Taλκ 73 by talcmag

14.11.2018

Αφιέρωμα στην υγεία

14.11.2018

Γέροι

κανα παιδί αρκετά μικρή για να λαμβάνωυπερβολικές σίγουραφιλοφρονήσεις του τύπου «Γιος σου είναι; Είστε σαν αδέρφια» και αρκετά μεγάλη ώστε, προχτές που κούνησα το κεφάλι μου στο ρυθμό ενός τραγουδιού που ακουγόταν στο αμάξι, ο γιος μου να μου πει το «Εσείς οι γέροι χορεύετε κάπως περίεργα». Εχμ, ώπα μικρέ. Οι ποιοι; Και μετά κάνω ένα φλας μπακ, εγώ είμαι 12, οι γονείς μου ακόμη νεότεροι από όσο είμαι εγώ τώρα, ωστόσο στο μυαλό μου διανύουν βαθιά γεράματα. Τι και αν θα ένιωθαν τότε, όπως και εγώ τώρα, νέοι και όμορφοι; Στο μυαλό μου ήταν οι γονείς μου. Και οι γονείς είναι μεγάλοι, τελεία και παύλα. Για τον Γιώργο είμαι λοιπόν γριά όταν χορέψω με τη μουσική στο αμάξι, οριακά σιτεμένη όταν του σερβίρω το φαγητό του, λίγο νεότερη όταν χαζεύουμε τις ίδιες σειρές στο Netflix, η πιο κουλ και νέα μαμά όταν

επισκέπτομαι το σχολείο του και πάει λέγοντας. Έχει μια σχετική ελαστικότητα, λοιπόν, στο μυαλό του το ηλικιακό χάσμα. Και δεν ξέρω αν αυτό πειράζει, νομίζω όχι. Πάντως και εγώ αισθάνομαι πως μας ενώνει ένα σχοινί που άλλοτε μικραίνει πολύ (μάλλον την ώρα του Netflix) και άλλοτε μεγαλώνει (σίγουρα μπροστά στην κλεισμένη πόρτα και στο «τι θες τώρα ρε μαμά»). Άλλοτε στέκω να κοιτώ τον κόσμο του σαν κάτι φωτεινό, όμορφο, γεμάτο δύναμη και ελπίζω ότι αυτός και οι συνομήλικοί του Γιώργηδες και Ελενίτσες θα τα κάνουν όλα καλύτερα. Και άλλοτε μου μοιάζει απίθανο ότι αυτά τα παιδιά θα καταφέρουν να αλλάξουν τον κόσμο. Ποιον κόσμο, ούτε σπίτι δεν ξέρω αν θα καταφέρουν να αλλάξουν. Και θέλω να του πω πως, μικρέ, εμείς οι γέροι στα 12 ενίοτε σηκωνόμασταν από τον καναπέ, βγαίναμε από το σπίτι με την πρώτη ευκαιρία, δίναμε ραντεβού στην πλατεία στις 6, σκαρφαλώναμε στα κάγκελα του σχολείου για να δούμε τα αγόρια να παίζουν μπάσκετ, μπαινοβγαίναμε στα λεωφορεία, κάναμε κοπάνες, γράφαμε κασέτες, αφιερώναμε

τραγούδια σε σταθμούς, δίναμε κάτι αδέξια φιλιά, κάναμε πάρτι στα σπίτια, μιλούσαμε και κοιτιόμασταν, ή μιλούσαμε στα τηλέφωνα, πάντως μιλούσαμε δεν γράφαμε σε τσατ. Δεν βγάζαμε σέλφις, δεν έχουμε φωτογραφίες (ευτυχώς), έχουμε αναμνήσεις. Θέλω να του τα πω όλα αυτά, αλλά μου ακούγονται εντελώς δασκαλίστικα, γαμώτο, γιατί οι εποχές ίσως έχουν όντως αλλάξει και μπορεί να μην το έχω πιάσει το υπονοούμενο. Και τελικά βολευόμαστε όλοι που είναι Σάββατο απόγευμα και ο Γιωργάκης είναι βυθισμένος στον καναπέ του με το ipod και η Μαρία είναι στη φίλη της με το iphone και βγάζει τις πιο ωραίες σέλφις και εμείς ξέρουμε πού είναι το παιδί μας, γιατί κάνουμε follow το account του. Και που δεν ανησυχούμε μήπως τελικά φάει τα μούτρα του προσπαθώντας να σκαρφαλώσει από τα κάγκελα του κλειστού σχολείου για να παίξει μπάσκετ. Μήπως κρυώσει γιατί έφυγε χωρίς ζακέτα, μήπως τέλος πάντων κάνει όλα αυτά τα επικίνδυνα που κάναμε κάποτε εμείς στα 12 και μας έκαναν τους κουλ, νέους και όμορφους γέρους ετών 40.

14.11.2018

ΠΕΡΙ ΕΧΟΜΕΝΑ

No 73 14.11.2018

www.facebook.com/talcmag

ΤΑΛΚ ΕΚΔΟΤΙΚΗ - ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΗ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Ε.Π.Ε NΙΚ.ΜΑΝΤΖΑΡΟΥ 1-3, 154 51, Ν. ΨΥΧΙΚΟ ΤΗΛ.: 210 6753180, ΦΑΞ: 210 6753189 Ε-ΜAIL: info@talcmag.gr

@talcmag /talcmag

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: Μαρκέλλα Δήμου (mdimou@talcmag.gr)

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: Πελιώ Παπαδιά (ppapadia@talcmag.gr)

Πελιώ Παπαδιά, Ιορδάνης Παπαδόπουλος, Σουζάνα Παπαφάγου, Ελιζιάννα Χριστοδούλου, Ελένη Ψαθά

ΥΠΟΔΟΧΗ ΥΛΗΣ & ΔIAΦΗΜΙΣΗΣ: Μαρκέλλα Δήμου (mdimou@talcmag.gr)

ΕΚΤΥΠΩΣΗ: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΔΙΑΝΟΜΗ: FREE SUNDAY

DESIGN: Nικόλας Κουκουράκης ΦΩΤΟ ΘΕΜΑΤΩΝ: Shutterstock

TΜΗΜΑ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ: Δήμητρα Μήτρου (dmitrou@talcmag.gr) Γεωργία Γιώτη (ggioti@talcmag.gr)

ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ: Μαρία Αυγέρη,Ελεάννα Γεωργίου, Ανθή Δοξιάδη, Κυριάκος Κοτσυφάκης, Κάρι Μπράτσο, Δημήτρης Παπαδημητρίου,

Η διεύθυνση του περιοδικού Τaλκ δεν φέρει καμία ευθύνη και δεν υιοθετεί απαραίτητα τις απόψεις των επιστημόνων και άλλων ειδικών συνεργατών που ενυπόγραφα αρθρογραφούν στην έκδοση. Προτού χρησιμοποιήσετε οποιοδήποτε προϊόν διαφημίζεται, άμεσα ή έμμεσα, στην εφημερίδα, ή ακολουθήσετε τις συμβουλές των ειδικών, ρωτήστε τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή ολική, μερική ή περιληπτική ή κατά παράφραση ή διασκευή και απόδοση του περιεχομένου του εντύπου με οποιονδήποτε τρόπο μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, χωρίς την προηγούμενη άδεια του εκδότη.

NΟΜΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Γιάννης Καλλές

ΡΊΖΕΣ ΚΑΙ ΦΤΕΡΆ

Το οικογενειακό τραπέζι... ξανά! ΤΗΣ ΑΝΘΗΣ ΔΟΞΙΑΔΗ

αι πιθανώς να με δείτε να το γράφω ξανά και ξανά. Ώσπου να βαρεθείτε. Ώσπου να πειστείτε για κάτι τόσο σημαντικό και ομολογουμένως δύσκολο, την σήμερον ημέρα. Θυμάστε πώς τέλειωνε η προηγούμενη στήλη; Με την φράση «να το πιστέψω να το δω». Αν πειστείτε θα το καταφέρετε. Και είμαι σίγουρη ότι θα πειστείτε γιατί ξέρω, βλέπω και ακούω τους γονείς να θέλουν πάντα να αγωνίζονται για ό,τι καλύτερο για τα παιδιά τους. Το οικογενειακό τραπέζι το πρωί, το

μεσημέρι ή το βράδυ είναι σαν μια σκιερή διακοπή μέσα στην κάψα. Είναι σαν μια ζεστή μεριά μέσα στο κρύο. Είναι ένα μέρος μικρό, προστατευμένο, ασφαλές, όπου όλοι οι παρευρισκόμενοι είναι δικοί σου άνθρωποι. Είναι αυτοί που σε ξέρουν καλύτερα, σε συγχωρούν πιο εύκολα και σε αγαπάνε χωρίς πολλούς όρους. Ναι, ακόμα και τα αδέλφια σου, με τα οποία κατά καιρούς μαλώνεις. Είναι, με άλλα λόγια, ένας ασφαλής χώρος που σε παραδέχεται και σε υποστηρίζει. Είναι ένας χώρος που σου μεταδίδει την ωραία αίσθηση ότι κάπου ανήκεις. Ότι έχεις ρίζες. Ότι όπως και να έρθουν τα πράγματα στον έξω κόσμο, στο σχολείο ή στο νηπιαγωγείο, γύρω από αυτό το τραπέζι είσαι μεταξύ φίλων. Που σε παραδέχονται για αυτό που

14.11.2018

είσαι. Όλα αυτά δεν λέγονται με λόγια φυσικά, περιστρέφονται στην ατμόσφαιρα της επαναλαμβανόμενης ιεροτελεστίας του τακτικού, επαναλαμβανόμενου, προβλέψιμου οικογενειακού τραπεζιού. Βρέχει-χιονίσει! Α...μιλώντας για βρέχει –χιονίσει: Μια πολύ σοφή κυρία μού έλεγε ότι η καλύτερη της παιδική ανάμνηση, την εποχή της κατοχής, ήταν η ακόλουθη. Η μητέρα της τα βράδυ έστρωνε το τραπέζι με τραπεζομάντιλο και σε γαβάθες έβαζε «σούπα» από σκέτο βραστό νερό λέγοντας «δεν πειράζει σκεφτείτε το σαν σούπα». «Ήταν ωραία. Μαζευόμασταν γύρω από το τραπέζι, γελούσαμε με την σούπα, λέγαμε τα νέα της ημέρας και περνούσαμε ευχάριστα». Η σοφή αυτή μητέρα ήξερε ότι δεν είναι τόσο το τι τρως στο οικογενειακό τραπέζι, όσο είναι η σύναξη, η παρέα και η θαλπωρή να βρίσκεσαι με τους αγαπημένους και οικείους σου και να μιλάς. Να ανταλλάσεις απόψεις και καημούς. Να γελάς. Το οικογενειακό τραπέζι σαν μια μικρή άγκυρα ασφάλειας μέσα στην καταιγίδα. Ωραία αληθινή ιστορία δεν είναι; Μια ιστορία που την κρατάς φυλαγμένη στην τσέπη σου και την βγάζεις όταν η κακομαθησιά και η βιασύνη σε εμποδίζουν να κάνεις τα βασικά και τα απλά εδώ που τα λέμε. Καθώς έρχονται οι γιορτές θα έχουμε όλοι περισσότερο χρόνο για μαγειρέματα και οικογενειακά τραπέζια, και με την εκτεταμένη οικογένεια ίσως. Κάνετε όλη την διαδικασία γιορτινή. Ανάψτε κερί, βάλτε μουσική και εμπλέξετε τα παιδιά και τα ξαδέλφια τους να βοηθήσουν στο στρώσιμο του τραπεζιού και στο μαγείρεμα. Ακόμα και τα μικρά παιδάκια το χαίρονται και καταφέρνουν πολύ περισσότερα από όσα νομίζετε. Μέσα σε μια τέτοια χαρούμενη αγαπημένη ατμόσφαιρα δεν έχει ιδιαίτερη σημασία τι θα είναι το γεύμα. Και σας υπόσχομαι ότι τα παιδιά δεν θα θυμούνται αν φάγανε φασιανό ή κοτόπουλο. Θα θυμούνται όμως πολύ καλά την ατμόσφαιρα και αν οι αγαπημένοι τους μεγάλοι ήταν χαρούμενοι και χαμογελαστοί. Ελάτε μεγάλοι, κουράγιο, ενωθείτε... Ανθρώπους μεγαλώνουμε! Ο αντιρρησίας μού χαμογελάει. «Καλά που το κατάλαβες», μου φωνάζει.

Το παιχνίδι ξεκίνησε! Νέα χρονιά µε νέα συναρπαστικά αθλητικά προγράµµατα για α π ιδιά

1-8

ετών

ΚΑΛΕΣΤΕ

ΤΩΡΑ ΓΙΑ ΕΝΑ

∆ΩΡΕΑΝ

∆ΟΚΙΜΑΣΤΙΚΟ

Λ. Αναπαύσεως 18 | Βριλήσσια 152 35 | Τ 210 8 100 508 | www.playgym.gr

Χριστίνα, 7 χρονών: Ήταν η πρώτη φορά που έκανα rollers και τα κατάφερα τέλεια!

Βαγγέλης, 9 χρονών: Δεν ήθελα το πάρτι μου να τελειώσει ποτέ. Έβαλα τα περισσότερα γκολ της ζωής μου!

Αυτό το πάρτι θα μείνει αξέχαστο

αμά στο πάρτι μου θέλω πειρατές. Νεράιδες. Ζούγκλα. Θέλω να οδηγήσω λιμουνίζες, θέλω να γίνω καπετάνιος. Θέλω να μάθω rollers και να σβήσω την τούρτα μου σε ένα παραμυθένιο παλάτι. Θέλω μπαλόνια και σούπερ μεζεδάκια». Και εγώ, η μαμά, σκέφτομαι ότι θέλω έναν προσωπικό βοηθό και ένα ασφυκτικά γεμάτο πορτοφόλι για να οργανώσω τα πιο τέλεια γενέθλια του μικρού μου. Ή μήπως όχι; Στο www.voltafuntown.gr χρειάστηκαν 5 λεπτά και πολύ μικρότερος προϋπολογισμός από αυτόν που φανταζόμουν για να οργανώσω το καλύτερο πάρτι της ζωής του. Ατελείωτο παιχνίδι σε έναν από τους πιο προσεγμένους χώρους απασχόλησης της πόλης, φανταστικό φαγητό, επιτέλους χρόνος για ξέγνοιαστη κουβέντα με τους υπόλοιπους γονείς και επιστροφή στο αλώβητο

και πεντακάθαρο σπιτάκι μου με το πιο ευτυχισμένο παιδί του κόσμου! Αν λοιπόν το πάρτι του μικρού σας πλησιάζει, μην το σκέφτεστε. Να 3+1 λόγοι για τους οποίους πρέπει να επιλέξετε Volta fun town:

1. Θα απολαύσετε ΚΑΙ εσείς το πάρτι του παιδιού σας! Χωρίς άγχος για την προετοιμασία του φαγητού και την υποδοχή των καλεσμένων! Τα Volta fun town παρέχουν επιλεγμένα ζεστά και κρύα ροφήματα, χειροποίητα παραδοσιακά αναψυκτικά, όπως λεμονάδες και μανταρινάδες, μέχρι και νόστιμες μακαρονάδες, ζουμερά burgers και δροσερές σαλάτες. Με άλλα λόγια… ένα μενού που σίγουρα δεν το συναντάς σε έναν παραδοσιακό παιδότοπο! 2. Θα έχετε την ευκαιρία να συναναστραφείτε χαλαρά με τους υπόλοιπους γονείς, καθώς τα παιδιά σας θα διασκεδάζουν με την επιτήρηση των φοβερών ανθρώπων των Volta fun town. 3. Το να κρατήσεις αμείωτο το ενδια-

φέρον ενός παιδιού προκειμένου να μη βαρεθεί μέσα στα επόμενα 30 λεπτά είναι μία πρόκληση. Οι δραστηριότητες, όμως στα Volta fun town είναι αστείρευτες και τα party girls είναι εκεί για να αντιμετωπίσουν οποιαδήποτε κρίση…

4. Πόσο χρόνο χρειάζεστε για να βρείτε έξυπνες ιδέες διακόσμησης και οργάνωσης; Τι χρώμα θα πρέπει να είναι τα τραπεζομάντιλα και τα παιδικά πιατάκια για να ταιριάζουν με το θέμα του πάρτι; Φέρτε μαζί σας μόνο την πιο γιορτινή σας διάθεση. Στα Volta fun town η κλασική διακόσμηση με τα μπαλόνια συμπεριλαμβάνεται στο κόστος της κράτησης, όπως και οι προσκλήσεις των καλεσμένων. Όχι άλλα κεφτεδάκια κάτω από τον αγαπημένο σας καναπέ, όχι άλλα υπολείμματα τούρτας στις κουρτίνες, όχι άλλα “μην τρέχετε, θα χτυπήσετε” και “άστο αυτό, θα σπάσει”. Τα καλύτερα πάρτι γίνονται στο Volta fun town! Ρωτήστε τα παιδιά σας.

Τα πάρκα των Volta fun town: Athens Metro Mall (2ος και 3ος όροφος) - Λ.Βουλιαγμένης 276, Άγιος Δημήτριος Athens Heart - Πειραιώς 180, Ταύρος Avenue Mall - Λ. Κηφισίας 41-45, Μαρούσι Μαρίνα Φλοίβου - Π. Φάληρο Sports Park - 1o χλμ λεωφόρου Πικερμίου|Θέση Πέτρα Γυαλού, Σπάτα Mare West - Κόρινθος - 5ο χλμ Παλαιά Ε.Ο. Κορίνθου Πατρών

Φωτεινή, 8 χρονών: Ανέβηκα στο πιο ψηλό φουσκωτό κάστρο με όλους μου τους φίλους, ήταν τέλεια!

ΓΥΡΩ - ΓΥΡΩ

14.11.2018

Αγαπητό μου ημερολόγιο ΤΗΣ KAΡΙ ΜΠΡΑΤΣΟ

λοι οι γονείς πέφτουμε κάποια στιγμή στην παγίδα που υποσχόμαστε κάτι που φανταζόμαστε πως θα καταλήξει σε μια ονειρική στιγμή που θα έχουμε να διηγούμαστε στα παιδιά μας, όταν αυτά μεγαλώσουν. Και χαμογελάμε και μόνο στην ιδέα αυτή. Έτσι και εγώ το περασμένο Σαββατοκύριακο, σε μια στιγμή αδυναμίας, έταξα στον Ούνο που έχω για κόρη να πάμε στο Λούνα Παρκ. Σκεφτόμουν τι ωραία που θα ήταν όταν ερχόταν η στιγμή να ανέβουμε στο Καρουζέλ ή την στιγμή που θα κέρδιζε ένα αρκουδάκι και θα το κρατούσε αγκαλιά μέχρι να φτάσουμε στο σπίτι μας το απόγευμα. Τα γέλια, τις χαρές, τις φωτογραφίες και όλα αυτά που κάνουν ένα απόγευμα μαγικό. Ο καιρός εκείνη την ημέρα ήταν ιδανικός για υπαίθριες δραστηριότητες. Φάγαμε λοιπόν το πρωινό μας και ξεκινήσαμε από νωρίς

για την σαββατιάτικη περιπέτειά μας. Φτάνοντας, πήγα να κάνω λουναπαρκικό «συνάλλαγμα» (μάρκες), αγόρασα ποπ-κορν και μαλλί της γριάς και επέστρεψα περιχαρής κοντά στο καμάρι μου και τον μπαμπά της. - Λοιπόν, αγάπη μου; Με τι θέλεις να ξεκινήσουμε; Με το Καρουζέλ ή με το τρενάκι; - Με τις γουρούνες και τα συγκρουόμενα, μου λέει ο στρατηγός Νταβέλης και τρέχει προς άγνωστη κατεύθυνση. Προς στιγμή, κοίταξα στο κενό. Μετά γύρισα να την κοιτάξω, αλλά είχε εξαφανιστεί. Με τον μπαμπά της είχαν ήδη καβαλήσει μια γουρούνα και κάνανε κόντρες με ένα άλλο πιτσιρίκι, με παντιλίκια (!) και burn-out (!!). Αφού κάθισα και παρακολούθησα για ένα τέταρτο τον νέο Άιρτον Σένα να «λιώνει» τα λάστιχα και τον μπαμπά της να έχει ξελιγωθεί στα γέλια, τους είδα να βγαίνουν νικητές από την πίστα και να κατευθύνονται με φούρια προς τον επόμενο «σταθμό»: Τα συγκρουόμενα.

Αποφάσισα να μπω μαζί της μέσα σε ένα αυτοκινητάκι, προκειμένου να έχω καλύτερα τον έλεγχο της κατάστασης. Φευ! Οι προτροπές της ήταν «Μαμά, πάμε να τρακάρουμε!», «Μαμά, πιο γρήγορα!», «Μαμά, πάτα ΓΚΑΖΙ!». Από την μια σκεφτόμουν πως δεν πρέπει να την αφήσω να με επηρεάσει. Από την άλλη, ήθελα τόσο πολύ να την αφήσω να με επηρεάσει! Έτσι και έγινε. Και το γκάζι πάτησα και πιο γρήγορα πήγα και με όλα τα υπόλοιπα συγκρουόμενα συγκρούστηκα. Και από ένα σημείο και μετά, γέλαγα πιο δυνατά από την Ηλέκτρα που πέρασε ένα όντως μαγικό απόγευμα. Γιατί, αγαπητό ημερολόγιο, περνάω πολύ καλύτερα όταν αφήνω στην άκρη τα δικά μου «πλάνα» και μπαίνω στον κόσμο της, επιτρέποντας να με «παρασέρνει» στους δικούς της μαγικούς τρόπους. Και ξέρουμε και οι δυό μας πως τελικά αυτές τις στιγμές θα θυμόμαστε όταν θα έχει μεγαλώσει αρκετά ώστε να αναπολεί τα δικά της, παιδικά, μαγικά απογεύματα!

24 ΏΡΕΣ ΜΑΜΑ

Αντιγόνη Ψυχράμη, ηθοποιός, τραγουδίστρια, σύζυγος του ηθοποιού Δημήτρη Μακαλιά και μητέρα ενός μπόμπιρα που μόλις χρόνισε, μιλάει στο Τaλκ για το 24ωρό της ως εργαζόμενης μαμάς.

σε σκηνοθεσία Θέμιδας Μαρσέλλου. Ευκαιρία να βλέπω και την κουμπάρα μου από κοντά. Ο χειμώνας αυτός φαίνεται πιο δύσκολος από άλλες φορές και παλεύουμε να ξεκλέβουμε χρόνο για να βρεθούμε.

Αργά.

Επιστροφή στο σπίτι. Αν είναι Σαββατοκύριακο τον βρίσκω να κοιμάται. Τις υπόλοιπες ημέρες θα τον κοιμίσω στο σαλόνι, στην αγκαλιά μου. Και τα δύο υπέροχα!

Ας πάρουμε τη μέρα από την αρχή. Ή από τη μέση. Βασικά δεν υπάρχει σημείο αναφοράς για να ορίσουμε την έναρξη ή τη λήξη μιας ημέρας. Είναι ένας συνεχής κύκλος. Με βάση τη ζωή πριν από το παιδί, η ημέρα ξεκινάει με το πρωινό ξύπνημα. Στην περίπτωσή μας θα μετρήσουμε το τελευταίο ξύπνημα. Αυτό που λες "εντάξει ως εδώ ήταν, αποκλείεται να ξανακοιμηθούμε!".

Ακόμα πιο αργά.

Ταινιούλα στο σπίτι. Καμιά σειρά. Τρώμε βρώμικο και αναρωτιόμαστε γιατί δε φεύγουν όσα κιλά θέλουμε από πάνω μας.

02:00 περίπου.

Με απόκλιση 1-2 ωρών. Πάμε για ύπνο. Κατάκοποι πια.

03:00-04:00 περίπου.

07:30

Και αυτό με αποκλίσεις. Θα ξυπνήσουμε για γάλα, πιπίλα ή αγκαλιά. Κάπου εκεί είναι που κυκλοφορούμε σαν μεθυσμένοι. Πιάνουμε τους τοίχους για να μην πέσουμε και κινούμαστε μεταξύ κουζίνας, μπάνιου και δωματίου. Σε λίγες ώρες ο κύκλος αρχίζει πάλι από το ίδιο σημείο.

Πρωινό ξύπνημα λοιπόν. Αγκαλιά στο κρεβάτι να χουζουρεύουμε και να έχω πάντα μια κρυφή ελπίδα πώς και ο μπέμπης έχει την ίδια ανάγκη με εμένα. Να κοιμηθούμε λιγάκι ακόμα. Ουτοπία.

08:00-09:30

Παίζουμε με αστρικές ταχύτητες σαν να μην υπάρχει αύριο. Κάνουμε το μπανάκι μας, αλλάζουμε και ανακαλύπτουμε νέες εμπειρίες.

09:30-09:43

Προσωπικός χρόνος για να ετοιμαστώ. Το σημειώνω, γιατί δε θα βρείτε πολλές ακόμα τέτοιες στιγμές στο 24ωρο μου!

Το 24ωρο της Αντιγόνης Ψυχράμη

10:00-12:30

Παράσταση στο θέατρο Βέμπο με τον "Τρελαντώνη" σε σκηνοθεσία Σοφίας Σπυράτου και τον Σταύρο Σβήγκο στον ομώνυμο ρόλο.

12:30-13:30

Χρόνος για ψώνια, συνεργεία, υποχρεώσεις. Τόσο τους δίνω, λεπτό πα-

14.11.2018 12.10.2016

ραπάνω.

13:30- κάμποσο

Επιστροφή στο σπίτι. Προετοιμασία του μικρού Χάρη. Φαγητό, ύπνος, χαλάρωση, παιχνίδι, βόλτα, φίλοι ή κουμπάροι στο σπίτι, χαζεύουμε

τον μπαμπά στην τηλεόραση, "εκδρομή" στα νότια που μεγάλωσα, κ.τ.λ.

19:30

Προετοιμασία και αναχώρηση για το "Ματίλντα" στο θέατρο Ακροπόλ,

Τη φετινή θεατρική σεζόν, η Αντιγόνη Ψυχράμη εμφανίζεται στο θέατρο Βέμπο, στην παράσταση «Τρελαντώνης», της Σοφίας Σπυράτου, όπου υποδύεται την Πουλουδιά και στο θέατρο Ακροπόλ στην παράσταση «Ματίλντα», της Θέμιδας Μαρσέλλου, όπου υποδύεται την Κυρία Γουόρμγουντ.

ZUCCHERINO

14.11.2018

Διαμορφώστε το μενού σύμφωνα με τα γούστα των μικρών καλεσμένων σας

Η τούρτα που έχετε ονειρευτεί, ακόμη και χωρίς γλουτένη

Κάντε το πάρτι του αξέχαστο με ένα θεματικό Candy Bar γεμάτο χειροποίητα μπισκότα, αφράτα cupcakes, cakepops και marshmellows

Έχω πάρτι Το καλύτερο πάρτι της ζωής του δια χειρός μαμάς και ομάδας Zuccherino! Επιλέξτε το θέμα και ασχοληθείτε μόνο με τους καλεσμένους. Όλα τα άλλα αφήστε τα στην ομάδα των Zuccherino. Μπορούν να αναλάβουν πραγματικά τα πάντα για εσάς. Από την πρόσκληση, τη διακόσμηση, το menu μέχρι και τα δωράκια των μικρών πρωταγωνιστών. Η ομάδα των έμπειρων chef και pattissiers των Zuccherino θα δημιουργήσει ειδικά για εσάς τις πιο νόστιμες γλυκές και αλμυρές λιχουδιές για τους μικρούς και μεγάλους καλεσμένους της ημέρας. Μπορείτε να επιλέξετε ανάμεσα στα 6 διαφορετικά μενού 30 ατόμων ή να δημιουργήσετε το δικό σας απόλυτα θεματικό πάρτι. Και επειδή κάθε όμορφο και πλήρες γεύμα πρέπει να κλείνει με επιδόρπιο, οι τούρτες των Zuccherino δεν είναι μόνο εντυπωσιακές αλλά και εξαιρετικά γευστικές. Εδώ το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να αφήσετε τη φαντασία σας ελεύθερη. Όσο για τους αναποφάσιστους, οι άνθρωποι των Zuccherino είναι εδώ για να σας δώσουν τις πιο όμορφες επιλογές που έχετε φανταστεί! Εμπιστευθείτε την πολύχρονη εμπειρία των ζαχαροπλαστείων Zuccherino, δώστε υπέροχη «γεύση» στο πάρτι σας και χαρίστε σε μικρούς και μεγάλους τις πιο λαχταριστές και απολαυστικές στιγμές που θα θυμούνται για πάντα!

www.zuccherino.gr /zuccherino.gr

2109845238 /Zuccherino Ζαχαροπλαστείο

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

14.11.2018

Ο Φοίβος είχε τη δική του ιστορία… ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ

υναντήθηκα με τον Φοίβο Δεληβοριά τρεις μέρες πριν αρχίσουν οι μουσικές παραστάσεις του για παιδιά «Πες μου τ’ όνομά σου» στο θέατρο Radar. Φυσικά, η συζήτηση μας δεν θα μπορούσε να περιοριστεί μόνο σε αυτή την ιστορία με τραγούδια που αφηγείται στους μικρούς και στους μεγάλους του φίλους τις Κυριακές του Νοεμβρίου και του Δεκεμβρίου. Ο Φοίβος μού αφηγήθηκε τη δική του ιστορία…

Ο Φοίβος παιδί

Εικαστικό / Μυρτώ Δεληβοριά

Όπως του είπε πρόσφατα ένας παλιός συμμαθητής του, τον Φοίβο τον «έσωσε η μουσική». Ως παιδί ήταν τρομακτικά σιωπηλός, στον κόσμο του, δεν έπαιζε μπάλα, είχε λίγους φίλους. Ήταν περίεργα παιδιά, που μίλαγαν για ταινίες και βιβλία, οι «διανοούμενοι του δημοτικού», που ζούσαν σε έναν κόσμο λίγο παραπέρα από τον κανονικό. Η σχέση τους με τους υπόλοιπους συμμαθητές τους ήταν είτε χιουμοριστική, καθώς τους… σατίριζαν, ηχογραφώντας κασέτες αλά Χάρι Κλυνν, είτε σχέση άμυνας, καθώς αν όσα σε ενδιαφέρουν είναι διαφορετικά από όσα ενδιαφέρουν τους πολλούς, τότε υφίστασαι bullying. Ο μικρός Φοίβος είχε μια αφηρημάδα, μια αδυναμία, ένα

14.11.2018

περίεργο περπάτημα, που έδιναν στόχο στους υπόλοιπους. Στα 9 του χρόνια, ζήτησε από τους γονείς του μια κάμερα, αλλά μια μέση οικογένεια στην Καλλιθέα στις αρχές της δεκαετίας του ’80 δεν είχε αυτή την οικονομική δυνατότητα. Του αγόρασαν, όμως, μια κιθάρα. Η τύχη τού έστειλε έναν γείτονα να τον διδάξει. Δεν ήταν άλλος από τον Ορφέα Περίδη, που του έκανε, μαγικά μαθήματα. Μπαίνοντας στην εφηβεία, ο Φοίβος άρχισε να ακούει μουσική πιο συνειδητά, να γίνεται συλλέκτης, να αγοράζει δίσκους και να θέλει να γίνει κι αυτός μέρος της μουσικής παραγωγής. Πλέον, τα πράγματα άρχισαν να αλλάζουν για αυτό το παράξενο παιδί. Φυσικά, συνέχισε να ξεχωρίζει, όχι όμως πια για την ιδιαίτερη προσωπικότητά του, αλλά για το μουσικό ταλέντο του. Έκανε παρέες, κοινωνικοποιήθηκε, τον καλούσαν στα πάρτι, του ανέθεταν γιορτές, έγινε η ψυχή της παρέας και άρχισε σταδιακά να αγαπάει και τον εαυτό του και τα άλλα παιδιά. Στα δεκατρία του δήλωσε ότι θα γίνει μουσικός και, αποφασισμένος, στα δεκαπέντε του έδωσε μια κασέτα του στον Μάνο Χατζηδάκι. Μερικούς μήνες μετά τον βρήκε εκ νέου σε μια συναυλία του. Ο Χατζιδάκις θυμόταν τον περίεργο πιτσιρικά και του ζήτησε να πάει την επόμενη ημέρα από το σπίτι του. Ο Φοίβος πήγε. Ήταν 23 Οκτωβρίου 1988. Ήταν τα γενέθλια του συνθέτη, που έγινε μέντοράς του. Αφού άκουσε τις μουσικές του και συζήτησαν, ο Χατζιδάκις τού έδωσε ένα χαρτί με 5 βιβλία, 5 ταινίες, 5 συμφωνικά έργα και 5 δίσκους για να μελετήσει μέχρι την επόμενή τους συνάντηση, πράγμα το οποίο έγινε η παράδοσή τους. Κάθε φορά που ο Φοίβος τού πήγαινε τραγούδια να ακούσει, τραγούδια τα οποία ο Χατζιδάκις μελετούσε λεπτομερώς και επεσήμαινε τις παρατηρήσεις του, του έδινε και υλικό προς μελέτη μέχρι την επόμενη συνάντησή τους. Το σχολείο μπήκε σε δεύτερη μοίρα. Στα δεκαέξι του, με την υποστήριξη του Χατζιδάκι και με τη σύμφωνη γνώμη των γονιών του, μπήκε στο στούντιο και ηχογράφησε το πρώτο του CD. Παράλληλα, έγινε φανατικός της μουσικής δράσης. Γράφτηκε στο Ωδείο, έμαθε ενορχήστρωση, ανέλαβε μουσικές για ερασιτεχνικούς θιάσους, έφτιαξε γκρουπ, διοργάνωσε συναυλίες σε μικρές αίθουσες της Καλλιθέας. Η αγωνία αυτών των πρώτων χρόνων τον έχει κάνει να αισθάνεται πως για να δικαιολογήσει την ύπαρξή του στον χώρο πρέπει πάντοτε να δημιουργεί κάτι καινούριο. Εξ ου και οι φρέσκες, αν και ανορθόδοξες ιδέες, που παρουσιάζει κάθε τόσο!

Ο Φοίβος μπαμπάς Ο Φοίβος κάποτε υποστήριζε ότι οι καλλιτέχνες δεν πρέπει να κάνουν παιδιά, λόγω του τρόπου ζωής τους και του εγωκεντρισμού τους. Γι΄ αυτό και εξεπλάγη από το πόσο καλά ανταποκρίθηκε στον ρόλο του πατέρα. Ενώ ήταν απόλυτα ανέτοιμος, ήταν ταυτόχρονα και απόλυτα έτοιμος και είχε ικανότητες τις οποίες δεν φανταζόταν. Ήταν σαν να ερωτεύτηκε ξανά για πρώτη φορά. Η Ιόλη πάει σχολείο, πρώτη δημοτικού φέτος, στην όμορφη γειτονιά τους, όπου όλοι είναι μια μεγάλη παρέα. Σε αντίθεση με τον μπαμπά της στην αντίστοιχη ηλικία, είναι ένα κοινωνικό και άνετο παιδί με πολλούς φίλους. Ο Φοίβος χαρακτηρίζει εαυτόν μπαμπά παιχνιδιάρη, πηγαίνει με την κόρη του σινεμά, παιδική χαρά, παιδότοπο, διακοπές. Μεγαλώνοντας την κόρη του, ξαναθυμάται τον εαυτό του ως παιδί, τις δικές του πρώτες αντιδράσεις. Της διαβάζει ιστορίες που αγάπησε μικρός, Τζιάννι Ροντάρι, Αστερίξ, Μικρό Νικόλα, Καρλ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Μπαρκς και θέλει η Ιόλη να γίνει κοινωνός όλων των μύθων που μας προσφέρει η κοινωνία και έπειτα να διαλέξει όσους προτιμά. Όσον αφορά στη μουσική, στο σπίτι του Φοίβου και της γυναίκας του, της ηθοποιού Βάσως Καβαλιεράτου, ο DJ είναι το παιδί… Όπως, μάλλον, σε κάθε σύγχρονο σπίτι. Ο Φοίβος, όμως, πάντα υποψιάζεται, με βάση τα δικά του βιώματα, τι μπορεί να ενθουσιάσει την Ιόλη. Βουγιουκλάκη, Ημισκούμπρια, Κηλαηδόνης, Σαββόπουλος… Ακούνε, βέβαια, και Φοίβο Δεληβοριά. Δεν της βάζει επί τούτου τους δίσκους του, αλλά η μικρή παρακολούθησε τις παιδικές παραστάσεις του και έζησε την Ταράτσα στην προετοιμασία της, επομένως έμαθε τα τραγούδια, της άρεσαν και ζητάει να τα ακούσει.

ΤΟ ΜΈΣΟ ΓΙΑ ΝΑ ΑΚΟΎΣΟΥΝ ΤΑ ΠΑΙΔΙΆ ΜΟΥΣΙΚΉ ΣΉΜΕΡΑ ΕΊΝΑΙ ΤΟ YOUΤUBE. ΕΚΕΊ ΜΠΟΡΕΊ ΤΟ ΠΑΙΔΊ ΝΑ «ΠΈΣΕΙ» ΠΆΝΩ ΣΤΑ ΖΟΥΖΟΎΝΙΑ, ΜΠΟΡΕΊ, ΌΜΩΣ, ΝΑ «ΠΈΣΕΙ» ΚΑΙ ΠΆΝΩ ΣΤΗ ΛΙΛΙΠΟΎΠΟΛΗ. ΕΝΝΟΕΊΤΑΙ ΌΤΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙΆ ΕΝΘΟΥΣΙΆΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΌΛΑ, ΤΟ ΤΙ ΕΊΝΑΙ ΚΑΚΌ Ή ΚΙΤΣ ΈΡΧΕΤΑΙ ΑΡΓΌΤΕΡΑ ΣΤΗ ΖΩΉ, ΑΝ ΈΡΘΕΙ ΠΟΤΈ. ΑΝ, ΠΆΝΤΩΣ, Η ΙΌΛΗ ΑΚΟΎΣΕΙ ΚΆΤΙ ΠΟΥ ΔΕΝ ΑΡΈΣΕΙ ΣΤΟΝ ΦΟΊΒΟ, ΕΚΕΊΝΟΣ ΘΑ ΤΗΣ ΤΟ ΠΕΙ, ΌΧΙ, ΌΜΩΣ ΓΙΑ ΝΑ ΤΗΝ ΚΑΘΟΔΗΓΉΣΕΙ, ΑΛΛΆ ΓΙΑ ΝΑ ΤΗΝ ΕΝΗΜΕΡΏΣΕΙ ΓΙΑ ΤΟ ΓΟΎΣΤΟ ΤΟΥ.

Τα παιδικά τραγούδια Ως λάτρης της Λιλιπούπολης, ως άνθρωπος με καλή επικοινωνία με τα παιδιά και ως καλλιτέχνης με μια παιδική πλευρά, ο Φοίβος ήθελε να γράψει παιδικά τραγούδια, αλλά όλο και το ανέβαλλε. Κάποια στιγμή τον βρήκε ο Γιώργος Χατζηπιερής και του ζήτησε να λάβει μέρος στον Τεμπέλη Δράκο, ερμηνεύοντας το Ελεφαντάκι. Ο Φοίβος πρόσθεσε έναν δικό του στίχο «Θέλει κόπο μα θα βρω τον τρόπο να το πάρω κάποτε αγκαλιά» και το κομμάτι έγινε παιδικό σουξέ, σε βαθμό που, 13 χρόνια μετά την κυκλοφορία του, εκνευρισμένοι γονείς τον σταματούν στο δρόμο ή στο σούπερ μάρκετ του λένε «Όχι άλλο Ελεφαντάκι». Όταν γεννήθηκε η κόρη του, το 2012, σαν να συνωμότησε το σύμπαν για να αρχίσει να γράφει παιδικά τραγούδια. Καταρχάς έγραψε ένα, το Κουνελάκι, για την Ιόλη. Έπειτα, τον βρήκε ο Βασίλης Κουκαλάνι και του ζήτησε μουσική για τις παιδικές του παραστάσεις και η Παραμυθοχώρα, στη γειτονιά του στο Μετς, του ζήτησε μουσική για κουκλοθέατρο. Δεχόταν αμέσως οποιαδήποτε πρόταση με ενθουσιασμό, καθώς ήταν στο τριπ του νέου μπαμπά, που μιλούσε και τραγουδούσε στην κόρη του και όλο αυτό ήταν μια ωραία άσκηση. Όταν πέρυσι ο Παρασκευάς Καρασούλος της Μικρής Άρκτου τού πρότεινε να μαζέψουν όλο το υλικό που είχε και να φτιάξουν ένα βιβλίο CD, ο Φοίβος πήρε αμέσως την αδελφή του τη Μυρτώ, ζωγράφο και εικονογράφο, και έστησαν μαζί το «Πες μου τ’ όνομά σου», που βρήκε ένα ήδη έτοιμο ακροατήριο που περίμενε από τον Δεληβοριά παιδικό CD.

Η παράσταση Μέσα σε μία ώρα, ο Φοίβος αφηγείται πως «Ήταν μια Πόλη», μια πόλη που εντυπωσιάζει τους μικρούς, μια πόλη στην οποία αυτά που έχουν σημασία είναι τα ονόματα και οι παρέες. Άλλωστε, όπως μας τραγουδά «Ένας ίσον κανένας». Στο τραγούδι «Δικό μου- Δικό

13 σου» ο Φοίβος μιλάει στα παιδιά για το έμφυτο ένστικτο της ιδιοκτησίας, που κουβαλάμε σε όλη μας τη ζωή, μια παγίδα ελέγχου, που έχει αποτυπώσει πολύ φιλοσοφημένα ο θεατρικός συγγραφέας Φόλκερ Λούντβιχ, από τον οποίο εμπνεύστηκε, γνωστός μας στην Ελλάδα από τον Μορμόλη και από τις παραστάσεις της Συντεχνίας του Γέλιου. «Το ζεϊμπέκικο των αστυνομικών» δεν βλέπει τους αστυνομικούς ως καρικατούρες μιας απρόσωπης εξουσίας, αλλά ως ανθρώπους που μεγάλωσαν με έλλειμμα παιχνιδιού, ως ανθρώπους που ως παιδιά μάθαιναν παροιμίες και φαντάζονταν ότι θα πάτασσαν το κακό και κατέληξαν γραφειοκράτες, να περνάνε γιαγιάδες απέναντι και να μαλώνουν παιδάκια. Ο Φοίβος τούς βλέπει με μια σχετική συμπάθεια- σε αντίθεση με τους χυδαίους αστυνομικούς που εκμεταλλεύονται την εξουσία τους- και τους κάνει για λίγο ήρωες. Άλλωστε άλλα ήθελαν ως παιδιά και σε άλλη ζωή κατέληξαν. Ηρωίδα κάνει επίσης και μια μαμά που όλο φωνάζει στο παιδί της «Σιωπή», ενώ εκείνη δεν κλείνει ποτέ το στόμα της, μια φιγούρα που έχει ξεπηδήσει από μια ανάμνηση της παιδικής του ηλικίας. Έπειτα στη σκηνή ανεβαίνουν «Αγόρια κορίτσια». Πρόκειται για ένα παιδικό τραγούδι με θέμα αυτό των περισσότερων «ενήλικων» τραγουδιών του Φοίβου, τη μάχη των δυο φύλων. Η μαγική και πανδύσκολη σχέση ανάμεσα σε αυτούς τους ίσους, αλλά διαφορετικούς κόσμους γίνεται τραγούδι παιχνίδι-εικονικός τσακωμός και έπειτα αντικριστός χορός, όπως συνέβαινε στις παραδοσιακές κοινωνίες. Έπειτα στη σκηνή εμφανίζεται «Το άγαλμα», που ξεπήδησε από το βιβλίο του Αντώνη Παπαθεοδούλου «Η πόλη που έδιωξε τον πόλεμο», ένα άγαλμα μοναδικό στο είδος του. Αν το κοιτάξει ένας κάθεται στη θέση του, αν το κοιτάξουν δυο, κοκκινίζει, ντρέπεται, αν το κοιτάξουν τρεις σκάει στα γέλια! Μαζί του γελούν μικροί και μεγάλοι. Κι έπειτα γελά και το «Ελεφαντάκι», που γλυκαίνει εδώ και χρόνια τη ζωή μας. Μαζί του «Ήταν κι ένας ποντικός», ίσως και δυο, ίσως και τρεις, που χωρίς να το καταλάβουμε γλύκαναν κι αυτοί τη ζωή μας. Μαζί τους είναι και «Το δέντρο», από τα πιο αγαπημένα τραγούδια του παραμυθά Φοίβου, στα κλαδιά του οποίου δεν φαντάζεστε τι μπορεί να φωλιάζει… Τον ύμνο στη φαντασία των τριών τραγουδιών του Γιώργου Χατζηπιερή ακολουθούν τρία πιο ρεαλιστικά τραγούδια. «Το σχολείο είναι» ό,τι θυμόμαστε πως ήταν όταν ήμασταν παιδιά. Κι όχι αυτό που λέμε σήμερα στα παιδιά μας ότι είναι. Το σχολείο είναι σκ… Σκασμός! Και προσοχή σε δυο καθαρά ταξικά ζητήματα, στο αν θα μείνετε και στο πού θα μείνετε… Και αν κάποιος τολμήσει να πει «Θέλω να μείνω», μπορεί να θεωρηθεί βλάκας. Αλλά όπως είχε πει σε ανύποπτο χρόνο η μάνα του Φοίβου «Βλάκας δε γεννιέται κανείς». Δυστυχώς, όμως, ο εκφοβισμός του αδύναμου, του διαφορετικού, του παράξενου ανθρώπου είναι βαθιά ριζωμένος στην ανθρώπινη φύση και υπάρχει από αρχαιοτάτων χρόνων. Όμως πλέον στις κοινωνίες μας, λέει με αισιοδοξία ο Φοίβος, εκτός από bullying υπάρχουν και πολύ έντονα αντισώματα τόσο σε επίπεδο ανθρώπων, όσο και σε επίπεδο κινημάτων. Με άλλα λόγια, η κοινωνική κατακραυγή είναι πλέον μεγάλη. Αισιόδοξο. Ήταν, λοιπόν, μια πόλη και το ταξίδι μας σε αυτή δεν μπορεί να τελειώσει αν «Εσύ», μικρέ ή μεγάλε ακροατή και αναγνώστη, δεν μας πεις το όνομά σου και την ιστορία σου, κι αν δεν ακούσεις ένα τραγούδι για παιδιά, αντίστοιχο του «ενήλικου» Καθρέφτη. Ο Φοίβος μας ζητάει να κοιτάξουμε τον Άλλον και να τον αγαπήσουμε. Έτσι θα γίνουμε ικανοί να αλλάξουμε πολλά. Αχ και να ‘ξερες τι κόσμο θα μπορούσες Εσύ.

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

14.11.2018

Η Υπερασπίσου το παιδί ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ

Ρηνιώ Συμεωνίδου σπούδασε, αγάπησε, δούλεψε και δίδαξε τη δουλειά της σαν μηχανικός ήχου. Ζει σε νησί από επιλογή, έμεινε άνεργη στην κρίση και τώρα σπουδάζει Ανθρωπιστικές Επιστήμες. Έχει δυο υπέροχα παιδιά, το ένα ενήλικο πλέον. Παράλληλα, τα έφερε έτσι η ζωή, που βρέθηκε να κάνει ακτιβισμό για τα ανύπαρκτα δικαιώματα του ίντερσεξ μικρού της παιδιού, άρα και για όλα τα παιδιά σαν το δικό της και τα παιδιά ευρύτερα.

Οι ίντερσεξ άνθρωποι Η Ρηνιώ μάς εξηγεί πως το ίντερσεξ (διαφυλικό) είναι ένας όρος ομπρέλα, που συμπεριλαμβάνει ανθρώπους που γεννιούνται με διαφορετικά χαρακτηριστικά φύλου (ανατομικά, χρωμοσωμικά ή ορμονικά), χαρακτηριστικά που δεν ταξινομούνται, όπως και το βίωμά τους, σαν αμιγώς αρσενικά ή αμιγώς θηλυκά. Αν σκεφτούμε πως υπάρχουν μελετημένες σχεδόν 40 διαφορετικές περιπτώσεις τέτοιων φυσικών διαφοροποιήσεων, καταλαβαίνουμε πως το βιολογικό φύλο είναι τελικά ένα ευρύτατο φάσμα και είναι -επιστημονικά μιλώντας- συμβατική υπεραπλούστευση το να επιμένουμε να το

βλέπουμε σαν δίπολο αρσενικό-θηλυκό. Η φύση δεν εκφράζεται με απόλυτα δίπολα, αλλά με εκπληκτικά ποικιλόμορφα φάσματα. Η διαφυλικότητα, ως έκφραση της φυσικής ποικιλότητας, παρατηρείται στα περισσότερα θηλαστικά και όχι μόνο σε αυτά. Η Ρηνιώ εξηγεί πως γύρω στο 1,7 με 2% του γενικού πληθυσμού γεννιέται με κάποια διαφυλική διαφοροποίηση, περισσότερο ή λιγότερο κοινή. Σπανιότερα γεννιούνται μωράκια με εμφανώς διφορούμενη ανατομία (1 στα 2000), ενώ συχνότερα μπορεί να γεννηθούν με υποσπαδία, δηλαδή με το άνοιγμα της ουρήθρας να βρίσκεται στην κάτω πλευρά του

14.11.2018

πέους αντί στην άκρη του (1 στα 85 περίπου) ή με ΧΧΥ χρωμοσώματα (1 στα 450) και ποικίλους άλλους χρωμοσωμικούς συνδυασμούς, ή με μη τυπικά ορμονικά προφίλ, όπως αναισθησία στα ανδρογόνα. Συχνά οι γιατροί στην Ελλάδα συστήνουν στους γονείς «διορθωτικές» επεμβάσεις. Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Ότι τα μωρά αυτά δεν έχουν αντικειμενικό δικαίωμα στη σωματική τους ακεραιότητα. Όμως ο ΟΗΕ, η Διεθνής Αμνηστία και τα ίδια τα ίντερσεξ άτομα, που άρχισαν να μιλούν για το τραυματικό βίωμα τους, χαρακτηρίζουν τις κοσμητικές επεμβάσεις τροποποίησης φύλου που έγιναν ερήμην τους ως “ανθρώπινο βασανιστήριο” και καλούν τα κράτη να τις απαγορεύσουν.

Το παιδί της Ρηνιώς Η Ρηνιώ και ο σύντροφός της έμαθαν στην αμνιοκέντηση ότι το παιδί που θα έφερναν στον κόσμο ήταν διαφυλικό. Αρχικά οι γιατροί τούς πίεσαν να τερματίσουν την κύηση, όμως εκείνοι επέλεξαν να ενημερωθούν και συνέχισαν κανονικά. Αρχικά βρέθηκαν σε κατάσταση σοκ, με μια εντελώς πρωτόγνωρη, αλλά απόλυτα λογική και τεκμηριωμένη, πληροφορία. Το παιδί καταχωρήθηκε σαν «αγόρι», αφού ο νόμος ακόμα δεν προβλέπει την ύπαρξη ίντερσεξ παιδιών. Μεγαλώνοντας είχε συνείδηση της διαφορετικότητας του, την εξέφραζε ποικιλοτρόπως και εμφάνιζε ήδη από πολύ νωρίς διττή ταυτότητα. Στο νηπιαγωγείο, όταν άρχισαν τα πρώτα πειράγματα (για τα μαλλιά, τον χορό, τον ήπιο χαρακτήρα, τη λεπτή φωνή) άρχισε να κλείνεται στον εαυτό του σε σημείο κατάθλιψης, οπότε στα 6 του χρόνια οι γονείς του άρχισαν να το ενημερώνουν με την υποστήριξη ψυχολόγου. Όσο περισσότερα μάθαινε, τόσο περισσότερο ανακουφιζόταν και ενδυναμωνόταν. Πρόσφατα μάλιστα ταξίδεψαν και γνώρισε κι άλλους ίντερσεξ ανθρώπους και τονώθηκε απίστευτα. Στο σχολείο δεν εκφράζεται ακόμα όσο ελεύθερα θέλει, αλλά επιλέγει να κερδίζει λίγο λίγο το δικαίωμα τού να φοράει ό,τι του αρέσει. Και στην ερώτηση αν είναι αγόρι ή κορίτσι, θα σου πει χαμογελώντας, με την αφοπλιστική ειλικρίνεια των παιδιών, “Είμαι ο εαυτός μου”. Το παιδί, λοιπόν, δεν βρέθηκε ποτέ σε ιδιαίτερη σύγκρουση με τη διαφορετικότητά του, ώστε να χρειαστεί “να συμφιλιωθεί” μαζί της, πάντα ένιωθε ο εαυτός του. Αυτό με το οποίο κλήθηκε να συμφιλιωθεί ήταν η δυσκολία του ευρύτερου περιβάλλοντός του στο να το αποδεχθεί. Στο

ΤΟ ΠΑΙΔΊ ΠΟΥ ΥΠΟΣΤΗΡΊΖΕΤΑΙ ΣΤΟ ΝΑ ΕΊΝΑΙ ΥΠΕΡΉΦΑΝΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΑΥΤΌ ΤΟΥ, ΓΝΩΡΊΖΟΝΤΑΣ ΠΩΣ ΌΛΟΙ ΕΊΜΑΣΤΕ ΊΣΟΙ ΚΑΙ ΜΟΝΑΔΙΚΟΊ, ΠΟΥ ΈΧΕΙ ΣΥΜΜΆΧΟΥΣ, ΠΟΥ ΔΕ ΜΈΝΕΙ ΑΜΈΤΟΧΟ ΣΤΗΝ ΚΑΚΟΠΟΊΗΣΗ ΤΩΝ ΆΛΛΩΝ, ΑΛΛΆ ΜΙΛΆΕΙ ΚΑΙ ΠΟΥ ΚΑΤΑΝΟΕΊ ΤΑ ΒΑΣΙΚΆ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΏΜΑΤΑ, ΕΊΝΑΙ ΠΑΙΔΊ ΠΟΥ ΔΎΣΚΟΛΑ ΘΑ ΑΦΕΘΕΊ ΝΑ ΘΥΜΑΤΟΠΟΙΗΘΕΊ.

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ οικογενειακό περιβάλλον, στο οποίο μάθαιναν, παρατηρούσαν και καταλάβαιναν, το παιδί είχε απόλυτη στήριξη. Όμως δεν αφήνεις ένα μικρό παιδί να τα βάλει με μια κοινωνία γεμάτη φοβικά στερεότυπα και τοξική αρρενωπότητα. Πρέπει να βγεις μπροστά να καθαρίσεις λίγο τον δρόμο απ’ τα βράχια, τονίζει η Ρηνιώ. Έτσι, οι γονείς ζήτησαν και έλαβαν βοήθεια- και αισθάνονται ευγνώμονες για αυτό- από τον Συνήγορο του Παιδιού, από το Πολύχρωμο Σχολείο, από τον τοπικό Σύλλογο Γονέων και – κυρίως- από τις ανοιχτόμυαλες δασκάλες.

Προκαταλήψεις και bullying στο σχολείο Τα ΛΟΑΤΚΙ παιδιά υποφέρουν στο ελληνικό σχολείο, όπου είναι απλώς «αόρατα» και δεν τους επιτρέπεται να υπάρχουν ανοιχτά πουθενά. Ούτε στα αναλυτικά προγράμματα, ούτε στην τάξη, ούτε στο προαύλιο, ούτε κατά φαντασίαν... Κι αν δεν βγεις μπροστά να τα στηρίξεις προκαλώντας θόρυβο και ορατότητα, λέει η Ρηνιώ, κινδυνεύουν πραγματικά να βρεθούν στριμωγμένα και τραμπουκισμένα, λόγω άγνοιας, μισαλλοδοξίας, φόβου ή ρητορικής μίσους από γονείς ή και από δασκάλους ακόμα, που επηρεάζουν τα υπόλοιπα παιδιά αρνητικά. Στο σχολείο που φοιτά το παιδί της Ρηνιώς για την ώρα επικρατούν αποδοχή και ασφαλείς συνθήκες, αλλά αυτό είναι μάλλον η εξαίρεση. Τα ΛΟΑΤΚΙ παιδιά είναι αποδεδειγμένα τα πρώτα θύματα σχολικού εκφοβισμού, συχνά με τραγικά αποτελέσματα. Φυσικά, εκτός από παιδιά υπάρχουν και ΛΟΑΤΚΙ γονείς, που είναι επίσης «αόρατοι», γιατί φοβούνται- και όχι άδικα- πως αν γίνουν ορατοί, μπορεί να κινδυνέψουν τα παιδιά τους. Κι αν το δικό της παιδί υποστεί bullying; Η Ρηνιώ φυσικά το απεύχεται, προσπαθεί να το προβλέπει και να μάθει και το παιδί να το προβλέπει. Περισσότερο μάλιστα το ενδυναμώνει ώστε να το αντιλαμβάνεται έγκαιρα και να το αποδομεί. Το παιδί που υποστηρίζεται στο να είναι υπερήφανο για τον εαυτό του, γνωρίζοντας πως όλοι είμαστε ίσοι και μοναδικοί, που έχει συμμάχους, που δε μένει αμέτοχο στην κακοποίηση των άλλων, αλλά μιλάει και που κατανοεί τα βασικά του δικαιώματα, είναι παιδί που δύσκολα θα αφεθεί να θυματοποιηθεί. Όπως τονίζει η Ρηνιώ, είναι κατεπείγον και απόλυτα αναγκαίο η ομοφοβία, η τρανσφοβία και ο ρατσισμός να ξηλωθούν εκ θεμελίων από τη σχολική παράδοση. Το ΥΠΕΠΘ είναι πολλαπλά ενημερωμένο και οφείλει να θεσμοθετήσει πραγματικά δημοκρατικά και συμπεριληπτικά σχολεία, να κάνει υποχρεωτικό το μάθημα της Αγωγής Υγείας από το νηπιαγωγείο, να επιμορφώσει δασκάλους και να στείλει κατευθυντήριες οδηγίες συμπερίληψης των πιο ευάλωτων μαθητών, είτε είναι φυλοδιαφορετικά, είτε ΑμεΑ, είτε προσφυγόπουλα, είτε Ρομά, είτε παιδιά οποιασδήποτε μειονότητας. Τα εργαλεία, οι καλές πρακτικές υπάρχουν. Μένει να υπάρξει η πολιτική βούληση.

Το μέλλον των παιδιών Η Ρηνιώ δεν φαντάζεται το μέλλον, δεν προβάλλει τα «θέλω» ή τους φόβους της στα παιδιά της. Ασκήθηκε στο να μην το κάνει, γιατί οι προβολές και οι φόβοι τούς γίνονται βάρος. Θέλει μόνο να εξελιχθούν στον καλύτερο δυνατό εαυτό

15 ΤΑ ΛΟΑΤΚΙ ΠΑΙΔΙΆ ΥΠΟΦΈΡΟΥΝ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΌ ΣΧΟΛΕΊΟ, ΌΠΟΥ ΕΊΝΑΙ ΑΠΛΏΣ «ΑΌΡΑΤΑ» ΚΑΙ ΔΕΝ ΤΟΥΣ ΕΠΙΤΡΈΠΕΤΑΙ ΝΑ ΥΠΆΡΧΟΥΝ ΑΝΟΙΧΤΆ ΠΟΥΘΕΝΆ. ΟΎΤΕ ΣΤΑ ΑΝΑΛΥΤΙΚΆ ΠΡΟΓΡΆΜΜΑΤΑ, ΟΎΤΕ ΣΤΗΝ ΤΆΞΗ, ΟΎΤΕ ΣΤΟ ΠΡΟΑΎΛΙΟ, ΟΎΤΕ ΚΑΤΆ ΦΑΝΤΑΣΊΑΝ... τους, χωρίς τις δικές της εσωτερικές στρεβλώσεις, ευτυχισμένα και ελεύθερα, σε ειρήνη με το μέσα τους και το γύρω τους. Η κοινωνία αλλάζει διαρκώς, εξελίσσεται, δεν είναι κάτι στατικό που περιμένουμε να «γίνει έτοιμη» να αποδεχτεί. Η Ρηνιώ εμπιστεύεται τις νέες γενιές των παιδιών, που τους ανοίγεις τόσο δα στενά μονοπατάκια κι αυτά τα περπατούν και τα κάνουν λεωφόρους ορθάνοιχτες. Τα παιδιά είναι εξ ορισμού πιο ανοιχτά στη γνώση, πιο γρήγορα, πιο εύστροφα. Κι αν δεν τους καταστρέψουμε νωρίς τις δυνατότητες τους, τότε μας ξεπερνούν πανεύκολα, τονίζει. «Κάθε παιδί δικαιούται άνευ όρων αγάπη, πλήρη αποδοχή και υποστήριξη για αυτό που είναι και εκφράζει», έχει πει παλαιότερα η Ρηνιώ. Στη θεωρία κανείς δεν θα διαφωνούσε. Τι γίνεται, όμως, στην πράξη; Στην πράξη χρειάζεται επειγόντως να αλλάξουμε το Παράδειγμα στην ανατροφή και τη γονεϊκότητα και το νέο Παράδειγμα να γίνουν η αγάπη και η αποδοχή άνευ όρων, λέει η Ρηνιώ. Χρειάζεται, δηλαδή, να απαλλάξουμε την ανατροφή των παιδιών μας από τα δικά μας τραυματικά στερεότυπα, συνειδητοποιώντας τα και δουλεύοντάς τα. Να αντιμετωπίσουμε τα παιδιά με περισσότερη ενσυναίσθηση και εμπιστοσύνη και με λιγότερη έως και καθόλου βία. Να τα μυήσουμε στη δημοκρατία και τη μη βίαιη επικοινωνία από νωρίς, από το σπίτι. Γιατί, ο υφέρπων κοινωνικός εκφασισμός, που αρχίζει να μας περιβάλει απειλητικά, δεν είναι μόνο ο «μπράβος» του καπιταλισμού, αλλά και η κοινωνική βία που ο δεύτερος αναπαράγει. Χρειάζεται λοιπόν να δείξουμε στα παιδιά, πρακτικά, πως ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός. Πώς; Αλλάζοντας τη γονεϊκότητα και την εκπαίδευση προς το ανθρωπινότερο. Η συζήτηση κλείνει με τη Ρηνιώ να μας συμβουλεύει αυτό που λέει συχνά και στον εαυτό της. Να αγκαλιάσουμε και να φροντίσουμε επιτέλους το μικρό παιδί μέσα μας, έστω και καθυστερημένα. Να το παρηγορήσουμε, να το δικαιώσουμε και – ιδανικά- να το γιατρέψουμε. Κι έπειτα να το αφήσουμε να μας πάρει από το χέρι και να μας δείξει τον τρόπο να συνδεθούμε με τα δικά μας παιδιά. Να αφουγκραζόμαστε με την καρδιά μας την καρδιά τους. Να τα ακολουθήσουμε με εμπιστοσύνη, παρέχοντας αποκτημένη γνώση, καλά υλικά κι όση υποστήριξη χρειάζονται, χωρίς να μπλοκάρουμε τα σχέδια τους με στεγανά και φόβους. Ελεύθερα από τραύμα, να φτιάξουν εκείνον τον πιο λεύτερο και καλύτερο κόσμο που ονειρευτήκαμε κάποτε.

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

14.11.2018

Ζωή μετά τον θάνατο

ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ

ια γυναίκα που πένθησε ένα μωρό απευθύνεται στις γυναίκες που πενθούν ένα μωρό ως μαμά προς μαμά, τις αγαπάει, τις ενώνει και τις στηρίζει. Η Μαρία Στραγαλινού, πιστοποιημένη

βοηθός περιγεννητικού πένθους (birth and bereavement doula SBD), συστήνεται στους αναγνώστες του Τaλκ και μιλάει ανοιχτά και απελευθερωτικά για την απώλεια εγκυμοσύνης ή τη νεογνική απώλεια.

Μαρία, είσαι βοηθός περιγεννητικού πένθους. Θέλεις καταρχάς να μας ορίσεις το περι-

γεννητικό πένθος; Για την ακρίβεια, είμαι βοηθός μητρότητας (doula) με ειδίκευση στο περιγεννητικό πένθος. Οι βοηθοί μητρότητας στηρίζουν συναισθηματικά και πρακτικά τη γυναίκα στην εγκυμοσύνη, στον τοκετό και τη λοχεία, κι αποτελούν πολύτιμο σύμμαχό της. Όσο για το περιγεννητικό πένθος, αυτό βιώνεται σε περίπτωση απώλειας που

14.11.2018

σχετίζεται με εγκυμοσύνη. Πιο συγκεκριμένα, αφορά περιπτώσεις αποβολής, θνησιγένειας, διακοπής κύησης και νεογνικής απώλειας. Επίσης αγγίζει και τις περιπτώσεις της υπογονιμότητας και προωρότητας, γιατί το πένθος δε σχετίζεται μόνο με φυσικές απώλειες, αλλά και με συναισθηματικές.

Ποια είναι η δική σου ιστορία; Πώς αποφάσισες να ασχοληθείς με το περιγεννητικό πένθος; Αποφάσισα να ασχοληθώ με αυτό μετά από την προσωπική μου εμπειρία σε απώλεια εγκυμοσύνης. Ένα μεσημέρι του Αυγούστου του 2017, λίγες μέρες πριν μπω στον 8ο μήνα της κύησης, γέννησα το παιδί μου, ενώ είχε ήδη πάψει να αναπνέει μες στην κοιλιά μου (ενδομήτριος θάνατος). Ήταν τόσο δυνατή αυτή η εμπειρία, που άλλαξε τη ζωή μου. Αφού τη βίωσα και άρχισα να το συζητάω με τους γύρω μου, συνειδητοποίησα πόσο συχνό φαινόμενο είναι η απώλεια στην εγκυμοσύνη, πόσο πονάμε και το περνάμε μόνοι μας όλο αυτό, ενώ θα έπρεπε να μιλάμε ελεύθερα και ανοιχτά, όπως νιώθουμε, έχοντας και την κατάλληλη στήριξη. Όταν λοιπόν ένα πρωί, λίγους μήνες μετά την απώλεια, εμφανίστηκε ξαφνικά μπροστά μου στο Facebook η εκπαίδευση βοηθού περιγεννητικού πένθους, ήξερα αμέσως ότι αυτό είναι που θέλω να κάνω για την υπόλοιπη ζωή μου.

Ο ΠΑΤΈΡΑΣ ΠΕΝΘΕΊ ΚΙ ΑΥΤΌΣ ΣΕ ΜΙΑ ΑΠΏΛΕΙΑ, ΑΛΛΆ ΕΠΕΙΔΉ ΣΥΝΉΘΩΣ ΚΑΛΕΊΤΑΙ ΝΑ ΣΤΗΡΊΞΕΙ ΤΗ ΜΗΤΈΡΑ ΤΙΣ ΔΎΣΚΟΛΕΣ ΑΥΤΈΣ ΣΤΙΓΜΈΣ, ΠΟΛΛΈΣ ΦΟΡΈΣ ΤΟ ΠΈΝΘΟΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΓΚΩΝΊΖΕΤΑΙ ΚΑΙ ΟΦΕΊΛΟΥΜΕ ΌΛΟΙ ΜΑΣ ΝΑ ΤΟΥ ΔΏΣΟΥΜΕ ΤΟΝ ΧΏΡΟ ΚΑΙ ΤΟΝ ΧΡΌΝΟ ΝΑ ΠΕΝΘΉΣΕΙ ΚΙ ΑΥΤΌΣ ΜΕ ΤΟΝ ΔΙΚΌ ΤΟΥ ΜΟΝΑΔΙΚΌ ΤΡΌΠΟ. Νομίζω πως το περιγεννητικό πένθος ακόμα είναι θέμα ταμπού, σωστά; Έχω παράδειγμα φίλης που- με εξωσωματική γονιμοποίηση- έχει χάσει δυο έμβρυα λίγων εβδομάδων και αρνείται να μιλήσει για αυτά, άλλης φίλης που αναγκάστηκε να γεννήσει δις στον 5ο μήνα και ποτέ ξανά δεν μίλησε για αυτά τα μωρά (έχει άλλα δυο παιδιά), αλλά και πρόσφατο παράδειγμα, όταν είδα τυχαία μια παλιά φίλη, για την οποία ξέρω ότι έχασε το μωρό της ξαφνικά λίγες ώρες μετά τη γέννησή του (πλέον έχει άλλο ένα παιδί) και φοβήθηκα να τη ρωτήσω πώς είναι, πώς αισθάνεται σε σχέση με εκείνη την –λίγο πιο παλιά- απώλεια. Βέβαια είναι θέμα ταμπού, αφού ντρεπόμαστε να το συζητάμε ανοιχτά, για να μην φέρουμε σε δύσκολη θέση τον εκάστοτε συνομιλητή

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ μας, αλλά και γιατί κι εμείς οι ίδιοι οι πενθούντες, μέσα στη θάλασσα των συναισθημάτων που μας κατακλύζουν, δεν ξέρουμε πώς να φερθούμε, αν πρέπει να μιλήσουμε γι’ αυτό, με ποιον τρόπο, πότε κ.λπ. Επίσης πολλές φορές, π.χ. στις αποβολές, η απώλεια δεν “επισημοποιείται” με μια τελετή κοινωνικά αποδεκτή, με μια ταφή δηλαδή. Και το γεγονός αυτό κάνει ακόμα πιο δύσκολη την αναγνώριση του γεγονότος από το ευρύτερο περιβάλλον, εντείνοντας την δυσκολία διαχείρισης του πένθους και την παραμονή του ως θέματος στην κατηγορία «ταμπού».

Μπορεί ποτέ να γιατρευτεί ένας γονιός που βίωσε την απώλεια; Ξεπερνιέται ο θάνατος ενός μωρού; Αυτό το ιδιαίτερο πένθος; Ο θάνατος δεν ξεπερνιέται, μαθαίνεις όμως να ζεις με αυτόν. Γίνεται κομμάτι σου, κομμάτι της ιστορίας σου, κομμάτι της ζωής σου. Το πένθος μετά από μια περιγεννητική απώλεια είναι όντως πολύ ιδιαίτερο, γιατί εκεί που περίμενες ζωή, σου έρχεται θάνατος. Και μαζί με αυτόν τον φυσικό θάνατο χάνονται και οι προσδοκίες και τα όνειρά σου. Είναι πολύ δύσκολο στην αρχή, αλλά σιγά-σιγά, με την κατάλληλη στήριξη και βοήθεια, και καθώς η ζωή ανανοηματοδοτείται σε πολλά επίπεδα μετά την απώλεια, βρίσκουμε τον καινούριο μας δρόμο.

Έχεις παραδείγματα φράσεων που τουλάχιστον ανακουφίζουν; Τι να αποφεύγουμε να λέμε; Ο πενθών δε θέλει να ακούσει φράσεις όπως: «Θα κάνεις άλλο», «Μην το σκέφτεσαι», «Σταμάτα τώρα να κλαις, να είσαι δυνατή» κ.λπ. Τέτοιες φράσεις αναχαιτίζουν την υγιή διαχείριση του πένθους και κάνουν τον άνθρωπο να κλείνεται πιο πολύ στον εαυτό του. Θα μπορούσαμε να του πούμε «Είμαι εδώ για σένα», «Είναι δύσκολο αυτό που περνάς», και να του δείξουμε κατανόηση και αγάπη, δίνοντάς του μια μεγάλη και ζεστή αγκαλιά.

Δουλεύεις και με μπαμπάδες, παππούδες και αδελφάκια ή μόνο με μαμάδες; Δουλεύω με γυναίκες, αλλά και με ζευγάρια. Ας μην ξεχνάμε πως ο πατέρας πενθεί κι αυτός σε μια απώλεια, αλλά επειδή συνήθως καλείται να στηρίξει τη μητέρα τις δύσκολες αυτές στιγμές, πολλές φορές το πένθος του παραγκωνίζεται και οφείλουμε όλοι μας να του δώσουμε τον χώρο και τον χρόνο να πενθήσει κι αυτός με τον δικό του μοναδικό τρόπο. Επίσης μου έχει τύχει να με επισκεφτεί ένα κορίτσι που η φίλη της έζησε απώλεια, για να την βοηθήσω στο πώς να την στηρίξει. Και με εξέπληξε ευχάριστα που απευθύνθηκε σ’ εμένα, γιατί οι περισσότεροι άνθρωποι δεν γνωρίζουμε πώς να φερθούμε σε μια τέτοια κατάσταση και είναι σημαντικό να μπορούμε να ζητάμε βοήθεια πάνω σ’ αυτό. Ακόμα, αν χρειαστεί να στηρίξω άλλα ενήλικα μέλη της οικογένειας κατά τη διάρκεια μιας εγκυμοσύνης με δυσάρεστη έκβαση, βεβαίως και θα το κάνω. Με παιδιά δεν δουλεύω, αν και μπορώ να πω λίγα πράγματα στους ενήλικες για το

17 ΤΟ ΠΈΝΘΟΣ ΜΕΤΆ ΑΠΌ ΜΙΑ ΠΕΡΙΓΕΝΝΗΤΙΚΉ ΑΠΏΛΕΙΑ ΕΊΝΑΙ ΠΟΛΎ ΙΔΙΑΊΤΕΡΟ, ΓΙΑΤΊ ΕΚΕΊ ΠΟΥ ΠΕΡΊΜΕΝΕΣ ΖΩΉ, ΣΟΥ ΈΡΧΕΤΑΙ ΘΆΝΑΤΟΣ. ΚΑΙ ΜΑΖΊ ΜΕ ΑΥΤΌΝ ΤΟΝ ΦΥΣΙΚΌ ΘΆΝΑΤΟ ΧΆΝΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΣΔΟΚΊΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΌΝΕΙΡΆ ΣΟΥ.

πώς να τα προσεγγίσουν και μετά να τους παραπέμψω σε δομές και ειδικούς που ασχολούνται με το πένθος στα παιδιά.

Τι κάνεις στις συναντήσεις με τους πενθούντες; Αυτό που κάνω είναι να ακούω με ενσυναίσθηση, να στηρίζω, να ενημερώνω για το πένθος, και να χρησιμοποιώ εκφραστικά και τελετουργικά μέσα που βοηθούν στη διαχείρισή του. Δίνω δηλαδή στον άνθρωπο τον χώρο και τον χρόνο να πενθήσει με τους δικούς του όρους, να νιώσει αποδεκτός, να κατανοήσει κάποια πράγματα για τη διαδικασία του πένθους και να αρχίσει να το επεξεργάζεται, να “περπατά” μαζί με αυτό. Και αν χρειαστεί θεραπευτική ή άλλη παρέμβαση, παραπέμπω στον αντίστοιχο ειδικό. Να τονίσω, όμως, εδώ ότι μεγάλο κομμάτι της δουλειάς μου αφορά την στήριξη του ζευγαριού κατά τη διάρκεια της απώλειας κι όχι μόνο αφού έχει συμβεί: μπορώ να είμαι δίπλα τους και να τους στηρίζω σε εκείνη την τόσο δύσκολη στιγμή, που νιώθουν απόγνωση και μοναξιά.

Ποιο είναι το πιο σημαντικό πράγμα που θα ήθελες να κάνεις μέσα από αυτή σου την ενασχόληση; Τα στατιστικά στοιχεία μιλάνε από μόνα τους: 1 στις 4 εγκυμοσύνες καταλήγουν σε απώλεια. Αυτό είναι ένα πολύ μεγάλο νούμερο για να αγνοηθεί και θα πρέπει να αρχίσουμε να μιλάμε για αυτό, όχι για να φοβόμαστε, αλλά για να ξέρουμε ότι μπορεί να συμβεί, και να μην κατηγορούμε τον εαυτό μας αν μας τύχει, γιατί ποτέ δε φταίμε εμείς, και είναι κρίμα να φορτωνόμαστε με αυτές τις ενοχές. Με ενδιαφέρει λοιπόν η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση γύρω από το θέμα. Και γι’ αυτό αποφάσισα, εκτός από ατομικές συναντήσεις, να ξεκινήσω και ομαδικές συναντήσεις (κύκλους γυναικών), ώστε να συναντιόμαστε γυναίκες που έχουμε βιώσει την απώλεια, και να μη νιώθουμε μόνες πια. Για να αρχίσουμε, δυναμώνοντας και στηρίζοντας η μία την άλλη, να μιλάμε, να ακουγόμαστε, και να αφήσουμε με αυτόν τον τρόπο το φωτεινό και γεμάτο αγάπη αποτύπωμα των παιδιών μας σε αυτόν τον κόσμο.

Μπορείτε να γνωρίσετε καλύτερα τη Μαρία Στραγαλινού στην ιστοσελίδα της www.mamaprosmama.gr και στη facebook σελίδα www.facebook.com/mamaprosmama

ΣTON ΓΙΑΤΡΟ

14.11.2018

Πότε επισκεπτόμαστε τον παιδίατρο ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ Θ. ΑΥΓΕΡΗ

λοι οι γονείς ξέρουν σε ποιον να απευθυνθούν όταν το παιδί τους είναι άρρωστο. Όμως καμιά φορά ξεχνούν ότι οι επισκέψεις στον παιδίατρο είναι εξίσου σημαντικές και για τα υγιή παιδιά. Κάθε πότε, λοιπόν, βάζουμε στην ατζέντα μας μια παιδιατρική επίσκεψη; Το βασικό χρονοδιάγραμμα είναι απλό: την πρώτη εβδομάδα ζωής τον 1ο, 2ο, 4ο,6ο μήνα ζωής ανά τρίμηνο μέχρι τους 18 μήνες ζωής ανά εξάμηνο μέχρι τα 3 έτη ζωής ανά έτος μέχρι τα 16 έτη ζωής Τα πλεονεκτήματα των προγραμματισμένων επισκέψεων περιλαμβάνουν καταρχάς την παρακολούθηση της αύξησης και ψυχοκινητικής ανάπτυξης των παιδιών. Ο παιδίατρος θα εκτιμήσει την αύξηση του παιδιού συγκριτικά με την προηγούμενη επίσκεψη και θα συζητήσει με τους γονείς σχετικά με σημαντικές πλευρές της εξέλιξής του, όπως την κινητική, τη γνωστική, τη γλωσσική, τη συναισθηματική και την κοινωνική του ανάπτυξη. Επιπλέον, σε κάθε προγραμματισμένη επίσκεψη ο παιδίατρος εξετάζει το

παιδί και ενδεχομένως να συστήσει εργαστηριακό έλεγχο, όταν κρίνει πως αυτό είναι απαραίτητο. Ένα άλλο πλεονέκτημα μιας προγραμματισμένης επίσκεψης είναι η ευκαιρία συζήτησης με τον παιδίατρο για θέματα προληπτικής ιατρικής. Για πολλά παιδιά, την πιο συχνή αιτία νόσου αποτελούν οι τραυματισμοί, οι δηλητηριάσεις και άλλες ασθένειες ή καταστάσεις που θα μπορούσαν να έχουν προληφθεί, για παράδειγμα με τη χρήση καθίσματος ασφαλείας στο αυτοκίνητο ή με τη σωστή αποθήκευση φαρμάκων και απορρυπαντικών. Σημαντική είναι και η προστασία του παιδιού από λοιμώδη νοσήματα, που επιτυγχάνεται με τον προγραμματισμό και την πραγματοποίηση των απαραίτητων εμβολιασμών. Από την άλλη πλευρά, ο υγιεινός τρόπος ζωής πρέπει να παγιώνεται από πολύ μικρή ηλικία και στις προγραμματισμένες επισκέψεις μπορούν να συζητηθούν με τον γιατρό θέματα ύπνου, διατροφής και άσκησης του παιδιού. Στους εφήβους, οι προγραμματισμένες επισκέψεις δίνουν στα μεγάλα πια παιδιά την ευκαιρία να κάνουν βήματα ανεξαρτητοποίησης και να ασχοληθούν τα ίδια με την υγεία τους. Μάλιστα, είναι απαραίτητο να μιλήσει ο έφηβος και χωρίς την παρουσία τον γονιών του με τον παιδίατρο, ώστε να ενημερωθεί, χωρίς να νιώσει άβολα, για σημαντικά θέμα-

τα υγείας, όπως η εμμηνορρυσία, η σεξουαλικότητα, οι συνέπειες του καπνίσματος, της κατανάλωσης αλκοόλ και της χρήσης ναρκωτικών ουσιών. Χρήσιμο είναι οι γονείς να προγραμματίζουν εγκαίρως την επίσκεψή τους και πριν από αυτή να φτιάξουν μια λίστα θεμάτων που θέλουν να συζητήσουν με τον παιδίατρό τους, όπως η ανάπτυξη, η συμπεριφορά, ο ύπνος, η διατροφή και η πρόληψη ατυχημάτων και δηλητηριάσεων. Σε κάθε επίσκεψη, ας εστιάζουν στις τρεις με πέντε πιο σημαντικές ερωτήσεις. Καθώς το παιδί τους μεγαλώνει, οφείλουν να το προτρέπουν να θέσει και το ίδιο στον παιδίατρό του τα ερωτήματα που το απασχολούν. Τέλος, πάντα οι γονείς πρέπει να έχουν μαζί τους το βιβλιάριο υγείας του παιδιού, όπου είναι καταγεγραμμένο το πρόγραμμα εμβολιασμών. Συμπερασματικά, οι τακτικές επισκέψεις στον παιδίατρο δημιουργούν σχέση εμπιστοσύνης ανάμεσα στο γιατρό, τους γονείς και το παιδί. Ουσιαστικά αποτελούν μέσο κάλυψης των αναγκών ενός παιδιού και προάγουν την βέλτιστη σωματική, ψυχική και κοινωνική του υγεία.

Η Μαρία Θ. Αυγέρη είναι παιδίατρος. Μπορείτε να τη βρείτε στο maria.aygeri@gmail.com.

ΣΤΟΝ ΓΙΑΤΡΟ

14.11.2018

Φρένο στην παιδική παχυσαρκία ΤΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΚΟΤΣΥΦΑΚΗ

παχυσαρκία αποτελεί ένα από τα συχνότερα προβλήματα υγείας στην παιδική ηλικία, η οποία επηρεάζει την υγεία και στην ενήλικη ζωή, καθώς φαίνεται ότι τα υπέρβαρα και παχύσαρκα παιδιά έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να γίνουν παχύσαρκοι ενήλικες. H χώρα μας διατηρεί, δυστυχώς, την παγκόσμια πρωτιά στην παιδική παχυσαρκία.

Πότε ένα παιδί είναι παχύσαρκο; Για να θεωρηθεί ένα παιδί παχύσαρκο πρέπει να έχει 20% παραπάνω από το φυσιολογικό βάρος του σώματος. Αν και σε διεθνές επίπεδο δεν υπάρχει ομοφωνία σχετικά με τον ακριβή ορισμό της παιδικής παχυσαρκίας, φαίνεται ότι η χρήση του Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ = Βάρος (kg) /Ύψος2 (m2)) στα παιδιά αποτελεί τον πλέον αποδεκτό τρόπο. Κατόπιν τούτου το κατά πόσο ένα παιδί είναι υπέρβαρο καθορίζεται μόνο μέσω σύγκρισης του βάρους ή του ΔΜΣ του με μία μέση τιμή βάρους ή ΔΜΣ για τη συγκεκριμένη ηλικία και φύλο. Επομένως, η μέθοδος ορισμού του υπέρβαρου ή του παχύσαρκου στα παιδιά βασίζεται στα πιο σύγχρονα πρότυπα ανθρωπομετρικά διαγράμματα ανά ηλικία και φύλο, τα οποία θα σας υποδείξει ο γιατρός σας.

Παράγοντες κινδύνου • Η διατροφή, καθώς η συστηματική κατανάλωση τροφών υψηλής περιεκτικότητας σε θερμίδες αυξάνει το σωματικό βάρος. Στα παχύσαρκα παιδιά συνήθως υπάρχει κακό

Μεταβολικό Σύνδρομο έχουν τις ρίζες τους στην παιδική και εφηβική ηλικία. Ο ΣΔ 2, νόσος άγνωστη μέχρι πρότινος στα παιδιά και στους έφηβους, αυξάνεται με επικίνδυνο ρυθμό, αποτελώντας ένα σημαντικό ποσοστό των νεοδιαγνωσθέντων περιπτώσεων ΣΔ στις ηλικίες αυτές. Όπως προαναφέρθηκε, ένα μεγάλο ποσοστό παχύσαρκων παιδιών θα γίνουν παχύσαρκοι ενήλικες και θα ανήκουν στους ασθενείς με Μεταβολικό Σύνδρομο. Ένα ιδιαίτερα ανησυχητικό δεδομένο είναι ο αυξημένος κίνδυνος πρόωρου θανάτου στην ενήλικο ζωή, κυρίως από καρδιαγγειακά νοσήματα, ανεξάρτητα αν ο παχύσαρκος νέος χάσει περιττά κιλά. Προδιαθέτει επίσης για πρώιμη ήβη, πολυκυστικές ωοθήκες, υπογοναδισμό, υπερλιπιδαιμία, υπέρταση, βρογχικό άσθμα, σύνδρομο άπνοιας στον ύπνο, χολολιθίαση, μυοσκελετικές παθήσεις και υπέρταση. Αξιοσημείωτες είναι και οι ψυχολογικές και κοινωνικές επιπτώσεις της παχυσαρκίας. Χαμηλή αυτοεκτίμηση, κατάθλιψη και προβλήματα συμπεριφοράς, μαθησιακές δυσκολίες, κοινωνική απομόνωση, διατροφικές διαταραχές, τάση για εξαρτήσεις και αυτοκαταστροφή είναι χαρακτηριστικά που συνοδεύουν συχνά τα παχύσαρκα άτομα.

Μέθοδοι πρόληψης ισοζύγιο μεταξύ της πρόσληψης και της κατανάλωσης θερμίδων, έλλειψη πρωινού γεύματος και κακή ποιότητα διατροφής, με πολλά λιπαρά και ζάχαρη. • Επιπλέον, σημαντικό ρόλο παίζουν και γενετικοί παράγοντες, το οποίο πρακτικά σημαίνει ότι εάν ένα παιδί έχει έναν παχύσαρκο γονέα οι πιθανότητες να γίνει και το ίδιο παχύσαρκο είναι πολύ μεγάλες, ενώ το ποσοστό σχεδόν διπλασιάζεται όταν και οι δύο γονείς είναι παχύσαρκοι. Σπάνια, η παιδική παχυσαρκία μπορεί να οφείλεται σε παθολογικά αίτια όπως ο υποθυρεοειδισμός, η υπερκορτιζολαιμία ή ορισμένα γενετικά σύνδρομα. • Ο σύγχρονος τρόπος ζωής, με τη μειωμένη σωματική δραστηριότητα, την έλλειψη άθλησης και την έντονη ενασχόληση των παιδιών με τις οθόνες, έχει συμβάλει καθοριστικά στην εμφάνιση της παιδικής παχυσαρκίας • Σημαντικό ρόλο παίζουν και ψυχολογικοί και κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες. Η έλλειψη επικοινωνίας των παιδιών με τους γονείς τους, η κακή μεταχείριση (σωματικές τιμωρίες, σεξουαλική κακοποίηση, διαζύγιο γονέων, εθιστικές συμπεριφορές γονέων, ενδοοικογενειακές διαμάχες με βία και ύβρεις) η υπερπροστασία, ο κοινωνικός στιγματισμός, το bullying, το άγχος και οι ψυχογενείς διατροφικές διαταραχές μπορούν να οδηγήσουν σε αύξηση του βάρους.

Επιπλοκές Η παιδική παχυσαρκία συνοδεύεται από σοβαρές επιπλοκές, τόσο άμεσες όσο και απώτερες. Είναι σημαντικός παράγοντας κινδύνου για εμφάνιση σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2 (ΣΔ2). Είναι πλέον γνωστό ότι ο ΣΔ 2 και το

Σε κάθε περίπτωση, είναι ευθύνη των γονιών να προσφέρουν υγιεινά φαγητά, να περιορίζουν την ύπαρξη παχυντικών τροφών τουλάχιστον στο σπίτι, να αφουγκράζονται τις ψυχολογικές ανάγκες του παιδιού τους και να ενθαρρύνουν και όχι να επικρίνουν και να συμβουλεύονται τον παιδίατρό τους για κάθε αφύσικη μεταβολή του βάρους που εντοπίζουν. Φυσικά, οι ριζικές αλλαγές των διατροφικών συνηθειών και του τρόπου ζωής δεν αφορούν μόνο τα παιδιά, αλλά και τους ίδιους τους γονείς, ακριβώς επειδή τα παιδιά τους μιμούνται. Οι μέθοδοι πρόληψης πρέπει να εφαρμόζονται ακόμη και από την ενδομήτρια ζωή. Η έγκυος πρέπει να τρέφεται σωστά και να γυμνάζεται ελαφρά ώστε να αναπτυχθεί σωστά το έμβρυο, διότι το αυξημένο βάρος των νεογνών προδιαθέτει για παχυσαρκία με την πάροδο του χρόνου. Ο θηλασμός πρέπει να ενισχύεται διότι ελαττώνει τον κίνδυνο σωματικού υπέρβαρου κατά 30% και της παχυσαρκίας κατά 40%. Κρίσιμη περίοδος είναι η ηλικία των 5-7 χρονών, όπου αυξάνει απότομα ο λιπώδης ιστός. Στις ηλικίες αυτές πρέπει να μπαίνουν οι βάσεις της υγιεινής διατροφής και της σωματικής δραστηριότητας. Η περίοδος της εφηβείας χρειάζεται επίσης επαγρύπνηση διότι τότε το άτομο αλλάζει σωματικά, ανεξαρτητοποιείται και μεταβάλλει τις διατροφικές του συνήθειες. Επιπλέον, για να ελεγχθεί η παιδική παχυσαρκία, πρέπει να διεξάγονται συχνά πληθυσμιακές μελέτες, εκπαιδευτικές πρωτοβουλίες και προγράμματα πρόληψης.

0 Κυριάκος Κοτσυφάκης είναι Βιολόγος, Διδάκτορας Φαρμακευτικής Χημείας, υπεύθυνος Βιοπαθολογικού Εργαστηρίου Κοσμοϊατρικής.

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

14.11.2018

Λίγα λόγια για τον Διαβητούλη… ΤOY ΔΗΜΗΤΡΗ Θ. ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

όρος διαβήτης δεν έχει βέβαια σχέση με το γεωμετρικό όργανο. Προήλθε από την ελληνική λέξη «διαβαίνω» όταν ο Αρεταίος ο Καππαδόκης παρατήρησε ότι μεγάλες ποσότητες υγρών πέρναγαν στα ούρα, «διαβαίνοντας» όλο το σώμα. Ορίζεται ως η παθολογική αύξηση του σακχάρου (γλυκόζης) στο αίμα, πάνω από 125 mg/dl σε νηστεία. Η κύρια πηγή ενέργειας για το σώμα μας είναι η γλυκόζη, που για να χρησιμοποιηθεί ως καύσιμο, θα πρέπει να μεταφερθεί στο εσωτερικό του κυττάρου με τη βοήθεια της ινσουλίνης, που παράγεται από τα β-κύτταρα του παγκρέατος, τα οποία σχηματίζουν τα νησίδια του Langerhans (κατά τον Γερμανό φοιτητή της ιατρικής που τα ανακάλυψε τον 19ο αιώνα). Είναι αλήθεια ότι δεν έχουν όλοι τον ίδιο τύπο διαβήτη. Υπάρχουν οι διαβητικοί που θεραπεύονται από την αρχή με ινσουλίνη και αυτοί που στην αρχή τα καταφέρνουν με χαπάκια ή άλλα φάρμακα, αλλά στο τέλος μάλλον καταλήγουν και αυτοί στην ινσουλίνη. Ο Διαβήτης τύπου 1, που αφορά πιο συχνά στα παιδιά οφείλεται στην «καταστροφή» των β-κυττάρων από τον ίδιο τον οργανισμό με αυτοάνοσο μηχανισμό. Η ινσουλίνη λείπει σχεδόν εντελώς, η εμφάνιση είναι απότομη, και αυτό συμβαίνει όλο και συχνότερα σε νεαρότερες ηλικίες. Η άμεση και δια βίου -με τα σημερινά δεδομένα- χορήγηση ινσουλίνης είναι απολύτως απαραίτητη. Η είδηση ότι ένας μικρό παιδί έχει διαβήτη έρχεται να αλλάξει τη ζωή μιας οικογένειας σαν κεραυνός εν αιθρία. Αυτή η στιγμή της πρώτης ανακοίνωσης είναι όμως και η πιο σημαντική σε ένα δύσκολο ταξίδι που μόλις

αρχίζει. Καθήκον δικό μας - των ειδικών γιατρών - είναι να είμαστε εκεί για να διασφαλίσουμε πρώτα την αποκατάσταση της υγείας του παιδιού – σε πολλές περιπτώσεις επιβαρυμένη ως και σε κώμα από μια βαριά κετοξέωση - να δώσουμε το απαραίτητο στήριγμα στην οικογένεια και να εμπνεύσουμε σιγουριά και ασφάλεια δίνοντας όλα τα απαραίτητα εφόδια με την κατάλληλη εκπαίδευση και την διαρκή μας υποστήριξη. Φαντάζει τότε απίστευτη η διαβεβαίωσή μας ότι το παιδί με την πάσχουσα όψη, σε λίγες ώρες θα είναι και πάλι τόσο καλά όσο πριν, ότι θα μπορεί να τρώει, να ζει, να δραστηριοποιείται και να ονειρεύεται αλλά και να υλοποιεί τα όνειρά του όπως και πρώτα. Και είναι σίγουρα αρκετά δύσκολο τουλάχιστον στην αρχή να πείσουμε την οικογένεια και το ίδιο το παιδί να αντιμετωπίσουν τον Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 ως μία ορμονική έλλειψη και όχι ως αρρώστια, τη στιγμή μάλιστα που όλοι ξέρουμε ότι ακόμη και με την καλύτερη δυνατή ρύθμιση, θεωρητικά τουλάχιστον, το ταξίδι της ζωής του ίσως να έχει μικρότερη διάρκεια. Ίσως όμως και όχι, μιας και τα μέσα που ήδη σήμερα διαθέτουμε αλλά και εκείνα που διαρκώς εξελίσσονται, αφενός βελτιώνουν διαρκώς τη ρύθμιση του διαβήτη αφετέρου διατηρούν ακέραιη την ελπίδα ότι τα σημερινά παιδιά με διαβήτη πιθανότατα να μην γεράσουν με αυτόν. Στην προσπάθεια μας να σταθούμε όσο καλύτερα γίνεται κοντά στο παιδί με διαβήτη βρίσκουμε υπάρχει και ένας καινούριος πολύτιμος συνεργάτης, το παιδικό βιβλίο «Ο φίλος μου ο Διαβητούλης», με μια επιτυχημένη εικονογράφηση από την Μαρία Μανουρά και μια προσεγμένη έκδοση από την Ελληνοεκδοτική, δίνει σάρκα και οστά στην έμπνευση της Κωνσταντίνας Φραντζεσκάκη. Συγγραφέως. αλλά πρωτίστως νηπιαγωγού, με την

δημιουργία ενός μικρού ήρωα, που απευθυνόμενος στο παιδί με διαβήτη του λέει: «…Νομίζω, ότι ο διαβήτης σε έκανε πιο δυνατό και στο σώμα και στην ψυχή… Θέλω να θυμάσαι πάντα ότι δεν διαφέρεις καθόλου από τα άλλα παιδιά, αφού κι εσύ μπορείς να κάνεις οτιδήποτε θελήσεις στη ζωή σου…» Αυτό ακριβώς το μήνυμα ενσαρκώνει τόσο πολύ και τη δική μας δουλειά, τη δουλειά των γιατρών, που στο τέλος της ανάγνωσης μάλλον έχουμε ταυτιστεί με τον ίδιο τον Διαβητούλη. Στο βιβλίο ο Διαβητούλης στο τέλος φεύγει, ίσως γιατί δεν είναι πια τόσο απαραίτητος για τον οκτάχρονο Μιχάλη, ίσως γιατί κάποιος άλλος τον χρειάζεται επειγόντως πιο πολύ κάπου αλλού, αφού τον έχει όμως πρώτα διαβεβαιώσει ότι: «Πάντα θα βρίσκομαι μέσα στην καρδιά σου… Ό, τι κι αν χρειαστείς, τώρα πια ξέρεις…». Κάπως έτσι κι εμείς, όσοι κάνουμε έργο ζωής στον νεανικό διαβήτη, δουλεύουμε ώστε να είμαστε όλο και λιγότερο απαραίτητοι, χωρίς να φεύγουμε όμως ποτέ…

O Δημήτρης Θ. Παπαδημητρίου είναι Παιδοενδοκρινολόγος

ΣTON ΓΙΑΤΡΟ

14.11.2018

21 Πώς αντιμετωπίζεται ο διαβήτης;

5+1 ερωτήσεις για τον διαβήτη ΤΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΚΟΤΣΥΦΑΚΗ Τι είναι ο διαβήτης; Ο διαβήτης είναι μία μεταβολική ασθένεια από την οποία πάσχει το σώμα όταν δεν μπορεί να παράξει επαρκή ποσότητα ινσουλίνης ή δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει την ινσουλίνη. Η ινσουλίνη είναι μία ορμόνη, η οποία παράγεται στο πάγκρεας και είναι απαραίτητη για τη μεταφορά της γλυκόζης (σακχάρου) από το αίμα στα κύτταρα του σώματος, όπου χρησιμοποιείται για ενέργεια. Όταν η ινσουλίνη λείπει ή δεν αποδίδει σωστά, η γλυκόζη παραμένει στο αίμα. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο η διάγνωση του διαβήτη γίνεται όταν παρατηρηθούν υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα. Η κατάσταση αυτή δεν πρέπει να συγχέεται με τον προδιαβήτη, κατά τον οποίο οι τιμές γλυκόζης αίματος ανευρίσκονται πάνω από το φυσιολογικό, αλλά όχι σε τέτοια επίπεδα που να τίθεται η διάγνωση του σακχαρώδη διαβήτη.

Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στον διαβήτη τύπου 1 και τον διαβήτη τύπου 2;

Ο Κυριάκος Κοτσυφάκης, είναι Βιολόγος, Διδάκτωρ Φαρμακευτικής Χημείας Υπεύθυνος Βιοπαθολογικού Εργαστηρίου ΚοσμοΙατρικής.

Στον διαβήτη τύπου 1, το ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος επιτίθεται στα κύτταρα που παράγουν ινσουλίνη στο πάγκρεας. Ως εκ τούτου, το σώμα δεν μπορεί να παράξει πια την ινσουλίνη που χρειάζεται. Η συχνότητα εμφάνισής του είναι μικρή αλλά τα συμπτώματά του πιο έντονα, γι’ αυτό η διάγνωσή του γίνεται γρήγορα μετά την έναρξή του. Παράγοντες κινδύνου για την εμφάνισή του είναι τόσο γενετικοί, όσο και περιβαλλοντικοί (ιοί, διατροφικά συστατικά κ.α.). Ο διαβήτης τύπου 2 είναι ο συχνότερος τύπος διαβήτη. Εμφανίζεται συνήθως στους ενήλικες, αλλά εμφανίζεται πλέον με μεγαλύτερη συχνότητα και στα παιδιά και τους εφήβους. Στον διαβήτη τύπου 2, το σώμα μπορεί να παράξει ινσουλίνη, αλλά γίνεται ανθεκτικό σε αυτή, με αποτέλεσμα η ινσουλίνη να μην μπορεί να λειτουργήσει καλά. Με την πάροδο του χρόνου, τα επίπεδα της ινσουλίνης μπορεί να πέσουν τόσο χαμηλά, ώστε να μην είναι πλεόν

Πολύ σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση της ασθένειας παίζει η εκπαίδευση του διαβητικού ασθενούς όσον αφορά στη διατροφή που πρέπει να ακολουθεί, στον έλεγχο του σακχάρου από τον ίδιο και στη χορήγηση ινσουλίνης. Σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 1, η χορήγηση ινσουλίνης είναι απαραίτητη για την εξασφάλιση των επιθυμητών επιπέδων γλυκόζης. Αντίθετα, σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2, ο γλυκαιμικός έλεγχος είναι δυνατόν να επιτευχθεί αρχικά με έλεγχο του σωματικού βάρους και δίαιτα ή με χορήγηση αντιδιαβητικών φαρμάκων από του στόματος. Ινσουλίνη θα χρειαστούν οι ασθενείς αυτοί σε περίπτωση αποτυχίας του γλυκαιμικού ελέγχου με τα παραπάνω μέτρα. Ο συνηθέστερος τρόπος χορήγησης της ινσουλίνης είναι η υποδόρια χορήγηση. Ο τύπος ινσουλίνης, η δόση και η συχνότητα χορήγησης εξαρτώνται αποκλειστικά από τις ανάγκες του εκάστοτε ασθενούς. Για το λόγο αυτό, το σχήμα της ινσουλινοθεραπείας είναι απόλυτα εξατομικευμένο.

Πώς μπορώ να δω αν πάσχω από διαβήτη; αποτελεσματικά. Ο τύπος αυτός καθιστά επιτακτική την έγκαιρη διάγνωσή του. Αυτό γιατί ένα ποσοστό 30-50% των διαβητικών τύπου 2 δεν γνωρίζουν ότι έχουν διαβήτη. Ο αδιάγνωστος διαβήτης είναι μία επείγουσα κατάσταση, καθώς περίπου το 50% των διαβητικών τύπου 2 παρουσιάζουν πολύ σοβαρές επιπλοκές όταν τεθεί η διάγνωση.

Γιατί κάποιες γυναίκες εμφανίζουν διαβήτη κύησης; Πρόκειται για την εμφάνιση σακχαρώδους διαβήτη για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. (δεν συμπεριλαμβάνονται στον ορισμό γυναίκες με γνωστό διαβήτη πριν από την έναρξη της εγκυμοσύνης). Παχύσαρκες γυναίκες είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν διαβήτη της κύησης. Ο τύπος αυτός διαβήτη αφορά στο 3-5% των κυήσεων. 30-40% των γυναικών με διαβήτη κύησης θα αναπτύξουν διαβήτη τύπου 2 αργότερα στη ζωή τους. Ο διαβήτης της κύησης είναι αναστρέψιμος και υποχωρεί μετά τον τοκετό, μπορεί όμως να προκαλέσει περιγεννητικές επιπλοκές και προβλήματα στην υγεία μητέρας και νεογνού.

Μερικές εργαστηριακές εξετάσεις, οι οποίες πληροφορούν κάθε εξεταζόμενο, στο πλαίσιο προληπτικού ελέγχου, για προδιαβήτη και σακχαρώδη διαβήτη είναι: • Τιμές πρωινού σακχάρου (νηστεία 8 – 10 ώρες) • Γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη (Hba1c) • Ινσουλίνη • Ουρία, κρεατινίνη • Γενική εξέταση ούρων (Σάκχαρο ούρων) • Μίκρο Αλβουμίνη ούρων 24 ωρών Η διάγνωση του διαβήτη προϋποθέτει τη διενέργεια των παρακάτω εξετάσεων: Τιμές πρωινού σακχάρου αίματος μεταξύ 100mg/dl και 125mg/dl. Αυτή η κατάσταση ονομάζεται «διαταραχή της γλυκόζης νηστείας». Φυσιολογικά οι πρωινές τιμές σακχάρου θα πρέπει να είναι κάτω από 100mg/dl, ενώ όταν ανευρίσκονται από 126mg/dl και πάνω, τότε έχουμε Σ.Δ. 1. Καμπύλη σακχάρου και ινσουλίνης αίματος 2. Γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη (Hba1c) 3. C-πεπτίδιο

Είναι ο διαβήτης μια ασθένεια της εποχής μας; Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, το 2006 οι ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη παγκοσμίως ξεπερνούσαν τα 170 εκατομμύρια, αριθμός που αναμένεται να διπλασιαστεί μέχρι το 2030 καθώς η συχνότητα της νόσου αυξάνει ραγδαία. Εκτιμάται ότι στην Ελλάδα το 5.9% του γενικού πληθυσμού πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη. Ο διαβήτης είναι συχνότερος στον ανεπτυγμένο κόσμο (ιδιαίτερα ο διαβήτης τύπου 2) και φαίνεται ότι συνδέεται άμεσα με το λεγόμενο δυτικό τρόπο ζωής που περιλαμβάνει τη διαβίωση στα μεγάλα αστικά κέντρα, τον ανθυγιεινό τρόπο διατροφής και την καθιστική ζωή. Αποτελεί μια από τις κύριες αιτίες θανάτου παγκοσμίως.

Πατησίων 237, Πλ. Κολιάτσου, Αθήνα Τηλ.: 2108640918, 210 8640988 fax: 210 86 65155 Αμφιαράου 165, Σεπόλια Τηλ.: 2105157982, 2105124046

ΣΤΟΝ ΓΙΑΤΡΟ

14.11.2018

Τα εμβόλια σώζουν ζωές ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ

α αποτελέσματα της χρήσης των εμβολίων τους δυο τελευταίους αιώνες είναι εντυπωσιακά, επιστημονικά επιβεβαιωμένα και αποτελούν μια μεγάλη νίκη της Ιατρικής απέναντι σε σοβαρά και θανατηφόρα νοσήματα. Παρόλα αυτά, εδώ και μερικά χρόνια, έχουν εμφανιστεί απόψεις που εναντιώνονται στον εμβολιασμό, απόψεις που έχουν λάβει την μορφή «κινήματος» που εξαπλώνεται ανάμεσα στους γονείς. Ο παιδίατρος Δρ Σπύρος Μαζάνης μιλάει στο Τaλκ για την

αναγκαιότητα των εμβολίων, ενός θριάμβου της ιατρικής, που έφτασε ξαφνικά να αμφισβητείται, και καταρρίπτει τους μύθους, φέρνοντας τους δύσπιστους γονείς αντιμέτωπους με τις ευθύνες τους. Θέλω να ξεκινήσω τη συζήτηση με μια από τις μεγαλύτερες παρανοήσεις στην ιστορία της σύγχρονης ιατρικής, που μοιάζει να μας κοστίζει πολύ ακριβά σήμερα. Τι ακριβώς συνέβη με την περίφημη έρευνα που συνέδεσε το εμβόλιο MMR με τον αυτισμό και για ποιο λόγο, ενώ γνωρίζουμε ότι ήταν πλαστή, υπάρχουν ακόμα γονείς που την πιστεύουν; Θα προσπαθήσω να τα πω όσο γίνεται

πιο απλά για να γίνει κατανοητό. Ένας Άγγλος χειρουργός παρουσίασε μια και μοναδική εργασία πριν από χρόνια στην οποία περιέγραφε ότι το τριπλό εμβόλιο της ιλαράς-ερυθράς-παρωτίτιδας, με την εμπορική ονομασία MMR, θα μπορούσε να προκαλέσει αυτισμό και επιπλέον ότι αν γινόταν ξεχωριστά το κάθε εμβόλιο, δηλαδή ξεχωριστά της ιλαράς, ξεχωριστά της ερυθράς, ξεχωριστά της παρωτίτιδας, δεν θα προκαλούσε αυτισμό. Στη συνέχεια αποδείχθηκε ότι ο γιατρός είχε «πειράξει» τα αποτελέσματα της εργασίας και είχε χρηματοδοτηθεί από αντίπαλη εταιρεία, η οποία παρασκεύαζε ξεχωριστά τα εμβόλια ιλαράς, ερυθράς και παρωτίτιδας και στην οποία ήταν μάλιστα

14.11.2018

ΤΟ ΚΈΡΔΟΣ ΤΩΝ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΏΝ ΕΤΑΙΡΕΙΏΝ ΑΠΌ ΤΑ ΕΜΒΌΛΙΑ ΕΊΝΑΙ ΜΌΛΙΣ ΤΟ 3% ΤΟΥ ΤΖΊΡΟΥ ΤΟΥΣ. ΑΝΤΙΘΈΤΩΣ ΟΙ ΕΤΑΙΡΕΊΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΩΘΟΎΝ ΠΡΟΪΌΝΤΑ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΏΝ ΘΕΡΑΠΕΙΏΝ ΚΑΙ ΥΠΟΤΙΜΟΎΝ ΤΟΥΣ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΎΣ ΩΣ ΠΕΡΙΤΤΟΎΣ, ΚΆΝΟΥΝ ΠΟΛΎ ΜΕΓΑΛΎΤΕΡΟ ΤΖΊΡΟ.

και μέτοχος. Επίσης, είχε χρηματοδοτηθεί από εταιρεία δικηγόρων, οι οποίοι στη συνέχεια θα έκαναν μηνύσεις από πελάτες τους με παιδιά αυτιστικά τα οποία δήθεν είχαν αρρωστήσει από το εμβόλιο MMR. Ο γιατρός δικάστηκε και του αφαίρεσαν την άδεια άσκησης του επαγγέλματος. Παρόλα αυτά, όμως, ακολουθώντας την ρήση "καλυτέρα να σου βγει το μάτι παρά το όνομα", η ρετσινιά για το MMR αναπαράχθηκε από μερίδα του «κίτρινου» τύπου και του «κίτρινου» διαδικτύου, με αποτέλεσμα ακόμη και σήμερα πολλοί γονείς να βρίσκονται σε σύγχυση. Ποια στοιχεία έχουμε για τα ανεμβολίαστα παιδιά στην Ελλάδα; Δεν υπάρχουν ακριβή στατιστικά στοιχεία για τον απόλυτο αριθμό ανεμβολίαστων παιδιών και ενηλίκων, διότι δεν υπάρχει σύστημα καταγραφής. Επίσης, να μην ξεχνάμε ότι οι εμβολιασμοί αφορούν όλες τις ηλικίες. Σε γενικές γραμμές, τουλάχιστον μέχρι πριν από λίγα χρόνια, η Ελλάδα θεωρείτο μια από τις καλυτέρα εμβολιασμένες χώρες. Και τούτο διότι την πρωτοβάθμια παιδιατρική την ασκούν κατεξοχήν οι ελευθεροεπαγγελματίες παιδίατροι με ένα σύστημα υγείας πολύ καλής οργάνωσης. Πάντως, υπολογίζεται ότι υπάρχουν 300.000-400.000 ανεμβολίαστα παιδιά σήμερα, αριθμός αρκετά μεγάλος, αλλά ακόμη όχι εξαιρετικά επικίνδυνος για την πρόκληση σοβαρών επιδημιών. Όμως η περσινή επιδημία ιλαράς στον ανεμβολίαστο πληθυσμό κρούει τον κώδωνα του κινδύνου και πρέπει να τρέξουν οι υπηρεσίες για να προλάβουν τα χειρότερα. Παλαιότερα, οι εμβολιασμοί γίνονταν μαζικά στα σχολεία. Δυστυχώς σήμερα γνωρίζω από πρώτο χέρι πως πρακτικά δεν υπάρχει τρόπος να ελεγχθεί το αν ένα παιδί φοιτά κανονικά στο σχολείο χωρίς να είναι εμβολιασμένο. Γονείς (αλλά και παιδίατροι!) παραποιούν βιβλιάρια και δίνουν ψευδείς βεβαιώσεις εμβολιασμού ή ιατρικής αντένδειξης. Επιπλέον, λίγα μπορεί να κάνει ένας διευθυντής αν ένας γονιός αρνείται ή ξεχνά να του προσκομίσει τα απαραίτητα έγγραφα. Με άλλα λόγια, δεν υπάρχει θεσμικό πλαίσιο για τα εμβόλια. Τι θα μπορούσε να γίνει ώστε να τηρείται το εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμών και να μην αρχίσει να κινδυνεύει η ανοσία της αγέλης; Υπάρχει νομικό κενό για την τιμωρία των γονιών που αρνούνται να εμβολιάσουν τα παιδιά τους. Συγκεκριμένα ο νόμος που ισχύει είναι του 1950 περίπου. Τότε ο νομοθέτης έφτιαξε έναν νόμο

ΣΤΟΝ ΓΙΑΤΡΟ που θεωρούσε υποχρεωτικά τα εμβόλια για όλα τα παιδιά, αλλά δεν πρόβλεψε να καταγράψει και ποια θα ήταν η τιμωρία των γονέων βάσει του νόμου σε περίπτωση άρνησης, δεδομένου ότι εκείνη την εποχή δεν εννοείτο κάποιος να μην κάνει τα εμβόλια, αφού οι άνθρωποι είχαν ζήσει επιδημίες και τόσες χιλιάδες θανάτους από λοιμώξεις και η ανθρωπότητα περίμενε πώς και πώς την ανακάλυψη νέων εμβολίων. Θεωρώ πως αφού η προστασία της δημόσιας υγείας είναι υποχρέωση του κράτους, αφού το κράτος αναγνωρίζει την αναγκαιότητα των εμβολίων και γι’ αυτό τα χορηγεί δωρεάν σε όλους τους πολίτες, αφού όλες οι επίσημες επιστημονικές κοινότητες και εταιρείες συστήνουν τα εμβόλια ως απαραίτητα, ως ασφαλή και ως τα μόνα που μπορούν να προλάβουν τις λοιμώξεις, τότε είναι υποχρέωση του κράτους να συστήσει νόμο υποχρεωτικό για τον εμβολιασμό και να θεσπίσει κανόνες υποχρεωτικής εφαρμογής και τιμωρίας. Μπορείτε να εξηγήσετε στους γονείς, ακόμα στους πλέον σκεπτικιστές, ποιοι είναι οι κίνδυνοι από το αντιεμβολιαστικό κίνημα; Οι γονείς δεν έχουν τις γνώσεις για να κατανοήσουν επιστημονικές ερμηνείες περί της αναγκαιότητας των εμβολίων. Πρέπει να έχουν εμπιστοσύνη στον γιατρό τους και στο κράτος τους. Έχω ένα σλόγκαν γι’ αυτή την περίπτωση: Παιδί χωρίς εμβόλια είναι σαν να οδηγεί μηχανάκι χωρίς κράνος! Έτσι απλά... Όταν ήμουν εγώ παιδί, στις δεκαετίες του ’80 και του ’90, αν και εμβολιαζόμασταν, υπήρχε μια τάση των γονέων να μας πηγαίνουν σε σπίτια άρρωστων με παιδικές αρρώστιες παιδιών, ώστε «να κολλήσουμε» π.χ. ανεμοβλογιά ελεγχόμενα. Τι θα απαντούσατε σε όσους υποστηρίζουν ότι είναι προτιμότερη η φυσική νόσηση. Πρόκειται για αναχρονιστική άποψη! Οι κίνδυνοι είναι πολύ μεγάλοι. Οι αρρώστιες για τις οποίες υπάρχουν εμβόλια δεν είναι απλές. Μπορεί να τις περάσεις ελαφριά, αλλά ρισκάρεις και την απώλεια της ζωής σου. Ποιος θα ευθύνεται αν πεθάνει ένα παιδί, ενώ υπάρχει το εμβόλιο για την πρόληψη; Έξαλλου γι’ αυτό τον λόγο ανακαλύφθηκαν και κατασκευάστηκαν τα εμβόλια. Θεωρείται ότι μετά την ανακάλυψη του καθαρού πόσιμου νερού, τα εμβόλια είναι εκείνα που έχουν σώσει εκατομμύρια ανθρώπινες ζωές σε όλο τον κόσμο από την μόλυνση λοιμογόνων ασθενειών. Υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι όντως απαγορεύεται να εμβολιαστούν; Και αν ναι, ποιοι είναι αυτοί; Είναι ελάχιστες οι περιπτώσεις που πρέπει να αναβληθεί ή να αποτραπεί ένα εμβόλιο. Ο θεράπων γιατρός που γνωρίζει το ιστορικό του παιδιού, αλλά και του ενήλικα, ξέρει πώς θα το χειριστεί. Γι’ αυτό και δεν πρέπει να εμβολιάζεται ένα παιδί χωρίς προηγουμένως να εξετασθεί από παιδίατρο. Μια έγκυος ή ένας ανοσοκατεσταλμένος ή ένας αλλεργικός στα συστατικά του εμβολίου είναι μερικές από τις περιπτώσεις αυτές. Υπάρχει μια άποψη που ακούω συχνά από γονείς (και όχι μόνο): «Τα λεφτά στην αγορά των φαρμάκων είναι πολλά. Τα συμφέροντα ακόμα

23 περισσότερα. Οι γιατροί μάς ζητούν να εμβολιάσουμε τα παιδιά μας γιατί έχουν κέρδος». Πώς τη σχολιάζετε; Είναι μύθος! Η αλήθεια είναι ότι το κέρδος των φαρμακευτικών εταιρειών από τα εμβόλια είναι μόλις το 3% του τζίρου τους. Αντιθέτως οι εταιρείες που προωθούν προϊόντα εναλλακτικών θεραπειών και υποτιμούν τους εμβολιασμούς ως περιττούς, κάνουν πολύ μεγαλύτερο τζίρο. Και στο κάτω κάτω χρειάζονται χρήματα για να γίνονται έρευνες και να παράγονται τα εμβόλια. Επίσης, το κόστος νοσηλείας και η απώλεια υγείας σε κάποιον ανεμβολίαστο είναι πολύ περισσότερο. Από την άλλη πλευρά και τα κράτη είναι υπεύθυνα για την πάταξη του υπερκέρδος και της κερδοσκοπίας. Πρόσφατα γράψατε μαζί με τη δημοσιογράφο Φλώρα Κασσαβέτη ένα παραμύθι με τίτλο «Βόλιος Εμβόλιος». Θέλετε να μας πείτε καταρχάς πώς πήρατε αυτή την απόφαση, έπειτα ποιοι είναι οι στόχοι που θέλετε αυτό να εξυπηρετήσει και τέλος ποιες είναι οι αντιδράσεις των μικρών αναγνωστών σας μόλις γνωρίζουν τον ήρωά σας; Ο «Βόλιος Εμβόλιος» είναι ένα παραμύθι για παιδιά 4-14 ετών που καταρρίπτει τους αντιεμβολιαστικούς μύθους! Επιχειρηματολογεί με απλό και κατανοητό τρόπο στα παιδιά για την αναγκαιότητα των εμβολίων, αντιστρατεύεται όσους θεωρούν ότι τον 21ο αιώνα τα εμβόλια είναι κακά φίλτρα και τελειώνει το ζήτημα του διλημματικού debate των μπετόναρισμενων αντιεμβολιαστικών θεωριών. Η ιστορία του Άρη και του Βόλιου Εμβόλιου, μαζί με τα ξαδέλφια του Νόλιο, Σόλιο, Κόλιο και Ζόλιο, διηγείται ένα συναρπαστικό ταξίδι που γίνεται μέσα στο σώμα μας όταν τα καλά μικρόβια δημιουργούν την αστυνομία από αντισώματα που θα κυνηγήσουν και θα συλλάβουν τα κακά μικρόβια, για να μην προκαλέσουν αρρώστιες με πυρετό και κακουχία. Είναι ένα κανονικό παραμύθι που το εμπνευστήκαμε στην προσπάθεια μας να μεταδώσουμε επιστημονικές γνώσεις με πολύ απλό τρόπο, ώστε να μην υποχρεώνει, αλλά να διασκεδάζει μαθαίνοντας. Επίσης, στο τέλος υπάρχει ασκησιολόγιο που μπορεί να το κάνουν στο σπίτι οι γονείς με τα παιδιά ή στο σχολείο με τους δασκάλους, ώστε να κατανοήσουν ακόμη καλύτερα τις αλήθειες που για πρώτη φορά μεταδίδονται μέσα από ένα παραμύθι για τα εμβόλια. Και κάτι ακόμη, επειδή το βιβλίο ανήκει στα παιδιά, αποφασίσαμε όλα τα συγγραφικά δικαιώματα και τα δικαιώματα της εικονογράφησης να πάνε στην Παιδιατρική Κλινική του Αττικού Νοσοκομείου, όπου γίνεται έρευνα και θεραπεία για σπάνιες αρρώστιες των βρόγχων των παιδιών.

ΠΑΙΔΊ ΧΩΡΊΣ ΕΜΒΌΛΙΑ ΕΊΝΑΙ ΣΑΝ ΝΑ ΟΔΗΓΕΊ ΜΗΧΑΝΆΚΙ ΧΩΡΊΣ ΚΡΆΝΟΣ! ΈΤΣΙ ΑΠΛΆ...

14.11.2018

98%

του πληθυσμού έχει χαμηλή πρόσληψη σε βιταμίνη D

To κάτι παραπάνω στο ψωμί του τοστ

ι θα λέγατε αν μαθαίνατε ότι μεγάλο μέρος του Ελληνικού πληθυσμού δεν προσλαμβάνει τις συνιστώμενες ημερήσιες ποσότητες σε κάποιες βασικές για τον οργανισμό βιταμίνες και μέταλλα; Αυτό έδειξε η Πανελλαδική Μελέτη Διατροφής και Υγείας (ΠΑ.ΜΕ.Δ.Υ.) του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, μία από τις μεγαλύτερες μελέτες διατροφής που έχουν γίνει στην Ελλάδα και πραγματοποιήθηκε σε αντιπροσωπευτικό δείγμα όλων των ηλικιών. Η πιο νόστιμη απάντηση βρίσκεται στο αγαπημένο μας τοστάκι. Τοστάκι με ψωμί Παπαδοπούλου . Η εταιρεία Παπαδοπούλου συνεργάστηκε με το Tμήμα Επιστήμης Τροφίμων & Διατροφής του Ανθρώπου και τον επιστημονικό υπεύθυνο της ΠΑ.ΜΕ.Δ.Υ. Καθηγητή κ. Αντώνη Ζαμπέλα, για την αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της έρευνας και δημιούργησε ένα νέο ψωμί σε φέτες, που κάνει την καθημερινή συνήθεια του τοστ πιο ωφέλιμη, καθώς αποτελεί πηγή βιταμίνης D, ασβεστίου, φολικού οξέος και σιδήρου, συμβάλλοντας έτσι στην καθημερινή πρόσληψη των απαραίτητων στοιχείων για τον οργανισμό μας, στο πλαίσιο μιας ισορροπημένης διατροφής. Η βιταμίνη D συμβάλλει στην απορρόφηση του ασβεστίου και του φωσφόρου από τον οργανισμό και στη φυσιολογική λειτουργία του ανοσοποιητικού μας συστήματος. Το ασβέστιο και η βιταμίνη D συμβάλλουν στη διατήρηση της φυσιολογικής κατάστασης των οστών. Ο σίδηρος συμβάλλει στη φυσιολογική γνωσιακή λειτουργία και το φολικό οξύ στη μείωση της κόπωσης και της κούρασης. Τόσο απλά και γευστικά, μπορούμε να προσφέρουμε ακόμη μεγαλύτερη αξία στην καθημερινή μας διατροφή!

83%

του πληθυσμού δε λαμβάνει τη συνιστώμενη ημερήσια ποσότητα φολικού οξέως

14.11.2018

66%

του πληθυσμού έχει χαμηλή πρόσληψη σε ασβέστιο

35%

του πληθυσμού δε λαμβάνει την συνιστώμενη ημερίσια ποσότητα Σιδήρου

βάσει της μελέτης ΠΑ.ΜΕ.Δ.Υ. του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών

Παπαδοπούλου plus με αβοκάντο & κοτόπουλο ΥΛΙΚΑ 4 φέτες ψωμί Παπαδοπούλου plus ½ αβοκάντο σε κύβους (ή 1 μικρό) μερικές φέτες ψημένο κοτόπουλο λίγες σταγόνες λάιμ ½ τομάτα σε κύβους αλάτι, πιπέρι ΕΚΤΕΛΕΣΗ Σε ένα μπολ ανακατεύουμε το αβοκάντο με το λάιμ και την τομάτα και αλατίζουμε. Φρυγανίζουμε το ψωμί, τοποθετούμε σε αυτές το μείγμα αβοκάντο και το κοτόπουλο και κλείνουμε σε σάντουιτς. Απολαμβάνουμε!

*στο πλαίσιο μιας ισορροπημένης διατροφής και ενός υγιεινού τρόπου ζωής

/Ψωμί Παπαδοπούλου

ΣΤΟΝ ΓΙΑΤΡΟ

Αντιγριπικό εμβόλιο Nαι ή όχι;

ΟΙ ΌΠΟΙΕΣ ΠΑΡΕΝΈΡΓΕΙΕΣ ΕΊΝΑΙ ΉΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΦΟΡΟΎΝ ΣΕ ΤΟΠΙΚΌ ΕΡΕΘΙΣΜΌ ΣΤΟ ΣΗΜΕΊΟ ΤΗΣ ΈΝΕΣΗΣ, ΚΕΦΑΛΑΓΊΑ, ΜΥΑΛΓΊΕΣ, ΑΡΘΡΑΛΓΊΕΣ, ΑΊΣΘΗΜΑ ΚΌΠΩΣΗΣ, ΧΑΜΗΛΌ ΠΥΡΕΤΌ, ΔΗΛΑΔΗ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΎ ΠΙΟ ΑΣΉΜΑΝΤΕΣ ΑΠΌ ΤΑ ΣΥΜΠΤΏΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΠΙΠΛΟΚΈΣ ΤΗΣ ΊΔΙΑΣ ΤΗΣ ΓΡΊΠΗΣ.

14.11.2018

δώ και δέκα χρόνια, κάθε φθινόπωρο υπάρχει έντονη συζήτηση γύρω από το αντιγριπικό εμβόλιο και τη σπουδαιότητα του. Η γρίπη είναι μια από τις πιο επιθετικές ιώσεις, που ταλαιπωρεί και, δυστυχώς, κάποιες φορές σκοτώνει. Κάθε χρόνο εμφανίζεται χοντρικά το πρώτο τρίμηνο του έτους μαζί με τις ενημερώσεις. Για τον λόγο αυτό και το άρθρο σκόπιμα εντάχθηκε στο τεύχος του Νοεμβρίου, αφού η πρόληψη είναι η καλύτερη επιλογή. Η γρίπη λοιπόν κάποτε, στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, έστειλε στον θάνατο περισσότερους ανθρώπους από όσους ο Α΄Παγκόσμιος Πόλεμος, δηλαδή 21.640.000, αν και πιθανώς τα νούμερα να ξεπερνούν επίσημα τις 50.000.000 ζωές. Τότε οι άνθρωποι ακόμη δεν γνώριζαν με ποιον εχθρό πολεμούσαν και έτσι δεν κρατούσαν στάσεις απλής υγιεινής, το οποίο, σε συνδυασμό με τη φτώχεια του πολέμου και τη μετακίνηση στρατευμάτων και αιχμαλωτών, οδήγησε στην παγκόσμια φονική πανδημία. Πλέον δεν έχουμε τέτοια τραγικά ποσοστά, αν και ποτέ δε ξέρει κανείς, όμως κάθε χρόνο κάποιοι την πληρώνουν. Είναι εκείνοι που πάσχουν από χρόνια νοσήματα, όπως αναπνευστικά, νευρομυϊκά και άλλα, καθώς και οι υπερήλικες και τα μικρά παιδιά, ειδικά εκείνα έως δύο ετών. Ωστόσο οι οδηγίες σχετικά με τις πληθυσμιακές ομάδες που έχουν ένδειξη εμβολιασμού μεταβάλλονται σχεδόν κάθε χρόνο και ίσως αυτό να είναι και μια από τις αιτίες που τελικά πολλοί αναρωτιούνται αν πρεπει ή όχι να εμβολιαστούν, ειδικά όταν δεν ανήκουν σε κάποια ομάδα υψηλού κινδύνου με χρόνιο νόσημα. Όταν ξέσπασε ο πανικός με τη γρίπη πριν από δέκα περίπου χρόνια, η οδηγία εμβολιασμού αφορούσε όλη την παδική ηλικία, από τη γέννηση έως το 18ο έτος. Βέβαια, η τότε περίοδος επισκιάστηκε από υπερβολές,

ΑΠΌ ΤΗΝ ΆΛΛΗ ΣΤΟΥΣ ΘΑΝΆΤΟΥΣ ΠΟΥ ΈΧΟΥΝ ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΊ, ΔΥΣΤΥΧΏΣ ΥΠΆΡΧΕΙ ΚΑΙ ΜΙΑ ΜΕΙΟΨΗΦΊΑ, Η ΟΠΟΊΑ ΔΕΝ ΑΝΉΚΕ ΣΕ ΚΑΠΟΙΑ ΟΜΆΔΑ ΚΙΝΔΎΝΟΥ ΚΑΙ ΈΤΣΙ ΚΑΝΕΊΣ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΊ ΝΑ ΝΙΏΘΕΙ 100% ΑΣΦΆΛΕΙΑ.

ΣΤΟΝ ΓΙΑΤΡΟ διαπλοκές και αστρονομικές παραγγελίες εμβολίων που ποτέ δεν έγιναν και απλά έληξαν στα συρτάρια, οι φαρμακευτικές εταιρείες πλούτισαν τότε και η δικαιοσύνη τα εξετάζει όλα αυτά τώρα. Οι απλοί πολίτες όμως ακύρωσαν προ πολλού την προσπάθεια καθολικού εμβολιασμού του τότε Υπουργείου Υγείας (2009). Στην πορεία το ηλικιακό όριο κατέβηκε στα πέντε και κατόπιν στα δύο έτη. Πλέον δεν υπάρχει ένδειξη εμβολιασμού για τα παιδιά που είναι υγιή, παρα μόνο για τους υπερήλικες και όσα άτομα, νέα και μη, έχουν υποκείμενο νόσημα. Από την άλλη στους θανάτους που έχουν καταγραφεί, δυστυχώς υπάρχει και μια μειοψηφία, η οποία δεν ανήκε σε κάποια ομάδα κινδύνου και έτσι κανείς δεν μπορεί να νιώθει 100% ασφάλεια. Για παράδειγμα, τον χειμώνα του 2016 σημειώθηκαν 197 θάνατοι, εκ των οποίων οι 31 (δηλ. περίπου το 15%) αφορούσαν άτομα που δεν ανήκαν σε ομάδα υψηλού κινδύνου. Ωστόσο αρκετοί από εκείνους στην ομάδα κινδύνου δεν είχαν εμβολιαστεί. Από την άλλη ισχύει όντως ότι το εμβόλιο δεν εχει πολύ υψηλά ποσοστά αποτελεσματικότητας (75-90%). Δηλαδή, μπορεί να εισαι υγιής, να επιλέξεις να εμβολιαστείς, αλλά και πάλι να πέσεις θύμα του ιού της γρίπης, με άγνωστες συνέπειες! Το μόνο σίγουρο ειναι ότι το εμβόλιο δεν έχει παρενέργειες, άρα τελικά θα μπορούσε και να σκεφτεί κανείς, ότι «αν τελικά εμβολιαστώ, δεν μειώνω εντελώς τις πιθανοτητες να αρρωστήσω, αλλά τουλάχιστον δεν θα παθω και κατι από το εμβόλιο». Με άλλα λόγια, καλό ίσως κάνει, κακό δεν κάνει). Οι όποιες παρενέργειες είναι ήπιες και αφορούν σε τοπικό ερεθισμό στο σημείο της ένεσης, κεφαλαγία, μυαλγίες, αρθραλγίες, αίσθημα κόπωσης, χαμηλό πυρετό, δηλαδή είναι πολύ πιο ασήμαντες από τα συμπτώματα και τις επιπλοκές της ίδιας της γρίπης. Με αυτή τη λογική εγώ προσωπικά θα συνιστούσα να εμβολιαστούν τα παιδιά από έξι μηνών έως δύο ετών (δεν υπάρχει άδεια χρήσης νωρίτερα των έξι μηνών), τα οποία θα πάνε παιδικό σταθμό, ενώ για όσα δεν πάνε ακόμα σχολείο, να εμβολιαστούν τα αδελφάκια τους, ακόμα και αν είναι πολύ μεγαλύτερα, όπως και οι γονείς τους. Υπάρχει πάντα βέβαια και η επιθυμία των γονέων να εμβολιάσουν το παιδί τους ακόμα και αν δεν ανήκει σε καμία κατηγορία, σε οποιαδήποτε ηλικία. Και αυτή την επιθυμία τη σέβομαι. Δεν πρόκειται να τους αρνηθώ. Δεν μπορώ όμως και να μη σέβομαι τις οδηγίες του Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμών για την περόοδο 2018-2019, σίμφωνα με τις οποίες ο αντιγριπικός εμβολιασμός πρέπει να εφαρμόζεται συστηματικά σε άτομα που ανήκουν στις παρακάτω ομάδες αυξημένου κινδύνου:

27 1. Εργαζόμενοι σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας 2. Άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω 3. Παιδιά > 6 μηνών και ενήλικες που παρουσιάζουν έναν ή περισσότερους από τους παρακάτω επιβαρυντικούς παράγοντες ή χρόνια νοσήματα: • Άσθμα ή άλλες χρόνιες πνευμονοπάθειες • Καρδιακή νόσο με σοβαρές αιμοδυναμικές διαταρα χές • Ανοσοκαταστολή (κληρονομική ή επίκτητη εξαιτίας νοσήματος ή θεραπείας). • Μεταμόσχευση οργάνων • Δρεπανοκυτταρική νόσο (και άλλες αιμοσφαιρι νοπάθειες) • Σακχαρώδη διαβήτη ή άλλο χρόνιο μεταβολικό νόσημα • Χρόνια νεφροπάθεια • Νευρολογικά ή Νευρομυϊκά νοσήματα. 4. Έγκυες γυναίκες ανεξαρτήτου ηλικίας κύησης 5. Λεχωίδες 6. Θηλάζουσες 7. Άτομα με Δείκτη Μάζας Σώματος (BMI) μεγαλύτερο των 40 kg/m2 8. Παιδιά που παίρνουν ασπιρίνη μακροχρόνια (π.χ. για νόσο Kawasaki, ρευματοειδή αρθρίτιδα και άλλα) για τον πιθανό κίνδυνο εμφάνισης συνδρόμου Reye μετά από γρίπη. 9. Άτομα που βρίσκονται σε στενή επαφή με παιδιά μικρότερα των 6 μηνών ή φροντίζουν άτομα με υποκείμενο νόσημα, τα οποία διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών από τη γρίπη. 10. Οι κλειστοί πληθυσμοί (εσωτερικοί σπουδαστές σχολείων, στρατιωτικών και αστυνομικών σχολών, τρόφιμοι και προσωπικό ιδρυμάτων κ.ά.). 11. Στρατεύσιμοι στα κέντρα κατάταξης και ειδικά όσοι κατατάσσονται κατά τους χειμερινούς μήνες (Οκτώβριο –Μάρτιο). 12. Επαγγελματίες όπως κτηνίατροι πτηνοτρόφοι, χοιροτρόφοι, σφαγείς και γενικά άτομα που έρχονται σε συστηματική επαφή με πουλερικά Τελικά για το αν θα εμβολιάσουμε το παιδί μας δεν πρέπει να γίνεται πολύ μεγάλη κουβέντα. Εξαρτάται από την ανασφάλεια που νιώθουν οι γονείς και από την κρίση του παιδίατρου τους. Νομίζω όμως ότι το πιο σημαντικό είναι οι γονείς να γνωρίζουν. Η γρίπη ενίοτε έχει σοβαρές επιπλοκές. Το εμβόλιο δεν προστατεύει πλήρως. Το εμβόλιο έχει ελάχιστες και ήπιες παρενέργειες. Το εμβόλιο και οι συνήθειες σωστής υγιεινής είναι ό,τι πιο αποτελεσματικό έχουμε έναντι της γρίπης.

ΘΕΑΤΡΟ

14.11.2018

τα ίδια την αναπηρία και πώς επιθυμούν να γνωρίσουν έναν κόσμο σχετικά άγνωστο σε αυτά. Αυτό μας κάνει πολύ αισιόδοξους για το μέλλον και νιώθουμε ότι κάτι αλλάζει στην σκέψη και τις πεποιθήσεις. Κωνσταντίνος Λούκας: Το παιδικό θέατρο πρέπει να χτίσει την αντίληψη όλων για την αναπηρία. Και μπορεί. Το νιώθουμε σε κάθε παράσταση. Οι αντιδράσεις μικρών και μεγάλων θεατών είναι φανταστικές. Τα παιδιά νιώθουν πολύ όμορφα, αντιλαμβάνονται την ομαδικότητα και το ότι ο ένας ηθοποιός προσέχει τον άλλον πάνω στη σκηνή.

ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ

Ένα θέατρο ίσων ευκαιριών

θεατρική εταιρία ΘΕΑΜΑ (Θέατρο Ατόμων με Αναπηρία) παρουσιάζει στο θέατρο Από Μηχανής την παράσταση για μικρούς και μεγάλους «Νάρκισσος & Ηχώ… και άλλες μεταμορφώσεις» των Βασίλη Οικονόμου και Ελιάνας Περηφάνου, σε σκηνοθεσία της τελευταίας. Το εγχείρημα αυτό είναι ξεχωριστό, καθώς το ΘΕΑΜΑ είναι το πρώτο επαγγελματικό θέατρο στην Ελλάδα αποτελούμενο από ανάπηρους ηθοποιούς στην κύρια σύνθεσή του. Σύμφωνα με τον Βασίλη Οικονόμου, ιδρυτή του ΘΕΑΜΑ, το παιδικό θέατρο μπορεί και πρέπει να χτίσει τη νέα αντίληψη για τον ρόλο της αναπηρίας στη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα. Η πολύχρονη εμπειρία του ΘΕΑΜΑ καθιστά πλέον κάτι τέτοιο εφικτό.

Παραστάσεις στο Από Μηχανής Θέατρο (Ακαδήμου 13Μεταξουργείο) κάθε Κυριακή στις 11 π.μ.. Τηλέφωνο κρατήσεων θεάτρου: 2105232097. Καθημερινές παραστάσεις για τα σχολεία στο θέατρο και στον χώρο του σχολείου/εκπαιδευτηρίου. Τηλέφωνο πληροφοριών και κρατήσεων: 6909129700

Η παράσταση Η Ελιάνα Περηφάνου μιλάει για τη σημαντική πρωτοβουλία της ομάδας να ανεβάσει το πρώτο της θεατρικό για παιδιά. «Μολονότι το σκεφτόμασταν και παλαιότερα», αναφέρει, «φέτος νιώσαμε έτοιμοι να αγκαλιάσουμε την ιδέα. Μαζί με τον Βασίλη συζητούσαμε πολύ καιρό το μεγάλο κενό που υπάρχει στο κομμάτι της εκπαίδευσης γύρω από το θέμα της αναπηρίας. Θελήσαμε να το καλύψουμε μέσω του θεάτρου, που άλλωστε είναι κομμάτι της εκπαίδευσης», αναφέρει. Έτσι, δημιουργήθηκε το έργο τους, που πευθύνεται σε παιδιά ηλικίας 5-13 ετών, ωστόσο έρχονται και μικρότερα – γεγονός πολύ ενθαρρυντικό. «Οι παραστάσεις είναι καθολικά προσβάσιμες», σημειώνει η Ελιάνα και προσθέτει πως στόχος είναι να έρθουν στην παράσταση όλοι:

Να ταξιδέψουν μαζί τους, να συμμετάσχουν, να διασκεδάσουν, να τραγουδήσουν και κυρίως να δουν πώς είναι ένα θέατρο φτιαγμένο για όλους. Ένα θέατρο ίσων ευκαιριών εντός και εκτός σκηνής. Η Ελιάνα ήθελε ένα έργο που να θίγει το θέμα της αναπηρίας και όχι μόνο. Αποφάσισε, λοιπόν, με τον Βασίλη, να γράψουν από την αρχή ένα δικό τους έργο και τελικά συμπεριέλαβαν την αναπηρία ως μέρος της διαφορετικότητας. Λάτρεις και οι δύο της ελληνικής μυθολογίας, κατέληξαν σε τρεις μύθους με κοινό άξονα την μεταμόρφωση, «Νάρκισσος & Ηχώ», «Αράχνη» και «Ήλιος και Φαέθων». Από την αρχή τούς προβλημάτιζε το πώς θα εκπαίδευαν τους νέους για την αναπηρία. Δεν έχει ξαναγίνει. Η αναπηρία είναι ορατή πάνω στη σκηνή, ωστόσο ήθελαν κάτι πρόσθετο, ώστε όχι μόνο να γίνει κατανοητή η ζώσα κατάστασή της, αλλά να υπάρξει και τροφή για σκέψη. Αποφάσισαν να συνδυάσουν το τέλος της παράστασης με μία ολιγόλεπτη συζήτηση που αφορά περισσότερο στην «αναγνώριση/παρατήρηση». Συνεπώς, δημιούργησαν ένα έργο που θίγει άμεσα σημαντικά θέματα, όπως η αυτοπεποίθηση, η σύνεση, η αγάπη, η αυτογνωσία, καθώς και έμμεσα θέματα που αφορούν την αναπηρία όπως η αποδοχή της διαφορετικότητας, η ομαδικότητα και η ποικιλομορφία.

Οι αντιδράσεις των θεατών μέσα από τα μάτια των ηθοποιών Πάνος Ζουρνατζίδης: Το θέατρο αποτελεί ιδανικό μέσο επικοινωνίας, ώστε ο κόσμος να αρχίσει να εξοικειώνεται με την αναπηρία. Οι αντιδράσεις των θεατών είναι εξαιρετικά ενθαρρυντικές, τόσο κατά την διάρκεια της παράστασης αλλά και κατά τη συζήτηση στο τέλος της, κρίνοντας από τα σχόλια και τις εύστοχες επισημάνσεις από τα παιδιά στο πώς βλέπουν

Ευαγγελία Σχοινά: Μιλώντας ως ηθοποιός και παιδαγωγός, μπορώ να πω με σιγουριά πως κάθε εκπαιδευτική διαδικασία μέσα από την Τέχνη έχει επιτυχία! Και αυτό το βιώνουμε στην παράσταση. Δεν μπορώ να πω άμεσα και κάθετα ότι δεν δυσκολεύονται κάποιοι από τους θεατές, ωστόσο αυτό σταδιακά να ανατρέπεται. Θα σταθώ στο τέλος της παράστασης. Στα χαμόγελα, στις δυνατές φωνές των παιδιών που ανεβαίνουν στην σκηνή και τραγουδούν μαζί μας. Εκείνη η στιγμή είναι ο ορισμός της συμπερίληψης: μικροί, μεγάλοι, ανάπηροι, μη ανάπηροι… Όλοι ένα! Ελιάνα Περηφάνου: Είναι συγκλονιστικό με πόση αθωότητα και αυθορμητισμό απαντούν τα παιδιά στις ερωτήσεις μας, πώς αλλάζουν οι εκφράσεις τους όταν και οι λέξεις αλλάζουν νόημα. Δεν θα έλεγα πως οι μικροί δυσκολεύονται τόσο όσο οι μεγάλοι. Ίσως προσπαθούν να θυμηθούν πώς είναι να είσαι παιδί. Άπαξ και γίνει αυτό η διασκέδαση είναι ομαδική υπόθεση, εντός και εκτός σκηνής. Κατερίνα-Μυρτώ Φατούρου: Εντυπωσιάζομαι από την συμμετοχή μικρών και μεγάλων, κυρίως στα τραγούδια, όπου γινόμαστε ένα - ηθοποιοί και κοινό! Ως μουσικός θα πω κάτι ενδιαφέρον που δεν ξέρουν πολλοί: Ο ίδιος ο Braille, που δημιούργησε την γραφή για τυφλούς/ές, έπαιζε τσέλο και εκκλησιαστικό όργανο! Μετά από ένα ατύχημα, στα πέντε του τυφλώθηκε. Παρόλα αυτά, και επειδή οι γονείς του του συμπεριφέρονταν ως άτομο χωρίς αναπηρία, στα 15 δημιούργησε την γραφή braille και παράλληλα έγινε και αναγνωρισμένος μουσικός. Έλη Δρίβα: Τα παιδιά είναι οι άδολοι κριτές του αύριο. Έχουν κάτι το λευκό στον όρο της διαφορετικότητας. Βρίσκονται στο στάδιο εξερεύνησης και αποδοχής νέων δεδομένων. Ό,τι διαφορετικό δεν τους φαίνεται παράξενο, εν αντιθέσει με τους ενήλικες που νομίζω πως έρχονται με άλλες προσδοκίες γι’ αυτό που θα δουν. Τα παιδιά έρχονται με απορίες έτοιμα να παρακολουθήσουν και να το ζήσουν. Θα πω κάτι που έζησα πρόσφατα: Στο τέλος της παράστασης, φεύγοντας από το θέατρο, συνάντησα έναν από τους θεατές, ένα αγόρι, που ήθελε να τραγουδήσουμε το τραγούδι της Ηχούς! Τα παιδιά είναι ανοιχτά στο να δεχτούν, να επεξεργαστούν και κατά συνέπεια να απολαύσουν την παράσταση, πριν και μετά. Γίνονται ένα με αυτό που βλέπουν.

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

14.11.2018

Αυτισμός. Μετά τις θεραπείες, τι; ΤΗΣ ΕΛIZΙAΝΝΑΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ

Η Ελιζιάννα Χριστοδούλου είναι Παιδιατρική Εργοθεραπεύτρια SIT στο Εργαστήρι Ψυχοκινητικής στα Βριλήσσια t: 2108100508

την εποχή μας ο αυτισμός έχει πάψει να είναι κάτι άγνωστο, καθώς οι οι γονείς των παιδιών που ανήκουν στο φάσμα από πολύ νωρίς ενημερώνονται και ξεκινούν θεραπείες πρώιμης παρέμβασης και προγράμματα αποκατάστασης σε κάποιο από τα πολλά-ομολογουμένως-κέντρα ειδικής αγωγής που υπάρχουν. Και τα χρόνια περνούν… Και το παιδί μεγαλώνει. Έχει μάθει πια να επικοινωνεί με τα οικία του πρόσωπα, μπορεί ίσως να γράφει και να διαβάζει και έχει αφιερώσει ώρες ολόκληρες στο να βελονιάζει χάντρες και να φτιάχνει πάζλ για να βελτιώσει τις δεξιότητες στις οποίες υπολείπεται. Οι θεραπευτές, ικανοποιημένοι από την πρόοδο, ενημερώνουν τους γονείς που περιμένουν υπομονετικά στο σαλόνι ότι βελτίωσε τον αμφίπλευρο συντονισμό και την φωνολογική του ενημερότητα. Αλλά βγαίνοντας από των χώρο θεραπειών επιστρέφει σπίτι και τα προβλήματα είναι ακόμη εκεί. Τι θα κάνει τώρα για να απασχοληθεί; Ποιος θα του ετοιμάσει το βραδινό και θα τον κάνει μπάνιο, αφού μόνος του δεν μπορεί; Και το Σαββατοκύριακο πάλι μέσα γιατί πού να πας και τι να κάνεις με το παιδί που μεγάλωσε και δεν είναι πια για παιδική χαρά;

Οι θεραπείες είναι απαραίτητες, κανείς δεν αντιλέγει, αλλά οι ανάγκες εμφανίζονται και στο σπίτι, στη βόλτα, στις αγορές, στην επίσκεψη στο χωριό, στο ταξίδι και στη ζωή γενικότερα που υπάρχει έξω από την “αποστειρωμένη” αίθουσα θεραπείας! Εκεί βέβαια ερχόμαστε αντιμέτωποι με την Ελλάδα τού σήμερα που λειτουργεί αντιδραστικά και μόνο στο άκουσμα της λέξης, γιατί δεν υπάρχει ούτε σωστή πληροφόρηση, ούτε παιδεία. Γιατί για να γίνει μια κοινωνία ανεκτική και ανοιχτή χρειάζεται να εκπαιδεύσεις όλα τα μέλη της. Ποια μέλη της; Τον κυρ-Γιώργο στο περίπτερο ή τη δεσποινίδα στη ρεσεψιόν του γυμναστηρίου που δεν έχουν δει ποτέ παιδί με αυτισμό; Και πώς να τους εκπαιδεύσεις δηλαδή, αφού οι γονείς των παιδιών αυτών αναγκάζονται να τα κρατούν μέσα στο σπίτι για να μην δημιουργούν προβλήματα και γίνονται δακτυλοδεικτούμενοι. Κάπου εκεί είναι που συναντάμε την αναγκαιότητα για προγράμματα άλλης φύσεως από τις κλασικές θεραπείες. Προγράμματα που θα εκπαιδεύσουν τα παιδιά στο σπίτι αλλά και έξω από αυτό, στην κοινότητα, στα μέσα μαζικής μεταφοράς στο περίπτερο του κυρ-Γιώργου και στο γυμναστήριο της γειτονιάς. Προγράμματα στο σπίτι για να αυτονομηθεί σε καθημερινές δραστηριότητες, όπως το να ντυθεί, να κάνει μπάνιο, να φτιάξει ένα τοστ, να συνομιλήσει με κάποιον στα

29 κοινωνικά δίκτυα και να στρώσει το κρεβάτι του. Αλλά και προγράμματα στην κοινότητα, όπως το να πάει για ψώνια, στο σούπερ μάρκετ, να δει μια ταινία στο σινεμά ή ακόμη και να πάρει το μετρό για να επισκεφτεί ένα μουσείο. Να μάθει να χαιρετά τους υπαλλήλους, να ζητά βοήθεια όταν την χρειάζεται, να υπολογίζει τα χρήματά του… Να μάθει και να τον μάθουν! Μπορεί τα προγράμματα αυτά να μην είναι ευρέως διαδεδομένα, μιας και απαιτούν εμπειρία και εξειδίκευση, αλλά γονείς μην απογοητεύεστε… Υπάρχουν! Πρόκειται για προγράμματα που σχεδιάζονται βάση των εξατομικευμένων αναγκών του παιδιού (παιδιά και εφήβους με ψυχοκινητικές και αναπτυξιακές δυσκολίες) και εφαρμόζονται είτε στο σπίτι είτε στην κοινότητα (σε συνδυασμό με το υπόλοιπο θεραπευτικό πρόγραμμα που παρακολουθεί το παιδί). Τα προγράμματα αυτά έχουν σκοπόν να προάγαγουν την αυτονομία του ατόμου, να γενικεύσουν τις δεξιότητες που έχουν κατακτηθεί στις θεραπείες και να βελτιώσουν την αυτοαντίληψη, την αυτοπεποίθηση και την κοινωνικότητα. Οι δραστηριότητες της καθημερινής ζωής στις οποίες πρέπει να εκπαιδευτούν τα άτομα που βρίσκονται στο φάσμα είναι: • Αυτοφροντίδα (ένδυση, απόδυση, προσωπική υγιεινή, τουαλέτα, μπάνιο, κ.λπ) • Σίτιση (επαφή με ποικιλία τροφών, προετοιμασία εύκολων γευμάτων, στρώσιμο τραπεζιού, ασφαλής χρήση σκευών, κ.λπ) • Οργάνωση χώρου (τακτοποίηση, οργάνωση τσάντας, στρώσιμο κρεβατιού, κ.λπ) • Τροποποίηση χώρου (από τον θεραπευτή, όταν κρίνεται απαραίτητο και προτάσεις για τη χρήση προσαρμογών και βοηθημάτων) • Διαχείριση ελεύθερου χρόνου (επαφή με διάφορα υλικά και παιχνίδια, προτάσεις για ηλεκτρονικά παιχνίδια και εφαρμογές, κ.λπ) • Ασφαλής μετακίνηση στο δρόμο (κυκλοφοριακή αγωγή, κανόνες ασφαλείας στο αυτοκίνητο και στα μέσα μαζικής μεταφοράς) • Δράσεις στην κοινότητα (αγορές σε καταστήματα, super market, περίπτερο, χώροι εστίασης κ.λπ) • Εμπλουτισμός των ενδιαφερόντων (προτάσεις για παιχνίδια και ηλεκτρονικές εφαρμογές, προγράμματα δημιουργικής απασχόλησης και πλαίσια ένταξης) • Αυταπασχόληση στον ελεύθερο χρόνο (επαφή με αθλητικές δραστηριότητες, επισκέψεις σε εμπορικά κέντρα, γυμναστήρια, σινεμά, ζωολογικό κήπο και μουσεία) • Κοινωνικοποίηση (επαφή με συνομήλικα άτομα, οικεία ή μη) • Ενίσχυση της κριτικής σκέψης, λήψη πρωτοβουλιών & επίλυση προβλήματος (διαχείριση χρημάτων, επαφή με καινούρια μέρη και καταστήματα)

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

Μεγαλώνοντας ένα παιδί με αυτισμό

ΤΗΣ ΕΛΕΑΝΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ

Κατερίνα και ο σύντροφός της μεγαλώνουν ένα μη νευροτυπικό παιδί. Χωρίς να είναι ειδικός, αλλά με την ιδιότητά της ως μαμάς, μιλάει στο Τaλκ για τον αυτισμό και τη ζωή με ένα αυτιστι-

κό παιδί.

Το αυτιστικό φάσμα Το αυτιστικό φάσμα είναι ευρύτατο. Σε γενικές γραμμές, στο φάσμα ανήκουν οι άνθρωποι που έχουν δυσκολίες στην επικοινωνία και την κοινωνικοποίηση, αγαπούν να αποφορτίζονται με συγκεκριμένες κινήσεις και τελετουργίες, ενώ έχουν εμμονή με ειδικά ενδιαφέροντα. Τα περισσότερα άτομα στο φάσμα έχουν υπερευαισθησία στα εξωτερικά ερεθίσματα- οπτικά, ακουστικά, απτικά-, ο εγκέφαλός τους επεξεργάζεται με διαφορετικό τρόπο τις πληροφορίες που λαμβάνει. Αυτό σημαίνει πως στο φάσμα ανήκουν τόσο παιδιά με βαριάς μορφής αυτισμό, που δεν μπορούν να μιλήσουν ή να επικοινωνήσουν επαρκώς και να λειτουργήσουν στην καθημερινότητα, όσο και υψηλής λειτουργικότητας παιδιά που μιλούν σαν «μικροί σοφοί» και έχουν ειδικό ενδιαφέρον την… αστροφυσική. Ο γιος της Κατερίνας ανήκει σε αυτό το δεύτερο άκρο. Κάθε άτομο στο φάσμα είναι διαφορετικό, κάθε ηλικία έχει

άλλες προκλήσεις. Το βασικό είναι να κατανοήσεις τι συμβαίνει, να αρχίσεις να αντιμετωπίζεις την κάθε μέρα ξεχωριστά, να μαθαίνεις και να εξελίσσεσαι. Κι αυτό ισχύει και για τον αυτιστικό και για τους οικείους του.

Ένα παιδί που διαφέρει Η Κατερίνα και ο σύντροφός της γνώριζαν από νωρίς πως έχουν ένα διαφορετικό παιδί, που κάνει τα πράγματα με τον δικό του τρόπο. Ο Δ. είπε τις πρώτες του λέξεις 12 μηνών και μέσα σε τρεις μήνες κατόρθωσε να μιλάει ολοκληρωμένα, με μεγάλες προτάσεις χωρίς κανένα λάθος. Περπάτησε, όμως, 18 μηνών. Δυσκολεύτηκε να αποφασίσει ποιο είναι το «καλό» του χέρι και γι’ αυτό χρειαζόταν να τον ταΐζουν ως τα τέσσερα. Όμως, μετά άρχισε να ζωγραφίζει εκπληκτικά, με εκρηκτικά χρώματα. Στο νηπιαγωγείο οι δασκάλες τούς έλεγαν πως δεν μπορεί να ενταχθεί, πως δεν «μπαίνει στον κύκλο». Οι γονείς είχαν πάει δύο φορές σε ειδικούς που τους διαβεβαίωναν πως δεν υπάρχει θέμα… Από την πρώτη εβδομάδα στο δημοτικό, έγινε φανερό πως θα ήταν ανεύθυνο να αγνοήσουν τη διαφορετικότητα. Ο Δ. ήταν κάθε μέρα σε ένταση, έκανε μεγάλες εντυπωσιακές εκρήξεις που ακούγονταν σε όλο το σχολείο, βρισκόταν κάθε μέρα στο γραφείο του διευθυντή. Οι γονείς και το παιδί επισκέφτηκαν το παιδοψυχιατρικό Τμήμα του Ασκληπιείου Βούλας, όπου μετά από μια σειρά εξετάσε-

14.11.2018

ΑΠΌΡΡΙΨΗ ΔΈΧΕΤΑΙ ΤΟ ΠΑΙΔΊ ΑΠΌ ΣΧΕΔΌΝ ΠΑΝΤΟΎ, ΈΧΕΙ ΕΛΆΧΙΣΤΟΥΣ ΦΊΛΟΥΣ, ΔΕΝ ΤΟΝ ΚΑΛΟΎΝ ΣΤΙΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΏΣΕΙΣ, ΔΕΝ ΕΊΝΑΙ ΕΥΠΡΌΣΔΕΚΤΟΣ ΣΤΙΣ ΟΜΆΔΕΣ. ΜΈΧΡΙ ΠΈΡΥΣΙ ΔΕΝ ΤΟΝ ΑΠΟΔΕΧΌΤΑΝ ΟΎΤΕ Η ΔΑΣΚΆΛΑ ΤΟΥ. ων, πήραν τη διάγνωση. Ο Δ. έχει «διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή», Δ.Α.Δ. Είναι ένα μη νευροτυπικό παιδί, υψηλής λειτουργικότητας, μέσα στο φάσμα. Το τοπίο είναι μπερδεμένο με τους ορισμούς, ατύπως πάντως οι παιδοψυχίατροι μιλούν για «Άσπεργκερς». Η ευφυία του είναι πολύ ανώτερη για την ηλικία του, ταυτόχρονα όμως η κατανόησή του για τα συναισθηματικά και κοινωνικά θέματα είναι πολύ κατώτερη. Ο Δ. έχει ειδικά ενδιαφέροντα, τον τελευταίο χρόνο έχει περάσει από την Εξέλιξη στο Διάστημα και στον Χωροχρόνο. Ό,τι τον ενδιαφέρει το μαθαίνει σε βάθος, του γίνεται εμμονή, μιλάει συνέχεια για αυτό. Έχει εξαιρετικά ανεπτυγμένο λεξιλόγιο, αλλά δυσκολεύεται να διηγηθεί μια ιστορία. Παρ’ όλα αυτά γράφει φοβερά παραμύθια, που τα εικονογραφεί σαν ενήλικας. Δεν ενδιαφέρεται για συζητήσεις καθημερινές, πάντα θα αλλάξει το θέμα προς την αγαπημένη του ιστορία. Δεν του αρέσει να αλλάζει το πρόγραμμά του και δεν προσαρμόζεται στις αλλαγές. Δυσκολεύεται να καταλάβει τις λεκτικές μεταφορές και τις κοινωνικές συμβάσεις, δεν μαθαίνει μιμητικά τις αποδεκτές κοινωνικές αποκρίσεις, πρέπει να τις μάθει με τη λογική. Τα ακουστικά ερεθίσματα γιγαντώνονται για κείνον και πολλές φορές οδηγούν στην έκρηξη, τη λεγόμενη «αισθητηριακή κατάρρευση». Φωνές, λεκτικές ακρότητες, γρυλίσματα, κινήσεις έντονες και επαναλαμβανόμενες, ένταση, εντυπωσιακή συμπεριφορά που αν τη δεις έστω και μια φορά, δεν την ξεχνάς. Ο Δ. δεν παίρνει φάρμακα. Κάνει εργοθεραπεία- για αισθητηριακή αποφόρτιση-, ψυχοθεραπεία- για μπορέσει να κατανοήσει τα κοινωνικά σενάρια και να ενταχθεί ευκολότερα- και λογοθεραπεία- για να οργανώσει τον λόγο του και να μπορέσει να αναδιηγηθεί ευκολότερα. C

CMY

Η οικογένεια, το περιβάλλον, το σχολείο, οι φιλίες

Στην αρχή οι γονείς μούδιασαν. Ως τότε έβλεπαν ένα ευφυές, χαρούμενο παιδί, απλά αντικοινωνικό. Όλοι οι γονείς έχουμε προσδοκίες για τα παιδιά μας, έστω και άδηλες. Στην περίπτωση της Κατερίνας και του συντρόφου της, αυτές οι προσδοκίες, η ανεξαρτητοποίηση, οι σπουδές, οι φιλίες, η συντροφικότητα, έχουν μπει αναγκαστικά in limbo. Τους πήρε καιρό να καταλάβουν τι σημαίνει η διάγνωση, να την αποδεχτούν, να διαβάσουν, να συνειδητοποιήσουν πως ούτε ήρθε το τέλος του κόσμου, ούτε όμως πως μπορούν να αγνοήσουν τις ιδιαίτερες ανάγκες του παιδιού.

14.11.2018

Με τον αδελφό του, που είναι κοντά τέσσερα χρόνια μικρότερος, ο Δ. τα πηγαίνει εξαιρετικά. Παίζουν μαζί, ο μικρός τον θαυμάζει, τον υπεραγαπά, θέλει να τον προστατεύει. Ακόμα και στις κρίσεις, δεν του εναντιώνεται. Από την άλλη, το ευρύτερο οικογενειακό τους περιβάλλον είναι σε άρνηση, ως την επόμενη έκρηξη. Λένε «τίποτα δεν έχει το παιδί μας» κι έπειτα σοκάρονται από τη «άπρεπη» συμπεριφορά. Απόρριψη δέχεται το παιδί από σχεδόν παντού, έχει ελάχιστους φίλους, δεν τον καλούν στις συγκεντρώσεις, δεν είναι ευπρόσδεκτος στις ομάδες. Μέχρι πέρυσι δεν τον αποδεχόταν ούτε η δασκάλα του. Φέτος, ευτυχώς, έχει μια υπέροχη εκπαιδευτικό, που προσπαθεί να τον κερδίσει και να του δείξει πως τον αποδέχεται και τον αγαπά. Ο Δ. ακολουθεί κανονικά το πρόγραμμα του δημόσιου σχολείου, με δημόσια παράλληλη στήριξη. Μαθησιακά συμβαδίζει με τους συμμαθητές του χωρίς κανένα πρόβλημα. Έχει φυσικά ακόμα θέματα με την αισθητηριακή κατάρρευση και τις εκρήξεις θυμού. Φέτος, η ομάδα που τον στηρίζει, η δασκάλα του και η ειδική παιδαγωγός της παράλληλης, κάνουν εκπληκτική δουλειά και το αποτέλεσμα είναι ήδη εμφανές. Ένα παιδί πολύ πιο ήρεμο, σχεδόν έκπληκτο που το αποδέχονται και το αγαπούν, που ανθίζει. Η Κατερίνα εξηγεί πως το ελληνικό σύστημα εκπαίδευσης έχει θεωρητικά τις δομές για να εντάξει KTX_ERGASTHRI_27X17_2018.pdf 1 σχολείο. 14/11/18 Χρειάζεται 10:29 παιδιά με ιδιαίτερες ανάγκες στο μεν ο γονιός να ενδιαφερθεί και να τρέξει, αλλά θα βρει ανταπόκριση. Το αποτέλεσμα, όμως, είναι καθαρά θέμα

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ προσώπων. Πέρυσι, με μια δασκάλα επιεικώς ακατάλληλη και ακατάρτιστη, συνοδευόμενη από μια μάλλον αδιάφορη παράλληλη στήριξη, δυσκολεύτηκαν πολύ. Ήταν τυχεροί, γιατί το σχολείο έχει εκπληκτικό διευθυντή, και τα έβγαλαν κουτσά στραβά πέρα. Φέτος, με τους ίδιους θεσμούς, οι άνθρωποι είναι αυτοί που κάνουν τη διαφορά. Ο Δ. έχει τρεις πολύ καλούς φίλους, δύο εντός της σχολικής κοινότητας, έναν εκτός. Είναι ευτυχισμένος με αυτό. Οι συμμαθητές του τον αντιμετωπίζουν μάλλον σαν τον «ταραξία», το «κακό παιδί», τον «απροσάρμοστο» και τον αποφεύγουν. Μέχρι τώρα έχει αντιμετωπίσει δύο περιπτώσεις άσχημου bullying- τη μία φορά βρέθηκε βουτηγμένος ολόκληρος σε μια λακκούβα με νερό, την άλλη έμενε σε όλα τα διαλείμματα κρυμμένος σε ένα σημείο της αυλής. Η Κατερίνα θέλει να πιστεύει πως με τη συνεργασία του σχολείου οι θύτες κατάλαβαν το λάθος τους. Έχει όμως τις κεραίες της ανοιχτές, για το επόμενο κρούσμα.

Η αντίληψη της διαφορετικότητας και το μέλλον Ο Δ. εδώ κι έναν χρόνο αντιλαμβάνεται κι ο ίδιος τη διαφορετικότητά του, εξηγεί η Κατερίνα. Είναι μια νίκη της ψυχοθεραπείας, αλλά και δική του. Ξέρει πως είναι αλλιώτικος, αναγνωρίζει τις κρίσεις που πριν δεν τις θυμόταν, είναι περήφανος για τις ιστορίες του, τη μνήμη, τη ζωγραφική και τα ειδικά ενδιαφέροντά του. Έχουν συζητήσει για αυτή, της έχουν δώσει και

31 όνομα, ρωτάει συχνά πυκνά, ενδιαφέρεται. Αν όλα πάνε καλά η πρόβλεψη μιλά για έναν ενήλικο με πανεπιστημιακή μόρφωση, πιθανότατα πάνω στο ειδικό ενδιαφέρον του, με λιγοστούς φίλους, που θα επιδιώξει να κάνει σύντομα οικογένεια, γιατί πραγματική αλληλεπίδραση θα μπορεί να έχει μόνον με κείνους που «περικλείει στο εγώ του». Το κακό σενάριο μιλά για κλινική κατάθλιψη στην εφηβεία, έντονη συμπεριφορά που οδηγεί σε οριστική αποβολή από το σχολείο ή συνεχείς επαναλήψεις τάξεων, απομόνωση και παντοτινή εξάρτηση από τους γονείς. Το να είσαι γονιός, τονίζει η Κατερίνα, έχει έτσι κι αλλιώς μυριάδες δυσκολίες και χαρές. Το ίδιο ισχύει και για τους γονείς αυτιστικών παιδιών. Εδώ το κλειδί είναι η κατανόηση. Να μπορέσεις να καταλάβεις όσο γίνεται το παιδί σου, να αποδεχτείς αυτό που συμβαίνει, να ξέρεις πως δεν μπορείς να το αλλάξεις, θα υπάρξουν καλές και υπάρξουν κακές μέρες, όπως συμβαίνει σε όλους μας. Η κάθε εμπειρία, η κάθε μέρα πρέπει να εντάσσεται στην συνολική εικόνα, να βοηθάει να αποκτήσεις εφόδια για την επόμενη. Και να χαίρεσαι που το παιδί σου έγραψε αυτό το εκπληκτικό παραμύθι, που έκανε αυτή τη φοβερή ζωγραφιά, που σου έμαθε τα νεφελώματα ή που απλά σήμερα κατόρθωσε μόνο του να αποφορτιστεί, μαθαίνοντας τον εαυτό του. Η συζήτησή μας κλείνει με μια παράκληση της Κατερίνας προς τους γονείς νευροτυπικών παιδιών: «Καλέστε μας και σε κανένα πάρτι, βρε παιδιά, δεν είναι κολλητικό».

14.11.2018

ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΆ ΒΌΤΑΝΑ ΣΤΗ ΘΩΡΆΚΙΣΗ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΎ

χειμώνας βρίσκεται πριν από την πόρτα μας και μαζί του φέρνει τα ενοχλητικά συμπτώματα των ιώσεων και του κρυολογήματος, όπως το συνάχι, τον βήχα, την καταρροή, τον πονόλαιμο κ.ά. Μπορούμε όμως να απαλύνουμε αυτά τα ενοχλητικά συμπτώματα και να θωρακίσουμε τον οργανισμό μας από τις επιθέσεις των απρόσκλητων επισκεπτών του χειμώνα; Η ελληνική φύση είναι πλούσια σε βότανα, γνωστά από την εποχή του Ιπποκράτη και του Διοσκουρίδη, με αναρίθμητες ευεργετικές ιδιότητες, που μπορούν να μας βοηθήσουν και να οπλίσουν τον οργανισμό μας με αντισώματα κατά των ενοχλητικών αυτών συμπτωμάτων. H χρήση, όμως, των βοτάνων είναι συμπληρωματική και δεν υποκαθιστά τυχόν φαρμακευτική αγωγή ή ιατρική συμβουλή. Η abc Kinitron παρουσιάζει 3 προϊόντα Olivaxin Pro, Olivaxin Max, Olivaxin Gel με ειδική και πατενταρισμένη σύνθεση , που αναπτύχθηκε σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ),για να ενισχύσετε την άμυνα του οργανισμού σας και να έχετε έναν όμορφο χειμώνα.

www.olivaxin.gr /Olivaxin - Abc Kinitron Abc Kinitron

ΦΤΟΥ ΚΑΙ ΒΓΑΊΝΩ 11

Σινεμά: Ράλφ εναντίον Ίντερνετ

2018

ΦΤΟΥ ΚΑΙ ΒΓΑΙΝΩ

14.11.2018

Σινεμά

22 Νοεμβρίου στους κινηματογράφους από τη Feelgood μεταγλωττισμένο, με υπότιτλους και σε 3D

Ραλφ εναντίον Ίντερνετ

ι αξιαγάπητοι Ραλφ και Βανέλοπη -το απροσάρμοστο δίδυμο με τη χρυσή καρδιά και τα μοναδικά ταλέντα- επιστρέφουν έξι χρόνια μετά την πρώτη ταινία που μας ταξίδεψε σε πρωτόγνωρες 2-bit περιπέτειες. Το “Ραλφ εναντίον Ίντερνετ” αφήνει πίσω του τα video games και τολμά να χαρτογραφήσει τον αχανή και εντυπωσιακό κόσμο του διαδικτύου, που με τη σειρά του θα αποδείξει αν μπορεί να αντέξει τις «καταστροφές» του Ραλφ. Στην ταινία εμφανίζονται καινούριοι ήρωες που κατοικούν στο διαδίκτυο, αλλά και όλες οι πριγκίπισσες της Disney σε μία από τις πιο ξεκαρδιστικές σκηνές στην ιστορία του animation. Πιστή στα νοήματα της πρώτης, η ταινία αγκαλιάζει τη διαφορετικότητα και τιμά τη φιλία, που όσα εμπόδια κι αν συναντήσει είναι το συνδετικό υλικό που κρατάει τους ήρωες μαζί για πάντα. Για περισσότερες πληροφορίες και εισιτήρια επισκεφτείτε το www.nationalopera.gr

Όπερα

Η πριγκίπισσα και το μπιζέλι στην Εθνική Λυρική Σκηνή

Η Στη χώρα του Πουπωσγιατί

Έκ-πληξη, η δράση που ξεκίνησε το 2012 με στόχο να φέρει τον χορό και το σωματικό θέατρο μέσα στα σχολεία και να βγάλει τη σχολική κοινότητα από την… πλήξη της καθημερινότητας, μεταφέρεται για 2η χρονιά μέσα στον Κινητήρα με την αυτοσχεδιαστική παράσταση Στη Χώρα του Πουπωσγιατί, μια ιδέα της Σάνιας Στριμπάκου. Με οδηγούς τρεις χορευτές και δυο μουσικούς, μικροί και μεγάλοι ταξιδεύουν υπό τους ήχους της μουσικής με τα σώματά τους σε τόπους όπου η φαντασία συναντιέται με την τρυφερότητα και η σωματική επικοινωνία γίνεται το καλύτερο κανάλι για να μιλήσει η αγάπη. Οι χτύποι της καρδιάς και ο εσωτερικός ρυθμός, οι κινήσεις και οι εικόνες κεντρίζουν τα πού, πώς και γιατί των παιδιών και τα πού, πώς και γιατί όχι των μεγάλων, δημιουργώντας μια νέα, περιπετειώδη ιστορία. Για θεατές που θέλουν να σηκωθούν, να κινηθούν, να πλησιάσουν τη δράση, να διαλέξουν τι θα παρακολουθήσουν και να επηρεάσουν την εξέλιξη του έργου. Γιατί κάθε φορά γεννιέται μια μοναδική Έκ-πληξη για όλους!

Θέατρο

Πού: Κινητήρας, Ερεχθείου 22, Ακρόπολη Μέρες και ώρα παραστάσεων: Κάθε Κυριακή στις 17.00 Πληροφορίες/ Κρατήσεις: 210-9248328, info@kinitiras.com

Εθνική Λυρική Σκηνή και το ΚΠΙΣΝ παρουσιάζουν, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, τη μελωδική παιδική όπερα του Αυστριακού συνθέτη Ερνστ Τοχ «Η πριγκίπισσα και το μπιζέλι», που θα παρουσιαστεί στα ελληνικά, στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος της Εθνικής Λυρικής Σκηνής από τις 25 Νοεμβρίου και για οκτώ πρωινές παραστάσεις. Το παραμύθι του Άντερσεν ενέπνευσε τον Τοχ, που έγραψε το έργο του το 1927 σε λιμπρέτο του Μπέννο Έλκαν. Η πριγκίπισσα και το μπιζέλι, 91 χρόνια μετά την πρώτη της παρουσίαση, έχει αναγνωριστεί ως μια διαχρονική παιδική όπερα με μουσική μεγάλης συναισθηματικής έντασης, ακριβώς γιατί κάτω από την πρώτη ανάγνωση του παραμυθιού πραγματεύεται, χωρίς εκπτώσεις, σημαντικά ζητήματα, όπως την έννοια της αληθινής καταγωγής, τις σκοτεινές όψεις της φύσης των ανθρώπων που είναι στην εξουσία και την ανάγκη των ανθρώπων να βρουν την αληθινή αγάπη. Η όπερα θα παρουσιαστεί στα ελληνικά, σε μετάφραση του αρχιμουσικού της ΕΛΣ Νίκου Βασιλείου, που θα διευθύνει ένα 30μελές νεανικό μουσικό σύνολο, ενώ πριν από την έναρξη του έργου θα κάνει ένα πρωτότυπο διαδραστικό παιχνίδι με το κοινό, βασισμένο στη Γεωγραφική Φούγκα του Τοχ. H Αποστολία Παπαδαμάκη, που υπογράφει τη σκηνοθεσία και τη χορογραφία, οπτικοποιεί με ιδιαίτερο χιούμορ τη μουσική με στόχο να τη μεταδώσει με τρόπο δημιουργικό στους μικρούς θεατές. Η παράσταση είναι απολύτως χορογραφημένη, ενώ, εκτός από τους μονωδούς και τη χορωδία, συμμετέχουν και 14 χορευτές – σπουδαστές της Ανώτερης Επαγγελματικής Σχολής Χορού της ΕΛΣ.

14.11.2018

Για περισσότερες πληροφορίες, ωράρια και εισιτήρια επισκεφτείτε το www.icenskate.gr ή καλέστε στα 212 213 3257 και 210 95 800 85

Βόλτα

Παιχνίδια στον πάγο

ο ICEnSKATE, το μόνιμο παγοδρόμιο της Αθήνας, μας προσκαλεί και φέτος να διασκεδάσουμε διαφορετικά και να γνωρίσουμε τα αθλήματα του πάγου! Πρόκειται για μια μοναδική παγοπίστα, με επιφάνεια 800 τ.μ., που λειτουργεί 10 μήνες το χρόνο, από Σεπτέμβριο έως Ιούνιο.

Το ICEnSKATE προσφέρει: • καθημερινή λειτουργία από το πρωί έως το βράδυ για ψυχαγωγικό πατινάζ • μαθήματα καλλιτεχνικού πατινάζ για όλους από 50€/μήνα • προπονήσεις χόκεϊ επί πάγου (τμήματα παιδικά και ενηλίκων) • τη μοναδική πίστα για curling στην Αθήνα (εκμάθηση και προπονήσεις) • έναν άνετο χώρο καφέ, με τζάκι και με θέα στην παγοπίστα • πρωτότυπα παιδικά πάρτι • ξεναγήσεις σχολείων, συλλόγων ή άλλων ομάδων • χριστουγεννιάτικες εκδηλώσεις και διοργάνωση events • το μοναδικό στην Ελλάδα εξειδικευμένο κατάστημα ειδών παγοδρομίας, αλλά και rollers, skateboards και σχετικών αξεσουάρ Γνωρίστε το και δοκιμάστε παρέα με τα παιδιά σας έναν δυναμικό, εναλλακτικό τρόπο διασκέδασης και άθλησης! Μόνιμο παγοδρόμιο ICE n SKATE Εμμ. Παππά 7, 12242, Αιγάλεω (100 μ. από τη στάση του Μετρό «Ελαιώνας»)

ΙΔΡΥΜΑ ΩΝΑΣΗ

14.11.2018

Εκπαιδευτικά προγράμματα για όλους από το Ίδρυμα Ωνάση Η γνώση δεν είναι κάτι κεκτημένο. Η διαρκής περιέργεια, η αναζήτηση, η πορεία προς τη γνώση και την εκπαίδευση είναι μια απελευθερωτική διαδρομή που στο τέλος της αλλάζει τον τρόπο σκέψης. Τα Εκπαιδευτικά Προγράμματα του Ιδρύματος Ωνάση περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, εργαστήρια συναισθημάτων για γονείς και μωρά, ζωγραφηγήσεις, εξοικείωση με τα αεροπορικά ταξίδια για παιδιά με αυτισμό, έξυπνες εργαλειοθήκες οδηγούς για υποψήφιους… Σχοινοβάτες, αλλά και μια cyber παράσταση για εφήβους!

Bubble Jam Daniel Wetzel (Rimini Protokoll) Για μαθητές από Β΄ Γυμνασίου μέχρι και Γ΄ Λυκείου. 22 Νοεμβρίου 2018 – 19 Απριλίου 2019 5ος όροφος - Εργαστήριο Εφηβικού Θεάτρου

Μικρός Οδηγός για υποψήφιους σκοινοβάτες Στάθης Μαρκόπουλος (Κουκλοθέατρο Αγιούσαγια)

«Ποιος βρίσκεται στην άλλη άκρη του Internet και τι συμβαίνει, όταν επικοινωνούμε μαζί του online;» Θέτοντας αυτήν την ερώτηση, ο Ντάνιελ Βέτσελ, ιδρυτικό μέλος της διεθνώς καταξιωμένης ομάδας Rimini Protokoll, στήνει μια παράσταση για τους YouTubers, για εκείνους που χρησιμοποιούν το Messenger, το Viber και το WhatsApp, για την πρώτη γενιά ιθαγενών του διαδικτύου. Όπως συμβαίνει συνήθως στο θέατρο, συναντιόμαστε όλοι στον ίδιο χώρο. Η σκηνή, όμως, εδώ έχει μετατραπεί σε κώδικα. Το Bubble Jam, διαδραστικό παιχνίδι και πείραμα με τον εαυτό μας, μας καλεί να λειτουργήσουμε ως μέλη ενός cloud που αναζητά τα όριά του. Πώς λαμβάνονται οι κοινές αποφάσεις; Τι συμβαίνει όταν οι αλγόριθμοι μπαίνουν στη μέση; Ποιοι ή τι, τέλος πάντως, είναι εκείνα στα οποία κάνουμε “like” και “follow”; Ποιοι, τελικά, είμαστε όλοι εμείς και τι ακριβώς κάνουμε εδώ πέρα; Το Bubble Jam περιμένει τους μαθητές να διαμορφώσουν live την παράσταση, κρατώντας ένα smartphone στο χέρι. Κάθε τόσο η έκβαση αλλάζει, βάσει των απαντήσεων που λαμβάνουν μέσα από τα social media και των αποφάσεων που παίρνουν. Κι αυτό γιατί ακόμα και στον cyber κόσμο δεν παύει να υπάρχει κοινωνία και ανάγκη για συμμετοχή και δημοκρατία. Μια παράσταση, στην οποία είμαστε ταυτόχρονα θεατές και πρωταγωνιστές, και μπορούμε να διαπιστώσουμε πόσο σημαντική είναι η φωνή μας στην ψηφιακή κοινωνία. Σύλληψη & Σκηνοθεσία: Daniel Wetzel Συγγραφή: Daniel Wetzel, Γιώργος Παναγιωτάκης, Νικόλας Χανακούλας Χώρος: Διδώ Γκόγκου Φωτισμοί: Guy Στεφάνου Συμπαραγωγή: Στέγη Ιδρύματος Ωνάση και Rimini Apparat Ημερομηνίες: Για σχολεία, κάθε Πέμπτη και Παρασκευή, από 22 Νοεμβρίου 2018 έως 19 Απριλίου 2019 Κόστος: 5 € ανά μαθητή Χώρος: Στέγη Ιδρύματος Ωνάση Πληροφορίες – Κρατήσεις: T. 213 017 8002

1 Νοεμβρίου 2018 – 31 Μαΐου 2019 Εκτός Στέγης Σύγχρονο ποιητικό κουκλοθέατρο για μεγάλα παιδιά, με ζωντανή μουσική και επαναστατικές διαθέσεις: αυτή είναι η φετινή πρωτότυπη «εκτός των τειχών» παράσταση της Στέγης για μαθητές Γυμνασίων και Λυκείων, εκπαιδευτικούς και άλλες ειδικές ομάδες κοινού με περιορισμένη δυνατότητα μετακίνησης, όπως σχολεία σε απομακρυσμένες και ακριτικές περιοχές, αλλά και ηλικιωμένους, ασθενείς, έγκλειστους ή κατοίκους απομακρυσμένων περιοχών. Είμαστε όλοι σκοινοβάτες, άρα άξιοι να βρούμε την ελευθερία μας. Αυτό μοιάζει να μας λέει ο Ζαν Ζενέ στο περίφημο ποιητικό μανιφέστο «Ο Σκοινοβάτης» (1955), στο οποίο βασίζεται η παράσταση του κουκλοθεάτρου Αγιούσαγια. Κουκλοπαίκτες, μουσικοί και χορευτές δίνουν ζωή στις χειροποίητες μαριονέτες. Αντλώντας έμπνευση από τις οδηγίες προς τον σκοινοβάτη Αμπνταλάχ, στον οποίο ο Ζενέ αφιερώνει το αλληγορικό αυτό έργο, μας καλούν να αναζητήσουμε τον μάστορα τεχνίτη-καλλιτέχνη μέσα μας και να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις που μας θέτει για την τέχνη της ζωής μας. Σκηνοθεσία, Σκηνογραφία, Κατασκευές: Στάθης Μαρκόπουλος Δραματουργική επιμέλεια: Βίκυ Γεωργιάδου Κινησιολογική επιμέλεια: Αντώνης Κουτρουμπής (Ομάδα Πλεύσις) Οργάνωση & Εκτέλεση Παραγωγής: Delta Pi Ερμηνεύουν: Γιώργος Κάστανος, Βασιλική Μαλτσάκη, Στάθης Μαρκόπουλος, Αννέτα Στεφανοπούλου, Μαρία Φουντούλη Παραγωγή: Στέγη Ιδρύματος Ωνάση Χώρος: Σχολεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης της Αττικής και της Περιφέρειας, νοσοκομεία, φυλακές, λέσχες φιλίας, κέντρα απεξάρτησης Κόστος: Δωρεάν Πληροφορίες – Κρατήσεις: T. 213 017 8002

14.11.2018

ΙΔΡΥΜΑ ΩΝΑΣΗ

Boarding Pass στον αυτισμό Ένα ταξίδι-προσομοίωση για παιδιά που βρίσκονται στο ευρύ φάσμα του αυτισμού, ηλικίας από 4 έως 16 ετών.

Εργαλεία αποσυναρμολόγησης

Νοέμβριος 2018 – Μάιος 2019

Από το προαύλιο του σχολείου… στους δρόμους και τις πλατείες της πόλης. Για Μαθητές Δ΄, Ε΄ & ΣΤ΄ Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου Νοέμβριος 2018 – Ιανουάριος 2019 Μια έξυπνη εργαλειοθήκη φτάνει στα σχολεία και κρύβει μέσα της εργαλεία για να απελευθερώσουν οι μαθητές τη φαντασία και τη δημιουργικότητά τους. Τα παιδιά μπορούν να φτιάξουν το δικό τους έργο για να στείλουν ένα μήνυμα έξω στην πόλη, αρκεί να βρουν τον τρόπο να αποσυναρμολογήσουν την εργαλειοθήκη που τους δίνεται μέσα από αυτό το εργαστήριο του εικαστικού καλλιτέχνη και αναπληρωτή καθηγητή της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών, Ζάφου Ξαγοράρη. Κατασκευάζοντας ήχους και αντικείμενα που έχουν κάτι να πουν, χαράζοντας το δικό τους αλφάβητο και βγαίνοντας στο προαύλιο, οι μαθητές στο εργαστήριο Εργαλεία αποσυναρμολόγησης θα καταφέρουν να επικοινωνήσουν στον κόσμο όλα όσα έχουν να πουν. Όλες οι δράσεις πραγματοποιούνται τις καθημερινές σε 9 εβδομαδιαίες συναντήσεις. Ο μέσος όρος διάρκειας κάθε δράσης είναι 3 ώρες. Σύλληψη & Σχεδιασμός προγράμματος: Ζάφος Ξαγοράρης, εικαστικός καλλιτέχνης και Αναπληρωτής Καθηγητής της ΑΣΚΤ Κόστος συμμετοχής: Δωρεάν Υποβολή αίτησης συμμετοχής: education@sgt.gr

Θυμάσαι την πρώτη φορά που πέταξες με αεροπλάνο; Φωτεινές σημάνσεις, checkin, πύλες, ανακοινώσεις, έλεγχοι, «προσδεθείτε», «απογειωνόμαστε»… Τα αεροπορικά ταξίδια προκαλούν στρες στους περισσότερους ανθρώπους. Πώς αντιμετωπίζει άραγε όλα αυτά τα πρωτόγνωρα ερεθίσματα ένα παιδί ή ένας έφηβος με αυτισμό; 1 στα 68 παιδιά διαγιγνώσκεται με Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ). Συχνά, το αεροπλάνο δεν επιλέγεται ως μέσο μετακίνησης από εκείνα και τις οικογένειές τους. Γνωρίζεις τι θα μπορούσες να κάνεις εσύ, ως καλός συνταξιδιώτης, σε περίπτωση που ο διπλανός σου είχε μια απρόσμενη αντίδραση λόγω άγχους; Για δεύτερη χρονιά, μέσω του καινοτόμου προγράμματος Boarding Pass στον αυτισμό, που δημιούργησε το Ίδρυμα Ωνάση, παιδιά με ΔΑΦ και οι οικογένειές τους προετοιμάζονται και εξοικειώνονται με τη διαδικασία πτήσης μέσω μιας προσομοίωσης αεροπορικού ταξιδιού. Παράλληλα, μέρος του προσωπικού του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών λαμβάνει τη σχετική εκπαίδευση, ενώ στο ίδιο πλαίσιο έχουν εκδοθεί εγχειρίδια με κοινωνικές ιστορίες για θεραπευτές και γονείς παιδιών με ΔΑΦ αλλά και ενημερωτικά έντυπα για κάθε ταξιδιώτη. Κρατήσεις – Πληροφορίες: Απαραίτητη η κράτηση θέσης στο education@onassis.org Προθεσμία υποβολής αιτήσεων: Παρασκευή 30 Νοεμβρίου 2018 Επιστημονική υπεύθυνη του προγράμματος: Αγγελική Γενά, Κλινική Ψυχολόγος, Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Αθηνών Επιστημονική ομάδα προγράμματος: Κατίγκω Χατζηπατέρα-Γιαννούλη, Κλινική Ψυχολόγος, Καθηγήτρια Ψυχολογίας American College of Greece, Deree College, Κατερίνα Δροσινού, Ειδική Παιδαγωγός Σύλληψη και σχεδιασμός δράσεων: Χριστίνα Παναγιωτάκου

Από την αγκαλιά των γονιών στην αγκαλιά της ομάδας Κινησιολογικό εργαστήριο

Ζωγραφήγηση: Σημεία και τέρατα στην Αθήνα

Για γονείς και βρέφη από 12 μηνών έως 2 ετών Νοέμβριος 2018 – Απρίλιος 2019 | 11:00-12:30

Διαδραστικές αφηγήσεις μυθικών ιστοριών για παιδιά 6-9 ετών Σάββατο 24 Νοεμβρίου 2018 | 11:00-13:00

Αν έχετε μωρό έτοιμο να κάνει τα πρώτα του βήματα προς την εξερεύνηση του κόσμου, τότε στο εργαστήριο συναισθημάτων Από την αγκαλιά των γονιών στην αγκαλιά της ομάδας θα ανακαλύψετε αγκαλιά με τα μικρά σας νέους κόσμους, νέα συναισθήματα και νέες προκλήσεις των αισθήσεων, παίζοντας. Γονείς και εκπαιδευτές μοιράζονται τη χαρά των πρώτων βημάτων –ή ακόμα και αλμάτων– των μωρών, ενώ εκείνα δέχονται νέα ερεθίσματα που θα τα βοηθήσουν να κινηθούν στον χώρο, αλλά και να ετοιμαστούν για τον έξω κόσμο με τον πιο δημιουργικό τρόπο.

Μπορείτε κι εσείς να γίνετε υπερήρωες και να σώσετε την Αθήνα. Μέσα από μια ατρόμητη ομάδα που δεν φοβάται να περάσει ανάμεσα σε αυτοκίνητα που κορνάρουν και αφήνουν σύννεφα καυσαερίων πίσω τους, τα παιδιά έχουν την ευκαιρία να φέρουν πίσω το ουράνιο τόξο που κρύβουν τα τέρατα και το στερούν από την πόλη. Στο εργαστήριο, τα παιδιά μοιράζονται τις ιδέες τους και καταστρώνουν ένα δαιμόνιο σχέδιο δράσης που θα δώσει ζωντάνια στη δική τους Αθήνα μέσα από ζωγραφιές και αφηγήσεις.

Συντελεστές: Σάνια Στριμπάκου: Χορογράφος, χορεύτρια και παιδαγωγός, Μοίρα Ραπανάκη: Εικαστικός και παιδαγωγός Χώρος: Στέγη Ιδρύματος Ωνάση Πληροφορίες – Κρατήσεις: Τ. 213 017 8002

Συντελεστές: Λήδα Βαρβαρούση - Συγγραφέας και εικονογράφος Χώρος: Ωνάσειος Βιβλιοθήκη (Λ. Αμαλίας 56) Κόστος συμμετοχής: Δωρεάν Πληροφορίες – Κρατήσεις: Τ. 210 3713000

ΘΕΑΤΡΟ

14.11.2018

Στέλλα Σερέφογλου: Γιατί αγαπώ το Αβγώ μας ΤΗΣ ΕΛΕΑΝΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ

ια υπέροχη ιδέα του Αντώνη Παπαθεοδούλου απέκτησε φωνή μέσα από την ονειρική μουσική του Κώστα Γάκη και ζωντανεύει με μαγικές εικόνες υπό τη σκηνοθετική ματιά της Στέλλας Σερέφογλου, η οποία υπογράφει την καλλιτεχνική σύλληψη της παράστασης Αβγώ. Κάθε Κυριακή πρωί, στις 10:30, στην ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα της Μουσικής Βιβλιοθήκης του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, βρέφη από 10 μηνών έως και παιδιά 3 ετών βιώνουν μια αξέχαστη πολυαισθητική εμπειρία, μέσα σε ένα θέαμα όπου ο λόγος φαντάζει περιττός Η Στέλλα Σερέφογλου εξηγεί στο Τaλκ τους λόγους για τους οποίους αγαπάει τόσο πολύ αυτή τη βρεφική παράσταση. Προς αποφυγή παρεξηγήσεων, όπως τονίζει, η σειρά είναι τυχαία και όχι προτεραιότητας.

12+1 λόγοι που αγαπώ το Αβγώ μας

1. Γιατί μέσα από τη διαδικασία των προβών, ανακάλυψα κι άλλες πλευρές του εαυτού μου αλλά και του ρόλου μου ως μητέρας. Δεν ένιωσα καλύτερος άνθρωπος ή καλύτερη μαμά, ένιωσα όμως πως μου δόθηκαν ευκαιρίες να σκεφτώ, να ονειροπολήσω και να θυμηθώ. 2. Μέσα από τις πρόβες, γνώρισα ξανά το(α) μεγάλο(α) ταλέντο(α) της Τζωρτζίνας Βαρδουλάκη, αλλά και τον άνθρωπο Τζωρτζίνα. Είμαι τυχερή που την έχω δίπλα μου, σαν φίλη και συνεργάτη. 3. Γιατί στην οντισιόν, ο τότε βοηθός μου Γιάννης Λατουσάκης πρότεινε να φέρει ένα

φίλο του, «σπουδαίο μουσικό και παιδί» κι εγώ τότε δεν είχα ιδέα ποιος είναι ο Δημήτρης Αποστολακίδης. Ο Δημήτρης είναι ένας σπάνιος άνθρωπος, καταπληκτικός μουσικός-συνθέτης-χορευτής-ζωγράφος, με παιδεία και αισθητική και με την Τζωρτζίνα φτιάχνει ένα τέλειο δίδυμο στη σκηνή. 4. Γιατί αν πάει καλά το Αβγώ μας, εγώ με τα παιδιά αυτά θα συνεχίσω να μοιράζομαι στιγμές γενναιοδωρίας και δημιουργικότητας. 5. Γιατί πριν από τρία χρόνια, ήμουν σε ένα καφέ με έναν άλλο υπερταλαντούχο άνθρωπο που τον ξέρετε ήδη πολλοί και που φέτος είναι υποψήφιος για το βραβείο Astrid Lindgren, δηλαδή για το Νόμπελ Παιδικού Βιβλίου (χωρίς υπερβολή). Γιατί όταν είπα στον Αντώνη Παπαθεοδούλου την ιδέα μου, γέννησε άλλες εκατό και έτσι φτιάξαμε το Αβγώ. Κι επιθυμούμε αυτό να είναι η αρχή για άλλες, σπουδαίες συνεργασίες, μία από αυτές και μια ταινία μεγάλου μήκους για παιδιά. 6. Γιατί μετά τον Αντώνη, βρέθηκε η Μαριάννα Αναστασίου που πίστεψε σε αυτό, αγκάλιασε την ιδέα κι ως τώρα βοηθάει με κάθε τρόπο για την καλύτερη προώθηση του έργου μας. Κι ο χώρος του θεάτρου θέλει κι άλλες Μαριάννες. 7. Τώρα, ήρθε η στιγμή να μιλήσω για έναν άλλο καλλιτέχνη, που εκτός από υπέροχος συνθέτης και μουσικός, είναι και σπουδαίος σκηνοθέτης. Ο λόγος για τον Κώστα Γάκη, με τον οποίο συνυπάρχουμε όχι σαν δύο ανταγωνιστές σκηνοθέτες (πόσο σπάνιο) αλλά σαν δύο δημιουργοί που ο ένας στηρίζει τον άλλον. Γιατί τις προάλλες ο Κώστας κατάφερε να με συγκινήσει (ξανά) μιλώντας για τη συνεργασία μας στο Αβγώ για το οποίο έγραψε, μαζί με τον Δημήτρη, μουσική, αλλά και για την αγάπη του για την άλλη μου παράσταση, το «Θα σε πάρει ο δρόμος» που φιλοξενεί φέτος στο θέατρό του, το Άλφα.Ιδέα.

Γιατί άκουγε τη γκρίνια μου, τις ανασφάλειές μου κι ερχόταν στις πρόβες αφήνοντας μόνο θετική ενέργεια αλλά και διάφορα μουσικά όργανα που θα πλούτιζαν το έργο, γιατί πρότεινε να πάρουμε φώτα από το θέατρό του, γιατί γενικώς υπήρχε μία γενναιοδωρία που σπανίζει στις μέρες μας και θα κάνω καιρό να την επεξεργαστώ. Τον ευχαριστώ πολύ. 8. Γιατί δίπλα μου ήρθαν άνθρωποι από το παρελθόν, όπως η χορογράφος Ευγενία Γαλεράκη, αλλά και νέοι, όπως ο Παναγιώτης Τσετσέκος, κι έβαλαν το πολύτιμο λιθαράκι τους ώστε όλο αυτό να γίνει πραγματικότητα. 9. Γιατί δέκα μέρες πριν από την πρεμιέρα δεν είχαμε σκηνικά και μου πρότειναν ένα ακόμη ταλαντούχο άνθρωπο, τον Γιάννη Αρβανίτη. Ο Γιάννης μπήκε τελευταία στιγμή στο έργο και με τη ματιά και το ταλέντο του δεν λειτούργησε ως πυροσβεστήρας αλλά σαν άνθρωπος με γνώση και μεράκι. 10. Γιατί ο Ελισσαίος Βλάχος, που με βοηθάει με την παραγωγή, ενώ είναι λιγομίλητος και δεν εκφράζεται εύκολα, μία μέρα πριν από την πρεμιέρα κι αφού δεν είχε γίνει η γενική μας πρόβα κι εγώ ήμουν (μόνο) αγχωμένη που θα κάναμε γενική και πρεμιέρα μαζί, χωρίς να το γνωρίζει, μου έστειλε σε μήνυμα "Καλή επιτυχία, θα πάει πολύ καλά, σας βλέπω πώς δουλεύετε σκληρά τόσο καιρό" κι έτσι ξαφνικά μου έφτιαξε τη διάθεση. Γιατί τα λόγια είναι βάλσαμο τελικά. 11. Γιατί η Μυρτώ Δεληβοριά οπτικοποίησε με τον πιο καλαίσθητο τρόπο την ιδέα μας. 12. Γιατί backstage έχω τον πιο γλυκό, υπομονετικό και συνεργάσιμο τεχνικό του κόσμου. Σε ευχαριστούμε Σωκράτη Μπασιακούλη! 13. Γιατί όλα τα παραπάνω, αλλά κι άλλα τόσα που δεν γράφω, είναι λόγοι όχι μόνο για να αντέχω τις όποιες δυσκολίες, αλλά γιατί μου δείχνουν ότι εκεί έξω, έξω από το Αβγώ μας, συμβαίνουν και Θαύματα.

ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΑΛΛΙΩΣ

JANOD. ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΠΟΥ ΚΑΝΕΙ ΤΗ ΔΙΑΦΟΡΑ Με περισσότερα από 40 χρόνια εμπειρία στην κατασκευή πρωτότυπων παιχνιδιών από φυσικά υλικά, η Janod έχει περάσει το τεστ του χρόνου και συνεχίζει να κάνει τα μάτια των παιδιών να λάμπουν από χαρά. Με ιδιαίτερη φινέτσα, πολύχρωμα σχέδια, ανθεκτικά υλικά υψηλής ποιότητας, κατάλληλα για παιδιά ηλικίας 12 μηνών έως 10 ετών, τα παιχνίδια Janod παραμένουν διαχρονικά, ξυπνώντας μνήμες στους γονείς που μεγάλωσαν με αυτά. Αναγνωρίζοντας ότι κάθε παιδί είναι ξεχωριστό, η Janod δημιουργεί έξυπνα εκπαιδευτικά παιχνίδια που καλύπτουν τις διαφορετικές ανάγκες κάθε παιδιού, βοηθώντας το να αναπτύξει τις δεξιότητές του διασκεδαστικά.

ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟΣ ΔΙΑΝΟΜΕΑΣ: ΨΥΧΟΓΙΟΣ Α.Ε.Ε. Έδρα • Γραφεία: Τατοΐου 121 • 144 52 Μεταμόρφωση Αττικής Τηλ. κέντρο: 210 28 04 800 • Fax: 210 28 19 550 • e-mail: info@psichogios.gr

γ ρ α μ μ ή χ ω ρ ί ς χ ρ έ ω σ η γ ι α π α ρ α γ γ ε λ ί ε ς : 8 0 0 -11- 6 4 6 4 6 4

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

14.11.2018

βιβλίο

απίθανη παρέα! Πόσα μπορούν να ειπωθούν χωρίς ούτε μια συλλαβή; Πόσα συναισθήματα γεννά μια εικόνα και πόσες ιστορίες είναι εφικτό να αφηγηθείς με μοναδική πλοκή καμπύλες γραμμές και φωτεινά χρώματα; Η απάντηση αποτελεί μια ευχάριστη έκπληξη και δίνεται από την πρώτη κιόλας σελίδα ενός βιβλίου δίχως λέξεις με το όνομα «Ταξίδι» (εκδόσεις Φουρφούρι). Πρόκειται για το πρώτο μέρος της τριλογίας του εικονογράφου και συγγραφέα Aaron Becker, που μας συστήνει ένα συνηθισμένο παιδί που κάνει ένα ασυνήθιστο ταξίδι προς την πιο μεγάλη και συναρπαστική περιπέτεια. Ένας αρκούδος περιπλανιέται στην πόλη ψάχνοντας το σπίτι του. Στη διαδρομή του συναντά έναν ναύτη, έξι πάπιες, μία αλεπού, μία σκαντζοχοιρίνα, έναν θεατρικό θίασο, έναν σκύλο. Όλοι θέλουν να τον βοηθήσουν.Άραγε θα τα καταφέρει; Το νέο τρυφερό παραμύθι της –ψυχής του Library4all- Ελένης Γερουλάνου «Ένας αρκούδος μια φορά» (εκδόσεις Πατάκη, εικονογράφηση Ίρις Σαμαρτζή) ζωντανεύει με ευρηματικό τρόπο περισσότερα από 240 παιχνίδια από τη συλλογή της Μαρίας Αργυριάδη, που βρίσκονται στο Μουσείο Μπενάκη Παιχνιδιών στο Παλαιό Φάληρο.

Άνοιξα ένα βιβλίο και χώθηκα μέσα του και τώρα κανείς δεν μπορεί να με βρει. Julia Donaldson

Οι εκδόσεις Διόπτρα παρουσιάζουν το βιβλίο ενσυνειδητότητας (Mindfulness) των Nicola Edwards και Katie Hickey «Εδώ κρύβεται η χαρά», που βοηθάει στη χαλάρωση και ενθαρρύνει τους νεαρούς αναγνώστες να εξερευνήσουν τα συναισθήματά τους και τον όμορφο κόσμο γύρω τους. Αυτό το ποιητικό ταξίδι σε ένα μέρος χαράς και ηρεμίας θα εμπνεύσει και θα δώσει ώθηση στα παιδιά να παρατηρούν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους, ώστε να αποκτήσουν ενσυνείδητη προσοχή.

ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ «Ο Νόι και η φάλαινα», το βιβλίο του Benji Davies που έκλεψε τις καρδιές των αναγνωστών σε ολόκληρο τον κόσμο, κυκλοφορεί πλέον από τις εκδόσεις Ίκαρος και σε έκδοση Board Book, με ανθεκτικές σελίδες κατάλληλες για τα παιδικά χεράκια! Διαβάστε τη συγκινητική ιστορία ενός μοναχικού αγοριού, μιας μικρής φάλαινας που βγήκε στην ακτή και μιας φιλίας που θα αλλάξει για πάντα τις ζωές και των δυο τους.

Ένα μικρό αρκουδάκι ζητάει από τη μαμά του να του αφηγηθεί τρεις «Μικρές Νυχτερινές Ιστορίες». Από τις εκδόσεις Μάρτης κυκλοφορεί το βιβλίο της Kitty Crowther, σε μετάφραση της Ξένιας Καλογεροπούλου. Οι μικρές αυτές αφηγήσεις για καληνύχτα, γεμάτες μαγεία και καλοσύνη, μας ταξιδεύουν στο ονειρικό σύμπαν της βραβευμένης με το Astrid Lindgren Memorial Award Βελγίδας δημιουργού.

Όταν η δασκάλα ζήτησε από τα παιδιά να φέρουν στο σχολείο τα αγαπηµένα τους ζωάκια, δεν περίµενε πως εκείνα θα έφερναν αληθινά! Στο νέο βιβλίο του Φίλιππου Μανδηλαρά «Αν ήσουν ζώο, ποιο ζώο θα ήσουν;» (εκδόσεις Πατάκη, εικονογράφηση Χρήστος Κούρτογλου), σιγά σιγά η τάξη µεταµορφώνεται σε ζούγκλα, σε σαβάνα, σε ωκεανό, γεμίζει με ζώα άγρια, ντροπαλά ή ανυπόφορα, ακριβώς όπως και τα παιδιά της τάξης. Όλα µαζί, όµως, κάνουν µια

Έχετε αναρωτηθεί ποτέ πώς ήταν ως παιδιά άνθρωποι που διέπρεψαν για το έργο τους και έγιναν πρότυπα για επόμενες γενιές; Δεν είναι υπέροχο ένα βιβλίο να μπορεί να διδάξει στα παιδιά και ειδικά

ΕΚ∆ΟΣΕΙΣ

ΠΑΡΙΣΙΑΝΟΥ

ΕΞΥΠΝΟ ΜΩΡΟ

Α.Ε.

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΝΝΗΣΗ ΜΕΧΡΙ ΤΑ ΔΥΟ ΕΤΗ

βάτραχοι

εριλαμβάνει 100 δραστηριότητες για να προσφέρετε στο νήπιό σας το καλύτερο ξεκίνημα στη ζωή. Περιέχουν ιδέες για να βοηθήσετε το παιδί σας να αναπτύξει την ικανότητα να μετρά, να αναγνωρίζει χρώματα και γράμματα, να αυξάνει τις ικανότητες να συγκεντρώνεται και να ακούει, να κατανοεί επιστημονικές έννοιες και να κοινωνικοποιείται με άλλα παιδιά και ενηλίκους. Το παιχνίδι σε εξωτερικό χώρο ενθαρρύνει την ανεξαρτησία και δημιουργεί μια αίσθηση περιπέτειας.

για νέους γονείς 8

ζάρια

κοχύλια

• Με δραστηριότητες εύκολες για παιχνίδι

• Γεμάτο εύκολες δραστηριότητες για παιχνίδι. • Αναπτύσσει ικανότητες ζωής. • Βοηθά το παιδί σας να μαθαίνει καθώς μεγαλώνει.

μπάλες

• Καθιστά το παιχνίδι ουσιαστικό • Βοηθά το παιδί σας να μαθαίνει και να μεγαλώνει

• Περιλαμβάνει 12 κάρτες για ΕΞΥΠΝΑ ΜΩΡΑ !

ΠΑΡΙΣΙΑΝΟΥ

9 789605 831110

Για περισσότερες πληροφορίες, επισκεφτείτε: www.mummaloveorganics.com www.thenaturalbabycareexpert.co.uk

• Περιλαμβάνει εικονογραφημένο, βήμα προς βήμα, οδηγό για βρεφικό μασάζ. • Βελτιώνει τις πιθανότητες για έναν καλό ύπνο στη διάρκεια της νύχτας! Ο ερχομός του νέου μωρού φέρνει μεγάλη χαρά και ενθουσιασμό. Ωστόσο, μπορεί επίσης να προκαλέσει άγχος και σύγχυση ως προς τη φροντίδα του μικρού σας θησαυρού. Στο βιβλίο που κρατάτε στα χέρια σας, η ολιστική θεραπεύτρια και μητέρα τριών παιδιών Samantha Quinn αποκαλύπτει φυσικές τεχνικές καθησυχασμού, προκειμένου να εξασφαλίσετε ότι το μωρό σας κάνει μια ήπια μετάβαση από τη μήτρα της μητέρας στην κούνια. Ανακαλύψτε πώς να αναγνωρίζετε τους ήχους του μωρού σας και να διαβάζετε τη γλώσσα του σώματος, ώστε να μπορείτε να ανταποκριθείτε σωστά, και πώς να βελτιώσετε τα μοτίβα του ύπνου του μωρού σας. Επίσης, θα βρείτε συμβουλές σχετικά με τα οφέλη του βρεφικού μασάζ μαζί με οδηγίες για τη βήμα προς βήμα τεχνική – οδηγίες-κλειδιά για την ηρέμηση των μωρών. Παράλληλα, υπάρχουν οδηγίες για φυσικές και ολιστικές θεραπείες για τη μητέρα και το μωρό, προκειμένου να προσφέρουν ανακούφιση σε συχνές ασθένειες, εξασφαλίζοντας ότι και οι δύο θα έχετε ηρεμία, υγεία και ευτυχία.

ΕΚ∆ΟΣΕΙΣ

ΠΑΡΙΣΙΑΝΟΥ

Α.Ε.

www.parisianou.gr  info@parisianou.gr

www.parisianou.gr

9 789605 831509

+30 210 36 10 519

Αναζωογόνηση και ηρεμία για μωρά και μητέρες

μία πιστοποιημένη ολιστική θεραπεύτρια και βραβευμένη ρεφλεξολόγος, η οποία έχει εξειδίκευση στη φροντίδα πριν και μετά από την εγκυμοσύνη από το 2004. Έχει ιδρύσει τη Mumma Love Organics, μια βραβευμένη εταιρεία για τη φυσική φροντίδα του δέρματος, η οποία παρέχει μεγάλη ποικιλία σε ειδικά παρασκευασμένα οργανικά προϊόντα, σχεδιασμένα ώστε να αναζωογονούν και να ηρεμούν τα μωρά, μαζί με συμβουλές στο βρεφικό μασάζ, μυστικά για τη φροντίδα της υγείας και πολλά άλλα. Η προσωπική της σελίδα στο Διαδίκτυο, The Natural Baby Care Expert, επίσης προσφέρει συμβουλές για τη φροντίδα των μωρών μαζί με φυσικά χειροποίητα θεραπευτικά μέσα, συνταγές και μυστικά για τις ώρες της «οικογενειακής θαλπωρής».

Samantha Quinn

Ικανοποίηση για εσάς και το µωρό σας -

Μητέρα τριών παιδιών, η Samantha Quinn είναι

κάλτσες

Α.Ε.

SIMONE CAVE

9 789605 831103

ΚΑΙ

DR CAROLINE FERTLEMAN

Α.Ε.

JULIAN CHOMET ΚΑΙ DR CAROLINE FERTLEMAN

Α.Ε.

www.parisianou.gr � info@parisianou.gr

ΠΑΡΙΣΙΑΝΟΥ

ΕΚ∆ΟΣΕΙΣ

ΠΑΡΙΣΙΑΝΟΥ

μήλα

ΕΚ∆ΟΣΕΙΣ

ISBN 978-960-583-110-3

www.parisianou.gr � info@parisianou.gr

ISBN 978-960-583-111-0

αυτοκίνητα

ΕΚ∆ΟΣΕΙΣ

ΠΑΡΙΣΙΑΝΟΥ

μέλισσες • Περιλαμβάνει 10 κάρτες αρίθμησης για ΕΞΥΠΝΑ ΠΑΙΔΙΑ!

Έτσι, τώρα μπορείτε να είστε μια έξυπνη μαμά και να έχετε ένα έξυπνο μωρό!

JULIAN CHOMET ΚΑΙ DR CAROLINE FERTLEMAN

Έτσι, μπορείτε πλέον να είστε μια έξυπνη μητέρα δίνοντας στο παιδί σας ένα καλό ξεκίνημα σε αυτά τα σημαντικά προσχολικά χρόνια.

Η δημοσιογράφος Simone Cave και η σύμβουλος παιδιατρικής Caroline Fertleman, και οι δύο μητέρες τριών παιδιών, γράφουν από την προσωπική τους πείρα και σύμφωνα με τις πρόσφατες έρευνες στο πώς το δημιουργικό παιχνίδι επιδρά στην ανάπτυξη του παιδιού.

SIMONE CAVE ΚΑΙ DR CAROLINE FERTLEMAN

Ο ιατρικός δημοσιογράφος Julian Chomet και η σύμβουλος παιδιατρικής Caroline Fertleman είναι και οι δύο γονείς που γράφουν από προσωπική εμπειρία, σε συνδυασμό με τα πλεονεκτήματα της πρόσφατης έρευνας σχετικά με την επίδραση που έχει το δημιουργικό παιχνίδι στην ανάπτυξη του παιδιού.

ψάρι

Samantha Quinn

μέλισσες

ΕΚ∆ΟΣΕΙΣ

ΠΑΡΙΣΙΑΝΟΥ

Αναζωογόνηση &

ηρεµία

για µωρά και µητέρες

Α.Ε.

ΚΑΡΤΕΣ ΑΡΙΘΜΗΣΗΣ Πιέστε προς τα έξω τις κάρτες. Από την ηλικία των τριών, το παιδί σας θα μπορεί να απολαμβάνει το μέτρημα μαζί σας και να αναγνωρίζει τους αριθμούς. Μπορείτε να κρατάτε τις κάρτες με τον αντίχειρα πάνω στον αριθμό όσο το παιδί μετρά και να αποκαλύπτετε την απάντηση. Υπάρχουν άλλες πέντε κάρτες στο πίσω μέρος του βιβλίου.

ΕΞΥΠΝΟ Ε ΞΥ ΠΑΙΔΙ

ο παιχνίδι με το μωρό σας αποτελεί ουσιαστικό μέρος της ανάπτυξής του και, προκειμένου να αποκομίσει τα μεγαλύτερα δυνατά οφέλη από τον χρόνο παιχνιδιού, πρέπει να είστε έξυπνοι.

Κάθε δραστηριότητα παιχνιδιού στο ΕΞΥΠΝΟ ΜΩΡΟ έχει επιλεγεί ή έχει εκπονηθεί σύμφωνα με τα πλεονεκτήματα που παρέχει στην ανάπτυξή του. Γνωρίζατε ότι το κρυφτό μπορεί να ανακουφίσει το παιδί 100την Ι∆ΕΕΣ ∆ΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ ∆ΥΟόταν ΕΩΣ ΠΕΝΤΕ ΕΤΩΝ σας από αγωνίαΓΙΑ του αποχωρισμού; Επίσης,ΠΑΙΧΝΙ∆Ι γνωρίζατε ότιΓΙΑ αυτήΠΑΙ∆ΙΑ η απλή κίνηση το παιδί σας κάνει φούσκες συμβάλλει σημαντικά στη βελτίωση της ομιλίας, εμπλουτίζει το λεξιλόγιο και έχει καταπραϋντική δράση;

ΕΞΥΠΝΟ ΠΑΙΔΙ

δεινόσαυροι

ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ, ΔΙΑΝΟΗΤΙΚΗ, ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

100 Ι∆ΕΕΣ ΓΙΑ ΠΑΙΧΝΙ∆Ι ΠΟΥ ΘΑ ΕΝΙΣΧΥΣΟΥΝ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙ∆ΙΟΥ ΣΑΣ

ΕΞΥΠΝΟ ΜΩΡΟ

Βιβλία

ΕΞΥΠΝΟ ΠΑΙΔΙ

Μεταξύ έξι και δώδεκα μηνών το διασκεδάστε μιμούμενοι τις φων ιστοριών σχετικά με τ

Το βιβλίο Αναζωογόνηση & ηρεμία για μωρά και μητέρες περιλαμβάνει αποτελεσματικές και πρακτικές ιδέες που θα βοηθήσουν τις νέες μητέρες να προσαρμοστούν στη μητρότητα με φυσικό τρόπο. Μέσα στις σελίδες του θα βρείτε συμβουλές σχετικά με:

• Την κατανόηση του μωρού σας • Την αναγνώριση των διαφόρων κλαμάτων, των ήχων και της συμπεριφοράς

• • • • •

Την ανάπτυξη της ρουτίνας του ύπνου Τη διέγερση των αισθήσεων – τι να κάνετε τότε Τα φυσικά και συναισθηματικά οφέλη του μασάζ Τις προτεινόμενες συμπληρωματικές θεραπείες Τις φυσικές θεραπείες και λύσεις για την αντιμετώπιση μιας ποικιλίας συχνών ασθενειών, συμπεριλαμβανομένων των παρακάτω:

ý ΚΟΛΙΚΟΙ ý ΚΡΥΩΜΑ ΚΑΙ ΒΗΧΑΣ ý ΠΥΡΕΤΟΣ ý ΣΜΗΓΜΑΤΟΡΡΟΪΚΗ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑ

ý ΕΚΖΕΜΑ ý ΣΥΓΚΑΜΑ ý ΔΥΣΚΟΙΛΙΟΤΗΤΑ ý ΔΙΑΡΡΟΙΑ ý ΠΑΛΙΝΔΡΟΜΗΣΗ ý ΟΔΟΝΤΟΦΥΪΑ

και για τις μητέρες:

ý ΕΠΙΛΟΧΕΙΟΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ý ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΘΗΛΑΣΜΟΥ

ý ΟΡΜΟΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ý ΚΑΙΣΑΡΙΚΗ ΤΟΜΗ ý ΡΑΓΑΔΕΣ

… και αντιμετώπιση της στέρησης ύπνου τόσο για τα μωρά όσο και για τις μητέρες!

Ο φυσικός τρόπος φροντίδας για εσάς και το μωρό σας

Η βήμα προς βήμα ρουτίνα μασάζ καλύπτει από το κεφάλι μέχρι τα δάχτυλα του ποδιού, περιλαμβάνοντας τα πόδια, την κοιλίτσα και τον θώρακα, τα χέρια, το πρόσωπο και την πλάτη, και υπάρχει επίσης μια πεντάλεπτη πρακτική πριν από τον ύπνο που εγγυάται να βοηθήσει το μικρό σας να χαλαρώσει και να κοιμηθεί πιο εύκολα.

ΕΚ∆ΟΣΕΙΣ

ΠΑΡΙΣΙΑΝΟΥ

14.11.2018

στα μικρά κορίτσια πως κάθε όνειρό τους μπορεί να γίνει πραγματικότητα αρκεί να έχουν θάρρος και επιμονή; Με βάση τις παραπάνω σκέψεις οι Εκδόσεις Παπαδόπουλος παρουσιάζουν τη σειρά εικονογραφημένων βιβλίων «μικρά κορίτσια με ΜΕΓΑΛΕΣ ΙΔΕΕΣ», που έχει πουλήσει περισσότερα από 1.000.000 αντίτυπα και έχει μεταφραστεί σε 17 γλώσσες. Κάθε βιβλίο φιλοξενεί στο τέλος ένα μικρό βιογραφικό της εκάστοτε πρωταγωνίστριας. Την αρχή κάνουν η Μαρί Κιουρί, η Αγκάθα Κρίστι και η Κοκό Σανέλ.

Λούνα, την ηρωίδα που θα διασκεδάσει τα παιδιά και παράλληλα θα τα βοηθήσει στην ανάπτυξη και στη διαχείριση των κοινωνικών δεξιοτήτων τους. Στην πρώτη ιστορία με τίτλο «Μου αρέσει πολύ να παίζω μπάλα!», που η Βαρβαρούση συνέγραψε με τη Βελγίδα συγγραφέα και βιβλιοκριτικό Agnes Verboven, γνωρίζουμε τη Λούνα, η οποία έχει πρόσφατα μετακομίσει σε μια νέα γειτονιά. Παρόλο που της αρέσει πολύ το νέο της σπίτι, είναι λυπημένη γιατί δεν έχει κάνει ακόμα φίλους. Έτσι αποφασίζει να κάνει κάτι καθόλου σωστό…

Δυο νέοι τίτλοι κυκλοφόρησαν στη σειρά «Η πρώτη μου λογοτεχνία» των εκδόσεων Μεταίχμιο για παιδιά από 4 ετών, «Ο πρώτος μου Σουίφτ. Τα ταξίδια του Γκιούλιβερ», σε διασκευή Λίνας Σωτηροπούλου και εικονογράφηση Βασίλη Γρίβα και «Ο πρώτος μου Κάρολ. Η Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων», σε διασκευή Αγγελικής Δαρλάση και εικονογράφηση Σάντρας Ελευθερίου. Δυο αξέχαστα έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, η πασίγνωστη ιστορία της Αλίκης αλλά και οι απίθανες περιπέτειες του Λέμιουελ Γκιούλιβερ, σε δύο όμορφες διασκευές για να τις αγαπήσουν οι μικροί αναγνώστες.

«Οι πρώτες μου ιστορίες» (εκδόσεις Παρισιάνου) περιλαμβάνουν γνωστά παραμύθια τουΆντερσεν, των Γκριμ, του Περό, αλλά και του Αισώπου, καθώς και δημώδη αμερικανικά, αγγλικά και ρωσικά παραμύθια, τα οποία αφηγείται εκ νέου με γλώσσα γλαφυρή και διαυγή σε ένα πλούσια εικονογραφημένο βιβλίο η Felicity Brooks. Γνωρίστε στα παιδιά σας τη μαγεία τους και βυθιστείτε μαζί τους σε ένα παραμυθένιο κόσμο που δεν έχει πάψει ποτέ να συγκινεί τους αναγνώστες. Θα συναντήσετε κακούς λύκους, ψάρια που πραγματοποιούν ευχές, μικρά εξυπηρετικά ξωτικά, δυστυχισμένες γοργόνες, αρκούδες που μιλούν, υπερόπτες λαγούς, αληθινές πριγκίπισσες, τρομερούς γίγαντες κι ένα φυγά... μπισκοτούλη! Την έκδοση συμπληρώνει περιεκτικό επίμετρο όπου ανιχνεύεται η καταγωγή των ιστοριών.

Πόσο ονειροπόλα, δημιουργικά και επινοητικά είναι τα παιδιά! Το μόνο που χρειάζονται για να λάμψουν είναι αυτοπεποίθηση. Έτσι είναι και η Σαραμπέλα, πρωταγωνίστρια του βιβλίου «Η Σαραμπέλα και το καπέλο της σκέψης», της Judy Schachner (εκδόσεις Διόπτρα). Πάντα συλλογίζεται, ονειρεύεται και με τη φαντασία της φτιάχνει καινούριες λέξεις και εικόνες. Σκέψεις τόσο μεγάλες, που είναι θαύμα που χωράνε στο κεφάλι της! Κι όταν αυτές μπερδεύονται δεν μπορεί να συγκεντρωθεί στο μάθημα. Για καλή της τύχη, όμως, κάνοντας μια σχολική εργασία, σκέφτεται την καλύτερη ιδέα που είχε ποτέ… Να δείξει στους άλλους ποια στ’αλήθεια είναι. H βραβευμένη συγγραφέας και εικονογράφος Λήδα Βαρβαρούση παρουσιάζει μία νέα σειρά εικονογραφημένων βιβλίων των εκδόσεων Παπαδόπουλος. Αξιοποιώντας την εμπειρία της από το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Ζωγραφηγήσεις με τη Λήδα» που παρουσιάζει σε σχολεία και βιβλιοθήκες, εμπνεύστηκε από τη σκυλίτσα της τη

ΚΑΡΤΕΣ μωρό σας θα αρχίσει να αναγνωρίζει τις μορφές αυτών των ζώων. Παρουσιάστε του τις κάρτες και νές των ζώων. Από τους δώδεκα μήνες, το νήπιό σας θα απολαμβάνει να σας βοηθά στην επινόηση τους χαρακτήρες των καρτών. Υπάρχουν ακόμη έξι κάρτες στο πίσω μέρος του βιβλίου.

Α.Ε.

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

Επίσης από τις εκδόσεις Παρισιάνου προτείνουμε τις «Ιστορίες για παραμυθένια όνειρα», μια μοναδική ανθολογία με 25 παραμυθιών με υπέροχη εικονογράφηση. H γνωστή συγγραφέας παιδικών βιβλίων Rosie Dickins μάς προσφέρει μία ακόμη συλλογή κλασικών και πολυαγαπημένων ιστοριών απ’όλο τον κόσμο, ειδικά διασκευασμένων για ανάγνωση πριν από τον ύπνο. Σας εγγυόμαστε ότι τα όνειρα των παιδιών σας θα γεμίσουν με ξωτικά και νεράιδες, ήρωες και δράκους, σεληνόφως και μαγεία. Ο συγγραφέας Αντώνης Παπαθεοδούλου και η εικονογράφος Ίρις Σαμαρτζή υπογράφουν την νέα σειρά των εκδόσεων Παπαδόπουλος «Μικρά Μεγάλα Κλασικά», που περιλαμβάνει εικονογραφημένες διασκευές για μικρά παιδιά σημαντικών έργων

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

14.11.2018

της παγκόσμιας κλασικής λογοτεχνίας. Το πρώτο βιβλίο που κυκλοφορεί είναι το «Τομ Σόγερ ή το μεγαλύτερο παιδικό δωμάτιο του κόσμου», γεμάτο χιούμορ και εκπλήξεις, που κατορθώνει να διατηρήσει όλα τα μηνύματα του αριστουργήματος του Μαρκ Τουέιν, όπως την αξία της φιλίας, τη σημασία της χαράς του παιχνιδιού και τη στάση ζωής που χαρακτηρίζεται από αυθεντικότητα και αγνή καρδιά. Το νέο βιβλίο της βραβευμένης Σοφίας Δάρτζαλη «Το σύν-ναι-φο που κατάπινε τα ναι» (εκδόσεις Διόπτρα, εικονογράφηση Ρένια Μεταλληνού) αποτυπώνει άριστα ένα συναίσθημα που πολλές φορές ακόμα κι εμείς οι ενήλικες δεν μπορούμε να περιγράψουμε. Μια μέρα η μικρή Χλόη ξυπνά με νεύρα και της φταίνε όλα. Δεν ξέρει γιατί μέχρι που αντιλαμβάνεται ότι μέσα στο δωμάτιό της έχει εισβάλει ένα σύννεφο, ή μάλλον ένα σύν-ναι-φο, που ρουφά κάθε "ναι". Έτσι, η Χλόη μεταμορφώνεται ξαφνικά σε Χλόχι. Θα καταφέρει, άραγε, να ξαναβρεί τα ναι της; Μια ιστορία γεμάτη παιδικά όχι και πολύ πείσμα, ένα περίεργο σύννεφο και μια βροχή που, όταν τα δεις κάπως αλλιώς, μπορούν να φέρουν μια λιακάδα γεμάτη ναι. Από τις εκδόσεις Καστανιώτη κυκλοφορεί το βιβλίο του Βασίλη Παπαθεοδώρου «Σερ Αμί, το περιστέρι του πολέμου» (εικονογράφηση Λίλα Καλογερή), μια ιστορία αυτοθυσίας και βαθιάς αίσθησης του καθήκοντος που συνέβη το 1918, στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, σε πεδίο μάχης στη Γαλλία. Ένα εκπαιδευμένο περιστέρι περνά πάνω από τις γραμμές του εχθρού, τραυματίζεται βαριά από τα πυρά, αλλά καταφέρνει να μεταφέρει το μήνυμα απόγνωσης των αποκλεισμένων στρατιωτών στο αρχηγείο τους κι έτσι τελικά να τους σώσει. Η Σερ Αμί, που το όνομά της σημαίνει αγαπητός φίλος, τιμήθηκε αργότερα με μετάλλιο για την ηρωική της πράξη. Το βιβλίο ανήκει στη σειρά «Απρόσμενοι Φίλοι», που απευθύνεται σε παιδιά προσχολικής και πρωτοσχολικής ηλικίας και περιλαμβάνει ιστορίες βασισμένες σε πραγματικά περιστατικά ηρωισμού, πίστης και αφοσίωσης ζώων. Μια νέα ιστορία για παιδιά από 5 ετών από τη Μαρία Ρουσάκη, σε εικονογράφηση του Μαρκ Ουάινσταϊν. «Το σπηλιανθρωπάκι» (εκδόσεις Ψυχογιός) ήταν ένα αξιοθαύμαστο παιδί, που έκανε πολύ περήφανους τους γονείς του. Κραύγαζε το τραγούδι της ευτυχίας, έτρωγε με τα χέρια, χτυπούσε όλους με το ρόπαλό του. Ώσπου, μια μέρα, όλα άλλαξαν. Το σπηλιανθρωπάκι αποφάσισε να ζωγραφίζει σε χαρτί αντί για τους τοίχους. Σκούπιζε τα πόδια του προτού μπει στη σπηλιά. Αρνιόταν να ουρλιάζει ή να κυνηγά με τη σφεντόνα του. Αντιδρούσε σε όλα! Οι γονείς του ήταν σε απόγνωση, καθώς το παιδί κινδύνευε να γίνει... ευγενικό.Άραγε, κατάφεραν να κάνουν κάτι; Ο Φώτης φοβάται το σκοτάδι, γιατί κρύβει τα πιο τρομακτικά τέρατα που μπορείτε να φανταστείτε! Όμως ο αγαπημένος του παππούς έχει τη λύση. Το μαγικό υγρό ΤΕΡΑΤΕΞ που διώχνει όλα τα τέρατα μακριά. Ένα φσσσστ και τέρατα τέλος! Ή μήπως δεν είναι τόσο απλό; Η «Αποστολή... ΤΕΡΑΤΕΞ» της Σταυρούλας Παγώνα (εκδόσεις Ελληνοεκδοτική, εικονογράφηση Γιάννα Λουλούδη) είναι μια ιστορία για το θάρρος που έχουμε όλοι μέσα μας, το πιο αξιόπιστο όπλο μας απέναντι σε κάθε φόβο. Ένας αγαπημένος ήρωας που συντρόφεψε πολλές γενιές παιδιών επιστρέφει σε μια σύγχρονη διασκευή. Στο νέο βιβλίο των εκδόσεων Πατάκη «Πες το μ’ ένα παραμύθι: Οι περιπέτειες του Νιλς», η Μαρία Παπαγιάννη αφηγείται το αριστούργημα της Σέλμα Λάγκερλεφ "Το θαυμαστό ταξίδι του Νιλς Χόλγκερσον" ενώ η Μυρτώ Δεληβοριά ταξιδεύει τον Νιλς μέσα από τις δικές της εικόνες. Ο άξονας της σειράς «Πες το μ’ένα παραμύθι» είναι πως όλα μπορείς να τα πεις κι αλλιώς. Πώς να πεις σ’ένα παιδί που κακομεταχειρίζεται τα ζώα ότι αυτός ο τόπος ανήκει σε όλα τα πλάσματα; Πώς να πεις σε κάποιον που νιώθει αιχμάλωτος ότι αξίζει να ζει για ένα όνειρο. Πώς να τα πεις χωρίς να κάνεις κήρυγμα; Ο Νιλς ήταν το παράδειγμα. Αυτό το κακότροπο και τεμπέλικο αγόρι που, όσα κι αν του έλεγαν οι γονείς του, φερόταν άσχημα στα ζώα και τους ανθρώπους. Όμως ο Νιλς άλλαξε. Πώς; Ταξιδεύοντας μαζί με τις αγριόχηνες για ένα χρόνο είδε και κατάλαβε πολλά. Και γύρισε σοφότερος και γεμάτος αγάπη. Είναι μια όμορφη ηλιόλουστη μέρα και ο πρωταγωνιστής του βιβλίου του Μάκη Τσίτα «και βγάζω το καπέλο μου» (εκδόσεις Κόκκινη Κλωστή Δεμένη, εικονογράφηση Ντανιέλα Σταματιάδη) ξυπνάει με καλή διάθεση και αποφασίζει να βγει βόλτα. Πηγαίνει σ’ένα πανέμορφο πάρκο κι εκεί συναντάει τρία παιδιά που ετοιμάζονται να παίξουν το «Λύκε, λύκε» και ψάχνουν για τον τέταρτο της παρέας. Γίνεται εκείνος ο τέταρτος και το παιχνίδι ξεκινάει. Είναι όμως τόσο καλός όσο δείχνει; Ήταν, άραγε, σωστή η απόφαση των παιδιών να τον αφήσουν να παίξει μαζί τους; Πολλές φορές τα πράγματα δεν είναι έτσι όπως φαίνονται και οι Λύκοι κυκλοφορούν ανάμεσά μας. Από τις εκδόσεις Ψυχογιός, κυκλοφορεί «Η Ρουφήχτρα» της Ιωάννας Ζαχαρού, για παιδιά από 6 ετών. Στο δωμάτιο του Οδυσσέα αντικείμενα εξαφανίζονται μυστηριωδώς στα καλά καθούμενα, και άλλες φορές εμφανίζονται από το πουθενά. Η μαμά του πιστεύει ότι είναι απλώς ακατάστατος, αλλά εκείνος ξέρει την αλήθεια. Κάπου στο σύμπαν υπάρχει μια πελώρια ρουφήχτρα που εξαφανίζει ό,τι της αρέσει. Ο Οδυσσέας μοιράζεται το μυστικό του με τον φίλο του τον Νικόλα και μαζί προσπαθούν να λύσουν το μυστήριο. Μέχρι που βρίσκει ένα περίεργο σημείωμα από το σύμπαν, και τα πράγματα μπερδεύονται ακόμη περισσότερο.

14.11.2018

Επιστρέφουμε στο δημοτικό σχολείο της Φτερνιζούπολης και στην πιο θεότρελη τάξη όλων των εποχών, καθώς κυκλοφόρησαν δυο νέα «Συμμαθητάκια» από τις εκδόσεις Διόπτρα. «O Μηνάς ο Μινιατούρας» δεν θα μπορούσε να είναι υπερήρωας, καθώς έχει την πιο άχρηστη σουπερ-δύναμη του κόσμου, είναι... αόρατος! Η δασκάλα δεν τον βλέπει όταν σηκώνει το χέρι του, οι συμμαθητές του δεν τον βλέπουν όταν χωρίζονται σε ομάδες για να παίξουν ποδόσφαιρο, η αδερφή του δεν τον βλέπει όταν πρέπει να πάει στο μπάνιο… Μέχρι που μια ωραία μέρα όλα θα αλλάξουν! «Η Σάρα Πεισματάρα» τα θέλει όλα. Κυρίως θέλει έναν σκύλο. Ένα Σκοτσέζικο Τεριέ, μαύρο, με ζωηρό βλέμμα και απαλό τρίχωμα. Η μαμά της δεν θέλει ούτε καν να ακούει τη λέξη σκύλος, όμως η Σάρα δεν είναι τύπος που θα τα παρατήσει στο πρώτο όχι, ούτε στο δεύτερο, ούτε στο δέκατο ούτε και στο εκατοστό χιλιοστό. Και για να αποκτήσει τον σκύλο της θα φτάσει μέχρι το παλάτι της Βασίλισσας της Αγγλίας. Θέλετε να μάθετε περισσότερα για τη μυστηριώδη ομορφιά της Μόνα Λίζα, τον γεροδεμένο Δαβίδ, τον γιγάντιο Βούδα, τον Χριστό τον Λυτρωτή και τη Μικρή Γοργόνα και να απολαύσετε το μεγαλείο των ηλιοτρόπιων; Τότε ελάτε με τη Μίνα, τη γάτα, και τις δίδυμεςΆννα και Λάνα στο ταξίδι τους γύρω από τους πιο διάσημους πίνακες και γλυπτά, μέσα από το βιβλίο των εκδόσεων Ψυχογιός «Ανακαλύπτω τα σπουδαιότερα έργα τέχνης». Μάθετε πώς προέκυψαν, αλλά και πληροφορίες για τους καλλιτέχνες που τα δημιούργησαν και τις τεχνικές που χρησιμοποίησαν. Η Σοφία Μαντουβάλου επιστρέφει με «Το αγόρι που διάβαζε στις κότες παραμύθια» (εκδόσεις Πατάκη, εικονογράφηση Κέλλυ Ματαθία-Κόβο), μια αλληγορική και πολυεπίπεδη ιστορία για όσους πιστεύουν ότι αν θέλουν μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο. Τι έγινε, άραγε, όταν ένα αγόρι άρχισε να διαβάζει στις κότες παραµύθια; Τι συνέβη όταν οι κότες, από τα πολλά παραµύθια που άκουσαν, σταµάτησαν να έχουν στενό µυαλό και τα φτερά της φαντασίας τους άρχισαν να µεγαλώνουν; Τι έκανε ο μαυροκόκορας όταν παρατήρησε πως οι κότες σταµάτησαν

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

43 ξαφνικά να τρώνε πίτουρα; Ποιος θα δώσει ένα τέλος σ’αυτή την ιστορία, η γιαγιά, το αγόρι, ή µήπως ο καθένας από εμάς, τους αναγνώστες; Στο βιβλίο της Τζένης Κουτσοδημητροπούλου «Ο Φάνης ο φαρσέρ» (εκδόσεις Μεταίχμιο, εικονογράφηση Βασίλης Γρίβας), ο μικρός πρωταγωνιστής καταφέρνει να κάνει όλη την τάξη να γελά καθημερινά με τα πιο απίθανα αστεία του. Αλλά τι γίνεται όταν ξεπεράσει τα όρια της «πλάκας»; Και πότε ένα πείραγμα παύει να προκαλεί γέλιο και διασκέδαση; Στην έκδοση περιλαμβάνεται QR Code με την αφήγηση του παραμυθιού από την ίδια τη συγγραφέα. Πώς δημιουργήθηκε η μεγάλη έκρηξη και ο κόσμος μας; Πώς είναι το σύμπαν σήμερα; Πώς ήταν ο πλανήτης μας 250 εκατομμύρια χρόνια πριν; Με ποιον τρόπο λειτουργούν τα ηφαίστεια; Πώς έχει επηρεάσει τον κόσμο η ανθρώπινη δραστηριότητα και τι μπορούμε να κάνουμε για τον σώσουμε; «Προορισμός: Διάστημα» και «Προορισμός: Πλανήτης Γη». Δύο νέα βιβλία γνώσεων σε πολυτελή-σκληρόδετη έκδοση κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Ίκαρος σε μετάφραση Ηλία Μαγκλίνη και προσφέρουν στους αναγνώστες από 7 ετών μια λεπτομερή εισαγωγή για να κατανοήσουν με απλό και ουσιαστικό τρόπο τον κόσμο, τη δημιουργία του και την εξέλιξή του. Σε κάθε βιβλίο περιλαμβάνεται και μια μεγάλη αφίσα διπλής όψης. Από τις εκδόσεις Ίκαρος κυκλοφορεί και το βιβλίο γνώσεων «Η εποχή των δεινοσαύρων», του παλαιοντολόγου Dr Steve Brusatte, σε εικονογράφηση Daniel Chester και μετάφραση Χαράς Γιαννακοπούλου, που καλεί τα παιδιά να ταξιδέψουν σε έναν κόσμο που χάθηκε στα βάθη του παρελθόντος πολλά εκατομμύρια χρόνια πριν, εξερευνώντας περισσότερα από 100 διαφορετικά είδη δεινοσαύρων. Η κλασική σειρά με τις ιστορίες του Μικρού Βρικόλακα, τηςΆνγκελα ΖόμερΜπόντενμπουργκ ήρθε στις εκδόσεις Ψυχογιός. Στο πρώτο βιβλίο, με τίτλο «Ο Μικρός Βρικόλακας», γνωρίζουμε τον νεαρόΆντον, που λατρεύει τις ιστορίες τρόμου.

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

14.11.2018

Όταν ένας μικρός βρικόλακας, ο Ρούντολφ, προσγειώνεται στο περβάζι του παραθύρου του ένα βράδυ, οι δυο τους θα ζήσουν ένα σωρό ξεκαρδιστικές περιπέτειες καθώς θα βρεθούν στο σπίτι του Ρούντολφ, τον Τάφο των Σλότερσταϊν, όπου οΆντον θα καταφέρει στο τσακ να γλιτώσει από τα νύχια της θείας Δωροθέας.

και ο Ράουλι θα ξεπροβάλουν σαν ήρωες; Ή δε θα ξέρουν αν θα βγουν ζωντανοί από κει μέσα; Η συγκινητική και ιδιοφυής ιστορία επιστημονικής φαντασίας "Οι άπειρες ζωές της Μέιζι Ντέι" του Κρίστοφερ Ετζ, για παιδιά από 10 ετών, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, σε μετάφραση Αγγελικής Δαρλάση. Είναι τα δέκατα γενέθλια της Μέιζι, που ανυπομονεί να ανοίξει τα δώρα της, ελπίζοντας να πάρει όλα όσα χρειάζεται για να φτιάξει τον δικό της πυρηνικό αντιδραστήρα! Ξυπνάει όμως μέσα σε ένα άδειο σπίτι και έξω δεν υπάρχει τίποτα εκτός από ένα πυκνό και τρομακτικό σκοτάδι. Παγιδευμένη σε μια πραγματικότητα που μεταβάλλεται αδιάκοπα, η Μέιζι ξέρει ότι, για να σωθεί, θα πρέπει να βασιστεί στους νόμους που διέπουν το σύμπαν και στην αγάπη της οικογένειάς της.

Στο δεύτερο βιβλίο, με τίτλο «Ο Μικρός Βρικόλακας μετακομίζει», ο Ρούντολφ έχει εξοριστεί από την οικογενειακή κατοικία εξαιτίας της φιλίας του με ανθρώπους. Τώρα ζει στο υπόγειο της πολυκατοικίας τουΆντον, που φοβάται ότι οι γονείς του θα ανακαλύψουν το μυστικό του. Όταν ένας γείτονας παραπονιέται για τις άσχημες μυρωδιές, τα πράγματα φαίνονται πιο άσχημα από ποτέ. Στο βιβλίο της «Ο Κωστής και οι χαμένες λέξεις» (εκδόσεις Μεταίχμιο, εικονογράφηση Πετρούλα Κρίγκου), η Στέργια Κάββαλου αφηγείται την ιστορία ενός πιτσιρικά που αναγκάζεται να µεταναστεύσει µε την οικογένειά του στη Γαλλία. Ο Κωστής αρχικά θα προσπαθήσει να πολεµήσει το κακό που τον βρήκε. Αφού δεν καταφέρνει, όµως, να αλλάξει την κατάσταση και η αναχώρηση γίνεται πραγματικότητα, θα συνειδητοποιήσει ότι αυτό που φοβάται περισσότερο είναι να µη χάσει τις λέξεις του. Τις δικές του ελληνικές λέξεις… Κι έτσι επινοεί ένα παιχνίδι συγγραφής, το οποίο απλώνεται σε όλη την πόλη.

Μετά την επιτυχία του Πάτα Like Επιτέλους, η Κέλλυ Αλχανάτη-Παπούλη επανέρχεται με το πέμπτο της βιβλίο, το «Ξαναπάτα Like Επιτέλους» και, χρησιμοποιώντας τους κώδικες επικοινωνίας και τη γλώσσα των παιδιών, προσεγγίζει τις χαρές αλλά και τους κινδύνους από την επαφή των παιδιών με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.. Έπειτα από δεκαπέντε ολόκληρες ημέρες χωρίς WI FI, η Μπίλι επιστρέφει από τις καλοκαιρινές διακοπές συνειδητοποιώντας πως η ζωή είναι πολύ όμορφη όταν έχεις ουσιαστική επαφή και όχι ηλεκτρονική. Όμως, πίσω στην καθημερινότητα, ξαναπιάνει στα χέρια της το αγαπημένο της τάμπλετ και ταξιδεύει στον μαγικό κόσμο του διαδικτύου που της έχει λείψει πολύ! Όμως, οι εφαρμογές και οι ομάδες στο ίντερνετ ολοένα και αυξάνονται. Θα τη βοηθήσουν τα comments και τα emoji να τα βγάλει πέρα με τα νέα δεδομένα του διαδικτύου ή θα της προκαλέσουν ακόμα περισσότερους μπελάδες;

Όπως όλοι πλέον γνωρίζουμε, η ζωή του Χάρι Πότερ αλλάζει για πάντα στα ενδέκατα γενέθλιά του, όταν λαµβάνει ένα γράµµα από τη διάσηµη Σχολή «Χόγκουαρτς» για Μαγείες και Ξόρκια. Ο Χάρι δεν είναι ένα συνηθισµένο αγόρι, είναι µάγος και μια απίστευτη περιπέτεια ξεκινά. Από τις εκδόσεις Ψυχογιός κυκλοφορεί «Ο Χάρι Πότερ και η Φιλοσοφική Λίθος», η πρώτη εικονογραφηµένη έκδοση του κλασικού έργου της Τζ. Κ. Ρόουλινγκ από τον βραβευµένο εικονογράφο Τζιµ Κέι, που δίνει νέα πνοή στην αγαπηµένη σειρά εκατοµµυρίων αναγνωστών.

Η Μαρούλα Κλιάφα γράφει την «Ιστορία ενός νεαρού Gamer» (εκδόσεις Πατάκη), ένα µυθιστόρηµα εµπνευσµένο εν µέρει από πραγµατικά γεγονότα, που θίγει µε ενάργεια το θέµα του gaming. Ο Οράτιος, ένας ευαίσθητος έφηβος µε υψηλό δείκτη νοηµοσύνης, ξενυχτάει παίζοντας µε τις ώρες βιντεoπαιχνίδια. Το gaming του προσφέρει διασκέδαση, δράση και περιπέτεια και καταφύγιο από τα προσωπικά του προβλήµατα. Επιπλέον –όταν φέρνει σε πέρας τις αποστολές– έχει την ικανοποίηση ότι τα καταφέρνει. Όµως, σταδιακά βυθίζεται στην εσωστρέφεια και αποπροσανατολίζεται τόσο, που καταλήγει να ζει σε δυο παράλληλους κόσµους: τον πραγµατικό και τον φανταστικό.Άραγε θα καταφέρει να ξεφύγει από την παγίδα της εικονικής πραγµατικότητας;

Ο «Αλλόκοσμος επισκέπτης», ο νέος ήρωας του Σπύρου Γιαννακόπουλου (εκδόσεις Πατάκη) έρχεται από µακριά, από έναν άλλο κόσµο. Είναι περίεργος στην όψη, αλλόκοτος. Δεν γνωρίζουµε τις προθέσεις του. Ο επιστήµονας τον κάλεσε και τον παγίδεψε στα υπόγεια του πύργου του, ψηλά στον λόφο, έξω από την πόλη. Ο επιστήµονας προσπαθεί να µελετήσει τις δυνάµεις του, να τις κατανοήσει κι ενδεχοµένως να τις χρησιµοποιήσει. Όµως εκείνος δραπετεύει κι αναζητά καταφύγιο εκεί που παίζουν δύο παιδιά… Η πρώτη ελληνική παραγωγή για τη Μικρή Σελήνη είναι πια γεγονός. Ο "Παβ, ο φάλτσος τζίτζικας & η περιπέτεια με τα τυφλά μυρμήγκια", του Φώτη Δούσου (εικονογράφηση Αγγελική Μπόζου), για παιδιά από 9 ετών, είναι η ιστορία ενός μποεμ τζίτζικα με γενναία ψυχή κι έμφυτη αισιοδοξία που αποφασίζει να διορθώσει το γεγονός πως γεννήθηκε φάλτσος! Έτσι ταξιδεύει για να βρει τον διαβόητο δάσκαλο φωνητικής Λυκάοντα, που θα τον προκαλέσει να του φέρει ένα χρυσό σπυρί από την Αφρική, εκεί όπου δεν πάτησε ποτέ πόδι τζίτζικα. Η περιπέτεια ξεκινάει. Ο Παβ γνωρίζει τα μυστήρια πλάσματα της ερήμου, αλλά και τον πιο απειλητικό στρατό της σαβάνας, τα τυφλά μυρμήγκια που κατασπαράζουν τα πάντα στο πέρασμά τους και αποδεικνύει πως οι τζίτζικες δεν είναι οκνηροί μπροστά στο όνειρό τους.

Ένα ιδιαίτερα σημαντικό ιστορικό έργο για παιδιά που φοιτούν στις μεγάλες τάξεις του Δημοτικού και εφήβους, το βιβλίο της Μαρίζας Ντεκάστρο «2651 ηµέρες δικτατορίας», κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, σε πρωτότυπη εικονογράφηση Βασίλη Παπαγεωργίου. Η αφήγηση αρχίζει την 21η Απριλίου 1967 που η συγγραφέας πήγαινε στη Β’ Γυμνασίου και τελειώνει στις 24 Ιουλίου 1974 που έπεσε η χούντα και είχε πλέον ενηλικιωθεί. Είναι ένα βιβλίο αναµνήσεων από τη ζωή των νέων εκείνα τα χρόνια, δικών της αναµνήσεων, των συμμαθητών και των μετέπειτα φίλων της. Είναι ένα βιβλίο για όλα όσα σημάδεψαν τους νέους τα χρόνια εκείνα και τους άλλαξαν, για τις καθημερινές εμπειρίες, για την πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα και για τα διεθνή γεγονότα που τους επηρέασαν. Κλείνουμε με μια ωραία ιδέα για μέλλοντες ή νέους γονείς! Από τα Ελληνικά Γράμματα κυκλοφορούν «Το πρώτο μου λεύκωμα-Αγοράκι» και «Το πρώτο μου λεύκωμαΚοριτσάκι», στα οποία θα καταγράψετε τα μοναδικά τρία πρώτα χρόνια της ζωής του νέου μέλους της οικογένειάς σας. Σε χρώμα γαλάζιο και ροζ, τα σκληρόδετα αυτά λευκώματα είναι έτοιμα να υποδεχθούν κάθε πολύτιμη στιγμή που θέλετε να φυλάξετε για πάντα, με πολλές διαφορετικές θεματικές ενότητες, με θήκες για φωτογραφίες, κάρτες, CD, και άλλα ανεκτίμητα αναμνηστικά.

Το 13ο βιβλίο της αγαπημένης σειράς graphic novel του Τζεφ Κίνι, με τίτλο «Το ημερολόγιο ενός Σπασίκλα. Αδέσποτες Χιονόμπαλες» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός. Όταν το γυμνάσιο του Γκρεγκ Χέφλι κλείνει λόγω χιονόπτωσης, η γειτονιά του μεταμορφώνεται σε χειμερινό πεδίο μάχης. Αντίπαλες ομάδες παιδιών διεκδικούν εδάφη, χτίζουν τεράστια οχυρά από χιόνι και στήνουν επικές μάχες με χιονόμπαλες. Στο στόχαστρο, φυσικά, βρίσκονται ο Γκρεγκ και ο παλιός του φίλος Ράουλι. Όταν το χιόνι λιώσει, ο Γκρεγκ

Η εποχή των δεινοσαύρων Προορισµός: ∆ιάστηµα Προορισµός: Πλανήτης Γη Τρία νέα βιβλία γνώσεων που προσφέρουν στους µικρούς αναγνώστες µια λεπτοµερή εισαγωγή για να κατανοήσουν µε απλό και ουσιαστικό τρόπο τον κόσµο µας, τη δηµιουργία του αλλά και την εξέλιξή του µέχρι σήµερα. 7+

ΕΚ∆ΟΣΕΙΣ ΙΚΑΡΟΣ / Βουλής 4, Σύνταγµα / T 210 3225152 / www.ikarosbooks.gr

ΔΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥ

14.11.2018

JORDAN: ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΈΝΗ ΣΕΙΡΆ ΣΤΟΜΑΤΙΚΉΣ ΥΓΙΕΙΝΉΣ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΆ

Οι παιδικές οδοντόβουρτσες και οδοντόκρεμες της Jordan είναι η βάση για υγιή δόντια από τα πρώτα χρόνια ζωής του παιδιού. Βήμα προς βήμα… Οδοντόβουρτσες Step 1 (0-2 ετών), Step 2 (3-5 ετών), Step 3 (6-9 ετών) ειδικά σχεδιασμένες, με εργονομικά διαμορφωμένες λαβές και μαλακές ίνες για αποτελεσματικό καθαρισμό των νεογιλών δοντιών. Οι χρωματιστές ίνες στο κέντρο της κεφαλής υποδεικνύουν τη συνιστώμενη ποσότητα οδοντόκρεμας για την κάθε ηλικία. Παιδικές Οδοντόκρεμες Kids (0-5 ετών) με 500ppm φθόριο για γερά δόντια, με ευχάριστη γεύση βατόμουρου, χωρίς SLS, Parabens και ζάχαρη. Junior (6-12 ετών) με 1450ppm φθόριο, με δροσερή γεύση φρούτων και μέντας, χωρίς SLS, Parabens και ζάχαρη. Θα τα βρείτε αποκλειστικά στα φαρμακεία. Αποκλειστική διάθεση από την ABC Kinitron

ΚΡΥΟΛΟΓΉΜΑΤΑ ΤΈΛΟΣ ΜΕ ΜΟΥΡΟΥΝΈΛΑΙΟ MÖLLER’S

Ο καλύτερος τρόπος να αντισταθούμε στις ιώσεις του χειμώνα (κρυολογήματα, γρίπες), αλλά και να αποφύγουμε πλήθος άλλες πολύ σοβαρότερες ασθένειες είναι να διατηρούμε το ανοσοποιητικό μας σύστημα σε άριστη κατάσταση. Προς το σκοπό αυτό, δεν υπάρχει καλύτερο φυσικό φάρμακο από το μουρουνέλαιο MÖLLER’S, το οποίο, επιπλέον, ενισχύει τη λειτουργία του καρδιαγγειακού και του νευρικού συστήματος, των ματιών και της όρασης, των αρθρώσεων, ολόκληρου του οργανισμού. Διατίθεται σε καθαρό, υγρό μουρουνέλαιο (σε 3 γεύσεις) και σε μίγμα μουρουνέλαιου/ιχθυέλαιου σε κάψουλες. Για τα παιδιά που δυσκολεύονται να πάρουν το μουρουνέλαιό τους και τα τόσο ωφέλιμα Ω-3 λιπαρά οξέα που περιέχει υπάρχουν τα ψαράκια-ζελεδάκια MÖLLER’S, στην υπέροχη φρουτένια γεύση των οποίων κανένα παιδί δεν μπορεί να αντισταθεί.

Apollonian Nutrition, 16 χλμ. Λεωφ. Σπάτων, Αθήνα, τηλ. 210-8100008, www.apolloniannutrition.gr

ΝΈΟ ΑΡΚΆΔΙ FAMILY 2ΠΛΉΣ ΔΡΆΣΗΣ

Η εταιρεία Αρκάδι, πιο σίγουρη από ποτέ, δημιουργεί και πάλι καινοτομία με το Νέο Αρκάδι Family 2πλής δράσης, το μόνο απορρυπαντικό στην Ελλάδα με φυτικό ένζυμο. Η σύνθεσή του περιέχει καθαριστικούς παράγοντες με ένζυμα φυτικής προέλευσης σε συνδυασμό την καθαριστική δύναμη του λευκού σαπουνιού και μαλακτικό παράγοντα για περισσότερη απαλότητα. Γιατί ο τρόπος της εταιρείας Αρκάδι να είναι μπροστά ήταν και θα είναι πάντα ο πιο φυσικός.

H BEPANTHOL® ΣΎΜΜΑΧΌΣ ΜΑΣ ΚΑΙ ΑΥΤΌ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΊΡΙ…

Καθώς το Φθινόπωρο προχωρά, νοσταλγούμε τις καλοκαιρινές διακοπές και την ανεμελιά που τις έκανε μοναδικές. Ανεμελιά με τους φίλους, ανεμελιά με την οικογένεια, ανεμελιά στο φαγητό, ανεμελιά και στην παραλία, καθώς με σύμμαχο τη Bepanthol®, οι θάλασσες ήταν πιο απολαυστικές από ποτέ, ενώ ο μοναδικός ελληνικός ήλιος, φίλος και σύμμαχός μας! Την προτίμησή του στη σειρά Bepanthol®, έδειξε και ο κορυφαίος Έλληνας σταρ, Σάκης Ρουβάς, μέσα από το τελευταίο video clip του για το τραγούδι με τίτλο «Καλημέρα», όπου μαζί με τις συμπρωταγωνίστριες του, διηγούνται την πιο όμορφη καλοκαιρινή ερωτική ιστορία, ενώ τα αντηλιακά Bepanthol® Sun βρίσκονται πλάι τους και τους προστατεύουν. Η Bepanthol® ξεχωρίζει, καθώς αποτελεί βασικό συστατικό στην καθημερινή ρουτίνα περιποίησης και προστασίας του δέρματος, παρέχοντας ολοκληρωμένη φροντίδα πριν, κατά τη διάρκεια αλλά και μετά την έκθεση στον ήλιο. Ξεκινώντας με τις κρέμες προσώπου της σειράς Bepanthol®, το δέρμα αποκτά ενυδάτωση και σφριγηλότητα, ενώ συνεχίζοντας με τη σειρά Bepanthol®Sun, το δέρμα προστατεύεται από την ακτινοβολία UV, ενυδατώνεται και αναπλάθεται φυσιολογικά. Τέλος, το σύστημα Bepanthol® σπρέι αφρού και κρέμα αντιμετωπίζει πιο έντονους ερεθισμούς από τον ήλιο και ελαφρά εγκαύματα, ενισχύοντας τη φυσική διαδικασία ανάπλασης και ίασης του ερεθισμένου δέρματος, χάρη στην προηγμένη νανοτεχνολογία και την προβιταμίνη Β5. Εδώ και περισσότερα από 70 χρόνια, η Bepanthol® αποτελεί ένα από τα πιο αγαπημένα brands για την περιποίηση του δέρματος. Αποστολή της είναι να δημιουργεί νέα ποιοτικά προϊόντα, με κλινικά αποδεδειγμένη αποτελεσματικότητα, κατάλληλα για το ευαίσθητο δέρμα χωρίς συντηρητικά, parabens και χρωστικές ουσίες. Η Bepanthol® φροντίζει για την ολοκληρωμένη και καθημερινή φροντίδα της γυναικείας επιδερμίδας μέσα από την ευρεία γκάμα εξειδικευμένων προϊόντων περιποίησης προσώπου. Με την εγγύηση της Bayer.

ΝΈΑ NAZAL CLEANER ΑΠΌ ΤΗΝ FREZYDERM

GLOBO. 100% ΔΙΑΣΚΈΔΑΣΗ ΜΕ 100% ΑΣΦΆΛΕΙΑ!

Μπορεί οι γιορτές να είναι ακόμα μακριά, αλλά οι μικροί μας φίλοι κάνουν ήδη σχέδια και ονειρεύονται τα δώρα που θα τους περιμένουν κάτω από το Χριστουγεννιάτικο δέντρο! Η Globo έχει φροντίσει ώστε να τους μείνουν κι αυτές οι γιορτές αξέχαστες, χάρη στη μεγάλη γκάμα παιχνιδιών της, με πάνω από 2.500 κωδικούς ανάμεσα στους οποίους και παιχνίδια βρεφικής ηλικίας, ξύλινα παιχνίδια, σχολικά και εποχιακά είδη, κούκλες, παιδικά καλλυντικά, λούτρινα, ηλεκτροκίνητα οχήματα για να μην μείνει κανένας μικρός φίλος παραπονεμένος οτιδήποτε κι αν επιθυμεί! Όποια κι αν είναι η επιλογή τους, τα παιχνίδια της Globo θα διεγείρουν τη δημιουργικότητα και τη φαντασία τους για να μην βαρεθούν ποτέ να παίζουν! Θα τα βοηθήσει να εκφράσουν κρυμμένα ταλέντα και να μάθουν παίζοντας είτε μόνα τους είτε με παρέα. Περισσότερες πληροφορίες στο www.globotoys.gr

Από σήμερα, όποια και αν είναι η αιτία που προκαλεί ρινική συμφόρηση, μπορεί να αντιμετωπιστεί. Η FREZYDERM δημιούργησε μία νέα σειρά πρωτοποριακών υπέρτονων αλατούχων διαλυμάτων Nazal Cleaner, που όχι μόνο απελευθερώνουν την αναπνοή με φυσικό τρόπο, αλλά επιπλέον ανακουφίζουν από τη ρινική συμφόρηση. Και τα 6 προϊόντα της σειράς περιέχουν χλωριούχο νάτριο από εξαιρετικής ποιότητας Ανθό Αλατιού Μεσολογγίου. Πρόκειται για έναν «θησαυρό» της φύσης, πλούσιο σε ωφέλιμα για τη ρινική κοιλότητα μεταλλικά άλατα και ιχνοστοιχεία, που καθαρίζει με ωσμωτική δράση, ανακουφίζει και προστατεύει από βακτήρια και ιούς, αλλεργιογόνα και λοιμώξεις. Παράλληλα, ένας μοναδικός συνδυασμός δραστικών συστατικών φυσικής προέλευσης προσφέρει ενυδατική, αποσυμφορητική και αντιμικροβιακή δράση. Και όλα αυτά χωρίς κορτιζόνη ή άλλες φαρμακευτικές ουσίες και χωρίς να προκαλούνται φαινόμενα εθισμού και εξάρτησης ή φαρμακευτική ρινίτιδα.

ΓΙΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΉ ΑΣΦΆΛΙΣΗ ΥΓΕΊΑΣ, ΜΙΝΕΤΤΑ CARE

Η ΜΙΝΕΤΤΑ Ασφαλιστική, ανταποκρινόμενη στις ανάγκες του κοινού για ακόμη πιο προσιτή ασφάλιση, προσφέρει το MINETTA CARE, ένα νοσοκομειακό πρόγραμμα, μέσω του οποίου παρέχεται δυνατότητα δωρεάν ασφάλισης για παιδιά ηλικίας έως 14 ετών (μέχρι δύο παιδιά), εφόσον και οι δύο γονείς είναι ασφαλισμένοι σε αυτό. Το MINETTA CARE περιλαμβάνει καλύψεις πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας περίθαλψης, όπως ιατρικές επισκέψεις, διαγνωστικές εξετάσεις και νοσηλεία, οι οποίες παρέχονται αποκλειστικά σε Δίκτυο Συμβεβλημένων Νοσοκομείων (ΕΥΡΩΚΛΙΝΙΚΗ, ΕΥΡΩΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΙΔΩΝ, ΕΡΡΙΚΟΣ ΝΤΥΝΑΝ, MEDITERRANEO, ΓΕΝΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ), ενώ περιλαμβάνονται και οι καλύψεις δεύτερης Ιατρικής Γνωμάτευσης και Φροντίδας ΜΙΝΕΤΤΑ.

14.11.2018

ΣΗΜΕΙΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ

ΒΑLLOONS: ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΠΛΑΣΤΗΡΑ 129, ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 396, ΖΩΓΡΑΦΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 49, Ν. ΗΡΑΚΛΕΙΟY ΜΑΡΙΝΟΥ ΑΝΤΥΠΑ 60 – 64, ΠΕΙΡΑΙΑΣ ΥΨΗΛΑΝΤΟΥ 1, ΧΑΛΑΝΔΡΙ ΒΑΣ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ 16 & ΓΡΙΒA, ΒΟΥΛΑ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 6, BALLOONS– CAROUSEL ΑΓ.ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ 199, BALLOONS – CAROUSEL ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 16, ΚΑΛΑΜΑΚΙ ΚΑΛΑΜΑΚΙΟΥ 87 ΩΔΕΙΟ ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΝΑΚΑΣ: ΑΘΗΝΑ ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ 41, ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΛΕΩΦ. ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 422, ΑΙΓΑΛΕΩ ΙΕΡΑ ΟΔΟΣ 240, ΚΗΦΙΣΙΑ ΚΗΦΙΣΙΑΣ 281 & ΣΟΛΩΜΟΥ, ΝΕΑΣ ΣΜΥΡΝΗΣ ΟΜΗΡΟΥ 68, ΠΕΙΡΑΙΑΣ ΗΡΩΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ 7 – 9, ΓΛΥΦΑΔΑΣ Σ. ΛΑΖΑΡΙΔΗ 1 & Ν.ΖΕΡΒΑ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ: ΚΟΛΩΝΑΚΙ ΚΟΥΜΠΑΡΗ 1 T.G.I FRIDAYS: KOΛΩΝΑΚΙ ΝΕΟΦΥΤΟΥ ΒΑΜΒΑ 2, ΓΛΥΦΑΔΑΣ ΛΑΖΑΡΑΚΗ 43 ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ: ΙΑΤΡΕΙΟ ΤΣΕΝΙΚΛΙΔΗ ΕΡΜΙΟΝΗ (ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ), ΚΡΥΣΤΑΛΛΗ ΚΩΣΤΑ & ΚΥΠΡΟΥ 2 ΑΓ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ: ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΚΟΝΙΚΟΣ ΑΓ.ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ 170, ΩΡΑ ΤΕΧΝΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΘΕΟΜΗΤΟΡΟΣ 46 & ΠΩΓΩΝΙΟΥ 2, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΑΡΑΒΑΝΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΚΑΤΣΙΜΠΑ 37, VOLTA FUN TOWN Λ. ΒΟΥΛΙΑΓΜΕΝΗΣ 276 ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ: DYSLEXIA CENTER ΛΕΩΦ. ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 421Β, ΜΑΡΙΟΣ ΚΟΡΜΑΣ (ΓΙΑΤΡΟΣ) ΑΓ. ΙΩΑΝΝΟΥ 53, BALLOONS ΜΠΟΥΡΜΠΟΥΛΗΘΡΕΣ ΤΣΙΜΙΣΚΗ 13, MONTESSORY WAY OF LIFE ΚΩΝ. ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ 9, STEM EDUCATION ΣΤΡΑΤΗΓΟΥ ΜΑΡΟΥΛΗ 7, ΑΙΓΑΛΕΩ: ICE N’ SCATE ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΠΑΠΠΑ 7 AΛΙΜΟΣ: ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΩΝ ΜΙΚΡΩΝ ΕΠΤΑΝΗΣΟΥ 4, ΜΠΟΡΤΣΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΧΑΡΙΛΑΟΥ ΤΡΙΚΟΥΠΗ 11 ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ: ΑΠΟ ΤΟ Α ΕΩΣ ΤΟ Ω ΜΠΟΥΣΙΟΥ 34, ΚΕΝΤΡΟ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ «ΕΝ ΓΝΩΣΕΙ» ΒΟΛΑΝΑΚΗ 17 & ΚΟΡΓΙΑΛΕΝΙΟΥ, ΣΧΟΛΕΣ ΓΟΝΕΩΝ (ΓΡΑΦΕΙΟ) ΛΑΚΩΝΙΑΣ 16, ΘΕΑΤΡΟ ΠΟΡΤΑ ΛΕΩΦ. ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 59, ΚΑΠΑΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ (ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ) ΧΑΤΖΗΚΩΣΤΑ 5 & ΒΑΣ. ΣΟΦΙΑΣ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ: ΠΑΙΞΕ ΓΕΛΑΣΕ ΚΥΠΡΙΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ 14 ΒΑΡΗ-ΒΑΡΚΙΖΑ: ΦΟΥΡΝΟΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ 98 & ΑΦΡΟΔΙΤΗΣ, PAPERCLUB ΒΑΣ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ 1, ΤΟ

ΠΕΡΙΒΟΛΙ ΤΗΣ ΒΑΡΗΣ ΚΥΡΓΙΩΝ 15, ΒΟΥΛΑ: ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΦΡΑΓΚΟΛΙΝΟ ΘΑΣΟΥ 1 ΒΡΙΛΗΣΣΙΑ: ΜΠΟΤΣΟΥ ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ (ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ) Λ. ΠΕΝΤΕΛΗΣ 39Α , ΑΓΡΙΟΚΥΚΝΟΙ ΓΡΑΜΜΟΥ 14, PLAYGYM, ΑΝΑΠΑΥΣΕΩΣ 18 ΒΥΡΩΝΑΣ: ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΜΠΟΥΡΑ ΧΡΥΣΑΝΘΗ Ν. ΕΛΒΕΤΙΑΣ 31, ΣΧΟΛΗ ΧΟΡΟΥ ΣΓΟΥΡΩΣ ΦΟΡΜΙΩΝΟΣ 137, ΚΕΝΤΡΟ ΜΕΛΕΤΗΣ ΧΟΡΟΥ ΝΤΑΝΚΑΝ ΧΡΥΣΑΦΗΣ 34 ΓΑΛΑΤΣΙ: ΣΤΑΣΙΝΑΚΗ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ (ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ) ΓΑΛΑΤΣΙΟΥ 139 & ΒΕΪΚΟΥ 1 ΓΕΡΑΚΑΣ: ΜΕΛΛΙΣΑΝΘΗ ΛΕΩΦ.ΜΑΡΑΘΩΝΟΣ 176 ΓΛΥΦΑΔΑ: FLEXASHOP ΑΡΤΕΜΙΔΟΣ 2, MY PLAYCE ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 32, ΡΟΖΥ ΚΥΘΝΟΥ 22 & ΛΕΩΝΙΔΙΟΥ 6, ART & HOBBY ΛΑΖΑΡΑΚΗ 10, BABY BEAUTY ΑΓΓΕΛΟΥ ΜΕΤΑΞΑ 24-26, FRIDAYS ΛΑΖΑΡΑΚΗ 43, ΦΡΑΓΚΟΛΙΝΟ (ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ) ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 55, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΣΚΡΕΚΑ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ 94, BALUX CAFE (ΑΣΤΕΡΑΣ ΓΛΥΦΑΔΑΣ) ΑΣΤΕΡΙΑ ΓΛΥΦΑΔΑΣ, LAPIN MAGIC LAND ΛΕΩΦ.ΒΟΥΛΙΑΓΜΕΝΗΣ 97, OLIVER FAMILY HOUSE (ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ PLAZA) Λ.ΔΗΜ.ΑΓΓΕΛΟΥ ΜΕΤΑΞΑ 37, ΔΑΦΝΗ: 3ο ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΔΑΦΝΗΣ ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ 74, ΚΕΝΤΡΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΔΗΜΟΥ ΔΑΦΝΗΣ ΕΘΝΑΡΧΟΥ ΜΑΚΑΡΙΟΥ 146 ΖΩΓΡΑΦΟΥ: KENTΡΟ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ LINGUALAND ΓΑΛΗΝΗΣ 34 ΙΛΙΟΝ: Β. & Π. ΚΩΤΟΥΛΑ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΑΓ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ 43 ΙΛΙΣΙΑ: ΚΕΝΤΡΟ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ ΠΑΠΑΒΑΛΣΑΜΗ ΚΡΑΤΕΡΟΥ 36, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΥ -ΚΡΕΚΑ Η. ΠΟΤΑΜΙΟΥ 2, ΔΑΜΑΛΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ (ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ) ΛΕΩΦ. ΒΑΣΙΛΙΣΣΗΣ ΣΟΦΙΑΣ 86 ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗ: ΜΟΥΣΕΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΩΝ ΣΙΒΡΙΣΣΑΡΙΟΥ 6, ΤΟ ΣΥΜΒΟΛΟ ΕΘΝ. ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ 144, ΩΡΑ ΓΙΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΕΘΝ. ΜΑΚΑΡΙΟΥ 1, 1ος ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗΣ, 2ος ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗΣ, ΚΑΛΛΙΘΕΑ: ΣΧΟΛΗ ΧΟΡΟΥ ΜΑΡΙΑ ΓΙΑΟΥΝΤΖΗ ΔΟΪΡΑΝΗΣ 8-10, ΣΤΑΥΡΟΣ ΝΙΑΡΧΟΣ (ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ) ΠΕΙΣΙΣΤΡΑΤΟΥΣ & ΣΑΧΤΟΥΡΗ ΚΕΝΤΡΟ ΑΘΗΝΑ: EVEREST ΠΕΙΡΑΙΩΣ 141, ΑΝΑΨΥΚΤΗΡΙΟ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΑΜΑΛΕΙΑΣ 2-4, ΚΑΦΕΝΕΙΟ ΦΩΚΙΑΝΟΥ ΒΑΣ. ΟΛΓΑΣ 1, ΙΑΝΟΣ ΣΤΑΔΙΟΥ 24, ΜΟΥΣΕΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΚΟΔΡΟΥ 9, ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ ΣΤΟΥΝΤΙΟ ΕΡΕΧΘΕΙΟΥ

22, ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΚΑΡΑΤΖΑ 7 & ΤΣΑΜΗ ΚΑΡΑΤΑΣΣΟΥ, ΜΟΥΣΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΔΩΝ ΗΡΑΚΛΕΙΔΩΝ 16, ΑΤΤΕΝΙUM ΩΔΕΙΟ ΑΔΡΙΑΝΟΥ 3, ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ ΗΒΗΣ 23, ΣΟΚΟΛΑΤΑ 56 ΕΡΜΟΥ 56, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΨΑΡΡΟΣ ΜΙΧΑΛΑΚΟΠΟΥΛΟΥ 94, ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΕΚΔΟΣΕΩΝ ΛΙΒΑΝΗ ΣΟΛΩΝΟΣ 98, ΕΘΝΙΚΗ ΛΥΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ 59-61, ΘΕΑΤΡΟ 104 ΕΥΜΟΛΠΙΔΩΝ 41, ΤΕΧΝΟΠΟΛΙΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 100, ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΟ ΜΟaΥΣΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ 12, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΤΑΚΗΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ 65, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ 118, ΚΑΦΕ ΚΟΡΝΑΡΟΥ ΚΟΡΝΑΡΟΥ & ΕΡΜΟΥ, ΘΗΣΕΙΟ ΕΝΑ ΘΕΑΤΡΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΕΧΝΕΣ ΤΟΥΡΝΑΒΙΤΟΥ 7, ART & HOBBY ΠΡΑΞΙΤΕΛΟΥΣ 31, BIOS ΠΕΙΡΑΙΩΣ 84, ΑΓΚΥΡΑ (ΠΟΛΥΧΩΡΟΣ) ΣΟΛΩΝΟΣ 124, ΘΕΑΤΡΟ ΑΒΑΤΟΝ ΕΥΠΑΤΡΙΔΩΝ 3, ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΝΗΣ (ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ) ΣΟΛΩΝΟΣ 52, ΡΟΙΝΙΩΤΗ ΣΤΑΜΑΤΙΑ (ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ) ΒΑΣΙΛΙΣΣΗΣ ΣΟΦΙΑΣ 96, ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΓΙΑΝΤΖΟΓΛΟΥ (ΜΑΙΕΥΤΗΡΑΣ – ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ) ΠΑΣΤΕΡ 11, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΧΡΙΣΤΑΚΗΣ ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ 10-12, ΘΕΑΤΡΟ ΚΙΒΩΤΟΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 115, ΘΕΑΤΡΟ ΚΑΠΠΑ ΚΥΨΕΛΗΣ 2, ΤΣΙΡΑΚΗΣ ΒΑΣΙΛΗΣ (ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ) ΚΥΨΕΛΗΣ 80, FOKA NEGRA Cafe-Bistrot ΦΩΚΙΩΝΟΣ ΝΕΓΡΗ 32, ΚΟΥΚΛΟΣΠΙΤΟ ΠΡΑΣΣΕΙΝ ΑΛΟΓΑ ΒΟΥΛΓΑΡΟΚΤΟΝΟΥ 60 ΚΟΛΩΝΑΚΙ: EΡΓΑΣΤΗΡΙ ΘΕΑΤΡΟΥ ΠΟΡΤΑ – ΞΕΝΙΑ ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ ΜΕΛΙΝΑΣ ΜΕΡΚΟΥΡΗ 54, ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΩΤΗΣ (ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ) ΥΨΗΛΑΝΤΟΥ 5, ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΥΚΛΑΔΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΝΕΟΦΥΤΟΥ ΔΟΥΚΑ 4, ΜΑΡΙΑ ΔΑΜΟΛΗ(ΟΡΘΟΔΟΝΤΙΚΟΣ) ΒΑΣ.ΣΟΦΙΑΣ 25, IFA ΣΙΝΑ 31, CAKE ΗΡΟΔΟΤΟΥ 15, ΜΕΓΑΛΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ – ΛΙΛΙΑΝ ΒΟΥΔΟΥΡΗ ΒΑΣ.ΣΟΦΙΑΣ & ΚΟΚΚΑΛΗ, YOLENISΣΟΛΩΝΟΣ 9, ΔΗΜΗΤΡΑ ΔΑΜΤΣΑ (ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ) ΔΕΙΝΟΚΡΑΤΟΥΣ 11, JACK IN THE BOX, ΚΩΛΕΤΤΗ 4 ΚΟΥΚΑΚΙ: ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΓΓΕΛΗ, (ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΟΣ), ΔΡΑΚΟΥ 3-5, ΜΙΚΡΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ 70, ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΣ: ΠΑΛΑΤΑΚΙ ΣΥΡΟΥ 48, ΠΛΑΣΤΕΛΙΝΗ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΜΑΡΚΟΥ ΜΠΟΤΣΑΡΗ 3 ΚΕΡΑΤΣΙΝΙ: ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΚΟΥΓΙΟΥΜΤΖΗΣ ΜΥΣΤΡΑ 51 ΚΗΦΙΣΙΑ: PLAYMOBIL FUN PARK ΑΜΑΛΙΑΔΟΣ 4 & ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ, LITTLES ΕΛΑΙΩΝ 23, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΕΥΑ ΠΑΠΑΔΑΚΗ ΚΥΡΙΑΖΗ 6-8, ΜΟΥΣΕΙΟ ΟΤΕ ΠΡΩΤΕΟΣ 25, LAPIN MAGIC LAND 17Ο ΧΛΜ ΕΘΝ. ΟΔΟΥ ΑΘΗΝΩΝ-ΛΑΜΙΑΣ

MAΡΟΥΣΙ: PASTIS EMΠΟΡΙΚΟ «GOLDEN HALL», EVITA ΑΓ. ΦΙΛΟΘΕΗΣ 1 & ΠΑΡΝΗΘΟΣ, ΜΙΚΥ ΔΩΡΙΕΩΝ 17 (ΕΝΑΝΤΙ ΟΛΥΜΠ. ΣΤΑΔΙΟΥ), ΙΑΝΟΣ GOLDEN HALL ΜΑΡΟΥΣΙ, MAIK ARTISTIC TEAM(KOMMΩΤΗΡΙΟ) ΚΗΦΙΣΙΑΣ 41-47, VOLTA FUN TOWN Λ.ΚΗΦΙΣΙΑΣ 41-45, ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΔΟΥΚΑΣ ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 151, ΜΕΛΙΣΣΙΑ: BABY BEAUTY, Λ. ΠΕΝΤΕΛΗΣ 3, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΓΚΟΛΤΣΙΟΥ(ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ-ΑΝΑΠΤΥΞΙΟΛΟΓΟΣ), Λ.ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 71 ΜΟΣΧΑΤΟ: JUNIORS ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΟΥ 84 Ν. ΗΡΑΚΛΕΙΟ: ΜΑGENTA ARTY WORKSHOP ΑΓ.ΤΡΙΑΔΟΣ 8 Ν. ΚΟΣΜΟΣ: KENTΡO ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ ΖΙΑΝΙΚΑ ΑΓΛΑΟΝΙΚΗΣ 9, LINA DANCE STUDIO ΣΧΟΛΗ ΧΟΡΟΥ ΤΙΜΟΞΕΝΟΥΣ 17, Ν. ΣΜΥΡΝΗ: MARK & ALICE ΚΟΡΑΗ 31, ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΗΣ ΧΑΡΑΣ 2ας ΜΑΙΟΥ 3, ΚΕNTΡΑ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ SO EASY ΚΑΛΛΙΠΟΛΕΩΣ 1, ΓΥΑΛΙΝΟ ΜΟΥΣΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΛΕΩΦ. ΣΥΓΓΡΟΥ 143, CAKE 22 2(ΟΣ) ΜΑΪΟΥ, ΙΔΕΕΣ-ΦΡΟΥ ΦΡΟΥ-ΧΡΩΜΑΤΑ ΚΩΝ/ΝΟΥ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ 26, ΧΗΝΟΠΟΥΛΟΥ ΕΛΕΝΗ (ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ) ΑΓΙΑΣ ΣΟΦΙΑΣ 86 Ν. ΕΡΥΘΡΑΙΑ: GYMBOREE PLAY & SING (ΔΗΜ.ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ) ΤΑΤΟΙΟΥ 102, DANCING SCISSORS (ΚΟΜΜΩΤΗΡΙΟ) ΤΑΤΟΙΟΥ 102 ΝΙΚΑΙΑ: ΡΙΖΑΚΗ ΣΟΦΙΑ (ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ) Κ. ΓΙΕΜΕΛΟΥ 323, ΣΤΑΥΡΟΣ ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΣ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ 7Ης ΜΑΡΤΙΟΥ 57 ΠΑΓΚΡΑΤΙ: ΦΡΟΥΤΟΠΛΑΝΗΤΕΣ ΕΜΠΟΡΙΚΟ «ATHENSMILLENIUM» YMHTTOY 110, BABY HAIR ART GK. ΣΠΥΡΟΥ ΜΕΡΚΟΥΡΗ 25, STEP BY STEP ΠΛΩΤΙΝΟΥ 5, FACE STRANE ΛΕΩΦ. ΒΑΣ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ 5-7, ΘΕΑΤΡΟ SCROW ΑΡΧΕΛΑΟΥ 5, ΛΕΞΙΚΟΠΩΛΕΙΟ ΣΤΑΣΙΝΟΥ 13, ΠΛΕΙΑΔΕΣΣΠΥΡΟΥ ΜΕΡΚΟΥΡΗ 62 ΠΑΛΑΙΟ ΦΑΛΗΡΟ: ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΙΔΡΥΜΑ ΣΤΑΥΡΟΣ ΝΙΑΡΧΟΣ, ΛΥΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ, ΑΟΠΦ ΦΑΛΗΡΟΥ (ΚΟΛΥΜΒΗΤΗΡΙΟ Π.ΦΑΛΗΡΟΥ) Δ.Α.Κ ΠΑΛΑΙΟΥ ΦΑΛΗΡΟΥ, VOLTA FUN TOWN ΜΑΡΙΝΑ ΦΛΟΙΣΒΟΥ, BOOKTAILS ΑΡΤΕΜΙΔΟΣ 47 & ΑΓΙΟΥΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ 58 ΠΑΠΑΓΟΥ: VERDE ΑΛΣΟΣ ΠΑΠΑΓΟΥ, ΣΤΡ. ΑΛ. ΠΑΠΑΓΟΥ & ΠΕΝΤΕΛΗΣ ΠΕΙΡΑΙΑΣ: ΛΙΛΗ ΜΕΛΑ (ΠΑΙΔΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ) ΗΡΩΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ 5, ΜΑΓΕΜΕΝΗ ΠΥΞΙΔΑ ΚΑΡΑÏΣΚΟΥ 108, ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΤΕΧΝΗ ΑΛΚΙΒΙΑΔΟΥ 57 & ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΡΑΣ, ΝΕΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΚΑΡΑΟΛΗ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ 43 & ΚΑΡΑÏΣΚΟΥ, ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΧΡΩΜΑ ΧΑΡ. ΤΡΙΚΟΥΠΗ 46-48, MINI SPORT SCLUB ΣΩΤΗΡΟΣ 39

& ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΥ 159, ΗΑPPY HIPPIE MEΣΟΛΟΓΓΙΟΥ 16 ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ: MIND THE GAP ΑΙΜΙΛΙΟΥ ΒΕΑΚΗ 29, ΑRT & HOBBY ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ 65 ΠΕΥΚΗ: WONDERLAND ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 3 ΣΕΠΟΛΙΑ: ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΒΡΕΦΟΚΟΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΡΟΔΟΥ 181 ΣΠΑΤΑ: EMΠΟΡΙΚΟ ΠΑΡΚΟ «SMARTPARK» ΕΜΠΟΡ. ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΥΛΑΚΗ, SMART PLAYLAND ΕΜΠΟΡ. ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΥΛΑΚΗ ΤΑΥΡΟΣ: ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΚΟΓΙΑΝΝΗKAKOYIANNIS FOUNDATION ΠΕΙΡΑΙΩΣ 206, EMΠΟΡΙΚΟ «ΑΤΗΕΝSHEART» ΠΕΙΡΑΙΩΣ 180, VOLTA FUN TOWN ΠΕΙΡΑΙΩΣ 180, ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 254, ΦΙΛΟΘΕΗ: ΠΑΛΙΑ ΑΓΟΡΑ ΚΕΧΑΓΙΑ 26, ΝΗΠΙΑΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΟΥ 1 & ΒΑΣ. ΦΡΕΙΔΕΡΙΚΗΣ XAÏΔΑΡΙ: PROSKALO ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΟΥ 31, BALLOONS-COCO LIGO ΧΙΟΥ 16 ΧΑΛΑΝΔΡΙ: ΜΙΚΡΟΣ ΚΟΡΑΗΣ KATΣΟΥΛΙΕΡΗ 4, Ι LOVEDYSLEXIA ΑΓ.ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ 107 & ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΠΛΑΣΤΗΡΑ, ΚΑΦΕ ΜΠΑΡ «ΤΟ ΣΠΙΤΙ» ΑΝΔΡ. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 9, ΧΡΩΜΑΤΙΣΤΕΣ ΜΕΡΕΣ (DANCEVACUUM), ΔΙΟΓΕΝΟΥΣ 42, ΤΡΙΚΥΚΛΟ ΛΕΩΦ.ΠΕΝΤΕΛΗΣ 104, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΚΑΛΠΟΓΙΑΝΝΗ-ΜΑΥΡΟΜΜΑΤΗ ΔΑΝΑΙΔΩΝ 2- ΠΛ.ΦΛΥΑΣ, ΚΕΝΤΡΟ ΝΟΗΣΗ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ 54, ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΟΥΜΕ ΟΛΥΜΠΟΥ 25,OPTOMETRIA ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΥ 44 & ΔΑΙΔΑΛΟΥ ΧΟΛΑΡΓΟΣ: ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΤΗΣ ΧΑΡΑΣ ΑΕΤΙΔΕΩΝ 15, 1ος ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΧΟΛΑΡΓΟΥ, 2οςΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΧΟΛΑΡΓΟΥ ΨΥΧΙΚΟ: FROG AND THE CROWN OΜΗΡΟΥ 14, ΧΑΡΤΟΠΟΛΙΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ 1 & ΛΕΩΦ.ΚΗΦΙΣΙΑΣ, GYMBOREE PLAY & MUSIC ΛΕΩΦ. ΚΗΦΙΣΙΑΣ 198(1ος ΟΡΟΦΟΣ), SAFE BEBE ΔΗΜ.ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ 13Α, ART & HOBBY ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 4, MY PLACE ΑΔΡΙΑΝΕΙΟΥ 44

Γίνετε συνδρομητές στο Taλκ. Πληροφορίες στο www.talcmag.gr