དབུ་མའི་ལམ་ནི།
རྒྱ་ནག་མི ་དམངས་སྤྱི་མཐུ ན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་
ཀྱི ་སྒྲོམ་གཞི འི་ནང་ཁྲིམས་མཐུ ན་གྱི ་ཐོབ་ཐང་ཡོ ད་
པའི་བོད་རི གས་ཡོ ངས་ལ་མི ་རི གས་ས་གནས་རང་
སྐྱོང ་གི ་ གནས་བབ་ཚད་ལྡན ་མི ང་དོན ་མཚུ ང ས་པ་ ཞི ག་དགོས།
བོད་མི འ་ི སྒྲིག་འཛུ གས་བཀའ་ཤག་གི ས།
Regd. No. HPTIB00011/08/1/2008-TC
བོད་ཟླ་ ༧ ཚེ ས་ ༢༠ རེས་གཟའ་ལྷག་པ།
བོད་རྒྱལ་ལོ་ ༢༡༤༣ རབ་བྱུང་རི ་ཟླའི་མེ་སྤྲེལ་ལོ། ལོ་ ༩ ཨང༌། ༣༨
21st September 2016
དབུས་བོད་མི འ་ི སྒྲིག་འཛུ གས་ཀྱི་བདུན་རེའ་ི ལས་རི མ་གསར་ཤོག
Vol. 9 Issue 38 Price Rs. 1
༸གོང་ས་མཆོག་ལ་པོ་ལེན་ཌི འ་ི གྲོས་ཚོ གས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོ གས་པའི་ཚོ གས་མི ་རྣམས་ ཀྱིས་མཇལ་བཅར་ཞུས་པ།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༩ ཚེ ས་ ༡༩
ཉིན་༸གོང་ས་མཆོག་སི ་ཊར་སི ་བྷག་
Strasbourg
ནས་པོ་ལེན་ཌི ར་ཆི བས་ཞལ་
མ་བསྒྱུར་གོང་ཁུལ་དེའ་ི Elle magazine ཞེས་པའི་དུས་དེབ་ཀྱི ་གསར་འགོད་པ་ལྕམ་ སྐ་ུ
Dorothée Werner
བར་བཀའ་ལན་སྩལ་སྐབས། གི ་གལ་གནད་དང་།
སྒྱུར་གོ་སྒྲི ག་གི ་དང་བླངས་ཞབས་ཞུ ་བ་མི ་ ཏུ ་དཀར་གཙང་མཇལ་དར་སོ གས་ཐོགས་ མང་པོ་ ཞི ག ་གཟི ག ས་མྱོང ་ཡོ ད ་སྐར ོ ་དང་ གྲངས་ ༥༠ ཙམ་ལ་མཇལ་ཁ་དང་སྐ་ུ པར་ ནས་ཕེབས་བསུའ་ི སྣེ་ལེན་གཟབ་རྒྱས་ཞུས།
ཧ་ཅང་གསལ་པོར ་དྲན་མཁན་གྱི ་ བྱི ས ་པ་ །
དུས་ཡུན་རི ང་པོའ་ི རི ང་ནས་ཚན་རི ག་ ལྷན་སྒྲོན་གྲུབ་མཚམས།
སི ་ཊར་སི ་བྷག་ ༸གོ ང ་ས་མཆོ ག ་ཁུ ལ ་དེར ་༸ཞབས་སོ ར ་ འཁོད ་མ་ཐག་ཆེ ད ་མངགས་རྒྱལ་ས་ཝར་
སོ་ནས་མཇལ་བཅར་དུ་བཅར་བའི་པོ་ལན་
ཌི འི ་ ག ྲོས ་ཚོ གས་ཀྱི ་ བོད ་དོན ་རྒྱབ་སྐ ྱོ ར ་
ལགས་ཀྱིས་དྲི་ ཁོར་ཡུག་
ཚོ ག ས་པའི་ ཚོ ག ས་མི ་ རྣམས་ལ་མཇལ་ཁ་ སྩལ། སྤྱིར་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ལོ་འདི་བཞི ན་
ང་ཚོ ་ཚང་མ་འགྲོ་
བ་མི འ་ི རི གས་གཅིག་གྱུར་ཡི ན་པ།
བུད་
གི ་རྒྱལ་ས། ཞེས་ལོ་གཅིག་རི ང་ཁུལ་དེར་ཡུ་
མེ ད ་ཀྱི ་ གནས་བབས་སྤྱི ་ དང་ལྷ ག ་པར་
སྤྱི ་ ཚོ གས་ནང་བུ ད་མེ ད ་ཚོ ས་འགོ ་ ཁྲི ད ་
ཀྱི ་ འགན་ཁུ ར ་མང་ཙམ་ལེ ན ་དགོ ས ་པའི ་ གལ་གནད་སོ ག ས་ཀྱི ་ ད ་ྲི བར་བཀའ་ལན་ མཛད།
དེ་རྗེས་ཁུལ་དེའ་ི རི ག་གཞུང་དང་
འབྲེལ་བའི་བདུན་རེའ་ི གསར་ཤོག་ Weekly
Cultural Magazine
ཞེས་པའི་གསར་
འགོད་པས་ང་ཚོ ་འཆི ་བའི་གནས་སྐབས་སུ་
རྣམ་པར་ཤེ ས་པའི་གནས་སྟངས་གང་འདྲ་
ས་གནས་ལ་ཡུ་རོབ་རི ག་གཞུང་
Wroclaw
རོབ་ཀྱི་རི ག་གཞུང་འདྲ་མི ན་ཁག་མི ་ཉམས་
རྒྱུ ན་འཛི ན་ཆེ ད ་ལས་འགུ ལ ་རི གས་འདྲ་ ལ་མགོ ན ་པོ་ གང་ཉིད ་མཆོ ག ་གི ས ་ཐུ ག ས་ ནས་མཁའ་ལམ་བརྒྱུ ད་པོ་ ལེ ན ་ཌི འི ་ གྲོང ་ མི ན་སྤལེ ་བཞི ན་ཡོ ད་འདུག དེ་ཡང་༸གོང་ སྣང་ཧ་ཅང་མཛད་བཞི ན་ཡོ ད་སྐར ོ ་སོ གས་ ཁྱེར་
Wroclaw
གནམ་ཐང་དུ་༸ཞབས་
བཀའ་ལན་སྩལ་དོན། ངོས་རང་ཆུང་དུས་ སོར་འཁོད། སྐབས་དེར་གྲོང་སྡའེ ་ི སྤྱི་ཁྱབ་པ་
ནས་ཚན་རི ག་ལ་དོ་སྣང་ཧ་ཅང་ཡོ ད་པ་མ་ སྐ་ུ ཞབས་
Rafal Dutkiewicz མཆོག་གི ས་
ས་མཆོག་གི ས་ཕྱི་ཚེ ས་ ༢༠ ཉིན་ཁུལ་དེར་ བཟོད་སྲན་དང་སྡམ ུ ་སྒྲིག་
and Reconciliation
Forgiveness
ཅེས་པའི་བརྗོད་
ཟད། འཕྲུལ་རི གས་ཀྱི་བྱེད་ལས་ལ་དོ་སྣང་ ཕེབས་བསུའི་སྣེ་ལེན་ཞུས་ཏེ་བཞུགས་གནས་ གཞི ་དང་འབལ ྲེ ་བའི་འགམ ྲེ ས་སྟོན་གཟིགས་ ཆེ ན་པོས་ཤེ ས་འདོད་བྱེད་མཁན་ཞི ག་ཡི ན་ མགྲོན ་ཁང་དུ་ ཕེབ ས་སྐྱེལ ་ཞུ ་ སྐབ ས་ཁུ ལ ་ སྐརོ ་མཛད་པ་དང་སྦྲགས། Depot History
ཆགས་རྒྱུ ་ཡི ན་སྐར ོ ་བཀའ་འད ་ྲི ཞུ ་ སྐབ ས། སྐརོ ་བཀའ་ལན་སྩལ། གསར་འགོད་པའི་ དེར་གནས་སྡདོ ་བྱེད་མཁན་དང་སླབོ ་གཉེར་ མགོན་པོ་གང་ཉིད་མཆོ ག་གི ས་སྐྱེ་ བ་སྔ་ མ་ བཅར་འདྲིར་བཀའ་ལན་མཛད་རྗེས་ཆི བས་ གནང་བཞི ན་པའི་བོད་མི ་རྣམས་ཀྱི ས་ལག་
Centre
ཞེས་པར་རང་དབང་གི ་སྐརོ ་བཀའ་
སླབོ ་སྩལ་ཡོ ད་པ་བཅས།།
ུ ་གཉིས་པ་དབུ་འཛུགས་གནང་བ། སྐབས་ ༡༦ པའི་གྲོས་ཚོ གས་ཚོ གས་དས
༄༅། །སྐབས་ ༡༦ བོད་མི ་མང་སྤྱི་ འོག་འདས་པའི་ལོ་
༥༧
ལྷག་ཙམ་རི ང་
འཐུ ས ་ལྷན ་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ག ས ྲོ ་ཚོ ག ས་ཚོ ག ས་ བོད་ནང་བཙན་བཟུང་དང་། བཙན་གནོན།
དུས་གཉིས་པ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༩ ཚེ ས་ དམ་བསྒྲགས་འོག་གནས་བཞི ན ་པ་གསལ་
གངས་ཅན་སྐྱི ད ་གཤོ ང ས་ཀྱི ་ ག ས ྲོ ་ཚོ ག ས་
ཀྱི་ཚོ གས་ཁང་ཆེ ན་མོ འི་ནང་དབུ་འཛུ གས་
དེ་བཞིན་ག་ྲོ གཞུང་དང་། སྐད་ཡི ག ཁོར་ཡུག་གི་གནས་
མོ ་བར་ལྕགས་ལམ་གསར་འཛུ གས་བྱ་རྒྱུའི་ སྟངས་བཅས་ཧ་ཅང་ཛ་དྲག་ངང་ལྷུང་ཡོ ད།
ལས་འཆར་སྒྲིག་བཞིན་པ། དེ་མི ན་ཡུ་ནན་ བོད་ནང་གི ་བོད་མི ་ཚོ ས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི ས་
དང་ཞི ང་ཅི ང་ནས་བོད་ནང་ཐད་ཀར་ལྕགས་ འདས་པའི་ལོ་ ༥༧ ནང་སྲིད་བྱུས་བཏིངས་ དྲག་ཆེ་ར་ུ དང་ཉེན་ཁ་ཆེ་ར་ུ འགྲོ་བཞི ན་པ་ནི་ ལམ་འཛུ གས་རྒྱུ འི་ཞི བ ་འཇུ ག་འགྲོ་བཞི ན ་ པ་དེ་ ཚོ ར ་འདོད ་པ་མེ ད ་པ་གསལ་པོ་ རེ ད ། གསལ་པོ་རེད་འདུག དཔེར་ན། མེ་འཁོར་ པའི ་ གནས་སྟངས་དེ་ འདྲ་ཆགས་ཀྱི ་ འདུག ད་ལྟ་ རྒྱ་ནག་གཞུ ང ་གི ས ་བོད ་ཐོག ་འཛི ན་
༢༠ ནས ༢༩ བར་ཉིན་གྲངས་དགུའ་ི པོ་རེད། འོན་ཀྱང་དུས་ཚོ ད་རེ་རེའ་ི ནང་ཛ་ རི ང་བོད་མི འི་སྒྲིག་འཛུ གས་ཀྱི ་བསྟི་གནས་
ས་མཚམས་སྐྱིད་གངྲོ ་བར།
ལྕགས་ལམ་ལྟ་བུར་མཚོ ན་ན། དེ་སྔནོ ་གོར་
དེ་ཚོ འི་ཐོག་ནས་ལྟ་དུས་རྒྱ་ནག་གི ས་ལྕགས་ བཞིན་པའི་སྲིད་བྱུས་དང་། བོད་ཀྱི་ཐོག་ལ་
ལམ་འཛུ ག ས་སྐྲུ ན་བྱ་རྒྱུ ་དེ་ ཕྱོག ས་གཅི ག ་ བཞུ ག ས་མོ ལ ་ཚོ ག ས་འདུ་ རི མ ་པ་ཚོ ག ས་ ནས་བོད ་དེ་ ཡར་རྒྱས་གཏོང ་དགོས ་ཡོ ད ། ཡོ ད།
ཅེས་བསྒྲགས་གཏམ་བཤད་ཀྱི་ཡོ ད། བོད་ལ་ ཡོ ད།
རྒྱབ་ཤ་དཀར་པོ་རི མ་པར་བཏོན་
དེ་ཚོ འ་ི གནད་དོན་ཐོག་ལ་ལྟ་སྐབས་
ཉེན་ཁ་ཇི ་ཙམ་འཕྲད་ཀྱི་ཡོ ད་མེ ད་ཉེན་ཁའི་ བོད་ཀྱི ་གནད་དོན་ཐོག་ལ་འགྱུར་བ་གཏོང་
གནས་སྟངས་དེ་རྒྱ་ནག་གི ས་ཞི བ་འཇུག་བདྱེ ་ རྒྱུ་དང་། བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་འགྱུར་བ་འགྲོ་ ཀྱི་མེ ད་པར་བརྟེན་ད་ལྟའི་ཆར་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ རྒྱུའི་རྣམ་པ་གང་ཡང་མཐོང་གི་མེད། འོན་ མེ་འཁོར་ལྕགས་ལམ་འབབ་ཚུགས་ཡོ ད་སའི་ ཀྱང་རྒྱ་ནག་གི ་ འགོ་ ཁྲིད ་ནང་བསམ་ཚུ ལ ་
གྲོང་རྡལ་དེ་ཚོ ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་རྣམ་པར་འགྱུར་ མི ་མཐུ ན་པ་ཡོ ད་པ་གསལ་པོ་རེད། སྤྱི་ནོར་
ལྷ་ས་ནས་རི མ་ རྒྱུའི་གནས་སྟངས་རང་བཞི ན་གྱི་ཆགས་ཀྱི་ ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན་པོ་མཆོ ག་གི ་ ྲེ ་མོ ལ་བསྐྱར་མཐུ ད་ བཞི ན་གཞི ས་ཀ་རྩེ་བར་རྒྱ་སྐྱེད་བཏང་ཡོ ད། འདུག དེ་འདྲའི་ཐོག་ནས་བོད་དེ་གྲངས་ཉུ ང་ སྐུ་ཚབ་དང་ལྷན་འབལ
གནང་ཡོ ད། དེ་ཡང་གོང་ཚེ ས་ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་
མོ་ནས་ལྷ་ས་བར་དང་།
བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ་མཆོག་གི ས་གྲོས་
ད་ཆ་མངའ་སྡ་ེ བཅུ ་ གསུ མ ་གྱི ་ལས་འཆར་ མི ་རི གས་ཀྱི་གནས་སྟངས་དང་།
བོད་མི ་མང་སྤྱི་འཐུ ས་ཚོ གས་གཙོ ་མཁན་པོ་
ཚོ གས་དབུ་འཛུ གས་ཀྱི་གསུང་བཤད་གནང་ དོན།
བོད་ནང་གི ་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་
ཐོག་ང་ཚོ ་ཚང་མས་ཤེས་བཞི ན་པ་རེད། རྒྱ་ ནག་གི ས་མཁག ྲེ ས་འཛི ན་ཅན་གྱི་སྲིད་བྱུས་
ས་ཁནྱོ ་ ཡོ ང་རྒྱུའི་དགོངས་པ་བཞེས་དགོས་རྒྱུ་གལ་
ནང་རྒྱ་ནག་གི ་གྲོང ་ཁྱེར ་ཁྲན་ཏུ ་ནས་འགོ་ ཆེན་པོ་ཡི ན་པར་བརནྟེ ། མི ་འབོར་སྤ་ོ བཞུད་ ཆེན་པོ་རེད།
ཅེས་དེ་རི ང་གི་གྲོས་ཚོ གས་
དེ་ བྱ་རྒྱུར་ལས་སླ་བ་ཞིག་དང་། དེ་བཞིན་བདྱེ ་ ཀྱི ་བརྒྱུད་ལམ་འདི་བརྒྱུད་ནས་འབོད་སྐུལ་ ཞེས་སོགས་ཀྱི་གསུང་ བཞི ན་ཆབ་མདོ་དང་ཉིང་ཁྲི་ས་ཁུལ་བརྒྱུད་ བདེ་བའི་གནས་སྟངས་རང་བཞི ན་གྱི་ཆགས་ ཞུ་འདོད་བྱུང་། འཛུ གས་ཏེ་དཀར་མཛེ ས་སོགས་དང་། ལྷ་སར་གཏུ ག་རྒྱུ་དང་།
གཞིས་ཀ་རྩེ་ནས་ ཡོ ང་དུས་བོད་ཀྱི་ཐུ ན་མོ ང་མ་ཡི ན་པའི་རི ག་ བཤད་གནང་ཡོ ད་པ་བཅས།།
གནས་ཚུལ་སྙངི ་བསྡས ུ །
དུས་འཁོར་དབང་ཆེན་ཐེངས་སོ་བཞི ་པའི་གཞུང་ འབྲེལ་དྲ་རྒྱ་སྒ་ོ འབྱེད་གནང་བ།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༩ ཚེ ས་ ༡༦ ཉིན་ དཔལ་དུས ་ཀྱི་འཁོར ་ལོ འི་དབང་ཆེ ན་ཐེངས་སོ ་ བཞི ་པའི་གོ་སྒྲིག་ཚོ གས་ཆུང་ནས་གཞུང་འབལ ྲེ ་དྲྭ་ རྒྱ་ www.kalachakra2017.net དང་། www.kalachakra2017.org སྒ་ོ འབྱེད་ གནང་ཡོ ད། དྲ་རྒྱ་འདིར་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་ ༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༡ ཚེ ས་ ༣ ནས་ ༡༤ བར་འཕགས་ཡུ ལ་ གནས་མཆོ ག་རྡོ་ར་ྗེ གདན་དུ་བཀའ་དནྲི ་ཆེ ་རྒྱུའི་ དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ འི་དབང་ཆེ ན་དང་འབྲེལ་ བས་མཚོ ན། ཚོ གས་ཆུང་ནས་གྲ་སྒྲིག་ཞུས་ པའི་མི ་དམངས་ཀྱི་དབུ་གུར་དང་། སྨན་བཅོས། གཙང་སྦྲ་འཕདྲོ ་བསྟེན་སྐརོ ་གྱི་གནས་ཚུལ་ཡོ ད་པ་ མ་ཟད། ཕྱི་རྒྱལ་བ་དང་། དགེ་འདུན་པ། ཧི་མཱ་ ལ་ཡའི་རི ་རྒྱུད་པའི་ཆོ ས་ཞུ ་བ་རྣམས་ཀྱི ས་དྲ་རྒྱ་ དེ་བརྒྱུད་ནས་ཐོ་འགོད་དེབ་སྐལ ྱེ ་ཡང་གནང་ཆོག་ པ་ཡི ན། ། ཆོས་སྐྱོང་རྡོ་རྗེ་གྲགས་ལྡན་སྤྱན་འདྲེན་ཞུས་པ། ༄༅། །བོད་མི འ་ི སྒྲིག་འཛུ གས་ཀྱི་བཀའ་ཤག་ ནས་ཇི་ལྟར་གསོལ་འདེབས་ཞུས་པ་བཞི ན། བོད་ རྒྱལ་ལོ་ ༢༡༤༣ བོད་ཟླ་ ༧ ཚེ ས་ ༡༨ དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༩ ཚེ ས་ ༡༩ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ ི ་དུ་ ཆུ་ཚོ ད་ ༧ ཐོག་གནས་ཆུང་སྒྲ་དབྱངས་གླང ༸རྒྱལ་བའི་བསྟན་སྲུང་སྤྲུལ་པའི་ཆོ ས་སྐྱོང་རྡོ་རྗེ་ གྲགས་ལྡན་རྩལ་ཆེ ན་མོ ར་དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ ལོ འི་དབང་ཆེ ན་དང་འབལ ྲེ ་བའི་སྤྱན་འདནྲེ ་ཞུས་ ཡོ ད། དེ་ཡང་གོང་ཚེ ས་ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོ ད་ ༧ ཐོག་གནས་ཆུ ང་སྒྲ་དབྱངས་གླིང་དགོན་གྱི ་འདུ་ ཁང་དུ་ བོད ་མི འི ་ སྒྲི ག ་འཛུ ག ས་ཀྱི ་ སྲིད་སྐྱོང ་བླ་ོ བཟང་སེ ང ་ྒེ མཆོ ག་གི ས ་དབུས ་མང་གཙོ འི་ཀ་བ་ གསུ མ་གྱི་མཛད་གཙོ་རྣམ་པ་དང་། བོད་མི ་མང་ སྤྱི་འཐུ ས་རྒྱུན་ལས་རྣམ་པ། ལྷན་ཁང་ཁག་གི ་ དྲུང་ཆེ་ཆུང་རྣམ་པ། སྲི་ཞུའ་ི ལས་བྱེད་རྣམ་པ་ བཅས་ལྷན་འཛོ མས་ཐོག་༸རྒྱལ་བའི་བསྟན་སྲུང་ སྤྲུ ལ་པའི ་ ཆོ ས ་སྐ ྱོང ་རྡོ་ར ྗེ་ གྲགས་ལྡན ་རྩལ་ཆེ ན ་ མོ ར ་སྤྱན་འདྲེན ་ཞུ ས ་ཏེ་ སྲིད་སྐྱོང ་མཆོ ག ་གི ས ་ གཙོ ས་མཛད་གཙོ ་རྣམ་པས་མཇལ་ཕྱག་ཞུས་རས ྗེ ་ རི མ་བཞི ན་སྲི་ཞུའི་ལས་བདྱེ ་རྣམས་ལ་མཇལ་ཁ་ གནང་ཡོ ད།། སྤྱི་ལྷན་གྱི་དྲ་རྒྱའི་གནས་སྟངས། ༄༅། །བོད་མི ་མང་སྤྱི་འཐུ ས་ལྷན་ཚོ གས་ ཀྱི ་ བོ ད ་ ཡི ག ་ དྲ ་ རྒྱ འི ་ www.chithu.org བཟོ་དབྱིབས་སོགས་ལ་བཟོ་བཅོས་བགྱིས་པ་དང་། ཨི ན་ཡི ག་དྲ་རྒྱ་ www.tibetanparliament. org གསར་འཛུ གས་བཅས་དེ་རི ང་ནས་གཏོང་ རྒྱུའི་འགོ་འཛུ གས་ཞུས་ཡོ ད། དྲ་རྒྱ་དེ་གཉིས་ ནང་སྤྱི ་ ལྷན ་གྱི ་ དེ་ སྔའི ་ དྲ་རྒྱའི ་ ནང་ཡོ ད ་གནས་ ཚུ ལ ་སོ ག ས་འཇུ ག ་བསྡད ་མང་དག་ལྷག ་ཡོ ད ་པ་ རྣམས་རི མ་པས་བཅུག་སྟེ་གང་མྱུར་གྲུབ་ཐབས་ བྱ་རྒྱུ་དང་། ད་ལྟའ་ི ཆར་བོད་མི ་མང་སྤྱི་འཐུ ས་ སྐབས་ ༡༦ པའི་གྲོས་ཚོ གས་ཚོ གས་དུས་གཉིས་ པའི ་ གནས་ཚུ ལ ་གཙོ ས ་སྤྱི ་ འཐུ ས ་ལྷ ན ་ཁང་གི ་ གནས་ཚུལ་འཕྲལ་འཕྲལ་རྒྱ་ཁྱབ་མཁནྱེ ་རག ྟོ ས་ དགོས་གལ་སླད་སྤྱི་ལྷན་གྱི་བོད་ཨི ན་གཉིས་ཀའི་དྲ་ རྒྱ་གཏོང་འགོ་བཙུགས་ཡོ ད། དགོས་མཁོའ་ི ཡི ག་ ཆ་སོ གས་ཆ་ཚང་དྲ་ཐོག་འཇོག་མ་ཐུ བ་ཀྱི་བར་ བཟོད་སྲན་ཡོ ང་བ་ཞུ། སྤྱི་འཐུ ས་ཚོ གས་དྲུང་ལས་ ཁུངས་ནས།།
2
དབུས་བོད་མི འ་ི སྒྲིག་འཛུ གས་ཀྱི་བདུན་རེའ་ི ལས་རི མ་གསར་ཤོག
པར་ངོས་གཉིས་པ།
སྐུ་ཚབ་དོན་ཁང་གི་གནས་ཚུལ།
ཨུ་ར་ུ སུའ་ི ནང་བོད་ཡི ག་དང་ནང་ཆོས་ཐོག་ མཁས་པའི་མི ་རབས་གསར་པ་སྐྱེ་སྲིང་ དགོས་གལ་སྐརོ ་གསུངས་པ།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༩ ཚེ ས་ ༧ ནས་
པ་སོགས་བརྗོད་གཞི ་གཞན་ཁག་གཅི ག་གི ་
༩ བར་ཐུ ་ཝ་སྤྱི་མཐུ ན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཁེ་ཛལ་ ཐོག་བགྲོ་གླངེ ་གནང་ཡོ ད་འདུག
ཕྱོགས་
ས་གནས་སུ ་ སྟོང་ལོ ་ གསུ མ ་པའི་ ནང་ཆོ ས ་ མཚུ ངས་ཏེ་ལོ ་རི ན་པོ་ཆེ ་མཆོ ག་ཐུ ་ཝ་ཁུལ་
Buddhism in the Third Millennium: Trends and Prospects
ཞེས་པའི་བརྗོད་
གཞི འི ་ ཐོ ག ་བག ྲོ་ གླ ེང ་ལྷ ན ་ཚོ གས་ཤི ག་ ཚོ གས་ཡོ ད། དེ་ཡང་ལྷན་ཚོ གས་དབུ་འབྱེད་
ཀྱི ་ མཛད་སྒར ོ ་རུ ་ སོ ག ་སྐུ་ ཚབ་དོན ་གཅོད ་
ཏེ་ལོ ་རི ན་པོ་ཆེ ་མཆོ ག་གི ས་དུས་རབས་སྔ་
མའི་ནང་ང་ཚོ འི་མི ་རབས་རྒན་པ་ཚོ ས་ནང་
དུ་ཕེབས་སྐབས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་
རྒྱ་ནག་གཞུང་གི ས་གངས་སྐྱེས་སྒྲུབ་པ་སྐྱབས་ལཌ་གླདོ ་བཀྲོལ་བཏང་།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༩ ཚེ ས་ ནས་གསེ ར ་རྟ་རྡར་ཚང་དང་རྡོ་ཁོག ་སྙན ་ ༡༦ ཉིན་རྒྱ་གཞུང་གི ས་གསེར་རྟ་རྫོང་ནས་ ལུང་སོགས་སུ་སླབོ ་གྲྭའི་དགེ་རྒན་གྱི་བྱ་བའི་
ཡི ན་པའི་བོད་རི གས་དགེ་རྒན་གངས་སྐྱེས་ ཞོར་དུ་རང་རྩོམ་ཀྱང་དེབ་འགའ་
སྒྲུབ་པ་ལགས་གླདོ ་བཀྲོལ་བཏང་འདུག་པ་ དང་། སྐབས་དེར་ཁོང་གི ་ནང་མི ས་གཙོས་
དགའ་ཉེ་ སྤུ ན ་མཆེ ད ་ཚོ ས་གངས་སྐ ྱེ ས ་
སྒྲུབ་པ་སྐྱབས་ལགས་གཟི་བརྗིད་ངང་ཕྱིར་ ཕེབས་པར་དགའ་བསུ ་ཞུ ་ཞེས་པའི་འཕྲེད་
དར་འཕྱར་ཏེ་བོད་ཟས་ཐུ ད་དང་ཞོ། གོ་རེ་
ཁུལ་དར་མདོ་སླབོ ་ཆེ ན་སོགས་མཐར་ཕྱིན་
ཆོ ས་ལ་གསན་བསམ་གནང་སྟེ་རླབས་ཆེ ན་ དགོན་པ་གསར་བཞེངས་ཀྱི་འཛུ གས་བསྐྲུན་ གྱི ་ བྱས་རྗེས ་བཞག་ཡོ ད ་པ་དེ་ ནི ་ ང་ཚོ ར ་ ལས་གཞི ར་འཚམས་གཟིགས་གནང་འདུག མ་ ལྷན་ཚོ གས་འདི་བཞི ན་མོ ་སི ་ཁོ་སྐུ་ཚབ་དོན་
འོངས་པར་རུ་སོག་ནང་བོད་ཡི ག་དང་ནང་ གཅོད་ཁང་དང་བོད་སྐྱོབ་བདེ་རྩ་གཉིས་ཀྱི ་
ཆོ ས ་ཐོག ་མཁས་པའི ་ མི ་རབས་གསར་པ་ རྒྱབ་སྐྱོར་འོག ཐུ ་ཝ་སྤྱི་མཐུ ན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་
སྐ་ྱེ སྲིང་དགོས་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེ ན་པོ་ཡི ན་ གཞུང་དང་། ཐུ ་ཝ་གཙུག་ལག་སླབོ ་ཁང་། སྐར ོ ་སོ ག ས་ཀྱི ་ གསུ ང ་བཤད་གནང་ཡོ ད ། ཐུ ་ ཝ་མཁན་པོ་ བླ་ མའི་ ལས་ཁུ ང ས་བཅས་ ཐེངས་འདིའ་ི ཉིན་གྲངས་གསུམ་རི ང་གི ་ལྷན་ ཀྱི ས ་གོ་ སྒྲི ག ་གནང་བ་ཞི ག ་ཡི ན་འདུག ་པ་
ཚོ གས་ཐོག་ནང་ཆོས་དང་ཤེས་ཡོ ན། ཚན་ བཅས།། རི ག
།བོད་ཀྱི་ཐེབས་རྩའི་རྒྱུན་ལས་
འགན་འཛི ན་བཀའ་ཟུ ར་བླ ་ོ བཟང་སྙ ན ་
གྲགས་ལགས་ཀྱི ས ་གོ་ སྒྲི ག ་འོག ་བོད ་མི འི ་
ཚོ ང་ལས་བདེ་ཚོ གས་ཀྱི ་ཚོ གས་མི ་བཅོ་ལྔ་
དོན་གཅོད་ཁང་གི ་མ་འོངས་ལས་དོན་བྱེད་
ཕ ྱོག ས་བཅས་ཕྱོག ས་ཡོ ང ས་ནས་ངོ་ སྤྲོད ་
སྙངི ་བསྡས ུ ་གནང་བ་མ་ཟད།
བཀའ་ཟུར་
བླ་ོ བཟང་སྙན་གྲགས་ལགས་ཀྱི ས་བོད་མི འི་
ཨ་རི འི ་ རྒྱལ་ས་ཝ་ཤི ང་ཀ ནྲོ ་དུ་ ར ནྟེ ་གཞི ་ ཚོ ང་ལས་བདེ་ ཚོ གས་ཀྱི ་ གལ་ཆེ འི ་ རང་ བྱས་པའི ་ བྱང་ཨ་རི འི ་ སྐུ་ ཚབ་དོན ་གཅོད ་ བཞི ན་དང་།
ཚོ ང་ལས་བདེ་ཚོ གས་ལ་གོ་
སྐབ ས་ཇི ་ ཡོ ད ་སྐར ོ ་ངོ་ སྤྲོད ་གནང་བ་དང་
སྦྲགས། འབྱུང་འགྱུར་ཨ་རི འ་ི སྐ་ུ ཚབ་དོན་ ཨ་རི འི་ སྐུ་ ཚབ་དོན ་གཅོད ་ཁང་ཐོག ་མར་ ཁང་ནས་བོད་མི འི་ཚོ ང་ལས་བདེ་ཚོ གས་ལ་
དོན་གཅོད་སྤནེ ་པ་ཚེ ་རི ང་ལགས་ཀྱིས་བྱང་ ཚུགས་སྟངས་དང་།
སྐ་ུ ཚབ་དོན་གཅོད་ གང་ཅི འི་རོགས་རམ་གནང་སྐྱོང་ཡོ ང་བའི་
ུ ་ཡང་གནང་འདུག ཁང་གི ་ལས་འགན། ལས་ཀའི་ངོ་བོ། བྱང་ རེ་སྐལ
ཨ་རི འ་ི བོད་མི འ་ི གནས་སྟངས།
སྐ་ུ ཚབ་
ལོ་ ༢༠༠༨ ལོར་བོད་ས་ཡོ ངས་
ཀྱི ་ ཞི ་རྒོལ་སྐ བ ས་དངོ ས ་བྱུ ང་ གི ་ གནས་ཚུ ལ ་ས་བྱི ་ ཁྲག་བྲིས ་ དམར་པོ་ ཟེར ་བའི ་ དེབ ་གཅི ག ་
བྲིས་པ་དང་། དམར་རྒོལ་ཚོ གས་
ཕྱི་
༢༠༡༣ ཟླ་ ༨ ཚེ ས་ ༡ ཉིན་ཉག་ཆུ་རྫོང་ ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༩ ཚེ ས་ ༡༦ ཉིན་བཙོན་
ཁྲིམས་ཁང་ནས་བོད་དོན་ལས་འགུ ལ་སྤལ ེ ་ གྲོལ་ཐོབ་ཡོ ད་འདུག །
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༩ ཚེ ས་
ཆེ ར ་ངོས ་འཛི ན་གནང་སྟེ་དུས ་ཚོ ད ་དམ་ ཆེ འི ་ གནད་དོན ་སྐར ོ ་གསུ ང ་བཤད་གནང་
མའི ་ ལམ་མི ་མང་ལས་འགུ ལ ་ཁང་གི ས ་
དོན་བྱེད་ཕྱོགས།
༡༨ ཉིན་སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོ ད་ ༡༠།༡༥ ཐོག་དབུ་
སྤྱིར་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་
འཛི ན་གྱིས་བཅར་ནས་མ་འོངས་པའིི་ལས་
དོན་དུ།
ངོས་ནས་ག ས ྲོ ་ཆོ ད་བཞག་པ་ཙམ་མ་ཡི ན་
ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ ནས་བཟུང་ ༢༠༡༠ བར་
རི ང་གནང་འདུག དེ་ནས དབུ་མའི་ལམ་ བར ྗོད ་གཞི འི ་ ཐོག ་ང་ལ་མི ་མང་གི ་ ངོས ་
བཟུང་གི ས ་དབུ་ མའི་ ལམ་གྱི ་ སྲིད་བྱུས ་ལ་
གཞོན་པ་སྤྱི་འཐུ ས་ཟླ་བ་ཚེ ་རི ང་ལགས་ཀྱིས་ འདྲ་ཞི ག་སྤལ ེ ་དགོས་པའི་བཀའ་སླབོ ་གནང་
དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་བྱུང་རི མ་དང་།
གོ་སྒྲིག་འོག
དབུ་མའི་ལམ་གྱི་ཉིན་མོ་
ཞེས ་པའི ་ མཛད་སྒ་ོ རྡ་ས་མེ ག ་གྷ ན ་ཡོ ང ས་
གླིང ་སླབོ ་གྲྭ འི ་ ཚོ ག ས་ཁང་དུ་ ཚོ ག ས་ཡོ ད །
མཛད་སྒ འོ ི ་ ཐོག ་མར་དཔལ་ལྡ ན ་ཚོ ག ས་
དེ་བཞི ན་ཚོ གས་པའི་
ཐོག ་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུ ང ་དང་འབ ལ ྲེ ་མོ ལ ་
པར་ཕྱག་བསྟར་རྒྱུན་ཁང ྱོ ས་ཡོ ང་བ་གནང་ ཐེངས་ ༩ ཙམ་བྱུང་ཡོ ད་ཀྱང་རྒྱ་ནག་གི ་ གལ་ཆེ་ལ། དེ་རི ང་སྐབས་སུ་བབ་པའི་ གཞུ ང ་འཛི ན་དཔོན ་རི ག ས་ཚོ ས ་མཁྲེག ས་
གཙོ ་སྦྲེལ་པོ་མཆོ ག་གི ས་སྤྱི ་ནོར་༸གོང་ས་
མཐོང ་གྲོལ ་རི ན ་པོ་ ཆེ འི་ སྐུ་ མདུན ་དུ་ མར་ མེ ་ཞལ་འབྱེད་དང་མཇལ་དར་སྒྲོན་གནང་ སྟེ།
སྐ་ུ མགྲོན་རྣམས་སྐ་ུ བཞེངས་ཐོག་བོད་
རྒྱལ་ཁབ་ཆེ ན ་པོའི ་ རྒྱལ་གླུ ་ འབུ ལ ་གནང་ ནས་གཞི ས་བཞུགས་རྒྱལ་གཅེས་པ་རྣམས་
ཀྱི ་ ཆེ ད ་མྱ་ངན་གུ ས ་འདུད ་སྐར ་མ་གཅི ག ་
མི ་མང་ལས་འགུ ལ ་ཁང་གི ་ འགན་འཛི ན་
ནས་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་ཐོག་ལས་འགུལ་གང་
དུས་དྲན་ངོ་སྤྲོད་གསུང་བཤད་སྒྲོགས་སྦྱང་
རོགས་ཞེས་རེ་སྐལ ུ ་གནང་ཀྱང་། དམི གས་
གཞོན ་ཨ་ཅཱརྱ་ཡེ ་ཤེ ས ་ཕུན ་ཚོ གས་མཆོ ག་
མེད། ཡི ན་ནའང་ལས་དོན་གང་ཞི ག་བྱེད་
སོ ག ས་ཀྱི ་ ཐད་ནས་བོད ་རི ག ས་ཡོ ང ས་ལ་
འདེགས་གནང་དགོས་གལ་ཆེ།
ཡོ ང་ཐབས་དགོས་པ་སོ གས་ཀྱི ་སྐར ོ ་དང་།
གནང་རྗེས་དམི གས་བསལ་སྐ་ུ མགྲོན་ཚོ གས་
བསལ་གྱི ་རྡོག་རྡོག་དེ་འདྲ་གང་ཡང་ཞུ ་རྒྱུ་
གི ས་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་ཉིན་མོ་ཞེས་དུས་དྲན་
ཀྱང་གཞི ་རྩའི་བང་རི མ་དང་ཕྱར་གྲུ་མཉམ་
བའི ་ སྐུ་ མགྲོན ་གཙོ ་ བོ་ དཔལ་ལྡ ན ་ཚོ ག ས་
དུས ་ཆེ ན ་དང་དུས ་དྲན་ཁག་དུ་ བཀའ་སྤྱི ་
ལ་འཚམས་འད ྲི་ བཀྲ་ཤི ས་བདེ་ ལེ ག ས་
ལམ་སྟོན་ཞི ག ་ཆགས་ཀྱི ་ ཡོ ད ་པས་དེ་ དག་
གཙོ ་མཆོ ག་གི ས་དབུས་པའི་སྐུ་མགྲོན་རྣམ་ སྐབས་དེར་སྐ་ུ ཚབ་
ལྷག་པར་ཕྱི་
དཔལ་ལྡན་ཚོ གས་གཙོ་སྦྲེལ་པོ་མཆོག་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་ཉིན་མོ་ཞེས་ པའི་མཛད་སྒའོ ་ི སྐ་ུ མགྲོན་ད་ུ ཕེབས་པ།
སྲུང་བརྩིའི ་ མཛད་སྒའོ ི ་ ཐོག ་ཕེབ ས་གནང་
ཁང་དུ་ཕེབས་ཤི ང་།
ཞེས་པའི་ཚོ གས་མི ་ཡི ན་པའི་ཉེས་མི ང་འོག་
༸སྐྱབས་མགོན ་ཆེ ན ་པོ་ མཆོ ག ་གི ་ སྐུ་ པར་
དེ་བཞི ན་ནང་ཆོས་དང་གསོ་བ་རི ག་
བོད་མི འ་ི ཚོ ང་ལས་བདེ་ཚོ གས་ཀྱི་ཚོ གས་མི ་ ཁག་གཅིག་ཝ་ཤི ང་ཀྲོན་ད་ུ འབྱོར་བ།
༄༅།
ཤས་བྲིས་ཡོ ད།
མཁན་དང་དམར་ཆུ ང ་ངོ་ རྒོལ་ཚོ ག ས་པ་
སོགས་ཀྱི་སྡར ེ ་ཁ་བསྒྲི གས་ཏེ་ཕེབས་བསུའི་ པ་རྩ་འཛུ གས་བྱས་པའི་ཉེས་མི ང་ ཆེ ན་པོ་མཆོ ག་གི ས་ལྗགས་རྩོམ་མཛད་པའི་ ་ཡུ་རོབ་གྲོས་ཚོ གས་ཀྱི་ཚོ གས་གཙོ་ འོག་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༢ ལོར་བྲག་ དགའ་སྟོན་གཟབ་རྒྱས་ཞུས་ཡོ ད་འདུག དཔེ་ དེབ ་ཆོ ས ་ལུ ག ས་དང་མ་འབྲེལ ་བའི ་ ཆབ་སྲིད་བཙོ ན་པ་གངས་སྐྱེས་ མགོ་ས་གནས་སུ་མཁན་པོ་ཚུ ལ་ བཟང་སྤྱོད་ཅེས་པ་དེ་ཉིད་ཉེ་ཆར་ཨུ་ར་ུ སུའ་ི སྒྲུབ་པ་སྐྱབས་ལགས་ནི། མདོ་སྨད་མགོ་ ཁྲིམ ས་བླ་ོ ག ས ྲོ ་ལགས་ཀྱི ས ་སྒར ེ ་ སྐད་ཡི ག་ཐོག་ཕབ་སྒྱུར་ཞུས་པ་ཞི ག་ངོ་སྤྲོད་ ལོག་དབལ་ཤུ ལ་གསེར་རྟའི་གེ་ཕན་སྡ་ེ བ་རུ་ བཙུགས་སླབོ ་གྲྭར་དགེ་རྒན་བདྱེ ་ གནང་ཡོ ད། དེ་བཞི ན་ཐུ ་ཝའི་ནང་༸གོང་ ཕ་ཐུ བ་ཉི་དང་། མ་དབང་ལོ་གཉིས་ཀྱི་བུ་ར་ུ བཞི ན ་པའི ་ སྐ བ ས་ས་གནས་དེ་ ས་མཆོ ག་གི ས་བྱིན་གྱི་རླབས་པའི་ནང་པའི་ སྐྱེས་ཤི ང་། ཆུང་དུས་ནས་ས་གནས་རགས་ ནས་གླ་ོ བུར་བཙན་ཁྲིད་བྱས་པ་དང་། ཕྱི་ལོ་ བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་ཡོ ད། བཀྲམ་སླབོ ་ཆུ ང་དང་གསེ ར་རྟ་སླབོ ་འབྲིང་
སྤབོ ས་པ་སྐྱེ་གཞི ར་གྱུར་ཡོ ད་པ་དང་།
བོད་ཟླ་ ༧ ཚེ ས་ ༢༡ ཕྱི་ཟླ་ ༩ ཚེ ས་ ༢༡
ཞུས་ཏེ་གསུང་བཤད་གནང་དོན།
བར་
ལམ་ནས་བཞུ གས་སྒར་ཁུལ་དུ་གནས་པའི་
ལྷག་པར་
དེ་བཞི ན་འཚེ ་མེ ད་ཞི ་བའི་ཐབས་ལམ་དང་
རྒྱ་བོད་གཉིས་ཀྱི་དངོས་ཡོ ད་གནས་སྟངས་
མི ་རི གས་ས་གནས་རང་སྐངྱོ ་ཀྱི་གནས་བབ་
གཉིས ་ནས་གཏམ་བཤད་གནང་བ་དེ་ ཚོ ་
སྲིད་བྱུ ས ་འདི་ ཉིད ་ལ་ཨ་རི འི ་ སྲིད་འཛི ན་ དང་། ཡུ་རོབ་གྲོས་ཚོ གས། དེ་བཞི ན་རྒྱལ་
ལ་དོ་སྣང་གནང་ན་སྤྱི་སྒརེ ་གཉིས་ལ་ཕན་གྱི་
སོགས་ནང་གྲོས་ཆོད་འཇོག་ཡོ ད།
ཡོ ད་པ་སོགས་ཀྱི་གསུང་བཤད་གནང་། དེ་
ཚོ གས་པ་དང་སྒྲི ག་འཛུ གས་ཁག་གི ་མགྲོན་ རྗེས ་སྐུ་ མགྲོན ་གཙོ ་ བོ་ ཚོ ག ས་གཙོ ་ མཁན་ འབོད ་ཞུ ས ་ནས་མ་འོང ས་པའི ་ ལས་དོན ་ པོ་ བསོ ད ་ནམས་བསྟན་འཕེལ་མཆོ ག ་གི ས ་
བྱེད་ཕྱོགས་ཐོག་བཀའ་སླབོ ་གནང་རོ གས་ རང་རེའི་སྒྲིག་འཛུ གས་ཀྱི་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་ ཞེས་རེ ་སྐུལ་ཞུ ས་པ་རྣམས་ལ་གལ་ཆེ ་དོན་
ཁག་དཀ་ྲི མང་དག་ཞི ག་གནང་ཡོ ད་པ་རེད།
སྲིད་བྱུས་དམ་འཛི ན་གནང་དགོས་པའི་གལ་
ཁབ་མང་པོའི ་ དབུ ་ ཁྲི ད ་དང་གྲོས ་ཚོ ག ས་
ལྷག་
པར་རྒྱ་མི ་རི གས་མང་པོས་མོས་མཐུ ན་རྒྱབ་
སྐར ྱོ ་གནང་གི ་ཡོ ད་པའི་སྐར ོ ་སོགས་གསུང་
བཤད་གནང་ཡོ ད་པ་བཅས།།
བོད་ཟླ་ ༧ ཚེ ས་ ༢༠ ཕྱི་ཟླ་ ༩ ཚེ ས་ ༢༡
དབུས་བོད་མི འ་ི སྒྲིག་འཛུ གས་ཀྱི་བདུན་རེའ་ི ལས་རི མ་གསར་ཤོག
པར་ངོས་གསུམ་པ། 3
གཞུང་འབྲེལ་མྱ་ངན་གུས་འདདུ ་ཀྱི་རྗེས་དྲན་གྲོས་ཆོད་གྲོས་འཆར།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༩ ཚེ ས་ ༢༠ སྨད་སྤྱི ་ཟུར་བསྟན་འཛི ན་མགོན་པོ་མཆོ ག་ གི ་ མཚན་ལ་གདུག ས་དཀར་ཚེ ་ རི ང ་ཡི ན་
ཉིན་སྐབས་ ༡༦ བོད་མི ་མང་སྤྱི་འཐུ ས་ལྷན་
ཡུ ན ་རི ང་སྙུང ་སྟེ་སྨན ་བཅོ ས ་གནང་ཡང་ འདུག
ཚོ ག ས་ཀྱི ་ གྲོས ་ཚོ ག ས་ཚོ ག ས་དུས ་གཉིས ་ ཕན་བསྐྱེད་མ་ཐུ བ་པར་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ པའི ་ ལས་ཉིན ་དང་པོའི ་ ཐོག ་བོད ་མི ་མང་ ༩ ཚེ ས་ ༦ ཉིན་སྔ་དྲོའ་ི ཆུ་ཚོ ད་ ༡༠།༢༠ མདོ་ སྨ ད ་སྤྱི ་ ཟུ ར་བསྟན་འཛི ན་མགོ ན ་པོ་
ལགས་སྐུ་ ཚེ ་ མ་ཟིན ་པའི་ ཡི ད་སྐ འ ྱོ ི ་ གནས་
སྐ་ུ གཤེགས་དེ་ཉིད་
དེ་བཞི ན་མདོ་སྨད་དབུས་རྒྱུན་གྱི་དྲུང་གཞོན་ ཀྱི ་ རླ བ ས་ཆེ ན ་མཛད་ར ྗེས ་ལ་ཡི ་རངས་
ལོ་གསུམ་རི ང་དང་།
ལོ ར་མཚོ ་ལྷ་ོ མི ་རི གས་དགེ་འོས་སླབོ ་གྲྭར་
ལོ་ ༢༠༠༡ ཟླ་ ༥ ཚེ ས་ ༢༨ བར་བོད་ འཁོ ར ་ལོ ་ བཞི ་ལྡ ན ་གྱི ་ རྟེན ་བཟང་རི མ་
ལས་ཁུངས་ནང་ལས་ཀ་བྱས།
ཉིན་ནས་སྐབས་བཅུ་གསུམ་པ། དེ་རྗེས་ཕྱི་ འདུན་དང་། ཤུ ལ་ལུས་གཉེན་ཉེ་དང་ལྟསོ ་
གཞན་ཡང་དགེ་ བསྔགས་བརྗོད་ཞུ་རྒྱུ་དང་། དམ་པ་དེ་ཉིད་
ཕྱུགས་འཚོ ་ཞོར་དུ་ཕ་རྒན་གྱི ་དྲུང་དུ་ཞལ་ རྒན་གྱི་ཕྱག་ལས་སོགས་གནང་ཡོ ད། ཕྱི་ ཀྱི ་ ཚེ ་རབས་ཀུ ན ་ཏུ ་བྱས་བསགས་སྡིག ་ འདོན་སོགས་ལྐགོ ་ཏུ ་སྦྱངས། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༣ ལོ་ ༡༩༩༩ ཟླ་ ༩ ཚེ ས་ ༩ ནས་ཕྱི་ ལྟུང་རྣམས་བྱང་ཞི ང་དག་ནས་ཐེག་མཆོ ག་
མི ་མང་སྤྱི་འཐུ ས་སྐབས་བཅུ་གཉིས་པ་དང་། བརྒྱུད་ཀྱིས་ཐར་པ་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ སླབོ ་ཐོན་གྱིས་དགེ་རྒན་དང་རྫོང་ཤེ ས་རི ག་ སླར་ཡང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༤ ཟླ་ ༨ ཚེ ས་ ༡༣ པའི ་ གོ ་ འཕང་ལ་མྱུ ར ་དུ་ རེ ག ་པའི ་ སྨ ནོ ་
འདུད ་ཀྱི ་ ར ྗེས ་དྲན་གྱི ་ སྤྱི ་ མོ ས ་ག ྲོས ་ཆོ ད ་ དེ་ཡང་གོང་ཚེ ས་ཉིན་གྱི་
སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོ ད་ ༩་༣༠ ཐོག་གྲོས་ཚོ གས་དབུ་
གྲོས་ཆོད།
མ་ཡལ་གོང་ཁོང་ལོ ་ན་ཤི ན་ཏུ ་ཆུ ང་ནའང་
འཛུ ལ་ཞུགས་གནང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༨ ལོར་
ཚུ ལ ་ཐོན ་པར་གཞུ ང ་འབ ལ ྲེ ་མྱ་ངན་གུ ས ་ བཞག་ཡོ ད།
རི ག་གསར་གྱི་རྩུབ་སྤྱོད་ཡོ ངས་སུ་
ལྷན་ཚོ གས།”ནང་དུའང་ཕྱག་ལས་གནང་།
དེ་རྗེས་
ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༦ ལོའ་ི བོད་ཟླ་དང་པོའ་ི ནང་
ལོ་ ༢༠༠༦ ཟླ་ ༦ ཚེ ས་ ༡ ནས་ ༢༠༡༡ བཅས་རྣམས་ལ་ཐུ ག ས་གསོ ་ ཞུ ་ རྒྱུ ་བཅས་
ཁོ ང ་གི ་ མཚན་ལ་བསྟན་འཛི ན་མགོ ན ་པོ་
པའི་སྤྱི་འཐུ ས་བཅས་སུ་བདམས་ཐོན་བྱུང་ ལྷན་ཚོ གས་ཀྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༩
བཙན་བྱོལ་དུ་འབྱོར་ཞི ང་། དེ་ནས་བཟུང་
ཟླ་ ༥ ཚེ ས་ ༢༩ བར་སྐབས་བཅུ་བཞི ་ ཀྱི་གྲོས་ཆོད་དུ།
འཛུ གས་གནང་སྟེ་སྤྱི་འཐུ ས་དགེ་བཤེས་སྨནོ ་
ཐོག་རྡ་རམ་ས་ལའི་བདེ་ལེ གས་སྨན་ཁང་དུ་
འཛི ན་མགོན་པོ་ལགས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་
རྫོགས་པའི་ཡི ད་སྐྱོའ་ི གནས་ཚུལ་ཐོན། དམ་
ཞེ ས ་ཡོ ང ས་གྲགས་སུ ་ ཞུ ་ སྤྱོད ་བྱུ ང ་འདུག སྟེ་ཁྱོན་སྐབས་གསུམ་རི ང་བོད་མི ་མང་མདོ་ ཚེ ས་ ༢༠ ལ། ཞེས་སྙན་སྒྲོན་གནང་གྲུབ་
སྐའྱོ ི་གནས་ཚུལ་ཐོན་པར་གཞུང་འབྲེལ་མྱ་
སྐྱིད་གཉིས་ཀྱི་སྲས་སུ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༠ ཟླ་
གསར་ཤོག་གི ་རྩོམ་སྒྲིག་པ་དང་། ” མ་ མདོར་ན།
ལམ་མཐར་ཕྱིན་ལགས་ཀྱིས་སྤྱི་ཟུར་བསྟན་
༩ ཚེ ས་ ༦ ཉིན་སྐ་ུ ཚེ ་མ་ཟིན་པའི་ཡི ད་
ངན་གུ ས་འདུད་ཀྱི་རྗེས་དྲན་གྲོས་ཆོ ད་གྲོས་ འཆར་ཡི ག་ཆ་ཨང་ ༣ སྙན་སྒྲོན་གནང་
དོན།
སྔནོ ་གླངེ ་།
བོད་མི ་མང་མདོ་
དགུང་གྲངས་ ༥༦ ཐོག་སྐ་ུ ཚེ འ་ི འཕེན་པ་
པ་ཁོང་ནི་ཕ་ཆོ ས་དཔལ་དང་མ་ཚེ ་གཟུངས་ ༦ ཚེ ས་ ༨ ཉིན་མདོ་སྨད་བྱ་གཞུང་ཀོ་ར་ུ
མདོར་སྐ་ུ འཁྲུངས།
ཁོང་གི ་ཕ་མ་གཉིས་
ལ་བུ ་ ཕྲུ ག ་གསུ མ ་ཡོ ད ་པའི ་ ནང་ནས་ཁོང ་ ནི་འབྲིང་བ་དེ་ཡི ན་ལ།
སྐབས་དེར་ཁོང་
བོད་མི ་མང་སྤྱི་འཐུ ས་
བཙན་བྱོལ ་ནང་སྔ་ རྗེས ་སུ ་ དམངས་གཙོ ་ སྨད་སྤྱི་འཐུ ས་ཀྱི་ཐུ གས་འགན་བཞེས་ཡོ ད། མཚམས་ཚང་མ་སྐུ་ བཞེང ས་ཀྱི ས ་སྐར ་མ་ དམ་པ་ཁོང་ནི་སྐ་ུ ཚེ ་ཧྲིལ་པོར་
འོངས་པ་བོད་ཀྱི་གསར་འཕྲིན་ལས་ཁང་གི ་ བོད་བསྟན་སྲིད་མི ་རི གས་དང་བཅས་པར་
གསར་འགོད་པ། རྡ་ས་རང་བདེན་ཚོ གས་ སྲི་ཞུ ་ཞབས་འདེགས་ལྷག་བསམ་གྱི་འཇུག་ ཆུང་སྐབས་གཅི ག་གི ་དྲུང་ཆེ ་བཅས་གནང་
༡ རི ང་ངག་བཅད་མྱ་ངན་གུས་འདུད་ཞུས་ ཡོ ད་པ་བཅས།།
སྒ་ོ ཆེ ར་བསྐྱེད་ཡུན་རི ང་གནང་བའི་མཛད་
ཡོ ད་པ་མ་ཟད། རྡ་སར་ཡོ ད་པའི་རྒྱལ་ཞེན་ རྗེས་ཅན་ཞི ག་ཡི ན།
ུ ུ ་ གྲོང་གསེབ་ཀྱི་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་གཞི ་ཐེངས་ དཔལ་ལྡན་ཚོ གས་གཙོ་སྦྲེལ་པོ་མཆོག་མདོ་ཁམས་ཡལ་ཤུ ལ་སྐྱིད་སྡག ཚོ གས་པ་དབུ་བརྙས ེ ་པའི་མཛད་སྒའོ ་ི སྐ་ུ མགྲོན་ད་ུ ཕེབས་པ། གསུམ་པའམ་མཐའ་མའི་ཟབ་སྦྱོང་།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༩ ཚེ ས་ ལ་འཕ དྲོ ་བསྟེན་གོ་ རྟོག ས་ཀྱི ་ ལས་གཞི ་ ཇི ་ ༧ ནས་ ༡༡ བར་ཉིན་གྲངས་ལྔ་རི ང་ ལྟར་སྤལེ ་དགོས་པའི་ལམ་སྟོན་དང་།
དུད་
བོད ་མི འི་ སྒྲི ག ་འཛུ ག ས་འཕ དྲོ ་བསྟེན་ལས་ ཚང་སོ ་ སོ འི ་ ནང་གི ་ ནང་མི འི ་ གྲངས་ཐོ་ ཁུངས་ཀྱི་གོ་སྒྲིག་འོག རྒྱ་གར་མ་ཧཱ་རཱཤཀྲ་ དང་ནང་མི འི་གནས་སྟངས་རྒྱུས་ལོ ན་བྱེད་ Maharashtra
ཁེ་དི་
མངའ་སྡའེ ་ི གྲོང་ཁྱེར་འཇམ་ ཕྱོགས།
Jamkhed
དེ་བཞི ན་གཞི ས་ཆགས་ཁག་ནང་
ས་གནས་སུ་བཙན་བྱོལ་ མང་ཚོ ག ས་ཀྱི ་འཕྲོད ་བསྟེན་གནས་སྟངས་
བོད་མི འི་གཞི ས་ཆགས་ཁག་གི ་སྨན་ཞབས་ དང་སྟངས་འཛི ན་གནང་ཕྱོགས་སོ གས་ངོ་
པ་གྲངས་དགུ ་ དང་འཕ དྲོ ་ལས་པ་གྲངས་ སྤྲོད་གནང་ཡོ ད་པ་མ་ཟད།
བཅུ་དྲུག
གྲོང་གསེབ་
དེ་བཞི ན་བལ་ཡུལ་གངས་ཅན་ ཀྱི ་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་གཞི ་ཁག་ལག་བསྟར་
ཐེབས་རྩའི་ལས་བྱེད་གྲངས་གཉིས། འཕྲོད་ གནང་ཕ ྱོག ས་དང་མང་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ བཟའ་
བསྟེན་ལས་ཁུ ངས་ཀྱི ་ ལས་བྱེ ད ་གྲངས་ འཐུ ང་གི ་ སྤ ྱོད ་ལམ་སོ ག ས་ཀྱི ་ ཐོག ་རྒྱུ ས་ གཉིས་བཅས་ཁྱོན་མི ་གྲངས་ ༢༩ ལ་ ལོ ན་ཡོ ང་སླད་གྲོང་གསེབ་ཁག་ཏུ ་དངོས་སུ་ བཙན་བྱོལ་་བོད་མི འི་གཞི ས་ཆགས་ཁག་གི ་ འཁྲིད་འདུག དེ་བཞི ན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ལོའ་ི ནང་འཕདྲོ ་བསྟེན་གོ་རྟོགས་སྤལ ེ ་ཐབས་ཀྱི ་
ཟབ་སྦྱོང་ཐེངས་གསུམ་པའམ་མཐའ་མ་དེ་
Women Exemplar award
ཞེས་པའི་བྱ་
དགའ་ཐོབ་མྱོང་མཁན་འཕྲོད་ལས་པ་ཞི ག་
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༩ ཚེ ས་ ༡༧ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོ ད་ ༩།༣༠ ཐོག་
བོད ་མདོ་ ཁམས་ཡུ ལ་ཤུ ལ ་གྱི ་ སྐྱི ད ་སྡུ ག ་ ཚོ གས་པ་གསར་དུ་དབུ་བརྙ ས ེ ་པའི་མཛད་
སྒ་ོ རྡ་ས་མེ ག་གྷན་བོད་ཀྱི་གསོལ་མགྲོན་ཁང་ དུ་ཚོ གས་ཡོ ད།
དེ་ཡང་མཛད་སྒའོ ་ི སྐབས་
བའི་ལས་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་ཚད་དང་
ཐེངས་དང་པོ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༧ ཚེ ས་
ཟབ་སྦྱོང་
ནསུ ་པ་གོང་སྤལ ེ ་གཏོང་རྒྱུ་དང་འཕྲོད་བསྟེན་
༡༡ ནས་ ༢༠ བར་ཉིན་གྲངས་བཅུའ་ི
མང་ཚོ ག ས་ལ་འཕ དྲོ ་བསྟེན་གྱི ་ གོ ་ ར ག ྟོ ས་
བོད་མི འི་གཞི ས་ཆགས་ཁག་གི ་སྨན་ཞབས་
གྱི ་ ཤེ ས ་ཡོ ན་གོ ང ་སྤ ལ ེ ་བཏང་བ་བརྒྱུ ད་
རི ང་འཚོ གས་སྐབས་རྒྱ་གར་ནང་ཡོ ད་པའི་
རྒྱ་གང་ཆེ ་ སྤལ ེ ་ཐབས་ཆེ ད ་ཡི ན་འདུག ་པ་
པ་དང་འཕྲོད་ལས་པ།
ཆགས་ཁག་གི ་ས་གནས་མང་ཚོ གས་རྣམས་
བཅས་ཁྱོན་མི ་གྲངས་ ༢༠ མཉམ་ཞུགས་
མ་ཟད།
ཟབ་སྦྱོང་སྐབས་བོད་མི འ་ི གཞི ས་
འཕྲོད་བསྟེན་ལས་
ཁུ ངས་ཀྱི ་ འབྲེལ ་ཡོ ད ་་ལས་བྱེད ་གཅི ག ་
འདེགས་གནང་དགོས་པ་མ་ཟད།
སྒྲིག་
པ་གསར་དུ་བཙུགས་པའི་བརྒྱུད་རི མ་ཐོག་ གསུང་བཤད་ཐུ ང་ཙམ་གནང་།
དེ་རྗེས་
མཁས་དབང་དགེ་བཤེས་འཇིགས་མེད་རབ་
བརྟན་ལགས་ཀྱིས་ཚོ གས་པའི་ལོ་རྒྱུས་དང་། དེ་ཡང་ཡུལ་ཤུ ལ་ཞེས་པ་དེ་ལོ ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་ མང་པོའ་ི སྔནོ ་ནས་ཆགས་རབས།
ད་ལྟའ་ི
ཚོ གས་པའི་དཔལ་འབར ྱོ ་གྱི་གནས་སྟངས་ འཛུ གས་གསར་འཛུ གས་ཙམ་མ་ཡི ན་པར་
ཕྱི ་ གསལ་ནང་གསལ་དང་མི ་སྣ་ཚད་ལྡན ་ ཚོ གས་མི ་ཕན་ཚུན་འཆམ་མཐུ ན་དང་ལས་ སྐྱེད ་སྲིང་བྱེད ་དགོ ས ་པ་སོ ག ས་གསུ ང ས་
དོན་མཉམ་རུབ་ཀྱི་རྒྱུན་གནས་དང་ཚགས་
མགནྲོ ་དཔལ་ལྡན་ཚོ གས་གཞོན་མཆོག་གི ས་
གསུང་བཤད་སྙངི ་བསྡུས་ཤི ག་གསུང་གནང་
གནང་ཡོ ད།
དེ་ནས་དམི གས་བསལ་སྐ་ུ འཚུ ད་གནང་དགོ ས ་པ་སོ ག ས་ཀྱི ་ སྐ ོར ་
འཕེལ་མཆོག་གི ས། མདོ་ཁམས་ཡུལ་ཤུ ལ་
ཨ་ཅཱ རྱ་ཡེ ་ ཤེ ས ་ཕུ ན ་ཚོ ག ས་མཆོ ག ་གི ས ་
ཐུ བ་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི ་རངས་དང་།
ནས་བཙན་བྱོལ་བོད་མི འི་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་
སྐྱི ད ་སྡུག ་གི ་ ཚོ ག ས་པ་གསར་དུ་ འཛུ ག ས་
ལ་ངོ་སྤྲོད་གནང་ཡོ ད་འདུག
གནང་དགོས་པ་ནི་གལ་ཆེ་ཡི ན། དེ་བཞི ན་
གཙོ ་ བླ་ོ བཟང་ཆོ ས ་རྗེ་ ལགས་ཀྱི ས ་ཚོ ག ས་
གཙོ ་མཆོ ག་མཁན་པོ་བསོ ད ་ནམས་བསྟན་
འཕྲོད་བསྟེན་དང་འབྲེལ་
གཞུ ང ་སོ ག ས་ལ་སྲུང་སྐ ྱོབ ་ཀྱི ས ་ལས་དོན ་ གི ་ ལམ་སྟོན་གཞི ་ བཟུ ང་དབུ ་ འོག ་དཔུ ང ་
རི མ་ངོ་སྤྲོད་གནང་སྟེ། ཚོ གས་པའི་ཚོ གས་
དེ་ནས་སྐུ་མགྲོན་གཙོ ་བོ་དཔལ་ལྡན་ཚོ གས་
ཡུལ་གཙོ་བོ་ནི།
རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཡི ན་པ་གསུངས་ཞི ང་། གཙོ་ ནས་རང་རེ འི ་ རྩ་ཆེ འི ་ སྐད ་ཡི ག་དང་རི ག ་ བོ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན་པོ་མཆོ ག་ པས་ང་ཚོ ས ་དེ་ དག་ལ་གདོང ་ལེ ན ་གནང་
ཅཱ རྱ་ངག་དབང་བླ་ོ གྲོས ་ལགས་ཀྱི ས ་ལས་
སོ ག ས་ཀྱི ་ ཐོག ་གསུ ང ་བཤད་གནང་ཡོ ད །
གི ས་རང་གི ་མྱོང་འཚོ ར་ཟབ་སྦྱོང་བ་རྣམས་
པར་སྒྲིག་གཞི ་གཞི ་བཟུང་ཕྱག་ལས་གནང་
ཡུལ་ཤུ ལ་སྐྱི ད་སྡུག་ཚོ གས་པའི་དྲུང་ཆེ ་ཨ་
ཡུ ལ ་ཤུ ལ ་གྱི ་ ས་ཁྱོན ་གང་འདྲ་ཡི ན་མི ན་
གནང་ཡོ ད། དེ་ཡང་ཟབ་སྦྱོང་གི ་དམི གས་
སོ ག ས་གང་ཅི འི ་ ཐད་ལ་རང་དབང་མེ ད ་
ཚོ གས་
པ་གང་འདྲ་ཞི ག ་ཡི ན་རུ ང ་འཕྲལ་ཕུ ག ས་ གཉིས ་ཀར་ཕན་པའི ་ དམི གས་ཡུ ལ ་ངེས ་
གསུང་བཤད་གནང་དོན་དུ། བར་ལམ་ཞི ག་
གྲུབ་མཚམས། ཚོ གས་གཙོ་སྦྲེལ་པོ་རྣམ་ གཉིས ་ལ་ཕྱག་རྟགས་ཕུ ལ ་ནས་ཡུ ལ ་ཤུ ལ ་
ལེའུ་ ༢ པའི་དོན་ཚན་ ༡༢ པའི་ནང་
རྒྱས་ལགས་ཀྱི ས ་ཐུ ག ས་རྗེ་ ཆེ ་ ཞུ འི་ གསུ ང ་
གསེས་ ༡༠ དགོངས་དོན་བཞི ན་ཚོ གས་
ཅན་ཞི ག ་བཟུ ང ་ནས་ད་ལྟ་ ང་ཚོ འི ་ གནས་ པ་དང་སྒྲིག་འཛུ གས་ཁག་གསར་འཛུ གས་
ཚོ གས་པའི་ཚོ གས་གཞོན་ཐུ བ་བསྟན་འཕེལ་ བཤད་གནང་ཡོ ད་པ་བཅས།།
བབ་སྐྱབས་བཅོལ ་བ་ཞི ག ་ཡི ན་པ་མ་ཟད། གནང་གི ་ཡོ ད་པ་ནི་ཧ་ཅང་གི ་ཡག་པོ་རེད།
བོད་ནང་ལ་སྐད་ཡི ག་དང་། རི གས་གཞུང་
འོན་ཀྱང་སྒྲིག་འཛུ གས་ཆེ ་ཆུང་ལ་མ་ལྟས ོ ་
གནང་ཡོ ད་པ་དང་། དེ་བཞི ན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༨ ཚེ ས་ ༢༨ ནས་ ༣༠ བར་ཉིན་གྲངས་གསུམ་རི ང་ཟབ་སྦྱོང་ཐེངས་གཉིས་པའི་ཐོག
འཕྲོད་བསྟེན་བཀའ་བླནོ ་ཆོས་སྐྱོང་དབང་ཕྱུག་མཆོག་གི ས་གཙོས་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་དྲུང་ཆེ་དང་ཟུང་དྲུང་། བོད་མི འ་ི གཞི ས་ཆགས་
ནང་ཡོ ད་པའི་སྨན་ཁང་ཁག་བདུན་གྱི་འཕྲོད་བསྟེན་འབྲེལ་མཐུ ད་པ་དང་འཛི ན་སྐྱོང་དྲུང་ཆེ་བཅས་མཉམ་ཞུགས་གནང་ཡོ ད་འདུག ཟབ་སྦྱོང་ འདི་བཞི ན་ཨ་རི འ་ི
USAID
རོགས་ཚོ གས་ཀྱིས་མཐུ ན་འགྱུར་གནང་བ་ཞི ག་ཡི ན་འདུག་པ་བཅས།།
4
དབུས་བོད་མི འ་ི སྒྲིག་འཛུ གས་ཀྱི་བདུན་རེའ་ི ལས་རི མ་གསར་ཤོག
པར་ངོས་བཞི ་པ།
བོད་ཟླ་ ༧ ཚེ ས་ ༢༠ ཕྱི་ཟླ་ ༩ ཚེ ས་ ༢༡
སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ཡུ་རོབ་གྲོས་ཚོ གས་དང་ཡུ་རོབ་ལྷན་ཚོ གས་སུ་ཆི བས་སྒྱུར་བསྐྱངས་པ། ༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༩ ཚེ ས་ ༡༥ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་
མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི ས་ཕ་རན་སི འ་ི སི ་ཊ་
རང་དེ་ རི ང་འདི ར ་ཡོ ང ་སྟེ་ཁྱེད ་རང་ཚོ ་ བ་མི འི་རང་བཞི ན་ལྷན་སྐྱེས་ནི་བྱམས་བརྩེ་ སྩལ་བ་དང་སྦྲགས།
མགོན་པོ་གང་ཉིད་
ཐུ ག ་རྒྱུ འི ་ གོ་ སྐབ ས་བྱུ ང ་བར་ཆེ ས ་མཐོང ་ ལྡན་པ་ཞི ག་ཡི ན་སྟབས། འགྲོ་བ་མི ་ལ་ནང་ མཆོག་ཡུ་རོབ་ཀྱི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐར ྱོ ་བ་ཚོ ར་
ཧ་ཅང་ཐོབ་པ་ཞི ག་བྱུང་།
ུ ་པ་ཡང་ བོད་དོན་ཐོག་ཁ་ཞེ་གཉིས་མེ ད་ཀྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་ ངོས་ནི་ཡུ་རོབ་ སེ མ ས་ཀྱི ་ ཞི ་ བདེ་ བསྐྲུ ན་རྒྱུ འི་ ན ས ཡོ ད།
ི ་གི ་ཞི ་བདེ་ནི་ གནང་བར་བོད་མི ་ས་ཡ་དྲུག་གི ་ཚབ་མཛད་ ངོས་ཀྱིས་འཛམ་གླང
ནང་སེམས་ཀྱི་ཞི ་བདེ་གཞི ་རྩར་བཞག་པའི་ དེ་ཐུ གས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་ཡོ ད།
དེ་ནས་༸གོང་
གནང་བའི ་ ཉིན ་གུ ང ་གསོ ལ ་ཚི གས་ཐོག ་
གདན་ཞུ ས ་ལྟར ་ཆོ ས ་ལུ ག ས་ཁག་གི ་ དབུ ་
ཁྲིད ་རྣམས་དང་ཉིན ་གུ ང ་ལྗག ས་སྨནི ་ལྷན ་ བཞེས་མཛད།
མཆོག་གི ས་
དེ་ནས་མགོན་པོ་གང་ཉིད་
Strasbourg Convention
དུ་
ཐོག ་ནས་བསྐྲུ ན་ཐུ བ ་རྒྱུ ར་ཡི ད་ཆེ ས ་བྱེད ་ ས་མཆོ ག་སི ་ཊ་སི ་བྷག་གངྲོ ་ཁར ྱེ ་གྱི་ཚོ གས་
སླབོ ་ཕྲུག་གྲངས་ ༩༠༠ དང་མང་ཚོ གས་
པོ་གང་ཉིད་མཆོ ག་གི ས་སྐུའི་མཛད་འགན་ རྣམས་ཀྱི ས ་སྲོལ་རྒྱུ ན་གྱི ་ ལམ་ནས་ཕེབ ས་
རབས་ ༢༠ དེ་འདས་ཟིན་པ་ཡི ན་སྟབས་
བཞི ན་ཡོ ད། ཅེས་དང་། དེ་རྗེས་མགོན་ ཁང་ནང་༸ཞབས་སོར་འཁོད་སྐབས་བོད་མི ་ གཙོ ་བོ་གསུམ་གྱི་སྐརོ ་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་རྗེས་ བསུ་ཞུས་ཡོ ད་པ་དང་། དེ་ནས་གྲོང་སྡའེ ་ི སྤྱི་ ཚོ གས་བཅར་བའི་དྲི་བར་བཀའ་ལན་སྩལ་
༡༡༠༠ ཙམ་ལ་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་སྐབས་དུས་ འགྱུ ར ་བཅོས ་གཏོང ་ཐབས་མེ ད ་པ་དང་།
ཡོ ད། དེ་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་གི ས་ཡུ་རོབ་ ལྷན་ཚོ གས་ཀྱི་སྤྱི་ཁྱབ་དྲུང་ཆེ་
ཡུ་རོབ་གྲོས་ཚོ གས་ཀྱི་ཚོ གས་གཙོ་མཆོག་དང་ལྷན།
Jagland
Thorbjørn
མཆོག་དང་། ཡུ་རོབ་ལྷན་ཚོ གས་
ི ་སྟོབས་ལ་ཡི ་རང་བསྔགས་ ཀྱི ་ ག ྲོས ་ཚོ གས་འཐུ ས་མི འི ་ ཚོ གས་གཙོ ་ སི ་བྷག་གངྲོ ་ཁར ྱེ ་ནང་ཡུ་རོ བ་གྲོས་ཚོ གས་ སྤྱི་མཐུ ན་གྱི་སྙང ཀྱི་ཚོ གས་གཙོ་སྐ་ུ ཞབས་
Martin Schultz
བརྗོད་ཞུ་མཁན་ཞི ག་ཡི ན། བོད་ནང་འཕྲད་
Pedro Agramunt
མཆོག་དང་ལྷན་མཇལ་
དེ་ རྗེ ས ་༸གོ ང ་ས་མཆོ ག ་དབུ ་བཞུ ག ས་
བཞི ན་པའི་ང་ཚོ འི་དཀའ་ངལ་དང་འབྲེལ་ འཕྲད་མཛད་གྲུབ་མཚམས། ཡུ་རོབ་ལྷན་ ནས་ཞུ་ན། ང་ཚོ ས་རྒྱ་ནག་མི ་མང་སྤྱི་ ཚོ ག ས་ཀྱི ་ འགྲོ་ བ་མི འི ་ ཐོབ ་ཐང་ཚན་པའི ་
དོན ་ཚོ ག ས་ཆུ ང ་གི ་ ཚོ ག ས་གཙོ ་ སྐུ་ ཞབས་
འོན་ཀྱང་ཏང་ཡོ ན་འགོ་ཁྲིད་ཁྲོད་མཁྲེགས་ མཛད་སྐབ ས་༸གོ ང ་ས་མཆོ ག ་གི ས ་གང་
མཆོ ག་དང་ལྷན་མཇལ་འཕྲད་མཛད་ཡོ ད།
ཐོག ་ཡུ ་ རོ བ ་གྲོས ་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ཕྱི ་ སྲིད་ལས་ Elmar Brok
མཆོག་གི ས་གཙོས་ཚོ གས་
མི ་རྣམས་དང་ལྷན་མཇལ་འཕྲད་ཀྱིས་བཀའ་
མཐུ ན་རྒྱལ་ཁབ་ནས་ཁ་བྲལ་རྩོད་ཀྱི ་མེ ད། ཚོ ག ས་མི ་རྣམས་དང་ལྷ ན ་མཇལ་འཕྲད་
འཛི ན་ཅན་ཚོ ས ་བོད ་མི ་ཚོ ས ་རྒྱ་ནག་དང་ ཉིད ་མཆོ ག ་གི ་ སྐུ་ ཚེ འི ་ མཛད་ཁུ ར ་གཙོ ་ བོ་ ཁྱབ་པ་ Roland Ries སྟེང་ཞལ་རྣམ་གཉིས་ ཁ་བྲལ་རྩོད་བཞི ན་ཡོ ད་པའི་འཁྱོག་བཤད་ འགྲོ་བ་མི འི་རྒྱུད་ཀྱི་བཟང་སྤྱོད་གོང་མཐོར་
སྤུན་ཟླ་ཕོ་མོ་ཚོ ་ང་ཚོ ་ཚང་ བྱེད་བཞི ན་ཡོ ད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ལོ་ནས་ སྤལེ ་ཐབས་བྱ་རྒྱུ་དང་། ཆོས་ལུགས་ཕན་ མ་འགྲོ་བ་མི འི་རི གས་གཅི ག་གྱུར་ཡི ན་པར་ བཟུང་ངོས་ཀྱི ས་རྒས་ཡོ ལ་ཆ་ཚང་ཞུ ས་ཏེ་ ཚུ ན་བར་མཐུ ན་འབྲེལ་གོང་མཐོར་གཏོང་ སླབོ ་སྩལ་དོན།
ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཡོ ངས་རྫོགས་མི ་ རྒྱུ། བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་དང་། བོད་ མེད། ང་ཚོ ་ཚང་མ་འགྲོ་བ་མི འ་ི ཁྱིམ་ཚང་ མང་གི ས་འོས་འདེམས་བྱས་པའི་འགོ་ཁྲིད་ ཀྱི་སྐད་ཡི ག་དང་རི ག་གཞུང་མི ་ཉམས་རྒྱུན་
བར ནྟེ ་ང་ཚོ འི ་ དབར་ཁྱད་པར་གང་ཡང་ གཅིག་གི ་ཁོངས་སུ་གཏོགས་ཡོ ད།
ངོས་ ཚོ ར་རྩིས་སྤྲད་ཟིན་པ་ཡི ན། གཞི ་རྩའི་འགྲོ་ འཛི ན་བྱེད ་རྒྱུ ་སོ ག ས་ཀྱི ་ སྐར ོ ་བཀའ་སླབོ ་
དུས་རབས་ ༢༡ དེ་གང་འདྲ་ཞི ག་བཟོ་
ཀྱིས་མགོན་པོ་གང་ཉིད་མཆོ ག་ཚོ གས་ཁང་ མི ན་གཞོན་སྐྱེས་ཚོ ར་འགན་འཁྲི་ཡོ ད་སྐར ོ ་ ནང་གདན་ཞུ་གནང་ཡོ ད།
སྐབས་དེར་
ག ྲོང ་སྡ འེ ི ་ སྤྱི ་ ཁྱབ་པས་༸གོ ང ་ས་མཆོ ག ་ ལ་
Marcel Rudloff Tolerance Prize
ཞེས་པའི་གཟེངས་རྟགས་འབུལ་ལམ་ཞུ ས་
གྲུབ་བསྟུན། གྲོང་སྡའེ ་ི སྤྱི་ཁྱབ་པས་གོ་སྒྲིག་
སོགས་ཀྱི་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་ཡོ ད།
ཕྱི་ཚེ ས་
༡༥ ཉིན་༸གོང་ས་མཆོག་ཚན་རི ག་གི ་ལྷན་
ཚོ ག ས་ཤི ག་གི ་ ཐོག ་དབུ ་ བཞུ ག ས་མཛད་ ཡོ ད་པ་བཅས།།
ཤེས་རི ག་བཀའ་བླནོ ་མཆོག་གི ས་གཏམ་བརྒྱུད་གྱི་ལམ་ནས་མེས་པོའ་ི ཞབས་རྗེས་འཚོ ལ་བ་ ཞེས་པའི་དེབ་ཕྲེང་བཅུ་དབུ་འབྱེད་གནང་བ།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༩ ཚེ ས་ ༡༦ གྲུབ་ཚེ ་རི ང་མཆོག་དང་། ཤེས་ཡོ ན་ལྷན་ ཉིན་བོད་མི འི་སྒྲིག་འཛུ གས་ཤེ ས་རི ག་ལས་ ཚོ གས་ཀྱི་འགན་འཛི ན་ཚེ ་རི ང་བསམ་གྲུབ་
ཤེ ས ་རི ག་བཀའ་བླནོ ་མཆོ ག ་གི ས ་གཏམ་
གྲྭ འི ་ ཚོ ག ས་ཁང་དུ་ ཤེ ས ་རི ག ་བཀའ་བླནོ ་
བྱང་ཨ་རི འི་གཟའ་མཇུག་སླབོ ་གྲྭའི་འཛི ན་
ཁུངས་ཀྱི་གོ་སྒྲིག་འོག་རྡ་ཤོད་བོད་ཁྱིམ་སླབོ ་
ལགས།
ཤེས་རི ག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ཚན་པ་
བརྒྱུ ད་གྱི ་ ལམ་ནས་མེ ས ་པོའི ་ ཞབས་རྗེས ་ འཚོ ལ་བ་ཞེས་པའི་དེབ་ཕྲེང་ཁག་བཅུ་དང་
ཀིར་ྟི བྱེས་པ་གྲྭ་ཚང་
རི མ ་གསུ མ ་པ་ནས་ལྔ་ པ་བར་གྱི ་ སླབོ ་དེབ ་
ཁག་གི ་འགན་འཛི ན། རྡ་ཤོད་བོད་ཁྱིམ་གྱི་
དངོས་གྲུབ་ཚེ ་རི ང་མཆོག་གི ས་རྩོམ་པ་པོ་རེ་ སླབོ ་སྤྱི་དང་དགེ་ཆེ།
མདོ་སེང་གེ་ལགས་ཀྱིས་བརྩམས་པའི་གཞི ་ གི ་མཁན་པོ་དང་དགེ་འདུན་པ་ཁག་གཅི ག རི མ་བར་མའི་སླབོ ་ཕྲུག་གི ་གནས་ཚད་དང་ དེ་བཞི ན་རྡ་ཤོད་བོད་ཁྱིམ་དང་དཔེ་སྟོན་སླབོ ་
དྲ་ལམ་ཐོག་དངོས་སུ་དབུ་འབྱེད་གནང་སྟེ་ གསུང་བཤད་གནང་དོན།
དེ་རི ང་འདིར་
ཤེ ས ་ཡོ ན ་དང་འབྲེལ ་བའི ་ ལས་རི མ ་གལ་
བྱང་ ཚེ ་རི ང་བསམ་གྲུབ་ལགས་ཀྱིས་ཕེབས་བསུ་
ཨ་རི འི་གཟའ་མཇུག་སླབོ ་གྲྭའི་འཛི ན་རི མ་ དང་སྦྲགས་ངོ་ སྤྲོད ་གསུ ང ་བཤད་གནང་
གསུ མ་པ་ནས་ལྔ ་ པ་བར་གྱི ་ སླ བོ ་དེབ ་དྲ་ རྗེས་རྩོམ་པ་པོ་རེ་མདོ་སེང་གེ་ལགས་ཀྱི ས་ ཐོག་དབུ་འབྱེད་གནང་སོང་། དེ་ཡང་གོང་ ཚེ ས་ཉིན་གྱི་ཕྱེད་ཡོ ལ་ཆུ་ཚོ ད་ ༣ ཐོག་སྐ་ུ
མགནྲོ ་གཙོ ་བོ་ཤེ ས་རི ག་བཀའ་བླནོ ་དངོས་
གཏམ་བརྒྱུད་ཀྱི་ལམ་ནས་མེ ས་པོའི་ཞབས་ ར ྗེས ་འཚོ ལ ་བ་ཞེས ་པའི ་ དེབ ་ཕྲེང ་ཁག་ངོ་ སྤྲོད་གནང་ཡོ ད། དེ་ནས་སྐ་ུ མགྲོན་གཙོ་བོ་
ཚང་
མར་སྙངི ་ཐག་པ་ནས་ཐུ གས་རྗེ་ཆེ ་ཞུ་འདོད་
དེབ་ཕྲེང་བཅུ་བཏོན་གནང་བ་རེད།
དེབ་
དང་པོ་ དེར ་ངས་མཐོང ་ཚོ ར ་གང་བྱུ ང ་ཞེ་
ཀྱི ་རི ག་གཞུ ང་དང་འབྲེལ་བ་ཡོ ད་པ་དང་།
ཚོ གས་ཁང་ནང་བྱེད་ཀྱི་ཡོ ད། དེ་རི ང་སླབོ ་ གྲྭའི་ནང་དངོས་སུ་བྱེད་ཡོ ང་དུས་སླབོ ་ཕྲུག་
ལས་ཀའི་ཐོག་ནས་ཀྱང་ཧ་ཅང་འབོར་ཆེ ན་ སྐ་ུ ཞབས་རེ་མདོ་སེང་གེ་ལགས་
ཀྱི ས ་སླབོ ་ཕྲུ ག ་ཁ ྱེད ་རང་ཚོ འི ་ ཆེ ད ་དུ་ བོད ་ བོད་ཡི ག་ཡར་རྒྱས་ཡོ ང་ཆེད་སྐ་ུ ལས་བསྐྱོན་
ནས་དེབ ་ཕ ངྲེ ་བཅུ ་ བཏོན ་པར་རང་བཞི ན ་ གྱི་དགའ་ཚོ ར་ཡོ ང་གི ་འདུག
དཔེ་དེབ་དེ་
དག་ཤེ ས ་རི ག ་ལས་ཁུ ང ས་ནས་པར་སྐྲུ ན་
ཞུས་པ་རེད།
གོང་དུ་ཤེས་ཡོ ན་འགན་
ཚོ ་ཡི ན་ནའང་ཁྱེད་རང་ཚོ འི་ཆེད་དུ་བྱེད་ཀྱི་
གྱིས་གསུངས་པ་ནང་བཞི ན་རེ་མདོ་སེང་གེ་
པ་མང་པོ་ཕེབས་ཡོ ད།
ཐོག་ལྟ་ཞི བ་གནང་སྟེ་དེབ་ཅི ག་བཏོན་གནང་
ཡོ ད་པ་ཤེས་པ་དང་། དེ་བཞི ན་དགེ་འདུན་
ནམ་རྒྱུན་ཤེས་ རི ག་ལས་ཁུངས་ནས་བྱས་པ་དང་། རྒན་ ལགས་རྣམ་པས་དཀའ་ལས་བསྐྱོན་པ། ཕ་
མ་ཚོ ས་དོ་སྣང་བྱས་པ་གཅི ག་པུ་མི ན་པར་ སླབོ ་ཕྲུག་ཚོ ར་ཆ་བཞག་པ་ཡི ན་ན།
དགེ་
༸གོང་ས་མཆོག་གི་མཛད་འཕྲིན་ཁག་དང་། བོད་ མི འ་ི སྒྲིག་འཛུ གས་ཀྱི་གནས་ཚུལ། སོགས་དྲ་རྒྱའི་ ཁ་བྱང་ www.bod.asia ཐོག་ གཟིགས་པར་འཚལ།
བྱུང་། དེ་རི ང་རེ་མདོ་སེང་གེ་ལགས་ཀྱིས་ འཛི ན་རི མ་བདུན་པ་ཡན་གྱི ་སླབོ ་ཕྲུག་ཆེ ད་
པོ་རེད།
ཁྲི་ཚོ གས་ཁང་དང་། ཕྱི་དྲིལ་ལྷག་པ་ཚེ ་རི ང་
པའི་དེབ་ཕྲེང་བཅུ་དབུ་འབྱེད་དང་།
ཅང་ཡག་པོ་བྱུང་འདུག་པར་བརྟེན།
ཁུངས་ངོས་ནས་དགའ་བསུ་དང་འཚམས་
ན། ནམ་རྒྱུན་ཡི ན་ན་ང་ཚོ ས་གསར་འགོད་ གསལ་བསྒྲགས་སོ གས་གངས་སྐྱི ད་གཉའ་
ཞེས་ མར་ཤེ ས་ཡོ ན་ལྷན་ཚོ གས་ཀྱི་འགན་འཛི ན་
བཅས་ཆ་ཚང་འཛོ མས་པ་ལྟ་བུ་གྲ་སྒྲིག་ཧ་
ཕང ྲེ ་བཅུ ་ སྡ བེ ་གཅི ག ་ཏུ ་བཏོན ་ཟེར ་དུས ་
འདྲིའི ་ བཀྲ་ཤི ས་བདེ་ ལེ ག ས་ཞུ ་ རྒྱུ ་ཡི ན།
མེས་པོའ་ི ཞབས་རྗེས་འཚོ ལ་བ།༽
དུ་ ཕྱག་རོ ག ས་གང་འདྲ་གནང་གི ་ ཡོ ད ་པ་
ཆེ ན ་པོ་ གཉིས ་དབུ ་ འབྱེད ་ཞུ ་ རྒྱུ འི ་ མཛད་ སྒར ོ ་རྣམ་པ་ཚོ ་ ཕེབ ས་པར་ཤེ ས ་རི ག ་ལས་
འཚམས་པའི་༼གཏམ་བརྒྱུད་གྱི ་ལམ་ནས་ གྲྭའ་ི སླབོ ་ཕྲུག་བཅས་ལྷན་འཛོ མས་ཀྱིས་ཐོག་
འདུན་པ་ཁོང་རྣམ་པས་ཁྱེད་རང་ཚོ འི་ཆེ ད་
ལགས་ཀྱིས་ཤེས་ཡོ ན་སྲིད་བྱུས་འགྲོ་སྟངས་
བ་རེད། ཅེས་སོགས་ཀྱི་གསུང་བཤད་གནང་
ཡོ ད།།
www.tibet.net/mwa
TIBETAN FREEDOM
སྤྱི་ཁྱབ་རྩོམ་སྒྲིག་པ། གསར་འགོད་པ། གསར་འགོད་པ། གསར་འགོད་པ། འགྲེམས་སྤལེ ་བ། ཀཾ ་པུ་ཊར་འཇུག་མཁན།
ངག་དབང་ཐོགས་མེད། བསོད་ནམས་མཚོ ་མོ། ཡེ ་ཤེས་ཀུན་གྲགས། དོན་གྲུབ་རྣམ་རྒྱལ། བསྟན་འཛི ན་རབ་དགའ། བསོད་ནམས་མཚོ ་མོ།
ཕྱི་དྲིལ་སྣར་ཐང་པར་ཁང་དུ་དཔར་སྐྲུན་ཞུས། Publisher: Secretary, DIIR, Printer: Narthang Press, Owner: DIIR, CTA, Gangchen Kyishong, Dharamshala-176215 H.P., INDIA Place of Publication: CTA, Gangkyi, Dharamshala-176215 H.P., INDIA Name of Editor: Nagwang Thogmed Subscription Address: DIIR, CTA, Gangkyi, Dharamshala-176215 H.P., INDIA Tel:+91-1892-222457/222510 Email: tibfreedom@tibet.net Website: www.bod.asia Regd. No. HPTIB00011/08/1/2008-TC