16.12.2020
Καλά Χριστούγεννα!
91
03
16.12.2020
Για τη χρονιά που φεύγει και για εκείνη που έρχεται... ΤΗΣ ΜΑΡΚΕΛΛΑΣ ΔΗΜΟΥ
Ο
ταν λιγότερο από έναν χρόνο πριν ξεκίνησε η Covid-19 και όλα τα… ωραία της –βασικά το lockdown– ο μεγάλος γιος μου είχε ζοριστεί πολύ. Την αρχική εύλογη ανακούφιση για το κλείσιμο των σχολείων ακολούθησε σύντομα ο εκνευρισμός, ο θυμός, η αγανάκτηση... Σχέδια ματαιώνονταν, συναντήσεις και εκδρομές ακυρώνονταν και όλα αυτά, μπλεγμένα με μια εφηβεία στην αρχή της, έφερναν συχνά τον δεκατετράχρονο Γιώργο σε απόγνωση. Άρχισε συστηματικά να χάνει το κίνητρό του για οτιδήποτε, μπροστά στη βεβαιότητα ότι θα είμαστε για πάντα «έτσι» (το πιο σημαντικό «έτσι» για τον Γιώργο της αφής ήταν το ότι δεν μπορούσε
να αγγίζει τους φίλους του/να τους αγκαλιάζει/να περπατάει με το χέρι του στον ώμο τους· αυτονόητο; Όχι πια). Στην αρχή, προσπαθούσα να βρίσκω επιχειρήματα που θα τον ανακουφίζουν, όμως δεν τα κατάφερνα. Μετά, σκέφτηκα να του το ζωγραφίσω: Έφτιαξα σε ένα χαρτί 90 κύκλους, χωρισμένους τον καθένα σε 12 κομμάτια. Αυτά ήταν υποθετικά τα χρόνια που θα ζήσει. Χρωματίσαμε με το αγαπημένο του χρώμα όλα τα κομμάτια εκτός από εκείνα του κορονοϊού. Αυτά τα κάναμε ένα αρκετά άθλιο καφετί. Χρωματίσαμε τρία κομμάτια. 3 μήνες από τους 1.080 που συνολικά θα ζήσει. Τόσοι νομίζαμε ότι θα είναι. Και τότε δεν ακούγονταν πολλοί. Κάπως ανακουφιστήκαμε και οι δύο. «Οι 3 μήνες έγιναν 10, μαμά», μου είπε πρόσφατα κραδαίνοντας το χαρτόνι μας. Και πάλι δεν φαίνονται πολλοί, σκέφτομαι κάποιες
φορές. Κάποιες άλλες, πάλι, απελπίζομαι. Είναι εκείνες οι φορές που θέλω να πάω σινεμά –πόσο μου έχει λείψει. Ή για ποτά με τις φίλες μου, για φαγητό στους δικούς μου, μια εκδρομή, ένα ταξίδι, μια βόλτα στο κέντρο της πόλης με το μετρό. Είναι εκείνες οι φορές που βλέπω μια προcovid γυρισμένη ταινία και με αγχώνουν οι συνωστισμοί, οι αγκαλιές και τα φιλιά των πρωταγωνιστών –σας έχει τύχει; Είναι εκείνες οι φορές που βλέπω τα παιδιά μου να κάθονται μαραμένα μπροστά σε μια οθόνη και να προσποιούνται –στον εαυτό τους πάνω από όλα– ότι ξύπνησαν, ενώ είναι σε χειμερία νάρκη. Μαζί τους και εγώ. Περιμένω τον ήλιο, τη θάλασσα, το καλοκαίρι, τις αγκαλιές. Περιμένω να σταματήσουν τα κομμάτια των κύκλων να βάφονται με εκείνο το άθλιο καφέ και να γίνουν φωτεινό κόκκινο, ζωντανό κίτρινο, σκούρο πράσινο ή απέραντο γαλάζιο.
04
16.12.2020
26
ΠΕΡΙ ΕΧΟΜΕΝΑ
03 | Σποτ 06 | Μια χρονιά σαν… παραμύθι! 08 | 24 ώρες μαμά 10 | Αγιοβασιλέματα: Ένα μαγικό ταξίδι εκεί όπου ο Άγιος Βασίλης υπάρχει 12 | Χριστούγεννα με πολλαπλή νοημοσύνη 16 | Μαγειρεύοντας με τα παιδιά: Μια ευχάριστη δραστηριό τητα με ανεκτίμητη εκπαιδευτική αξία 18 | Περιμένοντας τη νέα χρονιά στο σπίτι 20 | Ο κόσμος θα μαραθεί, ο κόσμος θ' αναγεννηθεί... 22 | Χριστούγεννα συντροφιά με το Mimi & Mou 24 | Μητέρες: Ένα δώρο για όλες τις μητέρες 26 | Φιλοζωικά Χριστούγεννα με την Κατερίνα Παπαποστόλου 28 | Τα ΝΑΙ και τα ΟΧΙ της εγκυμοσύνης 30 | COVID Shaming: Η ντροπή και το στίγμα που σχετίζονται με τον κορονοϊό 31 | Καλά Χριστούγεννα, ΚΑΡΚΙΝΑΚΙ! 32 | Μαίρη Πόπινς: Ένα ταξίδι στα θαύματα που φέτος χρεια ζόμαστε περισσότερο από ποτέ 34 | Like 36 | Πιτσίλες 38 | Αυτά τα Χριστούγεννα, γινόμαστε Καλικαντζαρολόγοι και Καλικαντζαροδιώκτες 40 | Ο Μαξ Μπράλιερ μιλάει για «Τα τελευταία παιδιά στη Γη» 42 | Η Εύη Φραγκάκη στέλνει «Γράμμα στη μαμά και τον μπαμπά που είναι ο αληθινός Άη Βασίλης» 44 | Διαβάζοντας 54 | Δελτία Τύπου
No 91 16.12.2020
www.facebook.com/talcmag @talcmag /talcmag
ΤΑΛΚ ΕΚΔΟΤΙΚΗ - ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΗ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Ε.Π.Ε ΙΚΟΝΙΟΥ 4-6, 142 35, Ν. ΙΩΝΙΑ-ΑΛΣΟΥΠΟΛΗ ΤΗΛ.: 210 6753180, ΦΑΞ: 210 6753189 Ε-ΜAIL: info@talcmag.gr
ΥΠΟΔΟΧΗ ΥΛΗΣ & ΔIAΦΗΜΙΣΗΣ: Μαρκέλλα Δήμου (mdimou@talcmag.gr)
ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: Μαρκέλλα Δήμου (mdimou@talcmag.gr)
ΦΩΤΟ ΘΕΜΑΤΩΝ: Shutterstock
TΜΗΜΑ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ: Γεωργία Γιώτη (ggioti@talcmag.gr) ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: Πελιώ Παπαδιά (ppapadia@talcmag.gr)
DESIGN: Nικόλας Κουκουράκης
ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ: Δήμητρα Βλάχου, Ελένη Γαρυφαλάκη, Μαρκέλλα Δήμου, Κατερίνα Ζαρίμη, Δημήτρης Ζαφειρίου, Κατερίνα Καρασάββα, Μαρία Κοκκινιώτη, Μαριάννα Κουμαριανού, Πελιώ Παπαδιά, Ιορδάνης Παπαδόπουλος, Σουζάνα Παπαφάγου, Στέλλα Ροΐδη, Μυρτώ Χρυσανθοπούλου
ΕΚΤΥΠΩΣΗ: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΔΙΑΝΟΜΗ: FREE SUNDAY Η διεύθυνση του περιοδικού Τaλκ δεν φέρει καμία ευθύνη και δεν υιοθετεί απαραίτητα τις απόψεις των επιστημόνων και άλλων ειδικών συνεργατών που ενυπόγραφα αρθρογραφούν στην έκδοση. Προτού χρησιμοποιήσετε οποιοδήποτε προϊόν διαφημίζεται, άμεσα ή έμμεσα, στην εφημερίδα, ή ακολουθήσετε τις συμβουλές των ειδικών, ρωτήστε τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή ολική, μερική ή περιληπτική ή κατά παράφραση ή διασκευή και απόδοση του περιεχομένου του εντύπου με οποιονδήποτε τρόπο μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, χωρίς την προηγούμενη άδεια του εκδότη.
NΟΜΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Γιάννης Καλλές
05
16.12.2020
Σπιτικά και μαγικά Χριστούγεννα!
Κυπριακό κέικ
Χρόνος προετοιμασίας: 30 λεπτά Χρόνος ψησίματος: 60 λεπτά Μερίδες: 8-10
Υλικά
300 γρ. αλεύρι Φαρίν-απ Μύλοι Αγίου Γεωργίου 80 γρ. ζάχαρη καστανή 5 αυγά 170 γρ. λιωμένο βούτυρο 30 ml κονιάκ Χυμό και ξύσμα από 1 πορτοκάλι 50 γρ. σταφίδες 50 γρ. αμύγδαλα 50 γρ. καρύδια 100 ml γάλα 1 κ.γ. σόδα 1 κ.γ. κανέλα 1 κ.γ. γαρίφαλο τριμμένο 1 κ.γ. ανθόνερο 1 κ.γ. τζίντζερ 1 κ.γ. μοσχοκάρυδο 6 κομμάτια γλυκό περγαμόντο 6 κομμάτια γλυκό κυδώνι ½ ποτήρι κεράσια γλασαρισμένα
Η μαγεία των Χριστουγέννων φέτος βρίσκεται στην…κουζίνα μας. Γεύσεις, μυρωδιές, χαμόγελα και αγάπη. Κάθε μέρα γιορτής και μια μοναδική συνταγή με αλεύρι από τους Μύλους Αγίου Γεωργίου. Φτιάχνουμε ένα κέικ πολύ ιδιαίτερο, ένα κέικ που μέσα του κρύβει χριστουγεννιάτικα αρώματα και γεύσεις: κανέλα, γαρίφαλο, μοσχοκάρυδο και ζουμερά φρούτα. Μαγικό και…σπιτικό, όπως τα Χριστούγεννα που έρχονται!
Για το γλάσο
150 γρ. ζάχαρη άχνη 2 κ.σ. γάλα ½ κ.γ. υγρή βανίλια
Εκτέλεση
Πλένουμε και στεγνώνουμε το περγαμόντο και το κυδώνι. Τα κόβουμε κυβάκια μαζί με τα κεράσια και τα τοποθετούμε σε μπολ μαζί με το κονιάκ. Ψιλοκόβουμε και τα αμύγδαλα με τα καρύδια. Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 200 oC στον αέρα. Χτυπάμε στο μίξερ το βούτυρο με τη ζάχαρη μέχρι να αφρατέψουν. Προσθέτουμε ένα ένα τα αυγά, το αλεύρι, το γάλα, τη σόδα, τα μπαχαρικά, το ανθόνερο, το ξύσμα και τον χυμό του πορτοκαλιού. Σβήνουμε το μίξερ και προσθέτουμε στο μείγμα τα φρούτα και τους ξηρούς καρπούς με τις σταφίδες. Ανακατεύουμε με μια κουτάλα. Ρίχνουμε το μείγμα σε βουτυρωμένη και αλευρωμένη φόρμα και ψήνουμε για μία ώρα περίπου. Για το γλάσο, ανακατεύουμε σε ένα μπολ τη ζάχαρη άχνη με το γάλα και την υγρή βανίλια, μέχρι να έχουμε ένα λείο μείγμα. Αφού ψηθεί το κέικ και το αφήσουμε να κρυώσει για 10 λεπτά, περιχύνουμε το γλάσο.
/alevri.com.gr
/alevri.com
/myloiagiougeorgiou
06
ΣYZHTΩΝΤΑΣ
Μια χρονιά σαν… παραμύθι! ΤHΣ ΜΑΡΙΆΝΝΑΣ ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΎ
E
ν όψει γιορτών, Χριστουγέννων, Νέας Χρονιάς, και λόγω των τόσο παράξενων ημερών που ακόμα διανύουμε (και που δεν ξέρουμε πότε και πώς θα τελειώσουν), πόσες ευχές να κάνει και τι να ευχηθεί κανείς! Έτσι, για φέτος, μου ήρθε η ευχή αυτή: «Μια χρονιά σαν παραμύθι». Και, ομολογώ, μου άρεσε. Μου έφερε χαμόγελο και εικόνες στο μυαλό. Όταν όμως άρχισα να το σκέφτομαι λίγο παραπάνω και λίγο καλύτερα, συνειδητοποίησα ότι μάλλον η ευχή έχει και μια παγίδα. Ή μήπως και περισσότερες; Θέλουμε και δίνουμε ευχές με σκοπό να φέρουν φως, να φέρουν κάτι θετικό, όχι μόνο στο άκουσμά τους, αλλά σαν, με έναν μαγικό τρόπο, να μπορούσαν να πραγματοποιηθούν, να γίνουν αλήθεια, να γίνουν η ζωή αυτού που τις στέλνουμε!
Μια χρονιά σαν παραμύθι! Η πρώτη αίσθηση που φέρνει το παραμύθι είναι εικόνες από πριγκίπισσες, νεράιδες, βασιλόπουλα… Μάλιστα. Αν ψάξουμε, όμως, κάθε ήρωα παραμυθιού, κάθε πριγκίπισσα ή βασιλοπούλα, θα διαπιστώσουμε ότι μόνο παραμυθένια δεν ήταν η ζωή τους, μέχρι να φτάσουμε στο «και ζήσαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα». Είχαν εμπόδια και προβλήματα. Έπρεπε να αντιμετωπίσουν το μίσος, τη ζήλια, την κακία των άλλων. Θεωρήθηκαν συχνά ανόητοι, βρέθηκαν να παλεύουν μόνοι τους, με όλες τις αντίξοες συνθήκες εναντίον τους, σχεδόν σαν τιποτένιοι. Πολλοί από τους ήρωες ήταν χωρίς οικογένεια ή είχαν κακές μητριές ή κακά αδέλφια που ήθελαν να τους εξοντώσουν, πατεράδες που έλειπαν σε πόλεμο… Μήπως να αναθεωρήσουμε; Μήπως να αλλάξουμε ευχή; Δε μοιάζει να είναι πολύ καλή, παρόλο που ακούγεται ωραία. Μήπως είναι σαν να ευχόμαστε προβλήματα και κακοπάθεια στους άλλους; Κακά τα ψέμα-
16.12.2020
τα, ένα παραμύθι για να μπορεί να είναι παραμύθι, «απαιτεί» από τον ήρωά του να αντιμετωπίσει ένα πρόβλημα και μετά από μια ολόκληρη πορεία, να φτάσει στο αίσιο, στο παραμυθένιο που λέμε, τέλος. Όμως, οποιοσδήποτε φτάνει στο τέλος αυτό δεν είναι τυχαίος. Έχει πολλά στοιχεία που τον αναδεικνύουν σε ήρωα του παραμυθιού! Και αυτά συνήθως δεν είναι εξωτερικά, αλλά εσωτερικά. Είναι η ομορφιά της ψυχής του. Υπάρχουν ηρωίδες και ήρωες παραμυθιών, που είναι όμορφοι με δέρμα λευκό σαν το φεγγάρι ή μαλλιά που λάμπουν σαν τον ήλιο. Όμως, η ομορφιά αυτή είναι εκεί για να εκφράσει και να τονίσει την καλή και ενάρετη ψυχή, την υπομονή και την επιμονή τους. Το ότι δεν πτοούνται αλλά παραμένουν σταθεροί και αδιάβλητοι, παρά τις αντιξοότητες. Και τελικά, κάθε φορά αποδεικνύεται ότι αυτή είναι η δύναμή τους, αυτό που τους κρατάει και τους φέρνει σε μια καλύτερη «μοίρα» ώστε να φτάσουν να «ζουν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα». Τελικά, απ’ ό,τι φαίνεται, ένα παραμύθι έχει πολλές αναλογίες με όσα περνάμε αυτή την περίοδο. Όλα τα στραβά, τα απρόσμενα και οι ανατροπές έχουν μαζευτεί μέσα σε ένα έτος! Ένα «να μου λείπει!» μού έρχεται αντανακλαστικά στο στόμα, αλλά για λίγο το προσπερνώ, γιατί συνειρμικά ακολουθεί η ανάμνηση μιας συζήτησης που είχα πριν από καιρό με τον γιο μου, και του έλεγα ότι η ζωή είναι γεμάτη φουρτούνες. Άλλοτε μεγαλύτερες και άλλοτε μικρότερες. Κι ότι αυτές μας οδηγούν στα «θέλω» μας και αποδεικνύουν τη δύναμή μας, που ίσως να μην ανακαλύπταμε αλλιώς. Ίσως φέρνουν στην επιφάνεια κι ένα κομμάτι του εαυτού μας που, πάλι, να μην μπορούσαμε να δούμε σε άλλες συνθήκες. Κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότι οι δυσκολίες φέρνουν στένεμα ψυχικό. Όμως και κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότι μέσα στον καθένα υπάρχει φως και δύναμη. Ακόμα κι όταν «πέφτουμε», ακόμα κι όταν χάνουμε τον ορίζοντα της ζωής μας, του εαυτού μας. Κάθε ήρωας παραμυθιού έχει περάσει από μια κατάσταση που θυμίζει εκφυλισμό, όμως ο πυρήνας του παραμένει αδιάβλητος και αυτό είναι που στο τέλος λάμπει! Έτσι, λοιπόν, επανέρχομαι και λέω η χρονιά αυτή να είναι σαν παραμύθι! Να φέρουμε στο φως, ο καθένας για τη ζωή του, τον εαυτό του, τους δικούς του αγαπημένους, ό,τι πιο όμορφο κρύβουμε μέσα μας και με αυτό να φωτίσουμε και τους γύρω μας! Γιατί, όπως και στα παραμύθια, οι συνθήκες πάντα είναι και θα είναι αντίξοες, όμως καθένας μας (μπορεί να) φτάνει κάποια στιγμή στο ευτυχές τέλος. Και το τέλος αυτό έρχεται μόνο μέσα από τη δική μας στάση και προσπάθεια και την αδιάλειπτη πίστη ότι στο τέλος θα τα καταφέρουμε.
Η Μαριάννα Κουμαριανού είναι παιδαγωγός και συγγραφέας. Θα τη βρείτε στο mkoumarianos@gmail.com
07
16.12.2020
Γλυκά Χριστούγεννα με ΠΤΙ-ΜΠΕΡ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ Τα αγαπημένα μας ΠΤΙ-ΜΠΕΡ πρωταγωνιστούν και στις γιορτές. Κλασικά και λατρεμένα, μας βοηθούν να δημιουργήσουμε τις πιο νόστιμες και ευφάνταστες συνταγές. Τα ΠΤΙ-ΜΠΕΡ αγκαλιάζουν την πιο βελούδινη και εντυπωσιακή τούρτα που φτιάξατε ποτέ!
Τούρτα με καραμέλα και κάστανο Υλικά Για το παντεσπάνι με μπισκότα 280 γρ. αλεύρι για όλες τις χρήσεις 100 γρ. λιωμένο βούτυρο 150 γρ. μπισκότα ΠΤΙ-ΜΠΕΡ Παπαδοπούλου σε σκόνη 180 γρ. ζάχαρη 3 αβγά 1 βανίλια Για την κρέμα κάστανο 200 ml κρέμα γάλακτος 60 γρ. πουρές από κάστανο Για την κρέμα καραμέλας 200 ml κρέμα γάλακτος 60 γρ. έτοιμη καραμέλα βουτύρου Για τη διακόσμηση 250 γρ. ζάχαρη για τις καραμέλες tuille 12 μπισκότα ΠΤΙ-ΜΠΕΡ Παπαδοπούλου
/papadopoulou.gr
Εκτέλεση 1. Ανακατεύουμε όλα τα υλικά για το παντεσπάνι με τη βοήθεια ενός μίξερ χειρός για περίπου 5’, μέχρι να ομογενοποιηθεί το μίγμα μας και απλώνουμε σε φόρμα διαμέτρου 25-30 εκ. 2. Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο για περίπου 30-35’ στους 170 °C στον αέρα. Αφού κρυώσει το παντεσπάνι, το κόβουμε σε 2 όμοια κομμάτια. 3. Για την κρέμα κάστανο, χτυπάμε την καραμέλα γάλακτος, ώστε να γίνει πηχτή σαντιγί και προσθέτουμε τον έτοιμο πουρέ κάστανο. Ανακατεύουμε καλά και απλώνουμε το μίγμα αυτό πάνω στο πρώτο κομμάτι από παντεσπάνι. 4. Τοποθετούμε έπειτα το επόμενο κομμάτι από παντεσπάνι. 5. Για την κρέμα καραμέλας, χτυπάμε την κρέμα γάλακτος σε σαντιγί και προσθέτουμε την έτοιμη καραμέλα βουτύρου. Ανακατεύουμε καλά και απλώνουμε επάνω στο παντεσπανι, αλλά και σε όλη την επιφάνεια της τούρτας, δηλαδή και στα πλάγια. 6. Στολίζουμε γύρω γύρω την τούρτα με ΠΤΙ-ΜΠΕΡ. 7. Τοποθετούμε τη ζάχαρη σε ένα τηγάνι και περιμένουμε να λιώσει. Τότε τη ρίχνουμε σε μια λαδόκολλα, σχηματίζοντας διάφορα αφηρημένα σχήματα (tuille). Τα αφήνουμε να κρυώσουν. 8. Στολίζουμε την τούρτα μας με τα tuille.
/MpiskotaPapadopoulou
08
24 ΩΡΕΣ ΜΑΜΑ
24 ώρες μαμά σημαίνει ότι μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα έρχεσαι αντιμέτωπη με μικρές ή μεγάλες εκπλήξεις και προκλήσεις, στις οποίες χρειάζεται να ανταποκριθείς. Όπως έχει πει η Rebecca West: «Η μητρότητα είναι ένας προσωπικός Δούρειος Ίππος». Είναι η στιγμή που το Εγώ κάνει στην άκρη για να αφήσει χώρο στις ανάγκες των παιδιών.
καθημερινότητάς μας. Έχει γίνει πιο εύκολο μέσα στην καραντίνα.
Κάποια στιγμή, θα ήθελα να κάνω ένα road trip. Σκέφτομαι πως ήδη έχω πάρει μια γεύση, έχοντας γράψει αρκετά χιλιόμετρα στο road trip της μητρότητας, όπου οι διαφορετικές φάσεις ανάπτυξης των παιδιών μοιάζουν με τις εναλλαγές εικόνων που έχει κάποιος διασχίζοντας διαφορετικές χώρες. Είναι ένα ταξίδι το οποίο έχει απ' όλα. Δέος, συγκίνηση, ενθουσιασμό, κούραση, χαρά, ευτυχία, γνώση. Όπως έπειτα από ένα οδοιπορικό σε διάφορα μέρη του κόσμου έχεις πολύ καλύτερη αντίληψη της χώρας που επισκέφτηκες, έτσι και μέσα από το οδοιπορικό της μητρότητας αποκτάς καλύτερη αντίληψη του εαυτού σου. Η τωρινή φάση που διανύω ως μαμά θα μπορούσε να έχει τον τίτλο «Συμβιώνοντας με δύο φοιτητές κι έναν τελειόφοιτο Λυκείου». Το έργο αυτό, η αλήθεια είναι, δεν το έχω ξαναδεί και το παρακολουθώ καρέ καρέ αυτή την περίοδο. Καινούργιοι προβληματισμοί, καινούργιες χαρές, καινούργιες συγκινήσεις. Στη βάση τους, όμως, τα δεδομένα, αν το καλοσκεφτεί κανείς, δεν αλλάζουν και πολύ. Το περιτύλιγμα μόνο είναι διαφορετικό. Είναι η φάση εκείνη που το εικοσιτετράωρό σου αποκτά μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων, χωρίς όμως να χάνει κάτι από εκείνα τα «μαμαδίστικα» συστατικά, που τελικά τα παιδιά έχουν, λίγο πολύ, ανάγκη σε κάθε φάση της ζωής τους. Να ετοιμάσεις φαγητό, να ψήσεις κανένα κέικ, να παρέχεις τις απαραίτητες βιταμίνες στον βενιαμίν που κάνει φέτος τη δική του προσπάθεια για τις πανελλαδικές εξετάσεις, κόβοντας φρούτα και στύβοντας χυμό και τέλος να ετοιμάσεις ένα ελαφρύ βραδινό. Δε θα αναφερθώ στα υπόλοιπα αυτονόητα καθημερινά οικιακά-πρακτικά ζητήματα που έχεις να χειριστείς. Αυτά δεν αλλάζουν είτε έχεις μωρά είτε παιδιά δημοτικού είτε έφηβους είτε φοιτητές. Είναι μέσα σε όλα αυτά που προσπαθώ να χωρέσω τις ώρες που αναζητώ την έμπνευ-
16.12.2020
24 ώρες μαμά. Το εικοσιτετράωρο της Ζέφης Συρίβλη ση, τις ώρες που γράφω, εκείνες που αφιερώνω στην Παιδική Λέσχη Ανάγνωσης, σε επισκέψεις σε σχολεία ή σε προγράμματα φιλαναγνωσίας, καθώς και σε άλλες επαγγελματικές μου υποχρεώσεις. Μέσα σε αυτό το εικοσιτετράωρο, του οποίου οι ώρες ποτέ δε φτάνουν, προσπαθώ να συνδυάσω τα δικά τους «θέλω» με τα δικά μου, τις δικές τους «ανάγκες» με τις δικές μου. Αυτό που για μένα εξακολουθεί να θεωρείται ιδιαίτερα σημαντικό είναι να διατηρώ, όσο γίνεται, ανοιχτό κανάλι επικοινωνίας μαζί τους. Στην πράξη, έχω
δει ότι αυτό είναι εφικτό ακόμα και σε μεγαλύτερες ηλικίες, σε αυτές που είναι τώρα οι γιοι μου, αν το έχεις καλλιεργήσει από νωρίς, από τα χρόνια του δημοτικού, για να μην πω από τα χρόνια του νηπιαγωγείου. Ακολουθώντας τη συμβουλή του παιδιάτρου μας, αλλά έχοντας μάθει έτσι και από τη μητέρα μου, επιδίωκα πάντα να τρώμε μαζί ως οικογένεια το βράδυ. Ήταν η στιγμή όπου ο καθένας έλεγε τα νέα της ημέρας του. Με όλα όσα χάρηκε, στενοχωρήθηκε ή προβληματίστηκε. Είναι αυτό που επιδιώκω ακόμα και τώρα, όποτε είναι εφικτό, να αποτελεί κομμάτι της
Εξακολουθώ να προσπαθώ να έχω τις κεραίες μου ανοιχτές, ώστε να πιάνω τα σήματα που εκπέμπει το κάθε ένα από τα τρία μου παιδιά και με τρόπο διακριτικό και την κατάλληλη στιγμή να δηλώνω παρούσα να ακούσω οποιοδήποτε πρόβλημα, οποιαδήποτε σκέψη τους. Η φάση αυτή, με δύο φοιτητές στο σπίτι, οι οποίοι πατούν «γκάζι» προς την ελευθερία και την αυτονομία, που είναι και το ζητούμενο, μου έδειξε ότι πρέπει να επαναπροσδιορίσω τον δικό μου ρόλο μέσα σε αυτό το καινούργιο πλαίσιο. Δεν είναι εύκολο να βρεις τη χρυσή τομή, περισσότερο στην εφηβική ηλικία ενός παιδιού και λιγότερο στη μετεφηβική ηλικία, ώστε να αφήνεις και να μαζεύεις καλούμπα τόσο ώστε ο χαρταετός ελεύθερος να πετάξει ψηλά, χωρίς να τσακιστεί απότομα στο έδαφος. Αυτή είναι, κατά τη γνώμη μου, και η πρόκληση που αντιμετωπίζει κανείς ως γονιός γενικότερα, όταν τα παιδιά έχουν πια μεγαλώσει. Είναι όμως και μια φάση στην οποία αισθάνομαι εγώ μαθήτρια, διδασκόμενη από τους γιους μου καινούργια πράγματα, από μουσικά συγκροτήματα και οδηγούς της Formula 1 μέχρι τις εξελίξεις στον τομέα της τεχνολογίας. Κάπου εκεί βρίσκω μέρει ξανά το νήμα που με συνδέει πίσω με τη δική μου εφηβεία και με τα δικά μου φοιτητικά χρόνια. Φυσικά, εννοείται ότι μέσα σε όλο αυτό το οδοιπορικό της μητρότητας θα υπάρχουν και αστοχίες και αρκετά λάθη. Όπως έχει πει και η Jill Churchill: «Δεν υπάρχει τρόπος να γίνεις τέλεια μητέρα, αλλά εκατομμύρια τρόποι να γίνεις καλή». Όπως και να έχει, όμως, κυλήσει η μέρα, με πολλά, λίγα ή καθόλου λάθη, ο επίλογος είναι πάντα ο ίδιος. Χαμηλός φωτισμός στον χώρο, ένα δυο κεριά αναμμένα κι ένα βιβλίο στο χέρι. Είναι το δικό μου πάντα νοερό ταξίδι πριν απ' το μεγάλο road trip που ονειρεύομαι να κάνω.
Η Ζέφη Συρίβλη είναι συγγραφέας. Από τις Εκδόσεις Πατάκη μόλις κυκλοφόρησε το βιβλίο της Η εξαφάνιση της Μπέλλας (Σειρά: Μυστήρια για δύο, βιβλίο 1).
09
16.12.2020
Και τα Χριστούγεννα... πέτυχαν! Φέτος τα Χριστούγεννα δεν θα «ξεκολλάει» από την κουζίνα μας κανείς. Ούτε ο ίδιος ο Άγιος Βασίλης! Τα παιδιά έχουν αρχίσει ήδη να δοκιμάζουν συνταγές μέχρι να αποφασίσουν ποια θα τους αρέσει πιο πολύ. Βασικό συστατικό; Τα μοσχομυριστά, αφράτα Croissants από τη Χρυσή Ζύμη. Ζυμωμένα με ολόφρεσκο βούτυρο, έτοιμα σε 15 λεπτά, κατευθείαν από την κατάψυξη στον φούρνο, τα Croissants είναι ιδανικά για πρωινό ή απογευματινό σνακ. Αφράτα και νόστιμα ακόμη και σκέτα, όπως αρέσουν στη μαμά, γεμιστά με γαλοπούλα και τυρί όπως τα προτιμάει ο μπαμπάς ή με πραλίνα φουντουκιού, που τρελαίνει τα παιδιά. Για τον Άγιο Βασίλη πώς να τα ετοιμάσουμε; Μήπως με φυστικοβούτυρο και μπανάνα; Ή μήπως με φράουλες και λιωμένη λευκή σοκολάτα; Αφήνουμε τα παιδιά να δημιουργήσουν και να πειραματιστούν με τα Croissants βουτύρου και τα αγαπημένα τους υλικά και... σε λίγες μέρες θα το ανακαλύψουμε. Μαζί με τις γιορτές που δεν έτυχαν αλλά πέτυχαν, με... Χρυσή Ζύμη!
/xrisizimi.gr
/xrisizimi
10
ΣYZHTΩΝΤΑΣ
16.12.2020
Αγιοβασιλέματα: Ένα μαγικό ταξίδι εκεί όπου ο Άγιος Βασίλης υπάρχει ΤΗΣ ΠΕΛΙΏΣ ΠΑΠΑΔΙΆ
H
Μαριέττα Κόντου είναι μαμά, ψυχολόγος και συγγραφέας. Με αυτήν της την τριπλή ιδιότητα τη φιλοξενούμε στις γιορτινές μας σελίδες και συζητάμε για το πώς διαχειριζόμαστε το… φλέγον θέμα της ύπαρξης ή μη του Άγιου Βασίλη, ανάλογα με την ηλικία των παιδιών μας και το οικογενειακό μας πλαίσιο. Αφορμή το καινούργιο παιδικό βιβλίο της που μόλις κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο και φέρει τον ευφάνταστο τίτλο… Αγιοβασιλέματα.
Αγαπημένε μου Άγιε Βασίλη, μην έρθεις φέτος! «Η Ερμιόνη, η ηρωίδα μου», ξεκινάει την κουβέντα μας η Μαριέττα, «έπειτα από πολλή και ενδελεχή σκέψη αποφασίζει να γράψει ένα γράμμα στον Άγιο Βασίλη με ένα και μόνο αίτημα: “Να μην έρθει”! Για την ακρίβεια, του ζητά, για να υπάρχει ισορροπία και ισοτιμία στις σχέσεις τους, φέτος να τον επισκεφτεί εκείνη! Εκτός από το ότι έχει ξεχάσει από πέρυσι στο σπίτι της τις μπότες και τον σκούφο του, που θα τα χρειαστεί, το κορίτσι θέλει να τον δει λίγο παραπάνω, να τον χαρεί, να μην κοιμάται και τον χάσει –να μην μπει κι αυτός σαν τον κλέφτη από την καμινάδα– και να τον
πείσει να της υποσχεθεί πως δεν θα έρχεται μόνο τα Χριστούγεννα, αλλά και άλλες εποχές για να μπορέσει να του δείξει κι αυτή όσα αγαπά: τη θάλασσα και το καλοκαίρι!» Κι αυτό είναι η αρχή ενός ταξιδιού σε έναν αλλιώτικο κόσμο, ενός ταξιδιού που θα της μείνει αξέχαστο! Το βιβλίο απευθύνεται σε όλες τις ηλικίες ανεξαιρέτως. «Δεν επιθυμώ να περάσω συγκεκριμένα μηνύματα ή τουλάχιστον όχι τόσο κατευθυντήρια όσο συνήθως το εννοούμε. Χαρά μου θα ήταν ο αναγνώστης κάθε ηλικίας να περπατήσει την ιστορία και να αφήσει τη φαντασία και το συναίσθημα να τον πάρουν από το χέρι. Όσοι αναγνώστες τόσα και τα μηνύματα. Ανοιχτότητα να υπάρχει και να
16.12.2020
συνδεόμαστε με τη χαρά και τη μαγεία που ο καθένας κρύβει βαθιά μέσα του…» χαμογελά η συγγραφέας και εξηγεί ότι χρωστούσε τα Αγιοβασιλέματα στους γιους της, μια και αρκετά νωρίς αποφάσισε να τους «πάρει» τη μαγεία και να τους προσγειώσει στον ρεαλισμό και στην πραγματικότητα! Σήμερα, λοιπόν, αρκετά χρόνια μετά, θεωρεί ότι τα αγόρια της δεν ήταν έτοιμα για κάτι τέτοιο και αυτό φάνηκε τόσο από την αντίδρασή τους τότε όσο και από την τωρινή. «Αν και κοντά στην ενηλικίωση δεν μου το συγχωρέσανε ποτέ, μου το κρατούν ακόμη!» εξομολογείται. Η «κατάλληλη ηλικία» Στο σημείο αυτό εξομολογούμαι κι εγώ με τη σειρά μου στην Μαριέττα ότι εμείς ως οικογένεια ποτέ δεν καλλιεργήσαμε στα παιδιά τον μύθο της ύπαρξης του Άγιου Βασίλη. Τους «πήραμε», όπως κι εκείνη, κι εμείς τη μαγεία νωρίς, όμως δεν διαμαρτυρήθηκαν. Θυμάμαι πως ο μεγάλος τον πίστεψε μέχρι τα τέσσερα χρόνια του, όταν και του εξηγήσαμε τον αληθινό ρόλο του. Άλλωστε ρωτούσε πολλά και μας φαινόταν λίγο… κοροϊδία να αναπαράγουμε κάθε χρόνο κάτι που δεν του έμοιαζε λογικό. Τη μικρή μάλλον δεν την άφησε ποτέ να πιστέψει ο μεγάλος. Όμως, όλα αυτά τα χρόνια, στο σπίτι μας πάντοτε συζητάμε για τον Άγιο Βασίλη, χαριτολογούμε για τα δώρα που μας φέρνει, του αφήνουμε τις λιχουδιές του και τον λατρεύουμε, απλώς μόνο ως σύμβολο! Όσο, λοιπόν, κι αν έχουμε «κατηγορηθεί» ότι με την ενήλικη λογική και τον ρεαλισμό μας καταστρέψαμε την πιο λατρεμένη παιδική φαντασίωση παγκοσμίως, επιμένουμε ότι η αλήθεια δεν στέρησε ούτε και στερεί από τα παιδιά μας τη μαγεία του μύθου, στον οποίον, όσο κι αν ακούγεται παράδοξο, πιστεύουμε. Επομένως, δεν θεωρώ ότι βιαστήκαμε, αλλά βρίσκω πολλούς διαφωνούντες που με κάνουν να αναρωτιέμαι αν υπάρχει μια «κατάλληλη», αποδεκτή, ηλικία αποκάλυψης της αλήθειας, μια ηλικία καθοριστική που το παιδί καταλαβαίνει ή αυτή έχει να κάνει αποκλειστικά και μόνο με τη στάση των γονέων. «Δεν πιστεύω στα ηλικιακά όρια», απαντά ξεκάθαρα η Μαριέττα Κόντου. «Η επιλογή τού πότε το παιδί ανακαλύπτει ότι δεν υπάρχει Άγιος Βασίλης είναι ένας συνδυασμός παραμέτρων: ο τρόπος που μεγαλώνει, ο τρόπος που αντιμετωπίζεται από τους γονείς, η θέση που έχει η φαντασία στην οικογένεια, ο χώρος που αφήνεται στο παιδί να την αναπτύξει (θεμελιώδες αίτημα της παιδικότητας), ο ίδιος ο χαρακτήρας του κάθε παιδιού και ο τρόπος που προσεγγίζει τα πράγματα, τη φύση τους και την αλήθεια τους είναι συνθήκες που καλό είναι να λάβουμε υπόψη μας. Η στάση των γονιών παίζει ρόλο, αλλά η προσωπικότητα του παιδιού τον μεγαλύτερο. Για την περίπτωσή σας, δεν ξέρω να σου πω αν προηγήθηκε η δική σας απόφαση να πείτε εξαρχής την αλήθεια και θεωρήσατε ότι το παιδί δεν θα πίστευε τον μύθο ή σας πρόλαβε ο μικρός και σας ενημέρωσε με τη συμπεριφορά του ότι πιστεύει αυτά που βλέπει με τα ίδια του τα μάτια και όχι αυτά που δεν βλέπει, αυτό το γνωρίζετε εσείς και αφορά την δική σας οικογενειακή ιστορία», εξηγεί. «Μπορώ, όμως, να σου πω ότι ακόμη και αν τα παιδιά ρωτούν πολλά, δεν είναι ανάγκη να τους τα αποκαλύψουμε όλα ή τουλάχιστον όχι παραπάνω από αυτό που ρωτάνε, μέχρι εκεί, γιατί μέχρι εκεί αναρωτιούνται ή είναι έτοιμα να ακούσουν. Η μαγεία, για να υπάρξει και να διατηρηθεί, θέλει φαντασία και πίστη, αισιοδοξία και ονείρεμα. Όταν τα δίνουμε αυτά στα παιδιά μας και δεν τους τα στερούμε τότε δεν τους έχουμε κλέψει τίποτα…» Όπως καταλαβαίνετε η απάντηση δεν είναι μία και μοναδική, ούτε η σχέση μεταξύ φαινομένου και ερμηνείας γραμμική. «Κάθε οικογένεια έχει τη δική της
ΣYZHTΩΝΤΑΣ λογική, τη δική της αρχιτεκτονική και τα δικά της όρια», συνεχίζει η Μαριέττα. «Όπως εσείς αγκαλιάσατε έναν τρόπο να προσεγγίσετε το θέμα του Άγιου Βασίλη απέναντι στα παιδιά σας, έτσι και κάποιοι άλλοι γονείς μπορεί να επιλέξουν για τους δικούς τους λόγους το αντίθετο: να μη χαθεί η παράδοση, το έθιμο και πάει λέγοντας. Ή μπορεί να υπάρχουν κι άλλοι λόγοι, βαθύτεροι και πιο δομικοί», τονίζει. Η Ερμιόνη και τα παραμύθια Η Ερμιόνη, η πρωταγωνίστρια στα Αγιοβασιλέματα, πιστεύει στον Άγιο Βασίλη. «Δεν έχει καμιά αγωνία, ποίηση έχει μέσα της κι έναν παιδικό ρεαλισμό που παντρεύεται με τη φαντασία και την αγνότητα και της δίνουν μια ακαταμάχητη ικανότητα να είναι πολύ πιο κοντά στο υπερβατικό από έναν υπερρεαλιστή ενήλικο», περιγράφει η δημιουργός την ηρωίδα της. «Επομένως δεν της περνά από το μυαλό ότι κάτι δεν πάει καλά, δεν σκέφτεται το ψέμα ή την απάτη· το αντίθετο, είναι πεπεισμένη για την ύπαρξη του Άγιου Βασίλη, απλώς θέλει να αλλάξει λίγο τους όρους και έχει αυτή την αίσθηση παντοδυναμίας ότι μπορεί να το καταφέρει». Και, με τον τρόπο της, το καταφέρνει! Παρακολουθώντας το ταξίδι της Ερμιόνης προς τον Άγιο Βασίλη, συναντάμε μια σειρά από αναφορές σε αγαπημένα κλασικά παραμύθια. «Η ιδέα υπήρχε σχεδόν πάντα μέσα μου και ήρθε να συναντήσει την παιδική μου φαντασίωση-βεβαιότητα ότι ο Άγιος Βασίλης κατοικεί στις ρίζες ενός τεράστιου υπεραιωνόβιου δέντρου, που θα μπορούσα να επισκεφτώ αν έβρισκα τρόπο να τρυπώσω μέσα στον κορμό και να γλιστρήσω μέχρι εκεί. Το γράμμα, λοιπόν, της Ερμιόνης και η περίεργη αρχή του ήταν η δική μου παιδική φωνή, που δεν κατάφερε ποτέ να γράψει αυτό το γράμμα εγκαίρως…» θυμάται. «Ο Κοντορεβιθούλης με τα χρωματιστά πετραδάκια στην τσέπη του, που τα αφήνει πίσω για να μη χάσει τον δρόμο, υπάρχει μέσα στην αφήγησή μου σίγουρα έντονα, όπως υπάρχουν επίσης και στοιχεία από τον Αίσωπο και τα ανθρωπόμορφα ζώα του. Ο Κοντορεβιθούλης είναι το αιώνιο σύμβολο της γενναίας παιδικότητας, που φοβάται τον απογαλακτισμό και φροντίζει να διατηρήσει εκείνα τα στοιχεία (πετραδάκια) που θα τον βοηθήσουν να μην ξεχάσει ποτέ από πού ξεκίνησε, ποιες είναι οι ρίζες του και πότε θα είναι έτοιμος να υποδεχτεί την ενηλικίωση. Τα ζώα, πάλι, είναι ένα ισχυρό και πολύ αγαπημένο σύμβολο για τα παιδιά, που ταυτίζονται ευκολότερα μαζί τους και αντιλαμβάνονται τα μηνύματα και τους συσχετισμούς με έναν παιγνιώδη τρόπο. Και οι γονείς; Ως ταλαιπωρημένη μάνα, μια φράση που ξεχώρισα από το βιβλίο είναι η ακόλουθη «… και τι δε θα ’δινε να υπήρχε κι ένας Άγιος Βασίλης για τους μπαμπάδες και τις μαμάδες, να τους φέρνει δώρα και να τα βρίσκουν κάτω από το δέντρο». Νομίζω πως όλοι οι γονείς το λαχταράμε αυτό, αλλά οι δικές μας ανάγκες δεν εισακούγονται πια. Ρωτώ, λοιπόν, τη Μαριέττα πόσο φταίμε για την –κατά τη γνώμη μου– παιδοκεντρική κοινωνία που έχουμε δημιουργήσει και τι μπορούμε να κάνουμε για να συναντήσουμε κι εμείς, έστω και στα όνειρά μας, ξανά τον Άγιο Βασίλη; Μήπως, άραγε, να ξεκινούσαμε με το να του στείλουμε ένα γράμμα; «Ίσως βλέπουμε λίγο διαφορετικά τα πράγματα ή από άλλη οπτική», συμπεραίνει. «Η ικανοποίηση ή μη των αναγκών μας έχει να κάνει σε μεγάλο βαθμό με την αξία που δίνουμε στις ανάγκες αυτές. Είναι αλήθεια πως όταν γινόμαστε γονείς αφήνουμε χώρο πολύ για να μπουν τα παιδιά μας, να χωρέσουν στη ζωή μας, να βολευτούν και να νιώσουν ασφαλή. Αυτό δεν κάνει
11 ΔΕΝ ΠΙΣΤΕΎΩ ΣΤΑ ΗΛΙΚΙΑΚΆ ΌΡΙΑ. Η ΕΠΙΛΟΓΉ ΤΟΎ ΠΌΤΕ ΤΟ ΠΑΙΔΊ ΑΝΑΚΑΛΎΠΤΕΙ ΌΤΙ ΔΕΝ ΥΠΆΡΧΕΙ ΆΓΙΟΣ ΒΑΣΊΛΗΣ ΕΊΝΑΙ ΈΝΑΣ ΣΥΝΔΥΑΣΜΌΣ ΠΑΡΑΜΈΤΡΩΝ απαραίτητα παιδοκεντρική την κοινωνία μας, αλλά μάλλον σχετίζεται με την ωρίμαση του ατόμου, τον περιορισμό του εγωισμού του, την αναθεώρηση των προτεραιοτήτων του, την ανάληψη ευθύνης απέναντι στα παιδιά του, που δεν έχουν την δύναμη και την ικανότητα όσο είναι μικρά να αυτονομηθούν και να ζήσουν αυθύπαρκτα. Δεν είναι πουθενά όμως γραμμένο ότι δεν έχουν αξία και οι δικές μας ανάγκες ή ότι δεν μπορεί ο καθένας μας να βρει τον τρόπο να ισορροπεί στη μέση της διαδρομής χωρίς υπερβολές και χωρίς να κουβαλάει μέσα του παράπονα στέρησης. Τα παιδιά είναι καλό να γνωρίζουν ότι έχουν και οι γονείς ανάγκες και ότι είναι σημαντικό να είναι όλοι ευχαριστημένοι σε μια οικογένεια, χωρίς να θυσιάζεται ο ένας ή ο άλλος. Δεν ξέρω αν η υπεράσπιση και η προστασία και των ενήλικων ή και παιδικών μας αναγκών θα ξεκινήσει από ένα γράμμα στον Άγιο Βασίλη, σίγουρα όμως το να μην πάψουμε να ονειρευόμαστε όσο κι αν έχουμε μεγαλώσει και να κυνηγάμε τα όνειρά μας με πίστη είναι κάτι που και στις δικές μας πλάτες θα βάλει φτερά αλλά και στων παιδιών μας, που πάνω από όλα θέλουν να μας βλέπουν χαρούμενους και ευτυχισμένους!»
Απόσπασμα από παλαιότερα κείμενο που έχει γράψει και δημοσιεύσει η Μαριέττα Κόντου για τον Άγιο Βασίλη και που εξακολουθεί να πιστεύει στην αλήθεια του… «Είναι φορές που κάνω λάθη. Πολλά. Και σας ζητώ συγγνώμη. Δεν καταφέρνω να σας φέρνω πάντα αυτό που μου ζητάτε. Άλλες φορές μπορεί να μπερδευτώ από τα πολλά δρομολόγια, άλλες να διαβάσω λάθος κι άλλες να μη με φτάσουν τα χρήματα γιατί ναι, όσο κι αν σας φαίνεται περίεργο δεν είμαι πλούσιος. Είναι και κάποιες φορές που σκέφτομαι πριν σας φέρω κάτι, αν θα είναι καλό για σας. Κι αυτό πραγματικά είναι από τα πιο δύσκολα. Μπορεί μια ευχή σας να την πραγματοποιήσω αρκετό καιρό μετά. Δεν είναι πως δεν σας έδωσα σημασία, είναι που σκέφτηκα και συμβουλεύτηκα και τους βοηθούς μου πως αυτό είναι το καλύτερο για σας ή αυτό που εγώ μπορούσα να κάνω εκείνη τη χρονιά. Μη μου θυμώσετε. Προσπαθώ για το καλύτερο, αλλά δεν σημαίνει ότι τα καταφέρνω πάντα. Και προπαντός δεν είμαι τέλειος. Δεν είμαι μάγος, αλλά ούτε και θεός. Είμαι ένα πνεύμα χαρούμενο, με γέλιο τρανταχτό, φτιαγμένος από όλα τα δικά σας γέλια μαζί. Οικογένεια μου είστε εσείς και θα υπάρχω όσο θα πιστεύετε σ’ εμένα. Κι ας κάνω λάθη…»
Το βιβλίο της Μαριέττας Κόντου Αγιοβασιλέματα κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο σε εικονογράφηση Βασίλη Κουτσογιάννη.
12
ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ
16.12.2020
Χριστούγεννα με πολλαπλή νοημοσύνη TΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΓΑΡΥΦΑΛΑΚΗ
Ο
ανθρώπινος εγκέφαλος είναι ένα θαύμα της φύσης. Το νεογέννητο μωρό ξεκινά τη νοητική του ζωή με περίπου 100 δισεκατομμύρια νευρώνες. Kάντε το εικόνα: Φανταστείτε ότι τόσα είναι τα αστέρια στον Γαλαξία μας. Οι νευρώνες αυτοί σχηματίζουν συνδέσεις μεταξύ τους, κάτι σαν «μονοπάτια» από ένα σημείο του εγκεφάλου σε ένα άλλο και δημιουργούνται σε κάθε εμπειρία που ζούμε. Τα «μονοπάτια» αυτά, με τη συχνότητα και την επανάληψη, μπορούν να γίνουν «λεωφόροι», μπορούν, όμως, και να ξεχαστούν ή να εξαλειφθούν, αν δεν χρησιμοποιούνται. Είναι πολύ σημαντικό να δημιουργούνται στον παιδικό εγκέφαλο συνάψεις με διαφορετικούς τρόπους, διότι ο νους βρίσκει πολλούς δρόμους για να προσεγγίσει ευκολότερα κάτι που έχει ξεκινήσει να μαθαίνει. Η θεωρία της Πολλαπλής Νοημοσύνης, διατυπωμένη από τον Αμερικάνο αναπτυξιακό ψυχολόγο Howard Gardner τη δεκαετία του ’80, είναι ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο προς αυτή την κατεύθυνση. Πρόκειται για έναν φιλικό, δημοκρατικό και αποτελεσματικό τρόπο να βοηθήσεις τον παιδικό εγκέφαλο να εξελίξει τις απίστευτες δυνατότητές του, καθώς έχει ολιστική προσέγγιση και βρίσκεται πολύ κοντά στο πώς μαθαίνει η ανθρώπινη φύση. Σύμφωνα με τη θεωρία αυτή, η νοημοσύνη
δεν είναι μία μοναδική και ενιαία οντότητα, αλλά αποτελείται από ξεχωριστούς τύπους, σαν διαφορετικούς τρόπους σκέψης, οι οποίοι αλληλεπιδρούν δυναμικά και δημιουργικά μεταξύ τους, φτιάχνοντας ένα κράμα τόσο μοναδικό για κάθε άνθρωπο, όσο και ένα δακτυλικό αποτύπωμα. Σκεφτόμαστε με ήχους, με χρώματα, με λέξεις, με κίνηση, με αριθμούς, με ενσυναίσθηση. Σκεφτόμαστε συνθετικά. Σκεφτόμαστε δημιουργικά, σκεφτόμαστε διαφορετικά. Στο άρθρο αυτό προτείνουμε μια απλή και εύκολη ιδέα για να απασχοληθούν τα παιδιά αυτή την ιδιαίτερη περίοδο της παραμονής τους στο σπίτι, ώστε να ενισχύσουν τους διαφορετικούς τρόπους σκέψης τους και να ανακαλύψουν κρυμμένες δεξιότητες και ταλέντα ή, πιο απλά, να μάθουν με ένα τρόπο διαφορετικό, παίζοντας και κατασκευάζοντας. Προετοιμασία 1. Βρείτε ένα μεγάλο κουτί παπουτσιών ή ένα μεγάλο κουτί, γενικά. 2. Αν θέλετε, μπορείτε να το βάψετε ή να το διακοσμήσετε. Είναι προαιρετικό, αλλά το καλό design πάντα προδιαθέτει θετικά. 3. Βάλτε μέσα μια βάση, ένα δημιουργικό υλικό, που μπορεί να μεταμορφωθεί: μπορεί να είναι χρώματα ζωγραφικής, μπορεί να είναι υλικά χειροτεχνίας (χαρτιά, ψαλίδι, κόλλα), μπορεί να είναι τουβλάκια, μπορεί να είναι πλαστελίνη, κ.ο.κ. 4. Βάλτε και από ένα αντικείμενο για κάθε τύπο Πολλαπλής Νοημοσύνης: Γλωσσική: ένα αγαπημένο βιβλίο
Λογικομαθηματική: ένα ζάρι Νατουραλιστική: μινιατούρες ζωάκια ή φυσικά υλικά (κλαδάκια, πετρούλες, φύλλα κλπ.) Χωροταξική: εικόνες από διάσημα μνημεία του κόσμου Κιναισθητική: ένα κορδόνι Μουσική: λίγα φασόλια Διαπροσωπική: μια βιντεοκάμερα Ενδοπροσωπική: κούκλες ή Playmobil 5. Το Κουτί Δημιουργικότητας και Φαντασίας είναι έτοιμο! Πώς παίζουμε με αυτό Απλώς το ανοίγουμε και επιλέγουμε ένα αντικείμενο Πολλαπλής Νοημοσύνης και δημιουργούμε με αυτό αφορμή και το υλικό βάσης: Διαβάζουμε το βιβλίο και αναπαριστούμε την ιστορία, Ρίχνουμε το ζάρι και δημιουργούμε μήκος σε κατασκευή τόσο όσο λένε οι αριθμοί του ζαριού (π.χ. τρία τουβλάκια ή τρία εκατοστά ζωγραφιάς ή τρία μπαλάκια πλαστελίνης). Πολλά παιχνίδια μαθηματικών μπορούν να γίνουν με ένα ζάρι! Φτιάχνουμε φωλιές ζώων. Προσπαθούμε να αναπαραστήσουμε ένα διάσημο μνημείο. Φτιάχνουμε ένα μουσικό όργανο (κρουστό, που να έχει μέσα φασόλια). Φτιάχνουμε ένα παιχνίδι με κορδόνι, π.χ. παιχνίδια με σκοινάκι. Βιντεοσκοπούμε μια ταινία μικρού μήκους. Παίζουμε παιχνίδια ρόλων.
16.12.2020
Κουτί Πολλαπλής Νοημοσύνης με θέμα τα Χριστούγεννα: Υλικό βάσης: Υλικά χειροτεχνίας (ξυλάκια, πον πον, κόλλα, πούλιες, χρυσόσκονη, συρματάκια πίπας, μικρά κουδουνάκια, χαντρούλες) Γλωσσική: Βιβλίο για παιδιά 3-4 ετών «Τικ και Τέλα. Το Χριστουγεννιάτικο Δέντρο», βιβλίο για παιδιά 5-6 ετών «Ένα Δώρο για τον Καθένα» και βιβλίο για παιδιά 7-8 ετών «Χριστουγεννιάτικη Ιστορία» του Ντίκενς Λογικομαθηματική: Σε συρματάκια πίπας περνάμε χαντρούλες, δημιουργώντας μοτίβα (π.χ. δύο άσπρα ένα κόκκινο δύο άσπρα ένα κόκκινο), φτιάχνοντας χριστουγεννιάτικα μπαστουνάκια Κιναισθητική: Φτιάχνουμε στολίδια δεντράκια δημιουργώντας τρίγωνα με τα ξυλάκια χειροτεχνίας και κολλώντας πάνω πούλιες ή πον πον ή τυλίγοντας συρματάκια πίπας. Χωροταξική: Φτιάχνουμε χριστουγεννιάτικες καρτούλες ζωγραφίζοντας χριστουγεννιάτικο δέντρο ή χιονάνθρωπο και στολίζοντάς τα με πούλιες. Νατουραλιστική: Φτιάχνουμε το χριστουγεννιάτικο δέντρο των 5 αισθήσεων. Σε επιφάνεια χαρτονιού σχεδιάζουμε ένα μεγάλο χριστουγεννιάτικο δέντρο. Το στολίζουμε με χρωματιστά πον πον (αφή), κολλάμε συρματάκια πίπας στα οποία έχουμε περάσει μικρά κουδουνάκια (ακοή), κολλάμε φλοίδες πορτοκαλιού και γαρίφαλα αποξηραμένα (όσφρηση), κάνουμε τρυπούλες και περνάμε και μια μικρή σειρά από led φωτάκια (όραση) και, τέλος, κολλάμε καστανή ζάχαρη και ξύλα κανέλας (γεύση). Μουσική: Φτιάχνουμε αυτοσχέδια μουσικά όργανα περνώντας κουδουνάκια από συρματάκια πίπας ή βάζοντας χάντρες ή όσπρια μέσα σε άδειο μεταλλικό κουτί (π.χ. καφέ). Μαθαίνουμε τα κάλαντα των Χριστουγέννων. Διαπροσωπική: Φτιάχνουμε με ποτηράκια μιας χρήσης από αφρώδες πλαστικό χιονανθρώπους, βάζοντας πάνω πον πον για ματάκια και μύτη. Κόβουμε τον πάτο και τυλίγουμε με μπαλόνι. Έπειτα, βάζουμε μέσα λευκά πον πον, τραβάμε λίγο το μπαλόνι και εκτοξεύουμε το πον πον, κάνοντας χιονοπόλεμο! Ενδοπροσωπική: Γράφουμε γράμμα στον Άη Βασίλη Κουτί Πολλαπλής Νοημοσύνης με θέμα τον χειμώνα: Υλικό βάσης: Πλαστελίνη διάφορα χρώματα ή/και λευκός πηλός και χρυσόσκονη Γλωσσική: Επιλογές βιβλίων: «Τικ και Τέλα. To Χιόνι»
ή «Φρέντερικ» ή «Χειμώνας στο βουνό» για να φτιάξουν τα παιδιά εικόνες από το βιβλίο με την πλαστελίνη. Λογικομαθηματική: Εικόνες εκτυπωμένες με τρισδιάστατα γεωμετρικά σχήματα για να τα φτιάξουν με οδοντογλυφίδες και πλαστελίνη ή λευκό πηλό. Χωροταξική: Φτιάχνουμε έναν χιονάνθρωπο χρησιμοποιώντας λευκό πηλό αναμειγμένο με χρυσόσκονη και οδοντογλυφίδες, για να ενώσουν τα παιδιά το κεφάλι με το σώμα και για τα χέρια. Νατουραλιστική: Με πλαστελίνη ή λευκό πηλό φτιάχνουμε χειμωνιάτικο τοπίο και με πλαστελίνη φτιάχνουμε ζωάκια που πέφτουν σε χειμερία νάρκη στις φωλιές τους. Μουσική: Ακούμε στο YouTube τον «Χειμώνα» του Vivaldi και φτιάχνουμε με λευκό πηλό αναμειγμένο με χρυσόσκονη χιονονιφάδες. Διαπροσωπική: Φτιάχνουμε με πλαστελίνη ζωάκια του πάγου (π.χ. πιγκουΐνους ή πολικές αρκούδες) και τα βάζουμε πάνω σε παγάκια για να κάνουν πατινάζ σε κομμάτι αλουμινόχαρτου που βάζουμε σε έναν δίσκο. Ενδοπροσωπική: Σε χαρτόνι λευκό πατικώνουμε χιονονιφάδες που έχουμε φτιάξει με πλαστελίνη. Βάφουμε παντού το χαρτί με νερομπογιές στα χρώματα του χειμώνα (γκρι, μωβ και γαλάζιο). Αφαιρούμε μετά τις χιονονιφάδες από πλαστελίνη και θα δούμε ότι έχουν αφήσει το λευκό τους αποτύπωμα στο χειμωνιάτικο τοπίο που ζωγραφίσαμε. Τα οφέλη των κουτιών πολλαπλής νοημοσύνης είναι πάρα πολλά, τόσα πολλά όσα έχει το παιχνίδι και, μάλιστα, το ελεύθερο παιχνίδι. Ένα σημαντικό όφελος, όμως, για τη σκέψη του παιδιού, αλλά και του ενήλικου, είναι ότι μπαίνει στη διαδικασία να δημιουργήσει μια καινοτόμα ιδέα με απλά υλικά, που δε θα έμπαινε σε άλλη περίπτωση. Αυτό δίνει πολλά κίνητρα για μάθηση και μπορεί να γίνει μια από τις πολύτιμες παιδικές αναμνήσεις.
Φέτος γιορτάζουμε με Εκδόσεις Διόπτρα και κάνουμε το καλύτερο δώρο! Η Ολίβια έστειλε το γράμμα του Άγιου Βασίλη σε λάθος διεύθυνση! Θα μπορέσει να το διορθώσει;
ΜΊΛΤΟΣ ΠΊΣΤΏΦ ΓΊΑΝΝΗΣ ΣΚΟΥΛΟΥΔΗΣ Θα καταφέρει η Σι Λόντε να φέρει πίσω τη μουσική στο χωριό Αμπαγιόμι;
ΚΑΤΕΡΊΝΑ ΣΕΡΒΗ ΣΑΝΤΡΑ ΕΛΕΥΘΕΡΊΟΥ Ας ακολουθήσουμε δεκαοκτώ μυθικές ηρωίδες στις πιο συναρπαστικές περιπέτειες του κόσμου.
ΜΑΡΊΝΑ ΓΊΏΤΗ Είναι τελικά οι δυνατότητες και οι ικανότητές μας κάτι σταθερό ή μεταβάλλονται με την προσπάθεια που καταβάλλουμε;
Η Ελένη Γαρυφαλάκη, σύμβουλος αγωγής και εκπαίδευσης, έγραψε πρόσφατα το βιβλίο «Smart Babies» για τη συναισθηματική, κοινωνική και πολλαπλή νοημοσύνη των παιδιών 0-6 ετών, όπου θα βρείτε και πολλές ιδέες και δραστηριότητες για την ενίσχυση της νοημοσύνης, της δημιουργικότητας και της φαντασίας των μικρών παιδιών. Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Φουρφούρι. Μπορείτε να βρείτε επιπλέον ιδέες στη σελίδα του βιβλίου στο facebook: SmartBabiesGr Θα βρείτε την Ελένη online: facebook/EleniGarifalaki και facebook/kalosagogos kalosagogos@gmail.com
Βρείτε τα στο www.dioptra.gr και στα e-shops των βιβλιοπωλείων. www.dioptra.gr
Bρείτε μας!
14
ΣΤΟΝ ΓΙΑΤΡΟ
COVID-19: Πώς επηρεάζεται η υγεία των παιδιών; TOY ΙΟΡΔΑΝΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ
Κ Ο Ιορδάνης Παπαδόπουλος MD, PhD, είναι Επιμελητής Β΄ Παιδιατρικής ΓΝ Σύρου, iordanispapado@ hotmail.com, Fb: μικρο σονοκομειο
αθώς κλείσαμε ήδη εννιά μήνες πανδημίας και περιοριστικών μέτρων, θα είχε αξία να δούμε τι έχουν κυοφορήσει τα γεγονότα αυτά αναφορικά με την υγεία των παιδιών.
Προσβάλλει ο ιός τα παιδιά; Αν και το άρθρο συντάσσεται (όπως πάντα) τελευταία στιγμή, στο παρά πέντε του deadline της έκδοσης του τεύχους, τα δεδομένα τα οποία παραθέτω έχουν τελική επικαιροποίηση τον Νοέμβριο και οι μελέτες αφορούν μετρήσεις που έγιναν μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2020, δηλαδή στο πρώτο κύμα και στις αρχές του 2ου κύματος της πανδημίας. Από τα μέχρι τώρα δεδομένα στις ΗΠΑ, οι θάνατοι παιδιών από κορονοϊό στις ηλικίες κάτω των 21 ετών είναι 121, με το μεγαλύτερο ποσοστό να αφορά τα 10-20 έτη. Οι περιπτώσεις του σπάνιου, αλλά σοβαρού, πολυσυστηματικού φλεγμονώδους συνδρόμου (Μultisystem Inflammatory Syndrome in Children- MISC) είναι 1288 και οι θάνατοι από αυτό μόλις 23 σε όλη την Αμερική. Ενδιαφέρον εμφανίζει ο πίνακας του CDC με τη σύγκριση στα ποσοστά νοσηλείας και θνητότητας ανά ηλικιακή ομάδα, όπου φαίνεται καθαρά πόσο εκθετικά ανεβαίνει ο κίνδυνος στους άνω των 70 ετών, ενώ υποχωρεί στους κάτω των 18. Σε έρευνα ανάμεσα σε παιδιατρικές περιπτώσεις Covid-19 στις ΗΠΑ, φάνηκε πως μόνο ένα 2% νόσησε σοβαρά (δύσπνοια, ανάγκη για οξυγόνο) και ένα χαμηλό ποσοστό 0,7% αρκετά βαριά (αναπνευστική ανεπάρκεια, καρδιογενές σοκ). Ενώ ο κορονοϊός σκότωσε 121 νέους κάτω των 20 ετών στις ΗΠΑ, η
γρίπη την ίδια περίοδο (και υπό συνθήκες καραντίνας σε μεγάλο χρονικό διάστημα) σκότωσε 188 νέους αντίστοιχης ηλικιακής ομάδας. Η γρίπη παραμένει περισσότερο απειλητική για τα παιδιά από ό,τι ο κορονοϊός κι όμως ούτε σχολεία έκλεισαν ούτε ο εμβολιασμός είναι υποχρεωτικός, αλλά στη χώρα μας παραμένει εδώ και χρόνια ως οδηγία μόνο για τις ευπαθείς ομάδες. [1],[2] Στην Ευρώπη, έως τις 13-12-2020 είχαν καταγραφεί 22.000.000 κρούσματα (εννοείται πως αυτό είναι μόνο μια κορυφή σε ένα παγόβουνο αδιάγνωστων περιπτώσεων), εκ των οποίων λιγότερο από το 5% υπολογίζεται πως είναι παιδιά, δηλαδή υπάρχουν περίπου 1.000.000 επιβεβαιωμένα κρούσματα σε παιδιά σε όλη την Ευρώπη. Στο Ηνωμένο Βασίλειο φαίνεται πως στους 100.000 ασθενείς, οι 322 είναι παιδιά και από αυτά μόλις 2 (0,6% των νοσούντων) θα εμφανίσουν το σοβαρό σύνδρομο MISC. Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Λοιμωδών Νοσημάτων (ΕCDC) υποστηρίζει ότι με τα κατάλληλα μέτρα (φυσική απόσταση, χαμηλοί αριθμοί μαθητών ανά τάξη, χρήση μάσκας και τήρηση κανόνων υγιεινής) τα σχολεία είναι απίθανο να αποτελέσουν εστίες διασποράς, ιδιαιτέρως σε σύγκριση με άλλα κλειστά περιβάλλοντα π.χ. χώρους εργασίας ή ΜΜΜ. Μάλιστα, συνεχίζει, σε πολλές χώρες της Ευρώπης η επανέναρξη των σχολικών μαθημάτων δεν συσχετίστηκε με αύξηση στη διασπορά του ιού. [3],[4] Τέλος, από μεγάλες μελέτες στην Κίνα φαίνεται πως επί του συνόλου των κρουσμάτων στα παιδιά, μόνο το 2,5 με 5% εμφανίζουν μέτρια προς σοβαρά συμπτώματα και μόλις κάτω του 1% πολύ σοβαρά, τέτοια που να κινδυνεύει η ζωή τους. [5]
16.12.2020
Η διαχείριση του ιού προσβάλλει τα παιδιά; Μια γενιά υποχόνδριων Όλοι μας εντοπίζουμε μεγάλη αλλαγή στην καθημερινότητά μας. Όμως τα παιδιά δεν έχουν προλάβει να δουν καν τη ζωή που είδαμε εμείς, προτού γίνουμε γονείς και ρίξουμε ρυθμούς. Δεν πρόλαβαν να ταξιδέψουν, να δώσουν ραντεβού στις πλατείες και στα καφέ, να πάνε σινεμά και να συμμετάσχουν σε πάρτι φοιτητικά, να χορέψουν ιδρωμένα σε συναυλίες, να πιούνε από «άγνωστα» ποτήρια σε πανηγύρια. Θα μου πείτε, εδώ ο κόσμος χάνεται και εσύ λυπάσαι για τη χαμένη ξενοιασιά της νιότης; Και θα απαντήσω πως εάν η γενιά που μεγαλώνουμε γίνει μια γενιά υποχόνδριων που θα διστάζουν να αγκαλιάσουν και να φιλήσουν αγνώστους και θα μετράνε αποστάσεις ή θα ρωτάνε για το εμβολιαστικό ιστορικό του άλλου, τότε τι να την κάνουμε τη ζωή… Και όχι, δεν είναι το ίδιο με την ιστορία του AIDS και του προφυλακτικού. Εδώ μιλάμε για αυθορμητισμό στα φιλιά και στα χάδια, στη χαρά της μοιρασιάς και της μάζωξης, στην αξία της δοτικότητας, στο μοναδικό πράγμα που υπερέχει ο άνθρωπος από τα άλλα ζώα: στο να κάνει παρέες, να κάθεται σε ένα τραπέζι και να τραγουδά, να χτυπά στην πλάτη τον άλλο, να χάσκει από τα γέλια και να σκουπίζει τα δάκρυα του με τα γυμνά του χέρια και όχι με μωρομάντιλα. Η γενιά (webe)-X «Ε, τι να κάνουμε; Έκτακτη ανάγκη ήταν αυτό», θα πουν και πάλι κάποιοι. Κι όμως, εάν υπήρχε φροντίδα, σχέδιο και πρόνοια ώστε η Δύση να βρεθεί πιο έτοιμη για το 2ο κύμα; Εάν οι μισοί θάνατοι, όπως λένε τουλάχιστον στην Ελλάδα, θα μπορούσαν να αποφευχθούν αν είχαμε δώσει λεφτά σε ΜΕΘ και όχι σε όπλα, σε προσωπικό υγείας και όχι στην κατασταλτική αστυνομία; Μήπως τα παιδιά μας θα ένιωθαν κι εκείνα πιο ασφαλή, θα άκουγαν λιγότερο συχνά για θανάτους και δεν θα ήταν τώρα τα σχολεία κλειστά; Πάρτι δεν θα γίνονταν, βέβαια, και ούτε συναυλίες, μα δεν θα υπήρχε και όλη αυτή η βιο-τρομοκρατία, η οποία σπέρνει τους καρπούς της στο χώμα της σκέψης και της συμπεριφοράς τους, με μικροβιοφοβία και υπακοή σε κάθε εποπτικό μέσο των δραστηριοτήτων τους. Κάμερες, λοιπόν, παντού. Λέγαμε τον Μάη όχι στις κάμερες στις τάξεις και τελικά μπήκαν στα σπίτια μας. Εκτεθειμένοι όλοι, δάσκαλοι, μαθητές και γονείς. Και τα παιδιά εμπρός στην οθόνη από 3 έως 8 ώρες την ήμερα. Η υπερβολική χρήση οθόνης, όμως, οδηγεί σε κόπωση του εγκεφάλου και έντονή του δραστηριότητα με συνέπειες που θα φανούν στο μέλλον. Γενιά (μπρος) στο ψυγείο Οι οδηγίες για τον χρόνο επαφής με τις οθόνες πάνε περίπατο… Περισσότερο συχνά από ό,τι τα ίδια τα παιδιά. Μελέτες δείχνουν τη μείωση της κινητικότητας και την αύξηση των ποσοστών παχυσαρκίας. Η άθληση, ειδικά η ομαδική, είναι ανύπαρκτη. Μπορεί κάποια παιδιά να βρήκαν την καραντίνα ως μια καλή ευκαιρία για πιο συνεπή προπόνηση, όμως οι περισσότερες ασκήσεις γίνονται στον κλειστό χώρο του σπιτιού, χωρίς την αλληλεπίδραση
16.12.2020
των μελών μιας ομάδας. Αν, όμως, αναλογιστούμε ότι η άθληση έχει ρόλο βιολογικό, ψυχοκοινωνικό, ότι διαμορφώνει πρότυπα συμπεριφοράς και υγείας, τότε καταλαβαίνουμε τι σημαίνει ο εγκλεισμός των παιδιών μας. [6] Από την Ισπανία, μια μελέτη μιλά για διαταραχές ύπνου στα νέα κυρίως άτομα σε ποσοστό έως και 20% [7] ενώ «άγχος», «θάνατος», «απώλεια ρουτίνας και φίλων», «βιντεοκλήσεις» και «απομόνωση» είναι οι πιο συχνές λέξεις-φράσεις που χρησιμοποιούν οι έφηβοι, με βάση ερωτηματολόγιο από την Πορτογαλία. [8] Εντωμεταξύ, η ψυχική δυσφορία είναι σαφώς πιο έντονη στην περίοδο της καραντίνας και συγκεκριμένα τα συμπτώματα δυσαρέσκειας (άγχος, κατάθλιψη, φόβος) στις ηλικίες 16-24 ετών εμφανίζονται κατά 35% περισσότερο συχνά. [9] Η επίπτωση του εγκλεισμού στην ψυχολογία και στη σωματική άσκηση επιδρά και στην έκβαση χρόνιων νοσημάτων, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, αλλά ακόμη και στη φυσιολογία της ανάπτυξης. Ενώ τα παιδιά με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 δεν εμφανίζονται πιο ευάλωτα στον ίδιο τον ιό (κάτι που δεν ισχύει για τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2), είναι πιο ευαίσθητα στις αλλαγές που έχουν επέλθει από την καραντίνα. Το άγχος, η μειωμένη σωματική δραστηριότητα και η αυξημένη χωρίς πρόγραμμα κατανάλωση τροφής [10] επηρεάζουν δυσμενώς τη γλυκαιμική ρύθμιση των ασθενών. [11] Πρόσφατα, σε webinar, η καθηγήτρια του ΕΚΠΑ, εξειδικευμένη σε θέματα παιδικής και εφηβικής γυναικολογίας, κ. Λίνα Μιχαλά τόνισε την επίδραση της καραντίνας στον εμμηνορυσιακό κύκλο των εφήβων. Συγκεκριμένα, μετά τον πρώτο εγκλεισμό, στα εξωτερικά ιατρεία αυξήθηκε η προσέλευση κοριτσιών
15
ΣΤΟΝ ΓΙΑΤΡΟ με αμηνόρροια. Και αυτό είναι κάτι που εξηγείται, μια και γνωρίζουμε πως ο άξονας των ορμονών από τον εγκέφαλο έως τις ωοθήκες, επηρεάζεται από τη διατροφή, τη σωματική κίνηση, την ψυχολογία και τη ρουτίνα ύπνου. Και βέβαια, αυτό που ως γονείς παρατηρούμε είναι η από μικρή ηλικία ενασχόληση και εξοικείωση με όρους, όπως «viber», «webex», «σύνδεση», «κάμερες», «μικρόφωνο», «φίλοι-εικονίδια σε μια οθόνη», και όλο αυτό το πανηγυράκι που έχει αιφνιδίως στηθεί ήδη από το προνήπιο και δεν ξέρουμε τι θα αφήσει πίσω του… Θα επανέλθουν ξεχασμένα νοσήματα; Εν είδει ειρωνείας, να τονίσω πως οι εμβολιασμοί –τώρα μάλιστα που όλοι μιλούν για το σωτήριο εμβόλιο– έχουν πληγεί και αυτοί. Όπως καταγράφει η Unicef, η μείωση των εμβολιασμών στα παιδιά, από τη βρεφική μάλιστα ηλικία, αγγίζει ένα ποσοστό ως και 80% σε ορισμένες χώρες. Για αυτό ευθύνεται ο περιορισμός στην κινητικότητα από τα απαγορευτικά μέτρα, αλλά και ο φόβος των ανθρώπων να εισέλθουν σε χώρους υγειονομικούς. [12] Επίλογος Αυτό που πλέον φαίνεται ξεκάθαρα είναι τελικά πως ο ίδιος ο ιός δεν είναι περισσότερο επικίνδυνος για τα παιδιά απ' ό,τι η διαχείρισή του. Η διαχείριση της πανδημίας με την καθολική και οριζόντια καραντίνα, αλλά και τη μόνιμη συζήτηση για κρούσματα, θανάτους και ΜΕΘ, είναι από μόνη της μια συνθήκη πανδημίας, μια και αφορά όλους τους νέους. Ο ιός μπορεί να μην τους προσβάλλει όλους, ή τουλάχιστον το ίδιο σοβαρά, όπως δείχνουν άλλωστε και οι άνωθεν
μελέτες, αλλά τα lockdown θα προκαλέσουν συμπτώματα σε όλα τα παιδιά! Το άρθρο αυτό δεν έρχεται να πει κάτι νέο. Όλοι έχουμε τουλάχιστον υποθέσει τις συνέπειες του εγκλεισμού στη σωματική και ψυχική υγεία των παιδιών. Αυτό που θέλω να τονίσω πως είναι πως στον δρόμο που έχουμε να βαδίσουμε μπροστά μας κρατάμε δυο ποτήρια μισά. Το ένα της καθαυτής δράσης του ιού στα παιδιά και το άλλο της επίδρασης του τρόπου που αντιμετωπίζουμε την πανδημία στις ζωές τους. Το πρώτο ποτήρι πρέπει, και επίσημα από τις μελέτες, να το βλέπουμε μισογεμάτο, όμως το άλλο φοβάμαι πως είναι μισοάδειο και πρέπει σύντομα να φροντίσουμε να μην αδειάσει τελείως. Πηγές: [1] 2019-20 Season’s Pediatric Flu Deaths Tie High Mark Set During 2017-18 Season www.cdc. gov/flu/spotlights/2019-2020/2019-20-pediatric-flu-deaths.htm [2] SARS-CoV-2–Associated Deaths Among Persons Aged <21 Years — United States, February 12–July 31, 2020, Weekly / September 18, 2020 / 69(37);1324–1329 [3] WHO Coronavirus Disease (COVID-19) Dashboard Data last updated: 2020/12/13 [4] Covid-19 in children and the role of school settings in Covid-19 transmission www.ecdc.europa.eu/en/publications-data/children-and-school-settings-covid-19transmission [5] Wu Z, McGoogan JM. Characteristicis of and Important Lessons From Covid-19. Outbreak in China : Summary of a Report of 72314 cases. JAMA 2020;323(13):1239 [6] Romero-Blanco C et al. Physical activity and sedentary lifestyle in university students. Changes during Covid-19 pandemic. Int J Envir Res Public Health 2020 [7] Ezpelta et al. Life Conditions during COVID-19 Lockdown and Mental Health in Spanish Adolescents. Int J Env Res Public Health 2020, Oct;17(19) [8] Branquinho C et al. “Hey, we also have something to say” A study of Portuguese adolescents and young people’s experiences under Covid-19. J Community Psychol. 2020 Oct [9] Pierce M et al. Mental Health before and during the Covid-19 pandemic: a longitudinal probability sample survey of the UK population . The Lancet Psychiatry. 2020 Oct;7(10):883-92 [10] Ramachadran et al, Impact of Covid-19 lockdown on self managed weight loss journeys. Obesity research and clinical practice.2020, p386 [11] Michele Aragona et al, Italy, “Type 1 diabetes and covid-19: The lockdown effect”, Diabetes Research and Cliniacl Practice [12] Santoni JM et al, MMWR Morb Mortal Rep 2020;69:591-593
Πέντε πριγκίπισσες, πέντε μαγικά ζώα, μία αποστολή:
Να σωθεί η Μαγεία!
www.ellinika-grammata.gr
Μόλις κυκλοφόρησαν οι 2 πρώτες περιπέτειες!
16
ΣYZHTΩΝΤΑΣ
Μαγειρεύοντας με τα παιδιά: Μια ευχάριστη δραστηριότητα με ανεκτίμητη εκπαιδευτική αξία ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΚΟΚΚΙΝΙΩΤΗ
T
Η Μαρία Κοκκινιώτη είναι εκπαιδευτικός – ειδική παιδαγωγός. Θα τη βρείτε στο Mindset: Fulfill the Potential. Υποστήριξη Μαθητών και Γονέων, www.mindset.edu.gr
α Χριστούγεννα αποτελούν παραδοσιακά τη γιορτή του σπιτιού, των γεύσεων και των αρωμάτων. Είναι η καλύτερη στιγμή για να εμπλέξουμε τα παιδιά μας στην προετοιμασία των γλυκών και των γευμάτων, να τα εφοδιάσουμε με έναν σωρό αναμνήσεις, να διεγείρουμε τις αισθήσεις τους, αλλά και να τα βοηθήσουμε να μάθουν μέσα από την καθημερινή ζωή και το παιχνίδι. Μαγειρεύοντας με τα παιδιά μας, αξιοποιούμε την επιθυμία τους για συμμετοχή και ανακάλυψη, με σκοπό να ενδυναμώσουμε τη μεταξύ μας σχέση, να τους προσφέρουμε εμπειρίες, αλλά και να υποστηρίξουμε τη μαθησιακή διαδικασία. Δημιουργούμε τις κατάλληλες συνθήκες για να καλλιεργήσουμε με τρόπο βιωματικό έννοιες και δεξιότητες που συνδέονται στενά με τα σχολικά μαθήματα και αυτό που συνηθίζουμε να αποκαλούμε «τυπική ακαδημαϊκή γνώση». Μέσα από τη μαγειρική και τις διάφορες παρασκευές που αυτή απαιτεί, τα παιδιά έρχονται σε επαφή με ποικίλες έννοιες των μαθηματικών και της χημείας. Αφήστε που ο κόσμος της κουζίνας είναι γεμάτος νέες λέξεις, έννοιες και εκφράσεις, που αναμφίβολα εμπλουτίζουν το λεξιλόγιο του μαθητή. Ταυτόχρονα, μπορούμε να αξιοποιήσουμε τη μαγειρική για να βελτιώσουμε δεξιότητες που σχετίζονται με τη συνεργασία και να θέσουμε τις βάσεις μίας υγιούς σχέσης με την τροφή. Παρασκευάζοντας μόνοι μας αυτό που θέλουμε να φάμε, είτε ως κύριο γεύμα, είτε ως ενδιάμεσο –αλμυρό ή γλυκό, μαθαίνουμε στα παιδιά πώς φροντίζουμε έμπρακτα τον εαυτό μας και αφιερώνουμε χρόνο σε αυτόν.
Η αρχή μπορεί να γίνει με μία απλή συνταγή για χριστουγεννιάτικα μπισκότα… Αρχικά, μετράμε τις ποσότητες των υλικών, που, ανάλογα με τη φυσική τους κατάσταση, υπολογίζονται σε διαφορετικές μονάδες (γραμμάρια, λίτρα), καθώς αποτελούν διαφορετικά μεγέθη (μάζα στην πρώτη περίπτωση και όγκο στη δεύτερη). Δεν υπάρχει ιδανικότερη στιγμή για να διακρίνουμε τις δύο αυτές έννοιες που μπερδεύουν ακόμα και μεγάλους, να μιλήσουμε για τα όργανα μέτρησης (ζυγαριά και ογκομετρικό δοχείο), καθώς και για τις μονάδες μέτρησής τους. Ακόμα και αν η αξιοποίηση της μαγειρικής για την αισθητοποίηση μαθηματικών εννοιών σταματήσει εδώ, η «δουλειά» που έχουμε κάνει είναι σπουδαία… Έχουμε υποστηρίξει τον μαθητή να βιώσει τις έννοιες, τον έχουμε εμπλέξει στη διαδικασία, καθώς έχει αντιληφθεί και την αναγκαιότητα όλων αυτών των όρων. Μαθαίνοντας μέσα από το βίωμα και την αναγκαιότητα, διανύουμε με τα παιδιά μας μία διαφορετική «εκπαιδευτική πορεία» που δεν θα καταλήξει σε διαγώνισμα αλλά σε μια γλυκιά δαγκωνιά που έφτιαξαν με τα χεράκια τους. Συνεχίζοντας, παροτρύνουμε τα παιδιά να διαβάσουν τη συνταγή και –με τη βοήθειά μας– να εκτελέσουν τα «βήματα» με τη σωστή σειρά. Με αυτόν τον τρόπο καλλιεργούμε τη δεξιότητα της κατανόησης κειμένου, μία διαδικασία σύνθετη και απαιτητική. Τα υλικά πρέπει να μπουν με συγκεκριμένη σειρά και τα βήματα να γίνουν με ακρίβεια, ώστε να έχουμε το αναμενόμενο αποτέλεσμα. Κατά συνέπεια, το παιδί μας, φτιάχνοντας τα μπισκότα, πρέπει να «ξεκοκαλίσει» το κείμενο προκειμένου να πετύχει η συνταγή. Ακολουθεί η ρύθμιση της θερμοκρασίας. Στο σημείο αυτό, αναφέρουμε πως αποτελεί άλλο
16.12.2020
ένα φυσικό μέγεθος και μιλάμε για τον τρόπο που τη μετράμε. Αξίζει τον κόπο να αφήσουμε τα παιδιά να αντιληφθούν τη θερμότητα. Μπορούμε να βάλουμε τον φούρνο στους 50 οC, να ανοίξουμε λίγο την πόρτα και με πολλή προσοχή να τα βοηθήσουμε να αισθανθούν τους 50 οC. Μπορούμε να κάνουμε το ίδιο με τους 100 οC και τους 180 οC… Κι αφού ρυθμίσουμε τον φούρνο, ορίζουμε τον χρόνο ψησίματος. Χρησιμοποιώντας ένα χρονόμετρο κουζίνας και βάζοντας το σε λειτουργία, παρατηρούμε τον ήχο του, που θα βοηθήσει το παιδί να αντιληφθεί την έννοια του δευτερόλεπτου, του λεπτού και τη σχέση τους. Τέλος, συζητάμε με το παιδί για την αλλαγή της φυσικής κατάστασης του μίγματος, για τη μετατροπή του υγρού (παχύρευστο) σε στερεό. Με παρόμοιες έννοιες ερχόμαστε σε επαφή και μέσα από συνταγές που απαιτούν λιωμένη κουβερτούρα ή βούτυρο. Τέλος, αν μαγειρεύουμε με μικρότερα παιδιά, η χρήση κουπ πατ, το πλάσιμο και η μεταφορά των υλικών αποτελούν εξαιρετική ευκαιρία για την καλλιέργεια των κινητικών τους δεξιοτήτων. Φυσικά, δεν θα αναλύσουμε όλες αυτές τις έννοιες σε μία μόνο συνταγή, αλλά σταδιακά, ειδάλλως θα φτιάξουμε μόνοι μας τα μπισκότα! Να θυμάστε πως αρκεί να παροτρύνουμε τα παιδιά να παρατηρήσουν ένα φαινόμενο. Ας αφήσουμε χώρο και χρόνο να διατυπώσουν εκείνα την ερώτηση και στη συνέχεια, ας «συνθέσουμε» μαζί τους την απάντηση αξιοποιώντας γνώσεις και παραδείγματα της καθημερινότητας.
Χριστουγεννιάτικα Μπισκότα Υλικά 1 κούπα ελαιόλαδο ½ κούπα ζάχαρη 150 γρ. βούτυρο σε θερμοκρασία δωματίου 125 ml φρέσκο χυμό πορτοκάλι 1 φακελάκι βανίλια 1 πρέζα αλάτι 1 φακελάκι μπέικιν πάουντερ αλεύρι κοσκινισμένο (περίπου 1 κιλό) Εκτέλεση Σε ένα βαθύ μπολ ρίχνουμε το ελαιόλαδο, τη ζάχαρη, το βούτυρο και το πορτοκάλι κι ανακατεύουμε καλά. Στη συνέχεια προσθέτουμε τη βανίλια, το αλάτι και το μπέικιν πάουντερ. Έπειτα, προσθέτουμε το κοσκινισμένο αλεύρι σιγά σιγά και ανακατεύουμε. Η ζύμη θα πρέπει να είναι εύπλαστη και να μην κολλάει στα χέρια. Στρώνουμε μια λαδόκολλα στο ταψί και χρησιμοποιούμε διάφορα χριστουγεννιάτικα κουπ πατ. Τέλος, ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 180 οC και για 10 περίπου λεπτά (μέχρι να δούμε τις άκρες να ροδίζουν). Μόλις τα μπισκότα είναι έτοιμα, τα αφήνουμε σε μια σχάρα να κρυώσουν. Διακοσμούμε με λιωμένη κουβερτούρα και πασπαλίζουμε με ζάχαρη και διαφόρων ειδών τρούφες.
ΜΕΓΙΣΤΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΘΩΣ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΕΓΑΛΩΝΕΙ
ΚΑΘΙΣΜΑ
PALLAS G i- SIZE
2 ΣΕ 1
UN R129/03, 76-150 εκ., > 15 μηνών έως 12 ετών (περίπου 9-50 κιλά)
Σ ΥΝΤΡΟΦΕ ΥΕΙ ΤΟ Π ΑΙΔΙ ΓΙΑ 10 Χ ΡΟΝΙΑ!
76 - 105 εκ. (περίπου 9 - 21 κιλά)
100 - 150 εκ. (περίπου 15 - 50 κιλά)
CYBEX-ONLINE.COM /EL-GR
18
ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ
16.12.2020
Περιμένοντας τη νέα χρονιά στο σπίτι ΤΗΣ ΜΥΡΤΩΣ ΧΡΥΣΑΝΘΟΠΟΥΛΟΥ
Δ
ύσκολη χρονιά το 2020, όμως κάποια στιγμή, σαν τις πεταλούδες, θα βγούμε από το κουκούλι μας! Αυτή είναι, άλλωστε, και η σημασία των Χριστουγέννων. Όλα προετοιμάζονται για την αναγέννηση· πρώτη και καλύτερη η φύση που, με «γυμνά» τα δέντρα της, θα υποδεχθεί την άνοιξη «καθαρή» από την κούραση του περασμένου χρόνου! Έτσι και τα παιδιά μπορούν να ετοιμαστούν να υποδεχτούν τη νέα χρονιά. Εμείς προτείνουμε ένα τραγούδι και μια δραστηριότητα για κάθε ημέρα που θα είστε σπίτι. Ποιος είπε ότι και μέσα δεν μπορείτε να περάσετε καλά; Άλλωστε τα Χριστούγεννα αυτό είναι ευκολότερο, χάρη στη μαγεία τους. Το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να πιστέψετε σ’ αυτή, να βάλετε την καλή σας διάθεση, να μαζέψετε υλικά που έχετε στο σπίτι (άντε και λίγα επιπλέον), να φορέσετε τις πιτζάμες σας, να φτιάξετε μια ζεστή σοκολάτα και να διασκεδάσετε οικογενειακά!
*
Η Μυρτώ Χρυσανθοπούλου είναι ηθοποιός-μουσικόςμουσικοθεατροπαιδαγωγός. Στο www.talcmag.gr θα βρείτε τις οικογενειακές δραστηριότητες που προτείνει και για την πρώτη εβδομάδα του νέου έτους.
23/12 Ημέρα πρώτη Μουσική: Κάλαντα Χριστουγέννων Ικαρίας Δραστηριότητα εικαστική – Κατασκευή μονοδιάστατου καραβιού Αντικείμενα: Χαρτόνι σκληρό (μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και μια παλιά κούτα), μολύβι, γόμα, κοπίδι, νερομπογιές, μια σειρά λαμπάκια που περισσεύουν. Τι ασκείται: Φαντασία, λεπτή κινητικότητα, λαογραφία, γεωγραφία Οδηγίες: Καθόμαστε κυκλικά σε ένα τραπέζι και τοποθετούμε πάνω το χαρτόνι. Λέμε λίγα λόγια για την ιστορία του καραβιού στην ελληνική λαογραφία. Μετά, με το μολύβι, σχεδιάζουμε ένα καράβι, όπως το παραδοσιακό που στολίζουμε. Ανοίγουμε με κατσαβίδι τρύπες περιμετρικά, τόσες όσα τα λαμπάκια που έχουμε. Τα παιδιά το χρωματίζουν. Μόλις στεγνώσει, βάζουμε στις τρύπες τα λαμπάκια και διακοσμούμε το σπίτι. Ιστορία: Στην αρχαία Ελλάδα, οι άνθρωποι έβαζαν πριν από τη νέα χρονιά στα σπίτια τους κλαδιά από αειθαλή δέντρα, που στόλιζαν με καρπούς και φρούτα! Στις παραθαλάσσιες, όμως, περιοχές, όπως στην Ικαρία, τα παιδιά στόλιζαν ένα καραβάκι, που έπαιρναν μαζί τους στα κάλαντα για να βάζουν μέσα του οι νοικοκυρές τα γλυκίσματα και τα κεράσματα. 24/12 Ημέρα δεύτερη Μουσική: Χριστουγεννιάτικα κάλαντα Αθήνας Δραστηριότητα μουσική – Τα κάλαντα από
παράθυρο σε παράθυρο Αντικείμενα: Ένα laptop ή tablet ή κινητό, τρίγωνο για κάλαντα Τι ασκείται: Επικοινωνία Οδηγίες: Αφού δεν μπορούμε να πούμε τα κάλαντα από πόρτα σε πόρτα, θα τα πούμε ψηφιακά από παράθυρο σε παράθυρο, χάρη στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, κατόπιν συνεννόησης με τα οικεία μας πρόσωπα. Αφού πρώτα μιλήσουμε στα παιδιά για τα παραδοσιακά έθιμα των καλάντων, είμαστε καθ’ όλα έτοιμοι για τα φετινά… εναλλακτικά! Ιστορία: Τα κάλαντα λέγονται πολλά χρόνια τώρα. Από τον καιρό της γιαγιάς της γιαγιάς κι από τον καιρό του παππού του παππού κι από ακόμα παλιότερα. Τα παιδιά, την παραμονή των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς και των Φώτων, τα τραγουδούσαν για να μοιράσουν ευχές και να πάρουν κεράσματα. Χτυπούσαν τις πόρτες και φώναζαν «Να τα πούμε;» «Να τα πείτε!» τους απαντούσαν. Όπως τώρα. Τότε, όμως, δεν τους έδιναν λεφτά για μποναμά, για κέρασμα δηλαδή. Τους έδιναν αβγά, γλυκά κι άλλα καλούδια! Φέτος «θα τα πούμε» διαφορετικά, χωρίς μποναμάδες, έτσι, για να μοιράσουμε ευχές και γέλια. 26/12 Ημέρα τρίτη Μουσική: Dance of the Sugar-Plum Fairy Tchaikovsky (O Quebra-Nozes) Δραστηριότητα θεατροπαιδαγωγική – Η Ιστορία του καλικάντζαρου Αντικείμενα: Ιδανικά, ένα κουβάρι κλωστής πλεξίματος. Αν δεν υπάρχει, ένα μπαλάκι. Τι ασκείται: Φαντασία, επικοινωνία, ανάπτυξη λόγου, δέσιμο της ομάδας–οικογένειας. Οδηγίες: Καθόμαστε στο πάτωμα σε μαξιλάρες ή γύρω από ένα τραπέζι ή όπως αλλιώς βολεύει, αλλά πάντα με κυκλική φορά και κοντά ο ένας στον άλλον. Κλείνουμε κινητά και τηλεοράσεις και βάζουμε τη μουσική να παίζει σε επανάληψη. Ένας ενήλικος εξηγεί πώς παίζεται το παιχνίδι. Ξεκινάει την ιστορία για τον μικρό καλικάντζαρο κρατώντας την άκρη του νήματος κι όταν θέλει να συνεχίσει ο επόμενος τού δίνει το κουβάρι. Έτσι όσο προχωράει η ιστορία το κουβάρι ξετυλίγεται ανάμεσα στους συμμετέχοντες. Αρχή ιστορίας: «Κόκκινη κλωστή (αν είναι άλλο χρώμα η κλωστή σας, πείτε το χρώμα που έχει) δεμένη και στο χέρι τυλιγμένη, έτοιμη να ξετυλίξει παραμύθι για ν’ αρχίσει… Μια φορά κι έναν καιρό, σ’ ένα Καλικαντζαροχωριό ήταν ένα καλικαντζαράκι, λίγο αλλιώτικο παιδάκι. Το όνομά του ήταν…» (δίνετε το κουβάρι). Προσοχή, δεν διορθώνουμε τα παιδιά. Η φαντασία τους είναι απεριόριστη και τη χρειαζόμαστε. Τα βοηθάμε μόνο στην αρχή
για να ξεμπλοκάρουν. Ευκαιρία να θυμηθούμε κι εμείς πώς ήμασταν ως παιδιά. 27/12 Ημέρα τέταρτη Μουσική: Κάλαντα Χίου Πρωτοχρονιάς Δραστηριότητα μαγειρική – Μασουράκια Χίου. Αντικείμενα: Δάκρυα μαστίχας και τα υλικά για το γλυκό Τι ασκείται: Δεξιότητα, λεπτή κινητικότητα, αυτοφροντίδα, όξυνση όσφρησης-γεύσης, λαογραφία, γεωγραφία Ιστορία: Στο όμορφο νησί της Χίου έχει κάτι δέντρα μοναδικά. Τόσο μοναδικά που δεν μπορούν να ζήσουν πουθενά αλλού. Ξέρετε πόσοι άνθρωποι προσπάθησαν να πάρουν τέτοια δέντρα και να τα φυτέψουν αλλού; Πάρα πολλοί. Όμως τα δέντρα αυτά είναι σαν ν’ αγαπάνε το νησί τους τόσο πολύ που δεν μπορούν να ζήσουν μακριά του. Λέγονται μαστιχόδενδρα κι από αυτά βγαίνει αυτό (δείχνουμε το δάκρυ μαστίχας και παροτρύνουμε τα παιδιά να το μυρίσουν και να το γευτούν). Οι γεωργοί που ασχολούνται με τα δέντρα αυτά έχουν ένα ειδικό εργαλείο που δεν τα χαλάει, με το οποίο χαράσσουν ελαφρά τον κορμό τους. Από εκεί φεύγει ένα δάκρυ αλλιώτικο από τα άλλα. Αυτό εδώ. Η μαστίχα. Συνταγή: Μασουράκια Χίου, προετοιμασία 20’, μαγείρεμα 40’, κομμάτια περίπου 30 Υλικά: 1 πακέτο φύλλο κρούστας πολίτικο, 150 γρ. βούτυρο γάλακτος, 400 γρ. γλυκό μαστίχα Χίου (υποβρύχιο), 500 γρ. αμυγδαλόψιχα, ξύσμα μανταρίνι ή λεμόνι, 2 ασπράδια, 1 πρέζα αλάτι Για το σιρόπι: 200 γρ. ζάχαρη, 200 γρ. νερό, φλούδα από λεμόνι, 1 κ.γ. χυμό λεμόνι, 2 κ.σ. ανθόνερο Για το σερβίρισμα: Άχνη ζάχαρη, αλεσμένη αμυγδαλόψιχα Εκτέλεση: Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 160ο βαθμούς στον αέρα. Με τη βοήθεια των παιδιών, αλέθουμε τα αμύγδαλα στο μούλτι μέχρι να γίνουν πολύ ψιλοκομμένα (όχι σκόνη). Σε μπεν μαρί, λιώνουμε ελαφρά το γλυκό μαστίχα, να αραιώσει ώστε να μπορούμε να το αναμείξουμε με τα υπόλοιπα υλικά. Τα παιδιά βάζουν σε μπολ τα αμύγδαλα, το υποβρύχιο και το ξύσμα και ανακατεύουν τα υλικά μέχρι να ενωθούν. Με την βοήθεια τους, χτυπάμε τα ασπράδια με το αλάτι σε απαλή μαρέγκα. Μόλις σχηματιστούν κορυφές που στέκονται, είναι έτοιμη. Στο μπολ με τα αμύγδαλα και το γλυκό, προσθέτουμε σιγά σιγά την μαρέγκα, ανακατεύοντας από κάτω προς τα πάνω με απαλές κινήσεις με μία μαρίζ, για να ενωθούν τα υλικά. Εδώ τα παιδιά έχουν τον πιο σπουδαίο ρόλο: Κρατούν το μπολ ακίνητο με τα δυο
16.12.2020
χέρια! Τοποθετούμε τα φύλλα σε πάγκο εργασίας και τα κόβουμε στα 4 (σταυρωτά). Σκεπάζουμε με νωπή πετσέτα, ώστε να μην ξεραθούν. Έφτασε η μεγάλη ώρα του τυλίγματος. Παίρνουμε ένα τετραγωνάκι από το φύλλο, αλείφουμε με λιωμένο βούτυρο και βάζουμε ακριβώς από πάνω του άλλο ένα τετραγωνάκι. Κατά μήκος, τοποθετούμε σε λεπτή λωρίδα την γέμιση, ιδανικά με ένα κορνέ ή με μία σακούλα τροφίμων κομμένη στην άκρη της. Κλείνουμε τα πλαϊνά και τυλίγουμε σφιχτά, σαν σπρινγκ ρολς, έτσι ώστε η γέμιση να σφραγιστεί. Σε βουτυρωμένο ταψί τοποθετούμε τα μασουράκια με την ένωση στο κάτω μέρος. Τα ψήνουμε για 35 με 40 λεπτά, μέχρι να ροδίσουν καλά. Αν δεν θέλουμε να τα σιροπιάσουμε, μόλις κρυώσουν ρίχνουμε ζάχαρη άχνη και είναι έτοιμα. Αν, πάλι, θέλουμε να έχουν σιρόπι, τότε το φτιάχνουμε προς το τέλος του ψησίματος για να είναι ζεστό. Μόλις είναι έτοιμο, τα παιδιά θα προσθέσουν το ανθόνερο, αλλά θα ανακατέψουμε εμείς (προσοχή, καίει πολύ). Μόλις ψηθούν τα μασουράκια, τα βάζουμε σε άλλο ταψί, κοντά το ένα στο άλλο (να μην έχουν κενά). Σιροπιάζουμε λίγο λίγο (ζεστά και τα δύο, και σιρόπι και μασούρια). Μόλις κρυώσουν και πιουν το σιρόπι, τα κυλάμε σε αλεσμένο αμύγδαλο. 28/12 Ημέρα πέμπτη Μουσική: Ella Fitzgerald - Santa Claus Got Stuck in My Chimney Δραστηριότητα θεατρική αγωγή – Μουσικοχορευτική παντομίμα Αντικείμενα: Συσκευή παραγωγής ήχου, σελοτέιπ, εικόνες που θα βρείτε και θα κόψετε από το Τaλκ ή άλλα περιοδικά ή φωτογραφίες των μελών της οικογένειας Τι ασκείται: Παρατηρητικότητα, μίμηση, φαντασία, ομαδικότητα Οδηγίες: Βάζετε το προτεινόμενο κομμάτι ή όποιο άλλο διασκεδαστικό χριστουγεννιάτικο τραγούδι θέλετε. Ένας κάνει «μάνα» και κολλάτε στο μέτωπό του μια εικόνα: Άγιος Βασίλης, δέντρο, ξωτικό, καλικάντζαρος, δώρο κ.λπ. Οι υπόλοιποι κάνετε παντομίμα την εικόνα που βρίσκεται στο μέτωπό της, έτσι ώστε η «μάνα» να τη βρει. Ανάλογα με τον αριθμό των ατόμων μπορούμε να χωριστούμε σε ομάδες. 29/12 Ημέρα έκτη Μουσική: Τεμπέλης Δράκος - Τρεις Χιονονιφάδες (Ορχηστρικό) Δραστηριότητα– Ανάγνωση του παραμυθιού «Μπάμπουσκα: Μια χριστουγεννιάτικη ιστορία» Αντικείμενα: Συσκευή αναπαραγωγής ήχου Τι ασκείται: Συγκέντρωση, φαντασία, λαογραφία, γεωγραφία. Η ιστορία: Και τώρα θα πούμε μία ιστορία αλλιώτικη απ’ τις άλλες. Πάμε χιλιόμετρα μακριά, σε μια χώρα που κάνει πολύ κρύο τον χειμώνα. Σε μια χώρα που το ένα της πόδι πατάει στην Ευρώπη και το άλλο στην Ασία. Είμαστε στην Ρωσία, 2020 χρόνια πριν. Λίγες ημέρες πριν γεννηθεί ο Χριστός. – Κοίτα το αστέρι! Από πού να ήρθε, άραγε; Γιατί είναι τόσο μεγάλο και φωτεινό; Πού να πηγαίνει και ταξιδεύει στον ουρανό; Αλλού ήταν χτες! Γιατί τώρα είναι πάνω από το χωριό; Τι συμβαίνει; Μα άκου! Κόσμος πλησιάζει απ’ τα βουνά. Τέτοια εποχή. Μες στα χιόνια και στο κρύο πού πάνε; Μοιάζει να είναι ένα μεγάλο καραβάνι! Α! Έρχονται τρεις σοφοί, με καμήλες φορτωμένες θησαυρούς κι άλογα στολισμένα. Ενώ όλα αυτά συνέβαιναν στον δρόμο, μέσα σ’ ένα σπίτι μια γυναίκα άκουγε τις ομιλίες απ’ το παράθυρο… – Μα κάθε μέρα με το αστέρι θ’ ασχολούμαστε; Ήθελα να ’ξερα δουλειές δεν έχουν να κάνουν; Εγώ
ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ δεν προλαβαίνω να τελειώσω τις δικές μου: Μαγείρεμα, σκούπισμα, ξεσκόνισμα, να φέρω νερό, να φτιάξω κουλούρια, να φτιάξω τουρσί, να καθαρίσω τις λάμπες κι αυτοί όλοι μέρα στο δρόμο γι’ αυτό το αστέρι… Ένα χτύπημα της πόρτας την έβγαλε απ’ τις σκέψεις της. – Ποιος είναι; ρώτησε. Ποιοι είστε; Τι θέλετε; Ανοίγοντας, αντίκρισε τρεις άνδρες. – Θέλουμε να ξεκουραστούμε στο σπίτι σας την ημέρα και τη νύχτα να συνεχίσουμε το ταξίδι μας. Μας είπαν ότι έχετε το πιο κατάλληλο σπίτι στο χωριό, είπε ο ένας. – Ωωω! Ευχαριστώ. Αν νομίζετε ότι το φτωχικό μου θα σας ευχαριστήσει, περάστε με μεγάλη μου χαρά! – Πώς σε λένε, κυρά; ρώτησαν. – Μπάμπουσκα να με φωνάζετε. Όνομα δεν είναι, μα εγώ γέρασα πια. Κι εσείς ποιοι είστε; – Είμαστε τρεις σοφοί από χώρες μακρινές. Εγώ είμαι ο Γκασπάρ, κι από δω ο Μελχιόρ και ο Μπαλτάσαρ. – Και τι θέλετε στα μέρη μας; απόρησε η γυναίκα, καθώς τα ονόματα της φάνηκαν περίεργα. – Περαστικοί είμαστε. Ακολουθούμε το αστέρι για να πάμε στον νεογέννητο βασιλιά, αποκρίθηκε ο Μελχιόρ. – Ποιας χώρας βασιλιάς είναι αυτός; – Ένας βασιλιάς που ο κόσμος δεν έχει ξαναδεί, πρόσθεσε ο Μπαλτάσαρ. – Και σε ποια χώρα γεννήθηκε; – Δεν ξέρουμε. Το αστέρι θα μας οδηγήσει.– Και τι δώρα του πηγαίνετε; – Σμύρνα, χρυσό και λιβάνι! Θέλεις να έρθεις μαζί μας να δεις τον νέο βασιλιά; - Μπα! Δεν νομίζω ότι έχω δώρο καλό για έναν βασιλιά. Έχω, βέβαια, ένα ντουλάπι γεμάτο με παιχνίδια. Ίσως κάποιο απ’ αυτά θα κάνει. Δεν ξέρω, θα δω. Πρέπει να τελειώσω τις δουλειές μου. Πώς ν’ αφήσω ασυγύριστα και να φύγω; Να βρω και τα παιχνίδια που θα πάω για δώρο. Ίσως έρθω αύριο… Θα σας προφτάσω. – Μην αργήσεις, γιατί δε θα προλάβεις, είπε ο Γκασπάρ και οι τρεις σοφοί, αφού ήπιαν το τσάι τους κι έπεσε η νύχτα και το φωτεινό αστέρι εμφανίστηκε πάλι στον ουρανό, έφυγαν. Τότε η Μπάμπουσκα άνοιξε το ντουλάπι, έβγαλε τα παιχνίδια, τα καθάρισε και τα τακτοποίησε σε ένα καλάθι… Και μετά ακούμπησε να ξεκουραστεί. Την πήρε, όμως, ο ύπνος και ξύπνησε όταν πια έχει ξημερώσει για τα καλά· το αστέρι δεν φαινόταν πια. Τότε πήρε τα πράγματά της και βγήκε από το σπίτι. Ρώτησε από εδώ... Ρώτησε από εκεί… Μήπως είδαν τρεις σοφούς φορτωμένους με δώρα να περνούν; Όλοι με προθυμία απαντούσαν ότι τους είχαν δει και της έδειχναν προς το αστέρι. Ήταν πια αποκαρδιωμένη η Μπάμπουσκα, όταν κάποιος της είπε ότι μάλλον πήγαιναν προς τη Βηθλεέμ, σε ένα φτωχικό χωριό. Κι έτσι η γυναίκα πήρε τον μακρύ δρόμο προς τη Βηθλεέμ. Άρχισε όμως να βραδιάζει κι απογοητεύτηκε. Μα συνάντησε τυχαία έναν καλοσυνάτο άνδρα, πρόθυμο να τη βοηθήσει. – Μήπως είδατε τους τρεις σοφούς; ρώτησε. –Ναι! – Τώρα πού είναι; Ξέρετε; Πήγαν στο μωρό; – Ναι. Πήγαν να Του προσφέρουν τα δώρα τους στον στάβλο... – Στον στάβλο; Ένα μωρό-βασιλιάς σε στάβλο; απόρησε η Μπάμπουσκα. – Πράγματι είναι βασιλιάς, μα βασιλιάς αλλιώτικος, ξεχωριστός. Γιατί έγιναν θαυμαστά γεγονότα το βράδυ που γεννήθηκε. Η νύχτα έγινε μέρα, οι ουρανοί άνοιξαν και άγγελοι ανεβοκατέβαιναν στον ουρανό,
19 ψάλλοντας μελωδίες! Όσοι είδαν το μωρό λένε πως έλαμπε ολόκληρο… Οι τρεις σοφοί ήρθαν μόνο γι’ αυτό με τα δώρα στα χέρια και μετά χάθηκαν, όπως χάθηκε και τ’ αστέρι. – Μα έχεις δίκιο, το αστέρι χάθηκε… Μπορείς να με πας κι εμένα να δω το μωρό; Του έφερα και δώρα, παιχνίδια απ’ το σπίτι μου. Δεν ήξερα πιο ήταν πιο καλό και έφερα όλα όσα καθάρισα! – Α! Πια δεν είναι κανένας εκεί. Άργησες… Έφυγε το μωρό με την οικογένειά του. – Τι κρίμα! Μου το είπαν οι σοφοί να μην καθυστερήσω, κι εγώ... Μπορείς έστω να μου δείξεις το μέρος όπου γεννήθηκε; Εγώ θα τον βρω τον μικρό βασιλιά. Η Μπάμπουσκα, όμως, μάταια έψαχνε. Δεν βρήκε πού ήταν αυτό το ξεχωριστό μωρό. Τότε, αποκαμωμένη και μετανιωμένη για την καθυστέρησή της πήρε τον δρόμο του γυρισμού. Μα της γεννήθηκε η ιδέα να μοιράσει σε όλα τα παιδιά που συναντούσε ένα από τα δώρα που είχε για να προσφέρει στον μικρό βασιλιά. Άλλωστε δεν είχε πια νόημα να τα κλείσει πάλι στο ντουλάπι. Έτσι μοίρασε χαρά σε πολλά παιδιά. Κι αυτό ήταν το δικό της δώρο. Όσο έβλεπε τα πρόσωπα τους να λάμπουν, τόσο πιο όμορφα ένιωθε. Κι έλεγε σ’ όλους την ιστορία γι’ αυτό το μοναδικό αστέρι, τους τρεις σοφούς και τον τόσο ιδιαίτερο βασιλιά. Από τότε και κάθε χρονιά όλοι οι άνθρωποι μοιράζουν δώρα σαν την Μπάμπουσκα και νιώθουν κι εκείνοι τη χαρά της προσφοράς. 30/12 Ημέρα έβδομη Μουσική: Ελευθερία Αρβανιτάκη - Το Δέντρο των Χριστουγέννων Δραστηριότητα μαγειρική – Πικ Νικ χριστουγεννιάτικου δέντρου Αντικείμενα: Τραπεζομάντιλο, φαγητό, συσκευή αναπαραγωγής ήχου Τι ασκείται: Επικοινωνία, δέσιμο οικογένειας, ομαδικότητα Δραστηριότητα: Ετοιμάστε όλοι μαζί το δείπνο, όπως το θέλετε. Με φρούτα, τοστ, σπιτική πίτσα, ποπ κορν, λαχανικά και χυμούς. Φορέστε τις πιο άνετες πιτζάμες, τις πιο χνουδωτές κάλτσες, τις πιο αφράτες ρόμπες σας… Στρώστε στο πάτωμα κοντά στο δέντρο ένα καρό τραπεζομάντιλο, φτιάξτε ατμόσφαιρα αφήνοντας ελάχιστα φώτα αναμμένα και απολαύστε το δείπνο σας. Οι ενήλικοι μοιραστείτε ιστορίες αγάπης και προσφοράς με τα παιδιά. 31/12 Ημέρα όγδοη Μουσική: Μάρκος Κούμαρης (Locomondo) & Χορωδία Πατημασιές Στο Χιόνι Δραστηριότητα: Μουσική γεωγραφία – Η διαδρομή του Άγιου Βασίλη στην Ελλάδα μέσα από τα κάλαντα. Αντικείμενα: Ένας χάρτης της Ελλάδας, μαρκαδόροι, συσκευή αναπαραγωγής ήχου Τι ασκείται: Λαογραφία, γεωγραφία, ομαδικότητα Δραστηριότητα: Ακούμε τα κάλαντα της κάθε περιοχής και τη χρωματίζουμε στον χάρτη. Προτεινόμενη διαδρομή Άγιου Βασίλη: 1. Κρητικά κάλαντα Πρωτοχρονιάς 2. Κάλαντα Πελοποννήσου 3. Πρωτοχρονιάτικα κάλαντα Αθήνας 4. Κάλαντα Πρωτοχρονιάς Κεφαλονιάς 5. Κάλαντα Πρωτοχρονιάς Θεσσαλίας 6. Κάλαντα Ηπείρου- Ελάτε δω γειτόνισσες 7. Ήρθε πάλι νέο έτος- παιδική Χορωδία – Κάλαντα Μακεδονίας 8. Κάλαντα πρωτοχρονιάς Θράκης 9. Κάλαντα Χίου Πρωτοχρονιάς 10. Κυπριακά κάλαντα Πρωτοχρονιάς
20
ΣYZHTΩΝΤΑΣ
Ο κόσμος θα μαραθεί, ο κόσμος θ' αναγεννηθεί... ΤHΣ ΣΟΥΖΑΝΑΣ ΠΑΠΑΦΑΓΟΥ
16.12.2020
16.12.2020
Σ
το τζάκι έχει μείνει μονάχα ένα κούτσουρο να σιγοκαίει, θα μείνω να απολαύσω την φλόγα του μέσα στη σιωπή της νύχτας. Σε λίγα λεπτά, ο μεγάλος δείκτης θα συναντήσει τον μικρό, σηματοδοτώντας το τέλος της ημέρας και την αρχή μιας νέας, που θα αναδυθεί από τα σκοτάδια της προηγούμενης. Απόψε στολίσαμε το χριστουγεννιάτικο δέντρο. Η κόρη μου, μόλις είδε τις κούτες με τα χριστουγεννιάτικα, άρχισε να γελά και να χοροπηδά μέσα στο σπίτι. Όταν συναρμολογήσαμε το δέντρο στο κέντρο του σαλονιού για να βάλουμε τα φωτάκια, το μικρό μας πλασματάκι άρχισε να χορεύει γύρω του και να τραγουδά ό,τι πιο περίεργο της κατέβαινε στο κεφάλι. Αισθάνθηκα σαν να εκτυλισσόταν μπροστά στα μάτια μου ένα ιερό, πανάρχαιο τελετουργικό, ένας αυθεντικός εορτασμός, για να εξευμενίσουμε το νέο έτος που θα έρθει να μας βρει. Θα το ομολογήσω, παρασύρθηκα και αφέθηκα στο τελετουργικό, το ίδιο και ο σύντροφός μου. Ήταν υπέροχη η αίσθηση. Αφού εκτονωθήκαμε, νιώσαμε πραγματικά γεμάτοι ενέργεια και στολίσαμε χορτάτοι από δαύτη το δέντρο της αγάπης! Ιστορίες δίπλα από το δέντρο Η κόρη μου είναι έξι χρονών και κουβαλά ακόμα μέσα της το μαγικό φίλτρο της φαντασίας και της περιέργειας. Καθώς στολίζαμε, την παρατηρούσα πώς μιλούσε στα στολίδια, πώς καλωσόρισε το δέντρο, πώς σχεδίαζε τη βραδιά της Πρωτοχρονιάς. «Μαμά, θυμάσαι που πέρσι έκλαιγα, γιατί δεν ήθελα να αποχωριστώ το δέντρο; Ε, να, τώρα αισθάνομαι απέραντη χαρά που το βλέπω ξανά!» Όταν τελειώσαμε με το στόλισμα καθίσαμε πλάι στο δέντρο και κατά πώς το θέλει η οικογενειακή μας παράδοση ξεκινήσαμε να λέμε ιστορίες. Είναι κάτι που κάναμε από μικρά παιδιά με τον αδελφό μου και τους γονείς μου κι εγώ συνέχισα με τον σύντροφό μου και την κόρη μας. Από πέρυσι συμμετέχει κι εκείνη στο σκάρωμά τους. Η αποψινή ιστορία της με έβαλε σε σκέψεις. Αναφερόταν σε ένα καλό πνεύμα με πράσινο χρώμα· ήταν το πνεύμα της φύσης που κυκλοφορούσε στη Γη με χαρά κι έκανε τα δέντρα να μεγαλώνουν και τους ανθρώπους να παίζουν και να γελούν. Μια μέρα, όμως, εμφανίστηκε ένα πολύ άτακτο ξωτικό που τρόμαξε με τα καμώματά του τους ανθρώπους και τους έκλεισε στα σπίτια τους, μακριά από τη φύση… Όταν τη ρώτησα πώς και γιατί εμφανίστηκε το ξωτικό, απάντησε πως δεν είχε ιδέα, «αλλά σίγουρα το έφερε ένας μάγος» και όταν την ξαναρώτησα ως πότε θα έμεναν στα σπίτια τους οι άνθρωποι, απάντησε «μέχρι να λυθούν τα μάγια». Κι ότι τα μάγια θα λυθούν με αγάπη. «Μην ανησυχείς, μαμά, το δέντρο της αγάπης θα μας σώσει και γι’ αυτό το φροντίσαμε». Τολμώ να συμπεράνω πως το μικρό μου σοφό πλάσμα, με το κοφτερό του μυαλό και το απόθεμα φαντασίας, βρήκε έναν ακόμη τρόπο να χωρέσει μέσα του αυτό που συμβαίνει στον πλανήτη μας. Ένας μάγος μάς μάγεψε, στέλνοντας ένα ξωτικό να μας καθηλώσει κι εμείς παίρνουμε μέρος σε ένα τελετουργικό χαράς για να ζητήσουμε βοήθεια και να σωθούμε. «Να, λοιπόν», σκέφτηκα, «να πώς φτιάχνει ο άνθρωπος τους μύθους!»
ΣYZHTΩΝΤΑΣ Διαχρονικοί και λυτρωτικοί μύθοι Τι είναι τελικά αυτός ο μύθος, που ξεκινά πολύ πριν καν ξεκινήσει ο γραπτός λόγος και φτάνει ως σήμερα να φροντίζει την ψυχική σκευή του ανθρώπου από τη στιγμή που γεννιέται; Τι άλλο αν όχι ένα είδος οντολογικής μήτρας, μέσα στην οποία ο άνθρωπος διοχέτευσε τη ροή των βιωμάτων του, των στοχασμών και των κατανοήσεών του κατά την εναλλαγή των διαδοχικών γενεών. Οι μύθοι, οι πλασμένοι με σύμβολα και παραβολές, είναι το ιερό δισκοπότηρο μέσα στο οποίο μεταφέρθηκαν με ασφάλεια οι έννοιες και οι κανόνες της φύσης, η αλήθεια του εσωτερικού κόσμου του ανθρώπου και η σχέση του με τον έξω κόσμο. Καθώς φέρνω στο μυαλό μου τη μικρή μου να πλάθει τον μύθο της, που αφορά όλη την ανθρωπότητα, μπροστά στη φωτιά, πλάι στο δέντρο, κάνω μια (όχι και τόσο πρωτότυπη) συνειδητοποίηση. Σκέφτομαι πως η νόηση, η γνώση και το συναίσθημα, που γέννησαν και έθρεψαν τους μύθους, από τον πρώτον έως τον τελευταίο (αν και δεν θα υπάρξει ποτέ τελευταίος μύθος όσο υπάρχει άνθρωπος), είναι οι ίδιοι γενεσιουργοί παράγοντες που αργότερα κωδικοποίησαν τις επιστήμες και εξέλιξαν τις τέχνες. Κι αν όχι οι μύθοι, τότε ποιο «υλικό» έπλασε τη φιλοσοφία και την ποίηση; Ο μύθος ταξίδεψε, άντεξε στον χρόνο και διαμόρφωσε τα έπη, την παράδοση, την πολιτιστική κληρονομιά μας. Σαν ένα μαγικό καλέμι, τα παραμύθια και οι ιστορίες που βγήκαν από το στόμα του ανθρώπου σμίλεψαν γενιές πάνω στον πανάρχαιο κορμό της ανθρωπότητας, ενώ την ίδια στιγμή είναι τα συστατικά που τρέφουν τις ρίζες αυτού του δέντρου, κάνοντάς το ακόμα πιο βαθύ, πιο σοφό. Ο μύθος με τα κλαδιά του, πιστός σύντροφος του ανθρώπου, βοηθά να περάσει το κακό, απαλύνει τον πόνο, καταγράφει τα πάθη και τελικά λυτρώνει. Χαμένες ιεροτελεστίες Αποφασίζω να βγω να ρίξω άλλο ένα κούτσουρο, δεν είμαι ακόμα έτοιμη να αφήσω τη φωτιά να σβήσει και να παραδοθώ στον ύπνο. Βγαίνω στο σκοτάδι βιαστικά και μόνο μετά τα τρία βήματα συνειδητοποιώ πως είμαι ξυπόλυτη, σαν μια πρωτόγονη ύπαρξη που βγαίνει από τη σπηλιά αναζητώντας ξύλα. Και καθώς η φωτιά ξεκινά να φουντώνει, σκέφτομαι πως η ανθρωπότητα κινδυνεύει να χάσει τη φλόγα της, όσο ο άνθρωπος απομακρύνεται από την ιεροτελεστία του μύθου. Τρέχουμε σαν χαμένοι να βρούμε την ευτυχία, παλεύουμε να φτάσουμε στην αθανασία, γεμίζουμε τις σπηλιές μας με υλικά αγαθά, μα το κενό δεν γεμίζει. Κι έτσι, στολίζουμε τα σπίτια μας και με μεγάλη χαρά μοιραζόμαστε φωτογραφίες από τα μεγαλόπρεπα δέντρα μας στο διαδίκτυο, περιμένοντας επιβεβαίωση από τους ακόλουθούς μας, επιβεβαίωση πως υπάρχουμε. Δεν αφηγούμαστε πια ιστορίες, μα αναζητάμε τον εαυτό μας μέσα στις ιστορίες που πλάθουν οι άλλοι για μας, μέσα από αυτό που φανταζόμαστε πως θα πουν, για τη ζωή μας, για το δέντρο μας, για τα προικιά μας… Μα αυτό είναι δύσκολο να γίνει, γιατί αυτές οι ιστορίες χρειάζονται μια παραδοχή, πως είμαστε τρωτοί· και φοβάμαι πως εμείς δυσκολευόμαστε ολοένα και περισσότερο να αντέξουμε να το παραδεχτούμε.
21 Τα τελετουργικά των παιδιών Κι όμως, υπάρχει μια ελπίδα μέσα μου, μια φλόγα που δεν θα σταματά να ζεσταίνει την ψυχή μου, όσο θα υπάρχουν τα μικρά πλάσματα που είναι περισσότερο απ’ όλους μας σε επαφή με τις ρίζες του πανάρχαιου δέντρου της ζωής. Τα μαγικά πλάσματα, τα παιδιά του ανθρώπου, τα παιδιά μας! Αρκεί να τους επιτρέψουμε να μας δείξουν το φως, αρκεί να ακούσουμε τα μηνύματα που μεταφέρουν! Ας τους δώσουμε χώρο, ας μη βιαστούμε να τα «απομαγέψουμε», βουτώντας τα στη στείρα γνώση του κόσμου των ενηλίκων, στη γνώση μιας εποχής απομακρυσμένης από τη φύση και τα πλάσματά της. Ας επιτρέψουμε στον εαυτό μας να αφεθούμε στα έμπειρα χέρια τους, τα μικρά μα τόσο επιδέξια. Αλήθεια, έχετε δει τι κάνουν αυτά τα χεράκια με τα λουλούδια, με τον πηλό, με το χώμα; Ας ακούσουμε τις ιστορίες τους και ας παραδοθούμε στα τελετουργικά που τελούν με αγάπη και σοβαρότητα καθώς παίζουν, χορεύουν και τραγουδούν. Ο κόσμος σε κύκλους μπαίνει Χριστούγεννα στην εποχή της πανδημίας, λοιπόν… Είμαστε όλοι κλεισμένοι στις σπηλιές μας, μια κι έξω παραμονεύει ένα αόρατο θεριό. Εγώ είμαι ακόμα εδώ, μπροστά στη φωτιά που καίει, ενώ το πλάσμα του ανθρώπου κοιμάται, η ώρα έχει περάσει και ξημερώνει μια νέα ημέρα. Δίχως να καταλάβω πώς, ξυπνά το παιδί μέσα μου και φέρνω στον νου μου ένα τραγουδάκι που μου έλεγε ο παππούς μου, ο μπαμπάς του πατέρα μου, όταν τον επισκεπτόμουν στο χωράφι του –καλλιεργούσε ζουμερές ντομάτες. Ξυπνούν εικόνες και μυρωδιές στην ψυχή μου… «Ο κόσμος θα μαραθεί, ο κόσμος θ' αναγεννηθεί, ο κόσμος σε κύκλους μπαίνει, αυτή είναι η ζωή. Σαν ξυπνήσει η φύση, καρποφορεί από την αρχή!» Αυτό το απλό στιχάκι, που σκάρωσε ένας άνθρωπος γνήσιος και αυθεντικός, ένας άνθρωπος που, σαν γεωργός, ήταν σε απόλυτη επαφή με τη γη και γνώριζε τα μυστικά της φύσης, τα μυστικά της ζωής, κρύβει μέσα του την αλήθεια του κόσμου! Μιλά για τη ζωή και τον θάνατο, για την καταστροφή και την αναδημιουργία. Σκέφτομαι πως η καταστροφή είναι ιδιαίτερα σημαντική στους μύθους. Κάθε τόσο οι θεοί, σε κάθε πολιτισμό, νιώθουν την ανάγκη να καταστρέψουν τον κόσμο και να δημιουργήσουν έναν νέο από το μηδέν. Και μπορεί αυτό να ακούγεται εξαιρετικά σκληρό, αλλά νομίζω πως αν κοιτάξουμε βαθιά μέσα μας όλοι γνωρίζουμε πως μόνο έτσι ο κόσμος διατηρείται σε ισορροπία. Για να επιστρέψω στο χριστουγεννιάτικο πνεύμα, στο δέντρο της αγάπης και στον συμβολισμό της Καινής Διαθήκης, συνδέοντάς τον με τη δύναμη των μύθων και τα σκοτάδια των καιρών που ζούμε, δεν έχω πάρα να αφεθώ στην ελπίδα μιας γέννησης. Εύχομαι βαθιά μέσα μου, με τη σοφία ενός μικρού παιδιού και την ανοησία ενός απομαγεμένου ενήλικου, να γεννηθεί ο άνθρωπος, να φέρει μέσα του τον Θεό, να αρχινήσει νέος χρόνος και να ανθίσει το δέντρο της ζωής. Αγάπη και φως, λοιπόν, είναι η μόνη ευχή. Πού θα πάει; Θα ξεκινήσουμε πάλι από την αρχή!
Η Σουζάνα Παπαφάγου είναι κλινική ψυχολόγος-οικογενειακή ψυχοθεραπεύτρια.
22
ΣΥZHΤΩΝΤΑΣ
16.12.2020
Χριστούγεννα συντροφιά με το Mimi & Mou
Κ
άποιοι από εμάς θεωρούν τα Χριστούγεννα την καλύτερη εποχή του χρόνου. Άλλοι πάλι δεν συμφωνούν με αυτό. Σε όποια ομάδα κι αν ανήκει ο καθένας μας ένα είναι σίγουρο: Όταν είσαι παιδί δεν έχεις τέτοια διλήμματα. Τα Χριστούγεννα για τα παιδιά είναι μια ξεχωριστή περίοδος, την οποία περιμένουν κάθε χρόνο με τεράστια ανυπομονησία. Είναι η εποχή που οι αντιστάσεις των γονιών χαλαρώνουν, που τα φωτάκια καλύπτουν κάθε γωνιά της πόλης, που οι βόλτες και τα ψώνια πολλαπλασιάζονται και που όλοι νιώθουν λίγο πιο κοντά στο όνειρο! Τα Χριστούγεννα έχουν μυρωδιά από μπισκότα τζίντζερ και κανέλα, γεύση ζεστής σοκολάτας, λάμψη χρυσόσκονης και ήχους από ζεστές φωνές και γέλια.
Η φετινή χρονιά, όμως, είναι διαφορετική. Όλος ο πλανήτης νιώθει παγιδευμένος και οι μεγάλοι έχουν γεμίσει ανησυχίες, φόβους και σκέψεις… Τα φωτάκια στις πόλεις θα ανάψουν, αλλά ίσως να τα δούμε μόνο από τις οθόνες μας… Για κάποιες οικογένειες θα υπάρξουν δύσκολες στιγμές. Τα παιδιά, όμως, δεν πρέπει να χάσουν ούτε λίγη από τη λάμψη των Χριστουγέννων… Πρέπει να συνεχίσουν να ονειρεύονται και να περιμένουν τον Άγιο Βασίλη. Γιατί, όπως λέει και η Χέντβικ, η αγαπημένη μας ηρωίδα από το παραμύθι Το πνεύμα του Χιονιού (εκδ. Κλειδάριθμος) «Νούμερο Ένα Κανόνας των Χριστουγέννων: Όλα πρέπει να θυμίζουν Χριστούγεννα!» Και για αυτό πρέπει να φροντίσουμε όλοι μας! Έτσι, λοιπόν, η δημιουργική ομάδα του Mimi&Mou, με επικεφαλής τον Δημήτρη Ζαφειρίου (εικαστικό, σχεδιαστή και εκπαιδευτικό) και τη Δήμητρα Βλάχου (ηθοποιό, θεατροπαιδαγωγό και εκπαιδευτικό), έκανε
Καλά Χριστούγεννα, Μικρέ Έλιοτ Όλα αρχίζουν όταν το μικρό μας ελεφαντάκι, συντροφιά με τον καλύτερό του φίλο, το ποντικάκι, αποφασίζουν να αναζητήσουν το Πνεύμα των Χριστουγέννων! Τα παιδιά αγαπούν πολύ να μιμούνται τα ζώα, το περπάτημά τους, τον ήχο που κάνουν, τις εκφράσεις που παίρνουν τα πρόσωπά τους ανάλογα με το αν νιώθουν απειλή ή φόβο (έχουν και τα ζώα συναισθήματα). Οι πρωταγωνιστές της ιστορίας μας είναι δύο ζωάκια ιδιαίτερα αγαπητά στα παιδιά. Βάλτε μια απαλή μουσική –εννοείται χριστουγεννιάτικη και ορχηστρική– και καθοδηγήστε τα στη μίμηση των ζώων με ερωτήσεις, αλλά και με τη ζωντανή συμμετοχή σας (Πώς περπατάει ένας ελέφαντας; Με βαριά βήματα; Κι αν είναι μικρό ελεφαντάκι, πώς είναι το βήμα του; Και πώς χορεύει; Κι όταν νιώθει χαρά τι έκφραση θα πάρει; Τι ήχο βγάζει με την προβοσκίδα του;) Αντίστοιχα και για το ποντικάκι, κι ως προέκταση και με άλλα ζώα που αγαπάει το παιδί σας! Έπειτα, βάλτε ζωηρή μουσική, δώστε στο παιδί τον ρόλο του Έλιοτ, εσείς πάρτε τον ρόλο του ποντικιού και χορέψτε όσο πιο «τρελά» μπορείτε!
μια βουτιά στα χριστουγεννιάτικα παιδικά παραμύθια, για να πάρει έμπνευση και να δημιουργήσει όμορφες δράσεις που μπορείτε να κάνετε με τα παιδιά σας στο σπίτι, για να διατηρήσετε τη λάμψη ζωντανή! Ξεχώρισαν δύο βιβλία: Το πολύ τρυφερό παραμύθι με το μικρό ελεφαντάκι, τον Έλιοτ (Καλά Χριστούγεννα, μικρέ Έλιοτ, του Mike Curato, εκδ. Κλειδάριθμος) κι ένα κλασικό παραμύθι, Το Μολυβένιο Στρατιωτάκι, του Hans Christian Andersen, ιδωμένο από την πολύ ιδιαίτερη και ξεχωριστή ματιά της εικονογράφου Joohee Yoon (εκδ. Μικρή Σελήνη). Οι δύο αυτές ιστορίες, που με μια πρώτη ματιά μοιάζουν τόσο διαφορετικές, μοιράζονται κάτι κοινό: την αγάπη των δημιουργών τους για τη διαφορετικότητα. Μια και η εποχής μας είναι, λοιπόν, διαφορετική, ας γνωρίσουμε τους ήρωές μας κι ας κάνουμε το διαφορετικό της φετινής χρονιάς τη δύναμή μας! Καλή διασκέδαση!
Το μολυβένιο στρατιωτάκι Οι πρωταγωνιστές της ιστορίας αυτής είναι ένα μολυβένιο στρατιωτάκι και μια χάρτινη μπαλαρίνα. Αυτό γίνεται η αφορμή για να θυμίσουμε στα παιδιά ότι τα παιχνίδια έχουν τη δική τους «μυστική» ζωή και καλό είναι να τους φερόμαστε με σεβασμό κι αγάπη. Τώρα ήρθε η ώρα για λίγη παντομίμα! Εκτός από τους δύο βασικούς πρωταγωνιστές, στην ιστορία υπάρχουν κι άλλα παιχνίδια. Βάζουμε ζωηρή μουσική, χορεύουμε ελεύθερα και κάθε φορά που η μουσική σταματάει κάνουμε με το σώμα μας ένα από τα παιχνίδια (στρατιωτάκι, μπαλαρίνα, ρομπότ, μαριονέτα, αρκουδάκι κουρδιστό κ.ά.) Έπειτα, επιλέγουμε δύο από αυτά και αυτοσχεδιάζουμε ένα μικρό στιγμιότυπο από την καθημερινότητά τους στο σπίτι του παιδιού. Αφήνουμε τα παιδιά να μας καθοδηγήσουν. Είναι εξαιρετικοί αυτοσχεδιαστές!
16.12.2020
Κατασκευή Χριστουγεννιάτικης κάρτας Υλικά: ψαλίδι, κόλλα, λευκό χαρτί, χαρτόνι Α4, χρώματα ζωγραφικής. Τσακίζω στη μέση ένα πολύχρωμο χαρτονάκι Α4. Ζωγραφίζω με απλές γραμμές τον Έλιοτ ακολουθώντας τις γραμμές της εικόνας σε λευκό χαρτί. (1/2 του Α4). Αφού σχεδιάσω το ελεφαντάκι, προσθέτω χρώμα, κόβω το περίγραμμά του και το κολλάω πάνω στο κέντρο από το χαρτονάκι που έχω τσακίσει δημιουργώντας το εξώφυλλο της κάρτας μου. Σε λευκό χαρτί σχεδιάζω ένα χριστουγεννιάτικο δεντράκι και στολίδια, κουλουράκια, ζαχαρωτά, δωράκια, παιχνίδια κ.ά. Τα κόβω και τα κολλάω στην καρτούλα μου γύρω από τον Έλιοτ. Γράφω την ευχούλα μου μέσα στην κάρτα και τη δίνω σε όποιον/α αγαπώ.
23
ΣΥZHΤΩΝΤΑΣ
Κατασκευή χαρτόκουκλας Υλικά: 1 ρολό χαρτί κουζίνας, ψαλίδι, κόλλα, χρώματα ζωγραφικής, χαρτί λευκό, κουμπιά. Ζωγραφίζουμε το μολυβένιο στρατιωτάκι στο χαρτί, σε μέγεθος περίπου όσο το ύψος και φάρδος του ρολού. Κόβουμε το στρατιωτάκι και το κολλάμε περιμετρικά στο ρολό. Μπορούμε στη στολή να κολλήσουμε κουμπιά, κομματάκια ύφασμα και ό,τι άλλο έχουμε στο σπίτι. Μόλις φτιάξαμε ένα ΜΟΛΥΒΕΝΙΟ ΣΤΡΑΤΙΩΤΑΚΙ!
MIMI & MOU Διεύθυνση: Ζωοδόχου Πηγής 58, 106 81, Αθήνα Τηλέφωνο: 6977257327, 2103809461 Ιστοσελίδα: www.mimiandmou.com Facebook: /mimiandmou Instagram: /mimiandmou
24
ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ
16.12.2020
Μητέρες: Ένα δώρο για όλες τις μητέρες ΤΗΣ ΠΕΛΙΏΣ ΠΑΠΑΔΙΆ
Τ
Το βιβλίο Μητέρες. Μια αντισυμβατική ιστορία κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο.
ο άρθρο αυτό ήταν προγραμματισμένο για το Τaλκ Νοεμβρίου, που τελικά δεν κυκλοφόρησε, καθώς βρισκόμασταν τότε στην αρχή ενός πολύ αυστηρού lockdown, που καθιστούσε τη διανομή μας απαγορευτική. Το μόνο θετικό που είδα στην αναβολή του ήταν η ευκαιρία που μου δόθηκε να διαβάσω όσο το δυνατόν πιο αργά και προσεκτικά το βιβλίο Μητέρες. Μια αντισυμβατική ιστορία, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο σε μετάφραση της Στέλλας Κάσδαγλη, η οποία έκανε εξαιρετική δουλειά πάνω σε ένα δύσκολο κείμενο. Η συγγραφέας του, η Βρετανίδα Σάρα Νοτ, φεμινίστρια και ιστορικός, διδάσκει Αμερικανική και Ατλαντική Ιστορία, Ιστορία του Φύλου και της Μητρότητας και Ιστορικές Μεθόδους στο Πανεπιστήμιο της Ιντιάνα. Το βιβλίο της είναι ένα παράξενα γοητευτικό υβρίδιο ιστορικής/ανθρωπολογικής διατριβής, λογοτεχνίας, μαρτυρίας και καταγραφής προσωπικών βιωμάτων και αφορά την –αποσιωπημένη από την επίσημη ιστορία– ιστορία της μητρότητας. Ο πρωτότυπος τίτλος, Mother, χρησιμοποιείται ως ρήμα γιατί ως τέτοιο αντιλαμβάνεται η συγγραφέας τη μητρότητα –το «να κάνεις παιδί», κάτι που στα ελληνικά δεν αποδίδεται, αλλά δεν επηρεάζει καθόλου την αναγνωστική απόλαυση και τη βαθιά κατανό-
ηση των όσων διαβάζουμε. Η Νοτ, μπαίνοντας στο ταξίδι της μητρότητας (το οποίο για εκείνη περιλάμβανε τις ακόλουθες στάσεις: σκέψη, σύλληψη, αποβολή, πένθος, σύλληψη, εγκυμοσύνη, τοκετός, λοχεία, άδεια μητρότητας, ανατροφή βρέφους, επιστροφή στην εργασία, σύλληψη, εγκυμοσύνη, τοκετός), μπήκε ταυτόχρονα και σε ένα άλλο, παράλληλο ταξίδι: Αυτό της καταγραφής μιας μεταβαλλόμενης ανά τους αιώνες εμπειρίας της μητρότητας, σε διαφορετικές κοινωνίες και χρονικές περιόδους, που προχωρούσε παράλληλα με τη δική της πορεία. Τι σήμαινε να είσαι μητέρα στο παρελθόν; Όταν η διακεκριμένη ιστορικός αποφάσισε να κάνει παιδί, έθεσε αυτό το ερώτημα στον εαυτό της. Ωστόσο δυσκολεύτηκε να βρει επίσημες ιστοριογραφικές καταγραφές που αφορούσαν τη μητρότητα. Και αυτό διότι ανέκαθεν τους ιστορικούς απασχολούν θέματα όπως οι πόλεμοι, οι πολιτικές εξελίξεις και οι επαναστάσεις, αλλά οι λεπτομέρειες του ερχομού στον κόσμο και της καθημερινής φροντίδας ενός μωρού τούς αφήνουν παγερά αδιάφορους. Πολλές πτυχές της μητρότητας, τόσο του παρελθόντος όσο και του παρόντος, παραβλέπονται ή λησμονιούνται, είτε ως ιδιωτικές είτε ως ασήμαντες είτε ως συνηθισμένες/δεδομένες. Έτσι η Νοτ αναζήτησε πληροφορίες και στοιχεία –ή μάλλον θραύσματα πληροφοριών και στοιχείων– όχι σε μεγαλειώδη αφηγήματα,
αλλά σε ανεκδοτολογικές διηγήσεις, όπως επιστολές, ημερολόγια, δικαστικά αρχεία, σημειώσεις, εφημερίδες, προκηρύξεις, καταγεγραμμένες προφορικές μαρτυρίες, εγχειρίδια, βιβλία, ποιήματα, ακόμα και ζωγραφιές, κυρίως στις Η.Π.Α και στη Μεγάλη Βρετανία. Και από αυτές τις αποσπασματικές εμπειρίες συνέθεσε μια ιδιότυπη, αντισυμβατική σε κάθε περίπτωση, ενιαία ανθρωπολογική αφήγηση, ένα πλέγμα από μικροσκοπικές σκηνές, στο οποίο εντάσσει εμβόλιμα και τα προσωπικά της μικρά και μεγάλα καθημερινά βιώματα, από την αποβολή ως την κύηση, τον τοκετό και τη βρεφική ηλικία των δύο της παιδιών, διερευνώντας τη μητρότητα ως μια διαρκώς μεταβαλλόμενη εμπειρία κατά διάρκεια των τελευταίων αιώνων, για τις περιόδους και τις περιοχές για τις οποίες μπόρεσε να εντοπίσει υλικό. Πώς δημιουργήθηκε το βιβλίο Η μελέτη αυτή έχει μια ασυνήθιστη δομή, καθώς «πετάγεται» από τη μια αφήγηση στην άλλη. Η Νοτ διακόπτει τη μια μαρτυρία με μια άλλη, όπως η ύπαρξη ενός μωρού διακόπτει και κατακερματίζει τη ζωή της μητέρας του, κυριολεκτικά και μεταφορικά. Ο ρυθμός αυτός της διαρκούς ασυνέχειας δεν με δυσκόλεψε, αντιθέτως με γοήτευσε, με συνεπήρε και θαύμασα την ικανότητα της συγγραφέα να εμπλέκει με τόση μαεστρία όλες τις ιστορίες που παραθέτει, δημιουργώντας ένα ρέον, συνεχές κείμενο.
16.12.2020
Ταυτόχρονα με τις διακεκομμένες καταγραφές, η Νοτ έχει διαμοιράσει το υλικό της σε 22 διακριτά μεταξύ τους κεφάλαια, το καθένα μάλιστα με αναλυτικές σημειώσεις επί των πηγών, που ακολουθούν μια γραμμική πορεία: από τη σκέψη μιας γυναίκας να γίνει μάνα μέχρι τη στιγμή που το μωρό γίνεται πλέον παιδί. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η συγγραφέας συνειδητά αφήνει εντελώς εκτός αφήγησής της τους ενδομήτριους, βρεφικούς, νηπιακούς και μητρικούς θανάτους, πλην της δικής της αποβολής και κάποιων αναφορών που δεν μπορούσαν να παραληφθούν για την οικονομία του κειμένου· έτσι, αν λάβουμε υπόψη μας τον μεγάλο αριθμό της θνησιμότητας εμβρύων, βρεφών, μωρών, νηπίων, εγκύων και λεχώνων μέχρι πριν από μισό αιώνα, βλέπουμε ότι η Νοτ επιλέγει να εξετάσει ιστορικά τη μητρότητα ως επίτευγμα, ως επιτυχία, ως θετική εμπειρία παρά τις τεράστιες δυσκολίες της, ως κατάφαση (ζωή) και όχι ως ματαίωση (θάνατος). Η προσωπική μου ανάγνωση Σε κάθε κεφάλαιο, τοποθετούσα τον εαυτό μου στη θέση των τόσο διαφορετικών μεταξύ τους πρωταγωνιστριών. Σύγκρινα όσα διάβαζα με όσα έζησα εγώ, με τις δικές μου εμπειρίες μητρότητας, κάνοντας διαρκώς συνδέσεις και αναζητώντας λαίμαργα ομοιότητες και διαφορές. Καθώς προχωρούσαν οι σελίδες, διαπίστωνα πόσο διαφορετικά ζούσαν και συνεχίζουν να ζουν οι μανάδες και τα μωρά τους, ανάλογα με την εποχή, τον τόπο, την κουλτούρα, τη μόδα, τις συνθήκες, την κοινωνικο-οικονομική τους κατάσταση… Κι όλο αυτό ήταν και μια μεγάλη ανακούφιση. Διότι μέσα από τις σελίδες του βιβλίου γίνεται κατανοητό ότι δεν υπάρχουν απαραίτητα σωστοί και λάθος τρόποι ανατροφής των μωρών. Η κάθε εποχή, η κάθε κοινωνία, η κάθε τάξη, η κάθε οικογένεια, η κάθε μητέρα έχει τις δικές της συνήθειες, που στους Άλλους πιθανότατα φαντάζουν από αλλόκοτες έως και τρομακτικές ή επικίνδυνες {π.χ. η Ότις Μπέργκερ ήπιε 4 ουίσκι για να ξεκινήσει ο τοκετός της/ τα νεογέννητα μωρά τυλίγονταν σε βρύα και τομάρια από σκίουρους ή νυφίτσες/ το παιδί έκλαιγε πολύ, του έδωσα λίγο Ντάλμπις (κατευναστικό σκεύασμα)/ένα παιδί γεννήθηκε με όψη κόκκινη, επειδή η μητέρα του κατανάλωσε αστακό όσο ήταν έγκυος κ.ά}, όμως με αυτές πορεύεται και με αυτές κατορθώνει να γεννήσει μωρά, να τα μεγαλώσει και να τα κάνει υγιή παιδιά, εφήβους, ενήλικους. Κοινός τόπος στις περισσότερες ιστορίες, κάτι που σταδιακά έχει αρχίσει να μεταβάλλεται, είναι η γυναικεία αλληλεγγύη (ή η κοινωνική υποχρέωση αλληλεγγύης), η εμπλοκή και η παρουσία πολλών γυναικών, κάθε ηλικίας, με διαφορετικούς ρόλους η καθεμιά, στη γέννηση και στην ανατροφή των μωρών ανά τους αιώνες, και ο «διακοσμητικός» ή ακόμα και ανύπαρκτος ρόλος των ανδρών σε κάθε στάδιο της μητρότητας, πλην, φευ, της στιγμής της σύλληψης. Το άκουσμα Στο βιβλίο υπάρχουν εκατοντάδες αξιοσημείωτες, αξιοπερίεργες, αξιομνημόνευτες αναφορές και νομίζω πως δεν μπορώ ή δεν θέλω να παραθέσω έστω και λίγες από αυτές, γιατί θα στερήσω από τη μελλοντική αναγνώστρια τη μαγεία τής ανακάλυψής τους. Επιλέγω να αναφερθώ μόνο σε κάτι που μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση, σε κάτι που οι σύγχρονες γυναίκες μάλλον υποτιμάμε λόγω της ιατρικής προόδου: Στο άκουσμα του μωρού, στο οποίο η Νοτ αφιερώνει ένα ολόκληρο κεφάλαιο. Για όσες γεννήσαμε από τα τέλη της δεκαετίας του ’80 και έπειτα και κάναμε υπερήχους κάθε λίγο και λιγάκι (τα τελευταία χρόνια στην
ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ Ελλάδα προβλέπονται τουλάχιστον τρεις μέχρι τις 16 εβδομάδες), το άκουσμα ήταν απλώς ένα ψυχολογικό ορόσημο, που σήμαινε πως το μωρό μας μεγάλωσε αρκετά, ώστε να μας δίνει το «παρών» με τις ενδομήτριες κινήσεις του. Όμως, πολύ πριν ακούσουμε το μωρό, γνωρίζαμε ότι ήμαστε έγκυες, είχαμε στα χέρια μας ένα θετικό τεστ, μια υψηλή Β-χοριακή και κάμποσες υπερηχογραφικές φωτογραφίες του κυήματος, μέσα από τις οποίες το είχαμε ήδη «γνωρίσει». Αλλά μέχρι πρόσφατα το άκουσμα, αυτό το πρωτόγνωρο φτερούγισμα στο μαλακό υπογάστριο μετά το πρώτο τρίμηνο, ήταν η αίσθηση που αποτελούσε το πρώτο σίγουρο σημάδι μιας επιθυμητής ή ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης, ήταν ένας φορτισμένος όρος για τις κινήσεις που κάνει μέσα στη μήτρα το μωρό και επιβεβαιώνει την ύπαρξή του, οδηγώντας τη μέλλουσα μητέρα στο να τροποποιήσει πλέον τη ζωή της με βάση αυτή τη νέα συνθήκη. Συμπερασματικά Από τις ωδίνες μιας σκλάβας στις φυτείες της Νότιας Καρολίνας ως το θριαμβευτικό χαμόγελο της ερωμένης του βασιλιά που έχει συλλάβει τον διάδοχο του θρόνου· από τη νοικοκυρά των προαστίων της δεκαετίας του 1950 ως την εργάτρια που πάει στο εργοστάσιο με το μωρό της· από την έποικο στο Φαρ Ουέστ με τα οχτώ παιδιά ως τη φεμινίστρια του 1970 που μάχεται για το δικαίωμά της να αποφασίζει αν θα κάνει παιδιά, οι Μητέρες συνθέτουν μια συγκινητική εικόνα της μητρότητας και ζωντανεύουν τις χαμένες ιστορίες των συνηθισμένων γυναικών, των συνηθισμένων μητέρων. Στην online παρουσίαση του βιβλίου, στην οποία συμμετείχαμε κάμποσες συνηθισμένες γυναίκες, συνηθισμένες μητέρες, παρασυρθήκαμε και άρχισε η καθεμιά μας να αφηγείται τις δικές της εμπειρίες, ορμώμενη από τα όσα διάβασε ή άκουσε, γεγονός που, κατά την άποψή μου, επιβεβαιώνει ότι δεν μπορεί να υπάρξει μια ενιαία αντικειμενική ιστορία τής μητρότητας, αλλά πολλές και υποκειμενικές, τόσες όσες και η κάθε μια μάνα. Επιβεβαιώνει, επίσης, την ανάγκη των σύγχρονων γυναικών να μοιραστούμε στο πλαίσιο μιας έμφυλης κοινότητας τα δύσκολα βιώματά μας, γιατί κακά τα ψέματα η μητρότητα δεν είναι καθόλου, μα καθόλου εύκολη υπόθεση. Δυστυχώς, κατά τη γνώμη μου, οι γυναικείες συλλογικότητες του παρελθόντος –τις οποία θα συναντήσετε συχνά στις Μητέρες– έχουν μάλλον χαθεί μέσα στις μοντέρνες και μεταμοντέρνες κοινωνίες που άρχισαν να σχηματίζονται μεταπολεμικά, απορρίπτοντας ορισμένα –θεωρητικά– παρωχημένα κοινωνικά μοντέλα. Ίσως τις ξαναβρίσκουμε σταδιακά, με άλλη πάντως μορφή, μέσα από το διαδίκτυο. Και σίγουρα τις χρειαζόμαστε. Πάντως, διαβάζοντας τις Μητέρες, μάλλον θα αισθανθείτε ανακούφιση που περνάτε ή περάσατε μέσα από τη διαδικασία της μητρότητας τον 21ο αιώνα και όχι παλαιότερα, παρά την προαναφερθείσα έλλειψη της γυναικείας αλληλεγγύης. Όσο και να γκρινιάζουμε –για την ιατρικοποίηση της εγκυμοσύνης και του τοκετού, για τις συνθήκες που δεν μας επιτρέπουν να είμαστε τόσο δίπλα στο μωρό μας όσο προτείνουν οι ψυχολόγοι και το ένστικτό μας, για τον υπερκαταναλωτισμό που μας οδηγεί σε άσκοπες κινήσεις και για χίλια μύρια άλλα– οι συνθήκες για τις σύγχρονες μαμάδες σαφώς έχουν βελτιωθεί και συνεχίζουν να βελτιώνονται, μέσα από καινούργιες ισορροπίες που διαμορφώνονται λόγων των νέων τεχνολογιών και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Αυτά τα Χριστούγεννα, το βιβλίο αυτό είναι το καλύτερο δώρο που μπορείτε να κάνετε στον εαυτό σας. Θα βυθιστείτε με ανακούφιση στις σελίδες του,
25 θα κλάψετε, θα ταυτιστείτε, θα νοσταλγήσετε, θα θυμώσετε, θα γελάσετε, θα αναζητάτε διαρκώς λίγα θραύσματα από τον κατακερματισμένο σας χρόνο, ανάμεσα σε κλάματα και ταΐσματα και αλλαγές πάνας και νανουρίσματα, για να γνωρίσετε βαθύτερα τη φύση της γυναίκας που αποθεώνεται καθώς γίνεται μητέρα. Μακάρι κάποτε να γινόταν και μια αντίστοιχη έρευνα για την εμπειρία και την ιστορία της μητρότητας και στην Ελλάδα…
Λίγα λόγια από τη μεταφράστρια Στέλλα Κάσδαγλη: Αν έπρεπε να συνοψίσω σε μια λέξη αυτό το βιβλίο, θα ήταν η «σύνδεση». Σύνδεση με τη μητέρα μέσα μας, σύνδεση της μητρότητας με τις υπόλοιπες πτυχές της ζωής μας, σύνδεση με τις μητέρες που δίνουν τον καλύτερο εαυτό τους γύρω μας, σύνδεση με τις μητέρες που έζησαν πριν από εμάς και με εκείνες που θα ακολουθήσουν. Γι’ αυτό και μου αρέσει περισσότερο ο τίτλος που διαλέξαμε για την ελληνική έκδοση, Μητέρες, απ' ό,τι ο πρωτότυπος Mother, που μπορεί να εστιάζει στην εμπειρία μας, αλλά όχι τόσο σ' αυτή την αλυσίδα βιωμάτων, συναισθημάτων, συνηθειών και ιστοριών που συνθέτουν την αφήγηση της μητρότητας, από τα αρχαία χρόνια μέχρι σήμερα. Οι Μητέρες δεν είναι ένα βιβλίο για τη σχέση γονιών και παιδιών, δεν είναι ένα βιβλίο για τη βελτίωση της απόδοσής μας ως φροντιστριών, δεν είναι ένα βιβλίο υπεραπλουστεύσεων ή συνταγών. Είναι ένα βιβλίο που αναδεικνύει την πραγματικότητα που πολλές φορές δεν γνωρίζουμε, αλλά που συχνά διαμορφώνει και τη δική μας εμπειρία. Και το καλύτερο δώρο του, για μένα, είναι η ευκαιρία που μας δίνει να δούμε τη δική μας ιστορία μητρότητας από μια πιο ευρεία οπτική, χωρίς να υπερ-εστιάζουμε στο «εγώ», στο «εδώ», στο «τώρα», στο «λάθος» και στις άπειρες επιλογές μας, από τις οποίες καμία δεν είναι αρκετά καλή για να ικανοποιήσει τους πάντες. Κι αυτό έχει, νομίζω, ιδιαίτερη σημασία για όσες από εμάς προσπαθούμε να συνδυάσουμε σήμερα, σ' αυτή τη γεμάτη ανατροπές και αβεβαιότητα εποχή, την ιδιότητά μας ως μητέρων, τα όνειρα και τις φιλοδοξίες μας, τις πρακτικές αναγκαιότητες για την επιβίωση τη δική μας και της οικογένειάς μας, τους προβληματισμούς μας για τη θέση μας μέσα σε μια, κατά βάση, πατριαρχική ακόμα κοινωνία. Οι Μητέρες είναι ένα βιβλίο με βαθιά ενσυναίσθηση απέναντι στην πολυπλοκότητα της γυναικείας εμπειρίας μας και επιτρέπει έτσι και σ’ εμάς να δούμε, σχεδόν αβίαστα, έστω για λίγο, τον εαυτό μας ως ταυτόχρονα τροφούς, επαγγελματίες, συντρόφους, κοινωνικά όντα, σεξουαλικά όντα, οραματίστριες ηγέτιδες, φίλες και εαυτούς. Και, έπειτα από 9 χρόνια στο Women On Top, έναν οργανισμό που εστιάζει στην επαγγελματική ενδυνάμωση των γυναικών και, για τον λόγο αυτό, ενδιαφέρεται και συνομιλεί ιδιαίτερα με τις προκλήσεις των εργαζόμενων και άνεργων μητέρων, μπορώ –με όση βεβαιότητα μου επιτρέπει η αδιανόητη εποχή που ζούμε– να πω ότι αυτό είναι κάτι που χρειαζόμαστε, ίσως σήμερα περισσότερο από ποτέ, όλες.
26
ΣYZHTΩΝΤΑΣ
16.12.2020
Φιλοζωικά Χριστούγεννα με την Κατερίνα Παπαποστόλου ΤΗΣ ΠΕΛΙΏΣ ΠΑΠΑΔΙΆ
H
Κατερίνα Παπαποστόλου είναι μια εκπαιδευτικός που έχει ως στόχο ζωής να αλλάξει τη νοοτροπία των Ελλήνων σχετικά με τα ζώα, μέσω της δύναμης των φιλοζωικών ενημερώσεων στα σχολεία. Ο αγώνας της να ακουστεί η φωνή της ως πνοή ολοκληρωτικής αλλαγής στο ελληνικό φιλοζωικό κατεστημένο μετρά είκοσι χρόνια, ενώ οι μαθητές που έχει συναντήσει και εκπαιδεύσει φιλοζωικά ξεπερνούν τους 350.000. Εργάζεται ως δασκάλα σε δημοτικό σχολείο και έχει φέρει εξαιρετικά καινοτόμα φιλοζωικά προγράμματα μέσα στην τάξη. Εξειδικευμένη στην Ειδική Αγωγή και πιστοποιημένη από το Γαλλικό Ινστιτούτο Ζωοθεραπείας ως εκπαιδευτικός-ζωοθεραπεύτρια, είναι επίσης εκπαιδεύτρια σκύλων, ενώ σύντομα
ολοκληρώνει δύο ακόμη εξειδικεύσεις: στη σχολική ψυχολογία και στη διαχείριση σχολικής τάξης. Αεικίνητη και ασταμάτητη, προ της πανδημίας ταξίδευε κάθε Σαββατοκύριακο παρέα με τους σκύλους της, τη Διώνη, τον Πόθο και τον Άξελ, σε όλη την Ελλάδα και οργάνωνε δράσεις σχετικές τόσο με τις Ζω.Ε.Σ. (Ζωοφιλικές Ενημερώσεις Σχολείων, Ιδρυμάτων και Οργανισμών), την ΑΜΚΕ που ίδρυσε το 2015, όσο και με τα βιβλία που γράφει! Γνωστή για τη «σκληρή» της γλώσσα στη φιλοζωική αρθρογραφία της, επιμένει πως ο κόσμος θα αλλάξει από το παράδειγμά μας και όχι από το κούνημα του δαχτύλου για το πώς πρέπει να ζει κανείς. Έπειτα από είκοσι πέντε χρόνια διασώσεων αδέσποτων ζώων, όσα έχει συναντήσει στους γεμάτους με αθώες ψυχές δρόμους τη γεμίζουν με δύναμη. Ξεπερνώντας αμέτρητα εμπόδια, που συχνά της βάζουν ακόμη και φιλόζωοι ή εκπαιδευτικοί, δεν κάνει πίσω μέχρι να
δει τον κόσμο που έχει οραματιστεί, έναν κόσμο όπου οι άνθρωποι και τα ζώα θα είναι ίσοι. Διακεκριμένη εκπαιδευτικός για το 2020 στα Education Leaders Awards, δεν σταματά να δημιουργεί ακόμη και σε εποχές lockdown (σε λίγες ημέρες κυκλοφορεί το νέο της βιβλίο), ενώ τα εκπαιδευτικά προγράμματα που εκπονούν οι εθελοντές και η ίδια στις Ζω.Ε.Σ. έχουν προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα. Σκυλί για χριστουγεννιάτικο δώρο. Ναι ή όχι; Καθώς πλησιάζουν τα Χριστούγεννα, πολλά παιδιά ζητούν από τον Άγιο Βασίλη για δώρο ένα σκυλάκι. Ρωτώ την Κατερίνα τι πρέπει να σκεφτεί μια οικογένεια πριν προχωρήσει σε αγορά ή σε υιοθεσία και εάν μπορεί ένας σκύλος να λειτουργήσει ως δώρο. «Θεωρώ ανεπίτρεπτο σε μια χώρα με τόσα παρατημένα ζώα, να αγοράζει κάποιος
16.12.2020
σκύλο. Και είμαι κάθετη σε αυτό. Αφήστε που ένα τεράστιο ποσοστό θέλει να αγοράσει ζώο μισοτιμής! Τα βλέπουμε καθημερινά», θυμώνει η Κατερίνα. «Ό,τι, πάντως και να επιλέξει κανείς, τα ζώα δεν είναι παιχνίδια ούτε έχουν ημερομηνία λήξης. Ακόμη και η κίνηση του να “πάρω” ένα ζώο σε ένα αγαπημένο μου πρόσωπο ως “δώρο” στις γιορτές είναι πράξη επικίνδυνη, καθώς ουδέποτε είμαστε σίγουροι για την τύχη του. Η υιοθεσία ενός ζώου είναι μια σοβαρή απόφαση, για την οποία πρέπει να είναι σύμφωνοι όλοι στην οικογένεια. Τα ζώα δεν φορούν κορδέλες για να μπουν στα καλάθια και να αντικαταστήσουν συναισθηματικά κενά. Υπάρχουν, άλλωστε, υπέροχα λούτρινα για χριστουγεννιάτικα δώρα, που είναι μάλιστα ένας τρόπος να έρθει το παιδί κοντά σε ένα ζώο! Όνειρό μου, και σημαντικός λόγος που γράφω βιβλία, είναι το παιδί να γράψει, να ζωγραφίσει, να τραγουδήσει, να χορέψει, να συνυπάρξει μέσα από εικόνες με τα ζώα κι έπειτα να είναι έτοιμο να υποδεχτεί τον καλύτερό του φίλο! Τα δώρα στις γιορτές είναι άψυχα αντικείμενα που μάλιστα έχουν κάρτα αλλαγής. Ενώ τα ζώα όχι!» απαντά κατηγορηματικά. Βιβλία για δώρα, λοιπόν! Προσωπικά θεωρώ άριστο γιορτινό δώρο τα βιβλία! Ιδιαίτερα φέτος, που τα βιβλιοπωλεία θα είναι τα μόνα ουσιαστικά ανοιχτά καταστήματα, η αγορά τους είναι ευκολότερη. Ζητώ, λοιπόν, από την Κατερίνα να μας συστήσει τα βιβλία της. «Η αλήθεια είναι ότι γράφω από παιδί. Είχα αφήσει τη συγγραφή για χρόνια και ξανασχολήθηκα όταν διέσωσα τη Διώνη. Ήθελα τότε να εκφράσω γραπτά τις σκέψεις μου για τη συμβίωση με ένα τόσο κακοποιημένο ζώο», θυμάται. «Μέχρι σήμερα, έχουν εκδοθεί δύο βιβλία μου, ένα τετράδιο εκπαιδευτικών φιλοζωικών δραστηριοτήτων και σε λίγες μέρες έρχεται το νέο μου συγγραφικό εγχείρημα, πρωτοπόρο για τα ελληνικά δεδομένα, η Ζωο…γραφική Φαντασίας στο Βασίλειο του Πόθου! Όλα αυτά χάρη στον εκδοτικό οίκο Welldone και στον εκδότη μου Βασίλη Γουλιέλμο, που στηρίζει κάθε νέο μου βήμα και είμαι ευγνώμων για αυτό. Άνθρωποι που ήταν δίπλα μου σε κάθε συγγραφικό μου έργο, φάροι και βράχοι ακλόνητοι, είναι, μεταξύ πολλών σπουδαίων άλλων, η Λιάνα Δενεζάκη, που έχει αναλάβει όλες τις εικονογραφήσεις, και η Κατερίνα Ταρουνά, που έχει αναλάβει τα εξώφυλλα των δύο βιβλίων μου. Τους νιώθω ως τη μεγάλη μου οικογένεια», υπογραμμίζει η Κατερίνα. Όλα της τα βιβλία έχουν ως βασικό πυρήνα την παράνομη εκτροφή και την εξαθλίωση των αδέσποτων και όχι μόνο ζώων, όμως μέσα από μια παραμυθένια εκδοχή, μέσα σε παλάτια του Μεσαίωνα και σε δάση όπου κατοικούν ευτυχισμένα όλα τα ζώα. Η Ζωο… γραφική Φαντασίας στο Βασίλειο του Πόθου είναι ένα παραμύθι για μικρούς και μεγάλους που έρχεται για να μας ταρακουνήσει. Πόσο αλήθεια αγαπάμε τον εαυτό μας; Τι γνώμη έχουμε για μας; Είναι η αυτοεκτίμηση φίλη μας; Μέσα από πολυθεματικές και διαδραστικές εκπαιδευτικές δραστηριότητες, ο Πόθος, ο σκύλος μου που βρέθηκε σε σακούλα σκουπιδιών, επιστρέφει πολυτάλαντος και αποφασισμένος να μας δείξει τον δρόμο, ώστε να γίνουμε η καλύτερη εκδοχή του εαυτού μας», εξηγεί η Κατερίνα. Στο νέο της βιβλίο, θίγονται ακόμα με εύστοχο και κατανοητό τρόπο ζητήματα φιλοζωίας, περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης, διαφορετικότητας, ανθρωπιάς, αυτοεκτίμησης, αγάπης, σχολικού εκφοβισμού, συνεργασίας, κατανόησης, συγχώρεσης
ΣYZHTΩΝΤΑΣ και ευγνωμοσύνης. Ας γνωρίσουμε, όμως και τις παλαιότερες δουλειές της. Η Μεγάλη Επιστροφή- Το Βασίλειο των Ακηδεμόνευτων Ζώων είναι μια πρωτότυπη πολυτελής έκδοση με δύο όψεις. Από τη μια πλευρά, είναι ένα παιδικό, μουσικό, χρωματιστό εικονοβιβλίο για παιδιά ηλικίας από τριών ετών που συνοδεύεται από ένθετο με πολυθεματικές δραστηριότητες. Από την άλλη πλευρά, είναι ένα μεσαιωνικό παραμύθι για εφήβους και ενήλικους, ένα επαναστατικό κείμενο όπου κυριαρχεί η ενσυναίσθηση, η αγάπη, η χαρά, η ελπίδα και η προτροπή να γίνεις η καλύτερη εκδοχή του εαυτού σου. Ένα πολυεπίπεδο ανάγνωσμα με κεντρικό πυρήνα τα δικαιώματα των ζώων, τις οικολογικές ανησυχίες και την καινοτομία στην εκπαίδευση, που καταρρίπτει κάθε έννοια βίας και δίνει στα ζώα φωνή να σπάσουν τη σιωπή τους και να διεκδικήσουν τη θέση και τη ζωή που τους αξίζει. Το Δώρο είναι μια ειλικρινής μαρτυρία για όλα όσα βίωσε η Διώνη, ένας αδέσποτος σκύλος που μαχαιρώθηκε, πυροβολήθηκε, ξυλοκοπήθηκε και πετάχτηκε να πεθάνει αβοήθητη. Διασώθηκε, υιοθετήθηκε και αποφάσισε να μοιραστεί με όλους τη ζωή της, που μοιάζει με πολλών αδέσποτων στη χώρα. Ένα βιβλίο-μάθημα ζωής, ένα δυνατό κείμενο, γροθιά στο στομάχι με ηχηρές λέξεις, για να πιστέψουμε πως όλα μπορούμε να τα καταφέρουμε, αρκεί να μη σταματήσουμε ποτέ να ακολουθούμε τα όνειρά μας. Με γραφή που ρέει ανάμεσα στη χαρά και στη λύπη, στην απελπισία και στην αισιοδοξία, μπορούμε να δούμε όλοι μας τη ζωή μέσα από τα μάτια αδέσποτων σκύλων και να διαβάσουμε παράλληλα ένα βιβλίο ενσυναίσθησης, μια αληθινή ιστορία αγάπης, καλοσύνης, αλληλεγγύης, δύναμης και συγχώρεσης για τη ζωή της Διώνης, που γίνεται η φωνή όλων εκείνων των ζώων που κακοποιήθηκαν. Το Δώρο της Διώνης είναι ένα τετράδιο πρωτότυπων εκπαιδευτικών φιλοζωικών δραστηριοτήτων, ένα αυτόνομο εκπαιδευτικό εργαλείο, μέρος των εγκεκριμένων εκπαιδευτικών προγραμμάτων από το ΥΠΑΙΘ για τα σχολεία γενικής και ειδικής αγωγής της ΑΜΚΕ Ζω.Ε.Σ. Μέσα από διασκεδαστικές και επιμορφωτικές ασκήσεις, μαθητές νηπιαγωγείου και δημοτικού διαβάζουν ιστορίες, ζωγραφίζουν, ακούν τραγούδια, παίζουν παιχνίδια και μαθαίνουν να αγαπούν και να συμπεριφέρονται με σεβασμό στους παρατημένους σκύλους, αλλά και να γίνονται υπεύθυνοι κηδεμόνες για τους δικούς τους! «365 Μέρες Αδέσποτης Αγάπης» Πριν από λίγες ημέρες, οι Ζω.Ε.Σ. εξέδωσαν το ημερολόγιο 365 Μέρες Αδέσποτης Αγάπης. «Θα σου πω ένα μικρό μυστικό. Πολλοί θα σκεφτούν βλέποντας αυτό το υπέροχο εξώφυλλο πως το εσωτερικό του θα είναι κάτι ιδιαίτερο. Δεν ξέρω αν θα δυσαρεστήσω κάποιους, μα όχι, δεν είναι! Είναι ένα συνηθισμένο ημερολόγιο και εν γνώσει μου αποφάσισα να στηθεί έτσι», εξηγεί η Κατερίνα. «Κι αυτό γιατί ήθελα να δείξω σε όλους πως κάθε μέρα που ξυπνάμε είναι μια νέα μέρα προσφοράς προς όσους δεν έχουν τα αυτονόητα. Μπορούμε στις συνηθισμένες σελίδες ενός “ψυχρού” ημερολογίου, που μας υπενθυμίζει κάθε πότε ξημερώνει και ποιος γιορτάζει, να γράφουμε καθημερινά μια φράση που θεωρούμε ευχή για όλα τα ζώα. Ξέρετε πόση δύναμη θα απελευθερώσουμε στο σύμπαν αν όλοι μαζί εκφράζουμε την αγάπη μας για τα ζώα;» ρωτά και με βρίσκει απολύτως σύμφωνη.
27 Συμπερασματικά Αυτό που προσπαθεί να μεταδώσει στα παιδιά η Κατερίνα μέσω των βιβλίων και της διδασκαλίας, και θέλει να κουβαλούν μαζί τους ως μελλοντικοί ενήλικοι, είναι να ακολουθούν πάντα τους δρόμους της καρδιάς τους, ακόμη κι αν χρειαστεί να διαφοροποιηθούν από τους άλλους. Να μη ζουν στα σίγουρα, να μην τα παρατάνε ακόμη και όταν όλα δείχνουν πως είναι μια υπόθεση χαμένη. «Πάντα θα υπάρχει κάτι που δεν έχεις σκεφθεί και με αυτό θα μπορείς να αλλάξεις το τέλος μιας ιστορίας», υπενθυμίζει. «Μα το πιο σημαντικό για την ευτυχία και την ηρεμία της ψυχής είναι να μην ασχολείσαι με το “χθες”, γιατί πολύ απλά την επόμενη μέρα δεν είσαι ο άνθρωπος που ήσουν την προηγούμενη. Όλα, μα όλα, σε μια και μόνο στιγμή αλλάζουν. Να πετάς ό,τι δεν σου αρέσει και να ξεκινάς από την αρχή μια νέα ζωή, την οποία κάθε φορά θα χτίζεις όπως εσύ θέλεις, με εκείνους που θέλεις δίπλα σου. Τις οικογένειες άλλωστε δεν τις ενώνει πάντα το αίμα, μα κυρίως η άδολη αγάπη», με συμβουλεύει και κρατώ τα λόγια της σαν φυλαχτό για τη νέα χρονιά.
*Με κάθε παραγγελία σας στο www.zwes.gr, όλα τα έσοδα των βιβλίων στηρίζουν τις Ζω.Ε.Σ. και τα αδέσποτα ζώα, ενώ το κάθε βιβλίο αποστέλλεται ενυπόγραφο από τη συγγραφέα και συνοδεύεται από δωράκια έκπληξη.
28
ENNEA ΜΗΝΕΣ
16.12.2020
βράσουν στον ατμό. Παστεριωμένο γάλα, γιαούρτι, κρέμα και παγωτό. Τι να αποφύγετε και γιατί: Τα μαλακά τυριά ωριμασμένα με μούχλα, με λευκή επίστρωση στο εξωτερικό, όπως brie, camembert και chèvre (εκτός αν μαγειρευτούν μέχρι να ζεσταθούν στον ατμό). Τα απαλά μπλε τυριά, όπως μπλε της Δανίας, gorgonzola και roquefort (εκτός αν μαγειρευτούν μέχρι να ζεσταθούν στον ατμό). Οποιοδήποτε μη παστεριωμένο αγελαδινό, κατσικίσιο ή πρόβειο γάλα. Οποιεσδήποτε τροφές από μη παστεριωμένο γάλα, όπως μαλακό κατσικίσιο τυρί.
Τα ΝΑΙ και τα ΟΧΙ της εγκυμοσύνης ΤΩΝ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ ΖΑΡΙΜΗ & ΣΤΕΛΛΑΣ ΡΟΐΔΗ
Δ
Η Κατερίνα Ζαρίμη είναι μαία και η Στέλλα Ροΐδη μαιευτήρας-γυναικολόγος. Θα τις βρείτε στο www.roidi.gr
Τα μη παστεριωμένα γαλακτοκομικά προϊόντα ενδέχεται να περιέχουν λιστέρια. Αυτό το βακτήριο μπορεί να προκαλέσει λιστερίωση. Υπάρχει μια μικρή πιθανότητα η λοίμωξη αυτή να οδηγήσει σε αποβολή ή να αρρωστήσει το νεογέννητο μωρό. Τα μαλακά τυριά με λευκή επίστρωση στο εξωτερικό έχουν περισσότερη υγρασία, κάτι που μπορεί να διευκολύνει την ανάπτυξη βακτηρίων.
Κρέας και πουλερικά είτε πώς πρέπει να οργανώσετε τις νέες συνήθειές σας και μάθετε όλα όσα πρέπει να κάνετε και να μην κάνετε κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης σας.
Έχετε καθυστέρηση; Καταρχάς, κάντε ένα τεστ εγκυμοσύνης! Εάν αυτό είναι θετικό, τότε…. Κλείστε ραντεβού για να δείτε τη μαία ή τη/ τον γιατρό σας, ώστε να αρχίσει η προγεννητική φροντίδα σας. Μείνετε δραστήριες ή ξεκινήστε να ασκείστε (εφόσον το επιτρέπει η/ο γιατρός σας). Πάρτε φολικό οξύ, σύμφωνα με τις οδηγίες της/του γιατρού σας. Εάν καπνίζετε, τώρα είναι η καταλληλότερη ώρα για να ζητήστε βοήθεια για να σταματήσετε. Κανονίστε ραντεβού με τον οδοντίατρό σας. Μάθετε για τα δικαιώματά σας στην εργασία σας (άδεια μητρότητας, άδεια λοχείας, αποζημιώσεις κ.ά.) Διατηρήστε μια ισορροπημένη διατροφή. Αν δυσκολεύεστε, συμβουλευτείτε μία/έναν διατροφολόγο. Μπορείτε να βάψετε τα μαλλιά σας, κάνοντας ανταύγειες ή φυτική βαφή μετά τις πρώτες 12 εβδομάδες. Μπορείτε να βάψετε τα νύχια σας είτε με απλό είτε με ημιμόνιμο βερνίκι. Αποφύγετε το ημιμόνιμο μανικιούρ και πεντικιούρ κατά τις τελευταίες εβδομάδες της κύησης. Ενυδατώστε το δέρμα σας από τις πρώτες κιόλας εβδομάδες με τη χρήση κάποιας κρέμας ή με φυτικά έλαια, όπως αμυγδαλέλαιο ή λάδι αβοκάντο. Επιλέξτε άνετα ρούχα και παπούτσια. Φροντίστε να πλένετε και να σιδερώνετε
καλά τα εσώρουχά σας. Αποφύγετε την επαφή με γάτες. Σε περίπτωση που έχετε γάτα στο σπίτι, συνεννοηθείτε με τη/τον γυναικολόγο σας για τις απαραίτητες τακτικές εξετάσεις. Εάν είστε έγκυος κατά την περίοδο του χειμώνα, μην έρχεστε σε επαφή με πολύ κόσμο σε κλειστούς χώρους, ώστε να αποφύγετε τις ιώσεις. Να είστε τυπικές με τα ραντεβού σας στη/ στον γυναικολόγο σας. Μην αμελείτε να λαμβάνετε συστηματικά τα φάρμακα που σας έχουν δώσει. Μπορείτε να έχετε σεξουαλικές επαφές εφόσον δεν σας έχει δώσει άλλη οδηγία η/ο γιατρός σας. Και με το φαγητό; Επιλέξτε και διατηρήστε μία ισορροπημένη διατροφή με στόχο την πρόσληψη βιταμινών που θα ωφελήσουν τόσο εσάς όσο και το μωρό σας. Τα περισσότερα τρόφιμα και ποτά είναι ασφαλή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Υπάρχουν, όμως, ορισμένα που πρέπει να προσέχετε ή να αποφεύγετε. Συγκεκριμένα:
Γαλακτοκομικά προϊόντα Μπορείτε να καταναλώσετε: Όλα τα σκληρά τυριά, όπως cheddar, stilton και παρμεζάνα. Τα μαλακά παστεριωμένα τυριά, όπως cottage, μοτσαρέλα, φέτα, τυρί κρέμα, paneer, ρικότα, χαλούμι, κατσικίσιο χωρίς λευκή επίστρωση στο εξωτερικό (φλοιό) και επεξεργασμένα τυριά. Καλά μαγειρεμένα μαλακά μη παστεριωμένα τυριά, αφού να βράσουν στον ατμό. Καλά μαγειρεμένα μαλακά τυριά με λευκή επίστρωση στο εξωτερικό, αφού βράσουν στον ατμό. Καλά μαγειρεμένα μαλακά μπλε τυριά, αφού
Μπορείτε να καταναλώσετε: Κρέατα όπως κοτόπουλο, χοιρινό και βόειο, αρκεί να είναι καλά μαγειρεμένα, χωρίς ίχνος ροζ ή αίματος. Να είστε ιδιαίτερα προσεκτικές με τα πουλερικά, το χοιρινό, τα λουκάνικα και τα μπιφτέκια. Κρύα, προσυσκευασμένα κρέατα, όπως ζαμπόν και κοτόπουλο. Τι να προσέχετε: Τα κρύα αλλαντικά όπως σαλάμι, πεπερόνι, chorizo και προσούτο (εκτός αν μαγειρευτούν καλά). Τι να αποφύγετε και γιατί: Το ωμό ή άψητο κρέας. Τα προϊόντα ήπατος. Όλους τους τύπους πατέ –συμπεριλαμβανομένου του χορτοφαγικού πατέ. Τα κρέατα θηράματος, όπως χήνες, πέρδικες ή φασιανούς. Εάν καταναλώσετε ωμό ή ελάχιστα μαγειρεμένο κρέας, υπάρχει μικρός κίνδυνος τοξοπλάσμωσης, που μπορεί να προκαλέσει αποβολή. Αυτό συμβαίνει διότι τα ωμά κρέατα μπορεί να περιέχουν ίχνη παρασίτων τα οποία προκαλούν τοξοπλάσμωση. Τα προϊόντα του ήπατος (συκώτι) περιέχουν πολλή βιταμίνη Α, κάτι που ενδέχεται να είναι επιβλαβές για ένα έμβρυο.
Αβγά Μπορείτε να καταναλώσετε: Καλά μαγειρεμένα, μέχρι να είναι στερεά, αβγά. Τι να αποφύγετε και γιατί: Ωμά ή μερικώς μαγειρεμένα αβγά. Αβγά πάπιας, χήνας ή ορτυκιού, εκτός εάν μαγειρευτούν καλά μέχρι τα ασπράδια και οι κρόκοι να είναι στερεά. Τα αβγά, αν δεν μαγειρευτούν καλά, είναι πιθανό να έχουν σαλμονέλα. Η σαλμονέλα είναι μεν απίθανο να βλάψει το έμβρυο, μπορεί ωστόσο να προκαλέσει σε εσάς τροφική δηλητηρίαση.
16.12.2020
Ψάρι Μπορείτε να καταναλώσετε: Μαγειρεμένα ψάρια και θαλασσινά. Καπνιστό ψάρι, όπως σολομό και πέστροφα. Ωμό ή ελαφρώς μαγειρεμένο ψάρι σε sushi, εάν το ψάρι έχει πρώτα καταψυχθεί. Μαγειρεμένα οστρακοειδή, όπως μύδια, αστακό, καβούρια, γαρίδες και χτένια. (Αποφεύγουμε του εστιατορίου αφού δε ξέρουμε πόσο καλά τα έχουν μαγειρέψει). Κρύες, προμαγειρεμένες γαρίδες. Τι να περιορίσετε: Δεν πρέπει να τρώτε περισσότερες από 2 μερίδες την εβδομάδα λιπαρών ψαριών (π.χ. σολομό, πέστροφα, σκουμπρί ή ρέγκα). Ιδανικά αποφεύγετε τις κονσέρβες. Ο τόνος δεν υπολογίζεται ως λιπαρό ψάρι. Όμως, δεν πρέπει να τρώτε περισσότερες από 2 μπριζόλες τόνου (περίπου 140 γραμμάρια μαγειρεμένα ή 170 γραμμάρια ωμά) ή 4 μεσαίου μεγέθους κουτιά τόνου (περίπου 140 γραμμάρια όταν στραγγίζονται) την εβδομάδα. Τι να αποφύγετε και γιατί: Τον ξιφία Τον καρχαρία Τα ωμά οστρακοειδή Πρέπει να περιορίσετε τον τόνο, επειδή έχει περισσότερο υδράργυρο σε σχέση με άλλα ψάρια, που μπορεί να αποδειχτεί επιβλαβής για το αγέννητο μωρό σας. Πρέπει να περιορίσετε τα λιπαρά ψάρια επειδή πιθανόν έχουν τοξίνες, επίσης επιβλαβείς για το έμβρυο. Πρέπει να αποφεύγετε τα ωμά οστρακοειδή, γιατί μπορεί να περιέχουν βακτήρια, ιούς ή τοξίνες και ενδέχεται να προκαλέσουν τροφική δηλητηρίαση, κάτι που θέλουμε –προφανώς– να αποφύγουμε στη διάρκεια μιας εγκυμοσύνης.
Άλλα τρόφιμα και ποτά Καφεΐνη Μπορείτε να λαμβάνετε καφεΐνη, αλλά όχι περισσότερο από 200 mg την ημέρα. Συγκεκριμένα: 100 mg σε μια κούπα στιγμιαίου καφέ. 140 mg σε μια κούπα καφέ φίλτρου. 75 mg σε μια κούπα τσαγιού (το πράσινο τσάι μπορεί να έχει την ίδια ποσότητα καφεΐνης με το κανονικό τσάι).
Αλκοόλ Οι ειδικοί εξακολουθούν να μην είναι σίγουροι για το πόσο αλκοόλ είναι απολύτως ασφαλές να πίνετε όσο είστε έγκυος, οπότε η καλύτερη προσέγγιση είναι να μην πίνετε καθόλου, για να περιορίσετε τους κινδύνους στο ελάχιστο. Το ποτό κατά την εγκυμοσύνη μπορεί να οδηγήσει το μωρό σε μακροχρόνιες βλάβες. Όσο περισσότερο πίνετε, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος. Το αλκοόλ περνά από το αίμα σας, μέσω του πλακούντα, και στο έμβρυο. Το
συκώτι του είναι ένα από τα τελευταία όργανα που αναπτύσσονται και δεν ωριμάζει μέχρι τα τελευταία στάδια της εγκυμοσύνης. Το έμβρυο, λοιπόν, δεν μπορεί να επεξεργαστεί το αλκοόλ όπως εσείς και η υπερβολική έκθεση σε αυτό μπορεί να επηρεάσει σοβαρά την ανάπτυξή του. Η κατανάλωση αλκοόλ, ειδικά κατά τους πρώτους τρείς μήνες της εγκυμοσύνης, αυξάνει τον κίνδυνο αποβολής και πρόωρου τοκετού, ενώ εξαιτίας της ενδέχεται το μωρό να έχει χαμηλό βάρος κατά τη γέννηση. Οι κίνδυνοι είναι αναλογικά μεγαλύτεροι όσο περισσότερο πίνετε. Για παράδειγμα, η μεγάλη κατανάλωση σε όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να προκαλέσει στο μωρό μια σοβαρή κατάσταση που ονομάζεται εμβρυϊκό αλκοολικό σύνδρομο (Fetal Alcohol Syndrome). Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν: κακή ανάπτυξη ξεχωριστά χαρακτηριστικά του προσώπου και προβλήματα μάθησης και συμπεριφοράς. Η απόλυτη αποφυγή του αλκοόλ κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης δεν είναι τόσο δύσκολη όσο νομίζετε. Μάλιστα, σε πολλές γυναίκες δεν αρέσει πλέον καν η γεύση του από την πρώτη στιγμή που μείνουν έγκυες. Αν ανακαλύψετε ότι είστε έγκυος, αφού είχατε ήδη πιει αλκοόλ τις πρώτες εβδομάδες, θα πρέπει να αποφύγετε εντελώς την περαιτέρω κατανάλωσή του. C
M
Y
CM
MY
CY
CMY
K
Φρούτα, λαχανικά και σαλάτες Να είστε προσεκτικές με φρούτα, λαχανικά και σαλάτες, καθώς μπορεί να έχουν πάνω τους χώμα, που μπορεί να σας βλάψει. Φροντίστε να πλένετε καλά όλα τα φρούτα, τα λαχανικά και τα συστατικά της σαλάτας και ιδανικά αποφύγετέ τες αν τρώτε εκτός σπιτιού, καθώς δεν γνωρίζετε τη διαδικασία προετοιμασίας τους.
Φιστίκια Δεν χρειάζεται να αποφεύγετε την κατανάλωση φιστικιών όταν είστε έγκυος, παρά μόνο εάν σας έχει συμβουλέψει διαφορετικά ένας επαγγελματίας υγείας ή εάν έχετε σχετικές αλλεργίες.
Βιταμίνες Μην πάρετε χωρίς καθοδήγηση συμπληρώματα πολλαπλών βιταμινών υψηλής δόσης ή συμπληρώματα που εμπεριέχουν βιταμίνη Α. Ακολουθήστε τις οδηγίες της/του γυναικολόγου σας. Μπορεί η περίοδος της εγκυμοσύνης να μοιάζει γεμάτη από οδηγίες και «κανόνες», στην πραγματικότητα όμως είναι μια ευκαιρία να επανεξετάσετε τις επιλογές σας και να επιλέξετε τις καλύτερες για το διάστημα που κυοφορείτε. Η/ο γυναικολόγος σας είναι πάντα στο πλευρό σας για να λύσετε τυχόν απορίες και να φτάσετε έτσι, μητέρα και μωρό, υγιείς μέχρι τη γέννηση!
30
ΣYZHTΩΝΤΑΣ
16.12.2020
από καραντίνα λόγω νόσου ή λόγω επαφής με νοσούντα. Οι κίνδυνοι για την ψυχική αλλά και τη δημόσια υγεία Η περιθωριοποίηση και η στοχοποίηση των ασθενών ή πρώην ασθενών με Covid-19 επιβαρύνει ακόμα περισσότερο τους ίδιους, αλλά και τις οικογένειές τους. Έχοντας ήδη βιώσει την ανασφάλεια και τον φόβο που προκαλεί η διάγνωση, και την ταλαιπωρία (σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό) από την ίδια την ασθένεια, έχουν να αντιμετωπίσουν και την ντροπή, την απομόνωση και την αποφυγή. Αυτό αυξάνει το στρες και επιβαρύνει τους ανθρώπους αυτούς, επιφορτίζοντας την εμπειρία τους ακόμα πιο αρνητικά. Είναι σημαντικό, λοιπόν, να αντιληφθούμε πώς όλα αυτά μπορεί να είναι εν δυνάμει τραυματικά και να επηρεάσουν και την ψυχική υγεία των ίδιων και των οικείων τους βραχυπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα.
COVID Shaming: Η ντροπή και το στίγμα που σχετίζονται με τον κορονοϊό ΤHΣ ΚΑΤΕΡΊΝΑΣ ΚΑΡΑΣΆΒΒΑ
Ο
Η Κατερίνα Καρασάββα είναι ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια. Θα τη βρείτε στο endiafero@gmail.com και στο 6977741416.
πως οι περισσότεροι, έτσι κι εγώ, τηρώντας όλα τα μέτρα, βίωνα τον κορονοϊό σαν κάτι που συμβαίνει γύρω μου, αλλά όχι σε μένα. Όταν λοιπόν άρχισα να αισθάνομαι τρομερά άσχημα, με μυοσκελετικό πόνο, κόπωση αλλά και απώλεια γεύσης και όσφρησης, δεν ήθελα να πιστέψω ότι συνέβαινε αυτό σε εμένα –σε εμάς–, ο σύζυγος με τα ίδια συμπτώματα, τα παιδιά με λίγο συνάχι και γκρίνια κυρίως. Το θετικό τεστ απλά επισφράγισε αυτό που ήδη ξέραμε. Για πολλές μέρες ήμαστε στην ίδια σταθερή κατάσταση, όταν ξαφνικά εγώ άρχισα να βελτιώνομαι και ο σύζυγος να χειροτερεύει. Πυρετός, χαμηλός κορεσμός οξυγόνου και εξάντληση ήταν τα καμπανάκια του κινδύνου που, σε συνεννόηση με το γιατρό μας, μας οδήγησαν στο να καλέσουμε ασθενοφόρο. Δύσκολο να βλέπεις τον άνθρωπό σου να φεύγει μόνος του για το νοσοκομείο, μη γνωρίζοντας πότε και αν θα τον ξαναδείς, ενώ τα παιδιά να κλαίνε και ρωτάνε πότε θα γυρίσει ο μπαμπάς. Ευτυχώς για εμάς μετά από οχτώ δύσκολες μέρες, η περιπέτεια έληξε και ο μπαμπάς γύρισε στο σπίτι,
έχοντας ξεπεράσει την πνευμονία και τον κίνδυνο, ανακουφισμένος αλλά και εμφανώς ταλαιπωρημένος. Αυτό που πάνω απ’ όλα έχουμε κρατήσει είναι την ευγνωμοσύνη για το ότι είμαστε όλοι καλά και το ξεπερνάμε, καθώς και την αγάπη που λάβαμε από φίλους και γνωστούς. Ωστόσο αντιμετωπίσαμε και κριτική σχετικά με το πώς κολλήσαμε και με το αν προσέχαμε, καθώς και φόβο, ιδιαίτερα τώρα, που έχουμε ξεπεράσει πια τη νόσο, μα πολύς κόσμος δεν θέλει να έρθει σε επαφή μαζί μας, ακόμα και με όλα τα μέτρα προστασίας. Το στίγμα Έχει παρατηρηθεί πλέον παγκοσμίως ότι οι άνθρωποι που νοσούν από Covid-19 κατηγορούνται με κάποιον τρόπο ότι «φταίνε» που αρρώστησαν, ότι δεν ήταν αρκετά προσεκτικοί, ότι δεν φρόντισαν αρκετά για τον εαυτό τους αλλά και για τη δημόσια υγεία. Στα σχολεία, στα εργασιακά περιβάλλοντα, σε διάφορες ομάδες και φυσικά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πολλοί είναι έτοιμοι να επιτεθούν, να κρίνουν και να καταδικάσουν. Παράλληλα, όσοι νοσούν αντιμετωπίζονται με φόβο και ακόμα και μετά την ίαση περιθωριοποιούνται. Οι γύρω τους τους αποφεύγουν. Πολλοί δεν πλησιάζουν ούτε καν τα παιδιά που επιστρέφουν στο σχολείο, έπειτα
Ο φόβος γεννάει θύτες Παράλληλα, είναι χρήσιμο να εξετάσουμε από πού πηγάζει αυτή η συμπεριφορά και, αντί να χαρακτηρίσουμε όσους εμπλέκονται στην περιθωριοποίηση/στοχοποίηση των ασθενών, να προσπαθήσουμε να δούμε τους ψυχολογικούς μηχανισμούς που συνδέονται με αυτή. Δεν ωφελεί πουθενά να φανταζόμαστε ανθρώπους θύτες με κακή πρόθεση, αλλά να αντιληφθούμε και τη δική τους δυσκολία και διαδικασία, αλλιώς συμβάλλουμε στην πόλωση. Το κυρίαρχο συναίσθημα είναι ο φόβος και σε αυτόν τον φόβο συμβάλλουν καθημερινά η άγνοια και πολλά μέσα ενημέρωσης με τις υπερβολές και την κινδυνολογία που τα χαρακτηρίζει. Ο φόβος τρέφεται πάντα και από την έλλειψη γνώσης και ουσιαστικής ενημέρωσης, οπότε αν θέλουμε πραγματικά να περιορίσουμε το συγκεκριμένο φαινόμενο θα πρέπει να ανακουφίσουμε αυτόν τον φόβο μέσα από τη γνώση. Τα σχολεία και οι γονείς μπορούν να φροντίσουν να ενημερωθούν σωστά και εν συνεχεία να μιλήσουν απλά και κατανοητά στα παιδιά για τη νόσο, αλλά και για το τι πρέπει ή όχι να προσέχουν –όταν γνωρίζω, δεν χρειάζεται να φοβάμαι για να προστατευτώ. Παρόμοιες δράσεις ενημέρωσης θα μπορούσαν να γίνουν και σε εργασιακούς χώρους, με τη συμβολή επαγγελματιών υγείας. Η αλήθεια για την επικινδυνότητα Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, έπειτα από καραντίνα 14 ημερών από τη διάγνωση και εφόσον πλέον δεν υπάρχουν συμπτώματα, είναι ασφαλές για όσους νόσησαν και όσους ήταν μαζί τους σε καραντίνα να βγουν έξω και να έρθουν ξανά σε επαφή με τον κόσμο. Οι μάσκες και οι αποστάσεις εννοείται ότι είναι και πάλι απαραίτητες. Αλλά, αν και δεν γνωρίζουμε ακόμα πόσο ακριβώς κρατάει η φυσική ανοσία, είναι σπάνιο κάποιος να νοσήσει πολύ σύντομα μετά την ίασή του. Οπότε πιθανότατα οι πρώην ασθενείς είναι παραδόξως οι ασφαλέστερες συναναστροφές!
ΣΥZHΤΩΝΤΑΣ
16.12.2020
Καλά Χριστούγεννα, ΚΑΡΚΙΝΑΚΙ! ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ
T
Μπορούμε όλοι μας να γίνουμε αρωγοί στην προσπάθεια της ΑΜΚΕ ΚΑΡΚΙΝΑΚΙ. Επισκεπτόμαστε το karkinaki.gr και ενημερωνόμαστε για το πώς μπορούμε να βοηθήσουμε.
ο ΚΑΡΚΙΝΑΚΙ είναι η Νεφέλη, η κόρη της Μένιας, που το δημιούργησε. Είναι και ο Αντώνης. Και η Βάσια. Και η Φωτεινή και ο Νίκος. Είναι κάθε παιδί ή έφηβος που νοσεί ή που νοσούσε με καρκίνο στην Ελλάδα. Είναι ο τρόπος για τα παιδιά αυτά και τις οικογένειες τους να μιλήσουν ανοιχτά για τον καρκίνο της παιδικής και εφηβικής ηλικίας, ώστε να ενημερώσουν, να στηρίξουν, να προλάβουν… Από τα πιο απλά πράγματα, π.χ. την υγιεινή των χεριών που διασφαλίζει τον περιορισμό των λοιμώξεων που θέτουν σε κίνδυνο ακόμα και τη ζωή των παιδιών που βρίσκονται σε θεραπεία, μέχρι τα πιο πολύπλοκα, όπως την προαγωγή της κλινικής έρευνας στη χώρα μας, την ψυχοκοινωνική υποστήριξη της οικογένειας του παιδιού που νοσεί και τα θέματα επιβίωσης των παιδιών κι εφήβων που νόσησαν με καρκίνο, η Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία ΚΑΡΚΙΝΑΚΙ διεκδικεί παρέμβαση στην προσπάθεια ο καρκίνος παιδικής και εφηβικής ηλικίας να πάψει να είναι θέμα ταμπού, αλλά και να βρεθούν όσο το δυνατόν περισσότεροι σύμμαχοι, ώστε κάθε παιδί που νοσεί να έχει πρόσβαση σε υψηλού επιπέδου νοσηλεία, αποτελεσματική θεραπεία και, τελικά, δικαίωμα στη ζωή. Τα Χριστούγεννα του κορονοϊού Τα φετινά Χριστούγεννα θα είναι διαφορετικά για όλους μας, ιδιαίτερα για τα παιδιά που νοσηλεύονται σε ογκολογικά νοσοκομεία και για τους δικούς τους ανθρώπους. Όμως, οι εθελοντές από το ΚΑΡΚΙΝΑΚΙ δίνουν και πάλι δυναμικά το «παρών», ώστε να ενισχύσουν το εορταστικό πνεύμα και μαζί με αυτό και την ψυχολογία των παιδιών και των οικογένειών τους. Το Τaλκ μίλησε με τη Χαρά Παπαντώνη, Μέλος Δ.Σ., Μηχανικό Ορυκτών Πόρων και
μαμά δυο παιδιών. Αφού το χαμόγελο του ενός από αυτά, της Κατερίνας της, βρίσκεται εδώ και λίγα χρόνια μόνο στη σκέψη της, στόχος της είναι να εξασφαλίσει χαμόγελα που δεν θα χαθούν για όλα τα παιδιά που νοσούν. «Στην κυριολεξία ψάχνουμε αφορμή για να είμαστε εκεί όσες περισσότερες φορές τον χρόνο γίνεται... Απόκριες, Πάσχα, Πρωτομαγιά, Γιορτή της Μητέρας, έναρξη σχολικής χρονιάς και σε κάθε άλλη καλή ιδέα... Πόσω μάλλον τα Χριστούγεννα!» μας λέει η Χαρά. «Όποιος έχει περάσει τις πόρτες του Ογκολογικού Νοσοκομείου Παίδων "Ελπίδα" –όχι απαραίτητα ως γονιός, έστω και ως επισκέπτης– αντιλαμβάνεται ότι το κλίμα είναι "επιτηδευμένα" ευχάριστο, απλώς γιατί έτσι οφείλει να είναι. Οι μικροί ασθενείς περνούν εκεί μεγάλα διαστήματα νοσηλείας και το ευχάριστο περιβάλλον συμβάλλει στην καλή ψυχολογία, τόσο τη δική τους όσο και των συνοδών τους», συμπληρώνει. «Με απλά λόγια, οι προγραμματισμένες τακτικές και έκτακτες δραστηριότητες από εθελοντές και συλλόγους "γεμίζουν" τον κατά τα άλλα ατελείωτο νοσοκομειακό χρόνο και βέβαια τα παιδιά έχουν κάτι να περιμένουν ή κάτι που τα ξαφνιάζει ευχάριστα», εξηγεί. Λόγω της πανδημίας Covid-19, εδώ και κάποιους μήνες το πρωτόκολλο ασφαλείας των νοσοκομείων δεν επιτρέπει εθελοντικές δράσεις/επισκέψεις στους χώρους τους, γεγονός που έχει ωθήσει το ΚΑΡΚΙΝΑΚΙ στην αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων όλο αυτό το διάστημα για να είναι «εκεί», όπως τους έχουν συνηθίσει τα παιδιά, οι συνοδοί και το προσωπικό. «Το ΚΑΡΚΙΝΑΚΙ διαθέτει οργανωμένη ομάδα εθελοντών crafters, η οποία ανταποκρίθηκε και φέτος και θα συμβάλει με τις δημιουργίες της στα όσα επιλέξαμε να οργανώσουμε αυτές τις γιορτές», ενημερώνει η Χαρά. «Αν και με τις τρέχουσες συνθήκες είχαμε να αντιμετωπίσουμε αρκετά πρακτικά διαχειριστικά ζητήματα, διασφαλίσαμε ότι θα είμαστε σε πλήρη συμμόρφωση με τις οδηγίες του νοσοκομείου
31 και ελπίζουμε ότι ακόμα και αν δεν αρθεί άμεσα ο περιορισμός μετακινήσεων, θα καταφέρουμε να ολοκληρώσουμε τα εξής: Διακόσμηση των εσωτερικών χώρων του νοσοκομείου με χειροτεχνίες. Αποστολή χειροποίητων δώρων (γούρια, ημερολόγια, κ.λπ.) στο σύνολο του νοσηλευτικού προσωπικού. Αποστολή δώρων αποκλειστικά για τα παιδιά που νοσηλεύονται στην κλινική μεταμοσχεύσεων, δώρων που απαιτείται να πληρούν ειδικές προδιαγραφές, όπως πλήρη απολύμανση. Οι εθελοντές μας φρόντισαν ώστε να φτάσουν και στα παιδιά αυτά επιτραπέζια παιχνίδια πλήρως πλαστικοποιημένα, γυάλινες χιονόμπαλες και κεντημένες πετσέτες με γιορτινά σχέδια. Η αλήθεια είναι ότι φτάνουν από δράσεις αρκετών συλλόγων/εθελοντών παιχνίδια στα παιδιά όλου του νοσοκομείου, αλλά όσα βρίσκονται στις κλινικές των μεταμοσχεύσεων δεν παραλαμβάνουν τίποτα που να μην μπορεί να πλυθεί ή να απολυμανθεί με αντισηπτικό». Η Χαρά σημειώνει ότι, σε αντίθεση με τις προηγούμενες χρονιές, που οι ίδιοι οι εθελοντές διακοσμούσαν, μοίραζαν δώρα και χαμογελούσαν στους μικρούς ασθενείς, φέτος όλα αυτά τα έχει αναλάβει το νοσηλευτικό προσωπικό, παράλληλα με τις κύριες αρμοδιότητές του, γεγονός άκρως συγκινητικό. Χριστουγεννιάτικα παραμύθια Ήταν πολύ δύσκολο για τη Χαρά, όπως και για όλους όσοι έχουν περάσει μήνες νοσηλείας σε κάποιο ογκολογικό νοσοκομείο παίδων, να φανταστεί πώς θα περνούσαν οι γιορτινές ημέρες για τα παιδιά αυτά χωρίς επισκέψεις. «Η ιδέα μας, λοιπόν, ήταν να διαβαστούν και να βιντεοσκοπηθούν χριστουγεννιάτικες ιστορίες, ώστε να είναι προσβάσιμες στα παιδιά, που θα είναι σε θέση να τις ακούσουν όσες φορές και όποτε το επιθυμούν. Έτσι επικοινωνήσαμε με τις Εκδόσεις Ψυχογιός για να λάβουμε τη σχετική άδεια για κάποια από τα βιβλία τους. Η αντιπρότασή τους να μας παράσχουν και βίντεο με αναγνώσεις συγγραφέων ή/και ηθοποιών ξεπέρασε τις προσδοκίες μας», τονίζει. Τις επόμενες ημέρες το υλικό με τα παραμύθια θα ανέβει στο κανάλι που διαθέτει το ΚΑΡΚΙΝΑΚΙ στο YouΤube και τα σχετικά links ή/και τα βίντεο στην ιστοσελίδα και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης της ΑΜΚΕ, ώστε να είναι διαθέσιμα σε κάθε νοσηλευόμενο στις παιδογκολογικές κλινικές της χώρας. Συμπληρωματικά, οι Εκδόσεις Ψυχογιός θα διαθέσουν στο ΚΑΡΚΙΝΑΚΙ και βιβλία, για να διανεμηθούν στα 150 παιδιά διαφόρων ηλικιών που νοσηλεύονται αυτή τη στιγμή και θα φροντίσουν και για την παράδοσή τους. «Μια και την περίοδο αυτή δεν επιτρέπεται η κοινή χρήση βιβλίων, η κίνηση αυτή αποδεικνύεται ακόμα πιο σημαντική», κλείνει τη συζήτησή μας η Χαρά, ευχαριστώντας για άλλη μια φορά όλους όσοι συνέβαλαν στην προσπάθεια αυτή. Με τη σειρά μας ευχόμαστε καλές γιορτές στα παιδιά και ελπίζουμε ότι πάρα πολύ σύντομα θα βρεθούν υγιή στα σπίτια τους. Και δίνουμε μια μεγάλη, ασφαλή, αγκαλιά εξ αποστάσεως στους γονείς που στέκονται στο πλευρό τους. Κι αυτό θα περάσει…
32
ΣYNENTEYΞΗ
16.12.2020
φει… στην άκρη της καλούμπας ενός χαρταετού. Και είναι σαν τίποτα να μην έχει αλλάξει. Η Τζέιν και ο Μάικλ ενθουσιάζονται, τα πράγματα στο σπίτι ηρεμούν και όλα βρίσκουν τη θέση τους. Και στο τρίτο βιβλίο της σειράς, η Μαίρη Πόπινς ανοίγει την πόρτα… σε ακόμα περισσότερες περιπέτειες. Υπομονή! Ποιες είναι οι αγαπημένες σου στιγμές, αυτές που ξεχωρίζεις, από τα δυο βιβλία και γιατί; Μου αρέσουν τα κεφάλαια με τις επισκέψεις της Τζέιν και του Μάικλ, των μεγαλύτερων παιδιών των Μπανκς, στους εκκεντρικούς συγγενείς και φίλους της Μαίρης Πόπινς, όπου σκάνε στα γέλια και αιωρούνται στο ταβάνι, ή όταν αγοράζουν μπαλόνια που τους τραβάνε ψηλά πάνω από τα δέντρα του πάρκου, κι εκεί βολτάρουν. Είναι η μύηση των παιδιών σ’ έναν κόσμο μαγείας και χαράς, εξίσου ζωντανό με τον κόσμο που βλέπουμε.
Μαίρη Πόπινς: Ένα ταξίδι στα θαύματα που φέτος χρειαζόμαστε περισσότερο από ποτέ ΤΗΣ ΠΕΛΙΏΣ ΠΑΠΑΔΙΆ
Κ
αθώς πλησιάζουν Χριστούγεννα, και ιδιαίτερα φέτος χρειαζόμαστε πολλή πολλή μαγεία στη ζωή μας, συζητάμε για τα βιβλία της Π.Λ. Τράβερς με πρωταγωνίστρια τη Μαίρη Πόπινς με την Αργυρώ Πιπίνη, μεταφράστριά τους στα Ελληνικά για τις Εκδόσεις Ψυχογιός!
Τα βιβλία της Π.Λ. Τράβερς Μαίρη Πόπινς και Η Μαίρη Πόπινς επιστρέφει, καθώς και η πολυτελής έκδοση Μαίρη Πόπινς σε εικονογράφηση της Λόρεν Τσάιλντ κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις Ψυχογιός σε μετάφραση της Αργυρώς Πιπίνη.
Αργυρώ, ενθουσιάστηκα όταν διάβασα τα βιβλία στη νέα τους έκδοση! Για άλλη μια φορά, η δουλειά σου ήταν εξαιρετική! Αλήθεια, πώς σου έγινε η πρόταση να τα μεταφράσεις και ποια ήταν τα συναισθήματά σου όταν απάντησες θετικά; Η πρόταση της Δομινίκης Σάνδη, υπεύθυνης της Παιδικής Λογοτεχνίας των Εκδόσεων, δεν με βρήκε απροετοίμαστη –συζητούσαμε πόσο μας άρεσε μια νέα έκδοση της Μαίρης Πόπινς, εικονογραφημένη από τη Λόρεν Τσάιλντ, που κυκλοφόρησε στο εξωτερικό το 2018. Όταν, λοιπόν, μου πρότεινε να μεταφράσω τα τρία πρώτα βιβλία, μαζί με την εικονογραφημένη πολυτελή έκδοση, που είχαν στο μεταξύ «κλείσει» οι εκδόσεις Ψυχογιός, δέχτηκα αμέσως. Ένα μεγάλο όνειρο, ένα στοίχημα, η μετάφραση βιβλίων κλασικής λογοτεχνίας που αγαπώ γίνεται πραγματικότητα. Ποια ήταν η σχέση σου με την παράξενη αυτή νταντά πριν αναλάβεις να μεταφέρεις στη γλώσσα μας τις περιπέτειές της; Είχες διαβάσει τα βιβλία ή την ήξερες μόνο από τον κινηματογράφο; Τη γνώρισα από την ταινία και γρήγορα απέ-
κτησα και το βιβλίο. Το διάβασα μονορούφι και συνάντησα πολλά γεγονότα και ήρωες που δεν υπήρχαν στη μεγάλη οθόνη· κι αυτή η πρώτη φορά ήταν καθοριστική για την υπέροχη μελλοντική μας σχέση. Η ανάγνωση των βιβλίων με τη Μαίρη Πόπινς είναι καθησυχαστική: σαν να σου λέει κάποιος που ξέρει τον κόσμο πως όλα θα πάνε καλά. Κατά τη διάρκεια της εργασίας σου ένιωσες να σε παρασέρνει μαζί της η αύρα αυτής της ηρωίδας; Ήταν μέσα σε κάποια από τις διάφορες καραντίνες; Σε βοήθησε να την αντιμετωπίσεις; Ω, ναι. Μετέφρασα τα δύο πρώτα βιβλία στην καραντίνα της άνοιξης και ήταν σωτήρια η παρέα της. Η καραντίνα τότε ήταν πολύ διαφορετική απ’ αυτή που ζούμε σήμερα, αν και είχε κι εκείνη το βάσανό της, και το τόσο ανοιξιάτικο και φωτεινό βλέμμα της Τράβερς με διασκέδαζε και με δυνάμωνε ταυτόχρονα. Η μετάφραση ήταν μια ευκαιρία να ξαναδώ τις ταινίες και να νοσταλγήσω τα αγγλικά πάρκα και τις συνήθειες των Άγγλων. Πες μας λίγα λόγια για την υπόθεση του πρώτου και λίγα ακόμα για την υπόθεση του δεύτερου τόμου. Και κάποια… σπόιλερ για τα βιβλία που θα ακολουθήσουν! Στο πρώτο βιβλίο η Μαίρη Πόπινς συστήνεται στην οικογένεια Μπανκς και στους αναγνώστες, όταν ο ανατολικός άνεμος την πετάει κυριολεκτικά στην πόρτα των Μπανκς. Μαζί της έρχονται τα ρούχα της, η τσάντα, η ομπρέλα, τα αστεία, η ρουτίνα της, οι τρόποι της, οι συγγενείς της. Και ακολουθεί η αγάπη των παιδιών για κείνη και το ταξίδι στα θαύματα. Στο δεύτερο βιβλίο, η Μαίρη Πόπινς επιστρέ-
Γιατί άραγε πάνω από 80 χρόνια μετά τη λογοτεχνική «γέννησή» της ο κόσμος αγαπάει τόσο τη Μαίρη Πόπινς; Οφείλεται, πιστεύω, σ’ έναν συνδυασμό πραγμάτων. Στην Τράβερς και στο απίστευτο μυαλό της που ξέρει να γράφει καλές ιστορίες. Δημιουργεί έναν κόσμο συναρπαστικό κι εσύ, παιδί ή ενήλικος, πιστεύεις σ’ αυτόν. Και, βέβαια, στον βασικό χαρακτήρα, στην ίδια τη Μαίρη, που ενώ «γεννήθηκε» το 1934, παραμένει σύγχρονη: η ομιλία της, τα πιστεύω της, ακόμα και ο τρόπος που ντύνεται είναι μοντέρνα. Τι θα έλεγες στους ανθρώπους που θα προτιμήσουν την ευκολία των ταινιών από το διάβασμα των βιβλίων; Δεν θα τους αποθαρρύνω από τη θέαση των ταινιών. Αλλά θα τους ρωτήσω: «Όταν έχεις μπροστά σου, στα χέρια σου, μια νόστιμη τούρτα, γιατί διαλέγεις να φας μόνο ένα κομμάτι;» Τι συμβολίζει για σένα η Μαίρη Πόπινς και πώς μπορούμε να τη «χρησιμοποιήσουμε» αυτές τις παράξενες ημέρες που ζούμε; Πολλοί αναγνώστες εστιάζουν στη φαντεζί πλευρά της Μαίρης και υποτιμούν την ευθύτητα και την απόλυτα στέρεη και ρεαλιστική στάση με την οποία αντιμετωπίζει τις καθημερινές δυσκολίες και τις αναποδιές. Για μένα η Μαίρη Πόπινς είναι η χαρά της ζωής, ένα επαναστατικό πνεύμα που τιμάει το σωστό και το δίκαιο. Τέλος, αν και η περίφημη λέξη Supercali fragilisticexpialidocious δεν υπάρχει στα βιβλία, εγώ σ’ την αφιερώνω για καλές γιορτές! Δεν γίνεται να μην έχει μια κάποια μαγική δύναμη! Εσύ τι θα ήθελες να ευχηθείς στους αναγνώστες του Τaλκ; Εύχομαι να ξεχάσουμε τις ανούσιες κόντρες, να δείξουμε περισσότερο σεβασμό και αγάπη. «Το νόημα των Χριστουγέννων είναι να χαρίζεις πράγματα, έτσι δεν είναι;» λέει η Μαίρη Πόπινς στο κεφάλαιο Χριστουγεννιάτικα ψώνια, στο πρώτο βιβλίο. Σ’ ευχαριστώ για τις ευχές, Πελιώ, και σου τις ανταποδίδω. Καλές γιορτές σε όλους.
Τα παιδιά ζωγραφίζουν Μπετόβεν ΤΗΣ ΠΕΛΙΏΣ ΠΑΠΑΔΙΆ Πρόσφατα είχα τη χαρά και την τιμή να συμμετάσχω στην κριτική επιτροπή του διαγωνισμού εικαστικής δημιουργίας του Μεγάρου The Pastoral Project για παιδιά και νέους 6 έως 16 ετών, με πηγή έμπνευσης τη διάσημη «Ποιμενική» Συμφωνία αρ. 6 του Λούντβιχ βαν Μπετόβεν. Η «Ποιμενική» αποτυπώνει μουσικά την αρμονική ένωση του ανθρώπου με τον φυσικό του κόσμο. Αυτή η στενή σχέση του συνθέτη με τη φύση ήταν η αφορμή για τη δημιουργία του Beethoven Pastoral Project, που εκπόνησαν από κοινού η Οργανωτική Επιτροπή του Έτους Μπετόβεν, η Γραμματεία του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή και το περιβαλλοντικό δίκτυο Earth Day, με στόχο την ευαισθητοποίηση για το περιβάλλον και τη διατήρηση της ισορροπίας στη φύση. Τα παιδιά, ακούγοντας την «Ποιμενική», έπρεπε να δημιουργήσουν ένα εικαστικό έργο βασισμένο σε αυτή, που να αποτυπώνει παράλληλα και τι συμβαίνει σήμερα με τη φύση και το περιβάλλον. Οι έγκυρες συμμετοχές, ανάμεσα στις οποίες κληθήκαμε να επιλέξουμε, ήταν 200, ενώ η διαδικασία ήταν πολυήμερη και δύσκολη, καθώς η πλειονότητα των έργων ήταν υψηλής ποιότητας και το καθένα είχε τη δική του πινελιά, κυριολεκτικά και μεταφορικά, που άξιζε διάκριση. Τελικά, μέσα από τον διαγωνισμό και τη συνεργασία των μελών της επιτροπής αναδείχτηκαν 6 νικητές, ένας για κάθε ηλικιακή κατηγορία συμμετοχής. Αυτοί είναι οι:
Το Μουσείο Τηλεπικοινωνιών Oμίλου ΟΤΕ συμπληρώνει φέτος 30 χρόνια λειτουργίας και 10 χρόνια εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Για τη φετινή σεζόν, το Μουσείο παρουσιάζει για όλους εσάς, από όπου και αν βρίσκεστε, ψηφιακά, τα καλύτερα εκπαιδευτικά προγράμματα και τις digital δράσεις που εσείς αναδείξατε την τελευταία δεκαετία. Στο site του Μουσείου www.otegroupmuseum.gr μπορείτε να κάνετε κράτηση δωρεάν στα Live Οnline Stem προγράμματα για τα παιδιά και τους γονείς, αλλά και να κατεβάσετε μαγνητοσκοπημένα videos on demand με εικαστικές και μουσικές δραστηριότητες και ψηφιακά διαδραστικά παιχνίδια για να τα παρακολουθήσετε όποτε εσείς θέλετε!
1.Αμαρυλλίς Μυλωνά, 6 χρονών (κατηγορία 2014) 2.Δημήτρης Παπαδάκης, 7 χρονών (κατηγορία 2013) 3.Μανούσος Φραγκιαδάκης, 8 χρονών (κατηγορία 2012) 4.Νίκη Αγγέλη, 10 χρονών (κατηγορία 2011-2010) 5.Χαράλαμπος Βασιλάκης, 11 χρονών (κατηγορία 2009-2008) 6.Ιωάννα-Παναγιώτα Φωτοπούλου, 16 χρονών (κατηγορία 2007-2004) Τα πρωτότυπα έργα των διαγωνιζομένων αξιολογήθηκαν από πενταμελή επιτροπή που απαρτίστηκε από τους: Νάνσυ Κουταβά, συνεργάτιδα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης του WWF Ελλάς Μιχάλη Οικονόμου, αρχιμουσικό της συναυλίας Κυριακή πρωί στο Μέγαρο The Pastoral Project Ναταλί Παμπούκη, ιστορικό Τέχνης (MA) εκ μέρους του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών Πελιώ Παπαδιά, δημοσιογράφο-υπεύθυνη διαδικτυακής ανάπτυξης και επικοινωνίας στο περιοδικό Taλκ Ειρήνη Περσίδου, ιστορικό Τέχνης-επιμελήτρια εκθέσεων και συνεργάτη εκπαιδευτικών προγραμμάτων του ΜΜΑ Παρ’ ό,τι, λόγω πανδημίας, ανατράπηκαν τα σχέδια για ζωντανή παρουσίαση των βραβευμένων στο πλαίσιο μιας μεγάλης συναυλίας, δεν μειώνεται η χαρά που πήραν τα παιδιά έστω και με τη διαδικτυακή ανακοίνωση των αποτελεσμάτων. Ο διαγωνισμός πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με το WWF Ελλάς στο πλαίσιο των εκπαιδευτικών δράσεων του Μεγάρου, σε επιμέλεια της Σοφίας Τοπούζη, και περιμένουμε κι άλλες τέτοιες πρωτοβουλίες, που φέρνουν τα παιδιά κοντά στις τέχνες!
2
Μουσείο Τηλεπικοινωνιών Ομίλου ΟΤΕ: Το Μουσείο βρίσκεται διαδικτυακά παντού!
Το Μουσείο διοργανώνει κάθε χρόνο πρωτότυπες και συνεχώς εμπλουτιζόμενες δράσεις, ψηφιακές και μη, για σχολεία και οικογένειες. Ενδεικτικά, κάθε χρόνο υποδέχεται περίπου 14.000 επισκέπτες από όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό. Πρόσφατα ανανέωσε τους εκθεσιακούς χώρους της μόνιμης έκθεσης, ενώ το 2018 ανακηρύχθηκε το Τιμώμενο Μουσείο για την Ελλάδα, από το Ελληνικό Τμήμα του Διεθνούς Συμβουλίου Μουσείων (ICOM). Οι Συλλογές του Μουσείου συνεχώς εμπλουτίζονται και ξεπερνούν τα 4.000 αντικείμενα, ενώ περιλαμβάνουν μεγάλο αρχείο με περισσότερα από 33.000 έγγραφα, χάρτες, τηλεφωτογραφίες, φωτογραφικό και οπτικοακουστικό υλικό. Επιπλέον, το Μουσείο διαθέτει για μικρούς και μεγάλους, σε ψηφιακή μορφή μέσω του site του στην ενότητα #StayConnected και του Instagram @otegroupmuseum, digital εικαστικές και ψυχαγωγικές δράσεις, περιηγήσεις σε επιλεγμένες ψηφιακές εφαρμογές Επαυξημένης (AR) και Εικονικής Πραγματικότητας (VR) της μόνιμης έκθεσης και γνωριμία με άγνωστες ιστορίες των Τηλεπικοινωνιών. Όταν τελειώσει η δύσκολη περίοδος που διανύουμε και το Μουσείο ανοίξει και πάλι τις πόρτες του για το κοινό, σας περιμένει όλους στις ΔΙΑ ΖΩΣΗΣ μουσειοπαιδαγωγικές δράσεις του για τις οποίες μπορείτε να ενημερωθείτε αναλυτικά στο site www.otegroupmuseum.gr
5 6 www.otegroupmuseum.gr instagram: @otegroupmuseum e-mail: otegroup-museum@ote.gr
4 1
Πληροφορίες: www.megaron.gr
3
Πρωτέως 25, 14564 Ν. Κηφισιά, Τηλ. 210 6110299
34
LIKE
16.12.2020
DYSLEXIA BOX Μπορεί ένα ολόκληρο πρόγραμμα υποστήριξης και παρέμβασης για τη δυσλεξία να χωρέσει σε έναν κύβο; Κι όμως, μπορεί. Ειδικά όταν δημιουργός του είναι ο ειδικός παιδαγωγός Φώτης Παπαναστασίου, συγγραφέας πολύτιμων βοηθημάτων για γονείς και εκπαιδευτικούς. Σκοπός του Dyslexia Box είναι να βοηθήσει τους μαθητές με δυσλεξία να κατακτήσουν δεξιότητες απαραίτητες για την ακαδημαϊκή τους πορεία, να τους υποστηρίξει στην προσπάθειά τους να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες που παρεμποδίζουν τη συμμετοχή τους στη μαθησιακή διαδικασία, να αναπτύξουν πλήρως τη φωνολογική επίγνωση και να κατακτήσουν επαρκώς την αναγνωστική ικανότητα και τη γραφή. Όμως ο κύβος δεν απευθύνεται μόνο σε παιδιά με δυσλεξία, αλλά σε όλα τα παιδιά του νηπιαγωγείου και των πρώτων τάξεων του Δημοτικού, καθώς υποστηρίζει ουσιαστικά την ομαλή μετάβαση τους από τον προφορικό λόγο στον γραπτό λόγο. Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πεδίο.
/e-pediobooks.gr /ellinikagrammata2016
35
16.12.2020
Φέτος τις γιορτές, κάντε τα πιο έξυπνα & πρακτικά δώρα! Ecolife! Τα πιο υγιεινά παγουράκια, φαγητοδοχεία & θερμός!
Ecolife kids thermos 300 ml & kids thermos 400 ml
Ecolife thermos & coffee thermos
Ανοξείδωτα Ecolife kids thermos 300 ml & 400 ml, BPA FREE, με εσωτερικό καλαμάκι και κουμπάκι για εύκολο «άνοιξε-κλείσε»! Με διπλά τοιχώματα από ανοξείδωτο ατσάλι, για να διατηρείται η θερμοκρασία του ροφήματος για περισσότερες ώρες. Σε δύο μεγέθη, για κάθε ηλικία!
Aνοξείδωτα Εcolife thermos & coffee thermos, BPA FREE! Ιδανικό δώρο για τη μαμά που είναι συνέχεια 'on the go' και θέλει να διατηρεί σταθερή τη θερμοκρασία του νερού ή του ροφήματός της! Σε πολλά υπέροχα σχέδια & διαφορετικά μεγέθη! Και φυσικά διαθέσιμα και σε αντρικά χρώματα!
Μέρος των εσόδων των συγκεκριμένων προϊόντων θα διατίθεται στο «Χαμόγελο του παιδιού», για έναν ολόκληρο χρόνο.
Ecolife φαγητοδοχεία 800 ml Ανοξείδωτα Ecolife φαγητοδοχεία 800 ml, BPA FREE. Με καπάκι ασφαλείας με λάστιχο, αναδιπλούμενα χερούλια, 2 πλαϊνά κλιπ και βαλβίδα αφαίρεσης αέρα, για υγιεινή μεταφορά του φαγητού και εύκολο καθάρισμα.
/lifegreen.gr
/lifegreengr
Παγουράκια Ecolife Kids 500 ml Ανοξείδωτα παγουράκια Ecolife kids 500 ml, BPA FREE, με flip-flop πώμα και υπέροχα σχέδια!
/ecolifebottles
Διάθεση: Lifegreen|Τ: 2106083626
36
πι τσί λες
16.12.2020
2 1
Σύστημα μεταφοράς Aptica XT Quattro Με μεγάλους τροχούς με ανεξάρτητες αναρτήσεις που του επιτρέπουν να κινείται με άνεση σε διαφορετικά εδάφη και να αντιμετωπίζει κάθε εμπόδιο με ευκολία, είναι κατάλληλο από τη γέννηση μέχρι τα 22 κιλά. Σε χρώμα Polar Blue. www.inglesina.gr
HighwayKick Κράνος με ρύθμιση μεγέθους κεφαλής, φωτάκι LED, μαλακό προστατευτικό σιαγόνα και σύστημα απορρόφησης προσκρούσεων EPS. Σε χρώμα Steel. www.scootandride.gr
3
4
Ημερολόγιο «Το Κυνήγι της Ευτυχίας» Για παιδιά από 7 έως 12 ετών με διασκεδαστικές ερωτήσεις, δραστηριότητες και παιχνίδια. Ο σχεδιασμός του είναι βασισμένος σε ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις και τεχνικές που καλλιεργούν την συναισθηματική νοημοσύνη και τη θετική σκέψη. www.earlylifenotes.gr
5
Wonder Women Bingo Game Επιτραπέζιο παιχνίδι μπίνγκο με γυναίκες-θαύματα, που εμπεριέχει βιβλιαράκι με πληροφορίες για όλες τις πρωταγωνίστριες, από τις εκδόσεις Laurence King Verlag. www.bambinifashion.com
Space Kitchen Σετ κουζινικών από... άλλον πλανήτη, με φωτεινά χρώματα, για διαστημικές μαγειρικές απόπειρες των μικρών μας φίλων, από τη Floss & Rock. www.bambinifashion.com
7 6 Ψαράδες εν δράσει Επίλεξε το δίχτυ σου, τράβηξέ το μαζί με τα ψάρια, τοποθέτησε ένα ψάρι στην ψαραγορά. Κερδίζει ο παίκτης με τους περισσότερους πόντους. Άλλο ένα φανταστικό επιτραπέζιο της Zito! www.psychogios.gr
Κάστρο ιπποτών Ετοιμαστείτε να ταξιδέψετε στη εποχή των ιπποτών με το κάστρο της εταιρίας Κroom! Το σετ περιλαμβάνει φιγούρες με κίνηση και χαλί παιχνιδιού. Οι λεπτομέρειες των σχεδίων και το χοντρό πεπιεσμένο χαρτί κάνουν το παιχνίδι μοναδικό! Συναρμολογείται εύκολα καθώς δεν χρειάζεται εργαλεία. www.aliceonboard.gr
37
16.12.2020
9
8 Φόρεμα για σούπερ κορίτσια Γαλάζιο φόρεμα από δερματίνη με φουσκωτά μανίκια. www.zara.com
10
Γαλάζιες γαλότσες Γαλάζιες γαλότσες από λάστιχο για ατελείωτες βόλτες στη βροχή, με στυλ. www.zara.com
11
ΝΕΟ CYBEX Gazelle S της σειράς Gold Μπορεί εύκολα να μετατραπεί από μονό σε διπλό καρότσι για δίδυμα ή δυο παιδιά διαφορετικής ηλικίας. Είναι το μοναδικό καρότσι που μεγαλώνει μαζί με την οικογένεια, προσφέροντας αμέτρητες επιλογές με πάνω από 20 διαφορετικούς συνδυασμούς! Διαθέσιμο σε όλα τα συνεργαζόμενα καταστήματα βρεφικών ειδών. Μάθετε περισσότερα στο cybex-online.com/el-gr
Ποδόσακος CYBEX Snοgga Η ιδανική επιλογή για τις βόλτες με το μωρό τις κρύες μέρες του χειμώνα. Είναι ελαφρύς, συμβατός με όλα τα καρότσια και ειδικά σχεδιασμένος για να κρατά το παιδί ζεστό σε θερμοκρασίες ακόμα και -10 οC. Σε εννέα διαφορετικά χρώματα. Διαθέσιμος σε όλα τα συνεργαζόμενα καταστήματα βρεφικών ειδών. Μάθετε περισσότερα στο cybex-online.com/el-gr
13 T-Shirt αστροναύτης Όταν μεγαλώσει θα γίνει αστροναύτης. Μέχρι τότε θα ταξιδεύει στο φεγγάρι με αυτό το T-Shirt με τη φανταστική ειδική υφή. www.h&m.com
12 Yφασμάτινη μάσκα προστασίας Marble Universe Κανείς δεν θέλει να φοράει μάσκα. Αλλά αν αυτό βοηθάει και είναι υποχρεωτικό, ας το κάνουμε λίγο πιο διασκεδαστικό! Πανέμορφη, επαναχρησιμοποιήσιμη μάσκα προσώπου από μαλακό οργανικό βαμβάκι, της Snurk. www.cosykids.gr
14 Μπλούζα Βοηθός Άγιου Βασίλη Άνετο μάλλινο πουλόβερ για κάθε μικρό επίδοξο ξωτικό, που... κρυώνει λιγάκι! www.h&m.com
38
ΣYΝΕΝΤΕΥΞΗ
16.12.2020
Αυτά τα Χριστούγεννα, γινόμαστε Καλικαντζαρολόγοι και Καλικαντζαροδιώκτες ΤΗΣ ΠΕΛΙΏΣ ΠΑΠΑΔΙΆ
A
πό παιδί λάτρευα τους καλικαντζάρους και την όλη μυθολογία που τους περιέβαλλε! Την αγάπη αυτή την έχω κληροδοτήσει και στα παιδιά μου, καθώς κάθε Δωδεκαήμερο αφηγούμαστε καλικαντζαροϊστορίες και ακούμε καλικαντζαροτραγούδια και φανταζόμαστε πως ό,τι μικρό και μεγάλο στραβό μάς συμβαίνει οφείλεται σε αυτούς. Ιδιαίτερα φέτος, η λαχτάρα μας συνδυάζεται με αγωνία, γιατί δεν ξέρουμε αν και πώς τους έχει επηρεάσει ο κορονοϊός… Λέτε να είναι σε καραντίνα και να μην έρθουν; Κι αν είναι κρούσματα και μας κολλήσουν; Μήπως το ότι θα είμαστε διαρκώς στο σπίτι θα τους επηρεάσει και θα τους αγριέψει; Όλα αυτά τριγύριζαν στο μυαλό μου μέχρι που βρέθηκε στα χέρια μου ένα σύγγραμμα Καλικαντζαρολογία-Καλικαντζαροδιωκτική. Εννοείται πως το ξεκοκάλισα αυθημερόν. Αμέσως μετά, όμως, μια και μου είχαν μείνει απορίες, επικοινώνησα με τον δρα Στέλιο Πελασγό, συγγραφέα του πονήματος, ο
οποίος μου ξεκαθάρισε τα πάντα. Αποφάσισα, λοιπόν, να μοιραστώ μαζί σας τη νέα γνώση, γιατί, αγαπημένοι αναγνώστες του Τaλκ, σε λίγες ημέρες, οι Καλικάντζαροι ΕΡΧΟΝΤΑΙ και πάλι! Καλησπέρα, κ. Πελασγέ! Είναι μεγάλη μας τιμή να σας φιλοξενούμε στις σελίδες μας. Καταρχάς, συστηθείτε στο κοινό του Τaλκ. Ονομάζομαι Στέλιος Πελασγός και είμαι επαγγελματίας παραμυθάς, γνωστός ως καλικαντζαροδιώκτης νούμερο 033 του Κ.Κ.Κ.Κ. (Κέντρου Κατεπείγουσας Καταπολέμησης Καλικαντζάρων). Σπούδασα καλικαντζαρολογία στο σπήλαιο όπου γεννήθηκε ο Μέγας Κατεργάρης Ερμής, ο θεός που δίδαξε τα κόλπα της καλικαντζαροδιωκτικής κοντά στο χωριό του πατέρα μου στο Μάτι Φενεού, μέσα στα έλατα. Βασική παραμυθοκομική με δίδαξε στην Ελευσίνα η γιαγιά μου η Δήμητρα και τα ειδικά φυλακτά της στολής μου τα έφερε ο παππούς μου ο Γιαννάκης από την Σμύρνη. Το σχολείο μου ήταν ένας πέτρινος πύργος και υπάρχει ακόμα, μέσα σε ένα δάσος, στα Ανάβρυτα. Συνέχισα να μαθαίνω σε πανεπι-
στήμια, καφενεία, αποσπερίδες, πανηγύρια, αγρυπνίες, ρακοκάζανα, δάση και ρεματιές σε όλο τον κόσμο. Η διδακτορική μου έρευνα, στο πεδίο της Καλικαντζαροδιωκτικής, ερευνά τις σύγχρονες μεθόδους προστασίας κουραμπιέδων. Παρακολουθούμαι, όμως, στενά από καλικαντζάρους, λάμιες και τρολ και ζω πάντα κοντά σε δέντρα για να μπορώ να σκαρφαλώνω και να τους ξεφεύγω αφού είμαι H.S.P. (Highly Sensitive Person), αλαφροΐσκιωτος, κι όταν βρεθώ πάνω σε δέντρο παίρνω το χρώμα της φυλλωσιάς και δεν με ξεχωρίζεις. Κάνω παρέα κυρίως με παιδιά και λέω παραμύθια σε όσους τα έχουν ανάγκη (καλικαντζαρόπληκτους, ανθρώπους με αναπηρίες, φυλακισμένους, γέροντες, τσιγγάνους, πρόσφυγες κ.ά.) Εμφανίζομαι το σούρουπο ως κουτσή αλεπού και τις νύχτες μπορεί να με πετύχετε να κολυμπώ στα νερά του ονείρου σας. Ειλικρινά, σας θαυμάζω. Και μακάρι να είχαμε χώρο να συζητήσουμε για τα πάντα. Σήμερα, όμως, θα περιοριστούμε στην Καλικαντζαρολογία και στην Καλικαντζα-
16.12.2020
ροδιωκτική. Είμαι ενθουσιασμένη που συναντώ επιτέλους έναν καλικαντζαρολόγο και καλικαντζαροδιώκτη. Γιατί νιώσατε την ανάγκη να γράψετε αυτό το βιβλίο τη δεδομένη στιγμή; Μήπως εμπλέκονται τα καλκατζόνια με τον κορονοϊό; Αγαπητή Πελιώ, είμαι στην ευχάριστη θέση να σου αποκαλύψω από πού ξεκίνησε η επιδημία του Κορονοϊού. Το Κ.Κ.Κ. (Κέντρο Κατανόησης Καλικαντζάρων), έπειτα από πολύμηνες έρευνες, αποκάλυψε ότι ο κορονοϊός μεταφέρθηκε στον άνθρωπο όταν ένας φιλοκαλικάντζαρος ιδιοκτήτης τηλεοπτικού σταθμού κατάπιε επίτηδες μελομακάρονο που είχε κατουρήσει καλικάντζαρος με σκοπό να ξεκινήσει μια πανδημία, να κλείσουν τα σχολεία και να βρίσκονται τα παιδιά περισσότερο χρόνο στην τηλεόραση και στον υπολογιστή. Η μόνη αντίδραση μας σε αυτό είναι να διαβάζουμε περισσότερα βιβλία, κόμικς, να λέμε παραμύθια και να μαθαίνουμε στο γατάκι μας να κάνει τούμπες αντί να χαζεύουμε εμπρός στην οθόνη. Άρα είχα δίκιο που είχα προαισθανθεί την εμπλοκή τους. Και ευτυχώς που βρεθήκατε εσείς να προσφέρετε τον οδηγό σας στην επιστήμη. Πόσο χρειάστηκε να μελετήσετε για τη συγγραφή του και ποιες ήταν οι πηγές σας; Αισθανθήκατε ποτέ απειλούμενος από τα παγανά την ώρα που γράφατε; Είστε απολύτως βέβαιος ότι ο Μαντρακούκος και η παρέα του δεν θα καταλάβουν τις Εκδόσεις Πατάκη ή/και τα βιβλιοπωλεία προσπαθώντας να αποτρέψουν την πώλησή του; Μήπως κινδυνεύουν οι μελετητές του; Κι εγώ μαζί τους; Για να τον γράψω και να τον τεκμηριώσω επιστημονικά διάβασα: 842 κιλά ολόκληρων βιβλίων, 253 κιλά μασουλημένων βιβλίων (οι βερβελούδες μασάνε τις σελίδες που αποκαλύπτουν τα πιο επικίνδυνα μυστικά τους) και 452 κιλά μυστικών αναφορών under cover καλικαντζαρολόγων γραμμένων με καλικαντζαροαπωθητική μελάνη (ζουμί από σκόρδα). Για την αποκρυπτογράφηση τους, αναγκάστηκα να φορώ πάνω από την κορονοϊοϊκή μάσκα μια ειδική μάσκα για την βρώμα με τριπλά φίλτρα σκορδοαπορρόφησης. Φυσικά, έγραφα κρυμμένος στο δεντρόσπιτο δίπλα στον καταρράκτη στη μυστική ρεματιά μου στο Πήλιο. Τα παγανά είχαν μάθει για την προσπάθεια μου και με αναζητούσαν, αλλά με γλίτωσαν οι φίλες μου οι αλεπούδες. Όμως, αυτό είναι μια άλλη ιστορία που θα αποκαλύψω στο επόμενο βιβλίο μου και δεν μπορώ να σου πω περισσότερα προς το παρόν. Οι γενναίες εκδόσεις Πατάκη ήταν ο μόνος εκδοτικός οίκος που δέχτηκε να δημοσιεύσει αυτό το επικίνδυνο βιβλίο. Το έστειλα σε πολλούς, αλλά αμέσως μετά λάμβαναν με το ταχυδρομείο κουτιά με καραφλούς κουραμπιέδες και κατουρημένα μελομακάρονα και φοβόντουσαν να το εκδώσουν. Τώρα, άκου τι συμβαίνει. Οι καλικάντζαροι έχουν κάνει μεγάλες παραγγελίες για να εξαντληθεί το βιβλίο και να μην μπορούν να το βρουν τα παιδιά. Αυτό το καταλαβαίνουμε από τις διευθύνσεις όπου παραδίδονται π.χ. 10 κούτες βιβλία στην σπηλιά του Νταβέλη, 40 στο ηφαίστειο της Σαντορίνης, 25 στο πηγάδι του Ανέστη στο Βελεστίνο, 242 κούτες στα κατεχόμενα της Κύπρου. Τα παίρνουν οι καλικάντζαροι μεταμφιεσμένοι σε μελετηρά παιδάκια και τα μασουλάνε στον Κάτω Κόσμο. Πρέπει, λοιπόν, αμέσως τα παιδιά να παραγγείλουν βιβλία πριν να τα πάρουν όλα οι σκαλαπούνταροι και κάθε βράδυ, αφού τα διαβάσουν, να τα κρύβουν σε διαφορετική κρυψώνα π.χ. στο μπαλκόνι κάτω από την γλάστρα που κουτσουλάν οι δεκαοχτούρες, μέσα στο τσουβαλάκι με τις σκυλοκροκέτες, στο κοτέτσι, στο
ΣYΝΕΝΤΕΥΞΗ πίσω μέρος της ντουλάπας που έχει πολλές αράχνες κ.λ.π. Πολύπλοκο, αλλά θα γίνει. Ευτυχώς που ενημερώνουμε το αναγνωστικό κοινό, γιατί εγώ διάβασα το βιβλίο χωρίς προφυλάξεις και ομολογώ ότι φοβάμαι λίγο… Μιλήστε μας τώρα για τους καλικαντζάρους. Επιγραμματικά, γιατί τις λεπτομέρειες θα πρέπει να τις αναζητήσουμε στο βιβλίο... Ποιοι είναι; Από πού προέρχονται; Πόσα χρόνια τους βρίσκουμε στην Ελλάδα; Πώς τους αναγνωρίζουμε; Τι ακριβώς κάνουν; Ποια είναι τα όπλα τους; Ποιοι είναι οι πιο επικίνδυνοι και γιατί έχει αυξηθεί η ανάγκη για καλικαντζαρολόγους τα τελευταία χρόνια; Ανήκουν στο είδος των «Παγανών» ή «Μιαρών», των «εξαποδών» και των «κακών συναπαντημάτων». Δεν έχουν καμιά σχέση με νεραϊδίτσες που κάθονταν στα λουλουδάκια προσεκτικά για να μην τσαλακωθεί η φουστίτσα τους ούτε με εξυπηρετικά ξωτικάκια που σου δένουν τα κορδόνια των παπουτσιών για να μην περδικλωθείς. Βρίσκονται κάτω από την Ελλάδα από τότε που έπηξε ο φλοιός της γης και φύτρωσε στον Κάτω Κόσμο το δέντρο που τον κρατάει. Έρχονται τα Χριστούγεννα και φεύγουν τα Φώτα μόλις αρχίσουν τα σχολεία. Πράγματι, τα τελευταία χρόνια η ανάγκη για καλικαντζαρολόγους έχει αυξηθεί. Ορισμένοι άνθρωποι έχουν πιστέψει ότι οι καλικάντζαροι είναι καλοί. Ότι φοράνε πράσινες φορμίτσες και σκουφάκια και είναι βοηθοί του Αϊ-Βασίλη. Αν είναι δυνατόν ένας Άγιος να χρειάζεται βοηθούς! Αν είναι δυνατόν ο καλός Αϊ-Βασίλης να ζούσε μαζί με αυτά τα βρωμερά κακανθρωπίσματα! Δεν μπορώ να αποκαλύψω περισσότερες λεπτομέρειες διότι θα κινδυνεύσει το περιοδικό σας και οι αναγνώστες του. Δεν θα θέλατε ασφαλώς το χριστουγεννιάτικο τεύχος του Ταλκ να μυρίζει τσίσα καλικάντζαρου ή να κρύβονται μέσα στις σελίδες του τα αγαπημένα ζωάκια των καλικαντζάρων (ψείρες, κοριοί, κατσαρίδες κ.λ.π)
39 σκούρα παντελόνια, μπλε πουλόβερ και… μια μαύρη καλικαντζαρίνα που κοιμόταν. Όταν τελείωσε το πλύσιμο, κρέμασα στα μανταλάκια και μια βερβελούδα που έβγαζε μπουρμπουλήθρες… Η πιο τρομακτική συνδέεται με το μαύρο γατάκι μου, τον Πορφύριο. Το κουτσό της Καλής, το πιο μικρό καλικαντζαράκι, έμαθε να γουργουρίζει και μια νύχτα που έγραφα καλικαντζαροδιωκτικές συμβουλές κουλουριάστηκε στην αγκαλιά μου κι εγώ το χάιδευα νομίζοντας ότι είναι ο Πορφύριος. Απορροφημένος από την έμπνευση μου, δεν είχα αισθανθεί την βρώμα. Όταν κοίταξα και είδα στην αγκαλιά μου καλικάντζαρο, ούρλιαξα και μπήκα στο μπάνιο. Τρεις μέρες πλενόμουνα… Μετά των Φώτων θα είμαστε σίγουρα ασφαλείς; Ποιος ή τι μας εγγυάται ότι απαλλασσόμαστε από τους καλικαντζάρους για τις επόμενες 353 ημέρες του χρόνου; Με τους καλικαντζάρους ποτέ δεν είστε ασφαλείς. Όπως υπάρχουν άνθρωποι που δεν θέλουν να κάνουν εμβόλιο για τον κορονοϊό έτσι υπάρχουν κι αυτοί που δεν ραντίζουν τα σπίτια τους με αγιασμό δημιουργώντας εστίες καλικαντζαρικής μετάδοσης. Ο μόνος τρόπος για να σωθείτε είναι να διαβάσετε το κεφάλαιο «Τα όπλα του καλικαντζαροδιώκτη» και να τα έχετε πάντοτε στο σπίτι σας (σκόρδα, κόσκινο, μαυρομάνικο μαχαίρι, λιβανιστήρι, οδοντόβουρτσα κ.λπ). Ευχαριστούμε για τις πληροφορίες. Θα μας φανούν σίγουρα χρήσιμες… Τέλος, πού μπορούν να σας αποστέλλουν οι αναγνώστες του εγχειριδίου σας το ερωτηματολόγιο, ώστε να γίνουν δεκτοί ως δόκιμοι καλικαντζαροδιώκτες και να σας θέσουν επιπλέον ερωτήματα, αν χρειαστεί; Στην ηλεκτρονική διεύθυνση kkkk@patakis.gr ή ταχυδρομικά Εκδόσεις Πατάκη, Π.Τσαλδάρη 38, 104 37. Πάνω στο φάκελο να κάνουν μια ωραία ζωγραφιά –λουλουδάκια, συννεφάκια, καρδούλες κ.λ.π- για να τον σιχαθούν οι καλικάντζαροι και να μην τον ανοίξουν.
Με τίποτα! Με τίποτα! Σταματήστε εδώ! Αναφερθήκατε πριν στο Κ.Κ.Κ.Κ. Τι είναι και πώς μπορούμε να το βοηθήσουμε εμείς ως πολίτες-αναγνώστες; Και μια και μιλάμε με αρτικόλεξα, τι είναι η Π.Π.Π.Π.Π και η Π.Π.Π.Π; Το Κ.Κ.Κ.Κ. είναι το διάσημο Κέντρο Κατεπείγουσας Καταπολέμησης Καλικαντζάρων το οποίο μπορεί να καλεί σε βοήθεια κάθε καλικαντζαρόπληκτος. Δυστυχώς υπάρχει και η Π.Π.Π.Π.Π.,η Πρωτοβουλία Προστασίας και Περίθαλψης Παραδοσιακών Πλανήταρων, η οποία δίνει πρώτες βοήθειες σε όποιον καλικάντζαρο ραντίσουμε με αγιασμό και η Π.Π.Π.Π, η Παγκόσμια Προσπάθεια Προστασίας Παγανών που εκδίδει φιλοκαλικαντζαρικά βιβλία και αφίσες, κάνει εκπομπές και γυρίζει ταινίες όπου οι πλανήταροι εμφανίζονται ως καλοσυνάτοι βοηθοί του Αϊ-Βασίλη. Θα είμαστε προετοιμασμένοι και δεν θα υποκύψουμε σε καμία Π.Π.Π.Προπαγάνδα. Πάμε τώρα σε κάτι ακόμα πιο ουσιαστικό. Δεν γίνεται να μην έχετε έρθει ποτέ ενώπιος ενωπίω με ένα τέτοιο πλάσμα. Μοιραστείτε μαζί μας μια ή περισσότερες αξιοσημείωτες εμπειρίες σας. Μια τρομακτική και μια αστεία, ίσως... Θα ξεκινήσω με την πιο αστεία για να μην σας τρομάξω. Πρόπερσι, μια καλικαντζαρίνα είχε κρυφτεί στο καλάθι με τα άπλυτα ρούχα. Έβαλα το πρόγραμμα για σκούρα και γέμισα τον κάδο με μαύρα βρακιά,
Το βιβλίο του Στέλιου Πελασγού Καλικαντζαρολογία-Καλικαντζαροδιωκτική κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πατάκη. Καλικαντζαρογράφοι είναι οι Σπύρος Γούσης Και Μαίρη Καρπέτα. Μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες για τον συγγραφέα στο www.storytelling.gr
40
ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ
16.12.2020
Ο Μαξ Μπράλιερ μιλάει για «Τα τελευταία παιδιά στη Γη» ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ
Τ
α τελευταία παιδιά στη Γη τα γνώρισα από τον γιο και την κόρη μου, που πρώτα τα γνώρισαν από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο και έπειτα από το Netflix! Μια κι είμαι λάτρης των ζόμπι, βρήκα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα τόσο τα βιβλία όσο και τη σειρά· μου άρεσε που –αν και φαινομενικά θα έπρεπε– δεν είναι καθόλου τρομακτικά και μου άρεσε επίσης που ο συγγραφέας Μαξ Μπράλιερ κατόρθωσε να περάσει στο προεφηβικό και εφηβικό κοινό πολιτισμικές αναφορές, ας μου επιτραπεί ο όρος, ενηλίκων και να προετοιμάσει έτσι μια νέα γενιά σπλατερόφιλων, χωρίς όμως να γίνει ούτε για μια στιγμή σπλάτερ. Ο Μπράλιερ, λοιπόν, κατόρθωσε κάτι που στο μυαλό μου ένοιαζε ακατόρθωτο και γι’ αυτό θέλησα να του μιλήσω. Φοβόμουν πως θα είναι πολυάσχολος και δεν θα ήταν εύκολη η προσέγγισή του, αλλά έκανα λάθος. Όχι μόνο τον εντόπισα αμέσως, όχι μόνο δέχτηκε να συζητήσουμε, αλλά είχε πολύ χρόνο και διάθεση να μιλήσει με κάθε λεπτομέρεια για την παγκόσμια επιτυχία των τελευταίων παιδιών στη Γη.
λάτρευε παιδιόθεν. Μεγάλωσε στη Βοστόνη, έζησε ορισμένα καθοριστικά χρόνια της ζωής του στο Πίτσμπουργκ (όπου πρωτοσυνάντησε τον Τζορτζ Ρομέρο και τον κόσμο των ζόμπι του, πολύ πριν από τη μεγάλη αναβίωση της μετα-αποκαλυπτικής κουλτούρας που βιώσαμε από το 2000 κι έπειτα), πέρασε μια περίοδο στη Νέα Υόρκη και πλέον ζει στο Λος Άντζελες, με τη γυναίκα του και την κόρη τους. Κοσμογυρισμένος, περιμένει πώς και πώς να ξεμπερδεύουμε με την πανδημία, ώστε να συνεχίσει και τα ταξίδια του και να επισκεφτεί οπωσδήποτε και την Ελλάδα. Από παιδί, λάτρευε και συνεχίζει να λατρεύει κάθε είδους αφηγήσεις. Η μεγάλη του αγάπη είναι οι ταινίες, αλλά συνεχίζει να «καταβροχθίζει» και βιβλία και κόμικς, να παίζει video games και βέβαια να βλέπει τηλεόραση. Επομένως, μεγάλωσε και συνεχίζει να μεγαλώνει λαμβάνοντας ποικίλες ποπ κειμενικές αναφορές. Μετά το Κολέγιο, μετέτρεψε ορισμένες από αυτές σε βιβλία –ήταν άλλωστε ευκολότερο από το να φτιάξει βιντεοπαιχνίδια ή σειρές ή ταινίες–,βρήκε δουλειά στον εκδοτικό χώρο και τα πράγματα πήραν σιγά σιγά τον δρόμο τους. Ναι, ο Μαξ Μπράλιερ το παραδέχεται. Έχει σταθεί πολύ τυχερός στη ζωή του!
Ποιος είναι ο Μαξ Μπράλιερ Ο συγγραφέας συστήνεται ως σύζυγος, πατέρας και αδελφός, που κατόρθωσε να κάνει πραγματικότητα το όνειρό του και να βιοπορίζεται από τα βιβλία του, που είναι γεμάτα από αναφορές σε πράγματα και καταστάσεις που
Η ιδέα και η ιστορία Τα τελευταία παιδιά στη Γη τριγύριζαν ως ιδέα στο μυαλό του από τότε που ήταν παιδί κι είχε ένα δεντρόσπιτο και μια εναέρια τροχαλία, που χρησιμοποιούσε για να «πετάει» από δέντρο σε δέντρο. Σταδιακά, η φαντασία
του δυνάμωνε. Μεγαλώνοντας, έγραψε ένα βιβλίο για ενήλικους, που διαδραματιζόταν στη Νέα Υόρκη και μιλούσε για την επιβίωση έπειτα από μια επίθεση ζόμπι. Την ίδια περίοδο ξεκίνησε να γράφει παιδικές ιστορίες για εταιρείες όπως η Adventure Time, η Lego, η Steven Universe κ.ά και ανακάλυψε ότι του άρεσε να απευθύνεται και σε παιδιά! Έτσι, συνδύασε τα δυο ήδη γραφής, και το 2013 δημιούργησε το πρώτο βιβλίο των τελευταίων παιδιών, που πουλήθηκε αμέσως σε έναν από τους γνωστότερους εκδοτικούς οίκους παγκοσμίως. Τα τελευταία παιδιά στη Γη είναι η ιστορία του δεκατριάχρονου Τζακ Σάλιβαν που ζει σε μια πόλη στην οποία επιτέθηκαν τέρατα. Όλοι οι κάτοικοί της έχουν εξαφανιστεί –είτε έφυγαν είτε έγιναν ζόμπι. Ο Τζακ κρύβεται στο δεντρόσπιτό του, που είναι εξοπλισμένο με καταπέλτες και περιβάλλεται από μια τάφρο. Διαθέτει επίσης βιντεοπαιχνίδια και ατελείωτα αποθέματα μπισκότων και αναψυκτικών, τα οποία έχει προμηθευτεί από τα εγκαταλειμμένα καταστήματα της πόλης. Ωστόσο, δεν μπορεί να αντιμετωπίσει μόνος του τις ορδές των τεράτων και των ζόμπι που καραδοκούν. Πρέπει να βρει συμμάχους που θα του δείξουν εμπιστοσύνη, ώστε να γίνει ο απόλυτος ήρωας της εποχής της αποκάλυψης! Μέχρι τώρα, έχουν κυκλοφορήσει 7 βιβλία της σειράς (στην Ελλάδα 6) και ο Μπράλιερ υπόσχεται αρκετές ακόμα περιπέτειες. Επίσης, έχει στο πρόγραμμά του να γράψει και άλλα βιβλία για παιδιά, όπως για παράδειγμα ένα… γουέστερν, αλλά και κάτι που να μην εμπεριέχει
16.12.2020
fantasy και να είναι αληθινό, απλώς χιουμοριστικό, μα τίποτα δεν είναι ακόμα ανακοινώσιμο. Μπορούν να συνυπάρξουν παιδιά με ζόμπι; Προσωπικά, ως σπλάτερ μάμα, δεν ενοχλούμαι καθόλου από ένα δεκάχρονο που διαβάζει ή παρακολουθεί Τα τελευταία παιδιά στη Γη. Τι γίνεται, όμως, με τους άλλους γονείς; Μήπως ακούσουν ζόμπι και θεωρήσουν τη σειρά ακατάλληλη; Ο Μπράλιερ είναι κατηγορηματικός. Κανένα παιδί δεν θα φοβηθεί και κανένας γονιός δεν θα απορρίψει το ανάγνωσμα ή το θέαμα ως βίαιο ή φοβιστικό. Άλλωστε, είναι ο πρώτος που βάζει φρένο στον εαυτό του και… μαζεύεται αν αντιληφθεί ότι παρουσιάζει κάτι τρομακτικό ή ακατάλληλο για το κοινό του. Γράφει, μάλιστα, πάντοτε με γνώμονα όσα τον διασκέδαζαν χωρίς να τον τρομάζουν στην αντίστοιχη με αυτή των αναγνωστών του ηλικία και διαπιστώνει, μέσα από την επαφή του με παιδιά, ότι τα γούστα των διαφορετικών αυτών γενιών παραμένουν κοινά! Και προσέχει πολύ. Ένα παράδειγμα: Στην τηλεοπτική μεταφορά των βιβλίων του στο Netflix, οι χρωματικές παλέτες είναι φωτεινές και πολύ συχνά ο ήλιος λάμπει. Σε μια μετα-αποκαλυπτική παραγωγή για ενήλικους, τα χρώματα θα ήταν γκρίζα και σκούρα. Όμως, ως γονιός και μεγάλος αδελφός, ο Μπράλιερ ξέρει πού απευθύνεται και φροντίζει τόσο στα γραπτά όσο και στα εικονικά κείμενά του να προσεγγίζει τους αναγνώστες και τους τηλεθεατές ως παιδιά, χωρίς δηλαδή να χρησιμοποιεί κακία, ασχήμια, λεκτική ή σωματική βία, τρόμο… Αυτός είναι ο στόχος του και θεωρεί πως μάλλον τα έχει καταφέρει! Η επιτυχημένη του συνταγή περιλαμβάνει περιπέτεια, χιούμορ, ζόμπι και τέρατα! Τα τελευταία παιδιά στη Γη είναι παιδιά καλοσυνάτα, που βρίσκονται ξαφνικά να ζουν μέσα σε έναν κόσμο άνω κάτω· κι όμως καταφέρνουν να χτίσουν μια δυνατή φιλία, να ζήσουν έντονες περιπέτειες και κυρίως να περάσουν καλά. Εντωμεταξύ, οι γονείς των αναγνωστών του, οι βιβλιοπώλες και οι βιβλιοθηκάριοι είναι πάνω κάτω στην ηλικία του και «πιάνουν» αμέσως όσα έχει να πει. Φυσικά, θυμούνται κι εκείνοι όσα τους άρεσαν όταν ήταν στην προεφηβεία και στις αρχές της εφηβείας, του χαμογελούν, του κλείνουν το μάτι, σαφώς εγκρίνουν! Ο Μπράλιερ θεωρεί πως είναι τόσο προσεκτικός με τις λεπτομέρειες, ώστε έχει δημιουργήσει στα βιβλία του ένα συμπάν που συνεπαίρνει ακόμα και τα πλέον διστακτικά προς τα βιβλία παιδιά και τα μεταμορφώνει σε φανατικούς αναγνώστες. Η ισορροπία των βιβλίων του οφείλεται και στην εξαιρετική δουλειά του εικονογράφου Ντάγκλας Χόλγκεϊτ, που ισορροπεί πάνω σε μια λεπτή γραμμή και προσδίδει χιούμορ και τρυφερότητα σε στιγμές που θα μπορούσαν να αποδειχτούν σκοτεινές. Πού οφείλεται η επιτυχία του; Ο συγγραφέας πιστεύει (και ελπίζει) ότι αυτό που γοητεύει και ενθουσιάζει τους αναγνώστες του είναι οι περιπέτειες που ζουν αυτοί οι αδιαμόρφωτοι ακόμα χαρακτήρες, με τα μειονεκτήματα και τις ατέλειές τους, που προσπαθούν να κατανοήσουν τον κόσμο στον οποίο ζουν και αυτούς με τους οποίους τον μοιράζονται. Τα τελευταία παιδιά στη Γη διασκεδάζουν στο δύσκολο ταξίδι τους, έχουν φαντασία, είναι προστατευτικά και γενναία, ενώ οι επιτυχίες και οι αποτυχίες τους βρίσκονται σε απόλυτη ισορροπία, μέσα σε έναν κόσμο γεμάτο από ζόμπι και τέρατα, χωρίς γονείς και άλλους φροντιστές γύρω τους. Σε έναν κόσμο, όμως, πολύ απλούστερο από αυτόν που τελικά ζούμε εμείς, χωρίς τηλέφωνα, χωρίς μέσα κοινωνικής δικτύωσης,
ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ χωρίς κοινωνικές πιέσεις. Μήπως ένα φανταστικό σύμπαν με ζόμπι και τέρατα είναι τελικά λιγότερο επικίνδυνο για ένα δωδεκάχρονο παιδί από έναν κόσμο όπου η εφηβεία κυριαρχείται από τα σόσιαλ μίντια; Η εικονογράφηση Επιστρέφουμε στον Ντάγκλας Χόλγκεϊτ, τον εικονογράφο των τελευταίων παιδιών. Για άλλη μια φορά ο Μπράλιερ τονίζει πόσο τυχερός στάθηκε, καθώς δουλεύει με έναν άνθρωπο που είναι ταυτόχρονα καλός συνεργάτης και ταλαντούχος καλλιτέχνης. Ο συγγραφέας δεν πολυμπλέκεται πλέον στα πόδια του ή μάλλον στα χέρια του. Στην αρχή, προσπαθούσε να του περιγράψει με κάθε λεπτομέρεια τις σκηνές και τους χαρακτήρες, να του μεταφέρει με λέξεις κάθε εικόνα που είχε ο ίδιος στο μυαλό του. Ο Χόλγκεϊτ επέστρεφε με εξαιρετικά σκίτσα, μα σύντομα ο Μπράλιερ κατάλαβε πως δεν είχε ανάγκη από τόσες πολλές οδηγίες. Τουναντίον, όταν σταμάτησε να τον καθοδηγεί, οι εικονογραφήσεις του ήταν ακόμα καλύτερες και πιο ευρηματικές. Οπότε του λέει κάτι γενικό, όπως: «Θέλω ένα τέρας με εκατοντάδες μάτια, που θα φοράει αθλητικά παπούτσια και θα κουβαλάει μια ρακέτα». Κι ο Χόλγκεϊτ… τα σπάει, σαν να «διαβάζει» καλύτερα τη φαντασία του Μπράλιερ απ’ ό,τι ο ίδιος ο Μπράλιερ. Έχουν χτίσει, λοιπόν, οι δυο τους μια άριστη σχέση αλληλοεμπιστοσύνης και δημιουργικής συνεργασίας. Το μόνο πρόβλημα είναι οι καθυστερήσεις του συγγραφέα να παραδώσει τα κείμενά του, που συχνά πιέζουν πολύ χρονικά τον εικονογράφο… Η συνεργασία με το Netflix Όταν το Netflix πρότεινε στον Μπράλιερ την τηλεοπτική μεταφορά των βιβλίων του, ήταν η πιο συγκλονιστική στιγμή της ζωής του και κάτι που, όπως λέει, πότε δεν περίμενε πως θα συμβεί. Τα πράγματα γίνονταν ολοένα και καλύτερα όσο η συνεργασία προχωρούσε και γνώριζε την εξαιρετική ομάδα από παραγωγούς, σεναριογράφους, καλλιτέχνες και σχεδιαστές και έθεταν μαζί ψηλά τον πήχη για το κοινό τους όραμα. Και, κακά τα ψέματα, μετά την έναρξη της τηλεοπτικής προβολής, ανέβηκαν και οι πωλήσεις των βιβλίων. Ο συγγραφέας (και παραγωγός πλέον) παρακολουθεί τη σειρά και ενθουσιάζεται σαν μικρό παιδί βλέποντας όσα φαντάστηκε πριν από χρόνια να ζωντανεύουν στην οθόνη. Φυσικά, παρατηρεί και λεπτομέρειες που εκ των υστέρων θα άλλαζε: ένα αστείο που θα ήθελε να έχει ειπωθεί αλλιώς, ένα τέρας που θα προτιμούσε σχεδιασμένο διαφορετικά … Έχει μάλιστα την τάση, για όλα αυτά, που κανείς άλλος δεν προσέχει, να κατηγορεί τον εαυτό του. Δεν παύει πάντως να είναι υπερήφανος για το αποτέλεσμα και να θεωρεί αγαπημένο του χαρακτήρα τον Τζακ, που άλλωστε κρύβει μέσα του και πολλά στοιχεία του ίδιου του Μπράλιερ. Του αρέσει, επίσης, ο τρόπος με τον οποίον εξελίχθηκε η Τζουν, τόσο στα βιβλία όσο και στην οθόνη. Το κορίτσι εμπεριέχει τα καλύτερα στοιχεία από όλες τις γυναίκες της ζωής του και γι’ αυτό, άλλωστε, είναι τόσο υπέροχη. Η αποκάλυψη του κορονοϊού Μπορεί στην πραγματικότητα να μην έχουμε έρθει (ακόμα) αντιμέτωποι με ζόμπι, όμως η Covid-19 έχει δημιουργήσει το δικό της μετα-αποκαλυπτικό σκηνικό. Και ο Μαξ Μπράλιερ, όπως κάθε άνθρωπος, προσπαθεί να προσαρμοστεί στη νέα πραγματικότητα. Φυσικά του λείπουν τα ταξίδια, τα συνέδρια, οι επισκέψεις στα σχολεία, οι βιβλιοπαρουσιάσεις σε βιβλιοπωλεία και βιβλιοθήκες και η άμεση αλληλεπίδραση με τα παιδιά. Φυσικά περιμένει πώς και πώς να
41 ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΊΑ ΠΑΙΔΙΆ ΣΤΗ ΓΗ ΕΊΝΑΙ ΠΑΙΔΙΆ ΚΑΛΟΣΥΝΆΤΑ, ΠΟΥ ΒΡΊΣΚΟΝΤΑΙ ΞΑΦΝΙΚΆ ΝΑ ΖΟΥΝ ΜΈΣΑ ΣΕ ΈΝΑΝ ΚΌΣΜΟ ΆΝΩ ΚΆΤΩ· ΚΙ ΌΜΩΣ ΚΑΤΑΦΈΡΝΟΥΝ ΝΑ ΧΤΊΣΟΥΝ ΜΙΑ ΔΥΝΑΤΉ ΦΙΛΊΑ, ΝΑ ΖΉΣΟΥΝ ΈΝΤΟΝΕΣ ΠΕΡΙΠΈΤΕΙΕΣ ΚΑΙ ΚΥΡΊΩΣ ΝΑ ΠΕΡΆΣΟΥΝ ΚΑΛΆ επιστρέψει στους παλιούς ρυθμούς και συνήθειές του. Όμως, μέχρι τότε, κάνει πολλές ψηφιακές βιβλιοπαρουσιάσεις, στις οποίες, για να είναι ειλικρινής, δεν περνάει και άσχημα, παρέα με τους νεαρούς αναγνώστες τους. Την περίοδο αυτή, επίσης, διαβάζει πολλά εικονοβιβλία με την κόρη του και δείχνουν ιδιαίτερη προτίμηση στον Όλιβερ Τζέφερς. Δεν σταματάει ποτέ, όμως, να σκέφτεται Τα τελευταία παιδιά στη Γη και το μέλλον τους, σε βαθμό καμιά φορά εξουθενωτικό. Σκαρώνει ιδέες, στέλνει μέιλ στον εαυτό του, καταγράφει σημειώσεις πάνω σε χαρτάκια κι όλα αυτά κάποια στιγμή θα συγκεντρωθούν και θα δημιουργήσουν μια νέα ιστορία που θα εξελιχθεί σε ένα νέο βιβλίο. Όταν έρθει η στιγμή αυτή, ο Μπράλιερ θα κλειστεί, όπως κάθε φορά που γράφει, στο γκαράζ του όπου βρίσκεται το γραφείο του, θα σταματήσει για ένα διάστημα να ελέγχει το ηλεκτρονικό του ταχυδρομείο, θα αποσυνδεθεί από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και θα εξαφανιστεί από τον κόσμο γύρω του, ώστε να αντεπεξέλθει στη συγγραφική πρόκληση. Πάντως, είναι κατηγορηματικός. Αν και μεγάλωσε με τα ζόμπι, που μοιάζουν να υπάρχουν μέσα στο DNA του, αν και η ιδέα τού να τριγυρνάει ως παιδί με την παρέα του σε έναν κόσμο χωρίς γονείς και δασκάλους τού φαίνεται ιδιαίτερα δελεαστική, αν και θα διασκέδαζε πολύ αν είχε καθημερινά να αντιμετωπίζει προκλήσεις και περιπέτειες σαν κι αυτές των ηρώων του, δεν θα άντεχε ούτε δυο λεπτά σε μια αποκάλυψη ζόμπι…
Από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο κυκλοφορούν τα βιβλία του Μαξ Μπράλιερ: Τα τελευταία παιδιά στη Γη, Η παρέλαση των ζόμπι, Ο βασιλιάς εφιάλτης, Το κοσμικό υπερπέραν, Η λεπίδα του μεσονυχτίου και Η απίθανη περιπέτεια της Τζουν. Μάθετε περισσότερα για τον συγγραφέα στο www.maxbrallier.com
42
ΣYΝΕΝΤΕΥΞΗ
16.12.2020
Η Εύη Φραγκάκη στέλνει «Γράμμα στη μαμά και τον μπαμπά που είναι ο αληθινός Άη Βασίλης» ΤΗΣ ΠΕΛΙΏΣ ΠΑΠΑΔΙΆ
M
αμά και μπαμπά, φέτος τα Χριστούγεννα θέλω ακόμα ένα δωράκι: Να καταλάβετε ότι, πιο πολύ από όλους και από όλα, θέλω εσάς για παρεάκι μου, να μου έχετε εμπιστοσύνη ότι θα κάνω το καλύτερο που μπορώ σε κάθε προσπάθειά μου με εσάς στο πλευρό μου και να μου υποσχεθείτε ότι θα με αγαπάτε για αυτό που είμαι, όχι για το παιδί που θέλετε να γίνω. Επίσης, να προσέχετε τον εαυτό σας και ο ένας τον άλλον, γιατί μόνο εσάς έχω…» Η Εύη Φραγκάκη κρυφάκουσε τα βαθύτερα «θέλω» των παιδιών μας και μας θυμίζει μέσα από το νέο της βιβλίο Γράμμα στη μαμά και τον μπαμπά που είναι ο αληθινός
Άη Βασίλης (Ελληνοεκδοτική) πως το ουσιαστικό δώρο που επιθυμούν τα παιδιά ήταν, είναι και θα είναι πάντοτε κοινό: να νιώθουν κοντά τους γονείς τους. Διαβάστε το! Θα μιλήσει στην ψυχή σας και ίσως… όλα αλλάξουν! Μέχρι τότε, διαβάστε όσα μας είπε η γνωστή δημοσιογράφος και πλέον και συγγραφέας! Καλησπέρα, Εύη. Νομίζω ότι οι περισσότεροι αναγνώστες μας σε ξέρουν, αλλά θα ήθελα να μας συστηθείς! Είμαι η Εύη Φραγκάκη, μαμά του δωδεκάχρονου Σταύρου, με σπουδές στην Ιστορία και Αρχαιολογία της Φιλοσοφικής Σχολής της Αθήνας, δημοσιογράφος και παρουσιάστρια ειδήσεων τις τελευταίες δυο δεκαετίες στα κανάλια ΑΝΤ1, AlphaTV και ΕΡΤ, με
το mother.gr ως δημιούργημά μου από το 2010 και με ατελείωτη αγάπη να γράφω ό,τι σκέφτομαι, ό,τι αισθάνομαι, ό,τι θεωρώ πως εκφράζει πολλούς ανθρώπους που έχουμε την ελπίδα να αλλάξουμε και να μεγαλώσουμε τις επόμενες γενιές πιο υγιείς ψυχικά και συναισθηματικά. Πλέον, έχεις και την ιδιότητα της συγγραφέα. Πώς είχες την ιδέα να γράψεις το Γράμμα στη μαμά και στον μπαμπά που είναι ο αληθινός Άη Βασίλης; Από τη στιγμή που έμεινα έγκυος, το μακρινό 2008, άρχισα να διαβάζω κάθε ξένη και ελληνική ιστοσελίδα που αφορούσε γονείς, κάθε βιβλίο για την «ιδανική» μητέρα. Αυτό με έκανε άμεσα μετά τη γέννηση του γιου μου να δημιουργήσω το mother.gr, ώστε να συγκεντρώσω σε μια ιστοσελίδα
16.12.2020
όσες περισσότερες πληροφορίες χρειάζεται ο νέος γονιός. Η ροή τους, όμως, είναι συνεχής και ο καθένας, από την ώρα που κρατά το μωράκι του αγκαλιά, δεν έχει καθόλου χρόνο, ή τουλάχιστον όσον χρόνο χρειάζεται για να μελετήσει συγγράμματα και γνώμες ειδικών. Κατέληξα, λοιπόν, με όλα τα λάθη και τα σωστά μου στον γονεϊκό μου ρόλο, να θέλω να γράψω για το νόημα της αληθινής, της καθημερινής σχέσης, όπως αυτή δημιουργείται όταν ζούμε τη σχέση με το παιδί μας. Είναι το μικρό αυτό βιβλίο κάτι σαν «πρώτα ζούμε και μετά γράφουμε». Κι επειδή τα δικά μου άγχη για την ψυχολογία του παιδιού μου είναι μάλλον κοινά με τα αντίστοιχα αμέτρητων άλλων γονέων, σκέφτηκα να μπω στη θέση των παιδιών και να μιλήσω σαν παιδί για όσα με απασχολούν. Ανεκτίμητος βοηθός και συντελεστής στο βιβλίο, εν αγνοία του, είναι ο γιος μου, χάρη σε όσα μου έχει πει τόσα χρόνια και με ωρίμασαν, χάρη σε όσα μου είπε και δεν συνειδητοποίησα τότε, αλλά και σε όσα θα ήθελε να μου πει, αλλά ήταν πολύ μικρούλης και μόνο τα ένιωσε, χωρίς να τα εκφράσει. Ομολογώ ότι διαβάζοντας το κείμενό σου βούρκωνα· έχεις καταφέρει να συγκεντρώσεις όλα τα στραβά ημών των γονέων και σε ορισμένα από αυτά (ευτυχώς σε λίγα) αναγνώρισα φυσικά τον εαυτό μου. Γιατί πιστεύεις ότι οι μπαμπάδες και οι μαμάδες κάνουμε τόσα σφάλματα; Χαριτολογώντας, όταν περιγράφω το βιβλίο με ελάχιστες λέξεις, λέω πως πρόκειται για «40 σελίδες ενοχικού συνδρόμου». Δεν είναι έτσι, όμως. Κάθε γονέας, όσο και αν πιστεύει ότι τα κάνει όλα υπέροχα, βιώνει στιγμές αυτοακύρωσης. Πολλώ δε μάλλον όταν κάθε μέρα συνειδητοποιεί ότι, όσα πτυχία και να έχει, είναι πάντα αρχάριος μαμά ή αρχάριος μπαμπάς. Εδώ θα σου εξομολογηθώ κάτι: Το βιβλίο αυτό δεν είναι γραμμένο μόνο από τη μαμά Εύη, αλλά και από τη μικρή Εύη. Προσπάθησα να συγκεντρώσω όσα νομίζω εγώ ότι έχω προκαλέσει ως μανούλα, όσα εγώ θα ήθελα να εκφράσω στους δικούς μου γονείς ως μικρό κορίτσι, αλλά και όσα έχω αισθανθεί ή ακούσει να θέλουν όλα τα παιδιά από τους γονείς τους. Ο καθένας μας γνωρίζει την αλήθεια του και έστω και με μια φράση από το «Γράμμα» αυτό να ταυτιστήκαμε, είναι μια ευκαιρία να κάνουμε τον απολογισμό μας και να επανατοποθετηθούμε, αν και όπου χρειαστεί. Τα παιδιά, αν και συνήθως όχι με λόγια, βρίσκουν πάντοτε τον τρόπο να εκφράσουν τη δυσαρέσκειά τους για ορισμένες συμπεριφορές μας. Τι μας κάνει να επαναλαμβάνουμε τα λάθη μας, μολονότι ξέρουμε, βλέπουμε, ότι δημιουργούμε προβλήματα στα μικρά μας, τα οποία προφανώς λατρεύουμε; Είμαστε όλοι οι γονείς κανονικοί άνθρωποι, που έχουμε ζήσει διαφορετικές συμπεριφορές ή απλώς έχουμε «μεταφράσει», ο καθένας μας διαφορετικά, όσα έχουμε ζήσει ως παιδιά. Δεν εθελοτυφλούμε, ας πάψουμε να αυτομαστιγωνόμαστε. Έχουμε πάντα τις καλύτερες των προθέσεων να πράξουμε το βέλτιστο. Όμως, με τη ληξιαρχική πράξη
ΣYΝΕΝΤΕΥΞΗ γέννησης, δεν μας έδωσαν ούτε οδηγίες προς ναυτιλλομένους ούτε κανένα «Δίπλωμα του Καλυτέρου Γονέα» για να μπούμε στον στίβο της πατρότητας και της μητρότητας. Στις συνθήκες ζωής μας, στην καριέρα, στο άγχος για τα οικονομικά, στις συναισθηματικές μας σχέσεις με σύντροφο, γονείς και φίλους, ήρθε να προστεθεί και ο πιο πολύτιμος ρόλος, αυτός του γονιού. Έτσι, ωριμάζουμε κι εμείς μαζί με τα παιδιά μας. Και αυτό παίρνει χρόνο και χωράει και λάθη. Αν τα αντιληφθούμε εγκαίρως, με πολλή αγάπη και ειλικρίνεια απέναντι στα μικρά μας, θα τα διορθώσουμε όλα. Να τους μιλάμε, όμως, ώστε να δουν ότι μέσα στα λάθη μας υπάρχει αγάπη. Και να τους ζητήσουμε να μας μιλούν και εκείνα· και με τη βοήθειά τους, θα γίνουμε καλύτεροι όλοι μαζί. Πήρα ιδέα από το βιβλίο και θα γράψω ως γιορτινό δώρο από ένα γράμμα στα παιδιά μου, ώστε να το κρατήσουν όλη τη χρονιά, γιατί όχι και όλη τη ζωή τους. Τελικά, απευθύνεσαι στα παιδιά ή μήπως στους γονείς; Πώς θα πρότεινες να διαβαστεί το βιβλίο; Προσωπικά, θα το χρησιμοποιήσω ως αφορμή για διάλογο και αμοιβαία κατανόηση, αλλά θα ήθελα και τη δική σου άποψη! Το βιβλίο απευθύνεται, στην πραγματικότητα, στους γονείς μόνο! Όταν η μαμά και ο μπαμπάς βρεθούν αντιμέτωποι με το παιδί τους, δεν χώρα αμφιβολία ότι θα ακούσουν αλήθειες για όλα όσα φαντάζονται, αλλά δεν θέλουν να παραδεχτούν, αλλά και λόγια αληθινής αγάπης! Θα ακούσουν ότι, παρόλο που πασχίζουν να τα προσφέρουν όλα στα παιδιά τους, ίσως ξεχνούν ή παραμελούν να τους προσφέρουν λίγη προσοχή παραπάνω. Τα παιδιά θέλουν να καταλάβουν ότι συνδέονται μαζί μας με αγάπη, που θα τη νιώθουν, όμως, ως ενέργεια, που δε θα είναι διεκπεραιωτική, λόγω έλλειψης χρόνου ή λόγω άσχετων με εκείνα προβλημάτων. Ίσως ακόμα και –αν μπορούσαμε να τους εκμαιεύσουμε με λέξεις κάποια συναισθήματα– να προτιμούσαν να μας μιλήσουν για το άγχος που τους προκαλούμε προκειμένου να μας κάνουν υπερήφανους, παρά να τους αγοράσουμε όλα τα ηλεκτρονικά παιχνίδια του κόσμου! Ωστόσο, το βιβλίο αυτό πιθανόν θα βοηθήσει πολλούς γονείς· διαβάζοντάς το στα παιδιά τους ίσως σταθεί μια ευκαιρία να χτίσουν μια νέα επικοινωνία μεταξύ τους, το δέσιμο που ίσως να είχαν απολέσει. Οι τελευταίοι μήνες ήταν δύσκολοι για όλους μας… Πιθανότατα αρκετοί γονείς έχουν ξεσπάσει περισσότερο στα παιδιά τους. Επιπλέον, πέραν του κορονοϊού, οι σύγχρονοι ρυθμοί ζωής δεν επιτρέπουν στην πλειονότητά μας να ανταποκριθούμε στις προσδοκίες των παιδιών και βέβαια και στις προσδοκίες των… ψυχολόγων. Τι κάνουμε, λοιπόν; Είναι δυνατόν να προστατεύουμε πάντοτε τα παιδιά από την πραγματικότητα; Είναι εφικτά όλα όσα, εύλογα, ζητάει το παιδί στο βιβλίο σου από τους γονείς του; Με λίγες λέξεις, το παιδί ζητάει από τη μαμά και τον μπαμπά να το σέβονται ως ξεχωριστή προσωπικότητα, να το αγαπούν για αυτό που είναι και όχι για όσα θέλουν να γίνει, να το ακούνε. Και θέλει ακόμα
43 ένα πράγμα: να αγαπούν τον εαυτό τους πρώτα, για να μπορέσουν να αγαπήσουν πολύ και το ίδιο, να προσέχουν, γιατί είναι οι πιο πολύτιμοι άνθρωποί του, είναι οι άνθρωποι από τους οποίους δημιουργήθηκε και τους χρειάζεται κοντά του σε όλα του, στα καλά και στα δύσκολα… Νομίζω πως αν το παιδί αισθάνεται ασφαλές κοντά στους γονείς, προστατεύεται αυτομάτως από κάθε αρνητικό εξωγενή παράγοντα. Δεν χρειάζεται να του παρουσιάσουμε καμία εικονική πραγματικότητα, νομίζοντας ότι έτσι δεν θα το τρομάξουμε. Θα μάθει να ζει στην ανασφάλεια αν νιώθει μόνο του υπό οποιαδήποτε συνθήκη, όχι μόνο εν μέσω Covid-19… Ποιο είναι το μεγαλύτερο λάθος που έχεις κάνει ως μητέρα και πώς το διόρθωσες; Επίσης, αν μπορούσες να αλλάξεις κάτι που δεν έχεις καταφέρει ακόμα στη σχέση σου με τον γιο σου, τι θα ήταν αυτό; Έμαθα πως η αυτοτιμωρία και το αυτομαστίγωμα δεν διορθώνει τίποτα και αναλογιζόμενη τα λάθη μου ως μητέρας, ακόμα και αν έγραψαν μέσα στην καρδούλα του, τα αντιλήφθηκα, άλλαξα αμέσως τη συνήθη συμπεριφορά μου και άρχιζε να αλλάζει και εκείνος. Ένα από τα χαρακτηριστικότερα λάθη μου είναι ότι, ορμώμενη από τη δική μου μαμά, η οποία για το καλό μου είχε πάντα τεράστιες αξιώσεις και προσμονές από εμένα –χωρίς να γίνεται συχνά σαφές ότι πιεζόμουν περισσότερο από όσο άντεχα– έτσι και εγώ συνέλαβα τον εαυτό μου να απαιτεί από τον Σταύρο να είναι αλάνθαστος μαθητής. Όταν συνειδητοποίησα ότι μόνο άγχος έχω προκαλέσει στο παιδί κι ότι σύντομα θα σταματούσε να χαίρεται, παρά μόνο θα νοιαζόταν να μου αποδείξει ότι αξίζει, το έκοψα μαχαίρι. Και του μίλησα, του συζήτησα το λάθος μου, του το αιτιολόγησα και του ζήτησα να διεκδικεί κι εκείνος περισσότερο το δικαίωμα του να τον ακούω. Αποτέλεσμα: Έχω καταφέρει να επικοινωνούμε με αγάπη, ακόμα και αν χρειαστεί να θυμώσουμε για λίγο. Κατάλαβα και εγώ και ο μικρός ότι οι άνθρωποι δεν μπορούν να κατακτήσουν το αλάθητο, αλλά μπορούν να αλλάξουν με αγάπη και επικοινωνία, όσα σφάλματα και να γίνουν. Τέλος, τι θα ζητήσεις φέτος από τον… Άγιο Βασίλη, τόσο για εσένα προσωπικά όσο και για την οικογένειά σου; Πρώτα, θα τον ευχαριστήσω για τα δώρα που του ζήτησα πέρυσι και μου τα έφερε όλα! Γι’ αυτό και παίρνω θάρρος και θα του ζητήσω ξανά για τη νέα χρονιά να έχει στον σάκο του για εμένα, το παιδί μου και τους δικούς μου ανθρώπους υγεία ψυχική και σωματική και να μας αφήσει κάτω από το χριστουγεννιάτικο δέντρο μας δύναμη, αγάπη και πολλές χαρές! Καλές γιορτές!
Το βιβλίο της Εύης Φραγκάκη Γράμμα στη μαμά και τον μπαμπά που είναι ο αληθινός Άη Βασίλης κυκλοφορεί από την Ελληνοεκδοτική σε εικονογράφηση Μαριάννας Φραγκουλη.
44
ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ
βιβλίο «Τι μέρα είναι σήμερα;» ρώτησε ο Σκρουτζ ένα αγόρι που περνούσε απέξω. «Σήμερα;» απόρησε το παιδί. «Σήμερα έχουμε Χριστούγεννα!» «Α τότε, δεν τα έχασα», φώναξε ο Σκρουτζ. - Κάρολος Ντίκενς-Μια χριστουγεννιάτικη ιστορία
ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ Ψηλά στον ουρανό, ένα χειμωνιάτικο βράδυ φτιάχτηκε μια χιονονιφάδα. Κι άρχισε να χοροπηδά, να στροβιλίζεται και να στριφογυρνάει ανάμεσα στα σύννεφα. Σύντομα άρχισε να πέφτει. Με εξαιρετική γλώσσα και πανέμορφη εικονογράφηση, ο Benji Davies αφηγείται την ιστορία ενός μικρού κοριτσιού και μιας χιονονιφάδας, που λαχταρούν να βρουν τη δική τους ξεχωριστή θέση στον κόσμο. «Η Χιονονιφάδα» (Εκδόσεις Ίκαρος μετάφραση Αντώνης Παπαθεοδούλου) είναι μια αξέχαστη ιστορία για παιδιά από 3 ετών από τον διεθνώς καταξιωμένο συγγραφέα και εικονογράφο, που θα γίνει μια από τις κλασικές των Χριστουγέννων. Κάποτε, όταν οι άνθρωποι στον κόσμο δεν ήταν πολλοί, υπήρχε ένας μόνο Αγιοβασίλης και τα έβγαζε πέρα μια χαρά. Καθώς όμως οι άνθρωποι αυξάνονταν, τα πράγματα δυσκόλευαν και έτσι ο Αγιοβασίλης ζήτησε από τον Θεό βοήθεια. Και τότε ο ένας έγινε δυο, κι έπειτα οι δυο έγιναν τέσσερις, μέχρι που έγιναν εκατομμύρια, ενώ ταυτόχρονα έγιναν και πολύ πολύ μικροί, καθώς, κάθε φορά που πολλαπλασιάζονταν, γίνονταν μισοί σε μέγεθος. Κανείς πια, φυσικά, δεν μπορεί να δει αυτούς τους μικροσκοπικούς Αγιοβασίληδες με γυμνό μάτι. Αφήστε που τόσο που μίκρυναν δεν μπορούν να κουβαλούν και τα δώρα. Αλλά βρήκαν τη λύση. Κάθε Χριστούγεννα «Εκατοντάδες Χιλιάδες Αγιοβασίληδες» μας ψιθυρίζουν: «Χαρίστε ένα δώρο σε κάθε παιδί». Κι εμείς υπακούμε! Οι Εκδόσεις Πατάκη παρουσιάζουν στους μικρούς αναγνώστες το υπέροχα εικονογραφημένο παραμύθι της Χιρόκο Μοτάι, γεμάτο χιούμορ και φαντασία, που εξηγεί τόσο πώς καταφέρνει ο αγαπημένος μαςΆγιος να είναι εντάξει στις υποχρεώσεις του, όσο το γιατί δεν τον έχουμε δει ποτέ! ΟΆγιος Βασίλης νιώθει πολύ γέρος, γιατί κάνει μια σκληρή δουλειά εδώ και εκατό και άλλα εκατό χρόνια. Πώς θα καταφέρει να μοιράσει φέτος τα δώρα στα παιδιά στην κατάστασή του; Πώς θα απολαύσει τη μαγεία των εορτών; Για πρώτη φορά κάνει κι αυτός μια μαγική ευχή μέσα από την καρδιά του: Να ξαναγίνει νέος! Η ευχή του όμως είναι τόσο δυνατή που γίνεται… μωρό! Τι συμφορά στον Βόρειο Πόλο! Τέσσερις ημέρες πριν από τα Χριστούγεννα, κι οΆγιος Βασίλης φοράει καλτσάκια αντί για μπότες, πάνα αντί για κόκκινη στολή και φωνάζει «Αγκού-αγκού-αγκού!» αντί για «Χο-χο-χο!». Από τις Εκδόσεις Διόπτρα κυκλοφορεί το ξεκαρδιστικό βιβλίο του Jonathan Stutzman «ΟΆγιος Βασίλης φοράει πάνα!» Παιδιά, φέτος πολύ δύσκολα θα πάρετε δώρα, εκτός κι αν… Η Μαριάννα Κουμαριανού επιστρέφει με ένα εικονοβιβλίο, το πρώτο της σειράς της Ελληνοεκδοτικής «Ο Σαμόρο μαθαίνει…», εμπνευσμένο από το παρελθόν και τηνΆπω Ανατολή, σε εικονογράφηση Γιώτας Κοκκόση. Αιώνες πριν, στη μακρινή Ιαπωνία, οι Σαμουράι μίλησαν για τις αρετές που πρέπει να έχει ένας γνήσιος πολεμιστής στη μάχη, όπως η ειλικρίνεια, το θάρρος, ο σεβασμός, η γενναιοδωρία, η ακεραιότητα… Αιώνες μετά, ο μικρός Σαμόρο ξεκινάει το δικό του ταξίδι που θα τον κάνει να καταλάβει την αξία αυτών των αρετών στις σχέσεις του με τους άλλους ανθρώπους. Μας συστήνεται, λοιπόν, βροντοφωνάζοντας «Αυτός είναι φίλος μου», καθώς υπερασπίζεται τον νεοαφιχθέντα συμμαθητή του Σάγκι, που πέφτει θύμα εκφοβισμού από τους νταήδες του σχολείου. Είναι παραμονή Χριστουγέννων και το Ποντικάκι προσπαθεί να βρει ένα όμορφο μέρος για να το κάνει σπιτικό του. Στον δρόμο συναντάει τον Λαγουδάκο, την Αλεπού και τον Αρκουδάκο και τους βοηθάει στις δουλειές τους. Ο ήλιος, όμως, δύει και το Ποντικάκι ακόμα να βρει σπίτι. Ευτυχώς, οι νέοι του φίλοι τού φυλάνε μια υπέροχη έκπληξη για το τέλος! Το «Ένα σπίτι για το Ποντικάκι των Χριστουγέννων» της Rebecca Harry (Εκδόσεις Ίκαρος, απόδοση Φίλιππος Μανδηλαράς) είναι μια νέα τρυφερή ιστορία που προστίθεται στη χριστουγεννιάτικη σειρά βιβλίων της δημιουργού «Άι Βασίλη θέλω... ένα φίλο!» και «Ένα δώρο για τους φίλους μου!». Ο Ροδόλφος παίζει συνέχεια στα χιόνια στη Δρακοχώρα, στη μυστική περιοχή όπου ο Δρακοσυλλέκτης έχει συγκεντρώσει όλους τους δράκους για να μην τρομάζουν τους ανθρώπους. Το δρακάκι έχει ένα τέλειο ιγκλού, παίζει κρυφτό και κυνηγητό, κάνει έλκηθρο, σκι και πατινάζ, πετάει χιονόμπαλες και φτιάχνει τον καλύτερο χιονάνθρωπο του κόσμου, που ζωντανεύει κιόλας! Κι αφού ευχαριστιέται τόσο το γιορτινό του παιχνίδι, βλέπει ένα έλκηθρο ψηλά στον ουρανό, να το σέρνουν τέσσερις τάρανδοι. Ποιος μπορεί να το οδηγεί; Θα καταφέρει ο Ροδόλφος να το προλάβει; Και πώς θα έρθει στα χέρια του ένας μαγικός κόκκινος σκούφος που θα τον μεταμορφώσει σεΆγιο Βασίλη; Το βιβλίο του Κυριάκου Αθανασιάδη «Ένας κόκκινος σκούφος για τον Ροδόλφο» (Εκδόσεις Κλειδάριθμος, εικονογράφηση Ναταλία Καπατσούλια) είναι το
16.12.2020
10 χ ρ όν
ΚΆΘΕ ΜΕΡΆ
ια
EΠΕΤΕΙΑΚΉ ΕΚΔΟΣΉ ΔΩΡΟ CD
με τραγούδια και αφήγηση &
ΓΙΟΡΤΙΝΗ ΚΑΡΤΑ
ΚΆΘΕ ΜΕΡΆ
To κατάλληλο βιβλίο για να απασχολήσετε δημιουργικά το παιδί σας την περίοδο των γιορτών! Χρόνια και χρόνια μελομακάρονα και κουραμπιέδες τρώγανε τα μουστάκια τους κάθε Χριστούγεννα στον πιο αστείο πόλεμο του κόσμου… • Δώρο CD με αφήγηση και τραγούδια + μία γιορτινή κάρτα • Με παιχνίδια και ξεκαρδιστικές συνταγές Περιμένεις τα Χριστούγεννα; Άνοιξε τα παραθυράκια και βρες ιδέες για να κάνεις την αναμονή σου πιο γιορτινή!
Είναι Παραμονή Πρωτοχρονιάς και το ποντικάκι ψάχνει παντού τον Άγιο Βασίλη, αλλά εκείνος… πουθενά! Λες να μην έρθει φέτος; Ένα απολαυστικό βιβλίο με περισσότερα από 40 παραθυράκια.
Πού να ’ξερε η Ερμιόνη όταν έγραφε εκείνο το γράμμα στον Αϊ-Βασίλη, που του ζητούσε να μην έρθει, πως αυτό θα ήταν η αρχή ενός ταξιδιού που θα της έμενε αξέχαστο!
Μια έξυπνη χριστουγεννιάτικη ιστορία που μας θυμίζει ότι ένα μικροσκοπικό δωράκι μπορεί ταυτόχρονα να είναι πολύ μεγάλο. Και ότι το καλύτερο δώρο είναι συχνά κάτι που ήδη έχουμε. Βρείτε εκπαιδευτικό υλικό στο www.metaixmio.gr
46
ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ
σκαθάρια και κομψούς κύκνους. Ο καθένας τους έχει ένα μυστικό να μοιραστεί. Όμως προσοχή! Ο Μαέστρος Ποντικός αφήνει γρίφους, σπαζοκεφαλιές, κρυμμένα γράμματα σε κάθε σελίδα, καθώς και ένα κωδικοποιημένο μήνυμα στο τέλος του βιβλίου.
δεύτερο της σειράς «Δρακοσυλλέκτης», που περιλαμβάνει ιστορίες με συμπαθητικά δρακάκια που μπλέκονται σε ξεκαρδιστικές περιπέτειες! Όταν φτάνουν τα Χριστούγεννα, ο Ρόλαντ τρέχει στο στολισμένο έλατο να δει τι δώρο τον περιμένει. Αυτό όμως που αντικρίζουν τα μάτια του τον κάνει να παγώσει: Αυτό είναι το μικρότερο δώρο που έχει δει ποτέ του! Το αγόρι αρχίζει να ζητάει κάτι ολοένα και μεγαλύτερο, μέχρι που φτάνει ως το διάστημα για να συνειδητοποιήσει ότι το μόνο που δεν τελικά έχει σημασία είναι το μέγεθος του δώρου. «Το μικρότερο χριστουγεννιάτικο δώρο» (Εκδόσεις Μεταίχμιο) είναι μια έξυπνη ιστορία από τον βραβευμένο Πίτερ Ρέινολντς, που θυμίζει στους μικρούς αναγνώστες από 4 ετών ότι ένα μικροσκοπικό δωράκι μπορεί ταυτόχρονα να είναι τεράστιο. Και ότι το καλύτερο δώρο είναι συχνά κάτι που ήδη έχουμε.
Αν μπορούσες να πας οπουδήποτε, πού θα πήγαινες; Στην παραλία, στο δάσος, σε ηφαίστειο, στην πόλη, στην έρημο ή στο διάστημα; Ποιον θα ήθελες για φίλο; Έναν πειρατή, έναν εξωγήινο, μια νεράιδα, ένα ρομπότ ή τονΆγιο Βασίλη; Και τι θα έκανες για να περνάς καλά; Θα πήγαινες για σκι, για ιππασία, για σερφ, για εξερεύνηση ή για ηλιοθεραπεία; Το best seller βιβλίο των Pippa Goodhart και Nick Sharratt «Εσύ επιλέγεις» (Εκδόσεις Ίκαρος, μετάφραση Μαριλένα Πανουργιά) είναι ένας συναρπαστικός τρόπος για να εισαγάγουμε την έννοια της επιλογής στις πρώτες ηλικίες, καθώς σε κάθε σελίδα του υπάρχει μια διαφορετική ερώτηση για εξερεύνηση. Η Μαρίνα Γιώτη έγραψε και εικονογράφησε το «Γέτι. Η δύναμη του ακόμη» (Εκδόσεις Διόπτρα) και έρχεται να αλλάξει την κοσμοθεωρία μας σχετικά με όσα είμαστε ικανοί να κάνουμε, χάρη στη χρήση μιας μόνο λεξούλας. Στο παραμύθι πρωταγωνιστούν ένα Αγόρι και ένα Γέτι, που είναι ο φανταστικός φίλος του ανασφαλούς πιτσιρικά. Το Γέτι ξέρει να μια λέξη μόνο. «Ακόμη». Μια λέξη, όμως, μαγική που αναπτύσσει το μυαλό, που αποδέχεται ή μάλλον επιβάλλει τα λάθη, που οδηγεί σε επιπλέον προσπάθεια, που μαθαίνει στο παιδί κάθε μέρα κάτι νέο. Μέχρι που κάποια μέρα, το «ακόμη» δεν χρειάζεται πλέον, γιατί το παιδί έχει πετύχει τον στόχο του. Τότε, μάλιστα, μεταμορφώνεται εκείνο στο Γέτι των συνομηλίκων του, που χάνουν την ψυχραιμία και την αυτοπεποίθησή τους, και τους υπενθυμίζει εκείνο τη δύναμη του «ακόμη». Όσο για το πρώτο Γέτι; Αυτό έχει φύγει πια. Το παιδί δεν το χρειάζεται, όμως δεν το ξεχνά ποτέ. Η δημιουργός βάσισε το κείμενό της στις μελέτες τις ψυχολόγου Carol Dweck: Εάν πιστεύουμε ότι οι ικανότητές μας είναι προκαθορισμένες (σταθερή νοοτροπία) τότε οι πιθανότητες εξέλιξής μας είναι περιορισμένες. Αν, όμως, πιστεύουμε ότι οι ικανότητές μας μπορούν να αναπτυχθούν αν τις καλλιεργήσουμε (νοοτροπία ανάπτυξης), τότε κατά πάσα πιθανότητα θα φτάσουμε ψηλά!
Όταν οΆγιος Βασίλης αποφασίζει να κάνει ένα διάλειμμα από τη δουλειά του, ένα μικρό, ενθουσιώδες τερατάκι σπεύδει να τον βοηθήσει. Υπάρχει, όμως, ένα πρόβλημα· όλοι το φοβούνται! Θα καταφέρει να πείσει τον κόσμο να δει πέρα από την εμφάνισή του και να εκτιμήσει την καλοσύνη που κρύβει στην καρδιά του; «Το Τερατάκι των Χριστουγέννων» (Εκδόσεις Ψυχογιός) είναι μια τρυφερή και αστεία γιορτινή ιστορία του διακεκριμένου Τζάιλς Αντρέ, με υπέροχη εικονογράφηση της Νίκι Ντάισον και θέμα τη φιλία, την καλοσύνη και την αποδοχή του διαφορετικού. Το δίδυμο των εκπαιδευτικών Ευθυμίας Ανδριώτη και Κωνσταντίνας Αρμενιάκου επιστρέφει στις Εκδόσεις Μεταίχμιο με μια σειρά φύλλων δραστηριοτήτων για παιδιά προσχολικής ηλικίας σε εικονογράφηση του Νίκου Γιαννόπουλου. «Επιτέλους Χριστούγεννα!»: Ένα πρωτότυπο γιορτινό βιβλίο-ημερολόγιο με ευχάριστες, διαθεματικές δραστηριότητες, που θα απασχολήσει δημιουργικά τα παιδιά, καθώς θα μετρούν αντίστροφα τον χρόνο και θα περιμένουν τις γιορτές, αλλά και κατά τη διάρκεια των σχολικών τους διακοπών. Τα ζωάκια παίζουν, μαθαίνουν, εκφράζονται κι αγαπάνε. Όπως κάνουν και τα παιδάκια! Από τις Εκδόσεις Κίτρινο Πατίνι κυκλοφορεί το βιβλίο της Κρινιώς Παππά «Όπως εγώ! ένα βιβλίο για ζωάκια και παιδάκια», που περιέχει σύντομες, ενδιαφέρουσες πληροφορίες για το ζωικό βασίλειο και πραγματικές φωτογραφίες, που τραβούν την προσοχή των αναγνωστών και τους βοηθούν να συνδεθούν με τη φύση. Μια πρόσκληση εξερεύνησης για τους μικρούς επιστήμονες της ζωής μας, που περιλαμβάνει προτεινόμενες δραστηριότητες συμβατές με τη μοντεσσοριανή παιδαγωγική και υποστηρικτικό υλικό.
Ο Πάπιος και ο Αρκούδος επιστρέφουν με τον τέταρτο ξεκαρδιστικό τίτλο της σειράς! Αν ενθουσιαστήκατε με το «Καληνύχτα, λέμε!», λατρέψατε το «Γύρνα σπίτι, λέμε!», αγαπήσατε το «Εντάξει, λέμε!», τότε δεν φαντάζεστε τι σας περιμένει… Ο συγγραφέας Jory John και ο εικονογράφος Benji Davies μάς παρουσιάζουν ένα ακόμα τρυφερό και αστείο βιβλίο που θα κλέψει τις καρδιές των μικρών μας φίλων! Η μέρα ξεκινά ήσυχα για τον Αρκούδο, που ετοιμάζεται να χαλαρώσει λίγο στο σπιτάκι του. Ώσπου η πόρτα του χτυπά και ο Πάπιος, γεμάτος ενέργεια, προσπαθεί να τον παρασύρει σε μια μεγάλη βόλτα. Στη διαδρομή, ο Πάπιος έχει ένα σωρό ιδέες για να περάσουν όμορφα τον χρόνο τους, μα ο Αρκούδος δείχνει να μην έχει όρεξη. Μια φοβερή τούμπα, όμως, από το κλαδί ενός δέντρου θα φέρει τα πάνω κάτω, και ο Πάπιος, αναπάντεχα, θα εισπράξει ένα πολύτιμο «Σ’αγαπάω, λέμε!» από τον καλύτερό του φίλο.
Στο τρυφερό παραμύθι της Μαρίας Παπαγιάννη «Ο δρόμος για την αγάπη» (Εκδόσεις Πατάκη, εικονογράφηση Λουίζα Καραγεωργίου), μια μικρή σκαντζοχοιρίνα ονειρεύεται να επιστρέψει στο σπίτι της, που βρίσκεται σε μια πατρίδα που δεν την έχει ζήσει, αλλά την έχει γνωρίσει κι αγαπήσει μέσα από τις ιστορίες της μαμάς της. Υπάρχει, άραγε, αυτή η πατρίδα; Υπάρχει αυτό το σπίτι; Η Εύα ξέρει ότι στον τόπο όπου βρέθηκε μπορεί να ζήσει με ηρεμία και ασφάλεια, αλλά αυτό δεν της φτάνει. Έτσι θα ξεκινήσει ένα ταξίδι αυτογνωσίας, περιπέτειας, αναζήτησης στο άγνωστο ελπίζοντας ότι θα βρει το δικό της σπίτι, τον δικό της σκοπό. Θα περπατήσει δίπλα στον φράχτη, στο σύνορο ανάμεσα στην ασφάλεια και στο άγνωστο, σ’αυτό που ήταν και σ’αυτό που θα ήθελε να είναι. Και στο τέλος θα γνωρίσει την αγάπη και τότε θα νιώσει πως έφτασε σπίτι της και θα ξεκινήσει από την αρχή, θα ριζώσει πάλι, θα ζήσει αρμονικά με τον εαυτό της και το παρελθόν της.
Όλα τα ζωάκια της φάρμας θαύμαζαν τον κόκορα, τον Φούσκα, και καμάρωναν που τον είχαν στο πλευρό τους. Κι ο Φούσκας φούσκωνε ολοένα και περισσότερο από υπερηφάνεια. Μέχρι τη μέρα που εμφανίστηκε στη φάρμα ένα εξωτικό παγόνι! Η σπάνια ομορφιά του θάμπωσε όλα τα ζωάκια κι ο κακομοίρης ο Φούσκας έπαθε κόκομπλόκο!Άλλωστε, αυτός ήταν ο κόκορας και μόνο εκείνος μπορούσε να κοκορεύεται. Έτσι, πήρε την απόφαση να δράσει. «Ο Φούσκας» (Ελληνοεκδοτική, εικονογράφηση Γιώτα Κοκκόση) είναι το τρίτο βιβλίο της σειράς της Χριστίνας Ντούμα «Τα όνειρα του Θοδωρή» και μια προσπάθεια ώστε να μπει ακόμα ένα λιθαράκι στον μεγάλο αγώνα ζωής που δίνει η οικογένεια Ντούμα. Ο εικοσιπεντάχρονος σήμερα Θοδωρής πάσχει από τη θανατηφόρο νόσο Batten και έχει διαψεύσει όλες τις ιατρικές προβλέψεις που μιλούν για προσδόκιμο ζωής κάτω των 20 ετών. Είναι, μάλιστα, το μοναδικό νοσόν παιδί παγκοσμίως που είναι φοιτητής (Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών). Με την αγορά κάθε βιβλίου, ενισχύετε την προσπάθεια θεραπείας του.
Ο συγγραφέας των μπεστ σέλερ Dan Brown γράφει το πρώτο του βιβλίο για παιδιά με τίτλο «Η μουσική συμφωνία των ζώων», γεμάτο μουσική, χαρά, χρώμα και παιχνίδι. Ξεχωριστό από κάθε άποψη, θα αγαπηθεί από μικρούς και μεγάλους, που θα ταξιδέψουν στα δάση και στις θάλασσες με τον μαέστρο ποντικό και τους φίλους του. Θα συναντήσουν μια μεγαλοπρεπή γαλάζια φάλαινα, γρήγορα τσιτάχ, μικροσκοπικά
Τι χρώμα είναι το φιλί;
Τάτα;;
Rocio Bonilla
Ίρις Σαμαρτζή
Μετάφραση: Αντώνης Παπαθεοδούλου
Πόσο μοναδικό είναι να μοιράζεσαι όσα έχεις μ’ έναν αγαπημένο;
Η ισπανίδα δημιουργός μέσα από μια φαινομενικά απλή ερώτηση
Το πρώτο βιβλίο σε εικονογράφηση
διερευνά την συναισθηματική
και κείμενο της βραβευμένης Ίριδας
αντίληψη των χρωμάτων και τις 3+
16.12.2020
Σαμαρτζή αποτελεί έναν ύμνο
αντιδράσεις των παιδιών σε αυτά.
στον μαγικό κόσμο και τη φιλία
Μια τρυφερή ιστορία για την αγάπη που μπορεί να έχει όλα τα χρώματα!
των παιδιών. 3+
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΙΚΑΡΟΣ | Βουλής 4, Σύνταγμα | T 210 3225152 | www.ikarosbooks.gr
Ο ι ιστο ρίε ς µά ς φέ ρνουν
Στέλιος Πελασγός Καλικαντζαρολογία – Καλικαντζαροδιωκτική Εικ.: Σπύρος Γούσης, Μαίρη Καρπέτα
Φέτος θα γεµίσουµε τα σπίτια µας µε ιστορίες και θα µοιραστούµε µε τα αγαπηµένα µας πρόσωπα όλη τη χριστουγεννιάτικη µαγεία τους!
6+ | 40 σελ. | 12,9€
Χιρόκο Μοτάι Εκατοντάδες χιλιάδες Αγιοβασίληδες Εικ.: Μάρικα Μάιγιαλα
Μαρία Παπαγιάννη Ο δρόµος για την αγάπη Eικ.: Λουίζα Καραγεωργίου
Κατερίνα Κρις Η Φαντασία
3+ | 48 σελ. | 12,9€
Βαγγέλης Ηλιόπουλος Ο δικός µας Άγιος Βασίλης Εικ.: Νικόλας Ανδρικόπουλος
3+ | 32 σελ. | 10,8€
4+ | 48 σελ. | 12,9€
Πέιτερ Χους Χρονολόγιο 4+ | 32 σελ. | 11,5€
Επιστήµη & Tεχνολογία
Ένα ταξίδι στην ιστορία
Στέλλα Κάσδαγλη 30 γυναίκες που άλλαξαν τον κόσµο και πώς µπορείς να τον αλλάξεις κι εσύ Eικ.: Φωτεινή Τίκκου
10+ | 312 σελ. | 19.9€ 10+ | 80 σελ. | 19.9€
10+ | 80 σελ. | 19.9€
48
ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ
16.12.2020
Οι μικροί αναγνώστες που αγαπήσαν «Το πνεύμα του χιονιού», των Maja Lunde και Lisa Aisato, θα λατρέψουν σίγουρα και αυτό το γιορτινό βιβλίο δραστηριοτήτων! «Το πνεύμα του χιονιού - Δραστηριότητες και παιχνίδια» (εκδόσεις Κλειδάριθμος) θα τους απασχολήσει δημιουργικά στις διακοπές, με την κρυφή συνταγή της Χέντβιχ , με αυτή για το χριστουγεννιάτικο κακάο, με παζλ, κουίζ, φωτογραφίες, παιχνίδια μνήμης. Επίσης, θα μάθουν πώς να λένε «Καλά Χριστούγεννα» σε πολλές γλώσσες και άλλα πολλά. «Το πνεύμα του χιονιού», ήδη κλασικό, σύντομα θα μεταφερθεί στον κινηματογράφο. Αν δεν αποκτήσατε πέρυσι αυτό το χριστουγεννιάτικο αριστούργημα από τη Νορβηγία, κάντε το φέτος, συνδυάζοντάς το με τις ολόφρεσκες δραστηριότητες και παιχνίδια.
Οι κάτοικοι του χωριού αναστατώνονται, αφού δεν ξέρουν πώς να ζουν χωρίς ρυθμό. Αν και ο αρχηγός του χωριού στέλνει τους τρεις πιο γενναίους άντρες του να αναζητήσουν τη γιαγιά Μάχα, το μυστήριο θα λύσει η μικρή εγγονή της, η Σι Λόντε. Σε μια συναρπαστική διαδρομή μέσα στη ζούγκλα, θα περάσει πρώτα από το χωριό με τους γορίλλες, θα συναντηθεί με το πιο άγριο λιοντάρι και, έστω για μια στιγμή, θα ξαναβρεθεί με τη γιαγιά της, κατορθώνοντας να επαναφέρει τη μουσική στο χωριό. Η απώλεια και ο δρόμος προς την αυτογνωσία ισορροπούν στο εξαιρετικό παραμύθι του Μίλτου Πιστώφ «Σι Λόντε - Το κορίτσι που βρήκε τη μουσική» (Εκδόσεις Διόπτρα, εικονογράφηση Γιάννης Σκουλούδης), αναδεικνύοντας ως πιο ισχυρή δύναμη τη θέληση μέσα μας.
Τι γίνεται αν θες να βάλεις τον μπαμπά σου για ύπνο, μα κάθε βράδυ επαναλαμβάνεται η ίδια ιστορία; Ο μπαμπάς να τρέχει από δωμάτιο σε δωμάτιο για να μην πάει για ύπνο, να θέλει κι άλλο παραμύθι, να κρύβεται κάτω από τα σκεπάσματα, να κάνει ότι κλαίει για να ξαναπάς κοντά του και τελικά να σε βάζει να ξαπλώνεις πλάι του μέχρι να κοιμηθεί. Είπαμε. «Ο μπαμπάς μου είναι ψηλός και δυνατός, μα...» φοβάται το σκοτάδι. Από τις Εκδόσεις Μικρή Σελήνη κυκλοφορεί ένα τρομερό bedtime story των Coralie Saudo και Kris di Giacomo με πρωταγωνιστές έναν μπαμπά κι ένα μικρό αγόρι σε αντίστροφους ρόλους. Μια ιστορία τρυφερή, αλλά και πάρα πολύ αστεία, που σίγουρα θα μας βοηθήσει να μπούμε στη θέση του άλλου και να την κατανοήσουμε.
Σε έναν κόσμο όπου όλα παλιώνουν γρήγορα και στη θέση τους παίρνουμε καινούργια δίχως δεύτερη σκέψη, ένα παιδί βρίσκει κάτι που μπορεί να κρατήσει για πάντα, ένα απλό κλαδάκι. ΗΆλισον Φαλκονάκη γράφει ποιητικά και ο Νέαρχος Ντάσκας εικονογραφεί μαγικά το βιβλίο «Ο φίλος μου ο Τίμος το κλαδάκι» (Εκδόσεις Παπαδόπουλος) και μαζί αφηγούνται μια συγκινητική ιστορία, με απίστευτα δυνατό αν και λιτό κείμενο, για ένα αγόρι που σταδιακά μεγαλώνει και ζει μια γεμάτη εμπειρίες ζωή, με τα ωραία της και με τις δυσκολίες της, έχοντας, όμως, πάντοτε στο πλευρό του έναν απρόσμενο φίλο, που παίρνει έναν σωρό μορφές, ανάλογα με την περίσταση και τον στηρίζει. Κυριολεκτικά και μεταφορικά. Μέχρι το τέλος.
Η «Φανταστική βόλτα στο Λονδίνο» (Εκδόσεις Καλέντη) μπορεί να λειτουργήσει χρηστικά, ως οδηγός για όσους επιλέξουν (μελλοντικά προφανώς) για προορισμό τους το κοσμοπολίτικο κέντρο της Μεγάλης Βρετανίας, κυρίως όμως αποτελεί ένα βιβλίο γνώσης για ένα φανταστικό ταξίδι από τον καναπέ του σπιτιού σας, ιδιαίτερα τα φετινά Χριστούγεννα, που κάθε τουριστική μετακίνηση είναι απαγορευμένη. Η παραμυθένια αφήγηση της Μελίνας Ηλιοπούλου, η οποία είναι εκπαιδευτικός και ξεναγός, ντύνεται από τα εμπνευσμένα σχέδια του Φίλιππου Φωτιάδη, δίνοντας ένα ελκυστικό αποτέλεσμα.
Μα πώς επιτέλους μπορείς να την πεις την αγάπη; Μπορείς να τη ζωγραφίσεις; Έχει σχήμα; Έχει χρώμα; Μυρίζει; Φαίνεται; Μπορούν να τη δουν όλοι; Τελειώνει; Τεράστια και ατελείωτα ερωτήματα, όπως ακριβώς και η αγάπη... Η Λίνα Σωτηροπούλου γράφει και η Ντανιέλα Σταματιάδη εικονογραφεί το «Τι είναι αγάπη;» (Εκδόσεις Μεταίχμιο), ένα τρυφερό βιβλίο-δώρο για τη μαγική σχέση μητέρας-παιδιού και το συναίσθημα της αγάπης, που απευθύνεται σε αναγνώστες από 4 ετών και φυσικά στις μαμάδες τους.
Κάπου στην Αφρική υπάρχει ένα χωριό, το Αμπαγιόμι, όπου όλοι οι κάτοικοι παίζουν μουσική! Κάθε πρωί, τον ρυθμό της ημέρας δίνει από την καλύβα της η γιαγιά Μάχα με το τύμπανό της. Ωστόσο, ένα πρωινό το τύμπανο της γιαγιάς δεν ακούγεται.
Ο Μπίλυ έχει μια δύσκολη μέρα. «Ο κύριος Ουφ» τον ακολουθεί παντού και τα κάνει όλα να φαίνονται τόσο δύσκολα. Όμως όταν οι δυο τους βρεθούν αντιμέτωποι κάτι εντελώς αναπάντεχο θα συμβεί και η ιστορία θα αλλάξει. Ένα βιβλίο από την βραβευμένη εικονογράφο και συγγραφέα Anna Walker (Εκδόσεις Μικρή Σελήνη) που,
Ένας εκδοτικός οίκος που αγαπά τα παιδιά, τις όμορφες ιστορίες, τους ξεχωριστούς χαρακτήρες και τις φανταστικές εικόνες!
Πώς να βάλεις τον μπαμπά για ύπνο... όταν αυτός φοβάται το σκοτάδι; Οι ρόλοι αντιστρέφονται και η ιστορία ξεκινά!
Έχεις αισθανθεί ποτέ ότι όλα γύρω σου είναι γκρίζα και μουντά; Ε, τότε, εμπιστεύσου τον Ουφ και οι ηλιαχτίδες θα ξαναφανούν.
Ανακαλύψτε τον υπέροχο κόσμο της στο www.mikriselini.gr
50 μέσα από την ιστορία του μικρού πρωταγωνιστή, μιλάει για την θλίψη. Πώς αισθάνεται ένα θλιμμένο παιδί, ποιες είναι οι αγωνίες και οι δυσκολίες του και πώς καταφέρνει τελικά να συμφιλιωθεί με τα αρνητικά συναισθήματα; Η νέα σειρά των Βασίλη Κουτσιαρή και Γιάννη Διακομανώλη με τίτλο «Με λένε Αργύρη, εμένα!» έρχεται στην Ελληνοεκδοτική σε εικονογράφηση της Θέντας Μιμηλάκη. Το πρώτο βιβλίο είναι γιορτινό και ονομάζεται «Δεν θα κοιμηθώ απόψε». Παραμονή Πρωτοχρονιάς και ο Αργύρης, που ό,τι λέει το εννοεί, θα ξενυχτήσει περιμένοντας τονΆγιο Βασίλη να τον επισκεφτεί στο σπίτι του. Φυσικά, έχει σκαρφιστεί πολλούς τρόπους για να μην κοιμηθεί και ζητάει από τους μικρούς αναγνώστες να τον βοηθήσουν, αναθέτοντάς τους μάλιστα μια αποστολή: Να αναγνωρίσουν όσα δωμάτια του σπιτιού και όσα αντικείμενα μπορούν. Τι λέτε; Θα τα καταφέρει; HΆνια ζει με τη μητέρα και τον πατέρα της στη σκιά του ψυχρού παγετώνα, όπου βασιλεύει η Mάγισσα του Xιονιού. Κάθε άνοιξη, η μητέρα της ταξιδεύει στον παγετώνα για να μαζέψει τα γαλάζια λουλούδια γεντιανής που φυτρώνουν μόνο εκεί. Αυτήν τη φορά όμως δεν θα επιστρέψει… Όταν ηΆνια με τον πατέρα της ξεκινούν να τη σώσουν από τα δίχτυα της κακιάς Μάγισσας του Χιονιού, δεν μπορούν να φανταστούν τους κινδύνους που τους περιμένουν. «ΗΆνια και η μάγισσα του χιονιού» των Daniel Egnéus και Linda Sunderland (Εκδόσεις Μάρτης, μετάφραση Μυρσίνη Γκανά) είναι ένα αριστοτεχνικά εικονογραφημένο, συγκινητικό, λυρικό παραμύθι, που θα λατρέψουν μικροί και μεγάλοι. Τρεις λεξούλες θαυμαστές απ’τα χείλη μας σαν βγαίνουν σοβαρές ή γελαστές τη ζωή μας ομορφαίνουν… Η Ράνια Μπουμπουρή επιστρέφει στις Εκδόσεις Ψυχογιός με «Το άτακτο βιβλίο των καλών τρόπων», μια συλλογή σε εικονογράφηση της Χρύσας Σπυρίδωνος, που περιλαμβάνει 5 παραμύθια και 5 ποιήματα, που θα δείξουν στα παιδιά πώς οι καλοί τρόποι μάς ομορφαίνουν τη ζωή. Συνοδοιπόροι τους στο ταξίδι αυτό είναι τρεις νεράιδες ευγενείς και ο μάγος Αγενής, ένας καλόψυχος, μα νευρικός και φωνακλάς παπουτσής, ο ψευτάκος ρινόκερος με το όνομα Ρινόκιο, οι εφτά νάνοι με την αγαπημένη τους Χιονάτη και το χωριό όπου δεν χωρούσε η λέξη «χώρια». Χρόνια και χρόνια μελομακάρονα και κουραμπιέδες τρώγανε τα μουστάκια τους κάθε Χριστούγεννα στον πιο αστείο πόλεμο του κόσμου. Μια μέρα όμως μια χιονοθύελλα τα άλλαξε όλα. Ο φον Κουραμπιές, ο κόμης Μελομακαρόνης, μια νηστική αρκούδα, ένας ξενύχτης σκίουρος, ένας κηπουρός ονείρων κι άλλοι χαρακτήρες, πρωταγωνιστούν στη πιο αλλιώτικη χριστουγεννιάτικη περιπέτεια! Οι Εκδόσεις Μεταίχμιο προσφέρουν, δέκα χρόνια μετά την πρώτη του κυκλοφορία, μια επετειακή επανέκδοση του κλασικού πλέον αριστουργήματος του Κυριάκου Χαρίτου «Φον Κουραμπιές εναντίον Κόμη Μελομακαρόνη» (εικονογράφηση Ντανιέλα Σταματιάδη), ώστε να γνωρίσει τους αγαπημένους ήρωες και μια νέα γενιά παιδιών από 5 ετών! Το βιβλίο περιέχει το CD με την αφήγηση και τα τραγούδια του παραμυθιού, όπως και το αντίστοιχο QR Code και μία γιορτινή κάρτα να γράψουν τα μικρά μας σε αυτούς που αγαπούν. Στο νέο βιβλίο της Εύης Γεροκώστα (Εκδόσεις Καλειδοσκόπιο, εικονογράφηση Κώστας Μαρκόπουλος) παπούτσια κάθε είδους παρελαύνουν στους δρόμους, στις βιτρίνες, στο τσαγκαράδικο. Μα πρωταγωνιστής παραμένει το αγόρι με τα «Χρατς», που παλεύει να δέσει τα κορδόνια του και να λύσει τους κόμπους της καρδιάς του… Μέχρι να μάθουμε τι σημαίνει ανησυχία, χαρά, λύπη, αμηχανία, αγάπη, φόβος, νοσταλγία, θυμός κι άλλα πολλά, είναι φορές που νιώθουμε κόμπο στο στομάχι κι άλλες πάλι την καρδιά μας δεμένη φιόγκο. Τότε τίποτα δεν είναι -ή δεν φαίνεται- εύκολο. Ώσπου, μια μέρα, χωρίς να το καταλάβουμε, αυτά παίρνουν χρώμα, μορφή και ήχο. Τότε όλα γίνονται εύκολα. Τότε οι άνεμοι κοπάζουν. Τότε σηκώνουμε τα μάτια μας στον ουρανό. Τότε βλέπουμε όλα τα σύννεφα, τα πουλιά, τον ήλιο και τα κεραμίδια των παλιών σπιτιών. Κι ένα αόρατο χέρι λύνει τους κόμπους και τους φιόγκους που έχουν φωλιάσει μέσα μας.
ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ
16.12.2020
παραμύθι, λαογραφία/παράδοση, φαντασία και βέβαια χιούμορ. Με μικρά κείμενα, σχεδιαγράμματα, κόμικς, τεστ, συνταγές, καταλόγους και κατασκευές, φιλοδοξεί να εμπνεύσει μια νέα γενιά καλικαντζαροδιωκτών και δεν πρέπει να λείπει από καμιά γιορτινή βιβλιοθήκη. «Το αγόρι, ο τυφλοπόντικας, η αλεπού και το άλογο», του Charlie Mackesy (Εκδόσεις Παπαδόπουλος) είναι ένα τρυφερό, οικουμενικό παραμύθι, που μιλάει στην καρδιά μικρών και μεγάλων. Αφηγείται μια ιστορία φιλίας ανάμεσα σ’ένα μικρό παιδί με περίσσια περιέργεια για τον κόσμο γύρω του, έναν τυφλοπόντικα λαίμαργο και γεμάτο ζωή, μια αλεπού κουρασμένη από τις κακουχίες, κι ένα σοφό και ευγενικό άλογο. Οι τέσσερις μαζί εξερευνούν τον απέραντο κόσμο. Θέτουν ερωτήσεις ο ένας στον άλλον. Υπομένουν και ξεπερνούν καταιγίδες. Μαθαίνουν ν’αγαπούν. Αυτή η ωδή στην αθωότητα και την καλοσύνη έχει συγκινήσει βαθιά πάνω από ένα εκατομμύριο αναγνώστες και σίγουρα θα αγγίξει και εσάς. Ιδανικό για δώρο Χριστουγέννων σε αναγνώστες κάθε ηλικίας. Μια πόλη. Μια συνηθισμένη πόλη. Ο καιρός εκείνη τη μέρα ήταν καλός. Οι κάτοικοι, συζητώντας μεταξύ τους, συμφωνούσαν πως αυτό ήταν κάτι πολύ φυσιολογικό για την εποχή. Όλοι ήταν ευχαριστημένοι. Αλλά ένας εκκωφαντικός, απόκοσμος θόρυβος θα τα άλλαζε όλα. Ένα Μεγάλο Στρογγυλό είχε πέσει –άγνωστο από πόσο ψηλά– ακριβώς στο κέντρο της πόλης. Θα το διώξουν οι Γίγαντες με τα Μουστάκια; Οι Ελέφαντες των Λούις; Οι Δεκατρίδυμοι Χορευτές ή οι Χοντροκέφαλοι που Φτύνουν; Ο εξαιρετικός Δημήτρης Μπασλάμ γράφει και η Ντανιέλα Σταματιάδη εικονογραφεί το βιβλίο «Ο πιο δυνατός άνθρωπος του κόσμου» (Εκδόσεις Καλειδοσκόπιο), μια φανταστική ιστορία για την αβουλία, τη φυγοπονία και τη γνώριμη σε όλους μας μετάθεση ευθυνών. Για μικρούς από 7 ετών και βέβαια για μεγάλους… Άλλο ένα βιβλίο προστίθεται στη σειρά των Εκδόσεων Διόπτρα «Ολίβια – Μυστικό τετράδιο», της Meredith Costain. Η όγδοη περιπέτεια της Ολίβια είναι γιορτινή και έχει τίτλο «Τα καλύτερα Χριστούγεννα EVER!» Τα Χριστούγεννα πλησιάζουν και η Ολίβια δεν βλέπει την ώρα! Όμως, οΆγιος Βασίλης δεν έχει απαντήσει ακόμα στο γράμμα της, αν και η στήλη με τις καλές πράξεις ήταν μεγαλύτερη από τη στήλη με τις αταξίες της. Η Ολίβια τότε καταλαβαίνει ότι έκανε μια τεράστια γκάφα. Έστειλε το γράμμα τουΆγιου Βασίλη σε λάθος διεύθυνση. Τι θα γίνει αν δεν μπορέσει να βρει το σπίτι της οΆγιος Βασίλης; Πρέπει να καταστρώσει ένα σχέδιο για να φέρει όπως και δήποτε τα δώρα τους το βράδυ της Παραμονής, γιατί θέλει αυτά να είναι τα καλύτερα Χριστούγεννα που έχει περάσει ως τώρα! O Nτιέγκο Μαραντόνα ήταν ένας αληθινός ήρωας του ποδοσφαίρου, ένας από τους μεγαλύτερους παίκτες στην ιστορία της στρογγυλής θεάς. Το Νο 10, με το φοβερό αριστερό πόδι, ήταν αρχηγός της Εθνικής Αργεντινής και έγινε θρύλος χάρη στην απίστευτη τεχνική του, ενώ σημείωσε δύο από τα πιο διάσημα γκολ όλων των εποχών: το «Χέρι του Θεού» και το «Γκολ του Αιώνα»! Στη σειρά των Εκδόσεων Ψυχογιός «Οι απόλυτοι ήρωες του ποδοσφαίρου», από τους Βρετανούς αθλητικογράφους Ματ και Τομ Όλντφιλντ, έρχεται μια επικαιροποιημένη βιογραφία του θρύλου, που έφυγε πρόσφατα από τη ζωή, ώστε να τον γνωρίσουν καλύτερα και τα σημερινά παιδιά. Περιλαμβάνεται πρόλογος του αθλητικού δημοσιογράφου Μένιου Σακελλαρόπουλου.
Πού να ’ξερε η Ερμιόνη όταν έγραφε εκείνο το γράμμα στον Αϊ-Βασίλη, που του ζητούσε να μην έρθει και που έκλεινε με μια υπόσχεση, πως αυτό θα ήταν η αρχή ενός ταξιδιού που θα της έμενε αξέχαστο! Τα «Αγιοβασιλέματα» της Μαριέττας Κόντου (Εκδόσεις Μεταίχμιο, εικονογράφηση Βασίλης Κουτσογιάννης) είναι το ταξίδι ενός κοριτσιού που ξεκίνησε από τα πιο γλυκά και ανέμελα παιδικά όνειρα, γέμισε ένα σακίδιο, έβαλε σαγιονάρες, λίγα βότσαλα στην τσέπη για τον γυρισμό, καβάλησε ποδήλατο και προσγειώθηκε σ’έναν κόσμο αλλιώτικο! Εκεί όπου τα ρολόγια μετρούν τις ώρες τεμπέλικα, ενώ τα αηδόνια, οι ελέφαντες, τα ποντίκια, οι κούκλες και οι χιονάνθρωποι μιλούν ανθρώπινα και περιμένουν κι αυτά τον Αϊ-Βασίλη. Η Ερμιόνη θ’ανακαλύψει μυστικά κρυμμένα από το παρελθόν, που θα της λύσουν απορίες για το μέλλον που ούτε καν φανταζόταν… Για παιδιά από 6 ετών και για κάθε ηλικία.
Μπορεί να είναι ακόμα Χριστούγεννα, όμως τα 200 χρόνια από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης πλησιάζουν, οι ιδέες και οι αξίες της βρίσκονται δίπλα μας, σε κάθε βήμα, και είναι μια ευκαιρία να ξαναγνωρίσουμε τους ήρωές της. Το 1821 «μίλησε» σε δημιουργούς, συγγραφείς και εικονογράφους, και τους άγγιξε: οι συγγραφείς έγραψαν φανταστικές ιστορίες με φόντο την Επανάσταση και οι καλλιτέχνες τις εικονογράφησαν. Το «21+1 για το 1821» (Εκδόσεις Παπαδόπουλος, επιμέλεια τόμου Μαρίζα Ντεκάστρο – Ελένη Σβορώνου) δεν είναι ένα μάθημα Ιστορίας. Είναι ένα εξαιρετικό βιβλίο που νιώθει την Ιστορία διαβάζοντας τα λογοτεχνικά γραπτά άξιων συγγραφέων. Και που τη βλέπει στις εικόνες που μας περπατούν σε μία πινακοθήκη μικρών έργων τέχνης από αγαπημένους εικονογράφους. Γράφουν οιΆγγελος Αγγέλου & Έμη Σίνη, Κυριάκος Αθανασιάδης, Μιράντα Βατικιώτη, Βησσαρία Ζορμπά-Ραμμοπούλου, Βαγγέλης Ηλιόπουλος, Ελένη Κατσαμά,Άννα Κοντολέων, Θοδωρής Κούκιας, Πολυχρόνης Κουτσάκης, Λίλη Λαμπρέλλη, Λίνα Λυχναρά, Φίλιππος Μανδηλαράς, Μαρίζα Ντεκάστρο, Μαρία Παπαγιάννη, Θοδωρής Παπαϊωάννου, Κωνσταντίνος Πατσαρός, Εύη Πίνη, Ελένη Σβορώνου, Πάνος Τσερόλας, Πάνος Χριστοδούλου. Εικονογραφούν οι Δημήτρης Αναστασίου, Ευαγγελία Γουτιάνου, Βασίλης Γρίβας, Γιώργος Δημητρίου, Αλεξία Ευσταθοπούλου, Μάρω Κατσίκα, Κέλλυ Ματαθία-Κόβο, Χρήστος Κούρτογλου, Αλέξης Κυριτσόπουλος, Στέλιος Λιβανός, Little polkadot.,Άνα Μάτεγιτς, Πέτρος Μπουλούμπασης, Αλέξια Οθωναίου, Θανάσης Πέτρου, Axιλλέας Ραζής, Βασίλης Σελιμάς, Ντανιέλα Σταματιάδη, Zafouko Yamamoto, Φίλιππος Φωτιάδης, Κατερίνα Χαδουλού, Χρύσω Χαραλάμπους.
Επιτέλους, παρά τα καλικαντζαρικά εμπόδια, οι Εκδόσεις Πατάκη κατάφεραν να εκδώσουν το βιβλίο που θα σώσει κάθε γενναίο παιδί από τις πονηριές των καλικάντζαρων. Στην «Καλικαντζαρολογία-Καλικαντζαροδιωκτική» του σπουδαγμένου καλικαντζαρολόγου Στέλιου Πελασγού (καλικαντζαρογράφηση Σπύρος Γούσης και Μαίρη Καρπέτα) θα βρείτε πληροφορίες και κόλπα για να γίνετε ένας μαθητευόμενος καλικαντζαροδιώκτης. Η επιστήμη της Καλικαντζαρολογίας είναι πολύ χρήσιμη κι αν αποφασίσετε να γίνεις καλικαντζαροδιώκτης όταν θα μεγαλώσετε, όλοι θα σας ευγνωμονούν. Κυρίως τα πιο μικρά παιδιά, γιατί οι καλικάντζαροι τους κρύβουν τα μολύβια και τις δεξιές κάλτσες. Ένα φανταστικό εγχειρίδιο που συνδυάζει άριστα
Η πέμπτη άκρως απόρρητη και ίσως η πιο επικίνδυνη αποστολή των «Πρακτόρων του Πλανήτη» της Ελένης Ανδρεάδη είναι «Η απαγωγή της Δ» (Εκδόσεις Μεταίχμιο, εικονογράφηση Στέφανος Κολτσιδόπουλος). Το μόνο που στέκεται ανάμεσα στους μικρούς αναγνώστες και στο… τέλος του κόσμου είναι αυτό το βιβλίο. Εντάξει, και λίγο θάρρος, που σίγουρα θα χρειαστούν. Τα πράγματα δεν πάνε καλά. Ο αδίστακτος Ιβάν φον Βαμπάουερ έχει απαγάγει τη Διοικητή Δ της Περιβαλλοντοπόλ, ενώ σε 24 ώρες ένα γιγαντιαίο διαστημικό τέρας θα πνίξει τον κόσμο κι ο πλανήτης θα γίνει πλαστικός! Όλοι οι πράκτορες των προηγούμενων βιβλίων ενώνουν τις δυνάμεις τους για να σταματήσουν το τέρας πριν να είναι αργά. Μονάχα οι μικροί αναγνώστες
Βιβλία για Μαγικά
Χριστούγεννα
16.12.2020
μπορούν να σώσουν τον κόσμο και δεν έχουν καθόλου χρόνο για χάσιμο. Ώρα για μια ανάσα και μια βουτιά στο σκοτεινό, απειλητικό άγνωστο, στο βάθος του οποίου παραμονεύει ένα θεόρατο τέρας. Μπορεί και δύο τέρατα.Άγνωστο είναι, είπαμε… Ατρόμητοι πράκτορες, φύγατε! Στις «Ιστορίες Μυστηρίου» της Μαρίας Προδρόμου (Ελληνοεκδοτική, εικονογράφηση Ράνια Ηλιάδου) πρωταγωνιστεί οΆρης, που σιχαίνεται το ποδόσφαιρο και συχνά ονειρεύεται ότι είναι ντετέκτιβ και αναλαμβάνει να εξιχνιάσει τα πιο δύσκολα μυστήρια. Η ευκαιρία που ψάχνει για να αποδείξει το ταλέντο του δεν αργεί να εμφανιστεί… Στην «Υπόθεση 1: Πουά μαγιό», ένα πουά μαγιό, ένας άγνωστος που εξαφανίζεται μυστηριωδώς και μια μπλε πλαστική σακούλα αποτελούν τα βασικά συστατικά μιας συναρπαστικής περιπέτειας, με ανατροπές, αγωνία και χιούμορ, στην οποία οΆρης εμπλέκεται με τον αδελφό του, τον Θανάση, και ξεχωρίζει για το αστυνομικό του δαιμόνιο. Η Τέα Στίλτον έρχεται στα Ελληνικά Γράμματα, με τη σειρά «Μαγεία», όπου πρωταγωνιστούν πέντε πριγκίπισσες και πέντε μαγικά ζώα, που έχουν μία αποστολή: Να σωθεί η Μαγεία! Στις «Πέντε Πριγκίπισσες και ένα Μυστικό», μια χιονοθύελλα σαρώνει τη χώρα της Μαγείας και την παγώνει. Ο µοχθηρός Έγκορ έκανε νέα επίθεση και μόνο οι πριγκίπισσες µπορούν να τον σταµατήσουν και να φέρουν πάλι την άνοιξη στο Βασίλειο! Στις «Προστάτιδες των Ονείρων», ο Έγκορ βυθίζει σε λήθαργο τον θρυλικό Φοίνικα του Ύπνου και όλους τους κατοίκους του Βασιλείου! Μόνο οι Πέντε Προστάτιδες αντιστέκονται. Πόσο, όμως, θα αντέξουν; Στο βιβλίο της Κατερίνας Σέρβη «Ιλιάδα & Οδύσσεια - Κορίτσια που έγιναν μύθος» (Εκδόσεις Διόπτρα, εικονογράφηση Σάντρα Ελευθερίου) δεκαοκτώ μυθικές ηρωίδες –θεές και θνητές, νύμφες των δασών και των θαλασσών και μια μάγισσα– πιάνουν το νήμα του παραμυθιού, η μία μετά την άλλη, και αφηγούνται ιστορίες για μάχες και έρωτες, μοιραίες γνωριμίες και αιχμαλωσίες, θάρρος και αλτρουισμό, προδοσία και συγχώρεση. Παράλληλα, τις παρακολουθούμε σε στιγμές δράσης ή στιγμιότυπα-σταθμούς της ζωής τους, για να ανακαλύψουμε τον ρόλο που έπαιξαν, εκούσια ή ακούσια, σε δύο από τις αρχαιότερες, πιο συναρπαστικές και πιο αγαπημένες μυθικές περιπέτειες του κόσμου: την Ιλιάδα και την Οδύσσεια. 27 Οκτωβρίου 1940: θα τη θυμάται αυτή τη μέρα ο Πέτρος γιατί πέθανε το τριζόνι του. Θα τη θυμάται γιατί την επομένη ακούει τη φωνή της μητέρας του να λέει: «Σήκω… έγινε πόλεμος. Δεν ακούς τις σειρήνες;» Όταν οι Ιταλοί έφτασαν στο κατώφλι της Ελλάδας, ο Πέτρος ήταν εννιά χρονών, είχε µια χελώνα για κατοικίδιο και γνώριζε τον πόλεμο µόνο μέσα από τα βιβλία. Τώρα όμως τον βιώνει κάθε μέρα, μαζί µε τους γονείς του, τον παππού του και τη μεγαλύτερη αδελφή του, αρχίζοντας έναν μεγάλο περίπατο – µια βόλτα στην Αθήνα της Κατοχής, στα δύσκολα εκείνα χρόνια της πείνας, των συσσιτίων, του φόβου, των διωγμών, αλλά και της Αντίστασης στους κατακτητές. «Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου», το μυθιστόρημα-σταθμός τηςΆλκης Ζέη, εκδόθηκε το 1971, μεταφράστηκε σε 12 γλώσσες, πούλησε εκατοντάδες χιλιάδες αντίτυπα, και με το πέρασμα του χρόνου έγινε κλασικό, παραμένοντας σταθερά ένα από τα αγαπημένα βιβλία για πολλές γενιές αναγνωστών. Το εμβληματικό κείμενο επαναδημιουργούν ως graphic novel για τις Εκδόσεις Μεταίχμιο η συγγραφέας Αγγελική ∆αρλάση και ο κομίστας ∆ηµήτρης Μαστώρος, που επιλέχτηκαν με την έγκριση της Άλκης Ζέη και δούλεψαν με μεράκι, σεβόμενοι την ατμόσφαιρα και το πνεύμα του πρωτοτύπου, ξεπερνώντας τον εαυτό τους και τις δικές μας προσδοκίες. Μια ιδανική πρόταση για δώρο και ένα πολύτιμο απόκτημα για κάθε βιβλιοθήκη δίπλα στο πρωτότυπο έργο. Στο πολυαναμενόμενο «Ημερολόγιο ενός σπασίκλα 15. Στα βαθια», του Τζεφ Κίνι (Εκδόσεις Ψυχογιός), ο Γκρεγκ Χέφλι και η οικογένειά του φεύγουν για διακοπές και νιώθουν έτοιμοι να ζήσουν την περιπέτεια της ζωής τους. Τα σχέδιά τους όμως ανατρέπονται, με αποτέλεσμα να «παγιδευτούν» σε ένα κάμπινγκ που δεν είναι κι ακριβώς καλοκαιρινός παράδεισος. Τα πράγματα θα γίνουν ακόμα χειρότερα για τους Χέφλι όταν ανοίξουν οι ουρανοί και η στάθμη του νερού αρχίσει να ανεβαίνει. Θα σώσουν τελικά τις διακοπές τους –ή θα πνιγούν στα βαθιά; Ο πιο αγαπημένος σπασίκλας του κόσμου επιστρέφει σε μια νέα περιπέτεια, γεμάτη χιούμορ και τραγελαφικές καταστάσεις, που θα ξετρελάνουν τα παιδιά. Θέλετε να μάθετε την ιστορία της επιστήμης και της τεχνολογίας, από τα πρώτα εργαλεία μέχρι τις πιο πρόσφατες εφευρέσεις; Ποιο ήταν το πρώτο μέταλλο που επεξεργάστηκε ο άνθρωπος; Πώς ζεσταίνονταν οι αρχαίοι Ρωμαίοι; Τι απόσταση κάλυψε η πρώτη πτήση με κινητήρα; Πότε ανέβηκε το πρώτο βίντεο στο YouTube; Θα καταφέρει άραγε ο άνθρωπος να κλωνοποιήσει και να επαναφέρει στη ζωή το μαμούθ; Το «Χρονολόγιο-Επιστήμη και Τεχνολογία», του Πέιτερ Χους (Εκδόσεις Πατάκη) είναι η συνέχεια του εκπληκτικού «Χρονολογίου», ιδανικό βιβλίο γνώσεων για αναγνώστες από 8 ετών και για κάθε ηλικία και φυσικά μια από τις κορυφαίες προτάσεις δώρων αυτές τις γιορτές, καθώς είναι μια πολυτελής και εντυπωσιακή έκδοση μεγάλου μεγέθους. Σε κάθε σελίδα του θα βρείτε θαυμαστές ανθρώπινες επινοήσεις και εφευρέσεις και αξίζει να το μελετήσετε ξανά και ξανά. Η σειρά της P.G. Bell «Το εξπρές για τις Απίθανες Χώρες» που σύστησαν στα παιδιά οι Εκδόσεις Διόπτρα επιστρέφει με το βιβλίο «Το Συννεφουργείο και ο κρυμμένος θησαυρός». Έχουν περάσει σχεδόν δύο μήνες από την επίσκεψη της Σούζαν στις Απίθανες Χώρες και ήδη ανυπομονεί να έρθει η ώρα που θα εμφανιστεί ξανά το Φανταστικό Ταχυδρομικό Εξπρές και θα τη μεταφέρει στη Χώρα των Τρολ. Έχει λάβει μια πρόσκληση για τη βασιλική δεξίωση κατά την οποία θα γίνουν τα εγκαίνια του ανακαινισμένου εξπρές. Ο Φλετς φτάνει στο σπίτι της την προκαθορισμένη ώρα, κοιμίζει με ένα ξόρκι τους γονείς της και με ένα παλιό βαγονέτο ταξιδεύουν παρέα ως τον μεγάλο σταθμό των τρένων. Η Σούζαν συναντά τους παλιούς φίλους της, όμως λίγο πριν από τα αποκαλυπτήρια του εξπρές γίνεται ένας μεγάλος σεισμός. Ένας απροσδόκητος κακοποιός θέλει να καταστρέψει τη Χώρα των Τρολ! Η Σούζαν και οι φίλοι της πρέπει να αγωνιστούν μέσα σε μαγικούς κόσμους νέφους και στο μυστικό σπήλαιο με το θησαυροφυλάκιο για να πιάσουν τον ένοχο, προτού χαθεί για πάντα αυτή η χώρα... Μια φορά κι έναν καιρό, ο άνεμος κάλεσε τους γιους του να μεταφέρουν ένα μήνυμα σε μια πόλη πάνω από την οποία άπλωνε τα φτερά του ένας μεγαλοπρεπής αετός. Το όνομά της ήταν Φίλιπποι και η ιστορία της ένδοξη στο πέρασμα των αιώνων, ενώ πάνω της έπεφτε αδιάκοπα το βλέμμα του Διόνυσου και του Ορφέα από το βουνό τους, το Παγγαίο. Ένα αγόρι με γαλαζοπράσινο βλέμμα και μια ψυχή γεμάτη ιστορίες συνάντησε κάποτε ένα κορίτσι με εβένινα μαλλιά κι ένα σπάνιο χάρισμα. Οι ζωές τους πλέχτηκαν μαζί με τα όνειρά τους στο θέατρο και στους πολύβουους δρόμους της πόλης των Φιλίππων, ανάμεσα σε άρχοντες, εμπόρους, τρανούς στρατηγούς και υπηρέτες. Εκεί, στην πόλη που έμελλε να διηγηθεί μία μακραίωνη ιστορία διαφορετικών πολιτισμών, ο Ζέφυρος και η Αλκμήνη αντιμετωπίζουν εχθρούς αλλά και φίλους, προτού τους αποκαλυφθεί η μοίρα που σφράγισε τα βήματά τους. «Το μυστικό του Ζέφυρου», της Εύης Παπαδοπούλου (Εκδόσεις Πατάκη, εικονογράφηση Κατερίνα Βερούτσου) είναι το τέταρτο της σειράς «Αρχαιολογικά παραμύθια», που περιλαμβάνει πρωτότυπες ιστορίες, βασισμένες σε αληθινούς αρχαιολογικούς χώρους και ευρήματα. Σκοπός της η προσέγγιση της αρχαιολογικής επιστήμης και η μετάδοση του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού στο ευρύ κοινό και ιδιαίτερα στα παιδιά από 9 ετών.
ISBN 978-960-461-971-9
9 789604 619719
ISBN 978-960-461-971-9
, ΡΑΧΗ (17,5mm), ΣΕΛ
192
, ΧΑΡΤΙ
ISBN 978-960-6 45-106-5
9 789606 4 51065
www.klidarithmos.gr #μεγαλώνοντας_βιβλιοφάγους
52 Καθισμένα στον φράχτη, τρία παιδιά περίμεναν τον Πράσινο Δράκο των 9.15. «Εάν ήταν αληθινός δράκος θα τον σταματούσαμε και θα του λέγαμε να μεταφέρει στον πατέρα την αγάπη μας». Μόλις το τρένο έβγαινε σφυρίζοντας μέσα από το σκοτεινό τούνελ, η Ρομπέρτα, ο Πίτερ και η Φίλις κυμάτιζαν τα μαντίλια τους στον αέρα. Από το βαγόνι της πρώτης θέσης καθημερινά ο ηλικιωμένος κύριος με το ψηλό καπέλο ανταπέδιδε τον χαιρετισμό τους. Πριν από λίγο καιρό, όταν κάποιοι μυστηριώδεις άνθρωποι πήραν τον πατέρα τους από το σπίτι, τα παιδιά μαζί με τη μητέρα τους αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το Λονδίνο και να μετακομίσουν στην εξοχή. Οι Τρεις Καμινάδες, όπου εγκαταστάθηκαν, βρίσκονταν κοντά στον σιδηροδρομικό σταθμό κι έτσι τα αδέλφια έπιασαν φιλίες με τον σταθμάρχη, κατάφεραν να σώσουν ένα επιβατηγό τρένο από τρομακτικό δυστύχημα κι έγιναν «Τα Παιδιά που Έβλεπαν τα Τρένα να Περνούν»... Οι Εκδόσεις Διόπτρα συστήνουν, μέσα από μια καλαίσθητη έκδοση, στη νέα γενιά αναγνωστών το κλασικό αριστούργημα της Edith Nesbit με τη μοναδική ατμόσφαιρα, που αγαπήθηκε από χιλιάδες παιδιά σε όλον τον κόσμο. Η Λένη αγαπάει τα μυστήρια, διψά για περιπέτειες και θαυμάζει τον Ηρακλή Πουαρό. Ο Νικόλας γυμνάζεται τακτικά, είναι λάτρης της υγιεινής διατροφής και αγαπάει την Μπέλλα τη σκυλίτσα του. Όταν η Μπέλλα εξαφανίζεται μυστηριωδώς μέσα από την πολυκατοικία της οδού Ιφικράτους, οι υποψίες στρέφονται αρχικά στον πιο εκκεντρικό και αγέλαστο ένοικο. Μήπως και ο μαυροντυμένος άντρας που ακολουθεί τη Λένη έχει σχέση με την εξαφάνιση; Τίποτα δεν είναι σίγουρο, παρά μόνο ότι η Λένη κι ο Νικόλας είναι αποφασισμένοι να φτάσουν μέχρι τέλους, ώστε να βρεθεί η Μπέλλα. Θα τα καταφέρουν; «Η εξαφάνιση της Μπέλλας», της Ζέφης Συρίβλη (εικονογράφηση Λέλα Στρούτση), είναι το πρώτο βιβλίο της νέας συναρπαστικής σειράς «Μυστήρια για δύο» των Εκδόσεων Πατάκη, που θα συναρπάσει τους νεαρούς αναγνώστες από 9 ετών, καθώς είναι μοντέρνο, γρήγορο, έξυπνο, με πολύ δυνατούς και αληθοφανείς χαρακτήρες, εξαιρετικούς πρωταγωνιστές και πολλή αγωνία. Στη πρώτο τόμο της νέας σειράς των Εκδόσεων Μίνωας για παιδιά από 9 ετών «Στις ράγες του μυστηρίου» με τίτλο «Ληστεία στο Χάιλαντ Φάλκον», ο εντεκάχρονος Χάρισον Μπεκ και ο θείος του, Ναθάνιελ, είναι καλεσμένοι στο τελευταίο ταξίδι του Χάιλαντ Φάλκον, του πιο διάσημου ατμοκίνητου τρένου της Βρετανίας. Το διάσημο βασιλικό τρένο, με τους διακεκριμένους επιβάτες, θα κάνει τον γύρο της Σκοτίας φτάνοντας μέχρι ψηλά στον βορρά, στην όμορφη περιοχή των Χάιλαντς. Ο Χάρισον, αν και αρχικά ήταν αρνητικός, τελικά απολαμβάνει το ταξίδι, εξερευνά τα βαγόνια, σκαρφαλώνει στην οροφή του τρένου, παρακολουθεί τους επιβάτες και κάνει πολλές ζωγραφιές. Το πρώτο βράδυ ανακαλύπτει κάτω από το τρόλεϊ φαγητού έναν λαθρεπιβάτη. Είναι ένα κορίτσι στην ηλικία του, η Λένι, κόρη του οδηγού. Είναι τέτοια η αγάπη της για τα τρένα που μπήκε στα κρυφά για να ζήσει αυτό το ταξίδι. Όταν όμως ένα πολύτιμο κόσμημα εξαφανίζεται, ο Χάρισον και η Λένι θα βρεθούν στη δίνη μιας μεγάλης έρευνας όπου όλοι είναι πιθανοί ύποπτοι και θα προσπαθήσουν να εξιχνιάσουν το μυστήριο και να πιάσουν τον ένοχο πριν φτάσουν στο τέλος της διαδρομής. Ο πόλεμος λοιπόν ανάμεσα στον Γιούστους, τον Αμπντί και τις κλίκες τους, συνεχίζεται. Η βαβούρα εξαπλώνεται σε όλη τη γειτονιά. Αυτή τη φορά με όλο το σχολείο παρόν. Ποια ομάδα από τις δύο θα κερδίσει στις δοκιμασίες για «Πολεμιστές Νίντζα»; Θα υπάρχει νικητής; Θα μάθουμε τελικά τον KING OF SCHOOL; Η ξεκαρδιστική συνέχεια από τους «Βασιλιάδες της Βαβούρας – Φιλικοί σαν τα σκυλόψαρα» είναι εδώ. Στο νέο βιβλίο του Γιάκομπ Μ. Λέοναρντ για παιδιά από 10 ετών «Βασιλιάδες της βαβούρας 2 - Τεμπελόσκυλα σε φόρμα» (Εκδόσεις Καστανιώτη), δυο συμμορίες προσπαθούν να ταπεινώσουν η μία την άλλη με τις φάρσες τους και τους διαγωνισμούς τους. Αλλά στο τέλος ξεπροβάλουν και οι αξίες της αναγνώρισης του αντιπάλου και της συνεργασίας. Μέχρι την επόμενη φορά. Μέχρι τον επόμενο γύρο αναμέτρησης. Μέχρι το επόμενο βιβλίο. Ο Wilbur Smith έχει φανατικούς αναγνώστες σε ολόκληρο τον κόσμο, ενώ η σειρά των μυθιστορημάτων με τις περιπέτειες της οικογένειας Κόρτνεϊ είναι η μακροβιότερη στην ιστορία των εκδόσεων BELL. Ο σπουδαίος αυτός αφηγητής απευθύνεται για πρώτη φορά σε παιδιά από 9 ετών μέσα από την ολοκαίνουργια σειρά μυθιστορημάτων του με πρωταγωνιστή τον μικρό Τζακ Κόρτνεϊ, ενώ οι Εκδόσεις BELL, με τις «Περιπέτειες του Τζακ Κόρτνεϊ», παρουσιάζουν το πρώτο μυθιστόρημά τους για παιδιά, προσφέροντας τη δυνατότητα να γνωρίσει έναν από τους δημοφιλέστερους συγγραφείς και η νέα γενιά. «Ο Κατακλυσμός» μάς συστήνει ένα αγόρι που έχει ζήσει όλη του τη ζωή στο Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά βρίσκεται ξαφνικά στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, με τους γονείς του να έχουν εξαφανιστεί στο πυκνό βροχοδάσος, έχοντας πέσει, πιθανότατα, θύματα απαγωγής. Ο Τζακ είναι σίγουρος ότι η εξαφάνισή τους έχει σχέση με την έρευνά τους για τα ορυχεία ταντάλιου, αλλά πρέπει να το αποδείξει. Μαζί με τους φίλους του, την Αμίλια και τον Ζάντερ, που ευτυχώς βρίσκονται μαζί του, ο Τζακ πρέπει να τα βγάλει πέρα με την αφιλόξενη ζούγκλα για να σώσει τους γονείς του. Στο δρόμο του θα συναντήσει πολλά εμπόδια –κι ένα απ’αυτά είναι ένα μέλος της ίδιας του της οικογένειας, ο ξάδερφός του Κέιλεμπ Κόρτνεϊ. Στον άγνωστο και επικίνδυνο αυτό κόσμο, πέρα από τους γορίλες, τους ελέφαντες και τους ιπποπόταμους, υπάρχουν και αδίστακτοι ληστές, μισθοφόροι και λαθροκυνηγοί. Οι τρεις φίλοι θα χρειαστούν όλο το θάρρος, την ευφυΐα και την ψυχραιμία τους για να σώσουν τις ζωές όχι μόνο των γονιών του Τζακ, αλλά και τις δικές τους.
ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ
16.12.2020
Τα «Ελληνικά Γράμματα» σχεδόν ολοκληρώνουν την επανέκδοση της δημοφιλούς σειράς εφηβικών βιβλίων «Μια σειρά από ατυχή γεγονότα» του Λέμονι Σνίκετ, με την κυκλοφορία του δωδέκατου τόμου, «Η Προτελευταία Παγίδα», σε νέα μετάφραση της Εύης Γεροκώστα. Τα τρία ορφανά, η Βάιολετ, ο Κλάους και η Σάνι Μποντλέρ φτάνουν σχεδόν στο τέλος της περιπέτειάς τους, με το προτελευταίο χρονικό της ζωής τους να περιλαµβάνει, κατά τον συγγραφέα, µια προτελευταία δόση αθλιότητας, απελπισίας και δυστυχίας. Σίγουρα τα προτελευταία πράγµατα για τα οποία θα ήθελαν οι φαν της σειράς να διαβάσουν δεν είναι ένα ψαροντούφεκο, ένας χώρος ηλιοθεραπείας σε µια ταράτσα, δύο µυστηριώδη αρχικά, τρία αγνοούµενα τρίδυµα, ένας διαβόητος κακός και ένα απαίσιο κάρι. Άλλωστε, τα προτελευταία πράγµατα είναι τα πρώτα που πρέπει να αποφεύγει κανείς. Όμως ξέρουν πολύ καλά ότι δεν θα τα καταφέρουν. Και πως αυτό το προτελευταίο βιβλίο δεν θα είναι το τελευταίο βιβλίο της σειράς που θα διαβάσουν. Τι θα έκανες αν η μητέρα σου επέμενε να ξεχωρίζεις πάντα στο σχολείο, αλλά εσύ ονειρεύεσαι κάτι άλλο; Αν αγαπάς το φλάουτο, αλλά ντρέπεσαι να παίξεις μπροστά σε κοινό; Αν οι χωρισμένοι γονείς σου προσπαθούν να ξαναφτιάξουν τη ζωή τους; Αν η παρουσία σου ανάμεσα στους συνομήλικους σου περνά απαρατήρητη; Η Λίζα και ο Έκτορας, δυο δεκατετράχρονοι έφηβοι, παιδιά χωρισμένων γονιών, ζουν στην ίδια γειτονιά και παλεύουν να αποκτήσουν τη δική τους φωνή και ταυτότητα. Στην προσπάθειά τους αυτή πέφτουν συχνά, αλλά δεν τα παρατούν. Οι δρόμοι τους θα συναντηθούν όταν ο πατέρας της μιας και η μητέρα του άλλου γνωρίζονται. Πώς θα αντιδράσουν; Και πώς θα εξελιχθούν οι σχέσεις και οι ισορροπίες μεταξύ των τεσσάρων ηρώων; Το βιβλίο της Ιωάννα Αργυρού «Στο πάρκο με τις νεραντζιές» (Εκδόσεις Καστανιώτη) είναι μια ιστορία ενηλικίωσης γύρω από τη φιλία, την οικογένεια και τα όνειρα που γίνονται πραγματικότητα. Ένα μυθιστόρημα για την δύναμη της προσπάθειας, της αλλαγής και της συμφιλίωσης με τον εαυτό μας. «Ο Απόλυτος Οδηγός του ΤΙΚΤΟΚ» (Εκδόσεις Παπαδόπουλος, μετάφραση Κρίστυ Περρή) είναι ένα καταπληκτικό εγχειρίδιο για εφήβους, που θα τους δώσει όλα τα εργαλεία που χρειάζονται για να φτιάξουν τον δικό τους επιτυχημένο λογαριασμό. Από τα τρελά challenges μέχρι τα υπέροχα ντουέτα, κι από τις συγχρονισμένες χορογραφίες μέχρι τους θρύλους του Lip-Sync, οι νεαροί τικτόκερς θα ανακαλύψουν όσα πρέπει να ξέρουν για την πιο κουλ εφαρμογή της γενιάς τους. Το βιβλίο περιλαμβάνει επιλεγμένα διάσημα προφίλ, με πληροφορίες για τους δικούς τους λογαριασμούς, τις απίθανες συνεργασίες τους, τις μεγάλες στιγμές τους και τον τρόπο που κατόρθωσαν να κάνουν τα βίντεό τους viral. Κουίζ, ευφάνταστες ιδέες, σημειώσεις, οδηγίες για ασφαλή χρήση αλλά και ερωτήσεις σε απαντήσεις, θα βοηθήσουν τα παιδιά να ανακαλύψουν τι τα εμπνέει και πώς μπορούν να το δείξουν μέσα από βίντεο που θα μοιραστούν με άλλους χρήστες. Επίσης, είναι μια ευκαιρία και για εμάς τους γονείς να μάθουμε τι κάνει αυτό το νέο μέσο κοινωνικής δικτύωσης τόσο συναρπαστικό και να ξέρουμε με τι ακριβώς ασχολείται το παιδί μας, που ξαφνικά μεγάλωσε και θέλει να… λάμψει διαδικτυακά! Ουμέα. Τι θετικό μπορεί να έχει μια πόλη που το όνομά της ξεκινάει με το αρνητικό μόριο ου! Αυτό σκεφτόταν η Δάφνη τη στιγμή που το αεροπλάνο προσγειωνόταν. Και δεν είχε κι άδικο, αφού από τις πρώτες κιόλας μέρες της παραμονής της εκεί, όλα πήγαιναν στραβά. Τι κρίμα που αυτό το αντιλαμβάνεται μόνο εκείνη, καθώς οι γονείς της ζουν ανενόχλητοι τον international έρωτά τους, σίγουροι για την απόφασή τους να εγκατασταθούν στη Σουηδία. Μετά την «Ωδή… σσεια μιας έφηβης», η Ευαγγελία Θεωδωρίδου επιστρέφει στις Εκδόσεις Πατάκη με την «Η...λιάδα μιας έφηβης». Η Δάφνη θα πρέπει να παλέψει να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες και να αναθεωρήσει πολλά, ρισκάροντας ακόμα και τις σχέσεις της με το αγόρι και τους φίλους της. Αυτό θα την οδηγήσει σε μια σειρά από λάθη που θα φέρουν τους δικούς της πολλές φορές προ εκπλήξεων. Ταυτόχρονα όμως, θα τη βοηθήσουν να ωριμάσει και να ανακαλύψει τις ομορφιές της καινούριας της πόλης, αλλά και άγνωστες πτυχές του εαυτού της. Ήρθε η ώρα να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τα μικρά παιδιά. Χρησιμοποιώντας τις αρχές και τα εργαλεία της μεθόδου Μοντεσσόρι, η Simone Davies μάς δείχνει στο βιβλίο της «Μοντεσσόρι στο σπίτι με το μικρό παιδί (1-3 ετών)» (Εκδόσεις Μεταίχμιο, μετάφραση Ελένη Στεργιοπούλου) πώς να μετατρέψουμε τη νέα ζωή μας σε μια χαρούμενη και δημιουργική περίοδο για όλη την οικογένεια. Με εκατοντάδες συμβουλές και παραδείγματα, φωτογραφικό υλικό και χρήσιμες λίστες, θα μάθετε πώς να παραμένετε ήρεμοι όταν το μικρό σας δεν είναι και να θέτετε όρια με αγάπη, σεβασμό και κατανόηση, να βλέπετε τον κόσμο μέσα από τα μάτια του παιδιού, να διαμορφώσετε κατάλληλα το σπίτι σας και να απαλλαγείτε από την ακαταστασία, να οργανώσετε μοντεσσοριανές δραστηριότητες και να μεγαλώσετε ένα ανεξάρτητο παιδί που του αρέσει να μαθαίνει μέσα από την εξερεύνηση και την ανακάλυψη. Τέλος, από τις Εκδόσεις Μίνωας, έρχεται το πρώτο βιβλίο μαγειρικής της Madame Ginger, που απευθύνεται σε όλους και αφορά κάθε διατροφική προτίμηση. Λαχανικά, φρούτα, όσπρια, ζυμαρικά, ξηροί καρποί, σπόροι, δημητριακά, γαλακτοκομικά (ζωικά ή φυτικά) και πολλές άλλες τροφές μπορούν να μαγειρευτούν σε υπέροχες αλμυρές και γλυκές συνταγές και να αγαπηθούν πραγματικά από όλους. Το «Δε κούκμπουκ, 61 λαχταριστές συνταγές για όλους» περιλαμβάνει ιδέες που επιλέχτηκαν με γνώμονα τη νοστιμιά, την ευκολία στην παρασκευή και την θρεπτική τους αξία, που δοκιμάστηκαν ξανά και ξανά, που αγαπήθηκαν από όλους μας και θα αγαπηθούν κι από όλους όσοι μπουν στην κουζίνα και τις μαγειρέψουν.
Γιατί αξίζει σε κάθε Παιδί!
ellinoekdotiki
www.ellinoekdotiki.gr
54
ΔΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥ 4.928€ ΣΥΓΚΈΝΤΡΩΣΕ ΤΟ COZYKIDS ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΆ ΤΟΥ ΣΥΛΛΌΓΟΥ ΣΥΖΩΗ, ΣΕ ΈΝΑ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΌ BLACK FRIDAY. Στις 27-29 Νοεμβρίου, με τη συμμετοχή του στο #GivingTuesday το CozyKids, με τη βοήθεια των φίλων του, συνεισέφερε στην αγορά ειδικά διαμορφωμένου λεωφορείου για ΑμεΑ από τον Σύλλογο ΣΥΖΩΗ. Η συμμετοχή του κόσμου ήταν συγκινητική.Το τριήμερο του Black Friday μετονομάστηκε σε Give BackWeekend, και αντί για έκπτωση προσέφερε το 20% των αγορών από το cozykids.gr για να στηρίξουν τα παιδιά με τύφλωση και πρόσθετες αναπηρίες, ώστε να έχουν πρόσβαση στην εκπαίδευση.Το CozyKids ευχαριστεί από καρδιάς όλους όσοι συμμετείχαν με τις αγορές τους. Η δράση του Συλλόγου ΣΥΖΩΗ: Η ΣΥΖΩΗ δημιούργησε το μοναδικό Κέντρο στη βόρεια Ελλάδα για την εκπαίδευση παιδιών με τύφλωση και πρόσθετες αναπηρίες. Σήμερα εξυπηρετεί 20 παιδιά και εφήβους. Ο τελικός στόχος είναι να συγκεντρωθούν 40.000€ για την αγορά του λεωφορείου. Όποιος επιθυμεί, μπορεί να συμβάλει μέσω του website του Συλλόγου ΣΥΖΩΗ: syzoi.gr/el/givingtuesday Η αποστολή του CozyKids: Το CozyKids δημιουργήθηκε από ανθρώπους που τρελαίνονται να βλέπουν χαρούμενα παιδιά και αναζητούν συνεχώς παιχνίδια, διακοσμητικά και παιδικά έπιπλα που προσφέρουν πρόσθετη αξία στο παιδί και στον γονιό. Περισσότερα για το #GiveBackWeekend εδώ: cozykids.gr/pages/givebackweekend
ΑΒ ΒΑΣΙΛΌΠΟΥΛΟΣ: ΜΑΖΊ ΚΆΝΟΥΜΕ ΚΑΙ ΑΥΤΆ ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΎΓΕΝΝΑ ΜΑΓΙΚΆ! Χριστούγεννα είναι τα παιδιά, που θα βρουν τρόπο να τα ζήσουν με χαρά. Είναι η άχνη, που πέφτει σαν χιόνι, και μας κάνει να ονειρευόμαστε. Χριστούγεννα είναι οι πράξεις αγάπης προς τους δικούς σου ανθρώπους. Αλλά και προς εκείνους που, ακόμη και αν δεν τους γνωρίζεις, έχουν την ανάγκη σου, τώρα περισσότερο από κάθε άλλη εποχή. Χριστούγεννα είναι ό,τι μας κρατάει γύρω από ένα τραπέζι ή μέσα σε μια αγκαλιά. Ό,τι μας φέρνει κοντά, ακόμη και αν μένουμε μακριά. Χριστούγεννα είναι το “μαζί”. Και “μαζί”, ναι, μπορούμε να κάνουμε KAI αυτά τα Χριστούγεννα μαγικά. Με τη νέα της καμπάνια, η ΑΒ Βασιλόπουλος μας το θυμίζει. Μας το δείχνει μέσα από τα μάτια των παιδιών. Και μας εφοδιάζει με ό,τι χρειαζόμαστε για να φέρουμε και φέτος τη μαγεία των Χριστουγέννων στο σπίτι μας. Πώς; Με την ποικιλία της ΑΒ για το χριστουγεννιάτικο τραπέζι. Εκλεκτά κρεατικά, ολόφρεσκα φρούτα και λαχανικά, ιδιαίτερα τυριά, αλλαντικά και delicatessen, βραβευμένα κρασιά και βέβαια αγαπημένες Γεύσεις Ελλάδας και προϊόντα από ντόπιους παραγωγούς. Με τα χριστουγεννιάτικα γλυκά με την υπογραφή του Άκη Πετρετζίκη που έχουν πλούσια, σπιτική γεύση. Με ιδέες για γιορτινά μενού -και όχι μόνο- μέσα από το γιορτινό τεύχος του AB Food Stories, το περιοδικό γαστρονομίας, που αποτελεί μια πράξη αγάπης, αφού όλα τα έσοδα από τις πωλήσεις του προσφέρονται σε καλό σκοπό. Με πολλές γιορτινές προσφορές για όλους, αλλά και με Έξυπνες Προσφορές μόνο για σένα που χρησιμοποιείς την κάρτα ΑΒ Plus. Με το AB Eshop που φέρνει με ένα “κλικ” τη μαγεία των Χριστουγέννων στην πόρτα του σπιτιού μας. Και βέβαια με το Δώρο Αγάπης, που βρίσκεται και φέτος στα καταστήματα ΑΒ, για πέμπτη συνεχή χρονιά, ώστε να προσφέρουμε λίγη από τη μαγεία των Χριστουγέννων σε συνανθρώπους μας που το έχουν ανάγκη. Η ΑΒ Βασιλόπουλος σου προσφέρει με φροντίδα όλα όσα χρειάζεσαι, ώστε και αυτά τα Χριστούγεννα να είναι ξεχωριστά και μοναδικά, όπως εσύ. Μάθε περισσότερα εδώ: xmas.ab.gr Καλές γιορτές! ΑΒ Βασιλόπουλος. Για ό,τι θέλεις να είσαι.
ΑΡΚΑΔΙ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΌ ΤΡΊΜΜΑ ΜΕ ΔΩΡΟ ΠΡΑΚΤΙΚΉ ΑΝΤΛΊΑ! Το 100% φυσικό, Αρκάδι Παραδοσιακό τρίμμα πράσινου σαπουνιού γενικής καθαριότητας, πλέον είναι διαθέσιμο με δώρο μία πρακτική αντλία ψεκασμού (spray), διευκολύνοντας ακόμη περισσότερο τη φυσική, καθημερινή καθαριότητα αλλά και την απολύμανση όλων των στοιχείων του νοικοκυριού και του σπιτιού! Απλά προσθέστε μία κουταλιά της σούπας τρίμματος αγνού πράσινου σαπουνιού Αρκάδι σε χλιαρό νερό, ανακινήστε το περιεχόμενο της νέας πρακτικής συσκευασίας με την αντλία ψεκασμού (spray) και καθαρίστε απολυμαίνοντας φυσικά και οικολογικά τόσο τα φρούτα και τα λαχανικά όσο και όλες τις επιφάνειες του νοικοκυριού! Η φυσική σύνθεση του αγνού τρίμματος πράσινου σαπουνιού με λιπαρά οξέα πυρηνέλαιου δίνει τέλεια αποτελέσματα προσφέροντας καθαριότητα σε βάθος, ιδανική λευκότητα απολυμαίνοντας ταυτόχρονα όλες τις επιφάνειες του σπιτιού, αφού ο χαμηλός βαθμός οξύτητας του πράσινου σαπουνιού δεν επιτρέπει την ανάπτυξη μικροβίων. Χρησιμοποιείται για τον καθαρισμό των πατωμάτων, των χαλιών, των ρούχων, των ειδών υγιεινής, τους νεροχυτών αλλά και των σκευών μαγειρικής. Επίσης ενδύκνειται για το πλύσιμο αλλά και τον οικολογικό καθαρισμό των φρούτων και των λαχανικών, αφού η 100% φυσική-φυτική σύνθεσή του καθαρίζει σε βάθος, χωρίς να αλλοιώνει τα θρεπτικά συστατικά και τις βιταμίνες τους, παρατείνοντας και τη διάρκεια της συντήρησής τους. Το 100% φυσικό, Αρκάδι Παραδοσιακό τρίμμα πράσινου σαπουνιού γενικής καθαριότητας, παράγεται στην Ελλάδα, δεν προκαλεί ερεθισμούς, δεν επηρεάζει το pH του δέρματος, περιέχει 100% φυτικής προέλευσης βιοαποικοδομήσιμα συστατικά, δεν περιέχει συνθετικά ή άλλα χημικά πρόσθετα και χρωστικές ουσίες ή αρώματα ενώ δεν έχει ελεγχθεί/δοκιμαστεί σε ζώα.Είναι διαθέσιμο σε συσκευασία 750gr με δώρο το μπουκάλι χωρητικότητας 250ml και μία πρακτική αντλία ψεκασμού, σε όλα τα σημεία λιανικής πώλησης των δικτύων των μεγάλων αλυσίδων Super Market αλλά και σε αρκετά e-shop.
ΓΝΩΡΊΣΤΕ ΤΟΝ ΓΚΟΥΡΟΎ ΤΩΝ ΠΑΙΧΝΙΔΙΏΝ Όλα ξεκίνησαν με ένα ταξίδι. Ή μάλλον με πολλά ταξίδια. ΟToy Guru βρέθηκε στις μεγαλύτερες και μικρότερες χώρες του κόσμου και εξερεύνησε, μελέτησε και γνώρισε παιχνίδια από όλη την γη. Μέσα από τα πιο αυστηρά κριτήρια, την γνώση και την εμπειρία που απέκτησε αποφάσισε να παρουσιάσει τα πιο ξεχωριστά και ποιοτικά παιχνίδια σε εκείνους που δεν εφησυχάζουν και που θέλουν να προσφέρουν το διαφορετικό. Στο ηλεκτρονικό μας κατάστημα θα βρείτε επιλογές παιχνιδιών που θα σας συναρπάσουν, που θα κάνουν το δώρο σας διαφορετικό και μοναδικό και το πιο σημαντικό, είναι σίγουρο ότι θα ταιριάξουν στην προσωπικότητα του μικρού -ή και του μεγαλύτερου- παραλήπτη. Χαλαρώστε, εμπιστευτείτε τον Γκουρού και βρείτε εύκολα τα πιο έξυπνα παιχνίδια στις πιο έξυπνες τιμές. www.toyguru.gr email: orders@toyguru.gr | Τηλ. 210 62 11 000
ΤΟ ΚΥΝΉΓΙ ΤΗΣ ΕΥΤΥΧΊΑΣ «Το Κυνήγι της Ευτυχίας» είναι ένα ημερολόγιο για παιδιά από 7 έως 12 ετών, γεμάτο διασκεδαστικές ερωτήσεις, δραστηριότητες και παιχνίδια. Ο σχεδιασμός του, βασισμένος σε ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις και τεχνικές, προάγει την αυτογνωσία, ενισχύει την αυτοπεποίθηση και δημιουργεί κίνητρο για αυτοβελτίωση. Μέσα από την εμπνευσμένη εικονογράφηση και τον παιγνιώδη τρόπο παρουσίασης των θεμάτων, τα παιδιά ανακαλύπτουν την σημασία της ευγνωμοσύνης, της ενσυνειδητότητας, της συναισθηματικής νοημοσύνης και της ικανότητας για θετική σκέψη στην καθημερινότητα. Το ημερολόγιο δίνει την ευκαιρία στο παιδί να το συμπληρώσει με το δικό του ρυθμό (π.χ. κάθε μέρα, κάθε Σαββατοκύριακο, όποτε έχει διάθεση κλπ.). Οι σελίδες έχουν ανοιχτή ημερομηνία, την οποία συμπληρώνει το παιδί όποτε αποφασίσει να «γράψει» στο ημερολόγιο του. Παρ’όλα αυτά, αξίζει να σημειωθεί ότι τέτοιου είδους προσπάθειες είναι πιο αποδοτικές όταν γίνονται με μία τακτικότητα και σε σχετικά κοντινά χρονικά διαστήματα. Κάντε την παραγγελία σας στο www.earlylifenotes.gr
Η ΚΥΚΝΟΣ Α.Ε. ΓΊΝΕΤΑΙ ΠΡΆΣΙΝΗ. 1.100 ΤΌΝΟΙ ΔΙΟΞΕΙΔΊΟΥ ΤΟΥ ΆΝΘΡΑΚΑ ΛΙΓΌΤΕΡΟΙ ΜΕ ΤΗ ΣΥΜΒΟΛΉ ΤΗΣ ΚΥΚΝΟΣ Α.Ε. Η ΚΥΚΝΟΣ Α.Ε., μία από τις παλιότερες κονσερβοποιίες σε λειτουργία στην Ελλάδα και στην Ευρώπη με 105 χρόνια ιστορία, συνεχίζει δυναμικά και προχωράει μπροστά. Με πρωτεύοντα στόχο την προστασία του περιβάλλοντος, εγκατέστησε ένα καινούργιο φωτοβολταϊκό σταθμό παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, συνολικής ισχύος 1MWp, στις στέγες του εργοστασίου της στα Σαβάλια Ηλείας. To έργο κατασκευάστηκε από την MGD Energy SA.Το σύνολό των εργασιών έγινε με βάση τα διεθνή πρότυπα κατασκευής φωτοβολταϊκών σταθμών, σύμφωνα με το ΕΝ 62446, εξασφαλίζοντας έτσι όλες τις απαραίτητες προϋποθέσεις ασφάλειας και υγείας και χωρίς να δημιουργηθεί το παραμικρό πρόβλημα στην παραγωγική διαδικασία του εργοστασίου της ΚΥΚΝΟΣ Α.Ε. Η ΚΥΚΝΟΣ Α.Ε. με τη συγκεκριμένη επένδυση αποτρέπει κάθε χρόνο την έκλυση 1.100 τόνων διοξειδίου του άνθρακα που σχετίζονται με ενέργεια προερχόμενη από ορυκτά καύσιμα. Για να καταλάβουμε την αξία αυτής της επένδυσης, αρκεί να αναλογιστούμε ότι χρειάζονται παραπάνω από 100.000 δέντρα για να απορροφήσουν την έκλυση μίας τέτοιας ποσότητας διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα. Η KYKNOΣ Α.Ε. επιλέγει πράσινα και αυτή είναι μόνο η αρχή. Η επένδυση, είναι η πρώτη από μία σειρά επενδύσεων που προγραμματίζει η ΚΥΚΝΟΣ Α.Ε. και πρόκειται για ένα έργο ορόσημο που αποδεικνύει έμπρακτα το ενδιαφέρον της ΚΥΚΝΟΣ Α.Ε. για προστασία του περιβάλλοντος και ενεργειακή εξοικονόμηση καταδεικνύοντας την στρατηγική δέσμευση της εταιρίας για αειφόρο ανάπτυξη και βιωσιμότητα σύμφωνα με το ήθος, τις αξίες, την ποιότητα και την ιστορία της ΚΥΚΝΟΣ Α.Ε.
16.12.2020
Δ Ι Ε Θ Ν Ε Σ
Μ Π Ε Σ Τ
Σ Ε Λ Ε Ρ
ΈΝΑ Σ ΈΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΈΝΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΓΟΝΕΙΣ ΜΈ ΠΡΑΚ ΤΙΚΈΣ ΛΎ ΣΈΙΣ Κ ΑΙ ΠΡΩΤΟΤ ΎΠΈΣ ΙΔΈΈΣ ΓΙΑ Κ ΑΘΈ ΜΈΡΑ ΓΙΑ ΝΑ ΜΈΓΑΛΩΣΈΤΈ ΑΝΈΞΑΡΤΗΤΑ, ΈΛΈΎΘΈΡΑ ΚΑΙ ΎΠΈΎΘΎΝΑ ΠΑΙΔΙΑ
«
Ένας πολύτιμος πρακτικός οδηγός ώστε να δημιουργήσετε το ιδανικό περιβάλλον για την πνευματική και συναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού σας.
Library Journal
»
Μεταφράζεται σε 20 γλώσσες
Με εκατοντάδες συμβουλές και παραδείγματα, φωτογραφικό υλικό και χρήσιμες λίστες θα μάθετε πώς: Nα παραμένετε ήρεμοι όταν το παιδί δεν είναι και να θέτετε όρια με αγάπη, σεβασμό και κατανόηση Να μεγαλώσετε ένα ανεξάρτητο παιδί που του αρέσει να μαθαίνει μέσα από την εξερεύνηση και την ανακάλυψη Να δείτε τον κόσμο μέσα από τα μάτια του παιδιού και να εκπλαγείτε από τον τρόπο που εκείνο τον αντιλαμβάνεται Να διαμορφώσετε κατάλληλα το σπίτι σας και να απαλλαγείτε από την ακαταστασία Να οργανώσετε μοντεσσοριανές δραστηριότητες