czytaj więcej na www.fachowyelektryk.pl
4/2013 BEZPŁATNY DWUMIESIĘCZNIK sierpień 2013 ,661
352'8.7< ǩ 325$'< ǩ 352-(.72:$1,(
Systemy Oznakowania Przewodów
6WHZRP UH WYaL^VK` P RHISL
manufactured by:
ALZWVé` aHJPZR}^ P RYVZV^UPJL
-SHNP
,[`RPL[` V Z[HéLQ Ké\NVNjJP P WPVUV^L
-\URJQL LSLR[Y`JaUL
)PISPV[LRH Z`TIVSP P [LYTPU}^
Jak poprawiÄ&#x2021; komfort Ĺźycia klientĂłw a tym samym rozwinÄ&#x2026;Ä&#x2021; biznes DoskonaĹ&#x201A;y nastrĂłj w prosty sposĂłb
Sterowanie Ĺźaluzjami zawsze w zasiÄ&#x2122;gu rÄ&#x2122;ki
OĹ&#x203A;wietlenie, ktĂłre zapewni relaks po dĹ&#x201A;ugim dniu
Idealne rozwiÄ&#x2026;zanie dla osĂłb, ktĂłre majÄ&#x2026; tylko dwie rÄ&#x2122;ce
Uprzyjemnij Ĺźycie swoich klientĂłw stosujÄ&#x2026;c rozwiÄ&#x2026;zania Schneider Electric 5yÄŞQRURGQH SRWU]HE\ 7ZRLFK NOLHQWyZ ]DZV]H VWDQRZLÄ&#x2026; Z\]ZDQLH 1DV]H SURVWH Z LQVWDODFML XU]Ä&#x2026;G]HQLD VÄ&#x2026; RGSRZLHG]LÄ&#x2026; QD SRWU]HE\ NOLHQWyZ QLH]DOHÄŞQLH RG LFK URG]DMX ² F]\ FKRG]L R Z\UDILQRZDQ\ VW\O SRF]XFLH NRPIRUWX F]\ WHÄŞ RÄ&#x17E;ZLHWOHQLH VWHURZDQH F]XMQLNDPL UXFKX 6FKQHLGHU (OHFWULFÂ&#x152; SURMHNWXMH SURVWH L ĂĄDWZH Z LQVWDODFML UR]ZLÄ&#x2026;]DQLD G]LÄ&#x160;NL NWyU\P Z NDÄŞG\P GRPX PLHV]ND VLÄ&#x160; SU]\MHPQLHM L EDUG]LHM NRPIRUWRZR
Dowiedz siÄ&#x2122; jak pomĂłc klientom w udoskonalaniu ich domĂłw. Pobierz nowy katalog osprzÄ&#x2122;tu i weĹş udziaĹ&#x201A; w LOSOWANIU iPhone 5! :HMGĨ QD VWURQÄ&#x160; www.SEreply.com L ZSLV] NRG 38259p Š2013 Schneider Electric. All Rights Reserved. Schneider Electric is a trademark owned by Schneider Electric Industries SAS or its affiliated companies. All other trademarks are the property of their respective owners. www.schneider-electric.com s 998-3654_PL
Drodzy czytelnicy Kończy się lato, sezon wakacyjny. Pora wrócić do codziennych www.fachowyelektryk.pl
obowiązków. Pewnie jeszcze trochę czasu minie zanim wpadniemy w codzienny rytm. Dobrą rozgrzewką mogą okazać się zbliża-
Wydawca: Wydawnictwo Target Press sp. z o.o. sp. k. Gromiec, ul Nadwiślańska 30 32-590 Libiąż Biuro w Warszawie: 00-842 Warszawa, ul. Łucka 15/2402 tel./faks +48 22 635 41 08
jące się targi ENERGETAB. Ta impreza to doskonała inauguracja jesiennego sezonu. Oprócz standardowych ekspozycji czekają tam na nas szkolenia i konferencje. Na jedną z atrakcji zwracam szczególną uwagę. To - odbywające się już po raz drugi - Mistrzostwa Polski Elektryków. Impreza ta, organizowana przez naszą redakcję, to przede wszystkim wspaniała zabawa, ale również możliwość porównania swoich umiejętności z kolegami po fachu. Startując
Redaktor Naczelna: Małgorzata Dobień tel. kom. 502 255 773 malgorzata.dobien@targetpress.pl
w zawodach macie szansę na tytuł Mistrza i nagrodę pieniężną. Zanim jednak staniecie w szranki z innymi elektroinstalatorami, warto poczytać Fachowego Elektryka – teoretycznej wiedzy nigdy za wiele!
Dyrektor Marketingu i Reklamy:
Małgorzata Dobień
Robert Madejak tel. kom. 512 043 800
redaktor naczelna
robert.madejak@targetpress.pl
Dział Promocji i Reklamy: Diana Zygiert-Krukowska tel. kom. 502 604 237 diana.zygiert@targetpress.pl Marcin Sikora tel. kom. 515 251 052 marcin.sikora@targetpress.pl Ryszard Staniszewski tel. kom. 503 110 913 ryszard.staniszewski@targetpress.pl
Dyrektor Zarządzający:: Robert Karwowski tel. kom. 502 255 774 robert.karwowski@targetpress.pl
Adres Działu Promocji i Reklamy: 00-842 Warszawa ul. Łucka 15/2402 tel./faks +48 22 635 41 08
Prenumerata: prenumerata@fachowyelektryk.pl
Skład: K2DESIGN Krzysztof Frankowski k2design.frankowski@gmail.com
Druk: ARTDRUK
Redakcja nie zwraca tekstów niezamówionych, zastrzega sobie prawo ich redagowania oraz skracania. Nie odpowiadamy za treść zamieszczonych reklam.
ISSN 1643-7209
SPIS TREŚCI 8. . . . . . . .Aktualności 10. . . . . . . .Nowości 22. . . . . . . .Czytelne oznaczenie 28. . . . . . . .Systemy Oznakowania Przewodów firmy 3M 30. . . . . . . .Drut miedziany z rdzeniem stalowym – kompromis idealny! 32. . . . . . . .Oferta aparatury elektrycznej niskiego napięcia firmy Chint Poland 36. . . . . . . .Wygoda i bezpieczeństwo w Twoim domu! 38. . . . . . . .Nowe bloki dystrybucyjne OJL 70 i OJL 120 firmy ELEKTRO 40. . . . . . . .Schneider Electric prezentuje zabezpieczenia serii Micrologic E 42. . . . . . . .Rittal poszerza program obudów obsługi 44. . . . . . . .Nowa aparatura modułowa i innowacyjny system szyn zasilających 46. . . . . . . .Modułowe zasilacze UPS 48. . . . . . . .Nowa, dwukomponentowa puszka o IP55/IP65 50. . . . . . . .Nowe przestrzenie w betonie, ochronie przeciwpożarowej i energooszczędnych budynkach 52. . . . . . . .Elektryczne systemy antyoblodzeniowe MATEC 56. . . . . . . .Przegląd wyłączników różnicowoprądowych 64. . . . . . . .Bezpieczniki topikowe 68. . . . . . . .Zdalny system kontroli stanu wkładek bezpiecznikowych 70. . . . . . . .Projekt w kilka minut 74. . . . . . . .Program ELKO-BIS CAD
76. . . . . . . .Analizatory jakości energii elektrycznej 81. . . . . . . .Miernik parametrów instalacji BENNING IT120B 82. . . . . . . .Innowacyjna seria mierników rezystancji izolacji 86. . . . . . . .Pomiary bezpieczeństwa instalacji elektrycznych 88. . . . . . . .Fluke CNX 90. . . . . . . .Systemy fotowoltaiczne 94. . . . . . . .Zabezpieczenia nadprądowe po stronie prądu stałego systemu fotowoltaicznego 98. . . . . . . .Rozwiązania Saia wspierające pozyskiwanie i efektywne wykorzystanie energii 100. . . . . . . .Montaż i sterowanie roletami w domu wyposażonym w system automatyki budynkowej KNX 104. . . . . . . .Oszczędność bez „kucia ścian” 106. . . . . . . .Sterowanie radiowe 110. . . . . . . .Integracja systemu alarmowego z systemem inteligentnego budynku 114. . . . . . . .Lampy LED – tak, ale tylko dobrej jakości 118. . . . . . . .LED GO! Obniżenie kosztów eksploatacji oświetlenia poprzez jego modernizację 120. . . . . . . .Ewakuacja w sześciu krokach 122. . . . . . . .Walizki narzędziowe dla elektromonterów – Energotytan 124. . . . . . . .Wkrętaki i bity Felo 125. . . . . . . .Obróbka kabli elektrycznych 126. . . . . . . .ENERGETAB 2013 130. . . . . . . .Pozytywne wibracje 130. . . . . . . .Elektryzujący design
Quality out of Dedication
Serię aparatów elektrycznych niskiego napięcia wyróżniają takie cechy jak: sprawdzona niezawodność działania, wszechstronność zastosowań w instalacjach elektrycznych, modułowa konstrukcja, wysoka trwałość, małe wymiary, oraz pełna gama akcesoriów. Te cechy zapewniają bezpieczeństwo działania i obsługi każdego systemu dostarczania energii elektrycznej. Ze względu na kilkudziesięcioletnie doświadczenie na rynku elektrycznym, Chint Electric specjalizuje się w rozwoju oraz produkcji aparatów elektrycznych. Opierając się na obszernej liczbie linii produktowych oraz rozbudowanej sieci marketingowej na całym świecie, produkty Chint znajdują szerokie zastosowania w instalacjach oraz różnych urządzeniach elektrycznych w gałęziach przemysłu w ponad 90 krajach na całym świecie.
Chint Poland Sp. z o.o. 91-212 Łódź ul. Wersalska 47/75 lok. 406 www.chintpoland.pl
ENERGETAB 26. MIÊDZYNARODOWE ENERGETYCZNE TARGI BIELSKIE BIELSKO-BIA£A INTERNATIONAL POWER INDUSTRY FAIR
17 - 19 wrzeœnia/September 2013
$NWXDOQRฤณFL
Obchody 20-lecia IDE w trakcie XIX Walnego Zgromadzenia PISA : GQLX F]HUZFD URNX Z 7HUHVLQLH SRG :DUV]DZฤ RGE\รกR VLฤ FRURF]QH :DOQH =JURPDG]HQLH 3ROVNLHM ,]E\ 6\VWHPyZ $ODUPRZ\FK 3U]HG UR]SRF]ฤ FLHP REUDG ZDUV]DZVND VSyรกND ,' (OHFWURQLFV ]DMPXMฤ FD VLฤ P LQ G\VWU\EXFMฤ XU]ฤ G]Hฤ GR V\VWHPyZ ]DEH]SLHF]Hฤ WHFKQLF]Q\FK L DXWRPDW\NL EXG\QNRZHM ]RVWDรกD XKRQRURZDQD ] RND]ML OHFLD LVWQLHQLD 3UH]HV 6SyรกNL $QGU]HM 7RPF]DN RWU]\PDรก ] Uฤ N 0DUND %LHOVNLHJR SU]HZRGQLF]ฤ FHJR 5DG\ 1DG]RUF]HM 3,6$ OLVW JUDWXODF\MQ\ RG 3ROVNLHM ,]E\ 6\VWHPyZ $ODUPRZ\FK RUD] RND]MRQDOQฤ VWDWXHWNฤ )LUPD 0LFURV\VWHP ] 6RSRWX XIXQGRZDรกD L ZUฤ F]\รกD RNROLF]QRฤ FLRZ\ SXFKDU : WUDNFLH NUyWNLHM XURF]\VWRฤ FL $QGU]HM 7RPF]DN XKRQRURZDรก NLOND RVyE NWyUH SU]H] ZLHOH ODW ZVSyรกSUDFRZDรก\ ] ,'( 'R RVyE V]F]HJyOQLH ]DVรกXฤชRQ\FK QDOHฤชฤ 0DUHN %LHOVNL ยฑ SU]HZRGQLF]ฤ F\ 51 3,6$ 6LHPHQV 0DNV\PLOLDQ 0DMHUVNL ยฑ F]รกRQHN 51 3,6$ 6DPD[ RUD] -HU]\ 6]NDOHM *XQQHER 3ROVND :\UyฤชQLRQR UyZQLHฤช $JDWฤ %U]RVNR L 5RPฤ .RVWU]HZฤ ] 3,6$ D WDNฤชH *HRUJL-
VD %RJGDQLVD ZLFHSU]HZRGQLF]ฤ FHJR 51 3,6$ 0LFURV\VWHP :รกRG]LPLHU]D &LHฤ ODND +HQU\ND 'ฤ EURZVNLHJR 3,6$ 0LURVรกDZD .UDVQRZVNLHJR SUH]HVD =DU]ฤ GX 3,6$ 6LHPHQV $QGU]HMD .UDZF]\ฤ VNLHJR 6LHPHQV 3LRWUD 7UHMGฤ 6LHPHQV 3DZรกD 8WUDWฤ 6LHPHQV $QGU]HMD :yMFLND (6 ,QVWDO +HQU\ND %U]R]RZLF]D $SWRP 6HUYLFHV 1D ]DNRฤ F]HQLH 'DULXV] 2NUDVD ,'( ZUฤ F]\รก SUH]HVRZL VSyรกNL RNROLF]QRฤ FLRZฤ WDEOLF]Nฤ ] ZรกDVQRUฤ F]Q\PL SRGSLVDPL SUDFRZQLNyZ : WUDNFLH WHM SyรกJRG]LQQHM XURF]\VWRฤ FL ]JURPDG]HQL PRJOL REHMU]Hรผ QD HNUDQLH SUH]HQWDFMฤ ]GMฤ รผ ]ZLฤ ]DQ\FK ] GZXG]LHVWROHWQLฤ KLVWRULฤ ,' (OHFWURQLFV 6S ] R R *รกyZQH REFKRG\ ยฑOHFLD ยฟUP\ ,' (OHFWURQLFV Vฤ SODQRZDQH Z WUDNFLH 'UXJLFK 7DUJyZ 'RP ,QWHOLJHQWQ\ NWyUH RGEฤ Gฤ VLฤ Z GQLDFK SDฤจG]LHUQLND URNX QD WHUHQLH 62+2 )$&725< Z :DUV]DZLH SU]\ XOLF\ 0Lฤ VNLHM ฤงUyGรกR ,'(
Ogรณlnopolskie Dni Zintegrowanych Systemรณw Bezpieczeล stwa Poลผarowego : GQLDFK ยฑ SDฤจG]LHUQLND Z +RWHOX :LQGVRU Z -DFKUDQFH RGEฤ G]LH VLฤ NROHMQD HG\FMD 2JyOQRSROVNLFK 'QL =LQWHJURZDQ\FK 6\VWHPyZ %H]SLHF]Hฤ VWZD 3RฤชDURZHJR 6FKUDFN 6HFRQHW L 3DUWQHU]\ 6SRWNDQLH Eฤ G]LH PLDรกR FKDUDNWHU V]NROHQLRZ\ : FLฤ JX GZyFK GQL VSHFMDOLVW\F]Q\FK PHU\WRU\F]Q\FK Z\NรกDGyZ SRรกฤ F]RQ\FK ] SUDNW\F]Q\PL ZDUV]WDWDPL XF]HVWQLF\ Eฤ Gฤ PLHOL RND]Mฤ SRV]HU]\รผ VZRMฤ ZLHG]ฤ ] ]DNUHVX ]DDZDQVRZDQ\FK V\VWHPyZ EH]SLHF]Hฤ VWZD 1DMZDฤชQLHMV]\P SXQNWHP LPSUH]\ Eฤ G]LH SUH]HQWDFMD ร QD ฤช\ZRยด SURFHGXU\ ]DG]LDรกDQLD ZV]\VWNLFK ]LQWHJURZDQ\FK V\VWHPyZ EH]SLHF]Hฤ VWZD SRGF]DV SRฤชDUX 3RGF]DV GZyFK GQL PHU\WRU\F]Q\FK VSRWNDฤ ] QDMOHSV]\PL HNVSHUWDPL Z EUDQฤช\ VรกXFKDF]H ]DSR]QDMฤ VLฤ ] QDMQRZV]\PL Z\W\F]Q\PL GRW\F]ฤ F\PL SURMHNWRZDQLD WDNLFK V\VWHPyZ MDN 663 '62 %06 606 &&79 6.' 68* VWHURZDQLD RGG\PLDQLHP L Z\G]LHOHQLDPL SRฤชDURZ\PL D WDNฤชH VLHFL VWUXNWXUDOQ\FK 6ZRMH UHIHUDW\ Z\JรกRV]ฤ Z\ELWQL UHSUH]HQWDQFL EUDQฤช\ ]DEH]SLHF]Hฤ P LQ SU]HGVWDZLFLHOH LQVW\WXFML EDGDZF]\FK QDMOHSV]\FK VSHFMDOLVW\F]Q\FK XF]HOQL WHFK-
8
Fachowy Elektryk
QLF]Q\FK RUD] QLH]DOHฤชQL VSHFMDOLฤ FL ]DMPXMฤ F\ VLฤ SUREOHPDW\Nฤ V\VWHPyZ EH]SLHF]Hฤ VWZD 'R ZVSyรกRUJDQL]DFML MHG\QHJR Z EUDQฤช\ ]DEH]SLHF]Hฤ V]NROHQLD QD WDN GXฤชฤ VNDOฤ ]RVWDOL ]DSURV]HQL SURGXFHQFL LQQ\FK V\VWHPyZ %(/,02 6LรกRZQLNL 6$ *$=(; -RKQVRQ &RQWUROV 6FKUDFN 7HFKQLN 3ROVND 6S ] R R 6RQ\ (XURSH /LPLWHG 6XSR &HUEHU 6S ] R R 72$ (OHFWURQLFV (XURSH *PE+ 6S ] R R ;75$/,6 8. /WG 8G]LDรก Z GZXGQLRZ\FK ZDUV]WDWDFK ]RVWDQLH SRWZLHUG]RQ\ ZVSyOQ\P FHUW\ยฟNDWHP Z\VWDZLRQ\P SU]H] 6FKUDFN 6HFRQHW 3ROVND RUD] ZV]\VWNLFK 3DUWQHUyZ VSRWNDQLD 1D V]F]HJyOQฤ XZDJฤ ]DVรกXJXMH IDNW ฤชH RUJDQL]DWRU]\ GRรกRฤช\OL ZV]HONLFK VWDUDฤ DE\ PHU\WRU\ND L HGXNDF\MQ\ FKDUDNWHU VSRWNDQLD E\รก\ VSUDZฤ QDGU]ฤ GQฤ : F]ฤ ฤ FL UHIHUDWyZ NWyUH ZSURZDG]ฤ XF]HVWQLNyZ Z QDMQRZV]H ]PLDQ\ L Z\W\F]QH GRW\F]ฤ FH LQWHOLJHQWQ\FK ]DEH]SLHF]Hฤ RELHNWyZ QLH Eฤ Gฤ SRUXV]DQH VSUDZ\ PDUNHWLQJRZH SRV]F]HJyOQ\FK ยฟUP ยฑ ZVSyรกRUJDQL]DWRUyZ V]NROHQLD ฤงUyGรกR 6FKUDFN 6HFRQHW 3ROVND
1RZRฤณFL
Obiektowa drukarka oznacznikรณw THERMOMARK CARD 'UXNDUND R]QDF]QLNyZ 7+(5020$5. &$5' G]Lฤ NL VZRLP IXQNFMRQDOQRฤ FLฤ LGHDOQLH QDGDMH VLฤ QLH W\ONR GR GUXNRZDQLD R]QDF]QLNyZ QD ]รกฤ F]NL SU]HZRG\ NDEOH OXE DSDUDW\ QLH W\ONR QD ZDUV]WDFLH F]\ Z ELXU]H DOH UyZQLHฤช QD RELHNFLH SRGF]DV EXGRZ\ OXE VHUZLVX UR]G]LHOQLF\ 3U]HMU]\ฤ FLH L HVWHW\F]QLH RSLVDQD V]DID VWHURZQLF]D MHVW Z G]LVLHMV]\FK F]DVDFK VWDQGDUGHP NWyU\ Z\UyฤชQLD SURIHVMRQDOQ\FK SURGXFHQWyZ UR]G]LHOQLF 'REU\P SU]\NรกDGHP SU]HQRฤ QHM GUXNDUNL MHVW ZรกDฤ QLH 7+(5020$5. &$5' V]F]HJyOQLH GRSRVDฤชRQHM Z ZDOL]Nฤ WUDQVSRUWRZD RGSRUQฤ QD XGHU]HQLD NWyUD GUXNXMH R]QDF]QLNL QD NDUWDFK ] WZRU]\ZD V]WXF]QHJR 'R GUXNRZDQLD RSUyF] GUXNDUNL SRWU]HEQ\ MHVW MHG\QLH ODSWRS NWyU\ PRฤชHP\ ]DRIHURZDรผ Z ]HVWDZLH ] GUXNDUNฤ L ]DVLODQLH NWyUH QDMF]ฤ ฤ FLHM MHVW Z SREOLฤชX UR]G]LHOQLF\ 2SLV NDUW\ R]QDF]QLNyZ ]DMPXMH MHG\QLH VHNXQG =DOHWDPL Xฤช\ZDQLD GUXNDUHN ] VHULL 7+(5020$5. MHVW LFK QLHZLHOND NRQVWUXNFMD Z\UDฤจQ\ L WUZDรก\ Z\GUXN RUD] XQLZHUVDOQH ]DVWRVRZDQLH ]DUyZQR GR R]QDF]QLNyZ QD ]รกฤ F]NL SU]HZRG\ NDEOH DSDUDW\ WDEOLF]NL ]QDPLRQRZH OXE ]QDNL LQIRUPDF\MQH L RVWU]HJDZF]H MDN L Xฤช\ZDQLH LFK Z ELXU]H ZDUV]WDFLH OXE QD EXGRZLH EH]SRฤ UHGQLR QD RELHNFLH :\GUXN SROHJD QD ZSURZDG]HQLX ]D SRPRFฤ SURJUDPX &/,3 352-(&7 LQIRUPDFML NWyUH FKFHP\ RSLVDรผ Uฤ F]QLH OXE ]D SRPRFฤ LPSRUWX GDQ\FK QS ] ([FHOD OXE SURJUDPyZ SURMHNWRZ\FK W\SX (3/$1 QDFLฤ QLฤ FLX SU]\FLVNX DRUKUJ L SR QLHVSHรกQD NLONX VHNXQGDFK R]QDF]QLNL Vฤ JRWRZH GR LQVWDORZDQLD LFK QD ]รกฤ F]NDFK OXE SU]HZRGDFK ZZZ SKRHQL[FRQWDFW SO
Nowe obudowy do serii Platinum /29$72 (OHFWULF UR]V]HU]D VHULฤ SU]\FLVNyZ L SU]Hรกฤ F]QLNyZ ร PP ZSURZDG]DMฤ F QRZH REXGRZ\ RG GR RWZRUyZ : NDฤชG\P W\SLH REXGRZ\ Xฤช\WNRZQLN ]QDMG]LH GXฤชฤ OLF]Eฤ ZHMฤ รผ NDEORZ\FK R UyฤชQ\FK UR]PLDUDFK 0 0 0 3* 3* 3* .ROHMQ\P EDUG]R ZDฤชQ\P DWXWHP Vฤ X]\VNDQH FHUW\ยฟNDW\ 8/ GOD 86$ L .DQDG\ F8/XV RUD] VWRSLHฤ RFKURQ\ ,3 ,3 ,3 . ZJ ,(& (1 L 7\S ; ZJ 8/ NWyU\ VSUDZLD Lฤช REXGRZ\ PRฤชQD VWRVRZDรผ QDZHW Z QDMEDUG]LHM WUXGQ\FK ZDUXQNDFK RWRF]HQLD : RIHUFLH
]QDMGXMฤ VLฤ REXGRZ\ ] MHGQ\P RWZRUHP Z GZyFK ZHUVMDFK NRORU\VW\F]Q\FK SRNU\Z\ ฤชyรกWD L V]DUD 3R]RVWDรกH REXGRZ\ ]RVWDรก\ Z\NRQDQH W\ONR ] SRNU\Zฤ V]DUฤ 2EXGRZ\ ] MHGQ\P RWZRUHP GRVWDUF]DQH Vฤ ] Z\SRVDฤชHQLHP VHULL 3ODWLQXP OXE MDNR Z\NRQDQLD SXVWH :SURZDG]RQR UyZQLHฤช GR RIHUW\ QRZH ]HVW\NL L ฤจUyGรกD ฤ ZLDWรกD /(' ] ]DFLVNDPL ฤ UXERZ\PL GR PRQWDฤชX ]DWU]DVNRZHJR QD W\OQHM SRNU\ZLH REXGRZ\ WDNฤชH SRNU\ZD SU]HGQLD QLH MHVW SRรกฤ F]RQD SU]HZRGDPL ] SR]RVWDรกฤ F]ฤ ฤ FLฤ REXGRZ\
3R]D ]HVW\NDPL 12 OXE 1& GRVWฤ SQH Vฤ ฤจUyGรกD ฤ ZLDWรกD /(' ฤ ZLDWรกD FLฤ JรกHJR Z NRORUDFK RUD] ]DVLODQLX 9 $& '& 9 $& L 9 $& ZZZ ORYDWRHOHFWULF SO REKLAMA
10
Fachowy Elektryk
1RZRฤณFL
Eco Energy prezentuje superoszczฤ dnฤ lampฤ LED (A60 10W na trzonku E27) &KDUDNWHU\VW\F]QH GOD SURGXNWyZ ยฟUP\ (FR (QHUJ\ Vฤ QRZRF]HVQ\ GHVLJQ D WDNฤชH Z\Mฤ WNRZD Z\GDMQRฤ รผ ยฑ WDND WHฤช MHVW LFK QRZD ODPSD /(' $ : QD WU]RQNX ( -HVW WR ฤจUyGรกR ฤ ZLDWรกD ] VHULL $/8 7(&+ $ &LHNDZ\P UR]ZLฤ ]DQLHP MHVW Z\Mฤ WNRZD NRQVWUXNFMD UDGLDWRUD PD RQ ]ZLฤ NV]RQฤ SRZLHU]FKQLฤ FR ZSรก\ZD QD OHSV]H RGSURZDG]DQLH FLHSรกD ] GLRG /(' &R ZDฤชQH WR ZรกDฤ QLH RQH Vฤ JรกyZQ\P DWXWHP SURGXNWX ยฑ Xฤช\WR WX QLH]Z\NOH Z\GDMQ\FK GLRG QRZHM JHQHUDFML /XPHQ0D[ยฎ 60' 8ฤช\FLH WDNLFK UR]ZLฤ ]Dฤ WHFKQRORJLF]Q\FK GDMH EDUG]R Z\VRNฤ HIHNW\ZQRฤ รผ ฤจUyGรกD ฤ ZLDWรกD ยฑ OP : 3URGXNW\ ] WHM VHULL VWDQRZLฤ ]QDNRPLWฤ DOWHUQDW\Zฤ GOD WUDG\F\MQ\FK ฤชDUyZHN ]DSHZQLDMฤ F VLHGPLRNURWQH ]PQLHMV]HQLH ]Xฤช\FLD HQHUJLL H HQHUJ\ FRP SO
LED-owe nowoล ci w ofercie HELIOS /DPSD ฤ ZLHFRZD /(' &,7< +HOLRV
Busch-iceLightยฎ Funkcjonalnoล ฤ staje siฤ emocjami.
(IHNWRZQD EDฤ ND ODPS\ ฤ ZLHFRZHM /(' &,7< +HOLRV XPRฤชOLZLD UR]SURV]HQLH ฤ ZLDWรกD ZH ZV]\VWNLFK NLHUXQNDFK -HM HVWHW\F]Q\ NV]WDรกW XPRฤชOLZLD ZV]HFKVWURQQH ]DVWRVRZDQLH Z Rฤ ZLHWOHQLX GHNRUDF\MQ\P EH] NRQLHF]QRฤ FL VWRVRZDQLD ]DPNQLฤ W\FK RSUDZ &HFK\ SURGXNWX QDSLฤ FLH 9 PRF : VWUXPLHฤ ฤ ZLHWOQ\ OP VNXWHF]QRฤ รผ ฤ ZLHWOQD OP : WHPSHUDWXUD EDUZRZD . ZDUP ZKLWH ยฑ FLHSรกR ELDรกD WUZDรกRฤ รผ W\V K WU]RQHN N ( GHNODUDFMD &( /DPS\ OLQLRZH /(' &,7< +HOLRV %DUG]R GREUH ]DPLHQQLNL WUDG\F\MQ\FK ฤ ZLHWOyZHN OLQLRZ\FK K SRELHUDMฤ R SRรกRZฤ PQLHM HQHUJLL ] VLHFL HOHNWU\F]QHM ]DFKRZXMฤ F ]EOLฤชRQ\ VWUXPLHฤ ฤ ZLHWOQ\ &KDUDNWHU\]XMฤ VLฤ SU]\ W\P WU]\NURWQLH OHSV]ฤ WUZDรกRฤ FLฤ (PLWRZDQH SU]H] QLH ฤ ZLDWรกR EH] Wฤ WQLHQLD JZDUDQWXMH OHSV]\ NRPIRUW SUDF\ &HFK\ SURGXNWX QDSLฤ FLH 9 PRF : VWUXPLHฤ ฤ ZLHWOQ\ OP VNXWHF]QRฤ รผ ฤ ZLHWOQD GR OP : WHPSHUDWXUD EDUZRZD . ZKLWH ยฑ ELDรกD WUZDรกRฤ รผ W\V K WU]RQHN * EDฤ ND 7 GHNODUDFMD &( ZZZ KHOLRV NDWRZLFH SO
12
Fachowy Elektryk
=DUyZQR GURJD MDN L FHO Z\PDJDMฤ RULHQWDFML -HVW WR QLH]Eฤ GQH V]F]HJyOQLH Z ฤ ZLHFLH NWyU\ VWDMH VLฤ FRUD] EDUG]LHM ]รกRฤชRQ\ , SRZLQQR WR SU]HPDZLDรผ MXฤช QD SLHUZV]\ U]XW RND %R Z WDNL RWR VSRVyE OXG]LH EH]SLHF]QLH SRUXV]DMฤ VLฤ QD REF\P WHUHQLH =UR]XPLDรกD NRPXQLNDFMD MHVW V]F]HJyOQLH ZDฤชQD Z EXG\QNDFK Z NWyU\FK SU]HPLHV]F]D VLฤ GXฤชD OLF]ED OXG]L 5yZQLHฤช MDNR ]QDN UR]SR]QDZF]\ DPELWQHM DUFKLWHNWXU\ %XVFK LFH/LJKWย FKฤ WQLH SU]HMPXMH SU]\ W\P SURZDG]HQLH ZZZ DEE SO
1RZRฤณFL
Domovea KNX
:V]\VF\ PyZLฤ R LQWHOLJHQWQ\FK GRPDFK OHF] W\ONR QLHOLF]QL SRWUDยฟฤ Z\NRU]\VWDรผ ZH ZรกDVQ\FK F]WHUHFK ฤ FLDQDFK NRU]\ฤ FL NWyUH ] WHFKQLF]QHJR SXQNWX ZLG]HQLD Vฤ MXฤช G]LVLDM RVLฤ JDOQH 3URGXNW\ URG]LQ\ GRPRYHD ยฟUP\ +DJHU Z\]QDF]DMฤ QRZH NLHUXQNL Z G]LHG]LQLH LQWHOLJHQWQHJR ]DU]ฤ G]DQLD EXG\QNDPL ']Lฤ NL LQWXLF\MQHPX LQWHUIHMVRZL XรกDWZLDMฤ VWHURZDQLH Rฤ ZLHWOHQLHP UROHWDPL RJU]HZDQLHP NOLPDW\]DFMฤ ZHQW\ODFMฤ L SR]RVWDรก\PL IXQNFMDPL EXG\QNX : WDNL VDP SURVW\ VSRVyE GRPRYHD XPRฤชOLZLD SRGJOฤ G ]Xฤช\FLD HQHUJLL Z QDV]\P GRPX PRQLWRURZDQLH ]D SRPRFฤ NDPHU ,3 PRฤชH WDNฤชH SRZLDGRPLรผ QDV R QLHSU]HZLG]LDQ\FK ]GDU]HQLDFK ]D SRPRFฤ ZLDGRPRฤ FL H PDLO :V]\VWNLH IXQNFMH EXG\QNX REVรกXJLZDรผ PRฤชHP\ ]D SRฤ UHGQLFWZHP GHG\NRZDQHJR SDQHOX GRW\NRZHJR GRZROQHJR NRPSXWHUD 3& WDEOHWX OXE VPDUWIRQX SU]HE\ZDMฤ F Z GRPX OXE ] GRZROQHJR PLHMVFD Z\NRU]\VWXMฤ F รกฤ F]H LQWHUQHWRZH =XSHรกQLH QRZ\ Rฤ PLRFDORZ\ SDQHO GRW\NRZ\ LGHDOQLH ZVSyรกSUDFXMH ] VHUZHUHP GRPRYHD SR]ZDODMฤ F QD Z\JRGQH VWHURZDQLH QDV]\P GRPHP ZZZ KDJHU SO
14
Fachowy Elektryk
Coraz wiฤ ksza oferta przekล adnikรณw Noratela : URNX ยฟUPD 1RUDWHO 6S ] R R QDMEDUG]LHM XQLZHUVDOQ\ ]DNรกDG SURGXNF\MQ\ JUXS\ 1RUDWHO ]QDQHJR QD FDรก\P ฤ ZLHFLH SURGXFHQWD WUDQVIRUPDWRUyZ GรกDZLNyZ L ]DVLODF]\ ZSURZDG]Lรก QD U\QHN SROVNL SURJUDP VWDQGDUGRZ\ SU]HNรกDGQLNyZ 3U]HNรกDGQLNL 1RUDWHO VSHรกQLDMฤ Z\PDJDQLD QRUP\ SUฤ GRZHM (1 L QDSLฤ FLRZHM (1 RUD] SRVLDGDMฤ &HUW\ยฟNDW &( 0RJฤ SRVLDGDรผ ]QDN 8/ : RIHUFLH ]QDMGXMฤ VLฤ SU]HNรกDGQLNL SUฤ GRZH L QDSLฤ FLRZH SU]H]QDF]RQH P LQ GR SUDF\ ] OLF]QLNDPL HQHUJLL Z NODVDFK GRNรกDGQRฤ FL RG V GR RG GR $ L ZVSyรกF]\QQLNX EH]SLHF]Hฤ VWZD )6 OXE )6 2IHUXMHP\ UyZQLHฤช V]HURNฤ JDPฤ SU]HNรกDGQLNyZ SUฤ GRZ\FK GR FHOyZ ]DEH]SLHF]HQLRZ\FK R Z\VRNLP ZVSyรกF]\QQLNX GRNรกDGQRฤ FL :UD] ] SU]HMฤ FLHP GXฤ VNLHJR ]DNรกDGX *DUUH SURGXNXMฤ FHJR SU]HNรกDGQLNL QD U\QHN VNDQG\QDZVNL L ]DFKRGQLRHXURSHMVNL
1RUDWHO ]\VNDรก GRฤ ZLDGF]HQLH L VWZRU]RQ\ MXฤช W\SRV]HUHJ SU]HNรกDGQLNyZ ] SRZRG]HQLHP VWRVRZDQ\ RG ODW 2SUyF] Z\UREyZ W\SRZ\FK WUDG\F\MQLH GOD ZV]\VWNLFK QDV]\FK SURGXNWyZ RIHUXMHP\ Z\NRQDQLD SRG LQG\ZLGXDOQH SRWU]HE\ =DSUDV]DP\ GR ZVSyรกSUDF\ ZZZ QRUDWHO SO
Nowy uniwersalny system gniazd kanaล owych ecoline do kanaล รณw tehalit. BRP|BRS|BRAP|BRN 7HUD] MHV]F]H V]\EFLHM L EH]SLHF]QLHM Z NRORUDFK GRSDVRZDQ\FK GR URG]DMX DSOLNDFML QS GR V]SLWDOL ODERUDWRULyZ RUD] REZRGyZ Z\G]LHODQ\FK VSHFMDOLVW\F]Q\FK +DJHU SU]HGVWDZLD QRZH L NURWQH JQLD]GD NDQDรกRZH ] X]LHPLHQLHP GR PRQWDฤชX IURQWDOQHJR WHKDOLW %53_%56_%5$3 RUD] GR SURยฟOL W\SX & WHKDOLW %51 =PLHQLRQH L รกDWZH Z PRQWDฤชX UR]EXGRZDQH R QRZH W\S\ L ZHUVMH NRORU\VW\F]QH XU]ฤ G]HQLD SU]H]QD F]RQH Vฤ GOD SUฤ GyZ ]QDPLRQRZ\FK GR $ 1RZH JQLD]GD ]RVWDรก\ ]DSURMHNWRZDQH WDN DE\ ]DSHZQLรผ SHรกQฤ RFKURQฤ SU]HG GRW\NLHP L SU]HG U\]\NLHP ]PLDQ\ ID] *รกyZQD LQQRZDFMD WHFKQLF]QD RGQRVL VLฤ GR SRรกฤ F]HQLD XU]ฤ G]Hฤ RWR WHUD] GR G\VSR]\FML HOHNWURLQVWDODWRUD GRVWฤ SQH Vฤ GZD VSRVRE\ SRGรกฤ F]HQLD MDNR WUDG\F\MQ\ VSRVyE QD ZW\NDFK JQLD]GDFK :$*2 :,167$ SOXJ LQ RUD] MDNR SRGรกฤ F]HQLH QD VDPR]DFLVNDFK EH]SRฤ UHGQLR NRฤ FyZNฤ GUXWX NDEOD 6ฤ WR QRZH ZHMฤ FLD L Z\Mฤ FLD SR ERNDFK XPLHV]F]RQH QD W\OQHM ฤ FLDQFH JQLD]GD SR]ZDODMฤ FH QD SRGรกฤ F]HQLH NDEOL R SU]HNURMDFK RG GR PP2 .RPRUD SRGรกฤ F]HQLRZD MHGQRF]Hฤ QLH MHVW WDN VNRQVWUXRZDQD ฤชH SRNU\ZD ]DFLVNyZ ฤ UXERZ\FK SHรกQL MHGQRF]Hฤ QLH UROฤ ]DEH]SLHF]HQLD SU]HG Z\UZDQLHP NDEOD ] ]DFLVNyZ JQLD]GD RGFLฤ ฤชDQLH NDEOL 1RZH JQLD]GD NDQDรกRZH WR Z\VRNLHM MDNRฤ FL
NRQVWUXNFMD ] GRVNRQDรก\P Z\NRฤ F]HQLHP 2SUyF] LQVWDODFML Z REVรกXG]H L SRGรกฤ F]HQLX JQLD]GD L PDVNRZQLFH ]RVWDรก\ PRGHUQL]RZDQH %UXG L NXU] QLH PRฤชH ]QDOHฤจรผ VRELH PLHMVFD 1DZHW SR ZLHOX ODWD Xฤช\WNRZDQLD QRZH JQLD]GD SR]RVWDMฤ F]\VWH 5RG]LQD JQLD]G GRVWฤ SQD MHVW Z SLฤ FLX NRORUDFK GOD ZV]\VWNLFK ZHUVML Z F]\VWHM ELHOL 5$/ Z NRORU]H NUHPRZ\P 5$/ NRORU]H JUDยฟWRZ\P 5$/ F]HUZRQ\P 5$/ L ]LHORQ\P 5$/ 1RZH JQLD]GD ZW\NRZH Vฤ Z SHรกQL ]JRGQH ] SRSU]HGQLP V\VWHPHP L Vฤ FDรกNRZLFH NRPSDW\ELOQH ยฑ PRJฤ รกฤ F]\รผ VLฤ ]H VREฤ V]HUHJRZR EH] Xฤช\FLD SU]HZRGyZ L EH] RJUDQLF]Hฤ ZZZ KDJHU SO
1RZRijFL
GALANT PLUS IP65
1RZ\ SURGXNW ¿UP\ (/(.752 3/$67 1DVLHOVN MDNLP Vą UR]G]LHOQLFH QDW\QNRZH *$/$17 3/86 SURGXNRZDQ\ MHVW Z ZHUVML RG MHGQHJR GR F]WHUHFK U]ĊGyZ Z VWRSQLX RFKURQ\ ,3 5R]G]LHOQLFD VNáDGD VLĊ ] F]ĊĞFL W\OQHM Z NWyUHM ]DPRQWRZDQD MHVW V]\QD PRQWDĪRZD 7+ SRVLDGDMąFD UHJXODFMĊ Z\VRNRĞFL PRQWDĪX RUD] OLVWZ\ ]DFLVNRZH 1 L 3( L SU]HGQLHM NWyUą VWDQRZL SRNU\ZD ] GU]ZLDPL Z\NRQDQ\PL Z ZHUVML WUDQVSDUHQWQHM OXE NRORU]H REXGRZ\ 5$/ : QRZHM UR]G]LHOQLF\ ] VHULL *$/$17 3/86 Z\VWĊSXMH XV]F]HOQLHQLH Z\NRQDQH ]D SRPRFą SU]HSXVWX ±NRPSRQHQWRZHJR SRG GáDZQLFH 3* .ODVD RFKURQ\ ,3 ]RVWDáD X]\VNDQD G]LĊNL ]DVWRVRZDQLX VWRSQLRZHPX V\VWHPRZL XV]F]HOQLHĔ VNáDGDMąFHJR VLĊ ] XV]F]HONL ]HZQĊWU]QHM XV]F]HONL ZHZQĊWU]QHM SLHUĞFLHQL XV]F]HOQLDMąF\FK 5R]G]LHOQLFH SURMHNWRZDQR WDN DE\ PDNV\PDOQLH XSURĞFLü L SU]\VSLHV]\ü LQVWDODFMĊ DSDUDWXU\ PRGXáRZHM QDWRPLDVW W\SRV]HUHJ PRGXáyZ SR]ZROLá VWZRU]\ü ]XSHáQLH QRZH UR]G]LHOQLFH Z LORĞFL PRGXáyZ :\VRND Z\WU]\PDáRĞü REXGRZ\ JZDUDQWRZDQD MHVW SRSU]H] ]DVWRVRZDQLH WZRU]\ZD $%6 R Z\VRNLFK ZáDVQRĞFLDFK GLHOHNWU\F]Q\FK L PHFKDQLF]Q\FK MDN UyZQLHĪ ĞFLDQ REXGRZ\ R RSW\PDOQHM JUXERĞFL 1RZH UR]G]LHOQLFH *$/$17 3/86 PDMą ]DVWRVRZDQLH Z EXGRZQLFWZLH SU]HP\VáRZ\P L PRĪQD MH PRQWRZDü QD ĞFLDQDFK PXURZDQ\FK 6WRSLHĔ RFKURQ\ ,3 XPRĪOLZLD VWRVRZDQLH UR]G]LHOQL Z ZDUXQNDFK Z\VRNLHJR ]DS\OHQLD L ]ZLĊNV]RQHM ZLOJRWQRĞFL 5R]G]LHOQLFH RGSRUQH Vą UyZQLHĪ QD SURPLHQLH 89 ZZZ HOHNWUR SODVW FRP SO
16
Fachowy Elektryk
Gniazdo z ładowarką USB. Dwa w jednym. Opatentowane gniazdo. 1DUHV]FLH VPDUWIRQ\ WDEOHW\ DSDUDW\ IRWRJUD¿F]QH OXE RGWZDU]DF]H 03 PRĪQD QDáDGRZDü ZV]ĊG]LH Z GRPX Z VWDá\P PLHMVFX : QRZ\FK JQLD]GDFK ] áDGRZDUNą 86% 6]XNDQLH áDGRZDUNL ] MHM ]DVLODF]DPL L SU]HZRGDPL QDOHĪ\ W\P VDP\P GR SU]HV]áRĞFL -HĪHOL E\ NWRĞ FKFLDá Z\PLHQLü JQLD]GR VWDQGDUGRZH QD WR ] áDGRZDUNą MHVW WR UyZQLHĪ EH]SUREOHPRZD VSUDZD *QLD]GR ] áDGRZDUNą QLH SRWU]HEXMH QLF ZLĊFHM QLĪ WUDG\F\MQH JQLD]GNR 9a àDGRZDQLH MHVW ZLĊF MHV]F]H EDUG]LHM NRPIRUWRZH .RPELQDFMD VSUDZG]RQHJR JQLD]GD ]DVLODMąFHJR L QRZRF]HVQHJR ]DVLODF]D 86% ]DSHZQLD MHGQROLWą VW\OLVW\NĊ D WR GODWHJR ĪH MHVW GRVWĊSQD GOD OLF]Q\FK VHULL RVSU]ĊWX HOHNWURLQVWDODF\MQHJR $%% P LQ FDUDW® SXU HGHOVWDKO VROR® %XVFK D[FHQW® DOSKD IXWXUH® OLQHDU L 5HÀH[ 6, Z FDáHM DNWXDOQHM NRORU\VW\FH GDQHJR SURJUDPX *QLD]GR ] áDGRZDUNą 86% WR WDNĪH RV]F]ĊGQRĞFL : WU\ELH F]XZDQLD ± JG\ ĪDGQH XU]ąG]HQLH QLH MHVW áDGRZDQH ± ]XĪ\FLH SUąGX MHVW PQLHMV]H QLĪ : ZZZ DEE SO
Zasilacz USB i mechanizm ładowarki USB. Doskonałe miejsce. Do ładowania. &DáNRZLFLH NRPIRUWRZH QRZ\ PHFKDQL]P áDGRZDUNL 86% XPRĪOLZLD áDGRZDQLH QRZRF]HVQ\FK WHOHIRQyZ NRPyUNRZ\FK NDPHU F\IURZ\FK L SRGREQ\FK XU]ąG]HĔ ] DNXPXODWRUHP L PLNUR]áąF]HP 86% &DáNRZLFLH SURVWR SU]\ XĪ\FLX ]LQWHJURZDQHJR SU]HZRGX GR áDGRZDQLD RUD] QLHZ\PDJDMąFHPX REMDĞQLHĔ R]QDNRZDQLX %H] GRGDWNRZ\FK ]DVLODF]\ VLHFLRZ\FK L SU]HZRGyZ ]D WR Z RNUHĞORQ\P PLHMVFX Z GRPX E\ ZUHV]FLH VNRĔF]\ü ] SRV]XNLZDQLDPL = DQW\SRĞOL]JRZą SyáNą ± ]DSHZQLDMąFą EH]SLHF]HĔVWZR UyZQLHĪ SU]\ ZáąF]RQ\P DODUPLH ZLEUDF\MQ\P 0LNUR]áąF]H 86% RGSRZLDGD QRZHM G\UHNW\ZLH 8( L VWDQRZL VWDQGDUG SU]\V]áRĞFL 'R áDGRZDQLD ZLĊNV]\FK XU]ąG]HĔ VáXĪ\ PHFKDQL]P ]DVLODF]D VLHFLRZHJR 86% 0RĪQD WX áDGRZDü GZD WHOHIRQ\ NRPyUNRZH MHGQRF]HĞQLH NDPHU\ F\IURZH L SRGREQH XU]ąG]HQLD QD DNXPXODWRU\ ZZZ DEE SO
1RZRฤณFL
System monitorowania CMC III z certy๏ฌ katem UL 2JLHฤ ZRGD ZรกDPDQLH ยฑ WR W\ONR QLHNWyUH ]DJURฤชHQLD SU]HG NWyU\PL ยฟUP\ PXV]ฤ FKURQLรผ V]DI\ VHUZHURZH RUD] FHQWUD GDQ\FK : PLฤ G]\F]DVLH ZV]\VWNLH SRSXODUQH V\VWHP\ ]DU]ฤ G]DQLD VLHFLฤ LQWHJUXMฤ SDUDPHWU\ ยฟ]\F]QH L RVWU]HJDMฤ Z SU]\SDGNX JG\ GRFKRG]L GR RGFK\OHฤ RG ZDUWRฤ FL ]DGDQ\FK $E\ SR]\VNDรผ GDQH GOD SDUDPHWUyZ Xฤช\WNRZQLF\ PRJฤ Z\NRU]\VWDรผ V\VWHP PRQLWRURZDQLD &0& ,,, ']Lฤ NL QLHPX LQIRUPDFMH VWDMฤ VLฤ GRVWฤ SQH GR GDOV]HJR SU]HWZDU]DQLD SU]H] V\VWHP ]DU]ฤ G]DQLD VLHFLฤ &0& ,,, G]LDรกD UyZQLHฤช VDPRG]LHOQLH QS Z\]ZDOD DODUP\ OXE SRZLDGDPLD RNUHฤ ORQH RVRE\ NRQWDNWRZH
1RZRฤ FLฤ Z SDOHFLH DNFHVRULyZ GR &0& ,,, MHVW PRGXรกRZ\ V\VWHP UR]G]LDรกX PRF\ 3RZHU 6\VWHP 0RGXOH 360 6\VWHP SR VWURQLH ZHMฤ FLD PLHU]\ ZV]\VWNLH ZDฤชQH ZDUWRฤ FL PLฤ G]\ LQQ\PL PRF F]\QQฤ Z NLORZDWDFK N: L HQHUJLฤ F]\QQฤ Z NLORZDWRJRG]LQDFK N:K (QHUJLD F]\QQD MHVW SU]\ W\P UHMHVWURZDQD ] GRNรกDGQRฤ FLฤ SRPLDUX = V]\Qฤ 360 MHVW ]LQWHJURZDQ\ SRPLDU SU]HZRGX ]HURZHJR GR RNUHฤ ODQLD REFLฤ ฤชHQLD DV\PHWU\F]QHJR :EXGRZDQ\ Z\ฤ ZLHWODF] SHรกQL IXQNFMฤ ORNDOQHJR ZVNDฤจQLND Z V]DยฟH VHUZHURZHM OXE VLHFLRZHM Z]JOฤ GQLH Z V]DยฟH UR]G]LHOF]HM L VWHURZQLF]HM 6]\QD MHVW GRVWฤ SQD Z ZHU-
Osprzฤ t instalacyjny CARLAโ ข )LUPD (/(.752 3/$67 1DVLHOVN ZSURZDG]LรกD QD U\QHN QRZฤ HUJRQRPLF]Qฤ VHULฤ RVSU]ฤ WX LQVWDODF\MQHJR &$5/$ย NWyUD GHG\NRZDQD MHVW GR ZQฤ WU] PLHV]NDQLRZ\FK MDN L Xฤช\WNX SXEOLF]QHJR &$5/$ย Eฤ Gฤ F VHULฤ PRGXรกRZฤ Z\NRU]\VWXMH UDPNL ZLHORNURWQH GR SLฤ FLX PRGXรกyZ FR SR]ZDOD QD GRZROQ\ GREyU L NRQยฟJXURZDQLH RVSU]ฤ WX SU]\NรกDGRZR Z UDPFH SLฤ FLRPRGXรกRZHM PRฤชQD ]DPRQWRZDรผ WU]\ JQLD]GD VLHFLRZH ] X]LHPLHQLHP JQLD]GR NRPSXWHURZH RUD] JQLD]GR WHOHZL]\MQR VDWHOLWDUQH 5DPNL ZLHORNURWQH Vฤ XQLZHUVDOQH G]Lฤ NL F]HPX PRฤชHP\ MH VWRVRZDรผ ]DUyZQR Z SLRQLH MDN L SR]LRPLH =DVWRVRZDQ\ Z WHM VHULL D VSUDZG]RQ\ ZF]Hฤ QLHM Z VHULDFK 48$7752 6\VWHP L 6(17,$ QLH]DZRGQ\ PHFKDQL]P รกฤ F]QLNyZ RSDUW\ QD V]\ENR]รกฤ F]DFK VSUDZLD Lฤช ZV]\VWNLH WH VHULH Vฤ ]H VREฤ NRPSDW\ELOQH 3RQDGWR UR]EXGRZDQ\ DVRUW\PHQW JQLD]G VSHFMDOLVW\F]Q\FK SR]ZDOD Z SHรกQL Z\NRU]\VWDรผ PRฤชOLZRฤ FL &$5/,ย : RIHUFLH ]QDMG]LHP\ P LQ รกฤ F]QLNL VFKRGRZH SRGZyMQH VFKRGRZH ]ZLHUQH ฤชDOX]MRZH JQLD]GD SRMHG\QF]H JQLD]GD
VML $ WUyMID]RZHM RUD] $ MHGQRID]RZHM L PRฤชH E\รผ SRGรกฤ F]RQD EH]SRฤ UHGQLR GR &0& ,,, ZZZ ULWWDO FRP SO SO
S R G Z y M Q H JQLD]GD GDWD JQLD]GD DXGLR WHOHIRQLF]QH NRPSXWHURZH F]\ 5 7 9 6 $7 : ] R U Q L F W Z R VHULL &$5/$ย FKDUDNWHU\]XMH VLฤ DVFHW\F]Q\P HOHJDQFNLP GHVLJQHP 3URGXNW\ ] QRZHM VHULL GRVWฤ SQH Vฤ Z NODV\F]Q\FK NRORUDFK ELHOL L NUHPX 2VSU]ฤ W ]RVWDรก VNODV\ยฟNRZDQ\ Z ฤ UHGQLR QLฤชV]HM SyรกFH FHQRZHM FR F]\QL VHULฤ GRVWฤ SQฤ QLHPDO GOD NDฤชGHJR 2SUyF] ZDORUyZ HVWHW\F]Q\FK EDUG]R LVWRWQ\P DVSHNWHP NRQVWUXNFML RVSU]ฤ WX Vฤ UR]ZLฤ ]DQLD WHFKQRORJLF]QH XรกDWZLDMฤ FH EH]SLHF]Q\ L VROLGQ\ PRQWDฤช :\ELHUDMฤ F SURGXNW\ ] VHULL &$5/$ย NOLHQFL RWU]\PXMฤ SURGXNW\ R Z\VRNLFK SDUDPHWUDFK FR SR]ZROL QDP QD LFK GรกXJRWUZDรกH L EH]SLHF]QH Xฤช\WNRZDQLH ZZZ HOHNWUR SODVW FRP SO
Linergy Evolution โ nowy system szyn zbiorczych w systemie Prisma Plus ,QQRZDF\MQ\ V\VWHP V]\Q /LQHUJ\ (YROXWLRQ LQVWDORZDQ\ Z UR]G]LHOQLFDFK 3ULVPD 3OXV WR JZDUDQWRZDQD SRSUDZD EH]SLHF]Hฤ VWZD QLH]DZRGQRฤ FL RUD] HODVW\F]QRฤ FL V]DI UR]G]LHOF]\FK Z ]DNUHVLH GR $ %D]XMฤ F QD SRSXODUQRฤ FL SLRQRZ\FK V]\Q /LQHUJ\ IXQNFMRQXMฤ F\FK RG U 6FKQHLGHU (OHFWULF SRV]HU]\รก RIHUWฤ R UR]ZLฤ ]DQLD RSDUWH QD DOXPLQLXP 3RGVWDZRZฤ SU]HVรกDQNฤ GR ]DVWฤ SLHQLD PLHG]L SU]H] DOXPLQLXP MHVW RSW\PDOL]RZDQLH NRV]WyZ PDWHULDรกRZ\FK ]PQLHMV]HQLH FLฤ ฤชDUX NRQVWUXNFML RUD] RFKURQD ฤ URGRZLVND SU]H] RJUDQLF]HQLH LORฤ FL RGSDGyZ :V]\VWNLH PRฤชOLZH NRQยฟJXUDFMH V\VWHPX /LQHUJ\
18
Fachowy Elektryk
(YROXWLRQ ]RVWDรก\ SU]HWHVWRZDQH ]JRGQLH ] QRUPฤ ,(& ']Lฤ NL RGSRZLHGQLHPX XNV]WDรกWRZDQLX V]\Q SU]HNUyM SRSU]HF]Q\ RฤชHEURZDQLH /LQHUJ\ VSUDZG]D VLฤ SU]\ SUฤ GDFK ]ZDUFLRZ\FK U]ฤ GX N$ RUD] SUฤ GDFK ]QDPLRQRZ\FK RG GR $ /LQHUJ\ (YROXWLRQ WR QLH W\ONR V]\Q\ DOH FDรก\ V\VWHP ] V]HUHJLHP DNFHVRULyZ XPRฤชOLZLDMฤ F\FK LFK รกฤ F]HQLH Z UyฤชQ\FK NRQยฟJXUDFMDFK =DVWRVRZDQLH LFK ]DSHZQLD EH]SLHF]QH L QLH]DZRGQH IXQNFMRQRZDQLH V\VWHPX %UDN NRQLHF]QRฤ FL JLฤ FLD L RWZRURZDQLD V]\Q ]QDF]QLH VNUDFD F]DV PRQWDฤชX D GRรกฤ F]RQH LQVWUXNFMH ]DSHZQLDMฤ รกDWZ\ PRQWDฤช ZZZ VFKQHLGHU HOHFWULF FRP
1RZRฤณFL
Wiฤ kszy komfort i bezpieczeล stwo w systemie KNX %UDPND .1; ,3 ,Q6LGH&RQWURO ยฑ QRZH UR]ZLฤ ]DQLH ]ZLฤ NV]DMฤ FH NRPIRUW L EH]SLHF]Hฤ VWZR GHG\NRZDQH GOD V\VWHPX .1; ย =DU]ฤ G]DM VZRLP GRPHP OXE ELXUHP ] GRZROQHJR PLHMVFD R NDฤชGHM SRU]H ย =GREฤ Gฤจ NRQWUROฤ QDG ]Xฤช\FLHP HQHUJLL ย .RU]\VWDM ] รกDWZHJR Z REVรกXG]H LQWHUIHMVX JUDยฟF]QHJR
ย
3RELHU] EH]SรกDWQฤ DSOLNDFMฤ QD XU]ฤ G]HQLH PRELOQH Z\SRVDฤชRQH Z V\VWHP $QGURLG OXE $SSOH L26 *รกyZQH ]DOHW\ L IXQNFMRQDOQRฤ FL DSOLNDFML ,Q6LGH &RQWURO ย Rฤ ZLHWOHQLH ]Dรกฤ F]DQLH Z\รกฤ F]DQLH ฤ FLHPQLDQLH ย ฤชDOX]MH UROHW\ XVWDZLDQLH Z\VRNRฤ FL L SR]\FML ย +9$& QDVWDZ\ WHPSHUDWXU\ VWHURZDQLH NOLPDW\]DFMฤ ZHQW\ODFMฤ ย SU]\ZRรก\ZDQLH VFHQ ย PRQLWRURZDQLH ]Xฤช\FLD HQHUJLL ย SRGJOฤ G VWUXPLHQLD ZLGHR ] NDPHU ,3 ย ,QIRUPDFMH R ]GDU]HQLDFK DODUPRZ\FK ZZZ VFKQHLGHU HOHFWULF FRP
Harmonyโ ข XB5R - pierwszy bezprzewodowy przycisk, niewymagajฤ cy baterii do dziaล ania ,QQRZDF\MQH UR]ZLฤ ]DQLD ]DVWRVRZDQH Z SU]\FLVNX +DUPRQ\ย ;% 5 SU]\QRV]ฤ NRU]\ฤ รผ ZV]\VWNLP ]H Z]JOฤ GX QD รกDWZRฤ รผ PRQWDฤชX RUD] ZLฤ NV]ฤ PRELOQRฤ รผ RSHUDWRUyZ L VSU]ฤ WX +DUPRQ\ย ;% 5 MHVW SU]\JRWRZDQ\ GR V]\ENLHJR PRQWDฤชX L NRPSDW\ELOQ\ ] V\VWHPDPL NRPXQLNDFML QD FDรก\P ฤ ZLHFLH ']Lฤ NL ]DVWRVRZDQLX RU\JLQDOQHM WHFKQRORJLL EH]SU]HZRGRZHM SU]\FLVN +DUPRQ\ย ;% 5 QLH Z\PDJD RNDEORZDQLD FR R]QDF]D RV]F]ฤ GQRฤ รผ F]DVX L SLHQLฤ G]\ SU]\ NDฤชGHM LQVWDODFML FDรกNRZLWH NRV]W\
Vฤ QLฤชV]H QDZHW R Z SRUyZQDQLX ] UR]ZLฤ ]DQLDPL ] RNDEORZDQLHP LQVWDORZDQ\P QD VWDรกH 3RQDGWR SRQLHZDฤช SU]\FLVN G]LDรกD Z SDฤ PLH *+] PRฤชH E\รผ VWRVRZDQ\ Z ฤ URGRZLVNX SU]HP\VรกRZ\P EH] REDZ\ R ]DNรกyFDQLH SUDF\ LQQ\FK XU]ฤ G]Hฤ EH]SU]HZRGRZ\FK : HIHNFLH UR]ZLฤ ]DQLH PRฤชH EH]SLHF]QLH WUDยฟรผ GR GRZROQHJR PLHMVFD QD ฤ ZLHFLH D NOLHQFL PRJฤ Z\NRU]\VWDรผ FDรก\ SRWHQFMDรก PDV]\Q WDP JG]LH QDMEDUG]LHM LFK SRWU]HEXMฤ ZZZ VFKQHLGHU HOHFWULF FRP
Elektroniczny wskaลบnik zuลผycia energii elektrycznej 'R RIHUW\ DSDUDWXU\ PRGXรกRZHM ยฟUP\ .DQOX[ ZSURZDG]RQD ]RVWDรกD QRZRฤ รผ NWyUฤ MHVW HOHNWURQLF]Q\ F\IURZ\ ZVNDฤจQLN ]Xฤช\FLD HQHUJLL HOHNWU\F]QHM ('0 3 /&' 5 ('0 3 /&' 5 PRQWRZDQ\ MHVW Z UR]G]LHOQL SLRQRZR L ]DMPXMH MHGQR SROH = NROHL ZDUWRฤ รผ ]Xฤช\FLD HQHUJLL Z\ฤ ZLHWODQD MHVW Z QLP SR]LRPR F\IU\ SURVWRSDGOH GR GรกXฤชV]HJR ERNX Z\ฤ ZLHWODF]D 'RNรกDGQRฤ รผ ZVND]Dฤ QRZRฤ FL ('0 3 /&' 5 Z\QRVL GR MHGQHM G]LHVLฤ WHM N:K ]Dฤ MHJR ]DNUHV SRPLDURZ\ GR N:K ('0 3 /&' 5 SU]H]QDF]RQ\ MHVW GR SRPLDUyZ ]Xฤช\FLD HQHUJLL HOHNWU\F]QHM Z LQVWDODFMDFK MHGQRID]RZ\FK 0RฤชH E\รผ Xฤช\ZDQ\ MDNR SRGOLF]QLN JรกyZQHJR OLF]QLND EXG\QNX SLฤ WUD OXE PLHV]NDQLD 8ฤช\WNRZQLN NWyU\ FKFH ZLHG]LHรผ LOH HQHUJLL ]Xฤช\ZD QS QDMHPFD ORNDOX Z EXG\QNX ELXURZ\P OXE ORNDWRU Z\QDMPXMฤ F\ SRNyM Z PLHV]NDQLX LQVWDOXMH Z REZRGDFK GRSURZDG]DMฤ F\FK HQHUJLฤ RGSRZLHGQLR OLF]QLN OXE OLF]QLNL Z ]DOHฤชQRฤ FL RG WHJR MDN V]F]HJyรกRZH GDQH R SRERU]H HQHUJLL FKFH X]\VNDรผ 3yฤจQLHM PRฤชH ] ]HVWDZLHQLD ]ELRUF]HJR SU]HV\รกDQHJR SU]H] ]DNรกDG HQHUJHW\F]Q\ Z\G]LHOLรผ NZRWฤ REFLฤ ฤชHQLD ]D HQHUJLฤ HOHNWU\F]Qฤ GOD SRV]F]HJyOQ\FK QDMHPFyZ 8U]ฤ G]HQLH QLH MHVW OHJDOL]RZDQH ZLฤ F QLH PRฤชH VWDQRZLรผ SRGVWDZ\ GR EH]SRฤ UHGQLFK UR]OLF]Hฤ ] ]DNรกDGHP HQHUJHW\F]Q\P ZZZ NDQOX[ SO
20
Fachowy Elektryk
PORADY
Czytelne oznaczenie Aby zapewniÄ&#x2021; peĹ&#x201A;nÄ&#x2026; orientacjÄ&#x2122; w szaďŹ e sterowniczej, urzÄ&#x2026;dzeniach i instalacji elektrycznej, wystarczy trwale i jednoznacznie oznaczyÄ&#x2021; wszystkie przewody i kable. Stosowanie oznacznikĂłw to koniecznoĹ&#x203A;Ä&#x2021;, o ile oczywiĹ&#x203A;cie pragniemy, aby montaĹź, obsĹ&#x201A;uga techniczna oraz usuwanie usterek przebiegaĹ&#x201A;y bezpiecznie dla pracownikĂłw. Przewody podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czone 2]QDF]QLNL SU]HZRGyZ L NDEOL PRÄŞQD ]UyÄŞQLFRZDĂź ]H Z]JOÄ&#x160;GX QD WHFKQLNÄ&#x160; PRQWDÄŞX -HGQÄ&#x2026; ] QLFK MHVW ]DWU]DVNLZDQLH 7HJR W\SX DNFHVRULD PDMÄ&#x2026; GZLH SRZLHU]FKQLH XPLHV]F]HQLD RSLVX VÄ&#x2026; ĂĄDWZR F]\WHOQH D VWDELOQLH L RGSRZLHGQLR SU]\PRFRZDQH QLH SRZLQQ\ SU]HPLHV]F]DĂź VLÄ&#x160; Z LQVWDODFMDFK QDZHW SU]\ VLOQ\FK ZLEUDFMDFK ']LÄ&#x160;NL WHPX ÄŞH VÄ&#x2026; RQH RWZLHUDOQH L ]DWU]DVNLZDQH QD SU]HZRG]LH PRÄŞQD MH ]DLQVWD-
ORZDĂź QD XĂĄRÄŞRQ\FK MXÄŞ NDEODFK JĂĄyZQLH Z VNU]\QNDFK VWHURZQLF]\FK PDV]\Q OXE SU]\ Z\NRQ\ZDQLX UR]G]LHOQL HOHNWU\F]Q\FK 2]QDF]QLNL PRÄŞHP\ ]DLQVWDORZDĂź PDQXDOQLH OXE ]D SRPRFÄ&#x2026; VSHFMDOQHJR DSOLNDWRUD XĂĄDWZLDMÄ&#x2026;FHJR PRQWDÄŞ 'RVXZDP\ WDÄ&#x17E;PÄ&#x160; ] R]QDF]QLNDPL GR SU]RGX XU]Ä&#x2026;G]HQLD L GRFLVNDP\ R]QDF]QLN DÄŞ XVĂĄ\V]\P\ FKDUDNWHU\VW\F]Q\ NOLN ]DWU]DVNX QDVWÄ&#x160;SQLH SU]HNUÄ&#x160;FDP\ DSOLNDWRU R Â&#x192; 3R SU]HVXQLÄ&#x160;FLX WDÄ&#x17E;P\ GR SU]RGX PRÄŞHP\
Fot.: Phoenix Contact
7UZDĂĄH L F]\WHOQH R]QDF]DQLH NDEOL QLH MHVW SU]HMDZHP HNVFHQWU\F]QRÄ&#x17E;FL QLH WUDNWXMP\ WHJR UyZQLHÄŞ MDNR OXNVXVX F]\ ]EÄ&#x160;GQHJR GHWDOX :HGĂĄXJ QRUP SRZLQLHQ WR E\Ăź VWDQGDUG FKDUDNWHU\]XMÄ&#x2026;F\ ZV]HONLH LQVWDODFMH L XU]Ä&#x2026;G]HQLD $E\ ]PLQLPDOL]RZDĂź U\]\NR SRP\ĂĄHN ZSURZDG]RQR MHGQR]QDF]Q\ PLÄ&#x160;G]\QDURGRZ\ UH]\VWDQF\MQ\ NRG NRORUyZ ] F]DUQ\P QDGUXNLHP ZUD] ] OLF]EDPL OLWHUDPL $ = RUD] VWDQGDUGRZ\PL V\PERODPL HOHNWU\F]Q\PL
Fot. 1. Drukowanie oznaczeĹ&#x201E; pozwala na szybkie opisanie przewodu. Odporny na promieniowanie UV, zabrudzenia czy wilgoÄ&#x2021; jest przede wszystkim nadruk termotransferowy.
22
Fachowy Elektryk
Fot.: Partex
Przewody niepodล ฤ czone 1D MHV]F]H QLH SRGSLฤ W\FK SU]HZRGDFK VSUDZG]ฤ VLฤ R]QDF]QLNL R ]DPNQLฤ W\P NV]WDรกFLH ยฑ QDZOHNDQH OXE PRFRZDQH RSDVNDPL NDEORZ\PL GRVWฤ SQH Z ZHUVML QD NDUFLH L QD UROFH 'RGDWNRZR EXGRZD Z IRUPLH VWU]DรกNL ]DSRELHJQLH SU]HNUฤ FDQLX VLฤ R]QDF]QLNyZ Z]JOฤ GHP VLHELH $SOLNDFMD
OHMNRZH NRฤ FyZNL R]QDF]HQLRZH PRฤชQD Z\SRVDฤช\รผ UyZQLHฤช ฤช\รก\ ยฑ R]QDNRZDQLH X]\VNXMH VLฤ ZWHG\ SRSU]H] ]DVWRVRZDQLH SDVNyZ ZW\NDQ\FK 2SUyF] WHJR ]DVWRVRZDQLH ]QDMGXMฤ HW\NLHW\ GR R]QDF]DQLD NDEOL VNรกDGDMฤ FH VLฤ ] SROD RSLVRZHJR L SU]H]URF]\VWHM IROLL RUD] RSDVNL NDEORZH SU]H]QDF]RQH GR SU]HZRGyZ R UyฤชQHM ฤ UHGQLF\ L Z\NRQ\ZDQLD EDUG]LHM REV]HUQ\FK RSLVyZ :\NRU]\VWDรผ PRฤชHP\ WHฤช UXUNL WHUPRNXUF]OLZH NWyUH QDGDMฤ VLฤ GR QLH]GHMPRZDOQHJR ]QDNRZDQLD NDEOL 1LH]DOHฤชQLH MHGQDN RG WHJR F]\ R]QDF]HQLD SU]HZRGyZ FKFHP\ QDZOHNDรผ QDVXZDรผ ]DWU]DVNLZDรผ QDNOHMDรผ F]\ PRQWRZDรผ RSDVNDPL NDEORZ\PL QDV]\P SULRU\WHWHP MHVW WUZDรกRฤ รผ L F]\WHOQRฤ รผ
Fot. 2. Tekst wprowadzany jest do drukarki poprzez wbudowanฤ klawiaturฤ lub przesyล any z komputera.
HOHPHQWyZ MHVW รกDWZLHMV]D SU]\ ]DVWRVRZDQLX QDU]ฤ G]L Z NWyUH ZSURZDG]D VLฤ SU]HZyG D QDVWฤ SQLH ]VXZD VLฤ QD QLHJR SU]\JRWRZDQH R]QDF]QLNL 3U]HZRG\ PRฤชQD WDNฤชH Z\SRVDฤช\รผ Z WXOHMNL R]QDF]QLNRZH VWDQRZLฤ FH V\VWHP ED]RZ\ ZWHG\ R]QDF]D VLฤ MH ]D SRPRFฤ SDVND ZVXZDQHJR Z WXOHMNฤ G]Lฤ NL F]HPX ]QDNRZDQLH NDEOL MHVW PRฤชOLZH UyZQLHฤช Z SyฤจQLHMV]\P F]DVLH ,FK VSHFMDOQ\ NV]WDรกW ]DSRELHJD SU]HNUฤ FDQLX SRV]F]HJyOQ\FK ]QDF]QLNyZ Z]JOฤ GHP VLHELH 6]\EV]H L EH]SLHF]QLHMV]H MHVW MHGQDN ]QDNRZDQLH RSLVDQ\FK MXฤช WXOHMHN .Rฤ FyZNL WXOHMNRZH Z\SRVDฤชRQH Vฤ Z NRรกQLHU]H L]RODF\MQH ] PLHMVFHP QD R]QDF]HQLH L Vฤ RSLV\ZDQH SU]HG ]DFLฤ QLฤ FLHP QD SU]HZRG]LH : WX-
Termokurczliwe 1LHPDOHMฤ Fฤ SRSXODUQRฤ FLฤ FLHV]ฤ VLฤ R]QDF]QLNL WHUPRNXUF]OLZH F]\OL VDPRJDVQฤ FH HODVW\F]QH UXUNL SROLROHยฟQRZH ร =PQLHMV]DMฤ ยด VZRMH UR]PLDU\ QDZHW R G]Lฤ NL F]HPX QDรกRฤชHQLH LFK QD SU]HZyG OXE ZLฤ ]Nฤ SU]HZRGyZ MHV]F]H SU]HG LFK SRGรกฤ F]HQLHP QLH Eฤ G]LH VWDQRZLรกR SUREOHPX 3RELHUDQLH R]QDF]QLNyZ ] QRฤ QLND XรกDWZLD GRGDWNRZR IRUPD SRรกฤ F]RQ\FK ]H VREฤ GUDELQHN SRGREQLH QDFLฤ FLD UXUHN ยฑ R]QDF]QLNL Z\VWDUF]\ ]DJLฤ รผ Z PLHMVF\ QDFLฤ FLD ZSURZDG]Lรผ Z QLH SU]HZRG\ L RGHUZDรผ R]QDF]QLN RG QRฤ QHM WDฤ P\ 5XUNL WHUPRNXUF]OLZH Vฤ SRQDGWR SU]\VWRVRZDQH GR Z\PDJDฤ GUXNDUHN R]QDF]QLNRZ\FK
Fot. 3. Stabilnie i odpowiednio przymocowane oznaczniki zatrzaskiwane na podล ฤ czonym juลผ przewodzie nie powinny przemieszczaฤ siฤ w instalacjach nawet przy silnych wibracjach.
Samolaminujฤ ce : ]DVWRVRZDQLDFK WHFKQLF]Q\FK VWDQGDUGRZH DNFHVRULD F]\ R]QDF]QLNL NWyUH Z\NRU]\VWXMHP\ Z SU]\GRPRZ\FK LQVWDODFMDFK QLH ]GDG]ฤ HJ]DPLQX 2]QDF]HQLD SRZLQQ\ E\รผ SU]HGH ZV]\VWNLP WUZDรกH L RGSRUQH QD ฤ FLHUDQLH SR]ZDODMฤ FH QD X]\VNDQLH F]\WHOQHJR RSLVX QD ZLHOH NROHMQ\FK ODW 6SUDZG]Lรผ VLฤ SRZLQQ\ HW\NLHW\ VDPRODPLQXMฤ FH VNรกDGDMฤ FH VLฤ ] QLHSU]H]URF]\VWHJR SROD RSLVRZHJR RUD] ]LQWHJURZDQHJR ] QLP SU]H]URF]\VWHJR ODPLQDWX ]DEH]SLHF]DMฤ FHJR 3ROH RSLVRZH ]RVWDMH ]DEH]SLHF]RQH SU]HG EUXGHP L NXU]HP G]Lฤ NL ]DNOHMHQLX SU]H]URF]\VW\P NRฤ FHP HW\NLHW\ 0RQWDฤช VDPRODPLQXMฤ FHJR R]QDF]QLND MHVW SURVW\ ยฑ SROHJD QD RZLQLฤ FLX SU]HZRGX WDN DE\ SU]H]URF]\VW\ NRQLHF HW\NLHW\ QDรกRฤช\รก VLฤ QD QLHSU]H]URF]\VW\ 3U]\ W\P QDOHฤช\ SDPLฤ WDรผ ฤชH GรกXJRฤ รผ HW\NLHW\ SRZLQQD E\รผ GRVWRVRZDQD GR ฤ UHGQLF\ SU]HZRGX OXE ZLฤ ]NL SU]HZRGyZ =ZUyรผP\ XZDJฤ UyZQLHฤช QD URG]DM VWRVRZDQHJR PDWHULDรก\ L NOHMX DE\ HW\NLHWD QD WUZDรกH SU]\OJQฤ รกD GR GDQHM SRZLHU]FKQL Fot.: Hellermann Tyton
SRZWyU]\รผ F]\QQRฤ รผ ] NROHMQ\P R]QDF]QLNLHP 6WDQGDUGRZH ]DWU]DVNL WR MHGQDN W\ONR MHGQD ] RSFML ยฑ SU]\ LQG\ZLGXDOQ\P RSLVLH VSUDZG]ฤ VLฤ V]\OG\ QRฤ QH ] NLHV]HQLฤ QD HW\NLHWฤ 'R SRGSLฤ W\FK MXฤช NDEOL L SU]HZRGyZ GHG\NRZDQH Vฤ UyZQLHฤช VSHFMDOQH V]\OG\ ] WDEOLF]NDPL LGHQW\ยฟNDF\MQ\PL PRFRZDQH ]D SRPRFฤ RSDVHN NDEORZ\FK
Fot.: Phoenix Contact
PORADY
Fot. 4. Pisak do nanoszenia trwaล ych oznaczeล na etykietach do opisu rฤ cznego.
Fachowy Elektryk
23
Fot.: Phoenix Contact
Fot.: Partex
PORADY
Fot. 8. Etykiety mogฤ skล adaฤ siฤ z nieprzezroczystego pola opisowego oraz zintegrowanego z nim przezroczystego laminatu zabezpieczajฤ cego.
Fot.: Hellermann Tyton
Fot. 6. Pobieranie oznacznikรณw z noล nika uล atwia forma poล ฤ czonych ze sobฤ drabinek.
Fot. 7. Systemy tล oczenia na szyldach ze stali nierdzewnej pozwalajฤ na niezwykle trwaล e oznaczanie przewodรณw, nawet w miejscach, gdzie panujฤ bardzo niskie i bardzo wysokie temperatury lub duลผe jest ryzyko kontaktu z ล rodkami chemicznymi.
24
Fachowy Elektryk
Ciฤ ลผka artyleria 'R VWRVRZDQLD Z FLฤ ฤชNLFK ZDUXQNDFK QS SU]\ R]QDF]DQLX NDEOL L SU]HZRGyZ SUDFXMฤ F\FK QD ]HZQฤ WU] RUD] Z SU]HP\ฤ OH REURQQ\P SU]H]QDF]RQH Vฤ HW\NLHW\ VDPRODPLQXMฤ FH R SRGZ\ฤชV]RQHM RGSRUQRฤ FL 6NรกDGDMฤ VLฤ ] SROD RSLVRZHJR NRQWUDVWXMฤ FHJR ] SRZรกRNฤ SU]HZRGX RUD] ] ODPLQDWX RFKURQQHJR NWyU\ Z PRPHQFLH QDNรกDGDQLD QD HOHPHQW RNUฤ Jรก\ RVรกDQLD SROH RSLVRZH 6SHFMDOQ\ ODPLQDW ]DEH]SLHF]D SU]HG G]LDรกDQLHP ZLOJRFL ]DEUXG]HQLDPL RUD] XV]NRG]HQLDPL PHFKDQLF]Q\PL 'R SUDF\ Z HNVWUHPDOQ\FK ZDUXQNDFK F]\OL Z PLHMVFDFK Z NWyU\FK SDQXMฤ EDUG]R QLVNLH OXE EDUG]R Z\VRNLH WHPSHUDWXU\ D V]NRGOLZ\ ZSรก\Z QD R]QDF]HQLD PRJฤ PLHรผ VXEVWDQFMH FKHPLF]QH SROHFDQH Vฤ V\VWHP\ WรกRF]HQLD QD V]\OGDFK ]H VWDOL QLHUG]HZQHM 0DMฤ RQH IRUPฤ GUXNDUHN ZVSyรกSUDFXMฤ F\FK ] NRPSXWHUDPL NWyUH MHGQDN ]DEUDรผ PRฤชQD QD PLHMVFH SUDF\ QS SODF EXGRZ\ SU]\ W\P SDPLฤ WDรผ QDOHฤช\ R LFK FLฤ ฤชDU]H QDZHW RN NJ 'R XU]ฤ G]HQLD ZSURZDG]D VLฤ QLHR]QDF]RQ\ V]\OG WรกRF]\ VLฤ R]QDF]HQLH SR F]\P XVXZD VLฤ MH SR]D XU]ฤ G]HQLH Drukowanie 1LH ]DSRPLQDMP\ UyZQLHฤช R QRZRF]HVQ\FK GUXNDUNDFK NWyUH ]QDF]QLH XVSUDZQLDMฤ SURFHV ]QDNRZDQLD QLH]DOHฤชQLH RG WHJR ] MDN GXฤชฤ LQVWDODFMฤ PDP\ GR F]\QLHQLD 1D U\QNX GRVWฤ SQH Vฤ SRSXODUQH GUXNDUNL
Fot.: Brother
Fot.: Hellermann Tyton
Fot. 5. Prawidล owe opisanie instalacji pozwoli nam na bezpieczne przeprowadzenie ewentualnych napraw.
ODVHURZH OXE MXฤช EDUG]LHM ]DDZDQVRZDQH XU]ฤ G]HQLD WHUPRWUDQVIHURZH ยฑ XQLZHUVDOQH OXE Z\UyฤชQLDMฤ FH VLฤ NRQNUHWQฤ IXQNFMRQDOQRฤ FLฤ MDN RSLV\ZDQLH PDWHULDรกyZ QD URONDFK L V]SXODFK SU]H]QDF]RQH GR REXVWURQQHJR RSLV\ZDQLD L SHUIRURZDQLD FLฤ Jรก\FK UXU WHUPRNXUF]OLZ\FK OXE GR GXฤช\FK LORฤ FL R]QDF]Hฤ 1DGUXN WHUPRWUDQVIHURZ\ Z\UyฤชQLD VLฤ RGSRUQRฤ FLฤ QD SURPLHQLRZDQLH 89 ZLOJRรผ ROHMH NZDV\ S\รก\ 2VWDWQLR SRMDZLรก\ VLฤ UyZQLHฤช XU]ฤ G]HQLD RSHUXMฤ FH QRZRF]HVQฤ WHFKQRORJLฤ GUXNX 89 /(' SR]ZDODMฤ Fฤ QD X]\VNDQLH EDUG]R Z\WU]\PDรกHJR Z\GUXNX ยฑ RGSRUQHJR QD G]LDรกDQLH
Fot. 9. Przykล ad lekkiej przenoล nej drukarki etykiet klasy przemysล owej, przeznaczonej dla pracownikรณw zajmujฤ cych siฤ utrzymaniem infrastruktury technicznej.
Fot. 10. WedĹ&#x201A;ug norm trwaĹ&#x201A;e i czytelne oznaczanie przewodĂłw powinno charakteryzowaÄ&#x2021; kaĹźdÄ&#x2026; instalacjÄ&#x2122; elektrycznÄ&#x2026;.
EKSPERT
Fachowego Elektryka
UR]SXV]F]DOQLNyZ QDGDMÄ&#x2026;FÄ&#x2026; VLÄ&#x160; GR VXURZ\FK ZDUXQNyZ SU]HP\VĂĄRZ\FK :\ELHUDMÄ&#x2026;F GUXNDUNÄ&#x160; QDOHÄŞ\ ]ZUyFLĂź XZDJÄ&#x160; SU]HGH ZV]\VWNLP QD MHM SRUÄ&#x160;F]QRÄ&#x17E;Ăź L ZDJÄ&#x160; Âą WUDNWXMHP\ MÄ&#x2026; SU]HFLHÄŞ MDNR XU]Ä&#x2026;G]HQLH SU]HQRÄ&#x17E;QH WRZDU]\V]Ä&#x2026;FH SUDFRZQLNRP ]DMPXMÄ&#x2026;F\P VLÄ&#x160; XWU]\PDQLHP LQIUDVWUXNWXU\ WHFKQLF]QHM Z PLHMVFX SUDF\ 1DMOÄŞHMV]H XU]Ä&#x2026;G]HQLD ZDÄŞÄ&#x2026; MXÄŞ QLHFDĂĄH NJ :DÄŞQ\ MHVW UyZQLHÄŞ VSRVyE REVĂĄXJL Âą QLHNWyUH GUXNDUNL Z\SRVDÄŞRQH VÄ&#x2026; Z Z\UDĨQ\ Z\Ä&#x17E;ZLHWODF] /&' RUD] NODZLDWXUÄ&#x160; QXPHU\F]QÄ&#x2026; V]\ENRÄ&#x17E;Ăź Z\GUXNX Âą Z QDMQRZV]\FK PRGH-
26
ODFK MXÄŞ PP QD VHNXQGÄ&#x160; Âą RUD] WUZDĂĄRÄ&#x17E;Ăź Z\GUXNRZDQ\FK HW\NLHW 'REU]H MHÄ&#x17E;OL DWUDPHQW WHUPLF]Q\ Z GUXNRZDQ\FK WDÄ&#x17E;PDFK ]QDMGXMH VLÄ&#x160; PLÄ&#x160;G]\ GZRPD RFKURQQ\PL ZDUVWZDPL 3(7 F]\OL IROLL SROLHVWURZHM ZWHG\ Z\GUXN ]RVWDQLH ]DEH]SLHF]RQ\ SU]HG G]LDĂĄDQLHP FLHF]\ WDUFLD WHPSHUDWXU\ FKHPLNDOLyZ L Ä&#x17E;ZLDWĂĄD VĂĄRQHF]QHJR 'UXNRZDQH R]QDF]HÄ&#x201D; PRÄŞOLZH MHVW G]LÄ&#x160;NL VSHFMDOQLH SU]\JRWRZDQ\FK SURJUDPRP 1LHNWyUH ] QLFK JHQHUXMÄ&#x2026; GDQH R]QDF]HQLRZH EH]SRÄ&#x17E;UHGQLR ]H VFKHPDWX REZRGRZHJR L DXWRPDW\F]QLH WUDQVIHUXMÄ&#x2026; MH GR RGSRZLHGQLFK GUXNDUHN Z FHOX GDOV]HJR SU]HWZRU]HQLD $SOLNDFMH XPRÄŞOLZLDMÄ&#x2026; LQG\ZLGXDOQH ]DSURMHNWRZDQLH R]QDF]HQLD RUD] DXWRPDW\]DFMÄ&#x160; Z\GUXNX ']LÄ&#x160;NL QLP NDÄŞGH Z\GUXNRZDQH R]QDF]HQLH PRÄŞH ]DZLHUDĂź ]QDNL DOIDQXPHU\F]QH V\PEROH NRG\ SDVNRZH RUD] ' L UyÄŞQLĂź VLÄ&#x160; RG SRSU]HGQLHJR :LÄ&#x160;NV]RÄ&#x17E;Ăź GUXNDUHN ZVSyĂĄSUDFXMH ] SRZV]HFKQLH XÄŞ\ZDQ\PL SURJUDPDPL RSHUDF\MQ\PL D GUXNRZDQH JUDÂżNL PDMÄ&#x2026; Z\VRNÄ&#x2026; UR]G]LHOF]RÄ&#x17E;Ăź GR GSL &KRĂź XQLZHUVDOQH R]QDF]HQLD QLH LVWQLHMÄ&#x2026;
D QLH NDÄŞG\ ]DWU]DVN F]\ WDÄ&#x17E;PÄ&#x160; ]DVWRVXMHP\ QD FDĂĄHM GĂĄXJRÄ&#x17E;FL LQVWDODFML GRVWÄ&#x160;SQH REHFQLH SURGXNW\ RUD] QRZRF]HVQH PHWRG\ DSOLNDFML VSUDZLÄ&#x2026; ÄŞH ]QDNRZDQLH SU]HZRGyZ QLH EÄ&#x160;G]LH F]DVRFKĂĄRQQ\P ]DMÄ&#x160;FLHP 'RGDWNRZR SUDZLGĂĄRZR RSLVDQD LQVWDODFMD HOHNWU\F]QD SU]\F]\QL VLÄ&#x160; GR MHM EH]SLHF]QHJR XÄŞ\WNRZDQLD Z SU]\V]ĂĄRÄ&#x17E;FL ,ZRQD %RUWQLF]XN 1D SRGVWDZLH PDWHULDĂĄyZ ÂżUP 3KRHQL[ &RQWDFW 3DUWH[ +HOOHUPDQ7\WRQ %URWKHU Fot.: Phoenix Contact
Fot.: Phoenix Contact
PORADY
Fot. 11. Oznaczniki termokurczliwe â&#x20AC;&#x17E;zmniejszajÄ&#x2026;â&#x20AC;? swoje rozmiary, dziÄ&#x2122;ki czemu naĹ&#x201A;oĹźenie ich na przewĂłd przed jego podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniem nie bÄ&#x2122;dzie stanowiĹ&#x201A;o problemu.
Czytelna instalacja OprĂłcz wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwych produktĂłw producent oferowaÄ&#x2021; powinien rĂłwnieĹź usĹ&#x201A;ugi, sprzÄ&#x2122;t i oprogramowanie do moĹźliwie najracjonalniejszego projektowania i wykonywania instalacji. WyraĹşne, Dariusz ChiliĹ&#x201E;ski trwaĹ&#x201A;e i jednoznaczne oznaczenia elektrycznych elementĂłw poĹ&#x201A;Ä&#x2026;Kierownik ZespoĹ&#x201A;u czeniowych i komponentĂłw szaf PM â&#x20AC;&#x201C; MenedĹźer rozdzielczych jest wymogiem, Obszaru Biznesu, Phoenix Contact ktĂłry trzeba stawiaÄ&#x2021; obecnie przy budowaniu szaf rozdzielczych i instalacji. Dokumentacja oraz dokĹ&#x201A;adne oznakowanie wszystkich zĹ&#x201A;Ä&#x2026;czek szynowych, przewodĂłw i aparatĂłw uĹ&#x201A;atwia proces tworzenia i utrzymania instalacji. Usprawnia to takĹźe prace montaĹźowe i konserwacyjne oraz jest pomocne przy usuwaniu awarii. Aby prefabrykator rozdzielnic byĹ&#x201A; pewny, Ĺźe po latach uĹźytkowania jego instalacja bÄ&#x2122;dzie nadal przejrzysta i estetyczna, powinien przewidzieÄ&#x2021;, gdzie rozdzielnica traďŹ i w jakich warunkach oraz przez kogo bÄ&#x2122;dzie uĹźytkowana lub zaufaÄ&#x2021; rozwiÄ&#x2026;zaniom oznacznikowym dobrego producenta, czyli takiego, ktĂłry oferuje oznaczniki przetestowane na wszelakie, czÄ&#x2122;sto agresywne okolicznoĹ&#x203A;ci. Np. klasa palnoĹ&#x203A;ci tworzywa z ktĂłrego produkowana jest wiÄ&#x2122;kszoĹ&#x203A;Ä&#x2021; naszych oznacznikĂłw badana jest wg normy UL 94, wg ktĂłrej PxC stosuje wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;cznie tworzywa sztuczne speĹ&#x201A;niajÄ&#x2026;ce wymogi najwyĹźszej klasy UL 94 V1/2/0.
Fachowy Elektryk
Inne badania dotyczÄ&#x2026; np. â&#x20AC;˘ bezhalogenowoĹ&#x203A;ci tworzywa ogniochronnego wg EN ISO 1043-4 â&#x20AC;˘ starzenia materiaĹ&#x201A;Ăłw wg IEC 60947-7 â&#x20AC;˘ odpornoĹ&#x203A;ci na oleje i chemikalia wg EN ISO 175 â&#x20AC;˘ odpornoĹ&#x203A;ci na dziaĹ&#x201A;anie promieni UV wg DIN EN ISO 4892-2 i DIN EN ISO 60068-2-5 â&#x20AC;˘ odpornoĹ&#x203A;ci na korozjÄ&#x2122; wg. DIN 50018 â&#x20AC;˘ badanie w rozpylonej solance wg IEC 60068-2-11/-52 â&#x20AC;˘ odpornoĹ&#x203A;ci na dziaĹ&#x201A;anie rozpuszczalnikĂłw wg EN 60464-2:2001 â&#x20AC;˘ odpornoĹ&#x203A;ci na zadrapania wg DIN EN ISO 1518 â&#x20AC;˘ odpornoĹ&#x203A;ci na Ĺ&#x203A;cieranie wg KIMW 003, czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;Ä&#x2021; 1 normy zakĹ&#x201A;adowej Instytutu TSL â&#x20AC;˘ Ĺ&#x203A;cierania, odpornoĹ&#x203A;ci na tarcie wg EN 61010-1 â&#x20AC;˘ odpornoĹ&#x203A;ci na drgania wg. IEC 60068-2-6 â&#x20AC;˘ odpornoĹ&#x203A;ci na wibracje wg. EN 61373 (dokĹ&#x201A;adnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; z DIN EN 50155) i wielu innych czynnikĂłw.
PRODUKTY
Systemy Oznakowania Przewodรณw ๏ฌ rmy 3M
Fot.: 3M
ย
Fot. 2. Drukarka DYMO PL150.
ย
Fot. 1. Flagi - twรณrz idealnie rozmieszczone etykiety ๏ฌ agowe zapewniajฤ ce widocznoล ฤ pod kaลผdym kฤ tem.
28
Mฤ F\FK ZLGRF]QRฤ รผ SRG NDฤชG\P Nฤ WHP NODZLV] DXWRPDW\F]QLH ฤ URGNXMฤ F\ L GUXNXMฤ F\ HW\NLHW\ R VWDรกHM GรกXJRฤ FL ]JRGQLH ] Z\PDJDQLDPL GRGDWNRZR MHGQ\P QDFLฤ QLฤ FLHP SU]\FLVNX PRฤชQD XVWDZLรผ WHNVW SLRQRZR ZVWฤ SQH IRUPDWRZDQLH Z FHOX WZRU]HQLD HW\NLHW GOD SDQHOL HOHNWU\F]Q\FK Z\รกฤ F]QLNyZ L DSDUDWyZ PRGXรกRZ\FK ELEOLRWHND V\PEROL L WHUPLQyZ ]DSHZQLDMฤ FD V]\ENL GRVWฤ S GR ZLHOX V\PEROL WHOHNRPXQLNDF\MQ\FK HOHNWU\F]Q\FK DXGLR ZLGHR L V\PEROL EH]SLHF]Hฤ VWZD WDNLFK MDN RP X]LHPLHQLH WHOHIRQ GDQH L IDNV LWS
ย
ย
Fot.: 3M
6HULD 3/ ยฟUP\ 0 WR UR]ZLฤ ]DQLH SU]H]QDF]RQH GR WZRU]HQLD R]QDF]Hฤ HOHPHQWyZ LQVWDODFML HOHNWU\F]Q\FK /LQLD REHMPXMH WU]\ PRGHOH GUXNDUHN 3/ 3/ 3/ RUD] Z\WรกDF]DUNฤ 3/( 'R XU]ฤ G]Hฤ RIHURZDQH Vฤ PDWHULDรก\ GR WZRU]HQLD R]QDF]Hฤ Z SRVWDFL WDฤ P SU]HP\VรกRZ\FK VHULL 3/ NWyUH Vฤ GRVWฤ SQH MDNR UXUNL WHUPRNXUF]OLZH HW\NLHW\ SROLHVWURZH HW\NLHW\ Q\ORQRZH ZHZQฤ WU]QH L ]HZQฤ WU]QH HW\NLHW\ ZLQ\ORZH HW\NLHW\ QLHSU]\OHSQH RUD] VDPRODPLQXMฤ FH 6\VWHP ]DSURMHNWRZDQR GR ]DVWRVRZDฤ SU]HP\VรกRZ\FK 'UXNDUNL MDN L R]QDF]HQLD Vฤ RGSRUQH QD WUXGQH ZDUXQNL SDQXMฤ FH Z W\P ฤ URGRZLVNX $E\ XVSUDZQLรผ SUDFฤ LQVWDODWRUD RUD] ]ZLฤ NV]\รผ HIHNW\ZQRฤ รผ R]QDF]DQLD UR]ZLฤ ]DQLH Z\SRVDฤชRQR Z V]HUHJ SU]\GDWQ\FK IXQNFML WDNLFK MDN ย ]DDZDQVRZDQH IXQNFMH RZLMDQLD SR]ZDODMฤ FH QD DXWRPDW\F]Q\ GREyU RGSRZLHGQLHJR UR]PLDUX WHNVWX L HW\NLHW\
Fot.: 3M
System oznakowania oferowany przez ๏ฌ rmฤ 3M pod markฤ Dymo obejmuje trzy termotransferowe drukarki etykiet, wytล aczarkฤ oznacznikรณw metalowych oraz peล nฤ gamฤ materiaล รณw eksploatacyjnych. Urzฤ dzenia i etykiety zostaล y zaprojektowane w oparciu o wskazรณwki profesjonalnych instalatorรณw. Oferujฤ liczne funkcje usprawniajฤ ce pracฤ i zwiฤ kszajฤ ce efektywnoล ฤ .
Fachowy Elektryk
ย
Z RSDUFLX R ฤ UHGQLFฤ SU]HZRGX OXE NDEOD Eฤ Gฤจ MHJR W\S V]\ENLH IRUPDWRZDQLH L V]HUHJRZDQLH HW\NLHW GR SDQHOL ]HVSRรกyZ ]DFLVNyZ L SRG]HVSRรกyZ PRGXรกRZ\FK PRฤชOLZRฤ รผ WZRU]HQLD UyZQR UR]PLHV]F]RQ\FK HW\NLHW ร DJRZ\FK ]DSHZQLD-
Fot. 3. Drukarka PL200.
Fot.: 3M
Fot.: 3M
PRODUKTY
Fot. 6. Zespoล y zaciskรณw i krosownice - bล yskawicznie formatuj i szereguj etykiety do paneli, zespoล รณw zaciskรณw i podzespoล รณw moduล owych.
Etykiety =UyฤชQLFRZDQLH HW\NLHW SRG Z]JOฤ GHP PDWHULDรกX Z\NRQDQLD SR]ZDOD QD SU]\JRWRZDQLH R]QDF]Hฤ RGSRZLHGQLFK GOD GDQHJR ]DVWRVRZDQLD L ZDUXQNyZ SUDF\
Fot.: 3M
Wewnฤ trzne/zewnฤ trzne winylowe 7HQ W\S HW\NLHW MHVW SU]H]QDF]RQ\ GR RJyOQHJR ]QDNRZDQLD Z HNVWUHPDOQ\FK ZDUXQNDFK (W\NLHW\ ZLQ\ORZH Vฤ RGSRUQH QD ZLOJRรผ VXEVWDQFMH FKHPLF]QH L SURPLHQLRZDQLH 89 G]Lฤ NL F]HPX VSUDZG]DMฤ VLฤ SRGF]DV ]QD-
Fot. 5. Kolorowa taล ma winylowa: do opisรณw kabli i zaokrฤ glonych powierzchni. Posiada silny klej i wysokฤ odpornoล ฤ .
Elastyczne nylonowe 3U]H]QDF]RQH GR ]QDNRZDQLD SU]HZRGyZ NDEOL L ]DRNUฤ JORQ\FK SRZLHU]FKQL (ODVW\F]QH HW\NLHW\ Q\ORQRZH ฤ FLฤ OH SU]\OHJDMฤ GR SU]HZRGyZ NDEOL RUD] ]DRNUฤ JORQ\FK L FKURSRZDW\FK SRZLHU]FKQL 2GSRUQ\ QD UR]HUZDQLH PDWHULDรก ]DSHZQLD Z\WU]\PDรกRฤ รผ QD XV]NRG]HQLD SRGF]DV SU]HFLฤ JDQLD SU]H] FLDVQH SU]HVWU]HQLH OXE NRU\WD NDEORZH 2]QDF]RQH FHUW\ยฟNDWHP 8/ MDNR HOHPHQW VNรกDGRZ\ 8/ Trwaล e poliestrowe 'R ]QDNRZDQLD SDQHOL EORNyZ Sรก\W F]RรกRZ\FK SyรกHN SRMHPQLNyZ EHOHN L LQQ\FK HOHPHQWyZ 7UZDรกH HW\NLHW\ SROLHVWURZH FKDUDNWHU\]XMฤ VLฤ Eรก\V]F]ฤ F\P Z\NRฤ F]HQLHP Vฤ GRVWฤ SQH Z PQLHMV]\FK V]HURNRฤ FLDFK RGSRZLHGQLFK GR ZLHONRฤ FL NURVRZQLF EORNyZ L LQQ\FK SDQHOL UR]G]LHOF]\FK 2]QDF]RQH FHUW\ยฟNDWHP 8/ MDNR HOHPHQW VNรกDGRZ\ 8/ Rurki termokurczliwe 'R SURIHVMRQDOQHM LGHQW\ยฟNDFML NDEOL :VSyรกF]\QQLN RENXUF]DQLD ]DSHZQLD ฤ FLVรกH SU]\OHJDQLH GR SU]HZRGyZ L NDEOL 1D UXUNDFK WHUPRNXUF]OLZ\FK PRฤชQD GUXNRZDรผ ]D SRPRFฤ GRZROQHJR SU]HP\VรกRZHJR QDU]ฤ G]LD GR GUXNRZDQLD HW\NLHW '\PR 3URGXNW VSHรกQLD QRUP\ 0,/ 0
0,/ 67' * 6$( '7/ NODVD L RUD] MHVW R]QDF]RQ\ FHUW\ยฟNDWHP 8/ MDNR HOHPHQW VNรกDGRZ\ 8/ Etykiety nieprzylepne 3U]H]QDF]RQH GR ZVXZDQLD Z VWRMDNL OXE Sรก\W\ F]RรกRZH NWyUH QLH Z\PDJDMฤ HW\NLHW SU]\OHSQ\FK :\NRQDQH ] SROLHVWUX ]DSHZQLDMฤ FHJR ZLฤ NV]D WUZDรกRฤ รผ Samolaminujฤ ce (W\NLHW\ VDPRODPLQXMฤ FH VWRVRZDQH GR SU]HZRGyZ L NDEOL FKURQLฤ ]DGUXNRZDQ\ REV]DU SU]HG G]LDรกDQLHP ROHMyZ UR]SXV]F]DOQLNyZ ZRG\ F]\ ฤ FLHUDQLD :V]\VWNLH WDฤ P\ SU]HP\VรกRZH '\PR Vฤ ]JRGQH ] 5R+6 $UW\NXรก SU]\JRWRZDQ\ QD SRGVWDZLH PDWHULDรกyZ ZHZQฤ WU]Q\FK ยฟUP\ 0 Fot.: 3M
Fot. 4. Etykiety o staล ej dล ugoล ci i pionowe: Odpowiedni klawisz automatycznie ล rodkuje i drukuje etykiety o staล ej dล ugoล ci, zgodnie z Twoimi wymaganiami. Jednym naciล niฤ ciem przycisku moลผesz ustawiฤ tekst pionowo, by tworzyฤ ล atwe w odczycie etykiety.
NRZDQLD Z SRPLHV]F]HQLDFK L QD ]HZQฤ WU] 6ฤ GRVWฤ SQH Z QDMV]HUV]\P ]DNUHVLH NRORUyZ ]JRGQ\FK ] QRUPDPL NRORUyZ 26+$ $16, RUD] ,62 2]QDF]RQH FHUW\ยฟNDWHP 8/ MDNR HOHPHQW VNรกDGRZ\ 8/
Fot. 7. Drukarka PL300.
Fachowy Elektryk
29
PRODUKTY
Drut miedziany z rdzeniem stalowym
â&#x20AC;&#x201C; kompromis idealny!
,QVWDODFMH X]LHPLDMÄ&#x2026;FH RUD] RGJURPRZH ]Z\F]DMRZR Z\NRQXMH VLÄ&#x160; ] PDWHULDĂĄyZ EÄ&#x160;GÄ&#x2026;F\FK NRPSURPLVHP PLÄ&#x160;G]\ QLVNÄ&#x2026; FHQÄ&#x2026; D SRWU]HEÄ&#x2026; LFK GĂĄXJROHWQLHM HNVSORDWDFML 1D MHGQ\P NRÄ&#x201D;FX ]QDMGXMÄ&#x2026; VLÄ&#x160; PDWHULDĂĄ\ VWDORZH ] SRZĂĄRNDPL F\QNRZDQ\PL JDOZDQLF]QLH Č?P SRZĂĄRNL Z ZHUVML GURÄŞV]HM Âą RJQLRZR Č?P L PLHG]LRZDQH Č?P D QD GUXJLP NRÄ&#x201D;FX ]QDMGXMH VLÄ&#x160; PLHGĨ Âą PDWHULDĂĄ LGHDOQ\ GR X]LHPLHÄ&#x201D; F]\ LQVWDODFML SLRUXQRFKURQQHM ,GHDOQRÄ&#x17E;Ăź PLHG]L MHVW Ă&#x201E;VNDÄŞRQD´ MHM V]F]HJyOQÄ&#x2026; DWUDNF\MQRÄ&#x17E;FLÄ&#x2026; GOD Ă&#x201E;]ĂĄRPLDU]\´ NWyU]\ QLH EDF]Ä&#x2026;F QD ]DJURÄŞHQLD UDEXMÄ&#x2026; SU]HZRG\ PLHG]LDQH Z QDG]LHL QD V]\ENL ]\VN , RWR UR]ZLÄ&#x2026;]DQLH Âą NRPSURPLV LGHDOQ\ Âą GUXW ELPHWDOLF]Q\ JG]LH PLHGĨ JUXEÄ&#x2026; SRZĂĄRNÄ&#x2026; REOHZD UG]HÄ&#x201D; VWDORZ\ 3RZĂĄRND Č?P PLHG]L" 1,( $ÄŞ Č?P QD GUXFLH R Ä&#x17E;UHGQLF\ PP Dlaczego drut bimetaliczny, a nie powlekany elektrolitycznie miedziÄ&#x2026; drut stalowy? .RQVWUXXMÄ&#x2026;F WHQ QRZ\ W\S SU]HZRGQLND VWDUDQR VLÄ&#x160; VWZRU]\Ăź SURGXNW NWyU\ ĂĄÄ&#x2026;F]\ FHFK\ Z\WU]\PDĂĄRÄ&#x17E;FLRZH VWDOL ] WUZDĂĄRÄ&#x17E;FLÄ&#x2026; L SU]HZRGQRÄ&#x17E;FLÄ&#x2026; PLHG]L SU]\ UyZQRF]HVQ\P Z]URÄ&#x17E;FLH MHJR XÄŞ\WHF]QRÄ&#x17E;FL Z\QLNDMÄ&#x2026;F\P ] ]HVSROHQLD W\FK FHFK &HFK\ GUXWX VWDORZHJR MDNLH VLÄ&#x160; Z QLP ]QDOD]ĂĄ\ WR Z\WU]\PDĂĄRÄ&#x17E;Ăź PHFKDQLF]QD REMDZLDMÄ&#x2026;FD VLÄ&#x160; P LQ Z PRÄŞOLZRÄ&#x17E;FL VZRERGQHJR NV]WDĂĄWRZDQLD GUXWX MHJR RGSRUQRÄ&#x17E;FL QD SUDFÄ&#x160; Z UyÄŞQ\FK ZDUXQNDFK DWPRVIHU\F]Q\FK L QD ]U\ZDQLH GOD GUXWX R Ä&#x17E;UHGQLF\ PP RP 03D $ WR FR QDMOHSV]H Z GUXFLH PLHG]LDQ\P D FR PRÄŞQD Z QLP ]QDOHĨß WR ZĂĄDÄ&#x17E;FLZRÄ&#x17E;FL HOHNWU\F]QH Âą LGHQW\F]QH GOD
30
Fachowy Elektryk
Fot.: FHU Partner
Niniejszym artykuĹ&#x201A;em chcÄ&#x2122; przedstawiÄ&#x2021; PaĹ&#x201E;stwu najnowszy produkt w naszej ofercie â&#x20AC;&#x201C; drut bimetaliczny, tj. miedziany z rdzeniem stalowym. KtoĹ&#x203A; powie, Ĺźe coĹ&#x203A; takiego jest juĹź dostÄ&#x2122;pne. Otóş nie! To, co moĹźna znaleĹşÄ&#x2021; na rynku, to drut stalowy z powĹ&#x201A;okÄ&#x2026; miedzianÄ&#x2026; o gruboĹ&#x203A;ci 70 Âľm (1,75% Ĺ&#x203A;rednicy dla drutu ďŹ 8 mm). NaszÄ&#x2026; odpowiedziÄ&#x2026; jest aĹź 20% Ĺ&#x203A;rednicy stanowiÄ&#x2026;cej czystÄ&#x2026; miedĹş. Róşnica jest radykalna, tak w moĹźliwoĹ&#x203A;ciach uĹźytkowych produktu, jak i jego wĹ&#x201A;aĹ&#x203A;ciwoĹ&#x203A;ciach ďŹ zycznych. Postaram siÄ&#x2122; opowiedzieÄ&#x2021; o najwaĹźniejszych z nich, moĹźliwe Ĺźe rĂłwnieĹź zachÄ&#x2122;cajÄ&#x2026;c czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;Ä&#x2021; z PaĹ&#x201E;stwa do dalszego zgĹ&#x201A;Ä&#x2122;biania tematu â&#x20AC;&#x201C; oczywiĹ&#x203A;cie dla PaĹ&#x201E;stwa, czystego niczym miedĹş, zysku.
Fot. 1. Z zewnÄ&#x2026;trz drut CuFe nie róşni siÄ&#x2122; niczym od zwykĹ&#x201A;ego drutu miedzianego
F]Ä&#x160;VWRWOLZRÄ&#x17E;FL 0+] MDN GUXWX &X SU]HZRGQRÄ&#x17E;Ăź Z\QRV]Ä&#x2026;FD SRQDG D UH]\VWDQFMD QS GOD GUXWX R Ä&#x17E;UHGQLF\ PP WR Â&#x; NP .ROHMQÄ&#x2026; FHFKÄ&#x2026; MHVW RGSRUQRÄ&#x17E;Ăź QD NRUR]MÄ&#x160; JZDUDQWRZDQD SU]H] PLHGĨ L JUXERÄ&#x17E;Ăź MHM SRZĂĄRNL 1LHEDJDWHOQÄ&#x2026; ]DOHWÄ&#x2026; SU]HQLHVLRQÄ&#x2026; ZSURVW ] GUXWX &X QD &X)H MHVW MHJR Z\JOÄ&#x2026;G Âą QLHUR]UyÄŞQLDOQ\
= WHFKQLF]QHJR SXQNWX ZLG]HQLD SRĂĄÄ&#x2026;F]HQLH ZDUVWZ REX PHWDOL QD SR]LRPLH PROHNXODUQ\P JZDUDQWXMH WUZDĂĄRÄ&#x17E;Ăź PHFKDQLF]QÄ&#x2026; L HOHNWU\F]QÄ&#x2026; 3RĂĄÄ&#x2026;F]HQLH PROHNXODUQH L JUXERÄ&#x17E;Ăź ZDUVWZ\ &X ]DSHZQLDMÄ&#x2026; VSyMQÄ&#x2026; SUDFÄ&#x160; GUXWX SR]ZDODMÄ&#x2026;F PRQWHURZL VZRERGQLH JR NV]WDĂĄWRZDĂź EH] ÄŞDGQ\FK SÄ&#x160;NQLÄ&#x160;Ăź QDGHUZDÄ&#x201D; F]\ LQQ\FK QDUXV]HÄ&#x201D; FLÄ&#x2026;JĂĄRÄ&#x17E;FL PLHG]L
Tab. 1. Parametry drutu CuFe o standardowych Ĺ&#x203A;rednicach Ĺ&#x161;rednica
GruboĹ&#x203A;Ä&#x2021; powĹ&#x201A;oki miedzianej
Rezystancja
WytrzymaĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021; na zrywanie
6 mm
600 Âľm
1,720 :/km
Rm = 320 MPa
8 mm
800 Âľm
0,940 :/km
Rm = 310 MPa
PRODUKTY
ฤฉDGQH ] Z\PLHQLRQ\FK XV]NRG]Hฤ QLH Z\VWฤ SL UyZQLHฤช MDNR HIHNW QRUPDOQHM SUDF\ GUXWX Z ฤ URGRZLVNX F]\ PQLHM VWDUDQQHJR SU]HFKRZ\ZDQLD Budowa i zastosowanie 3URSRUFMH PHWDOL Z GUXFLH Z XMฤ FLX ZDJRZ\P WR &X L )H 8G]LDรก SRZรกRNL PLHG]LDQHM MHVW ]DFKRZDQ\ GOD ZV]\VWNLFK SURGXNWyZ WHM OLQLL ยฑ ]DZV]H SRZรกRNL &X Eฤ Gฤ VWDQRZLรก\ ฤ UHGQLF\ -HVW WR ZDUWRฤ รผ QLHRVLฤ JDOQD SU]H] MDNLHNROZLHN NRQNXUHQWD L Z ]DVDG]LH F]\QLฤ FD ] GUXWX &X)H EH]SRฤ UHGQL ]DVWฤ SQLN GUXWyZ L OLQHN F]\VWR PLHG]LDQ\FK 'UXW &X)H RIHUXMHP\ Z VWDQGDUGRZ\FK ฤ UHGQLFDFK L PP 'UXW PRฤชH E\รผ WHฤช VZRERGQLH SU]HFLฤ JQLฤ W\ ,ORฤ FLDPL KDQGORZ\PL Vฤ NUฤ ฤชNL L NJ 3RQLHZDฤช NRQVWUXNFMD GUXWX SR]ZDOD JR VNUฤ FDรผ NXรผ L JLฤ รผ ZNUyWFH Z RIHUFLH SRMDZLฤ VLฤ SURGXNW\ SRFKRGQH WM EHGQDUNL L OLQNL SOHFLRQH Z\WZDU]DQH QD ]DPyZLHQLH NOLHQWD : NDฤชGHM ] SRZ\ฤชV]\FK IRUP SURGXNW WHQ ]QDOHฤจรผ PRฤชH ]DVWRVRZDQLH Z LQVWDODFMDFK ย RGJURPRZ\FK ย JHRยฟ]\F]Q\FK ย X]LHPLDMฤ F\FK
REKLAMA
ล ฤ czy wล aล ciwoล ci przewodzฤ ce miedzi i jej odpornoล ฤ na korozjฤ z zaletami mechanicznymi drutu stalowego.
Zawsze 20% ล rednicy przewodnika stanowi miedลบ. &HQRZR GUXW &X)H MHVW RNRรกR WDฤ V]\ QLฤช PLHG]LDQ\ 7D SURSR]\FMD U\QNRZD ยฑ WHFKQLF]QD QRZLQND Z (XURSLH SR]ZDOD JHQHURZDรผ UHDOQH L ]DXZDฤชDOQH RV]F]ฤ GQRฤ FL Z UHDOL]RZDQ\FK LQZHVW\FMDFK D LQVWDODWRURP SR]ZDOD QD ]ZLฤ NV]HQLH PDUฤช\ QD PDWHULDOH 7UZDรกH ]HVSROHQLH SURZDG]L GR NROHMQHJR DWXWX ยฑ EUDN PRฤชOLZRฤ FL UR]G]LHOHQLD ZDUVWZ WR ]HURZD ZDUWRฤ รผ SLHQLฤ ฤชQD Z SXQNWDFK VNXSX ]รกRPX 3R]ZDOD WR ]DVWฤ SLรผ GUXWHP &X)H GUXW\ L OLQNL PLHG]LDQH Z PLHMVFDFK QDUDฤชRQ\FK QD G]LDรกDQLD ร ]รกRPLDU]\ยด )DNWHP MHVW ฤชH PXV]ฤ WURFKฤ WDNLHJR GUXWX XNUDฤ รผ ]DQLP VSRVWU]HJฤ ฤชH LQWHUHVX QD W\P QLH ]URELฤ DOH SUREOHP Eฤ G]LH VNXWHF]QLH UR]ZLฤ ]DQ\ Zerowa jego wartoล ฤ w skupie zล omu โ prostฤ i skutecznฤ broniฤ na โ zล omiarzyโ . 3RGVXPRZXMฤ F GUXW ELPHWDOLF]Q\ MHVW ]QDNRPLWฤ DOWHUQDW\Zฤ GOD GUXWX F]\VWR PLHG]LDQHJR JG\ฤช รกฤ F]\ ZรกDฤ FLZRฤ FL SU]HZRG]ฤ FH PLHG]L L MHM RGSRUQRฤ รผ QD NRUR]Mฤ ] ]DOHWDPL PHFKDQLF]Q\PL GUXWX VWDORZHJR 5yZQRF]Hฤ QLH MHVW R WDฤ V]\ GDMฤ F UHDOQH RV]F]ฤ GQRฤ FL LQZHVWRURP OXE ]\VN ยฑ SU]\ ]DFKRZDQ\FK ZV]\VWNLFK Z\PDJDQ\FK SURMHNWDPL SDUDPHWUDFK 'RGDWNRZR ]DVWฤ SXMฤ F QLP GUXW\ L OLQNL PLHG]LDQH WDP JG]LH Vฤ UHJXODUQLH NUDG]LRQH VNXWHF]QLH UR]ZLฤ ]XMH SUREOHP ร ]รกRPLDU]\ยด /LF]ฤ F ฤชH XGDรกR PL VLฤ 3Dฤ VWZD VZ\P DUW\NXรกHP SU]\QDMPQLHM ]DFLHNDZLรผ ]DSUDV]DP GR SU]HWHVWRZDQLD WHJR LQQRZDF\MQHJR SURGXNWX ZH ZรกDVQHM ยฟUPLH 5DIDรก %XGQLRN )+8 3$571(5 ZZZ IKXSDUWQHU SO
Fachowy Elektryk
31
PRODUKTY
Oferta aparatury elektrycznej niskiego napiฤ cia ๏ฌ rmy Chint Poland Koncern Chint jest czoล owym producentem aparatรณw elektrycznych na rynku azjatyckim. Od dwรณch lat cieszy siฤ coraz wiฤ kszym uznaniem rรณwnieลผ na ryku polskim. 3URGXNW\ ยฟUP\ &KLQW ]RVWDรก\ SU]HEDGDQH SU]H] QDMZLฤ NV]H ฤ ZLDWRZH ODERUDWRULD X]\VNXMฤ F RGSRZLHGQLH FHUW\ยฟNDW\ GRGDWNRZR ยฟUPD &KLQW 3RODQG ]OHFLรกD SU]HSURZDG]HQLH WHVWyZ NRQWUROQ\FK Z\EUDQHM DSDUDWXU\ SU]H] 3ROVNฤ LQVW\WXFMฤ FHUW\ยฟNXMฤ Fฤ ยฑ ,QVW\WXW (OHNWURWHFKQLNL Z :DUV]DZLH X]\VNXMฤ F RGSRZLHGQLH DWHVW\ ZLฤ FHM LQIRUPDFML QD VWURQLH ZZZ FKLQWSRODQG SO 'EDรกRฤ รผ R Z\VRNฤ MDNRฤ รผ SURGXNWyZ ]DSHZQLD ฤ FLVรกD NRQWUROD SURGXNFML QD NDฤชG\P HWDSLH MHJR Z\WZRU]HQLD 7HPX SURFHVRZL WRZDU]\V]\ UyZQLHฤช NRQWUROD GRVWDZ VXURZFyZ : RIHUFLH ยฟUP\ &KLQW 3RODQG ]QDMGXMH VLฤ DSDUDWXUD PRGXรกRZD VW\F]QLNL SU]HNDฤจQLNL Z\รกฤ F]QLNL VLOQLNRZH DSDUDWXUD SXOSLWRZD RUD] Z\รกฤ F]QLNL PRF\ ย ย ย ย
Aparatura moduล owa: Z\รกฤ F]QLNL QDGSUฤ GRZH 1% RUD] 1% + Z\รกฤ F]QLNL UyฤชQLFRZRSUฤ GRZH 1/ Z\รกฤ F]QLNL UyฤชQLFRZRSUฤ GRZH ] F]รกRQHP QDGSUฤ GRZ\P 1% / UR]รกฤ F]QLNL L]RODF\MQH 1+
32
Fachowy Elektryk
ย ย ย ย ย ย ย ย ย
VW\F]QLNL PRGXรกRZH 1&+ SU]\FLVNL 13 ODPSNL 1' SU]HNDฤจQLNL F]DVRZH 17( V]\Q\ ZLGHOFRZH VW\NL SRPRFQLF]H ;) VW\NL V\JQDOL]DF\MQH ;) - Z\]ZDODF] QDSLฤ FLRZH 6 Z\]ZDODF] SRGQDSLฤ FLRZH 9
Wyล ฤ czniki nadprฤ dowe z serii NB-1 :\รกฤ F]QLNL QDGPLDURRSUฤ GRZH VHULL 1% SU]H]QDF]RQH Vฤ GR RFKURQ\ REZRGyZ HOHNWU\F]Q\FK Z EXGRZQLFWZLH SU]HP\VรกRZ\P L NRPHUF\MQ\P $SDUDW\ GRVWฤ SQH
Vฤ Z ZHUVMDFK MHGQR GZX WU]\ L F]WHURELHJXQRZ\FK =DNUHV SUฤ GyZ ]QDPLRQRZ\FK RG GR $ SU]\ QDSLฤ FLX ]QDPLRQRZ\P 9 $& +] Z FKDUDNWHU\VW\FH % & ' 'OD W\FK FKDUDNWHU\VW\N Z\]ZDODQLH F]รกRQX ]ZDUFLRZHJR QDVWฤ SXMH RGSRZLHGQLR SU]\ ZDUWRฤ FL ร %ยด รฎ ,Q ร &ยด รฎ ,Q ร 'ยด รฎ ,Q 2IHUWD ]DZLHUD Z\รกฤ F]QLNL QDGSUฤ GRZH R ]ZDUFLRZHM ]GROQRฤ รผ Z\รกฤ F]DQLD 1% ยฑ N$ RUD] 1% + ยฑ N$ :\รกฤ F]QLNL VHULL 1% SRVLDGDMฤ V]HURNฤ JDPฤ DNFHVRULyZ VW\NL SRPRFQLF]H VW\NL DODUPRZH RUD] Z\]ZDODF]H SRGQDSLฤ FLRZH L Z]URVWRZH :\รกฤ F]QLNL 1% SRVLDGDMฤ NLOND FHFK Xฤช\WNRZ\FK QD NWyUH QDOHฤช\ ]ZUyFLรผ XZDJฤ PLQ
PRODUKTY Z\SRVDฤชRQH ZH ZVNDฤจQLN RSW\F]Q\ RUD] DNFHVRULD Z SRVWDFL VW\NyZ SRPRFQLF]\FK DODUPRZ\FK RUD] Z\]ZDODF]\ SRGQDSLฤ FLRZ\FK L Z]URVWRZ\FK Wyล ฤ czniki mocy 2IHUWD QD U\QHN SROVNL WR ERJDWD JDPD Z\รกฤ F]QLNyZ SRZLHWU]Q\FK 1$ RUD] NRPSDNWRZ\FK 10 :\รกฤ F]QLNL SRZLHWU]QH VHULL 1$ SU]\VWRVRZDQH Vฤ GR SUDF\ Z VLHFL SUฤ GX SU]HPLHQ-
ย
ย
ย
ย
NOLSV GR ]DSLQDQLD QD V]\QLH 7+ XPRฤชOLZLDMฤ F\ SURVW\ PRQWDฤช L GHPRQWDฤช EH] NRQLHF]QRฤ FL RGNUฤ FDQLD FDรกHM JUXS\ DSDUDWyZ RNLHQNR UHZL]\MQH MHGQR]QDF]QLH RSLVXMฤ FH VWDQ VW\NyZ Z\รกฤ F]QLND RUD] R]QDF]HQLH QD GฤจZLJQL ZVND]XMฤ FH VWDQ Z\รกฤ F]QLND V]F]HOLQ\ G\ODWDF\MQH NWyU\FK IXQNFMฤ SROHSV]HQLH F\UNXODFML SRZLHWU]D Z UR]G]LHOQLF\ ]DFLVN ] SU]\VรกRQฤ RFKURQQฤ ]DSLHQLDMฤ Fฤ ZLฤ NV]H EH]SLHF]Hฤ VWZR SU]\ RNDEORZDQLX
Wyล ฤ czniki rรณลผnicowoprฤ dowe NL1-63 :\รกฤ F]QLNL UyฤชQLFRZRSUฤ GRZH 1/ SURGXNRZDQH Vฤ Z ZHUVMDFK GZXELHJXQRZ\FK RUD] F]WHURELHJXQRZ\FK W\SX $ $& $ 6 RUD] $& 6 R ]ZDUFLRZHM ]GROQRฤ รผ Z\รกฤ F]DQLD N$ RUD] N$ 6ฤ WR QRZRF]HVQH DSDUDW\ NWyU\FK SUฤ G ]QDPLRQRZ\ Z ]DOHฤชQRฤ FL RG W\SX Z\QRVL $ $ $ $ .DฤชG\ ] W\FK DSDUDWyZ GRVWฤ SQ\ MHVW Z WU]HFK ZDUWRฤ FLDFK SUฤ GX UyฤชQLFRZHJR $ $ $ 1D XZDJฤ ]DVรกXJXMH WX XPLHV]F]HQLH 1 SR OHZHM VWURQLH Z\รกฤ F]QLND FR Z ]QDF]Q\ VSRVyE XรกDWZLD Z\NRQDQLH SRรกฤ F]Hฤ Z UR]G]LHOQLF\ Wyล ฤ czniki rรณลผnicowoprฤ dowe z czล onem nadprฤ dowym NB1L (kombinowane) :\รกฤ F]QLNL 1% / SURGXNRZDQH Vฤ R SUฤ GDFK ]QDPLRQRZ\FK RG $ GR $ Z FKDUDNWHU\VW\NDFK % RUD] & =QDPLRQRZD ]GROQRฤ รผ Z\รกฤ F]DQLD N$ RUD] N$ Z NRQยฟJXUDFML 3 1 RUD] SUฤ G]LH UyฤชQLFRZRSUฤ GRZ\P $ 3RGREQLH MDN LQQH DSDUDW\ Vฤ RQH
QHJR +] SU]\ QDSLฤ FLX ]QDPLRQRZ\P 9 L 9 RUD] SUฤ GDFK ]QDPLRQRZ\FK GR $ 6ฤ Z\NRU]\VW\ZDQH GR UR]G]LDรกX HQHUJLL L RFKURQ\ LQVWDODFML RUD] XU]ฤ G]Hฤ SU]HG VNXWNDPL SU]HFLฤ ฤชHฤ ]ZDUรผ ]E\W QLVNLP QDSLฤ FLHP RUD] GR]LHPLHQLDPL Z MHGQHM ID]LH ']Lฤ NL LQWHOLJHQFML PRGXรกyZ ]DEH]SLHF]HQLRZ\FK L PRฤชOLZRฤ FL GRNRQ\ZDQLD QDVWDZ Z V]HURNLP ]DNUHVLH Z\รกฤ F]QLNL 1$ SRSUDZLDMฤ SHZQRฤ รผ ]DVLODQLD L SRPDJDMฤ XQLNQฤ รผ QLHSRWU]HEQ\FK SU]HUZ Z GRVWDZDFK SUฤ GX
Tab. 1. 5 rozmiarรณw wyล ฤ cznikรณw NA1 Symbol wyล ฤ cznika
NA1-1000
NA1-2000
NA1-3200
NA1-4000
NA1-6300
Prฤ d znamionowy [A]
200 - 1000
630 - 2000
2000 - 4000
2000 - 4000
4000 - 6300
Fachowy Elektryk
33
PRODUKTY RUD] L V GOD 1$ RUD] : F]DVLH NUyWV]\P QLฤช QDVWDZLRQHJR RSyฤจQLHQLD Z\รกฤ F]QLN QLH ]DG]LDรกD JG\ QDSLฤ FLH VWHUXMฤ FH SRZUyFL RUD] Eฤ G]LH ZLฤ NV]H QLฤช 8H :\]ZDODF] Z\รกฤ F]DMฤ F\ :\NRU]\VW\ZDQ\ GR ]GDOQHJR Z\รกฤ F]DQLD DSDUDWX :\]ZDODF] ]Dรกฤ F]DMฤ F\ 8PRฤชOLZLD ]GDOQH ]Dรกฤ F]DQLH DSDUDWX MHฤ OL VSUฤ ฤช\QD QDSฤ GX Z\รกฤ F]QLND ]RVWDรกD ZF]Hฤ QLHM QDFLฤ JQLฤ WD 1DSฤ G HOHNWU\F]Q\ VSUฤ ฤช\Q\ ']Lฤ NL QDSฤ GRZL HOHNWU\F]QHPX QDSLQDMฤ FHPX VSUฤ ฤช\Qฤ RUD] MHJR DXWRPDW\F]QHPX G]LDรกDQLX PRฤชOLZH MHVW EDUG]R V]\ENLH ]Dรกฤ F]HQLH Z\รกฤ F]QLND SR ZF]Hฤ QLHMV]\P MHJR Z\รกฤ F]HQLX 6W\NL SRPRFQLF]H 6WDQGDUGRZR 12 QRUPDOQLH RWZDUWH OXE 1& QRUPDOQLH ]DPNQLฤ WH RUD] ZHUVMD 1& QRUPDOQLH ]DPNQLฤ WH
.RรกQLHU] QD GU]ZL UR]G]LHOQLF\ ,QVWDORZDQ\ QD GU]ZLDFK UR]G]LHOQLF\ Z FHOX XV]F]HOQLHQLD SR]ZDOD QD X]\VNDQLH VWRSQLD RFKURQ\ ,3 2VรกRQ\ PLฤ G]\ELHJXQRZH ,QVWDORZDQH SRPLฤ G]\ V]\QDPL WRUyZ SUฤ GRZ\FK ]DSHZQLDMฤ Z\ฤชV]ฤ LFK L]RODFMฤ %ORNDGD SU]\FLVNyZ Z\รกฤ F]QLND =D SRPRFฤ WHM EORNDG\ PRฤชOLZH MHVW ]DEORNRZDQLH SU]\FLVNyZ ]Dรกฤ F]DQLD L Z\รกฤ F]DQLD DSDUDWX ]D SRPRFฤ NรกyGNL 3U]H]URF]\VWD RVรกRQD SDQHOX GOD Z\รกฤ F]QLND 1$ =DLQVWDORZDQD QD NRรกQLHU]X GU]ZL ]DSHZQLD VWRSLHฤ RFKURQ\ ,3 2VรกRQD WHJR W\SX PRฤชH E\รผ VWRVRZDQD Z SU]\SDGNX Z\รกฤ F]QLND VWDFMRQDUQHJR MDN L MHJR ZHUVML Z\VXZQHM
ย ย
ย
ย
ย
ย
ย
:V]\VWNLH UR]PLDU\ Z\รกฤ F]QLNyZ SRZLHWU]Q\FK 1$ SURGXNRZDQH Vฤ Z W\SLH VWDFMRQDUQ\P MDN L Z\VXZQ\P Z ZHUVMDFK ] WU]HPD OXE F]WHURPD ELHJXQDPL =H Z]JOฤ GX QD NRPIRUW Xฤช\WNRZDQLD SU]\ ZHUVML Z\VXZQHM Z\รกฤ F]QLND QD V]F]HJyOQฤ XZDJฤ ]DVรกXJXMH QLH]DZRGQ\ PHFKDQL]P Z\VXZX Z\รกฤ F]QLND :VXZX L Z\VXZX GRNRQXMH VLฤ ]D SRPRFฤ รกDPDQHM NRUE\ NWyUD SU]HFKRZ\ZDQD MHVW Z VSHFMDOQLH GOD WHJR FHOX ]DSURMHNWRZDQ\P JQLHฤจG]LH Z REXGRZLH NDVHW\ .DฤชGD SR]\FMD Z\รกฤ F]QLND MHVW MHGQR]QDF]QLH V\JQDOL]RZDQD SU]H] RGSRZLHGQL ZVNDฤจQLN SRรกRฤชHQLD 'R Z\รกฤ F]QLNyZ 1$ ยฟUP\ &KLQW GRVWฤ SQD MHVW FDรกD JDPD DNFHVRULyZ SR]ZDODMฤ FD Xฤช\WNRZQLNRZL QD RSW\PDOQH NRQยฟJXURZDQLH Z\รกฤ F]QLND GOD ZรกDVQ\FK SRWU]HE 1D GรกXJฤ OLVWฤ DNFHVRULyZ VNรกDGDMฤ VLฤ ย :\]ZDODF] SRGQDSLฤ FLRZ\ : SU]\SDGNX JG\ QD ]DFLVNDFK Z\]ZDODF]D EUDN MHVW QDSLฤ FLD VWHUXMฤ FHJR QLH SR]ZDOD RQ ]Dรกฤ F]\รผ Z\รกฤ F]QLND 'RVWฤ SQ\ Z ZHUVML EH]]ZรกRF]QHM RUD] ] QDVWDZLDQ\P RSyฤจQLHQLHP 'RVWฤ SQH F]DV\ RSyฤจQLHQLD WR L V GOD 1$
34
Fachowy Elektryk
ย
ย
ย
ย
ย
ย
%ORNDGD ]D SRPRFฤ NรกyGNL 7HJR W\SX EORNDGD VWDQRZL ]DEH]SLHF]HQLH Z\รกฤ F]QLND W\SX Z\VXZQHJR SU]HG ZVXQLฤ FLHP GR NDVHW\ 8QLHPRฤชOLZLD ZVXQLฤ FLH DSDUDWX GR SR]\FML ร WHVWยด OXE ร SRGรกฤ F]RQ\ยด %ORNDGD ] NOXF]\NLHP 3R]ZDOD QD ]DEH]SLHF]HQLH Z\รกฤ F]QLND Z SR]\FML ร Z\รกฤ F]RQ\ยด %ORNDGD PHFKDQLF]QD ] OLQNDPL 3R]ZDOD QD ]UHDOL]RZDQLH EORNDG\ SRPLฤ G]\ GZRPD Z\รกฤ F]QLNDPL ]DPRQWRZDQ\PL Z]JOฤ GHP VLHELH SR]LRPR OXE SLRQRZR %ORNDGD PHFKDQLF]QD ] SUฤ WDPL =D SRPRFฤ WHM EORNDG\ PRฤชOLZH MHVW ]UHDOL]RZDQLH EORNDG\ SRPLฤ G]\ WU]HPD Z\รกฤ F]QLNDPL ]DPRFRZDQ\PL Z]JOฤ GHP VLHELH SLRQRZR =DEH]SLHF]HQLH SU]HG ZVXQLฤ FLHP QLHZรกDฤ FLZHJR Z\รกฤ F]QLND GR NDVHW\
6]F]HJyรก\ L SDUDPHWU\ Z\PLHQLRQ\FK DNFHVRULyZ GRVWฤ SQH Vฤ ] RSLVDPL Z NDWDORJX SURGXNWyZ NWyU\ GRVWฤ SQ\ MHVW Z Mฤ ]\NX SROVNLP GR SREUDQLD QD VWURQLH LQWHUQHWRZHM ZZZ FKLQWSRODQG SO
Tab. 2. Dane znamionowe wyล ฤ cznikรณw typu NM8 i NM8S Lp.
Parametr wyล ฤ cznikรณw typu NM8 i NM8S
Zakres parametru
uwagi
1.
Prฤ d znamionowy In
AC 16 โ 1250 A DC 16 - 500 A
wg IEC60947-2 EN60947-2
2.
Napiฤ cie znamionowe Izolacji Ui
750 V
3.
Napiฤ cie znamionowe udarowe Uimp
8 kV
4.
Napiฤ cie znamionowe pracy
AC 50/60 Hz - 690 V DC 500 V
5.
Prฤ d zwarciowy wyล ฤ czalny graniczny Icu (RMS)
do 150 kA
dla poszczegรณlnych napiฤ ฤ wg katalogu
PRODUKTY
:\รกฤ F]QLN ] Z\]ZDODF]HP PDJQHW\F]Q\P =DNUHV QDVWDZ Z\]ZDODF]D WHUPLF]QHJR ยฑ ,Q ย =DNUHV QDVWDZ Z\]ZDODF]D PDJQHW\F]QHJR ยฑ ,Q :\รกฤ F]QLN ] Z\]ZDODF]HP HOHNWURQLF]Q\P ย =DNUHV QDVWDZ Z\]ZDODF]D WHUPLF]QHJR ยฑ ,Q ย =DNUHV QDVWDZ Z\]ZDODF]D PDJQHW\F]QHJR ยฑ ,Q 3R]\FMD PRQWDฤชX Z\รกฤ F]QLNyZ ยฟUP\ &KLQW MHVW GRSXV]F]DOQD ZH ZV]\VWNLFK SรกDV]F]\]QDFK ]D SRPRFฤ ฤ UXE GR Sรก\W PRQWDฤชRZ\FK RUD] V]\Q VSHFMDOQ\ DGDSWHU XPRฤชOLZLD PRQWDฤช QD V]\QLH 7+ GOD Z\รกฤ F]QLNyZ 10 6 Z ZHUVML VWDFMRQDUQHM :\รกฤ F]QLNL NRPSDNWRZH ยฟUP\ &KLQW SURGXNRZDQH Vฤ ]DUyZQR Z ZHUVML VWDFMRQDUQHM MDN L ZW\NRZHM =DOHWฤ Z\รกฤ F]QLNyZ VHULL 10 6 MHVW PRฤชOLZRฤ รผ ]DUyZQR GROQHJR MDN L JyUQHJR SRGรกฤ F]HQLD ]DVLODQLD 2IHUWD ยฟUP\ &KLQW 3RODQG ]DZLHUD UyZQLHฤช EDUG]R V]HURNL ]DNUHV DNFHVRULyZ ]HZQฤ WU]Q\FK MDN L ZHZQฤ WU]Q\FK GR RIHURZDQ\FK Z\รกฤ F]QLNyZ ย Uฤ F]NL REURWRZH PRFRZDQH QD Z\รกฤ F]QLNX RUD] Z\GรกXฤชRQH GR PRQWDฤชX QD GU]ZLDFK UR]G]LHOQLF\ ย QDSฤ G\ VLOQLNRZH XPRฤชOLZLDMฤ FH Uฤ F]QH OXE ]GDOQH ]Dรกฤ F]HQLH OXE Z\รกฤ F]HQLH Z\รกฤ F]QLND SRVLDGDMฤ RQH ZVNDฤจQLNL VWDQX SRรกRฤชHQLD DSDUDWX ย
=DNUHV SUฤ GyZ ]QDPLRQRZ\FK RIHURZDQ\FK Z\รกฤ F]QLNyZ PLHฤ FL VLฤ Z SU]HG]LDOH ยฑ $ )XQNFMฤ ]DEH]SLHF]Hฤ MHVW RFKURQD SU]HG VNXWNDPL SUฤ GyZ ]ZDUFLRZ\FK RUD] SU]HFLฤ ฤชHQLRZ\FK =H Z]JOฤ GX QD URG]DM Z\]ZDODF]D RIHUWD REHMPXMH Z\รกฤ F]QLNL ] Z\]ZDODF]HP WHUPRPDJQHW\F]Q\P 10 HOHNWURQLF]Q\P 10 6 RUD] PDJQHW\F]Q\P 10 0 :V]\VWNLH W\S\ Z\รกฤ F]QLNyZ VHULL 10 RIHURZDQH Vฤ Z WU]HFK OXE V]Hฤ FLX UR]PLDUDFK Z ]DOHฤชQRฤ FL RG SUฤ GyZ ]QDPLRQRZ\FK RUD] W\SX Z\]ZDODF]D =DNUHV QDVWDZ SUฤ GX ]QDPLRQRZHJR ,Q Z\รกฤ F]QLND Z ]DOHฤชQRฤ FL RG W\SX Z\]ZDODF]D SU]HGVWDZLD SRQLฤชV]H ]HVWDZLHQLH
ย
EORNDGD QD NรกyGNฤ XPRฤชOLZLDMฤ FD EORNDGฤ GR WU]HFK NรกyGHN Z\รกฤ F]QLND Z SR]\FML Z\รกฤ F]RQHM ย RVรกRQ\ ]DFLVNyZ ย SRGVWDZ\ ZW\NRZH ย DGDSWHU GR V]\Q\ 7+ ย ]DFLVNL SU]\รกฤ F]HQLRZH ย Z\]ZDODF]H QDSLฤ FLRZH ย Z\]ZDODF]H SRGQDSLฤ FLRZH ย VW\NL SRPRFQLF]H OHZH ฤ URGNRZH RUD] SUDZH ย VW\NL DODUPRZH ย EORNDG\ PHFKDQLF]QH ย ]DFLVNL XPRฤชOLZLDMฤ FH SRGรกฤ F]HQLH EH]SRฤ UHGQLH NDEOL GR Z\รกฤ F]QLND =D SRPRFฤ Z\รกฤ F]QLNyZ ยฟUP\ &KLQW PRฤชOLZH MHVW UHDOL]RZDQLH XNรกDGyZ VHOHNW\ZQ\FK 6HOHNW\ZQRฤ รผ MHVW UHDOL]RZDQD ]D SRPRFฤ RGSRZLHGQLR GREUDQ\FK FKDUDNWHU\VW\N ]DEH]SLHF]Hฤ Z\รกฤ F]QLNyZ :\VWฤ SLHQLH ZDUXQNyZ SU]HFLฤ ฤชHQLRZ\FK Z MDNLPNROZLHN SXQNFLH LQVWDODFML HOHNWU\F]QHM MHVW QDW\FKPLDVW Z\NU\ZDQH SU]H] QDMEOLฤชV]H XU]ฤ G]HQLH ]DEH]SLHF]DMฤ FH XPLHMVFRZLRQH SRZ\ฤชHM WHJR SXQNWX SRGF]DV JG\ FDรกD UHV]WD RGELRUQLNyZ RUD] LQQ\FK XU]ฤ G]Hฤ ]DEH]SLHF]DMฤ F\FK SR]RVWDMH EH] ]PLDQ L ]DSHZQLD FLฤ JรกRฤ รผ ]DVLODQLD Z SR]RVWDรก\FK OLQLDFK LQVWDODFML 5\V]DUG ฤ ZLHWOLFNL '\UHNWRU 7HFKQLF]Q\ &KLQW 3RODQG
Fachowy Elektryk
35
PRODUKTY
Wygoda i bezpieczeล stwo w Twoim domu! Rozszerzenie oferty aparatury moduล owej ๏ฌ rmy KANLUX S.A.
Elektroniczny programator czasowy JVT3-16D (OHNWURQLF]Q\ SURJUDPDWRU F]DVRZ\ ] PR ฤชOLZRฤ FLฤ SURJUDPRZDQLD GRERZHJR OXE a)
b)
c)
W\JRGQLRZHJR =DVLODQ\ QDSLฤ FLHP ]QDPLRQRZ\P RG 9 GR 9 $& OXE '& 0RฤชH VWHURZDรผ EH]SRฤ UHGQLR XU]ฤ G]HQLDPL R รกฤ F]QHM PRF\ GR : QS ฤชDURZH ฤจUyGรกD ฤ ZLDWรกD PDMฤ F\PL FKDUDNWHU\VW\Nฤ REFLฤ ฤชHQLD UH]\VWDQF\MQHJR 0LQLPDOQ\ F]DV QDVWDZ\ Z\QRVL PLQXWฤ 3U]\VWRVRZDQ\ GR PRQWDฤชX Z UR]G]LHOQLFDFK 11 QD V]\QDFK ',1 PP : SRรกRฤชHQLX VSRF]\QNRZ\P SRVLDGD SDUฤ VW\NyZ NWyUD SR ]DG]LDรกDQLX SURJUDPDWRUD RWZLHUD VLฤ ]DP\NDMฤ F MHGQRF]Hฤ QLH GUXJฤ SDUฤ VW\NyZ 3URJUDPDWRU PRฤชH UHDOL]RZDรผ ZLHORNURWQH ]Dรกฤ F]DQLH OXE Z\รกฤ F]DQLH RGELRUQLNyZ Z F\NODFK GRERZ\FK OXE W\JRGQLRZ\FK 8U]ฤ G]HQLD VWHUXMฤ FH WHJR W\SX Vฤ SRZV]HFKQLH Z\NRU]\VW\ZDQH GR VWHURZDQLD Rฤ ZLHWOHQLHP ]HZQฤ WU]Q\P LOXPLQDFMD EXG\QNX XU]ฤ G]HQLDPL PHFKDQLF]Q\PL G]LDรกDMฤ F\PL Z RNUHฤ ORQ\FK JRG]LQDFK VLOQLN SRPS\ IRQWDQQ\ F]\ GR V\PXODFML REHFQRฤ FL GRPRZQLNyZ Z F]DVLH XUORSX Mechaniczny programator czasowy JVT2-161Y 0HFKDQLF]Q\ SURJUDPDWRU F]DVRZ\ ] SURJUDPRZDQLHP GRERZ\P =DVLODQ\ QDSLฤ FLHP ]QDPLRQRZ\P RG 9 GR 9 $& OXE '& 0RฤชH VWHURZDรผ EH]SRฤ UHGQLR XU]ฤ G]HQLDPL R รกฤ F]QHM PRF\ GR : QS ฤชDURZH ฤจUyGรกD ฤ ZLDWรกD PDMฤ F\PL FKDUDNWHU\VW\Nฤ REFLฤ ฤชHQLD UH]\VWDQF\MQHJR 0LQLPDOQ\ F]DV QDVWDZ\ Z\QRVL PLQXW 3U]\VWRVRZDQ\ GR PRQWDฤชX Z UR]G]LHOQLFDFK 11 QD V]\QDFK ',1 PP :EXGRZDQD EDWHULD ]DSHZQLD SRGWU]\PDQLH F]DVRZH SU]H] RNUHV RN JRG]LQ 3RVLDGD MHGHQ VW\N d)
e)
f)
RWZDUW\ Z SRรกRฤชHQLX VSRF]\QNRZ\P 8U]ฤ G]HQLD VWHUXMฤ FH WHJR W\SX Vฤ SRZV]HFKQLH Z\NRU]\VW\ZDQH GR VWHURZDQLD Rฤ ZLHWOHQLHP ]HZQฤ WU]Q\P LOXPLQDFMD EXG\QNX XU]ฤ G]HQLDPL PHFKDQLF]Q\PL G]LDรกDMฤ F\PL Z RNUHฤ ORQ\FK JRG]LQDFK VLOQLN SRPS\ IRQWDQQ\ Automat schodowy AS 1-7M $XWRPDW VFKRGRZ\ PD GZD WU\E\ SUDF\ ยฑ SUDFD FLฤ JรกD L SUDFD ] QDVWDZฤ F]DVRZฤ 3LHUZV]D XPRฤชOLZLD Zรกฤ F]HQLH QD VWDรกH ]DVLODQHJR REZRGX 'UXJD SRZV]HFKQLH Z\NRU]\VW\ZDQD QD NODWNDFK VFKRGRZ\FK XPRฤชOLZLD ]DVLODQLH GRรกฤ F]RQHJR REZRGX QS Rฤ ZLHWOHQLD SU]H] SHZLHQ RNUHฤ ORQ\ F]DV =DNUHV UHJXODFML Z\QRVL RG GR PLQXW SU]\ F]\P QDVWDZ\ PRฤชQD GRVWRVRZ\ZDรผ ยฑ SU]HNUฤ FDMฤ F UHJXODWRU ZLGRF]Q\ QD IURQFLH DXWRPDWX ยฑ FR VHNXQG 3R SRGDQLX LPSXOVX ]Dรกฤ F]DMฤ FHJR DXWRPDW VFKRGRZ\ SRGWU]\PXMH ]DVLODQLH GRรกฤ F]RQHJR REZRGX SU]H] ]DGDQ\ F]DV $XWRPDW\ VFKRGRZH ZUD] ] Z\รกฤ F]QLNDPL LPSXOVRZ\PL PRJฤ VรกXฤช\รผ GR VWHURZDQLD Rฤ ZLHWOHQLHP Z FLฤ JDFK NRPXQLNDF\MQ\FK ELXURZFyZ L KRWHOL ZUD] ] F]XMQLNDPL UXFKX ยฑ GR XUXFKDPLDQLD Rฤ ZLHWOHQLD DQW\ZรกDPDQLRZHJR L V\JQDOL]DFML DNXVW\F]QHM ZRNyรก GRPyZ D Z SU]HP\ฤ OH ยฑ GR NRQWURORZDQLD RNUHฤ ORQ\FK F]DVRZR SURFHVyZ WHFKQRORJLF]Q\FK Styczniki โ urzฤ dzenia do zaล ฤ czania ukล adรณw silnoprฤ dowych 6W\F]QLNL FHFKXMฤ VLฤ GXฤชฤ WUZDรกRฤ FLฤ PHFKDQLF]Qฤ RUD] GXฤชฤ F]ฤ VWRฤ FLฤ รกฤ F]Hฤ SU]\ g)
Fot.: Kanlux
Elektroniczny wskaลบnik zuลผycia energii elektrycznej EDM 1P LCD R (OHNWURQLF]Q\ F\IURZ\ ZVNDฤจQLN OLF]QLN ]Xฤช\FLD HQHUJLL HOHNWU\F]QHM ('0 3 /&' 5 SU]H]QDF]RQ\ MHVW GR PRQWDฤชX QD V]\QLH ',1 PP /LF]QLN PRQWRZDQ\ MHVW Z UR]G]LHOQL SLRQRZR L ]DMPXMH MHGQR SROH :DUWRฤ รผ ]Xฤช\FLD HQHUJLL Z\ฤ ZLHWODQD MHVW SR]LRPR F\IU\ SURVWRSDGOH GR GรกXฤชV]HJR ERNX Z\ฤ ZLHWODF]D 'RNรกDGQRฤ รผ ZVND]Dฤ GR MHGQHM G]LHVLฤ WHM N:K =DNUHV SRPLDURZ\ GR N:K =QDPLRQRZ\ SUฤ G SUDF\ $ QDWRPLDVW PDNV\PDOQ\ $ ('0 3 /&' 5 SU]H]QDF]RQ\ MHVW GR SRPLDUyZ ]Xฤช\FLD HQHUJLL HOHNWU\F]QHM Z LQVWDODFMDFK MHGQRID]RZ\FK 0RฤชH E\รผ Xฤช\ZDQ\ MDNR SRGOLF]QLN JรกyZQHJR OLF]QLND EXG\QNX SLฤ WUD OXE PLHV]NDQLD 8ฤช\WNRZQLN NWyU\ FKFH ZLHG]LHรผ LOH HQHUJLL ]Xฤช\ZD QS ZDUV]WDW SURZDG]RQ\ Z JDUDฤชX QDMHPFD ORNDOX Z EXG\QNX ELXURZ\P ORNDWRU Z\QDMPXMฤ F\ SRNyM Z PLHV]NDQLX LQVWDOXMH Z REZRGDFK GRSURZDG]DMฤ F\FK HQHUJLฤ RGSRZLHGQLR OLF]QLN OXE OLF]QLNL Z ]DOHฤชQRฤ FL RG WHJR MDN V]F]HJyรกRZH GDQH R SRERU]H HQHUJLL FKFH X]\VNDรผ 3yฤจQLHM PRฤชH ] ]HVWDZLHQLD ]ELRUF]HJR SU]HV\รกDQHJR SU]H] ]DNรกDG HQHUJHW\F]Q\ Z\G]LHOLรผ NZRWฤ REFLฤ ฤชHQLD ]D HQHUJLฤ HOHNWU\F]Qฤ GOD SRV]F]HJyOQ\FK QDMHPFyZ 8U]ฤ G]HQLH QLH MHVW OHJDOL]RZDQH ZLฤ F QLH PRฤชH VWDQRZLรผ SRGVWDZ\ GR EH]SRฤ UHGQLFK UR]OLF]Hฤ ] ]DNรกDGHP HQHUJHW\F]Q\P
Fot. 1. a) elektroniczny wskaลบnik zuลผycia energii elektrycznej EDM 1P LCD R, b) elektroniczny programator czasowy JVT3-16D, c) mechaniczny programator czasowy JVT2-161Y, d) automat schodowy AS 1-7M, e-g) styczniki JVC2-20/2, JVC2-20/4 i JVC2-63/4.
36
Fachowy Elektryk
VWRVXQNRZR PDรก\FK Z\PLDUDFK QLHZLHONLHM PDVLH L Z\VRNLHM SH ZQRฤ FL G]LDรกDQLD 6ฤ Z\NRU]\VW\ZDQH GR ]Dรกฤ F]DQLD Z\รกฤ F]DQLD L SU]HZRG]HQLD SUฤ GX Z QRUPDOQ\FK ZDUXQNDFK SUDF\ REZRGX D WDNฤชH SU]\ SU]HFLฤ ฤชHQLDFK 0RJฤ ]Dรกฤ F]Dรผ XU]ฤ G]HQLD HOHNWU\F]QH R GXฤช\FK SUฤ GDFK UR]UXFKRZ\FK WDNLH MDN VLOQLNL HOHNWU\F]QH NOLPDW\]DWRU\ VSDZDUNL F]\ WUDQVIRUPDWRU\ : RIHUFLH .$1/8; 6 $ GRVWฤ SQH Vฤ GZD PRGHOH ID]RZH L MHGHQ ID]RZ\ ย -9& R PDNV\PDOQ\P SUฤ G]LH REFLฤ ฤชHQLD UH]\VWDQF\MQHJR $ N: ยฑ MHGQRID]RZ\
ย -9& R PDNV\PDOQ\P SUฤ G]LH REFLฤ ฤชHQLD UH]\VWDQF\MQHJR $ N:
ย -9& R PDNV\PDOQ\P SUฤ G]LH REFLฤ ฤชHQLD UH]\VWDQF\MQHJR $ N: &HFK\ SURGXNWyZ ย FHZNL VW\F]QLNyZ ]DVLODQH QDSLฤ FLHP 9 ย QDSLฤ FLH WRUyZ SUฤ GRZ\FK 9 ย PHFKDQLF]QD Z\WU]\PDรกRฤ รผ รกฤ F]HQLRZD Z\QRVL W\V F\NOL ย HOHNWU\F]QD Z\WU]\PDรกRฤ รผ รกฤ F]HQLRZD Z\QRVL W\V F\NOL ย VW\F]QLNL SU]\VWRVRZDQH GR PRQWDฤชX QD V]\QLH ',1 PP
REKLAMA
PRODUKTY
Warystorowe ograniczniki przepiฤ ฤ )LUPD .$1/8; 6 $ RIHUXMH ZDU\VWRURZH RJUDQLF]QLNL SU]HSLฤ รผ NWyUH VWDQRZLฤ Z\SUyERZDQH UR]ZLฤ ]DQLH ]QDMGXMฤ FH ]DVWRVRZDQLH ]DUyZQR Z EXGRZQLFWZLH PLHV]NDQLRZ\P MDN L SU]HP\ฤ OH )LUPD .$1/8; 6 $ SRVLDGD Z VZRMHM RIHUFLH RFKURQQLNL SU]HSLฤ FLRZH W\SX NODV\ & RUD] ]HVWDZ\ W\SX NODV\ % & NWyUH VSHรกQLDMฤ Z\PDJDQLD QRUP L G\UHNW\Z HXURSHMVNLFK 2EHFQH SU]HSLV\ ]RERZLฤ ]XMฤ LQVWDODWRUyZ GR VWRVRZDQLD Z LQVWDODFMDFK HOHNWU\F]Q\FK XU]ฤ G]Hฤ FKURQLฤ F\FK SU]HG V]NRGOLZ\PL VNXWNDPL Z\รกDGRZDฤ DWPRVIHU\F]Q\FK RUD] SU]HSLฤ รผ SRZVWDMฤ F\FK ZHZQฤ WU] LQVWDODFML 2IHURZDQH SU]H] .$1/8; 6 $ ZDU\VWRURZH RJUDQLF]QLNL SU]HSLฤ รผ GRVNRQDOH VSHรกQLDMฤ WH Z\PDJDQLD .RQVWUXNFMD RJUDQLF]QLNyZ SU]HSLฤ รผ ]DSHZQLD ย Z\PLHQQH PRGXรก\ RFKURQQH ย RSW\F]Q\ ZVNDฤจQLN VWDQX ย ]GDOQฤ V\JQDOL]DFMฤ ]DG]LDรกDQLD ย ZDU\VWRURZH XU]ฤ G]HQLH RGรกฤ F]DMฤ FH 2JUDQLF]QLNL SU]HSLฤ รผ W\S ZJ 31 (1 NODVD & ZJ ( ',1 <'(
2JUDQLF]QLNL SU]HSLฤ รผ W\SX NODV\ & WR XU]ฤ G]HQLD ]DSURMHNWRZDQH GR RFKURQ\ DSDUDWXU\ HOHNWU\F]QHM SU]HG SU]HMฤ FLRZ\PL SU]HSLฤ FLDPL Z LQVWDODFMDFK 11 SRZVWDMฤ F\PL Z Z\QLNX SRฤ UHGQLFK Z\รกDGRZDฤ DWPRVIHU\F]Q\FK OXE SURFHVyZ รกฤ F]HQLRZ\FK Z VLHFLDFK HOHNWURHQHUJHW\F]Q\FK 6WRVRZDQH JรกyZQLH Z EXG\QNDFK PLHV]NDOQ\FK LQVWDORZDQH Z UR]G]LHOQLDFK SLฤ WURZ\FK 'ZXVWRSQLRZH RJUDQLF]QLNL SU]HSLฤ รผ W\S ZJ 31 (1 NODVD % & ZJ (',1 9'(
'ZXVWRSQLRZH RJUDQLF]QLNL SU]HSLฤ รผ W\SX NODV\ % & WR XU]ฤ G]HQLD ]DSURMHNWRZDQH GR RFKURQ\ DSDUDWXU\ HOHNWU\F]QHM SU]HG SU]HMฤ FLRZ\PL SU]HSLฤ FLDPL Z LQVWDODFMDFK 11 SRZVWDMฤ F\PL Z Z\QLNX EH]SRฤ UHGQLFK Z\รกDGRZDฤ DWPRVIHU\F]Q\FK OXE SURFHVyZ รกฤ F]HQLRZ\FK Z VLHFLDFK HOHNWURHQHUJHW\F]Q\FK 6WRVRZDQH JรกyZQLH Z EXG\QNDFK PLHV]NDOQ\FK L QLHZLHONLFK RELHNWDFK SU]HP\VรกRZ\FK LQVWDORZDQH Z ]รกฤ F]DFK NDEORZ\FK OXE Z UR]G]LHOQLFDFK JรกyZQ\FK 2JUDQLF]DMฤ F]DV WUZDQLD L F]ฤ VWRWOLZRฤ รผ SUฤ GX QDVWฤ SF]HJR
Fachowy Elektryk
37
PRODUKTY
Nowe bloki dystrybucyjne
OJL 70 i OJL 120 ๏ฌ rmy ELEKTRO
Uniwersalne i kompaktowe rozwiฤ zanie %ORNL G\VWU\EXF\MQH 2-/ XPRฤชOLZLDMฤ UR]G]LDรก HQHUJLL HOHNWU\F]QHM ZV]ฤ G]LH WDP JG]LH OLF]ฤ VLฤ Z\VRNLH SDUDPHWU\ HOHNWU\F]QH RUD] PLQLPDOQH JDEDU\W\ :\PLDU\ ]HZQฤ WU]QH REX W\SyZ 2-/ V]HU PP RUD] Z\V PP RUD] 2-/ V]HU PP L Z\V PP JZDUDQWXMฤ ฤชH EORNL QLH ]DMPXMฤ GXฤชR PLHMVFD D G]Lฤ NL SRGZyMQ\P ]DF]HSRP PRฤชOLZH MHVW LFK PRFRZDQLH ]DUyZQR QD V]\QLH 7+ MDN L QD Sรก\FLH PRQWDฤชRZHM Z UR]G]LHOQLF\ Wysoka jakoล ฤ zastosowanych materiaล รณw 2EXGRZD ]RVWDรกD Z\NRQDQD ] QLHSDOQHJR WZRU]\ZD V]WXF]QHJR EH]KDORJHQNRZHJR Z NRORU]H MDVQRV]DU\P 5$/ ']Lฤ NL SU]HP\ฤ ODQHM NRQVWUXNFML L RGSRZLHGQLHM V]W\ZQRฤ FL Z\WU]\PXMH RQD SHรกQH REFLฤ ฤชHQLH SUฤ GRZH HOHPHQWyZ SU]HZRG]ฤ F\FK RUD] ]DSHZQLD SUDFฤ Z XNรกDGDFK
Fot. 1.
R QDSLฤ FLX ]QDPLRQRZ\P GR 9 0DNV\PDOQD WHPSHUDWXUD SUDF\ WR ย & &]ฤ ฤ FL SU]HZRG]ฤ FH WR SURยฟOH ]H VSHFMDOQHJR VWRSX DOXPLQLXP Z NWyU\FK XPLHV]F]RQR ฤ UXE\ LQEXVRZH PRFXMฤ FH SU]HZRG\ HOHNWU\F]QH 3RZLHU]FKQLH VW\NX HOHNWU\F]QHJR Vฤ SRNU\WH VSHFMDOQ\P VPDUHP FKURQLฤ F\P SU]HZRG\ SU]HG XWOHQLDQLHP Duลผe moลผliwoล ci poล ฤ czeล =DUyZQR 2-/ MDN L 2-/ SU]\VWRVRZDQH Vฤ GR SRGรกฤ F]HQLD SU]HZRGyZ ]DVLODMฤ F\FK PLHG]LDQ\FK RUD] DOXPLQLRZ\FK : SU]HFLZLHฤ VWZLH GR WHJR ZV]\VWNLH SU]HZRG\ RGSรก\ZRZH PXV]ฤ E\รผ PLHG]LDQH
Fot. 2.
38
Fachowy Elektryk
PRODUKTY 2-/ WR SU]HZyG ]DVLODMąF\ R SU]HNURMX RG GR PPð QDWRPLDVW RGHMĞFLD WR V]HĞü ]DFLVNyZ QD SU]HZRG\ R SU]HNURMX PPð =QDPLRQRZH REFLąĪHQLH SUąGRZH EORNX WR $ SU]HZyG ]DVLODMąF\ $O OXE $ SU]HZyG &X 2-/ R]QDF]D SU]HZyG ]DVLODMąF\ R SU]HNURMX RG GR PPð L RGHMĞFLD GZD ]DFLVNL PPð SLĊü ]DFLVNyZ PPð RUD] F]WHU\ ]DFLVNL PPð 2EFLąĪHQLH ]QDPLRQRZH WR $ L $ RGSRZLHGQLR GOD SU]HZRGyZ ]DVLODMąF\FK $O L &X Bezpiecznie, wygodnie i zgodnie z normą 6WRSLHĔ RFKURQ\ EORNyZ 2-/ WR ,3 3RQDGWR REXGRZ\ SRVLDGDMą XFK\OQH RVáRQ\ ] F]DUQHJR WZRU]\ZD XáDWZLDMąFH GRVWĊS GR ĞUXE SRGF]DV SRGáąF]DQLD OXE RGáąF]DQLD SU]HZRGyZ 3URGXNW\ VSHáQLDMą HXURSHMVNLH QRUP\ (1 L (1 :\áąF]Q\P SU]HGVWDZLFLHOHP ¿UP\ (/(.752 QD WHUHQLH 3ROVNL MHVW ¿UPD ,6732/ 6S ] R R LQĪ àXNDV] =DUHPED ,6732/ 6S ] R R ZZZ LVWSRO SO
Fot. 3. REKLAMA
Produkty dla wymagających
Przedstawicielstwo w Polsce
03-565 Warszawa ul. Borzymowska 32 tel./fax (22) 663 48 15 639 86 48 743 69 79 fax (22) 743 69 77
Zapraszamy do odwiedzenia naszego stoiska podczas targów ENERGETAB 2013, od 17 do 19 września
e-mail: istpol@istpol.pl
Pawilon G, stoisko 13
www.istpol.pl
Fachowy Elektryk
39
PRODUKTY
Schneider Electric prezentuje zabezpieczenia serii Micrologic E w wyล ฤ cznikach kompaktowych NSX, NS>630A oraz wyล ฤ cznikach powietrznych Masterpact NT/NW
ฤช\ZDP\ L MDND MHVW MHM MDNRฤ รผ :รกDฤ QLH Z W\P FHOX ยฟUPD 6FKQHLGHU (OHFWULF VWZRU]\รกD HOHNWURQLF]QH Z\]ZDODF]H VHULL 0LFURORJLF ( NWyUH รกฤ F]ฤ Z VRELH SHZQRฤ รผ L Z\VRNฤ GRNรกDGQRฤ รผ G]LDรกDQLD RUD] ]DDZDQVRZDQH IXQNFMH SRPLDURZH Z SU]\VWฤ SQHM FHQLH :\]ZDODF]H VHULL 0LFURORJLF ( QLH]DOHฤชQLH RG WHJR F]\ ]RVWDQฤ ]DVWRVRZDQH Z Z\รกฤ F]QLNDFK NRPSDNWRZ\FK 16; F]\ Z\รกฤ F]QLNDFK SRZLHWU]Q\FK 0DVWHUSDFW 17 1: VWDQRZLฤ LGHDOQH SRรกฤ F]HQLH ]DEH]SLHF]HQLD VHOHNW\ZQHJR RUD] ]DDZDQVRZDQHJR DQDOL]DWRUD SDUDPHWUyZ VLHFL 3RG Z]JOฤ GHP RFKURQ\ QDV]HJR XNรกDGX PRฤชHP\ GR-
Fot.: Schneider Electric
,P EDUG]LHM ]DDZDQVRZDQD WHFKQRORJLF]QLH NRQVWUXNFMD W\P ZLฤ NV]\ ZSรก\Z PDP\ QD GREyU RNUHฤ ORQ\FK SDUDPHWUyZ SUDF\ GDQHJR DSDUDWX 1DMOHSLHM ZLGDรผ WR QD SU]\NรกDG]LH Z\รกฤ F]QLNyZ NRPSDNWRZ\FK RUD] Z\รกฤ F]QLNyZ SRZLHWU]Q\FK JG]LH XVWDZLDQH SU]H] QDV SDUDPHWU\ SR]ZDODMฤ QD LGHDOQH GRSDVRZDQLH GR SRWU]HE NDฤชGHM DSOLNDFML : G]LVLHMV]\FK DSDUDWDFK HOHNWU\F]Q\FK RERN JZDUDQFML EH]SLHF]Hฤ VWZD FRUD] VLOQLHMV]\ QDFLVN NรกDG]LRQ\ MHVW UyZQLHฤช QD LFK MDN QDMHIHNW\ZQLHMV]H Z\NRU]\VW\ZDQLH SRG Nฤ WHP HQHUJHW\F]Q\P $ HIHNW\ZQRฤ รผ HQHUJHW\F]QD WR ฤ ZLDGRPRฤ รผ WHJR LOH HQHUJLL ]X-
Fot.: Schneider Electric
Najwaลผniejszym elementem kaลผdego wyล ฤ cznika determinujฤ cym sposรณb jego pracy jest wyzwalacz prฤ dowy โ przeciฤ ลผeniowy i zwarciowy. To od niego zaleลผy charakterystyka czasowo-prฤ dowa urzฤ dzenia, czyli zdolnoล ฤ reagowania na prฤ dy przetฤ ลผeniowe.
Fot. 2. Wyzwalacz elektroniczny Micrologic 5.0E do wyล ฤ cznikรณw powietrznych Masterpact NT/NW.
Fot. 1. Wyล wietlacz FDM121 do montaลผu na drzwiach rozdzielnicy.
40
Fachowy Elektryk
ELHUDรผ WDNLH SDUDPHWU\ SUDF\ MDN ZDUWRฤ FL SUฤ GX SU]HFLฤ ฤชHQLRZHJR ,U ]ZDUFLRZHJR NUyWNR]ZรกRF]QHJR ,VG L EH]]ZรกRF]QHJR ,L RUD] F]DVyZ ]ZรกRNL GOD F]รกRQX SU]HFLฤ ฤชHQLRZHJR WU L ]ZDUFLRZHJR NUyWNR]ZรกRF]QHJR WVG : SU]\SDGNX SRPLDUyZ QD ELHฤชฤ FR PDP\ GRVWฤ S GR DNWXDOQ\FK L ฤ UHGQLFK ZDUWRฤ FL SUฤ GX QDSLฤ FLD F]ฤ VWRWOLZRฤ FL PRF\ F]\QQHM L ELHUQHM HQHUJLL RUD] FRV ฤณ L 7+' 0RฤชOLZRฤ รผ WZRU]HQLD DODUPyZ SR]DZDOD QD FLฤ JรกH PRQLWRURZDQLH V\VWHPX L LQIRUPRZDQLH R HZHQWXDOQ\FK
Fot.: Schneider Electric
PRODUKTY
Fot. 3. Wyzwalacz elektroniczny Micrologic 5.2E do wyล ฤ cznikรณw kompaktowych NSX.
รกฤ F]QLND 1DMEDUG]LHM ]DDZDQVRZDQฤ ] RSFML RGF]\WX GDQ\FK MHVW SU]HV\รกDQLH LFK ]GDOQLH ] Z\NRU]\VWDQLHP VLHFL NRPXQLNDF\MQHM 0RGXV ']Lฤ NL VSHFMDOQ\P PRGXรกRP NRPXQLNDF\MQ\P PRฤชHP\ RGF]\WDรผ ZV]\VWNLH QLH]Eฤ GQH SDUDPHWU\ ] GRZROQHJR PLHMVFD Fot.: Schneider Electric
VWDQDFK ]DJURฤชHQLD 'R WHJR SRGUฤ F]QD SDPLฤ รผ Z NWyUHM SU]HFKRZ\ZDQD MHVW KLVWRULD RVWDWQLFK ]GDU]Hฤ RUD] UR]EXGRZDQH RSFMH GLDJQRVW\F]QH VSUDZLDMฤ ฤชH Z\รกฤ F]QLNL Z\SRVDฤชRQH Z Z\]ZDODF]H 0LFURORJLF W\S ( Vฤ EH]NRQNXUHQF\MQ\PL UR]ZLฤ ]DQLDPL QD U\QNX :EXGRZDQH Z Z\]ZDODF]X SU]HNรกDGQLNL SUฤ GRZH PDNV\PDOQLH XSUDV]F]DMฤ FDรก\ XNรกDG L ]QDF]ฤ FR SU]\VSLHV]DMฤ F]DV LQVWDODFML WDNLHJR Z\รกฤ F]QLND Z UR]G]LHOQLF\ %DUG]R FLHNDZฤ RSFMฤ ]ZรกDV]F]D GOD DSOLNDFML JG]LH XWU]\PDQLH UXFKX PD ]DVDGQLF]H ]QDF]HQLH MHVW SRGDZDQD SU]H] DSDUDW LQIRUPDFMD R VWDQLH ]Xฤช\FLD VW\NyZ JรกyZQ\FK ']Lฤ NL WHPX ]DZV]H ZLDGRPR NLHG\ GDQ\ Z\รกฤ F]QLN QDOHฤช\ Z\PLHQLรผ 'RVWฤ S GR GDQ\FK PRฤชOLZ\ MHVW QD NLOND VSRVREyZ 1DMSURVWV]\P ] QLFK MHVW VNRU]\VWDQLH ] ZEXGRZDQHJR Z Z\]ZDODF]X Z\ฤ ZLHWODF]D /&' QD NWyU\P EH] SUREOHPX RGF]\WDP\ ZV]\VWNLH SDUDPHWU\ :\ฤ ZLHWODF] MHVW WDN VNRQVWUXRZDQ\ ฤชH VDPRF]\QQLH SU]HZLMD SRV]F]HJyOQH HNUDQ\ ] LQIRUPDFMDPL 1LH PD SRWU]HE\ ร ZFKRG]HQLDยด GR PHQX ZV]\VWNR G]LHMH VLฤ Z SHรกQL DXWRPDW\F]QLH 'UXJฤ ] RSFML MHVW Z\SRVDฤชHQLH Z\รกฤ F]QLND Z GRGDWNRZ\ Z\ฤ ZLHWODF] PRQWRZDQ\ QD GU]ZLDFK UR]G]LHOQLF\ 0RGXรก )'0 GDMH LGHDOQ\ SRGJOฤ G QD WR FR G]LHMH VLฤ ] QDV]\P DSDUDWHP EH] NRQLHF]QRฤ FL SRGFKRG]HQLD GR VDPHJR XU]ฤ G]HQLD 3RQDGWR SR]ZDOD RQ QD OHSV]ฤ EDUG]LHM F]\WHOQฤ ZL]XDOL]DFMฤ SRPLDUyZ RUD] VWDQyZ SUDF\ Z\-
3RQDGWR FHFKฤ Z\รกฤ F]QLNyZ Z\SRVDฤชRQ\FK Z Z\]ZDODF]H 0LFURORJLF ( MHVW ]DSHZQLHQLH ZV]HONLFK URG]DMyZ VHOHNW\ZQRฤ FL 1LH W\ONR F]DVRZHM SUฤ GRZHM L HQHUJHW\F]QHM OHF] UyZQLHฤช G]Lฤ NL VSHFMDOQHM NRQVWUXNFML VHOHNW\ZQRฤ FL VWUHIRZHM =6, 0RฤชQD Mฤ ]UHDOL]RZDรผ EH] NRQLHF]QRฤ FL VWRVRZDQLD GRGDWNRZ\FK VWHURZQLNyZ F]\ VLHFL NRPXQLNDF\MQ\FK :\VWDUF]\ VNRU]\VWDรผ ] ZEXGRZDQ\FK JQLD]G Z NDฤชG\P ] Z\]ZDODF]\ L SRรกฤ F]\รผ ]H VREฤ DSDUDW\ SU]\ SRPRF\ ]Z\NรกHJR SU]HZRGX (IHNW\ZQRฤ รผ HQHUJHW\F]QD MHVW FRUD] SRZV]HFKQLHMV]\P ]MDZLVNLHP Z\NRU]\VW\ZDQ\P Z G]LVLHMV]\FK LQVWDODFMDFK ] FRUD] ZLฤ NV]ฤ ฤ ZLDGRPRฤ FLฤ ,QWHOLJHQWQH Vฤ MXฤช QLH W\ONR GRP\ VDPRFKRG\ F]\ VSU]ฤ W\ FRG]LHQQHJR Xฤช\WNX ,QWHOLJHQWQH Vฤ UyZQLHฤช Z\รกฤ F]QLNL Z QDV]\FK LQVWDODFMDFK HOHNWU\F]Q\FK 'R WHM SRU\ QDMZLฤ NV]ฤ SU]HV]NRG]ฤ Z VWRVRZDQLX ]DDZDQVRZDQ\FK UR]ZLฤ ]Dฤ E\รกD FHQD ']Lฤ NL VHULL Z\]ZDODF]\ 0LFURORJLF ( QLH VWDQRZL WR MXฤช ZLฤ FHM ฤชDGQHJR SUREOHPX .DURO -XV]F]DN 6]HI 3URGXNWX 6FKQHLGHU (OHFWULF 3ROVND ZZZ VFKQHLGHU HOHFWULF FRP
Fot. 4. Wyล ฤ cznik kompaktowy NSX wyposaลผony w wyzwalacz Micrologic 5.2E.
Fachowy Elektryk
41
PRODUKTY
Rittal poszerza program obudรณw obsล ugi Maszyny i urzฤ dzenia obudowy obsล ugi muszฤ wyrรณลผniaฤ siฤ odpowiednim designem. Powinny rรณwnieลผ cechowaฤ siฤ wysokim poziomem ergonomii oraz wydajnoล ฤ montaลผu โ przy minimalnych kosztach oraz szybkiej dostฤ pnoล ci. Jak to dziaล a - pokazuje Rittal w nowym opracowaniu systemu obudรณw obsล ugi z blachy stalowej. Producent oferuje atrakcyjne optycznie, praktyczne oraz zoptymalizowane pod wzglฤ dem kosztรณw rozwiฤ zanie obsล ugi. 2SUDFRZXMฤ F QRZฤ REXGRZฤ REVรกXJL 5LWWDO VNXSLรก VLฤ SU]HGH ZV]\VWNLP QD DSOLNDFMDFK .OLHQWyZ ZUDฤชOLZHJR QD NRV]W\ VHJPHQWX U\QNX PDV]\Q 'RW\FKF]DV SURGXFHQW PLDรก Z RIHUFLH WU]\ UR]ZLฤ ]DQLD REXGyZ REVรกXJL ] EODFK\ VWDORZHM NWyUH ]QDF]QLH UyฤชQLรก\ VLฤ SRG Z]JOฤ GHP GHVLJQX RUD] WHFKQLNL PRQWDฤชX 2EHFQLH 5LWWDO RIHUXMH MHGQROLWฤ SODWIRUPฤ V\VWHPRZฤ VNรกDGDMฤ Fฤ VLฤ ] รกฤ F]QLH Z\PLDUyZ VWDQGDUGRZ\FK MHGQROLW\FK DNFHVRULyZ V\VWHPRZ\FK RUD] QRZRF]HVQHM VW\OLVW\NL GRSDVRZDQHM GR UHV]W\ SRUWIROLR SURGXNWyZ GOD VWDQRZLVND F]รกRZLHN ยฑ PDV]\QD 5LWWDO RIHUXMH QRZฤ REXGRZฤ REVรกXJL MHGQROLWฤ SODWIRUPฤ V\VWHPRZฤ VNรกDGDMฤ Fฤ VLฤ
เธ 42
เธ เธ
ENCLOSURES Fachowy Elektryk
] รกฤ F]QLH Z\PLDUyZ VWDQGDUGRZ\FK MHGQROLW\FK DNFHVRULyZ V\VWHPRZ\FK RUD] QRZRF]HVQHM VW\OLVW\NL GRSDVRZDQHM GR UHV]W\ SRUWIROLR SURGXNWyZ : FHOX ]DJZDUDQWRZDQLD รกDWZHJR GRVWฤ SX VHUZLVRZHJR ] SU]RGX OXE ] W\รกX F]ฤ ฤ รผ REVรกXJRZD REXGRZ\ PRฤชH E\รผ XPLHV]F]RQD DOER QD GU]ZLDFK ] ]DZLDVDPL DOER QD VWDรกHM ฤ FLDQFH W\OQHM .RUSXV REXGRZ\ ED]XMH QD SODWIRUPLH V\VWHPRZHM VHULL $( ]H VWDQGDUGRZฤ SRZรกRNฤ SURV]NRZฤ 5$/ L MHVW GRVWฤ SQ\ Z UR]PLDUDFK RG รฎ รฎ PP GR รฎ รฎ PP V]HU รฎ Z\V รฎ Jรกฤ ERNRฤ รผ
เธ
:V]\VWNLH V]F]HJyรก\ NRQVWUXNFML Vฤ ]DSURMHNWRZDQH SRG Nฤ WHP Z\VRNLHM Z\GDMQRฤ FL PRQWDฤชX 0RฤชOLZD MHVW V]\END L รกDWZD LQVWDODFMD GRGDWNRZHM Sรก\W\ SU]HGQLHM ] DOXPLQLXP QD GU]ZLDFK OXE ฤ FLDQFH W\OQHM ยฑ GR Z\JRGQHJR Z\NRQDQLD Z F]ฤ ฤ FL REVรกXJRZHM RWZRUyZ L Z\FLฤ รผ SRG Z\ฤ ZLHWODF]H ZVNDฤจQLNL OXE NRPSXWHU\ SDQHORZH 7DN MDN GRW\FKF]DV GR ]DEXGRZ\ ZHZQฤ WU]QHM Xฤช\ZDQR UyฤชQ\FK V\VWHPyZ PRFRZDฤ WDN REHFQLH NRQVWUXNWRU]\ UR]G]LHOQL PRJฤ NRU]\VWDรผ ] SRMHG\QF]HJR PRGXรกRZHJR V\VWHPX DNFHVRULyZ ']Lฤ NL WHPX PRฤชOLZH MHVW ]QDF]QH ]ZLฤ NV]HQLH PRฤชOLZRฤ FL ]DEXGRZ\ RUD] XVSUDZQLHQLH
เธ
POWER DISTRIBUTION
CLIMATE CONTROL
Fot.: Rittal
PRODUKTY
Fot. 1. Rittal oferuje nowฤ obudowฤ obsล ugi, jednolitฤ platformฤ systemowฤ skล adajฤ cฤ siฤ z ล ฤ cznie 9 wymiarรณw standardowych, jednolitych akcesoriรณw systemowych oraz nowoczesnej stylistyki, dopasowanej do reszty portfolio produktรณw.
PRQWDฤชX L ]DSDVyZ PDJD]\QRZ\FK .RPSDW\ELOQH DNFHVRULD V\VWHPX 76 VSURVWDMฤ QDMUyฤชQLHMV]\P Z\PDJDQLRP RGQRฤ QLH ]DEXGRZ\ : WHQ VSRVyE QS ]D SRPRFฤ V]\Q SURยฟORZ\FK ] RWZRURZDQLHP 76 PRฤชQD HODVW\F]QLH PRQWRZDรผ SRSU]HF]NL PRQWDฤชRZH L V]\Q\ V\VWHPRZH W\SX FKDVVLV GR ZHZQฤ WU]Q\FK ฤ FLDQ ERF]Q\FK : QDVWฤ SQ\P HWDSLH EXGRZ\ VWDQRZLVND F]รกRZLHN ยฑ PDV]\QD GRSDVRZDQฤ GR GDQHJR ]DVWRVRZDQLD REXGRZฤ REVรกXJL PRฤชQD Z SURVW\ VSRVyE ]DPRQWRZDรผ QD V\VWHPLH UDPLHQLD QRฤ QHJR QRZHJR V\VWHPX 5LWWDO &3 0LPRฤ URGRZ\ PRQWDฤช SR]ZDOD QD Z\JRGQH L HODVW\F]QH XPLHV]F]HQLH REXGRZ\ Z QDMUyฤชQLHMV]\FK SR]\FMDFK QS ZH ZQฤ NDFK PDV]\Q L XU]ฤ G]Hฤ :VSDUFLH SU]\ PRQWDฤชX ]DSHZQLDMฤ SU]\JRWRZDQH Z\WรกRF]HQLD Z Sรก\WDFK Z]PDFQLDMฤ F\FK NWyUH NOLHQW PRฤชH Z\NRU]\VWDรผ SRSU]H] SURVWH UR]ZLHUFHQLH ']Lฤ NL LQWHOLJHQWQHM EORNDG]LH NWyUD SR]ZDOD QD ZVWฤ SQH XQLHUXFKRPLHQLH REXGRZ\ QD UDPLHQLX QRฤ Q\P ]D SRPRFฤ MHGQHM ฤ UXE\ PRฤชOLZ\ MHVW QDZHW PRQWDฤช MHGQRRVRERZ\ 'RW\F]\ WR UyZQLHฤช PRQWDฤชX GR V\VWHPyZ SRGSRU\ VWRMฤ FHM NWyUH REHFQLH UyZQLHฤช Vฤ GRVWฤ SQH Z QRZHM VW\OLVW\FH UDPLRQ QRฤ Q\FK 6\VWHP\ SRGSRU\ VWRMฤ FHM G\VSRQXMฤ PRELOQฤ ZHUVMฤ ] URONDPL RUD] NROXPQDPL Z ZHUVML RWZDUWHM XPRฤชOLZLDMฤ F\PL Z\JRGQฤ LQVWDODFMฤ RNDEORZDQLD ZUD] ] NRQIHNFMRQRZDQ\PL ZW\NDPL 7DNLH UR]ZLฤ ]DQLH MHVW EDUG]R Xฤช\WHF]QH V]F]HJyOQLH SU]\ VHUZLVRZDQLX 1RZD REXGRZD REVรกXJL SRVLDGD FKURQLฤ FH SU]HG ]UDQLHQLHP ]DRNUฤ JORQH QDURฤชQLNL L Z\UyฤชQLD VLฤ DWUDNF\MQ\P GHVLJQHP F]ฤ ฤ FL REVรกXJRZHM 2ED SLRQRZH XPLHV]F]RQH SR ERNDFK XFKZ\W\ GRSDVRZDQR GR QRZHM VW\OLVW\NL QRZHJR V\VWHPX UDPLHQLD QRฤ QHJR &3 D W\P VDP\P GR UR]ZLฤ ]Dฤ 5LWWDO Z ]DNUHVLH VWDQRZLVND F]รกRZLHN ยฑ PDV]\QD ย REKLAMA
IT INFRASTRUCTURE
SOFTWARE & SERVICES
Fachowy Elektryk www.rittal.pl
43
PRODUKTY
Nowa aparatura moduล owa i innowacyjny system szyn zasilajฤ cych
Kompleksowa oferta 3UH]HQWRZDQD Z DUW\NXOH QRZD DSDUDWXUD PRGXรกRZD +DJHU WR Z\รกฤ F]QLNL QDGSUฤ GRZH 0&% Z\รกฤ F]QLNL UyฤชQLFRZRSUฤ GRZH 0&&% Z\รกฤ F]QLNL UyฤชQLFRZRSUฤ GRZH ] F]รกRQHP QDGSUฤ GRZ\P 5&%2 RUD] SDOHWD DSDUDWyZ L V\VWHPyZ รกฤ F]HQLRZ\FK UR]V]HU]DMฤ F\FK LFK IXQNFMRQDOQRฤ รผ WDNLFK MDN Z\]ZDODF]H VW\NL SRPRFQLF]H L V\JQDOL]DF\MQH QRZH QDSฤ G\ ]GDOQH RUD] SU]\VSLHV]DMฤ FH PRQWDฤช L ]ZLฤ NV]DMฤ FH EH]SLHF]Hฤ VWZR V]\Q JU]HELHQLRZH SR]LRPH L SLRQRZH $SDUDW\ GRVWฤ SQH Vฤ Z UyฤชQ\FK Z\NRQDQLDFK MHฤ OL FKRG]L R LORฤ รผ ELHJXQyZ FKDUDNWHU\VW\Nฤ G]LDรกDQLD F]\ WHฤช ]GROQRฤ FL ]ZDUFLRZH Bezpieczeล stwo i ochrona przed popeล nieniem bล ฤ du :\VRND MDNRฤ รผ L EH]SLHF]Hฤ VWZR Xฤช\WNRZDQLD WR RG ]DZV]H SULRU\WHW\ +DJHU 'REU]H SU]HP\ฤ ODQH UR]ZLฤ ]DQLD NRQVWUXNF\MQH L QLH]PLHQQLH Z\VRNL SR]LRP WHFKQLF]Q\ XU]ฤ G]Hฤ WR JZDUDQFMD QLH]DZRGQHM SUDF\ DSDUDWXU\ &HFK\ WH ]QDOD]รก\ RG]ZLHUFLHGOHQLH PLฤ G]\ LQQ\PL Z Z\VWฤ SRZDQLX ย RFKURQ\ SU]HG GRW\NLHP ,3 [ WDNฤชH SU]\ ]DVWRVRZDQLX V]\Q JU]HELHQLRZ\FK 3UDZLGรกRZD NRQVWUXNFMD HOHPHQWyZ ]รกฤ F]Q\FK QLH GRSXV]F]D GR ]HWNQLฤ FLD VLฤ ] F]ฤ ฤ FLDPL SU]HZRG]ฤ F\PL GRVWฤ SQ\PL ย ]DEH]SLHF]HQLD SU]HG Z\VWฤ SLHQLHP Eรกฤ GX SRGF]DV PRQWDฤชX SRSU]H] ]DVWRVR-
44
Fachowy Elektryk
Fot.: Hager
Nowa seria moduล owej aparatury zabezpieczajฤ cej Hager to poล ฤ czenie najwyลผszej jakoล ci i niezawodnoล ci z nowymi moลผliwoล ciami ล ฤ czeniowymi oraz jeszcze wiฤ kszym bezpieczeล stwem. ล atwoล ฤ instalacji i ochrona uลผytkownika przed poraลผeniem podczas eksploatacji, szeroka oferta aparatรณw gล รณwnych, pomocniczych i systemรณw ล ฤ czeniowych oraz szereg innowacyjnych pomysล รณw konstrukcyjnych to cechy oferty Hager, stale powiฤ kszanej o nowe urzฤ dzenia rozdziaล u energii elektrycznej.
Fot. 1. Wyล ฤ czniki rรณลผnicowoprฤ dowe z czล onem nadprฤ dowym (RCBO).
ย
ย ย
ZDQLH L]RODF\MQ\FK QDNรกDGHN ]DEH]SLHF]DMฤ F\FK QD SRZLHU]FKQLDFK VW\NyZ QRZHM NRQVWUXNFML GฤจZLJQL DSDUDWyZ XPRฤชOLZLDMฤ F\FK V]\ENLH ]DG]LDรกDQLH L PRฤชOLZRฤ รผ ]DEORNRZDQLD SRรกRฤชHQLD SUDF\ QRZ\FK L]RODF\MQ\FK NOLSVyZ PRQWDฤชRZ\FK ] WZRU]\ZD V]WXF]QHJR SROD RSLVRZHJR ZUD] ] QDNรกDGNฤ ]D-
ย
EH]SLHF]DMฤ Fฤ 2SLV\ WHNVWRZH L R]QDF]HQLD JUDยฟF]QH PRJฤ E\รผ รกDWZR Z\NRQ\ZDQH SU]H] Xฤช\WNRZQLND SU]\ Z\NRU]\VWDQLX RSURJUDPRZDQLD +DJHU SURJUDP 6HPLRORJ SHรกQHM ]JRGQRฤ FL ] QRUPDPL SRWZLHUG]RQHM SR]\W\ZQ\P Z\QLNLHP EDGDฤ MDNRฤ FL Z\UREyZ SU]HSURZDG]RQ\FK SU]H] FHUW\ยฟNRZDQฤ MHGQRVWNฤ %%- 6(3
Akcesoria do sterowania i sygnalizacji ']LDรกDQLH 0&% 5&&% L 5&%2 ZVSRPDJDQH PRฤชH E\รผ SRSU]H] ]DVWRVRZDQLH DNFHVRULyZ WDNLFK MDN XQLZHUVDOQH Z\]ZDODF]H Z]URVWRZH ]DQLNRZH F]\ WHฤช XQLNDOQH Z\]ZDODF]H QDGQDSLฤ FLRZH : SU]\SDGNX NRQLHF]QRฤ FL ]GDOQHJR VWHURZDQLD SRรกRฤชHQLHP GฤจZLJQL DSDUDWyZ PRฤชOLZH MHVW ]DVWRVRZDQLH QRZ\FK QDSฤ GyZ ]GDOQ\FK VHULL 0= [[[ GRVWฤ SQ\FK WDNฤชH Z ZHUVML ] DXWRPDW\F]Q\P SRQRZQ\P ]Dรกฤ F]HQLHP SR Z\]ZROHQLX DSDUDWX 5R]ZLฤ ]DQLH WDNLH SU]\QRVL NRPIRUW REVรกXJL L UHGXNXMH NRV]W\ HNVSORDWDF\MQH ]ZรกDV]F]D Z SU]\SDGNX RGOHJรกHM F]\ WUXGQR GRVWฤ SQHM DSDUDWXU\ ]DEH]SLHF]DMฤ FHM &DรกRฤ รผ RIHUW\ DNFHVRULyZ GRSHรกQLDMฤ VW\NL SRPRFQLF]H L V\JQDOL]DF\MQH PHFKDQL]P\ EORNXMฤ FH F]\ WHฤช RVรกRQ\ ]DFLVNyZ 1LH EH] ]QDF]HQLD SR]RVWDMH IDNW ฤชH DNFHVRULD Z\PLHQLRQH SRZ\ฤชHM Vฤ Z SHรกQL NRPSDW\ELOQH ] SRSU]HGQLฤ ZHUVMฤ PRGXรกRZHM DSDUDWXU\ ]DEH]SLHF]DMฤ FHM +DJHU RUD] ZVSyรกSUDFXMH WDNฤชH Z Z\EUDQ\P ]DNUHVLH ] LQQ\PL DSDUDWDPL HOHNWU\F]Q\PL WDNLPL MDN QD SU]\NรกDG UR]รกฤ F]QLNL L]RODF\MQH Wskaลบniki dziaล ania 8QLNDOQฤ FHFKฤ ]DVWRVRZDQฤ VWDQGDUGRZR Z Z\รกฤ F]QLNDFK UyฤชQLFRZRSUฤ GRZ\FK +DJHU 5&&% L 5&%2 Vฤ SRGZyMQH ZVNDฤจQLNL RNLHQNRZH SR]ZDODMฤ FH QD ย RNUHฤ OHQLH SRรกRฤชHQLD VW\NyZ JรกyZQ\FK URERF]\FK
RNUHฤ OHQLH SU]\F]\Q\ ]DG]LDรกDQLD UR]รกฤ F]HQLD VW\NyZ JรกyZQ\FK DSDUDWX QLH]DOHฤชQ\ ZVNDฤจQLN ]DG]LDรกDQLD RG SUฤ GX XSรก\ZRZHJR UyฤชQLFRZHJR 5R]ZLฤ ]DQLH SRZ\ฤชV]H SU]\QRVL NRU]\ฤ FL GOD RVyE ]DMPXMฤ F\FK VLฤ HNVSORDWDFMฤ UR]G]LHOQLF HOHNWU\F]Q\FK SR]ZDODMฤ F QD V]\ENฤ LGHQW\ยฟNDFMฤ Z\VWฤ SRZDQLD SUฤ GyZ UyฤชQLFRZ\FK L SRGMฤ FLD NURNyZ ]PLHU]DMฤ F\FK GR HOLPLQDFML SRWHQFMDOQHJR ฤจUyGรกD SRUDฤชHQLD SUฤ GHP HOHNWU\F]Q\P Innowacyjne szyny grzebieniowe pionowe 6]\ENRฤ รผ PRQWDฤชX DSDUDWX L Z\NRQDQLD MHJR RNDEORZDQLD WR ZDฤชQH F]\QQLNL ZSรก\ZDMฤ FH QD F]DV Z\NRQDQLD UR]G]LHOQLF\ HOHNWU\F]QHM RUD] MHM NRV]W NRฤ FRZ\ :\NRQ\ZDQLH WUDG\F\MQ\FK SRรกฤ F]Hฤ RSDUW\FK R SU]HZRG\ HOHNWU\F]Q\FK SRVLDGD ZDG\ WDNLH MDN GรกXJL F]DV REUyENL SU]HZRGX L MHJR SRGรกฤ F]HQLD ]ZรกDV]F]D SU]\ ZLฤ NV]\FK SU]HNURMDFK ]QDF]ฤ FR
Fot. 3. Szyna grzebieniowa pionowa 3-rzฤ dowa, 4-biegunowa dla RCCB.
Fot.: Hager
Fot. 2. Podwรณjne wskaลบniki okienkowe: poล oลผenia stykรณw gล รณwnych oraz zadziaล ania od prฤ du rรณลผnicowego.
ย
Fot.: Hager
Fot.: Hager
PRODUKTY
Fot. 4. Nowa moduล owa aparatura zabezpieczajฤ ca z szynami grzebieniowymi poziomymi i pionowymi.
RJUDQLF]RQD SU]HVWU]Hฤ PRQWDฤชRZD PRฤชOLZRฤ รผ SRSHรกQLHQLD Eรกฤ GX SRGF]DV PRQWDฤชX F]\ WHฤช JRUV]H ZDUXQNL SUDF\ XWUXGQLRQH RGSURZDG]DQLH FLHSรกD $OWHUQDW\Zฤ GOD SRZ\ฤชV]HM PHWRG\ MHVW ]DVWRVRZDQLH V]\Q JU]HELHQLRZ\FK SR]LRP\FK GRVWฤ SQ\FK Z UyฤชQ\FK ZHUVMDFK Z\NRQDQLD ยฑ MDNR V]\Q\ ZLGHรกNRZH OXE NRรกNRZH R UyฤชQHM LORฤ FL ELHJXQyZ L UyฤชQ\FK SRZรกRNDFK L]RODF\MQ\FK 7H VWRVRZDQH FRUD] F]ฤ ฤ FLHM HOHPHQW\ PRQWDฤชRZH ]QDF]ฤ FR SRSUDZLDMฤ V]\ENRฤ รผ PRQWDฤชX Z SR]LRP\P UR]G]LDOH HQHUJLL SRPLฤ G]\ DSDUDWDPL Z UR]G]LHOQLF\ =XSHรกQLH QRZฤ XQLNDOQฤ QD U\QNX SURSR]\FMฤ +DJHU Vฤ LQQRZDF\MQH V]\Q\ JU]HELHQLRZH SLRQRZH NWyUH ยฑ Z SRรกฤ F]HQLX ] V]\QDPL SR]LRP\PL ยฑ ]DSHZQLDMฤ SHรกQฤ SLRQRZฤ L SR]LRPฤ G\VWU\EXFMฤ HQHUJLL HOHNWU\F]QHM SU]\ ]DSHZQLHQLX SHรกQHJR EH]SLHF]Hฤ VWZD SU]HG GRW\NLHP 6WRVXMฤ F WHJR W\SX V]\Q\ X]\VNXMH VLฤ MHV]F]H ZLฤ FHM PLHMVFD Z UR]G]LHOQLF\ SRGQRVL ZDORU\ WHFKQLF]QH L HVWHW\F]QH PRQWDฤชX RUD] SU]HGH ZV]\VWNLP Z VSRVyE HZLGHQWQ\ SU]\VSLHV]D F]DV PRQWDฤชX 6]\Q\ SLRQRZH GRVWฤ SQH Vฤ Z Z\NRQDQLX OHZ\P L SUDZ\P GOD 5&&% L 0&% GOD L U]ฤ GyZ UR]G]LHOQLF\ $QGU]HM 6]XOLN .LHURZQLN 3URGXNWX
Fachowy Elektryk
45
PRODUKTY
Moduล owe zasilacze UPS Zasilacze UPS sฤ stosowane do zabezpieczenia prawidล owej pracy urzฤ dzeล elektrycznych, ktรณre wymagajฤ nieprzerwanego i wysokiej jakoล ci zasilania elektrycznego. Najczฤ stszym odbiornikiem zasilanym z zasilaczy UPS jest sprzฤ t IT, a w szczegรณlnym przypadku serwerownie, gdzie nagromadzenie takiego sprzฤ tu jest wyjฤ tkowo duลผe. Dla zasilania waลผnych obiektรณw stosuje siฤ obecnie prawie wyล ฤ cznie UPS-y o konstrukcji z podwรณjnym przetwarzaniem, ktรณre zaliczajฤ siฤ do grupy VFI (Voltage Frequency Independent wg. normy PN-EN 62040). 1DOHฤช\ ]GDZDรผ VRELH VSUDZฤ ฤชH 836 FDรก\ F]DV ]DSHZQLD ]DVLODQLH R Z\VRNLHM MDNRฤ FL HOLPLQXMฤ F SU]HSLฤ FLD VSDGNL QDSLฤ FLD D Z VNUDMQ\P SU]\SDGNX ]DQLNL ]DVLODQLD 'OD WHJR RVWDWQLHJR SU]\SDGNX ZDฤชQ\P SDUDPHWUHP 836 MHVW MHJR F]DV SRGWU]\PDQLD QDSLฤ FLD X]DOHฤชQLRQ\ RG SRMHPQRฤ FL ]DLQVWDORZDQHM EDWHULL L SR]LRPX REFLฤ ฤชHQLD 8NรกDG 836 ]DZV]H SRZLQLHQ SUDFRZDรผ Z XNรกDG]LH SRGZyMQHJR SU]HWZDU]DQLD ]DSHZQLDMฤ F QDMOHSV]ฤ RFKURQฤ RGELRUQLNyZ 2VWDWQLR FRUD] F]ฤ ฤ FLHM SRMDZLDMฤ VLฤ XNรกDG\ ] SUDFฤ Z W]Z XNรกDG]LH ร (&2 02'(ยด SROHJDMฤ F\P QD W\P ฤชH ]DVLODF] 836 FDรก\ F]DV SUDFXMH QD E\ SDVV L GRSLHUR SR ]DQLNX ]DVLODQLD SU]Hรกฤ F]D VLฤ QD SUDFฤ ] IDORZQLND 7DNL WU\E SUDF\ MHVW WU\EHP SUDF\ 9)' 9ROWDJH )UHTXHQF\ 'HSHQGHQW ZJ QRUP\ 31 (1 L QLH MHVW SHรกQฤ RFKURQฤ RGELRUQLNyZ SU]HG ]DNรกyFHQLDPL Z VLHFL HQHUJHW\F]QHM 2F]\ZLฤ FLH Z WU\ELH 9)' VSUDZQRฤ รผ ]DVLODF]D MHVW ZLฤ NV]D R RN DOH Z W\P WU\ELH ]DVLODF] 836 W\SX 9), WUDFL EDUG]R GXฤชR ]H VZRMHM IXQNFMRQDOQRฤ FL D RGELRUQLNL IDNW\F]QLH Vฤ GXฤชR JRU]HM FKURQLRQH Redundantne systemy UPS 'OD VWUDWHJLF]Q\FK RGELRUQLNyZ QS VHUZHURZQLH R FLฤ Jรก\P G]LDรกDQLX VWRVXMH VLฤ W]Z XNรกDG\ UHGXQGDQWQH OXE LQDF]HM QDGPLDURZH V\VWHP\ 836 8NรกDG UHGXQGDQWQ\ 836 WR SRรกฤ F]HQLH NLONX PLQLPXP GZyFK V\VWHPyZ 836 ] NWyU\FK QLH ZV]\VWNLH PXV]ฤ SUDFRZDรผ ฤชHE\ ]DVLOLรผ RGELRUQLNL 1DMF]ฤ ฤ FLHM JรกyZQLH ]H Z]JOฤ GyZ HNRQRPLF]Q\FK VWRVXMH VLฤ V\VWHP\ UHGXQGDQWQH ร 1 ยด FR R]QDF]D ฤชH 1 MHGQRVWHN 836 PXVL SUDFRZDรผ ฤชHE\ PRF V\VWHPX E\รกD Z\VWDUF]DMฤ FD GR ]DVLODQLD RGELRUQLNyZ D MHGHQ 836 PRฤชH VLฤ XV]NRG]Lรผ OXE E\รผ Z\รกฤ F]RQ\ EH] ZSรก\ZX QD SUDFฤ QS VHUZHURZQL
46
Fachowy Elektryk
= GUXJLHM VWURQ\ V\VWHP\ SUDF\ UyZQROHJรกHM VรกXฤชฤ UyZQLHฤช GR UR]EXGRZ\ PRF\ V\VWHPX 836 %DUG]R F]ฤ VWR VSRW\NDP\ VLฤ ] V\WXDFMฤ NLHG\ VHUZHURZQLD MHVW UR]EXGRZ\ZDQD Z F]DVLH MHM HNVSORDWDFML 3RG KDVรกHP UR]EXGRZD UR]XPLH VLฤ ]ZLฤ NV]DQLH PRF\ RGELRUQLNyZ QS REVDG]DQLH V]DI UDFN ZLฤ NV]ฤ LORฤ FLฤ VSU]ฤ WX ,7 &]ฤ VWR WHฤช ]DU]ฤ G ยฟUP\ OXE LQIRUPDW\F\ ]DU]ฤ G]DMฤ F\ ]DVREDPL ,7 FKFฤ PLHรผ PRฤชOLZRฤ รผ UH]HUZ\ PRF\ ร QD ZV]HONL Z\SDGHNยด JG\E\ ]QDF]ฤ FR Z]URVรก\ ]DVRE\ ,7 FKRรผ QD G]LHฤ XUXFKRPLHQLD QLH PD WDNLFK NRQNUHWQ\FK
SU]HVรกDQHN : WDNLP SU]\SDGNX QDOHฤช\ SU]HZLG]LHรผ PLHMVFH QD NROHMQH 836\ LFK EDWHULฤ L SU]HZLG]LHรผ VFHQDULXV] UR]EXGRZ\ PRF\ V\VWHPX 836 836 \ SRรกฤ F]RQH GR SUDF\ UyZQROHJรกHM Z FHOX ]ZLฤ NV]HQLD PRF\ V\VWHP\ PRF\ OXE ]ZLฤ NV]HQLD SHZQRฤ FL G]LDรกDQLD V\VWHP\ UHGXQGDQWQH QD]\ZDMฤ VLฤ V\VWHPDPL SUDF\ UyZQROHJรกHM 836 1DOHฤช\ SDPLฤ WDรผ ฤชH V\VWHP VNรกDGDMฤ F\ VLฤ ]H ]E\W ZLHOX MHGQRVWHN VWDMH VLฤ EDUG]LHM ]DZRGQ\ 'ODWHJR EXGRZD QS V\VWHPX 836 N: VNรกDGDMฤ FHJR VLฤ ] V]W 836 yZ
PRODUKTY N: QLH PD UDFML ] SXQNWX ZLG]HQLD WHRULL QLH]DZRGQRฤ FL Zaawansowane systemy moduล owe 1DMEDUG]LHM ]DDZDQVRZDQ\P VSRVREHP EXGRZ\ V\VWHPyZ UyZQROHJรก\FK Vฤ ]DVLODF]H 836 Z Z\NRQDQLX PRGXรกRZ\P ยฑ SDQHORZ\P W\SX +27 6:$3 F]\OL GRVWDZLHQLH QRZHJR PRGXรกX PD QDVWฤ SRZDรผ EH] SU]HU\ZDQLD SUDF\ ] IDORZQLND QD ]DVDG]LH Z\PLDQ\ W]Z ร QD JRUฤ FRยด -HGQ\P ] EDUG]LHM ]QDQ\FK SU]\NรกDGyZ NRQVWUXNFML 836 yZ PRGXรกRZ\FK QD SROVNLP U\QNX Vฤ 836 \ (FR3RZHU 6ฤ QD U\QNX RG NLONXQDVWX ODW ZLฤ F SRWZLHUG]Lรก\ VZRMฤ SU]\GDWQRฤ รผ L QLH]DZRGQRฤ รผ Z EDUG]R ZLHOX ZDฤชQ\FK LQVWDODFMDFK 6\VWHP\ UyZQROHJรกH 836 SRZLQQ\ FKDUDNWHU\]RZDรผ VLฤ EUDNLHP SRMHG\QF]\FK SXQNWyZ DZDULL W]Z 632) ] DQJ 6LQJOH 3RLQW RI )DLOXUH 1LH MHVW WR LVWRWQH Z V\VWHPDFK PRF\ DOH MHVW WR SRGVWDZRZD IXQNFMRQDOQRฤ รผ Z SU]\SDGNX V\VWHPyZ UHGXQGDQWQ\FK %DUG]R ZLHOH NRQVWUXNFML 836 MHVW REFLฤ ฤชRQ\FK ZรกDฤ QLH Wฤ ZDGฤ NWyUD RJURPQLH RJUD-
QLF]D QLH]DZRGQRฤ รผ FDรกHJR V\VWHPX 1DMF]ฤ ฤ FLHM SURVWV]H PRGXรกRZH V\VWHP\ 836 PDMฤ ZVSyOQH GOD FDรกHJR V\VWHPX EDWHULH E\ SDVV XNรกDG VWHURZDQLD L NRQWUROL 'ODWHJR QS GR ]DVLODQLD VHUZHURZQL QDOHฤช\ XQLNDรผ WHJR URG]DMX NRQVWUXNFML Wybรณr optymalny $EVROXWQLH SRGVWDZRZ\PL SDUDPHWUDPL MDNLH SURMHNWDQW OXE Xฤช\WNRZQLN SRZLQLHQ RNUHฤ OLรผ QD VDP\P SRF]ฤ WNX SRV]XNLZDQLD RGSRZLHGQLHJR V\VWHPX PRGXรกRZHJR GOD VHUZHURZQL WR PRF SRF]ฤ WNRZD V\VWHPX SODQRZDQD PRF GRFHORZD RUD] F]DV DXWRQRPLF]QHM SUDF\ QD EDWHULL SRGF]DV ]DQLNX W]Z F]DV SRGWU]\PDQLD : WUDNFLH SRV]XNLZDQLD QDMOHSV]\FK UR]ZLฤ ]Dฤ PRGXรกRZ\FK GOD VHUZHURZQL WU]HED SU]HGH ZV]\VWNLP ]ZUyFLรผ XZDJฤ QD ย QLH]DOHฤชQH XNรกDG\ Z PRGXรกDFK SURVWRZQLND รกDGRZDUNL EDWHULL EDWHULL IDORZQLND E\ SDVV VWDW\F]QHJR XNรกDGX VWHURZDQLD L NRQWUROL .DฤชG\ PRGXรก SRZLQLHQ E\รผ ]GROQ\ GR QLH]DOHฤชQHM DXWRQRPLF]QHM SUDF\
ย
UR]G]LHORQฤ EDWHULฤ NDฤชG\ PRGXรก PD GHG\NRZDQH QLH]DOHฤชQH ]DFLVNL EDWHU\MQH GR SRGรกฤ F]HQLD ]HVWDZyZ EDWHU\MQ\FK ย QLH]DOHฤชQ\ Z\ฤ ZLHWODF] /&' GOD NDฤชGHJR PRGXรกX ย PRฤชOLZRฤ รผ G\QDPLF]QHM UR]EXGRZ\ OXE QDSUDZ\ Z WU\ELH SUDF\ ] IDORZQLND +27 6:$3 ย Z\VRND VSUDZQRฤ รผ SR]ZDODMฤ FD Z\JHQHURZDรผ RV]F]ฤ GQRฤ FL Z WUDNFLH HNVSORDWDFML XU]ฤ G]HQLD 836 \ (FR3RZHU QLH PDMฤ SRMHG\QF]\FK SXQNWyZ DZDULL .DฤชG\ PRGXรก 836 MHVW Z\SRVDฤชRQ\ ZH ZรกDVQH L QLH]DOHฤชQH RG LQQ\FK PRGXรกyZ 836 XNรกDG\ SURVWRZQLND รกDGRZDUNL EDWHULL EDWHULL IDORZQLND E\ SDVV VWDW\F]QHJR XNรกDGX VWHURZDQLD L NRQWUROL ']Lฤ NL V]HURNLHM JDPLH PRF\ PRGXรกyZ 836 PRฤชQD GRVNRQDOH ]DSODQRZDรผ UR]EXGRZฤ V\VWHPX QLH WUDFฤ F ZLHOH QD QLH]DZRGQRฤ FL V\VWHPX UHGXQGDQWQHJR 0RGXรก\ 836 (FR3RZHU Z\VWฤ SXMฤ Z ]DNUHVLH PRF\ RG GR N: L PRฤชQD ] QLFK EXGRZDรผ V\VWHP\ RG N: GR 0: $OHNVDQGHU 5HGOLFK 3UH]HV ยฟUP\ )$67 *URXS 6S ] R R REKLAMA
Fachowy Elektryk
47
PRODUKTY
Nowa, dwukomponentowa puszka o IP55/IP65
+HUPHW\F]QH SXV]NL LQVWDODF\MQH WR HOHPHQW\ QLH]Eฤ GQH GREUHM LQVWDODFML %LRUฤ F SRG XZDJฤ FRUD] EDUG]LHM UR]EXGRZDQH LQVWDODFMH L ]ZLฤ ]DQH ] QLPL URVQฤ FH RF]HNLZDQLD SURMHNWDQWyZ L LQVWDODWRUyZ HZROXXMH SRGHMฤ FLH SURGXFHQWyZ SRV]F]HJyOQ\FK LFK HOHPHQWyZ 5R]ZyM WHQ GRW\F]\ UyZQLHฤช SXV]HN LQVWDODF\MQ\FK : RGSRZLHG]L QD RF]HNLZDQLD U\QNX RIHUWD SURIHVMRQDOQ\FK SXV]HN LQVWDODF\MQ\FK ยฟUP\ (/(.752 3/$67 1DVLHOVN ]RVWDรกD SRV]HU]RQD R QRZD SXV]Nฤ Z\NRQDQฤ LQQRZDF\MQฤ PHWRGฤ ZWU\VNX GZXNRPSRQHQWRZHJR WZRU]\ZD 33 73( SRVLDGDMฤ Fฤ
48
Fachowy Elektryk
PHPEUDQ HODVW\F]Q\FK RUD] Z\JRGQH ]DFLVNL GOD SU]HZRGyZ RG GR PP2 :\PLDU\ SXV]NL WR รฎ รฎ PP 3URGXNW WHQ Z\VWฤ SXMH ]DUyZQR Z VWRSQLX V]F]HOQRฤ FL ,3 MDNL L ,3 5yฤชQLFH SDUDPHWUX ,3 Z\QLNDMฤ ] Z\SRVDฤชHQLD SRV]F]HJyOQ\FK PRGHOL 3XV]ND R ,3 Z\SRVDฤชRQD MHVW Z SRNU\Zฤ SU]\NUฤ FRQฤ F]WHUHPD ZNUฤ WDPL XWZDUG]DQ\PL 1DWRPLDVW VWRSLHฤ RFKURQ\ ,3 SXV]ND X]\VNXMH SRSU]H] ]DVWRVRZDQLH GรกDZQLF 3* PP ,3 'RVWฤ SQD MHVW Z RSFML ] ZNรกDGHP ]DFLVNDPL ฤ UXERZ\PL PP ยฑ PP2 OXE EH]
3XV]ND . SRVLDGD W]Z XV]\ ยฑ XรกDWZLDMฤ FH PRQWDฤช Z V]\QR NDQDรกDFK ]D SRPRFฤ RSDVHN VDPR]DFLVNRZ\FK OXE ZNUฤ WyZ EH] NRQLHF]QRฤ FL RGNUฤ FDQLD SRNU\Z\ 6WRSLHฤ ,3 L ,3 XPRฤชOLZLD ]DVWRVRZDQLH SXV]NL Z WUXGQ\FK ZDUXQNDFK SUDF\ Z SRPLHV]F]HQLDFK R GXฤช\P ]DS\OHQLX L ZLOJRWQRฤ FL 3XV]ND SURGXNRZDQD MHVW Z WU]HFK RGPLDQDFK NRORU\VW\F]Q\FK ELDรกHM 5$/ V]DUHM 5$/ L EUฤ ]RZHM 5$/ R SRGZ\ฤชV]RQHM RGSRUQRฤ FL QD SURPLHQLRZDQLH 89 ย
PRODUKTY
Nowe przestrzenie w betonie, ochronie przeciwpoลผarowej i energooszczฤ dnych budynkach
Fot.: Simet
Puszki w instalacjach przeciwpoลผarowych 7R VWRVXQNRZR PรกRGD JDรกฤ ฤจ SXV]HN HOHNWURLQVWDODF\MQ\FK : QDV]\P NUDMX WR ]DOHGZLH
Fot. 1 1. Puszka przeciwogniowa w korpusie z blachy nierdzewnej (seria BXM).
50
Fachowy Elektryk
RNRรกR GHNDG\ ยฑ JG]LH SXV]NL WH ]QDOD]รก\ VZRMH SRZV]HFKQH PLHMVFH Z LQVWDODFMDFK S SRฤช &]ฤ VWR Z\VWฤ SXMฤ F\P QLHSRUR]XPLHQLHP Z RNUHฤ OHQLX LFK ]DVWRVRZDQLD L FHFK MHVW Eรกฤ GQH UR]XPLHQLH LFK SU]H]QDF]HQLD *รกyZQ\P ]DGDQLHP W\FK SXV]HN QLH MHVW SU]HWUZDQLH LFK ยฑ MDNR WDNLFK ยฑ Z ZDUXQNDFK SRฤชDUX DOH NRQVWUXNF\MQH XWU]\PDQLD Z QLFK UR]JDรกฤ ]LRQHM LQVWDODFML Z SRF]ฤ WNRZ\P F]DVLH WUZDQLD SRฤชDUX : V]F]HJyOQRฤ FL JรกyZQ\PL QDMF]ฤ VWV]\PL ]DGDQLDPL W\FK LQVWDODFML MHVW XWU]\PDQLH Z RNUHฤ ORQ\P RNUHVLH F]DVX ]DVLODQLD WUDQVPLVML GDQ\FK OXE SU]HND] V\JQDรกyZ GOD XU]ฤ G]Hฤ ]ZLฤ ]DQ\FK ] RFKURQฤ EXG\QNyZ Z F]DVLH ]DLVWQLHQLD SRฤชDUyZ 7H XU]ฤ G]HQLD NWyUH PXV]ฤ SUDFRZDรผ Z WUXGQ\FK ZDUXQNDFK WR ZHQW\ODWRU\ RGG\PLDMฤ FH EDWHULH Rฤ ZLHWOHQLD DZDU\MQHJR NODS\ ]DP\NDMฤ FH GฤจZLฤ NRZH V\VWHP\ RVWU]HJDZF]H D WDNฤชH RGELRUQLNL SU]HND]X GDQ\FK LQIRUPDW\F]Q\FK V\JQDรกyZ GฤจZLฤ NRZ\FK L LQQ\FK QLH]Eฤ GQ\FK XU]ฤ G]Hฤ PDMฤ F\FK SU]H] SHZLHQ F]DV SUDFRZDรผ Z NU\]\VRZHM V\WXDFML MDNLP MHVW SRฤชDU RELHNWX : RIHUFLH 6LPHW MHVW VWRVXQNRZR GXฤช\ DVRUW\PHQW SXV]HN UR]JDรกฤ ฤจQ\FK GR SUDF\ Z WDNLFK ZDUXQNDFK ยฑ ]DSHZQLDMฤ F\ LFK XQLZHUVDOQH SU]H]QDF]HQLH MDN L GR ZLHOX LQG\ZLGXDOQLH GHG\NRZDQ\FK ]DVWRVRZDฤ 3RGVWDZRZฤ JUXSฤ Vฤ VWDQGDUGRZH SXV]NL R XQLZHUVDOQ\P SU]H]QDF]HQLX Z NRUSXVDFK Z\NRQDQ\FK ] WZRU]\ZD V]WXF]QHJR Z\SRVDฤชRQH Z ]รกฤ F]NL SRUFHODQRZH RVDG]RQH QD PHWDORZ\P VWHODฤชX 7R UR]ZLฤ ]DQLD R VWRVXQNRZR V]HURNLP SU]H]QDF]HQLX ยฑ SR]ZDODMฤ FH QD VWDQGDUGRZ\ UR]G]LDรก SU]HZRGyZ S SRฤช JรกyZQLH Z V\-
Fot. 2. Puszka osprzฤ towa do wylewek betonowych.
VWHPDFK ]DVLODMฤ F\FK =DVWRVRZDQH Vฤ WDP ]รกฤ F]NL SRUFHODQRZH RG PP2 GR PP2 SR WRUyZ Z SXV]FH 'XฤชD JUXSD SXV]HN Z\NRQDQ\FK ]H VWDOL QLHUG]HZQHM ยฑ WR UR]ZLฤ ]DQLD ]DUyZQR XQLZHUVDOQH MDN L VSHFMDOQLH GHG\NRZDQH GR LQG\ZLGXDOQ\FK UR]JDรกฤ ]LHฤ ,FK W\SRV]HUHJ SR]ZDOD QD SU]\รกฤ F]HQLH ZLฤ NV]Rฤ FL V\VWHPyZ SU]HFLZSRฤชDURZ\FK EH] NRQLHF]QRฤ FL GRGDWNRZHJR PRVWNRZDQLD F]\ Z\SRVDฤชDQLD Z GRGDWNRZH WRU\ SUฤ GRZH 6HU\MQLH WHฤช Z QLHNWyU\FK Z\NRQDQLDFK ]QDMGXMฤ VLฤ EH]Fot.: Simet
2EHFQLH SXV]ND HOHNWURWHFKQLF]QD WR HOHPHQW R ]รกRฤชRQHM EXGRZLH L GHG\NRZDQHPX ฤ FLฤ OH RNUHฤ ORQHPX SU]H]QDF]HQLX 'OD ZรกDฤ FLZHM SRฤชฤ GDQHM MHM EXGRZ\ ยฑ WU]HED XZ]JOฤ GQLรผ ZLHOH ]UyฤชQLFRZDQ\FK F]\QQLNyZ ยฑ WDNLFK MDN Xฤช\WHF]QRฤ รผ V]\ENRฤ รผ PRQWDฤชX HODVW\F]QRฤ รผ ]DVWRVRZDQLD NRPSDW\ELOQRฤ รผ GR UR]ZLฤ ]Dฤ ZF]Hฤ QLHMV]\FK HNRQRPLND Z V\VWHPLH LWG 7H RNUHฤ OHQLD QRZ\FK Z\PLDUyZ GHWHUPLQXMฤ F\FK QRZH SRGHMฤ FLH GR SURGXNWyZ HOHNWURWHFKQLF]Q\FK ยฑ PRฤชQD E\ WZRU]\รผ EH] NRฤ FD QDZHW IRUPXรกXMฤ F ] QLFK UR]SUDZฤ QDXNRZฤ 7\ONR SR FRยซ" /HSLHM SU]HGVWDZLรผ NRQNUHWQH QRZH FLHNDZH QLHEDQDOQH Xฤช\WHF]QH L NRU]\VWQH HNRQRPLF]QLH UR]ZLฤ ]DQLD ยฑ SR SURVWX XรกDWZLDMฤ FH SUDFH HOHNWURLQVWDODF\MQH 0RฤชQD รกDWZLHM OHSLHM V]\EFLHM D Z HIHNFLH WDQLHM -DN" &LHNDZH SU]\NรกDG\ SRQLฤชHMยซ
Fot.: Simet
Zamkniฤ ta przestrzeล , w ktรณrej ลผyje czล owiek, to dom, a obszar pracy elektrotechniki to puszka elektrotechniczna. To podstawy, na ktรณrych i jedno i drugie moลผe pracowaฤ . Jak kaลผda podstawa, choฤ czฤ sto niezauwaลผalna, peล ni bardzo waลผnฤ rolฤ , wiฤ c wล aล ciwe jej dobranie jest bardzo waลผnym elementem pracy caล oล ci.
Fot. 3. Wiatroszczelne puszki z membranami gumowymi: podtynkowa, regipsowa i naล cienna.
SLHF]QLNL SU]HFLฤ ฤชHQLRZH L WHUPLF]QH 2ELH JUXS\ W\FK SXV]HN ]DSHZQLDMฤ FLฤ JรกRฤ รผ SUDF\ RGSRZLHGQLR Z V\VWHPDFK ( ( L ( :V]\VWNLH RIHURZDQH SURGXNW\ SRVLDGDMฤ DSUREDW\ WHFKQLF]QH &1%23 Z -y]HIRZLH NWyUH REHFQLH Vฤ SRGVWDZRZ\P GRNXPHQWHP SRWZLHUG]DMฤ F\P LFK SUDZLGรกRZH G]LDรกDQLH Z ZDUXQNDFK SRฤชDUyZ L GDMฤ F\P LP IRUPDOQH SUDZR ]DVWRVRZDQLD Z LQVWDODFMDFK SU]HFLZSRฤชDURZ\FK Z 3ROVFH Puszki do betonu 1RZD LGHD SXV]HN GR EHWRQX RSDUWD MHVW QD MHGQ\P ]DVDGQLF]\P ]DรกRฤชHQLX ร QLJG\ ZLฤ FHM ZLHUFHQLD Z EHWRQLH SRG LQVWDODFMH HOHNWU\F]Qฤ ยด 3XV]NL ]DSURMHNWRZDQH Vฤ WDN DE\ XPLHV]F]Dรผ MH SU]HG Z\OHZNDPL EHWRQRZ\PL Z VXยฟWDFK ฤ FLDQDFK L SRGรกRJDFK 0RFXMH VLฤ MH GR HOHPHQWyZ ]EURMHQLD VWDORZHJR OXE SU]\ELMD GR V]DOXQNX 7R Z\JRGQH L V]\ENLH RVDG]DQLH EH] SRWU]HE\ NRV]WRZQHJR L XFLฤ ฤชOLZHJR ZLHUFHQLD Z Z\OHZNDFK EHWRQRZ\FK 1DMF]ฤ ฤ FLHM VWRVRZDQH SXV]NL ] WHM VHULL QS 32 PRFXMH VLฤ ]D SRPRFฤ GUXWX GR ]EURMHQLD QDWRPLDVW DOWHUQDW\ZQ\P UR]ZLฤ ]DQLHP MHVW SU]\ELMDQLH GQD JZRฤจG]LDPL GR GUHZQLDQHJR V]DOXQNX 3XV]NL ]DPNQLฤ WH Vฤ GHNODPL NWyUH XVXZD VLฤ GOD RGVรกRQLฤ FLD ZQฤ WU]D SR Z\NRQDQLX Z\OHZNL EHWRQRZHM *รกyZQLH Vฤ WR SXV]NL RVSU]ฤ WRZH GR PRFRZDQLD RVSU]ฤ WX R VWDQGDUGRZ\P UR]VWDZLH PP 3U]H]QDF]HQLH ยฑ MDNR SXV]NL UR]JDรกฤ ฤจQHM ยฑ X]\VNXMH VLฤ SRSU]H] GRNUฤ FHQLH VSHFMDOQHM SRNU\Z\ 3/ ]DP\NDMฤ FHM ZQฤ WU]H SXV]NL 1DMQRZV]\P UR]ZLฤ ]DQLHP NRQVWUXNF\MQ\P Z W\FK SXV]NDFK MHVW VWRVRZDQLH รกDWZR XVXZDOQ\FK ]Dฤ OHSLHฤ SRG UXU\ RVรกRQRZH 7U]HED MH SR SURVWX W\ONR Z\VXQฤ รผ SRQLHZDฤช QLH VWDQRZLฤ RQH LQWHJUDOQHM F]ฤ ฤ FL SXV]NL 3R]ZDOD WR QD V]\ENLH L Z\JRGQH SRGรกฤ F]HQLH SHV]OL GR SXV]NL ยฑ EH] Xฤช\ZDQLD QDU]ฤ G]L Z\NUDZDMฤ F\FK RWZRU\ 6WRVRZDQLH LFK MHVW V]F]HJyOQLH XFLฤ ฤชOLZH NLHG\ SXV]ND MHVW MXฤช SU]\PRFRZDQD GR V]DOXQNX F]\ ]EURMHQLD L GRVWฤ S GR PLHMVFD JG]LH WU]HED Z\NRQDรผ RWZyU SRG ZSURZDG]HQLD UXU\ MHVW WUXGQ\ &]ฤ ฤ รผ ] SXV]HN SR]ZDOD QD รกฤ F]HQLH Z]DMHPQH ]H VREฤ SU]\ ]DFKRZDQLX VWDQGDUGRZHJR RGVWฤ SX SRG UDPNL RVSU]ฤ WRZH F]\OL R PRGXOH PP 'OD SRGZLHV]HQLD Rฤ ZLHWOHQLD Z SXV]NDFK PRFRZDQ\FK Z VXยฟFLH PRฤชQD ]DVWRVRZDรผ VSHFMDOQH KDNL ZNUฤ FDQH Z GQR SXV]NL
REKLAMA
PRODUKTY
Puszki โ wiatroszczelneโ . 1RZRฤ FLฤ Z DVRUW\PHQFLH SXV]HN VWDQGDUGRZ\FK Vฤ ZHUVMH SXV]HN RVSU]ฤ WRZ\FK ] PHPEUDQDPL SU]HELFLRZ\PL 2ELHJRZR ]ZDQH ZLDWURV]F]HOQ\PL ]H Z]JOฤ GX QD LFK FHFKฤ XV]F]HOQLHQLD SU]\ ZSURZDG]HQLX EH]SRฤ UHGQLR SU]HZRGX GR SXV]NL OXE SRSU]H] UXUฤ RVรกRQRZฤ OXE SHV]OD 8V]F]HOQLHQLH WR GDMH JรกyZQLH L]RODFMฤ QD SU]HSรก\Z SRZLHWU]D 3U]HSURZDG]HQLH SU]HZRGX OXE UXU\ RVรกRQRZHM SU]H] QDNรกXWฤ JXPฤ WZRU]\ L]RODFMฤ ]DSHZQLDMฤ Fฤ V]F]HOQRฤ รผ LQVWDODFML HOHNWU\F]QHM 3U]\VSLHV]D WDNฤชH SUDFH LQVWDODF\MQH ]H Z]JOฤ GX QD รกDWZRฤ รผ ZSURZDG]DQLD SU]HZRGyZ L UXU GR ZQฤ WU]D SXV]NL 3RWU]HED VWRVRZDQLD WDNLFK SXV]HN ]D]Z\F]DM LVWQLHMH Z GRPDFK SDV\ZQ\FK ร LQWHOLJHQWQ\FK EXG\QNDFKยด L LQQ\FK RELHNWDFK WDP JG]LH RELHJ ZHZQฤ WU]Q\ SRZLHWU]D MHVW ฤ FLฤ OH RNUHฤ ORQ\ 6WUDW\ FLHSรกD SRSU]H] QLHV]F]HOQ\ V\VWHP HOHNWURLQVWDODF\MQ\ Vฤ ZDฤชQ\P F]\QQLNLHP Z GRELH SRV]XNLZDฤ HIHNW\ZQRฤ FL HQHUJHW\F]QHM Z EXG\QNDFK ย
Fachowy Elektryk
51
PRODUKTY
Elektryczne systemy antyoblodzeniowe MATEC Systemy antyoblodzeniowe MATEC to instalacje grzewcze stanowiฤ ce ochronฤ przed zamarzaniem rur wodociฤ gowych oraz oblodzeniem rynien, ramp, podjazdรณw, schodรณw i innych ciฤ gรณw komunikacyjnych naraลผonych na dziaล ania zimowych warunkรณw atmosferycznych. Kaลผdy z tych elementรณw wymaga indywidualnego podejล cia i zastosowania najbardziej wydajnych i efektywnych dla danej grupy systemรณw ochrony przed zamarzaniem.
Ochrona podjazdรณw i ciฤ gรณw komunikacyjnych (nieasfaltowych) przed oblodzeniem 3RGMD]G\ Z\MD]G\ ยฑ QDMRJyOQLHM U]HF] XMPXMฤ F ยฑ ZV]\VWNLH RGFLQNL GURJL OXE FKRGQLND FKDUDNWHU\]XMฤ FH VLฤ QDFK\OHQLHP WHUHQX SRZLQQ\ E\รผ ]DEH]SLHF]RQH SU]HG REORG]HQLHP %LRUฤ F SRG XZDJฤ VWUHIฤ NOLPDW\F]Qฤ RUD] PDWHULDรก ] NWyUHJR PRฤชH E\รผ Z\NRQDQD QDZLHU]FKQLD PRF QLH]Eฤ GQD GR XWU]\PDQLD VWDQX EH]REORG]HQLRZHJR ZDKD VLฤ Z JUDQLFDFK : Pรฐ 2SW\PDOQD GOD XWU]\PDQLD VWDQX EH]REORG]HQLRZHJR PRF SURSRQRZDQD SU]H] 0$7(& WR : Pรฐ $E\ ]DSHZQLรผ UyZQRPLHUQ\ UR]NรกDG FLHSรกD QD RJU]HZDQHM SRZLHU]FKQL QLH]Z\NOH ZDฤชQH MHVW SUDZLGรกRZH XรกRฤชHQLH SU]HZRGyZ JU]HMQ\FK SRG QDZLHU]FKQLฤ : W\P FHOX 0$7(& RIHUXMH PDWฤ JU]HMQฤ F]\OL VSLฤ W\ ]H VREฤ SU]HZyG JU]HMQ\ ] ]DFKRZDQLHP RGSRZLHGQLFK RGOHJรกRฤ FL PLฤ G]\ SU]HELHJDPL 7DND NRQVWUXNFMD HOHPHQWX JU]HMQHJR JZDUDQWXMH VSUDZQ\ PRQWDฤช EH] U\]\ND Eรกฤ GQHJR UR]รกRฤชHQLD SU]HZRGX JU]HMQHJR .RQVWUXNFMD VSLQDMฤ FD SU]HZyG Z PDWฤ JU]HMQฤ ]DSHZQLD UyZQRPLHUQH UR]รกRฤชHQLH WHPSHUDWXU\ QD SRZLHU]FKQL 3RGMD]G\ L FKRGQLNL FKDUDNWHU\]XMฤ VLฤ ]D]Z\F]DM NRQVWUXNFMฤ ZDUVWZRZฤ WM QDMSLHUZ Z\VWฤ SXMH ZDUVWZD QRฤ QD F]\OL XWZDUG]RQ\ SRGNรกDG QDVWฤ SQLH ZDUVWZD SLDVNX OXE VXFKHJR EHWRQX D RVWDWQLD ZLHU]FKQLD ZDUVWZD
52
Fachowy Elektryk
WR EHWRQ OXE NRVWND EUXNRZD : SU]\SDGNX WDNLHM VWUXNWXU\ FLฤ JX NRPXQLNDF\MQHJR SU]HZRG\ JU]HMQH PDWฤ JU]HMQฤ XรกRฤช\รผ QDOHฤช\ Z JyUQHM F]ฤ ฤ FL ZDUVWZ\ ฤ URGNRZHM F]\OL QD SLDVNX Eฤ Gฤจ VXFK\P EHWRQLH 'RGDWNRZR DE\ ]PLQLPDOL]RZDรผ U\]\NR VWUDW FLHSOQ\FK SRPLฤ G]\ ZDUVWZฤ QRฤ Qฤ D SLDVNLHP ZDUWR ]DVWRVRZDรผ L]RODFMฤ WHUPLF]Qฤ : SU]\SDGNX FLฤ JyZ NRPXQLNDF\MQ\FK GOD SLHV]\FK PRฤชH WR E\รผ VW\URGXU FKDUDNWHU\]XMฤ F\ VLฤ RGSRZLHGQLฤ Z\WU]\PDรกRฤ FLฤ PHFKDQLF]Qฤ QLVNฤ QDVLฤ NOLZRฤ FLฤ ZRG\ L ยฑ FR QDMZDฤชQLHMV]H ยฑ EDUG]R PDรก\P ZVSyรกF]\QQLNLHP SU]HZRG]HQLD FLHSรกD : RVWDWQLHM ZLHU]FKQLHM ZDUVWZLH ]DPRQWRZDรผ QDOHฤช\ F]XMQLN WHPSHUDWXU\ OXE ORGX L ฤ QLHJX NWyU\ Eฤ G]LH LQIRUPRZDรก XU]ฤ G]HQLH VWHUXMฤ FH R VWDQLH QD SRZLHU]FKQL WURWXDUX 0DW\ JU]HMQH PRฤชQD PRQWRZDรผ UyZQLHฤช Z EHWRQLH ZyZF]DV SU]HZRG\ JU]HMQH QDOHฤช\ XรกRฤช\รผ EH]SRฤ UHGQLR QD XWZDUG]RQ\P SRGNรกDG]LH L QDVWฤ SQLH ]DODรผ ZDUVWZฤ EHWRQX &]XMQLN WHPSHUDWXU\ XPLHV]F]D VLฤ QD VWDรกH Z Z\GUฤ ฤชRQHM QD SRZLHU]FKQL EHWRQX EUXฤจG]LH 3U]HZRG\ ]DVLODMฤ FH ] SU]HZRGHP F]XMQLND WHPSHUDWXU\ VRQG\ QDOHฤช\ SRSURZDG]Lรผ Z SHV]ODFK EH]SRฤ UHGQLR GR SXQNWX ]DVLODMฤ FHJR ] UHJXODWRUHP WHPSHUDWXU\ : PLHMVFDFK R GXฤชHM OLF]ELH ]DNUฤ WyZ OXE SU]HV]NyG ]DPLDVW PDW JU]HMQ\FK PRฤชQD ]DVWRVRZDรผ VFKRGRZH SU]HZRG\ JU]HMQH 0$7(&
Ochrona schodรณw i ramp przed oblodzeniem 0$7(& RIHUXMH SU]HZRG\ JU]HMQH MHGQRVWURQQLH ]DVLODQH R PRF\ : P E NWyUH GRVNRQDOH VSUDZG]DMฤ VLฤ Z RFKURQLH VFKRGyZ L UDPS 3RGREQLH MDN PDW\ SRG SRGMD]G\ SU]HZRG\ JU]HMQH LQVWDORZDQH SRG SRZLHU]FKQLฤ VWRSQL VFKRGyZ SRZLQQ\ VWDQRZLรผ ฤจUyGรกR FLHSรกD R SRZLHU]FKQLRZHM PRF\ FLHSOQHM ]EOLฤชRQHM GR : Pรฐ $E\ X]\VNDรผ SRฤชฤ GDQฤ PRF FLHSOQฤ QDOHฤช\ GRNรกDGQLH Z\OLF]\รผ RGOHJรกRฤ FL PLฤ G]\ XNรกDGDQ\PL SU]HZRGDPL :DUWRฤ รผ RGOHJรกRฤ FL PRฤชQD REOLF]\รผ VWRVXMฤ F QDVWฤ SXMฤ F\ Z]yU : P E รฎ FP P E $RGO : Pรฐ JG]LH ARGO ยฑ RGOHJรกRฤ รผ PLฤ G]\ XNรกDGDQ\PL SU]HZRGDPL 2GOHJรกRฤ รผ PLฤ G]\ XNรกDGDQ\PL SU]HZRGDPL GOD SRZ\ฤชV]HJR SU]\SDGNX Z\QRVL Z SU]\EOLฤชHQLX FP : SU]\SDGNX VFKRGyZ NDฤชG\ VWRSLHฤ WR RJUDQLF]RQD ฤ FLฤ OH RNUHฤ ORQD SRZLHU]FKQLD GOD NWyUHM QDOHฤช\ Z\OLF]\รผ RGSRZLHGQLฤ GรกXJRฤ รผ SU]HZRGX JU]HMQHJR QS GOD VWRSQLD R Z\PLDUDFK P รฎ P GรกXJRฤ รผ SU]HZRGX 6LQG REOLF]\รผ QDOHฤช\ PQRฤชฤ F VWRVXQHN SRZLHU]FKQLRZHM PRF\ FLHSOQHM L PRF\ SU]\SDGDMฤ FHM
PRODUKTY QD P SU]HZRGX SU]H] SROH SRZLHU]FKQL MHGQHJR VWRSQLD
6FN = รฎ P รฎ P P -Hฤ OL VFKRG\ SRVLDGDMฤ VSRF]QLN SRGHVW R SU]\NรกDGRZ\FK Z\PLDUDFK รฎ P WR GรกXJRฤ รผ SU]HZRGX QLH]Eฤ GQD GR MHJR RJU]DQLD Z\QRVL : Pรฐ รฎ P รฎ P = P 3FN = : P '\VSRQXMฤ F ZDUWRฤ FLDPL 6FN i 3FN PRฤชQD RNUHฤ OLรผ FDรกNRZLWฤ GรกXJRฤ รผ SU]HZRGX '3VXP SRWU]HEQHJR GR RJU]DQLD SHรกQHJR HOHPHQWX VFKRGRZHJR Z FLฤ JX NRPXQLNDF\MQ\P '3VXP = 6FN 3FN = P .RQNUHWQLH Z W\P SU]\SDGNX PRฤชQD ]DVWRVRZDรผ SU]HZyG JU]HMQ\ 0$7(& *36< : DQDORJLF]Q\ VSRVyE REOLF]\รผ PRฤชQD UR]-
NรกDG SU]HZRGX JU]HMQHJR SRG QDZLHU]FKQLฤ UDPS\ : SU]\SDGNX UDPS UyฤชQLFฤ PRฤชH MHG\QLH VWDQRZLรผ NRQVWUXNFMD QDZLHU]FKQL :DUVWZD QRฤ QD UDPS QDMF]ฤ ฤ FLHM Z\NRQDQD MHVW ] Sรก\W\ ฤชHOEHWRZHM 1D Sรก\Wฤ SRรกRฤชRQD MHVW ZDUVWZD EHWRQX ZyZF]DV SU]HZyG JU]HMQ\ XNรกDGDQ\ MHVW EH]SRฤ UHGQLR QD Sรก\FLH L QDVWฤ SQLH ]DOHZDQ\ MHVW ZDUVWZฤ EHWRQX :DฤชQH DE\ SU]HZRG\ JU]HMQH XNรกDGDรผ PLฤ G]\ G\ODWDFMDPL F]\OL SU]HUZDPL PLฤ G]\ Sรก\WDPL QRฤ Q\PL ฤชHOEHWRZ\PL ยฑ MHGHQ PRGXรก SU]HZRGX XNรกDGD VLฤ QD MHGQHM Sรก\FLH UDPS\ : RVWDWQLHM ID]LH PRQWDฤชX SU]HZRGX JU]HMQHJR QDOHฤช\ SRรกฤ F]\รผ UyZQROHJOH Z MHGQ\P PLHMVFX SR]D Sรก\WDPL SU]HZRG\ ]DVLODMฤ FH ]H ZV]\VWNLFK XรกRฤชRQ\FK PRGXรกyZ Przewody grzejne staล ooporowe do rynien 3U]HZRG\ JU]HMQH FKURQLฤ FH U\QQ\ SU]HG REORG]HQLHP ]H Z]JOฤ GX QD PLHMVFH SUDF\ PXV]ฤ E\รผ Z\SRVDฤชRQH Z L]RODFMฤ ]HZQฤ WU]Qฤ RGSRUQฤ QD SURPLHQLRZDQLH 89 2GSRUQRฤ รผ WD ]DSRELHJD Z\NUXV]DQLX L SU]\NOHMDQLX VLฤ L]RODFML GR RJU]HZDQHM SRZLHU]FKQL 3U]H-
Fot.: Zamel Cet
: Pรฐ รฎ P รฎ P = P 6LQG = : P : WHQ VSRVyE X]\VNXMH VLฤ ZDUWRฤ รผ 6LQG P SU]HZRGX QD MHGQ\P VWRSQLX : FHOX RNUHฤ OHQLD FDรกNRZLWHM GรกXJRฤ FL SU]HZRGX GR XรกRฤชHQLD QD ZV]\VWNLFK VWRSQLDFK 6FN GรกXJRฤ รผ Wฤ QDOHฤช\ SRPQRฤช\รผ SU]H] LORฤ รผ VWRSQL QS GRGDMฤ F MHGQRF]Hฤ QLH Z\VRNRฤ รผ NDฤชGHJR VWRSQLD SRZLฤ NV]RQฤ R RGOHJรกRฤ รผ XรกRฤชRQ\FK SU]HZRGyZ RG NUDZฤ G]L VWRSQL QS P P P : SU]\EOLฤชHQLX PRฤชQD SU]\Mฤ รผ ฤชH RGOHJรกRฤ รผ XรกRฤชHQLD SU]HZRGyZ RG NUDZฤ G]L MHVW UyฤชQLFฤ SRPLฤ G]\ VXPฤ RGOHJรกRฤ FL PLฤ G]\ SU]HZRGDPL XรกRฤชRQ\PL QD VWRSQLX รฎ FP FP D FDรกNRZLWฤ Jรกฤ ERNRฤ FLฤ VWRSQLD FP FR GDMH Z\QLN FP :\QLN WHQ WR UyZQLHฤช VXPD GZyFK RGOHJรกRฤ FL SU]HZRGyZ XรกRฤชRQ\FK QD VWRSQLX RG MHJR GZyFK NUDZฤ G]L SU]HGQLHM L W\OQHM FP FP : SUDNW\FH ]DOHFD VLฤ MHGQDN DE\ RGOHJรกRฤ รผ SU]HZRGX RG ]HZQฤ WU]QHM NUDZฤ G]L
VWRSQLD E\รกD PQLHMV]D QLฤช RGOHJรกRฤ รผ RG MHJR ZHZQฤ WU]QHM NUDZฤ G]L 7DNLH UR]ZLฤ ]DQLH ]DSHZQLD OHSV]H ]DEH]SLHF]HQLH EDUG]LHM QDUDฤชRQHM QD REORG]HQLH NUDZฤ G]L VWRSQLD
Fot. 1. Stopnie chronione przed oblodzeniem z prawidล owym zamontowanym przewodem.
Fachowy Elektryk
53
PRODUKTY Fot.: Zamel Cet
VWRZ\FK SU]HZRG\ PRFXMH VLฤ VSHFMDOQ\P ]DZLHVLHP L รกDฤ FXFKHP VSHFMDOQLH GR WHJR SU]\VWRVRZDQ\P 3UDZLGรกRZ\ XNรกDG SU]HZRGyZ Z U\QQLH VSXVWRZHM SU]HGVWDZLRQ\ MHVW QD IRW
Fot. 2. Ukล ad przewodรณw w rynnie i spuล cie rynnowym.
MH Z U\QQDFK SRGZyMQLH OXE SRMHG\QF]R Z ]DOHฤชQRฤ FL RG ฤ UHGQLF\ U\QQ\ : SU]\SDGNX JG\ ฤ UHGQLFD U\QQ\ QLH SU]HNUDF]D FP PRฤชQD ]DVWRVRZDรผ SRMHG\QF]\ XNรกDG UR]รกRฤชHQLD SU]HZRGX QDWRPLDVW GOD ฤ UHGQLF ZLฤ NV]\FK ]DOHFD VLฤ SRGZyMQH XรกRฤชHQLH 3U]HZRG\ JU]HMQH ZSLQDQH Vฤ GR NOLSVD ]DPRQWRZDQHJR ZHZQฤ WU] U\QQ\ .OLSV\ ]DSHZQLDMฤ UyZQROHJรกH L QLH]PLHQQH Z]JOฤ GHP VLHELH XรกRฤชHQLH GZyFK SUDFXMฤ F\FK SU]HZRGyZ : UXUDFK VSX-
Fot.: Zamel Cet
ZRG\ ] XZDJL QD PRQWDฤช QD SRZLHU]FKQL HOHPHQWyZ FKURQLRQ\FK QLH PXV]ฤ SRVLDGDรผ EDUG]R Z\VRNLHM PRF\ JU]HMQHM PRF PLQLPDOQD QLH SRZLQQD E\รผ MHGQDN PQLHMV]D QLฤช : PE : SURFHVLH SODQRZDQLD XรกRฤชHQLD SU]HZRGyZ JU]HMQ\FK GR U\QLHQ VWRVXMH VLฤ SRGREQ\ V\VWHP MDN Z SU]\SDGNX SU]HZRGyZ SRGSRZLHU]FKQLRZ\FK 3U]HZRG\ JU]HMQH GR U\QLHQ W\SX *351 ZVSyรกSUDFXMฤ ] F]XMQLNDPL WHPSHUDWXU\ OXE F]XMQLNLHP ORGX L ฤ QLHJX 8NรกDGD VLฤ
Fot. 3. Uล oลผenie przewodu na rurach wodociฤ gowych.
54
Fachowy Elektryk
Przewody grzejne z termostatem do systemรณw przeciwzamarzaniowych na rury 6\VWHP\ SU]HFLZ]DPDU]DQLRZH UXU WR LGHDOQ\ SRP\Vรก QD ]DEH]SLHF]HQLH SU]HG ]DPDU]DQLHP LQVWDODFML ZRGRFLฤ JRZ\FK UXU NDQDOL]DF\MQ\FK L LQQ\FK HOHPHQWyZ WUDQVSRUWXMฤ F\FK ZRGฤ Z PLHMVFDFK QDUDฤชRQ\FK QD G]LDรกDQLH QLVNLFK WHPSHUDWXU 3U]HZRG\ JU]HMQH SURZDG]RQH PRJฤ E\รผ SR ]HZQฤ WU]QHM VWURQLH UXU\ Z VSRVyE UyZQROHJรก\ OXE RZLMDQH Z VWRVXQNX GR MHM RVL : REX SU]\SDGNDFK SU]HZyG PRFRZDQ\ MHVW SDVNDPL SODVWLNRZ\PL OXE QDMOHSLHM WDฤ Pฤ NOHMฤ Fฤ Eฤ Gฤ Fฤ UyZQLHฤช Z RIHUFLH 0$7(& =H Z]JOฤ GX QD OHSV]H UR]SURZDG]DQLH FLHSรกD QD FKURQLRQ\P WHUPLF]QLH HOHPHQFLH VXJHUXMH VLฤ RZLMDQLH UXU\ SU]HZRGDPL JU]HMQ\PL 3UDZLGรกRZ\ PRQWDฤช SU]HZRGX QD UXUDFK ]รกฤ F]DFK L ]DZRUDFK SRND]XMH IRW 3U]HZRG\ JU]HMQH QLH PRJฤ VLฤ ]H VREฤ NU]\ฤชRZDรผ L VW\NDรผ SRZLHU]FKQLRZR 3U]HZRG\ JU]HMQH SU]H]QDF]RQH GR RFKURQ\ UXU SU]HG ]DPDU]DQLHP Sรก\Qฤ FHM Z QLFK ZRG\ VWDQGDUGRZR Z\SRVDฤชRQH Vฤ Z WHUPRVWDW NWyU\ Z VSRVyE VDPRF]\QQ\ VWHUXMH HOHPHQWHP JU]HZF]\P 7HUPRVWDW ]DPRQWRZDQ\ MHVW SRPLฤ G]\ SU]HZRGHP JU]HMQ\P D ]DVLODMฤ F\P 7DN VNRQVWUXRZDQH XU]ฤ G]HQLH QLH Z\PDJD VWRVRZDQLD GRGDWNRZ\FK UHJXODWRUyZ WHPSHUDWXU\ 7HUPRVWDW ]DOHฤชQLH RG XWU]\PXMฤ FHM VLฤ ZRNyรก QLHJR WHPSHUDWXU\ ]Dรกฤ F]D L Z\รกฤ F]D RJU]HZDQLH 3U]\ WHPSHUDWXU]H ย & SU]HZyG JU]HMQ\ ]RVWDMH XUXFKRPLRQ\ QDWRPLDVW SU]\ WHPSHUDWXU]H ย & SU]HZyG MHVW DXWRPDW\F]QLH Z\รกฤ F]DQ\ &DรกH XU]ฤ G]HQLH F]\OL SU]HZyG ] WHUPRVWDWHP SRGรกฤ F]\รผ QDOHฤช\ GR VLHFL 9 ZW\F]Nฤ ]DLQVWDORZDQฤ QD NRฤ FX SU]HZRGX ]DVLODMฤ FHJR : FHOX ]DSHZQLHQLD SRSUDZQRฤ FL UHDJRZDQLD XU]ฤ G]HQLD EDUG]R ZDฤชQH MHVW DE\ SรกDVND SRZLHU]FKQLD WHUPRVWDWX GRNรกDGQLH SU]\OHJDรกD GR FKURQLRQHM SRZLHU]FKQL UXU\ ย
ZZZ OHGL[ SO
ledix
12 :2 Œý
LQWHOLJHQWQH RŋZLHWOHQLH /('
CET Lighting Sp. z o.o. ul. Zielona 27, 43-200 Pszczyna tel. +48 (32) 210 46 65 www.zamelcet.com
PRZEGLÄ&#x201E;D
PrzeglÄ&#x2026;d wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;cznikĂłw róşnicowoprÄ&#x2026;dowych Producent
ABB
ABB
BEMKO
Model
)+ $&
) $& $3 5
1 ÇŞ
NapiÄ&#x2122;cie znamionowe [V]
230/400 â&#x20AC;&#x201C; 240/415
230/400 â&#x20AC;&#x201C; 240/415
230/400
PrÄ&#x2026;d znamionowy [A]
40
40
25 / 40 / 63
PrÄ&#x2026;d róşnicowy [mA]
30
30
30 / 100 / 300 (A/AC)
WytrzymaĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021; zwarciowa [kA]
10
10
6
SzybkoĹ&#x203A;Ä&#x2021; wyzwalania
A
A
- (bezzwĹ&#x201A;oczny)
IloĹ&#x203A;Ä&#x2021; biegunĂłw
4
4
2
IloĹ&#x203A;Ä&#x2021; moduĹ&#x201A;Ăłw
4
4
2
SzerokoĹ&#x203A;Ä&#x2021; [mm]
70
70
36
Zakres przekrojĂłw przewodĂłw przyĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniowych [mm2]
10
10
max. 16
Temperatura pracy [°C]
od -25 do +55
od -25 do +55
od -5 do 40
SposĂłb montaĹźu
TH35
TH35
szyna TH/TS/DIN 35 mm
ÇŠ w ofercie takĹźe selektywne, 400 Hz typy AC, A, B, APR
ÇŠ odpornoĹ&#x203A;Ä&#x2021; na prÄ&#x2026;d udarowy (fala 8/20) = 3000 A
ÇŠ N â&#x20AC;&#x201C; biegun neutralny lewostronny ÇŠ moment dokrÄ&#x2122;cenia zaciskĂłw 3 Nm ÇŠ moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; podĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenia za pomocÄ&#x2026; szyn grzebieniowych ÇŠ moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; plombowania ÇŠ optyczny wskaĹşnik wyzwolenia
ÇŠ VDE, UL, GOST i wiele innych
ÇŠ w zaleĹźnoĹ&#x203A;ci od wersji, VDE, UL, GOST i wiele innych
ÇŠ PN-EN 61008-1 ÇŠ PN-EN 61008-2-1 ÇŠ CE
Cechy charakterystyczne
Badania i certyďŹ katy
Cena katalogowa netto [PLN]
56
Fachowy Elektryk
141,00
395,76
PRZEGLĄD Przegląd wyłączników różnicowoprądowych BEMKO
CHINT
CHINT
1 Ǫ
1/
1/
230/400
230/400 AC
230/400 AC
25 / 40 / 63
25
63
30 / 100 / 300 (A/AC)
30
30
6
6
6
- (bezzwłoczny)
max 0,1
max 0,1
4
2P
4P
4
2
4
72
36
72
max. 16
25
25
od -5 do 40
Od -20 do +40
od -25 do +40
szyna TH/TS/DIN 35 mm
szyna TH 35 mm
szyna TH 35 mm
ǩ N – biegun neutralny lewostronny ǩ moment dokręcenia zacisków 3 Nm ǩ możliwość podłączenia za pomocą szyn grzebieniowych ǩ możliwość plombowania ǩ optyczny wskaźnik wyzwolenia
ǩ PN-EN 61008-1 ǩ PN-EN 61008-2-1 ǩ CE
ǩ zacisk N z lewej strony ǩ dostępne w typie A ǩ dostępne o wytrzymałości zwarciowej 10 kA ǩ możliwość łączenia za pomocą szyn widelcowych oraz typu pin zarówno od dołu jak i z góry. ǩ okno rewizyjne wskazujące zadziałanie wyłącznika od prądu różnicowego ǩ certyfikat Instytutu Elektrotechniki w W-wie ǩ VDE ǩ CE ǩ PN-EN 61008-1 96,36
ǩ zacisk N z lewej strony ǩ dostępne w typie A ǩ dostępne o wytrzymałości zwarciowej 10 kA ǩ możliwość łączenia za pomocą szyn widelcowych oraz typu pin zarówno od dołu jak i z góry. ǩ okno rewizyjne wskazujące zadziałanie wyłącznika od prądu różnicowego ǩ certyfikat Instytut Elektrotechniki w W-wie ǩ VDE ǩ CE
167,16
Fachowy Elektryk
57
PRZEGLÄ&#x201E;D
PrzeglÄ&#x2026;d wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;cznikĂłw róşnicowoprÄ&#x2026;dowych Producent
DOEPKE
DOEPKE
EATON
Model
')6 b $&
')6 % 6. % 6.
&),
NapiÄ&#x2122;cie znamionowe [V]
230 / 400 AC
230 / 400 AC
230/400 AC
PrÄ&#x2026;d znamionowy [A]
40 (typoszereg od 16 do 125 A)
25 (typoszereg od 16 do 125 A)
40
PrÄ&#x2026;d róşnicowy [mA]
30
30
30
WytrzymaĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021; zwarciowa [kA]
10
10
6 (z dobezpieczeniem)
SzybkoĹ&#x203A;Ä&#x2021; wyzwalania
1Ă&#x2014;â&#x2C6;&#x2020;In â&#x2030;¤ 300 ms; 5Ă&#x2014;â&#x2C6;&#x2020;In â&#x2030;¤ 40 ms
1Ă&#x2014;â&#x2C6;&#x2020;In â&#x2030;¤ 300 ms; 5Ă&#x2014;â&#x2C6;&#x2020;In â&#x2030;¤ 40 ms
bezzwĹ&#x201A;oczny
IloĹ&#x203A;Ä&#x2021; biegunĂłw
4
4
4
IloĹ&#x203A;Ä&#x2021; moduĹ&#x201A;Ăłw
4
4
4
SzerokoĹ&#x203A;Ä&#x2021; [mm]
72
72
70
Zakres przekrojĂłw przewodĂłw przyĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniowych [mm2]
1,5-50 mm2 przewĂłd okrÄ&#x2026;gĹ&#x201A;y jednolity 1,5-50 mm2 przewĂłd okrÄ&#x2026;gĹ&#x201A;y jednolity 1,5-50 mm2 przewĂłd wieloĹźyĹ&#x201A;owy 1,5-50 mm2 przewĂłd wieloĹźyĹ&#x201A;owy 1,5-35 mm2 przewĂłd typu LgY 1,5-35 mm2 przewĂłd typu LgY
od 1,5 do 35 - drut 2Ă&#x2014;16 - linka
Temperatura pracy [°C]
od -25 do +40
od -25 do +40
od -25 do +40
SposĂłb montaĹźu
TH35
TH35
szyna TS 35 mm
ÇŠ dĹşwignia trĂłjpoĹ&#x201A;oĹźeniowa: 0 â&#x20AC;&#x17E;+â&#x20AC;? 1 ÇŠ poĹ&#x201A;oĹźenie Ĺ&#x203A;rodkowe â&#x20AC;&#x17E;+â&#x20AC;? â&#x20AC;&#x201C; sygnalizuje wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie w przypadku awarii w obwodzie elektrycznym
ÇŠ aparat czuĹ&#x201A;y na wszelkie prÄ&#x2026;dy róşnicowe, w tym na prÄ&#x2026;d staĹ&#x201A;y. Zabezpieczenie ukĹ&#x201A;adĂłw napÄ&#x2122;dowych z falownikami, przemiennikami czÄ&#x2122;stotliwoĹ&#x203A;ci, zabezpieczenie urzÄ&#x2026;dzeĹ&#x201E; techniki medycznej itp. ÇŠ dĹşwignia trĂłjpoĹ&#x201A;oĹźeniowa: 0 â&#x20AC;&#x17E;+â&#x20AC;? 1 ÇŠ poĹ&#x201A;oĹźenie Ĺ&#x203A;rodkowe â&#x20AC;&#x17E;+â&#x20AC;? â&#x20AC;&#x201C; sygnalizuje wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;czenie w przypadku awarii w obwodzie elektrycznym
ÇŠ optyczny wskaĹşnik stanu stykĂłw ÇŠ moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; wyposaĹźenia w styki pomocnicze, aparat do ponownego zaĹ&#x201A;Ä&#x2026;czania i zdalnego zaĹ&#x201A;/wyĹ&#x201A; ÇŠ moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; stosowania w instalacjach bez przewodu N oraz instalacjach 1-fazowych ÇŠ moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; zasilania od gĂłry lub od doĹ&#x201A;u ÇŠ zaciski windowe/szynowe od gĂłry i od doĹ&#x201A;u
ÇŠ zg. z DIN VDE 0664 cz. 10, EN61008-1, IEC 61008-1
ÇŠ zg. z DIN VDE 0664 cz.1 0, DIN VDE 0664 cz.100, DIV VDE 0664 cz.30, DIN VDE 0839 cz. 6-2
ÇŠ znak CE
Cechy charakterystyczne
Badania i certyďŹ katy
Cena katalogowa netto [PLN]
58
Fachowy Elektryk
108,20
2557,60
dostÄ&#x2122;pna w cenniku na stronie moeller.pl
PRZEGLÄ&#x201E;D
EATON
APARATURA MODUĹ OWA
G5&0 * $
REKLAMA
Ochronniki przepiÄ&#x2122;Ä&#x2021;
CCS01-4P-B+C
230/400 AC 40 30 10 (z dobezpieczeniem) krĂłtkozwĹ&#x201A;oczny (opóźnienie 10 ms) 4 4 70 od 1,5 do 35 - drut 2Ă&#x2014;16 - linka od -25 do +40
Liczba moduĹ&#x201A;Ăłw: 4P Klasa: B+C Znamionowy prÄ&#x2026;d wyĹ&#x201A;adowczy: 25kA Graniczny prÄ&#x2026;d wyĹ&#x201A;adowczy (8/20Âľs): 50kA NapiÄ&#x2122;cie pracy trwaĹ&#x201A;ej: 275V AC NapiÄ&#x2122;ciowy poziom ochronny: 1,5kV
WyĹ&#x201A;Ä&#x2026;czniki WyĹ&#x201A;Ä&#x2026;czniki róşnicowoprÄ&#x2026;dowe we nadprÄ&#x2026;dowe
RozĹ&#x201A;Ä&#x2026;czniki izolacyjne yj
szyna TS 35 mm ÇŠ optyczny, diodowy wskaĹşnik poziomu prÄ&#x2026;du róşnicowego ÇŠ moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; testowania przyciskiem â&#x20AC;&#x17E;Tâ&#x20AC;? jedynie raz w roku ÇŠ zwiÄ&#x2122;kszona dokĹ&#x201A;adnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; wyzwalania ÇŠ optyczny wskaĹşnik poĹ&#x201A;oĹźenia stykĂłw i wyzwolenia ÇŠ bogate wyposaĹźenie dodatkowe ÇŠ moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; stosowania w instalacjach bez przewodu N oraz instalacjach 1-fazowych ÇŠ moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; zasilania od gĂłry lub od doĹ&#x201A;u ÇŠ zaciski windowe/szynowe od gĂłry i od doĹ&#x201A;u
Liczniki energii
Styczniki moduĹ&#x201A;owe
WyĹ&#x201A;Ä&#x2026;czniki czasowe
ÇŠ znak CE
BEMKO Sp. z o.o. dostÄ&#x2122;pna w cenniku na stronie moeller.pl
ul. Annopol 21 03-236 Warszawa
tel./fax: +48 22 732 11 85 bemko@bemko.pl
www.bemko.eu
Fachowy Elektryk
59
PRZEGLĄD
Przegląd wyłączników różnicowoprądowych Producent
HAGER
HAGER
Model
&'& -
&'+ -
Napięcie znamionowe [V]
230/400 AC
230/400 AC
Prąd znamionowy [A]
40
40
Prąd różnicowy [mA]
30
30
Wytrzymałość zwarciowa [kA]
Inc = 10 kA dla zabezpieczenia zwarciowego In = 25 i 40 A gG, zgodnie z PN-EN 61008-1 Inc = 6 kA dla zabezpieczenia zwarciowego In = 63 A gG, zgodnie z PN-EN 61008-1
Inc = 10 kA dla zabezpieczenia zwarciowego In = 25 i 40 A gG, zgodnie z PN-EN 61008-1 Inc = 6 kA dla zabezpieczenia zwarciowego In = 63 A gG, zgodnie z PN-EN 61008-1
Szybkość wyzwalania
-
-
Ilość biegunów
4
4
Ilość modułów
4
4
Szerokość [mm]
70
70
Zakres przekrojów przewodów przyłączeniowych [mm2]
drut Cu: max 25 mm2 linka Cu: max 16 mm2
drut Cu: max 25 mm2 linka Cu: max 16 mm2
Temperatura pracy [°C]
od -25 do +40
od -25 do +40
Sposób montażu
szyna TS 35 mm
szyna TS 35 mm
ǩ Typ AC ǩ Podwójne wskaźniki optyczne: położenia styków głównych (roboczych) oraz zadziałania od prądu różnicowego ǩ Ochrona przed dotykiem IP2x ǩ Pole opisowe z klapką zabezpieczającą ǩ Akcesoria: styki pomocnicze i sygnalizacyjne, wyzwalacze, napędy zdalne, osłony zacisków, blokady ǩ Współpraca z szynami grzebieniowymi poziomymi i innowacyjnymi szynami pionowymi ǩ Pełne badanie jakości, potwierdzone certyfikatem BBJ-SEP ǩ PN 61008-1, PN-EN 61008-2-1 ǩ CE ǩ Certyfikat jakości BBJ-SEP
ǩ Typ A [HI] ǩ Wyłącznik różnicowoprądowy krótkozwłoczny (high immunity). Opóźniony czas wyzwalania i odporność na impulsy prądowe do 3000 A (8/20 µs). ǩ Podwójne wskaźniki optyczne: położenia styków głównych (roboczych) oraz zadziałania od prądu różnicowego ǩ Ochrona przed dotykiem IP2x ǩ Pole opisowe z klapką zabezpieczającą ǩ Akcesoria: styki pomocnicze i sygnalizacyjne, wyzwalacze, napędy zdalne, osłony zacisków, blokady ǩ Współpraca z szynami grzebieniowymi poziomymi i innowacyjnymi szynami pionowymi ǩ Pełne badanie jakości, potwierdzone certyfikatem BBJ-SEP ǩ PN 61008-1, PN-EN 61008-2-1 ǩ CE ǩ Certyfikat jakości BBJ-SEP
169,00
509,60
Cechy charakterystyczne
Badania i certyfikaty Cena katalogowa netto [PLN]
60
Fachowy Elektryk
PRZEGLÄ&#x201E;D
ETI
.=6 0 .=6 0
.=6 0
REKLAMA
ETI
-
230 / 400 AC
230 AC
od 6 do 40
od 6 do 25
od 10 do 300
od 10 do 100
10
6
bezzwĹ&#x201A;oczny
bezzwĹ&#x201A;oczny
2i4
2
2i4
1
36 i 72
18
od 1 do 25 mm2 â&#x20AC;&#x201C; drut od 1 do 35 mm2 - linka
od 1 do 10 mm2
od -25 do +40
od -25 do +40
TH35
TH35
ÇŠ Typ wyzwalania A i AC, z zabezpieczeniem nadprÄ&#x2026;dowym o charakterystyce B i C
ÇŠ Typ wyzwalania A, z zabezpieczeniem nadprÄ&#x2026;dowym o charakterystyce B i C
ÇŠ znak bezpieczeĹ&#x201E;stwa B i CE
ÇŠ CE
-
-
Fachowy Elektryk
61
PRZEGLĄD
Przegląd wyłączników różnicowoprądowych Producent Model
KANLUX S.A.
KANLUX S.A.
.5 .5 .5 .5 .5 .5
SCHNEIDER ELECTRIC L,'
Napięcie znamionowe [V]
230
400
2P: 230 - 240 V, 4P: 400 - 415 V
Prąd znamionowy [A]
25 / 40 / 63
25 / 40 / 63
16 (typu A 2P) - 25 – 40 – 63 – 125 A
Prąd różnicowy [mA]
30
30
10, 30, 100, 300, 500 mA
Wytrzymałość zwarciowa [kA]
Równy prądowi wyłączalnemu iC60 (6, 10, 15 kA), z bezpiecznikami 10 kA
Szybkość wyzwalania
-
Ilość biegunów
2
4
2i4
Ilość modułów
2
4
2P – 2 mod., 4P – 4 mod.
Szerokość [mm]
36
72
2P – 36 mm, 4P – 72 mm ǩ 25 – 63 A - przewód miedziany sztywny: 1 do 35 mm2, elastyczny lub z tulejką: 1 do 25 mm2 ǩ 125 A – przewód miedziany sztywny: 1,5 do 50 mm2, elastyczny lub z tulejką: 1,5 do 35 mm2
Zakres przekrojów przewodów przyłączeniowych [mm2]
1 ÷ 25
1 ÷ 25
Temperatura pracy [°C]
od -5 do 40
od -5 do 40
typ AC: od -5 do +60 typ A, SI, B: od -25 do +60
Sposób montażu
DIN 35 mm
DIN 35 mm
szyna TH35 (DIN 35 mm)
ǩ służy do izolowania, łączenia i ochrony obwodów elektrycznych przed prądem upływowym oraz ochrony przeciwporażeniowej osób ǩ przeznaczony do pracy w obwodach prądu sinusoidalnie zmiennego (typ AC)
ǩ służy do izolowania, łączenia i ochrony obwodów elektrycznych przed prądem upływowym oraz ochrony przeciwporażeniowej osób ǩ przeznaczony do pracy w obwodach prądu sinusoidalnie zmiennego (typ AC)
ǩ podwójne zaciski do przyłączania od góry i dołu ǩ podwójne zatrzaski ǩ okienko wskaźnika wyzwolenia ǩ wskaźnik stanu styków ǩ duże pole na oznacznik ǩ przycisk testowania ǩ izolowane zaciski IP20
ǩ zgodność z normą EN61008 ǩ certyfikat Semko ǩ certyfikat CE
ǩ zgodność z normą EN61008 ǩ certyfikat Semko ǩ certyfikat CE
ǩ DVE, OVE, KEMA KEUR, IEC/ EN61008-1
Cechy charakterystyczne
Badania i certyfikaty Cena katalogowa netto [PLN]
62
Fachowy Elektryk
Ref. A9Z11225 WYŁ.RÓŻN-PRĄD. iID 2P 25A 30mA typ AC: 128,81
Nasze bezpieczniki zapewniają bezpieczeństwo ludziom, maszynom, systemom. Niezawodnie. Ty możesz spokojnie zająć się firmą.
Nasze zabezpieczenie - Twoja korzyść SIBA Polska sp. z o.o. ul. Grzybowa 5G, 05-092 Łomianki, Dąbrowa Leśna tel.: 22 832 14 77, fax: 22 833 91 18 e-mail: siba@sibafuses.pl z www.siba-bezpieczniki.pl
Bezpieczniki
PORADY
Bezpieczniki topikowe Budowa typowej wkล adki topikowej jest prosta. Skล ada siฤ ona bowiem miฤ dzy innymi ze stykรณw noลผowych i korpusu. Dla zapewnienia dobrego przewodzenia prฤ du styki noลผowe wykonuje siฤ z miedzi i mosiฤ dzu. Dodatkowo sฤ one pokryte warstwฤ srebra i niklu. Korpusy wkล adki produkuje siฤ z peล nowartoล ciowego steatytu. Tyle moลผna ogรณlnie powiedzieฤ o bezpiecznikach topikowych. Warto przyjrzeฤ im siฤ nieco bliลผej. HOHNWU\F]Q\FK PDP\ GR F]\QLHQLD ZWHG\ JG\ Z\VWฤ SL PHWDOLF]Q\ ]HVW\N SRPLฤ G]\ ฤช\รกDPL SU]HZRGX ID]RZHJR L QHXWUDOQHJR SRPLฤ G]\ ฤช\รกDPL SU]HZRGX ID]RZHJR L RFKURQQHJR OXE SRPLฤ G]\ ฤช\รกDPL SU]HZRGyZ ID]RZ\FK 6NXWNLHP Z\VWฤ SLHQLD ]ZDUFLD MHVW QD RJyรก JZDรกWRZQ\ SU]HSรก\Z SUฤ GX R EDUG]R GXฤช\P QDWฤ ฤชHQLX -HJR ZDUWRฤ รผ PRฤชH RVLฤ JQฤ รผ ]DOHฤชQLH RG PLHMVFD Z NWyU\P SRZVWDQLH QDZHW NLONDG]LHVLฤ W W\VLฤ F\ DPSHUyZ =ZDUFLD WH PRJฤ SRZVWDรผ Z HIHN-
Fot.: ETI Polam
1LH PD Zฤ WSOLZRฤ FL FR GR WHJR ฤชH Z LQVWDODFMDFK HOHNWU\F]Q\FK PRJฤ Z\VWฤ SLรผ V\WXDFMH DZDU\MQH SURZDG]ฤ FH GR ]DJURฤชHQLD EH]SLHF]Hฤ VWZD OXG]L SRUDฤชHQLH SUฤ GHP HOHNWU\F]Q\P SRSDU]HQLH XV]NRG]HQLD RGELRUQLNyZ PDV]\Q XU]ฤ G]Hฤ DSDUDWXU\ NRQWUROQHM L SRPLDURZHM F]\ WHฤช XV]NRG]HQLD SU]HZRGyZ LQVWDODFML HOHNWU\F]QHM SU]HSDOHQLH ฤช\รก ]QLV]F]HQLH L]RODFML 3U]\F]\Q\ Z\VWฤ SLHQLD DZDULL WR QDMF]ฤ ฤ FLHM ]ZDUFLD L SU]HFLฤ ฤชHQLD =H ]ZDUFLDPL Z LQVWDODFMDFK
Fot. 1 . Dla zapewnienia dobrego przewodzenia prฤ du styki noลผowe wykonuje siฤ z miedzi lub mosiฤ dzu.
64
Fachowy Elektryk
FLH Eรกฤ GX SRGF]DV SUDF SRรกฤ F]HQLRZ\FK RUD] Z Z\QLNX XWUDW\ L]RODFML SRPLฤ G]\ ฤช\รกDPL SU]HZRGyZ :DUWR SU]\SRPQLHรผ ฤชH GR XWUDW\ L]RODFML PRฤชH GRMฤ รผ FKRFLDฤชE\ QD VNXWHN MHM ]HVWDU]HQLD RUD] XV]NRG]Hฤ PHFKDQLF]Q\FK 0yZLฤ F R SU]\F]\QDFK DZDULL LQVWDODFML HOHNWU\F]Q\FK QDOHฤช\ UyZQLHฤช ZVSRPQLHรผ R QLHSUDZLGรกRZHM HNVSORDWDFML LQVWDODFML L XWUDFLH L]RODFML SRPLฤ G]\ ELHJXQDPL Z RGELRUQLNDFK 1LH PQLHM ZDฤชQH SU]\F]\Q\ DZDULL LQVWDODFML HOHNWU\F]Q\FK WR UyZQLHฤช SU]HFLฤ ฤชHQLD Z FKZLOL QLHNRQWURORZDQHJR Z]URVWX PRF\ SRELHUDQHM SU]H] RGELRUQLN QD VNXWHN MHJR DZDULL QS SU]HFLฤ ฤชHQLH VLOQLND F]ฤ ฤ FLRZH ]ZDUFLH X]ZRMHฤ WUDQVIRUPDWRUD 'R SU]HFLฤ ฤชHฤ Z LQVWDODFMDFK HOHNWU\F]Q\FK GRFKRG]L Z PRPHQFLH JG\ QDVWฤ SL Z]URVW PRF\ RGELRUQLND QD VNXWHN Eรกฤ GX Z MHJR SU]\รกฤ F]HQLX F]\OL QLHZรกDฤ FLZHJR GRERUX PRF\ RGELRUQLND :รกDฤ QLH PLฤ G]\ LQQ\PL SU]HG WDNLPL ]MDZLVNDPL FKURQLฤ EH]SLHF]QLNL WRSLNRZH Budowa wkล adek topikowych %XGRZD W\SRZHM ZNรกDGNL WRSLNRZHM MHVW SURVWD 'OD ]DSHZQLHQLD GREUHJR SU]HZRG]HQLD SUฤ GX VW\NL QRฤชRZH Z\NRQXMH VLฤ ] PLHG]L OXE PRVLฤ G]X 'RGDWNRZR SRNU\WH Vฤ RQH ZDUVWZฤ VUHEUD .RUSXV\ ZNรกDGNL SURGXNXMH VLฤ ] SHรกQRZDUWRฤ FLRZHJR VWHDW\WX R EDUG]R GREUHM RGSRUQRฤ FL QD REFLฤ -
PORADY
Fot.: Jean Mueller
Fot. 2. Charakterystyki czasowo-prฤ dowe t-I, ktรณre sฤ kluczowym parametrem wkล adek topikowych, oznacza siฤ dwiema literami.
ZRGRZDQH SUฤ GHP ]ZDUFLRZ\P :NรกDGNL WRSLNRZH GR ]DEH]SLHF]DQLD REZRGyZ ]DVLODMฤ F\FK VLOQLNL HOHNWU\F]QH SURGXNRZDQH Vฤ ZH ZV]\VWNLFK VWDQGDUGRZ\FK ZLHONRฤ FLDFK L SUฤ GDFK ]QDPLRQRZ\FK 1D U\QNX QDE\รผ PRฤชQD ZNรกDGNL WRSLNRZH ] Z\ELMDNLHP 6ฤ RQH SU]H]QDF]RQH GR PRFRZDQLD Z UR]รกฤ F]QLNDFK EH]SLHF]QLNRZ\FK Z\SRVDฤชRQ\FK Z PLNURZ\รกฤ F]QLN SR]ZDODMฤ F\ QD ]GDOQH V\JQDOL]RZDQLH VWDQX SUDF\ EH]SLHF]QLND : PRPHQFLH JG\ EH]SLHF]QLN ]DG]LDรกD ]RVWDMH Z\]ZRORQ\ Z\ELMDN NWyU\ SRZRGXMH ]DG]LDรกDQLH PLNURZ\รกฤ F]QLND
:NรกDGNL WRSLNRZH R FKDUDNWHU\VW\FH J7U SR]ZDODMฤ QD RFKURQฤ WUDQVIRUPDWRUD SU]HG SU]HWฤ ฤชHQLHP 'R MHJR PRF\ GRELHUDQ\ NRQNUHWQ\ W\S ZNรกDGNL 3RV]F]HJyOQH PRGHOH UyฤชQLฤ VLฤ PLฤ G]\ VREฤ QDSLฤ FLHP ]QDPLRQRZ\P RUD] ]GROQRฤ FLฤ ]ZDUFLRZฤ Z\รกฤ F]DQLD Cechy bezpiecznikรณw topikowych &KDUDNWHU\VW\NL F]DVRZR SUฤ GRZH W , NWyUH Vฤ NOXF]RZ\P SDUDPHWUHP ZNรกDGHN WRSLNRZ\FK R]QDF]D VLฤ GZLHPD OLWHUDPL 3LHUZV]D ] QLFK R]QDF]D NODVฤ G]LDรกDQLD D GUXJD FKURQLRQ\ RELHNW .ODV\ G]LDรกDQLD RNUHฤ ODMฤ MDNL ]DNUHV SUฤ GRZ\ PRฤชH E\รผ Z\รกฤ F]RQ\ SU]H] ]DEH]SLHF]HQLH &KDUDNWHU\VW\ND F]DVRZR SUฤ GRZD W , ร Jยด R]QDF]D ]DEH]SLHF]HQLH SHรกQR]DNUHVRZH DQJ IXOO UDQJH EUHDNLQJ FDSDFLW\ IXVH OLQNV :NรกDGNL EH]SLHF]QLNRZH WHJR W\SX SU]HQRV]ฤ SUฤ G\ FLฤ JรกH FR QDMPQLHM GR ZDUWRฤ FL SUฤ GX QRPLQDOQHJR REZRGX D SUฤ G\ R PQLHMV]HM ZDUWRฤ FL ]DG]LDรกDQLD PRJฤ Z\รกฤ F]\รผ GR ZDUWRฤ FL QRPLQDOQHJR SUฤ GX Z\รกฤ F]DQLD ]DEH]SLHF]HQLH SU]HFLZ SU]HFLฤ ฤชHQLX L ]ZDUFLX .DWHJRULD G]LDรกDQLD ร Dยด VWDQRZL ]DEH]SLHF]HQLD QLHSHรกQR]DNUHVRZH DQJ SDUWLDO UDQJH EUHDNLQJ FDSDFLW\ IXVH OLQNV 'R WHM JUXS\ ]DOLF]D VLฤ ZNรกDGNL EH]SLHF]QLNRZH NWyUH SU]HQRV]ฤ FLฤ JOH SUฤ G\ GR ZDUWRฤ FL SUฤ GX QRPLQDOQHJR REZRGX D SUฤ G\ SRZ\ฤชHM SHZQHM RNUHฤ ORQHM NURWQRฤ FL SUฤ GX QRPLQDOQHJR REZRGX PRJฤ Z\รกฤ F]\รผ GR QRPLQDOQHJR SUฤ GX Z\รกฤ F]HQLD 1LH PQLHM ZDฤชQH MHVW RNUHฤ OHQLH RELHNWyZ FKURQLRQ\FK 6Wฤ G WHฤช EH]SLHF]QLNL R]QDF]RQH MDNR ร *ยด VWDQRZLฤ ]DEH]SLHF]HQLD XU]ฤ G]HQLD RJyOQHJR SU]H]QDF]HQLD QDWRPLDVW ]DEH]SLHF]HQLD SU]HZRGyZ L NDEOL R]QDF]D VLฤ MDNR ร /ยด %H]SLHF]QLNL NWyUH ]QDMGXMฤ ]DVWRVRZDQLH SU]\ ]DEH]SLHF]DQLX REZRGyZ ]DVLODMฤ F\FK VLOQLNL R]QDF]DQH Vฤ V\PEROHP ร 0ยด D ]DEH]SLHF]HQLD WUDQVIRUPDWRUyZ R]QDF]HQLHP ร 7Uยด :DUWR UyZQLHฤช ZVSRPQLHรผ R ]DEH]SLHF]HQLDFK XU]ฤ G]Hฤ HOHNWURHQHUJHW\F]Q\FK JyUQLF]\FK % RUD] ]DEH]SLHF]HQLDFK HOHPHQWyZ HQHUJRHOHNWURQLF]Q\FK 5 0yZLฤ F R SDUDPHWUDFK EH]SLHF]QLNyZ WRSLNRZ\FK QDOHฤช\ ZVSRPQLHรผ R ]QDPLRQRZHM ]ZDUFLRZHM ]GROQRฤ FL Z\รกฤ F]DQLD F]\OL PDNV\PDOQHM PRฤชOLZHM ZDUWRฤ FL FKZLORZHM RF]HNLZDQHJR SUฤ GX ]ZDUFLRZHJR :LHONRฤ รผ XGDURZHJR SUฤ GX ]ZDUFLRZHJR ]DOHฤช\ RG FKZLOL Z NWyUHM Z\VWฤ SXMH ]ZDUFLH 2EOL-
F]HQLH XGDURZHJR SUฤ GX ]ZDUFLRZHJR SU]\ ]ZDUFLX WUyMID]RZ\P RGQRVL VLฤ GR SU]HZRGX L FKZLOL Z NWyUHM SRMDZLD VLฤ SUฤ G QDMZLฤ NV]\ .OXF]RZ\P SDUDPHWUHP EH]SLHF]QLNyZ WRSLNRZ\FK MHVW UyZQLHฤช FLฤ Jรก\ SUฤ F ]ZDUFLRZ\ Eฤ Gฤ F\ ZDUWRฤ FLฤ VNXWHF]Qฤ SUฤ GX ]ZDUFLRZHJR NWyUD SR]RVWDMH QD VWDรกH SR Z\JDฤ QLฤ FLX SU]HELHJX QLHXVWDORQHJR = NROHL WHUPLF]Q\ SUฤ G ]ZDUFLRZ\ Z\QLND ] WHJR ฤชH V]\Q\ ]ELRUF]H L Z\SRVDฤชHQLH WHFKQLF]QH Eฤ Gฤ Z SU]\SDGNX ]ZDUFLD SRGGDQH G]LDรกDQLX WHUPLF]QHPX 2GG]LDรก\ZDQLH Z W\P ]DNUHVLH ]DOHฤช\ RG ZLHONRฤ FL SU]HELHJX F]DVRZHJR L F]DVX WUZDQLD SUฤ GX ]ZDUFLRZHJR NWyUHJR ZDUWRฤ รผ VNXWHF]QD Z\ZRรกXMH WDNฤ VDPฤ LORฤ รผ FLHSรกD MDN Fot.: Mersen
ฤชHQLD WHUPLF]QH L PHFKDQLF]QH :HZQฤ WU] NRUSXVX XPLHV]F]RQ\ MHVW WRSLN ] PLHG]L OXE VUHEUD SU]\PRFRZDQ\ GR ZHZQฤ WU]QHM F]ฤ ฤ FL VW\NyZ 2SUyF] WHJR ZQฤ WU]H NRUSXVX FHUDPLF]QHJR Z\SHรกQLRQH MHVW SLDVNLHP NZDUFRZ\P 3RNU\Z\ SURGXNXMH VLฤ ] DOXPLQLXP : SU]\SDGNX ZNรกDGHN NWyUH ]DVWRVRZDQLH ]QDMGXMฤ Z JyUQLFWZLH PDWHULDรก QD SRNU\Z\ VWDQRZL VWDO OXE PRVLฤ G] 3U]\GDWQH UR]ZLฤ ]DQLD Z GRVWฤ SQ\FK QD U\QNX ZNรกDGNDFK WRSLNRZ\FK VWDQRZLฤ ZVNDฤจQLNL ]DG]LDรกDQLD NWyUH XPLHMVFRZLRQH Vฤ Z SU]HGQLHM F]ฤ ฤ FL NRUSXVX ZNรกDGNL OXE QD JyUQHM SRNU\ZLH ZNรกDGNL :NรกDGNL WRSLNRZH FKDUDNWHU\VW\ND D0 LQVWDOXMH VLฤ Z REZRGDFK ]DVLODMฤ F\FK QDSฤ GyZ HOHNWU\F]Q\FK :NรกDGNL WHJR W\SX FHFKXMฤ VLฤ FKDUDNWHU\VW\Nฤ QLHSHรกQR]DNUHVRZฤ 7\P VSRVREHP ]\VNXMH VLฤ RFKURQฤ SU]HG ]ZDUFLHP ,VWRWQH SR]RVWDMH ]DWHP ]DVWRVRZDQLH GRGDWNRZHJR ]DEH]SLHF]HQLD QDGSUฤ GRZHJR :NรกDGNL WRSLNRZH WHJR W\SX SR]ZDODMฤ QD SHรกQH Z\NRU]\VWDQLH XU]ฤ G]Hฤ UR]G]LHOF]\FK Z ]DNUHVLH SUฤ GyZ UR]UXFKRZ\FK 1LH EH] ]QDF]HQLD SR]RVWDMH ]DSHZQLHQLH RFKURQ\ VW\NyZ VW\F]QLND SU]HG ]QLV]F]HQLHP NWyUH PRฤชH E\รผ VSR-
Fot. 3. Wewnฤ trz korpusu umieszczony jest topik z miedzi lub srebra przymocowany do wewnฤ trznej czฤ ล ci stykรณw.
SRGF]DV WUZDQLD ]ZDUFLD Z VZRMHM VNรกDGRZHM VWDรกHM L ]PLHQQHM SU]HPLHQQHJR SUฤ GX ]ZDUFLRZHJR &KDUDNWHU\VW\NL F]DVRZR SUฤ GRZH Vฤ RNUHฤ ORQH Z QRUPLH 9'( RUD] QRUPDFK ] JUXS\ 31 (1 L GRSXV]F]DOQH MHVW LFK RGFK\OHQLH R PDNVLPXP Z NLHUXQNX RVL SUฤ GRZHM =DEH]SLHF]HQLD WRSLNRZH Vฤ EDUG]R GREU\P ]DEH]SLHF]HQLHP SU]HFLZ]ZDUFLRZ\P 3U]\ EDUG]R Z\VRNLFK SUฤ GDFK SU]HSDODMฤ VLฤ RQH WDN V]\ENR ฤชH XGDURZ\ SUฤ G ]ZDUFLRZ\ PRฤชH Z\VWฤ SLรผ W\ONR Z EDUG]R RJUDQLF]RQHM Z\VRNRฤ FL
Fachowy Elektryk
65
PORADY
Fot.: Jean Mueller
Fot.: Mersen
QH UR]ZLฤ ]DQLH VWDQRZL NRORURZ\ ZVNDฤจQLN ]DG]LDรกDQLD ZLGRF]Q\ NLHG\ ZNรกDGNL Vฤ ]DPRQWRZDQH Z JรกyZFH EH]SLHF]QLNRZHM L JQLHฤจG]LH EH]SLHF]QLNRZ\P = NROHL V\VWHP ร 1+ยด VWDQRZL ]QRUPDOL]RZDQH ]DEH]SLHF]HQLD QLVNLHJR QDSLฤ FLD GXฤชHM PRF\ 1D V\VWHP VNรกDGD VLฤ EH]SLHF]QLNRZD F]ฤ ฤ รผ GROQD Z\PLHQQH ZNรกDGNL EH]SLHF]QLNRZH RUD] F]ฤ ฤ รผ PDQLSXODF\MQD
Fot. 4. Wnฤ trze korpusu ceramicznego wypeล nione jest piaskiem kwarcowym.
SU]HG SRUDฤชHQLHP SUฤ GHP HOHNWU\F]Q\P 7\SRZ\ V\VWHP ร 'ยด VNรกDGD VLฤ ] ZNรกDGHN WRSLNRZ\FK JQLD]G FHUDPLF]Q\FK L ] WZRU]\ZD V]WXF]QHJR RUD] V]HUHJX DNFHVRULyZ Z SRVWDFL FKRFLDฤชE\ JรกyZHN F]\ WHฤช ZVWDZHN NDOLEURZ\FK :NรกDGNL WRSLNRZH ร 'ยด Z\NRQDQH Vฤ QD QDSLฤ FLD ]QDPLRQRZH $& L 9 RUD] '& L 9 SU]\ ]QDPLRQRZHM ]GROQRฤ FL Z\รกฤ F]DQLD Z\QRV]ฤ FHM N$ SU]\ SUฤ G]LH $& RUD] N$ SU]\ SUฤ G]LH '& 3U]\GDW-
Fot.: ETI Polam
Typy bezpiecznikรณw topikowych 0yZLฤ F R W\SDFK EH]SLHF]QLNyZ QDOHฤช\ ]ZUyFLรผ XZDJฤ QD EH]SLHF]QLNL W\SX ' W\SX JZLQWRZDQHJR :NรกDGNL WRSLNRZH WHJR W\SX Vฤ SU]H]QDF]RQH GR Z\PLDQ\ SU]H] RVRE\ QLHZ\NZDOLยฟNRZDQH : V]F]HJyOQRฤ FL FKRG]L ]DWHP R ]DVWRVRZDQLH Z JRVSRGDUVWZDFK GRPRZ\FK %H]SLHF]QLNyZ W\SX ร 'ยด Xฤช\ZD VLฤ GR ]DEH]SLHF]DQLD LQVWDODFML HOHNWURHQHUJHW\F]Q\FK SU]HG VNXWNDPL ]ZDUรผ L SU]HFLฤ ฤชHฤ RUD] GR RFKURQ\
Fot. 5. Pokrywy wkล adek zazwyczaj produkuje siฤ z aluminium.
66
Fachowy Elektryk
Fot. 6. Od wล aล ciwego doboru wkล adki zaleลผy bezpieczeล stwo urzฤ dzeล elektrycznych, a co najwaลผniejsze, ludzi.
=DEH]SLHF]HQLD WHJR W\SX EDUG]R F]ฤ VWR Vฤ Z\SRVDฤชDQH Z V\JQDOL]DWRU VWDQX L XU]ฤ G]HQLH ]ZDOQLDMฤ FH %H]SLHF]QLNL WDNLH QLH SRZLQQ\ E\รผ REVรกXJLZDQH SU]H] QLHZ\NZDOLยฟNRZDQ\ SHUVRQHO %H]SLHF]QLNL WHJR W\SX FHFKXMฤ VLฤ ]GROQRฤ FLฤ ]ZDUFLRZฤ NWyUD ]D]Z\F]DM SU]HNUDF]D N$ : UDPDFK SRGVXPRZDQLD ZDUWR SU]\QDMPQLHM NUyWNR ZVSRPQLHรผ R EH]SLHF]QLNDFK JD]RZR Z\GPXFKRZ\FK (OHPHQW\ WHJR W\SX ]QDMGXMฤ ]DVWRVRZDQLH Z VLHFLDFK ฤ UHGQLFK L Z\VRNLFK QDSLฤ รผ 7RSLN ]RVWDรก XPLHV]F]RQ\ Z UXUFH Z\NRQDQHM ] PDWHULDรกX JD]XMฤ FHJR =DSDODMฤ F\ VLฤ รกXN LQLFMXMH VLOQLH JD]RZDQLH PDWHULDรกX ฤ FLDQHN L Z\GPXFKLZDQLD รกXNX 2SUyF] WHJR WRSLN MHVW QDSLQDQ\ VSUฤ ฤช\Qฤ L Z FKZLOL SU]HSDOHQLD MHVW Z\FLฤ JDQ\ ] JD]XMฤ FHM UXUNL -DNR ]DOHW\ EH]SLHF]QLNyZ JD]RZR Z\GPXFKRZ\FK Z\PLHQLD VLฤ SU]HGH ZV]\VWNLP V]\ENLH SU]HUZDQLH REZRGX R VWRVXQNRZR Z\VRNLP QDSLฤ FLX :DGD GR ] NROHL Z\VRNL SR]LRP ]DOHฤชQRฤ FL SRPLฤ G]\ VNXWHF]QRฤ FLฤ Z\รกฤ F]DQLD RG ZDUWRฤ FL SU]HSรก\ZDMฤ FHJR SUฤ GX 'DPLDQ ฤฉDELFNL
(1(5*,$
EH]SLHF]QLH SRïÈF]RQD
$3$5$785$ k&=(1,2:$
/, 2 5 7 21 :<&+ . 0 <67(. %(=3,(&=1,.2 6 < 1 ( ='$/ 7$18 :. $' 6
NRQWUROXMH SUDFÚ RUD] LQIRUPXMH R VWDQLH ]DLQVWDORZDQ\FK ]DEH]SLHF]Hñ UR]G]LHOQL QLVNLFK QDSLÚÊ V\VWHP VNïDGD VLÚ ] PRGXïöZ GHWHNF\MQ\FK ]DPRQWRZDQ\FK Z UR]ïÈF]QLNDFK EH]SLHF]QLNRZ\FK W\SX $56 SUR RUD] PRGXïX FHQWUDOQHJR V\JQDï ĂZLHWOQ\ GLRG LQIRUPXMH R SRSUDZQHM SUDF\ SU]HSDOHQLX ZNïDGNL EH]SLHF]QLNRZHM MHGQHM ] ID] RUD] ]DQLNX QDSLÚFLD LQIRUPDFMD R ]GDU]HQLX SU]HSDOHQLH ZNïDGNL EH]SLHF]QLNRZHM ]DQLN QDSLÚFLD SU]HND]\ZDQD MHVW SRSU]H] NRPXQLNDW WHNVWRZ\ 606
ZZZ DSDWRU FRP
PRODUKTY
Zdalny system kontroli stanu wkล adek bezpiecznikowych Dฤ ลผenie do uzyskania sukcesu ekonomicznego i rozszerzania dziaล alnoล ci, zmusza operatorรณw sieci rozdzielczych do optymalizacji istniejฤ cych sieci elektroenergetycznych i tworzenia inteligentnych systemรณw dostaw energii, znanych powszechnie jako โ smart gridsโ . Apator SA proponuje system, ktรณry kontroluje pracฤ oraz zdalnie informuje o stanie zainstalowanych zabezpieczeล rozdzielni niskich napiฤ ฤ .
Jak to dziaล a? 8U]ฤ G]HQLH VNรกDGD VLฤ ] PRGXรกyZ GHWHNF\MQ\FK ]DPRQWRZDQ\FK Z SRV]F]HJyOQ\FK UR]รกฤ F]QLNDFK EH]SLHF]QLNRZ\FK W\SX $56 SUR RUD] PRGXรกX FHQWUDOQHJR NWyU\ ]DU]ฤ G]D LQIRUPDFMDPL ]ELHUDQ\PL ] UR]รกฤ F]QLNyZ ,QIRUPDFMD R SRSUDZQHM SUDF\ SU]HSDOHQLX ZNรกDGNL EH]SLHF]QLNRZHM MHGQHM ] ID] OXE ]DQLNX QDSLฤ FLD V\JQDOL]RZDQD MHVW V\JQDรกHP ฤ ZLHWOQ\P GLRG 'LRG\ XPLHV]F]RQH Vฤ QD REXGRZLH PRGXรกX GHWHNF\MQHJR =GDOQH SU]HND]\ZDQLH LQIRUPDFML R VWDQLH
Fot.: Apator
Co oznacza termin โ smart gridsโ ? 6PDUW JULGV ยฑ Z QDMEDUG]LHM SRWRF]Q\P UR]XPLHQLX ยฑ WR GRVWDUF]DQLH RGELRUFRP HQHUJLL HOHNWU\F]QHM OXE V]HU]HM ยฑ XVรกXJ HQHUJHW\F]Q\FK ] Z\NRU]\VWDQLHP ฤ URGNyZ ,7 ]DSHZQLDMฤ F\FK REQLฤชHQLH NRV]WyZ L ]ZLฤ NV]HQLH HIHNW\ZQRฤ FL 6\VWHP WHQ รกฤ F]\ ]DU]ฤ G]DQLH SRPLDUDPL HQHUJLL HOHNWU\F]QHM L VLHFLDPL UR]G]LHOF]\PL Z MHGQฤ IXQNFMRQDOQฤ FDรกRฤ รผ =RVWDรก RSUDFRZDQ\ SRG Nฤ WHP VSHรกQLHQLD VSHFMDOQ\FK Z\PDJDฤ VWDZLDQ\FK SU]H] ]OLEHUDOL]RZDQ\ U\QHN HQHUJLL
Rys. 1. Zdalny system kontroli stanu wkล adek bezpiecznikowych.
68
Fachowy Elektryk
ZNรกDGNL EH]SLHF]QLNRZHM UHDOL]RZDQH MHVW SRSU]H] ]ELHUDQLH LQIRUPDFML ] PRGXรกyZ GHWHNF\MQ\FK 6\JQDรก ] NDฤชGHJR UR]รกฤ F]QLND GRFLHUD SRSU]H] PDJLVWUDOฤ NRPXQLNDF\MQฤ GR PRGXรกX FHQWUDOQHJR 0RGXรก FHQWUDOQ\ PRฤชH NRPXQLNRZDรผ VLฤ PDNV\PDOQLH ] PRGXรกDPL GHWHNF\MQ\PL UR]รกฤ F]QLNDPL -HVW RQ Z\SRVDฤชRQ\ Z JQLD]GR VรกXฤชฤ FH GR ]DLQVWDORZDQLD NDUW\ 6,0 ]รกฤ F]H DQWHQRZH RUD] WHOHIRQ SU]HP\VรกRZ\ *60 ']Lฤ NL WHPX PRฤชOLZH MHVW SU]HV\รกDQLH ]ELHUDQ\FK LQIRUPDFML ] PRGXรกyZ
Fot.: Apator
PRODUKTY
Fot. 1. Moduł centralny Systemu
GHWHNF\MQ\FK ,QIRUPDFMH MDNR NRPXQLNDW\ WHNVWRZH 606 Z\V\áDQH Vą GR PDNV\PDOQLH QXPHUyZ WHOHIRQyZ
0RGXá FHQWUDOQ\ SRVLDGD WDNĪH PRĪOLZRĞü SRPLDUX WHPSHUDWXU\ RELHNWX 3U]HNURF]HQLH ]DGDQHM ZDUWRĞFL SURJRZHM SU]HND]\ZDQH MHVW SU]H] ZLDGRPRĞü 606 .RPXQLNDFMD ] PRGXáHP FHQWUDOQ\P PRĪOLZD MHVW UyZQLHĪ ] NRPSXWHUD 3& ]D SRPRFą ]áąF]D 86% 2SURJUDPRZDQLH QD 3& .605 ± .RQ¿JXUDWRU 6\VWHPX 0RQLWRURZDQLD 5R]áąF]QLNyZ XPRĪOLZLD HG\FMĊ QXPHUyZ RUD] SU]\G]LDá NRPXQLNDWyZ GR QXPHUyZ WHOHIRQyZ QD NWyUH PD E\ü Z\VáDQD LQIRUPDFMD 'RGDWNRZR RSURJUDPRZDQLH QD 3& SHáQL IXQNFMĊ VHUZLVRZą QLH]EĊGQą GR QDGDZDQLD DGUHVyZ PRGXáRP GHWHNF\MQ\P 6\VWHP ]GDOQHJR PRQLWRULQJX SRVLDGD PRĪOLZRĞü VSUDZG]HQLD VWDQX SUDF\ QDG]RURZDQHJR RELHNWX Z SU]\SDGNX NLHG\ QLH PD GRVWĊSX GR SURJUDPX .605 1DOHĪ\ Z\VáDü ZLDGRPRĞü WHNVWRZą 606 R WUHĞFL Ä67$1´ ] XSUDZQLRQHJR GR WHJR QXPHUX WHOHIRQX GR QXPHUX WHOHIRQX GDQHJR PRGXáX FHQWUDOQHJR : RGSRZLHG]L RWU]\PXMH VLĊ 606 LQIRUPXMąF\ R VWDQLH Z MDNLP ]QDMGXMH VLĊ GDQ\ RELHNW : SU]\SDGNX SUDF UHPRQWRZ\FK PRĪQD ]GDOQLH ]DEORNRZDü SUDFĊ V\VWHPX PRQLWRULQJX Z\V\áDMąF 606 R WUHĞFL Ä%/2.8-´ 3R VNRĔF]RQ\FK SUDFDFK QDOHĪ\ Z\VáDü 606 Ä2'%/2.8-´ 6\VWHP ZUDFD ZyZF]DV GR WU\EX PRQLWRULQJX RELHNWX 0RĪOLZH MHVW WDNĪH SRáąF]HQLH PRGXáX FHQWUDOQHJR ] NRQFHQWUDWRUHP ZVSyáSUDFXMąF\P ] OLF]QLNLHP HQHUJLL HOHNWU\F]QHM Z FHOX SU]HND]DQLD LQIRUPDFML R VWDQLH ZNáDGNL EH]SLHF]QLNRZHM àXNDV] 0HONRZVNL ZZZ DSDWRU FRP
Rys. 2. Widok Konfiguratora Systemu Monitorowania Rozłączników (KSMR).
Fachowy Elektryk
69
OPROGRAMOWANIE
Projekt w kilka minut Programy do projektowania rozdzielnic i kon๏ฌ guracji aparatury poprowadzฤ nas przez wszystkie etapy planowania konstrukcji, wyboru akcesoriรณw i doboru aparatรณw.
2JURPQD LORฤ รผ HOHPHQWyZ GRGDWNRZ\FK NRPSRQHQWyZ RUD] VSHF\ยฟND VDP\FK DSDUDWyZ VSUDZLDMฤ ฤชH ]DSURMHNWRZDQLH UR]G]LHOQLF\ HOHNWU\F]QHM RUD] NRQยฟJXUDFMD DSDUDWXU\ MHVW REHFQLH SUDNW\F]QLH QLHPRฤชOLZD EH] ]DVWRVRZDQLD VSHFMDOQHJR RSURJUDPRZDQLD NRPSXWHURZHJR -Xฤช GDZQR ]UH]\JQRZDOLฤ P\ ] NDUWNL SDSLHUX RรกyZND L OLQLMNL RGรกRฤช\OLฤ P\ GR V]Xร DG\ NDONXODWRU\ VFKRZDOLฤ P\ JUXEH WRP\ Z\W\F]Q\FK 3URJUDP\ GR SURMHNWRZDQLD SRGQLRVฤ HIHNW\ZQRฤ รผ SUDF\ RUD] SR]ZROฤ QD GRNรกDGQLHMV]H Z\NRQDQLH VFKHPDWX GRGDWNRZR ]DSURSRQXMฤ DNFHVRULD GRGDWNRZH REOLF]ฤ F]\ GDQD REXGRZD SRPLHฤ FL ZV]\VWNLH DSDUDW\ Z\ELRUฤ URG]DM PRQWDฤชX REOLF]ฤ ZV]\VWNLH NRV]W\ D QDZHW ยฑ DXWRPDW\F]QLH ]รกRฤชฤ ]DPyZLHQLH Z QDMEOLฤชV]\P PDJD]\QLH SBC &]RรกRZ\P SURJUDPHP ยฟUP\ (DWRQ XVSUDZQLDMฤ F\P GREyU L Z\FHQฤ LFK UR]G]LHOQLF HOHNWU\F]Q\FK MHVW 6%& F]\OL 6ZLWFK%RDUG &RQยฟJXUDWLRQ 3URJUDP GRVWฤ SQ\ MHVW SR ]DORJRZDQLX VLฤ QD VWURQLH LQWHUQHWRZHM ยฟUP\ OLFHQFMD QLH PD RJUDQLF]Hฤ F]DVRZ\FK
Fot. 1. Ekran programu SBC ๏ฌ rmy Eaton.
70
Fachowy Elektryk
=DUHMHVWURZDQL Xฤช\WNRZQLF\ RWU]\PXMฤ F\NOLF]QH ZLDGRPRฤ FL H PDLO ] Z\ND]HP ]PLDQ Z MHJR NROHMQ\FK ]DNWXDOL]RZDQ\FK ZHUVMDFK : SU]\SDGNX DNW\ZQHJR SRรกฤ F]HQLD ] ,QWHUQHWHP 6%& DNWXDOL]XMH VLฤ VDPRG]LHOQLH 2VWDWQLD DNWXDOL]DFMD ZSURZDG]LรกD QRZH DSDUDW\ UR]รกฤ F]QLNL L]RODF\MQH VHULL '80(&2 QRZH Zรกฤ F]QLNL NRPELQRZDQH P5% QRZฤ VHULฤ RFKURQQLNyZ SU]HSLฤ FLRZ\FK RUD] V\VWHP\ ]DVLODQLD JZDUDQWRZDQHJR 836 3R]D W\P SURJUDP 6%& Z\UyฤชQLD VLฤ PRฤชOLZRฤ FLฤ GRERUX XSURV]F]RQHJR DNFHVRULyZ 1=0 L ,=0 RUD] ]HVWDZyZ GOD 6=5 QS JRWRZ\ NRPSOHW DNFHVRULyZ GR ZVSyรกSUDF\ ] XNรกDGHP DXWRPDW\NL 6=5 PRฤชOLZRฤ FLฤ HNVSRUWX SURMHNWX ]HVWDZLHQLH ZLGRN GR IRUPDWyZ P LQ SGI ;/6 UWI ]PLDQ\ DSDUDWX ]D SRPRFฤ SUDZHJR SU]\FLVNX P\V]\ Z PRGXOH :LGRN RUD] Z\V]XNLZDQLD SURSRQRZDQ\FK REXGyZ ]D SRPRFฤ W\SX QXPHUX NDWDORJRZHJR RSLVX HWF 3URJUDP SRG]LHORQ\ ]RVWDรก QD IXQNFMRQDOQH PRGXรก\ Z NWyU\FK UHDOL]XMH VLฤ NROHMQH F]\QQRฤ FL SURMHNWRZH REVรกXJXMฤ F JR LQWXLF\MQLH 3R MHJR XUXFKRPLHQLX PRฤชHP\ SRGDรผ ]DSLVDรผ LQIRUPDFMH R SURJUDPLH RUD]
RGWZRU]\รผ ]DSDPLฤ WDQH SOLNL L Z\EUDรผ WU\E SUDF\ ยฑ XPRฤชOLZLDMฤ F\ V]\ENL OXE VWDQGDUGRZ\ GREyU NRPSRQHQWyZ : ]DOHฤชQRฤ FL RG XVWDZLHฤ ]\VNXMHP\ GRVWฤ S GR MHGQHJR ] GZyFK PRGXรกyZ 6]\ENL GREyU ยฑ :LGRN ยฑ =HVWDZLHQLH GOD XSURV]F]RQHJR WU\EX SUDF\ RUD] 'REyU DSDUDWyZ ยฑ 'REyU UR]G]LHOQLF\ ยฑ $NFHVRULD ยฑ :LGRN ยฑ =HVWDZLHQLH GOD GRERUX VWDQGDUGRZHJR -Hฤ OL GRVWฤ SQH Vฤ MHG\QLH RJyOQH ]DรกRฤชHQLD FR GR QLH]Eฤ GQHM DSDUDWXU\ PRฤชHP\ VNRU]\VWDรผ ] PRฤชOLZRฤ FL V]\ENLHJR VNRQยฟJXURZDQLD NRQVWUXNFML UR]G]LHOQLF\ 3URJUDP QD ZVWฤ SLH ]DSURSRQXMH REXGRZฤ ] SHรกQฤ Sรก\Wฤ PRQWDฤชRZฤ OXE V]\QDPL PRQWDฤชRZ\PL PP 6]\ENL GREyU PD MHGQDN SHZQH RJUDQLF]HQLD :\JHQHURZDQ\ ZLGRN QLH PRฤชH E\รผ PRG\ยฟNRZDQ\ QS Z SU]\SDGNX SRWU]HE\ ]DEXGRZ\ QLHVWDQGDUGRZHM DSDUDWXU\ :WHG\ QDOHฤช\ SU]HMฤ รผ GR RSFML 'RERUX VWDQGDUGRZHJR Z\EUDรผ ZDUWRฤ รผ SUฤ GX ]QDPLRQRZHJR UR]G]LHOQLF\ MHGQDN QLH PQLHMV]\ QLฤช SUฤ G ]QDPLRQRZ\ QDMZLฤ NV]HJR DSDUDWX Z LQVWDODFML UR]PLDU SROD RUD] ]DGHF\GRZDรผ F]\ UR]G]LHOQLFD Eฤ G]LH Z\SRVDฤชRQD Z RVรกRQ\ F]\ QLH 1DVWฤ SQLH Z PRGXOH :L-
Fot. 2. Ekran programu XL-PRO3 ๏ฌ rmy Legrand.
OPROGRAMOWANIE
GRN SRMDZL VLฤ U\VXQHN UR]G]LHOQLF\ SU]\JRWRZDQHM ZHGรกXJ ZSURZDG]RQ\FK SROHFHฤ 1D W\P HWDSLH PRฤชHP\ GRNRQDรผ SHรกQHM HG\FML GRGDZDรผ L XVXZDรผ HOHPHQW\ PRQWDฤชRZH )XQNFMD (G\FMD &$' SR]ZDOD QD QDQLHVLHQLH QD ZLGRN RSLVyZ WHNVWRZ\FK 3URMHNWRZDQLH L NRQยฟJXUDFMฤ DSDUDWXU\ XPRฤชOLZLDMฤ ยฟOWU\ GRERUX SRV]F]HJyOQ\FK HOHPHQWyZ 3R Z\ERU]H MHGQHJR SURJUDP GDMH SRGSRZLHG]L GRW\F]ฤ FH Z\PLDUyZ F]\ SRฤชฤ GDQHJR VWRSQLD RFKURQ\ ,3 VXJHUXMฤ F NLOND UR]ZLฤ ]Dฤ 1D NRQLHF DSOLNDFMD Z\JHQHUXMH ZL]XDOL]DFMฤ ZUD] ] SURSR]\FMฤ UR]PLHV]F]HQLD SRV]F]HJyOQ\FK DSDUDWyZ Z UR]G]LHOQLF\ ] XZ]JOฤ GQLHQLHP UH]HUZ\ 3RQDGWR V\VWHP RVWU]HฤชH QDV MHฤ OL Z\EUDQD UR]G]LHOQLFD MHVW ]D PDรกD L LVWQLHMH NRQLHF]QRฤ รผ UR]V]HU]HQLD MHM R NROHMQฤ REXGRZฤ 3URJUDP 6%& SR]ZDOD UyZQLHฤช QD GREyU GRGDWNRZ\FK DNFHVRULyZ MDN VW\NL SRPRFQLF]H FHZNL ZELMDNRZH F]\ QDSฤ G\ GU]ZLRZH 3R Z\ERU]H DSDUDWX PRฤชQD MHGQR]QDF]QLH ]ZLฤ ]Dรผ JR ] SRWU]HEQ\PL HOHPHQWDPL RUD] GRSRVDฤชHQLH EH] SRWU]HE\ SU]HJOฤ GDQLD NDWDORJyZ :\V]XNXMHP\ UR]ZLMDMฤ F SRV]F]HJyOQH JDรกฤ ]LH RSLVXMฤ FH SU]H]QDF]HQLH DSDUDWyZ 3R Z\EUDQLX QLH]Eฤ GQ\FK XU]ฤ G]Hฤ QDOHฤช\ Z\SRVDฤชRQ\ DSDUDW GRGDรผ GR ]HVWDZLHQLD Z\EUDQHM VHNFML SR SURVWX ZFLVNDMฤ F SU]\FLVN 'RGDM XL PRO3 1RZฤ ZHUVMฤ VZRMHJR SURJUDPX GR SURMHNWRZDQLD UR]G]LHOQLF Z\GDรก QD ฤ ZLDW /HJUDQG 7DN MDN SRSU]HGQLR SURJUDP GRVWฤ SQ\ MHVW QLHRGSรกDWQLH QD VWURQLH LQWHUQHWRZHM ยฟUP\ ;/ 352รฑ XPRฤชOLZLD SURMHNWRZDQLH UR]G]LHOQLF V\VWHPX UR]G]LDรกX
HQHUJLL Q Q GR $ ] Z\NRU]\VWDQLHP SURGXNWyZ ยฟUP\ 3URGXFHQW SRGNUHฤ OD MHJR ZSรก\Z QD Z\JRGฤ RUD] HUJRQRPLฤ SUDF\ 3URJUDP SR]ZDOD QD GREyU DSDUDWyZ ] SR]LRPX NLONX PRGXรกyZ JHQHURZDQLH VFKHPDWX MHGQRNUHVNRZHJR VZRERGQH NV]WDรกWRZDQLH UR]PLHV]F]HQLD DSDUDWyZ Z UR]G]LHOQLF\ DXWRPDW\F]Q\ GREyU UR]G]LHOQLF\ L QLH]Eฤ GQ\FK DNFHVRULyZ RUD] VSRU]ฤ G]HQLH NRV]WRU\VX $SDUDW\ GRELHUDQH Vฤ ] OLVW\ XU]ฤ G]Hฤ VNODV\ยฟNRZDQ\FK ZHGรกXJ URG]LQ Z PRGXOH =HVWDZLHQLH RUD] Z WUDNFLH VSRU]ฤ G]DQLD VFKHPDWX HOHNWU\F]QHJR LQVWDODFML Z PRGXOH 6FKHPDW :\EUDQH DSDUDW\ L NRPSRQHQW\ SU]HGVWDZLDQH Vฤ QDVWฤ SQLH ]D SRPRFฤ VWUXNWXU\ GU]HZD 0RG\ยฟNRZDQLH OLVW\ XU]ฤ G]Hฤ LFK ZรกDฤ FLZRฤ FL RUD] LORฤ FL XรกDWZLRQH MHVW G]Lฤ NL SRZLฤ ]DQ\P ]H VREฤ PRGXรกRP =HVWDZLHQLH 8NรกDG L 6FKHPDW 1D SR]LRPLH 8NรกDGX PRฤชHP\ XSRU]ฤ GNRZDรผ Z\EUDQH DSDUDW\ ZHGรกXJ REZRGyZ L SR]LRPyZ RUD] MH RSLVDรผ 'RGDWNRZ\P ]DGDQLHP ;/ 352รฑ MHVW UyZQLHฤช U\VRZDQLH VFKHPDWyZ HOHNWU\F]Q\FK ยฑ QD SRGVWDZLH LQIRUPDFML XVWDORQ\FK Z PRGXOH 8NรกDG SURJUDP DXWRPDW\F]QLH JHQHUXMH VFKHPDW HOHNWU\F]Q\ UR]G]LHOQLF\ 6FKHPDW 0RฤชOLZH MHVW WX WDNฤชH ]PRG\ยฟNRZDQLH REZRGyZ WZRU]HQLH QRZ\FK UR]G]LHOQLF GRGDZDQLH NROHMQ\FK DSDUDWyZ :LGRN F]RรกRZ\ RUD] UR]G]LHOQLF\ GRVWฤ SQ\ MHVW Z PRGXOH :LGRN 7X WHฤช PRฤชOLZD MHVW ]PLDQD ZLHONRฤ FL UR]G]LHOQLF\ PRG\ยฟNDFMD XVWDZLHQLD DSDUDWyZ L RVรกRQ GREyU ]DPNyZ FRNRรกyZ SU]HG]LDรกyZ NDEORZ\FK LWG 0RGXรก SR]ZDOD QD VZRERGQH RSHURZDQLH ZL]XDOL]DFMฤ XU]ฤ G]HQLD QS SRND]DQLH
Fot. 3. Ekran programu Elcom 5.1 ๏ฌ rmy Hager.
VDP\FK W\ONR ZVSRUQLNyZ UD]HP ] DSDUDWDPL ] RVรกRQDPL L ] GU]ZLDPL 1DVWฤ SQLH ;/ 352รฑ Z\OLF]\ NRV]W GOD NDฤชGHJR SURMHNWX JHQHUXMฤ F OLVWฤ PDWHULDรกyZ LFK NRV]W RUD] FDรกNRZLWฤ FHQฤ 3RQDGWR GRNXPHQWDFMฤ ]DSURMHNWRZDQHM UR]G]LHOQLF\ ZUD] ]H VFKHPDWDPL ZLGRNDPL F]\ NRV]WRU\VHP PRฤชQD Z\GUXNRZDรผ Elcom 5.1 (OFRP ยฟUP\ +DJHU ZVSRPDJD SURMHNWRZDQLH UR]G]LHOQLF HOHNWU\F]Q\FK ยฟUP\ ยฑ RG U\VRZDQLD VFKHPDWyZ GR REOLF]Hฤ VWUDW PRF\ NDONXODFML PRQWDฤชRZHM WZRU]HQLD VSHF\ยฟNDFML RUD] ZLGRNyZ HOHZDFML 2SUyF] WHJR SURJUDP ZVSyรกSUDFXMH ] QDMQRZV]\P NDWDORJLHP HOHNWURQLF]Q\P +DJHU SURJUDPHP GR NUHRZDQLD RSLVyZ DSDUDWyZ 6HPLRORJ RUD] DSOLNDFMฤ GR ]HJDUyZ VWHUXMฤ F\FK &URQRORJ ยฑ (* 3URJUDP SU]HSURZDG]L QDV SU]H] ZV]\VWNLH HWDS\ SURMHNWRZDQLD UR]G]LHOQLF 0RฤชHP\ Z\EUDรผ MHGHQ ] GZyFK VSRVREyZ WZRU]HQLD SURMHNWX F]ฤ ฤ FLRZ\ SRND]XMฤ F\ VSHF\ยฟNDFMฤ PDWHULDรกRZฤ RUD] SR]ZDODMฤ F\ QD DXWRPDW\F]Q\ OXE PDQXDOQ\ GREyU UR]G]LHOQLF\ ]H VSUDZG]HQLHP ZDUXQNyZ FLHSOQ\FK OXE SHรกQ\ ยฑ WZRU]ฤ F\ SURMHNW VFKHPDWX HOHNWU\F]QHJR ] ]HVWDZLHQLHP DXWRPDW\F]Q\P DSDUDWyZ GRERUHP REXGRZ\ VSUDZG]HQLHP ZDUXQNyZ FLHSOQ\FK L DXWRPDW\F]Q\P Z\JHQHURZDQLHP HOHZDFML JRWRZHM UR]G]LHOQLF\ :DUWR ]ZUyFLรผ XZDJฤ SU]HGH ZV]\VWNLP QD ZVSRPLQDQH VSUDZG]DQLH ZDUXQNyZ FLHSOQ\FK : ]ZLฤ ]NX ] W\P ฤชH XU]ฤ G]HQLD HOHNWU\F]QH RGGDMฤ VZRMH FLHSรกR GR RWRF]HQLD L ZSรก\ZDMฤ QD WHPSHUDWXUฤ SUDF\
Fot. 4. Ekran programu Rittal Power Engineering 6.1.
Fachowy Elektryk
71
OPROGRAMOWANIE
DSDUDWyZ Z UR]G]LHOQLF\ EĂĄÄ&#x160;GQD RFHQD ZDUXQNyZ JUDQLF]Q\FK PRÄŞH E\Ăź SU]\F]\QÄ&#x2026; DZDULL 5Ä&#x160;F]QH REOLF]DQLH SU]\URVWyZ WHPSHUDWXU\ WR SUDFRFKĂĄRQQH ]DMÄ&#x160;FLH D QDZHW SRGF]DV VWRVRZDQLD WDEHOL L VFKHPDWyZ QLH WUXGQR R SRP\ĂĄNÄ&#x160; (OFRP SRVLDGD ZEXGRZDQ\ DOJRU\WP REOLF]DQLD Z\G]LHODQ\FK PRF\ GOD DSDUDWyZ ]QDMGXMÄ&#x2026;F\FK VLÄ&#x160; Z REXGRZLH ] XZ]JOÄ&#x160;GQLHQLHP ]DNĂĄDGDQHM WHPSHUDWXU\ RWRF]HQLD Rittal Power Engineering 6.1 1RZV]Ä&#x2026; ZHUVMÄ&#x160; VZRMHJR SURJUDPX Z\SXÄ&#x17E;FLĂĄD UyZQLHÄŞ ÂżUPD 5LWWDO 0RÄŞQD JR ]DNXSLĂź X SROVNLFK SU]HGVWDZLFLHOL ÂżUP\ 5LWWDO 3RZHU (QJLQHHULQJ SR]ZDOD QD V]\ENLH SURMHNWRZDQLH UR]G]LHOQLF G]LÄ&#x160;NL QDMSURVWV]HM IXQNFML Ă&#x201E;SRFLÄ&#x2026;JQLM L SXÄ&#x17E;ß´ GUDJ GURS &R QDMZDÄŞQLHMV]H EÄ&#x160;GÄ&#x2026; WR SURGXNW\ QLH MHGQHJR D ZLHOX SURGXFHQWyZ 2SUyF] VWDQGDUGRZ\FK RSFML SURJUDP XVSUDZQLD SURFHV SURMHNWRZDQLD Âą QS SRSU]H] DXWRPDW\F]QH SODQRZDQLH RVĂĄRQ ]DNU\ZDMÄ&#x2026;F\FK ZRO-
Dobry, czyli... jaki?
Fachowego Elektryka
EKSPERT
Fot. 5. Ekran programu ETI-CAD ďŹ rmy ETI Polam.
â&#x20AC;&#x17E;Sercemâ&#x20AC;? kaĹźdej instalacji elektrycznej jest rozdzielnica elektryczna. Aby rozdzielnica speĹ&#x201A;niaĹ&#x201A;a swoje funkcje (takie jak: rozdziaĹ&#x201A; energii, zabezpieczenie kabli i przewodĂłw, zabezpieczenie i sterowanie niektĂłrych odbiornikĂłw itp.), powinna byÄ&#x2021; prawidĹ&#x201A;owo zaprojektowana. Dobry projekt rozdzielnicy moĹźna podzieliÄ&#x2021; na dwie zasadnicze czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ci. CzÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;Ä&#x2021; pierwsza skĹ&#x201A;ada siÄ&#x2122; z rysunku przedstawiajÄ&#x2026;cego schemat ideowy rozdzielnicy, natomiast czÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;Ä&#x2021; druga to rozmieszczenie aparatĂłw elektrycznych w rozdzielnicy. Dlatego program do projektowania rozdzielnic powinien posiadaÄ&#x2021; moĹźliwie jak najwiÄ&#x2122;kszÄ&#x2026; bazÄ&#x2122; symboli graďŹ cznych aparatĂłw elektrycznych wraz z obudowami rozdzielnic. Symbole te powinny wystÄ&#x2122;powaÄ&#x2021; w kilku wersjach, mianowicie: jedno i wielokreskowej, poziomej i pioKierownik ds. nowej oraz w postaci widokĂłw w skali 1:1. Aby projektant mĂłgĹ&#x201A; sprawnie wybraÄ&#x2021; dany aparat Kluczowych z bazy, niezbÄ&#x2122;dne jest tzw. drzewo klasyďŹ kacji. Najlepiej, jeĹ&#x203A;li zostanie ono starannie zaproKlientĂłw jektowane â&#x20AC;&#x201C; umoĹźliwiajÄ&#x2026;c intuicyjne znalezienie szukanego rysunku. KolejnÄ&#x2026; bardzo waĹźETI POLAM. nÄ&#x2026; kwestiÄ&#x2026; jest uĹźywanie w schematach ideowych znormalizowanych symboli graďŹ cznych, co czyni je zrozumiaĹ&#x201A;ymi przez wszystkich elektrykĂłw. Symbole te muszÄ&#x2026; ukĹ&#x201A;adaÄ&#x2021; siÄ&#x2122; w pewnÄ&#x2026; ciÄ&#x2026;gĹ&#x201A;oĹ&#x203A;Ä&#x2021; logicznÄ&#x2026;, ktĂłra umoĹźliwia jednoznacznÄ&#x2026; identyďŹ kacjÄ&#x2122; danego aparatu elektrycznego (np. symbol wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;cznika nadprÄ&#x2026;dowego posiada graďŹ ki symbolizujÄ&#x2026;ce wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;cznik â&#x20AC;&#x201C; â&#x20AC;&#x17E;xâ&#x20AC;? oraz wyzwalacz przeciÄ&#x2026;Ĺźeniowy, zwarciowy i napÄ&#x2122;d rÄ&#x2122;czny stabilizowany). JeĹźeli program wspomagajÄ&#x2026;cy projektowanie zawiera powyĹźsze wymagania, wĂłwczas projektant ma nieograniczonÄ&#x2026; moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; narysowania zarĂłwno schematu ideowego, jak i elewacji rozdzielnicy. Dobrym przykĹ&#x201A;adem tego typu aplikacji jest darmowy ETI-CAD, ktĂłry dziaĹ&#x201A;a jako inteligentna nakĹ&#x201A;adka na programy CAD. mgr inĹź. Adam Budzik
Od kilku lat na rynku pojawiĹ&#x201A;y siÄ&#x2122; aplikacje, ktĂłre wspomagajÄ&#x2026; proces projektowania rozdzielnicy w sposĂłb automatyczny. Programy te dziaĹ&#x201A;ajÄ&#x2026; w oparciu o skomplikowane algorytmy, gdzie po podaniu parametrĂłw wejĹ&#x203A;ciowych uzyskujemy najczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej widok rozdzielnicy wraz ze specyďŹ kacjÄ&#x2026; materiaĹ&#x201A;owÄ&#x2026;. Program zaproponuje odpowiedniÄ&#x2026; obudowÄ&#x2122; wraz z niezbÄ&#x2122;dnymi akcesoriami na podstawie zestawienia aparatĂłw elektrycznych i innych danych, jak klasa ochronnoĹ&#x203A;ci, stopieĹ&#x201E; ochrony IP, iloĹ&#x203A;Ä&#x2021; rezerwy itp. PodsumowujÄ&#x2026;c, projektanci majÄ&#x2026; bardzo szeroki wybĂłr aplikacji wspomagajÄ&#x2026;cych projektowanie rozdzielnic. W zaleĹźnoĹ&#x203A;ci od upodobaĹ&#x201E; i przyzwyczajeĹ&#x201E; mogÄ&#x2026; wybraÄ&#x2021; program, ktĂłry pasuje do ich stylu pracy. Bardzo duĹźy wkĹ&#x201A;ad w rozwĂłj tej dziedziny wnieĹ&#x203A;li producenci aparatĂłw elektrycznych i systemĂłw szaf, udostÄ&#x2122;pniajÄ&#x2026;c swoje autorskie aplikacje caĹ&#x201A;ej branĹźy elektrycznej najczÄ&#x2122;Ĺ&#x203A;ciej w postaci darmowych licencji.
72
Fachowy Elektryk
OPROGRAMOWANIE
QH SRZLHU]FKQLH ]DEH]SLHF]DMฤ F MH SU]HG GRW\NLHP ZHZQฤ WU] UR]G]LHOQL $SOLNDFMD SR]ZDOD UyZQLHฤช QD V]F]HJyรกRZH ]DSODQRZDQLH PRQWDฤชX 0RGXรก PRQWDฤชRZ\ LQIRUPXMH NWyUH DNFHVRULD L Z MDNLP PLHMVFX QDOHฤช\ ]DPRQWRZDรผ 3URJUDP XGRVWฤ SQLD WDNฤชH ZV]\VWNLH LQVWUXNFMH PRQWDฤชX 1DVWฤ SQLH 5LWWDO 3RZHU (QJLQHHULQJ SR]ZDOD QD Z\VรกDQLH ]DPyZLHQLD SURGXNWyZ RUD] RV]DFRZDQLH F]DVX PRQWDฤชX F]\ WHฤช NRV]WyZ URERFL]Q\ 3URJUDP SU]\GDWQ\ MHVW UyZQLHฤช Z RNUHฤ ODQLX VWUDW FLHSOQ\FK ยฑ REOLF]D MH Z ]DOHฤชQRฤ FL RG REFLฤ ฤชHQLD FR SR]ZDOD QD Z\]QDF]DQLH VWUDW ] PDNV\PDOQฤ SUHF\]Mฤ 8รกDWZLD WR Z\EyU ZรกDฤ FLZHJR XNรกDGX FKรกRG]HQLD SRGF]DV SyฤจQLHMV]\FK REOLF]Hฤ ]ZLฤ ]DQ\FK ] NRQWUROฤ NOLPDWX RUD] SR]ZDOD QD QDMZLฤ NV]ฤ Z\GDMQRฤ รผ DSDUDWyZ ETI-CAD 1LH PRฤชQD ]DSRPQLHรผ UyZQLHฤช R EH]SรกDWQ\P SURJUDPLH (7, 32/$0 ]DDZDQVRZDQHM L LQWHOLJHQWQHM QDNรกDGFH QD SURJUDP\ W\SX &$' NWyUD ZVSRPDJD SURMHNWRZDQLH LQVWDODFML
HOHNWU\F]Q\FK ZUD] ] UR]G]LHOQLFDPL HOHNWU\F]Q\PL :VSyรกSUDFXMH ] $XWR&$' $XWR&$' /7 %ULFVFDG =:&$' ,QWHOOL&$' $UFDGLD 3URJH&$' &$'RSLD *WDU&$' 0 &$' L LQQ\PL $SOLNDFMD XGRVWฤ SQLD UyZQLHฤช ELEOLRWHNL V\PEROL ZUD] ] ZLGRNDPL DSDUDWyZ HOHNWU\F]Q\FK ยฑ Z VZRMHM ED]LH SRVLDGD QLHPDOฤชH W\VLฤ F\ SR]\FML GOD NDฤชGHJR DSDUDWX WZRU]ฤ F V\PEROH MHGQR L ZLHORNUHVNRZH Z ZHUVML SR]LRPHM L SLRQRZHM RUD] ZLGRNL DSDUDWyZ Z VNDOL 1LH MHVW WR MHGQDN SURJUDP DXWRQRPLF]Q\ ,QWHUIHMV (7, &$'D SR]ZDOD QD LQWXLF\MQฤ REVรกXJฤ QDNรกDGNL 3R XUXFKRPLHQLX SURJUDPX SR OHZHM VWURQLH ]QDMG]LHP\ GU]HZR NODV\ยฟNDFML ZHGรกXJ QD]HZQLFWZD RJyOQLH SU]\Mฤ WHJR SU]H] EUDQฤชฤ HOHNWU\F]Qฤ SRG QLP U\VXQHN &$' ZVWDZLDQ\ GR SURMHNWX 1D VWURQLH JรกyZQHM ]QDMGXMH VLฤ UyZQLHฤช RNQR Z\ERUX ] NWyUHJR DSDUDW GR SURMHNWX GRGDMH VLฤ SR SURVWX SRSU]H] SRGZyMQH NOLNQLHFLH OXE Xฤช\FLH SU]\FLVNX ร 2.ยด 'RVWฤ SQH Vฤ WX UyZQLHฤช V]F]HJyรกRZH 'DQH WHFKQLF]QH L 2SLV SRV]F]HJyOQ\FK NRPSRQHQWyZ 3R QDFLฤ QLฤ FLX W\FK SU]\FLVNyZ PDP\ GR-
VWฤ S GR VNUyFRQHM LQIRUPDFML WHFKQLF]QHM RUD] NDWDORJX SGI :DUWR ]ZUyFLรผ XZDJฤ QD PRฤชOLZRฤ รผ DXWRPDW\F]QHJR JHQHURZDQLD ]HVWDZLHฤ DSDUDWyZ ] SURMHNWX SU]\ F]\P ]HVWDZLHQLH PRฤชH PLHรผ IRUPฤ VSHF\ยฟNDFML OHJHQG\ ]RVWDรผ XPLHV]F]RQH Z SURMHNFLH RERN VFKHPDWX OXE Z\HNVSRUWRZDQH GR SOLNX FVY NWyU\ PRฤชQD HG\WRZDรผ GRZROQ\P DUNXV]HP NDONXODF\MQ\P W\SX ([FHO :\HNVSRUWRZDQ\ SOLN FVY PRฤชQD ]DLPSRUWRZDรผ DSOLNDFMฤ (7, &(11,. NWyUD DXWRPDW\F]QLH Z\FHQL ]DSURMHNWRZDQฤ UR]G]LHOQLFฤ 3URJUDP\ GR SURMHNWRZDQLD L NRQยฟJXURZDQLD SR]ZDODMฤ QD V]\ENLH VSRU]ฤ G]HQLH VFKHPDWX GREUDQLH DSDUDWXU\ Z\EUDQLH UR]PLDUyZ UR]G]LHOQLF\ 0LPR Lฤช DSOLNDFMH VWDMฤ VLฤ FRUD] EDUG]LHM DXWRPDW\F]QH L DXWRQRPLF]QH QLH EyMP\ VLฤ 3URMHNWDQW QDGDO MHVW SRWU]HEQ\ ,ZRQD %RUWQLF]XN 1D SRGVWDZLH PDWHULDรกyZ ยฟUP (7, 32/$0 (DWRQ +DJHU 5LWWDO /HJUDQG REKLAMA
Fachowy Elektryk
73
OPROGRAMOWANIE
Program ELKO-BIS CAD Aplikacje typu CAD majฤ szerokie zastosowanie w inลผynierii budowlanej. Pod nazwฤ CAD (ang. Computer Aided Design) kryje siฤ wiele skomplikowanych procesรณw, ktรณre sล uลผฤ do opracowania dokumentacji projektowej stanowiฤ cej podstawฤ do wykonania robรณt budowlanych. W aplikacjach typu CAD moลผna wykonywaฤ gra๏ฌ kฤ sterowanฤ za pomocฤ specjalnych narzฤ dzi automatyzujฤ cych proces rysowania, dokonywaฤ rรณลผnych obliczeล , zestawieล . Moลผna teลผ wykonaฤ wizualizacjฤ wykonanego projektu w sposรณb jak najbardziej przystฤ pny dla odbioru.
(/.2 %,6 &$' MDNR QDNรกDGND GOD SURJUDPyZ &$' XPRฤชOLZLD SURMHNWRZDQLH LQVWDODFML RGJURPRZHM :\NRQDQD ]RVWDรกD QD ]OHFHQLH ยฟUP\ (ONR %LV 6\VWHP\ 2GJURPRZH SU]H] ยฟUPฤ &$'SURยฟ 3URJUDP ]RVWDรก QDSLVDQ\ Z Mฤ ]\NX & 1DNรกDGND REVรกXJXMH ZLHOH ]QDQ\FK QD U\QNX DSOLNDFML W\SX &$' PLฤ G]\ LQQ\PL $XWR&$' $XWR&$' /7 $XWR&$' $UFKLWHFWXUH $XWR&$' 0(3 $XWR&DG 0HFKDQLNDO %ULFV&$' =:&$' 0 &$' SURJH&$' &$'RSLD 6WDUO&$'
74
Fachowy Elektryk
*VWDU&$' ,QWHUVRIW ,QWHOOL&$' %LW&$' $UFDGLD ,QWHOOL3OXV -HW&$' $5(6 &RPPDQGHU (GLWLRQ &$'LDQ )LQH (/(& 3URJUDP (/.2 %,6 &$' MHVW EDUG]R SU]\MD]Q\ GOD Xฤช\WNRZQLNyZ SUDFXMฤ F\FK Z ฤ URGRZLVNX &$' : JรกyZQ\P RNQLH GLDORJRZ\P QDNรกDGNL Z\ELHUDP\ HOHPHQW\ GR U\VRZDQLD 1DWRPLDVW LFK SRZLHODQLH ]PLDQ\ DWU\EXWyZ SURZDG]HQLH OLQLL L ZLHOH LQQ\FK RSHUDFML PRฤชQD Z\NRQ\ZDรผ NRU]\VWDMฤ F ] QDU]ฤ G]L &$'
*รกyZQ\ HNUDQ GLDORJRZ\ ]DZLHUD NDWDORJL Z NWyU\FK SRUXV]DP\ VLฤ MDN SR V\VWHPLH :LQGRZV .DWDORJL XรกRฤชRQH Vฤ KLHUDUFKLF]QLH SRF]ฤ ZV]\ RG NODV\ RFKURQ\ RGJURPRZHM URG]DMX PDWHULDรกX D QDVWฤ SQLH URG]DMX HOHPHQWX GUXW RGJURPRZ\ PDV]W\ REXGRZ\ L ]รกฤ F]D NRQWUROQH SR]RVWDรกH Z\URE\ 6SRVyE Z\ELHUDQLD HOHPHQWX MHVW EDUG]R LQWXLF\MQ\ L VSURZDG]D VLฤ GR SU]HMฤ FLD Z GU]HZLH NDWDORJyZ GR HOHPHQWX NRฤ FRZHJR ] HZHQWXDOQ\P SRGDQLHP SDUDPHWUyZ SR-
OPROGRAMOWANIE
PRFQLF]\FK (OHPHQW\ ZSURZDG]DQH GR U\VXQNX PDMฤ SU]\SLVDQH FHFK\ NWyUH XPRฤชOLZLDMฤ JHQHURZDQLH ]HVWDZLHฤ 3URJUDP XPRฤชOLZLD VNDORZDQLH ยฑ GRVWRVRZDQLH VNDOL ZSURZDG]DQ\FK HOHPHQWyZ GR VNDOL U\VXQNX DUFKLWHNWRQLF]QHJR RELHNWX GR RFKURQ\ RGJURPRZHM 3U]\ U\VRZDQLX ]ZRGyZ QD GDFKX PDP\ PRฤชOLZRฤ รผ Z\JHQHURZDQLD V]DEORQX VLDWNL ]ZRGyZ R Z\PLDUDFK GOD ZVND]DQHM NODV\ RFKURQ\ RGJURPRZHM =HVWDZLHQLD HOHPHQWyZ OLQLRZ\FK XZ]JOฤ GQLDMฤ VSDGNL GDFKyZ NWyUH ZSURZDG]DP\ RSFMRQDOQLH Z SURFHQWDFK VWRSQLDFK OXE FP 3URJUDP (/.2 %,6 &$' XPRฤชOLZLD GRรกฤ F]HQLH GR U\VXQNX PRG\ยฟNRZDOQHM OHJHQG\ RUD] RSLVX WHFKQLF]QHJR = SR]LRPX SURJUDPX (/.2 %,6 &$' PRฤชHP\ Z\ZRรกDรผ QDU]ฤ G]LD REOLF]HQLRZH Z\NRQDQH Z DUNXV]DFK ([FHO SU]H] (ONR %LV VรกXฤชฤ FH P LQ GR Z\]QDF]DQLD VWUHI RFKURQQ\FK RUD] SRUDGQLN RGJURPRZ\ Z NWyU\P ]HVWDZLRQR SRGVWDZRZH LQIRUPDFMH ] RERZLฤ ]XMฤ FHM QRUP\ RGJURPRZHM 31 (1 =Dรกฤ F]RQH DUNXV]H NDONXODF\MQH SR]ZDODMฤ QD ]QDF]QH VNUyFHQLH F]DVX REOLF]Hฤ 'OD GDQ\FK JDEDU\WyZ RELHNWX L XVWDORQHM NODV\ RFKURQ\ RGJURPRZHM DXWRPDW\F]QLH SRGDMฤ QLH]Eฤ GQH SDUDPHWU\ PDV]WyZ RGJURPRZ\FK VรกXฤชฤ F\FK GR MHJR RFKURQ\ 8ฤช\WNRZQLN SURJUDPX PD GR G\VSR]\FML NDONXODWRU\ GR Z\]QDF]DQLD VWUHI RFKURQQ\FK PHWRGฤ Nฤ WD RFKURQQHJR L WRF]ฤ FHM VLฤ NXOL GOD NRU\WDU]\ WHFKQLF]Q\FK WHUHQyZ ]LHORQ\FK L RJQLZ IRWRZROWDLF]Q\FK
: SURJUDPLH XPLHV]F]RQR UyZQLHฤช FHUW\ยฟNDW\ L SURWRNRรก\ ] EDGDฤ HOHPHQWyZ LQVWDODFML RGJURPRZ\FK SURGXNRZDQ\FK SU]H] (/.2 %,6 PLฤ G]\ LQQ\PL FHUW\ยฟNDW ]JRGQRฤ FL GRW\F]ฤ F\ RGSRUQRฤ FL QD RGG]LDรก\ZDQLH SUฤ GX SLRUXQD NODVD + ZHGรกXJ QRUP\ 31 (1 = SR]LRPX SURJUDPX PRฤชQD UyZQLHฤช SU]HMฤ รผ QD VWURQฤ LQWHUQHWRZฤ (/.2 %,6 QD NWyUHM Vฤ PLฤ G]\ LQQ\PL LQIRUPDFMH R ยฟUPLH V]F]HJyรกRZ\ NDWDORJ SURGXNWyZ UHDOL]DFMH ยฟOP\ LQVWUXNWDฤชRZH
'OD RVyE UR]SRF]\QDMฤ F\FK SUDFฤ SURJUDP (/.2 %,6 &$' RIHUXMH EDUG]R F]\WHOQฤ LQVWUXNFMฤ MDN UyZQLHฤช SUH]HQWDFMฤ ยฟOPRZฤ SRND]XMฤ Fฤ SRGVWDZRZH WHFKQLNL SUDF\ (/.2 %,6 &$' MHVW SLHUZV]\P SROVNLP SURJUDPHP QDNรกDGNฤ GOD SURJUDPyZ &$' Z EUDQฤช\ RGJURPRZHM -HVW HIHNWHP SDURPLHVLฤ F]QHM SUDF\ GRฤ ZLDGF]RQ\FK SURMHNWDQWyZ L LQIRUPDW\NyZ 3ROHFDQ\ MHVW GR SUDF\ SURMHNWDQWRP NRV]WRU\VDQWRP KDQGORZFRP L Z\NRQDZFRP PJU LQฤช 7DGHXV] 0DVรกRZVNL PJU LQฤช 5DGRVรกDZ .RKXW REKLAMA
Fachowy Elektryk
75
POMIARY
Analizatory jakoล ci energii elektrycznej (QHUJLD HOHNWU\F]QD VWDQRZL IRUPฤ HQHUJLL XZDฤชDQฤ ]D V]F]HJyOQLH XQLZHUVDOQฤ L DGDSWRZDOQฤ 8ฤช\WNXMH VLฤ Mฤ SRSU]H] SU]HNV]WDรกFDQLH Z V]HUHJ LQQ\FK URG]DMyZ HQHUJLL WDNLFK MDN FLHSรกR ฤ ZLDWรกR HQHUJLฤ PHFKDQLF]Qฤ D WDNฤชH IRUP\ HOHNWURPDJQHW\F]QH HOHNWURQLF]QH DNXVW\F]QH L ZLG]LDOQH (QHUJLฤ HOHNWU\F]Qฤ FHFKXMH NLOND ]PLHQQ\FK SDUDPHWUyZ RNUHฤ ODMฤ F\FK MHM Xฤช\WHF]QRฤ รผ :DฤชQH MHVW ]DWHP DE\ QDSLฤ FLH ]PLHQLDรกR VLฤ ]H VWDรกฤ F]ฤ VWRWOLZRฤ FLฤ PLDรกR VLQXVRLGDOQ\ NV]WDรกW SU]HELHJX F]DVRZHJR RUD] VWDรกฤ ZDUWRฤ รผ 0RฤชQD SRZLHG]LHรผ R ZLHOX F]\QQLNDFK NWyUH SRZRGXMฤ RGVWฤ SVWZD RG ZDUWRฤ FL X]QDZDQ\FK ]D SUDZLGรกRZH ,QWHUHVXMฤ FD Z\GDMH VLฤ E\รผ SUyED RGSRZLHG]L QD S\WDQLH GODF]HJR SRJDUV]D VLฤ MDNRฤ รผ HQHUJLL HOHNWU\F]QHM : GXฤชHM PLHU]H SU]\F]\QD OHฤช\ SR VWURQLH RGELRUQLNyZ -HGQDN Vฤ UyZQLHฤช QHJDW\ZQH ]MDZLVND NWyUH GRW\F]ฤ G\VWU\EXFML HQHUJLL 3U]HSLฤ FLD รกฤ F]HQLRZH OXE SRZVWDรกH Z HIHNFLH Z\รกDGRZDฤ DWPRVIHU\F]Q\FK ZDGOLZH ]รกฤ F]D ฤจOH GREUDQH EH]SLHF]QLNL L SU]HZRG\ WR W\ONR QLHNWyUH ] QLFK $QDOL]XMฤ F SU]\F]\Q\ VSRZRGRZDQH RGELRUQLNDPL ZDUWR ]DF]ฤ รผ RG ]DNรกyFHฤ ORVRZ\FK 0RJฤ WR E\รผ FKRFLDฤชE\ DZDULH RGELRUQLNyZ GXฤชHM PRF\ F]\ WHฤช JZDรกWRZQH ]PLDQ\ ZDUWRฤ FL SRELHUDQHJR SUฤ GX =MDZLVND WDNLH X]QDMH VLฤ ]D F]ฤ VWฤ SU]\F]\Qฤ JZDรกWRZQ\FK VNRNyZ QDSLฤ FLD NWyUH PRJฤ QDZHW VSRZRGRZDรผ QLHZรกDฤ FLZฤ SUDFฤ XU]ฤ G]Hฤ Z\WZDU]DMฤ F\FK HQHUJLฤ HOHNWU\F]Qฤ -DNR FLHNDZRVWNฤ PRฤชQD X]QDรผ SU]\SDGNL NLHG\ WR GRFKRG]LรกR GR SRZDฤช-
76
Fachowy Elektryk
Fot.: Fluke
Analizatory jakoล ci zasilania majฤ za zadanie kontrolowanie poziomu speล niania oczekiwaล odbiorcรณw w zakresie parametrรณw energii elektrycznej. Jak wiadomo, od jakoล ci prฤ du zaleลผy bezpieczeล stwo uลผytkownikรณw instalacji elektrycznej, a takลผe bezawaryjnoล ฤ i trwaล oล ฤ odbiornikรณw.
Fot. 1. Przydatne rozwiฤ zanie w model FLUKE 1760 stanowi moลผliwoล ฤ pracy w trybie oscyloskopu oraz pomiaru nieustalonych wysokiej czฤ stotliwoล ci w czterech kanaล ach napiฤ ciowych.
Fot.: Sonel
POMIARY
Fot. 2. Miernik PQM 701 moลผe byฤ uลผywany z uwzglฤ dnieniem wszystkich rodzajรณw sieci o napiฤ ciu od 110 V do 690 V zarรณwno bezpoล rednio, jak i za pomocฤ przekล adnikรณw.
Q\FK DZDULL VLHFL HOHNWURHQHUJHW\F]Q\FK Z HIHNFLH QDJรกHJR Z\รกฤ F]HQLD WHOHZL]RUyZ SR ]DNRฤ F]HQLX SURJUDPX FLHV]ฤ FHJR VLฤ GXฤชฤ SRSXODUQRฤ FLฤ OXE XUXFKRPLHQLHP GXฤชHM LORฤ FL F]DMQLNyZ HOHNWU\F]Q\FK SRGF]DV SU]HUZ\ PHF]X 3U]\F]\Q\ R FKDUDNWHU]H VWDรก\P WR SU]HGH ZV]\VWNLP URVQฤ FD LORฤ รผ RGELRUQLNyZ QLHOLQLRZ\FK 6ฤ WR SU]HGH ZV]\VWNLP NRPSXWHU\ L SU]HWZRUQLFH QDSLฤ FLD ฤงUyGรกR ]DNรกyFHฤ EDUG]R F]ฤ VWR VWDQRZLฤ RGELRUQLNL QLHOLQLRZH GXฤชHM PRF\ QS VSDZDUNL ฤงUyGรกHP SRJRUV]HQLD VLฤ MDNRฤ FL ]DVLODQLD PRJฤ E\รผ XU]ฤ G]HQLD NWyUH QLH VSHรกQLDMฤ Z\PDJDฤ Z\QLNDMฤ F\FK ] QRUP GRW\F]ฤ F\FK NRPSDW\ELOQRฤ FL HOHNWURPDJQHW\F]QHM &]\P ]DWHP MHVW QLHOLQLRZRฤ รผ" =MDZLVNR WR Z\QLND ] QLHOLQLRZHM ]DOHฤชQRฤ FL SRELHUDQHJR SUฤ GX RG FKZLORZHM ZDUWRฤ FL QDSLฤ FLD &]ฤ VWฤ SU]\F]\Qฤ QLHOLQLRZRฤ FL VWDQRZLฤ ]DVLODF]H LPSXOVRZH NWyUH SRZRGXMฤ ZLHORNURWQH VNRNL SRELHUDQHJR SUฤ GX -HGQDN QLH R]QDF]D WR ฤชH ]DVLODF]H WUDG\F\MQH QLH PRJฤ SRZRGRZDรผ ]DNรกyFHฤ =DVLODF]H WUDQVIRUPDWRURZH SRELHUDMฤ SUฤ G GRSLHUR SR SU]HREKLAMA
Fachowy Elektryk
77
Fot.: Twelve Electric
POMIARY ZVSyรกF]\QQLND ]QLHNV]WDรกFHฤ KDUPRQLF]Q\FK 7+' ]DUyZQR GOD SUฤ GX L QDSLฤ FLD 3U]\GDWQD RNDฤชH VLฤ UyZQLHฤช IXQNFMRQDOQRฤ รผ XU]ฤ G]HQLD G]Lฤ NL NWyUHM PRฤชOLZH MHVW RNUHฤ OHQLH ZVNDฤจQLND NUyWNRWUZDรกHJR RUD] GรกXJRWUZDรกHJR PLJRWDQLD ฤ ZLDWรกD 1LH PQLHM ZDฤชQH MHVW ]GHยฟQLRZDQLH DV\PHWULL QDSLฤ รผ L SUฤ GyZ :V]\VWNLH SU]HSLฤ FLD ]DSDG\ RUD] SU]HUZ\ QDSLฤ FLD Vฤ UHMHVWURZDQH 3RGREQLH PRฤชOLZRฤ FL ]\VNXMHP\ Z]JOฤ GHP QDWฤ ฤชHQLD SUฤ GX
NURF]HQLX SURJRZHM ZDUWRฤ FL QDSLฤ FLD FKZLORZHJR (IHNWHP Vฤ ZLฤ F ]QLHNV]WDรกFHQLD KDUPRQLF]QH NWyUH SROHJDMฤ QD ร ฤ FLQDQLX ZLHU]FKRรกNyZยด VLQXVRLG\ Moลผliwoล ci analizatorรณw 3U]\MU]\MP\ VLฤ WHUD] SDUDPHWURP QD NWyU\FK ]PLHU]HQLH SR]ZDODMฤ GRVWฤ SQH QD U\QNX DQDOL]DWRU\ MDNRฤ FL ]DVLODQLD 3U]HGH ZV]\VWNLP G]Lฤ NL XU]ฤ G]HQLRP WHJR W\SX PRฤชQD ฤ OHG]Lรผ QDSLฤ FLD SRG Nฤ WHP ZDUWRฤ FL ฤ UHGQLFK PLQLPDOQ\FK PDNV\PDOQ\FK L FKZLORZ\FK 1LH EH] ]QDF]HQLD SR]RVWDMH UyZQLHฤช DQDOL]RZDQLH SUฤ GyZ : W\P ]DNUHVLH ]\VNDรผ PRฤชQD ]DWHP LQIRUPDFMH QD WHPDW ZDUWRฤ FL ฤ UHGQLFK PLQLPDOQ\FK L PDNV\PDOQ\FK RUD] FKZLORZ\FK 0RฤชH E\รผ UyZQLHฤช ]PLHU]RQ\ ELHฤชฤ F\ SREyU SUฤ GX EH]SRฤ UHGQLR OXE ]D SRPRFฤ SU]HNรกDGQLNyZ SUฤ GRZ\FK 1RZRF]HVQH XU]ฤ G]HQLD SR]ZDODMฤ QD DQDOL]RZDQLH ZVSyรกF]\QQLNyZ V]F]\WX GOD SUฤ GX L QDSLฤ FLD .OXF]RZฤ IXQNFMฤ MHVW UyZQLHฤช SRPLDU F]ฤ VWRWOLZRฤ FL NWyUHJR ]DNUHV Z ]DOHฤชQRฤ FL RG PRGHOX XU]ฤ G]HQLD Z\QRVL ฤ UHGQLR RG +] GR +] :DฤชQฤ UROฤ RGJU\ZD ]DUyZQR SRPLDU MDN L DQDOL]RZDQLH PRF\ F]\QQHM ELHUQHM RGNV]WDรกFHQLD L SR]RUQHM 3U]\GDWQฤ IXQNFMฤ VWDQRZL RNUHฤ OHQLH FKDUDNWHUX PRF\ ยฑ SRMHPQRฤ FLRZD OXE LQGXNF\MQD 5]HF] MDVQD PRF PRฤชH E\รผ UyZQLHฤช UHMHVWURZDQD 1LH EH] ]QDF]HQLD SR]RVWDMH PRฤชOLZRฤ รผ RNUHฤ OHQLD ZVSyรกF]\QQLND PRF\ FRV ฤณ WJ ฤณ RUD] DQDOL]RZDQLD SU]HFLฤ ฤชHQLD WUDQVIRUPDWRUD NWyUH F]ฤ VWR MHVW HIHNWHP G]LDรกDQLD KDUPRQLF]Q\FK :DฤชQฤ IXQNFMฤ MHVW ZLฤ F DQDOL]RZDQLH KDUPRQLF]Q\FK รกฤ F]QLH ]H ฤ OHG]HQLHP
78
Fachowy Elektryk
Fot.: HT Italia
Fot. 3. Analizator sieci AS-3 pozwala na przeglฤ dania zebranych danych z uwzglฤ dnieniem czasu ich wystฤ pienia.
Co na rynku $QDOL]DWRU VLHFL $6 ] RIHUW\ ยฟUP\ 7ZHOYH (OHFWULF ]QDMGXMH ]DVWRVRZDQLH Z SURFHVLH ]ZLฤ ]DQ\P ] DQDOL]RZDQLHP MDNRฤ FL ]DVLODQLD VLHFL ]DUyZQR MHGQR MDN L WUyMID]RZ\FK 2 Z\QLNDFK SRPLDUyZ Xฤช\WNRZQLN LQIRUPRZDQ\ MHVW ]D SRPRFฤ Z\ฤ ZLHW-
ODF]D ,VWQLHMH PRฤชOLZRฤ รผ SU]HJOฤ GDQLD ]HEUDQ\FK GDQ\FK ] XZ]JOฤ GQLHQLHP F]DVX LFK Z\VWฤ SLHQLD 0RGHO 340 ] RIHUW\ ยฟUP\ 6RQHO MHVW V]F]HJyOQLH SU]\GDWQ\ JG\ OLF]\ VLฤ PRELOQRฤ รผ SU]\U]ฤ GX 0LHUQLN PRฤชH E\รผ Xฤช\ZDQ\ ] XZ]JOฤ GQLHQLHP ZV]\VWNLFK URG]DMyZ VLHFL R QDSLฤ FLX RG 9 GR 9 ]DUyZQR EH]SRฤ UHGQLR MDN L ]D SRPRFฤ SU]HNรกDGQLNyZ 8U]ฤ G]HQLH WR VWRVXMH VLฤ Z VLHFLDFK MHGQRID]RZ\FK GZXID]RZ\FK ]H ZVSyOQ\P 1 WUyMID]RZ\FK JZLD]GRZ\FK ] L EH] 1 OXE WUyMID]RZ\FK R XNรกDG]LH WUyMNฤ WD 6Wฤ G WHฤช V]HURNLH VSHNWUXP ]DVWRVRZDฤ XU]ฤ G]HQLD REHMPXMH HQHUJHW\Nฤ ]DZRGRZฤ VรกXฤชE\ XWU]\PDQLD UXFKX ]DNรกDGyZ SU]HP\VรกRZ\FK F]\ WHฤช SRGPLRW\ NWyUH ]DMPXMฤ VLฤ XVรกXJRZ\P DQDOL]RZDQLHP VLHFL
Fot. 4. Miernik PQA823 prezentuje kฤ ty fazowe miฤ dzy napiฤ ciami i prฤ dami, w postaci wykresรณw wskazowych, co pozwala poznaฤ indukcyjny lub pojemnoล ciowy charakter obciฤ ลผenia.
5HMHVWUDWRU\ ZLHONRĞFL HOHNWU\F]Q\FK 5(0 L 5(0 ] RIHUW\ ¿UP\ 7LPH 1HW Vą XU]ąG]HQLDPL SR]ZDODMąF\PL QD UHMHVWURZDQLH SRGVWDZRZ\FK ZLHONRĞFL HOHNWU\F]Q\FK Z XNáDGDFK WUyMID]RZ\FK QLVNLHJR QDSLĊFLD 0RGHO 5(0 WR UHMHVWUDWRU VNXWHF]Q\FK QDSLĊü ID]RZ\FK RUD] F]ĊVWRWOLZRĞFL QDWRPLDVW 5(0 GRGDWNRZR UHMHVWUXMH VNXWHF]QH SUąG\ ID]RZH PRFH F]\QQH PRFH ELHUQH RUD] HQHUJLĊ F]\QQą SRELHUDQą ] NDĪGHM ID]\ QLH]DOHĪQLH ,QWHUHVXMąFH UR]ZLą]DQLH VWDQRZL NRQVWUXNFMD SR]ZDODMąFD QD ]DLQVWDORZDQLH EH]SRĞUHGQLR QD VáXSLH HOHNWURHQHUJHW\F]Q\P 0LHUQLNL 34$ L 34$ ] RIHUW\ ¿UP\ +7 ,WDOLD Vą Z VWDQLH GRNRQDü DQDOL]\ L SRPLDUyZ MHGQR L WUyMID]RZ\FK V\VWHPyZ SU]HZRGRZ\FK SU]HZRGRZ\FK RUD] Z XNáDG]LH $URQD 2 UHDOL]RZDQ\FK IXQNFMDFK XĪ\WNRZQLN LQIRUPRZDQ\ MHVW ]D SRPRFą NRORURZHJR HNUDQX GRW\NRZHJR 9*$ ] SRGĞZLHWOHQLHP ,QWHUHVXMąFH UR]ZLą]DQLH VWDQRZL PRĪOLZRĞü ZVSyáSUDF\ ] ]HZQĊWU]Q\PL SDPLĊFLDPL 1RĞQLNLHP GDQ\FK PRĪH E\ü ]DUyZQR 3(1 '5,9(
Fot.: Lumel
POMIARY
Fot. 5. Obsługa analizatora jakości sieci elektroenergetycznej ND1 bazuje na ekranie dotykowym. REKLAMA
Oferujemy:
z NDPHU\ WHUPRJUDÀF]QH GR GLDJQRVW\NL XU]ĉG]HĽ L VLHFL HOHNWURHQHUJHW\F]Q\FK z SRPLDURZH PRGXâ\ WHUPRJUDÀF]QH GR QDG]RUX SURGXNFML L NRQWUROL LQVWDODFML z SLURPHWU\ z SU]\U]ĉG\ SRPLDURZH ÀUP\ )OXNH z PLHUQLNL WHPSHUDWXU\ L ZLOJRWQRŒFL Z W\P ZLOJRWQRŒFL ROHMX WUDQVIRUPDWRURZHJR ÀUP\ 9DLVDOD 3ROVNL SURGXFHQW 6WDâ\ VHUZLV L ZVSDUFLH WHFKQLF]QH 'RNâDGQ\ SRPLDU WHPSHUDWXU\ 3U]\MD]Q\ LQWHUIHMV 3HâQD ZHUVMD RSURJUDPRZDQLD Z FHQLH NDPHU\
VIGO System S.A. XO 3R]QDĽVND 2ŮDUyZ 0D]RZLHFNL WHO H PDLO LQIR#YLJR FRP SO ZZZ YLJR FRP SO
PRGXâRZD NDPHUD WHUPRJUDÀF]QD 9,*2FDP Y
Fachowy Elektryk
79
POMIARY GHP GR $ ] UR]G]LHOF]Rฤ FLฤ Pศ 5yZQLHฤช L Z W\P SU]\SDGNX QLHMHGQRNURWQLH XZ]JOฤ GQLD VLฤ IXQNFMฤ RVF\ORVNRSX 1D SU]\NรกDG SU]\U]ฤ G =* ] RIHUW\ ยฟUP\ +7 ,WDOLD MHVW Z VWDQLH SUDFRZDรผ MDNR PLHUQLN RVF\ORVNRS OXE DQDOL]DWRU KDUPRQLF]Q\FK 7U\E PLHUQLND ED]XMH QD F\IURZ\P SU]HGVWDZLDQLX Z\QLNyZ SRPLDUyZ 3RGF]DV SUDF\ Z WU\ELH DQDOL]\ KDUPRQLF]QHM SU]HGVWDZLDQ\ MHVW Z\NUHV VรกXSNRZ\ GOD SRV]F]HJyOQ\FK KDUPRQLF]Q\FK 2 ZDUWRฤ FLDFK ZVND]DQHM VNรกDGRZHM Xฤช\WNRZQLN UyZQLHฤช MHVW LQIRUPRZDQ\ ]D SRPRFฤ ZDUWRฤ FL OLF]ERZHM 'DPLDQ ฤฉDELFNL
Fot.: Sonel
Fot.: HT Italia
,QWHUHVXMฤ FH D ]DUD]HP NRPSOHNVRZH UR]ZLฤ ]DQLD Z ]DNUHVLH SRPLDUyZ L DQDOL] SDUDPHWUyZ HOHNWU\F]Q\FK VWDQRZLฤ XU]ฤ G]HQLD G]Lฤ NL NWyU\P PRฤชOLZH MHVW SU]HSURZDG]DQLH ]DUyZQR SRPLDUyZ SDUDPHWUyZ HQHUJLL HOHNWU\F]QHM MDN L DQDOL]RZDQLH MHM MDNRฤ FL 3U]\U]ฤ G\ WHJR W\SX EDUG]R F]ฤ VWR QD]\ZD VLฤ NRPEDMQDPL SRPLDURZ\PL 'R W\SRZ\FK IXQNFML ]ZLฤ ]DQ\FK ] MDNRฤ FLฤ ]DVLODQLD ]DOLF]\รผ PRฤชHP\ SRPLDU\ DQRPDOLL QDSLฤ FLRZ\FK UHMHVWUDFMฤ QDSLฤ รผ SUฤ GyZ L ]ZLฤ ]DQ\FK ] QLPL KDUPRQLF]Q\FK D WDNฤชH F]\QQ\FK L ELHUQ\FK PRF\ RUD] HQHUJLL 1LHNWyUH PRGHOH SR ]DVWRVRZDQLX GRGDWNRZHM SU]\VWDZNL XPRฤชOLZLDMฤ SRPLDU LPSHGDQFML Sฤ WOL SUฤ -
Fot. 6. Przyrzฤ d ZG47 moลผe pracowaฤ jako miernik, oscyloskop lub analizator harmonicznych.
MDN L NDUWD SDPLฤ FL -DN SRGDMH G\VWU\EXWRU SUH]HQWDFMD Nฤ WyZ ID]RZ\FK PLฤ G]\ QDSLฤ FLDPL L SUฤ GDPL RGE\ZD VLฤ Z SRVWDFL Z\NUHVyZ ZVND]RZ\FK FR SR]ZDOD SR]QDรผ LQGXNF\MQ\ OXE SRMHPQRฤ FLRZ\ FKDUDNWHU REFLฤ ฤชHQLD 0RGHOH WH ]DVWRVRZDQLH ]QDMGXMฤ SU]HGH ZV]\VWNLP SU]\ RFHQLH VNรกDGRZ\FK KDUPRQLF]Q\FK NWyUH Z\ZRรกDQH Vฤ REFLฤ ฤชHQLDPL QLHOLQLRZ\PL : DQDOL]DWRU]H MDNRฤ FL VLHFL HOHNWURHQHUJHW\F]QHM 1' ] RIHUW\ ยฟUP\ /XPHO SU]HZLG]LDQR V]\ENLH XNรกDG\ SRPLDURZH G]Lฤ NL NWyU\P PRฤชOLZH MHVW ]DUyZQR UHMHVWURZDQLH SDUDPHWUyZ MDN L Z\NRQDQLH REOLF]Hฤ Z F]DVLH U]HF]\ZLVW\P =HEUDQH LQIRUPDFMH ]DSLV\ZDQH Vฤ QD NDUFLH &RPSDFW)ODVK 2EVรกXJD ED]XMH QD HNUDQLH GRW\NRZ\P 0RGHO )/8.( Z\SRVDฤชRQR Z L]RORZDQ\FK NDQDรกyZ ZHMฤ FLRZ\FK &]DV UHMHVWUDFML QLHSUDZLGรกRZRฤ FL MHVW SURJUDPRZDQ\ L Z\QRVL RG PV GR V 3U]\U]ฤ G PRฤชH E\รผ ]DVLODQ\ QDSLฤ FLHP ]DUyZQR VWDรก\P MDN L SU]HPLHQQ\P ']Lฤ NL ZHZQฤ WU]QHPX DNXPXODWRURZL ]DVLODQLH PRฤชH E\รผ SRGWU]\P\ZDQH SU]H] RNRรกR PLQ 3U]\GDWQH UR]ZLฤ ]DQLH VWDQRZL PRฤชOLZRฤ รผ SUDF\ Z WU\ELH RVF\ORVNRSX RUD] SRPLDUX QLHXVWDORQ\FK Z\VRNLHM F]ฤ VWRWOLZRฤ FL Z F]WHUHFK NDQDรกDFK QDSLฤ FLRZ\FK
80
Fachowy Elektryk
Fot. 7. PQM-702 jest rozwiniฤ ciem i kontynuacjฤ uznanej rodziny analizatorรณw linii PQM701. Adresowany do uลผytkownikรณw, ktรณrzy potrzebujฤ kontrolowaฤ jakoล ฤ energii elektrycznej przy uลผyciu urzฤ dzenia przenoล nego. Speล nia standardy wieloarkuszo-wej normy IEC 61000 dla analizatorรณw klasy A. Dotyczy to niepewnoล ci pomiarowych, metod pomiarowych oraz synchronizacji czasu z sygnaล em wzorcowym.
POMIARY
Miernik parametrĂłw instalacji
BENNING IT120B BezpieczeĹ&#x201E;stwo uĹźytkownikĂłw/mieszkaĹ&#x201E;cĂłw jest najwaĹźniejsze. Regularna kontrola stanu instalacji elektrycznej zapewnia speĹ&#x201A;nienie tego wymogu oraz gwarantuje bezpieczeĹ&#x201E;stwo. Miernik BENNING IT120B daje nam moĹźliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021; kompleksowego zbadania instalacji elektrycznej co uĹ&#x201A;atwia i skraca pracÄ&#x2122;. .ROHMQD RGVĂĄRQD SRSXODUQHJR L QLH]DZRGQHJR PLHUQLND SDUDPHWUyZ LQVWDODFML ']LÄ&#x160;NL QLHPX PRÄŞHP\ NRQWURORZDĂź VWDQ LQVWDODFML HOHNWU\F]QHM Z EXG\QNDFK ]DNĂĄDGDFK SU]HP\VĂĄRZ\FK LWS .RQWUROD W\P PLHUQLNLHP GDMH QDP SHZQRÄ&#x17E;Ăź ÄŞH PLHMVFH Z NWyU\P SUDFXMHP\ PLHV]NDP\ JG]LH EDZLÄ&#x2026; VLÄ&#x160; QDV]H G]LHFL EÄ&#x160;G]LH EH]SLHF]QH L QLH ]DJUR]L QDV]HPX ]GURZLX L ÄŞ\FLX 0LHUQLN WHQ SR]ZDOD Z SURVW\ L SU]HMU]\VW\ VSRVyE Z\NRQDĂź WHVW LQWHUHVXMÄ&#x2026;F\FK QDV SDUDPHWUyZ L WDN PRÄŞHP\ NRQWURORZDĂź VWDQ L]RODFML QDSLÄ&#x160;FLDPL 9 9 9 9 UH]\VWDQFML UH]\VWDQFML QLVNRLPSHGDQF\MQHM %HQQLQJ ,7 % Z\NRQD SRPLDU ZDUWRÄ&#x17E;FL LPSHGDQFML SÄ&#x160;WOL Z SU]\SDGNX ]DPRQWRZDQLD Z SÄ&#x160;WOL Z\ĂĄÄ&#x2026;F]QLND 5&' Âą WHVW LPSHGDQFML SÄ&#x160;WOL QLH Z\]ZROL JR RUD] OLQLL %DUG]R ZDÄŞQ\P HOHPHQWHP Z XNĂĄDG]LH HOHNWU\F]Q\P MHVW Z\ĂĄÄ&#x2026;F]QLN UyÄŞQLFRZR SUÄ&#x2026;GRZ\ NWyU\ NRQWUROXMH UyÄŞQLFÄ&#x160; SUÄ&#x2026;GyZ ZSĂĄ\ZDMÄ&#x2026;F\FK L SRZUDFDMÄ&#x2026;F\FK Z LQVWDODFML 0LHUQLN %HQQLQJD XPRÄŞOLZLD QDP V]F]HJyĂĄRZÄ&#x2026; NRQWUROÄ&#x160; WHJR HOHPHQWX : QRZ\P PRGHOX ,7 % PDP\ PRÄŞOLZRÄ&#x17E;Ăź NRQWUROL Z\ĂĄÄ&#x2026;F]QLNyZ 5&' UyZQLHÄŞ W\SX % =D SRPRFÄ&#x2026; ]HVWDZX EDJQHWyZ L SU]HZRGyZ PRÄŞHP\ ]PLHU]\Ăź ZDUWRÄ&#x17E;Ăź UH]\VWDQFML X]LHPLHÄ&#x201D; :V]\VWNLH Z\QLNL SRPLDUyZ ]DSLV]HP\ Z SDPLÄ&#x160;FL :\QLNL WH PRÄŞHP\ SU]HVĂĄDĂź GR NRPSXWHUD : GRĂĄÄ&#x2026;F]RQ\P SURJUDPLH PRÄŞHP\ SU]HURELĂź MH QD SOLN GR RGF]\WX OXE GRĂĄÄ&#x2026;F]\Ăź GR VSUDZR]GDQLD NWyUH Z\NRQDP\ ]D SRPRFÄ&#x2026; WHJR VDPHJR SURJUDPX 0HQX RUD] RSURJUDPRZDQLH VÄ&#x2026; Z MÄ&#x160;]\NX SROVNLP SU]H] FR REVĂĄXJD MHVW SURVWD L LQWXLF\MQD ,VWQLHMH PRÄŞOLZRÄ&#x17E;Ăź SRPLDUX QDWÄ&#x160;ÄŞHQLD Ä&#x17E;ZLDWĂĄD RUD] SUÄ&#x2026;GX ]D SRPRFÄ&#x2026; GRGDWNRZ\FK SU]\VWDZHN
Tab. 1. Parametr
WartoĹ&#x203A;Ä&#x2021; (opis)
WskaĹşnik
wyĹ&#x203A;wietlacz graďŹ czny (podĹ&#x203A;wietlony)
Rezystancja niskoimpedancyjna
0,01 : - 2.000 :
Rezystancja izolacji
1 k: - 1.000 M: (nap. 100 V, 250 V, 500 V, 1000 V)
Impedancja przewodu (L-N/L) Impedancja pÄ&#x2122;tli (L-PE)
0,01 : - 2.000 :
0,01 : - 2.000 :
PrÄ&#x2026;d zwarciowy
0,01 A - 24,4 kA
Kontrola RCD, rĂłwnieĹź typ B
czas wyzwalania, prÄ&#x2026;d wyzwalajÄ&#x2026;cy, napiÄ&#x2122;cie dotykowe
Pole wirujÄ&#x2026;ce
tak
NapiÄ&#x2122;cie, czÄ&#x2122;stotliwoĹ&#x203A;Ä&#x2021;
1 V - 500 V, 45 Hz - 65 Hz
Rezystancja uziemieĹ&#x201E;
tak
PrÄ&#x2026;d (TRUE RMS)
0,1 mA - 20 A (za pomocÄ&#x2026; cÄ&#x2122;gĂłw)
NatÄ&#x2122;Ĺźenie Ĺ&#x203A;wiatĹ&#x201A;a
0,01 lux - 20 klux (za pomocÄ&#x2026; Ĺ&#x203A;wiatĹ&#x201A;omierza)
PamiÄ&#x2122;Ä&#x2021; wartoĹ&#x203A;ci mierzonych
500 wynikĂłw
Ĺ Ä&#x2026;cze
USB, RS 232
Oprogramowanie
BENNING PC-WIN IT 120
Fachowy Elektryk
81
POMIARY
Innowacyjna seria miernik贸w rezystancji izolacji
82
Fachowy Elektryk
POMIARY Trudnoล ci napotykane podczas wysokonapiฤ ciowych pomiarรณw rezystancji izolacji oraz rosnฤ ce wymagania stawiane profesjonalnym przyrzฤ dom leลผaล y u podstaw opracowania przez inลผynierรณw ๏ฌ rmy Sonel rodziny nowych miernikรณw rezystancji izolacji. Efekt to zapowiedลบ wprowadzenia na rynek czterech konstrukcji nowej generacji, z ktรณrych modele MIC-5010 oraz MIC-5005, tra๏ฌ ล y do uลผytkownikรณw.
1DMZLฤ NV]\P Z\]ZDQLHP GOD NRQVWUXNWRUyZ 6RQHOD E\รกR SRJRG]HQLH SR]RUQLH VSU]HF]Q\FK FHFK MDNLH SRZLQQ\ SRVLDGDรผ XU]ฤ G]HQLD EDUG]R GXฤชHM RGSRUQRฤ FL QD ]DNรกyFHQLD ]HZQฤ WU]QH L PRฤชOLZRฤ รผ SUDF\ QD RELHNWDFK JG]LH Z\VWฤ SXMฤ Z\LQGXNRZDQH QDSLฤ FLD SU]\ ]DSHZQLHQLX PDNV\PDOQHJR EH]SLHF]Hฤ VWZD SRGF]DV Z\NRQ\ZDQLD SRPLDUyZ :Lฤ NV]Rฤ รผ REHFQ\FK QD U\QNX PLHUQLNyZ GR EDGDฤ L]RODFML SU]HSURZDG]D SU]HG SRPLDUHP SURVW\ WHVW REHFQRฤ FL QDSLฤ FLD QD RELHNFLH Z SU]\SDGNX QLHVWZLHUG]HQLD QDSLฤ FLD SRZ\ฤชHM SHZQHM ZDUWRฤ FL ] UHJXรก\ RN 9 SR]ZDOD QD XUXFKRPLHQLH SRPLDUX : QRZHM URG]LQLH PLHUQLNyZ L]RODFML 6RQHOD ]DVWRVRZDQR XQLNDOQH DOJRU\WP\ SR]ZDODMฤ FH QD UR]SR]QDQLH FKDUDNWHUX QDSLฤ FLD Z\VWฤ SXMฤ FHJR QD RELHNFLH G]Lฤ NL F]HPX SU]\U]ฤ G SRWUDยฟ RNUHฤ OLรผ F]\ QDSLฤ FLH WR MHVW QDSLฤ FLHP VLHFLRZ\P ยฑ ZyZF]DV SRPLDU QLH ]RVWDQLH Z\NRQDQ\ F]\ WHฤช MHVW WR QDSLฤ FLH Z\JHQHURZDQH SU]H] SROH HOHNWURPDJQHW\F]QH ยฑ ZyZF]DV SRPLDU ]RVWDQLH Z\NRQDQ\ D PLHUQLN Z\ฤ ZLHWOL MHJR Z\QLN 8PRฤชOLZLD WR SURZDG]HQLH SRPLDUyZ Z REHFQRฤ FL EDUG]R VLOQ\FK SyO HOHNWURPDJQHW\F]Q\FK WDP JG]LH GRW\FKF]DV E\รกR WR QLHZ\NRQDOQH 2WZLHUDMฤ FH VHULฤ QRZ\FK SU]\U]ฤ GyZ PLHUQLNL 0,& L 0,& ]DSHZQLDMฤ SU]HSURZDG]HQLH QDVWฤ SXMฤ F\FK SRPLDUyZ ย UH]\VWDQFML L]RODFML ยฑ QDSLฤ FLHP Z\ELHUDQ\P VSRฤ UyG OXE 9 ย UH]\VWDQFML L]RODFML ยฑ GRZROQ\P Z\EUDQ\P SU]H] Xฤช\WNRZQLND QDSLฤ FLHP ] ]DNUHVX 9 FR OXE 9 ย ZVSyรกF]\QQLNyZ '$5 3, OXE $E $E
ย
UH]\VWDQFML L]RODFML QDSLฤ FLDPL QDUDVWDMฤ F\PL VFKRGNRZR 69 ย ZVNDฤจQLND UR]รกDGRZDQLD GLHOHNWU\ND '' 'RGDWNRZR PRGHO 0,& XPRฤชOLZLD SRPLDU FLฤ JรกRฤ FL SRรกฤ F]Hฤ RFKURQQ\FK L Z\UyZQDZF]\FK SUฤ GHP ย P$ 3U]\U]ฤ G\ Z\SRVDฤชRQH Vฤ Z DNFHVRULD JZDUDQWXMฤ FH EH]SLHF]Hฤ VWZR SRGF]DV SRPLDUyZ ZV]\VWNLPL GRVWฤ SQ\PL QDSLฤ FLDPL ยฑ ]DUyZQR SU]HZRG\ SRPLDURZH VRQG\ MDN L NURNRG\OH VSHรกQLDMฤ QLH]Z\NOH U\JRU\VW\F]QH QRUP\ JZDUDQWRZDQD Z\WU]\PDรกRฤ รผ QDSLฤ FLRZD GR N9 GOD SU]HZRGyZ SRPLDURZ\FK RUD] N9 GOD NURNRG\OL L VRQG SRPLDURZ\FK 6WDQGDUGRZR DNFHVRULD GRVWDUF]DQH Vฤ ZUD] ] SRUฤ F]Q\P IXWHUDรกHP 'XฤชD RGSRUQRฤ รผ XU]ฤ G]HQLD QD ]DNรกyFHQLD VSUDZLรกD ฤชH GR SRPLDUyZ PRฤชQD Z\NRU]\VWDรผ SU]HZRG\ R GรกXJRฤ FL QDZHW P 6DPH PLHUQLNL ]H Z]JOฤ GX QD JDEDU\W Z\PXV]RQ\ URG]DMHP ]DVLODQLD JZDUDQWXMฤ F\P GXฤชฤ Z\GDMQRฤ รผ SUฤ GRZฤ RUD] QRUPDPL EH]SLHF]Hฤ VWZD HOHNWU\F]QHJR SRVLDGDMฤ REXGRZฤ Z NV]WDรกFLH SRUฤ F]QHM ZDOL]NL ]DSHZQLDMฤ FHM PRฤชOLZRฤ รผ SUDF\ Z WUXGQ\FK ZDUXQNDFK NOLPDW\F]Q\FK ,3 GOD ]DPNQLฤ WHM REXGRZ\ RUD] Z\VRNฤ NDWHJRULฤ SRPLDURZฤ &$7 ,9 9 &$7 ,,, 9 (NUDQ R SU]HNฤ WQHM ยด SUH]HQWXMH Z\QLNL Z VSRVyE F]\WHOQ\ L MHGQR]QDF]Q\ ZDUWRฤ รผ JรกyZQฤ EDUJUDI RUD] LQIRUPDFMH SRPRFQLF]H 3U]Hรกฤ F]DQLH QDSLฤ รผ SRPLDURZ\FK RUD] IXQNFML RGE\ZD VLฤ ]D SRPRFฤ SRNUฤ WรกD Z\EyU RSFML REVรกXJLZDQ\ MHVW EH]SRฤ UHGQLR SU]\SRU]ฤ GNRZDQ\PL LP SU]\FLVNDPL Z PHQX QDWRPLDVW PRฤชQD Z\EUDรผ RJyOQH SDUDPHWU\ SRPLDUyZ L IXQNFML (NUDQ Z REX PRGHODFK L NODZL-
Fachowy Elektryk
83
84
Fachowy Elektryk
Fot. 1. Miernik MIC-5010 produkcji Sonel S.A. Fot.: xxx
V]H Z 0,& Vฤ SRGฤ ZLHWODQH FR XรกDWZLD SUDFฤ Z ZDUXQNDFK QLHGRVWDWHF]QHM ZLGRF]QRฤ FL 2EHFQRฤ รผ QDSLฤ FLD QD ]DFLVNDFK SRGF]DV SRPLDUX V\JQDOL]RZDQD MHVW GLRGDPL /(' 3RNU\ZD REXGRZ\ PRฤชH E\รผ Z UD]LH NRQLHF]QRฤ FL Z SURVW\ VSRVyE ]GMฤ WD XรกDWZLDMฤ F SRPLDU\ Z V]F]HJyOQ\FK ZDUXQNDFK ,VWRWQ\P SDUDPHWUHP SU]\U]ฤ GyZ MHVW PDNV\PDOQD PLHU]RQD ZDUWRฤ รผ UH]\VWDQFML L]RODFML Z\QRV]ฤ FD 7ศ 0DNV\PDOQ\ SUฤ G SRPLDURZ\ Z\QRVL P$ OXE P$ Z\ELHUDQ\ SU]H] Xฤช\WNRZQLND FR JZDUDQWXMH QDรกDGRZDQLH RELHNWX R GXฤชHM SRMHPQRฤ FL Z NUyWNLP F]DVLH .DฤชG\ SRPLDU ]DUyZQR Z SU]\SDGNX XSรก\ZX ]DSURJUDPRZDQHJR F]DVX MDN WHฤช Uฤ F]QHJR SU]HUZDQLD NRฤ F]\ VLฤ UR]รกDGRZDQLHP RELHNWX SU]H] PLHUQLN Z WUDNFLH NWyUHJR Z\ฤ ZLHWODQ\ MHVW QD ELHฤชฤ FR VSDGHN QDSLฤ FLD &]DV WUZDQLD SRPLDUX RNUHฤ OD Xฤช\WNRZQLN ยฑ PDNV\PDOQLH PLQXW VHNXQG 0,& L 0,& Z\UyฤชQLDMฤ VLฤ VSRฤ UyG LQQ\FK XU]ฤ G]Hฤ W\P ฤชH Z F]DVLH SRPLDUyZ UH]\VWDQFML L]RODFML SU]HSURZDG]DMฤ UyZQLHฤช SRPLDU\ ZVSyรกF]\QQLNyZ '$5 3, OXE $E $E ยฑ GR Z\ERUX SU]H] Xฤช\WNRZQLND F]DV\ Z NWyU\FK GRNRQ\ZDQH Vฤ RGF]\W\ UH]\VWDQFML GR REOLF]HQLD ZVSyรกF]\QQLNyZ PRJฤ E\รผ Z\EUDQH SU]H] Xฤช\WNRZQLND ยฑ PDNV\PDOQLH V QLH PD NRQLHF]QRฤ FL XUXFKDPLDQLD RVREQHM IXQNFML SRPLDURZHM 3R ]DNRฤ F]HQLX SRPLDUX GR SDPLฤ FL ]DSLV\ZDQH Vฤ ZV]\VWNLH X]\VNDQH Z\QLNL UH]\VWDQFMH ]PLHU]RQH SR RNUHฤ ORQ\FK F]DVDFK ZVSyรกF]\QQLNL DEVRUSFML U]HF]\ZLVWH QDSLฤ FLH Z WUDNFLH SRPLDUX SUฤ G\ XSรก\ZX SRMHPQRฤ รผ RELHNWX 3RPLDU UH]\VWDQFML L]RODFML PRฤชH RGE\ZDรผ VLฤ GZXSU]HZRGRZR OXE WUyMSU]HZRGRZR ยฑ SR]ZDODMฤ F Z\HOLPLQRZDรผ ZSรก\Z SUฤ GyZ XSรก\ZQRฤ FL SRZLHU]FKQLRZHM 'RGDWNRZR PLHUQLN SRVLDGD IXQNFMฤ ]DDZDQVRZDQ\FK ยฟOWUyZ F\IURZ\FK VSU]ฤ WRZ\FK RUD] SURJUDPRZ\FK XPRฤชOLZLDMฤ F\FK VWDELOL]DFMฤ Z\QLNX Z V]F]HJyOQLH WUXGQ\FK L QLHVWDELOQ\FK ZDUXQNDFK SRPLDURZ\FK 3R XUXFKRPLHQLX IXQNFML ZDUWRฤ FL F]ฤ VWNRZH PLHU]RQ\FK UH]\VWDQFML L]RODFML Vฤ ยฟOWURZDQH Z Z\EUDQ\FK SU]H] Xฤช\WNRZQLND LQWHUZDรกDFK F]DVRZ\FK 3RPLDU\ UH]\VWDQFML L]RODFML QDSLฤ FLHP VWDรก\P WR QLH NRQLHF PRฤชOLZRฤ FL QRZ\FK PLHUQLNyZ L]RODFML 3U]\U]ฤ G\ XPRฤชOLZLDMฤ UyZQLHฤช SRPLDU QDSLฤ FLHP QDUDVWDMฤ F\P
Fot.: Sonel
POMIARY
Fot. 2. Akcesoria z zestawu miernika MIC-5010.
VFKRGNRZR 69 3RGF]DV WHJR SRPLDUX VWRSQLRZR ]ZLฤ NV]DQH MHVW QDUDฤชHQLH L]RODFML FR SR]ZDOD XMDZQLรผ QLHNWyUH URG]DMH MHM XV]NRG]Hฤ WDNLH MDN ]DZLOJRFHQLH .DฤชGD VHULD SRPLDUyZ 69 VNรกDGD VLฤ ] QDVWฤ SXMฤ F\FK SR VRELH Z FLฤ JX XVWDORQHJR F]DVX SRPLDUyZ QDSLฤ FLHP ]ZLฤ NV]DMฤ F\P VLฤ VNRNRZR ยฑ QD SU]\NรกDG N9 ฤบ N9 ฤบ N9 ฤบ N9 ฤบ N9
Fot.: Sonel
3R ]DNRฤ F]HQLX VHULL SRPLDUyZ GR SDPLฤ FL ]DSLV\ZDQH Vฤ ZV]\VWNLH Z\QLNL GOD SRV]F]HJyOQ\FK QDSLฤ รผ
ZLD VLฤ GRGDWNRZ\ NRPXQLNDW ZVND]XMฤ F\ F]\ Z\QLN QLH SU]HNURF]\รก XVWDZLRQHJR OLPLWX ,QIRUPDFMD R XVWDZLRQ\P OLPLFLH L Z\QLNX WHVWX MHVW ]DSLV\ZDQD ZUD] ] UH]XOWDWHP SRPLDUX GR SDPLฤ FL PLHUQLND 0RฤชOLZRฤ FL SRPLDURZH XU]ฤ G]Hฤ X]XSHรกQLDMฤ ย QLVNRQDSLฤ FLRZ\ SRPLDU FLฤ JรกRฤ FL SRรกฤ F]Hฤ RFKURQQ\FK L Z\UyZQDZF]\FK SUฤ GHP ย P$ ] PRฤชOLZRฤ FLฤ Xฤช\FLD SU]HZRGyZ GRZROQHM GรกXJRฤ FL 0,& ย SDPLฤ รผ ZSLVyZ ยฑ PRฤชQD ]DSLVDรผ SR Z\QLNyZ SRPLDUyZ NDฤชGHJR URG]DMX WUDQVPLVMD GDQ\FK GR NRP-
REKLAMA
POMIARY
Fot. 3. Wyล wietlacz miernika MIC-5010.
.ROHMQD IXQNFMD WR SRPLDU ZVNDฤจQLND UR]รกDGRZDQLD GLHOHNWU\ND '' NWyU\ MHVW ZLHONRฤ FLฤ FKDUDNWHU\]XMฤ Fฤ MDNRฤ รผ L]RODFML QLH]DOHฤชQฤ RG QDSLฤ FLD SUyE\ :VNDฤจQLN '' SR]ZDOD QD RFHQฤ SRJDUV]DQLD VWDU]HQLD VLฤ SDUDPHWUyZ L]RODFML Z\NU\ZD REHFQRฤ รผ ZLOJRFL OXE UR]ZDUVWZLHฤ 3RPLDU SROHJD QD QDรกDGRZDQLX RELHNWX MDN SRGF]DV SRPLDUX UH]\VWDQFML L]RODFML D QDVWฤ SQLH SR UR]รกDGRZDQLX RELHNWX SU]H] V SRPLDU]H SUฤ GX UR]รกDGRZDQLD 3R]ZDOD WR ]PLHU]\รผ รกDGXQHN ]PDJD]\QRZDQ\ Z GLHOHNWU\NX 8]\VNDQ\ Z\QLN SR]ZDOD RFHQLรผ VWDQ L]RODFML : PLHUQLNX 0,& SRGF]DV SRPLDUX UH]\VWDQFML L]RODFML OXE FLฤ JรกRฤ FL Xฤช\WNRZQLN PD PRฤชOLZRฤ รผ XVWDZLHQLD OLPLWyZ F]\OL ZDUWRฤ FL JUDQLF]Q\FK SRPLDUX 3R ]DNRฤ F]HQLX SRPLDUX QD Z\ฤ ZLHWODF]X SRMD-
SXWHUD รกฤ F]HP 86% OXE GURJฤ UDGLRZฤ RSURJUDPRZDQLH GR WUDQVPLVML GDQ\FK RUD] PRฤชOLZRฤ รผ X]XSHรกQLHQLD ]HVWDZX R RSURJUDPRZDQLH GR WZRU]HQLD SURWRNRรกyZ 6RQHO 3( ย ]DVLODQLH ] DNXPXODWRUD GXฤชHM SRMHPQRฤ FL L ZEXGRZDQD รกDGRZDUND R RSW\PDOQHM V]\ENRฤ FL รกDGRZDQLD ]DOHฤชQHM RG VWRSQLD UR]รกDGRZDQLD DNXPXODWRUD 3U]\U]ฤ G\ REMฤ WH Vฤ PLHVLฤ F]Qฤ JZDUDQFMฤ ] PRฤชOLZRฤ FLฤ SU]HGรกXฤชHQLD GR PLHVLฤ F\ PJU LQฤช *U]HJRU] -DVLฤ VNL 6RQHO 6 $ )RWRJUDยฟD W\WXรกRZD 3RPLDU UH]\VWDQFML L]RODFML WUDQVIRUPDWRUD SU]\ Xฤช\FLX PLHUQLND 0,&
Fachowy Elektryk
85
POMIARY
Pomiary bezpieczeństwa instalacji elektrycznych
Zakres pomiarów 3RPLDU UH]\VWDQFML L]RODFML UHDOL]RZDQ\ MHVW QDSLĊFLHP GR N9 Z ]DNUHVLH RG ȍ GR PD[ 0ȍ GRVWĊSQH QDSLĊFLD SRPLDURZH RUD] N9 3RPLDU FLąJáRĞFL SRáąF]HĔ Z\UyZQDZF]\FK UHDOL]RZDQ\ MHVW SUąGHP P$ ] DXWRPDW\F]Qą ]PLDQą SRODU\]DFML OXE PDá\P SUąGHP P$ $QDORJLF]QLH SRPLDU LPSHGDQFML SĊWOL ]ZDUFLD PRĪH E\ü Z\NRQDQ\ GXĪ\P OXE PDá\P SUąGHP EH] Z\]ZROHQLD 5&' ± SRPLDU Wą RVWDWQLą PHWRGą ]DMPXMH ĞUHGQLR GR V FR VWDQRZL EDUG]R GREU\ Z\QLN QD WOH LQQ\FK SU]\U]ąGyZ WHJR W\SX 'RGDWNRZR PRGHO WHQ SRVLDGD ZEXGRZDQą WDEHOĊ FKDUDNWHU\VW\N EH]SLHF]QLNyZ FR SR]ZDOD QD RFHQĊ RWU]\PDQHJR Z\QLNX SRPLDUX LPSHGDQFML SĊWOL ]ZDUFLD Z ĞZLHWOH RERZLą]XMąF\FK QRUP 3RPLDU SDUDPHWUyZ Z\áąF]QLNyZ 5&' WM SUąGX Z\]ZROHQLD L F]DVX ]DG]LDáDQLD RUD] QDSLĊFLD GRW\NRZHJR PRĪOLZ\ MHVW GOD Z\áąF]QLNyZ 5&' W\SX $ $& RUD] % 3RPLDU UH]\VWDQFML X]LHPLHQLD UHDOL]RZDQ\ MHVW PHWRGą WHFKQLF]Qą
86
Fachowy Elektryk
Fot. 1. Miernik MI 3125 BT z komunikacją Bluetooth.
WUyMSU]HZRGRZą )XQNFMD SRPLDUX QDSLĊFLD L F]ĊVWRWOLZRĞFL SR]ZDOD WDNĪH QD MHGQRF]HVQH REVHUZRZDQLH QDSLĊFLD WUyMID]RZHJR Z W\P VDP\P F]DVLH Łatwość obsługi 0, %7 (XURWHVW&20%2 SRVLDGD UyZQLHĪ V]HUHJ IXQNFML L UR]ZLą]DĔ WHFKQLF]Q\FK NWyUH ]QDNRPLFLH XáDWZLDMą REVáXJĊ 3U]HGH ZV]\VWNLP QDOHĪ\ ]ZUyFLü XZDJĊ QD GXĪ\ JUD¿F]Q\ Z\ĞZLHWODF] /&' ] SRGĞZLHWOHQLHP RUD] PHQX Z MĊ]\NX SROVNLP : SRáąF]HQLX ] GXĪ\P SU]\FLVNLHP QDZLJXMąF\P XPLHV]F]RQ\P Z FHQWUDOQHM F]ĊĞFL NODZLDWXU\ SR]ZDOD QD V]\ENL LQWXLF\MQ\ Z\EyU RGSRZLHGQLFK IXQNFML SRPLDURZ\FK RUD] NRQ¿JXUDFMĊ PLHUQLND ]JRGQLH ] Z\PDJDQLDPL 3R ERNDFK HNUDQX /&' XPLHV]F]RQR EDUJUDI\ VNáDGDMąFH VLĊ ] ]LHORQ\FK SR SUDZHM VWURQLH L F]HUZRQ\FK SR OHZHM VWURQLH GLRG /(' NWyUH EH]SRĞUHGQLR SR Z\NRQDQ\P SRPLDU]H V\JQDOL-
]XMą RSHUDWRURZL '2%5< OXE =à< Z\QLN SRPLDUX 2FHQD SRSUDZQRĞFL RGE\ZD VLĊ Z RSDUFLX R ZSURZDG]RQH ZDUWRĞFL JUDQLF]QH ]JRGQH ] RERZLą]XMąF\PL QRUPDPL LVWQLHMH PRĪOLZRĞü LFK ]PLDQ\ Z ]DOHĪQRĞFL RG SRWU]HE 'OD SRPLDUyZ Z\NRQ\ZDQ\FK Z JQLD]GDFK R RGZUyFRQHM SRODU\]DFML SU]HZRGyZ 1 L / PLHUQLN SRVLDGD IXQNFMĊ DXWRPDW\F]QHM LFK ]DPLDQ\ : SU]\SDGNX ZąWSOLZRĞFL FR GR VSRVREX SRGáąF]HQLD PLHUQLND ZEXGRZDQD IXQNFMD SRPRF\ Z\ĞZLHWOD QD HNUDQLH /&' VFKHPDW SRGáąF]HQLD SU]HZRGyZ GR VLHFL GOD NDĪGHM IXQNFML SRPLDURZHM Rejestracja pomiarów (XURWHVW&20%2 SRVLDGD ZEXGRZDQą SDPLĊü Z\QLNyZ SRPLDURZ\FK NWyUHM VWUXNWXUD SU]\SRPLQD GU]HZR 1DMZ\ĪV]\P MHM SR]LRPHP
Fot.: xxx
0LHUQLN 0, %7 SRVLDGD ZV]\VWNLH QLH]EĊGQH SU]\ EDGDQLX EH]SLHF]HĔVWZD LQVWDODFML HOHNWU\F]Q\FK IXQNFMH SRPLDURZH UH]\VWDQFML L]RODFML FLąJáRĞFL SRáąF]HĔ Z\UyZQDZF]\FK LPSHGDQFML SĊWOL ]ZDUFLD Z\áąF]QLNyZ UyĪQLFRZRSUąGRZ\FK UH]\VWDQFML X]LHPLHQLD QDSLĊFLD 7506 L F]ĊVWRWOLZRĞFL RUD] NLHUXQNX ZLURZDQLD ID] Z V\VWHPDFK WUyMID]RZ\FK 3RPLDU\ Z\NRQ\ZDQH Vą ]JRGQLH ] QDMQRZV]\PL Z\PDJDQLDPL QRUP ,(& (1 31 (1 RUD] P LQ 9'( 31 ,(& 31 +' 31 ,(& 31 +' GRW\F]ąF\PL EH]SLHF]HĔVWZD L ]DEH]SLHF]HĔ LQVWDODFML HOHNWU\F]Q\FK
Fot.: xxx
Firma Metrel, europejski lider w produkcji mierników do pomiarów ochronnych, wprowadziła wiele nowych modeli przyrządów przeznaczonych do pomiarów bezpieczeństwa instalacji elektrycznych. Jednym z nich jest np. unowocześniony model MI 3125 BT EurotestCOMBO, któremu poświęcony jest niniejszy artykuł.
Fot. 2. Struktura drzewa w oprogramowaniu Eurolink Android
POMIARY MHVW 2ELHNW QS EXG\QHN GR NWyUHJR SU]\SLVDรผ PRฤชHP\ NROHMQH ORNDOL]DFMH SRGU]ฤ GQH QS WDEOLFD UR]G]LHOF]D REZyG JQLD]GR 'OD NDฤชGHJR SR]LRPX PRฤชQD GRGDZDรผ ]DUyZQR NROHMQH ORNDOL]DFMH QD W\P VDP\P SR]LRPLH MDN L HOHPHQW\ QLฤชV]HJR SR]LRPX LWG : F]DVLH SRPLDUyZ LVWQLHMH PRฤชOLZRฤ รผ GRGDZDQLD NROHMQ\FK HOHPHQWyZ GU]HZD Z NWyU\FK PRฤชQD ]DSLVDรผ ]PLHU]RQH ZDUWRฤ FL =DSLVDQH Z SDPLฤ FL Z\QLNL PRฤชQD SU]HVรกDรผ GR NRPSXWHUD 3& ] V\VWHPHP :LQGRZV ]D SRPRFฤ LQWHUIHMVX 86% OXE %OXHWRRWK 1DVWฤ SQLH NRU]\VWDMฤ F ] IXQNFML SURJUDPX (XUROLQN 352 3/ GRVWDUF]DQ\P Z VWDQGDUG]LH PRฤชQD SU]HMU]Hรผ ]PLHQLรผ QD]Z\ RELHNWyZ HOHPHQWyZ L Z\GUXNRZDรผ UDSRUW WDEHODU\F]Q\ ]DZLHUDMฤ F\ Z\QLNL SRPLDUyZ 2SFMRQDOQH RSURJUDPRZDQLH (XUROLQN 352 3/86 3/ SR]ZDOD QD SURIHVMRQDOQ\ Z\GUXN SURWRNRรกX ]DZLHUDMฤ FHJR GDQH ] PLHUQLND : SU]\SDGNX ]PLDQ\ OXE PRG\ยฟNDFML SU]HSLVyZ Eฤ Gฤจ QRUP LVWQLHMH PRฤชOLZRฤ รผ GRNRQDQLD DNWXDOL]DFML RSURJUDPRZDQLD ZHZQฤ WU]QHJR PLHUQLND ยฟUPZDUH GRVWRVRZXMฤ F MHJR IXQNFMH GR HZ SU]\V]รก\FK ]PLDQ Z SU]HSLVDFK
Dodatkowe funkcjonalnoล ci na smartfony 'RVNRQDรก\P UR]V]HU]HQLHP IXQNFMRQDOQRฤ FL RSURJUDPRZDQLD (XUROLQN 352 3/ L 352 3/86 3/ GOD 3& MHVW RSURJUDPRZDQLH (XUROLQN GOD VPDUWIRQyZ L WDEOHWyZ ] V\VWHPHP $QGURLG 3RVLDGDMฤ F WHQ SURJUDP ]\VNXMHP\ IXQNFMH GRGDWNRZH 6PDUWIRQ NRPXQLNXMH VLฤ SRSU]H] LQWHUIHMV %OXHWRRWK EH]SRฤ UHGQLR ] PLHUQLNLHP FR GDMH P LQ PRฤชOLZRฤ รผ GRGDZDQLD QRZ\FK HOHPHQWyZ Z VWUXNWXU]H GU]HZD LQVWDODFML HG\WRZDQLD QD]Z HOHPHQWyZ D QDZHW PRฤชOLZRฤ รผ GRGDQLD GR NDฤชGHJR HOHPHQWX EXG\QHN WDEOLFD UR]G]LHOF]D REZyG JQLD]GR LQG\ZLGXDOQHJR RSLVX QRWDWNL JรกRVRZHM F]\ ]GMฤ FLD NWyUH SR ]DNRฤ F]HQLX SRPLDUyZ L SU]HVรกDQLX GDQ\FK GR 3& ] SURJUDPHP (XUROLQN 352 352 3OXV SR]ZROฤ QD LFK RGF]\W ZUD] ] Z\QLNLHP SRPLDURZ\P 3URJUDP GRVWฤ SQ\ MHVW GR SREUDQLD ]D GDUPR ] *RRJOH 3OD\ SU]\ F]\P GR SHรกQHM IXQNFMRQDOQRฤ FL Z\PDJD ]DNXSX NOXF]D DNW\ZDF\MQHJR Wygodne uลผytkowanie 3U]\U]ฤ G ]DVLODQ\ MHVW ] DNXPXODWRUNyZ $$ L SRVLDGD ZEXGRZDQฤ รกDGRZDUNฤ
: SU]\SDGNX LFK UR]รกDGRZDQLD Z WUDNFLH SU]HSURZDG]DQLD SRPLDUyZ LVWQLHMH PRฤชOLZRฤ รผ LFK V]\ENLHM Z\PLDQ\ QD ]DSDVRZ\ ]HVWDZ OXE QD EDWHULH DONDOLF]QH $$ 2EXGRZD NWyUD PLHฤ FL SRZ\ฤชV]H IXQNFMRQDOQRฤ FL MHVW QDSUDZGฤ QLHZLHONLFK UR]PLDUyZ รฎ รฎ PP L PDรกHM ZDJL RN NJ EH] Z\SRVDฤชHQLD : SRรกฤ F]HQLX ] XFKZ\WHP SDVNRZ\P QD GรกRฤ L PRฤชOLZRฤ FLฤ SU]\PRFRZDQLD GR PHWDORZHM SRZLHU]FKQL ]D SRPRFฤ PDJQHVX SR]ZDOD QD EDUG]R VSUDZQฤ REVรกXJฤ L XZROQLHQLH MHGQHM OXE GZyFK GรกRQL RSHUDWRUD 6WDQGDUGRZR SU]\U]ฤ G GRVWDUF]DQ\ MHVW ] NRPSOHWHP SU]HZRGyZ SRPLDURZ\FK SU]HZyG XQLZHUVDOQ\ ฤช\รกRZ\ WU]\ NRฤ FyZNL SRPLDURZH L NURNRG\ONL SU]HZyG ] ZW\NLHP 6FKXNR GR SRPLDUyZ LPSHGDQFML L 5&' RSURJUDPRZDQLHP (XUROLQN 352 3/ GOD 3& SDVNLHP QD Uฤ Nฤ ]DVLODF]HP L NRPSOHWHP DNXPXODWRUNyZ JZDUDQFMฤ LQVWUXNFMฤ FHUW\ยฟNDWHP Z]RUFRZDQLD RUD] GDUPRZ\P V]NROHQLHP ] REVรกXJL PLHUQLND ZZZ PHUVHUZLV SO REKLAMA
Fachowy Elektryk
87
POMIARY
Fluke CNX - pierwszy na rynku zestaw bezprzewodowych przyrzฤ dรณw diagnostycznych wspรณล pracujฤ cych z kamerami termowizyjnymi
6\VWHP &1; ]DSHZQLD V]\ENฤ L Z\GDMQฤ GLDJQRVW\Nฤ G]Lฤ NL PRฤชOLZRฤ FL MHGQRF]HVQHJR Z\NRQ\ZDQLD Dฤช GR SRPLDUyZ 'DQH ] PRGXรกyZ SRPLDURZ\FK SU]HV\รกDQH Vฤ EH]SU]HZRGRZR Z F]DVLH U]HF]\ZLVW\P GR RGOHJรกHJR QDZHW R PHWUyZ XU]ฤ G]HQLD JรกyZQHJR 6ZRERGD Z NRQยฟJXUDFML ]HVWDZX SU]\U]ฤ GyZ GDMH Xฤช\WNRZQLNRP Z\EyU VSRฤ UyG UyฤชQRURGQ\FK PRGXรกyZ SRPLDURZ\FK Z ]DOHฤชQRฤ FL RG VFHQDULXV]D GLDJQRVW\F]QHJR : VSU]HGDฤช\ GRVWฤ SQH Vฤ ]DUyZQR JRWRZH ]HVWDZ\ SU]\U]ฤ GyZ GHG\NRZDQH GR RNUHฤ ORQ\FK ]DGDฤ QS &1; *0 ยฑ RJyOQ\ V\VWHP NRQVHUZDF\MQ\ MDN L SRV]F]HJyOQH PRGXรก\ &R ZDฤชQH NDฤชG\ ] PRGXรกyZ PRฤชH WHฤช G]LDรกDรผ MDNR QLH]DOHฤชQH XU]ฤ G]HQLH 3RQLฤชHM SUH]HQWXMHP\ F]ฤ ฤ FL VNรกDGRZH V\VWHPX Urzฤ dzenia gล รณwne 8U]ฤ G]HQLHP JรกyZQ\P ]ELHUDMฤ F\P L Z\ฤ ZLHWODMฤ F\P GDQH ] PRGXรกyZ PRฤชH E\รผ PXOWLPHWU F\IURZ\ NDPHUD WHUPRZL]\MQD ] VHULL )OXNH 7L ;; OXE NRPSXWHU Z\SRVDฤชRQ\ Z RGSRZLHGQLฤ NDUWฤ L RSURJUDPRZDQLH %H]SU]HZRGRZ\ PXOWLPHWU )OXNH &1; PD Z\ฤ ZLHWODF] R PDNV\PDOQ\P ZVND]DQLX L SUDFXMH Z SLฤ FLX ]DNUHVDFK SRPLDURZ\FK GOD QDSLฤ รผ VWDรก\FK L ]PLHQQ\FK RG P9 GR 9 ] GRNรกDGQRฤ FLฤ 0LHU]\ SUฤ G GR P$ UH]\VWDQFMฤ Z ]DNUHVDFK RG ศ GR 0ศ ] IXQNFMฤ FLฤ JรกRฤ FL L WHVWHP GLRG SRMHPQRฤ รผ Z F]WHUHFK ]DNUHVDFK RG Q) L F]ฤ VWRWOL-
88
Fachowy Elektryk
Fot.: Fluke
Fluke CNX to caล a rodzina bezprzewodowych przyrzฤ dรณw pomiarowych wspรณล pracujฤ cych ze sobฤ w czasie rzeczywistym. W jej skล ad wchodzฤ rรณลผne moduล y pomiarowe oraz urzฤ dzenie gล รณwne zbierajฤ ce bezprzewodowo dane z moduล รณw. Rolฤ jednostki centralnej moลผe peล niฤ multimetr cyfrowy, komputer z odpowiedniฤ kartฤ lub kamera termowizyjna z serii Fluke Ti 1XX.
Fot. x. yyy
ZRฤ รผ GR N+] =DVLODQLH DNXPXODWRURZH SR]ZDOD QD JRG]LQ SUDF\ 0LHUQLN ZDฤช\ J SU]\ Z\PLDUDFK รฎ รฎ FP 0XOWLPHWU )OXNH &1; PRฤชH Z\ฤ ZLHWODรผ UyZQRF]Hฤ QLH SRPLDU\ ] WU]HFK PRGXรกyZ V\VWHPX &1; = V\VWHPHP &1; PRJฤ ZVSyรกSUDFRZDรผ NDPHU\ )OXNH 7L 7L 7L 7L5 7L5 7L5 L 7L 1D Z\ฤ ZLHWODF]X NDPHU\ PRฤชQD ฤ OHG]Lรผ SRPLDU\ ] PRGXรกyZ UyZQRF]Hฤ QLH ] REUD]HP WHUPLF]Q\P =DUyZQR Z\QLNL SRPLDUyZ MDN L REUD]\ WHUPLF]QH PRJฤ E\รผ HNVSRUWRZDQH GR SURJUDPX 6PDUW9LHZยฎ FR SR]ZDOD QD WZRU]HQLH
MHV]F]H GRNรกDGQLHMV]HM GRNXPHQWDFML SUDF RUD] UDSRUWyZ L DQDOL] 'Rรกฤ F]HQLH NDPHU\ GR V\VWHPX &1; QLH ZLฤ ฤชH VLฤ ] ฤชDGQ\PL NRV]WDPL GOD Xฤช\WNRZQLND :\VWDUF]\ GDUPRZ\ XSJUDGH VRIWZDUHยถX ]D SRฤ UHGQLFWZHP SURJUDPX 6PDUW9LHZยฎ 2GF]\W\ ] PRGXรกyZ SRPLDURZ\FK PRJฤ E\รผ WHฤช ]ELHUDQH EH]SRฤ UHGQLR SU]H] NRPSXWHU Z\SRVDฤชRQ\ Z NDUWฤ )OXNH &1; SF 'Rรกฤ F]RQ\ GR NDUW\ SURJUDP &1; VZ SUDFXMH Z ฤ URGRZLVNX :LQGRZV 8PRฤชOLZLD GRNRQ\ZDQLH SRPLDUyZ ] PRGXรกyZ &1; MHGQRF]Hฤ QLH 0RฤชOLZH MHVW UyZQLHฤช WZRU]HQLH Z\NUHVyZ Z F]DVLH
Fot.: Fluke
POMIARY SDUDPHWUyZ L XVWDZLHฤ PRGXรกyZ &1; Zรกฤ F]QLH ] QD]Zฤ PRGXรกX LQWHUZDรกHP UHMHVWURZDQLD L F]DVHP WUZDQLD VHVML ']Lฤ NL IXQNFML ]DSLVX XPRฤชOLZLD JURPDG]HQLH GR ]HVWDZyZ RGF]\WyZ ] PRGXรกyZ ZDUWRฤ FL PLQLPDOQH PDNV\PDOQH L ฤ UHGQLH OXE VHVML ZLHORNURWQHJR UHMHVWURZDQLD ย
ย
Fot. x. yyy
U]HF]\ZLVW\P GOD SRV]F]HJyOQ\FK RGF]\WyZ PRGXรกyZ 2SURJUDPRZDQLH XPRฤชOLZLD Xฤช\WNRZQLNRZL UyZQLHฤช SRELHUDQLH ]DUHMHVWURZDQ\FK GDQ\FK RUD] GRVWRVRZ\ZDQLH
Moduล y: )OXNH &1; L L)OH[ ยฑ PLHUQLN SUฤ GX SU]HPLHQQHJR ] HODVW\F]Qฤ VRQGฤ SRPLDURZฤ 8PRฤชOLZLD SRPLDU\ U]HF]\ZLVWHM ZDUWRฤ FL QDSLฤ FLD SUฤ GX SU]HPLHQQHJR GR $ ] GRNรกDGQRฤ FLฤ (ODVW\F]QD VRQGD SUฤ GRZD L)OH[ SR]ZDOD GRVWDรผ VLฤ GR FLDVQ\FK WUXGQR GRVWฤ SQ\FK PLHMVF 3RGฤ ZLHWODQ\ Z\ฤ ZLHWODF] /&' F\IU\ )OXNH &1; D ยฑ Fฤ JRZ\ PLHUQLN SUฤ GX SU]HPLHQQHJR ] Z\ฤ ZLHWODF]HP F\IU\ 3R]ZDOD QD SRPLDU U]HF]\ZLVWHM ZDUWRฤ FL QDSLฤ FLD SUฤ GX SU]HPLHQQHJR GR $ ] GRNรกDGQRฤ FLฤ GR +] L GR +] .ODVD EH]SLHF]Hฤ VWZD &$7 ,,, 9
ย
ย
ย
)OXNH &1; Y ยฑ ZROWRPLHU] QDSLฤ FLD SU]HPLHQQHJR ] Z\ฤ ZLHWODF]HP F\IU\ 3UDFXMH Z F]WHUHFK ]DNUHVDFK RG 9 GR 9 ] GRNรกDGQRฤ FLฤ GR +] L GR N+] :\NRQXMH SRPLDU\ QD VHNXQGฤ .ODVD EH]SLHF]Hฤ VWZD &$7 ,9 9 &$7 ,,, 9 )OXNH &1; W W\SX . ยฑ PLHUQLN WHPSHUDWXU\ ] VRQGฤ WHUPRSDURZฤ W\SX . 5HDOL]XMH SRPLDU\ Z ]DNUHVLH ยฑ ย & GR ย & ] UR]G]LHOF]Rฤ FLฤ ย & L GRNรกDGQRฤ FLฤ %H]SU]HZRGRZD NRPXQLNDFMD ] XU]ฤ G]HQLHP FHQWUDOQ\P ]QDF]QLH SU]\VSLHV]D L XรกDWZLD SUDFฤ 0RGXรก\ PRฤชQD ]DLQVWDORZDรผ Z UyฤชQ\FK SXQNWDFK SRPLDURZ\FK D QDVWฤ SQLH ] MHGQHJR PLHMVFD PRQLWRURZDรผ ZV]\VWNLH RGF]\W\ Z W\P VDP\P F]DVLH :\NRU]\VWDQLH V\VWHPX &1; SRSUDZLD UyZQLHฤช EH]SLHF]Hฤ VWZR SUDF\ ยฑ PLHUQLNL V\VWHPX PRฤชQD XPLHฤ FLรผ Z QLHEH]SLHF]Q\FK OXE WUXGQR GRVWฤ SQ\FK PLHMVFDFK L REVHUZRZDรผ RGF]\W\ ] EH]SLHF]QHM RGOHJรกRฤ FL ย REKLAMA
Fachowy Elektryk
89
FOTOWOLTAIKA
Systemy fotowoltaiczne Ogniwa sล oneczne, ktรณre bardzo czฤ sto nazywane sฤ takลผe ogniwami fotowoltaicznymi, ogniwami fotoelektrycznymi czy teลผ fotoogniwami, stanowiฤ elementy pรณล przewodnikowe, w ktรณrych dochodzi do przemiany energii promieniowania sล onecznego (ล wiatล a) na energiฤ elektrycznฤ .
(IHNW Z W\P ]DNUHVLH X]\VNXMH VLฤ Z Z\QLNX SU]HPLHV]F]HQLD รกDGXQNyZ HOHNWU\F]Q\FK FR SRZRGXMH UyฤชQLFฤ SRWHQFMDรกyZ F]\OL QDSLฤ FLH HOHNWU\F]QH :DUWR SU]\SRPQLHรผ ฤชH ]MDZLVNR IRWRZROWDLNL ]RVWDรกR ]DREVHUZRZDQH Z U Z REZRG]LH Rฤ ZLHWORQ\FK HOHNWURG XPLHV]F]RQ\FK Z HOHNWUROLFLH =MDZLVNR WR SR SUDZLH F]WHUG]LHVWX ODWDFK ]DREVHUZRZDQR QD JUDQLF\ GZyFK FLDรก VWDรก\FK 'RVWฤ SQH QD U\QNX PRGXรก\ Z\NRQXMH VLฤ ] NU]HPX JHUPDQX L VHOHQX
Fot.: Wamtechnik
Parametry paneli : SU]\SDGNX PRGXรกyZ IRWRZROWDLF]Q\FK LVWRWQD MHVW PRF Z SXQNFLH PRF\ PDNV\PDOQHM SRGDZDQD Z 3PSS -HVW WR PRF MDNฤ RJQLZD Vฤ Z VWDQLH Z\JHQHURZDรผ Z QDMRSW\PDOQLHMV]\FK GOD VLHELH ZDUXQNDFK F]\OL SU]\ QDVรกRQHF]QLHQLX : P2 WHPSHUDWXU]H RJQLZD Z\QRV]ฤ FHM ย & RUD]
SU]\ ZLGPLH SURPLHQLRZDQLD R ZDUWRฤ FL $0 ,VWRWQ\P SDUDPHWUHP MHVW WDNฤชH QDSLฤ FLH Z SXQNFLH PRF\ PDNV\PDOQHM 9PSS F]\OL PDNV\PDOQH QDSLฤ FLH MDNLH PRฤชH RVLฤ JQฤ รผ PRGXรก SRG REFLฤ ฤชHQLHP 3U]\ Z\ERU]H ]ZUDFD VLฤ XZDJฤ QD QDSLฤ FLH UR]ZDUFLD 9oc -HVW WR PDNV\PDOQH QDSLฤ FLH SRZVWDMฤ FH QD PRGXOH GR NWyUHJR QLH MHVW SRGรกฤ F]RQ\ RGELRUQLN :DUWR ZVSRPQLHรผ R SUฤ G]LH Z SXQNFLH PRF\ PDNV\PDOQHM ,PSS 3DUDPHWU WHQ RGSRZLDGD ]D RNUHฤ ODQLH PDNV\PDOQHM ZDUWRฤ FL SUฤ GX MDNL PRฤชH E\รผ Z\SURGXNRZDQ\ SU]H] PRGXรก Z QDMRSW\PDOQLHMV]\FK ZDUXQNDFK SRG REFLฤ ฤชHQLHP =ZUDFD VLฤ XZDJฤ QD SUฤ G ]ZDUFLRZ\ ,sc Eฤ Gฤ F\ PDNV\PDOQ\P SUฤ GHP MDNL PRฤชH E\รผ Z\JHQHURZDQ\ SU]H] PRGXรก EH] REFLฤ ฤชHQLD 0DNV\PDOQH QDSLฤ FLH SUDF\ MHVW ] NROHL ZDUWRฤ FLฤ NWyUD RNUHฤ OD DPSOLWXGฤ QDSLฤ FLD PRGXรกyZ รกฤ F]RQ\FK ]H VREฤ V]HUHJRZR
Fot. 1. Dostฤ pne na rynku ogniwa fotowoltaiczne najczฤ ล ciej sฤ produkowane z krzemu monolitycznego lub polikrystalicznego.
90
Fachowy Elektryk
Rodzaje ogniw 'RVWฤ SQH QD U\QNX RJQLZD IRWRZROWDLF]QH QDMF]ฤ ฤ FLHM Vฤ SURGXNRZDQH ] NU]HPX PRQROLW\F]QHJR OXE SROLNU\VWDOLF]QHJR 3U]\ PRF\ MHGQHJR SDQHOX RVLฤ JDMฤ FHM GR : XZ]JOฤ GQLD VLฤ RJQLZD PRQRNU\VWDOLF]QH 2JQLZD SROLNU\VWDOLF]QH ]DVWRVRZDQLH ]QDMGXMฤ Z SDQHODFK R PRF\ NWyUD SU]HNUDF]D : 3RMHG\QF]H RJQLZD IRWRZROWDLF]QH RVLฤ JDMฤ QLHZLHONฤ PRF 6Wฤ G WHฤช GOD X]\VNDQLD ZLฤ NV]HM Z\GDMQRฤ FL SUฤ GRZHM L QDSLฤ FLRZHM RJQLZD Vฤ รกฤ F]RQH UyZQROHJOH OXE V]HUHJRZR Z SDQHOH L PRGXรก\ 0RF V\VWHPyZ IRWRZROWDLF]Q\FK SU]HNรกDGD VLฤ QD ]DMPRZDQฤ SU]H] QLH SRZLHU]FKQLฤ ,QWHUHVXMฤ FH UR]ZLฤ ]DQLH VWDQRZLฤ SDQHOH DPRUยฟF]QH ,FK EXGRZD UyฤชQL VLฤ RG UR]ZLฤ ]Dฤ NWyUH ]QDMGXMฤ ]DVWRVRZDQLH Z SDQHODFK PRQR L SROLNU\VWDOLF]Q\FK : PRGXรกDFK DPRUยฟF]Q\FK RVDG]D VLฤ ERZLHP FLHQNLH ZDUVWZ\ NU]HPX R ZLHONRฤ FL PLNURQyZ QD SRZLHU]FKQL LQQHJR PDWHULDรกX : WDNLP UR]ZLฤ ]DQLX QLH PD PRฤชOLZRฤ FL Z\RGUฤ EQLHQLD SRMHG\QF]\FK RJQLZ Ukล ady ล ledzenia ruchu sล oล ca 1D U\QNX Vฤ RIHURZDQH V\VWHP\ RGSRZLHG]LDOQH ]D DQDOL]RZDQLH UXFKX VรกRฤ FD 7\P VSRVREHP ]ZLฤ NV]D VLฤ Z\GDMQRฤ รผ LQVWDODFML IRWRZROWDLF]Q\FK ']Lฤ NL UR]ZLฤ ]DQLRP WHJR W\SX PRฤชQD X]\VNDรผ GR GRGDWNRZHJR SUฤ GX Z VWRVXQNX GR LQVWDODFML QLHUXFKRP\FK 6\VWHP\ ฤ OHG]HQLD VรกRฤ FD FHFKXMฤ VLฤ QLVNLP ]DSRWU]HERZDQLHP QD HQHUJLฤ HOHNWU\F]Qฤ :\QRVL RQD ERZLHP N:K QD URN : XU]ฤ G]HQLDFK SU]HZLG]LDQR NRQVWUXNFMฤ MHGQRRVLRZฤ .ฤ W REURWX ZVFKyG ]DFKyG RVLฤ JD ย =D QDSฤ G RGSRZLDGD VLOQLN ]DVLODQ\ QDSLฤ FLHP PLHV]F]ฤ F\P VLฤ SRPLฤ G]\ D 9 .URNRZH ฤ OHG]HQLH VรกRฤ FD QDG]RUXMH VWHURZQLN NWyU\ PRฤชH REVรกXJLZDรผ GZLH MHGQRVWNL ฤ OHG]ฤ FH 0RFR-
Fot.: Wamtechnik
FOTOWOLTAIKA
Fot. 2. W systemach fotowoltaicznych istotnฤ rolฤ odgrywajฤ odpowiednie sterowniki.
Co na rynku 'RVWฤ SQH QD U\QNX PRGXรก\ IRWRZROWDLF]QH ]QDMGXMฤ ]DVWRVRZDQLH ]DUyZQR Z V\VWHPDFK ZVSyรกSUDFXMฤ F\FK ] VLHFLฤ HOHNWURHQHUJHW\F]Qฤ MDN L REZRGDFK QLH]DOHฤชQ\FK 0RฤชQD LFK Xฤช\ZDรผ ZV]ฤ G]LH WDP JG]LH SRWU]HEQD MHVW HQHUJLD HOHNWU\F]QD D QDVรกRQHF]QLHQLH MHVW RGSRZLHGQLH 6Wฤ G WHฤช RSUyF] QDMEDUG]LHM SRZV]HFKQ\FK ]DVWRVRZDฤ WDNLFK MDN RELHNW\ PLHV]NDOQH L XVรกXJRZH SDQHOH IRWRZROWDLF]QH VWDQRZLฤ NOXF]RZH XU]ฤ G]HQLD GRVWDUF]DMฤ FH HQHUJLฤ HOHNWU\F]Qฤ WDNฤชH GR ]DVLODQLD WHOHIRQyZ DODUPRZ\FK QS QD GURJDFK V\VWHPyZ NRQWUROQR SRPLDURZ\FK QS VWDFML PHWHRURORJLF]Q\FK IRWRUDGDUyZ D WDNฤชH SU]\GURฤชQ\FK UHNODP V]\OGyZ WDEOLF LQIRUPDF\MQ\FK LWS 1LH EH] ]QDF]HQLD Z GRVWฤ SQ\FK QD U\QNX SDQHODFK SR]RVWDMH HIHNW\ZQH Z\NRU]\VWDQLH GRVWฤ SQHM SRZLHU]FKQL SU]\ MHGQRF]HVQ\P ]PLQLPDOL]RZDQLX Z\PLDUyZ SDQHOL 2IHURZDQH PRGXรก\ IRWRZROWDLF]QH FHFKXMฤ VLฤ
SU]HGH ZV]\VWNLP Z\WU]\PDรกRฤ FLฤ ERZLHP SURGXFHQFL JZDUDQWXMฤ EH]DZDU\MQฤ SUDFฤ XU]ฤ G]HQLD SU]H] SU]\QDMPQLHM ODW 3RGDMH VLฤ WDNฤชH ฤชH Z RNUHVLH W\P VSDGHN Z\GDMQRฤ FL PRGXรกX QLH SU]HNURF]\ NLONX SURFHQW 1RZRF]HVQH XU]ฤ G]HQLD WHFKQRORJLL IRWRZROWDLF]QHM RVLฤ JDMฤ VSUDZQRฤ รผ QD SR]LRPLH 1LH PQLHM LVWRWQD FHFKD WR UyZQLHฤช Z\WU]\PDรกRฤ รผ -HVW RQD X]\VNDQD G]Lฤ NL ]DEH]SLHF]HQLX RJQLZ V]NรกHP KDUWRZDQ\P RG VWURQ\ ]HZQฤ WU]QHM QDWRPLDVW RG VSRGX ]DVWRVRZDQLH ]QDMGXMH SROLXUHWDQ 7\P VSRVREHP Z\WU]\PDรกRฤ รผ QD G]LDรกDQLH F]\QQLNyZ DWPRVIHU\F]Q\FK MHVW ]QDF]QLH Fot.: Wamtechnik
ZDQLH ED]XMH QD SU]HVXZDOQ\FK ]DF]HSDFK ]H VWDOL QLHUG]HZQHM 7\P VSRVREHP QLH PD SRWU]HE\ ZLHUFHQLD GRGDWNRZ\FK RWZRUyZ Z UDPLH FHOHP ]DPRFRZDQLD PRGXรกyZ 1D NRPSOHWQ\ ]HVWDZ VNรกDGD VLฤ UDPD L HOHPHQW\ PRFXMฤ FH Z\NRQDQH ]H VWDOL RF\QNRZDQHM JDOZDQLF]QLH 2SUyF] WHJR Z VNรกDG V\VWHPX ZFKRG]ฤ NODPU\ ]H VWDOL QLHUG]HZQHM SU]H]QDF]RQH GR ]DPRFRZDQLD PRGXรกyZ D WDNฤชH HOHNWURQLND VWHUXMฤ FD ] DNXPXODWRUHP VLOQLN OLQLRZ\ L VรกXS PRFXMฤ F\
]ZLฤ NV]RQD &DรกRฤ รผ PRGXรกX XPLHV]F]D VLฤ Z DOXPLQLRZHM UDPLH :DฤชQH MHVW ERZLHP RGSRZLHGQLH ]DEH]SLHF]HQLH SU]HG QDSUฤ ฤชHQLDPL PHFKDQLF]Q\PL ,QWHUHVXMฤ FH UR]ZLฤ ]DQLD VWDQRZLฤ UyZQLHฤช RJQLZD IRWRZROWDLF]QH NWyU\FK NRQVWUXNFMD XPLHV]F]RQD MHVW Z FLHQNLP D ]DUD]HP OHNNLP ODPLQDFLH : WDNLP SU]\SDGNX FDรกRฤ รผ RJQLZD SR]EDZLRQD MHVW UDP\ 7\P VSRVREHP ]\VNXMH VLฤ ]GHF\GRZDQLH รกDWZLHMV]\ PRQWDฤช QD SรกDVNLFK SRZLHU]FKQLDFK 1D U\QNX QDE\รผ PRฤชQD PRGXรก\ IRWRZROWDLF]QH NWyUH QLH ]DZLHUDMฤ V]NรกD ,QWHUHVXMฤ FH Vฤ UyZQLHฤช SDQHOH NWyUH Vฤ Z VWDQLH XGRVWฤ SQLรผ ZLฤ FHM HQHUJLL VรกRQHF]QHM G]Lฤ NL SUDF\ Z SDฤ PLH ฤ ZLDWรกD SRGF]HUZRQHJR 3URGXNXMฤ RQH HQHUJLฤ HOHNWU\F]Qฤ QDZHW Z SU]\SDGNX PLHMVF ]DFLHQLRQ\FK 1LH PQLHM LVWRWQH FHFK\ WR UyZQLHฤช GXฤชD Z\WU]\PDรกRฤ รผ QD G]LDรกDQLH F]\QQLNyZ ]HZQฤ WU]Q\FK .OXF]RZH PLHMVFH ]DMPXMH Z\VRND RGSRUQRฤ รผ XGDURZD D WDNฤชH VWDELOQD SUDFD Z Z\VRNLFK WHPSHUDWXUDFK 1D U\QNX GRVWฤ SQH Vฤ W]Z PRGXรก\ HODVW\F]QH NWyUH FHFKXMฤ VLฤ SU]HGH ZV]\VWNLP QLHZLHONฤ PDVฤ D QLHNWyUH PRGXรก\ Vฤ ]ZLMDQH G]Lฤ NL F]HPX PRฤชQD MH รกDWZR WUDQVSRUWRZDรผ 6ฤ WR SDQHOH EDUG]LHM R FKDUDNWHU]H WXU\VW\F]Q\P SR]ZDODMฤ FH QD ]DVLODQLH XU]ฤ G]Hฤ HOHNWU\F]Q\FK R QLHZLHONLHM PRF\ :DUWR ]ZUyFLรผ XZDJฤ IDNW ฤชH SURGXNRZDQH Vฤ PRGXรก\ VรกRQHF]QH SU]H]QDF]RQH GR LQVWDORZDQLD QD SRZLHU]FKQL รกRG]L MDFKWyZ SRQWRQyZ LWS 1DE\รผ PRฤชQD UyZQLHฤช QDE\รผ
Fot.3.
Nowoczesne urzฤ dzenia technologii fotowoltaicznej osiฤ gajฤ sprawnoล ฤ na poziomie 16%.
Fachowy Elektryk
91
PRGHOH PRGXรกyZ SU]H]QDF]RQH GR GRPyZ FDPSLQJRZ\FK SyO QDPLRWRZ\FK LWS
Fot. 4. Do przechowywania wytworzonej energii elektrycznej przeznaczone sฤ akumulatory.
LQVWDODFMH VรกXฤชฤ FH GR VXV]HQLD L ZHQW\ODFML Z UROQLFWZLH )XQNFMRQXMฤ UyZQLHฤช V\VWHP\ NWyUH SHรกQLฤ UROฤ G\GDNW\F]QR EDGDZF]ฤ 6SHFMDOLฤ FL SRGNUHฤ ODMฤ ฤชH SU]\V]รกRฤ รผ IRWRZROWDLNL Z 3ROVFH WR SU]HGH ZV]\VWNLP V\VWHP\ UR]SURV]RQH 6NรกDGDMฤ VLฤ QD QLH PLQLHOHNWURZQLH LQVWDORZDQH Z EXG\QNDFK PLHV]NDOQ\FK SU]HGVLฤ ELRUVWZDFK RUD] JRVSRGDUVWZDFK UROQ\FK 1LHMHGQRNURWQLH SRGNUHฤ OD VLฤ ฤชH XZDUXQNRZDQLD NOLPDW\F]QH NWyUH REHMPXMฤ 3RO-
Fot.: Wamtechnik
Fotowoltaika w Polsce 3RPLPR WHJR ฤชH SLHUZV]H ]DVWRVRZDQLD IRWRZROWDLNL Z 3ROVFH VLฤ JDMฤ ODW WR MHGQDN G]LHG]LQD WD UR]ZLMD VLฤ QLHFR ZROQLHM QLฤช Z LQQ\FK NUDMDFK 'R WHM SRU\ QLH ]RVWDรกD ]UHDOL]RZDQD Z 3ROVFH ฤชDGQD ]QDF]ฤ FD LQZHVW\FMD Z W\P ]DNUHVLH :\EXGRZDQH LQVWDODFMH PDMฤ UDF]HM FKDUDNWHU EDGDZF]\ L GHPRQVWUDF\MQ\ : HIHNFLH ]DVWRVRZDQLH RGQDZLDOQ\FK ฤจUyGHรก HQHUJLL Z 3ROVFH MHVW QD VWRVXQNRZR QLVNLP SR]LRPLH : GXฤชHM PLHU]H Z\QLND WR VWฤ G ฤชH ]DUyZQR LQZHVW\FMH SU]HP\VรกRZH MDN L LQG\ZLGXDOQH QDSRW\NDMฤ QD ZLHOH EDULHU : SLHUZV]HM NROHMQRฤ FL SRGNUHฤ OD VLฤ QLHZ\ND]\ZDQLH LQLFMDW\Z\ ]H VWURQ\ VDPRU]ฤ GyZ ORNDOQ\FK 1LH EH] ]QDF]HQLD SR]RVWDMH WDNฤชH QLVND ฤ ZLDGRPRฤ รผ Z ]DNUHVLH Z\NRU]\VWDQLD RGQDZLDOQ\FK ฤจUyGHรก HQHUJLL ฤ PLDรกR ]DWHP PRฤชQD VIRUPXรกRZDรผ ZQLRVHN Lฤช LQZHVW\FMRP ] ]DNUHVX IRWRZROWDLNL QLH VSU]\MDMฤ PHFKDQL]P\ ZVSDUFLD 2 LOH IXQNFMRQXMฤ SURJUDP\ ZVSLHUDMฤ FH UR]ZyM NROHNWRUyZ VรกRQHF]Q\FK WR LQVWDODFMH IRWRZROWDLF]QH QLH Vฤ GRWRZDQH : 3ROVFH ]DLQVWDORZDQR RNRรกR NLONXG]LHVLฤ FLX V\VWHPyZ IRWRZROWDLF]Q\FK PDรกHM PRF\ 6ฤ WR QLH W\ONR LQVWDODFMH SU]\GRPRZH DOH UyZQLHฤช V\VWHP\ Rฤ ZLHWOHQLD RVWU]HJDZF]HJR V\VWHP\ QDZLJDF\MQH F]\ WHฤช
Fot.: Wamtechnik
FOTOWOLTAIKA
Fot. 5. W przypadku moduล รณw fotowoltaicznych istotna jest moc w punkcie mocy maksymalnej podawana w Pmpp.
92
Fachowy Elektryk
VNฤ QLH Vฤ Z\VWDUF]DMฤ FH GR SR]\VNLZDQLD HQHUJLL HOHNWU\F]QHM Z RNUHVLH MHVLHQQR ]LPRZ\P : RSLQLL HNVSHUWyZ QDV] SRWHQFMDรก HQHUJHW\F]Q\ MHVW ]EOLฤชRQ\ GR LQQ\FK SDฤ VWZ D Z V]F]HJyOQRฤ FL GR &]HFKyZ 1LHPLHF 'DQL RUD] SyรกQRFQHM F]ฤ ฤ FL )UDQFML : NUDMDFK W\FK PRฤชOLZRฤ FL HQHUJHW\F]QH Vฤ Z VWDQLH ]DVSRNRLรผ SRWU]HE\ PLHV]NDฤ FyZ Z ]DNUHVLH ]DSRWU]HERZDQLD QD HQHUJLฤ HOHNWU\F]Qฤ :DUWR ERZLHP ]ZUyFLรผ XZDJฤ QD QRZRF]HVQH WHFKQRORJLH NWyUH ]DVWRVRZDQLH ]QDMGXMฤ Z V\VWHPDFK IRWRZROWDLF]Q\FK 7\P VSRVREHP QD SU]\NรกDG NUDMH VNDQG\QDZVNLH D QDZHW 6\EHULD Vฤ Z VWDQLH NRU]\VWDรผ ] HQHUJLL VรกRQHF]QHM 3RGVWDZRZฤ EDULHUฤ NWyUD VSRZDOQLD UR]ZyM V\VWHPyZ IRWRZROWDLF]Q\FK Vฤ Z\VRNLH NRV]W\ ]DNXSX 1D NRV]W LQVWDODFML IRWRZROWDLF]QHM VNรกDGD VLฤ ERZLHP SURMHNW ]DNXS HOHPHQWyZ V\VWHPX FHQD VDP\FK PRGXรกyZ IRWRZROWDLF]Q\FK VWDQRZL SRรกRZฤ NRV]WyZ FDรกHM LQVWDODFML RUD] UHDOL]DFMD LQZHVW\FML $QDOLW\F\ V]DFXMฤ ฤชH U\QHN IRWRZROWDLF]Q\ ]DOLF]D VLฤ GR MHGQ\FK ] QDMEDUG]LHM SUฤ ฤชQ\FK L G\QDPLF]QLH UR]ZLMDMฤ F\FK VLฤ VHNWRUyZ JRVSRGDUNL ฤ ZLDWRZHM : RVWDWQLFK ODWDFK ]DREVHUZRZDQR Z VNDOL ฤ ZLDWD Z]URVW SURGXNFML XU]ฤ G]Hฤ WHFKQLNL IRWRZROWDLF]QHM SU]HNUDF]DMฤ F\ :HGรกXJ VWDW\VW\N QDZHW Z ODWDFK NWyUH FKDUDNWHU\]RZDรก\ VLฤ QLHGRERUHP NU]HPX VSU]HGDฤช XU]ฤ G]Hฤ IRWRZROWDLF]Q\FK QLH PDODรกD 'DPLDQ ฤฉDELFNL
Zapraszamy na
VI Niezależne Targi Hager Polo 17-19 września 2013 podczas trwania bielskich targów ENERGETAB
17-19 września: w godzinach 9.00-18.00 w siedzibie Hager Polo sp. z o.o. Tychy, ul. Fabryczna 10
Zaprezentujemy nowości - serię Lumina 2, serię R oraz pełną ofertę Hager i Berker.
Wspieramy Fundację Rozwoju Kardiochirurgii w Zabrzu
www.hager.pl ^^^ OHNLY WS ^^^ OHNLYOVTL WS www.hager.home.pl
FOTOWOLTAIKA
Zabezpieczenia nadprฤ dowe po stronie prฤ du staล ego systemu fotowoltaicznego Instalacje fotowoltaiczne stajฤ siฤ coraz powszechniej uลผywanymi alternatywnymi ลบrรณdล ami energii elektrycznej. Specy๏ฌ czne wymagania w porรณwnaniu do innych aplikacji prฤ du staล ego wymuszajฤ rozwรณj nowej generacji urzฤ dzeล DC. ,VWQLHMฤ WU]\ JรกyZQH UyฤชQLFH SRPLฤ G]\ DSOLNDFMฤ IRWRZROWDLF]Qฤ D LQQ\P WUDG\F\MQ\P V\VWHPHP '& 3LHUZV]D ] QLFK ]ZLฤ ]DQD MHVW ] Z\ฤชV]\P QDSLฤ FLHP ]Z\NOH GOD LQVWDODFML IRWRZROWDLF]Q\FK WR ยฑ 9 '& .ROHMQD UyฤชQLFD Z\QLND ] IDNWX Lฤช SUฤ G ]ZDUFLRZ\ SDQHOL MHVW EOLVNL LFK SUฤ GRZL ]QDPLRQRZHPX 2VWDWQLฤ L QDMZDฤชQLHMV]ฤ UyฤชQLFฤ MHVW ]PLDQD SRODU\]DFML SUฤ GX Sรก\Qฤ FHJR SU]H] Z\รกฤ F]QLN OXE UR]รกฤ F]QLN SRGF]DV QLHSUDZLGรกRZHM SUDF\ V\VWHPX 39 :V]\VWNLH WH WU]\ NZHVWLH VWDZLDMฤ ]XSHรกQLH QRZH Z\PDJDQLD GRW\F]ฤ FH SURMHNWRZDQLD EXGRZ\ L G]LDรกDQLD HOHPHQWyZ '& WDNLFK MDN Z\รกฤ F]QLNL OXE UR]รกฤ F]QLNL Zasada dziaล ania systemu fotowoltaicznego 6\VWHP\ IRWRZROWDLF]QH ]H Z]JOฤ GX QD UyฤชQH SDUDPHWU\ PRฤชQD SRG]LHOLรผ QD NLOND JUXS 3RGVWDZRZ\P SRG]LDรกHP MHVW VSRVyE SRรกฤ F]HQLD V\VWHPX 39 GR RGELRUX ,VWQLHMฤ GZD URG]DMH UR]ZLฤ ]Dฤ V\VWHP SRGรกฤ F]RQ\ GR VLHFL ยฑ RQ JULG RUD] V\VWHP DXWRQRPLF]Q\ ยฑ RII JULG = WHFKQRORJLF]QHJR SXQNWX ZLG]HQLD QLH PD PLฤ G]\ QLPL SUDZLH ฤชDGQHM UyฤชQLF\ Z F]ฤ ฤ FL
panele fotowoltaiczne
zabezpieczanie i kontrola po stronie napiฤ cia staล ego
Rys. 1.
94
Fachowy Elektryk
'& FDรกHJR V\VWHPX 39 W\ONR MHGHQ V\VWHP PRฤชH Z\PDJDรผ X]LHPLHQLD *รกyZQD UyฤชQLFD SRPLฤ G]\ W\PL V\VWHPDPL RSLHUD VLฤ QD LQZHUWHU]H SU]HNV]WDรกFDMฤ F\P SUฤ G VWDรก\ '& QD SUฤ G SU]HPLHQQ\ $& 6\VWHP\ RII JULG Vฤ ]DRSDWU]RQH Z DNXPXODWRU HQHUJLL G]Lฤ NL F]HPX Z\WZRU]RQHM HQHUJLL QLH WU]HED QDW\FKPLDVW Z\NRU]\VW\ZDรผ 3RGVWDZRZ\ VFKHPDW V\VWHPX 39 SRGรกฤ F]RQHJR GR VLHFL MHVW SU]HGVWDZLRQ\ QD U\V 3LHUZV]\P HOHPHQWHP NDฤชGHJR V\VWHPX 39 MHVW RF]\ZLฤ FLH ]HVWDZ SDQHOL IRWRZROWDLF]Q\FK : ]DOHฤชQRฤ FL RG FDรกNRZLWHM PRF\ ]DLQVWDORZDQHM SRV]F]HJyOQH SDQHOH PRJฤ E\รผ SRรกฤ F]RQH V]HUHJRZR WZRU]ฤ F W]Z VWULQJL DOER UyZQROHJOH FHOHP ]ZLฤ NV]HQLD SUฤ GX Z NRQVHNZHQFML PRF\ 2EHFQLH SDQHOH Vฤ QDMF]ฤ ฤ FLHM Z\NRQ\ZDQH ] NU]HPX SROLNU\VWDOLF]QHJR 7HQ W\S SDQHOL ]DSHZQLD QDMOHSV]ฤ UHODFMฤ FHQ\ GR MDNRฤ FL ]DFKRZXMฤ F MHGQRF]Hฤ QLH Z\VRNฤ Z\GDMQRฤ รผ 'RVWฤ SQH Vฤ UyZQLHฤช SDQHOH PRQRNU\VWDOLF]QH ,FK JรกyZQฤ ]DOHWฤ MHVW Z\VRND Z\GDMQRฤ รผ MHGQDN Z\ฤชV]D FHQD VSUDZLD ฤชH QLH Vฤ SRSXODUQH 2VWDWQLฤ QDMQRZV]ฤ WHFKQRORJLฤ Vฤ SDQHOH FLHQNRZDUVWZRZH NWyU\FK JรกyZQ\PL ]DOHWDPL
inwerter DC/AC
zabezpieczanie i kontrola po stronie napiฤ cia przemiennego
sieฤ
Vฤ QLVND ZDJD RUD] GRVWฤ SQRฤ รผ Z UyฤชQ\FK UR]PLDUDFK 'UXJD F]ฤ ฤ รผ V\VWHPX 39 WR XU]ฤ G]HQLD ]DEH]SLHF]DMฤ FH L NRQWUROXMฤ FH 6ฤ WR ]DEH]SLHF]HQLD QDGSUฤ GRZH Z\รกฤ F]QLNL EH]SLHF]QLNL UR]รกฤ F]QLNL RUD] RJUDQLF]QLNL SU]HSLฤ รผ : GXฤช\FK DSOLNDFMDFK IRWRZROWDLF]Q\FK PRฤชH E\รผ WDNฤชH VWRVRZDQ\ V\VWHP NRQWUROXMฤ F\ OXE SRPLDURZ\ .RQยฟJXUDFMD XU]ฤ G]Hฤ ]DOHฤช\ RG UR]PLDUX V\VWHPX OLF]E\ VWULQJyZ LFK SRรกฤ F]HQLD RUD] LQQ\FK Z\PDJDฤ 8U]ฤ G]HQLD WH Vฤ ]D]Z\F]DM LQVWDORZDQH Z VSHFMDOQ\FK REXGRZDFK '& VWULQJ ER[ FRPELQHU ER[ DUUD\ ER[ MXQFWLRQ ER[ D Z GXฤช\FK V\VWHPDFK PRJฤ E\รผ F]ฤ ฤ FLฤ JรกyZQHJR LQZHUWHUD 2VWDWQLP VHJPHQWHP F]ฤ ฤ FL VWDรกRSUฤ GRZHM V\VWHPX MHVW LQZHUWHU 3U]HWZDU]D RQ SUฤ G VWDรก\ QD SUฤ G SU]HPLHQQ\ ,QZHUWHU\ PRฤชQD SRG]LHOLรผ ]H Z]JOฤ GX QD ZLHONRฤ รผ PRF\ ZHMฤ FLRZHM L Z\Mฤ FLRZHM OLF]Eฤ ID] SR VWURQLH Z\Mฤ FLD W\S ]DVWRVRZDQHJR V\VWHPX ยฑ X]LHPLRQ\ OXE QLHX]LHPLRQ\ V\VWHP SRรกฤ F]RQ\ ] VLHFLฤ OXE G]LDรกDMฤ F\ DXWRQRPLF]QLH Zabezpieczenia nadprฤ dowe po stronie prฤ du staล ego systemu fotowoltaicznego 3LHUZV]\P ]DJDGQLHQLHP R NWyU\P QDOHฤช\ SDPLฤ WDรผ SU]\ SURMHNWRZDQLX V\VWHPX 39 MHVW FHO VWRVRZDQLD ]DEH]SLHF]Hฤ QDGSUฤ GRZ\FK %ฤ G]LH RQ UyฤชQ\ SU]\ ]DEH]SLHF]DQLX SRMHG\QF]HJR VWULQJX RUD] SU]\ ]DEH]SLHF]DQLX ZLHOX VWULQJyZ SRรกฤ F]RQ\FK UyZQROHJOH 7\SRZH SUฤ G\ ]ZDUFLRZH Z V\VWHPDFK IRWRZROWDLF]Q\FK Vฤ W\ONR R RN ZLฤ NV]H
RG ]QDPLRQRZHM ZDUWRฤ FL SUฤ GX SDQHOL -HVW WR ]MDZLVNR ]GHF\GRZDQLH RGPLHQQH RG MDNLHJRNROZLHN VWDQGDUGRZHJR V\VWHPX '& OXE $& =QDF]QLH XWUXGQLD WR RFKURQฤ LQVWDODFML SRQLHZDฤช QLH PD XU]ฤ G]Hฤ ]DEH]SLHF]DMฤ F\FK NWyUH SU]\ WDN QLHZLHONLP Z]URฤ FLH SUฤ GX ]DG]LDรกDรก\E\ QDW\FKPLDVWRZR 1DMF]ฤ VWV]\P SRZRGHP ]ZDUFLD SDQHOL VWULQJX MHVW SU]HELFLH HOHNWU\F]QH 8V]NRG]RQ\ SDQHO OXE VWULQJ QLH SURGXNXMH ZWHG\ HQHUJLL HOHNWU\F]QHM QDWRPLDVW SU]HZRG]L SUฤ G HOHNWU\F]Q\ 0RF Z\Mฤ FLRZD LQZHUWHUD MHVW ZWHG\ QDMF]ฤ ฤ FLHM ]HURZD SRQLHZDฤช QDSLฤ FLH MHVW ]E\W QLVNLH L QLH PLHฤ FL VLฤ Z ]DNUHVLH QDSLฤ รผ Z NWyU\FK LQZHUWHU PRฤชH SRSUDZQLH SUDFRZDรผ .ROHMQ\P SUREOHPHP V]F]HJyOQLH Z SU]\SDGNX GXฤชHM OLF]E\ SRรกฤ F]Hฤ UyZQROHJรก\FK VWULQJyZ SUฤ G\ VWULQJyZ VLฤ VXPXMฤ MHVW GXฤชH SU]HFLฤ ฤชHQLH SU]HZRGyZ รกฤ F]ฤ F\FK XV]NRG]RQ\ VWULQJ ] LQQ\PL 3Uฤ G ]QDPLRQRZ\ L FKDUDNWHU\VW\ND Z\]ZDODQLD XU]ฤ G]HQLD ]DEH]SLHF]DMฤ FHJR ]DOHฤช\ RG SDUDPHWUyZ SDQHOL Z GDQ\P VWULQJX =DEH]SLHF]HQLD ] MHGQHM VWURQ\ PXV]ฤ SUDZLGรกRZR ]DEH]SLHF]Dรผ LQVWDODFMฤ D ] GUXJLHM XPRฤชOLZLDรผ MHM SUDFฤ Z SU]\SDGNX EUDNX ]DNรกyFHฤ *รกyZQ\P SDUDPHWUHP SDQHOX MHVW SUฤ G ]QDPLRQRZ\ ,PSS :DUWRฤ รผ WHJR SUฤ GX PXVL E\รผ PQLHMV]D RG ZDUWRฤ FL SUฤ GX ]DG]LDรกDQLD XU]ฤ G]HQLD RFKURQQHJR 3\WDQLHP MHVW MDND SRZLQQD E\รผ ZDUWRฤ รผ SUฤ GX ]DG]LDรกDQLD ]DEH]SLHF]HQLD" ,VWQLHMฤ GZLH Z\W\F]QH GR SURMHNWRZDQLD 3LHUZV]H UR]ZLฤ ]DQLH SRGDQH MHVW Z QRUPLH ,(& NWyUH RNUHฤ OD ฤชH SUฤ G Z\]ZROHQLD SRZLQLHQ ]DZLHUDรผ VLฤ Z SU]HG]LDOH SUฤ GX ]ZDUFLD ,6& SDQHOX $E\ VSHรกQLรผ WH Z\PDJDQLD QDOHฤช\ ]QDรผ FKDUDNWHU\VW\Nฤ F]DVRZR ยฑ SUฤ GRZฤ ]DVWRVRZDQHJR XU]ฤ G]HQLD ]DEH]SLHF]DMฤ FHJR 'UXJLH SRFKRG]L ZSURVW RG SURGXFHQWyZ SDQHOL IRWRZROWDLF]Q\FK 2NUHฤ OD RQD PDNV\PDOQฤ ZDUWRฤ รผ SUฤ GX GOD ]DEH]SLHF]HQLD EH]SLHF]QLNLHP =ZLฤ ]DQH MHVW WR ] PDNV\PDOQ\P GRSXV]F]DOQ\P SUฤ GHP GLRG EORNXMฤ F\FK SRรกฤ F]RQ\FK ZHZQฤ WU] SDQHOX 5R]ZDฤชP\ SU]\NรกDG RFKURQ\ SROLNU\VWDOLF]QHJR SDQHOX IRWRZROWDLF]QHJR R PRF\ ]QDPLRQRZHM 3PSS :S 3Uฤ G ]QDPLRQRZ\ ,PSS Z\QRVL $ D SUฤ G ]ZDUFLRZ\ MHVW UyZQ\ ,6& $ &+60 3 $VWURQHUJ\ PDNV\PDOQH ]DEH]SLHF]HQLH EH]SLHF]QLNLHP $
Fot.: Noark
FOTOWOLTAIKA
Fot. 1. Niespolaryzowany wyล ฤ cznik nadprฤ dowy DC do 1000 V DC.
3LHUZV]\P VSRVREHP RFKURQ\ Eฤ G]LH ]DVWRVRZDQLH Z\รกฤ F]QLND QDGSUฤ GRZHJR ([ %3 1RUPD (1 ]JRGQLH ] NWyUฤ WH Z\รกฤ F]QLNL Vฤ Z\NRQDQH L SU]HWHVWRZDQH RNUHฤ OD SUฤ G QLH]DG]LDรกDQLD ,QI ร ,Q RUD] SUฤ G ]DG]LDรกDQLD ,I ร ,Q 1D SRGVWDZLH QRUP\ ,(& PDP\ XNรกDG UyZQDฤ
,Q ย ร ,6&
Zabezpieczenie wyล ฤ cznikiem nadprฤ dowym bezpolaryzacyjnym ,VWQLHMฤ WU]\ JรกyZQH ]DOHW\ VWRVRZDQLD Z\รกฤ F]QLNyZ QDGSUฤ GRZ\FK 3R SLHUZV]H Z SU]\SDGNX ]DG]LDรกDQLD Z\รกฤ F]QLND PRฤชH RQ ]RVWDรผ ]Dรกฤ F]RQ\ SRQRZQLH EH] ฤชDGQ\FK GRGDWNRZ\FK NRV]WyZ WDNLFK MDN NXSQR QRZHM ZNรกDGNL EH]SLHF]QLNRZHM .ROHMQฤ ]DOHWฤ WHJR W\SX DSDUDWyZ MHVW PRฤชOLZRฤ รผ GREXGRZ\ DNFHVRULyZ 0RฤชQD ]DLQVWDORZDรผ GRGDWNRZH VW\NL SRPRFQLF]H XPRฤชOLZLDMฤ FH V\JQDOL]DFMฤ VWDQX SRรกRฤชHQLD GฤจZLJQL QDWRPLDVW Z FHOX ]GDOQHJR RGรกฤ F]DQLD V\VWHPX 39 PRฤชQD Z\NRU]\VWDรผ GHG\NRZDQH Z\]ZDODF]H 7U]HFLฤ JรกyZQฤ ]DOHWฤ Z\รกฤ F]QLNyZ QDGSUฤ GRZ\FK MHVW VSHรกQLHQLH IXQNFML UR]รกฤ F]DMฤ FHM DSDUDW PRฤชH E\รผ REVรกXJLZDQ\ SU]H] RVRE\ QLHZ\NZDOLยฟNRZDQH 0D WR V]F]HJyOQH ]QDF]HQLH JG\ LQVWDODFMH ]QDMGXMฤ VLฤ QD GDFKDFK EXG\QNyZ PLHV]NDOQ\FK
2]QDF]D WR ฤชH GOD SDQHOX R PRF\ :S ]DOHFDQ\ SUฤ G ]QDPLRQRZ\ Z\รกฤ F]QLND Z\QRVL $ ย ,Q ย $ 0RฤชQD UyZQLHฤช ]DVWRVRZDรผ Z\รกฤ F]QLN R PQLHMV]\P SUฤ G]LH ]QDPLRQRZ\P DOH Z FHOX XQLNQLฤ FLD QLHFKFLDQ\FK Z\]ZROHฤ QDOHฤช\ VSHรกQLรผ warunek ,QI > ,6& ZDUWRฤ รผ SUฤ GX ,6& PRฤชH ]RVWDรผ UyZQLHฤช RVLฤ JQLฤ WD SRGF]DV QRUPDOQHM SUDF\ Z F]DVLH ]Dรกฤ F]DQLD WUDFNHUyZ LQZHUWHUD 1DOHฤช\ GRGDWNRZR XZ]JOฤ GQLรผ SHZLHQ ]DNUHV WROHUDQFML SUฤ GX : NDฤชG\P SU]\SDGNX ZDUWRฤ รผ SUฤ GX ]QDPLRQRZHJR Z\รกฤ F]QLND PXVL E\รผ PQLHMV]D RG SRGDQHM ZDUWRฤ FL PDNV\PDOQHJR ]DEH]SLHF]HQLD EH]SLHF]QLNLHP
Zabezpieczenie bezpiecznikiem zamontowanym w podstawie bezpiecznikowej : SU]\SDGNX Xฤช\FLD EH]SLHF]QLND MDNR XU]ฤ G]HQLD ]DEH]SLHF]DMฤ FHJR QDOHฤช\ SDPLฤ WDรผ R LQQ\FK NURWQRฤ FLDFK SUฤ GX QLH]DG]LDรกDQLD L ]DG]LDรกDQLD NWyUH Z\QRV]ฤ RGSRZLHGQLR ,QI ร ,Q oraz ,I ร ,Q 2SW\PDOQD ZDUWRฤ รผ SUฤ GX ]QDPLRQRZHJR Z\QLHVLH ZLฤ F $ ย ,Q ย $ :NรกDGNL EH]SLHF]QLNRZH GR RFKURQ\ V\VWHPyZ 39 PRฤชQD PRQWRZDรผ Z SRGVWDZDFK EH]SLHF]QLNRZ\FK GHG\NRZDQ\FK GR SUDF\ ] F\OLQGU\F]Qฤ ZNรกDGNฤ EH]SLHF]QLNRZฤ VHULD ([ )3
,QI ย ร ,6& ,I ย ร ,6& 'OD SUฤ GX ]QDPLRQRZHJR ,Q Z\รกฤ F]QLND PDP\ ,Q ย ร ,6& oraz
Fachowy Elektryk
95
FOTOWOLTAIKA
Fot.: Noark
=DOHWÄ&#x2026; VWRVRZDQLD SRGVWDZ EH]SLHF]QLNRZ\FK MHVW LFK QLVNL NRV]W .ROHMQ\P DWXWHP WHJR XU]Ä&#x2026;G]HQLD MHVW QLHZLHOND LORÄ&#x17E;Ăź PLHMVFD SRWU]HEQD GR ]DLQVWDORZDQLD DSDUDWX 8U]Ä&#x2026;G]HQLD WH PRJÄ&#x2026; SUDFRZDĂź GR ZDUWRÄ&#x17E;FL PDNV\PDOQHM QDSLÄ&#x160;FLD 9 '& Z SRMHG\QF]\P PRGXOH : DSOLNDFMDFK Z NWyU\FK MHVW Z\PDJDQH UR]ĂĄÄ&#x2026;F]DQLH REX ELHJXQyZ Z VWULQJX QDOHÄŞ\ VWRVRZDĂź SRGVWDZ\ EH]SLHF]QLNRZH GZXELHJXQRZH ,VWQLHMH MHGQDN NLOND RJUDQLF]HÄ&#x201D; Z VWRVRZDQLX W\FK DSDUDWyZ 3RF]Ä&#x2026;WNRZD QLÄŞV]D FHQD VWRSQLRZR Z]UDVWD JG\ NRQLHF]Q\ MHVW ]D-
EKSPERT
Fachowego Elektryka
ModuĹ&#x201A;y fotowoltaiczne, polikrystaliczne, seria CHSM6610P 240W
AL3111 - styk pomocniczy zadziaĹ&#x201A;ania
kierunek przepĹ&#x201A;ywu prÄ&#x2026;du
Ex9BP-N 2P C10 Ex9IP 2P 32A
Inwerter Ex9BN 1P C32
Ex9BP-N 2P C10 SHT31 - wyzwalacz wzrostowy
Ex9BP-N 2P C10
Rys. 2.
Fot. 2. Podstawa bezpiecznikowa Ex9FP do aplikacji PV.
96
Praca prawidĹ&#x201A;owa paneli
Marcin GaĹ&#x201A;ach Product Manager NOARK Electric Sp. z o.o.
NXS QRZHM ZNĂĄDGNL EH]SLHF]QLNRZHM ,QQ\P SUREOHPHP MHVW EUDN PRÄŞOLZRÄ&#x17E;FL GREXGRZ\ DNFHVRULyZ ]UHDOL]RZDQLD ]GDOQHM V\JQDOL]DFML VWDQX REZRGX L ]GDOQHJR UR]ĂĄÄ&#x2026;F]DQLD V\VWHPX -HGQ\P ] SRZDÄŞQLHMV]\FK ]DJURÄŞHÄ&#x201D; MHVW WR ÄŞH SRGVWDZ\ EH]SLHF]QLNRZH ] F\OLQGU\F]Q\PL ZNĂĄDGNDPL EH]SLHF]QLNRZ\PL QLH VSHĂĄQLDMÄ&#x2026; IXQNFML UR]ĂĄÄ&#x2026;F]QLND REZRGX SRG REFLÄ&#x2026;ÄŞHQLHP LFK NDWHJRULD SUDF\ WR '& ĂĄÄ&#x2026;F]HQLH EH] REFLÄ&#x2026;ÄŞHQLD : SU]\SDGNX JG\ WR XU]Ä&#x2026;G]HQLH SRZLQQR VSHĂĄQLDĂź GRGDWNRZR UROÄ&#x160; UR]ĂĄÄ&#x2026;F]QLND L]RODF\MQHJR ]JRGQLH ] QRUPÄ&#x2026; +'
Czym siÄ&#x2122; kierowaÄ&#x2021; przy wyborze zabezpieczenia nadprÄ&#x2026;dowego po stronie prÄ&#x2026;du staĹ&#x201A;ego systemu fotowoltaicznego?
Nowy temat w Polsce jakim jest fotowoltaika, nie zwalnia projektantĂłw oraz instalatorĂłw od zapoznania siÄ&#x2122; z zupeĹ&#x201A;nie innym podejĹ&#x203A;ciem do tego typu systemĂłw niĹź w przypadku aplikacji prÄ&#x2026;du przemiennego. NapiÄ&#x2122;cie staĹ&#x201A;e o wartoĹ&#x203A;ciach dochodzÄ&#x2026;cych do 1000 V, montaĹź instalacji fotowoltaicznych na dachach domĂłw jednorodzinnych oraz obsĹ&#x201A;uga tych aplikacji przez osoby niepoinstruowane elektrycznie stawia przed producentami zabezpieczeĹ&#x201E; bardzo wysokie wymagania. RozĹ&#x201A;Ä&#x2026;czniki izolacyjne typu Ex9IP, bezpolaryzacyjne, dedykowane do systemĂłw PV posiada w swojej ofercie miÄ&#x2122;dzy innymi ďŹ rma NOARK Electric. Do aparatĂłw tych moĹźna dobudowywaÄ&#x2021; dodatkowo styki sygnalizacyjne, jak rĂłwnieĹź wyzwalacze podnapiÄ&#x2122;ciowe (wzrostowe) sĹ&#x201A;uĹźÄ&#x2026;ce zdalnemu rozĹ&#x201A;Ä&#x2026;czeniu instalacji po stronie DC np. podczas poĹźaru. Firma NOARK Electric korzystajÄ&#x2026;c z doĹ&#x203A;wiadczeĹ&#x201E; zdobytych w krajach, w ktĂłrych fotowoltaika istnieje juĹź na porzÄ&#x2026;dku dziennym (np. Australia), dostarcza sprawdzone rozwiÄ&#x2026;zania zapewniajÄ&#x2026;ce bezpiecznÄ&#x2026; i dĹ&#x201A;ugotrwaĹ&#x201A;Ä&#x2026; pracÄ&#x2122; instalacji. Standardem jest 5 lat gwarancji udzielanej na kaĹźdy z produktĂłw sprzedawanych przez ďŹ rmÄ&#x2122; NOARK Electric.
Fachowy Elektryk
NRQLHF]Q\P MHVW VWRVRZDQLH GRGDWNRZHJR XU]Ä&#x2026;G]HQLD NWyUH EÄ&#x160;G]LH UR]ĂĄÄ&#x2026;F]DĂź REZyG ZF]HÄ&#x17E;QLHM QLÄŞ SRGVWDZD EH]SLHF]QLNRZD ,QQÄ&#x2026; NZHVWLÄ&#x2026; MHVW WR ÄŞH ZV]\VWNLH SRGVWDZ\ EH]SLHF]QLNRZH ] F\OLQGU\F]Q\PL ZNĂĄDGNDPL SU]H]QDF]RQH VÄ&#x2026; GR VWRVRZDQLD L REVĂĄXJLZDQLD SU]H] RVRE\ Z\NZDOLÂżNRZDQH HOHNWU\F]QLH = WHJR SRZRGX QLH SRZLQQ\ E\Ăź VWRVRZDQH Z GRPRZ\FK LQVWDODFMDFK IRWRZROWDLF]Q\FK Zmiana polaryzacji prÄ&#x2026;du w aplikacjach fotowoltaicznych %DUG]R ZDÄŞQ\P ]MDZLVNLHP ]ZLÄ&#x2026;]DQ\P ] DSOLNDFMDPL IRWRZROWDLF]Q\PL MHVW PRÄŞOLZRÄ&#x17E;Ăź ]PLDQ\ SRODU\]DFML SUÄ&#x2026;GX VWDĂĄHJR SĂĄ\QÄ&#x2026;FHJR SU]H] Z\ĂĄÄ&#x2026;F]QLN OXE UR]ĂĄÄ&#x2026;F]QLN : ZLÄ&#x160;NV]RÄ&#x17E;FL VWDQGDUGRZ\FK DSOLNDFML '& SRODU\]DFMD MHVW QDU]XFRQD SU]H] ĨUyGĂĄR L SR]RVWDMH SU]H] FDĂĄ\ F]DV EH] ]PLDQ 3RODU\]DFMD Z\ĂĄÄ&#x2026;F]QLNyZ MHVW QDU]XFRQD SU]H] SRODU\]DFMÄ&#x160; ĨUyGĂĄD WM VWULQJX 6\WXDFMD VLÄ&#x160; ]PLHQLD Z SU]\SDGNX SU]HELFLD HOHNWU\F]QHJR MHGQHJR ]H VWULQJyZ OXE SDQHOX Z VWULQJX :\ĂĄÄ&#x2026;F]QLN ZĂĄÄ&#x2026;F]RQ\ Z XV]NRG]RQ\ REZyG ]DF]\QD SUDFRZDĂź Z RGZURWQHM SRODU\]DFML :DUWR ]D]QDF]\Ăź ÄŞH SRGF]DV ]ZDUFLD SRZLQLHQ Z\]ZROLĂź W\ONR Z\ĂĄÄ&#x2026;F]QLN SRGĂĄÄ&#x2026;F]RQ\ GR XV]NRG]RQHJR VWULQJX :V]\VWNLH XU]Ä&#x2026;G]HQLD ]DVWRVRZDQH Z WHM DSOLNDFML SRZLQQ\ E\Ăź QLH]DOHÄŞQH RG SRODU\]DFML ZaĹ&#x201A;Ä&#x2026;czanie i wyĹ&#x201A;Ä&#x2026;czanie obwodĂłw DC :\ĂĄÄ&#x2026;F]DQLH SUÄ&#x2026;GX Z LQVWDODFMDFK SUÄ&#x2026;GX VWDĂĄHJR MHVW ]QDF]QLH EDUG]LHM VNRPSOLNRZDQH QLÄŞ
FOTOWOLTAIKA
$E\ UR]รกฤ F]\รผ REZyG SU]\ Z\ฤชV]\FK QDSLฤ FLDFK W\SRZ\FK GOD DSOLNDFML IRWRZROWDLF]Q\FK NRQLHF]QH MHVW Xฤช\FLH V]HUHJRZR SRรกฤ F]RQ\FK Z\รกฤ F]QLNyZ
Praca w przypadku zwarcia w stringu Moduล y fotowoltaiczne, polikrystaliczne, seria CHSM6610P 240W
AL3111 - styk pomocniczy zadziaล ania
kierunek przepล ywu prฤ du
Inwerter Ex9IP 2P 32A Ex9BN 1P C32
Ex9BP-N 2P C10 SHT31 - wyzwalacz wzrostowy
Ex9BP-N 2P C10
Rys. 3.
D W\P VDP\P SU]\VSLHV]\ GHJUDGDFMฤ VW\NX : SU]\SDGNX SU]Hรกฤ F]Hฤ SU]\ Eรกฤ GQ\P SRรกฤ F]HQLX Z\รกฤ F]QLN ]RVWDQLH ]QLV]F]RQ\ 7HJR W\SX Z\รกฤ F]QLNL QLH PRJฤ E\รผ VWRVRZDQH Z LQVWDODFMDFK IRWRZROWDLF]Q\FK 5R]ZLฤ ]DQLHP Z SU]\SDGNX ]DEH]SLHF]DQLD LQVWDODFML IRWRZROWDLF]Q\FK Vฤ Z\รกฤ F]QLNL EH]SRODU\]DF\MQH 1LH]DOHฤชQRฤ รผ G]LDรกDQLD RG SRODU\]DFML SUฤ GX MHVW RVLฤ JQLฤ WD SU]H] Xฤช\FLH G\QDPLF]QLH WZRU]RQHJR SROD PDJQHW\F]QHJR 3ROH PDJQHW\F]QH MHVW JHQHURZDQH SU]H] SU]HSรก\ZDMฤ F\ SUฤ G D QLH SU]H] ]DPRQWRZDQ\ PDJQHV VWDรก\ *ZDUDQWXMH WR ฤชH SROH PDJQHW\F]QH ]PLHQL VZRMฤ SRODU\]DFMฤ NLHG\ QDVWฤ SL ]PLDQD SRODU\]DFML SUฤ GX L QDSLฤ FLD
panele fotowoltaiczne
inwerter DC/AC
Rys. 4. Obowiฤ zkowe rozล ฤ czanie dwรณch biegunรณw strony DC systemu PV.
Fot.: Noark
Z LQVWDODFMDFK SUฤ GX SU]HPLHQQHJR : REZRGDFK SUฤ GX SU]HPLHQQHJR รกXN HOHNWU\F]Q\ PRฤชH E\รผ รกDWZR ]JDV]RQ\ SU]\ SU]HMฤ FLX ZDUWRฤ FL SUฤ GX SU]H] ]HUR : SU]\SDGNX SUฤ GX VWDรกHJR QLH PD WDNLHM PRฤชOLZRฤ FL L Z\PDJDQLD GOD PHFKDQL]PyZ Z\รกฤ F]DMฤ F\FK Vฤ ]QDF]QLH ZLฤ NV]H =H Z]JOฤ GX QD GXฤชH ZDUWRฤ FL QDSLฤ FLD GRFKRG]ฤ FH GR 9 '& V\WXDFMD Z SU]\SDGNX DSOLNDFML IRWRZROWDLF]Q\FK MHVW MHV]F]H EDUG]LHM VNRPSOLNRZDQD 1DMZLฤ NV]ฤ WUXGQRฤ FLฤ GOD LQฤช\QLHUyZ MHVW UyZQ\ SRG]LDรก รกXNX SRPLฤ G]\ GZRPD VW\NDPL : SU]\SDGNX SUฤ GX SU]HPLHQQHJR SRG]LDรก WHQ MHVW V\PHWU\F]Q\ : SU]\SDGNX SUฤ GX VWDรกHJR MHVW UyฤชQ\ 3RG]LDรก NV]WDรกWXMH VLฤ Z SURSRUFMDFK QD MHGQ\P VW\NX GRGDWQLP L QD GUXJLP =H Z]JOฤ GX QD VWDรกฤ SRODU\]DFMฤ SUฤ GX SRGF]DV SU]Hรกฤ F]DQLD OXE Z\]ZDODQLD SOD]PD Z รกXNX SRZRGXMH PLJUDFMฤ MRQyZ PHWDOL ]H VW\NyZ GRGDWQLFK -HVW WR SU]\F]\Qฤ ]QDF]QHJR XV]NRG]HQLD MHGQHJR ]H VW\NyZ 5R]ZLฤ ]DQLH WHJR SUREOHPX MHVW VWRVXQNRZR SURVWH : FHOX RVLฤ JQLฤ FLD V\PHWU\F]QHJR SRG]LDรกX รกXNX PRฤชQD Xฤช\รผ SROD PDJQHW\F]QHJR QS Z\WZRU]RQHJR ]D SRPRFฤ PDJQHVX WUZDรกHJR 7R SROH PDJQHW\F]QH Eฤ G]LH G]LDรกDรผ SU]HFLZNR SROX PDJQHW\F]QHPX MRQyZ GRGDWQLFK L ]DEORNXMH LFK UXFK 7R MHVW SRGVWDZRZH UR]ZLฤ ]DQLH VWRVRZDQH Z SU]\SDGNX VWDQGDUGRZ\FK Z\รกฤ F]QLNyZ SUฤ GX VWDรกHJR 7HQ W\S Z\รกฤ F]QLND PRฤชH E\รผ รกDWZR UR]SR]QDQ\ JG\ฤช PD SRGDQฤ SRODU\]DFMฤ QDQLHVLRQH R]QDF]HQLD ร ยด RUD] ร ยด : SU]\SDGNX QLHZรกDฤ FLZHJR SRGรกฤ F]HQLD SRG]LDรก รกXNX MHV]F]H EDUG]LHM VLฤ SRJRUV]\ 3ROH PDJQHW\F]QH Z]PRFQL SURFHV PLJUDFML MRQyZ
Rozล ฤ cznik pomiฤ dzy panelami a inwerterem 'OD F]ฤ ฤ FL '& V\VWHPX 39 LVWQLHMฤ GZLH JรกyZQH SRGVWDZRZH JUXS\ Z\PDJDฤ 3LHUZV]D ] QLFK WR GRNXPHQW ]KDUPRQL]RZDQ\ +' MHVW RQ LGHQW\F]Q\ MDN ,(& GUXJD WR ZVSRPQLDQD MXฤช ZF]Hฤ QLHM QRUPD ,(& : SLHUZV]\P GRNXPHQFLH NWyU\ MHVW GRVWRVRZDQ\ GR ORNDOQ\FK VWDQGDUGyZ LQVWDODF\MQ\FK Z NUDMDFK &(1(/(& SRGDQH Vฤ SRGVWDZRZH ]DVDG\ EH]SLHF]Hฤ VWZD Z RGQLHVLHQLX GR LQVWDODFML 39 -HGQฤ ] LQIRUPDFML MDNฤ PRฤชQD WDP RGQDOHฤจรผ MHVW Z\PyJ VWRVRZDQLD RGรกฤ F]QLND SRPLฤ G]\ SDQHODPL D LQZHUWHUHP 6]F]HJyOQLH GOD V\VWHPyZ QLHX]LHPLRQ\FK VWRVRZDQH Z QDV]\P NUDMX ]DOHFD VLฤ UR]รกฤ F]DQLH REX ELHJXQyZ 0*
Fot. 3. Rozล ฤ cznik izolacyjny DC Ex9IPV.
Fachowy Elektryk
97
Rynek energii
RozwiÄ&#x2026;zania Saia wspierajÄ&#x2026;ce pozyskiwanie i efektywne wykorzystanie energii EnergooszczÄ&#x2122;dne dziaĹ&#x201A;anie centrĂłw danych, zakĹ&#x201A;adĂłw produkcyjnych i wszelkiego rodzaju budynkĂłw ma coraz wiÄ&#x2122;ksze znaczenie z powodu rosnÄ&#x2026;cych kosztĂłw energii i odpowiedzialnoĹ&#x203A;ci ekologicznej. WyposaĹźenie obiektĂłw w systemy zarzÄ&#x2026;dzajÄ&#x2026;ce zuĹźyciem energii bywa niemaĹ&#x201A;ym wyzwaniem, poniewaĹź trudno jest znaleĹşÄ&#x2021; rozwiÄ&#x2026;zanie dopasowane do potrzeb uĹźytkownikĂłw i inwestorĂłw. Mimo, Ĺźe rynek oferuje wiele produktĂłw do monitorowania zuĹźycia mediĂłw, zazwyczaj nie majÄ&#x2026; one jednej z kilku istotnych cech takich jak Ĺ&#x201A;atwa obsĹ&#x201A;uga, elastycznoĹ&#x203A;Ä&#x2021; rozbudowy czy interfejsy komunikacyjne do bezpoĹ&#x203A;redniej analizy danych. Wymienione cechy to atuty koncepcji Saia S-Monitoring, kompleksowego rozwiÄ&#x2026;zania wspomagajÄ&#x2026;cego podnoszenie efektywnoĹ&#x203A;ci energetycznej.
Saia S-Energy Manager â&#x20AC;&#x201C; pierwszy krok do zarzÄ&#x2026;dzania zuĹźyciem mediĂłw 6 (QHUJ\ 0DQDJHU WR NRPSDNWRZH XU]Ä&#x2026;G]HQLH GR ]DU]Ä&#x2026;G]DQLD ]XÄŞ\FLHP PHGLyZ -HVW WR GRW\NRZ\ SDQHO R SU]HNÄ&#x2026;WQHM ´ OXE ´ ] ZEXGRZDQÄ&#x2026; SU]HJOÄ&#x2026;GDUNÄ&#x2026; ::: VHUZHUDPL )73 L ::: RUD] ĂĄÄ&#x2026;F]HP (WKHUQHW 1RZD ZHUVMD UR]ZLÄ&#x2026;]DQLD ]RVWDĂĄD UR]EXGRZDQD R IXQNFMRQDOQRÄ&#x17E;FL XPRÄŞOLZLDMÄ&#x2026;FH PRQLWRULQJ ]XÄŞ\FLD HQHUJLL SURGXNFML HQHUJLL GRVWDUF]DQHM GR VLHFL RUD] NRQVXPSFML LQQ\FK PHGLyZ
98
Fachowy Elektryk
6 (QHUJ\ 0DQDJHU RGF]\WXMH ZDUWRÄ&#x17E;FL ]XÄŞ\FLD HQHUJLL ] OLF]QLNyZ Z\SRVDÄŞRQ\FK Z LQWHUIHMV 6 %XV 5R]SR]QDMH W\S OLF]QLND UR]UyÄŞQLDMÄ&#x2026;F OLF]QLNL MHGQRNLHUXQNRZH L GZXNLHUXQNRZH Z SU]\SDGNX NWyU\FK UHMHVWURZDQD MHVW ]DUyZQR HQHUJLD ]XÄŞ\WD MDN L GRVWDUF]RQD GR VLHFL $E\ PRQLWRURFot.: Sabur
Liczniki energii elektrycznej 3RGVWDZRZ\P HOHPHQWHP NRQFHSFML 6DLD 6 0RQLWRULQJ VÄ&#x2026; OLF]QLNL HQHUJLL HOHNWU\F]QHM LPSRQXMÄ&#x2026;FH VROLGQÄ&#x2026; SU]HP\VĂĄRZÄ&#x2026; NRQVWUXNFMÄ&#x2026; 6ZLVV PDGH L QLHZLHONLP UR]PLDUHP :\SRVDÄŞRQH VÄ&#x2026; Z Z\MÄ&#x17E;FLH LPSXOVRZH OXE LQWHUIHMV NRPXQLNDF\MQ\ 6 %XV 0 %XV EÄ&#x2026;GĨ 0RGEXV ]DSHZQLDMÄ&#x2026;F\ EH]SRÄ&#x17E;UHGQL GRVWÄ&#x160;S GR GDQ\FK SRPLDURZ\FK ']LÄ&#x160;NL ]JRGQRÄ&#x17E;FL ] G\UHNW\ZÄ&#x2026; 0,' OLF]QLNL VÄ&#x2026; ]DWZLHUG]RQH GR XÄŞ\WNX Z V\VWHPDFK SRPLDUX ]XÄŞ\FLD HQHUJLL Z FDĂĄHM (XURSLH EH] NRQLHF]QRÄ&#x17E;FL GRGDWNRZHM NDOLEUDFML
Fot. 1. ZarzÄ&#x2026;dzanie zuĹźyciem energii elektrycznej jeszcze nigdy nie byĹ&#x201A;o takie proste. Saia S-Energy Manager pozwala kontrolowaÄ&#x2021; wszystkie odbiory elektryczne przez przeglÄ&#x2026;darkÄ&#x2122; WWW oraz analizowaÄ&#x2021; zuĹźycie energii, tworzyÄ&#x2021; raporty i je drukowaÄ&#x2021;. DostÄ&#x2122;pna jest takĹźe aplikacja na urzÄ&#x2026;dzenia mobilne z systemem iOS lub Android.
ZDĂź ]XÄŞ\FLH LQQ\FK PHGLyZ JD]X FLHSĂĄD OXE ZRG\ QDOHÄŞ\ OLF]QLNL ] Z\MÄ&#x17E;FLHP LPSXOVRZ\P SRGĂĄÄ&#x2026;F]\Ăź GR NRQFHQWUDWRUD LPSXOVyZ 3&' + 6( NWyU\ SR VLHFL 6 %XV SU]HND]XMH GDQH GR SDQHOX 6 (QHUJ\ 7\P VSRVREHP 6 (QHUJ\ 0DQDJHU PRÄŞH SU]HWZDU]DĂź ZDUWRÄ&#x17E;FL ]XÄŞ\FLD PHGLyZ ] OLF]QLNyZ UyÄŞQ\FK SURGXFHQWyZ 6 (QHUJ\ 0DQDJHU MHVW SURVW\ Z REVĂĄXG]H QLH Z\PDJD SUDFRFKĂĄRQQHM NRQÂżJXUDFML DQL ]DDZDQVRZDQHM ZLHG]\ 3UHLQVWDORZDQD SROVNRMÄ&#x160;]\F]QD DSOLNDFMD ZL]XDOL]DF\MQR VWHUXMÄ&#x2026;FD VĂĄXÄŞ\ GR UHMHVWUDFML L NRQWUROL ]XÄŞ\FLD SUH]HQWDFML RUD] XGRVWÄ&#x160;SQLDQLD GDQ\FK SRPLDURZ\FK ORNDOQLH L ]GDOQLH $SOLNDFMD GRVWÄ&#x160;SQD MHVW WDNÄŞH QD XU]Ä&#x2026;G]HQLD PRELOQH 'OD SUDFRZQLND G]LDĂĄX XWU]\PDQLD UXFKX MHVW WR RJURPQH XĂĄDWZLHQLH PRÄŞH NRQWURORZDĂź VWDQ\ OLF]QLNyZ EH] RSXV]F]DQLD PLHMVFD SUDF\ EH] VWUDW\ F]DVX QD LQG\ZLGXDOQH RGF]\W\ZDQLH VWDQX OLF]QLNyZ ]DLQVWDORZDQ\FK Z UR]SURV]RQ\FK RELHNWDFK 6 (QHUJ\ 0DQDJHU DXWRPDW\F]QLH Z\V\ĂĄD 606 \ L H PDLOH ] UDSRUWDPL GR ]GHÂżQLRZDQHM JUXS\ RGELRUFyZ
Fot.: Sa Sabur
E-Controller do zarzฤ dzania zuลผyciem energii i innych mediรณw 6DLD ( &RQWUROOHU WR XU]ฤ G]HQLH VWZRU]RQH GR PRQLWRULQJX L ]DU]ฤ G]DQLD ]Xฤช\FLHP HQHUJLL RUD] LQQ\FK PHGLyZ -HJR VSHF\ยฟF]QD EXGRZD SR]ZDOD QD PRQWDฤช Z V]DIDFK HOHNWU\F]Q\FK R VWDQGDUGRZ\FK Z\PLDUDFK RERN LQQHM DSDUDWXU\ HOHNWU\F]QHM ']Lฤ NL XVWDZLHQLRP GRP\ฤ OQ\P MHVW JRWRZ\ GR Xฤช\FLD EH] NRQLHF]QRฤ FL NRQยฟJXUDFML L SURJUDPRZDQLD ยฑ PD ZEXGRZDQฤ DSOLNDFMฤ GR UHMHVWUDFML SRPLDUyZ PRQLWRURZDQLD L ]DU]ฤ G]DQLD ]Xฤช\FLHP PHGLyZ $XWRPDW\F]QLH Z\NU\ZD SRGรกฤ F]RQH SU]\ SRPRF\ PDJLVWUDOL 6 %XV OLF]QLNL HQHUJLL L NRQFHQWUDWRU\ LPSXOVyZ 3&' + 6( ]OLF]DMฤ FH LPSXOV\ QS ] ZRGRPLHU]\ F]\ OLF]QLNyZ FLHSรกD 'R XU]ฤ G]HQLD PRฤชQD ]DEXGRZDรผ PRGXรก\ SDPLฤ FL L LQWHUIHMVyZ NWyUH SR]ZROฤ QD NRPXQLNDFMฤ Z VWDQGDUGDFK WDNLFK MDN 0RGEXV 03 %XV %$&QHW /21 ,3 L LQ =D SRPRFฤ SD-
REKLAMA
Rynek energii
Fot. 2. E-Controller to ล atwy w obsล udze sterownik do zarzฤ dzania zuลผyciem mediรณw, przystosowany do montaลผu w szafkach elektrycznych.
NLHWX QDU]ฤ G]LRZHJR 6DLD 3* PRฤชQD UR]V]HU]Dรผ IXQNFMRQDOQRฤ FL ZEXGRZDQHM Z XU]ฤ G]HQLH DSOLNDFML 6 0RQLWRULQJ QS Z FHOX GRGDWNRZHJR RSRPLDURZDQLD L ]DU]ฤ G]DQLD ]Xฤช\FLHP PHGLyZ GRรกฤ F]DMฤ F GR V\VWHPX SU]\NรกDGRZR OLF]QLNL FLHSรกD SR 0 %XVLH Eฤ Gฤจ DQDOL]DWRUyZ VLHFL SR 0RGEXVLH :VSyOQฤ FHFKฤ RSLVDQ\FK UR]ZLฤ ]Dฤ 6DLD ยฑ OLF]QLNyZ HQHUJLL SDQHOX 6 (QHUJ\ 0DQDJHU L ( &RQWUROOHUD MHVW HODVW\F]QRฤ รผ L RWZDUWRฤ รผ SR]ZDODMฤ FD QD รกฤ F]HQLH Z ZLฤ NV]H V\VWHP\ RUD] LQWHJUDFMฤ ] V\VWHPDPL 0(6 (53 F]\ %, 'RGDWNRZR XU]ฤ G]HQLD WH Vฤ EDUG]R SURVWH Z REVรกXG]H L SR]ZDODMฤ QD VWRSQLRZH ZGURฤชHQLH 3UDFH PRJฤ E\รผ UHDOL]RZDQH NURN SR NURNX EH] NRQLHF]QRฤ FL SRQRV]HQLD SRF]ฤ WNRZ\FK ]QDF]ฤ F\FK Z\GDWNyZ QD SUDFH LQฤช\QLHUVNLH L VNRPSOLNRZDQ\ ]Z\NOH V\VWHP LQIRUPDW\F]Q\ 7DNLH G]LDรกDQLD GDMฤ Z\PLHUQH HIHNW\ MXฤช RG VDPHJR SRF]ฤ WNX SR ]DLQVWDORZDQLX L XUXFKRPLHQLX V\VWHPX D UR]EXGRZD V\VWHPX MHVW PRฤชOLZD Z GRZROQ\P WHPSLH ZZZ VDEXU FRP SO
Fachowy Elektryk
99
INTELIGENTNY BUDYNEK
Montaลผ i sterowanie roletami w domu wyposaลผonym w system automatyki budynkowej KNX Systemy automatyki budynkowej umoลผliwiajฤ sterowanie praktycznie dowolnymi funkcjami w domu. Najczฤ ล ciej jednak inwestorzy decydujฤ siฤ na realizacje funkcji, ktรณre zapewniajฤ komfort zwiฤ zany z oล wietleniem โ sztucznym, elektrycznym oraz naturalnym, sล onecznym. 6]WXF]QH Rฤ ZLHWOHQLH PRฤชHP\ NUHRZDรผ Z SUDNW\F]QLH GRZROQ\ VSRVyE SRSU]H] GREyU RGSRZLHGQLFK ฤจUyGHรก ฤ ZLDWรกD LFK XPLHMVFRZLHQLH L RGSRZLHGQLH VWHURZDQLH ']Lฤ NL WHPX PRฤชHP\ NUHRZDรผ DUDQฤชDFMฤ Rฤ ZLHWOHQLRZฤ SRPLHV]F]Hฤ 1D Rฤ ZLHWOHQLH QDWXUDOQH UyZQLHฤช PRฤชHP\ PLHรผ ZSรก\Z SRSU]H] VWRVRZDQLH UyฤชQHJR URG]DMX RVรกRQ VรกRQHF]Q\FK LQVWDORZDQ\FK Z RWZRUDFK RNLHQQ\FK 'R QDMSRSXODUQLHMV]\FK QDOHฤชฤ UROHW\ ฤชDOX]MH ZHZQฤ WU]QH L ]HZQฤ WU]QH PDUNL]\ .DฤชG\ ] W\FK HOHPHQWyZ RGSRZLHGQLR Z\VWHURZDQ\ PRฤชH UHDOL]RZDรผ NRQWUROฤ ZHZQฤ WU]QHJR QDWฤ ฤชHQLD Rฤ ZLHWOHQLD 6\VWHP .1; GDMH WX RJURPQH PRฤชOLZRฤ FL ]DSHZQLDMฤ F X]DOHฤชQLHQLH VWHURZDQLD W\PL HOHPHQWDPL RG ZLHOX F]\QQLNyZ 2SUyF] VWHURZDQLD Uฤ F]QHJR XPRฤชOLZLDMฤ FHJR SRGQRV]HQLH L RSXV]F]DQLH SU]HVรกRQ\ PRฤชOLZH MHVW LPSXOVRZH NURNRZH ]DVLODQLH QDSฤ GX HOHNWU\F]QHJR FR Z SRรกฤ F]HQLX ] ฤชDOX]MDPL SR]ZDOD QD Sรก\QQ\ REUyW ODPHOHN : ]HVWDZLHQLX ] F]XMQLNDPL QDWฤ ฤชHQLD Rฤ ZLHWOHQLD ]DUyZQR ]HZQฤ WU]Q\PL MDN L ZHZQฤ WU]Q\PL XPRฤชOLZLD Sรก\QQฤ NRQWUROฤ MDVQRฤ FL ZHZQฤ WU] SRPLHV]F]HQLD SRSU]H] VWRSQLRZH ]DP\NDQLH ODPHOHN ฤชDOX]ML -HฤชHOL V\VWHP Z\SRVDฤชRQ\ MHVW Z F]XMQLNL MDVQRฤ FL XPLHV]F]RQH QD IDVDGDFK EXG\QNX PRฤชOLZH MHVW VWHURZDQLH ]HVSRรกDPL SU]HVรกRQ VรกRQHF]Q\FK Z ]DOHฤชQRฤ FL RG SRU\ GQLD L NLHUXQNX SDGDQLD SURPLHQL VรกRQHF]Q\FK 1DMQRZV]H VWDFMH SRJRGRZH PDMฤ QD VWDรกH ]DSLVDQ\ ร KRU\]RQW VรกRQHF]Q\ยด L Nฤ W SDGDQLD SURPLHQL VรกRQHF]Q\FK Z NDฤชG\P GQLX URNX Z ]DOHฤชQRฤ FL RG SRรกRฤชHQLD JHRJUDยฟF]QHJR 6WHURZDQLH QDSฤ GDPL SU]HVรกRQ MHVW UyZQLHฤช LVWRWQH ] SR]LRPX EH]SLHF]Hฤ VWZD &]XMQLNL SUฤ GNRฤ FL ZLDWUX
100 Fachowy Elektryk
XPRฤชOLZLDMฤ DODUPRZH ]ZLMDQLH PDUNL] ฤชDOX]ML ]HZQฤ WU]Q\FK SR W\P MDN RVLฤ JQLฤ WD ]RVWDQLH SUฤ GNRฤ รผ ZLDWUX NU\W\F]QD GOD GDQHM SU]HVรกRQ\ ]HZQฤ WU]QHM 6ฤ WR W\ONR QLHNWyUH ] QDMF]ฤ ฤ FLHM VWRVRZDQ\FK ]DOHฤชQRฤ FL SRGF]DV VWHURZDQLD UROHWDPL ฤชDOX]MDPL L PDUNL]DPL Montaลผ rolet. : SLHUZV]\P HWDSLH QDMZDฤชQLHMV]\ MHVW PRQWDฤช SU]HVรกRQ\ -HฤชHOL Vฤ WR HOHPHQW\ ]HZQฤ WU]QH MXฤช QD HWDSLH SURMHNWX QDOHฤช\ SU]HZLG]LHรผ PLHMVFH QD LFK ]DPRQWRZD-
Fot. 1. Otwรณr okienny z a) nadproลผem okiennym przygotowanym do montaลผu skrzynki roletowej, b) zamontowanฤ skrzynkฤ roletowฤ i prowadnicami.
QLH : SU]\SDGNX GRPX RFLHSODQHJR ]HZQฤ WU]Qฤ ZDUVWZฤ VW\URSLDQX MHVW QLHFR รกDWZLHM QLฤช Z V\WXDFML JG\ PDP\ GR F]\QLHQLD ] PXUHP MHGQRZDUVWZRZ\P :\VRNRฤ รผ RNQD GHยฟQLXMH QDP V]HURNRฤ รผ VNU]\QNL GR NWyUHM ]ZLMDQD MHVW UROHWD 6NU]\QND WD PXVL E\รผ RVDG]RQD Z RGSRZLHGQLHM Jรกฤ ERNRฤ FL ZQฤ FH ZEXGRZDQHM Z QDGSURฤชH RNLHQQH *รกฤ ERNRฤ รผ WD PXVL XZ]JOฤ GQLDรผ UyZQLHฤช JUXERฤ รผ W\QNX ]HZQฤ WU]QHJR :\PLDU\ WH ฤ FLฤ OH ZLฤ ฤชฤ VLฤ ] Jรกฤ ERNRฤ FLฤ RVDG]HQLD RNQD 3U]\NรกDG PRQWDฤชX ]REUD]RZDQ\ ]RVWDรก QD IRW Poล ฤ czenia elektryczne. 6DPD UROHWD ]HZQฤ WU]QD ] VLOQLNLHP HOHNWU\F]Q\P QLH UyฤชQL VLฤ RG VWDQGDUGRZHM -HG\Qฤ PRG\ยฟNDFMฤ MHVW ZVWDZLRQ\ GR MHM ZQฤ WU]D VLOQLN UXURZ\ QDSฤ G]D ZDรก QD NWyU\ ]ZLMDQ\ MHVW SDQFHU] UROHW\ : VWDQGDUGRZ\P UR]ZLฤ ]DQLX ]DPLDVW VLOQLND GRรกฤ F]RQD MHVW WDฤ PD ]D SRPRFฤ NWyUHM SDQFHU] ]ZLMDQ\ L UR]ZLMDQ\ MHVW Uฤ F]QLH .RV]W UROHW\ Z\SRVDฤชRQHM Z VLOQLN HOHNWU\F]Q\ MHVW Z\ฤชV]\ RG VWDQGDUGRZHJR RG GR NLONXVHW ]รก -HVW RQ X]DOHฤชQLRQ\ RG URG]DMX VLOQLND 3RGF]DV MHJR Z\ERUX QDOHฤช\ ]ZUyFLรผ XZDJฤ QD QDVWฤ SXMฤ FH SDUDPHWU\ ย PRPHQW REURWRZ\ ยฑ QDOHฤช\ GREUDรผ Z ]DOHฤชQRฤ FL RG PDV\ SDQFHU]D UROHW\ : SU]\SDGNX VWDQGDUGRZ\FK RWZRUyZ RNLHQQ\FK R SRZLHU]FKQL RN GR P2 Z\NRQDQ\FK ] 3&: Vฤ WR ZLHONRฤ FL U]ฤ GX NLONX GR NLONXQDVWX 1P 'OD ZLฤ NV]\FK RNLHQ OXE GU]ZL EDONRQRZ\FK L UROHW Z\NRQDQ\FK ] FLฤ ฤชV]\FK PDWHULDรกyZ FKURQLRQ\FK UROHWฤ R MHGQROLW\P SDQFHU]X VLOQLNL PXV]ฤ PLHรผ PRPHQW REURWRZ\ U]ฤ GX NLONXG]LHVLฤ FLX 1P
INTELIGENTNY BUDYNEK ย
ฤ UHGQLFD ZDรกND QDZRMRZHJR ยฑ MHVW X]DOHฤชQLRQD RG NRQVWUXNFML VLOQLND L OXE UROHW\ :Lฤ NV]Rฤ รผ SURGXFHQWyZ VWRVXMH VWDQGDUGRZH ZLHONRฤ FL PLHV]F]ฤ FH VLฤ Z ]DNUHVLH RG GR PP : SU]\SDGNX W\FK GZyFK SDUDPHWUyZ GREU]H MHVW VNRU]\VWDรผ ] UR]ZLฤ ]Dฤ SURSRQRZDQ\FK SU]H] SURGXFHQWD UROHW\ 3RQDGWR VLOQLNL UROHWRZH PXV]ฤ E\รผ Z\SRVDฤชRQH Z Z\รกฤ F]QLNL NUDฤ FRZH ,FK ]DGDQLHP MHVW UR]รกฤ F]DQLH REZRGX ]DVLODQLD Z PRPHQFLH JG\ UROHWD RVLฤ JQLH VNUDMQH GROQฤ OXE JyUQฤ SR]\FMฤ :\รกฤ F]QLNL WH PRJฤ E\รผ ]UHDOL]RZDQH Z VSRVyE PHFKDQLF]Q\ Uฤ F]QLH UHJXORZDQH SU]Hรกฤ F]QLNL OXE HOHNWURQLF]QH Z\รกฤ F]QLNL SU]HFLฤ ฤชHQLRZH 'UXJLH UR]ZLฤ ]DQLH QLH Z\PDJD NDOLEUDFML UROHW SR ]DPRQWRZDQLX L MHVW ]QDF]QLH EDUG]LHM RGSRUQH QD ]PLHQLDMฤ FH VLฤ ZDUXQNL SUDF\ UROHW 3RQDGWR UROHWD PRฤชH ]RVWDรผ DXWRPDW\F]QLH ]DWU]\PDQD JG\ QDSRWND QD SU]HV]NRGฤ QS SR]RVWDZLRQ\ Z RWZDUW\P RNQLH HOHPHQW :DฤชQ\P SDUDPHWUHP MDNL F]ฤ VWR MHVW SRPLMDQ\ MHVW SU]HJU]HZDQLH VLฤ VLOQLND Z WUDNFLH SUDF\ 6ฤ RQH VWDQGDUGRZR Z\SRVDฤชRQH Z ]DEH]SLHF]HQLD WHUPLF]QH NWyUH ]DEH]SLHF]DMฤ VDP QDSฤ G MHGQDN MHฤ OL QDSฤ G SUDFXMH F]ฤ VWR PRฤชH ]GDU]\รผ VLฤ MHJR Z\รกฤ F]HQLH Z WUDNFLH ]DP\NDQLD OXE RWZLHUDQLD UROHW\ :DUWR UyZQLHฤช ]ZUyFLรผ XZDJฤ QD WR MDN JรกRฤ QR SUDFXMฤ QDSฤ G\ : SU]\SDGNX VWHURZDQLD ] ]DVWRVRZDQLHP V\VWHPX DXWRPDW\NL F]ฤ VWR Eฤ Gฤ Z\VWฤ SRZDรก\ V\WXDFMH Z NWyU\FK ZLHOH VLOQLNyZ Eฤ G]LH SUDFRZDรผ MHGQRF]Hฤ QLH 1S UDQNLHP NLHG\ ZV]\VWNLH UROHW\
SRZLHGQLFK X]ZRMHQLDFK VLOQLND NRQWURORZDQH MHVW SU]H] V\VWHP VWHURZDQLD 6WHURZQLNL WH GHG\NRZDQH Vฤ GR RGSRZLHGQLHJR ]DVLODQLD 9 $& OXE 9 '& L SRVLDGDMฤ UyฤชQฤ LORฤ รผ NDQDรกyZ VWHUXMฤ F\FK :DฤชQฤ ]DVDGฤ MHVW SRGรกฤ F]DQLH MHGQHJR VLOQLND GR MHGQHJR NDQDรกX VWHUXMฤ FHJR U\V 1S GR VWHURZDQLD ZV]\VWNLPL V]HVQDVWRPD UROHWDPL Z GRPX NRQLHF]QH MHVW ]DVWRVRZDQLH MHGQHJR XU]ฤ G]HQLD V]HVQDVWRNDQDรกRZHJR
Rys. 1. Przykล adowy schemat podล ฤ czenia silnikรณw roletowych do urzฤ dzenia sterujฤ cego KNX.
]DVWRVRZDQLHP Vฤ EUDP\ JDUDฤชRZH EUDP\ ZMD]GRZH RNQD GDFKRZH 3RGรกฤ F]HQLH VLOQLND UROHW\ GR V\VWHPX
Rys. 2. Schemat poล ฤ czenia obiektรณw komunikacyjnych sensora (przycisku) i urzฤ dzenia roletowego dla sterowania rฤ cznego.
VWHURZDQLD QLH MHVW QLF]\P VNRPSOLNRZDQ\P 1DSฤ G\ Z\SRVDฤชRQH Vฤ VWDQGDUGRZR Z SU]HZRG\ IRW NWyUH Z WUDG\F\MQHM LQVWDODFML GRรกฤ F]DQH Vฤ GR ]DVLODQLD SRSU]H] SU]Hรกฤ F]QLNL NODZLV]RZH : SU]\SDGNX DXWRPDW\NL SU]Hรกฤ F]QLNL WH ]DVWฤ SRZDQH Vฤ VSHFMDOL]RZDQ\PL VWHURZQLNDPL GR QDSฤ GyZ UROHWRZR ฤชDOX]MRZ\FK L ]DP\NDQLH REZRGyZ HOHNWU\F]Q\FK QD RG-
Programowanie rolet -HฤชHOL VLOQLN ]RVWDรก MXฤช SRGรกฤ F]RQ\ GR V\VWHPX SRSU]H] XU]ฤ G]HQLH NRQWUROXMฤ FH MHJR SUDFฤ PDP\ FDรกNRZLWฤ NRQWUROฤ QDG MHJR G]LDรกDQLHP 3RGVWDZRZฤ RSHUDFMฤ VWHURZDQLD MHVW SRGQRV]HQLH RSXV]F]DQLH RUD] ]DWU]\P\ZDQLH UROHW\ : V\VWHPLH .1; UHDOL]RZDQH MHVW WR ]D SRPRFฤ MHGQHJR NODZLV]D 3U]\Mฤ WH ]RVWDรกR ฤชH GรกXฤชV]H SU]\WU]\PDQLH NODZLV]D QS SU]H] Syรก VHNXQG\ R]QDF]D Z\VรกDQLH UR]ND]X SRGQLHVLHQLD RSXV]F]HQLD UROHW\ .UyWV]H QDWRPLDVW R]QDF]D ]DWU]\PDQLH UROHW\ Z DNWXDOQHM SR]\FML 6FKHPDW SRรกฤ F]HQLD RGSRZLHGQLFK RELHNWyZ NRPXQLNDF\MQ\FK SU]HGVWDZLRQ\ ]RVWDรก QD U\VXQNX QU 3U]\NรกDG REUD]XMH SRรกฤ F]HQLH NODZLV]D SLHUZV]HJR SU]\FLVNX NODZLV]RZHJR VSDUDPHWU\]RZDQHJR MDNR VHQVRU UROHWRZ\ -81* ] PRGXรกHP NDQDรกRZHJR VWHURZQLND UROHW 7KHEHQ -0* 6 : SU]\SDGNX VWHURZDQLD ฤชDOX]Mฤ MHVW MHV]F]H GRGDWNRZD RSHUDFMD ]PLDQ\ Nฤ WD ODPHOHN :\ZRรก\ZDQD MHVW RQD SRSU]H] NROHMQH NUyWNLH QDFLฤ QLฤ FLH NODZLV]D VWHUXMฤ FHJR 'OD VWHURZDQLD Uฤ F]QHJR QLH]Eฤ GQD MHVW PRG\ยฟNDFMD SDUDPHWUyZ UROHWRZHJR XU]ฤ G]HQLD Z\NRQDZF]HJR -0* 6 Z NWyU\FK QDOHฤช\ ]PRG\ยฟNRZDรผ XU]ฤ G]HQLH NWyU\P VWHUXMHP\ U\V D QD VLOQLN UROHWRZ\ XVWDOLรผ PDNV\PDOQ\ F]DV SRGQRV]HQLD UROHW\ U\V E RUD] ]GHยฟQLRZDรผ W\ONR SHรกHQ UXFK UROHW\ EH] NURNyZ SRฤ UHGQLFK RUD] ]DWU]\PDQLH U\V F
Fot. 2. Przewรณd zasilajฤ cy silnik rolety.
Eฤ Gฤ VLฤ RWZLHUDรผ JรกRฤ QR G]LDรกDMฤ FH QDSฤ G\ QLH Eฤ Gฤ SU]\MHPQ\P RGJรกRVHP 6WDQGDUGHP ]DVLODQLD VLOQLNyZ UROHWRZ\FK MHVW 9$& 6SRW\NDQH Vฤ UyZQLHฤช VLOQLNL ]DVLODQH 9'& MHGQDN LFK JรกyZQ\P
Rys. 3. Podstawowa parametryzacja urzฤ dzenia sterujฤ cego silnikiem roletowym.
Fachowy Elektryk 101
INTELIGENTNY BUDYNEK a)
b)
Rys. 4. a) ukล ad sterowania uzupeล niony o funkcjฤ โ ruch do zadanej pozycjiโ b) parametryzacja klawisza sterujฤ cego dla funkcji โ Ruch do zadanej pozycji โ 50%โ . a)
b)
Rys. 5. a) parametryzacja czujnika kontroli jasnoล ci; b) schemat blokowy funkcji kontroli jasnoล ci dla rolety.
$OWHUQDW\ZQLH GR RVWDWQLHM RSFML PRฤชOLZH MHVW XVWDOHQLH NUyWNLHJR UXFKX UROHW\ SRGQRV]ฤ FHJR OXE RSXV]F]DMฤ FHJR Mฤ R QS -HVW WR SU]\GDWQH SU]\ VWHURZDQLX NURNRZ\P ]D SRPRFฤ NUyWNLFK LPSXOVyZ Z WUDNFLH NWyU\FK UROHWD Z\NRQXMH QLHZLHONL UXFK\ QS F\NOLF]QLH RGVรกDQLDMฤ FH RNQR .ROHMQ\P VWHURZDQLHP MDNLH PRฤชQD Z\NRU]\VWDรผ Z SU]\SDGNX UROHW\ MHVW Z\PXV]HQLH MHM UXFKX GR ]DGDQHM ZF]Hฤ QLHM SR]\FML -HVW WR SU]\GDWQH Z V\WXDFML Z NWyUHM FKFH-
Rys. 6. Wykorzystanie zegara jako elementu uzaleลผniajฤ cego priorytetowanie w sterowaniu jasnoล ciฤ oraz zadawanie wartoล ci otwarcia rolety w zaleลผnoล ci od czasu.
102 Fachowy Elektryk
P\ ]D SRPRFฤ MHGQHJR QDFLฤ QLฤ FLD NODZLV]D VWHUXMฤ FHJR XVWDZLรผ UROHWฤ QS Z SR]\FML RWZDUFLD QLH]DOHฤชQLH Z MDNLHM SR]\FML ]QDMGRZDรกD VLฤ ZF]Hฤ QLHM 6FKHPDW XNรกDGX VWHURZDQLD X]XSHรกQLRQ\ R SRZ\ฤชV]ฤ IXQNFMฤ SU]HGVWDZLRQ\ ]RVWDรก QD U\V D D QD U\V E SDUDPHWU\]DFMD NODZLV]D VWHUXMฤ FHJR ,QQ\P HOHPHQWHP R MDNL PRฤชQD Z]ERJDFLรผ QDV] V\VWHP VWHURZDQLD MHVW DXWRPDW\F]QH ]DP\NDQLH L RWZLHUDQLH UROHW\ DE\ X]\VNDรผ VWDรกฤ ZDUWRฤ รผ MDVQRฤ FL Rฤ ZLHWOHQLD ZHZQฤ WU] SRPLHV]F]HQLD : SURMHNFLH GRGDWNRZR Eฤ G]LH SRWU]HEQ\ F]XMQLN MDVQRฤ FL Z\SRVDฤชRQ\ Z XNรกDG NRQWUROL QDWฤ ฤชHQLD Rฤ ZLHWOHQLD Z ]DPNQLฤ WHM Sฤ WOL VSU]ฤ ฤชHQLD ]ZURWQHJR QS 7+(%(1 63+,1; : SDUDPHWUDFK F]XMQLND XVWDZLDP\ ZDUWRฤ รผ MDVQRฤ FL MDND PD E\รผ XWU]\P\ZDQD O[ L W\S RELHNWX VWHUXMฤ FHJR ELWyZ ยฑ U\V D : FHOX SRรกฤ F]HQLD RELHNWyZ NRPXQLNDF\MQ\FK PRฤชHP\ Z\NRU]\VWDรผ JUXSฤ DGUHVRZฤ XWZRU]RQฤ ZF]Hฤ QLHM GOD Z\PXV]HQLD UXFKX GR ]DGDQHM SR]\FML U\V E 8ZDฤชQ\ F]\WHOQLN ]ZUyFL XZDJฤ ฤชH VWHURZDQLH Uฤ F]QH RUD] DXWRPDW\F]QD NRQWUROD MDVQRฤ FL G]LDรกDMฤ UyZQROHJOH $E\ XVWDOLรผ SULRU\WHW MHGQHJR VWHURZDQLD PRฤชQD X]XSHรกQLรผ XNรกDG VWHURZDQLD R EORNRZDQLH VWHURZDQLD DXWRPDW\F]QHJR ]D SRPRFฤ SU]\FLVNX NRORU F]HUZRQ\ OXE ]HJDUD NWyUHJR
]DGDQLHP Eฤ G]LH XVWDODQLH F]DVX Z NWyU\P SULRU\WHW PD VWHURZDQLH Uฤ F]QH D Z NWyU\P ZDฤชQLHMV]H Eฤ G]LH VWHURZDQLH DXWRPDW\F]QH NRORU QLHELHVNL 6FKHPDW EORNRZ\ SRZ\ฤชV]\FK RSHUDFML SU]HGVWDZLRQ\ ]RVWDรก QD U\V -HV]F]H MHGQ\P FLHNDZ\P HOHPHQWHP VWHURZDQLD MHVW X]DOHฤชQLHQLH SR]LRPX RWZDUFLD UROHW\ RG F]DVX 'R WHM IXQNFML Z\NRU]\VWDQ\ PRฤชH E\รผ UyZQLHฤช ]HJDU NWyUHJR ]DGDQLHP Eฤ G]LH SU]HV\รกDQLH ZDUWRฤ FL RNUHฤ ORQHJR SR]LRPX EH]SRฤ UHGQLR GR XU]ฤ G]HQLD VWHUXMฤ FHJR VLOQLNLHP 7+(%(1 -0* 6 6FKHPDW EORNRZ\ SU]HGVWDZLRQ\ ]RVWDรก NRORUHP ]LHORQ\P QD U\V 3RSXODUQ\P X]XSHรกQLHQLHP DXWRPDW\F]QHJR VWHURZDQLD UROHWฤ UROHWDPL MHVW Z\NRU]\VWDQLH VWDFML SRJRGRZHM -HM ]DGDQLHP MHVW QDMF]ฤ ฤ FLHM NRQWUROD SUฤ GNRฤ FL ZLDWUX RUD] ]HZQฤ WU]QHJR SR]LRPX MDVQRฤ FL 3Uฤ GNRฤ รผ ZLDWUX MHVW V]F]HJyOQLH LVWRWQD GOD IXQNFML DODUPRZ\FK 0RฤชH RQD E\รผ ZHZQฤ WU]QLH SRZLฤ ]DQD ] WHPSHUDWXUฤ RUD] F]XMQLNLHP RSDGyZ GHV]F]X L Z ]DOHฤชQRฤ FL RG W\FK SRPLDUyZ SU]HND]\ZDรผ LQIRUPDFMฤ R EH]Z]JOฤ GQ\P QLH]DOHฤชQ\P RG ZF]Hฤ QLHM XVWDORQ\FK SULRU\WHWyZ RWZDUFLX OXE ]DPNQLฤ FLX UROHW ฤชDOX]ML OXE PDUNL] 3RQDGWR ]DVWRVRZDQD Z SU]\NรกDGRZ\P SURMHNFLH VWDFMD SRJRGRZD 0(7(2'$7$ ยฟUP\
INTELIGENTNY BUDYNEK
Rys. 7. Schemat blokowy projektu sterowania roletÄ&#x2026; w systemie KNX w zaleĹźnoĹ&#x203A;ci od czasu, warunkĂłw atmosferycznych, czujnika i regulatora jasnoĹ&#x203A;ci oraz wymuszeĹ&#x201E; rÄ&#x2122;cznych z uwzglÄ&#x2122;dnieniem priorytetowania.
7+(%(1 Z\SRVDÄŞRQD Z PRGXĂĄ *36 PRÄŞH VWDQRZLĂź Z]RU]HF F]DVX L GDW\ GOD ]HJDUD RUD] Z\Ä&#x17E;ZLHWODF]D Z SU]\FLVNX -81* :\Ä&#x17E;ZLHWODQD PRÄŞH E\Ăź UyZQLHÄŞ ZDUWRÄ&#x17E;Ăź
]HZQÄ&#x160;WU]QHM WHPSHUDWXU\ RUD] LQIRUPDFMD R RSDGDFK GHV]F]X 6FKHPDW EORNRZ\ FDĂĄHJR SURMHNWX ]DSUH]HQWRZDQ\ ]RVWDĂĄ QD U\VXQNX QU
Tab. 1. L.p.
Adres grupowy
Typ grupy
Nazwa grupy
Opis grupy
1
0/1
1 bit
GĂłra/DĂłĹ&#x201A;
Sterowanie rÄ&#x2122;czne podnoszeniem i opuszczaniem rolety
2
0/2
1 bit
Stop
Zatrzymywanie rÄ&#x2122;czne rolety
3
0/3
1 Bajt
Ruch do pozycji
Wymuszenie rÄ&#x2122;czne zadanej pozycji = 50% lub/i sterowanie automatyczne od czujnika kontroli jasnoĹ&#x203A;ci z zadanÄ&#x2026; jasnoĹ&#x203A;ciÄ&#x2026; = 400 [lx]
4
0/4
1 bit
Blokowanie kontroli jasnoĹ&#x203A;ci
Blokowanie kontroli jasnoĹ&#x203A;ci z przycisku i zegara
1 bit
Blokowanie przycisku blokujÄ&#x2026;cego kontrolÄ&#x2122; jasnoĹ&#x203A;ci
Blokowanie przycisku blokujÄ&#x2026;cego kontrolÄ&#x2122; jasnoĹ&#x203A;ci z zegara
5
6
0/5
0/6
1 bit
Alarm blokujÄ&#x2026;cy dziaĹ&#x201A;anie rolety przy parametrach: Alarm wiatrowo â&#x20AC;&#x201C; Wiatr > 4 [m/s] temperaturowo â&#x20AC;&#x201C; Temperatura zewnÄ&#x2122;trzna < 12°C deszczowy â&#x20AC;&#x201C; Pada deszcz Warunek zadziaĹ&#x201A;ania alarmu: wszystkie powyĹźsze speĹ&#x201A;nione
7
0/7
3 Bajty
Wzorzec czasu
PrzesyĹ&#x201A;anie wzorca czasu do zegara przycisku
8
0/8
3 Bajty
Wzorzec daty
PrzesyĹ&#x201A;anie wzorca daty do zegara przycisku
9
0/9
2 Bajty
WyĹ&#x203A;wietlanie temperatury zewnÄ&#x2122;trznej
PrzesyĹ&#x201A;anie informacji o temperaturze zewnÄ&#x2122;trznej
10
0/10
1 bit
WyĹ&#x203A;wietlanie stanu opadĂłw
PrzesyĹ&#x201A;anie informacji o stanie opadĂłw deszczu
3U]HGVWDZLRQH Z SURMHNFLH SU]\NĂĄDG\ VWHURZDÄ&#x201D; VÄ&#x2026; SRGVWDZRZ\PL IXQNFMDPL VWRVRZDQ\PL Z SURMHNWDFK DXWRPDW\NL GRPRZHM UHDOL]RZDQHM Z V\VWHPLH .1; 'RW\F]Ä&#x2026; RQH VWHURZDQLD MHGQÄ&#x2026; UROHWÄ&#x2026; 'DOV]H UR]ZLÄ&#x2026;]DQLD ]DOHÄŞÄ&#x2026; RG VSHF\ÂżF]Q\FK GOD GDQHJR SURMHNWX ZDUXQNyZ SUDF\ : DUW\NXOH ]DSUH]HQWRZDQ\ ]RVWDĂĄ SRSUDZQ\ VSRVyE WZRU]HQLD VFKHPDWyZ EORNRZ\FK GOD SRWU]HE UHDOL]DFML IXQNFML Z V\VWHPLH .1; 7HJR URG]DMX SURMHNW\ IXQNFMRQDOQRÄ&#x17E;FL UR]ZLÄ&#x2026;]DÄ&#x201D; SRZLQQ\ E\Ăź RSUDFRZ\ZDQH QD SR]LRPLH WZRU]HQLD NRQFHSFML V\VWHPX VWHURZDQLD XZ]JOÄ&#x160;GQLDMÄ&#x2026;FHM ]DVWRVRZDQH Z LQVWDODFML XU]Ä&#x2026;G]HQLD 7DN SU]HGVWDZLRQ\ SURMHNW ]DOHÄŞQRÄ&#x17E;FL SRPLÄ&#x160;G]\ XU]Ä&#x2026;G]HQLDPL ZUD] ] RSLVHP DGUHVyZ JUXSRZ\FK WDEHOD JZDUDQWXMH SRSUDZQH ]UHDOL]RZDQLH ZV]\VWNLFK ]DĂĄRÄŞRQ\FK IXQNFML 3U]\NĂĄDGRZ\ SURMHNW RSLVDQ\ Z DUW\NXOH RUD] SRWU]HEQH SURJUDP\ DSOLNDF\MQH GR XU]Ä&#x2026;G]HÄ&#x201D; VÄ&#x2026; GRVWÄ&#x160;SQH QD VWURQLH LQWHUQHWRZHM ZZZ V]NROHQLDLE SO Z ]DNĂĄDGFH )DFKRZ\ (OHNWU\N $QGU]HM 6WDFKQR &HUW\ÂżNRZDQH &HQWUXP 6]NROHQLRZH .1; ,QVW\WXW ,QIRUPDW\NL $XWRPDW\NL L 5RERW\NL 3ROLWHFKQLND :URFĂĄDZVND ħUyGĂĄD U\VXQNyZ IRWRJUDÂżL L WDEHOL 5\V PDWHULDĂĄ\ WHFKQLF]QH ÂżUP\ ,QWHOLKRXVH SR]RVWDĂĄH RSUDFRZDQLH ZĂĄDVQH
NajbliĹźszy terminy szkolenia KNX to: 6]NROHQLH 3RGVWDZRZH .1; 26-29 wrzeĹ&#x203A;nia (czwartek-niedziela) Warszawa 15-19 paĹşdziernika 2013 (wtorek -piÄ&#x2026;tek) WrocĹ&#x201A;aw 22-25 paĹşdziernika 2013 (wtorek- piÄ&#x2026;tek) Tychy/Siemianowice Ĺ&#x161;lÄ&#x2026;skie 6]NROHQLH =DDZDQVRZDQH .1; 10-13 paĹşdziernika 2013 (czwartekniedziela) Warszawa SzczegĂłĹ&#x201A;y na www.knxpolska.org
Fachowy Elektryk 103
INTELIGENTNY BUDYNEK
Oszczędność bez „kucia ścian”
Fot.: Schneider Electric
']LĞ RV]F]ĊG]DQLH HQHUJLL MHVW ZDĪQ\P DVSHNWHP SUDF G]LDáyZ WHFKQLF]Q\FK VLHFL VNOHSyZ 'R WHM SRU\ QDMZLĊNV]\P Z\]ZDQLHP E\áR ]UHDOL]RZDQLH WHJR ]DGDQLD EH] LQJHUHQFML Z SUDFĊ VNOHSX 6FKQHLGHU (OHFWULF GRVWDUF]D QRZą WHFKQRORJLĊ 6PDUW6WUX[XUH /LWH GOD NOLHQWyZ VLHFLRZ\FK WDN DE\ ]UHDOL]RZDü FHO MDNLP MHVW RV]F]ĊGQRĞü HQHUJLL EH] NRPSURPLVyZ Z EL]QHVLH L SU]HVWRMyZ Z SUDF\ VNOHSX 'OD VLHFL VNOHSRZ\FK NRV]W\ ]ZLą]DQH ] XWU]\PDQLH NRPIRUWX FLHSOQHJR L RGSRZLHGQLHM SUH]HQWDFML ZL]XDOQHM DVRUW\PHQWX PRJą VWDQRZLü QDZHW GR NRV]WyZ RSHUDF\MQ\FK 7R EDUG]R ZDĪQ\ REV]DU NRV]WRZ\
: 6PDUW6WUX[XUH /LWH GRVáRZQLH EH] ÄNXFLD ĞFLDQ´ PDP\ PRĪOLZRĞü VWZRU]HQLD V\VWHPX VWHURZDQLD NOLPDW\]DFMą RĞZLHWOHQLHP L V\VWHPHP PRQLWRULQJX HQHUJLL EH] Z]JOĊGX QD ZLHONRĞü VNOHSX &KRG]L R WR DE\ QLH RJUDQLF]Dü VLĊ GR MHGQHJR VWDQGDUGX GDMąF W\P VDP\P NOLHQWRP VZRERGĊ Z Z\ERU]H UR]ZLą]DĔ EH]SU]HZRGRZ\FK Z ]DOHĪQRĞFL RG SRWU]HE (Q2FHDQ WR WHFKQRORJLD GOD SURVW\FK UR]ZLą]DĔ 1LH Z\PDJD VSHFMDOQHJR NRQ¿JXURZDQLD 8U]ąG]HQLD (Q2FHDQ F]ĊVWR QLH SRWU]HEXMą ]DVLODQLD ]HZQĊWU]QHJR .RPXQLNDFMD MHVW SURVWD SXQNW GR SXQNWX =LJ%HH WR ]DDZDQVRZDQ\ VWDQGDUG 3RWUD¿ VDP NRQ¿JXURZDü VLHü RUD] QDGDZDü QRZH ĞFLHĪNL WUDQVPLVML GDQ\FK Z SU]\SDGNX DZDULL MHGQHJR ] XF]HVWQLNyZ VLHFL =LJ%HH Z\PDJD LQĪ\QLHUVNLHM NRQ¿JXUDFML DOH ]D WR SR]ZDOD SU]HV\áDü V]F]HJyáRZH GDQH QS R ZDUWRĞFL ]XĪ\FLD HQHUJLL ]PLDQLH WUHQGX WHPSHUDWXU\ F]\ ]PLDQLH QDWĊĪHQLD RĞZLHWOHQLD 'RGDWNRZą FHFKą 6PDUW6WUX[XUH /LWH MHVW ]EXGRZDQLH ZL]XDOL]DFML RELHNWRZ\FK Z VWHURZQLNX 5R]ZLą]DQLH :HE%06 XPRĪOLZLD EH] SRQRV]HQLD GRGDWNRZ\FK NRV]WyZ ]ZLą]DQ\FK ] ]DNXSHP NRPSXWHUD F]\ OLFHQFML GRVWĊS GR VNOHSX ]DUyZQR GOD REVáXJL WHFKQLF]QHM MDN L SUDFRZQLNyZ FHQWUDOL 6PDUW6WUX[XUH /LWH MHVW ]EXGRZDQ\ Z RSDUFLX R SURFHVRU $50 0+] SDPLĊü )ODVK *% L SDPLĊü 5$0 0% WDN MDN Z G]LVLHMV]\FK WHOHIRQDFK NRPyUNRZ\FK 8PRĪOLZLD WR SHáQą VZRERGĊ GOD SURJUDPLVWyZ -Ċ]\N SURJUDPLVW\F]Q\ /XD WDN ]QDQ\ Z ĞZLHFLH ,7 FKRüE\ ] JU\ &RXQWHU 6WULNH
GDMH QLHVNRĔF]RQH PRĪOLZRĞFL Z EXGRZDQLX VWUDWHJLL VWHURZDQLD ]DU]ąG]DQLX RUD] RSW\PL]DFML ]XĪ\FLD HQHUJLL
Fot. 3. Przykładowa wizualizacja systemu
6PDUW6WUX[XUH /LWH MHVW WHĪ SU]\VWRVRZDQ\ GR SUDF\ ] DSOLNDFMDPL NRUSRUDF\MQ\PL RUD] UR]ZLą]DQLDPL W\SX FKPXUD ,QĪ\QLHURZLH Z]ERJDFLOL JR R ZVSDUFLH GOD RWZDUW\FK VWDQGDUGyZ ,7 MDN R%,; VHUZLV ZHERZ\ F]\ 2SHQ$'5
Fot. 1. Sterownik uniwersalny MPM-VA
Fot. 4. Możliwości integracyjne sterowników serii MPM
Rooftop Rooft of op units Zarządzanie
6SHF\¿ND U\QNX VLHFL VNOHSyZ VWDáD VLĊ ZDĪQ\P Z\]ZDQLHP WHFKQRORJLF]Q\P ¿UP\ 6FKQHLGHU (OHFWULF ']LDáDQLD EDGDZF]H G]LDáX 5 ' GRSURZDG]Lá\ GR VWZRU]HQLD WHFKQRORJLL VSHáQLDMąFHM VSHF\¿F]QH Z\PDJDQLD NOLHQWD VLHFLRZHJR 7DN SRZVWDá 6PDUW6WUX[XUH /LWH *áyZQą FHFKą FKDUDNWHU\]XMąFą UR]ZLą]DQLH 6PDUW6WUX[XUH /LWH MHVW ZVSDUFLH GZyFK QDMSRSXODUQLHMV]\FK VWDQGDUGyZ NRPXQLNDFML EH]SU]HZRGRZHM QD ĞZLHFLH ± (Q2FHDQ L =LJ%HH
104 Fachowy Elektryk
Wyposażenie sklepu
Zdalne lub lokalne zarządzanie dzięki połączeniu LAN GW2
UN2 UN Modbus
Licznik energii lub cęgi pomiarowe Część publiczna
EnOcean wyłącznik
Przewodowe lub bezprzewodowe sterow. oświetleniem
EnOcean czujnik temperatury ZigBee regulator temperatury
Fot. 2. Architektura systemu SmartStruxure Lite
)LUPD 6FKQHLGHU (OHFWULF FHQLRQD MHVW ]D RWZDUWRĞü Z GRVWĊSLH GR VZRMHM WHFKQRORJLL 7DN WHĪ L Z SU]\SDGNX 6PDUW6WUX[XUH /LWH LQĪ\QLHURZLH L NOLHQFL PDMą GRVWĊS GR ZV]\VWNLFK QDU]ĊG]L SURJUDPLVW\F]Q\FK EH] GRGDWNRZ\FK RSáDW 1LH SRWU]HED SRELHUDü ĪDGQ\FK DSOLNDFML SRQLHZDĪ QDU]ĊG]LD SURJUDPLVW\F]QH Vą ZEXGRZDQH Z VWHURZQLN D LQĪ\QLHU PD GR QLFK GRVWĊS SRSU]H] SU]HJOąGDUNĊ LQWHUQHWRZą )LUHIR[ ZVSDUFLH W\ONR GOD )LUHIR[ ]H Z]JOĊGX QD MHM RWZDUWRĞü
INTELIGENTNY BUDYNEK
Sterowanie radiowe Jednym z najwaลผniejszych czynnikรณw wpล ywajฤ cych na rozwรณj techniki jest staล e zapotrzebowanie na zwiฤ kszanie komfortu. W szczegรณlnoล ci obsล uga instalacji musi siฤ stawaฤ coraz ล atwiejsza, coraz lepsza i speล niaฤ coraz wiฤ cej funkcji. Juลผ jednym przyciล niฤ ciem moลผna rรณwnoczeล nie zaล ฤ czyฤ wiele urzฤ dzeล . I to w taki sposรณb, aby odpowiadaล o to konkretnym potrzebom danej chwili. Lampy, ลผaluzje, klimatyzacja i telewizor โ kaลผde urzฤ dzenie wล aล ciwie zareaguje na przycisk โ poobiedni relaksโ . A dla wygody taki przycisk musi znajdowaฤ siฤ zawsze pod rฤ kฤ . I nie wymagaฤ kล opotliwego wcelowywania pilotem w jakikolwiek punkt.
6WHURZDQLH UDGLRZH GRWDUรกR QLHPDO ZV]ฤ G]LH 'R REVรกXJL VDPRFKRGyZ PLHV]NDฤ L WHUHQyZ RWZDUW\FK 3LORW\ Z UyฤชQ\FK IRUPDFK ร NDONXODWRUDยด EUHORND F]\ ฤ FLHQQHJR รกฤ F]QLND WR QLH ZV]\VWNR 6ฤ WDNฤชH SLORW\ ยฑ F]XMQLNL UXFKX WHPSHUDWXU\ RWZDUFLD RNQD OXE GU]ZLRZHJR ]DPND ']Lฤ SLORW UDGLRZ\ PRฤชH ZV]\VWNR 'RVรกRZQLH JG\ฤช Z\V\รกDQH SU]H]Hฤ SROHFHQLD PRJฤ E\รผ LQWHUSUHWRZDQH L UHDOL]RZDQH SU]H] W\VLฤ FH RWDF]DMฤ F\FK QDV VSU]ฤ WyZ ]DVLODQ\FK SUฤ GHP HOHNWU\F]Q\P ] VLHFL OXE EDWHULL
Fot.: GIRA
Nieco wspomnieล $ ZV]\VWNR ]DF]ฤ รกR VLฤ RG WHOHZL]RUyZ -DNฤชH WUXGQR E\รกR SRGQLHฤ รผ VLฤ ] NDQDS\ DE\ SU]HVWDZLรผ NDQDรก SU]H] ZLHOH ODW E\รก\ Dฤช GZD OXE XVWDZLรผ REUD] 1DMSLHUZ Z\P\ฤ ORQR SLORW\ SRรกฤ F]RQH ] WHOHZL]RUHP NLONXPHWURZ\P SU]HZRGHP 3RWHP
Fot. 1. Czujnik sล oneczny dokonuje pomiaru natฤ ลผenia oล wietlenia, po przekroczeniu nastawionej wartoล ci opuszcza rolety.
106 Fachowy Elektryk
$PHU\NDQLH ZSDGOL QD SRP\Vรก ฤ ZLHWOQHJR VWHURZDQLD 'RSLHUR SR ZSURZDG]HQLX GR PDVRZHM SURGXNFML XNรกDGyZ VFDORQ\FK PDVRZR SRMDZLรก\ VLฤ SLORW\ ,5 1DMSLHUZ W\ONR GR 79 SRWHP WDNฤชH LQVWDODFML GRPRZ\FK L DODUPyZ VDPRFKRGRZ\FK 5R]SRZV]HFKQLHQLH SLORWyZ GR VWHURZQLD UyฤชQ\PL XU]ฤ G]HQLDPL VWDรกR VLฤ PRWRUHP UR]ZRMX LQVWDODFML PDJLVWUDOQ\FK Z\NRU]\VWXMฤ F\FK ]DVDGฤ G]LDรกDQLD SLORWD WM RGG]LHOHQLH IXQNFML VWHURZQLF]\FK RG SU]HWZD-
QDรกyZ RGE\ZD VLฤ Z\รกฤ F]QLH Z NLHUXQNX RG QDGDMQLND GR RGELRUQLND RUD] GZXNLHUXQNRZ\FK JG]LH RGELRUQLNL Z\V\รกDMฤ SRZURWQLH V\JQDรก\ VWDQX &]DVHP GRGDWNRZฤ IXQNFMฤ RGELRUQLNyZ PRฤชH E\รผ RGELHUDQLH V\JQDรกyZ UDGLRZ\FK L SRQRZQH LFK Z\V\รกDQLD ] SHรกQฤ PRFฤ G]Lฤ NL F]HPX PRฤชQD ]ZLฤ NV]Dรผ ]DVLฤ J V\VWHPX UDGLRZHJR ,QQ\P LVWRWQ\P NU\WHULXP SRG]LDรกX MHVW Z\NRU]\VWDQLH Z V\VWHPLH XU]ฤ G]Hฤ FHQWUDOL]XMฤ F\FK OXE LFK EUDN 3RQDGWR QLHNWyU]\ SURGXFHQFL
Otwarta przestrzeล -HVW WR SU]HVWU]Hรป Z NWยตUHM QLH Z\VWร SXMร ฤฆDGQH ]DNรนยตFHQLD Z RGOHJรนRฤ FL PQLHMV]HM QLฤฆ P Z VWRVXQNX GR XU]ร G]Hรป L GURJL WUDQVPLVML D ]QDMGXMร FH VLร QD Z\VRNRฤ FL P QDG SR]LRPHP wilgotnego gruntu anteny urzฤ dzeล radiowych sฤ optymalnie ustawione wzglฤ dem siebie.
U]DQLD HQHUJLL 3LORW SRGREQLH MDN F]XMQLNL Z SU]HZRGRZ\FK LQVWDODFMDFK PDJLVWUDOQ\FK Z\V\รกD W\ONR SROHFHQLD รกฤ F]HQLRZH 1DMQRZV]H SLORW\ PRJฤ MH WDNฤชH RGELHUDรผ G]Lฤ NL F]HPX QD Z\ฤ ZLHWODF]X SLORWD PRฤชQD VSUDZG]Lรผ FR L JG]LH MHVW ]Dรกฤ F]RQH Rodzaje systemรณw radiowych 2EHFQLH LVWQLHMฤ UyฤชQH V\VWHP\ VWHURZDQLD UDGLRZHJR 3RG Z]JOฤ GHP F]ฤ VWRWOLZRฤ FL QRฤ QHM PRฤชQD MH SRG]LHOLรผ QD G]LDรกDMฤ FH Z ]DNUHVLH 0+] OXE 0+] ,QQ\P SRG]LDรกHP MHVW Z\UyฤชQLHQLH V\VWHPyZ MHGQRNLHUXQNRZ\FK Z NWyU\FK WUDQVPLVMD V\J-
RIHUXMฤ EUDPNL ]QDF]QLH ]ZLฤ NV]DMฤ FH PRฤชOLZRฤ FL IXQNFMRQDOQH V\VWHPyZ UDGLRZ\FK 1DMF]ฤ ฤ FLHM VSRW\ND VLฤ EUDPNL MHGQR L GZXNLHUXQNRZH GR .1; L OXE ,3 %\ZDMฤ WHฤช EUDPNL GR LQVWDODFML GRPRIRQRZ\FK %XGRZD L ]DVLฤ J V\VWHPX UDGLRZHJR .DฤชG\ V\VWHP UDGLRZ\ VNรกDGD VLฤ ] FR QDMPQLHM GZyFK JUXS XU]ฤ G]Hฤ QDGDMQLNyZ L RGELRUQLNyZ : QLHNWyU\FK UR]ZLฤ ]DQLDFK SRMDZLDMฤ VLฤ UyZQLHฤช XU]ฤ G]HQLD V\VWHPRZH : MHGQ\FK MDNR HOHPHQW\ NRQLHF]QH Z LQQ\FK MDNR GRGDWNRZH Xฤช\ZDQH RSFMRQDOQLH Z FHOX ]ZLฤ NV]HQLD ]DVLฤ JX L IXQNFMRQDOQRฤ FL 2SUyF] VDP\FK XU]ฤ G]Hฤ
INTELIGENTNY
Fot. 2. Przycisk radiowy moลผe sterowaฤ gล รณwnym oล wietleniem, przywoล ywaฤ dwie sceny i sterowaฤ ลผaluzjami.
LVWRWQ\P F]\QQLNLHP MHVW PHGLXP WUDQVPLV\MQH : W\P Z\SDGNX SRZLHWU]H RUD] FDรกD RWDF]DMฤ FD PDWHULD : ]DOHฤชQRฤ FL RG Jฤ VWRฤ FL L ZรกDฤ FLZRฤ FL WHMฤชH PDWHULL ]DVLฤ J WM PDNV\PDOQD RGOHJรกRฤ รผ QDGDMQLND RG RGELRUQLND PRฤชH Z\QRVLรผ NLONDVHW PHWUyZ QDZHW NLORPHWU\ D F]DVHP W\ONR NLOND PHWUyZ :V]HONLH PHWDORZH RVรกRQ\ VLDWNL Z\NRQDQH ] PDWHULDรกyZ SU]HZRG]ฤ F\FK Jฤ VWH ]EURMHQLH ฤชHOEHWX D QDZHW PHWDOL]RZDQH V]\E\ ]Z\NOH Vฤ QLHSU]HNUDF]DOQ\PL HNUDQDPL 'ODWHJR Z GDQ\FK WHFKQLF]Q\FK MHVW SRGDZDQ\ ]DVLฤ J Z V]WXF]Q\FK ZDUXQNDFK W]Z RWZDUWHM SU]HVWU]HQL :DUWRฤ FL WH VWDQRZLฤ MHG\QLH NU\WHULXP SRUyZQDZF]H -DNR ]DVLฤ J ZLฤ NV]Rฤ FL QDGDMQLNyZ Xฤช\ZDQ\FK Z UDGLRZ\FK V\VWHPDFK VWHURZQLF]\FK SRGDMH VLฤ RGOHJรกRฤ รผ P : SUDNW\FH Z ]DOHฤชQRฤ FL RG ฤ URGRZLVND ZLHONRฤ รผ WR XOHJD ]QDF]QHM UHGXNFML 3U]\NรกDGRZR FHJODQD ฤ FLDQD R JUXERฤ FL ZรกDฤ FLZLH QLH JUXERฤ FL DOH GรกXJRฤ FL GURJL SU]HMฤ FLD Z]GรกXฤช SURVWHM OLQLL รกฤ F]ฤ FHM QDGDMQLN ] RGELRUQLNLHP FP SRZRGXMH WรกXPLHQLH ฤ FLDQ\ GUHZQLDQH L JLSVRZH WรกXPLฤ Z WU]\NURWQLH PQLHMV]\P VWRSQLX D EHWRQRZH Z ]DOHฤชQRฤ FL RG Jฤ VWRฤ FL ]EURMHQLD QDZHW WU]\NURWQLH EDUG]LHM 'ODWHJR MHG\Qฤ SRGVWDZฤ MHVW Z\NRQDQLH SRPLDUyZ Z NRQNUHWQ\P RELHNFLH EXGRZODQ\P Nadajniki 3LORW\ QLH Vฤ MHG\Qฤ IRUPฤ QDGDMQLNyZ Z\NRU]\VW\ZDQ\FK GR REVรกXJL LQVWDODFML UDGLRZ\FK 2SUyF] QLFK SRZV]HFKQLH Xฤช\ZD VLฤ QDGDMQLNyZ ฤ FLHQQ\FK L QDGDMQLNyZ GR ZEXGRZDQLD 3DUDPHWU\ L PRฤชOLZRฤ FL ]Z\NOH PDMฤ SRGREQH
Fot. 3. Tam, gdzie brak instalacji miฤ dzy termostatem a grzejnikiem przyda siฤ radiowy regulator temperatury z wbudowanym zegarem sterowniczym.
1DGDMQLNL GR ZEXGRZDQLD QLH]DOHฤชQLH RG VSRVREX ]DVLODQLD ]Z\NOH PDMฤ IRUPฤ SDVW\OHN ] Z\SURZDG]RQ\PL SU]HZRGDPL GR NWyU\FK PRฤชQD SU]\รกฤ F]Dรผ UyฤชQH XU]ฤ G]HQLD HOHNWU\F]QH R RNUHฤ ORQ\P SRWHQFMDOH OXE EH]SRWHQFMDรกRZH 'R VW\NyZ EH]SRFot.: GIRA
1DGDMQLNL VWDFMRQDUQH SU]\MPXMฤ IRUPฤ SU]\FLVNyZ OXE F]XMHN PRQWRZDQ\FK Z PLHMVFDFK ]Z\Nรก\FK Z\รกฤ F]QLNyZ QDWRPLDVW QDGDMQLNL GR ZEXGRZDQLD Vฤ SDVW\ONDPL VFKRZDQ\PL Z SXVW\FK ฤ FLDQDFK JLSVRZ\FK DOER Z SRGW\QNRZ\FK SXV]NDFK SRG ]Z\Nรก\PL Z\รกฤ F]QLNDPL SU]Hรกฤ F]QLNDPL OXE SU]\FLVNDPL NWyU\FK VW\NL Vฤ SRรกฤ F]RQH ] SU]HZRGDPL ZHMฤ FLRZ\PL W\FK QDGDMQLNyZ 1DGDMQLNL ฤ FLHQQH SU]\NOHMDQH OXE SU]\NUฤ FDQH GR JรกDGNLFK SRZLHU]FKQL ฤ FLDQ PHEOL V]\E SRVLDGDMฤ ]Z\NOH MHGHQ WU]\ OXE F]WHU\ NODZLV]H .DฤชG\ ] QLFK VรกXฤช\ GR REVรกXJL MHGQHJR XU]ฤ G]HQLD QS ODPS\ UROHW\ =Z\NOH MHGQD VWURQD VรกXฤช\ GR ]Dรกฤ F]DQLD UR]MDฤ QLDQLD OXE RSXV]F]DQLD D GUXJD GR Z\รกฤ F]DQLD ฤ FLHPQLDQLD OXE SRGQRV]HQLD 0RJฤ WHฤช G]LDรกDรผ QLH]DOHฤชQLH VรกXฤชฤ F GR SU]\ZRรก\ZDQLD GZyFK UyฤชQ\FK VFHQ REHMPXMฤ F\FK GRZROQฤ LORฤ รผ REZRGyZ VWHURZDQ\FK : SU]\SDGNX ZVSyรกSUDF\ V\VWHPX UDGLRZHJR ] V\VWHPHP .1; QDFLฤ QLฤ FLH NDฤชGHM NRฤ FyZNL NODZLV]D PRฤชH E\รผ SU]HWZDU]DQH QD LQQ\ V\JQDรก PDJLVWUDOQ\ G]Lฤ NL F]HPX GZXNURWQLH Z]UDVWDMฤ PRฤชOLZRฤ FL VWHURZQLF]H WDNLHJR QDGDMQLND =DVLODQH EDWHULDPL OLWRZ\PL R WUZDรกRฤ FL RN ODW SRVLDGDMฤ GLRG\ V\JQDOL]XMฤ FH QDGDZDQLH L Z\F]HUS\ZDQLH VLฤ EDWHULL 1LHNWyUH ยฟUP\ RIHUXMฤ WDNฤชH UDGLRZH QDGDMQLNL ยฑ SU]\FLVNL ]DVLODQH ZEXGRZDQ\PL Z QLH RJQLZDPL VรกRQHF]Q\PL 2SUyF] QDGDMQLNyZ ฤ FLHQQ\FK ยฑ SU]\FLVNRZ\FK RIHURZDQH Vฤ WHฤช Z\VSHFMDOL]RZDQH QDGDMQLNL F]XMNL UXFKX F]XMNL REHFQRฤ FL D WDNฤชH F]XMNL G\PX L WHUPLF]QH F]XMNL SRฤชDURZH Fot.: GIRA
Fot.: GIRA
BUDYNEK
Fot. 4. Pilot radiowy posiada przyciski do szybkiego uลผywania najczฤ ล ciej potrzebnych funkcji oraz ekran z przyciskami do nawigacji, za ktรณrych pomocฤ moลผna zarzฤ dzaฤ instalacjฤ w caล ym domu.
WHQFMDรกRZ\FK PRฤชQD SU]\รกฤ F]Dรผ Z\รกฤ F]QLNL SU]Hรกฤ F]QLNL SU]\FLVNL NRQWDNWURQ\ PLNURSU]Hรกฤ F]QLNL LWS XU]ฤ G]HQLD ]DP\NDMฤ FH OXE RWZLHUDMฤ FH REZyG 1DMF]ฤ ฤ FLHM QDGDMQLNL WH Vฤ PRQWRZDQH Z SXV]NDFK SRGW\QNRZ\FK SRG ]Z\Nรก\PL Z\รกฤ F]QLNDPL 1DGDMQLNL PRJฤ E\รผ ]DVLODQH EDWHULDPL OXE QDSLฤ FLHP 9 =DVLODQH EDWHULDPL QLH Z\PDJDMฤ GRSURZDG]DQLD GR SXV]HN ฤชDGQ\FK SU]HZRGyZ 1DGDMQLNL SU]HQRฤ QH SRSXODUQLH ]ZDQH SLORWDPL Vฤ XU]ฤ G]HQLDPL R UyฤชQHM ZLHONRฤ FL L UyฤชQ\FK NV]WDรกWDFK 3RVLDGDMฤ UyฤชQH LORฤ FL SU]\FLVNyZ RG MHGQHJR GR NLONXG]LHVLฤ FLX ,FK ]DVLฤ J SRGREQLH MDN ZF]Hฤ QLHM RPyZLRQ\FK Z\QRVL ]Z\NOH P Z RWZDUWHM SU]HVWU]HQL 3U]\FLVNL SLORWyZ DQDORJLF]QLH MDN NODZLV]H QDGDMQLNyZ ฤ FLHQQ\FK PRJฤ E\รผ GRZROQLH SU]\SRU]ฤ GNRZ\ZDQH MHGQHPX OXE ZLHOX RGELRUQLNRP Z WUDNFLH XUXFKDPLDQLD LQVWDODFML 6SHF\ยฟF]Qฤ RGPLDQฤ QDGDMQLNyZ Vฤ XU]ฤ G]HQLD VรกXฤชฤ FH GR SRPLDUX ]Xฤช\FLD HQHUJLL -HGQRNDQDรกRZH Z IRUPLH SDVW\OHN PRฤชQD PRQWRZDรผ Z GRZROQ\FK PLHMVFDFK LQVWD-
Fachowy Elektryk 107
INTELIGENTNY
Fot. 5. Przycisk ลผaluzjowy sล uลผy do rฤ cznego sterowania ลผaluzjami oraz do obsล ugi ich za pomocฤ pilota, szczegรณlnie wygodny do centralnego opuszczania ลผaluzji.
ODFML 1DWRPLDVW ZLHORNDQDรกRZH SU]\VWRVRZDQH Vฤ GR PRQWDฤชX QD =60 7U]HFLฤ IRUPฤ F]XMQLNyZ ]Xฤช\FLD HQHUJLL Vฤ DGDSWHU\ GR JQLD]G ZW\F]NRZ\FK :รกฤ F]RQH Z REZyG HOHNWU\F]Q\ Z VSRVyE FLฤ Jรก\ UHMHVWUXMฤ SRELHUDQฤ PRF F]\QQฤ L ELHUQฤ D QDVWฤ SQLH Z\V\รกDMฤ GR VLHFLRZHJR VHUZHUD NRPXQLNDW\ ] ZDUWRฤ FLDPL SRPLDURZ\PL Odbiorniki 2GELRUQLNL Vฤ XU]ฤ G]HQLDPL Z\NRQDZF]\PL Z V\VWHPDFK UDGLRZ\FK *รกyZQD LFK UROฤ MHVW RGELHUDQLH V\JQDรกyZ UDGLRZ\FK L Z\NRQ\ZDQLH F]\QQRฤ FL รกฤ F]HQLRZ\FK Z]JOฤ GQLH VWHURZQLF]\FK 2GELRUQLNL Vฤ Z\VSHFMDOL]RZDQH GR UHDOL]DFML NRQNUHWQ\FK ]DGDฤ ]Dรกฤ F]DQLD ฤ FLHPQLDQLD XUXFKDPLDQLD QDSฤ GyZ D WDNฤชH RWZLHUDQLD ]DZRUyZ WHUPRVWDW\F]Q\FK 5DGLRZH XU]ฤ G]HQLD Z\NRQDZF]H RIHURZDQH Vฤ Z SRVWDFL SDVW\OHN MHGQR OXE GZXNDQDรกRZ\FK XU]ฤ G]Hฤ PRGXรกRZ\FK MHGQR OXE ZLHORNDQDรกRZ\FK RUD] XU]ฤ G]Hฤ SRGW\QNRZ\FK NODZLV] ZUD] ] RGELRUQLNLHP UDGLRZ\P MHVW ]DNรกDGDQ\ QD SRGW\QNRZ\ XNรกDG Z\NRQDZF]\ L DGDSWHUyZ GR JQLD]G ZW\F]NRZ\FK :V]\VWNLH XU]ฤ G]HQLD Z\NRQDZF]H PXV]ฤ E\รผ SU]\รกฤ F]RQH GR VLHFL ]DVLODMฤ FHM 9 2GELRUQLNL Z IRUPLH SDVW\OHN Vฤ VDPRG]LHOQ\PL XU]ฤ G]HQLDPL 3RVLDGDMฤ ZEXGRZDQH RGELRUQLNL RUD] XNรกDG\ ]DVLODMฤ FH L Z\NRQDZF]H 1LHNWyUH GRGDWNRZR Vฤ W]Z UHSHWHUDPL WM XU]ฤ G]HQLDPL SU]HND]XMฤ F\PL GDOHM RGHEUDQH V\JQDรก\ 3U]H]QDF]RQH GR PRQWDฤชX Z REXGRZDFK QLHPHWDORZ\FK XU]ฤ G]Hฤ Z SXV]NDFK SRGW\QNRZ\FK L QDW\QNRZ\FK RUD] Z SXVW\FK SU]HVWU]HQLDFK EXGRZODQ\FK QS Z SRGZLHV]RQ\FK VXยฟ-
108 Fachowy Elektryk
Fot. 6. Uniwersalny wyล ฤ cznik (8-kanaล owy)- sterownik ลผaluzjowy (4-kanaล owy) do zaล ฤ czania, takลผe chwilowego, rรณลผnych odbiornikรณw lub napฤ dรณw.
Fot.: GIRA
WDFK 7R UR]ZLฤ ]DQLH MHVW SU]HGH ZV]\VWNLP GHG\NRZDQH GR PRGHUQL]RZDQ\FK LQVWDODFML XPRฤชOLZLDMฤ FH UR]V]HU]HQLH IXQNFMRQDOQRฤ FL EH] NRQLHF]QRฤ FL GRSURZDG]DQLD QRZ\FK SU]HZRGyZ OXE ]PLDQ\ LFK WUDV 3RGREQH ]DVWRVRZDQLH SU]HZLG]LDQH MHVW GOD SRGW\QNRZ\FK XNรกDGyZ Z\NRQDZF]\FK 0RJฤ RQH E\รผ EH]SRฤ UHGQLR LQVWDORZDQH Z PLHMVFX WUDG\F\MQ\FK รกฤ F]QLNyZ 3RG Z]JOฤ GHP IXQNFMRQDOQ\P UyฤชQLฤ VLฤ RG QLFK W\P ฤชH SRVLDGDMฤ ZEXGRZDQH RGELRUQLNL UDGLRZH UHDJXMฤ ]DUyZQR QD QDFLฤ QLฤ FLH NODZLV]D MDN WHฤช QD UR]ND]\ Z\V\รกDQH GURJฤ UDGLRZฤ =Z\NOH RIHURZDQH Vฤ ZH ZV]\VWNLFK RGPLDQDFK VW\OLVW\F]Q\FK VSHF\ยฟF]Q\FK GOD NDฤชGHJR SURGXFHQWD 2GELRUQLNL PRGXรกRZH SU]H]QDF]RQH GR PRQWDฤชX QD =60 ]QRUPDOL]RZDQHM V]\QLH PRQWDฤชRZHM ]D]Z\F]DM NRU]\VWDMฤ ] ]HZQฤ WU]QHJR RGELRUQLND ] NWyU\P Vฤ SRรกฤ F]RQH SU]HZRGHP V\JQDรกRZ\P -HGHQ RGELRUQLN SU]HND]XMH SROHFHQLD VWHURZQLF]H GR NLONXG]LHVLฤ FLX XU]ฤ G]Hฤ Z\NRQDZF]\FK -Hฤ OL RGELRUQLN NWyU\ MHVW WHฤช XU]ฤ G]HQLHP PRGXรกRZ\P ]QDMGXMH VLฤ ZHZQฤ WU] PHWDORZHM V]DI\ WR NRQLHF]QH MHVW Z\SURZDG]HQLH QD ]HZQฤ WU] VSHFMDOQHM DQWHQ\ &LHNDZฤ JUXSฤ UDGLRZ\FK XU]ฤ G]Hฤ Z\NRQDZF]\FK Vฤ RGELRUQLNL SU]HQRฤ QH 6ฤ WR DGDSWHU\ GR JQLD]G ZW\F]NRZ\FK 1LHVWHW\ RIHURZDQH Z V\VWHPLH 6&+8.2 $GDSWHU\ WH PRJฤ E\รผ Z NDฤชGHM FKZLOL SU]HQRV]RQH ] PLHMVFD QD PLHMVFH QLH WUDFฤ SDPLฤ FL SR RGรกฤ F]HQLX RG VLHFL ]DVLODMฤ FHM 6ฤ GRVNRQDรก\P UR]ZLฤ ]DQLH GR VWHURZDQLD RNUHVRZR Xฤช\ZDQ\FK XU]ฤ G]Hฤ QS Rฤ ZLHWOHQLD ฤ ZLฤ WHF]QHM FKRLQNL Fot.: GIRA
Fot.: GIRA
BUDYNEK
Fot. 7. Bateryjny napฤ d zaworu na grzejniku umoลผliwia precyzyjne utrzymywanie zadanej temperatury, nie wymaga doprowadzania ลผadnych przewodรณw.
,QQ\P SU]\NรกDGHP ]DVWRVRZDQLD VWHURZDQLD UDGLRZHJR MHVW VWHURZDQLH RJU]HZDQLHP 5DGLRZH EDWHU\MQH QDSฤ G\ Z VSRVyE FLฤ Jรก\ UHJXOXMฤ SU]HSรก\Z F]\QQLND JU]HZF]HJR Z NDORU\IHUDFK 7DNLH UR]ZLฤ ]DQLH SR]ZDOD QD ]RSW\PDOL]RZDQLH XWU]\P\ZDQLD ]DGDQHM WHPSHUDWXU\ JG\ฤช EOLVNR ฤจUyGรกD FLHSรกD ]QDMGXMH VLฤ W\ONR QDSฤ G D VDP SRPLDU RGE\ZD VLฤ Z RSW\PDOQ\P PLHMVFX Z NWyU\P SDQXMH ฤ UHGQLD WHPSHUDWXUD SRZLHWU]D Z GDQ\P SRPLHV]F]HQLX 5DGLRZH XNรกDG\ Z\NRQDZF]H VรกXฤชฤ GR ]Dรกฤ F]DQLD ฤ FLHPQLDQLD P LQ ID]RZR 9 '$/, VWHURZDQLD ฤชDOX]MDPL L LQQ\PL QDSฤ GDPL RUD] RJU]HZDQLD Urzฤ dzenia systemowe 8U]ฤ G]HQLD V\VWHPRZH PRJฤ SRฤ UHGQLF]\รผ Z SU]HND]\ZDQLX V\JQDรกyZ UDGLRZ\FK Z]PDFQLDรผ V\JQDรก\ OXE VWDQRZLรผ EUDPNL GR LQQ\FK V\VWHPyZ QS .1; OXE ,3 :]PDFQLDF] F]\OL W]Z UHSHWHU ]QDOD]รก SRZV]HFKQH ]DVWRVRZDQLH ZH ZV]\VWNLFK V\VWHPDFK UDGLRZ\FK 1LH]DOHฤชQLH RG WHJR ฤชH IXQNFMฤ Wฤ PRJฤ VSHรกQLDรผ WDNฤชH RGSRZLHGQLR VSDUDPHWU\]RZDQH XU]ฤ G]HQLD Z\NRQDZF]H : RIHUFLH NDฤชGHJR V\VWHPX UDGLRZHJR SURSRQRZDQH Vฤ Z]PDFQLDF]H UDGLRZH ,FK ]DGDQLHP MHVW UR]V]HU]HQLH ]DNUHVX G]LDรกDQLD LQVWDODFML : QLHNWyU\FK V\VWHPDFK V\JQDรก UDGLRZ\ PRฤชH E\รผ GZXNURWQLH Z]PRFQLRQ\ G]Lฤ NL WHPX ]DVLฤ J GDQHJR UR]ND]X รกฤ F]HQLRZHJR GRFLHUD
INTELIGENTNY
Fot. 8. Bramka radiowa do KNX i repeater wyglฤ dajฤ identycznie; sล uลผฤ do zwiฤ kszania funkcjonalnoล ci instalacji radiowych.
Fot.: GIRA
QD WU]\NURWQLH ZLฤ NV]ฤ RGOHJรกRฤ รผ 1DMF]ฤ ฤ FLHM Z]PDFQLDF]H LQVWDORZDQH Vฤ Z RELHNWDFK VNRQVWUXRZDQ\FK ] PDWHULDรกyZ PRFQR WรกXPLฤ F\FK V\JQDรก\ UDGLRZH RUD] Z RELHNWDFK UR]FLฤ JDMฤ F\FK VLฤ QD GXฤช\P REV]DU]H QS GXฤช\FK SDUNDFK OXฤจQR ]DEXGRZDQ\FK PDรก\PL EXGRZODPL RJURGRZ\PL 6\VWHP UDGLRZ\ EDUG]R F]ฤ VWR MHVW SRZLฤ ]DQ\ ] LQQ\P V\VWHPHP PDJLVWUDOQ\P 1DMF]ฤ ฤ FLHM ] .1; 'R WHJR VรกXฤชฤ MHGQR OXE GZXNLHUXQNRZH EUDPNL =D LFK SRPRFฤ V\JQDรก\ ] MHGQHJR V\VWHPX Vฤ SU]HWZDU]D-
Fot. 9. Za pomocฤ smartfonรณw i iPhonรณw moลผna zarzฤ dzaฤ , zarรณwno poszczegรณlnymi lampami, jak rรณwnieลผ scenami obejmujฤ cymi dowolnฤ iloล ฤ urzฤ dzeล lub nawet caล ym domem.
QH QD V\JQDรก\ GUXJLHJR : QLHNWyU\FK LQVWDODFMDFK GRGDWNRZR Vฤ Z\NRU]\VW\ZDQH GR XUXFKDPLDQLD XU]ฤ G]Hฤ V\VWHPRZ\FK 1D V]F]HJyOQH ]DLQWHUHVRZDQLD ]DVรกXJXMH 6HUYHU H1HW NWyU\ UDG\NDOQLH UR]V]HU]D PRฤชOLZRฤ FL LQVWDODFML UDGLRZ\FK 6รกXฤช\ ERZLHP QLH W\ONR GR XUXFKDPLDQLD L GLDJQRVW\NL DOH WDNฤชH XPRฤชOLZLD ZL]XDOL]DFMฤ REVรกXJฤ LQVWDODFML ]D SRฤ UHGQLFWZHP VLHFL /$1 L :/$1 VWHUXMฤ ]D SRPRFฤ VPDUWIRQyZ WDEOHWyZ SDQHOL GRW\NRZ\FK RUD] NRPSXWHUyZ 2SUyF] WHJR PRJฤ VWHURZDรผ ZV]HONLPL IXQNFMDPL D WDNฤชH V\PXORZDรผ REHFQRฤ รผ ]DU]ฤ G]Dรผ HQHUJLฤ 3RVLDGDMฤ UyZQLHฤช SDPLฤ รผ VFHQ ]HJDU\ VWHURZQLF]H L ELEOLRWHNฤ IXQNFML ORJLF]Q\FK 'RGDWNRZR SRPRFQH Vฤ SU]\ GLDJQRVW\FH
REKLAMA
Fot.: GIRA
BUDYNEK
Zastosowanie 3RV]F]HJyOQH V\VWHP\ UDGLRZH UyฤชQLฤ VLฤ PLHG]\ VREฤ IRUPฤ XU]ฤ G]Hฤ ZLHONRฤ FLฤ DVRUW\PHQWX F]ฤ VWRWOLZRฤ FLฤ QRฤ Qฤ ]DVLฤ JLHP L VSRVREHP XUXFKDPLDQLD -HGQDN JรกyZQH IXQNFMH UHDOL]RZDQH SU]H] QLH Vฤ WDNLH VDPH 1DOHฤชฤ GR QLFK PLฤ G]\ LQQ\PL ]Dรกฤ F]DQLH L ฤ FLHPQLDQLH Rฤ ZLHWOHQLD F]\ REVรกXJD ฤชDOX]ML 6\VWHP\ UDGLRZH Vฤ SRP\ฤ ODQH MDNR UR]ZLฤ ]DQLH GR EXG\QNyZ PRGHUQL]RZDQ\FK RUD] GR EXG\QNyZ R GXฤชHM NXEDWXU]H 3U]\NรกDGHP PLHMVF JG]LH ]DVWRVRZDQLH PDJLVWUDOL UDGLRZH GDMH GXฤชH NRU]\ฤ FL Vฤ Z V]F]HJyOQRฤ FL RELHNW\ ]DE\WNRZH RUD] VDNUDOQH : W\FK SLHUZV]\FK VSURZDG]D VLฤ GR PLQLPXP LQJHUHQFMฤ Z ]DE\WNRZฤ VXEVWDQFMฤ MHGQRF]Hฤ QLH SRGQRV]ฤ F NRPIRUW L EH]SLHF]Hฤ VWZR LQVWDODFML L VDPHJR RELHNWX 1DWRPLDVW Z RELHNWDFK VDNUDOQ\FK GXฤชH SU]HVWU]HQLH VWDQRZLฤ SU]HV]NRGฤ GOD SURZDG]HQLD SU]HZRGyZ GR รกฤ F]QLNyZ ']Lฤ NL XU]ฤ G]HQLRP UDGLRZ\P รกฤ F]QLNL PRJฤ E\รผ XPLHV]F]DQH Z QDMZ\JRGQLHMV]\FK GOD Xฤช\WNRZQLNyZ PLHMVFDFK EH] NRQLHF]QRฤ FL GRSURZDG]DQLD WDP SU]HZRGyZ 7DNฤชH Z GRPDFK PLHV]NDOQ\FK Vฤ PLHMVFD Z NWyU\FK SU]\FLVNL UDGLRZH Z\GDMฤ VLฤ E\รผ QLH]DVWฤ SLRQH 1D SU]\NรกDG SU]\ รกyฤชNX =DPLDVW PRQWRZDรผ QD ฤ FLDQLH PRฤชQD MH SU]\NOHLรผ GR VDPHJR รกyฤชND OXE V]DINL QRFQHM $ Z SU]\SDGNX SU]HPHEORZDQLD EH] SUREOHPX ]QDMGฤ VLฤ Z QRZ\P PLHMVFX .ROHMQ\P PLHMVFHP Vฤ SU]HVXZQH GU]ZL ยฑ SรกDVNLH EH]SU]HZRGRZH SU]\FLVNL PRQWRZDQH EH]SXV]NRZR PRJฤ ]QDOHฤจรผ VLฤ Z NDฤชG\P SRWU]HEQ\P PLHMVFX ]DSHZQLDMฤ F Z\JRGฤ REVรกXJL $QGU]HM 'XEUDZVNL
Fachowy Elektryk 109
INTELIGENTNY BUDYNEK Integracja systemu alarmowego z systemem inteligentnego budynku
Autentyczna potrzeba czy tylko moda? Wiele osรณb zadaje sobie pytanie, czy integrowaฤ system alarmowy sygnalizacji wล amania z system automatyki budynkowej. Jeลผeli tak, to jak to zrobiฤ ? Jakie urzฤ dzenia najlepiej nadajฤ siฤ do integracji? Na te i inne pytania odpowiada niniejszy artykuล , do ktรณrego napisania zainspirowaล o mnie wprowadzenie na rynek nowego interfejsu pomiฤ dzy zintegrowanym systemem zabezpieczeล Concept 4000 ๏ฌ rmy Inner Range, a magistralฤ inteligentnego budynku KNX. Wstฤ p 2GSRZLHG]P\ VRELH QDMSLHUZ QD S\WDQLH GODF]HJR Z\EUDQR QD U\QHN HXURSHMVNL LQWHUIHMV GR V\VWHPX .1;" 3URWRNyรก .1; GDZQLHM QD]\ZDQ\ (,% SURSDJRZDQ\ SU]H] RUJDQL]DFMฤ .211(; MHVW DNWXDOQLH QDMV]HU]HM ZVSLHUDQ\P VWDQGDUGHP DXWRPDW\NL PDรก\FK L ฤ UHGQLFK EXG\QNyZ 2EHMPXMH F]WHU\ PHGLD WUDQVPLV\MQH PDJLVWUDOฤ RSDUWฤ QD VNUฤ WFH PLHG]LDQHM 73 ] DQJ 7ZLVWHG 3DLU PDJLVWUDOฤ RSDUWฤ QD VLHFL ]DVLODMฤ FHM 3/ ] DQJ 3RZHU /LQH PDJLVWUDOฤ RSDUWฤ R VLHFLRZ\ SURWRNyรก ,3 ] DQJ ,QWHUQHW 3URWRFRO RUD] IDOH UDGLRZH 5) ] DQJ 5DGLR )UHTXHQF\ 3RZVWDรกR ZLHOH QRUP HXURSHMVNLFK PLฤ G]\QDURGRZ\FK L NUDMRZ\FK NWyUH RSLVXMฤ VWDQGDUG .1; P LQ SROVNLH QRUP\ 31 (1 L 31 (1 1LF ZLฤ F G]LZQHJR ฤชH XU]ฤ G]HQLD GR V\VWHPyZ .1; SURGXNXMH SRQDG VWR ยฟUP ] FDรกHJR ฤ ZLDWD 2IHURZDQH QD U\QNX PRGXรก\ Vฤ ZF]Hฤ QLHM NRQWURORZDQH Z ODERUDWRULDFK PLฤ G]\QDURGRZHM RUJDQL]DFML .1; SRG Nฤ WHP NRPSDW\ELOQRฤ FL ]H VWDQGDUGHP FR GDMH U]DGNR VSRW\NDQH PRฤชOLZRฤ FL ZVSyรกSUDF\ XU]ฤ G]Hฤ SURGXNRZDQ\FK SU]H] UyฤชQH ยฟUP\ (OHPHQW\ ZLGRF]QH GOD Xฤช\WNRZQLND FKDUDNWHU\]XMฤ VLฤ UyฤชQRURGQ\P Z]RUQLFWZHP SR]ZDODMฤ F\P ]DVSRNRLรผ JXVWD QDZHW QDMEDUG]LHM Z\PDJDMฤ F\FK NOLHQWyZ 3RQDGWR ZLHOX SURGXFHQWyZ LQQ\FK UR]ZLฤ ]Dฤ DXWRPDW\NL GR LQWHOLJHQWQ\FK GRPyZ LPSOHPHQWXMH Z VZRLFK ยฟUPRZ\FK XU]ฤ G]HQLDFK LQWHUIHMV\ GR .1; 'R WDNLFK SURGXFHQWyZ QDOHฤชฤ QS QLHPLHFNLH :$*2 F]\ DXVWULDFNL /2;21( :\NRU]\VWXMฤ F LQWHUIHMV SRPLฤ G]\ V\VWHPHP ]DEH]SLHF]Hฤ D .1; PRฤชQD ZLฤ F LQWHJURZDรผ QLH W\ONR QDW\ZQH V\VWHP\ DXWRPDW\NL RSDUWH R PDJLVWUDOฤ .1; DOH UyZQLHฤช LQQH V\VWHP\ Z\SRVDฤชRQH W\ONR Z SRUW .1; 'UXJLH S\WDQLH MHVW UyZQLHฤช LQWU\JXMฤ FH GODF]HJR LQWHUIHMV LQWHJUXMฤ F\ ] .1; ]DSURSRQRZDQR ZรกDฤ QLH GR FHQWUDOL &RQFHSW " 2GSRZLHGฤจ QD WR S\WDQLH MHVW EDUG]R ]รกRฤชRQD L PRฤชQD E\ QDSLVDรผ RGG]LHOQ\ DUW\NXรก QD WHQ
110 Fachowy Elektryk
WHPDW 3RNUyWFH Z\JOฤ GD WR WDN &HQWUDOD &RQFHSW MDN QLHZLHOH FHQWUDO QD ฤ ZLDWRZ\P U\QNX MHVW SU]\VWRVRZDQD GR LQWHJUDFML ] V\VWHPDPL LQWHOLJHQWQHJR EXG\QNX 7HQ Zฤ WHN ]RVWDQLH UR]ZLQLฤ W\ Z GDOV]HM F]ฤ ฤ FL DUW\NXรกX 3URGXNRZDQD Z $XVWUDOLL MHVW IDEU\F]QLH GRVWRVRZDQD GR SRSXODUQ\FK VWDQGDUGyZ DXWRPDW\NL %DFQHW %DFQHW ,3 /RQZRUNV 0RGEXV RUD] VWDQGDUGyZ ยฟUP ย $0; VWHURZDQLH DXGLR ZLGHR DXWRPDW\ND VDO NRQIHUHQF\MQ\FK
ย $QGRYHU %06
ย &OLSVDO ยฑ 6FKQHLGHU (OHFWULF ]DU]ฤ G]DQLH HQHUJLฤ PDJLVWUDOD & EXV
ย &UHVWURQ VWHURZDQLH DXGLR ZLGHR DXWRPDW\ND VDO NRQIHUHQF\MQ\FK
ย +RQH\ZHOO %06
ย +30 /HJUDQG DXWRPDW\ND GRPRZD L&RQWURO ย .21( ZLQG\ ย 27,6 ZLQG\
ย 3$5$'2; XU]ฤ G]HQLD EH]SU]HZRGRZH
ย 3KLOLSV '\QDOLWH Rฤ ZLHWOHQLH
ย 6FKLQGOHU ZLQG\
ย 6LHPHQV %06
ย 7+<66(1 .583 ZLQG\
ย 9,621,& XU]ฤ G]HQLD EH]SU]HZRGRZH 8]XSHรกQLHQLH WHJR ]HVWDZX R LQWHUIHMV GR PDJLVWUDOL .1; E\รกR ZLฤ F W\ONR NZHVWLฤ F]DVX -DNLH FHFK\ PD FHQWUDOD ยฟUP\ ,QQHU 5DQJH ฤชH ZDUWR ]ZUyFLรผ QD QLฤ XZDJฤ Z NRQWHNฤ FLH LQWHJUDFML ] V\VWHPDPL DXWRPDW\NL" 2SUyF] IDEU\F]QHJR SU]\VWRVRZDQLD GR LQWHJUDFML ] V\VWHPDPL DXWRPDW\NL FR VLฤ ]GDU]D GRฤ รผ U]DGNR Z WHM JUXSLH XU]ฤ G]Hฤ GOD SURMHNWDQWD L LQVWDODWRUD ZDฤชQD MHVW MHM XQLZHUVDOQRฤ รผ 1LH PD SU]HVDG\ Z KDฤ OH UHNODPRZ\P ร 6\VWHP ]DEH]SLHF]HQLD GRPX DSDUWDPHQWRZFD EDQNX ELXURZFD RVLHGOD L JOREDOQHM NRUSRUDFML , WR QD ED]LH WHJR VDPHJR VSU]ฤ WX ยด &HQWUDOD VSHรกQLDMฤ FD Z\PDJDQLD GOD VWRSQLD ]DEH]SLHF]HQLD ZJ QRUP\ 31 (1 PD EXGRZฤ PRGXรกRZฤ : SRGVWDZRZHM NRQยฟJXUDFML MHVW Z\SRVDฤชRQD Z OLQLL DODU-
PRZ\FK NWyUH PRฤชQD UR]EXGRZDรผ GR OLQLL 3RV]F]HJyOQH FHQWUDOH PRฤชQD ]H VREฤ รกฤ F]\รผ Z VLHFL FHQWUDO L V\VWHPyZ : RSDUFLX R WH XU]ฤ G]HQLD PRฤชQD WZRU]\รผ UR]OHJรกH ]LQWHJURZDQH V\VWHP\ DODUPRZH V\JQDOL]DFML ZรกDPDQLD L QDSDGX ] NRQWUROฤ GRVWฤ SX RUD] WHOHZL]Mฤ GR]RURZฤ VWHURZDรผ ZLQGDPL ZMD]GDPL QD SDUNLQJ RUD] DXWRPDW\Nฤ EXG\QNRZฤ $ Z EXG\QNX ELXURZ\P GDรผ PRฤชOLZRฤ รผ ]DU]ฤ G]DQLD ZรกDVQ\PL V\VWHPDPL ZV]\VWNLP QDMHPFRP U\V 3RWZLHUG]HQLHP RJURPQ\FK PRฤชOLZRฤ FL V\VWHPX MHVW ZLHOND OLF]ED LQVWDODFML Z\NRQDQ\FK QD FDรก\P ฤ ZLHFLH L Z 3ROVFH &HQWUDOH &RQFHSW ]DLQVWDORZDQH Z QDV]\P NUDMX REVรกXJXMฤ PLHV]NDQLD ZLOOH DSDUWDPHQWRZFH EXG\QNL ELXURZH L IDEU\NL DOH UyZQLHฤช UR]U]XFRQH SR FDรกHM 3ROVFH RELHNW\ MHGQHM ]H VWDFML WHOHZL]\MQ\FK RUD] SRQDG RGG]LDรกyZ MHGQHJR ] EDQNyZ Integracja systemรณw &]\ LQWHJUDFMD V\VWHPyZ MHVW SRWU]HEQD L NRPX" 2GSRZLHGฤจ QD S\WDQLH MHVW ZLHORZฤ WNRZD :\REUDฤจP\ VRELH V\WXDFMฤ Z NWyUHM QDV] GRP MHVW Z\SRVDฤชRQ\ Z GZD RGUฤ EQH V\VWHP\ :yZF]DV GR NDฤชGHJR V\VWHPX WU]HED SRGDZDรผ RGUฤ EQLH LQIRUPDFMH ] F]XMHN RWZDUFLD UXFKX REHFQRฤ FL 1LH Vฤ WHฤช SU]HND]\ZDQH PLฤ G]\ V\VWHPDPL LQIRUPDFMH R X]EURMHQLX L UR]EURMHQLX V\VWHPX DODUPRZHJR OXE MHJR F]ฤ ฤ FL :V]\VWNLH WH LQIRUPDFMH Vฤ QLH]Eฤ GQH DE\ V\VWHP DXWRPDW\NL Z SUDZLGรกRZ\ VSRVyE PyJรก ]DU]ฤ G]Dรผ ZHQW\ODFMฤ NOLPDW\]DFMฤ RJU]HZDQLHP F]\ Rฤ ZLHWOHQLHP L Z UH]XOWDFLH UDFMRQDOL]RZDรผ ]Xฤช\FLH HQHUJLL Z RELHNFLH -DN V\VWHP DXWRPDW\NL Z\NRU]\VWXMH SRZ\ฤชV]H LQIRUPDFMH" &]XMNL UXFKX V\VWHPX DODUPRZHJR L F]XMNL REHFQRฤ FL V\VWHPX DXWRPDW\NL PRJฤ SRZLDGDPLDรผ R W\P ฤชH NWRฤ SU]HE\ZD Z GDQ\P SRPLHV]F]HQLX &]XMNL RWZDUFLD RNLHQ L GU]ZL LQIRUPXMฤ V\VWHP R W\P ฤชH SRPLHV]F]HQLH QLH MHVW V]F]HOQH D ZLฤ F QDOHฤช\ ]UHGXNRZDรผ SDUDPHWU\ JU]DQLD
INTELIGENTNY BUDYNEK
Rys. 1. Mo┼╝liwo┼Ыci system├│w opartych o central─Щ Concept 4000 ямБrmy Inner Range.
OXE FK├бRG]HQLD WDN DE\ PLQLPDOL]RZD├╝ VWUDW\ HQHUJLL 8]EURMHQLH V\VWHPX DODUPRZHJR OXE MHJR F]─К─ЮFL PR─кH SRLQIRUPRZD├╝ V\VWHP DXWRPDW\NL R W\P F]\ Z RELHNFLH OXE MHJR F]─К─ЮFL QLH SU]HE\ZDM─Е DNWXDOQLH OXG]LH 5R]EURMHQLH V\VWHPX LQIRUPXMH ─кH Z RELHNFLH ]DPLHU]DM─Е SU]HE\ZD├╝ OXG]LH FKR├╝ WDN QDSUDZG─К QLH ZLDGRPR F]\ WDP V─Е 7H FHFK\ Z\NRU]\VWXMH VL─К SU]\ LQWHJURZDQLX V\VWHPX DODUPRZHJR ] V\VWHPHP DXWRPDW\NL QD W]Z QLVNLP SR]LRPLH ┬▒ QD SR]LRPLH V\JQD├бyZ 7DNL VSRVyE LQWHJUDFML MHVW SRND]DQ\ QD U\V -HVW WR QDMF]─К─ЮFLHM VWRVRZDQ\ VSRVyE LQWHJUDFML 1LH SRZRGXMH ─кDGQ\FK RV]F]─КGQR─ЮFL Z LQVWDODFML V\VWHPyZ DOH SU]\QDMPQLHM F]─К─ЮFLRZR DXWRPDW\]XMH SURFHV ]DU]─ЕG]DQLD RV]F]─КG]DQLHP HQHUJLL FKR├╝ GDOHNR PX MHV]F]H GR RSWLPXP $E\ RVL─ЕJQ─Е├╝ RSW\PDOQH ]DU]─ЕG]DQLH HQHUJL─Е V\VWHP SRZLQLHQ ZLHG]LH├╝ F]\ Z GDQ\P SRPLHV]F]HQLX ]QDMGXMH VL─К F]├бRZLHN OXE F]\ SRPLHV]F]HQLH WR QLH MHVW DNWXDOQLH X─к\ZDQH 'R WHJR FHOX VWRVXMH VL─К F]XMNL REHFQR─ЮFL RUD] Z LFK ]DVW─КSVWZLH F]XMNL UXFKX ] V\VWHPX DODUPRZHJR 2F]\ZL─ЮFLH F]XMNL REHFQR─ЮFL V─Е GX─кR F]XOV]H RG F]XMHN UXFKX L PRJ─Е UHDOL]RZD├╝ ZL─КFHM IXQNFML DOH Z SHZQ\FK V\WXDFMDFK F]XMND UXFKX PR─кH ]DVW─ЕSL├╝ F]XMN─К REHFQR─ЮFL V]F]HJyOQLH MH─кHOL VWHUXMHP\ IXQNFMDPL NWyUH PDM─Е GR─Ю├╝ GX─к─Е EH]Z├бDGQR─Ю├╝ ]PLDQ MDN QS RJU]HZDQLHP &]XMND UXFKX Z ]XSH├бQR─ЮFL Z\VWDUF]\ ─кHE\ VWHURZD├╝ WHPSHUDWXU─Е SRPLHV]F]H─Ф OXE Z\├б─ЕF]DQLHP QLHSRWU]HEQHJR R─ЮZLHWOHQLD 1LH VWRVXMHP\ MHM ] UHJX├б\ GR ]D├б─ЕF]DQLD R─ЮZLHWOHQLD QS Z NRU\WDU]DFK ER QLH G]LD├бD WDN V]\ENR MDN F]XMND REHFQR─ЮFL : SU]\SDGNX VWHURZDQLD RJU]HZDQLHP F]XMND PR─кH QS ]PLHQLD├╝ WHPSHUDWXU─К SRPLHV]F]HQLD ] ┬Г& QD ┬Г& Z ]DOH─кQR─ЮFL RG WHJR F]\ MHVW RQR X─к\ZDQH
SU]H] OXG]L F]\ QLH 7DN QDSUDZG─К QDMF]─К─ЮFLHM RGE\ZD VL─К WR SRSU]H] ]PLDQ─К WU\EX SUDF\ UHJXODWRUD WHPSHUDWXU\ ]DVWRVRZDQHJR Z GDQ\P SRPLHV]F]HQLX 7U\E\ PRJ─Е E\├╝ QDVWDZLDQH U─КF]QLH PRJ─Е E\├╝ Z\]ZDODQH QD SRGVWDZLH RWU]\P\ZDQ\FK LQIRUPDFML OXE E\├╝ SU]H├б─ЕF]DQH ]JRGQLH ] XVWDORQ\P KDUPRQRJUDPHP QDMF]─К─ЮFLHM W\JRGQLRZ\P 5─КF]QH XVWDZLDQLH WU\EyZ SUDF\ GOD ND─кGHJR SRPLHV]F]HQLD MHVW ]XSH├бQLH QLHSUDNW\F]QH -H─ЮOL QLH PDP\ LQQHM PR─кOLZR─ЮFL ZyZF]DV WZRU]\P\ W\JRGQLRZH KDUPRQRJUDP\ SUDF\ DXWRPDW\NL 0R─кQD E\ QD W\P SRSU]HVWD├╝ DOH QLH MHVW WR UR]ZL─Е]DQLH RSW\PDOQH &]\ WR Z GRPX F]\ WH─к Z ELXU]H QD SHZQR ]QDMG─Е VL─К SRPLHV]F]HQLD ] NWyU\FK Z GDQ\P PRPHQFLH VL─К QLH NRU]\VWD PLPR L─к GRPRZQLF\ F]\ SUDFRZQLF\ V─Е Z RELHNFLH 3R]D W\P WUXGQR ] Z\SU]HG]HQLHP XVWDOL├╝ NLHG\ E─КG]LHP\ Z\FKRG]L├╝ ] GRPX L NLHG\ E─КG]LHP\ GR QLHJR ZUDFD├╝ 6WRVRZDQLH KDUPRQRJUDPyZ VSUDZG]D VL─К GX─кR OHSLHM Z SU]\SDGNX
ELXU QL─к Z SU]\SDGNX RELHNWyZ PLHV]NDOQ\FK 5HDVXPXM─ЕF SU]\GD├бDE\ VL─К PR─кOLZR─Ю├╝ DXWRPDW\F]QHJR XVWDOHQLD F]\ NWR─Ю Z GDQ\P SRPLHV]F]HQLX SU]HE\ZD L Z ]ZL─Е]NX ] W\P SRZLQLHQ PLH├╝ RGSRZLHGQL NRPIRUW ─ЮZLHWOQR ┬▒ WHUPLF]Q\ F]\ WH─к QLNRJR Z SRPLHV]F]HQLX QLH PD D ZL─КF PR─кHP\ XUXFKRPL├╝ DOJRU\WP\ RV]F]─КG]DQLD HQHUJLL &]\OL SRWU]HEXMHP\ X]\VND├╝ GRGDWNRZH LQIRUPDFMH R REHFQR─ЮFL RVyE Z SRV]F]HJyOQ\FK SRPLHV]F]HQLDFK -H─ЮOL GR XVWDOHQLD WU\EX SUDF\ X─к\MHP\ V\JQD├бX ] F]XMNL REHFQR─ЮFL WR QDZHW MH─ЮOL ]DVW\JQLHP\ QDG JD]HW─Е F]XMND Z REV]DU]H VZRMHJR G]LD├бDQLD E─КG]LH QDV Z\NU\ZD├бD -H─кHOL ]D─Ю ]DVWRVXMHP\ F]XMN─К UXFKX PR─кH RQD ]DUHDJRZD├╝ QD QDV] EH]UXFK EUDNLHP SREXG]HQLD :yZF]DV V\VWHP DXWRPDW\NL RWU]\PD LQIRUPDFM─К ─кH PR─кH XUXFKRPL├╝ DOJRU\WP\ RV]F]─КG]DQLD HQHUJLL PLPR L─к SRPLHV]F]HQLH QLH ]RVWD├бR RSXV]F]RQH SU]H] X─к\WNRZQLNyZ -H─ЮOL FKRG]L R RJU]HZDQLH WR V\VWHP JU]HZF]\ SRWU]HEXMH NLONX ┬▒ NLONXQDVWX PLQXW DE\─ЮP\ PRJOL ]DREVHUZRZD├╝ ]PLDQ─К WHPSHUDWXU\ -H─кHOL Z W\P F]DVLH SREXG]LP\ F]XMN─К UXFKX WR WU\E NRPIRUWX ]RVWDQLH SU]\ZUyFRQ\ :DUWR SU]HP\─ЮOH├╝ DOJRU\WP\ G]LD├бDQLD DXWRPDW\NL ─кHE\ VWHURZDQLH QLH RGE\ZD├бR VL─К NRV]WHP NRPIRUWX X─к\WNRZQLNyZ -H─кHOL FKFHP\ X─к\├╝ F]XMNL UXFKX GR Z\├б─ЕF]DQLD R─ЮZLHWOHQLD WR WU]HED ]UREL├╝ WR Z VSRVyE NWyU\ QLH E─КG]LH SU]HV]NDG]D├б RVRERP NWyUH ]RVWD├б\ Z SRPLHV]F]HQLX QLHZ\NU\WH SU]H] F]XMN─К 3U]\N├бDGRZR MH─кHOL SR PLQXWDFK EUDNX UXFKX V\VWHP X]QD ─кH Z SRPLHV]F]HQLX QLNRJR QLH PD QDOH─к\ ]PQLHMV]\├╝ SR]LRP R─ЮZLHWOHQLD L SRF]HND├╝ QD UHDNFM─К SRWHQFMDOQHJR X─к\WNRZQLND -H─ЮOL Z FL─ЕJX QDVW─КSQHM QS PLQXW\ QLH ]RVWDQLH Z\NU\W\ UXFK Z SRPLHV]F]HQLX R─ЮZLHWOHQLH PR─кQD FD├бNRZLFLH Z\├б─ЕF]\├╝ 'ODF]HJR W\OH XZDJL SR─ЮZL─КFDP\ Z\NRU]\VWDQLX F]XMHN UXFKX Z ]DVW─КSVWZLH F]XMHN REHFQR─ЮFL" 3RZRGHP MHVW J├бyZQLH NRV]W HOHPHQWyZ &]XMNL REHFQR─ЮFL V─Е GUR─кV]H RG W\SRZ\FK DODUPRZ\FK F]XMHN UXFKX : SU]\SDGNX ]LQ-
Rys. 2. Integracja na poziomie wymiany sygna┼В├│w o uzbrojeniu i rozbrojeniu systemu alarmowego.
Fachowy Elektryk 111
INTELIGENTNY BUDYNEK WHJURZDQLD V\VWHPX DODUPRZHJR ] V\VWHPHP DXWRPDW\NL QD Z\VRNLP SR]LRPLH PRฤชQD รกDWZR Z\HOLPLQRZDรผ F]ฤ ฤ รผ GRฤ รผ GURJLFK F]XMHN REHFQRฤ FL G]Lฤ NL SRGZyMQHPX Z\NRU]\VWDQLX DODUPRZ\FK F]XMHN UXFKX &]XMNL RWZDUFLD VWRVRZDQH Z V\VWHPLH DXWRPDW\NL PRJฤ E\รผ ]DVWฤ SLRQH F]XMNDPL RWZDUFLD ]DVWRVRZDQ\PL Z V\VWHPLH DODUPRZ\P 2F]\ZLฤ FLH PXV]ฤ E\รผ VSHรกQLRQH GZD SRGVWDZRZH ZDUXQNL &]XMNL DODUPRZH PXV]ฤ FKURQLรผ GRNรกDGQLH WH PLHMVFD NWyUH Vฤ LQWHUHVXMฤ FH GOD V\VWHPX DXWRPDW\NL 2 WR QLH MHVW WUXGQR 'UXJL ZDUXQHN MHVW GXฤชR WUXGQLHMV]\ GR VSHรกQLHQLD &HQWUDOD DODUPRZD PXVL Z\V\รกDรผ LQIRUPDFMH R SREXG]HQLX SRV]F]HJyOQ\FK F]XMHN SR Z\รกฤ F]HQLX MHM ] GR]RUX 7D IXQNFMD MHVW UHDOL]RZDQD SU]H] QLHZLHOH FHQWUDO DODUPRZ\FK 6WDQGDUGRZR FHQWUDOD Z\V\รกD WDNLH LQIRUPDFMH NLHG\ MHVW X]EURMRQD DOH ZyZF]DV WH LQIRUPDFMH Vฤ GOD V\VWHPX DXWRPDW\NL PDรกR Xฤช\WHF]QH $XWRPDW\ND ร ZLHยด ฤชH RELHNW MHVW Z GR]RU]H L XUXFKDPLD DOJRU\WP\ ]ZLฤ ]DQH ] QLHREHFQRฤ FLฤ OXG]L Z SRPLHV]F]HQLDFK )XQNFMD Z\V\รกDQLD LQIRUPDFML R SREXG]HQLX F]XMHN ] UR]EURMRQ\FK VWUHI MHVW ]DWHP NU\W\F]QD GOD Z\ERUX W\SX FHQWUDOL LQWHJURZDQHM ] V\VWHPHP DXWRPDW\NL &HFK\ SR]ZDODMฤ FH QD LQWHJUDFMฤ V\VWHPyZ ]DEH]SLHF]Hฤ ] V\VWHPDPL DXWRPDW\NL SRVLDGD FHQWUDOD &RQFHSW ยฟUP\ ,QQHU 5DQJH U\V 1D MHM SU]\NรกDG]LH ]RVWDQLH RPyZLRQD SHรกQD LQWHJUDFMD ] V\VWHPHP LQWHOLJHQWQHJR EXG\QNX .1; 1DOHฤช\ ]ZUyFLรผ XZDJฤ QD WR ฤชH SR VNRPXQLNRZDQLX REX V\VWHPyZ Z V\VWHPLH DXWRPDW\NL ]PQLHMV]\รกD VLฤ OLF]ED F]XMHN REHFQRฤ FL RUD] F]XMHN RWZDUFLD 1LH WU]HED ZLฤ F GXEORZDรผ LQVWDODFML Z QLHNWyU\FK SRPLHV]F]HQLDFK 3U]\SDGHN ]DVWฤ SRZDQLD F]XMHN REHFQRฤ FL F]XMNDPL UXFKX ]RVWDรก MXฤช GRฤ รผ V]F]HJyรกRZR RPyZLRQ\ :DUWR VLฤ ZLฤ F ]DVWDQRZLรผ QDG ]DVWRVRZDQLHP F]XMHN RWZDUFLD Z REX V\VWHPDFK = SXQNWX ZLG]HQLD V\VWHPX DXWRPDW\NL ]DU]ฤ G]DMฤ FHJR +9$& ] DQJ +HDWLQJ ยฑ 9HQWLODWLRQ ยฑ $LU &RQGLWLRQLQJ ZV]\VWNLH RNQD GR SRPLHV]F]Hฤ REMฤ W\FK VWHURZDQLHP SRZLQQ\ E\รผ Z\SRVDฤชRQH Z F]XMNL RWZDUFLD : V\VWHPDFK DODUPRZ\FK V\JQDOL]DFML ZรกDPDQLD DE\ V\VWHP X]\VNDรก VWRSLHฤ L Z\ฤชV]H ]JRGQLH ] SROVNLPL QRUPDPL L SU]HSLVDPL UR]SRU]ฤ G]HQLD 06:L$ ] U Z VSUDZLH Z\PDJDฤ MDNLP SRZLQQD RGSRZLDGDรผ RFKURQD ZDUWRฤ FL SLHQLฤ ฤชQ\FK SU]HFKRZ\ZDQ\FK L WUDQVSRUWRZDQ\FK SU]H] SU]HGVLฤ ELRUFyZ L LQQH MHGQRVWNL RUJDQL]DF\MQH RUD] UR]SRU]ฤ G]HQLD 5DG\ 0LQLVWUyZ ] U Z VSUDZLH ฤ URGNyZ EH]SLHF]Hฤ VWZD ยฟ]\F]QHJR VWRVRZDQ\FK GR ]DEH]SLHF]DQLD LQIRUPDFML QLHMDZQ\FK RNQD SRPLHV]F]Hฤ FKURQLRQ\FK SRZLQQ\ E\รผ Z\SRVDฤชRQH Z F]XMNL RWZDUFLD 'ODF]HJR QDNรกDGD VLฤ WDNL RERZLฤ ]HN QD SURMHNWDQWyZ L Z\NRQDZFyZ V\VWHPyZ DODUPR-
112 Fachowy Elektryk
Rys. 3. Integracja systemu alarmowego i automatyki budynku przy pomocy interfejsu KNX-Inner Range.
Z\FK" 2Wyฤช QLH PRฤชQD X]EURLรผ V\VWHPX DODUPRZHJR JG\ F]XMNL RWZDUFLD Vฤ Z VWDQLH DODUPX F]\OL LQQ\PL VรกRZ\ MHฤชHOL Xฤช\WNRZQLN Z\FKRG]ฤ F ] RELHNWX SR]RVWDZLD RWZDUWH RNQD OXE GU]ZL EDONRQRZH =DVWRVRZDQLH F]XMHN RWZDUFLD Z RNQDFK L GU]ZLDFK EDONRQRZ\FK SRZRGXMH ฤชH V\VWHP DODUPRZ\ QLHMDNR ร Z\PXV]Dยด LFK ]DPNQLฤ FLH SU]HG NDฤชGRUD]RZ\P RSXV]F]HQLHP RELHNWX ,QDF]HM QLH GD VLฤ JR X]EURLรผ 6WRVXMฤ F F]XMNL RWZDUFLD Z RNQDFK L GU]ZLDFK EDONRQRZ\FK Z V\VWHPLH V\JQDOL]DFML ZรกDPDQLD QLH PXVLP\ LFK SRZLHODรผ Z V\VWHPLH DXWRPDW\NL RF]\ZLฤ FLH MHฤชHOL PDP\ Z SHรกQL ]LQWHJURZDQH RE\GZD V\VWHP\ Interfejs KNX โ Concept 4000 ,QWHUIHMV SRPLฤ G]\ FHQWUDOฤ &RQFHSW ยฟUP\ ,QQHU 5DQJH D V\VWHPHP DXWRPDW\NL EXG\QNRZHM Z\SRVDฤชRQ\P Z SU]\รกฤ F]H .1; SR]ZDOD QD ]UHDOL]RZDQLH LQWHJUDFML V\VWHPyZ ]DSHZQLDMฤ F GZXNLHUXQNRZฤ NRPXQLNDFMฤ SRPLฤ G]\ PDJLVWUDODPL 3R]ZDOD QD REVรกXJฤ GR RELHNWyZ JUXSRZ\FK .1; 2ELHNW\ JUXSRZH RGSRZLDGDMฤ NRPyUNRP SDPLฤ FL XU]ฤ G]Hฤ PDJLVWUDORZ\FK 5R]PLDU RELHNWyZ JUXSRZ\FK ]DOHฤช\ RG LFK IXQNFML -HฤชHOL PDP\ QS ]UHDOL]RZDรผ W\ONR GZD VWDQ\ Zรกฤ F]HQLH L Z\รกฤ F]HQLH WR Xฤช\ZD VLฤ RELHNWyZ JUXSRZ\FK MHGQRELWRZ\FK 2PDZLDQ\ LQWHUIHMV XPRฤชOLZLD FLฤ JรกH PRQLWRURZDQLH VWDQyZ F]XMHN ZHMฤ รผ V\VWHPRZ\FK GU]ZL REV]DUyZ Z\Mฤ รผ V\VWHPRZ\FK RUD] Z\Mฤ รผ SRPRFQLF]\FK 6\VWHP DXWRPDW\NL PRฤชH X]\VNDรผ PRฤชOLZRฤ รผ VWHURZDQLD GU]ZLDPL REV]DUDPL Z\Mฤ FLDPL V\VWHPRZ\PL RUD] Z\Mฤ FLDPL SRPRFQLF]\PL ] V\VWHPX DODUPRZHJR L NRQWUROL GRVWฤ SX .RQยฟJXUDFMD LQWHUIHMVX SR VWURQLH PDJLVWUDOL .1; RGE\ZD VLฤ WUDG\F\MQLH SU]\ SRPRF\ RSURJUDPRZDQLD (76 LQWHJUDWRU]\ V\VWHPyZ DXWRPDW\NL LQWHOLJHQWQHJR EXG\QNX RSDUW\FK R PDJLVWUDOฤ .1; (,% Xฤช\ZDMฤ RSURJUDPRZDQLD (76 GR ]DSURJUDPRZDQLD V\VWHPX 'OD SRV]F]HJyOQ\FK RELHNWyZ XVWDOD VLฤ LFK
W\S MHGQRELWRZ\ OXE MHGQREDMWRZ\ RUD] SU]\SLVXMH RGSRZLHGQLH DGUHV\ JUXSRZH 5HV]Wฤ XVWDZLHฤ Z\NRQXMH VLฤ Z RSURJUDPRZDQLX NRQยฟJXUDF\MQ\P LQWHUIHMVX ,5 .1; &IJ : W\P RSURJUDPRZDQLX QDVWฤ SXMH SU]\SLVDQLH RGSRZLHGQLFK IXQNFML FHQWUDOL DODUPRZHM GR RELHNWyZ JUXSRZ\FK SU]\JRWRZDQ\FK Z RSURJUDPRZDQLX (76 =GHยฟQLRZDQH Z (76 RELHNW\ JUXSRZH SRELHUD VLฤ GR SURJUDPX NRQยฟJXUDF\MQHJR 1DVWฤ SQLH SU]\SLVXMH VLฤ LP RGSRZLHGQLH IXQNFMH V\VWHPX &RQFHSW -DN ZLGDรผ SU]\JRWRZDQLH LQWHJUDFML V\VWHPyZ MHVW GRฤ รผ SURVWH L QLH SRZLQQR VWZDU]Dรผ ฤชDGQ\FK SUREOHPyZ LQWHJUDWRURP V\VWHPyZ ,QWHUIHMV ]RVWDรก ]DSURMHNWRZDQ\ Z 3ROVFH ] Z\NRU]\VWDQLHP FHUW\ยฟNRZDQHM Sรก\WNL รกฤ F]D .1; ']Lฤ NL WHPX SRGรกฤ F]D VLฤ JR EH]SRฤ UHGQLR GR PDJLVWUDOL V\VWHPX DXWRPDW\NL Podsumowanie : G]LVLHMV]\P ฤ ZLHFLH FRUD] WUXGQLHM VLฤ RE\รผ EH] LQWHJURZDQLD V\VWHPyZ .RU]\ฤ FL Z\QLNDMฤ FH ] SHรกQHM LQWHJUDFML V\VWHPX DODUPRZHJR V\JQDOL]DFML ZรกDPDQLD ] V\VWHPHP DXWRPDW\NL EXG\QNRZHM Vฤ QLH]DSU]HF]DOQH 7R QLH W\ONR XรกDWZLHQLH REVรกXJL GOD Xฤช\WNRZQLND DOH UyZQLHฤช ZLHORZ\PLDURZH RV]F]ฤ GQRฤ FL 3R SLHUZV]H RV]F]ฤ GQRฤ FL LQZHVW\F\MQH EUDN NRQLHF]QRฤ FL GXEORZDQLD LQVWDODFML DOH UyZQLHฤช GรกXJRWHUPLQRZD PRฤชOLZRฤ รผ OHSV]HJR ]DU]ฤ G]DQLD ]Xฤช\FLHP HQHUJLL NOLHQFL QDMF]ฤ ฤ FLHM UH]\JQXMฤ ] F]XMHN REHFQRฤ FL Z SRPLHV]F]HQLDFK DOH ] UHJXรก\ PDMฤ WDP F]XMNL UXFKX SRGรกฤ F]RQH GR V\VWHPX DODUPRZHJR 2SUyF] WHJR GXฤชR รกDWZLHM SU]HNRQDรผ NOLHQWD GR ]DLQVWDORZDQLD F]XMNL DODUPRZHM Z QDURฤชQLNX VDORQX NWyUD L WDN E\รผ SRZLQQD ]H Z]JOฤ GX QD ]DEH]SLHF]HQLH RELHNWX QLฤช GRGDWNRZHM F]XMNL REHFQRฤ FL XPLHMVFRZLRQHM QDMF]ฤ ฤ FLHM QD VXยฟFLH 'ODWHJR FRUD] ZLฤ FHM Z\NRQDZFyZ V\VWHPyZ LQWHOLJHQWQ\FK EXG\QNyZ Z 3ROVFH L QD ฤ ZLHFLH VLฤ JD SR PRฤชOLZRฤ รผ SHรกQHM LQWHJUDFML REX V\VWHPyZ $QGU]HM 7RPF]DN
Nowość Inner Range 2013!
Moduł integracji z systemem inteligentnego budynku KNX, pozwalający na przekazywanie informacji zbieranych non – stop przez system alarmowy i kontroli dostępu
OŚWIETLENIE
Lampy LED – tak, ale tylko dobrej jakości
Fot.: Osram
Jak wynika z badań, przeprowadzonych przez Instytut Badawczy ARC Rynek i Opinia na zlecenie firmy OSRAM w kwietniu 2013 roku, lampy LED są postrzegane jako najbardziej energooszczędne i trwałe źródło światła. Jakie wybrać, aby zapewniały nie tylko odpowiedni komfort oświetlenia lecz także były bezpieczne dla naszego zdrowia?
114 Fachowy Elektryk
Oล WIETLENIE
&R GUXJL EDGDQ\ ]DPLHU]D Z QDMEOLฤชV]\P F]DVLH NXSLรผ ODPS\ /(' -HGQDN ] GUXJLHM VWURQ\ SUDZLH UHVSRQGHQWyZ NLHUXMH VLฤ SU]\ Z\ERU]H ฤจUyGรกD ฤ ZLDWรกD FHQฤ FR R]QDF]D U\]\NR QDE\FLD SURGXNWX JRUV]HM MDNRฤ FL :DUWR ZLHG]LHรผ ฤชH QLHNWyUH ODPS\ /(' RIHURZDQH SU]H] QLHPDUNRZ\FK SURGXFHQWyZ PDMฤ ZDG\ ] NWyU\FK Xฤช\WNRZQLF\ F]ฤ VWR QLH ]GDMฤ VRELH VSUDZ\ /DPS\ /(' WR ] ]DรกRฤชHQLD XU]ฤ G]HQLD VNRPSOLNRZDQH $E\ IXQNFMRQRZDรก\ SUDZLGรกRZR SRZLQQ\ VNรกDGDรผ VLฤ ] SRMHG\QF]\FK GLRG Z\VRNLHM MDNRฤ FL RUD] GRGDWNRZR E\รผ Z\SRVDฤชRQH Z RGSRZLHGQL L ]D]Z\F]DM NRV]WRZQ\ V\VWHP ]DVLODQLD 1LHU]HWHOQL SURGXFHQFL V]XNDMฤ F RV]F]ฤ GQRฤ FL F]ฤ VWR GHF\GXMฤ VLฤ QD HWDSLH SURGXNFML QD NRPSRQHQW\ VรกDEHM MDNRฤ FL D F]DVHP ZUฤ F] UH]\JQXMฤ ] QLHNWyU\FK HOHPHQWyZ FR PD VZRMH QHJDW\ZQH VNXWNL Zwrรณฤ uwagฤ na konstrukcjฤ ยฑ &]ฤ VW\P SUREOHPHP QLHPDUNRZ\FK ODPS /(' MHVW QLHSUDZLGรกRZD NRQVWUXNFMD XNรกDGX ]DVLODMฤ FHJR SRG Nฤ WHP EH]SLHF]QHJR LFK
Xฤช\WNRZDQLD ยฑ PyZL $QGU]HM :Lฤ QLHZVNL HNVSHUW WHFKQLF]Q\ ยฟUP\ 265$0 ยฑ ฤงOH VNRQVWUXRZDQ\ XNรกDG ]DVLODMฤ F\ PRฤชH E\รผ SU]\F]\Qฤ ]DNรกyFHฤ SUDF\ LQQ\FK XU]ฤ G]Hฤ HOHNWU\F]Q\FK NWyUH Vฤ SRGรกฤ F]RQH GR WHJR VDPHJR REZRGX HOHNWU\F]QHJR D ODPSD /(' ] ZDGOLZLH VNRQVWUXRZDQ\P XNรกDGHP ]DVLODMฤ F\P PRฤชH GRSURZDG]Lรผ GR SRฤชDUX F]\ SRUDฤชHQLD SUฤ GHP ยฑ GRGDMH :V]\VWNLH GLRG\ HOHNWUROXPLQHVFHQF\MQH DE\ G]LDรกDรผ PXV]ฤ E\รผ ]DVLODQH QLVNRQDSLฤ FLRZ\P SUฤ GHP VWDรก\P R VWDELOL]RZDQHM ZDUWRฤ FL 7\PF]DVHP Z QDV]HM VLHFL ]DVLODMฤ FHM Z\VWฤ SXMH SUฤ G SU]HPLHQQ\ R GRฤ รผ Z\VRNLP QDSLฤ FLX 9 L R F]ฤ VWRWOLZRฤ FL +] 7R GODWHJR NDฤชGD GRVWฤ SQD Z VSU]HGDฤช\ ODPSD /(' PXVL SRVLDGDรผ ZรกDVQ\ ]DVLODF] :DUWR ]ZUyFLรผ XZDJฤ QD IDNW ฤชH MHฤ OL SURGXFHQW ]DVWRVXMH VรกDEHM MDNRฤ FL ]DVLODF] WR ODPSD /(' EDUG]R V]\ENR VLฤ ]HSVXMH OXE QLH Eฤ G]LH G]LDรกDรผ SUDZLGรกRZR &]ฤ VWR V]XNDMฤ F RV]F]ฤ GQRฤ FL SURGXFHQFL ZPRQWRZXMฤ Z ]DVLODF] GR ODPS\ /(' SU\PLW\ZQ\ VWDELOL]DWRU QDSLฤ FLD OXE MDNR ]DPLHQQLN ยฑ UH]\VWRU 6NXWNXMH WR ZLฤ NV]\P QDUDฤชHQLHP
ODPS\ /(' QD ZDKDQLD QDSLฤ FLD VLHFL ]DVLODMฤ FHM L Z UH]XOWDFLH V]\ENLP ]HSVXFLHP VLฤ XU]ฤ G]HQLD Wiฤ cej ล wiatล a nie znaczy lepiej ,QQ\P SUREOHPHP ODPS /(' QLHU]HWHOQ\FK SURGXFHQWyZ MHVW LFK ]E\W Z\VRND MDVNUDZRฤ รผ OXPLQDQFMD NWyUD PRฤชH SRZRGRZDรผ HIHNW ROฤ QLHQLD OXE Rฤ OHSLHQLD SURZDG]ฤ F\ GR ]DEXU]Hฤ ZLG]HQLD ยฑ 6WRVRZDQLH ฤจUyGHรก R Z\VRNLHM OXPLQDQFML SRZRGXMH EUDN NRQFHQWUDFML UR]GUDฤชQLHQLH EyO JรกRZ\ V]\ENLH ]Pฤ F]HQLH Z]URNX D Z GUDVW\F]Q\FK SU]\SDGNDFK QDZHW XV]NRG]HQLH VLDWNyZNL RND ยฑ SRGNUHฤ OD GRNWRU $GDP 7UDSNRZVNL RNXOLVWD /DPS\ /(' Z\PDJDMฤ RGSRZLHGQLR VNRQVWUXRZDQHJR XNรกDGX RSW\F]QHJR SRQLHZDฤช SRMHG\QF]\ /(' Xฤช\W\ Z ODPSLH PD EDUG]R Z\VRNฤ OXPLQDQFMฤ 1LHVWHW\ ZLHOH WDQLFK SURGXNWyZ MHVW Z RJyOH SR]EDZLRQ\FK WDNLHJR XNรกDGX ยฑ : REHFQLH VWRVRZDQ\FK XU]ฤ G]HQLDFK /(' ELDรกH ฤ ZLDWรกR Z\WZDU]D VLฤ QD ]DVDG]LH NRQZHUVML OXPLQRIRURZHM SROHJDMฤ FHM QD W\P ฤชH /(' SURGXNXMH REKLAMA
DOKล ADNE W KAลปDYCH WARUNKACH KA ACH programowalne sterowniki oล wietlenia
Zakล ad Automatyki i Elektroniki AUTOMATEX Sp. z o.o. Siedziba: 60-454 Poznaล , ul. Pucka 29 Oddz. Prod.: 60-179 Poznaล , ul. Budziszyล ska 78/1 tel./fax 61 867 12 30, tel. 61 868 95 09 www.automatex.com.pl e-mail: biuro@automatex.com.pl
PSO-02PD PSO-03PD Dokล adnoล ฤ : dla 20ยฐC: 1 s / miesiฤ c dla -20ยฐC/+60ยฐC: 2 s / miesiฤ c Fachowy Elektryk 115
Fot.: Osram
Oล WIETLENIE
Fot. 1. Lampy LED wystฤ pujฤ juลผ w wersjach odpowiadajฤ cych niemal wszystkim rodzajom ลบrรณdeล ล wiatล a (od lewej: lampa OSRAM LED STAR REFLEKTOR PAR16 35, lampa OSRAM LED STAR CL B20 E14 i lampa OSRAM LED STAR CLASSIC).
ฤ ZLDWรกR EDUZ\ QLHELHVNLHM NWyUH ]DPLHQLDQH MHVW QD ฤ ZLDWรกR EDUZ\ ฤชyรกWHM Z OXPLQRIRU]H &]ฤ ฤ รผ ฤ ZLDWรกD QLHELHVNLHJR SU]HQLND SU]H] OXPLQRIRU L PLHV]DMฤ F VLฤ ]H ฤ ZLDWรกHP EDUZ\ ฤชyรกWHM RWU]\P\ZDQH MHVW ฤ ZLDWรกR ELDรกH : WDQLFK NRQVWUXNFMDFK /(' LORฤ รผ Z\WZDU]DQHJR ฤ ZLDWรกD QLHELHVNLHJR QLH MHVW NRQWURORZDQD FR Z\QLND PLฤ G]\ LQQ\PL ]H VNรกDGX FKHPLF]QHJR VWRVRZDQHJR OXPLQRIRUX $ QLVNLHM MDNRฤ FL OXPLQRIRU VSU]\MD GXฤชHM HPLVML ฤ ZLDWรกD QLHELHVNLHJR NWyUH QLH MHVW RERMฤ WQH GOD QDV]HJR ]GURZLD ยฑ WรกXPDF]\ $QGU]HM :Lฤ QLHZVNL 'ODWHJR Z GREU]H VNRQVWUXRZDQ\FK ODPSDFK /(' F]ฤ VWR VWRVXMH VLฤ EDฤ NL UR]SUDV]DMฤ FH ฤ ZLDWรกR V]NรกR PDWRZH POHF]QH XNรกDG\ SU\]PDW\F]QH VRF]HZNL UR]SUDV]DMฤ FH LWS HOLPLQXMฤ FH WR QLHNRU]\VWQH ]MDZLVNR 8NรกDG RSW\F]Q\ PDUNRZ\FK ODPS /(' NRQVWUXRZDQ\ MHVW WDN DE\ ]DSHZQLรผ Z\VRNL NRPIRUW Rฤ ZLHWOHQLD F]\OL RJUDQLF]\รผ OXPLQDQFMฤ MDVNUDZRฤ รผ D VWRVRZDQH GLRG\ HPLWXMฤ RJUDQLF]RQฤ LORฤ รผ ฤ ZLDWรกD QLHELHVNLHJR Sprawdลบ rozล oลผenie ล wiatล a 7HFKQRORJLD Z\WZDU]DQLD /(' MHVW WUXGQD L GURJD 3URGXNFMฤ XWUXGQLD IDNW ฤชH SRMHG\QF]H GLRG\ PRJฤ UyฤชQLรผ VLฤ PLฤ G]\ VREฤ PRFฤ VWUXPLHQLHP ฤ ZLHWOQ\P D ]ZรกDV]F]D WHPSHUDWXUฤ EDUZRZฤ
116 Fachowy Elektryk
L ZVNDฤจQLNLHP RGGDZDQLD EDUZ 5]HWHOQ\ SURGXFHQW GLRG GRNRQXMH LFK VHOHNFML ELQQLQJX XVWDODMฤ F VWRVXQNRZR Zฤ VNLH SROH WROHUDQFML GOD SRV]F]HJyOQ\FK SDUDPHWUyZ 3URFHV WHQ MHVW NRV]WRZQ\ L SU]HNรกDGD VLฤ QD Z\ฤชV]ฤ FHQฤ SURGXNWX 1LHNWyU]\ SURGXFHQFL ODPS /(' SU]\MPXMฤ V]HURNLH SROH WROHUDQFML GOD Z\WZDU]DQ\FK GLRG OXE ZUฤ F] Z RJyOH QLH VSUDZG]DMฤ ZV]\VWNLFK LVWRWQ\FK SDUDPHWUyZ WHFKQLF]Q\FK /(' : WHM V\WXDFML FHQD Z\UREX Eฤ G]LH QLฤชV]D DOH L MHJR SDUDPHWU\ PRJฤ RGELHJDรผ RG GHNODURZDQ\FK -Hฤ OL Z MHGQHM ODPSLH ]QDMGฤ VLฤ GLRG\ R UyฤชQ\FK FHFKDFK WR U]XFDQH SU]H] GDQฤ ODPSฤ /(' ฤ ZLDWรกR Eฤ G]LH UR]NรกDGDรผ VLฤ QLHUyZQRPLHUQLH -HVW WR QLH W\ONR QLHHVWHW\F]QH OHF] SU]HGH ZV]\VWNLP SURZDG]L GR V]\ENLHJR ]Pฤ F]HQLD Z]URNX Nie patrz w ลบrรณdล o ล wiatล a ยฑ 3U]\ GรกXJRWUZDรก\P G]LDรกDQLX ฤ ZLDWรกD QLHELHVNLHJR QD IRWRUHFHSWRU\ Z QDEรกRQNX EDUZQLNRZ\P VLDWNyZNL PRฤชH RQR WHRUHW\F]QLH Z\ZRรกDรผ ]PLDQ\ Z SODPFH Z SODPFH ฤชyรกWHM JHQHUXMฤ F OXE SRJรกฤ ELDMฤ F MHM ]PLDQ\ Z W\P R FKDUDNWHU]H ]Z\URGQLHQLRZ\P ยฑ REMDฤ QLD $GDP 7UDSNRZVNL :Sรก\Z WHJR URG]DMX ฤ ZLDWรกD QD Z]URN Z\PDJD MHGQDN GDOV]\FK EDGDฤ Z V]F]HJyOQRฤ FL REVHUZDFML GรกXJRIDORZ\FK VNXWNyZ LFK RGG]LDรก\ZDQLD QD RNR
*UXS\ RVyE V]F]HJyOQLH QDUDฤชRQ\FK QD QHJDW\ZQ\ ZSรก\Z ฤ ZLDWรกD QLHELHVNLHJR WR SU]HGH ZV]\VWNLP G]LHFL X NWyU\FK VRF]HZND MHVW EDUG]LHM SU]H]LHUQD FKRU]\ ] DIDNLฤ OXE XV]NRG]HQLDPL VRF]HZHN RUD] RVRE\ PDMฤ FH GรกXJRWUZDรก\ NRQWDNW ] WDNLP ฤ ZLDWรกHP QD SU]\NรกDG Rฤ ZLHWOHQLRZF\ 7\P RVWDWQLP ]DOHFD VLฤ VWRVRZDQLH RNXODUyZ ] ยฟOWUDPL RFKURQQ\PL :DฤชQH MHVW UyZQLHฤช DE\ QLH VNXSLDรผ QDGPLHUQLH Z]URNX QD ฤจUyGOH ฤ ZLDWรกD ยฑ =H Z]JOฤ GX QD U\]\NR GรกXJRWUZDรกHJR EH]SRฤ UHGQLHJR VSRJOฤ GDQLD QD ฤจUyGรกR ฤ ZLDWรกD ]DOHFD VLฤ WHฤช DE\ G]LHFL QLH Xฤช\WNRZDรก\ ODWDUHN /(' EH] QDG]RUX GRURVรก\FK ยฑ GRGDMH RNXOLVWD Nie kieruj siฤ tylko cenฤ :\ELHUDMฤ F ODPSฤ /(' QLH NLHUXMP\ VLฤ Z\รกฤ F]QLH FHQฤ OHF] SU]HGH ZV]\VWNLP GEDรกRฤ FLฤ R QDV]H ]GURZLH L EH]SLHF]Hฤ VWZR :DUWR VLฤ ]DVWDQRZLรผ GODF]HJR QLHNWyUH WHRUHW\F]QLH WDNLH VDPH SURGXNW\ Vฤ GXฤชR WDฤ V]H QLฤช LQQH %LRUฤ F SRG XZDJฤ PRฤชOLZH ]DJURฤชHQLD SRZLQQLฤ P\ GHF\GRZDรผ VLฤ QD Z\VRNLHM MDNRฤ FL V\VWHP\ GLRGRZH ] MDN QDMPQLHMV]ฤ LORฤ FLฤ QLHEH]SLHF]QHJR GOD VLDWNyZNL RND ฤ ZLDWรกD QLHELHVNLHJR EXGRZฤ RJUDQLF]DMฤ Fฤ ROฤ QLHQLH L JZDUDQFMฤ EH]SLHF]QHM HNVSORDWDFML ฤงUyGรกR 2VUDP
www.e-energy.com.pl
Świetlna promocja CENA OD
9,99
*
zł
PROMOCJA DO WYCZERPANIA ASORTYMENTU
Lampa LED GU10 3 W 230 V SMD 24 x 5050 2800°K, 145°, 270 lm GLOSSY STAR
CENA OD
9,99
*
zł
PROMOCJA DO WYCZERPANIA ASORTYMENTU
Lampa LED GU10 3 W 230 V SMD 24 x 5050 2800°K, 145°, 270 lm SANDSTORM
Produkt dostępny w punktach sprzedaży:
www.elektrounion.pl
*Sugerowana cena netto, należy doliczyć 23% podatek VAT. Producent zastrzega sobie prawo do wstrzymania akcji promocyjnej bez podawania przyczyny. Ilość produktów objętych promocją jest ograniczona.
Oล WIETLENIE
LED GO! Obniลผenie kosztรณw eksploatacji oล wietlenia poprzez jego modernizacjฤ
6ฤ WR XQLZHUVDOQH L W\SRZR WHFKQLF]QH RSUDZ\ NWyU\FK QDMZDฤชQLHMV]H FHFK\ PRฤชQD RSLVDรผ QDVWฤ SXMฤ FR ย XV]F]HOQLRQD REXGRZD ]DSHZQLDMฤ FD RFKURQฤ SU]HG ]DS\OHQLHP L ZLOJRFLฤ ,3 OXE ,3 ย ]ZDUWD NRQVWUXNFMD ]DSHZQLDMฤ FD RGSRUQRฤ รผ QD XGDU\ PHFKDQLF]QH R ZDUWRฤ FL GฤชXOL RG ,. GR ,. ย REXGRZD L NORV] Z\NRQDQH ] SROLZฤ JODQX $%6 OXE SROLVW\UHQX ย V]HURNL ]DNUHV PRF\ Z RSDUFLX R ฤ ZLHWOyZNL OLQLRZH 7 : OXE 7 : ย ZHUVMH ]H VWDWHF]QLNDPL HOHNWURPDJQHW\F]Q\PL ] ]DVLODF]DPL HOHNWURQLF]Q\PL OXE ] ]DVLODF]DPL ] PRฤชOLZRฤ FLฤ VWHURZDQLD 9 OXE '$/, ย PRฤชOLZRฤ รผ รกDWZHJR PRQWDฤชX GR VWURSX ]ZLHV]DQHJR OXE GR SRGZLHV]DQ\FK WUDV NDEORZ\FK ย GRVWฤ SQRฤ รผ GRGDWNRZ\FK DNFHVRULyZ WM PHWDORZH ]DPNQLฤ FLD ]H VWDOL QLHUG]HZQHM VLDWNL RFKURQQH ZHZQฤ WU]QH RGEรก\ฤ QLNL GOD UHJXODFML UR]V\รกX ฤ ZLDWรกRฤ FL ย Z\VRND VSUDZQRฤ รผ Rฤ ZLHWOHQLRZD RSUDZ\ SU]HNUDF]DMฤ FD ศ ย ย V]HURND GRVWฤ SQRฤ รผ L XPLDUNRZDQH FHQ\ SRQLHZDฤช RSUDZ\ WHJR W\SX ]QDMGXMฤ VLฤ Z RIHUFLH ZV]\VWNLFK ]QDF]ฤ F\FK SURGXFHQWyZ RSUDZ Rฤ ZLHWOHQLRZ\FK 3U]HP\VรกRZH RSUDZ\ &2'$5 56 SURGX NRZDQH SU]H] /(1$ /,*+7,1* 6$ RG ODW VSHรกQLDMฤ WH Z\PDJDQLD F]HJR SRWZLHUG]H QLHP MHVW GรกXJD OLVWD UHIHUHQF\MQD Rฤ ZLHWOR Q\FK W\PL RSUDZDPL RELHNWyZ L ]DGRZROH QLH NOLHQWyZ ZZZ OHQDOLJKWLQJ SO 7DN ERJDW\ NDWDORJ Z\VRFH Xฤช\WHF]Q\FK FHFK GDMH V]HURNLH PRฤชOLZRฤ FL ZDULDQWyZ L ]DVWRVRZDฤ : SUDNW\FH MHGQDN SURMHNWDQFL L LQZHVWRU]\ Z QLHZLHONLP VWRSQLX Z\NRU]\VWXMฤ WH PRฤชOLZRฤ FL D QDMF]ฤ ฤ FLHM VSRW\NDQD NRQFHSFMD WR RSUDZ\ Z ZHUVML ]D VWDQGDUGRZ\PL ฤ ZLHWOyZNDPL 7 รฎ : ] QLVNLHM MDNRฤ FL VWDWHF]QLNLHP
118 Fachowy Elektryk
Fot.: Lena Lighting
Od wielu lat standardem oล wietlenia hal przemysล owych i produkcyjnych, hal magazynowych, centrรณw logistycznych sฤ tzw. oprawy hermetyczne.
Fot. 1. Oprawa CODAR RS LED 60W.
HOHNWURPDJQHW\F]Q\P Z NODVLH % PRQWRZDQH QD Z\VRNRฤ FL RN P 3RZRGHP WDNLHJR VWDQX U]HF]\ MHVW DWUDNF\MQD EDUG]R QLVND FHQD ]D RSUDZ\ Z WDNLHM ZHUVML 1LHVWHW\ RV]F]ฤ GQRฤ รผ MHVW SR]RUQD L Z NRฤ FRZ\P UH]XOWDFLH ZรกDฤ FLFLHO RELHNWX LQZHVWRU F]\ QDMHPFD WUDFฤ SรกDFฤ F ]GHF\GRZDQLH ZLฤ FHM ]D HQHUJLฤ HOHNWU\F]Qฤ RUD] VHUZLV RSUDZ Rฤ ZLHWOHQLRZ\FK R EDUG]R NUyWNLHM ฤช\ZRWQRฤ FL 7DN GREUDQH RSUDZ\ ]DSHZQLDMฤ Rฤ ZLHWOHQLH QD VHWNDFK W\VLฤ F\ PHWUyZ NZDGUDWRZ\FK RELHNWyZ RGGDQ\FK GR Xฤช\WNX Z FLฤ JX RVWDWQLFK ODW :UD] ] UHZROXFMฤ /(' L ]DVWRVRZD QLHP W\FK QRZRF]HVQ\FK ฤจUyGHรก ฤ ZLDWรกD SRMDZLรก\ VLฤ QRZH PRฤชOLZRฤ FL /(1$ /,*+7,1* Eฤ Gฤ F MHGQ\P ] OLGHUyZ QD U\QNX Rฤ ZLHWOHQLD MHVW WHฤช OLGHUHP Z SURGXNFML RSUDZ Rฤ ZLHWOHQLRZ\FK ]LQ WHJURZDQ\FK ]H ฤจUyGรกHP /(' :DUWR VSUDZG]Lรผ LOH NRV]WXMH QDV Rฤ ZLHWOHQLH &]\ VWDQGDUGRZH QLHGURJLH RSUDZ\ NWyUH PDP\ ]DLQVWDORZDQH Z VZRLP EXG\QNX ]DSHZQLDMฤ QDP UR]Vฤ GQH NRV]W\ HNVSORDWDFML" 2GSRZLHGฤจ MHVW ]DVNDNXMฤ FD FHQD ]DNXSX WDNLHM RSUDZ\ ZUD] ]H ฤ ZLHWOyZNDPL WR ]DOHGZLH URF]QHJR NRV]WX HQHU-
JLL NWyUฤ RSUDZD ]Xฤช\ZD1 U\V $ ]DWHP QLHGURJR ]DNXSLRQH RSUDZ\ Rฤ ZLHWOHQLRZH URN SR URNX JHQHUXMฤ EDUG]R Z\VRNLH NRV]W\ HNVSORDWDFML 'OD ZV]\VWNLFK NWyU]\ ]DVWDQDZLDMฤ VLฤ F]\ PRฤชQD ]DRV]F]ฤ G]Lรผ QD NRV]WDFK HNVSORDWDFML /(1$ /,*+7,1* ZSUR ZDG]LรกD Z RSUDZ\ &2'$5 56 /(' ]LQWHJURZDQH ]H ฤจUyGรกHP ฤ ZLDWรกD /(' *2 Z\SRVDฤชRQH Z QLVNRVWUDWQH ]DVLODF]H HOHNWURQLF]QH Eฤ Gฤ FH ]DPLHQ QLNLHP QDMF]ฤ ฤ FLHM VWRVRZDQ\FK ZHUVML ฤ ZLHWOyZNRZ\FK :\VRND MDNRฤ รผ ]DVWRVRZDQ\FK ฤจUyGHรก /(' *2 WR ย EDUG]R GREUH RGZ]RURZDQLH NRORUyZ 5D &5, WDN MDN Z GREUHM MDNRฤ FL ฤ ZLHWOyZNDFK ย Z\EyU WHPSHUDWXU\ EDUZRZHM &&7 . ยฑ FLHSรกD . ยฑ QHXWUDOQD . ยฑ ]LPQD WDN MDN Z GREUHM MDNRฤ FL ฤ ZLHWOyZNDFK .RV]W ]Xฤช\WHM HQHUJLL Z VNDOL URNX V]DFRZDQ\ MHVW QD RN 3/1 2EOLF]HQLD ]JRGQLH ] QRUPฤ ร 31 (1 &KDUDNWHU\VW\ND HQHUJHW\F]QD EXG\QNyZ :\PDJDQLD HQHUJHW\F]QH GRW\F]ฤ FH Rฤ ZLHWOHQLDยด RUD] Z RSDUFLX R DNWXDOQH ฤ UHGQLH FHQ\ HQHUJLL XGRVWฤ SQLDQH SU]H] 8U]ฤ G 5HJXODFML (QHUJHW\NL 1
OĹ&#x161;WIETLENIE
Â&#x201E;
ZLGPR Ä&#x17E;ZLDWĂĄD R FKDUDNWHU]H FLÄ&#x2026;JĂĄ\P ]GHF\GRZDQLH OHSV]H QLÄŞ Z QDMOHSV]\FK Ä&#x17E;ZLHWOyZNDFK Â&#x201E; ÄŞ\ZRWQRÄ&#x17E;Ăź QD SR]LRPLH W\V JRG]LQ / # Â&#x192;& WU]\NURWQLH Z\ÄŞV]D QLÄŞ QDMOHSV]\FK Ä&#x17E;ZLHWOyZHN Â&#x201E; JZDUDQFMD /(1$ /,*+7,1* 6$ SRWZLHUG]RQD &HUW\ÂżNDWHP *ZDUDQF\MQ\P /(' 6NRUR PDP\ GR G\VSR]\FML RSUDZ\ &2'$5 56 /(' : NWyUH PDMÄ&#x2026; WH VDPH Z\PLDU\ L GDMÄ&#x2026; W\OH VDPR Ä&#x17E;ZLDWĂĄD2 FR WUDG\F\MQH RSUDZ\ Ă&#x201E;KHUPHW\F]QH´ ĂŽ : WR MDN Z\JOÄ&#x2026;GD SRUyZQDQLH URF]Q\FK NRV]WyZ HQHUJLL3" .RV]W\ XÄŞ\WNRZDQLD RSUDZ\ &2'$5 /(' VÄ&#x2026; R SRQDG QLÄŞV]H QLÄŞ Z RSUD ZLH Ä&#x17E;ZLHWOyZNRZHM D MHM ÄŞ\ZRWQRÄ&#x17E;Ăź MHVW WU]\NURWQLH GĂĄXÄŞV]D 2V]F]Ä&#x160;GQRÄ&#x17E;FL VÄ&#x2026; ZLÄ&#x160;F JZDUDQWRZDQH U\V
cena oprawy koszt energii 300 250 200 150 100 50
oprawa hermetyczna 2 Ă&#x2014; 58 W
CODAR RS LED 60 W
Rys. 1. Relacja kosztĂłw zakupu i kosztĂłw energii w skali jednego roku dla â&#x20AC;&#x17E;oprawy hermetycznej 2Ă&#x2014;58 Wâ&#x20AC;? i oprawy CODAR RS LED 60W.
QLNDMÄ&#x2026;FH ] REQLÄŞHQLD UDFKXQNyZ ]D HQHUJLÄ&#x160; HOHNWU\F]QÄ&#x2026; U\V (IHNW WHQ EÄ&#x160;G]LH Z\QLNLHP RV]F]Ä&#x160;GQRÄ&#x17E;FL Z\JHQHURZDQ\FK Z REV]DU]H ]XÄŞ\FLD HQHUJLL HOHNWU\F]QHM -DN ZLGDĂź QD U\V SRPLPR SRGREQHM Z\VRNRÄ&#x17E;FL VĂĄXSNyZ MHVW LVWRWQD UyÄŞQLFD Z PLHMVFX JHQHURZDQLD NRV]WyZ 2SUDZ\ &2'$5 56 /(' JHQHUXMÄ&#x2026; Z\VRNL DOH MHGQRUD]RZ\ NRV]W Z SU]HFLZLHÄ&#x201D;VWZLH GR SRSXODUQ\FK RSUDZ KHUPHW\F]Q\FK ĂŽ : JHQHUXMÄ&#x2026;F\FK Z\VRNLH DOH F\NOLF]QH NRV]W\ : UR]SDWU\ZDQ\P RNUHVLH F]WHUHFK ODW RV]F]Ä&#x160;GQRÄ&#x17E;FL RVLÄ&#x2026;JQÄ&#x2026; SR]LRP SR XZ]JOÄ&#x160;GQLHQLX NRV]WyZ LQZHVW\FML Z RSUDZ\
koszt zakupu opraw roczny koszt energii
300
Studium przypadku : RSDUFLX R DNWXDOQÄ&#x2026; RIHUWÄ&#x160; RSUDZ &2'$5 56 /(' : EÄ&#x160;GÄ&#x2026;F\FK EH]SRÄ&#x17E;UHGQLP ]DPLHQQLNLHP RSUDZ Ă&#x201E;KHUPHW\F]Q\FK´ ĂŽ : SU]\JRWRZDQR RIHUWÄ&#x160; PRGHUQL]DFML RÄ&#x17E;ZLHWODQLD SU]HP\VĂĄRZHJR Z RELHNFLH PDJD]\QRZ\P QDOHÄŞÄ&#x2026;F\P GR MHGQHJR ] QDMZLÄ&#x160;NV]\FK SROVNLFK SURGXFHQWyZ Z\SRVDÄŞHQLD ZQÄ&#x160;WU] -HGQD ] SLÄ&#x160;FLX PRGHUQL]RZDQ\FK KDO SU]HP\VĂĄRZ\FK SRVLDGDĂĄD QDVWÄ&#x160;SXMÄ&#x2026;FH SDUDPHWU\ WDE Tab. 1. Powierzchnia caĹ&#x201A;kowita [ m²]
5930,88
WysokoĹ&#x203A;Ä&#x2021; pomieszczenia [ m]
8,9
WysokoĹ&#x203A;Ä&#x2021; montaĹźu [ m]
5,5
WspĂłĹ&#x201A;czynnik konserwacji Wymagane Ĺ&#x203A;rednie natÄ&#x2122;Ĺźenie oĹ&#x203A;wietlenia [luksĂłw]
0,8
=ELJQLHZ 0LFKDOVNL 0DWHXV] 5XVLQHN
60 000
282,00 PLN 250
50 000
200
40 000
150
30 000 51 324 PLN
122,00 PLN 100
20 000
50
10 000
oprawa hermetyczna 2 Ă&#x2014; 58 W
oprawa hermetyczna 2 Ă&#x2014; 58 W
CODAR RS LED 60 W
Rys. 2. PorĂłwnanie rocznych kosztĂłw zuĹźytej energii oprawy 2Ă&#x2014;58 W i CODAR RS LED 60W.
oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;ci
,ORÄ&#x17E;Ăź RSUDZ L X]\VNDQH Ä&#x17E;UHGQLH QDWÄ&#x160;ÄŞHQLH RÄ&#x17E;ZLHWOHQLD SRND]XMH WDE : EDGDQ\P SU]\SDGNX RSUDZ\ ĂŽ : YV &RGDU 56 /(' : VXPDU\F]QD NZRWD NRV]WyZ LQZHVW\F\MQ\FK L HNVSORDWDF\MQ\FK Z URNX MHVW ]EOLÄŞRQD U\V -HGQDN MXÄŞ RG URNX LQZHVWRU EÄ&#x160;G]LH RGF]XZDĂĄ Z\PLHUQH NRU]\Ä&#x17E;FL ÂżQDQVRZH Z\-
CODAR RS LED 60 W
Rys. 3. Relacja kosztĂłw inwestycyjnych i eksploatacyjnych w I roku dla projektowanej hali magazynowej.
koszty oprawa hermetyczna 2 Ă&#x2014; 58 W
koszty CODAR RS 60 W
250 000 PLN
36% 29%
200 000 PLN
150
22 204 PLN
150 000 PLN
40% 30% 20%
18%
100 000 PLN
10%
50 000 PLN
0 -11%
-10%
-50 000 PLN
-20% po roku eksploatacji
po 2 latach eksploatacji
po 3 latach eksploatacji
po 4 latach eksploatacji
Rys. 4. Projekcja kosztĂłw inwestycji i eksploatacji dla â&#x20AC;&#x17E;oprawy hermetycznej 2Ă&#x2014;58 Wâ&#x20AC;? w stosunku do oprawy CODAR RS LED 60W oraz oszczÄ&#x2122;dnoĹ&#x203A;ci z zastosowania technologii LED (ujÄ&#x2122;cie procentowe). Tab. 2.
6WUXPLHÄ&#x201D; Ä&#x17E;ZLHWOQ\ PLHU]RQ\ Z OXPHQDFK ]D SRPRFÄ&#x2026; NXOL 8OEULFKWD 3 2EOLF]HQLD ]JRGQLH ] QRUPÄ&#x2026; Ă&#x201E;31 (1 &KDUDNWHU\VW\ND HQHUJHW\F]QD EXG\QNyZ :\PDJDQLD HQHUJHW\F]QH GRW\F]Ä&#x2026;FH RÄ&#x17E;ZLHWOHQLD´ RUD] Z RSDUFLX R DNWXDOQH Ä&#x17E;UHGQLH FHQ\ HQHUJLL XGRVWÄ&#x160;SQLDQH SU]H] 8U]Ä&#x2026;G 5HJXODFML (QHUJHW\NL 2
Oprawa hermetyczna 2Ă&#x2014;58 W
CODAR RS LED 60W
Uzyskane Ĺ&#x203A;rednie natÄ&#x2122;Ĺźenie oĹ&#x203A;wietlenia [luksĂłw]
173
176
IloĹ&#x203A;Ä&#x2021; opraw
182
182
Fachowy Elektryk 119
OŚWIETLENIE
Ewakuacja w sześciu krokach Oświetlenie ewakuacyjne jako instalację chroniącą ludzkie zdrowie i życie regulują liczne normy i przepisy. Celem tej publikacji jest przedstawienie w możliwie prosty sposób, jak należy postępować podczas procesu planowania, wdrażania i wreszcie konserwowania takiego oświetlenia na obiekcie. 'H¿QLFML RĞZLHWOHQLD HZDNXDF\MQHJR L DZDU\MQHJR QLH EĊG]LHP\ V]HU]HM UR]ZLMDü 31 (1 =ZUDFDP\ MHGQDN XZDJĊ ĪH QLH EĊG]LHP\ VLĊ ]DMPRZDOL DZDU\MQ\P RĞZLHWOHQLHP ]DSDVRZ\P D MHG\QLH RĞZLHWOHQLHP HZDNXDF\MQ\P NWyUH FKRü QLH Z\F]HUSXMH WHJR SRMĊFLD Z FDáRĞFL WDNĪH PRĪH E\ü QD]\ZDQH RĞZLHWOHQLHP DZDU\MQ\P 3RQLHZDĪ VNRQFHQWUXMHP\ VLĊ W\ONR QD UR]ZLą]DQLDFK NWyUH QDMOHSLHM VSUDZG]DMą VLĊ Z RELHNWDFK PDáR L ĞUHGQLR NXEDWXURZ\FK QLH SU]HGVWDZLP\ V\VWHPyZ FHQWUDOQHJR PRQLWRULQJX L ]DVLODQLD GHG\NRZDQ\FK QDMF]ĊĞFLHM GXĪ\P EXG\QNRP Z\PDJDMąF\FK SRQDG NLONXVHW RSUDZ RĞZLHWOHQLD DZDU\MQHJR 3LHUZV]H S\WDQLH QD NWyUH SRZLQQLĞP\ VRELH RGSRZLHG]LHü EU]PL MDN UR]SODQRZDü RĞZLHWOHQLH HZDNXDF\MQH" Krok 1. Jak rozplanować oświetlenie? =QDMGXMHP\ SXQNW\ NU\W\F]QH RELHNWX Z NWyU\FK QRUPD Z\PDJD XPLHV]F]H-
QLD RSUDZ\ HZDNXDF\MQHM 1DMZDĪQLHMV]H ] QLFK ]RVWDá\ SU]HGVWDZLRQH QD LOXVWUDFMDFK U\V 2SUyF] SRZ\ĪV]\FK RĞZLHWORQH SRZLQQ\ E\ü PLHMVFD QD ]HZQąWU] L Z SREOLĪX NDĪGHJR Z\MĞFLD NRĔFRZHJR NODWNL VFKRGRZH ZLQG\ SDUNLQJL SRG]LHPQH SRPLHV]F]HQLD NRQWUROQH EXG\QNX D QDZHW WRDOHW\ L LQQH SRPLHV]F]HQLD VDQLWDUQH SRZ\ĪHM Pð Krok 2. Wymagania fotometryczne %DGDP\ IRWRPHWU\F]QH Z\PDJDQLD GUyJ HZDNXDF\MQ\FK L SRZLHU]FKQL RWZDUW\FK U\V 1LH ]DSRPLQDMP\ ĪH Z NDĪG\P SRPLHV]F]HQLX SRZLQQ\ E\ü PLQLPXP RSUDZ\ 0DMąF Z\]QDF]RQH GURJL HZDNXDFML RUD] RNUHĞORQH Z\PLDU\ SRZLHU]FKQL RWZDUW\FK L GUyJ HZDNXDFML PRĪHP\ SU]\VWąSLü GR V]XNDQLD QDMOHSV]\FK GOD QDV UR]ZLą]DĔ : SLHUZV]HM NROHMQRĞFL SRZLQQLĞP\ VNRQWURORZDü RIHURZDQH QDP SURGXNW\ SRG Z]JOĊGHP IRUPDOQ\P Krok 3. Dopuszczenia 6SUDZG]DP\ F]\ RSUDZD SRVLDGD GRSXV]F]HQLH &1%23 : ]ZLą]NX ] QRZHOL]DFMą 5R]SRU]ąG]HQLD Z VSUDZLH Z\ND]X Z\UREyZ VáXĪąF\FK ]DSHZQLHQLX EH]SLHF]HĔVWZD SXEOLF]QHJR OXE RFKURQLH ]GURZLD L Ī\FLD RUD] PLHQLD D WDNĪH ]DVDG Z\GDZD-
QLD GRSXV]F]HQLD W\FK Z\UREyZ GR XĪ\WNRZDQLD ] NZLHWQLD URNX '] 8 QU SR] ]RVWDá ZSURZDG]RQ\ RERZLą]HN X]\VNDQLD GRSXV]F]HQLD GR XĪ\WNRZDQLD ]QDNyZ EH]SLHF]HĔVWZD HZDNXDFMD RUD] RSUDZ RĞZLHWOHQLRZ\FK GR RĞZLHWOHQLD DZDU\MQHJR Z\GDQHJR SU]H] &HQWUXP 1DXNRZR %DGDZF]H 2FKURQ\ 3U]HFLZSRĪDURZHM /LVWD Z\GDQ\FK GRSXV]F]HĔ MHVW GRVWĊSQD SRG DGUHVHP ZZZ FQERS SO Krok 4. Znaki ewakuacyjne 8SHZQLDP\ VLĊ ĪH ]QDNL HZDNXDF\MQH QD RSUDZDFK NLHUXQNRZ\FK PDMą ZáDĞFLZH Z\PLDU\ &]\QQRĞü WD ] SR]RUX QLHLVWRWQD Z ]DOHZLH WDQLFK SURGXNWyZ ]DJUDQLF]Q\FK PRĪH RND]Dü VLĊ NRQLHF]QRĞFLą .V]WDáW ]QDNyZ HZDNXDF\MQ\FK WR Z\áąF]QLH NZDGUDW R ERNX L PP OXE SURVWRNąW R Z\PLDU]H NUyWV]HJR ERNX L PP RUD] VWRVXQNX ERNyZ L ,FK NRORU\ WR 5$/ ± ]LHORQ\ NRORU EH]SLHF]HĔVWZD RUD] 5$/ ± NRQWUDVWRZ\ ELDá\
Rys. 3.
(rys.9) K_WIETLENIE DROGI EWAKUACYJNEJ (rys.10) K_WIETLENIE STREFY OTWARTEJ
Rys. 1.
120 Fachowy Elektryk
Rys. 2.
Oล WIETLENIE
Rys. 4.
/XPLQDQFMD NDฤชGHM F]ฤ ฤ FL EDUZQHM ]QDNX EH]SLHF]Hฤ VWZD SRZLQQD Z\QRVLรผ FR QDMPQLHM FG P2 ZH ZV]\VWNLFK NLHUXQNDFK ZLG]HQLD PDMฤ F\FK ]QDF]HQLH GOD EH]SLHF]Hฤ VWZD .LHG\ VSUDZG]LOLฤ P\ WR FR QDMรกDWZLHM E\รกR VSUDZG]Lรผ L SU]HSURZDG]LOLฤ P\ ZVWฤ SQฤ VHOHNFMฤ SU]\MU]\MP\ VLฤ GRVWฤ SQ\P RSUDZRP MHV]F]H XZDฤชQLHM 7\P UD]HP RG VWURQ\ SUDNW\F]QHM Krok 5. Funkcjonalnoล ฤ 8SHZQLDP\ VLฤ ฤชH RSUDZ\ Rฤ ZLHWOHQLD DZDU\MQHJR Eฤ Gฤ VSHรกQLDรก\ Z\PDJDQLD QRUP FR GR IXQNFMRQDOQRฤ FL WDNLFK MDN ย 2SUDZ\ DZDU\MQH ] ZรกDVQ\P ]DVLODQLHP SRZLQQ\ E\รผ GRVWDUF]RQH ] LQWHJUDOQ\P XU]ฤ G]HQLHP WHVWXMฤ F\P ย : FHOX V\PXORZDQLD DZDULL ]DVLODQLD SRGVWDZRZHJR PXVL LVWQLHรผ PRฤชOLZRฤ รผ WHVWRZDQLD RSUDZ Rฤ ZLHWOHQLD DZDU\MQHJR EH] Z\รกฤ F]DQLD ]DVLODQLD ย $ZDU\MQH Rฤ ZLHWOHQLH HZDNXDF\MQH PXVL XUXFKDPLDรผ VLฤ QLH W\ONR Z SU]\SDGNX FDรกNRZLWHJR XV]NRG]HQLD ]DVLODQLD Rฤ ZLHWOHQLD SRGVWDZRZHJR DOH UyZQLHฤช Z SU]\SDGNX ORNDOQHJR XV]NRG]HQLD WDNLHJR MDN XV]NRG]HQLH REZRGX NRฤ FRZHJR ย =H Z]JOฤ GX QD Z\PDJDQLD QRUP\ 31 (1 3 FR QDMPQLHM UD] Z URNX PXVL E\รผ SU]HSURZDG]RQD NRQWUROD F]DVX ฤ ZLHFHQLD D UD] Z PLHVLฤ FX WHVW IXQNFMRQDOQ\ ZV]\VWNLFK RSUDZ Rฤ ZLHWOHQLD DZDU\MQHJR ]H VWRVRZQ\P ZSLVHP Z G]LHQQLNX : RIHUFLH QD RELHNW\ QLVNR L ฤ UHGQLRNXEDWXURZH SU]HZDฤชDMฤ GZD W\S\ RSUDZ HZDNXDF\MQ\FK WM Z\SRVDฤชRQH Z SU]\FLVN WHVWX Eฤ Gฤ FH QDMSRZV]HFKQLHM VWRVRZDQ\P W\SHP Rฤ ZLHWOHQLD DZDU\MQHJR RUD] RSUDZ\ SU]HSURZDG]DMฤ FH DXWRPDW\F]QH WHVW\ G]Lฤ NL XNรกDGRZL PLNURSURFHVRURZHPX -HVW WR QLHZฤ WSOLZLH WDQLH UR]ZLฤ ]DQLH L QD W\P QLHVWHW\ NRฤ F]ฤ VLฤ MHJR ]DOHW\ 3U]HGH ZV]\VWNLP PDรกR NWR SDPLฤ WD R RERZLฤ ]NX FRPLH-
VLฤ F]QHJR WHVWRZDQLD VSUDZQRฤ FL RSUDZ\ D FRURF]QH EDGDQLH F]DVX ฤ ZLHFHQLD NDฤชGHM RSUDZ\ PRฤชH Z\PDJDรผ QDZHW NLONX GQL URERF]\FK : V\WXDFML JG\ RELHNW MHVW ]E\W PDรก\ E\ ]DVWRVRZDรผ ]LQWHJURZDQ\ V\VWHP QDG]RUX RSUDZ Rฤ ZLHWOHQLD DZDU\MQHJR ]E\W Z\VRNL NRV]W QDMOHSV]\P UR]ZLฤ ]DQLHP Vฤ ]GHF\GRZDQLH RSUDZ\ ] LQG\ZLGXDOQ\P ]DVLODQLHP L VDPR WHVWXMฤ F\P VLฤ PRGXรกHP QD U\QNX IXQNFMRQXMH MDNR RSUDZ\ ] DXWRWHVWHP $7 2SUDZ\ ] $7 PDMฤ ]Z\NOH GZLH GLRG\ =LHORQD GLRGD LQIRUPXMH QDV R W\P ฤชH DNXPXODWRU PD รกDGRZDQLH D F]HUZRQD PRฤชH ]Dรกฤ F]\รผ VLฤ SR Z\NRQDQ\P WHฤ FLH Z SU]\SDGNX XVWHUNL MHGQHJR ] EDGDQ\FK HOHPHQWyZ WM ฤจUyGรกD ฤ ZLDWรกD HOHNWURQLNL Eฤ Gฤจ DNXPXODWRUD -HVW WR QD W\OH ZLGRF]QH ฤชH QD SHZQR ]ZUyFL QDV]ฤ XZDJฤ MHฤ OL NRORU GLRG\ VLฤ ]PLHQL :V]\VWNLH WHVW\ Vฤ Z\NRQ\ZDQH DXWRPDW\F]QLH 0RฤชQD ZLฤ F SRZLHG]LHรผ ฤชH WR UR]ZLฤ ]DQLH NXS ]DLQVWDOXM L ]DSRPQLM 2SUyF] WHJR RSUDZ\ ] $7 PDMฤ PLNURSURFHVRU\ NWyUH UHJXOXMฤ SUฤ G รกDGRZDQLD FR FKURQL DNXPXODWRU\ SU]HG XV]NRG]HQLHP 2]QDF]D WR ฤชH QDZHW SU]\ UyฤชQLF\ Z FHQLH Z VWRVXQNX GR RSUDZ ] SU]\FLVNLHP ร 7(67ยด UR]ZLฤ ]DQLH WR MHVW W\ONR SR]RUQLH PQLHM RSรกDFDOQH HNRQRPLF]QLH :\PLDQD DNXPXODWRUyZ WR F]ฤ VWR NRV]W Dฤช ZDUWRฤ FL RSUDZ\ :DUWR SU]\ W\P SDPLฤ WDรผ R UR]ZLฤ ]DQLDFK /(' NWyUH Vฤ FRUD] F]ฤ ฤ FLHM VWRVRZDQH Z RSUDZDFK NLHUXQNRZ\FK
Rys. 6.
JL HZDNXDFML MDN L SRZLHU]FKQLH RWZDUWH Z\SRVDฤชRQ\FK Z 32:(5 /(' ']Lฤ NL WHPX UR]ZLฤ ]DQLX FRUD] F]ฤ ฤ FLHM UH]\JQXMH VLฤ ]H VWRVRZDQLD PRGXรกyZ DZDU\MQ\FK NWyUH VรกXฤช\รก\ ]DPLDQLH ]Z\Nรก\FK RSUDZ Z Rฤ ZLHWOHQLH HZDNXDF\MQH 7DNLH UR]ZLฤ ]DQLH SRZRGRZDรกR NRQLHF]QRฤ รผ LQJHUHQFML Z RSUDZฤ D SRGF]DV HNVSORDWDFML F]ฤ VWV]H Z\PLDQ\ ฤจUyGHรก ฤ ZLDWรกD
Rys. 7.
Rys. 5.
Krok 6. Dobรณr opraw 'RELHUDP\ ZรกDฤ FLZH RSUDZ\ GRฤ ZLHWODMฤ FH PDMฤ F QD XZDG]H SRZLHU]FKQLH RWZDUWH L GURJL HZDNXDFML NWyU\FK Z\PLDU\ XVWDOLOLฤ P\ SRGF]DV NURNX GUXJLHJR :DฤชQ\P ]DJDGQLHQLHP NWyUH UR]ZLQฤ รกR VLฤ Z FLฤ JX RVWDWQLFK NLONX ODW MHVW V]\ENL UR]ZyM RSUDZ GRฤ ZLHWODMฤ F\FK WDN GUR-
.RU]\ฤ FL Z\QLNDMฤ FH ]H VWRVRZDQLD Z\G]LHORQ\FK RSUDZ 32:(5 /(' WR ย PQLHMV]D OLF]ED RSUDZ QS FR P ยฑ SDWU] WDEHOND GOD 2:$ QDWRPLDVW RSUDZ\ PRGXรกRZDQH ฤ UHGQLR FR P ย PQLHMV]H ]Xฤช\FLH HQHUJLL N:K URF]QLH QDWRPLDVW RSUDZ\ PRGXรกRZDQH RN N:K ย ฤช\ZRWQRฤ รผ ฤจUyGรกD ฤ ZLDWรกD /(' XWU]\PXMH VLฤ QD SR]LRPLH W\V K ฤ ZLHWOyZNRZHJR RN W\V K ย Z\G]LHORQH RSUDZ\ FHFKXMH SRZWDU]DOQ\ PRQWDฤช SRGF]DV JG\ PRGXรกRZDQLX SRGOHJDรกD QDMF]ฤ ฤ FLHM ZLHOH UyฤชQ\FK RSUDZ FR NRPSOLNXMH WDN UHDOL]DFMฤ MDN L REVรกXJฤ VHUZLVRZฤ $UW\NXรก RSUDFRZDQ\ QD SRGVWDZLH โ Wytycznych projektowychยด Z\GDQ\FK SU]H] ยฟUPฤ +<%5<' 6S ] R R
Fachowy Elektryk 121
WARSZTAT
Walizki narzÄ&#x2122;dziowe dla elektromonterĂłw
- ENERGOTYTAN
Fot. 2.
122 Fachowy Elektryk
Fot. 3. Fot.: Energotytan
Fot.: Energotytan
Fot. 1.
Fot. 4.
2SUyF] SRGVWDZRZ\FK QDU]Ä&#x160;G]L QLH]EÄ&#x160;GQ\FK SRGF]DV NDÄŞG\FK SUDF LQVWDODF\MQ\FK SU]\JRWRZDQH SU]H] QDV ]HVWDZ\ PRJÄ&#x2026; ]DZLHUDĂź WDNÄŞH GRGDWNRZR SU]\U]Ä&#x2026;G\ SRPLDURZH ÂżUP\ 6RQHO Âą MDN QS ]HVWDZ 71 IRW Z\SRVDÄŞRQ\ Z ZVNDĨQLN QDSLÄ&#x160;FLD 3 MDN UyZQLHÄŞ NDPHU\ WHUPRZL]\MQH Âą MDN Z SU]\SDGNX ]HVWDZX ZDOL]NRZHJR 71 Z\SRVDÄŞRQHJR Z NDPHUÄ&#x160; ,5 IRW NWyUH XPRÄŞOLZLDMÄ&#x2026; SU]HSURZDG]DQLH Z PLHMVFX UREyW SURIHVMRQDOQHM GLDJQRVW\NL XU]Ä&#x2026;G]HÄ&#x201D; RUD] VLHFL Fot.: Energotytan
Fot.: Energotytan
Fot.: Energotytan
Ze wzglÄ&#x2122;du na duĹźe zainteresowanie ze strony klientĂłw, nasza dotychczasowa oferta zestawĂłw narzÄ&#x2122;dziowych do prac pod napiÄ&#x2122;ciem zostaĹ&#x201A;a w ostatnim czasie uzupeĹ&#x201A;niona o szerokÄ&#x2026; gamÄ&#x2122; nowych narzÄ&#x2122;dzi oraz toreb narzÄ&#x2122;dziowych dla elektromonterĂłw. Obecnie moĹźna zamĂłwiÄ&#x2021; gotowe katalogowe zestawy narzÄ&#x2122;dzi i wyposaĹźenia, a takĹźe skompletowaÄ&#x2021; je samodzielnie, w zaleĹźnoĹ&#x203A;ci od indywidualnych potrzeb. PoniĹźej przedstawiamy krĂłtki przeglÄ&#x2026;d wybranych zestawĂłw oraz ich elementĂłw skĹ&#x201A;adowych.
Fot. 5.
Fot.: Energotytan
Fot.: Energotytan
E\ PDWHULDáRZH Z\NRQDQH Vą ] 3RO\WH[X IRW L ± EDUG]R RGSRUQHJR WHUPRSODVW\F]QHJR PDWHULDáX ZáyNQLQRZHJR LPSUHJQRZDQHJR SROLPHUDPL L SRZOHNDQHJR WHUPRSODVW\F]Q\P NOHMHP 'RVWĊSQH Vą Z ZLHOX ZHUVMDFK L UR]PLDUDFK 7RUE\ VNyU]DQH IRW Z\NRQDQH Vą ] QDWXUDOQHM VNyU\ R JUXERĞFL ± PP SRVLDGDMą Z SHáQL UHJXORZDQH SDVNL DQW\SRĞOL]JRZH XFKZ\W\ L PRJą E\ü GRGDWNRZR Z]PDFQLDQH ZHZQąWU] L QD GROQ\FK NUDZĊG]LDFK SUR¿ODPL DOXPLQLRZ\PL IRW
Fot. 11.
Fot.: Energotytan
3RPRFQ\P Z\SRVDĪHQLHP ]HVWDZX PRJą RND]Dü VLĊ WDNĪH ]DFLVNDUNL PHFKDQLF]QH GR UyĪQ\FK URG]DMyZ L SU]HNURMyZ NRĔFyZHN L WXOHMHN NDEORZ\FK 7\SRZ\PL SU]HZLG]LDQ\PL GR WHJR W\SX ]DVWRVRZDĔ ]HVWDZDPL Vą PRGHOH 71 71 RUD] 71 IRW L ]DZLHUDMąFH UyĪQRURGQH QDU]ĊG]LD GR ]DFLVNDQLD NRĔFyZHN QD SU]HZRGDFK RUD] WZRU]\ZRZH SRMHPQLNL QD WXOHMNL 2SFMRQDOQLH ]HVWDZ\ GRVWĊSQH Vą UyZQLHĪ ] GRGDWNRZ\P Z\SRVDĪHQLHP ¿UP\ 6RQHO Fot.: Energotytan
WARSZTAT
Fot. 9.
Fot.: Energotytan
Fot.: Energotytan
Fot. 6.
Fot.: Energotytan
Fot. 7.
Fot. 8.
: ]DOHĪQRĞFL RG SRWU]HE L XSRGREDĔ NOLHQW PRĪH NRPSOHWRZDü OXE Z\ELHUDü JRWRZH ]HVWDZ\ Z WRUEDFK ] PDWHULDáX OXE VNyU\ RUD] Z ZDOL]NDFK ] WZRU]\ZD 1DV]H WRU-
Fot. 10.
: SU]\SDGNX NRQLHF]QRĞFL WUDQVSRUWX ZLĊNV]HM LORĞFL QDU]ĊG]L RSW\PDOQ\P UR]ZLą]DQLHP Vą ZDOL]NL ] WZRU]\ZD $%6 NWyUH FHFKXMH VLĊ GXĪą Z\WU]\PDáRĞFLą L RGSRUQRĞFLą QD ]DU\VRZDQLD MDN UyZQLHĪ WROHUDQFMą QD G]LDáDQLH WHPSHUDWXU Z ]DNUHVLH RG GR & IRW L 1DU]ĊG]LD PRJą E\ü Z QLFK XPLHV]F]DQH QD VSH-
Fot. 12.
FMDOQ\FK WDEOLFDFK ] NLHV]HQLDPL EąGĨ WHĪ Z VSHFMDOQLH Z\SUR¿ORZDQ\FK SUR¿ODFK ] JąENL -DN ]Z\NOH ]DFKĊFDP\ 3DĔVWZD GR NRQWDNWX ] QDV]\P ']LDáHP +DQGORZ\P SLV]ąF H PDLO QD DGUHV ELXUR#HQHUJRW\WDQ SO OXE G]ZRQLąF SRG QU WHO JG]LH PRĪQD X]\VNDü LQIRUPDFMĊ QD WHPDW DNWXDOQHM RIHUW\ RUD] SRPRF WHFKQLF]Qą .RU]\VWDMąF ] RND]ML ]DSUDV]DP\ GR RGZLHG]HQLD QDV]HJR VWRLVND ( QD WHJRURF]Q\FK WDUJDFK (1(5*(7$% Z GQLDFK ZU]HĞQLD $GULDQ =DMąF ZZZ HQHUJRW\WDQ SO
Fachowy Elektryk 123
WARSZTAT
Wkrętaki i bity Felo
Fot.: LŁ
: URNX /à QDZLą]DáD ZVSyáSUDFĊ ] Z\WZyUFą PDUNRZ\FK ZNUĊWDNyZ RUD] ELWyZ )HOR :HUN]HXJIDEULN +ROODQG /HW] *PE+ -HVW WR QLHPLHFNLH SU]HGVLĊELRUVWZR URG]LQQH NWyUHJR WUDG\FMH VLĊJDMą URNX 1D SU]HVWU]HQL ODW VZRMHM G]LDáDOQRĞFL ]DVá\QĊáD ] ZLHOX LQQRZDF\MQ\FK SURMHNWyZ RUD] SDWHQWyZ WHFKQLF]Q\FK P LQ GZXVNáDGQLNRZHM UĊNRMHĞFL QRZRF]HVQHJR ELWD SRNU\WHJR SRZáRNą ] D]RWNX W\WDQX F]\ V\VWHPX 6PDUW 2EHFQLH ]DMPXMH SR]\FMĊ ZLRGąFHJR QD ĞZLHFLH SURGXFHQWD QDMZ\ĪV]HM MDNRĞFL ZNUĊWDNyZ RUD] ELWyZ :NUĊWDNL )HOR FKDUDNWHU\]XMą VLĊ QLH]Z\NOH GXĪą SUHF\]Mą Z\NRQDQLD NRĔFyZHN MDN UyZQLHĪ WUZDáRĞFLą =GROQH Vą SU]HQRVLü QDMZ\ĪV]H PRPHQW\ REURWRZH D W\P VDP\P VSHáQLü Z\VRNLH Z\PDJDQLD ZV]\VWNLFK ]QDQ\FK QRUP WHFKQLF]Q\FK ,FK UĊNRMHĞFL Vą XNV]WDáWRZDQH Z VSRVyE QLHVSRW\NDQLH HUJRQRPLF]Q\ ± XPRĪOLZLDMą SHZQ\ FKZ\W RUD] PLQLPDOQ\ Z\VLáHN SU]\ SUDF\ 'RGDWNRZR UĊNRMHĞFL Z\SRVDĪRQH Vą Z SRSU]HF]Q\ RWZyU PRJąF\ VáXĪ\ü MDNR ]DZLHV]ND OXE WHĪ PRĪQD JR Z\NRU]\VWDü GR ZáRĪHQLD GĨZLJQL XáDWZLDMąFHM SU]\NUĊFDQLH RGNUĊFHQLH ĞUXE\
Fot. 1.
124 Fachowy Elektryk
2EHFQLH )HOR ZSURZDG]LáD QD U\QHN DEVROXWQLH QRZDWRUVNLH UR]ZLą]DQLH SLHUZV]ą QD ĞZLHFLH UĊNRMHĞü ZNUĊWDND VDPRGRSDVRZXMąFD VLĊ GR GáRQL XĪ\WNRZQLND ± (5*21,& VHULD -HVW WR SUDZG]LZD UHZROXFMD Z ]DNUHVLH HUJRQRPLL L SU]HQLHVLHQLD PRPHQWX REURWRZHJR (UJRQLF ]DFKRZXMąF ZV]\VWNLH GRW\FKF]DVRZH DWXW\ SRSU]HGQLFK VHULL G]LĊNL VZRMHM ZHZQĊWU]QHM VWUXNWXU]H GRVWRVRZXMH VLĊ GR LQG\ZLGXDOQHM EXGRZ\ NDĪGHM GáRQL 8]\VNXMH VLĊ G]LĊNL WHPX SHUIHNF\MQH ]HVSROHQLH GáRĔ ± ZNUĊWDN 7DN RWR QDU]ĊG]LH VWDMH VLĊ SUDZG]LZ\P SU]HGáXĪHQLHP UDPLHQLD (IHNW SUDFD ZNUĊWDNLHP (5*21,& Z ]HVWDZLHQLX ] QDMEDUG]LHM ]QDQ\PL UHQRPRZDQ\PL PDUNDPL MHVW QLHSRUyZQ\ZDOQLH áDWZLHMV]D L EDUG]LHM NRPIRUWRZD -HGQDN QDMZDĪQLHMV]ą U]HF]ą MDNą VLĊ RVLąJD G]LĊNL UĊNRMHĞFL (UJRQLF MHVW RVLąJDQLH GDOHFH SU]HZ\ĪV]DMąFHJR NRQNXUHQFMĊ PRPHQWX REURWRZHJR 2SUyF] VHULL )HOR PD Z VZRMHM RIHUFLH WU]\ LQQH OLQLH ZNUĊWDNyZ VHULD 3UR¿ ] UĊNRMHĞFLą MHGQRVNáDGQLNRZą VHULD ] UĊNRMHĞFLą MHGQRVNáDGQLNRZą RUD] PLNURZNUĊWDNL 3RQDGWR G\VSRQXMH VSHFMDOQ\PL MHG\Q\PL QD U\QNX ĞZLDWRZ\P ]HVWDZDPL ZNUĊWDNyZ L]RORZDQ\FK ] Z\PLHQQą UąF]Ną GR SURIHVMRQDOQ\FK ]DVWRVRZDĔ ± ( 6PDUWDPL -DNR GRVNRQDáH X]XSHáQLHQLH PRĪQD ZVND]Dü QD LQQH ]HVWDZ\ D PLDQRZLFLH W]Z )HOR 1P ]QDMGXMąFH ]DVWRVRZDQLH ZV]ĊG]LH WDP JG]LH QLH]EĊGQD MHVW EDUG]R Z\VRND SUHF\]MD Z GR]RZDQLX VLá\ ] MDNą VLĊ GRNUĊFD ĞUXEĊ :NUĊWDNL Z ZHUVML L]RORZDQHM VHULL (UJRQLF RUD] ( 6PDUW Vą LQG\ZLGXDOQLH SRGGDZDQH VSHFMDOQ\P EDUG]R VXURZ\P SURFHGXURP WHVWRZ\P ]JRGQLH ] HXURSHMVNą QRUPą (1 )LUPD )HOR UyZQLHĪ Vá\QLH ] SURGXNFML ĞZLDWRZHM MDNRĞFL ELWyZ 2IHURZDQH JURW\
Fot.: LŁ
Firma Lange Łukaszuk założona w 1987 roku jest znanym dystrybutorem markowych wyrobów przemysłowych. Duża część jej oferty jest związana z rynkiem budowlanym. Jednymi z powszechniej spotykanych na każdej budowie narzędzi są wkrętaki i bity.
Fot. 2.
]QDF]QLH SU]HZ\ĪV]DMą SRG Z]JOĊGHP WZDUGRĞFL RUD] RGSRUQRĞFL Z\PDJDQLD QRUP ',1 L ,62 6ą RQH Z\NRQDQH ] GRVNRQDáHM VWDOL L FKDUDNWHU\]XMą VLĊ QLHVSRW\NDQą VWDUDQQRĞFLą SRG Z]JOĊGHP Z\PLDURZ\P *URW\ )HOR Vą GRVWĊSQH Z SUDNW\F]QLH NDĪG\P NV]WDáFLH RUD] UR]PLDU]H Z SU]\SDGNX EUDNX RNUHĞORQHJR U]DG]LHM VSRW\NDQHJR ELWD ¿UPD MHVW JR Z VWDQLH Z\NRQDü QD ]DPyZLHQLH R LOH RF]\ZLĞFLH MHVW WR PRĪOLZH SRG Z]JOĊGHP WHFKQLF]Q\P :DUWR WHĪ ZVSRPQLHü R V]HURNLHM JDPLH UyĪQHJR W\SX XFKZ\WyZ PDJQHW\F]Q\FK Z W\P W]Z )HOR 6WDU XPRĪOLZLDMąF\FK SUDFĊ Z WUXGQR GRVWĊSQ\FK PLHMVFDFK PDMąF\FK GRGDWNRZR Wą ZáDĞFLZRĞü LĪ QLH XV]NDG]DMą GHOLNDWQ\FK SRZLHU]FKQL W\SX UHJLSV\ F]\ GUHZQR :LHONLP X]QDQLHP QDV]\FK NOLHQWyZ FLHV]ą VLĊ UyZQLHĪ XFKZ\W\ W\SX ÄIDUPHU´ WDN FKĊWQLH XĪ\ZDQH SU]H] GHNDU]\ )LUPD )HOR MHVW Z F]RáyZFH SU]HGVLĊELRUVWZ VWRVXMąF\FK L UR]ZLMDMąF\FK QDMQRZV]H WHFKQRORJLH SURGXNFML MHVW VNXSLRQD Z 1LHPF]HFK SR]RVWDáH QD :ĊJU]HFK 'DMH WR JZDUDQFMĊ XWU]\PDQLD Z\VRNLHM MDNRĞFL 3URGXNW\ )HOR ]QDOD]á\ ]DVWRVRZDQLH RERN EUDQĪ\ EXGRZODQHM Z ZLHOX LQQ\FK G]LHG]LQDFK V]F]HJyOQLH Z SU]HP\ĞOH VDPRFKRGRZ\P ORWQLF]\P RUD] HOHNWURWHFKQLFH 0LFKDá 2VWURZVNL 3URGXNW 0HQHGĪHU /DQJH àXNDV]XN
WARSZTAT
Obróbka kabli elektrycznych Prąd jest wykorzystywany niemal w każdej dziedzinie naszego życia. Energia elektryczna jest wielkim dobrem, lecz równocześnie użytkowanie jej niesie ze sobą potrzebę stworzenia ogromnej infrastruktury energetycznej. Jej nerwami są różnego rodzaju kable? od największych przesyłowych aż po malutkie kabelki, z którymi możemy zetknąć się na co dzień np. w naszych mieszkaniach. Instalacje elektryczne wymagają napraw i konserwacji. Stąd też rodzi się potrzeba, aby osoby, które profesjonalnie parają się naprawami urządzeń elektrycznych, były wyposażone w doskonałej jakości narzędzia gwarantujące im bezpieczeństwo, komfort, szybkość i precyzję pracy. /DQJH àXNDV]XN SRVLDGD Z VZRMHM RIHUFLH KDQGORZHM EDUG]R ERJDW\ ZDFKODU] QDU]ĊG]L UĊF]Q\FK GOD HOHNWU\NyZ SU]H]QDF]RQ\FK GR SUDF ]ZLą]DQ\FK ] V]HURNR UR]XPLDQą REUyENą NDEOL /DQJH àXNDV]XN RIHUXMH GXĪ\ Z\EyU V]F]\SLHF UHQRPRZDQHM QLHPLHFNLHM ¿UP\ 1:6 :\URE\ 1:6 VSHáQLDMą ZV]HONLH HXURSHMVNLH RUD] ĞZLDWRZH QRUP\ Z ]DNUHVLH MDNRĞFL RUD] EH]SLHF]HĔVWZD 1:6 QDOHĪ\ GR JUXS\ SU]HGVLĊELRUVWZ VWRVXMąF\FK QDMQRZV]H WHFKQRORJLH 'XĪD F]ĊĞü SURFHVX SURGXNF\MQHJR MHVW Z SHáQL ]DXWRPDW\]RZDQD ± RGE\ZD VLĊ SU]\ XĪ\FLX URERWyZ 6]F]\SFH 1:6 FKDUDNWHU\]XMą VLĊ QLH]Z\Náą ZSURVW SUHF\]Mą Z\NRQDQLD IXQNFMRQDOQRĞFLą HVWHW\Ną RUD] WUZDáRĞFLą (UJRQRPLD UĊNRMHĞFL QLH PD VRELH UyZQ\FK Z EUDQĪ\ 6]F]\SFH 1:6 WU]\PD VLĊ EDUG]R SHZQLH D Z\VLáHN WRZDU]\V]ąF\ SUDF\ MHVW PLQLPDOQ\ 7ZRU]\ZR V]WXF]QH ]DVWRVRZDQH Z UĊNRMHĞFLDFK MHVW HODVW\F]QH PLĊNNLH ROHMRRGSRUQH SU]\MHPQH Z GRW\NX HOLPLQXMH SRĞOL]J GáRQL :V]\VWNLH UĊNRMHĞFL Vą RIHURZDQH Z EDUG]R Ī\Z\FK GREU]H GREUDQ\FK EDUZDFK 6HUFHP NDĪG\FK V]F]\SLHF MHVW VWDO ] MDNLHM MHVW ]EXGRZDQD LFK F]ĊĞü URERF]D 1:6 Z VZRLFK SURGXNWDFK Z\NRU]\VWXMH VSHFMDOQLH Z\VHOHNFMRQRZDQą KDUWRZDQą Z ROHMX VWDO FKURPRZR ZDQDGRZą
Fot. 1. Różne typy szczypiec NWS.
3DUWLH V]F]\SLHF NWyUH EH]SRĞUHGQLR VW\NDMą VLĊ ] SU]HGPLRWHP REUDELDQ\P RVWU]D GR FLĊFLD X]ĊELHQLD VáXĪąFH GR FKZ\WDQLD ]DJQLDWDQLD LWS F]ĊVWR Vą GRGDWNRZR LQGXNF\MQLH Z]PDFQLDQH GR SR]LRPX WZDUGRĞFL +5& 5yZQLHĪ QLH]Z\NOH VWDUDQQLH Vą Z\NRQDQH SU]HJXE\ &KDUDNWHU\]XMH MH ]XSHáQ\ EUDN OX]yZ 8PRĪOLZLDMą ZLHOH F\NOL SUDF\ EH] ZLGRF]Q\FK R]QDN ]XĪ\FLD 1:6 SRVLDGD SUDNW\F]QLH NDĪG\ QLH]EĊGQ\ GR REUDELDQLD NDEOL W\S V]F]\SLHF RUD] QRĪ\F , WDN EĊGą WR V]F]\SFH XQLZHUVDOQH REFLQDF]NL ERF]QH UyZQLHĪ ] GáXĪV]ą V]\MNą XPRĪOLZLDMąFH FLĊFLH JUXEV]HJR NDEOD SU]\ PQLHMV]\P Z\VLáNX QRĪ\FH GR FLĊFLD RUD] RGL]RORZ\ZDQLD NDEOL V]F]\SFH SáDVNLH RNUąJáH SyáRNUąJáH WH RVWDWQLH UyZQLHĪ RGJLĊWH RGL]RORZ\ZDF]H
Fot. 2. Nożyk 28H Secura (Jokari).
: NDĪG\P ]HVWDZLH QDU]ĊG]L GOD HOHNWU\ND PXVL VLĊ ]QDOHĨü SU]\QDMPQLHM MHGHQ QRĪ\N GR XVXZDQLD L]RODFML )LUPD /DQJH àXNDV]XN Z VZRMHM RIHUFLH SRVLDGD FDá\ ZDFKODU] WHJR W\SX QDU]ĊG]L PDUNL -RNDUL -RNDUL .UDPSH *PE+ MHVW QLHPLHFNLP ĞZLDWRZHM NODV\ SURGXFHQWHP QDU]ĊG]L UĊF]Q\FK GR RGL]RORZ\ZDQLD NDEOL 2IHUWD -RNDUL REHMPXMH SU]HV]áR UyĪQ\FK W\SyZ QRĪ\NyZ G]LĊNL NWyU\P PRĪOLZH MHVW SURVWH V]\ENLH Z\JRGQH L EH]SLHF]QH XVXQLĊFLH L]RODFML ] ZLHOX URG]DMyZ NDEOL R GRZROQ\P NV]WDáFLH :\URE\ -RNDUL RG]QDF]DMą VLĊ QLH]PLHQQLH Z\VRNą MDNRĞFLą RUD] VWDUDQQRĞFLą
Fot. 3. Automatyczne szczypce Super 4 Plus - do ściągania izolacji z kabli (Jokari).
Z\NRQDQLD -RNDUL NRU]\VWD ] QDMQRZRF]HĞQLHMV]\FK OLQLL SURGXNF\MQ\FK 6SU]ĊW -RNDUL ]QDMGXMH ]DVWRVRZDQLH Z ZLHOX G]LHG]LQDFK SRZLą]DQ\FK ] EUDQĪą HOHNWU\F]Qą L SRNUHZQ\PL SU]HP\ĞOH HQHUJHW\F]Q\P PRWRU\]DF\MQ\P HOHNWURQLFH WHOHNRPXQLNDFML F]\ LQIRUPDW\FH 6]WDQGDURZ\P SURGXNWHP VWZRU]RQ\P SU]H] -RNDUL MHVW QRĪ\N GR ]GHMPRZDQLD L]RODFML ] NDEOL R SU]HNURMX RNUąJá\P ± PP R V\PEROX + 6HFXUD : QRĪ\NX W\P MDN Z SU]\VáRZLRZHM VRF]HZFH VNXSLDMą VLĊ ZV]\VWNLH WH FHFK\ ]D NWyUH SURGXNW\ -RNDUL Vą WDN FHQLRQH QD FDá\P ĞZLHFLH RVWU]H SRNU\WH VSHFMDOQą SRZáRNą ] D]RWNX W\WDQX SU]HFLZSRĞOL]JRZH Z\NRĔF]HQLH SDáąND SU]\WU]\PXMąFHJR NDEHO Z\VRNLHM MDNRĞFL QLH]Z\NOH WUZDáD PLáD Z GRW\NX REXGRZD ] WZRU]\ZD V]WXF]QHJR GREU]H GRSUDFRZDQD HUJRQRPLD ,QQ\P Z\VRNR FHQLRQ\P SURGXNWHP -RNDUL Vą DXWRPDW\F]QH V]F]\SFH GR ĞFLąJDQLD L]RODFML ] NDEOL GR PPð 6HWNL W\VLĊF\ ]DGRZRORQ\FK XĪ\WNRZQLNyZ PRĪH SRWZLHUG]Lü LFK SUHF\]\MQą L EH]DZDU\MQą SUDFĊ 0LFKDá 2VWURZVNL /DQJH àXNDV]XN
Fachowy Elektryk 125
TARGI
ENERGETAB 2013 ZIAD Bielsko-Biaล a SA zaprasza na 26 edycjฤ Miฤ dzynarodowych Energetycznych Targรณw Bielskich ENERGETAB 2013, ktรณre odbฤ dฤ siฤ w dniach od 17 do 19 wrzeล nia w godz. od 9:00 do 17:00 na terenach wystawowych pod Dฤ bowcem (Al. Armii Krajowej 220).
6ฤ WR RG ZLHOX ODW QDMZLฤ NV]H Z 3ROVFH WDUJL Z G]LHG]LQLH HQHUJHW\NL HOHNWURWHFKQLNL L DXWRPDW\NL HQHUJHW\F]QHM ยฑ Z W\P URNX XG]LDรก Z WDUJDFK SRWZLHUG]LรกR SRQDG Z\VWDZFyZ ] NUDMyZ (XURS\ L $]ML FR R]QDF]D Lฤช Eฤ G]LH SUDZLH GRNรกDGQLH WDND VDPD OLF]ED Z\VWDZFyZ FR Z XELHJรก\P UHNRUGRZ\P SRG W\P Z]JOฤ GHP URNX :ฤ UyG Z\VWDZFyZ ]DJUDQLF]Q\FK WUDG\F\MQLH MXฤช GRPLQXMฤ ยฟUP\ ] 1LHPLHF &]HFK L +LV]SDQLL 1LH ]DEUDNQLH DNW\ZQLH SRV]XNXMฤ F\FK QRZ\FK U\QNyZ ยฟUP ] &KLQ 3LHUZV]\ UD] QD WDUJDFK (1(5*(7$% JRฤ FLรผ Eฤ G]LHP\ Z\VWDZFyZ ] ,QGLL :ฤ UyG Z\VWDZFyZ VSRWNDP\ ]DUyZQR GREU]H ]QDQH PLฤ G]\QDURGRZH NRUSRUDFMH GRVWDUF]DMฤ FH SHรกQ\ ZDFKODU] SURGXNWyZ QD JOREDOQH U\QNL MDN WHฤช ZLฤ NV]Rฤ รผ OLF]ฤ F\FK VLฤ NUDMRZ\FK GRVWDZFyZ QDMEDUG]LHM ]DDZDQVRZDQ\FK WHFKQRORJLF]QLH PDV]\Q XU]ฤ G]Hฤ L DSDUDWyZ VรกXฤชฤ F\FK QLH]DZRGQHPX Z\WZDU]DQLX L GRVWDUF]DQLX HQHUJLL HOHNWU\F]QHM 1D WDUJDFK (1(5*(7$% poMDZL VLฤ WDNฤชH ZLHOH QRZ\FK ยฟUP NUDMRZ\FK L ]DJUDQLF]Q\FK FKFฤ F\FK ]DGHPRQVWURZDรผ VZRMH QDMQRZV]H UR]ZLฤ ]DQLD V]F]HJyOQLH ]ZLฤ ]DQH ] Z\NRU]\VWDQLHP RGQDZLDOQ\FK ฤจUyGHรก HQHUJLL F]\ SRGQLHVLHQLHP HIHNW\ZQRฤ FL HQHUJHW\F]QHM Z\WZDU]DQLD Eฤ Gฤจ Xฤช\WNRZDQLD HQHUJLL =QDF]ฤ F\ VWDMH VLฤ XG]LDรก ยฟUP Rฤ ZLHWOHQLRZ\FK ]DUyZQR GRVWDZFyZ VรกXSyZ F]\ RSUDZ MDN WHฤช FRUD] Z\GDMQLHMV]\FK ODPS /(' Z W\P GR FHOyZ Rฤ ZLHWOHQLD GUyJ RELHNWyZ SU]HP\VรกRZ\FK LWS 3UH]HQWRZDQH SRGF]DV WDUJyZ SURGXNW\ RUD] SU]\JRWRZ\ZDQH NRQIHUHQFMH V\PSR]MD SRZLQQ\ ]DGRZROLรผ V]HURNฤ U]HV]ฤ ]ZLHG]DMฤ F\FK NWyU]\ RG ZLHOX ODW EDUG]R OLF]QLH RGZLHG]DMฤ WDUJL (1(5*(7$% , WDN 3ROVNLH 6WRZDU]\V]HQLH (OHNWURLQVWDODF\MQH ]DSUDV]D QD NRQIHUHQFMฤ SRGF]DV NWyUHM ]RVWDQฤ SRUXV]RQH LVWRWQH L DNWXDOQH ]DJDGQLHQLD
126 Fachowy Elektryk
]ZLฤ ]DQH ] SURGXNFMฤ HQHUJLL HOHNWU\F]QHM Z W\P ] RGQDZLDOQ\FK ฤจUyGHรก HQHUJLL -HVW WR WHPDW Z]EXG]DMฤ F\ VSRUH NRQWURZHUVMH D GรกXJL F]DV RF]HNLZDQLD QD SRMDZLHQLH VLฤ XVWDZ\ UHJXOXMฤ FHM WH NZHVWLH Z\ZRรกDรก MXฤช SRZDฤชQH ]DQLHSRNRMHQLH Zฤ UyG LQZHVWRUyZ W\FK SU]\V]รกRฤ FLRZ\FK SURMHNWyZ =DLQWHUHVRZDQL ZVSyรกSUDFฤ ] ]DJUDQLFฤ Eฤ Gฤ PRJOL QDZLฤ ]Dรผ FLHNDZH NRQWDNW\ L X]\VNDรผ LQWHUHVXMฤ FH LFK LQIRUPDFMH SRGF]DV RUJDQL]RZDQ\FK SU]H] 3ROVNR 6]ZDMFDUVNฤ ,]Eฤ *RVSRGDUF]ฤ RUD] 6WRZDU]\V]HQLH :VSyรกSUDF\ 3ROVND :VFKyG VSRWNDฤ SDQHORZ\FK SLHUZV]HJR GQLD WDUJyZ 6WRZDU]\V]HQLH (OHNWU\NyZ 3ROVNLFK ยฑ MHGQR ] QDMVWDUV]\FK Z 3ROVFH L EDUG]R ]DVรกXฤชRQH GOD UR]ZRMX SROVNLHM HOHNWURWHFKQLNL VWRZDU]\V]HQLH QDXNRZR WHFKQLF]QH D MHGQRF]Hฤ QLH 3DUWQHU QDV]\FK WDUJyZ RG VDPHJR LFK SRF]ฤ WNX SRGF]DV WHJRURF]Q\FK WDUJyZ ]DSUDV]D QD ZDUV]WDW\ ]DW\WXรกRZDQH ร ,Qฤช\QLHU (OHNWU\N Z (XURSLH ยฑ 8MHGQROLFHQLH .V]WDรกFHQLD ,Qฤช\QLHUyZ (OHNWU\NyZ Z 8(ยด RUJDQL]RZDQH Z UDQDFK HXURSHMVNLHJR SURMHNWX (/(9(7 7DUJRP WRZDU]\V]\รผ Eฤ Gฤ WHฤช SUH]HQWDFMH L VHPLQDULD SURPRF\MQH ยฟUP Z W\P W\FK NWyUH SRGF]DV WDUJyZ (1(5*(7$% SODQXMฤ VSHFMDOQH VSRWNDQLD ] NOLHQWDPL GOD XF]F]HQLD REFKRG]RQ\FK Z W\P URNX MXELOHXV]\ -HVWHฤ P\ ]DV]F]\FHQL ฤชH WDN ZLHOH ยฟUP SRVWDQRZLรกR ZรกDฤ QLH SRGF]DV WDUJyZ (1(5*(7$% VSHFMDOQLH ]D]QDF]\รผ VZyM MXELOHXV] 1LH Z\PLHQLP\ WXWDM ZV]\VWNLFK MXELODWyZ DOH QLH PRฤชHP\ QLH ZVSRPQLHรผ R MXELOHXV]X OHFLD (OHNWUREXGRZ\ OHFLD =3$6 F]\ R 0LNURQLFH ODW 0HGFRP ODW OXE =38( ODW 1D SHZQR GXฤชH ]DLQWHUHVRZDQLH Eฤ G]LH WRZDU]\V]\รกR 0LVWU]RVWZRP 3ROVNL (OHNWU\NyZ NWyUH RUJDQL]XMH UHGDNFMD Z\GDZQLFWZD )DFKRZ\ (OHNWU\N *รกyZQฤ QDJURGฤ
MHVW F]HN RSLHZDMฤ F\ QD EDUG]R SRZDฤชQฤ NZRWฤ ยฑ SR V]F]HJyรก\ SURSRQXMHP\ ]ZUyFLรผ VLฤ GR UHGDNFML WHJR SRSXODUQHJR Zฤ UyG LQVWDODWRUyZ F]DVRSLVPD 5HGDNFMD )DFKRZHJR (OHNWU\ND RUJDQL]XMH WDNฤชH SRGF]DV WDUJyZ NRQIHUHQFMฤ QW DXWRPDW\NL EXG\QNyZ Z VWDQGDUG]LH .1; (PRFMH Eฤ Gฤ WDNฤชH WRZDU]\V]\รผ RJรกDV]DQLX UH]XOWDWyZ SUHVWLฤชRZHJR NRQNXUVX WDUJRZHJR GR NWyUHJR SRQDG Z\VWDZFyZ ]JรกRVLรกR VZRMH QDMQRZV]H L QDMEDUG]LHM LQQRZDF\MQH SURGXNW\ :ฤ UyG NLONXQDVWX SXFKDUyZ PHGDOL L Z\UyฤชQLHฤ QDMEDUG]LHM SRฤชฤ GDQ\P SU]H] Z\VWDZFyZ MHVW ]DSHZQH 3XFKDU 0LQLVWUD *RVSRGDUNL 7UDG\F\MQLH MXฤช *HQHUDOQ\P 3DUWQHUHP WDUJyZ MHVW 7$8521 3ROVND (QHUJLD 6$ ยฑ QDMZLฤ NV]\ G\VWU\EXWRU HQHUJLL HOHNWU\F]QHM Z 3ROVFH RUD] GUXJL FR GR ZLHONRฤ FL MHM SURGXFHQW : W\P URNX WDUJL (1(5*(7$% Eฤ Gฤ WUZDรก\ GQL 8ELHJรกRURF]Q\ HNVSHU\PHQW ] RUJDQL]DFMฤ GQLRZ\FK WDUJyZ QLH GR NRฤ FD ]\VNDรก X]QDQLH Z\VWDZFyZ L ]ZLHG]DMฤ F\FK D WHJRURF]QH Z\KDPRZDQLH JRVSRGDUNL L SROLW\ND GUDVW\F]Q\FK RV]F]ฤ GQRฤ FL VSRZRGRZDรก\ Lฤช Z\VWDZF\ Z ZLฤ NV]Rฤ FL ]DJรกRVRZDOL ]D WDUJDPL GQLRZ\PL $E\ MHGQDN GDรผ V]DQVH ]ZLHG]DMฤ F\P Z F]ZDUWHN ]DSR]QDQLD VLฤ ] FDรก\P ERJDFWZHP SUH]HQWRZDQ\FK HNVSR]\FML WU]HFLHJR GQLD WDUJL Eฤ Gฤ RWZDUWH GOD ]ZLHG]DMฤ F\FK WDNฤชH GR JRG] WHM SRGREQLH MDN Z SRSU]HGQLFK GZyFK GQLDFK 3R QDMEDUG]LHM DNWXDOQH LQIRUPDFMH R SURJUDPLH Z\VWDZFDFK RUD] WRZDU]\V]ฤ F\FK WDUJRP Z\GDU]HQLDFK ]DSUDV]DP\ QD QDV] SRUWDO ZZZ HQHUJHWDE SO OXE KWWS ZZZ P HQHUJHWDE SO GOD XU]ฤ G]Hฤ PRELOQ\FK ย
Pozytywne wibracje Blondynka dzwoni do brunetki. -Czeล ฤ , co robisz? -Gadam z Tobฤ . -Aha, to nie przeszkadzam. To czeล ฤ ! Kapral wchodzi wieczorem do sypialni rekrutรณw i pyta: - Ktรณry z was byล w cywilu elektrykiem? - Ja! - zgล asza siฤ jeden z ลผoล nierzy. - W porzฤ dku. Jesteล odpowiedzialny za to, ลผeby co wieczรณr o dziesiฤ tej ล wiatล o w sali byล o zgaszone. W szkole, w czasie lekcji: - Hej, ty, tam pod oknem - kiedy byล pierwszy rozbiรณr Polski? - pyta nauczyciel - Co? Nie wiem... - A bitwa pod Grunwaldem? - No, nie pamiฤ tam... - To co ty wล aล ciwie wiesz ? Jak zamierzasz zdaฤ maturฤ ? - Ale ja tu kaloryfer naprawiam...
(OHNWU\]XMรฃF\ GHVLJQ
0HEOH MDN GXFK\ ]DZLHV]RQH Z FLHPQHM SU]HVWU]HQL F]\ ZUฤ F] SU]HFLZQLH VLOQLH HNVSRQXMฤ FH NV]WDรกW L SRGNUHฤ ODMฤ FH VW\O ZQฤ WU]D" 2ELH WH IRUP\ Z ]DOHฤชQRฤ FL RG NRQWHNVWX Z MDNLP VLฤ SRMDZLฤ SU]\ELHUDMฤ PHEOH ZรกRVNLHM ยฟUP\ 6/,'( :\NRQDQH Z FDรกRฤ FL ] SROLSURS\OHQX Vฤ SRGฤ ZLHWODQH RG ฤ URGND WZRU]ฤ F QLHE\ZDรกH HIHNW\ ZL]XDOQH /DPSD WR F]\ IRWHO" PyJรกE\ NWRฤ ]DS\WDรผ $ RGSRZLHGฤจ MHVW RF]\ZLVWD ยฑ L MHGQR L GUXJLH 5R]ฤ ZLHWORQH IRWHOH NDQDS\ VWRรก\ L VWRรกNL QLH SR]RVWDZLฤ QLNRJR RERMฤ WQ\P D PLรกRฤ QLF\ GREUHJR GHVLJQX ]DZV]H ]QDMGฤ GOD QLFK PLHMVFH
130 Fachowy Elektryk
Fot.: Slide (4ร )
Lampa czy fotel?