αντίθεσή του, την άρνησή του, τον θυμό του» λέει η ειδικός. Μάλιστα, αναφέρει πως στον παιδικό σταθμό και στο προνήπιο τα παιδιά προσπαθούν να καταλάβουν ποιες από τις κακές λέξεις που ακούγονται είναι πιο…σημαντικές για τους άλλους. Είναι συχνές οι συζητήσεις του τύπου «με είπε βλάκα», «με είπε ηλίθιο» και άλλα παρεμφερή ή και χειρότερα…

αν δεν της κάνω αμέσως το χατήρι»: η φίλη που μοιράστηκε μαζί μου τις... βιαιοπραγίες της 4χρονης κόρης της ακουγόταν, και μάλλον ήταν, στενοχωρημένη και πολύ προβληματισμένη. «Μα, γιατί εμφανίζει τέτοια κακή συμπεριφορά; Εμείς προσπαθούμε πάντα να την κατευθύνουμε ήρεμα, ευγενικά να κάνει κάτι ή να συναναστραφεί με άλλα παιδιά. Δεν μπορώ να εξηγήσω πως απλώνει και πως σηκώνει τόσο εύκολα το χέρι της» περίγραφε τη συμπεριφορά της μικρής. Η επιθετικότητα του παιδιού είναι προφανώς ένα σοβαρό θέμα που προβληματίζει τους γονείς. Οι ειδικοί περιγράφουν μάλιστα πως η επιθετική συμπεριφορά συχνά αιφνιδιάζει τους γονείς που δεν ξέρουν πώς να αντιδράσουν και πώς να χειριστούν το παιδί. Συνήθως αναρωτιούνται τι φταίει, αλλά επίσης συνηθίζουν να τιμωρούν το παιδί θεωρώντας πως έτσι θα συμμορφωθεί. «Το παιδί αντιδρά με επιθετικότητα όταν θέλει να διεκδικήσει κάτι, όταν κάποιος ή κάτι το ενοχλεί, ή μέσα στην οικογένεια ή στο ευρύτερο περιβάλλον, καθώς και όταν καταλάβει ότι με αυτόν τον τρόπο πετυχαίνει να αποκτήσει αυτό που επιθυμεί» εξηγεί η κυρία Καππάτου τι μπορεί να ωθεί ένα παιδί σε μια επιθετική συμπεριφορά. Μάλιστα, η επιθετικότητα εντείνεται όταν υπάρχει συνεχώς τιμωρία, όταν δεν υπάρχει σταθερή συμπεριφορά από πλευράς των γονιών, όταν το συγκρίνουν διαρκώς με άλλα παιδιά, ή όταν τους χαρακτηρίζει επιθετικότητα και αυταρχικότητα.

Τι μπορείτε να κάνετε -Είναι βέβαιο πως το παιδί καταλαβαίνει την ενόχλησή σας από τις κακές λέξεις που λέει. Ο καλύτερος τρόπος αντίδρασης είναι να θέσετε υπό αμφισβήτηση την αξία τους. -Μην συνδέετε τις λέξεις που λέει με κάτι παράξενο, που σας προκαλεί αμηχανία, απώθηση ή αντίδραση γιατί έτσι του κινείτε ακόμη πιο πολύ το ενδιαφέρον. -Μην αποδοκιμάζετε το παιδί δημόσια, διότι θα νιώσει ταπεινωμένο και είναι πιθανό να αντιδράσει με νέες προκλήσεις. -Μπορείτε να του πείτε ότι αυτό το λεξιλόγιο σας ενοχλεί και ότι με τέτοια συμπεριφορά δεν γίνεται αγαπητό από τα άλλα παιδιά. -Να θυμάστε ότι, σε αρκετές περιπτώσεις αν αγνοείτε αυτό που εκστομίζει ή του αποσπάτε την προσοχή σε άλλη δραστηριότητα, σύντομα θα την εγκαταλείψει. -Τέλος, να θυμάστε ότι η συμπεριφορά σας αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση για το παιδί. Αν βρίζετε, είναι βέβαιο ότι θα κάνει το ίδιο.

-Δεχθείτε καταρχάς ότι η επιθετικότητα είναι μια φυσιολογική αντίδραση του παιδιού, και ότι αυτό που έχει σημασία είναι η σωστή διαχείρισή της. -Παρατηρήστε πότε αντιδρά επιθετικά και μήπως αυτό σχετίζεται με τη δική σας συμπεριφορά, πχ το μαλώνετε τακτικά , είστε αγχώδεις, με αυξημένες προσδοκίες από το ίδιο ή είστε οι ίδιοι επιθετικοί στη μεταξύ σας επικοινωνία κλπ. -Προσπαθήστε να συζητάτε μαζί του και μην σπεύδετε να προειδοποιήσετε για τιμωρία. Είναι προτιμότερο κάποιες φορές να αγνοείτε το…μακρύ χεράκι του παιδιού. -Μην προσπαθείτε να του μιλήσετε όταν είναι θυμωμένο και σε ένταση. Μπορείτε όμως να το απομακρύνετε από την παρέα για λίγο και να του δώσετε χρόνο να ηρεμήσει. -Ζητήστε τη βοήθεια ειδικού όταν το παιδί παρουσιάζει γενικευμένη άρνηση, προκλητικότητα, επιθετικότητα και γενικά δυσκολία στην επικοινωνία με τους άλλους γύρω του.

«Η κόρη μου χτυπάει κάθε παιδί που βρίσκεται στο…δρόμο της: στη σειρά για την τσουθλήθρα, όταν θέλει ένα παιχνίδι που κρατά άλλο παιδί, ακόμη κι εμένα

Με τη συνεργασία της ψυχολόγου- παιδοψυχολόγου Αλεξάνδρας Καππάτου

Έχει «μακρύ» χέρι

Τι μπορείτε να κάνετε


22

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

11.09.2017

ΣΤΗ ΦΙΛΑΝΔΊΑ όλοι οι δάσκαλοι πρέπει να έχουν πραγματοποιήσει μεταπτυχιακές σπουδές, ενώ το επάγγελμα του δασκάλου έχει το ίδιο κύρος με αυτό του γιατρού ή του δικηγόρου

Πρωτάκια εν δράσει ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΜΠΑΚΟΠΟΥΛΟΥ

A

ναμφισβήτητα ένα από τα ορόσημα στην πορεία ζωής του παιδιού είναι η μετάβαση από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό: Όταν δηλαδή αφήνει πίσω του τα ανέμελα χρόνια, όπου το να πηγαίνει στο ‘’σχολείο’’ ήταν απλά το να ζωγραφίσει και να παίξει με τα άλλα παιδάκια και πλέον καλείται να αντιμετωπίσει με μεγαλύτερη ωριμό-

τητα την μαθησιακή διαδικασία που ξεκινά από… τώρα! Λίγο πριν ή λίγο μετά τα 6 χρόνια αρχίζει το χτυποκάρδι για τα παιδιά, αλλά ακόμα περισσότερο για τους γονείς που συνήθως είναι μέσα στο άγχος για το πώς θα πρέπει να αντιμετωπίσουν αυτή την ιδιαίτερα σημαντική για την μετέπειτα πορεία του παιδιού χρονική στιγμή. Οι περισσότεροι αγωνιούν για το πώς θα πρέπει να χειριστούν την κατάσταση, έτσι ώστε να μην γίνει απότομα η μετάβαση από το νηπιαγωγείο ή τον παιδικό

σταθμό, αλλά να ξεκινήσει ομαλά με στόχο να κυλήσουν έτσι και τα υπόλοιπα σχολικά χρόνια. Σας έχουμε νέα: Δεν είναι δύσκολο να το πετύχετε, αν μέσα στο μυαλό σας έχετε τη μαγική λέξη: προετοιμασία. Προετοιμασία σε όλους τομείς, η οποία ξεκινά νωρίς, με τις πρώτες συζητήσεις που γίνονται ανάμεσα στους γονείς και τα παιδιά για την πρώτη ημέρα του σχολείου. Να λοιπόν μερικά πράγματα που μπορείτε να κάνετε μαζί για να ξεκινήσετε τη χρονιά με τον καλύτερο τρόπο.


11.09.2017

Επισκεφθείτε μαζί του το καινούριο σχολείο πριν την ημέρα του αγιασμού Ως πρώτο μέρος αυτής της προετοιμασίας θα πρέπει να θεωρείται απαραίτητα μια επίσκεψη στο Δημοτικό πριν το παιδί πάει στον αγιασμό. Είναι καλό ο μελλοντικός μαθητής να έχει εξοικειωθεί με το χώρο: Να δει πώς είναι οι τάξεις, που βρίσκονται οι τουαλέτες, το κυλικείο και πώς μπορεί να προμηθευτεί κάτι αν χρειαστεί. Μπορεί μέσα από αυτή τη μικρή περιήγηση στο χώρο που θα στεγάσει για τα επόμενα έξι χρόνια τα παιδικά του όνειρα να του δημιουργηθούν απορίες, τις οποίες ο μπαμπάς και η μαμά θα πρέπει να λύσουν. Θα πρέπει και οι γονείς βέβαια να το ενθαρρύνουν να τους κάνει ερωτήσεις που μπορεί να σκεφτεί για όσα θα κάνει τους επόμενους μήνες στο σχολείο.

Αφήστε το να επιλέξει εκείνο τα πρώτα του σχολικά είδη Άλλο ένα σημαντικό κομμάτι της καλής προετοιμασίας του παιδιού για την πρώτη ημέρα στο σχολείο είναι η επιλογή των σχολικών από το ίδιο. Μπορεί να κοστίσει κάτι… παραπάνω στους γονείς γιατί συνήθως τα παιδιά τα θέλουν όλα- ειδικά όταν μπαίνουν σε αυτή τη διαδικασία για πρώτη φορά-ωστόσο είναι βαρύνουσας σημασίας να επιλέξει τα σχολικά του είδη, γιατί με αυτόν τον τρόπο θα αισθανθεί ότι διαδραματίζει ενεργό ρόλο. Πρόκειται για μια ιδιαίτερα ευχάριστη εμπειρία για τα παιδιά που τους κάνει να αισθάνονται ότι συμμετέχουν με κάποιο τρόπο στη δημιουργία του σχολικού εδάφους και τους κάνει να νιώσουν ότι δεν είναι θεατές στο έργο που πρόκειται να αρχίσει να παίζεται σε λίγες ημέρες (και θα διαρκέσει πολλά πολλά χρόνια).

Συζητήστε για τους ρόλους των φορέων της σχολικής διαδικασίας Επίσης λίγες ημέρες πριν ξεκινήσει το Δημοτικό, με χαλαρή διάθεση, ο γονιός θα πρέπει να δώσει στο παιδί του να καταλάβει τους διακριτούς ρόλους που έχουν τα άτομα που κινούνται μέσα στο σχολικό περιβάλλον και τους κανόνες που διέπουν την καθημερινότητα. Καλό είναι δηλαδή να του εξηγήσει

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ το ρόλο της δασκάλας του, του διευθυντή-ακόμα και των συμμαθητών του. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και μια συζήτηση για το πως καμιά φορά τα παιδιά ξεφεύγουν από τα όρια. Θα πρέπει τα πρωτάκια να είναι προετοιμασμένα και γιαυτό το ενδεχόμενο.

Τηρήστε μια σταθερή ρουτίνα μέσα στην ημέρα Ξέρω τι θα πείτε: Τα παιδιά πλέον δεν είναι μωρά για να ακολουθούν ένα σταθερό πρόγραμμα. Σωστά, δεν είναι μωρά, αλλά δεν έχετε ιδέα πόσο βοηθά ειδικά τα παιδιά της πρώτης δημοτικού το να έχουν μια σταθερή ρουτίνα, γύρω από την οποία κυλά όλη τους η μέρα: Καταρχήν πρωινό ξύπνημα νωρίς και όχι την τελευταία στιγμή, μέσα στο άγχος, προκειμένου να έχουν χρόνο για ένα καλό πρωινό και για μια χαλαρή συζήτηση με τους γονείς τους. Το πρωινό ξύπνημα προϋποθέτει και ύπνο αρκετά νωρίς, έτσι ώστε τα παιδιά να εφοδιαστούν με την απαραίτητη ενέργεια για να αντέξουν την καθημερινή ρουτίνα.

Κάντε την πρώτη μέρα του σχολείου… γιορτή! Μπορεί να ακούγεται λίγο χαζό, αλλά είναι απαραίτητο να μετατρέψετε την πρώτη ημέρα του σχολείου σε μια γιορτή! Όπως είπαμε και προηγουμένως, πρόκειται στην ουσία για το ορόσημο από την παιδική ηλικία στην πρώιμη ωριμότητα, όποτε θα πρέπει να το θυμάται με γλύκα και αγάπη. Αυτό σημαίνει: Ένα καλό πρωινό, ντύσιμο με τα καλά του ρούχα, φωτογραφίες στην πόρτα – ναι στην πόρτατόσο του σπιτιού όσο και του σχολείου που θα του θυμίζουν για πάντα το πόσο ωραία είχε περάσει αυτή την ημέρα. Να μην λησμονήσετε το σημαντικό ρόλο που μπορούν να παίξουν ο παππούς και η γιαγιά: Παρακινήστε το παιδί να τους τηλεφωνήσει ή να τους επισκεφθεί για να τους αφηγηθεί όλα όσα έγιναν αυτές τις λίγες ώρες που θα θυμάται για όλη του τη ζωή.

Συνεργαστείτε και συζητήστε με τους δασκάλους Άλλο ένα κλειδί για την καλή σχολική πορεία των παιδιών και την ομαλή αρχή και μετάβαση από το νηπιαγωγείο στο Δημοτικό είναι η αγαστή συνεργασία γονιών και δασκάλων, αλλά και

η δημιουργία εμπιστοσύνης μεταξύ τους, όσο μπορεί εν πάσει περιπτώσει να επιτευχθεί αυτό μέσα στους τρελούς ρυθμούς του σχολείου. Επιδιώξτε να γνωριστείτε με τους δασκάλους, τον διευθυντή, να μιλήσετε μαζί τους πριν την αρχή αλλά και στην διάρκεια της σχολικής χρονιάς. Ο δάσκαλος, εξάλλου, θα είναι εκείνος που θα επισημαίνει μετά το στρες των πρώτων ημερών τα καλά και τα τρωτά σημεία του κάθε παιδιού, δίνοντας έτσι οδηγίες για το πώς μπορούν να βελτιώσουν τα σημεία στα οποία υστερούν και να ενισχύσουν τα δυνατά του στοιχεία.

Μεγαλύτερα αδέλφια… εν δράσει

Δεν μπορείτε να φανταστείτε πόσο μεγάλο ρόλο μπορεί να παίξει η παρουσία των μεγαλύτερων αδελφών, αν υπάρχουν, στην δημιουργία καλού κλίματος για τις πρώτες ημέρες του σχολείου: Έχοντας, αυτά βιώσει από πριν την διαδικασία, θα είναι εκείνα που θα «πάρουν από το χεράκι» τα αδέλφια τους και

23 θα τους δώσουν οδηγίες για το πως θα μπορέσουν να ενταχθούν αρμονικά σε κάτι που δεν γνωρίζουν καθόλου.

Γονείς… ψυχραιμία! Ίσως είναι η κυριότερη και η πιο βασική συμβουλή, καθώς από ψύχραιμους γονείς προέρχονται και τα ήρεμα και συνετά παιδιά, αυτά που θα μπορούν δηλαδή να διαχωρίζουν την ώρα του παιχνιδιού από του διαβάσματος και να πετυχαίνουν μια ισορροπία ανάμεσα στα δύο. Φυσικά και η καλή αρχή του σχολείου είναι σχεδόν το ήμισυ της μετέπειτα πορείας του, αλλά αυτό δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι το παιδί θα πρέπει να ξεχάσει ότι είναι παιδί και θα χωθεί απότομα στα βιβλία και στα διαβάσματα: Δώστε του χώρο και χρόνο για να συνηθίσει την όλη διαδικασία και σύντομα θα βρείτε μαζί τους ρυθμούς σας, που θα περιλαμβάνουν και σωστό διάβασμα για την επόμενη ημέρα, αλλά και στιγμές παιχνιδιού και χαλάρωσης. Καλή επιτυχία!


24

ΒΟΛΤΑ

11.09.2017

Τα σχολεία μεταμορφώνονται. ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ

Τ

Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στην αρχική ιστοσελίδα http://athens-dfbl.gr καθώς και στη facebook σελίδα του Έτσι Μαθαίνω Καλύτερα www.facebook.com/ designedforbetterlearning/ Εκεί θα βρείτε και μια φόρμα εκδήλωσης ενδιαφέροντος για σχολικές μονάδες που ενδιαφέρονται να ενταχθούν στο πρόγραμμα μελλοντικά.

ο πιστεύετε ότι υπάρχουν παιδιά που δεν γκρινιάζουν για το σχολείο τους; Μαθητές, που είναι περήφανοι γιατί διδάσκονται σε όμορφες αίθουσες, σε ένα περιβάλλον που τους εμπνέει; Το πιστεύετε ότι υπάρχουν παιδιά που δεν θέλουν να σχολάσουν και να γυρίσουν στο σπίτι; Η μάθηση ως διαδικασία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το σχολείο ως τόπο αλληλεπίδρασης παιδιών και δασκάλων. Ένα άσχημο κτήριο, μια σκοτεινή τάξη, ένα γκρίζο προαύλιο δύσκολα κινητοποιούν. Αντιθέτως, ένα θετικό περιβάλλον ενεργοποιεί δημιουργικά όλα τα μέλη μιας σχολικής κοινότητας. Πώς, άραγε μπορεί να αλλάζει προς το καλύτερο η σχέση μαθητών, εκπαιδευτικών και γονέων με το σχολικό χώρο; Πώς μπορούμε όλοι να «δούμε το σχολείο αλλιώς»; Τι γίνεται όταν η εκπαίδευση αλληλεπιδρά με την αρχιτεκτονική;

Έτσι Μαθαίνω Καλύτερα (EMK) / Designed for Better Learning (DfBL) Μέσα σε χρονικό διάστημα μόλις 17 μηνών, χάρη στο πρωτοποριακό πρόγραμμα «Έτσι Μαθαίνω Καλύτερα», ο δήμος Αθηναίων μεταμόρφωσε και αναβάθμισε σε πρότυπα περιβάλλοντα μάθησης διεθνώς 13 σχολικά συγκροτήματα όλων των βαθμίδων, που φιλοξενούν 24 σχολεία με 3.700 μαθητές κάθε χρόνο. Σε όλη του την έκταση το πρόγραμμα επένδυσε

στην αποδοτικότητα δράσεων συμμετοχικού σχεδιασμού με εκπαιδευτικούς, μαθητές όλων των τάξεων και γονείς προσφέροντας τελικά σε όλη τη σχολική κοινότητα έναν σπουδαίο λόγο να νιώθει περήφανη για το σχολείο της. Όπως επισήμανε στο Τaλκ ο Δήμαρχος Αθηναίων κ. Γιώργος Καμίνης, "Με το πρόγραμμα "Έτσι Μαθαίνω Καλύτερα" αλλάζουμε τον τρόπο που τα παιδιά μαθαίνουν, κάνουμε πιο ελκυστική τη γνώση και συμμετοχική την εκπαιδευτική διαδικασία. Μεταμορφώνουμε το σχολείο σε πραγματικό πυρήνα μάθησης και ενδυναμώνουμε την σχολική κοινότητα. Έτσι, το δημόσιο σχολείο ανακτά την εμπιστοσύνη της σχολικής κοινότητας και ο δήμος Αθηναίων δείχνει ακόμη μια φορά στην πράξη ότι έχει θέσει ψηλά τον πήχη, στην προσπάθειά του να προσφέρει ό,τι καλύτερο και καινοτόμο για τα παιδιά. Στηρίζοντας τη μάθηση και κάνοντας πιο όμορφη τη ζωή τους." Όπως πρόσθεσε η αντιδήμαρχος για το Παιδί κ. Μαρία Ηλιοπούλου "Ο δήμος Αθηναίων μπορεί και οφείλει να συνδράμει στην εκπαιδευτική πολιτική του τόπου, όχι μόνο με παρεμβάσεις στη λειτουργία των σχολείων, αλλά και σε αυτήν καθ' αυτήν την υλοποίηση δράσεων που βοηθούν το παιδί να αξιοποιήσει τις δεξιότητες και τα ταλέντα του." Το πρόγραμμα Έτσι Μαθαίνω Καλύτερα σχεδιάστηκε και υλοποιείται από το Εργαστήριο Μεταβαλλόμενων Ευφυών Περιβαλλόντων (TUC TIE Lab) του Πολυτεχνείου Κρήτης, με την έγκριση του Υπουργείου Παιδείας Έρευνας και Θρησκευμάτων, σε συνεργασία με την Αντιδημαρχία για το Παιδί και την Αντιδημαρχία Αστικής Υποδομής, Κατασκευών και Κτι-

ριακών Έργων, με την υποστήριξη του Athens Partnership και με αποκλειστικό δωρητή το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.

Αρχιτεκτονικές παρεμβάσεις και παιδαγωγική αναβάθμιση Πέντε από τα σχολικά συγκροτήματα του ΕΜΚ είναι βρεφονηπιακοί σταθμοί του Δημοτικού Βρεφοκομείου Αθηνών στην 7η Δημοτική Κοινότητα του δήμου Αθηναίων: Κηφισίας Α’, Κηφισίας Β’, Σεβαστουπόλεως, Χριστοδουλάκειο και Μικρό Χριστοδουλάκειο. Στους σταθμούς πραγματοποιήθηκαν τεχνικές εργασίες ανακαίνισης μεγάλης κλίμακας βασική κατεύθυνση των οποίων ήταν η παιδαγωγική αναβάθμιση των χώρων τους και η δημιουργία ευνοϊκών συνθηκών μάθησης και φυσικά παιχνιδιού. Επισκεπτόμενοι τους αναγεννημένους παιδικούς σταθμούς, εντυπωσιαστήκαμε. Η Ελένη, μητέρα μιας μικρής μαθήτριας, μας μίλησε για την εμπειρία της: «Ο λόγος που επιλέξαμε τον παιδικό σταθμό της Κηφισίας (Δημοτικό Βρεφοκομείο Αθηνών) ήταν ο μεγάλος ανοιχτός εξωτερικός χώρος καθώς και οι γλυκές, καλοσυνάτες και γεμάτες ενέργεια παιδαγωγοί. Ένα χρόνο αργότερα, ο παιδικός σταθμός εντάχθηκε στο πρόγραμμα Έτσι Μαθαίνω Καλύτερα, με αλλαγές τόσο κτιριακές, όσο και στην εκπαιδευτική διαδικασία. Διαμορφώθηκε η τραπεζαρία, ενοποιήθηκαν οι αυλές όλων των σχολείων του συγκροτήματος, αναβαθμίστηκαν οι τουαλέτες, οι τάξεις και οι κοινόχρηστοι χώροι. Η διαφορά ήταν εμφανής. Το σχολείο έγινε ένας πρότυπος χώρος, που δεν είχε τίποτα να ζηλέψει από το πιο ακριβό ιδιωτικό σχολείο, ένας χώρος για τα παιδιά. Η


11.09.2017

ΒΟΛΤΑ

25 ΟΙ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΈΣ ΠΡΟΤΆΣΕΙΣ ΠΡΟΣΑΡΜΌΣΤΗΚΑΝ ΣΤΟ ΙΔΙΑΊΤΕΡΟ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΌ «ΑΠΟΤΎΠΩΜΑ» ΚΆΘΕ ΧΏΡΟΥ, ΤΟ ΟΠΟΊΟ ΑΝΑΔΕΊΧΤΗΚΕ ΜΈΣΑ ΑΠΌ ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΈΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΊΕΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΎ

τάξη γέμισε ζωγραφιές και θεματικούς χώρους, η αυλή έγινε ένας απέραντος χώρος παιχνιδιού. Η κόρη μου φώναζε:"Έλα μαμά να σου δείξω πού παίζουμε επιτραπέζια, έλα να σου δείξω πού μαθαίνω να ζωγραφίζω τα γράμματα, έλα να σου δείξω την γωνία του βιβλίου!" Με τόση περηφάνια με ξεναγούσε σε όλους τους χώρους μέσα κι έξω από την τάξη. Γιατί αυτή είναι η έννοια του σχολείου: ένας ασφαλής χώρος για να εξελιχθούν χαρούμενα κι ανέμελα παιδιά σε ευτυχισμένους ενήλικες!» Συζητώντας με την κ. Μαριάνθη Λιάπη, Project Manager του ΕΜΚ και μέλος της μεγάλης ομάδας του Πολυτεχνείου Κρήτης που είναι υπεύθυνη για τον επιστημονικό σχεδιασμό και την υλοποίηση του προγράμματος, μάθαμε ότι το πρώτο στοιχείο που ερχόταν πάντοτε στην επιφάνεια ήταν οι κτιριακές ανάγκες συντήρησης των σταθμών. Όμως δεν αρκούσε η απλή συντήρησή τους. Αυτό που χρειαζόταν και που βέβαια έγινε, ήταν παρεμβάσεις μεγάλης κλίμακας για τη συνολική αναδιαμόρφωση των εγκαταστάσεων, βασισμένες σε λειτουργικές αλλά και παιδαγωγικές παραμέτρους. «Οι αρχιτεκτονικές προτάσεις προσαρμόστηκαν στο ιδιαίτερο παιδαγωγικό «αποτύπωμα» κάθε χώρου, το οποίο αναδείχτηκε μέσα από συμμετοχικές διαδικασίες σχεδιασμού. Κάθε σχολική κοινότητα ενεργοποιήθηκε δημιουργικά για να ενσωματωθούν οι δικές της ανάγκες και κυρίως οι δικές της επιθυμίες, και να δημιουργηθούν τελικά ευνοϊκότερες καθημερινές συνθήκες τόσο για τους εκπαιδευτικούς όσο και για τα παιδιά», αναφέρει η κα Λιάπη.

με τον χώρο της αυλής. Οι σταθμοί αυτοί βρίσκονται στο ίδιο οικοδομικό τετράγωνο και συνορεύουν στο εσωτερικό του. Η πρώτη εικόνα που συνάντησαν οι ερευνητές του TUC TIE Lab ήταν τρεις ξεχωριστές αυλές με κάγκελα, περιορισμένες ζώνες δραστηριότητας, ανεκμετάλλευτες περιοχές, λιγοστές πηγές ερεθισμάτων και παιχνιδιού και κυρίως έλλειψη πρόσβασης και επικοινωνίας μεταξύ των σταθμών. Σήμερα αυτό έχει αλλάξει. Οι πέντε σταθμοί μοιράζονται πλέον μια τεράστια αυλή που προέκυψε από την ενοποίηση και εκμετάλλευση όλων των ανοιχτών χώρων που υπήρχαν. Αφού επιλύθηκαν ζητήματα λειτουργικότητας, δημιουργήθηκε μια πορεία, ένα «ταξίδι» μεταξύ των σταθμών. Το πλαίσιο της διαμόρφωσης βασίζεται στη σχέση δομημένου και φυσικού περιβάλλοντος φιλοξενώντας πέντε θεματικές περιοχές: φύση, νερό, φωλιά, εργαστήριο και αρένα, με διαφορετικές ταυτότητες. Πέραν των αναπτυξιακών δεξιοτήτων, οι θεματικές περιοχές ενισχύουν την εγρήγορση για το φυσικό περιβάλλον, τη συμπεριφορά στο δομημένο και αστικό περιβάλλον και συντελούν στην ανάπτυξη μιας ευρύτερης αίσθησης κοινωνικοποίησης. Οι πέντε σταθμοί σήμερα έχουν καταφέρει όχι μόνο να λειτουργούν σε έναν κοινό τόπο αλλά να ονειρεύονται τα επόμενα βήματα μαζί! Επηρεάστηκε θετικά η διαδικασία λειτουργίας τους, κυρίως σε ποιοτικό επίπεδο και μπορεί πλέον να αναδειχθεί και η παρουσία τους ως παιδαγωγικών χώρων στον ιστό της πόλης, ώστε να ενισχυθεί η σύνδεσή τους με την κοινωνία.

Συμμετοχικό πλαίσιο

Εκπαίδευση και Εκπαιδότοποι

Το πλαίσιο που εφαρμόστηκε ήταν συμμετοχικό. Μέσα από μια σειρά προσωπικών επαφών με τις παιδαγωγούς, η ομάδα του Πολυτεχνείου Κρήτης αναζήτησε και κατέγραψε λεπτομέρειες για τον τρόπο δουλειάς τους, που βοήθησαν στην καλύτερη κατανόηση των αναγκών τους, καθώς και τις επιθυμίες τους για ένα σύγχρονο περιβάλλον εργασίας. Επιπλέον, αναγνωρίστηκαν και καταγράφηκαν όλα τα σημαντικά στοιχεία σε σχέση με την ποιότητα του χώρου και τη δυνατότητά του να βοηθήσει το καθημερινό έργο των παιδαγωγών. Στην περίπτωση, λοιπόν, των πέντε σταθμών οι ανάγκες και οι επιθυμίες ήταν κοινές και συνδεόταν

Στις δράσεις του προγράμματος Έτσι Μαθαίνω Καλύτερα συγκαταλέγεται και η εφαρμογή της μεθοδολογίας των «Εκπαιδότοπων», η οποία αναπτύχθηκε από την κα Λιάπη και την ομάδα της στο TUC TIE Lab του Πολυτεχνείου Κρήτης και συστήνει ένα διεπιστημονικό, αρχιτεκτονικό-παιδαγωγικό πλαίσιο για την ποιοτική αναβάθμιση του σχολικού περιβάλλοντος. Όπως μας περιέγραψε η κα Λιάπη, «Το πλαίσιο αυτό εστιάζει στο συμμετοχικό ανασχεδιασμό των εσωτερικών και εξωτερικών χώρων ενός σχολείου μέσα από την αρχή της ενεργής και ευέλικτης υποστήριξης της εκπαιδευτικής διαδικασίας από το χώρο και τα αντικείμενα εξοπλι-

σµού του και μέσα από συμμετοχικές δράσεις που επιδιώκουν να ενισχύσουν τη συναρπαστική πλευρά της μάθησης, ενστερνιζόμενες την προσέγγιση «µάθηση µέσα από το παιχνίδι.» Συνολικά πραγματοποιήθηκαν 14 δράσεις «Εκπαιδότοπων» στους βρεφονηπιακούς σταθμούς, σε συνεργασία με 22 παιδαγωγούς, μέσα από τις οποίες σχεδιάστηκαν και κατασκευάστηκαν συμμετοχικά μικρο-χώροι παιχνιδιού και χαλάρωσης. Αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι αναπόσπαστο κομμάτι του προγράμματος και κυρίως των «Εκπαιδότοπων» είναι το Maker Space, ένα σύγχρονο εργαστήριο εξοπλισμένο με μηχανήματα τελευταίας τεχνολογίας, όπως laser cutters και 3d printers, που υποστηρίζει όλες τις δημιουργικές δράσεις στα σχολεία του ΕΜΚ. Συνολικά, το πρόγραμμα κατάφερε να αναδείξει τον ιδιαίτερο χαρακτήρα των σχολείων και των ανθρώπων που τα στελεχώνουν μέσα σε ένα περιβάλλον μάθησης που προσφέρει τις καλύτερες δυνατές υπηρεσίες στα παιδιά που φιλοξενούνται. Όλες οι προτάσεις δομήθηκαν μέσα από τη ζύμωση με τους ανθρώπους και, όπως αναφέρθηκε νωρίτερα, δεν περιορίστηκαν στην αντιμετώπιση προβλημάτων αλλά στην πραγματοποίηση των επιθυμιών για ένα πρότυπο περιβάλλον που εμπνέει και υποστηρίζει το καθημερινό τους έργο. Τα σχολικά συγκροτήματα του δήμου Αθηναίων που συμμετέχουν στο Πρόγραμμα ΕΜΚ και αναβαθμίστηκαν είναι: Δημοτικό Βρεφοκομείο Αθηνών: Κηφισίας Α', Κηφισίας Β', Μικρό Χριστοδουλάκειο, Χριστοδουλάκειο και Σεβαστουπόλεως, 16ο και 77ο Νηπιαγωγεία, 13ο Δημοτικό Σχολείο, 29ο Δημοτικό Σχολείο, 57ο και 61ο Δημοτικά Σχολεία, 77ο Δημοτικό Σχολείο, 130ο Δημοτικό Σχολείο, 8ο Γυμνάσιο και το συστεγαζόμενο 1ο Εσπερινό Γυμνάσιο, 8ο Λύκειο και το συστεγαζόμενο 1ο Εσπερινό Λύκειο, 48ο Γυμνάσιο, 17ο Γυμνάσιο, 17ο Λύκειο καθώς και το 2ο Πειραματικό Γυμνάσιο με τα συστεγαζόμενα 2ο Εσπερινό Γυμνάσιο και 1ο Εσπερινό Λύκειο στο συγκρότημα των οποίων δημιουργείται το νέο Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης του δήμου Αθηναίων.


ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

11.09.2017

Η απειλή της σχολικής αποτυχίας Η σχολική επιτυχία, το να είναι δηλαδή κάποιος καλός μαθητής, κατέχει σημαντική θέση στη ζωή μας από τότε που ήμαστε μικρά παιδιά έως και σήμερα που είμαστε γονείς. Τι όνειρα και τι φαντασιώσεις να καλύπτει άραγε αυτή η επιδίωξη της επιτυχίας;

ΤΗΣ ΕΛΕΑΝΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ Γιατί επιδιώκουμε τη σχολική επιτυχία;

Η ικανοποίηση του γονέα και η επιθυμία του παιδιού

Από πολύ νωρίς στη ζωή μας, οι άνθρωποι μαθαίνουμε ότι η επιμέλεια, η εργατικότητα, η προσπάθεια και η φιλοδοξία είναι αρετές που ανταμείβονται. Αντιθέτως, η νωχέλεια, η τεμπελιά και η αδιαφορία είναι ανεπιθύμητες ιδιότητες και τιμωρούνται. Έχουμε, κατά μία έννοια, υποστεί, κι εμείς και φυσικά τα παιδιά μας, μια «πλύση εγκεφάλου» αναφορικά με τη σπουδαιότητα της επιτυχίας και της σκληρής δουλειάς. Ξεχνάμε, όμως, ότι η εργασία πρέπει να είναι καταρχάς το μέσο για την εκπλήρωση άλλων σκοπών, όπως για την εξασφάλιση μιας καλύτερης ποιότητας ζωής. Ξεχνάμε, ακόμα, πώς νιώθαμε όταν ήμαστε παιδιά. Δίνουμε, λοιπόν, την εντύπωση ότι δεν μας ενδιαφέρει αν το παιδί μας ασχολείται με κάποια (κατά τη γνώμη μας) στείρα, ανόητη δραστηριότητα! Αυτό που μετράει είναι «να κάνει το παιδί τη δουλειά του», ακόμα και αν από τη δουλειά αυτή απουσιάζει πλήρως η φρεσκάδα της δημιουργικότητας. Για τους περισσότερους ενήλικες η σχολική επιτυχία είναι ταυτισμένη με την προοπτική μιας καλής επαγγελματικής θέσης στο μέλλον και κατ’ επέκταση με την πρόσβαση στην άνετη κατανάλωση αγαθών. Ένας καλός μαθητής είναι (και θα είναι) υπολογίσιμος, αποκτάει (και θα διατηρήσει) όνομα και είναι (και θα παραμείνει) αξιότιμος και σεβαστός μέσα στο κοινωνικό του πλαίσιο, σε κάθε φάση της ζωής του. Άραγε τυχόν σχολική αποτυχία προεικάζει την παραίτηση του μελλοντικού ενήλικα από όλα αυτά;

Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η κλινική ψυχολόγος - ψυχοθεραπεύτρια κ. Σουζάνα Παπαφάγου, για να μάθει ένα παιδί (όπως και ένας ενήλικας) πρέπει να το επιθυμεί, και κανένας δεν μπορεί να υποχρεώσει κάποιον να επιθυμεί. Κι όμως, πολλοί γονείς, στην προσπάθειά τους να παρακινήσουν το παιδί τους, το προστάζουν με τον τρόπο τους «να επιθυμεί να μάθει». Αρκετές φορές μάλιστα, η προσταγή αυτή δεν εκφράζεται καν με λέξεις, μιας και όλη η στάση και η συμπεριφορά του γονέα καθορίζονται από τη δική του επιθυμία για ένα παιδί επιτυχημένο, έξυπνο, και βέβαια φορέα καλών, αν όχι άριστων, βαθμών. Το παιδί, εντωμεταξύ, ακούει από πολύ μικρό αυτό που ζητούν οι γύρω του, ότι δηλαδή πρέπει να μάθει και πρέπει να πετύχει και καταλαβαίνει ότι πρέπει να ανταποκριθεί σε όλα όσα περιμένουν οι άλλοι από αυτό. Με άλλα λόγια, η επιτυχία είναι αυτό που οφείλει να δώσει το παιδί στον γονιό του, μιας και εκείνος αυτό επιθυμεί. Η καλή διαγωγή, πολλώ δε μάλλον οι καλοί βαθμοί, είναι η τροφή του πατέρα και της μητέρας για να είναι χαρούμενοι. Και όσο το παιδί ανταποκρίνεται πειθήνια σε αυτή τους την προσδοκία, όλα καλά! Τι γίνεται, όμως όταν, αργά ή γρήγορα, το παιδί βρεθεί μόνο του, μπροστά από μια λευκή κόλλα ή δυσκολευτεί τόσο ώστε, για παράδειγμα, να αποφύγει (κρυφά από τον γονέα) να κάνει μια εργασία; Τότε,


11.09.2017

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

έρχεται αντιμέτωπο με τη δική του, προσωπική, επιθυμία. Όσο το (μικρό) παιδί είναι σε θέση να ικανοποιεί το αίτημα του γονέα για επιτυχία και να δείχνει πως ικανοποιείται και αυτό το ίδιο, χωρίς να αυτό να εμποδίζει την οικοδόμηση της εικόνας που έχει για τον εαυτό του, όλα κυλούν ομαλά. Όμως, όπως τονίζει η κ. Παπαφάγου, τα πράγματα δυσκολεύουν όταν το αίτημα του γονέα αλλάζει σκοπό. Και αυτό θα γίνει όταν περνάει από το «φάε και κάτσε ήσυχο» (προσχολική ηλικία) στο «μάθε και πέτυχε» (σχολική ηλικία). Τότε το παιδί καλείται να βρεθεί σε ενεργητική θέση. Δηλαδή, δεν θα αρκεί πια να ακούει και να υπακούει, αλλά θα πρέπει να επεξεργαστεί τη γνώση που του προτείνεται! Κι αν δεν θέλει; Αν δεν τα καταφέρνει;

Ψυχοσυναισθηματική αναστολή Στην εποχή μας, γονείς και δάσκαλοι, όταν αναζητούν τις αιτίες που ένα παιδί δεν τα καταφέρνει στο σχολείο, αναρωτιούνται αν υπάρχει κάποια νοητική ανεπάρκεια ή κάποια εκ γενετής μαθησιακή δυσκολία. Και είναι το πρώτο και ίσως το μοναδικό που τους έρχεται στο μυαλό. Η αδυναμία λόγω ψυχοσυναισθηματικής αναστολής, σύμφωνα με την κ. Παπαφάγου, μοιάζει σενάριο επιστημονικής φαντασίας! Μέχρι το νηπιαγωγείο, όταν το παιδί παρουσιάζει προβλήματα συμπεριφοράς, απομόνωση, επιθετικότητα, υπερδιέγερση ή γλωσσική καθυστέρηση, η αντίδραση είναι να ειδοποιηθούν οι γονείς για να συμβουλευτούν έναν «Ψυ» (παιδοψυχίατρο, ψυχολόγο, ψυχοθεραπευτή). Όταν όμως παρουσιάζονται δυσκολίες στο δημοτικό σχολείο, η διάγνωση στρέφεται, τις περισσότερες φορές, προς οργανικά προβλήματα- όπως δυσλεξία, διαταραχές γλωσσικής έκφρασης κ.λπ.- και το παιδί παραπέμπεται σε ειδικούς εκπαιδευτές. Σπάνια γίνεται εξ αρχής λόγος για ψυχοθεραπεία. Η λέξη τρομάζει ακόμα.

Κουμπούρες δεν υπάρχουν Όπως μας εξηγεί η κ. Παπαφάγου, δεν υπάρχει ποτέ μια και μόνη αιτία σχολικής αποτυχίας. Υπάρχουν πάντοτε αρκετές, που μάλιστα αλληλεπιδρούν, δημιουργώντας ένα είδος φαύλου κύκλου, από τον οποίο είναι ιδιαίτερα δύσκολο να ξεφύγει το παιδί. Η νευροψυχίατρος και ψυχαναλύτρια Αννύ Κορντιέ στο βιβλίο της «Κουμπούρες δεν υπάρχουν» (εκδ. Ολκος) κάνει κάποιες υποθέσεις σε σχέση με το πώς μπορεί να αντιδράσει το παιδί μπροστά σε καταστάσεις αποτυχίας:

• Το παιδί δεν παραμένει παθητικό. Προσπαθεί να τραβήξει την προσοχή με κατορθώματα άσχετα με τις επιδόσεις του στα μαθήματα, κάνει ανοησίες ή γίνεται επιθετικό. Η καταδίκη του από τον δάσκαλο ενισχύει το αίσθημα της αδικίας. Το παιδί βγάζει «όνομα», αυτό παγιώνεται μέσα του και φυσικά θα δυσκολευτεί ιδιαίτερα να το αποβάλει μελλοντικά!

• Το παιδί ταυτίζεται με την ταμπέλα του «κακού μαθητή» παθητικά, υποτάσσεται σε αυτήν και δυσκολεύεται να τη βγάλει από πάνω του. Πρόκειται για την περίπτωση των (φαινομενικά) αδιάφορων παιδιών που επαναλαμβάνουν τάξεις ή ακολουθούν (χωρίς να βοηθιούνται)

παράλληλη στήριξη. • Το παιδί ερμηνεύει την αποδοκιμασία και τον θυμό των γονιών για τις κακές σχολικές επιδόσεις ως καταδίκη, ως απόσυρση της αγάπης τους. Τότε μπορεί να πάθει κατάθλιψη ή/και να εμφανίσει σωματικά συμπτώματα. Προκαλώντας με τον τρόπο αυτό την ανησυχία των γονιών του, θεωρεί ότι ξανακερδίζει την αγάπη τους. Επιστρέφοντας στην τάξη, όμως, οι δυσκολίες συνεχίζονται και συχνά αυξάνονται.

• Αν οι γονείς δεν ανησυχούν καθόλου και δείχνουν υπερβολική επιείκεια μπορεί το παιδί να πολλαπλασιάσει τις αποτυχίες του, για να τους οδηγήσει να αντιδράσουν. Μπορεί μάλιστα να φτάσει να διεκδικεί αυτή την αποτυχία και να την κάνει σύμβολο της εξέγερσής του και των διεκδικήσεών του απέναντι σε μια κοινωνία στην οποία καταλογίζει αδιαφορία και απόρριψη.

• Τέλος, η αισιόδοξη υπόθεση. Το «φοβάμαι πως θα αποτύχεις» έχει αντικατασταθεί από την ενθάρρυνση για την προσπάθεια που καταβάλλει το παιδί. Αν οι γονείς και οι δάσκαλοι είναι λιγότερο αγχωμένοι και περισσότερο ενημερωμένοι και εκπαιδευμένοι, το παιδί παρουσιάζει μεγαλύτερη διαθεσιμότητα στον καινούριο ρόλο του μαθητή!

Ο γονιός μπροστά στην αποτυχία του παιδιού Όπως εξηγεί η κ. Παπαφάγου, όλα τα παραπάνω είναι μια εισαγωγή για ένα πολύ σημαντικό θέμα της ζωής μας ως γονέων! Τι καλούμαστε να κάνουμε μπροστά στην απειλή της σχολικής αποτυχίας του παιδιού μας, που τόσο έχει συνδεθεί με την αποτυχία σε ολόκληρη τη ζωή; Το έκδηλο ενδιαφέρον για τις επιδόσεις του είναι απολύτως αναγκαίο και φυσικά δίνει στο παιδί κίνητρα, ώστε να προσπαθήσει! Όμως, αν οι παρεμβάσεις μας είναι έντονες και εμπεριέχουν υπερβολικές απαιτήσεις, τότε κάνουν μάλλον κακό παρά καλό! Είναι, λοιπόν, σημαντικό να το βοηθήσουμε, με φροντίδα και στοργή, να εκδηλώσει και να αναπτύξει την επιθυμία για υψηλά επιτεύγματα, χωρίς να γινόμαστε κυριαρχικοί και πιεστικοί. Αν διδάσκουμε το παιδί με τρόπο δημιουργικό, σε καμία περίπτωση δεν θα θεωρήσει τα μαθήματα αγγαρεία και δουλειά! Ναι, λοιπόν, στην ενθάρρυνση για επιμέλεια και παραγωγικότητα, όμως προσοχή στον τρόπο. Και πάνω από όλα, ας μην ξεχνάμε ότι έχουμε υπάρξει και εμείς παιδιά, ότι έχουμε περάσει τις ίδιες αγωνίες και ότι έχουμε έρθει πολλές φορές αντιμέτωποι με τις επιθυμίες των δικών μας γονιών, ξεχνώντας ή μη γνωρίζοντας καν τις δικές μας επιθυμίες! Ας πάρουμε λίγο χρόνο να σκεφτούμε εμάς σε σχέση με το παιδί μας. Γιατί του ζητάμε να πετύχει; Γιατί δεν αντέχουμε να αποτύχει; Τι του ζητάμε να επιθυμεί και γιατί; Ας κοιτάξουμε, λοιπόν, μέσα μας για να το βοηθήσουμε να κάνει το ίδιο και να καταφέρει τελικά να πετύχει όλα όσα ΑΥΤΟ επιθυμεί!

Με τη συνεργασία της κλινικής ψυχολόγουψυχοθεραπεύτριας κ. Σουζάνας Παπαφάγου


28

ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ

11.09.2017

ΠΑΙΔΙΚΌΣ ΣΤΑΘΜΌΣ-ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΊΟ

Montessori way of life - Μια μέθοδος, ένας τρόπος ζωής

Ε

νας αυθεντικός μοντεσσοριανός παιδικός σταθμός-νηπιαγωγείο ανοίγει τον Οκτώβριο στην Αγία Παρασκευή. Συναντήσαμε τους ιδρυτές και μας μίλησαν για την πορεία τους και για την μοντεσσοριανή φιλοσοφία που δίνει πνοή στο νέο τους εγχείρημα. «…Ταξιδέψαμε με τα παιδιά μας στο ρόλο του μοντεσσοριανού γονέα, μαγευτήκαμε, οραματιστήκαμε, εκπαιδευτήκαμε στην μοντεσσοριανή μέθοδο και φτάσαμε εδώ, στην δημιουργία του δικού μας σχολείου, του Μοntessori Way of Life..»

Πώς προέκυψε η μέθοδος Μοντεσσόρι;

info: Montessori way of life Παιδικός Σταθμός-Νηπιαγωγείο www.montessoriwayoflife.gr Κ.Παλαιολόγου 9, Αγία Παρασκευή, Αττική Τηλ. 6944 961 991 6977 086 241 info@montessoriwayoflife.gr montessoriwayoflife@gmail.com

Η σπουδαία Ιταλίδα γιατρός και παιδαγωγός Μαρία Μοντεσσόρι ανέπτυξε αυτή την προοδευτική μέθοδο, στα τέλη του 19ου αιώνα, μετά από προσεκτική παρατήρηση της ανάγκης του παιδιού για μάθηση. Διαπίστωσε, λοιπόν, ότι η φύση έχει προικίσει το μικρό παιδί με όλα τα εφόδια που χρειάζεται για να καλύψει αυτή την ανάγκη και παρατήρησε ότι τα πρώτα 6 χρόνια της ζωής του ο ανθρώπινος εγκέφαλος, ως αφομοιωτικός νους, απορροφά και αφομοιώνει αβίαστα πληροφορίες από το περιβάλλον του προκειμένου να προσαρμοστεί και να εξελιχθεί. Εν συνεχεία, η Μοντεσσόρι προσδιόρισε τις «περιόδους ευαισθησίας» σύμφωνα με τις οποίες ο εγκέφαλος του παιδιού είναι βιολογικά προγραμματισμένος για την ανάδυση μιας ικανότητας (γλωσσικής, μαθηματικής, μουσικής) με τέτοια ευκολία όπως σε καμία άλλη περίοδο της ζωής του. Με βάση την παραπάνω γνώση η προσχολική αγωγή αποκτά καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη του ανθρώπου. Η Μαρία Μοντεσσόρι ήταν η πρώτη που έκανε την θεωρία πράξη διαμορφώνοντας το εκπαιδευτικό περιβάλλον του παιδιού έτσι ώστε να το βοηθήσει να εξελιχθεί σωματικά, συναισθηματικά, διανοητικά.

Με ποιον τρόπο δουλεύει η μοντεσσοριανή μέθοδος; • Σε ένα μοντεσσοριανό περιβάλλον το παιδί μαθαίνει βιωματικά. Ο μοντεσσοριανός παιδαγωγός είναι εκπαιδευμένος έτσι ώστε να παρατηρεί το κάθε παιδί ξεχωριστά για να αναγνωρίζει σε ποιο στάδιο βρίσκεται, τι του κινεί το

ενδιαφέρον, τι έχει ανάγκη ώστε να του «παρουσιάσει» την κατάλληλη δραστηριότητα/ υλικό. • Το παιδί κινείται αυτόνομα στον χώρο και δεν είναι καθηλωμένο. Αντίθετα, είναι ελεύθερο να επιλέξει οποιοδήποτε υλικό τού έχει παρουσιαστεί και να παίξει μαζί του, για όση ώρα θελήσει • Η ώρα που το παιδί συγκεντρώνεται σε μία δραστηριότητα είναι σημαντική. Ο παιδαγωγός δεν το διακόπτει, δεν παρεμβαίνει και το βοηθάει μόνο όταν του ζητηθεί. • Μέσα στην τάξη επικρατεί γαλήνιο κλίμα. Ο παιδαγωγός μιλάει ήρεμα και καθαρά, δεν απειλεί και δεν τιμωρεί. Προσφέρει στο παιδί ασφάλεια και εξηγεί τα πάντα με θετική διατύπωση. Παίζει με τα παιδιά ρόλους («κύκλοι κοινωνικής αγωγής»), προτείνοντας έτσι τρόπους συμπεριφοράς. • Το παιδί μιμείται αυτό που βλέπει. Όταν ο ενήλικας φέρεται με σεβασμό στο παιδί, το παιδί μαθαίνει να δείχνει σεβασμό στον εαυτό του και στους γύρω του. Αξίζει να σημειωθεί ότι για να λειτουργήσει η μοντεσσοριανή μέθοδος χρειάζεται ένα οργανωμένο περιβάλλον με ξεκάθαρα και σταθερά όρια.

Χωρίζονται ηλικιακά τα παιδιά; Το μοντεσσοριανό περιβάλλον είναι προετοιμασμένο να φιλοξενεί στον ίδιο χώρο παιδιά διαφορετικών ηλικιών, από 2,5 έως 6 ετών. Μέσα από την μίξη των διαφορετικών ηλικιών συμβαίνει κάτι μαγικό. Τα μεγαλύτερα παιδιά μπορούν να γίνουν δάσκαλοι για τα μικρότερα και ινδάλματά τους. Έτσι καλλιεργείται η συνεργασία και όχι ο ανταγωνισμός. Φυσικά, το κάθε παιδί δουλεύει με τον δικό του ρυθμό, ανεξάρτητα από τον ρυθμό που μπορεί να δουλεύει ένας συνομήλικος του, και μπορεί να προχωρήσει ή να επιστρέψει σε μια δραστηριότητα ανάλογα με την ανάγκη του.

Ποιο είναι το εκπαιδευτικό υλικό που χρησιμοποιούν οι μοντεσσοριανοί εκπαιδευτικοί; Πώς παίζουν τα παιδιά; Το μοντεσσοριανό περιβάλλον περιλαμβάνει πολύ συγκεκριμένο εκπαιδευτικό υλικό, δομημένο σε 5 ενότητες. Σε μια μοντεσσοριανή τάξη το παιδί μαθαίνει μόνο του μέσα από την πράξη. Το βλέπουμε να προετοιμάζει το δεκατιανό του, να δένει τα κορδόνια του παπουτσιού του, να στολίζει την

τάξη του με ένα βάζο με λουλούδια… (ενότητα καθημερινής ζωής), να χτίζει έναν ροζ πύργο, να εξερευνά τη σακούλα του μυστηρίου, να ταξινομεί τις χρωματικές πλάκες… (ενότητα αισθητηριακού υλικού) να ψηλαφίζει τα γράμματα από γυαλόχαρτο και να μαθαίνει αβίαστα γραφή και ανάγνωση (ενότητα γλώσσας), να μετράει τη μονάδα, τη δεκάδα, την εκατοντάδα και τη χιλιάδα, να παίζει με το φίδι της πρόσθεσης και της αφαίρεσης, να ανακαλύπτει τα κλάσματα… (ενότητα μαθηματικών) να φτιάχνει το παζλ των ηπείρων, να φυτεύει στον κήπο, να παίζει με τα μουσικά καμπανάκια… (ενότητα πολιτισμού). Σημειώστε ότι το μοντεσσοριανό υλικό εμπεριέχει την αυτοδιόρθωση, βοηθώντας με τον τρόπο αυτό τα παιδιά να μαθαίνουν χωρίς την παρέμβαση του ενήλικα. Είναι καλό να γνωρίζουν οι γονείς ότι το μοντεσσοριανό εκπαιδευτικό υλικό έχει χαρακτηριστεί ως το καλύτερο υλικό παγκοσμίως για την ανάπτυξη της λογικο-μαθηματικής σκέψης.

Ποια είναι τα οφέλη της μεθόδου για το παιδί; Η μοντεσσοριανή μέθοδος χρησιμοποιείται διεθνώς σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης και η αξία της έχει αναγνωριστεί διαχρονικά. Μέσα από αυτήν, το «μοντεσσοριανό παιδί»: • έχει κατακτήσει την γνώση μόνο του. Η χαρά και η ικανοποίηση που νιώθει, πηγάζει από τον κόπο του και όχι από την προσμονή της επιβράβευσης από τρίτους. • έχει κατακτήσει δεξιότητες για την φροντίδα του εαυτού του και του περιβάλλοντός του, είναι αυτόνομο, δυνατό, ανεξάρτητο. • έχει μάθει τον «τρόπο να μαθαίνει» συμμετέχοντας ενεργά στην διαδικασία της μάθησης. • έχει εμπιστοσύνη στον εαυτό του και εσωτερική πειθαρχεία γιατί του έχει δοθεί η ελευθερία να πάρει αποφάσεις και να δει τα αποτελέσματά τους. • έχει μάθει να σέβεται τον εαυτό του και τους γύρω του γιατί έχει ζήσει σε ένα περιβάλλον συνεργασίας και όχι ανταγωνισμού, ενθάρρυνσης και όχι ταπείνωσης. Η μοντεσσοριανή μέθοδος βοηθά τον άνθρωπο ολόπλευρα. Χτίζει το εσωτερικό του εγώ, στηρίζεται στις γνώσεις του και στις αξίες του για να φτιάξει την κοινωνία του αύριο. To Μοntessori Way of Life ανοίγει τις πόρτες του σχολείου και της καρδιάς του για να υποδεχτεί τα μικρά παιδιά που διψούν να μάθουν για την ζωή!


12.10.2016

29


30

ΕΝΝΕΑ ΜΗΝΕΣ

11.09.2017

Τοκετός στο νερό

Σ

ήμερα, όλο και περισσότερες γυναίκες επιδιώκουν να γεννήσουν όσο το δυνατόν πιο φυσικά, πιο χαλαρά και χωρίς στρες. Η εγκυμοσύνη και ο τοκετός είναι φυσικά γεγονότα, που απαιτούν, όμως, σταθερή και συχνή ιατρική παρακολούθηση με τη χρήση της τεχνολογίας, ώστε να εξασφαλιστεί το επιθυμητό αποτέλεσμα: ένα υγιές μωρό και μία υγιής μητέρα. Ο τοκετός στο νερό, αν και αποτελεί αρχαία πρακτική, ενσωματώθηκε σχετικά πρόσφατα στη μοντέρνα μαιευτική. Σήμερα, όμως, αποτελεί την πλέον διαδεδομένη από τις μεθόδους φυσικού τοκετού, συνηθισμένες και αναγνωρισμένες επιστημονικά τόσο στις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και στην Ευρώπη. Τοκετός στο νερό σημαίνει ότι η διαδικασία των ωδινών αλλά και της γέννησης, όταν είναι δυνατόν, εξελίσσεται μέσα στο νερό θερμοκρασίας 37°C, ακριβώς στην ίδια θερμοκρασία με την οποία βρίσκεται το παιδί στη μήτρα, σε ειδικά διαμορφωμένη πισίνα. Ταυτόχρονα, όταν όλα εξελίσσονται φυσιολογικά, το ζητούμενο είναι η ελάχιστη φαρμακευτική και ιατρική παρέμβαση, ώστε η γυναίκα να βιώσει τη γέννηση του παιδιού της, ακολουθώντας το «μονοπάτι» της φύσης με ηρεμία και απολαμβάνοντας τη συναισθηματική φόρτιση που εμπεριέχει ο τοκετός.

Γιατί να επιλέξω να γεννήσω στο νερό;

Ευχαριστούμε τον Δρ Λεωνίδα Παπαδόπουλο, Μαιευτήρα Χειρουργό Γυναικολόγο, Διευθύνοντα Σύμβουλο του ΛΗΤΩ για τις πληροφορίες που μας έδωσε.

Η διαδικασία του τοκετού στο νερό προσφέρει ασύγκριτα πλεονεκτήματα για τη μητέρα και το νεογνό, καθώς έχει εξαιρετικά ευεργετικές επιδράσεις στη διαχείριση του πόνου, κατά κάποιο τρόπο είναι μία ήπια φυσική αναισθησία, καθώς το ζεστό νερό επιδρά στο νευρικό σύστημα, αλλά και στη διάρκεια του τοκετού, που είναι σαφώς λιγότερη. Ακόμα, η χαλάρωση που προσφέρει επιτρέπει στη γυναίκα να αναπνέει πιο αργά και βαθιά. Αυτές οι αναπνοές βοηθούν περισσότερο στη διαχείριση μιας δυνατής συστολής της μήτρας από ό,τι οι γρήγορες και κοφτές, που συνήθως είναι αποτέλεσμα του στρες και του φόβου για τον τοκετό. Η μικρότερη αίσθηση της πίεσης από τις ωδίνες βοηθά σε πιο αποτελεσματικές συσπάσεις της μήτρας, η διαστολή του τραχήλου διεγείρεται και αυξάνεται η έκκριση των απαραίτητων ορμονών, όπως των ενδορφινών και της ωκυτοκίνης, ενώ μειώνεται η έκκρι-

ση της αδρεναλίνης. Η άνωση του νερού δίνει μεγάλη ευκολία στην κίνηση και στις αλλαγές θέσης της επιτόκου, που αποφεύγει έτσι την καθήλωση στο κρεβάτι. Ταυτόχρονα, η γυναίκα χαλαρώνει και το (φυσιολογικό) άγχος της για την διαδικασία μειώνεται σημαντικά. Καθώς υπάρχει μεγαλύτερη διατατικότητα (διάταση) των μαλακών μορίων, η έξοδος του εμβρύου είναι ευκολότερη, ο πόνος είναι λιγότερος, ενώ μειώνονται σημαντικά οι πιθανότητες για τραυματισμούς και ρήξεις και ο αριθμός των ραμμάτων. Φυσικά, κατά τη διάρκεια του τοκετού στο νερό, δεν γίνεται χρήση φαρμάκων και η όλη εμπειρία αποτελεί μια ιδιαίτερα θετική ανάμνηση για τη γυναίκα.

Μπορώ σε κάθε περίπτωση να γεννήσω στο νερό; Για να μπορέσει μια γυναίκα να γεννήσει με ασφάλεια στο νερό είναι απαραίτητη προϋπόθεση η θέλησή της και η καλή της σχέση με το υγρό στοιχείο. Επιπλέον, η κύηση πρέπει να εξελίσσεται φυσιολογικά και να μην υπάρχουν ιατρικά προβλήματα, ενώ η μέλλουσα μητέρα πρέπει να έχει προετοιμαστεί πριν από τον τοκετό, με μαθήματα και χρήση της πισίνας. Ο τοκετός στο νερό αντενδείκνυται αν έχει προηγηθεί καισαρική τομή, σε περιπτώσεις ανώμαλων προβολών και πολύδυμων κυήσεων, σε περιπτώσεις πρόωρης ρήξης υμένων,

σε περιστατικά με υπέρταση ή προεκλαμψία και σε περιπτώσεις όπου η ηλικία κυήσεως είναι μικρότερη των 37 εβδομάδων. Αν και οι περισσότερες γεννήσεις στο νερό εξελίσσονται ομαλά, να γνωρίζετε ότι θα σας ζητηθεί από τον γιατρό ή τη μαία σας να εγκαταλείψετε την πισίνα αν η παρακολούθηση της καρδιάς του μωρού δείχνει ότι υπάρχει πρόβλημα, αν ο τοκετός εξελίσσεται πολύ αργά, αν υπάρξει αιμορραγία, αν ανέβει η αρτηριακή σας πίεση, αν ανιχνεύεται μηκώνιο στα νερά σας και αν αισθανθείτε λιποθυμία ή υπνηλία.

Μήπως κινδυνέψει το μωρό; Ένα ερώτημα που απασχολεί τις μέλλουσες μητέρες σχετικά με τον τοκετό στο νερό είναι η επικινδυνότητα του και αν υπάρχει η πιθανότητα πνιγμού του μωρού. Κατά τη διάρκεια της κύησης το μωρό λαμβάνει αέρα μέσω του πλακούντα και του ομφάλιου λώρου, ενώ οι πνεύμονές του είναι ανενεργοί. Οπότε όταν το μωρό γεννηθεί μέσα στο νερό, συνεχίζει να αναπνέει μέσω του ομφάλιου λώρου. Μετά τη γέννηση, ο γιατρός θα φέρει σιγά σιγά το κεφάλι του στην επιφάνεια κι έτσι θα αρχίσει εκείνο να αναπνέει από τους πνεύμονες. Επομένως, δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος, αρκεί να έχετε εξασφαλίσει ένα ασφαλές περιβάλλον.


11.09.2017

ΕΝΝΕΑ ΜΗΝΕΣ

Σε πισίνα στο μαιευτήριο Υπάρχουν γυναίκες που επιλέγουν να γεννήσουν σε ειδική, φορητή πισίνα ή μπανιέρα στο σπίτι τους. Αν όμως φοβάστε να επιλέξετε κατ’ οίκον τοκετό, αλλά ταυτόχρονα θέλετε να ζήσετε την εμπειρία του τοκετού στο νερό, υπάρχει λύση. Στο ΛΗΤΩ, το 1999, έγινε ο πρώτος τοκετός στο νερό στην Ελλάδα, σε ειδικά διαμορφωμένη πισίνα, στο χώρο της αίθουσας τοκετών του μαιευτηρίου. Η πρώτη γυναίκα στην Ελλάδα η οποία χρησιμοποίησε την μέθοδο αυτή, η κυρία Ναταλία Παπαϊωάννου, γέννησε ένα υγιέστατο κοριτσάκι βάρους 2.800gr. Φυσικά το ΛΗΤΩ συνεχίζει να παρέχει στις μέλλουσες μητέρες αυτή τη δυνατότητα και να τους προσφέρει τις ιδανικότερες συνθήκες για μια μοναδική και ασφαλή εμπειρία τόσο για τις ίδιες όσο και για το μωρό τους. Από το 1999 μέχρι σήμερα, βέβαια, πολλά έχουν αλλάξει, καθώς το Λητώ ακολουθεί τις εξελίξεις στον τομέα των εναλλακτικών τοκετών. Το μόνο που δεν έχει αλλάξει (γιατί η φύση δεν χρειάζεται βελτιώσεις) είναι η μαγικά χαλαρωτική και ευχάριστη επίδραση που έχει το ζεστό νερό στην ετοιμόγεννη γυναίκα, αλλά και στο... πολυαναμενόμενο μωράκι αφού και αυτό ωφελείται καθώς μεταβαίνει ομαλότερα από τον «παλιό κόσμο του» στο «νέο κόσμο μας», όταν η πρώτη αίσθηση που έχει από το νέο περιβάλλον είναι η ήδη οικεία σ’ αυτό αίσθηση του νερού. Ο ειδικά διαμορφωμένος χώρος της αίθουσας τοκετών με την ειδικά διαμορφωμένη πισίνα για τοκετό στο νερό, είναι ζεστός και φιλόξενος και βέβαια δε θυμίζει σε τίποτα αυτό που λέμε «νοσοκομειακό περιβάλλον». Εκεί, η επίτοκος μπορεί να βρίσκεται μέσα στο νερό, όπου κινείται ελεύθερα χωρίς χορήγηση φαρμάκων. Ο χώρος διαθέτει ειδικό απαλό, διακριτικό φωτισμό,

ιδιαίτερη διακόσμηση, μουσική και αρωματικά αιθέρια έλαια, που διαχέονται στην ατμόσφαιρα. Η παρουσία των εξειδικευμένων μαιών, καθώς και αυτή του συντρόφου και μέλλοντα πατέρα καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας δημιουργούν ένα φιλικό, ήρεμο περιβάλλον, που διαμορφώνει τις προϋποθέσεις για έναν τοκετό χωρίς άγχος, σε χώρο που χαλαρώνει και διώχνει την αναμενόμενη ένταση και αγωνία από την ψυχή της γυναίκας. Ταυτόχρονα, εξασφαλίζονται συνθήκες απόλυτης ασφάλειας για την επίτοκο και το αναμενόμενο βρέφος, με την παρουσία του θεράποντος μαιευτήρα - γυναικολόγου και με τον απαραίτητο ιατρικό εξοπλισμό σε πρώτη ζήτηση. Απαλλαγμένη από δυσάρεστες σκέψεις, η επίτοκη γυναίκα είναι πλέον έτοιμη να βιώσει σε συνθήκες απόλυτης ασφάλειας τη συγκλονιστική εμπειρία που υπόσχεται μια γέννα στο νερό. Φυσικά, οι γυναίκες που γέννησαν στο νερό έχουν εξαιρετικά θετική ανάμνηση της εμπειρίας. Η μαρτυρία της κ. Αντιγόνης Γύρα, που γέννησε και τα τρία της παιδιά στο ΛΗΤΩ επιλέγοντας τον εναλλακτικό τοκετό στο νερό, είναι χαρακτηριστική: «Στο νερό είσαι μόνη σου, το σώμα σου είναι ελεύθερο, έχεις τη δυνατότητα να κινείσαι, να αλλάζεις θέσεις, δεν είσαι περιορισμένη σ’ ένα κρεβάτι. Επίσης δεν γίνεται χρήση φαρμάκων. Όπως έλεγε και ο γιατρός μου, αντί να βάλουν στη γυναίκα φάρμακα, βάζουν τη γυναίκα στο... φάρμακο, με τη διαφορά ότι το φάρμακο αυτό είναι ό,τι πιο φυσικό υπάρχει: το νερό!». Η κ. Γύρα θα συνιστούσε ανεπιφύλακτα στις μέλλουσες μητέρες τον τοκετό στο νερό, που τον θεωρεί «πραγματική έννοια της γέννας», με την προϋπόθεση ότι το νερό τούς αρέσει από πριν και έχουν ήδη καλή σχέση μαζί του. C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K


32

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

11.09.2017

ΒΑΣΙΚΉ ΠΡΟΫΠΌΘΕΣΗ ΓΙΑ ΝΑ ΑΝΑΠΤΥΧΘΕΊ ΣΩΣΤΆ ΈΝΑ ΠΑΙΔΊ ΕΊΝΑΙ ΤΑ ΆΤΟΜΑ ΠΟΥ ΤΟ ΦΡΟΝΤΊΖΟΥΝ ΝΑ ΑΝΑΓΝΩΡΊΖΟΥΝ ΤΙΣ ΑΠΌΠΕΙΡΕΣ ΤΟΥ ΝΑ “ΣΥΖΗΤΉΣΕΙ”, ΈΣΤΩ ΚΙ ΑΝ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΊ ΑΚΌΜΑ ΝΑ ΜΙΛΉΣΕΙ

ΤΑ ΠΑΙΔΙΆ σε κάποια σχολεία της Νέας Ζηλανδίας και της Αυστραλίας δεν είναι υποχρεωμένα να φορούν παπούτσια. Τους επιτρέπεται πιο χαλαρή εμφάνιση για να τους θυμίζει ότι παραμένουν παιδιά.

Ένα μωρό-θαύμα! ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΝΑΣ ΣΑΝΟΥΔΟΥ

H

ιστορία έχει επαναληφθεί αρκετές φορές ώστε να μπορεί να χαρακτηριστεί κλισέ: Οι γονείς ενός νεογέννητου μιλούν ασταμάτητα για τις “εκπληκτικές” ικανότητες του, επιμένοντας ότι τους κοίταζε στα μάτια λίγα δευτερόλεπτα μετά τη γέννηση του ή ακόμα κι ότι μιμείται τις εκφράσεις τους. Οι γύρω τους δείχνουν κατανόηση, ελπίζοντας ότι πρόκειται για μια περαστική “κρίση” ενθουσιασμού και όχι για τα πρώτα σημάδια του συνδρόμου, που κάνει καθ' όλα λογικά, μετριοπαθή άτομα να πι-

στεύουν πως έχουν τα πιο έξυπνα παιδιά στον κόσμο. Άλλωστε, όλοι ξέρουμε πως τα νεογνά επικοινωνούν ελάχιστα με το περιβάλλον τους. Ή μήπως όχι; Στην πραγματικότητα, ο μύθος του παθητικού νεογέννητου, που έχει ελάχιστη επαφή με το περιβάλλον του, έχει καταρριφθεί εδώ και δεκαετίες. Ξέρουμε πλέον ότι μερικά δευτερόλεπτα μετά την άφιξη του στον γεμάτο ερεθίσματα έξω κόσμο ένα μωρό, όχι μόνο αναγνωρίζει τα ανθρώπινα πρόσωπα, αλλά και τα περιεργάζεται. Είναι ήδη εξοικειωμένο με τη φωνή της μητέρας του και τον επιτονισμό της μητρικής του γλώσσας, ενώ η ικανότητά του να προσλαμβάνει ήχους από όλες τις γλώσσες του κόσμου θα παραμείνει στο

αποκορύφωμά της κατά το πρώτο εξάμηνο. Μολονότι η όραση του είναι περιορισμένη, μπορεί να μιμηθεί ήχους ή το άνοιγμα-κλείσιμο των βλεφάρων των “συνομιλητών” του, ενώ πολύ σύντομα να ανταμείψει τις προσπάθειες τους με το πρώτο του κοινωνικό χαμόγελο. Ως τα πρώτα του γενέθλια, οι επικοινωνιακές του ικανότητες θα έχουν βελτιωθεί τόσο θεαματικά, που κανένας δεν θα μπορεί πια να τις θέσει υπό αμφισβήτηση. Το παράδοξο είναι πως θεωρούμε το "πέρασμα" από τη σιωπή στο λόγο εν πολλοίς δεδομένο και οι συζητήσεις μας τείνουν περιστρέφονται γύρω από το "πότε", αντί για το “πως". Μας απασχολούν τα πρακτικά ζητήματα, δηλα-


11.09.2017

δή το αν ένα παιδί εξελίσσεται φυσιολογικά ή με ποιον τρόπο μπορούμε να το βοηθήσουμε να μιλήσει, αλλά σπάνια επιχειρούμε να εμβαθύνουμε στη γνώση ενισχύοντας το θεωρητικό μας υπόβαθρο. Κι αυτό, σύμφωνα με την Χριστίνα Παπαηλιού, αναπληρώτρια καθηγήτρια Ψυχοπαθολογίας και Διαταραχών Λόγου στο Τμήμα Επιστημών της Προσχολικής Αγωγής και του Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού του Πανεπιστήμιο Αιγαίου, είναι λίγο “σαν να προσπαθούμε να χτίσουμε ένα σπίτι από τη σκεπή”. Αν δεν έχουμε έστω υποτυπώδεις γνώσεις σχετικά με την ανάπτυξη της γλώσσας δεν μπορούμε να κατανοήσουμε ούτε πως εμείς οι ίδιοι γίναμε αυτοί που είμαστε σήμερα (και αυτό δεν αφορά μόνο όσους φροντίζουν μωρά). “Ο άνθρωπος γεννιέται με έμφυτες επικοινωνιακές δυνατότητες”, υπογραμμίζει η κ. Παπαηλιού. “Δεν μαθαίνει να επικοινωνεί, γι' αυτό ο όρος 'κοινωνικοποίηση του παιδιού' χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή. Το παιδί δεν γίνεται κοινωνικό, γεννιέται κοινωνικό. Εχουμε ενδείξεις ότι τα έμβρυα μέσα στη μήτρα αντιδρούν σε επικοινωνιακού τύπου ερεθίσματα και αυτό φαίνεται χαρακτηριστικά στις έρευνες που έχουν γίνει σε δίδυμες κυήσεις. Και φυσικά τα νεογνά επικοινωνούν λίγα λεπτά αφού έρθουν στον κόσμο. Μπορούν να στρέψουν το βλέμμα τους προς το ανθρώπινο πρόσωπο και να το διαχωρίσουν από τα υπόλοιπα οπτικά ερεθίσματα”. Είναι λοιπόν σαφές ότι ο άνθρωπος “αποβιβάζεται” στη Γη οπλισμένος με τα κατάλληλα εργαλεία για να επικοινωνήσει. Ωστόσο η ομαλή εξέλιξη του είναι κάθε άλλο παρά διασφαλισμένη, αφού η επίδραση των εξωτερικών παραγόντων είναι εξίσου καθοριστική. Βασική προϋπόθεση για να αναπτυχθεί σωστά ένα παιδί είναι τα άτομα που το φροντίζουν να αναγνωρίζουν τις απόπειρες του να “συζητήσει”, έστω κι αν δεν μπορεί ακόμα να μιλήσει, και να του αφήνουν χώρο και χρόνο να εκφραστεί χωρίς να του επιβάλλουν το δικό τους ρυθμό ή να είναι υπερβολικά διδακτικοί. Αντίθετα, «...για τα παιδιά που μεγαλώνουν σε περιβάλλον αποστέρησης της επικοινωνίας, όπως σε ιδρύματα, ή που οι μητέρες τους παρουσιάζουν μικρότερου ή μεγαλύτερου βαθμού ψυχοπαθολογία και άρα δεν ανταποκρίνονται πλήρως στις επικοινωνιακές ανάγκες των βρεφών, οι συνέπειες είναι εμφανείς στη

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ “συναισθηματική ανάπτυξη, στη νοημοσύνη, στην ανάπτυξη της γλώσσας και αργότερα ακόμα και στις σχολικές επιδόσεις”, συνεχίζει η καθηγήτρια. Το πόσο ευαίσθητα είναι ακόμα και τα μωρά μερικών εβδομάδων στην απουσία της επικοινωνίας καταδεικνύεται από τα πρωτοποριακά πειράματα της Λιν Μάρεϊ, καθηγήτριας αναπτυξιακής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Reading. Η Μάρεϊ δοκίμασε να παρουσιάσει σε βρέφη τη μητέρα τους σε βίντεο (οι έρευνες τείνουν να εστιάζουν κυρίως στη σχέση του μωρού με τη μητέρα του και όχι, για παράδειγμα, με τον πατέρα, παρότι η επικοινωνία μαζί του είναι εξίσου σημαντική). Στην πρώτη ομάδα, η μητέρα είχε ζωντανή επικοινωνία με το μωρό, ενώ στη δεύτερη ήταν μαγνητοσκοπημένη και άρα “δεν ανταποκρινόταν στο βρέφος κατά την εξέλιξη της επικοινωνίας”, αναφέρει η Χριστίνα Παπαηλιού. “Η δεύτερη συνθήκη είχε ως αποτέλεσμα τα βρέφη να αντιδρούν πολύ έντονα. Απέστρεφαν το βλέμμα τους, έκλαιγαν, γενικά ένιωθαν πολύ δυσάρεστα, και επειδή ήταν μόλις δύο μηνών και το στρες ήταν μεγάλο, πολλές φορές οι ερευνητές διέκοπταν το πείραμα”. Αντίστοιχα ευρήματα προέκυψαν αργότερα από την παρατήρηση γυναικών με επιλόχια κατάθλιψη, οι οποίες δυσκολεύονταν να ανταποκριθούν στους επικοινωνιακούς ρυθμούς που προσδοκά ένα βρέφος. Κατά συνέπεια, “το βρέφος βραχυπρόθεσμα αντιδρά έντονα, ενώ μακροπρόθεσμα υπάρχουν αρνητικές επιπτώσεις στο συναισθηματικό, γνωστικό και γλωσσικό τομέα”. Φαίνεται, μάλιστα, ότι ακόμα και οι ήπιας μορφής διαταραχές της μητέρας δύναται να επηρεάσουν την εξέλιξη ενός μωρού. Αυτό δεν σημαίνει πως οι γονείς, που διανύουν μια δύσκολη ψυχολογικά περίοδο, θα πρέπει να στιγματίζονται ή να βουλιάζουν κάτω από το βάρος των ενοχών, είναι όμως σημαντικό να υπάρχει ευαισθητοποίηση του κοινού στη σημασία της πρώιμης παρέμβασης. Ορισμένα προβλήματα είναι δυνατό να διαπιστωθούν από πολύ νωρίς και η αδυναμία ενός νεογέννητου να ανταποκριθεί φυσιολογικά στα κοινωνικά ερεθίσματα κρούει τον κώδωνα του κινδύνου. Για παράδειγμα, ένα νεογνό παίρνει αυθόρμητα το σχήμα του ώμου του ατόμου που το παίρνει αγκαλιά. Εχει παρατηρηθεί από αναδρομικές έρευνες ότι τα νεογνά, που αργότερα

33 θα διαγνωστούν με διαταραχές αυτιστικού φάσματος παρουσιάζουν ένα είδος κατατονίας του σώματος, δηλαδή δεν λυγίζουν το σώμα τους με τέτοιο τρόπο ώστε να έρθουν σε επαφή με το σώμα του άλλου ατόμου. Επίσης, οι απουσία κάποιων σημαντικών χειρονομιών, όπως το να δείχνει ένα μωρό ή να παρακολουθεί εκεί που κοιτάζει κάποιος άλλος (συμπεριφορές που εμφανίζονται μετά τους εννέα μήνες) αποτελούν σοβαρές ενδείξεις ότι πρέπει να προσέξουμε το παιδί και να δούμε πως εξελίσσεται. Για τους μη ειδικούς, ένα άλλο “σημάδι” ενδεχόμενης διαταραχής είναι η αδυναμία ενός παιδιού να πει τουλάχιστον 50 λέξεις όταν συμπληρώσει τα δύο έτη. Είναι καλό να γνωρίζουμε πως αρμόδιοι για τη διάγνωση μιας αναπτυξιακής διαταραχής που ίσως σχετίζεται και με γλωσσικά προβλήματα είναι οι αναπτυξιακοί ψυχολό-

ΕΧΕΙ ΠΑΡΑΤΗΡΗΘΕΊ ΌΤΙ ΤΑ ΝΕΟΓΝΆ, ΠΟΥ ΑΡΓΌΤΕΡΑ ΘΑ ΔΙΑΓΝΩΣΤΟΎΝ ΜΕ ΔΙΑΤΑΡΑΧΈΣ ΑΥΤΙΣΤΙΚΟΎ ΦΆΣΜΑΤΟΣ ΠΑΡΟΥΣΙΆΖΟΥΝ ΈΝΑ ΕΊΔΟΣ ΚΑΤΑΤΟΝΊΑΣ ΤΟΥ ΣΏΜΑΤΟΣ γοι, οι οποίοι φυσικά μπορεί να παραπέμψουν το παιδί σε λογοθεραπευτή. Ενα πρόβλημα, που αντιμετωπίζουν οι Ελληνες ερευνητές στο πεδίο της ψυχολογίας, και ιδιαίτερα όσοι ασχολούνται με μικρά παιδιά, σχετίζεται με την έλλειψη υποψήφιων συμμετεχόντων. Σε αντίθεση με το εξωτερικό, όπου οι μαιευτικές κλινικές είναι συνδεδεμένες με πανεπιστήμια, στην χώρα μας δεν υπάρχει μια επίσημη δίοδος, μέσω της οποίας οι πανεπιστημιακοί να έρχονται σε επαφή με εθελοντές. “Βασιζόμαστε σε μεγάλο βαθμό στα κοινωνικά δίκτυα”, τονίζει η κ. Παπαηλιού. “Υπάρχουν άνθρωποι με έντονη προκατάληψη, που δεν πιστεύουν στην έρευνα, και είναι λογικό γιατί δεν υπάρχει ενημέρωση. Αλλά και άνθρωποι πολύ πρόθυμοι να συμμετάσχουν, είτε γιατί το θεωρούν ευχάριστο να ασχοληθεί κάποιος με τους ίδιους και το παιδί τους, λύνοντας τους ορισμένες απορίες, είτε γιατί υποψιάζονται πως κάτι συμβαίνει με το παιδί τους και είναι μια ευκαιρία να το διαπιστώσουν”.


34

ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ

11.09.2017

των «παραθύρων ευκαιρίας» κατά την διάρκεια των οποίων ο εγκέφαλος είναι βιολογικά προετοιμασμένος για να αναδείξει νέες ικανότητες, η περίοδος αυτή για μια ξένη γλώσσα είναι η ηλικία 0-6 ετών. Τα Αγγλικά αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής μας παιδαγωγικής, από την ώρα του φαγητού, το παιχνίδι στον κήπο ή την εκδρομή με native speaker Αγγλίδα παιδαγωγό και όχι ως μεμονωμένο εργαστήριο.

Μιλήστε μας για τον χώρο σας.

T

o Τaλκ συνάντησε την Ασπασία Σκουφίδη, μητέρα τριών παιδιών και ιδρύτρια του Playgroup Hellas και μίλησε μαζί της για το Παιχνιδοσκόπιο, το καινούργιο κέντρο προσχολικής αγωγής που ετοίμασε με μεράκι και άνοιξε τις πόρτες του πριν από λίγες ημέρες.

Καλησπέρα, Ασπασία. Θέλεις να μας πεις τι ακριβώς είναι το Παιχνιδοσκόπιο; Το Παιχνιδοσκόπιο είναι ένας χώρος προσχολικής αγωγής για παιδιά ηλικίας από 2,5 έως και 4,5 ετών. Καλύπτουμε, δηλαδή, τις παιδαγωγικές ανάγκες παιδιών μέχρι και το προνήπιο.

Πότε αποφασίσατε να το δημιουργήσετε και με ποια αφορμή; Τα προηγούμενα χρόνια, μέσα από την εμπειρία του Playgroup είδαμε πόσο σημαντικό ρόλο μπορεί και πρέπει να παίζει το παιχνίδι στη ζωή ενός παιδιού. Μέσα από τις ομάδες παιχνιδιού, δοκιμάσαμε καινοτόμες παιδαγωγικές πρακτικές που δίνουν στο παιδί την ελευθερία να δημιουργήσει, να εκφραστεί και να πειραματιστεί στο δικό του χρόνο και με το δικό του τρόπο. Είδαμε από πρώτο χέρι τα οφέλη του ελεύθερου παιχνιδιού και το πόσο σημαντικό είναι για αυτές τις ηλικίες. Στο τέλος κάθε χρονιάς υπήρχε πάντα το ερώτημα… Μετά το Playgroup τι; Μετά από αναζήτηση σχεδόν 3 ετών βρήκαμε τον χώρο που όχι μόνο πληροί τα κριτήρια και τις προδιαγραφές ασφαλείας που απαιτεί το νομοθετικό πλαίσιο, αλλά καλύπτει και τις δικές μας πολύ αυστηρές απαιτήσεις για ένα οικογενειακό σχολείο με μεγάλο κήπο, άπλετο φως και αέρα στις αίθουσες και πολλές ευκαιρίες εξερεύνησης. Έτσι λοιπόν δημιουργήθηκε το Παιχνιδοσκόπιο.

Ποιες παιδαγωγικές μεθόδους χρησιμοποιείτε; Θεωρούμε ότι η παιδαγωγική διαδικασία

οφείλει να προσαρμόζεται και να εξελίσσεται συνεχώς, λαμβάνοντας υπόψιν όλα τα στοιχεία που εμπλέκονται σε αυτή. Μετά από πολύχρονη μελέτη διαφόρων παιδαγωγικών θεωριών, έχουμε επιλέξει τα στοιχεία που μας εμπνέουν, μας εκφράζουν, βρίσκουν εφαρμογή και δημιουργούν την δική μας φιλοσοφία που μπορεί να εφαρμοστεί εδώ και τώρα στην Ελλάδα του 2017. Η αυτονομία και η αυτοεξυπηρέτηση του συστήματος Montessori, ο ρυθμός και τα φυσικά υλικά από την παιδαγωγική Waldorf- Steiner, το ατελιέ και οι ανοιχτές τάξεις από τα σχολεία Reggio Emilia, στοιχεία από την παιδαγωγική του Fröbel και πολλά άλλα στοιχεία έχουν αποτελέσει κομμάτια της παιδαγωγικής μας προσέγγισης. Ιδιαίτερη σημασία έχουμε δώσει και στα νεότερα ευρήματα των νευροεπιστημών για το πώς μαθαίνουν τα παιδιά βάσει της βιολογικής τους ανάπτυξης, καθώς και στους διαφορετικούς τρόπους που προσλαμβάνουν τις πληροφορίες γύρω τους, με βάση την θεωρία της πολλαπλής νοημοσύνης του Howard Gardner.

Πώς βοηθάτε το παιδί να προσαρμοστεί στο νέο περιβάλλον; Σημαντικό κομμάτι της παιδαγωγικής μας προσέγγισης είναι η ομαλή προσαρμογή του παιδιού στο νέο περιβάλλον μέσα σε μια χρονική περίοδο δύο περίπου εβδομάδων, ακολουθώντας μοντέλα και πρακτικές που έχουν μελετηθεί στο εξωτερικό και που έχουν προσαρμοστεί στην προσωπικότητα κάθε παιδιού ξεχωριστά και στις ανάγκες της οικογένειας. Επίσης σημαντικό ρόλο παίζουν και οι ομάδες παιχνιδιού (playgroups) που γίνονται καθ΄ όλη τη διάρκεια της χρονιάς, ώστε τα παιδιά να εξοικειωθούν σε μεγάλο βαθμό με το χώρο και τις παιδαγωγούς.

Στο Παιχνιδοσκόπιο διδάσκονται και Αγγλικά. Είναι απαραίτητα από τόσο μικρή ηλικία; Ποιες μεθόδους εκμάθησής τους χρησιμοποιείτε; Τα Αγγλικά θεωρούνται πλέον βασικό κομμάτι της γνώσης που πρέπει να κατέχει κάθε άνθρωπος. Σύμφωνα με τη μελέτη

Ακολουθούμε την φιλοσοφία των ανοιχτών τάξεων, πράγμα που σημαίνει ότι όλος ο χώρος είναι διαμορφωμένος σε γωνιές και οι παιδαγωγοί δημιουργούν περιβάλλοντα μάθησης και εξερεύνησης, με κυρίαρχο σκοπό να δημιουργήσουν στα παιδιά την ανάγκη να καλύψουν την έμφυτη δίψα τους για μάθηση. Ο εξωτερικός χώρος αποτελεί μέρος της παιδαγωγικής αίθουσας και η επαφή με το περιβάλλον γίνεται καθημερινά, ανεξαρτήτως καιρού, με τον κατάλληλο εξοπλισμού. Στο πλαίσιο ενός σύγχρονου forest school, μια φορά την εβδομάδα επισκεπτόμαστε το βουνό δίπλα μας, ενώ βασικό μέρος της παιδαγωγικής μας διαδικασίας είναι και οι εκδρομές σύνδεσης με την τοπική κοινότητα και άλλους χώρους πολιτισμού.

Με το φαγητό τι γίνεται; Πέρα από την βιολογική ικανοποίηση του αισθήματος της πείνας, στόχος της διατροφής είναι η γνωριμία με το φαγητό και η ανάπτυξη υγιεινών συνηθειών. To μενού μας περιλαμβάνει καθημερινά φρέσκα φρούτα και λαχανικά εποχής, προϊόντα ολικής άλεσης και πρόβεια ή κατσικίσια γαλακτοκομικά. Δεν χρησιμοποιούμε σχεδόν καθόλου ζάχαρη και επεξεργασμένους υδατάνθρακες. Στόχος είναι, μέσα από την μίμηση, όλα τα παιδιά να μάθουν να τρώνε μόνα τους υγιεινά. Προσφέρουμε 4 γεύματα μέσα στην ημέρα, τα οποία παρασκευάζονται αυθημερόν στην κουζίνα μας, με τα πιο αγνά υλικά και προσφέρονται στα παιδιά σε μπουφέ, ώστε να επιλέγουν μόνα τους τι και πόσο θέλουν να φάνε. Info: Το Παιχνιδοσκόπιο μπορεί να φιλοξενήσει έως 37 παιδιά ηλικίας 2,5 έως 4,5 ετών υπό την επίβλεψη 4 παιδαγωγών. Λειτουργεί από 1 Σεπτεμβρίου έως 31 Ιουλίου από τις 7 το πρωί έως τις 5 το απόγευμα.

Παιχνιδοσκόπιο Κυκλάδων 61 Αγία Παρασκευή F/B Παιχνιδοσκόπιο by Playgroup www.paixnidoskopio.gr e-mail: info@paixnidoskopio.gr Τηλ. 210 6090772


COOL SCHOOL Το νέο ανανεωμένο κατάστημα της Animal στο The Mall Athens άνοιξε τις πόρτες του και περιμένει μικρούς και μεγάλους να αναβαθμίσουν τη χειμερινή τους γκαρνταρόμπα, επιλέγοντας μέσα από μία μεγάλη συλλογή sportswear και lifestyle κομμάτια. Μπλουζάκια με μοντέρνα μοτίβα, casual καρό, έντονα χρώματα αλλά και πρακτικά backpacks υπόσχονται να γίνουν οι πιστοί φίλοι του στυλ τους!

Σημεία Πώλησης: Animal - The Mall Athens: Λ. Ανδρέα Παπανδρέου 35, Μαρούσι, Τηλ. 210 6300420 ● Αnimal Corner - Attica Department Store: Πανεπιστημίου 9, Αθήνα, Τηλ. 211 1802600 ● Slut Boardshop: Αγίας Παρασκευής 20, Χαλάνδρι, Τηλ. 210 6819199 ● Λ. Κηφισίας 238-240, Κηφισιά, Τηλ. 210 8010779 ● Sport Café: Λ. Πεντέλης 76, Βριλήσσια, Τηλ. 210 8035530 ● Πλ. Εσπερίδων 2Β, Γλυφάδα, Τηλ. 210 8944669 ● Ανδρούτσου 160, Πειραίας, Τηλ. 210 4178523 ● Ελ. Βενιζέλου 204, Π.Φάληρο, Τηλ. 210 9888327 ● Εscape Ski Shop: Λεωφόρος Κηφισίας 354, Χαλάνδρι, Τηλ.210 6106881 ● Υellow Button: Παπάγου 101, Ζωγράφου, Τηλ. 210 7770930 ● Εxtreme Shop: Δημητριάδος 188, Βόλος, Τηλ. 24210 76359 ● Παναγούλη 25, Λάρισα, Τηλ. 2410 231366 ● Ζέρβα Ναπολέοντος 23, Ιωάννινα, Τηλ. 26510 38369 ● Zero Gravity: Τσιμισκή 115, Θεσσαλονίκη, Τηλ. 231 024 4411 ● AquaFit: Κορωναίου 4, Χανιά, Τηλ. 282 093498.


36

ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ

11.09.2017

Πεδίο Γνώσης Mε αφορμή την πρώτο χτύπημα του κουδουνιού, οι εκδόσεις Πεδίο προτείνουν μια σειρά από βιβλία που θα βοηθήσουν τους μικρούς μαθητές να αντεπεξέλθουν στις μικρές ή μεγαλύτερες δυσκολίες της σχολικής χρονιάς και να δούν τη μάθηση σαν παιχνίδι. ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ

Μαθησιακές ευκολίες Τα τελευταία χρόνια, οι Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες (ΕΜΔ), μία ανομοιογενής δηλαδή ομάδα δυσκολιών, που εκδηλώνονται με σημαντική δυσχέρεια του παιδιού στην πρόσκτηση και χρήση ικανοτήτων ακρόασης, ομιλίας, ανάγνωσης, γραφής, συλλογισμού ή μαθηματικής ικανότητας, αποτελούν ένα σοβαρό πρόβλημα για την εκπαιδευτική πραγματικότητα και έναν από τους πλέον καθοριστικούς παράγοντες της ακαδημαϊκής επιτυχίας των μαθητών. Το βιβλίο του ειδικού παιδαγωγού κ. Φώτη Παπαναστασίου «Μαθησιακές Ευκολίες» είναι ένα σημαντικό εργαλείο για την ανίχνευση των μαθησιακών δυσκολιών των παιδιών και για τη δημιουργία ειδικών προγραμμάτων υποστήριξης και παρέμβασης, καθώς όλα τα παιδιά θα πρέπει να έχουν την ευκαιρία και την επιλογή στην επιτυχία. Είναι ακόμα ένα πολύτιμο βοήθημα για γονείς και εκπαιδευτικούς που θέλουν να στηρίξουν ουσιαστικά τη μάθηση των παιδιών και να ενισχύσουν πραγματικά την πρόοδο και τις επιτυχίες τους στο σχολείο. Οι ΕΜΔ δεν έχουν απολύτως καμία σχέση με τον δείκτη νοημοσύνης του παιδιού, το μορφωτικό και κοινωνικό επίπεδο των γονιών, το φύλο ή την εθνικότητα, και αποτελούν μία διά βίου κατάσταση για το άτομο, ενώ εμφανίζονται στο 10%-15% του μαθητικού πληθυσμού. Οι θεωρίες, οι όροι και οι ενδείξεις τους παρουσιάζονται στην αρχή του βιβλίου με γλώσσα απλή και εύληπτη. Ακολουθούν σαφείς οδηγίες για την υποστήριξη των μαθητών στο σχολείο και στο σπίτι, καθώς και μια περιγραφή των εργαλείων ανίχνευσης των

μαθησιακών δυσκολιών στο νηπιαγωγείο, στο δημοτικό και στο γυμνάσιο. Το μεγαλύτερο μέρος του βιβλίου καλύπτουν οι ασκήσεις παρέμβασης και υποστήριξης, δοκιμασμένες για πολλά χρόνια σε παιδιά με ΕΜΔ, με ιδιαίτερα ενθαρρυντικά αποτελέσματα. Οι ασκήσεις παρουσιάζονται με αύξοντα βαθμό δυσκολίας και πολυπλοκότητας και χωρίζονται σε έξι κατηγορίες (οπτικής διάκρισης και αντίληψης, ακουστικής διάκρισης και αντίληψης, μνήμης, φωνολογικής ενημερότητας, γραπτού και αφηγηματικού λόγου, αναγνωστικής ευχέρειας και κατανόησης).

Εκπαιδευτικά παιχνίδια με τη μέθοδο Μοντεσσόρι Η γιατρός και παιδαγωγός Μαρία Μοντεσσόρι υποστήριζε πως κάθε παιδί έχει τη δική του προσωπικότητα, τον δικό του ρυθμό ζωής, τα προτερήματα και τις δυσκολίες του, ενώ μέχρι την ηλικία των 6 ετών έχει «μυαλό-σφουγγάρι», που απορροφά όλα όσα αντιλαμβάνεται στο περιβάλλον του. Σύμφωνα με τη Μοντεσσόρι, όλα τα παιδιά διέρχονται από «περιόδους ευαισθησίας», κατά τη διάρκεια των οποίων απορροφώνται ολοκληρωτικά από ένα συγκεκριμένο στοιχείο. Όταν εμείς οι ενήλικες το κατανοήσουμε, θα αντιληφθούμε ότι δεν πρέπει να προγραμματίζουμε την ανάπτυξη (και την εκπαίδευση) του παιδιού, καθώς η φύση έχει ήδη κάνει τον δικό της προγραμματισμό. Οφείλουμε μόνο να παρέχουμε στο παιδί ένα ασφαλές και ήρεμο περιβάλλον, που θα σέβεται την τάξη, θα εξασφαλίζει την ελευθερία δράσης του, θα του προσφέρει πολλές ευκαιρίες εξερεύνησης και θα προσαρμόζεται στις ανάγκες του. Το βιβλίο της παιδαγωγού Delphine Gilles Cotte «Εκπαιδευτικά παιχνίδια με τη μέθοδο Μοντεσσόρι» περιλαμβάνει 80 εκπαιδευτικά παιχνίδια για να παίξετε στο σπίτι και στην τάξη, φτιάχνοντας εύκολα μόνοι σας το κατάλληλο υλικό, με χρήση φαινομενικά άχρηστων και αναξιοποίητων υλικών, όπως χαρτόνια, χαρτιά, κομμάτια ξύλου και υφάσματος κ.ά. Επιπλέον, παρουσιάζει σε γονείς και εκπαιδευτικούς τις βασικές μοντεσσοριανές παιδαγωγικές αρχές (ελευθερία και πειθαρχία, εξερεύνηση, τάξη, αυτονομία), προσδιορίζει ποιος είναι ο ρόλος


37

ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ

11.09.2017

Γραφή- Μέθοδος για όλα τα παιδιά, δεξιόχειρες και αριστερόχειρες

του ενήλικα δίπλα σε ένα μοντεσσοριανό παιδί, εξηγεί πώς να του παρουσιάσουμε μια δραστηριότητα, πώς να δημιουργήσουμε ένα χώρο μοντεσσόρι στο σπίτι ή στην τάξη, πώς να φτιάξουμε μια παιδαγωγική βαλίτσα μοντεσσόρι και εν γένει πώς να εξοικειώσουμε το παιδί με πράξεις της καθημερινότητας, ώστε να γίνεται ολοένα και πιο αυτόνομο. Συμπερασματικά, το βιβλίο βοηθάει γονείς και εκπαιδευτικούς να κατανοήσουν ότι η παιδαγωγική της Μοντεσσόρι είναι προσιτή σε όλους και συνεισφέρει ουσιαστικά στη μάθηση, ενώ γεμίζει αυτοπεποίθηση, διασκεδάζει και ταυτόχρονα διδάσκει τα παιδιά προσχολικής ηλικίας. ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΖΩΗ

Ανοίγω κΑί κλείνω τους κρίκους Με αυτό το παιχνίδι το παιδί μαθαίνει να ανοίγει και να κλείνει διάφορους κρίκους που δεν τους χρησιμοποιεί συνήθως στην καθημερινή του ζωή.

Μαζί με την ανάγνωση, η γραφή είναι μια από τις σημαντικότερες κατακτήσεις στη ζωή του ανθρώπου. Φυσικά, ένα παιδί δεν μαθαίνει να γράφει αυθόρμητα, όπως για παράδειγμα, μαθαίνει να περπατάει ή να μιλάει, αλλά χρειάζεται συστηματική και μεθοδική διδασκαλία. Στόχος είναι να κατακτήσει το παιδί μια γραφή που παράγεται χωρίς δυσκολία, χωρίς κόπο, ευχάριστα και με άνεση, που είναι ευανάγνωστη απ’ όλους και αρκετά γρήγορη ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε όλα τα μαθήματα του σχολείου. Στο βιβλίο της, η Αναπτυξιακή και Κλινική Ψυχολόγος και καθηγήτρια στο ΔΠΘ Λουκία Μπεζέ προτείνει μια μέθοδο απλή, ελκυστική και αποτελεσματική για να μάθουν τα μικρά παιδιά από 4 ετών, δεξιόχειρα και αριστερόχειρα, να γράφουν στο σπίτι, στο νηπιαγωγείο ή στις πρώτες τάξεις του δημοτικού σχολείου και φυσικά να πιάνουν σωστά το μολύβι, να κάθονται σωστά και να τοποθετούν σωστά μπροστά τους το χαρτί. Η συγγραφέας διδάσκει από τις απλές έως τις πιο σύνθετες κινήσεις της γραφής, προτείνει ασκήσεις για τις κινήσεις που απαιτούνται για τη γραφή των γραµµάτων και βοηθάει τα παιδιά να εξασκηθούν σε πεζά και κεφαλαία αλλά και λέξεις, καλλιεργώντας τους, ουσιαστικά, το ενδιαφέρον για τη γραφή μέσα από το παιχνίδι. Το βιβλίο περιλαμβάνει ακόμα οδηγίες για γονείς και εκπαιδευτικούς, 2 τεστ (το κυρίαρχο χέρι του παιδιού, αξιολόγηση της γραφικής ικανότητας) και επιφάνειες γραφής για δεξιόχειρες και αριστερόχειρες.

Θα χρειαστείτε:

Προετοιμάστε τη δραστηριότητα Βιδώστε τους γάντζους πάνω στο κοντραπλακέ. Κρεμάστε τους κρίκους από τους γάντζους. Δείξτε στο παιδί πώς ανοίγει κάθε κρίκος και ξεκρεμάστε τον από τον γάντζο. Όταν και οι τέσσερις κρίκοι είναι ανοιχτοί, δείξτε στο παιδί πώς κλείνουν και πώς να τους ξανακρεμάσει στους γάντζους.

ένα κομμάτι από χοντρό κοντραπλακέ ή ένα κομμάτι ξύλου 4 βιδωτούς γάντζους 4 διαφορετικούς κρίκους: έναν ορειβατικό, έναν κρίκο αλυσίδας βιδωτό, ένα ναυτικό κλειδί τύπου D και ένα στριφτάρι

© Groupe Eyrolles

Είναι λίγο δύσκολο, πρέπει να βρεις πώς ανοίγει. Πρέπει να στρίψεις, να ξεβιδώσεις, να τραβήξεις, να σπρώξεις και πρέπει να σκέφτεσαι! Μιχάλης, 5 χρονών

53

023-036.qxd

Το άγχος είναι μια από τις πιο συχνές διαταραχές της παιδικής ηλικίας. Ακόμα και όταν δεν είναι εύκολα αναγνωρίσιμο, υπάρχει και μπορεί να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στο παιδί (π.χ. άγχος αποχωρισμού, σχολική φοβία, διαταραχές διατροφής κ.λπ.) και να επηρεάσει την εφηβεία και την ενήλικη ζωή του. «Ο Αγχόσαυρος» των Αργυρούλας Αγγελοσοπούλου και Μαρίας Ζαφειροπούλου είναι ένα ευέλικτο ψυχοεκπαιδευτικό εργαλείο που συμβάλλει στην πρόληψη των διαταραχών άγχους σε παιδιά ηλικίας 6-12 ετών, με τεχνικές βασισμένες στη γνωσιακή-συμπεριφοριστική προσέγγιση. Μέσα από μια σειρά ευχάριστων δραστηριοτήτων και ασκήσεων, το παιδί αναπτύσσει τις κατάλληλες δεξιότητες ώστε να εντοπίζει και να ελέγχει τις δυσλειτουργικές του σκέψεις, τα αρνητικά του συναισθήματα και τους ακατάλληλους τρόπους συμπεριφοράς του. Έτσι είναι σε θέση να επιλύει μόνο του τα προβλήματά του, να ασκείται στον αυτοέλεγχο και να χειρίζεται αγχογόνες καταστάσεις που το αφορούν 078-090:Layout 2

7/2/12

10:23 AM

Πρόσεξε! Το Δ και το Α μοιάζουν πολύ μεταξύ τους.

21

16/3/2012

Ófi

E

μια λοξή γραμμή

13:18

Σελίδα32

ÙËÙ

2

·

Ο Αγχόσαυρος-Οδηγός διαχείρισης συναισθημάτων με γνωσιακές-συμπεριφοριστικές τεχνικές

Γραφή: Mέθοδος για όλα τα παιδιά

°Ú¿„ 3 Ú¿ÁÌ·Ù· Ô˘ Û οÓÔ˘Ó Ó· ·ÈÛı¿ÓÂÛ·È ·Ì‹¯·Ó·. ¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ·: «AÈÛı¿ÓÔÌ·È ·Ì‹¯·Ó· fiÙ·Ó Áڿʈ ÛÙÔÓ ›Ó·Î· ÌÚÔÛÙ¿ Û fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ Û˘ÌÌ·ıËÙ¤˜ ÌÔ˘».

1. 2. 3.

ZˆÁÚ¿ÊÈÛ Ò˜ ÓÈÒıÂȘ fiÙ·Ó ·Û¯ÔÏÂ›Û·È Ì ·˘Ù¿.

Page 85

Ο Αγχόσαυρος

Τι είναι ο Αγχόσαυρος;

85

Τι κάνει τον Αγχόσαυρο να μικραίνει;

ª∏¡ •∂Ã∞™∂Δ∂ ¡∞ º∂ƒ∂Δ∂ ª∞∑π ™∞™ Δ∏¡ ¶∞ƒ∞¶∞¡ø ¢ƒ∞™Δ∏ƒπ√Δ∏Δ∞.

32

Κάνε θετικές σκέψεις και ο Αγχόσαυρος θα γίνει μια σταλιά!

Θετικές σκέψεις Πιστεύω ότι έκανα καλή δουλειά. Νομίζω ότι είμαι πολύ καλός/-ή. Θα τα καταφέρω σε αυτό το δύσκολο πρόβλημα. Είμαι σίγουρη/-ος ότι θα γράψω καλά στο τεστ. Αξίζω να με αγαπούν οι φίλοι μου. Οι γονείς μου είναι περήφανοι για μένα. Αν βάλω ένα στόχο, τον πετυχαίνω. Είμαι αξιαγάπητη/-ος.

T· ºÈÏ·Ú¿ÎÈ· EÓfiÙËÙ· 2: °ÓˆÚÈÌ›· Ì ٷ Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·Ù·

Τα φιλαράκια-Πώς να αντιμετωπίσουμε τα αρνητικά συναισθήματά μας Το βιβλίο των Ρίτσας Ψύλλου και Μαρίας Ζαφειροπούλου παρουσιάζει ένα καινοτόμο πρόγραμμα για την προαγωγή της συναισθηματικής ανθεκτικότητας των παιδιών, που τους επιτρέπει να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά μια δύσκολη κατάσταση και τα αρνητικά συναισθήματα που αυτή συνεπάγεται. Ειδικότερα, τα παιδιά μαθαίνουν τρόπους να αντιμετωπίζουν τις ανησυχίες και τα προβλήματα της καθημερινότητας, που περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, αντικατάσταση των αρνητικών σκέψεων με θετικές, ανάλυση του προβλήματος σε μικρότερα κομμάτια και σταδιακή αντιμετώπισή του, ακόμη και ασκήσεις χαλάρωσης. Το προτεινόμενο πρόγραμμα μπορεί να εφαρμοστεί από τους εκπαιδευτικούς, αλλά και τους γονείς και άλλους ενηλίκους που παίζουν σημαντικό ρόλο στη ζωή των παιδιών.


38

11.09.2017

Παλεύοντας με τα κύματα:

Βοηθώντας τα παιδιά με τη μελέτη στο σπίτι ΤOY ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ

Η

ρθε κι ο Σεπτέμβριος! Καλό Φθινόπωρο λοιπόν, αφού όλοι έτσι το λένε πια. Και καλή χρονιά στα παιδόπουλά μας, μικρά και μεγάλα. Ώρα για τσάντες, τετράδια, μολύβια, χαμόγελα και φωνές ξανά στις άδειες μέχρι τώρα σχολικές αυλές. Μαζί μ΄ αυτά να κι οι πρώτες σχολικές εργασίες κι η γκρίνια αρχίζει: «Μα είναι πάρα πολλές!». «Είναι δύσκολα! Δεν μπορώ να τα κάνω!». Και να τα κλάματα, και

να οι φωνές, και να τα μούτρα. Τι κάνουμε τώρα, λοιπόν; Αγαπητοί, παλιοί και-κυρίως-νέοι γονείς: Ψυχραιμία, ψυχραιμία, ψυχραιμία! Η ελληνική και η διεθνής εμπειρία μας έχουν δώσει πολύτιμα συμπεράσματα που θα κάνουν τη ζωή μας ευκολότερη. Μερικά από αυτά είναι:

χρόνο που θα ασχοληθούμε για να το βοηθήσουμε να ολοκληρώσει την εργασία του. • Φροντίζουμε να έχουμε κοντά μας ό, τι υλικό θα χρειαστεί (μολύβι, γόμα κ.λπ.). • Συζητούμε με το παιδί για την ημέρα του στο σχολείο, τι του άρεσε τι το δυσκόλεψε. • Ενθαρρύνουμε όσο περισσότερο μπορούμε τις προσπάθειες του παιδιού, χωρίς να λέμε ψέματα ή υπερβολές. • Δεν ξεχνάμε ότι η εργασία πρέπει να γίνει από το παιδί. Εμείς είμαστε εκεί για να καθοδηγήσουμε και να υποστηρίξουμε αυτή τη διαδικασία. • Έχουμε πάντα στο νου μας ότι ο τελικός σκοπός της εμπλοκής μας στη μελέτη του παιδιού είναι να αυτονομηθεί (το παιδί) και να αναλάβει τις ευθύνες του. • «Ακούμε» τις ανάγκες και τις δυσκολίες των παιδιών. Συχνά, ξεχνούμε ότι τα παιδιά ήδη έχουν δουλέψει αρκετές ώρες στο σχολείο. Δεν θα χαθεί κι ο κόσμος αν το παιδί χρειαστεί να σταματήσει τη μελέτη ακόμα κι αν δεν έχει τελειώσει. • Τέλος, συνεργαζόμαστε με το δάσκαλο/δασκάλα του παιδιού. Η ανατροφοδότηση που θα του δώσουμε είναι πολύ σημαντική τόσο για τον ίδιο όσο και για την πρόοδο του ίδιου του παιδιού. Αυτά και άλλα πολλά θα συζητήσουμε την Τετάρτη 27 Σεπτεμβρίου 2017, στις 7 το βράδυ, στον ΠΟΛΥΧΩΡΟ ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ στην ημερίδα με τίτλο «Παλεύοντας με τα κύματα: Βοηθώντας τα παιδιά με τη μελέτη στο σπίτι»,που διοργανώνεται από τις εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ σε συνεργασία με το Taλκ με σκοπό να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να είναι αποτελεσματικά και δημιουργικά με τη μελέτη τους. Σας περιμένουμε!

• Εξασφαλίζουμε έναν άνετο, καλοφωτισμένο χώρο χωρίς πράγματα που θα μπορούσαν να του αποσπάσουν εύκολα την προσοχή. • Συμφωνούμε από την αρχή για το

Ο Δρ Νικόλαος Δ. Παπαδόπουλος είναι Ειδικός Παιδαγωγός – Σχολικός Ψυχολόγος


Magical School days are back! Η μαγεία των παραμυθιών μεταφέρεται στα θρανία, κάνοντας την επιστροφή στο σχολείο να θυμίζει περισσότερο με ταξίδι σε νεραϊδότοπο. Τα σακίδια γεμίζουν γκλίτερ, τα στυλό και τα μολύβια στολίζονται με pom poms, τα σημειωματάρια συνοδεύονται από τις νεράιδες των αγαπημένων μας παραμυθιών και η σεζόν δε θα μπορούσε να ξεκινήσει καλύτερα!


40

ΠΙΤΣΙΛΕΣ

11.09.2017

Ισοθερμική τσάντα φαγητού από τη So Young

Κατασκευασμένη από ανθεκτικό υλικό με εσωτερική αφαιρούμενη επένδυση, διαθέτει μοντέρνα σχεδίαση με ρετρό στοιχεία. www.aliceonboard.com

Καλάθι οργάνωσης και αποθήκευσης Yellow Brick Ανθεκτικό μέχρι και 35κιλά www.aliceonboard.com

1

2

με ξεχωριστή θήκη για κάθε ξυλομπογιά ή μαρκαδόρο & χώρο για το όνομα των μεγάλων ζωγράφων! www.proskalo.gr

7

Διαθέσιμες για μεγέθη 23-36 www.aliceonboard.com

3 4

8 Υφασμάτινη κασετίνα

Διάφανες γαλότσες Bobo Choses

6

5

από την Arditex. info@angsales.com

COLOR' PEPS Maxi gr.maped.com

Συρόμενο γραφείο FLEXA με ροδάκια, δυνατότητα κλίσης και ρυθμιζόμενο ύψος

Casual T-shirt Ξύλινος πίνακας Fisher Price

Μαρακαδόροι Maped

από τα Animal www.facebook.com/AnimalGreece

Frankie stripe dress

από τα Monsoon Children www.facebook.com/MonsoonChildrenGR

Προσαρμόζεται στη σωστή στάση σώματος, εξασφαλίζοντας την καλή σωματική και ψυχολογική κατάσταση του παιδιού, ώστε να πετυχαίνει το μέγιστο της πνευματικής του απόδοσης. www.flexaworld.com


11.09.2017

41

ΠΙΤΣΙΛΕΣ

Τσάντα γεύματος με φερμουάρ Cactus Παιδική μπλούζα Rocket μπλε

Μακρυμάνικη μπλούζα Paul Smith Junior από 100% βαμβάκι με τύπωμα στο μπροστινό μέρος και μικρό φερμουάρ που αποκαλύπτει μία φλόγα στη βάση του πυραύλου.

Οικολογική τσάντα με φερμουάρ, ιδανική για να μεταφέρει το παιδί σας το σνακ, τα φρούτα και τους χυμούς στο σχολείο ή τη βόλτα.

www.milkshakesanddreams.com

Φωτιστικό Neon Love

Φωτιστικό με τη λέξη Love, για μοναδικό στιλ στη διακόσμηση του παιδικού δωματίου!

Σακίδιο Kanken Blue Ridge για μικρούς και μεγάλους

Κατασκευασμένο από ελαφρύ, πολύ ανθεκτικό Vinylon, είναι αδιάβροχο και διαθέτει φερμουάρ που ανοίγει ολόκληρο το κεντρικό τμήμα. Με αποσπώμενο εσωτερικό μαξιλαράκι που χαρίζει σταθερότητα και άνεση.

Αποθηκευτική συσκευασία φαγητού από κερί

Επαναχρησιμοποιούμενη οικολογική συσκευασία τροφίμων από κερί μέλισσας. Προστατεύει τα τρόφιμα από τον αέρα και την υγρασία, ενώ επιτρέπει να αναπνέουν φυσικά.

Φόρεμα Tiger με κρόσσια

Παιδικό παντελόνι φόρμας σκελετός

Φόρεμα Stella Mccartney Kids από οργανικό βαμβάκι, με animal print σχέδιο και κρόσσια στα μανίκια.

Μπουκάλι Lego Darth Vader

Πρωτότυπο παιδικό παγούρι με τη χαρακτηριστική φιγούρα του Darth Vader, ιδανικό για τους μικρούς λάτρεις του Star Wars!

Φόρμα Stella Mccartney Kids από 100% οργανικό βαμβάκι με τύπωμα από σκελετό που φωσφορίζει στο σκοτάδι


42

LIKE

11.09.2017


ΦΤΟΥ ΚΑΙ ΒΓΑΊΝΩ 09

2017

Δημιουρική Απασχόληση: Κυριακές στη Τεχνόπολη


44

ΦΤΟΥ ΚΑΙ ΒΓΑΙΝΩ

11.09.2017

Παιδικές ταινίες στο Πάρκο Σταύρος Νιάρχος

Τ

ο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος επιφυλάσσει για τα Σάββατα του Σεπτεμβρίου μεγάλες εκπλήξεις στους μικρούς επισκέπτες του, που τόσο έχουν αγαπήσει το ανέμελο παιχνίδι στο Ξέφωτο. Το Park Your Cinema for Kids υποδέχεται τα παιδιά και τους συνοδούς τους, με την προβολή εξαιρετικών ταινιών για θεατές κάθε ηλικίας. Γιατί οι πραγματικά σημαντικές ταινίες animation είναι εκείνες που μιλούν και σε μικρούς και σε μεγάλους. Πόσω μάλλον όταν οι τελευταίοι… αρνούνται να αφήσουν το παιδί που (θα) έχουν μέσα τους (για πάντα). To Σάββατο 16.9 προβάλλεται η ταινία «Τραγούδα!», ένα talent show διαφορετικό από τα άλλα, πλημμυρισμένο από υπέροχα τραγούδια του ξένου ρεπερτορίου! Το Σάββατο 23.9 θα παρακολουθήσουμε τα «Μαλλιά Κουβάρια», μια ελεύθερη διασκευή του μύθου της μακρυμαλλούσας πριγκίπισσας Rapunzel, από το περίφημο παραμύθι των αδελφών Grimm. Τέλος, το Σάββατο 30.9 έρχονται «Οι Απίθανοι», μια εκπληκτική παρωδία των κομιξικών και φιλμικών πρακτορικών περιπετειών που έγιναν μόδα στη δεκαετία του '60, που κέρδισε το Όσκαρ καλύτερης animated ταινίας του 2005. Όλες οι ταινίες προβάλλονται μεταγλωττισμένες. Προτείνεται οι επισκέπτες να έχουν μαζί τους εντομοαπωθητικό, ψάθα, κουβέρτα ή άλλο ύφασμα για το έδαφος. Σε περίπτωση ισχυρών ανέμων υπάρχει περίπτωση μη πραγματοποίησης της προβολής λόγω τεχνικών δυσκολιών.

Σινεμά

Info: ΚΠΙΣΝ, Ξέφωτο, 20:30.

Polaris. Το διαστημικό υποβρύχιο και το μυστήριο της Πολικής νύχτας

Μ Προβολή

Νέο Ψηφιακό Πλανητάριο, 210 9469600 Λ. Συγγρού 387 - 175 64 Παλ. Φάληρο (Είσοδος από Πεντέλης 11)

ια καινούρια πολυβραβευμένη πλανηταριακή παράσταση για μικρά παιδιά 5-10 ετών έρχεται στο Νέο Ψηφιακό Πλανητάριο. Το «Polaris: Το διαστημικό υποβρύχιο και το μυστήριο της Πολικής Νύχτας» είναι μία ευχάριστη ιστορία, που συνδυάζει την γνώση με πλούσια όσο και εντυπωσιακά γραφικά εφέ! Ο Τζέιμς Χειμέριος, ένας ταξιδιάρης πιγκουίνος από τον Νότιο Πόλο και ο Βλαδίμηρος Τσέχοφ, ένας φιλικός αρκούδος από τον Βόρειο Πόλο, συναντιούνται στους πάγους της Αρκτικής. Γίνονται φίλοι, συζητούν για τις πατρίδες τους, παρατηρούν τα αστέρια και αναρωτιούνται γιατί οι νύχτες είναι τόσο μεγάλες στους δύο πόλους της Γης! Προσπαθώντας να ξεδιαλύνουν το μυστήριο... χτίζουν ένα αστεροσκοπείο και κατασκευάζουν ένα αυτοσχέδιο διαστημόπλοιο. Κάπως έτσι βρίσκονται να ταξιδεύουν γύρω από τη Γη και από εκεί ως τον Άρη και τον Κρόνο για να πάρουν τις απαντήσεις που ψάχνουν! Η επίσημη παρουσίαση της παράστασης θα γίνει την Τρίτη 19 Σεπτεμβρίου 2017. Την ημέρα αυτή θα πραγματοποιηθούν δύο προβολές (ώρες 18:30, 19:30) με ελεύθερη είσοδο για το κοινό. Απαραίτητα είναι τα δελτία εισόδου, η διανομή των οποίων θα πραγματοποιηθεί από το Ταμείο του Πλανηταρίου από τις 18:00 της ίδιας ημέρας. Κάθε άτομο θα μπορεί να προμηθευτεί έως 2 δελτία εισόδου. Διατίθενται 240 δελτία εισόδου για κάθε παράσταση.


45

ΦΤΟΥ ΚΑΙ ΒΓΑΙΝΩ

11.09.2017

Δημιουργική Απασχόληση

Info: Μουσείο Πειραμάτων, Συβρισσαρίου 6, Καισαριανή

Φυσική και Χημεία για μικρούς επιστήμονες

Τ

ο Μουσείο Πειραμάτων αποχαιρετά το καλοκαίρι και υποδέχεται τη νέα σχολική και μουσειακή χρονιά με αγαπημένα παιδικά εργαστήρια που κάνουν τις Κυριακές μας άκρως επιστημονικές. Η μάθηση και η ψυχαγωγία συνδυάζονται αρμονικά, μέσα από πειράματα και παιχνίδια με την υπογραφή του Μουσείου Πειραμάτων! Στις 24 Σεπτεμβρίου, το αγαπημένο πρόγραμμα Φυσικής Ήρθε πάλι Κυριακή, παίζω με τη Φυσική!, που αγκάλιασαν μικροί και μεγάλοι, “ανοίγει” τη χρονιά! Πειράματα Φυσικής με κυκλώματα, λαμπάκια, πολύμετρα, μαγνήτες και πολλά ακόμα, που κάνουν τη Φυσική παιχνίδι, σε ένα εργαστήριο Junior science για παιδιά 3-5 ετών με ενήλικο συνοδό. Την 1η Οκτωβρίου, σειρά παίρνουν οι πιο μεγάλοι επιστήμονες, 6-11 ετών, και η Μαγική Χημεία. Ποιο παιδί δεν έχει ονειρευτεί να ανακατεύει υγρά σε περίεργα γυάλινα μπουκαλάκια και να τα κάνει να αλλάζουν χρώμα; Ποιο δεν έχει φανταστεί ακόμα και εκρήξεις στο δικό του εργαστήριο; Αυτή την Κυριακή ο αέρας θα πάρει φωτιά, ένα τζίνι θα βγει από το μπουκάλι και όλα θα γίνουν πραγματικότητα μέσα από συναρπαστικά πειράματα! Λόγω περιορισμένου αριθμού θέσεων είναι απαραίτητη η έγκαιρη τηλεφωνική κράτηση θέσης στα 2107210105, 2107610038.

Παρουσίαση Βιβλίου

Παιδικός IANOS, Σταδίου 24, Αθήνα

Τόνοι, τόνοι και Τόνι στον ΙΑΝΟ

Ο

Τόνι έχει ένα προβληματάκι με τους τόνους (όχι με τα ψάρια, με τους άλλους της γραμματικής). Αλλά και οι τόνοι (όχι οι άλλοι της γραμματικής, τα ψάρια) έχουν κι αυτοί ένα προβληματάκι όταν ακούν τη λέξη «τόνοι» και δεν ξέρουν κα-θό-λου από τόνους (γραμματικής). Το Σάββατο, 16 Σεπτεμβρίου 2017, στη 1 το μεσημέρι, δίνουμε ραντεβού στον Παιδικό ΙΑΝΟ για να ακούσουμε τον συγγραφέα Πάνο Χριστοδούλου να σας αφηγείται την τρελή ιστορία του Τόνι που δεν έβαζε τόνους (γραμματικής) και να μάθετε τι μπερδέματα δημιουργούνται όταν μπλέκουν Τόνι, τόνοι και τόνοι! Η εικονογράφος Σοφία Παπαδοπούλου θα είναι μαζί μας, για να δώσει χρώμα στην ιστορία του Τόνι με τις εικόνες της. Μην ξεχάσετε να φέρετε μαζί σας μάσκες και βατραχοπέδιλα, γιατί θα βουτήξουμε να κάνουμε στους τόνους υποβρύχια ορθογραφία! Για παιδιά άνω των 5 ετών. Η είσοδος είναι ελεύθερη.

Το Εργαστήρι μας καλωσορίζει τη νέα σχολική χρονιά «To Εργαστήρι μας», ο αγαπημένος μας καλλιτεχνικός χώρος έκφρασης για κάθε μορφή τέχνης, στέλνει σε μικρούς και μεγάλους μια γλυκιά ευχή για τη νέα σχολική χρονιά! Να φτάσουν σε όλους μας, με ένα φύσημα, με ένα γλυκό αεράκι, νέες ιδέες, καθώς και πίστη, σιγουριά, ασφάλεια και ισορροπία, υγεία, ευτυχία και γλύκα, δύναμη και αθωότητα, αγάπη και σεβασμός, ευγνωμοσύνη και γαλήνη, Στη συνέχεια μάς παρουσιάζει την ετήσια πρότασή του Δημιουργική για τολμηρούς και παιχνιδιάρηδες εκπαιδευτικούς, γοΑπασχόληση νείς, παππούδες και παιδιά. Πάντα με πυξίδα του την αγάπη για την Τέχνη... «Το Εργαστήρι μας» έχει και φέτος δυναμική παρουσία: • με καλλιτεχνικά προγράμματα για σχολεία τόσο στην Πεσματζόγλου 46α, 14561 Κηφισιά,, τηλ. Επικ : πρωτοβάθμια όσο και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση 210 62.03.586, 6938.860.173 (για παιδιά γυμνασίου) info: • με μια θαυμάσια συνεργασία με τους παππούδες της www.toergastirimas.gr, mail.: Κηφισιάς και toergastirimas@gmail.com, • με ένα ατίθασο πρόγραμμα στην μικρή αυλή του, στην fb: To ergastiri mas Κηφισιά, για μικρούς και μεγάλους καλλιτέχνες... Οι άνθρωποι στο «Εργαστήρι μας» έχουν στόχο την ευχάριστη εξέλιξη όλων μας σε ανθρώπους ελεύθερους, εκφραστικούς και ευτυχείς κι έτσι προσπάθησαν να παγιδεύσουν στο χαρτί τις πρώτες ιδέες τους για δημιουργικό παιχνίδι… Αν και, όπως λέει ο Στέφαν Τσβάιχ στο «Άνθρωποι και Πεπρωμένα», οι ιδέες μας δεν μπορούν να παγιδευτούν. Σαν το άρωμα του λουλουδιού που, όσο κι αν αποτελεί αξεχώριστο κομμάτι του, ξεφεύγει από τα δεσμά και σκορπίζεται στο άπειρο.. Άραγε τι μικρούς ή μεγαλύτερους θησαυρούς θα ανακαλύψουμε και αυτή τη χρονιά; Γνωρίστε το Εργαστήρι μας, επισκεφθείτε το μια φορά ή πιο τακτικά. Κάθε εβδομάδα, μικροί και μεγάλοι προσεγγίζουν καλλιτεχνικά μια θεματική και μαθαίνουν παίζοντας, μέσα από την ενασχόληση με τη μουσική, τη ζωγραφική, τον θεατρικό αυτοσχεδιασμό, την αφήγηση και τη δημιουργική γραφή.


46

ΦΤΟΥ ΚΑΙ ΒΓΑΙΝΩ

11.09.2017

Η Βραδιά του Ερευνητή

Ε

ίναι αλήθεια πως μπορείς να μαγειρέψεις έναν κομήτη; Πώς ζωγράφιζαν στην αρχαία Ελλάδα; Πώς λειτουργούν τα υποθαλάσσια ηφαίστεια; Τι, πώς και γιατί ταξιδεύει μια βαλίτσα; Υπάρχει πράγματι η οδοντόπαστα του ελέφαντα; H Βραδιά του Ερευνητή, η μεγαλύτερη γιορτή για την επιστήμη και την έρευνα που διοργανώνεται κάθε χρόνο σε περισσότερες από 300 πόλεις σε όλη την Ευρώπη, στην Αθήνα και σε πολλές πόλεις της Ελλάδας, μεταφέρεται τη χρονιά αυτή στον σύγχρονο χώρο του Κέντρου Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος. Με σύνθημα «Γνώρισε τη μαγεία της Έρευνας» τα μεγαλύτερα ερευνητικά κέντρα και εκπαιδευτικοί φορείς της χώρας ανοίγουν την γνώση και την επιστήμη σε μικρούς και μεγάλους. Μέσα από παρουσιάσεις, πειράματα, διαδραστικά παιχνίδια, δρώμενα ειδικά σχεδιασμένα για μαθητές, εργαστήρια για εκπαιδευτικούς, διαγωνισμούς και ποικίλες πρωτότυπες εκδηλώσεις, η έρευνα ανοίγει τις πόρτες της τόσο στον χώρο της εκπαίδευσης όσο και κυρίως στο ευρύτερο κοινό δίνοντας του την ευκαιρία μιας άμεσης προσέγγισης με τους ανθρώπους της επιστήμης.

Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα

Πότε: Παρασκευή 29 Σεπτεμβρίου, από τις 17:00 Πού: Κέντρο Πολιτισμού Ελληνικός Κόσμος, Πειραιώς 254 Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφτείτε την ιστοσελίδα http://www.renathens.gr

Δες το ειδώλιο αλλιώς

Τ Σινεμά

Στις 21 Σεπτεμβρίου στους κινηματογράφους από την Feelgood

Emoji, η Ταινία

Γ

νωρίστε τον μυστικό κόσμο που βρίσκεται μέσα στο smartphones, κρυμμένος στο app της Τεξτόπολης. Εκεί κατοικούν όλα τα emojis, τα οποία ελπίζουν πως κάποτε θα επιλεγούν από τον χρήστη. Σε αυτό τον κόσμο, κάθε emoji έχει μια μοναδική και συγκεκριμένη έκφραση στο πρόσωπό του- εκτός από τον Τζιν, ένα υπερκινητικό emoji που έχει γεννηθεί χωρίς φίλτρο και μπορεί να πάρει πολλές και διαφορετικές εκφράσεις. Αποφασισμένο να γίνει κανονικό όπως τα υπόλοιπα, ο Τζιν ζητάει την βοήθεια του Κόλλα-Πέντε, του καλύτερού του φίλου και της μυστηριώδους χάκερ Ατίθασης. Μαζί θα ζήσουν μια επική και ανεπανάληπτη περιπέτεια, αφού θα επισκεφθούν διάφορα applications -το καθένα από τα οποία έχει τον δικό του διασκεδαστικό κόσμο-, προσπαθώντας να ανακαλύψουν τον Κώδικα που θα επισκευάσει τον Τζιν. Αλλά όταν ένας μεγαλύτερος κίνδυνος απειλεί τα smartphones, τότε η μοίρα όλων των emojis εξαρτάται από τους τρεις φίλους, που πρέπει να σώσουν τον κόσμο (τους) πριν αυτός καταστραφεί.

ο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, εκτός από τα εκπαιδευτικά του προγράμματα που αρχίζουν σε λίγες ημέρες, καλεί τους μικρούς του φίλους, ηλικίας 4-12 ετών, να πάρουν μέρος στο διαγωνισμό ζωγραφικής που διοργανώνει για 5η συνεχή χρονιά! Στον φετινό διαγωνισμό ταξιδεύουμε μαζί με το Λίθινο Σανιδόμορφο Ειδώλιο της 2ης χιλιετίας π.Χ. Εσείς τι βλέπετε; Είναι όντως άνθρωπος; Ας βάλουμε τη φαντασία μας να δουλέψει. Θα μπορούσε να είναι αεροπλάνο; Ή μήπως είναι κάκτος; Το ΜΚΤ περιμένει τα έργα των μικρών καλλιτεχνών από την 1η Οκτωβρίου 2017 μέχρι και τις 28 Φεβρουαρίου 2018. Για να λάβετε μέρος στον διαγωνισμό, επισκέπτεστε την ιστοσελίδα www.cycladic.gr, εκτυπώνετε το σχέδιο σε Α4, μεταμορφώνετε το ειδώλιο όπως σας αρέσει και στέλνετε το έργο σας μαζί με τη φόρμα συμμετοχής που θα βρείτε στην ιστοσελίδα ταχυδρομικά στο Μουσείο. Τα παιδιά μπορούν να χρησιμοποιήσουν ό,τι υλικά θέλουν, ξυλομπογιές, μαρκαδόρους, χαρτιά για κολλάζ, κλωστές, κλπ. Θα επιλεγούν 3 νικητές, ένας για κάθε ηλικιακή κατηγορία (4-6, 7-9, 1012), από την επιτροπή του Μουσείου. Το ΜΚΤ θα επιλέξει ένα μέρος από τα έργα για την καθιερωμένη έκθεση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων που θα ακολουθήσει μετά τη λήξη του διαγωνισμού.

Μουσείο

MKT, Νεοφύτου Δούκα 4, Αθήνα 210 7228321-3


Μικροί Μουσικοί

με τα προγράμματα της ΥΑΜΑΗΑ για βρέφη, νήπια και παιδιά προσχολικής ηλικίας

Σύστημα Robbie [από 10 έως 22 μηνών]

Σύμφωνα με τους παιδοψυχολόγους η ενασχόλησή μας με τη μουσική πρέπει να ξεκινά όσο το δυνατόν νωρίτερα στον κύκλο της ζωής μας.

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει ομαδικό τραγούδι, παιχνίδι, μουσικές ακροάσεις και κίνηση. Οι γονείς που θα προσφέρουν στα παιδιά τους το προνόμιο να συμμετέχουν στο σύστημα αυτό θα δουν θετικότατα "απτά" αποτελέσματα, όπως, μεταξύ άλλων, πιο ήρεμο ύπνο και αλματώδη ανάπτυξη της συναισθηματικής και κοινωνικής συμπεριφοράς του βρέφους.

Σύστημα Teddy

[από 22 μηνών έως 4 ετών]

ιά εξυπνότερα. Η µουσική κάνει τα παιδ νικότερα. Η µουσική κάνει τα παιδιά κοινω

Η μουσική τους προσφέρει ασφάλεια, ικανοποίηση, ηρεμία. Τα μέλη της ομάδας διασκεδάζουν, συνεργάζονται, υπακούουν σε κανόνες, έτσι ώστε μέσα από τη δημιουργική αυτή μουσική ώρα να διευκολύνεται και να ομαλοποιείται η προσαρμογή τους στην οικογένεια του παιδικού σταθμού.

από την αρχή όλα Eάν θέλετε το παιδί σας να πάρει ραίτητα για την απα ι είνα που δια εκείνα τα εφό προσωπικότητάς ισορροπημένη διαμόρφωση της ετε σε επαφή φέρ του, δεν έχετε παρά να το με τη μουσική. ΔΕΝ είναι πολύ νωρίς.

Σύστημα Junior Music Course [από 4 έως 6 ετών]

Ποικίλα μουσικά ακούσματα οξύνουν τη μουσική ευαισθησία των παιδιών ώστε να αναγνωρίζουν τις νότες και να βιώνουν το ρυθμό. Η φωνή τοποθετείται σωστά μέσα από το τραγούδι. Τα παιδιά ενθαρρύνονται να παίξουν κομμάτια ρεπερτορίου στα πλήκτρα και να νιώσουν την ευχαρίστηση της μουσικής έκφρασης.

IÐÐÏÊÑÁÔÏÕÓ 41,106 80, ÁÈÇÍÁ, ÔÇË.: 210 3634000 ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ • ΑΙΓΑΛΕΩ • ΓΛΥΦΑ∆Α • ΚΗΦΙΣΙΑ • ΜΕΛΙΣΣΙΑ Ν. ΣΜΥΡΝΗ • ΠΕΙΡΑΙΑΣ • ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ • ΙΩΑΝΝΙΝΑ

www.nakas.edu.gr

∆ωρεάν ∆οκιµαστικά Μαθήµατα

Τηλεφωνήστε στο 210 3634000 για να κρατήσετε θέση!


48

ΦΤΟΥ ΚΑΙ ΒΓΑΙΝΩ

11.09.2017

Εγώ, ο Απαισιότατος 3

Ο

αγαπημένος μας Γκρου επανέρχεται σε άλλη μια ξεκαρδιστική περιπέτεια για μικρούς και μεγάλους. Βλέπετε, εκεί που σχεδίαζε να κλέψει το φεγγάρι και να γίνει επιτέλους ένας πρωτοκλασάτος «κακός», υιοθέτησε τρία μικρά κοριτσάκια, παντρεύτηκε την πράκτορα της Αντιτρομοκρατικής Λούσι και έπιασε κι εκείνος δουλειά στην Αντιτρομοκρατική. Τώρα, όμως, που έχει να αντιμετωπίσει τον Μπαλτάζαρ Μπρατ, ένα εμμονικό πρώην παιδί θαύμα της δεκαετίας του ’80, που έχει εξελιχθεί σε παρανοϊκό κακοποιό, ο Γκρου τα βρίσκει σκούρα. Και σαν να μην έφτανε αυτό, ξαφνικά μαθαίνει πως έχει ένα δίδυμο αδερφό, τον Ντρου, που είναι όλα όσα ο Γκρου δεν είναι: όμορφος, πλούσιος, με μακριά, ξανθά μαλλιά και «επαγγελματίας» κακοποιός! Καταλυτικός είναι, φυσικά, ο ρόλος των πολυάριθμων, ιδιόρρυθμων οπτικά και σχεδόν πανομοιότυπων minions προσδίδοντας (αν όχι κλέβοντας, σε σκηνές, και την παράσταση) ακόμα μεγαλύτερη κωμική νότα στην ταινία. Σε αυτήν την ταινία, μετά την απόλυση του Γκρου, τα Minions ελπίζουν να επιστρέψουν στην παρανομία, κι όταν ο Γκρου τούς το αρνείται, εκείνα επαναστατούν και τον εγκαταλείπουν. Τελικά, καταλήγουν στη φυλακή, αλλά κι εκεί τα κάνουν όλα μπάχαλο, για να επιστρέψουν στον πολυαγαπημένο τους Γκρου, αφού μαζί δεν κάνουνε και χώρια δεν μπορούνε. O αμίμητος Γιάννης Ζουγανέλης δίνει το δικό του στίγμα στους χαρακτήρες του Γκρου και του Ντρου, ενώ ο μοναδικός Λευτέρης Ελευθερίου χαρίζει τη φωνή του και μια τρελή ερμηνεία στον αντίπαλο του Γκρου, τον Μπαλτάζαρ Μπρατ.

Σινεμά

Στους κινηματογράφους από τη UIP

Το αγόρι με τη βαλίτσα

Τ

ο έργο του δημοφιλέστερου συγγραφέα για παιδιά και εφήβους στη Μεγάλη Βρετανία Μάικ Κένι «Το αγόρι με τη βαλίτσα» ανεβάζει ο γνωστός σκιοπαίκτης και σκηνοθέτης Ηλίας Καρελλάς, στην υπέροχη μετάφραση-διασκευή της Ξένιας Καλογεροπούλου. Ένα νεαρό αγόρι, που ζει κάπου στη Μέση Ανατολή, φαντάζεται ταξίδια σαν του Σεβάχ του Θαλασσινού. Όταν ξεσπά πόλεμος, ο μικρός Ναζ ξεκινά το δικό του διαφορετικό ταξίδι. Διασχίζει ερήμους, βουνά και θάλασσες με μόνη συντροφιά την Κρίσια, ένα κορίτσι που έχει και αυτό τον ίδιο προορισμό, ώσπου να φτάσει στο Βερολίνο και να συναντήσει το μεγαλύτερο αδελφό του, έχοντας στη βαλίτσα του μοναδικό όπλο τις ιστορίες του. Το έργο έχει στόχο να ευαισθητοποιήσει σχετικά με το προσφυγικό ζήτημα, με τρόπο συγκινητικό αλλά και συχνά διασκεδαστικό. Τον πρωταγωνιστικό ρόλο του αγοριού θα ενσαρκώσει ο Δημήτρης Μακαλιάς, ενώ τη μουσική και τα τραγούδια της παράστασης θα ερμηνεύσει ζωντανά στη σκηνή η Αρετή Κετιμέ. Ο Καρελλάς, με το ιδιαίτερο σκηνοθετικό και σκηνογραφικό του στίγμα, δημιουργεί μια παράσταση-πρόταση με κύριους άξονες το θέατρο σκιών και τη ζωντανή μουσική, αναδεικνύοντας με τη δική του ματιά το υπέροχο αυτό κείμενο. Η χορογράφος Αντιγόνη Γύρα κινεί τους ήρωες του έργου σε έναν κόσμο που ακροβατεί μεταξύ πραγματικότητας και παραμυθιού. Το ομώνυμο βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη. Η παράσταση τελεί υπό την αιγίδα των Γιατρών του Κόσμου Ελλάδας.

Θέατρο

Από 1η Οκτωβρίου και κάθε Κυριακή στις 11:30, στο Θέατρο Κάππα, Κυψέλης 2, Κυψέλη. Τηλέφωνα επικοινωνίας: 210 7777104 & 210 7777124



50

ΦΤΟΥ ΚΑΙ ΒΓΑΙΝΩ

11.09.2017

Athens Track ‘n Field Academy

Γ Αθλητικές Δραστηριότητες

Athens Track & Field Academy, Αμαρυσίας Αρτέμιδος 1, δίπλα από τις εγκαταστάσεις του τένις στο OAKA, www.atfa.gr

ια πρώτη φορά στην Αθήνα δημιουργείται μια ολοκληρωμένη και απόλυτα οργανωμένη Aκαδημία στίβου για παιδιά ηλικίας στο ΟΑΚΑ. Η Athens Track ‘n field Academy είναι πιστοποιημένο σωματείο της ομοσπονδίας του στίβου - ΣΕΓΑΣ - και στελεχώνεται από εκπαιδευτικούς – καθηγητές φυσικής αγωγής, πρώην πρωταθλητές στίβου, που είναι πάνω από όλα παιδαγωγοί και όχι απλώς γυμναστές. Eπικεφαλής είναι ο πρώην πρωταθλητής στο άλμα εις ύψος και καθηγητής Φυσικής Αγωγής Μιχάλης Τομαράς. Η ATFA λειτουργεί ως συνέχεια ενός σχολείου, αγκαλιάζει όλα τα παιδιά και τα παροτρύνει με διαφορετικό τρόπο, με έναν τρόπο που μόνο ο εκπαιδευτικός μπορεί να έχει. Μέλημα των ανθρώπων της είναι να φέρουν τα παιδιά κοντά στον αθλητισμό και να τον αγαπήσουν και μαζί με αυτόν να λατρέψουν τον δάσκαλο που τους βοήθησε να μείνουν σε αυτόν τον χώρο. Διότι η επιτυχία ενός εκπαιδευτικού είναι να κάνει ένα παιδί να λατρέψει ένα μάθημα, ή ένα άθλημα στην προκειμένη περίπτωση, που δεν ήταν από την αρχή το αγαπημένο του ή δεν είχε τα φυσικά προσόντα να μπορέσει να το κάνει. Τα τμήματα της ακαδημίας που γνωρίζουν μεγάλη επιτυχία είναι τα παιδικού σταθμού, προνηπιακά και νηπιακά (3 έως 5 ετών). Σε αυτή την ηλικία, η άσκηση και οι ψυχοκινητικές δραστηριότητες είναι απαραίτητες 2 φορές την εβδομάδα και στόχος είναι η σωστή σωματική, ψυχική και πνευματική ανάπτυξη του παιδιού. Σε αυτό το πρόγραμμα τα παιδιά αρχίζουν και κοινωνικοποιούνται, βελτιώνουν την αυτοπεποίθησή τους και την αυτοεικόνα τους, αναπτύσσουν βασικές κινητικές δεξιότητες, όπως ο συγχρονισμός και η ισορροπία, ενώ παράλληλα βελτιώνουν την ελαστικότητά τους, την αντοχή τους και την δύναμή τους. Αλλά και τα μεγαλύτερα παιδιά, στο παιδικό τμήμα, παρακολουθούν πρόγραμμα με ειδικές ασκήσεις αλλά και εκτελούν αθλήματα σε παιγνιώδη μορφή. Σκοπός του παιδικού τμήματος είναι να αποκτήσουν οι νεαροί συμμετέχοντες αυτοπεποίθηση, αυτοπειθαρχία, κοινωνικότητα, ενώ συγχρόνως να βελτιώσουν τις ικανότητές τους όπως την ευλυγισία, τη δύναμη, την αντοχή και τη φυσική τους κατάσταση.

Κυριακές στην Τεχνόπολη:

Μια Κυριακή σε ρυθμούς Gypsy Jazz και Swing H Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων είναι και φέτος έτοιμη να υποδεχτεί το Djangofest, την καθιερωμένη γιορτή της gypsy jazz, και η Κυριακή 17 Σεπτεμβρίου είναι αφιερωμένη στη μουσική του θρυλικού Django Reinhardt, που μεσουράνησε στην Ευρώπη τις δεκαετίες ’30-’40 με τις πρωτότυπες συνθέσεις του και την απίστευτη δεξιοτεχνία του και δημιούργησε ένα νέο ρεύμα της jazz ολοζώντανο μέχρι σήμερα. Το πρόγραμμα της ημέρας περιλαμβάνει ευφάνταστες και άκρως διασκεδαστικές δραστηριότητες που θα χαρίσουν αξέχαστες στιγμές σε μικρούς και μεγάλους! Το πρόγραμμα περιλαμβάνει ένα μοναδικό κυνήγι θησαυρού, όπου «διάσημοι» ντετέκτιβ θα αναζητήσουν την κιθάρα του Django και στη συνέχεια θα κατασκευάσουν τις δικές τους, ένα ταξίδι γύρω από την αλήθεια της μουσικής και τη μουσική της αλήθειας, που θα μας φτάσει μέχρι την Ισπανία, την Ινδία και την Αργεντινή, μία βόλτα με φεστιβαλική διάθεση στο Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου, χορευτικά βήματα και φιγούρες swing για τους μικρούς μας φίλους, αλλά και μία δραματοποιημένη αφήγηση για να γνωρίσουμε όλοι ακόμα καλύτερα τη ζωή και την ιδιαίτερη προσωπικότητα του Django Reinhardt. Ραντεβού, λοιπόν, στην Τεχνόπολη, εκεί που όλα μπορούν να συμβούν!

Δημιουργική Απασχόληση

Τεχνόπολη, Πειραιώς 100, Γκάζι, Κυριακή 17 Σεπτεμβρίου, 11:00-14:00



52

ΣΤΕΓΗ

11.09.2017

Ένα σχολείο αλλιώτικο από τα άλλα Το κουδούνι της τέχνης, της φαντασίας και της δημιουργικότητας χτυπα και φέτος-που αλλού;-στη Στέγη.

ΤΗΣ ΑΝΝΊΚΑΣ ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΎΛΟΥ

Κάνουμε σινεμά; ΣΧΕΔΙΑΖΟΝΤΑΣ ΜΙΑ SCI - FI ΤΑΙΝΙΑ Πώς συλλαμβάνουμε φανταστικούς κόσμους και εξωτικούς χαρακτήρες; Βλέποντας ταινίες επιστημονικής φαντασίας, οι έφηβοι μαθαίνουν να σχηματίζουν τα δικά τους οπτικά εφέ, να σχεδιάζουν σκηνικά και κοστούμια και να τα εντάσσουν σε μικρές κινηματογραφικές ιστορίες επιστημονικής φαντασίας. ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥΜΕ ΜΙΑ SCI - FI ΤΑΙΝΙΑ Χρησιμοποιώντας την εμπειρία και τα μικρά κινηματογραφικά σενάρια που δημιούργησαν στον πρώτο κύκλο, οι μικροί κινηματογραφιστές μοντάρουν τις δικές τους home-made sci-fi μικρού μήκους ταινίες!

Εργαστήριο συναισθημάτων για όλη την οικογένεια | Από την αγκαλιά των γονιών στην αγκαλιά της ομάδας Ένα εργαστήρι για τους μικρούς σίφουνες! Σκαρφαλώματα, σωματικά παιχνίδια και πολλά πολλά ερεθίσματα, γίνονται αφορμή να ξεδιπλώσουν οι γονείς τη δημιουργικότητά τους και να αναπτύξουν τα την κίνηση τους με τον πιο διασκεδαστικό τρόπο. Το πρώτο εργαστήριο επικεντρώνεται στο Άτομο, Οικογένεια, Ομάδα ενώ το δεύτερο στο Χώρο. Σχήματα και όγκοι, επίπεδα, πάνω-κάτω, ψηλά-χαμηλά, κέντρο-γωνίες, όρια του χώρου, τοίχοι, καμπύλες κι ευθείες διαδρομές είναι έννοιες που θα γίνουν βιωματικά αντιληπτές από τους μικρούς, με τη βοήθεια των μεγάλων. Απευθύνεται σε: Γονείς με βρέφη 10 μηνών έως 2,5 ετών Ημερομηνίες: 1. Άτομο, Οικογένεια, Ομάδα: Τις Κυριακές 1, 8, 15 και 22 Οκτωβρίου 2017 2. Χώρος: Τις Κυριακές 12, 19, 26 Νοεμβρίου, 3, 10 και 17 Δεκεμβρίου 2017 Ώρες: 10:00-12:00 Κόστος συμμετοχής: 5 € για το παιδί και 5 € για τον κάθε γονέα (για την κάθε συνάντηση του κύκλου)

ΚΡΑΤΉΣΕΙΣ – ΠΛΗΡΟΦΟΡΊΕΣ TΗΛ.: 213 017 8002 EMAIL: EDUCATION@SGT.GR

Απευθύνεται σε: Εφήβους 13-17 ετών Ημερομηνίες 1. ΣΧΕΔΙΑΖΟΝΤΑΣ ΜΙΑ SCI - FI ΤΑΙΝΙΑ: Παρασκευές 6, 13, 20, 27 Οκτωβρίου και 3, 10 Νοεμβρίου 2017, 17:30-20:30 2. ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥΜΕ ΜΙΑ SCI - FI ΤΑΙΝΙΑ: Παρασκευές 24 Νοεμβρίου και 1, 8, 15 Δεκεμβρίου 2017 και 12, 19 Ιανουαρίου 2018, 17:30-20:30 Κόστος συμμετοχής: 54 € (και για τις έξι συναντήσεις του κάθε κύκλου)

Πάμε μια βόλτα στην πόλη Παιδιά και γονείς εφοδιάζονται με φωτογραφικές μηχανές, μαγνητόφωνα και μπλοκάκια, χρησιμοποιούν δικά τους μέσα, όπως κινητά τηλέφωνα ή tablets, και βγαίνουν στο δρόμο για να καταγράψουν πρόσωπα, κτίρια, συναισθήματα, σκέψεις και μυρωδιές της πόλης. Ανακαλύπτουν μαζί τι τους αρέσει, τι τους κάνει να αισθάνονται καλά και τι θα ήθελαν να αλλάξουν στις γειτονιές που περιηγούνται. Απευθύνεται σε: Παιδιά 5 έως 8 ετών και τους γονείς τους Ημερομηνίες: Σάββατα 7 και 14 Οκτωβρίου 2017 Ώρες: 11:00-13:00 Κόστος συμμετοχής: 10 € για κάθε παιδί και 10 € για κάθε ενήλικα (και για τις δύο συναντήσεις)


53

ΣΤΕΓΗ

11.09.2017

Ο τοίχος έχει τη δική σου ιστορία Ένα εργαστήριο τοιχογραφίας για παιδιά με τον διεθνή εικαστικό Στέλιο Φαϊτάκη

Από το Αυτοπορτραίτο στη Selfie: ανακατασκευάζοντας την εικόνα του εαυτού μας #selfie#me Με συζητήσεις, παρουσιάσεις, χρήση ηλεκτρονικών εφαρμογών και apps, με ασκήσεις φωτογραφίας, ζωγραφικής και κολλάζ, αλλά βέβαια χρησιμοποιώντας τα social media οι έφηβοι θα «παίξουν» με την εικόνα τους και θα προσεγγίσουν τη selfie, όχι μόνο ως ένα σύγχρονο κοινωνικό φαινόμενο, αλλά και ως μία μεγάλη ευκαιρία για έκφραση και δημιουργία.

Οι μικροί φίλοι θα συζητήσουν για «Τα ταξίδια του Οδυσσέα», πηγή έμπνευσης και συζήτησης από τη διδακτέα ύλη του Δημοτικού, και θα συγκρατήσουν τα στοιχεία της ιστορίας που θα τους κεντρίσουν το ενδιαφέρον, αποτυπώνοντάς τα σε χαρτί. Στο τέλος θα μεταφέρουν το έργο τους από το μικρό προσχέδιο σε επιφάνεια μεγάλης κλίμακας, κατανοώντας τις έννοιες της κλίμακας και των μεγεθών. Απευθύνεται σε: Παιδιά 8-12 ετών Ημερομηνίες: Σάββατα 4, 11, 18, 25 Νοεμβρίου και 2 και 16 Δεκεμβρίου 2017 Ώρες: 11:00-14:00 Κόστος συμμετοχής: 54 € (και για τις έξι συναντήσεις)

Ημερομηνίες: Κυριακές 29 Οκτωβρίου, 5, 12, 19, 26 Νοεμβρίου 2017 Ώρες: 12:00-15:00 Κόστος συμμετοχής: 45 € (και για τις πέντε συναντήσεις)

Robotics for girls Ποιος είπε ότι η ρομποτική είναι μόνο για αγόρια; Τα κορίτσια εν δράσει! Με αντικείμενο την ρομποτική θα δοθεί μια πολύ διαφορετική οπτική των πραγμάτων. Τα κορίτσια θα γνωρίσουν την φυσική, τα μαθηματικά και τη μηχανική μέσα από ένα δημιουργικό αλλά και ιδιαίτερα πρακτικό πρίσμα και θα ζήσουν μια εμπειρία μοναδική. Απευθύνεται σε: Παιδιά 8-12 ετών Συντελεστής: Αντώνης Κάνουρας, Μηχανικός Ρομποτικής Ιδρυτής Robotixlab Ημερομηνίες: Σάββατο 11 και Κυριακή 12 Νοεμβρίου 2017 Ώρες: 11:00-14:00 Κόστος συμμετοχής: 20 € (και για τις δύο συναντήσεις)

Μια ιστορία επιστημονικής φαντασίας για το 2018 Τα παιδιά στη Στέγη δεν βλέπουν μόνο ταινίες κινουμένων σχεδίων, αλλά μαθαίνουν και να δημιουργούν τις δικές τους! Λίγο πριν φύγει το 2017, μαζευονται στη Στέγη και πλάθουν μια ιστορία επιστημονικής φαντασίας για το 2018. Πρόκειται για ένα τριήμερο εργαστήριο κινούμενης εικόνας που έχει στόχο να εξοικειώσει τα παιδιά με διαφορετικές τεχνικές animation και cut-outs μέσω της συμμετοχής τους στη διαδικασία δημιουργίας μιας ολοκληρωμένης ταινίας επιστημονικής φαντασίας. Απευθύνεται σε: Παιδιά 8-12 ετών Ημερομηνίες: Τετάρτη 27, Πέμπτη 28 και Παρασκευή 29 Δεκεμβρίου 2017 Ώρες: 11:00-14:00 Κόστος συμμετοχής: 27 € (και για τις τρεις συναντήσεις)


54

ΣΥNENTEYΞΗ

11.09.2017

Τόνοι, τόνοι και Τόνι:

Συνέντευξη με τον Πάνο Χριστοδούλου Λίγο πριν από την έναρξη της σχολικής χρονιάς και με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου του «Τόνοι, τόνοι και Τόνι» από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, το Τaλκ είχε μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση με τον συγγραφέα και διευθυντή του Δικτύου για τα Δικαιώματα του Παιδιού κ. Πάνο Χριστοδούλου. ΤΗΣ ΠΕΛΙΏΣ ΠΑΠΑΔΙΆ Καλησπέρα, κ. Χριστοδούλου! Πριν μιλήσουμε για τόνους, ιχθυολογία και γραμματική, ας μιλήσουμε λίγο για εσάς! Πείτε μας, λοιπόν, με λίγα λόγια ποιος είναι ο Πάνος Χριστοδούλου. Ο Πάνος Χριστοδούλου είναι ένας 45άρης πατέρας δύο κοριτσιών (8 και 3 χρονών), που έχει σπουδάσει νομικά και ανθρώπινα δικαιώματα, έχει ζήσει στην Αθήνα και το Λονδίνο, έχει δουλέψει ως δημοσιογράφος, δικηγόρος και υπερασπιστής των δικαιωμάτων ευάλωτων ομάδων όπως είναι τα παιδιά, οι πρόσφυγες, οι μετανάστες και τα θύματα trafficking. Επιπλέον έχει γράψει ως τώρα δέκα παιδικά βιβλία (ελπίζει και σε άλλα πολλά). Τα δύο από τα βιβλία που έχει γράψει έχουν βραβευτεί («Η μπάλα της ζωής τους», εκδόσεις Κέδρος, 2012 και «Πώς έμπλεξα με τη Δικαιοσύνη και άλλες άγνωστες λέξεις», εκδόσεις Παιδική Νομική Βιβλιοθήκη, 2015).

Το παραμύθι σας απευθύνεται σε μικρά παιδιά, που ακόμη δεν έχουν καταλάβει τη σημασία των τόνων. Τι σας ενέπνευσε να το γράψετε; Πότε και πού πρωτοσυναντήσατε τον μικρό Τόνι, στου οποίου τη γραφή δεν έχουν θέση οι τόνοι, ακόμα και μετά το τελός (ουπς, το τέλος) της μίνι περιπέτειάς του; Τον «Τόνι» τον συνάντησα πρόπερσι στο Λονδίνο. Ήταν τότε 7 χρονών και παρακολουθούσε το εργαστήρι δημιουργικής γραφής που υλοποιούσα στο Εληνικό Σχολείο. Το παιδί αυτό, όπως ίσως φαντάζεστε, δεν έβαζε τόνους στις σύντομες ιστορίες που φτιάχναμε. Όταν του μίλησα για την αξία των τόνων, χωρίς να προσέχει το «κήρυγμά» μου, μου είπε: «Κύριε, πλάκα δεν θα είχε οι λέξεις αντί για τόνους γραμματικής να είχαν τόνους ψάρια;». «Φανταστική ιδέα!» του είπα. «Έλα να γράψουμε μια τέτοια ιστορία». «Μπααα. Εγώ θα γράψω μια ιστορία για τον Μπάτμαν» ήταν η απάντησή του.

Ο στόχος της ιστορίας σας είναι καταρχάς διδακτικός, να μάθουν τα παιδιά να βάζουν τόνους, ή θέλετε πάνω απ' όλα να διασκεδάσετε τους αναγνώστες σας; Ο πρωταρχικός μου στόχος είναι να περάσουν καλά και να γελάσουν όσοι διαβάσουν την ιστορία του Τόνι και των τόνων. Πιστεύω όμως πολύ ότι όταν περνάς καλά είσαι πιο δεκτικός τόσο στη γνώση όσο και γενικότερα στο να λάβεις κάποια μηνύματα. Σε όλα μου τα βιβλία, τα οποία μάλιστα στην πλειονότητά τους ασχολούνται με κοινωνικά θέματα, προσπαθώ να βάζω πολλά χιουμοριστικά στοιχεία γιατί είμαι πεπεισμένος ότι το χιούμορ διευκολύνει. Τα μηνύματα περνούν πιο εύκολα στον αναγνώστη κατ’ αυτόν τον τρόπο. Πώς λειτούργησε η εικονογράφηση στο βιβλίο σας; Πόσο σημαντική είναι η πλαισίωση του κειμένου από τις εικόνες για το τελικό αποτέλεσμα σε μια εικονογραφημένη ιστορία;


11.09.2017

Η Σοφία Παπαδοπούλου έλαβε το κείμενο ολοκληρωμένο και στη συνέχεια ετοίμασε αυτή τη φανταστική εικονογράφηση. Ειδικά το συγκεκριμένο κείμενο δεν θα μπορούσε να λειτουργήσει καθόλου χωρίς μια τολμηρή εικονογράφηση. Όταν έγραφα, πριν ξεκινήσει η εικονογράφηση, «έβλεπα» με το μυαλό μου τις εικόνες του κειμένου, αλλά είχα αμφιβολίες για το αν θα μπορούσε και ο/η εικονογράφος να τις «δει» με παρόμοιο τρόπο. Αν θα μπορούσα να μεταδώσω τις εικόνες που έφτιαχνε το μυαλό μου. Είμαι ευτυχής που ανέλαβε το βιβλίο μου η Σοφία. Αν και δεν γνωριζόμασταν, αν και δεν είπαμε πολλά, οι εικόνες που δημιούργησε ήταν ό,τι χρειαζόταν η ιστορία μου και ήταν σχεδόν αυτό που είχα κι εγώ στο μυαλό μου όταν έγραφα το κείμενο. Λέω «σχεδόν» γιατί οι εικόνες της Σοφίας είναι ακόμα καλύτερες από της φαντασίας μου. Η λύση στην παρεξήγηση που δημιουργήθηκε ήρθε από τη μουσική. Γιατί κάνατε αυτή την επιλογή; Τη θεωρείτε πανάκεια; Η μουσική είναι παντού, δεν ξέρω αν θεραπεύει τα πάντα, σίγουρα πάντως τα ομορφαίνει. Όμως, για να είμαι ειλικρινής, το πρώτο σχέδιο του κειμένου δεν περιελάμβανε τη λύση με τη μουσική. Ήταν πιο σύντομο και ο ψαράς ήταν ένας απλός ψαράς, που θα αναλάμβανε να ξαναοδηγήσει τους τόνους στη θάλασσα. Από τις εκδόσεις Μεταίχμιο όμως μου πρότειναν να δώσω μεγαλύτερη έκταση στο κείμενο και κάπως έτσι σκέφτηκα να δώσω στον ψαρά και την ιδιότητα του τραγουδοποιού και να τον βάλω να μας πει και ένα τραγούδι παίζοντας μια όχι και τόσο συνηθισμένη κιθάρα. Γιατί, άραγε, τα μικρά παιδιά δυσκολεύονται τόσο να βάζουν τόνους; Γενικότερα, γιατί η εκμάθηση της ορθογραφίας στο σχολείο είναι τόσο δύσκολη υπόθεση; Φταίνε, ίσως, οι δάσκαλοι; Το σύστημα; Δεν είμαι σίγουρος τι φταίει. Συχνά ακούω ανθρώπους της ηλικίας μου αλλά και μεγαλύτερους να κατηγορούν και τους δασκαλους και το σύστημα, χρησιμοποιώντας την παρακάτω αφοριστική φράση: «Έχουν ισοπεδωθεί τα πάντα σήμερα, εμείς στην εποχή μας μαθαίναμε ορθογραφία, όχι όπως τώρα...». Αυτή η φράση, που με διάφορες παραλλαγές μπορεί να κολλήσει και σε άλλα θέματα, δεν με βρίσκει καθόλου σύμφωνο. Γενικά δεν συμφωνώ με τους αφορισμούς. Επιπλέον θυμάμαι καλά ότι, τουλάχιστον «εγώ στην εποχή μου», δυσκολευόμουν πολύ με την ορθογραφία. Δεν ξέρω αν σημαίνει κάτι αυτό, αλλά κατά τη γνώμη μου η ορθογραφία είναι γενικά μια δύσκολη υπόθεση με αρκετά δυσνόητους κανόνες. Ίσως αυτό που έχει αλλάξει στη σημερινή εποχή είναι ότι πολλοί δεν νιώθουν την ανάγκη να γράφουν σωστά, θεωρούν ότι δεν τους χρειάζεται σε κάτι. Τα όποια γραπτά τους συνήθως γράφονται σε υπολογιστή και οι ίδιοι επαναπαύονται στο γεγονός ότι ο υπολογιστής, με τον αυτόματο ορθογράφο του, θα διορθώσει τα πιθανά λάθη. Ας μη μείνουμε στα παιδιά. Ας πάμε και στους ενήλικες. Η ορθογραφία, αλλά και η γραμματική και το συντακτικό «βιάζονται» καθημερινά τόσο στα ΜΜΕ, ιδιαίτερα στο διαδίκτυο, όσο και στα social media. Προσωπικά,

55 απογοητεύομαι, τόσο γιατί βλέπω ημιμαθείς επαγγελματίες, όσο και γιατί, λόγω της ευρείας διάδοσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, το φαινόμενο τού «γράφω ό,τι να 'ναι, όπως να' ναι» γίνεται όλο και πιο έντονο. Και το μάτι μικρών και μεγάλων συνηθίζει να αποδέχεται το λάθος. Ποια είναι η δική σας γνώμη; Όπως προανάφερα, πολλοί πια δεν νιώθουν την ανάγκη να γράψουν ορθά. Επιπλέον, ζώντας στην εποχή της εικόνας και των μηνυμάτων (καθώς και των περιορισμών που συχνά υπάρχουν στον αριθμό λέξεων που αποστέλλονται μέσω μηνυμάτων στα κοινωνικά δίκτυα), μεγαλύτερη βαρύτητα έχει το να πεις (γράψεις) κάτι σύντομο, έξυπνο και στα γρήγορα. Άρα χρησιμοποιείς λιγότερες λέξεις, οι οποίες μάλιστα συχνά πλέον αντικαθίστανται και από σύμβολα, όπως τα emoji και emoticon. Ίσως τελικά το πρόβλημα δεν είναι τόσο η ορθογραφία όσο το λεξιλόγιο που γίνεται πιο φτωχό (και) λόγω αχρησίας. Κλείνοντας, ας περάσουμε σε κάτι ακόμα πιο ουσιαστικό από τη γλώσσα. Είστε διευθυντής του Δικτύου για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Θέλετε να μας πείτε με τι έρχεστε καθημερινά αντιμέτωποι, τι είναι αυτό που σας προβληματίζει περισσότερο και τι μπορούμε να κάνουμε όλοι εμείς ως πολίτες, για να βοηθήσουμε όπως μπορούμε τα παιδιά που στηρίζετε; Στο Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού ερχόμαστε αντιμέτωποι με καθημερινές μικρές ή μεγάλες καταπατήσεις της Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Παιδιού. Μας προβληματίζει που το κράτος δεν μεριμνά όσο θα όφειλε για την προάσπιση των δικαιωμάτων όλων των παιδιών. Μας προβληματίζει που συχνά οι ίδιοι οι γονείς αγνοούν ή δεν σέβονται τα δικαιώματα των παιδιών τους και ότι πολλές παραβιάσεις λαμβάνουν χώρα εντός του οικογενειακού περιβάλλοντος. Μας προβληματίζει ότι δεν έχουν όλα τα παιδιά ίσες ευκαιρίες. Μας προβληματίζει ότι πολλά παιδιά δεν αντιμετωπίζονται σαν παιδιά. Το Δίκτυο, με βάση αυτούς τους προβληματισμούς, προσπαθεί να ενημερώσει, να ευαισθητοποιήσει αλλά και να παρέμβει καλύπτοντας κενά που δεν θα έπρεπε να υπάρχουν. Με δράσεις ψυχοκοινωνικής και νομικής υποστήριξης και επιπλέον με δημιουργικές, παιδαγωγικές και πολιτισμικές δραστηριότητες, καλύπτει ποικίλες και βασικές ανάγκες των παιδιών και τους δίνει χώρο να ψυχαγωγηθούν, να αθληθούν, να παίξουν, να εκπαιδευτούν, να αναπτύξουν δεξιότητες, να εκφραστούν ελεύθερα και γενικά να νιώσουν αυτό που είναι: παιδιά. Το Δίκτυο έχει ανάγκη από βοήθεια για να ανταποκριθεί στις παραπάνω ανάγκες των παιδιών. Είναι πολύ σημαντική κάθε οικονομική βοήθεια αλλά και κάθε εθελοντική προσφορά στο έργο μας. Όποιος/α ενδιαφέρεται μπορεί να επισκεφτεί τον ιστότοπό μας www.ddp.gr ή τη σελίδα www.facebook.com/ddp.gr/ ή μπορεί να επικοινωνήσει μαζί μας να συναντηθούμε από κοντά και να του/της εξηγήσουμε με λεπτομέρεια τη δράση μας και το πώς μπορεί να μας βοηθήσει.


56

ΣΥNENTEYΞΗ

11.09.2017

νικό τοπίο. Το τοπίο είναι τόσο βολικό για τις ανάγκες των ανθρώπων, που αυτοί έρχονται και κατοικούν εκεί, δημιουργώντας τα μεγάλα και μικρά έργα τους. Όμως, συνεχώς, παραμονεύουν οι δυνάμεις της καταστροφής, πόλεμοι, πλημμύρες, φωτιά, εχθροί, που μετατρέπουν τα ανθρώπινα έργα σε ερείπια. Τα στρώματα αυτά των ερειπίων συγκεντρώνονται το ένα επάνω στο άλλο σχηματίζοντας έτσι έναν λόφο, που στα σπλάχνα του κρύβει και φυλάει τα μυστικά των ανθρώπων που έζησαν και δημιούργησαν σε κάθε περίοδο, με έναν ιδιαίτερο κάθε φορά τρόπο. Όλα αυτά αποκαλύπτονται όταν ένας αρχαιολόγος διαπιστώνει το ενδιαφέρον αυτού του λόφου, ξεκινάει την ανασκαφή και αποκαλύπτει ένα ένα τα στρώματα, βρίσκει τα κατάλοιπα της ζωής των ανθρώπων κάθε εποχής, αναπλάθει τις ιστορίες τους και στο τέλος ‘γράφει την μεγάλη ιστορία αυτού του σπουδαίου και παράξενου τόπου που λέγεται Ελλάδα.

Επιλέξατε να διανθίσετε το κείμενό σας με ασκήσεις και παιχνίδια. Πόσο σημαντικό είναι το να παρακινούνται οι μικροί αναγνώστες να εμπεδώσουν τα όσα έμαθαν με διαδραστικό τρόπο;

Ένας τόπος γεμάτος ιστορία ΤΗΣ ΠΕΛΙΏΣ ΠΑΠΑΔΙΆ

Ο καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας του πανεπιστημίου Αθηνών Πάνος Βαλαβάνης μιλάει στο Τaλκ με αφορμή την 10η έκδοση του βιβλίου του «Ο λόφος με τα κρυμμένα μυστικά. Το χρονικό μιας φανταστικής ανασκαφής», από τις εκδόσεις Πορφύρα.

παιδιά. Στην αρχή είχα δυσκολίες, γιατί σκεφτόμουν ως ιστορικός. Σιγά- σιγά αφέθηκα να με παρασύρει η διήγηση. Τότε διαπίστωσα, με έκπληξη ομολογώ, πώς μπορεί κάποιος να φύγει από τα πρότυπα με τα οποία έχει συνηθίσει να λειτουργεί το μυαλό του. Ως προς το τι έπρεπε να γράψω, με βοήθησε πολύ η αίσθηση που είχα φέρνοντας στο νου μου τον μελλοντικό αναγνώστη.

Καλησπέρα κ. Βαλαβάνη. Σπάνια βλέπουμε ακαδημαϊκούς (πλην ίσως αυτών των παιδαγωγικών σχολών) να γράφουν βιβλία για παιδιά. Πώς αποφασίσατε, λοιπόν, να απευθυνθείτε σε μαθητές; Πόσο εύκολο είναι για έναν καθηγητή που έχει μάθει να απευθύνεται σε ενήλικες να γράψει ένα εικονογραφημένο παιδικό βιβλίο;

Πριν εκδώσετε το βιβλίο, είχατε «πειραματισθεί» δίνοντας το χειρόγραφο σε εν δυνάμει αναγνώστες του; Πώς καταφέρατε να ξεφύγετε από τον διδακτισμό, που μπορεί να λειτουργήσει αποτρεπτικά;

O

Η ιστορία ξεκινάει από παλιά, από τα νεανικά μου χρόνια τη δεκαετία του 1980, όταν είχα τη δυνατότητα να εργάζομαι για πολλές ημέρες και ώρες στα μουσεία του τόπου μας. Έβλεπα λοιπόν, λίγους είναι η αλήθεια, μαθητές, να έρχονται και να περιδιαβαίνουν βιαστικά και σχεδόν υποχρεωτικά τις αίθουσες, σε απόλυτη ησυχία που είχε επιβληθεί από τους δασκάλους για να μην ενοχλούν τους τουρίστες. Κανείς δεν έλεγε τίποτε, δεν εξηγούσε τίποτε, δεν αναφερόταν σε τίποτε. Η εκδήλωση έμοιαζε σαν μια υποχρέωση που έπρεπε να υλοποιηθεί από κάποιο άνωθεν επιβεβλημένο καθήκον. Αυτά ήταν αρκετά για να ξεκινήσει μια μεγάλη προσπάθεια, που οδήγησε, μεταξύ άλλων, και στη δημιουργία του βιβλίου. Όντως, δεν είναι εύκολο για έναν καθηγητή ενηλίκων να γράψει βιβλία για

Προσπάθησα να πειραματιστώ δίνοντας το χειρόγραφο στα δικά μου παιδιά αλλά αυτά δεν έδωσαν σημασία. Το έδωσα σε φίλους που ήταν πιο εξοικειωμένοι από μένα σε παιδικά βιβλία. Το ότι το βιβλίο προκαλεί ενδιαφέρον στα παιδιά και τους δίνει κίνητρο για περαιτέρω μελέτη, αυτό είναι κάτι που προσφέρει μεγάλη ικανοποίηση και στον συγγραφέα και στον δάσκαλο. Αν, τέλος, θεωρείτε ότι ξέφυγα από τον διδακτισμό, αυτό είναι μεγάλη επιτυχία. Ο διδακτισμός είναι μεγάλη παγίδα για όλους τους δασκάλους!

Θέλετε να μας κάνετε μια σύντομη ξενάγηση στις σελίδες του; Μιλήστε μας για αυτόν τον παράξενο λόφο με τα επτασφράγιστα μυστικά... Πώς έρχονται αυτά στην επιφάνεια; Ο λόφος στον οποίο αναφέρεται το βιβλίο, δεν είναι φυσικός αλλά έχει σχηματιστεί από τα διαδοχικά επίπεδα της δημιουργικής ενέργειας αλλά και των δυνάμεων της καταστροφής σε ένα χαρακτηριστικό ελλη-

Όλοι οι παιδαγωγοί συμφωνούν πως ο καλύτερος τρόπος για την απόκτηση γνώσης είναι η βιωματική συμμετοχή των παιδιών. Οι δραστηριότητες που προτείνει το βιβλίο αποτελούν έναν απλό και εύκολο τρόπο γι αυτό. Θα ήταν βέβαια εξαιρετικά γόνιμο οι δραστηριότητες αυτές να διευρυνθούν και με εξωσχολικές δράσεις που να έχουν στόχο την επαφή και γνωριμία των μαθητών με εικόνες και περιβάλλοντα παλαιότερων εποχών, σαν κι αυτές που αναφέρονται στο βιβλίο. Όπως π.χ. επισκέψεις σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους, επαφή με επαγγέλματα που έχουν χαθεί, κι ακόμα βόλτες στην υπέροχη ελληνική φύση, που σχεδόν αναλλοίωτη από την αρχαιότητα, αποτέλεσε το φυσικό υπόβαθρο, στο οποίο αναπτύχθηκε ο ελληνικός πολιτισμός σε όλες του τις εποχές και τις εκφάνσεις. Τα μνημεία θα πρέπει να ενταχθούν γενικότερα στις δραστηριότητες της εκπαίδευσης αλλά και της ελληνικής οικογένειας, ως μέρος αυτού που λέγεται δημιουργική αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου: Φύση, μνημεία, παιχνίδι, παρέα, ταβέρνα. Άλλη μια πρόταση πολιτισμού από τη νεώτερη Ελλάδα σε έναν εξαιρετικά πιεσμένο και αλλοτριωμένο άνθρωπο.

«Ο λόφος με τα κρυμμένα μυστικά» κυκλοφορεί στην 10η πλέον έκδοσή του, σπάνιο για παιδικό βιβλίο. Πού νομίζετε ότι οφείλεται η επιτυχία του; Νομίζω πως είναι ένα βιβλίο που παρά τα χρόνια του δεν έχει ξεπεραστεί ούτε έχει αντικατασταθεί, παρά την πληθώρα των εκδόσεων. Έχει γίνει, θα λέγαμε, ένα ‘κλασικό’ βιβλίο. Διαχρονικό το κάνει η πρωτοτυπία και ταυτοχρόνως η απλότητά του. Δεν θα πρέπει να παραλείψουμε και τον σπουδαίο ρόλο της εικονογράφησης, που αποδίδει εικονιστικά όσα αναφέρονται στα κείμενα. Επίσης, σημαντικό στοιχείο για την επιτυχία του είναι το γεγονός πως ό,τι αναφέρεται είναι απολύτως τεκμηριωμένο από την ιστορική και αρχαιολογική έρευνα με βάση την αντίστοιχη βιβλιογραφία που παρατίθεται στο τέλος. Σήμερα λοιπόν, σε μια εποχή που γράφονται και εκδίδονται πολλά και διάφορα, αποτελεί εγγύηση ένα παιδικό βιβλίο για την ελληνική ιστορία, γραμμένο όχι μόνο με πλήρη επιστημονική εγκυρότητα από έναν πανεπιστημιακό, αλλά και με αγάπη για την πατρίδα μας.

Ιστορία και Αρχαιολογία. Δυο αδελφές, παρα-


11.09.2017

ΣΥNENTEYΞΗ λία του μαθήματος της ιστορίας και αν έχουν άμεση αντανάκλαση στην κατανόησή της. Πάντως στο τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΕΚΠΑ, που εχω την τύχη να εργάζομαι, εμπνέουμε τους φοιτητές μας προς αυτή την κατεύθυνση, παράγουμε διατριβές με θέμα τη χρήση της Αρχαιολογίας στη διδασκαλία της Ιστορίας και φυσικά δεχόμαστε επισκέψεις μαθητών στην πανεπιστημιακή ανασκαφή στο Πλάσι Μαραθώνα, που συχνά ανάγεται, καθ’ ομολογίαν τους, σε σπουδαία εμπειρία ζωής.

Πόσο εύκολο είναι για τους μικρούς μαθητές να κατανοήσουν την αφηρημένη έννοια του ιστορικού χρόνου όσο και αυτήν του μακρινού παρελθόντος, της αρχαιότητας;

δοσιακές επιστήμες που αλληλοσυμπληρώνονται. Πόσο μπορούν να τραβήξουν το ενδιαφέρον των νεαρών αναγνωστών; Πού βασίζεστε για να τους κινητοποιήσετε να ενδιαφερθούν για το παρελθόν, σε μια εποχή που τείνει να βλέπει αποκλειστικά και μόνο στο (ψηφιακό) μέλλον; Αυτό που θα πρέπει να γίνει σαφές στα παιδιά είναι ότι το ψηφιακό μέλλον δεν υπάρχει χωρίς το ίχνος του ανθρώπινου ποδιού στις λάσπες του παρεθόντος. Η γνώση του παρελθόντος, δηλαδή το πού πατάμε και το πού βρισκόμαστε κυριολεκτικά, είναι απολύτως αναγκαία για να μην πελαγοδρομούμε χαμένοι στην παγκοσμιοποίηση. Αυτά φυσικά είναι θεωρίες που δεν είναι κατανοητές από τα παιδιά. Μέσα από το βιβλίο όμως προσπαθώ να τους δείξω πρώτα ότι το να ζουν σε ένα τόπο όπου παντού ξεπηδάει η ιστορία είναι μια μεγάλη τύχη, που θα πρέπει να τους δημιουργεί υπερηφάνεια. Αφετέρου να μάθουν πως ό,τι συμβαίνει στην ιστορία δεν είναι μια διαδικασία ανεξάρτητη από μας αλλά πως είναι αποτέλεσμα επιλογών ανθρώπων, ηγετών και πολιτών, που με τις καθημερινές μεγάλες και μικρές αποφάσεις τους μπορούν να διαμορφώσουν το πλαίσιο μέσα στο οποίο ζουν. Άρα να καταλάβουν, ότι το εδώ και το τώρα που βιώνουμε, άρα και το μέλλον μας, δεν είναι αποτέλεσμα τύχης αλλά συνέπεια συγκεκριμένων επιλογών του παρελθόντος. Αν το βιβλίο συμβάλει έστω και ελάχιστα σ’ αυτή η συνειδητοποίηση, αυτό θα είναι για μένα η πιο μεγάλη επιτυχία.

Πάμε λίγο στη διδασκαλία της ιστορίας στο ελληνικό σχολείο.

Έχετε άποψη για τα βιβλία, τόσο του δημοτικού, όσο και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης; Συχνά διαβάζουμε σειρά αντιπαραθέσεων επιστημόνων και πολιτικών σχετικά με την ύλη, τον λόγο, τις ιδεολογίες. Η δική σας γνώμη; Είναι δυνατόν να συμφωνήσουμε όλοι στο τι και πώς θα διδάσκεται; Δεν είναι δυνατόν να συμφωνήσουμε όλοι στο πώς και τι πρέπει να διδάσκεται, γιατί η ιστορία, ως το πιο πολιτικό από όλα τα μαθήματα, είναι φυσικό να εμπλέκεται σε ιδεολογικές διαμάχες. Όμως αυτά στα οποία πρέπει όλοι να συμφωνήσουμε είναι πρώτον να ξαναδώσουμε στην ιστορία την γοητεία και το μαγνητισμό που έχει ως μάθημα και δεύτερον, μέσα από την διδασκαλία της να εμπνεύσουμε στα παιδιά υπερηφάνεια για την εθνική τους ταυτότητα. Όλα τα άλλα είναι δευτερεύοντα.

Έχω την αίσθηση ότι αρχαιολογία, τόσο στη θεωρία, όσο και (κυρίως) στην πράξη, απουσιάζει από το ελληνικό σχολείο. Η ενασχόληση των παιδιών με αυτήν περιορίζεται στην μη τυπική εκπαίδευση και συμβαίνει σπάνια, μόνο αν ο γονιός έχει «το ψώνιο». Έχετε εικόνα για το ποια στοιχεία της αρχαιολογικής γνώσης και ποιες εκδοχές της μεταβιβάζονται στους μαθητές. Τα τελευταία 10-15 χρόνια νομίζω ότι δίδεται μεγαλύτερη έμφαση στην αρχαιολογία απ’ ότι παλαιότερα, κυρίως με τα εκπαιδευτικά προγράμματα σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους, στα οποία συμμετέχουν μαθητές. Όμως δεν ξέρω αν αυτά συσχετίζονται με την διδασκα-

Δεν είναι καθόλου εύκολο! Συχνά τα παιδιά μπερδεύουν τον Αγαμέμνονα, τον Περικλή και τον Ιουστινιανό, χωρίς να μπορούν να τους τοποθετήσουν στη σωστή χρονική ακολουθία. Εδώ θα βοηθούσε πολύ η ‘στρωματογραφία’ της Ιστορίας που προτείνει το βιβλίο. Χρησιμοποιώ εδώ έναν όρο της ανασκαφικής διαδικασίας, κατά την οποία κάθε ανώτερο στρώμα είναι συνήθως νεότερο του υποκειμένου του, και μπορεί να ‘εικονογραφήσει’ πολύ καθαρά τη χρονική ακολουθία. Ο ιστορικός χρόνος και το παρελθόν μπορούν, επίσης, να γίνουν σαφέστερα στα παιδιά, αν ενταχθούν στη αντίληψη του χρόνου ενός σύγχρονου αιώνα, κατά τον οποίο ζουν οι τρεις παρούσες γενεές, του παιδιού, των γονέων και των παππούδων του.

Ακούτε μικρά παιδιά να λένε πως όταν μεγαλώσουν θα γίνουν αρχαιολόγοι; Οι φοιτητές σας στο πανεπιστήμιο, που ναι μεν είναι ενήλικες, αλλά όταν συμπληρώνουν το μηχανογραφικό τους είναι ακόμα παιδιά, έστω και μεγάλα, έρχονται στην πλειονότητά τους να φοιτήσουν στη σχολή συνειδητά, ή βρίσκονται στα έδρανα τυχαία; Έχουμε την τύχη πάνω από το 50% των φοιτητών μας να έρχονται στο τμήμα συνειδητά. Συχνότατα είναι παιδιά πεπαιδευμένων οικογενειών, άρα υπάρχει προπαίδεια. Μ’ αυτούς δουλεύουμε άνετα και δημιουργικά. Υπάρχει και ένα ποσοστό γύρω στο 25% που έρχονται ως δεύτερες ή τρίτες επιλογές και χρειάζεται αρκετή προσπάθεια εκ μέρους μας να τους εμπνεύσουμε ότι η επιλογή τους δεν πάει χαμένη. Σε όλους πάντως προσπαθούμε να δείξουμε ότι η Αρχαιολογία είναι μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα επιστήμη, που συνδυάζει θεωρητική γνώση και πρακτική άσκηση. Απαιτεί όμως αφοσίωση, πάθος, ερευνητικό δαιμόνιο και συνθετική ικανότητα. Κι ακόμη αντοχή στις δυσκολίες της έρευνας πεδίου, στις

57 σκόνες των αρχαιολογικών αποθηκών και ατέλειωτες ώρες μελέτης στις βιβλιοθήκες.

Ως λαός με (αντικειμενικά) πλούσια ιστορία είμαστε γνώστες αυτής ή αναπαράγουμε μια εθνοκεντρική ιστορία, χωρίς ουσιαστικά να έχουμε εθνική συνείδηση; Μπορούν τα καλά εκπαιδευτικά βιβλία να προετοιμάσουν μια νέα γενιά που θα αντιμετωπίσει διαφορετικά, τουλάχιστον πιο δημιουργικά, τα όσα της έχει κληροδοτήσει το παρελθόν; Πολύ σωστά επισημαίνετε την αντίφαση: Πλούσια ιστορία, μειωμένη ή χαλαρή εθνική συνείδηση και, θα συμπλήρωνα, ελλιπής συναισθηματική συγκρότηση. Άρα, χωρίς ορθοφροσύνη και χωρίς σαφή κριτήρια, γινόμαστε εύκολα θύματα της οποιασδήποτε γοητευτικής εξουσίας. Εδώ βρίσκεται μία από τις μεγάλες αδυναμίες μας ως λαού. Γι’ αυτό είναι απολύτως απαραίτητη μια νέα προσέγγιση της ιστορίας μας από το ίδιο το Υπουργείο Παιδείας, αλλά και από τον κάθε δάσκαλο ξεχωριστά μέσα και έξω από την τάξη. Δραστική μείωση της ύλης και βάρος αφενός στα μεγάλα επιτεύγματα της φυλής μας που θα μας τονώσουν την εθνική συνείδηση και αφετέρου επισήμανση των σοβαρότατων λαθών και αδυναμιών μας, που μας οδήγησαν στις εθνικές καταστροφές. Αυτό το πλαίσιο, σε συνδυασμό με τα καλά εκπαιδευτικά βιβλία μπορεί να βοηθήσει να γίνουμε ένας πιο ώριμος και συνειδητός ιστορικά λαός.

Πρόσφατα, άκουσα μια φίλη, της οποίας ο γιος σπουδάζει απόλυτα συνειδητά ιστορία, να απολογείται (κατά μία έννοια) αντ΄αυτού για την επιλογή του και φυσικά να προβληματίζεται για την επαγγελματική του αποκατάσταση. Ποιο είναι το μέλλον της Ιστορίας και της Αρχαιολογίας σε μια εποχή που οι κλασικές σπουδές και οι κοινωνικές επιστήμες περνούν κρίση, γιατί δεν δημιουργούν επαγγελματίες που θα «βρουν μια καλή δουλειά;» Αυτό είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που σήμερα μας απασχολεί: Οι δυσκολίες επαγγελματικής αποκατάστασης των πτυχιούχων μας. Από την άλλη, έχει πολλαπλώς αποδειχθεί ότι το μεγαλύτερο εφόδιο στη ζωή δεν είναι συγκεκριμένα πτυχία που υποτίθεται ότι οδηγούν σε ασφαλή επαγγελματική αποκατάσταση αλλά η συγκροτημένη και ανεπτυγμένη προσωπικότητα, που μας ανοίγει δρόμους παντού. Και νομίζω ότι οι σπουδές Ιστορίας και Αρχαιολογίας, στην ουσία δηλαδή η γνώση του παρελθόντος, είναι μια πόρτα που μας ανοίγει το μέλλον σε οτιδήποτε θελήσουμε να ασχοληθούμε.


58

ΓΙΑΜΙ

11.09.2017

Η τούρτα του Χάρη

(ή αλλιώς τούρτα «τζαμάκια») ΤΗΣ ΒΕΑΤΡΙΚΗΣ ΧΑΜΑΛΙΔΗ - ΣΤΥΛΙΑΝΙΔΗ

Ε

Είμαι η γιαγιά του Χάρη. Ο Χάρης έχει κοιλιοκάκη. Δηλαδή ο οργανισμός του δεν δέχεται την γλουτένη. Ήθελα να φτιάξω ένα γλυκό νόστιμο, εύκολο και ελεύθερο γλουτένης. Η μαμά του έκανε έρευνα αγοράς και εντόπισε gluten free συστατικά που θα μπορούσα να χρησιμοποιήσω. Η μαρέγκα και η κρέμα γάλακτος, βασικά συστατικά της τούρτας, δεν περιέχουν γλουτένη για παράδειγμα. Με πείρα, φαντασία και πολλή πολλή αγάπη για τον εγγονό μου, φτιάχνω αυτή την τούρτα για τον Χάρη και όχι μόνο! Για την συνταγή λοιπόν θα χρειαστείτε:

ΥΛΙΚΑ 2 δίσκοι μαρέγκας 2 κρέμες γάλακτος 4 κουταλιές της σούπας ζάχαρη 4 κουταλιές της σούπας κακάο (ελεύθερο γλουτένης) 2 κουταλάκια του γλυκού nescafe 3/4 του φλυτζανιού του τσαγιού ζάχαρη (για την καραμέλα)

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ Για την κρέμα: Βάζετε στον κάδο τις κρέμες γάλακτος, τη ζάχαρη, το κακάο και τον καφέ. Αρχίζετε το χτύπημα στη χαμηλή ταχύτητα για 3-4 λεπτά. Μετά δυναμώνετε την ταχύτητα και αφήνεται το μίξερ να δουλέψει μόνο του, μέχρι να δημιουργηθεί μια ωραία κρέμα. Τοποθετείτε μισή από την ποσότητα της κρέμας πάνω στον ένα δίσκο της μαρέγκας και επαναλαμβάνετε με τον άλλον.

Για την καραμέλα: Βάζετε ένα κατσαρολάκι στο μάτι της κουζίνας σε μέτρια φωτιά. Το κατσαρολάκι πρέπει να είναι τελείως στεγνό, διότι εάν υπάρχει υγρασία η καραμέλα μπορεί να πεταχτεί και να σας κάψει. Βάζετε την ζάχαρη μέσα, σε μικρές δόσεις. Μόλις λιώσει η ζάχαρη, προσθέτετε λίγη ακόμα. Προηγουμένως έχετε απλώσει στον πάγκο σας, ένα κομμάτι αλουμινόχαρτο. Μόλις λιώσει όλη η ζάχαρη και έχει πάρει, ένα ωραίο καφέ χρώμα, την ρίχνεται στο αλουμινόχαρτο. Την απλώνετε με το κουτάλι για να γίνει όσο το δυνατόν πιο λεπτή. Σε λίγη ώρα θα κρυώσει και θα μοιάζει με γυαλί. Την σπάτε σε ακανόνιστα κομμάτια, και τα βάζετε πάνω στην τούρτα πριν την σερβίρετε.



60

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

βιβλίο Ποτέ μην εμπιστεύεσαι κάποιον που δεν έχει μαζί του ένα βιβλίο Lemony Snicket

ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ Από τις εκδόσεις Ίκαρος κυκλοφορεί ένας ακόμη τίτλος στην επιτυχημένη σειρά προσχολικών βιβλίων με ήρωα τον Αρκουδάκο του Benji Davies. «Ο Αρκουδάκος ταξιδεύει στο Διάστημα», σε απόδοση Φίλιππου Μανδηλαρά, απευθύνεται σε όλα τα παιδιά που λατρεύουν να εξερευνούν και να ανακαλύπτουν νέους κόσμους. Είναι ιδανικό για ηλικίες από 1 έως 3 ετών, χάρη στο μικρό του σχήμα, στο ανθεκτικό χαρτόνι από το οποίο είναι κατασκευασμένο και στα κινούμενα μέρη, που εγγυώνται ατελείωτες ώρες εξερεύνησης! Γραμμένο από τις εκπαιδευτικούς Ευαγγελία Δεσύπρη και Σταυρούλα Μανιάτη, το βιβλίο «Η παρέα στον Παιδικό Σταθμό» (εκδόσεις Παπαδόπουλος, εικονογράφηση Λήδα Τσουχνικά) απευθύνεται σε μικρά παιδιά ηλικίας 3-4 ετών, περιέχει διασκεδαστικές δραστηριότητες προσαρμοσμένες στις ανάγκες τους και καλύπτει τις βασικές θεματικές ενότητες που διδάσκονται στον παιδικό σταθμό. Περιλαμβάνει περισσότερα από 100 πρωτότυπα φύλλα εργασίας και είναι κατάλληλο και για τα παιδιά που δεν πηγαίνουν σχολείο, αλλά απασχολούνται δημιουργικά στο σπίτι με τη βοήθεια των γονιών τους. Από τις ίδιες συγγραφείς και τις ίδιες εκδόσεις, για παιδιά ηλικίας 4-5 ετών, προτείνουμε το βιβλίο «Η παρέα στο προνήπιο» (εικονογράφηση Ρένια Μεταλληνού), που καλύπτει όλα τα γνωστικά πεδία και είναι σύμφωνο με τα σύγχρονα αναλυτικά προγράμματα. Το υλικό του βιβλίου μπορεί να αξιοποιηθεί τόσο από τους γονείς, όσο και από τους εκπαιδευτικούς που εργάζονται με παιδιά αυτής της ηλικίας. Η σειρά της Λίνας Σωτηροπούλου «Πίκο και Λόλα» (εκδόσεις Μεταίχμιο, εικονογράφηση Ναταλία Καπατσούλια) αποτελείται από διασκεδαστικές ιστορίες γραμμένες με απλά στιχάκια, μέσα από τις οποίες ξεδιπλώνεται ένας χρωματιστός, μαγικός κόσμος.

11.09.2017

Πρωταγωνιστούν δύο διαφορετικοί, αλλά αχώριστοι φίλοι, ένα σκυλάκι και ένα κουνελάκι, που με τις περιπέτειές τους βοηθούν τα παιδιά προσχολικής ηλικίας να αντιληφθούν έννοιες όπως η φιλία, η αποδοχή και η συνεργασία και να αναπτύξουν τη φαντασία τους. Στο βιβλίο «Τα γενέθλια», η Λόλα αποφασίζει να γιορτάζει τα γενέθλιά της κάθε μέρα και ο Πίκο τη βοηθάει με τις ετοιμασίες, ενώ στο βιβλίο «Ταξίδι στο Φεγγάρι», η Λόλα θέλει να ταξιδέψει στη σελήνη και μαζί με τον Πίκο σχεδιάζουν τις καινούριες τους περιπέτειες. Ένα νεόκτιστο σχολείο ανοίγει διστακτικά τις πόρτες του για να υποδεχτεί τα παιδιά, που, όμως, είναι πολλά και κάνουν και πολύ θόρυβο. Το Σχολείο δεν ξέρει τι να κάνει. Μέχρι που συνειδητοποιεί πόσο τυχερό είναι… Από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος μόλις κυκλοφόρησε το βιβλίο του Adam Rex «Το Σχολείο πάει σχολείο», σε εικονογράφηση του Christian Robinson και απόδοση στα ελληνικά του βραβευμένου Αντώνη Παπαθεοδούλου, μια συγκινητική ιστορία για παιδιά από 4 ετών, που μιλάει για την ανασφάλεια που κρύβει κάθε νέο ξεκίνημα και τη χαρά τού να βρίσκεις τη θέση σου και εν τέλει να απολαμβάνεις αυτό που σου προσφέρεται. Η νέα σειρά βιβλίων της Ευθυμίας Ανδριώτη «Πειρατές σε δράση», σε εικονογράφηση Λίζας Ηλιού (εκδόσεις Μεταίχμιο), ταξιδεύει τα παιδιά προσχολικής ηλικίας στον μαγικό κόσμο των πειρατών, με διασκεδαστικές ρίμες και εκπαιδευτικές δραστηριότητες. Ο Νικηφόρος πειρατής, κουρσάρος, πολιορκητής, ατρόμητος και ξακουσμένος μέχρι τα πέρατα της Γης, είναι πάντα έτοιμος για εξερευνήσεις και περιπετειώδη ταξίδια. Στις περιπέτειές του «Οι πειρατές των βιβλίων» και «Το μυστήριο του χαμένου παπαγάλου», μαζί με το πλήρωμά του θα αντιμετωπίσει ασυνήθιστους κινδύνους, θα λύσει ανεξιχνίαστα μυστήρια, θα κάνει νέους φίλους και θα ανακαλύψει τα πράγματα που έχουν τη μεγαλύτερη αξία στη ζωή. Για τους μικρούς μαθητές που τώρα μαθαίνουν τους αριθμούς, οι εκδόσεις Νεφέλη (σειρά Τσαλαπετεινός), προτείνουν το απολαυστικό «Αριθμητάρι- 99 μικρούτσικες μαϊμούδες» με πεντάστιχα ποιηματάκια (λίμερικ) της Ροδούλας Παππά και σχέδια του Πάολο Γκέτσι. Τα παιδιά θα μετρήσουν κροκόδειλους με πονόδοντο, λιχούδικα μυρμήγκια, κατσικάκια και ουρίτσες, καπέλα αρλεκίνων, καγκουρό-ποδηλάτες, πιατίνια, καλοριφέρ, λαίμαργους παπαγάλους, μπανανόφλουδες, ανανάδες, ιπτάμενους δίσκους, πτεροδάκτυλους, σουρωτήρια, ποδοσφαιρόφιλα κοάλα, αγγλικά κόρνα, κεράκια γενεθλίων... Και άλλα πολλά, σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης – από τη Θεσσαλονίκη ώς τη Μαδαγασκάρη κι από τις Κυκλάδες ως την Αλάσκα! Από τις εκδόσεις Καλειδοσκόπιο, μόλις επανακυκλοφόρησαν τα δύο βιβλία του πολυαγαπημένου μας Eric Carle «Πες μου καφέ αρκούδα τι βλέπεις;» Και «Η κατσούφα πασχαλίτσα». Στο πρώτο, για πολύ μικρά παιδάκια, συνυπάρχουν ζώα και χρώματα, καθώς από τις σελίδες του παρελαύνουν πολύχρωμα βατράχια, γάτες, πουλιά, άλογα και πάπιες, σκύλοι και χρυσόψαρα που δημιουργούν αξέχαστες εικόνες στους μικρούς αναγνώστες! Στο δεύτερο, γνωρίζουμε την κατσούφα πασχαλίτσα, μια κακομαθημένη εγωίστρια που δεν λέει «ευχαριστώ» και «παρακαλώ», που δεν

ΕΚ∆ΟΣΕΙΣ ΙΚΑΡΟΣ / Βουλής 4, Σύνταγµα / T 210 3225152 / www.ikarosbooks.gr


6 ΕΤΩΝ

7-

8 ΕΤΩΝ

Ξ

Β

Μ ΤΟ ΟΥ

1

Ο ΙΝ

1+

ΜΗΛ

Ο

5-

Α

ΡΟ

ΟΥΛΙΤ ΡΑ

ΣΑ

Φ

Μαθαίνοντας για τους κινδύνους του διαδικτύου!

ΕΤΩΝ

Από τον τ. Διευθυντή Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος Μάνο Σφακιανάκη και την ψυχολόγο – ψυχοθεραπεύτρια Βέρα Αθανασίου

w w w . p s i c h o g i o s . g r

Διαβά Z ου με μαζί!

Γίνετε μέλη δωρεάν στο www.psichogios.gr ή καλώντας χωρίς χρέωση στο 800-11-64 64 64 και κερδίστε προνόμια και δώρα.


ί Κ������ ����������� �� ����� ��������� �� �� Μπορε��� � ��������� ���� ����� ���� � �������� ��� ÛvĂĊċāućĆĂĄõ þvĂuôąþĂú ...να����� κάνει τον ζογκλέρ µε πορσελάνινα � ������ Κ�������� ��� ������� ��� �� ������� àúĆĈąāĎ ÕúċāĆĂĈċāĎ φλιτζάν ια στο σκοτάδι ; Γιατί όχι; � Ι������� ������������ ������������ �����

ÙĉĂĊċćċôąāĎ éùuvúĎ

ρο µήνα ��������� �� �������� ����� ��� ��� ολόκλη���� ζήσει έναν ...να ; Φυσικά! �� ���������� ���� ���� �������� ����� λεµόνια ας µόνο��� τρώγοντ

Κ������ ������� ������� ��������Α��� �������

q|omdu}mv}m

α παιδιά να τρέξετε κοντά δύο. Να πάρει δύναµη και να ρα καιτον οι έχετε δύο. παρατηµένο. υ θα ζεσταθεί και θα δύο. αράβι που έχασε τον

α τους δέσει, άραγε;

���� ������ �� ������ ��� �������� ������� ��

���� ���� ������������� ��� ������� ����� ������ ���������� ��� ���� ����

���� �����������������

ISBN: 978-960-471-113-0 www.kaleidoscope.gr

9 789604

711284

www.kaleidoscope.gr

ÊÁËÅÉÄÏÓÊÏÐÉÏ

www.kaleidoscope.gr

KAΛΕΙ∆ΟΣΚΟΠΙΟ ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ

������� ��� ��� ���� ��� ��������� ���� ��

ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ

11

Ένας κόσμος σε κίνηση

Ιζαντόρα Ντακ

NELLH_GR_COVER.indd 1

Μαρίζα Ντεκάστρο

Ό Στρατηγός σκεφτόταν να γράψει τα απομνημονεύματά του. Ό ευγενικός γάτος σκεφτόταν πόσο μόνος νιώθει.

Χριστίνα Φραγκεσκάκη

Ό Στρατηγός δεν ήθελε ζώο στο σπίτι. Ό ευγενικός γάτος ήθελε να υιοθετήσει τον Στρατηγό. Εικονογράφηση

Μάρια Μπαχά ο Φοίβος… απόοιτον Βορρά κι ετοιµάζεται να ταξιδέψει –πρώτη φορά Επίμονοι και δύο. µόνος του– για διακοπές στην πόλη που γεννήθηκε στον Νότο.

Πεισματάρηδες και οι δύο. ο Φοίβος… κι ο Λέανδρος, η Φοίβη, ο Άρης, η Μέλπω και τα δίδυµα, Τολμηροί και οι δύο. ο Φρίξος και η Έλλη, προετοιµάζονται για τον ερχοµό του και ανυποµονούν. Ποιο μυστικό θα τους δέσει, άραγε; Μια απλή µατιά σε µια, συνηθισµένη πια, ιστορία µετανάστευσης.

ISB

N: 97

8-9

ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ

60-47

1-1

ww

w.ka

leid

�0/10/16 10:�� πμ

Στέλλα Μιχαηλίδου - Απόστολος Βέττας

Χριστίνα Φραγκεσκάκη

ΙSBN: 978-960-471-120-8

9/6/16 7:36 μ.μ.

osco

pe.g

33-8

Άννα Κοντολέων – Μάνος Κοντολέων

ΚΑΛΕΙ∆ΟΣΚΟΠΙΟ

COVER_F.indd 1

ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ

(2!- Ì Ì

11.09.2017

�� ����� ������ ������ �� �������� ������ ��

www.kaleidoscope.gr

α την παιδική ηλικία, τόπο θαλπωρής όπο που όλοι κουβαλούμε, γνώριμο καλεί να σταθούμε σε μιαν άκρη του με τον κόσμο. Να τον χαλάσουμε και αναφτιάξουμε. Κι απ’ την αρχή νήσουμε. Να παίξουμε ξανά.

������ ������������ ��� ��������� ��� ��� ����

ΙSBN: 978-960-471-125-5

ξεσπάσει βροχή και καταιγίδα, ο κύμα φοβερό, κι όλα τα πάρει, άτι ακριβό μένει και το κρατάς καλά. ένει μαζί σου, σου κάνει συντροφιά. με κάποιον να το μοιραστείς, όχι δε θα σου πει. Θα πάει, θα γυρίσει και… υτά που θα σου φέρει σύ θα ξαφνιαστείς.

���

Άννα Κοντολέων – Μάνος Λ Ι Λ Α ΠΑ ΤΡΟΚ Λ Ο Υ Κοντολέων

e.gr

� ������� ���������� ���� ��

���� ���� �� ������ ��� �������� ��� �� �����

Ο�ΡΑ

A�������� �����

Ο Στρατηγός κι Ο γάτος του

eidoscop

[���]

ΕΙΚΟ�

Ε Ι Κ Ο Ν Ο Γ ΡΑ Φ Η Σ Η : Φ Ω Τ Ε Ι Ν Η Τ Ι Κ Κ Ο Υ

KAΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ

711123

ΈΙ Θ’ ΑΦΗΣ ΚΑΙ ΔΈΝ Ι ΝΑ ΜΠΈ Τ ΙΠΌΤΑ Σ! ΤΗ ΌΜ Ό ΣΤΌΝ ΔΡ

Õ ¼ Í Í Â Ê Ù Â É Í ¾ Å Ð Ú

ΚΑΛΕ Ι ∆ ΟΣ ΚΟΠΙ Ο

ȈǼ ȀǿȃǾȈǾ

KAΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ

www.kaleidoscope.gr

ρει να φτάσει στο λιµάνι ης, και αποφασίζει να βρει παιδιά της παλιάς πόλης.

ρουν;

...να σαλπάρει µ’ ένα καράβι µε ��� ���������� ��� ������� ��� ���������� πλεκτά ������ πανιά για να βρει τον χαµένο ���������� ������������ ���� της πατέρα, µε µόνη��� συντροφιά την ����� ����� �� ������� � ��������� χελώνα��� της,�������� τον Κολόµβο; ����� Εννοείται!

ΤΟ ΚΑΡΑΒΙ ΤΗΣ ΓΙΟΡΤΗΣ

Βιβλία που ξεχωρίζουν

ορτής» να έχει δέσει στο { d ¤ ¥ ¤ d d d ατά του. αντά την Πεταλούδα των dj do] d d ¤ d d ου αποκαλύπτει: «Φέτος, ¡ ¢d ]{ ¢ d ¢d b ¢ ος θα σκεφτόταν φτάσει». Και πόσο για όλα d d d ¤¢ d ¤ ¤ d d d κοι, που λησµόνησαν τον ] ¢ d] d b d db d άνι. ¤ d d d ¢d ¢ d νΦάρος; ήθελε ζώο στο σπίτι. ο ¡ c ¥ Τι µπορεί να Σήφης. Και η πεταλούδα ος ήθελε να υιοθετήσει κό.

Αναζητώντας τον Κάπτεν Πίμποντι

Ρεθύµνου, ο Σήφης

ROLAND CHAMBERS ΣΤΕΛΛΑ �Ι�Α�ΛΙΔΟΥ

db d d] {d d ΌΤΑΝ Η ΝΈΛΛΗ ΛΈΈΙ ΌΤΙ ΘΑ ΚΑΝΈΙ ΚΑΤΙ, ΤΌ ΚΑΝΈΙ, ��� �������� ��� ���ΑΥΤΌ. ��� Λ���� Ό,ΤΙ ΚΙ ������ ΑΝ ÍÔÅÊÁÓÔÑÏ ΈΙΝΑΙ ÌÁÑÉÆÁ

d] {d d

ατα λαχταρώντας να ¤ ^ ¤ c ¦ }§ κεφτόταν να γράψει τα

r

www.kaleidoscope.gr

COVER_STRATIGOS.indd 1

Ζωγράφισέ μου ένα σπίτι

23/11/2016 2:04:23 μμ

Χριστίνα Φραγκεσκάκη Μάρια Μπαχά

Φεύγει Έρχεται

Άννα & Μάνος Κοντολέων Φωτεινή Τίκκου

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ | ΟΜΗΡΟΥ 50 • 106 72 ΑΘΗΝΑ • ΤΗΛ.: 210 3632788 KTX_13.4x17cm.indd 1

30/11/16 11:08 πμ

BACK TO

SCHOOL ΣΧΟΛΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ

Δ Ω Ρ Ο*

ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ!

πακέτα βιβλίων πακέτα βοηθημάτων

*μ ε αγ ορ ές απ ό 5 0 €

πακέτα ξενόγλωσσων χαρτικά | γραφική ύλη

!

ΔΩΡEΑΝ ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΑ ΣΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΑΚΕΤΑ ΓΙΑ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ IANOS.GR

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ 7, 546 24, Τ 2310 277 004 | ΠΑΙΔΙΚΟΣ IANOS ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ 73 | ΚΑΛΑΜΑΡΙΑ | MED. COSMOS | IANOS BAZAAR ΒΟΓΑΤΣΙΚΟΥ 14 AΘHNA ΣΤΑΔΙΟΥ 24, 105 64, Τ 210 32 17 917 | IANOS MUSICSHOP | IANOS CAFÉ | IANOS DELI | IANOS ARTSHOP GOLDEN HALL | IANOS BAZAAR ΑΙΟΛΟΥ 67 IANOS.GR

μοιράζεται τίποτα με κανέναν και που πιστεύει πως είναι μεγαλύτερη και καλύτερη απ’ όλους τους άλλους. Στο τέλος όμως, θα συναντήσει έναν ισάξιο αντίπαλο και θα μάθει να συμπεριφέρεται καλύτερα! Αυτή η διασκεδαστική ιστορία καλεί τα παιδιά να ανακαλύψουν τις έννοιες του χρόνου, των μεγεθών και των σχημάτων, αλλά και να σκεφτούν γύρω από τη συμπεριφορά τους και τους καλούς τρόπους. Και βέβαια ο φυσιοδίφης Carle δεν χάνει την ευκαιρία να τους αποκαλύψει και μικρά μυστικά της φύσης. Τι πιστεύετε; Θα διαβάζατε ένα ανολοκλήρωτο βιβλίο που δεν έχει ακόμη γραφτεί κανονικά; Που έχει ήρωες που είναι ακόμη σκίτσα κι έναν συγγραφέα που ακόμα δουλεύει πυρετωδώς στο ατελιέ του; Αν τύχει, πάντως, και κρατήσετε στα χέρια σας το «Ένα βιβλίο χωρίς τίτλο» του Ερβέ Τυλλέ, μάλλον οι ήρωές του και ο συγγραφέας του θα σας κάνουν τη χάρη (τουλάχιστον, θα προσπαθήσουν...) και θα σας προσφέρουν τελικά ένα πρωτότυπο και διασκεδαστικό παραμύθι, γεμάτο εκπλήξεις. Θα το βρείτε από τις εκδόσεις Νεφέλη, σε απόδοση (ολοκληρωμένη) του Θεόφιλου Μπαχτσεβάνη και διαβάζοντάς το θα δείτε πώς χτίζεται σταδιακά μια ιστορία. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ο σχολικός εκφοβισμός αποτελεί παγκόσμιο φαινόμενο, με το 32% των παιδιών σε περισσότερες από 38 χώρες να έχουν υποστεί ή διαπράξει bullying. Κι όμως, ακόμα και σήμερα, πολλοί γονείς δε γνωρίζουν τη διαφορά του καβγά από τον εκφοβισμό, ενώ χιλιάδες παιδιά συνεχίζουν να εκφοβίζουν και να εκφοβίζονται. Το βιβλίο «Κόκκινο ή γιατί ο σχολικός εκφοβισμός δεν είναι αστείο», του Jan De Kinder (εκδόσεις Πατάκη, μετάφραση: Τατιάνα Μαρκάκη) πραγματεύεται αυτό το πάντα επίκαιρο θέμα με τρόπο κατανοητό για παιδιά προσχολικής ηλικίας και ιδιαίτερα πρωτότυπο: Ο συγγραφέας χρησιμοποιεί το αγαπημένο του χρώμα, το κόκκινο, για να προβληματίσει μικρούς και μεγάλους. Το κείμενο είναι λίγο (και κόκκινο), αλλά καθώς αγριεύουν τα πειράγματα χρησιμοποιούνται οι έντονες γραμμές του μολυβιού, το κάρβουνο, το μελάνι, τα ακρυλικά, και το κολάζ, για να μας δείξουν με έναν σχεδόν θεατρικό τρόπο το πώς τα γεγονότα βγαίνουν εκτός ελέγχου. Το βιβλίο προτάθηκε από Επιτροπή Παιδιών και Νέων για το αντίστοιχο Βραβείο το 2014-2015. Σε μια πόλη που την έλεγαν Βροντούπολη, όλοι φώναζαν και τα πάντα γίνονταν με φασαρία τρομερή... Πρώτος και καλύτερος, ο Βασιλιάς της. Οι φωνές του, φανταστείτε, έφταναν μέχρι… εδώ, αν και ήταν πολύ καλοσυνάτος. Όταν στην πόλη γεννήθηκε η Γαλήνη, ένα κορίτσι που έκλαιγε χωρίς ήχο και μιλούσε ψιθυριστά, σιγά σιγά παρέσυρε και τους γύρω της και μια γαλήνη απλώθηκε στη γειτονιά της, στη μια μεριά της πόλης. Όταν ο Βασιλιάς αρρώστησε βαριά και κρεβατώθηκε με φοβερό πονοκέφαλο, η Γαλήνη και ο πατέρας της, παλιός φίλος του Βασιλιά, ανέλαβαν δράση. Κατάφεραν, άραγε, να κάνουν τον καλό τους Βασιλιά να χαμογελάσει και πάλι και να σταματήσει να φωνάζει στους υπηκόους του; Η απάντηση στο νέο βιβλίο της Τζένης Κουτσοδημητροπούλου «Βασιλιάς Φωνακλάς Γαλήνη δεν βρίσκει», που κυκλοφορεί από την Ελληνοεκδοτική, σε εικονογράφηση της Αιμιλίας Κονταίου. Οι εκδόσεις Ψυχογιός προτείνουν στους μικρούς τους φίλους δυο εξαιρετικά ενδιαφέροντα Pop-Up βιβλία! «360ᵒ Pop-Up Διάστημα». Μέσα από τέσσερις ξεχωριστές θεµατικές ενότητες τα παιδιά θα εξερευνήσουν τα µυστήρια του Διαστήµατος, τους πλανήτες του ηλιακού µας συστήµατος, τις µαύρες τρύπες και τους γαλαξίες του σύµπαντος! Επίσης, θα νιώσουν κι αυτά λίγο… αστροναύτες απολαμβάνοντας τις τρισδιάστατες εικόνες που ανοίγουν κατά 360 μοίρες! Αντίστοιχα, στο «360ᵒ Pop-Up Ωκεανός», και πάλι μέσα από τέσσερις θεµατικές ενότητες, οι μικροί αναγνώστες θα ενημερωθούν με απολαυστικό τρόπο για την προέλευση των ωκεανών, τα τροπικά και τα παγωµένα ύδατα και τα ζώα που ζουν στον βυθό και χάρη στις τρισδιάστατες εικόνες, θα γίνουν για λίγο… δύτες! Ποιος λέει ότι μόνο τα φαντάσματα, οι βρικόλακες, οι μάγισσες και οι δράκοι που πετάνε φωτιές προκαλούν τρόμο; Στα αρχαία χρόνια, κυκλοφορούσαν ιστορίες για τέρατα και φοβερά πλάσματα που τρομοκρατούσαν τους ανθρώπους, απειλούσαν τους ναυτικούς και


63

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

11.09.2017

περισσότερους από τους αγαπημένους μας εκπαιδευτικούς.

ρουφούσαν αίμα! Στο νέο βιβλίο των εκδόσεων Ψυχογιός «Τέρατα και πλάσματα της μυθολογίας» τα παιδιά θα ανακαλύψουν τα πιο απίστευτα πλάσματα της μυθολογίας, θα γνωρίσουν τους εκπληκτικούς ήρωες και τα κατορθώματά τους και θα διασκεδάσουν με τις πολύχρωμες εικόνες που συνοδεύουν την αφήγηση. Από τον Κέρβερο στη Σφίγγα, από τις Σειρήνες στους Κενταύρους, από τους Κύκλωπες στη Μέδουσα… τα φοβερά τέρατα της μυθολογίας είναι εδώ και περιμένουν τους μικρούς αναγνώστες να τα γνωρίσουν.

Ξέρεις τι ’ναι να σε νομίζουν όλοι διάσημο, ενώ είσαι ένα απλό και ταπεινό λεμόνι; Ένα νέο, απολαυστικό παραμύθι του αγαπημένου συγγραφέα Βαγγέλη Ηλιόπουλου, πλαισιωμένο με υπέροχες εικόνες της Σάντρας Ελευθερίου, μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Κόκκινη Κλωστή Δεμένη. «Λίμο ο Λεμονάκης. Ιστορίες από τα τετράδια της φύσης». Οι Λεμονοστύφτες απειλούν να ξεζουμίσουν ολάκερη τη Λεμονία. Κατακίτρινα απ’ τον φόβο, μικρά και μεγάλα λεμονάκια κλαίνε με στυφά αναφιλητά. Τότε ένα ταλαίπωρο λεμόνι φαίνεται στον ορίζοντα. Είναι ο Λίμο ο Λεμονάκης, το πιο διάσημο λεμόνι όλων των εποχών! Επιτέλους, θα τους σώσει από τη συμφορά! Κι όμως, τα φουκαριάρικα τα λεμόνια γελιούνται αν νομίζουν ότι ο Λίμο είναι η μόνη τους ελπίδα, καθώς αυτός δεν έχει κάνει όσα λένε… Τελικά ποιος φταίει; Αυτός που διαδίδει τις ψεύτικες ειδήσεις ή αυτός που τις καταπίνει αμάσητες; Και τι κάνεις όταν όλοι θαρρούν πως είσαι μεγάλος και τρανός; Όταν όλοι έχουν πιστέψει πως είσαι ήρωας; Μάλλον δεν έχεις άλλη επιλογή. Πρέπει να γίνεις! Στο τέλος του βιβλίου, οι μικροί αναγνώστες στύβουν το… μυαλό τους, μαθαίνουν ότι πρέπει να ελέγχουν κάθε πληροφορία και μπορούν να ζωγραφίσουν τους δικούς τους, αστείους υπερήρωες!

Μια νέα σειρά με βιβλίων, γραμμένων σε μορφή κόμικς, την «Οδό των φίλων», της Σιλβαίν Ζαουί, προτείνουν στους μικρούς αναγνώστες οι εκδόσεις Μεταίχμιο, σε μετάφραση Κωνσταντίνας Αρμενιάκου. Ο Τιμ, η Μία, ο Σαμ, ο Έντζο και η Ρόουζ μαζεύονται στην αυλή της πολυκατοικίας τους, υπό τη «συνωμοτική επίβλεψη» του θυρωρού, του κυρίου Μορίς, για να παίξουν, να μοιραστούν τις χαρές αλλά και τα μικρά προβλήματα της καθημερινότητάς τους και να βρουν όλοι μαζί λύσεις. Στο «Δεν θέλω να πάω σχολείο» , μόλις φτάνει η ώρα για την επιστροφή στην τάξη, ο Σαμ έχει πονόκοιλο. Οι φίλοι του καταλαβαίνουν αμέσως πως στην πραγματικότητα του φταίει η επιστροφή στα θρανία. Ευτυχώς, η Μία έχει μια σούπερ ιδέα: μαζί οι πέντε φίλοι θα απαριθμήσουν όλους τους λόγους που υπάρχουν για να σου αρέσει το σχολείο, και θα τον βοηθήσουν να ξαναβρεί τη χαρά της ζωής! Στο «Κολλημένος στην οθόνη», ο Έντζο φέρεται παράξενα: Δεν έρχεται πια να παίξει με τους υπόλοιπους μετά το σχολείο. Ανήσυχοι, η Μία, ο Τιμ, η Ρόουζ και ο Σαμ ψάχνουν να βρουν τι συμβαίνει και μαθαίνουν την αλήθεια: ο Έντζο είναι κολλημένος στον υπολογιστή του. Όλοι μαζί οι φίλοι του θα τον βοηθήσουν να εκφράσει αυτό που του συμβαίνει και να ξαναβρεί την όρεξη για παρέα!

Παρόλο που η Ευρώπη είναι η δεύτερη μικρότερη ήπειρος του κόσμου, αποτελεί ανεξάντλητη πηγή ενδιαφέροντος. Έχει περισσότερα από επτακόσια εκατομμύρια κατοίκους, που μιλάνε περισσότερες από διακόσιες γλώσσες και ανήκουν σε περισσότερα από πενήντα έθνη, σε πενήντα διαφορετικά κράτη. Αξίζει λοιπόν να την εξερευνήσει κανείς... Τα παιδιά, χάρη στο ιδιαίτερα κατανοητό και ελκυστικό βιβλίο των εκδόσεων Ψυχογιός «Ο Άτλαντας της Ευρώπης» κάνουν ένα πανευρωπαϊκό ταξίδι από τη δύση στην ανατολή και από τον βορρά στον νότο, μέσα από έξι αναδιπλούμενους χάρτες γεμάτους φανταστικά αξιοθέατα. Ανακαλύπτουν ξεχωριστές πληροφορίες για την κάθε χώρα, γνωρίζουν ηγετικές προσωπικότητες από το παρελθόν και το παρόν, μαθαίνουν για τα πιο ενδιαφέροντα και διάσημα ευρωπαϊκά κτίρια και διαβάζουν για τη χλωρίδα και την πανίδα της γηραιάς Ηπείρου. Απολαυστικό ανάγνωσμα και για εμάς τους γονείς, που φρεσκάρουμε τις γνώσεις μας! Τρία πεπρωμένα ορίζουν τη ζωή του πρίγκιπα της Αιγύπτου, ένας κροκόδειλος, ένα φίδι κι ένας σκύλος. Όμως, εκείνος αρνείται να ζήσει μέσα στον φόβο εξαιτίας της προφητείας των Επτά Αθώρ

Υπάρχουν δασκάλες μακριές και δασκάλες κοντές, υπάρχουν δασκάλες με πολύ διαφορετικά χρώµατα. Μπορεί να είναι ανοιχτόχρωµες, σκούρες, µε ίσια μαλλιά ή µε σγουρά…
Μπορεί, φυσικά, να έχουν ρίγες ή τετραγωνάκια. Πώς βλέπει ένα παιδί τη δασκάλα του; Τι νομίζει ότι έχει μέσα της; Πώς καταφέρνει να μεταφέρει όλα αυτά που η ίδια ξέρει στους μαθητές της; Και όταν φεύγει από το σχολείο, πού πάει;. Το τρυφερό και αισιόδοξο βιβλίο «Όλα για τη δασκάλα μου», της Σουζάνα Ματτιάντζελι, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη σε μετάφραση Βασιλικής Νίκα, μοιάζει με οδηγό κατανόησης για όλους τους δασκάλους που πέρασαν από τα μαθητικά μας χρόνια και συνεχίζουν να περνούν, πλέον, στα μαθητικά χρόνια των παιδιών μας. Μικροί και μεγάλοι, θα αναγνωρίσουμε στις σελίδες του έναν ή

ορούν Κυκλοφαγγλικά και στα

Από 6 ετών

Από 6 ετών

Σελίδες: 72 Από 6 ετών

Ομήρου Ιλιάδα

Σελίδες: 60

ΤΑ ΕΠΙΚΑ

Σελίδες: 96

Σοφία Ζαραμπούκα:

Ομήρου Οδύσσεια

Ο Μεγαλέξανδρος Ετοιμάζεται: Αργοναυτική εκστρατεία


www.kokkiniklostibooks.gr

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

11.09.2017

ΠΑΙ∆ΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ Βαγγέλης Ηλιόπουλος

ΛΙΜΟ

Ο ΛΕΜΟΝΑΚΗΣ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ:

Σάντρα Ελευθερίου

Όταν όλοι θαρρούν πως είσαι μεγάλος και τρανός; Τι κάνεις; Όταν όλοι έχουν πιστέψει πως είσαι ήρωας; Ε, δεν έχεις άλλη επιλογή. Πρέπει να γίνεις!

Μαιζώνος 20-22, Πάτρα Τηλ.: 2610 226.453 e-mail: kokkiniklosti@gotsis.net.gr Ιστότοπος: www.kokkiniklostibooks.gr facebook: Κόκκινη Κλωστή Δεμένη

και παίρνει την απόφαση να ταξιδέψει και να γνωρίσει τη ζωή στις χώρες γύρω από τον Ευφράτη ποταμό. Εκεί θα έρθει αντιμέτωπος με τα τρία πεπρωμένα του και θα θελήσει να ορίσει ο ίδιος την πορεία της ζωής του. «Ο Πρίγκιπας με τα τρία πεπρωμένα», του Βασίλη Χρυσικόπουλου και της Εύης Παπαδοπούλου, σε εικονογράφηση της Farida El Gazzar, το πρώτο παραμύθι της νέας σειράς των εκδόσεων Μάρτης «Αρχαία αιγυπτιακά παραμύθια», χρονολογείται στον 13ο π.Χ αιώνα, κατά τις αρχές της 19ης Φαραωνικής Δυναστείας, και σώζεται σε πάπυρο που φυλάσσεται στο Βρετανικό Μουσείο. Η εξαιρετικά διασκευασμένη ιστορία του πρίγκιπα, που συγκινεί με τη διαχρονικότητά της, παραμένει ζωντανή μέσα από τις αφηγήσεις των σύγχρονων Αιγυπτίων. Οι εκδόσεις Διόπτρα μόλις εξέδωσαν 4 νέα βιβλία γνώσεων, που, εγγυημένα, θα κερδίσουν το ενδιαφέρον των μικρών μαθητών. Γιατί; Διότι τα βιβλία είναι γραμμένα ξεκάθαρα, είναι γεμάτα με ενδιαφέρουσες πληροφορίες και περιέχουν ζωντανές εικόνες. Στις σελίδες του βιβλίου «Άτλαντας για παιδιά-Τρομεροί Δεινόσαυροι» κάθε παιδί που μέσα του κρύβει έναν μικρό εξερευνητή θα ανακαλύψει όλα όσα θέλει να γνωρίζει για τους δεινόσαυρους! Θα δει έναν στεγόσαυρο που μασουλάει ένα φυτό, θα πρέπει να σκύψει για να αποφύγει έναν πτερόσαυρο που πετάει πάνω από το κεφάλι του, θα τρέξει παρέα με έναν βελοσιράπτορα και θα κάνει τσουλήθρα στον λαιμό ενός διπλόδοκου. Στο βιβλίο «Άτλαντας για παιδιά- Υπέροχος κόσμος», οι μικροί αναγνώστες θα ανακαλύψουν όλα όσα θέλουν να γνωρίζουν για τον κόσμο μας και θα ταξιδέψουν από το ψηλότερο βουνό ως τον βαθύτερο ωκεανό, από τους παγωμένους πόλους ως τις καυτές ερήμους, από τον βορρά ως τον νότο και από την ανατολή ως τη δύση. Στο βιβλίο «Άτλαντας για παιδιά-Φανταστικό Ανθρώπινο Σώμα», τα παιδιά θα μάθουν όλα όσα θέλουν να γνωρίζουν για το ανθρώπινο σώμα, όπως τι χρησιμότητα έχει το κρανίο τους, πού βρίσκονται οι φάλαγγές τους, πώς δουλεύουν οι μύες τους ή γιατί έχουν αφαλό. Τέλος, στο βιβλίο «Άτλαντας για παιδιά-Καταπληκτικά Ζώα», τα παιδιά θα ταξιδέψουν παρέα με τις πολικές αρκούδες του βορρά και τους πιγκουίνους του νότου, με τους γορίλες της ζούγκλας και τις καμήλες της ερήμου, με τις φάλαινες των ωκεανών και τα πουλιά των ουρανών… Από τις εκδόσεις Κέδρος κυκλοφόρησαν δύο νέες περιπέτειες της σειράς «ΤΕΑ ΣΙΣΤΕΡΣ – Στο κολέγιο Τόπφορντ», με πρωταγωνίστρια τη διάσημη ειδική ανταποκρίτρια και αδερφή του Τζερόνιμο Στίλτον, Τέα Στίλτον, για παιδιά από 7 ετών. Στο βιβλίο «Ο δρόμος της επιτυχίας», το δημοφιλές συγκρότημα Τοπ Ροκ Μπόις έρχεται στο Τόπφορντ για μία και μοναδική εμφάνιση. Όταν ο πρύτανης ανακοινώνει ότι μια μαθητική μπάντα θα ανοίξει τη συναυλία τους, ο ενθουσιασμός παρασύρει αγόρια και κορίτσια. Ποιοι θα επιλεγούν να παίξουν μαζί με τα νέα αστέρια της μουσικής; Στο βιβλίο «Ποιος κρύβεται στο Τόφορντ», μια μυστηριώδης ποντικίνα αποβιβάζεται στο Νησί των Φαλαινών, ενώ πίσω της ακολουθεί μια στρατιά από δημοσιογράφους και φωτογράφους… Πρόκειται πράγματι για τη διευθύντρια του διάσημου περιοδικού μόδας Ποντικοβόγκ; Οι Τέα Σίστερς είναι έτοιμες να το ερευνήσουν! Για παιδιά από 8 ετών, προτείνουμε την ξεκαρδιστική ιστορία «Ένας παππούς σκέτος μπελάς!», του Φαμπρίτσιο Σιλέι, µια εκρηκτική περιπέτεια για την ξεχωριστή σχέση παππού-παιδιών-εγγονιών, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη, σε μετάφραση Δήμητρας Δότση. Η Μάρθα ζει µια ήρεµη ζωή µε την οικογένειά της, ώσπου µια µέρα καταφτάνει ο κοσµογυρισµένος παππούς, που μέσα σε λίγες εβδοµάδες θα σαρώσει σαν σίφουνας όλη την οικογένεια, φέρνοντας τα πάνω κάτω. Μα είναι τόσο τροµερός αυτός ο παππούς; Η αλήθεια δεν είναι πάντα αυτή που νοµίζουµε µε την πρώτη µατιά. Ίσως ούτε και µε τη δεύτερη… Από τις εκδόσεις Μεταίχμιο έρχεται το βιβλίο του Κρίστοφερ Ετζ «Γράψε τις καλύτερες ιστορίες», ένας οδηγός συγγραφής για παιδιά από 8 ετών, που θέλουν να μάθουν πώς γράφεται μια ιστορία. Από την αρχική έμπνευση ως το τελικό κείμενο, καλύπτονται όλα τα θέματα που αφορούν τη συγγραφή, από κανόνες γραμματικής, οδηγίες ως προς τη δομή, συμβουλές για τη δημιουργία χαρακτήρων, ιστορικό υπόβαθρο ως τις οπτικές γωνίες, το λεξιλόγιο, την ονοματολογία. Το πρώτο μισό του βιβλίου είναι αφιερωμένο σε γενικότερους κανόνες και συμβουλές περί συγγραφής. Το δεύτερο μέρος αναφέρεται ξεχωριστά σε κάθε είδος με αντίστοιχες συμβουλές. Καλύπτει διάφορα είδη ιστοριών όπως: Περιπέτεια, Ιστορία μυστηρίου, Ιστορία τρόμου, Αστεία ιστορία, Ιστορία φαντασίας, Ιστορία επιστημονικής φαντασίας, Ιστορία κατασκοπείας, Ιστορία αγάπης, Ιστορία εποχής, Ημερολόγιο, Ιστορία με ζώα, Αθλητική ιστορία, Σχολική ιστορία, Θρίλερ, Σενάριο, Ιστορία-κοκτέιλ. Αν οι επίδοξοι λιλιπούτειοι συγγραφείς ακολουθήσουν τις έξυπνες ιδέες και συμβουλές που τους δίνονται με αστείο και παραστατικό τρόπο, χάρη στην απίθανη εικονογράφηση, θα καταλάβουν ότι είναι πολύ εύκολο να βάλουν τη φαντασία τους στο χαρτί και να ανακαλύψουν τον μαγικό κόσμο της λογοτεχνίας. Το μυθιστόρημα «Ο ελέφαντας της Έρικας» της Sylvia Bishop, σε εικονογράφηση της Ashley King (εκδόσεις Παπαδόπουλος, μετάφραση Αργυρώ Πιπίνη), είναι κάτι περισσότερο από μια γλυκιά ιστορία φιλίας ανάμεσα σε ένα δεκάχρονο κορίτσι και έναν ελέφαντα! Όλα ξεκινούν όταν το πρωινό των γενεθλίων της, η Έρικα βρίσκει στο κατώφλι


11.09.2017

Οι Εκδόσεις Πεδίο προτείνουν για τη νέα σχολική χρονιά

του σπιτιού της έναν πολύ μπερδεμένο ελέφαντα! Παρόλο που είναι ένα κορίτσι με ένα ιδιαίτερα πρακτικό μυαλό, ξαφνικά η μικρή έρχεται αντιμέτωπη με διάφορες δυσκολίες, όπως το πού θα βρει τα χρήματα για να αγοράσει τα 150 κιλά λάχανου που απαιτούνται για τη διατροφή του ή το πώς θα μπορέσει να τον προστατεύσει από όσους θέλουν να τον πάρουν μακριά της, ειδικά από τον ιδιοκτήτη του ζωολογικού κήπου! Εκτός από την ανατρεπτική περιπέτεια που θα βιώσει, η Έρικα θα κληθεί να απαντήσει και σε μερικά σημαντικά ερωτήματα όπως το πού στηριζόμαστε όταν σχηματίζουμε την άποψή μας για έναν άλλον άνθρωπο και το ποιοι είναι τελικά πιο περίπλοκοι, οι άνθρωποι ή τα ζώα; Η απάντηση σε κάθε νέα απορία που γεννάται στην Έρικα από τότε που ξεκινάει η παράξενη φιλία της με τον ελέφαντα, θα αποτελέσει και ένα πολύτιμο μάθημα ζωής τόσο για εκείνη, όσο και για τους νεαρούς αναγνώστες της ιστορίας της. Αξίζει να σημειωθεί ότι έκδοση περιλαμβάνει και σημαντικές πληροφορίες για τους ελέφαντες, για να τους γνωρίσουν καλύτερα τα παιδιά. Το να φτιάξεις μια ταινία μοιάζει πολύ με το να πας ένα ταξίδι με το αυτοκίνητο. Συναντάς απρόοπτα και αλλαγές και πολλές εκπλήξεις και σκαμπανεβάσματα στη διαδρομή. Εν αναμονή της κυκλοφορίας στην Ελλάδα της 12ης περιπέτειας του Σπασίκλα, τον επόμενο Νοέμβριο, οι νεαροί φαν του μπορούν να διαβάσουν το βιβλίο «Το ημερολόγιο ενός σπασίκλα- Το επόμενο κεφάλαιο» (εκδόσεις Ψυχογιός), να ακολουθήσουν τον συγγραφέα και εικονογράφο Τζεφ Κίνι και να μάθουν όλα όσα γίνονταν μπροστά και πίσω από τις κάμερες όσο γυριζόταν η ταινία της 20th Century Fox «Το ημερολόγιο ενός Σπασίκλα: Θα πάει μακριά η βαλίτσα;». Με αποκλειστικές φωτογραφίες από τα γυρίσματα, με εικονογραφημένα σενάρια και με αυθεντικά σκίτσα από τον Τζεφ Κίνι, το ημερολόγιο της ταινίας του Σπασίκλα είναι το τέλειο βιβλίο για όλους όσοι αναρωτιούνται πώς γίνεται μία ταινία.

Μέθοδος απλή, ελκυστική, αποτελεσματική, για να μάθουν τα παιδιά να γράφουν στο σπίτι, στο νηπιαγωγείο ή στις πρώτες τάξεις του Δημοτικού. +2 επιφάνειες γραφής για δεξιόχειρες και αριστερόχειρες

«Μια φορά και έναν καιρό ήταν ο άνθρωπος...» Κάπως έτσι θα μπορούσε να αρχίζει «Η θαυμαστή ιστορία του ανθρώπου από την αρχή» του Τζάννι Ροντάρι (εκδόσεις Πατάκη), που παρακολουθεί την πορεία του ανθρώπου πάνω στη Γη από την προϊστορία ως περίπου τα μέσα του 20ού αιώνα. Μια ιστορία που γράφτηκε για παιδιά από 10 ετών, αλλά αφιερώνεται στους μεγάλους, και μπορεί να διαβαστεί σαν παραμύθι αλλά και ως κείμενο που θα δώσει τροφή για σκέψη. Η μετάφραση είναι της Βασιλικής Νίκα, ενώ το παράρτημα της Βυζαντινής Ιστορίας για την ελληνική έκδοση έχει γράψει ο Ιωάννης Δημητρούκας. Για τους μαθητές δημοτικού σχολείου, οι εκδόσεις Πατάκη προτείνουν το «Σχολικό Ημερολόγιο 2017-2018», χάρη στο οποίο τα παιδιά μπορούν να οργανώνουν το χρόνο τους (και έτσι να έχουν χρόνο για παιχνίδι), να σημειώνουν σωστά τις υποχρεώσεις τους (και να μη φωνάζει η μαμά), να ξέρουν τι τους γίνεται με το πρόγραμμα του σχολείου (δε θα ξεχνούν τίποτε), να προγραμματίζουν χρησιμοποιώντας το πλανόγραμμα (πολύ χρήσιμο), να διασκεδάζουν παίζοντας και μαθαίνοντας (χωρίς σχόλιο...), να αξιολογούν την προσπάθειά τους καθημερινά (θα είναι σούπερ), να σημειώνουν ό,τι τους ενδιαφέρει (βιβλία, ταινίες, εκδρομές, τηλέφωνα συμμαθητών, top 10 και φυσικά... black lists). Και τι άλλο; Υπάρχει χώρος και για τις σημειώσεις των γονιών και των δασκάλων τους! Κλείνουμε με άλλα δυο ημερολόγια για τη νέα σχολική χρονιά, που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Μεταίχμιο. Πρωταγωνιστές τους μια γνήσια δεκάχρονη ντετέκτιβ και ο μεγαλύτερος μικρός ντετέκτιβ του κόσμου. Η θαρραλέα Πένι Πέπερ, με το «Σχολικό ημερολόγιο 2017-2018: Πένι Πέπερ» και ο Ντετέκτιβ Κλουζ, με το «Σχολικό ημερολόγιο 20172018: Ντετέκτιβ Κλουζ» θα κρατήσουν συντροφιά στα παιδιά όλες τις μέρες της σχολικής χρονιάς με παιχνίδια, σταυρόλεξα, λαβύρινθους και τις απίθανες ντετεκτιβικές τους μεθόδους! Επίσης, θα τους υπενθυμίζουν τις γιορτές των φίλων τους, τις σημαντικότερες παγκόσμιες ημέρες, αλλά και τις σχολικές αργίες, ώστε να προγραμματίζουν σωστά τον χρόνο τους.

Ένα πολύτιμο εργαλείο για γονείς και εκπαιδευτικούς που βοηθά στην έγκαιρη ανίχνευση των «μαθησιακών δυσκολιών» του παιδιού και τις αντιμετωπίζει με κατάλληλες ασκήσεις που μοιάζουν με παιχνίδι.

www.pediobooks.gr


66

ΓΑΒ ΚΑΙ ΝΙΑΟΥ

Μαμά θέλω σκυλάκι... ΤΟΥ ΣΑΡΑΝΤΟΥ ΜΕΝΟΥΤΗ

Ο Σαράντος Μενούτης είναι Κτηνίατρος Α.Π.Θ.

...και γατάκι, κουνελάκι και ψαράκι. Τι κάνουμε όταν η επιθυμία του παιδιού μας για τετράποδη παρέα χτυπάει την πόρτα; Η ιδιοκτησία ενός κατοικίδιου ζώου κατά την παιδική ηλικία αποτελεί για τους μετέπειτα ενήλικους μια από τις πιο ευχάριστες αναμνήσεις. Είτε πρόκειται για ένα μικρό χρυσόψαρο, ένα κουνελάκι, ένα σκύλο ή μία γάτα, τα παιδιά φαίνεται να απολαμβάνουν τη συντροφιά που τους προσφέρουν τα ζώα. Γνωρίζατε όμως, ότι τα κατοικίδια ζώα δεν αποτελούν μόνο συντροφιά και απασχόληση για τα μικρά παιδιά, αλλά και ότι συντελούν θετικά στην ανάπτυξη τους σε όλους τους τομείς; Υπάρχουν ξεκάθαρες επιστημονικές αποδείξεις ότι τα παιδιά που μεγαλώνουν με κατοικίδιο, αναπτύσσουν

καλύτερες κοινωνικές ικανότητες και έχουν μεγαλύτερο σεβασμό για όλα τα ζωντανά γύρω τους, σε σύγκριση με τα παιδιά που δεν έχουν το πλεονέκτημα της ιδιοκτησίας ενός μικρού φίλου. Τα παιδιά μαθαίνουν γρήγορα ότι τα ζώα έχουν ανιδιοτελή αγάπη και πίστη καθώς και ότι βιώνουν τον πόνο, την πείνα, την αρρώστια και τελικά τον θάνατο – ένα πολύτιμο μάθημα για τη ζωή μπροστά τους. Για μερικά παιδιά, υπάρχει η εμπειρία της γέννησης και η επίδειξη της μητρικής αγάπης, φροντίδας και προσοχής, καθώς και η πρόσθετη ευθύνη την οποία μοιράζεται όλη η οικογένεια. Οι ειδικοί λοιπόν έχουν πλέον καταλήξει στο συμπέρασμα ότι τόσο η σωματική, η κοινωνική, η συναισθηματική και η νοητική ανάπτυξη του παιδιού, ενθαρρύνονται και ενισχύονται μέσω της αλληλεπίδρασης με το κατοικίδιο της οικογένειας.

Σωματική Ανάπτυξη Τα κατοικίδια ζώα προάγουν την ανάπτυξη και λειτουργία των κινητικών δεξιοτήτων των παιδιών. Ο καθημερινός περίπατος ή η άσκη-

11.09.2017

ση με τον σκύλο στην αυλή καθώς και το να του πετάς την αγαπημένη του μπάλα δεν αποτελεί άσκηση μόνο για το σκύλο, αλλά είναι και ένας τρόπος καθημερινής άσκησης των παιδιών και αφορμή για να ξεφύγουν από τις καθιστικές εσωτερικές δραστηριότητες, να βγουν έξω από το σπίτι, να κινηθούν και να παίξουν. Ακόμη και η καθημερινή φροντίδα ενός κατοικίδιου μέσα στο σπίτι όπως το τάισμα, η αλλαγή του νερού στο δοχείο, ο καθαρισμός του χώρου του (κλουβί, γυάλα, ενυδρείο κτλ) μπορούν να ενθαρρύνουν τις κινητικές τους δεξιότητες.

Κοινωνική Ανάπτυξη Για τα παιδιά, τα κατοικίδια ζώα μπορεί να αποτελούν μια θαυμάσια ευκαιρία για την κοινωνική τους ανάπτυξη αφού λειτουργούν ως «διαμεσολαβητές». Είναι πιο εύκολο να αλληλεπιδρούν και να προσεγγίζουν ένα άλλο παιδί που παίζει με ένα κατοικίδιο ζώο. Με τον τρόπο αυτό, ένα κατοικίδιο ζώο μπορεί να είναι η γέφυρα ανάμεσα σε ένα λιγότερο κοινωνικό παιδί, αλλά και μία ευκαιρία για καινούργιους φίλους, παιχνίδι και παρέα. Ένα κατοικίδιο ζώο μπορεί ακόμη και από μόνο του να αποτελεί ένα κοινωνικό αντικείμενο για τα παιδιά, λόγω της φύσης της σχέσης τους. Επειδή τα ζώα μας δέχονται για αυτό που είμαστε, τα κατοικίδια ζώα μας μαθαίνουν το νόημα σε κάθε μας κοινωνική σχέση.

Συναισθηματική Ανάπτυξη Τα κατοικίδια μπορούν να διευκολύνουν τις διάφορες πτυχές της συναισθηματικής ανάπτυξης παιδιών, όπως η αυτοεκτίμηση και το αίσθημα ευθύνης. Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν και τους ανατίθεται ολοένα και μεγαλύτερο μέρος της φροντίδας του κατοικίδιου ζώου, τα βοηθά να νιώσουν ικανά και να αποκτήσουν αυτοπεποίθηση. Επίσης η συναναστροφή με τα κατοικίδια ζώα γεννά πάμπολλα συναισθήματα στο παιδί, αγάπη, χαρά, λύπη, συντροφικότητα, μοίρασμα, καθημερινά βιωματικά μαθήματα συναισθηματικής νοημοσύνης.

Γνωστική Ανάπτυξη Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, μπορούν να αναπτύξουν ενδιαφέρον για ένα συγκεκριμένο είδος ή φυλή ζώου. Ενθαρρύνοντας τα παιδιά να διαβάσουν και να μάθουν για το αγαπημένο τους κατοικίδιο, ενθαρρύνουμε τη γνωστική ανάπτυξη του παιδιού, δεδομένου ότι ενισχύουμε και τροφοδοτούμε την επιθυμία για μάθηση. Ακόμη και η τακτική επίσκεψη στον κτηνίατρο, μπορεί να αποτελέσει την αφορμή στο παιδί για μάθηση μέσα από τις απλές ερωτήσεις σχετικά με τη φροντίδα και υγεία του κατοικίδιού του. Φυσικά, η απόκτηση ενός κατοικίδιου ζώου ως ένα νέο μέλος της οικογένειας δεν είναι μια απόφαση που πρέπει να γίνει απερίσκεπτα. Θα πρέπει πρώτα να αποτελεί μια δέσμευση για τους γονείς, όχι άμεσα για το παιδί, δεδομένου ότι ο γονέας θα είναι τελικά υπεύθυνος για την ευημερία του κατοικίδιου ζώου. Σε κάθε περίπτωση, τα οφέλη από τη σχέση παιδιού και ζώου είναι μόνο θετικά και διαρκούν για μια ολόκληρη ζωή!


11.09.2017

Ξέρετε ότι... Discover Dogs

Τα σκυλιά μπορούν να «ακούσουν» τη θλίψη σας. Έρευνες έδειξαν ότι στον εγκέφαλο των σκυλιών έχει δημιουργηθεί ένα τμήμα που υπάρχει μόνο για να μπορεί να επεξεργάζεται το ανθρώπινο συναίσθημα

45% των κατοικίδιων σκύλων κοιμούνται στο κρεβάτι των ιδιοκτητών τους

Περισσότερες τίγρεις ζουν σε σπίτια αμερικάνων ως κατοικίδια, παρά στη φύση παγκοσμίως

Στις γάτες δεν αρέσει να πίνουν νερό όταν αυτό βρίσκεται δίπλα στην τροφή. Απομακρύνετε το δοχείο με το νερό από το φαγητό τους για να προλάβετε τις συνηθισμένες παθήσεις των νεφρών που τις ταλαιπωρούν

44% από τις οικογένειες που έχουν κατοικίδιο, αποκτούν περισσότερα από ένα

Ο λόγος για τον οποίον οι σκύλοι διστάζουν να βγούν στη βροχή, δεν είναι για να μη βραχούν, αλλά γιατί τα αυτιά τους είναι πολύ ευαίσθητα στη συχνότητα που εκπέμπει

Στις 4 και 5 Νοεμβρίου, ανακαλύψτε τον καλύτερο φίλο του ανθρώπου: Discover Dogs Το μοναδικό φεστιβάλ για όλους τους σκύλους! Το Discover Dogs είναι το μοναδικό φεστιβάλ για σκύλους,ιδιαίτερα φιλικό προς τα παιδιά, μιας και έχουν σχεδιαστεί δεκάδες δραστηριότητες για αυτό προκειμένου να διασκεδάσει, να ψυχαγωγηθεί αλλά και να καλλιεργήσει την κλίση του προς την ζωοφιλία. Παιχνίδια, δώρα, καλλιτεχνικές δραστηριότητες και κατασκευές θα μετατρέψουν το φεστιβάλ στον απόλυτο χώρο ψυχαγωγίας και μάθησης του παιδιού σας. Discover Dogs σημαίνει αστείρευτη χαρά και για τους σκύλους μας. Στον κυρίως χώρο του φεστιβάλ θα στηθεί ένα μοναδικό Dog Playground, ένας χώρος σωματικής και νοητικής εκτόνωσης του σκύλου, όπου οι σκύλοι θα μπορέσουν να παίξουν με τους κηδεμόνες τους και να νιώσουν ανεξάντλητη χαρά κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ. Σε αυτή τη μεγάλη γιορτή για τους σκύλους μας, οι επισκέπτες θα μπορούν να έρθουν στο φεστιβάλ παρέα και με τον δικό τους σκύλο. Παρακαλώ μην ξεχάσετε ότι: • Ο σκύλος σας θα πρέπει να είναι μεγαλύτερος από 4 μηνών (16 εβδομάδων). • Ο σκύλος σας θα πρέπει να έχει προ εγγραφεί ή να εγγραφεί κατά την είσοδο. Επίσης, θα πρέπει να έχετε οπωσδήποτε μαζί σας: • Ενημερωμένο βιβλιάριο υγείας, στο οποίο πρέπει να φαίνεται και ο αντιλυσσικός εμβολιασμός (να είναι ενεργός). • Κονκάρδα του αντιλυσσικού εμβολιασμού. • Να έχει microchip και πιστοποιητικό ηλεκτρονικής ταυτοποίησης που να αναφέρει τον κηδεμόνα του(*). Save the date – 4 και 5 Νοεμβρίου στο Helexpo Maroussi www.discoverdogs.gr Με δωρεάν είσοδο και πολλά δώρα. Ελάτε να ανακαλύψετε τους σκύλους στο μεγάλο φεστιβάλ Discover Dogs!



ΔΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥ

11.09.2017

LICE FREE SET ΑΠΌ ΤΗ FREZYDERM

Το Lice Free Set είναι μια ολοκληρωμένη ειδική αγωγή για την εξάλειψη των ψειρών με φυσικό τρόπο, που αποτελείται από το εξειδικευμένο σαμπουάν Lice Free Shampoo, τη δραστική λοσιόν Lice Free Lotion και το ειδικό χτενάκι για την απομάκρυνση της ψείρας. Η αποτελεσματικότητά του στηρίζεται σε αιθέρια έλαια (Tea Tree, Γεράνι, Λεβάντα) και σε φυτικά εκχυλίσματα (Καλέντουλα, Acetum), τα οποία, σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα ενεργά συστατικά που περιέχει, αντιμετωπίζουν και απομακρύνουν τις ψείρες με φυσικό τρόπο. Η δράση του λειτουργεί σε όλα τα στάδια ζωής της ψείρας, κόνιδα, νύμφη και ενήλικη, γεγονός που το καθιστά απόλυτα αποτελεσματικό. Δεν περιέχει τοξικά βιοκτόνα, συντηρητικά και parabens.

ΠΆΜΕ GOETHE, ΠΆΜΕ ΣΩΣΤΆ ΑΠ’ ΤΗΝ ΑΡΧΉ

ANIMAL PARADE TOOTH FAIRY ΓΙΑ ΤΗ ΣΤΟΜΑΤΙΚΉ ΥΓΕΊΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΎ ΣΑΣ

Το Animal Parade Tooth Fairy είναι ένα συμπλήρωμα που ενισχύει τα παιδικά δόντια. Τα παιδιά σας θα απολαύσουν δύο μασώμενα ζωάκια κάθε μέρα, που περιέχουν S. Salivarius M18, ένα φιλικό βακτήριο που εμποδίζει την ανάπτυξη των βακτηρίων που προκαλούν τερηδόνα και στοματικές λοιμώξεις, όπως περιοδοντίτιδα. Επιπλέον περιέχουν L. Acidophilus, βιταμίνη D3 και ασβέστιο για ενίσχυση δοντιών και οστών και υγιεινές τροφές, όπως σπανάκι, μπρόκολο, σύκο και χουρμάς, ευεργετικές για την υγεία των δοντιών, του στόματος και του οργανισμού εν γένει. Το γλυκαντικό του είναι η Ξυλιτόλη, απολύτως ασφαλής, χωρίς θερμίδες και κατά της τερηδόνας. Προϊόν Nature’s Plus, USA. Εισαγωγή Αpollonian Nutrition τηλ. 210 6134604, www.apolloniannutrition.gr

Κάθε χρόνο πάνω από 200.000 σπουδαστές φοιτούν σε κάποιο τμήμα Γερμανικών σε ένα από τα 150 Goethe-Institut που λειτουργούν σε περισσότερες από 90 χώρες. Από τη στιγμή που θα ξεκινήσει το μάθημα, το παιδί ή ο έφηβος έχει ως κύρια γλώσσα διδασκαλίας τα Γερμανικά. Αυτό στην πράξη σημαίνει ότι οι μαθητές προετοιμάζονται σωστά και με συνέπεια για διεθνώς αναγνωρισμένα πιστοποιητικά, που εξασφαλίζουν επαγγελματική και ακαδημαϊκή πορεία σε παγκόσμια κλίμακα. Οι διδακτικές μέθοδοι έχουν άξονα τον κόσμο των παιδιών και των εφήβων, που μαθαίνουν τη γλώσσα και τις δομές της στην πράξη, μέσω δραστηριοτήτων και ερευνητικών εργασιών. Έτσι η εκμάθηση γίνεται ταυτόχρονα διασκέδαση, αφού τα παιδιά έρχονται σε επαφή όχι μόνο με τη γλώσσα, αλλά και με τον πολιτισμό. Ακόμα εκμεταλλεύονται τις ευκολίες που προσφέρει η τεχνολογία, μελετώντας με tablets και ειδικά διαμορφωμένους διαδραστικούς πίνακες. Σημειώνουμε ότι οι πόρτες του Goethe-Institut είναι πάντα ανοιχτές για τους γονείς, ώστε να συζητούν με τους καθηγητές όλα τα θέματα που έχουν να κάνουν με την πρόοδο και το μέλλον των παιδιών.

ΠΑΊΞΕ ΚΙ ΕΣΎ ΜΕ ΤΑ MELISSA PASTA KIDS ΚΑΙ ΚΆΝΕ ΤΟ ΦΑΓΗΤΌ ΠΑΙΧΝΊΔΙ!

Τα ζυμαρικά Melissa Pasta Kids υποδέχονται τη νέα σχολική χρονιά και καλούν όλους τους μικρούς μακαρονάδες να κάνουν το φαγητό… παιχνίδι, κάνοντας την απόλαυση ακόμα μεγαλύτερη! Με τα Melissa Pasta Kids, μια ακόμα καινοτομία της Melissa, οι μικροί μακαρονάδες τρώνε το αγαπημένο τους φαγητό, απολαμβάνουν τη μοναδική του γεύση και παίζουν με… ζωάκια, γράμματα, αριθμούς και τους αγαπημένους τους ήρωες: τα Minions, την Peppa, τον Μπομπ Σφουγγαράκη, τη Ντόρα την Εξερευνήτρια. Τα ζυμαρικά βρίσκονται στη βάση της πυραμίδας της Μεσογειακής διατροφής, έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, σάκχαρα και πολύ χαμηλή σε αλάτι και επιπλέον αποτελούν πηγή πρωτεϊνών. Τα διάφορα σχήματα έχουν σχεδιαστεί προσεκτικά ώστε να βοηθούν το ζυμαρικό να δέσει καλύτερα με την σάλτσα και να κάνει πιο εύκολη την κατάποση αλλά και να ενθαρρύνει τον χειρισμό του πιρουνιού. Γιατί… μικροί και μεγάλοι είμαστε Μακαρονάδες! Τι να κάνουμε;

ΚΆΘΕ ΡΟΎΧΟ ΤΗΣ ΣΥΛΛΟΓΉΣ AW17 ΤΩΝ MONSOON CHILDREN ΈΧΕΙ ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΊΑ ΝΑ ΔΙΗΓΗΘΕΊ!

Για τη σεζόν Φθινόπωρο/Χειμώνας ’17, η συλλογή των Monsoon Children συγκεντρώνει όλα τα μεγάλα fashion trends στα super girly party dresses που είναι ιδανικά για τις επίσημες περιστάσεις των μικρών Monsooners. Σ’ αυτή τη συλλογή, κάθε στιλ θα βρει το ντύσιμο που του ταιριάζει! Κήποι με βατόμουρα, λουλούδια κι άγρια ζώα, ξεδιπλώνονται σε φορέματα που έχουν πολύ ενδιαφέρουσες ιστορίες να διηγηθούν. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στα φλοράλ κεντήματα και στην έκρηξη έντονων χρωμάτων, για να απεικονιστούν ρομαντικά φθινοπωρινά τοπία. Ακολουθώντας την space age τάση της σεζόν, κυριαρχούν οι μοβ και μπλε αποχρώσεις, οι επιρροές από τα γαλαξιακά μοτίβα, τα prints με τα αστέρια και τα φεγγάρια. https://www.facebook.com/MonsoonChildrenGR/

by

ΣΕΙΡΑ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ FISHER PRICE ΑΠΟ ΤΗΝ ARDITEX ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ.

Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να κάνετε το παιδί σας ακόμη πιο χαρούμενο και ευτυχισμένο! Ένας από αυτούς είναι να δημιουργήσετε για αυτό ένα δωμάτιο γεμάτο χρώμα και φαντασία, που θα του προσφέρει το καλύτερο δυνατό ξεκίνημα στη ζωή του! Σε αυτό θα σας βοηθήσουν τα υπέροχα, ιδιαίτερα έπιπλα για παιδιά προσχολικής ηλικίας της Arditex, με την υπογραφή της Fisher Price, που θα δώσουν μια ξεχωριστή πινελιά στον χώρο του μικρού σας. Ξεχωρίσαμε τον πρακτικό ξύλινο αποθηκευτικό χώρο με αποτυπωμένα μοτίβα, το τραπεζάκι με το ασορτί καρεκλάκι της Fisher Price, που κάνουν τον χρόνο που περνάει το παιδί στο δωμάτιο ακόμη πιο εποικοδομητικό, έναν ξύλινο πίνακα, που θα… το βάλει σε «τάξη», έναν ξύλινο υψομετρητή που μπορεί να τοποθετηθεί πάνω σε έπιπλα, έναν πολύχρωμο ξύλινο καλόγερο, αλλά και το χνουδωτό χαλάκι που ενθαρρύνει το μικρό σας ζιζάνιο να περνάει χρόνο επάνω του, παίζοντας και δημιουργώντας. Fisher Price by Arditex: Αποκλειστικός Αντιπρόσωπος ANG SALES ΕΠΕ, Ηφαίστου 1, 15354 Γλυκά Νερά Αττικής, τηλ. 2106618770, email: info@angsales.com

ΝΈΕΣ ΒΡΕΦΙΚΈΣ ΠΆΝΕΣ DAIPERS INSTACORE! ΑΠΟΡΡΟΦΟΎΝ ΣΤΟ ΠΙ ΚΑΙ ΦΙ!

Το μωρό σας δεν το προλαβαίνετε! Είναι αεικίνητο και ανυπόμονο… Τα θέλει όλα στο λεπτό! Το φαγητό, το παιχνίδι, τα χάδια και την αμέριστη προσοχή και φροντίδα σας! Οι νέες βρεφικές πάνες Daipers Instacore είναι ειδικά σχεδιασμένες για να μπορούν να ανταποκρίνονται εξίσου γρήγορα στις απαιτητικές ανάγκες του, απορροφώντας στο Πι και Φι! Χάρη στον πυρήνα προηγμένης τεχνολογίας Instacore, απορροφούν άμεσα την υγρασία την κρίσιμη στιγμή, αφήνοντας το μωρό σας στεγνό και χαρούμενο, στο λεπτό! Οι νέες βρεφικές πάνες Daipers διαθέτουν επίσης απαλό κάλυμμα και υλικά που επιτρέπουν στο δέρμα να αναπνέει, ενώ είναι δερματολογικά ελεγμένες και ιδιαίτερα λεπτές, για άνεση σε κάθε κίνηση του μωρού σας και με χαριτωμένα παιδικά σχεδιάκια, για να γίνεται η κάθε αλλαγή πάνας… παιχνιδάκι! Θα βρείτε τη νέα σειρά βρεφικών πανών Daipers Instacore στα supermarket σε τιμή-έκπληξη!

ΤΟ ΤΑΞΊΔΙ ΣΑΣ ΣΤΗ ΜΟΥΣΙΚΉ ΑΡΧΊΖΕΙ ΜΕ ΤΙΣ ΚΑΛΎΤΕΡΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΈΣ. ΑΠΟΚΤΉΣΤΕ ΔΩΡΕΆΝ ΤΟ ΌΡΓΑΝΟ ΠΟΥ ΘΑ ΣΠΟΥΔΆΣΕΤΕ!

Κάθε χρόνο, οι νέοι σπουδαστές του Ωδείου Φίλιππος Νάκας έχουν τη δυνατότητα να επωφεληθούν μιας σημαντικότατης προσφοράς σε μουσικά όργανα, μιας προσφοράς που εκτιμάται ιδιαιτέρως από όλους εκείνους που, στο ξεκίνημα των μουσικών τους σπουδών, δε χρειάζεται να διαθέσουν χρήματα για την αγορά οργάνου. Φλάουτο, κλαρινέτο, σαξόφωνο, τρομπέτα, κιθάρα, βιολί, βιολοντσέλο, ηλεκτρική κιθάρα, ντραμς, παραδοσιακό κλαρίνο και μπουζούκι γίνονται για πάντα δικά σας με την εγγραφή σας στο Ωδείο Φίλιππος Νάκας για το διδακτικό έτος 2017-2018, ενώ για τους σπουδαστές πιάνου, το Ωδείο παραχωρεί ένα όρθιο πιάνο, για έναν ολόκληρο χρόνο! Αποκτήστε το δικό σας μουσικό όργανο χωρίς να ξοδέψετε χρήματα. Για περισσότερες πληροφορίες τηλεφωνήστε στο 210 3634000, ή μπείτε στο www.nakas.edu.gr. Το Ωδείο Φίλιππος Νάκας βρίσκεται στο κέντρο της Αθήνας, Ιπποκράτους 41 και έχει παραρτήματα στην Αγία Παρασκευή, στο Αιγάλεω, στη Γλυφάδα, στην Κηφισιά, στα Μελίσσια, στη Νέα Σμύρνη, στον Πειραιά, στη Θεσσαλονίκη και στα Ιωάννινα.

69


70

11.09.2017

ΣΗΜΕΙΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ

ΒΑLLOONS:ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΠΛΑΣΤΗΡΑ 129, ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 396, ΖΩΓΡΑΦΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 49,ΜΟΣΧΑΤΟY Λ. ΠΟΣΕΙΔΩΝΟΣ 45, Ν. ΗΡΑΚΛΕΙΟY ΜΑΡΙΝΟΥ ΑΝΤΥΠΑ 60 - 64, ΠΕΙΡΑΙΑ ΥΨΗΛΑΝΤΟΥ 1, ΧΑΛΑΝΔΡΙOY ΒΑΣ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ 16 & ΓΡΙΒA, ΒΟΥΛΑ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 6, CAROUSEL: AΓ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΑΓ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ 199, HΛΙΟΥΠΟΛΗΣ ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 16, ΩΔΕΙΟ ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΝΑΚΑΣ: ΑΘΗΝΑΣ ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ 41, ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΛΕΩΦ. ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 422, ΑΙΓΑΛΕΩ ΙΕΡΑ ΟΔΟΣ 240, ΚΗΦΙΣΙΑΣ ΚΗΦΙΣΙΑΣ 281 & ΣΟΛΩΜΟΥ, ΜΕΛΙΣΣΙΩΝ Λ. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 2 & ΣΕΡΙΦΟΥ, ΝΕΑΣ ΣΜΥΡΝΗΣ ΟΜΗΡΟΥ 68, ΠΕΙΡΑΙΑΣ ΗΡΩΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ 7 - 9, ΓΛΥΦΑΔΑΣ Σ. ΛΑΖΑΡΙΔΗ 1 & Ν.ΖΕΡΒΑ, ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ: ΚΤΗΡΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 138 ΓΚΑΖΙ, ΚΟΥΜΠΑΡΗ 1 ΚΟΛΩΝΑΚΙ, ΙΑΝΟΣ: ΣΤΑΔΙΟΥ 24, «GOLDEN HALL», ΜΥ PLAYCE: ΑΔΡΙΑΝΕΙΟΥ 44 Ν. ΨΥΧΙΚΟ, ΕΚΑΛΗΣ 37 Ν. ΕΡΥΘΡΑΙΑ, ART & HOBBY: ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΑΞΙΤΕΛΟΥΣ 31, Ν. ΨΥΧΙΚΟΥ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 4, ΓΛΥΦΑΔΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΛΑΜΠΡΑΚΗ 17, ΠEΡΙΣΤΕΡΙΟΥ BAΣΙΛΕΩΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ 65, FRIDAYS: KOΛΩΝΑΚΙ ΝΕΟΦΥΤΟΥ ΒΑΜΒΑ 2, ΓΛΥΦΑΔΑΣ ΛΑΖΑΡΑΚΗ 43, ΒΡΕΦΙΚΑ ΠΟΛΥΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΛΗΤΩ: ΛΕΩΦ. ΚΗΦΙΣΣΟΥ 90 ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ, ΑΛΙΜΟΥ ΑΛΙΜΟΥ 89, ΚΗΦΙΣΙΑΣ 17ο ΧΛΜ. Ε. Ο ΑΘΗΝΩΝ - ΛΑΜΙΑΣ, ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 38, ΜΟΣΧΑΤΟ, ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ Λ. ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 459 ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, CAKE: ΕΡΜΟΥ ΦΩΚΙΩΝΟΣ 2 - 4, ΚΟΛΩΝΑΚΙ ΗΡΟΔΟΤΟΥ 15, Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ 22 2ης MΑΙΟΥ, BABY BEAUTY: ΒΡΙΛΗΣΣΙΩΝ ΛΕΩΦ. ΠΕΝΤΕΛΗΣ 3, ΓΛΥΦΑΔΑΣ ΑΓΓΕΛΟΥ ΜΕΤΑΞΑ 24 – 26, ΚΗΦΙΣΙΑ VOLTA FUN TOWN: Π.ΦΑΛΗΡΟ- ΜΑΡΙΝΑ ΦΛΟΙΣΒΟΥ, ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ AVENUE Λ.ΚΗΦΙΣΙΑΣ 41-45 ΜΑΡΟΥΣΙ, ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΑΤΗΕΝS HEART ΠΕΙΡΑΙΩΣ 180 ΤΑΥΡΟΣ, ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ATHENS METRO MALL Λ.ΒΟΥΛΙΑΓΜΕΝΗΣ 276, LAPIN MAGICLAND: 17o ΧΛΜ. ΕΘΝ. ΟΔΟΥ ΑΘΗΝΩΝ-ΛΑΜΙΑΣ NEA ΚΗΦΙΣΙΑ, ΛΕΩΦ.ΒΟΥΛΙΑΓΜΕΝΗΣ 97 ΓΛΥΦΑΔΑ, ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΟΣ 17 & Α.ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ΜΕΛΙΣΣΙΑ, LAPIN HOUSE: ΣΩΤΗΡΟΣ & ΚΑΡΑϊΣΚΟΥ 125 ΠΕΙΡΑΙΑΣ, ΠΛΑΤΩΝΟΣ 1 ΧΑΛΑΝΔΡΙ, Ο ΦΡΑΓΚΟΛΙΝΟΣ: ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 55, ΓΛΥΦΑΔΑ, D.P.A.M. (ΠΑΙΔΙΚΟ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΕΣΩΡΟΥΧΩΝ) FACTORY OUTLET ΠΕΙΡΑΙΩΣ 76, Ν. ΦΑΛΗΡΟΥ, MC ARTHUR GLEN DESIGN OUTLET ΑΤΗΕΝΣ ΘΕΣΗ ΓΙΑΛΟΥ, THE MALL ATHENS ΘΕΣΗ ΓΙΑΛΟΥ, GOLDEN HALL ΘΕΣΗ ΓΙΑΛΟΥ, ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΣ ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ 59, ΚΗΦΙΣΙΑ ΚΥΡΙΑΖΗ 13 , ΓΛΥΦΑΔΑ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΑΓΓΕΛΟΥ ΜΕΤΑΞΑ 23, ΑΛΙΜΟΣ ΘΕΟΜΗΤΟ-

ΡΟΣ 41, ΑΘΗΝΑ ΕΡΜΟΥ 23-25, ΑΙΓΑΛΕΩ Λ. ΚΗΦΙΣΟΥ 96-98, ATHENS METRO MALL ΑΓ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Λ. ΒΟΥΛΙΑΓΜΕΝΗΣ 276 ΑΓ.ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ: ΙΑΤΡΕΙΟ ΤΣΕΝΙΚΛΙΔΗ ΕΡΜΙΟΝΗ(ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ), ΚΡΥΣΤΑΛΛΗ ΚΩΣΤΑ 2 & ΚΥΠΡΟΥ 2 ΑΓ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ: ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΚΟΝΙΚΟΣ ΑΓ.ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ 170, ΩΡΑ ΤΕΧΝΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΘΕΟΜΗΤΟΡΟΣ 46 & ΠΩΓΩΝΙΟΥ 2, ΑΡΑΒΑΝΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΚΑΤΣΙΜΠΑ 37 ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ: DYSLEXIA CENTER ΛΕΩΦ. ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 421Β, PLAYGROUP ΚΥΠΡΟΥ 37Β, ΜΑΡΙΟΣ ΚΟΡΜΑΣ ΑΓ. ΙΩΑΝΝΟΥ 53 ΑΓ. ΣΤΕΦΑΝΟΣ: ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΜΑΓΔΑ ΤΣΟΥΚΑΛΑ ΧΕΛΜΟΥ 34 ΑΙΓΑΛΕΩ: ΕΜΠΟΡΙΚΟ «RIVER WESΤ» ΚΗΦΙΣΣΟΥ 96 AΛΙΜΟΣ: ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΩΝ ΜΙΚΡΩΝ ΕΠΤΑΝΗΣΟΥ 4, ΜΠΟΡΣΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΑΝΩ ΚΑΛΑΜΑΚΙ-ΑΛΙΜΟΣ ΧΑΡΙΛΑΟΥ ΤΡΙΚΟΥΠΗ 11 ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ: ΑΠΟ ΤΟ Α ΕΩΣ ΤΟ Ω ΜΠΟΥΣΙΟΥ 34, ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΓΙΑΝΤΖΟΓΛΟΥ (ΜΑΙΕΥΤΗΡΑΣ – ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ) ΠΑΣΤΕΡ 11 ΠΛΑΤΕΙΑ ΜΑΒΙΛΗ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΚΑΠΠΑΤΟΥ (ΠΑΙΔΟΨΥΧΟΛΟΓΟΣ) ΧΑΤΖΗΚΩΣΤΑ 5, ΣΧΟΛΕΣ ΓΟΝΕΩΝ ΛΑΚΩΝΙΑΣ 16, ΚΕΝΤΡΟ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ «ΕΝ ΓΝΩΣΕΙ» ΒΟΛΑΝΑΚΗ 17 & ΚΟΡΓΙΑΛΕΝΙΟΥ, CAFÉ NUEVO ΠΑΝΟΡΝΟΥ 70-72 ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ - ΕΛΛΗΝΙΚΟ: ΠΑΙΞΕ ΓΕΛΑΣΕ ΚΥΠΡΙΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ 14 ΒΑΡΗ: TO ΠΕΡΙΒΌΛΙ ΣΤΗ ΒΆΡΗ ΚΥΡΓΊΩΝ 15, ΒΆΡΗ ΒΟΥΛΑ: ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΤΑΣΙΔΗΜΟΥ ΛΕΩΦ. ΒΑΡΗΣ 8 ΒΟΥΛΙΑΓΜΕΝΗ – ΑΛΙΜΟΣ - ΒΑΡΚΙΖΑ: BALUX CAFÉ (ΑΣΤΕΡΑΣ ΒΟΥΛΙΑΓΜΕΝΗΣ) ΛΕΩΦ. ΠΟΣΕΙΔΩΝΟΣ 58, ΦΟΥΡΝΟΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ 98 & ΑΦΡΟΔΙΤΗΣ, PAPER CLUB ΒΑΣ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ 1, PLAYLAND ΠΑΝΔΩΡΑΣ 13-15 ΒΡΙΛΗΣΣΙΑ: ΜΠΟΤΣΟΥ ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ (ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ) Λ. ΠΕΝΤΕΛΗΣ 39Α , ΑΓΡΙΟΚΥΚΝΟΙ ΓΡΑΜΜΟΥ 14, ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΨΥΧΟΚΙΝΗΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΑΥΣΕΩΣ 18, ΒΥΡΩΝΑΣ: ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΜΠΟΥΡΑ ΧΡΥΣΑΝΘΗ Ν. ΕΛΒΕΤΙΑΣ 31, Κ ΓΕΡΑΚΑΣ: ΜΕΛΛΙΣΑΝΘΗ ΛΕΩΦ.ΜΑΡΑΘΩΝΟΣ 176 ΓΛΥΦΑΔΑ: FLEXA SHOP ΑΡΤΕΜΙΔΟΣ 2, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΣΚΡΕΚΑ ΑΘΑΝΑΣΙΑ, ΑΤΤΙΚΗΣ 94-ΑΝΩ ΓΛΥΦΑΔΑ, MY PLAYCE ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 32, ΡΟΖΥ ΚΥΘΝΟΥ 22 & ΛΕΩΝΙΔΙΟΥ 6, ART&HOBBY ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΛΑΜΠΡΑΚΗ 17, OLIVER FAMILY HOUSE ΛΕΩΦ. ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΑΓΓΕΛΟΥ ΜΕΤΑΞΑ 37. ΓΟΥΔΙ: ΕΘΝΙΚΗ ΓΛΥΠΤΟΘΗΚΗ ΑΛΣΟΣ ΣΤΡΑΤΟΥ, ΘΕΑΤΡΟ BADMINTON AΛΣΟΣ ΣΤΡΑΤΟΥ, ΥΑ CAFÉ-RESTAURANT AΛΣΟΣ

ΣΤΡΑΤΟΥ ΔΑΦΝΗ: 3ο ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΔΑΦΝΗΣ ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ 74, ΚΕΝΤΡΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΔΗΜΟΥ ΔΑΦΝΗΣ ΕΘΝΑΡΧΟΥ ΜΑΚΑΡΙΟΥ 146 ΖΩΓΡΑΦΟΥ: ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΓΚΟΛΤΣΙΟΥ (ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ – ANAΠΤΥΞΙΟΛΟΓΟΣ) ΟΥΛΩΦ ΠΑΛΜΕ 33, LINGUALAND - Χ. ΒΑΣΙΛΑΚΗ ΓΑΛΗΝΗΣ 34 ΙΛΙΟΝ: Β. & Π. ΚΩΤΟΥΛΑ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΑΓ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ 43 ΙΛΙΣΙΑ: ΚΕΝΤΡΟ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ ΠΑΠΑΒΑΛΣΑΜΗ, ΚΡΑΤΕΡΟΥ 36 ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗ: ΜΟΥΣΕΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΩΝ ΣΙΒΡΙΣΣΑΡΙΟΥ 6, ΤΟ ΣΥΜΒΟΛΟ ΕΘΝ. ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ 144, ΞΥΛΙΝΑ ΠΑΡΚΟ ΑΪ ΓΙΑΝΝΗ, ΔΙΚΤΥΟ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΠΑΙΔΙΚΩΝ ΣΤΑΘΜΩΝ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗΣ, ΠΑΙΔΟΤΟΠΟΣ ΩΡΑ ΓΙΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΕΘΝΑΡΧΟΥ ΜΑΚΑΡΙΟΥ 1, CAFE CZAR, ΛΕΩΦΟΡΟΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ 62 KAΛΛΙΘΕΑ: ΣΟΥΖΑΝΑ ΠΑΠΑΦΑΓΟΥ (ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ) ΔΗΜΟΣΘΕΝΟΥΣ 54, ΣΧΟΛΗ ΧΟΡΟΥ ΜΑΡΙΑ ΓΙΑΟΥΝΤΖΗ, ΔΟΪΡΑΝΗΣ 8-10, ΚΕΝΤΡΟ: EΘΝΙΚΗ ΛΥΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ 39, NOMIΣΜΑΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ 12, ΘΕΑΤΡΟ ΑΠΟΘΗΚΗ ΣΑΡΡΗ 40, ΘΕΑΤΡΟ ΦΙΓΟΥΡΕΣ & ΚΟΥΚΛΕΣ ΤΡΙΠΟΔΩΝ 30 ΠΛΑΚΑ, ΘΕΑΤΡΟ 104 ΕΥΜΟΛΠΙΔΩΝ 41, ΘΕΑΤΡΟ ΒΑΦΕΙΟ ΑΓ. ΟΡΟΥΣ 16& ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ, IFA ΣΙΝΑ 31, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΤΑΚΗΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ 64, ΠΑΠΑΣΩΤΗΡΙΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ 37 & ΚΟΡΑΗ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ 118, ΜΟΥΣΕΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΚΟΔΡΟΥ 9, ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΚΑΡΑΤΖΑ 7 & ΤΣΑΜΗ ΚΑΡΑΤΑΣΣΟΥ, ΚΕΝΤΡΟ ΜΑΡΙΖΑ ΚΩΧ ΠΡΟΠΥΛΑΙΩΝ 31, BIOS ΠΕΙΡΑΙΩΣ 84, MIKΡΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ 70, ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΝΗΣ (ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ) ΣΟΛΩΝΟΣ 52, ΦΑΕΙΝΟ ΚΑΛΛΙΔΡΟΜΙΟΥ & ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗ, ΚΑΦΕΝΕΙΟ ΦΩΚΙΑΝΟΥ, Β. ΟΛΓΑΣ 1, ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ, ΗΒΗΣ 23, ΜΑÏΡΑ ΜΥΛΩΝΟΠΟΥΛΟΥ (ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ – ΝΕΟΓΝΟΛΟΓΟΣ) ΒΑΛΤΙΝΩΝ 30 – 34, ΣΟΚΟΛΑΤΑ 56 ΕΡΜΟΥ 56, ΚΑΦΕ ΚΟΡΝΑΡΟΥ ΚΟΡΝΑΡΟΥ & ΕΡΜΟΥ, EVEREST ΛΕΩΦ. ΠΕΙΡΑΙΩΣ 141 , ΤΕΧΝΟΠΟΛΙΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 100, ΡΟΙΝΙΩΤΗ ΣΤΑΜΑΤΙΑ (ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ), ΒΑΣΙΛΙΣΣΗΣ ΣΟΦΙΑΣ 96, KINHTHRAS STUDIO ΚΟΥΚΑΚΙ ΕΡΕΧΘΕΙΟΥ 26, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΨΑΡΡΟΣ ΜΙΧΑΛΑΚΟΠΟΥΛΟΥ 94, ΘΕΑΤΡΟ ΠΟΛΗ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ 87, ΜΟΥΣΕΊΟ ΗΡΑΚΛΕΙΔΏΝ ΗΡΑΚΛΕΙΔΏΝ 12 ΘΗΣΕΊΟ, ΜΕΓΑΛΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ-ΛΙΛΙΑΝ ΒΟΥΔΟΥΡΗ, ΒΑΣΙΛΙΣΣΗΣ ΣΟΦΙΑΣ&ΚΟΚΚΑΛΗ, ΘΗΣΕΙΟΝ, ΕΝΑ ΘΕΑΤΡΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΕΧΝΕΣ ΤΟΥΡΝΑΒΙΤΟΥ 7, ΘΕΑΤΡΟ ΠΚ ΚΑΣΟΜΟΥΛΗ 30&ΡΕΝΕ ΠΥΩ 2, ΘΕΑΤΡΟ ΓΚΑΖΙ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 115, ΘΕΤΡΟ ΚΑΠΠΑ ΚΥΨΕΛΗΣ 2, YOLENI'S

ΣΟΛΩΝΟΣ 9 ΚΕΡΑΤΣΙΝΙ: ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΚΟΥΓΙΟΥΜΤΖΗΣ ΜΥΣΤΡΑ 51 ΚΗΦΙΣΙΑ - Ν.ΕΡΥΘΡΑΙΑ: ΓPLAYMOBIL FUN PARK - ΜΑΤΣΑ 9, GYMBOREE PLAY & SING TATOIOY 102, LITTLES Θ. ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗ 11, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΕΥΑ ΠΑΠΑΔΑΚΗ ΚΥΡΙΑΖΗ 6-8, ΜΟΥΣΕΙΟ ΟΤΕ ΠΡΩΤΕΟΣ 25, ΚΟΛΩΝΑΚΙ: JACK IN THE BOX XAΡΗΤΟΣ 13, WRAP ΧΑΡΗΤΟΣ 36, EΡΓΑΣΤΗΡΙ ΘΕΑΤΡΟΥ ΠΟΡΤΑ - ΞΕΝΙΑ ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ ΜΕΛΙΝΑΣ ΜΕΡΚΟΥΡΗ 54, ΜΑΡΙΑ ΔΑΜΟΛΗ (ΟΡΘΟΔΟΝΤΙΚΟΣ) ΒΑΣ. ΣΟΦΙΑΣ 25, ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΩΤΗΣ (ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ) ΥΨΗΛΑΝΤΟΥ 5, ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΥΚΛΑΔΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΝΕΟΦΥΤΟΥ ΔΟΥΚΑ 4 ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΣ ΠΛΑΣΤΕΛΙΝΗ Μ.ΜΠΟΤΣΑΡΗ 3 , ΠΑΛΑΤΑΚΙ ΣΥΡΟΥ 48 MAΡΟΥΣΙ: PASTIS EMΠΟΡΙΚΟ «GOLDEN HALL», ΒΕΜΠΟΡΙΚΟ «ΤΗΕ MALL», ΠΑΠΑΣΩΤΗΡΙΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟ «ΤΗΕ MALL», MAIK ARTISTIC TEAM ΕΜΠΟΡΙΚΟ «ΑVENUE», STARKIDS OAKA (ΚΛΕΙΣΤΟ ΚΟΛΥΜΒΗΤΗΡΙΟ) ΚΗΦΙΣΙΑΣ 37, EVITA ΑΓ. ΦΙΛΟΘΕΗΣ1 & ΠΑΡΝΗΘΟΣ, ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΔΟΥΚΑ ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 151 ΜΕΛΙΣΣΙΑ: PARACHUTE ΛΕΩΦ. ΠΗΓΗΣ 31 ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ: ΚΑΛΗΜΕΡΑ ΠΑΙΔΙΑ ΠΡΟΦΗΤΗ ΗΛΙΑ 64, PARADISE PARK ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ 100 ΜΟΣΧΑΤΟ: JUNIORS ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΟΥ 84 Ν. ΗΡΑΚΛΕΙΟ: ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΜΑΝΕΣΗ ΠΡΑΣΙΝΟΥ ΛΟΦΟΥ 49 Ν. ΚΟΣΜΟΣ: ΚΕΝΤΡΟ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ ΖΙΑΝΙΚΑ ΑΓΛΑΟΝΙΚΗΣ 9, ΚΕΝΤΡΟ ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ «ΛΟΓΟΥ ΑΝΘΗΣΙΣ» ΡΟΥΜΠΕΣΗ 36 Ν. ΣΜΥΡΝΗ: MARK & ALICE ΚΟΡΑΗ 31, ΙΔΕΕΣ-ΦΡΟΥ ΦΡΟΥ - ΧΡΩΜΑΤΑ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ ΚΩΝΣ/ΝΟΥ 26, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΕΛΕΝΑ ΧΗΝΟΠΟΥΛΟΥ, ΑΓ. ΣΟΦΙΑΣ 86, ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΗΣ ΧΑΡΑΣ 2ας ΜΑΙΟΥ 3,ΚΕNTΡΑ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ SO EASY ΚΑΛΛΙΠΟΛΕΩΣ 1 Ν. ΨΥΧΙΚΟ: ΙΟΡΔΆΝΗΣ ΠΑΠΑΔΌΠΟΥΛΟΣ, ΠΑΙΔΊΑΤΡΟΣ, ΡΉΓΑ ΦΕΡΑΊΟΥ 32 Π. ΦΑΛΗΡΟ: ΑΟΠ ΦΑΛΗΡΟΥ ΚΟΛΗΜΒΗΤΗΡΙΟ Δ.Α.Κ ΠΑΛΑΙΟΥ ΦΑΛΗΡΟΥ ΜΑΡΙΝΑ ΦΛΟΙΣΒΟΥ ΠΑΓΚΡΑΤΙ: ΦΡΟΥΤΟΠΛΑΝΗΤΕΣ ΕΜΠΟΡΙΚΟ «ATHENS MILLENIUM» YMHTTOY 110, BABY HAIR ART GK. ΣΠΥΡΟΥ ΜΕΡΚΟΥΡΗ 25, ΣΥΛΛΑΒΗ ΤΙΜΟΘΕΟΥ 1, STEP BY STEP ΠΛΩΤΙΝΟΥ 5, ΛΕΞΙΚΟΠΩΛΕΙΟ ΣΤΑΣΙΝΟΥ 13, FACCE STRANE ΛΕΩΦ. ΒΑΣ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ 5-7, ΣΧΟΛΗ ΡΥΘΜΙΚΗΣ & ΜΠΑΛΕΤΟΥ ΣΓΟΥΡΩ ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΦΟΡΜΙΩΝΟΣ 137, ΒΙΒΛΙΟΣΤΑΤΗΣ ΑΡΧΙΜΗΔΟΥΣ 2-6 ΠΑΛΛΗΝΗ: ΤΗΕ WALL ( SPORT CLIMBING CENTER ) AΓ.ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ 12, ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΚΩΣΤΕΑ ΓΕΙΤΟΝΑ ΠΑΛΛΗΝΗ ΠΑΠΑΓΟΥ: VERDE ΑΛΣΟΣ ΠΑΠΑΓΟΥ, ΣΤΡ. ΑΛ. ΠΑΠΑΓΟΥ & ΠΕΝΤΕΛΗΣ

ΠΕΙΡΑΙΑΣ: ΛΙΛΗ ΜΕΛΑ (ΠΑΙΔΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ) ΗΡΩΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ 5, Ι SCREAM ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΥ 168, GENIUS TOYS & BOOKS, ΥΨΗΛΑΝΤΟΥ 121-123, ΜΑΓΕΜΕΝΗ ΠΥΞΙΔΑ ΚΑΡΑÏΣΚΟΥ 108, ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΤΕΧΝΗ ΑΛΚΙΒΙΑΔΟΥ 57 & ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΡΑΣ, ΝΕΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΚΑΡΑΟΛΗ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ 43 & ΚΑΡΑÏΣΚΟΥ, ΧΡΩΜΑ ΧΑΡ. ΤΡΙΚΟΥΠΗ 46-48, MINI SPORTS CLUB ΣΩΤΗΡΟΣ 39 & ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΥ 159, ΗΑPPY HIPPIE MEΣΟΛΟΓΓΙΟΥ 16 ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ: MIND THE CUP ΑΙΜΙΛΙΟΥ ΒΕΑΚΗ 29 ΠΕΤΡΑΛΩΝΑ: ΒΑΒΥ FEAT AΛΚΜΗΝΗΣ 16 ΠΕΥΚΗ: WONDERLAND ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 3 ΠΟΡΤΟ ΡΑΦΤΗ: ΔΩΔΩΝΗ ΛΕΩΦ. ΣΠΑΤΑ: 4ο ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΠΑΤΩΝ ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ ΧΡΙΣΤΟΥ 7, EMΠΟΡΙΚΟ ΠΑΡΚΟ «SMART PARK» Ε.ΠΟΥΛΑΚΗ, SMART PLAYLAND Ε.ΠΟΥΛΑΚΗ ΤΑΥΡΟΣ: EMΠΟΡΙΚΟ «ΑΤΗΕΝS HEART» ΠΕΙΡΑΙΩΣ 180 ΦΙΛΟΘΕΗ: ΠΑΛΙΑ ΑΓΟΡΑ ΚΕΧΑΓΙΑ 26, ΝΗΠΙΑΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΟΥ 1 & ΒΑΣ. ΦΡΕΙΔΕΡΙΚΗΣ, ΕVITA AΓ.ΦΙΛΟΘΕΗΣ 1 & ΠΑΡΝΗΘΟΣ Ν. ΦΙΛΟΘΕΗ, ΜΙΚΥ ΔΩΡΙΕΩΝ 14 ΑΓ. ΦΙΛΟΘΕΗ XAÏΔΑΡΙ: ΔProskalo ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΟΥ 31 ΧΑΛΑΝΔΡΙ: ΜΙΚΡΟΣ ΚΟΡΑΗΣ KATΣΟΥΛΙΕΡΗ 4, ΚΕΝΤΡΟ ΝΟΗΣΗ ΔΙΟΝΥΣΟΥ 46, TO ΣΠΙΤΙ ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 9, Ι LOVE DYSLEXIA ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ 107 & ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΠΛΑΣΤΗΡΑ, ΧΡΩΜΑΤΙΣΤΕΣ ΜΕΡΕΣ (DANCEVACUUM), ΔΙΟΓΕΝΟΥΣ 42, ΤΡΙΚΥΚΛΟ ΛΕΩΦ. ΠΕΝΤΕΛΗΣ 104, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΚΑΛΠΟΓΙΑΝΝΗ-ΜΑΥΡΟΜΜΑΤΗ ΔΑΝΑΙΔΩΝ 2- ΠΛ. ΦΛΥΑΣ ΧΟΛΑΡΓΟΣ: LA FEE-HOBBY AND CRAFTS «HOLARGOS CENTER» ΠΕΡΙΚΛΕΟΥΣ 56, ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΤΗΣ ΧΑΡΑΣ ΑΕΤΙΔΕΩΝ 15 ΨΥΧΙΚΟ: FROG AND THE CROWN OΜΗΡΟΥ 14, ΧΑΡΤΟΠΟΛΙΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ 1 & ΛΕΩΦ. ΚΗΦΙΣΙΑΣ, ΑΛΕΞΗΣ ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΣ (ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣΠΑΙΔΟΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΟΣ) ΚΗΦΙΣΙΑΣ 180 – 182, GYMBOREE PLAY & MUSIC ΛΕΩΦ. ΚΗΦΙΣΙΑΣ 198(1ος ΟΡΟΦΟΣ), SAFE BEBE ΔΗΜ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ 13 Α

Γίνετε συνδρομητές στο Taλκ. Πληροφορίες στο www.talcmag.gr



Αυτός είμαι εγώ, πρώτος πρώτος στο θρανίο!

Αυτές είναι οι μπάρες δημητριακών που μου ετοίμασε η μαμά για το σχολείο!


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.