15.04.2019
Καλό Πάσχα
77
15.04.2019
03
04
15.04.2019
24
ΠΕΡΙ ΕΧΟΜΕΝΑ
05 | Σποτ 06 | Ρίζες και φτερά 08 | Αγαπητό ημερολόγιο 10 | 24 ώρες μαμά 12 | Βαμμένα κόκκινα αυγά 16 | Πάσχα στο χωριό 18 | 15 λόγοι για να ταξιδεύουμε μαζί με τα παιδιά μας 22 | Το Πάσχα της παιδικής μας ηλικίας 24 | Γράμμα από έναν γιατρό 26 | Πώς ανακοίνωσα στον άντρα μου ότι είμαι έγκυος 28 | Μαθαίνοντας αλλιώς 32 | Πιτσίλες 34 | Like 35 | Φτου και βγαίνω 40 | Συνέντευξη 48 | Διαβάζοντας 57 | Το αλφαβητάρι του βρέφους 58 | Ταξιδεύοντας 60 | Παίζοντας 61 | Δελτία 62 | Βρές το
No 77 15.04.2019 Πελιώ Παπαδιά (ppapadia@talcmag.gr)
@talcmag
ΤΑΛΚ ΕΚΔΟΤΙΚΗ - ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΗ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Ε.Π.Ε NΙΚ.ΜΑΝΤΖΑΡΟΥ 1-3, 154 51, Ν. ΨΥΧΙΚΟ ΤΗΛ.: 210 6753180, ΦΑΞ: 210 6753189 Ε-ΜAIL: info@talcmag.gr
/talcmag
ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: Μαρκέλλα Δήμου (mdimou@talcmag.gr)
DESIGN: Nικόλας Κουκουράκης
www.facebook.com/talcmag
ΥΠΟΔΟΧΗ ΥΛΗΣ & ΔIAΦΗΜΙΣΗΣ: Μαρκέλλα Δήμου (mdimou@talcmag.gr)
ΦΩΤΟ ΘΕΜΑΤΩΝ: Shutterstock TΜΗΜΑ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ: Γεωργία Γιώτη (ggioti@talcmag.gr) ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ:
ΕΚΤΥΠΩΣΗ: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΔΙΑΝΟΜΗ: FREE SUNDAY
ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ: Ελεάννα Γεωργίου, Ανθή Δοξιάδη, Γιώτα Αργυροπούλου, Κάρι Μπράτσο, Πελιώ Παπαδιά, Ιορδάνης Παπαδόπουλος, Σουζάνα Παπαφάγου, Ελένη Ψαθά
Η διεύθυνση του περιοδικού Τaλκ δεν φέρει καμία ευθύνη και δεν υιοθετεί απαραίτητα τις απόψεις των επιστημόνων και άλλων ειδικών συνεργατών που ενυπόγραφα αρθρογραφούν στην έκδοση. Προτού χρησιμοποιήσετε οποιοδήποτε προϊόν διαφημίζεται, άμεσα ή έμμεσα, στην εφημερίδα, ή ακολουθήσετε τις συμβουλές των ειδικών, ρωτήστε τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή ολική, μερική ή περιληπτική ή κατά παράφραση ή διασκευή και απόδοση του περιεχομένου του εντύπου με οποιονδήποτε τρόπο μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, χωρίς την προηγούμενη άδεια του εκδότη.
NΟΜΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Γιάννης Καλλές
05
15.04.2019
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: www.homeproject.org
SCHOOL Project ΤΗΣ ΜΑΡΚΕΛΛΑΣ ΔΗΜΟΥ
Γ
ια τους γονείς που έχουν παιδιά στο γυμνάσιο, η σχολική χρονιά κάπου εδώ τελειώνει, ένα βήμα πριν από τις πασχαλινές διακοπές και μερικά πριν από τις απολυτήριες εξετάσεις. Οπότε να και η ώρα για τον απολογισμό μιας μαμάς που το δυσλεκτικό παιδί της ολοκληρώνει μετά βασάνων και κόπων την Α’ γυμνασίου. Απολογισμός ή μια μικρή ιστορία. Διαβάστε τη. Στα τέλη Οκτωβρίου, εκεί που ο Γιώργος άρχιζε να καταλαβαίνει τη διαφορά ανάμεσα στην Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και στα Αρχαία Ελληνικά Κείμενα από Μετάφραση -και έβαζε για πρώτη φορά το σωστό βιβλίο τη σωστή μέρα (στη σωστή) τσάντα- έλαβα επιστολή από το σχολείο, το οποίο εγκαινίαζε το πρόγραμμα «SCHOOL Project» και ζητούσε από τους μαθητές να συμμετέχουν εθελοντικά σε αυτό. Τι είναι το «SCHOOL Project»; Είναι το πιο μεγάλο δώρο που μου έδωσε και που πήρε ποτέ το παιδί μου. Εκτός αυτού, είναι ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα για ασυνόδευτους ανήλικους πρόσφυγες, ηλικίας 12 έως 17 ετών, οι οποίοι τα πρωινά του Σαββάτου εκπαιδεύονται από εθελοντές εκπαιδευτικούς του σχολείου μας. Κάθε ανήλικος πρόσφυγας θα είχε για συμμαθητή του έναν μαθητή του σχολείου μας, αντίστοιχης ηλικίας και φύλου. Τέλος πάντων, ενώ δεν συνηθίζω να «φοράω» στα παιδιά μου δικές μου αποφάσεις (δεν μου έχει βγει πάντα σε καλό αυτό, μη νομίζετε), δήλωσα συμμετοχή. Δύο εβδομάδες αργότερα εγώ, ο Γιώργος, οι υπόλοιποι εθελοντές-
μαθητές και οι γονείς τους καθόμασταν, κάποιοι αμήχανοι και κάποιοι δακρυσμένοιγιατί ήταν τόσο δύσκολο να κρατήσεις τα δάκρυά σου ξαναβλέποντας εικόνες που σου θυμίζουν το γιατί αυτά τα παιδιά είναι μακριά από την οικογένειά τους, ή απλά χωρίς οικογένεια- μπροστά στους ανθρώπους της οργάνωσης «HOME Project», που με ψυχραιμία μας ενημέρωσαν για τη δράση του κοινωφελούς οργανισμού και τους σκοπούς της. Τι χρειάζονταν από τα δικά μας παιδιά; Λίγο από τον σαββατιάτικο χρόνο τους, καθώς τα πρωινά του Σαββάτου θα παρακολουθούσαν μαζί με τους πρόσφυγες-μαθητές τα μαθήματα που θα δίδασκαν οι εθελοντές εκπαιδευτικοί του σχολείου. Ελληνικά, Μαθηματικά, Αγγλικά, Θέατρο, Καλλιτεχνικά, Γυμναστική. Το επόμενο Σάββατο, λοιπόν, ο Γιώργος πήρε το πατίνι του, την περιέργειά του, την αγωνία του, την αμηχανία του και την αγάπη που απλόχερα δίνει σε ανθρώπους, ζώα και πράγματα και κατηφόρισε για το σχολείο του. Την ημέρα και την ώρα που στάθηκα έξω από το σχολείο να τον περιμένω, δεν θα την ξεχάσω ποτέ. Τη στιγμή εκείνη που από μακριά προσπαθούσα να αποκωδικοποιήσω το βλέμμα του, που ήθελα μόνο καλά να έχει να μου πει. Τη στιγμή που τον είδα να χτυπά φιλικά την πλάτη του Ι. από το Ιράν με μια μαγκιά που δεν αρμόζει σε ένα δωδεκάχρονο, αλλά ταιριάζει σε κάποιον που πήρε λίγη από την υπερδύναμη των υπερηρώων που είχε συναναστραφεί εκείνο το εξάωρο. Από εκείνο το Σάββατο, κάθε Σάββατο ο Γιώργος ήταν στο σχολείο του, με αφοσίωση και ενθουσιασμό που δεν έχω συνηθίσει σε εκείνον. Ωστόσο, αν με ρωτούσε κανείς τι
έκανε εκεί, θα του έλεγα πως δεν ξέρω. Δεν μου έλεγε, δεν ρωτούσα. Στο κάτω κάτω, ήταν δικό του αυτό. Ώσπου ένα απόγευμα, όπως όλα τα απογεύματα, ενώ επιστρέφαμε από κάποια προπόνηση ξεκίνησε να μου μιλάει για τον Ι. και για το πόσο καλός είναι στο ποδόσφαιρο, τον Σ. από το Πακιστάν που είναι μαθηματική διάνοια, τον τεράστιο Μ. από την Ερυθραία που του αρέσει να ζωγραφίζει, τους κολλητούς από τη Συρία που κατάφεραν να φύγουν μαζί περπατώντας με τις σφαίρες πάνω από τα κεφάλια τους, χωρίστηκαν και ξαναβρέθηκαν, μπήκαν στις βάρκες, έφτασαν στη Μυτιλήνη και μετά στην Αθήνα και είναι ακόμη μαζί, για τον Χ. που θα ερχόταν στο σχολείο να τους χαιρετίσει γιατί τελικά θα πήγαινε να βρει τον θείο του στην Ιταλία. Μου μιλούσε για παιδιά που καταλάβαινε πόσο διαφορετικά ζουν τώρα, αλλά πόσο ίδια έχουν ζήσει με εκείνον παλιότερα και ήταν εύκολο να αντιληφθώ πως ποτέ πια δεν θα είχα την αγωνία να μάθω στο παιδί μου πως είμαστε όλοι ίσοι, διαφορετικοί, αλλά ίδιοι. Το είχε μάθει ή ίσως πάλι να το ήξερε από πάντα. Η χρονιά τελειώνει, λοιπόν, και μαζί της τελειώνει για τον Γιώργο και το «SCHOOL Project». Και δεν ξέρω ποιον ωφέλησε τελικά το πρόγραμμα. Τα ασυνόδευτα προσφυγόπουλα ή τα βολεμένα Ελληνόπουλα. Τολμώ να πω το δεύτερο. Ο Γιώργος έμαθε γεωγραφία, προσπαθώντας να φανταστεί στο χάρτη το ταξίδι των φίλων του, θρησκευτικά και ιστορία ακούγοντας πράγματα για συρράξεις για θεούς και ανθρώπους, μαθηματικά από τον Σ., πολεμικές τέχνες από τον Ι., ιρανικά, αγγλικά, φαρσί και δεν ξέρω κι εγώ τι άλλο. Βασικά, έμαθε τη γλώσσα της καρδιάς ενός παιδιού που μπορεί, αν θέλει, να αλλάξει τον κόσμο.
06
ΡΊΖΕΣ ΚΑΙ ΦΤΕΡΆ
Το βρέφος ξανά ΤΗΣ ΑΝΘΗΣ ΔΟΞΙΑΔΗ
M
ια φορά και έναν καιρό δίδασκα για τα βρέφη επί έξι μήνες και δεν προλάβαινα να τα πω όλα. Και μια άλλη φορά έκανα το ίδιο κάθε μέρα, για 4 ώρες, για δυο εβδομάδες και πάλι δεν προλάβαινα. Έτσι, όταν στο προηγούμενο τεύχος στριμώχτηκα σε μια μικρή στήλη, έμεινα με μια αίσθηση αδικίας για τους μικροσκοπικούς αυτούς ανθρώπους που είναι αδύνατον
να μιλήσουν, πόσω μάλλον να υπερασπιστούν εν ανάγκη τον εαυτό τους. Εν ποία ανάγκη, θα μου πείτε. Να, ας πούμε εν ανάγκη να υπερασπιστεί το βρέφος τα δικαιώματά του, όπως το να μπορεί να πιει γαλατάκι όποτε πεινάει. Και όχι ανάλογα με τον ωρολογιακό προγραμματισμό διάφορων ειδικών, που έχουν ξεχάσει πια πως μπορείς να πεινάς ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ όταν είσαι τόσο μικρούλης και επιθυμείς να μεγαλώσεις. Έχουν και άλλα δικαιώματα να υπερασπιστούν τα βρέφη. Να, ας πούμε, το δικαίωμά
15.04.2019
τους για αγκαλίτσες ΟΠΟΤΕ τις θέλουν. Αυτές που μερικοί φοβερίζουν ότι αν είναι πολλές κακομαθαίνουν τα μωρά. Εδώ όλη η υφήλιος είναι γεμάτη από μικρούς και μεγάλους που γυρεύουν μια αγκαλιά με χιλιάδες τρόπους. Και υπάρχουν κάποιοι που μας λένε ότι οι αγκαλιές κακομαθαίνουν και πρέπει να τις κόψουμε. Έλεος! Θα σας πω το μυστικό για το πώς να διαλέξει κανείς ανάμεσα σε όλες αυτές τις θεωρίες που κυκλοφορούν τελευταία, ανάμεσα σε ειδικούς και μη. Η συμβουλή μου και ειδικά για τα βρέφη είναι να αφήσουμε τις μανάδες τους ήσυχες να κάνουν αυτό που η φύση και η κοινή λογική τούς υπαγορεύουν. Δηλαδή να τρέχουν να παρηγορήσουν το μωρό τους όταν κλαίει, να το ταΐζουν αν πεινάει, να το νανουρίζουν αν νυστάζει, να του τραγουδάνε και να του μιλάνε όταν βαριέται. Βαριέται ένα βρέφος; Βαριέται και παραβαριέται. Πώς το ξέρω; Υπήρξα βρέφος και το ξέρω. Όπως και εσείς. Για σκεφτείτε να είσαι μόνο σου σε μια κούνια με τις ώρες, μουδιασμένο και βαριεστημένο. Και ξαφνικά να εμφανίζεται η πιο όμορφη γυναίκα του κόσμου (για σένα) και να σε παίρνει στην αγκαλιά της και να σου τραγουδάει ή να σου μιλάει... Μεγάλη ευτυχία! Συχνά μιλάω, όπως τώρα, για το όταν μιλάμε στα μωρά και κάποιοι με ρωτούν γιατί να μιλάει κανείς στα μωρά αφού «δεν καταλαβαίνουν». Ακούτε λοιπόν. Μπορεί να μην ξέρουμε ακριβώς τι καταλαβαίνουν τα βρέφη όταν τους μιλάμε. Αλλά ξέρουμε από έρευνες ότι τα βρέφη που έχουν πολύ ομιλητικές μαμάδες, που τους μιλάνε συνέχεια για τα πάντα που γίνονται στον έξω κόσμο, αυτά τα βρέφη έχουν έναν πολύ ανεπτυγμένο και ρωμαλέο εγκέφαλο. Ενώ βρέφη που μεγαλώνουν μέσα σε μία σιωπηλή ομήγυρη έχουν πιο μικρό και λιγότερο ανεπτυγμένο εγκέφαλο. Μ' αυτά και μ' αυτά και με άλλα πολλά ελπίζω να μας μείνει ότι η βρεφική ηλικία είναι εξαιρετικά σημαντική. Αυτό που θα ήθελα να τονίσω είναι ότι η κάθε μέρα κι η κάθε μικρή λεπτομέρεια στη ζωή των βρεφών καθορίζει αποφασιστικά την εμπιστοσύνη που αποκτούν για τον εαυτό τους και τον έξω κόσμο.
Το παιχνίδι ξεκίνησε! Νέα χρονιά µε νέα συναρπαστικά αθλητικά προγράµµατα για α π ιδιά
1-8
ετών
ΚΑΛΕΣΤΕ
ΤΩΡΑ ΓΙΑ ΕΝΑ
∆ΩΡΕΑΝ
∆ΟΚΙΜΑΣΤΙΚΟ
Λ. Αναπαύσεως 18 | Βριλήσσια 152 35 | Τ 210 8 100 508 | www.playgym.gr
08
ΓΥΡΩ - ΓΥΡΩ
15.04.2019
Αγαπητό μου ημερολόγιο... ΤΗΣ KAΡΙ ΜΠΡΑΤΣΟ
Σ
ιγά-σιγά πλησιάζουν οι άγιες μέρες του Πάσχα, κλείνουν τα σχολεία (κλαψ) και μπαίνουμε σε ένα ξέφρενο «κυνηγητό» με τον χρόνο για να προλάβουμε να αγοράσουμε λαμπάδες, τσουρέκια, σοκολατένια αβγά, κόκκινα αβγά, μπλε αβγά, κίτρινα αβγά, γενικότερα αβγά σε κάθε χρώμα και μέγεθος. Όπως κάθε χρονιά, έτσι και φέτος, οι επιλογές προκαλούν πονοκέφαλο: Ήρωες με νυχτικά, γνωστή ροζ γουρουνίτσα με υπαρξιακά ερωτήματα, πλεϊμομπίλ με άπειρες προτάσεις, πασχαλίτσες σε ρόλο σούπερ ήρωα, δεινόσαυροι, βροντόσαυροι, τυραννόσαυροι, γοργόνες και μάγκες, ελικόπτερα, τηλεκατευθυνόμενα, skates, μπουργουτσουλίνια, τζετζελίνια και όχι−άλλο−Θέε−μου− κάνε−το−μαρτύριο−να−σταματήσει. Εδώ και περίπου δύο εβδομάδες η μικρή μου βάρβαρη αμφιταλαντεύεται για το ποια απ’ όλες τις λαμπάδες είναι η καλύτερη για να τη ζητήσει από τη νονά της. Κάθε μέρα έχει διαφορετική επιλογή και «μόνιμη» κατάληξη:
Ηλέκτρα μου, τι λαμπάδα θέλεις για το Πάσχα; Είδα μια που έχει τα Rainbocorns! Τι έχει, αστέρι μου;;; Τι είναι αυτό;;; Πονάει;;; Έλα ρε μαμά! Τα Rainbocorns! Κι αν είμαι τυχερή, μπορεί να πετύχω τα δίδυμα! Μακάρι να σου χαμογελάσει η τύχη σε αυτό το εξαιρετικά σημαντικό κομμάτι της ζωής, αγάπη μου. Μαμά, με κοροϊδεύεις; Τι λες αγάπη μου; Κούφια η ώρα που τ’ ακούει... Και την επόμενη μέρα, δεν είναι πια τα χνουδωτά αρκουδο−ουρανιό−πλασματάκια το μέγα «θέλω». Μπορεί να είναι η Μπάρμπι-αστροναύτης ή ο R2D2 με τσαρούχια ή ο Darth Vader με χιώτικη παραδοσιακή στολή. Μέχρι τη Μεγάλη Δευτέρα που θα ανακοινώσει την τελική της απόφαση στη νονά, όλα τα στοιχήματα είναι ανοιχτά. Και από μια μεριά, οι νονές και οι νονοί είναι τυχεροί σε αυτό το θέμα. Λαμβάνουν μόνο το τηλεφώνημα της «παραγγελιάς» και δεν ακούνε το καθημερινό πασχαλινό παραλήρημα των πιτσιρικιών μέχρι την αποφράδα ημέρα της Απόφασης. Τις προάλλες ενώ
μιλούσα με τη νονά της στο τηλέφωνο, η μικρή αναποφάσιστη ήθελε να μιλήσει με τη «νονούλα της». Θέλει να σου μιλήσει η Ταλιμπανέζα. Δωσ’ τη!! Νονούλα μου;;; Έλα παιδί μου! ...τι κάνεις;;; (Γαλιφιές και άλλα όμορφα) Καλά είμαι, αγάπη μου, εσύ;; Καλά. Είδα στην τηλεόραση μια λαμπάδα με ένα βιοπυρηνικό αστρόπλοιο που βγάζει μπουρμπουλήθρες κάτω από το νερό και... Κάθομαι και την κοιτάω και ακούω τη νονά που δεν μπορεί να σταματήσει να γελάει από την άλλη μεριά της γραμμής. Σκέφτομαι πως σε καμιά δεκαριά χρόνια που θα είναι έφηβη, θα ζητάει το καινούργιο σκουτεράκι που έχει επισυναπτόμενη και μια λαμπάδα ή ένα τριήμερο ταξίδι στο Πωγώνι των Ιωαννίνων, δώρο-έκπληξη με το σοκολατένιο αυγό και με πιάνουν τα γέλια. Ξαναπαίρνω το ακουστικό. Είσαι καλά;; Αντέχεις; Έχουμε ακόμα δύο εβδομάδες. Αντέχω, αντέχω! Και εκείνη γελάει. Και γελάω και εγώ μαζί της. Όπως κάνουμε κάθε χρόνο τέτοιες μέρες. Μέχρι την επόμενη χρονιά.
10
24 ΏΡΕΣ ΜΑΜΑ
Π
άντα κάποιο όνειρο γίνεται θραύσματα από το ξυπνητήρι. Έπειτα θα λες, δε θυμάμαι τι είδα στον ύπνο μου, αλλά η αλήθεια είναι πως εκείνος σε ξέχασε. Σε έχει ξεγραμμένη από όταν οι κόκκινες γραμμές στο τεστ εγκυμοσύνης υπήρξαν φωτεινός σηματοδότης της δεύτερης ζωής σου. Ο Σταμάτης κι ο Γρηγόρης- το φανάρι, μικρή μου, κόκκινο, εδώ σταματάς, εδώ τελειώνει ο κόσμος όπως τον ήξερες. It’s the end of the world as we know it, να παίξει τόσο δυνατά όσο να τρίξουν τα τζάμια από τα ντεσιμπέλ, αλλά πια το μωρό σου κοιμάται, σσσσς, μη το ξυπνήσεις, στέκεσαι πάνω από τη κούνια του με κομμένη την ανάσα, αυτό το πλάσμα αναρωτιέσαι ήταν εκείνες οι σκιές που πιπίλιζαν το δάχτυλο, που κουνούσαν το χέρι σα χαιρετισμό, ενώ εσύ άκουγες μόνο τον βόμβο του υπερήχου, τι μελωδία κι αυτή, αλλά και τι δέος, όπως να σείονται τεκτονικές πλάκες στα έγκατα της μάνας Γης. Κι ύστερα ο φόβος, η αγωνία, σε τι κόσμο το έφερες, σε τι κόσμο θα μεγαλώσει, η καθημερινότητα, η επικαιρότητα, η πραγματικότητα, οι δικοί του Λαιστρυγόνες και Κύκλωπες στο δρόμο για την Ιθάκη, αλλά ποια θα ’ναι η Ιθάκη, τι θα γίνει όταν μεγαλώσει, θα ’ναι γερό και δυνατό, θα γίνει σπουδαίο και τρανό, θα γίνει χαρούμενο κι ευτυχισμένο; Προς το παρόν χαρίζει απλόχερα χαρά κι ευτυχία σε σένα, με τα σκέρτσα και τα νάζια και τα αστεία του, με τα κούκουτσα, τα χαχανητά, με τα σαγαπωμαμά και τα φιλιά και τα χάδια, δε χορταίνεις να το φιλάς και να το ζουπάς και σου ’ρχεται να το φας και χώνεις σαν θηλαστικό τη μουσούδα σου στη γούβα που κάνει το λαιμουδάκι με το στέρνο του και η μυρωδιά του σε γονατίζει, σε κρατάει δέσμια. Αλλά πόσα άγρυπνα βράδια στο προσκέφαλό του όταν ζεματούσε από πυρετό, πόσος πανικός σε εκείνα τα τηλεφωνήματα από το σχολείο, πόση θλίψη σε κάθε άσχημη είδηση που αφορά παιδιά, η αρρώστια, η αναπηρία, το μπούλινγκ, η ασέλγεια, η κακοποίηση, οι εξαρτήσεις, η αυτοχειρία. Θέλεις στο άκουσμά τους να ανοίξεις
24 ώρες μαμά: Πέλα Σουλτάτου Το εικοσιτετράωρο της δεύτερης ζωής βαθιά στη μάνα Γη ένα κρησφύγετο να βρεις προστασία γιατί κρατάς στα χέρια ό,τι πολυτιμότερο υπάρχει, την ίδια την ύπαρξη, το ενσαρκωμένο νόημα, τη διαδοχή των γενεών, δεν είναι μοναχά η απόγονός σου αυτό εδώ το κοριτσάκι, είναι η αυριανή μήτρα που γεννήσει τον άνθρωπο του μέλλοντος. Και πού θα είσαι εσύ τότε; Η κορυφαία φαντασίωση είναι να έχεις την υγειά σου και να ’σαι περιστοιχισμένη εγγόνια· άραγε έχουν συνειδητοποιήσει οι παππουδογιαγιάδες μας που μακρο-
ημέρευσαν πόσο ευλογημένοι υπήρξαν που μας είδαν να μεγαλώνουμε, να σκαρφαλώνουμε στα κατσάβραχα της εφηβείας, να ανοίγουμε φτερά για σπουδές, να βρίσκουμε κάποτε τον άνθρωπό μας και να τους χαρίζουμε δισέγγονα; Άραγε υπάρχει πιο ευτυχής άνθρωπος στη Γη από τη γιαγιά μου την Πελαγία που είδε έξι εγγόνια και έντεκα δισέγγονα, καθώς πια έχει φτάσει στα εκατό της χρόνια; Γι’ αυτό σου λέω, μικρή μου, άδραξε τη μέρα, όπως μαθαίναμε τότε στον Κύκλο των Χαμένων
15.04.2019 12.10.2016
Ποιητών, “seize the day”, όταν ακόμη ζούσαμε στην επικράτεια της Βασίλισσας Ανεμελιάς· η Ανεμελιά, όμως, σκοτώθηκε από μπρούτζινα δόρατα, εκείνες οι κόκκινες γραμμές που λέγαμε. Οπότε τώρα πρωινό ξύπνημα και πρωινό με δημητριακά και γάλα, τα δικά σου το τρώνε το ταχίνι, είναι καλό να το συνοδεύεις με χυμό πορτοκάλι, απορροφά τον σίδηρο, μα έχει σίδηρο το ταχίνι; Δεν ξέρω, κάπου άκουσα πως έχει, εδώ δεν ήξερα τι είναι το μπεν μαρί, μαρή, αγγλικά μάθαμε, οικοκυρικά δε μάθαμε, τι θα γίνει, ρε παιδιά, μ’ αυτόν τον κορσέ του κομιλφό της μητρότητας; Λες και δεν έχουμε εμείς ανάγκες, επιθυμίες, πόθους, μυστικά, παρορμήσεις… Μ’ άρεσαν οι γυναίκες στο Λονδίνο, όπου έζησα κάμποσα χρονάκια, διατηρούσαν μια παιδικότητα μέχρι τα γεράματα, μια αυτονομία, η ζωή και η ζωή μου, τα καλοκαίρια σουλάτσαραν στην Ευρώπη - είχε κάτι φθηνές πτήσεις και για το εξωτικό Μαρόκο- ακόμη κι αν δεν ήταν ελίτ, με πέδιλο και κάλτσα, με βερμούδα, οι δικές μας οι γιαγιάδες πολλή κλεισούρα, ναφθαλίνη, ούτε μέχρι το καφενείο των ανδρών, οι άλλες πίνανε πάιντς με μπίρα βαρελίσια στις παμπ και κοκκίνιζαν τα μαγουλάκια τους κι ήταν πια γιαγιάδες όταν τις έβλεπα στο Ρίτσμοντ, εκεί όπου έζησε η Βιρτζίνια Γουλφ, εκεί όπου αποτρελάθηκε για «Ένα δικό σου δωμάτιο», αυτό κι αν καταγράφεται ως απώλεια, ακόμη πενθώ για την μεγαλοπρεπή μου ιδιωτικότητα, κι η κρεβατοκάμαρα σπανίως κλειδώνει, έχουν εφιάλτες, τρυπώνουν σαν φαντασματάκια τις νύχτες, κι ανοίγεις την αγκαλιά να τα χωρέσει, και τα χαϊδεύεις να γαληνέψουν, πάει ο ύπνος, μικρή μου, θυσία κι αυτός στη διαιώνιση του είδους, του είδους που υμνεί τη ζωή, αλλά πόσα δεν προλαβαίνω, πόσα γρήγοραγρήγορα, πόσα βιάζομαι, πόσα ουφ, πόσα αχ, πόση εξάντληση αυτό που λένε ανατροφή, τι εικοσιτετράωρο κι αυτό, τι εικοσιτετράωρο ατέλειωτο, τι δώρο όμως αυτό, αυτό, να μην έχει τέλος η αγάπη.
Η Πέλα Σουλτάτου είναι συγγραφέας των βιβλίων “Τα φώτα στο βάθος” (Απόπειρα), “Ανκόρ” και “Ανάποδες στροφές” (Εκδόσεις Καστανιώτη).
ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΑΛΛΙΩΣ Επειδή όλα τα παιδιά είναι ξεχωριστά, η Janod δημιουργεί έξυπνα παιχνίδια που ικανοποιούν τις διαφορετικές ανάγκες κάθε παιδιού και το βοηθούν να αναπτύξει τα ταλέντα του! Και επειδή το Πάσχα είναι μοναδική γιορτή για τα παιδιά, η Janod προτείνει απίθανα παιχνίδια που θα τα ενθουσιάσουν!
Καλό Πάσχα από τη Janod!
ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟΣ ΔΙΑΝΟΜΕΑΣ: ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΨΥΧΟΓΙΟΣ Α.Ε. Έδρα • Γραφεία: Τατοΐου 121 • 144 52 Μεταμόρφωση Αττικής Τηλ. κέντρο: 210 28 04 800 • Fax: 210 28 19 550 • e-mail: info@psichogios.gr
γ ρ α μ μ ή χ ω ρ ί ς χ ρ έ ω σ η γ ι α π α ρ α γ γ ε λ ί ε ς: 8 0 0 -11- 6 4 6 4 6 4
12
ΓΥΡΩ - ΓΥΡΩ
15.04.2019
Βαμμένα κόκκινα αβγά ΤHΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ
O
λοι εσείς που λογικά τρώτε και δη με ευχαρίστηση αβγά, έχετε σκεφτεί ποτέ ότι υπάρχουν ορισμένοι συνάνθρωποί σας που δεν μπορούν ούτε να τα δουν, ούτε να τα μυρίσουν; Που κυριολεκτικά τα σιχαίνονται; Μια από τις πρώτες μου αναμνήσεις, ίσως και η πρώτη, βαθιά ριζωμένη στο υποσυνείδητό μου και πολύ συχνά ερχόμενη στο συνειδητό μου με τρόπο… προύστικο (μέσω της οσμής, δηλαδή, ως αντι-μαντλέν), είναι το να με ταΐζουν στο σπίτι της γιαγιάς μου βραστό αβγό και αμέσως να μου έρχεται αναγούλα και να κάνω εμετό. Ακόμα δεν είχα βγει καλά καλά από το… αβγό μου. Δεν είχα χρονίσει. Όμως, έπειτα από αυτό το γεγονός, τόσο έντονο που το θυμάμαι, δεν ξανακούμπησα ποτέ (στήλωνα πόδια, έκλαιγα, σφάλιζα σφιχτά το στόμα – εντέλει το αποδέχτηκαν) καταρχάς βραστό αβγό, του οποίου η μυρωδιά και μόνο με αναστατώνει δυσάρεστα. Και φυσικά δεν έβαλα
ποτέ στο στόμα μου ομελέτα, αβγά μάτια, αβγά ποσέ (των οποίων η εικόνα και μόνο με ζαλίζει) χτυπητές, αβγοφέτες, καγιανάδες, κροκ μαντάμς, σφουγγάτα, στραπατσάδες και όποιο άλλο φαγητό στο οποίο ανιχνεύεται η αβγουλίλα. Το αυτό έχω μάλλον κληροδοτήσει και στα παιδιά μου, που από μικρά εξέφρασαν την απέχθειά τους προς το αβγό, επίσης με εμετούς (μόνο ομελέτα τρώνε, από τα χεράκια του μπαμπά τους). Πρέπει να με δείτε πώς σπάω αβγά όταν μαγειρεύω για να αβγοκόψω ή για να φτιάξω τυρόπιτα και κέικ. Κοιτάω αλλού, βαστώ τη μύτη μου και χαλαρώνω/νιώθω άνετα μόνο όταν ό,τι ετοιμάζω μπει στην κατσαρόλα ή στον φούρνο και τα αβγά και η οσμή τους απορροφηθούν εντελώς από το υπόλοιπο φαγητό. Έτσι λοιπόν, όπως πιθανόν φαντάζεστε, ως παιδί (για το οποίο δεν είναι κοινωνικά αποδεκτό να μην τρώει αβγό) κάθε Πάσχα υπέφερα. Γιατί η χειρότερη μου είναι το βραστό, η μυρωδιά του, η όψη του, ας μη συζητήσω για την υφή του. Φανταστείτε πως τώρα που γράφω αυτό το κείμενο είμαι ανατριχιασμένη. Η γιαγιά, λοιπόν, όταν ήμουν παιδί, ως κάθε γιαγιά που σέβεται τον εαυτό της, αν και δεν ήταν η απόλυτα «παραδοσιακή», τη Μεγάλη Πέμπτη έβαφε τα αβγά. Και μη έχοντας συμφιλιωθεί με την ιδέα ότι η εγγόνα της δεν τα τρώει (άρα δεν θα δυναμώσει, δεν θα πάρει πρωτεΐνες, κάτι θα πάθει, τέλος πάντων-φυσικά «έπασχε» από το σύνδρομο της κατοχής), προσπαθούσε να με πείσει να είμαι μαζί της παρούσα στο βράσιμο και έπειτα στο βάψιμο, μπας και γλυκαθώ και πειστώ να δοκιμάσω. Αμ δε… Πιάσ’ τ’ αβγό και κούρευ' το. Τη θυμάμαι που ετοίμαζε τη βαφή, κόκκινη τότε, μόνο κόκκινη, και εγώ εξαφανιζόμουν όσο πιο μακριά μπορούσα από την κουζίνα, πριν προλάβουν να μπουν τα αυγά στην κατσαρόλα και μυρίσει το σπίτι και ανακατευτώ επικίνδυνα… Έπειτα, ηρεμούσαμε δυο μέρες και τότε ερχόταν το μετα-Αναστάσιμο δράμα του τσουγκρίσματος, είτε τις βραδινές ώρες είτε αυτές του κυριακάτικου πασχαλινού τραπεζιού. Γιατί καθώς τα αβγά έσπαγαν και τα «Χριστός Ανέστη»-«Αληθώς ο Κύριος» πήγαιναν κι έρχονταν, μαζί τους πήγαινε κι ερχόταν η αβγουλίλα. Και έπειτα, αφού είχαμε νικητή, οι εκάστοτε συνδαιτυμόνες άρχιζαν αργά και βασανιστικά, κρακ κρακ, να καθαρίζουν το αβγό τους, να τοποθετούν τα τσόφλια στο πιάτο τους, να χαριεντίζονται μ’ ένα βραστό αβγό στο χέρι. Κι εγώ έβλεπα να αλατοπιπερώνουν και να λαδώνουν το βρασμένο ασπράδι, που συχνά είχε γίνει κοκκινάδι, και να το χάφτουν και να το μασουλούν με
ψωμάκι και ζητούσα συγγνώμη κι έφευγα είτε για το μπάνιο είτε για τη βεράντα είτε για τον κήπο (ανάλογα με το πού εορτάζαμε) ώστε να πάρω βαθιές ανάσες να συνέλθω… Μην τους χαλάσω τη χαρά, μέρα που ήταν. Ναι, λοιπόν, σιχαίνομαι τα αβγά. Ως εκ τούτου σιχαίνομαι και τα βαμμένα κόκκινα (και κίτρινα και πράσινα και μπλε και πράσινα και φούξια και πουά) αβγά. Με το που ακούω τη λέξη Πάσχα πρέπει πρώτα να αποδιώξω την οσμή τους και την εικόνα τους από το μυαλό μου, να πάρω βαθιές ανάσες κι έπειτα να σκεφτώ αρνιά, κοκορέτσια, μαγειρίτσες, λαμπάδες, λειτουργίες, πασχαλιές, φύση, λίγο κρασί, λίγο θάλασσα και τ' αγόρι μου (και τα παιδιά μας, που πάνε πακέτο) για να συνέλθω. «Μα στερείς από τα παιδιά σου το έθιμο τού να βάφουν αβγά», θα μου πείτε. «Σιγά που τα σιχαίνεσαι τόσο», θα μου ξαναπείτε. Τα παιδιά μου έχουν βάψει αβγά παλαιότερα στο σχολείο, έχουν βάψει αβγά σε σπίτια φίλων, έχουν βάψει και μια-δυο φορές με την γιαγιά τους. Δεν τα τρώνε μεν, αλλά δεν παθαίνουν και το δικό μου κοκομπλόκο. Εντάξει, είδαν πώς γίνεται, αν θέλουν μεγαλώνοντας ας βάψουν και ας φάνε αβγά μόνα τους και κυρίως μακριά από τη μανούλα. Πώς τηρώ, λοιπόν, την παράδοση; Απλά δεν την τηρώ. Αγοράζω, όμως, τη Μεγάλη Πέμπτη αβγά έτοιμα, βαμμένα, από το σούπερ μάρκετ, τα τοποθετώ στο κέντρο του τραπεζιού κοιτώντας αλλού, δυο μέρες μετά τσουγκρίζω κοιτώντας αλλού και ανασαίνοντας από το στόμα, και με το που σπάνε όλα, αναλαμβάνει ο σύντροφός μου (που ξέρει ότι δεν θα κάνει ανάσταση αν φάει, θα τον αγγίξω πια την Κυριακή του Θωμά) να τα πετάξει σε σκουπιδοσακούλα καλά κλεισμένη έξω στον κήπο (κάνουμε πάντοτε Πάσχα στο εξοχικό τα τελευταία δέκα χρόνια). Κλείνω με μια συμβουλή προς τους γονείς των παιδιών που μπορεί να σιχαίνονται τα αβγά και εκείνοι τα υποχρεώνουν να «συνυπάρξουν» μαζί τους με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο. Μην τα πιέσετε και καθίστε στ’ αβγά σας. Για πολλά χρόνια, μέχρι να απενοχοποιήσω τον εαυτό μου, υπέφερα τα Πάσχα εξαιτίας των βραστών αβγών που με περικύκλωναν και της μη κατανόησης της ιδιαιτερότητάς μου αυτής από μέρος του περιβάλλοντός μου. Έχω κλάψει λόγω αβγών, έχω νιώσει «παρίας» λόγω αβγών, έχω ακούσει ότι –σιγά τ’ αβγά– υπερβάλλω. Μου έχει ζητηθεί «να κάνω μια προσπάθεια», «να δοκιμάσω για το καλό». Δεν μπορούσα, δεν μπορώ, δεν θα μπορέσω ποτέ. Με το που προσεγγίζω αβγό, χάνω τ’ αβγά και τα πασχάλια. Καλό Πάσχα.
15.04.2019
ΜΠΑΡΜΠΑ ΣΤΑΘΗΣ
13
Νόστιμη νηστεία με Μπάρμπα Στάθη Νηστεύουμε νόστιμα με Μπάρμπα Στάθη. Γιατί η περίοδος της νηστείας είναι μια ευκαιρία να κάνουμε τα παιδιά μας να αγαπήσουν ακόμη περισσότερο τα λαχανικά, επιστρατεύοντας όλη τη δημιουργικότητα και τη φαντασία μας! Και ο Μπάρμπα Στάθης είναι κάθε μέρα στην κουζίνα μας με μια νέα απολαυστική συνταγή, για να ανοίξει τους γευστικούς μας ορίζοντες βήμα-βήμα. Μπάρμπα Στάθης. Μας κάνει καλό και στη Σαρακοστή!
Νηστίσιμα burgers με γλυκοπατάτες στον φούρνο Υλικά
1 συσκευασία γλυκοπατάτες Μπάρμπα Στάθης, 500γρ. 750 γρ. τριμμένο καρότο 400 γρ. ρεβίθια Μπάρμπα Στάθης 30 γρ. κρεμμύδι ψιλοκομμένο Μπάρμπα Στάθης 3 κ.σ. ελαιόλαδο 2 κ.γ. ταχίνι 1 κ.γ. κύμινο 100 γρ. ψίχουλα από ψωμί 3 κ.γ. σουσάμι 1 κ.γ. ξύσμα λεμονιού αλάτι, πιπέρι 6 στρογγυλά ψωμάκια για burger 3 ώριμα αβοκάντο ντομάτα σε φέτες κρεμμύδι σε φέτες φύλλα baby σπανάκι παπαρουνόσπορος, ηλιόσπορος (προαιρετικά)
Εκτέλεση
Σε μία κατσαρόλα βράζουμε τα ρεβίθια Μπάρμπα Στάθης για 50 λεπτά μέχρι να μαλακώσουν. Όταν είναι έτοιμα, τα σουρώνουμε, τα βάζουμε ξανά στην κατσαρόλα και με το μισό ελαιόλαδο τα τσιγαρίζουμε για 5 λεπτά. Σε ένα μπλέντερ βάζουμε το 1/3 του καρότου,
τα ρεβίθια Μπάρμπα Στάθης, το κρεμμύδι ψιλοκομμένο Μπάρμπα Στάθης, το ταχίνι και το κύμινο. Ανακατεύουμε μέχρι να έχουμε ένα ομογενοποιημένο μείγμα και το μεταφέρουμε σε ένα μπολ. Σε ένα μεγάλο τηγάνι σοτάρουμε το υπόλοιπο καρότο με το υπόλοιπο λάδι μέχρι να αποκτήσει χρυσό χρώμα. Τότε το προσθέτουμε στο μπολ μαζί με τα ψίχουλα, το ξύσμα λεμονιού και το σουσάμι. Προσθέτουμε αλάτι και πιπέρι και ζυμώνουμε. Με βρεγμένα χέρια σχηματίζουμε 6 μπιφτέκια τα οποία τηγανίζουμε σε αντικολλητικό σκεύος για 5 λεπτά από κάθε πλευρά.
πιπέρι και ανακατεύουμε. Ανοίγουμε τα ψωμάκια στη μέση, βάζουμε μέσα τα μπιφτέκια μας και από πάνω την ντομάτα, το κρεμμύδι σε φέτες, το αβοκάντο, τα φύλλα από baby σπανάκι και τα συνοδεύουμε με τις γλυκοπατάτες. Προαιρετικά πασπαλίζουμε τα ψωμάκια με παπαρουνόσπορο και ηλιόσπορους.
Για τις γλυκοπατάτες
Προθερμαίνετε τον φούρνο στους 200οC στον αέρα. Τοποθετείτε τις γλυκοπατάτες Μπάρμπα Στάθης απευθείας από την κατάψυξη σε ένα ταψάκι με μία λαδόκολλα, στη μεσαία θέση του φούρνου και ψήνετε για 20’ περίπου. Στα μέσα του χρόνου ψησίματος, τις γυρίζετε από την άλλη μεριά για να ψηθούν ομοιόμορφα. Προσαρμόζετε την διάρκεια ψησίματος ανάλογα με τον φούρνο σας.
Για το σερβίρισμα
Σε ένα μπολ πολτοποιούμε τα αβοκάντο με τη βοήθεια ενός πιρουνιού, προσθέτουμε αλάτι και
/barbastathis www.barbastathis.com
14
ΣΤΟΝ ΓΙΑΤΡΟ
Τι είναι και πώς αντιμετωπίζεται η αλλεργία
ΤΟΥ KYΡΙΑΚΟΥ ΚΟΤΣΥΦΑΚΗ
Μ
ε τον όρο αλλεργία εννοείται η παθολογική κατάσταση κατά την οποία ο οργανισμός αντιδρά σε αβλαβείς περιβαλλοντικές ουσίες, που ονομάζονται αλλεργιογόνα. Πιο ειδικά, η αλλεργία είναι αντίδραση υπερευαισθησίας τύπου Ι στην οποία κύριοι πρωταγωνιστές είναι ειδικά κύτταρα του αίματος (βασεόφιλα και μαστοκύτταρα) και ένας ειδικός τύπος αντισώματος, η ανοσοσφαιρίνη Ε (IgE ).
Ο Κυριάκος Κοτσυφάκης είναι βιολόγος – Phd Φαρμακευτικής Χημείας, υπεύθυνος Βιοπαθολογικού Εργαστηρίου ΚοσμοΙατρικής
Ως αλλεργιογόνα μπορούν να δράσουν: • ορισμένες τροφές όπως αυγά, ψάρια, θαλασσινά ντομάτα, φιστίκια, φουντούκια, φράουλες. • φάρμακα όπως η πενικιλίνη, οι αντιοροί (πχ αντιτετανικός ορός) σκιαγραφικά σκευάσματα που χρησιμοποιούνται στην ακτινολογία. • καλλυντικά, χρώματα, επαγγελματικές ουσίες (latex). • η γύρη διαφόρων φυτών, φτερά, τρίχες, κόπρανα διαφόρων ζώων, σκόνη, τσίμπημα εντόμων κ.α. Τα αλλεργιογόνα φτάνουν στον οργανισμό μέσω της αναπνοής, με επαφή στο δέρμα, με την τροφή ή και με ένεση. Όταν ο οργανισμός έρθει σε επαφή με μια ξένη ουσία που δρα ως αλλεργιογόνο, το ανοσοποιητικό σύστημα βάζει σε λειτουργία τους αμυντικούς μηχανισμούς της χημικής και της κυτταρικής ανοσίας με σκοπό την εξουδετέρωση του αντιγόνου. Την πρώτη φορά που ο οργανισμός θα συναντήσει το αλλεργιογόνο, θα ευαισθητοποιηθεί η ανοσοσφαιρίνη Ε, η οποία θα καταλήξει σε ειδικούς υποδοχείς πάνω στα βασεόφιλα και μαστοκύτταρα. Τη δεύτερη (τρίτη κ.λ.π.) φορά που ο οργανισμός θα συναντήσει το ίδιο αλλεργιογόνο τότε η ανοσοσφαιρίνη Ε θα αναγνωρίσει το αλλεργιογόνο και θα ενωθεί με αυτό με αποτέλεσμα την ενεργοποίηση των βασεόφιλων και μαστοκυττάρων. Τα ενεργοποιημένα βασεόφιλα και μαστοκύτταρα θα απελευθερώσουν διάφορες ουσίες που έχουν αποθηκευμένες (π.χ. ισταμίνη) που με τη σειρά τους θα προκαλέσουν μια ταχεία φλεγμονώδη αντίδραση που θα οδηγήσει σε φτάρνισμα, ερυθρότητα, φαγούρα, αγγειοδιαστολή, αυξημένη διαπερατότητα των αγγείων, σύσπαση των λείων μυϊκών ινών, προσέλκυση ηωσινοφίλων και ουδετεροφίλων, συσσώρευση αιμοπεταλίων και αυξημένη έκκριση βλέννας κλπ.
Οι αλλεργικές παθήσεις οφείλονται σε: • γενετική προδιάθεση (άτομα των οποίων οι γονείς έχουν αλλεργίες είναι πιθανότερο να αποκτήσουν υπερευαισθησία, αν και όχι υποχρεωτικά προς τις ίδιες ουσίες). • στην έκθεση στα αλλεργιογόνα (αντιγόνα) που μπορούν να τις προκαλέσουν. • στην ευαισθητοποίηση του άτομου στα αλλεργιογόνα, από προηγούμενη έκθεση σε αυτά Στο δέρμα, μία οξεία αλλεργική αντίδραση προκαλεί κνίδωση, δερματίτιδα και φαγούρα, ενώ σε χρόνιες καταστάσεις η αλλεργία μπορεί να προκαλέσει ατοπική δερματίτιδα και έκζεμα. Στην αναπνευστική οδό, η οξεία αλλεργική αντίδραση προκαλεί βήχα, ρινική συμφόρηση, φτάρνισμα, κλείσιμο του λαιμού και, σε χρόνιες καταστάσεις άσθμα. Μπορεί επίσης να προκαλέσει ερυθρότητα και φαγούρα στα μάτια. Στο γαστρεντερικό σύστημα, οι οξείες αλλεργικές αντιδράσεις αρχίζουν από το στόμα με μυρμήγκιασμα, φαγούρα, μεταλλική γεύση και πρήξιμο της γλώσσας και του λάρυγγα, ακολουθούμενα από κοιλιακό άλγος, μυϊκούς σπασμούς, εμετούς και διάρροια, που σε χρόνιες καταστάσεις οδηγούν σε ποικιλία γαστρεντερικών προβλημάτων. Αναφυλαξία- επείγον ιατρικό περιστατικό Κάθε σοβαρή οξεία αλλεργική αντίδραση μπορεί να απειλήσει τη ζωή, προκαλώντας αναφυλαξία, που μπορεί να ξεκινήσει με διέγερση, αίσθημα «επερχόμενης καταστροφής», χλωμάδα στο δέρμα λόγω της πτώσης της αρτηριακής πίεσης ή και απώλεια συνείδησης (λιποθυμία). Αναφυλακτικο shock (καταπληξία) μπορεί να συμβεί στην περίπτωση που το αλλεργιογόνο περάσει κατ ευθεία στην αιματική κυκλοφορία ενός ευαισθητοποιημένου άτομου. Η αναφυλαξία μπορεί να αποβεί θανατηφόρα χωρίς ταχεία αντιμετώπιση με ένεση επινεφρίνης (αδρεναλίνης). Μορφές εκδήλωσης Αλλεργική ρινίτιδα Η ρινίτιδα μπορεί να είναι εποχική ή να εμφανίζεται και να ταλαιπωρεί καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Πιθανοί ένοχοι: Γύρη, γρασίδι, σκόνη, επιθήλια ζώων κ.ά.
15.04.2019
Αλλεργικό άσθμα Συμπτώματα: Ξηρός βήχας κατά τη διάρκεια της ημέρας, τη νύχτα (πριν αλλά και κατά τον ύπνο) ή μετά από τρέξιμο, δύσπνοια, «βράσιμο» και πόνος στο στήθος, ακόμα κι όταν το άτομο δεν έχει κρυολογήσει ή αρρωστήσει (Αν το άσθμα υποτροπιάζει ή είναι χρόνιο, συστήνεται χρόνια αγωγή και ειδικά φάρμακα για την αντιμετώπιση των σοβαρών επεισοδίων. Πιθανοί ένοχοι: Γύρη, βαφές, σκόνη, το τρίχωμα των ζώων κ.α. Δερματικές αλλεργίες Συμπτώματα: Ερεθισμός του δέρματος που συχνά οδηγεί σε εξάνθημα. Μπορεί να εμφανιστεί φαγούρα, πρήξιμο, κοκκινίλες ή απολέπιση του δέρματος. Πιθανοί ένοχοι: Επαφή του δέρματος με διάφορες ουσίες, βραχιολάκια από δέρμα, σκουλαρίκια με νικέλιο, τραχιά υφάσματα, επαφή με φυτά, τροφική αλλεργία που εκδηλώνεται στο δέρμα, αλλά και το στρες. Αλλεργίες από τσιμπήματα εντόμων Οι ένοχοι: Το τσίμπημα εντόμων και ειδικότερα της μέλισσας ή της σφήκας. Συμπτώματα: Έντονη τοπική αντίδραση στην περιοχή που έγινε το τσίμπημα με ερεθισμό του δέρματος και πρήξιμο. Το τσίμπημα όμως μπορεί να προκαλέσει μέχρι και αλλεργικό σοκ. Απευθυνθείτε άμεσα σε γιατρό σε περίπτωση που δείτε συμπτώματα όπως πρήξιμο, ερυθρότητα, έντονο κνησμό, δύσπνοια ή αν το τσίμπημα έχει γίνει κοντά στο στόμα. Εργαστηριακές εξετάσεις για τις αλλεργίες Η διερεύνηση των αλλεργικών παθήσεων πρέπει να ξεκινάει πάντα με την κλινική εξέταση. Η διάγνωση ξεκινάει με το ιατρικό ιστορικό, την πλήρη φυσική εξέταση και κατόπιν με εργαστηριακές εξετάσεις. Τα πλεονεκτήματα των αιματολογικών εξετάσεων είναι ότι πολλά στοιχεία μπορούν να εξαχθούν με ένα μόνο δείγμα αίματος, τα αποτελέσματα είναι υψηλά επαναλήψιμα και δεν επηρεάζονται από φάρμακα, όπως π.χ. αντιισταμινικά. Γενική αίματος: Τα αλλεργικά άτομα μπορεί να έχουν υψηλό ποσοστό ηωσινόφιλων λευκοκυττάρων στο αίμα τους. Έτσι από μία τόσο απλή εξέταση όπως η γενική αίματος μπορούμε να υποπτευθούμε αν κάποιος έχει προδιάθεση για αλλεργίες. ΙgE: Τα αλλεργικά άτομα μπορούν να έχουν υψηλά επίπεδα IgE στο αίμα τους και αυτό μπορεί να μετρηθεί και να χρησιμοποιηθεί ως ένδειξη όταν υπάρχουν υποψίες αλλεργίας. Αυτές οι εξετάσεις μπορούν να επιβεβαιώσουν αλλεργίες με εμπλοκή της IgE και να γίνουν σε κάθε ηλικία, ακόμα και στα βρέφη. RAST: Πρόκειται για μία εξέταση που μας επιτρέπει να εντοπίσουμε όχι μόνο την ύπαρξη ευαισθησίας αλλά και το βαθμό αυτής (ποσοτικός προσδιορισμός) σε ένα συγκεκριμένο αλλεργιογόνο.
Πατησίων 237, Πλ. Κολιάτσου, Αθήνα Τηλ.: 2108640918, 210 8640988 fax: 210 86 65155 Αμφιαράου 165, Σεπόλια Τηλ.: 2105157982, 2105124046
16
ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ
15.04.2019
Πάσχα στο χωριό ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ
K
άνε Πάσχα στο χωριό και Χριστούγεννα στην πόλη, λέει ο σοφός λαός και έχει ένα δίκιο. Η άνοιξη, η κατάνυξη, η θλίψη της Μεγάλης Εβδομάδας και η χαρά της Ανάστασης, τα νηστίσιμα λιτά γεύματα και τα γιορτινά τσιμπούσια, όλα αυτά ταιριάζουν άριστα στην ατμόσφαιρα ενός ελληνικού χωριού και γεμίζουν τα παιδιά με εικόνες από την παράδοση, με εμπειρίες· δημιουργούν, όπως λέμε, αναμνήσεις. Αυτά τα ακούτε από ένα παιδί που μεγάλωσε χωρίς χωριό και που το χωριό τού έλειπε. Όταν όλοι μου οι συμμαθητές γυρνούσαν από τις διακοπές του Πάσχα έπειτα από ένα δεκαπενθήμερο ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ (ενώ εγώ έκανα διακοπές αλλού, εντωμεταξύ, πολύ πιο «κυριλάτες») και παρέδιδαν περιχαρείς στη δασκάλα το «Σκέφτομαι και γράφω» τους με τον υπερπρωτότυπο τίτλο «Πώς πέρασα τις διακοπές του Πάσχα», ξεκινώντας την έκθεσή τους «Για άλλη μια φορά, πήγαμε οικογενειακώς στη μαγευτική Πέρα Ραχούλα και περάσαμε τη Μεγάλη Εβδομάδα συνοδεύοντας στην εκκλησιά τη θεία Παγώνα. Μαγειρίτσα δεν φάγαμε. Βρομάει. Αλλά το αρνί ήταν νόστιμο» εμένα, που είχα πάει, απ’ όσο
μπορώ να θυμηθώ διάφορα Πάσχα της παιδικής ζωής μου, Τήνο, Αίγινα, Βυτίνα, Μύκονο, Σπέτσες, Πήλιο, Ναύπακτο ως και Λονδίνο, κάτι μου έτρωγε τα σωθικά. Δεν είχα χωριό. Επομένως το Πάσχα μου ήταν λειψό, δεν πα’ να έπαιζα κουτσό με τον Πέτρο τον Πελεκάνο, να κολυμπούσα στα καταγάλανα νερά του Παγασητικού, να έκανα ποδηλατάδα στην Ντάπια ή να ψώνιζα ανοιξιάτικα αξεσουάρ στα Harrods και στα Marks and Spencer, που τότε δεν τα είχαμε ακόμα στην Ελλάδα και μας φαινόντουσαν σχεδόν εξωγήινα.
Για ένα μάγκνουμ αδειανό Αλλά φυσικά, πάντα σου λείπει αυτό που δεν έχεις. Διότι, από την άλλη, ιδιαίτερα μεγαλώνοντας λίγο και οδεύοντας προς την εφηβεία, οι φίλοι μου με χωριό με μακάριζαν που δεν είχα χωριό. Βρε τυχερή, που ταξιδεύεις σε διάφορα μέρη, που δεν σε πρήζουν οι θείτσες, που δεν είσαι υποχρεωμένη να φέρεσαι καθωσπρέπει, που κανείς δεν σε ρωτάει «Ποιανού είσαι συ;», που φοράς ό,τι θες και όχι «τα καλά σου», που τρως το παγωτό σου μεγαλοβδομαδιάτικα χωρίς να κρύβεσαι από τα βλέμματα των αναμάρτητων των έτοιμων να σε λιθοβολήσουν εξαιτίας ενός μάγκνουμ που ο μπακάλης στο πούλησε με βαριά καρδιά και καχύποπτο βλέμμα, όταν του είπες πως κάνεις κάβα
για μετά την Ανάσταση. Και δεν σε πίστεψε. Και σε κάρφωσε και στον παππού. Που σε κάρφωσε στον μπαμπά. Που σε κάρφωσε στη μαμά. Και που η μαμά του ανταπάντησε. «Άσε το παιδί να κάνει ό,τι θέλει. Έλεος, εδώ στην ερημιά που μας έφερες έχει κόψει φλέβα. Κι εγώ μαζί του. Όλο τροπάρια της Κασσιανής και δώδεκα ευαγγέλια και αποκαθηλώσεις. Παιδί είναι, σιγά την αμαρτία να φάει ένα μάγκνουμ. Κι εγώ πήρα μια γλειψιά. Έγινε κάτι; Είμαι η εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή; Τι να πω τότε για την ξαδέρφη σου, την Καλλιοπίτσα, που ο κόσμος το ‘χει τούμπανο, βρε αχαΐρευτε, ότι τραβιέται με τον αδελφό του Λευτέρη, του κουμπάρου της άλλης σου ξαδέρφης, της Κέλλυς. Καλλιοπίτσα κι αυτή, αλλά μας το παίζει πρωτευουσιάνα. Η περαραχουλιώτισσα. Πού τα ξέρω; Κρυφάκουσα τη μάνα σου που τα ‘λεγε στην αδελφή σου, να πού τα ξέρω…» Κι εδώ έρχεται η πληρωμένη απάντηση του μπαμπά. «Καλά, κι εσύ κι ο γιος σου δεν μπορείτε να κάνετε 3 μέρες ακόμα υπομονή για να φάτε ένα παγωτό; Πρέπει να μας πιάσει στο στόμα της όλη η Πέρα Ραχούλα; Αμ και όχι μόνο η Πέρα. Και η Δώθε και η Πάνω και η Κάτω… Κι εσύ. Ένα χαμόγελο δεν σκας μπροστά στη μάνα μου. Όλη μέρα μέσα στα μούτρα είσαι, λες και έχουμε Μεγάλη Εβδομάδα. Τέλος πάντων,
15.04.2019
ατυχές το παράδειγμά μου, Μεγάλη Εβδομάδα έχουμε, αλλά δεν έχεις μούτρα για αυτό. Σιγά μην σε έπιασε το κατανυκτικό πνεύμα τον ημερών. Έχεις μούτρα γιατί έχεις πρόβλημα με το σόι μου και με το χωριό μου και που δεν σε πάω πουθενά αλλού. Δεν καταλαβαίνεις ότι καλύτερα από δω δεν θα βρεις; Λίγο στριμωγμένα είμαστε στο σπίτι, δε λέω, αλλά χαλάλι. Θες να κάνεις Ανάσταση στο Μπάκιγχαμ Πάλας; Ε, λάθος άντρα διάλεξες. Αλλά κι εγώ μάλλον διάλεξα λάθος γυναίκα, που ένα πιάτο δεν έπλυνες, που μια σαλάτα δεν έκοψες από χτες που ήρθαμε… Τι ξεκούραση και μαλακίες μου λες. Σιγά την κούραση να βοηθήσεις λίγο τη μάνα μου, μεγάλη γυναίκα, που τη ζαλίζει κι ο γιος σου με τη συμπεριφορά του έτσι όπως τον έχεις κάνει μπουνταλά… Θα τον βάλω εγώ να σουβλίζει μεθαύριο όλο το πρωί, να πάθει τενοντίτιδα, να μάθει να ξαναφάει παγωτό μεγαλοπεμπτιάτικα. Ποια ηλεκτρική σούβλα μου τσαμπουνάς; Ναι, όπου θέλω ξοδεύω τα λεφτά μου, την αγόρασα, την ξεαγόρασα. Το παιδί θα σουβλίσει για τιμωρία». Αυτή ήταν μια υποθετική, χαμηλόφωνη, συζήτηση Μεγάλη Πέμπτη βραδάκι, εκεί γύρω στο έκτο Ευαγγέλιο, στο προαύλιο του Αγίου Νικολάου Πέρα Ραχούλας. Το ζευγάρι που τσακώνεται έχουν αντιληφθεί η Μάρω του Καστανά, η Νικολίτσα η Μπάκαινα, ο τοπικός παράγων και συμμαθητής του πατρός ο Πίπης ο φάπας, ο αξιοσέβαστος κύριος Σπύρος ο λογιστής πλέον, η νεοκόρισσα, που βγήκε κρυφά από τον ναό να πάρει μια τζούρα από τη ηλεκτρονικό τσιγάρο της και ο μπακάλης που πούλησε το μάγκνουμ στο παιδί, που κάθεται πάντα έξω από τον Άγιο γιατί τον πειράζει το λιβάνι και του κάνει κεφάλι. Μέχρι να φτάσουμε στο όγδοο Ευαγγέλιο όλο το χωριό γνωρίζει για τον καυγά του ζευγαριού και οι υπόλοιπες διακοπές, μέχρι και την Τρίτη του Πάσχα, παραμένουν σταθερές σε μουντ Μεγάλης Παρασκευής για όλη την οικογένεια. Ο μπαμπάς μουρμουρίζει και ξανάρχισε και το τσιγάρο, η μαμά κλαίει κρυφά ποστάροντας στο instagram φωτογραφίες από τον μικρό της να σουβλίζει χωρίς έλεος και τα hashtags #familymoments #happiness #easter #orthodoxeaster #easteratthevillage #pasxastoxorio #peraraxoula #ilovemyfamily
ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ #arni #kokoretsi #apoavriodiaita, η γιαγιά δείχνει στον μπαμπά με τρόπο την παλιά του συμμαθήτρια, την Θοδώρα του Θόδωρου του Θεοδωρίδη, που παρά τις τρεις γέννες παραμένει κορμάρα «όχι σαν τη δικιά σου που άνοιξε με μια γέννα τόσο και κοίτα χαμόγελο, αχ μυαλό δεν είχες, από τον πατέρα σου πήρες, λίγο βρε από το δικό μου μυαλό να έπαιρνες, κοίτα γυναίκα που θα ‘χες δίπλα σου, τι θα πει δεν σου αρέσει, μια χαρά είναι, κάτσε να σου φέρω μια μπιρίτσα, γιατί ούτε γι’ αυτό δεν είναι ικανή η λεγάμενη», το παιδί σουβλίζει και σουβλίζει και σουβλίζει και σκέφτεται ότι όμορφα είναι εδώ πάνω, αλλά ρε γαμώτο, πολλοί καυγάδες, πολλά μούτρα, πολλή σούβλα για ένα τιμημένο μάγκνουμ, δεν θέλω να χορέψω, ο μπαμπάς φουμάρει σαν ατμομηχανή, η μαμά όλο λέει πως της μπήκε σκουπιδάκι στο μάτι, η γιαγιά με κοιτάει με μισό μάτι, δεν θέλω να τσουγκρίσω, τα ξαδέλφια μου μου σπάνε τα νεύρα κι όλο εμένα μαλώνουν γιατί αυτά είναι μικρά. Θέλω να γυρίσω σπίτι…
Συμπερασματικά Το Πάσχα στο χωριό θεωρητικά είναι τέλειο. Για μικρούς και για μεγάλους. Οι μυρωδιές, οι άνθρωποι, τα έθιμα, οι γεύσεις, η κατάνυξη, οι μουσικές, τα τραπεζώματα, οι βόλτες, η φύση, η ηρεμία. Όμως, για να πετύχει η συνταγή και για να είναι όλοι ευχαριστημένοι χρειάζεται αλληλοσεβασμός. Συνήθως, λοιπόν, όπως μαθαίνω μέσα από πολλές και ετερόκλητες αφηγήσεις, γιατί όπως είπαμε εγώ χωριό δεν έχω, δημιουργούνται αμέτρητα προβλήματα στη συνύπαρξη των διαφορετικών μελών της διευρυμένης −στην περίπτωση αυτή− οικογένειας. Και στη μέση, βρίσκονται τα παιδιά που αντιλαμβάνονται τα πάντα. Αν ο ένας εκ των δυο γονέων πάει στο χωριό με το ζόρι και ο άλλος γονέας ξέρει ότι σέρνει τον σύντροφό του με το ζόρι και η ένταση ξεκινάει πριν από τα πρώτα διόδια, το παιδί αγχώνεται. Η αναφορά στα διόδια δεν είναι τυχαία. Αν εκδράμετε, ρίξτε μια ματίτσα γύρω σας εν όσω περιμένετε (καθόλου) υπομονετικά στην Αθηνών-Κορίνθου. Παραφορτωμένα αυτοκίνητα,
17 λες και μετοικούν στο Αμέρικα οι φαμίλιες που μεταφέρουν. Κρεμασμένα κουστούμια μην τυχόν και τσαλακωθούν στη βαλίτσα και σχολιαστεί ο κάτοχός τους και η ανεπρόκοπη η κυρά του στην εκκλησία. Δυστυχώς από τις κακίες ως λαός δεν νηστεύουμε ποτέ, με αποκορύφωμα τη Μεγάλη Παρασκευή. Τσεκαρισμένο. Συνήθως μπαμπάς οδηγός· με μούτρα. Συνήθως συνοδηγός στο μπροστινό κάθισμα μια γιαγιά· με μούτρα· που μουρμουρίζει κιόλας. Συνήθως στο πίσω κάθισμα η μαμά· με μούτρα· να προσπαθεί να απασχολήσει το παιδί, που δεν έχει μούτρα, γιατί είναι ακόμα παιδί. Πειράζει, όμως, γιατί είναι ακόμα παιδί, το κρεμασμένο κουστούμι του μπαμπά, μαλώνεται, κλαίει, γκρινιάζει, είναι μακριά ακόμα μπαμπαΣτρούμφ; Θέλω τσίσα. Θέλε… Η Εβδομάδα των Παθών μόλις ξεκίνησε. Το παιδί, από μια ηλικία και έπειτα, εκεί από τις αρχές του δημοτικού που ανεξαρτητοποιείται, αγχώνεται επίσης γνωρίζοντας ότι στο χωριό η συμπεριφορά του κρίνεται και συνήθως κατακρίνεται από το σόι και τους γείτονες. Μπορεί να περνάει καλά, ιδιαίτερα αν έχει τις παρέες του, μπορεί να αποκτήσει την πασχαλινή του ρουτίνα και να μη θέλει ποτέ να την αλλάξει, αλλά είναι κρίμα να διαισθάνεται τις εντάσεις. Δεν είναι ακόμα σε θέση να καταλάβει, κατ’ αρχάς, την κοινωνική έννοια του κουτσομπολιού, αλλά και τη σημασία που μπορεί να έχει για τους γονείς του το «τι θα πει ο κόσμος». Επιπλέον, αν οδεύει ολοταχώς προς την εφηβεία ή ακόμα χειρότερα αν τη διανύει ήδη, τότε πιθανόν το Πάσχα στο χωριό να είναι για αυτό ένα μαρτύριο και να αρνηθεί να έρθει. Μάλλον, αυτό οφείλετε να το σεβαστείτε. Γιατί αν έρθει παρά τη θέλησή του, θα έρθει με θυμό, θα είναι κολλημένο σε μια οθόνη, θα το κράζετε, θα σας αντι-κράζει, θα το σχολιάζουν και μόνο σε καλό δεν θα βγει η φάση. Μην ανησυχείτε, θα επιστρέψει κάποια στιγμή στα πάτρια εδάφη. Αν έχετε φροντίσει να έχει καλές αναμνήσεις από αυτά, θα γίνουν ο προσωπικός του παράδεισος. Αυτός που πάντα ονειρευόμουν όταν άκουγα «Πάσχα στο χωριό»… Και που φρόντισα, μεγαλώνοντας και κάνοντας οικογένεια, να τον δημιουργήσω. Για εμάς τους τέσσερις. Και μόνο.
18
ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ
15
15.04.2019
λόγοι για να ταξιδεύουμε μαζί με τα παιδιά μας!
ΤΗΣ ΣΤΕΛΛΑΣ ΦΡΑΓΚΟΥΛΗ
Η Στέλλα Φραγκούλη, PhD, είναι εκπαιδευτικός, αλλά εδώ γράφει με την ιδιότητα του ταξιδιώτισσας από τα 9 της χρόνια και της μαμάς ενός θαρραλέου ταξιδιώτη από τα 2 του χρόνια…
Η
ώρα για τα σχέδια των πασχαλινών και των καλοκαιρινών μας εξορμήσεων πλησιάζει και στις συζητήσεις μεταξύ γονέων συχνά ακούγεται το δίλημμα «Ταξίδι με τα παιδιά ή χωρίς;» Νομίζω πως αν αναλογιστούμε γιατί είναι τόσο σημαντικό να ταξιδεύουμε μαζί με τα παιδιά μας, θα τα έχουμε πάντα συνταξιδιώτες μας. Άλλωστε, πριν καλά καλά το καταλάβουμε, τα παιδιά θα έχουν γίνει έφηβοι και οι έφηβοι νέοι ενήλικες, οπότε ας γεμίσουμε το άλμπουμ φωτογραφιών και
αναμνήσεών τους με όσο περισσότερες τέτοιες ξεχωριστές εμπειρίες μπορούμε. Μιλώντας για τη μορφωτική αξία των ταξιδιών, ας θυμηθούμε τις συμβουλές του Γάλλου φιλοσόφου Michel de Montaigne, του ανθρώπου που επινόησε τα δοκίμια ως κειμενικό είδος. Σε ένα εξ’ αυτών, στο «Περί αγωγής παίδων» αναφέρει ότι για τα παιδιά: «…η συναναστροφή με τους ανθρώπους είναι θαυμαστά χρήσιμη και η επίσκεψη ξένων χωρών, όχι για να αναφέρουμε μόνο ποιες είναι οι διαστάσεις της Σάντα Ροτόντα, … πόσο το πρόσωπο του Νέρωνα είναι φαρδύτερο σε κάποιο μετάλλιο, αλλά κυρίως για να φέρουμε πίσω τον χαρακτήρα αυτών των εθνών και τους τρόπους τους και για να τρίψουμε
και να ακονίσουμε το μυαλό μας πάνω στο μυαλό των άλλων. Θα ήθελα να αρχίσει ο παιδαγωγός του παιδιού να το ταξιδεύει από την πλέον τρυφερή του ηλικία και να ξεκινήσει, από τα κοντινά έθνη, όπου το γλωσσικό ιδίωμα είναι πιο απομακρυσμένο από το δικό μας…» . (μτφρ. Δρακονταειδής, 2005) Πόσο ξεκάθαρα διατυπώνεται ήδη 450 χρόνια πριν ότι τα ταξίδια πρέπει να είναι αναπόσπαστο μέρος της εκπαίδευσης! Ερχόμενοι, λοιπόν, στο πολύβουο σήμερα, ας σκεφτούμε τα οφέλη που αποκομίζει κάθε μικρός ταξιδιώτης, όχι του 1580, αλλά του 2019. Με τη βοήθεια της οικογένειας, ένα ταξίδι δεν είναι μόνο «διακοπές», αλλά μία εμπειρία ζωής και παιδείας.
15.04.2019
Ο γύρος του κόσμου με το Quid
Θ
έλετε να ανακαλύψετε τον κόσμο μαζί με το μικρό σας; Να τι χρειάζεστε: ταξι διάρικη διάθεση, υπομονή και το… Quid σας. Το super ελαφρύ και ευέλικτο καρότσι που είναι ιδανικό για ταξίδια παντού και με όλα τα μέσα, ακόμη και με το αεροπλάνο! Γιατί χάρη στο μικρό του μέγεθος, το Quid όταν κλείνει χωράει παντού! Από την καμπίνα του αεροπλάνου μέχρι το πιο μικρό πορτ-μπαγκάζ αυτοκινήτου. Ζυγίζει μόλις 5,9 κιλά, ανοιγοκλείνει με το ένα χέρι, ενώ η πρακτική χειρολαβή μεταφοράς σας επιτρέπει να το παίρνετε παντού μαζί σας. Και φυσικά το Quid είναι εξαιρετικά άνετο αφού διαθέτει ανακλινόμενη πλάτη, μεγάλη κουκούλα που προστατεύει από την ηλιακή ακτινοβολία και ρυθμιζόμενο υποπόδιο. Το καλύτερο το αφήσαμε για το τέλος… Είναι κατάλληλο από τη γέννηση, για να μην θυσιάσετε τα ταξίδια σας μέχρι να γίνει το μωράκι σας 6 μηνών!
ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ
19
20
ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ
Να λοιπόν μερικά από τα καταπληκτικά πράγματα, που συμβαίνουν σε ένα παιδί, που ταξιδεύει:
1 Μαθαίνει να είναι περισσότερο υπεύθυνο και να διακρίνει τι είναι πιο σημαντικό. Ετοιμάζει και φροντίζει τα πράγματά του, γι’ αυτό πρέπει να μεταφέρει τις δικές του μικρές αποσκευές με ροδάκια, όπου δυστυχώς ή ευτυχώς, δεν χωράνε όοολα του τα lego και όοολα τα αγαπημένα ρούχα. Ζητά βοήθεια μόνο όπου πραγματικά χρειάζεται από τους γονείς του, καθώς βλέπει πως και εκείνοι κουβαλούν τις δικές τους αποσκευές. Μαθαίνει να επιδεικνύει τα ταξιδιωτικά του έγγραφα και εισιτήρια, όποτε πρέπει κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, καθώς και τον λόγο για τον οποίο αυτά είναι σημαντικά. Σε μία ξένη χώρα προσέχει περισσότερο την ασφάλειά του και κατανοεί καλύτερα γιατί είναι σημαντικό να μην απομακρύνεται από την οικογένεια ή την παρέα του.
2 Εξασκεί την υπομονή του. Περιμένει σε ουρές για μουσεία και αεροδρόμια, οι οποίες μπορεί να είναι αρκετά μεγάλες. Συνηθίζει να περιμένει… γενικά, το αεροπλάνο να έρθει, το πλοίο να φτάσει, τις πολλές στάσεις του μετρό. Είναι δύσκολο; Ναι, αλλά μαθαίνεται και είναι μέρος του ταξιδιού!
3 Συνειδητοποιεί ότι ο χώρος δεν είναι μόνο η γειτονιά του και τα μέρη που κινείται καθημερινά. Ο πλανήτης έχει ακόμα πολλές, πολλές γειτονιές, απλώς δεν τις έχουμε δει…ακόμα!
4 Καταλαβαίνει πραγματικά τι θα πει ξένη γλώσσα και ότι ξένη γλώσσα δεν είναι μόνο τα Αγγλικά, τα οποία παρεμπιπτόντως μπορεί να εξασκήσει σιγά σιγά. Ακούει διαφορετικούς ήχους και βλέπει διαφορετικά γράμματα. Θα μάθει λοιπόν τη γλώσσα σε ένα ταξίδι; Όχι (δυστυχώς)… Αλλά, είναι ωραίο και ευγενικό να μάθουμε όλη η οικογένεια να λέμε τουλάχιστον «Καλημέρα», «Γειά σου», «Ευχαριστώ», στη γλώσσα της χώρας που μας φιλοξενεί. Μπορεί επίσης να δοκιμάσει τα Αγγλικά του, να αποφασίσει να μην ντρέπεται να εκφραστεί, καθώς δεν χρειάζεται να μιλάμε τέλεια μια γλώσσα, για να προσπαθήσουμε να επικοινωνήσουμε σε αυτή. Κανείς δεν θα μας κοροϊδέψει, απεναντίας, όπου πάμε θα χαρούν με την προσπάθειά μας να μιλήσουμε στη γλώσσα τους.
5 Γίνεται πρεσβευτής της χώρας του και μαθαίνει ότι δείχνει την Ελλάδα στον κόσμο με την παρουσία του.
6 Μαθαίνει να είναι στην ώρα του, διότι είναι κρίμα να χάσεις το τέλειο πρωινό του ξενοδοχείου, το πούλμαν για την εκδρομή ή ακόμη χειρότερα το πλοί
7 Μαθαίνει ότι οι κανόνες είναι … κανόνες και μερικές χώρες έχουν τους δικούς τους, ομολογουμένως πολύ διαφορετικούς, κανόνες και από τη στιγμή που επιλέξαμε να τις επισκεφθούμε οφείλουμε να τους σεβαστούμε. Τίποτα δεν είναι απαραίτητα ίδιο με τη χώρα μας, ούτε δεδομένο και αυτή είναι μία από τις ομορφιές των ταξιδιών.
8
15.04.2019
11 Μαθαίνει ότι τα φαγητά δεν μαγειρεύονται μόνο όπως στο σπίτι μας (ή στο σπίτι της γιαγιάς μας) και αν θέλει να φάει θα πρέπει να συμβιβαστεί και να δοκιμάσει.
12 Μαθαίνει να διαβάζει τον χάρτη, να ακολουθεί το GPS, να ρωτάει, να ελέγχει το ρολόι του, να παρακολουθεί τους πίνακες ανακοινώσεων στα αεροδρόμια και τους σταθμούς, αρκεί να του δείξουμε εμπιστοσύνη και να καταλάβει ότι έχει σπουδαίο ρόλο στη διαδικασία του ταξιδιού μας.
13 Αντιλαμβάνεται ότι το περιβάλλον, τα χρώματα, οι μυρωδιές και το κλίμα δεν είναι παντού, όπως στην Ελλάδα. Η ζέστη ή το κρύο σε μερικά μέρη απαιτούν προετοιμασία, καθώς πραγματικά δεν έχουν καμία σχέση με τον τόπο μας. Το ίδιο ισχύει και για τα κύματα και το χρώμα της θάλασσας ή τη βροχή. Άλλο ένα πράγμα που διαβάζαμε στα βιβλία και τελικά… ναι, ισχύει γιατί το ζήσαμε, το είδαμε με τα μάτια μας!
Βλέπει ότι τα κτήρια, τα μέρη και τα ζώα που δείχνουν τα βιβλία υπάρχουν στ’ αλήθεια και αυτό είναι καταπληκτικό, γιατί τελικά τα βιβλία έλεγαν αλήθεια και άξιζε που τα διάβαζε!
14
9
Το παιδί βλέπει στην πράξη ότι τα χρήματα και η αξία ακόμη και παρόμοιων αντικειμένων (όπως ένα μπουκαλάκι νερό) δεν είναι η ίδια παντού. Υπάρχουν καλύτερα «ζωντανά» παραδείγματα, που δείχνουν τι σημαίνει πληθωρισμός; Και κράτησα σκοπίμως το πιο σημαντικό, κατά τη γνώμη μου, για το τέλος.
Μαθαίνει να έχει στο νου του την οικογένεια, όχι μόνο τα μικρότερα αδέλφια, αλλά και τους γονείς. Μακριά από τη χώρα μας γινόμαστε πιο ενωμένη ομάδα, προσέχουμε ο ένας τον άλλον (και τα πράγματα του άλλου), βρίσκουμε λύσεις, κάνουμε υποχωρήσεις για το τι θα δούμε πρώτα και τι μετά, ώστε όλοι να περάσουν καλά, γιατί πότε θα ξαναβρεθούμε άραγε εδώ στη ζωή μας;
10 Μπορεί να παίξει με τα παιδιά που θα συναντήσει από όποια χώρα και αν είναι, γιατί είναι παιδιά και κανένα πρόβλημα δεν υπάρχει που δεν μιλούν την ίδια γλώσσα. Ποιος χρειάζεται άλλωστε τη γραμματική και το λεξιλόγιο, όταν έχει μπάλα, κούκλες, όρεξη για κυνηγητό, κρυφτό και σκανταλιές; Είναι πολλά τα κοινά, γι’ αυτό εάν είσαι από μικρός ταξιδευτής, δεν μπορείς να γίνεις ρατσιστής.
15 Ο μικρός ταξιδιώτης συνηθίζει να συλλέγει εμπειρίες και όχι αντικείμενα. Είναι καλύτερα να πάρεις ένα ακόμα αναμνηστικό, που πιθανότατα θα καταλήξει σε κάποιο συρτάρι ή να πας μία βόλτα στον ποταμό, που θα την κρατήσεις στο μυαλό σου για πάντα; Είναι καλύτερα να «δεις» το ταξίδι μέσα από την κάμερα του κινητού, γιατί έβγαζες όλη την ώρα selfie ή να το δεις πραγματικά; Η επιλογή και η απάντηση είναι θέμα συνήθειας και η συνήθεια θέμα εκπαίδευσης και επανάληψης. Αυτές είναι μόνο μερικές δικές μου σκέψεις. Ταξιδεύοντας και επιστρέφοντας από κάθε προορισμό, σίγουρα θα ανακαλύψετε πολλά ακόμα καινούργια, όμορφα στοιχεία στα δικά σας παιδιά, σε εσάς τους ίδιους και στη μεταξύ σας σχέση!
ΑΝΑΚΑΛΥΨΤΕ ΤΟΝ ΧΑΜΕΝΟ ΣΥΝΔΕΣΜΟ
ΑΠΟ ΤΗ
Δ Η Μ Ι Ο ΥΡ Γ Ο Τ Ο Υ
18 AΠΡΙΛΙΟΥ
ΣΤΟΥΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥΣ odeon.gr
/movietrailersgr
/odeongreece ©2019 SHANGRILA FILMS LLC
/odeongr
/odeon_gr #Missing Link
22
ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ
15.04.2019
Το Πάσχα της παιδικής μου ηλικίας EΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΠΕΛΙΩ ΠΑΠΑΔΙΑ
T
ο Τaλκ ζήτησε από αγαπημένους φίλους του να ξαναθυμηθούν τo Πάσχα της παιδικής τους ηλικίας και να μοιραστούν μαζί μας τις πιο ξεχωριστές αναμνήσεις τους. Ας δούμε τι μας είπαν ο Μάνος Κοντολέων, η Sadahzinia (Γιολάντα Τσιαμπόκαλου), η Μάρω Βαμβουνάκη και ο Άρης Δημοκίδης.
Μανάρι, του Μάνου Κοντολέων Όταν ήμουνα στη μέση της Α’ Δημοτικού, ο πατέρας μου έμεινε άνεργος και έτσι αποφασίστηκε όλη η οικογένεια να μετακομίσει στο πατρικό σπίτι, στο χωριό. Θα ζούσαμε από τις ελιές και από κάποια μποστάνια. Μας υποδέχτηκαν τα χιόνια -τέλος Φλεβάρη ήτανκι εγώ έφτιαξα ένα χιονάνθρωπο. Αλλά τα χιόνια γρήγορα λιώσαν… Και οι νέοι συμμαθητές με βλέπανε με δυσπιστία- ο πρωτευουσιάνος! Έτσι περνούσα τα απογεύματα παίζοντας με τα στρατιωτάκια μου. Είχα την ελπίδα πως το Πάσχα θα κάναμε σύντομο ταξιδάκι στην παλιά μας γειτονιά, αλλά άκουσα τον πατέρα μου να λέει πως την άνοιξη τα μποστάνια θέλουν φροντίδα κι έτσι… Κι έτσι η ελπίδα έγινε… Ελπίδα -στη διπλα-
νή αυλή εμφανίστηκε ένα αρνάκι. Χαράματα ακούστηκε το κελαριστό «μπεεε…» κι εγώ έτρεξα να χτυπήσω την γειτονική πόρτα. Ο Πασχάλης, που μου άνοιξε, με πέρναγε δυο κεφάλια και δέκα χρόνια. «Έμπα να δεις το μανάρι!» με προσκάλεσε. «Για τη γιορτή μου μας το στείλανε…» Από τη πρώτη στιγμή που αντίκρισα το ζωντανό, το λάτρεψα. Κι εκείνο με κοίταζε με ένα βλέμμα… Όλο προσμονή! Και το είπα Ελπίδα. Και κάθε μέρα το έπαιρνα να βοσκήσει στα γύρω λιβάδια. Του πέρασα γύρω από το λαιμό και μια πράσινη κορδέλα. «Πιτσιρίκο, στο κούτελο να του ‘βαζες μια κόκκινη πινελιά!» γέλαγε ο Πασχάλης. Μα εγώ προτιμούσα το πράσινο χρώμα. Το χρώμα της ελπίδας είχα ακούσει πως ήταν. Και -Μεγάλη Εβδομάδα πια- ζήτησα από τη μητέρα μου να βάψει όχι μόνο κόκκινα τα αβγά, αλλά και πράσινα. Τη Μεγάλη Πέμπτη
ζύμωσε η μητέρα και κουλούρια. Και το επόμενο πρωί -Μεγάλη Παρασκευή- πήρα ένα για να το δώσω στην Ελπίδα. Στη γειτονική αυλή, κάτι -μα τι ήταν αυτό;- κρεμότανε από ένα κλαρί. Ολόγυρα μύγες πετούσαν. Στο χώμα, κόκκινες κηλίδες και τούφες ολόλευκες… «Έλα μεθαύριο, το Πάσχα που γιορτάζω… Θα βοηθήσεις κι εσύ στο ψήσιμο; Έτσι δεν είναι;» μου είπε ο Πασχάλης καθώς έβγαζε από πάνω του μια ματωμένη ποδιά. Λοιπόν… Έχουν από τότε περάσει χρόνια. Πολλά. Η αγαπημένη μου γιορτή -το δηλώνω, από τότε- είναι τα Χριστούγεννα.
Τσέρνομπιλ, της Γιολάντας Τσιαμπόκαλου Όλα τα Πάσχα της παιδικής μου ηλικίας μυρίζουν αγιοκέρι και φρέσκο αέρα. Η άνοιξη ξεχειλίζει σε κάθε ανάμνηση. Ωστόσο, παρ’ όλη την ευωδιά, είναι επώδυνο αυτό το πισωγύρισμα. Σχεδόν όλοι πια λείπουν. Και το μόνο παρήγορο είναι αυτό το χρωματιστό φόντο πίσω τους καθώς τους σκέφτομαι με φουντωμένα τα χορτάρια και χιλιάδες παπαρούνες και
μαργαρίτες να τους πλαισιώνουν. Όταν ήμουν μικρή περνούσα κάποια Πάσχα στην Βαλαώρα Ευρυτανίας, στο χωριό του μπαμπά. Απομονωμένο, αν και με αρκετούς κατοίκους, τριγυρισμένο από βουνά, νερά που έτρεχαν μόλις σκάλιζες ελαφρά το έδαφος, τη λίμνη των Κρεμαστών και ζώα. Άγρια άλογα, γελάδια και ανίδεα κοπάδια με κατσίκια… Το Πάσχα του 1986, που έγινε το πυρηνικό
O Mάνος Kοντολέων, συγγραφέας και μεταφραστής, ασχολείται με όλα τα είδη του πεζού λόγου: μυθιστόρημα, νουβέλα, διήγημα, παραμύθι και δοκίμιο. Τα περισσότερα από τα πάνω από 60 βιβλία του κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Πατάκη.
15.04.2019
ατύχημα στο Τσέρνομπιλ ήμουν εκεί. Στην τηλεόραση συνέστηναν να μην κυκλοφορούμε εκτός σπιτιού άσκοπα ώστε να μην έρθουμε σε επαφή με το επικίνδυνο τοξικό νέφος που είχε εκλυθεί στην ατμόσφαιρα, αν και σε τόσο μακρινή απόσταση. Όμως, στα χωριά του Βάλτου δεν έπιανε καλά το σήμα της ΕΡΤ και ποιος ήξερε τότε απ’ τους μεγάλους τέτοια πράγματα να μας συμβουλέψει; Εγώ μικράκι, εννιά χρονών, έπαιζα όλη μέρα στην ύπαιθρο με ένα τσούρμο ξαδέρφια. Κυλιόμουν στα χορτάρια των Αγράφων κι έφτιαχνα μπουκετάκια με χαμομήλι και αγριολούλουδα. Το παιχνίδι μας ήταν αυτή η επαφή με τη φύση, ειδικά σε αυτά τα πιο απομονωμένα μέρη που δεν υπήρχαν ούτε ποδήλατα ούτε παιδικές χαρές, είχαμε μόνο καμιά μπάλα – φουσκωμένη αν ήμασταν τυχεροί – και ο ένας τον άλλο. Αυτού του είδους το παιχνίδι, η καλύτερη μου! Μάθαινα από εκείνα τα ντόπια πιτσιρίκια – πρωτοξάδερφα κυρίως– τι είναι η αυτονομία, και η εφευρετικότητα. Παρατηρούσαμε τις μέλισσες, και τα χέρια μας –έτσι γεμάτα γύρη – τα τρίβαμε στα μάτια… Αν το τοξικό νέφος είχε περάσει την οροσειρά της Πίνδου, και είχε χωθεί στα νερά του Αχελώου – που φυσικά δεν υπήρχε κάτι να το εμποδίσει – ήμασταν «χαμένοι»… Σε παρόμοια κατάσταση, τα κατσικάκια που είχαν φάει και λουστεί μπόλικο τοξικό νέφος και επιπλέον αργότερα θα κατέληγαν χάριν του εθίμου στη σούβλα. Όλα λάθος. Λάθος κι η σφαγή των αμνών. Τη μια στιγμή μας άφηναν να παίζουμε με τα νεογέννητα, να τ’ αγκαλιάζουμε και να τα ταΐζουμε με το μπιμπερό και την άλλη στιγμή χρατς! Μπροστά στα μάτια μας τα έσφαζαν. Πού να πάει μπουκιά κάτω… Τα δε ξαδέλφια μου –με πατέρα βοσκό– από τότε ως τώρα είναι vegetarian. Αν μη τι άλλο, το τοξικό νέφος δεν το γευτήκαμε. Μονάχα στην επιστροφή, στα διόδια, μας σκανάρανε έναν έναν με κάτι μηχανήματα σαν λαμπάδες, μακρουλά, φορητά και πρωτόγνωρα για εμάς τότε. Μάλλον ήθελαν να δουν τα επίπεδα της ραδιενέργειας πάνω μας. Οι ενήλικες που επέστρεφαν απ’ τα χωριά τους είχαν νορμάλ ενδείξεις. Όλων των παιδιών όμως οι ενδείξεις ανεβοκατέβαιναν στα κόκκινα. Τόσο παιχνίδι.
ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ
23
ρόδα τα άγρια και στις ήμερες τριανταφυλλιές, στις βιολέτες, στα γαρίφαλα, στους ταπεινούς ψαρόγαλλους. Από τους Επιτάφιους πάντα ξεχώριζε των Αγίων Αναργύρων, στο σοκάκι κοντά στην Αγορά. Στολισμένος νεραντζανθούς και λευκούς κρίνους σαν ψηλά δισκοπότηρα. Η μητέρα μου δεν πήγαινε στην εκκλησία συχνά, προσευχόταν όμως και είχε τάμα να πηγαίνει στη Σταύρωση στεφάνι από άσπρα τριαντάφυλλα που παράγγελνε σε ανθοπωλείο. Πάντα το ίδιο. Το ακουμπούσε δακρυσμένη στα πόδια του Σταυρού και του περιβάλλοντος τους ουρανούς εν νεφέλαις. Τα φαναράκια της Ανάστασης ήταν από διπλωμένο σαν ακορντεόν χαρτί, ζωγραφισμένο υπέροχα με σχέδια που θαύμαζα άμα τα άναβα στο σκοτάδι.
Μια μαγική μέρα ανακάλυψα πως στα βιβλιοπωλεία πουλούν χαλκομανίες που κολλάς στα κόκκινα αυγά. Καλύτερες από τα φύλλα που η γιαγιά μου έδενε με τούλι όσο έβραζαν με ξύδι σε κόκκινη μπογιά. Το σπίτι μύριζε ζυμάρι που φούσκωνε κάτω από ύφασμα για να πλαστεί σε τσουρέκια, κουτσούνες για εμάς τα παιδιά αφού είχαν το σχήμα κούκλας. Τότε οι άνθρωποι ήταν πιο ποιητικοί, πιο έξυπνοι, έτρωγαν τσουρέκι μονάχα το Πάσχα, ντομάτες και παγωτά Όλυμπος μόνο το καλοκαίρι, γλυκό παβέ μόνο στα γενέθλια. Σέβονταν τα στάσιμα της ζωής και των αρωμάτων και ζούσαν ζωή πολύ πιο πλούσια από τις εποχές της ευημερίας.
Μακάρι να μην είχαν σταματήσει ποτέ, του Άρη Δημοκίδη Η μαμά μου είχε μαγαζί με είδη δώρων και από νωρίς γέμιζε το κατάστημα με χειροποίητες λαμπάδες που έφτιαχνε η ίδια και ήταν κομψές και εφευρετικές. Συνήθως τη Μεγάλη Εβδομάδα, που είχαμε διακοπές απ' το σχολείο πήγαινα και βοηθούσα κι εγώ στο μαγαζί το οποίο γέμιζε με κόσμο. Όταν πουλούσε και την τελευταία λαμπάδα φεύγαμε στην εξοχή οικογενειακώς και κάθε χρόνο γνώριζα διαφορετικά μέρη της Ελλάδας. Θυμάμαι τις Μηλιές Πηλίου, τους Ψαράδες στις Πρέσπες, τα Νικολέικα στην Πελοπόννησο, τη Χανιώτη στη Χαλκιδική. Έχω υπέροχες αναμνήσεις εκτός από τότε που συνέβη το ατύχημα στο Τσερνομπίλ και οι μεγάλοι ήταν
έντρομοι και δε μας άφηναν να φάμε τίποτα, και από μια φορά που είχα ανεβάσει πολύ πυρετό και μετά η αδερφή μου μου είπε ότι όλο το βράδυ παραμιλούσα και έλεγα σαχλαμάρες. Αυτό που μου λείπει πιο πολύ, τώρα που η μαμά μου δεν είναι στη ζωή, είναι κάτι απομεσήμερα την Κυριακή του Πάσχα που οι γονείς μας έπιναν κάνα ποτηράκι παραπάνω και τραγουδούσαν αγκαλιασμένοι, κι η αδερφή μου κι εγώ ντρεπόμασταν και τους λέγαμε να σταματήσουν. Μακάρι να μην είχαν σταματήσει ποτέ.
Η Μάρω Βαμβουνάκη είναι πεζογράφος. Τα βιβλία της κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Ψυχογιός.
Τόση ξενοιασιά. Τόση τοξικότητα… Σε καλό μας. Η Γιολάντα Τσιαμπόκαλου γράφει παραμύθια για παιδιά που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Καστανιώτη. Η Sadahzinia είναι μέλος του μουσικού συγκροτήματος των Active Member.
Σκηνές κι αρώματα από τα πασχαλινά Χανιά, της Μάρως Βαμβουνάκη Στα παιδικά μου χρόνια, η δόξα των Χανίων ήταν οι μέρες των Παθών ως την Ανάσταση. Ποτέ άλλοτε οι ευωδιές των λουλουδιών δεν ήταν έτσι δυνατές στα
Ο Άρης Δημοκίδης είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας. Η σειρά βιβλίων του για παιδιά «Οι αόρατοι ρεπόρτερ» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.
24
ΣTΟΝ ΓΙΑΤΡΟ
Γράμμα από έναν γιατρό ΤΟΥ ΙΟΡΔΑΝΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ
15.04.2019
15.04.2019
Α
γαπημένοι φίλοι Είναι η πρώτη φορά που θα περιαυτολογήσω, αν και όχι ακριβώς για μένα, αλλά για όλους τους ιατρούς και ίσως ειδικά για τους παιδίατρους. Και αυτό θα το κάνω γιατί έχουν μαζευτεί πολλά «χρωστούμενα». Το αποκορύφωμα είναι ένα δημοσιευμένο κείμενο μιας μητέρας που έχασε το παιδί της, στο οποίο κατηγορεί την επιστήμη και τους ιατρούς που εδώ και δεκαετίες δεν κάνουν τίποτα για τον καρκίνο. Θελω να τονίσω, όμως, ότι το παρόν κείμενο δεν ειναι προσωπική απάντηση σε εκείνη την μητέρα, την οποία σκέφτομαι και στην οποία θα δυσκολευόμουν να πω το οτιδήποτε, αλλά στέκεται απλά σαν μια πολύ καλή αφορμή για να μιλήσω τι συμβαίνει με εμάς τους ιατρούς, τελοσπάντων. Καταρχάς, άλλο η επιστήμη και άλλο οι γιατροί. Δεν είναι όλοι οι γιατροί επιστήμονες και δεν ειναι η επιστήμη αποκλειστική προϋπόθεση για να είναι κάποιος καλός γιατρός. Είναι και η προσωπικότητα του καθένα που ασκεί την ιατρική, το πόσο Άνθρωπος είναι, πόση ενσυναίσθηση έχει, πόσο ενδιαφέρεται για τον ασθενή και όσο ψάχνει να βρει λύση στα δυσκολα προβλήματα. Είναι επίσης σημαντικό το πόσο ευέλικτος είναι, πόσο απόλυτος ή μη, πόσο προσιτός, πόσο επικοινωνιακός, όχι όμως με όρους marketing, αλλά με την εννοια της ενημέρωσης του ασθενούς και της εξήγησης γύρω από ό,τι του συμβαίνει. Ευτυχώς, ο νέος γιατρός δεν είναι πλέον πίσω από μια γραφειάρα, δεν κρατά σε απόσταση τον ασθενή, ούτε του μιλά υπεροπτικά. Ναι, αρκετοί από τους συνομήλικους συναδέλφους μου δεν εχουν την έπαρση των παλαιοτέρων, δεν πιστεύουν ότι πρεπει να φορούν κοστούμι. Μάλιστα οι περισσότεροι πλέον συστηνόμαστε όταν μπαίνουμε στους θαλάμους και εξηγούμε τι θα κάνουμε στον ασθενή. Δε θεωρούμε ότι είμαστε ανώτερα επαγγελματικά όντα, αλλά άνθρωποι, όπως και η δικηγόρος, η υδραυλικός, ο δημοσιογράφος, ο ράφτης κ.τ.λ. Και άρα ως άνθρωποι έχουμε δικαίωμα στο λάθος. Ναι, ακούγεται εριστικό, αλλά έτσι είναι και επειδή μπορεί να μην μας αρέσει (ούτε σε μένα τον θνητό που κάποτε θα πέσω στα χέρια ενός γιατρού), πρέπει να το αποδεχτούμε. Πόσες φορές «κόλλησε» ο υπολογιστής μου και φίλος πληροφορικάριος μου έδινε πάντα την επιστημονική λύση «κλείσ' τον και ξανα-ανοιξέ τον». Αστειευόμενος και γω του έδωσα την ιδια απάντηση όταν με είχε παρει τηλέφωνο για τον μικρό γιο του που είχε «κολλήσει» κάτι. Πέραν από την πλάκα, όμως, εδώ είναι και η αδικία της ιατρικής. Ότι καλείσαι να «ξεκολλήσεις» τον ασθενή από το πρόβλημα με όσο γίνεται πιο ανώδυνο τρόπο. Και πάντα κρίνεσαι από το αποτέλεσμα, και πάντα κρίνεσαι από ένα ατόπημα και ας εχεις κάνει τοσα άλλα καλά. Ο ιατρός είναι άνθρωπος. Και μπορεί να επηρεαστεί από πολλούς παράγοντες (πχ στην Ελλάδα
ΣTΟΝ ΓΙΑΤΡΟ των 24ωρων εφημεριών χωρίς ρεπό, από την ίδια του την κόπωση). Και βέβαια λάθος με λάθος διαφέρει. Και βέβαια γιατρός με γιατρό διαφέρει. Και βέβαια δεν υπάρχει τίποτα απόλυτο στην Ιατρική. Όλα μπορούν να συμβούν, ακόμη και κάτι πολύ σπάνιο. Και ύστερα παλεύεις να μη δίνεις εύκολα αντιβίωση, για τον άνθρωπο-ασθενή και το οικοσύστημα γενικότερα και τελικά μπορεί να συμβεί μια επιπλοκή, η οποία μπορεί να συνέβαινε έτσι κι αλλιώς. Και ύστερα δίνεις αντιβίωση και ο ασθενής εμφανίζει μια ασυνήθιστη αντίδραση. Και πάλι κατηγορούμενος είσαι. Ιδιαίτερο κεφάλαιο στην ιατρική η Παιδιατρική. Και είναι ιδιαίτερο γιατί έχεις να αντιμετωπίσεις το παιδί και τους γονείς του, δηλαδή και έναν μικρό ευαίσθητο οργανισμό που με τίποτα δεν θέλεις να βλάψεις, και τους ενηλικες που το συνοδεύουν. Κι όμως για κάποιο λόγο οι παιδίατροι είναι συνήθως ευαίσθητοι άνθρωποι. Ίσως γιατί δεν έχουν το εύκολο κέρδος που έχουν άλλες ειδικότητες στις μέρες μας, ίσως γιατι η εξαρχής επιλογή τους να ασχοληθούν με το παιδί προδηλώνει την ευαισθησία τους αυτή. Και τώρα λίγα λόγια για την επιστήμη τη ρημάδα. Νομίζω πως αυτή (και προφανώς οι ιατροί που την εφαρμόζουν και την ορίζουν) έχει δώσει πολλές μαχες και δίνει συνεχώς για να εξυπηρετήσει την ματαιότητα του ανθρώπινου μυαλού να κατακτήσει την αθανασία. Η εξωσωματική γονιμοποίηση, οι νέες θεραπείες για την μάχη του καρκίνου, η αποστειρωτική υγιεινή στις τροφές και στα σπίτια μας, τα εμβόλια, όλες αυτές οι εξελίξεις που αύξησαν τον μέσο όρο ζωής συνοδεύονται πιθανώς, πέραν των επιτυχιών τους και από άλλα νέα νοσήματα, αυτοάνοσα, άνοια, αλλεργίες. Λόγος γίνεται τελευταία για το μικροβίωμα του εντέρου μας, το οποίο σχετίζεται με τόσα νοσήματα του Δυτικού ανθρώπου και διαφέρει πολύ απο εκείνου που ζει σε υποανάπτυκτες χώρες. Βέβαια σε εκείνες πεθαίνουν ακόμη παιδιά από χολέρα και φυματίωση. Η επιλογή, λοιπόν, δική σας. Πού θα ζήσετε, πώς θα ζήσετε, αν θα προτιμήσετε την επιστήμη ή οχι, η οποία ξανατονίζω δεν ειναι πασπαλισμένη με χρυσόσκονη του Αγίου Πνεύματος, αλλά ραντισμένη με τον ιδρώτα του μυαλού κάποιων βιολόγων, χημικών, ιατρών. Κάποιων τύπων που παραμέλησαν την οικογένεια τους και τους κυριακάτικους περιπάτους για να μπορούμε σήμερα να λέμε ότι νικάμε τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, για να λέμε ότι η παιδική λευχαιμία είναι σε αρκετά υψηλό ποσοστό ιάσιμη και για να μη θρηνούμε τα εκατομμύρια της γρίπης όπως πριν από εκατό χρόνια. Και επειδή η επιστήμη δεν είναι παρά μια ανθρώπινη υπόθεση, είναι προφανές οτι δεν τα έχει καταφέρει όλα και ούτε πρόκειται! Όμως κάποτε, στα χωριά, και οι γιαγιάδες γιατροσόφια εφάρμοζαν με βότανα και καμένα γαρίφαλα στο καντήλι. Δεν στέκομαι στην επιστημοσύνη αυτών των πρακτικών, αλλά στη θέληση του ανθρώπου να ζήσει και να βρει λύση σε κάθε πρόβλημα υγείας. Ε, λοιπόν, και εμείς οι
25 ΔΕ ΘΕΩΡΟΎΜΕ ΌΤΙ ΕΊΜΑΣΤΕ ΑΝΏΤΕΡΑ ΕΠΑΓΓΛΕΜΑΤΙΚΆ ΌΝΤΑ, ΑΛΛΆ ΆΝΘΡΩΠΟΙ, ΌΠΩΣ ΚΑΙ Η ΔΙΚΗΓΌΡΟΣ, Η ΥΔΡΑΥΛΙΚΌΣ, Ο ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΆΦΟΣ , Ο ΡΆΦΤΗΣ ΚΤΛ. ΚΑΙ ΆΡΑ ΩΣ ΆΝΘΡΩΠΟΙ ΈΧΟΥΜΕ ΔΙΚΑΊΩΜΑ ΣΤΟ ΛΆΘΟΣ.
ιατροί θέλουμε να σας κάνουμε να ζήσετε. Και αρκετοί μάλιστα κλαίνε στα κουζινάκια και στα κρυφά καπνιστήρια των νοσοκομείων όταν δεν καταφέρνουν να δώσουν λύση και ακούν το βράδυ στην κλινική το κλάμα του εφήβου που έχει καρκίνο στα οστά ή την μητερας του παιδιού με κάποιο αθεράπευτο σύνδρομο. Και, ναι, πολλούς γονείς σάς θαυμάζουμε για την γενναιότητά σας. Δεν είμαστε χώρια όμως. Προσπαθούμε παράλληλα με εσάς. Δεν τα ξέρουμε όλα, αλλά προσπαθούμε να μάθουμε όσα περισσότερα γίνεται. Δεν είμαστε θεοί, αλλά δεν σημαίνει ότι δεν νιώθουμε ευθύνη. Και κάτι τελευταίο: ο καθένας μας έχει τον ιατρό που του αξίζει και ο κάθε γιατρός τον ασθενή που του αξίζει. Πολύ συχνά διαπιστώνω ότι δεν υπάρχει μόνο καλός ή κακός γιατρός, αλλά καλό ή κακό δίδυμο ιατρού-ασθενή. Κι αυτό το λέω για να μη χολοσκάμε ούτε εμείς ούτε εσείς για αυτό που επιλέξατε. Και γιατί, πέρα από τα βασικά, το κάτι παραπάνω προκύπτει από αυτή τη δυαδική σχέση. Και για να δώσω αξία στην ιατρική της Ελλάδας, παραμένει ανθρωποκεντρική και –πολύ σημαντικό- ο γιατρός σκέφτεται και πράττει out of the box πολλές φoρές, βλέποντας αυτόν που έχει μπροστά του και ρισκάρει με επιλογές πέραν από στενά πρωτόκολλα σαν αυτά που ισχύουν σε άλλες χώρες, όπου τα συστήματα υγείας, όπως π.χ. της Βρετανίας, ζυγίζουν το κόστος πάνω από την ίαση. Αν όλα αυτά που γράφω σας φαίνονται αρκετά αθωωτικά για κάποιο λάθος κάποιου γιατρού που έγινε εις βάρος σας και αν γενικώς έχετε ακόμη άσχημη και απαξιωτική εικόνα για την ιατρική και την επιστήμη, τότε απλά σκεφτείτε ότι μπορεί να ήσασταν άτυχοι. Τι να κάνουμε... Δεν είναι όλοι οι κομμωτές εξίσου καλοί, ούτε όλοι οι μηχανικοί αυτοκινήτων αποτελεσματικοί. Ξέρω, δεν είναι το ίδιο σημαντικές οι τρίχες της κεφαλής με την υγεία, όμως είναι άνθρωποι που εργάζονται και στα δυο επαγγέλματα. Και σε κάθε επάγγελμα υπάρχουν όλων των ειδών οι επαγγελματίες. Στην (Παιδ) ιατρική θα βρείτε τουλάχιστον και το στοιχείο της ανθρωπιάς.
Ο Ιορδάνης Παπαδόπουλος είναι παιδίατρος στο νοσοκομείο Σύρου, iordanispapado@hotmail.com facebook: μικρο σονοκομειο
26
ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ
15.04.2019
Πώς ανακοίνωσα στον άντρα μου ότι είμαι έγκυος ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ
E
κείνο το πρωινό, στα τέλη του Αυγούστου, γύρισα σπίτι παράλογα κατάκοπη με πολλές σακούλες σούπερ μάρκετ (βλέπεις μόλις είχαμε γυρίσει από διακοπές και έπρεπε να φουλάρουμε ψυγείο και ντουλάπια) και ένα τεστ εγκυμοσύνης στην τσάντα. Δεν είχα καθυστέρηση. Αλλά αισθανόμουν κάπως. Και το ένστικτο με είχε οδηγήσει να μπω σε ένα φαρμακείο και να πάρω ένα κλιαρμπλού. Εσύ κοιμόσουν ακόμα μακάριος. Μπήκα στο μπάνιο. Έκανα ό,τι έπρεπε να κάνω. Περίμενα με την καρδιά μου να πεταρίζει. Με κλειστά τα μάτια. Μετρώντας μέχρι το χίλια σε πεντάδες. Σχεδόν κάθε μέρα παίζω αυτή τη σκηνή στο μυαλό μου, λες κι ήταν χτες κι όχι 12 χρόνια πριν. Πέντε δέκα δεκαπέντε είκοσι εικοσπέντε τριάντα τριάντα πέντε, εκατό, διακόσια, οχτακόσια, εννιακόσια, εννιακόσια ενενήντα πέντε… χίλια. Φτου κι άνοιξα τα μάτια μου και είδα μπροστά μου έναν μπλε σταυρό. Έβαλα τα κλάματα. Αχ, αυτές οι ορμόνες μου. Ήρθα στην κρεβατοκάμαρα. Το τεστ, ξεπλυμένο, στην κωλότσεπη. Σε σκούντηξα. Μουρμούρισες στον ύπνο σου. Ξύπνα, βρε, σου είπα. Είναι επείγον! Άνοιξες μάτι. Κοίταξες ρολόι. Τι είναι τόσο επείγον, καλέ, στις 11 το πρωί. Διακοπές έχουμε ακόμα. Τι έγινε; Γιατί κλαις; Δεν κλαίω, γελάω. Μα κλαις. Χέρια στην κωλότσεπη. Σου δίνω το ματσούκι. Βάζεις γυαλιά. Τι είναι αυτό, παιδί μου; Για τι σου φαίνεται; Ανασηκώθηκες. Χασμουρήθηκες. Ορθάνοιξες τα μάτια. Δεν είπες τίποτα. Γέλασες. Άνοιξες τα χέρια σου. Έπεσα στην αγκαλιά σου. Την πιο σφιχτή αγκαλιά μετά από 5 χρόνια που ήμασταν μαζί. Και, φυσικά, έβαλα τα κλάματα. {Εσύ σε λίγο ξανακοιμήθηκες, αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία}. Ενθυμούμενη τη δική μου ανακοίνωση της πρώτης μου εγκυμοσύνης, ζήτησα από αγαπημένες μαμάδες- αναγνώστριες του Τaλκ να μοιραστούν μαζί μας το πώς αποκάλυψαν στον σύντροφό τους ότι περίμεναν παιδάκι. Ας δούμε τι μας είπαν!
Λίνα Σωτηροπούλου- συγγραφέας Εγκυμοσύνη, αγωνία, χαρά, προσμονή, μωράκι… Πόσα χρόνια πριν… Ας κάνουμε ένα ταξίδι στον χρόνο, αλλά λίγο πιο πίσω, στα πιο ανέμελα, στο γαμήλιο ταξίδι! Κρύο είχε και ήταν χειμώνας και εγώ προσπαθούσα να βρω μια ζεστή γωνία οπουδήποτε στη Βουδαπέστη. Εκτός από τις καφετέριες ζεστά είναι και στα πολυκαταστήματα. Εκεί λοιπόν, μέσα σε ένα εμπορικό κέντρο με «φώναξε» ένα μικρό μπλε κουβερτάκι, τόσο μαλακό και επίσης τόσο μωρουδιακό, ένα κουβερτάκι κούνιας. Αχρείαστο ήταν τότε αλλά είχα επιχειρήματα: «Να το πάρουμε για το μωράκι που θα κάνουμε, να του πούμε όταν μεγαλώσει ότι το σκεφτήκαμε και ότι δεν κάναμε μόνο ζωάρα πριν έρθει στη ζωή μας;» Φυσικά το πήραμε. Το κουβερτάκι, όταν επιστρέψαμε, προσγειώθηκε στο κρεβάτι μου και από τότε εκεί είναι ακόμα. Μετά μας ήρθε μια τρελή ιδέα, ταξιδάκι με μηχανή στην Τοσκάνη. Παιδί στον ορίζοντα δεν φαινόταν, αλλά όταν κάνεις σχέδια κάποιο μωρό γελάει, ακόμα και όταν είναι ακόμα έμβρυο. Έτσι έκανα ένα τεστ εγκυμοσύνης πριν αρχίσουμε να κλείνουμε ξενοδοχεία. Και εκείνο το πρωί του Απρίλη, πριν από δεκατέσσερα χρόνια, έκανα την πιο σκληρή διαπραγμάτευση-ανακοίνωση: «Το ταξίδι αναβάλλεται, αλλά το κουβερτάκι εγώ δεν το δίνω, να πάρει δικό του το μωρό, εντάξει;» Τα παιδικά βιβλία της Λίνας Σωτηροπούλου κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Μεταίχμιο
Μαρία-Δάφνη Καμμένου, ηθοποιός Ήταν Σεπτέμβριος του 2008 όταν άργησε να έρθει η περίοδός μου. Τον Αύγουστο είχαμε πάει με τον Δημήτρη στη Τζια για να τα ξαναβρούμε μετά από χωρισμό. Ήμασταν ήδη 7 χρόνια μαζί· εγώ ήθελα παιδί κι ο Δημήτρης ήταν ακόμη σε άλλη φάση. Όταν κατάλαβα ότι ίσως είμαι έγκυος, αγόρασα ένα τεστ εγκυμοσύνης. Το έκανα, βγήκε θετικό και γέμισα χαρά! Το είπα στον καλό μου. Τότε μέναμε στην Κοτυαίου, στους πρόποδες του Λυκαβηττού. Ήμουν σίγουρη ότι θα γίνει καλός μπαμπάς ο Δημήτρης. Κι είχα δίκιο. Την ίδια μέρα πήγαμε για Β’ χοριακή και την επόμενη πήγαμε μαζί για τα αποτελέσματα, όπου επιβεβαιώθηκε η εγκυμοσύνη. Η Μαρία-Δάφνη Καμμένου πρωταγωνιστεί στην παράσταση «Γύρω γύρω μήνες» της θεατρικής ομάδας Μικρός Νότος.
ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ
15.04.2019
27
Βανέσα Αδαμοπούλου, τραγουδίστρια Στη δική μου περίπτωση τα πράγματα έγιναν αντίστροφα! Καθώς δεν είχα το σθένος να έρθω αντιμέτωπη με το τεστ εγκυμοσύνης που σκόπευα να κάνω στο μπάνιο μου − κάτι μου έλεγε πως τούτη τη φορά θα την πατούσα − ζήτησα απ’ τον σύντροφό μου να το δει εκείνος. Οπότε το χαρμόσυνο μου το ανακοίνωσε ο μέλλων πατέρας· παγκόσμιο αποκλειστικό. Φυσικά χαρήκαμε απίστευτα αμφότεροι και μετά ήρθε η τρομάρα…
Πηνελόπη Κουρτζή, συγγραφέας Η αλήθεια είναι πως μου το ανακοίνωσε εκείνος! Στο πλαίσιο ενός ελέγχου για ένα άλλο σύμπτωμα που είχα, ο γιατρός μού ζήτησε να κάνουμε και μια χοριακή εξέταση, ο σύζυγός μου πήρε τα αποτελέσματα και αφού μου τα έδειξε με ρώτησε: αυτό που βλέπω είναι αυτό που καταλαβαίνω; Και έτσι τελικά μου το είπε εκείνος αντί να του το πω εγώ! Πολύτιμη στιγμή με οποίο τρόπο και αν συμβαίνει! Προσωπικά πάντα θα την θυμάμαι με μεγάλη νοσταλγία και θα ήθελα να μπορούσα να γύριζα τον χρόνο πίσω μόνο για να την ξαναζήσω!
Η Βανέσα Αδαμοπούλου, όταν δεν τραγουδάει, γράφει. Το βιβλίο της «Από ζάχαρη και αλάτι» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός.
Τα best seller της Πηνελόπης Κουρτζή «Το Πριγκιπότο» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός.
Χρυσάνθη Πρωτοψάλτου, συγγραφέας Μήπως να έβαζα κι ένα τρίτο πιρούνι στο τραπέζι την ώρα του μεσημεριανού; Κι αν του το έδινα γραμμένο σ’ ένα σημείωμα; Ή να ‘λεγα απλά «ξέρεις, θα γίνουμε γονείς»; Με ποιον τρόπο άραγε ανακοινώνεις ένα τόσο σημαντικό γεγονός στον σύντροφό σου; Ακούστηκε το αυτοκίνητο να παρκάρει και αμέσως μετά τα κλειδιά του στην πόρτα. Κι εγώ στεκόμουν ακόμα στο χολ, αναποφάσιστη, κρατώντας το τεστ στο χέρι σαν μαγικό ραβδί. Μπήκε μέσα μα, πριν ακόμα βγάλει το μπουφάν του, η ματιά του έπεσε στο τεστ. Κοιταχτήκαμε. «Είναι θετικό», είπα. Και κάπως έτσι ξεκίνησε το πιο θετικό, δύσκολο και όμορφο κομμάτι της ζωής μας. Το παιδικό βιβλίο της Χρυσάνθης Πρωτοψάλτου «Ο μάγος του 13» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.
Έλενα Σμπώκου- food blogger Τέλη Αυγούστου 2016. Μόλις έχουμε γυρίσει από ένα χαλαρό Σαββατοκύριακο στο εξοχικό και προσπαθούμε να μπούμε ξανά στη ρουτίνα της Αθήνας. Εδώ και μισό μήνα κάτι με «τρώει». Νιώθω κάπως περίεργα, λίγο κουρασμένη, λίγο νυσταγμένη αλλά σε καμία περίπτωση δεν νιώθω έγκυος, αν και το έχω ξαναπεράσει άλλη μια φορά τέσσερα χρόνια πριν. Δεν έχω πει τίποτα σε κανέναν γιατί θα με γεμίσουν άγχος και θέλω τον χρόνο μου. Ξημερώνει 30 Αυγούστου, η ημέρα που γιορτάζει ο Άλεξ, ο γιος μας. Ο Χρίστος έχει φύγει από το σπίτι νωρίς για το γραφείο κι εγώ ακόμα χουζουρεύω. Σκέφτομαι: «Δεν πάει άλλο, θα πάρω ένα τεστ εγκυμοσύνης από το φαρμακείο να μου φύγει και η έννοια. Έτσι κι αλλιώς δεν είμαι έγκυος». Ντύνομαι, φτιάχνομαι και φεύγω για τη δουλειά. Κάνω στάση στο φαρμακείο, μετράω τα ψιλά και αγοράζω το τεστ. Μπαίνω στο αυτοκίνητο και πάω μια βόλτα μέχρι το πατρικό μου να δω αν ποτίζονται τα λουλούδια, έχω λίγη ώρα για το γραφείο ακόμα. Κάνω το τεστ και μέσα σε ένα μισό λεπτό βγαίνει θετικό! ΜΠΟΥΜ! Βόμβα! Να και κάτι που δεν περίμενα τώρα! Αρπάζω το κινητό και τηλεφωνώ στο Χρίστο. -
Έλα, καλημέρα. Καλημέρα. Τι κάνεις; Πού είσαι; Καλά στην μαμά μου για τα λουλούδια. Εντάξει; Ναι, όλα καλά. Γιορτάζει ο Άλεξ! Χρόνια του πολλά, να τον χαιρόμαστε! Να χαιρόμαστε το αγόρι μας, ε, και να χαιρόμαστε και το άλλο που έρχεται…
Βρείτε τις συνταγές της Έλενας Σμπώκου στο http://elenaiscooking.com
Μαρίνα Γιώτη, συγγραφέας και εικονογράφος Η πρώτη φορά που έμαθα ότι ήμουν έγκυος ήταν μαζί με τον Κώστα στον υπέρηχο του κρύου νοσοκομείου. Εξωμήτριο. Ο χτύπος της καρδιάς του ακούστηκε δυνατός μέσα στο μικρό, σκοτεινό δωματιάκι και αυτό μας διέλυσε. Αν και δεν ήμασταν σίγουροι ακόμη αν θέλαμε να γίνουμε γονείς, ξέραμε ότι ήταν η πρώτη και τελευταία φορά που θα ακούγαμε τη μικρή καρδιά ενός παιδιού που δεν θα γνωρίζαμε ποτέ. Τρεις μήνες μετά κατάλαβα ότι ήμουν και πάλι έγκυος. Πήγα στο φαρμακείο και πήρα ένα τεστ εγκυμοσύνης. Το έκανα μόνη μου για να μην τον στεναχωρήσω άλλο. Ήθελα να είμαι σίγουρη. Όταν βγήκε θετικό, μούδιασα. Εκείνο το βράδυ μαγείρεψα το αγαπημένο του φαγητό, ετοίμασα ένα υπέροχο τραπέζι με κεριά και έβαλα στη θέση του πιάτου το τεστ. Στη αρχή δεν το είδε. Μου έλεγε για την ημέρα του με ενθουσιασμό. Εγώ δεν μιλούσα. Περίμενα να δω τι θα έλεγε όταν θα το έβλεπε. Ακόμη και σήμερα η αντίδρασή του είναι ό,τι πιο τρυφερό έχουμε ζήσει. 9 μήνες μετά γεννήθηκε η Βάια. Δεν ξέρω τι παιδί θα είχε γεννηθεί τότε, αλλά ξέρω ότι αν είχε γεννηθεί εκείνο δεν θα είχα σήμερα αυτό το υπέροχο πλάσμα στη αγκαλιά μου. Και αυτό το πλάσμα δεν θα το άλλαζα ποτέ και με τίποτα στον κόσμο. Τα παιδικά βιβλία της Μαρίνας Γιώτη κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Διόπτρα.
28
ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ
15.04.2019
Μαθαίνοντας αλλιώς ΤΗΣ ΓΙΩΤΑΣ ΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥ
Τ
α τελευταία δέκα χρόνια ακούγονται όλο και πιο έντονα εναλλακτικά μοντέλα μάθησης που προσφέρονται για την εκπαίδευση των παιδιών μας. Ονόματα περίεργα και ελκυστικά, ξένων κυρίως εκπαιδευτικών, έχουν μπει στην καθημερινότητα μας ταρακουνώντας για τα καλά το μαθησιακό μοντέλο που είχαμε γνωρίσει εμείς ως μαθητές. Τα ονόματα της Μοντεσσόρι, του Waldorf ή του Ρέτζιο ακούγονται συνεχώς στα σχολεία, στις παρέες και στα φόρουμ των γονιών. Πόσο καλά όμως γνωρίζουμε τί αντιπροσωπεύει η κάθε παιδαγωγική μέθοδος που ακούμε; Και, το σημαντικότερο από όλα, πόσο πιστά ασκούνται αυτές οι μέθοδοι από τα σχολεία που υποστηρίζουν ότι τις ακολουθούν; Κάναμε μία ολοκληρωμένη έρευνα, διαβάζοντας αυτά που απασχολούν τους γονείς σήμερα και, μιλώντας με την εκπαιδευτικό Χρύσα Βαΐτση (νηπιαγωγός με μετεκπαίδευση στην Ειδική Αγωγή), συγκεντρώσαμε πληροφορίες και απόψεις για τις εναλλακτικές μεθόδους εκπαίδευσης που εφαρμόζονται στα ελληνικά σχολεία σήμερα.
Παραδοσιακό εκπαιδευτικό σύστημα. Ας ξεκινήσουμε συζητώντας πρώτα τί εννοούμε όταν λέμε παραδοσιακό εκπαιδευτικό σύστημα. Το παραδοσιακό μοντέλο μάθησης που εφαρμόζεται ακόμη και σήμερα σε αρκετά ελληνικά σχολεία, αποτελεί το βασικό μοντέλο εκπαίδευσης που γνωρίσαμε και εμείς οι ίδιοι ως μαθητές. Εδώ αναφερόμαστε σε έναν συγκεκριμένο ρόλο που διαδραματίζει ο δάσκαλος μέσα στην τάξη. Το μάθημα είναι δασκαλοκεντρικό, ο εκπαιδευτικός έχει έναν συγκεκριμένο γνωστικό στόχο στο μυαλό του, τον οποίο θέλει να μεταφέρει στον μαθητή. Ακολουθεί έναν συγκεκριμένο τρόπο διδασκαλίας, τον ίδιο προς όλους, ανεξαρτήτως της προσωπικότητας ή της ιδιαιτερότητας του κάθε μαθητή. Σε αυτή την περίπτωση το παιδί θεωρείται κάτι σαν tabula rasa, σαν μία λευκή άγραφη σελίδα και έρχεται στο σχολείο για να «γραφεί» με τις γνώσεις που θα λάβει. Αυτό το μοντέλο αγνοεί το μεγάλο κοινωνικό και οικογενειακό κεφάλαιο που συνοδεύει το παιδί στο σχολείο, καθώς και τα βιώματα του. Παρόλο που χρησιμοποιείται αρκετά ακόμα στην ελληνική εκπαίδευση, έχει σταματήσει να θεωρείται μονόδρομος, όπως παλιά. Εδώ και πολλά χρόνια, φωτισμένοι εκπαιδευτικοί έχουν αρχίσει να
δημιουργούν εναλλακτικές παιδαγωγικές, ωθώντας την εκπαίδευση προς νέες κατευθύνσεις. Παιδαγωγοί, όπως ο Φρενέ, άρχισαν πολλά χρόνια πριν να βάζουν τον μαθητή στο προσκήνιο, να κινητοποιούν τα παιδιά ώστε να μαθαίνουν με νέους διαφορετικούς τρόπους. Εναλλακτικές παιδαγωγικές μέθοδοι υπάρχουν πολλές. Εδώ εστιάζουμε στις μεθόδους εκείνες που ακολουθούνται κατά κύριο λόγο στα ελληνικά σχολεία.
Εναλλακτικά μοντέλα στα ελληνικά σχολεία Μοντεσσοριανό παιδαγωγικό σύστημα Ίσως η πιο γνωστή εκπαιδευτική μέθοδος που ακούμε συνεχώς στις μέρες μας. Ξεκίνησε στην Ιταλία, όταν η Μαρία Μοντεσσόρι άρχισε να ασχολείται με μεγάλη πίστη με παιδιά που είχαν ειδικές ανάγκες, τα οποία μάλιστα οι άλλοι εκπαιδευτικοί της εποχής θεωρούσαν ανεπίδεκτα μαθήσεως. Η Μοντεσσόρι αντίθετα πίστεψε σε αυτά τα παιδιά, τα δίδαξε και στη συνέχεια τα έβαλε σε μεικτές τάξεις διαφορετικής ηλικίας, διαφορετικών δυνατοτήτων και δυναμικών. Έτσι άρχισε να προωθεί την αλληλοδιδακτική εκπαίδευση, ενθαρρύνοντας τα παιδιά να εκπαιδεύουν το ένα το άλλο. Κύριο χαρακτηριστικό της Μοντεσσοριανής θεωρίας είναι οι μεικτές ηλικια-
Εσείς διαλέξατε τα βιβλία σας για φέτος το Πάσχα;
15.04.2019
ια
κές τάξεις και το μοντεσσοριανό υλικό: ξύλινα παιχνίδια, γήινες αποχρώσεις, τάξεις χωρισμένες σε θεματικές γωνιές, αυστηροί κανόνες και ηρεμία. Στη μοντεσσοριανή τάξη δεν υπάρχει τόσο έντονα η διαδικασία του κύκλου της ομαδικότητας, όπου τα παιδιά κάνουν πράγματα μαζί, αλλά μέσα από κανόνες ο κάθε μαθητής ακολουθεί την μαθησιακή του επιθυμία. Προωθείται η ηρεμία και η αυτοεξυπηρέτηση των παιδιών, ενώ ο εκπαιδευτικός παρατηρεί τη δράση τους χωρίς να γίνεται παρεμβατικός. Οι στόχοι προωθούνται με τη βοήθεια του υλικού, ενώ υπάρχει ευελιξία στο τι θέλει να κάνει ο κάθε μαθητής. Ο στόχος στην τάξη είναι η αυτοπειθαρχία και η αυτορρύθμιση των παιδιών μέσα από ένα πνεύμα ελευθερίας. Καθώς αρκετά ελληνικά σχολεία φέρουν σήμερα τον τίτλο Μοντεσσόρι, ένας γονέας θα πρέπει να ερευνήσει σε ποιο βαθμό εφαρμόζεται η παιδαγωγική αυτή και ποια στοιχεία διατηρούνται από την αρχική μέθοδο. Η παιδαγωγική προσέγγιση του Ρέτζιο Εμίλια Μία παιδαγωγική μέθοδος ιταλικής προέλευσης, μαθητοκεντρική, κατά την οποία ο ρόλος του δασκάλου είναι ισάξιος με εκείνον του μαθητή. Η μέθοδος εφαρμόζεται σε αρκετά ελληνικά σχολεία. Η ιεραρχία της τάξης είναι πολύ διαφορετική, αφού δάσκαλοι και παιδιά δρουν σα συμμαθητές. Σημαντικό ρόλο διαδραματίζει το περιβάλλον. Η τάξη λειτουργεί ως δάσκαλος, όπου μέσα από τις θεματικές γωνιές της τα παιδιά αποκτούν δεξιότητες και γνώσεις. Με έναν έμμεσο τρόπο δηλαδή το περιβάλλον διδάσκει το παιδί. Το παιχνίδι είναι πολύ σημαντικό σε αυτή την περίπτωση, καθώς ενεργοποιηθεί το εσωτερικό κίνητρο των παιδιών. Η τέχνη επίσης διαδραματίζει σημαντικό ρόλο, καθώς κινητοποιεί τα παιδιά να εκφραστούν και μέσα από αυτό να μάθουν. Το παιδί καλείται να παίξει για να μάθει, να εξερευνήσει και να πειραματιστεί σύμφωνα με τις προσωπικές του παρορμήσεις. Τα ελεύθερα σχολεία Waldorf Είναι μία ολιστική παιδαγωγική προσέγγιση, η οποία στη γέννηση της συνδέθηκε με πολιτικά στοιχεία (για παράδειγμα, τα περισσότερα σχολεία Waldorf αρχικά λειτουργούσαν ως ΜΚΟ). Είναι πολύ της μόδας σε όλη την Ευρώπη και φαίνεται ότι θα μας απασχολήσει πολύ τα επόμενα χρόνια. Τα ελεύθερα σχολεία Waldorf έχουν να κάνουν πολύ με τη φύση. Έχουν τελείως διαφορετική αρχιτεκτονική από τα συνηθισμένα σχολεία, τα κτίρια τους δεν έχουν κάγκελα ούτε οριοθετημένα πλαίσια. Οι τάξεις τους αναπτύσσονται μεταξύ αίθουσας και δάσους, σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα μπορεί να
άγ Aπό την Αυγή Β
ΣΕ ΑΥΤΉ ΤΗΝ ΠΕΡΊΠΤΩΣΗ ΤΟ ΠΑΙΔΊ ΘΕΩΡΕΊΤΑΙ ΚΆΤΙ ΣΑΝ TABULA RASA, ΣΑΝ ΜΊΑ ΛΕΥΚΉ ΆΓΡΑΦΗ ΣΕΛΊΔΑ ΚΑΙ ΈΡΧΕΤΑΙ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΊΟ ΓΙΑ ΝΑ «ΓΡΑΦΕΊ» ΜΕ ΤΙΣ ΓΝΏΣΕΙΣ ΠΟΥ ΘΑ ΛΆΒΕΙ. είναι μόνο στο δάσος ή σε μια καλύβα. Πολλές φορές τα σχολεία Waldorf ονομάζονται και Σχολεία του Δάσους. Το Waldorf είναι κάτι σαν στάση ζωής. Χαρακτηρίζεται από την επιστροφή στην φύση, στις ρίζες, στην ένωση του παιδιού και του ανθρώπου με την φύση, καθώς τα παιδιά εδώ καλλιεργούν και φυτεύουν. Στα Waldorf δεν υπάρχει συνήθως ιεραρχία, ούτε διευθυντής. Οι γονείς είναι πολύ ενεργοί, πηγαίνουν συχνά στο σχολείο με τα παιδιά και συμμετέχουν στη μέρα τους. Η μέθοδος Waldorf ακολουθεί τη παιδαγωγική του φωτισμένου Steiner, ενός φωτισμένου παιδαγωγού.
Εικονογράφηση: για Κατερίνα Π. Βά
ρώνει Στον βυθό ξημε ρετική μια μέρα διαφο από τις άλλες. ει Τα ψάρια πρέπ να συνεργαστούν ουν αν θέλουν να λύσ ένα απίστευτο πρόβλημα... τη φαγούρα!
Μικρά Παιδιά με Μεγάλα Όνειρα που άφησαν το αποτύπωμά τους στην ιστορία. Γνωρίστε τα!
Ένας μικρός οδηγός επιβίωσης Προσοχή στο τι διαβάζετε στο διαδίκτυο και στο περιεχόμενο των διάφορων forums. Φυσικά και μπορεί να γράφονται ή να λέγονται χρήσιμα πράγματα, αλλά πρέπει πάντα να έχετε στο μυαλό μας ό,τι κάθε παιδί και κάθε οικογένεια λειτουργούν διαφορετικά. Κάτι που ταιριάζει στο ένα παιδί, δεν ταιριάζει απαραίτητα και στο διπλανό του. Πέρα από τους τίτλους που φέρει και τις παιδαγωγικές θεωρίες που υποστηρίζει ότι εφαρμόζει ένα σχολείο, εξίσου σημαντική είναι και η δική σας ματιά. Μπείτε στο σχολείο, δείτε πως λειτουργεί και κάνετε ερωτήσεις. Δεν αρκεί να αναφέρεται μία εναλλακτική πρακτική σε ένα σχολείο, πιο σημαντική είναι η δουλειά που γίνεται μέσα σε αυτό. Άλλωστε, οι εναλλακτικές παιδαγωγικές έχουν αναπτυχθεί πολλά χρόνια πριν σε ένα άλλο κοινωνικό-πολιτικό πλαίσιο και σε άλλες χώρες. Η τεχνολογία επίσης εξελίσσεται διαφορετικά σήμερα. Σκεφτείτε τι πραγματικά έχει ανάγκη η οικογένεια σας. Το σχολείο και η μέθοδος που διαλέγουμε πρέπει να συμπορεύεται με το σύστημα αξιών και τον τρόπο ζωής μας. Δείτε ρεαλιστικά τι μας ταιριάζει. Όλα μπορεί να ακούγονται τέλεια και ιδανικά ως εναλλακτικές μορφές εκπαίδευσης. Τελικά όμως πως θα μπορέσουμε να δούμε τον εαυτό και το παιδί μας μέσα σε αυτό; Όταν μπείτε στο σχολείο που σας ταιριάζει, θα το καταλάβετε. Η σχέση που έχουν δομήσει οι εκπαιδευτικοί με τα παιδιά και ο τρόπος επικοινωνίας τους είναι στοιχεία που φαίνονται εύκολα και θα μπορέσετε να τα αντιληφθείτε.
1
2
Οικογένεια Ιντρίγκ
Μια πραγματική οικογένεια κατασκόπων που λύνει τα πιο παράξενα μυστήρια!
Η Ολίβια είναι μια μικρή εφευρέτρια και έχει τόσα σούπερ-φανταστικά πράγματα να πει… Διαβάστε τα Μυστικά Τετράδια και ανακαλύψτε έναν κόσμο γεμάτο χιούμορ και φαντασία!
ΣΕ ΌΛΑ ΤΑ ΒΙΒΛΙΌΠΩΛΕΙΑ! www.dioptra.gr
Bρείτε μας!
Easter Egg Hunt Νονές και νονοί, μην το ψάχνετε... Οι πιο παραμυθένιες λαμπάδες βρίσκονται στα Accessorize. Σε υπέροχες παστέλ αποχρώσεις και με μοναδικά bag charms ή αξεσουάρ για τα μαλλάκια των μικρών Αccessorizers. Συνδυάστε τις με ένα από τα φορέματα για super ανοιξιάτικες εμφανίσεις. Τα φορέματα, όπως και όλη την παιδική συλλογή θα βρείτε στα: Καταστήματα Accessorize: Aθήνα: Ερμού, The Mall Athens, Γλυφάδα, Χαλάνδρι, Κηφισιά, Αεροδρόμιο Ελ. Βενιζέλος Θεσσαλονίκη: Τσιμισκή 70 & Mediterranean Cosmos, Πάτρα, Λάρισα, Ιωάννινα. Κύπρος: My Mall Λεμεσός, Kings Avenue Mall Πάφος, The Mall of Cyprus Λευκωσία Οι λαμπάδες σάς περιμένουν σε όλα τα καταστήματα Αccessorize με 14,90 €.
/Accessorize Greece
@accessorizegreece
/Monsoon Children Greece
@monsoonchildrengr
32
πι τσί λες
1
15.04.2019
Οι κούκλες Bonikka είναι φτιαγμένες με προσεγμένα υφάσματα και κατάλληλες ακόμα και για νεογέννητα. Εμπνευσμένες από τον θεσμό της οικογένειας, συμβολίζουν την αγάπη και την υπευθυνότητα προς τα παιδιά μας στο ταξίδι της ζωής τους. Κάθε κούκλα έχει το δικό της όνομα και ξεχωριστό χαρακτήρα. Δείτε όλη τη συλλογή στο www.babymou.gr
2
Φόρεμα jersey Conscious Collection Η&Μ hm.com
Βαμβακερό πουκάμισο Conscious Collection Η&Μ hm.com
Wobble Ελαφριά σανίδα ισορροπίας, τέλεια για παιχνίδι, αφού τα παιδιά μπορούν να τη σηκώσουν, να τη στριφογυρίσουν και να κάθονται πάνω της. Ανθεκτική και εύκολη στην μετακίνηση, θα γίνει το αγαπημένο και απαραίτητο αξεσουάρ των ταξιδιών της οικογένειας! cozykids.gr
Miffy First Light Το λευκό φωτιστικό της εταιρείας Mr Maria χαρίζει γλυκό και γαλήνιο φως μες τη νύχτα. Από μαλακή σιλικόνη χωρίς BPA, λειτουργεί με επαναφορτιζόμενο USB και διαθέτει λάμπα LED και διακόπτη dimmer με σκάλες. cozykids.gr
3
33
15.04.2019
4
πι τσί λες
Το υπέροχο ρολόι Monkeynesia από τη νέα συλλογή FlikFlak φέρνει την άνοιξη στο χέρι του παιδιού σας! Ελβετικής κατασκευής, αντικραδασμικό και αδιάβροχο, βοηθά στην εκμάθηση της ώρας με διασκεδαστικό και ψυχαγωγικό τρόπο. flikflak.com
5
Globo Legnoland - Ξύλινο ποδήλατο ισορροπίας χωρίς πετάλια, με ελαστικές ρόδες με προστασία και ρυθμιζόμενη σέλα. Ενισχύει την αίσθηση ισορροπίας, την αντίληψη του χώρου και τον συντονισμό κινήσεων. www.globotoys.gr
Nuby Μπολ με καπάκι και ισχυρή βάση βεντούζα για να κολλάει εύκολα σε όλες τις επιφάνειες. Χρώμα Blue, Purple ή Green www.nuby.gr
Scoot & Ride Το Highwaykick 5 είναι η ιδανική παρέα για παιδιά άνω των 5 ετών. Το ρυθμιζόμενο καθ’ ύψος τιμόνι προσαρμόζεται εργονομικά στις διαστάσεις του κάθε παιδιού. Χρώμα Coral www.scootandride.gr
34
LIKE
15.04.2019
AΥΓΆ SOLD-OUT Τα κορίτσια στο JAR φτιάχνουν τις τέλειες τούρτες, αυτό το ξέραμε. Φέτος αποφάσισαν να φτιάξουν τα πιο απίθανα πασχαλινά αυγά, ε και το κατάφεραν. Γουρουνάκι, χταποδάκι, ελεφαντάκι, τερατάκι, κοντεύουν να γίνουν συλλεκτικά, οπότε τρέξτε να προλάβετε. Και αν δεν προλάβετε, στο JAR θα βρείτε το πιο νόστιμο μωσαϊκό, υπέροχα σάντουιτς και πολύ καλό καφέ. Ο οποίος ενίοτε συνοδεύεται από hits των 90s στη διαπασών. Γιατί το JAR ακούγεται δυνατά. Ολυμπιονικών 340 (Λεωφόρος Κηφισίας 340), Νέο Ψυχικό, 2106777776
www.jarmates.g
/www.jarmates.gr /maniadelou
ΦΤΟΥ ΚΑΙ ΒΓΑΊΝΩ 04
2019
Avenue: Πάσχα με τα Rabbids
36
ΦΤΟΥ ΚΑΙ ΒΓΑΙΝΩ
15.04.2019
Πάσχα με τα Rabbids
Τ
ο ανοιξιάτικο AVENUE υποδέχεται φέτος το Πάσχα τα διάσημα, άτακτα και ζαβολιάρικα Rabbids! Διαδραστικά παιχνίδια, αστείες εμφανίσεις, μουσική, γέλιο και κεφάτες χορογραφίες θα δημιουργήσουν μια γιορτινή ατμόσφαιρα προσφέροντας στους επισκέπτες μια αξέχαστη εμπειρία! Οι animateurs θα υποδέχονται τα παιδιά και θα τα ενημερώνουν για όλα όσα θα ακολουθήσουν. Μέσα από θεματικά θεατρικά παιχνίδια, εμπνευσμένα από τον σκανταλιάρικο πασχαλινό κόσμο των Rabbids, τα παιδιά θα μάθουν με διαδραστικό τρόπο και γέλιο τις αξίες της συνεργασίας και της ομαδικότητας. Απίθανες πασχαλινές ιστορίες, με πολύ
γέλιο, μουσική, χορό και πάντα με τη συμμετοχή των παιδιών! Το πρόγραμμα των πασχαλινών εκδηλώσεων του AVENUE, θα ξεκινήσει το Σάββατο 20 Απριλίου με μια χαρούμενη, μουσική και γευστική έκπληξη! Ο 92,9 KISS και το ΒΙΤΑΜ υποδέχονται το Πάσχα με πολλή μουσική και πασχαλινές μυρωδιές στις 11 το πρωί. Τα παιδιά μαζί με ζαχαροπλάστες σχολής μαγειρικής θα ετοιμάσουν το δικό τους πασχαλινό μπισκότο. Συλλεκτικά δώρα, νόστιμα μπισκότα, φτιαγμένα με ΒΙΤΑΜ και μουσική σε απευθείας μετάδοση από τον 92,9 KISS με όλους τους παραγωγούς του. Και μετά συνεχίζουμε με τα θεότρελα Rabbids ως και το Μεγάλο Σάββατο.
Δημιουργική Απασχόληση
Πασχαλινό Meet Market στην Τεχνόπολη
Τ
o Meet Market επιστρέφει στις 20 και 21 Απριλίου, έτοιμο να υποδεχτεί με χαρά την άνοιξη στην καθιερωμένη, πλέον, ετήσια γιορτή μια εβδομάδα πριν από το Πάσχα, στην Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων, με πάνω από 120 εκθέτες! Εκτός από τα υπέροχα προϊόντα, θα βρείτε συνεχόμενα DJ sets καθ’ όλη τη διάρκεια του διημέρου, street food λιχουδιές, νόστιμα κοκτέιλ, αλλά και το καθιερωμένο easter egg hunt, με 100 πασχαλινά αυγά κρυμμένα σε όλη την Τεχνόπολη, που θα περιμένουν τους μικρούς μας φίλους να τα βρουν για να κερδίσουν δώρα, αφού τα φέρουν στο κεντρικό ταμείο της διοργάνωσης. Φυσικά, Meet Market χωρίς παιδικές δραστηριότητες δεν γίνεται. Το Σάββατο το Meet Market υποδέχεται την ομάδα Fundastick Performing Arts για circus workshops και ζογκλερικά shows, ενώ την Κυριακή φιλοξενεί την ομάδα ΠΑΙΖώΝΤΑΣ για διασκεδαστικές δραστηριότητες στον ήλιο, όπως mega jenga, slack line, καφασοαναρρίχηση και πολλά άλλα! Δεν θα λείπουν φυσικά και οι αγαπημένοι doodlers του Imaginary Rooms για εργαστήριο graffiti και doodling! Ραντεβού, λοιπόν, στο Γκάζι για ένα Σαββατοκύριακο γεμάτο συναντήσεις, αγορές, φαγητό, μουσική και πολλή διασκέδαση με χρώμα πασχαλινό!
Βόλτα
The Meet Market Easter Edition Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων Σάββατο 20 & Κυριακή 21 Απριλίου, 12:00-22:00 Είσοδος Ελεύθερη
15.04.2019
Η δική μας άνοιξη έχει… γεύσεις παγωτό!
Η
Σινεμά
18 Απριλίου στους κινηματογράφους από την ODEON
Ο Ευγενικός Κύριος Λινκ
Α
πό το στούντιο της Laika έρχεται ένα ακόμα υπέροχο stop–motion animation, μια επική περιπέτεια που θα λατρέψουν οι θεατές όλων των ηλικιών. Ο κύριος Λινκ (Κωστής Μαραβέγιας) είναι ένα ελαφρώς αφελές αλλά πολύ έξυπνο και καλόψυχο θηρίο που αποτελεί και το τελευταίο δείγμα της πρωτόγονης καταγωγής του ανθρώπου. Είναι ο σύνδεσμος που λείπει. Με όλο και περισσότερα είδη να είναι υπό εξαφάνιση, ο κύριος Λινκ βρίσκεται σε μεγάλο κίνδυνο καθώς είναι ο τελευταίος του είδους του. Ξεκινώντας μια τολμηρή αναζήτηση των μακρινών συγγενών του, θα ζητήσει τη βοήθεια του Σερ Λάιονελ Φρόστ (Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης), του μεγαλύτερου ερευνητή μύθων και τεράτων στον κόσμο, και της Αντελίνα Φόρτναϊτ (Αντιγόνη Ψυχράμη) που έχει στην κατοχή της τον μοναδικό γνωστό χάρτη που θα οδηγήσει στη μυθική κοιλάδα που κρύβονται οι μακρινοί συγγενείς του, σε μια απίθανη οδύσσεια σε όλον τον κόσμο.
άνοιξη έφτασε και το παγωτό είναι ο απόλυτος πρωταγωνιστής. Συστάσεις δεν χρειάζονται για το παγωτό στα ζαχαροπλαστεία Zuccherino, όπου θα βρείτε όποια γεύση βάλει ο νους σας. Οι ολόφρεσκες προτάσεις είναι ατέλειωτες και ικανοποιούν ακόμα και τον πιο απαιτητικό ουρανίσκο. Οι all time classic γεύσεις, καϊμάκι, φιστίκι, σοκολάτα και φράουλα, μας ταξιδεύουν στα παιδικά μας χρόνια, τότε που μετρούσαμε το καλοκαίρι σε παγωτά. Οι λάτρεις του αυθεντικού χειροποίητου gelato σίγουρα θα ξετρελαθούν με τις best seller επιλογές cookies, death by chocolate, caprice και bueno. Για όσους θέλουν ποικιλία, οι gelato masters ανακαλύπτουν και δημιουργούν συνεχώς νέες γεύσεις που μας ξετρελαίνουν. Για φέτος την άνοιξη και το καλοκαίρι μάς προτείνουν ruby chocolate, cookies caramel, magic unicorn και παστέλι αμυγδάλου! Η Taλκ πρότασή μας; Η all time classic γεύση fior di latte, η καρδιά του γάλακτος! Από τη γεύση και τα αρώματα της καταλαβαίνουμε τι σημαίνει αγνό παγωτό. Τέλος, μην ξεχάσετε να δοκιμάσετε και τα sorbetto Zuccherino, με γεύσεις όπως καρπούζι, μάνγκο, dark chocolate, lime και πολλές ακόμα. Η φαντασία και η αγάπη των Zuccherino φαίνονται σε κάθε λεπτομέρεια και επιβεβαιώνονται σε κάθε μπάλα παγωτού. Όλες οι γεύσεις είναι φτιαγμένες αποκλειστικά με φρέσκο γάλα, χωρίς συντηρητικά και περιττές θερμίδες και μπορείτε να τις απολαύσετε και με φρεσκοψημένα βαφλάκια ή με κάποια άλλη γλυκιά πρόταση. Στα Zuccherino θα βρείτε σίγουρα αυτό που επιθυμείτε ακόμα και αν ακολουθείτε διατροφή χωρίς γλουτένη, γάλα ή ζάχαρη. Αυτή την άνοιξη και αυτό το καλοκαίρι, κανείς δεν θα μείνει παραπονεμένος.
Πρωτέως & Σειρήνων 48, Π.Φάληρο, Τ. 210 98 45 238, Τ. 210 98 30 869 Αγ. Αλεξάνδρου 41 & Ναΐάδων, Π.Φάληρο, Τ. 210 98 30 049 2ας Μαΐου 12, Πλ. Ν.Σμύρνης, Τ. 210 93 57 590 Μητροπόλεως 80, Μοναστηράκι, Τ. 210 32 13 015 E. info@zuccherino.gr F & Insta : zuccherino.gr www.zuccherino.gr
38
ΦΤΟΥ ΚΑΙ ΒΓΑΙΝΩ
15.04.2019
Athens Faiytopia Αναζητώντας τον χαμένο Ιλισό
Η
Ωνάσειος Βιβλιοθήκη καλεί τα παιδιά 9-14 ετών να δουν την Αθήνα μέσα από έναν τρισδιάστατο χάρτη της πόλης, ακολουθώντας τον ποταμό Ιλισό. Ο Ιλισός (αλλιώς, Ιλισσός) ήταν το ποτάμι που διέτρεχε όλη την Αθήνα, κατέβαινε από τον Υμηττό, τροφοδοτούσε το Λύκειο και πότιζε τους κήπους της Δούκισσας της Πλακεντίας. Στις όχθες του απλωνόταν το Στάδιο και ο ναός του Ολυμπίου Διός, το ιερό της Αρτέμιδος και ο βωμός των Ιλισιάδων Μουσών, ενώ η κρήνη Καλλιρρόη δρόσιζε τους διαβάτες. Οι ξένοι περιηγητές επί τουρκοκρατίας, ζωγράφισαν Αθηναίους με περίτεχνες ενδυμασίες να ξαποσταίνουν δίπλα στην ήρεμη κοίτη του. Σήμερα, ο Ιλισός ρέει ακόμα κάτω από την άσφαλτο προς τη θάλασσα, ενώ στο ίχνος του κυλά το τραμ. Αφού τα παιδιά μελετήσουν χάρτες και βιβλία της Ωνασείου Βιβλιοθήκης, με τα τοπία, την πανίδα, τη χλωρίδα, τις θεότητες και τους ανθρώπους του ιστορικού αυτού νεραϊδότοπου, θα επισκεφτούν τον Ναό του Ολυμπίου Διός και τα Παριλίσσια Ιερά, για να εμπνευστούν και να δημιουργήσουν έναν τρισδιάστατο χάρτη όπου θα αποτυπώσουν την ιστορία και την εξέλιξη του ιερού ποταμού στο πέρασμα των αιώνων. Συντελεστές: Λουκία Ρίτσαρντς-Εικαστικός, Christoph Ziegler-Εικαστικός, Νικόλας Νικολαΐδης-Ιστορικός, συνεργάτης BIG OLIVE, Αθανασόπουλος Γιώργος- Ιστορικός Αρχαιολόγος, Διπλωματούχος Ξεναγός Ημερομηνία: Σάββατο, 20 Απριλίου, 11:00-14:00 Κόστος συμμετοχής: Δωρεάν Χώρος: Ναός του Ολυμπίου Διός, Παριλίσσια Ιερά και Ωνάσειος Βιβλιοθήκη (Λ. Αμαλίας 56, Αθήνα) Πληροφορίες: T. 210 3713000, education@onassis.org
Εκπαιδευτικά Προγράμματα
Πασχαλινές διακοπές στο Παιδικό Μουσείο Φέτος, οι διακοπές του Πάσχα θα είναι διαφορετικές! Το Παιδικό Μουσείο της Αθήνας περιμένει τα παιδιά 6 έως 12 ετών με ανοιξιάτικη διάθεση και πολλές εκπαιδευτικές δράσεις: αναβίωση πασχαλινών εθίμων από όλη την Ελλάδα, δημιουργία φανταστικών ιστοριών μέσα από τεχνικές stop motion και green screen, παρασκευή νόστιμων πασχαλινών συνταγών, πρόβλεψη του καιρού με μετεωρολογικά εργαλεία, δημιουργία έργων τέχνης, εξερεύνηση του Εθνικού Κήπου. Οι επιμέρους δραστηριότητες είναι διαφορετικές ανά ημέρα. Το πρόγραμμα υλοποιείται από τις 8:30 το πρωί έως τις 4:30 το απόγευμα από Μ. Δευτέρα 22 Απριλίου έως και Μ. Πέμπτη 25 Απριλίου, καθώς και την Τρίτη 30 Απριλίου, την Πέμπτη 2 Μαΐου, και την Παρασκευή 3 Μαΐου. Η μελέτη και ο σχεδιασμός του προγράμματος έχει γίνει από το Τμήμα Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων και υλοποιείται από τους ερμηνευτές του Ελληνικού Παιδικού Μουσείου (ΕΠΜ). Απαραίτητη η δήλωση συμμετοχής στο τηλέφωνο 210 3312995. Ο αριθμός των θέσεων είναι περιορισμένος.
Δημιουργική Απασχόληση
Παιδικό Μουσείο της Αθήνας Κτίριο Ωδείου Αθηνών, Ρηγίλλης & Βασ. Γεωργίου Β΄ 17-19, Αθήνα, www.hcm.gr
15.04.2019
39
ΦΤΟΥ ΚΑΙ ΒΓΑΙΝΩ Easter Camp στο ΒΜΦ
Τ
α σχολεία μπορεί να κλείσουν για τις διακοπές του Πάσχα, αλλά και ποιος δεν έχει όρεξη για εικαστικά παιχνίδια, μουσική, χορό και ακροβατικά; Από τη Μ. Δευτέρα 22.04 έως τη Μ.Τετάρτη 24.04, το Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου στην Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων διοργανώνει ένα πλούσιο πασχαλινό πρόγραμμα με συναρπαστικές δράσεις αυστηρά για παιδιά! Για τρεις ολόκληρες μέρες, ξυπνάμε νωρίς, αλλά δεν πάμε σχολείο. Πάμε στην Τεχνόπολη! Εκεί, χαιρόμαστε τις ανοιξιάτικες μέρες μέσα από ένα πλήθος υπαίθριων δραστηριοτήτων, κάνουμε νέους φίλους, ακονίζουμε τη φαντασία μας στο Skywalk και στην παιδική χαρά, και φυσικά διασκεδάζουμε! Ακόμη, μαζί με καλλιτέχνες και έμπειρους παιδαγωγούς, μαθαίνουμε χιπ-χοπ, κάνουμε ακροβατικά σαν να είμαστε στο τσίρκο, εμπνεόμαστε από τον διάσημο καλλιτέχνη Keith Haring και ζωγραφίζουμε ευφάνταστες φιγούρες, χορεύουμε ανέμελα στην αυλή του παλιού εργοστασίου, λύνουμε γρίφους, εξιχνιάζουμε μυστήρια και ανακαλύπτουμε κρυμμένα μυστικά στο ψηλότερο κτίριο της Τεχνόπολης.
Για παιδιά από 7 έως 10 ετών, από τις 8.30 το πρωί ως τις 14.30 το απόγευμα! Τα παιδιά μπορούν να παρακολουθήσουν το πρόγραμμα από 1 έως 3 ημέρες! *Παρέχεται καθημερινά ελαφρύ μεσημεριανό γεύμα. Κρατήσεις θέσεων & περισσότερες πληροφορίες: 213 0109325
Πάσχα στον Ελληνικό Κόσμο
Η
εναλλακτική κατασκήνωση του Ελληνικού Κόσμου έρχεται τώρα και με πασχαλινή, παιχνιδιάρικη διάθεση, δίνοντας την ευκαιρία στους μικρούς μας φίλους να γεμίσουν δημιουργικά το χρόνο τους! Για 5 ημέρες (Μ. Δευτέρα 22/4, Μ. Τρίτη 23/4, Μ. Τετάρτη 24/4, Πέμπτη του Πάσχα 2/5 και Παρασκευή του Πάσχα 3/5), από τις 9:00 έως τις 15:00, γιορτάζουμε το Πάσχα με ένα πλούσιο εκπαιδευτικό πρόγραμμα που θα συναρπάσει τα παιδιά Α’ εως ΣΤ’ Δημοτικού. Παιχνίδια, κατασκευές και πολυαισθητηριακές δραστηριότητες μας φέρνουν κοντά στα έθιμα του τόπου και την καλύτερη εποχή του χρόνου, την Άνοιξη! Το πρόγραμμα συμπληρώνεται, όπως πάντα, με προβολές στη «Θόλο», στο Θέατρο Εικονικής Πραγματικότητας και με επιλεγμένες δραστηριότητες από τα εκπαιδευτικά προγράμματα του «Ελληνικού Κόσμου». Η Μ. Δευτέρα ξεκινά με αφήγηση πασχαλινής ιστορίας, δραματοποίηση και δημιουργικές κατασκευές. Συνεχίζοντας στο ίδιο κλίμα, τη Μ. Τρίτη ζυμώνουμε κουλουράκια και φτιάχνουμε τη δική μας πασχαλινή λαμπάδα. Τη Μ. Τετάρτη πρωταγωνιστούν τα αυγά, παίζουμε, κάνουμε πειράματα με αυγά... και φυσικά τα βάφουμε! Επιστρέφοντας, μετά την Πρωτομαγιά, μας κατακλύζουν ανοιξιάτικες μυρωδιές! Την Πέμπτη του Πάσχα καλλιεργούμε τις αισθήσεις μας και φτιάχνουμε το δικό μας άρωμα, ενώ την Παρασκευή του Πάσχα ετοιμάζουμε πρωτότυπα στεφάνια!
Δημιουργική Απασχόληση
Πού; Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος», Πειραιώς 254,Ταύρος Πληροφορίες: Τ. 212 254 0000
Δημιουργική Απασχόληση
40
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
15.04.2019
Ο Φίλιππος Μανδηλαράς ακονίζει το γλωσσικό ένστικτο των παιδιών
ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ
M
ια συνάντηση/συζήτηση με τον Φίλιππο Μανδηλαρά ήταν κάτι που ήθελα από καιρό. Και, επιτέλους, την κανονίσαμε, όχι όμως για να μιλήσουμε για κάποιο από τα δεκάδες βιβλία του, αλλά με αφορμή τις ομάδες δημιουργικής γραφής που εμψυχώνει στη Σχόλη των εκδόσεων Πατάκη. Η κουβέντα μας περιστράφηκε γύρω από τη γραφή και τη γλώσσα, το γλωσσικό ένστικτο, τους πειραματισμούς και την απενοχοποιημένη χαρά της γραφής, που έχει κατορθώσει να προσφέρει στους μαθητές του. Έπειτα από όσα είπαμε, βρέθηκα να λυπάμαι που δεν είμαι πλέον έφηβη (δεν νομίζω ότι μου έχει ξανασυμβεί) μόνο και μόνο γιατί θα ήθελα να έχω «δοκιμαστεί» στα χέρια του! Αλλά έχω παιδιά που αγαπούν ήδη τα βιβλία του. Ίσως
αν διαβάσουν και τα όσα λέει, να επιδιώξουν να τον ακολουθήσουν στις γλωσσικές του περιπέτειες. Και τότε εγώ θα κρυφοκοιτάζω τις σημειώσεις τους… Καλησπέρα κ. Μανδηλαρά, κατ’ αρχάς συστηθείτε στο κοινό του Τaλκ. Είμαι συγγραφέας παιδικής και εφηβικής λογοτεχνίας. Τα παιδιά και οι γονείς τους με γνωρίζουν κυρίως από τα βιβλία των σειρών «Η πρώτη μου Μυθολογία» και «Η πρώτη μου Ιστορία» που κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις Παπαδόπουλος σε εικονογράφηση Ναταλίας Καπατσούλια, ενώ οι έφηβοι με γνωρίζουν από την «Τριλογία του δρόμου» (Κάπου ν’ ανήκεις, Ύαινες, Ζωή σαν Ασανσέρ) και τον Υπέροχο Κόσμο, όλα από τις εκδόσεις Πατάκη. Φυσικά αυτά αποτελούν μια μόνο πλευρά ενός έργου που αναπτύσσεται τα τελευταία είκοσι και πλέον χρόνια. Διδάσκετε δημιουργική γραφή σε παιδιά,
εφήβους και ενήλικες. Ας ξεκινήσω, λοιπόν, από την πιο βασική ερώτηση: (Πώς) διδάσκεται η δημιουργική γραφή; Υπάρχουν κανόνες; Μπορούμε να προπονήσουμε τη φαντασία μας; Πρώτα απ’ όλα, προτιμώ να λέω ότι «εμψυχώνω» ομάδες δημιουργικής γραφής κι όχι «διδάσκω» δημιουργική γραφή γιατί η δημιουργική γραφή, όταν δεν έχει σκοπό να παράγει συγγραφείς αλλά να εμψυχώσει τους συμμετέχοντες στις ομάδες ώστε να βρουν το δικό τους τρόπο έκφρασης και τις δικές τους λέξεις για να αφηγηθούν μια ιστορία, δεν αποτελεί αντικείμενο εκμάθησης παρά μόνο έναν τρόπο απελευθέρωσης του ακατέργαστου φαντασιακού μας που βρίσκεται εγκλωβισμένο στα μη και στα πρέπει του συντακτικού, της γραμματικής, της εκάστοτε καλολογίας και των λογοτεχνικών προτύπων μας. Η δημιουργική γραφή, όπως την έχω διδαχθεί στο Παρίσι, στο πλαίσιο των ateliers d’ écriture, απέχει πολύ από την αμερικάνικη
15.04.2019
πανεπιστημιακή λογική του creative writing που έχει σκοπό την παραγωγή συγγραφέων οι οποίοι θα θρέψουν την αδηφάγο εκδοτική βιομηχανία των ΗΠΑ, και βρίσκεται πολύ κοντά στην παιγνιώδη και ανατρεπτική πρόσληψη της λογοτεχνίας στα πρότυπα της ομάδας πειραματικής λογοτεχνίας OU.LI. PO. (Ouvroir de littérature potentielle – Εργαστήριο Δυνητικής Λογοτεχνίας) στην οποία συμμετείχαν μεγαθήρια όπως οι Ρεϊμόν Κενό, Ζορζ Περέκ και Ίταλο Καλβίνο, και επηρέασε καθολικά τον Τζιάνι Ροντάρι στο έργο του (μέσα στο οποίο βρίσκουμε και την μοναδική Γραμματικής της Φαντασίας). Με βάση αυτή την λογική λοιπόν, ένα εργαστήριο δημιουργικής γραφής αποτελεί ένα πεδίο πειραματισμού με τη γλώσσα και τους κανόνες που τη διέπουν, έναν χώρο όπου οι συμμετέχοντες διασκεδάζουν γαργαλώντας το γλωσσικό τους ένστικτο ενώ, ταυτόχρονα, ανακαλύπτουν με τη βοήθεια του εμψυχωτή αφηγηματικούς δρόμους και τακτικές που εξυπηρετούν τον εκάστοτε σκοπό τους. Κυρίως όμως, ένα εργαστήριο δημιουργικής γραφής αποτελεί ένα χώρο γνωριμίας με το φαντασιακό και γλωσσικό υλικό που διαθέτει ο καθένας, αμφισβήτησης και ανταλλαγής του με αυτό της ομάδας και, στη συνέχεια, έρευνας πάνω στον τρόπο που αντιλαμβάνεται ο καθένας τον κόσμο ώστε να μπορεί να τον αφηγηθεί με τον δικό του, μοναδικό τρόπο που σταδιακά κατακτά. Κι αν έθετα ένα στόχο στα εργαστήρια, θα έλεγα πως αυτός είναι η εμπιστοσύνη που χρειάζεται να αποκτήσει ο καθένας στα υλικά του ώστε να μπορέσει να εκφραστεί ελεύθερα με αυτά, μακριά από οποιαδήποτε κλισέ. Μια άλλη ματιά στη γλώσσα και στο μηχανισμό της, δηλαδή. Όλα όσα αναφέρω παραπάνω περιγράφουν πιστά τη διαδικασία που εφαρμόζω στα εργαστήρια για παιδιά και εφήβους. Οι ενήλικες συνήθως έχουν άλλους στόχους και ανάλογα με τους στόχους της κάθε ομάδας λειτουργώ κι εγώ. Παρόλα αυτά, η αγάπη μου είναι οι άγουρες ηλικιακές ομάδες που αναζητούν τρόπους να εκφράσουν την αλήθεια τους κι έχουν διάθεση και κέφι για αμφισβήτηση και πειραματισμούς, εμπιστεύονται το παράλογο και το αφήνουν να τους καθοδηγεί. Στοχεύετε στη δημιουργία μελλοντικών συγγραφέων ή απλά θέλετε να δώσετε μια διέξοδο στους μαθητές σας; Ένα παιδί ή ένας ενήλικος που μαθαίνει μουσική, δεν σημαίνει ότι θα γίνει μουσικός. Ακονίζει το μουσικό του ένστικτο, αποκτάει καμπύλες και υφές που δεν διαθέτει κάποιος άλλος. Το ίδιο συμβαίνει και με τη γραφή: τα παιδιά ακονίζουν το γλωσσικό τους ένστικτο ώστε να μπορούν να εκφράσουν αυτό που θέλουν όπως το θέλουν, κάτι που το θεωρώ πολύ σημαντικό για την μετέπειτα πορεία τους. Το ότι η τέχνη του λόγου θεωρείται εύκολη επειδή το μέσο είναι προσιτό σε όλους, αποτελεί μια τεράστια παρεξήγηση κι αυτό το συναντάμε καθημερινά κάνοντας μια βόλτα στα βιβλιοπωλεία. Ποιο είναι το κίνητρο των μαθητών Δημοτικού Σχολείου να έρθουν στα μαθήματά σας; Οι μαθητές των μεγάλων τάξεων του Δημοτικού έρχονται σε ομάδες, συνήθως τάξεις, επειδή το ζητά κάποιος εκπαιδευτικός. Μεμονωμένες περιπτώσεις έρχονται επειδή οι γονείς αντιλαμβάνονται κάποια ιδιαίτερη κλίση του παιδιού τους στη γλώσσα ή, για να το περιγράψω με απλά λόγια, γιατί τα παιδιά «γράφουν καλές εκθέσεις». Όμως, είναι εντελώς διαφορετικό να λειτουργεί ένα παιδί άριστα στο οριοθετημένο σχολικό πλαίσιο κι άλλο να διαχειρίζεται ελεύθερα το γλωσσικό του υλικό ώστε να δημιουργεί το δικό του πλαίσιο.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Συνήθως αυτά τα δύο πλαίσια συγκρούονται ως την εφηβική ηλικία και γι αυτό προτιμώ τις οργανωμένες ομάδες παιδιών όπου το ένα θα παρασύρει το άλλο στην αυθαιρεσία, στην κατάργηση των ορίων και, στη συνέχεια, στον δομημένο αυτοσχεδιασμό. Πάμε τώρα στους εφήβους. Μια ιδιαίτερη κατηγορία. Εκεί τι γίνεται; Τι ανταπόκριση έχετε; Πόσο μπορεί να τους βοηθήσει η δημιουργική γραφή στην αντιμετώπιση των προβλημάτων που a priori δημιουργεί η ηλικία τους; Οι έφηβοι είναι, κατά τη γνώμη μου, η ηλικιακή ομάδα στην οποία λειτουργεί με τον καλύτερο τρόπο η ανατρεπτική διάθεση της δημιουργικής γραφής (αποδόμηση, κατάργηση κανόνων, συνειρμός, ανάδυση ασυνείδητου) χαρίζοντας τη διέξοδο που αναζητούν στην έκφραση των ειλικρινών συναισθημάτων τους και, τελικά, της αλήθειας τους. Η δυναμική αυτών των ομάδων δεν σταματάει ποτέ να με εκπλήσσει, ακόμα και στα περιορισμένα χρονικά πλαίσια εκπαιδευτικών προγραμμάτων σαν αυτά που οργανώνει το «Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη» κι έχω τη χαρά να συμμετέχω ως εισηγητής. Εκεί, με αφορμή ένα εμπνευσμένο σύνθημα του «Δικτύου για τα Δικαιώματα του Παιδιού» (Σωπαίνω, ψιθυρίζω, μιλάω, φωνάζω. Έχω το λόγο μου) οργανωμένες (αλλά απροετοίμαστες γι’ αυτό που θα συναντήσουν) ομάδες παιδιών από Γυμνάσια και Λύκεια της Αττικής, καταφέρνουν μέσα σε μιάμιση μόλις ώρα και με τη σχετική εμψύχωση, να καταθέσουν σπαρακτικές ενίοτε αλήθειες που αναδύονται κατά τη διάρκεια του σύντομου εργαστηρίου δημιουργικής γραφής, και φανερώνουν την ανάγκη των εφήβων για αληθινή επικοινωνία και έκφραση μέσω του λόγου. Η δυναμική όμως των εφήβων αναδεικνύεται στο μέγιστο βαθμό στους κύκλους δημιουργικής γραφής για έφηβους που οργανώνονται από τις Εκδόσεις Πατάκη, όπου έφηβοι από διάφορες συνοικίες της Αθήνας συναντιούνται σε τακτά χρονικά διαστήματα έχοντας σαν κοινό κώδικα την αγάπη τους για τη γραφή. Οι ιστορίες που αφηγούνται αλλά κι αυτές που φέρνουν από τα διαβάσματά τους ή τον κινηματογράφο, ο ενθουσιασμός με τον οποίο τις ανταλλάσσουν, η παιγνιώδης και ανατρεπτική τους διάθεση, η ελευθερία με την οποία καταφέρνουν να εκφραστούν και η ικανότητά τους να αποδέχονται και να εμβαθύνουν στον κόσμο του άλλου όπως διαμορφώνεται στα κείμενα που παράγει, αποτελούν ένα πανίσχυρο κίνητρο για μένα να συνεχίζω. Τα παιδιά που παρακολουθούν τα μαθήματά σας είναι η εξαίρεση. Όμως, επισκέπτεστε σχολεία και έχετε τριβή με τους μαθητές. Πώς τους βλέπετε; Ποια είναι η σχέση τους με τις λέξεις, με το βιβλίο, με τη γραφή, με τη γνώση; Πράγματι το σχολείο «σκοτώνει» την έμφυτη σε όλους μας δημιουργικότητα; Η ανάγνωση ενός οποιουδήποτε κειμένου στις ηλικίες που ξεκινάει ένα παιδί να διαβάζει (από την Α’ ως τη Γ’ Δημοτικού) είναι μια εξαιρετικά επίπονη διαδικασία. Αν όμως διαβάσει ένα κείμενο που του αρέσει, θα ξεπεράσει τις δυσκολίες του γιατί, πολύ απλά, το ενδιαφέρει. Το ίδιο ισχύει και για τη γραφή. Αν η σχέση του παιδιού με τη γλώσσα και τη γραφή καλλιεργείται ενοχικά (ορθογραφία, καλλιγραφία, σωστό συντακτικό, στίξη) δίχως το απαραίτητο αντίβαρο απενοχοποίησης, δίχως παράθυρο στη δημιουργία και την ειλικρινή έκφραση εκτός κανόνων δηλαδή, τότε δεν μπορούμε να περιμένουμε πολλά. Μια ώρα
41 ελεύθερης δημιουργίας την εβδομάδα στο πλαίσιο του μαθήματος της Γλώσσας, όπου οι εκπαιδευτικοί θα καταργούσαν τους κανόνες και θα εφάρμοζαν πρακτικές δημιουργικής γραφής, θα δημιουργούσε ένα θύλακα ελευθερίας και δημιουργίας στο σχολείο, με καθοριστικά, κατά τη γνώμη μου, αποτελέσματα για την υγιή σχέση των παιδιών και μελλοντικών πολιτών με τη γλώσσα τους η οποία, ας μη γελιόμαστε, είναι η πατρίδα τους. Έχετε δημιουργήσει, μαζί με την Ελένη Κατσαμά, τρία βιβλία που εμπνέονται από τη διαδικασία της δημιουργικής γραφής για παιδιά, τις «Απίθανες Ιστορίες», τις «Αλλόκοτες Ιστορίες» και τις «Ατίθασες Ιστορίες» (εκδόσεις Πατάκη). Πείτε μας λίγα λόγια για αυτά. Είναι τρεις συλλογές διηγημάτων που γράφτηκαν σαν ένα παιχνίδι ανάμεσά μας, πρώτα απ’ όλα για να καταρρίψουμε την ιδέα που έχουν οι αναγνώστες μας ότι οι συγγραφείς ξεκινούν να γράφουν έχοντας στο μυαλό τους μεγάλα νοήματα και βαθυστόχαστα μηνύματα. Πολλές φορές, ξέρετε, οι συγγραφείς γράφουν για τη χαρά της γραφής, για να προπονήσουν τη φαντασία τους και να την κρατήσουν σε φόρμα, ΓΙΑ ΝΑ ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΟΥΝ. Θέλαμε, με λίγα λόγια, να μεταδώσουμε τη χαρά της γραφής στους αναγνώστες μας κι έτσι θέσαμε κάποιους περιορισμούς πολύ συνηθισμένους σε εργαστήρια δημιουργικής γραφής (σκόρπιες λέξεις, αρχή κειμένου, τίτλοι ειδήσεων από εφημερίδες) και προχωρήσαμε στη συγγραφή μικρών ιστοριών αφήνοντας το ασυνείδητό μας να μας κυβερνά. Η διαδικασία αυτή κατέληξε να είναι ένας διασκεδαστικός αγώνας για τον καθένα μας καθώς, μέσα από το παιχνίδι, προχωρούσε ο νους, πειραματιζόταν με το παράλογο και το αλλόκοτο, συναναστρεφόταν με την ανοησία και την μπαρούφα (nonsense), ελευθερωνόταν από τα δεσμά των κανόνων και χάρασσε νέες διαδρομές. Το ίδιο κάνουν και τα παιδιά κάθε φορά που τα συναντάμε για να ανταλλάξουμε απόψεις για τα βιβλία αυτά και, αν κρίνω από την υποδοχή τους, πετύχαμε πλήρως να μεταφέρουμε την απενοχοποιημένη χαρά της γραφής. Συναντάμε βέβαια εκπαιδευτικούς που αντιδρούν. Τους καταλαβαίνω. Κάποιοι από μας δυσκολευόμαστε να βγούμε από το πλαίσιο στο οποίο έχουμε συνηθίσει να κινούμαστε. Ας μην εμποδίζουμε όμως τα παιδιά να χαράζουν τα δικά τους μονοπάτια! Κλείνοντας, δώστε μας, ενδεικτικά, ορισμένες αφορμές για να γράψουμε! Πού ξέρετε; Μπορεί να βγει κάτι καλό! Σας χαρίζω δυο αρχές ιστοριών, όπως είναι γραμμένες στο τετράδιο δημιουργικής γραφής που ακολουθεί τις «Ατίθασες Ιστορίες». Δεν έχετε παρά να τις συνεχίσετε αλλά να ξέρετε ότι έχετε στη διάθεσή σας μόνο 10 λεπτά. Ο χρονικός περιορισμός είναι απαραίτητος ώστε να αναδυθεί το ασυνείδητο και να πετύχουμε το μέγιστο δημιουργικό αποτέλεσμα. Καλή επιτυχία! Το τετράτροχο έτρεχε ξέφρενο στο φιδογυριστό δρόμο του νησιού. Από τα ανοιχτά του παράθυρα άκουγες μουσικές, φωνές, κραυγές και βρυχηθμούς. Σε κάποια απόσταση, το ακολουθούσαν ένα σκύλος μαλλιαρός, μια ξεμυαλισμένη κότα και οι τρεις Χάριτες. […] Αν κοιτούσες καλά τον πάτο της κατσαρόλας, θα διάβαζες τα χτυπήματα από τις άτσαλες κουταλιές του Βρασίδα, τις γρατζουνιές από το σύρμα της θείας Λόλας, τα σημάδια από το καμένο σπανακόρυζο πέρσι την άνοιξη, αλλά πάνω απ’ όλα, θα διάβαζες […]
42
ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ
15.04.2019
Comics για παιδιά ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΣ ΒΑΞΕΒΑΝΗ
Σ
Για όλες τις ηλικίες – και εδώ θα μου επιτρέψετε να παινέψω το σπίτι μου μια και έχω βάλει το χεράκι μου – είναι το Γράφοντας με Εικόνες, ένα βιβλίο δραστηριοτήτων που μαθαίνει στα παιδιά να φτιάχνουν comics και το Ταξίδι στο Χρόνο για την καθημερινή ζωή στην αρχαιότητα σε συνεργασία με το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, και τα δύο από τη Λήδα Τσενέ και σχέδιο του Μιχάλη Διαλυνά.
ΒΙΒΛΙΟ 2 ΒΙΒΛΙΟ 2
ε μία από τις πρώτες φωτογραφίες της ζωής μου κρατάω ένα τεύχος Αστερίξ που είναι πιο μεγάλο από εμένα. Η αγάπη μου για τα comics ξεκίνησε από τότε και δεν έχει σταματήσει μέχρι σήμερα. Είμαι αρκετά τυχερή γιατί κατάφερα να τη μετατρέψω σε δουλειά, μια και υλοποιώ εκπαιδευτικά προγράμματα που έχουν στο επίκεντρό τους τα comics στην Athens Comics Library. Σας προτείνω λοιπόν μερικά comics που εγγυημένα θα κάνουν τα παιδιά σας να αγαπήσουν όχι μόνο την 9η τέχνη αλλά την ανάγνωση και τη λογοτεχνία και την τέχνη γενικότερα.
ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΛΙΘΟΥ ΟΝΕΙΡΑ ΚΑΙ ΕΦΙΑΛΤΕΣ ΣΤΗΝ
ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΣ Α ΠΩΣ ΟΛΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ ΚΑΝΣΑ ΚΑΙ “ΑΚΟΥΣ ΤΕ, ΕΙΝΑΙ ΑΛΗΘΕΙ Α ΧΕΡΙΑ, ΜΑ ΕΣΕΙΣ ΕΙΣΤΕ ΜΗΤΕΡΑ Σ ΜΕ ΤΑ ΚΟΚΚΙΝ ΦΥΛΗΣ ΣΑΣ! ΑΣ ΜΗΝ ΒΡΕΘΕΙ ΠΟΤΕ ΤΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΥΕΤΑΙ Η ΤΙΜΗ ΕΛΕΙΨΕ ΤΟ ΘΑΡΡΟΣ!” ΚΑΝΕΙΣ ΝΑ ΠΕΙ ΟΤΙ ΣΑΣ
Βρετανίας της Λίθινης ανατολικά παράλια μιας 10.000 χρόνια πριν, στα η φυλή των Κάνσα. δεν είναι ποτέ απών, ζει μα προς την εποχής, όπου ο κίνδυνος της φυλής, οδεύει βήμα-βή Ο Πόικα, ένα νεαρό μέλος ένα κουβάρι από τελετουργικά κυνήγια, σε των ενηλικίωση—μπλ εγμένος καθορίζονται από τις φάσεις που α συμπόσι μαζώξεις και φυλετικά ών. φεγγαρι ν δεκατριώ , ορέξεις και επιθυμίες Μάτια γεμάτα απληστία Όμως δεν είναι μόνος. σκιές. τις από μέσα τον παρακολουθούν ν ολοένα και ικού και φανταστικού θολώνουται μέσα από Τα όρια μεταξύ πραγματ ξετυλίγε κοσμολογία των Κάνσα υ βιβλίου του περισσότερο καθώς η αρχαϊκή ομορφιά του δεύτερο όνειρα, εφιάλτες και την Mezolith.
Στην Ελλάδα αγαπάμε πολύ τα έργα του Goscinny και ειδικότερα τον Αστερίξ και τον Λούκυ Λουκ. Αν είστε από τους λίγους που δεν έχετε ένα από αυτά τα comics, να προμηθευτείτε άμεσα. Και να τα απολαύσετε και εσείς. Και φυσικά τα Μίκυ Μάους αποτελούν σταθερή και κλασική αξία. Αν όμως ψάχνετε και άλλες επιλογές, έχω αρκετά να σας προτείνω.
Αν θέλετε να εξασκηθούν τα παιδιά και στα Αγγλικά, υπάρχουν πολλές και εξαιρετικές επιλογές. Με πιο απλό λόγο, το Stinky της Eleanor Davis ακολουθεί τις περιπέτειες ενός τέρατος που πλησιάζει τους ανθρώπους παρόλο που τους φοβάται. Γενικά, ψαχουλέψτε τις εκδόσεις της Toon Books και όλο και κάτι θα βρείτε στα γούστα και τις δυνατότητες των παιδιών. Είναι όλες διαμαντάκια.
Σ ΕΚΔΟΣΗΣ ΗΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΜΕΝΗ ΒΡΑΒΕΙΟ ΚΑΛΥΤΕΡ 1 ΓΙΑ ΤΟ MEZOLITH Βιβλίο ΚΟΜΙΚΣ 2017. ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚ Α ΒΡΑΒΕΙΑ
δεν είναι σμένο στα ελληνικά Mezolith σας αν σας “Στο σύνολο του, το μεταφρα για να έχετε στην συλλογή μόνο ένα όμορφο comic, οι μύθοι και η αφήγηση, αλλά και μια αρέσουν τα short stories, ” —comicdom.gr κορυφαίου επιπέδου έκδοση.
σχετικά με το τι είναι την όποια προσδοκία μου την αφήγηση… μια “Το Mezolith αψήφησε και εκπληκτικά του σχέδια όλες τις ηλικίες που και με ξελόγιασε με τα ιστορία πραγματικά για πανίσχυρη και μαγική όσους την ανακαλύψουν.” —comicbuzz.com σίγουρα θα μαγέψει όλους ISBN: 978-618-5116-49-1
12,95 €
JEMMA PRESS 2017
ό δέσιμο των Ben και το αριστουργηματικ και πολυδιάστατη “Εκεί ακριβώς έγκειται Brockbank: στην έντεχνη και τη λεπτομερή Haggart y και Adam ές λήψεις των καρέ αφήγηση, στις δυναμικ ύ.” —smassingculture.gr διάρθρωση του σκηνικο
Ένα comic που δεν πρέπει να λείπει από μια παιδική βιβλιοθήκη είναι το εξαιρετικό και κλασικό πια Bone του Jeff Smith, για παιδιά των τελευταίων τάξεων του δημοτικού και πάνω. Τρία ξαδέρφια χάνονται σε μια κοιλάδα με τέρατα και δράκους αλλά και όμορφες πριγκίπισσες και ψάχνουν το δρόμο της επιστροφής. Βασισμένο στην Οδύσσεια, είναι ξαπλώσει ποτέ στον πάνω σε μια ζεστή πέτρα δίπλα σ’ ένα ένα τεράστιο, επικό έργο τοΈχειςΈχεις οποίο σεήλιο, πολλά ρέμα; σπάσει ποτέ ένα άγουρο φουντούκι και να ρουφήξεις τον καρπό; Έχεις κοιτάξει ποτέ βαθιά μέσα σχολεία των ΗΠΑ χρησιμοποιείται σαν σχολιστις σπηλιές από χόβολη μιας θεριεμένης φωτιάς; Έχεις χορέψει ποτέ τόσο πολύ και τόσο τρελά σαν να μην ήθελες ποτέ να σταματήσ εις; Έχεις κόψει ποτέ ψημένο κρέας με κοφτερή κό εγχειρίδιο της αγγλικής γλώσσας. λεπίδα; Έχεις νιώσει ποτέ την βροχή να κυλάει
Αν ναι, τότε έχεις ήδη δοκιμάσει τον
ΒΙΒΛΙΟ 1
ΟΝΕΙΡΑ ΚΑΙ ΕΦΙΑΛΤΕΣ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧ Η
ΤΟΥ ΛΙΘΟΥ
στο σβέρκο σου;
κόσμο του MeZolith.
ISBN: 978-618-5116-33-0 12,95 €
JEMMA PRESS 2016
Πριν 10.000 χρόνια, η Βρετανία δεν ήταν καν νησί ακόμα και η καταστρο φική λαβή της εποχής των παγετώνων δεν ήταν πια παρά μια ανάμνησ σε αφθονία και μαζί της αμέτρητες ομάδες η. Η ζωή είχε επιστρέψει κυνηγών. Μια τέτοια φυλή, οι Κάνσα, ζουν στην ακτή του κόλπου της Βόρειας Θάλασσα ς. Ανάμεσά τους ζει και ο Πόικα, ένα αγόρι ενηλικίωσής του, που πρόκειται να προκαλέ στην ακμή του ανδρισμού και της σει τους μύθους , τη μαγεία, τον τρόμο και τη σύγκρουση. Μέσα από ιστορίες, όνειρα και εφιάλτες το του concept artist, Adam Brockbank, δίδυμο του αφηγητή, Ben Haggarty και μεγαλύτερα παιδιά αλλά και ενήλικου δημιουργούν μια βραβευμένη ιστορία για ς που μας θυμίζει πως όλοι μας ήμασταν μέλη κάποιας φυλής κάποτε…
Στο ίδιο κοινό απευθύνονται και οι δύο τόμοι του Mezolith από τους Ben Haggarty και Adam Brockbank, με ιστορίες και θρύλους από την μεσολιθική εποχή, όπου ακολουθούμε τις περιπέτειες του Poika, ενός μικρού αγοριού καθώς προχωράει προς την ενηλικίωση.
Ακόμα, προτείνω ανεπιφύλακτα τη σειρά Hilda από τον Luke Pearson, η οποία μάλιστα έχει γίνει και σειρά κινουμένων σχεδίων από το Netflix. Την αγαπώ πολύ γιατί συνδυάζει την πραγματικότητα με τους σκανδιναβικούς θρύλους με έναν τρόπο μαγικό και απόλυτα προσαρμοσμένο στις ανάγκες των παιδιών. Η Hilda ζει σε έναν κόσμο με σχολεία, διάβασμα, μαμάδες που φωνάζουν και προσκόπους αλλά και με troll, νάνους, ξωτικά και ζώα που μιλάνε.
15.04.2019
ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ
Η Cece Bell, πάλι, μας αφηγείται τη δική της ιστορία, την ιστορία ενός κοριτσιού με απώλεια ακοής που αναγκάζεται να πηγαίνει σχολείο με ένα ογκώδες ακουστικό βοήθημα που την κάνει να ακούει πολύ καλά. Σαν υπερήρωας. Αλλά ταυτόχρονα την κάνει πολύ διαφορετική και χωρίς φίλους. Με χιούμορ και τρυφερότητα, το El Deafo είναι ένας ύμνος στη διαφορετικότητα. Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και το πανέμορφο Abigail & The Snowman του Roger Langridge. Η Abigail συναντά ένα yeti που έχει ξεφύγει από ένα κέντρο με πειράματα και μια δυνατή φιλία ξεκινά μέσα από περιπέτειες που θα τους φέρουν αντιμέτωπους με κινδύνους αλλά και τη δύναμη της αγάπης.
Το Ghosts της Raina Telgemeier πραγματεύεται ένα πολύ δύσκολο θέμα: τον θάνατο. Αλλά με έναν τρόπο γλυκό και τρυφερό. Δύο αδερφές, μία από τις οποίες πάσχει από κυστική ίνωση, συναντούν, με αφορμή τη Μέρα των Νεκρών, καλά φαντάσματα που τις βοηθούν να εξοικειωθούν με την απώλεια.
Αν τα παιδιά σας δεν χορταίνουν περιπέτειες με υπερφυσικά πλάσματα, δεν έχετε παρά να τους δώσετε το Lumberjanes των Grace Ellis και Shannon Watters. Πέντε κορίτσια βρίσκονται σε μια καλοκαιρινή κατασκήνωση όταν τρίματες αλεπούδες κάνουν την εμφάνισή τους. Αναλαμβάνουν, λοιπόν, δράση για να αποκαλύψουν τα μυστικά που κρύβει η κατασκήνωσή τους. Αυτό που μου αρέσει πολύ σε αυτή τη σειρά είναι οι συνεχείς αναφορές σε γυναίκες πρωτοπόρους.
Αν έχετε παιδιά που αγαπούν τα υπερηρωικά comics και εδώ έχετε πολλές επιλογές. Τo Tiny Titans των Art Baltazar και Franco Aureliani είναι απολαυστικό. Ο Superman, ο Batman ο Robin, η Wonder Woman, ο Aquaman, ο Flash και πολλοί άλλοι ήρωες της DC πάνε στο δημοτικό και το αποτέλεσμα είναι ξεκαρδιστικό.
Από τη Marvel αναζητήστε τη σειρά Marvel Adventures με πολλούς από τους αγαπημένους ήρωες όπως ο Iron Man και ο Hulk σε περιπέτειες κατάλληλα φτιαγμένες για το παιδικό κοινό. Επίσης, το Franklin Richards: Son of a Genius που διάβασα τελευταία το καταδιασκέδασα. Κλασική επιλογή παραμένει ο Spiderman, ειδικότερα μετά το βραβευμένο με Όσκαρ Spiderman: Into the Spider-Verse.
43
Μη νομίζετε, όμως, ότι πρέπει να ξέρεις να διαβάζεις για να ευχαριστηθείς ένα comic. Το τρυφερό Owly είναι ειδικά φτιαγμένο για παιδιά προσχολικής ηλικίας. Μια γλυκιά κουκουβάγια ψάχνει πάντα φίλους και προσπαθεί να μάθει κάποτε να πετάει. Το Petit Poilu υπόσχεται περιπέτειες χωρίς λόγια. Κάθε πρωί ο Petit Poilu ξεκινά για το σχολείο αλλά ποτέ δεν καταφέρνει να φτάσει μπλέκοντας πάντα σε ονειρικές καταστάσεις.
Ευτυχώς, σιγά σιγά γίνονται πολλές εκδοτικές προσπάθειες και στην Ελλάδα με comics που απευθύνονται σε παιδιά και ελπίζω να έρθει η ώρα να επαναλάβω αυτό το άρθρο με ακόμα περισσότερες προτάσεις.
Πολυαγαπημένα από τα παιδιά είναι και τα γιαπωνέζικα manga. Κάποια από αυτά έχουν μία δόση βίας και είναι μάλλον κατάλληλα για εφήβους, όπως το Naruto που είναι από τα αγαπημένα μου. Θα προτείνω, όμως, ένα γιαπωνέζικο manga που νομίζω ότι θα κερδίσει με το χιούμορ του όλα τα παιδιά και δεν είναι άλλο από το Yotsuba&! Πρόκειται για τις ιστορίες της καθημερινής τρέλας ενός 5χρονου, υιοθετημένου κοριτσιού που βλέπει τον κόσμο λίγο διαφορετικά μια και αγνοεί βασικά πράγματα, όπως… τα ασανσέρ.
Αυτά και άλλα πολλά θα βρείτε στο Comicdom Con Athens 2019 που θα λάβει χώρα στην Ελληνοαμερικανική Ένωση και το Γαλλικό Ινστιτούτο, από τις 19 έως τις 21 Απριλίου. Στα περίπτερα των εκθετών θα βρείτε πολλές επιλογές ενώ στους πάγκους των καλλιτεχνών θα βρείτε πρωτότυπα έργα. Στο πρόγραμμα του Comicdom Con Athens υπάρχουν εργαστήρια για παιδιά με ελεύθερη είσοδο το Σάββατο και την Κυριακή. Εκεί, οι μικροί μας φίλοι θα έχουν την ευκαιρία να εξοικειωθούν με την τέχνη των comics και να δημιουργήσουν τα δικά τους έργα. Επίσης θα βρείτε την έκθεση Archie: Welcome to Riverdale για πρώτη φορά στην Ελλάδα με πρωτότυπες σελίδες και συλλεκτικά αντικείμενα από τη γνωστή εφηβική σειρά που έγινε ακόμη πιο γνωστή από το τηλεοπτικό Riverdale.
44
ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ
Μαθηματικά με βάση το προφίλ μου
15.04.2019
Έπειτα, τα παιδιά εκπαιδεύονται σε διαφορετικές στρατηγικές εύρεσης των γινομένων της προπαίδειας, για να επιλέξει ο καθένας εκείνες που τελικά τον βολεύουν καλύτερα:
ΤΗΣ IΩΑΝΝΑΣ ΣΤΡΟΥΜΠΟΥΛΗ Η σειρά βιβλίων «Μαθηματικά με βάση το προφίλ μου» (MathPro Βooks) αποτελείται από σύγχρονα, καινοτόμα εκπαιδευτικά βιβλία για γονείς, για εκπαιδευτικούς /ειδικούς, αλλά και για παιδιά που βασίζονται στη θεμελιώδη αρχή ότι κάθε παιδί μπορεί εύκολα να πετύχει και να αγαπήσει τα Mαθηματικά, αρκεί να τα διδαχτεί με τον τρόπο που καταλαβαίνει καλύτερα. Με άλλα λόγια, όλοι μπορούν να μάθουν Μαθηματικά, αρκεί να τα μάθουν με τον τρόπο που τους ταιριάζει. Σε αντίθεση με τα περισσότερα εξωσχολικά βιβλία Μαθηματικών που απλά αναπαράγουν τον ένα τρόπο του σχολικού βιβλίου με πληθώρα πανομοιότυπων ασκήσεων, τα βιβλία της σειράς «Μαθηματικά με βάση το προφίλ μου» προτείνουν μέσω βιωματικών δραστηριοτήτων, δηλαδή δραστηριοτήτων που κάνει το ίδιο το παιδί με απλά καθημερινά υλικά, διαφορετικούς τρόπους διδασκαλίας και άρα κατανόησης των βασικών Μαθηματικών του Δημοτικού που αποτελούν ωστόσο προαπαιτούμενα για τα Μαθηματικά του Γυμνασίου. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε την προπαίδεια, τις προσθέσεις και αφαιρέσεις με το μυαλό, τους δεκαδικούς αριθμούς, τα κλάσματα, την επίλυση προβλημάτων, δηλαδή έννοιες και διαδικασίες που αποτελούν συχνά πηγή δυσκολιών για πολλούς μαθητές.
βιβλίο «Πολλαπλασιάζω και διαιρώ με τον τρόπο που με βολεύει» και συγκεκριμένα από το κεφάλαιο που αναφέρεται στην προπαίδεια του 4. Αρχικά τα παιδιά ανακαλύπτουν την επαναλαμβανόμενη μέτρηση ανά 4, που είναι και η βαθύτερη έννοια της προπαίδειας.
Στη συνέχεια, ανακαλύπτουν τα γινόμενα του 4 πρώτα με ζάρια και μετά με τραπουλόχαρτα:
Γιατί να επιλέξω τη συγκεκριμένη σειρά; Η σειρά βιβλίων «Μαθηματικά με βάση το προφίλ μου» δίνει έμφαση στη διδασκαλία κάθε παιδιού με τον τρόπο που του ταιριάζει και ο οποίος (μπορεί να) είναι διαφορετικός από αυτόν του συμμαθητή του. Έτσι, απομυθοποιείται η μία μέθοδος διδασκαλίας και ο ένας τρόπος επίλυσης ασκήσεων και προβλημάτων που συχνά χαρακτηρίζουν τα Μαθηματικά στο σχολείο, και κάποιες φορές μπλοκάρουν και αποθαρρύνουν ακόμα και τα παιδιά που αγαπούν τα Μαθηματικά, αλλά δεν μπορούν να ακολουθήσουν το μοντέλο που τους παρουσιάζει ο δάσκαλος.
Ποια βιβλία περιλαμβάνει η σειρά Το βιβλίο «Οι αριθμοί πέρα από τους κανόνες» που απευθύνεται κυρίως σε εκπαιδευτικούς, ειδικούς αλλά και γονείς και παρουσιάζει εναλλακτικούς τρόπους διδασκαλίας των βασικών Μαθηματικών, (π.χ. την αρχή της ανταλλαγής στο δεκαδικό σύστημα, τις δεκαδικές τάξεις, τους δεκαδικούς αριθμούς και τα κλάσματα, τις κάθετες πράξεις, τις προσθέσεις και αφαιρέσεις με το μυαλό) προκειμένου να βοηθήσουν τα παιδιά να κατανοήσουν σε βάθος και όχι απλά να παπαγαλίσουν θεμελιώδεις έννοιες και διαδικασίες. Τα βιβλία «Πολλαπλασιάζω και διαιρώ με τον τρόπο που με βολεύει» που απευθύνονται κυρίως σε παιδιά δημοτικού που δεν έχουν κατανοήσει σε βάθος τις βασικές έννοιες του πολλαπλασιασμού και της διαίρεσης και χρειάζονται να μάθουν πώς να «βρίσκουν» τα γινόμενα της προπαίδειας, όταν απλά δεν μπορούν να τα παπαγαλίσουν. Ποια τα δομικά τους στοιχεία; Τα βιβλία της σειράς «Μαθηματικά με βάση το προφίλ μου» δεν προωθούν την άμεση διδασκαλία. Αντίθετα, προάγουν την ανακάλυψη της μαθηματικής γνώσης και άρα την ουσιαστική κατανόηση μέσα από ποικίλες δραστηριότητες που κάνει το ίδιο το παιδί (βιωματική μάθηση) αρχικά με χειροπιαστά αντικείμενα, όπως φρούτα, μολύβια, μπαλόνια και στη συνέχεια με υλικά της καθημερινότητας που έχουν όμως άμεση σχέση με τους αριθμούς, όπως τα νομίσματα, τα τραπουλόχαρτα και η μετροταινία. Αξίζει να αναφερθούν και οι επανεγγράψιμες πλαστικοποιημένες καρτέλες που περιλαμβάνονται στο παράρτημα κάθε τόμου και αποτελούν ένα καινοτόμο εκπαιδευτικό εργαλείο που προωθεί αφενός την οπτικοποίηση εννοιών και διαδικασιών, την εξάσκηση, καθώς επίσης την αυτοαξιολόγηση και την ετεροαξιολόγηση. Ας δούμε κάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα από το
Τελικός στόχος είναι η αυτοματοποίηση των βασικών γινομένων και των αντίστοιχων πηλίκων μέσα από ποικίλες δραστηριότητες και η αξιοποίησή τους στην καθημερινότητα προκειμένου να ανταποκριθούν με επιτυχία στις σχολικές και όχι μόνο υποχρεώσεις του. Τέλος, τα φύλλα αξιολόγησης κάθε κεφαλαίου δίνουν τη δυνατότητα στο παιδί να δοκιμάσει πώς τα πάει, δηλαδή να αυτοαξιολογηθεί, και στον εκπαιδευτικό να αξιολογήσει τις επιδόσεις των μαθητών του, αλλά και την αποτελεσματικότητα του μαθήματός του.
Η σειρά βιβλίων «Μαθηματικά με βάση το προφίλ μου» είναι κατάλληλη για όλα τα παιδιά ανεξάρτητα της σχολικής τους επίδοσης στα Μαθηματικά. Μπορεί να βοηθήσει: α) παιδιά που δυσκολεύονται στα Μαθηματικά λόγω κενών, ελλιπούς διδασκαλίας ή μαθησιακών δυσκολιών β) παιδιά που αγαπούν τα Μαθηματικά, αλλά δεν μπορούν να ακολουθήσουν τον τρόπο του δασκάλου κι έτσι φαινομενικά «αποτυγχάνουν»
Αντίστοιχα παραδείγματα με νομίσματα έχουμε για τη διαίρεση με το 4:
γ) αλλά και παιδιά που οι επιδόσεις τους είναι εξαιρετικά υψηλές για την ηλικία τους (χαρισματικά) κι ενδιαφέρονται να εμπλουτίσουν περαιτέρω τις δεξιότητές τους στα Μαθηματικά. Η σειρά βιβλίων «Μαθηματικά με βάση το προφίλ μου» (MathPro Βooks) κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πεδίο. Περισσότερες πληροφορίες μπορεί να αναζητήσει κανείς στη σελίδα MathPro Education στο facebook, στον ιστότοπο των εκδόσεων Πεδίο ή να στείλει email στο mathpro.education@gmail.com. Η Ιωάννα Στρουμπούλη είναι ειδική εκπαιδευτικός M.A., υπεύθυνη εκπαιδευτικού σχεδιασμού και υλοποίησης του MathPro Education
46
ΣΥNENTEYΞΗ
15.04.2019
αστεία, αλλά μετά τις δυο πρώτες εβδομάδες, τα πράγματα δυσκολεύουν και μπορούν να γίνουν ως και… εξουθενωτικά. Με το ραδιόφωνο να παίζει ασταμάτητα, τελικά ο καιρός περνάει, οι εικόνες ετοιμάζονται, είναι όμορφες, δένουν με το κείμενο και ο Ζίγκνερ επιτέλους χαλαρώνει. Άλλη μια περιπέτεια έχει φτάσει στο τέλος της!
Τα βιβλία
Ίνγκο Ζίγκνερ: Γράφω γιατί μου αρέσει να λέω ιστορίες ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ
Α
Ο Ίνγκο Ζίγκερ θα επιθυμούσε να πετάξει μια μέρα παρέα με τον Καρύδα· κι ο ήρωάς του να τον ξεναγήσει στο Νησί των Δράκων το οποίο γνωρίζει άριστα… Παρέα του θα ήθελε να έχει και τον Γιουβαρλά, τον χαλαρό ελεφαντόδρακο, που γνωρίσαμε στην «Περιπέτεια στη Χαμένη Ατλαντίδα». Μαζί τους θα ήταν υπέροχη εμπειρία η εξερεύνηση του Νησιού των Δράκων.
ν έχετε παιδιά σε πρωτοσχολική ηλικία, λογικά θα γνωρίζετε τον Ίνγκο Ζίγκνερ. Κι αν το όνομά του δεν σας λέει κάτι, δεν νομίζω ότι θα ισχύει το ίδιο και με το όνομα του πιο διάσημου ήρωά του, του Μικρού Δράκου Καρύδα, οι περιπέτειες του οποίου κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, σε μετάφραση της Μαρίας Αγγελίδου. Τον συγγραφέα τον γνώρισα από κοντά και τον εκτίμησα για την ιδιαίτερη προσωπικότητά του πριν από δύο χρόνια, όταν είχε επισκεφτεί την Αθήνα προσκεκλημένος των εκδόσεων Μεταίχμιο και του Ινστιτούτου Γκαίτε. Σε λίγες ημέρες, επιστρέφει στη χώρα μας, στη Θεσσαλονίκη αυτή τη φορά, με αφορμή τη 16η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου της συμπρωτεύουσας. Ευκαιρία, λοιπόν, για μια συζήτηση μαζί του!
Η αρχή Στον Ίνγκο Ζίγκνερ άρεσαν πάντοτε οι αστείες ιστορίες και φυσικά είχε − και συνεχίζει να έχει − πολύ χιούμορ και φαντασία. Ξεκίνησε να γράφει, διότι είχε μικρά αδέλφια στα οποία διάβαζε πολύ, κάνοντας μάλιστα παράξενες φωνές· Ανακάλυψε, όμως, ότι του άρεσε να τους φτιάχνει και δικά του παραμύθια! Τα οποία κάποια στιγμή άρχισε να καταγράφει. Και μια που μπορούσε να ζωγραφίζει αρκετά καλά, καθώς τα έγραφε, τα εικονογραφούσε κιόλας! Είχε μάλιστα δημοσιεύσει ορισμένα από αυτά τα πρωτόλειά του σε ένα παιδικό περιοδικό. Η πρώτη ιστορία του Καρύδα ήταν δώρο γενε-
θλίων για ένα μικρό αγόρι, το 1999. Μια απλή δρακοϊστορία, πάνω σε μια απλή κόλλα Α4, συνοδευόμενη από απλά σκίτσα. Για καλή του τύχη, την ανακάλυψε ένας εκδότης, που τον προσέγγισε και του ζήτησε να γράψει περισσότερα για τον δράκο αυτό, ώστε να μπορέσει να τον κάνει βιβλίο. Φυσικά τον άκουσε. Πάντως δεν περίμενε με τίποτα πως η δουλειά του αυτή θα γινόταν best-seller.
Η συγγραφή Ο Ζίγκνερ καταρχάς σκέφτεται, σε συνεργασία με τον εκδότη του, το θέμα του επόμενου βιβλίου του. Έπειτα, πηγαίνει στη βιβλιοθήκη, όπου «συλλέγει ιδέες» για το θέμα αυτό. Για παράδειγμα, διαβάζει εικονογραφημένα ή/ και επιστημονικά βιβλία για τη ζούγκλα, τις πυραμίδες ή τους Ινδιάνους. Η σύλληψη της ιδέας και η έρευνα χρειάζονται περίπου τρεις με τέσσερις εβδομάδες. Έπειτα, αρχίζει το γράψιμο του κειμένου, για το οποίο χρειάζεται επίσης τρεις με τέσσερις εβδομάδες. Σειρά έχει το storyboard, το εικονογραφημένο σενάριο, δηλαδή, το οποίο του δείχνει πώς περίπου θα εξελιχθεί η ιστορία όταν συμπληρωθεί με τα σκίτσα. Τότε συζητάει εκ νέου με τον εκδότη, κάνουν τις απαραίτητες διορθώσεις, και έπειτα ξεκινάει την «κανονική» εικονογράφηση. Για να ολοκληρώσει τις τελικές εικόνες, αρχικά με μολύβι, έπειτα με μελάνι και τέλος με νερομπογιές, χρειάζεται άλλες τέσσερις εβδομάδες. Ενώ η συγγραφή είναι αστεία ως διαδικασία (πάντοτε βρίσκει κάτι να γελάει), το σκιτσάρισμα και το χρωμάτισμα χρειάζονται δεξιοτεχνία και σκληρή δουλειά· οι εικόνες βρίσκονται ήδη μέσα στο μυαλό του, αλλά τώρα πρέπει να τους δώσει υπόσταση στο χαρτί. Η αρχή της εικονογράφησης είναι και αυτή
Φέτος, θα κυκλοφορήσει η 28η περιπέτεια του Μικρού Δράκου Καρύδα, που μεγαλώνει, αλλά πολύ πολύ αργά και δεν θα σταματήσει να μας απασχολεί − τουλάχιστον μια φορά τον χρόνο − με τις περιπέτειές του για πολλά χρόνια ακόμα. Στη χώρα μας θα βρείτε τις 14 πρώτες, ενώ ετοιμάζονται και οι επόμενες. Στην ερώτησή μας για το ποια είναι η αγαπημένη του, απαντά διπλωματικά πως κάθε φορά είναι αυτή που γράφει τώρα. Αν, όμως, έπρεπε να διαλέξει από τις ήδη δημοσιευμένες, αυτές θα ήταν «Ο Μικρός Δράκος Καρύδας και ο Μαύρος Ιππότης» και «Ο Μικρός Δράκος Καρύδας και ο μαθητευόμενος μάγος» (δεν έχει κυκλοφορήσει ακόμα στα ελληνικά). Αυτή τη στιγμή δουλεύει πάνω στο βιβλίο «Ο Μικρός Δράκος Καρύδας και οι Ρωμαίοι». Ναι, καλά καταλάβατε, αυτή τη στιγμή ο αγαπημένος μας δράκος βρίσκεται με τον Όσκαρ και τη Ματίλντα στην Αρχαία Ρώμη. Τον περιμένουμε και στην Ελλάδα!
Το διάβασμα Το διάβασμα είναι απαραίτητο στη ζωή μας, λέει ο Ζίγκνερ. Μαθαίνοντας ένα παιδί να διαβάζει, το μυαλό του καλλιεργεί την αφαίρεση και τη φαντασία, ικανότητες απαραίτητες στη σύγχρονη κοινωνία. Επιπροσθέτως, η ανάγνωση, πολλώ δε μάλλον η δυνατή ανάγνωση, καλλιεργεί την ακρόαση και την ενσυναίσθηση, την ικανότητα, δηλαδή, να βάζει κανείς τον εαυτό του στη θέση των άλλων. Και κατ’ επέκταση να έχει κατανόηση και να μπορεί να κάνει φίλους. Μην ξεχνάτε, τονίζει ο Ζίγκνερ, ότι ένα παιδί που δεν μπορεί να διαβάσει καλά θα έχει δυσκολίες και στο σχολείο, όπου η γραφή και η ανάγνωση είναι απαραίτητες σχεδόν σε κάθε μάθημα. Ο ίδιος, ως παιδί και έφηβος, πάντοτε διάβαζε πολύ, π.χ. βιβλία του Καρλ Μέι, του Μίχαελ Έντε ή της Άστριντ Λίντγκρεν, αλλά και κόμικ, όπως Ντόναλντ ή Αστερίξ και Οβελίξ. Σήμερα, στο κομοδίνο του έχει τη βιογραφία του Σταν Λόρελ και το «Ένα σπίτι για τον κύριο Μπίσβας» του Β. Σ. Νάιπολ (στα ελληνικά από τις εκδόσεις Ωκεανίδα). Συνεχίζει, όμως, να διαβάζει εκτός από βιβλία για ενήλικες και εικονογραφημένα βιβλία συναδέλφων του. Όταν δεν γράφει, δεν εικονογραφεί και δεν διαβάζει, περπατάει, κάνει ποδήλατο ή μαγειρεύει για φίλους. Άλλωστε, χαριτολογεί, κόβοντας λαχανικά, συχνά του έρχονται έξοχες ιδέες! Ποια είναι η καλύτερη συμβουλή που του έχουν δώσει; Μάλλον αυτό που του λέει συχνά η γυναίκα του, να μη δουλεύει, δηλαδή, τόσο πολύ. Τέλος, ποιο είναι το μεγαλύτερό του όνειρο; Να είναι υγιής κι αυτός και η οικογένειά του για πολλά χρόνια ακόμα και να συνεχίζει να διασκεδάζει σκαρώνοντας ιστορίες…
48
ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ
βιβλίο Μια παιδική ηλικία χωρίς βιβλία – αυτή δεν θα ήταν καν παιδική ηλικία. Θα ήταν σαν να κλείνεσαι έξω από ένα γοητευτικό τόπο όπου μπορείς να πας και να βρεις το σπανιότερο είδος χαράς.
- A. Λίντγκρεν ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ
Από τις εκδόσεις Ίκαρος κυκλοφορεί το βιβλίο του Ανέστη Ποϊράζη «Φεγγαροπαιχνιδίσματα», σε εικονογράφηση του Κώστα Καρασαββίδη, για παιδιά από τριών ετών. Η ιστορία ξεκινά σε μια μικρή χώρα, όπου οι κάτοικοί της έχουν μια παράξενη συνήθεια: ξυπνούν το σούρουπο και πέφτουν για ύπνο την αυγή. Ο Ντάνιελ βρίσκεται κάθε νύχτα στο δωμάτιό του φτιάχνοντας κολάζ με τα αγαπημένα του φεγγάρια. Ώσπου μια μέρα, ή πιο σωστά μια νύχτα, ακούει τον ήχο ενός βιολιού. Αυτή η υπέροχη μελωδία θα γίνει η αφορμή για να ανακαλύψει το ταλέντο που θα διαμορφώσει τα πιο απρόσμενα όνειρά του. Το βιβλίο συνοδεύεται από CD με την αφήγηση του παραμυθιού από την Μαριάννα Ρούκαλη και με την πρωτότυπη μουσική του Daniel Georgiev. Αν ετοιμάζεστε για πασχαλινές διακοπές και δεν ξέρετε τι θα κάνετε με τα παιδιά στο αυτοκίνητο, σας έχουμε τη λύση! Από τις εκδόσεις Πατάκη, μόλις κυκλοφόρησε το βιβλίο της Κιρστίν Ρόμπσον «Παιχνίδια αντι-βαρεμάρας για το ταξίδι για μικρά παιδιά», με 50 αποσπώμενα φύλλα, γεμάτο με γρίφους που βασίζονται σε απλές λέξεις, αριθμούς και εικόνες, ώστε τα μικρά να τους απολαμβάνουν ενώ ταυτόχρονα να αναπτύσσουν τις ικανότητές τους στην ανάγνωση, στην αριθμητική και στην παρατηρητικότητα. Τέλος η γκρίνια, λοιπόν! Καλό ταξίδι! Η Εμμέλεια αγαπούσε πολύ τα παιχνίδια της. Για να μην της τα πάρει κανείς, ειδικά ο αδελφός της, τα έδενε όλα γύρω από τη μέση της με έναν σπάγγο. Αν και ήταν κουραστικό να περπατάει σέρνοντας τόσο βάρος, τα έπαιρνε μαζί της όπου κι αν πήγαινε. Ήταν δικά της. Ώσπου μια μέρα, στο πάρκο, κάτι άλλαξε. Οι κόμποι λύθηκαν και τα παιχνίδια ελευθερώθηκαν. Και μαζί τους και η Εμμέλεια; Το νέο βιβλίο της Λήδας-Αλεξάνδρας Λιάρου «Μην το δένεις κόμπο», που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ψυχογιός, σε εικονογράφηση της Πωλίνας Παπανικολάου, μαθαίνει στα μικρά παιδιά, με όπλο το χιούμορ, τη σημασία τού να μοιραζόμαστε τα πράγματά μας. Οι Εκδόσεις Παπαδόπουλος εμπλουτίζουν με νέους τίτλους τη σειρά εικονογραφημένων βιβλίων της Isabel Mª Sánchez Vegara «μικρά κορίτσια με ΜΕΓΑΛΕΣ ΙΔΕΕΣ», η οποία έχει πουλήσει περισσότερα από 1.000.000 αντίτυπα και έχει μεταφραστεί σε 17 γλώσσες σε όλο τον κόσμο. Κάθε βιβλίο της σειράς φιλοξενεί ένα μικρό βιογραφικό τής εκάστοτε πρωταγωνίστριας στο τέλος και οι τρεις νέοι τίτλοι μάς παρουσιάζουν τη «Σιμόν ντε Μποβουάρ», την «Άννα Φρανκ» και την «Τζέιν Γκούντολ». Την εικονογράφηση κάθε βιβλίου υπογράφει διαφορετικός εικονογράφος κάθε φορά. Γνωρίστε τη νέα σειρά ιστοριών, χάρη στις οποίες νεαρά και λιγότερο νεαρά κορίτσια και αγόρια θα ανακαλύψουν ποιες ήταν και τι κατόρθωσαν οι σπουδαιότερες γυναίκες της σύγχρονης ιστορίας.
15.04.2019
Οι εκδόσεις Κλειδάριθμος παρουσιάζουν στους μικρούς αναγνώστες από 2 έως 5 ετών «Τα παραμύθια της γιαγιάς κότας», των Christine Beigel και Hervé Le Goff, μια σειρά από ξεκαρδιστικές ιστορίες με πρωταγωνιστές ζώα, που θίγουν ιδιαίτερα ζητήματα με τρόπους που βοηθούν τους γονείς να συζητήσουν δύσκολα θέματα με το παιδί. Στη Γαλλία μόνο έχουν πουληθεί πάνω από 400.000 αντίτυπα, ενώ τα βιβλία έχουν μεταφραστεί σε 13 γλώσσες. Διαβάστε στα παιδιά σας πριν από τον ύπνο αυτά τα μικρά, χαρούμενα, παραμύθια και διαχειριστείτε με χιούμορ ευαίσθητα θέματα. «Το καναρίνι που έκανε πιπί στη φωλιά του» αναφέρεται στην εκπαίδευση τουαλέτας, «Το λιοντάρι που έλεγε πάντα ΟΧΙ!» στην άρνηση και στα πείσματα που συχνά κάνουν τα παιδιά, «Η αγελάδα που ήθελε να σβήσει το φεγγάρι» μιλάει για συνεργασία, ενώ «Ο λύκος που τρελαινόταν για καραμέλες» αναφέρεται στην υγιεινή των δοντιών και στη λαιμαργία. Τι συμβαίνει όταν μια αγελάδα, που είχε κάθε λόγο να βόσκει ευτυχισμένη, καταλαβαίνει πως έρχεται το τέλος της; Πηδά από το φράχτη, τρέχει στα λιβάδια, αναστατώνει το χωριό, κρύβεται στα δάση. Και δεν εμφανίζεται με τίποτα. Από τις εκδόσεις Καστανιώτη κυκλοφορεί το βιβλίο του Βασίλη Παπαθεοδώρου «Υβόννη, η ατίθαση αγελάδα των Άλπεων» (εικονογράφηση Λίλα Καλογερή), η απίστευτη ιστορία μιας αγελάδας από τη Βαυαρία, που το 2011 αναστάτωσε για μήνες όλη την περιοχή μέχρι να βρει την ησυχία της. Το βιβλίο είναι το τέταρτο της εξαιρετικής σειράς «Απρόσμενοι Φίλοι», που απευθύνεται σε παιδιά προσχολικής και πρωτοσχολικής ηλικίας και περιλαμβάνει ιστορίες βασισμένες σε πραγματικά περιστατικά ηρωισμού, πίστης και αφοσίωσης ζώων. Η Μία και ο Μπεν είναι οι καλύτεροι φίλοι. Μαζί φτιάχνουν χάρτινα αεροπλανάκια και εύχονται μια μέρα να φτιάξουν ένα αεροπλανάκι τόσο τέλειο, που να μπορεί να πετάξει ως την αντίπερα όχθη της λίμνης. Όμως η οικογένεια του Μπεν μετακομίζει μακριά... Θα καταφέρουν άραγε τα δύο παιδιά να παραμείνουν φίλοι και να πραγματοποιήσουν την επιθυμία τους; Τα «Χάρτινα αεροπλανάκια» του Jim Helmore (εκδόσεις Παπαδόπουλος, εικονογράφηση Richard Jones) είναι ένα βιβλίο μοναδικής αισθητικής, μια λυρική ιστορία, που αναδεικνύει τη δύναμη της φιλίας και της φαντασίας και τη σημασία των ονείρων, χρησιμοποιώντας ένα παραδοσιακό παιδικό παιχνίδι σχεδόν ξεχασμένο στη σύγχρονη εποχή. Η απρόσμενη και μαγική εμφάνιση ενός βασιλιά ξαφνιάζει δύο φίλους στο πάρκο της πόλης. Ο βασιλιάς σπρώχνει έναν χάρτη και κάποια περίεργα αντικείμενα μπροστά τους, αλλά, προτού μπορέσει να εξηγήσει, συλλαμβάνεται από εχθρικές δυνάμεις και βρίσκεται πίσω στον μαγεμένο κόσμο του. Κι έτσι ξαφνικά οι δύο φίλοι παγιδεύονται σε ένα ξέφρενο κυνήγι για τη διάσωση του μυστηριώδους μονάρχη. Ξεκινούν την αναζήτηση της ερμηνείας του χάρτη που, όπως ελπίζουν, θα σώσει τον βασιλιά και τους ανθρώπους του από το σκοτάδι. Ο συγγραφέας και εικονογράφος Aaron Becker δημιουργεί υπέροχους κόσμους και παρουσιάζει την «Αναζήτηση» (εκδόσεις Φουρφούρι), το δεύτερο βιβλίο της εκπληκτικής τριλογίας των silent books (βιβλία χωρίς λόγια, μόνο με εικόνες, το πρώτο ήταν το «Ταξίδι», έπεται η «Επιστροφή» ), δίνοντας ακόμα μεγαλύτερη έμπνευση στους αναγνώστες του! Παίξτε με τα παιδιά σας. Δοκιμάστε να ξεφυλλίσετε ξανά και ξανά το βιβλίο και κάθε φορά να δώσετε νέες λέξεις στην ιστορία. Η εμπειρία είναι πρωτόγνωρη! Ενημερώστε τα μικρά παιδιά από τεσσάρων ετών και ενδυναμώστε τα ψυχολογικά διαβάζοντας το βιβλίο της Τζεϊνίν Σάντερς για τη σωματική τους ασφάλεια «Για το σώμα μου αποφασίζω εγώ» (εκδόσεις Μίνωας, μετάφραση Ράνια Μπουμπουρή). Είναι γραμμένο με τρόπο κατάλληλο για την ηλικία τους, ώστε να μάθουν για τα αισθήματα ασφάλειας και ανασφάλειας, τα πρώτα σημάδια ανησυχίας, το «δίκτυο ασφαλείας», τα απόκρυφα μέρη του σώματος, τα ασφαλή ή όχι αγγίγματα, τη διαφορά ανάμεσα στα μυστικά και στις εκπλήξεις, τον σεβασμό στα όρια των άλλων. Το βιβλίο περιλαμβάνει παράρτημα με θέματα συζήτησης για γονείς, παιδαγωγούς και όσους ασχολούνται με τη φροντίδα παιδιών.
15.04.2019
Όλα ξεκινούν όταν στον βυθό ξημερώνει μια μέρα διαφορετική από τις άλλες, με τα ψάρια να έχουν φαγούρα μεταδοτική! Συγκαλείται εκτάκτως συμβούλιο και όλοι είναι απελπισμένοι με την συμφορά που τους βρήκε. Το βιβλίο «Στον βυθό κάνει... φαγούρα» της Αυγής Βάγια (εκδόσεις Διόπτρα, εικονογράφηση Κατερίνα Π. Βάγια) είναι μια διασκεδαστική ιστορία που ξεδιπλώνει τη μικρογραφία μιας κοινωνίας και το πώς αυτή λειτουργεί απέναντι σε ένα κοινό πρόβλημα. Ποιος τελικά θα δώσει τη λύση σε αυτό; Το κερδοσκόπο χταπόδι; Ο αποφασιστικός ιππόκαμπος; Η συνεσταλμένη μέδουσα ή μήπως όλοι αυτοί μαζί; Όπως λέει η συγγραφέας, αν έπρεπε τώρα να αποφασίσει ποιο επάγγελμα θα ακολουθούσε, αυτό θα ήταν…παρατηρητής βυθού ή ναυαγοσώστρια ψαριών. Έτσι ίσως να είχε καταφέρει να ήταν και εκείνη ηρωίδα της ιστορίας της! Δυο νέα βιβλία του Κώστα Πούλου έρχονται να προστεθούν στην ήδη πλούσια σειρά «Μυθολογικά Παραμύθια» (εκδόσεις Μεταίχμιο), με την οποία επιχειρείται μια καινούρια ανάγνωση των αρχαιοελληνικών μύθων. Που δεν είναι παλιές χιλιοειπωμένες ιστορίες, αλλά συναρπαστικές αφηγήσεις μέσα από τις οποίες ξετυλίγονται όλες οι διαχρονικές ανθρώπινες περιπέτειες, οι φόβοι και οι χαρές που έχουν σημαδέψει κι ακόμη σημαδεύουν την ψυχή του ανθρώπου. «Με λένε Άρτεμη» και «Είμαι ο Άρης», δυο αφηγήσεις για δυο αθάνατους ολύμπιους θεούς, εικονογραφημένες από τη Σοφία Παπαδοπούλου, περιμένουν τα παιδιά από τεσσάρων ετών να τις διαβάσουν και παίξουν με τους μύθους, καθώς συνοδεύονται από εκπαιδευτικές δραστηριότητες. Μια φορά κι έναν καιρό ζούσε μια πριγκίπισσα που την έλεγαν Τζάκι. Οι ιππότες της βασιλικής φρουράς την προστάτευαν από τον κίνδυνο –ακόμα κι αν δεν υπήρχε κίνδυνος! Σ’ αυτή τη σύγχρονη διασκευή του κλασικού παραμυθιού, η Τζάκι δείχνει σε όλους ότι ακόμα και οι πιο γιγάντιοι φόβοι αντιμετωπίζονται. «Η Τζάκι και η Φασολιά», των Susan D. Sweet και Brenda S. Miles (εκδόσεις Κλειδάριθμος), είναι ένα βιβλίο της Αμερικανικής Ψυχολογικής Εταιρίας (ΑPΑ), που περιλαμβάνει, εκτός από το παραμύθι και σημείωμα για γονείς και εκπαιδευτικούς, όπου αναλύονται τεχνικές αντιμετώπισης του άγχους και εργαλεία χαλάρωσης των παιδιών. Όλα είναι έτοιμα για το φαγητό: το τραπέζι είναι στρωμένο με πολλά και νόστιμα φαγητά! Αν όμως το παιδί αρνείται να φάει, τι κάνετε; Το βιβλίο «Δεν θέλω σούπα!» των Alberto Pellai και Barbara Tamborini (Ελληνικά Γράμματα) μια εικονογραφημένη ιστορία και ταυτόχρονα ένας οδηγός ανατροφής, ένα διπλό εργαλείο για να ξεπεράσετε τις αναπτυξιακές προκλήσεις της νηπιακής ηλικίας στο σημείο όπου συναντώνται οι σκέψεις του παιδιού σας με τις δικές σας. Μια πολύτιμη συμμαχία για την ανάπτυξη... Γιατί οι στόχοι στη ζωή αξίζουν όταν τους κατακτάμε μαζί. Στην ίδια σειρά και από τους ίδιους συγγραφείς, κυκλοφορεί και
ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ
49 το βιβλίο «Ουφ ένας αδελφούλης!» Στο σπίτι όλοι είναι έτοιμοι να υποδεχθούν το νέο μωράκι. Είναι όμως εύκολο να αποδεχθεί τον ρόλο του μεγαλύτερου αδελφού ή της μεγαλύτερης αδελφής το πρωτότοκο παιδί; Φυσικά και όχι! Αλλά αν διαχειριστείτε το μικρό − και σύντομα μεγάλο − σας με σωστά βήματα, όλα θα γίνουν πιο εύκολα. Και τα δυο βιβλία περιλαμβάνουν παράρτημα με δραστηριότητες για όλη την οικογένεια και πρακτικές συμβουλές προς τους γονείς για την καλύτερη συνεργασία με τα παιδιά, ώστε να αποφεύγονται τα λάθη και οι αδιέξοδες καταστάσεις που δημιουργούν εντάσεις. Καθώς η μπάλα της πέφτει από μπαλκόνι σε μπαλκόνι, παρασύροντας στην πορεία της έναν σωρό ακόμα αντικείμενα, η μικρή Κατερίνα αρπάζει από το χέρι τον παππού της και μαζί τρέχουν για να την βρουν! Από όροφο σε όροφο οι κλειστές πόρτες ανοίγουν, αποκαλύπτοντας τον κάθε ένοικο και τον μαγικό μικρόκοσμό του. Όμως η Κατερίνα δεν είναι η μόνη που ψάχνει. Καθένας από τους ενοίκους έχει χάσει και κάτι. Κάπως έτσι, αναζητώντας όλοι μαζί τα πράγματά τους, αυτοί οι τόσο διαφορετικοί άνθρωποι καταλήγουν να γνωρίσουν ο ένας τον άλλο και να συνειδητοποιήσουν πόσο κρίμα ήταν που για τόσο καιρό ζούσαν τόσο κοντά, κι όμως τόσο μακριά… Το αγαπημένο δίδυμο Άγγελου Αγγέλου και Έμης Σίνη επιστρέφει με το βιβλίο «Φίλοι πάνω κάτω», μια τρυφερή ιστορία για τη φιλία, την αποξένωση των μεγαλουπόλεων, τον παιδικό αυθορμητισμό και τη διαφορετικότητα. Οι φωτεινές εικόνες της Σοφίας Τουλιάτου μοιάζουν με σκηνές από θεατρική παράσταση σε ένα βιβλίο που φέρνει… τα πάνω κάτω! Η μικρή Νεφέλη θέλει πάντα να κερδίζει – όταν παίζει με τον αδελφό της ή με τους φίλους της στο σχολείο! Τις φορές που χάνει, το παιχνίδι τελειώνει με φωνές και κλάματα, και η μαμά και ο μπαμπάς της προσπαθούν να τη βοηθήσουν να καταλάβει πως ο σκοπός του παιχνιδιού είναι να περάσουμε καλά. Θα καταλάβει άραγε η Νεφέλη πως δεν μπορούμε πάντα να κερδίζουμε και πως αυτό που έχει πραγματικά σημασία είναι να διασκεδάζουμε με τους φίλους μας; Η Ελένη Δασκαλάκη στο νέο βιβλίο της «Η Νεφέλη θέλει πάντα να κερδίζει» (εκδόσεις Ψυχογιός, εικονογράφηση Λήδα Βαρβαρούση) υπενθυμίζει στα παιδιά τη χαρά του παιχνιδιού, που δεν πρέπει να διακόπτεται ποτέ, είτε είμαστε οι νικητές είτε οι ηττημένοι. Τα δυο νέα βιβλία των εκδόσεων Διόπτρα «Πάμπλο Πικάσο» και «Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ» είναι από αυτά που τα παιδιά θα ρουφήξουν λαίμαργα και θα διαβάσουν ξανά και ξανά. Πρόκειται για τον τρίτο και τον τέταρτο τίτλο της σειράς «Μικρά παιδιά με μεγάλα όνειρα». Οι πρωταγωνιστές της, ένας από τους σπουδαιότερους ζωγράφους όλων των εποχών και ένας από τους σημαντικότερους μουσουργούς της κλασικής μουσικής που άφησαν το αποτύπωμά τους στην ιστορία της ανθρωπότητας, προσκαλούν τους μικρούς αναγνώστες σε ένα ταξίδι στον χρόνο για να ανακα-
της Τα βιβλία ς ική Αµερικαν ής Ψυχολογικ Εταιρείας
ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ
µα Με σηµείω ι κα για γονείς ούς τικ εκπαιδευ
15.04.2019
λύψουν τα σπουδαία επιτεύγματά τους. Η ζωντανή εικονογράφηση της Isabel Munoz, η πρωτοπρόσωπη αφήγηση, το χρονολόγιο και το κουίζ στο τέλος των βιβλίων εγγυώνται ότι οι μικροί αναγνώστες, συνδυάζοντας το τερπνόν μετά του ωφελίμου, και θα διασκεδάσουν και θα μάθουν. Ένα αστείο, ανάλαφρο και γοητευτικό βιβλίο της Άντζελα Κίογκαν για νεαρούς φαν των αστυνομικών μυθιστορημάτων με τίτλο «Επιθεωρητής Φλόκος. Η υπόθεση του χαμένου φρυδιού» προτείνουν οι εκδόσεις Πατάκη. Ο επιθεωρητής Φλόκος, ο διασημότερος γάτος ντετέκτιβ στον κόσμο, κι ο πιστός του βοηθός Νέλσον, πάνε να περάσουν τη μέρα τους στο μουσείο. Όμως εκεί κάτι δεν πάει καλά. Πιο συγκεκριμένα, λείπει το φρύδι από το πορτρέτο του ναυάρχου! Χρειάζεται λοιπόν να φέρουν τα πάνω κάτω στο μουσείο για να βρουν τα ίχνη του δράστη. Μόνο που τίποτα δεν είναι τόσο απλό όσο φαίνεται. Θα τα καταφέρουν να λύσουν το μυστήριο χρησιμοποιώντας την παρατηρητικότητά τους; Ναι, εφόσον έχουν για βοηθούς τους μικρούς αναγνώστες! Από τις εκδόσεις Μεταίχμιο κυκλοφορεί μια φανταστική νέα σειρά βιβλίων των Catherine Ard και Sarah Lawrence που καλλιεργεί το ενδιαφέρον των παιδιών από πέντε ετών για τις θετικές επιστήμες και τα ενθαρρύνει να μάθουν ένα σωρό πράγματα για διάφορα επαγγέλματα. Το βιβλίο «Ο μαθητευόμενος επιστήμονας» διδάσκει στο παιδί, μέσα από διασκεδαστικές δραστηριότητες, τα πάντα για τον καιρό, τα είδη βιότοπων, το ανθρώπινο σώµα και πολλά άλλα. Το βιβλίο «Ο μαθητευόμενος αστροναύτης» το στέλνει σε… διαστημική αποστολή, όπου μαθαίνει τα πάντα για το διάστηµα, την αστρονοµία και τη ζωή στον Διεθνή Διαστηµικό Σταθµό. Η Αριάδνη, μια έμπειρη και γρήγορη αραχνομοδίστρα, αργούσε να επιλέξει τι θα ήθελε από ένα πεφταστέρι. Πάντα κάποιος την προλάβαινε κι έτσι ποτέ κανένα της όνειρο δε γινόταν πραγματικότητα. Μια μέρα, όμως, που ο θυμός της έκανε γκλιν γκλον και η καρδιά της τικ τακ, η Αριάδνη αποφάσισε να πλέξει ένα τεράστιο δίχτυ και… Το νέο παραμύθι ενσυναίσθησης του Θεοφάνη Θεοφάνους «Αριάδνη. Η νύχτα των πεφταστεριών» (Ελληνοεκδοτική, εικονογράφηση Ιωάννα Αθανασοπούλου) περιλαμβάνει, εκτός από τη μαγευτική ιστορία, ένα πιστοποιητικό κυριότητας αληθινού αστεριού και διαθεματικές προτάσεις δραστηριοτήτων από τη νηπιαγωγό Μελίνα Ιντζέ. Η Ρίνα είναι μια χαρούμενη μικρή αστερίας που ζει στον βυθό της θάλασσας στην ήσυχη γειτονιά των κοραλλιών. Μια μέρα, η μαμά τη στέλνει στο σπίτι της γειτόνισσάς τους, της κυρίας Αχινού για να ζητήσει μαργαριταράκια για το κέικ που φτιάχνει. Η φιλική κυρία Αχινού όμως απουσιάζει και στο σπίτι είναι μόνο ο κύριος Αχινός. Η συμπεριφορά του ξαφνιάζει και κάνει τη μικρή Ρίνα να νιώσει άσχημα, σαν άρρωστη, χωρίς όμως να ξέρει γιατί της συμβαίνει αυτό. Όταν η Ρίνα αποφασίζει να μιλήσει στη μαμά, νιώθει σαν να φεύγει ένας θαλάσσιος ελέφαντας από το στήθος της. Και ξέρει πως υπάρχουν πράγματα που μπορεί να κάνει η ίδια για να προστατεύσει τον εαυτό της, αλλά και πως έχει στο πλάι της ανθρώπους έτοιμους να τη βοηθήσουν. Το παραμύθι της Ελένης Δασκαλάκη «Η Ρίνα αποφασίζει να μιλήσει» (Εκδόσεις Σοκόλη, εικονογράφηση Μαρία Κουτρουμπά) με φιλική αφήγηση και τρυφερή εικονογράφηση αγγίζει ένα δύσκολο θέμα, τη σεξουαλική παρενόχληση και κακοποίηση των παιδιών. Ο πρόλογος είναι του Δρα Θάνου Ασκητή και περιέχει ακόμα δύο παραρτήματα για γονείς και εκπαιδευτικούς από την ψυχολόγο-τραυματοθεραπεύτρια Άννα Μαρία Κυριακοπούλου και τη Δρα Νάντια Κουρμούση, υπεύθυνη Ψυχικής Υγείας στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση Ανατολικής Αττικής.
ΒΙΒΛΙΑ ΠΟΥ
ΑΞΙΖΟΥΝ
ΤΟΝ ΧΡΟΝΟ ΣΟΥ
Αν κάποιος αγαπάει ένα λουλούδι μοναδικό ανάμεσα στα εκατομμύρια αστέρια, αυτό αρκεί για να νιώθει ευτυχισμένος κάθε φορά που τα κοιτάζει. Αν όμως το πρόβατο φάει το λουλούδι του, θα νιώσει σαν να σβήνουν ξαφνικά όλα τα αστέρια! Όταν το αεροπλάνο του συγγραφέα έπαθε βλάβη και προσγειώθηκε στην έρημο της Σαχάρας, ποτέ δεν φανταζόταν ότι θα ξεκινούσε ένα λογοτεχνικό
15.04.2019
ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ
51
ταξίδι σε μαγικούς πλανήτες με λουλούδια όπου θα συναντούσε ένα ασυνήθιστο αγόρι, έναν γεωγράφο, έναν βασιλιά, ένα φίδι, ακόμα και μια αλεπού εξημερωμένη... Από τις εκδόσεις Διόπτρα έρχεται «Ο μικρός πρίγκιπας», τo κλασικό αριστούργημα του Antoine de Saint - Exupery σε μια πολυτελή έκδοση μεγάλης διάστασης με σκληρό, αφρώδες εξώφυλλο. Ένα ιδανικό δώρο σε νέα μετάφραση (εγγύηση) της Εύης Γεροκώστα. Πέρα µακριά, εκεί που ο ουρανός λυγίζει κι ακουµπά στη γη, ανάµεσα στην πολιτεία των παραµυθιών και στην πολιτεία των ανθρώπων, ο Ασίµ συνεχίζει τη δουλειά των προγόνων του: το πρωί φροντίζει τα παραµύθια και το βραδάκι, καθισµένος στο σκαµνί του, τα αφηγείται στους ανθρώπους. Τι γίνεται όµως όταν ένας σκληρός βασιλιάς τού απαγορεύει να συνεχίσει αυτή τη δουλειά; Και τι γίνεται όταν ένας δράκος αληθινός έρχεται και θρονιάζεται έξω απ’ το παλάτι; Μπορούν ο βασιλιάς και ο δράκος του να ηµερέψουν; Οι απαντήσεις στο νέο βιβλίο της Κατερίνας Ζωντανού «Ο Ασίμ και ο δράκος του βασιλιά» (εκδόσεις Μεταίχμιο, εικονογράφηση Σάντρα Ελευθερίου), που μιλά στα παιδιά από 5 ετών με μαγικό τρόπο για τα παραμύθια, για τη λειτουργία τους και για τη διάδοσή τους. Τι είναι άραγε τα δέντρα; Και είναι πράγματι δέντρο ό, τι μοιάζει με δέντρο; Ξέρετε ποιοι κατοικούν πάνω του, ποιοι τρέφονται από αυτό και ποιοι μεταφέρουν τους σπόρους του; Έχετε δει δέντρο ψηλότερο από δεκαόροφη πολυκατοικία ή δέντρο που ο κορμός του είναι τόσο παχύς που δεν μπορούν ούτε 20 άνθρωποι μαζί να τον αγκαλιάσουν; Τι μπορεί να φτιάξει κανείς με το ξύλο και ποια είναι τα εργαλεία ενός ξυλοκόπου; Υπάρχουν μυθικά δέντρα; Τι κοινό έχει ο Ρομπέν των Δασών, ο Αδάμ και η Εύα και ο Βούδας; Είστε έτοιμοι
ALBERTO PELLAI B A R B A R A T A M B O R IN I
Μ Ι Κ Ρ Ε Σλ ε ς
μεγά
ΠΡΟΚΛΗ
ΣΕΙΣ
Με έμμετρα νανουρίσματα Κάθε βιβλίο της σειράς είναι μια εικονογραφημένη ιστορία και ένας οδηγός ανατροφής: ένα διπλό εργαλείο που βοηθά γονείς και παιδιά να ξεπεράσουν μαζί και ομαλά τις αναπτυξιακές προκλήσεις της νηπιακής ηλικίας.
www.pediobooks.gr
κά
ύα
Αν α
ΑΝΑ ΚΑΛΥΨΕ ΟΛΑ Ο ΣΑ ΘΕΛΕ ΙΣ ΝΑ ΜΑΘΕ ΙΣ ΓΙΑ Τ Ο Ν ΥΠΕΡΟ ΧΟ ΠΛΑ ΝΗ ΤΗ ψε σ , τα ΜΑΣ! α εξ κ
σε!
Σ ΑΝ Ο ΥΠ Ε Ρ Ο Χ Ο Σ ΠΛ Η Τ Η Σ Μ Α
κε
λυ
ερεύ
ν ησε,
15.04.2019
για μια βόλτα στο δάσος; Αν απαντήσατε θετικά σε κάποιες ή σε όλες τις προαναφερθείσες ερωτήσεις, τότε είστε έτοιμοι να αφεθείτε στη μαγεία των εικόνων, των πληροφοριών και των ιστοριών που κρύβονται στις σελίδες του νέου βιβλίου των εκδόσεων Μικρή Σελήνη. Ένα χρόνο μετά την κυκλοφορία του βιβλίου «Μέλισσες», ο Piotr Socha με την απίθανη εικονογράφησή του, και ο Wojciech Grajkowski, με τα ακριβή επιστημονικά κείμενά του, επιστρέφουν με ένα ακόμα μαγικό βιβλίο γνώσεων μεγάλου μεγέθους, τα πολύχρωμα «Δέντρα», και… φέρνουν για άλλη μια φορά την άνοιξη στα επιστημονικά παιδικά βιβλία. Η -ολίγον εγωίστρια- μικρή Έφη δε βλέπει την ώρα να πάρει μέρος στον διαγωνισμό καλλιτεχνικών του σχολείου, για να φτιάξει την πιο ωραία και πρωτότυπη κατασκευή του κόσμου! Αλλά όταν φτάνει επιτέλους η μεγάλη στιγμή, κάτι πάει πολύ στραβά. Και τώρα, τι θα γίνει; Η βοήθεια έρχεται αναπάντεχα από μια καλή φίλη. Ο «Διαγωνισμός φιλίας», το νέο βιβλίο της Ράνιας Μπουμπουρή που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός σε εικονογράφηση της Χρύσας Σπυρίδωνος, παρακινεί τα παιδιά να αφήσουν τους εγωισμούς στο σχολικό περιβάλλον, αλλά και εκτός αυτού, και να γιορτάζουν κάθε μέρα ένα από τα πιο σημαντικά δώρα της ζωής, τη φιλία! Πώς γίνεται να πηγαίνεις σχολείο και να μη μισείς την ιστορία; Υπάρχουν στ’ αλήθεια άνθρωποι που δεν τρώνε τηγανητές πατάτες; Οι μηχανικοί δεν έχουν καλλιέργεια; Μπορεί μια πολυκατοικία να «επιβιώσει» χωρίς ανθρώπους των γραμμάτων; Οι συγγραφείς είναι μουσάτοι γέροι, ψηλοί και ξερακιανοί, που ζουν με βιβλία και βραστά λαχανικά; Οι συγγραφείς απλώνουν μπουγάδα; Το βιβλίο «Ο άνθρωπος του ρετιρέ» της Δήμητρας Ανδρουλάκη (εκδόσεις Μεταίχμιο, εικονογράφηση Σοφία Παπαδοπούλου) θα γίνουν η αφορμή να απαντηθούν μια και καλή αυτά τα ερωτήματα. Και να μάθουμε κι όλοι εμείς οι… κοινοί θνητοί πώς είναι το... βρακί ενός συγγραφέα! Ναι, ναι! Και οι συγγραφείς φοράνε βρακιά! Και πάνε και γήπεδο. Και φυσικά λατρεύουν τις τηγανητές πατάτες! Στο βιβλίο της Στέλλας Κάσδαγλη «Πριγκίπισσα Αθηνά 4: Γιατί δεν είναι πια όλα δικά μου;» (εκδόσεις Πατάκη, εικονογράφηση Τόμεκ Γοβάνης), η πριγκίπισσα Αθηνά δεν είναι πια µόνη στο παλάτι, έχει παρέα. Κι ενώ στην αρχή όλα τής φαίνονται ρόδινα, σιγά σιγά ανακαλύπτει ότι το να ζεις µε άλλους σηµαίνει ότι δεν αποφασίζεις µόνη σου πια. Με τη βοήθεια των φίλων της η Αθηνά µαθαίνει πώς να σέβεται τους γύρω της αλλά και να ζητάει αυτό που θέλει, πώς να συζητά και να διαπραγµατεύεται, να βάζει όρια και να προσφέρει. Η τέταρτη ιστορία της θαρραλέας σειράς, που µας θυµίζει πως µία αληθινή πριγκίπισσα ξέρει να συνυπάρχει, να δίνει, να παίρνει και να µαθαίνει µέσα από τις σχέσεις της µε τους άλλους ανθρώπους. Η Αθηνά είναι η πιο ευρηµατική και αντισυµβατική πριγκίπισσα που έχετε ποτέ γνωρίσει! Μια πριγκίπισσα που ζει στο σήµερα.
ΜΙΑ ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΉ ΝΈΑ ΣΈΙΡΑ ΒΙΒΛΙΩΝ ΠΟΥ ΚΑΛΛΙΈΡΓΈΙ ΤΟ ΈΝΔΙΑΦΈΡΟΝ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΘΈΤΙΚΈΣ ΈΠΙΣΤΉΜΈΣ ΚΑΙ ΤΑ ΈΝΘΑΡΡΥΝΈΙ ΝΑ ΜΑΘΟΥΝ ΈΝΑ ΣΩΡΟ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΓΙΑ ΔΙΑΦΟΡΑ ΈΠΑΓΓΈΛΜΑΤΑ
metaixmio.gr
Η Μαίρη Τσόγκα, στο νέο βιβλίο της «Επάγγελμα Τέρας» (εκδόσεις Μεταίχμιο, εικονογράφηση Θέντα Μιμηλάκη), μας γνωρίζει ένα τέρας φοβερό που κάνει επιτυχημένη καριέρα τρομάζοντας τους πάντες. Όμως μένει ξαφνικά άνεργο και πέφτει σε κατάθλιψη. Τι δουλειά άραγε μπορεί να κάνει όταν κανείς δεν το χρειάζεται και όλοι τρέμουν μπροστά του; Όμως, δεν το βάζει κάτω. Χάρη σε ένα κρυφό του χάρισμα, στη φωνή του, θα καταφέρει να αλλάξει επάγγελμα και ζωή και να γνωρίσει την αγάπη και τον θαυμασμό. Μέχρι τη στιγμή που θα πρέπει να εμφανιστεί στο μασκέ πάρτι που διοργανώνει ο νέος εργοδότης του. Θα ρισκάρει να βρεθεί και πάλι μόνο και άνεργο; Θα αντέξουν οι άλλοι την αλήθεια; Ή μήπως ακόμα και το πιο φρικτό τέρας είναι κατά βάθος… πεντάμορφο. Μετά την επιτυχημένη «Γιασμίν- Μια ζωή από την αρχή», ο Μερκούριος Αυτζής επιστρέφει με τη συνέχεια της ιστορίας της μικρής, μιλώντας με τρυφερότητα, κατευθείαν στην καρδιά των μικρών αναγνωστών, για δυο πολύ "δύσκολα" θέματα, την προσφυγιά και την υιοθεσία. Η Γιασμίν, στο νέο της σπίτι, παίρνει πολλή αγάπη. Έχει τον Χνούδη, έχει και την Αγάπη. Αλλά δεν είναι ευτυχισμένη,
15.04.2019
53
ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ
δεν μπορεί να ξεχάσει τους γονείς της. Η Αγάπη κάνει τα πάντα για να είναι μαζί. Της μιλάει γλυκά, της διαβάζει παραμύθια… Μαζί πηγαίνουν για ψώνια, μαζί και στις παιδικές χαρές. Και η Γιασμίν άθελά της τη φωνάζει μανούλα. Τελικά μαζί ψάχνουν για τους γονείς της. Και δε χάνουν το θάρρος τους. Ώσπου μια γυναίκα τούς ανακοινώνει την ευχάριστη είδηση: η μαμά της ζει. Μέρες μετά, μάνα και κόρη συναντιούνται και μια πολύχρωμη βεντάλια από ροδοπέταλα τους σκεπάζει. Τώρα η Γιασμίν έχει όχι μία αλλά δύο μανούλες και λέει όλο χαρά: «Η μαμά μου είναι…δύο!» (εκδόσεις Ψυχογιός, εικονογράφηση Ναταλία Καπατσούλια). Για τους μικρούς ποδοσφαιρόφιλους, άλλο ένα βιβλίο της σειράς του Μάικλ Παρτ, που βιογραφεί διάσημους αθλητές. «Χάρρυ Κέιν, ο Τυφώνας», κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη. Το μικροκαμωμένο αγόρι έπαιζε στο πάρκο πίσω απ’ το σπίτι του κάθε μέρα. Χωρίς κανονικά τέρματα. Χωρίς κανονικό γήπεδο. Το μόνο που χρειαζόταν ήταν λίγο χορτάρι και δύο δέντρα και ήταν το πιο ευτυχισμένο παιδί στον κόσμο. Καθώς μεγάλωνε, όλοι έλεγαν ότι δεν τους γέμιζε το μάτι για στράικερ. Αλλά ο Χάρρυ Κέιν δικαιώθηκε. Αυτή είναι η όμορφη ιστορία μιας οικογένειας που αγαπούσε το ποδόσφαιρο και ενός παιδιού που δεν εγκατέλειψε ποτέ το όνειρό του. Και είναι μια ιστορία που θα διαβάσει κάθε φαν της στρογγυλής θεάς, ακόμα κι αν δεν είναι φαν της ανάγνωσης. Η Τζούλια και ο Ντιέγκο δεν αντέχουν άλλο: εδώ και καιρό, η κυρία Φλέτσερ τους αναθέτει μόνο γελοίες υποθέσεις! Όταν όμως πηγαίνουν στην έδρα της Λέσχης Μυστηρίου για να το συζητήσουν μαζί της, ανακαλύπτουν κάτι αναπάντεχο… Η κυρία Φλέτσερ έχει εξαφανιστεί! Άλλη μια υπόθεση, η έβδομη κατά σειρά, για τους μικρούς ντετέκτιβ της «Λέσχης Μυστηρίου Σέργουφ Χολμς» στο βιβλίο των Isaac Palmiola και Nuria Aparicio «Μια παράξενη απαγωγή» (εκδόσεις Διόπτρα). Όλα δείχνουν ότι πίσω από την εξαφάνιση βρίσκονται οι άσπονδοι εχθροί τους από την Κόκκινη Σπουδή. Εδώ μυρίζει μυστήριο! Όπως μυστήριο μυρίζει και στην όγδοη περιπέτειά τους, με τίτλο «Βοήθεια, ποντίκια!» Ναι μεν η Τζούλια, ο Ντιέγκο, ο Σέργουφ και ο Γάτσον έχουν γίνει πραγματικές διασημότητες, αφότου έσωσαν την κυρία Φλέτσερ, όμως, όσο σταρ κι αν είναι όμως, δεν μπορούν να αποφύγουν να ερευνήσουν μια υπόθεση που έχει… πολλές ουρές. Κάποιος σαμποτάρει το εργοστάσιο των πιο δημοφιλών τσιπς της αγοράς εξαπολύοντας γιγαντιαία ποντίκια! Και μάλιστα δεν θα υπάρξουν στοιχεία μέχρι να φέρουν στον Γάτσον πενήντα σακούλες πατατάκια για να κολατσίσει. Κάτι μας λέει, βέβαια, ότι και πάλι οι ντετέκτιβ μας θα τα καταφέρουν, αλλά φυσικά μετά από πολλές περιπέτειες! Το εξαιρετικής αισθητικής βιβλίο της επιμελήτριας του Μουσείου Σύγχρονης Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης Σάρα Σουζούκι «Γιαγιόι Κουσάμα: Από εδώ μέχρι το άπειρο» (εικονογράφηση: Έλεν Γουάινσταϊν, εκδόσεις ΜΟΜΑ και για την Ελλάδα εκδόσεις Μέλισσα) αφηγείται μέσα από λόγια και εικόνες στα παιδιά τη μυθοποιημένη βιογραφία μιας καλλιτέχνιδας που κάλυψε τον
κόσμο με βούλες, από εδώ μέχρι το άπειρο. Η Γιαγιόι Κουσάμα, καθώς μεγάλωνε στην Ιαπωνία, ονειρευόταν να γίνει καλλιτέχνις. Στους κήπους που απλώνονταν στα φυτώρια των γονιών της της άρεσε να σχεδιάζει λουλούδια, φυτά και πέτρες, φτιάχνοντας με τη φαντασία της έναν κόσμο που αποτελούνταν από συμπλέγματα, σχηματισμούς και σειρές από βούλες. Διαρκώς φανταζόταν ότι ο κόσμος γύρω της είναι φτιαγμένος από βούλες, οι οποίες μάλιστα δημιουργούσαν πολύμορφους συνδυασμούς και περίπλοκα σχήματα. Όταν ολοκλήρωσε τις σπουδές της γύρω από την παραδοσιακή ζωγραφική της Ιαπωνίας, εγκαταστάθηκε στη Νέα Υόρκη. Εκεί απέκτησε σύντομα μεγάλη φήμη για τους πίνακές της με τα πουά μοτίβα και τις μεγάλες ανάλαφρες κατασκευές της από παραγεμισμένα κυλινδρικά σχήματα, αλλά και για τα μεγάλα μαλακά γλυπτά της – κατασκευές από παραγεμισμένο ύφασμα, με τις οποίες κάλυπτε καρέκλες, καναπέδες και βάρκες. Η Κουσάμα εξέθεσε τη δουλειά της σε όλο τον κόσμο με μεγάλη επιτυχία. Όλοι ήθελαν να θαυμάσουν τα περίφημα δωμάτιά της με τους πολλαπλούς καθρέφτες, μέσα στα οποία πολλαπλασιάζονταν αντανακλάσεις από χρωματιστά φώτα ως το άπειρο. Πλήθος κόσμου συρρέει και στα δωμάτιά της που είναι στην αρχή λευκά και σταδιακά καλύπτονται με βούλες, όλο και περισσότερες βούλες. Το βιβλίο αυτό, που φέρνει τους μικρούς μας φίλους (αλλά και εμάς) σε επαφή με το εικαστικό έργο της ξεχωριστής αυτής Γιαπωνέζας καλλιτέχνιδας, δεν πρέπει να λείπει από καμιά βιβλιοθήκη. Ακολουθώντας τα χνάρια των πετυχημένων βιβλίων «Ιστορίες της καληνύχτας για επαναστάτριες», ήρθε και το αντίστοιχο βιβλίο για αγόρια, με 50 ιστορίες διάσημων αντρών που άφησαν το στίγμα τους στην ανθρωπότητα. Οι «Ιστορίες για αγόρια που ονειρεύονται να αλλάξουν τον κόσμο», του Γκ. Λ. Μαρβέλ (εκδόσεις Ψυχογιός) συστήνουν στα παιδιά 50 ήρωες που τόλμησαν και πέτυχαν, όπως τους Άλμπερτ Αϊνστάιν, Ρούντολφ Νουρέγιεφ, Νίκολα Τέσλα, Γιουσέιν Μπολτ, Αντουάν ντε Σεντ-Εξιπερί, Τζέιμι Όλιβερ, Τζον Λένον και Τσε Γκεβάρα. Μεταξύ άλλων, το βιβλίο περιλαμβάνει τις ιστορίες και τριών διάσημων Ελλήνων: του Σπύρου Λούη, του Ιωάννη Καποδίστρια και του Γιώργου Παπανικολάου. Στις «Απίθανες ιστορίες», του Φίλιππου Μανδηλαρά και της Ελένης Κατσαμά (εκδόσεις Πατάκη, εικονογράφηση Κατερίνα Σισκοπούλου) ο ένας συγγραφέας ψάχνει στην επικαιρότητα και φέρνει την απίθανη είδηση, απ’ όποιο μέρος του κόσμου κι αν προέρχεται αυτή, κι ο άλλος εμπνέεται από την είδηση και γράφει μια ελεύθερη ιστορία. Μέσα από 11 ιστορίες δημιουργικής γραφής κι ένα τετράδιο φαντασίας, τα παιδιά προπονούν τη φαντασία τους και εξερευνούν τη δύναμη των λέξεων, του απίθανου, του παράλογου. Ένα ακόμα βιβλίο της σειράς των αλλόκοτων, απίθανων, ατίθασων, ανόητων, παράλογων ιστοριών, άλλη μια απόπειρα απελευθέρωσης των παιδιών από τους κανόνες, ώστε να περάσουν εύκολα από τη θεωρία στην πράξη και από τη μέθοδο στο αποτέλεσμα. Μέσα στην παλιά βίλα υπάρχει μια παράξενη μυρωδιά – μυρίζει
Φεγγαροπαιχνιδίσµατα Ανέστης Ποϊράζης Εικονογράφηση: Κώστας Καρασαββίδης Περιέχει CD µε µουσική του Daniel Georgiev και αφήγηση της Μαριάννας Ρούκαλη.
Ο Νόι και η Γιαγιά Benji Davies Απόδοση: Αντώνης Παπαθεοδούλου ΕΚ∆ΟΣΕΙΣ ΙΚΑΡΟΣ / Βουλής 4, Σύνταγµα / T 210 3225152 / www.ikarosbooks.gr
54 σαν χίλια πράγματα ταυτόχρονα. Αυτό είναι το πρώτο που παρατηρεί η Λούτσι όταν φτάνει στο νέο της σπίτι. Αλλά οι μυρωδιές δεν οδηγούν πουθενά και το κλειδί που βρίσκει κάτω από τις ξύλινες σανίδες δεν ταιριάζει σε καμιά κλειδαριά. Άραγε υπάρχει κάποιο κρυφό δωμάτιο στη βίλα; Μαζί με τον μικρό της αδερφό, Μπένο, και το γειτονόπουλο Ματς, η Λούτσι αρχίζει την εξερεύνηση. Και όταν καταφέρνουν να μπουν στο μυστικό κομμάτι της βίλας, τα παιδιά δεν πιστεύουν στα μάτια τους. Στο δωμάτιο υπάρχουν ράφια που φτάνουν ως το ταβάνι, φορτωμένα με αμέτρητα μπουκαλάκια αρωμάτων, το ένα δίπλα στο άλλο. Κάποια λαμπυρίζουν, κάποια άλλα βγάζουν φυσαλίδες και όλα κρύβουν εκπλήξεις, αλλά και κινδύνους. Ειδικά ένα συγκεκριμένο μπουκαλάκι θα ήταν καλύτερο να έμενε για πάντα κλειστό… Όλα αυτά θα τα γνωρίσουν τα παιδιά από 9 ετών διαβάζοντας «Το μαγικό αρωματοπωλείο», το γοητευτικό μυθιστόρημα της Άννα Ρούε, που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Μεταίχμιο. Κάθε νέο βιβλίο της Ελένης Γεωργοστάθη το περιμένουμε πώς και πώς, καθώς είμαστε οικογενειακώς φαν της! Ήρθε, λοιπόν, η ώρα να μάθουμε «Τι τρέχει με τον θείο Θέμο;», μέσα από το ομώνυμο βιβλίο της που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ψυχογιός, σε εικονογράφηση της Λέλας Στρούτση. Μια τρελή περιπέτεια γεμάτη δράση, χιούμορ και συναίσθημα! Ο θείος Θέμος, λοιπόν, συμπεριφέρεται σαν να τον έχουν απαγάγει εξωγήινοι. Το δε μυστήριο με τη συμπεριφορά του γίνεται ακόμα πιο πυκνό, όταν ο ίδιος επιβιβάζεται σε ένα μυστηριώδες κόκκινο αυτοκίνητο που χάνεται στους δρόμους της πόλης. Τι δουλειά έχει στη ζωή του μια άγνωστη, πολύ ψηλή, πολύ ξανθιά και πολύ γαλανομάτα γυναίκα από την Ολλανδία; Πώς συνδέεται με μια ανεξιχνίαστη κλοπή στο μεσαιωνικό κάστρο; Υπάρχει περίπτωση να κλέψει (και) τον θείο Θέμο; Θα καταφέρουν άραγε η Ζωή, η Μάγδα και ο Μάνος να λύσουν το μυστήριο; Πάντως, ακόμα και να το λύσουν, σίγουρα αμέσως μετά θα γεννηθεί ένα άλλο. Όπως, για παράδειγμα, το αν είναι κολλητική η αρρώστια του θείου Θέμου. Γιατί και ο ξάδελφος Ντίνος μοιάζει πλέον κι αυτός λιγάκι χαμένος και κοιτάζει διαρκώς προς τον ουρανό... «Ο ζωγράφος με τις τρεις πατρίδες» είναι ο Κωνσταντίνος Μπρουμίδης, γνωστός και ως ο «ζωγράφος του Καπιτωλίου». Στο νέο βιβλίο του Γρηγόρη Χαλιακόπουλου (εκδόσεις Καλειδοσκόπιο, εικονογράφηση Απόστολος Βέττας) τρία παιδιά, ο Δημήτρης, η Αντριάνα και ο Λώρενς, παρακολουθούν την ιστορία του και τη γνωρίζουν και σε εμάς. Μαθαίνουμε πρώτα για την τύχη της οικογένειάς του την εποχή της Τουρκοκρατίας, από την Πελοπόννησο στη Ζάκυνθο και από εκεί στην Ιταλία. Ο Κωνσταντίνος, γιος του Έλληνα πρόσφυγα Σταύρου Μπρουμίδη, θα διακριθεί ως ζωγράφος στη Ρώμη. Και ο ίδιος όμως θα αναγκαστεί να εγκαταλείψει στα μισά του 19ου αιώνα την επαναστατημένη Ιταλία και να φτάσει πρόσφυγας στις Ηνωμένες Πολιτείες, ώριμος άντρας, πενήντα ετών σχεδόν. Καταξιωμένος καλλιτέχνης με πλούσιο δικό του έργο αλλά και δεινός συντηρητής αριστουργημάτων της Αναγέννησης, αναλαμβάνει στην Ουάσιγκτον τη ζωγραφική διακόσμηση του περίφημου Καπιτωλίου. Στην τρίτη του πατρίδα, όπου τελικά θα ριζώσει, δεν θα ξεχάσει ποτέ την Ελλάδα, τη γη των παππούδων του, ούτε την Ιταλία, τη χώρα στην οποία γεννήθηκε, μεγάλωσε και σπούδασε. Κι αν σκύψει κανείς προσεκτικά πάνω στα έργα του, θα αναγνωρίσει στη ζωγραφική του κάτι και από τις τρεις πατρίδες που τον σημάδεψαν. Αν τύχει κάποτε να πάτε στο Άμστερνταμ και να κάνετε βόλτα στα κανάλια, μπορεί να τη δείτε… ή μάλλον όχι, ούτε καν που θα την προσέξετε. Οι Ιντρίγκ είναι μια φαινομενικά συνηθισμένη οικογένεια, η οποία ζει σε ένα αριστοκρατικό σπίτι στην πρωτεύουσα της Ολλανδίας. Μόνο που τα πέντε μέλη της είναι φοβεροί κατάσκοποι που ταξιδεύουν σε διάφορα μέρη του κόσμου, αναλαμβάνοντας να λύσουν περίπλοκα μυστήρια. Μας τους συστήνουν οι εκδόσεις Διόπτρα, με τα δυο πρώτα βιβλία της σειράς των Pierdomenco Baccalario και Alessandro Gatti «Οικογένεια Ιντρίγκ» (μετάφραση Δήμητρα Δότση). Στο πρώτο, με τίτλο «Το αίνιγμα του μπλε ζαφειριού», η οικογένεια ταξιδεύει στο Παρίσι για να βοηθήσει έναν παλιό τους φίλο, τον κοσμηματοπώλη
ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ
15.04.2019
Αλφόνς Ζεζεκέλ, τον τελευταίο διάδοχο μιας οικογένειας ιστορικών συνεργατών των Ιντρίγκ, που κάποιος κατάφερε να του κλέψει το πιο πολύτιμο κομμάτι της συλλογής του. Στο δεύτερο, με τίτλο «Επιχείρηση τριπλό διαμάντι», οι Ιντρίγκ βρίσκουν μέσα σε ένα ιερό τον μυστηριώδη πάπυρο του Διόσκουρου και χάρη σε αυτόν βγαίνουν για άλλη μια φορά ασπροπρόσωποι. Τα παιδιά από εννέα ετών, ιδιαίτερα οι λάτρεις της τεχνολογίας, θα τα λατρέψουν! Αναμένουμε τις συνέχειες! Κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821 στο Αιγαίο σκορπούν τον τρόμο πειρατές και έμποροι σκλάβων. Ανάμεσά τους κι ο Έλληνας Νικόλας Στάρκος, που συνεργάζεται χωρίς ντροπή με τους κατακτητές. Μόνο η μητέρα του τολμά να του αντισταθεί, η φλογερή πολεμίστρια Ανδρονίκη, που μάχεται στον αγώνα εναντίον των Τούρκων. Την ίδια στιγμή στην Κέρκυρα ο πάμπλουτος τραπεζίτης Ελιτσούντο ετοιμάζεται να παντρέψει την κόρη του Χατζίν με τον Γάλλο φιλέλληνα Ανρί ντ’ Αλμπαρέ. Όταν ακυρώνεται ο γάμος, ο Ανρί, απογοητευμένος, εγκαταλείπει το νησί και ως κυβερνήτης της κορβέτας Σιφάντα αναζητά σε όλο το Αιγαίο τον μυστηριώδη πειρατή Σακρατίφ. Τι σχέση έχει ο Στάρκος με τον Σακρατίφ; Θα καταφέρει η Χατζίν να γλιτώσει από τους πειρατές; Ένα από τα καλύτερα μυθιστορήματα του Ιουλίου Βερν – και το μοναδικό του βιβλίο με ελληνικό ενδιαφέρον – μόλις κυκλοφόρησε στη σειρά «Γαλάζια Βιβλιοθήκη» των εκδόσεων Μίνωας, σε μετάφραση του Γιάννη Θωμόπουλου. Οι «Πειρατές στο Αιγαίο» είναι ένα σπουδαίο έργο το οποίο αναδεικνύει την αγάπη του Ιουλίου Βερν για τον δίκαιο αγώνα της Ελλάδας για ανεξαρτησία και ενσταλάζει στα παιδιά αξίες όπως ο πατριωτισμός, η ανιδιοτέλεια και η πίστη στη φιλία. Μια τρυφερή αλλά γεμάτη περιπέτεια, ανατροπές και πολύ χρώμα ιστορία ξεδιπλώνεται στο εφηβικό μυθιστόρημα «Νίνα» (εκδόσεις We love paper books). Ο συγγραφέας Ιωάννης Φ. Πουλάκης παρασέρνει με μαεστρία, ισορροπώντας ανάμεσα στο συναίσθημα και τη λογική, τους αναγνώστες στον κόσμο της μικρής, ταλαντούχας ηρωίδας του. Όταν η Νίνα ξεκινούσε τη ζωή της, παραμέρισε οτιδήποτε για χάρη του ταλέντου της. Χωρίς άλλες επιθυμίες και αδιαφορώντας για όλα όσα προσφέρει η ζωή, βρέθηκε ξαφνικά αντιμέτωπη με πρωτόγνωρες καταστάσεις. Η άχρωμη ζωή της γέμισε με χρώματα, όπως ακριβώς οι πίνακές της. Άραγε θα καθορίσει η ίδια τη ζωή της ή μήπως τα γεγονότα θα αλλάξουν την πορεία της. Το ταξίδι της Νίνας είναι κυριολεκτικά ένα ταξίδι σε μεγάλες πρωτεύουσες του κόσμου αλλά και μεταφορικά ένα ταξίδι στον κόσμο της γνώσης, των συναισθημάτων, των εμπειριών, της ίδιας της ζωής. Η πολύχρωμη, ολοζώντανη εικονογράφηση είναι εμπνευσμένη από αληθινά τοπία, όλα αποτυπωμένα και από τον φωτογραφικό φακό του ίδιου του συγγραφέα ο οποίος επαναλαμβάνει τα ταξίδια και τους προορισμούς που τον σημάδεψαν. Το βιβλίο περιλαμβάνει colouring pages, ώστε οι οι αναγνώστες να αφήσουν το δικό τους αποτύπωμα, χρωματίζοντας όπως εκείνοι θέλουν τις ασπρόμαυρες εικόνες. Στο βιβλίο της Αλίσα Ντίξον «Κορίτσι Αστραπή» (εκδόσεις Πατάκη, μετάφραση Αργυρώ Πιπίνη), γνωρίζουμε τη δεκάχρονη Ωρόρα Μπιμ, που ζει μια κανονική ζωή με την εντελώς συνηθισμένη οικογένειά της. Μέχρι τη μέρα που βλέπει να πειράζουν τη μικρή της αδελφή στο προαύλιο του σχολείου και τότε, ξαφνικά, από τα δάχτυλά της πετάγονται φωτεινές σπίθες! Ήρθε η ώρα να μάθει ένα μυστικό που θα αλλάξει τη ζωή της για πάντα. Η μαμά είναι μυστική σούπερ ηρωίδα, που πολεμάει το έγκλημα, ενώ ο μπαμπάς φροντίζει τα παιδιά στο σπίτι. Οι μαγικές δυνάμεις της Ωρόρας ελευθερώνονται. Θα καταφέρει άραγε να συνδυάσει το σχολείο με την εκπαίδευσή της ως σούπερ ηρωίδας και να το κρατήσει κρυφό από τους φίλους της; Και τι θα γίνει όταν εμφανιστεί ξαφνικά η σατανική δίδυμη αδελφή της μαμάς της και η Ωρόρα αναρωτηθεί μήπως έχει μεγαλύτερη πλάκα, τελικά, να είσαι υπερκακούργα; Αλεξάνδρα και Αιµίλιος. Συµµαθητές από το νηπιαγωγείο. Κολλητοί. Αδελφές ψυχές. Σχολείο, σπίτι, κοπάνες, ξενύχτια, φροντιστήριο – πάντα και παντού µαζί. Μέχρι µια µέρα που όλα
ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ
15.04.2019
αλλάζουν. Η Αλεξάνδρα υποψιάζεται πως ο Αιµίλιος έπαψε να τη βλέπει µόνο ως την καλύτερή του φίλη. Ο Αιµίλιος είναι ερωτευµένος µαζί της! Λες; Άσε καλύτερα, σκέφτεται η Αλεξάνδρα και κάνει τα πάντα ώστε να µην καταστραφεί η φιλία τους στον βωµό ενός (κατά πάσα πιθανότητα) αποτυχηµένου έρωτα. Tο πετυχαίνει όµως; Aυτή είναι η ιστορία του βιβλίου της Άντρης Αντωνίου «Πώς να μη σας ερωτευτεί ο κολλητός σας» (εκδόσεις Πατάκη). Προτείνεται για παιδιά από 12 ετών, αλλά η κόρη μου που είναι 8μιση, το ξεκοκάλισε! Εφηβεία! Μια άκρως δυναμική περίοδος πολλών και σημαντικών βιολογικών, νοητικών και ψυχολογικών αλλαγών που μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν τη σεξουαλική ωρίμαση του ατόμου κατά την πορεία του προς την ενηλικίωση. Το βιβλίο «Αποκλειστικά για κορίτσια – εφηβεία, σώμα και συναισθήματα» (εκδόσεις Παρισιάνου) είναι ένας πρωτότυπος «οδηγός επιβίωσης» γραμμένος με χιούμορ και υπευθυνότητα. Στόχος του είναι να πληροφορήσει τις έφηβες, με γλώσσα απλή και εύληπτη, για όλα όσα συμβαίνουν ή πρόκειται να συμβούν στο σώμα τους, και να τις προϊδεάσει για πολλές από τις προκλήσεις που αναδύονται με την έλευσή της στο οικογενειακό, σχολικό και ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον. Γιατί βγάζουμε σπυράκια; Τι είναι η περίοδος; Τι σημαίνει να νιώθει κανείς ερωτευμένος; Γιατί καβγαδίζω συχνά με τους γονείς μου; Τι είναι οι ορμόνες; Πώς διαμορφώνεται η σεξουαλική ταυτότητα κάποιου; Πότε είναι η κατάλληλη στιγμή για την πρώτη φορά; Πότε μπορώ να μείνω έγκυος; Είμαι όμορφη και ελκυστική; Αυτά είναι μερικά μόνο από τα ερωτήματα που βρίσκουν την απάντησή τους σε αυτό το μικρό εγκόλπιο με την άκρως διασκεδαστική εικονογρά-
55 φηση. Ένα βιβλίο… αποκλειστικά για κορίτσια, που καλό είναι (στα κρυφά βέβαια!) να το διαβάσουν και οι γονείς, οι μαμάδες και οι μπαμπάδες που τα μεγαλώνουν! Από τις ίδιες εκδόσεις και στην ίδια φιλοσοφία κυκλοφορεί και το βιβλίο «Αποκλειστικά για αγόρια – εφηβεία, σώμα και συναισθήματα». Πώς είναι να προσπαθείς να καταλάβεις ποια είναι η θέση σου στον κόσμο όταν ο ίδιος ο κόσμος δείχνει να τα ’χει χαμένα; Ο Τίτος είναι ένας εσωστρεφής έφηβος που πάσχει από την πιο περίεργη ασθένεια που υπάρχει. Μια πάθηση που κάνει τα οστά του πορσελάνινα. Η κατάστασή του δεν του επιτρέπει να πηγαίνει σχολείο. Έτσι μαθαίνει να εξηγεί τον κόσμο παρατηρώντας τον από το μπαλκόνι και τον υπολογιστή του. Μετατρέπεται σιγά σιγά σε ένα avatar που αισθάνεται άνετα μόνο στην ψηφιακή κοινωνία. Μια μέρα ο αδερφός του τον παίρνει μαζί του στη δουλειά, κρυφά από τους γονείς τους. Ένα λάθος του Τίτου θα αποτελέσει την αφορμή για να ξεκινήσει μια περιπλάνηση στην πόλη, μια πόλη που προσπαθεί να βρει τις ισορροπίες της εν μέσω οικονομικής κρίσης, βίας και ρατσιστικών παραληρημάτων, και να ζήσει την πιο περίεργη και ανατρεπτική νύχτα της ζωής του. Θα συναντήσει τη Ρούσα, το ομορφότερο και πιο φωτογραφημένο, μα ωστόσο παράξενο, κορίτσι του σχολείου, που δεν τρώει μοβ φαγητά. Και κάπου εκεί ίσως συναντήσει και τον εαυτό του. «Ο πυροβάτης των αστεριών», του Θοδωρή Κούκια (εκδόσεις Κέδρος), είναι μια περιπέτεια ενηλικίωσης μέσα σε μια κοινωνία που παλεύει να υπάρξει. Μια ιστορία για έναν νέο που αναζητά απαντήσεις στην Ελλάδα του σήμερα χωρίς megabytes στο κινητό του. Για έναν νέο διαφορετικό, που ψάχνει να βρει αν υπάρχουν και άλλοι διαφορετικοί άνθρωποι εκεί έξω.
ΣΕ ΟΛΑ ΤΑ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΑ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ www.epbooks.gr
56
ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ
15.04.2019
Το αλφαβητάρι του βρέφους ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ
Α
λλαγή πάνας. Σκηνή πρώτη: Μαιευτήριο. Μια μαία μας καλεί, μαμά και μπαμπά, να μας δείξει πώς θα αλλάζουμε πάνα, παίρνει το μωρό στα έμπειρα χέρια της, το γυρίζει από δω, το γυρίζει από κει, το βάζει κάτω από τη βρύση με ταχύτητα Γιούσεϊν Μπολτ, το ξεπλένει, το ξαπλώνει, του πασαλείβει με κρέμα την ευαίσθητη περιοχή, διπλώνει την πάνα σε χρόνο ντετέ, το ντύνει σε χρόνο ακόμα πιο ντετέ και μας το παραδίδει με ένα χαμόγελο. «Καταλάβατε;» μας ρωτάει. «Ναι», ψελλίζουμε. Ντραπήκαμε, βλέπετε, να πούμε όχι. Σκηνή δεύτερη: Περίπου δυο ώρες μετά, στο σπίτι πλέον, κοιτιόμαστε απογοητευμένοι μπροστά στην αλλαξιέρα ενώ 1. ο μικρός έχει κατουρήσει ήδη δυο φορμάκια και εμάς πριν προλάβουμε να πάρουμε χαμπάρι τι γίνεται 2. φοβόμαστε να τον βάλουμε κάτω από τη βρύση 3. σφίγγεται και κλαίει και κοκκινίζει έτοιμος να κάνει και κακά και 4. δεν έχουμε καταλάβει ακριβώς πώς μπαίνει η πάνα… Μαζί με το μωρό, λοιπόν, κλαίμε κι εμείς κι εγώ είμαι σίγουρη πως ποτέ μα ποτέ δεν θα καταφέρω να κάνω σωστά μια αλλαγή. Έντεκα χρόνια, δυο παιδιά και χιλιάδες αλλαγές μετά γελάω! Σταδιακά, μάθαμε κι εμείς να αλλάζουμε πάνα με το ένα χέρι και κοιτώντας αλλού. Φυσικά, στην αρχή είχαμε και αποτυχίες και ατυχήματα. Αλλά μάθαμε. Άριστα. Μετά, να σκεφτείτε, μας φώναζαν φίλοι και συγγενείς για να τους δείξουμε. Σημείωση: Η κατάσταση δυσκολεύει πάλι μετά τους εννέα μήνες, όταν το πονηρό βρέφος αποκτά καλύτερη κινητικότητα και ανακαλύπτει π.χ. το παιχνίδι «Κολλάς πάνα; Ξεκολλάω πάνα» ή το ακόμα χειρότερο (που μάλλον το κάνει και από πιο μικρό) «Με άλλαξες; Με το που θα μου κλείσεις το φορμάκι θα χέσω. Και την πάνα. Και το φορμάκι».
Β
οήθεια. Θα μπορούσε να ήταν και κραυγή από έναν νέο γονιό που τα έχει δει όλα και έχει βγει στο μπαλκόνι σε αλλόφρονα κατάσταση. Είναι όμως αυτό που πρέπει να έχετε φροντίσει να εξασφαλίσετε πριν γεννήσετε ή να ζητήσετε αμέσως αν νιώσετε πως το χρειάζεστε αφού γεννήσετε. Τις πρώτες μέρες της ζωής του μωρού, καλό είναι να μην μπλέκονται τρίτοι στα πόδια σας. Να είστε μόνοι, το ζευγάρι και το μωρό. Όμως, εκεί μπορεί να έχετε ζητήσει από κάποιον π.χ. να σας μαγειρεύει ή να σας φέρει κάποια ψώνια. Αργότερα, όταν γνωριστείτε με το μωρό σας και αποκτήσετε μια στοιχειώδη ρουτίνα, μπορείτε να επιτρέψετε σε γιαγιάδες και παππούδες, ή σε αδέλφια ή σε φίλους να έρχονται για λίγες ώρες, υπό έναν όρο. Να κάνουν ό,τι τους ζητάτε, ό,τι έχετε εσείς ανάγκη και όχι ό,τι νομίζουν εκείνοι πως έχετε ανάγκη. Επίσης, ιδιαίτερα για τις νέες μαμάδες, συχνά είναι αναγκαία η ψυχολογική βοήθεια. Η επιλόχειος κατάθλιψη είναι αληθινή, πιο συχνή από όσο λέγεται και δεν αποκλείεται να σας χτυπήσει την πόρτα. Μην τη φοβηθείτε. Χτυπήστε κι εσείς ΑΜΕΣΩΣ την πόρτα ενός ψυχολόγου και διώξτε την παρέα.
Γ
ουλίτσες. Πριν γεννήσω, στα μαγαζιά που πήγαινα για να προικίσω το μωρό με συμβούλευαν να αγοράσω πανάκια. «Τι να τα κάνω, καλέ;», ρωτούσα. Μα για τις γουλίτσες… Τρόμος. Εκτός από το ότι κάθε φορά που το μωρό έβγαζε γουλιά πάθαινα 15 εγκεφαλικά, ανακάλυψα ότι είχα αγοράσει λιγότερα πανάκια από όσα θα έπρεπε. Διότι, αυτό που δεν ήξερα τότε, η νιούμπι, ήταν ότι πολύ συχνά το νεογέννητο βγάζει ένα μέρος της τροφής του. Επάνω μας. Κι αυτό είναι, αγαπητοί αναγνώστες, η γουλίτσα. Η, επί το επιστημονικότερο, η αναγωγή, που συμβαίνει είτε γιατί το μωρό έχει καταπιεί μεγάλη ποσότητα αέρα είτε γιατί έχει φάει πολύ είτε γιατί δεν έχει ρευτεί καλά. Με άλλα λόγια, επειδή το μωρό έχει ανώριμο γαστρεντερικό, μπαίνουν τρία πλυντήρια τη μέρα. Πιο σπάνια το μωρό μπορεί να κάνει εμετό. Και εμετό-ρουκέτα. Πλαφ. Δεν περιγράφω άλλο.‘Η μάλλον θα πω και κάτι ακόμα, γιατί αυτά στο μυαλό μου είναι αλληλοσυνδεόμενα. Εκτός από γουλίτσες και εμετούς, ένα άλλο φαινόμενο που εμφανίζουν συχνά τα μωρά, και που επίσης έτρεμα, είναι ο λόξιγκας, ο οποίος, όπως αποδείχτηκε ύστερα από πολλά τηλεφωνήματα στην παιδίατρο, δεν είναι επικίνδυνος και σταματάει μόνος του, έτσι ακριβώς όπως ξεκίνησε. Ξαφνικά.
Δ
όντια. Μερικά μωρά γεννιούνται με ένα δόντι (σπούκι, το ξέρω, ευτυχώς δεν συνέβη στα δικά μου) και άλλα βγάζουν το πρώτο τους μετά τον πρώτο χρόνο της ζωής τους. Ο κανόνας πάντως είναι ότι τα δόντια του μωρού, τα επονομαζόμενα και νεογιλά, εμφανίζονται γύρω στους έξι μήνες. Η ανατολή τους, το σκάσιμο στην αργκό, συνοδεύεται από γκρίνια, γκρίνια, γκρίνια και γκρίνια. Επίσης, μπορεί να συνοδεύεται από τοπικά συμπτώματα, όπως οίδημα των ούλων και δέκατα. Η οδοντοφυΐα συχνά θεωρείται υπαίτιος καταστάσεων όπως διαταραχές ύπνου και διατροφής, συναχιού, εξανθημάτων, πυρετού και διάρροιας. Σύμφωνα με τους παιδιάτρους αυτό δεν ισχύει, αλλά σύμφωνα με την Ελληνίδα γιαγιά, δηλαδή την μάνα της Ελληνίδας μάνας, ισχύει και με το παραπάνω. Αφήνω στην κρίση σας το ποιον θα πιστέψετε. Τιπ. Αγοράστε μασητικά. Δεν θεραπεύουν, αλλά τουλάχιστον ανακουφίζουν.
Ε
μβόλια. Η τήρηση του προγράμματος εμβολιασμού είναι το πιο σημαντικό όπλο που έχουν στα χέρια τους γιατροί και γονείς για να προστατέψουν τα παιδιά τους από σοβαρές ασθένειες, που κάποτε απέβαιναν ως και μοιραίες. Ακολουθήστε πιστά τις οδηγίες του παιδιάτρου σας. Μην επηρεάζεστε από hoaxes και fake news. Τα εμβόλια δεν προκαλούν αυτισμό. Προκαλούν, όμως, πολύ κλάμα στο μωρό και πολύ άγχος στους γονείς, γιατί βλέπουν το πλάσμα τους να σπαράζει. Παραμείνετε, λοιπόν, όσο μπορείτε πιο ήρεμοι, πιο ψύχραιμοι και πιο χαμογελαστοί, τραγουδήστε, κάντε «κουπεπέ», αστείες φατσούλες, ξεφτιλιστείτε μπροστά στον παιδίατρο, πολλά έχουν δει τα μάτια του, σιγά μην του φέρει αυτό τρόμο.
Ζ
υγαριά. Καλό είναι να αγοράσετε ή να νοικιάσετε (θα σας προσεγγίσουν οι «Ιεχωβάδες του Μαιευτηρίου», μην ανησυχείτε για το πού θα τη βρείτε) για να παρακολουθείτε το βάρος του μωρού σας, αν και ο παιδίατρος θα το βλέπει τακτικά και θα παρακολουθεί και το ρυθμό της ανάπτυξής του. Ως δις μαμά, σας λέω πως το ζύγισμα και το αν παίρνουν βάρος τα μωρά μου ήταν ένα από τα μεγαλύτερα άγχη μου. Οι παιδίατροι λένε ότι για τους πρώτους μήνες, αν όλα κυλούν ομαλά, πρέπει να ζυγίζουμε το μωρό μια φορά την εβδομάδα, την ίδια ημέρα, περίπου την ίδια ώρα, με την ίδια ζυγαριά, πριν το ταΐσουμε και εντελώς γυμνό. Για τους πρώτους 4 μήνες, μέσα σε μια εβδομάδα το μωρό πρέπει να παίρνει 150-200 γραμμάρια. Εδώ γελάμε. Μπορώ να σας πω ότι τα ζύγιζα και τα δυο 2-3 φορές τη μέρα, ίσως και πριν και μετά από κάθε γεύμα, και σημείωνα σε ένα μπλοκάκι αναλυτικά τα γραμμάρια και αν έβλεπα ότι είχαν χάσει π.χ. 10 γρ. (γιατί είχαν κάνει τσίσα, κακά, ιδρώσει) πάθαινα εγκεφαλικό. Μην με μιμηθείτε.
Ι
κτερος. «Λίγο κίτρινο δεν είναι; Κουκλί, βέβαια, αλλά κίτρινο…» Τάδε έφη ο καλός μου την τέταρτη ημέρα της ζωής του ως πατέρα. Και είχε δίκιο. Από κει που ήταν μπορντοροδοκόκκινο το παιδί, σταδιακά έφτασε σε απόχρωση μουσταρδοεκρού. Ναι, είχε ίκτερο, τη συχνότερη κατάσταση που απαιτεί ιατρική παρέμβαση στα νεογνά. Το κίτρινο χρώμα του δέρματος και των ματιών οφείλεται σε αυξημένα επίπεδα χολερυθρίνης στο αίμα. Περνάει μέσα στον πρώτο μήνα, συνήθως δεν είναι επικίνδυνος, χρειάζεται πολύ φως (φωτοθεραπεία στο μαιευτήριο με swag πάνινα γυαλιά και ήλιο μετά το εξιτήριο) και πολλή ενυδάτωση.
Κ συχία. Έχει δύο έννοιες. Αυτή που χάνεται μια για πάντα (ή τέλος πάντων μέχρι την εφηβεία, όπου το νυν μωρό θα έχει γίνει κοτζάμ μαντράχαλος και θα κλείνεται με ακουστικά στο δωμάτιό του) από τη στιγμή που επιστρέφετε με το πορτ-μπεμπέ από το μαιευτήριο. Και αυτή που πρέπει να υπάρχει στο σπίτι για να ηρεμεί το μωρό σας και να μην αρχίζει τα κλάματα κάθε τρεις και λίγο. Βγάλτε τα σταθερά από την πρίζα, βάλτε τα κινητά στο αθόρυβο, χαμηλώστε την ένταση της τηλεόρασης στο 1, στα ντέρμπι ο φανατικός ας πάει σε καφετέρια (έχω ξυπνήσει μωρό μετά από γκολ του Σισέ κόντρα στον Ολυμπιακό το μακρινό πλέον 2010), ξεχαρβαλώστε το κουδούνι, βάλτε με κάποιο τρόπο στο mute το μεγαλύτερο παιδί σας, που πάει και τσιρίζει πάνω από την καλαθούνα, ξεχάστε ως και τις φωνές στο σεξ (οκ, τρολάρω).
λάμα. Έρευνες λένε πως όσο περισσότερο φροντίζουμε ένα μωρό, τόσο λιγότερο κλαίει. Αλλά αυτό στη θεωρία. Γιατί γενικά ένα μωρό κλαίει όσο κι αν το φροντίζουμε. Κλαίει είτε γιατί πεινάει, είτε γιατί έχει λερωθεί, είτε γιατί έχει κολικούς, είτε γιατί είναι εκνευρισμένο, είτε γιατί πονάει, είτε γιατί νυστάζει, είτε γιατί κρυώνει, είτε γιατί ζεσταίνεται, είτε γιατί απλά… μπορεί. Υπάρχουν μελέτες που έχουν αποδείξει πως ορισμένες φορές τα μωρά κλαίνε ψεύτικα προκειμένου να τραβήξουν την προσοχή των γύρω τους. Αυτό είναι το λεγόμενο «θεατρικό» κλάμα και πρέπει να μάθετε να το αναγνωρίζετε και να μην πολυψαρώνετε. Υπάρχει επίσης μια –τραβηγμένη, εκτός αν τα μωρά είναι πραγματικά τζίνιουσιζ και το συλλογικό μας ασυνείδητο πολύ πιο ισχυρό από όσο νομίζουμε− μελέτη που λέει πως τα μωρά κλαίνε τη νύχτα για να αποτρέψουν τη σεξουαλική επαφή των γονέων και να μην αποκτήσουν αδέλφια. Σημείωση: Μαζί με το μωρό θα έρθει η στιγμή που θα κλάψετε κι εσείς. Η στιγμή που δεν θα αντέχετε άλλο. Κι όμως, θα αντέχετε. Και κάποια στιγμή το κλάμα θα σταματήσει.
Θ
Λ
Η
ηλασμός. Ο μητρικός θηλασμός αποτελεί δικαίωμα κάθε νεογέννητου. Μιλήστε με τη μαία σας ή με μια σύμβουλο θηλασμού για να σας καθοδηγήσει. Εκτός από τα οφέλη στη υγεία του μωρού και τη δική σας, ο θηλασμός ωφελεί και την τσέπη σας. Σε κάθε περίπτωση, αν δεν καταφέρετε να θηλάσετε ή δεν καταφέρετε να θηλάσετε πολύ, μην νιώσετε τύψεις και μην αφήσετε τον εαυτό σας να καταρρεύσει. Φυσικά, κόντρα σε ό,τι διαβάζετε στο διαδίκτυο, δεν είστε οι μόνες. Απλά οι μη θηλάζουσες σπάνια μιλούν, γιατί δυστυχώς υφίστανται ένα είδος ψυχολογικού και συχνά λεκτικού «bullying». Το καλύτερο για το μωρό σας είναι να έχει μια μητέρα που αισθάνεται καλά και που έχει ψυχική ισορροπία (όση ψυχική ισορροπία μπορεί να έχει μια νέα μαμά. Δεν θα πιάσετε ποτέ τα προ παιδιού επίπεδα). Μαζέψτε τα μαμαδόμετρα. Μόνο κακό κάνουν.
ευκοί θόρυβοι. Το να ακούει το μωρό σας λευκούς θορύβους, δηλαδή επαναλαμβανόμενους, σχεδόν υπόκωφους ήχους, ίσως αποδειχτεί αποτελεσματικός τρόπος για να ηρεμήσει. Στα δικά μου παιδιά, για παράδειγμα, τι σκούπα βάζαμε, τι πιστολάκι, τι απορροφητήρα, το κλάμα συνεχιζόταν ακάθεκτο. Κάποιοι πάντως ισχυρίζονται τα μωρά έως ενός έτους θα πρέπει να ακούνε καθ’όλη τη διάρκεια του ύπνου λευκούς θορύβους, σε χαμηλή προφανώς ένταση, καθώς αυτοί προσομοιάζουν στα ακούσματα που είχαν in utero. Όταν, λοιπόν, το μπεμπέ σας σκούζει, βάλτε στο ραδιόφωνο συχνότητες με παράσιτα, αφήστε το σεσουάρ ανοιχτό (καίει πολύ ρεύμα, δεν το συστήνω), ανάψτε την ηλεκτρική σκούπα (και αν αντέχετε, σκουπίστε κιόλας). Επίσης, αν πληκτρολογήσετε στο ΥouΤube «white noises for babies», θα βρείτε πολλές επιλογές.
ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ
15.04.2019
Μ
πάνιο. Ο τρόμος μου τις πρώτες μέρες του πρώτου μωρού. Η χαρά μου και των μωρών μου από κει και πέρα. Προμηθευτείτε βρεφική μπανιέρα και ειδικά παιχνιδάκια, αφρόλουτρα, σφουγγαράκια, πιτσιλιστείτε και παίξτε με το νερό. Σπάνια τα μωρά φοβούνται το νερό και κλαίνε. Συνήθως το μπάνιο είναι μια παιχνιδιάρικη ευκαιρία για να διασκεδάσουν και για να χαλαρώσουν. Αν δε ακολουθήσει μασαζάκι, είναι η καλύτερή τους. Βρεφικό σπα. Όταν το μωρό μεγαλώσει λίγο και πλατσουρίζει ωρυόμενο από χαρά, θα γεμίζει και το πάτωμα και εσάς με νερά. Δεν πειράζει. Σε μερικά χρόνια θα τις νοσταλγείτε αυτές τις στιγμές. Προσοχή: Σε καμία περίπτωση μην αφήσετε μόνο το μωρό μέσα στην μπανιέρα. Ακόμα και 2 δευτερόλεπτα χωρίς τη δική σας επίβλεψη είναι επικίνδυνα.
Ν
ινίδα. Η νινίδα ή αλλιώς σμηγματορροϊκή δερματίτιδα είναι «η πιτυρίδα των μωρών». Πρόκειται για την πιο συχνή δερματίτιδα σε αυτή ηλικία, καθώς εμφανίζεται στα μισά περίπου βρέφη, κυρίως κατά το πρώτο τρίμηνο. Δίνει την εικόνα ακμής σε συνδυασμό με ξηροδερμία και κιτρινωπές φολίδες. Μαύρο χάλι, δηλαδή. Παρατηρείται συνήθως πάνω στο κεφάλι, πάνω από τα φρύδια, γύρω από τη μύτη και πίσω από τα αυτιά και λιγότερο συχνά επεκτείνεται στις πτυχές του λαιμού, στις μασχάλες, στο εσωτερικό της παλάμης, ακόμη και στην περιοχή της πάνας. Συνήθως υποχωρεί έως το τέλος του πρώτου χρόνου. Είναι μια τελείως αβλαβής κατάσταση για το μωρό, αλλά μπορεί να δημιουργεί αισθητικό θέμα στους γονείς. Αν έχετε χρήματα για ξόδεμα, επενδύστε σε προϊόντα αντιμετώπισής της, αλλά εδώ ισχύει το «ο χρόνος είναι ο καλύτερος γιατρός».
Ξ
ένο γάλα. Μπορείτε να το δίνετε είτε ως συμπλήρωμα αν θηλάζετε, είτε αποκλειστικά αν δεν θηλάζετε. Τα βρέφη αφορούν τα γάλατα πρώτης (0-6 μηνών) και δεύτερης (6-12 μηνών ) βρεφικής ηλικίας. Υπάρχουν βιολογικά και μη, τα βρίσκετε σε σούπερ μάρκετ και φαρμακεία, και οι τιμές τους είναι τσιμπημένες. Με άλλα λόγια, αν το μωρό σας τρώει πολύ και δεν θηλάζει πολύ, ετοιμαστείτε να βάλετε βαθιά το χέρι στην τσέπη. Το ξένο γάλα, του οποίου η παρασκευή −ιδιαίτερα όταν ακόμα αποστειρώνετε, μέχρι περίπου τον 5ο μήνα− είναι μανούρα, συνοδεύεται από: κατσαρολάκι για βράσιμο του νερού, μπιμπερό, θηλές μπιμπερό, αποστειρωτή μπιμπερό, λαβίδα για να πιάνετε τα αποστειρωμένα μπιμπερό, βουρτσάκια για να πλένετε τα μπιμπερό, ειδικό βρεφικό απορρυπαντικό για τα μπιμπερό και τις λαβίδες, θερμαντήρα μπιμπερό κ.λ.π.
Ο
μφαλός. O αφαλός του μωρού (ή ομφαλός επί τω καθαρευουσιάνικω και για τις ανάγκες του αλφαβηταριού) είναι… πονεμένη ιστορία, καθώς πολλοί νέοι γονείς (για να μην πω όλοι) αγχώνονται για την περιποίηση του εναπομείναντα λώρου του νεογέννητου, που μετά τον τοκετό, κόβεται και ενώ αρχικά, είναι παχύς, ελαστικός και ημιδιαφανής, ύστερα από λίγες ημέρες αποξηραίνεται, συρρικνώνεται και προεξέχει. Το τμήμα αυτό, γνωστό και με το καλλιτεχνικό όνομα κολόβωμα, συνήθως πέφτει ύστερα από καμιά δεκαριά μέρες και το σημείο εξελίσσεται στον αφαλό. Μέχρι να πέσει, όμως, και είναι λιγάκι τρομακτικό και θέλει την ιδιαίτερη φροντίδα του. Η περιοχή πρέπει να παραμένει στεγνή, καθαρή και εκτός πάνας. Κανονικό μπάνιο στο μωρό μόνο αφού πέσει ο λώρος, πριν μόνο τοπικά. Ταμπονάρισμα του αφαλού με αποστειρωμένη γάζα, εμποτισμένη με οινόπνευμα χαμηλής περιεκτικότητας σε αλκοόλ ή μπεταντίν, ανάλογα με τις οδηγίες του γιατρού σας. Πληροφορίες ότι το να στέκεστε μπροστά στην κοιλιά του μωρού φωνάζοντας «Πέσε πέσε» στο κολόβωμα, λες και είναι ο Καραγκούνης, επιταχύνουν την πτώση του θεωρούνται ανακριβείς.
57
Π
αιδίατρος. Ο καλύτερός σας φίλος, ιδιαίτερα τους πρώτους μήνες της ζωής του μωρού σας. Καλό είναι να τον έχετε επιλέξει πριν από τη γέννα. Πώς; Αφού κάνετε την έρευνά σας στο διαδίκτυο, από συστάσεις φίλων και φυσικά από διά ζώσης συνάντηση. Καταρχάς σκεφτείτε ποια είναι η φιλοσοφία σας όσον αφορά στο μεγάλωμα του παιδιού σας, κατά δεύτερον ρωτήστε πληροφορίες με βάση αυτή και κατά τρίτον κάντε πολλά ραντεβού με πολλούς παιδιάτρους, πριν καταλήξετε σε έναν. Συζητήστε μαζί τους τις απορίες σας, δείτε κατά πόσο είναι άμεσοι, κοντά στο σπίτι σας, μάθετε την τιμή της επίσκεψης, ρωτήστε αν είναι διαθέσιμοι 24/7 και αν έχουν εναλλακτική λύση σε περίπτωση που δεν είναι. Να ξέρετε ότι οι νέοι γονείς φοβούνται τα πάντα. Και λογικά φοβούνται τα πάντα, γιατί βαδίζουν σε εντελώς άγνωστα μονοπάτια. Ο σωστός παιδίατρος, λοιπόν, οφείλει να είναι παρών πάντοτε και να είναι πρόθυμος να εξηγήσει αναλυτικά ό,τι χρειάζεται να μάθει ο γονιός, ακόμα κι αν η απορία του είναι ανόητη και η φοβία του παράλογη. Σημείωση: Στο μαιευτήριο, πιθανότατα θα έρθει να σας επισκεφτεί και να σας δώσει πληροφορίες ένας παιδίατρος που για κάποιο μυστήριο λόγο, όπως θα δείτε στην κάρτα που θα σας δώσει ευθύς αμέσως, έχει το ιατρείο του στη γειτονιά σας. Σύμπτωση θα είναι…
Ρ
έψιμο. Το ρέψιμο είναι ο ήχος που παράγεται από τη εκπομπή αέρα που έχει συγκεντρωθεί στο στομάχι του μωρού κατά τη διάρκεια του ταΐσματος. Για εμάς τους ενήλικες είναι δακτυλοδεικτούμενο, τουλάχιστον σε δημόσιο χώρο, όμως για τα μωρά επιβάλλεται. Όταν το μωρό πίνει γάλα καταπίνει και αέρα, ο οποίος φουσκώνει το στομάχι του και του προκαλεί δυσφορία. Αέρα καταπίνουν τα μωρά είτε τρώνε με μπιμπερό είτε θηλάζουν. Οι παιδίατροι συστήνουν για κάθε 50 ml γάλα που χορηγείτε στο παιδί να το κρατάτε 2-3 λεπτά, ώστε να ρευτεί. Το ίδιο ισχύει και όταν κάνετε αλλαγή μαστού. Στο τέλος του ταΐσματος το κρατάτε 5-10 λεπτά να ρευτεί και μετά το βάζετε να κοιμηθεί, ανεξάρτητα από το αν έχει ρευτεί ή όχι (εκτός αν πάσχει από παλινδρόμηση), λένε οι παιδίατροι. Εγώ πάντως δεν τα έβαλα ποτέ για ύπνο… «άρευτα» τα μωρά μου. Για να ρευτεί, παίρνετε αγκαλιά το μωρό σας ώστε το κεφάλι του να ακουμπά στον ώμο σας. Στη συνέχεια με το χέρι σας τρίβετε ή χτυπάτε ρυθμικά πολύ απαλά την πλάτη του, μέχρι να ακουστεί ο μεγαλοπρεπής ήχος.
Σ
αράντισμα. Το λέω από την αρχή για να είμαι ξεκάθαρη. Δεν περίμενα να σαραντίσω για να βγω. Βασικά δεν περίμενα τίποτα για να βγω. Βγήκα εξ αρχής κι εγώ και τα μωρά μου, τηρώντας πάντοτε τις οδηγίες της παιδιάτρου. Ούτε ευχές ολόκληρες, μισές, ένα τρίτο ή ένα δέκατο έκτο πήρα. Η λαϊκή μας παράδοση βρίθει προλήψεων και δεισιδαιμονιών σχετικών με την εγκυμοσύνη, τη γέννα και τη λοχεία. Κι αυτό γιατί στο παρελθόν, λεχώνες και βρέφη, ακόμα και μεγαλύτερα παιδιά αρρώσταιναν ή και πέθαιναν συχνά, ελλείψει ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και συνθηκών υγιεινής και οι άνθρωποι έπρεπε να βρουν τρόπους αντιμετώπισης της αβεβαιότητας και της απώλειας. Μέσα, λοιπόν, από μια απόλυτα φυσιολογική ψυχολογική διαδικασία σταδιακά δημιουργήθηκαν ορισμένες μεταφυσικές «οδηγίες», η τήρηση ή μη των οποίων υποτίθεται ότι θα καθόριζε το μέλλον γονέων και παιδιών. Σήμερα, η επιστήμη γνωρίζει τους τρόπους με τους οποίους βρέφη και λεχώνες παραμένουν υγιείς και έχουν καλό μέλλον. Το πόσες μέρες θα μείνουν στο σπίτι η μαμά και το μωρό, το πότε θα δεχτούν επισκέψεις, το πότε θα πάει η μαμά μόνη να πιει ένα καφεδάκι ή μια μπιρίτσα που κατεβάζει και γάλα, είναι κάτι που θα το αποφασίσει εκείνη, με βάση τους πόνους της, τις δυνάμεις της, την ψυχολογία της, τη σχέση που θέλει να εδραιώσει με το μωρό της, τη βοήθεια που έχει ή που δεν έχει και τις οδηγίες του γυναικολόγου και του παιδιάτρου. Χωρίς να αμφισβητώ την πολιτιστική σημασία της παράδοσης, θεωρώ ότι το να καθορίζουμε τη ζωή μας μέσα από προλήψεις και δεισιδαιμονίες το 2019 είναι παράλογο.
Τ
ροφικές αλλεργίες. Τα πιο συχνά συμπτώματα που σχετίζονται με τροφικές αλλεργίες στα θηλάζονται βρέφη είναι οι δερματικές αντιδράσεις και τα γαστρεντερικά συμπτώματα. Σοβαρές, αναφυλακτικές αντιδράσεις είναι εξαιρετικά σπάνιες. Μια πάθηση που εμφανίζεται σχεδόν αποκλειστικά σε θηλάζοντα νεογνά και βρέφη είναι η αλλεργική πρωκτοκολλίτιδα, που οφείλεται στα γαλακτοκομικά που καταναλώνει η μητέρα. Η πάθηση εκδηλώνεται με αίμα και βλέννη στα κόπρανα. Αντιμετωπίζεται με την αλλαγή της δίαιτας της μητέρας και τη συνέχιση του θηλασμού. Αν αυτό δεν είναι αρκετό και η αιμορραγία συνεχίζεται ο παιδίατρος μπορεί να καταφύγει σε διακοπή του θηλασμού και έναρξη σίτισης του βρέφους με ειδικά γάλατα. Μετά τους έξι μήνες, για να προλάβουμε τις τροφικές αλλεργίες, η εισαγωγή των στερεών τροφών γίνεται σταδιακά, ώστε να εντοπιστούν έγκαιρα τυχόν περίεργες αντιδράσεις του μωρού.
Υ
πομονή. Νομίζω πως την είχα χάσει πολλές φορές. Γιατί τη σήμερον ημέρα, όταν έχεις μωρό, δεν μπορείς να ασχοληθείς, όπως θα έπρεπε, μόνο με αυτό. Η ζωή συνεχίζεται, με ταχύτατους μάλιστα ρυθμούς, και συχνά τη βλέπεις να σε προσπερνάει, όσο θηλάζεις, όσο νανουρίζεις, όσο αλλάζεις πάνες, όσο βάζεις ατέλειωτα πλυντήρια και όσο σιδερώνεις σελτεδάκια με τη ρίζα να έχει φτάσει ως τα αυτιά και φορώντας μια ξεχειλωμένη φόρμα εγκυμοσύνης. Λίγοι είναι οι τυχεροί γονείς που έχουν την πολυτέλεια να είναι μαζί με το μωρό τους, χωρίς άλλα άγχη, αφιερωμένοι αποκλειστικά στο μεγάλωμά του, τουλάχιστον τον πρώτο χρόνο της ζωής του. Κάποιος, ή και οι δύο πρέπει να δουλέψουν, κάποιος ή και οι δύο πρέπει να ασχοληθούν με το μεγαλύτερο παιδί, κάποιος ή και οι δύο πρέπει να κάνουν τις δουλειές του σπιτιού, κάποιος ή και οι δυο πρέπει να μαγειρέψουν. Και αυτά είναι μόνο αν όλα τα άλλα πάνε ρολόι. Συχνά υπάρχουν και άλλα προβλήματα, που μεγιστοποιούνται με την άφιξη ενός μωρού στο σπίτι. Και εκεί και οι μπαμπάδες και οι μαμάδες τα χάνουν. Καταρρέουν. Και μάλιστα, συχνά, σιωπηρά. Ή πολύ ηχηρά. Με καυγάδες. Με αλληλοκατηγορίες. Συνήθως πως ο μπαμπάς δεν βοηθάει με το μωρό και πως η μαμά έχει δώσει την προσοχή της μόνο στο μωρό. Υπομονή, λοιπόν· το πρώτο διάστημα δεν είναι εύκολο. Και δεν είναι εύκολο για κανέναν. Όσοι διατυμπανίζουν πόσο εύκολη είναι η ζωή τους με το μωρό μάλλον δεν θέλουν να τσαλακώσουν το image τους. Η ζωή με το μωρό είναι πολύ δύσκολη. Υπομονή, λοιπόν. Και αν χρειαστεί, όπως είπαμε και πριν, ζητήστε βοήθεια. Όλα θα στρώσουν.
Φ
τυσιμο. Προσοχή, μη σας ματιάσουν το μωρό. Καταρχάς από το μαιευτήριο κιόλας θα σκάσουν δωράκια τύπου χάντρες θαλασσιές (που πολλοί ανόητοι γονείς φορούν στα παιδιά τους ή τις καρφιτσώνουν σε κούνιες και καρότσια, μη λαμβάνοντας υπόψη το πόσο επικίνδυνες μπορεί να αποδειχτούν για τσίμπημα ή κατάποση). Έπειτα, όποιος θα δει το μωρό, ακόμα και μέσα στο μαιευτήριο, θα το φτύσει. Και καλά να πει δυο «Φτου σου», μέσα από τα μουστάκια του, έτσι για το έθιμο. Εδώ φεύγουν ροχάλες. Μόνο στην Ελλάδα αυτά. Και εδώ φταίει η λαϊκή παράδοση που θεωρεί γρουσουζιά να επαινούμε κάποιον γιατί προκαλείται ο φθόνος των πονηρών πνευμάτων, μεταφυσικών ή ανθρώπινων, και συνηθίζεται η πρόληψη να τον φτύνουμε για να αποτρέψουμε το κακό μάτι. Αλλά, όπως προείπαμε, χωρίς να αμφισβητούμε την πολιτιστική σημασία της παράδοσης, το να καθορίζουμε εν έτει 2019 τη ζωή μας μέσα από προλήψεις και δεισιδαιμονίες είναι παράλογο. Γι’ αυτό μην αφήνετε να σας φτύνουν το μωρό. Το σάλιο είναι πηγή μικροβίων και το ανοσοποιητικό του ακόμα ασθενές.
Χ
άδια. Τα χάδια βοηθούν στη νοητική ανάπτυξη των βρεφών, τα χάδια καθησυχάζουν από το στρες, τα χάδια προστατεύουν από τα κρυολογήματα, τα χάδια βελτιώνουν την αναπνοή, τα χάδια μεγαλώνουν ήρεμα και ασφαλή παιδιά. Και μην ξεχνάτε, τα ίδια ισχύουν και για τους ενήλικες, οπότε απαιτήστε τα και προσφέρετέ τα και στον/στην σύντροφό σας.
Ψ
υχοκινητική ανάπτυξη. Πρόκειται για τη διαδικασία μέσα από την οποία το παιδί εξελίσσεται σε γνωστικό, συναισθηματικό, κοινωνικό και κινητικό επίπεδο. Η πορεία (πρέπει να) είναι συνεχώς ανοδική και να περνά μέσα από συγκεκριμένα σκαλοπάτια, τα αποκαλούμενα ορόσημα. Πρόκειται για εξελικτικούς σταθμούς όπου φτάνοντας το παιδί πρέπει να έχει καταφέρει να διακρίνεται σε μία σειρά από δεξιότητες. Ένα παιδί που δεν έχει ακόμα κατακτήσει τους σταθμούς που αντιστοιχούν στην ηλικία του δεν έχει απαραίτητα κάποιο αναπτυξιακό πρόβλημα, ενδεχομένως, όμως, να χρειάζεται μια πιο ενδελεχή αξιολόγηση από αναπτυξιολόγο. Προσοχή- προσοχή. Ο ΜΟΝΟΣ υπεύθυνος για να σας καθοδηγήσει σχετικά με αυτό είναι ο παιδίατρός σας και όχι η Ελένη, της οποίας η κόρη στους 6,5 μήνες περπάταγε και χόρευε λαμπάντα, ο Κώστας, που ο γιος του απάγγελλε Όμηρο από 8 μηνών, ο Μπάμπης, που τα δίδυμά του τάιζαν το ένα το άλλο πριν κλείσουν τους 10 μήνες και μάζευαν και το τραπέζι, η Μαρία, που ο γιος της συνέθεσε μια σονάτα στα πρώτα του γενέθλια ή ο Γιάννης, που η κόρη του είναι υποψήφια για Νόμπελ Λογοτεχνίας χάρη στο ποίημα που συνέγραψε διανύοντας τον 13ο μήνα της ζωής της. Μη γελάτε, θα ακούσετε και θα διαβάσετε πολλά… Μη μου πείτε μετά ότι δεν σας προειδοποίησα.
Ω
ράριο ύπνου: Χαχαχαχα, καλό! Όσοι είστε ήδη γονείς θα ξέρετε και όσοι είστε μέλλοντες γονείς θα μάθετε σύντομα ότι τα μωρά, κι εσείς μαζί τους βεβαίως βεβαίως, δεν έχουν ωράριο ύπνου. Στο μαιευτήριο και τις πρώτες ημέρες στο σπίτι τα νεογνά κοιμούνται συνήθως όλη την ημέρα εκτός από τις ώρες που τρώνε. Στο σημείο αυτό, βέβαια, αξίζει να σημειώσουμε ότι τρώνε ανά δίωρο βαριά τρίωρο και ότι θέλουν καμιά ώρα για να φάνε. Κάντε τις πράξεις και θα καταλάβετε. Φροντίστε κάπως να εναλλάσσεστε στα ξυπνήματα ο γονέας 1 με τον γονέα 2, για να μην καταρρεύσετε και οι δύο. Συνήθως τα μωρά χρειάζονται τρεις με τέσσερις μήνες για να καταφέρουν να κοιμηθούν χωρίς διακοπή το βράδυ έως και οκτώ ώρες. Κι αυτό είναι το καλό σενάριο, που όμως υπάρχει, γιατί το βίωσα με την κόρη μου. Ο γιος μου πάλι, 2μιση χρόνια μεγαλύτερος, έστρωσε ωράριο μετά που έστρωσε το μωρό, δηλαδή πάνω από τριών ετών. Τους πρώτους μήνες της ζωής του, πίστευα πραγματικά πως δεν θα καταφέρω να ξανακοιμηθώ σερί πάνω από τετράωρο ποτέ. Κι από τότε μου έχει μείνει και ένα τραυματάκι να φοβάμαι να κοιμηθώ αργά μήπως και δεν χορτάσω ύπνο. Φυσικά και θα ξανακοιμηθείτε. Όμως, μέχρι τότε, είπαμε και παραπάνω, υπομονή. Καλή ανατροφή.
58
TAΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ
15.04.2019
Ταξιδεύοντας στη Βαρσοβία με παιδιά ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΜΠΑΒAΒΕΑ
Π
ριν σας το αναλύσω, θα σας πω εν τάχει πέντε απλούς λόγους που θα σας πείσουν να ταξιδέψετε με τα παιδιά σας στην child-friendly πόλη της Βαρσοβίας, την πρωτεύουσα της Πολωνίας. 1) Είναι καθαρή 2) Είναι πράσινη 3) Είναι μεγάλη και απλωμένη 4) Έχει πολλά πράγματα να κάνεις ακόμα και με ένα πεντάχρονο 5) Οι συγκοινωνίες της πόλης είναι άψογες
Η άνοιξη, όταν την επισκεφτήκαμε εμείς, είναι μάλλον η καλύτερη εποχή για να ταξιδέψετε στην πόλη. Μέχρι τους 30 βαθμούς έφτασε η θερμοκρασία κι ήμασταν κι εμείς παρέα με όλους τους Βαρσοβιανούς στον δρόμο. Δυστυ-
χώς, εκείνη την ηλιόλουστη ημέρα αποφασίσαμε να πάμε και στον Ζωολογικό Κήπο, όπου βρισκόταν και όλη η… τεκνοποιημένη και η κυοφορούσα Βαρσοβία, αφού εκτός από καλοκαίρι ήταν και αργία. (Οι Πολωνοί γιορτάζουν το Σύνταγμά τους στις 3/5). Γενικά καταλήγω στο συμπέρασμα ότι οι ζωολογικοί κήποι μου φέρνουν μία κάποια θλίψη, αλλά οκ αξιοπρεπής ήταν, αν έλειπαν και οι μισοί επισκέπτες θα ήταν μάλλον καλύτερα. Ακόμα είναι εντυπωσιακά τα καινούρια μεγαθήρια που έχουν φτιάξει οι Πολωνοί μέσα στο κέντρο της πόλης, το οποίο δεν υπολείπεται σε ΤΙΠΟΤΑ από πόλεις τύπου Βιέννης (που εμένα μου φάνηκε υπερβαρετή). Τη Βαρσοβία την χιλιοπροτιμώ. Για τα παιδιά: • Αν θέλετε να πάτε στο πάρκο του Κοπέρνικου (ήτο Πολωνός ο κύριος αν δεν το ξέρατε) να κλείσετε ηλεκτρονικά τα εισιτήρια (www.kopernik.org.pl/en) ή να πάτε από εκεί να τα πάρετε έγκαιρα. Εμείς, επειδή μέναμε δίπλα λέγαμε «σιγά, θα βρούμε» αλλά δεν… • Πολύ ωραίο είναι και το πλανητάριο που βρίσκεται δίπλα στο Πάρκο του Κοπέρνικου, έχει μάλιστα δωρεάν διαδραστική έκθεση για πλανήτες κ.λ.π καθώς και διάφορες σχετικές προβολές. Πάντως, πάλι χρειάζεται να κλείσεις από νωρίς τα εισιτήρια· σε αυτό τα καταφέραμε! • Έχει τόσα πολλά πάρκα που τελικά πήγαμε μόνο σε 1-2 και σε μία παιδική χαρά. Η host μας μου σύστησε να πάω στο Kepa Potocka Park που είναι τίγκα στις παιδικές χαρές, αλλά τελικά δεν πήγα ποτέ (αν πάτε να μου πείτε). • Βολεύει πολύ η «υπερτουριστίλα» λεωφορείο hop on-hop off, γιατί βλέπεις όλη την πόλη χωρίς να σου βγει η γλώσσα με το παιδί αγκαλιά, διαλέγεις στη δεύτερη φορά πού να κατέβεις κι αν είσαι τυχερός/ή το παιδί ρίχνει και καμιά ώρα υπνάκο εκεί μέσα, οπότε
μετά είναι όλοι χαρούμενοι! • Η πόλη έχει σούπερ ποτάμι (Vistula Bank) για σούπερ βόλτες και σε διάφορα σημεία οι Πολωνοί έχουν βάλει κι αμμουδιά για κουβαδο-καταστάσεις! • Υπάρχουν παντού ποδήλατα προς ενοικίαση. Αν φτάνουν τα παιδιά σας, να νοικιάσετε διπλό καλώς, εγώ αυτήν τη φορά έκανα την πάπια. • Χαριτωμένη έως όμορφη η παλιά πόλη! Πάντως η δικιά μου εκεί κατά βάση εκτίμησε το παγωτό, δεν τη
συγκλονίζουν ακόμα οι παλαιικές αρχιτεκτονικές. • Παρασκευή και Σάββατο στις 9 το βράδυ έχουν μία παράσταση στο Multimedialny Park Fontann, με νερά σιντριβανιών και φώτα. Δείχνουν μέχρι και μίνι ανιμέισον στα νερά. Δεν συγκλονίστηκε το είναι μας από το ανιμέισον (η δικιά μου μάλλον φοβήθηκε), αλλά τα σιντριβάνια και τα κόλπα με τα φώτα είναι εντυπωσιακά.
15.04.2019
Διαμονή και φαγητό: Λόγω παιδιών, αποφύγετε το πολύ κέντρο και την παλιά πόλη γιατί φαντάζομαι πως δεν είναι ήσυχα. Εμείς μείναμε στη γειτονιά της Βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου, που εκτός από το ότι είναι κοντά στο Μουσείο του Κοπέρνικου, έχει δίπλα ποτάμια, πάρκα και γενικά για χαλαρές βόλτες με παιδί είναι σούπερ. Ο δρόμος μας ήταν ο Radna, εννοείται πως κλείσαμε μέσω Airbnb, η χοστ μας ήταν πολύ ευγενική, αν και ποτέ δεν συναντηθήκαμε, οι παροχές της αξιοπρεπέστατες. Βασικά μέναμε σε ένα ελάχιστο διαμερισματάκι, στα παλιά κομμουνιστικά μπλοκ, ανακαινισμένο, ΙΚΕΑτζίδικο και πάρα πολύ ήσυχο, αν και έβλεπε σε κεντρικότατο δρόμο (Dobra), με λεωφορεία στα 2 λεπτά. Ό,τι βρείτε εκεί κοντά κλείστε το. Για το φαγητό, δεν έκοψα τις φλέβες μου, αλλά
TAΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ
στην περιοχή που μέναμε, συνάντησα ποιοτικά μικρά, όχι πολύ φθηνά, μερακλίδικα φαγάδικα. Γενικά υπάρχει μία τάση προς τον vegan και τον vegetarian τρόπο διατροφής και οι Πολωνοί έχουν κάνει ενδιαφέρουσες προσαρμογές τόσο της δικής τους όσο και της πιο ευρωπαΐζουσας μαγειρικής. Επισκεφτείτε τα: Veg deli (vegetarian): Τέλεια η σαλάτα με κολοκύθα και κινόα και τα παραδοσιακά pierogi με τυρί πολύ καλά. Κάνουν κι ενδιαφέρονται ροφήματα με εσπεριδοειδή. (Radna 14, τηλ.733669874, ώρες λειτουργίας 12:00-22:00, Κυριακή 12:00-20:00). Mango Vegan Street Food: Είναι φαστ φουντ vegan, τα φαλάφελ δεν είναι ωραία, η σαλάτα mango πάλι τα έσπασε! (ul. Bracka 20, τηλ. 48 884 798 563, ανοιχτό 11:00- 22:00) Για παραδοσιακό, λογικό στις τιμές, πολωνικό φαγητό που θα βρείτε και πολλούς Πολωνούς να τρώνε, η αλυσίδα Zapiecek είναι η πιο γνωστή (σερβίρουν κοπέλες με παραδοσιακές φορεσιές!) Γενικές πληροφορίες: Υπάρχει σουπερ σάιτ για τις συγκοινωνίες το οποίο σου λέει από εκεί που είσαι πώς να πας εκεί που θες, σε πόσην ώρα κ.τ.λ. Είναι το jakdojade.pl/warszawa/trasa. Εισιτήρια μπορείς να βγάλεις μέσα σε όλα τα ΜΜΜ και κοστίζουν 3,40 ζλότι για 20 λεπτά και 4,40 ζλότι για 75 λεπτά. Βασικά τα πληρώνεις με κάρτα, ενώ στα τραμ (που είναι λίγο παλαιουλέ) με ψιλά. Προσοχή στην ακριβή διεύθυνση που θα βάλεις, γιατί αν βάλεις απλά το όνομα του δρόμου (όπως η πανέξυπνη γράφουσα)
59
κινδυνεύεις να βρεθείς εκτός πόλης, αν αυτός ο δρόμος είναι τύπου Κηφισιάς. Εγώ ήθελα να πάω −σαν να λέμε− στο ύψος Συγγρού-Φιξ και βρέθηκα στο δαχτυλίδι Αμαρουσίου −σαν να λέμε και πάλι− οπότε κάναμε δυο ώρες (κυριολεκτικά) και γύρω στις 10 αλλαγές σε λεωφορεία μέχρι να καταλάβω τι έφταιγε! Δεν πρέπει να σνομπάρετε την Πολωνία εν γένει σαν επιλογή διακοπών. Αντιθέτως, είναι πολύ καλή και με πολύ λογικές τιμές και για να φτάσεις και για να μείνεις. Είναι μεν σαν τη «φτωχή» αδελφή της Γερμανίας, αλλά την κοιτά στα μάτια. Γνωρίζατε ότι: Υπάρχει μια γενική συντηρητικοποίηση στην πολιτική σκηνή της Πολωνίας, η οποία αντανακλάται και στην κοινωνία τους, όπως επιβεβαίωσα και με φίλη ντόπια. Εκτός από την παντελή απαγόρευση των αμβλώσεων (ακόμα και για ιατρικούς λόγους), το φάσμα των πολιτικών επιλογών κινείται από την άκρα δεξιά έως το κέντρο, ενώ το σοσιαλιστικό ή αριστερό κομμάτι λείπει τελείως.
60
ΠΑΙΖΟΝΤΑΣ
15.04.2019
Πασχαλινή αβγομανία Καθώς έρχεται το Πάσχα και τα σπίτια γεμίζουν με αβγά, ζητήσαμε από το Μουσείο Πειραμάτων να μας «δώσει» δυο ιδιαίτερες «συνταγές» για γιορτινό, επιστημονικό παιχνίδι με αυτά. Προσοχή: Στις δραστηριότητες είναι απαραίτητη η επίβλεψη των παιδιών από έναν ενήλικα.
Αβγό… υποβρύχιο Πώς μπορούμε να κάνουμε ένα αβγό να επιπλέει σε διαφορετικές στάθμες στο νερό; Η διαφορά πυκνότητας θα μας δείξει τον τρόπο με ένα πολύ απλό, αλλά ενδιαφέρον πείραμα, που θα χαρούν μικροί και μεγάλοι. Υλικά για το πείραμα • Δύο διάφανα ποτήρια • 2 άβραστα αβγά • Αλάτι • Νερό
Πράσινα τηγανητά αβγά Πώς μπορούμε να μετατρέψουμε την κουζίνα σε χημικό εργαστήριο; Ακολουθώντας τις οδηγίες του ακόλουθου πειράματος, το οποίο θα αγαπήσουν μικροί και μεγάλοι επιστήμονες! Υλικά για το πείραμα • 1 άβραστο αβγό • Ζωμός από κόκκινο λάχανο • Εστία θέρμανσης • Μικρή κατσαρόλα • Τηγάνι • Ένα δοχείο • Ένα πιρούνι • Νερό Πειραματική διαδικασία • Τοποθετούμε στη μικρή κατσαρόλα το κόκκινο λάχανο και προσθέτουμε νερό. Στη συνέχεια το βράζουμε και αφαιρούμε προσεκτικά το λάχανο, κρατώντας μόνο τον ζωμό. Αφήνουμε τον ζωμό να κρυώσει. • Σπάμε προσεχτικά το αβγό και διαχωρίζουμε το ασπράδι από τον κρόκο. • Τοποθετούμε το ασπράδι στο δοχείο και προσθέτουμε μικρή ποσότητα από τον ζωμό του κόκκινου λάχανου. «Χτυπάμε» το μίγμα με το πιρούνι, σαν να φτιάχνουμε ομελέτα. Τοποθετούμε το μίγμα σε τηγάνι. • Ανάβουμε την εστία θέρμανσης και τοποθετούμε το τηγάνι. Κατόπιν, προσθέτουμε τον κρόκο Το αποτέλεσμα θα σας εκπλήξει! Συμπέρασμα Ο ζωμός από κόκκινο λάχανο περιέχει ανθοκυανίνες, οι οποίες έχουν την ιδιότητα να αλλάζουν χρώμα όταν έρχονται σε επαφή με ουσίες που έχουν βασικό ή όξινο pH. Το ασπράδι του αβγού έχει βασικό pH. Κατ’ αυτόν τον τρόπο προκύπτει το πράσινο χρώμα που παρατηρούμε στο ασπράδι. Καλή όρεξη! {Ναι, φυσικά τρώγεται}.
Πειραματική διαδικασία • Γεμίζουμε το πρώτο ποτήρι με νερό σε θερμοκρασία δωματίου. • Γεμίζουμε το δεύτερο ποτήρι με ζεστό νερό. Προσθέτουμε 50 γραμμάρια αλάτι. Αναδεύουμε έως ότου το αλάτι διαλυθεί στο νερό. • Τοποθετούμε προσεκτικά τα αβγά στα 2 ποτήρια. • Παρατηρούμε τη διαφορά! Συμπέρασμα Τα αβγά επιπλέουν σε διαφορετικό ύψος στα δύο ποτήρια. Το άβραστο αβγό είναι πιο πυκνό από το νερό και βυθίζεται σε αυτό. Όταν όμως διαλύσουμε αλάτι σε νερό, το διάλυμα που προκύπτει έχει μεγαλύτερη πυκνότητα, με αποτέλεσμα το αβγό να επιπλέει και να μην βυθίζεται σε αυτό.
Ανακαλύψτε περισσότερα αβγοπειράματα στο ολοκαίνουργιο STEM EASTER CAMP του Μουσείου Πειραμάτων, όπου μπορείτε να προγραμματίσετε το EGGΜOBILE, να κάνετε πειράματα χημείας με αβγά, να παίξετε με πασχαλινά τάγκραμ μαθηματικών, να κατασκευάσετε μηχανισμούς που «χειρίζονται» τα ευαίσθητα πασχαλινά αβγά και πολλές ακόμα νέες δραστηριότητες STEΜ. Φυσικά δεν θα μπορούσαν να λείπουν οι πασχαλινές λαμπάδες μας και το βάψιμο των αβγών με οικολογικό τρόπο! Μουσείο Πειραμάτων Καισαριανής: Συβρισσαρίου 6, Καισαριανή Μουσείο Πειραμάτων Αγίου Δημητρίου: Θάλειας 3, 17343, Άγιος Δημήτριος Ημέρες διεξαγωγής: 22/4- 25/4, 30/4, 2/5 και 3/5 Ηλικίες συμμετεχόντων: 6-10 ετών Ώρες διεξαγωγής: 8.00 -16.00 Για συμμετοχή στο πρόγραμμα είναι απαραίτητη η έγκαιρη τηλεφωνική κράτηση θέσης στα 210-7210105, 210-7610038, 210-9761030
15.04.2019
ΔΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥ ΌΛΟΙ ΩΦΕΛΟΎΝΤΑΙ ΑΠΌ ΤΟ MOLLER’S
Μια υπερτροφή που δεν πρέπει να λείπει από κανένα σπίτι είναι το μουρουνέλαιο MOLLER’S. Με το MOLLER’S θα αναβαθμίσετε την υγεία κάθε μέλους της οικογένειάς σας και είτε δε θα νοσήσετε καθόλου ή, αν νοσήσετε, θα την «βγάλετε» πολύ πιο ελαφρά και γρήγορα. Το μουρουνέλαιο MOLLER’S διατίθεται στις γεύσεις λεμόνι, tutti frutti (κυρίως για παιδιά) και φυσική (παραδοσιακή) γεύση, η οποία, αν και όχι ιδιαίτερα ευχάριστη, έχει τους φανατικούς οπαδούς της. Για όσους επιδιώκουν την ευκολία τους υπάρχουν οι κάψουλες MOLLER’S, ενώ για εκείνα τα παιδιά που δυσκολεύονται να πιούν το μουρουνέλαιό τους, υπάρχουν τα ζελεδάκια MOLLER’S (ιχθυέλαιο, ωμέγα-3, βιταμίνη D3) με υπέροχη γεύση. Σημείωση: άτομα ανήκοντα σε ομάδες υψηλού κινδύνου, θα πρέπει, εκτός από τη λήψη του MOLLER’S, να ζητήσουν ιατρική συμβουλή, ώστε να προβούν ενδεχομένως, στον κατάλληλο εμβολιασμό.
ΤΑ ΠΑΣΧΑΛΙΝΆ ΑΒΓΆ ΤΗΣ ΑΒ ΒΑΣΙΛΌΠΟΥΛΟΣ ΕΊΝΑΙ ΑΦΙΕΡΩΜΈΝΑ ΣΤΑ ΓΕΝΝΑΊΑ ΠΑΙΔΙΆ ΤΗΣ ΕΛΕΠΑΠ
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΆ ΜΕ ΒΆΣΗ ΤΟ ΠΡΟΦΊΛ ΜΟΥ
Τα βιβλία της σειράς «Μαθηματικά με βάση το προφίλ μου» (εκδόσεις Πεδίο) προτείνουν μέσω βιωματικών δραστηριοτήτων διαφορετικούς τρόπους διδασκαλίας και άρα κατανόησης των βασικών Μαθηματικών του Δημοτικού που αποτελούν ωστόσο προαπαιτούμενα για τα Μαθηματικά του Γυμνασίου. Η σειρά περιλαμβάνει το βιβλίο «Οι αριθμοί πέρα από τους κανόνες» που απευθύνεται κυρίως σε εκπαιδευτικούς, ειδικούς αλλά και γονείς και παρουσιάζει εναλλακτικούς τρόπους διδασκαλίας των βασικών Μαθηματικών και τα βιβλία «Πολλαπλασιάζω και διαιρώ με τον τρόπο που με βολεύει» που απευθύνονται κυρίως σε παιδιά Δημοτικού που δεν έχουν κατανοήσει σε βάθος τις βασικές έννοιες του πολλαπλασιασμού και της διαίρεσης και χρειάζονται να μάθουν πώς να «βρίσκουν» τα γινόμενα της προπαίδειας, όταν απλά δεν μπορούν να τα παπαγαλίσουν.
Για τρίτη συνεχή χρονιά, τα Πασχαλινά Αβγά της ΑΒ Βασιλόπουλος είναι αφιερωμένα σε πράξεις προσφοράς που αλλάζουν τον κόσμο των παιδιών προς το καλύτερο. Μέσα από ένα ευφάνταστο τηλεοπτικό σποτ, μικρά παιδιά πρωταγωνιστούν και λαμβάνουν μέρος σε μια «δημοπρασία αγάπης» για τα Γενναία Παιδιά της ΕΛΕΠΑΠ. Με αυτόν τον τρόπο, η ΑΒ Βασιλόπουλος αφιερώνει τα Πασχαλινά της Αβγά στους μικρούς μας φίλους με κινητικές αναπηρίες και μας καλεί να στηρίξουμε μαζί τα μικρά ή μεγάλα «βήματα ζωής» τους. Με κάθε αγορά ενός πασχαλινού αβγού, οι πελάτες της ΑΒ συνεισφέρουν με 0,30€ στο έργο της ΕΛΕΠΑΠ, ενώ η ΑΒ διπλασιάζει το ποσό για την κάλυψη, τουλάχιστον, 1.400 θεραπειών αποκατάστασης των παιδιών με αναπηρία, τα οποία καθημερινά δίνουν αγώνα για να κάνουν τα πρώτα τους βήματα. Τα Πασχαλινά Αβγά της ΑΒ διατίθενται σε όλα τα καταστήματα του δικτύου της ΑΒ, σε δύο μεγέθη, με διαφορετικές τιμές το καθένα. Γιατί για την ΑΒ, δεν υπάρχει μεγαλύτερη χαρά από τη χαρά να προσφέρεις. 80 χρόνια | Αφιερωμένοι σε πράξεις προσφοράς!
ΕCOS: ΤΑ ΚΟΡΥΦΑΊΑ ΠΡΟΪΌΝΤΑ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΎ ΜΕ ΤΗΝ ΣΦΡΑΓΊΔΑ ΤΗΣ ΦΎΣΗΣ!
Τα Νο 1 σε πωλήσεις και βραβευμένα για την ασφάλεια τους πράσινα απορρυπαντικά και καθαριστικά προϊόντα ECOS κυκλοφορούν στην Ελλάδα, με την παγκοσμίου κύρους πιστοποίηση “Safer Choice”, που επιτρέπει στους καταναλωτές να βρίσκουν προϊόντα άριστης απόδοσης και ασφάλειας για την ανθρώπινη υγεία, αλλά και για την προστασία του περιβάλλοντος. Η ιστορία του ξεκίνησε το 1967 στην Αμερική από τον Έλληνα Ευτύχιο Βλαχάκη και από το 2018 παράγονται πλέον και στην Ελλάδα! Τι κάνει τα προϊόντα ECOS τόσο μοναδικά; Έχουν χαρακτηριστικά που δεν υπάρχουν σε άλλα ανταγωνιστικά προϊόντα δίνοντάς τους μια ξεχωριστή ταυτότητα οικολογικής ανωτερότητας. Είναι υποαλλεργικά και δερματολογικά ελεγμένα, με εκπληκτικά φυσικά αρώματα, παράγονται με συστατικά φυτικής προέλευσης, χωρίς φωσφορικά άλατα και φθαλικές ενώσεις, χωρίς πειράματα σε ζώα, χωρίς βλαβερά κατάλοιπα, με ισορροπημένο pH, χωρίς parabens, χωρίς οπτικά λαμπρυντικά, είναι vegan και gluten free Τα προϊόντα ECOS καλύπτουν τις κατηγορίες ρούχων, πιάτων, γενικού καθαρισμού και σαπούνιών χεριών. Αποτελούνται κατά κύριο λόγο από 4 συστατικά - 100% ανανεώσιμα και φυτικής προέλευσης. Διατίθενται σε όλα τα μεγάλα Super Market!
FLEXA SPRING SAVINGS
Πριγκίπισσες, πειρατές, κάστρα και ζώα είναι αγαπημένα στοιχεία στα παραμύθια των παιδιών! Τα υφασμάτινα αξεσουάρ διακόσμησης FLEXA μπορούν να μεταμορφώσουν το δωμάτιο σας σε ζούγκλα, κάστρο ή ακόμη και πειρατικό καράβι και να ζωντανέψουν τα παραμύθια σας! Εμπνευστείτε από τους χαρακτήρες των θεμάτων Flexa και δημιουργήσετε τις δικές σας μοναδικές ιστορίες μαζί με τα παιδιά σας! Αφήστε την φαντασία σας ελεύθερη και φτιάξτε το δικό σας παραμύθι! Πραγματοποιήστε τις αγορές έως τις 30 Απριλίου και κερδίστε έκπτωση έως 20% σε επιλεγμένα υφάσματα FLEXA! FLEXA Shops: Αθήνα: Γλυφάδα, Αρτέμιδος 2, τηλ.2108986380, email: glyfada@flexashop.com, Μελίσσια, Ανδρέα Παπανδρέου 9-11, τηλ.2108100041, email: melissia@flexashop.com , Shop in Shop notoshome, εμπορικό κέντρο Golden Hall, Λ. Κηφισίας 37Α, τηλ. 2106892765, email: notosgoldenhall@flexashop.com Θεσσαλονίκη: Mediterranean Cosmos, τηλ. 2310477188, email: thessaloniki@flexashop.com Ηράκλειο Κρήτης: Λεωφόρος Κνωσσού 217, τηλ. 2810233095, email: heraklion@flexashop.com Καλαμάτα: Κρήτης 54, τηλ. 2721096585, email: kalamata@flexashop.com Shop in Shop Βόλος: Ikos, Δημητριάδος 237, τηλ. 2421039811, email: info@ikos.house Shop in Shop Ρόδος: Rhodes Καλοπέτρης 12° χλμ Ρόδου-Λίνδου, τηλ. 2241085805, email: info@kalopetris.gr www.flexaworld.com & www.facebook.com/FlexaGreece
ΣΤΟΜΑΤΙΚΉ ΦΡΟΝΤΊΔΑ ΑΠΌ ΤΗΝ GUM®
Η GUM® παρουσιάζει την πλήρως ανανεωμένη σειρά προϊόντων παιδικής στοματικής φροντίδας, μια ολοκληρωμένη σειρά προϊόντων ειδικά σχεδιασμένων για την καθημερινή προστασία των παιδιών, που καλύπτει ηλικίες από 0 έως και 10+ ετών. Μέσω των υποσειρών BABY (0-2), KIDS (2-6), JUNIOR (7+), Teens (10+) η GUM® προσφέρει βέλτιστες προτάσεις παιδικής στοματικής υγιεινής και φροντίδας με ασφαλείς και απαλές συνθέσεις στις οδοντόπαστες και στο στοματικό διάλυμα, εργονομικό σχεδιασμό στις οδοντόβουρτσες, αποτελεσματικότητα στην καταπολέμηση της πλάκας και μοντέρνα χρώματα και σχέδια. Όλα τα προϊόντα της παιδικής φροντίδας έχουν σχεδιαστεί για να καλύψουν τις ειδικές ανάγκες της κάθε ηλικιακής ομάδας ενώ η κατηγορία ενισχύεται και από την καινοτόμα οδοντόβουρτσα Light-Up η οποία αναβοσβήνει για 1’ώστε να παροτρύνει τα παιδιά να βουρτσίσουν τα δόντια περισσότερο και να αποκτήσουν καθημερινές συνήθειες ορθής στοματικής υγιεινής με τον πιο διασκεδαστικό τρόπο! Όλη η γκάμα προϊόντων GUM® διατίθεται σε φαρμακεία & επιλεγμένα καταστήματα ομορφιάς από την Innovis Pharma.
ΝΕΑ Η&Μ ΑΝΟΙΞΙΑΤΙΚΗ ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΑΝΑΚΑΛΎΨΤΕ ΤΗΝ CONSCIOUS ΣΥΛΛΟΓΉ!
Φέτος την άνοιξη, η H&M ανανεώνει το ραντεβού της με γονείς, αλλά και νονούς προσφέροντας μόδα και μοναδικές τιμές για τους μικρούς μας φίλους! Η φετινή παιδική συλλογή έχει διπλή αξία καθώς όλα τα ρούχα της είναι φτιαγμένα από ανακυκλωμένα υλικά. Περιλαμβάνει μια μεγάλη ποικιλία από t-shirts, jackets, φορέματα και σορτς σε ζωηρά χρώματα και χαρούμενα σχέδια και θα πρωταγωνιστήσει στις εμφανίσεις των μικρών μας φίλων χάρη στο ξεχωριστό στιλ αλλά και στις μοναδικές τιμές από 5,99€. Ανακαλύψτε τώρα τα υπέροχα σχέδια της νέας συλλογής στα καταστήματα της H&M και online και επωφεληθείτε της έκπτωσης 20% για αγορές αξίας 40€ και πάνω σε όλο το παιδικό τμήμα! Η προσφορά ισχύει από τη Δευτέρα 15 Απριλίου μέχρι και την Κυριακή 21 Απριλίου. Καλωσορίστε την άνοιξη με τον πιο fashionable και οικονομικό τρόπο!
ΟΙ ΛΑΜΠΆΔΕΣ ΤΩΝ ACCESSORIZE ΕΠΙΣΤΡΈΦΟΥΝ ΓΙΑ ΤΈΤΑΡΤΗ ΧΡΟΝΙΆ!
Οι φετινές λαμπάδες των Accessorize είναι πιο girly από ποτέ και έρχονται να ξετρελάνουν νονές και βαφτιστήρια! Το super fluffy κουνελάκι, οι αγαπημένοι πολύχρωμοι μονόκεροι και τα χαριτωμένα αστεράκια προσθέτουν μαγεία και χρώμα στις λαμπάδες της συλλογής και κάνουν τις μικρές Accessorizers να ανυπομονούν να τις αποκτήσουν! Παραμυθένια party dresses, γκλιτεράτα παπουτσάκια και εντυπωσιακά hair accessories, από τη συλλογή Accessorize Angels και Monsoon Children, θα απογειώσουν το πασχαλινό δώρο της νονάς!
Η ΜΕΓΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ Α.Ε. ΚΑΙ ΟΙ ΓΙΑΤΡΟΊ ΤΟΥ ΚΌΣΜΟΥ ΚΟΝΤΆ ΣΕ ΒΡΈΦΗ ΚΑΙ ΕΓΚΎΟΥΣ
Οι Γιατροί του Κόσμου Ελλάδας και η ελληνική εταιρία ΜΕΓΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ Α.Ε., σε συνεργασία με την αλυσίδα ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗΣ, στέκονται υπεύθυνα δίπλα στα παιδιά και στις νέες μητέρες που βρίσκονται σε ανάγκη. Η σύμπραξη αφορά το πρόγραμμα των Γιατρών του Κόσμου «Μητέρα & Παιδί», που εστιάζει στην προστασία και στη φροντίδα των εγκύων και των βρεφών στην Ελλάδα, πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τον τοκετό, με στόχο να προσφέρει υγειονομική περίθαλψη σε εγκύους και νεογνά που ανήκουν σε ευάλωτες πληθυσμιακές ομάδες που διαβιούν στην περιοχή της Αθήνας, μέσα από το Ανοιχτό Πολυϊατρείο των Γιατρών του Κόσμου. Τo πρόγραμμα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων παροχή παιδιατρικών υπηρεσιών, κάλυψη φαρμακευτικού /υγειονομικού υλικού και διανομή βρεφικών ειδών. Έως και τις 16 Απριλίου, αγοράζοντας συγκεκριμένα προϊόντα της ΜΕΓΑ σε ειδικές προσφορές στα καταστήματα ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗΣ σε όλη την Ελλάδα, οι καταναλωτές συμβάλλουν στην ενίσχυση του προγράμματος. Γιατί τίποτα δεν είναι σημαντικότερο από το να στηρίξεις τη ζωή ενός βρέφους και μιας μητέρας που βρίσκονται σε ανάγκη. Η ενέργεια εντάσσεται στο συνολικό πρόγραμμα Εταιρικής Υπευθυνότητας της ΜΕΓΑ, με τίτλο“Πράξεις Φροντίδας”.
61
62
15.04.2019
ΣΗΜΕΙΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ
ΒΑLLOONS: ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΠΛΑΣΤΗΡΑ 129, ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 396, ΖΩΓΡΑΦΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 49, Ν. ΗΡΑΚΛΕΙΟY ΜΑΡΙΝΟΥ ΑΝΤΥΠΑ 60 – 64, ΠΕΙΡΑΙΑΣ ΥΨΗΛΑΝΤΟΥ 1, ΧΑΛΑΝΔΡΙ ΒΑΣ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ 16 & ΓΡΙΒA, ΒΟΥΛΑ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 6, BALLOONS– CAROUSEL ΑΓ.ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ 199, BALLOONS – CAROUSEL ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 16, ΚΑΛΑΜΑΚΙ ΚΑΛΑΜΑΚΙΟΥ 87 ΩΔΕΙΟ ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΝΑΚΑΣ: ΑΘΗΝΑ ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ 41, ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΛΕΩΦ. ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 422, ΑΙΓΑΛΕΩ ΙΕΡΑ ΟΔΟΣ 240, ΚΗΦΙΣΙΑ ΚΗΦΙΣΙΑΣ 281 & ΣΟΛΩΜΟΥ, ΝΕΑΣ ΣΜΥΡΝΗΣ ΟΜΗΡΟΥ 68, ΠΕΙΡΑΙΑΣ ΗΡΩΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ 7 – 9, ΓΛΥΦΑΔΑΣ Σ. ΛΑΖΑΡΙΔΗ 1 & Ν.ΖΕΡΒΑ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ: ΚΟΛΩΝΑΚΙ ΚΟΥΜΠΑΡΗ 1 T.G.I FRIDAYS: KOΛΩΝΑΚΙ ΝΕΟΦΥΤΟΥ ΒΑΜΒΑ 2, ΓΛΥΦΑΔΑΣ ΛΑΖΑΡΑΚΗ 43 ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ: ΙΑΤΡΕΙΟ ΤΣΕΝΙΚΛΙΔΗ ΕΡΜΙΟΝΗ (ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ), ΚΡΥΣΤΑΛΛΗ ΚΩΣΤΑ & ΚΥΠΡΟΥ 2 ΑΓ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ: ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΚΟΝΙΚΟΣ ΑΓ.ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ 170, ΩΡΑ ΤΕΧΝΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΘΕΟΜΗΤΟΡΟΣ 46 & ΠΩΓΩΝΙΟΥ 2, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΑΡΑΒΑΝΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΚΑΤΣΙΜΠΑ 37, VOLTA FUN TOWN Λ. ΒΟΥΛΙΑΓΜΕΝΗΣ 276 ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ: ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ "ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΕΛΕΝΗ" Λ.ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 354, DYSLEXIA CENTER ΛΕΩΦ. ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 421Β, ΜΑΡΙΟΣ ΚΟΡΜΑΣ (ΓΙΑΤΡΟΣ) ΑΓ. ΙΩΑΝΝΟΥ 53, BALLOONS ΜΠΟΥΡΜΠΟΥΛΗΘΡΕΣ ΤΣΙΜΙΣΚΗ 13, MONTESSORY WAY OF LIFE ΚΩΝ. ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ 9, STEM EDUCATION ΣΤΡΑΤΗΓΟΥ ΜΑΡΟΥΛΗ 7, ΑΙΓΑΛΕΩ: ICE N’ SCATE ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΠΑΠΠΑ 7 AΛΙΜΟΣ: ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΩΝ ΜΙΚΡΩΝ ΕΠΤΑΝΗΣΟΥ 4, ΜΠΟΡΤΣΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΧΑΡΙΛΑΟΥ ΤΡΙΚΟΥΠΗ 11 ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ: ΑΠΟ ΤΟ Α ΕΩΣ ΤΟ Ω ΜΠΟΥΣΙΟΥ 34, ΚΕΝΤΡΟ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ «ΕΝ ΓΝΩΣΕΙ» ΒΟΛΑΝΑΚΗ 17 & ΚΟΡΓΙΑΛΕΝΙΟΥ, ΣΧΟΛΕΣ ΓΟΝΕΩΝ (ΓΡΑΦΕΙΟ) ΛΑΚΩΝΙΑΣ 16, ΘΕΑΤΡΟ ΠΟΡΤΑ ΛΕΩΦ. ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 59, ΚΑΠΑΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ (ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ) ΧΑΤΖΗΚΩΣΤΑ 5 & ΒΑΣ. ΣΟΦΙΑΣ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ: ΠΑΙΞΕ ΓΕΛΑΣΕ ΚΥΠΡΙΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ 14 ΒΑΡΗ-ΒΑΡΚΙΖΑ: ΦΟΥΡΝΟΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ 98 & ΑΦΡΟΔΙΤΗΣ, PAPERCLUB ΒΑΣ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ 1, ΤΟ ΠΕΡΙΒΟΛΙ ΤΗΣ ΒΑΡΗΣ ΚΥΡΓΙΩΝ 15,
ΒΟΥΛΑ: ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΦΡΑΓΚΟΛΙΝΟ ΘΑΣΟΥ 1 ΒΡΙΛΗΣΣΙΑ: ΜΠΟΤΣΟΥ ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ (ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ) Λ. ΠΕΝΤΕΛΗΣ 39Α , ΑΓΡΙΟΚΥΚΝΟΙ ΓΡΑΜΜΟΥ 14, PLAYGYM, ΑΝΑΠΑΥΣΕΩΣ 18 ΒΥΡΩΝΑΣ: ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΜΠΟΥΡΑ ΧΡΥΣΑΝΘΗ Ν. ΕΛΒΕΤΙΑΣ 31, ΣΧΟΛΗ ΧΟΡΟΥ ΣΓΟΥΡΩΣ ΦΟΡΜΙΩΝΟΣ 137, ΚΕΝΤΡΟ ΜΕΛΕΤΗΣ ΧΟΡΟΥ ΝΤΑΝΚΑΝ ΧΡΥΣΑΦΗΣ 34 ΓΑΛΑΤΣΙ: ΣΤΑΣΙΝΑΚΗ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ (ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ) ΓΑΛΑΤΣΙΟΥ 139 & ΒΕΪΚΟΥ 1 ΓΕΡΑΚΑΣ: ΜΕΛΛΙΣΑΝΘΗ ΛΕΩΦ.ΜΑΡΑΘΩΝΟΣ 176 ΓΛΥΦΑΔΑ: MY PLAYCE ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 32, ΡΟΖΥ ΚΥΘΝΟΥ 22 & ΛΕΩΝΙΔΙΟΥ 6, ART & HOBBY ΛΑΖΑΡΑΚΗ 10, BABY BEAUTY ΑΓΓΕΛΟΥ ΜΕΤΑΞΑ 24-26, FRIDAYS ΛΑΖΑΡΑΚΗ 43, ΦΡΑΓΚΟΛΙΝΟ (ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ) ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 55, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΣΚΡΕΚΑ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ 94, BALUX CAFE (ΑΣΤΕΡΑΣ ΓΛΥΦΑΔΑΣ) ΑΣΤΕΡΙΑ ΓΛΥΦΑΔΑΣ, LAPIN MAGIC LAND ΛΕΩΦ. ΒΟΥΛΙΑΓΜΕΝΗΣ 97, OLIVER FAMILY HOUSE (ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ PLAZA) Λ.ΔΗΜ. ΑΓΓΕΛΟΥ ΜΕΤΑΞΑ 37 ΔΑΦΝΗ: 3ο ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΔΑΦΝΗΣ ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ 74, ΚΕΝΤΡΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΔΗΜΟΥ ΔΑΦΝΗΣ ΕΘΝΑΡΧΟΥ ΜΑΚΑΡΙΟΥ 146 ΕΛΛΗΝΙΚΟ: SPORTY'S INTERNATIONAL SCHOOL ΒΡΕΦΟΝΗΠΙΑΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ Λ. ΠΟΣΕΙΔΩΝΟΣ 16 ΖΩΓΡΑΦΟΥ: KENTΡΟ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ LINGUALAND ΓΑΛΗΝΗΣ 34 ΙΛΙΟΝ: Β. & Π. ΚΩΤΟΥΛΑ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΑΓ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ 43 ΙΛΙΣΙΑ: ΚΕΝΤΡΟ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ ΠΑΠΑΒΑΛΣΑΜΗ ΚΡΑΤΕΡΟΥ 36, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΥ -ΚΡΕΚΑ Η. ΠΟΤΑΜΙΟΥ 2, ΔΑΜΑΛΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ (ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ) ΛΕΩΦ. ΒΑΣΙΛΙΣΣΗΣ ΣΟΦΙΑΣ 86 ΚΑΤΩ ΠΕΤΡΑΛΩΝΑ: "ΕΛΑ ΝΑ ΠΑΙΞΟΥΜΕ", ΚΥΡΙΑΔΩΝ 7 ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗ: ΜΟΥΣΕΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΩΝ ΣΙΒΡΙΣΣΑΡΙΟΥ 6, ΤΟ ΣΥΜΒΟΛΟ ΕΘΝ. ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ 144, ΩΡΑ ΓΙΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΕΘΝ. ΜΑΚΑΡΙΟΥ 1, 1ος ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗΣ, 2ος ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗΣ, ΚΑΛΛΙΘΕΑ: ΣΧΟΛΗ ΧΟΡΟΥ ΜΑΡΙΑ ΓΙΑΟΥΝΤΖΗ ΔΟΪΡΑΝΗΣ 8-10, ΣΤΑΥΡΟΣ ΝΙΑΡΧΟΣ (ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ) ΠΕΙΣΙΣΤΡΑΤΟΥΣ & ΣΑΧΤΟΥΡΗ, SERPE COFFEE ΔΟΪΡΑΝΗΣ 190 ΚΕΝΤΡΟ ΑΘΗΝΑ: EVEREST ΠΕΙΡΑΙΩΣ 141, ΑΝΑΨΥΚΤΗΡΙΟ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΑΜΑΛΕΙΑΣ 2-4, ΚΑΦΕΝΕΙΟ ΦΩΚΙΑΝΟΥ ΒΑΣ.ΟΛΓΑΣ 1, ΙΑΝΟΣ ΣΤΑΔΙΟΥ 24, ΜΟΥΣΕΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΚΟΔΡΟΥ 9, ΚΙΝΗΤΗ-
ΡΑΣ ΣΤΟΥΝΤΙΟ ΕΡΕΧΘΕΙΟΥ 22, ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΚΑΡΑΤΖΑ 7 & ΤΣΑΜΗ ΚΑΡΑΤΑΣΣΟΥ, ΜΟΥΣΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΔΩΝ ΗΡΑΚΛΕΙΔΩΝ 16, ΑΤΤΕΝΙUM ΩΔΕΙΟ ΑΔΡΙΑΝΟΥ 3, ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ ΗΒΗΣ 23, ΣΟΚΟΛΑΤΑ 56 ΕΡΜΟΥ 56, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΨΑΡΡΟΣ ΜΙΧΑΛΑΚΟΠΟΥΛΟΥ 94, ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΕΚΔΟΣΕΩΝ ΛΙΒΑΝΗ ΣΟΛΩΝΟΣ 98, ΕΘΝΙΚΗ ΛΥΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ 59-61, ΘΕΑΤΡΟ 104 ΕΥΜΟΛΠΙΔΩΝ 41, ΤΕΧΝΟΠΟΛΙΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 100, ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΟ ΜΟaΥΣΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ 12, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΤΑΚΗΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ 65, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ 118, ΚΑΦΕ ΚΟΡΝΑΡΟΥ ΚΟΡΝΑΡΟΥ & ΕΡΜΟΥ, ΘΗΣΕΙΟ ΕΝΑ ΘΕΑΤΡΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΕΧΝΕΣ ΤΟΥΡΝΑΒΙΤΟΥ 7, ART & HOBBY ΠΡΑΞΙΤΕΛΟΥΣ 31, BIOS ΠΕΙΡΑΙΩΣ 84, ΑΓΚΥΡΑ (ΠΟΛΥΧΩΡΟΣ) ΣΟΛΩΝΟΣ 124, ΘΕΑΤΡΟ ΑΒΑΤΟΝ ΕΥΠΑΤΡΙΔΩΝ 3, ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΝΗΣ (ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ) ΣΟΛΩΝΟΣ 52, ΡΟΙΝΙΩΤΗ ΣΤΑΜΑΤΙΑ (ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ) ΒΑΣΙΛΙΣΣΗΣ ΣΟΦΙΑΣ 96, ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΓΙΑΝΤΖΟΓΛΟΥ (ΜΑΙΕΥΤΗΡΑΣ – ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ) ΠΑΣΤΕΡ 11, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΧΡΙΣΤΑΚΗΣ ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ 10-12, ΘΕΑΤΡΟ ΚΙΒΩΤΟΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 115, ΘΕΑΤΡΟ ΚΑΠΠΑ ΚΥΨΕΛΗΣ 2, ΤΣΙΡΑΚΗΣ ΒΑΣΙΛΗΣ (ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ) ΚΥΨΕΛΗΣ 80, FOKA NEGRA Cafe-Bistrot ΦΩΚΙΩΝΟΣ ΝΕΓΡΗ 32, ΚΟΥΚΛΟΣΠΙΤΟ ΠΡΑΣΣΕΙΝ ΑΛΟΓΑ ΒΟΥΛΓΑΡΟΚΤΟΝΟΥ 60 ΚΟΛΩΝΑΚΙ: EΡΓΑΣΤΗΡΙ ΘΕΑΤΡΟΥ ΠΟΡΤΑ – ΞΕΝΙΑ ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ ΜΕΛΙΝΑΣ ΜΕΡΚΟΥΡΗ 54, ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΩΤΗΣ (ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ) ΥΨΗΛΑΝΤΟΥ 5, ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΥΚΛΑΔΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΝΕΟΦΥΤΟΥ ΔΟΥΚΑ 4, ΜΑΡΙΑ ΔΑΜΟΛΗ(ΟΡΘΟΔΟΝΤΙΚΟΣ) ΒΑΣ. ΣΟΦΙΑΣ 25, IFA ΣΙΝΑ 31, CAKE ΗΡΟΔΟΤΟΥ 15, ΜΕΓΑΛΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ – ΛΙΛΙΑΝ ΒΟΥΔΟΥΡΗ ΒΑΣ. ΣΟΦΙΑΣ & ΚΟΚΚΑΛΗ, YOLENISΣΟΛΩΝΟΣ 9, ΔΗΜΗΤΡΑ ΔΑΜΤΣΑ (ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ) ΔΕΙΝΟΚΡΑΤΟΥΣ 11, JACK IN THE BOX, ΚΩΛΕΤΤΗ 4 ΚΟΥΚΑΚΙ: ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΓΓΕΛΗ, (ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΟΣ) ΔΡΑΚΟΥ 3-5, ΒΑΣΩ ΠΑΠΑΊΩΑΝΝΟΥ (ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ) ΔΡΑΚΟΥ 3, ΜΙΚΡΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ 70, ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΣ: ΠΑΛΑΤΑΚΙ ΣΥΡΟΥ 48, ΠΛΑΣΤΕΛΙΝΗ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΜΑΡΚΟΥ ΜΠΟΤΣΑΡΗ 3 ΚΕΡΑΤΣΙΝΙ: ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΚΟΥΓΙΟΥΜΤΖΗΣ ΜΥΣΤΡΑ 51 ΚΗΦΙΣΙΑ: PLAYMOBIL FUN PARK ΑΜΑΛΙΑΔΟΣ 4 & ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ, LITTLES ΕΛΑΙΩΝ 23, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΕΥΑ ΠΑΠΑΔΑΚΗ ΚΥΡΙΑΖΗ 6-8, ΜΟΥΣΕΙΟ ΟΤΕ ΠΡΩΤΕΟΣ 25, LAPIN MAGIC LAND 17Ο ΧΛΜ ΕΘΝ. ΟΔΟΥ ΑΘΗΝΩΝ-ΛΑΜΙΑΣ MAΡΟΥΣΙ: PASTIS EMΠΟΡΙΚΟ «GOLDEN
HALL», EVITA ΑΓ. ΦΙΛΟΘΕΗΣ 1 & ΠΑΡΝΗΘΟΣ, ΜΙΚΥ ΔΩΡΙΕΩΝ 17 (ΕΝΑΝΤΙ ΟΛΥΜΠ. ΣΤΑΔΙΟΥ), ΙΑΝΟΣ GOLDEN HALL ΜΑΡΟΥΣΙ, MAIK ARTISTIC TEAM(KOMMΩΤΗΡΙΟ) ΚΗΦΙΣΙΑΣ 41-47, VOLTA FUN TOWN Λ.ΚΗΦΙΣΙΑΣ 41-45, ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΔΟΥΚΑΣ ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 151,ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ "ΟΝ ΤΗΕ CANVAS" ΑΡΕΩΣ ΚΑΙ ΚΡΟΝΟΥ 1 ΜΕΛΙΣΣΙΑ: BABY BEAUTY, Λ. ΠΕΝΤΕΛΗΣ 3, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΓΚΟΛΤΣΙΟΥ(ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣΑΝΑΠΤΥΞΙΟΛΟΓΟΣ), Λ.ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 71 ΜΟΣΧΑΤΟ: JUNIORS ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΟΥ 84 Ν. ΗΡΑΚΛΕΙΟ: ΜΑGENTA ARTY WORKSHOP ΑΓ.ΤΡΙΑΔΟΣ 8 Ν. ΚΟΣΜΟΣ: KENTΡO ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ ΖΙΑΝΙΚΑ ΑΓΛΑΟΝΙΚΗΣ 9, LINA DANCE STUDIO ΣΧΟΛΗ ΧΟΡΟΥ ΤΙΜΟΞΕΝΟΥΣ 17, Ν. ΣΜΥΡΝΗ: ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ ΕΥΡΩΓΝΩΣΗ, ΠΛ.ΗΡΩΩΝ ΚΥΠΡΟΥ & ΜΑΔΥΤΟΥ 32, MARK & ALICE ΚΟΡΑΗ 31, ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΗΣ ΧΑΡΑΣ 2ας ΜΑΙΟΥ 3, ΚΕNTΡΑ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ SO EASY ΚΑΛΛΙΠΟΛΕΩΣ 1, ΓΥΑΛΙΝΟ ΜΟΥΣΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΛΕΩΦ. ΣΥΓΓΡΟΥ 143, CAKE 22 2(ΟΣ) ΜΑΪΟΥ, ΙΔΕΕΣ-ΦΡΟΥ ΦΡΟΥ-ΧΡΩΜΑΤΑ ΚΩΝ/ ΝΟΥ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ 26, ΧΗΝΟΠΟΥΛΟΥ ΕΛΕΝΗ (ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ) ΑΓΙΑΣ ΣΟΦΙΑΣ 86 Ν. ΕΡΥΘΡΑΙΑ: GYMBOREE PLAY & SING (ΔΗΜ.ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ) ΤΑΤΟΙΟΥ 102, DANCING SCISSORS (ΚΟΜΜΩΤΗΡΙΟ) ΤΑΤΟΙΟΥ 102 ΝΙΚΑΙΑ: ΡΙΖΑΚΗ ΣΟΦΙΑ (ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ) Κ. ΓΙΕΜΕΛΟΥ 323, ΣΤΑΥΡΟΣ ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΣ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ 7Ης ΜΑΡΤΙΟΥ 57, "ΕΛΑ ΝΑ ΠΑΙΞΟΥΜΕ", ΠΕΤΡΟΥ ΡΑΛΛΗ 232 ΠΑΓΚΡΑΤΙ: ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ "ΓΑΤΟΣ ΜΑΟΥΡΙΤΣΙΟ" ΕΥΦΡΟΝΙΟΥ 10-12, ΦΡΟΥΤΟΠΛΑΝΗΤΕΣ ΕΜΠΟΡΙΚΟ «ATHENSMILLENIUM» YMHTTOY 110, BABY HAIR ART GK. ΣΠΥΡΟΥ ΜΕΡΚΟΥΡΗ 25, STEP BY STEP ΠΛΩΤΙΝΟΥ 5, FACE STRANE ΛΕΩΦ. ΒΑΣ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ 5-7, ΘΕΑΤΡΟ SCROW ΑΡΧΕΛΑΟΥ 5, ΛΕΞΙΚΟΠΩΛΕΙΟ ΣΤΑΣΙΝΟΥ 13, ΠΛΕΙΑΔΕΣΣΠΥΡΟΥ ΜΕΡΚΟΥΡΗ 62 ΠΑΛΑΙΟ ΦΑΛΗΡΟ: ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΙΔΡΥΜΑ ΣΤΑΥΡΟΣ ΝΙΑΡΧΟΣ, ΛΥΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ, ΑΟΠΦ ΦΑΛΗΡΟΥ (ΚΟΛΥΜΒΗΤΗΡΙΟ Π.ΦΑΛΗΡΟΥ) Δ.Α.Κ ΠΑΛΑΙΟΥ ΦΑΛΗΡΟΥ, VOLTA FUN TOWN ΜΑΡΙΝΑ ΦΛΟΙΣΒΟΥ, BOOKTAILS ΑΡΤΕΜΙΔΟΣ 47 & ΑΓΙΟΥΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ 58 ΠΑΠΑΓΟΥ: VERDE ΑΛΣΟΣ ΠΑΠΑΓΟΥ, ΣΤΡ. ΑΛ. ΠΑΠΑΓΟΥ & ΠΕΝΤΕΛΗΣ ΠΕΙΡΑΙΑΣ: ΛΙΛΗ ΜΕΛΑ (ΠΑΙΔΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ) ΗΡΩΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ 5, ΜΑΓΕΜΕΝΗ ΠΥΞΙΔΑ ΚΑΡΑÏΣΚΟΥ 108, ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΤΕΧΝΗ ΑΛΚΙΒΙΑΔΟΥ 57 & ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΡΑΣ, ΝΕΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΚΑΡΑΟΛΗ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ 43 & ΚΑΡΑÏΣΚΟΥ, ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΧΡΩΜΑ ΧΑΡ.
ΤΡΙΚΟΥΠΗ 46-48, MINI SPORT SCLUB ΣΩΤΗΡΟΣ 39 & ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΥ 159, ΗΑPPY HIPPIE MEΣΟΛΟΓΓΙΟΥ 16 ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ: MIND THE GAP ΑΙΜΙΛΙΟΥ ΒΕΑΚΗ 29, ΑRT & HOBBY ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ 65 ΠΕΥΚΗ: WONDERLAND ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 3 ΣΕΠΟΛΙΑ: ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΒΡΕΦΟΚΟΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΡΟΔΟΥ 181, KΟΣΜΟΪΑΤΡΙΚΗ ΑΜΦΙΑΡΟΥ 165 ΣΠΑΤΑ: EMΠΟΡΙΚΟ ΠΑΡΚΟ «SMARTPARK» ΕΜΠΟΡ. ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΥΛΑΚΗ, SMART PLAYLAND ΕΜΠΟΡ. ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΥΛΑΚΗ ΤΑΥΡΟΣ: ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΚΟΓΙΑΝΝΗKAKOYIANNIS FOUNDATION ΠΕΙΡΑΙΩΣ 206, EMΠΟΡΙΚΟ «ΑΤΗΕΝSHEART» ΠΕΙΡΑΙΩΣ 180, VOLTA FUN TOWN ΠΕΙΡΑΙΩΣ 180, ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 254, ΦΙΛΟΘΕΗ: ΠΑΛΙΑ ΑΓΟΡΑ ΚΕΧΑΓΙΑ 26, ΝΗΠΙΑΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΟΥ 1 & ΒΑΣ. ΦΡΕΙΔΕΡΙΚΗΣ XAÏΔΑΡΙ: PROSKALO ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΟΥ 31, BALLOONS-COCO LIGO ΧΙΟΥ 16 ΧΑΛΑΝΔΡΙ: ΜΙΚΡΟΣ ΚΟΡΑΗΣ KATΣΟΥΛΙΕΡΗ 4, Ι LOVEDYSLEXIA ΑΓ.ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ 107 & ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΠΛΑΣΤΗΡΑ, ΚΑΦΕ ΜΠΑΡ «ΤΟ ΣΠΙΤΙ» ΑΝΔΡ. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 9, ΧΡΩΜΑΤΙΣΤΕΣ ΜΕΡΕΣ (DANCEVACUUM), ΔΙΟΓΕΝΟΥΣ 42, ΤΡΙΚΥΚΛΟ ΛΕΩΦ. ΠΕΝΤΕΛΗΣ 104, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΚΑΛΠΟΓΙΑΝΝΗ-ΜΑΥΡΟΜΜΑΤΗ ΔΑΝΑΙΔΩΝ 2- ΠΛ.ΦΛΥΑΣ, ΚΕΝΤΡΟ ΝΟΗΣΗ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ 54, ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΟΥΜΕ ΟΛΥΜΠΟΥ 25,OPTOMETRIA ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΥ 44 & ΔΑΙΔΑΛΟΥ ΧΟΛΑΡΓΟΣ: ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΤΗΣ ΧΑΡΑΣ ΑΕΤΙΔΕΩΝ 15, 1ος ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΧΟΛΑΡΓΟΥ, 2οςΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΧΟΛΑΡΓΟΥ ΨΥΧΙΚΟ: FROG AND THE CROWN OΜΗΡΟΥ 14, ΧΑΡΤΟΠΟΛΙΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ 1 & ΛΕΩΦ.ΚΗΦΙΣΙΑΣ, GYMBOREE PLAY & MUSIC ΛΕΩΦ. ΚΗΦΙΣΙΑΣ 198(1ος ΟΡΟΦΟΣ), SAFE BEBE ΔΗΜ.ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ 13Α, ART & HOBBY ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 4, MY PLACE ΑΔΡΙΑΝΕΙΟΥ 44
Γίνετε συνδρομητές στο Taλκ. Πληροφορίες στο www.talcmag.gr
Σχεδιασμένα από ειδικούς, ελεγμένα από παιδιά
Υψηλής ποιότητας υλικά με στρογγυλεμένες γωνίες και λεία επιφάνεια
Εσωτερικοί μεταλλικοί σύνδεσμοι για μέγιστη ασφάλεια και αντοχή.
Εργονομικό, ελαστικό σύστημα σανίδων από 6 στρώματα σημύδας, που προσαρμόζεται στο σώμα κάθε παιδιού.
FLEXA brand stores : Athens Glyfada | Athens Melissia Thessaloniki Mediterranean Cosmos Heraklion | Kalamata FLEXA shop in shops : Athens notoshome Golden Hall Volos Ikos | Rhodes Kalopetris
Η εξασφάλισή σας στην ποιότητα και την ασφάλεια
www.flexaworld.com Ελεγμένα ως προς την ασφάλεια
Φυσικά υλικά
Συλλέγουμε τα υψηλότερης ποιότητας δέντρα από τα δάση μας, και τα επεξεργαζόμαστε στα δικά μας πριστήρια, για να κατασκευάσουμε έπιπλα υψηλής ποιότητας. Από τα δάση μας, στο σπίτι σας.
5-ετής κατασκευαστική εγγύηση 5-ετής εγγύηση διαθεσιμότητας εξαρτημάτων για την ανάπτυξη του κρεβατιού
facebook.com/FLEXAGreece Ζητούνται συνεργάτες σε όλη την Ελλάδα