Taλκ 97 by talcmag

Καλή σχολική χρονιά!

15.09.2021

Τι μου έμαθε η πανδημία, αυτό το καλοκαίρι και τα 15 χρόνια μητρότητας ΤΗΣ ΜΑΡΚΕΛΛΑΣ ΔΗΜΟΥ 1. Είμαστε όντα βαθιά ναρκισσιστικά, είναι γεγονός. Εξάλλου ο Νάρκισσος μαζί με τον Οιδίποδα είναι τα δύο διαμετρικά αντίθετα ορόσημα της ψυχαναλυτικής σκέψης και ως λαός είμαστε τίγκα στο ναρκισσισμό και τα οιδιπόδεια. Θεωρητικά, καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, όπως η πανδημία, θα έπρεπε να μπορούν να καταπραΰνουν τις ναρκισσιστικές εξάρσεις των υπέροχων και μοναδικών εαυτών μας. Και αυτό γιατί η αντιμετώπιση της πανδημίας, αν όχι η αντιμετώπιση έστω η διαχείριση, αν όχι η διαχείριση έστω η προσπάθεια να διατηρηθεί μια αίσθηση και μια πράξη του φυσιολογικού, προϋποθέτει να θέλουμε να προστατεύσουμε όχι μόνο τον εαυτό μας αλλά και τους άλλους. Βασικά τον συσχετισμό μας με τους άλλους. Φυσικά, υπάρχει μια ομάδα ανθρώπων, μεγάλη ευτυχώς, με συγκεκριμένα δημογραφικά χαρακτηριστικά προφανώς, που έβαλε

τον Νάρκισσο για λίγο στην ντουλάπα και επέδειξε τη λεγόμενη ενσυναίσθηση, πράττοντας τα αυτονόητα: μάσκα, αποστάσεις, εμβολιασμός με το πρώτο διαθέσιμο εμβόλιο, εμβολιασμός των παιδιών και γενικά μικρές ή μεγάλες αλλαγές και ξεβολέματα από συνήθειες και νοοτροπίες για το καλό όλων. Υπάρχουν όμως και αυτοί που παραμένουν νάρκισσοι και -ναι- είναι πολλοί. Και μάλιστα αποτέλεσαν αντικείμενο έρευνας που διενεργεί ομάδα ψυχολόγων στην Αμερική. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά τους; Έλλειψη ενσυναίσθησης, μεγαλομανία, έλεγχος και ανάγκη να εισπράττουν τον θαυμασμό διαφέροντας. Οι νάρκισσοι δεν φοράνε μάσκες, δεν υπακούν στα μέτρα, και φυσικά δεν εμβολιάζονται ή φοβούνται σε βαθμό υπέρμετρο τον ιό αλλά και το εμβόλιο. Κατά τη γνώμη μου δεν υπάρχουν «ψέκες», υπάρχουν νάρκισσοι που δεν είναι διατεθειμένοι να

προβούν σε καμία πράξη κοινωνική, τους ενδιαφέρει να περιχαρακώνουν το Εγώ τους. Η πανδημία τούς εξέθεσε στα μάτια τα δικά μου και στα μάτια των παιδιών μου. Είναι συγγενείς, θείοι, φίλοι, δάσκαλοι και μπορούν να αδειάσουν την κοινωνική μου γωνιά, ειλικρινά. 2. Είμαστε ημιμαθείς, αν όχι παντελώς αμόρφωτοι, και -το χειρότερο- αποδεχόμαστε το γεγονός ότι τα παιδιά μας στα σχολεία εξακολουθούν να μη μαθαίνουν αυτά που πρέπει. Μάλλιασε η γλώσσα των επιστημόνων να εξηγούν γιατί το mRNA εμβόλιο ΔΕΝ μπορεί να αλλάξει το υπεργαμάτο DNA μας, κάτι που βρισκόταν στη διδακτέα ύλη της βιολογίας της Γ’ Γυμνασίου, γραμμένο στο ένα και μοναδικό και κακογραμμένο σχολικό εγχειρίδιο. Όσον αφορά τα νούμερα; Στέκουμε χάσκοντας μπροστά σε νούμερα, δεν καταλαβαίνουμε τον Χριστό μας, δεν μπορούμε να αναλύσουμε στατιστικά και την πιο στοιχειώδη πληροφορία. Γιατί; Γιατί τα παιδιά μας δεν διδάσκονται μαθηματικά της καθημερινής ζωής, ασχολούνται μόνο με εκείνα που θα τους στείλουν στη NASA. Η πανδημία κατέδειξε, νομίζω, την ανάγκη εκσυγχρονισμού της διδακτέας ύλης. Και αν ήμουν υπουργός Παιδείας για μια μέρα θα εξαφάνιζα τα αρχαία ελληνικά με τον τρόπο που διδάσκονται και τα σχολικά εγχειρίδια της ιστορίας που εξαίρουν το αρχαίο πνεύμα αθάνατο και το εθνικά υπέροχο γενετικό υλικό που φλεξάρουμε παντού -ανόθευτο, ανεμβολίαστο, εις τους αιώνες των αιώνων αμήν. Και σίγουρα θα έβαζα στο ημερήσιο σχολικό πρόγραμμα μάθημα διαχείρισης και ελέγχου της πληροφορίας που κυκλοφορεί στο διαδίκτυο. Θα εκπαίδευα τα παιδιά στη διάκριση των hoaxes και των fake news, αν δεν ήθελα να τα δω να προσκυνούν τη γνωστή Παναγία την Αντιεμβολιάστρια. 3. Μεγαλώνουμε νάρκισσους, μεγαλώνουμε παιδιά απολύτως εξαρτημένα, σχεδόν ανίκανα να διαχειριστούν το οτιδήποτε, απαιτητικά, αδέξια, «ανοικοκύρευτα». Τα περισσότερα δεν μαθαίνουν τα στοιχειώδη, δεν συμμετέχουν καν ενεργά στις δουλειές του σπιτιού. Η μόνη μας αγωνία είναι οι σχολικές επιδόσεις. Τα παιδιά πάνε για σπουδές και θέλουν «εγκατάσταση» από τη μαμά, τα παιδιά πηγαίνουν καλεσμένα σε ένα σπίτι για διακοπές και ντρέπεσαι εσύ για λογαριασμό τους με την ακαταστασία και τους τρόπους τους και ντρέπεσαι προκαταβολικά και αναδρομικά για τις φορές που το δικό σου καμάρι έχει πάει κάπου καλεσμένο. Οι μαμάδες με τις οποίες μιλάω (συμπεριλαμβανομένης και εμού) αγωνιούν για το πρόγραμμα του χειμώνα, ποιος θα προλαβαίνει δουλειά, μαγείρεμα, πηγαινέλα, σίδερο, πλυντήριο κ.λπ. λες και μένουν στο σπίτι μόνες τους, λες και δεν υπάρχουν άλλοι ενήλικοι ή σχεδόν ενήλικοι να βοηθήσουν. Αυτές οι μαμάδες τα έφτυσαν στη διάρκεια της καραντίνας και θα συνεχίσουν να τα φτύνουν αν δεν μάθουν να διαχειρίζονται τον ναρκισσισμό τον δικό τους και των παιδιών τους. Αρκετά γκρίνιαξα. Καλή αρχή, λοιπόν!

15.09.2021

ΠΕΡΙ ΕΧΟΜΕΝΑ

Δείτε τα...covid σημεία διανομής μας εδώ www.talcmag.gr/simeia-dianomis

No 97 15.09.2021

@talcmag

ΤΑΛΚ ΕΚΔΟΤΙΚΗ - ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΗ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Ε.Π.Ε Ροΐδη 8, 154 52, Ψυχικό ΤΗΛ.: 210 6753180, ΦΑΞ: 210 6753189 Ε-ΜAIL: info@talcmag.gr

/talcmag

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: Μαρκέλλα Δήμου (mdimou@talcmag.gr)

www.facebook.com/talcmag

ΥΠΟΔΟΧΗ ΥΛΗΣ & ΔIAΦΗΜΙΣΗΣ: Μαρκέλλα Δήμου (mdimou@talcmag.gr)

ΕΚΤΥΠΩΣΗ: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΔΙΑΝΟΜΗ: FREE SUNDAY

DESIGN: Nικόλας Κουκουράκης

ΦΩΤΟ ΘΕΜΑΤΩΝ: Shutterstock

TΜΗΜΑ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ: Γεωργία Γιώτη (ggioti@talcmag.gr) ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: Πελιώ Παπαδιά (ppapadia@talcmag.gr)

COMIC: Τόμεκ Γιοβάνης

ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ: Μαρία Γριζά, Μαρκέλλα Δήμου, Μαρία Κοκκινιώτη, Πελιώ Παπαδιά, Σουζάνα Παπαφάγου, Γιώργος Παππάς, Στέλλα Ροΐδη, Μυρτώ Χρυσανθοπούλου

Η διεύθυνση του περιοδικούΤaλκ δεν φέρει καμία ευθύνη και δεν υιοθετεί απαραίτητα τις απόψεις των επιστημόνων και άλλων ειδικών συνεργατών που ενυπόγραφα αρθρογραφούν στην έκδοση. Προτού χρησιμοποιήσετε οποιοδήποτε προϊόν που διαφημίζεται, άμεσα ή έμμεσα, στην εφημερίδα, ή ακολουθήσετε τις συμβουλές των ειδικών, ρωτήστε τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή ολική, μερική ή περιληπτική ή κατά παράφραση ή διασκευή και απόδοση του περιεχομένου του εντύπου με οποιονδήποτε τρόπο μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, χωρίς την προηγούμενη άδεια του εκδότη.

NΟΜΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Γιάννης Καλλές

24 ΩΡΕΣ ΜAMA

ίγο πριν από το φετινό φεστιβάλ Comicdom Con Athens, η καλλιτεχνική του διευθύντρια Λήδα Τσενέ μίλησε στο Τaλκ για το εικοσιτετράωρό της ως εργαζόμενης μαμάς.

Ζητώ προκαταβολικά συγγνώμη αν το κείμενό μου αγχώσει, χαώσει ή απογοητεύσει κάποιες μαμάδες –ήδη ή μελλοντικές. Η αλήθεια είναι ότι καθημερινά προσπαθώ να χωρέσω σε αυτές τις 24 ώρες που ευτυχώς ή δυστυχώς έχει η μέρα το πρόγραμμά μου, συνδυάζοντας δουλειά ή μάλλον δουλειές, σπίτι και δύο αξιολάτρευτα νήπια, 2 και 4 ετών. Η δική μου μαμαδοεμπειρία είναι διαφορετική κάθε μέρα και κάθε εποχή, ανάλογα με το αν έχω ή όχι μαθήματα στο πανεπιστήμιο, αν διοργανώνω ή όχι κάποια έκθεση, event, ή φεστιβάλ, αν σχεδιάζω και υλοποιώ εκπαιδευτικά προγράμματα με την Athens Comics Library ή αν τα κάνω όλα μαζί. Αποφάσισα λοιπόν να σας μιλήσω για τις 24 ώρες μου ως φεστιβαλικής μαμάς, καθώς τώρα που γράφω είμαστε προ των πυλών της 15ης επετειακής διοργάνωσης του Comicdom Con Athens. Με τα ξυπνητήρια έτσι και αλλιώς δεν τα πηγαίνω καλά, ωστόσο δεν τα πολυχρειάζομαι από τότε που έγινα μαμά, καθώς τα παιδιά μου φροντίζουν να με ξυπνούν πολύ νωρίτερα από όσο θα ήθελα ή από όσο θα ρύθμιζα εγώ το ξυπνητήρι. Πρωινό ξύπνημα, λοιπόν, στο υπνοδωμάτιο το δικό μου ή των παιδιών, ανάλογα με το πώς έχει εξελιχθεί η νύχτα, σίγουρα όμως με πολλές αγκαλιές και φιλιά, αλλά και λίγο γκρίνια για το σχολείο που μόλις έχει ξεκινήσει. Γρήγορο ντύσιμο, χτένισμα –όχι πάντα– τόσο για εμένα όσο και για τη 2 ετών Κωνσταντίνα. Πρωινό στο πόδι (μαμά δική μου, μην ακούς), αλλά σίγουρα πλούσιο και θρεπτικό καθώς το έτερόν μου ήμισυ έχει αναλάβει τις διατροφικές ανάγκες του σπιτικού. Κατεβάζω τον τετράχρονο Σπήλιο και περιμένουμε το σχολικό κάνοντας μερικές χορευτικές φιγούρες. Η Κωνσταντίνα και ο Ανδρέας μάς παρακολουθούν από το μπαλκόνι και μόλις ανέβω αναλαμβάνω τη μικρή που και αυτή φέτος ξεκίνησε παιδικό σταθμό. Προσαρμογή, λοιπόν, στον κήπο του σχολείου με άλλες μαμάδες που καμαρώνουν τα βλαστάρια τους. Εγώ εκείνες τις δυο ώρες βρίσκω την ευκαιρία να απαντήσω στα 100.000

24 ώρες (φεστιβαλική) μαμά! Λήδα Τσενέ αναπάντητα emails που αφορούν τα διαδικαστικά του φεστιβάλ, να τσεκάρω τα άλλα τόσα μηνύματα σε viber, whatsApp και messenger και στο τσακίρ κέφι να πάρω και κανένα τηλέφωνο για να ολοκληρώσουμε θέματα χορηγιών και λοιπών συνεργασιών. Με το καρότσι και την Κωνσταντίνα παρέα περπατάμε από την Καλλιθέα μέχρι τα Άνω Πετράλωνα και ενδιάμεσα δίνω μια ραδιοφωνική συνέντευξη, ενώ στο background ακούγεται ο λαϊκατζής να διαλαλεί τα διαλεχτά προϊόντα του, κάτι που μου θυμίζει ότι πρέπει να πάρω και εγώ μερικά φρούτα και λαχανικά. Ανεβαίνοντας στο σπίτι τρώμε ένα μικρό σνακ, πίνω δυο γουλιές καφέ και ξεκινάμε το παιχνίδι.

Αυτή την περίοδο έχουμε εντατικά μαθήματα στους σούπερ ήρωες και στα Στρουμφάκια για να πάμε διαβασμένοι στο Comicdom, αν και την τιμητική του στο σπίτι μας έχει ο SpiderMan. Γρήγορο μαγείρεμα και από μέσα μου μια προσευχή μπας και κοιμηθεί λίγο η μικρή για να κάνω catch up με όσα και όσους με κυνηγάνε. Αν πιάσουν οι προσευχές και κοιμηθεί κάθομαι μπροστά στον υπολογιστή και απαντάω στα υπόλοιπα μηνύματα, επιβεβαιώνω ότι το στήσιμο των εκθέσεων έχει ολοκληρωθεί, μιλάω ξανά στα τηλέφωνα με συνεργάτες. Και ξαφνικά, η ώρα έχει πάει 16.00! Ο μικρός και ο μεγάλος γυρίζουν σπίτι και αφού φάμε και πούμε τα νέα μας από σχολείο και δου-

15.09.2021

λειές, φεύγουμε για κούνιες. Κάποιες φορές, δεν μπορώ να ακολουθήσω και ο Σπήλιος με ρωτάει με παράπονο «πάλι έχεις κολ μαμά», ενώ η Κωνσταντίνα φοράει τα ψεύτικα ακουστικά του γιατρού και μου λέει «θα δουλέψω τώρα μαμά». Μετά το παιχνίδι σειρά έχει η δύσκολη ώρα του μπάνιου. Ευτυχώς, είμαστε 2 εναντίον 2 οπότε τις περισσότερες φορές κερδίζουμε και έτσι οι σκόνες και τα χώματα της μέρας γίνονται «ίου, μαυρίλες» μέσα στην μπανιέρα. Ο καλός μας μπαμπάς αναλαμβάνει το τάισμα και μετά ξεκινά η ρουτίνα (ας πούμε) του ύπνου. Διαβάζουμε βιβλία ή λέμε ιστορίες, συνήθως αποκυήματα της φαντασίας μου, όπως η επική ιστορία Οι Πιτζαμοήρωες και το Κουνάβι ή Ο Σπήλιος νοσοκόμος φροντίζει τη Wendy Λύκο. Γύρω στις 21.30 (και αυτό είναι το καλό σενάριο), τα παιδιά έχουν κοιμηθεί και εμείς μαζεύουμε παιχνίδια, πιάτα και ό,τι άλλο υπάρχει στο πάτωμα για να θυμηθούμε και να γελάσουμε με τις αστείες ατάκες της Κωνσταντίνας και να συγκινηθούμε με την τρυφερότητα του Σπήλιου. Εγώ ανοίγω και πάλι τον υπολογιστή για να τσεκάρω ότι έχω απαντήσει, ολοκληρώσει τα πιο σημαντικά tasks, τουλάχιστον για το φεστιβάλ, να προετοιμαστώ για μια ακόμα συνέντευξη, να γράψω ένα κείμενο, να ετοιμάσω κάποια social media posts και τελικά να αποκοιμηθώ σκεπτόμενη… Σε λίγες μέρες έχουμε Comicdom Con Athens! Αν κάτι έχω μάθει αυτά τα 4 χρόνια που είμαι μαμά είναι ότι το multitasking ανεβαίνει σίγουρα level όταν φροντίζεις παιδιά και ότι μαθαίνεις να ζεις σε έναν ρυθμό που μοιάζει με ράλι. Σίγουρα θα ήθελα να περνάω περισσότερο ποιοτικό χρόνο με τα παιδιά μου, όπως τον ονομάζουν, χωρίς να δουλεύω τόσο πολύ. Από την άλλη, όμως, νιώθω τυχερή γιατί μπορώ και τα παίρνω μαζί μου στις δουλειές μου και ζουν από κοντά την εμπειρία του Comicdom Con Athens, συμμετέχουν στα προγράμματα της Athens Comics Library, παίζουν ποδόσφαιρο με την ομάδα παιδιών προσφύγων στο πλαίσιο του έργου Welcome Through Football που συντονίζουμε μαζί με την ΠΑΕ ΑΕΚ και τόσα άλλα. Και έτσι κάπως εξισορροπώ τις τύψεις που νιώθω κάποιες φορές, γιατί μαζί χτίζουμε αυτές τις εμπειρίες και δενόμαστε περισσότερο ως οικογένεια. Και φαντάζομαι ότι όταν ρωτάνε τον Σπήλιο στο σχολείο τι δουλειά κάνει η μαμά, εκείνος απαντάει «δουλεύει με τον SpiderMan, έχει μια βιβλιοθήκη και παίζει μπάλα στην ΑΕΚ» και ξεκαρδίζομαι στα γέλια.

15.09.2021

Mύρισε πρωινό ξύπνημα! Το κουδούνι χτυπά και το σπίτι γεμίζει βιβλία, τετράδια, λέξεις, αριθμούς και... άρωμα βουτύρου. Τα Croissants της Χρυσής Ζύμης μάς ξυπνούν με τον καλύτερο τρόπο. Ζυμωμένα με εκλεκτό βούτυρο, έτοιμα σε 15 λεπτά, από την κατάψυξη στον φούρνο μας και από εκεί στο πρωινό τραπέζι. Αέρινα και αφράτα, έτοιμα να τα απολαύσουμε σκέτα ή γεμιστά με ό,τι μπορούμε να φανταστούμε: Πραλίνα, μέλι ή μαρμελάδα, φυστικοβούτυρο, φρέσκα φρούτα, τυρί και αλλαντικα. Και αν δεν ξέρουμε με τι να τα πρωτογεμίσουμε, η Χρυσή Ζύμη φρόντισε και για αυτό: Croissants βουτύρου με πραλίνα φουντουκιού και Croissants βουτύρου με τυρί κρέμα και γαλοπούλα. Ιδανικά για πρωινό, τέλεια για να γεμίσουν το ταπεράκι των μικρών μαθητών, ταιριαστά με τα απογευματινά playdate, τα Croissants της Χρυσής Ζύμης είναι έτοιμα μέχρι να πεις... βούτυρο.

Καλή σχολική Χρονιά!

Croissants με μήλο, μέλι & κανέλα Υλικά

2 μήλα 1 συσκευασία Croissants βουτύρου Χρυσή Ζύμη 2 κ.σ. καστανή ζάχαρη μέλι κανέλα ζάχαρη άχνη

/xrisizimi.gr

Εκτέλεση

Tοποθετούμε τα Croissants σε ταψί με αντικολλητικό χαρτί ψησίματος και τα ψήνουμε σύμφωνα με τις οδηγίες της συσκευασίας. Ξεφλουδίζουμε τα μήλα και τα κόβουμε σε κυβάκια. Τα βάζουμε σε ένα κατσαρολάκι σε μέτρια φωτιά μαζί με την καστανή ζάχαρη. Προσθέτουμε ελάχιστο νερό και τα βράζουμε μέχρι να μαλακώσουν και να γίνουν χρυσαφένια. Ανακατεύουμε τα μήλα με μέλι και κανέλα. Γεμίζουμε με το μείγμα αυτό τα Croissants, πασπαλίζουμε με ζάχαρη άχνη και απολαμβάνουμε.

/xrisizimi

Έτοιμα σε μόνο 15-20 λεπτά

ΕΥΓΕΝΊΑ ΣΤΕΦΑΝΑΚΗ ΛΟΓΟΠΑΘΟΛΟΓΟΣ - ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΎΤΡΙΑ

Γιατί δεν μιλάει το παιδί μου; Πότε θα αρχίσει να επικοινωνεί; Έχει αργήσει ή είναι φυσιολογικό για την ηλικία του;

ΤΊ ΝΑ ΚΑΝΕΤΕ ΑΝ ΔΊΑΚΡΊΝΕΤΕ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗ ΣΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΜΕ ΤΟΝ ΟΠΟΊΟ ΕΠΊΚΟΊΝΩΝΕΊ ΤΟ ΠΑΊΔΊ ΣΑΣ

• Ποιες δεξιότητες πρέπει να έχει

ένα παιδί για να μιλήσει και πώς να τις ενισχύσετε

• Πώς να παίζετε με σκοπό τη γλωσσική ανάπτυξη

• Αποτελεσματικές συμβουλές, τεχνικές και στρατηγικές ανάπτυξης της ομιλίας

• Συμβουλές για το πώς

να μεγιστοποιήσετε τις δυνατότητες του παιδιού σας χωρίς να προκαλέσετε πίεση ή απογοήτευση

ΊΔΊΟΥ Α Π Υ Ο Τ Η Ξ Υ Τ Π Α Ν Α Η ΊΚ Σ Σ ΕΝΘΑΡΡΥΝΕΤΕ ΤΗ ΓΛΩ ΕΊ! Σ Η ΊΛ Μ Α Ν : Υ Ο Χ Ο Τ Σ Υ Ο ΊΚ Λ ΓΊΑ ΤΗΝ ΕΠΊΤΕ Υ ΞΗ ΤΟΥ ΤΕ

15.09.2021

Άρτεμις Τσίτσικα: Δεν υπάρχουν περιθώρια για ακόμα μια χρονιά με κλειστά σχολεία ΤΗΣ ΠΕΛΙΏΣ ΠΑΠΑΔΙΆ

δρ Άρτεμις Κ. Τσίτσικα, αναπληρώτρια Καθηγήτρια Παιδιατρικής-Εφηβικής Ιατρικής ΕΚΠΑ, Επιστημονική Υπεύθυνη Μονάδας Εφηβικής Υγείας (Μ.Ε.Υ.) Β΄ Παιδιατρική Κλινική ΕΚΠΑ, Νοσοκομείο Παίδων «Π&Α Κυριακού», Διευθύντρια ΠΜΣ «Στρ. Αναπτυξιακής και Εφηβικής Υγείας» και Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Εφηβικής Ιατρικής (Ε.Ε.Ε.Ι.) μιλάει στο Τaλκ για το πόσο κινδυνεύουν τα παιδιά και οι έφηβοι από τον κορονοϊό και δη από τη μετάλλαξη Δέλτα, για τον εμβολιασμό τους και την ασφάλειά του, για τις σοβαρές σωματικές και ψυχολογικές επιπτώσεις του παρατεταμένου εγκλεισμού και για τη σημασία των ανοιχτών σχολείων. Τι δείχνουν τα στοιχεία των νοσηλειών στα Νοσοκομεία Παίδων της Αθήνας; Έχουν αυξηθεί; Σε τι κατάσταση είναι τα παιδιά; Πόσα είναι διασωληνωμένα; Το τελευταίο διάστημα, με την επικράτηση της παραλλαγής Δέλτα του κορονοϊού, είδαμε τα κρούσματα στις μικρές ηλικίες να αυξάνονται ραγδαία και στη χώρα μας. Ενδεικτικό είναι ότι το διάστημα Ιουλίου-Αυγούστου 2021, μέσα σε δύο μόνο μήνες, είχαμε σύμφωνα με τις ημερήσιες εκθέσεις επιδημιολογικής επιτήρησης του ΕΟΔΥ περισσότερα από 30.000 κρούσματα σε ηλικίες 0-17 ετών, όσα περίπου είχαμε από την αρχή της πανδημίας τον Μάρτιο του 2020 μέχρι

το τέλος Ιουνίου. Για το διάστημα Ιουλίου-Αυγούστου, τα κρούσματα σε ηλικίες 0-17 ετών αποτέλεσαν το 20% των νέων κρουσμάτων, ενώ το προηγούμενο διάστημα τα κρούσματα στις μικρές ηλικίες ήταν μόνο το 10% των συνολικών κρουσμάτων. Βλέπουμε, λοιπόν, ότι και στην Ελλάδα, όπως παρατηρείται και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες και στις ΗΠΑ, πλέον η πανδημία επηρεάζει σημαντικά και τα παιδιά. Καταλαβαίνετε πως όσο αυξάνονται τα κρούσματα, παρατηρείται και αύξηση των νοσηλειών. Τον Ιούλιο και τον Αύγουστο είχαμε συνολικά περισσότερα από 300 παιδιά στα νοσοκομεία της χώρας. Ευτυχώς, τα παιδιά εξακολουθούν να μη νοσούν βαριά και είναι πολύ μικρό το ποσοστό παιδιών που διασωληνώνεται –αυτή τη στιγμή υπάρχει ένα μόνο διασωληνωμένο παιδί. Όσο, όμως, αυξάνονται τα κρούσματα είναι πιθανό να έχουμε και παιδιά που θα διασωληνώνονται και θα κινδυνεύει η ζωή τους. Ας μην ξεχνάμε ότι υπάρχει και το πολυοργανικό φλεγμονώδες σύνδρομο, μια πολύ σοβαρή κατάσταση που παρατηρείται σε παιδιά 2-6 εβδομάδες μετά τη μόλυνση με τον SARSCoV-2. Αυτά τα παιδιά έχουν πολύ υψηλή πιθανότητα να χρειαστούν νοσηλεία στη ΜΕΘ. Πάντως, από την αρχή της πανδημίας στη χώρα μας έχουν χάσει τη ζωή τους από τη νόσο COVID-19 μόνο τρία παιδιά 0-17 ετών. Τι μας ανησυχεί σε αυτή τη φάση της πανδημίας σε σχέση με τα παιδιά; Πώς τα «χτυπά» ο κορονοϊός; Τα παιδιά εξακολουθούν να περνούν τη νόσο πιο ελαφριά από τους ενήλικους. Είναι σαφώς μικρότερο

15.09.2021

το ποσοστό των παιδιών που χρειάζεται νοσηλεία και ακόμα μικρότερο το ποσοστό των παιδιών που θα νοσήσουν βαριά και θα χρειαστούν διασωλήνωση. Αυτό που μας ανησυχεί, όμως, είναι η υψηλή μεταδοτικότητα της παραλλαγής Δέλτα, που μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα μια ακόμα μεγαλύτερη αύξηση των κρουσμάτων στα παιδιά. Παρότι το ποσοστό των παιδιών που νοσεί σοβαρά είναι μικρό, όταν έχουμε χιλιάδες κρούσματα, ο απόλυτος αριθμός των παιδιών που θα χρειαστεί νοσηλεία ή ακόμα και διασωλήνωση θα είναι υπολογίσιμος. Αντίστοιχα, μας ανησυχούν οι μακροχρόνιες επιπλοκές της νόσου και το σύνδρομο long COVID, που δυστυχώς εμφανίζονται και σε παιδιά και εφήβους. Ένα σημαντικό ποσοστό των παιδιών που μολύνονται με τον ιό, ακόμα και ασυμπτωματικά, σύμφωνα με προκαταρκτικά δημοσιευμένα στοιχεία από την Ιταλία, εμφανίζουν μακροχρόνια συμπτώματα, όπως κόπωση, αϋπνία, μυαλγίες, αρθραλγίες για τουλάχιστον 60 μέρες μετά. Είμαστε πολύ τυχεροί που έχουμε στα χέρια μας αποτελεσματικά και ασφαλή εμβόλια για τη νόσο αυτή και μπορούμε να εμβολιάσουμε τα μεγαλύτερα παιδιά και εφήβους, 12-17 ετών. Οι κλινικές δοκιμές σε μικρότερες ηλικίες βρίσκονται σε εξέλιξη και ελπίζουμε μέσα στο φθινόπωρο να δοθεί έγκριση και για τα μικρότερα παιδιά. Η εμπειρία από τη χρήση του mRNA εμβολίου των Pfizer BioNTech, μετά τη χορήγηση 10 εκατομμυρίων δόσεων στην Αμερική, όπου το 25% των εφήβων έχει ήδη εμβολιαστεί και περισσότερων από 3 εκατομμύρια δόσεων στην Ευρώπη σε παιδιά κάτω των 18 ετών, μας επιβεβαιώνει το προφίλ ασφάλειας του εμβολίου. Κάποια σπάνια περιστατικά μυοπερικαρδίτιδας που έχουν καταγραφεί μετά τον εμβολιασμό, κυρίως σε αγόρια και νεαρούς άνδρες, είναι ήπια και αυτοπεριοριζόμενα και δεν μας ανησυχούν. Οι επιπλοκές του ίδιου του ιού, όπως το πολυοργανικό φλεγμονώδες σύνδρομο είναι πολύ πιο συχνές και σοβαρές και γι’ αυτό καλούμε όλους τους γονείς εφήβων να συζητήσουν με την/τον παιδιάτρό τους τις ανησυχίες και τους ενδοιασμούς τους και να εμβολιάσουν τα παιδιά τους με την έναρξη της σχολικής χρονιάς. Ας ευχηθούμε να μην εισαχθούν άλλα παιδιά στο νοσοκομείο, από μια νόσο που μπορεί να προληφθεί με τον εμβολιασμό.

εξάρτησης, αυτές έφτασαν στο 62.7% στον εφηβικό πληθυσμό, έναντι 40% προ καραντίνας, με περίπου 20% των παιδιών να εκδηλώνουν σοβαρή παραίτηση από καθημερινές υποχρεώσεις και δραστηριότητες. Στα παιδιά αυτά παρατηρήθηκε ακόμα σημαντική συσχέτιση με διατροφικές παρεκτροπές, υπερβαρότητα, έλλειμμα φυσικής άσκησης και επιβάρυνση της σωματικής τους υγείας, καθώς και αναστροφή του ωραρίου του ύπνου, άγχος, καταθλιπτικό συναίσθημα και απόσυρση (στατιστικά σημαντικά ευρήματα). Τα αγόρια ασχολούνται κυρίως με παιχνίδια-gaming και εκδηλώνουν θυμό, βίαιες συμπεριφορές και επιθετικότητα, ενώ τα κορίτσια επιδίδονται σε υπερβολική χρήση των κοινωνικών δικτύων με εκφράσεις εσωτερίκευσης και απόσυρσης, χαμηλής αυτοεκτίμησης και καταθλιπτικού συναισθήματος που μπορεί να φτάσει και το 40% (έναντι του 20% προ COVID-19). Αξίζει να σημειωθεί ότι ο αυτοτραυματισμός (cutting) παρουσιάζει επίσης αυξητική τάση στα κορίτσια και φτάνει το 10% (έναντι 3-5% προ COVID-19). Ο διαδικτυακός εκφοβισμός και η ρητορική του μίσους καταγράφηκαν στο 50% (έναντι του 30% προ COVID-19) και παρατηρήθηκαν απειλητικά, προσβλητικά μηνύματα, αποκλεισμός από ομάδες, αυθαίρετη χρήση προσωπικών δεδομένων και φωτογραφιών και ακραίες επιθέσεις βίας/στιγματισμός ομάδων (π.χ. άνθρωποι ασιατικής καταγωγής, επαγγέλματα που σχετίζονται με την COVID λοίμωξη, ασθενείς ή οικογένειες με ασθενή COVID, ηλικιακές ομάδες με ευαλωτότητα, άτομα με αναπηρία, διαφορετικότητα κ.λπ.)

Πώς θα επιδράσει πάνω στα παιδιά άλλη μια χρονιά τηλεκπαίδευσης; Τι θα σημαίνει αυτό για την ψυχοκοινωνική τους υγεία; Οι σημαντικές επιπτώσεις και η εξάντληση των παιδιών μετά τις περιόδους καραντίνας δεν αφήνουν περιθώρια άλλης χρονιάς με κλειστά σχολεία. Έχουμε επανειλημμένα αναφερθεί στο καταθλιπτικό συναίσθημα, στην παραίτηση, στον διαδικτυακό εθισμό και στις εκφράσεις βίας που αυξήθηκαν σημαντικά στους εφήβους, καθώς και στις εκρήξεις θυμού, στις φοβίες και στην αναπτυξιολογική παλινδρόμηση παιδιών μικρότερης ηλικίας. Δημοσιεύσεις της ομάδας μας αναδεικνύουν σημαντικές επιπτώσεις και στη σωματική υγεία των παιδιών, καθώς και επιβάρυνση των παιδιών με χρόνια νοσήματα και ειδικές αναπτυξιακές διαταραχές. Επιπλέον, οι κοινωνικοοικονομικές ανισότητες ενισχύθηκαν, με ιδιαίτερες επιπτώσεις στα παιδιά-πρόσφυγες και στα παιδιά οικογενειών χαμηλού εισοδήματος. Μαθησιακά, διαπιστώθηκαν πτώση της σχολικής επίδοσης, ιδιαίτερη δυσκολία στα μαθήματα θετικής κατεύθυνσης και εμπέδωση του ενός τρίτου της διδακτέας ύλης. Παιδιά με προηγούμενες χαμηλές επιδόσεις απομακρύνθηκαν από τη σχολική διαδικασία και εκδήλωσαν σχολική άρνηση. Όσον αφορά τις συμπεριφορές διαδικτυακής

Προφανώς, κανείς δεν θέλει κλειστά σχολεία και κανείς δεν θέλει επιδείνωση των προαναφερθεισών καταστάσεων. Με ποιον τρόπο, λοιπόν, μπορεί να αποφευχθεί η τηλεκπαίδευση; Πώς μπορούν να προστατευτούν τα παιδιά; Είναι βασικό να κάνουμε ο καθένας και όλοι μαζί το καλύτερο δυνατό για να μη στερηθούν τα παιδιά τη σχολική τους καθημερινότητα, τη μάθηση, το παιχνίδι και την κοινωνική ζωή τους. Όπως διαπιστώνουμε, οι επιπτώσεις της παρατεταμένης καραντίνας στα παιδιά και στους εφήβους είναι σημαντικές και μετρήσιμες, και θα μας απασχολούν για αρκετό χρόνο ακόμη, δεδομένου ότι αποτελούν ευάλωτη ομάδα υπό ανάπτυξη και οι μεταβολές του άμεσου περιβάλλοντός τους επιδρούν στη διαμόρφωση της προσωπικότητάς τους και παγιώνουν συνήθειες και συμπεριφορές που θα καθορίσουν την ποιότητα ζωής τους στο παρόν, αλλά και ως μελλοντικών ενηλίκων. Ο εμβολιασμός παιδιών, εφήβων και εκπαιδευτικών, η τήρηση των βασικών μέτρων υγιεινής, η θετική οικολογία του σχολικού περιβάλλοντος και οι μέθοδοι κοινωνικής συναισθηματικής ενδυνάμωσης προκειμένου να ενισχυθεί η ψυχική ανθεκτικότητα αποτελούν λύσεις που θα συμβάλλουν σε μια δημιουργική και δια ζώσης σχολική χρονιά.

ΠΑΡΌΤΙ ΤΟ ΠΟΣΟΣΤΌ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΏΝ ΠΟΥ ΝΟΣΕΊ ΣΟΒΑΡΆ ΕΊΝΑΙ ΜΙΚΡΌ, ΌΤΑΝ ΈΧΟΥΜΕ ΧΙΛΙΆΔΕΣ ΚΡΟΎΣΜΑΤΑ, Ο ΑΠΌΛΥΤΟΣ ΑΡΙΘΜΌΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΏΝ ΠΟΥ ΘΑ ΧΡΕΙΑΣΤΕΊ ΝΟΣΗΛΕΊΑ 'H ΑΚΌΜΑ ΚΑΙ ΔΙΑΣΩΛΉΝΩΣΗ ΘΑ ΕΊΝΑΙ ΥΠΟΛΟΓΊΣΙΜΟΣ

CMY

ΣΤΟΝ ΓΙΑΤΡΟ

15.09.2021

Ημερολόγιο κορονοϊού. Σχολεία στον καιρό του στελέχους Δέλτα ΤΟΥ ΓΙΏΡΓΟΥ ΠΑΠΠΆ

M Η εικόνα από ένα σχολείο χειρότερων καιρών, στο αξέχαστο Au Revoir les Enfants του Louis Malle.

πορεί να σκέφτεστε ότι πέρυσι η κατάσταση διατηρήθηκε ομαλή όταν άνοιξαν τα σχολεία και ότι πιθανόν να συνεχίσουμε έτσι. Όμως, τα δεδομένα είναι διαφορετικά πλέον. Έχουμε έναν ιό που μεταδίδεται ευκολότερα. Ξεκινάμε με εκτεταμένη κυκλοφορία του ιού στην κοινότητα, δεν βρισκόμαστε στις αρχές Σεπτεμβρίου 2020 με 241 κρούσματα, ξεκινάμε με δεκαπλάσια. Και θα μου ξαναπείτε: «Ναι, αλλά έχουμε τον εμβολιασμό»: Στις ηλικίες κάτω των 18 ετών, σύμφωνα με το ECDC, μέχρι τις 3 Σεπτεμβρίου 93.668 παιδιά έκαναν την 1η δόση, εκ των οποίων τα 42.795 ολοκλήρωσαν ήδη τον εμβολιασμό τους. Να προσθέσουμε και 72.031 παιδιά που νόσησαν (και να υποθέσουμε ότι όλα αυτά τα παιδιά διατηρούν ανοσία μια και το 80% αυτών κόλλησε το τελευταίο 6μηνο), να υποθέσουμε ότι και τα 93.668 παιδιά της 1ης δόσης θα ολοκληρώσουν εντός των ημερών τον εμβολιασμό τους (ή θα έχουν αποκτήσει αρκετή ανοσία ήδη με την 1η

δόση). Τότε πάμε στα 165.000 παιδιά με ανοσία. Να λάβουμε υπόψη και την καθυστέρηση στα στατιστικά του ECDC, να υποθέσουμε ότι θα λειτουργήσει και η καμπάνια για τον εμβολιασμό των παιδιών, άντε να πάμε σε μια αισιόδοξη πρόβλεψη 300.000 παιδιών με ανοσία. Πόσοι είναι οι μαθητές συνολικά; Για το 2018-19 η ΕΛΣΤΑΤ έδωσε περίπου 572.000 μαθητές για γυμνάσιο και λύκειο και 786.000 μαθητές σε νηπιαγωγείο και δημοτικό. Δεν ξέρουμε βέβαια πόσοι από όσους νόσησαν είναι σε γυμνάσιο και λύκειο για να υπολογίσουμε με τι μαθητική ανοσία θα ανοίξει η δευτεροβάθμια εκπαίδευση (σίγουρα όμως κάτω από 50%), ενώ με βάση τα δεδομένα σε νηπιαγωγεία και δημοτικά ξεκινάμε με μαθητική ανοσία πολύ κάτω του 10%. Κάτι παραπάνω από τα προαπαιτούμενα Ένα προγνωστικό μοντέλο που έχει αναπτύξει η COVSIM, μια ομάδα επιστημόνων από το Πανεπιστήμιο της North Carolina και το Georgia Τech, σκιαγραφεί διαφορετικά σενάρια για το πώς θα είμαστε ως τα Χριστούγεννα και καταλήγει ότι ακόμη και με όλες τις προφυλάξεις, σε χώρους

με χαμηλή προϋπάρχουσα ανοσία, θα κολλήσουν πολλά παιδιά: Στην Ελλάδα, μόνο στο δημοτικό και το νηπιαγωγείο, στην αυθαίρετα καλύτερη περίπτωση, περιμένεις να θετικοποιηθούν 200.000 παιδιά. Τα ίδια αποτελέσματα θα έχουμε, ακόμη και με άριστη εμβολιαστική κάλυψη εκπαιδευτικών, ακόμη και με συχνά τεστ. Άρα θέλουμε κάτι παραπάνω από τα προαπαιτούμενα: μάσκα για όλους, κατάλληλη μάσκα (και ναι, είναι άλλη μια κοντόφθαλμη αποτυχία μας που δεν έχουμε ακόμη τυποποιήσει μάσκες FFP2 για παιδιά), σωστή χρήση μάσκας (δεν προτείνω να τις μοιράσει δωρεάν η πολιτεία, συνεννοούμαστε νομίζω), αυστηρή χρήση μάσκας από τον ομιλούντα εκπαιδευτικό (να μην γίνει όπως στο σχολείο της Καλιφόρνια, όπου από έναν ανεμβολίαστο εκπαιδευτικό που έβγαζε τη μάσκα κόλλησαν άλλοι 19). Και φυσικά να εξασφαλίσουμε ότι θα διενεργούνται τα τεστ, δεν θα δηλώνονται απλώς. Και ναι, καλό είναι να συνεχίσουμε με αντισηπτικά και με καθαριότητα επιφανειών. Mην ξεχνάμε ότι με λειτουργικά σχολεία θα επανακάμψουν και διάφορα άλλα παθογόνα και οι αδενοϊοί του κρυολογήματος.

15.09.2021

Επιπλέον μέτρα Οπότε θέλουμε πλέον κι άλλα μέτρα. Πάμε με τα απλά: -Θέλουμε αραίωση των τμημάτων; Προφανώς. Λιγότερη άμεση μετάδοση από εγγύτητα (και όχι, τα διαχωριστικά με πλεξιγκλάς κακό κάνουν, παραμορφώνουν τη μετακίνηση του αέρα απρόβλεπτα), λιγότερες εκπνοές, λιγότερες στατιστικές πιθανότητες να έχεις κάποιο προ-συμπτωματικό μαθητή, λιγότεροι συμμαθητές θα εκτεθούν, στενότερη ιχνηλάτηση θα απαιτηθεί. ΔΕΝ φτάνει η τήρηση απόστασης μεταξύ των μαθητών εφόσον, νομίζω το έχουμε αποδεχτεί πλέον, ένας μολυσματικός ιός μπορεί να αιωρείται και να κυκλοφορεί σε έναν κλειστό χώρο για αρκετό διάστημα, αν δεν προσπαθήσεις να τον αφαιρέσεις. -Θέλουμε «κλειστές» ομάδες διδασκαλίας; Θέλουμε. Οπότε, ειδικά στην δευτεροβάθμια, θα πρέπει τα τμήματα να φτιαχτούν με τέτοιον τρόπο ώστε να μην υπάρχει ανάμιξη π.χ. για την ξένη γλώσσα ή για τα μαθήματα κατεύθυνσης στο λύκειο –ολίγον σπαζοκεφαλιά, το ξέρω. Θα μου πεις, «φτιάχνουμε εμείς κλειστές ομάδες στα σχολεία, αλλά τα παιδιά έχουν και εξωσχολικές δραστηριότητες, φροντιστήρια και μουσική και χορό και αθλητισμό, όπου μπορεί να αναμιγνύεται επιδημιολογικό προφίλ διαφορετικών σχολικών μονάδων». «Σωστά», θα σου απαντήσω, και αυτήν την εξωσχολική μετάδοση τη λαμβάνουν υπόψη τα διάφορα σοβαρά προγνωστικά μοντέλα. -Προφανώς μεγάλο ρόλο θα παίξει εδώ και η υπευθυνότητα των γονέων: ένα παιδί με όποια συμπτώματα θα πρέπει να μείνει σπίτι του (και να υπάρχει από την πολιτεία η ευχέρεια για τους γονείς να μείνουν μαζί του). Ενώ, αν βρισκόμαστε σε περίοδο υψηλής κινητικότητας του ιού, το παιδί καλό είναι να παραμένει στο σπίτι ακόμη κι αν έχει συμπτώματα κάποιος άλλος στο σπίτι, όπως προτείνει και ο Σχολικός Οδηγός του Οντάριο. Αέρας. Το βασικότερο μέτρο Το βασικότερο μέτρο στο οποίο θα πρέπει να εστιάσουμε είναι, φυσικά, ο αέρας. Η εύκολη, άμεση απάντηση είναι «Να ανοίξουμε τα παράθυρα». Αλλά φτάνει; Ποιες είναι οι παράμετροι που πρέπει να λάβουμε υπόψη; Είναι από χρόνια ολόκληρη επιστήμη ο καθαρός αέρας (η έννοια του sick building), και πλέον πολύ επίκαιρη: ένα από τα αναλυτικότερα, εξαντλητικά επιστημονικά, μα σχετικά ευανάγνωστα, κείμενα για τον καθαρό αέρα έχει γραφτεί από ολόκληρο CERN, κείμενο υποστηρικτικό της εφαρμογής CARA (Covid Airborne Risk Assessment). Ποιες είναι οι παράμετροι που μέτρησαν στο CERN; Πόσο ιικό φορτίο προϋπάρχει, πόσο ιικό φορτίο εκπνέεται, με τι ένταση/ρυθμό/κατεύθυνση/εμπόδιο (μάσκα), ποια είναι η ελάχιστη μολυσματική ποσότητα, πόση «βιωσιμότητα» έχει το αερόλυμα (εδώ παίζει ρόλο και η υγρασία), και μετά μέτρησαν τα του αερισμού. Κι εμείς οφείλαμε να έχουμε ήδη εκτιμήσει κάθε διδακτικό χώρο ως προς τον αερισμό του: οι διαστάσεις του, το ύψος και το πλάτος των παραθύρων (όπως και η πρακτικότητα του να έχεις ολάνοιχτα τα παράθυρα –άλλο να βλέπουν για παράδειγμα σε πολυσύχναστο δρόμο κι άλλο να βλέπουν στο προαύλιο), οι ροές που δημιουργούνται από ανοιχτές πόρτες (και η δυνατότητα για ανοιχτές πόρτες και ο αερισμός των διαδρόμων στους οποίους οδηγούν οι ανοιχτές πόρτες). Οφείλουμε, επίσης, να λάβουμε υπόψη ότι η

ΣΤΟΝ ΓΙΑΤΡΟ αλλαγή αέρα μέσω των ανοιχτών παραθύρων ΔΕΝ είναι σταθερή, αλλά εξαρτάται από το αν φυσάει και από την διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ αίθουσας και εξωτερικού περιβάλλοντος (το οποίο μας συμφέρει τον χειμώνα π.χ.). Είναι επίσης προφανές ότι είναι διαφορετικό το να ανοίγεις παράθυρα στη Ρόδο ή στη Φλώρινα όσον αφορά την ανοχή των παιδιών στις καιρικές συνθήκες (να αναφέρουμε και την περίπτωση βροχής). Οπότε η επάρκεια αλλαγής αέρα μέσω ανοιχτών παραθύρων σε μία ημέρα δεν είναι απαραίτητο ότι ισχύει και την επόμενη. Κρούσματα στην τάξη Ο χειρισμός των θετικών μαθητών, όπως ανακοινώθηκε από το Υπουργείο (κλείνουμε μόνο αν έχουμε πάνω από το μισό τμήμα θετικό) εστιάζει στα τεστ. Υπάρχουν και σχετικά προγνωστικά μοντέλα που υποστηρίζουν αυτήν την προσέγγιση, να είσαι δηλαδή επιθετικός στη διάγνωση αντί να κάνεις προληπτική απομόνωση όλης της κλειστής ομάδας. Κερδίζεις έτσι πολλές ώρες διδασκαλίας δια ζώσης,

ΣΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ, ΜΌΝΟ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΌ ΚΑΙ ΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΊΟ, ΣΤΗΝ ΑΥΘΑΊΡΕΤΑ ΚΑΛΎΤΕΡΗ ΠΕΡΊΠΤΩΣΗ, ΠΕΡΙΜΈΝΕΙΣ ΝΑ ΘΕΤΙΚΟΠΟΙΗΘΟΎΝ 200.000 ΠΑΙΔΙΆ ενώ μπορείς να εντοπίσεις και περισσότερα θετικά σε προ-συμπτωματική φάση, φάση που έχει αυξημένη σημασία στην μετάδοση του στελέχους Δέλτα. Όμως τα μοντέλα μιλάνε για rapid τεστ –κι εμείς σε μεγάλο βαθμό μιλάμε για self τεστ. Πόσο βέβαιοι είμαστε ότι όντως θα διενεργούνται; Μέχρι τώρα δεν έχει γίνει εξωτερική επαλήθευση των αρνητικών αποτελεσμάτων των self τεστ ούτε, εδώ που τα λέμε, εκτίμηση του αν όντως διενεργείται ό,τι δηλώνεται. «Τι προτείνεις λοιπόν;» θα ρωτήσετε, εφόσον είναι προφανές ότι δεν υπάρχει περίπτωση να μπει κλιμάκιο ΕΟΔΥ σε σχολείο και να γίνει δειγματοληπτικός ή στοχευμένος έλεγχος. «Να κάνουμε καθημερινά rapid ή να κάνουμε, για μεγαλύτερη ευαισθησία, μοριακό;» Όχι, δεν μπορούμε να κάνουμε 2-3 εκατομμύρια μοριακά την εβδομάδα μόνο για μαθητές (άσε που το στέλεχος Δέλτα έχει γενικά υψηλά ιικά φορτία, άρα το πιάνουν επαρκώς τα rapid) ούτε μπορούμε να κάνουμε rapid καθημερινά (επειδή τότε θα έχουμε πολλά συνολικά ψευδώς θετικά και θα χαθούν στατιστικά πολλές διδακτικές ώρες δια ζώσης χωρίς λόγο). Εφόσον, λοιπόν, δεν μπορούμε να επαληθεύουμε την αξιοπιστία των αναφερόμενων ελέγχων, θα πρέπει να αποδεχτούμε ότι θα υπάρξουν θετικά, μεταδοτικά παιδιά που θα διαφύγουν των ελέγχων, και να εστιάσουμε στο πώς αυτά τα παιδιά δεν θα μεταδώσουν εντός της αίθουσας. Ο ρόλος των εμβολίων Μπορούμε να τα προλάβουμε όλα αυτά; Θα μπορούσαμε, με τον εμβολιασμό. Είναι ευχάριστα τα αναφερόμενα ποσοστά των εκπαιδευτικών, πρέπει να δούμε πού βρίσκεται ο εμβολιασμός των υπόλoιπων εργαζομένων στα σχολεία (κυλικεία, προσωπικό καθαριότητας), είναι όμως ανεπαρκέστατη η εστίαση στον εμβολιασμό των μαθητών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Εδώ καλούνται να παίξουν ρόλο και

13 οι Σύλλογοι Γονέων και Κηδεμόνων: Να καλέσουν επιστήμονες, να ενημερωθούν και να ενημερώσουν. Να προσθέσω εδώ την σημασία του εμβολιασμού για παιδιά με νευροαναπτυξιακές διαταραχές και αυτισμό. Επιστήμη-λογική-αλήθεια Είναι επείγουσα η ανάγκη, το βλέπουμε στην κοινωνία γύρω μας με εμφατικό τρόπο, να κάνουμε τα παιδιά να αγαπήσουν την επιστήμη, τη λογική, και την αναζήτηση της αλήθειας. Να τους επανασυστήσουμε τη βιολογία, να τους εξηγήσουμε πώς τα μαθηματικά μπορούν να ερμηνεύουν όσα συμβαίνουν γύρω μας στατιστικά, να τους κινητοποιήσουμε την περιέργεια για τους δύσβατους μεν θαυμαστούς δε δρόμους της επιστήμης. Δείτε το Kids Boost Immunity, μια ωραία καναδική πρωτοβουλία, στο https://kidsboostimmunity.com. Τέτοιες απλές πρωτοβουλίες μάθησης και συμμετοχής θέλουμε. Κι ας φανεί η ωφέλειά τους στην επόμενη πανδημία... Απαραίτητη προϋπόθεση: Η εφαρμογή όλων αυτών. Και μέσα στο θλιβερά φιλοπόλεμο κλίμα που υποκινείται από ορισμένους, θα πρέπει να λυθούν απλά πράγματα: Δεν μπορεί, για παράδειγμα, να τρέχει στα δικαστήρια ένας γυμνασιάρχης που εφάρμοσε τον νόμο, επειδή τον μήνυσε πατέρας που δεν επιθυμούσε να κάνει self τεστ το παιδί του. Έπρεπε αυτόματα να έχει βγει μπροστά η πολιτεία και να αναλάβει την ευθύνη. Δεν μπορεί να ταλαιπωρείται αναίτια κάθε ευσυνείδητος λειτουργός και να μην παίρνει άμεση και αποφασιστική στάση η πολιτεία. Το έχουμε δει το έργο της απραξίας απέναντι στην παραπληροφόρηση και στην υστερόβουλη σκοταδιστική φασαρία και έχουμε δει και πού καταλήγει. Και επειδή η επιθετικότητα των αμφισβητιών έχει κλιμακωθεί, θα ζήσουμε αντίστοιχα σκηνικά και φέτος, πρόθυμοι υποκινητές υπάρχουν. (Για τους γονείς που θα λειτουργήσουν «αντιστασιακά», το μόνο που θα πω είναι να μη βάζουν το προσωρινό παραπλανητικό χάιδεμα του εγώ τους πάνω από την πραγματικότητα στην οποία ζουν τα παιδιά τους, και οι ίδιοι). Θα πρέπει επίσης η πολιτεία να αποφασίσει τι θα κάνει με τους λειτουργούς της, που έχουν «εναλλακτική άποψη» για αυτά που ζούμε. Αν πιστεύεις, για παράδειγμα, πως ζούμε ένα ελιτίστικο project που προμοτάρουν κάφροι πολιτικοί και λοιμωξιολόγοι για την επιβολή παγκόσμιας τυραννίας και ότι η πολιτεία λέει ψέματα για το ποσοστό των ανεμβολίαστων στα νοσοκομεία, ΟΚ, σεβαστό. Αλλά επιτρέψτε μου να έχω αμφιβολία αν αυτό είναι συμβατό με το να διευθύνεις σχολείο σε καιρό της πανδημίας – αληθινή ιστορία και αυτή, γιαννιώτικη. Να ετοιμαστούμε και για τηλε-εκπαίδευση όμως: να δούμε πώς μπορεί να γίνει λειτουργικότερη, πώς μπορεί να συμπεριλαμβάνει τους πάντες (δεν έχει γίνει ακόμη φτηνή και προσιτή για όλους η ψηφιακή γνώση...) Κι ας μείνει αχρείαστη.

Ο Γιώργος Παππάς, παθολόγος που ζει και εργάζεται στα Γιάννενα, κρατά από την αρχή της πανδημίας το δικό του εξαιρετικό ημερολόγιο κορονοϊού, από το οποίο φροντίζουμε να ενημερωνόμαστε (www.facebook. com/giorgos.pappas.376). Τον ευχαριστούμε που μοιράζεται μαζί μας το κείμενό του σχετικά με την έναρξη των σχολείων.

ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ

Με το ένα και το δύο πάω στο νηπιαγωγείο ΤΗΣ ΠΕΛΙΏΣ ΠΑΠΑΔΙΆ

να σπουδαίο ορόσημο στη ζωή παιδιών και γονέων είναι η έναρξη του νηπιαγωγείου, η πρώτη «επίσημη» των πιτσιρικιών μας στη σχολική ζωή. Το Taλκ συζητάει με τη νηπιαγωγό Έλλη Τσομπανίδη, που εξηγεί, καθοδηγεί, καθησυχάζει… Ας μην ξεχνάμε πως πλέον έχει γίνει υποχρεωτική η φοίτηση και για τα παιδιά που είναι τεσσάρων ετών, τα προνήπια, και πολλοί γονείς αναρωτιούνται πώς συνδυάζονται πλέον τα τμήματα, αλλά και ποιες αλλαγές έχει επιφέρει αυτή η μεταρρύθμιση στον τρόπο δουλειάς των εκπαιδευτικών. 4+5= Μια όμορφη παρέα «Το ότι το νηπιαγωγείο έγινε υποχρεωτικό για τα τετράχρονα σημαίνει ότι κάθε παιδί αυτής της ηλικίας μπορεί να έχει μια θέση στο δημόσιο νηπιαγωγείο, ενώ πριν από την υποχρεωτικότητα, όταν το τμήμα συμπληρωνόταν από πεντάχρονα, τα τετρά-

χρονα αποκλείονταν και συνήθως έβρισκαν θέση σε δημοτικούς παιδικούς σταθμούς, με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν θέσεις εκεί για τα ακόμα μικρότερα παιδιά. Οπότε αυτό που ουσιαστικά άλλαξε είναι ότι ο γονέας που θέλει το παιδί του να πάει σχολείο στα τέσσερά του χρόνια, θα το πάει στο νηπιαγωγείο και όχι στον παιδικό σταθμό», εξηγεί η κ. Τσομπανίδη. Με άλλα λόγια, τα τμήματα στα δημόσια νηπιαγωγεία ήταν –θεωρητικά– πάντοτε μεικτά με αυτές τις ηλικιακές ομάδες, αλλά τώρα είναι πιο εύκολο να συνδυαστούν οι δραστηριότητες ανάμεσά τους, καθώς υπάρχει περίπου ίδιος αριθμός τετράχρονων και πεντάχρονων σε μια τάξη και έτσι οι νηπιαγωγοί μπορούν να «μπερδεύουν» τα παιδιά μεταξύ τους στις δραστηριότητες και τα μεγαλύτερα να λειτουργούν ως «σκάλα» για τα μικρότερα. «Σε κάθε δραστηριότητα, υπάρχουν διαφοροποιήσεις ανάλογα με την ηλικία ή και κάποια άλλη ανάγκη κάποιου παιδιού. Στο νηπιαγωγείο ακολουθούμε τους ρυθμούς μάθησης της ομάδας, δεν επιβάλλουμε κάποιον συγκεκριμένο τρόπο διδασκαλίας. Με άλλα λόγια, το νηπιαγω-

15.09.2021

γείο (οι άνθρωποί του αλλά και ο χώρος) μπορεί να αλλάζει για να ταιριάξει σε κάθε παιδί!» τονίζει. Σε κάθε τάξη, λοιπόν, συνυπάρχουν παιδιά με πολλούς μήνες διαφορά, μπορεί και με σχεδόν δύο χρόνια. Στις ηλικίες αυτές οι αναπτυξιακές διαφορές είναι τεράστιες. Πώς (θα έπρεπε να) τις αντιμετωπίζουν οι εκπαιδευτικοί; «Προσαρμόζοντας τις δραστηριότητες όχι μόνο σύμφωνα με την ηλικία, αλλά κυρίως σύμφωνα με τις εκπαιδευτικές ανάγκες κάθε παιδιού», απαντά η κ. Τσομπανίδη. «Στο νηπιαγωγείο δεν έχουμε συγκεκριμένη ύλη να καλύψουμε. Ακολουθούμε τις εκπαιδευτικές ανάγκες της κάθε ομάδας και προσαρμόζουμε το μάθημα ανάλογα. Ακόμα και για το ίδιο θέμα, μπορούμε να βρούμε ποικίλους τρόπους παρουσίασης, ώστε να γίνει αντιληπτό από όλους. Μπορούμε να μιλήσουμε για τη μόλυνση του περιβάλλοντος δείχνοντας υλικό από βιβλία γνώσεων, μπορούμε να παίξουμε και κουκλοθέατρο, όπου τα ζώα εξηγούν. Ακόμα, εργαζόμαστε με μεικτές ηλικιακές ομάδες. Με τον τρόπο αυτό, τα μικρότερα παιδιά επωφελούνται, καθώς μαθαίνουν από τα μεγαλύτερα με τρόπο πρακτικό και όχι επειδή ο/η νηπιαγωγός τους λέει κάτι. Θα ήθελα να γίνει σαφές ότι δεν υπάρχει κανένα παιδί που να μην μπορεί να κάνει κάτι∙ υπάρχουν παιδιά που δεν μπορούν να κάνουν κάτι ακόμα! Είμαστε εκεί για να τα υποστηρίξουμε να κατακτήσουν όσα περισσότερα μπορούν, το καθένα με τους ρυθμούς του». Σχολείο ή παιχνίδι; Λίγο πολύ, οι γονείς θεωρούν την προσχολική εκπαίδευση ως παιχνίδι. Με τη διπλή εμπειρία μου ως μαμάς νηπίων, προφανώς δεν διαφωνώ ότι είναι παιχνίδι, μα είναι και πολλά ακόμα. Ποια είναι αυτά; «Στην πρώτη σχολική αίθουσα, σταδιακά κατακτώ να συνυπάρχω, να φροντίζω τον εαυτό μου και τον χώρο μου, να νιώθω ότι έχω όρεξη να μάθω και να ανακαλύψω. Καταλαβαίνω, ακόμα, ότι το σχολείο έχει να μου προσφέρει όμορφες στιγμές. Μέσα από όλα αυτά, αρχίζουν να χτίζονται οι γνώσεις! Γνώσεις που εξηγούν τον κόσμο που περιβάλλει τα παιδιά, έτσι ώστε να νιώθουν ασφάλεια. Γνώσεις που μας κάνουν να συμβιώνουμε αρμονικά με τους γύρω μας. Η διάθεσή τους κάνει την περισσότερη δουλειά, γιατί όλα τα παιδιά θέλουν να μάθουν. Και όλα αυτά ξεκινάνε από το παιχνίδι!» υπογραμμίζει η κ. Τσομπανίδη και υπενθυμίζει πως στο νηπιαγωγείο ο γνωστικός τομέας ακολουθεί τον συναισθηματικό και τον κοινωνικό. «Αυτό σημαίνει ότι αρχικά φροντίζουμε ώστε το παιδί να μάθει να αναγνωρίζει και να διαχειρίζεται τα συναισθήματά του, να νιώθει άνετα και να συνεργάζεται με συνομηλίκους και ενήλικους, δεξιότητες απαραίτητες για τη ζωή του μέσα και έξω από το σχολείο». Γράφω και διαβάζω ή όχι ακόμα; Το ζήτημα της προγραφής και της προανάγνωσης επίσης απασχολεί τους γονείς. Συ-

15.09.2021

Πίσω στα θρανία με ασφάλεια Τα σχολεία ξεκινούν και είναι έτοιμα να γεμίσουν φωνές, γέλια, γνώσεις και παιδικά όνειρα. Μικροί και μεγάλοι μαθητές συναντούν συμμαθητές και δασκάλους και θέλουν να ζήσουν τη νέα σχολική χρονιά όσο πιο ανέμελα γίνεται. Τα αντισηπτικά Manusept Gel και τα απολυμαντικά Bacillol AF για επιφάνειες προστατεύουν υπεύθυνα από τους ιούς και τα βακτήρια του χειμώνα.

Εμπιστευόμαστε με κλειστά μάτια τo Manusept Gel γιατί: είναι αντισηπτικό με ευρύ φάσμα δράσης, εξαλείφει ιούς, βακτήρια και μύκητες, προλαμβάνει κρυολογήματα, γρίπη, γαστρεντερίτιδα και ενυδατώνει τα χέρια χάρη στους γαλακτοματοποιητές που περιέχει Η πρακτική συσκευασία των 100 ml είναι πάντα στην τσάντα των παιδιών μας, ενώ εκείνη με την αντλία είναι στην είσοδο του σπιτιού. Το Manusept Gel εξασφαλίζει αντισηψία σε 30 δευτερόλεπτα και μπορεί να εφαρμοστεί οπουδήποτε χωρίς τη χρήση νερού.

/www.hartmann.gr

Ολοκληρώνουμε την προστασία με το απολυμαντικό επιφανειών Bacillol. Το Bacillol είναι κατάλληλο για γρήγορη απολύμανση και καθαρισμό επιφανειών και δρα αποτελεσματικά ενάντια σε ιούς και βακτήρια. Χρησιμοποιείται σε χειρουργικές και ιατρικές επιφάνειες και είναι πανεύκολο στη χρήση καθώς διατίθεται σε πρακτικό σπρέι αλλά και σε απολυμαντικά μαντηλάκια. H συνδυασμένη χρήση του Manusept Gel και του Bacillol δημιουργεί ένα ισχυρό πλέγμα προστασίας από τους ιούς που μας ταλαιπωρούν. Τα βρίσκουμε στα φαρμακεία, τα βάζουμε στις τσάντες των παιδιών μας και τους ευχόμαστε μια υπέροχη, ανέμελη χρονιά. Αναζητήστε τα στα φαρμακεία ή στο www.hartmann.gr

/paulhartmannhellas

/hartmann_hellas

Ιδανικά και για συχνή χρήση Εγκεκριμένα από τον ΕΟΦ

16 στήνεται να μάθουν τα παιδιά να γράφουν και να διαβάζουν πριν από το δημοτικό; Πολλά ιδιωτικά εκπαιδευτήρια το διαφημίζουν ως «τυράκι». Μα και πολλά δημόσια σχολεία βάζουν τα παιδιά στη διαδικασία αυτή, συχνά υπό την «πίεση» των γονέων. Και βέβαια υπάρχουν γονείς που υιοθετούν τον ρόλο του δασκάλου, προσπαθώντας να διδάξουν οι ίδιοι στα νήπιά τους να γράφουν και να διαβάζουν. Τι έχει να πει η νηπιαγωγός μας για αυτό; «Μεγάλη ιστορία και ακόμα μεγαλύτερη συζήτηση! Σε γενικές γραμμές, η γνώμη μου είναι να ακούμε τα παιδιά. Έχω γνωρίσει πολλά νηπιαγωγάκια που ήθελαν να μάθουν να γράφουν και να διαβάζουν, έχω γνωρίσει ακόμα περισσότερους γονείς που ήθελαν τα παιδιά τους να μη φύγουν “αγράμματα” από το νηπιαγωγείο. Τα παιδιά τα άκουσα και προσπάθησα να τους δώσω τα κατάλληλα ερεθίσματα. Τους γονείς όχι. Ας μην ξεχνάμε ότι το νηπιαγωγείο δίνει άφθονες ευκαιρίες για λειτουργική μάθηση. Προγραφή και προανάγνωση μπορεί να γίνει και όταν, διαβάζοντας ένα παραμύθι, δείχνω τη λέξη, ζητάω από το παιδί να ακολουθήσει με το βλέμμα του την κίνηση και να σχηματίσει με δάχτυλό του στον αέρα το γράμμα που δείχνω. Ταυτόχρονα, δουλεύουμε τη συγκέντρωση, τη μνήμη, τον οπτικό συντονισμό, τον μυϊκό συντονισμό και την αντίληψη του χώρου, ξεπερνώντας τη στείρα εκμάθηση του αλφάβητου. Στο νηπιαγωγείο χρησιμοποιήσουμε χαρτί και μολύβι, αλλά δεν μας είναι απαραίτητα για να μάθουμε! Μαθαίνουμε με πολλούς τρόπους, κάτι που συμβαίνει ελάχιστα ως και καθόλου στις επόμενες βαθμίδες, όπου το παιδί είναι υποχρεωμένο να ακολουθήσει ό,τι ορίζει η ύλη της τάξης. Όσο για το σπίτι; Αγαπημένοι μου γονείς, αν θέλετε την άποψή μου, κάντε με τα παιδιά σας κάτι διασκεδαστικό για όλους, πράγματα που θα σας κάνουν να περνάτε καλά μαζί και αργότερα, όταν θα τα θυμάστε, θα χαμογελάτε!» Μαθησιακές δυσκολίες και προσχολική εκπαίδευση Υπάρχουν παιδιά στα οποία οι νηπιαγωγοί εντόπισαν μαθησιακές δυσκολίες και η πρώιμη παρέμβαση τα βοήθησε. Υπάρχουν, όμως, και παιδιά με τρομοκρατημένους από τους/τις νηπιαγωγούς γονείς που έσπευσαν σε κάποιον ειδικό, για να τους καθησυχάσει πως δεν υπάρχει κανένα απολύτως πρόβλημα. Αναρωτιέμαι, λοιπόν, κατά πόσο είναι δυνατός ο εντοπισμός των μαθησιακών δυσκολιών από την προσχολική ηλικία και σε ποιες περιπτώσεις οι νηπιαγωγοί παραπέμπουν σε ειδικό για εκτίμηση ή/και τεστ σχολικής ετοιμότητας. «Οι μαθησιακές δυσκολίες εμφανίζονται με μια μεγάλη ομπρέλα συμπτωμάτων. Κάποια γίνονται εμφανή στην προσχολική εκπαίδευση, κάποια άλλα όχι», εξηγεί η κ. Τσομπανίδη. «Επίσης, στο νηπιαγωγείο, πριν μιλήσουμε για μαθησιακές δυσκολίες, θέλουμε να είμαστε σίγουροι ότι είναι φροντισμένες όλες οι συναισθηματικές και κοινωνικές ανάγκες του παιδιού, αφού τυχόν δυσκολίες σε αυτούς τους τομείς μπορεί να δημιουργήσουν λανθασμένες εντυπώσεις. Για παράδειγμα, ένα παιδί που είναι συνεσταλμένο και δεν απαντά σε ερωτήσεις, είναι πιθανότερο να φοβάται να μην εκτεθεί με την απάντηση που θα δώσει παρά να μην τη γνωρίζει», υπογραμμίζει. «Όμως, όταν παρατηρούμε μια δυσκολία, τότε δεν έχουμε λόγο να περιμένουμε να μεγαλώσει το παιδί και μαζί και η δυσκολία του, για να ασχοληθούμε με αυτήν. Όσο πιο γρήγορα λάβει το παιδί τη βοήθεια που

ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ χρειάζεται, τόσο καλύτερα για εκείνο. Τέλος, τεστ σχολικής ετοιμότητας μπορούν να κάνουν όλα τα παιδιά, είτε για να ανιχνευθεί κάποια δυσκολία, είτε για να αποκλειστεί. Όμως, σε τόσο μικρές ηλικίες οι ρυθμοί ανάπτυξης μπορεί να εμφανίσουν την ανάγκη επανάληψής του αργότερα, μετά την εισαγωγή στο δημοτικό. Κατά τη γνώμη μου, πάντως, τα θέματα συμπεριφοράς είναι σαφέστερη ένδειξη από τα γνωστικά ελλείμματα για να κάνει ένα παιδί τεστ σχολικής ετοιμότητας». Και οι γονείς; Ο γονιός που στέλνει το μικρό παιδί του σε ένα καινούργιο σχολείο κινείται σε αχαρτογράφητα νερά. Επομένως, είναι πιθανόν η συμπεριφορά και η στάση του απέναντι στους εκπαιδευτικούς να μην είναι και τόσο ορθή, δημιουργώντας, άθελά του, προβλήματα. Τι συμβουλές έχει να δώσει σε μπαμπάδες και μαμάδες η Έλλη Τσομπανίδη; «Οι νηπιαγωγοί αγαπάμε τους γονείς όσο και τα παιδιά! Για έναν χρόνο θα είμαστε ένα σύστημα που θέλουμε να λειτουργεί καλά, για να είναι

30 ΧΡΌΝΙΑ ΠΡΙΝ, ΩΣ ΠΑΙΔΙΆ, ΔΕΝ ΕΊΧΑΜΕ ΤΆΜΠΛΕΤ, ΔΕΝ ΓΊΝΑΜΕ ΌΜΩΣ ΌΛΟΙ ΦΙΛΑΝΑΓΝΏΣΤΕΣ. ΔΕΝ ΝΟΜΊΖΩ ΌΤΙ ΤΟ ΒΙΒΛΊΟ ΈΧΕΙ ΝΑ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΕΊ ΤΗΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΊΑ ΟΎΤΕ ΌΤΙ Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΊΑ ΕΊΝΑΙ ΑΥΤΉ ΠΟΥ ΕΠΙΣΚΙΆΖΕΙ ΤΟ ΒΙΒΛΊΟ καλά τα παιδιά μας. Πράγματι, υπάρχουν γονείς που έρχονται στο νηπιαγωγείο φοβισμένοι ή με έλλειψη εμπιστοσύνης ή με τη νοοτροπία ότι το νηπιαγωγείο είναι φύλαξη για όσο διάστημα εκείνοι βρίσκονται στη δουλειά. Όμως το νηπιαγωγείο είναι σχολείο και λειτουργεί με συγκεκριμένους κανόνες, που όλοι οφείλουμε να ακολουθούμε. Δεν είναι ο ρόλος μου να προτείνω στους γονείς πώς να συμπεριφερθούν… Θα ήθελα, όμως, να τους χαμογελάσω και με όλη μου την αγάπη να τους πω να εμπιστευθούν το παιδί τους που μεγάλωσε και πλέον μπορεί να ακολουθεί τους σχολικούς κανόνες. Οι νηπιαγωγοί συναισθανόμαστε την ευθύνη πως έχουμε στα χέρια μας τα πιο σημαντικά πλάσματα της ζωής τους. Ας εμπιστευθούμε ο ένας τον άλλον και ας έχουμε καλή διάθεση και κατανόηση ότι η κάθε πλευρά κάνει το καλύτερο που μπορεί!» Τα προβλήματα Κανείς δεν αμφισβητεί ότι οι νηπιαγωγοί, ιδιαίτερα στα δημόσια σχολεία, έχουν να αντιμετωπίσουν αρκετά πρακτικά προβλήματα. Ρωτώ, λοιπόν, την κ. Τσομπανίδη τι θα έπρεπε να αλλάξει σταδιακά –γιατί όχι και ριζικά– και να βελτιωθεί/εκσυγχρονιστεί. «Τα περισσότερα προβλήματα προκύπτουν από τον τρόπο που η κεντρική εξουσία αντιμετωπίζει τον θεσμό του νηπιαγωγείου. Οι νηπιαγωγοί έχουμε να αντιμετωπίσουμε ζητήματα και ευθύνες που δεν είναι δικά μας, ελλείψεις σε υλικά, προβλήματα στα κτίρια και στις αυλές, ελλείψεις στη στελέχωση των σχολείων. Επίσης, κάτι που σίγουρα πρέπει να αλλάξει είναι ο αριθμός των παιδιών ανά νηπιαγωγό. Νομίζω ότι όλοι μπορούν

15.09.2021

να καταλάβουν ότι είκοσι πέντε νήπια σε μια αίθουσα είναι πολλά για έναν/μία νηπιαγωγό, που παραμένει άνθρωπος! Σχετικά με τον εκσυγχρονισμό, εμπιστεύομαι την όρεξη των συναδέλφων που δίνουν δυναμικά το παρών σε προγράμματα επιμορφώσεων. Εάν αυτό συνεχιστεί, ενισχυθεί και γενικευθεί σε περισσότερους/ες συναδέλφους, τότε το νηπιαγωγείο θα βελτιώνεται διαρκώς. Ιδιαίτερα σημαντικό επίσης είναι, το ανέφερα και πριν, να νιώσουν οι γονείς ότι το νηπιαγωγείο έχει αξία. Είναι υποτιμητικό να θεωρείται φύλαξη. Κάτι τέτοιο σαμποτάρει την άποψη του παιδιού για το σχολείο, αφού νιώθει ότι κάνει κάτι απλώς και μόνο επειδή εκείνη την ώρα δεν μπορεί να είναι με τους γονείς του». Άλλη μια χρονιά με κορονοϊό Είμαστε για άλλη μια χρονιά μπροστά σε ένα μέλλον αβέβαιο. Το μόνο σίγουρο είναι πως και πάλι δάσκαλοι και μικρά θα πρέπει να φορούν μάσκες και να τηρούν αποστάσεις. Ίσως δε κάποια στιγμή, αν και το απευχόμαστε όλοι, χρειαστεί να επιστρέψουμε στην τηλεκπαίδευση. Ρωτώ, λοιπόν, την κ. Τσομπανίδη πώς αντιμετώπισε το ελληνικό νηπιαγωγείο την πρόκληση του κορονοϊού. Θα μπορούσε η τηλεκπαίδευση να τους προσφέρει πράγματα στα νήπια; Πέραν όλων των αρνητικών, που γνωρίζουμε ή φανταζόμαστε, βγήκε ή θα βγει κάτι θετικό από αυτή την ιστορία; «Είμαστε ακόμα μέσα σε μια κρίση που οδήγησε τους ανθρώπους σε ολόκληρο τον πλανήτη να προσαρμοστούν ξαφνικά σε νέα δεδομένα. Αυτή είναι η μεγαλύτερη πρόκληση, η προσαρμογή. Όμως, οι άνθρωποι έχουμε αποδείξει ότι καταφέρνουμε να προσαρμοζόμαστε και τούτο θα φέρει την εξέλιξη και τις καλύτερες μέρες! Θα προσπαθήσουμε να τηρήσουμε τα μέτρα (αν και εύκολα καταλαβαίνει κάποιος πόσο δύσκολο είναι αυτό με τόσο μικρά παιδιά) και να ακολουθήσουμε τις οδηγίες των ειδικών, όπως, άλλωστε, κάνουμε και εκτός νηπιαγωγείου», υπογραμμίζει η κ. Τσομπανίδη και συμπληρώνει πως αν χρειαστεί τηλεκπαίδευση, οι νηπιαγωγοί έχουν πλέον ως εφόδιο την εμπειρία της προηγούμενης χρονιάς. «Σίγουρα δεν είναι το καλύτερο και όλοι βιώσαμε τα αρνητικά της, όμως ναι, έχει και θετικά. Με τα παιδιά που κάναμε τηλεκπαίδευση πέρυσι γίναμε οικογένεια! Γνώρισαν το σπίτι μου, εγώ το δικό τους, είχαν τη χαρά να δείξουν το δωμάτιό τους και τα παιχνίδια τους στους συμμαθητές τους, οι γονείς είδαν (και νομίζω εκτίμησαν) τη δουλειά μας και τα παιδιά ένιωθαν πολύ όμορφα που μοιράζονταν το σχολείο με την οικογένειά τους. Κάναμε πιτζάμα πάρτι με ζεστή σοκολάτα όταν χιόνισε, είδαμε τις γλάστρες στα μπαλκόνια μας να ανθίζουν, βάψαμε όλοι μαζί τα πασχαλινά αβγά. Φέραμε το σχολείο στο σπίτι και αυτό ήταν ό,τι καλύτερο μπορούσαμε να κάνουμε τη δεδομένη χρονική στιγμή. Επιπλέον, το μάθημα έγινε πιο ευέλικτο, αφού αν χρειαζόταν κάποια προσαρμογή οι νηπιαγωγοί είχαμε άμεση πρόσβαση σε περισσότερο υλικό. Πολλές φορές μού είχε τύχει να με ρωτήσει κάτι κάποιο παιδί στο σχολείο και να του πω: “Θα φέρω αύριο το βιβλίο που εξηγεί αυτό που με ρωτάς”. Η τηλεκπαίδευση μου έδωσε τη δυνατότητα να μπορώ να του πω “έλα να βρούμε μαζί το βιβλίο στο ράφι της βιβλιοθήκης μου ή να ανοίξουμε μαζί τη Wikipedia”. Το καλύτερο είναι να είμαστε στα σχολεία μας, αλλά σε μια κατάσταση κρίσης ας κάνουμε το καλύτερο που οι συνθήκες μας επιτρέπουν!»

-20% Στο παιδικό τμήμα με αγορές άνω των 50€!*

*Ισχύει για αγορές από το παιδικό τμήμα, στα καταστήματα και στο hm.com. Δεν συνδυάζεται με i:co voucher.

hm.com/kids

ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ

Μάριος Μάζαρης: Ο δάσκαλος που πρέπει να έχουν όλα τα παιδιά ΤΗΣ ΠΕΛΙΏΣ ΠΑΠΑΔΙΆ

υνάντησα τον δάσκαλο Μάριο Μάζαρη διαδικτυακά, κατά τη διάρκεια της πανδημίας, και παρακολουθώντας τις αναρτήσεις του δεν μπόρεσα να μην αναλογιστώ πόσο διαφορετική θα ήταν η παιδεία στην Ελλάδα αν όλοι οι εκπαιδευτικοί σκέφτονταν και έπρατταν όπως εκείνος. Όπως σχολίασε κάποιος αναγνώστης του: «Είναι ο δάσκαλος που πρέπει να έχουν όλα τα παιδιά». Δεν μπορούσα, λοιπόν, παρά να τον προσεγγίσω, ώστε να γνωρίσουν τον ίδιο, τη φιλοσοφία και το έργο του ακόμα περισσότεροι γονείς και εκπαιδευτικοί. Ποιος είστε, κ. Μάζαρη; Πώς συστήνεστε; Συστήνομαι ως Μάριος, είμαι ο τελευταίος που θα μιλήσει για μένα, τόσο από συστολή όσο και από άποψη, καθώς προτιμώ να μιλούν οι πράξεις, οι ιδέες μου, οι σχέσεις που αναπτύσσω με τα παιδιά, τους γονείς και τους κοντινούς μου ανθρώπους. Αν έπρεπε οπωσδήποτε να πω κάτι για μένα, θα διάλεγα τις λέξεις «ανήσυχος» και «δημιουργικός».

Συνηθίζω να λέω ότι παράγω περισσότερες ιδέες απ’ όσες προλαβαίνω να εφαρμόσω, αλλά αυτό με κινητοποιεί συνεχώς, ώστε να επιλέγω τις πιο χρήσιμες και ουσιαστικές. Πώς προέκυψαν οι παιδαγωγικές σπουδές; Θέλατε πάντοτε να γίνετε δάσκαλος; Κι όταν γίνατε, βάλατε κάποιο στοίχημα με τον εαυτό σας; Δεν ήταν κάτι που είχα προγραμματίσει. Τα παιδιά της γενιάς μου (γεννήθηκα το 1983), όταν έπρεπε να συμπληρώσουμε μηχανογραφικό, δεν είχαμε ξεκάθαρα στο μυαλό μας ποιες σπουδές θέλαμε να ακολουθήσουμε. Κι αυτό, νομίζω, ήταν και παραμένει μια από τις μεγαλύτερες αδυναμίες του ελληνικού σχολείου: Είναι μια μηχανή που δουλεύει με ιλιγγιώδεις ταχύτητες και οι επιβάτες του δεν ξέρουν τον προορισμό τους, κυρίως γιατί δεν έχουν χρόνο να τον σκεφτούν και χώρο να εκφραστούν. Όταν πάντως έγινα δάσκαλος, κατάλαβα σχεδόν αμέσως ότι δεν μου ταιριάζει αυτό το σύστημα, καθώς είχα πάντοτε παραπάνω ιδέες απ’ όσες μου επέτρεπε να υλοποιήσω το σύστημα. Το στοίχημα που βάζω κάθε χρονιά είναι να μην κάνω εκπτώσεις στις ιδέες μου και μέχρι στιγμής τα καταφέρνω.

15.09.2021

Ποια ήταν τα συναισθήματά σας όταν πρωτομπήκατε μέσα στην τάξη; Τι είδατε, τι σας άρεσε, τι δεν σας άρεσε και πώς προσπαθήσατε να αλλάξετε τα κακώς κείμενα; Θυμάμαι ότι ήμουν πολύ αγχωμένος. Αυτό που ίσως δεν συνειδητοποιούν τα παιδιά ή οι γονείς που συνεργάζεσαι κάθε χρονιά είναι η ευθύνη που μπορεί να νιώθεις, να είσαι χρήσιμος, να μην απογοητεύσεις, να κερδίσεις το ενδιαφέρον, την προσοχή, τον σεβασμό. Δεν πιστεύω σε αγάπη και σεβασμό εκ των προτέρων, πρέπει να τα κερδίσεις εσύ κάθε φορά. Την πρώτη χρονιά σκεφτόμουν πώς θα με πάρουν στα σοβαρά τα παιδιά, όντας τόσο μικρός και απροετοίμαστος, γιατί – κακά τα ψέματα – καμιά σχολή δεν σε προετοιμάζει για την εμπειρία της τάξης. Αυτό που είδα όμως με γοήτευσε∙ κυρίως οι κόσμοι που ανοίγονται μπροστά σου, οι άνθρωποι που μπορείς να γνωρίσεις, να ξεκλειδώσεις και να γίνεις μέρος της δικής τους ιστορίας. Τα παιδιά είναι άνθρωποι που αγαπώ να μαθαίνω, ένα ένα ξεχωριστά. Αυτό που δεν μου άρεσε είναι το ίδιο το πλαίσιο, η υπέρογκη ύλη, το στρες που χτίζεται από το νηπιαγωγείο σχεδόν και ένα ολόκληρο σύστημα φωτοτυπίας, φροντιστηρίων και βαθμοθηρίας. Για μένα το σχολείο είναι μια αγκαλιά, ένας χώρος όπου καλείσαι να μάθεις, να αποδεχτείς, να αγαπήσεις τον εαυτό σου και να τον βελτιώσεις και όλοι μου οι στόχοι κινούνται γύρω από αυτά. Ποιες πρωτοβουλίες παίρνετε μέσα στην τάξη σας και ποιες είναι οι αντιδράσεις παιδιών και γονέων; Είχατε ποτέ να αντιμετωπίσετε αρνητικές «κριτικές» από πιο… συντηρητικούς γονείς και συναδέλφους; Για παράδειγμα, έχετε κάνει σημαντική δουλειά στο κομμάτι των έμφυλων στερεοτύπων, τα οποία ελάχιστοι αγγίζουν στο σχολείο (και λίγοι στο σπίτι)… Δεν ξέρω αν θα τις χαρακτήριζα πρωτοβουλίες, από τη στιγμή που όσα προσπαθώ να καλλιεργήσω προκύπτουν από τα ίδια τα παιδιά. Παρατηρώ πολύ το κάθε αγόρι, το κάθε κορίτσι ξεχωριστά, τις σχέσεις μεταξύ τους αλλά και τον τρόπο που μαθαίνει, αντιλαμβάνεται και αλληλεπιδρά κι από αυτές τις παρατηρήσεις μου προκύπτουν δράσεις που ενισχύουν την ενσυναίσθηση τους, την αποδοχή του εαυτού μας και του διπλανού, κουβέντες για τη διαφορετικότητα και τα έμφυλα στερεότυπα, που είναι χρέος όλων μας να εξαλειφθούν. Οι γονείς είναι πάντα στο πλευρό μου, μέσα στα χρόνια έχω να θυμάμαι ελάχιστα περιστατικά με γονείς που δεν επικοινωνήσαμε σωστά τις ανησυχίες μας. Η συντριπτική πλειονότητα με στηρίζει, με αγαπά, κυρίως γιατί βλέπει τις προθέσεις μου, αλλά και γιατί προσπαθώ να γίνονται μέρος της διαδικασίας και οι ίδιοι, με μικρά συμβούλια όπου μπορεί να μοιράζομαι μαζί τους τις ιδέες μου, να εξηγώ, να ζητώ την έγκριση ή την άποψή τους ή ακόμα να κάνω και μαζί τους δράσεις. Τότε, βλέπω τη χαρά στο πρόσωπό τους∙ νιώθουν και πάλι παιδιά. Οι συνάδελφοι, όμως, με τους οποίους έρχο-

15.09.2021

μαι σε επαφή στο σχολείο δυσκολεύονται να νιώσουν παιδιά, γι’ αυτό συνήθως οι δράσεις μου μοιάζουν να μην τους αφορούν. Ή τις βλέπουν ως όχι και τόσο απαραίτητες μπροστά στο να καλυφθεί η ύλη. Μέσα στην πανδημία, στο πλαίσιο της τηλεκπαίδευσης, προσπαθήσατε να κάνετε το μάθημά σας όσο το δυνατόν πιο διασκεδαστικό και ουσιαστικό για τα πιτσιρίκια, που προφανώς δυσκολεύονταν τόσο μαθησιακά όσο και ψυχολογικά. Ενώ ταυτόχρονα, στην κάθε επιστροφή τους στην τάξη, κάνατε δράσεις ξεχωριστές -πάντοτε τηρώντας με ευλάβεια τα μέτρα- ώστε τα παιδιά να αισθάνονται χαρούμενα και να ξορκίζουν τον φόβο τους. Ήταν ο τελευταίος ενάμισης χρόνος η μεγαλύτερη πρόκληση στην επαγγελματική σας πορεία; Πώς εργαστήκατε ώστε να πετύχετε όλα όσα πετύχατε; Έχετε εικόνα για το αν σας μιμήθηκαν άλλοι συνάδελφοί σας; Τα τελευταία 4-5 χρόνια ήταν ένα σύνολο προκλήσεων στην επαγγελματική μου πορεία, κυρίως γιατί αποφάσισα να πλησιάσω περισσότερο τις δικές μου αρχές και στόχους και να κάνω επιλογές για τις οποίες θα νιώθω περισσότερο υπερήφανος μετά, δίνοντας χώρο σε μια πιο συναισθηματική και ψυχολογική προσέγγιση των μαθητών και μαθητριών. Η πανδημία, η καραντίνα, η τηλεκπαίδευση ήρθε σαν φυσική δοκιμασία να μου αποδείξει ότι δεν έχω πάρει λάθος κατεύθυνση και ότι αυτό που έχει μεγαλύτερη αξία είναι οι υγιείς ψυχικά και σωματικά άνθρωποι και ύστερα οι γεμάτοι πληροφορίες, κανόνες και ιστορικές χρονολογίες. Ο τελευταίος ενάμισης χρόνος ήταν εξαιρετικά δημιουργικός, γιατί προσπάθησα να ενώσω παιδιά που γνωρίστηκαν μέσα από την κάμερα, να δώσω συνοχή σε μια ομάδα, σε μια τάξη, και να τα κάνω να ανυπομονούν για την καθημερινή μας συνάντηση. Γιατί είχε μάθημα, αλλά είχε και παιχνίδι, κατασκευές, μικρές και μεγάλες δοκιμασίες, στις οποίες άλλοτε εμπλέκονταν μόνο τα παιδιά κι άλλοτε όλη η οικογένεια. Στόχος και σκοπός μου ήταν να υπάρξει ροή στις μέρες, στα συναισθήματα και στην επικοινωνία μας. Νομίζω τα καταφέραμε εξαιρετικά και τούτο σίγουρα θα το θεωρώ μεγάλο παράσημο στην πορεία μου. Αυτός είναι και ο λόγος που δημοσιοποιούσα πολλές από τις δράσεις μου στο διαδίκτυο. Θεωρώ ότι οι ιδέες που δεν μοιράζονται είναι νεκρές ιδέες και χαιρόμουν πάντοτε με τα δεκάδες μηνύματα αγνώστων συναδέλφων που μου ζητούσαν λεπτομέρειες ή μου έστελναν τα αποτελέσματά τους. Έδειξαν τόσο μεγάλο ενδιαφέρον σε ό,τι μοιραζόμουν που με συγκινούσε και μου έδινε ελπίδα ότι δεν είμαστε τελικά λίγοι όσοι βλέπουμε το σχολείο σαν μια ευκαιρία για άλλα πράγματα. Ποια είναι τα πιο σημαντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η πρωτοβάθμια εκπαίδευση στη σύγχρονη Ελλάδα; Κι αν, ως διά μαγείας, γινόσασταν υπουργός Παιδείας (τι ωραία που θα ήταν!), ποια θα ήταν τα τρία πρώτα πράγματα που θα αλλάζατε στο δημοτικό σχολείο; Θα έλεγα ότι είναι πολλά, από θέματα ανθρώπινου δυναμικού και εξοπλισμού μέχρι θέματα στόχων και πλαισίου. Δεν έχω μάθει να χωρίζω τους συναδέλφους σε καλούς και κακούς, γιατί δεν έχω επίγνωση του έργου τους, αλλά τους χωρίζω σε όσους έχουμε κοινούς προβληματισμούς και σε όσους απέχουμε πολύ. Λυπάμαι που οι περισσότεροι δείχνουν παραδομένοι σε ένα κυνήγι ύλης, φωτοτυπίας και διαγωνι-

ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ σμάτων και ξεχνάνε τι σπουδαία δουλειά μπορούν να κάνουν στο χτίσιμο χαρακτήρων, κάτι που φυσικά δεν πάει μαζί με το σχολικό εγχειρίδιο... Γενικότερα, θα έλεγα ότι η πρωτοβάθμια εκπαίδευση δείχνει να μην έχει στόχο σαφή, παρά μόνο να μεταδοθεί ένας πελώριος όγκος πληροφοριών, ενώ ταυτόγχρονα δεν καλλιεργείται η κριτική σκέψη ή η αυτενέργεια του παιδιού. Θα μπορούσα να πω πολλά, που κουράζουν κι εμένα που τα σκέφτομαι, γι’ αυτό προτιμώ να εργάζομαι προς την αντίθετη κατεύθυνση από το να τα σκέφτομαι. Αν μπορούσα να διορθώσω ως δια μαγείας τρία πράγματα, θα κρατούσα ανθρώπους που πραγματικά αγαπούν να είναι κοντά στα παιδιά και έχουν μεράκι και όραμα, θα αφαιρούσα γενναίες ποσότητες ύλης και αντικειμένων και βέβαια θα έδινα τον λόγο στα παιδιά. Περνώντας πολύ χρόνο με παιδιά διαφόρων ηλικιών, έχω διαπιστώσει πως, είτε φοιτούν στο νηπιαγωγείο είτε στην Γ’ λυκείου, τους λείπουν τα μαθησιακά κίνητρα. Οι μαθητές, στη συντριπτική τους πλειονότητα, αντιλαμβάνονται το σχολείο ως κάτεργο ή έστω πάρεργο, τον εκπαιδευτικό ως μπαμπούλα ή ως αναγκαίο κακό, τα μαθήματα ως ανούσια και βαρετά «πρέπει». Έτσι, ελάχιστοι πηγαίνουν στο σχολείο με κέφι και ουσιαστική δίψα για μάθηση. Ποιος φταίει για την κατάσταση αυτή, που φυσικά κρατάει χρόνια – ίσως έτσι ήταν πάντα αντιληπτό το σχολείο στο συλλογικό ασυνείδητο – και πώς θα μπορούσε να αλλάξει προς όφελος του κάθε ατόμου και κατ’ επέκταση της κοινωνίας; Φταίμε όλοι, φταίει το ίδιο το σύστημα κι εμείς που το υλοποιούμε. Φταίνε τα βιβλία που δεν καλλιεργούν την κριτική σκέψη, παρά προωθούν τη στείρα απομνημόνευση, φταίει η ύλη που είναι μεγάλη, τα αντικείμενα πολλά. Το παιδί βομβαρδίζεται με πληροφορίες από τόσους δασκάλους, που όλοι απαιτούν να τις μάθει και να εξεταστεί. Όμως κανείς δεν υπολογίζει τον όγκο μαθημάτων που ένα παιδί πρέπει να μάθει, να διαβάσει, να γράψει, και πόσες ώρες θα περάσει στο σπίτι μέχρι να τελειώσει τα πάντα. Το σχολείο του απομυζά όλο τον χρόνο και κανείς δεν ρωτά το ίδιο το παιδί πώς νιώθει. Αντιθέτως, οι μόνες ερωτήσεις που μπορεί να του απευθύνουν είναι αν διάβασε, αν έχει απορίες κι αν θέλει να σηκωθεί στον πίνακα. Το ελληνικό σχολείο είναι αρκετά παρωχημένο ως μοντέλο, αλλά ταυτόχρονα τόσο απαιτητικό, που λίγοι εκπαιδευτικοί μπορούν να κάνουν τη διαφορά. Και για να λέμε τα πράγματα όπως έχουν, όσοι εκπαιδευτικοί κι αν θελήσουν να δώσουν άλλο νόημα και χαρά στους μαθητές που έχουν απέναντι τους, αν το ίδιο το υπουργείο δεν αλλάξει τροχιά, δεν υπάρχει περιθώριο μεγάλων αλλαγών. Τα παιδιά θα συνεχίσουν να υποφέρουν κι εγώ θα συνεχίσω να ακούω συναδέλφους να γκρινιάζουν που δεν τελείωσαν το κεφάλαιο στην ιστορία, πως τα παιδιά έχουν ξεφύγει και δεν διαβάζουν τίποτα και πως «δεν ξέρουν πως γράφεται η λέξη “αποθαρρύνω”, αν είναι δυνατόν...» Το σχολείο αποθαρρύνει τους μαθητές. Εσείς, πάλι, δίνετε ιδιαίτερη σημασία στην ενθάρρυνση και στο «μπράβο». Τι προσφέρει η θετική στάση του εκπαιδευτικού προς τους μαθητές του και γιατί είναι τόσο δύσκολο να εφαρμοστεί από το σύνολο της εκπαιδευτικής κοινότητας; Είναι μικρές αποχρώσεις αυτές, που κι εγώ έμαθα να παρατηρώ στην πορεία των χρόνων μου στις τάξεις. Είναι αλλιώς να πεις σε ένα παιδί «Είναι λάθος όσα

19 ΛΥΠΆΜΑΙ ΠΟΥ ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΟΙ ΣΥΝΆΔΕΛΦΟΊ ΜΟΥ ΔΕΊΧΝΟΥΝ ΠΑΡΑΔΟΜΈΝΟΙ ΣΕ ΈΝΑ ΚΥΝΉΓΙ ΎΛΗΣ, ΦΩΤΟΤΥΠΊΑΣ ΚΑΙ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΆΤΩΝ ΚΑΙ ΞΕΧΝΆΝΕ ΤΙ ΣΠΟΥΔΑΊΑ ΔΟΥΛΕΙΆ ΜΠΟΡΟΎΝ ΝΑ ΚΆΝΟΥΝ ΣΤΟ ΧΤΊΣΙΜΟ ΧΑΡΑΚΤΉΡΩΝ, ΚΆΤΙ ΠΟΥ ΦΥΣΙΚΆ ΔΕΝ ΠΆΕΙ ΜΑΖΊ ΜΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΚΌ ΕΓΧΕΙΡΊΔΙΟ λες» και άλλο «Δεν είναι αυτή που ψάχνω, αλλά σ’ ευχαριστώ για την απάντησή σου». Δυστυχώς, οι περισσότεροι εκστομίζουμε φράσεις που αποκαρδιώνουν τα παιδιά, γιατί ακούγονται μπροστά σε άλλους 20-25 συμμαθητές και το παιδί νιώθει ότι ρεζιλεύεται ή ότι δεν έχει περιθώρια να φτιάξει μόνο του την εικόνα του ή ακόμα και να γνωρίσει τον εαυτό του. Όταν του λέμε συνεχώς «Μη μιλάς, σώπα, κάνε ησυχία», το μαθαίνουμε να αμφισβητεί τον εαυτό του, να σκέφτεται πως η γνώμη του δεν έχει σημασία και πως η άποψή του δεν έχει λόγο να ακουστεί. Εγώ, λοιπόν, θέλω να ακούω όλες τις απόψεις, όλες τις γνώμες, λέω στα παιδιά μπράβο που τις εκφράζουν και τους τονίζω ότι δεν υπάρχει μόνο μια σωστή άποψη, ούτε καν η δική μου. Τα αποτελέσματα είναι σπουδαία, γιατί τα παιδιά εκπαιδεύονται στον διάλογο και τολμούν να εκφραστούν για τα πάντα, είτε ανώδυνα είτε επώδυνα, κυρίως γιατί αισθάνονται ότι δεν θα τα κοροϊδέψει κανείς, αλλά και ότι υπάρχει ένα πλαίσιο ασφαλείας μέσα στην τάξη. Δεν είναι τίποτα δύσκολο να εφαρμοστεί, αλλά όπως προείπα μεγάλο μέρος των εκπαιδευτικών έχουν παραδοθεί σε ένα κυνήγι ύλης και λεπτομέρειας και δεν βρίσκουν χρόνο να σκεφτούν τη μεγαλύτερη εικόνα. Το ελληνικό σχολείο εξάλλου βάλλεται από παντού και είναι σε κατάσταση άμυνας. Οι νέες τεχνολογίες έχουν μπει για τα καλά στη ζωή μικρών και μεγάλων. Δυστυχώς, έχω την αίσθηση ότι η πλειονότητα των χρηστών δεν τις «εκμεταλλεύεται» και κάνει λανθασμένη χρήση ή κατάχρηση, με αποτέλεσμα όχι μόνο να μη λειτουργούν ως μαθησιακό εργαλείο, αλλά να αποτελούν και τροχοπέδη στην απόκτηση πολύπλευρων γνώσεων. Θα ήθελα την άποψή σας. Καταρχάς, το σχολείο δεν είναι ίδιο παντού. Ακόμα και τώρα που μιλάμε υπάρχουν σχολεία με διαδραστικούς πίνακες, υπάρχουν σχολεία που έχουν ακόμα κιμωλίες, υπάρχουν σχολεία που έχουν τηλεοράσεις και άλλα που δεν έχουν δεύτερο κασετόφωνο να μοιραστούν. Είναι τόσο μεγάλη η ψαλίδα από σχολείο σε σχολείο, από περιοχή σε περιοχή... Η περίοδος της καραντίνας ανέδειξε λίγα μόνο από τα προβλήματα που υπάρχουν, όταν το υπουργείο θεώρησε ή άφησε να εννοηθεί ως δεδομένο ότι κάθε σπίτι έχει υπολογιστές και διαδίκτυο. Δεν είναι όμως έτσι, δεν έχουν όλα, όσο κι αν κάνει εντύπωση. Κάθε εκπαιδευτικός, λοιπόν, έχει να αντιμετωπίσει μια διαφορετική συνθήκη, ένα διαφορετικό δυναμικό τάξης, αλλά και τις δικές του αδυναμίες. Μην ξεχνάμε ότι οι Έλληνες εκπαιδευτικοί βρίσκονται μέσα σε τάξη μέχρι και άνω των 60 ετών. Δεν είναι εύκολο όλες οι ηλικίες να μάθουν κάθε εργαλείο με τον ίδιο τρόπο, αλλά δεν υπάρχει και η πολυτέλεια του χρόνου. Πραγματικά, θα εκπλαγείτε με το πόσος χρόνος είναι παραγωγικός μέσα σε μια διδακτική ώρα

20 των 45 λεπτών . Συνήθως είναι τα 25-30 λεπτά κι αν αναλογιστείτε τα τμήματα των 25 και άνω μαθητών και την υπέρογκη ύλη, θα καταλάβετε γιατί πολλοί επιλέγουν την εύκολη και πιο σίγουρη λύση του «ανοίξτε βιβλίο, υπογραμμίστε να προλάβουμε πριν χτυπήσει το κουδούνι». Πώς, άραγε, θα μπορούσε το σύγχρονο σχολείο να αξιοποιήσει τις νέες τεχνολογίες προς όφελος μαθητών και εκπαιδευτικών; Θα καταντήσω κουραστικός, αλλά όλα αυτά είναι θέμα του υπουργείου, θέμα γενναίων αποφάσεων και αλλαγής πολιτικής. Όταν στα περισσότερα σχολεία της Ευρώπης οι μαθητές δεν κουβαλούν καν τα βιβλία στο σπίτι ή δεν χρειάζεται να απομνημονεύσουν τόνους ημερομηνιών, τοποθεσιών, κανόνων, ενώ εδώ τιμωρούμε ένα παιδί αν δεν μάθει απέξω νομούς, πρωτεύουσες, εντολές, προσευχές, γραμματικές, καταλαβαίνετε πόσο απέχουν τα δικά μας σχολεία από τη σύγχρονη πραγματικότητα. Ειδικά σήμερα, που τα παιδιά ασχολούνται τόσο πολύ με τις social εφαρμογές, με το YouTube, και παίζουν το διαδίκτυο στα δάχτυλα, το σχολείο επιμένει να ζητάει πληροφορίες με τον παλιακό τρόπο, αντί να διδάσκει στο παιδί πώς να τις αναζητά στο διαδίκτυο, να αξιολογεί και να κρίνει ποιες είναι σωστές και ποιες όχι. Ζούμε στην εποχή του διαδικτύου και το σχολείο πρέπει να εκπαιδεύσει τους μαθητές πώς να το χρησιμοποιούν με ασφάλεια, τι να αναζητούν, πώς να διακρίνουν τα fake news και πώς τόσα και τόσα εργαλεία του μπορούν να αξιοποιηθούν στο να παρουσιάσει τις εργασίες και τη δουλειά του. Ποιος πρέπει να είναι ο ρόλος του γονιού ενός μαθητή δημοτικού; Πώς μπορεί να στηρίζει και να βοηθήσει το παιδί του και να αντεπεξέλθει στην υποχρεωτική μαθησιακή διαδικασία, αλλά ταυτόχρονα και να αγαπήσει τη μάθηση, απαλλαγμένο από τις σχολικές αγκυλώσεις; Ο ρόλος του γονιού στο να αγαπήσει το παιδί το σχολείο είναι τόσο σημαντικός όσο και αυτός του δασκάλου, έτσι η συνεργασία τους και το να θέτουν κοινούς στόχους είναι απαραίτητο. Θα ξεκινούσα, όμως, από αυτό που θεωρώ το πιο σημαντικό, τον διάλογο. Για να μπορέσει ένα παιδί να καλλιεργήσει την προσωπικότητα του πρέπει να δείξουμε ότι καταλαβαίνουμε κάθε του συναίσθημα. Η ενσυναίσθηση είναι το μάθημα που λείπει περισσότερο από τη ζωή μας. Αν αρχίσει κάθε γονιός και κάθε δάσκαλος να ακούει τα θέλω και τις απόψεις του παιδιού του, θα δομηθούν πιο ολοκληρωμένοι και υγιείς άνθρωποι. Είναι όμως μεγάλη κουβέντα αυτή για να τη χωρέσω εδώ. Θα έλεγα ότι είναι σημαντικό ο γονιός να βοηθάει στο να υπάρχει ένα ήρεμο περιβάλλον στο σπίτι, ένα πρόγραμμα στο διάβασμα (διαβάζουμε, δηλαδή, συγκεκριμένη ώρα και για συγκεκριμένη ώρα), να προσφέρει μικρές βοήθειες χωρίς να δίνει έτοιμες απαντήσεις και κυρίως να προσφέρει στο παιδί την αίσθηση ότι το αγαπάει όπως και να ‘χει. Το σχολείο δεν βαθμολογεί αν είμαστε καλοί ή κακοί άνθρωποι, παρόλο που πολλοί το αισθάνονται έτσι. Το σχολείο απλώς αξιολογεί την προσπάθεια που κάναμε μια συγκεκριμένη στιγμή, σε συγκεκριμένα μαθήματα, υπό συγκεκριμένες συνθήκες. Άρα, ένα παιδί πρέπει να νιώθει ότι το στηρίζουμε, ότι είμαστε εκεί για να το βοηθήσουμε και για να συζητάμε με τους εκπαιδευτικούς του όσα εμείς ή εκείνοι παρατηρούν και μπορούμε να δουλέψουμε καλύτερα ή περισσότερο.

ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ Πώς φαντάζεστε ότι θα κυλήσει η φετινή σχολική χρονιά; Ακόμα κι αν όλα πάνε τέλεια και η διά ζώσης εκπαίδευση λειτουργήσει κανονικά, είναι δυνατόν μαθητές, εκπαιδευτικοί και γονείς να γιατρέψουν μέσα σε λίγους μήνες το συλλογικό τραύμα του τελευταίου ενάμιση χρόνου; Έχετε να προτείνετε ορισμένες καλές παιδαγωγικές πρακτικές; Πιστεύω ότι θα κυλήσει λίγο καλύτερα από την περασμένη χρονιά, διατηρώ μια μικρή μόνο επιφύλαξη για το αν θα παραμείνουμε καθ’ όλη τη χρονιά στις τάξεις ή θα περάσουμε και κάποιο διάστημα στο σπίτι, κάτι που απεύχομαι όσο τίποτα. Η περσινή χρονιά για μένα (και τους μαθητές και τις μαθήτριες μου) ήταν η καλύτερη της ως τώρα πορείας μου, γιατί ένιωσα ότι καταφέραμε μέσα σε αυτόν τον κόσμο που γκρεμίζεται να αγκαλιάσουμε ο ένας τον άλλον, να γνωρίσουμε και να αγαπήσουμε το σχολείο. Ότι τα περσινά μου πρωτάκια έμαθαν να γράφουν, να διαβάζουν, να μετρούν, αλλά κυρίως να αγαπούν το ένα το άλλο μού έδωσε πολλή δύναμη και τεράστια χαρά, πίστεψα ότι είμαστε ανίκητοι. Αυτό που βοήθησε, όμως, ήταν ότι όλοι μαζί συναποφασίσαμε πώς θα περνούσαμε αυτή τη χρονιά. Με πολλή κουβέντα, παιχνίδια, κατασκευές, δοκιμασίες, όσες ιδέες μοιραζόμουν και στο διαδίκτυο, γιατί έβλεπα τι αποτελέσματα είχαν και ήθελα να δώσω και σε άλλους τη χαρά να το ζήσουν. Η καραντίνα ανέδειξε όλες τις παθογένειες του ελληνικού σχολείου: τη φωτοτυπιοκρατία, την έλλειψη επικοινωνίας μεταξύ δασκάλων και μαθητών και την απουσία ενσυναίσθησης αρκετών συναδέλφων. Χρειάζεται να ιεραρχήσουμε το τι είναι πιο σημαντικό, η ψυχική υγεία ή η ύλη και να στραφούμε με άλλα εργαλεία προς τα εκεί. Το μαγικό είναι ότι επενδύοντας στην καλή ψυχική υγεία των παιδιών η ύλη βγαίνει ευχάριστα και απολαμβάνουν τη διαδικασία όλοι. Επενδύοντας όμως στην ύλη δεν σημαίνει ότι βοηθάς στην καλή ψυχική υγεία κανενός. Οργίζομαι με την καθημερινή απαξίωση του δημόσιου σχολείου από μερίδα της κοινωνίας. Προφανώς, αυτή οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις κάκιστες μεταπολιτευτικές εκπαιδευτικές πολιτικές κάθε κυβέρνησης. Όμως, για να είμαστε ειλικρινείς, υπάρχουν και κάμποσοι «βολεμένοι» εκπαιδευτικοί, που μοιάζουν να έχουν ξεχάσει ή να μην κατανόησαν ποτέ ότι ασκούν λειτούργημα, με αποτέλεσμα να «επιτρέπουν» την απαξίωση αυτή στον δημόσιο διάλογο, που ως επί το πλείστον λαμβάνει χώρα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Τι, άραγε, θα μπορούσε να τους κινητοποιήσει και να προσπαθήσουν περισσότερο; Δεν συνειδητοποιούν την ευθύνη που έχουν απέναντι στους μαθητές τους; Δεν μπορώ να απαντήσω σε αυτή την ερώτηση. Θα πω μόνο πως αναγνωρίζω την ύπαρξη εκπαιδευτικών που – στα δικά μου μάτια – δείχνουν ότι δεν αγαπούν τα παιδιά ή έχουν μια τελείως άλλη έννοια της αγάπης, που δεν μπορώ να την αναπαράγω. Το μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης το έχουν πράγματι όλες ανεξαιρέτως οι κυβερνήσεις πολλών δεκαετιών, που δεν έφεραν το σχολείο στη νέα εποχή ή δεν το έκαναν με ομαλό τρόπο (γιατί και οι απότομες αλλαγές δημιουργούν πανικό, δυσπιστία και παραφωνίες), όπως και δεν έκαναν το σχολείο περισσότερο ευέλικτο στο να τοποθετεί κατάλληλους ανθρώπους σε κατάλληλα σημεία ή να τους αλλάζει θέση όταν κρίνεται απαραίτητο. Δυστυχώς, ζούμε σε μια εποχή με τεράστια έλλειψη

15.09.2021

εμπιστοσύνης, κανείς δεν εμπιστεύεται κανέναν, τις προθέσεις ή το όραμα του, δικαίως ορισμένες φορές, αδίκως άλλες. Από την άλλη, αυτή η απαξίωση στα κοινωνικά δίκτυα δεν είναι μετρήσιμη ούτε μπορεί να οδηγήσει σε συμπεράσματα. Άλλοι μπορεί να γκρινιάζουν για εκπαιδευτικούς που βάζουν πολλές εργασίες, άλλοι για αυτούς που δεν βάζουν, άλλοι για τις άδειες, άλλοι για τις διορθώσεις, άλλοι ξεσπούν στο σχολείο για τη διαχείριση της πανδημίας, για τη χρήση μασκών, για χίλια δυο... Ο κάθε άνθρωπος έχει ένα δίκιο από τη δική του πλευρά. Όπως λέω και στα παιδιά στην τάξη, όλες οι απόψεις σωστές είναι, για τον καθένα που τις εκφράζει. Από κει και πέρα, υπάρχει η επικοινωνία με τον δάσκαλο, η κουβέντα μαζί του, το να θέσουν κοινούς στόχους και να βοηθήσει ο ένας τον άλλον. Όσα χρόνια δουλεύω, πάντα προσπαθώ να επικοινωνώ με τους ανθρώπους, τα παιδιά και τους γονείς τους. Θα καθίσω να μιλήσω μαζί τους όσες ώρες χρειαστεί, γιατί ο στόχος μας είναι κοινός, το καλό του παιδιού. Η επικοινωνία, όμως, χρειάζεται πολλά αυτιά και λίγη γλώσσα, να ακούς, να κατανοείς και να συζητάς. Θα έλεγα, λοιπόν, σε κάθε γονιό που αντιμετωπίζει δυσκολίες με τη δασκάλα ή τον δάσκαλο να προσπαθήσει να κάνει έναν μεγάλο και ουσιαστικό διάλογο μαζί της/του ως πρώτο βήμα. Ποιοι είναι οι στόχοι σας για το μέλλον; Πιστεύετε ότι έχετε τη δύναμη να λειτουργήσετε ως παράδειγμα για συναδέλφους σας, αλλά και για γονείς; Δεν ήταν ποτέ στόχος μου να είμαι παράδειγμα για τους άλλους. Ακόμα και στην τάξη μέσα θέλω να με βλέπουν τα παιδιά σαν συμμαθητή τους που απλώς τυχαίνει να ξέρει δυο πράγματα παραπάνω. Με ενδιαφέρει να κατευθύνω τα παιδιά στο να ενισχύουν την προσωπικότητα, τη φωνή τους, να ανακαλύπτουν τον εαυτό τους και να τον αγαπούν, όπως και να σέβονται τον διπλανό τους. Οι στόχοι μου, λοιπόν, είναι να συνεχίσω προς αυτή την κατεύθυνση, με την όρεξη μου, τη χαρά μου, τη λαχτάρα μου και τις ιδέες μου. Θα συνεχίσω να τους μοιράζομαι και διαδικτυακά, όχι όμως γιατί θέλω να προβάλλω το πρόσωπο μου ή εμένα σαν κάτι ξεχωριστό· αυτό είναι κάτι που μόνο η αγάπη των μαθητών και μαθητριών σου, οι πράξεις και οι αγκαλιές τους μπορούν να σου δώσουν. Μοιράζομαι όσα με κάνουν χαρούμενο μέσα στην τάξη, όσες ιδέες με κάνουν να ελπίζω πως τα νέα παιδιά θα αλλάξουν τον κόσμο, θα είναι περισσότερο δίκαια, χωρίς διακρίσεις, κακοποιήσεις, έμφυλα στερεότυπα, θα είναι περισσότερο κοντά στον αληθινό εαυτό τους και θα τον αγαπούν για αυτό που είναι και τις μοιράζομαι γιατί υπάρχει μια μεγάλη μερίδα ανθρώπων που δεν γνωρίζω και με γεμίζουν μηνύματα, λέγοντας μου ότι πήραν τις ιδέες μου ατόφυες ή τις άλλαξαν και έκαναν ένα μικρό, δικό τους θαύμα. Δεν θέλω να είμαι παράδειγμα, απλώς απολαμβάνω να είμαι μια πρόταση, για όποιον θέλει να τη δει. Τέλος, μια ευχή για τη φετινή σχολική χρονιά! Μια όμορφη χρονιά, με περισσότερη ενσυναίσθηση. Μια λέξη που ακούμε τόσο πολύ τα τελευταία χρόνια, μα δεν δείχνουμε να καταλαβαίνουμε τι σημαίνει. Κάποιοι νομίζουν ότι σημαίνει να αγαπάς τον διπλανό σου. Δεν είναι, όμως, αυτό, είναι μια προσπάθεια να καταλάβεις πώς νιώθει, πώς θα ένιωθες εσύ αν σου συνέβαινε το κακό ή το καλό που του συνέβη. Εύχομαι, λοιπόν, οι τάξεις να είναι γεμάτες παιδιά που είτε θα χαίρονται είτε θα λυπούνται από κοινού, θα είναι όμως πάντα ενωμένες σαν μια γροθιά.

15.09.2021

Το πι ο γλυκό διάλειμμα! Tα σχολεία ξεκινούν αλλά το παιχνίδι δεν σταματάει ποτέ! Ειδικά όταν καλλιεργεί τη δημιουργικότητα και τη φαντασία. Παίζουμε με τα παιδιά μας στην κουζίνα και δημιουργούμε με πρώτη ύλη τα αγαπημένα μας Μιράντα. Ετοιμάζουμε με τα παιδιά μας λιχουδιές για τα απογευματινά playdates. Με λιγοστά υλικά και αστείρευτη φαντασία, λοιπόν, οι μικροί ζαχαροπλάστες μας απογειώνουν το αγαπημένο τους μπισκότο. Φύγαμε;

Γλειφιτζούρια με μπισκότα Μιράντα, γλάσο και ζαχαρωτά Υλικά

1 πακέτο (250 γρ.) μπισκότα Μιράντα Παπαδοπούλου κλασικά 200 γρ. έτοιμο γλάσο σοκολάτας Πολύχρωμα ζαχαρωτά Sticks για γλειφιτζούρια

/papadopoulou.gr

Εκτέλεση

1. Απλώνουμε λίγο γλάσο σοκολάτας με μια σπάτουλα ή με ένα κορνέ με στρογγυλό λεπτό στόμιο σε ένα μπισκότο Μιράντα. Προσθέτουμε ένα stick και καλύπτουμε με ένα μπισκότο Μιράντα. Τα μεταφέρουμε να δέσουν στο ψυγείο για μισή ώρα. 2. Προσθέτουμε λίγο γλάσο σοκολάτας στο πάνω μπισκότο και πολύχρωμα ζαχαρωτά. Για τη συνταγή χρησιμοποιούμε τα Μιράντα κλασικά, τα αγαπημένα μπισκότα κάθε ηλικίας που συνδυάζουν την απόλαυση με ευχάριστες αναμνήσεις από τα παιδικά μας χρόνια. Με υψηλή περιεκτικότητα σε δημητριακά, αποτεούν ένα αγαπημένο σνακ στο πλαίσιο μιας ισορροπημένης διατροφής μικρών και μεγάλων.

/MpiskotaPapadopoulou

/papadopoulou_company

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

15.09.2021

«Δεν θέλω να πάω σχολείο, λέμε!» Ο ρόλος του γονέα μπροστά στη σχολική άρνηση του παιδιού ΤΗΣ ΜΑΡΊΑΣ ΚΟΚΚΙΝΙΏΤΗ

Ζωή, μαθήτρια της Γ’ δημοτικού, τους τελευταίους μήνες δεν θέλει να πάει στο σχολείο. Το πρωινό ξύπνημα μοιάζει αδύνατο, η προετοιμασία μετατρέπεται σε... Οδύσσεια, ενώ έχουν αρχίσει να εμφανίζονται στο παιδί και σωματικά συμπτώματα, όπως πόνος στην κοιλιά ή τάση για εμετό. Τα αρνητικά συναισθήματα και τα σωματικά συμπτώματα μάλιστα εντείνονται με το πέρασμα του χρόνου. Η Ζωή κάθε πρωί περνάει την πόρτα του σχολείου κλαίγοντας. Οι γονείς της ανησυχούν πολύ. Η Ζωή έχει σχολική άρνηση. Πώς εμφανίζεται η σχολική άρνηση; Η σχολική άρνηση εμφανίζεται αρχικά ως απροθυμία του μαθητή να πάει στο σχολείο. Το παιδί χρησιμοποιεί διάφορες προφάσεις και δικαιολογίες και παραπονιέται όλο και πιο έντονα για μία δυσάρεστη κατάσταση που σχετίζεται με το σχολείο. Με το πέρασμα του χρόνου, το παιδί δηλώνει κατηγορηματικά πως «δεν θέλει να ξαναπάει σχολείο». Συνήθως, σε αυτή τη φάση μπορούμε να διακρί-

νουμε, ξεκάθαρα πια, και τη σωματοποίηση των συναισθημάτων του. Το παιδί μπορεί να παρουσιάζει συχνούς εμετούς ή πόνο στην κοιλιά, ανήσυχο ύπνο, πονοκεφάλους, ένταση και εκνευρισμό, μειωμένη όρεξη για φαγητό. Αρκετά συχνά, η έκφραση της δυσαρέσκειάς του, η έντασή της, αλλά και τα όποια σωματικά συμπτώματα τείνουν να εξαφανίζονται τα Σαββατοκύριακα, τις αργίες ή σε περιόδους διακοπών. ΠΡΟΣΟΧΗ: Στο σημείο αυτό χρειάζεται να υπογραμμίσουμε πως πριν συνδέσουμε τα σωματικά συμπτώματα με τη σχολική άρνηση χρειάζεται να αποκλείσουμε την όποια οργανική αιτία που μπορεί να τα προκαλεί. Ποιοι παράγοντες συνδέονται με τη σχολική άρνηση; Μεγάλος χρόνος παραμονής του μαθητή στο σπίτι εξαιτίας κάποιου σοβαρού λόγου. Για παράδειγμα, η μακρόχρονη παραμονή των παιδιών στο σπίτι εξαιτίας της πανδημίας αποτελεί παράγοντα ικανό να πυροδοτήσει σχολική άρνηση. Απώλεια ή ασθένεια κοντινού προσώπου Διαζύγιο Ένταση και συγκρούσεις στο στενό ή και

στο ευρύτερο περιβάλλον του παιδιού Σχολικός εκφοβισμός-Bullying Αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος Έλλειψη κοινωνικοποίησης Μη ομαλή προσαρμογή στο σχολικό πλαίσιο Άγχος επίδοσης Μαθησιακές δυσκολίες που προκαλούν στον μαθητή συνεχείς απογοητεύσεις και «ροκανίζουν» την αυτοεικόνα και την αυτοεκτίμησή του Αλλαγή στη δομή της οικογένειας, π.χ. γέννηση ενός μωρού Οτιδήποτε άλλο μπορεί να επηρεάσει τη συναισθηματική ισορροπία ενός παιδιού Τι κάνει, λοιπόν, ο γονιός όταν το παιδί του επινοεί δεκάδες λόγους για να μην πάει σχολείο, βάζει τα κλάματα δύο στενά πριν φτάσουν, αρνείται πεισματικά να κατέβει από το αυτοκίνητο και δεν δέχεται ούτε καν να του μιλήσει; Τέτοιες συμπεριφορές αγχώνουν τους γονείς και τους προκαλούν έντονα συναισθήματα, ακόμα και ξεσπάσματα. Η πιο συνηθισμένη αντίδραση βασίζεται στον αυτοσχεδιασμό της στιγμής: υποσχέσεις, δωροδοκίες, ακόμα και απειλές. Τις περισσότερες φορές, όμως, οι μέθοδοι αυτές αποτυγχάνουν όλες παταγωδώς. Η δυσκολία παραμένει και

15.09.2021

κλιμακώνεται, έχει όνομα και λέγεται σχολική φοβία. Απαιτεί ενημέρωση, υποστήριξη, πλαισίωση και καλά οργανωμένη παρέμβαση-αντιμετώπιση. Τι μπορεί να βοηθήσει ένα παιδί του νηπιαγωγείου ή του δημοτικού: Δείξτε του το ενδιαφέρον σας Ενθαρρύνετέ το να σας αποχωριστεί, διαβεβαιώστε το πως θα είστε μέχρι κάποια συγκεκριμένη ώρα στο προαύλιο και στη συνέχεια ενημερώστε το για το πού ακριβώς θα βρίσκεστε. Διαβεβαιώστε το πως θα είστε στον χώρο του σχολείου αρκετή ώρα πριν από το σχόλασμα. Φέρτε το παιδί σε επαφή με κάποιους από τους συμμαθητές του εκτός σχολείου και φροντίστε να δημιουργηθεί μία υγιής κοινωνική επαφή μεταξύ τους. Ενθαρρύνετε το παιδί να συμμετέχει στις δραστηριότητες της ομάδας με «ουδέτερες οδηγίες». Το παιχνίδι και η κοινωνική συναναστροφή θα τονώσουν την αυτοεικόνα του και θα καλλιεργήσουν θετικά συναισθήματα για τη συμμετοχή και την αλληλεπίδραση. Κατά την περίοδο που τα συμπτώματα της σχολικής άρνησης είναι έντονα να θυμάστε πως πρωταρχικός στόχος είναι να μπορεί το παιδί να παραμένει παρόν στο σχολικό περιβάλλον. Συνεπώς, δεν χρειάζεται να είστε απαιτητικοί με τα μαθήματα και τις υπόλοιπες υποχρεώσεις. Με άλλα λόγια, είναι μία περίοδος που δεν ευνοεί τις καλές σχολικές επιδόσεις και χρειάζεται να είμαστε επιεικείς. Διατηρήστε το ενδιαφέρον σας για τα συναισθήματα, τις αγωνίες, τα άγχη ή τους φόβους του παιδιού. Χρειάζεται να το ακούσετε και να μπορέσετε με λογικά επιχειρήματα να το ανακουφίσετε. Τι μπορεί να βοηθήσει ένα παιδί ένα παιδί στην προεφηβεία ή στην εφηβεία: Προσεγγίστε το με ξεκάθαρα θετική στάση και διαθεσιμότητα. Μιλήστε μαζί του, εκφράζοντας το ενδιαφέρον σας και προσπαθήστε να καταλάβετε τα αίτια που του προκαλούν αυτά τα συναισθήματα, τις αντιδράσεις, ακόμα και τα σωματικά συμπτώματα. Πρέπει να κατανοήσετε πως τα συμπτώματα του παιδιού σας και η σχολική άρνηση δεν σημαίνουν πως ο μαθητής είναι τεμπέλης ή αδιάφορος, μα ούτε και πως έχει αδιάφορους γονείς που κάνουν λάθη. Στην περίπτωση που το παιδί έχει διακόψει τη φοίτησή του στο σχολείο, πρωταρχικός στόχος είναι να επιστρέψει στον χώρο και στις ομαδικές δραστηριότητες. Σε αυτή τη φάση Οι καλές επιδόσεις και οι ακαδημαϊκοί στόχοι είναι δευτερεύουσας σημασίας. Γενικότερα: Είναι πολύ σημαντικό να διαμορφώνουμε το κατάλληλο πλαίσιο ώστε ο μαθητής να καρπώνεται μικρές, συχνές επιτυχίες. Μπορούμε να αφηγηθούμε στα παιδιά ιστορίες από τη δική μας παιδική ηλικία, το δικό μας μεγάλωμα, τις δυσκολίες, αλλά και τις λύσεις που βρήκαμε. Εστιάζουμε στο ότι οι δυσκολίες υπάρχουν καθημερινά. Κάποιες καταφέρνουμε να τις διαχειριστούμε και κάποιες άλλες όχι. Τονίζουμε πως έχουμε το δικαίωμα να μην τα καταφέρνουμε. Χρησιμοποιούμε ρουτίνες και τεχνικές οργάνωσης, ώστε να βοηθήσουμε το παιδί να αντεπεξέλθει στο καθημερινό σχολικό πρόγραμμα με το λιγότερο δυνατό άγχος. Ενθαρρύνουμε σταδιακά τον βαθμό ανεξαρτησίας και αυτονόμησης του μαθητή. Φροντίζουμε για την κοινωνικοποίησή του, διευρύνοντας τις επαφές και τα κοινωνικά ερεθίσματα.

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ Πυροδοτούμε συζητήσεις για τα συναισθήματά μας, τις δυσκολίες, τις λύσεις που βρήκαμε αλλά και για όσα κατακτήσαμε. Παρουσιάζουμε το σχολείο ως χώρο προσωπικής εξέλιξης, κοινωνικοποίησης, παιχνιδιού και δράσης. Δεν εστιάζουμε στα μαθήματα, στη δυσκολία τους, στις τιμωρίες και στις ποινές. Τέλος, αφιερώνουμε στο παιδί ουσιαστικό χρόνο, είμαστε παρόντες και διαθέσιμοι, με θετική στάση. Δεν χρειάζονται απαραίτητα πολλές ώρες την ημέρα, αλλά εστίαση σε εκείνο. Αυτό θα κάνει τη διαφορά. Ενσυναίσθηση: Μπείτε για λίγο στα παπούτσια του Το παιδί με σχολική άρνηση θέλει να παραμένει στο σπίτι, επιλέγοντας να συναναστραφεί με το πιο οικείο περιβάλλον του και να δραστηριοποιηθεί σε ένα πιο ασφαλές πλαίσιο. Επικαλείται πολλούς και διάφορους λόγους για να μείνει στο σπίτι –ασθένεια, δυσαρέσκεια από τη συμπεριφορά των συμμαθητών και των εκπαιδευτικών του, δυσκολία στα μαθήματα, χαρακτηριστικές συμπεριφορές σχολικού εκφοβισμού και άλλα. Σε περιπτώσεις που κυριαρχεί το άγχος αποχωρισμού, εκφράζει ανησυχία αλλά και φόβο πως εάν φύγει από το σπίτι κάτι κακό θα συμβεί. Το άγχος των παιδιών της σχολικής ηλικίας μπορεί να πυροδοτείται από ποικίλες αφορμές: την τήρηση των κανόνων του σχολείου, τη σχολική επιτυχία, τη συνύπαρξη με τους υπόλοιπους μαθητές μέσα στην τάξη, την εικόνα τους στα μάτια του εκπαιδευτικού, τις επιδόσεις σε δραστηριότητες όπως τα καλλιτεχνικά, η οι γυμναστική, ξένες γλώσσες ή τα εργαστήρια, τη σχέση του με τους συμμαθητές του κατά τη διάρκεια του διαλείμματος… Είναι, λοιπόν, καθοριστικής σημασίας να καταλάβουμε πως το παιδί μας βιώνει άγχος και φόβο για το σχολείο. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να υποτιμήσουμε ή να απορρίψουμε τα συναισθήματά του, όσο παράλογοι ή παιδιάστικοι και αν μας ακούγονται αυτοί οι φόβοι. Το παιδί μας αρνείται να πάει σχολείο και εμφανίζει τα περισσότερα από τα «συμπτώματα» της σχολικής άρνησης.Τι κάνουμε τώρα; Προσπαθούμε να διατηρούμε μία πολύ αυστηρή ρουτίνα στην προετοιμασία για το σχολείο, αλλά και κατά την είσοδο στον χώρο. Αποφεύγουμε πάση θυσία τις απουσίες. Η κάθε διακοπή δημιουργεί δυσκολία στην επανασύνδεση και ταυτόχρονα πυροδοτεί τις συμπεριφορές, τα συναισθήματα αλλά και τα σωματικά συμπτώματα της σχολικής άρνησης. Διατηρώντας μία θετική στάση απέναντι στο παιδί, εντοπίζουμε τη «βασική αιτία» που το κρατάει στο σπίτι: Είναι άγχος αποχωρισμού ή επίδοσης; Συμβαίνει κάτι στο σχολικό πλαίσιο που το δυσκολεύει; Είναι δικά του συναισθήματα αυτά που τον καθηλώνουν στο σπίτι; Τις ημέρες που το παιδί δεν θέλει να πάει σχολείο, χρειάζεται να δείξουμε πως το καταλαβαίνουμε, να το υποστηρίζουμε, να το πλαισιώνουμε ανάλογα με τις ανάγκες του και να το ενθαρρύνουμε. Κάθε φορά που επιστρέφει από το σχολείο, πρέπει να το υποδεχόμαστε με μεγάλη χαρά και να αποφεύγουμε να δείξουμε την αγωνία μας και το άγχος μας. Επίσης, δεν χρειάζεται να το βομβαρδίζουμε με ερωτήσεις. Χρειάζεται να βιώσει την ικανοποίηση πως μόνο του έλυσε το πρόβλημα και διαχειρίστηκε ικανοποιητικά την καθημερινότητά του. Επικοινωνούμε με τον εκπαιδευτικό της τάξης,

23 προσπαθούμε να μάθουμε πώς λειτουργεί στο περιβάλλον της τάξης, με σκοπό να σκιαγραφήσουμε τη δυσκολία του με όσες περισσότερες λεπτομέρειες μπορούμε Μοιραζόμαστε το πρόβλημα με όλα τα μέλη του άμεσου περιβάλλοντος του παιδιού, παροτρύνοντας τα να αναλάβουν πιο ενεργητικό ρόλο. Επικοινωνούμε με κάποιον ειδικό επιστήμονα, μιλάμε αναλυτικά για τη συμπεριφορά, τις δυσκολίες και τα συμπτώματα, καθώς και για το πλαίσιο μέσα στο οποίο αναπτύσσεται το παιδί, σχολικό και οικογενειακό. Μαζί σχεδιάζουμε μία οργανωμένη παρέμβαση, αφού γίνουν όλες οι απαραίτητες αλλαγές. Συμπερασματικά Η ποιοτική επικοινωνία μεταξύ των μελών της οικογένειας παίζει καθοριστικό ρόλο τόσο στην πρόληψη όσο και στην αντιμετώπιση της σχολικής άρνησης. Χρειάζεται να δομηθεί ένα περιβάλλον που να λειτουργεί με βάση τις αρχές του σεβασμού και της κατανόησης και το παιδί να βιώσει την αποδοχή, την εμπιστοσύνη και την ασφάλεια του οικογενειακού πλαισίου. Η επιστροφή στο σχολείο και η σταδιακή υποχώρηση των χαρακτηριστικών συμπεριφορών και των συμπτωμάτων της σχολικής άρνησης θα έρθουν ως αποτέλεσμα της αλλαγής του περιβάλλοντος. Οι γονείς χρειάζεται να αντιληφθούν και να αντιμετωπίσουν δραστικά προσωπικές, σχολικές ή οικογενειακές «δυσλειτουργίες» που μετατρέπονται σε εμπόδια στην ομαλή ψυχοκοινωνική ανάπτυξη και εξέλιξη των παιδιών. Η θετική υποστηρικτική στάση ως προς τις δυσκολίες και τα άγχη του παιδιού μπορεί να επιφέρει θετικά αποτελέσματα. Είναι σημαντικό να είμαστε ενθαρρυντικοί χωρίς να γινόμαστε ελεγκτικοί, επικριτικοί και επίμονοι. Ο ρόλος του σχολείου στη ζωή ενός παιδιού, αλλά και ολόκληρης της κοινωνίας, μπορεί να βοηθήσει στην αλλαγή της οπτικής του παιδιού. Χρειάζεται να προσεγγίσουμε το σχολείο έχοντας πάρει μία απόσταση, να αναδείξουμε τις ευκαιρίες που διαμορφώνει για προσωπική εξέλιξη καθώς και τον κοινωνικό του χαρακτήρα. Με στόχο την ενίσχυση της αυτοεικόνας και της αυτοεκτίμησης του παιδιού, θα βοηθούσε η προσπάθεια για συμμετοχή σε μία εξωσχολική δραστηριότητα σχετική με τα «ταλέντα» του μαθητή. Με άλλα λόγια, να του «οργανώσουμε» το κατάλληλο πλαίσιο για να αρχίσει να καρπώνεται μικρές ή και μεγαλύτερες επιτυχίες. Καθοριστικής σημασίας είναι, τέλος, η συνεργασία της οικογένειας με τον κατάλληλο ειδικό ο οποίος, αξιοποιώντας τις γνώσεις του και την εμπειρία του, θα μπορέσει να σχεδιάσει μία αποτελεσματική παρέμβαση, να ενισχύσει και να καθοδηγήσει τους γονείς, αλλά και να παρακολουθεί την πορεία του μαθητή, με στόχο την ομαλή επιστροφή του στο σχολείο και τη θετική του ένταξη στη σχολική κοινότητα. Είναι πλέον ξεκάθαρο στους ειδικούς της ψυχικής υγείας αλλά και στους ειδικούς παιδαγωγούς που ασχολούνται με τη σχολική άρνηση και τη σχολική φοβία πως απαιτείται μία πολύπλευρη παρέμβαση τόσο στο σχολικό περιβάλλον όσο και σε οικογενειακό και ατομικό επίπεδο.

Η Μαρία Κοκκινιώτη είναι εκπαιδευτικός-ειδική παιδαγωγός. Θα τη βρείτε στο Mindset: Fulfill the Potential. Υποστήριξη Μαθητών και Γονέων, www.mindset.edu.gr

ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ

15.09.2021

Βοήθησέ με να μιλήσω ΤΗΣ ΠΕΛΙΏΣ ΠΑΠΑΔΙΆ

ότε θα πρωτομιλήσει το παιδί μου; Μήπως έχει αργήσει; Δεν λέει καθαρά κάποια γράμματα. Μπερδεύει ορισμένες λέξεις. Δυσκολεύεται να φτιάξει προτάσεις. Ξεκίνησε παιδικό σταθμό και οι εκπαιδευτικοί μού είπαν ότι οι γλωσσικές του ικανότητες δεν είναι εκεί όπου θα έπρεπε. Όταν στρεσάρεται, τραυλίζει. Φοιτά ήδη στο δημοτικό και η εκφορά του λόγου του δεν έχει βελτιωθεί. Τι να κάνω; Αυτά και άλλα ερωτήματα απασχολούν πολλούς γονείς στα πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού τους. Το Τaλκ μίλησε με την Ευγενία Στεφανάκη, λογοθεραπεύτρια και ιδιοκτήτρια του κέντρου λόγου και ομιλίας ALLforSPEECH Therapy Center στη Κύπρο, που απαντά σε όλες τις απορίες μας.

Στο ένα χέρι το μωράκι μου, στο άλλο χέρι το...; Η απάντηση στη σελίδα 44

Τι ακριβώς είναι η λογοθεραπεία και ποιος ο ρόλος ενός λογοπαθολόγου/ λογοθεραπευτή; Λογοθεραπεία είναι ο επιστημονικός κλάδος που έχει στόχο την πρόληψη, αξιολόγηση και διάγνωση, θεραπεία και αποκατάσταση των διαταραχών του λόγου ή της ομιλίας στα παιδιά και στους ενήλικους. Ο λογοθεραπευτής ασχολείται με ένα ευρύ φάσμα, όπως: καθυστέρηση λόγου και ομιλίας, διαταραχή της άρθρωσης, φωνολογική διαταραχή, δυσαρθρία, απραξία, τραυλισμός, φωνητικές διαταραχές, διαταραχές σίτισης/κατάποσης, μυολειτουργικές διαταραχές, διαταραχή της κοινωνικής αλληλεπίδρασης, κ.ά. Ο λογοθεραπευτής είναι υπεύθυνος για την αξιολόγηση και διάγνωση του προβλήματος. Με βάση τα αποτελέσματα,

καταρτίζει και εκτελεί ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα λογοθεραπευτικής αγωγής με στόχο την αντιμετώπιση και αποκατάσταση της διαταραχής. Συχνά είναι μέλος πολυθεματικής ομάδας (π.χ. μιας ομάδας με γιατρό, ψυχολόγο, παιδοψυχίατρο, φυσιοθεραπευτή, εργοθεραπευτή, ειδικό παιδαγωγό κ.λπ.) για καλύτερη, πιο σφαιρική, αντιμετώπιση του περιστατικού. Παράλληλα, μπορεί να έχει και τον ρόλο συμβούλου προς τους γονείς και το άμεσο περιβάλλον του ατόμου που παρακολουθεί. Τέλος, διαφωτίζει το κοινό με στόχο την πρόληψη και την έγκαιρη παρέμβαση. Ποια είναι τα βασικά λεκτικά ορόσημα κάθε ηλικίας; Αν κάποιο παιδί καθυστερήσει, χρειάζεται απαραίτητα θεραπεία; Κάθε παιδί έχει τον δικό του ρυθμό γλωσσικής ανάπτυξης, αλλά υπάρχουν κάποια διεθνώς αποδεκτά χρονικά σημεία όπου αναμένουμε ο μέσος όρος των παιδιών του ίδιου ηλικιακού εύρους να εμφανίσουν μια συγκεκριμένη δεξιότητα. Πάντα υπάρχουν παιδιά που θα καθυστερήσουν να κατακτήσουν ένα στάδιο, ενώ κάποια θα το υπερπηδήσουν προχωρώντας στο αμέσως επόμενο. Αν κάποιο παιδί καθυστερήσει, δεν χρειάζεται απαραίτητα θεραπεία. Όταν ένα παιδί αποκλίνει από τα ορόσημα, παρατηρήστε πώς εξελίσσεται. Αν δεν βλέπετε διαφορά μέσα στις επόμενες εβδομάδες, τότε δράστε άμεσα. Ζητήστε τη γνώμη ενός λογοθεραπευτή, ο οποίος θα σας συμβουλέψει τι να κάνετε. Το βάβισμα (μοτίβο ήχων) είναι ένας σημαντικός πρόδρομος της γλωσσικής ανάπτυξης ενός παιδιού. Ξεκινάει τους πρώτους μήνες της ζωής του με κλάμα, γέλιο, αλλά και με διάφορους συνδυασμούς φωνηέντων (0-3 μηνών).

Εξελίσσεται μέχρι τους 12 μήνες, όταν σταδιακά το παιδί περνάει στις πρώτες του λέξεις. Ακόμα ένα βασικό ορόσημο στην επικοινωνία ενός παιδιού είναι η χρήση χειρονομιών (1018 μηνών). Οι χειρονομίες βοηθούν τα παιδιά να μιλήσουν για το εδώ και το τώρα πριν αποκτήσουν τις λέξεις να το κάνουν. Με τη χρήση τους γίνεται ομαλά η μετάβαση από τη μη λεκτική στη λεκτική επικοινωνία. Η χρήση της χειρονομίας αποτελεί ισχυρό προγνωστικό παράγοντα της μεταγενέστερης γλωσσικής ικανότητας. Δηλαδή, όσο περισσότερο χρησιμοποιεί ένα παιδί μη λεκτική επικοινωνία και χειρονομίες, τόσο καλύτερες θα είναι οι γλωσσικές του δεξιότητες. Τέλος, ένα από τα βασικά λεκτικά ορόσημα είναι η παραγωγή των πρώτων λέξεων. Σε ηλικία 12-15 μηνών περιμένουμε την πρώτη του λέξη και στους 18 μήνες θα αρχίσει σταδιακά η ανάπτυξη του λεξιλογίου. Τα περισσότερα παιδιά, στα πρώτα τους χρόνια, μπερδεύουν κάποια γράμματα. Πότε πρέπει να ανησυχήσει ο γονιός και να απευθυνθεί σε έναν λογοθεραπευτή; Σε ποιες περιπτώσεις (από τις πιο ελαφριές μέχρι τις πιο βαριές) χρειάζεται παρέμβαση; Όταν ένα παιδί αρχίζει να μιλά, κάνει λάθη και είναι απόλυτα φυσιολογικό να μην παράγει όλους τους ήχους ορθά. Αυτά τα λάθη είναι τεράστιας σημασίας για τη διαδικασία εκμάθησης της ομιλίας. Μπορεί να αρχίσει προφέροντας ήχους στη θέα ορισμένων αντικειμένων, οι οποίοι μπορεί να μην είναι πλήρως κατανοητοί από εσάς. Για παράδειγμα, είναι αποδεκτό αν λέει «λάλα» αντί για «μπάλα» ή «παπό» αντί για «παγωτό». Ο βαθμός καταληπτότητας της ομιλίας του παιδιού (κατά πόσο καταλαβαίνουν

15.09.2021

ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ

τι λέει) είναι ένα κριτήριο για τους γονείς για το αν χρειάζεται να το δει λογοθεραπευτής. 2 ετών: 25-50%, 3 ετών: 75%, 4 ετών: 90%. Ο λογοθεραπευτής θα κρίνει αν το παιδί θα χρειαστεί παρέμβαση έπειτα από μια αξιολόγηση λόγου και ομιλίας.

δυνατό. Εάν δεν είστε ευχαριστημένοι με τις θεραπείες και τις συμβουλές που λαμβάνετε, πάρτε μια δεύτερη γνώμη. Όσο περισσότερο ρωτάτε και μαθαίνετε, τόσο πιο εξοπλισμένοι θα είστε, ώστε να βοηθήσετε το παιδί σας.

Παιδίατροι και εκπαιδευτικοί: Γνωρίζουν πότε να παραπέμψουν το παιδί σε ειδικό; Μήπως καμιά φορά δεν αντιλαμβάνονται το πρόβλημα, ενώ άλλοτε αγχώνουν τους γονείς προκειμένου να είναι οι ίδιοι καλυμμένοι και το παιδί δεν χρειάζεται θεραπείες; Ο παιδίατρός ή και οι εκπαιδευτικοί πιθανότατα να έχουν ήδη διαμορφώσει μια αντίληψη για τις ικανότητες λεκτικής επικοινωνίας του παιδιού. Κάθε επαγγελματίας είναι διαφορετικός, γι’ αυτό, εάν αισθάνεστε ότι οι ανησυχίες σας δεν αντιμετωπίζονται ή ότι σας αγχώνουν υπερβολικά, επικοινωνήστε αρχικά με έναν λογοθεραπευτή ή και αναπτυξιολόγο, για να εκτιμήσετε ορθά την ανάπτυξη του παιδιού. Κατά την επίσκεψη στον αναπτυξιολόγο διερευνάται σε βάθος το ιστορικό του παιδιού και της οικογένειας, για να γίνει σφαιρική διάγνωση τόσο σε οργανικό όσο και σε ψυχολογικό και εξελικτικό επίπεδο. Ακολουθεί συμβουλευτική της οικογένειας και περαιτέρω παραπομπή, αν είναι αναγκαίο, για εξειδικευμένη διαγνωστική ή και θεραπευτική παρέμβαση από άλλες ειδικότητες.

Ακόμα κι αν ένα παιδί δεν έχει κάποια παθολογία, πώς μπορούν οι γονείς να το «βοηθήσουν» να μιλήσει γρηγορότερα, καλύτερα, ορθότερα; Αυτός ήταν ο λόγος που έγραψα το βιβλίο Βοήθησέ με να μιλήσω. Ήθελα να βοηθήσω τους φροντιστές να αναπτύξουν τον λόγο και την ομιλία των παιδιών τους γρήγορα και αποτελεσματικά! Μιλήστε περισσότερο στο παιδί σας! Παρόλο που είναι προφανές ότι μιλώντας στο παιδί συμβάλλουμε στη γλωσσική του ανάπτυξη, σε ορισμένες περιπτώσεις οι γονείς ή οι φροντιστές δεν μιλάνε αρκετά στα παιδιά. Όταν οι γονείς μιλούν στα παιδιά τους περισσότερο για να τους πουν τι πρέπει να κάνουν ή να μην κάνουν, τα εκθέτουν σε πολύ λιγότερες λέξεις και οι γλωσσικές τους ανταλλαγές είναι λιγότερο πλούσιες και περίπλοκες. Όταν οι γονείς προσφέρουν περισσότερες ευκαιρίες αλληλεπίδρασης, τα παιδιά εκτίθενται σε πιο πλούσιο και ποικίλο λεξιλόγιο και σε πιο πολύπλοκες ιδέες. Ακολουθήστε το ενδιαφέρον του παιδιού σας και μιλήστε γι’ αυτό! Τα παιδιά μαθαίνουν γρήγορα και αποτελεσματικά όταν τα ενδιαφέρει η δραστηριότητα, με την προϋπόθεση πάντα ότι περνάνε καλά!

ΕΊΝΑΙ ΣΥΧΝΌ ΦΑΙΝΌΜΕΝΟ ΟΙ ΓΟΝΕΊΣ ΝΑ ΑΡΝΟΎΝΤΑΙ ΤΟ ΠΡΌΒΛΗΜΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΊΑΣ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΎ ΤΟΥΣ ΓΙΑ ΠΟΛΛΟΎΣ ΛΌΓΟΥΣ. ΆΛΛΕΣ ΦΟΡΈΣ ΤΟΎΣ ΚΑΘΗΣΥΧΆΖΕΙ ΤΟ ΠΕΡΙΒΆΛΛΟΝ ΤΟΥΣ, ΆΛΛΕΣ ΦΟΡΈΣ ΣΚΈΦΤΟΝΤΑΙ «ΚΑΙ ΕΓΏ ΆΡΓΗΣΑ ΝΑ ΜΙΛΉΣΩ», «ΜΑ ΕΊΝΑΙ ΜΙΚΡΌ ΑΚΌΜΑ» Κ.ΛΠ. ΌΜΩΣ, Η ΠΡΏΙΜΗ ΠΑΡΈΜΒΑΣΗ ΕΊΝΑΙ ΤΟ ΚΛΕΙΔΊ Συχνά, οι γονείς εθελοτυφλούν μπροστά στο λεκτικό πρόβλημα των παιδιών τους. Γιατί, άραγε, συμβαίνει αυτό; Τι θα λέγατε σε έναν γονιό που είναι της λογικής «Άσ’ το, θα στρώσει καθώς μεγαλώνει το παιδί;» Είναι συχνό φαινόμενο οι γονείς να αρνούνται το πρόβλημα επικοινωνίας του παιδιού τους για πολλούς λόγους. Άλλες φορές τούς καθησυχάζει το περιβάλλον τους, άλλες φορές σκέφτονται «Και εγώ άργησα να μιλήσω», «Μα είναι μικρό ακόμα» κ.λπ. Όμως, η πρώιμη παρέμβαση είναι το κλειδί! Πολλά ελλείμματα λόγου και ομιλίας μπορούν να αποκατασταθούν πολύ γρήγορα, ενώ άλλα χρειάζονται χρόνο. Ακόμα και αν δεν είστε βέβαιοι ότι το παιδί σας δυσκολεύεται, επισκεφθείτε έναν λογοθεραπευτή, πείτε του το ιστορικό του και εξηγήστε τις ανησυχίες σας. Αν κρίνει ότι το παιδί χρειάζεται πρόγραμμα λόγου και ομιλίας, μη διστάσετε να το πράξετε. Πόσα μπορεί να καταφέρει ένας λογοθεραπευτής; Τι γίνεται αν το παιδί δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις θεραπείες; Το φάσμα των διαταραχών λόγου και ομιλίας είναι αρκετά μεγάλο, όμως ένας λογοθεραπευτής μπορεί να τις επιλύσει με 100% επιτυχία. Τις περισσότερες φορές χρειάζεται και η βοήθεια των γονιών, αλλά και όλου του περιβάλλοντος, για να πετύχουμε το μέγιστο

Ποιος ο ρόλος του παιχνιδιού στην ανάπτυξη του λόγου; Το παιχνίδι και η ανάπτυξη της ομιλίας τείνουν να αντικατοπτρίζονται το ένα στο άλλο. Η Αμερικανίδα λογοθεραπεύτρια Carol Westby δημιούργησε μια κλίμακα (Symbolic Play Scale Westby, 2000) που μας δείχνει ποιες δεξιότητες παιχνιδιού πρέπει να έχουν τα παιδιά σε συγκεκριμένες ηλικίες, καθώς και τις γλωσσικές δεξιότητες με τις οποίες πρέπει να τις παραλληλίζουμε. Διαπίστωσε ότι οι γλωσσικές δεξιότητες ενός παιδιού ήταν απαραίτητο να εκτιμηθούν βάσει των δεξιοτήτων τους στο συμβολικό παιχνίδι. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι για να μιλήσει ένα παιδί πρέπει να διαθέτει συγκεκριμένες δεξιότητες για την εκμάθηση γλωσσικών εννοιών. Η ομιλία και η γνωστική ανάπτυξη ενός παιδιού, δηλαδή η ανάπτυξη της ικανότητάς του να μαθαίνει νέες πληροφορίες, ενισχύεται όταν ένας ενήλικος παίζει και ασχολείται μαζί του κατάλληλα. Επιπλέον, το παιχνίδι βοηθά στην ενίσχυση των δεσμών μεταξύ γονέα και παιδιού. Αυτό συμβαίνει επειδή παρέχει ένα χαλαρό, ευχάριστο και ασφαλές πλαίσιο, ώστε ο γονέας να προσφέρει βοήθεια, γνώση και καθοδήγηση. Ποιος ο ρόλος της ανάγνωσης βιβλίων στην ανάπτυξη του λόγου; Όταν διαβάζουμε στα παιδιά μας, τα ενθαρρύνουμε να αναπτύξουν ένα πλούσιο λεξιλόγιο, αφού οι ενήλικοι είμαστε σε θέση να τους εξηγήσουμε λέξεις και έννοιες κατά τη διάρκεια μιας ευχάριστης δραστηριότητας. Ένα ακόμη πλεονέκτημα της ανάγνωσης είναι ότι τα παιδιά εκτίθενται σε πλούσια γλωσσικά ερεθίσματα, αφού συχνά τα βιβλία περιέχουν μια πιο περίπλοκη γλώσσα από εκείνη της καθημερινότητας, από την οποία επωφελούνται ιδιαίτερα. Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής, η συχνή ανάγνωση βιβλίων σε μικρά παιδιά ενισχύει την ανάπτυξη του εγκεφάλου, αλλά και τις σχέσεις γονέα-παιδιού. Διαβάζοντας βιβλία στο παιδί σας από τη βρεφική ηλικία, το βοηθάτε να αναπτύξει όχι μόνο γλωσσικές, αλλά και γνωστικές και κοινωνικές δεξιότητες.

25 ΠΑΡΌΛΟ ΠΟΥ ΕΊΝΑΙ ΠΡΟΦΑΝΈΣ ΌΤΙ ΜΙΛΏΝΤΑΣ ΣΤΟ ΠΑΙΔΊ ΣΥΜΒΆΛΛΟΥΜΕ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΙΚΉ ΤΟΥ ΑΝΆΠΤΥΞΗ, ΣΕ ΟΡΙΣΜΈΝΕΣ ΠΕΡΙΠΤΏΣΕΙΣ ΟΙ ΓΟΝΕΊΣ 'Η ΟΙ ΦΡΟΝΤΙΣΤΈΣ ΔΕΝ ΜΙΛΆΝΕ ΑΡΚΕΤΆ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΆ Κλείνοντας, και με αφορμή την έναρξη της σχολικής χρονιάς, ποιες συμβουλές που θα δίνατε στους γονείς ώστε να βοηθήσουν ουσιαστικά τα παιδιά τους; Αφιερώστε ποιοτικό χρόνο μαζί τους για να αλληλεπιδράσετε, να μιλήσετε, να διαβάσετε και να παίξετε μαζί τους! Όταν θέλετε να κάνετε τις δικές σας δραστηριότητες, δημιουργήστε έναν χώρο κοντά σας για το παιδί σας, ώστε να είστε μαζί του. Χρησιμοποιήστε χώρο αποθήκευσης που μπορεί να χειριστεί το παιδί σας, όπως καλάθια, ανοιχτή βιβλιοθήκη ή ντουλάπια, που θα είναι στο επίπεδό του. Επιλέξτε παιχνίδια/δραστηριότητες που προωθούν την ανάπτυξη (σύμφωνα με την ηλικία του και τα ενδιαφέροντα του). Προσπαθήστε να έχετε 8-10 παιχνίδια από διαφορετικές κατηγορίες π.χ. βιβλία, παζλ, ζώα. Μην ξεχνάτε κάθε 5-7 μέρες να τα αλλάζετε, για να κρατάτε ζωντανό το ενδιαφέρον του. Περιορίστε την υπερδιέγερση και τις οθόνες. Όταν τα παιδιά συνηθίζουν την αισθητηριακή υπερφόρτωση που παρέχουν οι οθόνες και τα παιχνίδια που αναβοσβήνουν, αναπτύσσουν μικρότερο χρονικό διάστημα προσοχής. Αυτό οδηγεί σε λιγότερο ενδιαφέρον και μειωμένη ικανότητα να επικεντρωθεί το παιδί σε ανεξάρτητους τύπους παιχνιδιού. Δοκιμάστε δραστηριότητες με στόχο την ορθή και κατάλληλη ανάπτυξη του παιδιού σας!

Η Ευγενία Στεφανάκη απέκτησε το πρώτο της πτυχίο στα παιδαγωγικά και έπειτα το επαγγελματικό της πτυχίο στη λογοθεραπεία και την εξειδίκευσή της στην Orofacial Myofunctional Therapy (Νέα Υόρκη) με άριστα. Εξειδικεύτηκε στην απραξία του λόγου με πιστοποίηση στη μέθοδο PROMPT και στις μεθόδους της Dr Strand (Μayo Clinic, ΗΠΑ). Ειδικεύτηκε σε διαταραχές σίτισης και σε τεκμηριωμένες θεραπευτικές προσεγγίσεις για παιδιά με αυτισμό. Είναι η δημιουργός των ηλεκτρονικών βιβλίων ανάπτυξης λόγου και ομιλίας ALLforSPEECH. Από τις Εκδόσεις Διόπτρα κυκλοφορεί το βιβλίο της «Βοήθησέ με να μιλήσω», ένας οδηγός για γονείς και φροντιστές, που τους βοηθάει να γνωρίζουν, να παρακολουθούν και να αναπτύσσουν την ομιλία του παιδιού τους. Δείτε περισσότερα στο allforspeech.com

ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ

Με δύο δασκάλες ΤΗΣ ΜΑΡΚΈΛΛΑΣ ΔΉΜΟΥ

15.09.2021

ον όρο παράλληλη στήριξη τον άκουσα για πρώτη φορά τέσσερα χρόνια πριν, και μάλιστα αγγλιστί, σε ένα ξενόγλωσσο νηπιαγωγείο όπου φοιτούσε η κόρη μου. Τις ιδιαίτερες εκπαιδευτικές ανάγκες της θα κάλυπτε ένας shadow teacher, ένας «δάσκαλος-σκιά», που διακριτικά αλλά εξατομικευμένα θα βοηθούσε τη μικρή να ανταποκριθεί στις –σύνθετες για εκείνη– μαθησιακές ανάγκες. Από τότε μέχρι σήμερα, η Ιωάννα περνά την πόρτα του σχολείου με τη δύναμη και την αυτοπεποίθηση που αντλεί και από την… σκιά της γλυκιάς Δήμητρας. Όπως θα συμπεράνετε από τα παραπάνω, η Ιωάννα είναι εξαιρετικά τυχερή, αφού υποστηρίζεται σταθερά από την ίδια εκπαιδευτικό, που συνεργάζεται αρμονικά με τη διεύθυνση και το εκπαιδευτικό προσωπικό του σχολείου. Αυτονόητο; Δυστυχώς όχι, καθώς στη χώρα μας πολύ συχνά η θεωρία απέχει χιλιόμετρα από την πράξη. Τι είναι η παράλληλη στήριξη και σε ποιους απευθύνεται Ο θεσμός της παράλληλης στήριξης αναφέρεται στα άτομα που συνοδεύουν μαθητές με αναπηρία ή άλλες εκπαιδευτικές ανάγκες στο περιβάλλον του τυπικού γενικού σχολείου. Η παράλληλη στήριξη είναι ένα ενισχυτικό και ενταξιακό εργαλείο που διευκολύνει την εκπαιδευτική διαδικασία, δεν είναι απλή φύλαξη. Συνεπώς, οι «δάσκαλοι-σκιά» είναι καταρτισμένοι επιστήμονες και οι ειδικότητές τους πρέπει να αντιστοιχούν στις ανάγκες του στηριζόμενου μαθητή. Μπορεί, λοιπόν, να είναι ειδικοί παιδαγωγοί, λογοθεραπευτές, εργοθεραπευτές, ψυχολόγοι ή εκπαιδευτικοί. Ποιοι μαθητές, όμως, δικαιούνται παράλληλη στήριξη; Όσοι για ολόκληρη τη σχολική τους ζωή ή για ορισμένη περίοδο της σχολικής τους ζωής εμφανίζουν σημαντικές δυσκολίες μάθησης λόγω αισθητηριακών, νοητικών, γνωστικών και αναπτυξιακών προβλημάτων ή ψυχικών και νευροψυχικών διαταραχών. Στους μαθητές με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες συγκαταλέγονται όσοι παρουσιάζουν νοητική αναπηρία, αισθητηριακές αναπηρίες όρασης, αισθητηριακές αναπηρίες ακοής, κινητικές αναπηρίες, χρόνια μη ιάσιμα νοσήματα, διαταραχές ομιλίας-λόγου, ειδικές μαθησιακές δυσκολίες, όπως δυσλεξία και διαταραχή ελλειμματικής προσοχής, διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές ή ψυχικές διαταραχές. Παράλληλη στήριξη μπορούν να διεκδικήσουν εκείνα τα παιδιά των οποίων οι ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες έχουν πιστοποιηθεί από τον δημόσιους αρμόδιους φορείς, όπως τα Κέντρα Εκπαιδευτικής και Συμβουλευτικής Υποστήριξης (Κ.Ε.Σ.Υ) και τα δημόσια νοσοκομεία. (Συμβουλή από μαμά παθούσα και… μαθούσα. Αν υποψιάζεστε ότι το παιδί σας έχει ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και θέλετε να αξιολογηθεί από το Κ.Ε.Σ.Υ της περιοχής σας, υπολογίστε περισσότερο από έναν (!) χρόνο αναμονής, οπότε καλό είναι να κάνετε την αίτηση όσο νωρίτερα γίνεται). Φυσικά, υπάρχει και η

ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ δυνατότητα ιδιωτικής παράλληλης στήριξης, την οποία εισηγείται και διαθέτει η οικογένεια του μαθητή (ΦΕΚ 193Α, 4186/2013). Η θεωρία Σε έναν κόσμο αγγελικά πλασμένο, η παράλληλη στήριξη είναι ένας θεσμός που πραγματικά εντάσσει και εξελίσσει τα παιδιά με ιδιαιτερότητες. Βασικός παράγοντας της επιτυχίας είναι η σταθερότητα. Ο ειδικός εκπαιδευτικός πρέπει να έχει τον απαραίτητο χρόνο να σταθεί δίπλα στο παιδί και να θέσει –σε συνεργασία με τους γονείς και τους δασκάλους– συγκεκριμένους στόχους, ανάλογους με τις επικοινωνιακές και τις εκπαιδευτικές ανάγκες του παιδιού. Απώτερος σκοπός είναι –στις περιπτώσεις που αυτό είναι εφικτό– η ενδυνάμωση των μαθητών και η σταδιακή αυτονομία τους. Είναι σημαντικό η παρουσία της παράλληλης στήριξης να είναι ουσιαστική αλλά και διακριτική, έτσι ώστε τα παιδιά που έχουν βοήθεια να αισθάνονται ασφαλή, ικανά και ισότιμα. Συνεπώς, η παράλληλη στήριξη: Κατευθύνει και ενισχύει την ένταξη του μαθητή στο περιβάλλον και στις διαδικασίες της τάξης. Βοηθά στην οργάνωση του μαθητή και στην εφαρμογή των κανόνων και των διαδικασιών που πρέπει να ακολουθούνται. Υποστηρίζει μαθησιακά τον μαθητή. Συμβάλλει στη διαχείριση της συμπεριφοράς του παιδιού και στην αντιμετώπιση των συναισθηματικών δυσκολιών που μπορεί να εμφανιστούν. Παροτρύνει την κοινωνικοποίηση και την ενεργή συμμετοχή του μαθητή στην παρέα με τα υπόλοιπα παιδιά. Προστατεύει από τη σχολική βία, τον ρατσισμό, τον κοινωνικό αποκλεισμό και την απομόνωση του παιδιού. Η πράξη Δυστυχώς, το καίριο δικαίωμα στην παράλληλη στήριξη καταπατάται συστηματικά. Οι περισσότεροι γονείς παιδιών με μαθησιακές ανάγκες έχουν να διηγηθούν κι από μια ιστορία για το πώς ΔΕΝ λειτουργεί τελικά ο συγκεκριμένος θεσμός. Η Ελένη Αβραμίδου, εκπαιδευτικός και μητέρα παιδιού που δικαιούται παράλληλη στήριξη, με συλλογικά υπογεγραμμένη επιστολή προς όλους τους αρμόδιους φορείς περιγράφει μια ζοφερή πραγματικότητα και ζητάει τα αυτονόητα. Όπως αναφέρει, πολλά παιδιά που δικαιούνται παράλληλη στήριξη πλήρους ωραρίου (αυτό το γνωματεύει το Κ.Ε.Σ.Υ.) λαμβάνουν μερική υποστήριξη, η οποία συχνά είτε φτάνει αργοπορημένα, στη μέση του διδακτικού έτους, είτε δεν φτάνει καθόλου. Επομένως, ένα παιδί με συγκεκριμένες μαθησιακές ανάγκες ξεκινάει τη χρονιά μόνο του, με αποτέλεσμα να μη συμμετέχει ισότιμα στην εκπαιδευτική και κοινωνική διαδικασία. Και σαν να μη φτάνει αυτό, πολλές φορές συμβαίνει οι εκπαιδευτικοί που εμφανίζονται στα μέσα της χρονιάς για να αναλάβουν υπηρεσία να χρειάζονται άδεια π.χ. εγκυμοσύνης ή ασθένειας κι έτσι ο μαθητής ή η μαθήτρια να παραμένει χωρίς υποστήριξη μέχρι την επόμενη φάση προσλήψεων, συνήθως έναν μήνα μετά ή και αργότε-

27 ΔΥΣΤΥΧΏΣ, ΤΟ ΚΑΊΡΙΟ ΔΙΚΑΊΩΜΑ ΣΤΗΝ ΠΑΡΆΛΛΗΛΗ ΣΤΉΡΙΞΗ ΚΑΤΑΠΑΤΆΤΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΆ. ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΟΙ ΓΟΝΕΊΣ ΠΑΙΔΙΏΝ ΜΕ ΜΑΘΗΣΙΑΚΈΣ ΑΝΆΓΚΕΣ ΈΧΟΥΝ ΝΑ ΔΙΗΓΗΘΟΎΝ ΚΙ ΑΠΌ ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΊΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΏΣ ΔΕΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΊ ΤΕΛΙΚΆ Ο ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΈΝΟΣ ΘΕΣΜΌΣ ρα. Η κυρία Αβραμίδου θέτει στην επιστολή της και άλλο ένα εύλογο ερώτημα: Γιατί ενώ τα παιδιά φοιτούν στο σχολείο 30 ωρες εβδομαδιαίως, η παράλληλη στήριξη καλύπτει μόνο τις 24; Το αποτέλεσμα Το αποτέλεσμα όλων των παραπάνω είναι ότι πολλοί γονείς αναγκάζονται να προσλάβουν ιδιωτική παράλληλη στήριξη. Το ποσό που καλούνται να πληρώσουν δεν είναι καθόλου ευκαταφρόνητο. Και ότι ακόμα περισσότεροι γονείς (άνεργοι κυρίως) δεν είναι καν σε θέση να το διαθέσουν. Άλλη μια παράλογη ρύθμιση ή δυσκολία, στο πλαίσιο του θεσμού όπως εφαρμόζεται στη χώρα μας, έχουν να αντιμετωπίσουν οι γονείς των οποίων τα παιδιά έχουν ειδικές μαθησιακές δυσκολίες σε συνδυασμό με κάποιο θέμα υγείας. Για παράδειγμα, ένα παιδί στο φάσμα του αυτισμού μπορεί να λαμβάνει αγωγή ή να παρουσιάζει επιληπτικές κρίσεις. Το παιδί αυτό ΔΕΝ δικαιούται ΚΑΙ παράλληλη στήριξη ΚΑΙ σχολικό νοσηλευτή. Πρέπει να διαλέξει ο γονέας, λοιπόν: Εκπαίδευση ή υγεία; Σημειωτέον ότι σε περίπτωση που ο γονέας επιλέξει παράλληλη στήριξη, ο εκπαιδευτικός δεν επιτρέπεται σε καμία περίπτωση να χορηγήσει φαρμακευτική αγωγή στο παιδί. Παράλογο; Πέραν τώρα των ελλείψεων και των καθυστερήσεων, υπάρχει και άλλη μια σημαντική δυσκολία, που αφορά την υποδοχή της παράλληλης στήριξης από τον βασικό εκπαιδευτικό της τάξης. Δηλαδή, τον βαθμό και τον τρόπο που εκείνος συνεργάζεται και συνυπάρχει αρμονικά με τον ειδικό εκπαιδευτικό. Υπάρχουν πάρα πολλές περιπτώσεις δασκάλων (και εδώ μιλά η προσωπική πείρα) που δεν επιθυμούν να έχουν στην τάξη τους παιδί με παράλληλη στήριξη. Και όχι διότι ένα παιδί με παράλληλη προσθέτει άλλη μια ταχύτητα που πρέπει να διαχειριστεί ο εκπαιδευτικός, αλλά επειδή ο τελευταίος δεν επιθυμεί μια ενήλικη παρουσία μέσα στην τάξη του, με τον φόβο ότι έτσι διαρρέουν πτυχές της… σχολικής καθημερινότητας. Σε όλα αυτά έρχεται να προστεθεί και μια προφορική οδηγία που έφτασε στα σχολεία μέσα στο καλοκαίρι, σύμφωνα με την οποία συνιστάται στη διεύθυνση κάθε σχολικής μονάδας να αιτηθεί έως δύο (!) το πολύ παράλληλες στηρίξεις. Το μέλλον, λοιπόν, δεν δείχνει να εγγυάται τη συμπεριληπτική εκπαίδευση και τα χιλιόμετρα που πρέπει να διανύσουμε για την ίση πρόσβαση στη μάθηση είναι δυστυχώς πολλά.

ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ

15.09.2021

Ξανά, πάμε σχολείο; ΤΗΣ ΣΟΥΖΆΝΑΣ ΠΑΠΑΦΆΓΟΥ

μείς θα πάμε πρώτη δημοτικού, εσείς;» Η Κ. τσάκωσε τον εαυτό της να βουτά σε έναν πληθυντικό που κάπως την ξένισε, μα την ίδια στιγμή την έκανε να αισθανθεί μια βαθιά ανακούφιση. Κοντοστάθηκε για λίγο και σκέφτηκε πως περνώντας το κατώφλι του μεγάλου σχολείου τα δυο σώματα θα διαχωριστούν για αρκετές ώρες. Αυτός ο πληθυντικός θα κρατούσε ζεστή την ψυχή της και με κάποιον τρόπο θα μίκραινε την απόσταση του σώματός της από εκείνο του παιδιού της. Την ημέρα του αγιασμού, καθώς το μικρό της πλάσμα βημάτιζε με αργόσυρτο ρυθμό προς τη βαριά καγκελόπορτα, έστρεψε το βλέμμα της για να μη δει ο γιος της τα δάκρυα της. Σαν να μπήκε σε μια περίεργη χρονοκάψουλα, βρέθηκε στο δικό της σχολείο, να κρατά σφιχτά τη φούστα της μαμάς της και να κλαίει. Πάντα τής

ήταν δύσκολες οι νέες αρχές. «Αν συμβεί το ίδιο και στο παιδί μου;» Σκούπισε τα δάκρυά της, ρούφηξε τη μύτη της και ανασυγκροτήθηκε! «Το παιδί μου τα έχει πάει περίφημα σε κάθε νέα αρχή, και στον παιδικό». Ίσιωσε το φουστάνι της και χαιρέτησε από μακριά τον γιο της, που είχε ήδη ξεκινήσει να μιλά με δύο άλλα παιδάκια! Κρατώντας αποστάσεις Καθώς μεγαλώνουν τα παιδιά μας, το «εμείς» διαμορφώνεται και αναπλάθεται, σαν σε μια μήτρα που διαχωρίζονται τα κύτταρα και σχηματίζεται ο άνθρωπος. Σπουδαία η διαδρομή από το «εμείς» στο «εγώ»! Το σχολείο, η συνθήκη του σχολείου, είναι το πιο κομβικό σημείο αυτής της διαδρομής τόσο για τους γονείς όσο για τα παιδιά. Αν εκεί δεν καταφέρουμε, οι γονείς να «κρατήσουμε» τις αγωνίες μας για τον εαυτό μας και να «κρατηθούμε» από ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο θα μπορέσουμε να δυναμώσουμε το «εγώ» μας (θεραπευτικό, ομάδα γονέων, φίλους,

σύντροφο, συζήτηση), τότε κινδυνεύουμε να κρατήσουμε τα παιδιά μας πίσω, μπαίνοντας, συμβολικά, μαζί τους μέσα στο σχολείο. «Είναι αγωνία δική μου ή του παιδιού μου;» «Έχουμε διάβασμα ή έχει διάβασμα;» «Να του ετοιμάζω την τσάντα ή να ετοιμάζει την τσάντα του;» και άλλα τόσα ερωτήματα, που όσο τα θέτουμε στον εαυτό μας τόσο μας βοηθούν να πάρουμε απόσταση και να διαχωρίσουμε τη δική μας εμπειρία από αυτή του παιδιού μας. Το παιδί μας ξεκινά το σχολείο και εμείς το συνοδεύουμε. Το παιδί μας ξεκινά μια διαδρομή, υπαρξιακή, σωματική και νοητική. Και εμείς επίσης, αλλά οι δρόμοι μας είναι παράλληλοι, δεν τέμνονται. Δεν είναι εύκολο να μείνει ο καθένας στη δική του γραμμή και αισθάνομαι πως αυτό γίνεται όλο και πιο δύσκολο όταν δυσκολεύονται οι γονείς. Και πιο πολύ δυσκολευόμαστε οι γονείς, γιατί ίσως, όταν ήμασταν παιδιά, κάποιος ενήλικος δυσκολεύτηκε να σεβαστεί τη γραμμούλα μας, την ποδοπάτησε, την παραχάραξε

15.09.2021

και μας έσυρε σε διαδρομές που δεν είχαμε τη χαρά και τον χρόνο να επιλέξουμε και να εξερευνήσουμε μόνοι μας. Τα υλικά που κουβαλάμε και προσφέρουμε Φέρνω στον νου μου, καθώς γράφω, πολλούς γονείς που έχω συναντήσει τα τελευταία χρόνια, κάποιους σε θεραπευτικό πλαίσιο, άλλους σε φιλικό, τους παρατηρώ καθώς μιλούν, αναρωτιούνται και συνυπάρχουν με τα παιδιά τους. Φέρνω στον νου μου και εμένα ως μητέρα, προσπαθώ να με παρατηρήσω και κάθε φορά που με «συναντώ» προσπαθώ να πάρω χρόνο και απόσταση από όσα συμβαίνουν για να τα δω πιο καθαρά, να δω εμένα πιο καθαρά. Δεν είναι εύκολο να «συναντάς» τον εαυτό σου ως γονιό, να τον παρατηρείς, να δέχεσαι τις δυσκολίες που αντιμετωπίζεις, να τις δέχεσαι και να αντέχεις να τις «κρατάς» δίχως να μεταθέτεις την ευθύνη. Νομίζω πως η πιο συχνή ερώτηση που έχω κάνει στον εαυτό μου είναι «τι υλικό δίνω στην κόρη μου αυτή τη στιγμή, ώστε να δυναμώσει η ψυχή της;» Ξέρετε, τα υλικά δεν είναι μόνο εξευγενισμένα, δεν είναι πάντα εύγευστα, εύπλαστα, δεν είναι πάντα αγγελικά πλασμένα. Το θέμα είναι να γνωρίζουμε, όσο γίνεται, τι υλικά κουβαλάμε μέσα μας, ώστε να είμαστε υποψιασμένοι για αυτά που προσφέρουμε στο παιδί μας. «Μέσα» στις τάξεις των παιδιών μας Όταν η κόρη μου ολοκλήρωσε την πρώτη δημοτικού η ανακούφιση μου ήταν απέραντη. Βασικά, η πρόκληση ήταν απέραντη, μια και, πιστέψτε με, δίχως να το θέλω καθόλου, μπήκα πραγματικά στο σχολείο και στην τάξη της και έκανα κι εγώ και ο πατέρας της μεγάλη προσπάθεια να μην εμπλακούμε στα θέματά της. Επεισοδιακή η πρώτη δημοτικού για τη μικρή μας. Σχεδόν όλη τη χρονιά, η τάξη της είχε μεταφερθεί στο σαλόνι μας, τα πρωτάκια της πανδημίας τιτιβίζαν κάθε μέρα από άκρη σε άκρη στις γωνιές του σπιτιού μας, οι γονείς διέκοπταν τη δασκάλα για να ρωτήσουν σε ποια σελίδα ήμαστε, οι γιαγιάδες φώναζαν «το αυγουλάκι σου είναι έτοιμο», ενώ οι τηλεργαζόμενοι γονείς μούγκριζαν ενοχλημένοι με κάθε τσιρίδα ή μείωση του σήματος. Και αφού μπήκαμε όλοι στις τάξεις των παιδιών μας, αλλά και στα σπίτια ο ένας του άλλου, αφού επιστρέψαμε μουδιασμένοι ξανά στα σχολεία και μετά ξανά πίσω στα σπίτια μας, έφτασε κάποια στιγμή η χρονιά στο τέλος της. Και να που έφτασε η μέρα να αρχίσει η νέα χρονιά! Η γραμμή που αποφασίσαμε να κρατήσουμε στην πρώτη δημοτικού ήταν μια, αλλά καθόλου εύκολη: Να μην ανακατευτούμε με την επιθυμία της να μάθει, αλλά να τη στηρίξουμε σε όσα καλείται από το σχολείο να μάθει. Προσπαθήσαμε να μην είμαστε δίπλα της στον υπολογιστή, αλλά να είμαστε στο διπλανό δωμάτιο, λέγοντας της πως για ό,τι χρειαστεί θα είμαστε εκεί. Σε κάθε διάλειμμα κάναμε κάτι δημιουργικό, βασισμένο στην κίνηση, μαζί της, μακριά από τις οθόνες (π.χ. κρυφτό, γιόγκα, χορό). Όταν τελείωνε το μάθημα, κρατούσαμε έναν βασικό κανόνα: «Πρώτα θα τελειώσεις τις υποχρεώσεις σου και μετά θα παίξεις όσο θες και εμείς μαζί σου». (Προσοχή! Το διάβασμα το έκανε μόνη της, εμείς απλώς μετά την ακούγαμε ή βλέπαμε όσα έγραφε, είχαμε από την αρχή συμφωνήσει πως η προσπάθεια

ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ θα έπρεπε να είναι αρχικά δική της). Θα σας εκμυστηρευτώ κάτι. Όσες φορές δεν έβγαινε ήρεμα η μέρα ή η μικρή μας αδυνατούσε να ακολουθήσει αυτή τη ρουτίνα (οι ρουτίνες είναι ζωτικής σημασίας) δεν ευθυνόταν εκείνη, ευθυνόμασταν εμείς και η κούραση μας! Εμείς δεν μπορούσαμε να αντέξουμε και κατ’ επέκταση αδυνατούσαμε να βοηθήσουμε το επίσης κουρασμένο από την τηλεκπαίδευση παιδί μας να αντέξει! Προσπαθούσαμε να ανασυγκροτηθούμε, εμείς οι μεγάλοι, μιλώντας, ψάχνοντας άλλους γονείς για να δημιουργήσουμε ένα δίκτυο-δίκτυ ασφαλείας, μέσα στο οποίο θα μπορούσαμε να εκφράσουμε ο ένας στον άλλον τα παράπονα μας, να γκρινιάζουμε, να γελάσουμε, να κλάψουμε, να σκεφτούμε, ώστε να επιστρέψουμε στα παιδιά μας κάπως πιο ήρεμοι και υπομονετικοί.

«ΕΊΝΑΙ ΑΓΩΝΊΑ ΔΙΚΉ ΜΟΥ Ή ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΎ ΜΟΥ;» «ΈΧΟΥΜΕ ΔΙΆΒΑΣΜΑ Ή ΈΧΕΙ ΔΙΆΒΑΣΜΑ;» «ΝΑ ΤΟΥ ΕΤΟΙΜΆΖΩ ΤΗΝ ΤΣΆΝΤΑ Ή ΝΑ ΕΤΟΙΜΆΖΕΙ ΤΗΝ ΤΣΆΝΤΑ ΤΟΥ;» ΚΑΙ ΆΛΛΑ ΤΌΣΑ ΕΡΩΤΉΜΑΤΑ, ΠΟΥ ΌΣΟ ΤΑ ΘΈΤΟΥΜΕ ΣΤΟΝ ΕΑΥΤΌ ΜΑΣ ΤΌΣΟ ΜΑΣ ΒΟΗΘΟΎΝ ΝΑ ΠΆΡΟΥΜΕ ΑΠΌΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΝΑ ΔΙΑΧΩΡΊΣΟΥΜΕ ΤΗ ΔΙΚΉ ΜΑΣ ΕΜΠΕΙΡΊΑ ΑΠΌ ΑΥΤΉ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΎ ΜΑΣ Ανήσυχοι γονείς Λίγες μέρες αφού τελείωσε η Πρώτη δημοτικού πήρα στα χέρια μου το τέταρτο βιβλίο της σειράς του Αθανάσιου Α λεξανδρίδη ΣΧΟΛΗ ΑΝΗΣΥΧΩΝ ΓΟΝΕΩΝ, με τίτλο Πάμε Σχολείο; Το έβαλα στη βαλίτσα μου και το ταξίδεψα μαζί μου και το άνοιξα προς το τέλος του καλοκαιριού με μεγάλη δυσανασχέτηση, όχι γιατί πίστευα πως δεν θα μου άρεσε –έχω άλλωστε απολαύσει και συνεχίζω να διαβάζω ξανά και ξανά τα προηγούμενα τρία, τους Παιδικούς έρωτες, τους Παιδικούς φόβους και το Χτίζοντας ταυτότητα. Η δυσανασχέτησή μου ήταν άμεσα συνδεδεμένη με την αγωνία και την κούραση (ναι, κούραση πριν καν ξεκινήσει, το ομολογώ) μιας νέας πανδημικής σχολικής χρονιάς. Όμως, καθώς το διάβαζα, τόσο ξεκουραζόμουν ψυχικά, γιατί αισθάνθηκα πως αυτό το βιβλίο θα είναι ένας σπουδαίος σύμμαχος για εμένα, όχι μόνο ως μαμά αλλά και ως θεραπεύτρια. Έχω υπάρξει εδώ και κάμποσα χρόνια μαθητευόμενη στο πλάι του συγγραφέα και κάθε φορά που διαβάζω ένα βιβλίο του αισθάνομαι σαν να ακούω τη φωνή του, πόσω μάλλον διαβάζοντας αυτά τα τέσσερα βιβλία του, που έχουν μορφή διαλόγου, μια και είναι απομαγνητοφωνημένες συζητήσεις με «ανήσυχους» γονείς. Η νέα σχολική χρονιά, λοιπόν, με βρήκε να έχω στο προσκεφάλι μου το Πάμε σχολείο;, το οποίο κρύβει σε κάθε του σελίδα υλικό για προβληματισμό. Πρόκειται για ένα εργαστήρι σκέψης (όπως λέει και ο ίδιος ο δημιουργός του), το οποίο παρασύρει τον αναγνώστη σε γόνιμες διαδρομές. Κι αυτές οι γόνιμες διαδρομές σκέψης βοηθούν

29 το δίχως άλλο κάθε μπαμπά και μαμά να παραμείνει στο πλάι της διαδρομής του νεαρού μαθητή δίχως να μπλέκεται στα πόδια του! Επιθυμώντας τη γνώση σε κάθε ηλικία Λέει κάπου ο Α λεξανδρίδης πως η απόκτηση γνώσεων είναι μια έκφανση των ενστίκτων της αυτοσυντήρησης και της ευχαρίστησης. Αν εμείς οι μεγάλοι πάψουμε να αναζητάμε την γνώση, τότε πώς θα βοηθήσουμε τα παιδιά μας να στραφούν προς αυτή; Η μεγαλύτερη επιθυμία για γνώση εγείρεται από την επιθυμία να μάθω εμένα και όσα με περιβάλλουν και αυτή η επιθυμία, τολμώ να πω ανάγκη, δεν θα έπρεπε να σταματά σε καμία ηλικία! Ξανάπάμε σχολείο, λοιπόν; Μικροί και μεγάλοι… Ο καθένας στη δική του τάξη… Ο καθένας με τα δικά του βιβλία. Κάθε κατεργάρης στον πάγκο του! Ιδανικό εγχειρίδιο για γονείς, το Πάμε σχολείο; Μας καλεί να σκεφτούμε τι σηµαίνει για το παιδί μας και για εμάς η είσοδος και η πορεία στο δηµοτικό, τι αγωνίες και τι µαταιώσεις ενεργοποιεί στο παιδί μας και σε εμάς η επίσηµη επαφή µε την ανάγνωση, τη γραφή και τα µαθηµατικά, ποιες απωθηµένες προσδοκίες γονέων και εκπαιδευτικών φορτώνονται στους ώμους των µικρών µαθητών, στερώντας τους τη χαρά να συνευρεθούν και να συνεργαστούν µεταξύ τους, πώς γίνεται η µετάβαση από το νηπιαγωγείο στο δηµοτικό, ποιες είναι οι απαραίτητες ψυχικές, νοητικές και συναισθηµατικές συνιστώσες για την επιτυχή ένταξη του παιδιού στο δηµοτικό, τι είναι απόδοση και τι επίδοση και τι είναι, τελικά, το σχολείο. Ένας χώρος αναπαραγωγής και εκµάθησης εννοιών µέσα σε ένα παιδαγωγικό πλαίσιο ή ένας δυναµικός κοινωνικός χώρος ατοµικών και συλλογικών σχέσεων, όπου δηµιουργικά παράγεται γνώση; Τα θέµατα του βιβλίου αναπτύσσονται πάνω σε τρεις βασικούς άξονες: α) Η ανάπτυξη της σκέψης είναι αναγκαία για την επιβίωση. β) Το να σκέφτεσαι και να µαθαίνεις είναι απόλαυση. γ) Η συλλογική σκέψη είναι παραγωγικότερη της ατοµικής. Καθότι αυτοί οι άξονες ισχύουν για ολόκληρη τη διάρκεια της ζωής µας και σε όλους τους τοµείς της δραστηριότητάς µας, µια που η ζωή είναι σχολείο –µε πρόγραµµα αλλά και µε διαλείµµατα–, το Πάμε σχολείο; προτείνεται όχι µόνο για τους άµεσα ενδιαφερόµενους, γονείς, εκπαιδευτικούς και ειδικούς της ψυχικής ανάπτυξης και υγείας του παιδιού, αλλά και για όποιον σωκρατικά ανήσυχο επιθυµεί συνεχώς να µαθαίνει απολαµβάνοντας ή να απολαµβάνει µαθαίνοντας. Καλή ανάγνωση και καλή σχολική χρονιά.

Διαβάστε: Αθανάσιος Αλεξανδρίδης, Σχολή Ανήσυχων Γονέων-Πάμε σχολείο; Εκδόσεις Ίκαρος Η Σουζάνα Παπαφάγου είναι κλινική ψυχολόγος-οικογενειακή ψυχοθεραπεύτρια.

ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ

15.09.2021

Σχολικά βοηθήματα: Για όλα τα παιδιά, για όλες τις τάξεις ΤΗΣ ΠΕΛΙΏΣ ΠΑΠΑΔΙΆ

ετά τις σπουδές της στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών, η Μαρία Γονιδάκη, εργάστηκε αρχικά ως εκπαιδευτικός στην ιδιωτική εκπαίδευση. Όταν όμως ήρθε σε επαφή με τον χώρο της επιμέλειας και διόρθωσης κειμένων, συνειδητοποίησε ότι ο τομέας

αυτός είναι εξαιρετικά ενδιαφέρων, αφού μόνο οφέλη μπορεί να αποκομίσει κάποιος από την ενασχόλησή του με ένα τόσο σημαντικό πολιτιστικό αγαθό, όπως είναι το βιβλίο. Σήμερα, μητέρα πλέον τριών παιδιών, εργάζεται ως υπεύθυνη έκδοσης των εκπαιδευτικών βιβλίων στις Εκδόσεις Μεταίχμιο και είναι κοντά μας, με αφορμή την έναρξη της σχολικής χρονιάς, για να συζητήσουμε τους λόγους για τους οποίους τα σχολικά βοηθήματα είναι ένα

εξαιρετικό εργαλείο στα χέρια μαθητών και γονέων. Καλησπέρα, κ.Γονιδάκη και σας ευχαριστούμε για την παρουσία σας στις σελίδες του Τaλκ. Περί σχολικών βοηθημάτων η συζήτηση σήμερα. Αλλά ας ξεκινήσουμε από τα σχολικά βιβλία. Θεωρώ πως τα γνωρίζετε καλά. Προφανώς, δεν μπορούμε να τα τσουβαλιάσουμε όλα, αλλά αν σας ζητούσα μια γενική

15.09.2021

κριτική για τα εγχειρίδια που προσφέρονται στα παιδιά μας, τι θα λέγατε; Πολύ σωστά ξεκινάτε την κουβέντα μας από το σχολικό βιβλίο, γιατί η σημασία του είναι θεμελιώδης για την εκπαίδευση. Από αυτό ξεκινά η διδασκαλία, σε αυτό στηρίζεται η προετοιμασία μαθητών και εκπαιδευτικών στο σπίτι και η αξιολόγηση, αυτό είναι το πρότυπο για τη γλωσσική έκφραση και σκέψη των μαθητών. Βασικά χαρακτηριστικά του σχολικού βιβλίου θα πρέπει να είναι η επιστημονική εγκυρότητα, η μεθοδική διάρθρωση, η σύνδεση του σχολείου με τη «ζωή», με το σήμερα, με τις ανησυχίες και προκλήσεις της σύγχρονης εποχής. Τα περισσότερα, όμως, σχολικά εγχειρίδια γράφτηκαν πριν από σχεδόν δύο ή και τρεις δεκαετίες. Αυτό, λοιπόν, που κυρίως χρειάζεται είναι η επικαιροποίηση και η ανανέωση των σχολικών βιβλίων όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης, με βάση τις νέες καινοτόμες μεθόδους διδασκαλίας, τη χρήση πολλαπλών πηγών, την καλλιέργεια της κριτικής σκέψης των μαθητών και κυρίως τις απαιτήσεις της εποχής. Επομένως, ποιες ανάγκες έρχονται να καλύψουν τα σχολικά βοηθήματα; Ποια είναι η λογική πίσω από τη συγγραφή τους; Βασικό μας μέλημα στις εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ είναι να παρέχουμε στον μαθητή ένα βιβλίο-εργαλείο που θα τον απαλλάξει από το άγχος της αναζήτησης της γνώσης που δεν μπόρεσε να κατακτήσει στη σχολική τάξη, που θα του λύσει όλες τις απορίες που δεν πρόλαβε ή δεν τόλμησε να ρωτήσει τον δάσκαλό του, που θα τον παρακινήσει να δοκιμάσει τις ικανότητές του, να εκφράσει τις σκέψεις του, να ασκήσει την κρίση του, να αγαπήσει τη γνώση και τη μάθηση. Ταυτόχρονα, όμως, επιδιώκουμε να βοηθήσουμε και τον γονιό, αφού δίνοντας στο παιδί του το βοήθημα δεν χρειάζεται να επωμιστεί το οικονομικό βάρος της αναζήτησης βοήθειας σε κάποιο φροντιστήριο ή ιδιαίτερο μάθημα. Πώς ο μαθητής μπορεί να αξιοποιήσει σωστά ένα καλό βοήθημα είτε είναι στο δημοτικό (και μελετάει με τη βοήθεια του γονιού), είτε είναι στο γυμνάσιο ή στο λύκειο; Ένα βοήθημα δίνει στον μαθητή τη δυνατότητα: Να θυμηθεί όσα διδάχτηκε σε προηγούμενες ενότητες ώστε να βασιστεί σε αυτές για να προχωρήσει στη νέα γνώση. Να κατανοήσει τη νέα ενότητα του σχολικού βιβλίου, μελετώντας, στο βοήθημα, τη θεωρία η οποία επεξηγείται με απλά λόγια και πολλά παραδείγματα-λυμένες ασκήσεις. Να αφομοιώσει, να κατακτήσει τη νέα γνώση, λύνοντας τις ασκήσεις του σχολικού βιβλίου και τις συμπληρωματικές ασκήσεις του βοηθήματος: αυτό δεν είναι δύσκολο να γίνει, γιατί θυμάται όσα διάβασε στη θεωρία και ακολουθεί τις οδηγίες και τα βήματα εργασίας που βρήκε στα παραδείγματα. Εάν σε κάποιο σημείο δυσκολεύεται, μπορεί να αναζητήσει βοήθεια στις λυμένες ασκήσεις. Να ελέγξει τις απαντήσεις του είτε στις απαντήσεις στις ασκήσεις του σχολικού βιβλίου είτε στις απαντήσεις των συμπληρωματικών ασκήσεων (όλες οι απαντήσεις δίνονται στο βοήθημα) και με αυτόν τον τρόπο να διαπιστώσει τα λάθη του και να επανέλθει μόνο στα μέρη της ύλης

ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ που δεν έχει εμπεδώσει. Όταν ο μαθητής θέλει να προετοιμαστεί για την επαναληπτική εξέταση, μελετά το καθημερινό μάθημα, δίνοντας έμφαση πάλι στη θεωρία, και στη συνέχεια αξιοποιεί τα επαναληπτικά κριτήρια αξιολόγησης που υπάρχουν στο βοήθημα. Απαντά στις ερωτήσεις, λύνει τις ασκήσεις και ελέγχει τις απαντήσεις του. Έτσι, καλύπτει τα κενά του, απαλλάσσεται από το άγχος, ενώ αποκτά αυτοπεποίθηση και σιγουριά για την επιτυχία του στην εξέταση. Υπάρχει η λανθασμένη εντύπωση ότι τα βοηθήματα απλώς δίνουν λύσεις στις σχολικές ασκήσεις; Και αν ναι, πόσο σημαντικό είναι αυτή να ανατραπεί; Το καλό βοήθημα στοχεύει στην αφομοίωση της γνώσης από τον μαθητή και στην καλλιέργεια των δεξιοτήτων του. Κάθε υπεύθυνος εκδοτικός οίκος, όπως ο δικός μας, δεν αποβλέπει στο οικονομικό όφελος, μαθαίνοντας κάθε παιδί να ακολουθεί τον εύκολο, αλλά επιζήμιο, δρόμο της αντιγραφής. Του προσφέρει βιβλία που θα το διευκολύνουν στην κατανόηση και την εμπέδωση της γνώσης μέσα από τη μελέτη και την άσκηση της κριτικής του ικανότητας. Έτσι, κάθε παιδί μαθαίνει να αξιοποιεί τη βοήθεια που του δίνεται, ενώ αναπτύσσει τις διανοητικές του ικανότητες και εξελίσσεται σε υπεύθυνη και ευτυχισμένη προσωπικότητα, αφού οι κόποι του ανταμείβονται με τη βελτιωμένη σχολική του επίδοση. Οφείλουμε, λοιπόν, οι εκδοτικοί οίκοι να εκδίδουμε καλά βοηθήματα, όχι «λυσάρια», για να πείσουμε τους μαθητές, αλλά και τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς ότι ο δρόμος προς την κατάκτηση της γνώσης δεν είναι δύσκολος όταν χρησιμοποιείς τα κατάλληλα βιβλία-εργαλεία. Πώς μπορεί ένα βιβλίο να βοηθήσει τους μαθητές που δυσκολεύονται με τις επιδόσεις τους; Το βοήθημα είναι απαραίτητο στους μαθητές που έχουν χαμηλή σχολική επίδοση. Αυτά τα παιδιά νιώθουν απογοήτευση, καθώς τα κενά που έχουν στην αφομοίωση των γνώσεων που διδάχτηκαν σε προηγούμενες τάξεις, τα κακογραμμένα σχολικά βιβλία, το άγχος των εκπαιδευτικών να καλύψουν την εκτεταμένη ύλη χωρίς δυνατότητα επαναλήψεων και ελέγχου της εμπέδωσής της από τους μαθητές, δεν τους επιτρέπουν να παρακολουθήσουν το μάθημα και να προετοιμαστούν σωστά για την αξιολόγησή τους. Με το βοήθημα κάθε παιδί μπορεί να μελετήσει το καθημερινό μάθημα, ακόμα κι όταν έχει δυσκολευτεί να το παρακολουθήσει στο σχολείο. Διαβάζει τη θεωρία και την κατανοεί, γιατί η ύλη αναλύεται κι αποδίδεται με απλό και εποπτικό τρόπο (πίνακες, διαγράμματα, περιλήψεις). Με τα παραδείγματα και τις λυμένες ασκήσεις βλέπει πώς εφαρμόζεται η θεωρία. Δοκιμάζει τις ικανότητές του λύνοντας τις ασκήσεις του σχολικού βιβλίου, αλλά και τις πρόσθετες. Δεν έχει σημασία αν δυσκολεύεται ή αν κάνει πολλά λάθη. Το σημαντικό είναι να καταλάβει ότι δεν είναι ακατόρθωτο, ακόμη και γι’ αυτόν, τον «αδύναμο» μαθητή, να απαντήσει σωστά. Πρέπει να νιώσει ότι μπορεί να τα καταφέρει, να βελτιωθεί. Αυτό το στάδιο είναι το σημαντικότερο, να αποκτήσει αυτοπεποίθηση για να μην εγκαταλείψει την προσπάθεια στο σχολείο∙ να βρει την επιβράβευση όπως και οι συμμαθητές του.

31 Πώς ένα βοήθημα μπορεί να γίνει «εργαλείο» στα χέρια ενός εξοικειωμένου με την ύλη, καλού όπως λέγεται, μαθητή; Κάθε μαθητής, και αυτός που αντιμετωπίζει μεγαλύτερη δυσκολία στη μελέτη ή την αφομοίωση της γνώσης αλλά και αυτός που έχει καλή σχολική επίδοση, χρειάζεται το βοήθημα για να βελτιωθεί. Στην περίπτωση του «καλού» μαθητή, το βοήθημα θα γίνει το εργαλείο του για να διώξει το άγχος του, να βελτιωθεί με λιγότερο κόπο, κερδίζοντας χρόνο, ώστε να φτάσει στην άριστη επίδοση. Αυτό επιτυγχάνεται χάρη στις πολλές ασκήσεις για λύση και στα διαγωνίσματα που θα βρει σε κάθε βοήθημα. Έτσι, ελέγχει το επίπεδο των γνώσεών του, διαπιστώνει τις αδυναμίες του, τις διορθώνει και προετοιμάζεται με τον καλύτερο τρόπο για την αξιολόγησή του. Καθώς στο βοήθημα όλη η ύλη είναι οργανωμένη με μεθοδικό τρόπο, το παιδί βρίσκει εύκολα κάθε λεπτομέρεια και καλύπτει τα κενά του μελετώντας τα σημεία της θεωρίας και τα παραδείγματα που χρειάζεται για να αριστεύσει. Με ποια κριτήρια θα επιλέξει ο γονιός το βοήθημα που είναι κατάλληλο για το παιδί του; Τι τον συμβουλεύετε; Με τα κριτήρια που κι εμείς ακολουθούμε κατά τον σχεδιασμό και τη συγγραφή των βοηθημάτων μας. Να έχουν πλήρες περιεχόμενο, επιστημονική εγκυρότητα, κατανοητή διατύπωση και μεθοδικό τρόπο διάρθρωσης της ύλης, αλλά και να συμβαδίζουν με τη φιλοσοφία και τους στόχους των Προγραμμάτων Σπουδών. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι συγγραφείς είναι καταξιωμένοι εκπαιδευτικοί, με πολλά χρόνια προϋπηρεσίας στη δημόσια ή στην ιδιωτική εκπαίδευση. Πολλοί από αυτούς υπηρετούν ή υπηρέτησαν ως σχολικοί σύμβουλοι ή σύμβουλοι του ΙΕΠ και του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου. Θεωρείτε ότι η πανδημία επηρέασε σε μεγάλο βαθμό την κατάκτηση της γνώσης; Μπορεί ένα σχολικό βοήθημα να αναπληρώσει, έστω σε κάποιο βαθμό, όσα δεν διδάχτηκαν ή έστω δεν διδάχτηκαν σωστά εν μέσω τηλεκπαίδευσης; Δυστυχώς η τηλεκπαίδευση μεγάλωσε την απόσταση, κυριολεκτικά και μεταφορικά, ανάμεσα στον μαθητή και τον εκπαιδευτικό. Η διδακτική ώρα έγινε πιο μικρή, οπότε περιορίστηκε ο χρόνος για την παράδοση της νέας γνώσης και την αναγκαία επεξεργασία της από τους μαθητές. Ταυτόχρονα, στην τηλεκπαίδευση αποσπάται πολύ εύκολα η προσοχή των παιδιών από διάφορα ερεθίσματα στον χώρο τους και επιδεινώνεται το πρόβλημα μαθητών με ΔΕΠΥ ή άλλες μαθησιακές δυσκολίες. Το βοήθημα, με την πλήρη και οργανωμένη παράθεση της ύλης σε κεφάλαια που αποτελούνται από θεωρία–παραδείγματα– ασκήσεις, μπορεί να διευκολύνει τον μαθητή να καλύψει τα κενά του σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες και τον γονιό να νιώσει ασφαλής για την πρόοδο του παιδιού του. Σε καμία περίπτωση όμως δεν μπορεί να αντικαταστήσει τον εκπαιδευτικό και τη διά ζώσης διδασκαλία. Τέλος, μια ευχή για τη φετινή σχολική χρονιά. Καλή σχολική χρονιά με υγεία, δύναμη και… διά ζώσης διδασκαλία!

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

15.09.2021

Ωδή στα λάθη! ΤΗΣ ΠΕΛΙΏΣ ΠΑΠΑΔΙΆ

Άννη Θεοχάρη είναι ηθοποιός (σίγουρα την έχετε απολαύσει ως Μέgνη στη Μουρμούρα), συγγραφέας και εικονογράφος παιδικών βιβλίων και θεατροπαιδαγωγός. Αλλά κυρίως είναι χομπίστρια μουσικός και τραγουδοποιός και ροκεντρολοχορεύτρια, αλλά και μαγείρισσα και παραμυθού και γλυκατζού και ζωγράφος και της αρέσουν πολύ τα μπάνια στη θάλασσα και το καρπούζι το καλοκαίρι. Επίσης, της αρέσουν οι βόλτες στο κέντρο της Αθήνας και να παίζει στο γιουκαλίλι της τα αγαπημένα της τραγούδια! Το νέο της παραμύθι με τίτλο Το λάθος της Άννας μας δίνει την ευκαιρία να συζητήσουμε, στην αρχή της σχολικής χρονιάς, για τα λάθη των παιδιών –και των μεγάλων– και για τη σημασία τους. Πρωταγωνίστρια είναι η Άννα, μια πιτσιρίκα, μαθήτρια δημοτικού, που μία μέρα, μέσα στην τάξη, κάνει ένα λάθος και, εκμεταλλευόμενη το γεγονός ότι η δασκάλα της δεν το παίρνει είδηση, το κρύβει βιαστικά στην τσάντα της… Γιατί η Άννα καταχώνιασε το λάθος της; «Η δασκάλα της Άννας έλεγε συχνά στην τάξη “Πρόσεχε τα λάθη σου, ιδίως τα μεγάλα” και ο παππούς και η γιαγιά της έλεγαν ο ένας στον άλλον όταν έπαιζαν παιχνίδια “εσύ έκανες λάθος”. Και έτσι, η Άννα μεγάλωνε με την αίσθηση πως το λάθος είναι πάντοτε, μα πάντοτε, κάτι κακό. Έτσι μόλις κάνει λάθος, από ντροπή και ενοχή, το κρύβει και εύχεται να μην το ανακαλύψει κανείς», εξηγεί η Άννη Θεοχάρη, που πιστεύει, και όχι άδικα, ότι κάπως έτσι σκεφτόμαστε οι περισσότεροι

άνθρωποι. «Το λάθος είναι κάτι κακό, κάτι που δηλώνει μια αδυναμία ή μια αποτυχία μας. Μόνο όταν αλλάξουμε οπτική και δούμε πως το λάθος μας είναι ευκαιρία για να φτάσουμε σε ό,τι θεωρούμε “σωστό”, θα πάψουμε να το κρύβουμε και θα φωνάζουμε περήφανα “έκανα λάθος, να μια ευκαιρία να μάθω”!» τονίζει. Ποιον στόχο είχε, όμως, η δημιουργός και κυρίως πώς χρησιμοποίησε την εικονογράφηση ώστε να κάνει πιο ξεκάθαρο το μήνυμά της; «Δημιούργησα το αρχικό σύμπαν της Άννας με πολύ χρώμα και κίνηση. Αλλά μόλις κάνει λάθος γίνεται ασπρόμαυρη∙ πώς θα ήταν άλλωστε οι ενοχές και οι τύψεις, τι χρώμα θα είχαν, αν όχι το άσπρο και το μαύρο;» Αργότερα, μόλις αποφασίζει να συγχωρήσει τα λάθη της, όλα πάλι γεμίζουν χρώμα και η Άννα αποκτά ένα τεράστιο χαμόγελο. «Η όλη ιδέα της ιστορίας ήρθε από τη μικρή Άννα, την αληθινή Άννα, όταν ανακάλυψε πόσο αστείο είναι να κάνει βλακείες. Έλεγε συνεχώς “έκανα βλακεία” και χοροπηδούσε από χαρά. Εκείνη τη στιγμή σκέφτηκα “τι ευτυχία! Να τα κάνεις όλα λάθος και να χοροπηδάς από χαρά”. Και κάπως έτσι δημιουργήθηκε η βάση για την ιστορία», θυμάται η συγγραφέας, που θα ήθελε η δουλειά της να λειτουργήσει ανακουφιστικά στη ψυχή μικρών και μεγάλων. «Κλείνοντας το βιβλίο, θα πρότεινα σε παιδιά και γονείς να βάλουν μουσική και να αρχίσουν να κάνουν βλακείες! Και να το απολαύσουν! Σαν την αληθινή Άννα», μας παρακινεί.

Τα λάθη του παρελθόντος είναι η βάση για τα σωστά του μέλλοντος «Είμαι κι εγώ από αυτούς που βάζω τα λάθη μου στην τσάντα και τα κρύβω για λίγο και παίρνω τον χρόνο μου μέχρι να τα αποδεχτώ και να τα αγαπήσω. Το κάνω όμως! Διότι ανακάλυψα πως τα λάθη του παρελθόντος είναι η βάση για ένα σωστό μέλλον», παραδέχεται η Άννη Θεοχάρη. «Αυτό το βιβλίο δημιουργήθηκε, γιατί ήθελα να μοιραστώ αυτή μου την ανακάλυψη με όλον τον κόσμο. Λυπάμαι όταν διαπιστώνω πως πολλοί από εμάς έχουμε μεγαλώσει με ενοχές για τα λάθη και τα στραβά μας. Όμως είναι κομμάτι μας, είμαστε εμείς αυτά τα λάθη και αυτά τα στραβά και είμαστε εμείς που έχουμε κάθε μέρα και κάθε στιγμή την ευκαιρία να τα αλλάξουμε όλα πάντα προς την κατεύθυνση που επιθυμούμε. Δεν είναι σπουδαίο;» διαπιστώνει. Τι συμβαίνει, όμως, μέχρι να το κατανοήσουμε αυτό; Το λάθος, χωμένο μέσα στην τσάντα της, βαραίνει την Άννα όλη μέρα και γίνεται αβάσταχτο. Αν γίνει η αρχή, μπορεί ένα παιδί να μάθει να μην αναγνωρίζει/παραδέχεται τα σφάλματά του και να τα συσσωρεύει, χωρίς φυσικά να μπορεί να τα διαχειριστεί; «Τα λάθη μεταφράζονται τις περισσότερες φορές σε ενοχές. Οι ενοχές είναι κάτι το ασήκωτο! Μου φάνηκε ωραία μεταφορά η Άννα να καταχωνιάσει τα λάθη της στο πιο σκοτεινό σημείο της σχολικής της τσάντας, σαν να τα κρύβει στο πιο σκοτεινό σημείο της παιδικής της ψυχής, αλλά η έγνοια τους και η σκέψη της ύπαρξης τους να την βαραίνουν τόσο, ώστε να μην την αφήνουν να κοιμηθεί.

15.09.2021

Αυτές οι τύψεις και οι ενοχές, που έκανε κάτι που όλοι της απαγόρευαν να κάνει και της το παρουσίαζαν σαν το απόλυτο κακό, τη γεμίζουν άγχος. “Κι αν αύριο από ένα δυο γινόντουσαν καμπόσα; Αν ένα λάθος έκανες θα κάνεις και άλλα τόσα”, σκέφτεται. Φαντάζομαι πως πάντα υπάρχει χώρος μέσα μας, ότι έχουμε μάθει με την κατάλληλη καθοδήγηση να μπορούμε να το ξεπεράσουμε», αισιοδοξεί η δημιουργός, που πιστεύει πως ακόμα και μια κακή αρχή να έχει γίνει, υπάρχουν δρόμοι να τη διορθώσουμε. Θεωρεί, όμως, πως είναι σημαντικό να μαθαίνουμε από μικρή ηλικία ότι δεν μπορούμε να ελέγχουμε τα πάντα γύρω μας και ότι είναι στη φύση μας να κάνουμε λάθη και να μαθαίνουμε από αυτά. «Από λάθος έχουν δημιουργηθεί σπουδαία πράγματα και από λάθος υπολογισμούς έχουν ανακαλυφθεί νησιά και στεριές. Οι καλλιτέχνες και οι μεγάλοι δημιουργοί αγαπούν τα λάθη στην τέχνη τους και πολλές φορές τα διατηρούν σαν μια μικρή παραφωνία που τους θυμίζει την ανθρώπινή τους φύση και πως η ζωή είναι απρόβλεπτη και γεμάτη λάθη!» υπενθυμίζει. Αγκαλιάζοντας τα λάθη μας Κάποια στιγμή, επιτέλους, η Άννα αγκαλιάζει τα λάθη της και η ζωή της βελτιώνεται. «Η Άννα ζει μέσα στο άγχος και τις ενοχές που την βαραίνουν και δεν την αφήνουν να κοιμηθεί. Αυτό την οδηγεί να τους βάλει τις φωνές και να τα κατηγορήσει για όλα της τα δεινά. Εκείνα βάζουν τα κλάματα και η Άννα τότε θυμάται πώς είναι να σου φωνάζουν και να σε βάζουν τιμωρία∙ το έχει πάθει και αυτή άλλωστε. Η ενσυναίσθησή της την οδηγεί να πάρει τα λάθη της αγκαλιά και να τα παρηγορήσει. Σαν να παίρνει αγκαλιά και να παρηγορεί τον ίδιο της τον εαυτό της. Και έτσι κοιμούνται στο κρεβάτι με την καρδιά γεμάτη», χαμογελά η Άννη. Την επόμενη ημέρα η Άννα γίνεται και πάλι χρωματιστή και είναι πια ξεκάθαρο πως κάτι έχει αλλάξει! Τα λάθη της γίνονται κοκαλάκια και της μαζεύουν τα τσουλούφια που μέχρι χτες την ενοχλούσαν, γίνονται επιδιορθωμένα φερμουάρ, γίνονται χαμένα κουμπιά. «Με άλλα λόγια, τα λάθη της τη βοηθούν να γίνει καλύτερη, μόνο και μόνο γιατί τα πήρε αγκαλιά και τους έδειξε

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ αγάπη. Γιατί τα συγχώρεσε. Σκέφτομαι, λοιπόν, πόσα σπουδαία πράγματα θα κάναμε εγώ και εσύ αν παίρναμε αγκαλιά κάθε πτυχή του εαυτού μας που ίσως κάνει λάθος και τη συγχωρούσαμε, την αγαπούσαμε και την αφήναμε να μας χρωματίσει και πάλι!» μου λέει αφοπλιστικά. Και έχει δίκιο. Όμως… … πώς μαθαίνουμε να διαχειριζόμαστε τα λάθη μας; Προφανώς, δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην κάνει λάθη. Όμως, η διαχείρισή τους διαφέρει. Άραγε, μαθαίνουμε τα παιδιά μας να αναγνωρίζουν όσα κάνουν... στραβά; Μήπως οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί είναι τελικά εκείνοι που τα οδηγούν στα ψέματα ή στην εθελοτυφλία μπροστά στα λάθη τους; «Δεν είμαι γονέας ούτε εκπαιδευτικός, δεν έχω τη γνώση και την εμπειρία που χρειάζεται για να πω τι πρέπει να κάνει ένας γονιός ή ένας εκπαιδευτικός», απαντά. «Κρίνω, όμως, από τα δικά μου βιώματα και αισθάνομαι πως το να καλλιεργείς στο παιδί σου την κριτική σκέψη και τη γνώση μέσα από βιωματικές εμπειρίες είναι ένας σωστός τρόπος για να το βοηθήσεις να καταλάβει τον κόσμο και μεγαλώνοντας να μάθει να παίρνει τις σωστές αποφάσεις». Η Άννη θα ήθελε έναν κόσμο όπου οι ενήλικοι θα ζούμε συμφιλιωμένοι με τις κακές επιλογές μας. Έναν κόσμο όπου τα παιδιά θα είναι ελεύθερα να πέφτουν και να σηκώνονται με τη σωστή καθοδήγηση και πρόθυμα να αναλάβουν την ευθύνη των λαθών τους. Έναν κόσμο όπου το «έκανα λάθος, συγγνώμη» και το «είμαι περήφανος για σένα» θα ακούγονται πιο συχνά. «Κακά τα ψέματα. Είναι μια δύσκολη διαδικασία το να παραδεχτείς το λάθος σου και να ζητήσεις συγγνώμη. Απαιτεί μια δύναμη και μια ελπίδα και αισιοδοξία πως από εδώ και πέρα θα τα κάνεις όλα καλύτερα. Ποιος παίρνει τέτοια ευθύνη; Όμως δεν υπάρχει άνθρωπος, όπως είπες και εσύ, που δεν κάνει λάθη. Διότι αυτός που δεν κάνει λάθη, είναι αυτός που δεν κάνει τίποτα». Τόσο απλά! Η Άννη κλείνει τη συζήτησή μας με ένα απόσπασμα από το βιβλίο της: «Η Άννα ποτέ δεν έκανε/ το ίδιο λάθος πάλι/στην τάξη ξαναβρέθηκε/με μια χαρά μεγάλη./

33 ΠΟΛΛΟΊ ΑΠΌ ΕΜΆΣ ΈΧΟΥΜΕ ΜΕΓΑΛΏΣΕΙ ΜΕ ΕΝΟΧΈΣ ΓΙΑ ΤΑ ΛΆΘΗ ΚΑΙ ΤΑ ΣΤΡΑΒΆ ΜΑΣ. ΌΜΩΣ ΕΊΝΑΙ ΚΟΜΜΆΤΙ ΜΑΣ, ΕΊΜΑΣΤΕ ΕΜΕΊΣ ΑΥΤΆ ΤΑ ΛΆΘΗ ΚΑΙ ΑΥΤΆ ΤΑ ΣΤΡΑΒΆ ΚΑΙ ΕΊΜΑΣΤΕ ΕΜΕΊΣ ΠΟΥ ΈΧΟΥΜΕ ΚΆΘΕ ΜΈΡΑ ΚΑΙ ΚΆΘΕ ΣΤΙΓΜΉ ΤΗΝ ΕΥΚΑΙΡΊΑ ΝΑ ΤΑ ΑΛΛΆΞΟΥΜΕ ΌΛΑ ΠΆΝΤΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΚΑΤΕΎΘΥΝΣΗ ΠΟΥ ΕΠΙΘΥΜΟΎΜΕ Και τώρα ήταν έτοιμη/ στο μάθημα στη γλώσσα/ λάθη ολοκαίνουργια/ να κάνει άλλα τόσα!» και μια ευχή για τη νέα σχολική χρονιά: «Εύχομαι, λοιπόν, να μην ξανακάνετε ποτέ το ίδιο λάθος! Εύχομαι μόνο καινούργια, ολοκαίνουργια λάθη! Καλή Σχολική Χρονιάάάάά!!!

Το βιβλίο «Το λάθος της Άννας», σε κείμενο και εικονογράφηση της Άννης Θεοχάρη, κυκλοφορεί από την Ελληνοεκδοτική. Αναζητήστε και το YouTube κανάλι «Άννη Θεοχάρη», όπου θα ακούσετε και θα χορέψετε το ομότιτλο τραγούδι.

Έχω ένα καρότσι που όλο όλο τρέχει και πού θα σταματήσει; Η απάντηση στη σελίδα 44

9 MHNEΣ

15.09.2021

9 MHNEΣ

15.09.2021

Εμβολιασμός κατά της COVID-19 στην εγκυμοσύνη ΤΗΣ ΣΤΈΛΛΑΣ ΡΟΐΔΗ

πάρχει έντονος προβληματισμός και συζήτηση αυτήν την εποχή αναφορικά με τον εμβολιασμό των γυναικών κατά της COVID-19 στην εγκυμοσύνη. Με στοιχεία από την επίσημη οδηγία της Ελληνικής Μαιευτικής Γυναικολογικής Εταιρείας (ΕΜΓΕ), η οποία ακολουθεί τα πρωτόκολλα της Ευρώπης, καθώς και με στοιχεία από πρόσφατο εκπαιδευτικό σεμινάριο της Αγγλίας (RCOG) με στοιχεία της FIGO (Διεθνής Ομοσπονδία Γυναικολογίας και Μαιευτικής), παραθέτω τους λόγους για τους οποίους ο εμβολιασμός κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης είναι ασφαλής. Άλλωστε, οι ίδιοι αυτοί οργανισμοί βγάζουν τα πρωτόκολλα προγεννητικού ελέγχου, τα πρωτόκολλα αντιμετώπισης παθολογίας στην κύηση, τα πρωτόκολλα χρήσης φαρμάκων και πολλών άλλων, τα οποία οι γυναικολόγοι ακολουθούν ώστε να διασφαλίσουν την ασφάλεια της μητέρας και του μωρού. Αφού ακούμε αυτούς τους οργανισμούς σε όλα τα άλλα που προτείνουν, γιατί διαλέγουμε να απέχουμε από τις συστάσεις τους για το εμβόλιο του κορονοϊού; Είναι πρωτόγνωρη για μένα η αμφισβήτηση της επιστήμης σε μια περίοδο που ο κόσμος την έχει τόσο πολύ ανάγκη… Τι συμβαίνει αν μία έγκυος κολλήσει COVID -19; Περίπου τα 2/3 των γυναικών που βρέθηκαν θετικές στην COVID-19 στην εγκυμοσύνη δεν είχαν καθόλου συμπτώματα. 1 στις 10 όμως που έκαναν εισαγωγή στο νοσοκομείο με COVID-19 εισήλθαν στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας. Στα τελευταία στάδια της εγκυμοσύνης, οι γυναίκες βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο να νοσήσουν σοβαρά. Ο COVID στην εγκυμοσύνη αυξάνει την πιθανότητα προωρότητας – που μπορεί να επηρεάσει τη μακροπρόθεσμη υγεία του μωρού– αυξάνει την πιθανότητα για επείγουσα καισαρική τομή στο 60% και διπλασιάζει την πιθανότητα ενδομήτριου θανάτου.

Η Στέλλα Ροΐδη είναι μαιευτήραςγυναικολόγος. www.roidi.gr

Πώς λειτουργεί το εμβόλιο; Τα εμβόλια της Pfizer και της Moderna είναι τα μόνο που συστήνονται σε γυναίκες που προσπαθούν για εγκυμοσύνη ή είναι έγκυες. Τα εμβόλια αυτά δεν περιέχουν ιό αλλά mRNA.To mRNA είναι ένα μόριο που ζητάει από τον οργανισμό μας να κάνει κάτι που ού-

τως ή αλλιώς κάνει καθημερινά: να παραγάγει μία πρωτεΐνη. Συγκεκριμένα, σε αυτήν την περίπτωση, η πρωτεΐνη μιμείται τον κορονοϊό και το σώμα μας αντιδρά παράγοντας αντισώματα που θα μας προστατέψουν στην περίπτωση που ο πραγματικός ιός μπει στο σώμα μας. Το mRNA δεν εισέρχεται στον πυρήνα του κυττάρου και δεν αλληλοεπιδρά με το DNA μας. Τι ξέρουμε για τα εμβόλια κατά της COVΙD-19 στην εγκυμοσύνη; Στοιχεία από τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου έχουν εμβολιαστεί πάνω από 300.000 έγκυες γυναίκες, δεν έχουν δείξει κάποια παρενέργεια. Έρευνα από έξι μελέτες σε τέσσερις χώρες, στις οποίες συμμετείχαν περισσότερες από 40.000 εγκυμονούσες δείχνει ότι το εμβόλιο δεν αυξάνει τον κίνδυνο αποβολής, πρόωρου τοκετού, θνησιμότητας ή αύξησης συγγενών ανωμαλιών. Είναι τα εμβόλια ασφαλή στην εγκυμοσύνη; Εδώ και πολλά χρόνια, γίνονται εμβόλια στην περίοδο της εγκυμοσύνης, το αντιγριπικό και αυτό του κοκκύτη. Τα εμβόλια COVID-19 δεν περιέχουν συστατικά που είναι επιβλαβή στις έγκυες γυναίκες ή στο αναπτυσσόμενο έμβρυο. Μελέτες για τα εμβόλια σε ζώα δεν έδειξαν κανένα στοιχείο που να αποδεικνύει ότι το εμβόλιο προκαλεί βλάβη στην εγκυμοσύνη ή στη γονιμότητα. Το εμβόλιο θεωρείται ασφαλές και αποτελεσματικό σε οποιοδήποτε στάδιο της εγκυμοσύνης. Ειδικά με τα στοιχεία που έχουμε, ύστερα από τόσο μεγάλο αριθμό δόσεων σε έγκυες γυναίκες, έχει πλέον αποδειχθεί ότι η εγκυμοσύνη δεν είναι αντένδειξη. Πότε πρέπει να κάνω το εμβόλιο; Η ιδανική περίοδος να κάνετε το εμβόλιο είναι στο δεύτερο τρίμηνο της εγκυμοσύνης. Μια δόση εμβολιασμού κατά της COVID-19 σάς παρέχει καλή προστασία από τη μόλυνση, αλλά με την πιο πρόσφατη (Δέλτα) παραλλαγή του ιού, χρειάζονται δύο δόσεις για να δώσουν ένα καλό επίπεδο ανοσίας. Συνιστάται να έχετε λάβει και τις δύο δόσεις του εμβολίου πριν μπείτε στο τρίτο τρίμηνο, τότε που ο κίνδυνος σοβαρής ασθένειας με COVID-19 είναι μεγαλύτερος. Αν μάθετε ότι είστε έγκυος ενώ έχετε κάνει ήδη μια δόση, προχωράτε χωρίς άγχος. Οποιοδήποτε από τα εμβόλια κι αν έχετε λάβει ΔΕΝ έχει επίπτωση στην εγκυμοσύνη και σε καμιά περίπτωση δεν συστήνεται διακοπή κύησης λόγω εμβολιασμού.

Ποιοι είναι οι κίνδυνοι του εμβολιασμού; Οι πιο συχνές παρενέργειες από το εμβόλιο είναι ήπιες και πάνω απ’ όλα δεν επηρεάζουν την εγκυμοσύνη. Αυτές περιλαμβάνουν: αντιδράσεις στο σημείο της ένεσης, πονόλαιμο, κούραση, πονοκέφαλο. Οι απειροελάχιστες παρενέργειες που ακούστηκαν για θρόμβωση αναφέρονται στο εμβόλιο της AstraZeneca –όχι της Pfizer ή της Moderna που συστήνονται στην εγκυμοσύνη. Επίσης, πρόσφατα το εμβόλιο της Pfizer εγκρίθηκε πλήρως από τον FDA. Πότε πρέπει ο γιατρός μου να μού προτείνει το εμβόλιο; Κάθε έγκυος πρέπει να λαμβάνει εξατομικευμένη φροντίδα και να ενημερώνεται από τον/την ιατρό της σχετικά με τους κινδύνους μετά από νόσηση στην εγκυμοσύνη. Η Ελληνική Μαιευτική Γυναικολογική Εταιρεία προτείνει να εμβολιάζονται όλες οι έγκυες γυναίκες και ειδικά οι: • έγκυες γυναίκες που ανήκουν στο ιατρονοσηλευτικό προσωπικό • έγκυες που διαμένουν σε περιοχές αυξημένου επιδημιολογικού φορτίου • έγκυες με συννοσυρότητες που αυξάνουν τον κίνδυνο σοβαρής νόσησης (όπως έγκυες με διαβήτη, παχυσαρκία, νόσους του καρδιαγγειακού ή του αναπνευστικού συστήματος) • έγκυες με δείκτη μάζα σώματος άνω τον 40 Είναι το εμβόλιο αποτελεσματικό; Τα mRNA εμβόλια φαίνεται πως προκαλούν επαρκή ανοσολογική απάντηση τόσο σε εγκύους όσο και σε θηλάζουσες γυναίκες, η οποία μάλιστα είναι υψηλότερη σε σχέση με την ανοσολογική απάντηση ύστερα από νόσηση από SARS-CoV-2. Επιπροσθέτως, μετά από εμβολιασμό, αντισώματα έναντι SARSCoV-2 ανιχνεύθηκαν στο αίμα του ομφαλίου λώρου κατά τη γέννηση. Αυτό ουσιαστικά σημαίνει ότι, εφόσον εμβολιαστεί η μητέρα στην εγκυμοσύνη, προστατεύεται και το νεογνό στις πρώτες εβδομάδες της ζωής του. Εμβόλιο και θηλασμός Όπως αναφέρθηκε ήδη, τα εμβόλια δεν μπορούν να προκαλέσουν νόσηση στη μητέρα ή στο νεογνό. Ως εκ τούτου, παρά τον περιορισμένο αριθμό δεδομένων σχετικά με τον εμβολιασμό κατά τη διάρκεια της γαλουχίας και λαμβάνοντας υπόψιν πως αντισώματα έναντι της COVID-19 έχουν ανιχνευθεί στο μητρικό γάλα μετά από εμβολιασμό, συστήνεται ο εμβολιασμός σε όλες τις θηλάζουσες γυναίκες.

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

15.09.2021

Η μαγεία της ανάγνωσης ΤΗΣ ΠΕΛΙΏΣ ΠΑΠΑΔΙΆ

Χωράει ένα super όχημα μέσα στο αυτοκινητάκι της μαμάς; Η απάντηση στη σελίδα 44

ο βιβλίο ήταν από τα μωρουδιακά μου χρόνια και παραμένει μέχρι σήμερα ο πιο πιστός μου σύντροφος. Δεν μπορώ να φανταστώ τη ζωή μου χωρίς λέξεις και ιστορίες και κάνω ό,τι μπορώ για να φτάσουν ολοένα και περισσότερα βιβλία στα χέρια ολοένα και περισσότερων ανθρώπων. Χαίρομαι όταν βλέπω βιβλία γύρω μου, σε χέρια, σε τραπέζια, σε ΜΜΜ, σε παραλίες, σε βιβλιοθήκες και λυπάμαι όταν αντιλαμβάνομαι πως ορισμένοι τα ταυτίζουν με εξαναγκασμό, με αγγαρεία… Ποιος φταίει; Οικογένεια και σχολείο. Τι κάνουμε; Πάμε να φέρουμε τα πάνω κάτω και να γεμίσουμε τα σπίτια με τη χαρά της ανάγνωσης. Λίγο πριν από την έναρξη της σχολικής χρονιάς, βρέθηκα στις Εκδόσεις Πατάκη για να συναντήσω την Κατερίνα Κρις, συγγραφέα και εικονογράφο, και τον Δικαίο Χατζηπλή, συγγραφέα, δυο λαμπερές προσωπικότητες που εργάζονται άοκνα στον χώρο του παιδικού βιβλίου, δυο πλάσματα που δεν γίνεται να μη στρέψουν τα παιδιά προς την ανάγνωση εξωσχολικών βιβλίων. Και σας μεταφέρω σχεδόν αυτούσια τα όσα είπαμε. Μόλις ολοκληρώσετε την ανάγνωση της κουβέντας μας, θα τρέξετε στο κοντινότερό σας βιβλιοπωλείο, σας το υπογράφω!!! Πελιώ: Η πρώτη ερώτηση που έχω αφορά τα δικά σας παιδικά χρόνια. Διαβάζατε; Πόσο διαβάζατε; Τι διαβάζατε; Συνεχίσατε να διαβάζετε καθώς μεγαλώνατε; (Αν και είστε ακόμα πιτσιρίκια, φυσικά...)

Κατερίνα: Αν διάβαζα λέει; Ουυυυ, εκατοντάδες κόμιξ! Αλλά κάτι ήταν κι αυτό, αφού το ξεφύλλισμα είναι από μόνο του μια καλή συνήθεια! Η μύησή μου στη μαγεία των βιβλίων έγινε σταδιακά, με λίγα, καλά βιβλία που έφερναν δώρο καλοί οικογενειακοί ή σχολικοί φίλοι. Κι επειδή τα – αποκλειστικά δικά μου– βιβλία ήταν λίγα, είχα την ευκαιρία να τα μελετώ ξανά και ξανά, από διάφορες γωνίες! Δεν ήταν μόνο η ιστορία που με ενθουσίαζε, μα και οι γραμματοσειρές, οι γκραβούρες, τα εξώφυλλα, η μυρωδιά του χαρτιού, οι ίδιοι οι συγγραφείς! Πολύ νωρίς προσπάθησα να μιμηθώ τη δημιουργία βιβλίων «κατασκευάζοντας» τα δικά μου! Μερικά μάλιστα τα είχα πουλήσει στους γείτονες (αν και οι περισσότερες σελίδες ήταν εντελώς κενές!!!) Φυσικά, όλη αυτή η «έλλειψη» βιβλίων στα παιδικά μου χρόνια, άφησε ως παρενέργεια τις σημερινές, πολύωρες βόλτες μου στα βιβλιοπωλεία και την ακατάσχετη αγορά βιβλίων! Δικαίος: Εγώ, πάλι, ήμουν παιδί που δεν διάβαζε. Αν και μεγάλωνα σε ένα σπίτι γεμάτο βιβλία και γονείς που διάβαζαν συνεχώς, με είχε κερδίσει το παιχνίδι στους δρόμους, τα παιχνίδια με φανταστικούς φίλους, τα αθλήματα και τα σκαρφαλώματα σε δέντρα. Το διάβασμα το ξεκίνησα λίγο αργότερα και ήταν δώρο, ειδικά όταν οι φανταστικοί μου φίλοι άρχισαν να με αποχαιρετούν. Διάβασα σύγχρονους Έλληνες συγγραφείς που αργότερα είχα την τύχη (λόγω επαγγέλματος) να γνωρίσω και από κοντά. Και συνέχισα να διαβάζω, όπως κάθε αναγνώστης που απολαμβάνει τις καλές ιστορίες που σε οδηγούν επίμονα στην επόμενη σελίδα. Πελιώ: Φανταζόσασταν ποτέ όταν ήσαστε παιδιά ότι κάποια στιγμή, είτε μέσω των κειμένων σας είτε μέσω της τέχνης

σας, θα γινόσασταν «οδηγοί ανάγνωσης» για τα παιδιά επόμενων γενιών; Κατερίνα: Δεν μου έχει περάσει ποτέ από το μυαλό, ούτε όταν ήμουν μικρή αλλά ούτε και τώρα που μεγάλωσα (λέμε τώρα) πως θα γινόμουν ή είμαι «οδηγός ανάγνωσης». Το μόνο που ξέρω είναι πως καίγομαι να δημιουργήσω κάποια πράγματα, όχι για να γίνω «οδηγός», αλλά γιατί οι ίδιοι οι φανταστικοί χαρακτήρες μου το ζητάνε, ίσως γιατί θέλουν να βρεθούν κοντά στα παιδιά και να τους πουν –οι ίδιοι– τα μυστικά τους. Εγώ απλώς ζωγραφίζω την πόρτα που θα τους βγάλει από το χαρτί! Δικαίος: Ούτε εγώ ξέρω αν μπορώ να δεχθώ τον χαρακτηρισμό του οδηγού. Ίσως βάζω ένα μικρό λιθαράκι σε μια διαδικασία που απαιτεί προσπάθεια πολλών, καλά λογοτεχνικά βιβλία, θετικά επιδραστική οικογένεια, σχολείο που ενθαρρύνει και δράσεις από φορείς που θα λειτουργήσουν καταλυτικά σε όλη αυτή την προσπάθεια. Πελιώ: Αχ, σας έπιασε η μετριοφροσύνη σας. Τέλος πάντων. Έστω ότι πρέπει να υιοθετήσετε μια περσόνα φιλαγνωσίας. Ποιο όνομα και ποια χαρακτηριστικά θα της δίνατε, ώστε να μην είναι βαρετή και απωθητική; Γιατί έχω την υποψία πως η λέξη φιλαναγνωσία μπορεί να τρομάζει ορισμένους, ας πούμε, «βιβλιοφοβικούς»... Κατερίνα: Μα αλήθεια τώρα, υπάρχουν «βιβλιοφοβικοί»; Νομίζω πως αυτή η λέξη είναι βαριά. Μάλλον υπάρχουν κάποιοι που απλώς δεν έχουν πειστεί ακόμα! Η περσόνα μου, τώρα, σίγουρα θα είχε κάτι μυστήριο, περίεργο,

15.09.2021

γεμάτο εκπλήξεις, ίσως και λίγο επικίνδυνο, ίσα ίσα για να δημιουργήσω την εντύπωση στα παιδιά πως το βιβλίο είναι κάτι απαγορευμένο, οπότε θα τους τράβαγε κάπως την προσοχή! Θα ονόμαζα τη διαδικασία «μαγειανάγνωση»! Δικαίος: Σε μένα η λέξη φιλαναγνωσία ακούγεται φιλική. Απλώς, χρειάζεται να βοηθήσουμε τους βιβλιοφοβικούς να την ακούσουν με διαφορετική χροιά. Περσόνα, όπως ξέρεις, έχω ήδη φτιάξει, στο τελευταίο μου βιβλίο, Στην κρυψώνα του γιγαντιαίου χιμπαντζή. Ονομάζεται Μερόπη Σελιδοπούλου και βοηθάει τα παιδιά να βρουν αυτή τη μία ιστορία που θα τα αγγίξει, θα ακουμπήσει τον εσωτερικό τους κόσμο και τις προσλαμβάνουσές τους και θα τους χαρίσει ένα νέο ερέθισμα για να απογειώσουν τη φαντασία τους. Και τότε η σπίθα ανάβει. Πελιώ: Έστω τώρα ότι έχετε μπροστά σας ένα τσούρμο πιτσιρίκια (λεπτομέρεια: με ολοκαίνουργια κινητά στα χέρια). Πώς θα τα πείθατε να στραφούν στη λογοτεχνία; Κατερίνα: Θα τους έλεγα να δημιουργήσουμε μια σκηνή από κάποιο βιβλίο και να τη γυρίσουμε με τις τέλειες κάμερες που διαθέτει το κινητό τους! Είναι σχεδόν αδύνατο να πείσεις τα παιδιά να αφήσουν το κινητό και να πιάσουν ένα βιβλίο –από τη στιγμή που το κινητό έχει ήδη γίνει συνήθεια! Δύσκολα γυρνάς πίσω όταν έχεις ήδη δαγκώσει το «μήλο»… Τις μεγάλες συζητήσεις (και εξηγήσεις) για το πώς ένα κινητό καταβροχθίζει ό,τι πολυτιμότερο έχεις –που είναι φυσικά ο χρόνος– πρέπει να τις κάνουμε στα παιδιά πολύ πριν εθιστούν στη χρήση της τεχνολογίας. Αλλά για να συμβεί αυτό, πρέπει πρώτα εμείς οι ίδιοι να απεμπλακούμε από αυτούς τους εθισμούς! Δικαίος: Θέλει κόπο και χρόνο. Τα παιδιά πελαγώνουν με τα πολλά «πρέπει». Χρειάζεται να τα ακούσουμε, να μιλήσουμε μαζί τους για θέματα που τα ενδιαφέρουν (όσο και αν μας είναι δύσκολο), να μπούμε σε μια πραγματική διαλεκτική σχέση μαζί τους χωρίς να είμαστε κριτικοί και, αφού δημιουργήσουμε εμπιστοσύνη, στη συνέχεια να αρχίσουμε να προτείνουμε νέες διαδρομές. Και είμαι σίγουρος, το έχω δει με τα μάτια μου, ότι η ενέργειά τους μπορεί να διοχετευθεί σε νέες δημιουργικές δραστηριότητες μέσα στις οποίες είναι και το λογοτεχνικό βιβλίο. Πάντως, θα πρέπει να αποδεχθούμε ότι τα κινητά δεν θα φύγουν εύκολα από τα χέρια τους. Και ότι αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό. Πελιώ: Όχι, δεν είναι απαραίτητα κακό και θεωρώ ότι άμεσα θα τα «εκμεταλλευτούμε» κιόλας. Αυτό που με προβληματίζει περισσότερο είναι ότι για πολλά παιδιά (γεγονός που πιθανότατα πηγάζει από τους γονείς τους), η ανάγνωση είναι ταυτισμένη με το σχολείο, που με τη σειρά του είναι ταυτισμένο με τον καταναγκασμό, τα «πρέπει» που προανέφερες, Δικαίο. Γιατί, όμως, πολλοί άνθρωποι, ανεξαρτήτως ηλικίας, νομίζουν ότι τα βιβλία είναι βαρετά και όχι διασκεδαστικά; Μου φαίνεται αδιανόητο. Πώς έχει δημιουργηθεί αυτή η μεγάλη παρεξήγηση; Μπορούμε να τη λύσουμε; Κατερίνα: Δεν νιώθω ειδική για να μιλήσω ούτε έχω παιδιά για να ξέρω. Μπορώ να απαντήσω με τις αναμνήσεις μου και να πω πως αυτό που θα μπορούσε να «δουλέψει» σ’ εμένα θα ήταν ένας «μέντορας», κάποιος που –ενθουσιασμένος κι ο ίδιος από τα βιβλία– θα κινούσε την περιέργειά μου για έναν τελείως διαφορετικό κόσμο. Και φυσικά, θα βοηθούσε τα πρώτα βιβλία που θα πρότεινε αυτός ο κάποιος να είναι πραγματικά καλά, να σε «ταξιδεύουν» στους πιο μαγικούς κόσμους! Τα πρώτα διαβάσματα πρέπει να είναι μικρά αριστουργήματα ώστε τα παιδιά να ενθουσιαστούν, πολύ πριν αποκτήσουν από μόνα τους το κριτήριο του τι είναι καλό, μέτριο, κακό ή βαρετό. Δικαίος: Οι γονείς πολλές φορές πιέζουν τα παιδιά να διαβάσουν λογοτεχνία έχοντας τον φόβο ότι αν το παιδί τους δεν διαβάσει (όπως διάβασαν εκείνοι ή όπως διαβάζουν άλλα παιδιά) θα μείνει πίσω, δεν θα ανοίξει τους ορίζοντές του κ.τ.λ. Ο τρόπος παρότρυνσης, όμως, όταν δεν είναι ο σωστός, δημιουργεί στο παιδί πίεση όπως ακριβώς και το «κάνε τα μαθήματά σου». Ό,τι καταναγκαστικό, φυσικά, γίνεται αγγαρεία και δημιουργεί αντιστάσεις. Νομίζω πως η λύση βρίσκεται στη μίμηση. Διαβάζουμε όλοι μαζί στο σπίτι από μικρή ηλικία, απολαμβά-

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ νουμε όλοι μαζί και αφήνουμε χρόνο και για παιχνίδια. Επίσης εγκαταλείπουμε κάθε βιβλίο που δεν μας αρέσει. Η προσπάθεια αυτή μπορεί να ενδυναμωθεί και με βιβλιοπαρουσιάσεις, με τακτικές επισκέψεις στο βιβλιοπωλείο της γειτονιάς μας για να ψαχουλέψουμε και να ανακαλύψουμε νέα βιβλία, με βόλτες σε βιβλιοθήκες και εκθέσεις βιβλίων, γνωρίζοντας συγγραφείς… Αν στο τέλος δούμε ότι δεν καταφέρνουμε και πολλά, καλό είναι να αποδεχθούμε ότι στο παιδί μπορεί και να μην αρέσει τελικά το διάβασμα. Ίσως το ανακαλύψει στο μέλλον. Πελιώ: Άλλο ένα σοβαρό πρόβλημα που αναζητά λύση είναι το ακόλουθο: Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν και α) οι γονείς τους σταματούν να τους διαβάζουν β) αυξάνονται οι σχολικές και εξωσχολικές δραστηριότητες γ) αυξάνεται η χρήση νέων τεχνολογιών δ) αυξάνεται το κείμενο και μειώνονται οι εικόνες στα βιβλία, οι ώρες ανάγνωσης συνήθως μειώνονται. Εκεί τι κάνουμε; Κατερίνα: Ε, εκεί, είτε θα αποδεχτούμε πως χάσαμε για πάντα το παιχνίδι είτε θα «ξυπνήσουμε» (γιατί κι εμείς κοιμόμαστε) και θα προσπαθήσουμε να βγάλουμε από την τεχνητή ύπνωση και τα παιδιά! Ο κόσμος που ζούμε είναι κάθε άλλο παρά «φιλαναγνωστικός», είναι ένα είδος αιχμαλωσίας μέσα σε χιλιάδες υποχρεώσεις και κυρίως οθόνες που «κόβουν» τις σκέψεις κι επιτρέπουν το χάζι μέχρι παράλυσης! Κι αν θέλουμε να βοηθήσουμε τα παιδιά (και το μυαλό τους) πρέπει πρώτοι απ’ όλους εμείς να αντισταθούμε σε όλα αυτά και να επαναστατήσουμε, με πάρα πολύ καλά βιβλία στα χέρια μας! Δεν υπάρχει άλλος τρόπος. Με τη λιγοστή ενέργεια που μας απομένει, ας βρούμε τη δύναμη να κάνουμε «shut off» τις οθόνες πριν το κάνουν αυτές σ’ εμάς και να εμπνεύσουμε τα παιδιά να απολαύσουν πιο ιδιαίτερους κόσμους με τη φαντασία τους! Δικαίος: Δυστυχώς, είναι μια πραγματικότητα η οποία χρειάζεται συλλογική προσπάθεια. Οι γονείς μεγαλώνουν μαζί με τα παιδιά τους και αλλάζουν και οι ίδιοι. Επιφορτισμένοι και κουρασμένοι και με τις καθημερινές τους υποχρεώσεις αδυνατούν να ακολουθήσουν τους νέους ρυθμούς, οπότε και αδυνατεί και η προσπάθειά τους. Εκεί έρχεται να παίξει τον σημαντικό του ρόλο το σχολείο και τα προγράμματα φιλαναγνωσίας. Εμπνευσμένοι εκπαιδευτικοί κάνουν θαύματα.. Επίσης, σημείωσε ότι αν τα παιδιά έχουν γίνει βιβλιοφάγοι από μικρή ηλικία, ακόμη και με διαλλείματα, κάποια στιγμή θα επιστρέψουν στη λογοτεχνία. Πελιώ: Με αφορμή τους εκπαιδευτικούς που ανέφερες, Δικαίο, ας εξετάσουμε λίγο τη σχέση σχολείου και φιλαναγνωσίας. Έχετε μεγάλη εμπειρία από τη μεταξύ τους σχέση, σίγουρα μεγαλύτερη από τη δική μου. Προφανώς, έχετε συναντήσει φωτισμένους εκπαιδευτικούς που πλάθουν αναγνώστες. Όμως, ας μη γελιόμαστε, ιδιαίτερα στη δημόσια εκπαίδευση, δεν νομίζω ότι το σχολείο οδηγεί τα παιδιά προς το βιβλίο. Η πλειονότητα των δασκάλων και των καθηγητών δεν έχουν καν εικόνα της τρέχουσας βιβλιοπαραγωγής, των δραστηριοτήτων που μπορούν να γεννηθούν μέσα από τα λογοτεχνικά κείμενα και της παιδαγωγικής/διασκεδαστικής λειτουργίας του βιβλίου, συχνά πολύ πιο ουσιαστικής από τη στείρα αναπαραγωγή του συντηρητικού και απαρχαιωμένου προγράμματος σπουδών. Πώς θα μπορούσε να αλλάξει αυτό; Κατερίνα: Ο Δικαίος είναι –δικαίως– πιο ειδικός από εμένα σε αυτόν τον τομέα. Η δουλειά των εκπαιδευτικών είναι εξαιρετικά δύσκολη και είμαι σίγουρη πως όποιον κι αν ρώταγες θα ήθελε «ένα χεράκι»! Για μένα αυτό που λείπει είναι οι ιδέες. Θα μπορούσαν να δημιουργηθούν έκτακτες ομάδες βιβλίου όπου 4-5 δημιουργικοί άνθρωποι από τον χώρο (και όχι μόνο) θα συναντιούνται εθελοντικά και μέσα από πολύωρα brainstormings θα ετοιμάζουν λίστες με ιδέες για τους εκπαιδευτικούς –τι θα μπορούσαν δηλαδή να κάνουν για να ξυπνήσουν στα παιδιά την αγάπη τους για το βιβλίο. Για παράδειγμα, θα μου άρεσε να οριστεί μια ώρα την εβδομάδα όπου τα ίδια τα παιδιά να «συνταγογραφούν» σε κάθε συμμαθητή τους κάποιο βιβλίο που τους έκανε πραγματικά εντύπωση ή που «ταιριάζει» στον χαρακτήρα του. Μπορεί να είμαι στον κόσμο μου και τα πράγματα να μη λειτουργούν όπως τα ονειρεύομαι, αλλά θέλω πολύ να βοηθήσω. Στην περίπτωση που οι εκπαιδευτικοί ενδιαφέρονται, count me in!

37 Δικαίος: Χρειάζεται μια συλλογική πολιτική βιβλίου και προγραμμάτων φιλαναγνωσίας στο σχολείο, που θα σχεδιαστεί από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, ώστε να μπορέσει να ανθήσει το λογοτεχνικό βιβλίο. Πριν από χρόνια, υπήρχε η ώρα φιλαναγνωσίας και μετά καταργήθηκε. Όπως καταργήθηκε και ο εθνικός φορέας βιβλίου, που ενεργοποιούσε δράσεις στα σχολεία. Πολλά σχολεία δεν έχουν καν βιβλιοθήκη, άλλα καλούνται να λύσουν άλλα σημαντικότερα για τη λειτουργία τους, οπότε μένει πίσω η φιλαναγνωσία. Πάντως, βλέπω σε όλα τα σχολεία, δημόσια και ιδιωτικά, να γίνονται σπουδαίες προσπάθειες, δυστυχώς με την πρωτοβουλία λίγων εκπαιδευτικών. Πελιώ: Με τα κακογραμμένα ή ακόμα και με τα μέτρια παιδικά βιβλία τι κάνουμε; Κατερίνα: Τα στραβά μάτια! Κάνουμε πως δεν τα βλέπουμε δηλαδή και τα αφήνουμε να λιώνουν στα ράφια των βιβλιοπωλείων. Ε, κάποια στιγμή θα πάψουν να υπάρχουν. Για μένα, αυτά τα βιβλία (όχι μόνο τα κακογραμμένα μα και αυτά που έχουν κακή αισθητική) είναι ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΑ. Ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό για τη στροφή των παιδιών στα άλλα «θεάματα»! Και φυσικά δεν ρίχνω την ευθύνη μόνο στα κακά βιβλία μα και σε όλους όσοι βοήθησαν ώστε αυτά να κυκλοφορήσουν και να φτάσουν στα χέρια των παιδιών. Δικαίος: Και φυσικά, εκπαιδευόμαστε με καλά λογοτεχνικά κείμενα, για να μπορούμε να αναγνωρίζουμε και να αποφεύγουμε τα κακά. Πελιώ: Πόσο σας ευχαριστώ για όλη την κουβέντα! Πάω τώρα να χαζέψω βιβλία που μιλούν για βιβλία για να προτείνω σε γονείς και παιδιά. Κατερίνα: Να προτείνω κάτι! Όταν νιώθω μπερδεμένη, πάντα λέω μέσα μου πως τα παιδιά έχουν την απάντηση! Θα ήθελα στο Τaλκ να βρείτε παιδιά που αγάπησαν το διάβασμα και να τα ρωτήσετε τι ήταν αυτό που τα βοήθησε να ανακαλύψουν τη μαγεία της ανάγνωσης. Πελιώ: Φανταστική ιδέα! Δεσμεύομαι! Καλή μας σχολική χρονιά!

Αφού τα ’παμε και τα συμφωνήσαμε, άφησα την Κατερίνα και τον Δικαίο στα γραφεία τους, στην Πειραιώς, και πήγα μέχρι το βιβλιοπωλείο Πατάκη, για να επιλέξω βιβλία που θα σας κάνουν να αγαπήσετε τα βιβλία! Ιδού οι προτάσεις μου! Στην κρυψώνα του γιγαντιαίου χιμπατζή, Δικαίος Χατζηπλής Χαριστική βιβλιοθήκη, Αντώνης Παπαθεοδούλου, Δικαίος Χατζηπλής Η μυστηριώδης βιβλιοθηκάριος, Dominique Demers Η φανταστική προπονήτρια, Dominique Demers Η καινούρια δασκάλα, Dominique Demers Πες-πες Μία ιστορία, Μαρία Παπαγιάννη Η κιβωτός της Θέκλας, Μαρία Παπαγιάννη Η χύτρα που κελαηδούσε ιστορίες, Μαρία Παπαγιάννη Βιβλιοφάγος κατά... λάθος! Μαρία Παπαγιάννη Εγώ, ο Αριστοτέλης, μισώ τα βιβλία,Ingrid Chabbert Η ντετέκτιβ Ανιές, Julia Donaldson Αυτό ΔΕΝ είναι βιβλίο με εικόνες! Serzio Ruzzier Ο θησαυρός του Βιβλιοπόντικα (χαρτόδετη έκδοση) Βαγγέλης Ηλιόπουλος [Και γενικά όλη η σειρά με τον Βιβλιοπόντικα] ΌΛΑ μπορείς να τα ζήσεις σε ένα βιβλίο, Βαγγέλης Ηλιόπουλος Ο βιβλιοφάγος κύριος Αλεπούδης, Franziska Biermann Ο Βιβλιοσκώληκας, Debi Gliori Φραντζ Κλάφτα - Τα λόγια είναι περιττά, Κατερίνα Κρις Χαρτοφοβία (αναμορφωμένη έκδοση), Susanna Tamaro Έξι φίλοι και ένα δώρο, Μάνος Κοντολέων Χτύπα ξύλο, Κατερίνα Σέρβη Έλα να φτιάξουμε ένα βιβλίο, Nadine Palmaerts Το βιβλίο που σου εξηγεί τα πάντα για τους κολλητούς, Francoize Boucher

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

Ο «θείος» Μίκης της μουσικής ΤΗΣ ΜΥΡΤΏΣ ΧΡΥΣΑΝΘΟΠΟΎΛΟΥ

Στο αγαπημένο σου καφέ στο κέντρο με το νεογέννητο. Γίνεται; Η απάντηση στη σελίδα 44

γαπημένα μου παιδιά, σήμερα θα σας αφηγηθώ μια ιστορία αλλιώτικη απ’ τις άλλες. Δεν έχει βασιλιάδες και δράκους μυθικούς. Μα έχει έναν ήρωα που για όπλο του είχε τη μουσική. Ας αρχίσουμε, λοιπόν! Πριν από σχεδόν 100 χρόνια, στο όμορφο νησί της Χίου ένα αγαπημένο ζευγάρι έφερε στον κόσμο ένα αγοράκι. Το όνομα αυτού Μίκης. Το όμορφο παιδάκι μεγάλωνε με τους γονείς του και γυρνούσε μαζί τους όλη την Ελλάδα. Βλέπετε, η δουλειά του μπαμπά του τους ανάγκαζε να αλλάζουν συνεχώς μέρη. O καλός μας ο Μίκης ήταν αποφασισμένος πως ό,τι βλέπει κι ό,τι ακούει θα το ρουφάει. Πώς ρουφάει το σφουγγάρι το νερό; Έτσι κι εκείνος! Και τώρα εσείς, με το δίκιο σας, θα με ρωτήσετε τι είδε και τι άκουσε. Πρώτα πρώτα ήρθε στην Αθήνα και είδε την Ακρόπολη! Και όλες αυτές οι κολόνες, που έστεκαν ίσιες και σε γραμμή σαν παιδιά στην παρέλαση, του φάνηκαν εκπληκτικές. «Μα πόση αρμονία;» σκέφτηκε χωρίς να ξέρει τι ακριβώς θα πει η λέξη αυτή∙ μα έτσι είχε ακούσει τους μεγάλους να τη χρησιμοποιούν. Η οικογένεια του Μίκη σχεδόν κάθε χρόνο άλλαζε τόπο. Μυτιλήνη, Γιάννενα, Αργοστόλι και πάλι Γιάννενα και πάλι Αργοστόλι, Πάτρα, Πύργος, Τρίπολη… Ο έφηβος πλέον Μίκης σε κάθε νέο τόπο όπου βρισκόταν άκουγε τις μουσικές του και τις ρουφούσε. Γιατί ξέρετε, παιδιά; Τότε δεν υπήρχε διαδίκτυο, υπολογιστής και τηλεόραση.

Μόνο ραδιόφωνο είχαν κάποιοι άνθρωποι. Έτσι, για να ακούσεις τη μουσική της κάθε περιοχής έπρεπε να πας εκεί. Να πας και να την ακούσεις να παίζεται από τους μουσικούς της. Έτσι έγινε, λοιπόν, κι ο Μίκης άρχισε να καταλαβαίνει ότι η μουσική τον δυνάμωνε, τον έκανε καλύτερο άνθρωπο, τον έκανε να επιθυμεί κάτι καλύτερο και για τον κόσμο. Άρχισε να παίζει φυσαρμόνικα και να μαζεύεται με τους φίλους του για να διαβάσουν ποιήματα! Μια άλλη αρμονία της ζωής η ποίηση και ο ήρωάς μας δεν ήταν διατεθειμένος να τη χάσει. Πάνω, όμως, που κατάλαβε ότι αρμονία και μουσική είναι λέξεις ταιριαστές, τότε άρχισε να βασιλεύει το χάος στην Ελλάδα. Βρισκόμαστε πια στο 1940. Οι Ιταλοί μόλις είχαν μπει στη χώρα μας, μα τότε ήταν η αρχή της απόλυτης ελευθερίας για τον ίδιο... Ο Μίκης ήταν κιόλας δεκαπέντε χρονών, άξιος πια για να αντισταθεί και έτοιμος να μάθει σε βάθος την τέχνη του. Άρχισε να παίρνει τα πρώτα του μαθήματα στο πιάνο και στη θεωρία της μουσικής, που του χάριζε αυτήν την ανίκητη δύναμη της ελευθερίας. Άδραξε, λοιπόν, την ευκαιρία, δύο χρόνια μετά, και σε μια διαδήλωση στις 25 Μαρτίου, «τα έβαλε» με έναν Ιταλό στρατιώτη κατακτητή και φυλακίστηκε. Αυτό ήταν! Αποφάσισε πια ότι για κανέναν λόγο δεν θα επέτρεπε σε κανέναν να μη ζει ελεύθερος, ακόμα και μέσα στη φυλακή. Και έτσι κι έκανε! Ίσως τώρα θα με ρωτήσετε «Πώς;» Μα να… ήταν ελεύθερο το πνεύμα, το μυαλό και η ψυχή του… Υπάρχει μεγαλύτερη ελευθερία από αυτό; Τα χρόνια που ακολούθησαν ήταν γεμάτα από όλων των λογιών τις εμπειρίες και τα συναισθήματα… Σπουδές, εξορίες, γνωριμίες με

15.09.2021

σπουδαίους καλλιτέχνες. Αποκτά τα μουσικά πτυχία του, γνωρίζει προσωπικότητες όπως ο Μάνος Χατζηδάκης και ο Οδυσσέας Ελύτης, εξορίζεται στην Ικαρία και στη Μακρόνησο. Όλες αυτές οι εμπειρίες έγιναν ακόμα σπουδαιότερες, γιατί ήδη είχε γνωρίσει την αγάπη της ζωής του. Τη Μυρτώ του, που έγινε γυναίκα του, έκανε μαζί του δυο παιδιά και έμεινε στο πλάι του για πάντα… Ο ήρωάς μας όπου κι αν ήταν έγραφε μουσική και γέμιζε με τραγούδια το μικρό του κασελάκι. Μα σαν να ήθελε ο αέρας να σκορπίσει τις νότες σε όλη την Ελλάδα, σαν να ήθελε η πλάση όλη να μοιραστεί την ελευθερία του Μίκη, το κασελάκι άνοιξε. Άνοιξε δυο φορές, μια στην Ικαρία και μια στη Μακρόνησο, και τα εκατοντάδες χαρτιά που περιείχε, σκόρπισαν σαν θαλασσοπούλια κι έκατσαν στα νερά του Αιγαίου. Τα χαρτιά έλιωσαν κι οι νότες χάθηκαν. Έγιναν μαύρα μικρά ψαράκια. Ο Μίκης άρχισε να γίνεται κομμάτι όλης της χώρας! Μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας, αφοσιώθηκε σε αυτό που αγαπούσε περισσότερο, στη μουσική του. Τα χρόνια που ακολούθησαν έγραψε πολύ και ταξίδεψε ως το Παρίσι μαζί με τη Μυρτώ του. Έμεινε στην πόλη του φωτός και σπούδασε πάλι μουσική, γράφοντας ταυτόχρονα όμορφες μελωδίες, δημιουργώντας όμορφες αρμονικές ελευθερίες! Και ενώ όλα έδειχναν να πηγαίνουν καλά, κι ενώ ο Μίκης περνούσε χρόνο πολύ στη χώρα μας δημιουργώντας, έγινε πάλι κάτι που έφερε τα πάνω κάτω. Ήταν 21 Απριλίου του 1967, όταν στην Ελλάδα έγινε χούντα. Η ελευθερία, που ο ήρωάς μας τόσο αγαπούσε, χάθηκε. Οι άνθρωποι της χούντας αποφάσιζαν εκείνοι αντί για σένα πού μπορούσες να πας, τι μουσική μπορούσες να ακούσεις, τι βιβλία μπορούσες να διαβάσεις, ποιον μπορούσες να κάνεις παρέα, τι ώρα μπορούσες να κυκλοφορήσεις στον δρόμο, ακόμα και πώς μπορούσες να ντυθείς. Ο Μίκης ήταν αποφασισμένος να μην το επιτρέψει αυτό, από την πρώτη κιόλας μέρα. Σε λίγο καιρό, οι χουντικοί απαγόρευσαν να παίζεται η μουσική του. Όποιος άκουγε Θεοδωράκη μπορούσε ακόμα και να μπει φυλακή. Το πιστεύεις; Μάλιστα δεν άργησε να έρθει ο καιρός που τον φυλάκισαν κι εκείνον. Και μετά πάλι εξορία. Όμως, ο Μίκης συνέχισε να γράφει, πάντα ελεύθερος στον νου και στην καρδιά, όμορφες μελωδίες. Ένα πρόβλημα υγείας τού χάρισε την προσωρινή του ελευθερία και κατάφερε με τη βοήθεια των φίλων του, από όλον τον κόσμο, να φτάσει ξανά στο Παρίσι για να συνεχίσει από εκεί να αγωνίζεται. Ταξιδεύει για συναυλίες σε πολλές χώρες: Ιταλία, Γαλλία, Αγγλία, Γερμανία, Βέλγιο, Ολλανδία, Σουηδία, Φιλανδία, Λίβανος, Ισραήλ, Αυστραλία, Μεξικό, Βενεζουέλα, Αργεντινή, Περού, ΗΠΑ, Καναδάς… Επτά ολόκληρα χρόνια κράτησε η χούντα και, ευτυχώς, οι άλλοι σπουδαίοι ήρωες της εποχής, οι φοιτητές και οι μαθητές, κατάφεραν και τη νίκησαν. Και ο Μίκης επέστρεψε. Έγινε τότε ο Μίκης όλης της Ελλάδας και πάντα με τις μουσικές του έκανε τον κόσμο να νιώθει ότι η δύναμή του μεγαλώνει. Έγινε ο Μίκης όλης της Ελλάδας που γνώρισε την ποίηση σε όλους. Ακόμα και στους παππούδες των παππούδων μας που δεν ήξεραν να διαβάζουν. Έγινε ο Μίκης όλου του κόσμου∙ με δυο μονάχα νότες του οι άνθρωποι χορεύουν συρτάκι. Και πριν από λίγες μέρες έγινε ο «θείος» Μίκης της μουσικής, μια κι έφυγε πια από τη ζωή. Ξέρεις πως κάποιοι λένε ότι όταν ένας άνθρωπος φύγει ίσως γίνεται αστεράκι στον ουρανό. Ο Μίκης μας, όμως, έγινε μια τόση δα μικρή νότα που υπάρχει σε κάθε χτύπο της καρδιάς μας. Αντίο, μουσικέ ήρωά μας, Μίκη Θεοδωράκη. Θα σε τραγουδάμε για πάντα.

Η Μυρτώ Χρυσανθοπούλου είναι ηθοποιός-μουσικόςμουσικοθεατροπαιδαγωγός. Φωτογραφία: Ο Μίκης Θεοδωράκης και η κόρη του Μαργαρίτα, το 1961, στο παράθυρο του σπιτιού τους στη Νέα Σμύρνη. Πηγή φωτογραφίας: www.mikistheodorakis.gr

15.09.2021

ΜΠΑΡΜΠΑ ΣΤΑΘΗΣ

Πατάτες, οι αγαπημένες μας!

Θρεπτικές και νόστιμες, οι λατρεμένες των παιδιών πατάτες ταιριάζουν με όλα, ειδικά όταν μπορούμε να τις έχουμε πάντα έτοιμες, κομμένες και καθαρισμένες. Οι ελληνικές Κυδωνάτες πατάτες φούρνου Νάξου Μπάρμπα Στάθης προέρχονται από άριστες ποικιλίες της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Νάξου, έχουν υπέροχη γεύση και μοναδικό άρωμα. Δημιουργούμε φανταστικές συνταγές και τις μαγειρεύουμε ως συνοδευτικό ή πλήρες γεύμα. Τις δοκιμάσαμε με γιαούρτι, γαλοπούλα και μυρωδικά και ξετρελαθήκαμε οικογενειακώς. Εσείς;

Πατάτες φούρνου με γαλοπούλα και σάλτσα γιαουρτιού Υλικά

Εκτέλεση

1 συσκευασία ελληνικές πατάτες φούρνου κυδωνάτες Νάξου Μπάρμπα Στάθης 1000 γρ. 10 φέτες γαλοπούλα ψιλοκομμένη 1 αυγό (κατά προτίμηση βιολογικό) 300 γρ. γιαούρτι στραγγιστό 850 γρ. γάλα φρέσκο 1 κ.σ. σκόρδο ψιλοκομμένο Μπάρμπα Στάθης 1 κ.γ. μοσχοκάρυδο, τριμμένο 1 κ.γ. ξερό θυμάρι, τριμμένο 120 γρ. τριμμένη παρμεζάνα Λίγο ελαιόλαδο για να αλείψουμε το σκεύος Φρέσκο κρεμμυδάκι Αλάτι Πιπέρι

Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 200 °C. Λαδώνουμε ένα πυρέξ, στρώνουμε τις ελληνικές πατάτες φούρνου κυδωνάτες Νάξου Μπάρμπα Στάθης χωρίς να τις ξεπαγώσουμε, τις αλατοπιπερώνουμε ελαφρώς και από πάνω σκορπάμε την ψιλοκομμένη γαλοπούλα. Σε ένα μπολ χτυπάμε το αυγό και το ανακατεύουμε με το γιαούρτι, το γάλα, το ψιλοκομμένο σκόρδο Μπάρμπα Στάθης, το θυμάρι, το μοσχοκάρυδο και την παρμεζάνα. Περιχύνουμε τις πατάτες με το μείγμα και ψήνουμε για 35 λεπτά ή μέχρι να πάρει ένα χρυσαφένιο χρώμα. Σερβίρουμε με φρέσκο κρεμμυδάκι.

/barbastathis www.barbastathis.com

ΓΙΑΜΙ

15.09.2021

Τα πιο νόστιμα σχολικά σνακ ΤΗΣ ΜΑΡΊΑΣ ΓΡΙΖΆ

α σχολεία άνοιξαν κι εμείς σας προτείνουμε δυο φανταστικές συνταγές για σνακ ή αλλιώς, όπως το έλεγε η γιαγιά μου, για κολατσιό, ώστε να παίρνουν τα παιδιά μαζί τους για το δεκατιανό τους. Το δεκατιανό είναι ένα γεύμα που δεν πρέπει να λείπει από καμία σχολική τσάντα, γιατί οι μικροί μας φίλοι χρειάζονται να τσιμπήσουν κάτι μετά το πρωινό και πριν από το μεσημεριανό τους, ώστε να έχουν ενέργεια και στα μαθήματα μα και στα διαλείμματα! Τα σχολικά σνακ συστήνεται να είναι σπιτικά, υγιεινά και να περιέχουν όσο το δυνατόν λιγότερα λιπαρά. Το κλασικό τοστ είναι πάντοτε μια λύση, μα πόσα τοστ να τους δώσουμε πια; Ιδού, λοιπόν, ορισμένες εναλλακτικές προτάσεις.

Η Μαρία Γριζά είναι από μικρή λάτρης του γέλιου και του καλού φαγητού. Δεν μπορεί να αντισταθεί στα γλυκά και ιδιαίτερα στη σοκολάτα. Είναι επίσης συνδημιουργός των dish_makers! Για περισσότερες συνταγές ακολουθήστε το dish_makers στο Instagram!

Σπιτικά κουλούρια Θεσσαλονίκης (για 10 τεμάχια)

Υλικά: 400 γρ. αλεύρι σκληρό 1 φακελάκι μαγιά 250 ml ζεστό νερό (προσοχή, όχι καυτό!) 32 γρ. ζάχαρη 1 κ.γ. αλάτι 2 κ.σ. μέλι 250 ml νερό 200 γρ. σουσάμι Εκτέλεση: Σε μεγάλο μπολ, ρίχνω το ζεστό νερό, τη μαγιά και τη ζάχαρη και ανακατεύω πολύ καλά μέχρι να διαλυθούν. Έπειτα, προσθέτω 4 κ.σ. από το αλεύρι, ανακατεύω μέχρι να γίνει δημιουργηθεί ένας ελαφρύς χυλός και τον αφήνω για 10 λεπτά σε θερμοκρασία δωματίου, ώστε να ενεργοποιηθεί η μαγιά. Συνεχίζω βάζοντας το αλάτι στο υπόλοιπο αλεύρι. Προσθέτω σταδιακά στο μπολ με την ενεργοποιημένη μαγιά το αλεύρι και ανακατεύω με το χέρι πάρα πολύ καλά. Μόλις τελειώσει το αλεύρι πρέπει να έχει δημιουργηθεί μια μπάλα ζύμης. Στον πάτο του μπολ ρίχνω λίγο λάδι και από πάνω βάζω τη ζύμη. Σκεπάζω το σκεύος με μεμβράνη και το αφήνω σε ζεστό σημείο για μιάμιση ώρα, μέχρι να φουσκώσει καλά. Αφού φουσκώσει η ζύμη, τη βγάζω από το μπολ, την πλάθω λίγο με τα χέρια, ώστε να ξεφουσκώσει, της δίνω και πάλι σχήμα μπάλας και τη χωρίζω σε 10 ίσα μέρη. Πριν ξεκινήσω το πλάσιμο, βάζω σε ένα βαθύ πιάτο νερό μέσα στο οποίο διαλύω το μέλι, σε ένα δεύτερο το σουσάμι και λαδόκολλα στα ταψιά που θα χρησιμοποιήσω για το ψήσιμο. Πλάθω κάθε κομμάτι της ζύμης σε κορδόνι και μετά του δίνω το γνωστό στρογγυλό σχήμα. Το βουτάω αρχικά στο νερό, μετά στο σουσάμι και τέλος το βάζω πάνω στο ταψί. Αφού βάλω όλα τα κουλούρια στα ταψιά, τα σκεπάζω καλά και τα αφήνω πάλι για το δεύτερο φούσκωμα σε ζεστό μέρος για μία ώρα. Εντωμεταξύ, έχω προθερμάνει τον φούρνο στις αντιστάσεις, στους 220°C και ψήνω τα κουλούρια για περίπου 20-25 λεπτά, παρακολουθώντας να μην τα ξεροψήσω και σκληρύνουν. Τα βγάζω από τον φούρνο και τα αφήνω να κρυώσουν τελείως. Τα αποθηκεύω τυλίγοντας κάθε ένα με μεμβράνη και έπειτα όλα μαζί σε σακούλα αφαιρώντας τον αέρα.

Κριτσίνια κρασιού με τυρί και καρότο Υλικά: 500 γρ. αλεύρι που φουσκώνει μόνο του 175 γρ. λάδι 175 γρ. κρασί 25 γρ. ζάχαρη Αλάτι Κεφαλοτύρι 2 τριμμένα καρότα Εκτέλεση: Σε μεγάλο μπολ προσθέτουμε το κρασί, το λάδι, τη ζάχαρη, το αλάτι και ανακατεύουμε με ένα σύρμα πολύ καλά μέχρι να λιώσει η ζάχαρη. Στη συνέχεια, προσθέτουμε όλο το αλεύρι και ξεκινάμε τη διαδικασία του ζυμώματος, μέχρι να έχουμε ένα εύπλαστο ζυμάρι, που αφήνουμε να ξεκουραστεί για 10 λεπτά. Όση ώρα ξεκουράζεται το ζυμάρι, τοποθετούμε στη μια πλευρά του πάγκου εργασίας μας το κεφαλοτύρι και στην άλλη το τριμμένο καρότο. Έπειτα κόβουμε μικρά κομματάκια από το ζυμάρι και τα πλάθουμε στο σχήμα του κριτσινιού. Μόλις φτάσουμε στο επιθυμητό μέγεθος και σχήμα περνάμε τη ζύμη μας είτε πάνω από το τυρί είτε πάνω από το καρότο και ρολάρουμε. Αφού κολλήσουν πάνω στη ζύμη μας τα υλικά, ακουμπάμε το κάθε κριτσίνι πάνω σε λαδόκολλα που έχουμε στρώσει σε ταψί. Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο για 25 λεπτά στους 180°C. Καλή μας όρεξη!

15.09.2021

Back to school with Εcolife! Επιστροφή στο σχολείο με τα πιο υγιεινά παγουράκια & φαγητοδοχεία!

Ecolife kids thermos 300 ml & kids thermos 400 ml Ανοξείδωτα Ecolife kids thermos 300 ml & 400 ml, BPA FREE, με εσωτερικό καλαμάκι και κουμπάκι για εύκολο «άνοιξε-κλείσε»! Με διπλά τοιχώματα από ανοξείδωτο ατσάλι, για να διατηρείται η θερμοκρασία του ροφήματος για περισσότερες ώρες. Σε δύο μεγέθη, για κάθε ηλικία!

Ecolife φαγητοδοχεία-θερμός με χώρισμα 850 ml Aνοξείδωτα Εcolife φαγητοδοχεία-θερμός 850 ml, BPA FREE, με χώρισμα. Με διπλά τοιχώματα, για κρύο ή ζεστό φαγητό και διατήρηση της θερμοκρασίας έως και 3 ώρες. Με αποσπώμενο μπολάκι-χώρισμα, 4 κλιπ ασφαλείας και ξεχωριστή θήκη για τη σος, είναι ιδανικά για το σχολείο, τη βόλτα ή ακόμη και για το γραφείο!

Μέρος των εσόδων των συγκεκριμένων προϊόντων θα διατίθεται στο «Χαμόγελο του παιδιού», για έναν ολόκληρο χρόνο.

Ecolife φαγητοδοχεία 800 ml

Παγουράκια Ecolife Kids 500 ml

Ανοξείδωτα Ecolife φαγητοδοχεία 800 ml, BPA FREE. Με καπάκι ασφαλείας με λάστιχο, αναδιπλούμενα χερούλια, 2 πλαϊνά κλιπ και βαλβίδα αφαίρεσης αέρα, για υγιεινή μεταφορά του φαγητού και εύκολο καθάρισμα. Ιδανικά για το σχολείο, την εκδρομή ή το γραφείο!

Ανοξείδωτα παγουράκια Ecolife kids 500 ml, BPA FREE, με flip-flop πώμα και υπέροχα σχέδια! Ιδανικά για το σχολείο και τις φθινοπωρινές βόλτες!

/lifegreen.gr

/lifegreengr

/ecolifebottles

Διάθεση: Lifegreen|Τ: 2106083626

πι τσί λες

15.09.2021

1 Φαρδύ φούτερ φόρεμα Σε φαρδιά γραμμή, από απαλό ύφασμα φούτερ με ριμπ λαιμόκοψη, μακρύ, ελαφρώς φαρδύ μανίκι με ριμπ μανσέτα και ραφή με σούρα στους γοφούς για περισσότερο όγκο. www2.hm.com/el_gr

4 3 Ζέρσεϊ μπλούζα Μπλούζα σε ίσια γραμμή από μαλακό βαμβακερό ζέρσεϊ με ριμπ λαιμόκοψη και μακρύ μανίκι. www2.hm.com/el_gr

6 Θεοδωράκης για βρέφη Ο Τάσος Ιωαννίδης αναλαμβάνει την ενορχήστρωση και καλλιτεχνική επιμέλεια αγαπημένων τραγουδιών του Μίκη Θεοδωράκη, ειδικά για βρέφη. Κι έτσι τα παιδιά μεγαλώνουν από κούνια με χαρούμενες μελωδίες του κορυφαίου Έλληνα συνθέτη που έγραψαν ιστορία. https://λαχανακαιχαχανα.gr

Σχολική τσάντα με σχέδιο Υφασμένο σακίδιο πλάτης με τύπωμα, κρυφό φερμουάρ διπλής κατεύθυνσης και εξωτερική θήκη με φερμουάρ και λαβή με σχέδιο. Ενισχυμένα ρυθμιζόμενα λουριά για τον ώμο, χερούλι στο πάνω μέρος και ενισχυμένη πλάτη. www2.hm.com/el_gr

2 Φουσκωτό αμάνικο μπουφάν Καπιτονέ μπουφάν με αφαιρούμενη κουκούλα, όρθιο γιακά, φερμουάρ μπροστά με προστατευτικό για το πιγούνι, μπροστινές τσέπες και στρογγυλεμένο στρίφωμα. www2.hm.com/el_gr

5 Σουπλά φαγητού/χρωματισμού Ζωγραφίζουμε με μαρκαδόρο, ξυλομπογιές και κηρομπογιές αυτά τα ευφάνταστα σουπλά από λευκό χαρτί άριστης ποιότητας όσο περιμένουμε το φαγητό μας! Σε χάρτινο craft κουτί με 6 τεμάχια. www.mauriciobookstore.gr

7 Παιδικό πατίνι Highwaykick 3 LED Πατίνι με ρυθμιζόμενο καθ’ ύψος και αναδιπλούμενο τιμόνι το οποίο προσαρμόζεται εργονομικά στις διαστάσεις του κάθε παιδιού και κάνει τη μεταφορά και την αποθήκευσή του εύκολη. Ιδανικό για ηλικίες 3-6 ετών. Σε χρώμα Steel. www.scootandride.gr

8 Κράνος S-M Κράνος με ρύθμιση μεγέθους κεφαλής, φωτάκι LED, μαλακό προστατευτικό σιαγόνα και σύστημα απορρόφησης προσκρούσεων EPS. Σε χρώμα Steel. www.scootandride.gr

15.09.2021

πι τσί λες

Ξυλομπογιές 12 τεμαχίων FSC Σε έντονα χρώματα, με τριγωνική λαβή για καλύτερο κράτημα και απαλή μύτη που δεν σπάει και είναι εύκολη στο ξύσιμο. Οικολογικές και πιστοποιημένες για την προστασία των δασών, φροντίζουν για την διατήρηση τους καθώς και για την χλωρίδα και την πανίδα. Σε συσκευασία 100% χάρτινη και ανακυκλώσιμη, των 12, 24, 36 και 48 διαφορετικών χρωμάτων.

Μαρκαδόροι χοντροί 12 τεμαχίων Κατάλληλοι για παιδιά κάθε ηλικίας, από 1+, με μεγάλη διάμετρο που τα διευκολύνει να μάθουν να ζωγραφίζουν χωρίς να απογοητεύονται! Σε υπέροχα χρώματα, μη τοξικοί, φεύγουν εύκολα από τα ρούχα και το δέρμα με νερό και σαπούνι και δεν ξεραίνονται αν μείνουν χωρίς καπάκι.

/gr.maped.com/el_gr

3 /MapedGreece

/maped_fr

Ξύστρα Croc Croc Easy Η Croc Croc Easy θα σας ξετρελάνει με τα δύο χαριτωμένα σχέδια της: πασχαλίτσα και φαλαινίτσα. Με μία τρύπα και εύκολη στη χρήση, χωράει στην κασετίνα και μπορείτε να την έχετε παντού μαζί σας!

Σετ μαρκαδόρων ασπροπίνακα 12 χρωμάτων Χάρη στους χρωματιστούς αυτούς μαρκαδόρους ο ασπροπίνακάς μας αποκτά ζωή και μας φτιάχνει την διάθεση! Σε πλαστική θήκη για να μην τους χάνετε, έχουν ουδέτερη μυρωδιά και σβήνουν εύκολα ακόμα κι έπειτα από αρκετές μέρες.

6 5 Μαρκαδόροι ασπροπίνακα με στρογγυλή μύτη Υψηλής ποιότητας, με μύτη 2 mm που μπλοκάρει. Σβήνουν εύκολα από όλες τις μη πορώδεις επιφάνειες ακόμα κι έπειτα από αρκετές εβδομάδες.

Χάρακας Study Unbreakable Fancy Ευλύγιστος και άθραυστος, κατασκευασμένος από υλικό που αντέχει τα χτυπήματα και τις πτώσεις, έχει διπλή αριθμογράφηση και επιτρέπει γραμμές σχεδιασμένες με ακρίβεια. Τα παιδιά θα λατρέψουν τα φανταχτερά υπέροχα σχέδια του. Διατίθεται σε 15, 20 και 30 εκατοστά, σε ροζ, γαλάζιο και διαφανές χρώμα.

15.09.2021

Διατίθεται και ως συστήματα μεταφοράς Duo και Quattro.

Αναστρέψιμο

O ΓΎΡΟΣ ΤΗΣ ΠΌΛΗΣ ΜΕ ΈΝΑ ΚΑΡΌΤΣΙ Και όχι με οποιοδήποτε καρότσι, αλλά με το πανάλαφρο ELECTA της αγαπημένης μας Inglesina. Φτιαγμένο με έμπνευση και αγάπη για δραστήριους γονείς που κινούνται στους έντονους ρυθμούς της πόλης με το μωράκι τους, χωρίς να θυσιάζουν την άνεσή του. Θέλετε βόλτες στο κέντρο της Αθήνα, στα μαγαζιά, σε πάρκα, στο αγαπημένο σας μουσείο ή στην αυλή του καφέ που συχνάζετε; Τώρα μπορείτε να πάτε παντού με τη μικρή σας συντροφιά που απολαμβάνει τη δράση μέσα από την ασφάλεια και τη θαλπωρή του ELECTA! Εμείς, το λατρέψαμε γιατί είναι ελαφρύ (ζυγίζει μόνο 8,7 κιλά), κλείνει με το ένα χέρι και μπορεί να μεταφερθεί εύκολα ανεβοκατεβαίνοντας τις σκάλες, ακόμα και κατά τη χρήση των δημόσιων συγκοινωνιών, κρατώντας το μωρό στην αγκαλιά σας. Είναι κατάλληλο για χρήση από τη γέννηση έως το βάρος των 22 κιλών. Το μόνο πρόβλημα; Δεν ξέρουμε ποιο από τα υπέροχα χρώματα μας αρέσει πιο πολύ!

Κλείνει με το ένα χέρι και μετατρέπεται σε ένα βαλιτσάκι που μπορεί να τοποθετηθεί ακόμα και στο πιο μικρό πορτμπαγκάζ αυτοκινήτου πόλης

www.inglesina.gr

/inglesinagr

/InglesinaGR

2021

Δημιουργούμε στο Mimi & Mou

ΦΤΟΥ ΚΑΙ ΒΓΑΙΝΩ

15.09.2021

Το Ταξίδι/The WALK

«Ένα βήμα μπροστά» Μία πρωτότυπη εικαστική έκθεση εμπνευσμένη από το συγκινητικό ταξίδι της Μικρής Αμάλ φιλοξενείται στην Ελευσίνα

The Meet Market – Πλατεία Νερού Πότε: Σάββατο 18 & Κυριακή 19 Σεπτεμβρίου 2021, 11:00-21:00 Πού: Πλατεία Νερού, Καλλιθέα, 17674 Eίσοδος Ελεύθερη*

πορεί η μικρή Αμάλ, η εννιάχρονη προσφυγοπούλα από τη Συρία, μετά την επίσκεψή της στην Ελευσίνα την 1η Σεπτεμβρίου, και τη θερμή υποδοχή που της επιφύλασσε η 2023 Ελευσίνα Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, να ταξιδεύει πλέον σε νέους προορισμούς, το μήνυμα, όμως, της ελπίδας που μετέφερε είναι ακόμα ηχηρό. Η εικαστική έκθεση «Ένα βήμα μπροστά», με έργα παιδιών και εφήβων από σχολεία και δομές από όλη την Ελλάδα, που εμπνεύστηκαν από το Ταξίδι της, καρπός του ομώνυμου εκπαιδευτικού προγράμματος του Ταξιδιού, φιλοξενείται έως τις 30 Σεπτεμβρίου, στο Πολιτιστικό Κέντρο Ελευσίνας «Λεωνίδας Κανελλόπουλος» με ελεύθερη είσοδο. Στην έκθεση παρουσιάζονται φωτογραφίες, εικαστικές παραγωγές, κόμιξ, τρισδιάστατες κούκλες και κείμενα, τα οποία δημιούργησαν παιδιά και έφηβοι που συμμετείχαν στα εργαστήρια του Ταξιδιού, κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς. Η θεματική των έργων αφορά τη μετακίνηση των πληθυσμών και το Ταξίδι της μικρής Αμάλ, μεταφέροντας τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους γύρω από τα σημαντικά αυτά κοινωνικά ζητήματα. Στο πλαίσιο της έκθεσης, παρουσιάζονται, επίσης, έργα με τη σκιά της μικρής Αμάλ, δημιουργίες του Εργαστηρίου Θεάτρου Σκιών, που πραγματοποιήθηκε στην Ελευσίνα από τον εικαστικό, ηθοποιό και makeup artist, Σπύρο Αγγελόπουλο. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Ένα βήμα μπροστά» λειτουργεί παράλληλα με τις καλλιτεχνικές δράσεις του Ταξιδιού, όπου πριν, μετά αλλά και κατά τη διάρκειά του, η Μικρή Αμάλ φέρνει σε επαφή νέους ανθρώπους μέσω προγραμμάτων δημιουργικής μάθησης, βοηθώντας τους να χτίσουν μεταξύ τους φιλίες ζωής. Τα εργαστήρια πραγματοποιήθηκαν από την Unima Hellas, την Αthens Comics Library, την ΑΜΑΚΑ ΜΚΟ, τον Σπύρο Αγγελόπουλο αλλά και με αφορμή το εκπαιδευτικό εγχειρίδιο του Ταξιδιού: www.walkwithamal.org/education/activity-pack Στην Ελλάδα, τα έργα των εκπαιδευτικών προγραμμάτων που ξεκίνησαν τον Ιανουάριο του 2021, παρουσιάζονται, εκτός από το Πολιτιστικό Κέντρο Ελευσίνας “Λεωνίδας Κανελλόπουλος” και στο Παιδικό Μουσείο της Αθήνας.

Εικαστική Έκθεση

Πού: Πολιτιστικό Κέντρο Ελευσίνας “Λεωνίδας Κανελλόπουλος” Διάρκεια Έκθεσης: 1 έως 30 Σεπτεμβρίου 2021

Συμμετέχουν με έργα των παιδιών: Νηπιαγωγείο Ζίτσας Ιωαννίνων, 7ο Δημοτικό Σχολείο Ιωαννίνων, 21ο Δημοτικό Σχολείο Ιωαννίνων, Γυμνάσιο Πεδινής Ιωαννίνων, ASB Δομή Κατσικά, ASB Αγίας Ελένης, ASB Φιλιππιάδας, ΚΔΑΠ Δέντρο της Γνώσης, Κέντρο Νέων Ηπείρου, Νηπιαγωγείο Κρινίτσας Τρικάλων, Grasshopper, 1ο Δημοτικό Σχολείο Τρικάλων, 16ο Δημοτικό Σχολείο Τρικάλων, 30ο Δημοτικό Σχολείο Τρικάλων, 33ο Δημοτικό Σχολείο Τρικάλων, Μαράσλειο, Σχολή Μωραΐτη, 1ο Γυμνάσιο Μαρκόπουλου, 4ο Δημοτικό Σχολείο Ταύρου, 4ο Νηπιαγωγείο Αγίου Στεφάνου, 6ο Νηπιαγωγείο Σύρου, Κοινωνικό ΕΚΑΒ, LEDU Κέντρο Μη Τυπικής ΕκπαίδευσηςΆρσις Λέρου, Δημοτικό Σχολείο Καλλιμασιάς Χίου, Γυμνάσιο Καλλιμασιάς Χίου, Δημοτικό ΣχολείοΆγιου Μηνά Θυμιανών Χίου, ΜΕΤΑδραση, Θεατρικό Καλλιτεχνικό Κέντρο Πούπουλο, Τ.Ε.Ε.Α.Π.Η Πανεπιστήμιο Πατρών, Εργαστήρι Ει-δικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης & Κατάρτισης Καλαμάτας, Νηπιαγωγείο Γεφυρουδίου Ν. Σερρών, Ειδικό Δημοτικό Σχολείο Ν. Σερρών, 43ο Δημοτικό Σχολείο Θεσσαλονίκης, Νηπιαγωγείο Ελιάς Δήμου Χερσονήσου Κρήτης, Νηπιαγωγείο Επισκοπής Δήμου Χερσονήσου Κρήτης, Νηπιαγωγείο Ανάληψης Δήμου Χερσονήσου Κρήτης, Νηπιαγωγείο Κοκκίνη Χάνι Δήμου Χερσονήσου Κρήτης, Δημοτικό Σχολείο Γουρνών Δήμος Χερσονήσου Κρήτης, Δημοτικό Σχολείο Επισκοπής Δήμος Χερσονήσου Κρήτης, Δημοτικό Σχολείο Ανάληψης Δήμος Χερσονήσου Κρήτης, Γυμνάσιο Μαλίων Χερσονήσου Κρήτης, Μουσικό Σχολείο Γουρνών. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα του Ταξιδιού πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση και την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ελλάδα, στο πλαίσιο του Προγράμματος «Κι αν ήσουν εσύ;» Τελεί υπό την Αιγίδα του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη.

Βόλτα

Το Meet Market παίρνει ξανά ζωή και… κατεβαίνει νότια!

τις 18 και 19 Σεπτεμβρίου, θα ανταμώσουμε στο απόλυτο Meet Market come back στην Πλατεία Νερού. Έπειτα από έναν ολόκληρο χρόνο αναγκαστικής απουσίας, η αγαπημένη μετακινούμενη αγορά της Αθήνας επιστρέφει και ετοιμάζεται να υποδεχτεί 100 τοπικές επιχειρήσεις σχεδιαστών, καλλιτεχνών και παραγωγών, που θα πάρουν θέση στην πιο εναλλακτική και άμεση πλατφόρμα έκφρασης, παρουσιάζοντας καινοτόμες και εντυπωσιακές ιδέες φτιαγμένες με μεράκι και έμπνευση. Όπως πάντα, το Σαββατοκύριακο θα ντυθεί από nonstop DJ sets από αγαπημένους μουσικούς παραγωγούς, street food λιχουδιές, κοκτέιλς, δώρα για όλους και δραστηριότητες για μικρά και «μεγάλα» παιδιά! Φορέστε rollers, ανεβείτε στα ποδήλατα, στα πατίνια και στα skateboards, ακολουθήστε τον ήλιο και κατευθυνθείτε προς τη θάλασσα! Πάρτε παρέα τα παιδιά, την οικογένεια, τους φίλους και τους φίλους των φίλων, το φλερτ, τα κατοικίδια και ελάτε να βολτάρουμε και να κάνουμε τις αγορές μας μαζί, ευάεροι και ευήλιοι, σε μια πολύχρωμη γιορτή επιχειρηματικότητας στο Δέλτα Φαλήρου. Παρόλο που η ζωή σιγά σιγά επιστρέφει στους κανονικούς ρυθμούς, ή μάλλον προσαρμόζεται σε νέους, το Meet Market δεν ξεχνά πως ακόμα ζούμε στη μέση μιας παγκόσμιας πανδημίας, γι’ αυτό ο στόχος του είναι να είμαστε προσεκτικοί και ασφαλείς, λαμβάνοντας όλα τα απαραίτητα μέτρα. It’s time to MEET again! FOR THE KIDS Σάββατο 18/09 | 17.00-20.00 ΠαιΖΩντας Η ομάδα ΠΑΙΖώΝΤΑΣ έρχεται πάλι στο Meet Market για υπαίθριες ψυχαγωγικές και εκπαιδευτικές δραστηριότητες όπως mega jenga, slack line, καφασοαναρρίχηση και καταρρίχηση για παιδιά που συνδυάζουν αρμονικά το διασκεδαστικό παιχνίδι με τη βιωματική μάθηση! Σάββατο 18/09 |15.00-16.00 και Kυριακή 19/09 |16.00 – 17.30 – Fundastick Performing Arts Βubbles, Juggling Show & Circus workshop O Παναγιώτης Αργυράκης, της Fundastick Performing Arts, θα βρίσκεται μαζί να μας διασκεδάσει παρουσιάζοντας απίθανα ζογκλερικά και ακροβατικά από το τσίρκο, τεράστιες σαπουνόφουσκες που μας χωρούν όλους και ένα διασκεδαστικό μάθημα σε μικρούς και μεγάλους, με παιχνίδια δεξιότητας και ισορροπίας που κανείς δεν πρέπει να χάσει! The Meet Market: Μια διήμερη γιορτή καινοτομίας και πρωτοπορίας. Μία νομαδική αγορά από τοπικά προϊόντα, φρέσκες ιδέες, φιλικό κοινό και συμμετέχοντες. Ένα οπτικοακουστικό παζλ από χειροποίητα ρούχα ανεξάρτητων σχεδιαστών, αξεσουάρ, αντικείμενα τέχνης, βιολογικά προϊόντα, είδη σπιτιού, νόστιμες λιχουδιές, συλλεκτικά vintage και retro προϊόντα, βινύλια, διαδραστικά παιχνίδια, δώρα, DJ sets και θετική ενέργεια!

15.09.2021

ΦΤΟΥ ΚΑΙ ΒΓΑΙΝΩ

Mimi & Mou:

Ένας πολυχώρος εργαστηρίων θεάτρου, εικαστικών και φωτογραφίας για παιδιά, εφήβους και ενήλικες στην καρδιά της πόλης!

χώρος τέχνης και δημιουργίας Mimi&Mou άνοιξε τις πόρτες του τον Σεπτέμβριο του 2019. Καλλιτέχνες, έμπειροι παιδαγωγοί και εμψυχωτές δημιούργησαν ένα κέντρο έκφρασης και δημιουργίας για μικρούς και μεγάλους. Για τρίτη χρονιά φέτος ανοίγει τις πόρτες του δια ζώσης, με όλες τις σύγχρονες προδιαγραφές ασφάλειας, για τους μικρούς και μεγάλους μαθητές του, που σε πείσμα των καιρών όλο αυτό το δύσκολο διάστημα στάθηκαν δίπλα του και συνέχισαν να δημιουργούν χάρη στα διαδικτυακά μαθήματα. Με εργαστήρια που έχουν ήδη αγαπηθεί και εμπλουτισμένο με νέα προγράμματα, το Mimi&Mou παρουσιάζει ένα ολοκληρωμένο σύνολο από μαθήματα δημιουργικής έκφρασης, που αφορούν το θέατρο, τα εικαστικά, τον κινηματογράφο, το κόμικ, τη φωτογραφία, την υποκριτική-αυτοσχεδιασμό, το styling και το σχέδιο μόδας! Η Δήμητρα Βλάχου, ηθοποιός και παιδαγωγός με πολυετή εμπειρία στον χώρο του θεάτρου και της εκπαίδευσης, και ο Δημήτρης Ζαφειρίου, βραβευμένος σχεδιαστής μόδας, εικαστικός και παιδαγωγός, οι επικεφαλής του Mimi&Mou, στοχεύουν σε έναν χώρο ανοιχτό που θα πυροδοτήσει την φαντασία και τη διάθεση για δημιουργία και θα προσφέρει την ελευθερία σε μικρούς και μεγάλους να παίξουν, να γελάσουν, να εκφραστούν δημιουργικά, να γίνουν μέλη μιας ομάδας με κοινά ενδιαφέροντα και να ανακαλύψουν τον κόσμο γύρω τους, αλλά και τον εαυτό τους.

Αναλυτικά τα παιδικά εργαστήρια Εργαστήρι Φωτογραφίας για παιδιά δημοτικού: Τα παιδιά έρχονται σε επαφή με τις αισθήσεις τους και ανακαλύπτουν το ένστικτο της εξερεύνησης. Η εξοικείωση με την εικόνα γίνεται με διαδραστικό παιχνίδι και ευγενή άμιλλα, ώστε τα παιδιά να μάθουν να δημιουργούν χωρίς ανταγωνισμό, αλλά μέσω της ψυχαγωγίας και της ευχαρίστησης. Κάθε Δευτέρα 17:30 – 18:30

Εργαστήρια Θεάτρου για όλες τις ηλικίες: Let’s play… Θεατρικό παιχνίδι για παιδιά 5-7 ετών: Τα παιδιά ανακαλύπτουν και ενεργοποιούν το σώμα τους, βρίσκουν τη θέση τους στον χώρο, παίζουν με τους ρυθμούς και τους ήχους, αυτοσχεδιάζουν, έρχονται σε επαφή με καινούργιους φίλους, κινητοποιούν τη φαντασία τους και σίγουρα…διασκεδάζουν. Κάθε Παρασκευή 17:30 – 18:30 Θεατροπαιχνία για παιδιά από 7-9 ετών: Τα παιδιά αυτοσχεδιάζουν και δημιουργούν θεατρικούς χαρακτήρες, φτιάχνουν τον δικό τους «θεατρικό» κόσμο, ρισκάρουν, μαθαίνουν να εκμεταλλεύονται το τυχαίο, απελευθερώνουν την κίνησή τους, εκφράζουν τις ιδέες τους και πάνω από όλα διασκεδάζουν και δημιουργούν. Κάθε Σάββατο 10:30 – 11:30 Παίζοντας θέατρο (θεατρικό εργαστήρι για παιδιά από 9-11 ετών): Τα παιδιά γνωρίζουν τον κόσμο του θεάτρου και παίρνουν μέρος στα στάδια προετοιμασίας μιας παράστασης. Μέσα από το ελεύθερο παιχνίδι, τους αυτοσχεδιασμούς, τις σωματικές δράσεις

και τη δραματοποίηση, γίνονται ομάδα με στόχο να παρουσιάσουν μια ολοκληρωμένη παράσταση στο τέλος της χρονιάς. Κάθε Σάββατο 11:30 – 12:30 Φτιάξε το δικό σου φιλμ (κινηματογραφικό εργαστήρι για παιδιά από 9-15 ετών): Τα παιδιά γνωρίζουν σπουδαίους κινηματογραφιστές, βλέπουν επιλεγμένα βίντεο από κάθε είδος ταινιών και πειραματίζονται. Εμπνεόμενα από την υποκριτική των μεγάλων ηθοποιών, χτίζουν τον δικό τους κινηματογραφικό χαρακτήρα, αυτοσχεδιάζουν μπροστά στην κάμερα και τον βλέπουν να εξελίσσεται. Στόχος η δημιουργία μικρών ιστοριών, που μετά από βιντεοσκόπηση και μοντάζ θα γίνουν ταινία μικρού μήκους. Κάθε Παρασκευή 19:00 – 20:00 Θεατρικό εργαστήρι για εφήβους: Οι έφηβοι θα γίνουν μια ομάδα, θα εμπιστευτούν τους συμπαίκτες τους, θα επικοινωνήσουν και θα «παίξουν» μαζί. Θα έρθουν σε επαφή με διάφορα είδη θεάτρου και μέσα σε ένα πλαίσιο καλλιτεχνικής ασφάλειας θα φτιάξουν θεατρικούς χαρακτήρες, θα αυτοσχεδιάσουν, θα δουλέψουν θεατρικά κείμενα και θα δημιουργήσουν κάτι εντελώς δικό τους. Κάθε Σάββατο 12:30 – 14:00

Εργαστήρια Εικαστικών για όλες τις ηλικίες: Let’s paint (εικαστικές δραστηριότητες για παιδιά από 5-7 ετών): Οι μικροί καλλιτέχνες πειραματίζονται με ποικίλα υλικά ζωγραφικής και χειροτεχνίας, δημιουργούν εικαστικά έργα και εκφράζονται συναισθηματικά. Ηρεμούν, χαλαρώνουν, διασκεδάζουν με την τέχνη και τα παιχνίδια με χρώματα, κοινωνικοποιούνται και τα χεράκια τους αποκτούν επιδεξιότητα. Κάθε Παρασκευή 17:30 – 18:30 Μικροί ζωγράφοι (εικαστικά για παιδιά από 7-9 ετών): Τα παιδιά δοκιμάζουν διαφορετικά υλικά ζωγραφικής, γλυπτικής και κατασκευών, γνωρίζουν διαφορετικές τεχνικές ζωγραφικής και χειροτεχνίας, αναπτύσσοντας μια δική τους εικαστική γλώσσα. Μέσα από αναδρομές στην ιστορία της τέχνης και ερεθίσματα, η φαντασία ζωντανεύει, νιώθουν συναισθήματα, αποκτούν αυτοπεποίθηση και εκφράζονται. Κάθε Σάββατο 10:30 – 11:30 Every child is an artist (για παιδιά 9-11 ετών): Τα παιδιά γνωρίζουν καλλιτέχνες και τεχνικές ζωγραφικής από όλον τον κόσμο, βοηθούν το ένα το άλλο, συνεργάζονται, πειραματίζονται με ποικίλα υλικά ζωγραφικής και κατασκευών και γνωρίζουν διαφορετικές τεχνικές ζωγραφικής και χειροτεχνίας, αναπτύσσοντας μια δική τους εικαστική γλώσσα. Μέσα από αναδρομές στην ιστορία της τέχνης και ερεθίσματα, η φαντασία ζωντανεύει, έρχονται σε επαφή με ποικίλες εικαστικές τεχνοτροπίες, νιώθουν συναισθήματα, αποκτούν αυτοπεποίθηση και εκφράζονται. Κάθε Σάββατο 11:30 – 12:30 & 12:30 – 13:3 Εργαστήρι κόμικ για παιδιά 9-15 ετών: Τα παιδιά μαθαίνουν πώς να δημιουργούν ιστορίες με εικόνες. Γνωρίζουν τα κόμικ, την ένατη τέχνη, καλλιεργούν τη φαντασία και τις καλλιτεχνικές τους δεξιότητες, μαθαίνουν να αφηγούνται τις δικές τους ιστορίες με εικόνες και κείμενο. Μαθαίνουν τεχνικές σχεδιασμού, εικονογράφησης, δημιουργίας χαρακτήρων και καρέ, πώς να τοποθετούν τον εκφερόμενο λόγο σε συννεφάκια κειμένου ή ως περιγρα-

φή σε λεζάντες, ως ηχητικά εφέ σε συννεφάκια με αιχμές και πολλά ακόμα. Αναπτύσσουν τις ιστορίες τους και με τις εικόνες τους διαβάζουν πέρα από τις λέξεις των κειμένων. Με μολύβια, πενάκια, γόμες, χαρτιά, μπογιές, αποκτούν τη μαγική ικανότητα να παρουσιάζουν ιστορίες και χαρακτήρες ζωγραφίζοντας. Κάθε Παρασκευή 19:00 – 20:00

Διαδικτυακά Μαθήματα: Εικαστικά/κόμικ για παιδιά δημοτικού: Ένα διπλό εργαστήρι στο οποίο τα παιδιά θα γνωρίσουν και θα εμπνευστούν από τους μεγάλους ζωγράφους, θα ζωγραφίσουν με μαρκαδόρους, ξυλομπογιές, λαδοπαστέλ και χρώματα νερού, ενώ παράλληλα θα ασχοληθούν με τον κόσμο των κόμικ και θα δημιουργήσουν δικά τους. Κάθε Πέμπτη 17:30 - 18:30 Θεατρικό εργαστήρι για παιδιά δημοτικού: Μέσα από παιχνίδια γνωριμίας, σωματικής έκφρασης, εμπιστοσύνης και επικοινωνίας, τα παιδιά καλλιεργούν τη φαντασία τους, αυτοσχεδιάζουν και δημιουργούν θεατρικές δράσεις. Χρησιμοποιώντας ό,τι υπάρχει στο σπίτι, ρούχα, αντικείμενα, αξεσουάρ, φτιάχνουν θεατρικούς χαρακτήρες, τους ζωντανεύουν και δημιουργούν με αυτούς θεατρικές σκηνές. Συντροφιά τους, ήρωες κλασικών παραμυθιών και αγαπημένων παιδικών βιβλίων! Κάθε Πέμπτη 17:30 – 18:30 Προετοιμασία για Καλλιτεχνικά Γυμνάσια στις κατευθύνσεις: Το μάθημα γίνεται σε μικρά γκρουπ (μέγιστος αριθμός 4 ατόμων) και αφορά την κατάλληλη προετοιμασία για τη συμμετοχή στις εξετάσεις των καλλιτεχνικών γυμνασίων. Θέατρο/κινηματογράφος: Οι μαθητές ασκούνται στη διαδικασία της ενεργής συμμετοχής τους σε ασκήσεις θεατρικής έκφρασης, προετοιμάζονται στον αυτοσχεδιασμό και στην απόδοση μικρού λογοτεχνικού κειμένου ή ποιήματος και καλλιεργούν τη δεξιότητα της δημιουργίας κινηματογραφικού σεναρίου. Εικαστικά: Οι μαθητές εκπαιδεύονται σε σχέδιο, προοπτική, σύνθεση, σχεδιαστικές λύσεις και τεχνικές, χρώμα, χρωματικές ασκήσεις, διάβασμα και ανάπτυξη του εκάστοτε θέματος, προσομοίωση σε συνθήκες εξετάσεων και ανάπτυξη δεξιοτήτων και προσωπικής έκφρασης. Κάθε Τρίτη 17:30 – 20:30

Mimi & Mou Ζωοδόχου Πηγής 58 (Στάση μετρό: Πανεπιστήμιο) Δείτε το αναλυτικό πρόγραμμα για παιδιά και ενήλικους: www.mimiandmou.com E: info@mimiandmou.com T: 210 3809461, 6977257327, 6977800278

ΦΤΟΥ ΚΑΙ ΒΓΑΙΝΩ

15.09.2021

Δημιουργική Απασχόληση

Μάθετε περισσότερα στο https://faltso.org, στο FB @faltsoart και στο Instagram faltso_art

Ροκ Ξενόδοχείο! Πάμε να φαλτσάρουμε;

Ομάδα Φάλτσο δραστηριοποιείται από το 2018 στην καλλιτεχνική εκπαίδευση με έμφαση στις παραστατικές τέχνες: μουσική, τραγούδι και θέατρο. Μαζί με συνεργάτες και φίλους δημιουργούς «φαλτσαδόρους», οργανώνουν νεανικές μουσικές μπάντες ροκ μουσικής και ομάδες τραγουδιού. Ύστερα από μια χρονιά δύσκολη για όλους, ενώνουν τις δυνάμεις τους και συνθέτουν ένα έργο κοινό για όλες τις ομάδες τους: Ένα μιούζικαλ με τίτλο «Ροκ Ξενοδοχείο»! Η πρωτοτυπία της συγκεκριμένης ιδέας έγκειται στο ότι ο σχεδιασμός και η εκτέλεση της παραγωγής θα γίνει με την ενεργό συμμετοχή των παιδιών. Επομένως, εκτός από μουσικούς, τραγουδιστές και ηθοποιούς θα χρειαστούν τεχνικοί, φροντιστές, μακιγιέζ, ενδυματολόγοι και σκηνογράφοι. Όλοι και όλες μαζί αλλά και ανά ομάδες θα εργαστούν για να φέρουν εις πέρας αυτό το τρομερό σχέδιο. Το Φάλτσο, λοιπόν, ξεκινάει φτιάχνοντας καινούργιες ομάδες παιδιών που θα θελήσουν να λάβουν μέρος στις δράσεις αυτές. Για συμμετοχές μπορείτε να στείλετε email στο info@faltso.gr ή να καλέσετε στο 693 676 2911. Η ομάδα Φάλτσο θα μιλήσει μαζί σας και με τα παιδιά ώστε να συντονιστείτε και να ξεκινήσουν οι πρόβες. Οι συναντήσεις, διάρκειας δύο ωρών, θα πραγματοποιούνται στην Πλατεία Κιτσίκη, κάθε Παρασκευή απόγευμα ή Σάββατο πρωί. Σε ειδικές περιπτώσεις πρόβες θα πραγματοποιούνται και στο χώρο του Φάλτσο, Βουρνάζου 23, Αμπελόκηποι. Το κόστος συμμετοχής είναι 30 ευρώ τον μήνα. Για δυο παιδιά το κόστος είναι 50 ευρώ τον μήνα.

Σινεμά

Στους κινηματογράφους από την ODEON

PAW PATROL: Η Ταινία

την πρώτη κινηματογραφική ταινία της αγαπημένης σειράς, η ομάδα του PAW PATROL είναι έτοιμη για νέες περιπέτειες! Όταν ο μεγαλύτερος αντίπαλός τους, ο Χάμντιγκερ, γίνεται δήμαρχος της Πόλης της Περιπέτειας και σπέρνει τον πανικό, ο Ράιντερ και τα υπόλοιπα ηρωικά κουτάβια προετοιμάζονται για τη μεγάλη πρόκληση ενώ αποκτούν ένα νέο σύμμαχο, την ευφυή Λίμπερτι. Εξοπλισμένα με συναρπαστικά gadgets και τελευταίας τεχνολογίας εξοπλισμό, η ομάδα του PAW PATROL είναι διατεθειμένη να δώσει μάχη για να σώσει τους πολίτες της Πόλης της Περιπέτειας! Ο Χάμντιγκερ δεν συμπαθεί καθόλου τους σκύλους. Όμως, η ικανότερη ομάδα του κόσμου από σκύλους διασώστες είναι καθ’ οδόν για την Πόλη της Περιπέτειας και σύντομα θα την απαλλάξει από τη διαφθορά και θα σταματήσει τα καταστροφικά σχέδια του μεγαλομανή δημάρχου της.

Φεστιβάλ Κινηματογράφου

Πού: Κινηματογράφος ΑΒ: Θεοτοκοπούλου 36, Άνω Πατήσια Εισιτήρια: 3€ Προπώληση: viva.gr και τηλεφωνικά στο 11876

Παιδικό και Εφηβικό Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Αθήνας Προβολές στον θερινό κινηματογράφο ΑΒ

ο Παιδικό και Εφηβικό Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Αθήνας, σε μια μοναδική καλοκαιρινή εμφάνιση, προσκαλεί τους μικρούς του φίλους σε δύο κινηματογραφικές βραδιές κάτω από τα αστέρια! Την Παρασκευή 17 Σεπτεμβρίου θα γνωρίσουμε τον Τζακ και τον ξεχωριστό μικρό του αδελφό στην τρυφερή οικογενειακή κωμωδία «Ο Αδελφός μου Κυνηγάει Δεινόσαυρους», που απέσπασε το βραβείο Νεανικού Κοινού της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Κινηματογράφου το 2020. Το Σάββατο 18 Σεπτεμβρίου είναι αφιερωμένο στους λιλιπούτειους σινεφίλ με ένα πρόγραμμα από ταινίες κινουμένων σχεδίων μικρού μήκους, με απίθανες ιστορίες γεμάτες χρώμα, περιπέτεια, αξέχαστους ήρωες και πολύ (πολύ) γέλιο! Οι πόρτες ανοίγουν στις 19:30. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΒΟΛΩΝ Παρασκευή 17 Σεπτεμβρίου: Προβολή ταινίας "Ο Αδελφός μου Κυνηγάει Δεινόσαυρους" (Stefano Cipani, 2019) Mε ελληνικούς υπότιτλους Διάρκεια 102’ Για παιδιά από 12 ετών Ώρα έναρξης 20:30 Σαββατο 18 Σεπτεμβρίου: Προβολή ταινιών μικρού μήκους "Οι 7 Σκανταλιάρηδες και άλλες ιστορίες" Με ελληνική μεταγλώττιση Διάρκεια: 68’ Για παιδιά από 5 ετών Ώρα έναρξης 20:30 Οι προβολές πραγματοποιούνται στο πλαίσιο της στήριξης του πολιτισμού από τον Δήμο Αθηναίων.

Προδημοσίευση- Γιάννης Αντετοκούνμπο. Από τις γειτονιές της Αθήνας στο NBA

A.D. Largie μάς συστήνει τον κορυφαίο Έλληνα μπασκετμπολίστα, ένα μικρό αγόρι που κατάφερε να πετύχει έναν τεράστιο στόχο και να κάνει το όνειρό του πραγματικότητα. Στις 22 Σεπτεμβρίου έρχεται από τις Εκδόσεις Κλειδάριθμος ένα επίκαιρο βιβλίο πρώτης ανάγνωσης που αφηγείται την ιστορία του πρωταθλητή του NBA και αποτελεί πηγή έμπνευσης για όλα τα παιδιά. Οι μικροί αναγνώστες και αναγνώστριες, διαβάζοντάς το, θα μάθουν: Τη σημασία της αποφασιστικότητας και της επιμονής όταν θέλουμε να πετύχουμε κάτι σημαντικό Την αξία της καθημερινής εξάσκησης και πειθαρχίας

Την αυτοεκτίμηση και τον ρόλο της στην επίτευξη των στόχων μας Να μην πτοούνται από το γεγονός ότι είναι διαφορετικοί, αντίθετα η διαφορετικότητά τους να τους δίνει δύναμη Τη σημασία τού να μη σταματάς να νοιάζεσαι για τους άλλους, ακόμα και όταν έχεις κατακτήσει τα όνειρά σου. Η εικονογραφημένη ιστορία του Γιάννη, που κατάφερε με σκληρή δουλειά, υποστήριξη από την οικογένειά του και αγάπη για το μπάσκετ να κατακτήσει το NBA μέσα σε λίγα χρόνια, αποτελώντας πρότυπο για μικρούς και μεγάλους σε όλο τον κόσμο, όχι μόνο λόγω των απίθανων επιδόσεών του αλλά και λόγω της μοναδικής προσωπικότητάς του. Η μετάφραση είναι της Ηλιάνας Αγγελή.

Στα βιβλιοπωλεία από 22/09

ΦΕΣΤΙΒΑΛ

15.09.2021

μια υπέροχη ομάδα που εργάζεται αδιάκοπα για να γίνεται κάθε χρόνο πραγματικότητα η πενθήμερη αυτή γιορτή. Και συνεχίζουμε.

Κινούμενα σχέδια στη Σύρο ΤΗΣ ΠΕΛΙΏΣ ΠΑΠΑΔΙΆ

Μαρία Ανεστοπούλου είναι συνιδρύτρια και διευθύντρια του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινουμένων Σχεδίων Animasyros. Στη θέση αυτή βρέθηκε από καθαρή τύχη, γιατί της άρεσε και έβλεπε πολλές ταινίες από μικρή. Όταν μεγάλωσε, λοιπόν, και αφού σπούδασε κάτι εντελώς άσχετο με το ανιμέισον, οι ταινίες που είχε δει ξετρύπωσαν από μέσα της και την κυρίεψε η επιθυμία να κάνει κάτι γι’ αυτό! Έτσι, το 2003 μαζί με μια ομάδα ανθρώπων ξεκίνησαν στην Αθήνα ένα ανεξάρτητο φεστιβάλ ψηφιακών ταινιών. Εκεί συνέχισε να κάνει αυτό που αγαπούσε, να βλέπει ταινίες. Το 2008, μαζί με τον συνιδρυτή και Πρόεδρο του Φεστιβάλ Βασίλη Καραμητσάνη, βρέθηκαν στην Ερμούπολη. Την εποχή εκείνη αναζητούσαν ένα νέο μέρος εκτός Αθήνας για να ξεκινήσουν μια νέα περιπέτεια στον οπτικοακουστικό κόσμο, ένα Φεστιβάλ αφιερωμένο στην τέχνη του ανιμέισον. Κι έτσι γεννήθηκε το Animasyros, στο υπέροχο και φιλόξενο νησί της Σύρου. Τώρα πια, εκτός του να βλέπει ταινίες, η Μαρία κάνει και πολλά άλλα πράγματα, γιατί το Animasyros είναι το μεγαλύτερο Φεστιβάλ ανιμέισον στην Ελλάδα και ένα από τα 20 μεγαλύτερα διεθνώς. Για παράδειγμα, μιλάει στο Τaλκ.

Animasyros, 22-26 Σεπτεμβρίου 2021 Δείτε το αναλυτικό πρόγραμμα στην ιστοσελίδα www.animasyros.gr

Μαρία, 14η χρονιά για το Animasyros. Πες μας λίγα λόγια για τη σχέση του Φεστιβάλ με το νησί. Η Σύρος, η πρωτεύουσα των Κυκλάδων, εκτός από ένας τόπος μοναδικής ομορφιάς, είναι ένα μέρος φιλόξενο, με μεγάλη παράδοση στον πολιτισμό, που καλωσόρισε και αγκάλιασε

το Animasyros από την πρώτη στιγμή που επισκεφθήκαμε το νησί. Η συνδρομή και η υποστήριξη της τοπικής και χωρικής περιφερειακής αυτοδιοίκησης υπήρξε καταλυτική για την ανάπτυξή του, ενώ η εγγύτητα του νησιού με την Αθήνα δημιούργησε τις κατάλληλες συνθήκες, ώστε το Φεστιβάλ να αποτελεί πόλο έλξης για το εγχώριο, αλλά και για το διεθνές κοινό του ανιμέισον. Τη Σύρο την αγαπήσαμε πολύ και κάναμε και την ιστορία της ταινία! Φέτος, η εναρκτήρια ταινία λέγεται «Τόποι Ελληνισμού: Ερμούπολη», σε σκηνοθεσία του Χαράλαμπου Μαργαρίτη από την Κύπρο και παραγωγή του Animasyros. Μέσα από την ταινία, ξεδιπλώνεται η ιστορία του νησιού μέσα στους αιώνες έως και σήμερα. Πώς ξεκίνησε και πώς εξελίχθηκε το Φεστιβάλ; Όταν ξεκινήσαμε, πριν από 14 χρόνια, η κοινότητα του ανιμέισον στην Ελλάδα ήταν εσωστρεφής, ένα καλά κρυμμένο «διαμάντι», ενώ οι ταινίες ανιμέισον ήταν σχεδόν αποκλειστικά συνυφασμένες με τα παιδιά. Όμως, το Animasyros απευθύνεται στο ευρύ κοινό και προβάλλει κυρίως ανεξάρτητες ταινίες ανιμέισον για ενήλικους και για παιδιά, συνδυάζοντας παράλληλες εκπαιδευτικές δράσεις, ενώ ένα τμήμα του, η Αγορά, αφορά τους καλλιτέχνες και σκηνοθέτες του ανιμέισον από την Ελλάδα και τον υπόλοιπο κόσμο. Ξεκινήσαμε με στόχο να προωθήσουμε την τέχνη της εμψύχωσης, κάνοντας παρεμβάσεις στην τοπική κοινότητα, συλλέγοντας προσεκτικά τις ταινίες, μαζεύοντας τον κόσμο του ανιμέισον σε αυτή τη γιορτή και προσπαθώντας να δείξουμε στα παιδιά, στους εφήβους, στα ΑμΕΑ και στα άτομα της τρίτης ηλικίας ότι μπορούν κι εκείνοι να δημιουργήσουν ταινίες ανιμέισον, μέσα από τα εκπαιδευτικά προγράμματά μας. Ξεκινήσαμε με όραμα και επιμονή και έτσι χτίσαμε

Φέτος, η κεντρική θεματική είναι η Ελευθερία… Ναι! Το 2021 γιορτάζουμε τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση. Έτσι σκεφτήκαμε να αφιερώσουμε την κύρια θεματική μας στην έννοια της Ελευθερίας. Εμπνευστήκαμε από την καταιγιστική φράση του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, στον περίφημο λόγο του στην Πνύκα, το 1838 «...αλλά ως μία βροχή έπεσε εις όλους μας η επιθυμία της ελευθερίας μας... Και εκάμαμε την Επανάσταση...», που αντικατοπτρίζει την ορμητικότητα της επιθυμίας του ανθρώπου να είναι ελεύθερος. Έτσι, φέτος 20 ταινίες από όλον τον κόσμο θα παρουσιάσουν την έννοια της ελευθερίας σε όλο το φάσμα της, από την εθνική ελευθερία, την κοινωνική επανάσταση και τη διεκδίκηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μέχρι και την αναπαραγωγική ελευθερία, τις ελεύθερες σχέσεις και την προσωπική ελευθερία. Το Animasyros θα έχει phygital μορφή. Τι σημαίνει αυτό; Όταν ξέσπασε η πανδημία, που επηρέασε και ακόμα επηρεάζει τη ζωή όλων μας, έπρεπε να βρούμε τρόπους για να κρατήσουμε ζωντανό το Φεστιβάλ. Έτσι, ακολουθώντας το παράδειγμα και άλλων διοργανώσεων στην Ευρώπη και στην Ελλάδα, σχεδιάσαμε αρχικά την περσινή διοργάνωση, αλλά και τη φετινή, με τη μορφή Phygital. To Animasyros 2021 θα πραγματοποιηθεί στη Σύρο, με προβολές σε ανοικτούς χώρους και με την τήρηση των ειδικών υγειονομικών πρωτοκόλλων σε κλειστούς χώρους, τα εκπαιδευτικά εργαστήρια θα γίνουν με περιορισμένη συμμετοχή και ειδικά μέτρα προστασίας, το ίδιο και οι εργασίες της Αγοράς. Παράλληλα, ένα μεγάλο μέρος του θα γίνει KAI digital, μέσω μιας ειδικής ψηφιακής πλατφόρμας προβολών, διαθέσιμης μέσω της ιστοσελίδας www.animasyros.gr. Το κοινό που δεν θα επισκεφθεί τη Σύρο θα μπορέσει να απολαύσει τις ταινίες μας για καθορισμένο χρονικό διάστημα, χωρίς γεωγραφικό περιορισμό. Ομοίως, και οι εργασίες της Αγοράς θα αναμεταδίδονται στο κανάλι του Φεστιβάλ στο YouTube. Αυτή την –ας μου επιτραπεί η λέξη– κατασκευή την ονομάσαμε Phygital edition, γιατί το Φεστιβάλ, προσαρμοσμένο στις απαιτήσεις των καιρών, πραγματοποιείται και φυσικά και ψηφιακά. Ας επικεντρωθούμε στο K.ID.S. Τι ωραίο θα μπορέσουν να παρακολουθήσουν τα παιδιά; Υπάρχει πρόγραμμα για όλες τις ηλικίες; Υπάρχουν αντίστοιχα εκπαιδευτικά προγράμματα που συνοδεύουν τις ταινίες; Καταρχάς, έχουμε το κατεξοχήν παιδικό πρόγραμμα, K.ID.S, που περιλαμβάνει ταινίες για παιδιά και γίνεται φέτος για πρώτη φορά διαγωνιστικό. Τη σκυτάλη παίρνουν μαθητές της Σύρου, συνεδριάζουν, επιλέγουν και βραβεύουν την καλύτερη ανάμεσα σε 15 ταινίες από όλο τον κόσμο. Η θεματολογία των ταινιών του διαγωνιστικού προγράμματος αγγίζει θέματα όπως το περιβάλλον, μοντέρνα

15.09.2021

παραμύθια, ιστορίες για πριγκίπισσες, ακόμα και… την αναβλητικότητα μας! Μεταξύ άλλων, τα παιδιά μπορούν να δουν πώς ένας αστακός σώζει την παρέα του από ένα εστιατόριο, πώς ένα χταπόδι χρησιμοποιεί όλα του τα πλοκάμια για να πετύχει τους στόχους του και πώς ο Θεός είναι ένας δεινός κομπιουτεράς. Η φαντασία συναντά τις έξοχες και διαφορετικές τεχνικές ανιμέισον και έτσι τα παιδιά θα απολαύσουν ένα δίωρο πρόγραμμα που θα τα συναρπάσει. Αυτό θα είναι διαθέσιμο και μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας προβολών την Τετάρτη 22 Σεπτεμβρίου 2021, ενώ θα προβληθεί στη Σύρο την Τετάρτη και κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου. Πέραν του διαγωνιστικού προγράμματος έχουμε τη χαρά να προβάλλουμε μια από τις καλύτερες ταινίες μεγάλου μήκους της χρονιάς, την ιρλανδική «Wolfwalkers», του μεγάλου σκηνοθέτη Tomm Moore. Η ταινία, που αντλεί πολλά στοιχεία από την ιρλανδική λαϊκή παράδοση, φτιαγμένη όλη στο χέρι με υπέροχα σχέδια και χρώματα, έρχεται να διηγηθεί με τρυφερότητα και ειλικρίνεια την ιστορία της Robyn, που ανακαλύπτει τον κόσμο των λύκων και γίνεται μέρος τους! Φυσικά, απευθύνεται σε όλες τις ηλικίες. Εγώ την πρωτοείδα με τη δεκάχρονη ανιψιά μου και όταν τελείωσε γύρισε και μου είπε: «Μαρία, είναι η

ΦΕΣΤΙΒΑΛ καλύτερη ταινία που έχω δει ποτέ στη ζωή μου». Τέλος, η καταπληκτική ομάδα του καλλιτεχνικού προγράμματος έχει φτιάξει ειδικές προβολές για όλες τις ηλικίες, το πρόγραμμα που ονομάζουμε Mix n' Match. Όσο για τα εκπαιδευτικά προγράμματα, αυτά είναι ένας ανεξάρτητος και δυναμικός πυλώνας του Φεστιβάλ. Τι πιστεύεις ότι προσφέρει στα παιδιά, μα και στους ενήλικους, η παρακολούθηση ταινιών ανιμέισον; Ποια συμπεράσματα έχεις βγάλει έπειτα από τόσα φεστιβάλ; Το τι προσφέρει ο κινηματογράφος στον καθένα είναι κάτι προσωπικό. Όπως κάθε μορφή τέχνης δρα απελευθερωτικά. Βουτώντας στον κόσμο του ανιμέισον, τα παιδιά οξύνουν τη φαντασία και τη δημιουργικότητα τους και –βλέποντας τις ταινίες που επιλέγουμε–,που δεν είναι ταινίες κινουμένων σχεδίων όπως αυτές με τις οποίες έρχονται συνήθως σε επαφή, ανακαλύπτουν το εύρος και τις δυνατότητες ενός κινηματογραφικού είδους που τους καλεί να γίνουν μέρος του. Έτσι, εκπαιδεύονται ως θεατές και γίνονται απαιτητικοί! Παράλληλα, κινητοποιούνται, επιθυμούν να συμμετέχουν στις εκπαιδευτικές δράσεις και φτιάχνουν δικές τους ταινίες.

του Τόμεκ Γι οβάνη

51 Θα πρότεινες σε μια οικογένεια να κάνει μια δυο μέρες «κοπάνα» από δουλειά και σχολείο και να έρθει στη Σύρο για το φεστιβάλ; Πώς θα μπορούσαν να οργανώσουν το ταξίδι τους; Πράγματι είναι μια εξαιρετική ευκαιρία για μια οικογένεια που θέλει να συνδυάσει ένα διάλειμμα από την καθημερινότητα με ένα πολιτιστικό γεγονός σε έναν υπέροχο τόπο. Τα παιδιά, εάν μπορούν να έρθουν όλες τις μέρες, θα έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν ενδιαφέροντα εκπαιδευτικά εργαστήρια οπτικών παιχνιδιών (για παιδιά έως 12 ετών) και κινουμένων σχεδίων (για εφήβους), ενώ οι προβολές παιδικών ταινιών και ταινιών για όλη την οικογένεια είναι καθημερινές. Άλλωστε, το Φεστιβάλ διοργανώνει και προβολές σε άλλους οικισμούς πλην της Ερμούπολης, οπότε οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να συνδυάσουν την εκδρομή τους με τις προβολές. Το ταξίδι είναι εύκολο, καθώς η ακτοπλοϊκή σύνδεση είναι συχνή και καθημερινή. Το Φεστιβάλ τηρεί τα ισχύοντα υγειονομικά μέτρα που αφορούν στην SARS Covid-19. Και θα περάσουμε ωραία και θα είμαστε ασφαλείς. Κι όσοι δεν έρθετε, επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας και δείτε ταινίες δωρεάν εκεί.

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

βιβλίο

Βρείτε όλα τα βιβλία που προτείνουμε στο παιδικό βιβλιοπωλείο "Ο Γάτος Μαουρίτσιο", www.mauriciobookstore.gr

ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ Ο αγαπημένος Αρκουδάκος, ο ήρωας του Benji Davies, επιστρέφει στις Εκδόσεις Ίκαρος με δυο τίτλους για μικρούς αναγνώστες από ενός έτους, σε απόδοση του Φίλιππου Μανδηλαρά. Στο βιβλίο «O Αρκουδάκος στο συνεργείο» το αυτοκίνητο της οικογένειας των κουνελιών χαλάει και πρέπει να καλέσουν την οδική βοήθεια! Ο Αρκουδάκος είναι έτοιμος να βοηθήσει! «Ο Αρκουδάκος στην πιτσαρία» καλεί τους λιλιπούτειους φίλους μας να ανακαλύψουν πώς είναι να φτιάχνεις τη ζύμη, να κόβεις τα λαχανικά και να ψήνεις την πιο νόστιμη πίτσα. Θυμίζουμε πως όλη η σειρά αποτελείται από βιβλία μικρού σχήματος, από ανθεκτικό χαρτόνι, με υπέροχες εικόνες και κινούμενα μέρη για ατελείωτες ώρες εξερεύνησης! Υπάρχουν πολλοί και διάφοροι τρόποι να κάνουμε φίλους και να δείχνουμε τη φιλία μας. Τα παιδιά θα τους ανακαλύψουν μέσα από το «Κάνουμε φίλους», το διαδραστικό χαρτονένιο βιβλίο με τα πολλά παραθυράκια, που ανήκει στη σειρά «Ανοίγω και Μαθαίνω» των Εκδόσεων Ψυχογιός. Κάθε σελίδα είναι γεμάτη ευκαιρίες συζήτησης με το πιτσιρίκι σας για το τι σημαίνει να είναι κάποιος φίλος με κάποιον και πώς μπορεί να καταφέρει να χτίσει φιλίες! Στην εξαιρετική συλλογή ηχητικών βιβλίων των Εκδόσεων Πατάκη, που βοηθά τα παιδιά να ξεδιπλώσουν τα συναισθήματα αλλά και τα ταλέντα τους προστίθεται «Ο γύρος του κόσμου με μουσική», που ανήκει στη σειρά «Γνωρίζω τους ήχους του κόσμου». 12 προορισμοί (Ελλάδα, Ισπανία, Μεξικό, Κούβα, Αίγυπτος, Σενεγάλη, Ινδία, Ρωσία, Ηνωμένες Πολιτείες, Χαβάη, Ιαπωνία, Κίνα), 12 μελωδίες, 12 εικόνες, που ταξιδεύουν, μέσα από τη μουσική, τους αναγνώστες από 1 έτους σε όλο τον κόσμο και τους προσφέρουν στιγμές χαράς με αυθεντικούς ήχους και όμορφη εικονογράφηση. Η μετάφραση είναι της Αλεξάνδρας Μικρούτσικου. Δυο νέα κουτιά της σειράς «Αγγίζω και Παίζω» κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις Ψυχογιός. Ο «Ωκεανός» περιέχει βιβλιαράκι για τον θαυμαστό υποθαλάσσιο κόσμο και 5 παζλ τεσσάρων κομματιών με σχήματα ζώων της θάλασσας, ενώ το «Αγρόκτημα» βιβλιαράκι με εικόνες από τη ζωή στο αγρόκτημα και 5 παζλ τεσσάρων κομματιών με σχήματα ζώων και ενός τρακτέρ. Τα παζλ έχουν όλα ανάγλυφα σημεία, ιδανικά για τα χεράκια των μικρών παιδιών. Μια νέα σειρά του Nick Ackland, με τίτλο «Απίθανοι Ήχοι», συστήνουν στους πολύ μικρούς αναγνώστες οι Εκδόσεις Διόπτρα. Στο «Γρήγορα, Βραδύποδα!» τα παιδιά ακολουθούν τον μικρό Βραδύποδα με το αυτοκίνητό του και βλέπουν γιατί βιάζονται όλοι σ’αυτή τη μικρή πόλη, ενώ ταυτόχρονα μαθαίνουν τα οχήματα μέσα από πέντε απίθανους ήχους! Στους «Μικρούς Πειρατές!» τα παιδιά ταξιδεύουν κι αυτά μαζί τους και αναζητούν τον κρυμμένο θησαυρό, γνωρίζοντας τη θάλασσα μέσα από πέντε διασκεδαστικούς ήχους! Και στα δυο βιβλία, μια υπέροχη έκπληξη περιμένει όλη την παρέα, πρωταγωνιστών και αναγνωστών. Το βατραχάκι είναι έτοιμo για ύπνο, πρώτα όμως θέλει να πει καληνύχτα στους φίλους του. Μπορείς να το βοηθήσεις να τους βρει όλους; Από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο μόλις κυκλοφόρησε άλλο «Ένα βιβλίο με μαγικό φακό», της Amber Lily, με τίτλο «Καληνύχτα, βατραχάκι». Το παιδί βάζει τον «μαγικό» φακό ανάμεσα στις χαρτονένιες σελίδες και «φωτίζει» τις εικόνες για να βρει όλα τα ζωάκια. Κι έπειτα, ελπίζουμε, πάει για ύπνο! Οι Εκδόσεις Ψυχογιός συστήνουν στα παιδιά τους «Φασαριόζικους Δεινόσαυρους», με 18 φανταστικούς ήχους. Τα χεράκια θα πατήσουν τα κουμπάκια και τα αυτάκια θα ακούσουν ήχους από φοβερούς δεινόσαυρους που βρυχώνται, που πλαταγίζουν τα φτερά τους, που μασουλούν φύλλα και περπατούν με βαρύ βήμα. Με μια γλυκιά ιστορία για την πίστη στον εαυτό μας, με συναρπαστική εικονογράφηση και σκηνικά από τον προϊστορικό κόσμο, αυτό το διαδραστικό βιβλίο είναι ιδανικό για κάθε λάτρη των προϊστορικών τεράτων. Ο πολύχρωμος ελέφαντας Έλμερ, ο ήρωας του Ντέιβιντ Μακ Κι, επιστρέφει στις Εκδόσεις Πατάκη με δυο νέες περιπέτειες, σε μετάφραση της Μαρίας Παπαγιάννη. «Ο Έλμερ και οι φάλαινες» μας παρουσιάζει την περιπέτεια που ζουν ο Έλμερ και ο ξάδερφός του ο Γουίλλυ, όταν αποφασίζουν να πάνε ως την ακτή για να δουν τις φάλαινες. Όταν ξαφνικά βρεθούν χαμένοι στη θάλασσα, καταλαβαίνουν πως το ταξίδι τους δε θα είναι απλώς μια συναρπαστική περιπέτεια όπως περίμεναν. Μπορούν, άραγε, οι φάλαινες να τους βοηθήσουν να επιστρέψουν στην ακτή; «Ο Έλμερ και οι ιστορίες για όνειρα γλυκά» είναι ένα βιβλίο καληνύχτας, όπου παρακολουθούμε τον αγαπημένο ελέφαντα να προσπαθεί να κοιμίσει

15.09.2021

Μιλήστε στα παιδιά για τα όρια του σώματος , τον σεβασμό και τη συναίνεση . Ένα πολύτιμο εικονογραφημένο βιβλίο που μαθαίνει στα παιδιά τα όρια του σώματος, τόσο του δικού τους όσο και των υπολοίπων. Περιλαμβάνει σενάρια προς σκέψη, καθώς και ερωτήσεις προς συζήτηση για γονείς και εκπαιδευτικούς.

Το σώμα σου σου ανήκει, εσύ είσαι το αφεντικό του.

Ένα βιβλίο που θα βοηθήσει τα παιδιά να αποκτήσουν σωστή εικόνα για το σώμα τους και να μάθουν περισσότερα για τον εαυτό τους και τους άλλους.

Μια ιστορία που εξηγεί με όμορφο τρόπο στα παιδιά ότι δεν πρέπει να ακολουθούν ποτέ τους ξένους αλλά να ακούνε πάντα τους γονείς τους.

Μια υπέροχη ιστορία που μαθαίνει στα παιδιά πως το σώμα τους είναι δικό τους και πως, αν δε θέλουν, κανένας δεν μπορεί να το αγγίξει.

9η ΧΙΛΙΑΔΑ

30ή ΧΙΛΙΑΔΑ

28η ΧΙΛΙΑΔΑ

Δ Ι Α Χ ΡΟ Ν Ι Κ Α Μ Π Ε Σ Τ Σ Ε Λ Ε Ρ

Ένα χρήσιμο βιβλίο με συμβουλές και οδηγίες για το πώς πρέπει να αντιδράσουν γονείς και παιδιά στην περίπτωση που το παιδί χαθεί.

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

15.09.2021

θέμα με χιούμορ και ευαισθησία, ενώ περιλαμβάνουν προτεινόμενες δραστηριότητες και πληροφορίες και συμβουλές προς τους φροντιστές.

δυο ελεφαντάκια. Στην αρχή, πάνε μια βόλτα μπας και νυστάξουν. Προχωρώντας, όμως, ο Έλμερ διαπιστώνει πως όλα τα ζώα στη ζούγκλα έχουν να πουν στα μικρά τους από μια αγαπημένη ιστορία για όνειρα γλυκά. Μήπως πρέπει να βρει κι εκείνος τη δική του, ώστε να αφηγηθεί στους μικρούς ελέφαντες απόψε;

Μια μέρα, ο λύκος Ζαχαρίας κάνει μια φοβερή και τρομερή ανακάλυψη στη σοφίτα του: ένα βιβλίο που σε ταξιδεύει στον χρόνο. Μεμιάς μεταφέρεται στην εποχή των δεινοσαύρων, των προϊστορικών ανθρώπων, παρέα με τον Ιούλιο Καίσαρα, αλλά και στον καιρό της Γαλλικής Επανάστασης. Όλα αυτά στη νέα περιπέτεια του γλυκού και τρυφερού ήρωα της Orianne Lallemand «Ο λύκος Ζαχαρίας ταξιδεύει πίσω στον χρόνο» (Εκδόσεις Παπαδόπουλος, εικονογράφηση Éléonore Thuillier, μετάφραση Κέλλυ Δημοπούλου), που θα ταξιδέψει τα παιδιά στο παρελθόν, στην ιστορία και στους διαφορετικούς πολιτισμούς.

Ένας νέος τίτλος προστίθεται στη σειρά εικονογραφημένων βιβλίων των Εκδόσεων Μίνωας «Τόσο απλά»! Στο βιβλίο «Καλοί και κακοί», σε μετάφραση της Εύης Γεροκώστα, η Κατρίν Ντολτό, με τη βοήθεια της επιστημονικής συνεργάτιδάς της, Κολίν Φορ-Πουαρέ, εξηγεί στα παιδιά γιατί κάνουμε καλά ή κακά πράγματα, συχνά, μάλιστα, χωρίς να το καταλαβαίνουμε, επισημαίνοντας ότι κανείς δεν είναι μόνο καλός ή μόνο κακός. Εξαρτάται από τη στιγμή. Τόσο απλά! Για άλλη μια φορά, η γνωστή παιδίατρος μοιράζεται την πολύτιμη γνώση της για την παιδική ηλικία, εκφράζοντας με τον καλύτερο και πλέον άμεσο τρόπο όλα όσα απασχολούν τα παιδιά.

Είναι η πρώτη μέρα του δράκου στο σχολείο, και έχει τόση αγωνία, που κρύβεται κάτω από το κρεβάτι και το τραπέζι.Άραγε, οι μικροί αναγνώστες μπορούν να τον βοηθήσουν; Όποιος θέλει να του δείξει ότι είναι ωραία να πηγαίνει στο σχολείο, ας σηκώσει το χέρι του. Δεν χρειάζεται τίποτε άλλο, μόνο να είναι ο εαυτός του! Το βιβλίο «Απλώς να είσαι ο εαυτός σου, δράκε», της Μπιάνκα Σούλτσε (Εκδόσεις Ψυχογιός, εικονογράφηση Σαμάρα Χάρντι, μετάφραση Πετρούλα Γαβριηλίδου) είναι μια γλυκιά, διαδραστική ιστορία με τον αγαπημένο κόκκινο δράκο, γνωστό μας από το «Μην ξυπνήσεις τον δράκο», που θα βοηθήσει τα μικρά μας να αντιμετωπίσουν το άγχος τους για τις πρώτες μέρες στο σχολείο!

Μπιζζζ… «Μα, τώρα βρήκε να έρθει;», «Από πού ξεφύτρωσε;» «Βοήθεια, θα μας τσιμπήσει!» Το μάθημα γεωγραφίας διακόπτεται από έναν απρόσμενο εισβολέα: ένα έντομο πετάει ξαφνικά μέσα στην τάξη, φέρνοντας τα πάνω κάτω! Ο ήχος των φτερών του αποκαλύπτει τον σπάνιο, περαστικό επισκέπτη. Μα τι κάνει ένας μπάμπουρας στην τάξη; ΟΆγγελος Αγγέλου και η Έμη Σίνη ενώνουν τη φαντασία τους με την Ντανιέλα Σταματιάδη και τις εικόνες της και δημιουργούν μια υπέροχη ιστορία, γεμάτη έκπληκτα, ενθουσιώδη και ανήσυχα «Μπιζζζζ». Κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Ίκαρος και απευθύνεται σε παιδιά από 3 ετών!

Στην «Κανονικούπολη», ο κύριος Κανονικούλης ζει κανονικότατα κανονικά με πολλούς κανόνες και κανονισμούς, με συμπολίτες τον κ. Μετρημένο, την κ. Ξιπασμένη και τη δεσποινίδα Στριφνούλα… Μέχρι που αποφασίζει να βάλει ένα τέλος και να επισκεφθεί την πολύχρωμη Διαφορετικούπολη, όπου δεν είναι όλοι ίδιοι, όμως είναι ίσοι, και όπου οι μόνοι «Κανώνες» είναι του… κανώ οι αγώνες! Ναι, ναι, καλά μαντέψατε. Εν τέλει, εγκαταστάθηκε εκεί ο κύριος Κανονικούλης μας. Και τον ακολούθησαν και άλλοι. Η Κατερίνα Σπυροπούλου (κείμενο) και ηΆρτεμις Κλιντ (εικονογράφηση) δημιουργούν ένα μικρό βιβλίο σε έμμετρο λόγο, που μιλάει για τη διαφορετικότητα, τη δύναμη της ομάδας, του αλληλοσεβασμού και της αλληλεγγύης, ώστε μεγαλώνοντας να φτιάξουν μια όμορφη κοινωνία, όπου θα ζούμε όλοι ευτυχισμένοι και αγαπημένοι! Κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μάρτης.

Η νέα χιουμοριστική σειρά βιβλίων του Kes Gray, που μιλά για… τις αλλαγές στις θέσεις των ζώων, σε εικονογράφηση Jim Field και σε ξεκαρδιστική μετάφραση του Γιώργου Τσακνιά, θα κερδίσει τις καρδιές μικρών και μεγάλων. Από τις Εκδόσεις Παπαδόπουλος έρχονται δυο βιβλία με απολαυστικό κείμενο σε ομοιοκαταληξία και πολύχρωμη, αστεία εικονογράφηση, το «Εεε, βατράχι!» και το «Εεε, σκύλε!». Στο πρώτο κάθεται η γάτα στο χαλάκι, το μουλάρι στο σκαμνάκι, οι ψύλλοι σε αρακά, τα γίδια σε παλτά… μα το βατράχι δεν θέλει με τίποτα να κάτσει στου κούτσουρου τη ράχη! Ενώ στο δεύτερο άραγε θα δεχτεί η γάτα να κάτσει σε κουνούπι; Το γκνου απ’ το κανό να μην κουνάει ρούπι; Η φάλαινα ν’ αράξει σε καρφιά όρεξη θα ’χει; Και το κυριότερο: πού θα καθίσει το βατράχι; Έγινε μια μέρα των φρούτων η συγκέντρωση κι εκεί αποφασίσανε να κάνουνε παρέλαση. Γιατί; Μα για να μάθουν στα παιδιά τα ονόματά τους, αλλά και τα οφέλη που προσφέρουν. Έτσι οι μικροί μας φίλοι δεν θα ξεχάσουν ποτέ τα φρούτα και τα λαχανικά και θα τα προτιμούν στην καθημερινή τους διατροφή. Από τις Εκδόσεις Μίνωας κυκλοφορεί το νέο βιβλίο του Σπύρου Πετρουλάκη, με τίτλο «Φρούτα και λαχανικά, εμπρός, μαρς!», σε εικονογράφηση του Νίκου Γιαννόπουλου, Μια ιστορία που μαθαίνει στα παιδιά από 3 ετών την αξία της υγιεινής διατροφής. Στο βιβλίο περιλαμβάνεται QR Code που οδηγεί στο τραγούδι που έγραψε ο συγγραφέας με αφορμή το βιβλίο.

Η Μελίνα αγαπάει τα ζώα, αλλά οι γονείς της δεν της παίρνουν κατοικίδιο. Ευτυχώς, η φίλη της η Σοφία έχει ψείρες και, αν κολλήσει μία, θα αποκτήσει το δικό της ζωάκι και… ούτε ψείρα ούτε ζημιά! Μα η ψείρα δεν είναι ένα φρόνιμο κατοικίδιο και σίγουρα δεν έχει θέση στο νηπιαγωγείο. Η Κωνσταντίνα Αρμενιάκου υπογράφει μια νέα σειρά βιβλίων για το νηπιαγωγείο, με πρώτο τον τίτλο «Η ψείρα δεν είναι κατοικίδιο» (Εκδόσεις Μίνωας, εικονογράφηση Χρύσα Σπυρίδωνος), παρουσιάζοντας ένα ζήτημα που αφορά όλους τους γονείς με παιδιά προσχολικής και πρωτοσχολικής ηλικίας. Αυτή, όπως και οι ιστορίες που θα ακολουθήσουν, είναι εμπνευσμένες από τις διασκεδαστικές περιπέτειες των μαθητών του 1ου Νηπιαγωγείου Αστερούπολης.

Μια νέα σειρά της Τζιλ Χάσον, με τίτλο «Τα παιδιά μπορούν», σε εικονογράφηση της Σάρα Τζένινγκς, έρχεται στις Εκδόσεις Μεταίχμιο, για να εξηγήσει στα μικρά μας πώς να διαχειρίζονται συναισθήματα και δύσκολες καταστάσεις. Το «Πες όχι στο πείραγμα» τους δείχνει πώς να αντιμετωπίσουν ανάλογες καταστάσεις, εξηγώντας τους καταρχάς ότι το πείραγμα δεν έχει πάντα πλάκα και μπορεί να εκνευρίσει, να πληγώσει, να τρομάξει. Στις σελίδες του, οι μικροί αναγνώστες θα βρουν συμβουλές αντιμετώπισης των πειραγμάτων που πιθανόν δέχονται και ιδέες αντίδρασης αν δουν πως κάποιο άλλο παιδί γίνεται θύμα. Και φυσικά θα αντιληφθούν πότε πρέπει να σταματήσουν, αν είναι εκείνοι τα πειραχτήρια. Το «Πες γεια, κι ας ντρέπεσαι» προτείνει τρόπους με τους οποίους τα παιδιά μπορούν να αισθανθούν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση, εξηγώντας τους πάνω απ’όλα ότι είναι εντελώς φυσιολογικό να ντρέπονται κάποιες φορές. Η συγγραφέας προτείνει τεχνικές, ώστε τα παιδιά να μάθουν να διαχειρίζονται τη συστολή τους και να αισθάνονται μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και άνεση όποτε βρίσκονται µε ανθρώπους που δεν γνωρίζουν καλά ή ανάμεσα σε πολύ κόσμο. Με εύστοχο κείμενο και ευχάριστη εικονογράφηση, τα δυο βιβλία προσεγγίζουν κάθε

Ο Τζέρεμι φοβάται τα πάντα –τους αφηνιασμένους δεινόσαυρους, τους μοχθηρούς σκίουρους, τις πιτσιλωτές μπανάνες και, περισσότερο απ’όλα, τον αέρα. Τότε γνωρίζει την ατρόμητη Μάγκι, που δεν φοβάται τίποτα. Αλλά μια μέρα με πολύ αέρα, που η Μάγκι θέλει να παίξουν έξω, ο Τζέρεμι θα πετάξει μακριά με ένα μόλις φύσημα. Άραγε, οι περιπέτειες που θα ζήσει με το έλκηθρο με σκύλους, με τους πειρατές και με τη μαγική ιπτάμενη μηχανή θα τον πείσουν να αντιμετωπίσει τις φοβίες του και να χαρεί τη ζωή; Η απάντηση στο βιβλίο «Ο Τζέρεμι φοβάται τον αέρα», της Πάμελα Μπούτσαρντ (Εκδόσεις Ψυχογιός, εικονογράφηση Κέιτ Χίντλεϊ, μετάφραση Πετρούλα Γαβριηλίδου), που θα ενδυναμώσει κάθε φοβισμένο πιτσιρίκι στην αρχή της σχολικής χρονιάς. Ο καπετάνΆγγελος έστρεψε το βλέμμα του ψηλά να δει ποιος ήταν ο σωτήρας τους. Ήταν μια μικρή μαϊμού που, σαν να τον άκουσε, βρέθηκε με ένα σάλτο πάνω στον ώμο του. Από εκείνη τη στιγμή, έγιναν αχώριστοι… Τι θα συμβεί όταν οΆγγελος και η

ΠΑΜΕ ΣΧΟΛΕΙΟ; Αθανάσιος Αλεξανδρίδης • • •

Πώς γίνεται η μελέτη στο σπίτι; Πώς αναπτύσσεται ο σχολικός εκφοβισμός; Ποια είναι η έννοια της επιτυχίας και πώς τη διαχειρίζονται οι γονείς;

Στο νέο βιβλίο της σειράς «Σχολή ανήσυχων γονέων», ο ψυχίατρος, παιδοψυχίατρος και ψυχαναλυτής Αθανάσιος Αλεξανδρίδης, διερευνά την είσοδο του παιδιού στο σχολείο, τις φάσεις προσαρμογής του σε αυτό, καθώς και τις μορφές των ορίων που καλούνται να θέσουν οι γονείς.

Βουλής 4, Σύνταγμα / T 210 3225152 / www.ikarosbooks.gr

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

15.09.2021

μικροσκοπική φίλη του επιστρέψουν μαζί στο νησί της Ρόδου; Πώς θα αντιδράσουν η καλοσυνάτη μητέρα του και η αγαπημένη του αδελφή σαν αντικρίσουν την ξεχωριστή φιλοξενούμενη; Θα καταφέρει η περίεργη μαϊμουδίτσα να προσαρμοστεί στον κόσμο των ανθρώπων; Η «Μελιάννα» (Ελληνοεκδοτική, εικονογράφηση Γιώτα Κοκκόση) είναι το τέταρτο βιβλίο της σειράς της Χριστίνας Ντούμα «Τα όνειρα του Θοδωρή» και μια προσπάθεια ώστε να μπει ακόμα ένα λιθαράκι στον μεγάλο αγώνα ζωής που δίνει η οικογένεια Ντούμα. Ο εικοσιεπτάχρονος σήμερα Θοδωρής πάσχει από τη θανατηφόρο νόσο Batten και έχει διαψεύσει όλες τις ιατρικές προβλέψεις που μιλούν για προσδόκιμο ζωής κάτω των 20 ετών. Είναι, μάλιστα, το μοναδικό νοσούν παιδί παγκοσμίως που είναι φοιτητής (Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών). Με την αγορά κάθε βιβλίου, ενισχύετε την προσπάθεια θεραπείας του. Στη ζωή των παιδιών παρουσιάζονται καθημερινά προκλήσεις. Μπροστά τους ανοίγονται καινούργιες πόρτες και νέοι κόσμοι. Τα ξεκινήματα φαντάζουν δύσκολα στην αρχή, μοιάζουν ξένα, ψυχρά και γκρίζα. Είναι πολλά τα ερεθίσματα που έχουν να επεξεργαστούν οι μικροί μας φίλοι, όμως, όταν αρχίζουν σιγά σιγά να αποκτούν αυτοπεποίθηση, τότε η ζωή τους αποκτά ζεστασιά και χρώμα. Κάτι τέτοιο συνέβη στη Μίνα, που είναι καινούργια στο σχολείο της. Στην αρχή, όλα της μοιάζουν ξένα: οι άνθρωποι, οι συνήθειες, ακόμα και η γλώσσα. Κι όμως, όσο οι μέρες περνούν, η μικρή προσαρμόζεται λίγο λίγο, βρίσκει τη θέση της στο νέο της περιβάλλον και η ψυχή της (όπως και οι εικόνες του βιβλίου) γεμίζει με φωτεινά χρώματα… «Η Μίνα ανακαλύπτει έναν νέο κόσμο» της Σάντρα Νίμπουρ-Ζίμπερτ (Εκδόσεις Μεταίχμιο, εικονογράφηση: Λαρς Μπάους, μετάφραση: Μαρία Μαντή) είναι μια υπέροχη ιστορία με θαυμαστή ενσυναίσθηση για όλα τα παιδιά που κάνουν μια νέα αρχή, είτε πηγαίνουν για πρώτη φορά στον παιδικό σταθμό είτε σε ένα καινούργιο σχολείο είτε σε έναν νέο τόπο είτε μπαίνουν σε μια νέα ομάδα. Όταν η μαμά χαμογελάει, τότε χαμογελάει όλο το σπίτι! Γιατί η μαμά έχει ένα μαγικό ραβδάκι που τα αλλάζει όλα και με τα μαγικά της χαρίζει στοργή και τρυφερότητα κάθε στιγμή! Ακόμα και όταν τα μικρά της κάνουν τις ζαβολιές τους, εκείνη έχει πάντα ανοιχτή την αγκαλιά της. Ακόμα κι όταν λείπει όλο το παγωτό απ’το ψυγείο, τότε πάλι θα γελάσει, όπως θέλει να γελούν και τα παιδιά της. Στη χαρά, στη λύπη, στα εύκολα και στα δύσκολα, η μαμά είναι εκεί για να τους κρατήσει το χέρι τόσο δυνατά όσο κανένας άλλος. Ένα νέο βιβλίο στη σειρά «Σ’αγαπώ» της Μάρως Θεοδωράκη και των Εκδόσεων Μίνωας, με θέμα τις ανθρώπινες σχέσεις. Το «Μαμά, σ’αγαπώ!», σε εικονογράφηση της Νίκης Λεωνίδου, είναι μια τρυφερή ιστορία, πασπαλισμένη με ενσυναίσθηση και αγάπη άνευ όρων, για το πρώτο και σπουδαιότερο πρόσωπο στη ζωή! Τρία νέα βιβλία δραστηριοτήτων για παιδιά από 4 ετών με πρωταγωνιστή τον πολυαγαπημένο μικρό δράκο Καρύδα, τον ήρωα του Ίνγκο Ζίγκνερ, παρουσιάζουν οι Εκδόσεις Μεταίχμιο, σε μετάφραση της Μαρίας Μαντή. Οι αναγνώστες θα παίξουν, θα ζήσουν περιπέτειες και θα διασκεδάσουν με γρίφους, λαβυρίνθους, σουντόκου, παιχνίδια µε γράμματα, σύγκριση εικόνων και πολλές ακόμα δραστηριότητες και παιχνίδια. Έτσι, ακολουθώντας την απίθανη παρέα του Καρύδα, του Όσκαρ και της Ματίλντα, θα αυξήσουν τη συγκέντρωση και την παρατηρητικότητά τους. Αναζητήστε τα «Παίζω και μαθαίνω στη ζούγκλα», «Παρατηρώ και μαθαίνω με τους αγαπημένους μου ήρωες» και «Μαθαίνω να συγκεντρώνομαι με απίθανες δραστηριότητες». Στη Μυθολογία μας υπάρχουν πριγκίπισσες ξακουστές. Γυναίκες που έζησαν περιπέτειες και κλείστηκαν σε φυλακές. Τις ερωτεύτηκαν βασιλιάδες αλλά και άνθρωποι απλοί. Ήρωες αλλά και θεοί. Φημίζονταν για την ομορφιά τους, την εξυπνάδα αλλά και τη ζεστή καρδιά τους. Ας τις γνωρίσουμε! Η σειρά των Εκδόσεων Μίνωας «Γνωρίζω τη Μυθολογία» εμπλουτίζεται με τον νέο τίτλο «Μυθικές ηρωίδες», της Ιωάννας Μπαμπέτα, σε εικονογράφηση των Θάνου Τσίλη και Μιχάλη Κυλάκου, στον οποίο παρουσιάζονται οι πιο εμβληματικές γυναικείες φιγούρες της ελληνικής μυθολογίας. «1001 δραστηριότητες για να αγαπήσω το βιβλίο!» Ένα έξυπνο και πρωτότυπο βιβλίο του Philippe Brasseur, που ανοίγει την όρεξη στα παιδιά να καταβροχθίσουν και όλα τα υπόλοιπα βιβλία, ενώ αποτελεί χρήσιμο εργαλείο για τους εκπαιδευτικούς και τους γονείς. Στις σελίδες του θα βρείτε 1001 ποικίλες δραστηριότητες που θα βοηθήσουν τα πιτσιρίκια να ανακαλύψουν τους θησαυρούς που κρύβει ο µαγικός κόσµος των βιβλίων. Με ξεκάθαρη δοµή, απλές οδηγίες και αστεία εικονογράφηση, δίνει την ευκαιρία στον µικρό αναγνώστη να παίξει, να συζητήσει, να ζωγραφίσει, να κάνει κατασκευές, να εκφραστεί µε παιχνίδια δραµατοποίησης, µέσα από την επαφή µε τα βιβλία! Χάρη στις δραστηριότητες θα δηµιουργήσετε ευνοϊκό κλίµα για ανάγνωση, θα κάνετε την ανάγνωση… υπερθέαµα, ενώ το παιδί θα γνωρίσει τα χαρακτηριστικά και την ποικιλία των βιβλίων, θα πειραματιστεί µε τις λέξεις και τις εικόνες και θα φτιάξει τη δική του ιστορία. Κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο σε μετάφραση της Εύης Γεροκώστα. Οι Εκδόσεις Παπαδόπουλος και η εκπαιδευτικός Ευαγγελία Δεσύπρη έχουν ετοιμάσει για τα παιδιά προσχολικής και πρωτοσχολικής ηλικίας μια σειρά από παιχνιδοκάρτες, ένα εκπαιδευτικό εργαλείο με το οποίο μπορείτε να παίξετε με πολλούς τρόπους, είτε μόνοι είτε με παρέα, χάρη στη ] φαντασία σας! Αναζητήστε τους «Αριθμούς 1-20», το «Βρες το αίνιγμα», το «Με τι ταιριάζει;» και τις «Πρώτες μου λέξεις με συλλαβές». Η εικονογράφηση είναι του Νίκου Γιαννόπουλου. Το φανταστικά πρωτότυπο βιβλίο της εικαστικού Αγγελικής Μπόζου «Μισές ζωγραφιές ψάχνουν ζωγράφους» (Εκδόσεις Μάρτης) δεν έχει λέξεις, έχει όμως εικόνες. Αλλά αυτές δεν είναι ολόκληρες, είναι μισοτελειωμένες, μόνες. Το βιβλίο επιθυμεί να πάρει την τελική του μορφή στα χέρια των παιδιών. Η κάθε του σελίδα αποτελεί αφορμή για να δημιουργήσει το παιδί το δικό του έργο. Σκοπός του είναι η διάδραση, η διεύρυνση του φανταστικού κόσμου του παιδιού και η συμφιλίωση με τις δικές του μοναδικές ιδέες. Ο καθένας μπορεί να το χρησιμοποιήσει με βάση τις επιθυμίες και τα υλικά του. Ανάλογα με τις δυνατότητες που προσφέρει το στάδιο ανάπτυξης όπου βρίσκονται, οι μικροί καλλιτέχνες μπορούν να χρωματίσουν τις εικόνες και να τις ολοκληρώσουν όπως θέλουν, να χρησιμοποιήσουν στοιχεία κολάζ από τις ένθετες χρωματιστές σελίδες αλλά και από δικές τους συλλογές σχεδίων, φωτογραφιών, εκτυπώσεων και υφασμάτων. Μπορούν ακόμα να προσθέσουν λέξεις, γράφοντας τη μια ιστορία και προσπαθώντας να βρουν συνδέσεις μεταξύ των εικόνων. Αν η επιφάνεια μοιάζει περιορισμένη, μπορούν να κολλήσουν επιπλέον σελίδες δημιουργώντας χάρτινες φυσαρμόνικες! Μια νέα σειρά, «Το δάσος των συναισθημάτων», της Ana Serna, κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Susaeta και μαθαίνει στα παιδιά από 5 ετών να αναγνωρίζουν και να ελέγχουν τα συναισθήματά τους. Όταν τα πράγµατα δεν έρχονται όπως θα θέλαµε, υπάρχουν πάντα τρόποι για να ξαναβρούµε τη χαρά! Στο «Λέω αντίο στη λύπη» πρωταγωνιστεί η Ολίβια, η πιο χαρούµενη βατραχίνα του δάσους. Πανέτοιµη για τις καλοκαιρινές διακοπές, νιώθει πιο ευτυχισµένη από ποτέ! Μαθαίνει, όµως, πως η καλύτερή της φίλη θα µετακοµίσει και νιώθει ξαφνικά τόσο λυπηµένη, που τίποτα δεν µπορεί να της φτιάξει το κέφι. Σύντοµα, ωστόσο, οι φίλοι της θα τη βοηθήσουν να ανακαλύψει τρόπους που µπορούν να διώξουν τη λύπη µακριά! Οι αλλαγές στη ζωή µας µπορεί να µας δυσκολεύουν στην αρχή, όταν όµως τις αποδεχόµαστε, µπορούµε να δούµε και τα θετικά που φέρνουν. Στο «Λέω αντίο στη ζήλια», πρωταγωνιστεί ο Σωτήρης το σκαντζοχοιράκι, που απέκτησε αδελφάκι, αλλά δεν χαίρεται καθόλου. Αντίθετα, φαίνεται πως το ζηλεύει… Βλέπει τους γονείς του να έχουν αφοσιωθεί πλήρως στη φροντίδα του και πιστεύει πως εκείνον δεν τον αγαπούν πια. Είναι τόσο στενοχωρημένος! Ευτυχώς, οι φίλοι

15.09.2021

του θα τον βοηθήσουν να καταλάβει πόσο τυχερός είναι που έχει αδελφάκι και πόσα πράγµατα θα µπορούν να κάνουν µαζί στο µέλλον! Το να θυµώνεις κάποιες φορές είναι φυσιολογικό, δεν πρέπει όµως να παρασύρεσαι, γιατί έτσι κάνεις κακό στους άλλους και στον εαυτό σου. Στο «Λέω αντίο στον θυμό», πρωταγωνιστεί ο Αχιλλέας ο µπούφος, που έπαιρνε έναν υπνάκο, όταν ξαφνικά… Μπαµ! Του ήρθε µια µπαλιά κατακέφαλα. Κι έγινε έξω φρενών! Ο Αχιλλέας δεν είναι κακός, αλλά όταν θυµώνει, δεν µπορεί να ελέγξει τις αντιδράσεις του κι έτσι καταλήγει να στενοχωρεί τους άλλους και µετά να µετανιώνει για την άσχηµη συµπεριφορά του. Ευτυχώς, οι καινούργιοι του φίλοι θα του µάθουν διάφορους τρόπους για να αντιµετωπίζει αποτελεσµατικά τον θυµό του! Είσαι από 5 ετών και πάνω; Τότε είσαι ευπρόσδεκτος/η στο δαιδαλώδες Μέγαρο Σεράνο! Είναι τα γενέθλια της Πηνελόπης Σου και ο θείος της, Οδυσσέας Σεράνο, έχει ετοιμάσει ένα μεγάλο κυνήγι θησαυρού για να γιορτάσουν. Μπορείς να βοηθήσεις την Πηνελόπη να βρει, μέσα στον χαμό των σελίδων, την έκπληξη πριν την προλάβουν τα σκανταλιάρικα πάφιν που κάνουν τα πάντα μαντάρα; Ανακάλυψε στοιχεία, λύσε γρίφους, αποκωδικοποίησε μηνύματα και παίξε στο κυνήγι του θησαυρού! Όλα αυτά στο πρωτότυπο, διαδραστικό «ψάξε-βρες» βιβλίο «Η Πηνελόπη Σου και το μεγάλο κυνήγι του θησαυρού», του Brendan Kearney (Εκδόσεις Πατάκη, μετάφραση Ελένη Μπακογεώργου), που υπόσχεται ατέλειωτες ώρες διασκέδασης! Η Μελίνα ακόμη δεν μπορεί να πιστέψει αυτό που της συνέβη μόλις χτύπησε το τελευταίο κουδούνι. Τετράδια, μολύβια, χρώματα, γόμες, ξύστρες, βιβλία άρχισαν να μεγαλώνουν και να πετάνε στον αέρα. Πριν προλάβει να βγει απ’την τάξη, όρμησαν όλα μέσα στην τσάντα της, που έγινε τεράστια. Προσπάθησε πολλές φορές να τη βγάλει από πάνω της, αλλά δεν τα κατάφερε. Με τόσο βαρύ φορτίο, πώς θα έκανε τη μελέτη στο σπίτι; Και κυρίως πώς θα πήγαινε για πιάνο, ζωγραφική, μπαλέτο και κολύμπι αμέσως μετά; Ο Βασίλης Κουτσιαρής γράφει και η Φραντσέσκα Κοζάντι εικονογραφεί το βιβλίο για παιδιά πρώτης σχολικής ηλικίας «Η τσάντα της Μελίνας» (Ελληνοεκδοτική), θέλοντας να υπενθυμίσουν σε μικρούς και κυρίως σε μεγάλους ότι η υπερφόρτωση των παιδιών με δεκάδες εξωσχολικές δραστηριότητες, μέσα σε

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

57 ένα σύστημα που, ούτως ή άλλως, ευνοεί την πολλή μελέτη στο σπίτι, μπορεί να έχει καταστροφικά αποτελέσματα. Όταν ένα μήλο πέφτει στο κεφάλι του, ο Νεύτων αρχίζει να αναρωτιέται πώς λειτουργεί ο κόσμος. Τότε κάθεται έξω από το παράθυρο μιας τάξης και ακούει τη δασκάλα που εξηγεί τι είναι η βαρύτητα και η δύναμη και μετά δοκιμάζει τα δικά του πειράματα στο σπίτι με τη βοήθεια της αδελφής του Κιουρί. Στο βιβλίο του Daniel Kirk «Νεύτων και Κιουρί - Τα σκιουράκια και οι νόμοι της Φυσικής» (Εκδόσεις Διόπτρα, μετάφραση Ιλάειρα Διονυσοπούλου), τα δύο σκιουράκια μαθαίνουν να φτιάχνουν απλές μηχανές, βοηθούν τους αγαπημένους τους φίλους και ανακαλύπτουν ότι η επιστήμη είναι για όλους… ακόμα και για τους σκίουρους! Ο Πειρατής Κοκκινοτρίχης στράφηκε με άγριο βλέμμα προς τον Πειρατή Καρχαρία: «Πριν λίγο καιρό, όταν ταξιδεύαμε στις ανοιχτές θάλασσες, σου αποκάλυψα πως είδα στον ύπνο μου τη Θαλασσονεράιδα, κι εσύ με κορόιδεψες. Σου είπα πως μου πρότεινε να γίνω καλός, κι εσύ γέλασες, σου είπα ακόμα πως την αγαπώ, μα εσύ με χλεύασες! Σου λέω, λοιπόν, πως όλο αυτό το διάστημα σκέφτηκα σοβαρά και πήρα μια σημαντική απόφαση. Θα ακούσω τα λόγια της νεράιδας. Θα αλλάξω και θα γίνω καλός. Γιατί μόνο τότε θα με δεχθεί στο νησί της Αγάπης και θα ζήσουμε μαζί, για πάντα! Θα γίνω καλός, Πειρατή Καρχαρία!». Θα καταφέρει άραγε ο Κοκκινοτρίχης να μεταμορφωθεί σε Πειρατή της Αγάπης; H απάντηση στο βιβλίο της Κατερίνας Παπακώστα «Ο Πειρατής της Αγάπης και η Θαλασσονεράιδα» (Ελληνοεκδοτική, εικονογράφηση Βασίλης Γρίβας) ένα διαλογικό παραμύθι, συνοδευόμενο από παιχνίδια και δράσεις που μπορούν να υλοποιηθούν στο σπίτι ή στη σχολική αίθουσα. Επίσης, πλαισιώνεται από πρωτότυπα ηχογραφημένα τραγούδια, που μπορείτε να ακούσετε με QR CODE, με παρτιτούρες και προτάσεις χρήσης τους από εκπαιδευτικούς, ειδικούς και μη, καθώς και από γονείς και κηδεμόνες. Ώρα για παιχνίδι! Σαλπάρουμε! Ο «Μάστορας συγγνώμης» (Εκδόσεις Καλέντη) είναι μια ιστορία όπου το κείμενο της Μάρως Σφακιανοπούλου και η εικονογράφηση του Βασίλη Κουτσογιάννη

15.09.2021

συμβαδίζουν αφηγηματικά, προσεγγίζοντας το παιδί και το συναίσθημά του. Πρωταγωνιστεί ένα ανήσυχο αγόρι που τα χέρια του βρίσκουν πάντα κάτι να κάνουν, κάτι για να ξεχαστούν, μια σκανταλιά, μια ζημιά… Κι όταν κάποια στιγμή η χιλιοειπωμένη συγγνώμη του δεν φτάνει για να διορθώσει τα πράγματα, αρχίζει να μαστορεύει ό,τι χαλάει και να το επιδιορθώνει με έναν δικό του τρόπο, με γάζες, τσιρότα, πλαστελίνες, με ό,τι κολλάει και ενώνει τα σπασμένα. Τι γίνεται, όμως, με τα σπασμένα κομμάτια που βρίσκονται μέσα μας; Αυτά δεν χρειάζονται εργαλεία, μα λέξεις, όπως η συγγνώμη, που βγαίνει απ’τη ψυχή κι όχι μόνο από τον νου, αυτή που έχει τη δύναμη να κάνει τα πράγματα να μοιάζουν με θαύματα.

Για εφήβους και γονείς

Ο A.D. Largie μάς συστήνει τον κορυφαίο μπασκετμπολίστα, ένα μικρό αγόρι που κατάφερε να πετύχει έναν τεράστιο στόχο και να κάνει το όνειρό του πραγματικότητα. Από τις Εκδόσεις Κλειδάριθμος κυκλοφορεί το βιβλίο «Γιάννης Αντετοκούνμπο. Από τις γειτονιές της Αθήνας στο NBA», που αφηγείται την ιστορία του Έλληνα πρωταθλητή και αποτελεί πηγή έμπνευσης για κάθε παιδί. Οι αναγνώστες και αναγνώστριες από 6 ετών θα μάθουν τη σημασία της αποφασιστικότητας και της επιμονής όταν θέλουμε να πετύχουμε κάτι σημαντικό, την αξία της καθημερινής εξάσκησης και πειθαρχίας, την αυτοεκτίμηση και τον ρόλο της στην επίτευξη των στόχων μας. Θα μάθουν ακόμα να μην πτοούνται από το γεγονός ότι είναι διαφορετικοί κι ότι, αντίθετα, η διαφορετικότητά τους θα πρέπει να τους δίνει δύναμη, αλλά και το πόσο σημαντικό είναι να μη σταματάς να νοιάζεσαι για τους άλλους, ακόμα και όταν έχεις κατακτήσει τα όνειρά σου. Η μετάφραση είναι της Ηλιάνας Αγγελή. Σε έναν βρόμικο δρόμο μιας μίζερης, σκληρής και άσχημης πόλης, όπου τίποτα δεν φυτρώνει, ένα τσακισμένο από τη ζωή κλεφτρόνι προσπαθεί να αρπάξει την τσάντα μιας ηλικιωμένης, αλλά συνειδητοποιεί ότι δεν μπορεί να την πάρει χωρίς να υποσχεθεί κάτι ως αντάλλαγμα. Τι κρύβει μέσα η τσάντα; Και τι πρέπει να κάνει το μικρό κορίτσι; Πώς θα αλλάξει η ζωή της, η ζωή των γύρω της, αλλά και αυτή των επόμενων γενεών; «Η υπόσχεση», της Nicola Davies (Εκδόσεις Πατάκη, εικονογράφηση Laura Carlin, μετάφραση Μαρία Παπαγιάννη), εμπνευσμένη από την πεποίθηση ότι η σχέση μας με τη φύση είναι ζωτική για κάθε άνθρωπο, και πως σήμερα, περισσότερο από ποτέ, είναι επιτακτική η ανάγκη να αναθερμάνουμε τη σχέση αυτή, σηματοδοτεί την αρχή ενός ταξιδιού που μπορεί να μας αλλάξει τη ζωή και είναι μια ευκαιρία να βελτιωθεί ο κόσμος. Είναι η ιστορία μιας μαγικής ανακάλυψης που, με λυρισμό και απλότητα, θα αγγίξει την καρδιά και τη φαντασία των αναγνωστών κάθε ηλικίας, παρουσιάζοντας έναν νέο κόσμο, όπου ο άνθρωπος συμβιώνει αρμονικά με τη φύση. Ο Βίκτωρας είναι λιγουλάκι περίεργο παιδί… Δεν μιλάει σχεδόν καθόλου, αποφεύγει να κοιτάει τους περισσότερους ανθρώπους στα μάτια, δεν κάνει εύκολα φίλους και –το πιο μυστήριο– του αρέσει να στριφογυρνάει ένα κομμάτι σπάγκου στον αέρα για ώρες! Κι όλα αυτά γιατί τυχαίνει να ζει σε ένα μεγάλο άσπρο Αυγό με πολύ σκληρό τσόφλι! Τι συμβαίνει λοιπόν μέσα σ' αυτό το μυστήριο Αυγό; Σε ποιους ανθρώπους και σε ποια πράγματα ο Βίκτωρας δίνει την άδεια να μπαινοβγαίνουν και ποιους αφήνει απέξω; Πώς η δασκάλα Ελβίρα καταφέρνει να ανοίγει χαραμάδες στο σκληρό τσόφλι, χωρίς καν να διαθέτει το σούπερ τρυπάνι; Και –πάνω απ' όλα– τι θα συμβεί, αν ανοιχτούν πολλές χαραμάδες; Από τις Εκδόσεις Πατάκη επανακυκλοφορεί σε χαρτόδετη έκδοση «Το Αυγό», της Εύας Βακιρτζή (εικονογράφηση Νικόλας Ανδρικόπουλος), ένα βιβλίο-γνωριμία με τον αυτισμό, που θα βοηθήσει τόσο τα παιδιά που βρίσκονται στο φάσμα όσο και τους συμμαθητές τους, αλλά και τους γονείς, να συνυπάρξουν καλύτερα και ευκολότερα και να συμπορευτούν. Η μαθητευόμενη μάγισσα Μάντρα, που κανονικά θα έπρεπε να λέγεται Σάντρα μα η νονά της παράκουσε, κόρη γνωστής μεγαλομάγισσας, δεν θέλει ν’ακολουθήσει τα σκοτεινά χνάρια της μητέρας της και του αξιομίσητου ξακουστού σογιού της. Της αρέσει το μπάσκετ, ο χορός, η ζούμπα, η μουσική, το πράσινο, το κόκκινο, το κίτρινο και η μαγειρική! Αλλά το σχολείο δεν λες ότι της αρέσει. Στη Σχολή Αρχιμαγισσών, όπου ήταν αριστούχος η μαμά της, είχε μεγάλα προβλήματα. Δεν πήρε το ταλέντο της. Μπερδεύει ξόρκια, φίλτρα, συστατικά, σκέτη καταστροφή είναι. Τι θα «μαγειρέψει» τελικά για ν’ακούσει την καρδιά της; Η απάντηση στο νέο βιβλίο της Γιώτας Αλεξάνδρου «Μάντρα, Μάντρα, τι μαγειρεύεις;», που κυκλοφορεί από την Ελληνοεκδοτική, σε εικονογράφηση της Αιμιλίας Κονταίου. Ριψοκίνδυνοι ήρωες που φηµίζονται για τους άθλους τους, όπως ο Ηρακλής και ο Περσέας, ανδρείοι και αξεπέραστοι πολεµιστές, όπως ο Αχιλλέας και ο Αίαντας, σπουδαίοι δάσκαλοι και ευεργέτες της ανθρωπότητας, όπως ο Προµηθέας και ο Χείρωνας, ακούραστοι και πολυµήχανοι ταξιδιώτες µε ικανότητα στην επιβίωση, όπως ο Οδυσσέας και ο Ιάσονας, µας προσκαλούν σε ένα γεµάτο συγκινήσεις ταξίδι στους µύθους και στον πολιτισµό της αρχαίας Ελλάδας, μέσα από το βιβλίο των Εκδόσεων Susaeta «Ελληνική Μυθολογία. Ιστορίες ηρώων». Οι αναγνώστες από 7 ετών ανακαλύπτουν τη ζωή και τα κατορθώµατα δώδεκα µεγάλων ηρώων της ελληνικής µυθολογίας, µέσα από µια ζωηρή αφήγηση µε σύγχρονη µατιά, που θα τους βοηθήσει τους να απολαύσουν τις συναρπαστικές αυτές περιπέτειες… Το Γέτι, ο φανταστικός φίλος του Αγοριού, o ήρωας της Μαρίνας Γιώτη που τόσο αγαπήσαμε, έρχεται να βοηθήσει τα παιδιά από 7 ετών να κατανοήσουν και να χρησιμοποιήσουν στην πράξη τη νοοτροπία ανάπτυξης μέσα από το «Γέτι Ημερολόγιο Θετικής Σκέψης» (Εκδόσεις Διόπτρα). Στις σελίδες του θα βρείτε 92 ημέρες γεμάτες θετική παρότρυνση, παιχνίδια και διασκεδαστικές δραστηρι-

15.09.2021

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

ότητες, που θα αλλάξουν σταδιακά τη νοοτροπία του παιδιού, θα το κάνουν πιο ευτυχισμένο και θα το προετοιμάσουν ώστε να εκπληρώσει τα όνειρά του!

Ότι κάθε παιδί είναι εν δυνάμει συγγραφέας και πως, αν σκέφτηκες μια ιστορία με το μυαλό σου, τότε σίγουρα μπορείς και να τη γράψεις με το χέρι σου!

Στον δεύτερο χρόνο των μαθημάτων δημιουργικής γραφής There's a story, που διοργάνωσαν οι Εκδόσεις Μάρτης, οι μικροί συμμετέχοντες εξερεύνησαν το ρεύμα του Μαγικού Ρεαλισμού. Αλλοιωμένοι χρόνοι, παρουσία φαντασμάτων, μυθοπλαστικά στοιχεία δοσμένα από την ψύχραιμη φωνή του αφηγητή: οι χαρακτήρες δεν αμφισβητούν τις σουρεαλιστικές καταστάσεις στις οποίες βρίσκονται. Τα παιδιά συναντήθηκαν με τη Βιβιάνα Μηλιαρέση για δώδεκα Δευτέρες, μαγείρεψαν μια εννιαώροφη τούρτα για να εμπεδώσουν την αφηγηματική διαστρωμάτωση, διάβασαν βιβλία, δημιούργησαν χαρακτήρες και τους έβαλαν να αλληλεπιδράσουν. Διάβασαν τις ιστορίες τους από το τέλος προς την αρχή, έμαθαν τεχνικές επιμέλειας και άκουσαν με προσοχή ο ένας τις αφηγήσεις του άλλου για να εντοπίσουν «αναγνωστικά κενά». Mε την καθοδήγηση της εικαστικού Αγγελικής Μπόζου, είδαν παραδείγματα δουλειάς σημαντικών εικονογράφων και παρατήρησαν τη διαφορετική έκταση που μπορεί να έχει η εικόνα σ’ένα εικονογραφημένο βιβλίο. Έμαθαν τι είναι ένα «προσχέδιο» και πόσο σημαντικό είναι για τη δουλειά του εικονογράφου. Με σκοπό να υπάρχει μια όσο γίνεται πιο κοινή αισθητική στο τελικό έντυπο, χρησιμοποίησαν όλοι κοινή παλέτα χρωμάτων, ίδια υλικά και τεχνικές, ώστε να φτιάξουν τις εικονογραφήσεις τους. Έκοψαν κι ένωσαν στοιχεία από φωτοτυπίες, εκτυπώσεις, περιοδικά, και δικές τους «κηλίδες χρωμάτων», δηλαδή μικρές και μεγάλες μουτζουρίτσες! Κι έτσι, προέκυψε το πανέμορφο βιβλίο «Χαμένοι στον χρόνο», στο οποίο θα διαβάσετε εννέα ιστορίες μαγικού ρεαλισμού, γραμμένες και εικονογραφημένες από παιδιά 7-11 ετών. Δηλαδή από τους Νικόλα Βαρδάκη, Απόστολο Κούρο, Δημήτρη Νταλάκα, Άθο Ντουραντέν, Ανάφη Ντουραντέν, Maia Olofsson, Χλόη Fagnoni, Άρη Χατζηνικολάου και Έλλη Χριστοφίδη. Η επιμέλεια των κειμένων έγινε από τη Βιβιάνα Μηλιαρέση και τη Γιούλικα Σαμαρά, ενώ την επιμέλεια της εικονογράφησης είχε η Αγγελική Μπόζου. Είναι το δεύτερο βιβλίο που προκύπτει μέσα από το Εργαστήρι Δημιουργικής Γραφής και η ανάγνωσή του αποδεικνύει περίτρανα αυτό που πρεσβεύει η Βιβιάνα:

Το βιβλίο των Τζωρτζίνας Σπύρη και Μάνιας Ζηρίδη «Ταξίδι στην Αφρικανική Σαβάνα» (Εκδόσεις Διόπτρα, εικονογράφηση Γιάννης Σκουλούδης) απευθύνεται σε παιδιά από 7 ετών και τους συστήνει την Τζούμπα, ένα τραυματισμένο θηλυκό τσιτάχ, που αναγκάζεται να αναζητήσει ένα νέο μέρος για να ζήσει, καθώς η σαβάνα, το σπίτι της, απειλείται από την κλιματική αλλαγή. Στον δρόμο της γνωρίζει έναν βουφάγο, έναν ρινόκερο και ένα κοπάδι ελεφάντων, που γίνονται σύμμαχοι στις προκλήσεις του ταξιδιού. Ένα βιβλίο αφιερωμένο στη συνεργασία, στην εμπιστοσύνη και στη φιλία που δημιουργείται μέσα από την περιπέτεια και τις προκλήσεις της ζωής. Μια επίκαιρη ιστορία, δημιουργημένη από τη συνεργασία μιας περιβαλλοντολόγου και μιας ψυχολόγου, που μιλά με ειλικρίνεια για τις αλλαγές που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν τα ζώα στην άγρια φύση. Βοηθήστε τα παιδιά να αποκτήσουν δημιουργική και κριτική σκέψη, να λαμβάνουν αποφάσεις και να εκφράζουν τα συναισθήματά τους μέσα από το βιβλίο «Πώς θα γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι – Δεξιότητες ζωής», της Keilly Swift (Εκδόσεις Διόπτρα, μετάφραση Νοέλα Ελιασά). Τι είναι οι δεξιότητες ζωής; Πώς θα φαινόταν αν κάθε παιδί μπορούσε να χτίσει έναν πύργο με τουβλάκια για να δημιουργήσει το δικό του μέλλον; Κάθε τουβλάκι αντιπροσωπεύει μία δεξιότητα: επίλυση προβλημάτων, τρόποι σκέψης, επικοινωνία, ενσυνειδητότητα, συναισθήματα, αντιμετώπιση καταστάσεων. Η ανάπτυξη των δεξιοτήτων βοηθάει τα παιδιά να αποκτήσουν αυτοπεποίθηση και να λύσουν με επιτυχία τα προβλήματά τους. Δεν χρειάζεται να τα κάνουν πάντα όλα σωστά. Το σημαντικό είναι να μάθουν από τις εμπειρίες τους και να ζητούν βοήθεια όταν τη χρειάζονται. Οι δεξιότητες ζωής θα τα βοηθήσουν να γίνουν καλύτεροι άνθρωποι. Δυο νέα βιβλία κυκλοφορούν στη σειρά των Εκδόσεων Καλέντη «Μικρές ιστορίες για Μεγάλα γεγονότα», σε επιμέλεια της Βασιλικής Τζόκα, για παιδιά

60 από 9 ετών. Στην «Ευανθία Καĭρη – Η πιο μικρή δασκάλα», της Ιφιγένειας Μαστρογιάννη, πρωταγωνιστεί η αδελφή του μεγάλου φιλοσόφου, αγωνιστή, Φιλικού και ιερωμένου Θεόφιλου Καΐρη, μια από τις πιο επιφανείς γυναικείες προσωπικότητες της νεότερης Ελλάδας, με πνεύμα στοχαστικό και πρωτοπόρο για την εποχή της. Η συγγραφέας προσεγγίζει την πνευματική μορφή της Ευανθίας με ξεχωριστή οικειότητα. Ακολουθούμε τη ζωή της στις Κυδωνίες, στηνΆνδρο και στη Σύρο και τις συγκλονιστικές στιγμές της Ελληνικής Επανάστασης, σε ένα λογοτεχνικό αφήγημα που πατά στα χνάρια της πιο μικρής ηλικιακά δασκάλας που έγινε τελικά η μεγάλη Δασκάλα του Γένους. Στην Ελλάδα, την εποχή που έζησε η Καΐρη (1799‐1866), το μονοπάτι της μόρφωσης δεν είχε καν χαραχθεί για τις γυναίκες. Εκείνη, όμως, στα δεκατρία της μόλις χρόνια μελετά αρχαία ελληνικά κείμενα και μαθηματικά, μαθαίνει γαλλικά και ιταλικά και αντλεί απ’όπου μπορεί τη γνώση για να τη μεταλαμπαδεύσει σε άλλες νεαρές. Στα δεκαπέντε της γράφει σε γυναίκες απ’όλο τον κόσμο, ζητώντας να στηρίξουν τον αγώνα των Ελλήνων. Μεταφράζει έργα σημαντικών παιδαγωγών και γράφει το πρώτο θεατρικό έργο της νεότερης Ελλάδας, που της χαρίζει τον τίτλο της «Δέκατης μούσας του ελληνικού έθνους». «Η χαμένη ψηφίδα της Αγίας Σοφίας», της Ελένης Σβορώνου, είναι μια μικρή στιγμή στην ιστορία που σήμερα, ενενήντα χρόνια μετά, αποκτά την πλήρη σημασία της. Με ανοιχτή πάντα την πληγή της Μικρασιατικής Καταστροφής, έναν χρόνο μετά την υπογραφή του Ελληνοτουρκικού Συμφώνου Φιλίας, με νωπό ακόμη το μελάνι από τις υπογραφές Βενιζέλου και Κεμάλ Ατατούρκ, συμβαίνει ένα μικρό θαύμα ειρήνης. Πρωταγωνιστές είναι ο Κεμάλ και ένας λάτρης της βυζαντινής τέχνης, ο Αμερικανός Τόμας Γουάιτμορ. Αληθινός πρωταγωνιστής, όμως, είναι ο σπουδαίος ναός. Το 1931, οι δύο άνδρες συναντώνται στην Αγία Σοφία, που έχει μετατραπεί σε τζαμί. Ο Γουάιτμορ προσπαθεί να πείσει τον Τούρκο ηγέτη να του δώσει την άδεια να αποκαλύψει και να συντηρήσει τα ψηφιδωτά που είχαν επιχρισθεί μετά τηνΆλωση, όταν ο λαμπρός ναός έγινε τέμενος. Μαζί τους καταφέρνουν τρυπώνουν και δύο μικρά παιδιά, που γίνονται μάρτυρες μιας μικρής πτυχής της ιστορίας, που ξεδίπλωσε αργότερα την παγκόσμια ανάγκη της προστασίας των Μνημείων που ανήκουν στην ανθρωπότητα. Η Σβορώνου ανοίγει τις πύλες για μια θαυμαστή ξενάγηση που αξίζει να βιώσουμε με κάθε αίσθηση. Μαζί με τους τέσσερις ήρωες, περιηγούμαστε στον Βυζαντινό Ναό της Ύπατης Σοφίας του Ένσαρκου Λόγου του Θεού, αλλά και στην ιστορία του στο πέρασμα των αιώνων. Και στα δυο βιβλία, οι εξαιρετικές ασπρόμαυρες εικονογραφήσεις είναι του Φίλιππου Φωτιάδη. Ο Μάνος ο Σίφουνας δεν είναι ένα συνηθισμένο παιδί. Αλλιώς, άλλωστε, δεν θα τον έλεγαν σίφουνα. Η αλήθεια είναι ότι αυτό το παρατσούκλι το προτιμά, γιατί παλιά τον έλεγαν και διάβολο, παλιόπαιδο, μπελά και άλλα τέτοια. Αλλά η μαμά του λέει ότι ένας σίφουνας είναι σίγουρα κάτι καλό και ότι όλοι, ακόμα και οι σίφουνες, έχουν το δικαίωμα και την ανάγκη να τους αγαπάνε. Και του αρέσει όταν το λέει αυτό. Ο Φίλιππος είναι φίλος του Μάνου, που του σπάει τα νεύρα ώρες ώρες, γιατί όλο θυμώνει και πάντα θέλει να είναι πρώτος στη σειρά, πετάγεται όταν μιλάει και συχνά τους βάζει σε μπελάδες∙ αλλά, για να λέμε την αλήθεια, είναι ο μόνος που δεν θα πει ποτέ «όχι» στις τρελές ιδέες του και πάντα ακούει τα σενάρια που φτιάχνει στο μυαλό του. Γι’αυτό και στην πρώτη του ταινία, όταν γίνει σκηνοθέτης, ο Μάνος θα είναι ο πρωταγωνιστής! Η Μάγια Δεληβοριά γράφει το βιβλίο «Με λένε σίφουνα. Μια ιστορία για παιδιά με ΔΕΠΥ», την ιστορία, δηλαδή, ενός παιδιού που όπου κι αν βρεθεί δεν αφήνει τίποτα όρθιο. Λόγω της ΔΕΠΥ, ο Μάνος δυσκολεύεται να συγκεντρωθεί και δυσκολεύει και τους γύρω του. Την ίδια στιγμή όμως έχει τόσα χαρίσματα! Σίγουρα υπάρχει τρόπος να βοηθηθεί κι ο τρόπος αυτός θα βρεθεί! Κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Κέδρος, σε εικονογράφηση Αποστόλη Ιωάννου, και απευθύνεται σε παιδιά από 9 ετών. Το βιβλίο περιέχει ενημερωτικό σημείωμα για τη Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας, από την ψυχοθεραπεύτρια - οικογενειακή θεραπεύτρια Έρα Μουλάκη. Μέσα στον πόλεμο και τις κακουχίες, η Έιντα Σμιθ μετράει μόνο νίκες· έως τώρα έχει κερδίσει μια μητέρα, ένα σώμα δυνατό και μια αληθινή φίλη. Ωστόσο, καθώς ο αγώνας εναντίον του Χίτλερ μαίνεται, νέα πρόσωπα μπαίνουν στη ζωή της: από τη μία η «σιδηρά» και απόμακρη λαίδη Θόρντον· από την άλλη, η αινιγματική Γερμανοεβραία Ρουθ, που πολλοί φοβούνται πως είναι κατάσκοπος. Μπροστά στον φόβο του αγνώστου, οι επιλογές της γενναίας Έιντα θα καθορίσουν ποια θέλει στ’αλήθεια να είναι και θα αποτελέσουν την πιο κρίσιμη μάχη της ζωής της. Το βιβλίο «Ο πόλεμος που κέρδισα», της Kimberly Bradley Brubaker, είναι η συνέχεια της συγκινητικής και πολυβραβευμένης ιστορίας «Ο πόλεμος που έσωσε τη ζωή μου». Κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Παπαδόπουλος και απευθύνεται σε παιδιά από 10 ετών. Έχω έναν νέο βοηθό, χάρη στον οποίον τώρα μπορώ να οργανώνω το χρόνο μου (και έτσι θα έχω χρόνο για παιχνίδι!), να σημειώνω σωστά τις υποχρεώσεις μου (τέρμα οι φωνές της μαμάς!), να ξέρω τι μου γίνεται με το πρόγραμμα του σχολείου (δεν θα ξεχνάω τίποτε!), να προγραμματίζω χρησιμοποιώντας το πλανόγραμμα (μμμ... πολύ χρήσιμο!), να διασκεδάζω παίζοντας και μαθαίνοντας (χωρίς σχόλιο...), να αξιολογώ την προσπάθειά μου καθημερινά (είμαι σούπερ!), να σημειώνω ό,τι με ενδιαφέρει (βιβλία, ταινίες, εκδρομές, τηλέφωνα συμμαθητών, top 10 και φυσικά... black list!) Και τι άλλο; Υπάρχει χώρος και για τις σημειώσεις των γονιών και των δασκάλων μου! Όλα αυτά στο ολόφρεσκο «Σχολικό Ημερολόγιο για Μαθητές και Μαθήτριες Δημοτικού 2021-2022», που φέρει την υπογραφή της εκπαιδευτικού Βασιλικής Νίκα και κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πατάκη. Για πρωτάκια μέχρι και εκτάκια! Από τις ίδιες εκδόσεις, κυκλοφορεί, όπως κάθε χρόνο, το εβδομαδιαίο «Μαθητικό Ημερολόγιο σχολικού έτους 2021-2022», που ξεκινά τον Σεπτέμβριο του 2021

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

15.09.2021

και τελειώνει τον Αύγουστο του 2022. Ο μαθητής μπορεί να σημειώσει όλες τις δραστηριότητές του και τις ημερομηνίες που έχουν σημασία γι’αυτόν. Στις σελίδες του, αναφέρονται οι κυριότερες θρησκευτικές γιορτές, οι παγκόσμιες ημέρες και επιλεγμένες επέτειοι. Επιπλέον, σε ειδικά θεματικά σαλόνια, περιέχεται υλικό που προσελκύει, διασκεδάζει και μορφώνει τον αναγνώστη. Και τη φετινή χρονιά, το ημερολόγιο συνοδεύεται από πλούσιο φωτογραφικό υλικό από τα Τζουμέρκα και τη Μάνη, προσφορά του «Ταξιδευτή». Το βιβλίο «Γιάννης-Εκτόξευση στα Αστέρια», της Μίριν Φέιντερ (Εκδόσεις Διόπτρα, πρόλογος-μετάφραση Νίκος Παπαδογιάννης), δεν είναι μια απλή αθλητική βιογραφία και μπορεί να διαβαστεί από παιδιά, εφήβους και ενήλικους, ανεξάρτητα από το αν παρακολουθούν ή όχι μπάσκετ. Ο Γιάννης Αντετοκούνμπο είναι το λαμπερό πρόσωπο του ΝΒΑ, ο πρωταγωνιστής των τελικών του 2021 και ίνδαλμα για εκατομμύρια παιδιά. Ωστόσο, χρειάστηκε να υπερπηδήσει αδιανόητα εμπόδια για να γίνει τελικά παγκόσμιο σύμβολο ελπίδας και ζωντανή ενσάρκωση του Αμερικανικού Ονείρου. Η έμπειρη δημοσιογράφος, μέσα από εκατοντάδες συνεντεύξεις που πήρε, φέρνει στο φως άγνωστες ιστορίες από τα παιδικά χρόνια του «Greek Freak»: από τις νύχτες που έζησε στριμωγμένος σε ένα κρύο δωμάτιο μαζί με τα αδέλφια του μέχρι τη βιοπάλη στους δρόμους της Αθήνας και τον ρατσισμό που αντιμετώπισε προσπαθώντας ως μικροπωλητής να ενισχύσει οικονομικά την οικογένειά του. Μια βαθιά ανθρώπινη ιστορία, με πρωταγωνιστή έναν νέο με ισχνό κορμί, που ξεκίνησε αργά στην εφηβεία να παίζει μπάσκετ στις κατώτερες κατηγορίες του ελληνικού πρωταθλήματος. Ώσπου τον ανακάλυψαν από το ΝΒΑ. Έκτοτε, η μεταμόρφωσή του, σωματική και πνευματική, υπήρξε θεαματική. Όμως η προσαρμογή στο πιο δύσκολο πρωτάθλημα του κόσμου δεν ήρθε χωρίς δυσκολίες. Συνοδεύτηκε από βράδια μοναξιάς και απομόνωσης, αλλά και από το βάρος που επωμίστηκε ως προστάτης της οικογένειας και ως πρότυπο για τα αδέλφια του. Σε όλα αυτά υπήρχε και το πρόσθετο φορτίο της ευθύνης που αισθανόταν απέναντι σε μια ολόκληρη πόλη, που για δεκαετίες βρισκόταν στο περιθώριο. Η ψυχοσύνθεση του Γιάννη τον καθιστά αυστηρό κριτή του εαυτού του και τον βοηθάει να βρίσκει κίνητρο στα λάθη του. Για να νικήσει στους μεγάλους τελικούς του 2021, αν και τεράστιο outsider, έκανε αυτό που γνωρίζει καλύτερα από όλους: αγκάλιασε τις ελλείψεις και τα μειονεκτήματά του και δούλεψε απόλυτα προσηλωμένος στον στόχο του. Η Φέιντερ παρουσιάζει έναν ήρωα πιο ευάλωτο απ’όσο νομίζουν οι ανυποψίαστοι φίλαθλοι, έναν άνθρωπο που αναδείχθηκε θριαμβευτής απέναντι σε κάθε αντιξοότητα και πρόκληση που παρουσιάστηκε στον δρόμο του: ως γιος, ως πατέρας, ως αδελφός, ως συμπαίκτης, ως κοινωνικό φαινόμενο. Γιατί πάντα υπάρχει φως,/Αρκεί να είμαστε γενναίοι αρκετά για να το δούμε,/Αρκεί να είμαστε γενναίοι αρκετά φως να γίνουμε. Στις 20 Ιανουαρίου 2021, η εικοσιδυάχρονη Αφροαμερικανή ποιήτρια και ακτιβίστρια Αμάντα Γκόρμαν έγινε σύμβολο ελπίδας και αισιοδοξίας για εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Απαγγέλλοντας το ποίημά της «Ο Λόφος που Ανεβαίνουμε» στην ορκωμοσία του Τζο Μπάιντεν, απηύθυνε ένα οικουμενικό κάλεσμα για ένα φωτεινότερο, γενναίο μέλλον. Οι Εκδόσεις Ψυχογιός συστήνουν την Γκόρμαν στο ελληνικό κοινό, μέσω μιας δίγλωσσης έκδοσης, αποτυπώνοντας τη στιγμή όπου η φωνή μιας νεαρής ποιήτριας προσφέρει κουράγιο, παρηγοριά αλλά και έμπνευση για ν’αλλάξουμε τον κόσμο. Η μετάφραση, δύσκολο έργο, καθώς το πρωτότυπο είναι γεμάτο λεκτικά παιχνίδια, είναι απότοκη της συνεργασίας της ποιήτριας Μυρσίνης Γκανά και του Αφροέλληνα μουσικού και περφόρμερ Mc Yinka (Μανόλη Αφολάνιο), καθώς η δημιουργός ζήτησε ει δυνατόν η μετάφραση να γίνει από ανθρώπους που έχουν κοινά πολιτιστικά στοιχεία με την ίδια. Το αποτέλεσμα είναι πολύ όμορφο, ενώ οι αγγλικοί στίχοι βρίσκονται δίπλα στους ελληνικούς, για όποιον, έφηβο ή ενήλικο, θέλει να απολαύσει το κείμενο και στην πρωτότυπη γλώσσα. Ο πρόλογος είναι της Όπρα Γουίνφρι. Από τις Εκδόσεις Πατάκη επανακυκλοφορεί το εξαιρετικό «Πώς να μιλάτε στα παιδιά ώστε να σας ακούν και πώς να τα ακούτε ώστε να σας μιλούν», που έχει βοηθήσει εκατομμύρια γονείς να είναι περισσότερο αποτελεσματικοί στην επικοινωνία με τα παιδιά τους και ταυτόχρονα λιγότερο σκληροί με τον εαυτό τους. Η προσέγγιση των βραβευμένων Αντέλ Φέιμπερ και Ιλέιν Μάζλις βασίζεται στον ρεαλισμό και στον αμοιβαίο σεβασμό, εξασφαλίζοντας μια ποιοτικότερη και λιγότερο αγχωτική επικοινωνία μεταξύ γονιού και παιδιού. Οι μέθοδοι επικοινωνίας επεξηγούνται μέσα από διαλόγους που απεικονίζονται με κόμικ. Έτσι ο αναγνώστης διδάσκεται νέες επικοινωνιακές δεξιότητες και παράλληλα τις βλέπει να εφαρμόζονται στην πράξη. Μέσα από την ανάγνωσή του, θα ανακαλύψετε νέους αποτελεσματικούς τρόπους για την επίλυση συνηθισμένων καθημερινών προβλημάτων και συγκρούσεων. Γιατί δεν μιλάει το παιδί μου; Πότε θα αρχίσει να επικοινωνεί; Έχει αργήσει ή είναι φυσιολογικό για την ηλικία του; Με απλό τρόπο και με σαφήνεια, η καταξιωμένη λογοπαθολόγος-λογοθεραπεύτρια Ευγενία Στεφανάκη εξηγεί στο βιβλίο της «Βοήθησέ με να μιλήσω» (Εκδόσεις Διόπτρα) τις βασικές έννοιες που αφορούν την ομιλία και περιγράφει τι αναμένεται από κάθε παιδί στα πρώτα στάδια της ζωής του σε σχέση με τον λόγο. Στη συνέχεια, αναλύει τις προγλωσσικές δεξιότητες που πρέπει να έχει κατακτήσει το παιδί ώστε να μπορέσει να μιλήσει και περιγράφει τους τρόπους που κάθε φροντιστής μπορεί να το βοηθήσει. Καταγράφει ακόμα τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν το παιχνίδι και οι καθημερινές ρουτίνες στη γλωσσική ανάπτυξη. Μέσα από πολλά παραδείγματα, στρατηγικές και καθημερινές δραστηριότητες, το βιβλίο αυτό μας βοηθά ώστε να ενθαρρύνουμε στον μέγιστο βαθμό τη γλωσσική ανάπτυξη του παιδιού και να φτάσουμε μεθοδικά στον τελικό μας στόχο: Να μιλήσει!

15.09.2021

ΔΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥ «ΑΡKΑΔΙ PURE ALL 0+»: ΜΙΑ ΤΡΥΦΕΡΉ ΑΓΚΑΛΙΆ ΓΙΑ ΌΛΟΥΣ!

Η νέα σειρά προϊόντων «Αρκάδι Pure All 0+» ήρθε για να φροντίσει τους μικρούς και μεγάλους πρωταγωνιστές της ζωής μας. Πάντα πρωτοπόρος στη συνεχή προσπάθεια για τη φροντίδα και την προστασία όλης της οικογένειας, η εταιρεία Αρκάδι παρουσιάζει τη μια σειρά φυσικών προϊόντων για μαλλιά, πρόσωπο και σώμα, κατάλληλη για vegan. Χάρη στην ειδικά σχεδιασμένη σύνθεσή τους από βιολογικά εκχυλίσματα και φυσικά συστατικά, τα προϊόντα της σειράς είναι ιδανικά για καθημερινή χρήση αφού προσφέρουν απαλή περιποίηση της ευαίσθητης επιδερμίδας του νεογέννητου μωρού, του μεγαλύτερου παιδιού και –γιατί όχι;– και της δικής μας!

Η ΔΩΔΩΝΗ ΧΡΥΣΌΣ ΧΟΡΗΓΌΣ ΣΤΟΥΣ ΧΡΥΣΟΎΣ ΣΚΟΎΦΟΥΣ 2021

Δυναμικό «παρών» έδωσε η γαλακτοβιομηχανία ΔΩΔΩΝΗ ως επίσημος χορηγός στην τελετή απονομής των «Χρυσών Σκούφων», που πραγματοποιήθηκαν τη Δευτέρα 13 Σεπτεμβρίου, στο εμβληματικό ξενοδοχείο Grande Bretagne.Το diner de gala δημιουργήθηκε ειδικά για τη βραδιά από τον σεφ και ιδιοκτήτη των «Etrusco» και «Botrini’s», κ. Έκτορα Μποτρίνι, ο οποίος κλήθηκε να δημιουργήσει και να μαγειρέψει το μενού της εμβληματικής τελετής απονομής. Αποδεικνύοντας για μία ακόμα φορά πως η υψηλή γαστρονομία και η ποιοτική πρώτη ύλη είναι δύο έννοιες αλληλένδετες, τα ευφάνταστα πιάτα του διακεκριμένου chef, τα εμπλούτισαν γευστικά η αυθεντική και πολυβραβευμένη Φέτα Π.Ο.Π ΔΩΔΩΝΗ και το Γιαούρτι ΔΩΔΩΝΗ Στραγγιστό, εντυπωσιάζοντας τους καλεσμένους με την αριστουργηματική αρμονία των απολαυστικών γεύσεων που δημιούργησε. Η παρουσία της ΔΩΔΩΝΗ και των υψηλής ποιότητας και γεύσης προϊόντων της από 100% ελληνικό φρέσκο γάλα, έρχονται ως επισφράγιση της σύνδεσης της με διακεκριμένα εστιατόρια και επαγγελματίες υψηλής γαστρονομίας, οι οποίοι εμπιστεύονται έμπρακτα και σταθερά την άριστη ποιότητα, αναδεικνύοντας την πορεία της σύγχρονης γαστρονομίας της χώρας.

Τα προϊόντα «Αρκάδι Pure All 0+» τα βρίσκουμε σε δύο σειρές: -Με καταπραϋντική καλέντουλα: Η σειρά περιλαμβάνει ένα σαμπουάν-αφρόλουτρο 90% φυσικό, με σύνθεση που δεν προκαλεί δάκρυα και ερεθισμούς, περιέχει φυσικό εκχύλισμα καλέντουλας, βιολογικό εκχύλισμα ελιάς, χυμό αλόης και πανθενόλη και ένα απαλό ενυδατικό γαλάκτωμα για πρόσωπο και σώμα 97% φυσικό, από εκχυλίσματα καλέντουλας και χαμομηλιού, βιολογικό ελαιόλαδο, αμυγδαλέλαιο, ηλιέλαιο, χυμό αλόης, πανθενόλη και βιταμίνη Ε. -Με χαλαρωτική λεβάντα: Η σειρά περιλαμβάνει ένα σαμπουάν-αφρόλουτρο 90% φυσικό, με σύνθεση που δεν προκαλεί δάκρυα και ερεθισμούς, περιέχει φυσικά εκχυλίσματα λεβάντας και χαμομηλιού, βιολογικό εκχύλισμα ελιάς και πανθενόλη και ένα απαλό ενυδατικό γαλάκτωμα για το σώμα 97% φυσικό, από εκχυλίσματα λεβάντας, χαμομηλιού και καλέντουλας, βιολογικό ελαιόλαδο, αμυγδαλέλαιο, ηλιέλαιο, χυμό αλόης, πανθενόλη και βιταμίνη Ε. Τα προϊόντα είναι δερματολογικά και οφθαλμολογικά ελεγμένα, υποαλλεργικά και δεν περιέχουν parabens, SLES & SLS, αλκοόλη, συνθετικά ή άλλα τοξικά πρόσθετα και χρωστικές ουσίες. Δεν έχουν δοκιμαστεί σε ζώα και δεν φέρουν κανενός είδους ζωικό παράγωγο. Συσκευάζονται σε χώρους όπου δεν γίνεται επεξεργασία ζωικών προϊόντων ή και υποπροϊόντων, ενώ κατά τη διαδικασία παραγωγής τους δεν επιβαρύνεται το περιβάλλον. Όλες οι συσκευασίες «Αρκάδι Pure All 0+» είναι 100% ανακυκλώσιμες από 100% ανακυκλωμένο πλαστικό.

ΕΤΟΙΜΑΖΌΜΑΣΤΕ ΓΙΑ ΤΗ ΝΈΑ ΣΧΟΛΙΚΉ ΧΡΟΝΙΆ ΣΕ 1, 2, 3 ΒΉΜΑΤΑ!

Για την επιστροφή στο σχολείο και τα outfits των μικρών μας φίλων, αρκούν 3 μόνο πράγματα.Άνεση, ασφάλεια και στιλ. Ας κάνουμε την επιστροφή στα θρανία να μοιάζει παιχνίδι! Εφοδιαστείτε με πολλές επιλογές, για εύκολους και πρακτικούς συνδυασμούς. Επενδύστε σε ρούχα ανθεκτικά στο παιχνίδι, για δραστήρια παιδιά. Και φυσικά μην ξεχάσετε το χαμόγελό σας! Βρείτε όμορφες στάμπες, αξεσουάρ και ρούχα για το Σαββατοκύριακο. Στην H&M δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στη δημιουργία των παιδικών συλλογών και στη χρήση υλικών που προέρχονται από πιο αειφόρες πηγές. Έτσι υποστηρίζεται ένα πιο αειφόρο μέλλον στη βιομηχανία της μόδας. Για παράδειγμα, σήμερα, όλο το βαμβάκι των παιδικών συλλογών προέρχεται από πιο αειφόρες πηγές. Είναι είτε οργανικό είτε ανακυκλωμένο, είτε προέρχεται από το Better Cotton Initiative (BCI). Μπορείτε και εσείς να συμβάλλετε στο έργο μας για την Αειφορία. Ανακυκλώστε όσα ρούχα δεν χρειάζεστε πια σε ένα από τα καταστήματά μας ή χαρίστε τα σε κάποιον φίλο.

E-ΣΧΌΛΗ ΣΤΙΣ ΕΚΔΌΣΕΙΣ ΠΑΤΆΚΗ (21ΟΣ ΚΎΚΛΟΣ)

Καταξιωμένοι συγγραφείς και έμπειροι δάσκαλοι, αλλά και επαγγελματίες από τον χώρο του βιβλίου, ειδικευμένοι ανά θεματικό κύκλο, αναλαμβάνουν να σας παρασύρουν στη συναρπαστική περιπέτεια της γραφής, να μοιραστούν μαζί σας τη μέθοδό τους και να σας βοηθήσουν να αποκτήσετε τις γνώσεις και την κατάρτιση που επιθυμείτε. Λόγω της πανδημίας του κορονοϊού, το πρόγραμμα εργαστηρίων θα διεξαχθεί μόνο εξ αποστάσεως, σε πλατφόρμα με εικόνα και ήχο.

ΕCOS: ΓΝΩΡΊΣΤΕ ΤΑ ΝΈΑ, ΚΑΙΝΟΤΌΜΑ VEGAN ΠΡΟΪΌΝΤΑ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΎ ΜΕ ΤΗΝ ΣΦΡΑΓΊΔΑ ΤΗΣ ΦΎΣΗΣ

Τα αγαπημένα μας Ecos εμπλουτίζουν τη συλλογή τους με καινοτόμα προϊόντα και πρακτικά μεγέθη!Το ECOSNext είναι η τελευταία λέξη της πράσινης τεχνολογίας στο πλύσιμο των ρούχων! Υπερσυμπυκνωμένο απορρυπαντικό ρούχων σε μορφή φύλλου, με φυτικής προέλευσης συστατικά, εξαιρετικά αποτελεσματικό! -Χωρίς υγρό ή σκόνη! -Ακριβής δοσολογία. -Διαλύεται πλήρως σε όλες τις θερμοκρασίες! -Δυνατό κατά των λεκέδων – με ένζυμα! -Με ισορροπημένο pH και χωρίς αλλεργιογόνα! -Ιδανικό και για πλύσιμο στο χέρι! -50 Φύλλα = 50 Πλύσεις Σε δύο αρώματα: Μανόλια-Κρίνος και Λεβάντα-Βανίλια. Επίσης, πλέον μπορείτε να βρείτε τα Ecos απορρυπαντικά ρούχων που έχετε ήδη αγαπήσει τόσο πολύ και στο νέο πρακτικό μέγεθος του 1 lt με 33 ολόκληρες πλύσεις! Και με ενσωματωμένο μαλακτικό! Ενώ τα υγρά πιάτων με υπέροχο άρωμα αχλαδιού και αμύγδαλου θα τα βρείτε και στο πρακτικό μέγεθος των 500ml! Τα νέα προϊόντα έχουν τα μοναδικά χαρακτηριστικά των Ecos και είναι πιστοποιημένα και αυτά με τις 2 σημαντικότερες πιστοποιήσεις : -VEGAN πιστοποίηση από τηνVEGAN SOCIETY - Safer Choice από τον EPA (Οργανισμός Προστασίας Περιβάλλοντος ΗΠΑ) Διατίθενται σε όλα τα μεγάλα Super Markets!

Online εργαστήρια δημιουργικής γραφής και επιμέλειας-διόρθωσης κειμένων. Μισέλ Φάις-Διήγημα, Μισέλ Φάις-Διήγημα προχωρημένων - Νουβέλα, Νίκος Δαββέτας- Μυθιστόρημα (α' κύκλος), Νίκος Δαββέτας-Μυθιστόρημα (β' κύκλος), Βαγγέλης Ηλιόπουλος- Παιδική Λογοτεχνία, Ανδρέας Φλουράκης- Θεατρική Γραφή, Χαράλαμπος Γιαννακόπουλος-Ποίηση (α' κύκλος), Χάρης Βλαβιανός- Ποίηση (β' κύκλος / τμήμα προχωρημένων), Βαγγέλης Χατζηβασιλείου- Πέντε σύντομες ιστορίες για την ελληνική λογοτεχνία, Ελένη Κεχαγιόγλου- Επιμέλεια-Διόρθωση Κειμένων Κάθε θεματικός κύκλος της e-Σχόλης περιλαμβάνει 10 τρίωρες συναντήσεις και θα διεξάγεται μία φορά την εβδομάδα. Για τα εργαστήρια Ποίησης με τον Χάρη Βλαβιανό και «Πέντε σύντομες ιστορίες για την ελληνική λογοτεχνία» με τον Βαγγέλη Χατζηβασιλείου θα διεξαχθούν 5 τρίωρες συναντήσεις. Για τα εργαστήρια Διήγημα/Διήγημα προχωρημένων και Νουβέλα το πρόγραμμα μαθημάτων περιλαμβάνει δεκαπενθήμερες συναντήσεις.Τα online εργαστήρια δημιουργικής γραφής θα πραγματοποιούνται στην πλατφόρμα Zoom (με δωρεάν σύνδεση για τους μαθητές), με εικόνα και ήχο.Το online σεμινάριο Επιμέλειας-Διόρθωσης Κειμένων θα είναι πρόγραμμα ασύγχρονης διδασκαλίας. Για τα εργαστήρια δημιουργικής γραφής, οι ενδιαφερόμενοι αποστέλλουν σύντομο βιογραφικό σημείωμα και δείγμα γραφής (500 λέξεις). Για τα εργαστήρια Ποίησης οι ενδιαφερόμενοι αποστέλλουν 2-3 ποιήματά τους.Τα τμήματα συγκροτούνται κατά την κρίση και επιλογή των διδασκόντων βάσει της λογοτεχνικής στάθμης των κειμένων των υποψηφίων, καθώς και της συνθετικής τους συνύπαρξης στο πλαίσιο της ομάδας εργασίας. Για επιπλέον πληροφορίες ή διευκρινίσεις: Γραμματεία Σχόλης, τηλ.: 210 36.50.031, e-mail: sxoli@patakis.gr

ΠΆΜΕ «GOETHE» ΚΑΙ ΛΈΜΕ «GUTEN MORGEN» ΜΕ ΤΟ ΚΑΛΗΜΈΡΑ!

Βάλτε τις βάσεις για το πετυχημένο μέλλον των παιδιών σας με ένα τμήμα Γερμανικών για παιδιά και εφήβους. Από τη στιγμή που θα ξεκινήσει το μάθημα το παιδί ή ο έφηβος έχει ως κύρια γλώσσα διδασκαλίας τα Γερμανικά. Αυτό στην πράξη σημαίνει ότι οι μαθητές προετοιμάζονται σωστά και με συνέπεια για τα διεθνώς αναγνωρισμένα πιστοποιητικά του Ινστιτούτου, εξασφαλίζοντας ακαδημαϊκή και επαγγελματική πορεία σε παγκόσμια κλίμακα. Οι γερμανόφωνοι διδάσκοντες επιμορφώνονται διαρκώς στη μεθοδολογία και διδακτική και εργάζονται με σύγχρονες και ενδιαφέρουσες μεθόδους που κεντρίζουν το ενδιαφέρον και ανταποκρίνονται σε κάθε ηλικιακό επίπεδο.Τα τμήματα προσφέρουν στους νεαρούς σπουδαστές τη δυνατότητα να μάθουν όλοι μαζί Γερμανικά σε μια ευχάριστη ατμόσφαιρα. Νέο τμήμα-Online γερμανικά για εφήβους: Σύγχρονα εξ αποστάσεως διαδικτυακά μαθήματα Γερμανικών για νεαρούς αρχάριους από 12 έως 15 ετών σε μικρά τμήματα, υπό την επίβλεψη έμπειρου εκπαιδευτικού, με διαδραστική εξάσκηση στην ομάδα. Θέλετε να ενημερωθείτε προσωπικά για τα γλωσσικά τμήματα; Από 1 μέχρι 24 Σεπτεμβρίου θα λειτουργεί στο Goethe-Institut Athen συμβουλευτική υπηρεσία για τα μαθήματα Γερμανικών και το κατατακτήριο τεστ. Στους χώρους του Ινστιτούτου ή τηλεφωνικά: 210 3661 070, Δε. και Πε.: 16:30 -19:00,Τρ. καιΤετ.: 11:00 -13:30 Μάθετε Γερμανικά με ασφάλεια:Το Goethe-Institut Athen τηρεί σχολαστικά όλα τα υγειονομικά πρωτόκολλα.Τόσο η δική σας υγεία όσο και η υγεία των συνεργατών του αποτελεί την απόλυτη προτεραιότητα! Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε την ιστοσελίδα www.goethe.de/ins/ gr/de/m/sta/ath/kur/kjk.html ή απευθυνθείτε στη Γραμματεία ΓλωσσικούΤμήματος του Goethe-Institut Athen,Τηλ. 210 36 61 038

την αρχή με το

Πλήρη βοηθήματα για το Δημοτικό, σύμφωνα με τις οδηγίες διδασκαλίας και αξιολόγησης

Σ ΧΟΛ ΙΚ Ά ΒΟΗΘΗΜ ΆΤΆ ΠΟΥ ΔΙ Ά Β Ά ΖΟΥ Ν ΤΙΣ Ά Ν Ά ΓΚ ΕΣ ΣΟΥ Γ Ι Α Ο Λ Ε Σ Τ Ι Σ ΤΑ Ξ Ε Ι Σ — Γ Ι Α Ο Λ Α ΤΑ Μ Α Θ Ή Μ ΑΤΑ

Τα βιβλία της επιτυχίας

με απίθανα βιβλία 3+

Κυκλοφορούν επίσης:

Είμαι 4 και μπορώ, Είμαι 5 και μπορώ

Τo ιδανικό βιβλίo για τη δημιουργική απασχόληση των παιδιών στον παιδικό σταθμό ή στο σπίτι.

Απλές και εύκολες δραστηριότητες για την άσκηση βασικών δεξιοτήτων.

1001 δραστηριότητες για να ανακαλύψει το παιδί τους θησαυρούς που κρύβει ο μαγικός κόσμος των βιβλίων.

Το κατάλληλο εργαλείο για να κατακτήσει το παιδί την ανάγνωση και τη γραφή µε βιωµατικό τρόπο.

Ο καθένας στον δικό του ρυθμό, όλοι έτοιμοι για το δημοτικό!

Ένας πρακτικός οδηγός για να βοηθήσετε το παιδί σας να βελτιώσει τη συγκέντρωσή του και τη σχολική του επίδοση.

Μια νέα σειρά βιβλίων που βοηθά τα παιδιά να μάθουν να διαχειρίζονται συναισθήματα και δύσκολες καταστάσεις.

Καλή σχολική χρονιά!

15.09.2021

Ακολούθησε τον μικρό δράκο Καρύδα και τους φίλους του στις φοβερές περιπέτειές τους!

Ώρα για παιχνίδι παρέα με τους αγαπημένους σου ήρωες!

ΑΙ ΤΙΣ ΑΝΑΖΉΤΉΣΕ ΚΤΟΥ ΚΑΡΥΔΑ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ 30/

Έρχεται στις

Τα κατάλληλα βιβλία για τη δημιουργική απασχόληση των παιδιών προσχολικής και πρωτοσχολικής ηλικίας

Τα βιβλία της ζωής τους