Taλκ 95 by talcmag

Ώρα για διακοπές!

23.06.2021

Η παιδική λογοτεχνία απογειώνεται στις Εκδόσεις Πατάκη!

Ε Ι Μ Α Σ Τ Ε Τ Α Β Ι Β ΛΙ Α

Μαρία Παπαγιάννη

Χρυσά κουπιά Εξώφ.: Φωτεινή Τίκκου Σ’ έναν τόπο όπου οι άνθρωποι πιστεύουν σε θρύλους, μια παρέα παιδιών θα ανακαλύψουν τη δύναμη της φιλίας και θα τολμήσουν να ξυπνήσουν το δέντρο βασιλιά, γιατί καταλαβαίνουν πως, αν είναι μαζί, θα το καταφέρουν, γιατί το «μαζί» είναι όλες οι γλώσσες κι όλοι οι καιροί. ΒΚΜ 13210 | σελ. 176 | 8,8€

«Η συγγραφέας σ τρέφει το ενδιαφέρον της σ την εσωτερική δράση των ηρώων της, που πλάθει με περίσσια πλασ τικότητα. [...] Σαν τους αγιογράφους, βγάζει φως μέσα από το σκοτάδι. Αναδημιουργείται με τη γραφή της ένας χαμένος παράδεισος». Κατερίνα Δαφέρμου, The Books’ Journal

Ελένη Σαραντίτη

Τσάο Γουέν Σουέν

12+

Αργυρώ Πιπίνη

Τα παιδιά, τα αγάλματα, η θάλασσα, τα όνειρα, τα τραγούδια από τα καφενεία και τις βάρκες... και η γνωριμία όλων με το ιερό πρόσωπο της πατρίδας που ακτινοβολούσε απλότητα και κάλλος ψυχής προσδίδουν στο βιβλίο τη χαρά και τη χάρη που γεύτηκαν οι τυχεροί φίλοι εκείνο το ξένοιαστο καλοκαίρι. Μόλις κυκλοφόρησε σε νέα έκδοση το μυθιστόρημα που αγαπήθηκε και από την τηλεοπτική σειρά! ΒΚΜ 13185 | σελ. 112 | 7,7€

Κατερίνα Κρις

Όθων και Αμαλία (Σειρά: Μικρά γατικά, βιβλίο 4)

Εικ.: Ιφιγένεια Καμπέρη Πίσω από κάθε σπουδαία προσωπικότητα κρύβεται μια γάτα. Μια χαρισματική γάτα. Από αρχαιοτάτων χρόνων. Ήρθε η ώρα να ανοίξουν οι ιστορικοί τα βιβλία τους, να αποκαλύψουν τις πηγές τους και να μας συστήσουν τις σπάνιες αυτές προσωπικότητες. Διαβάστε και τα 4 βιβλία της σειράς: Όθων και Αμαλία ΒΚΜ 12957 Ναπολέων και Ιωσηφίνα Χρυσές Λίστες ELNIPLEX ΒΚΜ 12599, Αντώνιος και Κλεοπάτρα ΒΚΜ 12050, Περικλής και Ασπασία ΒΚΜ 12186 | σελ. 64 | 7,7€

Ο γορίλλας του δολοφόνου Μτφρ.: Μαρία Αγγελίδου, Άγγελος Αγγελίδης

Εξώφ.: Θέντα Μιμηλάκη

Εικ.: Meilo So

Ο Μπρούντζος ζει συντροφιά με ένα γέρικο βουβάλι. Κανείς δεν έχει ακούσει τη φωνή του. Στην απέναντι όχθη θα εμφανιστεί ένα κορίτσι, το Ηλιοτρόπιο που κι εκείνο περνάει τις ώρες του μοναχικά. Η μοίρα θα ενώσει τα δύο παιδιά, που μαζί θα ανακαλύψουν τον καινούριο κόσμο που ανοίγεται μπροστά τους. Ένα μοναδικό μυθιστόρημα, μεταφρασμένο απευθείας από τα κινέζικα, από τον βραβευμένο με το βραβείο Άντερσεν Cao Wenxuan. ΒΚΜ 12400 | σελ. 368 | 13,9€

10+

Ο κήπος με τ’ αγάλματα

Μπρούντζος και Ηλιοτρόπιο Μτφρ.: Δημήτρης Σωτάκης

Γιάκομπ Βέγκελιους

Θα γράψω την αλήθεια. Την αλήθεια για τη δολοφονία του Αλφόνς Μόρο. Για να μάθουν όλοι τι πραγματικά έγινε. Κι ίσως το γράψιμο να με βοηθήσει να ξεφορτωθώ τους εφιάλτες μου. Δεν είμαι άνθρωπος, είμαι ένας ανθρωπόμορφος πίθηκος, ένας γορίλλας. Θηλυκός γορίλλας. «Δε θυμάμαι πότε ήταν η τελευταία φορά που διάβασα ένα βιβλίο με τόση καθαρή και ατόφια απόλαυση. Είναι πανέξυπνο, είναι συγκινητικό, είναι απολαυστικό, είναι όμορφο, είναι συναρπαστικό, και κυρίως σε κάνει να νιώθεις ότι οι χαρακτήρες είναι παλιοί σου φίλοι. Ευχαριστώ με όλη μου την καρδιά τον Γιάκομπ Βέγκελιους που μου χάρισε αρκετές ώρες χαράς». -Philip Pullman ΒΚΜ 13248 | σελ. 600 | 17,9€

Ρομπέρτο Σαντιάγο

Η Φαντασία

Η «Φαντασία» είναι ένα βιβλίο-επανάσταση, που ενισχύει τη φαντασία των παιδιών και τη δημιουργική τους σκέψη! Την ιστορία διηγούνται με χιούμορ τα «μισοτελειωμένα» δημιουργήματα της φαντασίας που βρέθηκε με τα χρόνια κλεισμένη σε μια ντουλάπα. Τα παιδιά καλούνται να βοηθήσουν την κλειδωμένη φαντασία –το πρώτο πράγμα που θα έπρεπε να είναι πραγματικά ελεύθερο– χρησιμοποιώντας τη δική τους και ζωγραφίζοντας το μαγικό κλειδί που θα την ελευθερώσει. Καμία φαντασία δεν πρέπει να μένει φυλακισμένη. Και τα παιδιά το ξέρουν αυτό καλύτερα απ’ τον καθένα. Το θέμα είναι να μην το ξεχάσουν. ΒΚΜ 13141 | σελ. 48 | 12,9€

Το μυστήριο με το τσίρκο της φωτιάς (Σειρά: Τα Ποδοσφαιρόνια, βιβλίο 8)

Εικ.: Ενρίκε Λορένθο Παίζαμε τον τελευταίο αγώνα της σεζόν: Παιδιά εναντίον Γονιών. Και το καλύτερο απ’ όλα: Το τσίρκο της φωτιάς είχε έρθει στη Μικρή Σεβίλλη! Έπρεπε να ανακαλύψουμε τον ένοχο για πολλούς λόγους, αλλά κυρίως γιατί… είμαστε τα Ποδοσφαιρόνια και πάντα θα είμαστε μαζί! Η ευρωπαϊκή μπεστ σέλερ σειρά «Τα Ποδοσφαιρόνια» απαριθμεί ήδη 8 απίθανα βιβλία με έγχρωμη εικονογράφηση που θα ξετρελάνει τα παιδιά σας και θα τα κάνει να διαβάζουν φανατικά... χωρίς ημίχρονο! ΒΚΜ 12739 | σελ. 328 | 14,4€

ΕΚ Δ Ο Σ Ε Ι Σ

Π Α ΤΑ Κ Η 12+

Μάνος Κοντολέων

Η Μάσκα του Καπιτάνο Εξώφ.: Βασίλης Κουτσογιάννης Ο δεκατετράχρονος Φιλ προσπαθώντας να ξεπεράσει την ψυχρότητα με την οποία τον μεγάλωσαν οι γονείς του, αλλά και τις δύσκολες καταστάσεις που βιώνει, ανακαλύπτει την ύπαρξη του Καπιτάνο, ενός άλλου εαυτού του πίσω από τον οποίο θα θελήσει να κρυφτεί. 13235 | σελ. 208 | 9,5€

«Στιλίσ τας της γραφής, δεξιοτέχνης ύφους που επενδύεται σε θαυμασ τούς τροπισμούς της γλώσσας, και εμβολιάζον τας παράλληλα τον λόγο του με λυρισμό και ποιητική υπαινικτικότητα, ο Κον τολέων είναι την ίδια σ τιγμή συγγραφέας που σ τηρίζεται σ την εύρωσ τη και εύπλασ τη μυθοπλασ τική φαν τασία και σ τη διάθεσή του να καλλιεργήσει λόγους κοινωνικής κριτικής και εξερεύνησης της σύγχρονης παθογένειας». Τζίνα Καλογήρου, Καθηγήτρια ΕΚΠΑ

Δημήτρης Μελικέρτης

Γιώργος Κ. Παναγιωτάκης

Γιώργος Γρηγοράκης

10+

Η απόδραση της Αλίκης

Το Ιπτάμενο Ξενοδοχείο με τους 33 ορόφους και τα 3.333 αλεξίπτωτα προσγειώνεται στο χωριό της Φορτούν κι εκείνη μπαίνει ως λαθρεπιβάτισσα μαζί μ’ έναν γάτο κοκκινοτρίχη. Τους καταδιώκει ένα αγόρι υπάλληλος του ΙΞ που μεταμορφώνεται σε άλμπατρος. Ήρωες με κρυφά χαρίσματα, κυνηγοί και κυνηγημένοι, οι αινιγματικοί ιδιοκτήτες και μια ερωτοχτυπημένη γάτα εμπλέκονται σε περιπετειώδεις διαδρομές και πρωτόγνωρες εμπειρίες στις θαυμαστές αίθουσες του ΙΞ.

Η Αλίκη θα βρεθεί από ένα ανιαρό συνέδριο σε ένα σκοτεινό υπόγειο, όπου την περιμένουν πολλές εκπλήξεις. Μια φιλία με ένα αγόρι με ουρά θα της αποκαλύψει τον κόσμο ενός ξεχωριστού λούνα παρκ. Δε θα προλάβει όμως να τον χαρεί, καθώς έχει μπει σε μεγάλους μπελάδες.

ΒΚΜ 13165 | σελ. 272 | 12,2€

ΒΚΜ 13225 | σελ. 160 | 7,9€

Ελβίρα Λίντο

Ρενέ Γκοσιννύ

Μανολίτο Γυαλάκιας (Σειρά: Μανολίτο Γυαλάκιας, βιβλίο 1)

Εικ.: Εμίλιο Ουρμπερουάγα Μτφρ.: Κλεοπάτρα Ελαιοτριβιάρη Ο Μανολίτο Γυαλάκιας, όπως τον ξέρουν όλοι στη γειτονιά του, το (Άνω) Καραμπαντσέλ, είναι ένας μικρός πολυλογάς που ζει με τους γονείς του, τον παππού και τον μικρό του αδελφό, το Βλαμμένο, και που δε χάνει ευκαιρία να πει τη γνώμη του για ό,τι του συμβαίνει. Μαζί με τον καλύτερό του φίλο, τον Αυτάρα Λόπεθ, και με τον χειρότερο εχθρό του, τον Γιχάντ τον τσαμπουκά, η ζωή είναι περιπέτεια. «Είναι αληθινός, ξεκαρδιστικός, συγκινητικός, είναι όσο πιο παιδί γίνεται με όλες τις έννοιες που κουβαλάει η λέξη». Αντώνης Παπαθεοδούλου ΒΚΜ 12717 | σελ. 192 | 8,8€ Διαβάστε και το δεύτερο βιβλίο της σειράς: Καημένε Μανολίτο ΒΚΜ 12718 | σελ. 200 | €8.80

Τίγκρε, με τα χέρια γυμνά

Dream Escape -

Εικ.: Σπύρος Γούσης

12+

ΙΞ - Το Ιπτάμενο Ξενοδοχείο

Εξώφ.: Λέλα Στρούτση

Εξώφ.: Βασίλης Σελιμάς Ο Τίγκρε έχει πολλά όνειρα: Να γίνει επαγγελματίας ποδοσφαιριστής, να τα φτιάξει με το κορίτσι που αγαπά, να κάνει τη γιαγιά του περήφανη, να… Όμως… Δικαιούται ένα παιδί της φαβέλας να ονειρεύεται; Σε τι μπορεί να ελπίζει όταν ζει σ’ έναν κόσμο που τον καταδυναστεύουν η φτώχεια, η προκατάληψη και η βία; Στο πλευρό του Τίγκρε βρίσκεται ένας ηλικιωμένος τερματοφύλακας που είναι μισητός σε ολόκληρη τη χώρα κι ο δρόμος προς την ελευθερία και την ενηλικίωση είναι σπαρμένος με εμπόδια. Στο βάθος, όμως, ίσως να αχνοφαίνεται το φως. ΒΚΜ 13352 | σελ. 224 | 9,5€

Ξένια Καλογεροπούλου

5+ Ο μικρός Νικόλας σε νέες περιπέτειες, τόμος 2 Εικ.: Ζαν-Ζακ Σενπέ Ένας από τους πιο γοητευτικούς ήρωες που έχει προκαλέσει το γέλιο σε γενιές αναγνωστών, από τα μικρά παιδιά μέχρι τους γονείς και τους παππούδες. Κυκλοφορεί σε πάνω από 45 χώρες και έχει πουλήσει πάνω από 15.000.000 αντίτυπα. Αναζητήστε τα 5 βιβλία και τους δύο τόμους θησαυρούς! ΒΚΜ 12948 | σελ. 416 | 15,5€

Ο Μίλτος

Εικ.: Φίλιππος Φωτιάδης «Με λένε Σωκράτη. Γιατί όλοι στην οικογένειά μου έχουμε αρχαία ονόματα. Όπως και ο Μίλτος, δηλαδή ο Μιλτιάδης. Κάποτε δεν τα χώνευα τα ζώα, μου φαίνονταν κάπως... λίγο ζώα. Αλλά η ζωή είναι – πώς να το πω... συμβαίνουν περίεργα πράγματα. Από τη μέρα που γνώρισα τον Μίλτο η ζωή μου άλλαξε. Μήπως είδατε τον Μίλτο;» ΒΚΜ 13582 | σελ. 48 | 9,9€

23.06.2021

ΠΕΡΙ ΕΧΟΜΕΝΑ

Δείτε τα...covid σημεία διανομής μας εδώ www.talcmag.gr/simeia-dianomis

No 95 23.06.2021

@talcmag

ΤΑΛΚ ΕΚΔΟΤΙΚΗ - ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΗ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Ε.Π.Ε Ροΐδη 8, 154 52, Ψυχικό ΤΗΛ.: 210 6753180, ΦΑΞ: 210 6753189 Ε-ΜAIL: info@talcmag.gr

/talcmag

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: Μαρκέλλα Δήμου (mdimou@talcmag.gr)

www.facebook.com/talcmag

TΜΗΜΑ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ: Γεωργία Γιώτη (ggioti@talcmag.gr) ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: Πελιώ Παπαδιά (ppapadia@talcmag.gr)

ΥΠΟΔΟΧΗ ΥΛΗΣ & ΔIAΦΗΜΙΣΗΣ: Μαρκέλλα Δήμου (mdimou@talcmag.gr) DESIGN: Nικόλας Κουκουράκης

ΦΩΤΟ ΘΕΜΑΤΩΝ: Shutterstock ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ: Νικολέττα Γεωργίου, Μαρία Γριζά, Άννα Ιωάννου Κατερίνα Καρασάββα, Μαρία Κοκκινιώτη, Χέντβιγκ Μοντγκόμερι, Πελιώ Παπαδιά, Ιορδάνης Παπαδόπουλος, Σουζάνα Παπαφάγου, Στέλλα Ροΐδη

COMIC: Τόμεκ Γιοβάνης ΕΚΤΥΠΩΣΗ: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΔΙΑΝΟΜΗ: FREE SUNDAY Η διεύθυνση του περιοδικού Τaλκ δεν φέρει καμία ευθύνη και δεν υιοθετεί απαραίτητα τις απόψεις των επιστημόνων και άλλων ειδικών συνεργατών που ενυπόγραφα αρθρογραφούν στην έκδοση. Προτού χρησιμοποιήσετε οποιοδήποτε προϊόν που διαφημίζεται, άμεσα ή έμμεσα, στην εφημερίδα, ή ακολουθήσετε τις συμβουλές των ειδικών, ρωτήστε τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή ολική, μερική ή περιληπτική ή κατά παράφραση ή διασκευή και απόδοση του περιεχομένου του εντύπου με οποιονδήποτε τρόπο μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, χωρίς την προηγούμενη άδεια του εκδότη. NΟΜΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Γιάννης Καλλές

ΑΝΤΙ-ΣΠΟΤ

Αν είσαι μάγκας και νταής ΤΟΥ ΙΟΡΔΆΝΗ ΠΑΠΑΔΌΠΟΥΛΟΥ

23.06.2021

ΑΝΤΙ-ΣΠΟΤ

23.06.2021

δώ και μήνες είμαστε θεατές περιστατικών βίας με επίκεντρο όχι τα πολιτικά φρονήματα, τη φυλή ή την καταγωγή, όπως μας είχε συνηθίσει η φασιστική Χρυσή Αυγή, αλλά περιστατικών σεξουαλικής βίας, είτε σωματικής είτε λεκτικής, από άτομα, από μονάδες και όχι οργανώσεις, από τους νοικοκυραίους της γειτονιάς, από παρουσιαστές τηλεοπτικών εκπομπών, από «εξέχουσες» προσωπικότητες του θεάτρου και των τεχνών, αλλά και από κοινούς συζύγους της διπλανής πόρτας. Δυστυχώς, η σεξουαλική βία δεν είναι ασύνδετη με τη διαφορετική πορεία και θέση που έχουν τα δυο φύλα στην καθημερινότητα. Στην πολιτική, στους άμβωνες των εκκλησιών, στις πρυτανείες των πανεπιστημίων, σε διευθυντικές θέσεις και γενικώς στις ανώτατες θέσεις βρίσκονται ελάχιστες γυναίκες ανά τον κόσμο… Αντιθέτως, και ιδιαίτερα στη χώρα μας εκείνες κατέχουν τις περισσότερες θέσεις θύματος. Η φαλλοκρατική βία και ο σεξισμός μάς συνοδεύουν και συνοδεύουν κάποιες φορές ακόμη κι εκείνους που θεωρητικά την καταδικάζουν. Δίνουν το παρών στα αστειάκια, στις προσδοκίες από τα παιδιά τους, στις χειρονομίες τους. Όλοι είμαστε υποψήφιοι σεξιστές και το πιθανότερο είναι πως έχουμε υπάρξει σεξιστές ή φαλλοκράτες· ακόμα και οι γυναίκες. Σε αυτό, λοιπόν, το σύντομο κείμενο, θέλω να μιλήσω από τη θέση του παιδιάτρου για κάποια ψήγματα σεξισμού «από την κούνια του μωρού», τα οποία ίσως να αποτελούν και τα πρώτα σεξιστικά μηνύματα που καταγράφονται στις νευρικές του συνάψεις. Λεβέντες εξ απαλών ονύχων Γεννιέται, λοιπόν, το μικρό αρσενικό και όλοι είναι τρελαμένοι που θα συνεχίσει το όνομα της οικογένειας. Και τον αποκαλούν λεβέντη! Παλίκαρο! Αν ήταν κορίτσι θα τη φώναζαν πριγκίπισσα ή κουκλίτσα… Σίγουρα όχι κάτι τόσο δυναμικό όσο αυτό που προσδίδει η «λεβεντιά» του αρσενικού. Γιατί έτσι έχουν τα πράγματα…Τα άρρενα είναι πιο δυνατά όντα! Είναι άντρες, που σε λίγο καιρό, μάλιστα, δεν θα πρέπει ούτε να κλαίνε… Όσοι έχουν μόνο κόρες δέχονται την προτροπή από το περιβάλλον τους να προχωρήσουν και σε επόμενο τέκνο, μπας και αυτή τη φορά τα «καταφέρουν» και είναι αγόρι. Μάλιστα, και εν είδει αστείου, υπάρχει πάντοτε κάποιος παλιός που ξέρει τη «μυστική» συνταγή για τη σύλληψη άρρενος (αντίστοιχη συνταγή για κορίτσι δεν υπάρχει κι αν υπήρχε δεν θα την αποκαλούσαν «μυστική» ούτε «χρυσή», γιατί ποτέ τα κορίτσια δεν είναι τόσο πολυπόθητα).

Περί γεννητικών οργάνων Από τις πρώτες ερωτήσεις των γονέων στον παιδίατρο είναι κάθε πότε και πως θα πρέπει να «κατεβάζουν το πουλάκι» στο αγόρι τους. Καταλαβαίνω πως αυτήν τη συνήθεια εμείς οι παιδίατροι τη μάθαμε στους γονείς λανθασμένα, μια και η φίμωση είναι φυσιολογική τους πρώτους μήνες και δεν χρειάζεται να ασχολούν ται εκείνοι με το πέος του μικρού τους. Αυτό, όμως, που δεν καταλαβαίνω είναι γιατί δεν ρωτάνε κάτι αν τίστοιχο για τα χείλη του αιδοίου του κοριτσιού, γιατί δηλαδή δεν τα τραβούν να τα ανοίξουν και αυτά κάθε μέρα στο μπάνιο… Γιατί και στα κορίτσια υπάρχει το αν τίστοιχο της φίμωσης, που ονομάζεται σύμμιση χειλέων. Στην ηλικία των δύο ή των τριών ετών, όταν τα παιδιά αρχίζουν να παίζουν με τα γεν νητικά τους όργανα, οι γονείς συχνά ασχολούν ται μόνο με το «παιχνίδι» του αγοριού και μάλιστα με επαινετικό τρόπο συνήθως. Με κουβέν τες τύπου «έλα, άσε την τσουτσούνα σου», «την πουλάρα μας δεν την πειράζουμε συνέχεια» και άλ λα τέτοια τραγελαφικά, που ενώ χρησιμοποιούν ται για να μαλώσουν τάχα το νήπιο, καταβάθος του αφυπνίζουν τον ανδρισμό του και βέβαια προδίδουν το κρυφό καμάρι των γονέων. Και φυσικά, ο βρεφικός ή ο προσχολικός αυνανισμός, φυσιολογική έως έναν βαθμό συμπεριφορά, προκαλεί ανησυχία και δυσανεξία στους γονείς περισσότερο όταν αφορά την κόρη τους και λιγότερο τον γιο τους… Στην εφηβεία Η διαφορετική αν τιμετώπιση συνεχίζεται και στην εφηβεία, όταν το αγόρι έχει συνήθως δικαίωμα να βγαίνει σε μικρότερη ηλικία απ' ό,τι το κορίτσι και να γυρίζει και πιο αργά. Υπάρχει η αγωνία του πατέρα για τον γιο να αποκτήσει «εμπειρίες» και «να γίνει άν τρας», την ίδια στιγμή που απεύχεται κάτι αν τίστοιχο για την κόρη. Ο πατέρας του αγοριού, λοιπόν, δεν θα το εμποδίσει να βρει μια κοπέλα. Για το κορίτσι, όμως… Ακόμα και σήμερα, αγωνιά για την παρθενιά της –κάτι που δεν λέγεται πια ξεκάθαρα, αλ λά υπονοείται στις διάφορες κουβέν τες πατέρα-κόρης. Γενικώς η παρθενιά αν τιμετωπίζεται διαφορετικά στα δύο φύλα… Και βέβαια, στα κατοπινά χρόνια, και η σεξουαλική δραστηριότητα αν τιμετωπίζεται διαφορετικά, με τον σεξουαλικά δραστήριο άνδρα να είναι «μάγκας» και ζηλευτός, ενώ η αν τίστοιχα δραστήρια γυναίκα να είναι (στην καλύτερη) «πεταχτούλα». Σε ένα ιατρείο εφήβων φαίνεται ξεκάθαρα η διαφορά στο άγχος των γονέων, ανάλογα με το φύλο του παιδιού τους, σχετικά με τις σεξουαλικές του εμπειρίες…

07 Η χρήση του σώματος Από τη γέννηση, λοιπόν, μέχρι και την εφηβεία, οι γονείς εκφράζουν στον παιδίατρο διαφορετικές αγωνίες ανάλογα με το φύλο του παιδιού τους. Και ως έναν βαθμό αυτό είναι κατανοητό, μια και άλλο είναι το σώμα του αγοριού και άλλο του κοριτσιού. Αυτό που δεν πρέπει να διαφέρει είναι η χρήση του σώματος. Το πέος, δηλαδή, του αγοριού δεν του δίνει το δικαίωμα να την πέφτει στα κορίτσια, δεν τον κάνει περισσότερο λεβέντη, δεν του στερεί το δικαίωμά του να κλαίει. Τα έμφυλα, όμως, στερεότυπα είναι καλά ριζωμένα στον εγκέφαλο του Έλληνα γονιού, που όσο και αν επιλέγει καρότσι Stokke ή McLaren, η συμπεριφορά του, η κινησιολογία του και οι εκφράσεις του συχνά παραπέμπουν στην εποχή του κάρου ή ακόμα και στην αρχαία Αθήνα, όπου όταν γεννιόταν κορίτσι συνήθιζαν να κρεμούν στην εξώπορτα μαλλιά για γνέσιμο κι όταν γεννιόταν αγόρι κρεμούσαν στεφάνι ελιάς. Τότε που οι γυναίκες δεν είχαν καν δικαίωμα ψήφου, όπως οι δούλοι και οι ξένοι. Θυμάμαι έναν πατέρα, καθόλα ευγενικό και συμπαθή, που ενώ η δεκατετράχρονη κόρη του ντρεπόταν να εξεταστεί στο ιατρείο, επάνω στην κουβέντα, για πείραγμα, της έδωσε μια στον ποπό… Ναζάκι και γλυκιά χειρονομία από τον μονάκριβο μπαμπούλη; Δεν ξέρω πόσο γλυκά το πήρε εκείνη, που λίγα λεπτά πιο πριν ντρεπόταν να σηκώσει το μπλουζάκι της… Μάλλον τη δυσκόλεψε αρκετά. Το οξύμωρο στη διαδικασία της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης των παιδιών είναι ότι ενώ η μητέρα ως γυναίκα θα έπρεπε να δίνει έμφαση σε ζητήματα σωστής συμπεριφοράς, προτιμά να επενδύει στο μεγάλωμα ενός «νταή» τύπου που θα προστατεύει πάνω από όλα το πουλί του, παρά στο μεγάλωμα ενός άντρα που θα σέβεται τη γυναίκα και γενικώς ενός ανθρώπου που θα σέβεται τον διπλανό του, τον/τη σύντροφό του, τον οποιοδήποτε. Έχουμε δρόμο πολύ μακρύ ακόμη κι αυτό δεν το συνειδητοποιώ μόνο από τα εγκλήματα των τελευταίων μηνών, αλλά κυρίως από αυτές τις ανεπαίσθητες, φευγαλέες, αυθόρμητες συμπεριφορές που ξεκινούν από τις πρώτες κιόλας μέρες της ζωής του αναπτυσσόμενου «μάγκα». Στο τραγούδι, όμως, «Σαν είσαι μάγκας και νταής» η Ρίτα Αμπατζή, ήδη από το 1935, έχει απαιτήσεις από τον Μάρκο Βαμβακάρη. Κι αυτός της απαντά πως ο μάγκας για κείνη «επάλεψε εφτά φορές τον Χάρο». Δεν την έστειλε στον Χάρο… Ο Ιορδάνης Παπαδόπουλος MD, PhD, είναι Επιμελητής Β΄ Παιδιατρικής ΓΝ Σύρου. iordanispapado@hotmail.com

24 ΩΡΕΣ ΜΠΑΜΠΑΣ

ηθοποιός Νίκος Αξιώτης μιλάει στο Τaλκ για το εικοσιτετράωρό του ως μπαμπά του μικρού Γιωργή.

σαμε με την Ελεάννα να καθαρίσουμε λίγο το σπίτι. Πάλι από την αρχή. Ένα κομμάτι τρώει, δύο πετάει. Άλλο ένα το συνθλίβει με το χεράκι του. Μετά τρίβει τα μάτια του και το κεφάλι του. Κι εκεί θυμάμαι ότι χτες τον κάναμε και μπάνιο. «Όχι Γιωργή, όχι αγάπη μου, αυτό δεν είναι παιχνίδι». Γιωργής: Γελάει πονηρά… Κατεβαίνουμε. Σερνόμαστε στο πάτωμα, στο μπαλκόνι, διασχίζουμε όλα τα δωμάτια, γελάμε, γκρινιάζουμε που δεν μπορούμε να χωρέσουμε ένα κυκλικό παιχνίδι σε μία τριγωνική θήκη.

Αν έχετε ακούσει να λένε «Τα παιδιά τα πρώτα χρόνια τις ζωής τους έχουν όλα το ίδιο όνομα! "Μη" και "Όχι"», δεν είναι μύθος! Ο Γιωργής μας είναι 14 μηνών. Δεν μιλάει ακόμα αλλά ξέρω τι λέει:

Πρωί Γιωργής: Θέλω να παίξω, να πετάξω κάτω τα πάντα, να πειράξω τις πρίζες και να βάλω στο στόμα μου ό,τι θα μου κάνει κακό! Μπαμπάς: Να κοιμηθούμε λίγο ακόμα; Μεσημέρι Γιωργής: Θέλω να παίξω, να πετάξω κάτω τα πάντα, να πειράξω τις πρίζες και να βάλω στο στόμα μου ό,τι θα μου κάνει κακό! Μπαμπάς: Να φάμε και να κοιμηθούμε λίγο;

Μεσημέρι

Το εικοσιτετράωρο του Νίκου Αξιώτη

Απόγευμα Γιωργής: Θέλω να παίξω, να πετάξω κάτω τα πάντα, να πειράξω τις πρίζες και να βάλω στο στόμα μου ό,τι θα μου κάνει κακό! Μπαμπάς: Να φας καλύτερα την κρέμα σου και να κοιμηθούμε λίγο, αφού δεν κοιμηθήκαμε το μεσημέρι;

Βράδυ Γιωργής: Θέλω να παίξω, να πετάξω κάτω τα πάντα, να πειράξω τις πρίζες και να βάλω στο στόμα μου ό,τι θα μου κάνει κακό! Μπαμπάς: Να κάνουμε μπάνιο… Γιωργής: Ναιαιαιαιαι!!! Πα πα πα (το παπάκι) Μπαμπάς:… και μετά ύπνο; Γιωργής: Θέλω να παίξω, να πετάξω κάτω τα πάντα, να πειράξω τις πρίζες και να βάλω στο στόμα μου ό,τι θα μου κάνει κακό! Εν συντομία, ένα εικοσιτετράωρο ενός γονιού! Λέω ενός γονιού και όχι ενός πατέρα, γιατί με την Ελεάννα τα μοιραζόμαστε όλα! Όπου «μπαμπάς» μπορείτε να βάλετε «μαμά». Μεταξύ μας τώρα, ήμουν λίγο υπερβολικός, έτσι για να γελάσουμε λίγο! Έχουμε ένα βολικό παιδί –σε γενικές γραμμές– και αυτό μας ανακουφίζει. Κατά τα άλλα, έχουμε ένα παιδί. Ένα παιδί που θέλει να ανακαλύψει τον κόσμο από την αρχή. Έναν κόσμο που εμείς θεωρούμε δεδομένο πια. Είναι όντως απίστευτα κουραστικό. Αλλά και απίστευτα αναζωογονητικό, επειδή μαζί τους ανακαλύπτεις κι εσύ τον κόσμο, πάλι από την αρχή! (Τυπικό εικοσιτετράωρο μπαμπά ηθοποιού μέσα σε καραντίνα. Μπαμπάς άνεργος με το ζόρι, μαμά εκπαιδευτικός, άρα από νωρίς στο σχολείο)

23.06.2021

Πρωί Ευτυχώς, κλείνει από 8 μέχρι 12 ώρες που κοιμάται. Ο ύπνος, βέβαια, ποτέ δεν είναι αρκετός για σένα. Έχεις δίπλα σου την κάμερα που βλέπει την κούνια του. Ακούς μια φωνούλα, σαν να γκρινιάζει. Ελπίζεις ότι θα στριφογυρίσει για λίγο και θα ξανακοιμηθεί για να κερδίσεις λίγη ώρα ακόμα στο κρεβάτι. Κι αν γίνει έτσι, αρχίζεις να ανησυχείς που δεν ξύπνησε, ενώ δευτερόλεπτα πριν ευχόσουν να κοιμηθεί λίγο ακόμα. Σηκώνεσαι και πας από πάνω του και παρατηρείς την αναπνοή του. Όλα καλά; Όλα καλά. Σε καταλαβαίνει, όσο αθόρυβα κι αν μπεις. Ξυπνάει και σου σκάει το πρώτο χαμόγελο. Ξυπνάει πάντα με χαμόγελα. Ξεχνάς ότι ήθελες να μπορούσες να κοιμηθείς λίγο ακόμα. Τρίβει τη φατσούλα του και στριφογυρίζει στο κρεβάτι πάντα χαμογελώντας. Σαν να σε ευχαριστεί που είσαι εκεί. Περνάμε σε πρώτο πρόσωπο. Τον παίρνω αγκαλιά. Καλημερίζουμε όλα τα πράγματα στο δωμάτιό του: «Καλημέρα φωτιστικό συννεφάκι, καλημέρα πίνακες της γιαγιάς, καλημέρα γείτονες, καλημέρα παιχνίδια, καλημέρα μεγάλε αρκούδε, καλημέρα αλλαξιέρα κ.λπ.» Χαμογελάει ακόμα. Αλλάζουμε πάνα. Το γάλα το έχω ετοιμάσει λίγο πριν. Καθόμαστε στο σαλόνι και αρχίζει να μιλάει στο μπιμπερό. «Μαμ μαμ μαμ». Κάθεται στην αγκαλιά μου και πίνει το γάλα. Κάποτε ολόκληρο, τώρα το μισό. Το υπόλοιπο το πίνει μόνος του, λίγο λίγο, παίζοντας και πετώντας το μπιμπερό από δω κι από

κει. Όσο μεγαλώνει εκείνος, μικραίνει η ώρα που αντέχει σε ένα σημείο, η ώρα που αντέχει να κάτσει στην αγκαλιά σου. Από δω και πέρα ξεκινάει το τρέξιμο. Όλα ανάποδα. Όλα κάτω. Όλα σε τάξη. Στη δική του τάξη. Ο κακόμοιρος ο Ερμής (το άλλο μου παιδί, ένας μικρόσωμος σκύλος 11,5 χρονών) υποφέρει. Ο Γιωργής προσπαθεί να τον πλησιάσει, αλλά δεν ξέρει πώς να μην τον πονέσει. Αν δεν τον προλάβω, μετράω τούφες στα χέρια του. Ο Ερμής, λοιπόν, είναι κουλουριασμένος σε μια γωνιά του καναπέ, πάντα όμως σε εγρήγορση, για να την κάνει όταν πλησιάζει αυτό το παράξενο πλάσμα, που μοιάζει με μικρό άνθρωπο. Ντυνόμαστε, βάζουμε παπούτσια, λουράκια, αντηλιακά, μπισκότα μωρουδιακά, μπισκότα σκύλου, βρεφικό ποδηλατάκι και φεύγουμε και οι τρεις για βόλτα. Περνάμε πάντα από το Polo και παίρνω τον καφέ μου. Και οι τρεις χαιρόμαστε που βλέπουμε τον Δημήτρη. Το παλικάρι που φτιάχνει τους καφέδες και τον γνωρίσαμε εκεί, αλλά είναι σαν να το ξέρουμε από χρόνια, αφού μας χαμογελούσε από την πρώτη κιόλας μέρα. Περπατάμε, 1,5-2 ώρες και ουπς, πρέπει να γυρίσουμε για φρούτα. Αρχίζει το ματς. Πρόσφατα ανακάλυψε ότι βαρέθηκε τη φρουτόκρεμα και ότι προτιμάει να μασουλάει τα φρούτα σε κομμάτια. Και ότι μπορεί, επίσης, να το κάνει με τα δικά του τα χέρια. Θυμάμαι που χτες το βράδυ, μόλις κοιμήθηκε, προσπαθή-

Επιστρέφει η μαμά από το σχολείο και αρχίζουν τα γέλια και τα παιχνίδια από την αρχή. Αν δεν έχουμε πάει βόλτα, έχω μαγειρέψει το δικό του και αν τα καταφέρω και το δικό μας φαγητό. Αν έχουμε πάει βόλτα, μαγειρεύει η μαμά. Ώρα για φαγητό. Τρώει πολύ ευτυχώς, αλλά παίζει και πολύ. Μεσημεριανός ύπνος.

Απόγευμα Μόλις ξυπνήσει παίζουμε, ακούμε παραδοσιακά τραγούδια σε σύγχρονες εκτελέσεις, παίζουμε, σερνόμαστε στο πάτωμα, τρώμε κρέμα, παίζουμε, διαβάζουμε παραμύθια, παίζουμε, τα γυρίζουμε όλα ανάποδα, λέμε και κανένα: «Όχι, αυτό δεν είναι παιχνίδι» και πάλι από την αρχή!

Βράδυ Μ’ αυτά και μ’ αυτά φτάνουμε στο βράδυ, που αρχίζουν τα δύσκολα. Ναι, κοιμάται πολύ, αλλά μέχρι να κοιμηθεί; Ευτυχώς, τα παραδοσιακά νανουρίσματα που του τραγουδούσαμε από όταν γεννήθηκε κάνουν δουλειά, αφού βέβαια στριφογυρίσει περίπου 764 φορές! Μεταξύ μας, το πρώτο τραγούδι που του τραγούδησα αντί για νανούρισμα ήταν το «Τον φασισμό βαθιά κατάλαβέ τον»… Μια άλλη φορά θα μιλήσουμε και για το πώς είναι το εικοσιτετράωρο ενός μπαμπά που δουλεύει κιόλας, γιατί μόλις τώρα άνοιξαν τα θέατρα, και βρίσκομαι στις πρώτες παραστάσεις.

Ο Νίκος Αξιώτης υποδύεται τον Ραφτάκο στην παράσταση «Ο Ραφτάκος των λέξεων», της θεατρικής ομάδας Μικρός Νότος. Μπορείτε, επίσης, να τον απολαύσετε στο No Doubt News, στο κανάλι του στο YouTube, όπου θα βρείτε και πολλές άλλες δουλειές του «Νίκος Αξιώτης Nikos Axiotis».

23.06.2021

Ταξίδια ανέμελα, άνετα και ασφαλή, παρέα με το μωρό σας και την πολυβραβευμένη CYBEX! Πόσο ήρεμες και ανέμελες μπορούν να είναι οι οικογενειακές διακοπές με το μωρό; Εντελώς, αρκεί να συνοδεύονται από τις σωστές επιλογές. Το μέρος, η παρέα, το πρόγραμμα και όοοολα αυτά που πρέπει να πάρουμε μαζί εμείς οι γονείς μπορούν να μετατρέψουν τις διακοπές σε μια ευχάριστη ταλαιπωρία. Γι’ αυτό και κάνουμε τη ζωή μας όσο πιο εύκολη γίνεται, επιλέγοντας προσεκτικά τα προϊόντα που θα μας συνοδεύουν οικογενειακώς στα ταξίδια μας το καλοκαίρι (και όχι μόνο το καλοκαίρι).

Η CYBEX είναι η δική μας πρόταση! Το απόλυτο baby brand που έχει συνδέσει το όνομά του με την ασφάλεια, την καινοτομία και την εργονομία! Aναμέσα στις πολλές βραβεύσεις αναδείχθηκε και "Company of the Year" στα πρώτα ελληνικά "Mother & Baby Awards 2020".

εκινάμε από το καρότσι. Με το Libelle, το ταξίδι μας θα είναι εύκολο και –πάνω από όλα– διασκεδαστικό! Εξαιρετικά ελαφρύ, μόλις 5,9 κιλά, το συμπαγές Libelle διπλώνει σε ένα έξυπνο πακέτο συμβατό με τις χειραποσκευές, το οποίο αποθηκεύεται στο αεροπλάνο, στο αυτοκίνητο ακόμα και στο τρένο. Εκτός από πρακτικό, το συγκεκριμένο καρότσι είναι και super άνετο, αφού διαθέτει διαφορετικές θέσεις ανάκλισης και ρυθμιζόμενο υποπόδιο.

ν είστε... περιπετειώδεις και δίνετε έμφαση στην εργονομία, θα προτιμήσετε το Εezy S Twist+2. Οι τροχοί παντός εδάφους με αναρτήσεις εξασφαλίζουν ομαλές διαδρομές σε κάθε επιφάνεια, από πλακόστρωτα σοκάκια στο νησί και μονοπάτια στην εξοχή μέχρι ανώμαλο έδαφος στην πόλη. Και αυτό κλείνει πανεύκολα, με μια απλή κίνηση του ενός χεριού, ενώ το κάθισμα και το υποπόδιό του περιστρέφεται 360ο! Είναι κατάλληλο από νεογέννητο, χάρη στην πλάτη καθίσματος που ξαπλώνει σε εργονομική οριζόντια θέση. Στον βασικό σκελετό του μπορεί να φιλοξενήσει επίσης το βρεφικό κάθισμα αυτοκινήτου και το πορτ μπεμπέ.

αι επειδή σημαντικός δεν είναι μόνο ο προορισμός, αλλά και το ταξίδι, η CYBEX θέλει το ταξίδι να είναι πάνω από όλα ασφαλές. Γι’ αυτό και χρόνια τώρα βοηθά τους γονείς στην τήρηση ενός από πιο σημαντικά καθήκοντά τους, την ασφάλεια του παιδιού τους κατά την οδήγηση. Το ΝΕΟ Pallas G i-Size είναι ένα 2-σε-1 κάθισμα που μεγαλώνει μαζί με το παιδί, προσφέροντάς του άνεση και μέγιστη ασφάλεια για πάνω από 10 χρόνια της ζωής του. Εξελίσσει την ήδη προηγμένη τεχνολογία, καθώς διαθέτει βελτιστοποιημένη ασπίδα πρόσκρουσης που συμβάλλει στη μείωση του κινδύνου τραυματισμού στον αυχένα σε περίπτωση πλευρικής ή μετωπικής σύγκρουσης. Γι’ αυτό, αλλά και για πολλούς άλλους λόγους, αναδείχθηκε «Test Winner» στην κατηγορία του, στα πρόσφατα τεστ των Ανεξάρτητων Οργανισμών ADAC και STIWA (05/2021). Το Pallas G i-Size είναι κατάλληλο για παιδιά ύψους 76-150 εκ. (15 μηνών έως περίπου 12 ετών).

/cybex-online.com

/cybexGR

/cybex_global

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

23.06.2021

Δίνετε έμφαση στην επίδραση της ρύπανσης στη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Γιατί; Πώς μπορεί η Pure Air Lab να προστατεύσει την έγκυο και το έμβρυο; Οι ερευνητές δεν έχουν εντοπίσει ακόμη όλες τις επιπτώσεις της ρύπανσης του αέρα στην εγκυμοσύνη. Ωστόσο, η επιστημονική κοινότητα έχει καταλήξει πως όταν η έγκυος εκτίθεται σε πάρα πολύ μικρά αιωρούμενα μικροσωματίδια (<0,1μm) υπάρχει κίνδυνος για διαταραγμένη ανάπτυξη των πνευμόνων και του εγκεφάλου του εμβρύου, πρόωρο τοκετό, χαμηλό βάρος γέννησης, αιφνίδιο βρεφικό θάνατο, καθώς και για αναπτυξιακές και γνωσιακές διαταραχές του μωρού. Τα συστήματα της PureAirLab εξασφαλίζουν καθαρότερο αέρα στην πορεία της εγκυμοσύνης, αλλά και στα σημαντικά πρώτα χρόνια ζωής, μειώνοντας δραστικά όλες τις κατηγορίες ρύπων, ιδιαίτερα τα υπέρλεπτα αιωρούμενα σωματίδια.

Διονύσιος Βλάχος: «Ο αέρας μέσα στο σπίτι μπορεί να είναι μέχρι και 100 φορές πιο μολυσμένος» ΤΗΣ ΑΝΝΑΣ ΙΩΑΝΝΟΥ

ελικά, ο αέρας που αναπνέουμε στο σπίτι μας δεν είναι τόσο καθαρός όσο νομίζουμε. Το Τaλκ μίλησε με τον κύριο Διονύσιο Βλάχο, CEO και Ιατρικό Διευθυντή της PureAirLab, που μας είπε πολλά που δεν ξέραμε και ακόμα περισσότερα που μπορούμε να κάνουμε, ιδίως αυτή την περίοδο.

Ποιες είναι οι πηγές ρύπανσης του αέρα σε εσωτερικούς χώρους; Σύμφωνα με στοιχεία που αντλούμε από διεθνείς οργανισμούς προστασίας περιβάλλοντος, ο αέρας μέσα στο σπίτι μπορεί να είναι μέχρι και εκατό φορές πιο μολυσμένος σε σχέση με τον εξωτερικό. Στους εσωτερικούς χώρους εγκλωβίζουμε την εξωτερική ρύπανση, ενώ ταυτόχρονα παράγουμε και νέα, από πολλές πηγές: Υδρατμοί κουζίνας και μπάνιου, υλικά που γερνούν (συνθετικά χαλιά, μπογιές, βερνίκια πατώματος ή επίπλων), αρωματικά χώρου, τζάκι, κεριά, καθαριστικά, περιττώματα από ακάρεα, αλλεργιογόνα από κατοικίδια κ.ά. Και για να είμαστε και… επίκαιροι, ένας ακόμη παράγοντας ρύπανσης είναι οι ιοί. Πώς επιβιώνουν στο σπίτι και τι μπορούμε να κάνουμε; Δεν αρκεί να αερίζουμε; Οι ιοί μεταδίδονται κυρίως με τρεις τρόπους. Μέσω της επαφής με μολυσμένα αντικείμενα –γι’ αυτό και συνιστάται συχνό πλύσιμο χεριών–, μέσω μεγάλων σταγονιδίων, σάλιου ή αναπνευστικών υγρών, όταν υγιείς άνθρωποι έρχονται σε επαφή με άτομο που νοσεί και βήχει ή φτερνίζεται και μέσω των αερολυμάτων. Μάλιστα, στην περίπτωση του SARS-CoV-2, ο τρόπος αυτός μάλλον είναι ο πιο διαδεδομένος. Τα αερολύματα, δηλαδή τα πολύ μικρά σταγονίδια που παράγουμε όταν εκπνέουμε και όταν μιλάμε, διαχέονται όπως ο καπνός του τσιγάρου και, αφού αποβληθούν, αιωρούνται για ώρες με αποτέλεσμα να εισπνέονται από όσους βρίσκονται στον ίδιο χώρο. Μελέτες δείχνουν

ότι ο νέος κορονοϊός μπορεί να παραμείνει στον αέρα μολυσματικός έως και 16 ώρες. Ο αερισμός του σπιτιού είναι σημαντικός και βοηθάει στην ανανέωση του οξυγόνου. Σε πραγματικές συνθήκες, ωστόσο, όταν το κρύο ή η ζέστη επιβάλλουν τη χρήση θέρμανσης ή ψύξης, ο ταυτόχρονος αερισμός είναι δύσκολος, ειδικά, όταν στην οικογένεια ζουν μωρά ή παιδιά, που χρειάζονται συνθήκες θερμικής άνεσης. Έτσι καταλήγουμε σε τέσσερις βασικούς πυλώνες προστασίας: Στη σωστή απολύμανση των επιφανειών, στο πλύσιμο των χεριών, στον αερισμό του σπιτιού σε ώρες χαμηλής κυκλοφορίας αυτοκινήτων και στη χρήση συστημάτων καθαρισμού του εσωτερικού αέρα. Είναι τελικά τόσο επιβλαβής για την υγεία μας η ρύπανση του αέρα; Οι επιδημιολόγοι συχνά τη χαρακτηρίζουν «αόρατο δολοφόνο», ενώ στοιχεία του ΠΟΥ δείχνουν ότι ευθύνεται για τον πρόωρο θάνατο περισσότερων από 7 εκατομμύρια ανθρώπων παγκοσμίως, μεταξύ αυτών και 600 χιλιάδων παιδιών κάτω των 5 ετών. Η κακή ποιότητα αέρα συνδέεται κυρίως με καρδιακές παθήσεις, εγκεφαλικά επεισόδια, χρόνια αναπνευστική νόσο, καρκίνο του πνεύμονα, του εντέρου, του εγκεφάλου, αλτσχάιμερ, μεταβολικά νοσήματα, όπως παχυσαρκία ή λίπωση του ήπατος και πολλές ακόμη παθήσεις. Γνωρίζατε ότι η πιθανότητα εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη εξαιτίας του αέρα που αναπνέουμε ανέρχεται στο 10%; Ή πως ο μολυσμένος αέρας προκαλεί άγχος και κατάθλιψη στους ενήλικους; Όσον αφορά τα παιδιά, τα επιδημιολογικά στοιχεία συνδέουν την ατμοσφαιρική ρύπανση με άσθμα, διαταραχή φάσματος αυτισμού, διαταραχή ελλειμματικής προσοχής-υπερκινητικότητας, αναπτυξιακές και γνωστικές καθυστερήσεις, ακόμα και σχιζοφρένεια. Ιδιαίτερα όσα είναι κάτω των 5 ετών, διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο, καθώς η έκθεσή τους σε σωματιδιακή ρύπανση, εκτός από το ότι επηρεάζει δυσμενώς τη γνωστική τους ανάπτυξη, μπορεί να τους προκαλέσει αναπνευστική νόσο και άσθμα, ενώ τα καθιστά πιο ευαίσθητα σε καρδιαγγειακές και πνευμονικές παθήσεις στο μέλλον.

Τελευταία κυκλοφορούν αρκετά προϊόντα καθαρισμού αέρα. Τι διαφορετικό έχει η τεχνολογία που προτείνετε; Η αγορά των καθαριστών αέρα αναπτύχθηκε ιδιαίτερα στη χώρα μας και διεθνώς μετά το ξέσπασμα της πανδημίας. Ως εκ τούτου, προτείνονται διαφορετικά μοντέλα, πολλά εκ των οποίων δεν μπορούν να επιτύχουν όσα υπόσχονται. Η κατοχυρωμένη πρωτότυπη τεχνολογία DFS (Disinfecting Filtration System) των συστημάτων καθαρισμού αέρα της PureAirLab, που αναπτύχθηκε με χρηματοδότηση του Υπουργείου Άμυνας των ΗΠΑ, αποτελεί την αποτελεσματικότερη λύση για την εξάλειψη ιών, βακτηρίων, μυκήτων, μούχλας, οργανικών και ανόργανων αερίων και πτητικών ρύπων. Αντιμετωπίζει αποτελεσματικά, με το πρώτο κιόλας πέρασμα από το σύστημα, την αερομεταφερόμενη μετάδοσή τους, παγιδεύοντας και θανατώνοντας το 99,99% των σωματιδίων έως 0,007μm, δηλαδή 40 φορές μικρότερου μεγέθους συγκριτικά με το πρότυπο φίλτρανσης HEPA. Επιπλέον, τα συστήματά μας διαθέτουν φίλτρο πολλαπλών σταδίων προσρόφησης VOC (οργανικών αέριων ρύπων), για την εξάλειψη επιβλαβών αερίων και οσμών, χημικών ουσιών και καπνού, έχουν εξαιρετικά χαμηλή κατανάλωση ενέργειας, χαμηλά επίπεδα θορύβου και μικρότερη συχνότητα αντικατάστασης φίλτρων. Τι πρέπει να προσέξουμε αν θέλουμε να αγοράσουμε έναν καθαριστή αέρα; Φροντίστε το σύστημα καθαρισμού αέρα που θα αγοράσετε: Να φέρει τεχνολογία ικανή να αφαιρεί σωματίδια πολύ μικρού μεγέθους από το πρώτο κιόλας πέρασμα του αέρα από τη συσκευή. Να έχει ικανότητα εξάλειψης των τριών κατηγοριών ρύπων: Σωματιδίων (κυρίως των υπέρλεπτων, <0,12μm), μικροοργανισμών (ιοί, βακτήρια, μούχλα, μύκητες) και πτητικών οργανικών ενώσεων (χημικά και οσμές). Να μην εκπέμπει όζον ή υπεριώδη ακτινοβολία. Να φέρει όλες τις απαραίτητες πιστοποιήσεις και αποδείξεις αποτελεσματικότητας. Τι προτείνετε για να διατηρούμε τον αέρα του σπιτιού μας καθαρό; Μην καπνίζετε στους εσωτερικούς χώρους. Χρησιμοποιείτε πάντα τον απορροφητήρα, ακόμη και αν απλώς βράζετε νερό. Καθαρίζετε συχνά. Το επιμελές σκούπισμα με ηλεκτρική σκούπα, και κάτω από τα έπιπλα, βοηθά στο να μειωθεί η σκόνη, η γύρη, τα σπόρια μούχλας. Μη χρησιμοποιείτε τοξικά καθαριστικά, επιβλαβή για τους πνεύμονές σας. Προσοχή στα αρωματικά αέρα, εκπέμπουν επιβλαβή πτητικά αέρια. Προτιμήστε φυτά εσωτερικού χώρου. Αερίζετε σε ώρες μειωμένης κυκλοφορίας αυτοκινήτων και μετά κρατήστε κλειστά. Βγάζετε τα παπούτσια σας πριν μπείτε στο σπίτι, γιατί μεταφέρουν σημαντική ρύπανση στον χώρο. Σε περίπτωση που δεν υπάρχει κεντρικό σύστημα κυκλοφορίας αέρα με φίλτρανση, μια καλή συσκευή καθαρισμού αέρα (όχι ιονιστής, διότι παράγει όζον, που πάνω από ένα όριο είναι τοξικό), βοηθά σημαντικά.

23.06.2021

Καθαρός αέρας για εσένα και το μωράκι σου 8 tips για καθαρό εσωτερικό αέρα 1. Απαγορεύστε το κάπνισμα στο σπίτι. Το τσιγάρο εκθέτει το έμβρυο σε τοξικούς ρύπους. 2. Χρησιμοποιείτε πάντα τον απορροφητήρα ακόμη και αν βράζετε απλώς νερό. 3. Μη χρησιμοποιείτε αρωματικά χώρου, αρωματικά κεριά. Εκλύουν τεράστιες ποσότητες μικροσωματιδίων και χημικών ουσιών στον αέρα. 4. Προτιμήστε παραδοσιακά καθαριστικά, όπως το ξίδι ή η μαγειρική σόδα. 5. Σκουπίστε συχνά με την ηλεκτρική σκούπα, ειδικά κάτω από τα έπιπλα, έτσι ώστε να μειώσετε τα αλλεργιογόνα. 6. Μη βάφετε το σπίτι σας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. 7. Βγάζετε τα παπούτσια σας πριν μπείτε στο σπίτι. 8. Προμηθευτείτε έναν καλό καθαριστή αέρα, ιδανικά με ικανότητα αφαίρεσης των πολύ μικρών σωματιδίων.

οιο όνομα να του δώσω; Πόσο βάρος επιτρέπεται να πάρω; Κάνει να το φάω αυτό; Μπορώ να κολυμπήσω στη θάλασσα; Πώς μπορώ να προστατευτώ; Η μοναδική περίοδος της ζωής σου είναι γεμάτη ερωτήσεις. Το πόσο καθαρός είναι ο αέρας που αναπνέω είναι άλλη μια, η οποία δεν πρέπει να σε απασχολεί αν έχεις βάλει στη ζωή σου τα συστήματα καθαρισμού αέρα της Pure Air Lab. Όμως τι συμβαίνει με τον αέρα που αναπνέουμε στο σπίτι- ειδικά στο σπίτι; Η ρύπανση του αέρα σε εσωτερικούς χώρους μπορεί να είναι 5-100 φορές υψηλότερη από αυτήν σε εξωτερικό περιβάλλον. Στα καυσαέρια, στους ρύπους από τις κεντρικές θερμάνσεις, στην αφρικανική σκόνη κ.λπ. προστίθενται και άλλες πηγές, όπως καθαριστικά, ατμοί, αποσμητικά χώρου, καύση κεριών, μπογιές, ακάρεα! Όλα αυτά μπορούν να επηρεάσουν την εξέλιξη της εγκυμοσύνης, την υγεία της εγκύου και του εμβρύου. Χαμηλό βάρος γέννησης, ελλιπής ανάπτυξη

πνευμόνων και πρόωρος τοκετός είναι μερικές από τις επιπτώσεις της ρύπανσης του αέρα, σύμφωνα με τις μέχρι τώρα μελέτες. Με το απόλυτο σύστημα καθαρισμού και απολύμανσης αέρα Compact της Pure Air Lab αναπνέουμε ελεύθερα και αισθανόμαστε ασφαλείς. Τα πρωτοποριακά συστήματα καθαρισμού αέρα της Pure Air Lab, τοποθετημένα ήδη στα μεγαλύτερα νοσοκομεία της χώρας, είναι εξοπλισμένα με τη βραβευμένη αμερικανική πρωτότυπη τεχνολογία DFS και: εξαλείφουν το 99,99% σωματιδίων έως και 0,007 microns, συμπεριλαμβανομένων και των κορωνοϊών. καθαρίζουν τον αέρα στα πρώτα 30 λεπτά από το πρώτο πέρασμά του από το σύστημα. είναι εργαστηριακά δοκιμασμένα με αυστηρά κριτήρια. ανακουφίζουν από τις εποχιακές αλλεργίες. βοηθούν στην πρόληψη μακροχρόνιων ασθενειών. συμβάλλουν στη σωστή ανάπτυξη του εμβρύου. εξασφαλίζουν ένα απόλυτα υγιεινό περιβάλλον, με τον πιο καθαρό αέρα για το νεογνό. Ο καθαρός εσωτερικός αέρας είναι επιλογή! Ασφάλεια και προστασία, για όλους μας, από την Pure Air Lab.

Koλοκοτρώνη 101, Αργυρούπολη 210 93 73 020 info@pureairlab.gr

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

23.06.2021

Πετώντας μετά την πανδημία ΤΗΣ ΣΟΥΖΆΝΑΣ ΠΑΠΑΦΆΓΟΥ

ας προτάθηκε από φίλους να πάμε 4-5 ημέρες μέσα στον Αύγουστο διακοπές χωρίς παιδιά. Μολονότι και παλαιότερα έχουμε ξαναφύγει μόνοι (για 2-3 ημέρες) και μολονότι εμπιστεύομαι τους γονείς μου πως θα φροντίσουν σε προστατευμένο περιβάλλον τα παιδιά μας, 10 και 8 ετών, έχω ένα πρωτόγνωρο άγχος, που

μάλλον συνδέεται με την πανδημία, ότι κάτι θα γίνει όσο λείπουμε. Δεν ξέρω αν θα περάσω καλά. Προς το παρόν, αισθάνομαι ότι δεν θέλω να πάω και ο άντρας μου με θεωρεί υπερβολική. Τι να κάνω; Ας ξεκινήσουμε με το εξής: Δεν υπάρχει κανείς που να γνωρίζει καλύτερα από εμάς τι πρέπει να κάνουμε σε σχέση με οτιδήποτε αφορά εμάς, τη ζωή μας και την οικογένεια μας. Κατανοώ πως πολλές φορές μπερδευόμαστε, αγχωνόμαστε και θα μας ανακούφιζε να έχουμε κάποιον να μας δίνει συμβουλές, αλλά

ακόμα κι αν υπάρχει κάποιος στο πλευρό μας με αυτή την ιδιότητα, πιστεύω πως είναι σημαντικό τον πρώτο λόγο να τον έχουμε εμείς. Τώρα, βέβαια, υπάρχουν και πολλές περιπτώσεις –όπως προκύπτει και μέσα από την προηγούμενη ερώτηση που μου έθεσε μια μητέρα– που ο προβληματισμός είναι μπολιασμένος με την αγωνία μιας εξαντλητικής εμπειρίας, όπως αυτή του εγκλεισμού και της πανδημίας και αισθάνομαι πως λειτουργεί καταπραϋντικά να διερωτόμαστε παρουσία άλλων.

23.06.2021

Αναμονή, ανυπομονησία, ματαίωση Η ερώτηση έρχεται να με βρει μαζί με πολλές άλλες απορίες γονέων, όλες αναμεμειγμένες με αγωνία, φόβο και ανυπομονησία. Θα σταθώ στην ανυπομονησία, στη διαδικασία προσμονής, χωρίς τη δυνατότητα αναμονής. Πράγματι, έχουμε όλοι κουραστεί να αναμένουμε αυτούς τους τελευταίους μήνες, έχουμε γίνει πια ανυπόμονοι. Και είναι αυτή μας η ανυπομονησία ανακατεμένη με φόβο, φόβο πως τίποτα δεν θα είναι όπως πριν. Ο χρόνος σαν να μην κουνήθηκε από τη θέση του. Σε κάθε κλάσμα του έφερνε και μια ελπίδα που ματαιωνόταν. Τα παιδιά μας, όλων των ηλικιών, κεκλεισμένων των θυρών, ανυπομονούσαν να βγουν έξω και όταν έβγαιναν ανυπομονούσαν να έρθει ο καιρός να συνυπάρξουν ανέμελα δίχως τις μάσκες και τα υγρά μαντιλάκια, τα εμποτισμένα με οινόπνευμα. Οι έφηβοί μας ανυπομονούσαν να ερωτευτούν, να αγγιχτούν και να πειραματιστούν ελεύθερα, γυρνώντας «άσκοπα» στις γειτονιές τους και πιο μακριά, δίχως περιοριστικά μέτρα. Από την άλλη μεριά, εμείς οι μεγάλοι, οι γονείς, βιώσαμε ένα στρες απέραντο, μέσα στην αναμονή και στην ελπίδα, που καθημερινά όμως ματαιωνόταν, καθώς αργούσε η επιστροφή στην κανονικότητα. Μια κανονικότητα που πολλοί δηλώνουν πως δεν θυμούνται πια… «Δεν θυμάμαι τη ζωή μας πριν από τον κορονοϊό», λέει μια μητέρα δυο παιδιών, το ένα μάλιστα πρωτάκι της πανδημίας. Η αναμονή, λοιπόν, μετατράπηκε σε ανυπομονησία και η ανυπομονησία σε ματαίωση… Ψυχοσυναισθηματικά στριμωγμένοι Μέσα σε όλο αυτό το κλίμα, οι οικογένειες και τα μέλη τους πάλευαν να αντέξουν, στοιβαγμένοι ο ένας πάνω στον άλλον. Όσο μικρά ή μεγάλα κι αν ήταν τα σπίτια μας, συναισθηματικά ήμασταν όλοι στριμωγμένοι σε ένα ψυχοσυναισθηματικό κουτί υπαρξιακής αγωνίας. Ήρθαμε μοιραία ο ένα αντιμέτωπος με τους φόβους του άλλου. Είναι πολλές οι περιπτώσεις στις οποίες το ζευγάρι κλονίστηκε! Και αν σκεφτούμε τους γονείς ως ζεύγος και τους παραλληλίσουμε με την καρδιά στο σώμα της οικογένειας, σε πολλές οικογένειες η καρδιά επιβαρύνθηκε. Και όταν επιβαρύνεται η καρδιά νοσεί το σώμα. Και σε άλλες περιπτώσεις, βέβαια, όταν επιβαρύνεται το σώμα νοσεί η καρδιά! Τα όνειρα του φετινού καλοκαιριού Έρχεται, λοιπόν, άλλο ένα καλοκαίρι πανδημίας, να μας βρει αρκετά πιο κουρασμένους και ματαιωμένους από το περσινό. Όμως, θα βρει και αρκετούς εμβολιασμένους (ό,τι κι αν συμβολίζει αυτό για τον καθέναν μας). Σκέφτομαι πως υπάρχει πια ένα δυνατό φως στο τούνελ του εγκλεισμού ή της απειλής του εγκλεισμού. «Τι θα κάνετε φέτος το καλοκαίρι;» ρωτάμε μουδιασμένοι ο ένας τον άλλο. Κάποιοι ίσως δεν καταφέρουν να πάνε πουθενά, κάποιοι ακόμα φοβούνται. Τα παιδιά ονειρεύονται παραλίες και βουτιές στη θάλασσα. Οι έφηβοι ονειρεύονται καλοκαιρινούς έρωτες και παράνομα/νόμιμα ξενύχτια. Οι μεγάλοι τι ονειρεύονται; Οι μεγάλοι τι ποθούν; Ονειρεύονται ως γονείς ή απλώς ως

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΟ ΝΑ ΜΕΊΝΟΥΜΕ ΜΌΝΟΙ ΜΕ ΤΟΝ ΣΎΝΤΡΟΦΟ ΜΑΣ, ΚΥΡΊΩΣ ΜΕΤΆ ΑΠΌ ΜΙΑ ΜΑΚΡΆ ΠΕΡΊΟΔΟ ΣΥΝΩΣΤΙΣΜΟΎ ΣΕ ΈΝΑ ΣΠΊΤΙ, ΜΠΟΡΕΊ ΚΑΙ ΝΑ ΜΗΝ ΕΊΝΑΙ ΚΑΙ ΤΌΣΟ ΕΥΧΆΡΙΣΤΟ ΑΝ ΥΠΆΡΧΟΥΝ ΚΕΝΆ ΑΝΆΜΕΣΆ ΜΑΣ άνθρωποι; Έτσι και αλλιώς, όταν δημιουργούμε οικογένεια, κυρίως στην αρχή, χάνουμε κατά κάποιον τρόπο την ιδιότητα του ενήλικου και μετατρεπόμαστε σε γονείς. Είμαστε οι υπεύθυνοι «μεγάλοι» που εν γνώσει μας αναλάβαμε μια ευθύνη, οφείλουμε να φροντίσουμε τα παιδιά μας. Πολλές φορές, όμως, ξεχνιόμαστε πάνω σε αυτό το βάθρο του γονέα, γιατί δυστυχώς η αίσθηση του καλού μπαμπά ή της καλής μαμάς τις περισσότερες φορές είναι βασισμένη στην εξιδανικευμένη εικόνα που έχουμε καλλιεργήσει μέσα μας: «Καλός γονέας είναι ο γονέας που δεν έχει ζωή πέρα από εκείνη του παιδιού του». Τα παιδιά ως μελλοντικοί ενήλικοι Ωραία όλα αυτά, ξεχασμένοι όμως καθώς είμαστε σε εκείνα τα βάθρα των «καθώς πρέπει γονέων» λησμονάμε πως, ενώ αφιερωνόμαστε στα μικρά μας προκειμένου να μεγαλώσουν με υγεία, τόσο ψυχική όσο σωματική, δεν τους δίνουμε το βασικό συστατικό που χρειάζονται: την αίσθηση του εαυτού ως εν δυνάμει ενήλικου! Αν εγώ υπάρχω μόνο ως μάνα, πώς η κόρη μου θα εσωτερικεύσει μια υγιή εικόνα της γυναίκας που θα γίνει; Αν εσύ είσαι μόνο πατέρας, πώς ο γιος σου θα εσωτερικεύσει μια υγιή εικόνα του άντρα που θα γίνει; Πώς θα μεγαλώσει υγιώς ένα παιδί/άνθρωπος του μέλλοντος, αν εμείς που το μεγαλώνουμε δεν έχουμε μια ισορροπία ψυχοσυναισθηματική, μια ισορροπία δηλαδή ανάμεσα στην ιδιότητα μας τη γονική και στην ανθρώπινη, που έχει και ενήλικη προσωπική ζωή. Ξεχνάμε πολλές φορές πως αυτά τα πλάσματα θα ενηλικιωθούν, θα φύγουν από κοντά μας, και εμείς θα πρέπει να τα έχουμε μάθει να πετούν. Έχετε ποτέ δει τα πουλάκια πώς μαθαίνουν στα πλάσματα τους να πετούν; Είναι πολλές φορές τρομαχτικό. Τα πουλιά χτίζουν τις φωλιές τους ψηλά και αυτό δεν γίνεται μόνο για την προστασία των νεοσσών. Οι περισσότερες φωλιές βρίσκονται σε ύψος, έτσι ώστε ο νεοσσός να εκτεθεί στην αίσθηση των δεκάδων μέτρων πάνω από το έδαφος. Όταν έρθει η ώρα, το ενήλικο πουλί σπρώχνει το μικρό και αυτό πρέπει απλώς να υπακούσει στο ένστικτό του και να πετάξει! Σε τελική ανάλυση, εάν αυτό δεν συμβεί, το πουλί είναι καταδικασμένο σε θάνατο, επειδή δεν αναπτύσσει το φυσικό του ένστικτο. Τι λέτε; Εμείς ως γονείς χτίζουμε τις φωλιές μας όπως και όπου πρέπει; Σημειώνω ότι εδώ το πρέπει πάει μαζί με το βασικό μας καθήκον, δηλαδή το να αναπτύξουμε το φυσικό ένστικτο επιβίωσης στους νεοσσούς μας, ώστε μια μέρα να πετάξουν!

13 Ενήλικα πουλιά και παιδικοί φόβοι Αυτό το τελευταίο, το φυσικό ένστικτο, είναι που μας ενδιαφέρει στην αρχική ερώτηση της μητέρας. Αν αισθάνεστε πως έχετε κάνει όσα μπορέσατε αυτήν τη δύσκολη περίοδο, αν αισθάνεστε πως η φωλιά σας είναι χτισμένη εκεί που πρέπει και με τον τρόπο που πρέπει και αν αισθάνεστε πως τα μικρά σας θα έχουν όση φροντίδα χρειάζεται αυτές τις λίγες ημέρες που εσείς και ο σύζυγος σας θα κάνετε ελεύθερες πτήσεις ως «ενήλικα πουλιά», τότε δεν βλέπω τον λόγο γιατί να μην πάρετε τον χρόνο για σας και να τραφείτε και ως γυναίκα και σύντροφος. Ίσως, σκέφτομαι τελικά, η δυσκολία στο να αποσυρθούμε στα ιδιαίτερα δωμάτιά μας και να βγάλουμε για λίγο τα ρούχα του γονέα (τουλάχιστον όταν το παιδί έχει πια μεγαλώσει λίγο και είναι από 5 ετών και άνω), μένοντας γυμνοί και ελεύθεροι ως γυναίκες και άντρες, να μην έχει να κάνει με τους ενήλικους φόβους μας, αλλά με εκείνους που είναι σκαλωμένοι μέσα μας και τους σέρνουμε από παιδιά. Εκείνους τους φόβους που δεν μας αφήνουν να έρθουμε σε επαφή με τις ενήλικες πραγματικότητες. Εκείνους τους φόβους που μας απομακρύνουν από διερωτήσεις του τύπου «Είμαι ευτυχισμένος στο γάμο μου», «Έχω συνεννόηση με τον σύντροφο μου», «Με αισθάνεται; Τον αισθάνομαι», «Έχουμε επικοινωνία; Περνάμε καλά;». Το να μείνουμε μόνοι με τον σύντροφο μας, κυρίως μετά από μια μακρά περίοδο συνωστισμού σε ένα σπίτι, μπορεί και να μην είναι και τόσο ευχάριστο αν υπάρχουν κενά ανάμεσά μας. Ίσως, λοιπόν, θα πρέπει να κοιτάξουμε βαθιά μέσα μας και να είμαστε ειλικρινείς με τους εαυτούς μας. Πολλές φορές οι αγωνίες μας δεν έχουν να κάνουν με τα παιδιά μας, αλλά κυρίως με εμάς! Προσοχή, λοιπόν, σε σχέση με τους φόβους μας και την έκφραση αυτών… Τα παιδιά είναι εκεί για να μας ικανοποιήσουν και για να καλύψουν τα κενά μας και, αν δεν προσέξουμε, θα κάνουν τα πάντα, ακόμα και θα νοσήσουν (σε ακραίες περιπτώσεις), προκειμένου να μας ικανοποιήσουν ώστε να μη μείνουμε ποτέ μόνοι, είτε με τους εαυτούς μας είτε με τους συντρόφους μας! Αν θέλουμε να τα προστατέψουμε και να τα βοηθήσουμε να εξελιχθούν σωστά, καλό θα είναι να φροντίσουμε το ενήλικο κομμάτι μας και όσο εκείνα μεγαλώνουν να απο-επενδύουμε από τα σώματα και τις ψυχές τους (προσοχή, εδώ μιλώ για την επένδυση που κάνουμε πάνω τους για να καλύψουμε τα δικά μας κενά και όχι για την επένδυση και προσφορά μας ως γονέων) και να επενδύσουμε στη σχέση με τον σύντροφό μας, με τους φίλους μας και κυρίως στη σχέση με τον εαυτό μας! Καλά μας πετάγματα, λοιπόν, και καλές μας διακοπές, όπου και όπως κι αν επιλέξουμε να τις απολαύσουμε!

Η Σουζάνα Παπαφάγου είναι κλινική ψυχολόγος-οικογενειακή ψυχοθεραπεύτρια.

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

23.06.2021

Fat Shaming Kids. Ντροπιάζοντας τα παιδιά για το σώμα τους ΤHΣ ΚΑΤΕΡΊΝΑΣ ΚΑΡΑΣΆΒΒΑ

23.06.2021

ην πρώτη φορά που θυμάμαι κάποιος να σχολιάζει την εικόνα του σώματός μου, ήμουν μόλις 5 ετών. Για κάποιον λόγο, θεωρείται ακόμα αποδεκτό στην κοινωνία μας να σχολιάζουμε το βάρος, την εικόνα, τις διατροφικές συνήθειες των άλλων, και ειδικά των παιδιών. Τώρα, που είμαι ενήλικη, ακόμα νιώθω ντροπή σε πολλές περιστάσεις. Όταν πηγαίνω σε μία κοινωνική εκδήλωση, φοβάμαι ότι θα με κοροϊδέψουν, ντρέπομαι να φάω όταν βρίσκομαι έξω με παρέα, γιατί σκέφτομαι ότι θα με σχολιάσουν ή ότι κάποιος καλοθελητής συγγενής θα μου πει πάλι ότι, αν και είμαι όμορφη, καλό θα ήταν να προσέξω τη διατροφή μου. Ένας αγώνας χωρίς τέλος, μία απειλή που μέσω της ψυχοθεραπείας αντιλαμβάνομαι μέρα με τη μέρα ότι όχι απλώς δεν με έχει βοηθήσει, αλλά έχει συντελέσει στο να έχω μία διαταραγμένη σχέση με το φαγητό αλλά κυρίως, μία σχέση μίσους με το σώμα μου. (Ελένη, 36 ετών) Στον ψυχολόγο ολοταχώς Στο γραφείο του ψυχολόγου έρχονται συχνά άνθρωποι των οποίων το αίτημα είναι να αδυνατίσουν, να σταματήσουν «να τρώνε», να αποκτήσουν μία υγιή σχέση με το σώμα τους. Γυναίκες που παλεύουν χρόνια με δίαιτες, που πεινούν, που ντρέπονται, που βασανίζονται από το σώμα που αντιλαμβάνονται ως δύσμορφο… Έρχονται, όμως, και γονείς για να πάρουν καθοδήγηση για το «πρόβλημα» τους, που είναι το «βάρος», το «πάχος» του παιδιού τους. Η πρόθεσή μου στο παρόν άρθρο δεν είναι η δαιμονοποίηση των γονέων, των συγγενών ή του σχολείου. Πολύ συχνά η πρόθεσή τους είναι καλή, βασίζεται όμως σε μία κοινωνική νόρμα που θεωρεί πως μόνο το λεπτό σώμα είναι υγιές, όμορφο, αποδεκτό και πως η «λεπτότητα» εγγυάται την επιτυχία και την ευτυχία. Συχνά οι γονείς, είτε γιατί οι ίδιοι έχουν κακή σχέση με το σώμα τους είτε γιατί πραγματικά ανησυχούν για τα παιδιά τους, είναι οι πρώτοι που καθρεφτίζουν στο παιδί ότι έχει ένα πρόβλημα και του μαθαίνουν ότι κάποιες τροφές είναι απαγορευμένες, ότι κάποια ρούχα καλύτερα να μην τα φοράει, γιατί τονίζουν «το πρόβλημα», ενώ μπαίνουν σε μία διαδικασία συνεχούς ελέγχου της ποσότητας και του είδους του φαγητού που καταναλώνει το παιδί τους. Αυτό που είμαι δεν είναι εντάξει Παρακολουθώντας τα μηνύματα που εκπέμπει η κοινωνία, μέσα από την αποθέωση του αδύνατου σώματος ή τη χλεύη για το πάχος, αντιλαμβάνεται κανείς την έντασή τους και την επίδραση που αυτά έχουν στα παιδιά. Παιδιά που βρίσκονται στην ανάπτυξη και που η ενέργεια τους θα έπρεπε να είναι στραμμένη στο να παίξουν, να μάθουν, να διασκεδάσουν, να χτίσουν την προσωπικότητά τους και να ερωτευτούν, αρχίζουν να βιώνουν από πολύ νωρίς την απόρριψη που προκύπτει από το γεγονός ότι το σώμα τους δεν είναι «αρκετά λεπτό» ώστε να είναι αποδεκτό. Συχνά, ως ενήλικοι πλέον, κοιτούν τις φωτογραφίες τους από εκείνη την εποχή που όλοι τα φώναζαν και ένοιωθαν και τα ίδια «χοντρά» και βλέπουν ότι –στις περισσότερες περιπτώσεις– δεν ήταν παιδιά

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΟ ΝΑ ΝΤΡΟΠΙΆΖΕΤΑΙ ΈΝΑ ΠΑΙΔΊ ΛΌΓΩ ΤΟΥ ΒΆΡΟΥΣ 'Η ΤΗΣ ΕΙΚΌΝΑΣ ΤΟΥ ΣΏΜΑΤΌΣ ΤΟΥ ΘΑ ΈΠΡΕΠΕ ΝΑ ΈΧΕΙ ΣΤΑΜΑΤΉΣΕΙ ΕΔΏ ΚΑΙ ΚΑΙΡΌ. ΓΙΑ ΝΑ ΣΤΑΜΑΤΉΣΕΙ, ΌΜΩΣ, ΧΡΕΙΆΖΕΤΑΙ ΕΜΕΊΣ, ΟΙ ΕΝΉΛΙΚΟΙ, ΝΑ ΑΝΟΊΞΟΥΜΕ ΤΗ ΣΥΖΉΤΗΣΗ ΓΎΡΩ ΑΠΌ ΤΟ ΘΈΜΑ, ΝΑ ΕΝΗΜΕΡΩΘΟΎΜΕ ΚΑΙ ΝΑ ΔΟΎΜΕ ΚΑΤΆΜΑΤΑ ΤΙΣ ΠΡΟΚΑΤΑΛΉΨΕΙΣ ΜΑΣ με νοσογόνο παχυσαρκία, αλλά παιδιά κάπως πιο εύσωμα από τους συνομήλικους τους. Όμως, αυτήν την απόρριψη τη βίωσαν και τη βιώνουν ως μία καθολική απόρριψη της ύπαρξής τους. Το μήνυμα που παίρνουν είναι: «Κάτι δεν πάει καλά με εμένα, αυτό που είμαι δεν είναι εντάξει. Χρειάζεται να είμαι αδύνατος/αδύνατη για να με αγαπούν, για να με αποδέχονται, για να με καμαρώνουν, για να μην ντρέπονται για μένα… Θα αξίζω την καλή συμπεριφορά των άλλων όταν θα είμαι λεπτός/λεπτή». Σχόλια παντού Στο σχολείο, τα παιδιά, έχοντας μεγαλώσει σε σπίτια που επίσης σχολιάζεται με τον έναν ή τον άλλο τρόπο η εικόνα και το σχήμα του σώματος, θα απομονώσουν, θα κοροϊδέψουν και συχνά θα χρησιμοποιήσουν πολύ ευφάνταστους τρόπους για να ντροπιάσουν τα παχουλά παιδιά. Υπάρχουν περιπτώσεις που –άθελά τους– οι γονείς δίνουν τρομερή έμφαση στο πόσο όμορφη, αδύνατη και καλή στα αθλήματα είναι η κόρη τους κι έτσι τη μαθαίνουν ότι γι’ αυτό αξίζει την αγάπη τους. Μπορεί, επίσης, να σχολιάζουν άλλους ανθρώπους για την εικόνα του σώματός τους –όπως για παράδειγμα γίνεται όταν μία διάσημη γυναίκα παίρνει κάποια κιλά– και έτσι τα παιδιά μαθαίνουν ότι είναι εντάξει να σχολιάζουμε και να κρίνουμε τα σώματα των άλλων. Το βασικότερο, όμως, είναι ότι τα παιδιά μαθαίνουν και από το πώς οι ίδιοι νιώθουμε, συμπεριφερόμαστε και αναφερόμαστε στο σώμα μας. Όταν βλέπουν μία μητέρα που δεν αγαπάει το σώμα της, που συνέχεια βρίσκεται σε δίαιτες και πεινάει, που μιλάει πρώτη από όλους η ίδια άσχημα για το σώμα της και ντρέπεται γι’ αυτό, είναι πολύ πιθανό να κρίνουν και τα ίδια τον εαυτό τους με αυτά τα κριτήρια και με τόση αυστηρότητα. Πολύ συχνά, αντιμετωπίζοντας ως επαγγελματίες διατροφικές διαταραχές, εξερευνούμε τη σχέση που είχε η μητέρα τής ασθενούς με το σώμα της και πώς αυτή επηρέασε την εικόνα σώματος της κόρης της ή πώς χρησιμοποιήθηκε το σώμα της κόρης σαν ένα οικογενειακό «πρόβλημα», που ένωσε την υπόλοιπη οικογένεια απέναντι στο παιδί. Η υγιής αντιμετώπιση του σώματος Ένα παιδί στο οποίο επιτρέπουμε να διαλέξει το φαγητό του και στο οποίο προσφέρουμε σταθερά υγιεινές επιλογές δεν θα φοβάται το φαγητό και δεν θα τρώει κρυφά ούτε θα αισθάνεται ενοχές για το τι έφαγε. Ένα παιδί στο οποίο μαθαίνουμε να τρώει όσο θέλει για να χορτάσει (ούτε περισσότερο ούτε λιγότερο) θα μάθει να ακούει το σώμα του, να τρώει «ενσυνείδητα» και να ευχαριστιέται το φαγητό του.

15 Ένα παιδί στο οποίο επιτρέπουμε να διαλέγει τα ρούχα του με βάση το γούστο του και όχι με βάση τον σωματότυπό του θα αισθάνεται πως έχει το δικαίωμα να κάνει τις επιλογές που το ίδιο θέλει. Ένα παιδί στο οποίο δίνουμε ανατροφοδότηση όχι μόνο για την εμφάνισή του αλλά ΚΥΡΙΩΣ για το ποιος άνθρωπος είναι, για τις συμπεριφορές του, για τα δυνατά και τα αδύνατα σημεία του και στο οποίο δείχνουμε πως το αγαπάμε ΟΠΩΣ είναι, θα είναι ένα παιδί με αυτοπεποίθηση. Ένα παιδί στο σχολείο του οποίου διδάσκεται η αποδοχή στη διαφορετικότητα, και αυτό γίνεται πράξη από όλους, θα αισθάνεται ασφαλές και θα μπορεί να κοινωνικοποιηθεί πιο εύκολα. Ένα παιδί στο οποίο δίνουμε την ευκαιρία να αξιοποιήσει τις δυνατότητες και τα ταλέντα του, χωρίς να του τονίζουμε ότι η εικόνα του μπορεί να σταθεί εμπόδιο στα όνειρά του, δεν θα νιώθει ότι κάτι το σταματάει πριν ακόμα ξεκινήσει να πραγματοποιεί τους στόχους του. Κοιτώντας κατάματα τις προκαταλήψεις Το να ντροπιάζεται και να περιορίζεται ένα παιδί λόγω του βάρους ή εν γένει της εικόνας του σώματός του στην εποχή μας θα έπρεπε να έχει σταματήσει εδώ και καιρό. Για να σταματήσει, όμως, χρειάζεται εμείς, οι ενήλικοι, να ανοίξουμε τη συζήτηση γύρω από αυτό το θέμα, να ενημερωθούμε και να δούμε κατάματα τις προκαταλήψεις μας. Να έρθουμε σε επαφή με το πόσο η εμμονή του δυτικού κόσμου με το λεπτό σώμα, το μέγεθος των διαθέσιμων ρούχων, τα πρότυπα, τα «αθώα» αστεία και πειράγματα και η κουλτούρα της δίαιτας δημιουργούν τελικά έναν εχθρικό κόσμο προς αυτά τα πιο εύσωμα παιδιά –και όχι μόνο προς αυτά. Έναν κόσμο που προωθεί την επιθετικότητα προς τους υπέρβαρους και δημιουργεί «καλούπια», στα οποία χρειάζεται να χωρέσουμε για να είμαστε αποδεκτοί, αγαπητοί, ποθητοί και ευτυχισμένοι. Υπάρχει ένα διεθνές πλέον κίνημα αποδοχής του σώματος και ενημέρωσης γύρω από την ντροπή που προκαλεί η κοινωνία στα υπέρβαρα μέλη της (body/fat shaming), καθώς και των διαφόρων τρόπων με τους οποίους παραβιάζονται τα δικαιώματά τους. Σε ορισμένες χώρες –όχι φυσικά δυτικές– δεν καταγράφονται περιστατικά διατροφικών διαταραχών και οι άνθρωποι με κάποια παραπάνω κιλά θεωρούνται εξίσου ή και πιο ελκυστικοί από τους λεπτούς. Το να αλλάξει μία κοινωνία την κουλτούρα και τη συμπεριφορά της γύρω από ένα συγκεκριμένο θέμα δεν είναι κάτι που επιτυγχάνεται από τη μία μέρα στην άλλη, είναι μία χρονοβόρα διαδικασία. Πάνω σε αυτή τη διαδικασία χρειάζεται να σκεφτούμε: Πώς θα προετοιμάσουμε τις επόμενες γενιές ώστε να είναι περισσότερο συμπεριληπτικές και να μη δημιουργούν περιθωριοποιημένες ομάδες ατόμων, που συχνά φέρουν τραύματα σε όλη τους τη ζωή. Ας αφήσουμε, λοιπόν, τα παιδιά να είναι παιδιά και ας πάρουμε από πάνω τους την υποχρέωση να «χωρέσουν» στα δικά μας καλούπια.

Η Κατερίνα Καρασάββα είναι ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια. Θα τη βρείτε στο endiafero@gmail.com και στο 6977741416.

MΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ

23.06.2021

Τα μαθήματα των διακοπών ΤΗΣ ΜΑΡΊΑΣ ΚΟΚΚΙΝΙΏΤΗ

ια πολύ δύσκολη χρονιά έφτασε στο τέλος της. Οι μαθητές, μικροί και μεγάλοι, «δουλεύουν» σχεδόν αδιάκοπα από τον Σεπτέμβριο μέχρι και το τέλος του Ιουνίου. Φέτος, μάλιστα, δεν «χάθηκε μάθημα» ούτε καν για να ετοιμαστεί η χριστουγεννιάτικη γιορτή ή μια παράσταση για κάποια εθνική επέτειο. Και φτάνουμε, μετά από πολύ κόπο, στο σήμερα που, επιτέλους, ξεκινούν οι πολυπόθητες διακοπές. Οι μαθητές κάνουν σχέδια για ανέμελα καλοκαιρινά παιχνίδια, μεγάλες παρέες, πολλές βουτιές, δεντρόσπιτα, μαγαζάκια και καθετί που μπορεί να συλλάβει ο ιδιαίτερα δημιουργικός εγκέφαλός τους. Η ζωτική αυτή ορμή της παιδικής και προεφηβικής ηλικίας συχνά, έρχεται σε «σύγκρουση» με τις αγωνίες των γονιών για την κάλυψη της ύλης, των κενών και την κατάλληλη προετοιμασία για την επόμενη χρονιά. Οι γονείς, με άλλα λόγια, ανησυχούν μήπως πάει χαμένος ο χρόνος των διακοπών, μήπως τα παιδιά βαρεθούν, μήπως ξεχάσουν όσα έμαθαν. Και δεν φτάνουν όλα αυτά, θέλουν και τα παιδιά τους να προετοιμαστούν για την επόμενη δύσκολη τάξη.

Οι διακοπές αποτελούν βασική βιολογική ανάγκη των παιδιών Είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει μία «κενή περίοδος» ανάμεσα σε δύο άλλες με βαρύ, απαιτητικό και πυκνό πρόγραμμα. Πόσω μάλλον φέτος που τα παιδιά μας έμειναν για μεγάλο χρονικό διάστημα στο σπίτι, έξω από τον φυσικό κοινωνικό τους χώρο, στο σχολείο, που δούλευαν για πολλές ώρες μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή και αναμφίβολα έζησαν μία περίοδο χωρίς να καλύπτουν τις αναπτυξιακές τους ανάγκες. Το καλοκαίρι, ως μία μακρά περίοδος διακοπών, προσφέρει στα παιδιά την ευκαιρία να διαχειριστούν τον χρόνο τους, να πραγματοποιήσουν τις ιδέες και τις επιθυμίες τους, να εκφράσουν τις προτιμήσεις, τη δημιουργικότητα και τη φαντασία τους. Οι ευκαιρίες αυτές δημιουργούνται ακριβώς επειδή δεν υπάρχει αυστηρό πρόγραμμα και απουσιάζει η έννοια του καθήκοντος. Κατά τη διάρκεια του κενού χρόνου των διακοπών, το παιδί έρχεται σε επαφή με τις δικές του επιθυμίες, δοκιμάζει να αναπτύξει τη φαντασία του, αναζητά τρόπους να υλοποιήσει τις ιδέες του, να οργανώσει τις απαραίτητες διαδικασίες και πειραματίζεται διαρκώς για να μπορεί να φτάνει στο επιθυμητό αποτέλεσμα. Οι διεργασίες αυτές δεν γίνονται από τη μια στιγμή στην άλλη, θέλουν χρόνο για να

πυροδοτηθούν, να ενεργοποιηθούν και να τεθούν σε εφαρμογή. Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο Αυτό που εμείς, οι γεμάτοι αγωνία γονείς, ονομάζουμε «χαμένο χρόνο» για τα παιδιά αποτελεί την καταλληλότερη συνθήκη για την ανάπτυξή τους, τη συναισθηματική και κοινωνική τους ωρίμαση αλλά και εξέλιξη. Εξέλιξη γεμάτη εφόδια από την «πραγματική ζωή» και ψυχοσυναιθηματικά οφέλη που προετοιμάζουν και εφοδιάζουν κατάλληλα το παιδί για την επόμενη χρονιά και την επόμενη αναπτυξιακή φάση. Και αν θέλουμε να μιλήσουμε για… μάθημα, να θυμάστε ότι οι εμπειρίες, οι ενασχολήσεις και οι δραστηριότητες της περιόδου των καλοκαιρινών διακοπών είναι όλες τους μαθήματα, «μαθήματα ζωής». Είναι η βάση για την αυτόνομη μάθηση και μία καθημερινή καλλιέργεια των προσωπικών κινήτρων των παιδιών. Επιπλέον, το σύνολο των καλοκαιριών δράσεων που πραγματοποιούνται από τους μαθητές όταν λειτουργούν στο αυτόνομο πλαίσιο των διακοπών, από τη σύλληψη της ιδέας έως και την υλοποίησή της, μπορεί αναμφίβολα να θεωρηθεί πρακτική εξάσκηση και εφαρμογή εννοιών που σχετίζονται με τους αλγόριθμους, τη διαδικασία λήψης αποφάσεων, αλλά και την επίλυση προβλη-

23.06.2021

μάτων. «Μαθήματα», λοιπόν, που είναι ιδιαίτερα πολύτιμα για την ομαλή ανάπτυξη του παιδιού, αλλά και για την ακαδημαϊκή του πορεία. Κάποιες ιδέες… Η περίοδος των διακοπών μπορεί να αξιοποιηθεί για την οργάνωση και την υλοποίηση δράσεων που σχετίζονται άμεσα με τα σχολικά μαθήματα και ωφελούν την ολόπλευρη ανάπτυξη του μαθητή. • Συλλογές: Κάθε είδους συλλογές, ομαδοποιήσεις και κατηγοριοποιήσεις– σχετίζονται άμεσα με έννοιες των μαθηματικών. • Σύλληψη και εφαρμογή σεναρίων, κατασκευές, οργάνωση μαγαζιών και μικρών επιχειρήσεων: Τα παιδιά λαμβάνουν αποφάσεις και υλοποιούν «projects», σκέφτονται δημιουργικά και εξελίσσουν την ιδέα τους. • Παιχνίδι σε πλατείες και παραλίες μαζί με άλλα παιδιά από διάφορα μέρη: Τα παιδιά μαθαίνουν να οργανώνονται και να ακολουθούν κανόνες, καθώς καλλιεργούν κοινωνικές και επικοινωνιακές δεξιότητες.

MΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ ΚΑΤΆ ΤΗ ΔΙΆΡΚΕΙΑ ΤΟΥ ΚΕΝΟΎ ΧΡΌΝΟΥ ΤΩΝ ΔΙΑΚΟΠΏΝ, ΤΟ ΠΑΙΔΊ ΈΡΧΕΤΑΙ ΣΕ ΕΠΑΦΉ ΜΕ ΤΙΣ ΔΙΚΈΣ ΤΟΥ ΕΠΙΘΥΜΊΕΣ, ΔΟΚΙΜΆΖΕΙ ΝΑ ΑΝΑΠΤΎΞΕΙ ΤΗ ΦΑΝΤΑΣΊΑ ΤΟΥ, ΑΝΑΖΗΤΆ ΤΡΌΠΟΥΣ ΝΑ ΥΛΟΠΟΙΉΣΕΙ ΤΙΣ ΙΔΈΕΣ ΤΟΥ, ΝΑ ΟΡΓΑΝΏΣΕΙ ΤΙΣ ΑΠΑΡΑΊΤΗΤΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΊΕΣ ΚΑΙ ΠΕΙΡΑΜΑΤΊΖΕΤΑΙ ΔΙΑΡΚΏΣ • Κατασκευή λαχανόκηπου, ψάρεμα ή μάζεμα λαχανικών για το οικογενειακό γεύμα: Τα παιδιά παρατηρούν τη φύση, μαθαίνουν τους νόμους και τα χαρακτηριστικά της, έρχονται σε επαφή με βασικές έννοιες της βιολογίας, ενώ ταυτόχρονα καλλιεργούν την υπευθυνότητα και την αυτοεκτίμησή τους. • Ανάγνωση εξωσχολικών βιβλίων: Τα παιδιά έχουν την αίσθηση της ευκαιρίας και της πρόσβασης σε νέους κόσμους σκέψης, πραγματικούς ή φανταστικούς.

17 Συμπερασματικά, χρειάζεται να τονίσουμε πως η περίοδος των καλοκαιρινών διακοπών δεν θεωρείται «κενός χρόνος». Αντιθέτως, προσφέρεται για «ουσιαστική» εκπαίδευση των παιδιών. Όταν ενισχύουμε τους μικρούς μαθητές να αξιοποιήσουν και να υλοποιήσουν τις ιδέες τους, όσα μόνοι τους σκέφτηκαν, δημιουργούμε ευκαιρίες μάθησης στο πραγματικό πλαίσιο της ζωής τους. Ο μαθητής της σύγχρονης εποχής, πέρα από την τυπική μορφή εκπαίδευσης, δηλαδή τη σχολική, έχει ανάγκη και την άτυπη, δηλαδή τη βιωματική. Για να πετύχουμε την ολόπλευρη ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών μας, χρειάζεται να συνεισφέρουν και οι δύο μορφές εκπαίδευσης. Η κάθε μία πρέπει να έχει τη θέση της μέσα στο ακαδημαϊκό έτος. Τα όρια μεταξύ των διαφορετικών περιόδων καλό είναι, λοιπόν, να είναι σαφή.

Η Μαρία Κοκκινιώτη είναι εκπαιδευτικός–ειδική παιδαγωγός. Θα τη βρείτε στο Mindset: Fulfill the Potential. Υποστήριξη Μαθητών και Γονέων, www.mindset.edu.gr

ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ

23.06.2021

Τα πρωτάκια της πανδημίας ΤΗΣ ΠΕΛΙΏΣ ΠΑΠΑΔΙΆ

πως όλοι ξέρουμε, η πρώτη δημοτικού είναι κομβικό σημείο στη ζωή των παιδιών, είναι μια μετάβαση, αφού αφήνουν πίσω τους την προσχολική εκπαίδευση και πλέον βρίσκονται αντιμέτωπα με μία νέα πραγματικότητα. Το αρχικό διάστημα είναι πάντοτε αυτό της προσαρμογής από τη χαλαρότητα του παιδικού σταθμού, του προνηπίου και του νηπιαγωγείου σε ένα λίγο πιο «σφιχτό», για τα δεδομένα τους, πρόγραμμα. Πρέπει να μάθουν καταρχάς να διαβάζουν και να γράφουν. Έπειτα, πρέπει να μάθουν να κάθονται για αρκετή ώρα στο θρανίο και να διαχειρίζονται βιβλία και τετράδια. Τέλος, πρέπει να… μελετούν, έστω και λίγο, στο σπίτι. Πέραν του μαθησιακού κομματιού, υπάρχει και το κοινωνικό: Τα παιδιά πρέπει να κάνουν νέους φίλους, να μπουν σε καινούργιες ομάδες, να βρουν διαφορετικές ισορροπίες σε ένα κτίριο, όπου έχει και πιο μεγάλα παιδιά και εκείνα μοιάζουν με… σποράκια. Οι δάσκαλοι δίνουν ένα διάστη-

μα τριών και κάτι μηνών, μέχρι δηλαδή τα Χριστούγεννα, ώστε να ολοκληρωθεί η προσαρμογή στη νέα κατάσταση, να μειωθούν οι φόβοι και οι ανασφάλειες, και μέχρι τότε συνιστούν στους γονείς υπομονή και επιμονή, συνεργασία και πολλή αγάπη. Φυσικά, δεν ανταποκρίνονται όλα τα παιδιά με τον ίδιο τρόπο στο «μεγάλο σχολείο». Υπάρχουν μαθητούδια ευπροσάρμοστα και άλλα που δυσκολεύονται περισσότερο. Αυτό έχει να κάνει με την ιδιοσυγκρασία τους (π.χ. φύσει κοινωνικά ή δειλά), με τα ερεθίσματα που λαμβάνουν από το οικογενειακό περιβάλλον τους (π.χ. μεγαλύτερα αδέλφια ή υπερπροστατευτικοί γονείς), με τους εκπαιδευτικούς που αντιμετωπίζουν (π.χ. δάσκαλοι αυστηροί ή χαλαροί), με τυχόν μαθησιακές δυσκολίες που παρουσιάζονται και με άλλους τυχαίους παράγοντες. Τη χρονιά που μας πέρασε, όμως, όλα όσα ξέραμε για την πρώτη δημοτικού και τους τρόπους προσαρμογής των πρωτακίων μας άλλαξαν. Σε όλα όσα προαναφέρθηκαν ήρθε να προστεθεί η πανδημία, που έφερε τα πάνω κάτω και στα σχολεία. Τα πιτσιρίκια βρέθηκαν στο καινούργιο προαύλιο χωρίς την ανακουφιστική παρουσία των γονιών τους, που έμειναν υποχρεωτικά απέξω,

φορώντας μάσκα, κρατώντας αντισηπτικό, υποχρεωμένα να κρατούν –όσο αυτό ήταν δυνατόν– αποστάσεις. Οι γονείς και οι δάσκαλοι ήταν φοβισμένοι και συγκρατημένοι, ενώ τα ίδια δεν ήταν σε θέση να καταλάβουν τι ακριβώς είναι αυτός ο αόρατος εχθρός που μας αρρωσταίνει και που εξαιτίας του πρέπει να προσέχουμε και να μην πιάνουμε καν (Μα ούτε μια αγκαλιά; Ούτε ένα σπρώξιμο; Όχι, τίποτα… ) τα άλλα παιδάκια. Όσο για τις εξωσχολικές δραστηριότητες, που είτε είχαν πρόσφατα ξεκινήσει είτε μόλις θα ξεκινούσαν, και αυτές πήραν αναβολή ή διακόπηκαν βίαια. Η διά ζώσης διδασκαλία ξεκίνησε με ημερομηνία λήξης στον ορίζοντα. Πράγματι, αυτή ήρθε στις αρχές Νοεμβρίου, όταν τα μικρά πρωτάκια, πριν καλά καλά γνωρίσουν τους συμμαθητές τους, πριν καλά καλά μάθουν την αλφαβήτα και τους αριθμούς, πριν καλά καλά συνηθίσουν το χτύπημα του κουδουνιού και τα διαλείμματα, κλήθηκαν να διδαχτούν μέσα από μια οθόνη υπολογιστή, τάμπλετ ή κινητού. Προφανώς, η εμπειρία αυτή διέφερε για το κάθε παιδάκι και είχε να κάνει τόσο με τη στάση των γονιών του όσο και με τη στάση του εκπαιδευτικού. Σε κάθε περίπτωση, αν όλα τα παιδιά δυσκο-

23.06.2021

λεύτηκαν για ποικίλους λόγους να αντεπεξέλθουν στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση, τα περισσότερα πρωτάκια ζορίστηκαν διπλά και τριπλά, γιατί δεν έζησαν ποτέ τη ρουτίνα του δημοτικού και δεν είχαν ούτε χώρο ούτε χρόνο να καταλάβουν τι ακριβώς τους συμβαίνει. Θυμίζουμε ότι επέστρεψαν στα θρανία για έναν μήνα, μετά τις χριστουγεννιάτικες διακοπές, πάλι μπερδεμένα και αγχωμένα, ενώ μετά το Πάσχα κάθισαν στα θρανία για ενάμιση μήνα, που μόλις ολοκληρώθηκε. Άραγε, τι πρόλαβαν να «χωνέψουν» από το «μεγάλο σχολείο»; Το Τaλκ μίλησε με γονείς και μεταφέρει τις εμπειρίες τους.

Μαρία, μαμά της Ιωάννας Το πρώτο πράγμα που άλλαξε στο σπίτι μας όταν ανακοινώθηκε το κλείσιμο των σχολείων ήταν η αφύπνιση. Από τις 7 ρυθμίστηκε στις 9, με θράσος κι ενθουσιασμό. Η Ιωάννα, μαθήτρια της πρώτης Δημοτικού, απέκτησε δικαίωμα στο laptop κι έβαλε αυτοκόλλητο με τη Ladybug και το όνομά της για να μην μπουν ιδέες στον μικρό της αδερφό. Της εξηγήσαμε πώς θα μπαίνει, έγραψε τα βήματα σε ένα χαρτάκι και πολύ σύντομα δεν ήθελε βοήθεια, γιατί «άστο, ξέρω, θα μου το χαλάσεις». Οι εβδομάδες που ακολούθησαν είχαν τα καλά και τα κακά τους. Οι ασκήσεις ήταν μάλλον περισσότερες από πριν. Στα διαλείμματα άκουγαν τραγουδάκια με τους κανόνες της ορθογραφίας. Και πάλι, όλα ήταν πιο χαλαρά. Το πρόγραμμα και τα ωράρια ύπνου πήγαν έναν μεγάλο περίπατο και άργησαν να γυρίσουν. Η κλειστή κάμερα έδινε χώρο σε μικρά αθώα μυστικά: φαγητό μεταξύ ορθογραφίας και ανάγνωσης, σπριντ από το σαλόνι που «είχε πάει να δει κάτι» πίσω στην οθόνη όταν την φώναζε αιφνιδιαστικά η δασκάλα και ένας τετράχρονος συν-ακροατής δίπλα της σε όλα τα μαθήματα που είχαν πλάκα, δηλαδή σε εκείνα που τους έβαζαν βίντεο στο Youtube. Στο «δεύτερο Webex», από τον Φεβρουάριο και έπειτα, όλα ήταν πιο δύσκολα. Η Ιωάννα είχε βαρεθεί, έκανε τα μαθήματα στον διπλάσιο χρόνο και έσβηνε μια μια τις εβδομάδες μέχρι να ανοίξουν τα σχολεία. Λογικό όταν το πιο αγαπημένο σου παιχνίδι στον κόσμο είναι το «Μπανάνα Ξε-Μπανάνα» και παίζεται σε προαύλιο με τουλάχιστον άλλα 5 παιδιά...

Νίκος, μπαμπάς της Γιώτας Οι δυσκολίες της Γιώτας ξεκίνησαν από πέρυσι, στο νηπιαγωγείο. Είχαμε ξεκινήσει, έπειτα από παρότρυνση της νηπιαγωγού, λογοθεραπείες και εργοθεραπείες, και ήμασταν σε διαδικασία αξιολόγησης από παιδονευρολόγο και αναπτυξιολόγο, γιατί έμοιαζε λίγο «πίσω» σε σχέση με τους συμμαθητές της. Υπήρξε μια σκέψη να επαναλάβει το νηπιαγωγείο, μετά το κλείσιμο πέρυσι, αλλά προτιμήσαμε να μη γίνει, παρά το γεγονός ότι το τεστ σχολικής ετοιμότητας δεν ήταν καλό. Λάθος απόφαση πήραμε. Η κόρη μας πήγε στην πρώτη δημοτικού φοβισμένη και ανέτοιμη. Εντωμεταξύ, το τμήμα της έκλεισε για κάποιες μέρες και πριν από το οριστικό κλείσιμο των σχολείων. Δεν μπόρεσε να προσαρμοστεί. Δεν μπόρεσε να κάνει φίλους. Τη δυσκόλευε η μάσκα και η απαγόρευση της σωματικής επαφής. Με την έναρξη της τηλεκπαίδευσης, η μπάλα χάθηκε τελείως. Τα μεσημεριανά μαθήματα την έβγαλαν από τον όποιο ρυθμό είχε αποκτήσει, ξυπνούσε αργά, κοιμόταν αργά, η οθόνη την κούραζε. Κάπως ίσως τη βοήθησαν οι εκπομπές της εκπαιδευτικής τηλεόρασης. Τις έβλεπε σαν παιδικό… Τον Ιανουάριο δεν ήθελε με τίποτα να επιστρέψει στο σχολείο. Είχε μια σχολική άρνηση, την οποία

ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ ΣΤΙΣ ΑΡΧΈΣ ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ ΤΑ ΜΙΚΡΆ ΠΡΩΤΆΚΙΑ, ΠΡΙΝ ΚΑΛΆ ΚΑΛΆ ΓΝΩΡΊΣΟΥΝ ΤΟΥΣ ΣΥΜΜΑΘΗΤΈΣ ΤΟΥΣ, ΠΡΙΝ ΚΑΛΆ ΚΑΛΆ ΜΆΘΟΥΝ ΤΗΝ ΑΛΦΑΒΉΤΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΑΡΙΘΜΟΎΣ, ΠΡΙΝ ΚΑΛΆ ΚΑΛΆ ΣΥΝΗΘΊΣΟΥΝ ΤΟ ΧΤΎΠΗΜΑ ΤΟΥ ΚΟΥΔΟΥΝΙΟΎ ΚΑΙ ΤΑ ΔΙΑΛΕΊΜΜΑΤΑ, ΚΛΉΘΗΚΑΝ ΝΑ ΔΙΔΑΧΤΟΎΝ ΜΈΣΑ ΑΠΌ ΜΙΑ ΟΘΌΝΗ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΉ, ΤΆΜΠΛΕΤ Ή ΚΙΝΗΤΟΎ ξεπεράσαμε με τη βοήθεια ενός ψυχολόγου, αλλά μόλις πήρε να συνηθίζει –και έκανε και μια «κολλητή»– τα σχολεία έκλεισαν ξανά. Απογοητεύτηκε και ήρθε ξανά η άρνηση. Το κερασάκι στην τούρτα ήταν ότι νοσήσαμε όλοι από κορονοϊό. Δεν νοσηλευτήκαμε, αλλά περάσαμε ένα διάστημα δύσκολο, με κούραση, ταλαιπωρία και πολύ φόβο. Η Γιώτα σταμάτησε να μπαίνει στην ηλεκτρονική τάξη για καιρό. Δεν είχαμε τη δύναμη ούτε να την πιέσουμε ούτε να σταθούμε δίπλα της, γιατί ήμασταν άρρωστοι. Φυσικά, είχαμε επικοινωνία με τη δασκάλα και τους ειδικούς που την παρακολουθούσαν. Σιγά σιγά, συνήλθαμε, ξαναμπήκε, αλλά με ζόρι πολύ. Εντέλει, συμφωνήσαμε να επαναλάβει την πρώτη δημοτικού. Επέστρεψε, φυσικά, στο σχολείο, όταν άνοιξε, κυρίως για να βρίσκεται με συνομήλικα παιδάκια. Δεν την πιέζουμε καθόλου μαθησιακά (και τελικά μάλλον έτσι αποδίδει καλύτερα) και από Σεπτέμβριο θα πάει σε καινούργιο σχολείο, για να μην τη συνοδεύουν οι κακές μνήμες από το παλιό και για να μη νιώθει άσχημα που οι συμμαθητές της έχουν προχωρήσει. Αν για όλα τα πρωτάκια η χρονιά ήταν δύσκολη, για τα πρωτάκια με μαθησιακές δυσκολίες ήταν σχεδόν ακατόρθωτη… Μακάρι του χρόνου να μην κλείσουν τα σχολεία ούτε μέρα.

Άννα, μαμά της Βασιλικής Η πρώτη δημοτικού ξεκίνησε με εμάς προετοιμασμένους για τα χειρότερα. Εννοώ πραγματικά προετοιμασμένους. Είχαμε διαμορφώσει έτσι το σπίτι ώστε αν βουτούσαμε ξανά σε καραντίνα, να μπορούσαμε να επιβιώσουμε. Είχαμε συζητήσει αρκετά με την μικρή μας σε σχέση με το δημοτικό και τις υποχρεώσεις της. «Τα μιλήσαμε, τα συμφωνήσαμε», εμείς γονείς, εκείνη μαθήτρια και οι μαθητές έχουν δασκάλους… «Τον νου σου σε όσα λέει η δασκάλα! Είσαι υπεύθυνη για τα βιβλία σου, τα τετράδια σου, το διάβασμα σου. Θα είμαστε εκεί αν μας ζητήσεις βοήθεια, αλλά πρώτα θα τα προσπαθείς μόνη σου!» Έτσι και αλλιώς κάνουμε πάντα συμφωνίες από όταν ήταν μικρή. Εννοείται πως πάντα πειραματίζεται με τα όρια των συμφωνιών και με την αθέτηση τους, αλλά και με την αποποίηση ευθυνών… Ποιος άλλωστε δεν το κάνει; Τέλος πάντων, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, αισθάνομαι πως τελικά ήμασταν πράγματι προετοιμασμένοι (για τα χειρότερα) και αυτός ήταν ο λόγος που αντέξαμε και καταφέραμε να επιβιώσουμε την πρώτη χρονιά του δημοτικού. Η μικρή μας διάβαζε μόνη της και εμείς εμφανιζόμασταν μόνο για να βοηθήσουμε όταν δυσκολευόταν. Δεν χάσαμε ούτε ένα μάθημα. Δεν βγήκαμε από τη ρουτίνα. Υπήρχαν

19 στιγμές που ήθελα να τα κλείσω όλα και να της πω «πάμε έξω, είναι χαρά θεού, σε λυπάμαι που είσαι κολλημένη στον υπολογιστή». Δεν το είπα. Ήταν η επιλογή μας (εμένα και του συντρόφου μου), αυτή είναι η πραγματικότητα και αυτή είναι η ρουτίνα αυτής της πραγματικότητας. Σε εμάς πήγε καλά. Αντέξαμε, άντεξε και η μικρή.

Φίλιππος, μπαμπάς του Κωνσταντίνου Τώρα που η πρώτη δημοτικού σχεδόν τελείωσε, κάνω μια αναδρομή στους τελευταίους μήνες και δεν ξέρω πώς «επιβιώσαμε». Ο μικρός πήγε με ενθουσιασμό στο σχολείο και εμείς, παρά την αγωνία μας και για την πρώτη και για τον κορονοϊό, συμμεριζόμασταν τη χαρά του. Όμως, ο δάσκαλός του, από την πρώτη μέρα, τους έλεγε: «Σε λίγο που θα κλείσουμε, να δω πώς θα κάνουμε μάθημα…» «Δεν το ‘χω με τις νέες τεχνολογίες». «Πώς γίνεται εσείς, τα πρωτάκια, να διδαχτείτε εξ αποστάσεως;» Τα είχε προκαταλάβει. Έτσι, το στρες ήταν μεγάλο. Ο Κώστας έλεγε «πρέπει να μάθω να διαβάζω καλά γρήγορα και να μετράω καλά, γιατί θα κλείσουμε και δεν θα μάθω τίποτα μετά. Έτσι μας λέει ο κύριος». Πήγαμε στη διευθύντρια στις αρχές Οκτωβρίου. Ζητήσαμε να μεταφέρει στον δάσκαλο να σταματήσει να προβάλλει τις αγωνίες του στους μαθητές. Κάπως βελτιώθηκε η κατάσταση, αλλά όχι και πολύ. Κι όταν πια τα σχολεία έκλεισαν, στο πρώτο online μάθημα τους δήλωσε: «Σας τα ‘λεγα εγώ… Άντε να δούμε τι θα κάνουμε τώρα.» Λες και καταλάβαιναν τα εξάχρονα. Έχω και σαν αντιπαράδειγμα τη δασκάλα της μεγάλης μας κόρης, που εξαρχής αντιμετώπισε το όλο θέμα θετικά και τα παιδιά ανταποκρίθηκαν τέλεια και στη διά ζώσης και στην εξ αποστάσεως διδασκαλία. Ίσως, βέβαια, παίζει ρόλο και η ηλικία τους. Είναι πέμπτη δημοτικού… Τέλος πάντων, για τον γιο μας ήταν σχεδόν αδύνατον να καθίσει 3μιση ώρες μπροστά στην οθόνη. Σηκωνόταν, ήθελε νερό, τσίσα, να ξαπλώσει, να χαϊδέψει τον σκύλο, να δει τι λένε «στον υπολογιστή της αδερφής του». Όταν, εντωμεταξύ, τα μικρά άνοιγαν κάμερες και μικρόφωνα γινόταν κακός χαμός, όταν ήταν κλειστά, ούτε ήξερες αν ακούει κανείς τον δάσκαλο, που βαριόταν; Δυσκολευόταν; Πάντως, δεν το είχε… Είτε εγώ είτε η μαμά του, ανάλογα με το πρόγραμμά μας, καθόμασταν μαζί του, και προσπαθούσαμε να κρατήσουμε τον Κώστα συγκεντρωμένο, ενώ μετά τις 5μιση, γινόμασταν ουσιαστικά εμείς οι δάσκαλοι και του ξαναδιδάσκαμε το πρόγραμμα της ημέρας. Όλο αυτό ήταν λάθος. Έφερε ένταση στη σχέση μας. Κάποια στιγμή κουραστήκαμε… Μιλήσαμε με μια φίλη ψυχολόγο, που μας συμβούλεψε να αφήσουμε το παιδί να βρει τους ρυθμούς του, ακόμα κι αν θεωρούμε ότι ο δάσκαλος κινείται σε λάθος κατεύθυνση. «Τα μαθησιακά κενά θα καλυφθούν», μας καθησύχασε. Τον αφήσαμε πράγματι πιο χαλαρό, ιδιαίτερα στη δεύτερη καραντίνα, όπου είχε ήδη εξοικειωθεί αρκετά με τις λεξούλες και τους αριθμούς. Παίξαμε πολύ, γνωρίσαμε και τους γονείς δυο συμμαθητών του και κάναμε μια φούσκα (ευτυχώς όλοι είτε τηλε-εργαζόμασταν είτε ήμαστε σε αναστολή) για να παίζουν και να κοινωνικοποιούνται τα παιδιά, και κάπως έστρωσε η κατάσταση. Όταν άνοιξαν τα σχολεία τον Μάιο, ο Κώστας ήταν πολύ χαρούμενος και νομίζω ότι μπήκαν σε έναν ρυθμό. Προσπαθώ πια να μη μένω στο μαθησιακό κομμάτι. Κοιτάω που είναι κεφάτος και πήγαινε στο σχολείο με όρεξη. Ελπίζω μόνο του χρόνου να πάνε όλα καλά και να μην ξανακλείσουν τα σχολεία.

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

Ο κορονοϊός το καλοκαίρι. Ελπίδα για τα παιδιά και τους νέους ΤΗΣ ΧΈΝΤΒΙΓΚ ΜΟΝΤΓΚΌΜΕΡΙ

λπίζαμε πως θα απελευθερωνόμασταν την άνοιξη, όμως για πολλά παιδιά και νέους αυτή η άνοιξη ήταν τελικά πιο δύσκολη από την περσινή. Καθώς φτάνει πια το καλοκαίρι, αρκετοί γονείς βλέπουν τα παιδιά τους σε κατάσταση παραίτησης: Σταμάτησαν να ασκούνται, το σχολείο δεν λειτούργησε ως χώρος συνάντησης και μάθησης και ενδιαφέρονται μόνο για όσα συμβαίνουν στο διαδίκτυο. Πώς μπορούμε, λοιπόν, να βοηθήσουμε τα παιδιά και τους νέους να δραστηριοποιηθούν ύστερα από μια τόσο μακρά περίοδο εγκλεισμού, πώς να τους φέρουμε πίσω την επιθυμία για μάθηση και παιχνίδι;

H Χέντβιγκ Μοντγκόμερι (Hedvig Montgomery) είναι Νορβηγίδα ψυχολόγος. Η σειρά βιβλίων της «Μεγαλώνοντας παιδιά βήμα βήμα» γνωρίζει μεγάλη επιτυχία διεθνώς. Κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο.

Από δέκα και πάνω Θεωρώ ότι η ηλικιακή ομάδα που έχει πληγεί περισσότερο από τον κορονοϊό είναι τα παιδιά και οι νέοι από 10 έως 25 ετών. Προφανώς, δεν υποστηρίζω ότι για τα μικρότερα παιδιά ήταν ανώδυνη αυτή η περίοδος. Ιδιαίτερα όσα αντιμετώπιζαν προβλήματα από πριν, τα είδαν να γίνονται εντονότερα. Και εννοείται ότι δεν ήταν και τόσο ευχάριστη η ζωή στα σπίτια οικογενειών όπου η πανδημία έφερε προβλήματα υγείας, προβλήματα οικονομικά, αβεβαιότητα, ακόμα και θανάτους. Όμως, λαμβάνοντας υπόψη μου την αναπτυξιακή φάση των παιδιών, η ηλικιακή ομάδα κάτω των δέκα ετών ήταν πιο προστατευμένη από τις άλλες, γιατί έχει περισσότερο ανάγκη την οικογενειακή θαλπωρή και τη γονεϊκή παρουσία. Ενώ περίπου στα δέκα χρόνια κάτι αλλάζει.

Τα παιδιά αρχίζουν να βγαίνουν προς τα έξω, τα ενδιαφέροντα εκτός σπιτιού γίνονται πιο σημαντικά από τις οικιακές ασχολίες, όπως πιο σημαντική γίνεται και η καθοδήγηση από τους δασκάλους. Οι δε γονείς σταδιακά κατεβαίνουν από το βάθρο τους. Και έτσι πρέπει να συμβεί: Παύουν να είναι από πάνω τους και γίνονται καθοδηγητές τους. Πάντα, όμως, ο πατέρας και η μητέρα χρειάζονται τη βοήθεια δασκάλων, καθηγητών, προπονητών, άλλων γονέων και άλλων παιδιών. Είναι πολλοί αυτοί που συνεργάζονται και συνεισφέρουν στη διαπαιδαγώγηση ενός παιδιού. Όμως, τους τελευταίους μήνες, λόγω κορονοϊού βρέθηκαν αποκλεισμένοι. Έχω κι εγώ έναν έφηβο στο σπίτι, ο οποίος πήγε σχολείο μόνο για κάνα δυο εβδομάδες κατά τη διάρκεια του τελευταίου εξαμήνου. Τον υπόλοιπο χρόνο παρακολουθούσε μαθήματα εξ αποστάσεως. Όλα όσα τον ενθουσίαζαν πριν, όλα όσα χαιρόταν να κάνει σταμάτησαν: οι ρακέτες με τους φίλους, η συμμετοχή του σε μια μπάντα –για τα παιδιά στο Όσλο, όπως και για τα παιδιά στην Ελλάδα, όπως έμαθα, όλες οι οργανωμένες δραστηριότητες έκλειναν βδομάδα τη βδομάδα, μήνα τον μήνα. Και φυσικά αυτό τον επηρέασε, όπως και όλους τους άλλους εφήβους. Οι προέφηβοι και οι έφηβοι βρίσκονται σε φάση διαμόρφωσης της ταυτότητάς τους και σε αυτό συμβάλλουν τόσο οι καθημερινές δραστηριότητες όσο και οι ρουτίνες τους. Όταν, όμως, κάθε σωματική άσκηση, όπως η γυμναστική, η προπόνηση ή το ομαδικό παιχνίδι, διακόπτεται, το σώμα των παιδιών απομακρύνεται από την ψυχή τους. Θυμίζω εδώ ότι τα παιδιά έχουν ανάγκη να χρησιμοποιούν το σώμα τους σε μεγαλύτερο βαθμό απ’ ό,τι εμείς, οι ενήλικοι, για να νιώθουν καλά μέσα σε αυτό.

23.06.2021

Ο ρόλος των γονέων Όλη αυτή η κατάσταση έχει δημιουργήσει αυξημένες υποχρεώσεις/απαιτήσεις στους γονείς. Υπάρχουν δύο πράγματα που πρέπει να φροντίσουμε στο πλαίσιο όσων ζήσαμε και εν πολλοίς ζούμε ακόμα: Το ένα είναι να εξασφαλίσουμε ισορροπία στην καθημερινή ζωή, ρυθμό και ποικιλία σε αυτά που τροφοδοτούν το σώμα, αλλά και την ψυχή των παιδιών μας. Το άλλο είναι να διατηρήσουμε την ελπίδα μας/τους. Θυμάμαι πως όταν η πανδημία αναζωπυρωνόταν, προσπαθούσα, με κόπο, να λέω πως γρήγορα, όπου να ’ναι, τα πράγματα θα καλυτέρευαν. Εντωμεταξύ, όλο και περισσότεροι χώροι έκλειναν. Η αισιοδοξία μου προκαλούσε ειρωνικά γέλια στο σπίτι, αφού οι απογοητεύσεις και οι ματαιώσεις ήταν σχεδόν καθημερινές. Παρ’ όλα αυτά, όσο δύσκολο κι αν είναι μερικές φορές, πρέπει οι γονείς να καταφέρνουμε να ανακαλύπτουμε και να επικοινωνούμε στα παιδιά μας σημάδια πως τα πράγματα θα βελτιωθούν. Πως ο κόσμος θα συνεχίσει να είναι ένα ασφαλές μέρος και πως υπάρχει μέλλον για εκείνα. Πως σύντομα θα ζήσουν και θα διασκεδάσουν χωρίς άγχος, πως θα βρουν ένα επάγγελμα, πως θα προχωρήσουν στην επόμενη φάση της ζωής τους. Πολλοί νέοι με τους οποίους μιλάω καθημερινά ζουν ακόμα περισσότερο περιορισμένοι απ’ όσο είναι αναγκαίο. Δεν είναι ασυνήθιστο οι γονείς να επιβάλουν αυστηρότερους κανόνες σε αυτή τη φάση που ανησυχούν για τους ίδιους και για τα παιδιά τους (αν και ευτυχώς ο κορονοϊός δεν σκοτώνει παιδιά), δεν είναι παράλογο να θέλουν να τους ασκούν μεγαλύτερο έλεγχο, επειδή φοβούνται. Το να απαγορεύουν, όμως στο παιδί τους να δει το αγόρι του ή το κορίτσι του –το οποίο μάλλον δεν συμπαθούν ιδιαιτέρως– με τη δικαιολογία ότι δεν ανήκει στη στενή τους φούσκα, έχει ενοχλήσει αρκετά παιδιά. Ακόμα και ο συγχρωτισμός με τους στενούς τους φίλους αντιμετωπίζεται από μερίδα γονέων με ανησυχία: «Δεν δεχόμαστε ούτε πάμε επισκέψεις τώρα». Όμως τα παιδιά και οι νέοι έχουν ανάγκη για κοινωνική επαφή, που σημαίνει ότι χρειάζονται τη διά ζώσης επικοινωνία με τους φίλους τους. Η κοινωνική τους εξέλιξη σε αυτή τη φάση της ζωής τους δεν ενισχύεται με το να βρίσκονται μαζί μας, αλλά με την παρέα των συνομηλίκων τους. Με εμάς σαφώς πρέπει να υπάρχει επικοινωνία, αλλά πρέπει να υπάρχει και η σωστή απόσταση. Μια χρονιά χωρίς ουσιαστική μάθηση Αυτή τη χρονιά τα παιδιά μας έμαθαν ελάχιστα. Στα περισσότερα, το σχολείο στο σπίτι, η εξ αποστάσεως εκπαίδευση δηλαδή, πρόσφερε πολύ λιγότερα απ’ όσα προσφέρει το σχολείο υπό κανονικές συνθήκες. Υπήρξαν, βέβαια, και μαθητές που κατάφεραν να κάνουν αυτά ακριβώς που χρειαζόταν κατ’ οίκον, ακόμα και να αποδώσουν καλύτερα, όμως η πλειονότητά τους εμπέδωσε ουσιαστικά λίγα πράγματα. Αυτό συνέβη διότι τα παιδιά μαθαίνουν κατά βάση μέσα από τη ζωντανή σχέση με τους γύρω τους, μαθαίνουν όταν βρίσκονται με κάποιον με τον οποίο νιώθουν καλά, με κάποιον

23.06.2021

που τα κάνει να εκφραστούν. Κι αυτό δεν μπόρεσε να συμβεί σε καμία περίπτωση μέσω μιας οθόνης. Η επιστροφή στις αίθουσες βοήθησε προφανώς τα παιδιά, αλλά δεν πρόλαβε να καλύψει τα όποια μαθησιακά κενά. Σταδιακή επιστροφή στην κανονικότητα Ευτυχώς, έρχεται καλοκαίρι –το οποίο εσείς στην Ελλάδα μπορείτε να χαρείτε ακόμα περισσότερο– και η πανδημία μοιάζει να είναι υπό σχετικό έλεγχο. Τρία πράγματα χρειάζονται για να δώσουμε εμείς οι γονείς πίσω στα παιδιά μας τη ζωή και την καθημερινότητά τους: 1. Το πρώτο είναι να καταφέρουμε να ελέγξουμε τη δική μας ανησυχία. Σας τρομάζει η κατάσταση με τον κορονοϊό, τα οικονομικά σας πάνε άσχημα ή πενθείτε για κάποιον που χάσατε τον χρόνο που πέρασε; Αναζητήστε άλλους ενήλικους που μπορούν να σας βοηθήσουν και ελέγξτε τις καταστροφικές σκέψεις σας. Μπορεί να ήταν μια δύσκολη χρονιά, όμως η ζωή συνεχίζεται και πρέπει να τη ζήσουμε. 2. Το δεύτερο είναι να φτιάξουμε μια κατάσταση βιώσιμη για τα παιδιά και τους νέους. Δημιουργήστε όμορφες στιγμές, μαγειρέψτε ένα νόστιμο φαγητό, ανακαλύψτε πράγματα που θα σας κάνουν να μοιραστείτε ευχάριστες εμπειρίες. Θα ακούσετε τα παιδιά σας να γελούν και θα θυμηθείτε ότι πάντα γίνονται θαύματα.

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ 3. Αφού εξασφαλίσετε τις δυο προηγούμενες συνθήκες, τότε μόνο θα μπορέσετε να αρχίσετε να δουλεύετε με τη χαμένη εκπαίδευση και γνώση. Τα παιδιά και οι νέοι μαθαίνουν όταν νιώθουν ασφαλείς και μαθαίνουν με τον δικό τους ρυθμό –δεν ωφελεί να τους πιέσουμε. Ευτυχώς, η μάθηση κατακτιέται με επαναλήψεις και στο σχολείο οι εκπαιδευτικοί επιστρέφουν συχνά σε όλα, μέχρι αυτά να εμπεδωθούν. Επομένως, τα παιδιά θα έχουν, αν όλα πάνε καλά, με την καινούργια σχολική χρονιά πολλές ευκαιρίες να καλύψουν τα κενά που δημιουργήθηκαν τους τελευταίους μήνες. Προς μια ανοιχτή κοινωνία, ξανά Μπορούμε, λοιπόν, να προσφέρουμε ξανά στα παιδιά μας ασφάλεια και γνώση. Γιατί η αλήθεια είναι ότι προχωρούν οι εμβολιασμοί. Και πως όλες οι πανδημίες ανά τους αιώνες έχουν περάσει, ακόμη και πριν βρεθούν τα εμβόλια τόσο γρήγορα (ή και καθόλου) όσο αυτή τη φορά. Πλησιάζει ο καιρός που θα μπορούμε να ζούμε και πάλι όλοι καλά, με τα παιδιά και τους νέους μαζί μας, σε μια ανοιχτή κοινωνία. Οτιδήποτε μας κινητοποιεί και μας εξελίσσει είναι θετικό. Αν αισθάνεστε βαλτωμένοι, βρείτε τι σας παρακινεί, ώστε να βγαίνετε πλέον πιο συχνά έξω, ώστε να κάνετε κάτι διαφορετικό, ώστε να φτιάξετε καινούργιες μέρες που δεν θα είναι πλέον ολόιδιες μεταξύ τους. Γιατί, παρόλο που η κοινωνία στέρησε πολλά

21 από τα παιδιά και τους νέους τους τελευταίους μήνες, εμείς ως γονείς δεν πρέπει να κάνουμε το ίδιο. Θα θυμούνται και θα ζήσουν για πάντα με τις αναμνήσεις από την παιδική και την εφηβική τους ηλικία, οπότε οι ενήλικοι οφείλουμε να βρούμε εκ νέου ρυθμούς, που θα επαναδιαμορφώσουν την καθημερινότητά μας, θα ενδυναμώσουν την οικογένειά μας, μα και θα διατηρήσουν την αλληλεγγύη που γεννήθηκε μέσα από την πανδημία. Η καθημερινότητα, το σχολείο και η οικογένεια καθορίζουν εν πολλοίς την ψυχική υγεία των παιδιών. Ο τρόπος με τον οποίο τα αντιμετωπίζουμε έχει μεγάλη σημασία, ιδιαίτερα τώρα, που πολλοί από εμάς έχουν πέσει σε μια αδράνεια εξαιτίας του κορονοϊού. Αν κοιτάζουμε μόνο τι δεν επιτρέπεται, αν το παρακάνουμε για να αισθανόμαστε μεγαλύτερη σιγουριά, πιθανόν θα τα απογοητεύσουμε. Βρείτε, λοιπόν, και ευκαιρίες να γιορτάσετε οικογενειακώς, βάλτε να παίξει μουσική στο σπιτικό σας λίγο πιο δυνατά! Τα παιδιά και οι νέοι χρειάζονται τους φίλους τους, αλλά χρειάζονται να μάθουν και τις παραδόσεις και την οικογενειακή συντροφιά, πόσω δε μάλλον σε αυτούς τους παράξενους καιρούς. Και έχουν ακόμα την ανάγκη να βλέπουν ότι νοιαζόμαστε για το πώς νιώθουν, επειδή η καθημερινότητά τους έχει διαταραχτεί περισσότερο από τη δική μας. Μπορούμε να τη χρωματίσουμε ξανά, φτάνει να σηκώσουμε λίγο τα μάτια από τον δικό μας μικρόκοσμο· και από το κινητό μας. Καλό καλοκαίρι!

ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ

23.06.2021

Στην Άνδρο με παιδιά ΤΗΣ ΠΕΛΙΏΣ ΠΑΠΑΔΙΆ

Άνδρος αποτελεί εξαιρετική επιλογή για οικογενειακές διακοπές, καθώς είναι ένα καταπράσινο, μεγάλο νησί (το δεύτερο σε μέγεθος από τις Κυκλάδες), κοντά στην Αθήνα, με πολλές παραλίες, ακόμα περισσότερα καταλύματα και ενδιαφέροντα αξιοθέατα. Το μόνο σίγουρο είναι πως ο ταξιδιώτης δεν πρόκειται να βαρεθεί, είτε επιλέξει απλώς να χαλαρώσει πλάι στα γαλανά νερά της είτε αποφασίσει να την εξερευνήσει! Το Γαύριο, στο βορειοδυτικό άκρο, είναι το κύριο λιμάνι του νησιού. Έχει τακτική σύνδεση με τη Ραφήνα, καθώς και με Τήνο-Μύκονο. Λιμάνια για αλιευτικά, αλλά και για ιδιωτικά σκάφη υπάρχουν ακόμα στη Χώρα και στο Κόρθι, ενώ στο κοσμοπολίτικο Μπατσί λειτουργεί μαρίνα. Η Χώρα, εντυπωσιακή από πλευράς αρχιτεκτονικής, με σοκάκια και πλακόστρωτη αγορά, είναι χτισμένη πάνω σε μια χερσόνησο που μοιάζει να την κόβει στα δύο και καταλήγει σε ένα μικρό νησάκι, όπου βρίσκεται ένα μεσαιωνικό κάστρο. Μπροστά και αριστερά του, υπάρχει ο φάρος Τουρλίτης, ο μοναδικός παγκοσμίως χτισμένος πάνω σε βράχο, μέσα στη θάλασσα. Πού θα κολυμπήσουμε; H Άνδρος έχει προτάσεις για όλα τα γούστα: Παραλίες για οικογένειες, πλήρως οργανωμένες και εύκολα προσβάσιμες, αλλά και άλλες

απομονωμένες. Παραλίες με κρύα, κρυστάλλινα, νερά και άλλες αρκετά πιο ζεστές. Παραλίες με πλούσια άμμο, αλλά και άλλες με βότσαλα και με βράχια, για τους λάτρεις του ψαρέματος. Ας δούμε τις πιο φιλικές για τα παιδιά! Στη δυτική πλευρά του νησιού βρίσκονται οι μεγάλες αμμώδεις παραλίες, υπήνεμες, εύκολα προσπελάσιμες και αξιοποιημένες τουριστικά, καθώς οι περισσότερες διαθέτουν ξαπλώστρες, beach bars και γραφικά ταβερνάκια. • ΦΕΛΛΟΣ. Βρίσκεται λίγο βορειότερα από το Γαύριο. Πολύ μεγάλη αμμουδιά, με κρυστάλλινα νερά, το βάθος των οποίων ποικίλλει. Δεν είναι οργανωμένη, αλλά έχει δέντρα που εξασφαλίζουν σκιά και θεωρείται από τις καλύτερες του νησιού. Πολύ κοντά λειτουργεί ταβέρνα. • ΑΓΙΟΣ ΠΕΤΡΟΣ. Βρίσκεται δίπλα στον κεντρικό δρόμο που οδηγεί από το Μπατσί στο Γαύριο. Η μεγαλύτερη παραλία του νησιού, αμμώδης, με ρηχή θάλασσα. Διαθέτει πλήρως οργανωμένη παραλία, με ξαπλώστρες και beach bar, καθώς και οικογενειακές ταβέρνες. • ΧΡΥΣΗ ΑΜΜΟΣ. Επίσης δίπλα στον κεντρικό δρόμο που οδηγεί από το Μπατσί στο Γαύριο. Η πιο κοσμική και δημοφιλής παραλία της Άνδρου. Οργανωμένη, με ξαπλώστρες, beach bar και δυνατή μουσική. Όπως φανερώνει και το όνομά της, είναι στρωμένη με ψιλή άμμο. Η θέση της εξασφαλίζει ικανοποιητική προστασία από τα μελτέμια. • ΚΥΠΡΙ. Βρίσκεται λίγο πριν από τη Χρυσή Άμμο. Είναι αμμώδης, με ξαπλώστρες και δυο

beach bars. Προσφέρει τη δυνατότητα για θαλάσσια σπορ. • MΠΑΤΣΙ. Βρίσκεται στο ομώνυμο χωριό, που είναι και από τα πλέον πολυσύχναστα του νησιού. Είναι πλήρως οργανωμένη, με άμμο και ρηχά νερά, ιδανική για οικογένειες. Υπάρχουν ξαπλώστρες και δίπλα στην παραλία μπορεί να βρει κανείς ταβέρνες, καφέ και μεζεδοπωλεία. • ΧΑΛΚΟΛΙΜΙΩΝΑ. Βρίσκεται ακριβώς στο κέντρο της δυτικής πλευράς του νησιού, στην περιοχή της Σταυροπέδας. Έχει άμμο και ρηχά νερά. Δεξιά και αριστερά της, βρίσκονται βράχια, γι’ αυτό και θεωρείται καλή για ψάρεμα. Λειτουργεί beach bar, ενώ υπάρχουν και ξαπλώστρες. Στην ανατολική πλευρά της Άνδρου, βρίσκονται οι ωραιότερες παραλίες του νησιού. Ωστόσο, είναι εκτεθειμένες στα μελτέμια και τους βορειοανατολικούς ανέμους. Όταν δεν φυσάει πολύ ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να κολυμπήσει σε νερά μοναδικής ομορφιάς. • ΚΟΡΘΙ. Βρίσκεται στον ομώνυμο οικισμό, στο νοτιοανατολικό τμήμα του νησιού. Είναι μεγάλη σε έκταση, με καταγάλανα νερά. Τα μελτέμια δυσκολεύουν όσους θέλουν να απολαύσουν το κολύμπι, αλλά ο όρμος είναι ιδανικός για surfing. • ΒΙΝΤΖΙ. Βρίσκεται στη νοτιοανατολική πλευρά του νησιού, επίσης στην περιοχή του Κορθίου. Είναι μικρή παραλία, με ελάχιστη αμμουδιά, αλλά με καλή πρόσβαση και πεντακάθαρα νερά, ιδανική για όσους λατρεύουν το κολύμπι και δεν θέλουν ηλιοθερα-

23.06.2021

πεία. Διαθέτει καμπίνες και ντους, ενώ κοντά υπάρχει και ταβέρνα. • ΤΗΣ ΓΡΙΑΣ ΤΟ ΠΗΔΗΜΑ. Βρίσκεται στο βόρειο τμήμα του Όρμου Κορθίου. Με Ι.Χ βρίσκεται στα 10 λεπτά από το Κόρθι, όμως τα τελευταία 300 μέτρα γίνονται πεζή, σε κατηφορικό μονοπάτι. Ο μακρόστενος πέτρινος βράχος που ξεπηδά από τα νερά της την καθιστά ίσως την πιο γνωστή ανδριώτικη παραλία. Έχει άμμο και λεπτό βότσαλο και τα νερά της είναι πεντακάθαρα και κρυστάλλινα. • ΝΕΙΜΠΟΡΙΟ. Είναι ο δεύτερος κολπίσκος που «αγκαλιάζει» τη Χώρα, την πρωτεύουσα του νησιού. Έχει αμμουδιά, με ρηχά νερά, που την καθιστούν ιδανική για οικογένειες με μικρά παιδιά. Εδώ βρίσκεται ο Ναυτικός Όμιλος Άνδρου, ενώ στο λιμάνι μπορεί κανείς να δει ψαράδικα και θαλαμηγούς. Είναι οργανωμένη, με ξαπλώστρες, ντους και αποδυτήρια, ταβέρνες, καφέ, μπαράκια. • ΓΙΑΛΙΑ (Εμπρός και πίσω). Βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του νησιού, αμέσως μετά τη Χώρα, στο χωριό Στενιές. Στα εμπρός Γιάλια υπάρχει χαλικάκι, καθώς και χοντρά βότσαλα, ενώ λειτουργεί και εστιατόριο. Στα πίσω Γιάλια έχει αμμουδιά. Υπάρχουν ξαπλώστρες και λειτουργεί beach bar. Μπορείτε να πάτε από τη μια παραλία στην άλλη κολυμπώντας. • ΑΧΛΑ. Βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του νησιού, βόρεια της Χώρας. Έχει ψιλή άμμο, μικρό λευκό βότσαλο, μαγευτικά νερά, πλατάνια μέχρι λίγο πριν από την αμμουδιά κι ένα ποταμάκι. Η πρόσβαση είναι μάλλον δύσκολη, καθώς γίνεται από χωματόδρομο που ξεκινά από το χωριό Βουρκωτή. Πολύ πιο εύκολα μπορείτε να φτάσετε με βάρκα από τη Χώρα. • ΒΙΤΑΛΙ. Βρίσκεται στη βορειοανατολική πλευρά του νησιού, κοντά στο ομώνυμο χωριό. Έχει μεγάλη αμμουδιά, αλλά και βότσαλα, κρυστάλλινα νερά και σκιά κάτω από τους βράχους. Υπάρχουν ξαπλώστρες, ενώ τους καλοκαιρινούς μήνες λειτουργεί ταβέρνα. Τι θα φάμε; Φημισμένα είναι τα γλυκά του νησιού –ιδιαίτερα τα σιροπιαστά, του κουταλιού, όπως το καρυδάκι (το νησί έχει άφθονες καρυδιές), το τυλιχτό νερατζάκι, το τριαντάφυλλο (ροδοζάχαρη), το βύσσινο και ο μοναδικός ανθός λεμονιάς. Αξίζει, επίσης, να δοκιμάσει κανείς το παμπιλόνι, που γίνεται από ένα μεγάλο αρωματικό εσπεριδοειδές του νησιού, που μοιάζει με περγαμόντο. Ιδιαίτερα δημοφιλή είναι και τα αμυγδαλωτά με ανθόνερο, τα καλτσούνια με γέμιση καρύδι και μέλι και το παστέλι, που φτιάχνεται από ντόπιο καρύδι και σουσάμι. Δοκιμάστε, ακόμα, παστελαριές, δηλαδή ξερά σύκα, με τριμμένο καρύδι, κανέλα και σουσάμι, και σουμάδα, ένα ιδιαίτερο ποτό από πικραμύγδαλο, το οποίο παλαιότερα προσφερόταν στους γάμους. Η Άνδρος είναι ιδανικός γαστρονομικός προορισμός για τους λάτρεις του τυριού. Η πετρωτή ή αρμεξιά ή ανάλατη είναι ένα λευκό αγελαδινό τυρί φρέσκο, με ημίσκληρη υφή. Ιδιαίτερα νόστιμη και με γεμάτη γεύση, τρώγεται σκέτη, συνοδεύει το φαγητό, αλλά μπαίνει και σε πίτες και σερβίρεται με ξηρά φρούτα ως επιδόρπιο. Το βολάκι, από παστεριωμένο αγελαδινό γάλα, έχει πλούσια, βουτυράτη, γεύση σε σχήμα κώνου και υφή που θυμίζει μοτσαρέλα. Μπαίνει σε σαλάτες, αλλά τρώγεται και σκέτο με ψωμί. Τριμμένο χρησιμοποιείται στις μακαρονάδες. Η πικάντικη κοπανιστή γίνεται από μυζήθρα που τοποθετείται σε πήλινο δοχείο και ζυμώνεται με αλάτι 3 φορές. Πατώνεται καλά, να μην παίρνει αέρα και στο στόμιο του δοχείου τοποθετείται ένα πανί ποτισμένο στο ξίδι. Είναι έτοιμη έπειτα από δέκα ημέρες. Τέλος, το σήμα κατατεθέν της ανδριώτικης γαστρο-

ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ νομίας είναι η φρουτάλια, μια ομελέτα με πατάτες κομμένες σε λεπτές στρογγυλές φέτες, μυρωδικά, ντόπια λουκάνικα και γλίνα (λίπος χοιρινού), που της δίνουν την ιδιαίτερη γεύση. Υπάρχουν πολλές παραλλαγές, που αξίζει να δοκιμάσει κανείς, όπως φρουτάλια με φρέσκα κουκιά, με κολοκύθια, με αγκινάρες ή κολοκυθανθούς. Πού θα πάμε; Το σπήλαιο του Αλαδινού αποτελεί ένα από τα κορυφαία αξιοθέατα της Άνδρου. Έχει ηλικία 4,5–5 εκατομμυρίων ετών και έκταση περίπου 500 τ.μ. Αποτελείται από πέντε αίθουσες, από τις οποίες οι τέσσερις είναι επισκέψιμες. Ανακαλύφθηκε το 1932 από τον Ιωάννη Πετρόχειλο και χαρτογραφήθηκε με μεγαλύτερη λεπτομέρεια στη συνέχεια. Οι σταλακτίτες, οι σταλαγμίτες, οι ελικτίτες, οι κρεμαστοί βράχοι και τα πολύχρωμα πετρώματα προσφέρουν ξεχωριστό θέαμα στους επισκέπτες. Βρίσκεται λίγο πριν από τη Χώρα, στο χωριό Αλαδινό. Το Κάστρο της Χώρας είναι ένα από τα πιο σημαντικά μνημεία στην πρωτεύουσα. Ήταν η οχυρωμένη κατοικία του Ενετού ηγεμόνα Μαρίνου Δάνδολου, όταν κατέκτησε το νησί. Χτίστηκε το 1207. Οι πύργοι και οι στρατώνες του κάστρου, καθώς και τα οικόσημα των Ενετών ηγεμόνων ήταν καλά διατηρημένα μέχρι το 1943. Έπειτα από τον σφοδρό βομβαρδισμό του από τους Γερμανούς, το κάστρο καταστράφηκε ολοσχερώς. Σήμερα, μπορεί κανείς να δει μόνο τα ερείπιά του, στην πλατεία του Αφανούς Ναύτη, ενός αγάλματος του Μιχάλη Τόμπρου προς τιμή όλων των ναυτικών που έχασαν τη ζωή τους στη θάλασσα. Η ρεματιά της Πυθάρας βρίσκεται στο χωριό Αποίκια και σύμφωνα με την παράδοση, είναι Νεραϊδότοπος. Τα άφθονα και κρυστάλλινα νερά της δημιουργούν έναν εκπληκτικό βιότοπο, σχηματίζοντας μικρούς καταρράκτες και λιμνούλες, όπου αφθονεί η υδρόβια ζωή. Το τοπίο είναι καταπράσινο και μπορεί κανείς να βρει σπάνια είδη φυτών και αγριολούλουδων, πολλά και διαφορετικά είδη πουλιών, καθώς και αρκετά αμφίβια. Τα νερά πηγάζουν από τις Ευρουσιές, στο όρος Πέταλο. Από την Πυθάρα αρδεύονται καλλιέργειες, ενώ από το 1863 μέχρι και το 1936 τα νερά της κινούσαν τη Φάμπρικα, τον μεγαλύτερο νερόμυλο των Βαλκανίων, λίγο πιο κάτω, στο χωριό Στενιές. Στα Αποίκια βρίσκεται και η πηγή του μεταλλικού νερού Σάριζα, που φημίζεται για τις ιαματικές του ιδιότητες. Για τον λόγο αυτό, προσελκύει πολλούς επισκέπτες που έρχονται να πιουν νερό. Λίγα μέτρα από την πηγή, βρίσκεται το εργοστάσιο όπου εμφιαλώνεται το ομώνυμο νερό και η ομώνυμη σόδα. Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει, τέλος, ο Πύργος του Αγίου Πέτρου, ένας από τους καλύτερα σωζόμενους των Κυκλάδων. Είναι κυλινδρικός, με (εναπομείναν) ύψος 20 περίπου μέτρα και ανήκει στην ελληνιστική εποχή. Η διάμετρος της βάσης του είναι 9,4 μέτρα και είναι κατασκευασμένος εξ ολοκλήρου από ντόπιο σχιστόλιθο. Στο εσωτερικό του διασώζεται ελικοειδής σκάλα. Είναι χτισμένος σε θέση ιδιαίτερα προνομιακή, αφού δεσπόζει στον κάμπο του Γαυρίου και βλέπει προς τη θάλασσα. Τι θα δούμε; Η Άνδρος έχει χαρακτηριστεί νησί του πολιτισμού και της τέχνης, καθώς αρκετοί Ανδριώτες ήταν φωτεινά πνεύματα, με κορυφαίο τον ποιητή Ανδρέα Εμπειρίκο, που είχε γράψει ότι είναι «η νήσος η έκπαγλος, η βασιλίς του Αιγαίου… η ωραιοτέρα όλων του κόσμου». Ξεχωριστές μορφές με καταγωγή από το νησί είναι ακόμα ο Θεόφιλος Καΐρης, από της μεγαλύτερους στο-

χαστές του Διαφωτισμού, ο Δημήτρης Γληνός, παιδαγωγός, φιλόσοφος και πολιτικός, ο γλύπτης Μιχάλης Τόμπρος, η Νίκη Καραγάτση, το γένος Καρυστινάκη, ζωγράφος και σύζυγος του συγγραφέα Μ. Καραγάτση, ο Μιχάλης Δερτούζος, καθηγητής στο Μ.Ι.Τ, και ο αρχαιολόγος και ακαδημαϊκός Μιχάλης Τιβέριος. Πλούσια είναι και η σύγχρονη πολιτιστική παράδοση της Άνδρου, στο νησί υπάρχουν αρκετά μουσεία και ιδρύματα, ενώ κάθε καλοκαίρι διοργανώνεται πλήθος εκδηλώσεων. Το Αρχαιολογικό Μουσείο Άνδρου κτίστηκε το 1981 στη Χώρα, στην πλατεία Θεόφιλου Καΐρη, σε σχέδια του αρχιτέκτονα Στάμου Παπαδάκη, με τη χορηγία του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή. Εκεί θα δείτε ευρήματα από τον αρχαιολογικό χώρο της Ζαγοράς, συλλογή γλυπτών από την αρχαϊκή και τη ρωμαϊκή εποχή, καθώς και συλλογή γλυπτών της προβυζαντινής και βυζαντινής εποχής. Το Ναυτικό Μουσείο Άνδρου ιδρύθηκε το 1972 και τα σημαντικότερα από τα εκθέματά του είναι παλαιά ναυλοσύμφωνα, ασφαλιστήρια συμβόλαια, διάφορα ναυτικά ημερολόγια, όπου περιγράφεται η ζωή των Ανδριωτών στα καράβια πριν από τον Αγώνα του 1821, λιθογραφίες πλοίων κ.λπ. Επίσης εκτίθενται μακέτες, που αρχίζουν από τις παλαιές σκούνες μέχρι τα σημερινά τεράστια δεξαμενόπλοια. Τα εκθέματα είναι πρωτότυπα και παρουσιάζουν ζωντανά όλη την ιστορία της ανδριώτικης εμπορικής ναυτιλίας από τα αρχαία χρόνια μέχρι σήμερα. Το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή εγκαινιάστηκε το 1979, με αφορμή την έκθεση των έργων του Ανδριώτη γλύπτη Μιχάλη Τόμπρου. Στη συνέχεια, τα εκθέματα εμπλουτίστηκαν με μέρος της συλλογής του Ιδρύματος, που αποτελείται από περισσότερα από 300 έργα διακεκριμένων Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών. Το πρώτο τμήμα του μουσείου αποτελεί σήμερα την Παλαιά Πτέρυγα και φιλοξενεί γλυπτά των Τόμπρου, Ζογγολόπουλου, Chryssa, Νικολαϊδη, Τάκη, κ.ά. Η Νέα Πτέρυγα, στην οποία γίνονται οι περιοδικές εκθέσεις, περιλαμβάνει βιβλιοθήκη, αίθουσα προβολών και χώρους με δυνατότητες παρουσίασης εκθέσεων διεθνούς εμβέλειας. Οι εκθέσεις σημαντικότατων καλλιτεχνών, που διοργανώνονται ανελλιπώς από το 1986 μέχρι σήμερα, αποτελούν σημείο αναφοράς στα πολιτιστικά δρώμενα της χώρας. Φέτος το καλοκαίρι, από τις 4 Ιουλίου έως τις 3 Οκτωβρίου, το Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή θα παρουσιάσει έκθεση με τίτλο Η ευγένεια του απέριττου, αφιερωμένη στον ζωγράφο Γιώργο Ρόρρη, που διακρίνεται ως ένας από τους σπουδαιότερους εικαστικούς δημιουργούς της γενιάς του. Η έκθεση ακολουθεί μια αναδρομική προσέγγιση του έργου του. Περιλαμβάνοντας σχεδόν 60 πίνακες και σχέδια, επιχειρεί να ανιχνεύσει την καλλιτεχνική του εξέλιξη μέσα από τρεις ενότητες. Οι διαχωρισμοί μεταξύ τους δεν είναι ευδιάκριτοι. Ο θεατής περιφέρεται ανάμεσα στα έργα, προσπαθώντας να εντοπίσει ομοιότητες με γνωστά του πρόσωπα με τον αυθορμητισμό και την άνεση ενός παιδιού.

Πληροφορίες Λιμεναρχείο Γαυρίου: 22820 71561 Κέντρο Υγείας Άνδρου: 22823 60001 Αστυνομικό Τμήμα Γαυρίου: 22820 71120 Κέντρο Εξυπηρέτησης Πολιτών Άνδρου: 22823 60220 ΚΤΕΛ Άνδρου: 22820 22316

ΒΟΛΤΑ

Για μπάνιο… ελεύθερα! ΤΗΣ ΠΕΛΙΏΣ ΠΑΠΑΔΙΆ

ην ιδέα για να αναζητήσω τις καλύτερες ανοιχτές παραλίες της Αττικής την πήρα από ένα εικονογραφημένο παιδικό βιβλίο με τίτλο Ιδιωτική Παραλία. Συγγραφέας του είναι η Γαλλίδα Σοφί Λεσκό και κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις Εκδόσεις Κλειδάριθμος. Πρωταγωνιστεί μια οικογένεια ορνιθόρυγχων, που μάταια αναζητά μια παραλία να κάνει το μπάνιο της. Σε όποιο μέρος κι αν πάει, παρά το γεγονός ότι η μητέρα κουβαλάει απίστευτα συμπράγκαλα για τα μικρά της, η πλαζ είναι περιφραγμένη και της απαγορεύεται η είσοδος με ένα σωρό ευφάνταστες δικαιολογίες. Το βιβλίο, που είναι απολαυστικά αστείο, ενώ ταυτόχρονα περνάει ένα σπουδαίο μήνυμα υπέρ της διαφορετικότητας, θίγει έμμεσα και το θέμα της ιδιωτικοποίησης περιοχών στις οποίες θα έπρεπε να έχουμε πρόσβαση όλοι. Θεωρητικά, στις ιδιωτικές παραλίες αυτό που πληρώνεις είναι το σέρβις, αλλά τις περισσότερες φορές οι τιμές, ιδιαίτερα τα Σαββατοκύριακα, δεν δικαιολογούνται ούτε ανταποκρίνονται στις παροχές. Για να μην μας κοστίσει, λοιπόν, αυτό το καλοκαίρι ο κούκος αηδόνι, ας προμηθευτούμε τον κατάλληλο εξοπλισμό (θα τον δείτε, διαβάζοντας το βιβλίο) και ας αναζητήσουμε ελεύθερες –χωρίς αντίτιμο εισόδου– παραλίες. ΚΑΠΕ: Η παραλία ΚΑΠΕ (όπου ΚΑΠΕ=αρκτικόλεξο του «Κέντρου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας») βρίσκεται κοντά στα Λεγρενά Αττικής (στην παραλιακή οδό Αθηνών-Σουνίου), αμέσως μετά τον οικισμό Χάρακας. Πλέον, χάρη στο διαδίκτυο, η παραλία δεν είναι και τόσο… μυστική όσο πριν από μερικά χρόνια, παραμένει ωστόσο αρκετά δύσκολο να την ανακαλύψετε, μια και πρέπει να στρίψετε στον χωματόδρομο, να αφήσετε το αυτοκίνητο

στο πλάτωμα που θα βρείτε και να κατεβείτε 99 πλακόστρωτα σκαλιά! Αυτό που θα αντικρίσετε, θα σας αποζημιώσει! Προετοιμάστε τα παιδιά για μια σχετικά μεγάλη κάθοδο (και την αντίστοιχη άνοδο) και βουτήξτε στα πιο όμορφα νερά της Αθήνας. Παραλία Αλθέας: Κι άλλα σκαλάκια, αυτά της Αλθέας, πολύ λιγότερα και πιο βατά, βρίσκονται πολύ πριν από την ΚΑΠΕ, στην παραλιακή Αθηνών–Σουνίου. Μετά την Αγία Μαρίνα, θα δείτε την ταμπέλα Αλθέα και θα αφήσετε το αυτοκίνητο στο μικρό πάρκινγκ που θα βρείτε πλάι στον δρόμο. Μόλις κατέβετε, θα φτάσετε σε έναν μικρό γραφικό κολπίσκο με ψιλό βότσαλο και υπέροχα τιρκουάζ νερά. Παραλία Χρηστέα: Μια ελεύθερη παραλία με πολύ καθαρά νερά, που βρίσκεται στο Σούνιο, πριν από τα Λεγρενά. Χάρη στο μεγάλο της μήκος αλλά και στο γεγονός ότι δεν είναι τόσο γνωστή, θα σας προσφέρει ηρεμία και χαλάρωση. Είναι αμμώδης, μέσα και έξω από το νερό, και σχετικά ρηχή. Μόλις φτάσετε, θα χρειαστεί να περπατήσετε για λίγα μέτρα μέσα στο νερό, πάνω σε έναν επίπεδο βράχο, ωστόσο ύστερα από λίγο θα πατήσετε σε άμμο. Αν σας αρέσει το snorkeling, θα απολαύσετε έναν μαγικό βυθό, ιδανικό για εξερεύνηση με μάσκα! Βρωμοπούσι: Οκ, λογικά γελάτε. Κι εγώ είχα γελάσει όταν πρωτοπήγα, πάνω από 20 χρόνια πριν. Το όνομα της περιοχής προέρχεται από την αρβανίτικη λέξη «πούσι» που σημαίνει πηγάδι, δηλαδή Βρωμοπήγαδο. Θα το ακούσετε, όμως, και ως Καλοπήγαδο. Και μάλλον αυτό το όνομα ταιριάζει με την αμμουδερή του παραλία και τα καταγάλανα και πεντακάθαρα νερά της! Βρίσκεται κοντά στην Κερατέα. Δασκαλειό: Κοντά στην Κερατέα είναι και ο οικισμός του Δασκαλειού, που χωρίζεται σε τρεις μικρότερους κολπίσκους με υπέροχα νερά και αμμουδιά! Πλέον, τα δύο από τα τρία

23.06.2021

λιμανάκια του οικισμού διαθέτουν και ξαπλώστρες, οπότε εμείς προτιμάμε το τρίτο, το μικρότερο, που έχει λιγότερο κόσμο, σκιά και φανταστικό βυθό! Δικαστικά: Απομονωμένη βραχώδης ακτή με άγρια ομορφιά, που βρίσκεται στον κόλπο του Σχοινιά, δίπλα στον οικισμό των δικαστών. Η πρόσβαση είναι δεν είναι πολύ εύκολη και η παραλία δεν έχει άμμο. Υπάρχουν μόνο μεγάλες πλάκες για ηλιοθεραπεία και η είσοδος στο νερό γίνεται με βουτιά (μη σας αγχώνει, τα πιτσιρίκια από πέντε έξι ετών, αν είναι εξοικειωμένα με το νερό, λατρεύουν τη φάση). Θα βρείτε υπέροχο βυθό και ησυχία. Αν πάλι θέλετε αμμούδα, επιλέξτε τα ρηχά νερά στο πευκοδάσος του Σχοινιά, λίγο πιο πριν, και αναζητήστε σκιά σε κάποιο σημείο όπου δεν υπάρχει οργανωμένη παραλία και κατ’ επέκταση φασαρία. Σέσι: Βρίσκεται στο Γραμματικό και αποτελείται από δύο παραλίες, τη μικρή και τη μεγάλη. Το Μικρό Σέσι θυμίζει λιγάκι Σποράδες, καθώς περιβάλλεται από δάσος, ενώ το Μεγάλο Σέσι έχει βότσαλα, πεντακάθαρα νερά και πολλά αρμυρίκια. Κινέτα: Η παραλία Κινέτας βρίσκεται στον Κόλπο Μεγάρων και έχει μήκος πάνω από 3 χιλιόμετρα. Και εκεί υπάρχουν σημεία με οργανωμένες εγκαταστάσεις, αλλά είναι σαφώς προτιμότερο να στρώσετε πετσετούλα και ομπρέλα κάτω από τα πεύκα ή τα αρμυρίκια. Το λευκό βότσαλο, τα καθαρά νερά και η εύκολη πρόσβαση την καθιστούν αγαπημένο προορισμό. Ωρωπός: Ο Ωρωπός διαθέτει μια μακρά ακτογραμμή που ξεκινά από τον Κάλαμο και καταλήγει στην Αγριλέζα. Κατά μήκος της δεν θα πληρώσετε πουθενά είσοδο, όμως μπορεί να πληρώσετε πανάκριβες ξαπλώστρες σε κάποια από τα φασαριόζικα beach bars που έχουν «καταλάβει» τις παραλίες. Επομένως, επιλέξτε ένα μη καταπατημένο σημείο (με βότσαλα και βαθιά νερά πριν από τη Σκάλα, με άμμο και κανονικό βάθος από το Χαλκούτσι κι έπειτα) και απολαύστε τις βουτιές σας. Tips έπειτα από χρόνια προσωπικής εμπειρίας: Ποτέ Σαββατοκύριακο (ακόμα και τον Αύγουστο) σε κοντινή στην Αττική παραλία, εκτός αν φύγετε κυριολεκτικά αχάραγα ή αν έχετε μια πολύ καλά κρυμμένη καβάτζα! Γίνεται τέτοιος χαμός, που μάλλον θα ταλαιπωρηθείτε παρά θα διασκεδάσετε! Και δυστυχώς, οι παραλίες θα είναι γεμάτες σκουπίδια. Επίσης, λάβετε πάντοτε υπόψη σας τον αέρα, γιατί μπορεί να ανατρέψει τα πάντα στην εκδρομή σας.

Διαβάστε (ιδανικά πλάι στο κύμα): Ιδιωτική Παραλία, Σοφί Λεσκό, Εκδόσεις Κλειδάριθμος

ΣΤΟΝ ΓΙΑΤΡΟ

23.06.2021

25 σας είναι ανθυγιεινό. Τα ταμπόν δεν απορροφούν υπερβολικές ποσότητες νερού κατά το κολύμπι. Αν το έκαναν, οι κολυμβήτριες και οι δύτριες της SCUBA δεν θα χρησιμοποιούσαν ταμπόν. Δεν θα «κρυώσει» η κοιλιά σας ούτε θα κοπεί η περίοδός σας. Μπορεί να μειωθεί λίγο η ροή του αίματος, αλλά αυτό δεν είναι παθολογικό. Επίσης, δεν θα πάθετε μόλυνση επειδή κολυμπήσατε ενώ έχετε περίοδο, εφόσον ακολουθείτε του κανόνες υγιεινής. Αποφύγετε τα παγωμένα νερά και – φυσικά! – τα μολυσμένα νερά, όπως θα κάνατε ούτως ή άλλως για να μη ρισκάρετε μολύνσεις που θα σας ταλαιπωρήσουν. Φορέστε ένα πιο σκούρο μαγιό εάν ανησυχείτε για διαρροή Παρόλο που το αίμα δεν είναι πιθανό να διαρρεύσει στο κάτω μέρος του μπικίνι σας εάν έχετε τοποθετήσει σωστά το ταμπόν ή το κύπελλο περιόδου, μπορεί να νιώσετε πιο άνετα φορώντας ένα μαγιό πιο σκούρου χρώματος.

Κολύμπι και περίοδος: Μύθοι και πραγματικότητα ΤΗΣ ΣΤΈΛΛΑΣ ΡΟΐΔΗ

αλοκαίρι στο μυαλό των περισσότερων σημαίνει ξεγνοιασιά, μπάνιο, μαγιό, χαλάρωση. Κάποιες γυναίκες, όμως, φαίνεται ακόμα να δυσκολεύονται να συνδυάσουν την περίοδό τους με τις βουτιές στα όμορφα νερά της χώρας μας. Ωστόσο, αν δεν υπάρχει συγκεκριμένη οδηγία από τον/ τη γυναικολόγο σας, δεν υπάρχει λόγος η περίοδος να σας εμποδίζει από το να απολαύσετε μια μέρα στην παραλία ή στην πισίνα. Στην πραγματικότητα, το κολύμπι ενώ έχετε περίοδο μπορεί να σας βοηθήσει να μειώσετε τις κράμπες και να βελτιώσετε τη διάθεσή σας. Άλλωστε, οι γυναίκες κολυμπούν από αμνημονεύτων χρόνων. Η έμμηνος ρήση είναι μια φυσική διαδικασία που πρέπει να σας κάνει να είστε υπερήφανες που είστε γυναίκα και όχι να σας δυσκολεύει κάθε μήνα! Ας δούμε τι μπορείτε να κάνετε για να κολυμπάτε άνετα κατά τη διάρκεια της περιόδου σας.

Η Στέλλα Ροΐδη είναι μαιευτήραςγυναικολόγος. www.roidi.gr

Τοποθετήστε ένα ταμπόν ή ένα κύπελλο περιόδου πριν κολυμπήσετε Αν και το κολύμπι μπορεί να μειώσει προσωρινά τη ροή, ένα ταμπόν ή ένα κύπελλο περιόδου θα κρατήσει την οποιαδήποτε ροή. Επίσης, ιδιαίτερα σε μια πισίνα, δεν είναι υγιεινό να κολυμπάτε, χωρίς να εισάγετε πρώτα στον κόλπο σας ταμπόν ή κύπελλο περιόδου. Εάν δεν

είστε ακόμα άνετες με αυτά τα αντικείμενα, καλό θα ήταν να δοκιμάσετε να τα χρησιμοποιήσετε στο σπίτι, πριν πάτε για κολύμπι. Κι επειδή μάλλον θα αναρωτιέστε αν πρέπει να είναι μία γυναίκα σεξουαλικά ενεργή για να χρησιμοποιήσει ταμπόν ή κύπελλο περιόδου η απάντηση είναι «όχι». Με τη σωστή ενημέρωση από τον/ τη γυναικολόγο της και λίγη υπομονή, κάθε γυναίκα που έχει αδιαθετήσει μπορεί να χρησιμοποιήσει αυτά τα προϊόντα, ακόμα κι αν είναι έφηβη και δεν έχει ακόμα σεξουαλικές επαφές. Φέρτε επιπλέον προμήθειες Εάν φοράτε ταμπόν, ίσως χρειαστεί να κάνετε μερικές αλλαγές καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας. Πάρτε παραπάνω προμήθειες από όσες νομίζετε ότι θα χρειαστείτε, για την περίπτωση που αποφασίσετε να απολαύσετε την ημέρα και να μείνετε λίγο περισσότερο. Εάν είστε σε μέρα με έντονη ροή, αλλάξτε το κάθε τρεις με τέσσερις ώρες. Εάν φοράτε κύπελλο περιόδου, πιθανότατα δεν θα πρέπει να ανησυχείτε, αφού μπορεί να μείνει μέσα σας έως και 10 ώρες. Ωστόσο, το να έχετε μαζί σας ένα επιπλέον για την περίπτωση που χρειαστεί, θα σας κάνει να αισθάνεστε πιο άνετα. Αγνοήστε τους μύθους σχετικά με το κολύμπι κατά τη διάρκεια της περιόδου σας Υπάρχουν πολλοί μύθοι αναφορικά με την περίοδό σας. Μην ακούτε αυτούς που λένε ότι το κολύμπι κατά τη διάρκεια της περιόδου

Προστατέψτε τον εαυτό σας από φουσκώματα και κράμπες Δεν υπάρχει σίγουρος και συγκεκριμένος τρόπος για να αισθάνεστε απόλυτα φυσιολογικά κατά τη διάρκεια της περιόδου σας. Υπάρχουν όμως μερικά πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να ελαχιστοποιήσετε τυχόν κράμπες ή φουσκώματα που μπορεί να αντιμετωπίσετε. Αποφύγετε τα τηγανητά, τα αλμυρά ή γενικά τα ανθυγιεινά τρόφιμα, μαζί με την καφεΐνη. Εάν πονάτε, πάρτε ένα παυσίπονο για να ανακουφίσει τα συμπτώματά σας. Μερικές φορές, το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε είναι απλώς να μπείτε στο νερό και να ξεχάσετε τον πόνο που αισθάνεστε.

Ταμπόν: Εάν έχετε συνηθίσει να φοράτε ταμπόν, θα ξέρετε πως είναι ιδανικά για κολύμπι. Δεν χρειάζεται να ανησυχείτε για τυχόν διαρροή, καθώς επεκτείνονται (φουσκώνουν) όσο είναι απαραίτητο, για να ταιριάζουν στο σώμα σας. Φροντίστε να κρύψετε το κορδόνι τοποθετώντας το στο κάτω μέρος του μαγιό σας. Θυμηθείτε να αλλάζετε το ταμπόν σας συχνά εάν έχετε μεγάλη ροή και να μην το φοράτε ποτέ για περισσότερες από οκτώ ώρες. Κύπελλα: Παρότι τα κύπελλα της περιόδου δεν χρησιμοποιούνται ακόμα τόσο συχνά όσο τα ταμπόν, εισάγονται στον κόλπο και κάθονται στη βάση του για να συλλέξουν το αίμα της περιόδου έως και δέκα ώρες, ανάλογα με τη ροή. Ακριβώς όπως το ταμπόν, το κύπελλο περιόδου είναι λειτουργικά αόρατο. Σερβιέτα: Δεν συστήνεται το κολύμπι με σερβιέτα καθώς, μόλις μπείτε στο νερό, θα βραχεί, θα φουσκώσει και θα βαρύνει, ενδεχομένως να ξεκολλήσει και σίγουρα δεν θα μπορεί να απορροφήσει τυχόν διαρροή. Μπορεί στην καθημερινότητα να σας εξυπηρετεί, αλλά στις συγκεκριμένες συνθήκες είναι μάλλον άβολη.

πιτσίλες

23.06.2021

3 1 CYBEX Gazelle S Εργονομικό με συμπαγές κλείσιμο το Gazelle S είναι το ιδανικό καρότσι που μεγαλώνει μαζί με την οικογένεια! Μετατρέπεται εύκολα από μονό σε διπλό και μπορεί να φιλοξενήσει δίδυμα ή παιδιά διαφορετικής ηλικίας. Κατάλληλο από 0-4 ετών (22 κιλά). cybex-online.com

4 Πατίνι-σκούτερ Highwaykick 1 Ο ιδανικός φίλος για κάθε παιδί ηλικίας από 1 έως 5 ετών. Χάρη στη σταθερότητά του, δίνει στα μικρά παιδιά τη δυνατότητα να κινούνται με ασφάλεια και άνεση. Το προστατευτικό προσφέρει επιπλέον ασφάλεια, ενώ η κύλισή του χαρακτηρίζεται από σταθερότητα και ισορροπία. cozykids.gr

7 Φορμάκια με δαντέλα Αμάνικα φορμάκια από απαλό βαμβακερό ζέρσεϊ, το ένα με μοτίβο. Λεπτές τιράντες, τελείωμα με δαντέλα επάνω και διακοσμητικό φιογκάκι μπροστά, και σούστες στον καβάλο. www2.hm.com

2 CYBEX Solution S i-Fix Πρόσφατα αναδείχθηκε “Test Winner” στις δοκιμές της Stiftung Warentest και ADAC στην κατηγορία του. Το κάθισμα μεγαλώνει μαζί με το παιδί καθώς τα χαρακτηριστικά του προσαρμόζονται στις μεταβαλλόμενες ανάγκες του παιδιού. Κατάλληλο για παιδιά ύψους 100 - 150 εκ (περίπου 3-12 ετών). cybex-online.com

Galesyn® Summer Promo Pack. Περιλαμβάνει Emulsion 100ml, After Nip 30ml & ΔΩΡΟ Cooler Bag Το ενυδατικό γαλάκτωμα έχει ιδιαίτερα ευχάριστη οσμή και δρα προστατευτικά προλαμβάνοντας τα τσιμπήματα. Εφαρμόζεται εύκολα, ενυδατώνει και παραμένει για μεγάλο χρονικό διάστημα στο δέρμα. To After Nip Gel ανακουφίζει γρήγορα και φυσικά το ερεθισμένο δέρμα έπειτα από τσιμπήματα εντόμων, επαφή με μέδουσες, τσουκνίδες ή οτιδήποτε άλλο δρα ερεθιστικά. galesyn.com Αναζητήστε τα στα φαρμακεία

6 5 WOBBEL. Ξύλινη σανίδα ισορροπίας με τσόχα Ελαφρύ και τέλειο για παιχνίδι, αφού τα παιδιά το σηκώνουν, το στριφογυρίζουν και κάθονται πάνω του. Ευέλικτο και σταθερό, ανθεκτικό και εύκολο στη μετακίνηση, είναι το απαραίτητο αξεσουάρ των ταξιδιών της οικογένειας! cozykids.gr

8 Βρεφικό μαγιό Ολόσωμο μαγιό με μοτίβο, βολάν στη λαιμόκοψη και στις τιράντες, φιόγκο στην πλάτη και επένδυση στον καβάλο. www2.hm.com

Aloe+Colors x karavan splash summer bag Το απόλυτο summer bag splash έρχεται από την Aloe+ Colors σε συνεργασία με τα Κaravan. Περιλαμβάνει 3 συλλεκτικά προϊόντα ολοκληρωμένης περιποίησης προσώπου και σώματος (Αfter sun 150 ml, Face water 200 ml, Hair and body mist 100 ml) με την υπέροχη μυρωδιά καρύδας και monoi, θυμίζοντας ότι το καλοκαίρι είναι εδώ! www.aloeplus.gr

9 Σετ βρεφικών καπέλων Καπέλα ηλίου από αεράτο βαμβακερό ύφασμα με προέκταση πίσω για προστασία του αυχένα. Το ένα καπέλο έχει μοτίβο. www2.hm.com

23.06.2021

πιτσίλες

Discovery πόστερ με τα αυτοκόλλητα της Poppik Η σειρά «Discovery» πόστερ της γαλλικής εταιρείας Poppik θα σας ενθουσιάσει! Με τα διάφανα, επανακολλούμενα αυτοκόλλητα τα παιδιά φτιάχνουν εντυπωσιακά πόστερ με συναρπαστικά θέματα για το δωμάτιό τους ενώ διασκεδάζουν και ανακαλύπτουν καινούργιους κόσμους! Τα πόστερ ανακάλυψης της Poppik διεγείρουν την περιέργεια, βελτιώνουν τις κινητικές δεξιότητες, τη συγκέντρωση και την αυτονομία των παιδιών!

Hello Kids Σε δύο όμορφους χώρους στο Εμπορικό Κέντρο Atrium, το hello kids λειτουργεί ως παιδικό βιβλιοπωλείο -παιχνιδοπωλείο και ως εναλλακτικός, ζεστός πολυχώρος που υποδέχεται καθημερινά παιδιά και γονείς, προτείνοντας πρωτότυπες ιδέες για τη δημιουργική και ωφέλιμη αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου τους. Στο hello kids δίνεται έμφαση στο ποιοτικό παιδικό βιβλίο, ψυχαγωγικό και εκπαιδευτικό, σε συνδυασμό με το ποιοτικό εναλλακτικό παιχνίδι, εκπαιδευτικό και δημιουργικό. Εκεί θα βρείτε μια ευρεία ποικιλία από κατασκευαστικά είδη και υλικά. Άλλωστε αυτός είναι ο στόχος του hello kids: Nα καλλιεργήσει στα παιδιά την αξία της δημιουργικότητας και του ομαδικού παιχνιδιού. Χαριλάου Τρικούπη 6-10, Εμπορικό Κέντρο Atrium, Αθήνα | Τ 210 68 28 809, www.hellokids.gr, FΒ & Instagram @hellokids.gr

Σημαίες Η γεωγραφία μπορεί να είναι και «αυτοκόλλητη»! 200 σημαίες γίνονται αυτοκόλλητα, τα οποία θα τοποθετήσετε στον παγκόσμιο χάρτη διευρύνοντας ταυτόχρονα τις γεωγραφικές σας γνώσεις. Τα αυτοκόλλητα κολλάνε ξανά και ξανά όσες φορές θέλετε!

Ωκεανοί Σε αυτό το μεγάλο πόστερ με τον βυθό θα γνωρίσετε και θα κολλήστε τα πιο γνωστά θαλάσσια ζώα του κόσμου: φάλαινες, δελφίνια, καρχαρίες, μέδουσες και πολύχρωμα κοράλλια. Αν κάνετε λάθος δεν πειράζει. Τα μεγάλα διάφανα αυτοκόλλητα κολλάνε ξανά και ξανά όσες φορές θέλετε!

Summer boxes by hello kids Κουτί μάς ήρθε…το καλοκαίρι! Όχι, δεν το κλείσαμε σ’ ένα κουτί, βάλαμε όμως τις πιο διασκεδαστικές δραστηριότητες σ’ αυτό, για χαρούμενες και ξέγνοιαστες διακοπές.

3 Καλοκαιρινό κουτί «Πειρατές» Ανεβαίνουμε στο πειρατικό καράβι και έχουμε μαζί το στεγανό, 100% μη τοξικό παγούρι της εταιρείας AlpinPro, μια υφασμάτινη τσάντα πλάτης «πειρατές» και ένα πακέτο ανεξίτηλους μαρκαδόρους για να τη ζωγραφίσουμε! Με τα υπέροχα τατουάζ της Djeco μεταμορφωνόμαστε σε γνήσιους πειρατές, ενώ το συναρπαστικό μαγνητικό παιχνίδι ταξιδιού από τη Smartgames θα μας βοηθήσει να μην βαρεθούμε λεπτό!

4 Καλοκαιρινό κουτί «Ζωάκια» Περιέχει παγούρι-θερμός από ανοξείδωτο ατσάλι για να σας κρατάει πάντα δροσερούς, φρίσμπι και φουσκωτή μπάλα για ατελείωτα παιχνίδια στη παραλία, κι ένα βιβλίο με 280 αυτοκόλλητα και δραστηριότητες από τις Εκδόσεις Πατάκη, για να κολλήσετε, να μάθετε και να ανακαλύψετε το καλοκαίρι!

5 Καλοκαιρινό κουτί «Γοργόνες» Ανοιγόμαστε σε θάλασσες και ωκεανούς και έχουμε μαζί μας το στεγανό, 100% μη τοξικό παγούρι της εταιρείας AlpinPro. Μέσα στην υφασμάτινη τσάντα πλάτης «γοργόνες» θα βρούμε ένα πακέτο ανεξίτηλους μαρκαδόρους για να τη ζωγραφίσουμε και υπέροχα τατουάζ της εταιρείας Djeco. Το διασκεδαστικό μαγνητικό παιχνίδι ταξιδιού από τη Smartgames μας κρατάει συντροφιά και στη θάλασσα!

23.06.2021

ΚΑΛΟΚΑΊΡΙ ΧΩΡΊΣ ΤΣΙΜΠΉΜΑΤΑ ΜΕ GALESYN Το καλοκαίρι είναι επιτέλους εδώ! Παιχνίδια στην άμμο, απογευματινές βόλτες, επιτραπέζια στο μπαλκόνι τα απογεύματα, αρώματα θερινού σινεμά και... έντομα! Με τη σειρά Galesyn τα κρατάμε όλα, εκτός από τα ενοχλητικά τσιμπήματα. Το Ενυδατικό Γαλάκτωμα με Αιθέρια Έλαια δρα προστατευτικά και παράλληλα ενυδατώνει την επιδερμίδα, χάρη στα μοναδικά φυσικά χαρακτηριστικά του: έλαια ευκάλυπτου, ινδικής πασχαλιάς, γαρίφαλου και βανίλιας δρουν σε συνδυασμό με την δεξπανθενόλη και την αλλαντοΐνη, προλαμβάνοντας τα τσιμπήματα και χαρίζοντας ένα άρωμα μοναδικό. Πάντα μαζί μας έχουμε και το After Nip, ένα απαλό, δροσιστικό και ανακουφιστικό τζελ που καταπραΰνει άμεσα και αποτελεσματικά το δέρμα από τα τσιμπήματα εντόμων και την επαφή με μέδουσες, τσουκνίδες ή οτιδήποτε άλλο δρα ερεθιστικά. Και τα δύο είναι κατάλληλα για παιδιά από 3 ετών και για όλη την οικογένεια. Κυκλοφορούν στα φαρμακεία με δώρο μια φανταστική τσάντα cooler. Καλές Διακοπές!

/galesyn.com

/galesyn

ΦΤΟΥ ΚΑΙ ΒΓΑΙΝΩ

23.06.2021

8o καλοκαιρινό καλλιτεχνικό camp από τις Μορφές Έκφρασης στον Βοτανικό Κήπο Διομήδους

να ξεχωριστό summer camp για παιδιά από 5-15 ετών κάτω από τη μαγική μπαγκέτα των Μορφών Έκφρασης του Θωμά Κινδύνη, θα χαρίσει στα παιδιά μια ξεχωριστή επαφή με τη φύση αλλά και την τέχνη! Μουσικές, τραγούδια, χοροί, παραμύθια και μύθοι θα εμπλουτίσουν την πολιτισμική τους εμπειρία, βοηθώντας τα ταυτόχρονα να καταλάβουν και να ανακαλύψουν έννοιες όπως η επικοινωνία, τα συναισθήματα, τα δικαιώματα, η συνύπαρξη με τους ανθρώπους, αλλά και να αναπτύξουν την επαφή τους με τη φύση. Οι καλοκαιρινές διακοπές ξεκινούν με δημιουργία, με νέες φιλίες και χαρά μέσα σ’ ένα πανέμορφο δάσος πολύ κοντά στην πόλη. Το camp θα φιλοξενηθεί για μια ακόμα χρονιά στον υπέροχο Βοτανικό Κήπο Διομήδους στο Χαϊδάρι, που επιλέχτηκε για την απίστευτη αισθητική του φυσικού του περιβάλλοντος και φυσικά για τον άπλετο χώρο για παιχνίδι και κίνηση. Οι Μορφές Έκφρασης συμμετέχουν στο επετειακό έτος 2021 εστιάζοντας στην έννοια της Ελευθερίας και των Ανθρωπίνων δικαιωμάτων που αυτή συνεπάγεται. Το τρίπτυχο Φύση – Πολιτισμός – Ελευθερία είναι αλληλένδετο με την έννοια της προσωπικής ανάπτυξης, της συμβίωσης και της χαράς, καθώς μόνο όταν επικρατούν αυτά τα απαραίτητα δομικά στοιχεία της ζωής, μπορούμε να έχουμε την ευκαιρία για ένα καλύτερο μέλλον, για μια αρμονική συμβίωση του ανθρώπου με τη φύση, τον εαυτό του και με τους άλλους. Τα παιδιά χωρίζονται σε μικρά ηλικιακά γκρουπ (10-15 ατόμων για τα μικρά παιδιά 5-10 ετών και 15-20 άτομα για τα μεγάλα παιδιά 11-15 ετών), τα οποία ακολουθούν τις ιδιαιτερότητες της ηλικίας της κάθε ομάδας. Το κάθε παιδί μπορεί να παρακολουθήσει κατ’ επιλογή 1 ή περισσότερες εβδομάδες. Ο αριθμός συμμετοχών είναι περιορισμένος και θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας.

Summer Camp

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις μετακινήσεις, το αναλυτικό πρόγραμμα, το φαγητό και τις τιμές, επισκεφτείτε το www.morfesekfrasis.gr

Α’ 1η 2η 3η 4η 5η 6η

περίοδος εβδομάδα: εβδομάδα: εβδομάδα: εβδομάδα: εβδομάδα: εβδομάδα:

28 Ιουνίου – 2 Ιουλίου 2021 5 Ιουλίου – 9 Ιουλίου 2021 12 Ιουλίου – 16 Ιουλίου 2021 19 Ιουλίου – 23 Ιουλίου 2021 26 Ιουλίου – 30 Ιουλίου 2021 2 Αυγούστου – 6 Αυγούστου 2021

Β’ περίοδος 7η εβδομάδα: 30 Αυγούστου - 3 Σεπτεμβρίου 2021 8η εβδομάδα: 6 Σεπτεμβρίου - 10 Σεπτεμβρίου 2021 Τη διαμόρφωση του εκπαιδευτικού καλλιτεχνικού προγράμματος έχει αναλάβει εδώ και 8 χρόνια η ηθοποιός, σκηνοθέτης και θεατροπαιδαγωγός Άννα Σεβαστή Τζίμα.

Σινεμά

Tom & Jerry στους κινηματογράφους

Warner Bros.Pictures και η Warner Animation Group παρουσιάζουν την ταινία του Τιμ Στόρι «Tom & Jerry». Ο Τζέρι καταφθάνει στο καλύτερο ξενοδοχείο της Νέας Υόρκης την παραμονή του «γάμου του αιώνα», αναγκάζοντας την απεγνωσμένη διοργανώτρια του γάμου να προσλάβει τον Τομ, ώστε να τον ξεφορτωθεί. Το επακόλουθο κυνηγητό γάτας και ποντικού απειλεί να καταστρέψει την καριέρα της, τον γάμο και το ίδιο το ξενοδοχείο. Σύντομα όμως, ένα ακόμη μεγαλύτερο πρόβλημα δημιουργείται: ένας διαβολικά φιλόδοξος υπάλληλος συνωμοτεί κατά των τριών τους. Μία εντυπωσιακή μίξη κλασικών κινουμένων σχεδίων και ζωντανής δράσης, η νέα κινηματογραφική περιπέτεια των Τομ και Τζέρι, δημιουργεί ένα νέο κόσμο για τους θρυλικούς χαρακτήρες και τους αναγκάζει να κάνουν κάτι αδιανόητο… να ενώσουν τις δυνάμεις τους και να σώσουν την κατάσταση. Πρωταγωνιστούν: Κλόι Γκρέις Μόρετζ, Μάικλ Πένια, Ρομπ Ντιλέινι, Κόλιν Τζοστ, Παλάβι Σάρντα, Τζόρνταν Μπόλγκερ, Πάτσι Φέραν, Νίκι Τζαμ, Μπόμπι Καναβάλε, Κεν Τζονγκ Στα ελληνικά ακούγονται: Χρήστος Θάνος, Φοίβος Ριμένας, Μαριλένα Χατζηνικολαΐδη, Ελισσαίος Βλάχος, Βασίλης Μήλιος, Γιώργος Σκουφής, Σωτήρης Δούβρης, Θανάσης Κουρλαμπάς, Θοδωρής Σμέρος, Μελίνα Κατσακούλη, Σοφία Καψαμπέλη, Σταύρος Σιούλης, Ηρώ Ελένη Μπέζου, Χρήστος Πλαΐνης, Μαρία Θρασυβουλίδη

ΦΤΟΥ ΚΑΙ ΒΓΑΙΝΩ

23.06.2021

Open Air Summer Camp στο Μουσείο Κοτσανά

ο Μουσείο Κοτσανά ανοίγει και πάλι για το κοινό και, πιστό στο ραντεβού του, προσκαλεί και φέτος τους μικρούς του «εφευρέτες» από 6 έως 12 ετών στην πιο δροσερή καλοκαιρινή κατασκήνωση της πόλης, διοργανώνοντας από τις 28 Ιουνίου έως τις 3 Σεπτεμβρίου 2021 το Summer Camp 2021, ένα πλούσιο εκπαιδευτικό πρόγραμμα που έχει στόχο να προσφέρει στα παιδιά ξέγνοιαστες στιγμές ψυχαγωγίας, με πρώτιστη μέριμνα την υγεία και την ασφάλειά τους. Αποσκευές σε αυτό το ταξίδι; Μα φυσικά οι νέες συναρπαστικές μουσειοσκευές του Μουσείου! Σταθμοί της «open air» κατασκήνωσης: ο Εθνικός Κήπος, το Ζάππειο αλλά και το Λύκειο του Αριστοτέλη! Ταξιδεύουμε στον χρόνο για να γνωρίσουμε τις σπουδαιότερες εφευρέσεις της Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας, αλλά και για να συμμετάσχουμε σε πρωτότυπες εκπαιδευτικές δράσεις, «ξεκλειδώνοντας» γνωστές και άγνωστες σελίδες της Επανάστασης του 1821 με αφορμή τη συμπλήρωση 200 χρόνων από την απελευθέρωση των Ελλήνων! Το φετινό summer camp υλοποιείται σε 3 δεκαήμερα με 2 διαφορετικές θεματικές ανά εβδομάδα. Η έγκαιρη κράτηση θέσεων είναι απαραίτητη, καθώς τα τμήματα είναι ολιγομελή.

Summer Camp

Ο κόσμος ανάποδα

Θέατρο

Προπώληση εισιτηρίων στο www.viva.gr

Πληροφορίες και κρατήσεις: 211 411 0044, www.kotsanas.com Μουσείο Κοτσανά Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας, Πινδάρου 6 & Ακαδημίας, Kολωνάκι

Ημερομηνίες: Α’ Δεκαήμερο: 28/6 – 9/7/2021 Β’ Δεκαήμερο: 12 – 23/7/2021 Γ’ Δεκαήμερο: 23/8 – 3/9/2021 Το Μουσείο Κοτσανά Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας, με πρωταρχικό μέλημά του την υγεία και την ασφάλεια των επισκεπτών, τηρεί όλα τα μέτρα υγειονομικής ασφάλειας που υπαγορεύουν οι αρμόδιοι φορείς.

καλλιτεχνική ομάδα ΚΟΠΕΡΝΙΚΟΣ βάζει και φέτος τα καλοκαιρινά της και έρχεται να ξορκίσει όλα όσα ζήσαμε τους τελευταίους μήνες με μια νέα, δροσερή παράσταση γεμάτη χιούμορ, μουσική, τραγούδι και πολλές πολλές ανατροπές, ερμηνευμένη από 9μελή θίασο αποτελούμενο από ηθοποιούς, μουσικούς και τραγουδιστές. Πρόκειται για μία παράσταση με θεατρικά και μουσικά μέρη, με τους θεατές να καλούνται να πάρουν μέρος και να παρακολουθήσουν ταυτόχρονα δυο ιστορίες που εκτυλίσσονται μπροστά τους - μια μουσική και μια θεατρική - που άλλοτε συναντιούνται και άλλοτε διαχωρίζονται. Από την παράσταση δεν λείπει το κέφι η δράση αλλά και η διάδραση, αφού σε αρκετά σημεία, τα ίδια τα παιδιά – και οι μεγάλοι– καλούνται να συμμετάσχουν ενεργά στο πανδαιμόνιο που εκτυλίσσεται επί σκηνής, προτείνοντας, στηρίζοντας, απαντώντας σε ερωτήσεις και συμβουλεύοντας τους ήρωες της ιστορίας: την «αφελή» αλλά ενθουσιώδη Ορτανσία και τον «ξερόλα» και ανταγωνιστικό Υάκινθο. Η συναυλία ξεκινά και η Ορτανσία συναντάει –επιτέλους– και πάλι τον αγαπημένο φίλο της Υάκινθο. Μαζί ξεκινούν ένα μεγάλο ταξίδι στα πιο γνωστά παραμύθια του κόσμου, τα οποία και αφηγούνται στα παιδιά με τον πιο ανατρεπτικό και αστείο τρόπο! Κι έτσι, η Κοκκινοσκουφίτσα γίνεται φίλη με τη Μάγισσα Σκουποξυλάνθη, ο Μπομπ ο Χαμαιλέοντας κρύβεται στη φασολιά του Τζακ, η ωραία Κοιμωμένη ερωτεύεται τον κύριο Γρουσουζέλο, ενώ οι αδίστακτοι Πειρατές της Τσιχλόφουσκας κυνηγάνε τη φάλαινα Φαρφάλα, αλλά και τα τρία γουρουνάκια! Την ιδέα, τα κείμενα και τις μουσικές υπογράφουν οι πολυβραβευμένοι συγγραφείς και τραγουδοποιοί Άγγελος Αγγέλου και Έμη Σίνη. Θα ακουστούν

γνωστά τραγούδια της ομάδας ΚΟΠΕΡΝΙΚΟΣ, τόσο από τον αγαπημένο δίσκο: «Ο Κόσμος Ανάποδα» όσο και από τους υπόλοιπους: «Απαγορεύεται η μουσική», «Μίλα και Σουτ» και το ολοκαίνουργιο «Σβήσε το φως». Κείμενο - Στίχοι: Έμη Σίνη Μουσική – Ενορχήστρωση: Άγγελος Αγγέλου Ορτανσία: Έμη Σίνη Υάκινθος: Ελισσαίος Βλάχος Τραγουδούν: Τίμος Δασκαλόπουλος, Μαρία Παπαγεωργίου, Παντελής Ραβδάς Μουσικοί: Άγγελος Αγγέλου: μπάσο, Μαρίνος Γαλατσινός: Κλαρινέτο, φλάουτο, Νίκος Παπαναστασίου: Ακορντεόν, Αλέξης Κωτσόπουλος: Κιθάρα, Τρομπόνι, Βιολοντσέλο Παρασκευή 2 Ιουλίου: Ανοιχτό Θέατρο Γκράβας Τρίτη 6 Ιουλίου: Δημοτικό Θέατρο Ηλιούπολης «Δ. Κιντής» Κυριακή 11 Ιουλίου: Ευριπίδειο Θέατρο Ρεματιάς, Χαλάνδρι Δευτέρα 12 Ιουλίου: Ευριπίδειο Θέατρο Ρεματιάς, Χαλάνδρι *Οι παραστάσεις ξεκινούν στις 20:30 και διεξάγονται λαμβάνοντας υπόψη όλους τους περιορισμούς για την προστασία της Δημόσιας υγείας και τηρούνται όλες οι οδηγίες και τα πρωτόκολλα για της ασφαλή διεξαγωγή των εκδηλώσεων ** Η παράσταση στο Ανοιχτό Θέατρο Γκράβας πραγματοποιείται με την υποστήριξη του ΟΠΑΝΔΑ στο πλαίσιο του προγράμματος «Ο Δήμος Αθηναίων στηρίζει τον πολιτισμό» *** Οι παραστάσεις στο Θέατρο Ρεματιάς πραγματοποιούνται με την υποστήριξη του Δήμου Χαλανδρίου

ΦΤΟΥ ΚΑΙ ΒΓΑΙΝΩ

23.06.2021

Summer Camp

Για περισσότερες πληροφορίες, επισκεφτείτε το www.athens-technopolis.gr.

Summer Camp στην Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων

αγαπημένη καλοκαιρινή κατασκήνωση της πόλης επιστρέφει για 8η συνεχόμενη χρονιά στην Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων για να προσφέρει στα παιδιά από 6 έως 11 ετών την πιο δροσερή καλοκαιρινή εμπειρία χαράς, γνώσης, φαντασίας και φιλίας. Από τις 28 Ιουνίου έως τις 16 Ιουλίου 2021, το Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου σε συνεργασία με το εργαστήριο παραστατικών τεχνών Artfygio διοργανώνουν ένα πλούσιο εκπαιδευτικό πρόγραμμα που υπόσχεται ανέμελες στιγμές ψυχαγωγίας, με πρώτιστη μέριμνα την ασφάλεια. Φέτος, τo πρόγραμμα περιλαμβάνει πολύ παιχνίδι, άφθονη Αθήνα και μπόλικο μυστήριο… Για τρεις εβδομάδες, από τις 8.00 το πρωί έως τις 16.00 το απόγευμα, τα παιδιά θα έχουν την ευκαιρία να συμμετάσχουν σε μια σειρά από συναρπαστικές δραστηριότητες, στους εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους του Βιομηχανικού Μουσείου Φωταερίου, όπως σε εργαστήρια εκπαιδευτικής ρομποτικής και STEAM, σε εικαστικά και θεατρικά παιχνίδια, σε εκπαιδευτικά προγράμματα, αλλά και σε ευφάνταστα παιχνίδια γεμάτα… γρίφους.

Summer Camp

Το Summer Camp περιλαμβάνει τρεις περιόδους με διαφορετικές θεματικές ανά εβδομάδα. Το αναλυτικό πρόγραμμα διαμορφώνεται βάσει των υγειονομικών οδηγιών.

Δημιουργική Απασχόληση

Για περισσότερες πληροφορίες και κρατήσεις: 210 9469620, 210 9469683, 210 9469662 ή 210 9469663 και www.eef.edu.gr

Γίνε «Επιστήμονας για μια μέρα» στο Ίδρυμα Ευγενίδου

πό τις 29 Ιουνίου έως τις 23 Ιουλίου, το Κέντρο Επιστήμης και Τεχνολογίας του Ιδρύματος Ευγενίδου απευθύνεται σε παιδιά που αποφοίτησαν από την Ε’, ΣΤ’ Δημοτικού ή την Α’ Γυμνασίου και τα προσκαλεί στην εντυπωσιακή καλοκαιρινή, μονοήμερη δράση επιστήμης «Επιστήμονας για μία μέρα». Τα παιδιά θα μάθουν από πρώτο χέρι τι κάνει ένας επιστήμονας στο εργαστήριό του και θα γνωρίσουν τις επιστήμες της Φυσικής, της Χημείας και της Βιολογίας, μέσα από εργαστήρια και κατασκευές! Ημέρες και ώρας διεξαγωγής: 29/06, 01/07, 02/07, 05/07, 07/07, 09/07, 12/07, 14/07, 16/07, 19/07, 21/07, 23/07, από τις 8:30 έως τις 16:30

Δηλώστε τη συμμετοχή των παιδιών σας στο www.stem.edu.gr/ summer-camp-2021

Summer Camp 2021 STEM Education

πιλέγοντας ένα από τα προγράμματα του Summer Camp STEM Education, το παιδί σας εξασφαλίζει ευχάριστες ώρες δημιουργικής απασχόλησης. Τα εκπαιδευτικά προγράμματα περιλαμβάνουν επιστημονικές γνώσεις και άφθονο παιχνίδι σε σύγχρονους και ασφαλείς χώρους που του επιτρέπουν στο παιδί σας να κοινωνικοποιηθεί και να διασκεδάσει. Αρχικά το Summer Camp 2021 είναι ένα αναγκαίο διάλειμμα από το ακαδημαϊκό έτος. Επίσης, εκεί η δημιουργικότητα, η περιπέτεια, οι συγκινήσεις και τα χαμόγελα αποτελούν προτεραιότητα. Κάθε παιδί έχει την ευκαιρία να εξερευνήσει θέματα που το ενδιαφέρουν όπως η ρομποτική, ο προγραμματισμός ή οι φυσικές επιστήμες. Τέτοιου είδους εστιασμένη δραστηριότητα είναι δύσκολο να βρεθεί αλλού. Tα παιδιά θα πειραματιστούν και θα ανακαλύψουν δεξιότητες που ούτε τα ίδια γνώριζαν πως έχουν. Αυτοπεποίθηση, ομαδική εργασία, επίλυση προβλημάτων, αποτελεσματικότητα: Αυτά είναι τα μεγάλα οφέλη της εκπαίδευσης STEAM που θα γνωρίσουν. Ο μεγαλύτερος φορέας εκπαιδευτικής ρομποτικής διασφαλίζει την πλήρη προστασία των παιδιών που θα επισκεφτούν τις εγκαταστάσεις του, τηρώντας απαρέγκλιτα τις οδηγίες του ΕΟΔΥ.

ΘΕΑΤΡΟ

23.06.2021

33 νιώσω ότι θέλω να κάνουμε είναι πάντα εκεί!» ενθουσιάζεται η Χρύσα, τονίζοντας παράλληλα ότι ο Ραφτάκος είναι για τους μεγάλους αυτό που αναπολούν και θα ήθελαν να (ξανα) γίνουν, ενώ για τα παιδιά είναι το οικείο, αυτό το μαγικό που μόνο αυτά ξέρουν να το νιώθουν με τα «μάτια» της καρδιάς.

Ο Ραφτάκος των λέξεων μας ζεσταίνει, μας δροσίζει, μας ομορφαίνει ΤΗΣ ΠΕΛΙΏΣ ΠΑΠΑΔΙΆ

Ραφτάκος των λέξεων, του Αντώνη Παπαθεοδούλου, ήταν μία από τις Μικρές, αλλά γλυκές, Καληνύχτες των Εκδόσεων Μεταίχμιο που διάβαζε η ηθοποιός και καλλιτεχνική διευθύντρια της θεατρικής ομάδας Μικρός Νότος Χρύσα Διαμαντοπούλου στην κόρη της, όταν ήταν μικρή και ξεκουραζόταν για χρόνια στη βιβλιοθήκη της. Όταν η αγαπημένη συνεργάτιδά της Αλεξάνδρα Λιακοπούλου τής πρότεινε να μετακινηθούν «θεατρικά» από τη λαϊκή παράδοση προς ένα σύγχρονο ελληνικό παραμύθι, η Χρύσα ήταν επιφυλακτική… Μόλις, όμως, κατέβασε από τα ράφια όλα τα παλιά βιβλία της Μελίνας, ο Ραφτάκος τής έκλεψε και πάλι την καρδιά. Κι έτσι αποφάσισε να διασκευάσει για το θέατρο αυτό το παραμύθι, που μιλάει για τη δύναμη των λέξεων, για τη σημασία της επικοινωνίας σε μία εποχή που έχουμε σχεδόν βουβαθεί μπροστά σε οθόνες.

Δείτε αναλυτικά το πρόγραμμα των παραστάσεων στο www.mikrosnotos.gr

Η πανδημία Η παράσταση πρωτοπαρουσιάστηκε τον Οκτώβριο του 2019 στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, με απανωτά sold out μέχρι και τις 8 Μαρτίου, την τελευταία Κυριακή πριν από το πρώτο lockdown. Και τότε; Παγωνιά τελειωτική, που λέει και ο Ραφτάκος. «Ένιωσα ένα τεράστιο μούδιασμα, ένα αίσθημα ανημπόριας. Δεν θα είναι υπερβολή αν πω ότι τα πρώτα συναισθήματα όταν ήρθε ο κορονοιός ήταν παρόμοια με την είδηση

της σοβαρής ασθένειάς μου, το 2017. “Χρύσα, δεν μπορείς να το ελέγξεις, δεν μπορείς να κάνεις τίποτα, πέραν του να αντέξεις, υπομονετικά, στωικά, ήσυχα”. Καταλάβαινα ότι είναι κάτι που δεν θα μας αφήσει έτσι εύκολα, όμως δεν μπορούσα να φανταστώ την ασχετοσύνη των υπευθύνων και την απαξίωσή τους απέναντι στον πολιτισμό και το θέατρο», θυμάται. Όμως, μετά το διάστημα του μουδιάσματος, που κράτησε αρκετά, η Χρύσα πείσμωσε σαν παιδί. Με νεύρο και φόρα. Το ίδιο και οι συνεργάτες της. Το καλοκαίρι του 2020 έκαναν για πρώτη φορά μια μικρή καλοκαιρινή περιοδεία. Και μετά, το φθινόπωρο, ήρθε πάλι το lockdown. Και πάλι το μούδιασμα. «Κάπου στα τέλη Οκτωβρίου αποδέχτηκα ότι το μόνο που μπορούσα να κάνω ήταν διαδικτυακό “θέατρο”. Έτσι ο Ραφτάκος κάλεσε μικρούς μεγάλους –μέσα από τις οθόνες σε μία ειδικά μαγνητοσκοπημένη παράσταση με παγκόσμια πρώτη και διαδικτυακό διαδραστικό chat ειδικά σχεδιασμένο για την παράστασή– να αγκαλιάσουν όλον τον πλανήτη, που τόσο το είχε ανάγκη! “Όλη η Γη μια αγκαλιά”, φωνάξαμε τα Χριστούγεννα, τότε που ο Ραφτάκος έκανε και διαδικτυακά μαθήματα πλεξίματος, προκειμένου να παρακινήσει τους φίλους μας να του στείλουν το κουβερτάκι τους, για να σκεπάσουμε όλο τον πλανήτη. Και αφού τελείωσε κι αυτό, ξεκινήσαμε να δουλεύουμε σε στούντιο ηχογράφησης τον Ραφτάκο σε audio book και σε λίγο θα είμαστε πολύ υπερήφανοι και γι’ αυτό το δημιούργημα. Επί τη ευκαιρία, θέλω να πω ένα μεγάλο ευχαριστώ στον Νίκο Αξιώτη, στην Αγγελική Παναγιωτοπούλου, στον Δημήτρη Γιαννή, στη Φλώρα Σπύρου, στον Γιώργο Τζαβάρα, στον Νίκο Πλατύραχο και στην Τίνα Γιωτοπούλου, που ό,τι παλαβομάρα

Ξανά διά ζώσης Μια και οι επιδημιολογικές συνθήκες το επιτρέπουν, ο Ραφτάκος έχει επιστρέψει σε ζωντανές παραστάσεις σε ανοιχτούς χώρους. «Και μόνο που βλέπουμε τα γελαστά μάτια των παιδιών και τους λέμε την αγαπημένη μας ιστορία είναι για εμάς ευλογία. Έπειτα από οχτώ μήνες θεατρικής απραξίας -είναι φοβερό!- αλλά είχαμε μεγάλο άγχος αν η παράσταση θα συνεχίσει να γοητεύει, ακόμα ακόμα κι αν εμείς οι ίδιοι θα θυμόμαστε να κάνουμε τη δουλειά μας! Τελικά και η παράσταση κρατά τη δυναμική της και εμείς θυμόμαστε τη δουλειά μας. Το θέατρο είναι για τον ηθοποιό λίγο σαν την αναπνοή. Δεν ζεις αν δεν την πάρεις…» επισημαίνει. Το καλοκαιρινό πρόγραμμα είναι μία επιλογή από αγαπημένες αυλές και κήπους, που έγινε με βάση τους ανθρώπους και τους χώρους και όχι με βάση χωρητικότητες και στρατηγικές. «Αγαπάμε να επιστρέφουμε σε τόπους με δύναμη, ενέργεια, κοντά στη φύση, αλλά και σε συνεργασίες με αγαπημένους. Αναζητώ πάντα όμως και νέες συνεργασίες, με ανθρώπους που έρχονται να μου επιβεβαιώσουν ότι ακόμα υπάρχουν εραστές της Τέχνης. Με τέτοιους αγαπώ να δουλεύω. Με ρομαντικούς που ονειρεύονται και οραματίζονται όμορφα πράγματα για τα παιδιά. Δημιουργούμε φωλιές αγάπης με μία σειρά παραστάσεων στη Φιλοδασική Αθηνών, στον Υμηττό, μέσα στο Αισθητικό Δάσος, στην υπέροχη αυλή του Πολυχώρου Τέχνης Modus Vivendi του Κρατερού Κατσούλη στα Βριλήσσια, στο Δημοτικό Κολυμβητήριο Πικερμίου-Ραφήνας, μέσα σε ένα πευκόφυτο δάσος δίπλα στη θάλασσα, σε τέσσερις αγαπημένους θερινούς κινηματογράφους της Αττικής (Σινέ Φλερύ στην Καλλιθέα, Σινέ Αλεξάνδρα στο Χαλάνδρι, Σινέ Μαριλένα στην Άνω Γλυφάδα και Σινέ Γέρακας). Επίσης, με τη στήριξη του Δήμου Αθηναίων και τον ΟΠΑΝΔΑ θα παίξουμε και στο θέατρο Κολωνού». Τα μελλοντικά σχέδια του Μικρού Νότου «Το θέατρο δεν είναι πολυτέλεια. Όσο υπάρχουν άνθρωποι πάντα θα υπάρχει η ανάγκη της παρηγοριάς, της εξιστόρησης, της εξομολόγησης, της αφήγησης ενός παραμυθιού, της επικοινωνίας. Γιατί αυτό κάνει το θέατρο. Αφηγείται μία ιστορία, ζωντανά, μοναδικά, εδώ και τώρα και μετά… πουλί ήταν και πέταξε. Αυτός ο συνδυασμός, η γοητεία του εφήμερου, η δύναμη επί σκηνής του ανθρώπινου σώματος και πνεύματος και η επικοινωνία μίας ιστορίας κάνουν το θέατρο τόσο βαθιά ανθρώπινο και τόσο ζωτικά αναγκαίο για όλους», υπογραμμίζει η Χρύσα. «Αυτό που κινδυνεύει, λοιπόν, εν μέσω πανδημίας και μετά το πέρας της, δεν είναι το ίδιο το θέατρο, είμαστε εμείς, οι λειτουργοί του. Από ασιτία, από ανυπαρξία, από κρατική αδιαφορία…» απογοητεύεται. Όμως, δεν το βάζει κάτω. Εκτός από τις παραστάσεις του Ραφτάκου και την ηχογράφηση του audiobook του, καθώς και τις λίγες παραστάσεις του «Γύρω γύρω μήνες», που ακόμα αγαπιέται πολύ, ο Μικρός Νότος ετοιμάζει για τον Ιούλιο ένα πρωτότυπο Καλλιτεχνικό Summer Camp στη δροσερή αυλή του Πολυχώρου Τέχνης Modus Vivendi by Krateros Katsoulis, για παιδιά από 5 έως 9 ετών. Τον Σεπτέμβριο, θα υλοποιήσει την εκπαιδευτική δράση «Μα, πού πήγαν οι λέξεις;» (που επιχορηγείται και έχει την Αιγίδα του ΥΠΠΟΑ) και απευθύνεται σε ευάλωτες κοινωνικά ομάδες, σε δομές προσφύγων και σε βιβλιοθήκες και πολιτιστικούς χώρους παραμεθόριων περιοχών. Για τον χειμώνα, η Χρύσα ονειρεύεται ανοιχτά τα κλειστά θέατρα, πάντα τηρώντας τα υγειονομικά πρωτόκολλα… Αν αυτό συμβεί, θα μας έχει νέα παράσταση τον Νοέμβριο! Αλλά δεν αποκαλύπτει ακόμα ποια… Όσο για τον Ραφτάκο; Θα είναι μαζί μας όσο χρειαζόμαστε κάποιον να μας ζεσταίνει, να μας δροσίζει και να μας ομορφαίνει...

ΘΕΑΤΡΟ

23.06.2021

χάνονται στην αρχαιότητα. Με τους String Demons συνεργάστηκα για πρώτη φορά το 2016, στην παράσταση «Ο Καραγκιόζης στο εργαστήρι του Άι Βασίλη». Στη φετινή παράσταση συμπράττουν άριστα με την Αρετή και τη συμπαρασύρουν σε μια μουσική περιπέτεια, μέσα από ήχους ροκ και heavy metal, απογειώνοντας την παράσταση. Με τον Λευτέρη δούλεψα για πρώτη φορά στα «Χριστούγεννα του Καραγκιόζη στη Χαβάη», το 2018. Τώρα θα τον δείτε σε διπλό ρόλο, θα μεταμορφώνεται και στον Πλούτο και στη Φτώχεια. Μέσα από αυτή την διασκευή και την παρουσία του στη σκηνή τονίζει το περιεχόμενο του έργου, κάνοντάς το προσφιλές ακόμα και στις μικρότερες ηλικίες. Τι θέλεις να εισπράξει ο θεατής κάθε ηλικίας, μέσα από την παράσταση, παράλληλα με τη διασκέδασή του; Ο Καραγκιόζης ζει φτωχικά, αλλά ανέμελα. Ως σύγχρονος βιοπαλαιστής, κάνει δουλειές που ποδαριού που αποτυγχάνουν κι όμως, πάρα τις δυσκολίες, δεν χάνει ποτέ την εξυπνάδα και την καλοσύνη του. Έτσι, στον ρόλο του Χρεμύλου, μαζί με τον Χατζηαβάτη στον ρόλο του Καρίωνα, είναι οι καταλληλότεροι να μας μιλήσουν για τον «Πλούτο». Αφορμή για τη δημιουργία της συγκεκριμένης παράστασης ήταν η στροφή των ανθρώπων στα υλικά αγαθά, για να καλύψουν άλλες ανάγκες που χάθηκαν λόγω του lockdown, δηλαδή την προσωπική επαφή, τις παρέες. Θα ήθελα ο θεατής να αντιληφθεί ότι έννοιες όπως η ειλικρίνεια, η τιμιότητα, η εργατικότητα, η φιλία, η οικογένεια, ο ανθρωπισμός είναι αυτές που έχουν πραγματική σημασία στη ζωή.

Ο Καραγκιόζης συναντά τον Αριστοφάνη… ΤΗΣ ΠΕΛΙΏΣ ΠΑΠΑΔΙΆ

Ηλίας Καρελλάς, ο γνωστός σκηνοθέτης και σκιοπαίχτης, με τις πιο πρωτοποριακές ιδέες στον χώρο του παιδικού θεάματος, μιλάει στο Τaλκ για όσα συνέβησαν τους τελευταίους μήνες, μα κυρίως για όσα, ωραία, έρχονται από δω και μπρος. Με πρώτη και καλύτερη τη νέα του παράσταση «Πλούτος. Ο Καραγκιόζης συναντά τον Αριστοφάνη».

Ηλία, χαιρόμαστε που είσαι και πάλι κοντά μας. Πώς ήταν οι τελευταίοι μήνες; Οι συνθήκες που βιώσαμε την προηγούμενη σεζόν ήταν δύσκολες για όλους, όχι μόνο για τους καλλιτέχνες. Όμως, στο κομμάτι του πολιτισμού, αυτή η κρίση φάνηκε περισσότερο, τόσο πρακτικά, όσο και ψυχολογικά, τόσο για τους καλλιτέχνες όσο και για τους θεατές. Προσωπικά, αναρωτιόμουν τι έκαναν τα παιδιά κλεισμένα στο σπίτι, χωρίς σχολείο ή θέατρο, αλλά μπροστά σε μια οθόνη, προκειμένου να παρακολουθήσουν έτσι το μάθημα ή κάποια παράσταση… Για καλή μας τύχη το καλοκαίρι είναι εδώ και οι παραστάσεις επιτέλους ξεκινούν! Η αλήθεια είναι ότι είχα προγραμματίσει αρκετά πράγματα για τον προηγούμενο χειμώνα, παραστάσεις τόσο στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών όσο και στο Θέατρο Κάππα. Αναβλήθηκαν για την επόμενη σεζόν και όλοι ελπίζουμε να πραγματοποιηθούν. Τους τελευταίους μήνες, μετά τη σκηνοθεσία του εκπαιδευτικού προγράμματος «Όλα είναι όπερα», στο Μέγαρο, το φθινόπωρο, η μία ακύρωση διαδέχτηκε την άλλη κι έτσι αποσύρθηκα στο χωριό μου, στα ορεινά του Πάρνωνα, στη Λακωνία. Εκείνο το διάστημα περισυλλογής προσπάθησα να μην το αφήσω ανεκμετάλλευτο. Εικονογράφησα ένα βιβλίο για το 1821, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Susaeta, και ετοίμασα άλλο ένα, το Ταξίδι στον κόσμο του Καραγκιόζη, που θα εκδοθεί σε λίγες μέρες.

Επιστρέφεις στο Cine Γαλάτσι, μα και σε όλη την Ελλάδα με μια μεγάλη περιοδεία, συνδυάζοντας Καραγκιόζη και αριστοφανική κωμωδία. Πώς και πότε πρωτοπάντρεψες τα δυο είδη; Ο Αριστοφάνης βρίσκεται πολύ κοντά με τη λογική του ελληνικού θεάτρου σκιών και τον Καραγκιόζη. Αν και η αφετηρία τους δεν είναι κοινή, ούτε συμπίπτουν χρονολογικά, για την Ελλάδα Αριστοφάνης και Καραγκιόζης είναι έννοιες σχεδόν ταυτόσημες. Έτσι, λοιπόν, κατά καιρούς, ο Αριστοφάνης αποτέλεσε για μένα πηγή έμπνευσης. Η αρχική παράσταση του «Πλούτου» έγινε όταν ξεκινούσα, σχεδόν πριν από 20 χρόνια, και ήταν μια από τις πρώτες του νέου είδους που προσπάθησα να καθιερώσω, δηλαδή της συνύπαρξης στη σκηνή του ηθοποιού, του θέατρου σκιών, της ζωντανής μουσικής, της κούκλας και της μάσκας, διαφορετικών, δηλαδή μέσων δραματοποίησης. Από εκείνη την εποχή έχουν αλλάξει πολλά γύρω μου και μέσα μου. Το ανέβασμα της παράστασης τότε ήταν γεμάτο από μια μεγάλη ανάγκη δημιουργίας και έκφρασης και κουβαλούσε την αφέλεια και την ανεμελιά της νιότης. Παρόλο που δεν επανέρχομαι συχνά στις ίδιες παραστάσεις, έπειτα από όσα ζήσαμε, διάλεξα αυτό το έργο, ως ένα νέο ξεκίνημα, σαν να είμαι και πάλι 20 χρόνων και αρχίζω απ’ την αρχή. Η παράσταση πλαισιώνεται από μια πλειάδα σπουδαίων καλλιτεχνών, με τους οποίους συνεργάζεσαι χρόνια. Ας τους πάρουμε με τη σειρά, να μας πεις για την κοινή σας πορεία, αλλά και για τον ρόλο που έχει ο καθένας τους. Με την Αρετή Κετιμέ, τους String Demons και τον Λευτέρη Ελευθερίου συναντηθήκαμε πράγματι σε πολλές παραστάσεις τα τελευταία χρόνια. Με όλους, συμπτωματικά, συνεργάστηκα για πρώτη φορά σε κάποια από τις χριστουγεννιάτικες παραστάσεις στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Με την Αρετή συνεργάστηκα για πρώτη φορά το 2013, στην παράσταση «Ο Καραγκιόζης καπετάνιος των Χριστουγέννων». Με τη μοναδική φωνή και το σαντούρι της έρχεται στον «Πλούτο» να υπενθυμίσει την ελληνική παραδοσιακή μουσική, που οι ρίζες της

Τα τελευταία είκοσι και βάλε χρόνια που δραστηριοποιείσαι στον χώρο, έχεις πάει το θέατρο σκιών κάμποσα βήματα μπροστά, δημιουργώντας υβριδικές παραστάσεις, είτε με πρωταγωνιστή τον Καραγκιόζη είτε όχι. Τι σε οδήγησε να «πειράξεις» το παραδοσιακό θέατρο σκιών και να το εκσυγχρονίσεις. Και πού πιστεύεις ότι οφείλεται η διαχρονικότητα του Καραγκιόζη; Με οδήγησε η ανάγκη μου να βγει το θέατρο σκιών από το μουσείο, να απευθυνθεί στον σύγχρονο θεατή και στην εποχή του, να μην είναι παρωχημένο, αλλά να στέκει ζωντανό ως ένα διαδραστικό είδος θεάτρου για τους σημερινούς θεατές. Το ελληνικό θέατρο σκιών, με τις ρίζες του να ξεκινούν πριν από πολλά χρόνια, από τη γέννησή του ήταν ένα θέαμα καθαρά λαϊκό, που πηγάζει από τον λαό και απευθύνεται σε αυτόν. Έτσι, ακόμα και σήμερα, που η καθημερινότητά μας κατακλύζεται από γρήγορους ρυθμούς, ο Καραγκιόζης λόγω της γνησιότητάς του συνεχίζει να γοητεύει. Είναι ένα είδος που πρέπει να αντιμετωπίζεται με μεγάλο σεβασμό και φροντίδα, χωρίς προχειρότητα. Χρειάζεται προσοχή ως προς το πώς παρουσιάζεται είτε στο παιδικό είτε στο ενήλικο κοινό, έχοντας πάντα στο μυαλό μας τον ιδιαίτερο εικαστικό χαρακτήρα του, το περιθώριο του αυτοσχεδιασμού και την εύκολη προσαρμοστικότητα των κειμένων. Τέλος, ποια είναι τα σχέδιά σου και η ευχή σου για την επόμενη σεζόν; Εφόσον οι συνθήκες το επιτρέψουν, ο «Συρανό ντε Μπερζεράκ» θα συνεχίσει το ταξίδι του στο Θέατρο Κάππα για δεύτερη χρονιά. Παράλληλα, θα βρίσκομαι τα Χριστούγεννα στο Μέγαρο για όγδοη συνεχόμενη χρονιά, με την παράσταση «Τα Χριστούγεννα του Καραγκιόζη στην Σκάλα του Μιλάνου». Στη συνέχεια θα ξεκινήσει στο Μέγαρο μια ολοκαίνουργια παραγωγή, «Ο ήχος των σκιών», που θα διαδεχθεί το θρυλικό «Σπίτι του Καραγκιόζη». Εύχομαι να τελειώσει σύντομα η περιπέτεια που ζούμε και να επανέλθουμε σε φυσιολογικούς ρυθμούς ζωής. Τα παιδιά να επιστρέψουν στο σχολείο, στους φίλους τους και στο θέατρο. Και εμείς, ως καλλιτέχνες, να μπορούμε να ξανακάνουμε ελεύθερα αυτό που συνηθίζαμε να κάνουμε μέχρι τώρα: Να ανεβαίνουμε στη σκηνή και να μοιραζόμαστε μια αλήθεια που γεννιέται και πεθαίνει κάθε βράδυ, προβάλλοντας τη σκιά του καλύτερου εαυτού μας στο λευκό σεντονάκι της ζωής.

Για το πρόγραμμα της περιοδείας «Πλούτος - Ο Καραγκιόζης συναντά τον Αριστοφάνη» και για αγορά εισιτηρίων, επισκεφτείτε το www.viva.gr/tickets/theatre/periodeia/ploutos-okaragkiozis-synanta-ton-aristofani

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

23.06.2021

Μια σειρά από ατυχή γεγονότα ΤΗΣ ΠΕΛΙΏΣ ΠΑΠΑΔΙΆ

γαπητέ αναγνώστη, Πολύ λυπάμαι που είμαι αναγκασμένος να σε πληροφορήσω ότι τα εξαιρετικά δυσάρεστα βιβλία, που δημιούργησαν «Μια σειρά από ατυχή γεγονότα» και σου διηγήθηκαν την πικρή ιστορία τριών πολύ άτυχων παιδιών, έφτασαν τα δεκατρία και ολοκληρώθηκαν. Μπορεί να ξέρεις μπορεί και να μην ξέρεις ότι, παρόλο που είναι γοητευτικά και έξυπνα, η ζωή των αδερφών Μποντλέρ είναι γεμάτη συμφορές και βάσανα. Από την πρώτη σελίδα του πρώτου βιβλίου, όπου τα παιδιά βρίσκονται στην παραλία και λαμβάνουν κάποια φριχτά νέα, μέχρι την τελευταία σελίδα του τελευταίου βιβλίου, οι συμφορές φαίνεται να παραφυλάνε στη γωνία. Θα μπορούσε κανείς να πει πως τα παιδιά αυτά τραβούν τις ατυχίες σαν μαγνήτης. Η ιστορία τους ξεκινάει όταν τα τρία αδερφάκια συναντούν έναν άπληστο και αποκρουστικό άνθρωπο, αποκτούν ρούχα που φέρνουν φαγούρα, μαθαίνουν για μια καταστροφική πυρκαγιά, ανακαλύπτουν μια δολοπλοκία που σκοπό έχει να τους πάρει την περιουσία και τρώνε κρύο χυλό για πρωινό. Και ολοκληρώνεται με μια τρομακτική

καταιγίδα, ένα ύποπτο ποτό, μια αγέλη από άγρια πρόβατα, ένα τεράστιο κλουβί και ένα πραγματικά φριχτό μυστικό για τους γονείς Μποντλέρ. Εγώ είχα καθήκον –ένα πολύ δυσάρεστο καθήκον– να γράψω αυτές τις περιπέτειες, που η μοναδική λέξη η οποία τους ταιριάζει είναι «θλιβερές». Ανέλαβα, λοιπόν, τη σπουδαία και ιερή αποστολή να ολοκληρώσω την ιστορία των ορφανών Μποντλέρ και τα κατάφερα. Εσύ, όμως, είσαι ελεύθερος να μην τις διαβάσεις και να επιλέξεις κάτι χαρούμενο, εάν, βέβαια, ανήκεις στους αναγνώστες αυτού του είδους βιβλίων. Από την άλλη, πιστεύω ότι καλύτερο που έχεις να κάνεις είναι να ξεκινήσεις αμέσως το διάβασμα όλης της σειράς, μέχρι να σε τελειώσει το ΤΕΛΟΣ. Με εκτίμηση, Λέμονι Σνίκετ Πριν από λίγες ημέρες, έλαβα αυτό το γράμμα από τον Λέμονι Σνίκετ, μαζί με το δέκατο τρίτο βιβλίο της σειράς «Μια σειρά από ατυχή γεγονότα», με τίτλο Τέλος. Όσο και να προσπάθησε για άλλη μια φορά να με αποτρέψει από την ανάγνωση –έτσι κάνει πάντα–δεν τα κατάφερε. Έφτασα ως το τέλος. Για την περίπτωση που δεν το γνωρίζετε, μιλάμε για μια δημοφιλέστατη σειρά παιδικών και εφηβικών βιβλίων, που έγιναν μπεστ σέλερ στις ΗΠΑ, στην Αγγλία και φυσικά

35 στην Ελλάδα, μεταφράστηκαν σε 41 γλώσσες, ξεπέρασαν σε πωλήσεις τα 51 εκατομμύρια αντίτυπα, μεταφέρθηκαν στη μεγάλη οθόνη και έγιναν και τηλεοπτική σειρά, που θα βρείτε –πού αλλού– στο Netflix. Ο συγγραφέας τους, ο περίφημος Λέμονι Σνίκετ, γεννήθηκε σε μια κωμόπολη οι κάτοικοι της οποίας ήταν ανέκαθεν ύποπτοι και επιρρεπείς σε αναταραχές. Αριστος και ακέραιος χαρακτήρας, πλέον ζει στην πόλη και στον ελεύθερο χρόνο του συγκεντρώνει αποδεικτικά στοιχεία. Γι’ αυτό, άλλωστε, και οι Αρχές τον θεωρούν κάτι σαν σπουδαίο εμπειρογνώμονα. Φήμες ότι πίσω του κρύβεται ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Ντάνιελ Χάντλερ δεν επιβεβαιώνονται. Ο Λέμονι Σνίκετ αφιερώνει τη σειρά σε μια μυστηριώδη γυναίκα ονόματι Μπέατρις (εγώ πλέον ξέρω ποια είναι, αλλά δεν σας λέω). Τα βιβλία αφηγούνται τη θλιβερή ιστορία τριών πολύ έξυπνων, ευγενικών, μα και άτυχων παιδιών, της Βάιολετ, του Κλάους και της Σάνι Μποντλέρ, που η ζωή τους είναι γεμάτη βάσανα και συμφορές από την ημέρα που έχασαν τους πλούσιους γονείς τους σε μια φοβερή πυρκαγιά η οποία κατέστρεψε το σπίτι τους. Παρά το θάρρος και την ψυχική τους δύναμη, τα ορφανά Μποντλέρ ζουν οικτρές και θλιβερές περιπέτειες, κυρίως εξαιτίας του Κόμη Όλαφ, που τα διώκει διαρκώς, θέλοντας να αρπάξει την περιουσία τους. Όσο τραγικά κι αν σας ακούγονται, και τα δεκατρία βιβλία, που το καθένα τους περιέχει δεκατρία κεφάλαια, είναι υπέροχα και θα διαβαστούν ευχάριστα, αν και δυσάρεστα, από κάθε αναγνώστη ηλικίας από 9 ετών. Άλλωστε, τα γεγονότα είναι τόσο τραγικά, τόσο ατυχή, που τελικά ο αναγνώστης ξεσπάει σε γέλια! Κυκλοφορούν από τα «Ελληνικά Γράμματα», σε εξαιρετική μετάφραση της Εύης Γεροκώστα. Σας παραθέτω, ως οφείλω, και τους δεκατρείς τίτλους. Μην τρομάξετε, διαβάστε τα: Η κακή αρχή, Το δωμάτιο με τα ερπετά, Το φαρδύ παράθυρο, Το εργοστάσιο της συμφοράς, Το αυστηρό σχολείο, Το ψεύτικο ασανσέρ, Το αχρείο χωριό, Το νοσηρό νοσοκομείο, Το σαρκοβόρο τσίρκο, Η Ολισθηρή Οροσειρά, Η Σπαρακτική Σπηλιά, Η Προτελευταία Παγίδα, Τέλος.

www.ellinika-grammata.gr

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

23.06.2021

Γιώργος Παναγιωτάκης: Το ποδόσφαιρο γεννά ιστορίες στις οποίες βλέπουμε την αντανάκλασή μας ΤΗΣ ΠΕΛΙΏΣ ΠΑΠΑΔΙΆ

Τίγκρε έχει πολλά όνειρα: Να γίνει επαγγελματίας ποδοσφαιριστής, να τα φτιάξει με το κορίτσι που αγαπά, να κάνει τη γιαγιά του περήφανη, να… Όμως, δικαιούται ένα παιδί της φαβέλας να ονειρεύεται; Σε τι μπορεί να ελπίζει όταν ζει σ’ έναν κόσμο που τον καταδυναστεύουν η φτώχεια, η προκατάληψη και η βία; Στο πλευρό του βρίσκεται, εκτός από τη γιαγιά του, ένας ηλικιωμένος τερματοφύλακας που είναι μισητός σε ολόκληρη τη Βραζιλία. Ο δρόμος προς την ελευθερία και την ενηλικίωση είναι σπαρμένος με εμπόδια ως το τέλος. Στο βάθος, όμως, ίσως να αχνοφαίνεται το φως. Το Τaλκ μίλησε με τον δημιουργό του λογοτεχνικού αυτού ήρωα, τον συγγραφέα Γιώργο Παναγιωτάκη, σε μια αμιγώς ποδοσφαιρική περίοδο, κατά την οποία η στρογγυλή θεά έχει εισβάλλει και πάλι στα σπίτια και στις καρδιές μικρών και μεγάλων. Καλησπέρα, Γιώργο! Χαιρόμαστε πολύ που είσαι κοντά μας! Σήμερα, το «μενού» θα έχει Τίγκρε και ποδόσφαιρο, μια και ζούμε σε ρυθμούς Euro και Copa America. Καταρχάς, ποια είναι η δική σου σχέση με το ποδόσφαιρο και πώς αποφάσισες να γράψεις αυτό το βιβλίο; Θα έλεγα ότι σχέση μας υπήρξε κάποτε πολύ στενή και ότι συνεχίζουμε να αγαπιόμαστε –από σχετική απόσταση πια. Έχω παίξει μπόλικο ποδόσφαιρο. Στην αρχή σε σχολικά προαύλια, πεζοδρόμια, άδεια οικόπεδα και ακάλυπτους χώρους και μετά τα δεκαπέντε μου σε διάφορα ξερά, κυρίως, γήπεδα της ελληνικής επαρχίας αγωνιζόμενος σε τοπικά πρωταθλήματα (ανδρών, καθώς τότε δεν υπήρχαν τμήματα υποδομής κ.λπ.) Έπαιζα κυρίως αριστερό εξτρέμ, αν έχεις την απορία. Κάτι σαν τη Φαμπιάνα του βιβλίου, δηλαδή, αν και σίγουρα με λιγότερο ταλέντο. Αυτό το στάδιο της σχέσης μας κράτησε μέχρι το τέλος της εφηβείας μου και έκτοτε έπαιζα μόνο περιστασιακά, καθώς ήδη είχα αφοσιωθεί σε δραστηριότητες και όνειρα που σχετίζονταν περισσότερο με την τέχνη. Το ποδόσφαιρο, όμως, εξακολουθεί να με ενδιαφέρει, τόσο ως κοινωνικό φαινόμενο όσο και στο αγωνιστικό του κομμάτι, καθώς είναι μία από τις ανθρώπινες δραστηριότητες που έχουν τη δύναμη να γεννούν ιστορίες και να χτίζουν αφηγήσεις στις οποίες μπορούμε να βλέπουμε την

αντανάκλασή μας –τη συλλογική και την ατομική. Μια τέτοια ιστορία θέλησα να γράψω και εγώ. Τίγκρε είναι το όνομα, ή μάλλον το παρατσούκλι, του πρωταγωνιστή του νέου σου βιβλίου, που απευθύνεται σε παιδιά άνω των 12 ετών και φυσικά είναι ένα πολύ δυνατό ανάγνωσμα και για ενήλικους. Ποιος είναι και πώς γεννήθηκε στο μυαλό σου; Τον Τίγκρε τον έχω δει πολλές φορές με σάρκα και οστά μπροστά μου, στα πρόσωπα παιδιών που κλοτσούν ένα πατημένο πλαστικό μπουκάλι στο προαύλιο του σχολείου τους, με το ίδιο πάθος που θα είχαν αν έπαιζαν στο Γουέμπλεϊ ή στο Μαρακανά. Τον έχω δει, επίσης, στα πρόσωπα των παιδιών των δικών μας παραγκουπόλεων, που πασχίζουν να βρουν έναν τρόπο για να ξεπεράσουν τα πολλαπλά εμπόδια που υψώνονται μπροστά τους. Ο συγκεκριμένος Τίγκρε ζει μαζί με τη γιαγιά του σε μια φαβέλα του Ρίο ντε Τζανέιρο. Παρά τις δύσκολες συνθήκες και τα προσωπικά και οικογενειακά δράματα που αναφέρονται ή υπονοούνται, είναι ένα παιδί που δεν παύει να ονειρεύεται και να ελπίζει. Έχει, νομίζω, χιούμορ και αισιοδοξία, είναι αθεράπευτα ρομαντικός αλλά, ίσως και εξαιτίας αυτού, περνάει και φάσεις έντονης μελαγχολίας και εσωτερικής αναζήτησης. Επίσης, αντέχει στις κλοτσιές και, όμοια με τα περισσότερα «παιδιά της φαβέλας», δεν κλαίει εύκολα. Ο Τίγκρε ερωτεύεται, παρασύρεται, μπλέκει, μπερδεύεται, κινδυνεύει, γλιτώνει. Παίζει μπάλα με τη σκληρή ζωή και επιβιώνει. Καταρχάς, μπορεί ένα παιδί που ζει στην Ελλάδα το 2021, να ταυτιστεί με ένα παιδί της φαβέλας; Κι έπειτα, τηρουμένων των απαραίτητων αναλογιών, τι μπορεί να «σώσει» τα εφηβάκια μας –ακόμα κι αν ζουν σε πολύ καλύτερες συνθήκες από αυτές που περιγράφονται στο βιβλίο– από τις δυσκολίες, τις κακοτοπιές και τον ίδιο τους τον αυτοκαταστροφικό εαυτό; Σε ό,τι αφορά το πρώτο σκέλος της ερώτησης, η απάντηση είναι ναι. Κατηγορηματικά ναι. Αυτή είναι η δύναμη (μια από τις δυνάμεις, πιο σωστά) της λογοτεχνίας. Και όχι μόνο αυτής. Πόσες φορές δεν έχουμε ταυτιστεί με τους ήρωες μια ταινίας, ενός θεατρικού έργου ή μιας τηλεοπτικής σειράς, άσχετα από την εθνικότητα, το φύλο, την κοινωνική τάξη ή τις καταστάσεις τις οποίες βιώνουν; Τα όνειρα του Τίγκρε, άλλωστε, δεν διαφέρουν πολύ

από τα όνειρα ενός οποιουδήποτε παιδιού. Η βασική διαφορά βρίσκεται στα εμπόδια που πρέπει να υπερπηδήσει για να καταφέρει να τα πλησιάσει ή έστω για να συνεχίσει να βαδίζει στον δρόμο για την ενηλικίωση. Το δεύτερο σκέλος σηκώνει, νομίζω, πολύ μεγάλη κουβέντα και σίγουρα υπάρχουν πιο ειδικοί από εμένα για να το απαντήσουν. Κατά τη γνώμη μου, πάντως, το ασφυκτικό προστατευτικό κουκούλι το οποίο πολλοί γονείς χτίζουν γύρω από τα παιδιά τους, δεν βοηθά καθόλου. Το να κρύβουμε από τα παιδιά τις σκοτεινές πλευρές της ζωής, πιστεύοντας ότι έτσι θα τις εξαφανίσουμε, όχι μόνο είναι μάταιο, αλλά μπορεί να αποδειχτεί και καταστροφικό. Μεγάλες προσδοκίες. Γιατί επέλεξες να δώσεις στον Τίγκρε, μέσω της γιαγιάς του, να διαβάσει αυτό το κλασικό βιβλίο του Ντίκενς; Οι Μεγάλες Προσδοκίες είναι ένα από τα αγαπημένα μου βιβλία. Είναι επίσης ένα εμβληματικό μυθιστόρημα ενηλικίωσης και έχει όλα εκείνα τα στοιχεία που θα επέτρεπαν σε ένα παιδί σαν τον Τίγκρε να ταυτιστεί με τον κεντρικό ήρωα και να προβάλλει πάνω του τις δικές του μεγάλες προσδοκίες. Κυρίως, όμως, ο Τίγκρε βλέπει στις σελίδες του βιβλίου του Ντίκενς μια διαφορετική εκδοχή του κόσμου και αυτό τον βοηθάει να σκεφτεί ότι έχει τη δυνατότητα να λοξοδρομήσει από την πορεία που έχει προκαθοριστεί για κάθε παιδί της φαβέλας από τη στιγμή της γέννησής του. Στο οπισθόφυλλο του βιβλίου, αναφέρεται πως είναι βασισμένο σε αληθινά περιστατικά. Ποια είναι αυτά που επέλεξες και πώς συνδύασες μυθοπλασία και πραγματικότητα; Στη διάρκεια της έρευνάς μου, βρήκα διάφορα δημοσιεύματα και μελέτες για τη σχέση των παιδιών των βραζιλιάνικων παραγκουπόλεων με το οργανωμένο έγκλημα. Θέλησα, λοιπόν, να εντάξω με έναν τρόπο στην ιστορία κάποια πραγματικά περιστατικά. Οι χαρακτήρες του Πισότε, του Μάουζερ και του Ζίκο, του αδερφού της Φαμπιάνα, για παράδειγμα, χτίστηκαν κάπως έτσι. Το ίδιο και οι πρακτικές που χρησιμοποιεί η συμμορία του Ιμορτάλ για να στρατολογήσει τα παιδιά ή για να τα τιμωρήσει όταν δεν κάνουν σωστά τη δουλειά τους. Η πιο διάσημη αληθινή ιστορία, πάντως, είναι ποδοσφαιρική και αφορά τον Μοασίρ Μπαρμπόσα.

23.06.2021

ΤΟΝ ΤΊΓΚΡΕ ΤΟΝ ΈΧΩ ΔΕΙ ΠΟΛΛΈΣ ΦΟΡΈΣ ΜΕ ΣΆΡΚΑ ΚΑΙ ΟΣΤΆ ΜΠΡΟΣΤΆ ΜΟΥ, ΣΤΑ ΠΡΌΣΩΠΑ ΠΑΙΔΙΏΝ ΠΟΥ ΚΛΟΤΣΟΎΝ ΈΝΑ ΠΑΤΗΜΈΝΟ ΠΛΑΣΤΙΚΌ ΜΠΟΥΚΆΛΙ ΣΤΟ ΠΡΟΑΎΛΙΟ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΊΟΥ ΤΟΥΣ, ΜΕ ΤΟ ΊΔΙΟ ΠΆΘΟΣ ΠΟΥ ΘΑ ΕΊΧΑΝ ΑΝ ΈΠΑΙΖΑΝ ΣΤΟ ΓΟΥΈΜΠΛΕΪ Ή ΣΤΟ ΜΑΡΑΚΑΝΆ Πες μας, λοιπόν, λίγα λόγια για τον δύστυχο τον Μοασίρ Μπαρμπόσα, τον τερματοφύλακα με τα γυμνά χέρια, και το δράμα του Μαρακανά; Ήθελες, κατά μία έννοια, να αποκαταστήσεις το όνομά του; Η ιστορία του Μπαρμπόσα συμπυκνώνει πολλές από τις σκοτεινές πλευρές του ποδοσφαίρου: Φανατισμό, ανεξέλεγκτο πάθος, προκατάληψη, βία, ρατσισμό, δεισιδαιμονία... Ήταν ο τερματοφύλακας της εθνικής Βραζιλίας, ένας πραγματικός σταρ της εποχής του. Έπειτα όμως από το «Δράμα του Μαρακανά», την ήττα από την Ουρουγουάη στον τελικό του Μουντιάλ του 1950, την οποία του χρέωσαν άδικα, έγινε πρόσωπο μισητό, ο πιο διάσημος γρουσούζης της χώρας. Ήταν μια σφραγίδα που του έμεινε μέχρι το τέλος της ζωής του, μισό αιώνα αργότερα. Ήταν τόσο βαθύ το συλλογικό τραύμα που υπέστησαν οι Βραζιλιάνοι εκείνη τη μέρα, ώστε η εθνική ομάδα, που μέχρι τότε φορούσε λευκά, άλλαξε εμφανίσεις, ενώ για τα επόμενα σαράντα περίπου χρόνια δεν έπαιξε ξανά μαύρος τερματοφύλακας κάτω από τα δοκάρια, καθώς όλοι φοβόντουσαν πως θα επαναληφθεί η γρουσουζιά –η ρατσιστική πλευρά της υπόθεσης. Πήρα λοιπόν το θάρρος να τον βάλω στο βιβλίο από τη μια για να τον δικαιώσω (έστω και μέσα από τη μυθοπλασία) και από την άλλη γιατί ένιωσα ότι ενσάρκωνε το πνεύμα του αυθεντικού ποδοσφαίρου, εκείνου που στις μέρες μας τείνει να χαθεί… Πάμε τώρα σε έναν άλλο χαρακτήρα. Ποιος είναι και κυρίως τι συμβολίζει ο Ιμορτάλ; Που, ευτυχώς θα έλεγα, δεν δικαιώνει εν τέλει το όνομά του… Ο Ιμορτάλ είναι ένα από τα αφεντικά του οργανωμένου εγκλήματος στο Ρίο, ένας «ντόνο», όπως τους λένε στη Βραζιλία. Οι άνθρωποι αυτοί, εκμεταλλευόμενοι την αδιαφορία του κράτους για τις φαβέλες, το έχουν αντικαταστήσει στην άσκηση της εξουσίας, δένοντας τους κατοίκους με μια πολύ ανθεκτική αλυσίδα εξάρτησης. Από τη μία στιγμή λειτουργεί ως προστάτης της κοινότητας και από την άλλη ως τύραννος. Κάθε παιδί που επιθυμεί να «προκόψει» δεν έχει άλλη επιλογή από το να ενταχθεί στη συμμορία του τοπικού ντόνο και να προσπαθήσει να ανέβει τα σκαλιά της ιεραρχίας. Πέρα όμως από αυτό, ο Ιμορτάλ είναι το αντίβαρο σε όσα πρεσβεύουν η γιαγιά του Τίγκρε και ο Μοασίρ Μπαρμπόσα, ενώ για ένα διάστημα γίνεται και κάτι σαν πατρική φιγούρα για το παιδί, το οποίο είναι συναισθηματικά ευάλωτο και μπερδεμένο. Αλήθεια, πώς κατάφερε να αποτυπώσεις τόσο εύστοχα το περιβάλλον στις φαβέλες; Ποιες ήταν οι πηγές σου; Κυρίως μέσα από την έρευνα. Διάβασα μελέτες και δημοσιογραφικά άρθρα, άκουσα περιγραφές από ανθρώπους που έχουν ζήσει στο Ρίο, είδα ταινίες και ντοκιμαντέρ και βάδισα ψηφιακά με τη βοήθεια το street view της Google στις γειτονιές όπου τοποθετεί-

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

ται η δράση. Όλα αυτά, βέβαια, όχι για να παραθέσω κατεβατά με τις νεοαποκτηθείσες γνώσεις μου (κάτι τέτοιο θα έμοιαζε με ένα σκηνικό από νοβοπάν στημένο πίσω από τους ήρωες), αλλά για να προσπαθήσω να αποτυπώσω, με όσο πιο λιτό τρόπο γινόταν, την ατμόσφαιρα και το πνεύμα της πόλης. Και χαίρομαι πάρα πολύ που θεωρείς ότι το κατάφερα! Δημιούργησες τη δική σου, φανταστική, παραγκούπολη και την ονόμασες Εσπεράνσα… Τι θέλεις να ελπίσει ο νεαρός αναγνώστης που θα διαβάσει το βιβλίο σου; Καταρχάς, πρέπει να πω ότι ανάλογες ονομασίες- ευφημισμούς θα βρούμε σε αρκετές από τις εκατοντάδες φαβέλες που υπάρχουν στο Ρίο. Η πρώτη φαβέλα, για παράδειγμα, που δημιουργήθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα και στέγασε τους αφρικανικής καταγωγής πρώην σκλάβους, ονομάστηκε Providência, δηλαδή πρόνοια. Και αν διαβάσουμε τις περιγραφές, καταλαβαίνουμε αμέσως το είδος της πρόνοιας που απολάμβαναν εκείνοι οι άνθρωποι… Με τον ίδιο τρόπο, τα παιδιά του βιβλίου ζουν σε ένα μέρος που ονομάζεται Ελπίδα, αλλά ουσιαστικά δεν έχουν να ελπίζουν σε τίποτα. Εκτός αν καταφέρουν να ξεφύγουν από την προκαθορισμένη πορεία ή έστω να δουν πέρα από τα τείχη από τσιμέντο και λαμαρίνα που είναι στημένα γύρω τους. Κάτι ανάλογο θα ήθελα να κάνουν και οι νεαροί αναγνώστες με τα δικά τους τείχη, ασχέτως αν αυτά είναι διαφορετικής υφής και τεχνοτροπίας. Γιατί, κατά τη γνώμη σου, υπάρχει αυτή η παγκόσμια λατρεία για το ποδόσφαιρο; Πώς μας γητεύει σχεδόν όλους η «στρογγυλή θεά»; Το ερώτημα αυτό είναι πολύ δύσκολο να απαντηθεί. Υποθέτω ότι παίζει κάποιο ρόλο το γεγονός ότι είναι ένα από τα πιο «δημοκρατικά» αθλήματα, καθώς έχει απλούς κανόνες και μπορεί να παιχτεί σχεδόν οπουδήποτε από τον οποιονδήποτε. Αρκούν μια μπάλα και τέσσερις πέτρες για τέρματα. Ο ζωολόγος Ντέσμοντ Μόρις, πάντως, στο (καταπληκτικό) βιβλίο του Η φυλή του ποδοσφαίρου (σ.σ. κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Κάκτος) έχει αναλύσει σε βάθος το φαινόμενο από όλες τις σκοπιές (το ποδόσφαιρο ως τελετουργικό κυνήγι και τελετουργική μάχη, ως θρησκευτική τελετή, ως επιχείρηση, ως θεατρική παράσταση, ως ένταξη σε μια κοινότητα κ.λπ.) και κατέληξε γράφοντας ότι όσο το γένος των ανθρώπων θα είναι σε θέση να ασχολείται με κάτι περισσότερο από την επιβίωσή του, το φαινόμενο θα συνεχίσει να ευδοκιμεί. Άρα, όσοι εξακολουθούν να το σνομπάρουν μιλώντας για 22 μαντράχαλους που κυνηγούν ένα τόπι ή να το θεωρούν σαν μια αποκλειστικά αντρική ενασχόληση (παρεμπιπτόντως προσωπικά απολαμβάνω εξίσου το γυναικείο ποδόσφαιρο) καλό θα είναι να το ξανασκεφτούν. Τέλος, ποια ομάδα υποστηρίζεις στο Euro, ποια στο Copa America, και ποια ομάδα πιστεύεις πως θα τα κατακτήσει; Στο Euro είμαι με την Ιταλία και δευτερευόντως με τη Γαλλία η οποία, τώρα τουλάχιστον που μιλάμε, μοιάζει και το φαβορί, μαζί ίσως με το Βέλγιο. Στο Copa America, πάλι, νιώθω ότι οφείλω να είμαι με τη Βραζιλία –κυρίως για να μην προδώσω τον Τίγκρε. Αν δεν ήταν αυτός ο παράγοντας στη μέση, θα προτιμούσα μάλλον την Ουρουγουάη. Θα ήθελα πάντως να ξαναζήσουμε έναν τελικό με αντιπάλους τις δύο πρωταγωνίστριες του δράματος του Μαρακανά –δίχως τα ανάλογα ανθρώπινα δράματα φυσικά.

Το βιβλίο του Γιώργου Παναγιωτάκη «Τίγκρε, με τα χέρια γυμνά» κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πατάκη και το εξώφυλλο έχει εικονογραφήσει ο Βασίλης Σελιμάς.

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

23.06.2021

Σοφία Δάρτζαλη: Ο χρόνος και η αγάπη είναι δυο έννοιες άυλες, μα με μεγάλο ειδικό βάρος ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ

α ρολόγια συνήθως μετρούν τον χρόνο. Αυτή είναι η δουλειά τους. Κάποια ρολόγια κάποτε είχαν μέσα κι έναν κούκο, ένα μηχανικό πουλί που ανακοίνωνε κάθε ώρα που άλλαζε. Ένα τέτοιο ρολόι-κούκο θα χαρίσει ο παππούς στον εγγονό του, κι ο κούκος θα γίνει ο καλύτερός του φίλος. Ο μικρός μεγαλώνει, κι ο κούκος τον παρατηρεί, τον επαινεί, τον συμβουλεύει. Μοιράζεται μαζί του τις χαρές, τις λύπες –τις στιγμές του όλες. Μέχρι που καταλαβαίνει τον πραγματικό του ρόλο: να μετρά τον χρόνο. Κι όταν θελήσει να σταματήσει να μετρά, άραγε ο χρόνος θα υπακούσει; Η συγγραφέας Σοφία Δάρτζαλη επιστρέφει με το τρίτο της εικονογραφημένο βιβλίο, με τίτλο Έχεις λίγο χρόνο;, μια ιστορία για παιδιά από 4 ετών, γεμάτη στιγμές, λεπτά, ώρες και χρόνια, πολλά κουκου, αγάπη, τέλος και αρχή, αλλά κυρίως συνέχεια. Συζητάμε, λοιπόν, με αφορμή το

κείμενό της, για τη ζωή, όπως την ορίζουν ο χρόνος, μα και η αγάπη. Και για το πώς μπορούμε να επικοινωνήσουμε τις έννοιες αυτές στα παιδιά μας και βέβαια στους εαυτούς μας. Καλησπέρα, Σοφία! Έχεις λίγο χρόνο για να συστηθείς στο κοινό του Τaλκ; Πάντα θα έχω χρόνο για το Τaλκ, για ένα έντυπο που αγαπά το παιδί και το βιβλίο και τα σέβεται και τα δύο. Εξάλλου ποιος δεν έχει χρόνο για μια όμορφη κουβέντα (talk) και για λίγη φροντίδα (ταλκ); (Are you Taλκing to me?) Για να παίξουμε και λίγο με το διπλό σας όνομα! Στο καινούργιο σου βιβλίο πρωταγωνιστούν ένα αγόρι και ένα ρολόι-κούκος. Πες μας λίγα λόγια για το πώς γεννήθηκαν στο μυαλό σου και πώς τους πάντρεψες σε μια φιλοσοφική, ουσιαστικά, ιστορία για μικρά παιδιά μα και για μεγάλους. Πάντα με απασχολούσε το θέμα του χρόνου ως έννοια. Επίσης με προβληματίζει πολύ και το πού πηγαίνει η αγάπη που έχεις μοιραστεί με κάποιον όταν φεύγει. Είναι δύο έννοιες άυλες, ο χρόνος και η αγάπη. Που όμως έχουν πολύ μεγάλο ειδικό βάρος. Τον χρόνο βρήκαμε έναν

τρόπο να τον μετράμε. Την αγάπη όχι. Λέμε «σ΄ αγαπώ» και «σ’ αγαπώ πολύ», όχι «σ’ αγαπώ 5 γραμμάρια» ή «σ’ αγαπώ 7 χιλιόμετρα». Λέμε όμως και «σ΄ αγαπώ ως τον ουρανό». Δεν ξέρω αν το βιβλίο ξεκίνησε ως φιλοσοφική ιστορία – καθόλου δεν το είχα έτσι στο νου μου. Ήταν, όπως λες, ο συνδυασμός αυτών των δύο εννοιών. Και κάπου, σκεφτόμουν, στην αγάπη υπάρχει κι ο χρόνος. Ο χρόνος που αφιερώνεις στον άλλον. Κάτι δικό σου, που το χαρίζεις απλόχερα όταν αγαπάς. Τότε ο χρόνος γίνεται πιο πολύτιμος. Κι ίσως και δεν νοείται αν δεν τον μοιραστείς μ’ αυτόν που αγαπάς. Οι δύο ήρωες θα συνδεθούν με την αγάπη που τους ενώνει. Όμως ο ένας είναι πλασμένος να μετρά. Κι ο άλλος να βαδίζει σε μια προδιαγεγραμμένη πορεία, εκείνη που έχουν όλοι οι άνθρωποι. Ο χρόνος-κούκος αγαπά τον άνθρωπό του, ένα μικρό αγόρι που μόλις ήρθε στον κόσμο. Κι ο μικρούλης αγαπά τον κούκο, τον χρόνο του. Εδώ υπάρχει κάτι μετρήσιμο, τα χρόνια ζωής και κάτι μη μετρήσιμο, η αγάπη. Κι αυτό που ουσιαστικά μένει, ή αυτό που εγώ θα ήθελα να μένει, είναι η αγάπη. Που δεν σταματά ποτέ να υπάρχει. Κι ακόμα κι αν ο κύκλος της ζωής σταματά, εκείνη θα συνεχίζει ν’ αγκαλιάζει τη μνήμη εκείνων που μένουν κι εκείνων που θα έρθουν. Αν στο ρολόι οι δείκτες μετρούν και γυρνούν κυκλικά, την ίδια φορά και πορεία έχει κι η αγάπη. Ο κούκος σου δεν είναι ένα απλός, άψυχος μηχανισμός στο ρολόι. Κάνει πολλά παραπάνω. Ποια είναι αυτά; Και πώς τα καταφέρνει; Ο κούκος την πρώτη φορά που λειτούργησε δεν πρόλαβε να δει ένα «τέλος». Ο παππούς του αγοριού που τον είχε, τον χάρισε στον εγγονό του. Έτσι κι εκείνος, άρχισε να δένεται με το αγόρι. Να το νανουρίζει, να το ξυπνά όταν πρέπει, να του δίνει κουράγιο, να το συμβουλεύει. Χωρίς να το καταλαβαίνει ο ίδιος, πήρε όλα όσα είχε ο παππούς για το αγόρι, όλη την αγάπη. Κι η αγάπη είναι μεταδοτική. Δέθηκε με τον άνθρωπό του. Και τον φρόντιζε. Κυρίως όμως φρόντιζε να του θυμίζει, με τα χαρακτηριστικά του κου-κου, να κρατά τις στιγμές. Τις στιγμές που «μετρούν». Όχι ποσοτικά, αλλά ποιοτικά. Παρέα με τα τακτικά, αγχολυτικά, ανακουφιστικά, δυναμωτικά κου-κου, το αγόρι, που ξεκίνησε την πορεία του ως μωρό, γίνεται πια, μέσα από εύκολες και δύσκολες στιγμές, γέρος άντρας. Και τότε, ο κούκος αποφασίζει ξαφνικά να σταματήσει να μετρά

23.06.2021

τον χρόνο. Τι είναι αυτό που φοβήθηκε τόσο, ώστε όχι μόνο να σταματήσει, αλλά να το σκάσει κιόλας; Για τον κούκο δεν υπήρχε κύκλος ζωής. Είχε δει τον μικρό του φίλο να μεγαλώνει ημέρα με την ημέρα, να γίνεται παιδί, έφηβος, ενήλικος, ηλικιωμένος. Από εκεί που υπήρχε μια κλίμακα που οδηγούσε προοδευτικά στο μεγάλωμα του φίλου του, ξαφνικά εκείνος άρχισε να μικραίνει. Ενδόμυχα, φοβόταν μήπως εξαφανιστεί τελείως. Συνδύασε λοιπόν το γεγονός πως κάθε λεπτό που μετρούσε, ο άνθρωπός του μίκραινε. Τρόμαξε. Ένιωσε ενοχές. Προσπάθησε να σταματήσει. Μα ήταν στη φύση του να μετρά. Δεν γινόταν αλλιώς. Κι έτσι νόμιζε πως ο χρόνος θα σταματούσε, αν εκείνος σταματούσε να τον μετρά. Προσποιήθηκε πως είναι ένα άλλο πουλί, από εκείνα που πετούν ψηλά και δεν έχουν τόσο μεγάλες ευθύνες. Δεν το έκανε για τον εαυτό του. Το έκανε για τον άνθρωπό του. Με πόνο εγκατέλειψε το σπίτι του. Τον άνθρωπό του. Έπειτα από χρόνια, λοιπόν, ζωντανεύει και βγαίνει έξω στη φύση, μακριά από το ρολόι του. Μα θα ήταν δυνατόν να επιζήσει εκεί, μαθημένος για χρόνια αλλιώς; Δεν τα κατάφερε και ούτε και θα τα κατάφερνε. Ήταν πλασμένος για άλλα πράγματα. Όμως για λίγο, για μικρά κλάσματα του δευτερολέπτου, μπορεί να είδε και μια άλλη ζωή που θα μπορούσε να έχει. Αλλά χωρίς τον άνθρωπό του, τίποτα δεν είχε αξία. Κατάφερε όμως να πετάξει. Κάτι που κατάφερε κι ο άνθρωπός του, αλλά σε μια άλλη διάσταση. Συναντήθηκαν στο σημείο ακριβώς εκείνο που και οι δύο ξεπέρασαν την ιδιότητά τους. Ο κούκος δεν ήταν πια μόνο μηχανικός κι ο φίλος του δεν ήταν πια μόνο άνθρωπος. Και οι δύο είχαν αλλάξει μορφή. Και οι δύο είχαν ανοίξει φτερά, για άλλο λόγο ο καθένας. Αλλά συναντήθηκαν στα σύννεφα. Έναν τόπο που αλλάζει συνεχώς σχήμα και μορφή και μας δίνει τη δυνατότητα να τον φανταστούμε όπως θέλουμε. Για μένα είναι μια άλλη πολιτεία, μακρινή αλλά εν μέρει ορατή. Κάνει το μάτι μου να σταματήσει κάπου όταν κοιτάζω ψηλά. Δίνει ένα όριο στο απέραντο του ουρανού κι εκεί νοητά έχω τοποθετήσει όλους τους ανθρώπους που αγάπησα, αλλά δεν μπορώ να έχω πια στη ζωή μου. Ο άνθρωπος ζητά στον κούκο μια χάρη. Να ξαναρχίσει να μετράει τον χρόνο από την αρχή. Κι εκείνος δέχεται! Ποιο μήνυμα θέλεις να περάσεις στους μικρούς αναγνώστες που σε διαβάζουν με αυτήν την τροπή της ιστορίας; Ότι η αγάπη που υπάρχει μέσα στον χρόνο, εκείνη που δημιουργείται μεταξύ των ανθρώπων, ποτέ δεν

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ τελειώνει. Συνθέτει τον δικό της αέναο κύκλο κι επιστρέφει σαν χάδι σε όσους θυμούνται, σε όσους θέλουν να θυμηθούν. Τι είναι για σένα ο χρόνος; Και πώς μπορούμε να τον εξηγήσουμε στα παιδιά; Είναι μια έννοια κάπως άχαρη. Ειδικά όταν πρέπει να την εξηγήσεις στα παιδιά. Και ποιος δεν έχει πει «Ξύπνα, θα αργήσεις» στο παιδί του; Εκεί, ο χρόνος γίνεται εχθρός. Δεν θες να τελειώσει ο χρόνος που έχεις για να κοιμηθείς. Τα «5 λεπτά ακόμα» φαίνονται τίποτα. Αντίστροφα, όμως, όταν πας σε μια βαρετή επίσκεψη, παρακαλάς να περάσει γρήγορα ο χρόνος. Το «Σε 5 λεπτά φεύγουμε» γίνεται αιώνας. Δεν ξέρω πώς θα μπορούσαμε να τον εξηγήσουμε καλύτερα στα παιδιά. Αυτό που μπορώ, όμως, να πω είναι πως όταν μεγαλώσουν, δεν θα θυμούνται ποτέ τι ώρα ακριβώς ήταν όταν ερωτεύτηκαν. Ούτε τι ώρα ήταν όταν ένιωσαν ότι μπορούν να καταφέρουν κάτι. Οι στιγμές δεν αποδίδονται με αριθμούς. Μόνο με συναισθήματα. Έτσι, μπορούμε απλώς να κοιτάμε το ρολόι για να καταφέρνουμε να συνεννοούμαστε με τον περίγυρο και την καρδιά μας, όταν θέλουμε να χαρίσουμε ή να μοιραστούμε τον χρόνο μας με όποιον αγαπάμε. Μπορεί, άραγε, ο άνθρωπος να συμφιλιωθεί με τον χρόνο που κυλά; Όσο εντάξει κι αν δηλώνουμε με την ηλικία μας, νομίζω πως από κάποια στιγμή και πέρα, αρχίζουμε να ανησυχούμε… Και για εμάς και για τους γύρω μας. Τι μπορεί να μας ηρεμήσει; Δεν ξέρω αν ανησυχώ τόσο για μένα, για τον χρόνο που περνά, όσο για τους ανθρώπους που αγαπώ και φοβάμαι να μη χάσω. Με τη σκέψη, όμως, πως δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα για να σταματήσουμε τον χρόνο έχω συμφιλιωθεί. Έτσι, πολλές φορές τον κάνω να «παγώσει» με άλλο τρόπο, μετατρέποντας τις αγαπημένες μου στιγμές άλλοτε σε εικόνες κι άλλοτε σε λέξεις. Προσωπικά, ηρεμώ όταν βλέπω τα παιδιά μου ή τα παιδιά των φίλων μου να μεγαλώνουν όμορφα, να παίρνουν ό,τι καλύτερο από τον χρόνο που τους χαρίζουμε και να το συνδυάζουν με τις προσωπικές τους επιλογές, που στη συνέχεια χαρίζουν σε εμάς τους μεγαλύτερους αισιοδοξία κι ένα χαμόγελο πως όλα προχωρούν.

39 ΑΚΌΜΑ ΚΙ ΑΝ Ο ΚΎΚΛΟΣ ΤΗΣ ΖΩΉΣ ΣΤΑΜΑΤΆ, Η ΑΓΆΠΗ ΣΥΝΕΧΊΖΕΙ Ν’ ΑΓΚΑΛΙΆΖΕΙ ΤΗ ΜΝΉΜΗ ΕΚΕΊΝΩΝ ΠΟΥ ΜΈΝΟΥΝ ΚΙ ΕΚΕΊΝΩΝ ΠΟΥ ΘΑ ΈΡΘΟΥΝ. ΑΝ ΣΤΟ ΡΟΛΌΙ ΟΙ ΔΕΊΚΤΕΣ ΜΕΤΡΟΎΝ ΚΑΙ ΓΥΡΝΟΎΝ ΚΥΚΛΙΚΆ, ΤΗΝ ΊΔΙΑ ΦΟΡΆ ΚΑΙ ΠΟΡΕΊΑ ΈΧΕΙ ΚΙ Η ΑΓΆΠΗ

Ίσως όχι όπως ακριβώς τα είχαμε σχεδιάσει, αλλά προχωρούν καλά! Τέλος, λίγα λόγια για τη συνεργασία σου με την Σάντρα Ελευθερίου, που εικονογράφησε εξαιρετικά, συνδυάζοντας ρεαλισμό και μαγεία, την ιστορία σου. Πώς δουλέψατε για να φτάσετε σε αυτό το αποτέλεσμα; Δεν σου κρύβω πως η Σάντρα ήταν η πρώτη μου επιλογή για αυτό το βιβλίο. Πέρα από το ότι έχει εικονογραφήσει και το πρώτο μου, το Όταν η μαμά μου είπε ψέματα, είχαμε συνεργαστεί αρκετές φορές και για βιβλία άλλων συγγραφέων. Την ξέρω αρκετά καλά, όχι από κοντά, αλλά από μακριά – εξάλλου ζει στην Κύπρο και η επικοινωνία μας είναι ως επί το πλείστον γραπτή. Κι όμως, μέσα σε αυτές τις λέξεις, τις ουσιαστικά άχρωμες, μπορεί να καταλάβει η μία τι ακριβώς αισθάνεται η άλλη με ένα απλό «ναι» ή ένα «εντάξει». Η Σάντρα αισθάνθηκε κάθε πτυχή της ιστορίας. Την αγκάλιασε και την ανέδειξε με ένα χέρι που το φανταζόμουν να χαϊδεύει τις λέξεις, να παρηγορεί τον κούκο, να τρέμει όταν έπρεπε να δείξει το αγόρι γέρο πια. Στην ιστορία, στις εικόνες της Σάντρας, έχω ακούσει το δάκρυ της να πέφτει πάνω σε κάποιο φτερό, πάνω σε κάποιο σύννεφο. Δεν ξέρω αν μπορώ να περιγράψω αυτή την επικοινωνία, μόνο αν την αισθανθεί κάποιος μπορεί να την καταλάβει και ειδικά σε ένα βιβλίο για παιδιά. Ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο, το ενδιαφέρον και την αγάπη.

Το βιβλίο της Σοφίας Δάρτζαλη «Έχεις λίγο χρόνο;» κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο, σε εικονογράφηση της Σάντρας Ελευθερίου.

ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ

23.06.2021

Ανεβαίνοντας ψηλά, στις 7 κορυφές ΤΗΣ ΠΕΛΙΏΣ ΠΑΠΑΔΙΆ

να κορίτσι φοβάται τα ύψη, αλλά ταυτόχρονα νιώθει μια ακατανίκητη έλξη γι' αυτά. Αποφασίζει, λοιπόν, να νικήσει τους φόβους του και να ανεβεί στις 7 ψηλότερες κορυφές του κόσμου. Με τον τρόπο αυτόν, θα μάθει πως τους φόβους τούς νικάς με την ελπίδα, τη συνεργασία, την αφοσίωση, την αποδοχή, το θάρρος, τη φροντίδα και την υπομονή, και σοφότερη θα γυρίσει πίσω στο σπίτι της. Σας μοιάζει με παραμύθι; Και είναι και δεν είναι… Πρόκειται για την αληθινή ιστορία της ορειβάτισσας Χριστίνας Φλαμπούρη και ταυτόχρονα για ένα αλληγορικό βιβλίο για παιδιά από 5 ετών, που δημιούργησε σε συνεργασία με τη συγγραφέα Μαρία Ρουσάκη. Η αφήγησή τους συνδυάζει την περιήγηση στις ψηλότερες κορυφές του κόσμου και την ανακάλυψη των εσωτερικών χαρισμάτων που χρειάζεται ο καθένας μας ώστε να κατακτήσει τους στόχους του. Διπλή ανάγνωση, λοιπόν, την οποία βοηθάει και η σύνδεση κάθε κορυφής με έναν στόχο προσωπικής βελτίωσης. Αν και Ιούνιος, ας αφήσουμε για λίγο τις παραλίες και ας πάρουμε τα βουνά, παρέα με τις συγγραφείς! Η Χριστίνα… Η Χριστίνα Φλαμπούρη εργάζεται ως Sales Manager σε μια πολυεθνική εταιρεία. Η αναζήτηση της προσωπικής ευτυχίας και ισορροπίας την οδήγησε στα βουνά και τα τελευταία τέσσερα χρόνια πολλά όνειρα της έγιναν πραγματικότητα, αφού έφερε πολλές διακρίσεις για τη χώρα μας, αλλά κυρίως για τις Ελληνίδες αλπινίστριες. Γιατί είχε την τιμή να είναι η πρώτη Ελληνίδα που πάτησε στην κορυφή του Έβερεστ και η μοναδική που μπήκε στο κλαμπ των μόλις 70 γυναικών στον κόσμο που ολοκλήρωσαν το 7 Summits Project, δηλαδή την κατάκτηση της υψηλότερης κορυφής της κάθε ηπείρου. Με έμπνευσή της τα βουνά και το επίτευγμά της, η Χριστίνα πλέον μοιράζεται το πάθος της, ως motivational speaker σε εταιρικά events, αθλητικούς συλλόγους και σχολεία, και οργανώνοντας και συμμετέχοντας σε ενέργειες που κινητοποιούν ολοένα και περισσότερους ανθρώπους να ακολουθήσουν τα όνειρα τους, όσο μεγάλα και να φαίνονται. Στις αρχές του περασμένου Απριλίου, άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο για εκείνη, ο μαγικός κόσμος του βιβλίου, με τη βοήθεια της Μαρίας Ρουσάκη και των Εκδόσεων Πατάκη. Η ιστορία της έγινε παραμύθι, εικονογραφημένο από την Κιάρα Φεντέλε! Ένα βιβλίο που μας έκανε να ονειρευτούμε και να αγγίξουμε, έστω και μεταφορικά, έστω και στη φαντασία μας, τις

κορυφές του κόσμου! … και η Μαρία Η Μαρία Ρουσάκη είναι μαμά ενός ενήλικου (πλέον!) και δύο εφήβων. Τα παιδιά της την έμαθαν πολλά, αλλά κυρίως την έμαθαν να αγαπά. Είναι κοινωνιολόγος, κάτι που τη βοήθησε να μάθει τον κόσμο καλύτερα. Είναι μεταφράστρια, κάτι που τη βοήθησε να μάθει τη γλώσσα καλύτερα. Είναι και συγγραφέας, κάτι που της έμαθε όλα τα παραπάνω καλύτερα. Γιατί, μέσα από τη συγγραφή περισσότερων από 50 βιβλίων, έχει κατορθώσει να μπαίνει στον ψυχισμό των ανθρώπων και να κατανοεί τον εαυτό της και τον κόσμο γύρω της καλύτερα. Οι δυο γυναίκες έσμιξαν με την παρότρυνση ενός κοινού τους φίλου, ο οποίος σκέφτηκε ότι μαζί θα μπορούσαν να αποδώσουν την καταπληκτική ιστορία της Χριστίνας σε παραμύθι. Και το κατάφεραν, αφού συναντήθηκαν και συνδέθηκαν πνευματικά και ψυχικά από την πρώτη στιγμή. Η μία ενέπνευσε την άλλη και το βιβλίο γράφτηκε με μεγάλο ενθουσιασμό. Επιθυμία και των δύο τους ήταν, και τα κατάφεραν, να εμπνεύσουν τα παιδιά να κυνηγήσουν τα όνειρα τους μέσα από ένα αλληγορικό και συμβολικό παραμύθι. Άλλωστε, από την αρχή, η ιστορία της Χριστίνας συνεπήρε τη Μαρία. «Είναι ό,τι πιο εμψυχωτικό να βλέπει κανείς μια νεαρή γυναίκα να κατακτά κάτι τόσο δύσκολο. Μελετώντας τη, ανακάλυψα ότι αν βάλει κανείς έναν στόχο, αν προετοιμαστεί ψυχικά και σωματικά, αν προχωρά με αισιοδοξία και θέληση, τότε τίποτα δεν τον σταματά. Σκέφτηκα ότι αυτό το μήνυμα αξίζει να γραφτεί σε παιδικό βιβλίο», υπογραμμίζει η συγγραφέας. «Θέλησα, μάλιστα, κι εγώ να δοκιμάσω τις αντοχές μου και να τολμήσω μια “δύσκολη” για μένα ανάβαση. Σχεδιάζουμε να ανέβουμε μαζί ως την κορυφή του Ταΰγετου!» αποκαλύπτει. Υψοφοβία Ίσως δεν το πιστεύετε, αλλά η Χριστίνα όταν ήταν μικρή φοβόταν τα ύψη. Ακόμα θυμάται, όπως μας λέει χαρακτηριστικά, τον κόμπο που ένιωθε στο στομάχι τις στιγμές που, ως παιδί, πλησίαζε την άκρη του μπαλκονιού… Στα 24 της τον ξανάνιωσε αυτόν τον κόμπο, όταν προσπάθησε να σκαρφαλώσει μια εύκολη διαδρομή αναρρίχησης. Δεν κατάφερε να την ολοκληρώσει, τα παράτησε. Ο φόβος για το ύψος, ή μάλλον ο φόβος για το άγνωστο, την εμπόδισε να προσπαθήσει. Αυτό δεν της άρεσε και προσπάθησε να το καταπολεμήσει, παίρνοντας… τα βουνά. Σύντομα, κατάλαβε ότι αυτά δεν είναι απλώς μια πρόκληση αλλά τρόπος ζωής, και η μία κορυφή άρχισε να διαδέχεται την επόμενη…

Κάθε κορυφή και μια αξία Το 7 Summits Project το έχουν καταφέρει περίπου 500 άνθρωποι στον κόσμο και καμία Ελληνίδα μέχρι τότε που ξεκίνησε η Χριστίνα. Και έγινε ο στόχος που την έκανε, έπειτα από κάθε αποστολή, πιο δυνατή μέχρι να πατήσει τη Στέγη του Κόσμου, το Έβερεστ! «Δεν με έκανε πιο δυνατή μόνο στο κομμάτι του βουνού, αλλά και σαν άνθρωπο. Πήρα τόσα μαθήματα που πλέον η καθημερινότητα μου είναι λίγο πιο ευτυχισμένη!» μας λέει με ενθουσιασμό. Στη Χριστίνα άρεσε περισσότερο η ψηλότερη κορυφή της Ανταρκτικής, το Βίνσεν. «Είναι εμπειρία μόνο και μόνο το ότι επισκέφτηκα αυτή την ήπειρο, σε μια αποστολή σαν παραμύθι. Έφτασα στον Νότιο Πόλο, είδα τον επιστημονικό σταθμό εκεί, ήταν μοναδικά, με πολύ δυνατές εικόνες», εξηγεί. Αν και η πιο δύσκολη κορυφή αντικειμενικά είναι το Έβερεστ, για τη Χριστίνα αποδείχτηκε το Ντενάλι, η ψηλότερη κρυφή της Βόρειας Αμερικής. «Ήμουν στα πρώτα μου βήματα τότε και ακόμα δεν είχα μάθει το σώμα μου και τα όριά του. Κάθε εμπόδιο μου φαινόταν απροσπέλαστο και σε αυτή την ανάβαση ο φόβος ήταν σύντροφός μου σε κάθε μου βήμα», θυμάται. Η Μαρία και η Χριστίνα αποφάσισαν να συνδέσουν την κάθε κορυφή με μια λέξη-αξία, με το μάθημα, ουσιαστικά, που πήρε η Χριστίνα από εκείνη της την ανάβαση. Όταν τις συγκέντρωσαν όλες αυτές μαζί, συνειδητοποίησαν ότι δεν τις χρειάζεται κανείς μόνο για να σκαρφαλώσει στα βουνά… Είναι οι ίδιες που χρειαζόμαστε για να πετύχουμε σπουδαία επιτεύγματα στη ζωή του. Με την Ελπίδα (Ελμπρούς, Ρωσία), το Μαζ (Κιλιμάντζαρο, Τανζανία), τη Φροντίδα (Ντενάλι, Αλάσκα), την Αποδοχή (Πυραμίδα Κάρστενς, Παπούα), την Αφοσίωση (Ακονκάγουα, Αργεντινή), το Θάρρος (Έβερεστ, Νεπάλ) και την Υπομονή (Βίνσεν, Ανταρκτική) μπορείς να καταφέρεις τα ΠΑΝΤΑ!

Το βιβλίο «Στις 7 κορυφές» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη, σε εικονογράφηση της Κιάρα Φεντέλε.

ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ

23.06.2021

Cinemathesis: Παίζουμε σινεμά; ΤΗΣ ΠΕΛΙΏΣ ΠΑΠΑΔΙΆ

H Λεπτομέρειες για τη δομή των προγραμμάτων και τα βιογραφικά στοιχεία των μόνιμων μελών, φωτογραφικό υλικό από δράσεις και promo videos, μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα www.cinemathesis.com, στα social media της Cinemathesis, καθώς και στο vimeo.comuser102327681

Γιάννα Δεληγιάννη αγαπά την ποίηση, το θέατρο, τα σύννεφα, τις βροχερές μέρες, τις βόλτες στα μουσεία, τα ταξίδια με πλοίο, τα παιδιά… Μα πάνω απ’ όλα, αγαπά τον κινηματογράφο. Η σχέση της με το σινεμά είναι σχέση ζωής. Από παιδί, την πήγαινε ο πατέρας της στα θερινά της γειτονιάς, ο αδελφός της την έπαιρνε μαζί του σε μεταμεσονύχτια ταινιοράματα στον κινηματογράφο Αλφαβίλ στην Νεάπολη, ενώ, ως μαθήτρια, παρακολουθούσε εργαστήρια κινηματογράφου στο τότε Πολυκλαδικό Αμπελοκήπων. Οι πρώτες της σπουδές ήταν στη Σχολή Κινηματογράφου Ευγενίας Χατζίκου, όπου γυρίζαν μικρομηκάκια με φίλους και έτρεχαν σε φεστιβάλ. Ξεκίνησε να δουλεύει δίπλα σε εξαιρετικούς σκηνοθέτες και κινηματογραφιστές από πολύ νωρίς και έζησε μια ανεκτίμητη, μποέμικη ζωή, γεμάτη γυρίσματα και ταξίδια. Αργότερα, δούλεψε πολλά χρόνια στο θέατρο δίπλα σε εξαιρετικούς ανθρώπους, και έζησαν μαζί χαρές και λύπες, πρεμιέρες, περιοδείες, σχέσεις ζωής και συναπαντήματα ανθρώπων και φίλων. Μέχρι που ήρθε η ώρα να δημιουργήσει κάτι ολοδικό της πάνω στο αντικείμενό της. Αγαπητοί αναγνώστες, πάμε να γνωρίσουμε τη Cinemathesis. Η γέννηση ενός ονείρου Η ιδέα της Cinemathesis γεννήθηκε από την έμπνευση και με τη βοήθεια αγαπημέ-

νων παλιών και καινούργιων φίλων, τους οποίους η Γιάννα θα ευγνωμονεί πάντα. «Ήταν ένα όνειρο χρόνων, μια προσπάθεια να συνδυάσω τη μεγάλη μου αγάπη, που είναι ο κινηματογράφος, με την άλλη μου αγάπη, τα παιδιά. Έχοντας περάσει χρόνια δίπλα στην Ξένια Καλογεροπούλου και στο θέατρο για παιδιά και νέους, αισθανόμουν την ανάγκη να μιλήσω για τον κινηματογράφο ως εργαλείο έκφρασης για παιδιά και νέους και να συμβάλω με τον τρόπο μου στην προσπάθεια που γίνεται για την ένταξή του στην εκπαίδευση και στο σχολικό περιβάλλον», εξηγεί. Σίγουρα έπαιξε ρόλο και το γεγονός ότι η ίδια προέρχεται από ένα σχολείο ιδιαίτερα ανοιχτό σε εξωσχολικά προγράμματα και βιωματικές δράσεις, οπότε ουσιαστικά γνώρισε τις τέχνες ήδη από τα μαθητικά της χρόνια και βρήκε εκεί μια δίοδο έκφρασης κατά τη διάρκεια της δικής της εφηβείας. «Το στήσιμο μιας αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας με νομική μορφή ήταν μια τρέλα σε δύσκολους καιρούς, αλλά θεώρησα πως η στιγμή είχε έρθει και έπρεπε να το τολμήσω και να ρισκάρω. Άλλωστε, έχω συνηθίσει να παλεύω σε προσωπικό, οικογενειακό και επαγγελματικό επίπεδο, έχω ασχοληθεί χρόνια με τον εθελοντισμό και ο συνδυασμός όλων αυτών με καθημερινή, σκληρή δουλειά δεν με τρομάζει», παραδέχεται και συμπληρώνει πως κινητήρια δύναμή της είναι η επιμονή, ο προσωπικός χρόνος και η αυτοδιάθεση φίλων που στηρίζουν το ίδιο όραμα. «Η μεγάλη αγωνία είναι η ανεύρεση πόρων, επιχορηγήσεων, χορηγιών, δωρεών κι αυτός είναι ένας αγώνας διαρκείας. Είναι

εξαιρετικά δύσκολες οι συνθήκες και πολλά τα εμπόδια και οι αντιξοότητες που αντιμετωπίζουμε συνέχεια, ιδιαίτερα φέτος, μετά το πλήγμα της πρωτόγνωρης πανδημίας που βιώσαμε και βιώνουμε. Πάντως, τα τελευταία χρόνια υπήρξε κάποια οικονομική ενίσχυση από το Υπουργείο Πολιτισμού, καθώς και ευγενική υποστήριξη από το Ίδρυμα Ι.Φ. Κωστοπούλου, αλλά και στήριξη από διάφορους φορείς και ιδιωτικές πρωτοβουλίες, οι οποίοι προσφέρουν ανάλογα με το αίτημά μας και τη δυνατότητά τους και τους ευχαριστούμε όλους θερμά», υπογραμμίζει. Δράσεις που δεν μπήκαν σε καραντίνα Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, η Cinemathesis υλοποίησε όσες περισσότερες δράσεις ήταν δυνατόν: Εργαστήρια ασύγχρονης εκπαίδευσης με βιντεοσκοπημένες προτάσεις για δράσεις κατά την περίοδο της καραντίνας, τηλεμαθήματα στην εκπαιδευτική τηλεόραση, εργαστήρια σύγχρονης εκπαίδευσης και διαδικτυακές συναντήσεις με ομάδες παιδιών στο πλαίσιο των μόνιμων συνεργασιών της με σχολεία της Αττικής και άλλων Περιφερειών σε όλη την Ελλάδα που είχαν επισκεφθεί στο παρελθόν (όπως μονοθέσια σχολεία στη Γαύδο, στους Αρκιούς ή στη Νήσο Κάλαμο Περιφέρειας Ιονίων Νήσων), διαδικτυακά σεμινάρια νέων και εκπαιδευτικών για τον ρόλο του κινηματογράφου στην εκπαίδευση… «Αισθάνομαι ότι πραγματικά κάναμε το καλύτερο που μπορούσαμε για να διατηρήσουμε ανοιχτή τη δίοδο επικοινωνίας και έκφρασης των μαθητών, που είναι πάντα το ζητούμενο και η προτεραιότητά μας», λέει η Γιάννα.

23.06.2021

Άγονη –γόνιμη– γραμμή Τις περιόδους που αίρονταν τα περιοριστικά μέτρα μετακινήσεων και λειτουργούσαν τα σχολεία με φυσική παρουσία, η Cinemathesis κατάφερε και ταξίδεψε σε μικρά σχολεία σε όλη την Ελλάδα, καθώς δραστηριοποιείται εντατικά και στην περιφέρεια, υλοποιώντας κινηματογραφικά εργαστήρια σε απομακρυσμένους τόπους και νησιά άγονης γραμμής, παραμεθόριες και ακριτικές περιοχές. «Ενδεικτικά αναφέρω την πραγματοποίηση μιας ταινίας ντοκιμαντέρ στον Άη-Στράτη με τα παιδιά του νησιού και έμπνευσή τους τις ιστορίες του τόπου τους, με την ευγενική ενίσχυση και τη φροντίδα του Δήμου, και την πραγματοποίηση κινηματογραφικών εργαστηρίων με το εγκεκριμένο από το Υπουργείο Παιδείας πρόγραμμα “Μικρά Σχολεία-Μεγάλη Οθόνη”, το φθινόπωρο του 2020 σε Ερείκουσα Διαπόντιων Νήσων, Ικαρία, Φούρνους και Θύμαινα, με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και τη συμμετοχή του Goethe-Ιnstitut. Πρόσφατα ολοκληρώσαμε το πρόγραμμα σε Σέριφο, Κάλυμνο και Τέλενδο, το νησί με τον ένα και μοναδικό μαθητή, με την ευγενική ενίσχυση του Ιδρύματος Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου. Ενώ, σε λίγες μέρες εγκαινιάζουμε συμβολικά το νέο μας εκπαιδευτικό πρόγραμμα για παιδιά με τίτλο “Παίζουμε Κινηματογράφο στα Μικρά Σχολεία”, σε συνεργασία ένα καταξιωμένο Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ, το “Kimolos International Film Festival”, το οποίο υλοποιείται τον Ιούνιο στην πανέμορφη και φιλόξενη Κίμωλο», χαμογελά η Γιάννα. Σινεμά στην τάξη Το πρόγραμμα θα συνεχιστεί και κατά τη διάρκεια του δεύτερου εξαμήνου του 2021, με επισκέψεις και σε άλλα νησιά άγονης γραμμής, υπό την αιγίδα και με την υποστήριξη του υπουργείου Πολιτισμού και άλλους φορείς και φεστιβάλ. Επίσης, η Γιάννα και οι συνεργάτες της ελπίζουν από το φθινόπωρο τα σχολεία να λειτουργούν πλέον κανονικά και να συνεχίσουν τις διά ζώσης δράσεις τους με το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Σινεμά στην Τάξη», που τα παιδιά αγκαλιάζουν με μεγάλο ενδιαφέρον και αγάπη. «Φέτος έχουμε ετοιμάσει και έντυπο και ψηφιακό υλικό, αλλά και βιντεοσκοπημένα tutorials για μαθητές και εκπαιδευτικούς, ενώ έρχεται και μια μικρή έκπληξη, ένα βιβλίο εμπνευσμένο από τις σχέσεις που δημιουργούνται και όλα όσα βιώνουμε με τα παιδιά. Θα υπάρχουν βραδινές προβολές σε ξενώνα ανήλικων προσφύγων, συμμετοχή σε summer camp, μα και εντατική προετοιμασία μιας ολιστικής προσέγγισης με άξονα τις Καλές Τέχνες και πυρήνα πάντα το σινεμά και το παιδί», εξηγεί. Τα παιδιά περνούν πάντα καλά. Γοητεύονται από το ίδιο το μέσο του κινηματογράφου, ενδιαφέρονται για τις προβολές αρχειακού υλικού, χαίρονται με τη ψυχή τους τις ταινίες βωβού κινηματογράφου με τις οποίες δουλεύουν, ενθουσιάζονται με τα οπτικοακουστικά παιχνίδια κι έτσι η Γιάννα και οι συνεργάτες της αισθάνονται ότι η προσπάθειά τους εκτιμάται ιδιαίτερα. «Τη βλέπουμε τη χαρά στα μάτια τους και μας επιστρέφουν αστείρευτη αγάπη. Όταν ξυπνά μέσα τους έστω και το παραμικρό κίνητρο για να εκφράσουν τις δικές τους σκέψεις, τα ερωτήματα και τις ανάγκες τους μέσα από τα ερεθίσματα που τους προτείνουμε, παίρνουμε δύναμη να συνεχίσουμε. Το αν θα προσεγγίσουμε ένα ή εκατό παιδιά δεν είναι ποτέ κριτήριο για εμάς, πλησιάζουμε ακόμα και τις πιο μικρές ομάδες και επιμένουμε στη συμπερίληψη και γι’ αυτό, άλλωστε, επιλέγουμε να ταξιδεύουμε σε μονοθέσια ή ολιγοθέσια σχολεία, με μόνο έναν ή δύο μαθητές και συνήθως κάτω από αντίξοες συνθήκες, με αραιά δρομολόγια,

ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ

απαγορευτικά μετακινήσεων λόγω ακραίων καιρικών φαινομένων, έκτακτων συνθηκών, περιοριστικών μέτρων... Το πιο όμορφο συναίσθημα είναι όταν εμείς μοιραζόμαστε μαζί τους την αγάπη μας για την τέχνη μας, τον κινηματογράφο, και τα παιδιά θέλουν να μας δείξουν με τη σειρά τους τα πράγματα που αγαπούν. Μας ξεναγούν στα αγαπημένα τους μέρη, μας πηγαίνουν πεζοπορίες, βαρκάδες, μας μαθαίνουν ψάρεμα, παίζουμε μαζί τους αλευροπόλεμο και κρυφτό, φωτογραφίζουμε, φτιάχνουμε ιστορίες, κάνουμε βουτιές – τα παιδιά δεν κρυώνουν ποτέ, εμείς πάντα…» διευκρινίζει γελώντας. Η αισθητική καλλιέργεια στο σχολείο Ρωτώ τη Γιάννα αν είναι, άραγε, εφικτό σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα όπως το ελληνικό, ο κινηματογράφος ή/και η φωτογραφία να ενταχθούν στην εκπαίδευση όχι ως εξωτερικά προγράμματα, αλλά ως μέρος της διδακτέας ύλης. Αν, ως εκ θαύματος, συνέβαινε κάτι τέτοιο, πώς θα ωφελούνταν οι μικροί μαθητές; «Γίνεται συστηματική προσπάθεια χρόνων για την ένταξη της Κινηματογραφικής και της Οπτικοακουστικής Παιδείας στο σχολικό περιβάλλον. Φυσικά, θα έπρεπε να είναι αυτονόητη η εδραίωση και η εξοικείωση των μαθητών με αντίστοιχα καλλιτεχνικά μαθήματα και βιωματικά προγράμματα», μου απαντά. «Είναι λυπηρό να μιλάς για τα αυτονόητα, για κάτι που θα έπρεπε να είναι ήδη δεδομένο στην καθημερινότητα των παιδιών, εκφράζοντας απλώς τις σύγχρονες παιδαγωγικές αντιλήψεις περί γραμματισμού και καλών πρακτικών στην εκπαίδευση. Η αισθητική καλλιέργεια είναι μονόδρομος σε μια προσπάθεια να εφοδιαστεί το παιδί από την προσχολική ακόμα ηλικία με γνώσεις, δεξιότητες, στάσεις ζωής, κομβικές έννοιες, συμπερίληψη, συναισθηματική νοημοσύνη, ενσυναίσθηση, συνείδηση, συνεργασία, επικοινωνία, κριτική αντίληψη και σίγουρα μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο ως εργαλείο εμπλοκής, και κατανόησης ποικίλων γνωστικών στοιχείων μάθησης», διαπιστώνει. Κι εμείς, ελπίζουμε να μας διαβάζουν στο Υπουργείο… Το μέλλον της Cinemathesis Στο μυαλό της Γιάννας και των συνεργατών της υπάρχουν ατελείωτες ιδέες και σχέδια για νέα προγράμματα και συνεργασίες και ελπίζουν σταδιακά να «μεγαλώνει» η δυναμική τους και να καταφέρνουν να τα υλοποιούν βήμα-βήμα. «Τα ταξίδια μας έχουν πάρει τη μορφή έργου ζωής και είναι προτεραιότητά μας να συνεχίσουμε να φτάνουμε με φυσική παρουσία και να μοιραζόμαστε την αγάπη μας για τις καλές τέχνες, και κυρίως για τον κινηματογράφο, με παιδιά και νέους που ζουν σε απομακρυσμένες και δυσπρόσιτες περιοχές, σε νησιά άγονης γραμμής, αλλά και να πλησιάζουμε ευάλωτες ομάδες, ξενώνες ασυνόδευτων ανήλικων προσφυγόπουλων, νοσοκομεία ανηλίκων και άλλες ομάδες με τις οποίες δραστηριοποιούμαστε. Το σημαντικό είναι πως η προσπάθειά μας αυτή εκτιμάται ιδιαίτερα από τα παιδιά, τα οποία μας επιστρέφουν αστείρευτη αγάπη και όταν κινητοποιείται μέσα τους έστω και μια μικρή σπίθα για να εκφράσουν τις δικές τους σκέψεις, τα ερωτήματα και τις ανάγκες τους μέσα από τα ερεθίσματα που τους προτείνουμε, παίρνουμε δύναμη να συνεχίσουμε», καταλήγει. Με το απλό και ξεκάθαρο έναυσμα «Παίζουμε Κινηματογράφο;» η Cinemathesis προτρέπει τα παιδιά να την ακολουθήσουν σε ένα δημιουργικό παιχνίδι, ακριβώς όπως τα παιδιά προτρέπουν το ένα το άλλο με τις φράσεις «Παίζουμε κρυφτό;», «Παίζουμε κυνηγητό;» Πάμε να παίξουμε, λοιπόν!

Η Γιάννα προτείνει ταινίες (για μικρούς και μεγάλους) για το καλοκαίρι που έρχεται: 1. «Το σκασιαρχείο», του Ζαν-Πολ Λε Σανουά, που αφηγείται τον τρόπο προσέγγισης των παιδαγωγικών απόψεων του Σελεστέν Φρενέ και την αρχή της διδασκαλίας του γνωστού Γάλλου παιδαγωγού. 2.«Ο δάσκαλος που άφηνε τα παιδιά να ονειρεύονται», του Ντανιέλ Λοσέ. Και εδώ το σενάριο στηρίζεται στη ζωή του μεγάλου μεταρρυθμιστή της παιδείας Σελεστέν Φρενέ. 3. «Οι περιπέτειες του Πρίγκιπα Αχμέντ», της πρωτοπόρου σκηνοθέτριας του κινουμένου σχεδίου, Λότε Ρέινεντζερ. 4.Ταινίες του βωβού κινηματογράφου, όπως το «Το χαμίνι» και οι «Μοντέρνοι Καιροί», του Τσάρλι Τσάπλιν ή ταινίες του Μπάστερ Κίτον και του Χάρολντ Λόιντ. 5. «Τα 400 χτυπήματα», του Φρανσουά Τριφό. 6. «Το Κόκκινο Μπαλόνι» και «Το Λευκό Άλογο», του Αλμπέρ Λαμορίς. 7. «Ο Θαυματοποιός», του Σιλβέν Σομέ, που βασίζεται σε σενάριο του Ζακ Τατί. 8.Το εξαιρετικό animation «Η Κόκκινη Χελώνα», του Μίκαελ Ντούντοκ. 9. «Ο Κύκλος των χαμένων ποιητών» και το «Stand by me», για τα εφηβάκια μας. 10. Όλες οι ταινίες του Χαγιάο Μιγιαζάκι και ιδιαίτερα η «Πριγκίπισσα Μονονόκε», με έντονες αναφορές στις περιβαλλοντικές αλλαγές και την κλιματική κρίση. Επίσης, προτείνει να στηρίξετε και ελληνικές ταινίες σε μια κοινή προσπάθεια να αναπτυχθεί η κινηματογραφική παραγωγή για παιδικό και νεανικό κοινό. Αναζητήστε ταινίες, ντοκιμαντέρ και μικρού μήκους σε κινηματογραφικά φεστιβάλ που απευθύνονται σε παιδιά και νέους και στις πλατφόρμες των φεστιβάλ αυτών. Εκεί βρίσκονται μικρά διαμάντια που δύσκολα θα δείτε αλλού και θα σας ανοίξουν ένα τεράστιο πεδίο συζητήσεων, ερωτημάτων και μικρών-μεγάλων ανακαλύψεων με τα παιδιά σας, τα φιλαράκια σας ή και με τους μαθητές σας, αν ασχολείστε με την εκπαίδευση. Κυρίως όμως, προτείνει να φάτε πολλά παγωτά και να κάνετε μεγάλες βόλτες…

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

Ένα ιδιαίτερο καλοκαίρι έπειτα από έναν δύσκολο χειμώνα! ΤΗΣ ΝΙΚΟΛΈΤΤΑΣ ΓΕΩΡΓΊΟΥ

Δείτε περισσότερα για «Το κυνήγι της Ευτυχίας» στο www.earlylifenotes.gr

χειμώνας που πέρασε δεν ήταν ένας συνηθισμένος χειμώνας! Για την ακρίβεια, ήταν από τους πιο ασυνήθιστους που έχουμε ζήσει. Συχνές αλλαγές στην καθημερινότητά μας, στις ελευθερίες μας, στον τρόπο σκέψης και λειτουργίας μας. Σαν ένα συναισθηματικό τρενάκι του τρόμου! Συνεχείς οδηγίες με εκφράσεις που δεν είχαμε συνηθίσει να ακούμε: απομόνωση, απαγόρευση, εγκλεισμός, απολύμανση, τηλεκπαίδευση, τηλεργασία. Με απλά λόγια, πράγματα που θεωρούσαμε δεδομένα άλλαξαν από τη μία μέρα στην άλλη· και όλο αυτό συνοδευόταν από μπόλικο φόβο και ανησυχία για τον εαυτό μας και τους αγαπημένους μας. Κατά τη διάρκεια αυτής της δύσκολης για όλους μας περιπέτειας, σκεφτόμουν πολύ τα παιδιά όλων των ηλικιών. Τι καταλαβαίνουν από όλα αυτά; Τι θα αφήσει στην προσωπικότητά τους αυτή η έντονη ανησυχία; Πόσο πραγματικά αποτελεσματική είναι η τηλεκπαίδευση; Πόσο βλάπτει την κοινωνικοποίησή τους ο εγκλεισμός. Πώς θα επανέλθουν στην παλιά κανονικότητα ή σε οποιαδήποτε νέα κανονικότητα; Ο χειμώνας, όμως, πέρασε, και ήρθε πια το καλοκαίρι! Τα μέτρα αντιμετώπισης της πανδημίας έχουν χαλαρώσει αρκετά, η σχολική χρονιά ολοκληρώθηκε και βρισκόμαστε μπροστά σε λίγο χρόνο ξεγνοιασιάς και σε μία άριστη ευκαιρία να εκτονωθούμε, να διαχειριστούμε τις σκέψεις και τα συναισθήματά μας, να εκφραστούμε, να γίνουμε δυνατότεροι και πιο ανθεκτικοί. Πιστεύω πολύ στην έννοια της αυτοβελτίωσης, στην προσπάθεια, δηλαδή, να γινόμαστε καλύτεροι καθημερινά, ακόμα και

μέσα από αντιξοότητες ή δυσκολίες. Αφήστε τα εκπαιδευτικά κενά για το φθινόπωρο Αυτήν την περίοδο, μία από τις μεγαλύτερες ανησυχίες των γονέων ήταν η μεγάλη και απότομη αλλαγή στη εκπαιδευτική διαδικασία, η τηλεκπαίδευση και η αποτελεσματικότητά της και τα πιθανά κενά που μπορεί να έχει δημιουργήσει. Μην ασχοληθείτε, όμως, με όλο αυτό το καλοκαίρι. Ασχοληθείτε με την ψυχική υγεία και το συναίσθημα των παιδιών. Όλα τα άλλα θα βρουν τον δρόμο τους, φτάνει να καταφέρουμε να ισορροπήσουμε, να διαχειριστούμε τα δύσκολα συναισθήματα, να μάθουμε, να δυναμώσουμε, να εξελιχθούμε. Αφιερώστε αυτό το καλοκαίρι σε ευχάριστες, δημιουργικές δραστηριότητες. Παίξτε, κάντε εκδρομές, δείτε ανθρώπους που στερηθήκατε, αναπληρώστε –όσο γίνεται– τον χαμένο χρόνο. Τώρα, σε ένα πιο χαλαρό και ήρεμο κλίμα, κουβεντιάστε με τα παιδιά για τους μήνες που πέρασαν και για τις δυσκολίες που αντιμετωπίσατε, σαν οικογένεια, αλλά και ο κάθε ένας ξεχωριστά. Ενθαρρύνετέ τα να μιλήσουν για τα συναισθήματά τους, τότε και τώρα. Μιλήστε κι εσείς για τα δικά σας συναισθήματα και κάντε αναφορές σε περιστατικά και δύσκολες μέρες της περιόδου που προηγήθηκε, επισημαίνοντας πως όλα αυτά ανήκουν πλέον στο παρελθόν. Η επισήμανση αυτή βοηθά τα παιδιά να καταλάβουν πως όλα περνούν, πως ο χρόνος έχει μόνο μία κατεύθυνση και πως το μόνο που έχει σημασία είναι ο τρόπος με τον οποίο διαχειριζόμαστε τα γεγονότα την ώρα που συμβαίνουν. Ανάμεικτα συναισθήματα Να θυμάστε πως τα ανάμεικτα συναισθήματα, ακόμα και για κάτι θετικό, όπως το τέλος

23.06.2021

της καραντίνας, είναι αναμενόμενα και πολύ φυσιολογικά. Όπως εσείς απολαύσατε σε έναν βαθμό τον χρόνο που περάσατε με τα παιδιά στο σπίτι, αλλά ταυτόχρονα δεν βλέπατε και την ώρα να γυρίσετε εσείς στη δουλειά σας κι αυτά στο σχολείο τους, έτσι και εκείνα μπορεί να έχουν μπερδεμένα συναισθήματα. Για παράδειγμα μπορεί να χαίρονται που ξαναβλέπουν τους φίλους τους, αλλά να στεναχωριούνται που δεν απολαμβάνουν την παρουσία σας τόσο όσο τους προηγούμενους μήνες. Μιλήστε τους γι’ αυτό, βοηθήστε τα να καταλάβουν ότι πολλές φορές δεν αισθανόμαστε μόνο ένα πράγμα και αυτό είναι φυσιολογικό! Διερευνήστε τα επίπεδα άγχους τους και απαντήστε στις ερωτήσεις τους σχετικά με την πανδημία, το παρελθόν, αλλά και το πιθανό μέλλον της, με όσο περισσότερη ειλικρίνεια μπορείτε. Μην ξεχνάτε ότι το άγνωστο είναι πάντα πιο τρομακτικό από κάτι που γνωρίζει και κατανοεί κανείς. Ιδιαίτερα για τις μικρότερες ηλικίες, οι συζητήσεις ή οι ειδήσεις που μπορεί τυχαία να έφταναν στ’ αυτιά των παιδιών περιείχαν πολλές άγνωστες λέξεις (π.χ. διασωλήνωση, μετάλλαξη, κρούσμα κ.λπ.) ικανές να δημιουργήσουν φοβίες και αισθήματα ανασφάλειας. Κάθε παιδί είναι ξεχωριστό Να έχετε υπόψη σας ότι κάθε παιδί είναι ξεχωριστό και ότι θα επανέλθει στην κανονικότητα με τον δικό του ρυθμό και τρόπο. Δώστε χρόνο στα παιδιά να κάνουν τα βήματα που χρειάζονται για να βρουν ξανά τον εαυτό τους στο σχολικό, στο οικογενειακό και στο φιλικό τους περιβάλλον. Στην αγορά υπάρχουν άριστα αναγνώσματα και βιβλία δραστηριοτήτων που μπορούν να υποστηρίξουν τις συζητήσεις σας και να απαντήσουν πιο δομημένα στις, συχνά δύσκολες, ερωτήσεις των παιδιών. Ένα από αυτά είναι και Το κυνήγι της Ευτυχίας. Γεννημένο μέσα στην καραντίνα του προηγούμενου χειμώνα, είναι ένα άριστο εργαλείο για παιδιά ηλικίας 7 έως 12 ετών, που τους δίνει τη δυνατότητα να διερευνήσουν τον εαυτό τους και να εκπαιδευτούν σε ένα μοντέλο θετικής σκέψης, ιδιαίτερα χρήσιμο για την υγιή ψυχική ανάπτυξη και προσωπική εξέλιξή τους. Συνοδεύεται από έναν οδηγό χρήσης για τους γονείς, με συμβουλές για την ενίσχυση των στόχων του ημερολογίου. Για τα μικρότερα παιδιά, προτιμήστε παραμύθια που επεξεργάζονται θεματολογίες σχετικές με τις δυσκολίες που εντοπίζετε ή τα ερωτήματα που σας θέτει το παιδί. Η κόρη μου, που είναι μόλις 8 ετών, παρακολουθώντας με να γράφω αυτό το κείμενο μου είπε: «Να τους πεις, μαμά, να βοηθήσουν τα παιδιά να βρουν τη δύναμή τους». Όταν τη ρώτησα ποια είναι η δύναμη των παιδιών, μου απάντησε χωρίς να το σκεφτεί: «Το κέφι τους, μαμά». Θα σας αφήσω μ’ αυτό… Νομίζω ότι είναι η καλύτερη και πιο περιεκτική συμβουλή που έχω ακούσει!

Η Νικολέττα Γεωργίου είναι κλινική ψυχολόγος, Μ.Α.

ΓΙΑΜΙ

23.06.2021

Οι πιο νόστιμες συνταγές με φράουλες ΤΗΣ ΜΑΡΊΑΣ ΓΡΙΖΆ

ο καλοκαίρι έφτασε και μαζί του φέρνει τα πιο νόστιμα φρούτα, στα οποία κανένας μας δεν μπορεί να αντισταθεί. Ένα από αυτά είναι οι φράουλες. Σήμερα, λοιπόν, σας έχουμε τρεις φανταστικές φραουλοσυνταγές.

Μπισκοτογλυκό με φράουλες Ένα γευστικό και κυρίως δροσιστικό επιδόρπιο.

από τη φωτιά και προσθέτουμε το περιεχόμενο του μπολ. Τοποθετούμε πάλι την κατσαρόλα στο μάτι και ανακατεύουμε συνέχεια σε μέτρια φωτιά μέχρι το μείγμα να πήξει. Μόλις γίνει σαν κρέμα, τη ρίχνουμε ζεστή πάνω από τα μπισκότα και καλύπτουμε με μεμβράνη, ώστε να μην κάνει κρούστα. Την τοποθετούμε στο ψυγείο μέχρι να κρυώσει εντελώς. Έπειτα, αφαιρούμε τη μεμβράνη, σουρώνουμε τις φράουλες και τις απλώνουμε πάνω στην κρέμα. Τον χυμό που θα μας δώσουν τον κρατάμε σε ποτήρι. Σε μια κατσαρόλα τοποθετούμε 500 ml νερό και μόλις πάρει μια βράση προσθέτουμε τα φακελάκια του ζελέ. Ανακατεύουμε καλά και προσθέτουμε αλλά 500 ml νερό και τον χυμό από τις φράουλες. Αφήνουμε το ζελέ να βράσει καλά. Θα χρειαστεί να ξαφρίσουμε λίγο. Αφού πήξει, το αφήνουμε να κρυώσει λίγο και μετά, με τη βοήθεια μιας κουτάλας, το ρίχνουμε πάνω από τις φράουλες. Τοποθετούμε το πυρέξ στο ψυγείο για 5-6 ώρες, ώστε να κρυώσει καλά και απολαμβάνουμε το δροσερό μας γλυκό.

Η Μαρία Γριζά είναι από μικρή λάτρης του γέλιου και του καλού φαγητού. Δεν μπορεί να αντισταθεί στα γλυκά και ιδιαίτερα στη σοκολάτα. Είναι επίσης συνδημιουργός των dish_makers! Για περισσότερες συνταγές ακολουθήστε το dish_makers στο Instagram!

και τοποθετώντας τες μέσα σε μεγάλο μπολ. Προσοχή: Δεν θέλουμε να μπει νερό μέσα τους κατά τη διάρκεια του πλυσίματος. Συνεχίζουμε, αφαιρώντας το κοτσάνι με τα χέρια μας ή με μαχαίρι. Έπειτα, τις αδειάζουμε σε μια κατσαρόλα, τις ζουλάμε, προσθέτουμε τη ζάχαρη και τις αφήνουμε για μία ώρα περίπου. Αυτή την ώρα της αναμονής, οι φράουλες θα τραβήξουν τη ζάχαρη και θα απελευθερώσουν τα υγρά τους. Όλη αυτή η διαδικασία θα βοηθήσει ώστε να λιώσει πιο γρήγορα η ζάχαρη και να πήξει η μαρμελάδα. Μόλις περάσει μία ώρα, ανάβουμε το μάτι της κουζίνας σε μέτρια φωτιά και μόλις το μείγμα πάρει βράση ξαφρίζουμε όσο μπορούμε. Δυναμώνουμε τη φωτιά και βράζουμε για άλλα 20 λεπτά. Συνολικά βράζουμε για 25-30 λεπτά. Ανακατεύουμε τακτικά με ξύλινη κουτάλα, ώστε να παρακολουθούμε το βράσιμο. Όταν πλέον δούμε ότι πάνω στην κουτάλα «κολλάει» μια ελάχιστη συμπυκνωμένη μάζα, προσθέτουμε και τον χυμό λεμόνι και αφήνουμε το μείγμα να πάρει άλλη μια βράση, για 2 λεπτά περίπου. Αν χρειαστεί, ξαφρίζουμε και πάλι. Αποσύρουμε από τη φωτιά και αφήνουμε τη μαρμελάδα φράουλα να κρυώσει για 3-4 ώρες πριν τη μεταφέρουμε σε ζεστά, αποστειρωμένα βαζάκια. Αφού κρυώσει, αποθηκεύουμε στο ψυγείο.

Tip: Μπορείτε να αντικαταστήσετε τις φράουλες με κεράσια (και αντίστοιχα και το ζελέ).

Υλικά: 1 πακέτο μπισκότα τύπου πτι μπερ 1 φακελάκι άνθος αραβοσίτου βανίλια 2 φακελάκια ζελέ με γεύση φράουλα 2 ½ κ.σ. ζάχαρη 1 βανίλια 600 ml γάλα 20 φρέσκιες φράουλες 1 λίτρο νερό 1 κ.σ. ζάχαρη ½ χυμό λεμόνι Εκτέλεση: Ξεκινάμε πλένοντας και κόβοντας τις φράουλες σε μικρά κυβάκια. Στη συνέχεια τις τοποθετούμε σε μπολ και προσθέτουμε 1 κ.σ. ζάχαρη και χυμό από μισό λεμόνι. Τις ανακατεύουμε με τα χέρια μας, ώστε τα υλικά να πάνε παντού και τις αφήνουμε μέσα στο μπολ για περίπου 2 ώρες, ώστε να βγάλουν όλα τους τα υγρά. Συνεχίζουμε τοποθετώντας στον πάτο ενός πυρέξ μια στρώση μπισκότων, αφού πρώτα έχουμε περάσει τη μια μόνο πλευρά τους μέσα σε λίγο γάλα. Από πάνω τους τοποθετούμε ακόμη μια στρώση μπισκότων, χωρίς να τη βουτήξουμε στο γάλα. Αφήνουμε το πυρέξ για λίγο στην άκρη και προχωράμε με την κρέμα. Σε μια κατσαρόλα ρίχνουμε και ζεσταίνουμε το γάλα έκτος από 100 ml, τα οποία τα ρίχνουμε σε μπολ, όπου προσθέτουμε το άνθος αραβοσίτου και τη ζάχαρη και ανακατεύουμε πολύ καλά. Μόλις το γάλα ζεσταθεί, το κατεβάζουμε

Καλοκαιρινό smoothie!

Μαρμελάδα φράουλα: Μια συνταγή μόνο με τρία υλικά! Φτιάχνοντας μπόλικη μαρμελάδα φράουλα, θα χαίρεστε όλον τον χρόνο την πλούσια γεύση τους και δεν θα περιμένετε μέχρι την επόμενη άνοιξη για να τις απολαύσετε ξανά. Η μαρμελάδα που προτείνουμε φτιάχνεται τόσο εύκολα, που μπορεί να τη φτιάξει τέλεια ακόμη και κάποιος που δεν το πολυέχει με τη μαγειρική. Υλικά για 4 περίπου βαζάκια: 1 κιλό φράουλες 800 γραμ. ζάχαρη ½ λεμόνι σε χυμό Εκτέλεση: Στη συγκεκριμένη συνταγή δεν μας ενδιαφέρει οι φράουλες να είναι σφιχτές. Μας κάνουν ακόμα κι αν είναι λίγο πατημένες. Ξεκινάμε πλένοντάς τες μία μία πολύ καλά

Έχετε όρεξη για κάτι δροσερό, είτε για πρωινό ρόφημα είτε για βραδινό ποτό (με λίγο αλκοόλ –προσοχή μόνο, μην το πιουν καταλάθος τα παιδιά); Φτιάξτε ένα φρουτένιο smoothie με βάση τη φράουλα! Υλικά: 4 φράουλες 4 βατόμουρα 1 μπανάνα Λίγο γάλα αμυγδάλου Ποτό της αρεσκείας σας (προαιρετικά) Εκτέλεση: Σε ένα μπλέντερ ρίχνουμε όλα τα υλικά, αφού πρώτα κόψουμε την μπανάνα σε κομμάτια και πλύνουμε καλά τις φράουλες και τα βατόμουρα, και τα χτυπάμε. Μόλις πάρουν την επιθυμητή, παχύρρευστη υφή τοποθετούμε το μείγμα σε ποτήρι με παγάκια ή μοιράζουμε σε σφηνοπότηρα (αν χρησιμοποιήσαμε αλκοόλ). Tip: Αφήνουμε 40 λεπτά στην κατάψυξη για πιο έντονη γεύση.

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

23.06.2021

Ο Φώτης και τα Κλεμμένα Αυτιά ΤHΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ

Φώτης Δούσος σπούδασε θεατρολογία στη Θεσσαλονίκη. Οι γονείς, άλλωστε, τον μάθαμε μέσα από τις εξαιρετικές παιδικές παραστάσεις της Hippo Theatre Group, που έχει συνιδρύσει με τον Αλέξανδρο Ράπτη. Εκτός από τη σκηνοθεσία, ασχολείται και με το γράψιμο και τη διδακτική της δημιουργικής γραφής. Έχει ασχοληθεί με το μυθιστόρημα, το διήγημα, το δοκίμιο, το θεατρικό κείμενο και το σενάριο. Αυτό το διάστημα εκπονεί τη διδακτορική του διατριβή στο Πανεπιστήμιο Κρήτης με θέμα την τεχνική της νεοελληνικής πεζογραφίας και κάνει φανταστικά ποστ στο Facebook περί λογοτεχνίας και όχι μόνο. Μάλιστα, κάθε Παρασκευή το www.talcmag.gr φιλοξενεί τις φιλοσοφικές του συζητήσεις με τον τριάμισι ετών γιο του, τον Χρήστο. Το πρώτο του παιδικό βιβλίο Παβ ο φάλτσος τζίτζικας και η περιπέτεια με τα τυφλά μυρμήγκια (Μικρή Σελήνη, 2018) ήταν προτεινόμενο για το βραβείο ΙΒΒΥ καθώς και για το βραβείο του περιοδικού ο Αναγνώστης, ενώ το μότο του είναι: Nulla dies sine linea (καμία μέρα χωρίς γραμμή). Θεωρεί ότι η όρεξη για λογοτεχνία έρχεται με το γράψιμο και το διάβασμα και με βρίσκει απολύτως σύμφωνη! Τον συνάντησα και μιλήσαμε με αφορμή το νέο του παιδικό βιβλίο που μόλις κυκλοφόρησε και πάλι από τη Μικρή Σελήνη και έχει τίτλο Κλεμμένα αυτιά. Βέβαια, ευκαιρίας δοθείσης, συζητήσαμε λιγάκι και για το νέο του βιβλίο για ενήλικους, τη Λίστα του Λεπορέλο (Εκδόσεις Νεφέλη). Και τα δύο είναι αστυνομικά, έχουν πολύ χιούμορ, είναι page turners και ταυτόχρονα άριστα γραμμένα. Γενικότερα, αν σας αρέσει η λογοτεχνία αναζητήστε και μελετήστε τα κείμενα του Φώτη και φυσικά ακολουθήστε τον στο www.facebook.com/fotis.dousos, όπου γράφει καθημερινά πολλά και ενδιαφέροντα. Προς το παρόν, πάρτε μια πρώτη γεύση!

Τα «Κλεμμένα Αυτιά», του Φώτη Δούσου, κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις Μικρή Σελήνη.

Μάρτυρας: Δεν ξέρω ποιος έκλεψε τα αυτιά του Βινς, αλλά πιστεύω ότι του άξιζε… Δημοσιογράφος: Γιατί το λέτε αυτό; Μάρτυρας: Ο Λαγός ήταν υπερβολικά αυστηρός στις κριτικές του. Κανείς δεν τον συμπαθούσε. Δημοσιογράφος: Εννοείτε οι μουσικοί του δάσους. Μάρτυρας: Μάλιστα. Κι εγώ, ως νυχτερίδα, συντάσσομαι με τους μουσικούς. Ξέρετε, σε λίγο καιρό βγαίνει ένας δίσκος με υπέροχους υπέρηχους που έχω κάνει… Δημοσιογράφος: Καλή επιτυχία. Αλλά χωρίς τα αυτιά του ο Βινς δεν θα μπορέσει να τον ακούσει και να σας κάνει κριτική. Μάρτυρας: Καλύτερα. Δημοσιογράφος: Ξέρετε, αυτή σας η στάση σας βγάζει από την κατηγορία των μαρτύρων και σας τοποθετεί στην κατηγορία των υπόπτων. Τι έχετε να πείτε για αυτό; Μάρτυρας: Ας βρει κάποιος αυτά τα αυτιά επιτέλους!

Γεια σου, Φώτη. Μόλις κυκλοφόρησε το δεύτερο παιδικό σου βιβλίο από τις Εκδόσεις Μικρή Σελήνη. Ονομάζεται «Κλεμμένα Αυτιά» και αυτή τη φορά είναι αστυνομικό. Σε ποιες ηλικίες απευθύνεσαι και πώς κι αποφάσισες να γράψεις αστυνομικό για παιδιά; Το βιβλίο απευθύνεται σε παιδιά από 7 χρονών και πάνω. Η στροφή που έχω κάνει στο αστυνομικό μυθιστόρημα τελευταία –παλιά το απεχθανόμουν!– έχει να κάνει κυρίως με το γενικό μου ενδιαφέρον για την πλοκή και τη δομή του λογοτεχνικού κειμένου. Στο αστυνομικό μυθιστόρημα η εξίσωση της πλοκής πρέπει να είναι αλάνθαστη, ο σχεδιασμός ανεπίληπτος και η οργάνωση του αφηγηματικού υλικού πρέπει να διέπεται

από πολύ γερές υπόγειες συνδέσεις. Το αστυνομικό μυθιστόρημα απαιτεί μαθηματική συνάφεια των μυθοπλαστικών γεγονότων. Αυτή η αυστηρότητα και η πειθαρχία που προαπαιτούνται, αυτό το συμπαγές πλαίσιο, νομίζω πως λειτουργούν απελευθερωτικά για τη φαντασία και για τις κρυμμένες αφηγηματικές δυνάμεις. Πάμε, τώρα, λίγο στην υπόθεση. Τι συνέβη και ο λαγός, ο μουσικοκριτικός του δάσους, ξύπνησε μέσα στην νύχτα από την ίδια του την κραυγή; Και γιατί υπήρχαν κάμποσοι ύποπτοι; Αυτό είναι το λεγόμενο «εισαγωγικό γεγονός», το πρόβλημα που κάνει την ιστορία να ξεκινήσει. Φυσικά, γύρω του εξυφαίνονται πολλά επιμέρους προβλήματα που ζητάν τη λύση τους. Κάθε πλοκή δεν είναι παρά μια σειρά από μικρά αινίγματα που συνδέονται οργανικά μεταξύ τους. Για την απάντηση στα ερωτήματα που θέτουν χρειάζεται λογική και μαθηματική σκέψη. Στην ιστορία μου, ο λαγός συνειδητοποιεί ότι του έκλεψαν τα αυτιά του. Και υπάρχουν κάμποσοι ύποπτοι γιατί τυγχάνει να είναι ο μουσικοκριτικός του δάσους και έχει κάνει πολλούς εχθρούς με τις αυστηρές κριτικές του. Επόμενο πρόσωπο και βασικός πρωταγωνιστής: Ντετέκτιβ Χαμ. Θες να μας τον συστήσεις; Ο Χαμ είναι αυτός που καλείται να φέρει εις πέρας αυτή τη σκοτεινή υπόθεση. Είναι ένας χαμαιλέων που δεν ελέγχει το χρώμα του και για αυτό έχει αποτύχει μέχρι εκείνη τη στιγμή στην καριέρα του ως ντετέκτιβ. Ωστόσο, ο λαγός δεν έχει τα χρονικά περιθώρια για να βρει κάποιον καλύτερο. Τα αυτιά του πρέπει να βρεθούν μέσα σε δώδεκα ώρες. Αλλιώς δεν γίνεται να ξανακολλήσουν. Και ο Χαμ, για τους δικούς του λόγους δέχεται να αναλάβει.

23.06.2021

Κι έπειτα ο ιδιαίτερος αυτός ντετέκτιβ αποκτά μια απρόσμενη βοηθό, τη Σνουπ, ένα… κουνούπι! Πες μας δυο λόγια και για αυτή. Είναι ένας από τους πιο αγαπημένους μου χαρακτήρες. Την εμπνεύστηκα μάλιστα από την κόρη μου. Όταν έγραφα την ιστορία, εκείνη ήταν ακόμα ένα ασχημάτιστο έμβρυο στην κοιλιά της γυναίκας μου και δεν ξέραμε το φύλο του. Για αυτό και όταν πρωτοεμφανίζεται η Σνουπ στην ιστορία δεν γίνεται κατανοητό αν είναι αρσενικό ή θηλυκό κουνούπι. Νομίζω ότι εκεί υπάρχει και ένα σχόλιο πάνω στα στερεότυπα του φύλου και στο ζήτημα του σεξουαλικού αυτοπροσδιορισμού. Επίσης, το συγκεκριμένο κουνούπι είναι και τηλεπαθητικό. Πράγμα που αποδεικνύεται πολύ χρήσιμο όταν τα πράγματα ζορίζουν για τους δυο ντετέκτιβ. Τελικά, η υπόθεση, που δεν είχε να κάνει με τις μουσικές κριτικές του λαγού, λύνεται (δεν θα πω, αλλά όχι χωρίς κόστος για τον χαμαιλέοντα. Γιατί, άραγε, οι ντετέκτιβ είναι, στην πλειονότητά τους, πλάσματα προβληματικά και γιατί η δουλειά τους δεν γίνεται εύκολα αποδεκτή από το περιβάλλον τους; Έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε κυνικούς και μοναχικούς λογοτεχνικούς ντετέκτιβ. Ο Χαμ δεν είναι έτσι. Η υπερευαισθησία του δεν τον έχει σκληρύνει. Ωστόσο, το δικό του πρόβλημα είναι μια βαθιά ανάγκη να ανήκει κάπου, να γίνει αποδεκτός από τους ομοίους του. Με αυτή την ανάγκη του έχει να παλέψει κατά τη διάρκεια της ιστορίας. Πάντως, γενικά οι λογοτεχνικοί ήρωες είναι πλάσματα προβληματικά. Πρόκειται για εγγενή συνθήκη της αφηγηματικής κατάστασης. Επίσης, είναι πρόσφορο αφηγηματικά κάθε ήρωας να περάσει δια πυρός και σιδήρου μέχρι να τελειώσει η ιστορία του. Πώς αλλιώς σφυρηλατείται ένας χαρακτήρας; Η δραματική θερμοκρασία θα πρέπει να φτάσει στα ύψη… Πέραν των χαρακτηριστικών του ντετέκτιβ σου, στο βιβλίο ακολουθείς μια κλασική δομή αστυνομικού μυθιστορήματος. Ποια είναι αυτή; Έχουμε ένα κλασικό whodunit από τη μία,

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

μια πλοκή δηλαδή που αναζητά ποιος κρύβεται πίσω από ένα έγκλημα, με όλα τα γνωστά τεχνάσματα που συνεπάγεται κάτι τέτοιο [red herrings (δηλαδή, παραπλανητικά στοιχεία), ανατροπές, επιτάχυνση δράσης, σύγκρουση, κλιμάκωση κ.τ.λ.] Αυτό δίνει στους μικρούς αναγνώστες ένα πάτημα για να συνδεθούν σε πρώτο επίπεδο με την αφήγηση. Η πλοκή, ιδιαίτερα σε ιστορίες που απευθύνονται σε παιδιά, είναι μια καλή κερκόπορτα για να μπορέσει να μπει ο αναγνώστης στα ενδότερα του κειμένου και να αναζητήσει βαθύτερες όψεις του νοήματος.

Πώς συνεργάστηκες με τη Στέλλα Στεργίου, για το εικαστικό αποτέλεσμα των Κλεμμένων Αυτιών; Πίσω από τη συνεργασία μου με τη Στέλλα βρισκόταν η εκδότριά μου, Μαριάννα Ψύχαλου, και η Στέλλα Δημητρακοπούλου, που είχε την καλλιτεχνική επιμέλεια του βιβλίου. Εκείνες συντόνιζαν βήμα βήμα τη διαδικασία. Εγώ έλεγα «ναι» ή «όχι», στις προτάσεις που άκουγα. Βασικά έλεγα μόνο «ναι»! Γιατί όλες οι ιδέες μού φαίνονταν υπέροχες. Η Στέλλα Στεργίου έχει πίσω της πολύ ιδιαίτερο και σημαντικό έργο. Της είχα απόλυτη εμπιστοσύνη από την αρχή.

Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι ταυτόχρονα με τα «Κλεμμένα αυτιά» κυκλοφόρησε και «Η λίστα του Λεπορέλο», το πρώτο σου αστυνομικό για ενηλίκους. Πώς ήταν να δουλεύεις παράλληλα δυο κείμενα που ανήκουν στο ίδιο genre, αλλά απευθύνονται σε διαφορετικό κοινό; Όσον αφορά την οργάνωση της πλοκής και το χτίσιμο των χαρακτήρων, δούλεψα λίγο πολύ με τον ίδιο τρόπο. Οι δομικές προδιαγραφές κάθε κειμένου δεν εμφανίζουν τεράστιες διαφορές, ασχέτως αν αλλάζει το ηλικιακό target group. Επίσης, θέλω τα βιβλία που γράφω για παιδιά να αρέσουν και στους μεγάλους. Ταυτόχρονα, θέλω τα βιβλία που γράφω για ενήλικους να έχουν μια τρέλα και κάτι το αντιρεαλιστικό, που το συναντάμε συνήθως σε αφηγήσεις για παιδιά. Σίγουρα το διασκέδασα, αλλά και μόχθησα πολύ και με τις δυο ιστορίες.

Να περιμένουμε και επόμενη περιπέτεια του Χαμ και της Σνουπ; Κι αν ναι, δώσε κάνα σπόιλερ! Δεν το έχω σκεφτεί! Γενικά, δεν είμαι της λογικής των σίκουελ. Αλλά ποτέ μη λες ποτέ. Πάντως, τώρα γράφω μια άλλη –αστυνομική και πάλι– ιστορία.

Αξίζει να σημειώσω πως και στα δυο βιβλία, πέραν της φανταστικής πλοκής, κερδίζεις αμέσως τον αναγνώστη με το χιούμορ σου. Πώς χρησιμοποιείς ως συγγραφέας την ικανότητά σου αυτή; Το χιούμορ, όσο παράξενο και αν ακουστεί, είναι στοιχείο αποστασιοποίησης σε μια αφήγηση. Είναι σαν να θυμίζεις διαρκώς στον αναγνώστη τις ειρωνικές προεκτάσεις της ιστορίας, πράγμα που κατά βάθος υπονομεύει την ίδια την αληθοφάνειά της. Παρόλα αυτά το χιούμορ είναι μέρος του συγγραφικού μου στιλ και δεν μπορώ να φανταστώ ότι θα έγραφα κάποια ιστορία –για μικρούς ή μεγάλους– χωρίς αυτό.

Τέλος, δουλεύεις με παιδιά σε εργαστήριο δημιουργικής γραφής και βλέπεις καθημερινά τις δυνατότητές τους. Πώς θα μπορούσε, άραγε, να ενταχθεί η δημιουργική γραφή στα σχολεία; Γιατί νομίζω πως όσο περνούν τα χρόνια τα παιδιά γράφουν ολοένα και λιγότερο. Και ολοένα και λιγότερο δημιουργικά; Αν κάπως μάθαιναν από μικρή ηλικία το παιχνίδι της γραφής; Ο Jerome Bruner στο βιβλίο του Δημιουργώντας Ιστορίες αναρωτιέται: «Γιατί άραγε η αριστοτελική έννοια της “περιπέτειας” δεν διδάσκεται στα μικρά παιδιά στον ίδιο βαθμό που διδάσκεται η λιγότερο μαγική γεωμετρική έννοια της υποτείνουσας του ορθογώνιου τριγώνου;» Συμμερίζομαι απόλυτα αυτή την απορία. Οι συναρπαστικές ιδέες που διαπραγματεύεται ο Αριστοτέλης στην Ποιητική αποτελούν σημείο αναφοράς για την τεχνική της μυθοπλασίας ακόμα και σήμερα. Η δημιουργική γραφή θα έπρεπε να υπάρχει στις εγκύκλιες σπουδές μας. Αλλά όχι με στείρο και στεγνό τρόπο. Ο παιδαγωγικός της στόχος θα έπρεπε να είναι να διατηρήσει τη φαντασία των παιδιών ζωντανή. Να κάνει δηλαδή το αντίθετο από ό,τι κάνουν τα περισσότερα μαθήματα (και κυρίως ο τρόπος με τον οποίο διδάσκονται).

ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ

23.06.2021

Παίζουμε βιβλίο με τη Βίκυ Ξανθοπούλου ΤΗΣ ΠΕΛΙΏΣ ΠΑΠΑΔΙΆ

αλησπέρα σε όλους τους αναγνώστες και όλες τις αναγνώστριες του Τaλκ! Είμαι η Βίκυ Ξανθοπούλου, είμαι νηπιαγωγός στο Νηπιαγωγείο Ποταμιάς της Θάσου και ο κόσμος μου είναι φτιαγμένος από βιβλία! Έτσι μας συστήθηκε, με κάμποση μετριοφροσύνη η ίδια, μα η αλήθεια είναι πως το βιογραφικό της Βίκυς είναι αρκετά πλουσιότερο και αξίζει να το διαβάσετε. Γεννήθηκε στην Καλλιθέα και μεγάλωσε στην Καβάλα. Είναι απόφοιτος του Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών της Αλεξανδρούπολης του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος στην Κοινωνικοπολιτισμική Εκπαίδευση και Εμψύχωση Ομάδων με ειδίκευση στην Ενισχυτική

Προσχολική Εκπαίδευση. Υπηρετεί στη δημόσια εκπαίδευση από το 2005, τα τελευταία 12 χρόνια στο Νηπιαγωγείο Ποταμιάς της Θάσου. Έχει συμμετάσχει σε συνέδρια, σεμινάρια, ομάδες εργασίας, στη συγγραφή συλλογικών βιβλίων και σε προγράμματα Erasmus+. Τα τελευταία χρόνια σχεδιάζει και υλοποιεί εκπαιδευτικά προγράμματα που απευθύνονται σε εκπαιδευτικούς και μαθητές με βασικό άξονα την παιδική λογοτεχνία. Έχει σχεδιάσει την εκπαιδευτική βαλίτσα «Οι καλοί και οι κακοί πειρατές» για τη διαχείριση του σχολικού εκφοβισμού για λογαριασμό των Εκδόσεων Παπαδόπουλος, η οποία είναι βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του Αντώνη Παπαθεοδούλου και της Ίριδας Σαμαρτζή, ενώ η δράση «Παίζουμε βιβλίο;» είναι ένα πρότζεκτ που υλοποιεί στην τάξη της από το 2013. Το έργο της έχει αναγνωριστεί τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό από διεθνείς εκπαιδευ-

τικούς οργανισμούς. Η ίδια έχει βραβευτεί για την προσφορά της στην εκπαίδευση από τον θεσμό των Education Leaders Awards, από το ελληνικό παράρτημα της ΙΒΒΥ (Κύκλος του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου), από τον διεθνή οργανισμό Judith’s Reading Room, με έδρα την Πενσιλβάνια των ΗΠΑ, με το Βραβείο Ελευθερίας μέσω του Γραμματισμού (Freedom through Literacy Award), από τον διεθνή εκπαιδευτικό οργανισμό AKS Education Awards με τον τίτλο Excellence in Teaching – Teacher of the Year 2019 και με το Global Teacher Award 2020. Επιπροσθέτως, επιλέχθηκε ως μία από τις 10 σημαντικές προσωπικότητες της Ελλάδας από την ΕΡΤ και συμμετείχε στη νέα της διαφημιστική καμπάνια «Κάθε μέρα το καλύτερό μας», ενώ συμπεριλήφθηκε στη λίστα του CNN Greece με τα «Πρόσωπα του 2020». Έπειτα από μια δύσκολη σχολική χρονιά και λίγο πριν από ένα ελπιδοφόρο

23.06.2021

καλοκαίρι, τη συναντήσαμε για να μας καθοδηγήσει πώς «Παίζουμε βιβλίο;» και να… παίξουμε κι εμείς μαζί της! Φυσικά, η κουβέντα μας δεν έμεινε μόνο εκεί… Καλησπέρα, Βίκυ. Χαιρόμαστε πολύ που σε φιλοξενούμε στις σελίδες μας. «Παίζουμε βιβλίο;» λέγεται η καινοτόμος μέθοδος διδασκαλίας που εφαρμόζεις τα τελευταία χρόνια στο νηπιαγωγείο όπου διδάσκεις. Θες να μας μιλήσεις για αυτή; Πώς τη σκέφτηκες, πώς την έστησες και πώς την εφάρμοσες στην πράξη; Το «Παίζουμε βιβλίο;» είναι ένα πρόγραμμα αναγνωστικών εμψυχώσεων που τρέχει εδώ και 7 χρόνια στο νηπιαγωγείο. Ο τίτλος του φανερώνει όλη μου τη φιλοσοφία για τη μάθηση, αλλά και τη ζωή. Από τη μια είναι το «Παίζουμε», που αντιπροσωπεύει όλες τις βιωματικές μεθόδους μάθησης των οποίων είμαι υπέρμαχος. Το παιδί σε κάθε ηλικία μαθαίνει μέσα από το βίωμα, μέσα από το παιχνίδι, μέσα από την αλληλεπίδραση. Και από την άλλη είναι το «βιβλίο», που το θεωρώ ύψιστο πολιτισμικό αγαθό. Η λογοτεχνία είναι μια αλήθεια που έχει παίξει καθοριστικό ρόλο στη ζωή μου και αυτήν την αλήθεια ήθελα να τη μοιραστώ με τους μαθητές και τις μαθήτριές μου. Αυτό, όμως, που επιδίωξα ήταν να αναδείξω τη λογοτεχνία ως βασικό παιδαγωγικό εργαλείο και να οργανώσω ένα κοινωνικό περιβάλλον μάθησης που θα συνδέεται με την αληθινή ζωή, θα δίνει αξία στα προσωπικά βιώματα των παιδιών και θα τους καλλιεργεί αξίες ζωής και δεξιότητες, για να μπορέσουν να ερμηνεύσουν τον κόσμο που τα περιβάλλει και να βγουν στην αληθινή ζωή με αυτοπεποίθηση και σεβασμό στον εαυτό τους και τους γύρω τους. «Παίζουμε βιβλίο;» τώρα και σε βιβλίο. Από τις Εκδόσεις Παπαδόπουλος, κυκλοφορούν ο τόμος 1 και ο τόμος 2, για παιδιά 3-6 και 6-9 ετών αντίστοιχα. Δυο τόμοι που απευθύνονται σε εκπαιδευτικούς, βιβλιοθηκονόμους, εμψυχωτές, γονείς, σε ανθρώπους που επιθυμούν να αναλάβουν τον ρόλο του διαμεσολαβητή για να αγαπήσουν τα παιδιά το βιβλίο. Πώς έγινε η μετατροπή του προγράμματός σου σε κείμενο; Και τι να περιμένουμε στη συνέχεια; Ω ναι! Το «Παίζουμε βιβλίο;» τώρα και σε βιβλίο! Η αλήθεια είναι ότι δεν είχα φανταστεί ποτέ ότι θα έπαιρνε αυτή τη μορφή. Επιθυμούσα, ωστόσο, οι αρχές και οι αξίες του «Παίζουμε βιβλίο;» να εμπνεύσουν περισσότερους ανθρώπους που κάνουν δράσεις φιλαναγνωσίας με παιδιά, να αγκαλιάσουν περισσότερες ομάδες παιδιών. Χαίρομαι για την έκδοσή του! Με τις εκδόσεις Παπαδόπουλος συνεργαζόμαστε χρόνια, έχουμε σχέσεις εμπιστοσύνης και ήμουν σίγουρη ότι θα αγκάλιαζαν το πρότζεκτ αυτό με σεβασμό. Κάθε βιβλίο περιλαμβάνει περίπου δεκαπέντε αναγνωστικές εμψυχώσεις με τίτλους βιβλίων τόσο από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος όσο και από άλλες εκδόσεις και τους ευχαριστώ όλους και όλες θερμά, εκδότες, συγγραφείς και εικονογράφους, για την εμπιστοσύνη που δείχνουν στο πρόσωπό μου. Είναι πολύ συγκινητικό όλο αυτό. Και λίγο παραπάνω συγκίνηση νιώθω για το γεγονός ότι τα βιβλία τα προλογίζει η μέντοράς μου, η καθηγήτρια Γλωσσολογίας και Αντιπρυτάνισσα του Δ.Π.Θ. Ζωή Γαβριηλίδου, που είναι ένας από τους ανθρώπους που με μύησε στις αναγνωστικές εμψυχώσεις.

ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ 30 ΧΡΌΝΙΑ ΠΡΙΝ, ΩΣ ΠΑΙΔΙΆ, ΔΕΝ ΕΊΧΑΜΕ ΤΆΜΠΛΕΤ, ΔΕΝ ΓΊΝΑΜΕ ΌΜΩΣ ΌΛΟΙ ΦΙΛΑΝΑΓΝΏΣΤΕΣ. ΔΕΝ ΝΟΜΊΖΩ ΌΤΙ ΤΟ ΒΙΒΛΊΟ ΈΧΕΙ ΝΑ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΕΊ ΤΗΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΊΑ ΟΎΤΕ ΌΤΙ Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΊΑ ΕΊΝΑΙ ΑΥΤΉ ΠΟΥ ΕΠΙΣΚΙΆΖΕΙ ΤΟ ΒΙΒΛΊΟ Κι επειδή τα βιβλία απευθύνονται σε κάθε άνθρωπο που επιθυμεί να αναλάβει τον ρόλο του διαμεσολαβητή για να αγαπήσουν τα παιδιά μέσα από βιωματικές δράσεις τη λογοτεχνία, το κείμενο είναι απλό και κατανοητό και οι δραστηριότητες μπορούν να εκτυλιχθούν παντού: στο σχολείο, στο σπίτι, στη βιβλιοθήκη, σε οποιονδήποτε εναλλακτικό χώρο μάθησης. Αυτό που έχετε να περιμένετε είναι τον τρίτο τόμο του Παίζουμε βιβλίο;, που απευθύνεται στην ηλικιακή ομάδα 9-12 ετών. Όπως μαθαίνω, ετοιμάζεις, και πάλι σε συνεργασία με τις Εκδόσεις Παπαδόπουλος, και μια άλλη βιβλιοέκπληξη, ιδανική καλοκαιρινή συντροφιά για τα παιδιά: Ένα escape bοοκ. Καταρχάς, τι είναι τα escape books; Και έπειτα, τι θα μας συμβεί «Μια νύχτα στην Ακρόπολη»; Ακριβώς! Ένα βιβλίο μυστηρίου που απευθύνεται σε ταξιδιώτες του χρόνου! Είναι ένα escape book στη λογική των escape rooms, όπου οι μικροί αναγνώστες και οι μικρές αναγνώστριες παγιδεύονται μέσα στο βιβλίο, παγιδεύονται στην Ακρόπολη του Χρυσού Αιώνα του Περικλή και θα έχουν δυο ευκαιρίες να αποδράσουν από το βιβλίο. Και για να το πετύχουν αυτό θα πρέπει να λύσουν γρίφους και να μη διστάσουν να διπλώσουν και να κόψουν τις σελίδες! Σύμμαχοί τους θα είναι ένα μολύβι, ένα ψαλίδι και το κοφτερό τους μυαλό! Το πόσο απολαύσαμε με τη Νίκη Λεωνίδου, την εικονογράφο, τη δημιουργία αυτού του βιβλίου σε κάθε της φάση, δεν περιγράφεται! Νομίζω ότι θα είναι απολαυστικό για τα παιδιά και –γιατί όχι;– και για μας τους μεγάλους! Αλήθεια περιμένω εντυπώσεις! Ας επιστρέψουμε λίγο στην ανάγνωση εξωσχολικών βιβλίων. Έχεις εικόνα από το πόσο διαβάζουν τα παιδιά στην Ελλάδα; Τι θα μπορούσε να αλλάξει προς το καλύτερο και να αποκτήσουμε όλο και περισσότερους αναγνώστες από… κούνια; Δεν έχω εικόνα πόσο διαβάζουν λογοτεχνία τα παιδιά στην Ελλάδα, δεν έχω διαβάσει κάποια σχετική έρευνα. Αυτό που γνωρίζω είναι ότι οργανώνονται πολλές αξιόλογες δράσεις σε όλη τη χώρα από εκπαιδευτικούς, βιβλιοθηκονόμους, εμψυχωτές και βιβλιοπώλες, με σεβασμό στους μικρούς αναγνώστες και τις μικρές αναγνώστριες. Θεωρώ ότι η προώθηση της φιλαναγνωσίας είναι δείκτης πολιτισμού. Και ότι είναι ευθύνη της πολιτείας, μέσα από την εκπαίδευση σε κάθε βαθμίδα, να δημιουργήσει αναγνώστες. Όλα είναι μάθηση. Μου έρχεται τώρα στο μυαλό το Library4all, ένας μη κυβερνητικός οργανισμός, που στηρίζει σχολικές βιβλιοθήκες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό με τη δωρεά λογοτεχνικών βιβλίων. Και παρόλο που είναι τόσο ελπιδοφόρο και συγκινητικό το όραμα της Ελένης Γερουλάνου και της ομάδας της, μια

49 τέτοια δράση όφειλε και οφείλει να είναι υποχρέωση της πολιτείας. Άλλωστε, μια κοινωνία, μια πολιτεία, που επιθυμεί να ευημερεί επενδύει στην παιδεία και στον πολιτισμό. Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, σταδιακά σταματούν να διαβάζουν. Δυστυχώς, πλέον το βιβλίο έχει να ανταγωνιστεί και τις νέες τεχνολογίες, πιο εύχρηστες, πιο εύπεπτες, πιο μοδάτες. Τι θα συμβούλευες τους γονείς προεφήβων και εφήβων που βλέπουν τα παιδιά τους κολλημένα στις οθόνες; Προσωπικά την τεχνολογία την αγαπώ, δεν την αφορίζω. Η εποχή μας είναι ψηφιακή. Ένας νέου είδος γραμματισμός έχει δημιουργηθεί, ο ψηφιακός γραμματισμός, και οφείλουμε να βοηθήσουμε τα παιδιά να καλλιεργήσουν δεξιότητες για την ορθή χρήση της τεχνολογίας και σε καμιά περίπτωση δεν μπορούμε να τους τη στερήσουμε. Και τώρα που το σκέφτομαι, 30 χρόνια πριν, ως παιδιά, δεν είχαμε τάμπλετ, δεν γίναμε όμως όλοι φιλαναγνώστες. Δεν νομίζω ότι το βιβλίο έχει να ανταγωνιστεί την τεχνολογία ούτε ότι η τεχνολογία είναι αυτή που επισκιάζει το βιβλίο. Όπως συζητούσαμε πριν, όλα είναι θέμα παιδείας και μάθησης. Γονείς, υπομονή! Τα παιδιά θα ανακαλύψουν την ομορφιά της ζωής κι αυτή δεν είναι απαραίτητα η λογοτεχνία. Μεγάλη κουβέντα για να περιοριστεί σε μια ερώτηση, αλλά θα τολμήσω να την κάνω και θα ζητήσω μια απάντηση… με πινελιές. Νομίζεις ότι θα μπορέσει ποτέ το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα να ξεπεράσει τις αγκυλώσεις του και να μεταρρυθμιστεί ουσιαστικά; Τα δύσκολα μου τα φύλαγες για το τέλος! Υπηρετώ τον θεσμό κοντά στα 20 χρόνια. Σ΄ αυτό ελπίζω. Σ’ αυτό ελπίζουμε οι εκπαιδευτικοί. Και ελπίζω σημαίνει προσπαθώ και αγωνίζομαι με όλες μου τις δυνάμεις καθημερινά. Προσπαθούμε και αγωνιζόμαστε για να δημιουργήσουμε μαζί με τα παιδιά έναν κόσμο πιο δίκαιο και πιο βιώσιμο για όλους τους ανθρώπους. Όπως ανέφερα και πριν μια πολιτεία που επιθυμεί να ευημερεί επενδύει στην παιδεία και στον πολιτισμό. Τέλος, μέσα από την εμπειρία σου ως νηπιαγωγού, πόσο πιστεύεις ότι επηρέασαν μαθησιακά και συναισθηματικά τα μικρά παιδιά οι τελευταίοι μήνες με την καραντίνα, την τηλεκπαίδευση και την κοινωνική αποστασιοποίηση; Μπορεί – κι αν ναι πώς;– να καλυφθεί το «κενό» που δίχως άλλο δημιουργήθηκε; Το μαθησιακό το αφήνω πάντα τελευταίο. Τις επιπτώσεις από των πλούτο των εμπειριών που έχασαν τα παιδιά σε συναισθηματικό και κοινωνικό επίπεδο θα τις δούμε στο επόμενο διάστημα, στα επόμενα χρόνια. Και η αλήθεια είναι ότι με προβληματίζει πολύ. Ως εκπαιδευτική κοινότητα οφείλουμε να είμαστε σε ετοιμότητα, στο κομμάτι που μας αναλογεί. Και είναι μεγάλο αυτό το κομμάτι.. ο προσανατολισμός μας στην εκπαίδευση να είναι ο Άνθρωπος.

Τα τρία βιβλία της Βίκυς Ξανθοπούλου μόλις κυκλοφόρησαν από τις Εκδόσεις Παπαδόπουλος.

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

βιβλίο

Βρείτε όλα τα βιβλία που προτείνουμε στο παιδικό βιβλιοπωλείο "Ο Γάτος Μαουρίτσιο", www.mauriciobookstore.gr

ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ

Η Μικρή Σελήνη παρουσιάζει δυο πανέμορφα board books για βρέφη, της Leslie Patricelli. Στο πρώτο, ένα μωρό είναι έτοιμο να αποκτήσει ένα αστραφτερό χαμόγελο. Το στόμα του γεμίζει σάλια. Κάτι περίεργο συμβαίνει εκεί μέσα. Και να, μόλις φύτρωσε το πρώτο δόντι. Μα δεν θα μείνει για πολύ μόνο του. Σύντομα, το στόμα του μωρού θα γεμίσει δόντια και η ζωή του θα αλλάξει. Τι μπορεί να φάει, πώς πρέπει να τα περιποιείται; «Το δόντι» είναι γεμάτο ανακαλύψεις, όπως ακριβώς είναι και η ζωή των μωρών. Στο δεύτερο, το μωρό ανακαλύπτει τους ήχους τους σώματός του. Και πως όλοι κάνουν πριτς: η γάτα, ο σκύλος, ο μπαμπάς... ακόμα και η μαμά. Και όταν και το μωρό κάνει πριτς τότε μπορεί να ακούγεται σαν τρένο που σφυρίζει ή σαν μοτοσυκλέτα! Αλλά μπορεί να κάνει και άλλους ήχους: ουαααα, γκρρρ, αψού, πφφφ... Το «Πριτς!» είναι ξεκαρδιστικό, απενοχοποιεί τους μεγάλους και μαθαίνει στους μικρούς ότι το σώμα μας είναι σαν ένα τεράστιο μουσικό όργανο. Από τις Εκδόσεις Πατάκη κυκλοφορεί η σειρά «Οι φίλοι μας στη φάρμα», για μικρούς αναγνώστες από 2 ετών. «Το παχουλό γουρούνι» θέλει να ’ναι πάντα λασπωμένο. Τι θα κάνει τώρα που η βροχή ξεπλένει τη λάσπη από πάνω του; «Η νυσταγμένη αγελάδα» θέλει να κοιμηθεί. Πού θα βρει ένα ήσυχο μέρος για να ξεκουραστεί; «Η ανήσυχη κότα» έχασε τα κοτοπουλάκια της. Τι πρέπει να κάνει για τα βρει; «Η λιχούδα κατσίκα» πεινάει. Πού θα βρει κάτι νόστιμο να φάει; Τα παιδιά κάνουν μια βόλτα στο αγρόκτημα μέσα από αυτά τα χαρτονένια βιβλία με τη χαρακτηριστική και αγαπημένη εικονογράφηση του Άξελ Σέφλερ. Με απλά, αστεία ομοιοκατάληκτα κείμενα, σε μετάφραση του Φίλιππου Μανδηλαρά, είναι τέλεια για να διαβάζονται φωναχτά. Πριν από πολύ καιρό, πολύ πριν στα αυτιά των ανθρώπων φυτρώσουν λευκά καλώδια, ένα µείγµα σκόνης από αστέρια, µετεωρίτες, ηλιακό φως και άλλα ανεξήγητα πράγµατα δηµιούργησαν… τη ζωή. Aλλά τι πραγµατικά γνωρίζουµε για τη ζωή; Χίλια πράγματα θα μπορούσαμε να πούμε γι’ αυτήν. Καλύτερα, λοιπόν, να πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. «Η ζωή είναι...», του Κρίστιαν Μπόρστλαπ, (Εκδόσεις Πατάκη, μετάφραση Μαρία Παπαγιάννη) είναι ένα πρωτότυπα εικονογραφημένο, πολύχρωμο παιδικό βιβλίο που απευθύνεται σε όλους! Είναι τέλειο για όσους κάνουν τα πρώτα τους βήματα, μα και για όσους τους συνοδεύουν... Διαβάζοντάς το, θα μάθουμε και θα θυμηθούμε πόση σημασία έχει να προχωράμε όλοι μαζί, ενωμένοι. Το ήσυχο χωριό των μυρμηγκιών αναστατώνεται από ένα αναπάντεχο, κυριολεκτικά ουρανοκατέβατο δώρο. Παραδίπλα, η Φλώρα, μια μικρή αρκούδα με λιγούρα και ακαταμάχητη φαγούρα περιφέρεται ανυποψίαστη στο δάσος. Μα πώς συνδέονται όλα αυτά; Μαντέψτε! Με «Μια στάλα μέλι»… Ο Θοδωρής Παπαϊωάννου εμπνέεται για ακόμα μια φορά από τον φυσικό κόσμο και μαζί με τον εικονογράφο Πέτρο Μπουλούμπαση μάς χαρίζουν μια ιστορία για παιδιά από 3 ετών, που δείχνει πώς αλληλοεπιδρούν τα στοιχεία στη φύση, ακόμη και ερήμην τους. Ένα βιβλίο που θα χαρίσει στους λιλιπούτειους αναγνώστες μια άλλη αντίληψη για το τι είναι «πολύτιμο» για τον καθένα μας ξεχωριστά. Το να είσαι μπαμπάς, μερικές φορές είναι κουραστικό, μα την ίδια στιγμή και τόσο διασκεδαστικό! Αυτή τη φορά ο μπαμπάς Αρκούδος έχει δουλέψει πολύ και θέλει επιτέλους να ξεκουραστεί… Εφτά φιλάκια από τα αρκουδάκια και μετά, με τρόπο μαγικό, πηγαίνουν διακοπές σε νησί μακρινό! Τι κι αν βρίσκονται στο σαλόνι του σπιτιού τους; Με τη φαντασία μπορούν να ταξιδέψουν στα πιο υπέροχα μέρη και να περάσουν καταπληκτικά! «O μπαμπάς Αρκούδος κάνει διακοπές», της Καρίν-Μαρί

23.06.2021

Το βιβλίο δραστηριοτήτων από την ομάδα που βρίσκεται πίσω από την online κοινότητα «Η ΓΕΩΓΡΑΦΊΑ ΕΊΝΑΊ ΠΟΛΎ ΚΟΎΛ» και έχει αγαπηθεί από χιλιάδες γονείς και εκπαιδευτικούς.

Από ποια σημεία του κόσμου μάς ήρθαν τα υλικά της χωριάτικης σαλάτας; Γιατί δεν έχουν όλοι οι άνθρωποι το ίδιο χρώμα δέρματος; Ποια σημαία έχει πάνω της ένα λιοντάρι που κρατάει ένα σπαθί;

Αυτές και άλλες ερωτήσεις θα λυθούν με τη βοήθεια αυτού του βιβλίου, μέσα από ιστορίες, κουίζ, ζωγραφιές και κρυπτόλεξα!

ΚΎΚΛΟΦΟΡΕΊ ΚΑΊ ΕΚΔΟΣΗ ΓΊΑ ΜΕΓΑΛΟΎΣ!

www.dioptra.gr

ΣΕ ΌΛΑ ΤΑ ΒΙΒΛΙΌΠΩΛΕΙΑ

Bρείτε μας!

52 Αμιό, κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μίνωας σε μετάφραση της Πετρούλας Γαβριηλίδου. Η νέα σειρά βιβλίων της Σοφίας Μαντουβάλου, με πρωταγωνίστρια το Σοφούλι, ένα μικρό πρόβατο που γίνεται κάθε μέρα όλο και καλύτερο, εισάγει τα παιδιά από 3 ετών σε σημαντικές για τη ζωή αξίες και έννοιες, που τα βοηθούν να αναπτύξουν συναισθηματική και κοινωνική νοημοσύνη: Γενναιοδωρία, μοίρασμα, φιλία, ενσυναίσθηση, αποδοχή του διαφορετικού, ειλικρίνεια, ψέμα. Αυτό το χαριτωμένο προβατάκι έχει... χαρακτήρα και διάφορα στοιχεία που το κάνουν ξεχωριστό: Πολύχρωμες τούφες στα μαλλιά, μάτια που κλαίνε με άσπρο και μαύρο δάκρυ, αυτιά που γίνονται κόκκινα, μύτη που μυρίζει το καλό και το κακό και έξυπνη καρδιά που παίζει με τα χρώματα του ήλιου. Στο «Πρόβατο που έπλεκε πουλόβερ», το Σοφούλι μαθαίνει στα παιδιά πως όσο πιο πολλά προσφέρεις στους άλλους τόσο πιο πολλά επιστρέφουν σ’ εσένα, ενώ στο «Πρόβατο με τα κόκκινα αυτιά» το Σοφούλι τούς εξηγεί πως δεν είναι το καλό, αλλά το κακό που σε κάνει να κοκκινίζεις. Κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο σε εικονογράφηση της Αιμιλίας Κονταίου. Μια νέα σειρά της Φεντερίκα Μαγκρίν, σε εικονογράφηση της Άννα Λανγκ, προτείνουν στους μικρούς αναγνώστες από 3 ετών οι Εκδόσεις Κόκκινη Κλωστή Δεμένη. «Πώς να μάθεις στον δράκο σου να λέει “Συγγνώμη”», «Πώς να μάθεις στον δράκο σου να λέει “Γεια σου”», «Πώς να μάθεις στον δράκο σου να λέει “Ευχαριστώ”», «Πώς να μάθεις στον δράκο σου να λέει “Παρακαλώ”»: Στα τέσσερα αυτά βιβλία από σκληρό χαρτόνι, ένα κοριτσάκι, η Λίζα, μαθαίνει καθημερινά στο δρακάκι της μια μαγική λέξη για να γίνει ακόμα πιο ευγενικό και ακόμα πιο έξυπνο. Φυσικά, μαζί του, μαθαίνουν και τα παιδιά, καθώς η Λίζα μοιράζεται μαζί τους το μυστικό της διδασκαλίας της! Από τις εκδόσεις Ίκαρος κυκλοφορεί το βιβλίο του Oliver Jeffers «Εσύ κι εγώ: Σχέδια για το κοινό μας μέλλον», σε μετάφραση του Φίλιππου Μανδηλαρά. Ο συγγραφέας και εικονογράφος, με αφορμή τη γέννηση της κόρης του, επιστρέφει με μια εκπληκτική ιστορία για την άνευ όρων αγάπη, τον καθοριστικό ρόλο που κατέχουν τα όνειρα στη ζωή μας και τη δύναμη της φαντασίας· συστατικά απαραίτητα για να σχεδιάσουμε ένα λαμπρό μέλλον μαζί με τους αγαπημένους μας. Ένας πατέρας και η κόρη του ξεκινούν να φτιάξουν τα θεμέλια της κοινής ζωής τους. Ο καθένας με τα εργαλεία του, πιάνουν δουλειά και φτιάχνουν μνήμες για να θυμούνται, ένα σπίτι για να είναι ασφαλείς και μια αγάπη για να τους κρατά ζεστούς. Μια σπάνια, αριστοτεχνικά φτιαγμένη ιστορία για την απεριόριστη αγάπη των γονιών προς τα παιδιά τους, τις ατελείωτες ευκαιρίες που προσφέρει η ζωή και για όλα όσα χρειαζόμαστε για να φτιάξουμε ένα κοινό μέλλον. Για παιδιά από 3 ετών. Δυο βιβλία της καλοσύνης μόλις κυκλοφόρησαν από τις Εκδόσεις Μίνωας. Τα «1,2,3, Η καλοσύνη μετράει» και «ΑΒΓ, Η αλφαβήτα της καλοσύνης», της Σαμάνθα Μπέργκερ, εικονογραφημένα από την Εκατερίνα Τρούκαν, μαθαίνουν στα μικρά μας, χρησιμοποιώντας τους αριθμούς και τα γράμματα και τον πάντοτε ελκυστικό έμμετρο λόγο, ότι υπάρχουν αμέτρητοι τρόποι για να είμαστε καλοί και πως εάν όλοι προσπαθούσαμε να δείχνουμε καλοσύνη, ο κόσμος μας θα γινόταν καλύτερος… Η μετάφραση είναι της Ιωάννας Μπαμπέτα. Ήρθε καλοκαίρι, ήρθε η ώρα για «Φανταστικά Τατουάζ», από τις Εκδόσεις Διόπτρα! «Οι ζωγραφιές με πειρατές» και «Οι ζωγραφιές με πριγκίπισσες» περιλαμβάνουν 24 δραστηριότητες, 4 σελίδες με αυτοκόλλητα, 1 σελίδα με τατουάζ που διαρκούν πολλές μέρες και αναλυτικές οδηγίες χρήσης. Τα παιδιά θα κάνουν φανταστικά τατουάζ, θα κολλήσουν τα αυτοκόλλητα και θα χρωματίσουν παρέα με τους φίλους και τις φίλες τους εικόνες από τα παραμύθια! Η ζωή των παιδιών είναι μια συναρπαστική περιπέτεια

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

23.06.2021

γεμάτη πρώτες φορές, ανακαλύψεις και έντονα συναισθήματα, και η ομορφιά της κρύβεται τόσο στις ομοιότητες όσο και στις διαφορές των δύο φύλων. Διότι συμπληρώνοντας ο ένας τον άλλον, ζούμε καλύτερα μαζί. Μέσα από το νέο βιβλίο «Κορίτσια και αγόρια» (Εκδόσεις Μίνωας, μετάφραση Εύη Γεροκώστα) της σειράς «Τόσο απλά» τα παιδιά μαθαίνουν, με απλό και κατανοητό τρόπο, περισσότερες πληροφορίες και λύνουν τις απορίες τους σχετικά με τα δύο φύλα. Η γνωστή παιδίατρος Δρ. Κατρίν Ντολτό, κόρη της σπουδαίας ψυχαναλύτριας και παιδιάτρου Φρανσουάζ Ντολτό, μοιράζεται την πολύτιμη γνώση της για την παιδική ηλικία, εκφράζοντας με τον καλύτερο και πλέον άμεσο τρόπο όλα όσα απασχολούν τα παιδιά. Όπως συνηθίζει να λέει: «Όσο περισσότερα καταλαβαίνουμε τόσο καλύτερα μεγαλώνουμε». Ας την ακούσουμε! Εγώ, ο Τομ Σόγιερ, που χρόνια τώρα ζω στις όχθες του Μισισιπή, αποφάσισα να μοιραστώ μαζί σας κάποιες από τις σκανταλιές και τις πειρατικές περιπέτειές μου! Τι να σας πρωτοπώ; Για εκείνο το ταξίδι που κάναμε με τον φίλο μου τον Χακ πάνω σε μια σχεδία; Τότε που βρεθήκαμε σ’ ένα έρημο νησί… Ή μήπως για εκείνη την τρομερή νύχτα που αντιμετωπίσαμε τον φοβερό Ινδιάνο Τζο; Να σας μιλήσω για τη σπηλιά; Για το σεντούκι; Τον θησαυρό; Ένα μόνο σας λέω: όσο κυλάει ο Μισισιπής, θα υπάρχουμε κι εμείς: εγώ, ο Τομ, κι ο φίλος μου, ο Χακ Φιν. Νέος τίτλος στη σειρά των Εκδόσεων Μεταίχμιο «Η πρώτη μου λογοτεχνία», που φέρνει τα παιδιά από 4 ετών σε επαφή με κλασικά κείμενα. «Ο πρώτος μου Μαρκ Τουέιν: Οι περιπέτειες του Τομ Σόγιερ», σε διασκευή Τζέμης Τασάκου και εικονογράφηση Γιάννη Σκουλούδη, τους συστήνει έναν σπουδαίο, σκανταλιάρη ήρωα, που θα τα συνοδεύει σε όλη τους τη ζωή. Τι έγινε λίγο πριν ο κυνηγός πυροβολήσει τον λύκο για να σώσει το κορίτσι με τα κόκκινα ρούχα και τη γιαγιά της; Και μετά; Τελικά πυροβόλησε; Αν όχι, πώς θα μπορούσαν –ή ίσως θα ’πρεπε– να εξελιχθούν τα πράγματα στην ιστορία τού –όπως νομίζουμε– γνωστού παραμυθιού; Και μετά τι; Απλώς, δεν υπάρχει τίποτα κακό χωρίς να ξεπηδήσει μετά κάτι καλό. Ή όπως λέγανε παλιά οι σοφοί: Ουδέν κακόν αμιγές καλού. Όλα αυτά θα τα μάθουν οι μικροί αναγνώστες μέσα από το καινούργιο βιβλίο του Νικόλα Ανδρικόπουλου «Από το λίγο πριν στο μετά», που μόλις κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Κίτρινο Πατίνι. Πόσο μελένιο μπορεί να είναι ένα παραμύθι; Αυτό το ξέρουν καλά οι μέλισσες που φωλιάζουν στις σελίδες του! Και σίγουρα το μαθαίνει και η Μελίνα, που δεν τις συμπαθεί και τόσο, όταν μια μέρα η σοφή μελισσούλα Αθηνά επισκέπτεται την τάξη της και ξεκινάει ένα αναπάντεχο ταξίδι μαζί της… Μέσα από τα μάτια της και χάρη στη συνάντησή τους, τα παιδιά από 4 ετών γνωρίζουν τον μελισσόκοσμο, τι προσφέρει η μέλισσα στη Γη, πώς γίνεται το μέλι μέσα στην κυψέλη, μα και τι αλλάζει στη ζωή όταν η καρδιά μας θέλει! Το παραμύθι της Βασιλικής Τσουρή «Η Μελίνα και το μέλι» (Ελληνοεκδοτική, εικονογράφηση Μαριάννα Φραγκούλη), γλυκό σαν μέλι, λύνει όλες τις απορίες σχετικά με το πολύτιμο, μα συχνά παρεξηγημένο, αυτό έντομο και όσα μας προσφέρει, ενώ στο παράρτημα του βιβλίου οι μικροί μας φίλοι μπορούν να διαβάσουν χρήσιμες επιστημονικές, αλλά δοσμένες απλά και κατανοητά πληροφορίες. Γεννήθηκες για να γίνεις τόσο πολλά πράγματα! Όπου κι αν σε οδηγήσει το ταξίδι σου, μην ξεχνάς να είσαι περίεργος, να είσαι περιπετειώδης, να είσαι υπομονετικός, να είσαι γενναίος, να δημιουργείς δεσμούς, να είσαι διαφορετικός. Και πάνω απ’ όλα «Να είσαι ο εαυτός σου». Ο δημιουργικός οραματιστής, ο πολυαγαπημένος Πίτερ Ρέινολντς, φτιάχνει ένα βιβλίο-ύμνο στην ατομικότητα, την επιμονή και την αξία του να μένεις πιστός σ’ αυτό που είσαι! Το σίγουρο είναι πως ό,τι κι αν γίνει, θα έχεις πάντα αγάπη. Κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο σε μετάφραση της Μάρως Ταυρή. Για παιδιά από 4 ετών. Τα διασκεδαστικά βιβλία «Πάω προνήπιο και μ’ αρέσει» και «Πάω νήπιο και μ’ αρέσει» (Εκδόσεις Ψυχογιός, παιδαγωγι-

23.06.2021

κή επιμέλεια Έλενα Αρτζανίδου), με περισσότερες από 90 πλούσιες δραστηριότητες και αυτοκόλλητα, στοχεύουν να προετοιμάσουν τα παιδιά 4-5 ετών και 5-6 ετών αντίστοιχα για το σχολείο. Μέσα από τις σελίδες τους, οι μικροί μαθητές που πηγαίνουν στον παιδικό σταθμό ή στο νηπιαγωγείο θα έρθουν σε επαφή με τη γλώσσα, τα γράμματα και τους αριθμούς και θα εξασκηθούν σε αυτά. Στις σελίδες τους θα βρουν όλες τις βασικές έννοιες και δεξιότητες στη γλώσσα και στα μαθηματικά: λεπτή κινητικότητα, σχήματα, χρώματα, γνωριμία με τα γράμματα, τις λέξεις, τη γραφή, τους αριθμούς από το 1 έως το 10/20 αντίστοιχα, τον χώρο, τον χρόνο και τον προσανατολισμό. Η Λούλου δεν ήταν όμορφη, τα αφεντικά της όμως τη λάτρευαν. Και αυτή τους το ανταπέδωσε, όταν η κυρία της έπεσε κάτω άρρωστη και η Λούλου βγήκε στο δρόμο προσπαθώντας να φέρει βοήθεια από τα αυτοκίνητα που περνούσαν. Το βιβλίο «Λούλου, η ανήσυχη γουρουνίτσα» αφηγείται τη συγκινητική ιστορία ενός πλάσματος που έσωσε έναν άνθρωπο που αγαπούσε και έγινε διάσημο, κάνοντας τους πάντες να δουν την πραγματική του ομορφιά. Η Μάτζικ είναι μια μικροσκοπική φοράδα, που δουλειά της είναι να βοηθά αρρώστους. Άνθρωποι με βαριές ασθένειες, που δεν μπορούν να κινηθούν ή να επικοινωνήσουν, βρίσκουν σ’ αυτήν έναν πολύτιμο φίλο. Έναν φίλο που θα έκαναν τα πάντα για να επικοινωνήσουν μαζί του. Ακόμα και να πουν τις πρώτες τους λέξεις μετά από πολύ καιρό. Το βιβλίο «Μάτζικ, το πόνι που γιατρεύει» δείχνει στα παιδιά πως με την αγάπη μπορεί να γίνει πραγματικότητα ακόμα και το αδύνατο. Αναζητήστε τα δυο νέα βιβλία της εξαιρετικής σειράς του Βασίλη Παπαθεοδώρου «Απρόσμενοι Φίλοι» (Εκδόσεις Καστανιώτη, εικονογράφηση

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

53 Λίλα Καλογερή), που απευθύνεται σε παιδιά προσχολικής και πρωτοσχολικής ηλικίας και περιλαμβάνει ιστορίες βασισμένες σε πραγματικά περιστατικά ηρωισμού, πίστης και αφοσίωσης ζώων. Χθες βράδυ ένας παγωτατζής μού έδωσε το τελευταίο παγωτό! Σοκολάτα σε χωνάκι κι από πάνω ένα τραγανούτσικο μπισκοτάκι. Αλήθεια σας το λέω, το σκέφτομαι και μου ’ρχεται να κλαίω! Τίποτα πια δεν θα ’ναι απολαυστικό, ούτε βρίσκω λόγο να χαρώ… Κάτσε να το πω, να το μάθει όλη η χώρα, τώρα που πήρα φόρα! Αυτά πάνω κάτω αφηγείται ένα μικρό κοριτσάκι και κάπως έτσι αρχίζει μια αλυσίδα παραπληροφόρησης που βυθίζει μια ολόκληρη χώρα σε απόγνωση. Γιατί τα παιδιά πλέον δεν είναι χαρούμενα. Κι αν δεν είναι τα παιδιά, δεν είναι ούτε οι μεγάλοι. Κι αν δεν είναι όλοι χαρούμενοι, η χώρα παραπαίει. Κάτι πρέπει να γίνει. Ο παγωτατζής καλείται να δώσει εξηγήσεις. Και αποκαλύπτει την αλήθεια. «Η μέρα που τελείωσε το παγωτό», του Αντώνη Ζαρίντα (Ελληνοεκδοτική, εικονογράφηση Βασίλης Γρίβας) είναι μια πρωτότυπη ιστορία με θέμα τις ψευδείς ειδήσεις (fake news) και τις συνέπειες της παραπληροφόρησης, που θα βοηθήσει τα μικρά παιδιά να καταλάβουν την έννοια της υπερβολής, τόσο για όσα λένε όσο για όσα ακούνε, είτε από τους γύρω τους είτε από τα ΜΜΕ. Το βιβλίο δραστηριοτήτων «Παιχνίδια αντι-βαρεμάρας στις διακοπές για μικρά παιδιά από 5 ετών» (Εκδόσεις Πατάκη) είναι γεμάτο με παιχνίδια απλών λέξεων, αριθμών ή εικόνων, ειδικά σχεδιασμένα για τα μικρά παιδιά. Έτσι, τα πιτσιρίκια θα αναπτύξουν τις δεξιότητές τους στη γραφή, στην ανάγνωση, στην αριθμητική και στην παρατηρητικότητα, απλώς διασκεδάζοντας! Μπορούν, μάλιστα, να κόψουν τις σελίδες που θέλουν και να τις έχουν πάντοτε μαζί τους!

54 Αφήνοντας πίσω του την Τροία και τα δεινά του πολέμου, ο Οδυσσέας δεν βλέπει την ώρα να επιστρέψει στο νησί του, την Ιθάκη. Έλα όμως που ο Ποσειδώνας τον βάζει στο μάτι και δεν τον αφήνει σε χλωρό κλαρί! Ο κίνδυνος παραμονεύει παντού, οι περιπέτειες και τα βάσανα δεν έχουν τελειωμό. Όμως, ο Οδυσσέας δεν ξεχνά στιγμή τον σκοπό του και με το πείσμα του κατορθώνει να δαμάσει όχι μόνο τα τέρατα και τους πειρασμούς που εμφανίζονται στο διάβα του, αλλά ακόμη και την οργή των θεών. Το βιβλίο της Κατερίνας Καρόγιαννη «Οι περιπέτειες του Οδυσσέα» (Εκδόσεις Susaeta, Εικονογράφηση Νίκη Λεωνίδου) είναι το τέταρτο στη σειρά «Ελληνική μυθολογία», για παιδιά από 5 ετών. Κυκλοφορούν επίσης τα «Οι 12 Θεοί του Ολύμπου… κι ακόμη ένας!», «Οι 12 άθλοι του Ηρακλή» και «Θησέας, ο ήρωας της Αθήνας». Από τις εκδόσεις Διόπτρα κυκλοφορεί ένα νέο διαδραστικό «μεγάλο βιβλίο των απαντήσεων» και προστίθεται στην αγαπημένη σειρά που λύνει όλες τις απορίες και βοηθά τους μικρούς αναγνώστες να ανακαλύψουν τον κόσμο μέσα από κρυμμένες απαντήσεις. «Το μεγάλο βιβλίο των απαντήσεων-Διάστημα» θα εξηγήσει, μεταξύ άλλων, στα παιδιά από 5 ετών πότε γεννήθηκε το σύμπαν, τι είναι οι μαύρες τρύπες, γιατί οι αστροναύτες φορούν διαστημικές στολές ή γιατί ο Άρης λέγεται κόκκινος πλανήτης. Μέσα από σύντομα, κατανοητά κείμενα και χαρούμενες εικόνες, τα μικρά μας μαθαίνουν ακόμα και για τη Μεγάλη Έκρηξη ή το ηλιακό σύστημα και… ταξιδεύουν στα αστέρια. Τα παιδιά πρέπει να μάθουν από νωρίς για τα όρια του σώματος, τόσο του δικού τους όσο και των υπολοίπων. Αυτή η γνώση θα αποδειχθεί καθοριστική για την εξέλιξή τους, την αυτοπεποίθησή τους, αλλά και τις προσδοκίες τους από τη συμπεριφορά των άλλων. Το «Εγώ, το σώμα μου και οι άλλοι», της Τζέινιν Σάντερς (Εκδόσεις Ψυχογιός, εικονογράφηση Σάρα Τζένινγκς) είναι ένα πολύτιμο βιβλίο που προσεγγίζει αυτό το σοβαρό ζήτημα με εύληπτο και φιλικό προς τα μικρά μας τρόπο, προσφέροντάς τους ασφάλεια, μέσα από οικεία σενάρια που θα σκεφτούν και θα συζητήσουν. Περιλαμβάνει επίσης μια ενότητα με ερωτήσεις προς συζήτηση για γονείς και εκπαιδευτικούς. «Τα συναισθήματά μου», «Τσακωνόμαστε, συμφιλιωνόμαστε», «Θυμός και επιστροφή στην ηρεμία». Ο τέταρτος, ο πέμπτος και ο έκτος τίτλος της σειράς «Τα σημειωματάρια των συναισθημάτων», που μόλις κυκλοφόρησαν από τις Εκδόσεις Παπαδόπουλος σε μετάφραση δική μου (και φυσικά τα αγαπώ πάρα πολύ) θα βοηθήσουν τα παιδιά να αναζητήσουν, να αμφισβητήσουν αλλά και να απαντήσουν σε ερωτήσεις, ιδέες και αντιλήψεις που τα αφορούν. Η κορυφαία Γαλλίδα ψυχοθεραπεύτρια Ιζαμπέλ Φιλιοζά και η ομάδα της έχουν τελειοποιήσει τον τρόπο. Πώς; Μέσα από πολύπτυχες δραστηριότητες, παιχνίδια, ασκήσεις συναισθηματικής νοημοσύνης, εκπλήξεις, συμβουλές και παραινέσεις, προσφέρουν το ιδανικό πλαίσιο ώστε το παιδί να ανακαλύψει και να μάθει παίζοντας. Και όχι μόνο τα παιδιά, αλλά και εμείς, οι γονείς. Γιατί, διπλώνοντας τις σελίδες στο τέλος του κάθε τίτλου, φτιάχνουμε ένα ξεχωριστό βιβλιαράκι, όπου βρίσκουμε πολύτιμες συμβουλές θετικής γονεϊκότητας και απαντήσεις σε διάφορες ερωτήσεις. Και δουλεύοντας τις δραστηριότητες παρέα με τα παιδιά μας, μαθαίνουμε κι εμείς να βελτιωνόμαστε. Όπως και τα τρία προηγούμενα βιβλία της σειράς, οι «Φόβοι», η «Φιλία» και η «Αυτοπεποίθηση», αποτελούν ένα βασικό εργαλείο για τα πιτσιρίκια από 5-12 ετών, ενώ, με σωστή καθοδήγηση και επιλογή αποσπασμάτων αντίστοιχα, συστήνονται και για μικρότερα ή και για μεγαλύτερα παιδιά. Αφήστε τα να χαλαρώσουν μέσα στις σελίδες τους μετά το σχολείο, γεμίστε με πρωτότυπες ιδέες τα Σαββατοκύριακά τους, πάρτε τα παρέα για τις διακοπές σας. Το δίχως άλλο θα λειτουργήσουν ανακουφιστικά για όλους σας και θα σας βοηθήσουν να αντεπεξέλθετε με ηρεμία στη δύσκολη καθημερινότητα, που ο κορονοϊός έχει κάνει ακόμα δυσκολότερη. Η (δική μας) αγαπημένη σειρά εκπαιδευτικών βιβλίων «Καλοκαιρινά», της Αγγελικής Βαρελλά (κάποιοι τόμοι γραμμένοι

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

23.06.2021

σε συνεργασία με τη Ναννίνα Σακκά) επανακυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πατάκη, σε εικονογράφηση της Τέτης Σώλου και επιμέλεια της Βασιλικής Νίκα και του Αλέξανδρου Ευαγγελόπουλου, σύμφωνα με το νέο σχολικό πρόγραμμα. Τα παιδιά από 6 έως 12 ετών, ανάλογα με την τάξη του δημοτικού που τέλειωσαν, θα έχουν την ευκαιρία να φρεσκάρουν τις γνώσεις τους παίζοντας και διασκεδάζοντας με σταυρόλεξα, κουίζ και ευχάριστες ασκήσεις. «Καλοκαιρινά» λοιπόν, και... καλό καλοκαίρι! Η πολυβραβευμένη εκπαιδευτικός και συγγραφέας Βίκυ Ξανθοπούλου δημιούργησε, με τη βοήθεια της εικονογράφου Νίκης Λεωνίδου, το τέλειο περιβάλλον απόδρασης: Το «Escape Book: Μια νύχτα στην Ακρόπολη» (Εκδόσεις Παπαδόπουλος), βασισμένο στο μοντέλο των δωματίων απόδρασης και γεμάτο εκπλήξεις. Σ’ αυτό το βιβλίο το παιδί είναι ο ήρωας ή η ηρωίδα! Μόλις το ανοίξει, θα παγιδευτεί στην Ακρόπολη του Χρυσού Αιώνα του Περικλή και θα έχει δύο ευκαιρίες για να αποδράσει: Θα ακονίσει το μυαλό του και θα λύσει τους γρίφους. Ας μη διστάσει μάλιστα, όταν χρειαστεί, να τσακίσει και να κόψει τις σελίδες. Κάθε αναγνώστης από 6 ετών θα μάθει παίζοντας και διασκεδάζοντας, και μάλιστα όχι μόνο μία φορά! Μια νέα φανταστική ιστορία της αγαπημένης παρέας του Ίνγκο Ζίγκνερ ξεκινά. Στο «Δράκοι εναντίον Βίκινγκ» (Εκδόσεις Μεταίχμιο, μετάφραση Μαρία Αγγελίδου), ο Καρύδας, η Ματίλντα και ο Όσκαρ δεν πιστεύουν στα μάτια τους όταν συναντούν στο Νησί των Δράκων έναν πραγματικό Βίκινγκ. Τον πλησιάζουν προσεκτικά και μένουν κατάπληκτοι, γιατί ο Γκούντροντ δεν είναι καθόλου άγριος κι επικίνδυνος, όπως λένε όλοι ότι είναι οι Βίκινγκ. Άσε που ο καημένος έχει μεγάλο πρόβλημα! Γιατί οι δικοί του τον παράτησαν κι έφυγαν. Ο Καρύδας και οι φίλοι του αποφασίζουν να τον βοηθήσουν. Κι έτσι ξεκινάει η τρομερή τους περιπέτεια. Κι αν η Γη ήταν ένα χωριό με 100 κατοίκους; Για φαντάσου! Σε αυτό το παγκόσμιο χωριό, πόσοι θα ήταν οι άντρες και πόσες οι γυναίκες; Πόσοι θα προέρχονταν από την Ασία ή από την Αφρική; Πόσοι θα είχαν πρόσβαση σε πόσιμο νερό, σε ηλεκτρικό ρεύμα ή θα είχαν δικό τους σπίτι; Πώς θα ήταν άραγε η ζωή τους; Το πανέμορφα εικονογραφημένο βιβλίο της Jackie McCann «Αν η Γη είχε 100 ανθρώπους» (Εκδόσεις Παπαδόπουλος, εικονογράφηση Aaron Cushley, μετάφραση Κέλλυ Δημοπούλου) θα βοηθήσει, μέσα από επιστημονικά τεκμηριωμένες πληροφορίες, τα παιδιά από 6 ετών να κατανοήσουν πόσο πολλά έχουμε κοινά, αλλά και να ανακαλύψουν όσα επηρεάζουν σημαντικά τις ζωές μας. Μαζί μπορούμε να βρούμε λύσεις και να δημιουργήσουμε το μέλλον που επιθυμούμε. Μια ολοκληρωμένη παρουσίαση για τον κόσμο μας σε κλίμακα που μπορεί να γίνει κατανοητή από όλους. Αυτό το καλοκαίρι αρχίζεις πάλι να ονειρεύεσαι! Τα «Ι-δανικά Όνειρα», το βιβλίο της Νικολέττας Λέκκα (εκδόσεις ΓΕΛΛΑΣ) πάει τα παιδιά από 6 ετών την πιο ονειροπόλα βόλτα. Παρέα με σύννεφα που θέλουν όλα να τα δουν και να τα αγγίξουν, μέσα από κύματα θεριά και ήρωες, αεράκια-άρχοντες, βροχούλεςξυπνητήρια και νύχτες γεμάτες υποσχέσεις… Θα κάνουν τον γύρο του ουρανού τους και θα θέλουν να γίνουν κάτι πιο μεγάλο. Θα νιώσουν ξανά ότι οι αποστάσεις είναι μόνο για τους χάρτες και θα κάνουν ταξιδιάρικες αγκαλιές. Έτσι, ευχαριστημένα και γεμάτα εμπειρίες, θα φτάσουν όχι μόνο εκεί που μπορούν, αλλά εκεί που θέλουν. Εκεί όπου γεννιούνται τα Ι-δανικά όνειρα για να τα μοιράζονται με όσους αγαπούν. Εικονογράφος του βιβλίου η Γαρυφαλλιά Βλάχου, ένα κορίτσι που έμαθε ότι «όταν αγαπάς, το "αλλού" δεν είναι ποτέ μακριά». Η Γαρυφαλλιά ζωγράφισε το πιο όμορφο σύννεφο και το χάρισε στη μαμά της να στολίσει το πρώτο της παιδικό βιβλίο. Ύστερα έφτιαξε κεράσματα και θάλασσες, ένα κόκκινο σπίτι και πεταλούδες λευκές, έναν πλανήτη γεμάτο φίλους και κάποια κορίτσια που έβγαλαν επιτέλους τις ρόδες τις βοηθητικές και έφτασαν τόσο μακριά όσο τα πάνε οι διαδρομές που επέλεξαν. Γιατί στη ζωή έχουμε πάντα επιλογές! Ένα βιβλίο γεμάτο εικόνες που θα δεις και που θα φτιάξεις. Με τα μάτια της καρδιάς. Όπως παλιά. Όπως ξανά!

23.06.2021

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

Το άνετο αλεπουδάκι και το αγχωμένο κουνελάκι φαινομενικά δεν ταιριάζουν καθόλου. Ωστόσο, αποτελούν το τέλειο δίδυμο! Είτε ψάχνουν τον κρυμμένο θησαυρό είτε φυτεύουν λαχανικά, το κουνέλι και η αλεπού ανακαλύπτουν τη μαγεία των μικρών στιγμών σε καθετί που κάνουν παρέα. Γιατί αυτοί οι δυο μαζί μπορούν να κατορθώσουν τα πάντα! Από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο έρχεται το «Κουνέλι & Αλεπού: Φίλοι πάντα και παντού», μια νέα σειρά κόµικς από την μπεστσελερίστα συγγραφέα Μπεθ Φέρι και τον ανερχόμενο και πολλά υποσχόμενο εικονογράφο Γκέργκεϊ Ντούντας, που μιλά, μέσα από πέντε ιστορίες, για τη μαγεία της πραγματικής φιλίας. Ιδανικό για παιδιά που αρχίζουν τώρα να διαβάζουν μόνα τους.

τος σκόρερ όλων των εποχών της Σουηδίας. Μέσα από τα βιβλία, τα παιδιά θα συναντήσουν αγαπημένους παίκτες και θα γνωρίσουν την πορεία τους από τις αλάνες μέχρι τα μεγαλύτερα γήπεδα του κόσμου. Ο πρόλογος ανήκει στον Μένιο Σακελλαρόπουλο. Παραμένοντας στο ίδιο κλίμα, από τις Εκδόσεις Μίνωας κυκλοφορεί στη σειρά «Αστέρια του ποδοσφαίρου», το βιβλίο του Σάιμον Μάγκφορντ «Ο Εμπαπέ τα σπάει», σε μετάφραση της Πετρούλας Γαβριηλίδου. Τα παδιά μαθάινουν γεγονότα, ιστορίες και στατιστικά για τον Κιλιάν Εμπαπέ, τον απίστευτα γρήγορο ντριπλαδόρο πιτσιρικά, που βρέθηκε από τα υποβαθμισμένα προάστια του Παρισιού να σκοράρει στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 2018 και να γίνεται αστέρι του παγκόσμιου ποδοσφαίρου στην ηλικία των 19 ετών.

Ετοιμαστείτε για μπόλικο χιούμορ και ασταμάτητη δράση, με τα… κυνικά αστεία και απολαυστικά κόμικ «Dog Man 3-Ιστορία δυο γάτων» και «Dog Man 4-Dog Man and Cat Kid». Τη Νο 1 αγαπημένη graphic novels σειρά στις ΗΠΑ, από τον συγγραφέα του «Καπετάν Βράκα» Ντέιβιντ Πίλκι, έχουν φέρει στην Ελλάδα οι Εκδόσεις Ψυχογιός. Ο Σκυλάνθρωπος (Ντόγκμαν), ένας αστυνομικός με κεφάλι σκύλου και σώμα ανθρώπου, είναι μια νέα ράτσα δικαιοσύνης που κυκλοφορεί στην πόλη και ξετρελαίνει τους αναγνώστες από 7 ετών.

Αν δεν παρακολουθείτε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τη σελίδα «Η γεωγραφία είναι πολύ κουλ», που έχει αγαπηθεί από χιλιάδες χρήστες των σόσιαλ, ξεκινήστε αμέσως, γιατί και θα μάθετε, αλλά και θα διασκεδάσετε. Εντωμεταξύ, η ομάδα που βρίσκεται πίσω από την επιτυχημένη αυτή κοινότητα συνεργάζεται με τις Εκδόσεις Διόπτρα και καλεί μικρά (αλλά και μεγάλα) Γεωγραφόπουλα να τεστάρουν τις γνώσεις τους μέσα από το «Ακτίβιτι μπουκ για παιδιά». Από ποια σημεία του κόσμου μάς ήρθαν τα υλικά της χωριάτικης σαλάτας; Γιατί δεν έχουν όλοι οι άνθρωποι το ίδιο χρώμα δέρματος; Ποια σημαία έχει πάνω της ένα λιοντάρι που κρατάει ένα σπαθί; Αυτές και άλλες ερωτήσεις θα λυθούν μέσα από ιστορίες, κουίζ, ζωγραφιές και κρυπτόλεξα! Οι μικροί γεωγραφοφάνς έχουν να μάθουν πολλά μυστικά μέσα σε 96 σελίδες απόλυτης διασκέδασης και σπαζοκεφαλιάς και να αποκτήσουν μια πιο σφαιρική αντίληψη για τον μαγικό μας πλανήτη! Σημειώνουμε ότι κυκλοφορεί αντίστοιχο «Ακτίβιτι μπουκ για μεγάλους».

Από τις εκδόσεις Ίκαρος κυκλοφορεί το βιβλίο του Julian Gough, σε εικονογράφηση του Jim Field, «Κακός βασιλιάς, κακός μπελάς», το πέμπτο της ξεκαρδιστικής σειράς «Κούνελος & Αρκούδα», για παιδιά από 7 ετών. Εδώ θα συναντήσουμε έναν Πολικό Αρκούδο που είναι είναι τεράστιος, μοχθηρός και θέλει να γίνει βασιλιάς. Η Αρκούδα προσπαθεί να είναι ευγενική και φιλική μαζί του. Αλλά ο Πολικός Αρκούδος θέλει απλώς να του χτίσουν ένα παλάτι και μια βασιλική τουαλέτα. Ίσως ο Λύκος θα μπορούσε να βοηθήσει. Αν βέβαια ο Κούνελος δεν τον είχε ξαποστείλει πίσω στο Λυκοδάσος! Η αγαπημένη σειρά, με το πηγαίο χιούμορ και τις ευρηματικές περιπέτειες, διευρύνει τους ορίζοντες των νέων αναγνωστών, προσφέροντάς τους απλόχερα πρωτότυπα μαθήματα για τη φιλία, την ενσυναίσθηση και τον τρόπο που αλληλεπιδρούμε με τους γύρω μας.

Ο «Μανολίτο Γυαλάκιας», όπως τον ξέρουν όλοι στη γειτονιά του, το (Άνω) Καραμπαντσέλ, είναι ένας μικρός πολυλογάς που ζει με τους γονείς του, τον παππού Νικολάς και τον μικρό του αδελφό, το Βλαμμένο, και που δε χάνει ευκαιρία να πει τη γνώμη του για ό,τι του συμβαίνει. Μαζί με τον καλύτερό του φίλο, τον Αυτάρα Λόπεθ, και με τον χειρότερο εχθρό του, τον Γιχάντ τον τσαμπουκά, η επιστροφή στο σχολείο Ντιέγκο Βελάθκεθ γίνεται περιπέτεια. Η άφιξη ενός νέου συμμαθητή, του Πακίτο Μεδίνα, μια συνάντηση στο Δέντρο του Κρεμασμένου με τη Σουσάνα, όπως και τα πιο χαρούμενα γενέθλια του παππού Νικολάς είναι μερικά από τα αξέχαστα κατορθώματα που περιλαμβάνονται στο πρώτο βιβλίο της σειράς Μανολίτο Γυαλάκιας. Στο δεύτερο βιβλίο, μια γιορτή-έκπληξη καταλήγει με το τιμώμενο πρόσωπο κατακόκκινο σαν ντομάτα, η εξωσχολική εκδήλωση ανακυκλωμένης τέχνης τελειώνει με την άτακτη φυγή των ανιματέρ, κι ακόμα κι όταν όλοι υποστηρίζουν τη Ρεάλ Μαδρίτης και όλα δείχνουν πως δεν υπάρχει κανένας λόγος σύγκρουσης, ακόμα και τότε κάτι μπορεί να πάει πολύ στραβά. «Καημένε Μανολίτο»… Πάλι καλά που

Καθώς κινούμαστε σε ρυθμούς Euro και Copa America, δυο νέα βιβλία έρχονται να προστεθούν στη σειρά των Τομ και Ματ Όλντφιλντ «Οι απόλυτοι ήρωες του ποδοσφαίρου», των Εκδόσεων Ψυχογιός. Ο «Ζιντάν» μάς συστήνει τον Γάλλο σούπερ σταρ, που ξεκίνησε να παίζει από μικρό παιδί στους δρόμους της Μασσαλίας, κατέκτησε ένα Παγκόσμιο Κύπελλο με τη Γαλλία, έδωσε στην ομάδα του το κύπελλο του Τσάμπιονς Λιγκ το 2002 με ένα θρυλικό βολέ και επέστρεψε στη Ρεάλ Μαδρίτης ως προπονητής. Ο «Ζλάταν» μάς συστήνει τον Σουηδό σούπερ σταρ, που δεν κουραζόταν ποτέ να κερδίζει και κατάφερε να γίνει ο πιο «θανάσιμος» στράικερ της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Στην πορεία του, έπαιξε στη Γιουβέντους, στην Ίντερ, στην Μπαρτσελόνα, στην Παρί Σεν Ζερμέν, ακόμη και στους Λος Άντζελες Γκάλαξι, ενώ έγινε ο πρώ-

1821: ερωτήσεις μόνο! Μαρία Αγγελίδου & Ειρήνη Βοκοτοπούλου Εικονογράφηση: Φοίβος Χαλκιόπουλος – Τι σημαίνει επανάσταση; – Πού αρχίζει και πού τελειώνει η πατρίδα των Ελλήνων; – Υπάρχουν πατρίδες από λέξεις; – Γίνεται επανάσταση χωρίς στρατό; Ένα βιβλίο που ανοίγει ένα μεγάλο παράθυρο γνώσης στα παιδιά, προσφέροντάς τους τα κλειδιά για να ανακαλύψουν με τρόπο ερευνητικό τα γεγονότα που καθόρισαν την έκβαση της επανάστασης του 1821.

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΙΚΑΡΟΣ | Βουλής 4, Σύνταγμα | T 210 3225152 | www.ikarosbooks.gr

α ρ έ μ ε θ ά Ζή σε κ

με ς ε ι ε τ έ π ι ρ ε π ς έ κ ι δ α ν ο μ ρωες

ςή υ ο ν έ μ η π α αγ ! ς ε δ ί ω ρ η ι κα

λουζ έκτιβ Κ τι και τ ε τ ν Ο μά ις είνει το σου κλ να ξεδιαλύνε ς ε ί λ ε ο λ κ α σ κ σε ιο δύ π ς ι τ υ μαζί το ποθέσεις! υ

ον θησε τ Ακολού ο Καρύδα ράκ μικρό δ 21 φοβερές ς και στι τειές του! περιπέ

9+ ι υψε κα Ανακάλ παστικές υναρ τις 9 σ σεις της ο π υ θέ τετέκτιβ της ν αχτύπη Πέπερ! Πένι

α 7 βιβλί και τα έλος ε σ α β ά ύμ Δι ε κι εσ και γίν ρέας των της πα ιδιών ίων πα α τ υ ε λ τε ! στη Γη

να θέλουν Κάποιοι τη μαγεία. ν ίσουν εξαφαν α προσπαθήσου θ ι ιά α ίν ιδ Τρία πα ταματήσουν. Ε σ … ς ς υ ία να το Μαγε κες της οι Φύλα

Τα βιβλία που θέλεις

escape αν των αι για φ ι α ίσ Αν ε λαίνεσ ό και τρε rooms εξωτικά, αυτ ο ν ό μ μέρη ι ίο είνα το βιβλ σένα! για

ία, αν τασ τεια, φ δια και έ π ι ρ ε ί Π ιο, ταξ μυσ τήρ αρώματα σε ς ό χι λιάδε ν σ το «Μαγικ υ ο ν . έ » μ είο περι τοπωλ Αρωμα

23.06.2021

ο παππούς του, ο σούπερ-παππούς του, είναι πάντα με το μέρος του. Τα δυο πρώτα βιβλία της αγαπημένης σειράς της Ελβίρα Λίντο μόλις κυκλοφόρησαν από τις Εκδόσεις Πατάκη σε νέα μετάφραση της Κλεοπάτρας Ελαιοτριβάρη και ολοκαίνουργια εικονογράφηση του Εμίλιο Ουρμπερουάγα. Αν το πιτσιρίκι σας εντυπωσιάζεται από το ηλιακό σύστημα και το Σύμπαν, αν θέλει να μάθει πώς σχηματίστηκε η Σελήνη, τι είναι οι μαύρες τρύπες και ποιες προκλήσεις θα αντιμετωπίσει αν θελήσει να ζήσει... στον Άρη, θα βρει τις απαντήσεις στις σελίδες του βιβλίου «Ηλιακό σύστημα και Σύμπαν για παιδιά» (Εκδόσεις Susaeta, κείμενο και εικονογράφηση: Arga Édiciones, μετάφραση Τατιάνα Ραπακούλια, επιστημονική επιμέλεια Παύλος Καστανάς, αστροφυσικός MSc), όπου θα δει εντυπωσιακές εικόνες και θα ανακαλύψει απίθανες πληροφορίες για το ηλιακό μας σύστημα, τους πλανήτες και το σύμπαν ολόκληρο. Το πιο εντυπωσιακό ταξίδι στα... αστέρια για παιδιά από 8 ετών. Όλα άρχισαν με μια απαγωγή. Μια σκοτεινή οργάνωση, γνωστή μόνο με την ονομασία Βέσπερ, άρπαξε επτά μέλη της οικογένειας Κέιχιλ και απαίτησε μια σειρά περίεργα λύτρα ανά την υφήλιο. Ο δεκατριάχρονος Νταν Κέιχιλ και η μεγαλύτερη αδελφή του, η Έιμι, άρχισαν ένα παγκόσμιο κυνήγι θησαυρού, με στόχο να βρουν αυτά που χρειαζόταν ο Βέσπερ Ένα, με αντάλλαγμα να κρατάει τους ομήρους ασφαλείς. Αλλά όταν του παραδίδουν τα τελευταία λύτρα, η Έιμι και ο Νταν ανακαλύπτουν το τρομακτικό φινάλε του Βέσπερ Ένα. Τα αντικείμενα που απαίτησε είναι ζωτικά κομμάτια μιας συνομωσίας των Βέσπερ που θα βλάψει εκατομμύρια αθώων ανθρώπων. Τώρα, τα δύο αδέλφια και οι φίλοι τους κάνουν έναν αγώνα δρόμου προκειμένου να σταματήσουν τον Βέσπερ Ένα... προτού όλος ο κόσμος εκραγεί. Το βιβλίο «Cahills vs. Vespers 39 στοιχεία: Η συντέλεια του κόσμου (Τόμος 6)», του David Baldacci μόλις κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Άγκυρα, σε μετάφραση της Κωνσταντίνας Γεωργούλια, για να γοητεύσει τους νεαρούς φαν της σειράς. Ο όγδοος τόμος της σειράς «Ποδοσφαιρόνια», του Ρομπέρτο Σαντιάγο, κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πατάκη, σε εικονογράφηση Ενρίκε Λορένθο και μετάφραση της ποιήτριας Αγαθής Δημητρούκα. Στο «Μυστήριο με το τσίρκο της φωτιάς», μεταφερόμαστε στη νύχτα του Αϊ-Γιάννη, τη μικρότερη του χρόνου, όταν οι άνθρωποι ανάβουν φωτιές για να γιορτάσουν τον ερχομό του καλοκαιριού, Τα Ποδοσφαιρόνια ετοιμάζονταν για ένα αξέχαστο Σαββατοκύριακο. Θα πήγαιναν στο Βιθέντε Καλδερόν για να δουν τον τελικό κυπέλλου. Όμως άρχισαν οι πυρκαγιές κι όλος ο κόσμος ήταν πολύ νευρικός. Εντωμεταξύ, είχαν να παίξουν και τον τελευταίο αγώνα της σεζόν: Παιδιά εναντίον Γονιών. Και το καλύτερο απ’ όλα: Το τσίρκο της φωτιάς είχε έρθει στη Μικρή Σεβίλλη! Έπρεπε, λοιπόν, να ανακαλύψουν τον ένοχο για πολλούς λόγους... Για ποδοσφαιρόφιλους και ποδοσφαιρόφιλες από 9 ετών. Από την αρχαιότητα, οι άνθρωποι στρέφονται προς τον ουράνιο θόλο, τον μελετούν, τον ερμηνεύουν, ονειρεύονται να τον εξερευνήσουν…Τώρα, ήρθε η σειρά μας! Μέσα από το βιβλίο γνώσης «Ουρανός», της Juliette Einhorn (Εκδόσεις Καπόν, μετάφραση Καρίνα Λάμψα), τα παιδιά θα ταξιδέψουν μέσα από τα διαφορετικά στρώματα της ατμόσφαιρας και θα ανακαλύψουν τα πτηνά, τις ιπτάμενες μηχανές και τους μετεωρίτες που τα διασχίζουν, μαζί με τα ποικίλα μετεωρολογικά φαινόμενα που αναστατώνουν τον ουρανό. Χάρη και στη συναρπαστική, ζωντανή εικονογράφηση και στα αναπτύγματα κομμένα με λέιζερ, σχεδιασμένα από τη βραβευμένη εικονογράφο Hélène Druvert, οι μικροί αναγνώστες θα κάνουν μια μοναδική εναέρια περιδιάβαση, που συναρπάζει και πληροφορεί, και θα τους επιτρέψει να αναγνωρίζουν τα σύννεφα, να κατανοήσουν την επικονίαση, τον κύκλο της ημέρας και της νύχτας, να παρατηρήσουν το φωτεινό πρόσωπο της σελήνης, να παρακολουθήσουν με δέος έναν ανεμοστρόβιλο ή μια έκλειψη, να προβληματιστούν για την ατμοσφαιρική ρύπανση, να ενημερωθούν για τις «καθαρές» μορφές ενέργειας και να πάνε όλο και πιο ψηλά, με το βλέμμα στραμμένο στα άστρα.

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

23.06.2021

Όσο πιο μεγάλη, όσο πιο κοντινή είναι μια ιστορία, τόσο δυσκολεύεται να μιλήσει κανείς γι’ αυτήν, να την αφηγηθεί, να την «ιστορήσει» –ακόμα και να την καταλάβει. Και η επανάσταση του 1821 είναι μια τέτοια ιστορία: απίστευτα σύνθετη, τρομερή σε διάρκεια, καταιγιστική σε γεγονότα. Η Μαρία Αγγελίδου και η Ειρήνη Βοκοτοπούλου δημιούργησαν το βιβλίο «1821: ερωτήσεις μόνο!» (Εκδόσεις Ίκαρος, εικονογράφηση Φοίβος Χαλκιόπουλος), αναζητώντας τρόπους να καταλάβουν το παρελθόν και το παρόν και ανοίγοντας ένα μεγάλο παράθυρο γνώσης στους νέους αναγνώστες από 9 ετών. Τι σημαίνει επανάσταση; Χρειάζεται αρχηγό; Πού αρχίζει και πού τελειώνει η πατρίδα των Ελλήνων; Υπάρχουν πατρίδες από λέξεις; Γίνεται επανάσταση χωρίς στρατό; Τι συμβαίνει όταν όλοι είναι εναντίον όλων; Αυτό το βιβλίο δεν κουράζεται να ρωτάει. Δεν σταματάει να ρωτάει. Θα ήθελε, μάλιστα, να έχει περισσότερες σελίδες, για να χωρέσει περισσότερες ερωτήσεις, ενώ τις βιαστικές απαντήσεις δεν τις λογαριάζει και τις οριστικές απαντήσεις δεν τις πιστεύει. Τις ερωτήσεις αγαπάει, μ’ αυτές βρίσκει τρόπους να καταλάβει το χτες και το σήμερα, να σκεφτεί το αύριο. Γιατί οι ερωτήσεις γεννούν καινούργιες ιστορίες, άξιες να τις αφηγηθεί κάποιος κάποτε και να ρωτήσει γι’ αυτές. Το 5ο βιβλίο της σειράς «Μικρές ιστορίες για Μεγάλα γεγονότα», με τίτλο «Γιαννούλης Χαλεπάς - Παραμύθι από μάρμαρο», της Μαριάννας Κουμαριανού, κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Καλέντη, με σχέδια του Φίλιππου Φωτιάδη. Ο Γιαννούλης Χαλεπάς, ο μεγάλος Έλληνας γλύπτης, γεννήθηκε τον Αύγουστο του 1851 στον Πύργο της Τήνου, στον κόσμο των ανθρώπων… Μα ήταν πλασμένος από το υλικό των παραμυθιών. Από την παιδική του ηλικία έδινε μορφή στο λευκό μάρμαρο, εκεί έπλαθε τα όνειρά του κι απελευθέρωνε τη φαντασία του. Η αφήγηση σε αυτό το βιβλίο κυλά σαν ένα ποτάμι που κουβαλά τις λέξεις άλλοτε ήρεμα κι άλλοτε ορμητικά. Όπως ακριβώς ήταν και η ζωή του Γιαννούλη, που σαν τον ήρωα του παραμυθιού συνάντησε θαυμαστά πράγματα, πάλεψε όμως και με θεριά και δράκους. Αυτός ο τόμος φωτίζει την προσωπικότητα του «Έλληνα Ροντέν», ο οποίος ζέσταινε το παγωμένο μάρμαρο κι έδινε έκφραση στο ανέκφραστο. Στη ροή της αφήγησης, βίος και έργα συμπορεύονται, ενώ στο χρονολόγιο που ακολουθεί παρουσιάζονται ευσύνοπτα και ενταγμένα στην εποχή κατά την οποία έζησε. Στο βιβλίο «Ημερολόγιο εξερεύνησης: Η περιπέτεια ξεκινάει!» των Μπγερν Μπέρεντς και Κρίστοφ Ντίτερτ (Εκδόσεις Μεταίχμιο), τα παιδιά από 9 ετών ακολουθούν τον Λίας, τον Μότζο και την Κούκι στην εξερευνητική αποστολή τους στα Ιµαλάια. Μαζί θα ανακαλύψουν τι συνέβη στον πατέρα του Λίας, που εξαφανίστηκε µυστηριωδώς πριν από έξι µήνες, αφήνοντας πίσω του ένα ηµερολόγιο εξερεύνησης. Εκεί υπάρχουν κάθε λογής περίεργα κρυμμένα στοιχεία, αινίγµατα και γρίφοι, πράγµατα που πρέπει να κόψουν, να κολλήσουν και να αποκωδικοποιήσουν για να προχωρήσουν στο επόµενο βήµα. Μια µεγάλη περιπέτεια περιµένει τους γενναίους αναγνώστες! Αλλά θα πρέπει να προσέξουν, γιατί ένα παράξενο αγόρι, ο Τάσι, δεν τους αφήνει λεπτό από τα µάτια του… Ο Τσάρλι ΜακΓκάφιν είναι ένας αληθινός υπερήρωας. Έχει καταφέρει να ελέγξει την παράξενη ικανότητά του να μεταμορφώνεται σε ζώα –και μάλιστα την έχει χρησιμοποιήσει για να αντιστρέψει τους όρους του παιχνιδιού με τον νταή του σχολείου, τον Ντίλαν. Όμως, υπάρχουν κάποια πράγματα που ο Τσάρλι δεν μπορεί να ελέγξει, όπως είναι οι καβγάδες ανάμεσα στους γονείς του –που τον κάνουν να ανησυχεί περισσότερο από ποτέ–, καθώς και οι μυστηριώδεις εξαφανίσεις ζώων που συμβαίνουν σε όλη την πόλη – και που μπορεί να έχουν σχέση και με τον ίδιο. Θα μπορέσει ο Τσάρλι να ξεδιαλύνει το μυστήριο των ζωο-απαγωγών πριν ανακαλύψουν όλοι το μεγάλο του μυστικό; Αφού έχει ήδη γίνει κοτόπουλο και T-Rex, «Ο Τσάρλι γίνεται μαμούθ», στην τρίτη, ξεκαρδιστική ιστορία του Σαμ Κόουπλαντ (Εκδόσεις Ψυχογιός), ιδανική για τους φαν του Ντέιβιντ Ουάλιαμς και του Ρόαλντ Νταλ.

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

23.06.2021

Καμιά φορά η περιέργεια νικάει οποιονδήποτε φόβο· έτσι έγινε και με τον Άλκη και τη Φωτεινή, δύο αδέρφια που ζούσαν σε μια μικρή παραλιακή πόλη. Η περιέργεια τους έκανε να παρακολουθήσουν έναν μυστηριώδη κύριο μέχρι τον παλιό σταθμό του τρένου. Εκεί ξεκίνησε το φανταστικό τους ταξίδι, που τους οδήγησε σε μια προηγούμενη εποχή της ίδιας τους της πόλης. Ανακαλύπτουν, λοιπόν, αναπάντεχα τη μαγεία του παράξενου μέρους όπου ζουν και αποκτούν νέους φίλους. Όταν πια επιστρέφουν στο σήμερα, βλέπουν τα πάντα με άλλο μάτι. Στο νέο βιβλίο του βραβευμένου εικαστικού Πέτρου Χριστούλια «Η ατμομηχανή του χρόνου», τα παιδιά από 9 ετών θα ανακαλύψουν μια κλασική περιπέτεια, γεμάτη μυστήριο και ευφυές χιούμορ, ό,τι χρειάζεται, δηλαδή, για ένα απολαυστικό αναγνωστικό ταξίδι.

προβλήµατα, πρέπει πάντα να το βοηθάς. Όταν λοιπόν η µητέρα του Ότο εξαφανίζεται και τον ίδιο τον παρασέρνουν σε ένα εργοστάσιο όπου δουλεύουν παιδιά που δεν έχουν πού αλλού να πάνε, τα Χαµίνια αποφασίζουν να τον σώσουν. Θα τολµήσουν να µπουν στο Δάσος των Χαµένων Πραγµάτων, που κρύβει στις σκιές του λύκους, µάγισσες κι ένα σωρό άλλα απίστευτα πράγµατα; Και θα καταφέρουν να βρουν τρόπο να γυρίσουν πάλι στο Χόντελντορφ ο ήλιος και η ζεστασιά; Οι απαντήσεις στο βιβλίο της Ματίλντα Γουντς «Ότο το μικρό χαμίνι: Στο δάσος των χαμένων πραγμάτων» (Εκδόσεις Μεταίχμιο, μετάφραση Ειρήνη Παϊδούση), μια µαγευτική ιστορία φιλίας και αγάπης που καλεί τους αναγνώστες από 10 ετών να την απολαύσουν µονορούφι. Καθώς η ζωή μου πλησιάζει στο τέλος της ο νους μου γυρίζει συνεχώς πίσω, στην πατρίδα και στο σπίτι μου. Θυμάμαι τους γονείς μου, έτσι όπως τους άφησα για να αναζητήσω την τύχη μου. Συχνά τους μιλάω... Μου αρέσει να μιλάω ξανά τη γλώσσα μου. Πάνε πολλά χρόνια από τότε που τη μίλησα για τελευταία φορά. Από τότε στη Σαλαμίνα. Εκείνοι που με άκουσαν με νόμισαν δικό τους, με πίστεψαν. Δικός τους, ναι. Αλλά δεν έλεγα την αλήθεια. Πολλοί θα πουν ίσως πως ήμουν προδότης, πως πρόδωσα την πατρίδα μου. Μα και αν μιλούσα, πάλι προδότης δεν θα ήμουν; Εσείς θα κρίνετε, αφού ακούσετε την ιστορία μου. Ονομάζομαι Σίκιννος και ήμουν δούλος του Θεμιστοκλή. Με αυτά τα λόγια ξεκινά την αφήγησή του ο γέροντας Σίκιννος, που έζησε κοντά στον Θεμιστοκλή τη μεγάλη σύγκρουση των Ελλήνων και των Περσών. Χρόνια μετά, και ενώ έχει φύγει από την Αθήνα για να εγκατασταθεί σε μια μικρή πόλη της Βοιωτίας, ξεδιπλώνει τις αναμνήσεις μιας πολυτάραχης ζωής και τα όσα έζησε στα στενά της Σαλαμίνας. Την αφήγησή του πλαισιώνουν δύο ενότητες με πληροφορίες για τα πρόσωπα, τα πράγματα και τα γεγονότα της εποχής στην οποία αναφέρεται.

«Η Έμιλι Γ. και οι παλίρροιες του χρόνου», της Λιζ Κέσλερ, είναι εδώ! Οι Εκδόσεις Ψυχογιός παρουσιάζουν την ένατη περιπέτεια της αγαπημένης μας γοργόνας, ακόμη πιο απίθανη και μοναδική, που θα ενθουσιάσει τα παιδιά από 9 ετών. Όταν η Έμιλι κάνει μια ευχή σε μια μαγική πέτρα, βλέπει τι επιφυλάσσει το μέλλον – και είναι μια καταστροφή! Δοκιμάζει μια άλλη ευχή, αλλά κάθε ταξίδι στον χρόνο την πηγαίνει σε ένα μέλλον στο οποίο τα πράγματα εξελίσσονται δυσάρεστα, είτε για τους ανθρώπους του Μπράιτπορτ είτε για τους γοργονανθρώπους του Σίπροκ. Το πλαστικό μολύνει τον ωκεανό, τα σκουπίδια πλημμυρίζουν τις χωματερές και οι δυο πόλεις δεν τα πηγαίνουν πια καλά μεταξύ τους. Η Έμιλι πρέπει να κάνει κάτι για να σώσει το μέλλον όλων, αλλά και το δικό της. Στην αιωνίως παγωµένη πόλη του Χόντελντορφ, τα Χαµίνια ζουν στις στέγες κι έχουν αυστηρούς κανόνες: κλέβεις µόνο ό,τι χρειάζεσαι, δεν αφήνεις ίχνη πίσω κι αν κάποιο άλλο Χαµίνι έχει

ΔΥΟ ΑΠΙΘΑΝΑ ΒΙΒΛΙΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΠΟΥ ΘΑ ΕΙΣΑΓΑΓΟΥΝ ΤΑ ΠΡΟΝΗΠΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΝΗΠΙΑ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ, ΤΗΣ ΓΡΑΦΗΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ.

ΓΡΑΜΜΑΤΑ

ΑΡΙΘΜΟΙ ΧΡΩΜΑΤΑ

ΣΧΗΜΑΤΑ 90+ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΑΥΤΟΚΟΛΛΗΤΑ Παιδαγωγική επιμέλεια: Έλενα Αρτζανίδου

60 Το νέο βιβλίο της αρχαιολόγου Εύης Πίνη «Εγώ, ο Σίκινος, στη ναυμαχία της Σαλαμίνας», μόλις κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Κέδρος σε εικονογράφηση του Δημήτρη Παπαλόη και απευθύνεται σε παιδιά από 10 ετών. Είναι νύχτα στο λιμάνι της Λισαβόνας. Το λιγοστό φως των φαναριών ίσα που καταφέρνει να διώχνει εδώ κι εκεί το σκοτάδι. Στις σκιές τρέχει ένας άντρας: αγωνίζεται για τη ζωή του. Το όνομά του είναι Αλφόνς Μόρρο και κρύβει ένα μυστικό που πανίσχυρες δυνάμεις θέλουν να κρατήσουν κρυφό με κάθε κόστος. Ο διώκτης του τον πλησιάζει. Και τον προλαβαίνει. Όλα τελειώνουν γρήγορα. Ο Μόρρο πέφτει απ’ την προκυμαία και εξαφανίζεται στα σκοτεινά νερά του ποταμού Τάγου. Σύντομα το νέο μαθαίνεται· έγινε φόνος. Αλλά μαζί κυκλοφορεί και μια φήμη τρομακτική: πως στα στενά και τα σοκάκια του λιμανιού κρύβεται κάποιος τρελός, διψασμένος για αίμα, «Ο γορίλλας του δολοφόνου». To απολαυστικό μυθιστόρημα του Σουηδού Γιάκομπ Βέγκελιους (Εκδόσεις Πατάκη, μετάφραση Μαρία Αγγελίδου, Άγγελος Αγγελίδης) υπόσχεται να παρασύρει στις σελίδες του μικρούς (από 10 ετών) και μεγάλους. Η Ανδριανή, τελειόφοιτη Λυκείου από εύπορη οικογένεια, απέτυχε στις πανελλαδικές. Οι γονείς της βρίσκονται σε διάσταση και η μητέρα της εμπιστεύεται έναν άντρα που της πουλάει ένα σαλέ, το Chalet «La petite cascade», σε μια ορεινή περιοχή, το οποίο πρέπει να λειτουργήσει προκειμένου να επιβιώσουν οικονομικά. Έτσι, την ακολουθεί με βαριά καρδιά στο βουνό, όπου οι δυο τους διαπιστώνουν πως το σαλέ είναι υπό διάλυση και δύσκολα θα μπορέσει να δουλέψει. Παρά τις σημαντικές διαφωνίες τους, εργάζονται γι' αυτόν τον κοινό σκοπό, ενώ η Ανδριανή, απομονωμένη από τον έξω κόσμο, συνδιαλέγεται με το υπερφυσικό και βρίσκει παρηγοριά σε ένα μισογκρεμισμένο σπίτι στο οποίο επικοινωνεί τα συναισθήματά της. Εκεί συναντά και έναν παράξενο άντρα, τον Άντζελο, ο οποίος τη γοητεύει με τα λόγια και τη στάση του, και για τον οποίο γρήγορα ερωτεύεται. Η Ελένη Δικαίου υπογράφει το βιβλίο «Η Ανδριανή και ο κυνηγός» (Εκδόσεις Πατάκη), ένα μυθιστόρημα για εφήβους με στοιχεία θρίλερ που κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη από την πρώτη ως την τελευταία σελίδα. Η Γκαλάντριελ (ή Ελ) φοιτά στο Σχολομαντείο, μια σχολή για έφηβους μάγους, ένα «σχολείο επιβίωσης» χωρίς δασκάλους, χωρίς φίλους, μια αρένα απ’ την οποία λίγοι μόνο καταφέρνουν να βγουν ζωντανοί, καθώς εκεί η αποτυχία σημαίνει σίγουρο θάνατο. Θα καταφέρει η Ελ να αναδείξει τις δυνάμεις της, να ξαναγράψει τους κανόνες και να αποφοιτήσει από το τρομακτικό αυτό σχολείο, διατηρώντας ακέραια την ψυχή της; Οι απαντήσεις στο βιβλίο της Ναόμι Νόβικ «Σχολομαντείο Μάθημα Πρώτο-Θανάσιμη εκπαίδευση» (Εκδόσεις Μεταίχμιο, μετάφραση Βούλα Αυγουστίνου), ένα μυθιστόρημα φαντασίας για εφήβους, μια σκληρή ιστορία ενηλικίωσης, που διαπνέεται από τη σκοτεινή γοτθική αισθητική και έρχεται να εδραιώσει τη θέση της συγγραφέα ως μιας από τις σπουδαιότερες και πιο πολύπλευρες της εποχής μας. Οι Εκδόσεις Ψυχογιός παρουσιάζουν το βιβλίο-φωτιά «Τα καλά κορίτσια δεν μιλάνε», της Candace Bushnell, συγγραφέα της σειράς Sex and the City, και της Katie Cotugno, ένα ευφυέστατο εφηβικό φεμινιστικό μυθιστόρημα. Η Μαρίν χειρίζεται πάντα επιδέξια τους άγραφους κανόνες που ορίζουν πώς θα είσαι «καλό κορίτσι». Αριστούχα μαθήτρια και αρχισυντάκτρια της σχολικής εφημερίδας, ονειρεύεται το φθινόπωρο να πάει στο Πανεπιστήμιο Μπράουν. Το μέλλον της φαντάζει λαμπρό –και ο νέος και χαρισματικός καθηγητής αγγλικών, ο κύριος Μπέκετ, δεν χάνει ευκαιρία να εκφράζει τον θαυμασμό του για τα κείμενά της και να συζητάει για βιβλία μαζί της. Όταν όμως εκείνος υπερβαίνει τα όρια και της ρίχνεται, η κοπέλα σοκάρεται και τρομοκρατείται. Μήπως του έδωσε λάθος εντύπωση; Φταίει άραγε εκείνη για τη συμπεριφορά του; Η Μαρίν επιστρατεύει το κουράγιο της και ενημερώνει τη διοίκηση για το συμβάν, αλλά

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

23.06.2021

δεν την πιστεύει κανείς. Τώρα είναι αναγκασμένη να τον βλέπει καθημερινά στην τάξη, ενώ εκείνος με κάθε αφορμή τής κάνει τη ζωή δύσκολη. Η Μαρίν, όμως, δεν πρόκειται να τα παρατήσει. Χρησιμοποιεί την εφημερίδα του σχολείου για να βάλει τα πράγματα στη θέση τους, ενώ παράλληλα ξεκινά μια φεμινιστική λέσχη ανάγνωσης. Βρίσκει συμμάχους στους πιο αναπάντεχους ανθρώπους. Καθώς τα πράγματα στο σχολείο αλλά και στην προσωπική της ζωή μοιάζουν να ξεφεύγουν από κάθε έλεγχο, η Μαρίν πρέπει να βρει τον τρόπο να αποκτήσει πάλι τη χαμένη της δύναμη, αλλά και να ξαναγράψει τους κανόνες. Ζούμε, άλλωστε, πλέον, στην εποχή του #MeToo. Η Βίκυ Ξανθοπούλου, μέσα από την εικοσαετή εμπειρία της στην εκπαίδευση, πιστεύει όσο τίποτε άλλο ότι μέσα από την ανάγνωση ενός βιβλίου το παιδί μπορεί να ζήσει μια μοναδική εμπειρία και να νιώσει την ίδια ακριβώς ευχαρίστηση που βιώνει παίζοντας με τους φίλους του. Άλλωστε, έχει βραβευτεί για το εκπαιδευτικό της πρόγραμμα Παίζουμε βιβλίο; το οποίο τώρα έκανε... βιβλίο ή μάλλον βιβλία. Το «Παίζουμε βιβλίο; Πώς να αγαπήσουν τα παιδιά το διάβασμα (3-6 ετών)» και το «Παίζουμε βιβλίο; Πώς να αγαπήσουν τα παιδιά το διάβασμα (6-9 ετών)», που μόλις κυκλοφόρησαν από τις Εκδόσεις Παπαδόπουλος, συνδυάζουν τη βιωματική μάθηση με τη διασκέδαση, επιχειρούν την εμβάθυνση σε όλες τις πτυχές του βιβλίου και δημιουργούν εν δυνάμει αναγνώστες. Απευθύνονται σε εκπαιδευτικούς, βιβλιοθηκονόμους, εμψυχωτές, γονείς, ανθρώπους που επιθυμούν να προάγουν τη φιλαναγνωσία και προτείνουν δράσεις που μπορούν να εκτυλιχθούν στο σχολείο, σε εναλλακτικούς χώρους εκπαίδευσης, ακόμη και στο σπίτι. Με δραστηριότητες που ενεργοποιούν τη φαντασία και τη δημιουργικότητα, το παιδί συμμετέχει ενεργά στη διαδικασία της ανάγνωσης, ταυτίζεται με τους ήρωες και ανακαλύπτει τα δικά του κίνητρα για διάβασμα. «Ο Κρυφός μου Χιμπατζής», του Steve Peters (Εκδόσεις Διόπτρα, μετάφραση Σοφία Ανδρεοπούλου), είναι ένα αποτελεσματικό εκπαιδευτικό βιβλίο που προσφέρει στους γονείς, στους εκπαιδευτικούς και στους φροντιστές μερικές ιδέες και σκέψεις πάνω στο πώς μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να αναπτύξουν υγιείς συνήθειες για όλη τους τη ζωή. Τα επιστημονικά δεδομένα πίσω από αυτές τις συνήθειες παρουσιάζονται πρακτικά, με ασκήσεις και δραστηριότητες. Ο καθηγητής Peters εξηγεί τη νευροεπιστήμη του εγκεφάλου με απλοποιημένο τρόπο, ώστε να την κατανοήσουν και να την αξιοποιήσουν και τα ίδια παιδιά, προτείνοντας 10 απλές συνήθειες για το «οπλοστάσιο» μικρών και μεγάλων προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις καθημερινές προκλήσεις. Αυτές περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, το χαμόγελο, τη σπουδαιότητα της έκφρασης των συναισθημάτων, να μάθουμε να ζητάμε συγγνώμη, να μάθουμε να ζητάμε βοήθεια. Άλλο ένα ριζοσπαστικό βιβλίο από τον συγγραφέα του best seller «Το Παράδοξο του Χιμπατζή», με σημαντικά διδάγματα για την παιδική και την ενήλικη ζωή μας. Το παιχνίδι είναι μια σημαντική έννοια για την προσχολική εκπαίδευση και πολλοί ερευνητές έχουν μελετήσει και αναδείξει τη θετική επίδρασή του στην ανάπτυξη και τη μάθηση των παιδιών προσχολικής ηλικίας. Το παιχνίδι των παιδιών 3-6 ετών είναι το θέμα του βιβλίου της Ελένης Λοΐζου «Το παιχνίδι στην προσχολική εκπαίδευση» (Εκδόσεις Πεδίο), που απευθύνεται σε μελλοντικούς και εν ενεργεία νηπιαγωγούς, σε εκπαιδευτικούς που εργάζονται ή απασχολούν παιδιά προσχολικής ηλικίας, αλλά και σε γονείς. Πρόκειται για ένα εύληπτο και καινοτόμο εγχειρίδιο, το οποίο διακρίνεται από μια σαφή φιλοσοφία για την παιδαγωγική του παιχνιδιού και την αλληλένδετη σχέση του με τη μάθηση και την ανάπτυξη. Μια σημαντική συνιστώσα του αφορά την αλληλεπίδραση του ενήλικα/εκπαιδευτικού με το παιδί στο πλαίσιο του παιχνιδιού. Όλες οι ιδέες που παρουσιάζονται σε αυτό υποστηρίζονται και αναδεικνύονται μέσω περιγραφών επεισοδίων παιχνιδιού, αλλά και μέσω της οπτικής του ίδιου του παιδιού.

Γιατί αξίζει σε κάθε Παιδί! Βιβλία για τις διακοπές

4+ Με τον μαρκαδόρο

ΑΝΤΙΓΡΑΨΤΕ

ΕΠΙΛΕΞΤΕ

τη σωστή απάντηση. Με το βουρτσάκι που υπάρχει στο καπάκι του μαρκαδόρου ΣΒΗΣΤΕ ΕΞΑΣΚΗΘΕΙΤΕ

αυτό που γράψατε.

ξανά και ξανά,

για να γίνετε οι ΚΑΛΥΤΕΡΟΙ!

www.ellinoekdotiki.gr

ellinoekdotiki

Α-

ΓΟΝΕΙΣ

23.06.2021

-ξίες γονέων

Επιμέλεια: Πελιώ Παπαδιά

Αυτόν τον μήνα: 1 Επισκεφτήκαμε την ανακαινισμένη Εθνική Πινακοθήκη και περιηγηθήκαμε στην επετειακή έκθεση «Το 1821 στη Ζωγραφική», με την οποία εγκαινιάστηκε πρόσφατα το νέο, σύγχρονο κτίριο. Η έκθεση συγκεντρώνει τα πιο εμβληματικά έργα με θέματα αντλημένα από τον αγώνα των Ελλήνων για την Ανεξαρτησία. Είδαμε, ακόμα, την περιοδική έκθεση «ΕΠΑΝΑCΥΣΤΑΣΗ '21: ΝΑΥΠΛΙΟ», που αναδεικνύει πτυχές της Επανάστασης του 1821, με έμφαση στα γεγονότα της Πελοποννήσου.

2 1

2 Διαβάσαμε «Το κορίτσι του Μπρούκλιν», του Γκιγιόμ Μισό, από τις Εκδόσεις Κλειδάριθμος, ένα καταιγιστικό αστυνομικό μυθιστόρημα, που δεν θα αφήσετε από τα χέρια σας μέχρι να φτάσετε στην τελευταία σελίδα. Λίγο πριν από τον γάμο του με μια νεαρή γιατρό, ένας διάσημος Γάλλος συγγραφέας ανακαλύπτει με τον χειρότερο τρόπο πως η αγαπημένη του κρύβει πολλά μυστικά από το παρελθόν της. Μια τρομακτική φωτογραφία, ένας καβγάς και η ξαφνική εξαφάνισή της, τον οδηγούν μέχρι τη Νέα Υόρκη, όπου θα προσπαθήσει, με τη βοήθεια ενός φίλου του, πρόωρα συνταξιοδοτημένου αστυνομικού, να ανακαλύψει το παρελθόν τηςΆννας και να την ξαναφέρει κοντά του. 3 Κλείσαμε εισιτήρια για το πολιτιστικό γεγονός της χρονιάς, στο Παναθηναϊκό Στάδιο, όπου θα κάνει, στις 10 Ιουλίου, την πρώτη της εμφάνιση στην Ελλάδα η απόλυτη ντίβα της όπερας, η κορυφαία σοπράνο του 21ου αιώνα, ηΆννα Νετρέμπκο. Στο «All Star Γκαλά Βέρντι», που παρουσιάζει η Εθνική Λυρική Σκηνή, η Νετρέμπκο θα βρεθεί στη σκηνή με την κορυφαία μέτζο Ανίτα Ρατσβελισβίλι, τον διακεκριμένο τενόρο Γιουσίφ Εϊβάζοφ και τον κορυφαίο Έλληνα βαρύτονο Δημήτρη Πλατανιά. Με αφορμή τους εορτασμούς για τη συμπλήρωση των 150 ετών από την πρεμιέρα της Αΐντα στο Κάιρο, οι τέσσερις πρωταγωνιστές θα ερμηνεύσουν διάσημες άριες και ντουέτα από την Αΐντα, τον Τροβατόρε, τη Δύναμη του πεπρωμένου, τον Οθέλλο, τον Ριγολέττο κ.ά. Την Ορχήστρα της ΕΛΣ θα διευθύνει ο διακεκριμένος Γάλλος αρχιμουσικός Φιλίπ Ωγκέν 4 Διαβάσαμε το βιβλίο «Δυσφορεί η νύχτα» του/της Marieke Lucas Rijneveld, από τις Εκδόσεις Ίκαρος, που τιμήθηκε το 2020 με το βραβείο International Booker. Πρόκειται για ένα οδοιπορικό στη ζωή της δεκάχρονης Τζάκετ, που ζει σ’ένα απομονωμένο χωριό της Ολλανδίας μαζί με την έντονα θρησκευόμενη οικογένειά της. Μετά τον θάνατο του μεγάλου της αδελφού, η μικρή εγκλωβίζεται στην παιδική ηλικία, αδυνατώντας να προχωρήσει μπροστά και να ξεπεράσει τον θάνατο, που είναι παρών σε κάθε γωνιά της φάρμας. Ένα ανατριχιαστικό και ταυτόχρονα γοητευτικό λογοτεχνικό ντεμπούτο.

4 3

Είδαμε το «The 1821-η επιθεώρηση», στο Βεάκειο Θέατρο Πειραιά. Ο Φοίβος Δεληβοριάς και ο Δημήτρης Καραντζάς εξετάζουν τη σχέση μας με την εθνική ταυτότητα, την επανάσταση, τα κατορθώματα και τα ατυχήματα των διακοσίων ετών, τη σχέση μας με την παράδοση, τα καλώς και κακώς κείμενα... Mαζί με μια ομάδα σημαντικών συγγραφέων και έναν θίασο πρωταγωνιστών γιορτάζουν, χορεύουν, σατιρίζουν και αναρωτιούνται. Περασμένα και σύγχρονα «μεγαλεία». Και διηγώντας τα και γελάς και κλαις… 5

6 Διαβάσαμε το βιβλίο της Λεϊλά Σλιμανί «Η χώρα των άλλων», που μόλις κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο. Ένα μυθιστόρημα για την καθημερινή ζωή στο Μαρόκο τη δεκαετία του 1950, όταν ήταν ακόμη γαλλικό προτεκτοράτο, την αποαποικιοποίηση, την έλλειψη κατανόησης, την αδιαλλαξία, τον πόλεμο, τον εθνικισμό, τη θρησκεία, τη σεξουαλικότητα, τον φεμινισμό, την καταπίεση, αλλά και την αγάπη. Το πρώτο μέρος μιας οικογενειακής σάγκας, όπου παρακολουθούμε τη ζωή ενός ζευγαριού, μιας Αλσατής και ενός Μαροκινού, με έντονο αυτοβιογραφικό στοιχείο, καθώς η συγγραφέας εμπνέεται από την ιστορία της γιαγιάς της.

7 5

Διαβάσαμε το βιβλίο «Όταν κοιμούνται οι φίλοι μου», του Αύγουστου Κορτώ, από τις Εκδόσεις Πατάκη, την ιστορία τριών τραυματισμένων και εξόριστων από την κοινωνία παιδιών, που μεγαλώνουν στους δρόμους των Εξαρχείων στις αρχές της δεκαετίας του '90, αντιμετωπίζοντας την πρέζα, τη φτώχεια, την εγκληματικότητα και τη «Μάστιγα του Αιώνα», όπως αποκαλείτο τότε, το AIDS. Είκοσι πέντε χρόνια μετά, το μόνο μέλος της παρέας που επέζησε ιστορεί τις αλησμόνητες εκείνες εποχές, συνομιλώντας με τους χαμένους φίλους του, που δεν πρόλαβαν· και κοιμήθηκαν για πάντα. Σκληρό. Αληθινό. Υπέροχο. 7

Φάγαμε στην «Πράσινη Τέντα», στον Λυκαβηττό, ένα από τα ιστορικότερα στέκια της Αθήνας, που ξεκίνησε ως καφενές-παράπηγμα προπολεμικά, εξελίχθηκε σε καλτ ουζερί, έμεινε ανοιχτό έως το 2003 και επανήλθε δυναμικά στη ζωή της πόλης μετά την άρση των μέτρων. Ο χώρος είναι ανακαινισμένος, το μενού εκλεκτό, η θέα μαγευτική… 8

9 Διαβάσαμε τη «Λέσχη Φόνων της Πέμπτης», του Ρίτσαρντ Όσμαν, από τις Εκδόσεις Ψυχογιός. Σε έναν γαλήνιο οικισμό ευγηρίας στη βρετανική ύπαιθρο, μια ετερόκλητη παρέα μαζεύεται κάθε Πέμπτη και ασχολείται με παλιούς φακέλους ανεξιχνίαστων φόνων. Όταν, όμως, μια άγρια δολοφονία συμβαίνει σε απόσταση αναπνοής, οι ηλικιωμένοι φίλοι έχουν να αντιμετωπίσουν μια πραγματική υπόθεση, ένα αληθινό πτώμα, και έναν αληθινό δολοφόνο. Η Ελίζαμπεθ, η Τζόις, ο Ιμπραΐμ και ο Ρον κοντεύουν τα ογδόντα, αλλά είναι αξιολάτρευτοι και κυρίως ικανότατοι ντετέκτιβ. Περιμένουμε ήδη την επόμενη περιπέτειά τους!

10 Πήγαμε για άλλη μια χρονιά στην «Ταράτσα του Φοίβου». Μια η πανδημία, μια οι εορτασμοί για το 1821, κοντέψαμε να ξεχάσουμε μια συγκυρία εξίσου, αν όχι περισσότερο σημαντική: τα 200 χρόνια της «Ταράτσας». Μολονότι το αγαπημένο αναψυκτήριο, που από πέρσι λειτουργεί στον δροσερό χώρο του «Άλσους», θα κλείσει τα 200 χρόνια του το 2217, ο τραγουδοποιός κι οι συνεργάτες του αποφάσισαν να τα γιορτάσουν από φέτος για διάφορους λόγους, που δεν θα σας αποκαλύψουμε εδώ. Να πάτε και θα τους μάθετε!

Είδαμε το φεμινιστικό θρίλερ «Υποσχόμενη Νέα Γυναίκα», της Έμεραλντ Φένελ, που εύλογα κέρδισε το Όσκαρ Πρωτότυπου Σεναρίου. Το τραυματικό παρελθόν της μοναχικής Κέισι θα έρθει στην επιφάνεια, όταν θα συναντήσει τους παλιούς συμφοιτητές της, οι οποίοι την ανάγκασαν να εγκαταλείψει τις σπουδές της στην ιατρική. Η άφιξη του #MeToo και στην Ελλάδα τους τελευταίους μήνες, σε συνδυασμό με έναν ευρύτερο επαναπροσδιορισμό της προσέγγισης των γυναικείων θεμάτων, καθιστά την ταινία απόλυτα επίκαιρη.

11 10

12 Διαβάσαμε τους «Φόνους του Νυχτολούλουδου», του Άντονι Χόροβιτς, από τις Εκδόσεις Διόπτρα, μια υποχθόνια σκοτεινή ιστορία κλασικού αγγλικού μυστηρίου. Μπορεί ένα μυθιστόρημα να σου υποδείξει τον ένοχο ενός αληθινού εγκλήματος; Η Σούζαν Ράιλαντ, που γνωρίσαμε στους «Φόνους της Κίσσας», θα βρεθεί στα ίχνη μιας παράξενης ιστορίας.

MAIOR

Great Adventures

δ η μι ο υ ρ γ

ορούν Κυκλοφ ς: η ίσ επ και πάω Είμαι 4 πές κ δια ο και πάω Είμαι 5 πές διακο

ς ε ρ ώ ς ε τ ω ι ε λ έ τ α α ι γ α ί λ Bιβ ! ς η σ α δ έ κ σ α ι δ ι α κ ι κ ή ς απ α σ χ ό λ η σ η ς

τό Γι α ν α μ η β α ρ ε θ ε ί ς λ επ αυτ ό τ ο κ α λ ο κ αί ρ ι !

ιο προνήπ Από το ι τη ρ μέχ τικού Στ’ Δημο

Τα βιβλία της ζωής τους

ιο προνήπ Από το ι τη ρ μέχ τικού Γ’ Δημο