དབུ་མའི་ལམ་ནི།
རྒྱ་ནག་མི ་དམངས་སྤྱི་མཐུ ན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་
ཀྱི ་སྒྲོམ་གཞི འི་ནང་ཁྲིམས་མཐུ ན་གྱི ་ཐོབ་ཐང་ཡོ ད་
པའི་བོད་རི གས་ཡོ ངས་ལ་མི ་རི གས་ས་གནས་རང་
སྐྱོང ་གི ་ གནས་བབ་ཚད་ལྡན ་མི ང་དོན ་མཚུ ང ས་པ་ ཞི ག་དགོས།
བོད་མི འ་ི སྒྲིག་འཛུ གས་བཀའ་ཤག་གི ས།
Regd. No. HPTIB00011/08/1/2008-TC
བོད་ཟླ་ ༧ ཚེ ས་ ༦ རེས་གཟའ་ལྷག་པ།
བོད་རྒྱལ་ལོ་ ༢༡༤༣ རབ་བྱུང་རི ་ཟླའི་མེ་སྤྲེལ་ལོ། ལོ་ ༩ ཨང༌། ༣༦
7th September 2016
དབུས་བོད་མི འ་ི སྒྲིག་འཛུ གས་ཀྱི་བདུན་རེའ་ི ལས་རི མ་གསར་ཤོག
Vol. 9 Issue 36 Price Rs. 1
རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོ གས་གོང་འོག་འཐུས་མི ས་སྤྱི་ནོར་༸གོང་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ མཇལ་འཕྲད་ཞུས་པ།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༩ ཚེ ས་ ༢ གསན་ཞུ ས ་དོན ་ལྟར ་བཀའ་དྲིན ་ཆེ ་ འཐོབ ་ ཉིན་བོད་མི འ་ི མང་གཙོ འ་ི དུས་དྲན་གྱི་མཛད་ བཞི ན ་བོད ་མི ་མང་སྤྱི ་ འཐུ ས ་ཚོ ག ས་གཙོ ་
སྒའོ ི་ སྐུ་ མགྲོན་གཙོ ་ བོ་ རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོ ག ས་ སྦྲེལ་པོ་མཆོ ག་གི ་ལྷན་མཇལ་ཁ་ཞུ ས་ཡོ ད།
བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོ གས་པའི་འཐུ ས་མི འི་ སྤྱན་འབུལ་དང་། མ་འོངས་པར་༸གོང་ས་ ངོས ་ནས་བོད ་དོན ་ཐད་གྲོས་ཆོ ད ་འཇོག ་ མཆོ ག་གི ་བཀའ་བཞི ན་རྒྱབ་སྐར ྱོ ་གནང་གི ་
གོ ང ་མའི ་ འཐུ ས་མི ་སྐུ ་ ཞབས་མུ ་ ཀུ ཊ ་མི ་ སྐ བ ས་དེེར ་སྤྱི ་ ནོར ་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་
ཐི་ Shri Mukut Mithi མཆོག་དང་། མགོན་ཆེན་པོ་མཆོ ག་གི ས་རྒྱ་གར་སྐུ་མགྲོན་
དམི གས་བསལ་སྐུ ་ མགྲོན་རྒྱ་གར་གྲོས་ རྣམ་པར། ངེད་ཅག་བོད་མི ་རྣམས་ནི་དགེ་
ཚོ གས་འོག ་མའི ་ འཐུ ས་མི ་སྐུ ་ ཞབས་ཨ་ རནུ ་ཀུ་མཱར་
Shri Arun Kumar
གཞན་ཡང་སྐ་ུ ཞབས་ཀེ་ཌི ་སི ངྒ་ D Singh
མཆོག
Shri K
མཆོག་བཅས་གདན་ཞུས་ལྟར་
ཕེབས་ཡོ ད་ཅིང་།
དེ་ཉིན་དུས་དྲན་གྱི་
མཛད་སྒའོ ་ི གོང་སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོ ད་ ༩།༣༠ ཐོག་ སྐུ་མགྲོན་རྣམ་པ་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་
མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ་ མཆོ ག ་གི ་མཇལ་ཁ་སྙ ན ་
ཕྲུ ག ་དང་རྒྱ་གར་བ་རྣམས་ནི་ང་ཚོ འི་དགེ་ རྒན་ཡི ན། ད་ལྟའ་ི ཆར་བོད་མི ་ཚོ ར་དཀའ་ སྔར་ནས་བོད་མི ་ཚོ ར་རོགས་རམ་དང་རྒྱབ་
མ་འོངས་པར་ཡང་
རྒྱབ་སྐྱོར ་མུ ་ མཐུ ད་ཡོ ང་བའི ་ ཐུ གས་རེ ་ མཛད་བཞི ན་ཡོ ད་ཅེས་ཕེབས་ཡོ ད་པ་དང་།
ཁོང་རྣམ་པ་གསུམ་ནས་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོ གས་
གནང་ཁག་ཇི ་ ཡོ ད་༸གོ ང ་ས་མཆོ ག ་ལ་ ཡི ན་ཞེས་ཞུས།།
ཐེ་ཝན་གྲོས་ཚོ གས་འཐུས་མི ་དབུ་བཞུགས་ཐོག་གསར་འགོད་ལྷན་ཚོ གས་བསྐངོ ་ཚོ གས་གནང་བ།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༩ ཚེ ས་ ༥ རེས་གཟའ་ཟླ་བའི་སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོ ད་
༡༠།༤༠
ཚོ ག ས་པའི ་ གྲོས་ཚོ ག ས་འཐུ ས ་མི ་ལྕམ ་སྐུ་ ཀོ་ལ་སི ་མཆོག་གི ས་གསུང་དོན།
ང་ཚོ ས་
ཝན་བོད་སོག་ལས་ཁུངས་ཟེར་བ་སྒ་ོ བརྒྱབ་ རྒྱབ་སྐར ྱོ ་ཤུ གས་ཆེ ་རུ་ཇི་ལྟར་གཏོང་དགོས་
དགོས ་པའི་ གྲོས་འཆར་འདོན ་བཞི ན ་ཡོ ད ། མི ན་ཐད་གོ་བསྡུར་སྦྱངས་བཤད་གནང་རྒྱུ་
ཅེས་གསུངས། དེ་བཞི ན་ཐེ་ཝན་དུས་རབས་
མ་ཟད། ཐེ་ཝན་གྲོས་ཚོ གས་བོད་དོན་རྒྱབ་
ཀྱི ་ སྟོབས་ཤུ ག ས་ཚོ ག ས་པའི ་ གྲོས་ཚོ ག ས་ སྐྱོར་ཚོ གས་པ་འཛུ གས་ཐུ བ་རྒྱུའི་རེ་བ་བྱེད་ འཐུ ས ་མི ་སྐུ་ཞབས་ཕི་ཊི ་ལི མ ་མཆོ ག་གི ས ་ བཞི ན་ཡོ ད།
གསུང་དོན།
ང་རང་སླར་ཡང་རྡ་སར་
བཅར་ནས་༸གོང་ས་མཆོ ག་ཐེངས་གསུམ་
གཞན་ཡང་མང་ཚོ གས་ཀྱི་
བོད་དོན་ཐོག་རྒྱབ་སྐྱོར་གང་ཡོ ད་པ་རྣམས་
གྲོས་ཚོ ག ས་ནང་བསླབེ ་ཐབས་བྱ་རྒྱུ ་ཡི ན།
པར་མཇལ་འཕྲད་ཞུ་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་བྱུང་བ་ དེ་རི ང་ངས་གཞུ ང་འབལ ྲེ ་ཐོག་ནས་༸གོང་ ཧ་ཅང་སྐལ་བ་བཟང་པོ་བྱུང་སོང་།
གྲོས་ཚོ གས་ནང་ཐེ་ཝན་གནས་སྡདོ ་བོད་མི ་ སྐྱོར་གནང་མཁན་མང་པོ་ཡོ ད།
ཐེ ་ ཝན་གྱི ་ འགྲོ་བ་མི འི ་ ཐོ བ ་ཐང་འབྲེལ ་
བགྲོ་གླངེ ་བྱེད་བཞི ན་ཡོ ད། དཔེར་ན། ད་ ལེན་ཌི །
བོད་དང་
མཐུ ད་ཁང་གི ་ ཚོ གས་གཙོ ་ བཀྲ་ཤི ས་ཚེ ་ རི ང་ལགས་དང་།
ཐེ་ཝན་དུས་རབས་ཀྱི་
རྣམས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར ་གྱི ་ ཁྲིམ ས་འཆར་ཐོག ་ ཡུལ་དང་ཡུ་རོབ།
ཨི ན་ ཚོ ག ས་ནང་༸གོ ང ་ས་མཆོ ག ་གི ས ་བཀའ་
ཨི ་ཊ་ལི ། ནིའུ་ཛི ་ སླབོ ་སྩལ་རྒྱུའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དུས་སྐབས་ལ་ངང་
ི ་ སྒག ུ ་ཞུ་བཞི ན་ཡོ ད། ཅེས་གསུངས། དེ་རྗེས་ ཁེ་ཎ་ཌ་སོགས་འཛམ་གླང
ལུགས་ལ་བསྐྱར་བཅོས་བྱེད་དགོས་པ་དང་
ནང་གསལ་ལྟར་ན། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ཕྱི་
ཐེ་ཝན་ ཟླ་ ༡༢ ཚེ ས་ ༣༡ ནང་ཚུད་ལ་ཐེ་ཝན་
འཐུ ས་མི ་ལྕམ་སྐ་ུ ཀོ་ལ་སི ་ཡོ ་ཊ་ཀ་
Kolas ལ་ཐེ་ཝན་གྱི་མི ་སེར་བཟོ་ཆོག་པའི་ཐོབ་ཐང་
མང་གཙོ ་ཡར་ཐོན་ཚོ གས་པའི་གྲོས་ཚོ གས་ ནང་གནས་སྡདོ ་བྱེད་མཁན་བོད་མི ་རྣམས་
Yotaka མཆོག བོད་མི ་མང་སྤྱི་འཐུ ས་བླ་ོ སྤྲད་ཡོ ད་པ་དང་། ངས་དུས་ཚོ ད་དེ་ད་དུང་
བཟང་གྲགས་པ་ལགས་སོགས་ཀྱི ས་གསར་ ཕར་འགྱངས་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ཟླ་ ༡༢ འགོད་ལྷན་ཚོ གས་བསྐངོ ་ཚོ གས་གནང་ཡོ ད། ཚེ ས་ ༣༡ ཚབ་ཏུ ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༦ ཟླ་ ༦
དེ་ ཡང་སྐབ ས་དེར ་ཐོག ་མར་བཀྲ་ཤི ས ་ཚེ ་ ཚེ ས་ ༢༩ ཚུན་ཆད་ཐེ་ཝན་དུ་གནས་སྡདོ ་
རི ང ་ལགས་ཀྱི ས ་ཚོ ག ས་པའི ་ ངོ་ སྤ ྲོད ་དང་ བ ྱེད ་མཁན་བོད ་མི ་རྣམས་ལ་ཐེ་ ཝན་མི ་ ཤུ གས་ཆེ་གནང་བཞི ན་པ་ལྟར། དམི གས་ཡུ ལ ་སྐར ོ ་སོ ག ས་ངོ་ སྤ ྲོད ་གནང་ གྲུབ་མཚམས། ཐེ་ཝན་མང་གཙོ་ཡར་ཐོན་
ང་ཚོ ས་ དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་ཡོ ད་པ་མ་ཟད། དེ་
སེ ར ་གྱི ་ ལག་ཁྱེར ་བཟོ་ ཆོ ག ་པའི ་ ཐོབ ་ཐང་ ཀྱང་ཟླ་བ་འདིའི ་ ཟླ་མཇུ ག ་ཏུ ་ཐེ་ ཝན་གྲོས་ ཉིན་གྱི་སྔ་ད་ྲོ ༸གོང་ས་མཆོ ག་མཇལ་བཅར་
ཐོབ་ཐབས་བྱེད་བཞི ན་ཡོ ད་པ་མ་ཟད།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༩ ཚེ ས་ ༦ ཉིན་ བོད་མི འི་སྒྲིག་འཛུ གས་ཀྱི་དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་བླ་ོ བཟང་སེ ང་ྒེ མཆོ ག་ལྡ་ི ལི ར་གཞུ ང་དོན་ལས་དོན་ ཁག་གྲུབ་རྗེས་དེ་ཉིན་ལྡ་ི ལི ་ནས་འཇར་མན་གྲོང་ ཁྱེར་མུ་ནིག་ MUNICH ཏུ ་ཕེབས་ཐོན་གནང་ རྒྱུ་དང་། ཕྱི་ཚེ ས་ ༧ ཉིན་མུ་ནིག་ནས་སྦར་སེལ་ དུ་ཕེབས་ཐོན་གྱིས་ཕྱི་ཚེ ས་ ༨ ཉིན་རྒྱལ་སྤྱིའ་ི བོད་དོན་རྒྱབ་སྐར ྱོ ་ཚོ གས་པའི་ལྷན་ཚོ གས་ཀྱི་དབུ་ འབདྱེ ་མཛད་སྒརོ ་གསུ ང་བཤད་གནང་རྒྱུ་སོགས་ ཀྱི་ཆེད་གཞུང་འབྲེལ་ཕྱོགས་ཕེབས་གནང་ཡོ ད། ། ྲི ས་ ༄༅། །བྱང་ཕག ྱོ ས་བོད་མི འ་ི ས་གནས་ཁམ ཞི བ་ཁང་གི ་ཁྲིམས་ཞི བ་པ་ལྷ་འབྲུག་ལགས་ཀྱིས་ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༨ ཚེ ས་ ༢༤ ཉིན་ཧར་པ་ ི ་གི ་སྐབས་བརྒྱད་པའི་ སྤུར་འདོད་རྒུ་གཡུ ་རྒྱལ་གླང འདེམས་ཐོན་འཐུ ས་མི ་གྲངས་ ༡༡ ནས་འཐུ ས་ མི ་ ༡༠ དང་། དེ་དག་གི་ཁོངས་ནས་ཚོ གས་ གཙོ ་ཚེ ་རི ང་དབང་མོ ་ལགས་དང་ཚོ གས་གཞོན་ ཐུ བ་བསྟན་ཀླུ་གྲུབ་ལགས་བཅས་ཀྱི་ལས་ཁུར་དམ་ བཅའ་བླངས་འདུག དེ་བཞིན་ཕྱི་ཚེ ས་ ༢༥ ཉིན་ རྡ་རམ་ས་ལ་ས་འཐུ ས ་སྐབ ས་བརྒྱད་པའི ་ ཚབ་ གསར་ཚོ ག ས་གཙོ ་ ཚེ ་ རི ང་དབྱངས་འཛོ མ ས་ ལགས་དང་ཚབ་གསར་ཚོ ག ས་གཞོན ་བླ་ོ བཟང་ ཚེ ་རི ང་ལགས་གཉིས་ནས་ལས་ཁུར་དམ་བཅའ་ འབུལ་བཞེས་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་འདུག ས་འཐུ ས་ དམ་འབུལ་གྱི་བདྱེ ་སྒ་ོ དང་སྟབས་བསྟུན། བྱང་ ཕ ྱོ ག ས་བོད ་མི འི ་ ས་གནས་ཁྲི མ ས་ཞི བ་པས་ ཧར་པ་སྤུར ་ས་གནས་སུ ་ གོང ་ཚེ ས ་ཉིན ་རྒྱབ་ཆུ ་ ཚོ ད་ ༢ དང་། ཕྱི་ཟླ་ ༨ ཚེ ས་ ༢༥ དང་ ༢༦ བཅས་ཉིན་གཉིས་རི ང་རྡ་རམ་ས་ལ། དཔེ་ སྟོན་སླབོ ་གྲྭ རྡ་ཤོད་བོད་ཁྱིམ་སླབོ ་གྲྭ ནོར་གླངི ་ མཐོ་སླབོ ་བཅས་སོ ་སོ ར་ས་གནས་མི ་མང་དང་། སླབོ ་ཕྲུ ག ་དགེ ་ ལས་རྣམ་པ་ཚང་འཛོ མ ས་ཐོག ་ བཙན་བལ ྱོ ་བོད་མི འི་ཁྲིམས་ལུ གས་དབང་འཛི ན་ གྱི་ངོ་སྤདྲོ ་དང་སྦྲགས། བཙན་བལ ྱོ ་བོད་མི འ་ི ྲི ས་ སྒྲིག་འཛུ གས་ཀྱི་སྒམ ྲོ ་གཞི་དང་། བཅའ་ཁམ དགོངས་དོན་མང་གཙོ ་ཀ་བ་གསུ མ་སོ་སོའ་ི འགན་ དབང་དང་། སྤ་ྱི མང་གཏུ ག་བཤེར་འགྲོ་ལུགས་ རྩ་འཛི ན་ཁྲིམ ས་ཡི ག་གི ་ གཏུ ག་བཤེ ར ་བྱ་རི མ ། ཁྲིམས་ཁོངས་ཁྱབ་ཚད་སོགས་ཀྱི་གོ་རྟོགས་སྤལེ ་བ་ དང་། སྐབས་མཚམས་ད་ྲི བ་ཁག་ལ་ལན་འདེབས་ གནང་ཡོ ད། ། སྤ་ྱི ལྷན་དུ་ཊཡེ ་ཊན་བཟོ་གྲྭའ་ི འགན་འཛི ན་ཕེབས་པ
ད་ལྟའ་ི ཕྱོགས་མི ་དོ་དམ་ཁྲིམས་ལུགས་
མཆོག
ལི མ་ Freddy Lim
ཐེ་ཝན་གྲོས་
ྱོ ་མཆོ ག་ ལྟའི་ཐེ་ཝན་གྱི ་ཕྱོགས་མི ་དོ་དམ་གྱི ་ཁྲིམས་ ཁྱོན་དུ་གྲོས་ཚོ གས་ནང་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ ཁོང་རྣམ་པས་དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐང
སྟོབས་ཤུ གས་ཚོ གས་པའི་ New Power ། Party གྲོས་ཚོ གས་འཐུ ས་མི ་སྐ་ུ ཞབས་ཕི་ཊི ་
དེང་ ས་མཆོ ག་ཐེ་ཝན་དུ་མགྲོན་འབོད་ཞུས་ཡོ ད།
སྐབས་ཐེ་ཝན་གྲོས་ཚོ གས་ནང་བོད་དོན་རྒྱབ་ ང་རང་སྒརེ ་ལ་མཚོ ན་ན།
ཐོག ་རྡ་ས་གངས་སྐྱི ད ་ཕྱི ་ ད ྲིལ ་ལྷ ག ་པ་ཚེ ་ རི ང་དྲན་རྟེན་ཚོ གས་ཁང་དུ།
སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གཞུང་འབྲེལ་ཕྱོགས་ཕེབས།
ས་འཐུ ས་དམ་འབུལ།
ངལ་འཕྲད་བཞི ན་ཡོ ད་པར་ཁྱེད་རྣམ་པས་
སྐྱོར་གནང་ཡོ ད་ལ།
གནས་ཚུལ་སྙངི ་བསྡས ུ །
ཐེ་ ཚོ གས་འཐུ ས་མི ་རྣམས་ཀྱི ས་བོད་དོན་ཐོག་ ཞུས་ཡོ ད་པ་བཅས།།
༄༅། །ཕ་ྱི ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༩ ཚེ ས་ ༦ ཉིན་ གྱི་སྔ་ད ྲོ་ཆ་ུ ཚོ ད་ ༡༠།༣༠ ཐོག་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོ གས་ འོག་མའི་འཐུ ས་མི ་སྐ་ུ ཞབས་ Prem Das Rai མཆོག་དང་འབལྲེ ་ལམ་ཟབ་པོ་ཡོ ད་པའི་ Titan བཟོ་གྲྭའ་ི འགན་འཛི ན་སྐ་ུ ཞབས་ Bhaskar Bhat ལགས་སྟེང་ཞལ་གཉིས་སྤ་ྱི ལྷན་དུ་ཕེབས་ཏེ། དཔལ་ལྡན་ཚོ གས་གཞོན་མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་ གནང་སྐབས་བོད་མི འ་ི ལོ་རྒྱུས་དང་། ༸གོང་ས་ མཆོག་གི་མཛད་འཕནྲི ། བོད་གཞིས་བས ྱེ ་གཉིས་ ཀྱི་གནས་བབ་སོགས་ཀྱི་སྐརོ ་ལ་བཀའ་འད་ྲི གནང་ བར་ཚོ གས་གཞོན་མཆོ ག་ནས་བཀའ་ལན་གསལ་ བཤད་གནང་ཡོ ད། མཇུག་ཏུ ་ཁོང་རྣམ་པ་གཉིས་ གྲོས་ཚོ གས་ཚོ གས་ཁང་དུ་གཟིགས་སྐར ོ ་སྣེ་ལེ ན་ གནང་ནས་གྲོས་ཚོ གས་ངོ་སྤྲོད་དང་། བོད་མི འ་ི སྒྲི ག་འཛུ གས་ཀྱི ་ལས་དོན་བྱེད་ཕྱོཌ་སྐར ོ ་འགྲེལ་ བརྗོད་གནང་།།
དབུས་བོད་མི འ་ི སྒྲིག་འཛུ གས་ཀྱི་བདུན་རེའ་ི ལས་རི མ་གསར་ཤོག
པར་ངོས་གཉིས་པ།
2
བོད་ཟླ་ ༧ ཚེ ས་ ༦ ཕྱི་ཟླ་ ༩ ཚེ ས་ ༧
༸གོང་ས་མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་ཀྱིས་བོད་དོན་ཆེད་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་རེ་འདནུ ་འདོན་དགོས་པའི་བོད་སྐལ ུ ་ཞུ་སྙན།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༩ ཚེ ས་ ༡༢ དེའི་ནང་ཞི ་བདེའི་མཚོ ན་རྟགས་དང་ཆོ ས་ དང་སྦྲགས། དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོར་
ནས་ ༡༩ བར་༸སྤྱི་ནོར་གོང་ས་༸སྐྱབས་ ལུ ག ས་མཐུ ན ་སྒྲི ལ ་མཛད་མཁན་༸གོ ང ་ ཕ་རན་སི འི་སྲིད་འཛི ན་སྐ་ུ ཞབས་ནི་ཁོ་ལ་སི ་
གཞན་ལྟར ་བོད ་དོན ་བདེན ་མཐའ་གསལ་ བརྩི་ཞུ ་ཐུ བ་པའི་གནས་སྟངས་ཤི ག་བསྐྲུན་
ཆེ ད ་རྒྱ་ནག་གཞུ ང ་གི ས ་༸གོང ་ས་ཏཱ ་ལའི་ ཐབས་མཛད་བཞི ན་ཡོ ད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦
མགོན ་ཆེ ན ་པོ་ མཆོ ག ་ཕ་རན་སི ར ་ཆི བས་ ས་ཏཱ ་ལའི་ བླ་ མ་མཆོ ག ་དང་སྲིད ་འཛི ན་ཕ་ སར་ཀོ་ཛི ་ Nicolas Sarkozy མཆོག་གི ས་ བླ་མ་མཆོ ག་གི ་སྐུ་ཚབ་དང་ལྷན་གྲོས་མོ ལ་ ཟླ་ ༩ ནང་༸གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་པེ་ སྒྱུར་བསྐྱང་སྐབས་ཕ་རན་སི འི་སྲིད་འཛི ན་ རན་སུ་བ་ཨོ ་ལན་མཆོག་རྣམ་གཉིས་མཇལ་ ༸གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོ ག་དང་མཇལ་ བསྐྱར་གསོ ་གང་མགག ྱོ ས་བདྱེ ་དགོས་པའི་ རི ་སི ་ Paris དང་སི ་ཊར་སི ་བྷག་ Strasསྐ་ུ ཞབས་ཕ་རན་སུ་བ་ཨོ ་ལན་ Francois འཕྲད་ཀྱི ས ་མང་ཚོ ག ས་མདུན ་དུ་ ཉེ་ ལམ་ འཕྲད་ཞུས་པ་མ་ཟད། ཉེ་ཆར་ཨ་རི འ་ི རེ་འདུན་འདོན་དགོས་པ་ཞུ་སྙན་ནང་འཁོད་ bourg ཏུ ་ཆི བས་སྒྱུར་བསྐྱང་གནང་མཛད་
Hollande
མཆོག་ནས་མཇལ་འཕྲད་གནང་ འཇི ག ས་སྐུལ ་དྲག་སྤྱོད ་རི ང་ལུ ག ས་དང་
ུ ་མྱོང་ དགོས། ཞེས་ཡུལ་དེར་རྟེན་གཞི ་བྱས་པའི་ འཚེ ་བའི་དྲག་སྤྱོད་ལ་བརྟེན་དཀའ་སྡག Association Tibet Libre
ཚོ གས་པ་གཙོ་ བཞི ན ་པའི་ ཕ་རན་སི འི་ མི ་ མང་ལ་ཞི ་ བདེ་
བོར ་གྱུ ར ་བའི ་ བོད ་དོན ་རྒྱབ་སྐ ྱོར ་ཚོ ག ས་ དང་མཛའ་མཐུ ན།
དེ་བཞི ན་རྒྱལ་ཁབ་
པ་ཉི་ ཤུ ་ ལྷག ་ཙམ་གྱི ས ་སྲིད ་འཛི ན་མཆོ ག ་ ཀྱི ་མཛེ ས་སྡུག་སླར་གསོ ་ཆེ ད་མི ་མང་ལ་བླ་ོ
ལ་ཞུ་སྙན་ཞི ག་ཕུལ་འདུག
དེ་ཡང་ཞུ་སྙན་ སྟོབས་སྤལ ེ ་དགོས ་པའི་ འབོད ་སྐུལ ་ཞུ ས ་པ་
༸གོང་ས་མཆོག་ཡུ་རོབ་ཏུ ་ཆི བས་སྒྱུར་ བསྐྱངས་པ།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༩ ཚེ ས་ ༦
སེམས་དང་སྲོག་གི ་ཚོ གས་པའི་གོ་སྒྲིག་འོག
རེས་གཟའ་མི ག་དམར་གྱི་ཉིན་གུང་ཆུ་
Individual Engagement and Global
ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན་པོ་མཆོ ག་བཞུ གས་
ཐོག ་མང་ཚོ ག ས་ལ་བཀའ་སླབོ ་བསྩལ་རྒྱུ །
པོ་ལེན་ཌི ་བཅས་སུ་
གོང་འཕེལ་ཆེ ད་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་
ཚོ ད་
༡༢།༣༠ ཙམ་ལ་སྤྱི་ནོར་༸གོང་
སྒ ར ་ཕོ་ བྲང་ནས་ཡུ ་རོ བ ་ཡུ ལ་གྲུ ་སྦ ེལ ་
ཇམ་དང་ཕ་རན་སི །
མཛད་འཕྲིན་རྒྱ་ཆེ ་བསྐྱང་ཆེ ད་ཆི བས་སྒྱུར་
བསྐྱངས་ཡོ ད།
སྐབས་དེར་དད་ལྡན་སེར་
སྐྱ་མང་ཚོ ག ས་རྣམས་ཀྱི ས ་ལག་ཏུ ་དཀར་
གཙང་མཇལ་དར་སོགས་ཐོགས་ནས་ཕེབས་
སྐྱེལ་ཞུས་ཡོ ད། དེ་ཡང་མཛད་འཆར་ལྟར་ ན།
༸གོང་ས་མཆོག་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦
ཟླ་ ༩ ཚེ ས་ ༩ ནས་ ༡༡ བར་སྦལེ ་
Responsibility
ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞི འ་ི
ཕྱི་ཚེ ས་ ༡༢ ཉིན་ཆོས་ལུགས་མཐུ ན་སྒྲིལ་ ཆེ ན ་པོ་ མཆོ ག ་དབུ ་ ཞུ ག ས་ཐོག ་སྦལ ེ ་ཇམ་
ཁུ ལ ་གྱི ་ ཆོ ས ་ལུ ག ས་ཀྱི ་ མི ་སྣ་གྲགས་ཅན་
ཁག་གཅིག་དང་ལྷན་དུ་བགྲོ་གླངེ ་ལྷན་ཚོ གས་
ཤི ག་ཀྱང་གནང་རྒྱུ་ཡི ན་འདུག ཕ་རན་སའི་ སི ་ཊར་སི ་སྦག་
Strasbourg གྲོང་ཁྱེར་དུ་
བོད་ཀྱི་ནང་ཆོ ས་མཐུ ན་ཚོ གས་ནས་ཇི ་ལྟར་ གསོལ་འདེབས་ཞུས་དོན་ལྟར། ཕྱི་ཚེ ས་ ༡༧
སྦར་སེལ་གྱི་ ཉིན་༸གོངས་མཆོ ག་གི ས་ཁུལ་དེར་མགོན་ བྷ་ོ ཛར་སྒྱུ་རྩལ་བསྟི་གནས་ཁང་དུ་ Bozar པོ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་མཛད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་ འགྲེལ་གྱི་བཀའ་ཆོས་སྩལ་རྗེས། ཕྱི་ཚེ ས་ Center for Fine Art ཡུ་རོབ་སེམས་དང་ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་ སྲོག་གི ་ཚོ གས་པའི་གོ་སྒྲིག་འོག་ཉིན་གྲངས་ ༡༨
ཇམ་གྱི་རྒྱལ་ས་
Brussels
གཉི ས ་དང་ཕྱེ ད ་ཀའི ་ རི ང་ཚན་རི ག་པ་ བཀའ་དབང་བསྩལ་རྒྱུ་མ་ཟད། ཕྱེད་ཡོ ལ་ དང་དཔལ་འབྱོར། ཆོས་ལུགས་བཅས་ཀྱི་ མགོན་པོ་གང་ཉིད་མཆོ ག་གི ས་ཆོ ས་ལུགས་
ནསུ ་པ་དང་ ཀྱི ་ མཚམས་ལས་འདས་པའི ་ བཟང་སྤྱོད ་ གཅེས་སྐྱོང་། ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞི འ་ི ཐོག་ ཅེས་པའི་བརྗོད་གཞི འི་ཐོག་མང་ཚོ གས་ལ་ སེམས་དང་སྲོག་གི ་མཁས་པའི་བགྲོ་གླངེ ་གི ་ བཀའ་སླབོ ། ཕྱི་ཚེ ས་ ༡༩ ཉིན་པོ་ནེན་ཌི ར་ ཚོ གས་མགོན་དུ་ཆི བས་སྒྱུར་བསྐྱང་རྒྱུ་དང་། ཆི བས་སྒྱུར་བསྐྱང་གཏན་འཁེལ་འདུག ། ཕྱི་ཚེ ས་ ༡༡ ཉིན་གྱི་ཕྱེད་ཡོ ལ་ུཡུ་རོབ་ཏུ ་ མཁས་ལས་མི ་སྣ་དང་ལྷན།
བྱང་ཤར་ཁུལ་གྱི་གཏན་ཉིན་སླབོ ་ག་ྲྭ ཁག་གི ་ རི གས་ལམ་འད་ུ འཛོ མས་གནང་བ།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༩ ཚེ ས་ ༡ ནས་ སྐརོ ་བཀའ་སླབོ ་ཕེབས་ཡོ ད་ཀྱང༌། དུས་ཚོ ད་ ༧ བར་གྱི་བྱང་ཤར་ཁུལ་གྱི་གཏན་ཉིན་སླབོ ་
གང་འཚམས་ཤི ག ་བར་ང་ཚོ འི ་ ངོས ་ནས་
སྲིད་འཛི ན་སྐ་ུ ཞབས་བྷཱ་རག་ཨོ ་བྷ་མ་མཆོག་ འདུག དེ་ཡང་ཞུ་སྙན་དེའ་ི ནང་འཁོད་དོན། རྒྱུ་ཡི ན་པར་བརྟེན། ཁོང་གི ་བཀའ་སླབོ ་ལམ་ ནས་ཀྱང་ཨ་རི འི ་ ཕོ་ བྲང་དཀར་པོའི ་ ནང་ ཞི ་ བདེ་ དང་ཆོ ས ་ལུ ག ས་མཐུ ན་སྒྲི ལ ་གྱི ་ སྟོན་འོག་ང་ཚོ འི་སྤྱི་ཚོ གས་དང་ཆོ ས་ལུགས་
༸གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོ ག་གདན་འདྲེན་ མཚོ ན་རྟགས་༸གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་
ཕན་ཚུ ན ་དབར་མཐུ ན ་སྒྲི ལ ་དང་ཞི ་ བདེ་
བརྟེན་ཐེངས་འདིར་ཕ་རན་སི འི་སྲིད་འཛི ན་ ཆོ ས ་ཁས་མི ་ལེ ན ་མཁན་དང་ཆོ ས ་པའི ་
ཞེས་འཁོད་འདུག །
ཞུས་ནས་མཇལ་མོལ་གནང་ཡོ ད།
དེར་ གི ས ་ཆོ ས ་ལུ ག ས་ཕན་ཚུ ན ་ཙམ་མ་ཟད།
མཆོ ག ་ནས་ཀྱང་འཛམ་གླིང ་གི ་ དབུ ་ ཁྲི ད ་ དབར་ཕན་ཚུ ན་གཅི ག་གི ས་གཅི ག་ལ་གུ ས་
ི ་ཡོ ང་ཐུ བ་རྒྱུར་ཕན་ཐོགས་ཡོ ང་། བརྟན་ལྷང
ུ ་ཆེན་སྲུང་བརྩི་གཟབ་རྒྱས་ཞུས་པ། ལྡ་ི ལི ་དང་སྤནོ ་ཊར་མང་གཙོའ་ི དས
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༩ ཚེ ས་ ༢
ཉིན་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན་
རྒྱུའི་གྲ་སྒྲིག་ཨང་གསར་ཡོ ད་སྐར ོ ་སོ གས་ ཀྱི་གསུང་བཤད་གནང་། དེ་ནས་སྐ་ུ མགྲོན་
གནང་གྲུབ་མཚམས།
བརྒྱ་འཐུ ས་ལས་
ཁུངས་ནས་སྐ་ུ མགྲོན་རྣམ་པ་དང་།
མི ་
པོ་མཆོ ག་གི ས་བོད་འབངས་ཡོ ངས་ལ་མང་
རྒྱ་གར་དཔོན་རི གས་རྣམ་པས་བཙན་བལ ྱོ ་
མང་ཡོ ང ས་ལ་ཉིན ་གུ ང ་ཞལ་ལག་སྟབས་
བསྐྱངས་ཏེ་ལོ་ངོ་ ༥༦ འཁོར་བའི་གཞུང་
གཞུང་གཅེས་འཛི ན་བདྱེ ་དགོས་གལ་དང་།
ཉིན་སྤནོ ་ཊ་ཆོ ལ་གསུམ་དུ་མང་གཙོ འི་དུས་
རྒྱབ་སྐར ྱོ ་ཡོ ད་སྐརོ ་སོགས་ཀྱི་གསུང་བཤད་
མངའ་སྡའེ ི་གྲོས་ཚོ གས་འཐུ ས་མི ་སྐུ་ཞབས་
གཙོ འི་ལམ་བཟང་གསོ ལ་སྩལ་བཀའ་དྲིན་
འབྲེལ ་དུས ་ཆེ ན ་མཛད་སྒ་ོ ལྡི་ ལི ་བོད ་སྒར ་ བསམ་ཡས་གླིང ་དུ་ སྲུ ང ་བརྩི་གཟབ་རྒྱས་
ཞུས་ཡོ ད། དེ་ཡང་མཛད་སྒའོ ་ི ཐོག་ས་གནས་
བོད ་མི ་ རྣམས་ནས་སོ ་ སོ འི་ ཆོ ས ་དང་རི ག ་
རྒྱ་གར་གཞུ ང ་ནས་རྒྱུ ན་དུ་ བོད ་དོན ་ཐོག ་
གནང་ཡོ ད། དེ་བཞི ན་སྐ་ུ མགྲོན་རྒྱ་གར་བོད་
བདེ་ཞི ག་ཕུལ་ཡོ ད། གཞན་ཡང་གོང་ཚེ ས་
ཆེ ན་སྲུང་བརྩི་ཞུ་སྐབས་སྤནོ ་ཊ་ས་གནས་ཀྱི་ ཀིར་ནེ་ཤི ་ཇུནངྒ་
Shri Kirnesh Jung
འགོ་ འཛི ན་ལེ ག ས་སྐྱེས ་རྡོ་རྗེ་ ལགས་ཀྱི ས ་
དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོ གས་པའི་ཚོ གས་གཙོ ་རི ན་ མཆོག་དང་ས་གནས་ཧིན་བོད་མཛའ་འབལ ྲེ ་
གཙོ འི ་ ངོ་ བོ་ ཚད་ལྡན ་འབྲེལ ་བརྗོད ་དང་།
མི ་མང་ནས་མང་གཙོ འི་ཐོབ་ཐང་ཚད་ལྡན་
བྱོལ ་ནང་བོད ་པ་ཡི ན་པའི ་ ངོ་ བོ་ རྒྱུ ན་དུ་ དོན་ཐོག་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་མཁན་ལྕམ་གི ་ཏ་ གཅེས་འཛི ན་དགོས་པ་དང་། རྒྱ་གར་ཡུལ་ རཱམ་ཐཱ་ཀུར་ Shri Geeta Ram Thakur
སྤྱོད་ལོ ག་པ་གཏང་མི ་རུང་བའི་སྐརོ ་སོགས་
གནང་བཞི ན ་ཡོ ད ་སྐ ར ོ ་གྱི ་ གསུ ང་བཤད་ མཛད་སྒརོ ་སྐ་ུ ལྷདོ ་ངང་མཉམ་ཞུགས་གནང་
ཕེབས་བསུའི་འཚམས་འདྲི་དང་འབྲེལ་མང་
ཞི ག་ལས་མང་གཙོ ་ཁ་འཁྱེར ་བྱས་ཏེ་བེད་ གསུངས།
དེ་རྗེས་རྩིས་པ་ཀུན་དགའ་རྣམ་
སྒྲོལ་ལགས་ཀྱིས་དཔལ་ལྡན་བོད་མི ་མང་སྤྱི་ འཐུ ས་ལྷན་ཚོ གས་ཀྱི ་གསུང་བཤད་སྒྲོགས་
ཆེ ན་མཁའ་འགྲོ་ཁེར་མི ་ལགས་ཀྱིས་བཙན་ ཚོ གས་པའི་དྲུང་ཆེ ་དང་ཡུན་རི ང་ནས་བོད་
མི ་ཚོ ས་བོད་དོན་ཐོག་དུས་རྟག་ཏུ ་རྒྱབ་སྐར ྱོ ་ མཆོ ག་མགྲོན་གྱི་གཙོ ་བོར་ཆེ ད་ཕེབས་ཀྱིས་
གནང་ཡོ ད། དེ་ནས་བོད་ཁྱིམ་ཉིན་སླབོ ་དང་། འདུག
བོད་ཁྱིམ་སྡདོ ་ཁང་།
ཕྱོགས་མཚུངས་མཛད་སྒའོ ་ི སྐབས་
ས་གནས་བུད་མེད་ སླབོ ་ཕྲུག་དང་ས་གནས་མང་ཚོ གས།
ས་
སྦྱང་གནང་བསྟུན། ལྡ་ི ལི ་དོན་གཅོད་བཀའ་ ཟུ ར་འབྲོང ་ཆུ ང ་དངོས ་གྲུབ་མཆོ ག ་གི ས ་
དཔལ་ལྡ ན ་བཀའ་ཤག་གི ་ གསུ ང་བཤད་ སྒྲོགས་སྦྱང་གནང་བ་དང་ཆབས་ཅིག བོདོ ་
མི ་རྣམས་ཀྱི ས ་བཟང་སྤྱོད ་ལྡན ་པའི ་ ཐོག ་
ནས་མང་གཙོ འི ་ ཁེ་ དབང་ལོ ང ས་སུ ་ སྤྱོད ་ ཐུ བ་པ་དགོས་རྒྱུ་དང་།
བཙན་བྱོལ་བོད་
མི ་རྣམས་རྒྱ་གར་གཞུ ང ་གི ་ ཡུ ལ ་ཁྲི མ ས་ དང་མཐུ ན་པར་སྒ་ོ གསུམ་གྱི་ཀུན་སྤྱོད་ཚུ ལ་
ལྷན་ཚོ གས། བྷུཏ་ཝི ་ཧར་ཁུལ་གྱི་མི ་མང་། གནས་དགོན་སྡ་ེ ཁག་གི ་ལས་བྱེད་དང་། ཉེ་
ཚུལ། དེ་བཞི ན་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་མཚན་
གཅིག་འཁྲབ་སྟོན་གནང་ཡོ ད།
དང་ལྡན ་པ་ཞི ག ་གནང་དགོས ་པ་གལ་ཆེ ་
སྨད་ཞུ ་མཁན་རྣམས་ལ་དོན་གཅོད་མཆོ ག་ ནས་མཐའ་གཅི ག ་ཏུ ་གདོང ་ལེ ན ་གནང་
ཚོ ག ས་སྡ་ེ ཁག་བཅས་ནས་གཞས་སྣ་ཁག་ འཁོར ་སླབོ ་གྲྭ ་ ཁག་གི ་ འབྲེལ ་ཡོ ད ་བཅས་ དེ་རྗེས་ མཉམ་ཞུགས་གནང་ཡོ ད་འདུག །
གཞི ས་སྒར་བརྒྱ་དཔོན་དཀར་རནྟེ ་ཚེ ་རི ང་
ལགས་ཀྱིས་ཐུ གས་ར་ྗེ ཆེ ་ཞུའི་གསུང་བཤད་
གསལ་བསྒྲགས།
ལྷདོ ་གཡེ ང་ལྟ་བུར་སོང་ནས་དེའི་ཐོག་གྲུབ་ ༄༅། །འདི་ག་ལས་ཁུངས་ནས་དཔལ་ལྡན་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ཡི ག་ཚང་གི ་བཀའ་འབྲེལ་དང་དུས་ཀྱི་དགོས་མཁོར་གཟིགས་ཏེ་ཕྱི་ལོ་ འོན་ ༢༠༠༥ ཙམ་དུ་གདན་ས་བཤད་གྲྭ་ཁག་ཏུ ་རྒྱའི་སྐད་ཡི ག་འཛི ན་གྲྭ་འཛུ གས་དགོས་པའི་ལམ་སྟོན་སོང་བའི་ཐོག དགེ་རྒན་རྣམས་ལ་གསོལ་ འབདྱེ ་མཛད་སྒ་ོ ཚོ གས་ཡོ ད་པ་དང་སྐབས་ འབྲས་རྔོ་ཐོགས་པ་ཞི ག་བྱུང་མེད། དེར ་སྐུ ་ མགྲོན་གཙོ ་ བོར ་བོད ་མི འི ་ སྒྲི ག ་ ཀྱང་༸གོང ་ས་མཆོ ག ་གི ་ བཀའ་སླབོ ་རི མ ་ ཕོགས་ཀྱི་མཐུ ན་རྐྱེན་སྦྱར་དང་སྦྱོར་མུས་ཡི ན་ཅིང་། ད་ལམ་ཆོས་སྡ་ེ རེ་ཟུང་ནས་རྒྱ་ཡི ག་དགེ་རྒན་བསྐ་ོ གཏོང་ཡོ ང་བའི་རེ་འདུན་བང་བར་ ྱུ འཛུ གས་ཤེས་རི ག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་དྲུང་ཚབ་ པར་ཕེབས་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་ད་ལྟའི་ཆར་ བརྟེན་། རྒྱ་ཡི ག་ཆུ་ཚད་ལེགས་པར་ལྡན་ཞི ང་ཆོས་སྡ་ེ ཁག་ཏུ ་དགེ་རྒན་ཕེབས་འདུན་ཡོ ད་ཚེ ། རྒྱ་ཡི ག་སྦྱོང་བརྡར་བྱས་པའི་ལག་ཁྱེར་དང། རྒྱ་ ཀརྨ་སེ ང ་ྒེ ལགས་ཀྱི ས ་རི ག ས་ལམ་ནི་ རི ག ་ ཤེ ས ་རི ག ་ལས་ཁུ ང ས་དང་སླབོ ་གྲྭ་ སྡ་ེ ཁག་ གར་གནས་སྡདོ ་ཆོག་པའི་ལག་འཁྱེར། འབུལ་འབབ་གཙང་བའི་དཔྱ་ཁྲལ་ལག་དེབ་བཅས་ཀྱི་ངོ་བཤུ ས་དང་། རྒྱ་ཡི ག་ཐོག་སོ་སོའ་ི ལོ་རྒས་ ྱུ པ་འཕེལ ་བ ྱེད ་དང་བརྡར་ཤ་གཅོ ད ་པའི ་ སོ་སོའ་ི འབད་བརྩོན་ལ་བརྟེན་ནས། ཉེ་སྔནོ ་ སྙངི ་བསྡས ུ ་རེ་བཅས་འདི་ག་ལས་ཁུངས་སུ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༡༠ ཚེ ས་ ༧ ནང་ཚུད་ཞུ་ཡི ག་འབུལ་དགོས་རྒྱུ་དང་འབྲེལ། དགེ་རྒན་དག་ བསམ་བླའོ ི་བདྱེ ་འགུ ལ་མང་བའི་སླབོ ་ཁྲིད་ ༸གོང་ས་མཆོ ག་གི ས་དེང་སང་སླབོ ་གྲྭ་ཁག་ ལ་འདི་ག་ལས་ཁངས་ནས་ཟླ་རེེར་ཧིན་སྒརོ ་ ༦༥༠༠ གསོལ་ཕོགས་དང་། འབྲེལ་ཡོ ད་ཆོས་སྡ་ེ ནས་བཞུགས་གནས་དང་བཞེས་ལག་སོགས་ ུ ཐབས་ལམ་ཁྱད་དུ་འཕགས་པ་ཞི ག་ཡི ན་པ་ ནང་རི ག ས་ལམ་ཅུ ང ་ཡར་རྒྱས་ཕྱི ན ་ཡོ ད ་ ཀྱི་མཐུ ན་རྐྱེན་རི ན་མེད་སྦྱོར་རྒ། རྒྱ་སྐད་སྦྱོང་བརྡར་བྱས་པའི་ལག་འཁྱེར་མེད་ཀྱང་སླབོ ་འཕེར་ཡོ ད་རི གས་ཀྱང་འཚང་སྙན་འབུལ་ཆོག འོན་ ྱུ ནི། ྋགོང་ས་མཆོག་གི ས་ད་ནས་བཟུང་ལོ་ ཚུ ལ་འདུག་ཅེས་ཐུ གས་དགྱེས་ཚོ ར་གནང་ ཀྱང་མཐའ་མར་རྒྱ་ཡི ག་ཤེས་ཚད་རྒགས་ལེན་ཐོག་ནས་བསྐ་ོ གཞག་བྱ་རྒ་ཡི ན་པ་བཅས། ཆོས་རི ག་ལས་ཁངས་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༩ ུ ྱུ ྱུ ངོ་ ༤༠ ལྷག་གི ་སྔནོ ་ནས་དེའ་ི གལ་གནད་ ཡོ ད་སྐརོ ་སོགས་གསུངས་ཡོ ད།། ཚེ ས་ ༥ ལ།། གྲྭ་ཁག་གི ་རི གས་ལམ་འདུ་འཛོ མས་ཀྱི་དབུ་
བོད་ཟླ་ ༧ ཚེ ས་ ༦ ཕྱི་ཟླ་ ༩ ཚེ ས་ ༧
དབུས་བོད་མི འ་ི སྒྲིག་འཛུ གས་ཀྱི་བདུན་རེའ་ི ལས་རི མ་གསར་ཤོག
པར་ངོས་གསུམ་པ། 3
སྐུ་ཚབ་དོན་ཁང་གི་གནས་ཚུལ།
ི ་གཉིས་ལ་འཚམས་འདྲི་ཞུས་པ། རྒྱལ་སྤྱིའ་ི བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་ནས་ཨ་རི འ་ི སྐ་ུ ཚབ་དོན་གཅོད་གསར་རྙང །ཨ་རི འ་ི རྒྱལ་ས་ཝ་ཤི ང་ཀྲོན་དུ་
དཀར་ཚང་སྐལ་རྡོར་ལགས་ཀྱི ་དོན་གཅོད་ ལས་བྱེད་བཅས་ལ་དམི གས་བསལ་ཐུ གས་
ཨ་རི འི་གྲོས་ཚོ གས་འཐུ ས་མི འི་ལས་ཁུངས་ གནས་བོད་རི གས་སྤྱི་མཐུ ན་ཚོ གས་པ། སྤྱི་
ཁང་གི ས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༨ ཚེ ས་ ༣༠ ཉིན་གྱི་ཕྱེད་ཡོ ལ་ཆུ་ཚོ ད་ ༥ ཐོག བྱང་
འབྱུང་འགྱུར་ གསར་པ་སྤནེ ་པ་ཚེ ་རི ང་ལགས་སུའང་སྔར་ ཡང་རྒྱལ་སྤྱི འི ་ བོད ་དོན ་ལས་འགུ ལ ་ཁང་ བཞི ན ་རྒྱབ་སྐྱོར ་མུ ་ མཐུ ད ་གནང་རྒྱུ འི ་ རེ ་
ཆེད་དུ་ཕེབས་པའི་བོད་ཀྱི་ཐེབས་རྩའི་འགན་ རྒྱ་རི གས་མཁས་དབང་ཡང་ཅན་ལི །
སྐལ་རྡོར་ལགས་ལ་ཕེབས་སྐྱེལ་དང་།
པ་ཚེ ་ རི ང ་ལགས་དང་ལྷན ་མུ ་ མཐུ ད ་ཕྱག་
༄༅།
ཡོ ད ་པའི ་ རྒྱལ་སྤྱི འི ་ བོད ་དོན ་ལས་འགུ ལ ་
ཨ་རི འི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་དབུ་དཀར་ཚང་ སྐ་ུ
ལས་ཡུ ན ་རི ང ་ལའང་མཉམ་ལས་བྱ་རྒྱུ འི་ རྗེ་ཆེ་ཞུས་པ་མ་ཟད། གོ་སྐབས་བྱུང་སྐརོ ་དང་།
ངོས་ནས་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་གསར་པ་སྤནེ ་
ལགས་ལ་ཕེབས་བསུའི་སྣེ་ལེ ན་གྱི་མཛད་སྒ་ོ
ལས་གནང་རྒྱུ་གལ་ཆེ ར་ངོས་འཛི ན་གནང་ བཞི ན་ཡོ ད་སྐརོ ་གསུངས། དེ་བཞི ན་དབུ་
བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གི ་འགན་འཛི ན་སྐ་ུ
པའི་ལོ ་གསུམ་ནང་སྐུ་ཚབ་དོན་ཁང་དུ་ཕྱག་
ཚབ་དོན ་གཅོད ་གསར་པ་སྤནེ ་པ་ཚེ ་ རི ང ་
ཞི ག་གོ་སྒྲིག་གནང་ཡོ ད། དེ་ཡང་རྒྱལ་སྤྱིའ་ི
དཀར་ཚང་སྐལ ་རྡོར་ལགས་ཀྱི ས ་འདས་
སྐ་ུ ཚབ་དོན་གཅོད་
ཚེ ་རི ང་ལགས་ཀྱིས་རྒྱལ་སྤྱིའ་ི བོད་དོན་ལས་
འགུ ལ ་ཁང་གི ས ་མཛད་སྒ་ོ གོ ་ སྒྲི ག ་གནང་ བ་དང་།
འདུ་འཛོ མས་དུ་ཕེབས་མཁན་
ཚང་མར་ཐུ གས་རྗེ་ཆེ ་ཞུ ས་པ་དང་སྦྲགས།
མ་འོངས་ལོ ་ཟླའི་ནང་རི མ་བཞི ན་འབྲེལ་བ་
ལས་འགུ ལ་ཁང་ཐོག་མར་འགོ་བཙུགས་པ་
དང་ཆབས་ཅིག བོད་ཀྱི་བདེན་དོན་འཐབ་
སྐྱོར་ཡོ ང་བ་དང་། དོན་གཅོད་ཁང་གི ་ངོས་
ནས་ད་བར་བོད ་མི འི ་ སྒྲི ག ་འཛུ ག ས་དང་།
རྩོད་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་མཁན་ཨ་རི འི་གྲོས་
ཁང་དང་འབྲེལ ་བ་དམ་ཟབ་བྱུ ང ་ཡོ ད ་པ་
དུ་ ཕེབ ས་པའི ་ གྲོས་ཚོ ག ས་ལས་ཁུ ང ས་ཀྱི ་
ལྷག ་པར་བྱང་ཨ་རི འི ་ སྐུ་ ཚབ་དོན ་གཅོད ་ མ་ཟད།
ཕན་ཚུན་མཉམ་ལས་བྱེད་རྒྱུའི་
གོ་སྐབས་ཡང་བྱུང་ཡོ ད་པ་མ་ཟད།
ཚོ གས་ཀྱི་འཐུ ས་མི ་རྣམ་པ་དང་།
ཆེད་
འབྲེལ་ཡོ ད་ལས་བྱེད་དང་། ཨ་རི འ་ི ཕྱི་སྲིད་
དབུ་ ལས་ཁུངས་བཅས་ཀྱི ་བོད་དོན་འབྲེལ་ཡོ ད་
ུ ་ཆེན་སྲུང་བརྩི་ ནིའུ་ཡོ ག་ཏུ ་མང་གཙོའ་ི དས གཟབ་རྒྱས་ཞུས་པ། །ནིའུ་ཡོ ག་དང་ནིའུ་འཇར་སི ་
༄༅།
ས་གནས་བོད་ཀྱི་གཞོན་ན་ུ ལྷན་ཚོ གས་ཀྱིས་
གོ་སྒྲིག་གནང་ཐོག ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༩
ཚེ ས་ ༢ ཉིན་བོད་མི འ་ི མང་གཙོའ་ི དུས་ ཆེན་ཐེངས་
༥༦
སྲུང་བརྩིའི་མཛད་སྒ་ོ
ཡོ ག་དང་།
ནིའུ་འཇར་སི ་ས་གནས་བོད་
ཡོ ང ་རྒྱུ ར་བརྟེན ་ཚང་མས་སྔར ་ལྷག ་རྒྱབ་
ནས་དུས ་ནས་དུས ་སུ ་ འབྲེལ ་ལམ་ཞུ ་ རྒྱུ ་ ཡི ན་སྐརོ ་གསུངས།
རྒྱུན་ལས་ཚོ གས་ཆུང་གི ་ གནས་བོད་མི ་བཅས་ཁྱོན་མི ་གྲངས་ ༦༠ པའི ་ སྣེ་ ལེ ན ་གྱི ་ འདུ་ འཛོ མ ས་དེར ་ཨ་རི འི ་ འགན་འཛི ན། ཨ་རི འ་ི མང་གཙོ་ཐེབས་རྩ་ ལྷག་ཙམ་ས་ྣེ ལེ ན་གྱི་འདུ་འཛོ མས་ལ་ཕེབས་ རྒྱས་བསྡས ུ ་འཚམས་
བསལ་འབྲེལ་མཐུ ད་པའི་ཕྱག་རོགས་དང་། སྐ་ུ ཚབ་དོན་གཅོད་ཁང་གི ་ལས་བྱེད།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ ༨ ཚེ ས ༢༨ ཉིན་ནིའུ་ཡོ ག་དང་ནིའུ་འཇར་སི ་ས་གནས་
Elders Project
ཡི ན་འདུག གཞན་
ཡང་གསོལ་ སྟོན་སྐབས་བོད་ཀྱི་ཐེབས་རྩའི་
ཕུན་ འགན་འཛི ན་རི ན་ཆེ ན་དར་ལོ ་ལགས་དང་།
ཨ་རི འི་སྤྱི་འཐུ ས་བཅས་ནས་གསུང་བཤད་
ཆེད་དཔལ་འབྱོར་འདུ་འགོད་ཀྱི་དགོང་དྲོའི་
དོན་གཅོད་ཁང་གི ་སྐ་ུ ཚབ་དྲུང་
ས་ འདུ་འཛོ མས་མཇུག་སྒྲིལ་གནང་ཡོ ད།།
ཨ་སྒརོ ་འབུམ་གཅིག་དང་ཕྱེད་ཀ་མི ན་ཙམ་བསྡ་ུ རབུ ་ཐུབ་པ།
བོད་རི གས་སྤྱི་མཐུ ན་ཚོ གས་པས།
གནང་།
འཛི ན་དང་།
ཕྱི ་ སྲི ད ་ལས་ཁུ ང ས་ཀྱི ་ བོད ་དོན ་དམི གས་ ཁང་ NED གི ་འགན་འཛི ན། བྱང་ཨ་རི འ་ི ཡོ ད་པ་དང་། དགོང་དྲོའ་ི ཆུ་ཚོ ད་ ༨ ཐོག་
རི ག ས་སྤྱི ་ མཐུ ན ་ཚོ ག ས་པའི ་ ཚོ ག ས་གཙོ ་
དང་། དོན་གཅོད་ཁང་གི ་སྐ་ུ ཚབ། བྱང་
ཚོ ག ས་སྡ་ེ བཞི ་ ཚོ ག ས་ཁང་གསར་བཅོ ས ་
ཚོ གས་སྐྱིད་ཁག་གི ་སྐ་ུ ཚབ། ས་གནས་སེར་
གསོལ་སྟོན་ཞི ག་གྲ་སྒྲིག་ཞུས་ཡོ ད། གསོལ་
ལྷག ་ཙམ་མཉམ་ཞུ ག ས་གནང་བ་མ་ཟད།
སྟོན་གྱི ་ སྐུ་ མགྲོན་གཙོ ་ བོར ་ཡོ ང ས་འཛི ན་
གླི ང ་མཆོ ག ་སྤྲུ ལ་རི ན་པོ་ ཆེ ་ ཡི ན་ཞི ང་།
བྱང་ཨ་རི འི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་གསར་རྙིང་ གཉིས་གདན་འདྲེན་ཞུས་ཡོ ད་ཀྱང་། རྩིས་
སྐྱ་མང་ཚོ གས་བཅས་མི ་གྲངས་
༣༠༠
བོར་བྱང་ཨ་རི འི་སྤྱི ་འཐུ ས་ཚེ ་དབང་རི ག་
གནང་བ་དང་སྦྲགས་སྐ བ ས་དེར ་གསུ ང་
སྐབས་དེར་མགྲོན་གྱི་གཙོ་
འཛི ན་ལགས་དང་།
བྱང་ཨ་རི འ་ི སྐ་ུ ཚབ་
བཀྲ་ཤི ས་ལགས།
ཚོ གས་སྐྱིད་ཁག་གི ་
དོན་གཅོད་ཁང་གི ་དྲུང་འཕར་ཀུ ན་དགའ་
སྐུ་ཚབ་དང་མང་ཚོ གས་བཅས་མཛད་སྒར ོ ་ མཉམ་ཞུགས་གནང་ཡོ ད།
མཛད་སྒའོ ་ི
ཐོག་མར་སྐུ་མགྲོན་རྣམས་ནས་༸རྒྱལ་བའི་
སྐུ་པར་མཐོང་གྲོལ་རི ན་པོ་ཆེར་མཇལ་དར་
དང་།
མཎྜེལ་རྟེན་གསུམ་འདེགས་འབུལ་
སོགས་གྲུབ་མཚམས། ས་གནས་སྤྱི་མཐུ ན་
བཀའ་ཤག་གི ་ གསུ ང ་བཤད་སྒྲོག ས་སྦྱང་
ས ་ ག ན ས ་ བོ ད ་ རི ག ས ་ སྤྱི ་
མ ཐུ ན ་ ཚོ ག ས ་ པ འི ་ ཚོ ག ས ་ ག ཙོ ་ ནོ ར ་ བུ ་ཚེ ་རི ང་ཆོ ས་རྫོ ང ་ལགས་ཀྱི ས ་སྐ ྱེ ད ་
སྟོན་པ་ཟུར་པ།
ི ་ རྗེ་ཆེ་ཞུས་ཡོ ད་པ་མ་ཟད། ལྷག་པར་དུ་གླང
དང་། བོད་ཀྱི་ཟློས་གར་ཚོ གས་པའི་འཁྲབ་ དེ་བཞི ན་ཉིན་སླབོ ་ཀྱི་སླབོ ་
ཕྲུག་སོགས་ཀྱི་གཞས་པ་གཞས་མ་ཚོ ས་བོད་ ཀྱི་རི ག་ གཞུང་འཁྲབ་སྟོན་ཞུས། ཚོ གས་
ཞལ་འདེབས་གནང་མཁན་ཚང་མར་ཐུ གས་
མཆོ ག་སྤྲུལ་རི ན་པོ་ཆེ ་མཆོ ག་གི ས་སྤྱི ་ཁང་
དོན ་ཁང་གི ་ དྲུ ང ་འཕར་ཀུ ན ་དགའ་བཀྲ་ ཁང་ཕུ ན ་ཚོ ག ས་སྡ་ེ བཞི ་ ནི་ ནིའུ ་ ཡོ ག ་དང་། སྟོན་དང་།
གདན་ཞུ ས ་ལྟ ར ་ཆེ ད ་ཕེབ ས་གནང་བར་
དེ་བཞི ན་དེ་ཉིན་ཕྱེད་ཡོ ལ་དུ་ ཡོ ངས་ཀྱི་སྤྱི་ཁང་ཡི ན་པར་བརྟེན།
སྒརེ ་
ཚོ ག ས་གསུ ང ་བཤད་སྐབ ས་མཉམ་ཞུ ག ས་ འཁུ ར ་ཆེ ར ་བསྐྱེད ་ཀྱི ས ་ཚོ ག ས་ཁང་ཕུ ན ་ གནང་ཡོ ད། གསུང་བཤད་གོ་སྒྲིག་གནང་ ཚོ ག ས་སྡ་ེ བཞི ་ གསར་བཅོ ས ་ལས་གཞི འི ་ མཁན་ནིའུ ་ ཡོ ག ་ཏུ ་རྟེན ་གཞི ་ བྱས་པའི ་ ཧི་ མཱ་ལ་ཡ་རྒན་རྒོན་ཚོ གས་པ་
Himalayan
ཆེ ད ་དུ་ ས་གནས་བོད ་རི གས་སྤྱི ་ མཐུ ན་ ཚོ གས་པར་སྐྱེད ་མེ ད ་བུ ན ་གཡར་དང་།
འབྱོར ་འདུ་ འགོ ད ་ཀྱི ་ གསོ ལ ་སྟོན་སྐ བ ས་
ཐུ གས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་ཡོ ད། དགོང་དྲོའ་ི གསོལ་ སྟོན་ཉིན་ཞལ་འདེབས་དང་། སྐྱེད་མེད་བུན་ གཡར་གནང་མཁན་གྱི་ཞི བ་ཕྲའི་ཐོ་ཞུང་ས་
གནས་བོད་རི གས་སྤྱི་མཐུ ན་ཚོ གས་པའི་ངོ་ དེབ་ཐོག་གསལ་ཡོ ད་པ་བཅས། །
སུ ་ སྤྱོད ་པ་དང་དུས ་མཚུ ང ས་དེ་ དང་ལྷན ་
མ་འབྲང་པར་དཔྱད་པ་བྱས་ནས་གཞན་གྱི་ མས་དྭ ང ས་བླ ང ས་དཔྱ་དངུ ལ ་ལག་དེབ ་
དྲན་གསོ ་ བ ྱེ ད ་སྐ བ ས་༸གོ ང ་ས་མཆོ ག ་
འགན་ཡོ ད་པ་རྣམས་ངེས་པར་དུ་དང་ལེ ན་
གལ་ཆེ་བའི་སྐརོ ་གསུངས། ཕྱོགས་མཚུངས་ གནང་དགོས་པའི་སྐརོ ་གསུངས།
བོད ་མི ་ ཚོ ས ་རྣམ་ཀུ ན ་ཕྱག་ལས་གང་འདྲ་
ཚོ ག ས་དྲྭ ་ རྒྱ་སོ ག ས་བརྒྱུ ད་ལམ་ཁག་འདྲ་
ཚོ ག ས་རྣམས་ཐུ ག ས་ཕམ་མི ་ ཡོ ང ་བ་ཞི ག ་
བྱས་པར་སྙད་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་གཞི ་
བྱོ ལ ་བོད ་མི འི ་ མང་གཙོ འི ་ འཕེལ ་རི མ་
གི ་ བཀའ་ད ནྲི ་དྲན་དགོ ས ་པའི ་ སྐར ོ ་དང་།
ཞི ག ་གནང་རུང ་གཞི ས ་ལུ ས ་རྒྱ་ཆེ འི་ མང་ བྱེད་དགོས་པ་མ་ཟད།
ལྷག་པར་སྤྱི་ནོར་
བྲལ་ཐབས་མེ ད ་པའི ་ མང་གཙོ འི ་ ལས་
ཞུ་དགོས་སྐརོ །
དེ་བཞི ན་དེང་སྐབས་སྤྱི་
མགོ ་ སྐར ོ ་བསླུ་ ཁྲི ད ་འོག ་མ་ཚུ ད ་པ་གནང་ འབུལ་ཐུ བ་རྒྱུར་སྒ་ོ གང་ས་ནས་འབད་བརྩོན་ བོད་མི ་མང་སྤྱི་འཐུ ས་ལྷན་ཚོ གས་ཀྱི་གསུང་ མོ འི ་ སླབོ ་གྲྭ འི ་ སླབོ ་ཕྲུ ག ་ནས་རི ག་གཞུ ང ་
ཁོང་སྤྱི་ འཁྲབ་སྟོན་དང་། དེ་རྗེས་ཐུ གས་རྗེ་ཆེ་ཞུའ་ི
མི ན་ནང་མང་གཙོ འི་ཁེ་དབང་ལོ ངས་སྤྱོད་
བཤད་སྒྲོགས་སྦྱང་གནང་རྗེས།
མེ ད ་ཟུ ར ་ཟ་དང་མཚན་སྨད ་ཞུ ་ མཁན་རེ ་
གྱི་ལས་སྡམོ ས་སྙངི ་བསྡས ུ ་དང་། མང་གཙོ་ གྲུབ་པ་བཅས།།
དབྱེ་མཚམས་གསལ་པོ་བཟོ་དགོས་པ་དང་།
གནས་ཚུ ལ ་ལ་མགོ་ མ་འཁོར ་བར་དངོས ་
འཐུ ས་སུ་བདམས་ཐོན་བྱུང་བ་ནས་ད་བར་ གསུང་བཤད་གནང་སྟེ་མཛད་སྒ་ོ ལེགས་པར་
ཟུང་ཡོ ང་བཞི ན་ཡོ ད་པ་དེ་ཚོ ་དང་རང་ཉིད་ ལོ ངས་སྤྱོད་དང་མཉམ་དུ་སྤྱི་ཚོ གས་དྲྭ་རྒྱའི་
མི ་ཡོ ང་བ་ཞི ག་གནང་ཐབས་དགོས་པ་དང་།
གཞན་ཡང་སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ཁྲོད ་གནས་ཚུ ལ ་ཇི ་ བདེན ་ཡི ན་མི ན་གནས་ཚུ ལ ་ལ་དཔྱད་པ་
དེ་རྗེས་རི མ་བཞི ན་ནིའུ་
ང་ཚོ ་ཚང་མས་མང་གཙོ འི་ཁེ་དབང་ལོངས་
དེ་རྗེས་
སྤྱི་འཐུ ས་ཚེ ་དབང་རི ག་འཛི ན་ལགས་ཀྱིས་ ཆོས་གསུམ་ཟློས་གར་ཚོ གས་པ་དང་། ཉིན་
༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན་པོ་མཆོ ག་ལྷ་
དགོངས་འཁྲུགས་གཞི འི་རི གས་ནམ་ཡང་
བཤད་གནང་།
ང་ཚོ ས་བཙན་
བཤད་གནང་བའི་ནང་།
ཚོ ག ས་པའི ་ ཚོ ག ས་གཞོ ན ་ཚེ ་ རི ང ་དཔལ་
ལྡན་ལགས་ཀྱིས་དུས་ཆེ ན་ངོ་སྤྲོད་ཀྱི་གསུང་
མི ན་ཙམ་བསྡ་ུ རབུ ་ཐུ བ་པ་བྱུང་ཡོ ད།
མེ ད ་ བུ ན ་ ག ཡ ར ་ ག ན ང ་ མ ཁ ན ་ ད ང ་
གླིང་མཆོ ག་སྤྲུལ་རི ན་པོ་ཆེ ་མཆོ ག་གི ་མང་ དང་། ཚོ གས་སྐྱིད་སོགས་ཚང་མས་སེམས་
ཡོ ད་པ་དང་།
བསྡམོ ས་ཨ་སྒརོ ་འབུམ་གཅིག་དང་ཕྱེད་ཀ་
སྐབས་དེར་ཆོ ལ་གསུམ་ཟློས་གར་ཚོ གས་པ་
ཤི ས ་ལགས་སྐུ་ ཚབ་ཏུ ་ཕེབ ས་ནས་གསོ ལ ་ ནིའུ་འཇར་སི ་ཁུལ་དུ་ཞུགས་མཁན་བོད་མི ་
འཕར་ཀུ ན ་དགའ་བཀྲ་ཤི ས་ལགས་ཀྱི ས ་
ཞལ་འདེབས་ཕུལ་བ་བཅས་དེ་ཉིན་ཁྱོན་
ལ་འཁྲུལ་གསོལ་རབ་ གནས་དང་། སྤྱི་ཁང་ གསར་བཅོ ས ་ཀྱི ་ ལས་གཞི འི ་ ཆེ ད ་དཔལ་
སྤ ྲོ ད ་རྩིས་ལེ ན ་ཆ་ཚང་གྲུ བ་མེ ད ་སྟབས་
དེ་ཨ་རི འི་གྲོང་ཁར ྱེ ་ནིའུ་ཡོ ག་ནང་ཚོ གས་
ས་
དེ་རྗེས་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་གསར་པ་སྤནེ ་པ་
ལས་གནང་བའི ་ རི ང་ཉམས་མ ྱོ ང ་དང་།
ལས་དོན་གཙོ ་བོ་ཇི ་གནང་སྐར ོ ་གསུངས་པ་
ནིའུ་ཡོ ག་ནས་ མང་སྟོབས་ཤུ གས་ཚོ གས་པའི་འགན་འཛི ན་
སྐལ ུ ་ཞུས་གནང་།
ཞབས་མེ་ཐིའུ་མེ་ཁ་ཆི ་ Matteo Mecacci ལགས་ཀྱིས་སྐབས་དེར་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་
ཀྱི་འབྲེལ་ཡོ ད་ལས་བྱེད།
འདྲ་ཞི ག ་ཡི ན་རུང ་གཞན་ཟེར ་གྱི ་ རྗེས ་སུ ་ བྱེད་ཐུ བ་པ་དགོས་པའི་སྐརོ ། བོད་མི ་ཚང་
4
དབུས་བོད་མི འ་ི སྒྲིག་འཛུ གས་ཀྱི་བདུན་རེའ་ི ལས་རི མ་གསར་ཤོག
པར་ངོས་བཞི ་པ།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༩ ཚེ ས་
ཉིན་མང་གཙོའ་ི དུས་ཆེན་ཉིན་མོ་སྲུང་
༢
བརྩིའི་མཛད་སྒ་ོ དང་སྟབས་བསྟུན།
སྲིད་
སྲིད་སྐྱོང་གཟེངས་རྟགས་དང་སྲིད་སྐྱོང་གཟེངས་བསྟོད་ཕྱག་ཁྱེར་གནང་བ། ཉེ་བའི་གཙུག་ལག་རབ་འབྱམས་པ་ཐོན། དེ་
བཞི ན་སྦངེ ་ལོར
Christ University གཙུག་
ལག་རབ་འབྱམས་པ་ཐོན།
སྐ ྱོང ་གཟེང ས་རྟགས་ཆེ ད ་རི གས་གཅི ག ་ དཔྱད་ཞི བ།
Ph.D Thesis:
རྒྱ་གར་ནང་གི ་བཙན་བྱོལ་
འདི་ལོའ་ི བོད་མི འི་གནས་སྤས ོ ་བྱེད་མཁན་ཁྱིམ་ཚང་
རྐང་འཛི ན་པ་སླབོ ་མ་ལྔ་དང་།
འཛི ན་རི མ་ ༡༢ ཀྱི་རྒྱལ་ཡོ ངས་མཐའ་
བོད་ཟླ་ ༧ ཚེ ས་ ༦ ཕྱི་ཟླ་ ༩ ཚེ ས་ ༧
ཐོག་དངུལ་བསྐར ུ ་གཏོང་བྱེད་པའི་སྤྱི་ཚོ གས་
Analytical Study of Tibetan Syntax”
༣།རི ག་འཛི ན་རྡོ་རྗེ་ལགས་ནི།
གཞི ་རི མ་
ཀྱི ་ འཁོར ་གཞི ་ ལ་ས་རི ས ་ཀྱི ས ་ལམ་ནས་
ུ ། དཔྱད་པ་མུ ་ཏིག་ཕངྲེ ་མཛེ ས།”Research མཁན་གྱི་མཚན་དང་ངོ་སྤྲོད་སྙངི ་བསྡས སླབོ ་གྲྭ་ལ་དྭགས་དང་རྡ་སྟེང་བོད་ཕྲུག་ཁྱིམ་ on Analyzing the Geocentric and ༡། རྒྱ་གར་ཧེ་ད་ར་བ་དི་ Narayan Junior སྡ་ེ ནས་སླབོ ་ཐོན་རྗེས། མཱ་རྡ་ར་སི ་གཙུག་ Heliocentric Model as per Kalachakra College Hyderabad ཞེས་པའི་སླབོ ་གྲྭའ་ི
ལག་སླབོ ་གྲྭ་ཆེན་མོ་ནས་མཐོ་སླབོ ་ཐར་སོན། ད་ལྟ་ བོད ་ཀྱི ་ སྲིད ་བྱུ ས ་ཉམས་ཞི བ ་ཁང་དུ་
tradition”
༥། བསྟན་འཛི ན་བདེ་གསལ་ལགས་ནི། ལ་
དྭ ག ས་དང་རྡ་སྟེང་བོད ་ཕྲུ ག ་ཁྱི མ ་སྡ་ེ ནས་
གཞི ་རི མ་སླབོ ་གྲྭ་ཐོན་རྗེས། མེ་
སོ ར ་གཙུ ག ་ལག་སླབོ ་གྲྭ ་ ཆེ ན ་ མོ་ནས་མཐོ་སླབོ ་ཐོན་ཞི ང། ད་
བསྟན་འཛི ན་ནམ་མཁའ།
བྱམས་པ་ཆོས་འཕེལ།
རི ག་འཛི ན་རྡོ་རྗེ།
བདེ་ཆེན་རྡོ་རྗེ།
མའི་རྒྱུགས་སྤདྲོ ་ནང་ཕྱོགས་བསྡམ ོ ས་བརྒྱ་ ཀྱི ་ དཔལ་འབྱོར ་ལ་ཤུ ག ས་རྐྱེ ན ་ཇི ་ བྱུ ང ་ ཆ་ ༩༥ ཡན་ལོན་མཁན་སླབོ ་མ་གཉིས་ ཐད་དཔྱད་ཞི བ།”A ལ་དཔལ་ལྡན ་ཁྲིམ ས་ཞི བ ་པ་ཆེ ་ བ་མཆོ ག ་
དང་དཔལ་ལྡ ན ་བོད ་མི ་མང་སྤྱི ་ འཐུ ས་
ཚོ ག ས་གཙོ ་ མཆོ ག ་རྣམ་གཉིས ་ཀྱི ས ་སྲི ད ་ སྐྱོང་གཟེངས་རྟགས་དང་སྲིད་སྐྱོང་གཟེངས་
བསྟོད་ཕྱག་ཁྱེར་གནང་ཡོ ད།
སྲི ད ་སྐ ྱོང ་གཟེང ས་རྟགས་དང་སྲི ད ་སྐ ྱོང ་
གཟེངས་བསྟོད་ཕྱག་ཁྱེར་བཞེས་མཁན་གྱི ་ མཚན་དང་ངོ་སྤྲོད་སྙངི ་བསྡས ུ ། ཀ༽
སྲིད་སྐྱོང་གཟེངས་རྟགས་ཆེད་རི གས་
གཅིག་རྐང་འཛི ན་པ་སླབོ ་མ་ལྔ་ནི།
༡། བསྟན་འཛི ན་ནམ་མཁའ་ལགས་ནི་གཞི ་
རི མ་སླབོ ་གྲྭ་སྦལ ེ ་ཀོབ་གཏན་སླབོ ་ནས་ཐོན་ རྗེས། སྦངེ ་ལོར་ St Joseph མཐོ་སླབོ ་ནས་
Study on Socio-
Economic Impact of Remittance on Forward
Migrants
Household
of
Tibetan Refugees in India
༢། བདེ་ཆེན་རྡོ་རྗེ་ལགས་ནི་གཞི ་རི མ་སླབོ ་
གྲྭ་ཨོ ་རི ་ས་གཏན་སླབོ ་ནས་ཐོན་ཞི ང་།
ཝ་
ཎ་དབུ ས ་བོད ་ཀྱི ་ གཙུ ག ་ལག་སླབོ ་གཉེར ་ ཁང༌ནས་སླབོ ་སྦྱོང་ཐོན་རྗེས།
ཁ༽ སྲིད་སྐྱོང་གཟེངས་བསྟོད་ཕྱག་ཁྱེར་བཞེས་
བསྟན་འཛི ན་བདེ་གསལ།
ཉམས་ཞི བ་པའི་ཕྱག་ལས་གནང་མུ ས་ཡི ན། Ph.D Thesis:
ལྟ་བོད་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ཉམས་ཞི བ་
ཁང་དུ་ ཉམས་ཞི བ ་པའི ་ ཕྱག་ ལས་བྱེ ད ་གནང་མུ ས་ཡི ན།
སླབོ ་མ་བསྟན་འཛི ན་རྡོ་རྗེ་ལགས།
བརྒྱ་
ཆ། ༩༦་༧༩ ལོན་ཡོ ད་པ་དང་། ད་ལྟ་ སྦངེ ་ལོར་ཇེན་མཐོ་སླབོ ་
Jain University
ཁང་དུ་ གནམ་གྲུ་བཟོ་ བསྐྲུ ན་རི ག ་གནས་ Aerospace Engineering
གནང་བཞི ན་ཡོ ད།
ཐོག་སླབོ ་སྦྱོང་
༢། རྒྱ་གར་བྱང་ཕྱོགས་མ་སུ་རི འ་ི ཝེན་བྷག་
ཨེ ་ལེན་
Wynberg- Allen School
སླབོ ་
དཔྱད་ཞི བ། བཙན་བྱོལ་
བོད་གཞུ ང་གི ་སྲིད་དོན་དང་འཛི ན་སྐྱོང་གི ་
ུ ་པའི་ཐོག་ཆབ་སྲིད་རི ག་པས་དཔྱད་པ། ནས
Politics and Administration of Tibetan Government -in -Exile: A political Analysis in Perspective of Efficiency-
བསྟན་འཛི ན་རྡོ་རྗེ།
(Political Science- Politics & Public Administration)
ད་ལྟ་ཝ་ཎ་ ༤། བྱམས་པ་ཚོ ས་འཕེལ་ལགས་ནི། མཐོ་ དབུས་བོད་ཀྱི ་གཙུ ག་ལག་སླབོ ་གཉེར་ཁང་ སླབོ ། ཝ་ཎ་དབུས་བོད་ཀྱི་གཙུག་ལག་སླབོ ་
དུ་ སྐུ་ མགྲོན་སླབོ ་དཔོན ་ཚུ ལ ་དུ་ ཕྱག་ལས་ གཉེར ་ཁང༌ནས་བསླབ ་པ་ཐར་སོ ན ་ཞི ང ། གནང་མུས། Ph.D Thesis: དཔྱད་ཞི བ། ད་ལྟ་ ཝ་ཎ་དབུ ས ་བོད ་ཀྱི ་ གཙུ ག ་ལག་སླབོ ་
བོད ་ཀྱི ་ བརྡ་སྤྲོད ་རི ག་པའི ་ ཡི ག་ཆ་དག་ གཉེར་ཁང་དུ་སླབོ ་དཔོན་ལས་རོ གས་ཐོག་ དང་ནང་དོན་རི ག་པའི་ཚད་གཞུ ང་དག་ལ་ ཕྱག་ལས་གནང་མུས་ཡི ན། Ph.D Thesis: གཞི ་བཅོལ་ཏེ༌།
བོད་སྐད་ཀྱི་བརྗོད་པའི་ དཔྱད་ཞི བ། དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའ་ི རྣམ་གཞག་སྟོན་པའི ་ རི ག ་པ་ལ་དཔྱད་པ། དགོངས་དོན་ཉི་མ་དང་འཛམ་གླིང་གཉིས་
Ph.D Thesis:
དཔྱད་ཞི བ། རྒྱ་གར་ལྷ་ོ
ཕྱོག ས་ཁུ ལ ་གྱི ་ བོད ་མི འི ་ གཞི ་ ཆགས་ཁག་ གི ་ སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ཀྱི ་ དཔལ་འབ ྱོར ་དང་གསར་
སྐས ྱེ ་གྲངས་ཚད་ཀྱི་གནས་འབབ་སྐརོ ་དང༌།
ཚེ ་རི ང་སྙན་གྲགས་བླ་མ། གྲྭའ་ི སླབོ ་མ་ཚེ ་རི ང་སྙན་གྲགས་བླ་མ་ལགས།
བརྒྱ་ཆ། ༩༦ ལོན་ཡོ ད་པ་དང་། ད་ལྟ་མ་ནི་ པལ་མཐོ་སླབོ ་
Manipal University
ཏུ ་
སྨན་པའི་ MBBS སླབོ ་སྦྱོང་བྱེད་མུས་ཡི ན་ གནས་ཡུལ་སྤ་ོ བཤུ ད་བྱས་པའི་ཤུ གས་རྐྱེན། Socio-Economic and Fertility Status འདུག ། of Tibetan Communities in South India and Impacts of Migration
སྦྱང་འབྲས་རྩེ་ཕུད་སོན་པའི་སླབོ ་མ་རྣམས་ལ་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གཟེངས་རྟགས་གནང་བ། ༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༥ ཟླ་ ༩ ཚེ ས་ ༢
ཉིན་བོད་གཞུ ང་མང་ཡོ ངས་ཀྱི ་མང་གཙོ འི་
ད་ལྟ ་ རྒྱ་གར་གྱི ་ རྒྱལ་ས་ལྡི་ ལི འི ་ ཀི ་ རོ ་ རི ་ ལགས། བརྒྱ་ཆ་ ༩༡།༦ མལ་
མཐོ་སླབོ ་ཏུ ་སླབོ ་སྦྱོང་
ཐོབ་ཡོ ད་པ་དང། ད་ལྟ་
བསྟུན། དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གི ས་ཕྱི་ ག༽ ཚོ ང་རི ག་སླབོ ་ཚན་ཁོངས་ནས་དྷ་སྟེང་
ཨི ན་ད་ར་པྲ་སཐ་བུད་
(Kirori Mal)
ཉིན ་མོ ་ སྲུ ང ་བརྩིའི ་ མཛད་སྒ ་ོ དང་སྟབས་ བྱེད་བཞི ན་ཡོ ད།
ལོ་ ༢༠༡༦ ལོར་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོ ངས་འཛི ན་ བོད་ཁྱི མ་གྱི ་སླབོ ་མ་བསྟན་འཛི ན་ནོར་སྒྲོན་
རི མ ་བཅུ ་ གཉིས ་ཀྱི ་ ཡི ག་རྒྱུ གས་ནང་གྲུབ་ ལགས། བརྒྱ་ཆ་ ༨༨ ཐོབ་ཡོ ད་པ་དང་།
འབྲས་རྩེ་ཕུད་སོན་པ་བཅུ་གཅི ག་ལ་ལེ གས་ ད་ལྟ་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ས་ལྡ་ི ལི འ་ི ཧིན་དུ་(Hindu) སྐྱེས་ཕྱག་ཁྱེར་དང་བྱ་དགའ་གནང་ཡོ ད།
མཐོ་སླབོ ་ཏུ ་
སླབོ ་ཚན་སྡ་ེ ཁག་གསུ མ་ཡོ ད་པ་ནས་ཨང་རི མ་
སླབོ ་ཚན་སྡ་ེ ཁག་གསུ མ་ཡོ ད་པ་ནས་ཨང་རི མ་
རྩེ་ཕུད་སླབོ ་མ་རྣམས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྙངི ་བསྡས ུ །
དང་པོ་ལོན་པའི་སླབོ ་ཕྲུག་རྣམས་གཤམ་གསལ།
B.Sc Honors (Statistics)
སླབོ ་སྦྱོང་བྱེད་བཞི ན་ཡོ ད།
གཉི ས ་པ་ལོ ན ་པའི ་ སླ བོ ་ཕྲུ ག ་རྣམས་གཤམ་
ཚན་རི ག་སླབོ ་ཚན་ཁོངས་ནས་སེ་ལ་ གསལ། ཀུ འི་བོད་ཁྱིམ་གྱི་སླབོ ་མ་བསྟན་འཛི ན་མཚོ ་ ཀ༽ ཚན་རི ག་སླབོ ་ཚན་ཁོངས་ནས་ཀ་སྦུག་
ཀ༽
རྒྱ་གར་རྒྱལ་ས་ལྡ་ི ལི འི་
མེ ད་ཀྱི ་(Indraprastha བསྟན་འཛི ན་བདེ་ཆེན། College for Women)
མཐོ་སླབོ ་ཏུ ་
(Psychology Honors)
སྦྱོང་བྱེད་བཞི ན་ཡོ ད།
སླབོ ་
ཁ ༢༽ སྒྱུ་རྩལ་སླབོ ་ཚན་ཁོངས་ནས་སུ་ཇཱ་
བོད་ཁྱི མ་གྱི ་སླབོ ་མ་བསྟན་འཛི ན་ནོར་སྒྲི ན་
ལགས། བརྒྱ་ཆ་ ༩༡།༦ ཐོབ་ཡོ ད་པ་དང། ད་ལྟ་རྒྱ་གར་ཧེ་ད་ར་བྷད་ཀྱི་སི མ་བྷ་ཡོ ་སི ཕ་
(Symbiosis College)
མོ་ལགས། བརྒྱ་ཆ་ ༩༤།༢ ཐོབ་ཡོ ད་པ་ གཏན་སླབོ ་ཀྱི་སླབོ ་མ་བསྟན་འཛི ན་བདེ་ཆེ ན་ ལུགས་རི ག་པའི་ དང། འདི་ལོ་ཁོ་མོ་ལོ་གཅིག་བར་མཚམས་ ལགས། བརྒྱ་ཆ་ ༩༡ ཐོབ་ཡོ ད་པ་དང། བཞི ན་ཡོ ད།
མཐོ་སླབོ ་ཏུ ་ཁྲིམས་
(LLB)
སླབོ ་སྦྱོང་བྱེད་
ག༽ ཚོ ང་རི ག་སླབོ ་ཚན་ཁོངས་ནས་མོན་གྷ་ོ
གསལ།
བསྟན་འཛི ན་བུ་འཁྲིད།
བསྟན་འཛི ན་ནོར་སྒྲིན།
ག ༡༽ ཚོ ང་རི ག་སླབོ ་ཚན་ཁོངས་ནས་དྷ་
ཚན་རི ག་སླབོ ་ཚན་ཁོངས་ནས་སེ་ སྟེང་བོད་ཁྱི མ་གྱི ་སླབོ ་མ་བསྟན་འཛི ན་ཡི ད་ ལ་ཀུ འི་བོད་ཁྱིམ་གྱི་སླབོ ་མ་ཚེ ་རི ང་བསོ ད་ དགའ་ལགས། བརྒྱ་ཆ་ ༨༢།༤ ཐོབ་ཡོ ད་
ཀ༽
ནམས་ལགས། བརྒྱ་ཆ་ ༨༩།༦ ཐོབ་ཡོ ད་ པ་དང་། ད་ལྟ་རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་ས་ལྡ་ི ལི འ་ི གུ་ པ་དང་། ད་ལྟ་ཁོང་ཅན་དི་སྒར་དུ་རྒྱལ་ ར་ུ གོ་བྷནི ་ད་སི ངྒ་ (Shri Guru Gobind
ཡོ ང ས་སྔ ནོ ་འགྲོའི ་ སྨ ན ་པའི ་ ཚུ ད ་རྒྱུ གས་
All India Pre-Medical Test
བྱེད་བཞི ན་ཡོ ད།
ཆེད་གྲ་སྒྲིག་
ཁ༽ སྒྱུ་རྩལ་སླབོ ་ཚན་ཁོངས་ནས་སྦལ ེ ་ཀོབ་
གཏན་སླབོ ་ཀྱི་སླབོ ་མ་ཟླ་བ་ཆོས་སྒྲོན་ལགས། བརྒྱ་ཆ་ ༩༡ ཐོབ་ཡོ ད་པ་དང། ད་ལྟ་རྒྱ་
གཏན་སླབོ ་ཀྱི་སླབོ ་མ་བསྟན་འཛི ན་རྣམ་སྒྲོལ་ གར་ལྷ ་ོ ཕྱོག ས་མེ ་ སོ ར ་དུ་ ཡོ ད ་པའི ་ (JSS ལགས། བརྒྱ་ཆ་ ༨༣་༦ ཐོབ་ཡོ ད་པ་དང།
བསྟན་འཛི ན་མཚོ ་མོ།
བསྟན་འཛི ན་ཕུན་ཚོ གས།
བསྡད་ཡོ ད་འདུག
ཁ༽ སྒྱུ་རྩལ་སླབོ ་ཚན་ཁོངས་ནས་མ་སུ་རི ་
བོད་ཁྱིམ་གྱི་སླབོ ་མ་བསྟན་འཛི ན་ཕུན་ཚོ གས་
ལགས། བརྒྱ་ཆ་ ༩༢་༨ ཐོབ་ཡོ ད་པ་དང།
བསྟན་འཛི ན་ནོར་སྒྲོན།
བསྟན་འཛི ན་རྣམ་སྒྲོལ།
Law College)
མཐོ་སླབོ ་ཏུ ་ (BBA LLB)
ད་ལྟ་རྒྱ་གར་ལྷ་ོ ཕྱོགས་སྦངེ ་ལོ ར་གྱི་སེཊ་ཇོ་ སླབོ ་སྦྱོང་བྱེད་བཞི ན་ཡོ ད།
སེཕ་ (St. Joseph College )
Singh)
མཐོ་སླབོ ་ཏུ ་
བྱེད་བཞི ན་ཡོ ད།
(B.Com)
སླབོ ་སྦྱོང་
ག ༢༽ ཚོ ང་རི ག་སླབོ ་ཚན་ཁོངས་ནས་དྷ་
སྟེང་བོད་ཁྱི མ་གྱི ་སླབོ ་མ་འཕྲིན་ལས་དབང་ མོ་ལགས། བརྒྱ་ཆ་ ༨༢།༤ ཐོབ་ཡོ ད་པ་
དང་། ད་ལྟ་རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་ས་ལྡ་ི ལི འ་ི ཧན་ སི ་རཱཇ་ (Hansraj College) མཐོ་སླབོ ་ཏུ ་
(B.Com Honors)
ཡོ ད།།
སླབོ ་སྦྱོང་བྱེད་བཞི ན་
མཐོ་སླབོ ་ཏུ ་ (B.Com) སླབོ ་
འདི་ལོ ་ཁོ་མོ ་ལོ ་གཅི ག་བར་མཚམས་བསྡད་ སྦྱོང་བྱེད་བཞི ན་ཡོ ད། ཡོ ད་འདུག སླབོ ་ཚན་སྡ་ེ ཁག་གསུ མ་ཡོ ད་པ་
ཁ ༡༽ སྒྱུ་རྩལ་སླབོ ་ཚན་ཁོངས་ནས་སུ་ཇཱ་
བོད་ཁྱི མ་གྱི ་སླབོ ་མ་བསྟན་འཛི ན་བུ་འཁྲིད་
ནས་ཨང་རི མ་གསུ མ་པ་ལོ ན ་
པའི ་ སླ ོབ ་ཕྲུ ག་རྣམས་གཤམ་ ཚེ ་རི ང་བསོད་ནམས།
ཟླ་བ་ཆོས་སྒྲོན།
བསྟན་འཛི ན་ཡི ད་དགའ།
འཕྲིན་ལས་དབང་མོ།
པར་ངོས་ལྔ་པ། 5
དབུས་བོད་མི འ་ི སྒྲིག་འཛུ གས་ཀྱི་བདུན་རེའ་ི ལས་རི མ་གསར་ཤོག
བོད་ཟླ་ ༧ ཚེ ས་ ༦ ཕྱི་ཟླ་ ༩ ཚེ ས་ ༧
ུ ་དྲན་སྲུང་བརྩི་ཞུས་པ། ི ་བོད་ཁམས་བཟོ་གཞི ས་ཚོ གས་པ་དབུ་བརྙས སྦར ེ ་ནས་མི ་ལོ་ཧྲིལ་པོ་ ༥༠ འཁོར་བའི་དས
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༩ ཚེ ས་ ༤ ཡང་དཔལ་ལྡན་སྤྱི ་ལྷན་ཚོ གས་གཞོན་དང་ བཤད་གནང་དོན་དུ། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༤༩ ལོ་ ཆི བས་སྒྱུར་བཀའ་དྲིན་བསྐྱངས་ཡོ ད། བོད་ ི ་ ནས་ ༦ བར་ཉིན་གྲངས་གསུམ་རི ང་སྦར
བོད་ཁམས་བཟོ་གཞི ས་ཚོ གས་པ་དབུ་བརྙས ེ ་
སྤྱི་འཐུ ས་རྒྱུན་ལས་རྣམ་པ། ནང་སྲིད་དྲུང་
ཆེ ་ ལས་ཚབ་འཆི ་མེ ད ་རི ག ་འཛི ན་ལགས་
ནས་བཟུ ང་རྒྱ་དམར་གྱི ས ་བོད ་བཙན་ མི ་ རི ག ས་ཀྱི ་ བསྟན་པ་ཆབ་སྲིད ་ལ་གཞི ས ་
གི ་གསུང་བཤད་སྒྲ་འཇུག་ཐོག་ནས་བཏང་
༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན་པོ་མཆོ ག་བཙན་བྱོལ་ ཡོ ད་པའི་ངོས་འཛི ན་ཀྱང་བདྱེ ་ཀྱི་ཡོ ད་ཅེས་
པའི་ལྔ་བཅུའི་དྲན་དེབ་དེ་བཞི ན་དཔལ་ལྡན་
ཁྱི མ ་མཚེ ས ་རྒྱལ་ཁབ་རྒྱ་གར་དུ་ སྐྱབས་ བྱུ ང ་རབས་རྣམས་དྲན་གསོ ་ ཞུ ་ རྒྱུ ་དང་། བཅོལ་ལ་ཡོ ང་དགོས་བྱུང་། ཐོག་མར་ གལ་ཆེ ་ བ་མ་འོང ས་པར་གཞི ས ་ཆགས་
སྐུ་མགྲོན་མངའ་སྡའེ ི་གྲོས་ཚོ གས་ཀྱི་ཚོ གས་
བཟུང་བྱས་པ་ནས་བཟུང་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་ ཆགས་འདིས་ཞབས་འདེགས་ཧུ ར་སྐྱེད་ཞུས་
དུ་ ཕེབ ས་རྗེས ་སུ ་ བོད ་མི ་ ཁྲི་ ཚོ ་ བརྒྱད་ལྷག ་ གསུངས། འདས་པའི་ལོ་ ༥༠ ཐམ་པའི་
འབུལ་ཞུས་རྗེས། སྐ་ུ མགྲོན་རྣམ་པས་དབྱུག་
རྩེད་སྤ་ོ ལོ ་འགྲན་བསྡུར་གྱི་བྱ་དགའ་གནང་
ཆེ་ཡི ན་པ་དང་། དེ་བཞི ན་བོད་མི འ་ི འཐབ་
སྐུ་མགྲོན་རྣམས་ལ་དུས་དྲན་གོ་སྒྲིག་ཚོ གས་
ཡི ན་པ་དང་།
ི ་པ་ གཏེར་ཆེན་མཆོག་གླང
རྩོད་ཐོག ་ལའང་ཐུ ག ས་སྣང་གནང་དགོས ་
ནས་མི ་ ལོ ་ ཧྲིལ ་པོ་ ལྔ་ བཅུ ་ འཁོར ་བའི་ དུས ་ བཅས་སྐུ་མགྲོན་དུ་གདན་ཞུ ས་ལྟར་དེ་ཉིན་ མཆོག་དང་། དྲན་སྲུང་བརྩི་ཞུ་བཞི ན་པར་ལྟར། ཕྱི་ཚེ ས་ ༥ ཉིན་གྱི་མཛད་སྒའོ ་ི ཐོག་སྐ་ུ མགྲོན་མངའ་
ཆུ་སྒང་དམག་སྤྱི་ཟུར་པ་
རྒྱུ ་གལ་ཆེ ་ ཡི ན་པའི ་ སྐ ར ོ ་སོ ག ས་དང་། དེ་རྗེས་དེ་རི ང་ལོ་ ༥༠ འཁོར་བའི་དུས་
སྐབས་དེར་མི གས་བསལ་སྐུ་མགྲོན་བོད་མི ་ རྒྱལ་རྡོ་རྗེ་ མཆོ ག ་གཉིས ་ནས་ཕུ ག ས་རྒྱང་
མཁན་རྣམས་ལ་ངོས ་ནས་བོད ་མི ་ མང་སྤྱི ་
ལལ་མཆོག་དང་། སྲིད་ཚབ་དཔལ་འབྱོར་
ནམས་བསྟན་འཕེལ་མཆོག་གི ས་མཛད་སྒརོ ་
གཟིགས་དང་།
བཙུན། སླབོ ་ཕྲུག མི ་མང་དང་ལས་བྱེད་
འདིའི་ དབུ ་ དབྱེད ་མཛད་སྒའོ ི་ ཐོག ་སྤྱི ་ ནོར ་
སྐུ་ ཕྲེང ་གསུ མ ་པ་པདྨ་འགྱུ ར ་མེ ད ་རྒྱ་མཚོ ་
བསལ་སྐུ་མགྲོན་དུ་དཔལ་ལྡན་ཚོ གས་གཙོ ་
མཁན་པོ་བསོད་བསྟན་འཕེལ་མཆོག གཞན་
༄༅།
གྱི ་ མཛད་སྒར ོ ་མཉམ་ཞུ ག ས་གནང་ཡོ ད ། སྐབས་དེའི་མདོ་སྟོད་སྤྱི ་འཐུ ས་བྱ་རྒོད་རྣམ་
མང་སྤྱི་འཐུ ས་ཚོ གས་གཙོ ་མཁན་པོ་བསོད་ རི ང ་པོའི ་ དགོ ང ས་བཞེ ས ་ཀྱི ས ་ས་ཆ་སྤུས ་ དགེ་
།ལྷ་ོ ཕྱོགས་བོད་མི འ་ི ས་གནས་ ལུགས་དབང་འཛི ན་གྱི་ངོ་སྤྲོད་དང་སྦྲགས།
ཁྲི མ ས་ཞི བ ་ཁང་གི ་ ཁྲི མ ས་ཞི བ ་པ་བསྟན་
བཙན་བྱོལ་བོད་མི འི་སྒྲི ག་འཛུ གས་ཀྱི་སྒྲོམ་
༢༠༡༦ ཟླ་ ༩ ཚེ ས་ ༡ ཉིན་སྦན་ད་ར་ནོར་
མང་གཙོ ་ཀ་བ་གསུམ་སོ་སོའི་འགན་དབང་
འཐུ ས་མི ་གྲངས་ ༡༡ ནས་འཐུ ས་མི ་ ༡༠
འཛི ན་ཁྲིམས་ཡི ག་གི ་གཏུ ག་བཤེར་བྱ་རི མ།
འཛི ན་མཁྱེ ན ་རབ་ལགས་ཀྱི ས་ཕྱི ་ལོ ་
རྒྱས་གླིང་གི ་སྐབས་དགུ ་པའི་འདེམས་ཐོན་
དང་།
དེ་དག་གི ་ཁོངས་ནས་ཚོ གས་གཙོ་
གཞི ་དང་།
བཅའ་ཁྲིམས་དགོངས་དོན་
དང་། སྤྱི་མང་གཏུ ག་བཤེར་འགྲོ་ལུགས་རྩ་
ཁྲིམས་ཁོངས་ཁྱབ་ཚད། བཅའ་ཁྲིམས་ནང་
ཆོ ས་རྒྱལ་མཚན་ལགས་དང་ཚོ གས་གཞོན་
གསལ་གཞི ་ རྩའི ་ ཐོབ ་ཐང་དང་བོད ་མི འི ་
ཁུར་དམ་བཅའ་འབུལ་བཞེས་ལེ གས་གྲུབ་ བྱུང་འདུག་པ་དང་། ས་འཐུ ས་དམ་འབུལ་
བལ ྱོ ་བོད ་མི འི་ ཁྲིམ ས་དང་ལམ་ལུ ག ས་ཀྱི ་
བྱམས་པ་མཐའ་ཡས་ལགས་བཅས་ཀྱི་ལས་
གྱི་བྱེད་སྒ་ོ དང་སྟབས་བསྟུན།
ས་གནས་
ཁྲིམས་ཞི བ་པས་སྦན་ད་ར་ས་གནས་སུ་གོང་ ཚེ ས་ཉིན་རྒྱབ་ཆུ་ཚོ ད་ ༤ ཐོག་ས་གནས་
མི ་མང་ལ་བཙན་བ ྱོལ ་བོད ་མི འི ་ ཁྲི མ ས་
དེ་རྗེས་གཞི ས་ཆགས་
འཛུ གས་བསྐྲུན་གནང་བ།
གཞི ས་ཆགས་
ཡོ ངས་ལ་མཚམས་འདྲི་དང་འབྲེལ་གསུང་ ༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ་ མཆོ ག ་
སྐབས་དགུ་པའི་སྦན་ད་ར་ས་འཐུས་ དམ་འབུལ།
ལས་འགན། ས་གནས་སུ་ཡོ ད་པའི་བཙན་ ཁྲིམས་རྩོད་པ་ངོ་སྤྲོད། ལྷ་ོ ཕྱོགས་བོད་མི འ་ི
ས་གནས་ཁྲིམས་ཞི བ་ཁང་གི ་ཁྲིམས་ཁོངས་ ཁྱབ་ཚད་སོ ག ས་ཀྱི ་ གོ ་ རྟོག ས་སྤལ ེ ་གནང་ འདུག་པ་བཅས། །
དཔལ་ལྡན་ཚོ གས་གཞོན་མཆོག་ལ་སི ་པེན་གྱི་ གསར་འགོད་པས་བཅར་འདྲི་གནང་བ།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༩ ཚེ ས་ ༧ སྐྱབས་བཅོལ་བོད་མི ་སྤྱིའི་གནས་བབ་དང་།
པ་ཁག་གསུམ་ནས་གཞས་སྣ་རེར་གཟིགས་
རབས་གོང་མ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་དཔྱོད་འགྲན་ འཛི ན་དང་ཚགས་ཚུ ད ་ཡར་རྒྱས་ཡོ ང་
ཀྱི ་ ཕྱག་ལས་གནང་བའི ་ བཀའ་དྲིན ་ཁོ་ ན་
ཕེབས་པའི་སྐ་ུ མགྲོན་རྣམ་པ་དང་།
མི ་ཀི ་ཤོ ར་རི ་ལལ་མཆོ ག་རྣམ་གཉིས་ནས་
ས་༸སྐྱབས་མགོན ་ཆེ ན ་པོ་ མཆོ ག ་དང་མི ་ གཤི ས ་སོ ག ས་ལ་འཐུ ས ་ཤོ ར ་མེ ད ་པ་རྒྱུ ན་
ཐབས་ལ་འབད་བརྩོན་བདྱེ ་དགོས་རྒྱུ་གལ་
དམི གས་
སྤྱི་ལྷན་ཚོ གས་གཙོ ་མཆོ ག་དང་རྒྱ་གར་གྱི་
དབུ་འབྱེད་གནང་ཡོ ད། རི ག་གཞུང་ཚོ གས་
ཟླ་མེ ད་པའི་ཐོག་ནས་སྐུ་ངལ་འཛེ མས་མེ ད་
བཀའ་བླནོ ་ཀརྨ་ཡེ ་ཤེས་མཆོག
ཡོ ད། དེ་ནས་བོད་ཁམས་བཟོ་གཞི ས་ཚོ གས་
ང་ཚོ ་ རྒྱ་གར་དུ་ སླ བེ ས་སྐ བ ས་ངོ་ ཤེ ས ་པ་ འདིའ་ི འཛི ན་སྐྱོང་ཡི ན་ནའང་འདྲ། བོདོ ་མི ་
གནམ་དང་ས་མ་གཏོགས་མེ ད་ཀྱང་༸གོང་ ཡི ་ཆོ ས ་དང་རི ག ་གཞུ ང ་སྐད ་ཡི ག་གོམ ས་
སྡའེ ི ་ གྲོས་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ཚོ ག ས་མི ་ཀི ་ ཤོ ར ་རི ་
ཚོ གས་སུ་ཕེབས་དགོས་བྱུང་བ་བརྟེན་ཁོང་
དྲན་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་ཕྱག་ལས་གནང་
ཡོ ད། སྐ་ུ མགྲོན་གཙོ་བོ་དང་དམི གས་བསལ་ ཆུ ང ་ནས་ར ྟེན ་འབ ྲེལ ་མཚོ ན་བ ྱེ ད ་ཕྱག་
རྟགས་ཀྱང་ཕུལ་ཡོ ད། མཛད་སྒའོ ་ི མཇུག་ཏུ ་
བོད་ཁམས་བཟོ་གཞི ས་ཚོ གས་པའི་ཚོ གས་ གཞོ ན ་སྲས་འཇམ་དབྱངས་རྒྱལ་མཚན་ ལགས་ཀྱིས་ཐུ གས་ར་ྗེ ཆེ ་ཞུའི་གསུང་བཤད་
འཐུ ས ་ལྷན ་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ཚབ་ཞུ ས ་ཏེ་ ཚང་མ་ གནང་ནས་མཛད་རི མ་ལེ ག ས་གྲུབ་བྱུ ང ་ ལ་སླ ར ་ཡང་བཀྲ་ཤི ས་བདེ་ ལེ ག ས་དང་།
ཐུ གས་རྗེ་ཆེ་ཞེས་གསུངས། སྐ་ུ མགྲོན་གཙོ་
ཡོ ད་པ་བཅས།།
བོ་རྒྱ་གར་ཧི་མ་ཅལ་མངའ་སྡའེ ་ི བླནོ ་ཆེན་སུ་
ི ་ཤར་མ་མཆོ ག་ཛ་དྲག་གི ་བླནོ ་ཆེ ན་ལྷན་ དྷར
འཕྲོད་བསྟེན་གོ་རྟོགས་སྤལེ ་ཐབས་ཀྱི་ཟབ་སྦྱོང་། མཐུ ད ་པ་དང་འཛི ན་སྐྱོང ་དྲུ ང ་ཆེ ་ བཅས་
ལམ་སོགས་ཀྱི་ཐོག་རྒྱུས་ལོན་ཡོ ང་སླད་གྲོང་
བོད ་མི འི་ སྒྲི ག ་འཛུ ག ས་འཕྲོད ་བསྟེན་ལས་ སྦྱོང་ཐོག་བོད་མི འི་གཞི ས་ཆགས་ཁག་གི ་ས་
སྤྱི ར ་འཇམ་ཁེ་ དེ་ ས་ཁུ ལ ་དུ་ འཕྲོད ་བསྟེན་
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༨ ཚེ ས་ ༢༨ ནས་
༣༠ བར་ཉིན་གྲངས་གསུམ་རི ང་ མཉམ་ཞུགས་གནང་འདུག
དེ་ཡང་ཟབ་
ཁུངས་ཀྱིས་མཐུ ན་འགྱུར་གོ་སྒྲིག་འོག རྒྱ་ གནས་མང་ཚོ གས་རྣམས་ལ་འཕདྲོ ་བསྟེན་ གར་མ་ཧཱ་རཱཤཀྲ་ Maharashtra མངའ་ གོ་ རྟོག ས་ཀྱི ་ ལས་གཞི ་ ཇི ་ ལྟར ་བརྙ བ ་ཐུ བ ་ སྡའེ ་ི གྲོང་ཁྱེར་འཇམ་ཁེ་དི་
Jamkhed
ས ་ ག ན ས ་ སུ ་ བོ ད ་ མི འི ་ ག ཞི ས ་ ཆ ག ས ་
མི ན་ཐད་ལམ་སྟོན་དང་། དུད་ཚང་སོ་སོའ་ི
ནང་གི ་ ནང་མི འི ་ གྲངས་ཐོ་ དང་ནང་མི འི ་
གསེ བ ་ཁག་ཏུ ་དངོས ་སུ ་ འཁྲིད ་ཡོ ད ་འདུག
ཟབ་སྦྱོང་བསྟི་གནས་ཁང་དེས་ད་བར་གྲོང་
གསེབ་ས་ཁུལ་ཁག་དང་། ལྷག་པར་ཧ་ཅང་
གནས་སྟངས་ཞན་པའི་གྲོང་གསེབ་ཁུག་ཀྱོག་ ཁག་གི ་མང་ཚོ གས་རྣམས་ལ་འཕྲོད་བསྟེན་
དེ་ ཁག་གི ་ ནང་འཕྲོད ་བསྟེན་གོ ་ རྟོག ས་སྤ ལ ེ ་ གནས་སྟངས་རྒྱུས་ལོན་བྱེད་ཕྱོགས། ཐབས་ཀྱི ་ ཟབ་སྦྱོང་ཐེ ང ས་གཉི ས ་པའི ་ བཞི ན་གཞི ས་ཆགས་ཁག་ནང་མང་ཚོ གས་
གྱི ་ སླབོ ་གསོ ་ ཇི ་ ལྟར ་སྤལ ེ ་དགོ ས ་པའི ་ ཟབ་
དབང་ཕྱུ ག་མཆོ ག་གི ས་གཙོ ས་འཕ ྲོད ་ འཛི ན་གནང་ཕག ྱོ ས་སོ གས་ངོ་སྤདྲོ ་གནང་ བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་དྲུང་ཆེ ་དང་ཟུང་དྲུང་། ཡོ ད་པ་མ་ཟད། གྲོང་གསེབ་ཀྱི་འཕྲོད་བསྟེན་
ཐོབ་མྱོང་ཡོ ད་པ་མ་ཟད།
ཐོག
འཕྲོད་བསྟེན་བཀའ་བླནོ ་ཆོས་སྐྱོང་ ཀྱི ་ འཕྲོད ་བསྟེན་གནས་སྟངས་དང་སྟངས་
བོད་མི འི་གཞི ས་ཆགས་ནང་ཡོ ད་པའི་སྨན་ ལས་གཞི ་ ཁག་ལག་བསྟར་གནང་ཕ ྱོག ས་
སྦྱོང་གནང་ཕྱོག ས་དེར ་རྒྱལ་ནང་ཙམ་མ་ ཟད།
རྒྱལ་སྤྱིས་བསྔགས་བརྗོད་ཤུ གས་ཆེ་ གཟེངས་རྟགས་
སོགས་མང་པོ་ཐོབ་མྱོང་ཡོ ད་འདུག སྦྱོང་འདི་བཞི ན་ཨ་རི འ་ི
USAID
ཟབ་
རོགས་
ཁང་ཁག་བདུན ་གྱི ་ འཕ དྲོ ་བསྟེན་འབ ལ ྲེ ་ དང་མང་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ བཟའ་འཐུ ང ་གི ་ སྤ ྱོད ་ ཚོ གས་ཀྱིས་མཐུ ན་འགྱུར་གནང་འདུག །
བོད་མི ་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཁང་ད་ུ བྷར་ཛལ་ནས་ཡི ན་པའི་སྨན་པ་ལྔ་ གཟིགས་སྐརོ ་ཕེབས་པ།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༩ ཚེ ས་ ༣ ནས་ ༢༣ བར་བྷར་ཛི ལ་
Brazil, Federal
University of Sao Paulo
ནས་ཡི ན་པའི་
མཆོག་ལ་མཇལ་འཕྲད་ཞུས་ཏེ།
ཚོ གས་
སྨ ན ་པ་ཁག་གཅི ག ་སྒྲི ག ་འཛུ ག ས་སོ ག ས་ གཞོན་མཆོག་གི ས་བོད་དོན་དང་འབལ ྲེ ་བའི་ ལ་གཟི ག ས་སྐ ར ོ ་
གསུ ང ་བཤད་ཁག་གནང་སྐབ ས་ཁོང ་རྣམ་ སླབེ ས་ཡོ ད་པ་མ་ཟད། ཁོང་རྣམ་པས་བཀའ་
ཕེ བ ས ་ ཡོ ད ་ པ ་
པར་སེ མ ས་སྐུལ ་དང་ཚོ ར ་བ་ཡང་ཆེ ན ་པོ་
ཉིན་གྲི་སྔ་དྲོའ་ི ཆུ་ཚོ ད་ ༩།༤༠ ཐོག་སི ་པེན་
སླབོ ་གྲྭ དགོན་སྡ།ེ གཞུང་འབྲེལ་མི ན་པའི་
བཞི ན། ཕྱི་ཚེ ས་
གསར་འགྱུར་ཚན་པའི་གསར་འགོད་པ་ཨ་ གཱསེ་མོ་རེ་ལའི་ Agus Morales ལགས་
སོགས་ཀྱི་སྐརོ ་བཅར་འདྲི་གནང་ཡོ ད་པ་མ་
ཡོ ལ་ཆུ་ཚོ ད་
མང་སྤྱི་འཐུ ས་ཚོ གས་གཞོན་ཨ་ཅཱརྱ་ཡེ ་ཤེས་
ཡང་བཅར་འདྲི་གནང་བ་རྣམས་ལ་བཀའ་ ལན་གསལ་པོ་གནང་ཡོ ད་པ་བཅས།།
ག ཟི ག ས ་ སྐ ོ ར ་ ཞུ གས་གནང་ནས་བོད་དོན་ཐོག་རྒྱབ་སྐྱོར་
གྱི་ Revista 5 w, World News ཞེས་པའི་ ཚོ ག ས་པ་ཁག་གི ་ འཛི ན་སྐྱོང ་བྱེད ་སྟངས་
སྤྱི ་ ལྷན ་དུ་ ཕེབ ས་ནས་དཔལ་ལྡན ་བོད ་མི ་ ཕུ ན ་ཚོ ག ས་མཆོ ག ་སར་ཆེ ད ་བཅར་གྱི ས །
ཟད། བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་གནས་ཚུལ་
༦
ཉིན་གྱི་ཕྱེད་
འདྲི་ཡང་གནང་ཡོ ད། མཇུག་ཏུ ་དཔལ་ལྡན་
༣ ཚོ གས་གཞོན་མཆོ ག་གི ས་སྨན་པ་ཚོ ར་བོད་
ཐོ ག ་ སྤྱི ་ ལྷ ན ་ དུ ་ དོན ་རྒྱབ་སྐྱོར ་ཚོ ག ས་པའི ་ ནང་ལ་མཉམ་ ཕེབས་ནས་དཔལ་
ལྡན་ཚོ གས་གཞོན་
གང་ཐུ བ་གནང་སྐང ྱོ ་ཡོ ང་བའི་རེ་སྐུལ་ཞུས་ གནང་ཡོ ད།།
6
དབུས་བོད་མི འ་ི སྒྲིག་འཛུ གས་ཀྱི་བདུན་རེའ་ི ལས་རི མ་གསར་ཤོག
པར་ངོས་དྲུག་པ།
༸གོང་ས་མཆོག་གི ས་ཨ་མ་ཏེ་རེ་ས་དམ་པ་ མཆོག་ལ་ཡེ ་ཤུ འ་ི སྐྱེས་ཆེན་དམ་པའི་མཚན་ གནས་ཕུལ་བར་འཚམས་འདྲི་མཛད་པ།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༩ ཚེ ས་ དྲན་ཞུ་བཞི ན་ཡོ ད། ༤
ཁོང་དང་མཇལ་བ་
༄༅།
བོད་ཟླ་ ༧ ཚེ ས་ ༦ ཕྱི་ཟླ་ ༩ ཚེ ས་ ༧
ཆོས་རི ག་བཀའ་བླནོ ་མཆོག་གི ས་བོད་ཀྱི་ཆོས་བརྒྱུད་ཁག་གི ་ དབུ་བླ་རྣམ་པར་འཚམས་ཞུའ་ི མཇལ་བཅར་ཞུ་བཞི ན་པ། །བོད་མི འ་ི སྒྲིག་འཛུ གས་ཀྱི་ཆོས་ ཞུ འི ་ མཇལ་ཕྱག་དང་ས་གནས་དགོ ན ་སྡ་ེ
རི ག་བཀའ་བླནོ ་གཡུ་ཐོག་ཀརྨ་དགེ་ལེ གས་ ཁག་གཅི ག་ལ་གནས་གཟིགས་ཆེ ད་གཞུ ང་
ཉིན་ཡེ ་ཤུ འ་ི བླ་ཆེན་པོབ་ཕ་རན་སི ་སི ་ ཙམ་གྱི ས ་གང་ཟག་མི ག ་དཔེ་ འོས ་པ་ཞི ག ་ དམ་པ་མཆོག་འདས་ Saint
ཆེ ་མཆོ ག་ལ་བརྟན་བཞུ གས་བསྡུས་པ་ཞི ག་
འདེགས་འབུལ་ཞུ ས་པ་དང་འབྲེལ་དེ་གའི་
མཚན་ ཨ་མ་ཏེ་རེ་ས་དམ་པ་ཁོང་གི ་དགེ་རྩ་ཚོ གས་
ས་གནས་དགོ ན ་ཁག་ཏུ ་གནས་གཟི ག ས་
གནས་ཕུ ལ ་བར་བོད ་མི འི ་ བླ་ ན་མེ ད ་པའི ་ པ་ Missionaries of Charity ཞེས་པ་དེར་
གནང་། ཕྱི་ཚེ ས་ ༨ ནས་ ༩ བར་མོན་གྷ་ོ
དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ བསྐ ྱོད ་ནས་དམ་པ་ཁོང ་དང་ཁོང ་གི ་ ཕྱག་
ར་ུ ཞྭ་སེར་བསྟན་པའི་སལ ྲོ ་འབདྱེ ་དགའ་ལྡན་
ཆེ ན ་པོ་ མཆོ ག ་ཐུ ག ས་ཧ་ཅང་དག ྱེས ་ཚོ ར ་ རོགས་ཡེ ་ཤུ འི་བཙུན་མ་རྣམས་ཀྱིས་མཛད་
བྱུང་ཡོ ད་སྐརོ ་གྱི་གསུང་འཕྲིན་ཞི ག་ཕྱི་ཚེ ས་ རྗེས་ལ་གུ ས་འདུད་ཞུ་སྐབས་སླར་ཡང་ཚོ ར་ མཆོག་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༩ ཚེ ས་ ༣ ༥ ཉིན་ཨ་མ་ཏེ་རེ་ས་དམ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ བ་དེ་འདྲ་ཞི ག་སྐྱེས་བྱུང་། སྐྱེས་ཆེན་དམ་ ནས་ ༡༡ བར་སྡརེ ་ལྡནུ ་དང་ཌོ་ལན་ཇི་ བཙུགས་པའི་ཡེ ་ཤུ འ་ི དགེ་རྩའི་ Mother པ་ཁོང་གི ས་དོན་དམ་གྱི་བྱམས་བརྩེ་ཇི་ཡི ན་ བོན་གཞི ས། མོན་གྷ་ོ བཅས་སུ་བོད་ཀྱི་ཆོས་ Superior མཚན་ཐོག་ཏུ ་སྩལ་འདུག དེ་ དགེ་རྩའི་ལས་གཞི ་བརྒྱུད་བསྟན་གནང་ཡོ ད། བརྒྱུ ད་ཁག་གི ་ དབུ ་ བླ་ རྣམ་པར་འཚམས་ ཡང་གསུང་འཕྲིན་ནང་འཁོད་དོན། ཨ་མ་ ད་ཆ་སྐྱེས་ཆེན་དམ་པ་ཁོང་ང་ཚོ ་དང་ལྷན་སྐ་ུ
ཏེ་རེ་ས་དམ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སྐུ་ཚེ ་ཧྲིལ་པོའི་
ི ་སྟོབས་ འཚོ ་བཞུ གས་མེ ད་ཀྱང་ཁོང་གི ་སྙང
མགོ ན ་སྐྱབས་བྲལ་བའི ་ ཉམ་ཐག་དབུ ལ ་
ཐོག་ནས་རྒྱུན་མཐུ ད་འཚོ ་གནས་བྱ་རྒྱུ་རེད།
རི ང་འགྲོ་བ་མི ་རི གས་སྤྱི་དང་།
ལྷག་པར་
ཕོང ས་རྣམས་ལ་བྱམས་སྐ ྱོང ་གནང་བའི ་
མཛད་བཟང་དེར ་ངོ ས ་ཀྱི ས ་རྟག་ཏུ ་ཡི ་
དང་ལྷག ་བསམ་ཁྱེད ་རྣམ་པའི ་ ཕྱག་ལེ ན ་ ཅེས་འཁོད་པ་མ་ཟད།
མཐར་མགོན་པོ་
གང་ཉིད་མཆོ ག་གི ས་ཇི ་སྲིད་དབུལ་ཕོངས་
རང་བསྔག ས་བརྗོད ་ཞུ ་ བཞི ན ་ཡོ ད ་སྟབས།
ནམ་གནས་བར་དེ་ སྲི ད ་དུ་ དགེ་ རྩ་ཚོ ག ས་
ཆེ ན་དམ་པའི་མཚན་གནས་ཕུལ་བར་ཁྱེད་
ཐུ གས་སྨནོ ་ཡང་མཛད་ཡོ ད་པ་བཅས།།
འཕེལ་ཞི ང་སྐྱེས་ཆེན་དམ་པ་ཁོང་གི ་ཁྱད་དུ་
ནས་འདི་ག་ཕྱི་དྲིལ་བོད་ཡི ག་ཚན་པས་ཕབ་སྒྱུར་
ཐེང ས་འདིར ་དམ་པ་ཁོང ་ལ་ཡེ ་ ཤུ འི་ སྐྱེས ་ པའི་ལས་དོན་མུ ་མཐུ ད་རྒྱུན་སྐྱོང་ཡོ ང་བའི་ རྣམས་དང་ལྷན ་ངོས ་རང་ཡང་དགའ་སྤ ྲོ་
འཕགས་པའི་སྐུ་ཚེ འི་མཛད་པ་རྣམས་རྗེས་
༼གསུ ང་འཕྲི ན ་ངོ ་ མ་ཨི ན་ཡི ག་
ཞུས་པས་ཨི ན་ཡི ག་དེར་རྩ་འཛི ན་ཡོ ང་བ་ཞུ།༽
སདྲི ་ཚབ་དཔལ་འབར ྱོ ་བཀའ་བླནོ ་མཆོག་གིས་ ི ་བོད་ཁམས་བཟོ་གཞིས་དབུ་བརྙས སྦར ེ ་པའི་ མཛད་སྒརོ ་གསུང་བཤད་གནང་བ།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༩ ཚེ ས་ ༥ གནས་འགོ་འཛི ན་རྣམ་པ་དང༌།
༄༅།
སྐུ་ཚབ་ཏུ ་དཔལ་འབྱོར་བཀའ་བླནོ ་ཀརྨ་ཡེ ་ མགྲོན་མངའ་སྡའེ ི་གྲོས་ཚོ གས་འཐུ ས་མི ་སྐུ་
བོད་མི ་
གོང་ཚེ ས་ཉིན་གྱི་སྔ་ད་ྲོ ཆུ་ཚོ ད་ ༦།༤༥ ཐོག་ མང་སྤྱི་འཐུ ས་ཚོ གས་གཙོ ་མཁན་པོ་བསོད་
དཔལ་འབྱོར ་བཀའ་བླནོ ་མཆོ ག ་ནང་སྲིད ་ ནམས་བསྟན་འཕེལ ་མཆོ ག ་དང་ཚོ གས་
དྲུང་ཚབ་འཆི ་མེ ད་རི ག་འཛི ན་ལགས་དང་ གཞོན ་ཨ་ཅཱ རྱ་ཡེ ་ ཤེ ས ་ཕུ ན ་ཚོ ག ས་མཆོ ག ལྷན ་ཕེབ ས་ཐོན ་གནང་སྟེ་ས་གནས་སུ ་ མ་ སྤྱི་འཐུ ས་རྒྱུན་ལས་རྣམ་པ། དགོན་སྡ་ེ ཁག་ ི ་ས་ གི་བསྟན་བདག་བླ་མ་རྣམ་པ། དེ་བཞིན་ འབྱོར་གོང་ས་མཚམས་ཕེབས་སྒརོ ་སྦར
ཞུའ་ི མཇལ་ཕྱག་དང་། དེ་བཞི ན་དགོན་སྡ་ེ ཁག་ཏུ ་གནས་གཟིགས་གནང་རྒྱུ་བཅས།།
འོང ས་པར་ཕན་ཚུ ན ་གཉིས ་ཀའི་ དམི ག ས་
ཚོ གས་གཙོ ་ མཆོ ག ་ནས་རྒྱལ་སྤྱི འི ་ གྲོས་
མུ་མཐུ ད་དང་།
སྐརོ ་ངོ་སྤྲོད་དང་།
འབ ྲེལ ་ནས་རྡ་ས་བཞུ ག ས་སྒ ར ་དུ་ ཆེ ད ་
ཡུལ་བསྒྲུབ་ཐབས་སུ་གང་ཅི འི་འབྲེལ་ལམ་
བཅུ་གྲངས་ཤི ག་ཚོ གས་པའི་ལས་དོན་དང་
ཕེབ ས་གནང་ཡོ ད་པ་དང་སྟབས་བསྟུན།
མ་
ལས་འགུལ་རི མ་པ་སྤལེ ་
མི ་གཉིས་ཀྱང་ཡོ ད་སྟབས།
དཔལ་ལྡན་
ཚོ གས་འཐུ ས་མི འི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བའི་ ལྷག་པར་ད་བར་རྒྱལ་
རྒྱུའི་སྐརོ ། གཞི ་རྩའི་ཁོང་རྣམ་པས་སྤྱི་ནོར་ ༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ་ མཆོ ག ་
སྤྱིའི་གྲོས་ཚོ གས་འཐུ ས་མི འི་བོད་དོན་རྒྱབ་
བོད་དོན་ཐོག་སེ མས་འཁུར་ཡོ ད་པའི་རྣམ་
མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ་ མཆོ ག ་གི ས ་བཀའ་སླབོ ་ཇི ་
འཚོ ག་འཆར་ཡོ ད་པས་ཚོ གས་འདུའི་ནང་
བོད ་དོན ་ཐོག ་རྒྱབ་སྐྱོར ་གང་ཐུ བ ་གནང་
ུ ་ཤུ གས་སོ གས་འདོན་གནང་ ཞུགས་གནང་ཐབས་སོགས་གང་ཅི འ་ི འབལ སྐྱོར་གྱི ས་ནས ྲེ ་
ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༩ ཚེ ས་ ༣ ཉིན་ གྱི་དགོང་དྲོ་ཆུ་ཚོ ད་
༧
ཐོག་སེར་ཀོང་
མགྲོན་ཁང་དུ་ཁོང་རྣམ་པ་ཚོ ར་བོད་མི ་མང་
སྤྱི ་ འཐུ ས ་ལྷན ་ཁང་ནས་སྣེ་ ལེ ན ་གྱི ་ གསོ ལ ་ སྟོན་ཞི ག་འབུལ་ལམ་ཞུས་ཡོ ད།
སྐབས་
ཚོ གས་གཙོ་སྦྲེལ་པོ་མཆོག་དང་།
དཔལ་
མཇལ་ཁ་ཞུ ་ རྒྱུ ་ལྟ ར ་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་
སྐྱོར་ཚོ གས་པའི་ཚོ གས་ཐེངས་ ༦ ཚོ གས་
ཟིན་པ་དང་། རི ང་མི ན་ཐེངས་ ༧ ཡང་
དེར ་དཔལ་ལྡ ན ་བོད ་མི ་མང་སྤྱི ་ འཐུ ས་ ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག
སྤྱི་འཐུ ས་རྒྱུན་ལས་
འཕར་རྣམ་གཉིས ་བཅས་མཉམ་ཞུ ག ས་ སྐབས།
ཚོ གས་མི ་ཁོང་རྣམ་པ་རེ་རེ་ནས་
པ་ཤུ ག ས་ཆེ ་ དང་བཅས་མ་འོང ས་པར་
ཕེབ ས་དགོ ང ས་དོན ་བཞི ན ་བོད ་དོན ་རྒྱབ་
ཐའེ་ ཝན་གྱི ་ གྲོས་ཚོ ག ས་འཐུ ས ་མི ་མཉམ་
ཡོ ད་བའི ་ འབོད ་སྐུ ལ ་གནང་ཡོ ད་ཅི ང་། ལམ་ཡོ ང ་རྒྱུ ་ཡི ན་སྐ ར ོ ་གསུ ངས་ཡོ ད ་པ་ ལྷག་པར་ད་རེས་བོད་དང་ཐེ་ཝན་གྱི་འགྲོ་བ་ བཅས།།
སྦྲེལ་པོ་ མཆོ ག ་བཅས་ཀྱི ས ་ཁོང ་རྣམ་པས་
མི འི་ཐོབ་ཐང་འབལ ྲེ ་མཐུ ད་ཁང་གི ་ཚོ གས་
མངའ་སྡའེ ི་མི ་མང་གི ་འཐུ ས་མི ་དང་རྒྱ་གར་
དེ་རི ང་བོད་ཁམས་བཟོ་གཞི ས་དབུ་བརྙ ས ེ ་ བརྗོད་ཞུ ་རྒྱུ་དང་ཆབས་ཅི ག་འབྱུང་འགྱུར་
ས་གནས་ལས་ཁུངས་ཁག་གི ་གལ་ཆེའ་ི མི ་སྣ་
དེ་ཡང་ ཞབས་ཀི་ཤོ་རི ་ལལ་མཆོག་དང་།
ཤི ང་ས་སྐྱ་གོ ང ་མ་བདག་ཁྲི ་ རི ན ་པོ་ ཆེ ར ་
པོ་གནང་བར་ཐུ གས་རྗེ་ཆེ་ཞེས་དང་།
རྒྱུའི་ཞལ་བཞེས་གནང་ཡོ ད། དཔལ་ལྡན་ སྲི ད ་སྐྱོང ་མཆོ ག ་དང་སྤྱི ་ ལྷན ་ཚོ ག ས་གཙོ ་
ཤེས་མཆོག་ཕེབས་ཡོ ད།
བླནོ ་མཆོ ག ་འཁོན ་རི ག ས་བསྟན་པའི ་ ས ག ྲོ ་
ཐོབ ་ཐང་འབྲེལ ་མཐུ ད ་ཁང་གི ་ ཚོ ག ས་མི ་
གནང་སྟེ་ཕན་ཚུ ན་དགོངས་ཚུ ལ་བརྗེ་རེ ས་
འཛུ གས་ཀྱི་དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་མཆོ ག་གི ་ ༩།༣༠ ཐོག་མཛད་སྒརོ ་དམི གས་བསལ་སྐ་ུ
ལྟར། ཕྱི་ཚེ ས་ ༥ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོར་བཀའ་
མི འི་ཁོངས་ཐའེ་ཝན་གྲོས་ཚོ གས་ཀྱི་ཚོ གས་
ྲི ་པོ་འཁོར་ འབྲེལ་ཆགས་མི ་སྣ་ཁག་བཅས་ནས་ཕེབས་ དབུ་བརྙས ེ ་ནས་ལོ་ངོ་ ༥༠ ཧལ བའི ་ དུས ་དྲན་མཛད་སྒ ར ོ ་བོད ་མི འི ་ སྒྲི ག ་ བསུ་གཟབ་རྒྱས་ཞུས། དེ་ནས་སྔ་ད་ྲོ ཆུ་ཚོ ད་
འབལ ྲེ ་ཕག ྱོ ས་ཕེབས་གནང་རྒྱུའི་མཛད་རི མ་ རི ན ་པོ་ ཆེ ་ མཆོ ག ་རྣམ་གཉིས ་ལ་འཚམས་
།བོད་དང་ཐེ་ཝན་གྱི་འགྲོ་བ་མི འ་ི བོད ་དོན ་ཐོག ་སེ མ ས་འཁུ ར ་ཧ་ཅང་ཆེ ན ་
རྣམ་པ་འགའ་ཤས། ཚོ གས་དྲུང་དང་དྲུང་
གཞན་ཡང་
ཁྲི་རི ན་པོ་ཆེ་མཆོག་དང་། ཤར་པ་ཆོས་རྗེ་
བོད་དང་ཐེ་ཝན་གྱི་འགྲོ་བ་མི འ་ི ཐོབ་ཐང་འབྲེལ་མཐུད་ཁང་གྱི་ཚོ གས་ མི ་ཁག་གཅིག་བཞུགས་སྒར་རྡ་རམ་ས་ལར་ཕེབས་པ།
ས་གནས་
ི ་བོད་ཁམས་བཟོ་གཞི ས་ཚོ གས་པ་ འཐུ ས་ཚོ གས་ཀྱི་ཚོ གས་མི ། ཉིན་སྦར
བཀའ་བླནོ ་མཆོག་ཕྱི་ཚེ ས་ ༦ ཉིན་ཌོ་ལན་
བདག་སྐྱབས་རྗེ་ སྨན ་རི ་ ཁྲི ་ འཛི ན་རི ན ་པོ་
བ་མ་ཟད། སྔ་ལོར་ངོས་རང་ཆེད་མངགས་
གྲོངས་སུ་གྱུར་ནས་ལོ་ངོ་ ༡༩ རྗེས་ལ་ཡེ ་ གྲོང་ཁྱེར་ཀ་ལི ་ཀ་ཏར་རྟེན་གཞི ་བྱས་པའི་ ཤུ འ་ི སྐྱེས་ཆེན་དམ་པའི་
ཁག་གཅི ག་ཏུ ་གནས་གཟིགས་གནང་ཡོ ད། ཇི་བོན་གཞི ས་སུ་ཞྭ་དཀར་བསྟན་པའི་མངའ་
མཆོ ག་གི ས་ཡེ ་ཤུ འི་ཆོ ས་པ་ཨ་མ་ཏེ་རེ ་ས་ རེད་འདུག་སྙམ་པའི་ཚོ ར་བ་གསལ་པོ་བྱུང་
Mother Teresa
མཇལ་ཕྱག་དང་བཅས་དེ་ གའི ་ དགོ ན ་སྡ་ེ
ནས་ལོ་ ༥༠ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་ལ་ཕྱི་ བོད ་ཀྱི ་ རྩ་དོན ་གྱི ་ བདེན ་མཐའ་མ་གསལ་
ཁག་བཅས་ཁནྱོ ་མི ་གྲངས་ ༡༥༠༠ བརྒལ་ མི ག ་ཞི ག ་བལྟས ་ཚེ ་ མི ་ རབས་གོང ་མས་སྐུ་ བ་འདུ་འཛོ མས་ཐོག
དེ་སྲིད་དུ་ན་གཞོན་རྣམས་ནས་ཁོང་རྣམས་
དཔལ་འབར ྱོ ་བཀའ་ ལས་སྐནྱོ ་པའི་བཀའ་དནྲི ་ལ་བརནྟེ ་ནས་ཆོས་ ཀྱི་གཟིགས་རྒྱང་གི ་དམི གས་ཡུལ་ཇི་བཞི ན་
བླནོ ་མཚོ ག་གི ས་བོད་མི འི་སྒྲི ག་འཛུ གས་ཀྱི་ དང་རི ག་གཞུང༌།
ཐུ ན་མོང་མ་ཡི ན་པའི་ རྒྱུན་འཛི ན་དང་གཅེས་སྲུང་མུ་མཐུ ད་མཇུག་ དཔལ་ལྡན་བཀའ་ཤག་དང་དཔལ་ལྡན་སྲིད་ སྐད་ཡི ག་དང་གོམས་གཤི ས་བཟང་པོ་བཅས་ སྐ ྱོང ་གནང་རྒྱུ ་ཤི ན་ཏུ ་གལ་ཆེ ་ ཡི ན་སྐ ར ོ ་ སྐྱོང་མཆོ ག་གི ་སྐུ་ཚབ་གནང་སྟེ་མང་ཚོ གས་ ད་བར་མི ་ཉམས་རྒྱུན་འཛི ན་ཐུ བ་པར་ཐོག་ སོགས་གསུངས། ། ལ་བཀའ་ཤག་གི ་ འཚམས་འདྲི་ ཞུ ་ བ་དང་
མའི ་ དབུ ་ ཁྲིད ་གནང་མཁན་འདས་གསོ ན ་
སྦྲགས་གསུང་བཤད་གནང་བའི་སྙངི ་དོན་དུ། རྣམས་ལ་བཀའ་དནྲི ་རས ྗེ ་དྲན་གྱི་བསྔགས་