Taλκ 90

Page 1

21.10.2020

90

38


Πώς πέρασε ο καιρός; Μαζί με τις Εκδόσεις Πατάκη πέρασε! 9 χρόνια τώρα, δεν έχασαν ούτε τεύχος! Ήταν κοντά μας σε κάθε χαρά, σε κάθε γιορτή, σε κάθε αφιέρωμα, σε κάθε μας στιγμή!

...σας ευχαριστούμε μέσα από την καρδιά μας!


03

21.10.2020

9 χρόνια Τaλκ ΤΗΣ ΜΑΡΚΕΛΛΑΣ ΔΗΜΟΥ

Π

ροσπαθώ να βρω κάτι πολύ γιορτινό, χαρούμενο, πρωτότυπο και έξυπνο να γράψω –9 χρόνια Τaλκ είναι αυτά– και δεν προκύπτει. Και ξέρω γιατί δεν προκύπτει. Γιατί το πιο απλό και το πιο αυτονόητο είναι αρκετό για να γιορτάσουμε. Μέσα μας και έξω μας. 9 κεράκια φωτίζουν μια προσπάθεια γεμάτη δύσκολες στιγμές, σε καιρούς περίεργους. Πολλές οι μικρές και οι μεγάλες χαρές, ακόμη πιο πολλές οι απογοητεύσεις. Πολλά τα «θα τα παρατήσω» λίγο πριν από τα τόσα «διάβασα στο Τaλκ ένα υπέροχο άρθρο», λίγο πριν τα μηνύματα και τα τηλέφωνα από αναγνώστες –ακόμη και για να παραπονεθούν «γιατί το τεύχος

δεν έχει φτάσει στην ώρα του στο σημείο διανομής»– αυτά μας κρατούν και θα μας κρατούν ακόμα ξάγρυπνους τις Τετάρτες το βράδυ στο τυπογραφείο. Αυτά και η εμπιστοσύνη τόσων εταιρειών που επιλέγουν το Τaλκ για να μιλήσουν στο δικό τους, στο δικό μας κοινό. Τους ευχαριστούμε απέραντα, έναν έναν ξεχωριστά. Ξέρεις, καμιά φορά, όταν δημιουργείς κάτι με τόση αγάπη και με τη βοήθεια των σωστών ανθρώπων, όταν αυτό γίνεται η ζωή σου και η καθημερινότητά σου, δεν μπορείς να πάρεις τις αποστάσεις σου και να το παρατηρήσεις. Μοιάζει λίγο με το να μεγαλώνεις ένα παιδί· σε συνεπαίρνει η διαδικασία, η ενέργεια που αφιερώνεις, ο ενθουσιασμός. Και δεν στέκεσαι να «δεις τι έκανες». Ευτυχώς υπάρχουν στιγμές που σ’ το θυμίζουν. Μία τέτοια στιγμή για μένα ήταν στην πρόσφατη μετακόμιση,

όταν έπρεπε να μεταφέρω το αρχείο των τευχών μας. 89 παρακαλώ. Και άρχισα να τα ξεφυλλίζω ένα ένα, σαν ενθουσιασμένος αναγνώστης. Μια ακόμη ήταν οι ευχές συνεργατών και φίλων. Όχι γιατί ήταν όμορφες και ενθουσιώδεις, αλλά κυρίως γιατί περιγράφουν το Taλκ όπως ακριβώς το έχουμε φανταστεί, όπως ακριβώς θέλουμε να είναι. Υπάρχει πιο όμορφο πράγμα από αυτό; Όχι, πείτε μου. Ευχαριστούμε Υ.Γ.: Στο έργο του εννιάχρονου σχεδόν Πέτρου, μια φανταστική οικογένεια μονόκερων ετοιμάζεται να μπει στο ματζέντα κάστρο της για να σβήσει την υπέροχη τούρτα που έχει ετοιμάσει η υπέροχη μαμά του! Ας μείνουμε ασφαλείς, λοιπόν, προς το παρόν, στα φανταστικά μας κάστρα.


04

21.10.2020

32

ΠΕΡΙ ΕΧΟΜΕΝΑ

03 | Σποτ 08 | Ανδρέας Κωνσταντόπουλος: Οι νέοι γονείς είναι φοβικοί 16 | Για την παράξενη χρονιά που διανύουμε… 18 | Παίζοντας με τα συναισθήματα 20 | Αυτοεξέταση μαστών 22| «Είναι θέμα δασκάλου». Ή μήπως όχι; 24 | Παίζοντας με το μέλλον 26 | Η φαντασία στην εξουσία 28 | Θα μάθω στον γιο μου να σέβεται τις γυναίκες. Θα μάθω και στην κόρη μου να κάνει ακριβώς το ίδιο. 30 | Προστασία από λοιμώξεις κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης 32 | Ένα ακόμη τυχαίο περιστατικό γυναίκας του δυτικού κόσμου 34 | Εριέττα-Κορονοϊός: Σημειώσατε 1 36 | Η καλύτερη χειρότερη μέρα της ζωής σου 38 | Η Ιζαμπέλ Φιλιοζά μάς συστήνει τη θετική γονεϊκότητα 40 | Προλαμβάνοντας τη μηνιγγίτιδα Β 41 | Πιτσίλες 42 | Like 43 | Φτού και βγαίνω 47 | Πώς θα φτιάξετε την πιο τέλεια Halloween Κολοκύθα 48 | Διαβάζοντας 60 | Α-ταλξίες γονέων 61 | Δελτία Τύπου 62 | Βρές το

No 90 21.10.2020

www.facebook.com/talcmag @talcmag /talcmag

ΤΑΛΚ ΕΚΔΟΤΙΚΗ - ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΗ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Ε.Π.Ε ΙΚΟΝΙΟΥ 4-6, 142 35, Ν. ΙΩΝΙΑ-ΑΛΣΟΥΠΟΛΗ ΤΗΛ.: 210 6753180, ΦΑΞ: 210 6753189 Ε-ΜAIL: info@talcmag.gr

ΥΠΟΔΟΧΗ ΥΛΗΣ & ΔIAΦΗΜΙΣΗΣ: Μαρκέλλα Δήμου (mdimou@talcmag.gr)

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: Μαρκέλλα Δήμου (mdimou@talcmag.gr)

ΦΩΤΟ ΘΕΜΑΤΩΝ: Shutterstock

TΜΗΜΑ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ: Γεωργία Γιώτη (ggioti@talcmag.gr) ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: Πελιώ Παπαδιά (ppapadia@talcmag.gr)

DESIGN: Nικόλας Κουκουράκης

ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ: Μαρία Αυγέρη, Σαράντης Βλάχος, Μαρκέλλα Δήμου, Κατερίνα Ζαρίμη, Μαρία Κοκκινιώτη, Μαριάννα Κουμαριανού, Μαρία Μπαλούτσου, Πελιώ Παπαδιά, Σουζάνα Παπαφάγου ΕΚΤΥΠΩΣΗ: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

ΔΙΑΝΟΜΗ: FREE SUNDAY Η διεύθυνση του περιοδικού Τaλκ δεν φέρει καμία ευθύνη και δεν υιοθετεί απαραίτητα τις απόψεις των επιστημόνων και άλλων ειδικών συνεργατών που ενυπόγραφα αρθρογραφούν στην έκδοση. Προτού χρησιμοποιήσετε οποιοδήποτε προϊόν διαφημίζεται, άμεσα ή έμμεσα, στην εφημερίδα, ή ακολουθήσετε τις συμβουλές των ειδικών, ρωτήστε τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή ολική, μερική ή περιληπτική ή κατά παράφραση ή διασκευή και απόδοση του περιεχομένου του εντύπου με οποιονδήποτε τρόπο μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, χωρίς την προηγούμενη άδεια του εκδότη.

NΟΜΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Γιάννης Καλλές


Το Τaλκ γιορτάζει τα 9 του χρόνια και επιλέγει τα 9 αγαπημένα του βιβλία από τις Εκδόσεις Καλειδοσκόπιο.

21.10.2020

Έδαφος (2005). Γιατί λέμε ότι το έδαφος είναι ζωντανό; Ποιοι είναι φίλοι του και ποιοι οι εχθροί του; Τι σημαίνει βιολογική και τι παραδοσιακή γεωργία; Τι είναι μεταλλαγμένα τρόφιμα και πώς θα τα αποφύγουμε; Γιατί είναι σημαντικό να σωθούν οι ντόπιες ποικιλίες φυτών και ζώων; Οι απαντήσεις δίνονται στο Έδαφος, που δεν είναι ένα απλό βιβλίο, μα ένας ολόκληρος κόσμος, ένα πακέτο με υλικό που υποστηρίζει διαθεματικές προσεγγίσεις και πρώτο το Καλειδοσκόπιο έφτιαξε για γονείς-εκπαιδευτικούς και παιδιά, έπειτα από πολυετή εργασία. Ευχάριστο και επιστημονικά τεκμηριωμένο, περιέχει μεταξύ άλλων σπόρους, μία ταινία, υλικά για πειράματα, έντυπα και αφίσα.

Μελάκ, μόνος, της Αργυρώς Πιπίνη, σε εικονογράφηση Αχιλλέα Ραζή (2016). Ο Μελάκ. Ένα αγόρι. Μια χώρα. Ο πόλεμος. Το ταξίδια. Ο φόβος. Η ελπίδα. Οι ιστορίες. Τα όνειρα. Μια λυρική, ποιητική ιστορία για τους πρόσφυγες που χωράει πολλές ιστορίες ‒φαίνεται απλή, ίσως γιατί παραμένει αναλλοίωτη στον χρόνο, με ζώντα χρώματα και το σχήμα που της αρμόζει ‒αναλλοίωτα κι αυτά. Εμείς απλώς τα αναγνωρίζουμε πιο εύκολα γιατί βλέπουμε σε αυτά το Χαλέπι, τη Λέσβο, την Αθήνα…

Μια κάμπια πολύ πεινασμένη, του Eric Carle, του εξαιρετικού δημιουργού που έχει ταυτίσει το όνομά του με το Καλειδοσκόπιο (2006 και 2019-επετειακή έκδοση). Η μεταμόρφωση μιας μικρής, πεινασμένης κάμπιας σε μια υπέροχη, πολύχρωμη πεταλούδα! Ένα βιβλίο για την άνοιξη, την πιο όμορφη εποχή του χρόνου. Ένα βιβλίο που υμνεί την ομορφιά και τη μαγεία της Φύσης. Ένα βιβλίο που θα το χαρούν τα πολύ μικρά παιδιά, ενώ, ταυτόχρονα, θα μαθαίνουν διασκεδάζοντας τους αριθμούς ως το δέκα και τις ημέρες της εβδομάδας. Θυμίζουμε πως ο συγγραφέας έχει πει ότι η κάμπια είναι ένα βιβλίο για την ελπίδα, για το πώς ο καθένας από εμάς μπορεί να γίνει μια όμορφη πεταλούδα, ν’ ανοίξει τα φτερά του και να πετάξει.

Είμαι πρόσφυγας από την Κερύνεια, του Νεκτάριου Στελλάκη, σε εικονογράφηση Αχιλλέα Ραζή (2017). Μετά την εισβολή του Αττίλα στην Κύπρο, το καλοκαίρι του 1974, πολλοί εκδιώχτηκαν από τα σπίτια και τις περιουσίες τους. Όπου κι αν βρίσκονται, κουβαλούν μέσα τους μια μικρή φλόγα και προσδοκούν την ώρα που θα επιστρέψουν στις εστίες τους. Η ιστορία του βιβλίου, του πρώτου παιδικού για το Κυπριακό, βασίζεται σε πραγματικά πρόσωπα και γεγονότα.

Άννα Νεμπαυλάκη Το Φτου και Βγαίνω είναι μια νέα εκπαιδευτική προσέγγιση, που έχει ως σκοπό την ανάπτυξη της αυτοεκτίμησης του παιδιού για την αποτροπή της βίας. Επίσης, είναι μία εκπαιδευτική πρόταση που στοχεύει στην ενίσχυση της δημιουργικότητας με αρωγό την τέχνη.

05

Η Μαίρη Πινέζα, των Σούλας Μητακίδου και Ευαγγελίας Τρέσσου, σε εικονογράφηση Απόστολου Βέττα (2010). Το δεύτερο (μετά την επίσης πολυαγαπημένη Γάτα Κουμπάρα) Big Picture Book που κυκλοφόρησε στην Ελλάδα, δυναμικό εργαλείο στα χέρια γονιών και εκπαιδευτικών που θέλουν να καλλιεργήσουν την αγάπη των παιδιών για το διάβασμα. Μια συναρπαστική ιστορία περιπλανήσεων και ανατροπών, με μια απρόσμενη πρωταγωνίστρια: τη Μαίρη Πινέζα. Ένα απολαυστικό ταξίδι που μυεί TA παιδιά στην αναγνωστική εμπειρία. Διατίθεται στη νοηματική και σε οπτική προσαρμογή για παιδιά με προβλήματα όρασης, στην ηλεκτρονική βιβλιοθήκη ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΧΩΡΙΣ ΟΡΙΑ.

Ένας κόσμος σε κίνηση, της Μαρίζας Ντεκάστρο (2017). Η Γαλλική και η Αμερικανική Επανάσταση συγκλονίζουν ολόκληρο τον κόσμο, από τα Βαλκάνια έως τη Λατινική Αμερική, και φέρνουν στο προσκήνιο νέες ιδέες, κοινωνικές ομάδες, ισορροπίες. Τον ίδιο καιρό, εξερευνητές, με τα ταξίδια τους, διευρύνουν τα όρια του παγκόσμιου χάρτη, ενώ επιστήμονες, μέσα από την παρατήρηση και το πείραμα, διευρύνουν τα όρια της γνώσης. Μια αληθινά συγκλονιστική εποχή, λίγο πριν, λίγο μετά το 1821, παρουσιάζεται σε ένα από τα πιο ξεχωριστά παιδικά βιβλία γνώσεων που έχουμε διαβάσει.

Το βιβλίο είναι αποτέλεσμα της συμβολής πολλών καλλιτεχνών από τη ζωγραφική, τη γλυπτική, την παραστατική τέχνη, τη λογοτεχνία, τη μουσική, την αρχιτεκτονική και τον κινηματογράφο, αλλά και ειδικών από την ψυχολογία, τη φιλοσοφία και την εκπαίδευση. Απευθύνεται σε παιδαγωγούς, καλλιτέχνες, φιλότεχνους, ψυχολόγους και γονείς. Είναι κατάλληλο για παιδιά προσχολικής και σχολικής εκπαίδευσης, αλλά και για ενήλικες που ενδιαφέρονται για την αυτογνωσία. Αποτελεί ένα πλήρες εγχειρίδιο με παραμύθια, ιστορίες, κείμενα, έργα τέχνης, πολυποίκιλες δραστηριότητες και φύλλα εργασίας. Οι ενότητές του μπορούν ν’ αναπτυχθούν όλες μαζί καθ’ όλη τη διάρκεια ενός σχολικού έτους με στόχο την ανάπτυξη της αυτοεκτίμησης, ή καθεμία ξεχωριστά, με έναν στόχο που μπορεί να οριστεί με βάση τον τίτλο της ενότητας, για παράδειγμα την εκμάθηση της υγιεινής διατροφής. Επιπλέον, μία θεματική μπορεί ν’ αποτελέσει από μόνη της αντικείμενο μελέτης, για παράδειγμα τα λαϊκά παραμύθια.

8 κρυψώνεσ αυτοεκτίμησησ για να βρεισ τον εαυτό σου* και να παίξεισ με τουσ άλλουσ!

ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ

Το υλικό έχει εγκριθεί από το Υπουργείο Παιδείας. (Αθήνα,10/3/2017 Αριθ. Πρωτ. : Φ.14/36263/ΕΚ/40981/Δ1)

*

το σώμα σου τισ σκέψεισ σου τισ αισθήσεισ σου τα συναισθήματά σου τη σχέση σου μ’ εσένα και τουσ άλλουσ το πλαίσιό σου τη διατροφή σου την ψυχή σου

ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ

Φτου και Βγαίνω, της Άννας Νεμπαυλάκη, σε εικονογράφηση Αλέξη Κουβαριτάκη (2018). Το βιβλίο, αποτέλεσμα της συμβολής καλλιτεχνών από τη ζωγραφική, τη γλυπτική, την παραστατική τέχνη, τη λογοτεχνία, τη μουσική, την αρχιτεκτονική αλλά και ειδικών από την ψυχολογία, τη φιλοσοφία και την εκπαίδευση, αποτελεί μια νέα εκπαιδευτική προσέγγιση που έχει ως σκοπό την ανάπτυξη της αυτοεκτίμησης του παιδιού για την αποτροπή της βίας. Είναι μια πρόταση που στοχεύει στην ενίσχυση της δημιουργικότητας με αρωγό την τέχνη και απευθύνεται σε παιδαγωγούς, καλλιτέχνες, φιλότεχνους, παιδοψυχολόγους και γονείς. Κατάλληλο για παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας, αποτελεί ένα πλήρες εγχειρίδιο με παραμύθια, ιστορίες, κείμενα, έργα τέχνης, δραστηριότητες και φύλλα εργασίας.

Αν, της Αγαθής Δημητρούκα, σε εικονογράφηση Tàssies (2018). Πριν διαβάσετε το βιβλίο, απαντήστε στα «αν» του με τη φαντασία σας. Και κάντε το σαν παιχνίδι: κάθε φορά που θα θέλετε να το ξεφυλλίσετε, να βρίσκετε και μια καινούργια απάντηση. Θα εκπλαγείτε με το πόσο ποιητικά και πόσο όμορφα θα βλέπετε όλα τα καθημερινά σας «αν», αφού, μαζί με το βιβλίο, θα έχετε ανοίξει πια και την καρδιά σας. Ένα λυρικό ποίημα για την αγάπη, που θα βοηθήσει να ξεκλειδώσετε τα πέλαγα της φαντασίας σας, να ελευθερώσετε τα συναισθήματά σας, να παίξετε με το βιβλίο και να χαρείτε.

Σαλιγκάρι και φεγγάρι, του Κυριάκου Χαραλαμπίδη σε εικονογράφηση Μαριλένας Μελισσηνού (2018). Η μόνη συλλογή του βραβευμένου ποιητή που απευθύνεται σε παιδιά και σε κάνει να γελάς, να σκέφτεσαι, να φαντάζεσαι, να δημιουργείς, γραμμένη με παιδικότροπο ύφος, με χιούμορ, με υπερρεαλιστικά στοιχεία, με την όσμωση του φανταστικού και του πραγματικού. Τα ποιήματα δημιουργούν ένα ευχάριστο και παιγνιώδες περιβάλλον, εξοικειώνοντας τα παιδιά με τον ποιητικό λόγο και ρυθμό, με χαμογελαστή διάθεση, απροσδόκητες εικόνες και μεταφορές. Ακόμη, διεγείρουν τη φαντασία, διευρύνουν τη λογική, «ψυχαγωγούν» με την αρχαία σημασία του όρου και καλλιεργούν την αισθητική τους.


06

9

21.10.2020

Μεγαλώνοντας με την Inglesina Εδώ υπάρχει μια ιστορία... αγάπης με την Inglesina. Το μωρό μας ανακαλύπτει τον κόσμο συντροφιά με προϊόντα και λύσεις από μια εταιρεία αφοσιωμένη στην ψυχική και σωματική υγεία και σωματική ευεξία των παιδιών μας. Από την πρώτη διαδρομή προς το σπίτι, τις πρώτες βόλτες με το καρότσι, τα πρώτα μεγάλα του κατορθώματα. Σβήνουμε μαζί 9 κεράκια και διαλέγουμε τα αγαπημένα μας 9 προϊόντα Inglesina.

1

2 Τσάντα Dual Bag Μία τσάντα 2 σε 1 που θα λύσει τα χέρια κάθε μαμάς. Με μεγάλους αποθηκευτικούς χώρους, με πολλές εσωτερικές θήκες ώστε να βρίσκετε πάντα αυτό που χρειάζεστε για εσάς και το παιδί. Περιλαμβάνει αποσπώμενο τσαντάκι – φάκελο με πρακτική αλλαξιέρα. Αφαιρείται εύκολα για γρήγορη και εύκολη μετακίνηση στο μπάνιο, για την αλλαγή της πάνας.

Σύστημα μεταφοράς Aptica XT Quattro Ένα καρότσι «παντός εδάφους» και το πρώτο με προσαρμοζόμενο έλεγχο πορείας «Adaptive Cruise», καθώς κάθε τροχός διαθέτει ανεξάρτητη ανάρτηση, για να κινείται με ευκολία σε διαφορετικά εδάφη και να εξασφαλίζει την άνεση του παιδιού σε κάθε φάση της ανάπτυξής του. Κατάλληλο από τη γέννηση μέχρι τα 22 κιλά. Περιλαμβάνει πορτ μπεμπέ, στρώμα και Welcome Pad™ για το πορτ μπεμπέ, αναστρέψιμο καρότσι περιπάτου με κουκούλα, κάθισμα αυτοκινήτου Cab R44/04 (με προδιαγραφές κιλών, κατάλληλο ως τα 13 κιλά) ή Darwin Infant R129 i-Size (με προδιαγραφές ύψους, κατάλληλο μέχρι τα 75 εκατοστά), βάση Standup για το πορτ μπεμπέ και για το κάθισμα αυτοκινήτου, καλάθι μεταφοράς αντικειμένων με θήκη, ποτηροθήκη και ποδόσακο για το καρότσι, στον βασικό εξοπλισμό του! Με χρυσό βραβείο ως «Best Travel System» στα Mother and Baby Awards 2020!

3 Μάρσιπος Front Βόλτες πρόσωπο με πρόσωπο με το μωρό σας και πλήρης ελευθερία κινήσεων. Ο μάρσιπος Front είναι εξοπλισμένος με ένα σύστημα ιμάντων με οσφυϊκή υποστήριξη που βοηθά τον γονέα να κρατήσει το μωρό με την ελάχιστη προσπάθεια. Κατάλληλος για τη μεταφορά του μωρού από τη γέννηση (ελάχιστο βάρος 3,5 κιλά) μέχρι τα 9 κιλά.


07

21.10.2020

4

5

6

Καρεκλάκι Fast Μust have καρεκλάκι που προσαρμόζεται στα περισσότερα τραπέζια. Πρακτικό, εύκολο στην τοποθέτηση και εξοπλισμένο με μία ενσωματωμένη τσάντα για να μεταφέρεται εύκολα οπουδήποτε. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για παιδιά έως τα 15 κιλά.

Παρκοκρέβατο Lodge Κούνια Wave H πρώτη κούνια του παιδιού σας κατέκτησε την πρώτη θέση στα Mother and Baby Awards 2020 ως «Best Baby Swing»! Κατάλληλη από τη γέννηση μέχρι τα 9 κιλά. Βοηθά το μωράκι σας να χαλαρώσει, να κοιμηθεί αλλά και να παίξει όταν είναι ξύπνιο. Με 3 διαφορετικές ταχύτητες λικνίσματος, ευρύχωρο κάθισμα με πλούσια επένδυση, ανάκλιση σε 2 θέσεις καθώς και 12 μελωδίες.

7

Κρεβάτι και πάρκο 2 σε 1! Μεταφέρεται πανέυκολα σε μια χρήσιμη τσάντα. Κλείνει σαν ομπρέλα για να καταλαμβάνει όσο το δυνατόν λιγότερο χώρο. Είναι κατάλληλο από τη γέννηση μέχρι τα 14 κιλά και διαθέτει κιτ διπλού ύψους και επενδυμένο στρώμα. Τέλος, διαθέτει πλευρικό άνοιγμα που επιτρέπει στο παιδί την εύκολη πρόσβαση σε αυτό, πλευρική θήκη για αποθήκευση μικρών παιχνιδιών, καθώς και 2 τροχούς για την εύκολη μετακίνησή του μέσα στο σπίτι.

9

8 Κάθισμα Keplero i-Size Καρέκλα φαγητού My Time Η καρέκλα φαγητού που θα λατρέψετε! Κατάλληλη από τη γέννηση μέχρι τα 15 κιλά, με ανακλινόμενο κάθισμα και υποπόδιο 3 θέσεων για να διευκολύνει την ξεκούραση του μωρού. Το κάλυμμα της θέσης αποτελείται από άνετη, αφαιρούμενη μαλακή επένδυση, ανθεκτική σε λεκέδες, που καθαρίζεται εύκολα ενώ ο δίσκος πλένεται και στο πλυντήριο πιάτων. Αποθηκεύεται εύκολα καθώς στέκεται όρθια όταν είναι κλειστή και είναι εξοπλισμένη με πίσω τροχούς για εύκολη μετακίνηση.

Καρότσι Quid2 Το Quid2 είναι ένα εξαιρετικά μικρό και ελαφρύ καρότσι περιπάτου που ανοίγει και κλείνει εύκολα, σαν «βιβλίο», με το ένα χέρι και ζυγίζει μόλις 5,9 κιλά. Χάρη στο μικρό του μέγεθος χωράει παντού, από την καμπίνα του αεροπλάνου μέχρι το πιο μικρό πορτ-μπαγκάζ αυτοκινήτου! Διαθέτει εμπρόσθιους τροχούς με αναρτήσεις για την απορρόφηση των κραδασμών και μεγαλύτερους οπίσθιους τροχούς για μέγιστη άνεση και σταθερότητα. Είναι κατάλληλο από τη γέννηση ως τα 22 κιλά.

www.inglesina.gr

/InglesinaGR

Το κάθισμα αυτοκινήτου Keplero i-Size είναι περιστρεφόμενο κατά 360° για την τοποθέτηση του παιδιού και την αλλαγή προσανατολισμού από φορά προς τα πίσω σε φορά προς τα εμπρός με ευκολία. Είναι εγκεκριμένο σύμφωνα με το ευρωπαϊκό πρότυπο ECE R129 και είναι κατάλληλο από τα 40 έως τα 105 εκ. (κατά προσέγγιση από τη γέννηση έως 4 ετών). Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα, καθώς προσαρμόζεται στην ανάπτυξη του παιδιού χάρη στη ρύθμιση ύψους και πλάτους του πλατοκαθίσματος (σε 6 θέσεις). Διαθέτει οθόνη LCD που επιβεβαιώνει τη σωστή τοποθέτηση του ποδιού στήριξης, τη σωστή θέση του συστήματος περιστροφής και τη σωστή εγκατάσταση των συνδέσεων Isofix.

/inglesinagr


08

ΣΤΟΝ ΓΙΑΤΡΟ

21.10.2020

Ναι, κατά τη γνώμη μου οι νέοι γονείς είναι φοβικοί. Μάλιστα, οι περισσότερες μαμάδες τα βράδια ξενυχτούν πάνω από το κρεβάτι του μωρού φοβούμενες μήπως πνιγεί ή έχει αιφνίδιο θάνατο. Γι’αυτό και έχουν πολλές ερωτήσεις και επισκέψεις στον παιδίατρο. Στο δεύτερο παιδί, που οι γονείς έχουν μια κάποια εμπειρία, συνήθως επισκέπτονται τον παιδίατρο μόνο για τα εμβόλια, ενώ από το τρίτο και μετά, ούτε καν για αυτά. Υπάρχουν φορές που πραγματικά τα ξεχνούν…. Ποια είναι η συχνότερη απορία των νέων γονιών; Και ποιο το συχνότερο λάθος που κάνουν; Η συχνότερη απορία έρχεται από τις θηλάζουσες μητέρες. Ρωτούν αν έχουν αρκετό γάλα, αν είναι καλής ποιότητας και αν θα μπορέσουν χωρίς χρήση φόρμουλας να αναπτύξουν σωστά το μωρό τους. Από την άλλη, το συχνότερο λάθος αφορά την περιποίηση του ομφαλού του νεογνού. Χρειάζεται ιδιαίτερη περιποίηση και εάν η περιοχή μολυνθεί και κοκκινίσει, οι γονείς θα πρέπει να συμβουλευτούν αμέσως τον παιδίατρο. Ποια είναι η τριάδα των πραγματικά επικίνδυνων καταστάσεων που πρέπει να ανησυχήσουν τους γονείς; Κατά τη γνώμη μου είναι ο τρόπος ταΐσματος, η περιποίηση του ομφαλού και η θερμοκρασία του περιβάλλοντος.

Ανδρέας Κωνσταντόπουλος: Οι νέοι γονείς είναι φοβικοί THΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ

Ο

ταν πριν από 13 χρόνια γέννησα τον γιο μου, το βιβλίο Οι πρώτοι 12 μήνες του μωρού μου. Όλα όσα πρέπει να γνωρίζουν οι νέοι γονείς του Καθηγητή Παιδιατρικής Ανδρέα Κωνσταντόπουλου δεν είχε εκδοθεί ακόμα. Όταν γέννησα την κόρη μου, είχε μόλις κυκλοφορήσει και προμηθεύτηκα την πρώτη του έκδοση. Με βοήθησε πολύ, αν και είχα ήδη πείρα ως μωρομάνα, σε –μικρά και μεγαλύτερα– «προβλήματα» που είχα να αντιμετωπίσω. Δε φαντάζεστε, μάλιστα, πόσες φορές αναρωτήθηκα τι θα είχε πάει διαφορετικά, προς το καλύτερο, αν είχα τον οδηγό στα χέρια μου και στο πρώτο παιδί. Οι Εκδόσεις Μεταίχμιο, που έχουν να επιδείξουν μια ιδιαίτερα αξιόλογη παραγωγή βιβλίων γονεϊκότητας, προτείνουν μια αναθεωρημένη έκδοση του βιβλίου, με σκοπό να κατευνάσουν τις ανησυχίες των γονέων για τον εντελώς καινούργιο και τόσο καθοριστικό για τη ζωή τους ρόλο. Στην έκδοση αυτή, το περιεχόμενο είναι εμπλουτισμένο με περισσότερες ερωτήσεις-απαντήσεις σε πρακτικά καθημερινά θέματα, αλλά και μεγαλύτερη έμφαση σε θέματα εμβολιασμού (με αναφορά ακόμα και στο πολυαναμενόμενο εμβόλιο κατά του κορονοϊού). Ο καθηγητής, λοιπόν, προσέθεσε στον οδηγό ερωτήματα που έλαβε από γονείς τα τελευταία χρόνια και που δεν είχαν συμπεριληφθεί ή δεν αναλύονταν επαρκώς στις προηγούμενες εκδόσεις. Δε θα παραθέσω όλα τα θέματα τα οποία πραγματεύεται το βιβλίο, καθώς ξεπερνούν τα 150, αναφέρω, όμως, τις βασικές ενότητες: Η πρώτη επαφή με το μωρό, το τάισμα, οι κενώσεις, τα 101 πιο συχνά ερωτήματα των γονιών, η κινητική εξέλιξη, ο ρόλος των τρίτων προσώπων, οι παθολογικές καταστάσεις και τα εμβόλια.

Στις αμέτρητες, λοιπόν, πρακτικές και ουσιαστικές απορίες των ανθρώπων που βρέθηκαν ξαφνικά με ένα μωρό στο σπίτι και… δεν ξέρουν τι να το κάνουν, το βιβλίο δίνει καθησυχαστικές απαντήσεις. Είναι εύλογο η νέα κατάσταση να δημιουργεί αγωνία και ανασφάλεια, αλλά μην πέσετε στην παγίδα του άγχους (καλά, θα πέσετε, δε γίνεται να μην πέσετε, αλλά τέλος πάντων, μην πέσετε στην παγίδα του άγχους πολύ). Αντιμετωπίστε τη νέα καθημερινότητά σας ως μια καινούργια πρόκληση και απολαύστε τον πρώτο χρόνο με το μωρό σας. Ας δούμε τώρα λίγα λόγια που μας είπε ο καθηγητής και συγγραφέας! Κ. Κωνσταντόπουλε, με ποια αφορμή γράψετε τους «Πρώτους 12 μήνες του μωρού μου» και γιατί θα προτείνατε σε έναν μέλλοντα ή νέο γονιό να το προμηθευτεί; Το βιβλίο εκδόθηκε για πρώτη φορά το 2010. Και τον περασμένο Αύγουστο έγινε η τρίτη επανέκδοση. Ήταν επίμονο αίτημα πολλών γονιών. Όταν έρχονταν για την πρώτη επίσκεψη και ήταν «πελαγωμένοι», τους εξηγούσα με λεπτομέρειες τι πρέπει να κάνουν και τι όχι και με ρωτούσαν γιατί δεν τα έγραφα. Αποφάσισα, λοιπόν, να συγκεντρώσω ερωτήσεις γονιών, που κατά 95% ήταν πανομοιότυπες και τις απάντησα απλά, ώστε να είναι κατανοητές ανεξάρτητα από το μορφωτικό τους επίπεδο. Δυστυχώς, όταν οι γονείς μπαίνουν στο διαδίκτυο, συνήθως παίρνουν λάθος απαντήσεις και πελαγώνουν. Για να είμαι ειλικρινής, κι εγώ όταν πρωτογέννησα πελάγωσα. Φοβόμουν σχεδόν τα πάντα… Και το ίδιο συνέβη και στους περισσότερους φίλους μου. Είμαστε παράλογοι και φοβικοί οι σύγχρονοι γονείς ή είναι φυσιολογικές οι αγωνίες μας; Σημειωτέον, στο δεύτερο παιδί, που αντικειμενικά αντιμετώπισε περισσότερα προβλήματα, ήμουν λιγότερο φοβισμένη…

Νομίζω πως πριν από τη γέννα οι μέλλοντες γονείς θα έπρεπε να έχουν τουλάχιστον μια επαφή με έναν παιδίατρο. Συμφωνείτε; Δειλά δειλά, αυτό έχει αρχίσει να συμβαίνει. Προφανώς, είναι ακόμα λίγες οι μαμάδες που επισκέπτονται π.χ. τον τελευταίο μήνα της εγκυμοσύνης έναν παιδίατρο, συζητούν και ενημερώνονται. Όμως, αυτές νιώθουν πιο άνετες μετά τη γέννηση του μωρού τους. Βέβαια το κρίσιμο σημείο είναι η επιλογή του παιδιάτρου. Αυτό το θέμα είναι τόσο μεγάλο που «σηκώνει» μια συνέντευξη από μόνο του… Όσον αφορά τον νέο κορονοϊό, οι έγκυες και οι λεχώνες πρέπει να ανησυχούν; Από τα μέχρι τώρα δεδομένα δεν πρέπει να ανησυχούν, διότι όλες οι νοσούσες δεν επιβαρύνθηκαν, όπως δεν επιβαρύνθηκαν ούτε τα μωρά τους. Είχαν καλή εξέλιξη! Υπάρχει, άραγε, τρόπος να «αλλάξουμε μυαλά» σε έναν αντιεμβολιαστή γονέα; Ο γονιός πάντα καταλαβαίνει όταν ο παιδίατρος του εξηγήσει για 15’-30’, σύμφωνα με μελέτη της Ελληνικής Παιδιατρικής Εταιρείας. Το κίνημα αυτό ξεκίνησε όχι από τους γονείς, αλλά από τους επαγγελματίες υγείας. Συνεπώς χρειάζεται εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας. Κλείνοντας, τι είναι αυτό που σας προβληματίζει ως παιδίατρο στη σύγχρονη Ελλάδα, πέραν του θέματος των εμβολίων; Δυστυχώς οι νέοι γιατροί είναι μακριά από την οικογένεια και τον άρρωστο. Η σύγχρονη βιοτεχνολογία βοηθά στη διάγνωση αλλά απομακρύνει από τον ασθενή. Γενικότερα, η ηθική εκπαίδευση, η αγάπη και η ανθρωπιά, το πώς δηλαδή φέρονται στους γονείς και στα παιδιά είναι κάτι που μοιάζει να εκλείπει και με προβληματίζει έντονα.

Διαβάστε: Οι πρώτοι 12 μήνες του μωρού μου. Όλα όσα πρέπει να γνωρίζουν οι νέοι γονείς, Ανδρέας Κωνσταντόπουλος, Εκδόσεις Μεταίχμιο



10

ΕΥΧΕΣ

9

21.10.2020

Χρόνια

Keep Taλκing! Πάντα με συνέπεια και αυθεντικότητα, όπως μας έχετε συνηθίσει όλα αυτά τα χρόνια! Ελένη Γεωργοστάθη, συγγραφέας Από το πρώτο τεύχος του Τaλκ σας νιώσαμε συνοδοιπόρους και αρωγούς. Σήμερα, 9 χρόνια αργότερα, εύχομαι να γιορτάσουμε μαζί το χιλιοστό σας τεύχος, γιατί όπως γράφει η Ανθή Δοξιάδη, όλα τα παιδιά έχουν ανάγκη από ρίζες και φτερά κι εσείς φροντίζετε και για τα δύο. Αλέξα Αποστολάκη, Εκδόσεις Καλειδοσκόπιο Ως γονείς που τα ‘χουμε δει όλα, αυτά τα 9 χρόνια, ευχόμαστε μακροημέρευση στο έντυπο που τα βλέπει όλα! Τaλκ, χρειαζόμαστε το μεράκι σου και την ξεχωριστή σου ματιά! Να είστε όλοι καλά! Ράνια Μπουμπουρή, συγγραφέας To Τaλκ είναι το μόνο περιοδικό για γονείς που διαβάζω. Πέρα από το γεγονός ότι είναι πάντα απόλυτα ενημερωμένο για ό,τι συμβαίνει -είτε αφορά προτάσεις ψυχαγωγίας, θεάματα, εκπαιδευτικές δραστηριότητες, είτε θέματα ευρέως ενδιαφέροντος που αφορούν τον γονέα –έχω άλλους δύο βασικούς λόγους που το αγαπώ. Ο πρώτος είναι η αρθρογραφία που φιλοξενεί. Έχω γίνει σοφότερη μέσα στα χρόνια. Έχω διαβάσει για θέματα που ποτέ δεν πίστευα ότι θα με αφορούσαν αλλά με αφορούν, Έχω βοηθηθεί από άρθρα του Τaλκ, έχω απενοχοποιηθεί, έχω αλλάξει γνώμη, έχω προβληματιστεί, έχω αναρωτηθεί, έχω θυμώσει. Και καταλαβαίνουμε τώρα ότι δεν είναι καθόλου δεδομένο για ένα περιοδικό για γονείς που τα ΞΕΡΟΥΝ όλα, έτσι; Και σε αυτό ακριβώς το σημείο, έρχεται ο δεύτερος και πιο σημαντικός λόγος που αγαπώ το Τaλκ: Σε εποχές που οι περισσότεροι βολεύονται στο να γράφουν τα πιο αρεστά, τα πιο crowd pleasing, εύπεπτα, «δεν ανοίγει ρουθούνι» αρθράκια (ναι, με υποκοριστικό) το Τaλκ, τολμάει, παίρνει θέση και γι’ αυτό ξεχωρίζει. Ναι, το Τaλκ είναι θαρραλέο! Εύχομαι στους ανθρώπους του, τους γενναίους και τους ωραίους, να συνεχίσουν να δουλεύουν με το ίδιο εξάιτμεντ. Να επιμένουν, να το ψάχνουν, να βγαίνουν μπροστά. Χρόνια πάρα πολλά στο Τaλκ! Άννα Γάγγα, Υπεύθυνη Προγραμματισμού & Παραγωγής Εκδηλώσεων της Τεχνόπολης

Ευχές ολόκαρδες για ένα περιοδικό ξεχωριστό ως προς τα όλα του. Όσοι γράφουν, όσοι το διαβάζουν, όσοι το στήνουν κι όσοι το συστήνουν! Μας ξεβολεύει όπως κανένα άλλο περιοδικό από το ροζ και γαλάζιο σύννεφο, χτίζει στέρεο σκαλοπάτι μέσα από σειρά άρθρων για να πατάμε όποτε ως γονείς χάνουμε ισορροπία, έδαφος και μπόρεση. Και είναι εκείνο το περιοδικό που ΜΙΛΑει πρώτο για θέματα ταμπού, θέματα γεμάτα ενοχές και τύψεις. Τα τοποθετεί στο σωστό τους μέγεθος και μας συμφιλιώνει μαζί τους. Ευχαριστούμε για το έργο. Αγάντα! Γιολάντα Τσιαμπόκαλου (Sadahzinia), μουσικός-συγγραφέας Το εμπνεύστηκαν, το δημιούργησαν, το αγάπησαν, πείσμωσαν, ξενύχτησαν και είμαι σίγουρος ότι έχουν τσακωθεί γι’αυτό - σαν γονείς. Χρόνια πολλά στο Ταλκ και την ομάδα που το νοιάζεται τόσο δίνοντας σ’αυτό ζωή και σε όλους εμάς την ευκαιρία να εμπνεόμαστε διαβάζοντάς το, γονείς, ή αν δυνάμει γονείς. Σας ευχαριστούμε. Δημήτρης Ουγγαρέζος, ραδιοφωνικός παραγωγός-παρουσιαστής Πριν γίνω μπαμπάς απολάμβανα ανάλαφρα το Taλκ. Τώρα που είμαι μπαμπάς το διαβάζω προσεκτικά ενώ κάθομαι πάντα σε καρέκλα. Αφενός για να μην πατήσω κάποιο παιχνίδι και πέσω, αφετέρου γιατί με τόση φασαρία στο σπίτι είναι δύσκολο να συγκεντρωθώ. Χρόνια πολλά! Γιώργος Χατζηπαύλου, stand-up comedian Στο περιοδικό Τaλκ και στη φοβερή ομάδα που κρύβεται πίσω από τις σελίδες του εύχομαι τα χρόνια που θα έρθουν να είναι γεμάτα δημιουργική ενέργεια, θετικές σκέψεις και συναρπαστικές συναντήσεις ανθρώπων. Χρόνια πολλά, Τaλκ. Μαριάννα Ψύχαλου, Εκδότρια, Μικρή Σελήνη Εύχομαι καθώς ωριμάζεις να διατηρήσεις τη φρεσκάδα και την παιδικότητα σου και να είσαι πάντα χαρούμενο, διασκεδαστικό, χρωματιστά πολύπλευρο και πολυσέλιδο! Χρόνια πολλά, αγαπημένο Τaλκ! Φίλιππος Φωτιάδης, αρχιτέκτονας-συγγραφέαςεικονογράφος Εύχομαι το Τaλκ να τα εκατοστίσει και να συνεχίσει να μεγαλώνει σύγχρονους γονείς, που σκέφτονται και μπαίνουν στην ουσία του ρόλου τους. Να μη σταματήσει να στηρίζει

το παιδικό βιβλίο με τον δικό του μοναδικό τρόπο, να μιλά με τους δημιουργούς του, να καταφεύγει σε αυτό για να μιλήσει για όσα απασχολούν τα παιδιά και τους γονείς τους, να ωθεί τους «μεγάλους» αναγνώστες τους να… μεγαλώσουν νέους αναγνώστες. Και, ως νέα μαμά και αναγνώστρια φανατική, εύχομαι στο Τaλκ να είναι δημιουργικό και να μας εκπλήσσει πάντα –κάνει την μητρότητα ακόμα πιο συναρπαστική! Ελένη Παπαγεωργίου, Εκδότρια, Εκδόσεις Μεταίχμιο 90 τεύχη και 9 χρόνια έντυπης παρουσίας που γεννιέται, τρέφεται και συντηρείται από την αγάπη του για το «παιδί». Το Τaλκ ξέρει να βάζει τον πήχη ψηλά και να περνά από πάνω! Είναι ο ρόλος του παιδαγωγικός, ψυχαγωγικός, κοινωνικός, εκπαιδευτικός, γιατί διέπεται από αρχές που το σχολείο δεν προφταίνει να διδάξει. Και το ευχαριστώ θερμά. Που συνεχίζει ακούραστο, υπεύθυνο και οικείο. Για τις αμέτρητες φορές που μας φιλοξένησε στις σελίδες του. Για τους ανθρώπους του, αλλά και για τη συνεισφορά τους στη λύση αυτού του γρίφου που λέγεται ενημέρωση. Για τον κύκλο που μόλις έκλεισε, αλλά και για εκείνον που ανοίγει τις πιο θερμές ευχές μου για νέες ιδέες, παραγωγικά μυαλά και γεμάτες σελίδες! Βασιλική Τσουρή, Υπεύθυνη Επικοινωνίας & Δημοσίων Σχέσεων, Εκδόσεις Ελληνοεκδοτική Θυμάμαι πάντα το πρώτο τεύχος του Τaλκ όταν πρωτοεμφανίστηκε στο θέατρο Πόρτα, όπου εργαζόμουν, και την εντύπωση που μου είχε κάνει η ΙΔΕΑΡΑ ΣΑΣ! Φρέσκια μαμά εγώ τότε κι έγινε το Τaλκ πιστός μου φίλος... Κυκλοφορεί κάπου στο σπίτι, στην τσάντα, στο αυτοκίνητο, πάντα μαζί μου για παρέα στα ταξίδια με τη Cinemathesis. Παίρνω ιδέες, εκτιμώ ιδιαίτερα τις απόψεις, τον λόγο που δεν φοβάται να ειπωθεί και τη ματιά του Τaλκ, κρατάω σημειώσεις για τα παιδιά, αλλά και με τα παιδιά και επιπλέον χαίρομαι και την αίσθηση της... εφημερίδας στα χέρια μου –που λείπει πια από τη ζωή μας–... Γιάννα Δεληγιάννη Σκηνοθέτις, Ιδρύτρια Cinemathesis Εύχομαι το Τaλκ να ‘χει μπροστά του πολλά πολλά χρόνια, χρόνια δημιουργικά, αγαπησιάρικα και... πουδράτα! Σταυρούλα Παγώνα, συγγραφέας-στιχουργός


21.10.2020

Το Τaλκ γιορτάζει τα 9 του χρόνια και επιλέγει τα 9 αγαπημένα του βιβλία από τις Εκδόσεις Πατάκη.

Νινέτ, της Ζωρζ Σαρρή (2012). Αναμορφωμένη έκδοση με νέο εξώφυλλο και γραμματοσειρά της αγαπημένης ιστορίας μιας από τις πιο αγαπημένες συγγραφείς στην ιστορία της ελληνικής παιδικής λογοτεχνίας. Η Νινέτ είναι ένα ατίθασο κορίτσι, που σταδιακά εξελίσσεται σε μια ήρεμη, συνετή και αξιόλογη νεαρή που προκαλεί τον θαυμασμό όλων. Την παρακολουθούμε από τη στιγμή της γέννησής της και την ακολουθούμε στην παιδική της ηλικία, στις σπουδές, στην ενηλικίωση και τέλος στον γάμο της, καθώς κλείνει ένας κύκλος ζωής με φιλίες, έρωτες, χαρές και απογοητεύσεις.

Τριγωνοψαρούλη μην εμπιστεύεσαι ΠΟΤΕ Αχινό, του Βαγγέλη Ηλιόπουλου, σε εικονογράφηση της Λήδας Βαρβαρούση (2013). Τρεις φορές εμπιστεύθηκε ο Τριγωνοψαρούλης, ο πιο αγαπημένος ήρωας της παιδικής λογοτεχνίας, τον Αχινό, που, χρησιμοποιώντας την πονηριά του, κατάφερε πρώτα να τον πείσει πως είναι φίλος του και στη συνέχεια να διχάσει την κοινωνία των ψαριών. Θα καταφέρει το διαφορετικό ψαράκι που όλοι αγαπούν να βάλει γκολ... στο μίσος, στον ρατσισμό και στις διακρίσεις; Μήπως ο μεγάλος τελικός του ψαροσφαίρου είναι η ευκαιρία που ψάχνει ο ήρωάς μας;

Είχε απ' όλα και είχε πολλά, της Μαρίας Παπαγιάννη, σε εικονογράφηση της Έφης Λαδά (2015). Μια φορά κι έναν καιρό ζούσε ένας βασιλιάς που είχε απ’ όλα και είχε πολλά. Ζούσε ευτυχισµένος κι αυτός και όλοι στο βασίλειο, ώσπου είδε στ’ όνειρό του ότι τα έχασε όλα. Ο φόβος ρίζωσε µέσα του. Κι ύστερα τίποτα δεν ήταν όπως παλιά. Ο βασιλιάς δε µίλησε σε κανέναν για τους εφιάλτες του. ∆εν ήξερε, ο χαζός, ότι οι πόνοι και οι χαρές µοιράζονται. Κι έτσι οι πόνοι µικραίνουν κι οι χαρές µεγαλώνουν. Η πετυχημένη συνεργασία των δύο δημιουργών έχει δώσει εξαιρετικά δείγματα. Αυτό είναι ένα από τα αγαπημένα μας…

Το αγόρι που το είπαν... Χριστούγεννα, του Ματ Χέιγκ (2016). Το πρώτο βιβλίο μιας μαγευτικής τριλογίας. Μια αλληγορική ιστορία γεμάτη περιπέτεια, χιόνι, απαγωγές, ξωτικά, ταράνδους, τρολς, αερικά κι ακόμα περισσότερο χιόνι, στην οποία πρωταγωνιστεί ο Νικόλαος, ένα εντεκάχρονο αγόρι, που δεν φοβάται να πιστέψει στη μαγεία. Ήρθε η ώρα να διαβάσετε την αληθινή ιστορία του Πατέρα Χριστούγεννα… Αν πιστεύετε πως κάποια πράγματα είναι αδύνατα, μη διαβάσετε αυτό το βιβλίο, διότι είναι γεμάτο από πράγματα που θεωρούνται αδύνατα…

Το αγόρι που διάβαζε στις κότες παραμύθια, της Σοφίας Μαντουβάλου, σε εικονογράφηση της Κέλλυ Ματαθία Κόβο (2018). Τι έγινε όταν το αγόρι άρχισε να διαβάζει στις κότες παραµύθια; Τι συνέβη όταν οι κότες, από τα πολλά παραµύθια που άκουσαν, σταµάτησαν να έχουν στενό µυαλό και τα φτερά της φαντασίας τους άρχισαν να µεγαλώνουν; Τι έκανε ο μαυροκόκορας όταν παρατήρησε πως οι κότες σταµάτησαν ξαφνικά να τρώνε πίτουρα; Μια αλληγορική ιστορία για µικρά και µεγάλα παιδιά που πιστεύουν αυτό που λένε όλα τα παραµύθια: «Αν θέλεις, µπορείς να αλλάξεις τον κόσµο».

Εσύ τι λες πολύτιμο πως είναι;, της Λίλης Λαμπρέλλη, σε εικονογράφηση της Κέλλυ Ματαθία Κόβο (2019). Η αξέχαστη ιστορία ενός ασβού, που τριγυρνούσε εδώ κι εκεί, αναζητώντας το πιο πολύτιμο πράγμα στον κόσμο! Ρώτησε την πέτρα, το δέντρο, τριών λογιών πετούμενα, κι ύστερα, έναν ποιητή, έναν παραμυθά, ένα παιδί. Στο τέλος, βρήκε κάποιον που κοιμότανε και τον ρώτησε κι αυτόν. Άλλοι απάντησαν αυτό που δεν ήξεραν, άλλοι αυτό που ήξεραν, άλλοι αυτό που ένιωθαν. Ο καθένας έδωσε ένα κομμάτι της απάντησης. Τελικά, εσύ τι λες πως είναι το πιο πολύτιμο στον κόσμο;

11

Στον ίσκιο του παραμυθόδεντρου, της Λότης Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου (2014). Δώδεκα από τα πιο αγαπηµένα παραµύθια της συγγραφέα συγκεντρώθηκαν, για να μας κρατήσουν συντροφιά. Μιλούν για πράγµατα θαυµαστά, πότε αστεία και πότε σοβαρά, για ζαβολιές και πονηριές, για ζώα και πουλιά, μάγισσες και νάνους, άρχοντες και πεντάµορφες, αλλά και γι’ απλούς ανθρώπους που έζησαν σε χρόνια δύσκολα, µα, όσες περιπέτειες κι αν πέρασαν, δεν έπαψαν ποτέ να προσπαθούν, να ονειρεύονται και να ελπίζουν.

Ζήσε όπως ο Δον Κιχώτης, ελεύθερη διασκευή του κλασικού έργου του Μιγκέλ ντε Θερβάντες, από τον Μάνο Κοντολέων, σε εικονογράφηση Βαγγέλη Παυλίδη (2017). Πέρασε όλη του τη ζωή διαβάζοντας ιπποτικά μυθιστορήματα και τελικά αποφάσισε πως αξίζει κανείς να ζήσει τη ζωή του μέσα από καθημερινά όνειρα. Φόρεσε μια σκουριασμένη πανοπλία, καβάλησε ένα γέρικο άλογο και, με τη συντροφιά ένας απλού και αγαθού χωρικού, ξεκίνησε να πείσει τους άλλους πως το όνειρο μπορεί να γίνει αλήθεια ή και το ανάποδο – η πραγματικότητα να μετατραπεί σε κάτι το μαγικό. Οι περιπέτειές του μας κάνουν άλλοτε να γελάμε κι άλλοτε να δακρύζουμε. Δον Κιχώτης – ένα σύμβολο ελεύθερης σκέψης. Αιώνες τώρα είναι που ζει και πάντα ολότελα νέος παραμένει.

Επανάσταση 1821, της Σοφίας Ζαραμπούκα (2020). Το ολοκαίνουργιο βιβλίο της σπουδαίας συγγραφέα και εικονογράφου, που σταμάτησε, κοίταξε, αναγνώρισε και αποτύπωσε τα μέρη που δόθηκαν οι μάχες και γράφτηκε η ιστορία της νεότερης Ελλάδας. Στις σελίδες του θα βρείτε απλούς ανθρώπους, που ζούνε στα βουνά, στα χωριά, στα νησιά αυτού του τόπου, και άλλους, ξενιτεμένους, διανοούμενους, έμπορους, στρατιωτικούς, όσους όσοι, αιώνες τώρα, συνδέονται και αγωνίζονται, γιατί άλλο δεν έχουν στον νου τους παρά «ελευθερία και γλώσσα».


12

ΕΥΧΕΣ

9

21.10.2020

Χρόνια

9 χρόνια Taλκ! Το πρώτο free press για γονείς και παιδιά μεγάλωσε και μαζί του μεγαλώσαμε κι εμείς και τα παιδιά μας. Κείμενα που απευθύνονται σε όλους, κείμενα που ενημερώνουν και αποενοχοποιούν. Το Taλκ παρακολουθεί και σχολιάζει την επικαιρότητα,προτείνει ιδέες, αναδεικνύει πρωτοβουλίες, συμμετέχει στον διάλογο για τα θέματα που απασχολούν γονείς, και όχι μόνον. Αν δεν υπήρχε παράλληλα η online έκδοση, θα έκοβα αποκόμματα από κάθε τεύχος! Αλλά υπάρχει, και συμπορεύεται αρμονικά τόσο με τα έντυπα τεύχη, όσο και με την πετυχημένη παρουσία στα κοινωνικά δίκτυα. Εύχομαι να συνεχίσει έτσι για πολλά πολλά χρόνια ακόμη. Χρόνια πολλά, Taλκ! Μαρκέλλα, Πελιώ, ομάδα του Τaλκ, να 'στε πάντα καλά! Μαριλένα Πανουργιά, Εκδότρια, Εκδόσεις Ίκαρος Τaλκ, όπως μιλώ... όπως φροντίζω. Όπως μια εποχή ολόκληρη που το παιδάκι μου έγινε έφηβος. Το αγαπημένο περιοδικό μας – καθείς για τους λόγους του. Πολυαγαπημένο μου Τaλκ συνέχισε: πολύχρωμο, αποφασιστικό, δραστήριο, φιλόξενο, πρωτοποριακό. Σε αγαπάμε! Σάσα Βούλγαρη, προφορική αφηγήτρια, παραμυθού Πριν από χρόνια βρισκόμουν σ’ έναν παιδότοπο μες στην καλή χαρά περιμένοντας να τελειώσει ένα παιδικό πάρτι. Η κοινωνική συναναστροφή δεν μου βγήκε μια κι οι περισσότεροι γονείς άφηναν τα παιδιά κι έφευγαν, βιβλίο δεν είχα πάρει μαζί μου, έξυπνο κινητό δεν είχα… Τότε παρατήρησα το σταντ με κάτι διαβαστερό μέσα. «Ω, σώθηκα!» σκέφτηκα. Το πιάνω στα χέρια μου και… ήταν έρωτας με την πρώτη ματιά! Χρόνια πολλά! Χριστίνα Παπαδοπούλου, Εκδότρια, Εκδόσεις Παπαδόπουλος Χρόνια πολλά στο Τaλκ και στην υπέροχη ομάδα του, μαζί με ένα μεγάλο ευχαριστώ για τα ενδιαφέροντα άρθρα που μας έχει χαρίσει μέχρι τώρα! Πολλές ευχές για να συνεχίσει το ταξίδι του, να εξελίσσεται συνεχώς, να μας προβληματίζει και να μας ανοίγει παράθυρα στη σκέψη. Μαρκέλλα και Πελιώ, το Τaλκ δεν θα ήταν ίδιο χωρίς εσάς. Εύχομαι να το δούμε όπως το έχετε ονειρευτεί! Πόπη Γαλάτουλα, Διευθύντρια Δημοσίων Σχέσεων των εκδόσεων Ψυχογιός Ένατα πως είσαι μάγκας, Τaλκ. Και είσαι.

Μάγκας 9χρονος επίμονος και ονειροπόλος. Να τα εκατοστήσεις τα χρόνια, να χιλιάσεις τα τεύχη και να ξέρεις, δεν σε διαβάζουν μόνο γονείς. Χρόνια Πολλά! Χρήστος Χριστόπουλος, ηθοποιός και σκηνοθέτης, ιδρυτής της «Ομάδας Θεάτρου Ανεμόμυλοι». Το περιοδικό Τaλκ το αγαπώ. Όχι μόνο επειδή βρίσκεται κοντά στους γονείς και στα παιδιά, όχι μόνο επειδή αγαπάει τα βιβλία, αλλά κι επειδή έχει το θάρρος να θίγει με λεπτότητα και δίχως φόβο «καυτά» θέματα σε μια κοινωνία που διστάζει να εκφραστεί ανοιχτά γι’ αυτά. Χρόνια πολλά, λοιπόν, Τaλκ, Μαρκέλλα, Πελιώ και υπέροχοι συνεργάτες. Με την ευχή να σας διαβάζουμε και να μοιραζόμαστε τα άρθρα σας πολλά χρόνια ακόμη. Αργυρώ Πιπίνη, συγγραφέας-μεταφράστρια Για γονείς που τα βλέπουν όλα... Έπρεπε να γίνω η ίδια μητέρα –και να γνωρίσω την Πελιώ και τη Μαρκέλλα– για να καταλάβω το διπλό νόημα και το γλυκόπικρο χιούμορ πίσω από αυτή τη φράση. Γιατί το μόνο σίγουρο είναι ότι τα έχω δει όλα! Ευτυχώς έχω καλή παρέα. Κάθε φορά που ξεφυλλίζω το Τaλκ όλο και κάτι ενδιαφέρον θα βρω. Από βιβλία, παραστάσεις, άρθρα, συμβουλές μέχρι συνταγές (στην καραντίνα τα μπισκότα σοκολάτας ήταν εμπειρία!) Να είστε πάντα εκεί, να μας κρατάτε παρέα όπως μόνο εσείς ξέρετε. Χρόνια καλά, Τaλκ! Βασιλεία Βαξεβάνη, αφηγήτρια παραμυθιών Αγαπητό μας Τaλκ, χρόνια σας καλά και δημιουργικά. Να μας αφυπνίζετε πάντα με τα κείμενά σας και να εμπνέετε τους νέους γονείς και όχι μόνο, όπως ήδη κάνετε! Όσοι σας διαβάζουμε, ξέρουμε ότι δεν είστε ένα περιοδικό μόνο για γονείς ή μόνο για παιδιά, είστε εδώ για όλους και σας ευχόμαστε πολλά πολλά ακόμα τεύχη γεμάτα προτάσεις, αναλύσεις και δημιουργία! Σίσσυ Γκουρνέλου, Υπεύθυνη Τύπου ActionAid Hellas Στο Τaλκ που το ξέρω από ενός και που κάναμε πολλά και ωραία χέρι χέρι, εύχομαι να μεγαλώνει αλλά να μένει νέο. Να βαθαίνει αλλά να παραμένει στην κορυφή. Να αγωνίζεται χωρίς να χάνει το χιούμορ του. Χρόνια πολλά στην ομάδαρα του! Βίκυ Αδάμου, ηθοποιός-σκηνοθέτις Το Taλκ είναι όπως οι άνθρωποί του. Αγαπησιάρικο, ανοιχτόμυαλο, ευρηματικό, υποστηρικτικό, με χιούμορ, άποψη, έμπνευση. Και

με τρέλα. Ίσως για αυτό έχουν δημοσιεύσει κείμενά μου. Το αγαπώ και τις αγαπώ. Χρόνια πολλά! Χριστίνα Σαμπανίκου, ηθοποιόςσυγγραφέας Ένα μικρό εννιάχρονο που μας έκανε όλους καλύτερους γονείς. Χρόνια πολλά, Τaλκ. Αντώνης Παπαθεοδούλου, συγγραφέας Ήρθε πριν από 9 χρόνια και έγινε αμέσως «Taλκ» of the town. Μας μαθαίνει, μας ενημερώνει, μας διασκεδάζει, μας κάνει καλύτερους γονείς. Σ’ ευχαριστούμε αγαπημένο Τaλκ, να τα χιλιάσεις! Μαρίνα Γιώτη, συγγραφέας-εικονογράφος Αγαπητό μου Ταλκ, τώρα που έγινες 9 χρονών, κοτζάμ παιδί, μην ξεγελαστείς και χάσεις την ανησυχία και την εφευρετικότητα σου! Μόνο εσύ, ανήλικο free press, ανάμεσα στα υπόλοιπα έντυπα, αλλά και από τα λίγα τόσο δραστήρια site! Σου εύχομαι να συνεχίσεις να μας ενημερώνεις για όλα όσα αφορούν και πρέπει να αφορούν μια οικογένεια και να κρατάς πάντα τις κεραίες σου ανοιχτές και τα φίλτρα σου ενεργά απέναντι στον καταιγισμό ερεθισμάτων που δεχόμαστε. Μαριάννα Αναστασίου, Υπεύθυνη Επικοινωνίας, Μουσική Βιβλιοθήκη Λίλιαν Βουδούρη του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών Σαν δίδυμα αδέλφια γεννηθήκατε μαζί με τον Μικρό Νότο μου! Σαν καλά φιλαράκια συμπορεύεστε όλα αυτά τα χρόνια! Σαν ατόφιο χρυσάφι τα άρθρα σου, βάλσαμο στις δύσκολες ημέρες μας! Πηγή έμπνευσης, δύναμης, αντισυμβατικότητας, δημιουργίας! Πάντα στο πλάι μας σε θέλουμε ως γονείς, ως ηθοποιοί, ως δημιουργοί... Χρύσα Διαμαντοπούλου, ηθοποιός-καλλιτεχνική διευθύντρια της θεατρικής ομάδας Μικρός Νότος Σας διαβάζω και θα συνεχίσω να το κάνω, γιατί. με τα κείμενά σας, μας ενεργοποιείτε κάθε φορά πολλές και διαφορετικές οπτικές γωνίες, που μπορεί κάποιος να «δει» τα θέματα που παρουσιάζετε. Χρόνια σου πολλά, Τaλκ... Υ.Γ. Αν έπαιζε μπάσκετ, το εννιάχρονο Τaλκ θα συμμετείχε στο παιδικό πρωτάθλημα για πρώτη χρονιά. Σαν «ταλέντο», όμως, που είναι, έχει δρόμο ακόμα μπροστά του μέχρι το NBA! Γιώργος Καλαϊτζής, πρώην διεθνής καλαθοσφαιριστής και νυν διευθυντής των ακαδημιών μπάσκετ του Παναθηναϊκού


21.10.2020

Το Τaλκ γιορτάζει τα 9 του χρόνια και επιλέγει τα 9 αγαπημένα του βιβλία από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο.

13

Φον Κουραμπιές εναντίον Κόμη Μελομακαρόνη, του Κυριάκου Χαρίτου, σε εικονογράφηση της Ντανιέλας Σταματιάδη (2010). Κάθε Χριστούγεννα, μελομακάρονα και κουραμπιέδες τρώνε τα μουστάκια τους στον πιο αστείο πόλεμο του κόσμου. Μια μέρα όμως μια ξαφνική χιονοθύελλα τα αλλάζει όλα. Ο Φον Κουραμπιές, ο κόμης Μελομακαρόνης, μια νηστική αρκούδα, ένας ξενύχτης σκίουρος, ένας κηπουρός ονείρων κι άλλοι πολλοί χαρακτήρες μάς συναντούν στην πιο αλλιώτικη χριστουγεννιάτικη περιπέτεια, με δυο μεζούρες γέλιο και δύο φλιτζάνια γλύκα! Το κλασικό πλέον γιορτινό παραμύθι επανακυκλοφορεί σε επετειακή έκδοση για τα δέκα του χρόνια.

Η τελευταία μαύρη γάτα, του Ευγένιου Τριβιζά, σε εικονογράφηση Steven West (2012). Ένα μυθιστόρημα που κερδίζει από την πρώτη σελίδα και κρατά αδιάπτωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη, μια συναρπαστική περιπέτεια που συνδυάζει τον λυρισμό με το χιούμορ, τη συγκίνηση με το μυστήριο, την απόγνωση με την ελπίδα, ένα δριμύ «κατηγορώ» κατά του ρατσισμού, της ξενοφοβίας και της δεισιδαιμονίας.

Ο ραφτάκος των λέξεων, του Αντώνη Παπαθεοδούλου, σε εικονογράφηση Ίριδας Σαμαρτζή (2012). Η πιο αγαπημένη από τις αγαπημένες Μικρές καληνύχτες! Ένα σύγχρονο παραμύθι που έχει κερδίσει τις καρδιές μικρών και μεγάλων, τρυφερό, συγκινητικό και επίκαιρο όσο ποτέ, μιλά για τη δύναμη των λέξεων, για την ανάγκη της ανθρώπινης επικοινωνίας, για την αγάπη, την παρηγοριά και τη ζεστασιά που προσφέρει ο ανθρώπινος λόγος.

Ιστορίες που τις είπε ο δρόμος, της Μαρίας Αγγελίδου, σε εικονογράφηση της Ίριδας Σαμαρτζή (2013). Το τρίτο (και πιο αγαπημένο μας) βιβλίο μιας σειράς «ιστορικών παραμυθιών», που επιχειρεί να καλύψει μια μεγάλη σε σπουδαιότητα και σε διάρκεια περίοδο της ιστορίας μας, την αρχαιότητα, φιλοδοξώντας να πείσει μικρούς και μεγάλους –ιδίως τους μικρούς!– ότι… η Ιστορία δεν είναι μόνο μάθημα! Και τα καταφέρνει!

Γίνε πράκτορας του πλανήτη, της Ελένης Ανδρεάδη, σε εικονογράφηση Στέφανου Κολτσιδόπουλου (2014). Ένα βιβλίο με οικολογικό μήνυμα, το πρώτο της επιτυχημένης σειράς της συγγραφέα, δοκιμασμένο προηγουμένως στα σχολεία μέσα από δράσεις της ίδιας και της ομάδας της, με έξυπνο και αστείο κείμενο, καλή μυθοπλασία, πρωτοποριακό στήσιμο και μοντέρνα εικονογράφηση. Για κάθε μικρό πράκτορα που τολμά να αναλάβει μια μυστήρια, άκρως απόρρητη αποστολή γεμάτη εκπλήξεις...

Όταν έφυγαν τ’ αγάλματα, της Αγγελικής Δαρλάση (2015). Μια βαθιά ανθρώπινη κι αντιπολεμική ιστορία για τη φιλία, την ενηλικίωση, την αναζήτηση ταυτότητας και την ανάγκη διατήρησης της πολιτιστικής κληρονομιάς, βασισμένη στην πραγματική, μα σχετικά άγνωστη, ιστορία της απόκρυψης των αρχαιοτήτων του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, κατά τη διάρκεια του Ελληνοϊταλικού πολέμου.

2651 ημέρες δικτατορίας, της Μαρίζας Ντεκάστρο, σε εικονογράφηση του Βασίλη Παπαγεωργίου (2018). Η δικτατορία κράτησε 2651 ηµέρες! Το βιβλίο αρχίζει την 21η Απριλίου 1967, όταν η συγγραφέας πήγαινε στη Β΄ Γυµνασίου και τελειώνει στις 24 Ιουλίου 1974, όταν έπεσε η χούντα και είχε πλέον ενηλικιωθεί. Είναι ένα βιβλίο αναµνήσεων από τη ζωή των νέων εκείνα τα χρόνια, δικών της αναµνήσεων, των συµµαθητών και των µετέπειτα φίλων της. Μιλάει για όλα εκείνα που σηµάδεψαν τους νέους και τους άλλαξαν, τις καθηµερινές εµπειρίες, την πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα και τα διεθνή γεγονότα της κάθε χρονιάς που τους επηρέασαν.

Ένα παιδί από το πουθενά, της Άλκης Ζέη (2019). Η αγαπημένη συγγραφέας γράφει με τη φωνή ενός παιδιού και αφηγείται την περιπέτεια του να μεγαλώνεις σήμερα. Μπορεί η λύση που αναζητά ο ήρωας, ο Ίκαρος Λαμπρίδης, ένας «μικρός πρίγκιπας» του αιώνα μας, ένα παιδί που μοιάζει να έχει έρθει από το πουθενά, να κρύβεται σε απλούστερα πράγματα; Μπορεί ο κόσμος να εξημερωθεί; Η συγγραφέας απευθύνεται σε κάθε αναγνώστη, χωρίς διδακτισμό αλλά με τη διάθεση να προβληματίσει πάνω σε διαχρονικές αξίες και σύγχρονα θέματα, με εξαιρετική λογοτεχνικότητα, καλοδουλεμένη πλοκή και φυσικά με χιούμορ.

Μια υπόθεση για τον ντετέκτιβ Κλουζ: Η μύτη της θεάς, του Γίργκεν Μπανσέρους, σε εικονογράφηση του Ralf Butschkow (2020). Αγαπάμε όλες τις περιπέτειες του νεαρού ντετέκτιβ, αλλά αυτό εδώ, το 28ο βιβλίο της σειράς, το αγαπάμε λίγο περισσότερο διότι για πρώτη φορά διαδραματίζεται στην Ελλάδα. Τώρα, πώς ήρθαν τα πράγματα και ο Κλουζ βρέθηκε να κυνηγάει παρανόμους στην Αθήνα, σε μια πόλη όπου δεν μπορεί να διαβάσει ούτε τις πινακίδες με τα ονόματα των δρόμων, δεν θα το μάθετε από εμάς, αλλά από το βιβλίο!


14

9

ΕΥΧΕΣ

21.10.2020

Χρόνια

(Διαβάζεται τραγουδιστά!) Να ζήσεις, Τaλκ μας, και χρόνια πολλά, χιλιάδες τεύχη να εκδόσεις, να μας κρατούν συντροφιά, παντού να μοιράζεις γνώσεις και συμβουλές, γονείς και παιδάκια να χτίζουν σχέσεις γερές! Φιλιώ Λαζανά, συγγραφέας και θεατρική παραγωγός 9 χρόνια και 90 τεύχη μάς έχουν φέρει πιο κοντά από ποτέ! Έτσι νιώθουμε, τουλάχιστον, πως δηλαδή το Τaλκ αγαπάει το καλό βιβλίο, λατρεύει (δικαίως!) το διάβασμα και μας φέρνει όλους πιο κοντά στους σημερινούς και στους αυριανούς αναγνώστες. Αγαπημένο Τaλκ, ευχόμαστε να τα χιλιάσεις! Έλενα Πατάκη, Εκδότρια, Εκδόσεις Πατάκη Αγαπημένο Τaλκ, εύχομαι να συνεχίσεις να μας συντροφεύεις! Να μας δίνεις ιδέες για παιχνίδι, διάβασμα, ψυχαγωγία. Τρόπους να σκεφτόμαστε πώς να γινόμαστε καλύτεροι και πιο δημιουργικοί, να νοιαζόμαστε και να βγάζουμε τον καλύτερο εαυτό που κρύβουμε ως άνθρωποι και ως γονείς. Μαριάννα Κουμαριανού, παιδαγωγός-συγγραφέας Το Τaλκ είναι κοντά στα βιβλία και στους συγγραφείς μας από την πρώτη μέρα εδώ και 9 χρόνια, σταθερή και αγαπημένη ανάγνωση. Να ζήσετε! Να μεγαλώνετε και να χαίρεστε την κάθε στιγμή. Αλεξάνδρα Αυγερινού, Διευθύντρια Επικοινωνίας, Εκδόσεις Διόπτρα. Αγαπημένο Τaλκ, εύχομαι να μας κρατάς συντροφιά με πολλά τεύχη για πολλά πολλά χρόνια ακόμα. Ένα παράθυρο πάντα στον κόσμο των παιδιών που μεγαλώνουν σε περίεργες εποχές. Κι αξίζει τον κόπο… Ακόμα κι αν ένα μόνο παιδί ή ένας γονιός που μεγαλώνει ένα παιδί καταλάβει πως και σ’ αυτόν τον δύσκολο κόσμο η ζωή είναι υπέροχη και μακάρι όλοι να προσπαθούμε πάντα να την κάνουμε καλύτερη για όλους. Ένα περιοδικό που δείχνει προς την πλευρά της ζωής, αυτό σου εύχομαι. Μαρία Παπαγιάννη, συγγραφέας Αγαπημένο Τaλκ, μαζί με τις ευχαριστίες μου ως αναγνώστριας αυτά τα 9 χρόνια, σου εύχομαι από καρδιάς να συνεχίσεις το ίδιο δυναμικά, ουσιαστικά, καίρια, εμπεριστατωμένα, πλουραλιστικά, ποιοτικά και τρυφερά για πολλά και καλά χρόνια ακόμη! Αγγελική Δαρλάση, συγγραφέας Αγαπημένο μου Τaλκ, σε ευχαριστώ που ενδιαφέρθηκες για τα παιδιά, τον κόσμο τους και όσους συμμετέχουν σε αυτόν! Χρόνια πολλά για τα εννιά σου πολύχρωμα χρόνια! Χρόνια ευφάνταστα, ενδιαφέροντα, πολυπρόσωπα,

δημιουργικά! Εύχομαι να τα εκατοστήσεις και να παραμείνεις πάντα παιδί στην καρδιά! Όπως ακριβώς ανήμερα των γενεθλίων σου! Πολλές αγκαλιές! Σοφιάννα Θεοφάνους, συγγραφέας-ηθοποιός Πριν από εννέα χρόνια το Τaλκ ξεκίνησε αυτή την απίθανη διαδρομή και σήμερα γιορτάζουμε μαζί, γεμάτοι χαρά και αισιοδοξία. Ως αναγνώστριά του, βρίσκω στις σελίδες του ενδιαφέροντα άρθρα, πλούσια θεματολογία, παρουσιάσεις βιβλίων, ανεξάντλητες ιδέες, πάντα με επίκεντρο το παιδί. Χαίρομαι που δεν φοβάται να πει τη γνώμη του. Συγκινούμαι όταν δίνει βήμα σε πρωτοβουλίες και φιλοξενεί δράσεις που στόχο έχουν την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης. Αγαπημένη ομάδα του Taλκ, εύχομαι να συνεχίσετε με την ίδια ποιότητα, αντικειμενικότητα, συνέπεια, σοβαρότητα και κέφι για πολλά ακόμα χρόνια. Είθε όλοι οι άνθρωποι που μοιραζόμαστε την αγάπη μας για τα παιδιά να πορευόμαστε με ευχές που γίνονται πραγματικότητα. Ελένη Γερουλάνου- Εκπαιδευτικός, συγγραφέας, ιδρυτικό μέλος του Library4all Αυτά τα εννέα χρόνια μοιραστήκαμε χαρές και επιτυχίες, πανικούς και απογοητεύσεις, γιορτές και δημιουργικές στιγμές. Εύχομαι από την καρδιά μου να συνεχίσετε για πολλά πολλά χρόνια να κατανοείτε κάθε γονεϊκή μας αγωνία, να απαντάτε σε κάθε μας απορία πριν καν προλάβουμε να αναρωτηθούμε, να μας προτείνετε τις πιο πρωτότυπες δραστηριότητες για παιδιά και γονείς και να ζούμε μαζί αυτή την όμορφη τρέλα! Καλή και δημιουργική συνέχεια στο αγαπημένο μας Τaλκ! Με αγάπη και φιλία, Αμέρισσα Μπάστα, Υπεύθυνη Επικοινωνίας, Εκδόσεις Κλειδάριθμος Εύχομαι στο Τaλκ να ‘ναι πολύχρονο και πολυδιαβασμένο! Το απόλυτο Free Press για γονείς, που το έχουν τόσο ανάγκη. Χιλιόχρονο, λοιπόν! Βανέσσα Αδαμοπούλου, ηθοποιός-τραγουδίστρια-συγγραφέας Μου είχε κάνει μεγάλη εντύπωση όταν πριν από 9 χρόνια, κάνοντας θέατρο για παιδιά, ανακάλυψα το καταπληκτικό Τaλκ! Δε φανταζόμουν ότι θα υπήρχε μια τέτοια έκδοση, φτιαγμένη με τόση αγάπη, μεράκι και σοβαρότητα, που να απευθύνεται σε γονείς! Μέσα απ’ τις παραστάσεις μου όλα αυτά τα χρόνια είχα την χαρά να γνωριστώ καλά με τους ανθρώπους του Τaλκ, οι οποίοι έγιναν επί της ουσίας συνοδοιπόροι με τον δικό τους μοναδικό τρόπο στα ταξίδια μας. Αγαπημένο μας Τaλκ, χρόνια πολλά! Ακόμα πιο πολλά!

Μεγάλο να γίνεις με φύλλα πολλά! Ηλίας Καρελλάς, Σκηνοθέτης–Σκιοπαίκτης Να ζήσει το Τaλκ μας για χρόνια πολλά, τα τεύχη να γίνουν διπλά και τριπλά! Παντού να το βρισκω, σε κάθε γωνιά, γιαγιάκα σαν θα ‘μαι με άσπρα μαλλιά! Έμη Σίνη, συγγραφέας, ιδρυτικό μέλος της ομάδας Κοπέρνικος Αγαπημένο Τaλκ, εύχομαι να συνεχίσεις δυναμικά, δημιουργικά και φεμινιστικά, με την ιδιαίτερη ματιά σου στα πράγματα και την ακεραιότητα που σε διακρίνει. Βάσια Τζανακάρη, συγγραφέας-μεταφράστρια Ίσως γιατί είμαι παιδί των περιοδικών και των εφημερίδων, πάντα ενθουσιαζόμουν στην ιδέα να υπάρχει μια εφημερίδα με θέμα το παιδί σε όλες τις πτυχές του. Κι έτσι ερωτεύτηκα το Τaλκ, την εφημερίδα για γονείς, από την πρώτη στιγμή που εμφανίστηκε. Αργότερα συνεργαστήκαμε, στα υπέροχα άρθρα της Πελιώς για το παιδικό βιβλίο, κι ο έρωτας έγινε αγάπη. Κι ενώ πέρασαν χρόνια, το Τaλκ γίνεται όλο και καλύτερο κι η αγάπη δυναμώνει. Εύχομαι σε όλη την ομάδα να είναι γερή, γεμάτη ιδέες, γεμάτη διάθεση για νέες περιπέτειες σε άγνωστες θάλασσες. Τα θέματα για το παιδί, κι ειδικά για το παιδικό βιβλίο που ενδιαφέρει εμένα, ανεξάντλητα. Και οι γονείς έχουν όλο και πιο πολύ την ανάγκη ενημέρωσης, ιδεών, προτάσεων, επιστημονικής βοήθειας, τεκμηριωμένης άποψης. Για αυτό εύχομαι στο Τaλκ να τα χιλιάσει. Βαγγέλης Ηλιόπουλος, εκπαιδευτικός-συγγραφέας Αγαπημένες γυναίκες, ψυχές του Τaλκ, εύχομαι μέσα από την καρδιά μου το πνευματικό σας τέκνο να συνεχίσει για πολλάαααααααα χρόνια ακόμη να προσφέρει στους γονείς ενημέρωση, φροντίδα, παρηγοριά και χιούμορ, όπως κάνει ήδη επί 9 συναπτά έτη. Πολύχρονο το Τaλκ μας. Με αγάπη, Αντιγόνη Γύρα, χορογράφος-σκηνοθέτις. Χρόνια καλά, λοιπόν, σε όλη την ομάδα του Τaλκ, που ξεχωρίζει στην ουσία της. Γιατί; Επειδή ενημερώνει εμάς, τις μανούλες, για όλα όσα συμβαίνουν, με σεβασμό και αναγνώριση στον πολυδιάστατο ρόλο μας. Η σύγχρονη μητέρα είναι γυναίκα, παιδαγωγός, μαγείρισσα, δασκάλα, animatrice, σύμβουλος, μα πάνω από όλα άνθρωπος. Και αυτό είναι μία ιδιότητα που τo Τaλκ δεν σταμάτησε ποτέ να σέβεται αναγνωρίζοντας τόσο τις επιτυχίες της, όσο και τα καθημερινά μικρά της λάθη. Ευχαριστούμε! Χαρά Ζούμα + Νίνα Αλτάνη, υπεύθυνες επικοινωνίας και δημοσίων σχέσεων στην εταιρεία zuma COMMUNICATIONS.


21.10.2020

Το Τaλκ γιορτάζει τα 9 του χρόνια και επιλέγει τα 9 αγαπημένα του βιβλία από τις Εκδόσεις Ελληνοεκδοτική.

Η αγάπη της μυρμηγκίνας και του τζίτζικα, του Γιώργου Μπουμπούση, σε εικονογράφηση Βανέσσας Ιωάννου (2011). Μια νεαρή μυρμηγκίνα ακούει για πρώτη φορά στη ζωή της τζιτζίκι να τραγουδά. Η μελωδία έχει άρωμα καλοκαιριού. Ο Τζίτζικας και η Μυρμηγκίνα γνωρίζονται, εκείνος προτείνει μια μικρή βόλτα στον ουρανό κι όλα αλλάζουν και κάνουν τη Μυρμηγκίνα να ονειρεύεται και τον κόσμο της να φαίνεται μικρός και μονότονος. Τελικά, καθώς ο χειμώνας έρχεται, πρέπει να αποφασίσει αν θα παραμείνει με τους δικούς της ή θα ακολουθήσει τον Τζίτζικά της.

Μ’ αγαπάς, μπαμπά;, του Βασίλη Κουτσιαρή, σε εικονογράφηση Κατερίνας Βερούτσου (2017). Μια σειρά από λεύκες γεννιούνται σε έναν πανέμορφο δρόμο. Στο τέρμα του βρίσκεται το σπίτι του κυρ- Σταύρου, του «μπαμπά» τους, του σπορέα και φροντιστή τους. Όμως, το δέντρο-αφηγητής δεν μοιάζει με τα αδέλφια του, τα «αγόρια», που έχουν ρίξει περισσότερο μπόι και καμαρώνουν με τον ψιλόλιγνο κορμό τους. Ο δικός του κορμός παραμένει κοντός με τα κλαδιά του να πέφτουν στον δρόμο. Μια μέρα ο «μπαμπάς» πώς μπερδεύτηκε ο σπόρος αυτός με τους υπόλοιπους. Είχε φυτρώσει κατά λάθος; Το δέντρο αρχίζει να αμφιβάλλει για την αγάπη του πατέρα του. Στο τέλος, όμως, (μάλλον) ο σπορέας-πατέρας θα δηλώσει την αγάπη και την αποδοχή του.

Το μαγικό κλειδί, της Λίνας Μουσιώνη, σε εικονογράφηση Κατερίνας Βερούτσου (2019). Ένα μικρό κορίτσι βρίσκεται φυλακισμένο σε ένα δωμάτιο και όλοι οι τρόποι με τους οποίους προσπαθεί να αποδράσει αποτυγχάνουν. Κάποια στιγμή, αποφασίζει να φωνάξει διάφορες λέξεις και μια από αυτές γίνεται το κλειδί για να καταφέρει να ξεφύγει με ένα μαγικό χαλί προς έναν υπέροχο και χρωματιστό κόσμο. Ένα αλληγορικό παραμύθι για τα συναισθήματα, τις λέξεις και τα αντικείμενα που μας δίνουν φτερά και πετάμε.

Η μέρα μου σε άσπρο μαύρο, της Τζένης Κουτσοδημητροπούλου, σε εικονογράφηση Σάντρας Ελευθερίου (2019). Δεν είναι φορές που τα βλέπεις όλα μαύρα, κατάμαυρα σαν το βαθύ σκοτάδι, επειδή νομίζεις ότι σου πηγαίνουν όλα στραβά και ανάποδα; Κάτι τέτοιες στιγμές στενοχωριέσαι ή θυμώνεις και εύχεσαι να ήσουν σούπερ ήρωας για να λύνεις οποιοδήποτε πρόβλημα στη στιγμή. Όμως, οι κακές στιγμές ίσως δεν είναι τόσο μαύρες τελικά. Το μόνο που χρειάζεται είναι να βλέπουμε τα πράγματα με περισσότερο χρώμα!

Εδώ είναι η μαμά, της Στέργιας Κάββαλου, σε εικονογράφηση Σοφίας Γαλή (2020). Η Μάντη από το πρωί μέχρι το βράδυ φωνάζει «Μαμά!» Θέλει συνέχεια να ακούει τη φωνή της, να χώνεται στην αγκαλιά της και να βλέπει το προσωπάκι της. Και όταν αυτά δεν συμβαίνουν, η Μάντη ανησυχεί. Μέχρι που καταλαβαίνει, χάρη στο συμβολικό παιχνίδι ότι η μαμά, όπου κι αν είναι, είναι πάντα «εδώ»! Το πρώτο βιβλίο της σειράς «Πρώτη φορά παιδί».

Πρίγκιπας χαρταετός, της Ελένης Μπετεινάκη, σε εικονογράφηση Αιμιλίας Κονταίου (2020). Το μικρό νησί του Πηγαινέλα είχε για βασιλιά τον Γαργαλίτσα τον Πρώτο και βασίλισσα την πανέμορφη Σκανταλιά. Το ζευγάρι είχε έναν γιο, τον Χαρταετό, που αγαπούσε τις περιπέτειες κι ονειρευόταν να ταξιδέψει μακριά, να γνωρίσει καινούργια μέρη κι άλλους ανθρώπους. Όμως δεν μπορούσε να φύγει από τον τόπο του, μέχρι που η μάγισσα Χαρβάλω τού υποσχέθηκε να τον βοηθήσει… Ένα σύγχρονο παραμύθι με κλασικές αφηγηματικές δομές, για τις επιθυμίες και τα όνειρα, για την εμπιστοσύνη μας στους αγνώστους και για τις υποσχέσεις που πρέπει να τηρούνται.

15

Όταν παίζαμε για τη νίκη, Καραγκιόζη μου, της Γιώτας Αλεξάνδρου, σε εικονογράφηση Αχιλλέα Ραζή (2019). Η συγγραφέας, δίνοντας τον λόγο σε ένα παιδί, δημιουργεί ένα βιβλίο, λογοτεχνικό και γνώσεων ταυτόχρονα. Μέσα στις σελίδες του συμπυκνώνονται τέσσερα χρόνια ιστορίας, από την 28η Οκτωβρίου 1940 μέχρι τις 12 Οκτωβρίου 1944, σε μια εξαιρετική και κυρίως πρωτότυπη αφήγηση, με αρωγούς της το θέατρο σκιών και το πώς λειτούργησε η τέχνη στον πόλεμο και στην Κατοχή και τις εικόνες, που «παίζουν» πανέξυπνα με τα ντοκουμέντα της εποχής. Μια ιστορία αισιόδοξη, άρτια, που μαθαίνει στα παιδιά ιστορία χωρίς διδακτισμό, χωρίς να τα κάνει να βαρεθούν ή να φοβηθούν ούτε στιγμή.

Οι περιπέτειες της Βούλας στο Κόκκινο Βιβλίο, της Σταυρούλας Παγώνα, σε εικονογράφηση Zafouko Yamamoto (2020). Η Βούλα, μια μικρή μαύρη κουκκίδα, έχει χαθεί στις σελίδες του Κόκκινου Βιβλίου. Πώς βρέθηκε εκεί κι από ποια εικόνα έχει φύγει; Για να το ανακαλύψει, ταξιδεύει στις σελίδες του και γνωρίζει τα πλάσματά του, ζει περιπέτειες, κάνει φίλους... Μια ιστορία γεμάτη φαντασία που μας θυμίζει πως όσο διαφορετικοί και να είμαστε, όλοι έχουμε μια σημαντική θέση στον κόσμο.

Πλανητικές συνεντεύξεις, της Ράνιας Λάμπου, σε εικονογράφηση Μαρίας Μανουρά (2020). Κάτι γίνεται στο ηλιακό σύστημα! Οι πλανήτες, με τη σειρά, αφήνουν τον ουρανό και κατεβαίνουν στη Γη, για να εμφανιστούν στην τηλεόραση. Ένας νέος δημοσιογράφος με λαμπρό μέλλον τούς προσκαλεί κι εκείνοι ανταποκρίνονται. Οι συνεντεύξεις και οι εκπομπές είναι πρωτοφανείς! Οι άνθρωποι ζουν μια μοναδική εμπειρία, καθώς οι πλανήτες αποκαλύπτουν την προσωπικότητα και τον χαρακτήρα τους. Ο Ερμής, η Αφροδίτη, ο Άρης, ο Δίας, ο Κρόνος, ο Ουρανός και ο Ποσειδώνας συστήνονται με χιούμορ και πρωτοτυπία και στο τέλος, για να είναι σίγουροι ότι τα παιδιά εμπέδωσαν τα όσα τους είπαν, προτείνουν και δραστηριότητες!


16

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

Για την παράξενη χρονιά που διανύουμε… ΤHΣ ΜΑΡΙΑΝΝΑΣ ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΥ

Κ

ύκλους κάνει η ζωή. Σαν ρόδα που γυρίζει. Τα πάνω βρίσκονται κάτω. Κι ανάποδα. Και πάλι από την αρχή. Και δώσ’ του κι άλλη μία…Όσο κοινότοπα και χιλιοειπωμένα κι αν είναι αυτά, είναι η αλήθεια! Είναι ο τρόπος να μπαίνουμε στον χρόνο και να αλληλεπιδρούμε με αυτόν. Πριν καλά καλά αποφασίσουν οι άνθρωποι να ορίσουν τον τρόπο να μετρούν τον χρόνο, το μέτρημα γινόταν με τις αλλαγές των εποχών· σημαντικά γεγονότα που σηματοδοτούσαν τη «χρονιά» (η σπορά, ο τρύγος, το κλάδεμα, αλλά και γάμοι, θάνατοι, θρησκευτικές γιορτές) και σημαντικά γεγονότα που αφορούσαν έναν ολόκληρο λαό. Αυτά, τότε, ήταν τα σημεία αναφοράς. Σήμερα, τα προαναφερθέντα έχουν χάσει

την έντασή τους, μια και ο χρόνος μετριέται σε χρόνια, μήνες, εβδομάδες, μέρες, ώρες… Όμως εξακολουθούν να είναι σημαντικά και να ορίζουν και να επηρεάζουν τη ζωή μας. Παρόλο που πλέον μετράμε αριθμητικά, η μνήμη λειτουργεί, χτίζεται και καλλιεργείται, με ορόσημα. Το νήμα του χρόνου και η δύναμη της μνήμης κρύβονται στα σημαντικά γεγονότα που άφησαν επάνω μας ένα σημάδι. Και αντίστροφα: Συνεχίζουμε να χτίζουμε τη ζωή μας δημιουργώντας αυτές τις σημαντικές άλλες μέρες που θα αποτελέσουν έναν ακόμα σταθμό. Ένα παιδί μπορεί να θυμάται κάποια πρώτα Χριστούγεννα ή μια πρώτη Πρωτοχρονιά (λογικά όχι του πρώτου έτους της ζωής), μια γιορτή που έζησε κάτι διαφορετικό με την οικογένειά του. Ή αντίστοιχα, πιθανόν να του έχει εντυπωθεί η πρώτη μέρα στο σχολείο ή ένα καλοκαίρι που κάτι ιδιαίτερο συνέβη (το κάτι ιδιαίτερο μπορεί να είναι κάτι καλό ή δυσάρεστο ή ακόμα και κάτι

21.10.2020

τόσο διαφορετικό που απλά διέγειρε όλη του την ύπαρξη και έμεινε βαθιά χαραγμένο μέσα του ως ανάμνηση). Υπάρχει σοφία στους ανθρώπους. Έχουμε φτιάξει τις ζωές μας σε κύκλους που επαναλαμβάνονται. Κάποιους τους ορίζουμε εμείς και άλλοι είναι δοσμένοι χωρίς τη δική μας συγκατάθεση. Όμως κάθε τώρα και κάθε δοσμένη συνθήκη που ζούμε, είναι –γίνεται– μια ευκαιρία να δημιουργήσουμε τη δική μας ζωή μέσα σε αυτή και το δικό μας παρόν και τις δικές μας αναμνήσεις. Φέτος, η συνθήκη είναι μια από τις πλέον παράδοξες. Ζήσαμε έναν εγκλεισμό. Απαιτήθηκε να οργανώσουμε τελείως διαφορετικά την καθημερινότητά μας. Αυτό από μόνο του είναι κάτι που θα μείνει στη συνείδηση όλων. Είναι μία έξοθεν επιβολή που έπρεπε/πρέπει όλοι να ακολουθήσουμε. Σίγουρα αυτό ήταν (και είναι ακόμα) αποσυντονιστικό. Άλλαξε και χάλασε όλες τις κεκτημένες ισορροπίες. Χρειαζόταν μεγάλη αντοχή και ανθεκτικότητα, αλλά και μεγάλη ευρηματικότητα προκειμένου κανείς να ανταποκριθεί σε αυτή την κατάσταση. Οι οικογένειες έχασαν τον ρυθμό τους, τα παιδιά έπρεπε να μένουν μέσα, χωρίς να έχουν ευκαιρίες εκτόνωσης της ενέργειάς τους, οι γονείς έπρεπε να δουλεύουν από το σπίτι, μαζί με τα παιδιά, ή έχασαν, έστω και προσωρινά, την εργασία τους. Από την άλλη, οι άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας έχασαν το μέλλον και όποια προσδοκία είχαν από αυτό. Οι γιαγιάδες και οι παππούδες έμειναν χωρίς την παρέα ή/και τη φροντίδα των παιδιών και των εγγονών τους. Περιορίστηκαν σε ένα σπίτι που δε μπορούσε, όπως άλλοτε, να γιορτάσει τα έθιμα, θρησκευτικά και μη. Όλη αυτή η αβεβαιότητα της περιόδου ήταν σαν να έκοβε βίαια τόσο το παρόν όσο και το μέλλον των ανθρώπων. Ευτυχώς, οι άνθρωποι έχουμε μεγάλη δύναμη και ψυχικά αποθέματα. Εκεί όπου κανείς δεν το περιμένει, αναζητάμε λύσεις –ή μάλλον τρόπους– να αντιμετωπίζουμε τις καταστάσεις της ζωής και παρόλες τις αντιξοότητες να βγαίνουμε νικητές. Η φυσική απόσταση και οι απαγορεύσεις οδήγησαν σε μια τεράστια προσπάθεια και αναζήτηση για δημιουργικότητα. Έκαναν τους ανθρώπους να έρθουν κοντά πιο ουσιαστικά. Θα μπορούσα να πω καρδιακά! Οι γιορτές, αντί να υπάρχει ο κοινός τόπος, με φυσική συμμετοχή και παρουσία, έγιναν κοινοί ψυχικοί τόποι. Λειτουργήσαμε συλλογικά, αν και από απόσταση, και τελικά αυτό μας έφερε πιο κοντά από άλλες φορές. Σίγουρα, η περίοδος που αφήσαμε πίσω θα μείνει χαραγμένη σε όλους. Σαφώς και οι μέρες που ζούμε τώρα εμπεριέχουν ιδιαιτερότητες, δημιουργούν ανησυχία και αβεβαιότητα. Αδιαμφισβήτητα, όμως, η λαχτάρα για ζωή και συνύπαρξη είναι τόσο μεγαλύτερη, που το εμπόδιο θα υπερνικηθεί. Η χρονιά θα εντυπωθεί στη συλλογική μνήμη ως μια δύσκολη περίοδος που τελικά θα στεφθεί με την επιτυχία των ανθρώπων και την αναγνώριση των αποθεμάτων δύναμης και δημιουργικότητας που έχουν!


21.10.2020

Το Τaλκ γιορτάζει τα 9 του χρόνια και επιλέγει τα 9 αγαπημένα του βιβλία από τις Εκδόσεις Διόπτρα.

17

Η Σκουφοκοκκινίτσα, της Μαρίνας Γιώτη (2016). Ένα παραμύθι όπου η κοκκινοσκουφίτσα και ο λύκος μάς αφηγούνται την κλασική ιστορία, ιδωμένη από μια άλλη οπτική γωνία. Ένα βιβλίο που μιλάει για τον ρατσισμό στα κλασικά παραμύθια, τον σχολικό εκφοβισμό και τη φιλία και μαθαίνει στα παιδιά να διαβάζουν ανάμεσα στις γραμμές και να αναπτύσσουν κριτική σκέψη.

20 σπουδαία κορίτσια που άλλαξαν τον κόσμο, της Rosalba Troiano (2018), ένα βιβλίο που θα εμπνεύσει κάθε μικρή αναγνώστρια και θα της δείξει ότι όλα είναι δυνατά ακόμα κι αν οι άλλοι γύρω της δεν το πιστεύουν.

Το κουνελάκι άκουγε, της Cori Doerrfeld (2018), μια τρυφερή ιστορία ενσυναίσθησης, μέσα από την οποία μπορούμε να μιλήσουμε στα παιδιά για την αποτυχία ή την απώλεια και να απαλύνουμε τη θλίψη τους. Μια αγκαλιά και κάποιος που δεν θα μιλάει, μα θα ακούει είναι αρκετά.

Η Σαραμπέλα και το καπέλο της σκέψης, της Judy Schachner (2018). Πόσο ονειροπόλα είναι τα παιδιά! Δημιουργικά και επινοητικά. Και το μόνο που χρειάζονται για να λάμψουν είναι η αυτοπεποίθηση. Έτσι είναι και η Σαραμπέλα, που κάνοντας μια σχολική εργασία, σκέφτεται την καλύτερη ιδέα που είχε ποτέ… να δείξει στους άλλους ποια στ’ αλήθεια είναι.

Μικρές Κυρίες, της Louisa May Alcott (2019), διασκευασμένες από την Αργυρώ Πιπίνη, σε εικονογράφηση Αιμιλίας Κονταίου. Οι τόσο διαφορετικές, μα τόσο αγαπημένες, αδελφές Μαρτς διηγούνται την ιστορία της ζωής τους, γεμάτη καλοσύνη και αυτοθυσία, καθώς αγωνίζονται να τα βγάλουν πέρα μαζί με τη μητέρα τους, ενώ ο πατέρας τους μάχεται στον Αμερικανικό Εμφύλιο.

Μια στάλα μαγεία, της Michelle Harrison (2020). Μια ταξιδιωτική τσάντα, ένας καθρέφτης, τέσσερις ξύλινες κούκλες και μια στάλα μαγεία! Στο νησί του Κροουστόουν με τους Ομιχλώδεις Βάλτους, οι αδερφές Γουίντερσινς θα προσπαθήσουν να σπάσουν μια αρχέγονη κατάρα και θα διεκδικήσουν μια ζωή με ευκαιρίες πασπαλισμένες με τη μαγεία της περιπέτειας.

Το μεγάλο ταξίδι στο ποτάμι, του Magnus Weightman (2020). Ένα υπέροχο βιβλίο για το ταξίδι του νερού στη φύση και τον ρόλο που παίζει στη ζωή μας! Σε αυτό το υπέροχο ταξίδι στο ποτάμι, τα παιδιά, παρέα με την Μπάνι, που έχει χάσει το παιχνίδι της, θα περάσουν μέσα από καταρράκτες, δάση, πολύβουα λιμάνια και θα καταλήξουν στην ανοιχτή θάλασσα.

Μια θάλασσα πλαστικά, της Κατρίνας Τσάνταλη (2020). Τι γίνεται όταν τα σκουπίδια στη θάλασσα βρίσκονται παντού κι όλα τα ζώα υποφέρουν; Πόσο κρίμα είναι να μην έχουν ένα καθαρό σπίτι για να μείνουν. Ποιος θα δώσει τη λύση! Ένα βιβλίο για την προστασία του πλανήτη και την αξία της συνεργασίας για έναν κοινό σκοπό.

Αιχμάλωτοι της Γεωγραφίας για παιδιά, του Tim Marshall (2020), μια εκπληκτική εικονογραφημένη έκδοση που εξηγεί μέσα από πολύχρωμους χάρτες στα παιδιά πώς η γεωγραφία έχει διαμορφώσει την ιστορία και τον πολιτισμό του κόσμου.


18

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

21.10.2020

«Σημειωματάριο των Συναισθημάτων» Φιλία, οι φίλοι μου και εγώ. Διαβάζοντάς το, αλλά και αυτοσχεδιάζοντας ορμώμενοι από τις ασκήσεις και τα παιχνίδια που προτείνουν οι συγγραφείς, το παιδί βρήκε έδαφος γόνιμο ώστε να ακουμπήσει όλες του τις αγωνίες αλλά και τους φόβους σε σχέση με το νέο, άγνωστο, περιβάλλον στο οποίο καλείτο ξαφνικά να αντεπεξέλθει. Στις συνεδρίες που ακολούθησαν είχαμε την ευκαιρία να δούμε μαζί και τα άλλα δύο σημειωματάρια, στα οποία είμαι σίγουρη πως θα επανερχόμαστε συχνά.

Παίζοντας με τα συναισθήματα ΤHΣ ΣΟΥΖΑΝΑΣ ΠΑΠΑΦΑΓΟΥ

Σ

το γραφείο μου, στο «παιδικό δωμάτιο», εκτός από το τραπεζάκι, τα μαξιλάρια και το «μαγικό» ντουλάπι, έχω και μια βιβλιοθήκη. Θεωρώ ότι τα βιβλία θα έπρεπε να είναι από τα βασικά μέσα θεραπείας για μικρούς και μεγάλους, και είναι φυσικά ευεργετικά και έξω από το πλαίσιο της ψυχοθεραπευτικής διαδικασίας. Χώρος για διερεύνηση Ο Οκτώβριος ξεκίνησε με τρία νέα βιβλία στη συλλογή μου, τρία σημειωματάρια για την ακρίβεια, «Τα σημειωματάρια των συναισθημάτων», της Γαλλίδας ψυχοθεραπεύτριας Ιζαμπέλ Φιλιοζά, που αναφέρονται στην φιλία, στους φόβους και στην αυτοπεποίθηση. Πριν, όμως, τα βάλω στη βιβλιοθήκη του γραφείου μου έπεσαν στην αντίληψη της κόρης μου, που μόλις έγινε 6 ετών, και μου ζήτησε να «παίξουμε» με αυτά. Της διάβασα τους τίτλους και αφού ξεφυλλίσαμε, διαβάσαμε, αλλά και κάναμε πρώτα κάποιες από τις δραστηριότη-

τες, ξεκινώντας από το «Σημειωματάριο της Αυτοπεποίθησης», γιατί δεν γνώριζε ακριβώς την έννοια, η μικρή είπε: «Μαμά, ξέρεις τι φαντάζομαι; Η φιλία και η αυτοπεποίθηση φοβούνται τον φόβο. Αλλά δεν πειράζει και να φοβόμαστε κάποιες φορές». Τα τρία αυτά βιβλία μάς έδωσαν χώρο να ξεδιπλώσουμε και να διερευνήσουμε από κοντά τρία από τα βασικά συναισθήματα που αλληλοσυνδέονται και που αν ένα μικρό παιδί μάθει να τα αναγνωρίζει και να τα αποδέχεται σε όλο τους το εύρος, τότε θα εξελιχτεί σε έναν ψυχικά υγιή και ισορροπημένο ενήλικο άνθρωπο. Αντιμετωπίζοντας το άγχος Πριν από κάποιες εβδομάδες είχα την ευκαιρία να δουλέψω με ένα μικρό παιδί, και στο γραφείο μου, το θέμα της φιλίας, χρησιμοποιώντας το αντίστοιχο σημειωματάριο. Ήταν το βιβλίο που επέλεξε το ίδιο το παιδί από τη βιβλιοθήκη μου. Είχε καταφτάσει αρκετά αγχωμένο, γιατί μόλις είχε ξεκινήσει το σχολείο, τρίτη δημοτικού, και –εξαιτίας κάποιον οικογενειακών αλλαγών– είχε αναγκαστεί να αλλάξει σχολικό περιβάλλον. Μπήκε στο δωμάτιο, πήρε λίγο χρόνο και έπιασε στα χέρια του το

Θεραπευτικά εργαλεία για μικρούς και μεγάλους Ως θεραπεύτρια, αισθάνομαι πως έχω ένα νέο εργαλείο και πως μπορώ να κατευθύνω συμβουλευτικά και τους μπαμπάδες και τις μαμάδες, προτείνοντας τους να διαβάσουν με τα παιδιά τους αυτά τα βιβλία, και έπειτα να ανατρέξουν στο σημείωμα/παράρτημα προς τους γονείς που έχει στο τέλος του το κάθε σημειωματάριο. Με αφορμή αυτά τα τρία βιβλία, μάλιστα, είχα πρόσφατα την ευκαιρία να δουλέψω με μια οικογένεια που με συνάντησε με αφορμή κάποιες επίμονες εντάσεις ανάμεσα στα μέλη της. Ο πατέρας, η μητέρα και τα τρία τους παιδιά, 5, 7 και 10 χρόνων, με κοιτούσαν αρχικά με αμηχανία. Τελικά, το μικρότερο μέλος (όπως συνήθως συμβαίνει) είχε έντονα παιχνιδιάρικη διάθεση, που δεν μπόρεσε να κρατήσει κρυφή, πήγε στο «παιδικό δωμάτιο» (αφού με ρώτησε) και έφερε κάποια παιχνίδια και δυο βιβλία. Το ένα από αυτά ήταν το σημειωματάριο για τους φόβους. Δεν ξέρει ακόμα να διαβάζει και δεν επέλεξε το βιβλίο εξαιτίας του τίτλου, αλλά χάρη στην εικόνα: «Να, μαμά! Αυτή η αράχνη μοιάζει με αυτήν που φοβάμαι. Γι’ αυτό σας ξυπνάω όλους τη νύχτα!» Η οικογένεια ξεφύλλισε το βιβλίο, είχαν την ευκαιρία να μιλήσουν ο καθένας για τους φόβους του, και με έναν τρόπο μαγικό η διαδικασία αυτή μας βοήθησε να προσεγγίσουμε τη ρίζα της έντασης της οικογένειας! Εδώ θα αρπάξω την ευκαιρία να πω ότι τα παιδιά μπορούν να είναι θεραπευτές, να είναι θεραπευτικά πλάσματα... Αλλά ταυτόχρονα μπορούν και να φέρουν το σύμπτωμα της οικογένειας, απορροφώντας, δυστυχώς, όλους τους κραδασμούς. Γι’ αυτό, πρέπει να είμαστε προσεχτικοί και να ακούμε τι μας λένε με όλη τους την ύπαρξη! Αυτά τα τρία σημειωματάρια θα μπορούσαν να είναι ένα ιδανικό μέσο επικοινωνίας μαζί τους. Οι γονείς διευκολύνονται αρκετά διαβάζοντας τα κείμενα που απευθύνονται σε εκείνους, ενώ ταυτόχρονα έχουν την ευκαιρία να κάνουν δραστηριότητες, αλλά και συζητήσεις για θέματα μάλιστα που αφορούν και τους ίδιους, από τότε που ήταν εκείνοι παιδιά! Καλές αναγνώσεις!

«Τα Σημειωματάρια των Συναισθημάτων», της Ιζαμπέλ Φιλιοζά, κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις Παπαδόπουλος, σε μετάφραση της Πελιώς Παπαδιά.


21.10.2020

Το Τaλκ γιορτάζει τα 9 του χρόνια και επιλέγει τα 9 αγαπημένα του βιβλία από τις Εκδόσεις Παπαδόπουλος.

19

Ο λύκος ξαναγύρισε, του Geoffroy De Pennart (1995). Τι θα συμβεί αν η Κοκκινοσκουφίτσα, τα Τρία Γουρουνάκια, τα Επτά Κατσικάκια και οι άλλοι ήρωες πασίγνωστων παραμυθιών αντιμετωπίσουν όλοι μαζί τον Κακό Λύκο. Κι αν τελικά αυτός δεν είναι τόσο κακός όσο μας τον παρουσιάζουν τα παραμύθια; Ένα κλασικό εικονογραφημένο αριστούργημα, που αγαπήθηκε από δεκάδες χιλιάδες παιδιά στην Ελλάδα!

Μάντεψε πόσο σ' αγαπώ, του Sam Mc Bratney (1996). Μερικές φορές, όταν αγαπάς κάποιον πάρα πολύ, ψάχνεις να βρεις έναν τρόπο να περιγράψεις πόσο μεγάλα είναι τα αισθήματα σου. Αλλά η αγάπη δεν είναι εύκολο να μετρηθεί! Ένα τρυφερό αριστούργημα, που έγινε ένα από τα πιο επιτυχημένα εικονογραφημένα βιβλία όλων των εποχών!

Το έπος του '40, του Φίλιππου Μανδηλαρά, από την κλασική σειρά «Η πρώτη μου ιστορία» (2012). Η ιστορία του ελληνοϊταλικού πολέμου με χαριτωμένα και απλά στιχάκια από τον αγαπημένο συγγραφέα, για να εντυπώνονται εύκολα στη μνήμη των παιδιών, με χιουμοριστική και πολύχρωμη εικονογράφηση από τη Ναταλία Καπατσούλια, αλλά και με τις απαραίτητες πληροφορίες στο τέλος του βιβλίου για την κατανόηση των γεγονότων.

Ο γύρος του κόσμου σε 80 μέρες ή ποιος είναι ο πιο πλούσιος, των Αντώνη Παπαθεοδούλου (κείμενο) και Ίριδας Σαμαρτζή (εικονογράφηση) (2014). Μια εξαιρετική διασκευή του γνωστού μυθιστορήματος του Ιουλίου Βερν σε εικονογραφημένο βιβλίο για παιδιά, το πρώτο της σειράς «Μικρά ταξίδια με τη φαντασία του Ιουλίου Βερν».

Πώς να κάνετε έναν ελέφαντα να χορέψει, των Άγγελου Αγγέλου και Έμης Σίνη (2014). Ποιος μπορεί άραγε να κάνει έναν ελέφαντα να χορέψει; Σίγουρα κάποιος εύσωμος. Με μια φωνή βροντερή όσο εκατό κεραυνοί μαζί. Ένα βιβλίο που, με τον πιο διασκεδαστικό τρόπο, αποδεικνύει ότι όλα μπορεί να τα καταφέρει κανείς… αρκεί να μετατρέψει την «αδυναμία» του σε δύναμη.

Ένα πουλί στην πρίζα, της Λήδας Βαρβαρούση, (2015), το πιο αγαπημένο της έμμετρης σειράς της συγγραφέα και εικονογράδου «Τρελοδαγκωνίτσες». Σ’ ένα παράξενο κλουβί, ζει ένα περίεργο πουλί. Ένα πουλί καλωδιωμένο μπροστά σε οθόνες, που νομίζει ότι έχει ό,τι θέλει, μα έχει απομακρυνθεί από τους πάντες. Μέχρι που ένα περιστέρι του ανοίγει τα μάτια και τα φτερά…

Ιστορίες με τη Λιλίκα Νο1, του Gilbert Delahaye (2016). Εξήντα σχεδόν χρόνια από την πρώτη κυκλοφορία της Λιλίκας, οι εκδόσεις Παπαδόπουλος εξέδωσαν αυτόν τον νοσταλγικό τόμο με αγαπημένες ιστορίες της μικρής ηρωίδας, που θέλει να γίνει μπαλαρίνα, πηγαίνει διακοπές στη θάλασσα και μαθαίνει ποδήλατο. Είστε έτοιμοι να ταξιδέψετε μαζί της; Η αγαπημένη κάθε γενιάς!

ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΑΤΡΟΜΗΤΑ ΚΟΡΙΤΣΙΑ – 40 ΜΟΝΑΔΙΚΕΣ ΕΛΛΗΝΙΔΕΣ, της Κατερίνας Σχοινά (2017). Δεν υπάρχουν δυσκολίες όταν θέλεις κάτι με όλη σου την καρδιά. Δεν υπάρχουν εμπόδια που δεν μπορείς να ξεπεράσεις όταν λαχταράς να γίνεις η καλύτερη σ’ αυτό που αγαπάς. Οι συναρπαστικές ιστορίες σαράντα μοναδικών Ελληνίδων που αψήφησαν τις δυσκολίες, δείχνουν και στις νεαρές αναγνώστριες τον δρόμο, ώστε να μη δειλιάσουν, να μη συμβιβαστούν, να δείξουν τόλμη και αφοσίωση σ’ έναν σκοπό· και θα τα καταφέρουν.

Ο λύκος Ζαχαρίας μαθαίνει τα συναισθήματα, της Orianne Lallemand (2019). Ο λύκος Ζαχαρίας αλλάζει διάθεση κάθε τρεις και λίγο, και οι φίλοι του δεν ξέρουν τι να κάνουν πια μαζί του. Είναι φανερό: ο Ζαχαρίας θα είναι πιο ήρεμος αν καταφέρει να εκφράζει τα συναισθήματά του. Πρώτα όμως πρέπει να μάθει να τα αναγνωρίζει. Ένα βιβλίο για την κατανόηση των συναισθημάτων από την αγαπημένη σειρά με πρωταγωνιστή αυτόν τον ξεχωριστό λύκο.


20

ΣΤΟΝ ΓΙΑΤΡΟ

21.10.2020

Αυτοεξέταση μαστών TΗΣ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ ΖΑΡΙΜΗ

Η

αυτοεξέταση μαστών είναι μία σημαντική διαδικασία στην οποία καλό είναι να μπουν οι γυναίκες από νωρίς στη ζωή τους, καθότι αφενός μπορεί να αποβεί κυριολεκτικά σωτήρια για τη ζωή τους, αφετέρου τους δίνει τη δυνατότητα να γνωρίσουν καλύτερα το σώμα τους. Είναι σημαντικό να γνωρίζετε πως η αυτοεξέταση σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστά την εξέταση από έναν ειδικό ιατρό (γυναικολόγο ή/και μαστολόγο), αλλά είναι κάτι το οποίο πρέπει να γίνεται παράλληλα με τις ετήσιες ιατρικές εξετάσεις που κάνετε. Γιατί πρέπει να κάνω αυτοεξέταση των μαστών μου; Είναι μία διαδικασία απλή και εύκολη. Όσο συχνότερα γίνεται, τόσο πιο γρήγορα θα γνωρίσετε πώς είναι κανονικά οι μαστοί σας και συνεπώς θα μπορέσετε να αντιληφθείτε και την πιο μικρή αλλαγή. Με την αυτοεξέταση κάθε μήνα, μπορείτε να σώσετε τον μαστό σας και τη ζωή σας. Πρώτη εσείς θα καταλάβετε εάν υπάρχει κάτι ύποπτο. Εάν ψηλαφίσετε κάτι, μη φοβηθείτε. Δεν είναι όλοι οι όγκοι καρκίνοι. Μιλήστε στον γιατρό σας και ελέγξτε το, προκειμένου να είστε σίγουρη και ασφαλής.

Κάθε πότε πρέπει να κάνω την αυτοεξέτασή μου; Κάθε μήνα, λίγες μέρες μετά την περίοδό σας. Εάν δεν έχετε περίοδο, ορίστε μία συγκεκριμένη ημέρα κάθε μήνα (π.χ. κάθε 1η του μηνός), προκειμένου να υπάρχει μία σχετική συνέπεια. Πώς κάνω την αυτοεξέταση των μαστών μου; Σταθείτε μπροστά στον καθρέφτη και παρατηρήστε το στήθος σας. Μπορείτε να βάλετε τα χέρια σας είτε πάνω από το κεφάλι ή στη μέση σας. Δείτε αν υπάρχουν αλλαγές στην εμφάνιση των μαστών σας (σκλήρυνση στο δέρμα, τράβηγμα του δέρματος ή της θηλής ή οτιδήποτε άλλο που παρατηρείτε για πρώτη φορά). Βάλτε το αριστερό σας χέρι πίσω από το κεφάλι σας. Με ενωμένα τα δάχτυλα του δεξιού χεριού (δείκτης-μέσος-παράμεσος) εξετάστε όλη την έκταση του αριστερού μαστού ξεκινώντας από τη μασχαλιαία περιοχή. Στη συνέχεια, με κυκλικές κινήσεις ψηλαφίστε τον μαστό σας από την περιφέρεια και προχωρήστε σταδιακά σε μικρότερους κύκλους ώσπου να φτάσετε στη θηλή (κυκλικές κινήσεις σαν σαλιγκαράκια). Πιέστε τη θηλή σας ελαφρώς, για να δείτε αν βγάζει κάποιο υγρό. Επαναλάβατε την εξέταση με τον ίδιο τρόπο και για τον άλλο μαστό. Μπορείτε να κάνετε ψηλάφηση των

μαστών σας και κατά τη διάρκεια ενός χαλαρωτικού ντους με χλιαρό νερό, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο. Αν βρείτε κάποια αλλαγή από τον περασμένο μήνα, ζητήστε από τον γιατρό σας να την εκτιμήσει.

Είναι σημαντικό να διατηρείτε σταθερό τον τρόπο ψηλάφησης που διαλέξατε, προκειμένου να είστε σίγουρη ότι εξετάσατε όλη την περιοχή του μαστού και να θυμάστε από φορά σε φορά πώς είναι ο μαστός σας.

Η Κατερίνα Ζαρίμη είναι μαία.


21.10.2020

Το Τaλκ γιορτάζει τα 9 του χρόνια και επιλέγει τα 9 αγαπημένα του βιβλία από τις Εκδόσεις Κλειδάριθμος.

Σχολή κατασκόπων, του Stuart Gibbs (2019). Ο Μπεν Ρίπλεϊ είναι ο καλύτερος μαθητής της τάξης του. Γιατί όμως τον επέλεξε η CIA για τη μυστική ακαδημία υπερκατασκόπων του μέλλοντος; Επειδή είναι άσος στα Μαθηματικά; Ή επειδή είναι ο μόνος που (δεν) μπορεί να αναλάβει μια επικίνδυνη αποστολή; Ένα συναρπαστικό βιβλίο για παιδιά από 9 ετών, με γρήγορη πλοκή και ευφυές χιούμορ, το πρώτο της σειράς «Μυστική Ακαδημία Κατασκόπων».

Ηλιακή δύναμη - η τελική μάχη - Νικ και Τέσλα, των «Science Bob» Pflugfelder και Steve Hockensmith (2020). Οι νεαροί εφευρέτες Νικ και Τέσλα Χολτ έχουν φανεί εξυπνότεροι από λωποδύτες, κατασκόπους και απαγωγείς, αλλά τώρα πρέπει να λύσουν το μεγαλύτερο μυστήριο: Πού είναι οι γονείς τους; Για να νικήσουν τον εγκληματικό εγκέφαλο που τους κρατάει ομήρους, επιστρατεύουν την εξυπνάδα τους, τον θείο Νιουτ και πάμπολλες συσκευές που λειτουργούν με ηλιακή ενέργεια. Το τελευταίο βιβλίο της σειράς «Νικ και Τέσλα», που συνδυάζει λογοτεχνία με δραστηριότητες και πειράματα, είναι ένα μυστήριο γεμάτο συσκευές ηλιακής ενέργειας που μπορείτε να φτιάξετε και μόνοι σας!

Το μεγάλο βιβλίο των θηρίων, του Yuval Zommer (2020). Μέσα από αυτή τη διασκεδαστική εγκυκλοπαίδεια θηρίων με εικονογράφηση που μαγνητίζει, τα παιδιά μαθαίνουν πώς τρώνε, κυνηγούν και επιβιώνουν όλα τα τρομακτικά, μαλλιαρά, άγρια και θαυμαστά θηρία του κόσμου. Η σειρά Μεγάλα Βιβλία έχει μεταφραστεί σε 25 γλώσσες.

Κίκι & Ζακ. Η μαγεία της φιλίας, των Marie Kondo και Salina Yoon (2019). Η Κίκι και ο Ζακ είναι καλοί φίλοι, αλλά διαφέρουν πολύ. Στην Κίκι αρέσει να μαζεύει πράγματα. Στον Ζακ αρέσει να τα τακτοποιεί. Όταν τα πράγματα γίνουν εμπόδιο, θα μπορέσουν να κάνουν χώρο γι’ αυτό που τους δίνει χαρά –τη φιλία τους; Το παιδικό βιβλίο της Γιαπωνέζας γκουρού της οργάνωσης που μιλάει για τη φιλία και παράλληλα εκπαιδεύει τους μικρούς αναγνώστες στην απόλαυση του να ζουν και να παίζουν σε ένα τακτοποιημένο και αρμονικό περιβάλλον.

Σκουλήκι αγαπάει σκουλήκι, των J. J. Austrian και Mike Curato (2020). Όταν ένα σκουλήκι συναντάει ένα ξεχωριστό σκουλήκι και ερωτεύονται, ξέρετε τι γίνεται μετά; Παντρεύονται! Αλλά οι φίλοι τους θέλουν να μάθουν: Ποιος θα φορέσει το νυφικό; Και ποιος θα φορέσει το κοστούμι; Η απάντηση είναι μία: Δεν έχει σημασία, γιατί… Σκουλήκι αγαπάει Σκουλήκι. Ένα γλυκό εικονογραφημένο βιβλίο που υμνεί την αγάπη σε όλες τις υπέροχες μορφές της, ανατρέποντας κάθε στερεότυπο.

Άρα, η μηχανικός των άστρων, της Komal Singh, μαζί με εφευρέτες και εφευρέτριες της Google (2020). Η Άρα θέλει να μετρήσει όλα τα άστρα, αλλά δεν ξέρει πώς. Έτσι, επισκέπτεται το Innovation Plex της Google, για να ζητήσει συμβουλές από τέσσερις γυναίκες μηχανικούς, πρωτοπόρους στην τεχνολογία. Μαζί με τις νέες φίλες της, η Άρα ανακαλύπτει έναν αλγόριθμο της επιτυχίας που μπορεί να λύσει ΜΕΓΑΛΑ προβλήματα και καταφέρνει να προγραμματίσει το ρομπότ της. Ένα εμπνευσμένο, συμπεριληπτικό Stem βιβλίο για τους υπολογιστές και την τεχνολογία.

21

Όλες μου οι ρίγες, των Shaina Rudolph και Danielle Royer (2020), ένα βιβλίο της Αμερικανικής Ψυχολογικής Εταιρίας (APA). Το ταξίδι αυτογνωσίας του Ζέιν, μιας νεαρής ζέβρας με αυτισμό, που αγωνιά για το πώς βλέπουν οι γύρω του την «ξεχωριστή» του ρίγα και μαθαίνει με τη βοήθεια της μητέρας του να είναι υπερήφανος για κάθε μοναδικό του χαρακτηριστικό. Μια απλή αλλά αποτελεσματική ιστορία για την κατανόηση της ιδιαιτερότητας των παιδιών που ανήκουν στο φάσμα του αυτισμού. Περιλαμβάνονται οδηγός ανάγνωσης, με πρόσθετες πληροφορίες για τις διαταραχές του αυτιστικού φάσματος (ΔΑΦ), και σημείωμα για γονείς και εκπαιδευτικούς με συμβουλές σχετικά με δομές στήριξης, ενώ ο πρόλογος είναι της Alison Singer, προέδρου του Autism Science Foundation.

Πλανήτης SOS. 22 σύγχρονα τέρατα που απειλούν το περιβάλλον μας, της Marie G. Rohde (2020). Ένα ευφάνταστο βιβλίο που παρουσιάζει τις περιβαλλοντικές απειλές ως μυθικά τέρατα, εξηγεί γιατί και με ποιους τρόπους μας απειλούν και προτείνει τρόπους αντιμετώπισής τους. Από τον Ατμοσφαιροδράκο που προκαλεί την υπερθέρμανση του πλανήτη μέχρι τον Νεφόσαυρο που ρυπαίνει τον αέρα, τα παιδιά μαθαίνουν πως τα τέρατα του περιβάλλοντος είναι παντού και ενώνουν τις δυνάμεις τους για τη διάσωση του πλανήτη.

Με ένα κόκκινο κουμπί, της Ελένης Μπετεινάκη (2020). Ο Ασίντ είναι ένα παιδί πρόσφυγας. Όταν ξεσπάει πόλεμος στην πατρίδα του, φοβάται κι ας είναι ατρόμητος. Μια νύχτα, φεύγει μόνος του και η βάρκα που τον μεταφέρει τον αφήνει σε μια ακτή με μόνη συντροφιά ένα κόκκινο κουμπί με δυο τρύπες που γίνεται φίλος, παιχνίδι, παρέα του και μεταμορφώνεται σε ό,τι του λείπει, αγαπά και χρειάζεται. Εκεί έρχεται συχνά κι ένα θαλασσοπούλι κατάμαυρο, με ράμφος παράξενο και μακρύ. Μια ιστορία ευαισθητοποιεί τα παιδιά σε θέματα προσφύγων και τα βοηθά να κατανοήσουν έννοιες όπως πόλεμος, μετανάστης, πρόσφυγας.


22

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

21.10.2020

«Είναι θέμα δασκάλου». Ή μήπως όχι; ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΚΟΚΚΙΝΙΩΤΗ «Φέτος, δεν έχουμε καλή δασκάλα…» ή «Τα πήγαμε τέλεια, γιατί είχαμε καταπληκτικό δάσκαλο». Δυο φράσεις που αντικατοπτρίζουν την αγωνία των γονέων, αλλά ταυτόχρονα «υποσκάπτουν» τις δυνατότητες των παιδιών!

Κ

άθε χρόνο, με το ξεκίνημα της νέας σχολικής χρονιάς, μαθητές και γονείς αγωνιούμε για την καινούργια τάξη και τον νέο εκπαιδευτικό του παιδιού μας. Πολύ συχνά μάλιστα, οι γονείς κάνουμε ό,τι μπορούμε για να συλλέξουμε πληροφορίες για τον δάσκαλο ή τη δασκάλα που θα αναλάβει το παιδί μας. Αν και η συμπεριφορά μας έχει πολύ αγνά κίνητρα

και υποδηλώνει την έγνοια μας για το παιδί μας, στην πραγματικότητα, μπορεί να υπονομεύει τη μαθησιακή διαδικασία. Κρίνοντας τον δάσκαλο Θεωρώντας πως ο δάσκαλός είναι ο παράγων «κλειδί» για την επιτυχία ή μη του παιδιού μας, αυτόματα δίνουμε στο παιδί την αίσθηση πως δεν μπορεί να τα καταφέρει αξιοποιώντας τις δυνατότητές του. Αφού ο «καλός δάσκαλός» διαμορφώνει την επιτυχημένη σχολική χρονιά και ο «κακός δάσκαλος» τη μη επιτυχημένη, λέμε στα παιδιά μας, με έμμεσο τρόπο, πως η επιτυχία δεν εξαρτάται από τη δική τους προσπάθεια και δουλειά, αλλά από τη δουλειά και τη στάση κάποιου άλλου. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ο μαθητής ξεκινά τη νέα χρονιά χωρίς προσωπικό κίνητρο. Δεν έχει κανέναν λόγο να βάλει στόχους και να

προσπαθήσει να τους επιτύχει αφού, όπως αφήνουμε να εννοηθεί, δεν περνά από το «χέρι» του… Είναι θέμα δασκάλου. Την ίδια στιγμή, διατηρώντας αυτή την κριτική στάση – θετική ή αρνητική– απαλλάσσουμε τον μαθητή από την ευθύνη της δικής του δουλειάς και προσπάθειας και του μαθαίνουμε όχι μόνο να μεταθέτει τις ευθύνες στους άλλους, αλλά και να μην φροντίζει να αναλαμβάνει δράση ο ίδιος. Του στερούμε την ευκαιρία να κάνει λάθος, να το αναγνωρίσει ως δικό του και στη συνέχεια να προσπαθήσει να το διορθώσει… Στερούμε, δηλαδή, από τον μαθητή μία διαδικασία που υποστηρίζει την εξέλιξή του, την καλλιέργεια της υπευθυνότητάς του και την πορεία του προς την αυτονόμηση. Επιπλέον, κρίνοντας και αξιολογώντας τον εκπαιδευτικό, υπονομεύουμε τη σχέση


Γιατί κανένα παιδί δεν πρέπει να είναι περιθωριοποιημένο.

21.10.2020

που πρόκειται να αναπτύξουν δάσκαλος και μαθητής. Το παιδί μας είναι επιφυλακτικό και ξεκινά την ημέρα του έχοντας ως δεδομένο πως ο δάσκαλος ή η δασκάλα «δεν είναι καλοί». Είναι γενικά παραδεκτό πως το θετικό κλίμα της τάξης, η καλή σχέση εκπαιδευτικού και μαθητών, όπως και η καλλιέργεια της επιθυμίας των μαθητών για πρόοδο συμβάλλουν καθοριστικά στη σχολική επιτυχία. Τέλος, θέτοντας εμείς τους όρους για το ποιος είναι καλός δάσκαλός και το αντίθετο, στερούμε από το παιδί μας το δικαίωμα να αναπτύξει τη δική του κρίση, να γνωρίσει τον δάσκαλό ή τη δασκάλα του και να εντοπίσει από μόνο του, ως αυτόνομη προσωπικότητα, ποια στοιχεία είναι εκείνα που θεωρεί θετικά και ποια αρνητικά. Στο σημείο αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό να συζητήσουμε με το παιδί μας πως όλοι μας, ως προσωπικότητες, έχουμε θετικά αλλά και αρνητικά στοιχεία. Και εάν ο δάσκαλος ή η δασκάλα δεν είναι «καλοί»; Στο σημείο αυτό θέλω να διευκρινίσω πως αυτό πρέπει να είναι μία κρίση η οποία θα προέρχεται από τον ίδιο τον μαθητή. Αρχικά, όταν το παιδί μας διαμαρτυρηθεί για τον δάσκαλο ή τη δασκάλα του, χρειάζεται να το ακούσουμε πολύ προσεκτικά και να συμμεριστούμε το συναίσθημά του, όποιο και εάν είναι αυτό. Στη συνέχεια, θα πρέπει να ενισχύσουμε και την άλλη πλευρά, να βάλουμε, δηλαδή, τον μαθητή στη θέση του εκπαιδευτικού, να τον ενθαρρύνουμε να υποθέσει γιατί μπορεί να λειτουργεί με τον συγκεκριμένο τρόπο καθώς και να σκεφτεί εναλλακτικές συμπεριφορές που θα υιοθετούσε στη συγκεκριμένη περίσταση. Μέσα από αυτή τη διαδικασία καλλιεργούμε την ενσυναίσθηση αλλά και την έννοια των πολλαπλών οπτικών ενός θέματος – δεξιότητες και σκέψεις που είναι απαραίτητες. Ας υποθέσουμε πως ο δάσκαλος ή η δασκάλα δεν μπορεί πράγματι να οικοδομήσει μία καλή σχέση συνεργασίας με το παιδί μας… Αν τα πράγματα μοιάζουν δύσκολα, πρέπει να συναντήσουμε τον εκπαιδευτικό, να συζητήσουμε μαζί του και να μπορέσουμε, με όσο πιο αντικειμενική ματιά γίνεται, να κατανοήσουμε τι είναι αυτό που συμβαίνει. Κι έπειτα, να κατανοήσουμε τη δυσκολία του παιδιού, ώστε να μπορέσουμε να το βοηθήσουμε να ενταχθεί σε ένα διαφορετικό πλαίσιο, σε αυτό του σχολείου, δηλαδή. Προκειμένου να υποστηρίξουμε το παιδί μας να αντιμετωπίσει τη δυσκολία την οποία αισθάνεται:

1. Θα πρέπει να του μιλήσουμε για τους διαφορετικούς χώρους και τις συμπεριφορές που υιοθετούμε στον καθένα από αυτούς – σπίτι, σπίτια φίλων, παιδική χαρά ή πάρκο, σχολείο, επαγγελματικός χώρος, ιατρείο κλπ. Μπορούμε, επίσης, να του μιλήσουμε για την αλλαγή της δικής μας συμπεριφοράς στον εργασιακό μας χώρο. 2. Μία δύσκολη συνεργασία στο πλαίσιο του σχολείου μπορεί να αποτελέσει αφορμή να μιλήσουμε στο παιδί μας για τις «δύσκολες συνεργασίες» στη ζωή γενικότερα. Οι «δύσκολες συνεργασίες» υπάρχουν παντού και οι μαθητές μας μπορούν να τις αξιοποιήσουν για να καλλιεργήσουν περεταίρω κοινωνικές δεξιότητες, αλλά και για να εξασκηθούν στην αναζήτηση και την αξιοποίηση των θετικών στοιχείων της κάθε περίστασης. Σε αυτό το πλαίσιο, μπορούμε να εξηγήσουμε στο παιδί μας πως προσπαθούμε από κάθε συνεργασία, αλλά και από κάθε κατάσταση που μας δυσκολεύει, να «παίρνουμε το καλύτερο που μπορούμε». Με αυτόν τον τρόπο μετατοπίζουμε την εστίαση από τα αρνητικά στοιχεία ή χαρακτηριστικά στα θετικά, τα οποία πάντα υπάρχουν! 3. Χρειάζεται να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί για τις κρίσεις που διατυπώνουμε ως γονείς για τα «σημαντικά» πρόσωπα της ζωής των παιδιών μας, όπως είναι οι δάσκαλοι, οι προπονητές ή κάποια άλλα πρόσωπα φροντίδας. Στην περίπτωση που κάτι μας ανησυχεί, μας προβληματίζει, μας ενοχλεί πρέπει να συζητηθεί, να γίνει αντικείμενο επεξεργασίας και να λυθεί σε επίπεδο ενηλίκων. Κλείνοντας, θα ήθελα να διευκρινίσω πως όταν αναφέρομαι σε δυσκολίες συμπεριφοράς ή σε σχέσεις περιγράφω πάντα καταστάσεις στα αυστηρά όρια του επιτρεπτού και τίποτα άλλο. Κάθε συμπεριφορά που παραβιάζει τα όρια και τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι εξ ορισμού καταδικαστέα και αδιαπραγμάτευτη. Δώστε χρόνο και εμπιστευτείτε τα παιδιά σας. Αξιοποιήστε μία δύσκολη συνεργασία ως άσκηση μετατόπισης της οπτικής από τα αρνητικά χαρακτηριστικά στα θετικά. Το παιδί σας θα έχει πάρει ένα πολύτιμο μάθημα ζωής!

Οικογένεια είναι... μια αγκαλιά όπου το παιδί μεγαλώνει με αγάπη και ασφάλεια.

Οικογένεια είναι...

άνθρωποι που φροντίζουν ο ένας τον άλλον.

Οικογένεια είναι... να ζει με ευτυχισμένους ανθρώπους.

Μια ιστορία για την ενσυναίσθηση. Τι έχει η βαλίτσα;

Η Μαρία Κοκκινιώτη είναι εκπαιδευτικός – ειδική παιδαγωγός. Θα τη βρείτε στο Mindset: Fulfill the Potential. Υποστήριξη Μαθητών και Γονέων, www.mindset.edu.grc

Μπορεί και ολόκληρο τον κόσμο...

ΣΕ ΌΛΑ ΤΑ ΒΙΒΛΙΌΠΩΛΕΙΑ! www.dioptra.gr

Bρείτε μας!


24

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

21.10.2020

Παίζοντας με το μέλλον ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ

Π

ριν από λίγο καιρό έπεσε στα χέρια μου ένα παιδικό βιβλίο δραστηριοτήτων εντελώς διαφορετικό από αυτά που συναντάμε συνήθως… Ονομάζεται Παίζοντας με το μέλλον, συγγραφείς του είναι οι Katie King και Julia Rose West και έχει εκδοθεί από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, σε συνεργασία με την «Έδρα UNESCO για την Προοπτική Διερεύνηση» στην Ελλάδα. Τι καθιστά το βιβλίο αυτό ιδιαίτερο; Η ίδια του η θεματολογία. Το βιβλίο ουσιαστικά εξασκεί τα παιδιά στον «Αλφαβητισμό για το Μέλλον», ως μια ήπια δεξιότητα που μας επιτρέπει να γνωρίζουμε γιατί είναι σημαντικό να φανταζόμαστε το μέλλον και να μάθουμε με ποιον τρόπο γίνεται αυτό. Κι αν όλα αυτά μοιάζουν με σενάρια επιστημονικής φαντασίας, έχουμε μαζί μας τον κατάλληλο άνθρωπο, που θα ξεκαθαρίσει τα πάντα! Ο Επαμεινώνδας Χριστοφιλόπουλος

αναλαμβάνει να μας ξεναγήσει τόσο στις σελίδες του βιβλίου, όσο και στο ίδιο το… μέλλον και στο πώς μπορούν τα παιδιά να «παίξουν» με αυτό και να πετύχουν να έχουν μια καλύτερη ζωή! Καλησπέρα, κ. Χριστοφιλόπουλε. Καταρχάς, συστηθείτε στο κοινό του Τaλκ. Καλησπέρα, και σας ευχαριστώ πολύ για την ευκαιρία να μιλήσω για το βιβλίο που εκδώσαμε. Λοιπόν, είμαι μελλοντολόγος, και κάτοχος της Έδρας UNESCO on Futures Research, που φιλοξενείται στο Δίκτυο ΠΡΑΞΗ του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας. Το βασικό αντικείμενο της ομάδας μας, που αποτελείται από την Ιριάννα Λιαννάκη-Δεδούλη, τον Γιώργο Προφητιλιώτη και την Νίκη Παπατέρπου, είναι να εξερευνούμε και να χρησιμοποιούμε το μέλλον για να προετοιμαστούμε αλλά και για να βελτιώσουμε το παρόν. Συνεργαζόμαστε, λοιπόν, με οργανισμούς που θέλουν να κατανοήσουν τις αλλαγές και να σχεδιάσουν ένα πλάνο για το μέλλον, υλοποιούμε βιωματικά εργαστήρια,

ενώ παράλληλα αναπτύσσουμε εκπαιδευτικό υλικό και παιχνίδια και υποστηρίξουμε την ανάπτυξη του τομέα των Σπουδών για το Μέλλον. Προσωπικά σας γνώρισα μέσω του βιβλίου δραστηριοτήτων "Παίζοντας με το Μέλλον", που κυκλοφορεί από τις ΠΕΚ και στου οποίου την ελληνική έκδοση είστε σύμβουλος και μεταφραστής. Θέλετε να μας πείτε δυο λόγια για το ιδιαίτερο αυτό εγχειρίδιο; Δεδομένου ότι ο τομέας των Σπουδών για το Μέλλον είναι ανύπαρκτος στην Ελλάδα, αποφασίσαμε ως Έδρα UNESCO, με την υποστήριξη του ΙΤΕ, να επενδύσουμε σημαντικούς πόρους στην ευαισθητοποίηση της κοινωνίας για την ανάγκη να οραματιζόμαστε το μέλλον. Είναι ανάγκη να κατανοήσουμε ότι το μέλλον δεν είναι «γραμμένο», αλλά σε μεγάλο βαθμό μπορούμε να το επηρεάσουμε, ενώ οι εκδοχές που μπορεί να πάρει είναι πρακτικά απεριόριστες. Όλη αυτή η διαδικασία μας ενδυναμώνει στο παρόν και υποστη-


21.10.2020

ρίζει τη διαδικασία λήψης αποφάσεων για διάφορα θέματα: για παράδειγμα ποιες σπουδές και ποιο επάγγελμα θα επιλέξουμε, σε ποια έργα υποδομής θα πρέπει να επενδύσει ένας δήμος, ποιες υπηρεσίες θα έχουν ζήτηση στο μέλλον. Αυτόν ακριβώς τον στόχο εξυπηρετεί το Παίζοντας με το Μέλλον, το οποίο σχεδιάστηκε από τον “Teach the Future”, έναν οργανισμό με τεράστια εμπειρία στη «διδασκαλία» του μέλλοντος σε όλο τον κόσμο, σε παιδιά διαφόρων ηλικιών, ενώ η ομάδα της Έδρας UNESCO ανέλαβε την μετάφραση και προσαρμογή του περιεχομένου. Επίσης, δημιουργήσαμε υποστηρικτικό υλικό το οποίο διατίθενται δωρεάν στη σελίδα μας www.futures.gr/ftplaybook. Το βιβλίο πρακτικά απευθύνεται σε γονείς που θέλουν να το χρησιμοποιήσουν μαζί με τα παιδιά τους ώστε να κάνουν δημιουργικές συζητήσεις και να εξερευνήσουν με δομημένο επιστημονικό, αλλά και διασκεδαστικό, τρόπο το μέλλον σε ένα θέμα που θα επιλέξουν, για παράδειγμα το μέλλον της εργασίας. Επίσης, το βιβλίο απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων που επιθυμούν να ενσωματώσουν τη σκέψη του μέλλοντος στην τάξη ή απλώς να στήσουν ένα πρότζεκτ ή μία συζήτηση. Όσον αφορά το θέμα της προώθησης της εισαγωγής της μελέτης του μέλλοντος στα σχολεία, συζητάμε ιδέες με το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής, ενώ ταυτόχρονα υλοποιούμε συνεργασίες απευθείας με δημόσια και ιδιωτικά εκπαιδευτήρια ή ομάδες εκπαιδευτικών. Πώς ορίζεται ο "Αλφαβητισμός για το Μέλλον"; Είναι άραγε δυνατόν να διερευνήσεις εναλλακτικά μέλλοντα και να βρεις κάτι που εξ ορισμού δεν υπάρχει; Για παράδειγμα, πώς μπορεί να προβλεφθεί μια πανδημία; Το 1977 ο David Bowie είχε δηλώσει “Tomorrow belongs to those who can hear it coming”, έχοντας κατανοήσει την αξία της σημασίας τού να φαντάζεσαι το μέλλον και τις απεριόριστες εκδοχές του. Ο Bowie φαίνεται ότι είχε αυτό το ταλέντο, ώστε το 1999, σε συνέντευξη του στο BBC είχε «ακούσει» τα σήματα και είχε «δει» τις αλλαγές που θα επέφερε το διαδίκτυο στη μουσική βιομηχανία. Αυτή η ικανότητα λοιπόν να «ακούμε το μέλλον», που περιέγραψε ο David Bowie, τελικά φαίνεται ότι δεν είναι απλώς ένα έμφυτο ταλέντο, αλλά μία ήπια δεξιότητα που μπορεί να καλλιεργηθεί, και η οποία σύμφωνα με την UNESCO είναι μία από τις σημαντικότερες δεξιότητες για τον 21ο αιώνα, και περιγράφεται ως η ικανότητα να φανταζόμαστε το μέλλον απελευθερωμένοι από τους περιορισμούς που θέτει το παρόν και το παρελθόν. Ο Αλφαβητισμός για το Μέλλον επιτρέπει να κατανοούμε τις πηγές τους φόβου και της ελπίδας και βελτιώνει την ικανότητά μας να εκμεταλλευτούμε τη δύναμη των εικόνων του μέλλοντος, ώστε να μπορούμε να εκτιμήσουμε περισσότερο την ποικιλομορφία τόσο του κόσμου γύρω μας όσο και των επιλογών που κάνουμε. Η περίπτωση μίας πανδημίας όπως αυτή που αντιμετωπίζουμε σήμερα είχε συμπεριληφθεί σε αρκετά σενάρια για το μέλλον, τα οποία κατασκευάστηκαν χρησιμοποιώντας μεθοδολογίες παρόμοιες ή ίδιες με αυτές που περιέχονται στο Παίζοντας με το Μέλλον. Προσωπικά, γνωρίζω τουλάχιστον δύο τέτοιες μελέτες που είχαν περιγράψει μία παρόμοια παγκόσμια πανδημία. Ωστόσο το πρόβλημα είναι ότι ο αναλφαβητισμός για το μέλλον δεν επιτρέπει στις κυβερνήσεις να αισθανθούν αυτά τα ενδεχόμενα μέλλοντα και να

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ αξιολογήσουν σωστά τους κινδύνους. Το βιβλίο κινείται σε τέσσερις άξονες-προκλήσεις: Όρισε-Ανακάλυψε-Φαντάσου-Σκέψου. Θέλετε να μας δώσετε ένα παράδειγμα που να κινείται μέσα σε αυτό το πλαίσιο; Το Παίζοντας με το Μέλλον καθοδηγεί στην εξερεύνηση του μέλλοντος μέσα από τέσσερις προκλήσεις και δεκαέξι παιχνίδια, χρησιμοποιώντας μεθοδολογίες που χρησιμοποιούμε οι μελλοντολόγοι, προσαρμοσμένες κατάλληλα για τις ανάγκες του βιβλίου. Σε αυτό το ταξίδι δεν υπάρχει σωστό ή λάθος, παρά μόνο η υποχρέωση να μάθουμε να οραματιζόμαστε το μέλλον απαλλαγμένοι από κάθε περιορισμό. Στην πρώτη πρόκληση, το βιβλίο ξεκινάει με στόχο να κατανοήσουμε την υποκειμενική έννοια του μέλλοντος και να αναγνωρίσουμε αν ανήκουμε στους παρατηρητές, τους πλοηγούς, τους εξερευνητές, ή τους κυβερνήτες. Στη δεύτερη πρόκληση, μαθαίνουμε να «ακούμε» το μέλλον αναγνωρίζοντας τάσεις, ενώ στην τρίτη και την τέταρτη πρόκληση μαθαίνουμε να κατασκευάζουμε σενάρια και να σχεδιάζουμε τα βήματα προς ένα επιθυμητό μέλλον. Ο μεγάλος στόχος του βιβλίου είναι να μάθουν οι αναγνώστες τρόπους για να διαμορφώσουμε ένα καλύτερο μέλλον, δεξιότητα που μπορεί να αποκτηθεί μόνο αν μάθουμε να συλλογιζόμαστε το μέλλον συστηματικά, και όχι σποραδικά. Γιατί το μέλλον έρχεται πάντα, και η στιγμή να κάνουμε τα όνειρα μας πραγματικότητα είναι τώρα. Ποια είναι η θέση του "Αλφαβητισμού για το Μέλλον" στην Ελλάδα του 2020, μέσα σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα όπου ακόμα παλεύουμε να λύσουμε ζητήματα του... αλφαβητισμού στο παρόν; Μέσα σε συντηρητικές εκπαιδευτικές νοοτροπίες και αγκυλώσεις δεκαετιών; Σήμερα οι μαθητές στην Ελλάδα λαμβάνουν χαμηλές αξιολογήσεις στα μαθηματικά, ενώ οι σπουδές στις επιστήμες και η εργασία στην έρευνα δεν είναι ελκυστικές. Το επίπεδο της εκπαίδευσης στην Ελλάδα σε όλες τις βαθμίδες είναι πολύ χαμηλό, με ένα από τα βασικά προβλήματα να είναι αυτό της χρηματοδότησης, καθώς οι δημόσιες δαπάνες για την εκπαίδευση συγκαταλέγονται μεταξύ των χαμηλότερων στην ΕΕ. Ωστόσο δεν είναι αυτό το κυριότερο πρόβλημα. Η αναβάθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος μοιάζει αδύνατη, κυρίως γιατί όλοι όσοι εμπλέκονται απεχθάνονται την αλλαγή, την βασική δηλαδή αρχή στην οποία βασίζεται ο κόσμος. Καθώς βιώνουμε μία πραγματικότητα ραγδαίων τεχνολογικών αλλαγών και μεταβαλλόμενων αναγκών των επιχειρήσεων, οι γνώσεις και οι δεξιότητες που αποκτούν οι μαθητές γίνονται γρήγορα παρωχημένες, ακόμη και μέσα σε πολύ λίγα χρόνια. Σύμφωνα με μία ενδιαφέρουσα έκθεση του «World Economic Forum», το 65% των μαθητών που ξεκίνησαν το σχολείο το 2016 θα εργαστούν σε θέσεις που δεν υπάρχουν σήμερα. Τώρα λοιπόν είναι η ώρα να τα φτιάξουμε όλα από την αρχή επενδύοντας σε αντικείμενα που θα κάνουν τους νέους ανταγωνιστικούς. Σε έναν όλο και περισσότερο διασυνδεδεμένο κόσμο, το παραδοσιακό μοντέλο εκπαίδευσης που κατηγοριοποιεί τη γνώση σε εξειδικευμένα πεδία και πτυχία δεν ταιριάζει πλέον στις σημερινές πολύπλευρες πραγματικότητες. Οι σύνθετες προκλήσεις του σήμερα απαιτούν έναν διαφορετικό, πιο ολιστικό και διεπιστημονικό τρόπο σκέψης. Σε αυτή την κατεύθυνση, ο Αλφαβητισμός για το Μέλλον προσφέρει μία ευρεία, ολοκληρωμένη και μακροπρόθεσμη

25 ΕΊΝΑΙ ΑΝΆΓΚΗ ΝΑ ΚΑΤΑΝΟΉΣΟΥΜΕ ΌΤΙ ΤΟ ΜΈΛΛΟΝ ΔΕΝ ΕΊΝΑΙ «ΓΡΑΜΜΈΝΟ», ΑΛΛΆ ΣΕ ΜΕΓΆΛΟ ΒΑΘΜΌ ΜΠΟΡΟΎΜΕ ΝΑ ΤΟ ΕΠΗΡΕΆΣΟΥΜΕ, ΕΝΏ ΟΙ ΕΚΔΟΧΈΣ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΊ ΝΑ ΠΆΡΕΙ ΕΊΝΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΆ ΑΠΕΡΙΌΡΙΣΤΕΣ προσέγγιση, που την καθιστά κατάλληλη για την προετοιμασία των μαθητών για τις μελλοντικές αλλαγές, προκλήσεις, ευκαιρίες ή απρόσμενα γεγονότα όπως η πανδημία της COVID-19. Μέσα από την εμπειρία σας, πώς βλέπετε εσείς το μέλλον; Είναι η σημερινή γενιά των εφήβων ικανή να αναλάβει τα ηνία ενός κόσμου που παραπαίει και να τον «γιατρέψει» από τα δεινά του; Προβληματίζομαι, διότι έθεσα σε 40 περίπου εφήβους, από 12 έως 17 ετών [κατοίκους Αθηνών] το ερώτημα του τελευταίου σαλονιού του βιβλίου: «Ποιες λέξεις περιγράφουν καλύτερα πώς σκέφτεσαι για το μέλλον τώρα» και με μεγάλη μου λύπη, αλλά όχι έκπληξη, διαπίστωσα ότι η συντριπτική πλειονότητα επιλέγει λέξεις με αρνητικό πρόσημο... Συχνά στην αρχή των βιωματικών εργαστηρίων παίζουμε το Polak Game και δυστυχώς καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι ένα μεγάλο μέρος των νέων, που κανονικά είναι φύση αισιόδοξοι, πράγματι αντικρίζουν το μέλλον με απαισιοδοξία και χωρίς αυτοβουλία. Αυτός είναι ένας ακόμη λόγος να επενδύσουμε στον αλφαβητισμό για το μέλλον: Οι νέοι πρέπει έχουν όραμα, και να νιώθουν δυνατοί και ικανοί να το πετύχουν. Τέλος, μια ευχή για το... μέλλον! Το κομμάτι της ελληνικής πραγματικότητας που με πληγώνει περισσότερο είναι ο τομέας της παιδείας και η αδιαφορία που δείχνουμε όλοι. Μοιάζει να έχει αφεθεί πραγματικά στην τύχη της. Αυτή λοιπόν είναι η ευχή μου, να ξανα-αγαπήσουμε και να νοιαστούμε για το εκπαιδευτικό σύστημα, γιατί απλώς είναι η βάση για ένα καλύτερο μέλλον.

Διαβάστε: Katie King και Julia Rose West ΠΑΙΖΟΝΤΑΣ ΜΕ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ – Βιβλίο δραστηριοτήτων, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, σε συνεργασία με την «Έδρα UNESCO για την Προοπτική Διερεύνηση» στην Ελλάδα Μετάφραση: Επαμεινώνδας Χριστοφιλόπουλος, Βασιλική Καλοδήμου


26

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

21.10.2020

Η φαντασία στην εξουσία ΤHΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ

Σ

το νέο της βιβλίο Η Φαντασία, η συγγραφέας και εικονογράφος Κατερίνα Κρις υποδέχεται τον αναγνώστη με τα λόγια του Άλμπερτ Αϊνστάιν. Ίσως προς έκπληξη πολλών «θετικών» μυαλών, ο κορυφαίος επιστήμονας θεωρούσε τη φαντασία σημαντικότερη από τη γνώση. Η Κατερίνα (αν και προσωπικά διαφωνώ) δεν δηλώνει ειδική στο θέμα «φαντασία»· όμως ευτυχώς δέχτηκε να συζητήσουμε γι’ αυτή!

Διαβάστε: Η Φαντασία, Κατερίνα Κρις, Εκδόσεις Πατάκη

Λογική και…φαντασία «Μπορεί να ακούγονται παράξενα τα λόγια του Αϊνστάιν, όμως για τις επιστημονικές του ανακαλύψεις είχε την ανάγκη να εικονοποιήσει στο μυαλό του εξαιρετικά δύσκολες έννοιες, όπως τον χωροχρόνο, ή να φανταστεί πειράματα που ήταν αδύνατον να πραγματοποιηθούν»,

εξηγεί. «Χωρίς τη φαντασία ως βοηθό –η οποία είναι εξαιρετικά ακριβής αν έχει εξασκηθεί καταλλήλως– όχι μόνο δεν θα έφτανε ποτέ στα συμπεράσματα που έφτασε, αλλά δεν θα είχε καν τις ιδέες για να ξεκινήσει να τα σκέφτεται!» Ο Αϊνστάιν δεν είναι ο μόνος επιστήμονας που μίλησε για τη φαντασία. Η Κατερίνα θυμίζει ότι και ο Τέσλα είχε παιδιόθεν τόσο ισχυρή φαντασία που μπορούσε να φτιάχνει και να τεστάρει τις εφευρέσεις του στο μυαλό του με απόλυτη ακρίβεια, να τις διορθώνει στο μυαλό του και να τις κατασκευάζει μόνο όταν ένιωθε πως ήταν τελείως σωστές! Καταλαβαίνουμε, λοιπόν, ότι λογική και φαντασία λειτουργούν (και πρέπει να λειτουργούν) μαζί στο ίδιο μυαλό –με τον έναν ή τον άλλο τρόπο... Ένα παιδί που καβάλαγε σύννεφα Όταν ήταν μικρή, η Κατερίνα έκανε πολλή παρέα με τη φαντασία της, παίζοντας χωρίς να έχει ούτε ένα παιχνίδι. Στην τάξη, έχανε ολό-

κληρα μαθήματα, χαζεύοντας απ’ το παράθυρο κάποιο παράξενο σύννεφο που συνήθως καβάλαγε και ταξίδευε μαζί του ούτε κι εκείνη δεν ξέρει πού... Και χανόταν μέσα στις ίδιες της τις ζωγραφιές. Αυτό στα μάτια των μεγάλων ερμηνευόταν ως πρόβλημα κοινωνικότητας και διάσπαση προσοχής. Κάποια στιγμή, η μικρή συνειδητοποίησε πως ο μπαμπάς της δεν πολυέδινε σημασία σ’ αυτά που έφτιαχνε κι αποφάσισε να απαρνηθεί το όποιο «ζωγραφικό ταλέντο» της και να γίνει το όνειρό του, μπας και την προσέξει... «Κάπως έτσι ξεκινάμε να κλείνουμε τη φαντασία μας στο ντουλάπι. Νομίζω την ξεκλείδωσα χρόνια αργότερα, όταν ανακάλυψα τους φανταστικούς κόσμους του Τόλκιν, που μ’ έκαναν να θέλω να φτιάξω κι εγώ τους (μικρότερους) δικούς μου», θυμάται. Στην ενήλικη ζωή της, η «μεγάλη» της πλέον φαντασία μοιάζει περισσότερο με μηχανή του χρόνου, κάτι σαν ελιξίριο αθανασίας· πάει όποτε θέλει πίσω και πετάγεται όποτε θέλει στο


21.10.2020

μέλλον, φαντάζεται στιγμές με αγαπημένους που τώρα πια δεν είναι μαζί της ή ονειρεύεται τον εαυτό της σε εποχές που δεν έχουν έρθει ακόμα. Η φαντασία «εκεί μέσα» Στο νέο της βιβλίο, οι παιδικές φαντασίες καταλήγουν… «εκεί μέσα». Πού είναι, άραγε, αυτό; «Αχ, αυτό το “εκεί μέσα”. Μια και έχω περάσει –όπως όλοι μας– αυτή τη φάση, θα σας πω πως είναι η βαρεμάρα. Και γιατί κάποιος βαριέται; Γιατί χάνει σταδιακά το νόημα του να κάνει κάτι, να χρωματίσει, να δημιουργήσει, να φανταστεί!» εξηγεί η Κατερίνα και συμπληρώνει πως όταν κάποιοι χλευάζουν τις «τρελές» σου σκέψεις και τις δημιουργίες σου, όταν σε αποθαρρύνουν, χάνεις την ενέργεια που κινητοποιεί τη φαντασία και τότε αυτή μικραίνει, μέχρι που τελικά χωράει σε μια «ντουλάπα». «Όταν δίνουμε στους άλλους την άδεια να “φυλακίζουν” το μόνο πράγμα που θα έπρεπε να είναι πραγματικά ελεύθερο σε έναν άνθρωπο, την ίδια μας τη φαντασία, τότε χάνουμε κάθε όρεξη για ζωή. Η πραγματικότητα θέλει δημιουργία, ενώ η δημιουργία θέλει φαντασία και χώρο για “ιδέες κι ονείρατα, αστραπές και φαντάσματα”, που λέει κι ο Καζαντζάκης». Παιδιά που βιάζονται να μεγαλώσουν Η Κατερίνα θεωρεί πως τα παιδιά φορούν τη στολή του μεγάλου νωρίς, κυρίως για να ικανοποιήσουν τις φιλοδοξίες των ενηλίκων και να κερδίσουν την αποδοχή τους. «Όταν είμαστε πολύ μικροί, ό,τι και να κάνουμε, όσο λίγο, εύκολο ή ακόμα και μέτριο κι αν είναι, οι μεγάλοι πάντα μας λένε ένα γενναιόδωρο “μπράβο!”. Βέβαια, ταυτόχρονα, μέσα τους βράζουν, βιάζονται να μας δουν να μεγαλώνουμε και σύντομα αρχίζουν να έχουν απαιτήσεις, τα “μπράβο” τους γίνονται σπανιότερα και το παιδί απογοητεύεται». Δεν έχει άδικο. Για σκεφτείτε το, εκεί που έχεις συνηθίσει να παίρνεις την καλύτερη υποστήριξη και να δυναμώνεις χάρη σ’ αυτήν, ξαφνικά πρέπει να δίνεις διαρκώς τον «καλύτερο εαυτό σου», όπως αρέσει όμως στους μεγάλους, να είσαι ο υπεύθυνος, ο συνεπής και ο σοβαρός σου εαυτός. «Η συνέπεια είναι το τελευταίο καταφύγιο όσων δεν έχουν φαντασία», έλεγε ο Όσκαρ Ουάιλντ... Η σοβαρότητα Όσο για την πιο αποδεκτή κοινωνικά σοβαρότητα, η Κατερίνα μάς θυμίζει ότι ο Καβάφης έγραφε πως έπρεπε να παριστάνει τον σοβαρό για να τον παίρνουν στα σοβαρά. «Ο Καβάφης! Μπορείτε να το φανταστείτε; “Δυσκολεύει τες δουλειές”, έλεγε κι έτσι απέφευγε τα καλαμπούρια… Βέβαια μέσα του είμαι σίγουρη πως κράταγε τη κοιλιά του απ’ τα γέλια!», χαμογελά. Δυστυχώς, όμως, η σοβαρότητα φαίνεται να νικάει αφού όλοι κάνουμε τους σοβαρούς κι από θέση ισχύος ειρωνευόμαστε τα σοβαρά προβλήματα των άλλων. Αυτά είναι πια τα ενήλικα αστεία μας, μ’ αυτά γελάμε κάτω απ’ τα μουστάκια μας... « Όπως καταλαβαίνετε, τα συναισθήματά μου για τη σοβαρότητα είναι εχθρικά! Δεν είναι τυχαίο που στο βιβλίο, οι “σοβαροί” είναι οι κακοί “κυνηγοί” της Φαντασίας και οι γραβάτες τους πέφτουν από πάνω της σαν βόμβες... Θέλω να φαντάζομαι πως το βιβλίο θα ξεσηκώσει τόσο τα παιδιά, που θα καταλήξει μια “καθώς πρέπει” ατομική βόμβα ενάντια στη σοβαρότητα!» Η φαντασία είναι αληθινή Η φαντασία είναι αληθινή, είναι βέβαιη η Κατερίνα, αφού γεννήθηκε μαζί με τον άνθρωπο ως ένα από τα ισχυρότερα εργαλεία προστασίας του. Μέσα στις σπηλιές ή πάνω στα δέντρα, οι πρωτόγονοι δημιουργού-

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ σαν –έστω από φόβο– μυστήρια πλάσματα και ιστορίες γεννημένες ακόμα κι από έναν μικρό ήχο μέσα στη νύχτα. Αυτός όμως ο φόβος τους κράταγε ενωμένους, αγκαλιασμένους και προστατευμένους. «Ακούγεται παράξενο, αλλά η φαντασία έχει πολλά πρόσωπα, ανάλογα με το πώς θέλεις να τη χρησιμοποιήσεις. Άλλοτε τρομάζει κι άλλοτε δυναμώνει. Αν είναι καλά εξασκημένη, μπορεί να σε βγάλει από τον κύκλο του φόβου και να σε κάνει να τολμήσεις οτιδήποτε φανταστείς! Οποιαδήποτε μεγαλειώδης δημιουργία του ανθρώπου έχει γεννηθεί μέσα από μια καλά εξασκημένη φαντασία. Και κάπου εδώ έρχεται ο φθόνος, ένας από τους μεγαλύτερους εχθρούς της, που βέβαια δεν εκφράζεται ποτέ ως τέτοιος, αλλά μεταμφιέζεται σε... σοβαρότητα», προβληματίζεται η συγγραφέας. «Ο κύριος» και οι γονείς Στο βιβλίο πρωταγωνιστεί ένας «κύριος», που επιδιώκει να χώσει τη φαντασία στην ντουλάπα. Συμβολίζει όλους όσοι έχουμε παρασυρθεί από τους «σοβαρούς», με αποτέλεσμα να ξεχάσουμε –πολλές φορές εντελώς– πως κάποτε ήμαστε παιδιά, γελάγαμε και νιώθαμε ευτυχία με το τίποτα. Ο Έσσε το έχει πει τέλεια στα τρυφερά χρόνια ενός μάγου: «…δεν είναι όμως περίεργο και ύποπτο μεταξύ όλων αυτών των μεγάλων που λίγο καιρό πριν ήταν οι ίδιοι παιδιά να βρίσκονται ελάχιστοι, οι οποίοι να μην έχουν ξεχάσει εντελώς και ξεμάθει τι είναι ένα παιδί, πώς ζει, πώς εργάζεται, πώς παίζει, πώς σκέφτεται, τι το ευχαριστεί και τι το δυσαρεστεί; Ελάχιστοι, απειροελάχιστοι όσοι εξακολουθούσαν να θυμούνται.» Ο «κύριος» πρέπει να θυμηθεί τις δυνάμεις που είχε όταν ήταν μικρός, να συνειδητοποιήσει πως μπορεί και τώρα να χαρεί, να γελάσει και να δημιουργήσει… αλλιώς μπορεί να περάσει μια ολόκληρη ζωή χωρίς να ζει πραγματικά. Και ποιοι είναι αυτοί που μπορούν να του το θυμίσουν αν όχι τα ίδια τα παιδιά; Η Κατερίνα φαντάζεται τους ίδιους τους μικρούς αναγνώστες να του ανοίγουν τα μάτια με τη δική τους φαντασία! Άραγε, οι γονείς που θα διαβάσουν τη Φαντασία, θα μπορέσουν να αλλάξουν την κοσμοθεωρία τους και τη στάση τους προς το παιδί τους; Η Κατερίνα πιστεύει πως ναι. Ή μάλλον, θέλει να φαντάζεται πως μπορούν κι αυτοί, αφυπνισμένοι από τα παιδιά τους, να παρασύρουν κι άλλους μαζί τους και να ξεκλειδώνουν από το ντουλάπι τη μία φαντασία μετά την άλλη! Προσωπικά, πάντως, η ανάγνωση του βιβλίου με έκανε να σκεφτώ πολλά και να αρχίσω να πλέον αλλάζω ως μαμά μεγάλων, σχετικά, παιδιών… Φαντασία=πλούτος Το πλουσιότερο παιδί στον κόσμο είναι αυτό που χρησιμοποιεί τη φαντασία του. Μεγάλη κουβέντα, που θα έπρεπε να είναι αναρτημένη σε όλα τα σπίτια και σε όλα τα σχολεία. Τουλάχιστον, γράφεται δημόσια στο βιβλίο. «Με το που γεννιόμαστε, είμαστε ήδη πλούσιοι, αφού μπορούμε να έχουμε ό,τι φανταστούμε. Απλά δεν το συνειδητοποιούμε κι δεν το εκμεταλλευόμαστε... Ή τέλος πάντων δεν έχουμε βρει τον κατάλληλο ατζέντη να καθοδηγήσει τη φαντασία μας και να μας κάνει πλούσιους», γελά η Κατερίνα, που θα ήθελε να τη βλέπουν τα παιδιά κάπου γραμμένη αυτή τη φράση για να μην μπορεί ο καθένας να τους πει το αντίθετο. Εντωμεταξύ, θεωρεί πως κακώς έχουμε ταυτίσει τη φαντασία με τα καλλιτεχνικά μαθήματα. Σε έναν ιδανικό κόσμο, οποιοδήποτε μάθημα θα μπορούσε να εξασκεί τη φαντασία των παιδιών. «Έχει τύχει πολλές φορές να ανακαλύψω μια περίεργη, τρελή ιστορία γύρω από ένα γεγονός που μας είχαν διδάξει τυπικά στο σχολείο

27 Η ΦΑΝΤΑΣΊΑ ΕΊΝΑΙ ΔΎΝΑΜΗ. ΚΑΙ ΔΕΝ ΘΑ ΜΠΟΡΟΎΣΕ ΝΑ ΥΠΆΡΧΕΙ Η ΠΑΡΑΜΙΚΡΉ ΑΝΘΡΏΠΙΝΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΊΑ ΑΝ ΠΡΏΤΑ ΔΕΝ ΥΠΉΡΧΕ Η ΙΔΈΑ, ΠΟΥ ΦΥΣΙΚΆ ΓΕΝΝΙΈΤΑΙ ΜΈΣΑ ΑΠΌ ΤΗΝ ΦΑΝΤΑΣΊΑ! και να σκεφτώ “πω πω, αν μας το είχαν πει αυτό έτσι στο σχολείο, δεν θα το ξεχνούσαμε ποτέ!”. Υπάρχουν άπειροι τρόποι να πεις κάτι σε ένα παιδί και να το κάνεις να ανασηκώσει το φρύδι και να θέλει να μάθει κι άλλα γι’ αυτό! Θέλω να πιστεύω πως υπάρχουν πολλοί δάσκαλοι με μεράκι, ενθουσιασμό και φαντασία που ήδη κάνουν την κρυφή τους επανάσταση, ακόμα κι αν σχεδόν απουσιάζουν τα καλλιτεχνικά μαθήματα. Αλλά βέβαια μπορεί να κάνω και λάθος κι αυτού του είδους οι εκπαιδευτικοί να είναι πιο φανταστικοί κι από τους μονόκερους…», χαριτολογεί. Φανταστικό! Οι ενήλικοι συχνά χαρακτηρίζουμε ό,τι μας αρέσει «φανταστικό». Να, ας πούμε, το νέο βιβλίο της Κατερίνας είναι φανταστικό. Τι σημαίνει, όμως, για εκείνη αυτή η λέξη. Μήπως τη χρησιμοποιούμε με λάθος τρόπο; «Το βιβλίο μου είναι σίγουρα φανταστικό», γελάει, «αφού πρωταγωνιστεί η Φαντασία. Αλλά δεν μπορείτε να φανταστείτε πόση αγωνία είχα όταν το έγραφα. Μου φάνηκε ασήκωτη η Φαντασία, γιατί δεν θα ήθελα να απογοητεύσω τα παιδιά φτιάχνοντάς την κατώτερη των προσδοκιών τους. Φανταστικό για μένα είναι το πρωτότυπο, που ακόμα δεν έχει ανακαλυφθεί και περιμένει τη φαντασία κάποιου για να το βρει και να το βαφτίσει. Βέβαια το πραγματικά πρωτότυπο δεν είναι εύκολα αποδεκτό, μια και δεν είναι οικείο στο μάτι. Οπότε ναι, πιστεύω πως χρησιμοποιούμε τη λέξη λάθος, για πράγματα που έχουμε ξαναδεί ξανά και ξανά κι απλά ξέρουμε ότι μας αρέσουν». Χρώματα Το παιδικό βιβλίο έχει πάνω απ’ όλα ανάγκη το χρώμα! «Αν σκοτώσουμε από αυτή την ηλικία το χρώμα, τότε είμαστε χαμένοι. Το χρώμα πρέπει να υπάρχει πάντα μέσα μας. Είναι η μαγική ενέργεια που κινητοποιεί τη φαντασία. Συχνά, οι δημιουργοί ξεχνούν τους πραγματικούς αποδέκτες, τα παιδιά και τα παιδιά μέσα μας, και φτιάχνουν βιβλία που οπτικά δημιουργούν χαμηλές δονήσεις, ηρεμούν και σχεδόν υπνωτίζουν τους αναγνώστες. Εγώ θέλω να τους πετάξω έναν κουβά χρώμα και να ξυπνήσω με το ζόρι τη δημιουργικότητά τους. Ξέρω, είμαι λίγο επιθετική σ’ αυτό... Αλλά αυτό πιστεύω!» Μέσα από τις πολύχρωμες σελίδες της, η Κατερίνα παρακινεί τα παιδιά να βιαστούν να σώσουν τη φαντασία τους. Πριν από αυτή, όμως, «πρέπει να σώσουν εμάς γιατί αλλιώς, αλίμονό τους! Θα κυνηγάμε τη φαντασία τους σαν τα ζόμπι! Ακούτε παιδιά; Πρέπει να μας σώσετε!» Ασκήσεις φαντασίας Κλείνοντας τη συζήτηση, ζητώ να προτείνει ασκήσεις φαντασίας. Μια δική της αγαπημένη τώρα τελευταία είναι να φαντάζεται τους ηλικιωμένους σαν παιδιά. Όταν το κάνει αυτό, της έρχεται να τους αγκαλιάσει. Μια άλλη εξαιρετική άσκηση είναι το διάβασμα. Να φαντάζεσαι εικόνες εκεί όπου υπάρχουν λέξεις. Τέλος, μας καλεί στο κανάλι της στο YouTube να συνεχίσουμε να εξασκούμαστε στη διαδικτυακή εκπομπή της «Μαμά, ζωγραφίζω με την Κρις», την οποία συστήνω ανεπιφύλακτα!


28

21.10.2020


21.10.2020

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

29

Θα μάθω στον γιο μου να σέβεται τις γυναίκες. Θα μάθω και στην κόρη μου να κάνει ακριβώς το ίδιο. ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΜΠΑΛΟΥΤΣΟΥ

Π

ρόσφατα διάβασα ένα άρθρο που με προβλημάτισε και με θύμωσε πολύ. Όχι το άρθρο καθαυτό, αλλά τα σχόλια των αναγνωστών. Ποτέ δεν κατάλαβα γιατί κάτω από ένα άρθρο νιώθουμε την ανάγκη να σχολιάσουμε δημόσια. Από την άλλη, βέβαια, είναι κι ένας τρόπος με τον οποίο αντικατοπτρίζεται η κοινωνία, μια κοινωνία που πολλές φορές δεν πιστεύεις ότι υπάρχει, γιατί είναι έξω από τον κύκλο που συναναστρέφεσαι. Το άρθρο μιλούσε για τη νέα γενιά παιδιών, κυρίως κοριτσιών και πώς ντύνονται, πώς βάφονται, πώς φωτογραφίζονται στα social media, σε ηλικίες από δώδεκα έως δεκαπέντε ετών. Το άρθρο γράφτηκε από μια μαμά. Ουσιαστικά, και με αρκετά διαλλακτικό τρόπο, έλεγε πως έχει παραγίνει το κακό, πως εκείνη αισθάνεται κάπως οπισθοδρομική, επειδή δεν της αρέσουν τα καυτά σορτς, τα βαμμένα χείλη και τα φτιαγμένα νύχια σε αυτές τις ηλικίες. Έλεγε πως σε καμία περίπτωση δεν πιστεύει πως φταίνε οι γυναίκες ή τα κορίτσια για τις επιθέσεις κακοποίησης που δέχονται, αλλά πως είναι υπερβολικά εκτεθειμένες και πως ουσιαστικά χάνουν την παιδικότητά τους. Από κάτω έγινε χαμός. Στα σχόλια, εννοώ. Την έκριναν με τον χειρότερο τρόπο, λέγοντας πως θα έπρεπε να μάθει στα αγόρια της (δεν ξέρω αν έχει αγόρια, βασικά καμία που της το έγραφε δεν το ξέρει) να σέβονται τις γυναίκες και τα κορίτσια και πως όποιο μυαλό βλέπει ένα δωδεκάχρονο κοριτσάκι με σορτσάκι και σκέφτεται το σεξ είναι άρρωστο (με βρίσκει 100% σύμφωνη, όπως και την αρθρογράφο) και πως είναι αναχρονιστική και δεν επιτρέπει την ελευθερία στις γυναίκες να ντύνονται όπως θέλουν και τέλος πάντων, τι σόι άνθρωπος φασίστας είναι (εδώ απλώς να σημειώσω πως εγώ χρησιμοποιώ εξαιρετικά ευγενική γλώσσα). Προετοιμάζουμε τα παιδιά Έχω δύο παιδιά. Ένα αγόρι και ένα κορίτσι. Και τα μεγαλώνω και τα δύο με τεράστιο φόβο για το τι θα αντιμετωπίσουν όταν μεγαλώσουν και αρχίσουν να βγαίνουν χωρίς την προστασία μου στην κοινωνία. Πώς θα αντιμετωπίσει εκείνος τις γυναίκες και πώς θα αντιμετωπίσει εκείνη τους άντρες είναι κάτι που με απασχολεί στον ίδιο βαθμό και για τα δύο φύλα. Και το πάω και λίγο παρακάτω, γιατί στην τελική δεν ξέρω ποιον σεξουαλικό προσανατολισμό θα επιλέξουν μεγαλώνοντας. Με απασχολεί και για τα δύο μου παιδιά πώς θα αντιμετωπίσουν τον εαυτό τους και τον σύντροφό τους, ή την περιστασιακή τους σχέση, μέσα από το κομμάτι που λέγεται σεξ. Γιατί κακά τα ψέματα. Το σεξ είναι και θα είναι γενετήσια ορμή. Οφείλουμε σε μια πολιτισμένη κοινωνία να χαλιναγωγούμε τις ορμές μας, αλλά όχι να τις ενοχοποιούμε. Οφείλουμε ως γονείς να

προετοιμάσουμε τα παιδιά μας, να τα ενημερώσουμε, να τα μάθουμε να προστατεύουν και να προστατεύονται. Η γενιά μας μεγάλωσε σε μια σχετικά πιο ελεύθερη κοινωνία σε ό,τι αφορά το σεξ από ό,τι οι γονείς μας. Εκείνοι δεν ήξεραν πώς να μας προσεγγίσουν (οι περισσότεροι παντρεύτηκαν τον πρώτο άνθρωπο με τον οποίο έκαναν σεξ), να μας ενημερώσουν, να μας προστατέψουν. Όμως ήταν και μια άλλη κοινωνία. Δεν μας επιτρέπονταν νυχτερινοί έξοδοι σε κλαμπ και μπουζούκια (μιλάω πάντα για την πλειονότητα και εννοείται ότι υπήρχαν εξαιρέσεις), οι γονείς μας ήξεραν όλους μας τους φίλους προσωπικά, μας απαγόρευαν το μακιγιάζ και τον καλλωπισμό μέχρι να τελειώσουμε το σχολείο (θυμάμαι ομηρικούς καβγάδες στο λύκειο για να πάρω ένα κραγιόν λίγο πιο σκούρο από το χρώμα των χειλιών μου) και φυσικά, δεν εκθέταμε τον εαυτό μας στο ίντερνετ. Οπότε, δεν κινδυνέψαμε και πάρα πολύ σε σχέση με την έλλειψη εκπαίδευσης από τους γονείς μας. Η εποχή της διαδικτυακής έκθεσης Τώρα είναι μια άλλη εποχή. Πιο επικίνδυνη, όχι γιατί άλλαξε τόσο πολύ ο κόσμος (μπορεί και να άλλαξε, δεν το ξέρω), αλλά γιατί είμαστε όλοι εξαιρετικά εκτεθειμένοι. Και το χειρότερο είναι ότι εκθέτουμε μόνοι μας τα παιδιά μας, ανεβάζοντας τις φωτογραφίες τους στο ίντερνετ, ακόμα και ημίγυμνα, με τη δικαιολογία πως όποιος σκεφτεί σεξουαλικά για ένα παιδί με μαγιό, είναι άρρωστος. Και ναι, είναι άρρωστος. Αλλά γιατί πιστεύουμε πως αυτός ο άρρωστος δεν θα δει το δικό μας παιδί; Γιατί πιστεύουμε πως σε αυτήν την κοινωνία και ιδιαίτερα στην ιντερνετική κοινωνία, όπου ο καθένας μπορεί να κρυφτεί πίσω από μια φωτογραφία παριστάνοντας κάτι άλλο από αυτό που είναι, ο κανιβαλισμός που αναπτύσσεται στα σχόλια των αναγνωστών δεν θα αγγίξει τη φωτογραφία του παιδιού μας; Εδώ γράφεις ένα απλό «Είμαι Παναθηναϊκός» και από κάτω ο κάθε ένας μπορεί να σε βρίσει για την ομάδα που επέλεξες… Γιατί πιστεύουμε πως η φωτογραφία ενός δεκαπεντάχρονου κοριτσιού με καυτό σορτς δεν θα εγείρει ακραίες αντιδράσεις; Και στην τελική, γιατί επιτρέπουμε στα παιδιά μας να πιστεύουν πως όσο πιο όμορφα είναι, τόσο περισσότερο θα τα αποδεχτεί ο κόσμος; Οι έφηβοι έχουν ανάγκη την αποδοχή. Αυτό είναι η εφηβεία από πάντα και αυτό θα είναι για πάντα. Όλοι, αγόρια και κορίτσια, θέλουν να αρέσουν, θέλουν να κερδίσουν αυτόν που έχουν ερωτευτεί. Θέλουν να τους λατρέψει αυτός που έχουν ερωτευτεί. Και καλά κάνουν. Άλλωστε το ίδιο θέλουμε όλοι, σε οποιαδήποτε ηλικία. Να είμαστε αρεστοί. Έχει όμως μεγάλη διαφορά να είμαστε αρεστοί, από το να προκαλούμε τους άλλους να μας ποθούν μόνο σεξουαλικά. Έχει διαφορά να μας πει κάποιος πως είμαστε όμορφοι, από κάποιον που στην εικόνα μας βλέπει μόνο σεξ. Και κακά τα ψέματα, μια φωτογραφία στα social media που αποκαλύπτει το με-

ΤΟ ΣΕΞ ΕΊΝΑΙ ΚΑΙ ΘΑ ΕΊΝΑΙ ΓΕΝΕΤΉΣΙΑ ΟΡΜΉ. ΟΦΕΊΛΟΥΜΕ ΣΕ ΜΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΈΝΗ ΚΟΙΝΩΝΊΑ ΝΑ ΧΑΛΙΝΑΓΩΓΟΎΜΕ ΤΙΣ ΟΡΜΈΣ ΜΑΣ, ΑΛΛΆ ΌΧΙ ΝΑ ΤΙΣ ΕΝΟΧΟΠΟΙΟΎΜΕ. ΟΦΕΊΛΟΥΜΕ ΩΣ ΓΟΝΕΊΣ ΝΑ ΠΡΟΕΤΟΙΜΆΣΟΥΜΕ ΤΑ ΠΑΙΔΙΆ ΜΑΣ, ΝΑ ΤΑ ΕΝΗΜΕΡΏΣΟΥΜΕ, ΝΑ ΤΑ ΜΆΘΟΥΜΕ ΝΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΎΟΥΝ ΚΑΙ ΝΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΎΟΝΤΑΙ γαλύτερο μέρος του σώματός μας γυμνό προκαλεί σεξουαλική διέγερση. Και άντε πες, μια γυναίκα τριάντα πέντε χρονών μπορεί να προστατέψει τον εαυτό της από τέτοιου είδους συμπεριφορές, ξέρει πώς να διαχειριστεί κάποιον που προσπαθεί να επωφεληθεί σεξουαλικά, ή τουλάχιστον μπορεί να τον αναγνωρίσει (λέμε τώρα). Ένα κορίτσι δεκαπέντε χρονών μπορεί; Και γιατί να χρειαστεί να το κάνει; Γιατί να μη γνωρίσει το σεξ, έτσι όπως πρέπει και της αξίζει; Και στην τελική, γιατί να θεωρεί πως είναι σημαντική μόνο αν είναι σεξουαλικά ποθητή; Γιατί αφήνουμε τις κόρες μας να δείχνουν δέκα χρόνια μεγαλύτερες; Γιατί μας αρέσει να αναπαράγουν συμπεριφορές και να ντύνονται σαν είκοσι πέντε χρονών μοντέλα; Γιατί επιτρέπουμε σε μεγαλύτερους άντρες να τις κοιτούν ερωτικά; Γιατί αναρωτιόμαστε μόνο για την ευθύνη των άλλων, των κακών, των ανώμαλων; Και γιατί, αφού ξέρουμε τους κινδύνους της κοινωνίας, αφήνουμε τα παιδιά μας να κυκλοφορούν απροστάτευτα; Έχω καθήκον να μεγαλώσω το γιο μου να σέβεται τις γυναίκες. Να μην αγγίζει κανέναν άνθρωπο χωρίς να παίρνει την άδειά του, να μην παρασύρεται από τις σεξουαλικές του ορμές, να βλέπει τον/ την σύντροφό του ως ίσο/η. Αλλά έχω και καθήκον να μεγαλώσω την κόρη μου με την αυτοπεποίθηση. Να σκέφτεται ότι είναι άνθρωπος με προσωπικότητα και πως δεν έχει ανάγκη την αποδοχή όλου του κόσμου για να αποδείξει την αξία της. Ότι δεν χρειάζεται να είναι όμορφη και σεξουαλικά προκλητική για να την αγαπούν. Ότι το σώμα της είναι δικό της και δεν χρειάζεται να το περιφέρει στα social media σαν αντικείμενο και πως σε καμία περίπτωση το σεξ δεν θα της ανοίξει το δρόμο ούτε στην προσωπική, ούτε στην κοινωνική της πορεία και ευτυχία. Είμαστε όλοι υπεύθυνοι για τις συμπεριφορές μιας κοινωνίας. Εμείς τις φτιάχνουμε, εμείς τις αναπαράγουμε, εμείς μπορούμε και να τις αλλάξουμε. Κανείς δεν γεννήθηκε βιαστής, δολοφόνος, φασίστας. Κανείς.


30

ΣΤΟΝ ΓΙΑΤΡΟ

21.10.2020

Τα εμβόλια είναι ακόμα ένα σημαντικό μέτρο πρόληψης λοιμώξεων κατά την κύηση, αλλά και μετά τον τοκετό, καθώς αντισώματα της μητέρας μεταφέρονται στο έμβρυο και το προστατεύουν για το 1ο περίπου εξάμηνο της ζωής του. Έτσι, κάθε γυναίκα αναπαραγωγικής ηλικίας πρέπει να είναι οπωσδήποτε εμβολιασμένη για ιλαρά-παρωτίτιδα-ερυθρά και ανεμευλογιά, ένα τρίμηνο τουλάχιστον πριν μείνει έγκυος. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, μεταξύ 27 και 36 εβδομάδων, πρέπει να γίνεται το εμβόλιο διφθερίτιδας-τετάνου-κοκκύτη. Αυτή η οδηγία ισχύει για κάθε εγκυμοσύνη της ίδιας γυναίκας και ανεξάρτητα από το πότε έχει ξανακάνει το συγκεκριμένο εμβόλιο. Στόχος είναι, μεταξύ άλλων, η προστασία του νεογνού από το μικρόβιο του κοκκύτη, που σε αυτές τις ηλικίες είναι συχνότερα θανατηφόρο. Επιπλέον, οι έγκυες έχουν αυξημένη πιθανότητα επιπλοκών αν νοσήσουν από γρίπη. Γι’ αυτόν το λόγο, πρέπει να κάνουν εμβόλιο γρίπης το φθινόπωρο, ανεξαρτήτως ηλικίας κύησης. Σημειώνεται πως όλα τα εμβόλια μπορούν να γίνουν με ασφάλεια και στις θηλάζουσες. Κατά τη διάρκεια της κύησης, πρέπει να αποφεύγουμε άτομα που έχουν εμφανή λοίμωξη, ειδικά ανεμευλογιά και ερυθρά, αν δεν έχουμε κάνει τα αντίστοιχα εμβόλια.

Προστασία από λοιμώξεις κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ Θ. ΑΥΓΕΡΗ

Ε

να σημαν τικό κομμάτι της προγεννητικής και περιγεννητικής φρον τίδας αποτελεί η αποφυγή λοιμώξεων της εγκύου, οι οποίες μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα τόσο στη μητέρα όσο και στο βρέφος. Η λήψη των παρακάτω μέτρων πρόληψης από την έγκυο μπορεί να εξασφαλίσει τη γέννηση ενός υγιούς μωρού: Τηρούμε τους βασικούς κανόνες υγιεινής και πλένουμε συχνά τα χέρια μας. Με αυτόν τον τρόπο, απομακρύνουμε τα μικρόβια και μειώνουμε τις πιθανότητες να αρρωστήσουμε. Εναλλακτικά, χρησιμοποιούμε αντισηπτικά κατάλληλα για τα χέρια. Ιδιαίτερα για την τρέχουσα περίοδο της πανδημίας, ακολουθούμε όλες τις οδηγίες των ειδικών. Εάν παρουσιάσουμε συμπτώματα λοίμωξης, επικοινωνούμε αμέσως με τον/τη γιατρό μας.

Μαγειρεύουμε πολύ καλά τα κρέατα και τα πουλερικά, γιατί μπορεί να φέρουν παράσιτα και σαλμονέλα. Αποφεύγουμε τα αλλαντικά, εκτός εάν τα θερμάνουμε σε υψηλή θερμοκρασία, τουλάχιστον στους 100°C, ώστε να προστατευθούμε από το κλωστηρίδιο της αλλαντίασης. Αποφεύγουμε οπωσδήποτε τα μη παστεριωμένα γαλακτοκομικά είδη, λόγω λιστέριας και βρουκέλας. Πλένουμε πολύ καλά τα λαχανικά πριν τα καταναλώσουμε, διότι επίσης είναι πιθανό να φέρουν παράσιτα. Ο/η μαιευτήρας μας θα μας κατατοπίσει σχετικά με τον στρεπτόκοκκο της ομάδας Β (GBS), που ανευρίσκεται περιοδικά στη μήτρα και στο ορθό μίας στις τέσσερις εγκύους, χωρίς να τους προκαλεί συμπτώματα, αλλά μπορεί να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στο νεογνό, κυρίως πνευμονία και μηνιγγίτιδα. Ένας τρόπος πρόληψης είναι ο έλεγχος για GBS μεταξύ της 35ης και της 37ης εβδομάδας κύησης. Εάν προκύψει παρουσία GBS στην έγκυο, τότε εκείνη θα λάβει ειδική αντιβιοτική αγωγή κατά την έναρξη του τοκετού.

Σε κάθε κύηση, ελεγχόμαστε για σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, καθώς προκαλούν σοβαρές βλάβες στο έμβρυο και στο νεογνό. Προστατευόμαστε από έντομα που μεταφέρουν ασθένειες, ειδικά από κουνούπια και τσιμπούρια. Αποφεύγουμε ταξίδια σε περιοχές όπου υπάρχει πιθανότητα λοιμώξεων που μεταδίδονται μέσω εντόμων. Ο ιός zika, για παράδειγμα, που προκαλεί βλάβες στο έμβρυο, ενδημεί στην Κεντρική και Νότιο Αμερική, στην Καραϊβική, στη Νοτιοανατολική Ασία και στα νησιά του Ειρηνικού. Η έγκυος δεν πρέπει να έρχεται σε επαφή με περιττώματα γάτας ή χώματα, καθώς αυτά μπορεί να είναι μολυσμένα με τοξόπλασμα (toxoplasma gondii), ένα παράσιτο που προκαλεί επίσης σοβαρά προβλήματα στο έμβρυο. Στην περίοδο της εγκυμοσύνης, μένουμε μακριά από άγρια ή οικόσιτα τρωκτικά, σαύρες και χελώνες. Αν έχουμε στο σπίτι χάμστερ ή ινδικό χοιρίδιο, πρέπει να το φροντίζει κάποιος άλλος, ακόμα και μετά τον τοκετό, διότι τα τρωκτικά μπορεί να μεταφέρουν επικίνδυνους ιούς, όπως αυτόν της λεμφοκυτταρικής χοριομηνιγγίτιδας και βακτήρια, όπως η λιστέρια.

Η Μαρία Θ. Αυγέρη είναι παιδίατρος. Μπορείτε να τη βρείτε στο maria.aygeri@gmail.com και στο 6945792250


ΣΤΟΝ ΓΙΑΤΡΟ

21.10.2020

31 Τα αντισώματα Τα αντισώματα είναι το ισχυρότερο όπλο μας στην άμυνα έναντι του «ξένου», ωστόσο δεν είναι άμεσα διαθέσιμα. Ενώ τα λεμφοκύτταρα προϋπάρχουν της λοίμωξης, τα αντισώματα παράγονται από τα λεμφοκύτταρα κατά τη διάρκεια της λοίμωξης, μόνο όταν τα λεμφοκύτταρα «αναγνωρίσουν» μέσα στο σώμα τον εισβολέα. Η μόνη περίπτωση που προϋπάρχουν αντισώματα στον οργανισμό με φυσικό τρόπο χωρίς να προηγηθεί λοίμωξη είναι στο έμβρυο, που παίρνει έτοιμα από τη μητέρα μέσω του πλακούντα και στο βρέφος μέσω του μητρικού γάλακτος. Επίσης τα αντισώματα που παράγονται έναντι ενός είδους μικροοργανισμού είναι αποτελεσματικά μόνο για το συγκεκριμένο είδος π.χ. αν νοσήσουμε από ιλαρά τα λεμφοκύτταρα παράγουν αντισώματα έναντι του ιού της ιλαράς και μας προστατεύουν από μία μελλοντική έκθεση στον ίδιο ιό, όμως αν αργότερα νοσήσουμε από ανεμοβλογιά τότε τα προϋπάρχοντα αντισώματα έναντι της ιλαράς δεν μας προστατεύουν, αλλά πρέπει να παραχθούν νέα αντισώματα ειδικά έναντι του ιού της ανεμοβλογιάς.

Ανοσοποιητικό σύστημα. Η ασπίδα μας έναντι των λοιμώξεων ΤΟΥ ΣΑΡΑΝΤΗ ΒΛΑΧΟΥ

Η

Γη είναι ένας πολύ φιλόξενος τόπος. Στην επιφάνειά της φιλοξενείται ένας τεράστιος αριθμός διαφορετικών ειδών ζωντανών οργανισμών που πολλές φορές συγκρούονται με σκοπό πάντα τη συνέχιση της ζωής. Έτσι και ο ανθρώπινος οργανισμός επί Γης βρίσκεται σε ένα περιβάλλον στο οποίο ταυτόχρονα ζει και αναπαράγεται ένας πολύ μεγάλος αριθμός μικροοργανισμών που μπορεί να χρησιμοποιήσουν τον άνθρωπο για την επιβίωση και την αναπαραγωγή τους, καταλήγοντας κάποιες φορές να του προκαλούν βλάβες (λοιμώξεις). Οι μικροοργανισμοί αυτοί, αόρατοι με γυμνό μάτι, που μπορεί να είναι βακτήρια, ιοί, μύκητες ή παράσιτα, λέμε ότι είναι παθογόνοι για τον άνθρωπο και η είσοδός τους στον οργανισμό μας καλείται μόλυνση.

Ο Σαράντης Βλάχος είναι Ιατρός – Βιοπαθολόγος Κοσμοιατρική- Επιστημονικός Υπεύθυνος Βιοπαθολογικού Εργαστηρίου Μονάδας Σεπολίων

Μολύνσεις και λοιμώξεις Όμως κάθε μόλυνση δεν οδηγεί απαραίτητα σε λοίμωξη γιατί ο ανθρώπινος οργανισμός είναι προικισμένος με μηχανισμούς άμυνας έναντι των μικροοργανισμών με σκοπό την απομάκρυνση και την εξουδετέρωσή τους. Οι μηχανισμοί άμυνας περιλαμβάνουν ποικίλα κύτταρα και χημικές ουσίες μέσα στο ανθρώπινο σώμα, με ξεχωριστές λειτουργίες το καθένα, που συνεργάζονται θαυμαστά με σκοπό την αποτροπή της βλάβης από τους εισβολείς. Στο σύνολό τους αυτοί οι μηχανισμοί άμυνας συνιστούν το ανοσοποιητικό μας σύστημα και εξασφαλίζουν την ανοσία, δηλαδή την ικανότητα αποτροπής των λοιμώξεων. Το πόσο σημαντικό είναι το ανοσοποιητικό σύστημα για την επιβίωση μας φαίνεται αν εξετάσουμε τις συνέπειες όταν αυτό λείπει ή δυσλειτουργεί. Τέτοιες καταστάσεις ευπάθειας ή έλλειψης ανοσίας καλούνται ανοσοανεπάρκειες. Οι ανοσοανεπάρκειες καθιστούν το άτομο ευάλωτο σε ποικίλες λοιμώξεις που μπορεί να αποβούν μοιραίες, ενώ εάν το ανοσοποιητικό σύστημα δούλευε επαρκώς θα κατάφερνε να τις καταπολεμήσει. Για παράδειγμα, παιδιά που γεννιούνται με βαριές ανοσοανεπάρκειες εμφανίζουν θανατηφόρες λοιμώξεις ήδη από τους πρώτους μήνες της ζωής τους. Η δομή του ανοσοποιητικού συστήματος Τα περισσότερα συστήματα του ανθρώπου μπορούν να περιγραφούν

έστω και απλοϊκά ως ομάδα οργάνων συνδεόμενων μεταξύ τους π.χ. το γαστρεντερικό αποτελείται κατά συνέχεια από στοματοφάρυγγα, οισοφάγο, στόμαχο και έντερο. Όμως το ανοσοποιητικό σύστημα είναι διάσπαρτο σε όλο το σώμα. Για να περιγράψουμε τα βασικά στοιχεία που το αποτελούν πρέπει να φανταστούμε έναν στρατό παραταγμένο στο πεδίο της μάχης που σχηματίζει γραμμές άμυνας (…ή επίθεσης). Στη 1η γραμμή είναι οι πεζοί στρατιώτες, πιο πίσω οι έφιπποι και στη 3η γραμμή το πυροβολικό. Αντίστοιχα το ανοσοποιητικό σύστημα περιλαμβάνει 3 γραμμές άμυνας. Η 1η γραμμή αποτελείται από το δέρμα και τους βλεννογόνους που επενδύουν τις επιφάνειες της γαστρεντερικής, της αναπνευστικής και της ουρογεννητικής οδού. Η πυκνή παράταξη των κυττάρων στο δέρμα και τους βλεννογόνους σε συνδυασμό με την έκκριση ουσιών όπως το σμήγμα, ο ιδρώτας και η βλέννη εμποδίζουν τα μικρόβια που προσπαθούν να τα διαπεράσουν για να εισέλθουν σε βαθύτερες στιβάδες του σώματος. Όσα μικρόβια καταφέρουν να διέλθουν από την 1η γραμμή αντιμετωπίζουν τη 2η, που περιλαμβάνει αμυντικά κύτταρα και αντιμικροβιακές ουσίες. Στα κύτταρα ανήκουν τα ΝΚ (φυσικοί φονείς) που καταστρέφουν ανθρώπινα κύτταρα που έχουν ήδη μολυνθεί ώστε να απελευθερωθεί ο εισβολέας ο οποίος στη συνέχεια καταστρέφεται από τα φαγοκύτταρα (κύτταρα ικανά να «τρώνε» το μικρόβιο και να το «πέπτουν» στο εσωτερικό τους). Στις αντιμικροβιακές ουσίες περιλαμβάνονται οι πρωτεΐνες του συμπληρώματος και οι ιντερφερόνες που βοηθούν στον εντοπισμό μολυσμένων κυττάρων και ελεύθερων μικροβίων από τα αμυντικά κύτταρα, οι τρανσφερρίνες που ελαττώνουν τη διάθεση του (απαραίτητου για την ανάπτυξη) των μικροβίων σιδήρου και αντιμικροβιακά πεπτίδια που λύουν τα μικρόβια. Η 3η γραμμή άμυνας, και πλέον ισχυρή, ενεργοποιείται τελευταία, όταν αποτύχουν οι προηγούμενες. Μεσολαβείται από τα λεμφοκύτταρα (Τ και Β λεμφοκύτταρα) τα οποία μέσω του αίματος και της λέμφου «περιπολούν» σε όλο το σώμα. Τα “Τ” λεμφοκύτταρα καταστρέφουν πολύ αποτελεσματικά μολυσμένα κύτταρα του σώματος ενώ τα “Β” παράγουν ουσίες που ονομάζονται αντισώματα για να εξουδετερώσουν εισβολείς που κυκλοφορούν ελεύθερα στο σώμα. Η «εκπαίδευση» των λεμφοκυττάρων στην αναγνώριση του ξένου εισβολέα και η ενεργοποίησή τους προς καταστροφή του επιτελείται από όργανα διάσπαρτα στο σώμα που συνιστούν το λεμφικό σύστημα (μυελός των οστών, θύμος αδένας, λεμφαδένες, σπλήνας, δερματικός και υποβλεν- νογόνιος λεμφικός ιστός).

Ο εμβολιασμός Επειδή η καθυστέρηση στη παραγωγή των αντισωμάτων μπορεί σε κάποιες λοιμώξεις να έχει ολέθριες συνέπειες, εκτός από το φυσικό τρόπο, τη λοίμωξη, μπορούμε να διεγείρουμε τον οργανισμό τεχνητά να παράγει αντισώματα κατόπιν εμβολιασμού. Τα εμβόλια είναι ακίνδυνες παραλλαγές παθογόνων μικροοργανισμών που χορηγούνται στον οργανισμό και οδηγούν στη παραγωγή αντισωμάτων χωρίς προηγούμενη νόσηση, προστατεύοντας μας από την εκδήλωση νόσου σε μελλοντική μόλυνση. Ανίχνευση αντισωμάτων στο εργαστήριο Τέλος, θα πρέπει να αναφέρουμε και τη συμβολή της ανίχνευσης αντισωμάτων στο αίμα από το εργαστήριο στη διαγνωστική των λοιμώξεων. Για διαφορετικούς κάθε φορά λόγους μπορεί να είναι δύσκολο να ανιχνευθεί ο ίδιος ο μικροβιακός παράγοντας που προκάλεσε μία λοίμωξη. Γι’ αυτό συχνά στο εργαστήριο για να τεκμηριώσουμε το αίτιο μιας λοίμωξης καταφεύγουμε στην αναζήτηση όχι του ίδιου του μικροοργανισμού, αλλά των αντισωμάτων που παράγει ο οργανισμός έναντι αυτού. Ένα πρόσφατο παράδειγμα είναι η χρήση των αντισωμάτων έναντι του νέου κορονοϊού SARS-CoV-2 στη διάγνωση της COVID-19 λοίμωξης, των οποίων η ανίχνευση μπορεί να είναι χρήσιμη σε άτομα που προσέρχονται για εξέταση με καθυστέρηση μετά την έκθεση στον ιό, οπότε πλέον η μοριακή ανίχνευση του ιού αποβαίνει συνήθως αρνητική.

Πατησίων 237, Πλ. Κολιάτσου, Αθήνα Τηλ.: 210 864 0918, 210 864 0988 fax: 210 866 5155 Αμφιαράου 165, Σεπόλια Τηλ.: 210 515 7982, 211 106 2300 fax: 211 106 2301 Xαλκίδος 12,Άνω Πατήσια, Τηλ.: 210 864 0918, fax: 210 866 5155 www.kosmoiatriki.com info@kosmoiatriki.com


32

ΣΥNENTEYΞΗ

21.10.2020

Ένα ακόμη τυχαίο περιστατικό γυναίκας του δυτικού κόσμου THΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ

Ο

Οκτώβριος είναι ο μήνας πρόληψης και ενημέρωσης για τον καρκίνο του μαστού, του συχνότερου τύπου καρκίνου στις γυναίκες. Συζητήσαμε, λοιπόν, με τη Χριστίνα Σωτηρακοπούλου, εκπαιδευτικό, 42 ετών, που δέχτηκε να μοιραστεί μαζί μας την πρόσφατη εμπειρία της από την ασθένεια. Η διάγνωση και το χειρουργείο Η διάγνωση της Χριστίνας έγινε στα

τέλη Ιανουαρίου του 2020 και χειρουργήθηκε στις αρχές Φεβρουαρίου. Λίγες εβδομάδες πριν, είχε ψηλαφίσει τυχαία κάτι «παράξενο» στον αριστερό μαστό, αλλά επειδή περίμενε περίοδο δεν έδωσε σημασία· σχεδόν το ξέχασε. Πιάνοντας ξανά το ίδιο «σκληρό πραγματάκι», που δεν ήταν βέβαια και τόσο μικρό, μερικές ημέρες αργότερα, όταν πια η περίοδος είχε τελειώσει, ανησύχησε. Έκλεισε ραντεβού με τον τότε μαστολόγο της (δέκα χρόνια νωρίτερα είχε αφαιρέσει ένα ινοαδένωμα στον ίδιο μαστό και από τότε έκανε τακτικό ετήσιο έλεγχο, υπέρηχο και μαστογραφία αργότερα ‒εν προκειμένω, ο τακτικός έλεγχος είχε γίνει λίγους

μήνες νωρίτερα, αλλά δεν είχε δείξει κάτι). Κατά τον υπέρηχο, της πήραν δείγμα για ταχεία βιοψία, που επιβεβαίωσε πως επρόκειτο για κακοήθεια. Μια πολύ καλή της φίλη είχε νοσήσει έναν χρόνο νωρίτερα και η Χριστίνα επισκέφθηκε τον δικό της γιατρό για μια δεύτερη γνώμη. Τελικά επέλεξε να προχωρήσει μαζί του. Έκανε όλες τις απαραίτητες εξετάσεις (αξονικές, μαγνητική μαστών, σπινθηρογράφημα οστών), για να επιβεβαιωθεί ότι δεν υπάρχει μετάσταση και ορίστηκε η ημερομηνία του χειρουργείου. Η μαγνητική έδειξε μικρές εστίες και σε άλλα σημεία του ίδιου μαστού, συνεπώς δεν υπήρχε άλλη


21.10.2020

επιλογή από την ολική μαστεκτομή. Στο ίδιο χειρουργείο έγινε και η πρώτη φάση της αποκατάστασης του μαστού, τοποθετήθηκε δηλαδή διατατήρας, ενώ θα ακολουθήσει σε δεύτερο χρόνο νέο χειρουργείο για την τοποθέτηση του τελικού ενθέματος. Οι αιτίες Για την εκδήλωση του καρκίνου μαστού, υπάρχει μια σειρά από επιβαρυντικούς παράγοντες, όπως το οικογενειακό ιστορικό, η μετάλλαξη στα γονίδια BRCA1 και BRCA2, η μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ, η παχυσαρκία, η πρώτη εγκυμοσύνη σε ηλικία άνω των 35 ετών, κ.ά. Μια γυναίκα μπορεί να έχει όλους τους παράγοντες κινδύνου και να μην εκδηλώσει τη νόσο ποτέ. Όπως είπε στη Χριστίνα η γενετίστρια, στην οποία έκανε γονιδιακό έλεγχο μετά το χειρουργείο, η περίπτωσή της ήταν «ένα ακόμη τυχαίο περιστατικό γυναίκας του δυτικού κόσμου».

Η θεραπεία Μετά το χειρουργείο, η Χριστίνα έκανε την εξέταση Oncotype DX, που συστήνεται υπό προϋποθέσεις σε γυναίκες με ορμονοεξαρτώμενο καρκίνο μαστού αρχικού σταδίου (χωρίς μετάσταση). Η εξέταση αυτή, η οποία γίνεται σε δείγμα του αφαιρεθέντος όγκου, απαντά στο κατά πόσο η ασθενής θα ωφεληθεί ή όχι από τη χημειοθεραπεία. Στη δική της περίπτωση, η πιθανότητα υποτροπής ήταν 30% και η χημειοθεραπεία μονόδρομος. Έκανε, λοιπόν, τέσσερις κύκλους ανά δύο εβδομάδες και δώδεκα εβδομαδιαίους κύκλους, τους οποίους ολοκλήρωσε στα μέσα Αυγούστου. Πριν από έναν μήνα, ξεκίνησε το δεύτερο στάδιο των θεραπειών της, το χάπι ορμονοθεραπείας, το οποίο θα παίρνει καθημερινά, την ίδια ώρα της ημέρας για τα επόμενα δέκα χρόνια, ώστε να μπει τεχνητά σε εμμηνόπαυση. Η ψυχολογία Όταν πήρε τα αποτελέσματα της ταχείας βιοψίας, η Χριστίνα ήταν μόνη στο νοσοκομείο –ο γιατρός μάλιστα είχε φύγει– και είχε μείνει να κοιτάζει το χαρτί χωρίς να υπάρχει δίπλα της ένας άνθρωπος να της απαντήσει στην απλή ερώτηση: «Θα πεθάνω από αυτό;» Η στιγμή εκείνη ήταν πολύ τραυματική. Όπως θυμάται, τηλεφώνησε στον άντρα της που ήταν με τις κόρες τους, έξι και εννέα ετών, στο σπίτι και έπειτα στη φίλη της που είχε αντίστοιχη εμπειρία έναν χρόνο νωρίτερα. Δεν ξέρει πώς οδήγησε για να επιστρέψει. Ζήτησε από τον άντρα της να βάλει τα παιδιά για ύπνο και καθυστέρησε όσο μπορούσε για να μην τα δει, ήταν σε σοκ. Στη συνέχεια, όμως, υπήρξε αρκετά ψύχραιμη, τηρουμένων των αναλογιών. Μετά το πρώτο χαστούκι και τη βασανιστική αναμονή μέχρι να βγουν τα αποτελέσματα των αξονικών, το χώνευε σιγά σιγά και προσπαθούσε να σκέφτεται τι έχει μπροστά της μέρα τη μέρα. Δεν είπε ποτέ: «Γιατί σε μένα»· είπε όμως «Ρε γαμώτο, τόσο λίγο ήταν; Δεν θα προλάβω να χαρώ άλλα όμορφα πράγματα στη ζωή μου;» Έχοντας κάνει ατομική ψυχοθεραπεία για αρκετά χρόνια (είχε ολοκληρώσει έναν χρόνο πριν από τη διάγνωση), η Χριστίνα δεν ένιωσε την

ΣΥNENTEYΞΗ ανάγκη να απευθυνθεί σε κάποιον φορέα για ψυχολογική υποστήριξη, μίλησε όμως με τη θεραπεύτριά της και έκαναν κάποιες συνεδρίες (από κοντά και μέσω skype). Στο «Άλμα Ζωής», που κάνει εξαιρετική δουλειά με τις γυναίκες που έχουν νοσήσει, απευθύνθηκε για βοήθεια στον τομέα της διατροφής. Της έκλεισαν τηλεφωνικά ραντεβού με διατροφολόγο, η οποία την κατηύθυνε ώστε να βελτιώσει την διατροφή της, τόσο για να μπορέσει να διαχειριστεί τη χημειοθεραπεία και τις παρενέργειές της, όσο και για να θωρακίσει καλύτερα τον οργανισμό της από εκεί και πέρα. Η νέα καθημερινότητα και η πανδημία Η Χριστίνα σταμάτησε να εργάζεται λίγο πριν και για έναν μήνα περίπου μετά το χειρουργείο. «Πρόκειται για ένα δύσκολο χειρουργείο, με μεγάλο σωματικό πόνο –θυμάμαι ακόμα το πρώτο βράδυ στο νοσοκομείο, όταν παρά τα ισχυρά παυσίπονα δεν μπορούσα ούτε να αναπνεύσω, κάθε ανάσα ήταν σαν μαχαιριά στο στήθος μου. Παρότι ήμουν τυχερή και μου αφαιρέθηκαν προληπτικά μόλις τέσσερις λεμφαδένες, για να επανέλθει τελείως η κίνηση του χεριού πέρασαν σχεδόν τρεις μήνες. Τις πρώτες εβδομάδες δυσκολευόμουν να αυτοεξυπηρετηθώ. Θυμάμαι πήγαινα στο κομμωτήριο της γειτονιάς για να λουστώ (ήταν ένα δώρο που έκανα στον εαυτό μου), το μπάνιο ήταν… στοιχειώδες, μαγείρευε η μαμά μου και μας έφερνε φαγητό και φυσικά δεν οδηγούσα...» θυμάται. Οι χημειοθεραπείες της συνέπεσαν με την πανδημία, επομένως η Χριστίνα είχε να αντιμετωπίσει ακόμα έναν παράγοντα που προκαλούσε φόβο. Ο ογκολόγος τής είπε πως εκείνη τη στιγμή πιο πολύ κινδύνευε από τον καρκίνο παρά από τον κορονοϊό και πως έπρεπε να ξεκινήσει τις προφυλακτικές της χημειοθεραπείες άμεσα. Κι εκείνη, στρατιώτης, έκανε ό,τι έπρεπε, προσέχοντας πολύ. Κατά μία έννοια, τη βοήθησε η καραντίνα, γιατί τότε όλοι ήταν μέσα και ένιωθε προστατευμένη. Τα παιδιά Στην αρχή, δεν ήταν έτοιμη να μιλήσει στις κόρες της, μαθήτριες δημοτικού. Ήθελε τον χρόνο της. «Είπα, λοιπόν, πως πρέπει να αφαιρέσω ένα μεγάλο σπυράκι που έχει βγει κοντά στη μασχάλη μου, το οποίο αν μείνει εκεί θα μου κάνει κακό», θυμάται. Η στιγμή-καμπή ήταν όταν ξεκίνησε χημειοθεραπείες και ήξερε πως από μέρα σε μέρα θα αρχίσουν να πέφτουν τα μαλλιά της. Ένιωθε να ασφυκτιά μέσα στο σπίτι τις μέρες του lockdown, να μην έχει καθόλου τον χώρο της και παράλληλα να πρέπει να πει «με το γάντι» στα παιδιά τι θα ακολουθούσε και γιατί. Το συζήτησε με την ψυχολόγο και με τον σύντροφό της και αποφάσισε να μιλήσει ανοιχτά. «Από εκείνη τη στιγμή απελευθερώθηκα, ήμουν ένας άλλος άνθρωπος μετά. Τους είπα πως αυτό το σπυράκι ήταν τελικά καρκίνος, ότι για λόγους προφυλακτικούς πρέπει οι γιατροί να καθαρίσουν όλο το σώμα μου με ένα είδος “απολυμαντικού”, σαν ντετόλ, που θα το παίρνω στο νοσοκομείο κάθε 1-2 εβδομάδες για να μην ξαναρρωστήσω, και ότι αυτό το απολυμαντικό, επειδή είναι πολύ ισχυρό φάρμακο έχει και παρενέργειες: η μαμά θα νιώθει κουρασμένη, μπορεί να την πονάει το στομάχι της και θα της

33 πέσουν τα μαλλιά για ένα διάστημα, αλλά μετά θα ξαναβγούν. Οι κόρες μου το διαχειρίστηκαν καλά, γιατί έβλεπαν εμένα και τον σύντροφό μου να το διαχειριζόμαστε καλά –τα παιδιά είναι σφουγγάρια, αποκωδικοποιούν με τον τρόπο τους αυτό που βλέπουν. Πριν από λίγες ημέρες, πήγα τη μεγάλη στο κομμωτήριο να κουρευτεί, γιατί είχε βαρεθεί τα πολύ μακριά της μαλλιά. Από μόνη της ρώτησε, λοιπόν, τον κομμωτή αν μπορεί να της κρατήσει την κοτσίδα για να τη δωρίσει στο Άλμα Ζωής για το πρόγραμμα “Χάρισε Δύναμη”», εξηγεί η Χριστίνα. Ο σύντροφος και η σεξουαλικότητα Παρότι πρόκειται για μια πολύ μοναχική διαδρομή, ο σύντροφός της της στάθηκε πολύ, στο μέτρο του ρεαλιστικού, γιατί στην πραγματικότητα, όπως τονίζει η Χριστίνα, δεν είναι εύκολο κάποιος να έρθει στη θέση σου, όσο και να σε αγαπά, όσο και να σε νοιάζεται. Πάντως, εκείνος έκανε τις υπερβάσεις που χρειάζονταν, ήταν και είναι δίπλα της. Όσον αφορά το πόσο επηρεάζει ο συγκεκριμένος καρκίνος και η μαστεκτομή τη σεξουαλικότητα της γυναίκας, η Χριστίνα είναι κάθετη: «Σίγουρα την επηρεάζει και δεν μπορώ να απαντήσω ακόμα στο αν η γυναίκα επανέρχεται κάποτε στην προ μαστεκτομής εποχή». Η ίδια αισθάνεται ότι δεν έχει συμφιλιωθεί ακόμα απόλυτα με τη νέα εικόνα του σώματός της, παρότι είναι σε καλό δρόμο. Πάντως της φτιάχνει τη διάθεση το ότι έχει χάσει βάρος τους τελευταίους μήνες, γιατί προσέχει πολύ τη διατροφή της (έχει κόψει ζάχαρη, αλκοόλ, τρώει πολλά φρέσκα φρούτα και λαχανικά) και το ότι έχει ξαναβάλει τη γυμναστική στη ζωή της. Οι φίλες και ο νέος τρόπος ζωής Εκτός από τον σύντροφό της, η Χριστίνα είχε στο πλευρό της και τις φίλες της. «Είναι τρομερό το πώς μια δοκιμασία σαν τον καρκίνο φέρνει τα πάνω κάτω στη ζωή σου και στο κομμάτι των σχέσεων. Επέλεξα να αποστασιοποιηθώ από κάποιους ανθρώπους, για να δημιουργήσω χώρο ώστε να μπουν στη ζωή μου αυτοί που είχα περισσότερη ανάγκη και που επέλεξαν να έρθουν συγκινητικά κοντά μου αυτή την περίοδο». Πλέον, έχει επιστρέψει κανονικά στη δουλειά της. «Η αλήθεια είναι πως έχω χαθεί λίγο πάλι στην καθημερινότητα και στο τρέξιμο. Έμαθα, όμως, να λέω πιο εύκολα όχι. Όταν δεν μπορώ, όταν νιώθω πως κουράζομαι, αποσύρομαι εγκαίρως. Προσπαθώ να μην κάνω πια την ηρωίδα», τονίζει. Κλείνοντας τη συζήτηση, η Χριστίνα στέλνει το δικό της μήνυμα προς όλες τις γυναίκες που νοσούν: «Ο καρκίνος του μαστού είναι μια δοκιμασία, ναι, είναι μια συγκλονιστική ανατροπή στη ζωή μας, ναι, είναι ένα βουνό που το ανεβαίνουμε χωρίς manual γιατί κανείς δεν μας έχει δείξει τον τρόπο, αφού κάθε περίπτωση είναι μοναδική, όμως τα ποσοστά είναι με το μέρος μας. Οι θεραπείες θα τελειώσουν, τα μαλλιά θα ξαναβγούν πιο δυνατά από ποτέ, η επιδερμίδα θα ξανανιώσει. Και θα βγούμε κερδισμένες, με τους σωστούς ανθρώπους δίπλα μας, γιατί πια ξέρουμε πως δεν έχουμε στη ζωή μας ούτε τον χρόνο ούτε τον χώρο να αναλωνόμαστε σε πράγματα που τελικά δεν έχουν και τόση σημασία».


34

ΣΥZHΤΩΝΤΑΣ

21.10.2020

Εριέττα-Κορονοϊός: Σημειώσατε 1 ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ

Η

Εριέττα Καραμπέτσου είναι επαγ γελματίας εκπαιδεύτρια σκύλων, σύμβουλος ψυχολογίας, συμπεριφοράς και ευζωίας του σύγχρονου κατοικίδιου σκύλου, και μαμά ενός εφήβου. Την έχουμε φιλοξενήσει ξανά στις σελίδες μας και έχουμε συζητή-

σει για τη σχέση παιδιών και σκυλιών. Αυτή τη φορά, όμως, μιλήσαμε για… την πανδημία, καθώς νόσησε και πρόσφατα ανέρρωσε από κορονοϊό και δέχτηκε να μοιραστεί μαζί μας την εμπειρία της. Τα μέτρα προστασίας και τα θετικά τεστ Η Εριέττα αν τιμετώπισε την πανδημία εξ αρχής ως… πανδημία! Δεν ήταν από

αυτούς που πίστευαν πως ο ιός δεν υπάρχει ή πως τα μέτρα προστασίας είναι υπερβολικά ή περιττά. Η καθημερινότητά της είχε αλ λάξει, όπως των περισσότερων, το τελευταίο διάστημα. Προσπαθούσε να προσέχει και να τηρεί όλα τα μέτρα. Όμως, νόσησε. Πρώτα ο σύν τροφός της και έπειτα και η Εριέττα. Ή τουλάχιστον με αυτή τη σειρά πήραν τα αποτελέσματα των εξετάσεών τους για τον κορονοϊό.


21.10.2020

Πρώτος έκανε εκείνος τεστ μοριακής βιολογίας σε ιδιωτικό διαγ νωστικό κέν τρο, καθώς είχε μια απλή ενόχ ληση στον λαιμό του – όχι κάτι έν τονο ή ανησυχητικό. Α λ λά λόγω του ότι στο σπίτι υπάρχει και ένας έφηβος, για λόγους ασφαλείας, έκριναν πως ένα τεστ για προληπτικούς λόγους θα ήταν απαραίτητο. «Όταν πήραμε τα αποτελέσματα, η αλήθεια είναι πως σοκαριστήκαμε προς στιγμήν, ακριβώς επειδή ο σύντροφός μου δεν είχε έντονα συμπτώματα. Εν συνεχεία, ελεγχθήκαμε με τεστ τόσο εγώ όσο και ο γιος μου και διαπιστώθηκε πως εγώ ήμουν θετική στον ιό, ενώ ο Στρατής – αυτό είναι το όνομά του – όχι», θυμάται η Εριέττα. Αξίζει εδώ να σημειωθεί πως δεν έχουν καμία ένδειξη για το πού μολύνθηκαν, καθώς κανείς από το φιλικό, οικογενειακό ή εργασιακό τους περιβάλ λον δεν αρρώστησε είτε πριν είτε έπειτα από αυτούς. Η ιχνηλάτηση και το παιδί που δεν νόσησε Όταν τους ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα, τους εξήγησαν από το διαγ νωστικό κέν τρο πως έχει ήδη ενημερωθεί τόσο ο ΕΟΔΥ, όσο και η Πολιτική Προστασία και πως τους είχαν δοθεί τα ονόματά τους. Πράγ ματι, ο ΕΟΔΥ και η Πολιτική Προστασία ήρθαν σε τη λεφωνική επαφή μαζί τους, έγινε ιχνη λάτηση των επαφών τους και τους δόθηκαν οι οδηγίες για τις ημέρες που θα ήταν σε καραν τίνα. Ο Στρατής δεν βρέθηκε θετικός ούτε στο δεύτερο τεστ που διενεργήθηκε μετά το πέρας της οικογενειακής καραν τίνας, αλ λά και το τεστ αν τισωμάτων του βγήκε αρνητικό, γεγονός που επιβεβαιώνει πως πράγ ματι δεν νόσησε. «Αποφασίσαμε να μείνει μαζί μας στο σπίτι για να αποκλείσουμε το ενδεχόμενο να μεταφέρει τον ιό σε συγγενικά μας πρόσωπα», εξηγεί η Εριέττα. «Προσέχαμε πολύ. Όλες τις ημέρες ο Στρατής ήταν απομονωμένος στο δωμάτιό του, φορούσαμε μάσκες και γάντια και καθαρίζαμε σχολαστικά το καθετί στο σπίτι επί καθημερινής βάσεως», συμπληρώνει. «Το σχολείο του παιδιού ενημερώθηκε εξαρχής και απεστάλησαν οι εξετάσεις τόσο οι δικές μας, ώστε να δικαιολογηθούν οι απουσίες του, όσο και οι δικές του, για να καταγραφεί πως δεν αποτελούσε απειλή η παρουσία του, την μία μέρα που πρόλαβε να πάει στο σχολείο, για τους συμμαθητές του και τις οικογένειες αυτών». Η αλήθεια είναι πως τα αποτελέσματα τα έλαβαν το επόμενο πρωινό μετά τον αγιασμό. Οπότε, επί της ουσίας ο Στρατής δεν ξεκίνησε την νέα σχολική χρονιά με τους συμμαθητές του. Μετά το πέρας των δεκατεσσάρων ημερών επανέλαβαν όλοι το διαγ νωστικό τεστ, καθώς επίσης και τεστ αν τισωμάτων του ιού. Το παιδί ήταν και πάλι αρνητικό με μηδενικά αν τισώματα, που σημαίνει πως δεν νόσησε, και έτσι επέστρεψε στο σχολείο, έχον τας, όμως, κρατήσει μια επαφή τις ημέρες της απουσίας του. «Παρόλο που δεν παρακολουθούσε τα μαθήματά του δια ζώσης, οι παραδόσεις έγιναν κανονικά με ιδιαίτερα μαθήματα τηλεδιάσκεψης από τους καθηγητές του, οι οποίοι τις ώρες που είχαν κενό συνδέονταν μαζί του και έκαναν μάθημα. Κάτι που τιμά ιδιαιτέρως τόσο το σχολείο όπου φοιτά όσο και μεμονωμένα τους εκπαιδευτικούς

ΣΥZHΤΩΝΤΑΣ και τους ευχαριστούμε θερμά ως οικογένεια», τονίζει η Εριέττα. Η καθημερινότητα με τον ιό Το δύσκολο κομμάτι με τον κορονοϊό, όπως τουλάχιστον το βίωσαν η Εριέττα και ο σύν τροφός της, ήταν πως τα συμπτώματα επέμεναν για παραπάνω από δέκα ημέρες, κάτι που τους έκανε να νιώθουν πως οι δυνάμεις τους τους εγκατέλειπαν μέρα με τη μέρα. «Ενώ τις πρώτες μέρες δεν βίωσα κανένα απολύτως σύμπτωμα, μετά το πέρας τριών ημερών από την κοινοποίηση των θετικών μου αποτελεσμάτων ξεκίνησα να νιώθω πραγματικά τεράστια κόπωση, έντονους πονοκεφάλους, είχα κολικούς στο πεπτικό μου σύστημα, συνάχι και ένιωθα καταβεβλημένη. Η κόπωση ήταν πραγματικά το πιο έντονο σύμπτωμα. Είμαι ένας άνθρωπος που αθλούμαι αρκετά και για πολλά χρόνια. Φανταστείτε, λοιπόν, όταν το να τρέχεις 5 ή 10 χιλιόμετρα ως άθληση είναι στην καθημερινότητά σου, πώς νιώθεις όταν αδυνατείς να ανέβεις μία σκάλα ή να στρώσεις το κρεβάτι σου...» Ευτυχώς η Εριέττα είναι ψύχραιμος άνθρωπος κι έτσι κατάφερε να παραμείνει και στη συγκεκριμένη συγκυρία. «Ήμουν εδώ στο σπίτι, με την οικογένειά μου και με την αμέριστη συμπαράσταση των δικών μου ανθρώπων, των φίλων και των κηδεμόνων μαθητών μου, οπότε δεν ένιωσα να φοβάμαι ιδιαίτερα κάποια στιγμή, δεδομένου του γεγονότος πως τόσο εγώ όσο και ο σύντροφός μου είχαμε ενοχλητικά μεν αλλά ήπια για τα δεδομένα της νόσου συμπτώματα», εξηγεί. Και ευτυχώς ούτε το παιδί πανικοβλήθηκε. Ο Στρατής είναι ένας έφηβος, λίγο παραπάνω από δεκαπέν τε ετών, οπότε είναι αρκετά μεγάλος ώστε να αν τιληφθεί ότι δεν συνέβη κάτι τρομερό. Απλώς οι γονείς του μολύνθηκαν από έναν δύσκολο ιό. Για καλή της τύχη, η Εριέττα έχει στον κλειστό της κύκλο ανθρώπους που νιώθει ως οικογένεια με όλη την σημασία της λέξης και τους βοήθησαν με τα πρακτικά ζητήματα της καθημερινότητας, τα οποία δεν μπορούσαν να φέρουν εις πέρας. «Ο αγαπημένος μου φίλος Θωμάς είχε αναλάβει ένα μεγάλο ποσοστό των αγορών και επίσης πολλές από τις υποχρεώσεις των κατοικίδιών μας – διότι στο σπίτι μας ζούμε τρεις άνθρωποι και πέντε κατοικίδια, τρεις σκύλοι και δύο γάτες! Παρά το γεγονός ότι εργάζεται πολύ και φροντίζει τα τέσσερα δικά του κατοικίδια ζώα, ήταν πάντα διαθέσιμος να αναλάβει τον περίπατο των σκυλιών ή οτιδήποτε άλλο χρειάστηκε. Η μονάκριβη αδερφούλα μου και ο γαμπρός μου μας ψώνιζαν, μας μαγείρευαν και μας άφηναν παραπάνω από μία φορά ημερησίως τα “εφόδιά μας” στο πεζοδρόμιο της πολυκατοικίας μας. Εμείς, φορώντας μάσκα και γάντια, κατεβαίναμε και τα παραλαμβάναμε. Οι φίλοι μας Μαργαρίτα και Ηλίας ήταν πάντα διαθέσιμοι να μας φέρουν κάτι ή να εκπληρώσουν κάποια υποχρέωσή μας. Τόσο οι γονείς μου όσο και οι γονείς του συντρόφου μου ήταν σε καθημερινή επικοινωνία μαζί μας και μας έστελναν “καλούδια”, κυρίως για τον εγγονό τους. Ο πρώην σύζυγός μου, και πατέρας του Στρατή, η γλυκύτατη σύζυγός του, οι αδερφές

35 του και οι παππούδες ήταν σε συνεχή επικοινωνία μαζί μας και εκείνοι και μας επισκέπτονταν να μας δουν από το μπαλκόνι και να μας αφήσουν ψώνια», συγκινείται η Εριέττα. Όμως, το πλέον συγκινητικό μέρος της ιστορίας είναι πως οι κηδεμόνες των μαθητών της, οι σκυλομπαμπάδες και οι σκυλομαμάδες, ήταν πρόθυμοι να περιμένουν να βγει από την καραν τίνα για να συνεχίσουν τα μαθήματά τους, της τη λεφωνούσαν καθημερινά να δουν πώς είναι και να ρωτήσουν αν χρειάζεται κάτι ή της έστελναν μην ύματα με φωτογραφίες των μαθητών της, με λεζάν τες όπως «Δασκάλα, γίνε γρήγορα καλά να έρθεις να σε φιλήσω...» Μετά την ανάρρωση Δυστυχώς ο φόβος και ο κοινωνικός στιγ ματισμός των νοσούν των από κορονοϊό είναι ένα φαινόμενο των καιρών μας. Τον βίωσε, άραγε, η Εριέττα; «Προσωπικά, εκτός από ελάχιστες περιπτώσεις, δεν αντιμετώπισα τέτοιες αντιδράσεις», απαν τά. «Εξάλλου, ως νοήμονα όντα, οι άνθρωποι είμαστε –ελπίζω– σε θέση να κατανοήσουμε πως ένας άνθρωπος που μολύνθηκε από τον οποιοδήποτε ιό δεν το προκάλεσε ο ίδιος και πως κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί στον οποιοδήποτε. Και εφόσον κάποιος νόσησε, έχει επαναλάβει το τεστ του και είναι αρνητικό και έχει και αντισώματα, τότε, για κάποιο χρονικό διάστημα τουλάχιστον έως ότου αρνητικοποιηθούν τα αντισώματά του, θεωρητικά δεν μπορεί να μολυνθεί ξανά και ως εκ τούτου να μας μεταφέρει τον ιό». «Όλα στην ζωή μας είναι αναμενόμενα και αποτελούν εμπειρίες», συμπληρώνει φιλοσοφημένα η Εριέττα. Σωματικά αισθάνεται λιγάκι καταβεβλημένη ακόμα, αν και έχει περάσει κάποιο χρονικό διάστημα, αλ λά έχει επιστρέψει στην καθημερινότητά της και στους ρυθμούς της. Προσέχει, βέβαια, αρκετά καθώς μετά την μόλυνσή της, το ανοσοποιητικό της σύστημα θεωρητικά είναι ευάλωτο. Ψυχολογικά, αισθάνεται πολύ δυνατή μετά την τόση φρον τίδα και την αγάπη που εισέπραξε από τους οικείους τους και μη. Έχει, όμως, ένα μήν υμα να στείλει στον κόσμο και ιδιαίτερα στους γονείς που νοσούν και έχουν να αν τιμετωπίσουν εκτός από τον κορονοϊό και την καθημερινότητα των παιδιών τους που μπαίνει εκ των πραγ μάτων σε παύση. «Θα ήθελα να τονίσω πως ο κορονοϊός μάς αφορά όλους και δεν κάνει διακρίσεις. Όσοι νοσούν δεν θα πρέπει να νιώθουν άβολα και θα τους προέτρεπα να μοιραστούν την εμπειρία τους και να ζητήσουν βοήθεια. Είναι ανθρώπινο να ζητήσουμε από κάποιον να κάνει τα ψώνια μας, να πάει περίπατο τον σκύλο μας, να μας μαγειρέψει ή να μας στηρίξει ψυχολογικά. Θα πρέπει όλοι μας να τηρούμε τους κανόνες υγιεινής και ασφαλείας για εμάς και την οικογένειά μας, αλλά και για το κοινωνικό σύνολο, τους συνανθρώπους μας. Και τέλος, να τονίσω πως δεν αξίζει σε κανέναν ασθενή να στιγματίζεται. Θα επαναλάβω πως οι άνθρωποι είμαστε νοήμονα όντα και είμαστε σε θέση να κατανοήσουμε πως ο κοινωνικός στιγματισμός του οποιουδήποτε ασθενή δεν έχει καμία βάση».


36

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

21.10.2020

Η καλύτερη χειρότερη μέρα της ζωής σου ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ

Ο *

Διαβάστε: Αύγουστος Κορτώ, Η καλύτερη χειρότερη μέρα της ζωής σου. Κουβέντες για το φως μες στο σκοτάδι της κατάθλιψης, Εκδόσεις Πατάκη

Αύγουστος Κορτώ, κατά κόσμον Πέτρος Χατζόπουλος, είναι ένα από τα πρόσωπα που, μέσα από τα κείμενά του, έχει βοηθήσει ώστε να ανοίξει στην Ελλάδα ο δημόσιος διάλογος για την ψυχική νόσο και για το στίγμα που δυστυχώς ακόμα φέρει ο ασθενής και η οικογένειά του. Το τελευταίο του βιβλίο, Η καλύτερη χειρότερη μέρα της ζωής σου. Κουβέντες για το φως μες στο σκοτάδι της κατάθλιψης (Εκδόσεις Πατάκη), είναι ένα, ας μου επιτραπεί ό όρος, αυτοβιογραφικό δοκίμιο πάνω στην κατάθλιψη, με αναφορές και σε άλλες ψυχικές νόσους. Γιατί να το διαβάσω; Όσο κι αν ορισμένοι «τρομάζουν» με το θέμα του, το βιβλίο, που δεν είναι μυθιστόρημα αλλά κυλάει σαν νεράκι, πρέπει να διαβαστεί από όλους. Και όταν λέω όλους,

εννοώ (χονδρικά), τις ακόλουθες τέσσερις κατηγορίες: -Από αυτούς που πάσχουν ή έπασχαν από κάποιο ψυχικό νόσημα, έχουν διαγνωστεί και το αντιμετωπίζουν, με επιτυχία ή αποτυχία. -Από αυτούς που έχουν κάποιο ψυχικό νόσημα, αλλά δεν το γνωρίζουν ακόμα ή αρνούνται να το παραδεχτούν και κανείς δεν τους βοηθάει να προχωρήσουν και να το αντιμετωπίσουν, είτε από άγνοια είτε από άρνηση. -Από αυτούς που, τουλάχιστον ως τώρα, δεν έχουν εμφανίσει κάποιο ψυχικό νόσημα, αναγνωρίζουν, όμως, την ύπαρξή τους ως ιατρικών παθήσεων και πιθανόν έχουν νοσούντα άτομα στο περιβάλλον τους και θέλουν να βοηθήσουν. -Από αυτούς που, τουλάχιστον ως τώρα, δεν έχουν εμφανίσει κάποιο ψυχικό νόσημα, αλλά δεν αναγνωρίζουν την ύπαρξή τους ως ιατρικών παθήσεων, θεωρώντας π.χ. απλά "αδύναμους χαρακτήρες" τους πάσχοντες από κατάθλιψη. Αυτούς που δεν

μπορούν να σκεφτούν ότι, όπως ο πάσχων από άσθμα δεν μπορεί να πάρει ανάσα ακόμα κι αν γύρω του υπάρχει φουλ οξυγόνο, έτσι και ο καταθλιπτικός δεν βλέπει πουθενά χαρά αν και γύρω του υπάρχουν φουλ ερεθίσματα. Οι πρώτοι θα βρουν παρηγοριά, ταύτιση, ελπίδα πως όλα μπορεί και πρέπει να πάνε καλά, πως με τη σωστή αντιμετώπιση η ψυχική νόσος είναι διαχειρίσιμη. Οι δεύτεροι πιθανόν θα κινητοποιηθούν και θα τολμήσουν να αναζητήσουν βοήθεια. Οι τρίτοι θα βρουν με τη σειρά τους παρηγοριά, αλλά και τρόπους να στηρίξουν τους ανθρώπους τους. Οι τελευταίοι, αχ οι τελευταίοι... Αυτοί, ΜΑΚΑΡΙ, μακάρι να «ξυπνήσουν» και να κατανοήσουν πως μια ασθένεια δεν χρειάζεται απαραίτητα ιατρικούς δείκτες, ακτινογραφίες, τομογραφίες και μετρήσιμα στοιχεία για να είναι υπαρκτή. Ίσως τα λόγια ενός πάσχοντα να τους ταρακουνήσουν και να δουν τους γύρω τους, που τόσο εύκολα καταδικάζουν, με άλλο μάτι.


21.10.2020

Είμαστε φτιαγμένοι για καλύτερες μέρες Ο Κορτώ, για άλλη μια φορά, με διαφορετικό πάντως στιλ, πιο φιλοσοφικό, και έχοντας πολλά καινούργια να μας πει, προσπαθεί, με όπλα του τη δυνατή του πένα, το χιούμορ του, αλλά και τη βαθιά πίκρα ενός ανθρώπου μεγαλωμένου από καταθλιπτική μητέρα και ταλαιπωρημένου και του ίδιου από την κατάθλιψη, να σπάσει το ταμπού που ακόμα διαπερνά την ελληνική κοινωνία σε σχέση με τις ψυχικές ασθένειες, ώστε να καταφέρει να ανοίξει και πάλι ο δημόσιος διάλογος γύρω από αυτές, έχοντας ως βασικό δίαυλο κάτι αδιάψευστο, την ίδια του την εμπειρία. Απευθύνεται στον αναγνώστη σε δεύτερο πρόσωπο: «Δε γνωριζόμαστε, αλλά σε ξέρω. Έχουμε περάσει μέρες και μήνες μαζί, ο καθένας κλεισμένος στο σπίτι του. Έγραψα το βιβλίο αυτό για σένα και για μένα. Για να σου θυμίσω και να θυμηθώ την κοινή δοκιμασία μας, τον κοινό μας αγώνα. Γιατί η κατάθλιψη είναι συνηθισμένη και μοναδική, ύπουλη και διάφανη, τρωτή όπως κι εμείς οι ίδιοι. Ήταν ένας τρόπος να σου πω: Θα περάσει. Να σε διαβεβαιώσω – και συγχρόνως να καθησυχάσω τον εαυτό μου: η αρρώστια μας θεραπεύεται. Η χειρότερή μας μέρα είναι ακριβώς αυτό, και τίποτα περισσότερο: μια μέρα που παρέρχεται και μας φέρνει πιο κοντά στην ίαση. Ό,τι κι αν μας ψιθυρίζει η κατάθλιψη, πάντα υπάρχει ελπίδα. Είμαστε φτιαγμένοι για καλύτερες μέρες». Ναι, είμαστε φτιαγμένοι για καλύτερες ημέρες. Και αγωνιζόμαστε… Μέχρι να σκοτώσουμε τις προκαταλήψεις, μέχρι να οδηγηθούμε στην πλήρη αποστιγματοποίηση των ψυχικά νοσούντων. Μέχρι να αποποινικοποιηθεί η «τρέλα» και το «τρελάδικο» και ο «τρελός», μέχρι να αλλάξουν νοοτροπίες αιώνων και όλοι οι άνθρωποι, υγιείς και μη, να συνυπάρξουμε αλληλοβοηθούμενοι και αλληλοστηριζόμενοι. Η ψυχική νόσος στην οικογένεια Διαβάζοντας το βιβλίο, σκέφτηκα όλες τις μητέρες που πάσχουν από κατάθλιψη ακόμα και πριν γεννήσουν κι έπειτα πάσχουν από επιλόχειο κατάθλιψη και ακόμα και σήμερα, το 2020, ντρέπονται, διστάζουν, φοβούνται ή δεν ξέρουν πού να ζητήσουν βοήθεια. Σκέφτηκα τους πατεράδες, που και γι’ αυτούς η γέννηση του παιδιού αποτελεί ένα σοκ, και φυσικά και οι άντρες παθαίνουν επιλόχειο κατάθλιψη, και δεν τολμούν να μιλήσουν για τα συναισθήματα που τους πνίγουν «γιατί είναι άντρες» και γιατί κανένας δεν τους έχει προειδοποιήσει ότι μπορεί να αισθανθούν δυσφορία, που ίσως εξελιχθεί σε κατάθλιψη. Και τρομάζουν. Σκέφτηκα όλα τα παιδιά που μεγαλώνουν με γονείς ψυχικά ασθενείς –άλλωστε τα τελευταία χρόνια η έντονη οικονομική κρίση στάθηκε η αφορμή να βγουν στην επιφάνεια πλείστα ψυχολογικά προβλήματα ενηλίκων– και ζουν μπερδεμένα, συχνά φοβισμένα, και με ισχυρές πιθανότητες να νοσήσουν και τα ίδια. Σκέφτηκα οικογένειες που έχουν σύσταση, π.χ. από το σχολείο του παιδιού ή από τον παιδίατρο ή από κάποιον κοντινό τους άνθρωπο με θάρρος, να επισκεφτούν έναν ψυχολόγο για αρχή και ύστερα –γιατί όχι;– έναν ψυχίατρο για να αντιμετωπίσουν μια νοσηρή καθημερινότητα• κι όμως αρνούνται. Και οι παθογένειες συνεχίζονται. Οι καταθλίψεις απλώνουν τα μαύρα τους πέπλα πάνω από τα σπίτια και ενώ σχεδόν όλοι γνωρίζουν, κανείς δεν

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ μιλάει. Γιατί η κοινωνική διάσταση του ψυχικού νοσήματος (αφού μάλλον δεν πεθαίνεις από αυτό) υπερνικά την ιατρική του διάσταση. Έτσι άνθρωποι κάθε φύλου και ηλικίας, από μικρά παιδιά μέχρι παππούδες και γιαγιάδες, αλλά κυρίως άνθρωποι στις πιο παραγωγικές και όμορφες ηλικίες της ζωής τους, καταδικάζονται σε μια δυστυχισμένη ζωή, που μοιάζει να μην έχει αύριο. Και ορισμένες φορές, οδηγούνται, με το περιβάλλον τους «να πέφτει από τα σύννεφα», στην αυτοκτονία, νομίζοντας ότι δεν θα γίνουν ποτέ καλά. Ο θεραπευτής και ο ασθενής Τη δική της οπτική δίνει η κλινική ψυχολόγος-οικογενειακή ψυχοθεραπεύτρια κ. Σουζάνα Παπαφάγου, χρησιμοποιώντας, μάλιστα, παραδείγματα θεραπευόμενών της. «Ο πατέρας μου το μόνο που ήθελε ήταν να σταματήσει να ζει, τώρα πια το γνωρίζω πολύ καλά, η μητέρα μου μου το έκρυβε για χρόνια, εγώ όμως το αισθανόμουν. Ήταν σαν να προετοιμαζόμουν 20 χρόνια για εκείνη την ημέρα. Είμαι σίγουρη πως δεν ήθελε να γίνει έτσι, είμαι σίγουρη πως δεν ήθελε να συμβεί αυτό. Δεν έπρεπε να είμαι στο σπίτι εκείνη την ημέρα, είμαι σίγουρη πως το είχε σκεφτεί, δεν θα μου το έκανε ποτέ αυτό. Κι όμως το έκανε… Ξυπνάω ακόμα τα βράδια βλέποντας στον ύπνο μου την ίδια σκηνή, ανοίγω την πόρτα και εκείνος αιωρείται… Αυτοχειρία, κρεμάλα, τον οδήγησε στην κρεμάλα η ντροπή, όλα γινόντουσαν κρυφά, θα είχαμε αποφύγει άραγε την αυτοκτονία του πατέρα μου αν η μητέρα μου μιλούσε; Αν ο ίδιος μιλούσε; Εγώ αποφάσισα να μιλήσω, ζω με ένα τεράστιο κενό μέσα μου, που δένει σαν θηλιά τον λαιμό μου, θέλω να βρω το φως και αυτή η θηλιά να τεντωθεί, να γίνει απλά ένα σκοινί που εκεί θα απλώσω την μουσκεμένη, την παγωμένη μου ψυχή». (Μαρτυρία ασθενούς σε ομάδα ) Όπως εξηγεί η κ. Παπαφάγου, όσο επιδεινώνεται η νόσος, ο καταθλιπτικός ασθενής γίνεται όλο και πιο αδιάφορος προς τις καθημερινές του δραστηριότητες, ακόμη και αυτές που κάποτε του προκαλούσαν ευχαρίστηση. Το χιούμορ εξαφανίζεται, το άγχος αυξάνεται και μεταμορφώνεται σε τερατώδη πανικό. Στη σοβαρή μορφή της νόσου, μετατρέπεται σε απόσυρση και απάθεια. Ο ασθενής δεν μπορεί να βοηθήσει τον εαυτό του. Αποσύρεται για να προστατευτεί από τα εσωτερικά του συναισθήματα, συνήθως θυμού, και η αγωνία του μετατρέπεται σταδιακά σε απόγνωση. Ο θυμός είναι ένα από τα προεξέχοντα συμπτώματα του συναισθήματός του και μπορεί να είναι ευθύς, καθώς θεωρεί πως δεν είναι αγαπητός από τους άλλους, ή ύπουλα κεκαλυμμένος, με τον ασθενή να προσπαθεί να κάνει ασυνείδητα και την ζωή των γύρω του δύσκολη. «… δεν με αφορά τίποτα, και με αφορούν όλα… Δεν θέλω να σηκωθώ από το κρεβάτι, επικρατεί μέσα μου ένας πανικός που τα παγώνει όλα, σαν την Φρόζεν, (χαμογελά με πικρία), ούτε αυτό δεν με κάνει να γελάσω, είναι σαν να έχει πάρει κάποιος ένα αλυσοπρίονο και να έχει κόψει στα δυο τους κεντρικούς σωλήνες που περνά το συναίσθημα. Παλαιότερα, βέβαια, ήταν πολύ χειρότερα,

37 έβλεπα τα πάντα γύρω μου σαν βουνό, τότε ο πανικός ήταν χειρότερος• ήταν εκκωφαντικά βουβός». (Μαρτυρία ασθενούς σε ομάδα) Ο θεραπευτής Η κυρία Παπαφάγου εξηγεί ότι η προσέγγιση ενός καταθλιπτικού ασθενή απαιτεί ευαισθησία και ικανότητα ενσυναίσθησης του σοβαρού ψυχικού πόνου. Ο θεραπευτής πολλές φορές θα δοκιμάσει τη βασική του ανθρωπιά και την επαγγελματική του ικανότητα. Το στοίχημα είναι μεγάλο. Αν ο ασθενής παραμείνει στη θεραπεία (απόλυτα σημαντικό) θα χρειαστεί υπομονή και επιμονή. Είναι σαν να καλείται αρχικά ο ίδιος ο θεραπευτής να κρατήσει για τον ασθενή το σθένος και την επιθυμία για ζωή. Όλα τα κρατήματα, βέβαια, έχουν και ένα όριο. «Κι εγώ τώρα τι να πω; Τι να απαντήσω; Πώς να βοηθήσω; Μα πώς θα τον φέρω στο φως; Άραγε θα γίνει ποτέ καλά; Έχει απέραντο θυμό… Λες να αυτοκτονήσει; Μπορώ να βοηθήσω… ΜΠΟΡΩ; Με θυμώνει που δεν καταλαβαίνει. Λυπάμαι που δεν μπορεί να ακούσει και να κατανοήσει. Φοβάμαι μην συμβεί κάτι κακό και δεν το προλάβω. Θέλω να δει το φως… Θα μείνω μαζί του στο σκοτάδι και θα προσπαθήσω να αντέξω, τι δεν αντέχω; » (Σκέψεις/ μαρτυρίες θεραπευτή κατά τη διάρκεια θεραπειών με ασθενείς σε κατάθλιψη) Το σίγουρο είναι πως οι ασθενείς με βαριάς μορφής κατάθλιψη δεν προσφέρουν εύκολα στον θεραπευτή τη χαρά να αισθανθεί χρήσιμος. Αντίθετα, προσπαθούν χωρίς να το συνειδητοποιούν να τον τραβήξουν στο σκοτάδι και να του αποδείξουν πως μόνο εκεί κρύβεται η αλήθεια. Ο θεραπευτής πρέπει να κρατά ένα νήμα αόρατο και, σαν άλλος Θησέας, να αντιμετωπίσει το τέρας: Ο ασθενής είναι η Αριάδνη που του δείχνει τον δρόμο (γιατί μόνο εκείνος ξέρει τον δρόμο και ας αισθάνεται το αντίθετο) και ταυτόχρονα ο Μινώταυρος, σε ετοιμότητα να φάει τη σάρκα όποιου βουτά στον σκοτεινό λαβύρινθό του. Αν καταφέρει ο θεραπευτής να βγει από τον λαβύρινθο αρτιμελής και να φέρει στο φως τον ασθενή, η κυρία Παπαφάγου προτείνει να μην βιαστεί, διότι το σθένος δεν το βρίσκουμε απλώς βγαίνοντας στο φως, αλλά συνειδητοποιώντας τα σκοτάδια μας. Για να καταφέρει ο καταθλιπτικός να δει το φως, πρέπει να έχει δίπλα του ένα περιβάλλον που θα αντέξει το σκοτάδι και δεν θα προσπαθήσει να τον τραβήξει βίαια έξω από αυτό. Ο θεραπευτής έχει αυτό το δύσκολο έργο, να αντέξει, να αντέξει τις κουβέντες μέσα στο σκοτάδι, τις σιωπές μέσα σε αυτό, χάρη στην εκπαίδευσή του, την πείρα του, την προσωπική του θεραπεία και διαδρομή. Ένα τόσο δα φως κι εκείνη τη στιγμή ίσως ξεκινήσουν κάποιες κουβέντες για το φως και ίσως, μέσα στη θεραπευτική διαδικασία και μέσα από τη θεραπευτική σχέση, ο ασθενής σκεφτεί «ίσως αυτή είναι η καλύτερη από τις χειρότερες μέρες της ζωής μου».

Με τη συνεργασία της κλινικής ψυχολόγου-οικογενειακής ψυχοθεραπεύτριας Σουζάνας Παπαφάγου


38

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

21.10.2020

Η Ιζαμπέλ Φιλιοζά μάς συστήνει τη θετική γονεϊκότητα ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ

Μ

έχρι πέρυσι, γνώριζα την Ιζαμπέλ Φιλιοζά μόνο κατ’ όνομα, έχοντας διαβάσει αποσπασματικά κάποια κείμενά της. Τη γνώρισα όμως άριστα όταν ανέλαβα να μεταφράσω για λογαριασμό των Εκδόσεων Παπαδόπουλος «Τα σημειωματάρια των συναισθημάτων», μια σειρά βιβλίων που βοηθούν τα παιδιά να αναζητήσουν, να αμφισβητήσουν αλλά και να απαντήσουν σε ερωτήσεις, ιδέες και αντιλήψεις που τα αφορούν, μέσα από πολύπτυχες δραστηριότητες και εκπλήξεις, συμβουλές και παραινέσεις. Μια σειρά βιβλίων που προσφέρουν το ιδανικό πλαίσιο ώστε το παιδί να ανακαλύψει και να μάθει παίζοντας. Με αφορμή, λοιπόν, τη συνεργασία μου με τη σπουδαία Γαλλίδα ψυχοθεραπεύτρια και την έκδοση των Σημειωματαρίων, κάναμε μια συζήτηση εφ’ όλης της ύλης. Κυρίες και κύριοι, γνωρίστε την Ιζαμπέλ Φιλιοζά.

υπεύθυνη. Μεγαλώνοντας, έγινε και εκείνη ψυχοθεραπεύτρια, γράφοντας παράλληλα βιβλία για να βοηθήσει τους γονείς να αντεπεξέλθουν με επιτυχία στον ρόλο τους. Αρχικά, εξειδικεύτηκε στη διαχείριση των συναισθημάτων και το πρώτο της βιβλίο αφορούσε το άγχος. Όταν έγινε μητέρα, κατάλαβε πόσο δύσκολος ήταν αυτός ο ρόλος. Το πρώτο βιβλίο γονεϊκότητας που εξέδωσε, μια και –χάρη στη δουλειά της πάνω στα συναισθήματα– είχε στην κατοχή της μια σειρά από εργαλεία αποκωδικοποίησης συμπεριφορών, ονομάζεται Στην καρδιά των συναισθημάτων του παιδιού. Στην πορεία της, ως μαμά και ως επαγγελματίας έθετε καθημερινά νέους στόχους προς επίλυση, αναζητούσε επιστημονικές πληροφορίες και έρευνες και τελικά κατόρθωσε να κάνει τα όσα βρήκε κατανοητά και προσβάσιμα σε όλους τους γονείς. Αξίζει να σημειωθεί πως είναι παθιασμένη με την επιστήμη και προσπαθεί να εντάσσει στη δουλειά της κάθε καινούργια πληροφορία που μπορεί να μας βοηθήσει να συνυπάρχουμε ευτυχισμένοι.

Ποια είναι Οι γονείς της ήταν ψυχοθεραπευτές και αποφάσισαν να μεγαλώσουν τα παιδιά τους χωρίς βία, καθώς οι ίδιοι είχαν φάει ξύλο και είχαν υποστεί ταπεινώσεις, ζώντας μια παιδική ηλικία γεμάτη απαγορεύσεις και τιμωρίες. Η Φιλιοζά δεν τιμωρήθηκε και δεν απαξιώθηκε ποτέ ως παιδί. Στο σπίτι της δεν υπήρχαν απαγορεύσεις, δεν της ζητήθηκε να υπακούει, αλλά να σκέφτεται, να είναι αυτόνομη και

Τα σημειωματάρια των συναισθημάτων Το πρώτο κλειδί θετικής γονεϊκότητας, που ανοίγει την πόρτα στην οικογενειακή αρμονία, είναι η κατανόηση πως πίσω από κάθε προβληματική συμπεριφορά του παιδιού υπάρχει μια αιτία. Αντί, λοιπόν, να προσπαθούμε να καταστείλουμε τη συμπεριφορά που μας δυσαρεστεί, καλό είναι να βοηθάμε το παιδί να εντοπίσει τι την προκαλεί. Τα παιδιά θέλουν να μας ευχαριστούν, ακόμα κι

αν εμείς έχουμε συχνά την εντύπωση πως θέλουν να μας σπάνε τα νεύρα. Αυτό είναι μια προκατάληψη θρεμμένη, δυστυχώς, από διαδεδομένες κοινωνικές πεποιθήσεις αιώνων. Τα παιδιά δεν συμπεριφέρονται όπως θέλουμε, διότι τα εμποδίζουν το άγχος, η ανωριμότητα, το ίδιο τους το σώμα και οι περιορισμοί που αυτό τους θέτει. Ή διότι δεν έχουν κατακτήσει ακόμα τις απαραίτητες ικανότητες π.χ. για να εκφράσουν τον θυμό τους χωρίς βία ή για να περιμένουν τη σειρά τους. Για τον λόγο αυτό, για να βοηθήσει τα παιδιά, η Φιλιοζά έγραψε Τα σημειωματάρια των συναισθημάτων. Το κλειδί πασπαρτού, για κάθε χρήση, είναι η αγάπη. Πότε δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η αγάπη είναι ΤΟ απαραίτητο «καύσιμο» για τα παιδιά, που τη χρειάζονται ως ενέργεια ώστε να αλλάξουν μια συμπεριφορά. Ανεξαρτήτως, λοιπών, των συνθηκών, είτε καταλαβαίνουμε τι προβληματίζει το παιδί είτε όχι, ξεκινάμε έχοντας επαφή μαζί του, προσφέροντάς του τρυφερότητα. Έτσι, θα αισθανθεί ασφάλεια και θα μπορέσουμε να συζητήσουμε τι του συμβαίνει. Τα σημειωματάρια παρέχουν στα παιδιά πολλά εργαλεία και πληροφορίες για την καθημερινότητά τους. Στο τέλος τους, υπάρχει ένα βιβλιαράκι για τους γονείς, που τους βοηθά να κατανοήσουν τι πραγματεύεται η κάθε άσκηση. Αν και τα σημειωματάρια απευθύνονται περισσότερο στα παιδιά, βοηθούν και τους μπαμπάδες και τις μαμάδες. Διότι, αυτό που ενδιαφέρει τη συγγραφέα είναι να λαμβάνει υπόψη της τις ανάγκες όλων των μελών μιας


21.10.2020

οικογένειας· έτσι δημιουργείται ωραία ατμόσφαιρα στο σπίτι. Ίσως ορισμένες από τις σελίδες κάνουν τους γονείς να αισθάνονται ενοχές και τους φέρνουν σε δύσκολη θέση, καθώς ανακαλύπτουν ότι οι δικές τους συνήθειες πιθανόν περιορίζουν την ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών τους και ότι σε αυτές οφείλονται συνήθως οι δυσλειτουργίες τους. Όμως, η Φιλιοζά ζητά από όσους φοβούνται τα βιβλία της να τα διαβάσουν, γιατί μόλις βουτήξουν στις σελίδες τους θα αισθανθούν αποδοχή και κατανόηση, ενώ θα βρουν εργαλεία που θα τους επιτρέψουν να τροποποιήσουν ορισμένες συμπεριφορές τους. Αν ο γονιός αισθανθεί λίγες τύψεις, του δίνεται το κίνητρο να αλλάξει. Σήμερα, χάρη στην επιστημονική πρόοδο, ξέρουμε πολλά πράγματα που δεν γνωρίζαμε στο παρελθόν. Γι’ αυτό, δεν χρειάζονται πολλές ενοχές. Αρκεί να αναγνωρίσουμε τα λάθη μας, να αλλάξουμε και να δημιουργήσουμε στο σπίτι μια ατμόσφαιρα ζεστή, γεμάτη αγάπη, για το καλό όλων μας. Δύσκολες συμπεριφορές- Γονεϊκά ατοπήματα Στην Ιζαμπέλ Φιλιοζά δεν αρέσει ο όρος «λάθος»· θέλει και εμείς οι γονείς να έχουμε θετική στάση ως προς τον εαυτό μας. Πάντως, θεωρεί πως το πιο σοβαρό ατόπημα που διαπράττουμε είναι πως δεν αναγνωρίζουμε τη δική μας υπερβολική συμπεριφορά και πως οδηγούμε το παιδί να πιστέψει πως την προκάλεσε εκείνο. Φυσικά και κάποιες φορές θα συμβεί να πληγώσουμε ή να τρομάξουμε το παιδί –δεν είμαστε τέλειοι, η καθημερινότητα είναι δύσκολη και ούτε εμείς έχουμε μάθει να ελέγχουμε τα συναισθήματά μας– όμως αν συμβεί πρέπει να επανορθώσουμε. Και τι κάνουμε για να αποφύγουμε μια κρίση; Μόλις νιώσουμε πως μια συναισθηματική αντίδραση είναι έτοιμη να μας κατακλύσει, κινούμαστε, αλλάζουμε θέση, εκπνέουμε για πολλή ώρα κι έπειτα αρχίζουμε να ανασαίνουμε βαθιά, ήρεμα και αργά για να ηρεμήσουμε το άγχος μας. Και αν διδάξουμε στα παιδιά μας τι ακριβώς είναι ο θυμός, αν τους παράσχουμε την ασφάλεια που χρειάζονται, αν αφουγκραζόμαστε τα συναισθήματά τους, θα ξέρουν κι εκείνα πώς να αντιδράσουν αν εμείς κάποια στιγμή «ξεφύγουμε». Πληροφορίες και όχι συμβουλές Η Φιλιοζά δεν δίνει συμβουλές. Ως ψυχοθεραπεύτρια βοηθάει τους ανθρώπους να σκεφτούν, πληροφορεί, υποδεικνύει, αλλά θεωρεί σημαντικό να αισθάνεται ο γονιός ελεύθερος να επιλέξει τη διαδρομή που του ταιριάζει. Ιδού, λοιπόν, ορισμένες πληροφορίες: Το άγχος είναι μια κατάσταση που δημιουργείται από τη συσσώρευση πολλών συναισθημάτων και συχνά κρύβει θυμό που δεν θέλουμε να δούμε. Όταν αισθανόμαστε αγχωμένοι, καλό είναι να αναζητήσουμε βαθιά μέσα μας τι είναι αυτό που βιώνουμε. Τι μας περιορίζει. Γιατί είμαστε ανασφαλείς. Τι μας λείπει. Ποια επιθυμία ή ανάγκη μας δεν αναγνωρίστηκε. Η πραγματικότητα δεν είναι από μόνη της αγχωτική ή απογοητευτική, αυτό που μας οδηγεί να την αντιλαμβανόμαστε ως τέτοια είναι το πώς την ερμηνεύουμε. Τροποποιώντας την ερμηνεία, αμφισβητώντας τη, μπορούμε να ξαναβρούμε την ελευθερία μας και να γίνουμε αυτό που πραγματικά θέλουμε. Η κριτική, οι φωνές, η τιμωρία είναι αυτόματες κοινωνικές συμπεριφορές, βαθιά ριζωμένες στην ιστορία μας: Στην προσωπική μας ιστορία (οι γονείς μας μας έκριναν, μας φώναζαν, μας τιμωρούσαν, ίσως μας χτυπούσαν) και στην πολιτισμική μας ιστορία (η κοινωνία μάλλον τιμωρεί παρά προλαμβάνει ή υποστηρίζει την

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ εξέλιξη του κάθε μέλους της). Για να σταματήσουμε τις αρνητικές συμπεριφορές, πρέπει να θεραπεύσουμε την προσωπική μας ιστορία, να αμφισβητήσουμε το πολιτισμικό πλαίσιο μέσα στο οποίο ζούμε, μελετώντας τις νέες επιστημονικές προτάσεις, και να αναπτύξουμε νέους τρόπους συμπεριφοράς. Αφού δεν έχουμε μάθει κάτι διαφορετικό, είναι φυσικό να τιμωρούμε· διαφορετικά θα είχαμε την εντύπωση πως είμαστε ένας κακός γονέας που «δεν κάνει τίποτα». Για αυτούς τους λόγους γράφει η Ιζαμπέλ Φιλιοζά τα βιβλία της, για να προτείνει στους γονείς νέες ιδέες και διαφορετικούς τρόπους συμπεριφοράς. Κι ένας άνθρωπος που μεγάλωσε σε τοξικό περιβάλλον; Μπορεί να λειτουργήσει με θετική γονεϊκότητα; Η Φιλιοζά λέει κατηγορηματικά ναι! Χάρη στην πρόοδο που έχει σημειώσει τα τελευταία χρόνια η ψυχοθεραπεία, ο γονιός μπορεί να θεραπεύσει (όχι να σβήσει) τις αναμνήσεις του και να μην κατευθύνεται πλέον από αυτές. Γιατί τα παιδιά είναι ανυπάκουα; Τα παιδιά είναι ανυπάκουα πολύ απλά διότι τους ζητάμε να υπακούν. Είναι κι αυτά άνθρωποι και έχουν, όπως κάθε άνθρωπος, προμετωπιαίο εγκεφαλικό φλοιό, που τους παρέχει ελεύθερη βούληση. Όταν η ελεύθερη βούλησή τους παρεμποδίζεται, ενεργοποιείται ο μηχανισμός του άγχους. Όποτε δίνουμε μια εντολή ή απαιτούμε από ένα παιδί να υπακούσει, σημαίνει συναγερμός στην αμυγδαλή του, προκαλώντας του στρες. Υπάρχουν τρεις πιθανοί τρόποι αντίδρασής του: Επίθεση, φυγή ή ακινητοποίηση. Όταν ένα παιδί ακινητοποιείται, μπορεί να φαίνεται υπάκουο, όμως στην πραγματικότητα είναι υποταγμένο, παγωμένο… Μόλις βρεθεί σε άλλες συνθήκες και «ξεπαγώσει», πιθανότατα, εξαιτίας της βιολογίας του σώματός του, θα γίνει ξαφνικά επιθετικό. Όταν οι ενήλικοι τοποθετούνται απέναντι στους ανήλικους ως εχθροί (π.χ. οι δάσκαλοι απέναντι στους μαθητές), οι τελευταίοι ψάχνουν τρόπους ώστε να τους ξεφύγουν. Όταν όμως οι ενήλικοι συμπεριφέρονται υποστηρικτικά, όταν γίνονται πηγή ασφάλειας και οδηγοί για την ανάπτυξη των προσωπικών ικανοτήτων του κάθε παιδιού, τότε οι ανήλικοι θέλουν να τους ακολουθήσουν. Άλλες φορές, πιστεύουμε ότι τα παιδιά είναι ανυπάκουα, αλλά δεν τους έχουμε δώσει τη σωστή οδηγία. Δεν μπορείς να πεις σε ένα δίχρονο «Μην το πιάνεις». Ο εγκέφαλός του δεν κατανοεί ακόμα την άρνηση, ακούει «πιάνεις» και πιάνει, συχνά χαμογελώντας μας, σαν να ρωτάει αν τα κατάφερε! Οι περισσότεροι γονείς, μη γνωρίζοντας τη λειτουργία του παιδικού εγκεφάλου, ερμηνεύουν την πράξη αυτή ως ανυπακοή. Υπάρχουν πολλοί ακόμα λόγοι που οδηγούν τα παιδιά σε αρνητικές συμπεριφορές απέναντι στους γονείς ή στους εκπαιδευτικούς. Δεν μπορούν να αναλυθούν όλοι τώρα, αλλά σύμφωνα με τη Φιλιοζά, η βασικότερη αιτία τους είναι το άγχος. Το «όχι» και η άρνηση Το «όχι» και η άρνηση έχουν συνήθως αντίθετα από τα προσδοκώμενα αποτελέσματα. Η άρνηση μπερδεύει τα λεγόμενά μας, είναι ασαφής για τα παιδιά και οι συμβουλές μας παύουν να τους ακούγονται ξεκάθαρα. Αντιθέτως, οι συμβουλές που δίνονται με κατάφαση προσφέρουν στο παιδί σαφείς πληροφορίες και κατευθύνσεις. Το «όχι» ή το «μη» είναι λέξεις φορτισμένες συναισθηματικά. Όταν τις προφέρουμε, έχουμε την τάση να μαζευόμαστε, να συνοφρυωνόμαστε, να αγριεύει η φωνή μας. Όλα αυτά πυροδοτούν άγχος στο παιδί. Η Φιλιοζά προτιμάει το απλό «Σταμάτα», που

39 ΠΟΛΛΟΊ ΓΟΝΕΊΣ ΘΈΛΟΥΝ ΝΑ ΕΊΝΑΙ «ΤΈΛΕΙΟΙ». ΌΜΩΣ, ΈΝΑΣ «ΤΈΛΕΙΟΣ» ΓΟΝΙΌΣ ΔΕΝ ΘΈΛΕΙ ΤΟΝ ΚΡΊΝΕΙ ΚΑΝΕΊΣ, ΈΧΕΙ ΜΙΑ ΣΤΕΡΕΟΤΥΠΙΚΉ ΕΙΚΌΝΑ, ΤΑΙΡΙΑΣΤΉ ΣΕ ΈΝΑΝ «ΤΈΛΕΙΟ» ΓΟΝΙΌ ΚΑΙ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΊ ΝΑ ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΤΕΊ ΣΤΙΣ ΑΝΆΓΚΕΣ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΎ ΤΟΥ. ΚΑΝΈΝΑ ΠΑΙΔΊ ΔΕΝ ΘΈΛΕΙ ΤΈΛΕΙΟΥΣ ΓΟΝΕΊΣ. ΑΥΤΌ ΠΟΥ ΧΡΕΙΆΖΕΤΑΙ ΕΊΝΑΙ ΓΟΝΕΊΣ ΠΟΥ ΒΡΊΣΚΟΝΤΑΙ ΚΟΝΤΆ ΤΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΑΚΟΎΝ διακόπτει αποτελεσματικά μια αρνητική συμπεριφορά χωρίς να προκαλεί στρες. Ο ρόλος του σχολείου Τα τελευταία χρόνια, έχουν παρουσιαστεί νέες παιδαγωγικές μέθοδοι, όμως ο άνθρωπος, που αγαπάει τη συνήθεια, διστάζει να εξελιχθεί. Έτσι, ρηξικέλευθες εκπαιδευτικές προτάσεις, ακόμα κι αν έχουν στεφθεί με επιτυχία, παραμένουν μεμονωμένα παραδείγματα και δεν χρησιμοποιούνται ευρέως στα σχολεία. Αυτό συμβαίνει παντού στον κόσμο, με εξαίρεση, ίσως, τις σκανδιναβικές χώρες, που εξάλειψαν τις σωματικές τιμωρίες νωρίτερα από οπουδήποτε αλλού και έχουν ένα διαφορετικό βλέμμα, φιλικό προς τα παιδιά. Ο Σουηδός εκπαιδευτικός που ερωτάται με ποιους τρόπους τιμωρεί δεν καταλαβαίνει την ερώτηση, γιατί δεν είχε ποτέ την «ευκαιρία» να τιμωρήσει. Επιπλέον, γνωρίζει καλά ότι η τιμωρία όχι μόνο δεν αλλάζει τη συμπεριφορά, αλλά αποδεικνύεται και αντιπαραγωγική, μη επιτρέποντας στους μαθητές να αναλάβουν την ευθύνη των πράξεών τους. Στον υπόλοιπο κόσμο, είμαστε τόσο συνηθισμένοι στις σχέσεις εξουσίας και στην ιδέα πως ο ενήλικος πρέπει να ελέγχει το παιδί για να το διδάξει, ώστε δυσκολευόμαστε να καταλάβουμε ότι η εκπαίδευση θα μπορούσε να λειτουργεί εντελώς διαφορετικά. Ευτυχώς, οι σκανδιναβικές χώρες μάς δείχνουν πως μια εκπαιδευτική σχέση στην οποία ο ενήλικος συνοδεύει και επιτρέπει στο παιδί να μάθει εξερευνώντας λειτουργεί άριστα.

Τα τρία πρώτα βιβλία της σειράς της Ιζαμπέλ Φιλιοζά «Τα σημειωματάρια των συναισθημάτων» πραγματεύονται την Αυτοπεποίθηση, τον Φόβο και τη Φιλία. Κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις Παπαδόπουλος.


40

ΣΤΟΝ ΓΙΑΤΡΟ

21.10.2020

Προλαμβάνοντας τη μηνιγγίτιδα Β ΤΗΣ ΑΝΝΑΣ ΙΩΑΝΝΟΥ

E

χει περάσει ένας περίπου μήνας από το πρώτο κουδούνι του Σεπτεμβρίου. Όλοι μιλούν για μια σχολική χρονιά αλλιώτικη από τις άλλες –και δεν έχουν άδικο: Μέσα στην τσάντα του σχολείου, μαζί με τα βιβλία και τα τετράδια, βρίσκονται αντισηπτικά, παγούρι, μάσκες. Οι δάσκαλοι και οι καθηγητές φέτος βλέπουν πρόσωπα κατά το... ήμισυ, ενώ οι εμείς, οι γονείς, προσπαθούμε να προσαρμοστούμε στα νέα «τελετουργικά» υγιεινής και φροντίδας. Η προσοχή όλων έχει στραφεί στην τήρηση των μέτρων ασφαλείας και στην προστασία των παιδιών και των οικογενειών τους από τον κορονοϊό, καθώς η εξελισσόμενη πανδημία μονοπωλεί το ενδιαφέρον. Ενώ όμως οι προσπάθειες για την ανάπτυξη ενός ασφαλούς και αποτελεσματικού εμβολίου για τον κορονοϊό βρίσκονται σε εξέλιξη, δεν πρέπει οι γονείς να ξεχνούν ότι υπάρχουν δεκάδες άλλα σοβαρά και δυνητικώς θανατηφόρα λοιμώδη νοσήματα, για τα οποία ήδη έχουμε στη διάθεσή μας αποδεδειγμένα αποτελεσματικά και ασφαλή εμβόλια. Ένα από αυτά είναι η μηνιγγίτιδα Β. Πρό-

κειται για μια ιδιαίτερα επικίνδυνη νόσο η οποία δεν κάνει διακρίσεις, εξελίσσεται ταχύτατα μέσα σε 24 μόλις ώρες και μπορεί να προκαλέσει μόνιμες αναπηρίες ή να οδηγήσει ακόμα και σε θάνατο. Περίπου 1 στα 5 περιστατικά μηνιγγίτιδας μπορεί να έχει σοβαρές επιπλοκές, όπως μόνιμες αναπηρίες. Οποιοσδήποτε μπορεί να προσβληθεί από τη μηνιγγιτιδοκοκκική νόσο. Τα βρέφη και τα νήπια αποτελούν τις πιο ευάλωτες ηλικιακές ομάδες και ακολουθούν οι έφηβοι και οι νεαροί ενήλικοι. Βρέφη μικρότερα του ενός έτους διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου από οποιαδήποτε άλλη ηλικιακή ομάδα και ακολουθούν τα νήπια ηλικίας 1 έως 4 ετών. Οι έφηβοι και οι νεαροί ενήλικοι διατρέχουν επίσης αυξημένο κίνδυνο προσβολής. Η μηνιγγιτιδοκοκκική νόσος είναι ιδιαίτερα σοβαρή, καθώς, όπως προαναφέρθηκε, μπορεί να εξελιχθεί ραγδαία και να οδηγήσει ακόμα και στον θάνατο. Στα αρχικά στάδια της νόσου, όμως, τα συμπτώματα μοιάζουν με αυτά της απλής γρίπης, η οποία σύντομα θα καταγράφει πολλά περιστατικά, όπως κάθε φθινόπωρο και χειμώνα: υψηλός πυρετός, πονοκέφαλος, αυχενική δυσκαμψία, εμετός, φωτοφοβία, αιμορραγικό εξάνθημα. Μπορεί, λοιπόν, να δημιουργεί την εσφαλμένη εντύπωση ότι πρόκειται για

ένα κρυολόγημα που «θα περάσει γρήγορα», ωστόσο η εξέλιξή της μπορεί να είναι εντελώς διαφορετική. Μόνο ο εμβολιασμός αποτελεί ουσιαστική πρόληψη δεδομένου του ότι 1 στους 10 ενηλίκους φέρει το βακτήριο της νόσου μηνιγγίτιδας Β ασυμπτωματικά και μπορεί να μεταφέρει τη νόσο σε νεαρά μέλη της οικογένειας του μέσω καθημερινών συνηθειών, όπως το φιλί, ο βήχας και το φτάρνισμα. Όλα τα μωράκια, ηλικίας από 2 μηνών και πάνω, μπορούν να εμβολιαστούν. Δυστυχώς όμως, ο έγκαιρος εμβολιασμός, βάσει του προβλεπόμενου προγραμματισμού και ανάλογα με την ηλικία του κάθε παιδιού, είναι μια από τις παράπλευρες απώλειες της πανδημίας, καθώς ειδικά κατά την περίοδο των περιοριστικών μέτρων καταγράφηκε πολύ μεγάλη πτώση των εμβολιασμών. Όμως, ειδικά φέτος, με την πανδημία του κορονοϊού σε έξαρση, αλλά και τη γρίπη και τις φθινοπωρινές λοιμώξεις, η προστασία από κάθε θανατηφόρο νόσημα μέσω του εμβολιασμού είναι επείγουσα και επιτακτική. Ας γίνουμε λοιπόν και εμείς οι γονείς... καλοί μαθητές. Ενημερωνόμαστε για τις σοβαρές νόσους που προλαμβάνονται, όπως η μηνιγγίτιδα Β. Ακολουθούμε πιστά το πρόγραμμα εμβολιασμού και προστατεύουμε τα παιδιά μας.


41

21.10.2020

πι τσί λες

2 1 CYBEX PRIAM (συλλογή Spring Blossom) Κατάλληλο για χρήση από νεογέννητο, αφού το κάθισμα μπορεί να ρυθμιστεί σε εντελώς οριζόντια θέση, έως περίπου 4 ετών. Πρόκειται για ένα σύστημα μεταφοράς που συνδυάζει την ευελιξία με την άνεση και τον καινοτόμο σχεδιασμό. Διαθέσιμο σε διάφορα χρώματα και σχέδια. cybex-online.com/el-gr

CYBEX Κλιπ SensorSafe Το SensorSafe τοποθετείται στις ζώνες του καθίσματος αυτοκινήτου και ειδοποιεί μέσω bluetooth στο smartphone των γονιών σε κρίσιμες καταστάσεις (αν το παιδί ξεκουμπώσει τις ζώνες, αν κινδυνεύει από θερμοπληξία, αν μείνει μόνο του στο αυτοκίνητο). Διαθέσιμο σαν ξεχωριστό αξεσουάρ για όλα τα καθίσματα της σειράς Platinum και Gold της CYBEX. cybex-online.com/el-gr

3 5 Highwaykick, Helmet και Backpack Scoot and Ride Πατίνι για παιδιά 1 έως 5 ετών που γίνεται κάθισμα με το πάτημα ενός κουμπιού, κράνος που απορροφά τους κραδασμούς και backpack με πολλούς αποθηκευτικούς χώρους. Σε χρώμα Kiwi. scootandride.gr

4 Κουζίνα και αυτοκινητάκι GLOBO Ξύλινη κουζίνα με αξεσουάρ για να φτιάξετε τις πιο νόστιμες συνταγές και τηλεκατευθυνόμενο αυτοκίνητο με ρολόι φωνητικής λειτουργίας. www.globotoys.gr

Κάθισμα αυτοκινήτου Inlgesina Gemino Το Gemino είναι κατάλληλο από 9 έως 36 κιλά, περίπου μέχρι τα 12 έτη, και είναι σύμφωνο με τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό ECE R44/04. Σε χρώμα Black. www.inglesina.gr

8 7 Σαλιάρα Nuby™ Nuby™ σαλιάρα από μουσελίνα με 100% βαμβάκι που φοριέται σαν μπλούζα. www.nuby.com/gr

Μάσκα Dr. Talbot Η παιδική μάσκα προσώπου του Dr. Talbot παρέχει προστασία για τα παιδιά 4-12 ετών. Είναι κατασκευασμένη από μαλακό, διαπνέον ύφασμα και διατίθεται σε πολύχρωμα και διασκεδαστικά σχέδια. www.nuby.com/gr

6 Inglesina Adventure Back Πρακτικό και ευρύχωρο σακίδιο πλάτης που μπορεί να χρησιμοποιηθεί και με λουρί ώμου, σε χρώμα Horizon Grey. www.inglesina.gr

9 Dyslexia Box Στόχος του εκπαιδευτικού εργαλείου του Φώτη Παπαναστασίου είναι να υποστηρίξει τους μαθητές με δυσλεξία, αλλά και όλα τα παιδιά του νηπιαγωγείου και των πρώτων τάξεων του Δημοτικού, να μεταβούν ομαλά από τον προφορικό στον γραπτό λόγο. Κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πεδίο. e-pediobooks.gr


42

LIKE

21.10.2020

ΈΝΑ ΚΑΡΌΤΣΙ, ΑΜΈΤΡΗΤΕΣ ΕΠΙΛΟΓΈΣ To νέο CYBEX Gazelle S της σειράς Gold το ερωτευτήκαμε με την πρώτη ματιά, για τους 20 διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε. 'Ενα καρότσι που ξεκινάει μαζί μας το υπέροχο ταξίδι ως οικογένεια. Κατάλληλο από τη γέννηση του πρώτου μας μωρού, ως ένα εξαιρετικό μονό καρότσι με αποσπώμενο καλάθι αγορών χωρητικότητας 10 (!) κιλών, αλλά και έτοιμο να υποδεχτεί... αδερφάκι ή για χρήση από την αρχή για δίδυμα. Το Gazelle S μπορεί να μετατραπεί σε διπλό καρότσι και να υποστηρίξει μια επιπλέον θέση βασικού καθίσματος ή καθίσματος αυτοκινήτου ή πορτ μπεμπέ δίνοντας έτσι απεριόριστη ευελιξία στην οικογένεια. Αποθηκεύεται πανεύκολα, ακόμη και στο πιο μικρό πορτ μπαγκάζ. Το CYBEX Gazelle S της σειράς Gold είναι κυριολεκτικά καρότσι όλα σε ένα!

20+

ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΙ

/cybex-online.com/el-gr /cybexGR

/cybex_global


ΦΤΟΥ ΚΑΙ ΒΓΑΊΝΩ 10

Παιδικό Θέατρο

2020


44

ΦΤΟΥ ΚΑΙ ΒΓΑΙΝΩ

21.10.2020

Mimi & Mou: Eργαστήρια για παιδιά 4-6 ετών στην καρδιά της πόλης! Mimi & Mou: Ζωοδόχου Πηγής 58 (Στάση μετρό: Πανεπιστήμιο) www.mimiandmou.com Κρατήσεις θέσεων: 6977257327, 6977800278, καθημερινά 16:00-21:00 και στο info@mimiandmou.com.

Δημιουργικη Απασχόληση

Η Παράσταση

Οι «Δεινόσαυροι της Ανταρκτικής» στο Νέο Ψηφιακό Πλανητάριο του Ιδρύματος Ευγενίδου

Ε

δώ και λίγες ημέρες, μπορείτε να ζήσετε την εμπειρία του κόσμου των Δεινοσαύρων της Ανταρκτικής στον θόλο του Πλανηταρίου, γνωρίζοντας με μοναδικό τρόπο το μεταβαλλόμενο περιβάλλον της ακραίας αυτής περιοχής. Καθώς το κλίμα αλλάζει, οι πάγοι της Ανταρκτικής λιώνουν, και έτσι, μαζί με τα απολιθώματα νέων δεινοσαύρων, αποκαλύπτεται και η ιστορία της! Η εντυπωσιακή παραγωγή θα συνεπάρει μικρούς και μεγάλους, μέσα από ένα μοναδικό ταξίδι σε έναν κόσμο όπου κάποτε οι δεινόσαυροι και άλλα προϊστορικά ζώα περιπλανιούνταν ελεύθερα σε ένα καταπράσινο τοπίο. Για παιδιά από 6 ετών. Το Ίδρυμα Ευγενίδου λαμβάνει και τηρεί όλα τα ενδεδειγμένα μέτρα ασφάλειας και προστασίας όπως αυτά ορίζονται από τις αρμόδιες κρατικές υγειονομικές αρχές. Η χρήση μάσκας είναι υποχρεωτική σε όλους τους χώρους του Ιδρύματος και καθ’ όλη τη διάρκεια της επίσκεψής. Η έκδοση ηλεκτρονικού εισιτηρίου είναι υποχρεωτική. Στον χώρο του Πλανηταρίου τηρούνται όλες οι απαιτούμενες αποστάσεις για την ασφάλεια του κοινού. Πού: Ίδρυμα Ευγενίδου, Λεωφ. Συγγρού 387, Π. Φάληρο, είσοδος από οδό Πεντέλης 11 Πότε: Για το αναλυτικό πρόγραμμα και την έκδοση εισιτηρίου επισκεφτείτε το www.eef.edu.gr

Δήμητρα Βλάχου, ηθοποιός και παιδαγωγός και ο Δημήτρης Ζαφειρίου, βραβευμένος σχεδιαστής μόδας, εικαστικός και παιδαγωγός, δημιούργησαν το Mimi & Mou, έναν χώρο που στοχεύει να πυροδοτήσει τη φαντασία και τη διάθεση για δημιουργία και να προσφέρει την ελευθερία σε όλους να παίξουν, να γελάσουν, να εκφραστούν δημιουργικά και να γίνουν μέλη μιας ομάδας. Και φέτος, η Δήμητρα και ο Δημήτρης έχουν σχεδιάσει εργαστήρια θεάτρου και εικαστικών για παιδιά 4-6 ετών, με στόχο οι μικροί μας φίλοι να αναπτύσσουν τη φαντασία τους και να εκφράζουν τα συναισθήματά τους μέσα από το παιχνίδι, την κίνηση, τον λόγο και τα χρώματα. Στο Mimi & Mou, τα παιδιά μπορούν επίσης να κάνουν yoga, συνδέοντας έτσι τη σωματική ενδυνάμωση με τη συγκέντρωση και τον αυτοέλεγχο. Αναλυτικά: Let’s play… Θεατρικό παιχνίδι για παιδιά 4-6 ετών Παρασκευή 17:30-18:30 Μέσα από τη δημιουργική διαδικασία του θεατρικού παιχνιδιού, οι μικροί μας φίλοι ανακαλύπτουν και ενεργοποιούν το σώμα τους, παίζουν με τους ρυθμούς και τους ήχους, αυτοσχεδιάζουν, έρχονται σε επαφή με καινούργιους φίλους, κινητοποιούν τη φαντασία τους και σίγουρα… διασκεδάζουν. Let's Paint… Εικαστικό εργαστήρι για παιδιά 4-6 ετών Σάββατο 10:30-11:30 Οι μικροί καλλιτέχνες πειραματίζονται με ποικίλα υλικά ζωγραφικής και χειροτεχνίας, γνωρίζουν τα χρώματα, τη ζωγραφική, δημιουργούν τα πρώτα τους εικαστικά έργα και εκφράζονται μέσα από αυτά συναισθηματικά. Τα παιδιά ηρεμούν, χαλαρώνουν, διασκεδάζουν με την τέχνη και τα παιχνίδια με χρώματα και κοινωνικοποιούνται. Kid’s Yoga… Παιδική yoga για παιδιά 4-6 ετών με την Καρολίνα Θελερίτη Σάββατο 10.30-11.20 Μέσα από κινητικά και αναπνευστικά παιχνίδια, αφηγήσεις και παραμύθια, το φυσικό σώμα δυναμώνει και το συναισθηματικό σώμα απομακρύνει το άγχος και καλλιεργεί εμπιστοσύνη, αυτοπεποίθηση, αυτοέλεγχο και συγκέντρωση.


21.10.2020

Ελάτε να παίξουμε με τον Μικρό Νότο

To Μουσείο είναι παντού! Τα καλύτερα εκπαιδευτικά προγράμματα των τελευταίων 10 χρόνων από όποιο σημείο και αν είσαστε! Πώς μπορείτε να φτιάξετε τον δικό σας κώδικα για να στείλετε τηλεγράφημα με σήματα Μορς; Πώς θα κάνετε ζογκλερικά κόλπα στο σπίτι; Φαντάζεστε πώς θα ήταν να ζούσατε σε μια Τηλεφωνούπολη; Με το πρόγραμμα scratch μπορείς να στείλεις με φωτιά το μήνυμα της πτώσης της Τροίας;

Όλα τα τμήματα είναι ολιγομελή (από 4 έως 10 παιδιά) και τηρούνται όλα τα υγειονομικά μέτρα προστασίας. Εγγραφείτε και ελάτε να παίξετε σ’ έναν πανέμορφο χώρο μέσα στη φύση και το πράσινο!

Ο

Αυτά και άλλα πολλά σας περιμένουν να τα ανακαλύψετε σε μία μοναδική εμπειρία επικοινωνίας και τεχνολογίας στο Μουσείο Τηλεπικοινωνιών Ομίλου ΟΤΕ!

Δημιουργικη Απασχόληση

Για περισσότερες πληροφορίες: 2106892276 - 6981806728 kraterosmodusvivendi@gmail.com ModusVivendi: Τροίας 1, 15235, Βριλήσσια

Πολυχώρος Modus Vivendi by Krateros Katsoulis και η Θεατρική Ομάδα «Μικρός Νότος» συνεχίζουν με χαρά, φροντίδα και ασφάλεια τα εργαστήρια και τις παραστάσεις για βρέφη, νήπια και παιδιά. Ο Οκτώβριος μας αποχαιρετά με την αγαπημένη παράσταση μικρών και μεγάλων «Ο Ραφτάκος των Λέξεων», του Αντώνη Παπαθεοδούλου, στην αυλή του Πολυχώρου, την Κυριακή 25/10, στις 17:00. Την Kυριακή 1/11, στις 11 π.μ., θα παρουσιαστεί η παράσταση «Γύρω Γύρω Μήνες», για παιδιά από 3 ετών. Με αφορμή το παραμύθι «Η κυρά-Καλή και οι 12 μήνες», υποδεχόμαστε τον Νοέμβριο σε μία παράσταση-γιορτή με μουσικοπαιδαγωγικά παιχνίδια, παραδοσιακά έθιμα, ζωντανή μουσική και τραγούδια. Τις Τρίτες 3,10,17 και 24/ 11, στις 11.00 π.μ., λαμβάνει χώρα ο πρώτος κύκλος Child' Space Athens για βρέφη από 5 εβδομάδων έως 10 μηνών και γονείς. H πιστοποιημένη Child’s Space Practitioner, Μάρθα Κλουκίνα, προσκαλεί τους γονείς να εμπλουτίσουν την επικοινωνία με το μωρό τους, προσφέροντας τους τόσο τη γνώση όσο και τον τρόπο έτσι ώστε να ενθαρρύνουν την ανάπτυξη του. Οι εγγραφές συνεχίζονται. Τις Πέμπτες 5,12,19 και 26 /11, στις 11.00 π.μ., λαμβάνει χώρα ο πρώτος κύκλος Μessy Play - Αισθητηριακά Εργαστήρια για βρέφη από 10 μηνών έως και 36 μηνών και γονείς. Με οδηγό τις βασικές αισθήσεις και χρησιμοποιώντας φυσικά υλικά, χρώματα, υφές, αντικείμενα και ιστορίες δημιουργούνται «μικρόκοσμοι». Η ομάδα εξερευνά «παίζοντας» χώρους και αντικείμενα, ανακαλύπτει, πειραματίζεται με τα υλικά, ζωντανεύει και εμψυχώνει ιστορίες μέσα από τη διάδραση. Με έμφαση στη σχέση γονέα-παιδιού, βασικός στόχος των συναντήσεων είναι η αισθητηριακή καλλιέργεια και η αξιοποίησή της ως τρόπου έκφρασης και επικοινωνίας. Οι εγγραφές για τον δεύτερο κύκλο έχουν ξεκινήσει. Τα Σάββατα 7,14,21 και 28 /11, στις 10 π.μ. λαμβάνει χώρα ο πρώτος κύκλος στο Θεατρικό Εργαστήρι για παιδιά δημοτικού. Μέσα από μια σειρά συναντήσεων με βασικό εργαλείο τη θεατρική διαδικασία και το εκπαιδευτικό δράμα, αλλά και τη μουσική, τον ρυθμό, τα εικαστικά, τον χορό, οι μικροί μας φίλοι καλούνται να εμπλακούν, να εμβαθύνουν, να αισθανθούν. Και φυσικά να παίξουν! Μέσω του παιχνιδιού, οι νεαροί συμμετέχοντες έρχονται σε επαφή με την υποκριτική, τον αυτοσχεδιασμό, την έκφραση συναισθημάτων αλλά και την ομαδικότητα, τη συνεργασία και τη συνδημιουργία. Οι εγγραφές για τον δεύτερο κύκλο έχουν ξεκινήσει. Τις Κυριακές 8, 15 και 29 / 11, στις 10.30 π.μ., λαμβάνουν χώρα αυτοτελή εργαστήρια θεατρικού παιχνιδιού για νήπια (από 24 έως και 36 μηνών) και γονείς, με τίτλο «Περνά περνά η μέλισσα». Με οδηγό το θεατρικό παιχνίδι, τη μουσική, τον χορό, το κουκλοθέατρο, τα εικαστικά και με πολλή φαντασία, τα παιδιά εξερευνούν τις περιπέτειες μιας παιχνιδιάρικης παρέας μικρών ζώων! «Ακολουθώντας» τις διαδρομές τους στο δάσος, στην πόλη, στη θάλασσα, στο βουνό, ζωντανεύουν στιγμές από τις περιπέτειές τους! Με τη χρήση αντικειμένων, μουσικών οργάνων, εικαστικών υλικών και μέσα από τεχνικές αφήγησης και δραματοποίησης παίζουν, παρατηρούν, κατασκευάζουν και ανακαλύπτουν παρέα τόπια παράξενα και αληθινά!

Με το μήνυμα «το Μουσείο είναι παντού», το Μουσείο Τηλεπικοινωνιών σας προσκαλεί να συνδεθείτε διαδικτυακά ή να έρθετε στο φυσικό χώρο του μουσείου για να συμμετέχετε στα καλύτερα εκπαιδευτικά προγράμματα που ξεχώρισε το κοινό την τελευταία δεκαετία. Ανασχεδιασμένα, είτε σε ψηφιακές πλατφόρμες, είτε στη μόνιμη έκθεση του Μουσείου, κάντε κράτηση στο www.otegroupmuseum.gr για να συμμετέχετε on line ή για να τα κατεβάσετε και να τα παρακολουθήσετε όποτε εσείς θέλετε! Τα προγράμματα απευθύνονται σε σχολικές ομάδες, οικογένειες και μεμονωμένους επισκέπτες. Περιλαμβάνουν Live ψηφιακά εικαστικά και μουσικά εργαστήρια, on line προγράμματα Stem, μαγνητοσκοπημένα videos on Demand με digital δράσεις, ψηφιακά παιχνίδια, αλλά και ξεναγήσεις και μουσειοπαιδαγωγικές δράσεις στο Μουσείο για ολιγάριθμες ομάδες και με τήρηση όλων των απαραίτητων μέτρων ασφαλείας. Ολες οι δράσεις είναι δωρεάν και ξεκινούν τον Οκτώβριο 2020, ενώ θα διαρκέσουν έως τον Μάιο 2021. Ανακαλύψτε όλες τις Best Of δράσεις του Μουσείου Τηλεπικοινωνιών στο www.otegroupmuseum.gr/portal/educational_programs και κάνετε ηλεκτρονικά την κράτησή σας ή κατεβάστε τα διαθέσιμα video!

Πρωτέως 25, 14564 Ν. Κηφισιά, Τηλ. 210 6110299 www.otegroupmuseum.gr instagram: @otegroupmuseum email: otegroup-museum@ote.gr

Ωρες λειτουργίας: Δευτ - Παρ, 09:00-17:00 (τελευταία είσοδος στις 16:00), και μία Κυριακή κάθε μήνα, 9.00-16.00


46

ΦΤΟΥ ΚΑΙ ΒΓΑΙΝΩ

Προπώληση εισιτηρίων: Viva.gr Χώρος: Θέατρο 104, Ευμολπιδών 41, Γκάζι, Τηλ.: 210 3455020

Gas Mystery στο Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου

Παράσταση

Ο Γιάννης και το πεύκο. Ένα οικολογικό διαδραστικό παραμύθι στο 104

Τ

ι ήταν αυτός ο θόρυβος; Σας μυρίζει κάτι; Οι κάτοικοι του Γκαζιού αναφέρουν ότι ακούγονται παράξενοι ήχοι από το εργοστάσιο φωταερίου. Παραπονιούνται για μία έντονα δυσάρεστη μυρωδιά. Κάτι μυστήριο συμβαίνει… Μία ειδική ομάδα επιστημόνων καλείται να βρει τη λύση και να αποτρέψει μία μεγάλη οικολογική καταστροφή που προκαλεί η επεξεργασία γαιανθράκων για την παραγωγή φωταερίου! Το πιο συναρπαστικό escape game είναι γεγονός! Το Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου παρουσιάζει το Gas Mystery, ένα πρωτότυπο και διασκεδαστικό παιχνίδι που έρχεται στην Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων και πραγματοποιείται με φυσικό σκηνικό το παλιό εργοστάσιο φωταερίου που διατηρεί στην αρχική τους θέση όλα τα μηχανήματά του, προσκαλώντας τους συμμετέχοντες να γίνουν κομμάτι της νεότερης ιστορίας. Η αποστολή είναι απλή: Μικροί και μεγάλοι πρέπει να συνεργαστούν και να επιστρατεύσουν τη φαντασία τους ώστε να λύσουν μια σειρά από γρίφους που θα τους οδηγήσουν στο κουμπί που θα σταματήσει τη λειτουργία του εργοστασίου, εμποδίζοντας την επικείμενη οικολογική καταστροφή. Έχουν στη διάθεσή τους 60 λεπτά για να αποκρυπτογραφήσουν μερικά απροσδόκητα στοιχεία. Ο χρόνος μετράει αντίστροφα… Θα καταφέρουν να λύσουν το μυστήριο προτού να είναι αργά; Το Gas Mystery είναι μια βιωματική μουσειακή δράση που προωθεί την εκπαίδευση μέσα από την ψυχαγωγία, ενθαρρύνοντας την ομαδικότητα και τη συνεργασία για την επίτευξη ενός κοινού σκοπού. Είναι μια απίθανη πρόταση για οικογένειες με παιδιά που θέλουν να αξιοποιήσουν δημιουργικά τον χρόνο τους, βιώνοντας μια ιδιαίτερη εμπειρία στο ξεχωριστό περιβάλλον ενός μουσείου! Είστε έτοιμοι να λύσετε το μυστήριο; Το πρόγραμμα απευθύνεται αποκλειστικά σε οικογένειες με παιδιά από 8 ετών και οι συμμετέχοντες μπορούν να είναι από 3 έως 6 άτομα. Βάσει των υγειονομικών μέτρων, είναι υποχρεωτική η χρήση μάσκας και γαντιών μιας χρήσης καθ’ όλη τη διάρκεια του παιχνιδιού. Ο χώρος και τα αντικείμενα απολυμαίνονται μετά το τέλος κάθε παιχνιδιού. Πού: Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων, Νέο Υδαταέριο (ισόγειο), Πειραιώς 100, Γκάζι, Πότε: Παρασκευή 16:00-20:00, Σάββατο και Κυριακή:12:00-19:00

21.10.2020

Η

Mυστήριο

Απαραίτητη τηλεφωνική κράτηση: 213 0109325 Κόστος συμμετοχής: 9€/ άτομο Σχεδιασμός: Athens Clue

θεατρική ομάδα Hippo παρουσιάζει στο Θέατρο 104, από την Κυριακή 1η Νοεμβρίου και κάθε Κυριακή στις 12:00, τη διαδραστική θεατρική παράσταση, οικολογικού περιεχομένου με τίτλο «Ο Γιάννης και το Πεύκο», βασισμένη στο ποίημα του Ζαχαρία Παπαντωνίου «Η κατάρα του Πεύκου», με στόχο την ευαισθητοποίηση των παιδιών σε θέματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Χωρίς σκηνικά και φωτισμούς, το ποίημα του Παπαντωνίου, από τα περίφημα Ψηλά Βουνά, αξιοποιείται ως καμβάς στη δημιουργία μιας ιστορίας η οποία «χτίζεται» σιγά σιγά με τη συνδρομή των παιδιών, μέσα από τεχνικές του εκπαιδευτικού δράματος (όπως Διάδρομος Συνείδησης, Hot Seat κ.ά.), κινητικά παιχνίδια, κατευθυνόμενους αυτοσχεδιασμούς, αφήγηση και δραματοποίηση σκηνών. Μέσα στο πρόγραμμα δίνεται έμφαση σε αξίες, όπως στον σεβασμό και στην αγάπη για τη Φύση, ενώ τονίζεται το αίτημα για καθαρό περιβάλλον και για ανακύκλωση. Τις παλαιότερες εποχές, οι άνθρωποι πίστευαν ότι ο κόσμος είναι κόσμημα. Και αυτό ακριβώς θέλει να θυμίσει η ομάδα Hippo στους μικρούς φίλους που θα συμμετέχουν. Στο τέλος, τα παιδιά -με τη βοήθεια των εμψυχωτών- κάνουν μια ομαδική ζωγραφιά με υλικά τους παρέχει η ομάδα. Το πρόγραμμα έχει διάρκεια 60 λεπτά και απευθύνεται σε παιδιά 3-10 ετών. Ο μέγιστος αριθμός συμμετεχόντων 25. Εμψυχώνουν οι Σίσσυ Ιγνατίδου, Έλενα Καλαϊτζή, Χρύσα Κολοκούρη, ο σχεδιασμός δράματος είναι του Hippo Theatre Enseble, ενώ το κείμενο και τη σκηνοθεσία υπογράφουν οι Αλέξανδρος Ράπτης και Φώτης Δούσος. Κατά τη διάρκεια της παράστασης τηρούνται όλα τα υγειονομικά πρωτόκολλα και οι αποστάσεις ασφαλείας. Οι γονείς συνιστάται να παραμείνουν έξω από την αίθουσα, στο «ζεστής» ατμόσφαιρας μπαρ του θεάτρου, για να αποφεύγεται ο συνωστισμός. Όσοι θέλουν να παρακολουθήσουν, μπορούν να το κάνουν διακριτικά καθισμένοι στις ειδικές εξέδρες της αίθουσας, μετά από ειδική συνεννόηση.


ΠΑΙΖΟΝΤΑΣ

21.10.2020

Πώς θα φτιάξετε την πιο τέλεια Halloween Κολοκύθα ΤHΣ ΜΑΡΚΕΛΛΑΣ ΔΗΜΟΥ

Ν

αι, είναι ξενόφερτο, ναι, δεν έχει καμία ρίζα στις δικές μας παραδόσεις, ναι μέχρι πριν από λίγα χρόνια δεν ξέραμε καν τι είναι. Αλλά τι να κάνουμε που το έθιμο του Halloween είναι super διασκεδαστικό και μας δίνει αφορμές να περάσουμε δημιουργικά κάποιες ώρες με τα μικρά μας; Και όχι, δεν αναφέρομαι σε μεγαλειώδη halloween πάρτι με διακόσμηση που θα ζήλευε και η Martha Stewart (στα οποία φυσικά δεν θα αρνηθούμε να παρευρεθούμε ως ΚΑΛΕΣΜΕΝΟΙ). Εμείς αγαπάμε το γνωστό σκάλισμα και γι’αυτό μοιραζόμαστε μαζί σας τα απαραίτητα βήματα για halloween κολοκύθα και tips για αποχαιρετήσετε τον Οκτώβριο δημιουργικά, φωτεινά και… φοβιστικά! 1. Διαλέγουμε μεγάλες και αρκετά λείες και ομοιόμορφα στρογγυλές κολοκύθες. Προτιμάμε τις ολοστρόγγυλες και όχι εκείνες που έχουν πιο κυλινδρικό σχήμα. Προσοχή: Καλό είναι να επιλέγουμε κολοκύθες των οποίων το κάτω μέρος χωρά σε ένα σκεύος. Τοποθετώντας τον πάτο της κολοκύθας σε μια μεγάλη κατσαρόλα μας βοηθά να τη σταθεροποιήσουμε και να αφαιρέσουμε το πάνω μέρος πιο εύκολα. 2. Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουμε είναι να κόψουμε ένα καπάκι από το πάνω μέρος τους, ώστε να τις αδειάσουμε. Σχεδιάζουμε τα σημεία που θα

κόψουμε με έναν μαρκαδόρο και κόβουμε προσεκτικά με ένα μαχαίρι. Από αυτό, αφαιρούμε ένα μικρό κομμάτι για να δημιουργήσουμε μια δίοδο εξόδου για την θερμότητα από το κεράκι που θα τοποθετήσουμε μέσα. Με τον τρόπο αυτό η halloween κολοκύθα μας θα «ζήσει» περισσότερο! 3. Αρχικά αφαιρούμε με το χέρι και πετάμε τις ίνες και τους σπόρους. Κατόπιν αδειάζουμε όση περισσότερη σάρκα μπορούμε με τη βοήθεια ενός κουταλιού και με… υπομονή. Μην πετάξετε τη σάρκα. Θα μαγειρέψουμε! 4. Σχεδιάζουμε με έναν μαρκαδόρο μάτια, μύτη στόμα ή ό,τι άλλο θέλουμε και κόβουμε τα σημεία με ένα μικρότερο αλλά κοφτερό μαχαίρι. Τα σπρώχνουμε και πέφτουν μέσα στην κολοκύθα. 5. Ένας άλλος τρόπος είναι να χρησιμοποιήσουμε μεταλλικά κουπ πατ. Τα καρφώνουμε προσεκτικά με ένα σφυράκι στην κολοκύθα και αφαιρούμε τα κομμάτια δημιουργώντας ένα πιο εντυπωσιακό αποτέλεσμα. 6. Αν είμαστε εξοικειωμένοι με εργαλεία μπορούμε να φτιάξουμε τρομερά εντυπωσιακές κολοκύθες απλά χρησιμοποιώντας ένα τρυπανάκι με το οποίο μπορούμε να ανοίξουμε πολλές μικρές τρύπες σε όλη την επιφάνειά τους! 7. Πριν στολίσουμε τη halloween κολοκύθα, την καθαρίζουμε πολύ καλά, μέσα-έξω, με ένα πανάκι βουτηγμένο σε νερό και λευκαντικό, για να ενισχύσουμε τη διάρκειά της. 8. Τοποθετούμε ρεσό μέσα στη halloween κολοκύθα μας, καλύπtουμε με το καπάκι και είμαστε έτοιμοι! Και με τη γέμιση; Κολοκυθόσουπα!!!

ΑΥΤΌΝ ΤΟΝ ΜΉΝΑ ΔΙΑΒΆΖΟΥΜΕ

Με αφορμή το Χάλογουιν, γνωρίζουμε τη Μορτίνα, ένα κοριτσάκι ζόμπι, με υπερβολικά χλομό δέρμα, μάτια ολοστρόγγυλα σαν μπαλάκια, που είναι πάντα γουρλωμένα και έχουν έντονες μοβ σκιές γύρω γύρω και ζει στην Ξεπεσμένη Έπαυλη μαζί με την αγαπημένη της θεία Εκλιπούσα και τον πιστό της φίλο, τον Μύθο, έναν αλμπίνο σκύλο με τον οποίο είναι πραγματικά αχώριστοι. Η Μορτίνα είναι διαφορετική, αλλά θέλει να ταιριάξει με τα υπόλοιπα παιδιά! Τι λέτε; Θα τα καταφέρει; Γνωρίστε τις περιπέτειές της και γίνετε εσείς οι καλύτεροί της φίλοι!

47


48

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

βιβλίο

Τα παραμύθια είναι κάτι παραπάνω από αληθινά. Όχι επειδή μας λένε ότι υπάρχουν δράκοι αλλά επειδή μας λένε ότι μπορούμε να τους νικήσουμε. - Neil Gaiman

ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ

Ο Πίκο φοβάται τα μικρόβια πολύ. Η Λόλα καθόλου. Ο Πίκο δεν θέλει να αρρωστήσει ποτέ. Η Λόλα νομίζει ότι δεν θα αρρωστήσει ποτέ. Όμως όλοι αρρωσταίνουν πού και πού. Αυτό που ξέρει καλά ο Πίκο και θα μάθει και η Λόλα είναι ότι πρέπει να προσέχουν λίγο περισσότερο. Το «Να προσέχεις», της Λίνας Σωτηροπούλου, (Εκδόσεις Μεταίχμιο, εικονογράφηση Ναταλία Καπατσούλια), η νέα περιπέτεια των δύο αγαπημένων πρωταγωνιστών, παρουσιάζει με απλά και λιτά στιχάκια ένα επίκαιρο θέμα και βοηθά τους γονείς να μιλήσουν στα παιδιά από 2 ετών για το πώς να προστατεύουν την υγεία τους και αυτή των γύρω τους. Όσοι αγαπάμε τα βιβλία ξέρουμε πως, εκτός από τις ιστορίες που κρύβουν μέσα τους, προσφέρουν πολλά ακόμα, τόσα που δεν μπορούμε καν να φανταστούμε. Η Σταυρούλα Παγώνα (κείμενο) και η Ντανιέλα Σταματιάδη (εικόνες) δημιούργησαν ένα εικονοβιβλίο, που μας εμπλέκει σε μια σειρά από απρόσμενες βιβλιοκαταστάσεις. Ο «Μικρός οδηγός βιβλίων» (Εκδόσεις Ίκαρος), που είναι ταυτόχρονα ένα παιδί, ο Έντι, και ένα ολόφρεσκο βιβλίο, συνδυάζει με μαεστρία λέξεις και εικόνες και δημιουργεί απαιτητικούς αναγνώστες από κούνια. Δε διαβάζεται απλά. Παίζεται! Και μας προκαλεί να ανακαλύψουμε κι εμείς τις δικές μας βιβλιοκαταστάσεις, να ταξιδέψουμε σε αυτές και να βρούμε τις απαντήσεις που αναζητάμε μέσα στα βιβλία! Για παιδιά από 3 ετών. Ένα σπουδαίο δώρο προς τους μικρούς αναγνώστες κάνουν οι Εκδόσεις Πατάκη με την έκδοση της συλλογής οκτώ ιστοριών της Τζούλια Ντόναλντσον «Το Γκρούφαλο και άλλες ιστορίες», σε εικονογράφηση Άξελ Σέφλερ. Τα παιδιά θα εξερευνήσουν το σκοτεινό δάσος παρέα με το Γκρούφαλο, θα πετάξουν με τη μάγισσα και τους φίλους της πάνω στη μαγική σκούπα, θα γνωρίσουν τον κόσμο με συντροφιά το σαλιγκάρι πάνω στην ουρά της φάλαινας και πολλά άλλα. Στις σελίδες του περιλαμβάνονται: Το Γκρούφαλο, Το Μικρό Γκρούφαλο, Μια σκούπα, μα τι σκούπα!, Μαϊμουδομπερδέματα, Η φάλαινα και το σαλιγκάρι, Ο ομορφότερος γίγαντας στην πόλη, Χωράει δε χωράει, Η ιστορία του Ηλία που αγαπούσε τα βιβλία. Ο σκίουρος είναι πολύ θυμωμένος! Μέχρι χθες το δέντρο του ήταν γεμάτο πανέμορφα φύλλα. Σήμερα, όμως, κάποια φύλλα έλειπαν. Ποιος τα έκλεψε; «Ο κλέφτης των φύλλων», της Alice Hemming (Εκδόσεις Ίκαρος, εικονογράφηση Nicola Slater, απόδοση Φίλιππος Μανδηλαράς) είναι μια πανέξυπνη, αστεία, εικονογραφημένη ιστορία με πρωταγωνιστή έναν σκίουρο που εκπλήσσεται με την αλλαγή των εποχών. Το βιβλίο διασκεδάζει τους αναγνώστες με τις γεμάτες χιούμορ ανατροπές του, ενώ ταυτόχρονα τους μαθαίνει τις εναλλαγές των εποχών και τις διαφορές τους από περιοχή σε περιοχή, καθώς και γιατί κάποια ζώα–σε αντίθεση με τους σκίουρους– πέφτουν σε χειμερία νάρκη ώστε να επιβιώσουν. Από τις Εκδόσεις Πατάκη κυκλοφορούν δυο εξαιρετικά εικονογραφημένα βιβλία της Ισπανίδας Άννα Λιένας, σε μετάφραση Μαρίας Παπαγιάννη. «Το τερατάκι των χρωμάτων» δεν ξέρει τι του συμβαίνει. Έχει κάνει μια ωραία σαλάτα τα συναισθήματά του και τώρα πρέπει να τα τακτοποιήσει. Θα τα καταφέρει να βάλει σε τάξη τη χαρά, τη λύπη, τον θυμό, τον φόβο και την ηρεμία; Ένα βιβλίοφαινόμενο, που ενθαρρύνει τα μικρά παιδιά να ανοιχτούν και να συζητήσουν πώς νιώθουν, ακόμα κι όταν είναι μπερδεμένα.

21.10.2020


21.10.2020

Το «Σ’ αγαπάω (σχεδόν πάντα)», μια ιστορία για τη συνύπαρξη και την ενσυναίσθηση, μας προσκαλεί να αναρωτηθούμε τι μας κάνει διαφορετικούς και γιατί αυτές ακριβώς οι διαφορές καμιά φορά έχουν ένα μαγικό αποτέλεσμα. Γιατί οι ίδιες ιδιαιτερότητες κάποιου άλλοτε μας αρέσουν κι άλλοτε μας ενοχλούν; Ο Λόλο και η Ρίτα διαφέρουν πολύ μεταξύ τους. Ο Λόλο είναι σκαθάρι και η Ρίτα πεταλούδα. Εκείνος είναι δυνατός, οργανωμένος και πρακτικός. Εκείνη είναι ανάλαφρη, έχει φαντασία και λατρεύει τους αυτοσχεδιασμούς. Είναι πολύ διαφορετικοί κι αυτό συνήθως τους αρέσει. Αλλά μια μέρα οι διαφορές τους τους απομακρύνουν. Τότε αποφασίζουν να δώσουν λίγο παραπάνω χώρο ο ένας στον άλλον. Γιατί αυτό που μετράει είναι που αγαπιούνται πολύ! Έναν ολόκληρο χρόνο είχε να βρέξει στο Διψασμένο Δάσος. Το ποτάμι είχε ήδη στερέψει, κίτρινο χρώμα είχε σκεπάσει τη γη και η τροφή των ζώων ήταν λιγοστή. Ένα καγκουρό ψάχνει τη λύση στο πρόβλημα που απειλεί όλα τα πλάσματα, μικρά και μεγάλα, δυνατά και αδύναμα. Με ήρωες τα ζώα του δάσους και συμβολισμούς στους ρόλους τους, ο Τάσος Ιωαννίδης πλάθει ένα παραμύθι για τη συνεργασία, την ισότητα, την αμοιβαιότητα και την αξία της φύσης και τον σεβασμό σε όλα τα πλάσματα της Γης. «Η Ρωρώ το Καγκουρό και το Διψασμένο Δάσος» (εκδόσεις Καλέντη) είναι μια αισιόδοξη αφήγηση, που ζωντανεύει περισσότερο χάρη στις εικόνες της Βανέσσας Ιωάννου και τους στίχους του Κώστα Κολοβού. Το Πίτσι Πίτσου, το νησί των Πιτσιμπουίνων είναι το πιο ασφαλές, αλλά και το πιο μυστήριο νησί στον κόσμο. Το βράδυ πριν από το μεγάλο Πιτς Πάρτι, ο Μικρός Μπλε ξυπνάει από έναν δυνατό θόρυβο. Σπασμένα τζάμια και μυστηριώδη σημειώματα σε καρύδες θα τον οδηγήσουν σε μια νυχτερινή περιπέτεια. Σύντομα, τα Πιτσιμπουίνια θα διαπιστώσουν ότι για να λύσουν το μυστήριο χρειάζεται να δουν τον κόσμο με άλλα μάτια. Από τις εκδόσεις Ίκαρος κυκλοφορεί το νέο παραμύθι της Ευτυχίας Γιαννάκη «Το μεγάλο Πιτς Πάρτι», σε εικονογράφηση Σοφίας Τουλιάτου. Μια υπέροχη ιστορία που έρχεται να προστεθεί στην παιδική σειρά μυστηρίου της βραβευμένης συγγραφέα «Πιτσιμπουίνοι: Τα πρώτα μου μυστήρια» με ήρωες τους Πιτσιμπουίνους και κεντρικό χαρακτήρα, σε ρόλο ντετέκτιβ, τον Μικρό Μπλε. «Η Γάτα του Χοσελίτο Περδόν», του Νίκου Παλαιολόγου (Key Books, σχέδια Κωστής Σωτηράκος), αγγίζει με πρωτοτυπία ένα ευαίσθητο θέμα, αυτό των διαφορετικών οικογενειών, που δεν ζουν με τον συνήθη τρόπο την καθημερινότητά τους αλλά έχουν εδραιώσει τους δικούς τους όρους. Η ιστορία της γάτας του Χοσελίτο Περδόν εξοικειώνει τα παιδιά με μια καθημερινότητα όπου η αγάπη μπορεί να βιωθεί παντού, χωρίς να προέρχεται αποκλειστικά από ένα μέρος, ένα σπίτι ή έναν άνθρωπο, χωρίς να γνωρίζει όρια, εθνικότητες, θρησκεία, φύλο. Η πρωτοποριακή, χειροποίητη τυπογραφία και τα μινιμαλιστικά σκίτσα ξεχωρίζουν, ενώ το κείμενο ενσωματώνεται πλήρως στην ολοσέλιδη εικονογράφηση, κάνοντας την ανάγνωση μία ιδιαίτερη εμπειρία! Το εντυπωσιακό μέγεθος και η πολυτελής έκδοση θα συναρπάσουν μικρούς και μεγάλους αναγνώστες. Μήπως είσαι από αυτούς που παγώνει το αίμα τους όταν ακούνε τις λέξεις φαντάσματα, μπαμπούλας,

Ονειρεύσου περισσότερο, στόχευσε ψηλότερα, αγωνίσου δυνατότερα! Βιογραφίες σπουδαίων γυναικών που εμπνέουν τα κορίτσια σε όλον τον κόσμο να ακολουθούν τα όνειρά τους!

Ν ΕΟ

Προς όλες τις ου κόσμου: τ ς ιε ρ τ ά τ σ α ν επα

α, «Είστε η ελπίδ η. είστε η δύναμ ίσω Μην κάνετε π και όλοι θα !» πάνε μπροστά


50 τέρας; Γιατί υπάρχει τρόπος να γελάς μαζί τους και τελικά να μην τα τρέμεις. Το «Δεν πιστεύω να φοβάσαι!», το πρώτο εικονοβιβλίο του Βασίλη Παπαθεοδώρου, κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Καστανιώτη σε εικονογράφηση Πέτρου Χριστούλια, με στόχο να κάνει τα παιδιά από 3 ετών να γελάνε με τους φόβους τους. Και να μην ξαναφοβηθούν ποτέ! Πιστεύεις ότι μπορείς να κερδίσεις σε έναν διαγωνισμό έναν ελέφαντα; Έναν γορίλα, έναν γατόπαρδο, μια αλεπού ή έναν αλιγάτορα; Μπορείς να τους κερδίσεις όλους μαζί –ΚΑΙ την παρέα των φίλων τους– ταυτόχρονα; Άνοιξε αυτό το βιβλίο και θα το μάθεις! Ό,τι κι αν κάνεις, όμως, μην ανοιγοκλείσεις τα μάτια! Οι μικροί αναγνώστες δοκιμάζουν τις ικανότητές τους στο «Ασκαρδαμυκτί» (Key Books), απέναντι σε μια παρέα ζωηρών πλασμάτων, στο διαδραστικό εικονογραφημένο βιβλίο του Tom Booth. Ο Άλφονς μόλις μετακόμισε. Δεν ξέρει κανέναν στη νέα του γειτονιά. Έχει για παρέα τον Μόλγκαν, τον φανταστικό του φίλο, που του είναι πιστός και κάνει ό,τι του πει. Πώς μπορεί όμως να βοηθήσει ένας αόρατος φίλος τον Άλφονς, όταν τον κυνηγούν τα μεγάλα παιδιά με τα νεροπίστολα; «Ποιος θα σώσει τον Άλφονς;» Ο αγαπημένος ήρωας επιστρέφει στις Εκδόσεις Μάρτης με το έβδομο βιβλίο της περίφημης σειράς βιβλίων της Gunilla Bergström, που έχει κατακτήσει εδώ και χρόνια χιλιάδες μικρούς αναγνώστες σε περισσότερες από 32 χώρες! Το ζωηρό και αφηρημένο Μικρό Κουνέλι είναι ένας ήρωας γεμάτος περιέργεια, που γνωρίζει απολύτως τι θέλει να κάνει. Αυτή τη φορά έχει ένα πολύ σημαντικό γράμμα να ταχυδρομήσει. Δεν πρέπει όμως να αργήσει, ούτε να χάσει το γράμμα, γιατί του το εμπιστεύτηκε η μαμά του. Άραγε θα τα καταφέρει; Από τις εκδόσεις Ίκαρος κυκλοφορεί το βιβλίο του John Bond «Να βοηθήσει θέλει το μικρό κουνέλι», σε μετάφραση Αντώνη Παπαθεοδούλου, η δεύτερη ξεκαρδιστική περιπέτεια με πρωταγωνιστή το απόλυτα ανατρεπτικό Μικρό Κουνέλι, που αποτυπώνει εξαιρετικά τον τρόπο που τα μικρά παιδιά επικεντρώνονται σε έναν απλό στόχο. Οι εσωτερικές σκέψεις του Κουνελιού και οι πολύχρωμες εικόνες δημιουργούν μια εναλλακτική αφήγηση, με διακριτικό χιούμορ, που επιτρέπει στα παιδιά να αναπτύξουν μια ευρύτερη κατανόηση των γεγονότων. Μια μέρα, όταν φτάνει ένας περίεργος ξένος κρατώντας μόνο μία βαλίτσα, όλοι απορούν… Γιατί είναι εδώ; Από πού ήρθε; Τι έχει στη βαλίτσα; «Η βαλίτσα», του Chris NaylorBallesteros (Εκδόσεις Διόπτρα), είναι μια εικονογραφημένη ιστορία, που εξερευνά τα θέματα του εκτοπισμού, της διαφορετικότητας και της ευγένειας προς τον Άλλο. Σε μια εποχή που πάνω από 65 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν ξεριζωθεί βίαια από τον τόπο τους, το βιβλίο διδάσκει στα παιδιά ελπίδα και καλοσύνη, αγάπη και τρυφερότητα για όλα τα πλάσματα που έχουν την ανάγκη μας. Ας μάθουμε, επιτέλους, ότι κανείς δεν είναι ξένος... Θυμάστε την ιστορία του Αρκούδου που βρήκε ένα πιάνο στο δάσος; Που ακολούθησε το όνειρό του ταξιδεύοντας στη μεγάλη πόλη κι έγινε διάσημος μουσικός; Του Αρκούδου που έκανε όλα του τα όνειρα πραγματικότητα; Ήρθε η ώρα να μάθουμε πώς τελειώνει αυτή η ιστορία... Από τη Μικρή Σελήνη κυκλοφορεί άλλο ένα αριστουργηματικό εικονογραφημένο βιβλίο του David LItchfield, με τίτλο «Ο Αρκούδος, το Πιάνο και η τελευταία Συναυλία», που κλείνει την τριλογία. Μια ιστορία γεμάτη συναίσθημα, όπου η πατρότητα, η φιλία, η συμπόρευση και η ελπίδα γεμίζουν με μουσικές νότες. Ένα σαυράκι είναι τόσο μικροκαμωμένο που η μαμά κι ο μπαμπάς χαριτωμένα το αποκαλούν Σπόρο. Για το όνομα αυτό το κοροϊδεύουν στο σχολείο και η μαμά αποφασίζει

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

21.10.2020

να του δείξει πόσο σημαντικός είναι ένας σπόρος και πώς αναπτύσσεται δίνοντας συνέχεια στον κύκλο της ζωής. «Ο Σπόρος», που όλο ρωτά και θέλει να μαθαίνει, αναγνωρίζει πόσο σπουδαίο είναι το όνομά του και τότε μεγαλώνει πολύ, αλλάζει, μοιάζει του μπαμπά περισσότερο και γνωρίζει την αγάπη! Μόνο “σπόρος” δεν είναι πια. Κι όμως, όχι μόνο δεν θέλει να αλλάξει όνομα, αλλά και το παιδί του Σπόρο θα το βγάλει. Το νέο βιβλίο του Βαγγέλη Ηλιόπουλου (Εκδόσεις Κόκκινη Κλωστή Δεμένη), ένα αλληγορικό παραμύθι για την αρχή του κύκλου της ζωής, μυεί τα παιδιά στα μυστικά της φύσης, μέσα από το τετράδιο σημειώσεων και το Φυτολόγιο του Σπόρου. Διάφοροι φίλοι ή συγκάτοικοι στον κήπο σχολιάζουν με την εντελώς δίκη τους, υποκειμενική ματιά. Έτσι ο μικρός αναγνώστης κατανοεί πως στο ίδιο θέμα υπάρχουν διαφορετικές οπτικές γωνίες. Η Ερµιόνη είναι μάγισσα αληθινή. Όμως δεν έχει βοηθό. Κάποιες μάγισσες έχουν µία γάτα, άλλες µία κουκουβάγια ή ένα κοράκι. Η Ερµιόνη πηγαίνει στον Ζωολογικό Κήπο. Εκεί έρχεται σε επαφή με πολλά και δύσκολα συναισθήματα, αλλά βοηθό δε βρίσκει. Δεν είναι εύκολο. Όμως στο τέλος ανακαλύπτει πως ο ιδανικός βοηθός είναι αυτός που βρίσκεται πάντα δίπλα µας. Μα πώς δεν το είχε σκεφτεί από την αρχή; Το βιβλίο της Ιωάννας Μπαμπέτα «Τα συναισθήματα μιας μάγισσας» (εκδόσεις Μεταίχμιο, εικονογράφηση Αιμιλία Κονταίου) είναι άλλο ένα υβρίδιο εικονογραφημένου βιβλίου και βιβλίου συμπεριφοράς στη σειρά με πρωταγωνιστές τη «μάγισσα» Ερμιόνη και τον αδελφό της, τον «ιππότη» Αρθούρο, ενώ περιλαμβάνει και οδηγό με συμβουλές για γονείς και εκπαιδευτικούς και μπορεί να λειτουργήσει ως ερέθισμα για να εξερευνήσουμε και να νιώσουμε βαθύτερα την καρδιά του παιδιού. Μια φορά κι έναν βροχερό καιρό, σε μια πόλη που είχε χάσει τα χρώματα της και οι άνθρωποί περπατούσαν βιαστικοί και σκυθρωποί, δεν γιόρταζαν ποτέ και δεν έλεγαν παραμύθια στα παιδιά, ζούσε ένα μικρό κοριτσάκι, η Ουρανούλα, που αγαπούσε πολύ το ουράνιο τόξο. Οι συμμαθητές της τη φώναζαν κοροϊδευτικά Ουρανούλα Τοξούλα και κανείς δεν έπαιζε μαζί της. Ώσπου μια μέρα, έπειτα από μια δυνατή βροχή, το ουράνιο τόξο εμφανίστηκε μπροστά στα έκπληκτα μάτια όλων... «Ο κρυμμένος θησαυρός», το παραμύθι του Βασίλη Κάργα, που μιλάει για την έλλειψη επικοινωνίας στις μεγαλουπόλεις, για τη δύναμη της διαφορετικότητας, για τον σχολικό εκφοβισμό και για το ουράνιο τόξο που κρύβουν μέσα τους τα παιδιά, δίνει στους αναγνώστες ελπίδα στη δύσκολη περίοδο του κορονοϊού. Κυκλοφορεί από την Ελληνοεκδοτική, σε εικονογράφηση Μαρίας Μανουρά. Ήταν νύχτα όταν χτύπησε το κουδούνι στο σπίτι του πρωθυπουργού. Με τις πιτζάμες και τη ρόμπα ο Μεταξάς άνοιξε την πόρτα. Ο Ιταλός πρέσβης Γκράτσι τού έδωσε το έγγραφο, που ζητούσε να περάσουν ελεύθερα οι Ιταλοί στρατιώτες τα ελληνοαλβανικά σύνορα. Εκείνος τον κοίταξε στα μάτια και του απάντησε «ΟΧΙ!». Νωρίς το πρωί η σειρήνα άρχισε να χτυπά. Οι στρατιώτες φίλησαν τις μητέρες τους. Τις αγκάλιασαν σφιχτά. Ήξεραν πως μπορεί να μην τις ξανάβλεπαν. «Στο καλό και με τη νίκη!» φώναζαν όλοι. Και εκείνοι παρασύρθηκαν από το πλήθος. Κοίταξαν πίσω, αλλά μόνο τα λευκά μαντίλια που ανέμιζαν διακρίνονταν από μακριά. Στη σειρά «Γνωρίζω την ιστορία», ειδικά σχεδιασμένη για παιδιά προσχολικής και πρωτοσχολικής ηλικίας από τους συγγραφείςδασκάλους Βασίλη Κουτσιαρή και Γιάννη Διακομανώλη, προστίθεται ο τίτλος «Στρατιώτες στον πόλεμο (19401944)», σε εικονογράφηση του Θάνου Τσίλη. Η έκδοση συμπίπτει με την 80ή επέτειο του «Όχι», ενώ στο τέλος του βιβλίου οι εκπαιδευτικοί μπορούν να βρουν και τη θεατρική διασκευή του κειμένου, ιδανική για υποστηρικτικό υλικό σε θεματικές γιορτές.


51

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

21.10.2020

Η εβδομάδα της μικρής μαγισσούλας είναι πολύ κουραστική! Τη Δευτέρα ταΐζει τα ζωάκια της, την Τρίτη καθαρίζει το σπίτι, την Τετάρτη γυμνάζεται, την Πέμπτη πηγαίνει για ψώνια, την Παρασκευή ταξιδεύει ως το στοιχειωμένο κάστρο. Κάθε πρωί την ξυπνά το ζωηρό και άτακτο κοκοράκι της. Κι εκείνη, προκομμένη κι εργατική, πάντα τα καταφέρνει! Ώσπου μια μέρα συμβαίνει κάτι διαφορετικό… «Η εβδομάδα της μαγισσούλας», της Ευθυμίας Ανδριώτη (Εκδόσεις Μεταίχμιο, εικονογράφηση Κατερίνα Βερούτσου), έρχεται να θυμίσει, με έμμετρο λόγο, σε παιδιά και μεγάλους ότι πού και πού χρειάζεται απόδραση από τη ρουτίνα μας και ξεκούραση. Για να μπορέσουμε να συνεχίσουμε να απολαμβάνουμε τη ζωή μας! Δυο νέοι τίτλοι προστίθενται στη σειρά των Εκδόσεων Μεταίχμιο «Η πρώτη μου λογοτεχνία», που φέρνει τα παιδιά σε επαφή με κλασικά κείμενα. «Ο πρώτος μου Μαρκ Τουέιν: Πρίγκιπας και φτωχός» (διασκευή Κατερίνα Ζωντανού, εικονογράφηση: Βασίλης Γρίβας) αφηγείται την ιστορία δυο παιδιών ολόιδιων, του Εδουάρδου και του Τομ. Μόνο που ο Εδουάρδος είναι ο µελλοντικός βασιλιάς της Αγγλίας, που λαχταρά την ανέµελη ζωή των φτωχών παιδιών, ενώ ο Τοµ είναι ένα φτωχόπαιδο, που ονειρεύεται την πλούσια ζωή ενός πρίγκιπα. Τι θα συµβεί άραγε αν ανταλλάξουν τα ρούχα τους; Γίνεται µαζί µε τις φορεσιές τους να ανταλλάξουν και ζωές; «Ο πρώτος μου Ροΐδης: Η Μηλιά» (διασκευή: Τζέμη Τασάκου, εικονογράφηση: Βασίλης Κουτσογιάννης) αφηγείται την ιστορία ενός κοριτσιού καλόκαρδου και ευγενικού, που το

έλεγαν Μηλιά. Όλος ο κόσμος στο μικρό χωριό την αγαπούσε. Κι όχι µόνο οι άνθρωποι, µα και οι γάτες και οι σκύλοι και όλα τα πτηνά του ουρανού. Όταν η Μηλιά αποφασίζει να πάει στη μεγάλη πόλη για να βρει την τύχη της, ένα σμάρι πουλιών τη βοηθάει να φτάσει στο παλάτι και να λάβει μέρος στον διαγωνισμό που έχει προκηρύξει ο βασιλιάς. Μάγοι, φιλόσοφοι, επιστήμονες, όλοι θα είναι εκεί! Άραγε, θα καταφέρει η Μηλιά να κάνει τον αγέλαστο βασιλιά να… χαμογελάσει και να κερδίσει την καρδιά του; Κάθε παιδί είναι μοναδικό. Με το βιβλίο «Οι μικροί μου κόσμοι», των Géraldine Collet και Sébastien Chebret (Εκδόσεις Φουρφούρι) ανακαλύπτουμε με τον πιο απλό τρόπο πως το καθένα έχει κι ένα δικό του, μοναδικό μικρό κόσμο! Κι ακριβώς επειδή κάθε παιδί είναι ξεχωριστό, νιώθει την ανάγκη να δημιουργήσει ένα δικό του, εξίσου ξεχωριστό, μικρό κόσμο. Το υπέροχο αυτό βιβλίο ενθαρρύνει τα παιδιά στο να βρουν τρόπους να ενισχύσουν την ατομικότητα και την ταυτότητά τους, αλλά και τα βοηθάει να χτίσουν την ενσυναίσθησή τους -όπου κι αν βρίσκονται. Ένα βράδυ, ο Σέλτον κρυφάκουσε τους γονείς του να λένε πως θα χωρίσουν. Από τότε η συμπεριφορά του άλλαξε. Ευτυχώς, αποφάσισε να μιλήσει στον Σάμι, τον πιο καλό του φίλο, κι εκείνος τον βοήθησε να δει τη θετική πλευρά της νέας του ζωής. Μέσα από την κουβέντα τους, ο Σέλτον κατάφερε να εκφράσει όλα τα συναισθήματα που έκρυβε μέσα του και να νιώσει καλύτερα. «Ο Σέλτον ανησυχεί», της Μαρίας Κωνσταντινοπούλου (Εκδόσεις Κίτρινο Πατίνι, εικονογράφηση

Τέσσερις υπέροχες ιστορίες για τα

ΣΠΟΥΔΑΙΑ, ΜΕΓΑΛΑ, ΔΥΝΑΤΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ των παιδιών από τον Τομ Πέρσιβαλ! Ν ΕΟ


52 Δημήτρης Καραντινόπουλος) είναι μια ιστορία που σκοπό έχει να βοηθήσει τα παιδιά να κατανοήσουν πως ο χωρισμός ενός ζευγαριού δεν είναι δική τους ευθύνη και πως η απόφαση των γονιών τους δεν σχετίζεται με κάτι που έκαναν τα ίδια. Τους δείχνει, επίσης, πόσο ανακουφιστικό είναι να μοιράζονται τα συναισθήματά τους, αλλά και πώς να διαχειριστούν τη νέα πραγματικότητα και να αναζητήσουν τα όμορφα πράγματα που θα συναντήσουν στη ζωή τους. Γιατί ουρλιάζουν οι λύκοι όταν έχει φεγγάρι; Γελούν οι ύαινες; Σε ποιο ζώο ανήκει αυτή η πατημασιά; Οι απαντήσεις σε αυτά και σε δεκάδες άλλα ερωτήματα βρίσκονται στο «Μεγάλο Βιβλίο των Θηρίων», του Γιούβαλ Ζόμερ (Εκδόσεις Κλειδάριθμος, μετάφραση Ηλιάνα Αγγελή), που μας συστήνει όλα τα τρομακτικά, μαλλιαρά, άγρια και θαυμαστά θηρία του κόσμου, το πώς τρώνε, το πώς κυνηγούν και το πώς επιβιώνουν. Μια διασκεδαστική εγκυκλοπαίδεια θηρίων με καταπληκτική εικονογράφηση που θα συναρπάσει τα παιδιά και ανήκει στη σειρά «Μεγάλα Βιβλία», που έχει μεταφραστεί σε 25 γλώσσες. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο συγγραφέας την εμπνεύστηκε κατά τη διάρκεια μιας βόλτας του σε ζωολογικό κήπο. Προτείνουμε μαζί και «Το μεγάλο βιβλίων των θηρίων με αυτοκόλλητα», ένα διασκεδαστικό βιβλίο δραστηριοτήτων στο οποίο υπάρχουν περισσότερα αυτοκόλλητα κι από... τα αγκάθια ενός ακανθόχοιρου, για άπειρες ώρες απασχόλησης. Οικογένεια είναι… μια αγκαλιά όπου το παιδί μεγαλώνει με αγάπη και ασφάλεια. Οικογένεια είναι… να ζει με ευτυχισμένους ανθρώπους. Οικογένεια είναι… άνθρωποι που φροντίζουν ο ένας τον άλλον. Μια κόκκινη κλωστή συνδέει όλα τα παιδιά του κόσμου, στέλνοντας ένα και μοναδικό μήνυμα: Κανένα παιδί δεν πρέπει να βιώνει περιθωριοποίηση, απόρριψη, εκφοβισμό, επειδή η οικογένειά του πιθανόν δεν μοιάζει με τις οικογένειες των υπόλοιπων παιδιών. Στο νέο της βιβλίο «Οικογένεια είναι...» (Εκδόσεις Διόπτρα, εικονογράφηση Κώστας Θεοχάρης), η Κατρίνα Τσάνταλη παρουσιάζει διάφορα είδη σύγχρονων οικογενειών και δίνει ένα σπουδαίο μήνυμα κατά του ρατσισμού, υπερασπιζόμενη τη διαφορετικότητα και γκρεμίζοντας στερεότυπα. «Κύπρος – από τον μύθο ως σήμερα» είναι ο νέος τίτλος που προστίθεται στη σειρά του Φίλιππου Μανδηλαρά «Η ΠΡΩΤΗ ΜΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑ» (Εκδόσεις Παπαδόπουλος), που φέρνει με απλό και κατανοητό τρόπο τα παιδιά σε πρώτη επαφή με την ιστορία. Ο βραβευμένος συγγραφέας, με το μοναδικό ταλέντο να παρουσιάζει σε λίγα στιχάκια σημαντικά γεγονότα, συμπυκνώνει τον κυπριακό πολιτισμό και την πολυτάραχη ιστορία αιώνων. Μέσα από την πολύχρωμη εικονογράφηση της Ναταλίας Καπατσούλια ζωντανεύουν εικόνες, πρόσωπα και στιγμές του πολύπαθου νησιού από την αρχαία εποχή έως σήμερα. Σε αυτό το ταξίδι, συναντάμε τη θεά Αφροδίτη, τον Πυγμαλίωνα, τον Μακάριο, αλλά και τους περισσότερους κατακτητές της Κύπρου, Αιγύπτιους, Πέρσες, Άγγλους και Τούρκους. Ταυτόχρονα, παρουσιάζεται η άρρηκτη σχέση της Κύπρου με την Ελλάδα. Η Άρα αγαπάει τους μεγάλους αριθμούς. Θέλει να προγραμματίσει το ρομπότ της για να μετρήσει όλα τα άστρα, αλλά δεν ξέρει πώς να το κάνει. Έτσι, επισκέπτεται το Innovation Plex της Google για να ζητήσει συμβουλές από τέσσερις γυναίκες μηχανικούς, πρωτοπόρους στην τεχνολογία. Μαζί με τις νέες φίλες της, η Άρα ανακαλύπτει έναν αλγόριθμο της επιτυχίας που μπορεί να λύσει μεγάλα προβλήματα και να έχει πλάκα. H «Άρα, η μηχανικός των άστρων» (Εκδόσεις Κλειδάριθμος) είναι ένα ξεχωριστό STEM βιβλίο από τη μηχανικό της Google Komal Singh, που μας βοηθά να κατανοήσουμε την επιστήμη των υπολογιστών με τρόπο συμπεριληπτικό, μέσα από πραγματικά παραδείγματα. Η Άρα είναι ένα κορίτσι που διεκδικεί με τόλμη, θάρρος και αποφασιστικότητα, ενώ η ιστορία της προσφέρει πλούτο πληροφοριών και γνώσεων με διασκεδαστικό τρόπο σε κάθε αναγνώστη. Στη σειρά της Ελένης Κατσαμά και των Εκδόσεων Πατάκη «Οι Μεγάλοι όταν ήταν Μικροί» συναντάμε τους σπουδαιότερους συγγραφείς της παγκόσμιας λογοτεχνίας όταν ήταν παιδιά, σε

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

21.10.2020

μια αφήγηση σαν παραμύθι. Στο βιβλίο «Εξυπερύ, ο πρίγκιπας που δε μεγάλωσε» μαθαίνουμε την περιπετειώδη ζωή του Γάλλου συγγραφέα και αεροπόρου από τότε που, παιδί ακόµα, προσπαθούσε να φτιάξει ένα ιπτάµενο ποδήλατο µέχρι τις πρώτες µυστικές αποδράσεις του µε αεροπλάνο, και από τις πτήσεις µε το «Ταχυδροµείο του Νότου» ως τα µαγευτικά ταξίδια στα σύννεφα, πάνω από τα καραβάνια της ερήµου και τους έφιππους Ινδιάνους. Σε αυτό το συναρπαστικό και ανατρεπτικό ταξίδι, συνταξιδιώτες του είναι οι αγαπηµένοι του φίλοι, ο Μικρός Πρίγκιπας, η αλεπού, το κόκκινο τριαντάφυλλο. Η εικονογράφηση είναι του Βασίλη Σελιμά. Όλα ξεκίνησαν όταν ο μικρός πρωταγωνιστής του βιβλίου «Η ιστορία του λάθους μου» έπεσε από το σκέιτμπορντ την ώρα του διαγωνισμού. Τότε εμφανίστηκε μπροστά του: «Είμαι το Λάθος και είμαι δικό σου», του είπε, και όσο κι αν το αγόρι προσπάθησε να το διώξει, το Λάθος δεν έδειξε να καταλαβαίνει και το ακολουθούσε όπου κι αν πήγαινε. Και μάλιστα... μεγάλωνε. Τι κάνεις σε μια τέτοια περίπτωση; Το αποφεύγεις; Το κρύβεις; Το κουβαλάς; Το βιβλίο της Μαρίας Λοϊζίδου (Εκδόσεις Ψυχογιός, εικονογράφηση Σάντρα Ελευθερίου) εξηγεί στα παιδιά από 6 ετών πώς ένα λάθος μπορεί να γίνει η δύναμή τους, αρκεί να το αποδεχτούν και να μάθουν από αυτό. Η Σούλα δεν είναι μια πλαστική σακούλα σαν όλες τις άλλες… Σκέφτεται, μιλάει, αισθάνεται και ζει απίστευτες περιπέτειες, ενώ περιπλανιέται σε στεριά και θάλασσα. Συναντά φίλους της ναυαγούς, τη λεμονόκουπα και το μπουκαλάκι, αλλά και ζώα, ψάρια και πουλιά που προσπαθούν μάταια να την αποφύγουν. Γιατί άραγε βρέθηκε να τριγυρίζει στο λάθος μέρος; Μήπως ανήκει κάπου αλλού; «Οι περιπέτειες μιας σακούλας» (Εκδόσεις Κλειδάριθμος), της Χριστίνας Κασιντή, είναι μια ιστορία που δείχνει με ευφάνταστο τρόπο την αλόγιστη χρήση του πλαστικού και την αξία της ανακύκλωσης. Με όμορφη εικονογράφηση από τη Ράνια Μακρυγιάννη και χιουμοριστική προσέγγιση, οι μικροί αναγνώστες μαθαίνουν πώς προστατεύουμε το περιβάλλον. «Το μεγάλο βιβλίο των Δράκων» της Φεντερίκα Μαγκρίν (Εκδόσεις Κόκκινη Κλωστή Δεμένη, μετάφραση Εύη Γεροκώστα) είναι ένας ευφάνταστος και διασκεδαστικός οδηγός για δράκους –τους διαφορετικούς τύπους, την προέλευσή τους, τον τρόπο φροντίδας τους και πολλά άλλα– ιδανικός για όσους θέλουν να υιοθετήσουν έναν δράκο ή θέλουν απλώς να ρίξουν μια πιο προσεκτική ματιά στον κόσμο αυτών των φανταστικών πλασμάτων, που δεν είναι πάντα τα τρομερά τέρατα που συχνά περιγράφονται. Η συγγραφέας, με χιούμορ και μεθοδικότητα, ερευνά και παραθέτει όλα τα σχετικά με τους δράκους πεδία, ισορροπώντας ανάμεσα στο μύθο και στη φαντασία. Η εικονογράφηση της Άννα Λανγκ κυλά αβίαστα και τολμηρά, πλημμυρίζοντας της σελίδες χρώμα και κίνηση. Ο Ασίντ είναι ένα παιδί πρόσφυγας. Όταν ξεσπάει πόλεμος στην πατρίδα του, αρχίζει να φοβάται κι ας είναι ατρόμητος (Ασίντ σημαίνει λιοντάρι). Μια νύχτα, φεύγει ολομόναχος και η βάρκα που τον μεταφέρει τον αφήνει σ’ ένα νησί. Θα βρεθεί σε μια ακτή με μόνη συντροφιά του ένα κόκκινο κουμπί με δυο τρύπες που γίνεται φίλος του, παιχνίδι, παρέα του και μεταμορφώνεται κάθε φορά σε ό,τι του λείπει, ό,τι αγαπά, ό,τι χρειάζεται. Εκεί έρχεται συχνά κι ένα θαλασσοπούλι κατάμαυρο, με ράμφος παράξενο και μακρύ, ο Αριστοτέλης ο θαλασσοκόρακας. Ώσπου ξαφνικά, ένα πρωί ο Ασίντ χάνει το κουμπί του. Η ιστορία της Ελένης Μπετεινάκη «Με ένα κόκκινο κουμπί» (Εκδόσεις Κλειδάριθμος, εικονογράφηση Νικόλας Ανδρικόπουλος) ευαισθητοποιεί τα παιδιά στο προσφυγικό θέμα. Επίσης, τα βοηθάει να ξεχωρίσουν και να καταλάβουν έννοιες όπως πόλεμος, μετανάστης, πρόσφυγας, να νιώσουν και να αντιληφθούν πως όλα τα πλάσματα της γης χρειάζονται αγάπη, φροντίδα, οικογένεια και φίλους. Μπορείτε να φανταστείτε ένα βιβλίο όπου τα μαθηματικά γίνονται παιχνίδι και για να λύσετε τα προβλήματα πρέπει να γίνετε ντετέκτιβ; Γνωρίστε τη νέα σειρά «Μαθηματικά Μυστήρια» (Εκδόσεις Παπαδόπουλος). Σε κάθε βιβλίο οι μαθητές-αναγνώστες


53

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

21.10.2020

ακολουθούν τους ήρωες του βιβλίου –τον Ιάσονα και τη Σοφία– στις περιπέτειές τους και επιλύουν μαζί τα μυστήρια που συναντούν, κάνοντας παράλληλα μία ουσιαστική και διασκεδαστική επανάληψη. Τα τρία βιβλία, για τις τρεις πρώτες τάξεις του δημοτικού, ακολουθούν τη σχολική ύλη, ενώ παράλληλα αποτελούν μια διαθεματική προσέγγιση που ενισχύει τη λογική, τη φαντασία και την ενσυναίσθηση μέσα από γρίφους και πρωτότυπες ασκήσεις. Οι συγγραφείς Γιάννης Ζαχαρόπουλος και Βίκυ Ζωγοπούλου, με πολυετή εμπειρία στο χώρο της εκπαίδευσης, δημιούργησαν μια πρωτότυπη σειρά ξεχωριστών εκπαιδευτικών βιβλίων και μας προσκαλούν να ανακαλύψουμε τον συναρπαστικό κόσμο των μαθηματικών. Και μετά την ανάγνωση; Μυστήρια πράγματα, όλα τα παιδιά θα λατρεύουν τα μαθηματικά! Ο έκτος τίτλος της σειράς Μικρά Μεγάλα Κλασικά έφτασε από τις Εκδόσεις Παπαδόπουλος. «Η μαύρη καλλονή ή ένα βιβλίο γραμμένο στη γλώσσα των αλόγων» είναι γραμμένο από ένα άλογο. Αλήθεια. Την εποχή που γράφτηκε, τα άλογα ήταν ακόμη το πιο σπουδαίο και πολλές φορές το μόνο μέσο που είχαν οι άνθρωποι. Σε πόλεις και χωριά, εκείνα μετέφεραν ταξιδιώτες και εμπορεύματα, τραβούσαν τα κάρα και τις άμαξες και βοηθούσαν στις δουλειές και τις μετακινήσεις. Μην ανησυχείτε, θα καταλάβετε όλα όσα έχει να σας αφηγηθεί. Γιατί η συγγραφέας Άννα Σιούελ το μετέφρασε από τα… αλογικά στη γλώσσα τη δική μας. Και γιατί ο Αντώνης Παπαθεοδούλου και η Ίρις Σαμαρτζή το πήραν και το διασκεύασαν σε ένα μαγευτικά εικονογραφημένο απολαυστικό παραμύθι -ύμνο στη φιλία, την αγάπη και την αυτοθυσία. Η Νενέ, μια πανέξυπνη χήνα, γεωλόγος στο επάγγελμα, ταξιδεύει από τη Χαβάη στη Σαντορίνη για να μελετήσει το έδαφος του ηφαιστειογενούς νησιού. Στη ρεσεψιόν του ξενοδοχείου την περιμένει ο γαϊδαράκος Γιακουμής, που αναλαμβάνει να τη βοηθήσει στις μετακινήσεις της όσο καιρό θα είναι στο νησί. Κοντά της μαθαίνει ένα σωρό καινούργια πράγματα και μια υπέροχη φιλία γεννιέται μεταξύ τους. «H Νενέ στη Σαντορίνη» της Εύας Κασιάρου (Κόκκινη Κλωστή Δεμένη) είναι ένα εικονογραφημένο βιβλίο που συνδυάζει γνώσεις και μυθοπλασία. Μέσα από την ιστορία, δύσκολες έννοιες και λέξεις (μάγμα, μανδύας, λάβα κ.λπ.) γίνονται εύκολα κατανοητές με την βοήθεια της εικονογράφησης, αλλά και χάρη σε έξυπνες παρομοιώσεις και μεταφορές. Η εικονογράφηση της Martina Peluso, με χρώματα διάφανα και καθαρές γραμμές, μας μεταφέρει λίγο από το φως της Σαντορίνης! Δυο νέοι τίτλοι στην αγαπημένη σειρά των απανταχού ποδοσφαιρόφιλων «Μικροί Κεραυνοί», της Frauke Nahrgang (Εκδόσεις Διόπτρα). «Το Κύπελλο είναι δικό μας!» Οι Πρασινόλευκοι διοργανώνουν τουρνουά στην έδρα τους και

είναι ευκαιρία για τον Φιν και τους Μικρούς Κεραυνούς να κατατροπώσουν επιτέλους τους αιώνιους εχθρούς τους. Αλλά φαίνεται πως δεν είναι οι μόνοι που έχουν τέτοιες βλέψεις, διότι οι φίλοι μας βλέπουν κάποιον να… σαμποτάρει τα παπούτσια του φαντασμένου επιθετικού των Πρασινόλευκων. Τι θα αποδειχθεί πιο σημαντικό; Το ευ αγωνίζεσθαι ή η βέβαιη ήττα των αντιπάλων τους; Όταν μια ομάδα αντιμετωπίζει πρόβλημα με την άμυνα, δεν μπορεί να νικήσει όσο καλή κι αν είναι. Στη «Δυνατή Άμυνα», ο επιθετικός Φιν αναγκάζεται να παίξει αμυντικός για να βοηθήσει την κατάσταση, αλλά αυτό δεν είναι αρκετό. Οι Μικροί Κεραυνοί χρειάζονται επειγόντως ενισχύσεις! Για καλή τους τύχη, ο Γκρέγκορ, που δεν έχει ιδέα από ποδόσφαιρο, γνωρίζει έναν εξαιρετικό αμυντικό που μόλις μετακόμισε στην πόλη τους… Στη στήλη αυτή προτείνουμε συνήθως νέες κυκλοφορίες. Όμως, μια και φτάνει το Χάλογουιν, που κάθε χρόνο κερδίζει όλο και περισσότερους φανατικούς και στη χώρα μας, θυμίζουμε την αγαπημένη σειρά βιβλίων της Μπάρμπαρα Καντίνι με πρωταγωνίστρια τη Μορτίνα, που κυκλοφορεί από τα Ελληνικά Γράμματα. Η Μορτίνα δεν είναι ένα συνηθισμένο παιδί. Είναι ένα κοριτσάκι ζόμπι, με χλομό δέρμα, μάτια ολοστρόγγυλα σαν μπαλάκια, που είναι πάντα γουρλωμένα και έχουν έντονες μοβ σκιές γύρω γύρω. Ζει στην Ξεπεσμένη Έπαυλη μαζί με τη θεία Εκλιπούσα και τον πιστό της φίλο, τον Μύθο, έναν αλμπίνο σκύλο. Η Μορτίνα, όμως, δεν νιώθει διαφορετική. Θα ήθελε να μπορεί να παίζει και να διασκεδάζει με τα άλλα παιδιά της ηλικίας της, αλλά της έχουν απαγορεύσει να εμφανίζεται μπροστά τους, γιατί μπορεί να τα τρομοκρατήσει. Η ίδια θέλει να πλησιάσει τα παιδιά, μα δεν ξέρει πώς. Ώσπου μια μέρα εμφανίζεται η ιδανική ευκαιρία: το Χάλογουιν! Τι συμβαίνει, όμως, όταν τα παιδιά ανακαλύψουν ότι η Μορτίνα δεν είναι μεταμφιεσμένη; Η «Μορτίνα. Μια ιστορία για να πεθάνεις από τα γέλια» είναι ένα ευαίσθητο βιβλίο για τη διαφορετικότητα και συγχρόνως πολύ διασκεδαστικό, με πρωτότυπη και ατμοσφαιρική εικονογράφηση από την ίδια τη συγγραφέα. Διαβάστε ακόμα το ξεκαρδιστικό «Μορτίνα και ο φίλος φάντασμα», όπου η πρωταγωνίστριά μας γίνεται φίλη με ένα μυστηριώδες παιδί φάντασμα, το μυστηριώδες «Μορτίνα και ο ξινός ξάδελφος», όπου χάνεται από προσώπου γης η θεία Εκλιπούσα, εξαφάνιση στην οποία παίζει ρόλο ο ξάδελφος Διλβέρτος και μια αφρόντιστη περικοκλάδα, και τις ταξιδιάρικες «Διακοπές στη λίμνη μυστήριο», στην Αριστοκρατική Έπαυλη της Θείας Μέγαιρας και του Διλβέρτου, μαζί με όλη την οικογένεια της Μορτίνας. Ο Ντέµης έχει σοβαρό πρόβλημα µε τον ύπνο· ποτέ δεν καταφέρνει να ξυπνήσει στην ώρα του για το σχολείο. Ποια

Μικρός οδηγός βιβλίων

Το μεγάλο Πιτς Πάρτι

Σταυρούλα Παγώνα

Ευτυχία Γιαννάκη

Εικονογράφηση: Ντανιέλα Σταματιάδη

Εικονογράφηση: Σοφία Τουλιάτου

Τι μπορείς να κάνεις με ένα βιβλίο;

Η τρίτη παιδική ιστορία μυστηρίου από

Ελάτε να ανακαλύψουμε τα βιβλία

τη σειρά της βραβευμένης συγγραφέα,

όπως δεν τα είχαμε φανταστεί μέχρι

με ήρωες τους Πιτσιμπουίνους και

σήμερα! Ένα παιδικό βιβλίο που

κεντρικό χαρακτήρα, σε ρόλο ντετέκτιβ,

διαβάζεται και παίζεται.

τον Μικρό Μπλε.

3+

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΙΚΑΡΟΣ | Βουλής 4, Σύνταγμα | T 210 3225152 | www.ikarosbooks.gr

3+


21.10.2020

είναι τα «Μάγια Χουζούρια» που τον μαγνητίζουν στο κρεβάτι του και δε λέει να σηκωθεί; Η μαμά προσπαθεί να βρει την αιτία, μέχρι που συνειδητοποιεί ότι το πρόγραμμα του παιδιού της είναι τόσο φορτωμένο που καταλήγει να είναι εξοντωτικό. Θα μπορέσει µία ελεύθερη μέρα µε τη γιαγιά στο πάρκο να αλλάξει τον τρόπο που ο Ντέµης και η οικογένειά του βάζουν προτεραιότητες και οργανώνουν τον χρόνο τους; Η απάντηση στο εξαιρετικό βιβλίο του Κώστα Χαραλά, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο σε εικονογράφηση Πέτρου Μπουλούμπαση και έρχεται να… αφυπνίσει τα παιδιά να υψώσουν τη φωνή τους στους υπερβολικούς γονείς τους, αλλά και να συνεφέρει τους δεύτερους που ξεχνούν τι θα πει παιδικότητα και ελεύθερος χρόνος.

SOS! Η Τζουν χωρίζεται από την υπόλοιπη παρέα! Πώς θα γυρίσει πίσω; Αναπάντεχοι σύντροφοι, εξωφρενικά τέρατα, κρίσιμες πληροφορίες, όλα θα τα βρει μπροστά της η Τζουν στη θεότρελη πορεία της προς το σπίτι!

ΔΙΑΒΑΣΕ ΟΛΑ ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΜΕΝΗΣ ΣΕΙΡΑΣ...

...ΓΙΑ ΤΕΡΑΤΏΔΗ ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ!

Ο ερχομός του Αργύριου Νατ δημιουργεί αναστάτωση στο δάσος και νέους μπελάδες στον δήμαρχο Αλκιβιάδη Λουπ. Γιατί σχεδόν όλα τα ζώα φόρεσαν ξαφνικά πανομοιότυπα καπέλα και γυαλιά ενώ κάποια από αυτά έβαψαν το τρίχωμά τους μπλε; Ο δήμαρχος πρέπει να αναλάβει πάλι δράση. Μια διασκεδαστική ιστορία που αποτυπώνει την καθημερινή ζωή των παιδιών και στοχεύει στην τόνωση της αυτογνωσίας και στην αποφυγή του μιμητισμού. «Ο ξεχωριστός Αργύριος Νατ» είναι το τελευταίο παιδικό βιβλίο της αείμνηστης συγγραφέα και εκπαιδευτικού Γιώτας Φώτου (Εκδόσεις Ψυχογιός, εικονογράφηση Ναταλία Καπατσούλια) και μιλά στα παιδιά για τη διαφορετικότητα και τη μοναδικότητα, με ήρωες την ίδια παρέα που γνωρίσαμε στο «Χαμένο χαμόγελο της Καλλιόπης Φοξ».

Tα βιβλία που θέλεις

M

Y

Όταν ξεκινάς το ταξίδι σου για να βελτιώσεις τον τρόπο ζωής στον πλανήτη, μη φοβάσαι ότι θα αποτύχεις. Το σημαντικό είναι να προσπαθείς να κάνεις πράξη τον σκοπό σου. Ο ακτιβισμός για το περιβάλλον, οι πορείες για τον ρατσισμό, οι ενέργειες κατά του μπούλινγκ, η προστασία της άγριας ζωής είναι θέματα που απασχολούν καθημερινά όλα τα παιδιά της Γης. Από σήμερα, μπορείς να φανταστείς τον εαυτό σου μέλος μιας κοινωνίας όπου υπάρχει ισότητα και δικαιοσύνη. Αποτελείς μέρος μιας γενιάς με τη δύναμη να αλλάξει τα πράγματα. Η φωνή σου μετράει και μπορείς να φτιάξεις ένα καλύτερο μέλλον! «Πώς θα φτιάξουμε έναν καλύτερο κόσμο», της Kelly Swift (Εκδόσεις Διόπτρα): Ένα βιβλίο γνώσεων που αφορά όλα τα παιδιά που θέλουν να φτιάξουν έναν καλύτερο κόσμο! Αυτή θα ήταν μια αλλιώτικη παρτίδα σκάκι για τη Ρεγγίνα. Γιατί δε θα είχε να αντιμετωπίσει έναν κοινό αντίπαλο, μα τους ίδιους τους φόβους της. Με βοηθό τον καλό στρατιώτη Σβεν, η Ρεγγίνα θα ζήσει ένα όνειρο σε έναν αλλιώτικο κόσμο και θα γνωρίσει τι θα πει πίστη, αισιοδοξία, ελπίδα, υπομονή, αυτοσυγκέντρωση. Θα καταφέρει άραγε να νικήσει και να βγει πιο δυνατή; «Η βασίλισσα και ο στρατιώτης», του εκπαιδευτικού Γιώργου Κατσέλη (Εκδόσεις Ψυχογιός, εικονογράφηση Αιμιλία Κονταίου), είναι ένα παραμύθι ενσυναίσθησης, βγαλμένο από τον μαγικό κόσμο του σκακιού, με φόβους, ήττες, σκιές, μα και απρόσμενες ανατροπές, νίκες και διεκδικήσεις, μια πορεία αυτογνωσίας και κοινωνικοποίησης για τη μικρή ηρωίδα. Το βιβλίο συμπληρώνουν φιλαναγνωστικές δραστηριότητες. Όλοι κάποια στιγμή έχουν μια καταπληκτική, υπέροχη, φανταστική ιδέα! Μέχρι που κάποια στιγμή αρχίζουν να αναρωτιούνται αν είναι πράγματι μια ιδέα τρομερή ή είναι μια χαζομάρα και μισή… Το ίδιο συμβαίνει και με τον Νικόλα, που για πρώτη φορά ελπίζει να μην του γράψει όπως πάντα η δασκάλα στην έκθεσή του «Μπορείς να προσπαθήσεις περισσότερο». Ο Δημήτρης Μπογδάνος γράφει και η Ρένια Μεταλληνού εικονογραφεί το «Μια χαζομάρα και μισή» (Εκδόσεις Μεταίχμιο), μια σκανταλιάρικη ιστορία για όλα εκείνα τα άτακτα παιδιά, που χρειάζονται μια δόση ενθάρρυνσης για να ανοίξουν τελικά τα φτερά τους.

metaixmio.gr

C

CM

MY

CY

CMY

K


ής Πολυτοεσλη έκδ ) με p (pop -u ενα μ ύ ο ιν κ μ έρη

Μπορείς να διαβάζεις την κάθε ιστορία που εμφανίζεται στο timeline σου ή να διαβάσεις τη μεγάλη ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης, όπως την είδε και την περιέγραψε η Σοφία Ζαραμπούκα!

Η δύναμη της εικόνας είναι μαγική. Αλλά όταν χρησιμοποιείς την αφή σου και βλέπεις να ζωντανεύουν οι εικόνες του Μικρού Πρίγκιπα μπροστά σου, τότε η αίσθηση είναι αξεπέραστη.

Άφησε για λίγο στην άκρη την οθόνη του κινητού σου και ταξίδεψε με τα μάτια σου στις χάρτινες σελίδες των πιο ξεχωριστών μας βιβλίων για την ιστορία, τον κόσμο, τα όνειρα και τη ζωή…

ΕΙ Μ ΑΣΤΕ ΤΑ Β Ι ΒΛ Ι Α

β ι βλ ία γ ι α όλ η τ ην ο ι κογέ νε ι α

Μπορείς να έχεις του κόσμου τα likes στη σελίδα σου ή τον κόσμο ολόκληρο μέσα από τις σελίδες αυτού του βιβλίου!

Μπορείς να αφήσεις το τάμπλετ στους μεγάλους κι εσύ να κάνεις παρέα με τους σπουδαιότερους συγγραφείς της παγκόσµιας λογοτεχνίας όταν ήταν παιδιά! Σε αυτό το βιβλίο της σειράς «Οι Μεγάλοι όταν ήταν Μικροί» η ζωή του συγγραφέα που έγραψε τον «Μικρό Πρίγκιπα» θα σου φανεί πιο συναρπαστική κι από videogame!


1 ΠΑΙΔΙ Κ Α

ΒΙ ΒΛΙ Α

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

21.10.2020

Οι περιπέτειες των τρελών Youtubers, των ηρώων της Nuria Aparicio (Εκδόσεις Διόπτρα) συνεχίζονται. Στο τρίτο βιβλίο της σειράς «3 Τρελοί YouTubers» με τίτλο «Το ρολόι χωρίς χρόνο», οι πρωταγωνιστές ταξιδεύουν στην ιστορία και την κάνουν άνω κάτω. Χάρη σε ένα ρολόι χωρίς χρόνο, βρίσκονται στην Αρχαία Αίγυπτο, στον Μεσαίωνα και στο… μέλλον! Στο τέταρτο βιβλίο, με τίτλο «Το αίνιγμα του πίνακα», οι YouTubers, που δεν έχουν ιδέα από ζωγραφική, αναγκάζονται, εξαιτίας ενός διαγωνίσματος, να ταξιδέψουν στο 1515 για να πείσουν τον Λεονάρντο ντα Βίντσι να αλλάξει τον πιο διάσημο πίνακά του. Από τον Τζεφ Κίνι και τον κόσμο του «Ημερολογίου ενός Σπασίκλα» έρχεται «Η απίστευτα καλή περιπέτεια του Ράουλι Τζέφερσον», μια περιπέτεια επικών διαστάσεων που θα αγαπηθεί από τους φαν του Σπασίκλα και όχι μόνο. Οι αναγνώστες μπαίνουν στην παρέα του Ρόλαντ και του καλύτερού του φίλου, του Γκαργκ του Βάρβαρου, που αφήνουν την ασφάλεια του μικρού τους χωριού και ξεκινούν μια εκστρατεία για να σώσουν τη μαμά του Ρόλαντ από τον Λευκό Μάγο. Θα τα καταφέρουν άραγε οι ήρωές μας; Η απάντηση στη δεύτερη αυτόνομη ιστορία του Ράουλι, που βέβαια γράφτηκε με τη βοήθεια του Γκρεγκ Χέφλι. «ΤΟ ΚΑΤΙ». Μια απολαυστικά παλαβή, απολύτως σουρεαλιστική, εξωφρενικά εξωπραγματική ιστορία για δύο εντελώς αγαθούς γονείς και την εντελώς φρικτή κόρη τους, τη Μυρτώ, που τα είχε όλα, αλλά ήθελε ακόμα περισσότερα, ήθελε ακόμα ένα «ΚΑΤΙ» – και βέβαια για τον εκρηκτικό ερχομό του ΚΑΤΙ! Από τον Νο 1 ευπώλητο και πολυαγαπημένο συγγραφέα Ντέιβιντ Ουάλιαμς. Κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Ψυχογιός, σε εικονογράφηση Τόνι Ρος και μετάφραση Πετρούλας Γαβριηλίδου και διαβάζεται απνευστί από κάθε αναγνώστη ή αναγνώστρια από 9 ετών.

kokkiniklostibooks.gr Τηλ: 2610 226453 Email: info@kokkiniklostibooks.gr Facebook: Κόκκινη Κλωστή Δεμένη Μαιζώνος 20-22, 262 23 Πάτρα Οι εικόνες είναι από το βιβλίο Σπόρος είναι το όνομά μου του Βαγγέλη Ηλιόπουλου

Στο δεύτερο βιβλίο της σειράς «Οι Μεγάλοι... μικροί», μετά τους «Αγωνιστές του 1821», η Αγγελική Δαρλάση μάς συστήνει αγαπημένους καλλιτέχνες στην παιδική τους ηλικία, αφηγούμενη ιστορίες για εκείνους τους Μεγάλους που ως μικροί αντιμετώπισαν κάποια μικρή ή μεγαλύτερη δυσκολία που πιθανότατα έπαιξε τον δικό της ρόλο στη διαμόρφωση της προσωπικότητάς τους και στην πορεία της ζωής τους. Ποιο είναι το «πετρωμένο» του Γιαννούλη (Χαλεπά) και γιατί οι γονείς του εναντιώνονται σ’ αυτό; Πώς η προφητεία μιας τσιγγάνας και μια άρια επηρεάζουν τη μικρή Κατίνα (Παξινού), που όλοι τη θεωρούν ατίθαση; Τι ρόλο παίζει η μοναξιά στο να κάνει φίλους ο Κάρολος (Κουν), όταν πηγαίνει για πρώτη φορά σχολείο, και μάλιστα εσώκλειστος, στα δώδεκά του χρόνια; Γιατί ο Γιάννης (Τσαρούχης) δεν είναι καλός μαθητής και βαριέται τόσο τα μαθήματα; Μήπως είχε δίκιο εκείνη η δασκάλα που τον είχε πει καθυστερημένο; Γιατί η Βάσω (Κατράκη) δεν είναι καλό κορίτσι κι αποφασίζει να μη ζωγραφίσει κίτρινο τον ήλιο; Πόσο κινδυνεύει η Ζουζού (Νικολούδη) να την ξανακλείσουν στον «γυάλινο πύργο» της; Πώς μια εκδρομή στην Πάρνηθα κι ένα «μαγικό κουτί» θα επηρεάσουν την απόφαση του Κώστα (Μπαλάφα) να επιστρέψει στο χωριό του; Και τι είναι αυτό που στοιχειώνει τα βράδια του μικρού Θόδωρου (Αγγελόπουλου); Στο τέλος της κάθε ιστορίας οι αναγνώστες μαθαίνουν τι έγινε το παιδί που γνώρισαν όταν μεγάλωσε. «Οι Καλλιτέχνες» κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο σε εικονογράφηση της Σοφίας Παπαδοπούλου. Ο Φαίδωνας θέλει να γίνει ζωγράφος, σαν τον παππού του, όμως ο πατέρας του προσπαθεί να του κόψει τα φτερά, καθώς θέλει να τον δει γιατρό. Φυσικά, ο παππούς έχει άλλη γνώμη. Δεν υπάρχει κανένα εµπόδιο παρά µόνο ο ίδιος του ο εαυτός. Ο «Ζωγράφος μετ' εμποδίων» είναι το νέο προεφηβικό μυθιστόρημα της Βέρας Πρατικάκη (Εκδόσεις Ψυχογιός,


Γιατί αξίζει σε κάθε Παιδί!

Εκπαιδευτικά βιβλία

ellinoekdotiki

www.ellinoekdotiki.gr


58 εικονογράφηση Ρένια Μεταλληνού), γραμμένο με χιούμορ και ευαισθησία. Θέμα του; Οι καλές τέχνες και η αυτοεκτίμηση. Εν δυνάμει αναγνώστες του; Όλοι αυτοί που τολμούν να ονειρευτούν. Ο τέταρτος και ο πέμπτος τόμος της σειράς «Ποδοσφαιρόνια», του Ρομπέρτο Σαντιάγο κυκλοφόρησαν από τις Εκδόσεις Πατάκη, σε εικονογράφηση Ενρίκε Λορένθο και μετάφραση της ποιήτριας Αγαθής Δημητρούκα. Στο «Μυστήριο με το μάτι του γερακιού», τα Ποδοσφαιρόνια ονειρεύονται ξένοιαστες χριστουγεννιάτικες διακοπές. Ο διευθυντής του σχολείου τους, όμως, έχει άλλα σχέδια. Κάνοντας όλες τις συνεννοήσεις μυστικά, τους ανακοινώνει ότι συμφώνησε να διεξαχθεί στη Μικρή Σεβίλλη το πρώτο χριστουγεννιάτικο τουρνουά παιδικού ποδοσφαίρου με τις παγκοσμίου φήμης Ρεάλ, Ατλέτικο και Μπαρτσελόνα, και φυσικά, με τη δική τους, τη Σότο Άλτο, που την ξέρουν μόνο τα γύρω χωριά. Όλοι οι αγώνες θα παιχτούν κάτω από το άγρυπνο μάτι του γερακιού, ένα σύνολο από κάμερες που καταγράφουν τρισδιάστατα όλες τις φάσεις. Τα Ποδοσφαιρόνια έχουν άγχος! Αναγκάζονται να παίξουν στο τουρνουά χωρίς να προλαβαίνουν να προπονηθούν κι έχοντας χάσει στο πρωτάθλημα και τους εννιά μέχρι στιγμής αγώνες. Σ’ αυτή την αναμέτρηση με τα θηρία, ποια γεγονότα θα υπονομεύσουν το θάρρος τους; Θα καταφέρουν να λύσουν το μυστήριο που αναστατώνει όλη τη Μικρή Σεβίλλη; Και το τουρνουά, τελικά, ποια «ομαδάρα» θα το κερδίσει; Στο «Μυστήριο με την απίθανη κλοπή», τα Ποδοσφαιρόνια μένουν χωρίς προπονητή, αφού ο Φελίπε κι η Αλίσια εγκαταλείπουν τη Σότο Άλτο για την Ατλέτικο Μαδρίτης, και κινδυνεύουν να μείνουν και χωρίς ομάδα, καθώς το σχολείο τους αντιμετωπίζει οικονομικές δυσκολίες και η διεύθυνση αποφασίζει να περικόψει τις αθλητικές δραστηριότητες. Παράλληλα, όλο το χωριό ετοιμάζεται να ζήσει ιστορικές στιγμές. Θα φιλοξενήσει μια μεγάλη έκθεση: τους Θησαυρούς της Αρχαίας Αιγύπτου! Μούμιες, βασιλικά κοσμήματα, στέμματα και σκήπτρα των Φαραώ, κτερίσματα και ιερογλυφικά θα εκτεθούν στα σκοτεινά υπόγεια μιας μεγάλης εκκλησίας, ώστε οι επισκέπτες να έχουν την αίσθηση ότι μπαίνουν στον λαβύρινθο μιας πυραμίδας. Γίνονται τα εγκαίνια, μέσα σε πλήθος κόσμου και δημοσιογράφων, και την ώρα που τα Ποδοσφαιρόνια και η τάξη τους ξεναγούνται στην έκθεση συμβαίνει αυτό που κανείς δεν περίμενε με τόσα μέτρα ασφαλείας: διακοπή ρεύματος και κλοπή του πολυτιμότερου εκθέματος. Οι εννιά γνωστοί μας φίλοι, μαζί με την Γκρέτα, που γίνεται το δέκατο Ποδοσφαιρόνι, αναλαμβάνουν να εξιχνιάσουν το μυστήριο και να ξαναβρούν το μαγικό περιδέραιο. «Επανάσταση 1821», το ολοκαίνουργιο βιβλίο της σπουδαίας συγγραφέα και εικονογράφου Σοφίας Ζαραμπούκα (Εκδόσεις Πατάκη), που σταμάτησε, κοίταξε, αναγνώρισε και αποτύπωσε τα μέρη που δόθηκαν οι μάχες και γράφτηκε η ιστορία της νεότερης Ελλάδας. Στις σελίδες του θα βρείτε απλούς ανθρώπους, που ζούνε στα βουνά, στα χωριά, στα νησιά αυτού του τόπου, και άλλους, ξενιτεμένους, διανοούμενους, έμπορους, στρατιωτικούς, όσους όσοι, αιώνες τώρα, συνδέονται και αγωνίζονται, γιατί άλλο δεν έχουν στον νου τους παρά «ελευθερία και γλώσσα». Ξεχνάμε ότι μόνο 200 χρόνια μάς χωρίζουν από την επανάσταση του 1821. Ίσως γιατί προερχόμαστε από έναν πολιτισμό που μας κάνει να αισθανόμαστε ελεύθεροι ακόμα και όταν είμαστε πολιορκημένοι. Μια παρέα πέντε παιδιών ψάχνει ανάμεσα στα κυκλώπεια τείχη, σε αρχαία θέατρα και σε κάστρα και ζει μια διαφορετική περιπέτεια αναζητώντας έναν θησαυρό. Μήπως τελικά η Ιστορία είναι ο πολυτιμότερος θησαυρός και εξαρτάται αποκλειστικά από εμάς αν θα τον βρούμε; Στην

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

21.10.2020

αγαπημένη σειρά των παιδιών «Μυστική αποστολή», που επανακυκλοφορεί ανανεωμένη, προστίθεται «Ο θησαυρός του Κυβερνήτη», του Σπύρου Πετρουλάκη, με νέο εξώφυλλο, σε εικονογράφηση της Κριστίν Μενάρ. Μια νέα αποστολή στην ιστορική πόλη του Ναυπλίου περιμένει τα παιδιά να την εξιχνιάσουν. Από τα άτομα μέχρι τις κυψέλες των μελισσών και την κίνηση των πλανητών, τα πάντα γύρω μας σφύζουν από μαθηματικά. Πώς μπορεί λοιπόν αυτή η γλώσσα των αριθμών, συμβόλων και εξισώσεων να κάνει τα πάντα στο Σύμπαν μας να χτυπούν σαν αόρατο ρολόι; «Η γλώσσα του Σύμπαντος: Μια οπτική εξερεύνηση των μαθηματικών» (Εκδόσεις Παπαδόπουλος) είναι ένα μοναδικό βιβλίο γνώσεων, σχεδιασμένο για να παρουσιάζει τα μαθηματικά με έναν νέο, κατανοητό αλλά και εξαιρετικά ενδιαφέροντα τρόπο, ενώ διερευνά την ιστορία και την εφαρμογή αυτής της «γλώσσας του Σύμπαντος» στον φυσικό κόσμο. Μέσα από την αριστουργηματική εικονογράφηση του Ximo Abadía, ο αναγνώστης μπορεί να οπτικοποιήσει τα άτομα, να εξερευνήσει τη γεωμετρική πολυπλοκότητα των κυψελών και να αναρωτηθεί για την κίνηση των πλανητών. Παράλληλα, ο τρόπος γραφής του αναγνωρισμένου επιστήμονα και συγγραφέα Colin Stuart, που εξηγεί με απλά λόγια ακόμα και τις πιο σύνθετες έννοιες, σε συνδυασμό με την άψογη μετάφραση του Βαγγέλη Πρατικάκη, θα γοητεύσει μικρούς και μεγάλους. Μπείτε σε έναν σουρεαλιστικό κόσμο και φανταστείτε τις κοσμικές αποστάσεις, ανακαλύψτε τη γεωμετρία στη φύση και νιώστε δέος για τα θαύματα της τεχνολογίας σε αυτή την μοναδική εξερεύνηση του Σύμπαντος μέσα από τον κόσμο των μαθηματικών. «Τα χέρια της θεάς» (Εκδόσεις Πατάκη) είναι το νέο βιβλίο του Διονύση Λεϊμονή, με πρωταγωνιστές τα παιδιά της αγαπημένης παρέας που μπλέκουν ως συνήθως σε μια αρχαιολογική περιπέτεια. Η Αφροδίτη ξαφνιάζεται όταν οι γονείς της της ανακοινώνουν ότι µετακοµίζουν µόνιµα από την Αθήνα στο νησί του µπαµπά, στη Μήλο. Το καλοκαίρι είναι γεµάτο ετοιµασίες για τη µεγάλη αλλαγή και στα Κύθηρα, το αγαπηµένο της νησί όπου παλιότερα είχε αναζητήσει µε τους φίλους της το δέκατο έβδοµο κιβώτιο και το τέταρτο αλογάκι, φέτος θα πάει µόνο για λίγες µέρες. Τέλη Αυγούστου φτάνει στη Μήλο, γνωρίζει καλύτερα τον τόπο και πιάνει κουβέντα µε µια αλλιώτικη θεά, τη «µαµαζέλ Αφροντίτ», που έχει κατασκευαστεί φτυστή η θεά Αφροδίτη της Μήλου. Μια θεά χωρίς χέρια… Στο νησί, παλιοί και νέοι φίλοι φτιάχνουν µια µεγάλη οµάδα µε σκοπό να µάθουν το µυστικό που θα δώσει δύναµη στην «κουτσοχεριασµένη» θεά. Τι θα ψιθυρίσει στο κορίτσι το άγαλµα που ξαφνικά θα αποκτήσει θερµοκρασία ανθρώπου; Και, τελικά, θα µπορέσει η µικρή Αφροδίτη να αγαπήσει σαν δικό της το νησί µε τα χρωµατιστά βράχια, ζώντας µε τους «αθρώπους» που µιλούν µηλαίικα και δεν αλλάζουν το νησί τους µε κανένα; Και τώρα «Γυμνάσιουμ»! Ο Γιάννης έχει φέτος να μάθει πολλά. Πώς επιβιώνει κανείς στο νέο σχολείο; Τι σχέση έχουν τα μήλα με τον Αϊνστάιν; Ποια είναι η κυρία Ήβη; Πώς μπορεί κανείς να είναι παραξενομαγνήτης; Πώς λύνει κανείς γρίφους σαν «το μυστήριο της Λίτσας»; Πώς γίνεται μέλος μουσικού συγκροτήματος με όνομα Κίτρινα χαλιά (προσοχή, ο τόνος, παρακαλώ, στο τελευταίο α!); Τι δουλειά έχει ο Πικάσο με μια πίτσα, έναν Ψηλό και έναν Κοντό; Μα το κυριότερο, που θα μάθει στο Γυμνάσιουμ είναι πως πρέπει να είναι ο εαυτός του. Be you, λοιπόν! Και παρέα με τον Γιάννη, ζήστε τις πιο απίθανες περιπέτειες, στο νέο βιβλίο της Μαριλίτας Χατζημποντόζη, το πρώτο εφηβικό της, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Ψυχογιός, σε εικονογράφηση Πέτρου Χριστούλια. Μια ιστορία γεμάτη χιούμορ για κάθε πρωτάκι γυμνασίου, για τις φιλίες, τις αντιζηλίες, τις οικογενειακές σχέσεις.


59

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

21.10.2020

σπίτια μένουν. Το βιβλίο «Νερό δεν γίνεται», της Μαρίας Σούμπερτ (Εκδόσεις Καλειδοσκόπιο, εικονογράφηση Κατερίνα Χαδουλού) απευθύνεται σε εφήβους και στόχο έχει την ευαισθητοποίησή τους, ώστε να γίνουν εθελοντές αιμοδότες. Το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας, που στήριξε την έκδοση, θέλει να λειτουργήσει το βιβλίο ως αξιόπιστη πηγή ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των εφήβων, αλλά και να δημιουργήσει έναν κοινό μελλοντικό τόπο όπου θα νοηματοδοτούνται οι στάσεις και οι συμπεριφορές που θα προκρίνουν μια κοινωνία ενεργή, συμμετοχική και αλληλέγγυα.

H Λάρα Τζιν δεν περίμενε ποτέ ότι θα ερωτευόταν στ’ αλήθεια τον Πίτερ. Να όμως που ξαφνικά οι δυο τους είναι μαζί –και η κατάσταση αποδεικνύεται πολύ πιο περίπλοκη από τότε που απλά παρίσταναν το ζευγάρι! Και αυτό είναι μονάχα η αρχή. Γιατί, όταν ένα αγόρι από το παρελθόν της Λάρα Τζιν μπαίνει ξανά στη ζωή της, επιστρέφουν μαζί και τα αισθήματα που είχε κάποτε για εκείνον. Άραγε γίνεται ένα κορίτσι να είναι ερωτευμένο με δύο αγόρια ταυτόχρονα; Η αγάπη δεν είναι ποτέ μια εύκολη υπόθεση, όμως αυτό ακριβώς είναι που την κάνει τόσο υπέροχη. H Λάρα Τζιν και η ερωτική της αλληλογραφία επιστρέφουν στο γοητευτικό εφηβικό βιβλίο της Τζέννυ Χαν «Προς όλα τα αγόρια. Υ.Γ. Σ' αγαπώ ακόμα» (Εκδόσεις Πατάκη), που αποτελεί συνέχεια του «Προς όλα τα αγόρια που αγάπησα». Η ταινία «To All the Boys: PS, I Still Love You», η οποία βασίζεται στο βιβλίο, προβάλλεται από το NETFLIX.

Για τους εκπαιδευτικούς, αλλά και τους γονείς που αγαπούν το βιβλίο και θέλουν να ασχοληθούν πιο ουσιαστικά με την «αναγνωστική εκπαίδευση» των παιδιών τους και τη δική τους, κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Καλειδοσκόπιο το βιβλίο της Μαριάννας Μίσσιου «Βουβά κόμικς και εικονοβιβλία. Τεχνικές αφήγησης στα βιβλία χωρίς λέξεις». Στην καρδιά των σχεδιαστικών λογοτεχνιών βρίσκονται τα βιβλία που αναπτύσσουν την αφήγησή τους αποκλειστικά με εικόνες, χωρίς οποιαδήποτε συνδιαλλαγή με τις λέξεις, κόμικς, graphic novels και εικονοβιβλία. Η μεταξύ τους απόσταση είναι μικρότερη από ό,τι πιστεύεται. Σκοπός του βιβλίου είναι να εντοπίσει και να συστηματοποιήσει τις παράλληλες γραμμές ανάμεσα στις παραπάνω φόρμες. Η μελέτη συσχετίζει αφηγηματικές τεχνικές που αποτελούν δάνεια και αντιδάνεια μεταξύ των οπτικών τεχνών της σταθερής εικόνας και του κινηματογράφου.

Ανάμεσα στο σχολείο και το φροντιστήριο, στα κουτσουρεμένα όνειρα και τη μικροπαραβατικότητα της συνοικίας, μια πολυσυλλεκτική παρέα εφήβων, κάπου στα δεκαεφτά δεκαοχτώ, σκοντάφτει σε αδιέξοδα, ενώνεται και σκορπίζεται από τα συναισθήματα της νιότης, περιμένει τη μαγική μέρα της ανεξαρτητοποίησης. Μα παραμένει δεμένη σε μια κόκκινη γερή κλωστή. Γιατί το αίμα νερό δε γίνεται. Δεν έχει σημασία αν είναι κοντοί ή ψηλοί. Άσπροι, μαύροι ή καφετιοί. Αν έχουν μακριά μαλλιά ή ξυρισμένο κεφάλι. Δεν έχει σημασία αν ζουν σε δυάρια, τριάρια ή σε πολυτελείς μεζονέτες. Τους ίδιους γονείς έχουν, στα ίδια

Τα κατάλληλα βιβλία για να μιλήσετε στα μικρά παιδιά για τον COVID-19 και τη νέα εποχή

Ένα τρυφερό βιβλίο που εξηγεί με απλό τρόπο τη νέα πραγματικότητα των καιρών μας.

Μια άκρως επίκαιρη ιστορία με στόχο να εκπαιδεύσει τους μικρούς αναγνώστες στην ασφάλεια της δημόσιας υγείας.

Τα βιβλία της ζωής τους


60

Α-

ΓΟΝΕΙΣ

21.10.2020

-ξίες γονέων

Επιμέλεια: Μαρκέλλα Δήμου, Πελιώ Παπαδιά

Αυτόν το μήνα: 1 Είδαμε την όπερα «Μαντάμα Μπαττερφλάι», του Τζάκομο Πουτσίνι, με την οποία η Λυρική Σκηνή άνοιξε ξανά τις πόρτες της στο κοινό, με ασφάλεια και αισιοδοξία, και εντυπωσιαστήκαμε από την ερμηνεία της Ερμονέλα Γιάχο στον ρόλο του τίτλου. Η παράσταση επαναλαμβάνεται στις 23, 25 και 30 Οκτωβρίου και στις 1, 8 και 15 Νοεμβρίου.

2 1

Διαβάσαμε τα «Χίλια Φεγγάρια» (Εκδόσεις Ίκαρος). Ο Sebastian Barry επανέρχεται με τη φιλόδοξη συνέχεια του σπουδαίου του μυθιστορήματος «Μέρες δίχως τέλος», με αφηγήτρια τη Γουινόνα Κόουλ. Μια συναρπαστική, οδυνηρή ιστορία αγάπης και λύτρωσης για τη μνήμη, την ταυτότητα και την αποφασιστικότητα μιας γυναίκας να γράψει το δικό της μέλλον, με φόντο τις συνέπειες του αμερικανικού εμφυλίου πολέμου. 2

3 Είδαμε τη «Δίκη των 7 του Σικάγου», του βραβευμένου με Oscar και Emmy Aaron Sorkin, στο Netflix (παίζεται και σε επιλεγμένους κινηματογράφους). Έναν χρόνο μετά τα αιματηρά επεισόδια αντιπολεμικών διαδηλωτών και αστυνομίας, μια ειρηνική διαμαρτυρία στο συνέδριο εκλογής αρχηγού των Δημοκρατικών το 1968 καταλήγει σε άγρια σύγκρουση. Οι διοργανωτές της παραπέμπονται από την κυβέρνηση Νίξον με την κατηγορία της συνωμοσίας για υποκίνηση εξέγερσης και η δίκη που ακολουθεί ανήκει στις πιο διαβόητες της ιστορίας. Η ταινία, πολιτική και δυνατή, κλείνει το μάτι στα Όσκαρ της επόμενης χρονιάς. 4 Διαβάσαμε το «Κορίτσι, γυναίκα, άλλο», της Μπερναρντίν Εβαρίστο (Εκδόσεις Gutenberg), το πολυφωνικό αριστούργημα που απέσπασε το Booker του 2019. Δώδεκα γυναίκες που ζουν στη Βρετανία, οι περισσότερες μαύρες ή μιγάδες, κάθε ηλικίας, πλούσιες και φτωχές, με διαφορετικούς χαρακτήρες και σεξουαλικούς προσανατολισμούς, έχουν βιώσει από μικρή ηλικία τις κοινωνικές διακρίσεις, τη ρατσιστική συμπεριφορά και τις καθημερινές δυσκολίες. Οι ιστορίες τους για τους φίλους, την οικογένεια, τους εραστές και τις ερωμένες πλέκονται πάνω στην αναζήτηση ενός καλύτερου μέλλοντος σε μια διαρκώς μεταβαλλόμενη πολυεθνική κοινωνία. Η συγγραφέας (γενν. 1959), από Αγγλίδα μητέρα και Νιγηριανό πατέρα, μεγάλωσε στο Λονδίνο όπου ζει και διδάσκει δημιουργική γραφή. Είναι η πρώτη έγχρωμη συγγραφέας που τιμήθηκε με το βραβείο Booker.

5

4 3

Ήπιαμε Pumpkin Spice Latte στα Starbucks Η αγαπημένη γεύση του Φθινοπώρου! Espresso, γεύση γλυκιάς κολοκύθας, και βελούδινο γάλα στον ατμό! Γαρνίρεται με γλυκιά σαντιγί και τα αγαπημένα μπαχαρικά της εποχής – κανέλα, μοσχοκάρυδο και γαρύφαλλο. Είναι διαθέσιμος και σε κρύα εκδοχή. Αλλά η ζεστή σού βγάζει κάτι πιο cozy… 5

6 Διαβάσαμε τη «Βίβλο του Κόλπου» (εκδόσεις Μεταίχμιο) και προτείνουμε, για να μην... σας έρθει κόλπος, να τη διαβάσετε κι εσείς! Η γυναικολόγος Jen Gunter, στα είκοσι πέντε χρόνια της εμπειρίας της, έχει αντιμετωπίσει όλων των ειδών τις παρανοήσεις και έχει αφιερώσει μεγάλο μέρος της καριέρας της στο να γκρεμίσει πλάνες σχετικά με τη γυναικεία αναπαραγωγική υγεία μέσα από το δημοφιλές της μπλογκ, καθώς και τον λογαριασμό της στο twitter. Με αυτό το βιβλίο, μας παίρνει μαζί της σε ένα εκπαιδευτικό και ταυτόχρονα διασκεδαστικό ταξίδι ανακάλυψης ενός μαγικού κόσμου: του κόλπου και του αιδοίου.

7 6

7 Διαβάσαμε την «Απατηλή ζωή των ενηλίκων», της Έλενα Φερράντε (Εκδόσεις Πατάκη). Ένα κορίτσι διασχίζει τη σκληρή εφηβεία κινούμενη προς τη σκληρή ενήλικη ζωή. Με φόντο και πάλι τη Νάπολη, την πόλη-φετίχ της συγγραφέα, και με το αγαπημένο αφηγηματικό της στιλ, η Φερράντε παρουσιάζει ένα σκληρό, ρεαλιστικό μυθιστόρημα ενηλικίωσης που μας θυμίζει τη βέβαιη ματαίωση της παιδικής ηλικίας, τη διάψευση των πρώτων ψευδαισθήσεων, την αποδόμηση των γονέων και την αναπόφευκτη σύγκρουση μαζί τους και τον παραλογισμό της καθημερινότητας με τον οποίο όλοι έχουμε έρθει πολλές φορές αντιμέτωποι.

11

8 Περπατήσαμε στον Υμηττό κι έπειτα ήπιαμε καφεδάκι και τσιμπήσαμε μεζεδάκια στην αγαπημένη Καλοπούλα, στο αναψυκτήριο του Δήμου Καισαριανής, σε μια δροσερή και καθαρή ατμόσφαιρα, όπου έπεσαν οι… μάσκες! 9 Διαβάσαμε το δεύτερο μέρος της «Τριλογίας της Λευκής Πόλης», της Εύα Γκαρθία Σαένθ ντε Ουρτούρι, «Οι τελετουργίες του νερού» (Εκδόσεις Ψυχογιός). Με το πρώτο βιβλίο, τη «Σιωπή της Λευκής Πόλης» είχαμε μαγευτεί. Το αυτό συνέβη και τώρα, καθώς μεταφερθήκαμε και πάλι στη Βιτόρια, για τη δεύτερη περιπέτεια του Ουνάι Λόπεθ ντε Αγιάλα, γνωστού ως Κράκεν. Το μόνο πρόβλημα με τα βιβλία αυτά είναι ότι, διαβάζοντάς τα, θες να ταξιδέψεις στη Χώρα των Βάσκων αύριο κιόλας, το οποίο μάλλον θα αργήσει να γίνει… 10 «Ιf you’re not paying for the product, you are the product»… Είδαμε στο Netflix το «The Social Dilemma», ένα ντοκιμαντέρ που αναφέρεται στα social media και προβληματίζει (αν και παραείναι αφοριστικό και μονόπλευρο). Καθημερινά, κάνουμε tweet, like και share, ποστάρουμε, διαβάζουμε, ενημερωνόμαστε – ποιες είναι όμως οι συνέπειες της αυξανόμενης εξάρτησής μας από τα νέα μέσα; Καθώς οι ψηφιακές πλατφόρμες γίνονται σταδιακά ο βασικός τρόπος επικοινωνίας και κοινωνικοποίησης, βετεράνοι της Σίλικον Βάλεϊ αποκαλύπτουν πώς τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης επαναπροσδιορίζουν τον πολιτισμό και ρίχνουν φως σε ό,τι κρύβεται πίσω από τις οθόνες μας. Δείτε το, σκεφτείτε, αλλά μην πανικοβληθείτε. 11 Διαβάσαμε «Το σκισμένο τούλι», της Έλενας Ακρίτα, από τις Εκδόσεις Διόπτρα. Πέντε γυναίκες προχωρούν πιασμένες χέρι χέρι αδιαφορώντας για ηλικίες, τάξεις και γενιές. Πέντε γυναίκες πετάνε τα σκισμένα τούλια από πάνω τους και διεκδικούν τη ζωή τους από την αρχή. Πέντε γυναίκες μέσα από την αγάπη, τη βία, το γέλιο και το δάκρυ αγωνίζονται για το δικό τους «μαζί». Σε μια εποχή που τα ανθρώπινα δικαιώματα πνίγονται στις κραυγές των αρνητών τους, η συγγραφέας με χιούμορ και συγκίνηση αφηγείται μια δυνατή ιστορία, ενώ η πένα της γίνεται αγωγός για να ακουστεί η κρυφή φωνή που ξεκινάει από μέσα μας.

8

9

10


21.10.2020

ΔΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥ BABY BRAND OF THE YEAR ΑΝΑΔΕΊΧΤΗΚΕ Η INGLESINA ΣΤΑ MOTHER & BABY AWARDS

ΤηνΤρίτη 13 Οκτωβρίου, ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα για τα Mother & Baby Awards 2020, που για πρώτη χρονιά επιβράβευσαν και ανέδειξαν την ποιότητα και την καινοτομία, τόσο σε επίπεδο προϊόντων όσο και υπηρεσιών, στις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο χώρο του Mother & Baby Care Industry. Οι εταιρείες που έλαβαν μέρος συμμετείχαν συνολικά σε 98 υποψηφιότητες από ένα ευρύ φάσμα επιχειρηματικής δραστηριότητας όσον αφορά το παιχνίδι, τη διατροφή, τη μετακίνηση, τον εξοπλισμό δωματίου, τη φροντίδα, την ασφάλιση, την περίθαλψη, τη φύλαξη και το ρουχισμό του μωρού, αλλά επίσης και τη φροντίδα της νέας μητέρας. Η Inglesina αναδείχτηκε «Baby Brand of theYear», γεγονός που την τοποθετεί στους κορυφαίους νικητές της διοργάνωσης, έχοντας αποσπάσει τις εξαιρετικές διακρίσεις με χρυσά βραβεία για το καλύτερο σύστημα μεταφοράς, το καλύτερο καρότσι, την καλύτερη κούνια και σημαντικές διακρίσεις με ασημένια βραβεία για ένα από τα καλύτερα παιδικά καθίσματα αυτοκινήτου και μία από τις καλύτερες καρέκλες φαγητού. Το σύστημα μεταφοράς Aptica XT Quattro κέρδισε το χρυσό βραβείο στην κατηγορία BestTravel Product of theYear, στην υποκατηγορία Best Travel System. Στην κατηγορία Baby Sleeping Product of theYear, στην υποκατηγορία Best Baby Rocker/Swing, το χρυσό βραβείο κατέκτησε η κούνιαWave. Η Inglesina έλαβε ακόμα δύο σημαντικές ασημένιες διακρίσεις. Στην κατηγορία Baby Feeding Product of theYear κατέκτησε το ασημένιο βραβείο στην υποκατηγορία Best Highchair or Seat με την καρέκλα φαγητού MyTime. Κλείνοντας, στην κατηγορία BabyTravel Product of the year και στην υποκατηγορία Best Car Seat απέσπασε το ασημένιο βραβείο για το παιδικό κάθισμα αυτοκινήτου Darwin Infant i-Size.

ΑΡΚΑΔΙ ΥΓΡΌ ΠΡΆΣΙΝΟ ΣΑΠΟΎΝΙ ΧΕΡΙΏΝ

Το φυσικό-φυτικό, 100% κατάλληλο γιαVegan, υγρό πράσινο σαπούνι ΑΡΚΑΔΙ χεριών με αντιβακτηριδιακό παράγοντα, καθαρίζει ήπια ενώ λειτουργεί προστατευτικά χωρίς να ερεθίζει το δέρμα, διατηρεί την απαιτούμενη φυσική υγρασία των χεριών και είναι ιδανικό για χρήση από όλη την οικογένεια. Η βασική του σύνθεση βοηθάει στην αντιμετώπιση των βακτηριδίων, δρώντας καθοριστικά στην απαιτούμενη καθαριότητα των χεριών.Το εκχύλισμα καλέντουλας δρα αποτελεσματικά κατά φλεγμονών, μολύνσεων ή άλλων δερματικών προβλημάτων, αναπτύσσοντας αντισηπτική δράση. Παράλληλα, η σύνθεσή του με φυσικό χυμό αλόης προσφέρει αντιοξειδωτική και αντιγηραντική προστασία και, συνδυαστικά με τη πανθενόλη, προσδίδει απαλότητα και περιποίηση, ειδικά κατόπιν του (απαραίτητου πλέον...) συχνού πλυσίματος των χεριών.Το υγρό πράσινο σαπούνι χεριών Αρκάδι ενυδατώνει και λειαίνει το δέρμα, ενισχύοντας ταυτόχρονα τα κύτταρα και την αποκατάσταση των φυσιολογικών φθορών του δερματικού ιστού. Είναι ιδανικό για κάθε τύπο δέρματος, δερματολογικά ελεγμένο, με ισορροπημένο pH, περιέχει 100% φυτικής προέλευσης βιοαποικοδομήσιμα συστατικά, δεν περιέχει επιβλαβή συνθετικά ή άλλα χημικά πρόσθετα, ενώ δεν έχει ελεγχθεί/δοκιμαστεί σε ζώα. Διαθέσιμο σε συσκευασίες 500 ml και σε συσκευασία με ανταλλακτική φιάλη σε όλα τα σημεία λιανικής πώλησης των δικτύων των μεγάλων αλυσίδων Super Market αλλά και σε αρκετά e-shops.

Η ΕΤΑΙΡΕΊΑ ΜΎΛΟΙ ΛΟΎΛΗ ΈΓΙΝΕ «ΧΡΥΣΉ» ΣΤΑ SALES EXCELLENCE AWARDS

ΣΤΟ ΤAΛΚ ΤΟ ΒΡΑΒΕΊΟ ΚΑΛΎΤΕΡΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΎ ΣΤΑ MOTHER & BABY AWARDS Στα Mother & Baby Awards 2020, τα βραβεία που επιβραβεύουν την ποιότητα και την καινοτομία στις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο χώρο του Mother & Baby Care Industry, το Taλκ ψηφίστηκε ως Best Magazine (printed or online) στην κατηγορία Baby Leisure Time Service of The Year! Τα βραβεία διοργανώθηκαν για πρώτη χρονιά από την Boussias Communications και ανέδειξαν όλες εκείνες τις εταιρείες οι οποίες τα τελευταία χρόνια έχουν να επιδείξουν καινοτόμες πρακτικές όσον αφορά το παιχνίδι, τη διατροφή, τη μετακίνηση, τον εξοπλισμό δωματίου, τη φροντίδα, την ασφάλιση, την περίθαλψη, τη φύλαξη και τον ρουχισμό του μωρού, αλλά επίσης και την φροντίδα και ενημέρωση της νέας μητέρας. H βράβευση του Τaλκ συνέπεσε με τα 9 χρόνια κυκλοφορίας του. Κάθε μήνα, περισσότερα από 35.000 τεύχη κυκλοφορούν δωρεάν στην Αττική σε 250 στοχευμένα σημεία διανομής, ενώ 300.000 μοναδικοί χρήστες επισκέπτονται το www.talcmag.gr για να μάθουν όλα όσα απασχολούν τους γονείς σήμερα. Το βραβείο Best Magazine (printed or online) επιβεβαιώνει το γεγονός ότι το Τaλκ αλλά και το www. talcmag.gr αποτελούν την ιδανική πλατφόρμα προβολής προϊόντων και υπηρεσιών που απευθύνονται σε γονείς με παιδιά από 0-12 ετών, αλλά και σε όλους όσοι θέλουν να γίνουν γονείς ή απλά αγαπούν τα παιδιά. Στο site www.babyawards.gr/ μπορείτε να δείτε τον πίνακα των νικητών, καθώς επίσης φωτογραφίες της βραδιάς.

Τα Sales Excellence Awards, τα βραβεία που αναδεικνύουν τις καλές πρακτικές στις πωλήσεις, βράβευσαν την εταιρεία Μύλοι Λούλη. Συγκεκριμένα, η εταιρεία απέσπασε βραβείο GOLD στην κατηγορία «Καινοτόμο Προϊόν/Υπηρεσία» για την πολύ επιτυχημένη σε πωλήσεις προωθητική ενέργεια που πραγματοποίησε σε super market γνωστής αλυσίδας για τα προϊόντα: ΜΥΛΟΙ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ και Easy Bake. Κλειδί για την επιτυχία αυτής της ενέργειας, αποτέλεσε η τολμηρή απόφαση της εταιρείας Μύλοι Λούλη να αξιοποιήσει για την υλοποίησή της το tokinomo. Mια καινοτόμα τεχνολογική συσκευή, που έχει σαν αποκλειστικό αντιπρόσωπο στην Ελλάδα και την Κύπρο την εταιρεία PROMOPARK και στοχεύει στην αύξηση των πωλήσεων. Το tokinomo ανέδειξε τα προϊόντα της εταιρείας Μύλοι Λούλη στα σημεία πώλησης με αναπάντεχο τρόπο, καθώς, κάθε φορά που κάποιος καταναλωτής περνούσε μπροστά από το ράφι τους ή από το stand που είχε τοποθετηθεί η συσκευή του, εκείνο κινούνταν, φωτιζόταν και εξέπεμπε το ηχητικό μήνυμα, που το brand ήθελε να επικοινωνήσει στους καταναλωτές. Η συμβολή του κρίθηκε καθοριστική στα πολύ δυνατά αποτελέσματα που σημείωσε η ενέργεια, δικαιώνοντας απόλυτα την διάκρισή της στα Sales Excellence Awards. www.alevri.com

ΖΥΜΑΡΙΚΆ ΜΕ ΛΑΧΑΝΙΚΆ ΑΠΌ ΤΟΝ ΜΠΆΡΜΠΑ ΣΤΆΘΗ. ΦΤΙΑΓΜΈΝΑ ΤΟ ΈΝΑ ΓΙΑ ΤΟ ΆΛΛΟ.

Δύο νέοι, απολαυστικοί συνδυασμοί ζυμαρικών ολικής άλεσης με λαχανικά ήρθαν για να εμπλουτίσουν τη σειρά Ζυμαρικά με λαχανικά και να απογειώσουν τη γεύση στο πιάτο σου. Βίδες ολικής άλεσης με μελιτζάνα & βασιλικό & Πένες ολικής άλεσης με μανιτάρια & βασιλικό είναι τα δύο νέα προϊόντα που μπορείς να τα βρεις στις καταψύξεις των σούπερ μάρκετ, μαζί με τους υπόλοιπους 5 απολαυστικούς συνδυασμούς Ζυμαρικών με λαχανικά. Ανακάλυψε και τα 7 προϊόντα Ζυμαρικά με λαχανικά Μπάρμπα Στάθης, και δημιούργησε απολαυστικά και θρεπτικά πιάτα για να τα απολαύσεις ως κυρίως γεύμα, ως συνοδευτικό ή ως βάση για δημιουργία πρωτότυπων συνταγών. Χρησιμοποιώντας μόνο λίγο ελαιόλαδο, νερό, αλάτι & πιπέρι και με 15 λεπτά μαγείρεμα θα έχεις ένα θρεπτικό και νόστιμο αποτέλεσμα για να απολαύσεις εσύ και οι αγαπημένοι σου. Βρες μέσα σε κάθε σακουλάκι όσα χρειάζεσαι για να μαγειρέψεις νόστιμα και θρεπτικά, με την ποιότητα και την ασφάλεια Μπάρμπα Στάθης.. Μπάρμπα Στάθης. Μας κάνει καλό!

DYSLEXIA BOX: ΠΡΌΓΡΑΜΜΑ ΥΠΟΣΤΉΡΙΞΗΣ ΚΑΙ ΠΑΡΈΜΒΑΣΗΣ ΣΤΗ ΔΥΣΛΕΞΊΑ, ΤΗΝ ΑΝΆΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΓΡΑΦΉΓ

Το Dyslexia Box, του Φώτη Παπαναστασίου, βοηθά τους μαθητές με δυσλεξία να αποκτήσουν δεξιότητες απαραίτητες για την ακαδημαϊκή τους πορεία, να τους υποστηρίξει στην προσπάθειά τους να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες που παρεμποδίζουν τη συμμετοχή τους στη μαθησιακή διαδικασία, να αναπτύξουν πλήρως τη φωνολογική επίγνωση και να κατακτήσουν επαρκώς την αναγνωστική ικανότητα και τη γραφή. Το Dyslexia Box δεν απευθύνεται αποκλειστικά σε παιδιά με δυσλεξία, αλλά σε όλα τα παιδιά του νηπιαγωγείου και των πρώτων τάξεων του Δημοτικού. Υποστηρίζει ουσιαστικά την ομαλή μετάβαση του παιδιού από τον προφορικό λόγο στον γραπτό λόγο. Ένα απαραίτητο εργαλείο για ειδικούς παιδαγωγούς, λογοθεραπευτές, ειδικούς θεραπευτές, νηπιαγωγούς, δασκάλους και γονείς. Η δημιουργία του Dyslexia Box είναι επιστημονικά τεκμηριωμένη: στηρίχθηκε σε πλήθος σύγχρονων ερευνών για την ανάπτυξη της αναγνωστικής δεξιότητας και τη διερεύνηση του ρόλου της φωνολογικής ενημερότητας στην κατάκτησή της. Το Dyslexia Box περιλαμβάνει: 45 κόκκινες κάρτες με εικόνες δισύλλαβων λέξεων, 45 μπλε κάρτες με εικόνες τρισύλλαβων λέξεων, 45 κίτρινες κάρτες με εικόνες πολυσύλλαβων λέξεων, 24 πράσινες κάρτες με τα γράμματα του αλφάβητου, 28 μοβ κάρτες (αριθμημένες) με λίστες ανάγνωσης, 6 ροζ κάρτες (αριθμημένες) με λέξεις κατατετμημένες σε φωνήματα, 35 τιρκουάζ κάρτες (αριθμημένες) με λέξεις και προτάσεις για την πρώτη ανάγνωση, 6 πορτοκαλί κάρτες με ζευγάρια λέξεων για την αναγνώριση ομοιοκαταληξίας, 4 καφέ κάρτες με λέξεις για την παραγωγή ομοιοκαταληξίας, 5 πιόνια, 1 βοηθό ανάγνωσης, εγχειρίδιο με τις οδηγίες των ασκήσεων. Κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πεδίο.

61


62

21.10.2020

ΣΗΜΕΙΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ

ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ: ΙΑΤΡΕΙΟ ΤΣΕΝΙΚΛΙΔΗ ΕΡΜΙΟΝΗ (ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ), ΚΡΥΣΤΑΛΛΗ ΚΩΣΤΑ & ΚΥΠΡΟΥ 2 ΑΓ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ: ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΚΟΝΙΚΟΣ ΑΓ.ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ 170, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΑΡΑΒΑΝΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΚΑΤΣΙΜΠΑ 37, VOLTA FUN TOWN Λ. ΒΟΥΛΙΑΓΜΕΝΗΣ 276 ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ: DYSLEXIA CENTER ΛΕΩΦ. ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 421Β, ΜΑΡΙΟΣ ΚΟΡΜΑΣ (ΓΙΑΤΡΟΣ) ΑΓ. ΙΩΑΝΝΟΥ 53, MONTESSORY WAY OF LIFE ΚΩΝ. ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ 9, STEM EDUCATION ΣΤΡΑΤΗΓΟΥ ΜΑΡΟΥΛΗ 7,ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΕΛΕΝΗ Λ.ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 354,ΝΑΚΑΣ ΩΔΕΙΑ Λ.ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 422 ΑΙΓΑΛΕΩ: ICE N’ SCATE ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΠΑΠΠΑ 7 AΛΙΜΟΣ: ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΩΝ ΜΙΚΡΩΝ ΕΠΤΑΝΗΣΟΥ 4 ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ: ΑΠΟ ΤΟ Α ΕΩΣ ΤΟ Ω ΜΠΟΥΣΙΟΥ 34, ΚΕΝΤΡΟ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ «ΕΝ ΓΝΩΣΕΙ» ΒΟΛΑΝΑΚΗ 17 & ΚΟΡΓΙΑΛΕΝΙΟΥ, ΣΧΟΛΕΣ ΓΟΝΕΩΝ (ΓΡΑΦΕΙΟ) ΛΑΚΩΝΙΑΣ 16, ΚΑΠΑΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ (ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ) ΧΑΤΖΗΚΩΣΤΑ 5 & ΒΑΣ. ΣΟΦΙΑΣ ΑΝΩ ΓΛΥΦΑΔΑ: ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΣΚΡΕΚΑ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ 94 ΑΝΩ ΚΑΛΑΜΑΚΙ-ΑΛΙΜΟΣ: ΜΠΟΡΣΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΧΑΡΙΛΑΟΥ ΤΡΙΚΟΥΠΗ 11 ΑΝΩ ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΣ: ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΠΑΛΑΤΑΚΙ ΣΥΡΟΥ 48 ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ: ΠΑΙΞΕ ΓΕΛΑΣΕ ΚΥΠΡΙΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ 14 ΑΣΤΕΡΙΑ ΓΛΥΦΑΔΑΣ: BALUX CAFÉ ΒΑΡΗ-ΒΑΡΚΙΖΑ: ΦΟΥΡΝΟΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ 98 & ΑΦΡΟΔΙΤΗΣ, PAPERCLUB ΒΑΣ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ 1 ΒΟΥΛΑ: ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΦΡΑΓΚΟΛΙΝΟ ΘΑΣΟΥ 1 ΒΡΙΛΗΣΣΙΑ: ΑΓΡΙΟΚΥΚΝΟΙ ΓΡΑΜΜΟΥ 14, PLAYGYM ΑΝΑΠΑΥΣΕΩΣ 18, ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΚΑΝΤΑ ΟΜΗΡΟΥ 4 ΒΥΡΩΝΑΣ: ΣΧΟΛΗ ΧΟΡΟΥ ΣΓΟΥΡΩΣ ΦΟΡΜΙΩΝΟΣ 137, ΚΕΝΤΡΟ ΜΕΛΕΤΗΣ ΧΟΡΟΥ ΝΤΑΝΚΑΝ ΧΡΥΣΑΦΗΣ 34 ΓΑΛΑΤΣΙ: ΣΤΑΣΙΝΑΚΗ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ (ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ) ΓΑΛΑΤΣΙΟΥ 139 & ΒΕΪΚΟΥ 1 ΓΛΥΦΑΔΑ: MY PLAYCE ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 32, ΡΟΖΥ ΚΥΘΝΟΥ 22 & ΛΕΩΝΙΔΙΟΥ 6, ART & HOBBY ΛΑΖΑΡΑΚΗ 10, BABY BEAUTY ΑΓΓΕΛΟΥ ΜΕΤΑΞΑ 24-26, LAPIN MAGIC LAND ΛΕΩΦ.ΒΟΥΛΙΑΓΜΕΝΗΣ 97, OLIVER FAMILY HOUSE (ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ PLAZA) Λ.ΔΗΜ. ΑΓΓΕΛΟΥ ΜΕΤΑΞΑ 37,ΝΑΚΑΣ ΩΔΕΙΑ Σ.ΛΑΖΑΡΙΔΗ 1& Ν.ΖΕΡΒΑ ΔΑΦΝΗ: 3ο ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΔΑΦΝΗΣ ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ 74 ΕΛΕΥΣΙΝΑ: ΠΑΙΔΕΥΣΙΣ KIDS ACADEMY ΧΑΤΖΗΔΑΚΗ 40 & ΠΑΓΚΑΛΟΥ(ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ «ΙΛΙΟΝ») ΖΩΓΡΑΦΟΥ: KENTΡΟ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ LINGUALAND ΓΑΛΗΝΗΣ 34 ΗΛΙΟΥΠΟΛΗ: BALLOONS-CAROUSEL ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 16 ΙΛΙΟΝ: Β. & Π. ΚΩΤΟΥΛΑ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΑΓ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ 43 ΙΛΙΣΙΑ: ΚΕΝΤΡΟ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ ΠΑΠΑΒΑΛΣΑΜΗ ΚΡΑΤΕΡΟΥ 36, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΥ -ΚΡΕΚΑ Η. ΠΟΤΑΜΙΟΥ 2, ΔΑΜΑΛΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ (ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ) ΛΕΩΦ. ΒΑΣΙΛΙΣΣΗΣ ΣΟΦΙΑΣ 86 ΚΑΤΩ ΚΗΦΙΣΙΑ: PLAYMOBIL FUN PARK ΑΜΛΙΑΔΟΣ 4

& ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗ: ΜΟΥΣΕΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΩΝ ΣΙΒΡΙΣΣΑΡΙΟΥ 6, ΤΟ ΣΥΜΒΟΛΟ ΕΘΝ. ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ 144, ΚΕΝΤΡΟ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ «ΦΡΑΝΤΥ ΚΟΥΖΟΥ» ΕΘΝ. ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ 86 & ΛΥΔΙΑΣ ΚΑΛΛΙΘΕΑ: ΣΧΟΛΗ ΧΟΡΟΥ ΜΑΡΙΑ ΓΙΑΟΥΝΤΖΗ ΔΟΪΡΑΝΗΣ 8-10, ΣΤΑΥΡΟΣ ΝΙΑΡΧΟΣ (ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ) ΠΕΙΣΙΣΤΡΑΤΟΥΣ & ΣΑΧΤΟΥΡΗ, ΚΑΦΕΤΕΡΙΑ SERPE ΔOΪΡΑΝΗΣ 19, ΕΘΝΙΚΗ ΛΥΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ Λ.ΣΥΓΓΡΟΥ 364(ΙΔΡΥΜΑ ΣΤΑΥΡΟΣ ΝΙΑΡΧΟΣ), ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΒΑΡΣΟΥΚΟΣΣΟ ΔΗΜΟΣΘΕΝΟΥΣ 112 ΚΑΤΩ ΠΕΤΡΑΛΩΝΑ: ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΒΑΡΣΟΥ-ΚΟΣΣΟ ΔΗΜΟΣΘΕΝΟΥΣ 112 ΚΑΛΛΙΜΑΡΜΑΡΟ: ΛΕΞΙΚΟΠΩΛΕΙΟ ΣΤΑΣΙΝΟΥ 13 ΚΕΝΤΡΟ ΑΘΗΝΑ: ATHENS COMIC LIBRARY ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗ 28, ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΔΙΟΠΤΡΑ BOOKS & LIFE ΣΟΛΩΝΟΣ 93-95, ΚΑΦΕΝΕΙΟ ΦΩΚΙΑΝΟΥ ΒΑΣ.ΟΛΓΑΣ 1, ΙΑΝΟΣ ΣΤΑΔΙΟΥ 24, ΣΟΚΟΛΑΤΑ 56 ΒΟΥΛΗΣ 7, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΨΑΡΡΟΣ ΜΙΧΑΛΑΚΟΠΟΥΛΟΥ 94, ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΕΚΔΟΣΕΩΝ ΛΙΒΑΝΗ ΣΟΛΩΝΟΣ 98, ΤΕΧΝΟΠΟΛΙΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 100, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΤΑΚΗΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ 65, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ 118, ΑΓΚΥΡΑ (ΠΟΛΥΧΩΡΟΣ) ΣΟΛΩΝΟΣ 124, ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΝΗΣ (ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ) ΣΟΛΩΝΟΣ 52, ΡΟΙΝΙΩΤΗ ΣΤΑΜΑΤΙΑ (ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ) ΒΑΣΙΛΙΣΣΗΣ ΣΟΦΙΑΣ 96, ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΓΙΑΝΤΖΟΓΛΟΥ (ΜΑΙΕΥΤΗΡΑΣ – ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ) ΠΑΣΤΕΡ 11, ΠΑΡΑΜΥΘΟΧΩΡΑ ΑΝΑΠΑΥΣΕΩΣ 14 , MIMI AND MOU ΖΩΟΔΟΧΟΥ ΠΗΓΗΣ 58,ΝΑΚΑΣ ΩΔΕΙΑ ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ 41, ΜΠΟΡΤΣΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΧΑΡΙΛΑΟΥ ΤΡΙΚΟΥΠΗ 11 ΚΕΡΑΤΣΙΝΙ: ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΚΟΥΓΙΟΥΜΤΖΗΣ ΜΥΣΤΡΑ 51 ΚΗΦΙΣΙΑ: ΜΟΥΣΕΙΟ ΟΤΕ ΠΡΩΤΕΟΣ 25 ΚΟΛΩΝΑΚΙ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΩΤΗΣ (ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ) ΥΨΗΛΑΝΤΟΥ 5, ΜΑΡΙΑ ΔΑΜΟΛΗ(ΟΡΘΟΔΟΝΤΙΚΟΣ) ΒΑΣ.ΣΟΦΙΑΣ 25, IFA ΣΙΝΑ 31, ΔΗΜΗΤΡΑ ΔΑΜΤΣΑ (ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ) ΔΕΙΝΟΚΡΑΤΟΥΣ 11, ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ ΚΟΥΜΠΑΡΗ 1 ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΣ: ΠΛΑΣΤΕΛΙΝΗ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΜΑΡΚΟΥ ΜΠΟΤΣΑΡΗ 3 ΚΟΥΚΑΚΙ: ΜΙΚΡΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ 70, ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΓΓΕΛΗ(ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΟΣ) ΔΡΑΚΟΥ 3-5, ΒΑΣΩ ΠΑΠΑΙΩΑΝΝΟΥ (ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ) ΔΡΑΚΟΥ 3-5 ΚΥΨΕΛΗ: ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΤΣΙΡΑΚΗΣ ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΥΨΕΛΗΣ 80, FOKA+NEGRA Café-Bistrot ΦΩΚΙΩΝΟΣ ΝΕΓΡΗ 32 ΜΑΡΙΝΑ ΦΛΟΙΣΒΟΥ: VOLTA FUN TOWN Λ.ΑΠΟΛΛΩΝΟΣ 2 MAΡΟΥΣΙ: PASTIS EMΠΟΡΙΚΟ «GOLDEN HALL», EVITA(ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ) ΑΓ. ΦΙΛΟΘΕΗΣ 1 & ΠΑΡΝΗΘΟΣ, ), ΙΑΝΟΣ GOLDEN HALL ΜΑΡΟΥΣΙ, MAIK ARTISTIC TEAM(KOMMΩΤΗΡΙΟ) ΚΗΦΙΣΙΑΣ 41-47, ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΔΟΥΚΑΣ ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 151,VOLTAKI Λ.ΚΗΦΙΣΙΑΣ 41-45 ΜΟΣΧΑΤΟ: JUNIORS ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΟΥ 84 Ν. ΚΟΣΜΟΣ: LINA DANCE STUDIO ΣΧΟΛΗ ΧΟΡΟΥ ΤΙΜΟΞΕΝΟΥΣ 17,ΚΕΝΤΡΟ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ ΖΙΑΝΙΚΑ ΑΓΛΑΟΝΙΚΗΣ 9 Ν. ΕΡΥΘΡΑΙΑ: GYMBOREE PLAY & SING (ΔΗΜ.ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ) ΤΑΤΟΙΟΥ 102, DANCING SCISSORS (ΚΟΜΜΩΤΗΡΙΟ) ΤΑΤΟΙΟΥ 102 Ν. ΗΡΑΚΛΕΙΟ: BALLOONS ΜΑΡΙΝΟΥ ΑΝΤΥΠΑ 60-64 Ν. ΣΜΥΡΝΗ: MARK & ALICE ΚΟΡΑΗ 31, ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΗΣ ΧΑΡΑΣ 2ας ΜΑΙΟΥ 3, ΚΕNTΡΑ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ SO EASY

ΚΑΛΛΙΠΟΛΕΩΣ 1, ΧΗΝΟΠΟΥΛΟΥ ΕΛΕΝΗ (ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ) ΑΓΙΑΣ ΣΟΦΙΑΣ 86, ΝΑΚΑΣ ΩΔΕΙΑ ΟΜΗΡΟΥ 68 , ΙΔΕΕΣΦΡΟΥ-ΦΡΟΥ-ΧΡΩΜΑΤΑ ΚΩΝ/ΝΟΥ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ 26 Ν. ΨΥΧΙΚΟ: SAFE BABE ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ 13Α ΝΙΚΑΙΑ: ΡΙΖΑΚΗ ΣΟΦΙΑ (ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ) Κ. ΓΙΕΜΕΛΟΥ 323, ΣΤΑΥΡΟΣ ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΣ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ 7Ης ΜΑΡΤΙΟΥ 57 ΠΑΓΚΡΑΤΙ: BABY HAIR ART GK. ΣΠΥΡΟΥ ΜΕΡΚΟΥΡΗ 25, STEP BY STEP ΠΛΩΤΙΝΟΥ 5, ΠΛΕΙΑΔΕΣ ΣΠΥΡΟΥ ΜΕΡΚΟΥΡΗ 62, ΓΑΤΟΣ ΜΑΟΥΡΙΤΣΙΟ(ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ) ΕΥΦΡΟΝΙΟΥ 10-12 ΠΑΛΑΙΟ ΦΑΛΗΡΟ: BOOKTAILS ΑΡΤΕΜΙΔΟΣ 47 & ΑΓΙΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ 58 ΠΑΠΑΓΟΣ: VERDE ΑΛΣΟΣ ΠΑΠΑΓΟΥ, ΣΤΡ. ΑΛ. ΠΑΠΑΓΟΥ & ΠΕΝΤΕΛΗΣ ΠΕΙΡΑΙΑΣ: ΛΙΛΗ ΜΕΛΑ (ΠΑΙΔΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ) ΗΡΩΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ 5, ΜΑΓΕΜΕΝΗ ΠΥΞΙΔΑ ΑΛΚΙΒΙΑΔΟΥ 165, ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΤΕΧΝΗ ΑΛΚΙΒΙΑΔΟΥ 212, ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΧΡΩΜΑ ΒΑΣ.ΓΕΩΡΓΙΟΥ 59-61, MINI SPORT SCLUB ΣΩΤΗΡΟΣ 39 & ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΥ 159, WONDERLAND(ΠΑΙΔΟΤΟΠΟΣ) ΑΚΤΗ ΔΗΛΑΒΕΡΗ 5, BALLOONS ΥΨΗΛΑΝΤΟΥ 1, ΝΑΚΑΣ ΩΔΕΙΑ ΗΡΩΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ 7-9 ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ: MIND THE GAP ΑΙΜΙΛΙΟΥ ΒΕΑΚΗ 29, ΑRT & HOBBY ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ 65 ΠΕΥΚΗ: WONDERLAND ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 3 ΣΕΠΟΛΙΑ: ΚΟΣΜΟΙΑΤΡΙΚΗ ΑΜΦΙΑΡΑΟΥ 165 ΣΠΑΤΑ: EMΠΟΡΙΚΟ ΠΑΡΚΟ «SMARTPARK» ΕΜΠΟΡ. ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΥΛΑΚΗ, SMART PLAYLAND ΕΜΠΟΡ. ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΥΛΑΚΗ ΣΥΝΤΑΓΜΑ: ΑΝΑΨΥΚΤΗΡΙΟ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΑΜΑΛΕΙΑΣ 2-4 ΤΑΥΡΟΣ: EMΠΟΡΙΚΟ «ΑΤΗΕΝSHEART» ΠΕΙΡΑΙΩΣ 180, VOLTA FUN TOWN ΠΕΙΡΑΙΩΣ 180, ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 254 ΦΙΛΟΘΕΗ: ΠΑΛΙΑ ΑΓΟΡΑ ΚΕΧΑΓΙΑ 26, ΝΗΠΙΑΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΟΥ 1 & ΒΑΣ. ΦΡΕΙΔΕΡΙΚΗΣ XAÏΔΑΡΙ: BALLOONS-COCO LIGO ΧΙΟΥ 16 ΧΑΛΑΝΔΡΙ: ΜΙΚΡΟΣ ΚΟΡΑΗΣ KATΣΟΥΛΙΕΡΗ 4, Ι LOVEDYSLEXIA ΑΓ.ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ 107 & ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΠΛΑΣΤΗΡΑ, ΚΑΦΕ ΜΠΑΡ «ΤΟ ΣΠΙΤΙ» ΑΝΔΡ. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 9, HAPPY HIPPIE ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ 18, ΤΡΙΚΥΚΛΟ ΛΕΩΦ. ΠΕΝΤΕΛΗΣ 104, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΚΑΛΠΟΓΙΑΝΝΗ-ΜΑΥΡΟΜΜΑΤΗ ΔΑΝΑΙΔΩΝ 2- ΠΛ.ΦΛΥΑΣ, ΚΕΝΤΡΟ ΝΟΗΣΗ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ 54, MINDSET ΚΕΝΤΡΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΝΔΡΕΑ ΓΚΙΝΗ 4, BALLOONS ΒΑΣ.ΓΕΩΡΓΙΟΥ 16 & ΓΡΙΒΑ ΧΟΛΑΡΓΟΣ: ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΤΗΣ ΧΑΡΑΣ ΑΕΤΙΔΕΩΝ 15, 1ος ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΧΟΛΑΡΓΟΥ, 2οςΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΧΟΛΑΡΓΟΥ ΨΥΧΙΚΟ: FROG AND THE CROWN OΜΗΡΟΥ 14, ΧΑΡΤΟΠΟΛΙΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ 1 & ΛΕΩΦ.ΚΗΦΙΣΙΑΣ

Γίνετε συνδρομητές στο Taλκ. Πληροφορίες στο www.talcmag.gr




Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.