དཀར་ཆག སྤྱི་ཁྱབ་རྩོམ་སྒྲིག་ལས་རོགས། ངག་དབང་ཐག ོ ས་མེད།
གསར་འགོད་པ། ཞུ་དག་པ།
བསོད་ནམས་མཚོ་མོ།
ཡེ ་ཤེས་ཀུན་གྲགས།
གསར་འགོད་པ།
བསྟན་འཛིན་རབ་རྒྱས།
མདུན་ཤོག་བྱུས་འགོད།
རྡོ་ར་ྗེ ཚེ ་རིང་།
འགྲེམས་སྤལེ ་བ།
ཀཾ ་པུཊར་རྒྱག་མཁན།
བསྟན་འཛིན་རབ་དགའ།
བཀའ་བླནོ ་ཁྲི་ཟུར་མཁས་དབང་སླབོ ་དཔོན་ཟམ་གདོང་རི ན་ འགདོ ་གསལ་བསྒྲགས་སྤལེ ་བ།...........................................
21
སྒྲིལ་དགས ོ ་གལ་ཆེ་སྐརོ ་གསུ ངས་པ།..................................
24
པོ་ཆེ ་མཆོ ག ་གི ས ་བདོ ་མི་ ནང་ཁུལ ་དམ་ཚིག་ཟངོ ་ཁ་ཆིག ་ དབུས་གཙང་ཆོལ་ཁའི་འདེམས་ཐོན་བྱུང་བའི་སྤྱི་འཐུ ས་རྣམ་
3
པའ་ི ལོ་རྒྱུས་སྙངི ་བསྡས ུ །.....................................................
༸གོང་ས་མཆོ ག་བསྟན་འགྲོའི་ཕན་བདེའི་སླད་དགུང་གྲངས་ མདོ་སྟོད་ཆོལ་ཁའི་འདེམས་ཐོན་བྱུང་བའི་སྤྱི་འཐུ ས་རྣམ་པའ་ི
རྡོ་ར་ྗེ ཚེ ་རིང་།
བོད་མི འ་ི སྒྲིག་འཛུ གས་ཕྱི་དྲིལ་ལས་ཁུངས་ཀྱི་སྣར་ཐང་ པར་ཁང་དུ་པར་སྐྲུན་གྱིས་འགྲེམས་སྤལེ ་ཞུས། Published by: Secretary, DIIR, Typeset and Printed at: Narthang Press, CTA, Dharamsala email:shejaeditor@tibet.net Tel:+91-1892-222457/222510 Circulation email: circulation@tibet.net Website :- www.bod.asia
<<ཤེས་བྱ་>>
བོད་དང་བོད་མི།
དུས་དེབ་འད་ི ན་ི བདོ ་མིའ་ི སྒྲིག་
འཛུ ག ས་ཕྱི ་ ད ྲིལ ་ལས་ཁུ ང ས་ནས་ཟླ་རེ འི ་ གསར་
༡༡༣ བར་སྐ་ུ འཚོ་བཞུགས་མཛད་རྒྱུར་གསོལ་འདེབས་ཞུས་ ལོ་རྒྱུས་སྙངི ་བསྡས ུ །............................................................. པ།......................................................................................... མདོ་སྨད་ཆོལ་ཁའི་འདེམས་ཐོན་བྱུང་བའི་སྤྱི་འཐུ ས་རྣམ་པའ་ི
26
4
ུ །............................................................. ༸གོང ་ས་མཆོ ག ་གི ས ་ཟབ་སྦ ང ྱོ ་དུ་ བཅར་བའི་ གཏན་ཉ ིན ་ ལོ་རྒྱུས་སྙངི ་བསྡས སླབོ ་གྲྭ་ཁག་གི ་རྒན་བདག་དང་དགེ་རྒན་རྣམས་ལ་བཀའ་སླབོ ་ ཆོས་བརྒྱུད་ཁག་གི་འདེམས་ཐོན་བྱུང་བའི་སྤྱི་འཐུ ས་རྣམ་པའི་ སྩལ་བ།................................................................................
5
28
ལོ་རྒྱུས་སྙངི ་བསྡས ུ །.............................................................
31
༸གང ོ ་ས་མཆོག་གི ས་ས་ཡོ མ་གྱི་གོད་ཆག་ཕོག་པ་རྣམས་ལ་ རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུ མ་ཕུད་པའི་ཡུ ལ་གྲུ་ཁག་གི ་འདེམས་ཐོན་ བྱུང་བའ་ི སྤྱི་འཐུ ས་རྣམ་པའ་ི ལོ་རྒྱུས་སྙངི ་བསྡས ུ །.............. ༸གོང་ས་མཆོག་ལ་གོ་ལའི་གཅེས་ནར ོ ་ཞེས་པའི་གཟེངས་ སྤནེ ་པ་ཚེ ་རི ང་མཆོག་བྱང་ཨ་རི འ་ི སྐ་ུ ཚབ་དོན་གཅོད་དུ་བསྐ་ོ ཐུ གས་གསོ་མཛད་པ།..........................................................
7
རྟགས་འབུལ་ལམ་ཞུས་པ།..................................................
8
33
གཞག་གནང་བ།.................................................................
34
ཞི ་བདེའ་ི དབུ་ཁདྲི ་རྣམ་པས་ག་ོ ལའ་ི གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡགོ ་ སྲིད་སྐྱོང་བླ་ོ བཟང་སེང་ྒེ མཆོག་སླར་ཡང་སྲིད་སྐྱོང་དུ་བདམས་ གི ་དཀའ་ངལ་སེལ་དགོས་པའི་བསྒྲགས་གཏམ་རྒྱལ་ཚོ གས་ ཐོན ་བྱུ ང ་བར་སྤྱི ་ འཐུ ས ་ཚོ ག ས་གཙོ ་ མཆོ ག ་གི ས ་དགའ་ ལ་འབུལ་གནང་མཛད་པ།...................................................
9
བསུ འ་ི འཚམས་འད་ྲི གནང་བ།...........................................
35
10
ི ་དུ་དབུ་འཛུ གས་གནང་བ།......... དགནོ ་དགེ་ལྡན་ཆོས་གླང
36
འགྱུར་འགྲེམས་སྤལ ེ ་ཞུ ས་དང་ཞུ ་བཞིན་པའི་གཞུ ང་ འབྲེལ་དུས་དེབ་ཅིག་ཡིན། དུས་དེབ་འདའི ་ི ནང་
༸གང ོ ་ས་མཆོག་དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁར ོ ་ལོའི་སྒྲུབ་མཆོད་ཆེན་ དགེ་བཤེ ས་མའི་རྒྱུགས་སྤྲོད་སྐབས་བཞི ་པ་མེ ག་གྷན་བཙུན་
༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན་པ་ོ མཆོག་གི ་མཛད་འཕྲིན་ཁག་
པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་བདོ ་རྒྱའི་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་ཆེན་ཐག ོ ་སྩལ་བའི་ སེལ་དགས ོ ་པའ་ི དུས་ལ་བབ་ཡོད་སྐརོ ་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་བ།.
བཀའ་ཤག་གིས་ལམ་སྟོན་གནང་བ་ལྟར།
༸གང ོ ་ས་
རྒྱས་གླངེ ་དང༌། བདོ ་མིའ་ི སྒྲིག་འཛུ གས་ཀྱིི་སདྲི ་བྱུས་ རྣམས་རྒྱས་བཤད།
བདོ ་ནང་གི་གནས་ཚུལ་ཁག་
དང་། རྒྱལ་སྤྱི་དང་རྒྱ་ནག་གི་འགྱུར་བ་གལ་ཆེ་ཁག་
མོའ་ི ཐག ོ ་ཆིབས་སྒྱུར་བསྐྱངས་པ།......................................
༸གོང་ས་མཆོ ག་གི ས་ཐུ ན་མོ ང་གི ་གཞི ་རྟེན་འཚོ ལ་བ་ཞེས་ ༸གང ོ ་ས་མཆོག་གིས་རྩོད་རྙགོ ་རྣམས་གྲོས་མོལ་གྱི་ལམ་ནས་ བཀའ་སླབོ ། .......................................................................
11
37
དཔལ་ས་སྐྱ་ཕུ ན ་ཚོ ག ས་ཕོ་ བྲང་གི ་ སྐྱབས་མགོན ་གོང ་མ་
༸གང ོ ་ས་༸སྐྱབས་མགནོ ་ཆེན་པ་ོ མཆོག་གིས་ཨིན་ཇིའ་ི རྒྱལ་ འཇི ག ས་བྲལ་བདག་ཆེ ན ་རི ན་པོ་ ཆེ ་ མཆོ ག ་དགོ ང ས་པ་
མོ་མཆོག་དགུང་གྲངས་ ༩༠ ཕེབས་པའ་ི སྐའུ ་ི འཁྲུངས་སྐར་ ཆོ ས ་དབྱི ང ས་སུ ་ ཐི མ ་པར་བཀའ་ཤག་གི ས ་ཐུ ག ས་གསོ ་
ཞིབ་རྒྱས་འགདོ ་སྤལ ེ ་ཞུ་རྒྱུར་རྩ་འཛིན་ཐག ོ ་རྩོམ་སྒྲིག་
ལ་འཚམས་འད་ྲི མཛད་པ།.................................................
གནང་བ།.............................................................................
39
རྣམས་ནས་ལེགས་སྤལེ ་ཉེས་འགོག་གི ་དགོངས་འཆར་
ཉམ་ཐག་ཚོ གས་ཆུང་སོགས་བཙུགས་ནས་ལས་འགུལ་སྤལ ུ །.................................................. ེ ་ གི་མཛད་རྣམ་སྙངི ་བསྡས
40
དང་འདོན་སྤལ ེ ་ཞུ་བཞི ན་ཡོ ད་པས་རྒྱ་ཆེ འི་ཀླགོ ་པ་པོ་ དང་གཞོགས་འདེགས་ཡོང་བ་ཞུ།།
༸གོང ་ས་༸སྐྱབས་མགོན ་ཆེ ན ་པོ་ མཆོ ག ་གི ས ་མཛད་
འཕནྲི ་བསྐྱངས་སྐབས་བསྒནྲོ ་པའི་སྐུ་པར་རྣམས་དགའ་
ྲི ་པར་པས་གནང་སོན་ ལྡན་ཕོ་བྲང་ཡིག་ཚང་དང་ཕྱི་དལ བྱུང་བར་ཐུ གས་རྗེ་ཆེ།
15
སདྲི ་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ནང་ཤེས་འཕྲོད་གསུ མ་དང་འབྲེལ་བའི་ མཚན་མཆོག་གསུ མ་ལྡན་ས་སྐྱ་བདག་ཆེན་རི ན་པོ་ཆེ་མཆོག་
རྒྱུའ་ི གསར་འགདོ ་གསལ་བསྒྲགས་གནང་བ།.................... བདོ ་མི་མང་སྤྱི་འཐུ ས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་ཐུ གས་གསོའི་གསུ ང་ ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན་པ་ོ མཆོག་གིས་རིགས་ལམ་ འཕནྲི ་ཕུལ་བ།.....................................................................
16
42
སླབོ ་གཉེར་ཁང་དང་དེའི་ཡན་ལག་ས་རཱ་མཐ་ོ སླབོ ་ཀྱི་བསླབ་ བཀའ་ཤག་སྐབས་བཅོ་ལྔ་པའི་འདེམས་ཐོན་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ གི་ལོ་རྒྱུས་སྙངི ་བསྡས ུ །........................................................
43
བདོ ་མི་མང་སྤྱི ་འཐུ ས་ཀྱི ་འས ོ ་བསྡུའི་གྲུབ་འབྲས་ཀྱི ་གསར་ པ།........................................................................................
43
པ་མཐར་སོན་མཛད་སྒརོ ་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་བ།...................
18
བདོ ་མིའ་ི སྒྲིག་འཛུ གས་ཀྱི་སདྲི ་སྐྱོང་དང་། སྐབས་ ༡༦ པའ་ི བྱང་ཨ་རིའི་སྐ་ུ ཚབ་དནོ ་གཅདོ ་ཀྱི་འགན་ཁུར་དང་ལེན་ཞུས་
བོད་དང་བོད་མི།
3
༢༠༡༦ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའ་ི ཤེས་བྱ།
བཀའ་བླནོ ་ཁ་ྲི ཟུར་མཁས་དབང་སླབོ ་དཔནོ ་ཟམ་གདངོ ་རིན་པ་ོ ཆེ་མཆོག་གིས་བདོ ་མི་ ནང་ཁུལ་དམ་ཚིག་ཟངོ ་ཁ་ཆིག་སྒྲིལ་དགས ོ ་གལ་ཆེ་སྐརོ ་གསུངས་པ།
སྐུ ་ ག སོ ལ ་ ཞུ ས ་ ནས་མ་འགྲིག་པ་བྱུང་བ་དང་། གང་ནས་འཐུ ས་ཤོར་བ་ ནས་བཀའ་ལུ ང ་ དེ་དག་མ་འངོ ས་པར་མི་ཡོང་བ་ཞིག་དང་། ང་ཚོ ས་སྤྱི་
ཞུས་གནང་འདུག མཐུ ན་གྱི་བསོད་ནམས་གོང་མཐོར་གཏོང་རྒྱུར་འབད་
སྐ བ ས་དེར ་བར་
བརྩོན ་གནང་དགོས ་པ་འདི་ ཐུ ག ས་གལ་ཆེ ན ་པ ་ོ རེ ད །
ལམ་ཕྱི ་ ནང་གི ་ དེར་བརྟེན་གསུང་ཆོས་སྐབས་འདིར་ཉིན་ལྟར་གསོལ་ཇ་
གནས་ཚུ ལ ་མང་ ཡོད། གསོལ་ཇའ་ི སྐབས་སུ་མ་ཎི་ཕངྲེ ་སྐརོ ་རེ་རེ་འདོན་
པ ོ་ ཞི ག་གི ་ཐ ོ ག ་ རྒྱུ ་འདི་ ༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོའི ་ སྐུ་ ཚེ འི ་ ན ས ་ ༸ གོ ང ་ ས ་ ཚེ ་སྒྲུབ་དང་བོད་མི འི་སྤྱི ་མཐུ ན་གྱི ་བསོད་ནམས་གོང་ མ ཆོ ག ་ ཐུ ག ས ་
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཕྱི་ཟླ་ ༤ ཚེ ས་ ༡༢ ཉནི ་རྒྱབ་
ཏུ ་བཀའ་བླནོ ་ཁྲི་ཟུར་སླབོ ་དཔོན་ཟམ་གདོང་རི ན་པོ་ཆེ ་
མཆོག་གི ས་དཔལ་ལྡན་རྒྱུད་སྟོད་གྲྭ་ཚང་གི ་གཙུག་ལག་
ཁང་དུ་ ཨ་ཁུ ་ ཤེ ས ་རབ་རྒྱ་མཚོས ་མཛད་པའི་ འཇམ་ དཔལ་དུས ་དགྲའི ་ དབང་པོ་ མ་ཧེའི ་ གད ང ོ ་ཅན་བཅུ ་
གསུམ་ལྷའི་འཁོར་ལོའི་རིམ་གཉིས ་ཀྱི ་ ཟབ་ཁྲིད ་ཟིན ་ བྲིས་འཇིགས་མཛད་ར་ྡོ རའྗེ ི་ཞལ་ལུང་གི ་ བཀའ་ཁྲིད ་
མ་གནང་གོང་དུ་སྔནོ ་འགྲོའི་ཀུན་སླངོ ་བཅོས་ཚུ ལ་རྒྱས་ པར་གསུངས་པ་དང་སྦྲགས།
བདོ ་མིའ་ི སྤྱི་མཐུ ན་གྱི་
བསོད་ནམས་གོང་མཐར ོ ་གཏངོ ་ཐབས་ཆེ ད་སྒ་ོ གསུམ་ དང་འབལ ྲེ ་བའི་བསོད་ནམས་རྒྱ་གང་ཆེ ་གསོག་དགོས་
སྐརོ ་གསུང་དནོ །
ད་རེས་ང་ཚོ ས་འཆད་ཉན་བྱ་རྒྱུའི་དུས་ཚོ ད་
འདི་གཞི ས་བས ྱེ ་བདོ ་མི་ཚང་མར་སེམས་འཚབ་ཡོ ད་
པའི་ དུས ་ཚོ ད ་གཉན་འཕྲང་ཅན་གྱི ་ སྐབ ས་ལ་འཁེལ ་
ཡོད། མང་ཆེ་བས་མཁྱེན་གསལ་རེད། ཕྱི་ཟླ་ ༤
ཚེ ས་ ༡ ཉནི ་བདོ ་མིའ་ི སྒྲིག་འཛུ གས་ཀྱི་འཛིན་སྐྱོང་
བཀའ་ཤག་དང་སྤྱི་འཐུ ས་གྲོས་ཚོ གས་ལྷན་རྒྱས་ཀྱི་ཐོག་ ནས་སྤྱི ་འཐུ ས་གྲོས་ཚོགས་གྲོལ་བའི་ཉིན་མོ ར་གནས་
ཆུ ང ་ཆོ ས ་རྒྱལ་ཆེ ན ་མོ ་ དང་ཚེ ་ རི ང ་མཆེ ད ་ལྔ་ གཞུ ང ་
བསྟེན་དགྲ་ལྷའ་ི གཙོ་བ་ོ ལྟ་བུ་ཆགས་ཡོད།
ི ་ ཁང ོ ་གཉས
མཐར ྱོ ས་མཚུངས་བར་ལམ་ཞིག་ ོ ་གཏངོ ་རྒྱུ་དང་། ཕག
ཕམ་བྱུང་ཡོ ད་པ་ ལ་ཐུ ག ས་ཕམ་གྱི ་ རྣམ་པ་འདོན ་གནང་མཛད་དགོས ་ དང་། དེའ་ི དབང་གིས་ཆོས་སྐྱོང་ཚོས་༸གང ོ ་ས་ཆེན་ པའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ལས་བྱུང་མི ན་དེ་དག་བཤགས་བྱང་ པོའི་སྐུ་ཕྱྭ འི་ཐུ གས་འགན་བཟོད་མི ན་གྱི་གནས་སྟངས་ གི་ཆེད་དུ་དམིགས་ནས་ཡིན། ཆོས་སྐྱོང་གི་བཀའ་ལུང་ སྐརོ ་བཀའ་ལུང་ཧ་ཅང་གཞི ་ལྗདི ་པོ་དེ་འདྲ་ཕེབས་ཡོ ད། གི ་ནང་དུའང་བོད་མི ་ཚང་མས་མ་ཎི ་འབུམ་གཉས ི ་རེ་ དེས་དབང་གི ས་མི ་ཚང་མར་སེམས་འཚབ་སྐྱེས་ཡོ ད། འདནོ ་དགས ོ ་པའ་ི བཀའ་ལུང་ཕེབས་ཡོ ད། མ་ཎི་འབུམ་
སེམས་འཚབ་ཡོ ང་རྒྱུ་ཡི ན་པ་དངོས་ཡོ ད་གནས་སྟངས་ གཉིས་རེ་འདོན་ཐུ བ་མཁན་དང་མི ་ཐུ བ་མཁན་གཉས ི ་
ཤིག་རེད།
༸གང ོ ་ས་མཆོག་ཐུ གས་ཕམ་འགྱུར་གཞི་
ཀ་ཡོད་མདགོ ་ཁ་པ་ོ རེད།
འབུམ་གཉིས་ཆ་ཚང་མ་
དང་ཐུ གས་བབ་མེ ད་པའི་གནས་ཚུ ལ་དེ་དག་ང་རང་ ལོ ང་པ་ཡི ན་ནའང་ཚང་མས་ཉིན་ལྟར་ཕྲེང་སྐརོ ་འགའ་ ཚོ ་བོད་མི འི་སྤྱི ་མཐུ ན་བསོ ད་ནམས་ཀྱི ་མ་ལྕགོ ས་པའི་
དབང་གི ས་ང་ཚོ ་ཚང་མས་དེའི་ནང་འགན་འཁྲི་དང་
ཐེ་གཏོགས་ཡོ ད་དགོས་པའི་གནས་སྟངས་ཤི ག་ཆགས་ ཡོད།
ཤས་བགྲངས་གནང་ཐུ བ་པ་ཡི ན་ན་ཡག་པོ་ཡོ ད་རེ ད་
ི ་ཉནི ་གུང་ཚོགས་ཚུགས་སྐབས་ བསམ་གྱི་འདུག འདར གསོ ལ ་ཇའི ་ སྐབ ས་མ་ཎི ་ ཕྲེང ་སྐར ོ ་རེ ་ འདོན ་པ་ཡི ན་
འདའི ་ི ཐག ོ ་ལ་གཅིག་གིས་གཅིག་ལ་ཁག་དཀ་ྲི ནའང་ཚོ གས་ཆེ ན་པོ་ཡི ན་སྟབས་དེས་༸སྐྱབས་མགོན་
རེས་བྱ་རྒྱུའ་ི གནས་སྟངས་ཤིག་རྩ་བ་ནས་མ་རེད། སུས་ རི ན་པོ་ཆེ འི་སྐུ་ཚེ འི་ཚེ ་སྒྲུབ་དང་བོད་མི་སྤྱི ་མཐུ ན་གྱི ་
ནརོ ་བ་རེད། ག་རེ་ནརོ ་བ་རེད་ཅེས་སྙནོ ་དཀ་ྲི བསླངས་ བསོད་ནམས་གོང་མཐོར་གཏོང་རྒྱུའི་ཆེ ད་དུ་དམིགས་ ནས་ཕན་ཐག ོ ས་ཡོད་པ་ཞིག་རྩ་བ་ནས་མ་རེད།
ཐུ བ་ པ་ཞིག་ཡིན་ན་ཕན་ཐག ོ ས་ཡོད།
པས་ཉནོ ་མོངས་དགྲར་ཟནི ་གྱིས། །ཉནོ ་མོངས་དང་ལྡན་
ཚང་མས་ནམ་རྒྱུན་ དུ་༸གོང་ས་མཆོ ག་ལ་ཁ་ཞེ་གཉིས་མེ ད་ཀྱིས་གསོལ་བ་
སྤང་པའི་གང་ཟག་ཅི ག་ཡི ན་ཕྱིན་ནོར་འཁྲུལ་སུ་ལའང་
དང་བོད་མི ་མང་ཚོ གས་ཐུ གས་རྗེའི་སྐྱབས་འོག་ནས་
གང་ཟག་མིན།
ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་ཉནོ ་མོངས་མ་
ཡོང་སདྲི ་པ་ཞིག་རེད།
དེར་བརྟེན་སུས་ནརོ ་བ་རེད། སུས་མ་ནརོ ་
བ་རེད། གང་དུ་འགྲིག་པ་རེད། གང་དུ་མ་འགྲིག་པ་
རེད།
ཅེས་པ་འདའི ་ི གནས་ཚུལ་དེ་བཞག་ནས་གང་
ཕུར་ཚུ གས་སུ་འདེབས་ནས་སྐུ་ཚེ ་ཞབས་པད་བརྟན་པ་
མི ་འདོར་བའི་གསོ ལ་བ་ཡང་ཡང་འདེབས་དགོས་པ་
འད་ི གལ་ཆེན་པ་ོ རེད། ཐུ གས་རའྗེ ་ི ལྕགས་ཀྱུ་དང་དད་
པའ་ི ཨ་ལོང་ཟུང་དུ་འབལ ྲེ ་དགས ོ ། ཟེར་བའི་བོད་པའི་
གཏམ་དཔེར་ཡོད།
སངས་རྒྱས་ལ་ཐུ གས་རྗེ་ཡོ ད་པ་
བོད་དང་བོད་མི །
ཡིན་ནའང་སེམས་ཅན་ལ་ཐུ གས་རྗེ་དེ་འཇུག་པའི་སྣོད་
དུ་མ་འགྱུར་བ་ཡིན་ན་སངས་རྒྱས་ཉག་གཅིག་གིས་བར་ྩེ བ་སྙངི ་ར་ྗེ ཆེ ན་པོ་ཡོ ད་པ་ཡི ན་ནའང་སེམས་ཅན་བཟུང་
ནསུ ་ཀྱི་མེད།
དེར་བརྟེན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འཕནྲི ་ལས་
ཀྱི་འཇུག་པའི་སྣོད་ལྟ་བུ་དེ་ང་ཚོ ས་བསྐྲུན་དགོས་པ་ཡི ན་ སྟབས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན་པོ་མཆོ ག་ཕྱོགས་
བཅུ་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྙངི ་རྗེའི་རང་གཟུགས་
4
༢༠༡༦ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའི་ཤེས་བྱ།
༸གང ོ ་ས་མཆོག་ལ་བསྟན་འགྲོའ་ི ཕན་བདེའ་ི སླད་དགུང་ གྲངས་ ༡༡༣ བར་སྐ་ུ འཚོ་བཞུགས་མཛད་རྒྱུའ་ི གསོལ་འདེབས་ཞུས་པར་བཀའ་བཞེས་བཟང་པ་ོ སྩལ།
ཡི ན་སྟབས་སུ ་ གང་ལའང་དགོང ས་པ་འགལ་བ་དང་
ཐུ གས་ར་ྗེ མེད་པ་ཡོང་རྒྱུ་མ་རེད།
འ ོན ་ཀྱང་ང་ཚོ འི ་ ང ོས ་ནས་ཐུ གས་ར ྗེ་ དེ་
འཇུ ག ་རྒྱུ ར་སྣོད་ཡག་པོ་ ཞི ག ་སྨིན ་མ་ཐུ བ ་པ་ཡི ན་ན།
གངྱོ ་ང་རང་ཚོར་རག་རྒྱུའ་ི ཉེན་ཁ་ཡོད་པ་ཞིག་རེད། དེ་
འདྲ་ཡིན་སྟབས་གཙོ ་བོ་བོད་རི གས་ནང་ཁུལ་དམ་ཚི ག་
ཟོང་ཁ་ཆི ག་སྒྲིལ་ཡོང་བ་བྱ་རྒྱུ་འདི་གལ་ཆེ ན་པོ་རེ ད།
བོད་རི གས་ནང་ཁུལ་དམ་ཚིག་ཟོང་ཁ་ཆི ག་སྒྲི ལ་ཡོ ང་
རྒྱུའ་ི རྒྱུ་རྐནྱེ ་གཙོ་བ་ོ ན་ི གཅིག་གིས་གཅིག་ལ་བྱམས་བར་ྩེ ༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་བ་ ༤ ཚེ ས ༡༦ ཉནི ་ བདྱེ ་རྒྱུ་དང་གུས་བཀུར་ཞུ་རྒྱུ། ཕན་ཚུན་སྐྱོན་བརདྗོ ་ གྱི ་སྔ་དྲོར་སྐུ་བཅར་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་ཕན་བདེ་ལེ གས་ དང་ཁག་དཀྲི་བྱ་རྒྱུ་མིན་པར་མཐུ ན་འགྱུར་དང་ཡོ ན་ ི ་གྲྭ་ཚང་གི ་དཔེ་མཛོ ད་ཁང་དུ་ཤར་རྩེ་མཁན་ བཤད་གླང ཏན་གྱི་ངས ོ ་ནས་བལྟ་དགས ོ ་པ་གལ་ཆེ་ཡིན་སྟབས། ད་ རིན་པ་ོ ཆེ་བྱང་ཆུབ་ཆོས་ལྡན་མཆོག་གིས། ཕྱི་ཚེ ས་ ལྟའ་ི གནས་སྐབས་འདི་ལ་ང་ཚོ ་ཚང་མས་བོད་རི གས་སྤྱི་ ༡༥ ཉནི ་དགའ་ལྡན་ཁ་ྲི པ་མཆོག་དང་བྱང་ར་ྩེ ཆོས་ར་ྗེ བོ་གནམ་བསྟེན་ཡོངས་སུ་རག ྫོ ས་པས་༸སྐྱབས་མགོན་ རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་གཙོ ས་རྒྱལ་སྤྱིའི་དགེ་ལྡན་ལྷན་ཚོ གས་ རིན་པ་ོ ཆེ ར་གསོལ་བ་ཕུར་ཚུ གས་སུ་འདེབས་རྒྱུ་དང་། ི ་ཆུང་དུ་ ཀྱི་འཐུ ས་མི་རྣམ་པས་༸གང ོ ་ས་མཆོག་གི་གཟམ རང་གིས་སྤྱི་མཐུ ན་གྱི་བསོད་ནམས་གསོག་རྒྱུ། ཚུལ་ མཇལ་བཅར་ཞུས་ཡོད། སྐབས་དེར་མགནོ ་པ་ོ གང་ཉདི ་ བསྟན་དགང ོ ས་པར་མ་བབ་པའི་གནས་ཚུ ལ་ཡོ ད་ཚེ ་མ་ མཆོག་བསྟན་འགྲོའ་ི ཕན་བདེའ་ི སླད་དགུང་གྲངས་ ༡༡༣ འོངས་པར་བསྐྱར་ལྡབ་མི ་ཡོ ང་ཆེད་ང་ཚོ ས་གང་གནང་ བར་སྐ་ུ ཚེ ་མི ་འཇིག་རྡོ་རྗེའ་ི ཁམས་སུ་བཞུགས་རྒྱུའི་སྐལ་ ི ས་རྒྱུ་དང་། ནངོ ས་པ་དང་ དགས ོ ་པ་འདུག་དེར་གཟག བཟང་གི ་ ཞལ་བཞེས ་བཟང་པོ་ མཛད་ཡོ ད ་པའི ་ སྐར ོ ་ འཁྲུལ་པ་བདྱེ ་མཁན་གང་ཟག་དེ་དག་ལའང་བདྱེ ་སྟངས་ གསར་འགདོ ་གསལ་བསྒྲགས་ཤིག་སྤལེ ་ཡོད། ལ་འགལ་ཟླ་བྱེད་དགོས་ཀྱང་བྱེད་མཁན་གང་ཟག་དེར་ དེ་ཡང་མཁན་རི ན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི ས་གསར་ ཉེས་རིང་མེད་པ་བདྱེ ་དགས བདྱེ ་མཁན་གང་ཟག་ ོ ། འགདོ ་གསལ་བསྒྲགས་སྤལེ ་དནོ ། ཁས་སང་ང་ཚོ་རི་ དེར་ཁང ོ ་ཁ་ྲོ མ་བྱས་པར་སྙངི ་རའྗེ ་ི ཡུལ་དུ་འཇག ོ ་དགས ོ ། བོ་དགེ་ལྡན་པའི་བསྟན་བདག་བླ་ཆེ ན་སྐྱབས་རྗེ་དགའ་ དེའི་ཐག ོ ་ནས་ང་ཚོ ་ཚང་མས་དམ་ཚི གས་འོ་ཆུ ་ཆི ག་ ི ་ ལྡན་ཁ་ྲི པ་མཆོག་དང་། བྱང་ར་ྩེ ཆོས་ར་ྗེ རྣམ་གཉས སྒྲིལ་ཡོང་རྒྱུའ་ི རེ་བ་ཡོད་པ་ཞིག་རེད། དེར་བརྟེན་ཚང་ ཀྱིས་གཙོ ས་རྒྱལ་སྤྱིའ་ི དགེ་ལྡན་ལྷན་ཚོ གས་ཀྱི་འཐུ ས་མི ་ མས་དེ་ལྟར་དགང ོ ས་པར་འཇག ོ ་རོགས་གནང་། ཞེས་ རྣམས་༸གོང་ས་མཆོག་གི ་གཟིམ་ཆུང་དུ་མཇལ་བཅར་ གསུངས།། ཞུ་སྐབས། ༸གང ོ ་ས་མཆོག་གིས་ང་ཚོར་བཀའ་སླབོ ་
འད་ི ལྟར་སྩལ་སོང་།
དེ་རིང་ང་ཚོ ་དམ་གཙང་ཤ་
ི ་འཛོམས་ནས་ངས སྟག་ཅིག་འདར ོ ་ལ་རེ་འདུན་གནང་བ་
རེད། ཡིན་དང་ཡིན། ཁྱེད་ཚོ་ཚང་མ་བླ་ོ བདེ་པོའ་ི ཐོག་ ནས་བཞུགས་ཨང་།
ཞེས་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་བ་མ་ཟད།
སྔ་མོ ་ནས་༸གོང་ས་མཆོ ག་གི ་གཟིམ་ལམ་ནང་དུའང་
དགུང་གྲངས་ ༡༡༣ བར་སྐ་ུ འཚོ་བཞུགས་མཛད་རྒྱུའི་
རྟེན་འབྲེལ་ཡང་ནས་ཡང་དུ་ཡོ ང་བཞི ན་ཡོ ད་པ་མ་ཟད།
འབྱུ ང ་འགྱུ ར ་ལོ ་ བཅུ ་ གྲངས་བར་མཛད་འཕྲིན ་མུ ་ མཐུ ད་བསྐྱང་རྒྱུའི་ཐུ གས་རེ་མཛད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། དུས ་ཚོ ད ་དེའི ་ རི ང ་ལ་ཆོ ས ་ལུ ག ས་ཆོ ས ་བརྒྱུ ད་དང་
བཅས་པའ་ི དབུ་ཁདྲི ་བླ་ཆེན་ཚོ་ཡིན་ནའང་རེད།
བོད་
མི འི ་ སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ནང་གི ་ དབུ ་ ཁྲི ད ་ཚོ ་ ཡི ན་ནའང་རེ ད །
ཚང་མས་འབད་བརྩོན་ཤུ གས་ཆེ ་གནང་ནས་ང་ཚོས་ སྐབས་བབ་ལས་དནོ ་ཚགས་ཚུད་པ་ོ དང་།
ལམ་
ལྷངོ ་ཡོ ང ་བ་ཞི ག ་བྱེད ་དགོས ་པ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེ ན ་པ ་ོ རེད། ཅེས་སོགས་ཀྱི་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་ཡོ ད་སྐརོ ་གསལ་
བསྒྲགས་སྤལེ ་ཡོད་འདུག ཐེངས་འདིར་རྒྱལ་སྤྱིའ་ི དགེ་ ལྡན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་འཐུ ས་མི་རྣམ་པས་ལྷན་ཚོ གས་སྐབས་
གྲོས་ཆོ ད་དོན་ཚན་གསུམ་བཞག་ནས་གཟིམ་ཆུང་དུ་
༢༠༡༦ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའ་ི ཤེས་བྱ། མཇལ་ཁ་ཞུས་ཡོད་པ་དང་།
གྲོས་ཆོད་དནོ ་ཚན་གསུམ་ན།ི
༡༽ ༸གང ོ ་ས་མཆོག་གི་ལྷ་དགང ོ ས་འཁྲུག་
པ་དང། ཐུ གས་འཚབ་བྱུང་བ། ཐུ གས་ཕམ་བྱུང་བ་དེ་
དག་སེལ་བའི་ཐབས་ཤེ ས་ལ་ང་ཚོ ་རི ་བོ་དགེ་ལྡན་པའི་ ུ ་པ་ཡོ ད་ཚད་བཏོན་ ཕག ྱོ ས་ནས་སྒ་ོ གསུམ་ཐོག་ནས་ནས
ནས་བཀའ་སྲུང་ཅི་སྒྲུབ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
བོད་དང་བོད་མི།
5
༸གང ོ ་ས་མཆོག་གིས་ཟབ་སྦངྱོ ་ད་ུ བཅར་བའ་ི གཏན་ཉནི ་ སླབོ ་ག་ྲྭ ཁག་གི་རྒན་བདག་དང་དགེ་རྒན་རྣམས་ལ་ བཀའ་སླབོ ་སྩལ་བ།
༢༽ ང་ཚོའ་ི བདོ ་པའ་ི སྤྱི་ཚོགས་ནང་ལ་ཆོལ་
ཁ་གསུམ་དང་ཆོས་བརྒྱུད་ལྔ་ཡོ ངས་སུ་རྫོགས་པ་རྡོག་ རྩ་ཆིག་སྒྲིལ་དགོས་པ་ཤི ན་ཏུ ་གལ་ཆེ ན་མཐོང་བ་དང་།
བར་ལམ་ལས་རི མ ་སྣ་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ རྐྱེན ་ལ་བརྟེན་ནས་
དེར ་ཉམས་རྒུད་བྱུ ང ་ཡོ ད ་པའི ་ ད ག ོ ས་ཟ ནོ ་ཡོ ང ་གི ་ འདུག་པས། ༸གང ོ ་ས་མཆོག་ཀྱང་དེ་ལ་ཐུ གས་འཚབ་
མཛད་བཞིན་ཡོད་པ་བསམ་བཞིན་ཡོད། དེར་བརྟེན་ང་
ཚོ ་རི ་བོ་དགེ་ལྡན་པའི་ཆོས་བརྒྱུད་སྤྱི་ཡོ ངས་ནས་ཆོ ས་
བརྒྱུད་གཞན་གྱི་དབུ་ཁྲིད་ཚོ ར་བོད་མི ་ཚང་མ་ལ་མཐུ ན་ ༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༤ ཚེ ས་ ༡༦ ཉནི ་ སྒྲིལ་རགྡོ ་རྩ་ཆི ག་སྒྲིལ་གནང་རྒྱུ་གལ་ཆེ ན་ཡི ན་སྐརོ ་གྱི་ ཤེས་རི ག་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་གོ་སྒྲིག་འོག་བཙན་བྱོལ་བོད་ བཀའ་སླབོ ་ལམ་སྟོན་ཡང་ནས་ཡང་དུ་སྩལ་རྒྱུའི་གསོལ་ མིའ་ི གཏན་ཉནི ་སླབོ ་གྲྭ་ཁག་ ༡༩ ནས་དགེ་རྒན་དང་། འདེབས་ཞུ་རྒྱུ། རྒན་བདག་བཅས་མི་གྲངས་ ༥༧ དང་། ཤེས་རིག་ལས་ ི ་ནས་བདོ ་གཞིས་བས ༣༽ བཀའ་སྤྱི་གཉས ྱེ ་ བདྱེ ་ ༣ བཅས་ཁྱོན་མི་གྲངས་ ༦༠ ཐམ་པར་༸རྒྱལ་ གཉིས་ཀྱི་བོད་མི ་ཡོ ངས་རྫོགས་མཐུ ན་ལམ་རྡོག་རྩ་ཆི ག་ བའི་ གཟིམ་ཆུ ང་གི ་མཇལ་འཕྲད་ཁང་དུ་མཇལ་ཁའི་ སྒྲིལ་གོང་བུའི་སྟོབས་ཤུ གས་ལ་དོ་ཕོག་ཅུ ང་ཟད་ཙམ་ སྐབས་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་དནོ ། ཡང་མི་འབྱུང་ཆེ ད་འབད་པ་ལྷདོ ་མེ ད་གནང་སྐྱོང་ཡོ ང་ དེ་རི ང་འདིར་ཁྱེད་རང་ཚོ ་ས་གནས་མང་པོ་ བ་དང་། ལྷག་པར་དུའང་ད་ལམ་བཀའ་ཁ་ྲི ཟུར་པ་རྣམ་ ཞིག་ནས་རྒན་བདག་དང་། དགེ་རྒན་བཅས་མི་གྲངས་ པ་དང་། སྤྱི་འཐུ ས་ཚོགས་ཟུར་རྣམ་པ། བཀའ་ཟུར་ ི ་ཟབ་སྦངྱོ ་སོགས་ཚོགས་ ༥༧ ཡོད་པ་ཁྱེད་རང་ཚོ་འདར རྣམ་པ་བཅས་ཕྱི་ཟླ་ ༤ ཚེ ས་ ༡༡ ཉནི ་བཀའ་སྤྱི་ལྷན་ ཡོད། ངས ོ ་རང་འཁྱུག་ཙམ་ཐུ ག་དགས ོ ་སྙམ་པ་ཞིག་ རྒྱས་སར་ཆེད་བཅར་གྱིས་ཛ་དྲག་གི ་གནད་དོན་རེ་སྐལ ུ ་ བྱུང་། རྒྱུ་མཚན་ན་ི བར་སྐབས་ངས ོ ་ནས་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་ དནོ ་ཚན་ལྔ་སྙན་སེང་ཞུས་པ་རྣམས་གང་མགྱོགས་ཕྱག་ གྲུ་ཁག་ཏུ ་སླབོ ་ཕྲུག་ཐུ ག་འཕྲད་དང་། ཆེས་མཐའོ ་ི ལེན་གནང་རྒྱུ་ཤིན་ཏུ ་གལ་ཆེ་བར་མཐངོ ་ནས། བཀའ་ གཙུག་ལག་སླབོ ་གཉེར་ཁང་ཁག་ཏུ ་གཏམ་བཤད་བྱེད་ སྤྱི་ལྷན་རྒྱས་ནས་དནོ ་ཚན་དེ་དག་ཅིས་ཀྱང་ཕྱག་ལེན་དུ་ ི ་འདའི ་ི སྐབས་ཡང་ཡང་བརདྗོ ་ཀྱི་ཡོད། ང་ཚོ་འཛམ་གླང འཁེལ་བ་གནང་སྐྱོང་ཡོང་བའ་ི རེ་སྐལ ུ ་ཞུ་བཞིན་ཡོད། དུས་རབས་ཉེར་གཅིག་པའ་ི ནང་དུ་སླབེ ས་ཡོད། ཟླ་ང་ོ བཅས་གྲོས་ཆོ ད ་ད ནོ ་ཚན་གསུ མ ་བཞག་ རེ་རེའ་ི ནང་དུ་ཧ་ལམ་འཕྲུལ་ཆས་གསར་པ་རེ་ཐནོ ་ནས་ ཡོད་པ་དང་། གྲོས་ཆོད་དནོ ་ཚན་གསུམ་པ་འཁདོ ་པའ་ི འཕྲུལ་ཆས་ཡར་རྒྱས་ཀྱིས་འཚོ ་བ་སྟབས་བདེ་རུ་འགྲོ་ སྙན་ཞུ་ཞིག་བཀའ་སྤྱི་གཉིས་ལའང་ཕུལ་ཡོ ད་འདུག་པ་ བ་དང་། འཕྲུལ་ཆས་སྣ་ཚོགས་བེད་སྤདྱོ ་བདྱེ ་རྒྱུ་ཡོད་ བཅས།།
པ་ཞིག་ཡོང་གི་ཡོད། དེ་བཞིན་དཔལ་འབྱོར་ཡར་རྒྱས་
འགྲོ་བ་སོ ག ས་ཕྱོག ས་མང་པོ་ ཞི ག ་ནས་ཡར་རྒྱས་སུ ་ འགྲོ་བཞིན་ཡོད།
འནོ ་ཀྱང་དེ་དང་ཆབས་ཅིག་ད་ལྟའ་ི
གནས་སྐབས་ལ་ཆ་མཚོན་ནས་བཤད་ན། ང་ཚོ ་འདིར་
ི ་ ཞི་བདེ་ལྷངི ་འཇགས་ཐག ོ ་བསྡད་ཡོད་ཀྱང་། འཛམ་གླང
གཅི ག་གྱུར་འདིའི་སྟེང་དུ་ད་ལྟའི་དུས་འདིར་མི ་ཇི་ཙམ་
ཞིག་གསོད་རེས་གཏངོ ་བཞིན་འདུག ཡ་ Syria དང་། ཨི་རག Iraq
men
དེ་ཡང་སི ་རི ་
ཡེ ་མན་
Ye-
སོགས་སུ་མི་ཇི་ཙམ་ཞིག་གསོད་རེས་གཏོང་གི་
མི་འདུག་གམ།
སྤྱིར་སྟག་གིས་མི་ཞིག་བསད་པ་དང་།
གླང་ཆེན་གྱིས་མི་ཞིག་བསད་འདུག་ཅེས་བརྗོད་ཚེ ། ཨ་
ཙི་རྐནྱེ ་ངན་ཧ་ལས་པ་ཞིག་བྱུང་འདུག ཅེས་སེམས་མི ་ བདེ་བ་བདྱེ ་དགས ོ ་པ་ཞིག་ཡིན། འནོ ་ཀྱང་མི ས་མི ་བརྒྱ་
ཕྲག་དང་སྟོང་ཕྲག་བསད་འདུག་ཅེས་བརྗོད་ན།
དེ་ནི་
འཆར་ཅན་ལྟ་བུ་ཞི ག་ཆགས་གྲབས་བདྱེ ་བཞིན་འདུག གསར་འགྱུ ར ་ཁག་ལ་བལྟས ་ན་མི ས་མི ་གསོ ད ་པའི ་ རིགས་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་ཡོང་གི་འདུག གཞན་ཡང་ ུ ་སུངས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཆ་མཚོ ན་ན། ལྷ་ོ ཨ་ ལྐགོ ་ཟ་རལ རིའ་ི རྒྱལ་ཁབ་པ་ན་མའ་ི Panama ཚོ ང་ལས་ཁང་མོ་
བོད་དང་བོད་མི །
6
༢༠༡༦ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའི་ཤེས་བྱ།
སེག་གི་ Mossack Fonseca གནས་ཚུལ་ཁྱེད་རང་ བྱུང་བ་ལས། རྒྱུ་རྐནྱེ ་གང་ཡང་མེད་པར་འབྲས་བུ་བྱུང་ ཆགས་འདུག ཅེས་ནམ་རྒྱུན་བརདྗོ ་ཀྱི་ཡོ ད། དུས་ ཚོས་ག་ོ ཐས ོ ་བྱུང་ཡོད་ངེས་རེད། ཨིན་ཇིས་མཚོན་པའ་ི བ་ཞིག་མིན། དཔེར་ན། ས་ཡོམ་བརྒྱབ་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་ རབས་ཉི་ཤུ ་པ་དེའི་ནང་དུ་དམག་འཁྲུག་གི ་ཐོག་ནས་
རྒྱལ་ཁབ་ལྔ་ཙམ་གྱིས་དངུལ་གྱི་མ་རྩ་ཡོ ད་པ་རྣམས་ཕྱི་ མཚོན་ནའང་། དེ་ལ་རྒྱུ་དང་རྐནྱེ ་མང་པ་ོ ཞིག་འཛོམས་ མི ་ས་ཡ་ཉིས་བརྒྱ་ལྷག་ཙམ་ཞི ག་བསད་པའ་ི སྐརོ ་བརདྗོ ་
གསལ་ནང་གསལ་བཟོས་པ་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་འདུག་ཅེས་ པའ་ི ཐག ོ ་ནས་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན། འབྱུང་བའ་ི རྒྱུ་རྐནྱེ ་ལ་ ཀྱི་ཡོ ད།དེ་ལྟ་བུའི་ཚད་ལས་བརྒལ་བའི་འཚེ ་བ་སྤྱད་པ་ དེ་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས་འདུག ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་བྱས་ བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་ལས། ཐད་ཀར་མིའ་ི བྱ་སྤདྱོ ་དང་ དེ་དག་གི ས་འཛམ་གླང ི ་འདི་བདེ་སྐྱིད་ལྡན་པ་ཞི ག་དང་། ན་འཁྲལ་རིགས་སྤདྲོ ་ལེ ན་བྱ་རྒྱུ་སོ གས་ཡོ ང་གི ་ཡོ ད། འབལ ྲེ ་བ་དེ་ཙམ་མེད་པ་ལྟ་བུ་ཡིན། དེ་མིན་མིས་བཟས ོ ་ དྲང་བདེན་ཡོད་པ།
ཡ་རབས་སུ་ཕྱིན་པ་བཅས་བྱུང་
ུ ་སུངས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཧ་ཅང་མང་ པའི་རྙགོ ་གྲ་རྣམས་མི འི་བསམ་བླ་ོ དང་འབྲེལ་བ་ཡོ ད་པ་ ཡོད་ན་ལྟ་རྒྱུ་ཞིག་ཡོད་ཀྱང་དེ་ལྟར་བྱུང་མེད། མདརོ ་ན་ལྐགོ ་ཟ་རལ
དུས་
པ་ོ ཞིག་ཡོང་གི་ཡོད་ལ། ང་ཚོ་ཚང་མས་སྡག ུ ་སྐད་རྒྱག་ ཧ་ཅང་གསལ་པ་ོ ཡིན། དེར་བརྟེན་རྩ་བ་ན་ི རང་ཉདི ་ཀྱི་
རབས་ཉི་ཤུ ་པ་དེ་བཞི ན་དམག་འཁྲུག་གི ་དུས་རབས་
ཐད་འཐབ་རྩོད་བདྱེ ་བཞིན་ཡོད། ཉེ་སྔནོ ་མཉམ་འབལ ྲེ ་ ལའང་གཅེས་སྤྲས་བྱེད་པའི་བསམ་བླ་ོ ཞི ག་ཡོ ད་ན་མི ས་
གཅིག་པ་འག་ོ ཚུགས་པའ་ི དུས་སྐབས་སུའང་དཀའ་ངལ་
བཞིན་ཡོད།
ལྷག་པར་འགྲོ་བ་མིའ་ི ཀུན་སྤདྱོ ་ཐབོ ་ཐང་ ཚེ ་སྲོག་ལ་གཅེས་སྤྲས་བྱས་པ་ལྟར་མི ་གཞན་གྱི་ཚེ ་སྲོག་
རྒྱལ་ཚོགས་ཁོངས་གཏག ོ ས་ཀྱི ་འགྲོ་བ་མི འི་ཐོབ་ཐང་ མི་གསོད་རྒྱུ་དང་། གཞན་ལ་ཐུ བ་ཚོད་ཤོད་པའ་ི རིགས་
ཚོགས་ཆུང་གི ་ནང་དུ་ཡོ ད་པའི་གཙོ ་བོ་ཨ་རི འི་གཞུང་ ཡོང་ཐབས་མེད། དཔེར་ན། རང་ཉདི ་ལ་གཞན་གྱིས་ ཚབ་ཀྱིས་གྲ་སྒྲིག་གནང་སྟེ་ངོས་ནས་མགྲོན་འབོད་ཀྱིས་ ཐུ བ་ཚོད་བཏང་ན་མ་སྐྱིད་པ་ཡོང་བ་ཡིན། རང་གི་ལུས་
ལྷན་ཚོགས་ཤིག་འཚོགས་པ་རེད། སྐབས་དེར་ཞི་བདེའ་ི ལ་དཔེ་ལོང་ལ། །གཞན་ལ་གནདོ ་པ་མ་བདྱེ ་ཅིག །
གཟེངས་རྟགས་བཞེས་མངྱོ ་མཁན་ཡེ ་མན་
ནས་ཕེབས་པའ་ི ཨ་ཅག་
Yemen
Tawakkol Karman
ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་རེད། བཏང་པ་དང་།
མི་གཞན་ལ་ཐུ བ་ཚོད་མ་
ུ ་སུངས་དང་། དེ་བཞིན་ལྐགོ ་ཟ་རལ
ཤི ག་གི ་ཐོག་ནས་བསྐྱལ་བར་བརྟེན་དུས ་རབས་ཉེར ་
ཞི ག་འཕྲད་ཚེ ་ལམ་སེང་དམག་མི ་བཏང་ནས་ལམ་སེང་ གཏར ོ ་བཤིག་གཏངོ ་རྒྱུའ་ི ཐག ོ ་ཏུ ་འགྲོ་བཞིན་ཡོ ད། དེ་ནི་
དུས་རབས་ཉི་ཤུ ་པའི་མི འི་བསམ་བླའོ ི་ཐག ོ ་བག་ཆགས་
ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་བཞག་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། དཀའ་ངལ་འཕྲད་ མ་ཐག་དམག་དཔུང་བེད་སྤྱོད་བྱས་ནས་རང་ཉདི ་དང་
འགལ་ཟླ་ཡོ ད་རི གས་རྣམས་རྩ་མེ ད་བཟས ོ ་པའི་ཐག ོ ་
མཆོག་དང་། ཨི་རན་ནས་ཡིན་པའ་ི ཞི་བདེའ་ི གཟེངས་ མག་ོ སྐརོ ་བསླུ་བདྲི ། གཡོ་སྒྱུ་ཁྲམ་གསུམ་བྱ་རྒྱུ་ཚང་མ་ རྟགས་བཞེས་མངྱོ ་མཁན་སྔར་ནས་ང་ོ ཤེས་པ་ Shirin གཞན་གྱི་ཚེ ་སགྲོ ་ལ་རིན་ཐང་བརྩི་པ་ོ དང་། གཞན་གྱི་
བུའི་བསམ་བླ་ོ དེ་ད་ལྟ་དུས་རབས་ཉེར་གཅི ག་པའི་ནང་
ངས ོ ་རང་བཅས་གསུམ་ནས་གཏམ་ ལའང་བརྩི་བཀུར་བྱས་པ་ཡིན་ན་རྙགོ ་གྲ་དེ་རིགས་ཡོང་
གཅིག་པའ་ི འག་ོ སྟོད་ཀྱི་ད་ཆ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ལ་སླབེ ས་
སྐབས་རང་རང་སོ་སོའི་ལུང་པའི་ནང་གི ་འགྲོ་བ་མི འི་ འདི་བཞི ན་དངོས་གནས་ཕྱི་དངོས་པོའི་ཡར་རྒྱས་དང་།
ཧ་ཅང་མང་པ་ོ ཞིག་གསོད་ཀྱི་ཡོད་ལ། ཞེད་སྣང་གི་ངང་
Ebadi
མཆོག་ཕེབས་ཐུ བ་མེད་ཀྱང་སྐ་ུ ཚབ་ཨ་ཅག་ ཚེ ་སགྲོ ་ལ་མཐངོ ་ཆེན་བདྱེ ་པ།
ཅིག་ཀྱང་འདུག
ི ་ནས་བཀའ་མོལ་གནང་ ཐབས་མེད། བཤད་བྱས་པ་རེད། ཁང ོ ་གཉས
གཞན་གྱི་རང་དབང་
དེར་བརྟེན་དུས་རབས་ཉེར་གཅིག་པ་
ཀུ ན ་སྤྱོད ་ཐོབ ་ཐང་བརྡལ་བཤི ག ་གི ་ སྐར ོ ་ཞི བ ་ཚགས་ འཕྲུལ་ཆས་ཡར་རྒྱས་སོ གས་ཀྱི ་ཐོག་ལ་ངོ་མཚར་སྐྱེ་ དང་ནན་པའོ ི་ཐག ོ ་ནས་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་གསུངས་སོང་། དགས ོ ་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡོད་ཀྱང་། དེ་ལྟ་བུའ་ི འཕྲུལ་ཆས་ དེ་རས ྗེ ་ངས ོ ་ཀྱི་ཤོད་མཚམས་སུ་སླབེ ་སྐབས། ངས ོ ་རང་ དང་རི ག ་རྩལ་ཡར་རྒྱས་ཕྱི ན ་པ་དེ་ དག་མི ་ ལ་བརྡབ་
ནས་དུས་རབས་ཉ་ི ཤུ་པ་དེ་ལྟར་དུ་རག ྫོ ས་པ་རེད། དེ་ལྟ་
དུའང་མུ་མཐུ ད་འཁྱེར་ཡོང་བར་བརྟེན་དུས་རབས་ཉེར་
ཡོད་ཀྱང་མདརོ ་ན་ད་དུང་བཀྲ་ཤིས་པ་དེ་ཙམ་མེད། མི ་ དུ་སྡདོ ་དགས ོ ་ཀྱི་ཡོད། ཨུ་ར་ུ སུ་དང་ནབུ ་ཕྱོགས་རྒྱལ་
ཁབ་དེ་དག་གིས་ཞེད་སྣང་བྱས་ནས་སྡདོ ་བཞིན་ཡོ ད། ད་
ལྟ་བྱང་ཀ་ོ རི་ཀའ་ི འག་ོ ཁདྲི ་ཕ་དང་དེ་ནས་བུ། ཡང་དེའ་ི
བུ་བཅས་མདོར་ན་ཁྱིམ་ཚང་གཅི ག་གིས་འཛིན་པ་ལྟ་བུ་
ནམ་རྒྱུ ན་ནས་བསམ་བླ་ོ འདི་ ལྟར ་འཁོར ་བཞི ན ་ཡོ ད ་ གསིག་བཟ་ོ རྒྱུ་དང་། མི་ལ་དཀའ་ངལ་བཟ་ོ རྒྱུའ་ི ཆ་རྐནྱེ ་ སྟབས། སྐབས་དེར་ངས ོ ་ནས་འད་ི ལྟར་ཞུས་པ་ཡིན། ཞིག་ཏུ ་འགྲོ་གྲབས་བདྱེ ་བཞིན་འདུག དུས་རབས་ཉ་ི ཤུ་
ཞིག་ཆགས་ཡོད་ལ། ག་ོ མཚོན་ལ་དང་དོད་བྱེད་པ་དང་།
ཚུལ་ཚད་ལས་འདས་པ་ཞིག་ཡོང་གི་ཡོད།
གིས་ཁྱིམ་མཚེ ས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཀྱང་ཞེད་སྣང་བྱས་ནས་
འགྲོ་བ་མིའི་ཀུན་སྤྱོད་ཐོབ་ཐང་བརྡལ་བཤི ག་གི ་གནས་ པར་ཕྱིར་མིག་ཅིག་བལྟས་ན། ཚན་རིག་པ་དང་། ལག་
འནོ ་ཀྱང་ རྩལ་བ་བཅས་ཀྱི ་ཐོག་ནས་རྡུལ་ཕྲན་མཚོ ན་ཆ་བཟོས་
འགྲོ་བ་མིའ་ི ཀུན་སྤདྱོ ་ཐབོ ་ཐང་བརྡལ་བཤིག་འགྲོ་བཞིན་ པ་རེད།
ཚན་རིག་རང་གི་ཐག ོ ་ནས་བཤད་ན་ཧ་ལས་
འདུག ཅེས་སྐད་ངན་བརྒྱབ་པ་གཅིག་པུས་ཕན་ཐག ོ ས་ པ་ཞིག་དང་། མེད།
དེ་ན་ི ཚན་རིག་པའ་ི ལག་རྩལ་གྱི་རྣམ་
འགྲོ་བ་མིའ་ི ཀུན་སྤདྱོ ་ཐབོ ་ཐང་རྩིས་མེད་རགྡོ ་ དཔྱོད་ཀྱི་ཐོག་ནས་གྲུབ་འབྲས་ཧ་ལས་པ་ཞི ག་ཐོན་པ་
རོལ་དུ་གཏངོ ་བའ་ི རྒྱུ་རྐནྱེ ་གང་ལ་ཐུ ག་མིན་དང་།
དེ་ དེ་གཏར ོ ་བཤིག་གཏངོ ་རྒྱུའ་ི ཐག ོ ་ཏུ ་ཕྱིན་པ་རེད། དུས་
རང་ཉིད་ཀྱིས་གོ་མཚོ ན་ལ་དང་དོད་བྱས་པ་དེའི་དབང་ སྡདོ ་དགས ོ ་པ། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཁྱིམ་མཚེ ས་རྒྱལ་ཁབ་
ཁག་གིས་ཀྱང་ག་ོ མཚོན་ལ་དང་དདོ ་བདྱེ ་དགས ོ ་པ་ལྟ་བུ་
ཞིག་ཆགས་ཡོད། གནས་སྟངས་འད་ི དག་མུ་མཐུ ད་འདི་ ལྟར་གནས་ཚེ ་ང་ཚོ འི་དུས་རབས་ཉེར་གཅིག་པ་འདི་
ཡང་རྒྱུ་འབྲས་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་འགྲོ་ལུགས་དེའ་ི ཐོག་ནས་ རབས་ཉ་ི ཤུ་པ་དེ་ལྟ་བུའ་ི ཐག ོ ་ཏུ ་འདས་པ་རེད། ངས ོ ་ ཡང་འདས་ཟིན་པའི་དུས་རབས་ཉི་ཤུ ་པ་དང་འདྲ་བར་ བརྟག་དཔྱད་བདྱེ ་དགས ོ ། རྒྱུ་རྐནྱེ ་ཞིག་ལ་བརྟེན་ནས་ ནས་དུས་རབས་ཉི་ཤུ ་པ་དེ་འཚེ ་བའི་དུས་རབས་ཤི ག་ དངངས་སྐྲག་དང་། ང་རྒྱལ། ཕྲག་དོག་ཁོ་ནའི་ངང་དུ་
༢༠༡༦ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའ་ི ཤེས་བྱ། འགྲོ་དགས ོ ་པ་ཞིག་ཆགས་ཉེན་ཡོད། དེར་བརྟེན་འཛམ་
གླིང་འདིའི་ཐག ོ ་མི་གསོད་ཁྲག་སྦྱོར་བྱུང་ན་མི ་སུ་ཞི ག་
དང་།
ཐ་ན་བྱ་བྱིའུ་ཚུན་ཆད་ལ་སྡག ུ ་བསྔལ་ཡོང་ངེས་
ཡིན། དེས་ན་ང་ཚོ་དུས་རབས་ཉེར་གཅིག་པ་འད་ི ཉདི ་
འདས་ཟིན་པའི་དུས་རབས་ཉི་ཤུ ་པ་དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞི ག་བྱུང་
7
བོད་དང་བོད་མི།
༸གང ོ ་ས་མཆོག་གིས་ས་ཡོམ་གྱི་གདོ ་ཆག་ཕགོ ་པ་རྣམས་ ལ་ཐུགས་གསོ་མཛད་པ།
དམག་འཁྲུག་དང་ ༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༤ ོ ་ས་ ག་ོ མཚོན་ལ་དང་དོད་བྱས་པའི་དབང་གི ས་དུས་རབས་ ཚེ ས་ ༡༨ ཉནི ་སྤྱི་ནརོ ་༸གང ཉ་ི ཤུ ་པ་དེ་འཚེ ་བའི་དུས་རབས་ཤི ག་གི ་ཐོག་ཏུ ་ཕྱིན་པ་ ༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ་ མཆོ ག ་
ཡོད་མེད་ལ་མིག་དཔེ་བལྟས་ནས།
ོ ་ Ecuaརེད། དུས་རབས་ཉེར་གཅིག་པ་འད་ི བཞིན་འཚེ ་བ་མེད་ གིས་ཉེ་ལམ་ཨེ ་ཀ་ོ ཌར dor དང་ཉ་ི ཧང ོ ་ Japan ནང་ པའ་ི དུས་རབས་ཤིག་བཟ་ོ དགས ོ ་པ་ཞིག་དང་། བཟ་ོ འས ོ ་
པ་ཞིག་ཀྱང་ཡིན། དེར་བརྟེན་དུས་རབས་ཉེར་གཅིག་པ་ ས་ཡོ མ་གྱི ་ གོ ད ་ཆགས་ཚབས་ འདི་ཉིད་དུས་རབས་ཉི་ཤུ ་པ་དང་མི ་འདྲ་བར་ངོས་ནས་ ཆེ ་ཕོག་རྐྱེན་མི ་གྲངས་མང་པོའི་
ནམ་རྒྱུན་བརདྗོ ་མུས་ལྟར། འཚེ ་བ་མེད་པའ་ི དུས་རབས་ ཚེ ་སགྲོ ་ཤོར་བ་མ་ཟད། དེ་བས་ ཤིག་དང་། ཞི་བའ་ི དུས་ཪབས་ཤིག གྲོས་མོལ་གྱི་དུས་ ཧ་ཅང་མང་བར་རྨས་སྐྱོན་དང་ རབས་ཤིག་བསྐྲུན་དགས ོ ་ཞེས་བརདྗོ ་ཀྱི་ཡོད། འཚེ ་བ་ སྡདོ ་ཁང་དང་གཞུང་ལམ་སོགས་ མེད་པ་ཞེས་པ་དེ་ཡང་། རང་གར་མིའ་ི སྤྱི་ཚོགས་ནང་ ཞི ག་རལ་དུ་སོང་བར་བརྟེན་དེང་ བླ་ོ མི་མཐུ ན་པ་དང་། རང་ཉདི ་ཀྱི་ད་ོ སྣང་བྱ་ཡུལ་མི་ སྐ བ ས་དཀའ་ངལ་ཧ་ཅང་འོག ་ མཐུ ན་པ་ཡོད་པ་དེ་དག་མུ ་མཐུ ད་གནས་ངེས་ཡི ན་པ་ གནས་བཞི ན ་པའི ་ དུས ་སྐ བ ས་ ལས་མེད་པ་ཆགས་ཐབས་མེད། དཔེར་ན། ཆོས་ལུགས་ འདིར་ཨེ ་ཀོ་ཌོར་གྱི ་སྲིད་འཛི ན་
འདྲ་མི ན་ཡོ ད་པ་རྣམས་མུ་མཐུ ད་སྡདོ ་ངེས་ཡི ན་པ་ལས། དང་ཉི ་ ཧོང ་གི ་སྲི ད ་བླ ནོ ་རྣམ་ མེད་པ་ཆགས་ཐབས་མེད། འནོ ་ཀྱང་འགལ་ཟླ་ཡོད་པ་ གཉ ིས ་ལ་ཐུ ག ས་གསོ འི ་ གསུ ང ་
སྙངི ་པོ་མང་ཙམ་གདོན་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོར་མཐོང་བཞི ན་ ྲི ྲི ི འཕ ན ་རེ ་ སྩལ་ཡ ད ། དེ ་ ཡང་ཨེ ་ ཀ ་ ཌ ར ་གྱི ་ ས ད ་འཛ ན ་ ོ ོ ོ རྣམས་རྙགོ ་གྲ་མི་ཡོང་བར་གང་ཞིག་བདྱེ ་དགས ོ ་སམ་ཞེ་ འདུག དེ་བཏནོ ་པས་རྩ་ཆེའ་ི ཚེ ་སྲོག་ཤོར་བ་རྣམས་ Rafael Correa མཆོག་ལ་ སྐ ་ ུ ཞབས་ར་ཕེ ལ ་ཀ ་ རེ ་ ཡ་ ོ ན། གྲོས་མོལ་བདྱེ ་དགས ོ ་པ་ཡིན། ཕན་ཚུན་མི་མཐུ ན་ ལ་ཕན་ཐག ོ ས་ཡོད་པ་ཙམ་དུ་མ་ཟད། གོད་ཆགས་དེ་ ུ ི སྩལ་བའི ་ ཐུ ག ས་གསོ འ ་ གས ང ་འཕྲི ན ་ནང་འཁོ ད ་དོ ན ། པ་གང་ཞིག་ཡོ ད་ཀྱང་ང་ཚོ ་དང་ཕར་ངོས་གཉིས་ཀ་མི ་ རི གས་མི ་ཡོ ང་ཆེ ད་མ་འོངས་སྔནོ ་འགོག་ལའང་ཕན་ འབ ང ་བའི ་ གོ ད ་ཆགས་ལ་བརྟེན་ནས་ཚེ ་ སྲོ ག ་ཤོ ར ་བ་ ྱུ ཡིན་པ་གཅིག་མཚུངས་ཡིན་སྟབས། ཁང ོ ་ཚོར་བདེ་ ི ་རྡ་རམ་ས་ལར་ཀུན་སླངོ ་དེ་ ཐག ོ ས་ཡོད། ང་ཚོ་འདར རྣམས་ལ་ངོ ས ་ཀྱི ས ་སྨ ན ་ལམ་གསོ ལ ་འདེ བ ས་ཞུ ་ རྒ ་དང་ ོ ྱུ སྐྱིད་དགས ོ ་ལ། ཁ་ོ རང་ཚོའ་ི འདདོ ་དནོ ་དེ་དག་ཁ་ོ རང་ ི ་པོ་འབུམ་གཅི ག་ འདྲ་ཞི ག་གི ་ཐོག་ནས་ཤེ ས་རབ་སྙང
ི ་མོས་ཀྱི་ ། ཤུལ་ལུས་ནང་མི་སྤུན་མཆེད་རྣམས་ཀྱིས་གཙོས་གདོ ་ དེས་ན་ཕན་ཚུན་གཉས ཐག ོ ་ནས་གང་ཞི ག་བྱ་རྒྱུ་ཡོ ད་མེད་ཀྱི་ཐོག་ལ་བསམ་བླ་ོ ཆགས་ཕོག་མཁན་ཡོ ངས་ལ་གདུང་སེ མས་མཉམ་སྐྱེ་ བཏང་ནས་དཀའ་ངལ་སེལ་ཐབས་བྱ་རྒྱུ་ལས། འཛམ་ དང་སྦྲགས་སེམས་གསོ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཞེས་འཁདོ ་འདུག ྱོ ས་མཚུངས་ཉ་ི ཧངོ ་གི་སདྲི ་བླནོ ་སྐ་ུ ཞབས་ཤིན་ཛོ་ཨ་ གླིང་གི ་མི ་འབར ོ ་དུང་ཕྱུར་བདུན་ཅུ་ཡོ ད་པ་ཚང་མས་ ཕག
ཚོར་ཐབོ ་ཐང་ཡོད།
བགྲང་བཞིན་ཡོད། ཅེས་འཁདོ ་ཡོད། མཐར་༸གོང་
ས་མཆོག་གི ས་ཨེ ་ཀོ་ཌོར་གྱི་ངལ་སེལ་རོགས་སྐྱོབ་ཆེད་
ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་ཐེབས་རྩ་དང་ཉི་ཧོང་ངལ་སེལ་རོགས་ སྐྱོབས་ཆེ ད་སྐུ་ཚབ་དོན་ཁང་བརྒྱུད་ནས་ཞལ་འདེབས་
Shinzo Abe མཆོག་ལ་སྩལ་བའ་ི ཐུ གས་གསོའ་ི ང་ཚོ་ནང་བཞིན་ བྷ་ེ གསོལ་སྩལ་མཛད་རྒྱུ་ཡི ན་སྐར ོ ་འཁོད་ཡོ ད་པ་བཅས། ུ ྲི གས ང ་འཕ ན ་ནང་འཁ ད ་ད ན ། ང ས ་རང་འཆར་ཅན་ ོ ོ ོ བདྱེ ་དགས ོ ་ཞེས་བརདྗོ ་ཤེས་ཐབས་མེད། ཅེས་སོགས་ ༼གསུང་འཕྲིན་ངོ་མ་ཨི ན་ཡི ག་ནང་ཡོད་པ་ནས་འདི་ ི ་པོ་ འདོན ་མཁན་གྱི ་ ནང་པའི་ དགེ་ སླངོ ་ ག་ཕྱི་དྲིལ་བོད་ཡི ག་ཚན་པས་ཕབ་སྒར་ཞུས་པས་ཨི ན་ ཤེ ས ་རབ་སྙང ཀྱི་བཀའ་སླབོ ་སྩལ།། ྱུ ཞི ག ་ཡི ན་པའི ་ ངོས ་ནས་ཉི་ ཧོང ་ནང་པ་ཚོ ས ་ད་ལྟའི ་ ཡིག་ལ་རྩ་འཛིན་ཡོང་བ་ཞུ།།༽ དུས་སྐབས་ཙམ་མ་ཟད། འབྱུང་འགྱུར་ཡང་ཤེས་རབ་
ངའ་ི བསམ་བླ་ོ ལྟར་དུ་བདྱེ ་དགས ོ །
བོད་དང་བོད་མི །
8
༢༠༡༦ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའི་ཤེས་བྱ།
༸གང ོ ་ས་མཆོག་ལ་ག་ོ ལའ་ི གཅེས་ནརོ ་ཞེས་པའ་ི གཟེངས་རྟགས་འབུལ་ལམ་ཞུས་པ། ༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༤ ཚེ ས་ ༡༣ ནས་
༡༥ བར་ཨིན་ཡུལ་གྱི་ཨོག་སོ་ཕ་ོ ཌི་ Oxford གཙུག་
ལག་སླབོ ་གྲྭའ་ི ཡན་ལག་ཚན་པ་སི་ཀལ ོ ་ Skoll ཞེས་
པའ་ི ཐེབས་རྩ་ཁང་གིས་ག་ོ སྒྲིག་འགོ རྒྱལ་ཁབ་ ༦༠ ཙམ་ནས་གསར་གཏདོ ་ཀྱི ་རྣམ་དཔྱོད་རབ་ཏུ ་ཡངས་
པའ་ི ཕུལ་བྱུང་གི་སྐྱེ་བ་ོ གྲངས་ ༡༠༠༠ འདུ་འཛོམས་ ཐག ྲེ ་བའ་ི ལས་རིགས་ ོ སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཕན་བདེ་དང་འབལ སྣ་མང་སྤལ ེ ་བ་བརྒྱུ ད་ཕྱོག ས་ཡོ ང ས་ནས་སྤྱི ་ ཚོ ག ས་
ཀྱི ་གནས་སྟངས་ཡར་རྒྱས་ཇི ་ལྟར་གཏོང་དགོས་པའི་
ཐབས་ལམ་དང་འཆར་གཞི། དམིགས་ཡུལ། གྲུབ་
འབྲས། བརྒྱུད་ལམ། ཤེས་ཡོན་གྱི་ནསུ ་པ་སོགས་ཀྱི་ སྐརོ ་ག་ོ བསྡར ུ ་ལྷུག་པ་ོ གནང་བ་མ་ཟད། ལོ་ལྟར་སྤྱི་
ཚོ ས་འདི་ལོ འི་གོ་ལའི་གཅེས་ནོར་གྱི ་གཟེངས་རྟགས་
འཇག ོ ་གནང་མཁན་གྱི་གང་ཟག་ལ་ག་ོ ལའ་ི གཅེས་ནར ོ །
ལ་འབུལ་རྒྱུའ་ི ཐག ོ ་མའ་ི འཆར་གཞི་ཡོད་པ་ལྟར། བདོ ་ ཡོད།
ཚོ གས་ཕན་བདེའི་སླད་གཟེངས་སུ་ཐོན་པའི་བྱས་རྗེས་ ཞེས་པའ་ི ཟེངས་རྟགས་འབུལ་ལམ་ཞུ་སལ ྲོ ་ཡོད་པ་ལྟར། འད་ི ལོའ་ི ག་ོ ལའ་ི གཅེས་ནརོ ་
Global
ལམ། Leader`s Way –Bussiness, Buddhism
འདི་བྱམས་བརྩེའི་ཉམས་ལེན་པ་འགྲན་ཟླ་བྲལ་བ་ཞི ག་ and interconnected World
ཞེས་པ་དེ་ཡང་
དེབ་དེའ་ི ནང་༸གང ོ ་ས་མཆོག་གིས་ཡང་དག་
ཀྱི ་ ༸སྐྱབས་མགོན ་ཏཱ ་ལའི ་ བླ་ མ་སྐུ་ ཕྲེང ་བཅུ ་ བཞི ་ པ་ པའ་ི ལྟ་བ། ཡང་དག་པའ་ི རྟོག་པ། ཡང་དག་པའི་ལས་ ི ་པ་ོ འཕགས་ བསྟན་འཛི ན་རྒྱ་མཚོ ་ མཆོ ག ་ལ་འབུ ལ ་ལམ་ཞུ ་ རྒྱུ འི ་ ཀྱི ་མཐའ་སོ གས་ནང་པའི་ལྟ་གྲུབ་ཀྱི ་སྙང
༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་འབུལ་ལམ་
ཏཱ་ལའ་ི བླ་མ་མཆོག་ན་ི ན་ོ བེལ་ཞི་ ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་ཀྱི ་ ཉམས་ལེ ན ་དེ་ དག་ཚོ ག ས་ བདེའི་གཟེངས་རྟགས་བཞེས་མྱོང་མཁན་གྱི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ པ་སྒྲི ག་འཛུ གས་བྱེ་བྲག་པ་གཅི ག་གི ་དབུ་ཁྲིད་ཁོ་ནས་
སྤལ ེ ་ཆེ ད་འཇིགས་ཞུམ་མེ ད་པར་ཐུ གས་བརྩོན་མཛད་
སྟོབས་སྤལེ ་གནང་མཛད་མཁན་ཞིག་ཡིན།
Treasure Award
གྱི་གཟེངས་རྟགས་དེ་སྤྱི་ནརོ ་
ཞུས་འདུག དེ་ཡང་ཕྱི་ཚེ ས་ ༡༤ ཉནི ་བྱམས་བར་ྩེ གང ོ ་
ཐག་གཅདོ ་བྱུང་།
དབུ་ཁདྲི ་ཅིག་དང་།
མི་གྲངས་ས་ཡ་མང་པརོ ་སྙངི ་ བདྱེ ་དགས ོ ་པ་ཞིག་མིན་པར། སྒྲིག་འཛུ གས་ཀྱི་ཚོ གས་
འནོ ་ཀྱང་ མི ་ཚང་མས་ཉམས་ལེ ན་བྱས་པ་ཡི ན་ན་ལས་དནོ ་གང་
ཁང ོ ་རང་ཉདི ་ནང་པའ་ི དགེ་ ཅིར་ལམ་ལྷངོ ་ལྡན་པ་ཡོང་རྒྱུ་དང་། དབུ་ཁྲིད་ཀྱི་ལས་
མཁན་གྱི ་མི་སྣའི་སྐར ོ ་བགྲོ་གླངེ ་གནང་མཐར་༸གོང་
ཁང ོ ་གིས་དུས་རྟག་ཏུ །
རྟགས་འབུ ལ ་ལམ་ཞུ ་ རྒྱུ འི ་ ཐག་གཅོ ད ་བྱུ ང ་འདུག
ཡོད།
སྐུ་དངས ོ ་སུ་ཆི བས་སྒྱུར་བསྐྱང་གནང་མཛད་ཐུ བ་མེ ད་
བསམས་ནས་རེ་བ་ཞུས་ཡོད་ཀྱང་། སྐའུ ་ི འཕདྲོ ་བཞེས་
ས་མཆོག་ལ་ག་ོ ལའ་ི གཅེས་ནརོ །
ཞེས་པའ་ི གཟེངས་
མགོན་པོ་གང་ཉདི ་མཆོག་གཟེངས་རྟགས་བཞེས་ཆེ ད་
སླངོ ་དཀྱུས་མ་ཞིག་ཡིན། ཞེས་བཀའ་སླབོ ་སྩོལ་བཞིན་ འགན་ན་ི བྱམས་བརའྩེ ་ི ཉམས་ལེན་གཞི ་རྩར་བཟུང་བའི་ ང་ཚོས་དེ་རིང་༸གང ོ ་ས་ཏཱ་ལའ་ི བླ་མ་མཆོག་ ཐབས་ལམ་དེའི་ ཐོག ་ནས་སྒྲི ག ་འཛུ ག ས་འཛི ན་སྐྱོང་
སྐུ་ དངོས ་འདིར ་ཆི བ ས་སྒྱུ ར་བསྐྱངས་ཐུ བ ་པ་བྱུ ང ་ན་ བདྱེ ་དགས ོ ་པ་དང་།
དེ་ ཡང་དངོས ་ཡོ ད ་གནས་ཚུ ལ ་གཞི ་ ལ་
རིང་ལགས་ཀྱིས་སྐུའི་སྐུ་ཚབ་ཞུས་ནས་གཟེངས་རྟགས་
ཀྱི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་ནས་ཆི བས་སྒྱུར་བསྐྱང་ཐུ བ་ བཞག་ནས་འགྲོ་རྒྱུ ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེ ་ ཡི ན་སྐར ོ ་བཀའ་ ི ་གི་ མེད། ང་ཚོས་༸གང ོ ་ས་མཆོག་གི་སྐ་ུ གཟུགས་སྔར་ལྷག་ སླབོ ་སྩལ་བ་མ་ཟད། དབུ་ཁདྲི ་ང་ོ མ་ནི་འཛམ་གླང
ཐེང ས་འདིར ་གཟེང ས་རྟགས་མཛད་སྒའོ ི་
མཆོ ག ་གི ་ མཛད་འཕྲིན ་དེ་དག་སྤྱི ་ཚོ གས་ཕན་བདེའི་ ཀྱང་འགོག་ཐབས་མེ ད་པའི་དུས་ཀྱི་འགྱུར་འགྲོས་དང་
ལགས་ཀྱིས་༸གང ོ ་ས་མཆོག་གི་སྐརོ ་ལ་ང་ོ
ལའ་ི བླ་མ་མཆོག་གིས་ད་བར་ཕྱག་དེབ་བརྒྱ་ལྷག་ལྗགས་ དཔལ་འབྱོར་ལ་མཚོ ན་ན་དཔལ་འབྱོར་ལམ་ལུགས་
ཀྱང་།
ཨིན་ཡུལ་སྐ་ུ ཚབ་དནོ ་གཅདོ ་ཆོས་འཕེལ་ཚེ ་
བཞེས་གནང་ཡོད།
ཐོག ་ཐེབ ས་རྩའི་ འགན་འཛི ན་སྐུ་ ཞབས་ཇེབ ་སི ་ ཀོལ ་
Jeff Skoll
སྤདྲོ ་ཞུས་པ་དང་སྦྲགས་གསུང་བཤད་གནང་དནོ །
ང་
དྭངས་བསྐྱེད་ཡོང་བའ་ི སྨནོ ་འདུན་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། སླད་ཧ་ཅང་ཕན་རླབས་ཆེ་བ་ཞིག་ཡིན།
སྐ་ུ ཉདི ་ གནས་སྟངས་ལ་ཕག ྱོ ས་ཡོངས་ནས་ལྟ་ཐུ བ་ཅིང་། སུས་
༸གང ོ ་ས་ཏཱ་ འཚམས་པའ་ི ཐག་གཅདོ ་གནང་ཐུ བ་པ།
དེ་བཞིན་
རྩོམ་མཛད་ཡོ ད་པའི་ཁོངས་ནས་འགོ་ཁྲིད་ཀྱི ་ཐབས་ ཁདྲོ ་བཟང་སྤདྱོ ་ཉམས་ལེན་ཚུད་ཐབས་བྱེད་དགོས་སྐརོ ་
9
༢༠༡༦ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའ་ི ཤེས་བྱ། བཀའ་སླབོ ་སྩལ་ཡོད། ཅེས་ང་ོ སྤདྲོ ་ཞུས་གྲུབ་མཚམས་
༸གོང་ས་མཆོ ག་གི ས་གཟེངས་རྟགས་མཛད་སྒརོ ་སྩལ་ བའ་ི གསུང་འཕནྲི ་སྒག ྲོ ས་སྦྱང་ཞུས། འཕནྲི ་ནང་འཁདོ ་དནོ །
དེ་ཡང་གསུང་
དེ་རི ང་གོ་ལའི་ལྷན་ཚོ གས་འདིར་ངོས་རང་
མཉམ་ཞུགས་བདྱེ ་ཐུ བ་ན་བསམས་བྱུང་།
གང་ཡིན་
བརདྗོ ་ན་ལྷན་ཚོགས་འདའི ་ི འཆར་སྣང་དང་འབད་བརྩོན་
བོད་དང་བོད་མི།
ཞི་བདེའ་ི དབུ་ཁདྲི ་རྣམ་པས་ག་ོ ལའ་ི གནམ་གཤིས་འགྱུར་ ལྡགོ ་གི་དཀའ་ངལ་སེལ་དགས ོ ་པའ་ི བསྒྲགས་གཏམ་ རྒྱལ་ཚོགས་ལ་འབུལ་གནང་མཛད་པ།
དེ་ ང ོས ་ཀྱི ་ མི ་ཚེ འི ་ ནང་གཞི ་ རྩའི ་ འགན་ཁུ ར ་གསུ མ ་
ཐག ོ ་ཤུ གས་རྒྱག་བཞི ན་ཡོ ད་པ་ལས་གཅི ག་དང་འབྲེལ་ བ་འདུག
དེ་ན་ི འགྲོ་བ་མིའ་ི བཟང་པའོ ་ི རིན་ཐང་གང ོ ་
མཐར ོ ་གཏངོ ་ཐབས་བྱ་རྒྱུ་འད་ི རེད། བྱམས་བར་ྩེ དང་
བཟདོ ་སྲན། ཆོག་ཤེས། བག་ཡོད་སོགས་རིན་ཐང་དེ་
དག་གང ོ ་མཐོར་གཏོང་རྒྱུར་ངོས་ལ་ཆོ ད་སེམས་བརྟན་
པ་ོ ཡོད། དེང་སྐབས་རིན་ཐང་དེ་དག་ཆོས་ཀྱི་གནད་དནོ ་
ཙམ་ཞིག་མིན་པར་མི་ཚེ ་བདེ་སྐྱིད་ལྡན་པ་ཞིག་ཡོང་རྒྱུའ་ི
ཐབས་ལམ་ཞི ག་ཡི ན་པ་མི ་མང་པོར་ཤེས་རྟོགས་འབྱུང་
ི ་ ༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༤ ཚེ ས་ ༡༨ ཉནི ་ན་ོ བེལ་ རྒྱལ་ཁབ་མང་པོའི་དབུ་ཁྲིད་རྣམས་ཨ་རི འི་གྲོང་ཁྱེར་ དེར་བརྟེན་གལ་ཏེ་ང་ཚོས་འཛམ་གླང ཞི ་བདེ་ལྡན་པ་ཞིག་བཟ་ོ དགོས་ན་ང་ཚོ ་ཚང་མས་གཞི ་ ཞི ་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་བཞེས་མྱོང་མཁན་༸གོང་ས་ ནིའུ་ཡོ ག་ཏུ ་ལྷན་འཛོ མས་གནང་ནས་དེ་སྔ་རྒྱལ་ས་པེ་རི་ རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་རིན་ཐང་དེ་དག་ཤེ ས་དགོས་པ་ཙམ་ ༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན་པོ་མཆོ ག་དང་ལྷ་ོ ཨ་ཕི་རི ་ཀའི་ཡི ་ སི ར་གོ་ལའི་གནམ་གཤི ས་འགྱུར་ལྡགོ ་གི་ལྷན་ཚོགས་ བཞིན་ཡོད།
Archbishམ་ཟད། མི་རེ་ང་ོ རེས་རང་གི་མི་ཚེ འ་ི ཉམས་ལེན་ནང་ ཤུའ་ི ཆོས་དཔནོ ་སྐ་ུ ཞབས་ཌེ་སི་མོན་ཊུ་ཊུ་ op Desmond Tutu མཆོག་རྣམ་གཉས ི ་ཀྱིས་དབུས། བཟང་སྤདྱོ ་དེ་དག་རྒྱུན་སྐྱོང་བདྱེ ་དགས ོ ། ཞེས་འཁདོ ་ པ་སྒག ྲོ ་སྦྱངས་ཞུས་བསྟུན་ཨི ན་ཡུལ་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ ནང་པ་དང་ཡི་ཤུ། ཁ་ཆེ། ཧནི ་དུ། ཇིའུ། སིག་སོགས་ ི ་ནང་གི ་ཆོས་ལུགས་གཙོ་ཆེ་ཁག་གི ་དབུ་ཁྲིད་ ཆོས་འཕེལ་ཚེ ་རི ང་ལགས་ཀྱིས་གོ་ལའི་གཅེས་ནོར་གྱི་ འཛམ་གླང
གཟེངས་རྟགས་བཞེས་གནང་ཡོད་པ་བཅས།།
བླ་ཆེན་ ༢༧༠ ཐུ ན་མོང་གིས། ག་ོ ལའ་ི གནམ་གཤིས་
འགྱུ ར ་ལྡག ོ ་གི ་ དཀའ་ངལ་ཛ་དྲག་གི ས ་སེ ལ ་དགོ ས ་ པའི ་ ལས་འགུ ལ ་ཐོག ་རྒྱལ་སྤྱི འི ་ དབུ ་ ཁྲི ད ་རྣམ་པས་ ཕྱར་གྲུ་མཉམ་འདེགས་གནང་དགོས་པའི་ཐུ ན་མོ ང་གི ་
ཐད་རྒྱལ་ཁབ་སུ ་དང་སུ ས་མཚན་རྟགས་འགོད་རྒྱུ འི་ མཛད་སྒ་ོ ཞིག་འཚོགས་རྒྱུ་ཡིན་པར་བརྟེན།
གོ་སྐབས་
དམ་འཛི ན་ཐོག་ཐེངས་འདིར་འབོད་སྐུལ་གྱི ་བསྒྲགས་ གཏམ་འད་ི སྤལེ ་གནང་མཛད་པ་ཞིག་ཡི ན་འདུག
ཡང་བསྒྲགས་གཏམ་དེའ་ི ནང་འཁདོ ་དོན།
དེ་
འཛམ་གླིང་སའི་གོ་ལ་འདི་གཅེས་སྐྱོང་བྱ་
བསྒྲགས་གཏམ་ཞི ག་ཨ་རི འ་ི གྲོང་ཁྱེར་ནིའུ་ཡོ ག་ཏུ ་རྟེན་
རྒྱུ་ན།ི ང་ཚོའ་ི ཐུ ན་མོང་གི་ལས་འགན་ཞིག་ཡི ན་པར་ བརྟེན་ང་ཚོ ་མི ་རེ་ངོ་རེར་གོ་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ལས་འགུལ་
གནམ་གཤི ས་ཚན་པའི་སྤྱི་ཁྱབ་འགན་འཛི ན་ལྕམ་སྐུ་ཁི ་
མི་རིགས་སྤྱིའ་ི གནས་སྟངས་ན།ི
གཞི ་བྱས་པའི་འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོ གས་
༄༅།།༸གོ ང ་ས་མཆོ ག ་གི ་ མཛད་འཕྲི ན ་ དང་གསུང་ཆོས་ཁག དེ་བཞིན་བོད་དོན་སྐོར་ གྱི ་ བརྙན་འཕྲི ན ་གསར་འགྱུར་གཟི ག ས་བློ ་ ཡོད་ཚེ། དྲ་རྒྱའི་ཁ་བྱང། www.tibetonline.tv ཐོག་གཟིགས་གནང་ཡོང་བ་ཞུ།
སྐབས་བཞག་པའི་གྲོས་ཆོད་ཁག་ལག་བསྟར་གནང་མི ན་
རི་སི་ཊི་ན་ཕ་ི གྷ་ོ རེ་ Christiana Figueres མཆོག་
སྤལེ ་རྒྱུའ་ི བཟང་སྤདྱོ ་ཀྱི་ལས་འགན་ཞིག་ཡོ ད། འགྲོ་བ་
ད་ལྟའ་ི སྐབས་འགག་
རྩའི་གནས་སྟངས་ཤི ག་ལ་མངོན་དུ་ཕག ྱོ ས་ནས་བསྡད་
ལ་ཕུལ་ཡོད་འདུག
ཡོད། ད་ཆ་ཁར ོ ་ཡུག་འབག་བཙོག་བཟོ་མཁན་ས་འོག་
པས་བསྒྲགས་གཏམ་དེ་ འདྲ་ཞི ག ་སྤལ ེ ་གནང་མཛད་
ུ ་ཤུ ག ས་ཐ ནོ ་སྐྱེད་བསྐྲུན་ ལ་བསྐྱར་གསོ ་ ཐུ བ ་པའི་ ན ས
ཐེང ས་འདི ར ་ཆོ ས ་ལུ ག ས་དབུ ་ ཁྲི ད ་རྣམ་
དགས ོ ་པའ་ི རྒྱུ་མཚན་ན།ི ཕྱི་ཟླ་ ༤ ཚེ ས་ ༢༢ ཉནི ་
གི་ར་ྡོ སོལ་སོགས་བཀལ ོ ་མཚམས་བཞག་ནས། གཙང་ ཐབས་ཆེ ད་གོམ་པ་སྤ་ོ འགོ་འཛུ གས་དགོས་པའི་དུས་ལ་
བོད་དང་བོད་མི །
10
བབ་པར་ང་ཚོ་ཆོས་པའི་སྒྲིག་འཛུ གས་ངོས་ནས་ངོས་ འཛིན་དེ་འདྲ་ཞིག་ཞུ་བཞིན་ཡོད། མི་མང་པ་ོ ཞིག་གིས་
རང་གི་མི་ཚེ ་སྐྱེལ་སྟངས་ལ་འགྱུར་བ་ཤུ གས་ཆེ ་གཏོང་
དགས ོ ་པ་དེ་ཧ་ཅང་གསལ་པ་ོ ཡིན།
བག་མེད་ལོངས་
ི ་སྣོད་བཅུད་གཉས ི ་ཀར་ སྤདྱོ ་ཀྱི་འཚོ་བ་སྐྱེལ་སྟངས་འདས ཉམས་རྒུད་གཏངོ ་བཞིན་ཡོད་སྟབས།
༢༠༡༦ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའི་ཤེས་བྱ།
ུ ་ཀྱི་འཁར ༸གང ོ ་ས་མཆོག་དཔལ་དས ོ ་ལོའ་ི སྒྲུབ་མཆོད་ ཆེན་མོའ་ི ཐག ོ ་ཆིབས་སྒྱུར་བསྐྱངས་པ།
ང་ཚོས་དེ་ལས་
གཞན་པའ་ི ཐབས་ལམ་ཞིག་འཚོལ་ཐབས་བདྱེ ་དགས ོ །
སྣོད་བཅུད་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་འབྲེལ་ལམ་དམ་
ཟབ་ཡོ ད ་པ་དེར ་ང་ཚོ ས ་བསམ་བླ ་ོ ནན་ཏན་གཏ ང ོ ་ དགས ོ ་པ་དང་།
སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་འད་ི ང་ཚོའ་ི འདདོ ་
དབང་ལྟར་ཚད་ལས་བརྒལ་བ་བག་མེ ད་དུ་བཀོལ་ཆེ ད་
མི ན་པར་མི ་རབས་ནས་རྒྱུད་པའི་རྩ་ཆེའི་སྡདོ ་ཁང་ཞི ག་ ཡིན་སྟབས། ང་ཚོས་ངེས་པར་དུ་སྲུང་སྐྱོབ་བདྱེ ་དགས ོ །
ང་ཚོ་གཤམ་དུ་མིང་རྟགས་འགདོ ་མཁན་གྱི་ཆོས་པ་ཚོས་
ཆོས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བའ་ི ཐུ ན་མོང་གི་རེ་
བ་གཅིག་གྱུར་འདིའི་ཐོག་ཆབ་སྲིད་དབུ་ཁྲིད་རྣམ་པས། ༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༤ ཚེ ས་ ༢༡ ཉནི ་༸གང ོ ་ སུ་དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ འི་རྩ་རྒྱུད་དབང་དང་བཅས་ དེ་སྔ་པེ་རི་སིར་ཁས་ལེན་གནང་བ་ལྟར། ག་ོ ལ་གཅེས་ ས་མཆོ ག ་གི ས ་རྡ་ས་ཐེག ་ཆེ ན ་ཆོ ས ་གླིང ་གཙུ ག ་ལག་ པ་གནང་སྟེ་རི མ་བཞི ན་དུས་འཁོར་གྱི་བསྟན་པ་འད་ི རྒྱ་ སྐྱོང་གི་ཐབས་ལམ་དང་འདུན་པ། དེ་བཞིན་ཆོད་སེམས་ ཁང་གི ་དུས་འཁོར་ལྷ་ཁང་དུ་ཆི བས་སྒར་བསྐྱངས་ནས་ བདོ ་ཡུལ་གྲུ་དུ་མར་ས་དར་ར་ྡོ དར་དུ་གྱུར་ཡོ ད། དེ་ལྟ་ ྱུ གང་བཅངས་པ་དེ་ དག་མི ་རབས་འདི་ ཙམ་མ་ཟད། དཔལ་དུས་ཀྱི ་འཁོར ་ལོ འི་སྒབ་མཆོ ད ་ཆེ ན ་མོ འི་དབུ ་ བུའི་དུས་ཆེ ན་ཁྱད་པར་ཅན་དང་སྟབས་བསྟུན་ཏེ་མི ་ལོ ་ ྲུ འབྱུང་འགྱུར་མི་རབས་རྣམས་ཀྱི་ཆེད་དུ་ག་ོ ལ་འད་ི སྲུང་ བཞུགས་མཛད། དེ་ཡང་ཡོངས་གྲགས་གནས་བརྟན་སྡ་ེ ༢༦༤ ཡར་སྔནོ ་གྱི་དེ་རིང་སྐ་ུ བཅར་རྣམ་རྒྱལ་གྲྭ་ཚང་ སྐྱོབ་ཆེ ད་ལག་བསྟར་དོན་འཁྱོལ་གནང་རྒྱུར་ཡི ད་ཆེ ས་ བའ་ི ལུགས་ལྟར་བྱས་ན་མི་ལོ་ ༢༦༠༦ ཡར་སྔནོ ་གྱི་དེ་ དུ་ དཔལ་དུས ་ཀྱི ་ འཁོར ་ལོ ་ བསྟན་པ་གསར་འཛུ ག ས་ ཞུ་བཞིན་ཡོད། ཅེས་འཁདོ ་པ་མ་ཟད། རི ང་ནག་པ་ཟླ་བའི་དཀར་ཕྱོགས་རྫོགས་པ་གསུམ་པའི་ གནང་ཞིང་། དུས་དེ་ནས་བཟུང་ལོ་ལྟར་ནག་པ་ཟླ་བའི་ གཞན་ཡང་བསྒྲགས་གཏམ་ནང་། སདྲི ་ ཉིན་བདག་ཅག་གི ་སྟོན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཤམྦྷ་ ཚེ ས་བཅོ་ལྔ་ནས་ཉིན་གྲངས་བདུན་གྱི་རིང་དཔལ་དུས་
གཞུང་ཁག་གི ས་ལག་བསྟར་གནང་དགོས་པའི་རེ་འདུན་ ལ་ནས་ཕེབས་པའི་ཆོ ས་རྒྱལ་ཟླ་བ་བཟང་པོས་གཙོ ས་ ཀྱི་འཁོར་ལོའ་ི སྒབ་མཆོད་ཆེན་མོ་འདི་ཚོ གས་སྲོལ་དར་ ྲུ དནོ ་ཚན་དྲུག་བཏོན་ནས་ནམ་མཁར་ཚ་དྲོད་སྤལ ེ ་བྱེད་ སྐལ་ལྡན་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་དཔལ་ལྡན་འབྲས་སྤུངས་ ཡོད་པ་བཅས།། ཀྱི་དུག་རླངས་ཉུ ང་དུ་གཏངོ ་དགས ཕྱི་ལོ་ ོ ་པ་དང་། ༢༠༥༠
མཚམས་བར་གཙང་ལ་བསྐྱར་གསོ་ཐུ བ་པའ་ི
ུ ་ཤུ གས་ཐོན་སྐྱེད་བརྒྱ་ཆ་བརྒྱ་ནས་བརྒྱ་བསྐྲུན་ཐུ བ་ ནས པ་དགས ོ ་རྒྱུ་མ་ཟད།
ཡར་རྒྱས་འགྲོ་བཞིན་པའ་ི རྒྱལ་
ཁབ་ནང་གོ་ ལའི་ གནམ་གཤི ས ་འགྱུ ར ་ལྡགོ ་ལ་བརྟེན་ ནས་ཐན་པ་དང་། ཚ་ད ྲོད་ཧ་ཅང་རྒྱས་པ། ཉེན་ཚབས་ ཆེ་བའ་ི ཆར་རླུང་།
དེ་བཞིན་རྒྱ་མཚོའ་ི མཐ་ོ ཚད་རྒྱས་
ནས་དཀའ་ངལ་འཕྲད་བཞི ན་པ་རྣམས་ལ་རོགས་རམ་
ཞལ་འདེབས་གནང་དགས ོ ་སྐརོ ་བཅས་འཁདོ ་འདུག །
བོད་དང་བོད་མི།
11
༢༠༡༦ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའ་ི ཤེས་བྱ།
༸གང ོ ་ས་མཆོག་གིས་ཐུན་མོང་གི་གཞི་རྟེན་འཚོལ་བ་ཞེས་པའ་ི རྒྱལ་སྤྱིའ་ི བདོ ་རྒྱའ་ི རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་ཆེན་ཐག ོ ་སྩལ་བའ་ི བཀའ་སླབོ ། ༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༤ ཚེ ས་ ༢༢ རེས་ འབྲེལ་བ་བྱེད་རྒྱུ་དེ་སྟབས་བདེ་ར་ུ ཕྱིན་པ་དང་འབྲེལ་བ་ གཟའ་པ་སངས་ཉིན་ཨི ན་ཇིའི་རྒྱལ་ས་ལོན་ཌོན་དུ་རྟེན་ བདྱེ ་བདེ་ར་ུ ཕྱིན་པ་རེད། གཞི་བྱས་པའ་ི ཨིན་ཡུལ་བདོ ་ཀྱི་ཐེབས་རྩའ་ི
House Trust
Tibet
དེ་སྔ་རྒྱ་བདོ ་གྲོགས་པ་ོ ཁག་
ུ ་རག ུ ་བདྱེ ་རྒྱུ་བྱུང་བ་རེད་ལ། གཅིག་རག
ད་ལན་ཐེ་
མཐུ ན་འགྱུར་འགོ ་ཐེ་ཝན་སྐ་ུ ཚབ་དནོ ་ ཝན་ནང་གཞི ་རྒྱ་ཆེ ་ཙམ་བྱས་ནས་ཚོ གས་རྒྱུ་ཡི ན་པ་
ཁང་གིས་ག་ོ སྒྲིག་གནང་ནས།
ཐེ་ཝན་རྒྱལ་ས་ཐེ་པེའ་ི རེད། དེར་བརྟེན་ཚོགས་ཞུགས་ཁྱེད་རང་ཚོ་ཚང་མར་
ནང་དུ་ཐུ ན་མོང་གི་གཞི་རྟེན་འཚོལ་བ། ཞེས་བདོ ་རྒྱའ་ི ཕག ྱོ ས་གཅིག་ནས་འཚམས་འད་ྲི ཞུ་རྒྱུ་དང་།
རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོ གས་ཆེ ན་ཉིན་གསུམ་རི ང་འཚོ གས་གནང་ གཅིག་ནས་ཐུ གས་ར་ྗེ ཆེ་ཞེས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
ཕག ྱོ ས་
ཆེ་ས་ནས་
ཡོད། དེ་ཡང་ཕྱི་ཚེ ས་ ༢༢ རེས་གཟའ་པ་སངས་ཉནི ་ བཤད་པ་ཡི ན་ན་ང་ཚོ ་ཚང་མ་འཛམ་བུ་གླིང་འདི་སྒང་
ཚོགས་ཆེ ན་དབུ་འབདྱེ ་ཀྱི ་མཛད་སྒའོ ི་ཐོག་༸གོང་ས་ གི ་མི ་དུང་ཕྱུར་བདུན་ཅུ་ཙམ་ཡོ ད་པའི་ནང་གི ་ཆ་ཤས་
མཆོག་གི ས་སྩལ་བའི་གསུང་འཕྲིན་བརྙན་འཕྲིན་བརྒྱུད་ ཤིག་ཆགས་ཡོད། ངས ོ ་རང་ནམ་རྒྱུན་རྟག་པར་བསམ་
ཚོགས་བཅར་བ་རྣམས་ལ་གཟིགས་འབུལ་ཞུ ས་ཡོ ད། བླ་ོ འད་ི གཏངོ ་གི་ཡོད། ངས ོ ་རང་ཆོས་པ་ཞིག་ཡིན་པའ་ི ༸གང ོ ་ས་མཆོག་གི ས་སྩལ་བའི་གསུང་འཕྲིན་དེའི་ནང་ ཆ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་སྡ་ེ སྣོད་ཀྱི་གཞུང་ཉམས་ལེན་ འཁདོ ་དནོ །
བྱེད་མཁན་ཞི ག་ཡི ན་པའི་ངོས་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་
ད་ལམ་ཐེ་ཝན་ལ་རྒྱ་རིགས་གྲོགས་པ་ོ ཅད།
ཅེས་སྨནོ ་ལམ་རྒྱག་བཞིན་ཡོད། སེམས་ཅན་
དང་ང་རང་ཚོ་བདོ ་རིགས་རྒྱ་སྐད་ཤེ ས་མཁན་ཚོ ་ལྷན་ ཐམས་ཅད་ཅེས་སྨནོ ་ལམ་བརྒྱབ་པ་འདི་འདྲ་ཆག་ཆག་
འཛོམས་ཐག ོ ་ཚོགས་ཆེན་ཞིག་ག་ོ སྒྲིག་གནང་ཡོད། ང་ གཅི ག་བྱས་ནས་སྨནོ ་ལམ་བརྒྱབ་པ་ཡི ན་ན་གནས་ཚུལ་ ཚའི་དཀའ་ངལ་དེ་རྒྱ་བོད་ཟུང་འབྲེལ་ཐོག་ནས་སེལ་རྒྱུ་ ཐ་དད་རེད།
ི ་མེད་ སྨནོ ་ལམ་བརྒྱབ་རྒྱུ་དེ་ཁ་ཞེ་གཉས
ཞི ག་ཡི ན་པར་བརྟེན་དམིགས་བསལ་བར་སྐབས་ཤི ག་ ཀྱི་ཐག ོ ་ནས་ཡིན་ན།
ི ་གངྒའ་ི རླུང་གི་བ་ྱེ མ་ འཛམ་གླང
ནས་རྒྱ་རི གས་གྲོགས་པ་ོ གྲོགས་མོ ་རྣམས་དང་ལྷན་དུ་ སྙདེ ། ཅེས་གསུངས་པ་བཞིན་མཐའ་མེད་པ་ཞིག་རེད།
ཐུ ག་ནས་ང་ཚོས་དངས ོ ་ཡོད་བདེན ་པའི་ གནས་ཚུ ལ་ དེ་དག་ལ་ང་ཚོ ས་སྨནོ ་ལམ་བརྒྱབ་པ་ལས་གཞན་བྱ་རྒྱུ་ གསལ་བཤད་བདྱེ ་རྒྱུ་དང་།
རྒྱ་རིགས་ཚོའ་ི བསམ་ གང་ཡང་མེད། འཛམ་གླང ི ་འད་ི ང་ཚོར་འབལ ྲེ ་བ་ཡོད་
ཚུལ་གང་ཡོ ད་པ་དེ་དག་ང་ཚོ ས་ཉན་ནས་གོ་བསྡུར་བྱ་ པ་རེད། འཛམ་གླང ི ་འདར ི ་ཆ་མཚོན་ནའང་སགྲོ ་ཆགས་
ཅེས་ཡོད་པ་འད་ི འཕྲལ་སེལ་གྱི་སྒ་ོ ལྔའ་ི ཤེས་པ་ལ་བརྟེན་
མཁན་གྱི་ཚོར་བ་བདེ་སྡག ུ ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་ཕུགས་རྒྱང་
རི ང་པོ་དང་རྒྱ་ཆེ ་ས་ནས་བསམ་བླ་ོ གཏངོ ་ཐུ བ་མཁན་ གྱི་ནསུ ་པ་ཞིག་ཡོད་པ་རེད།
དེར་བརྟེན་སེམས་ཅན་
ཐམས་ཅད། ཅེས་སྨནོ ་ལམ་བརྒྱབ་པ་འདི་ཁ་ཡོ ད་ལག་
ི ་འདིའ་ི སྒང་གི ་མི ་ ཡོ ད་ཀྱི་ཕན་པ་བསྒྲུབ་རྒྱུ་དེ་འཛམ་གླང
དུང་ཕྱུར་བདུན་ཅུ་ཙམ་ཡོ ད་པ་དེ་དག་ལ་ཕན་པ་བསྒྲུབ་ རྒྱུའ་ི ག་ོ སྐབས་ཤིག་ཡོད་པ་རེད། རྒྱ་ནག་ལྟ ་ བུ ར ་ཆ་མཚོ ན ་ན་འཛམ་གླི ང ་
འདིའི་སྒང་གི ་མི ་གྲངས་མང་ཤོ ས་ཡོ ད་པའི་རྒྱལ་ཁབ་
ཅིག་རེེད། ལོ་རྒྱུས་དང་རིག་གཞུང་ལྡན་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ ཅིག་རེད།
སྤྱི་ཡོངས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཐོག་ནས་བཤད་ན་
རྒྱ་རི གས་ཚོ ་ནང་པའི་ཆོ ས་བརྒྱུད་འཛིན་མཁན་ཞིག་ རྒྱུ་ཞིག་བྱུང་བ་རེད། དངས ོ ་གནས་བྱས་ན་གནམ་སྡ་ེ སྒ་ོ འབུ་སནྲི ། བྱ་བྱིའུ། རི་དྭགས་སོགས་གྲངས་ཀྱི་མི་ལང་ ཆགས་ཡོད། དེའ་ི ནང་ཚན་ནས་ཤེས་རབ་སྙངི ་པོ་འདོན་ མོ་ཆེ འི་དནོ ་རྐྱེན་གྱི་གནས་ཚུ ལ་མ་བྱུང་གོང་ནས་ཡི ན་ བ་ཞིག་ཡོད་པ་རེད། དེ་དག་ལ་ང་ཚོས་སྨནོ ་ལམ་བརྒྱབ་ མཁན། གང་ལྟར་ལེགས་སྦྱར་གྱི་ཆོས་བརྒྱུད་འཛི ན་ གཅི ག་མི ན་གཉིས་ང་ཚོ ་དང་ཐུ ག་ནས་འབྲེལ་བ་མཐུ ད་ རྒྱུ་ལས་གཞན་གང་ཡང་མི་འདུག ང་རང་ཚོས་ངས ོ ་ མཁན་ཞིག་ཆགས་ཡོད། ང་ཚོ་བོད་པར་ཆ་བཞག་ ནས་འབྲེལ ་བ་བྱེད ་དགོས ་ཀྱི ་ འདུག ་ཅེས ་འབ དོ ་སྐུལ ་ ནས་བྱེད་རྒྱུ་ཡོ ད་པ་འདི་འཛམ་གླང ི ་འདི་སྒང་གི ་མི ་དུང་ ན་སྤྱིར་མི་གྲངས་ཉུ ང་ཉུ ང་རེད། འོན་ཀྱང་དཔལ་ནཱ་ བདྱེ ་བཞིན་ཡོད། འནོ ་ཀྱང་གནམ་སྡ་ེ སྒ་ོ མོ་ཆེའ་ི དནོ ་ ཕྱུར་བདུན་ཅུ་ཡོད་པ་དེ་དག་ནམ་རྒྱུན་ང་རང་ཚོས་ཤོད་ ལནྡྲའ་ི མཁས་པའ་ི དབང་པ་ོ ཀླུ་སྒྲུབ་དང་ཐག ོ ས་མེད་གཙོ་ རྐནྱེ ་གནས་ཚུལ་མ་བྱུང་བར་དུ་རྒྱ་རི གས་ཚོ ར་ཕར་ང་ པ་ལྟར་སྨྲ་ཤེས་དནོ ་ག་ོ བ་ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན། སྨྲ་ བོར་གྱུར་པའི་མཁས་པའི་དབང་པོ་ཚོ འི་རྨད་དུ་འབྱུང་ ཚོས་འབལ ྲེ ་བ་བདྱེ ་རྒྱུ་དེ་ཡང་ཁག་པ་ོ བྱུང་ཡོད། དནོ ་ ཤེ ས་ཞེས་སྐད་ཡི ག་མི ་འདྲ་བ་ཡོ ད་རུང་སྐད་ཆ་བཤད་ བའ་ི ལེགས་བཤད། སྔནོ ་བྱུང་གི་ལེགས་བཤད་ཙམ་ རྐྱེན ་གནས་ཚུ ལ ་དེ་ བྱུ ང ་རྗེས ་རྒྱ་རི ག ས་མཉམ་པ ར ོ ་ རྒྱུ་ཡོ ད་པ་འདིའ་ི ཐོག་ནས་གཙོ་ཆེ་ཤོས་མི འ་ི རྣམ་དཔྱོད་ དུ་མ་ཟད། དུས་ད་ལྟའང་འབལ ྲེ ་བ་ཡོ ད་པའི་ལེགས་
བོད་དང་བོད་མི །
12
བཤད་ཅི ག ་ང་ཚོ ་ བོད ་ཀྱི ་ ཆོ ས ་བརྒྱུ ད་ནང་ད་ལྟ་ སོ ས ་ འགྲིག་གི་འདུག
༢༠༡༦ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའི་ཤེས་བྱ།
ཅེས་མཐའ་གཅིག་བྱས་ནས་མཐའ་ མི་བསམ་བླ་ོ ཞེ་དྲགས་འཁར ོ ་མ་ཐུ བ་མཁན།
ཕྱོགས་
ཉམས་ལྡན་པ་ཞིག་བྱས་ནས་ཐོས་བསམ་སྒམ ི ་དང་བྲལ་བའ་ི གཉས ི ་ཕན་གྱི་དབུ་མའ་ི ལམ། ཞེས་ ཚང་མའི་གནས་ཚུ ལ་མ་རྟོགས་མཁན་ཞི ག་གི ་སེམས་ ོ ་གསུམ་ གཉས ཡ་མ་བྲལ་བ་ཉར་ཚགས་བྱས་ནས་བསྡད་ཡོད།
དེར་ པ་ཞི ག ་ངོས་ཀྱི ་འགན་འཁྱེར་བའི་སྐབ ས་དེ་འདྲ་ཞི ག་ ནང་ཁང ོ ་ཁ་ྲོ བཟའ་རྒྱུ་དེ་འདྲ་ཡོང་གི་རེད།
བརྟེན་བར་སྐབ ས་ང་ཚོ ་ དངོས ་ཡོ ད ་གནས་ཚུ ལ ་ཐ ོག ་ བཟས ོ ་པ་རེད། ི ་དབར་འདྲ་ཆགས་པོ་བྱེད་རྒྱུ་གང་ ནས་རྒྱ་བདོ ་གཉས
ཡང་མེད།
མེད་རེད། དངས ོ ་ཡོད་གནས་ཚུལ་མ་རེད། དེར་བརྟེན་
གཙོ ་ ཆེ ་ ཤོ ས ་རྒྱ་མི འི ་ ཤེ ས ་ཡོ ན ་ཅན་མང་ ང་རང་ཚོ ་ཕན་ཚུ ན་ཐུ ག་ནས་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་
ི ་དབར་དཀའ་ངལ་ པོ་ཞི ག་གི ས་དེའི་ཐོག་ལ་དོ་སྣང་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་ཀྱི་ དེ་ཤེས་པ་བྱས། གང་ལྟར་རྒྱ་བདོ ་གཉས
ཞིག་ཡོད་པ་རེད།
དེ་དགོས་
དཀའ་ངལ་དེ་མིས་བཟས ོ ་པའ་ི འདུག
ང་ཚོ་མཐུ ན་མོང་གི་དཀའ་ངལ་སེལ་
ི ་ཕྱི་ ངས ོ ་རང་ལ་རྒྱ་མི་ཧ་ཅང་མང་པ་ོ ཐུ ག་མངྱོ ་། རྒྱུ་དེ་ཕན་ཚུན་ཚང་མར་འགན་ཡོད། འཛམ་གླང ི ་གཞན་དག་ལ་མིས་ རྩོམ་ཡི ག་ཆ་བཞག་ནའང་རྒྱ་ཡི ག་ནང་རྩོམ་ཡི ག་འདོན་ ལོགས་སུ་བལྟས་པ་ཡིན་ནའང་ཤེས་གསལ་རེད། མི ་ དཀའ་ངལ་ཞིག་རེད། འཛམ་གླང བཟས ོ ་པའ་ི དཀའ་ངལ་ཧ་ཅང་མང་པ་ོ འདུག
མིས་ པ་ཧ་ལམ་སྟོང་ཕྲག་སྐརོ ་ཞི ག་ནང་དུའང་དབུ་མའི་ལམ་ དང་མི འི་དཀའ་ངལ་སེལ་བར་གོ་མཚོ ན་བེད་སྤྱོད་སྤྱད་
བཟོས་པའི་དཀའ་ངལ་དེ་ང་ཚོ ་མི ་དང་མི ་ཐུ ག་ནས་སྐད་ ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བཞིན་འདུག ཆ་བཤད་དགས ོ ་པ་རེད།
དེས་ག་རེ་མཚོན་གྱི་ ནས་གནོན་ཤུ གས་སྤྲད་པ་ཡི ན་ན་དཀའ་ངལ་སེལ་ཐུ བ་
སྐད་ཆ་བཤད་སྐབས་ང་དང་ ཡོད། ཅེ་ན། རྒྱའ་ི གྲོགས་པ་ོ ཤེས་ཡོན་ཅན་ཚོའ་ི ནང་ལ་ ཀྱི་མེད།
དམག་དཔུང་ཧ་ལས་པའི་སྟོབས་ཆེ ན་པོ་ ཡོ ད ་ནའང་།
ཁྱོད་ཅེས་པའི་སྐད་ཆ་དེ་མ་ཡི ན་པར་ང་ཚོ ་ཞེས་སྐད་ཆ་
དམག་དཔུ ང ་གཅི ག ་པུ ས ་བོད ་ཀྱི ་ དཀའ་ངལ་དེ་ སེ ལ ་
བཤད་ནས་རྒྱ་མི་རིགས་ཚོར་ཆ་བཞག་ནའང་ལོ ་རྒྱུས་
དང་སྙངི ་སྟོབས་ལྡན་པའ་ི མི་རིགས་ཤིག་རེད།
བདོ ་ཀྱི་གནས་སྟངས་མཚོ ན་ནའང་རྒྱ་མི འ་ི
ལོ་སྟོང་
ཐུ བ་ཀྱི་མ་རེད།
གལ་སདྲི ་དེ་ལྟར་སེལ་ཐུ བ་ཀྱི་ཡོ ད་ན་
ི ་འབལ ཕྲག་རི ང་རྒྱ་བདོ ་གཉས ྲེ ་བ་ཡོ ད་པ་ཞི ག་ཆགས་
ད་གཟོད་བོད་ཀྱི ་དཀའ་ངལ་དེ་སེ ལ་ནས་རྫོགས་ཚར་
ི ་སྟོབས་ལྡན ་པ་ཞི ག ་ གྱི ་ གང་ལྟར ་རྣམ་དཔྱོད་དང་སྙང
ུ ་དཀའ་ངལ་ད་དུང་ལྷག་ཡོད། རང
ཡོད།
ང་ཚོ་བདོ ་པར་ཆ་བཞག་ནའང་དེ་དེ་བཞིན་
དགས ོ ་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། མི་རབས་བརྗེ་འགྲོ་གི་ཡོ ད་
རེད། ང་ཚོ་གཅིག་གིས་གཅིག་ལ་གྲོགས་པའོ ་ི འདུ་ཤེས་ བཞག
དགས ོ །
ངལ་ཞེས་པ་འདི་གཙོ ་བོ་སེམས་ནང་གཅིག་གིས་གཅིག་
གཅིག་གིས་གཅིག་ལ་བར་ྩེ བ་ཡོད་པ་ཞིག་བདྱེ ་
ི ་ཕན་གྱི་བསམ་བླ་ོ ལ་ཕན་ཚུན་བརྩི་བཀུར་བྱས། གཉས
སོ་སོ་གཅིག་པའོ ་ི ཁེ་ཕན་ཁ་ོ ན་ལས་གཞན་ལ་
བསམ་བླ་ོ མ་བཏང་ན་ཡོང་རྒྱུ་གང་ཡང་མེད།
མི ་དང་མི འ་ི དཀའ་
བཏང་། ཕག ྱོ ས་གཅིག་རྒྱལ། ཕག ྱོ ས་གཅིག་ཕམ་ཞེས་
པ་དེ་མ་ཡི ན་པར་ཕུགས་རྒྱང་རི ང་པར ོ ་རྒྱུ་མཚན་ལྡན་
དེ་འདྲ་
ཡིན་པར་བརྟེན་ངས ོ ་ཀྱིས་བདོ ་ཀྱི་ཆབ་སདྲི ་འགན་བླངས་
པའི་ ཐོག ་ནས་བསམ་བླ་ོ བཏང་ན་ང་ཚོ འི་ དཀའ་ངལ་
བྱས་པའི་འབྲས་བུ་དེ་ང་ཚོ་རང་རྒྱལ་གཞན་ཕམ་ཞེས་
འདུའི་ཐོག་ལ་དེ་སྔ་ཕན་ཆད་ཀྱི་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་
པའི་སྐབས་ལ་ཉམས་མྱོང་མང་པོ་ཞི ག་ཕྱོགས་བསྡམ ོ ས་
སེལ་ཐུ བ་པ་ཞིག་རེད།
ི ་སྨན་ཞི ག་ཡོ ང་ཐབས་བྱས་པ་ དེ་དངས ི ་སྨན་རེད་འདུག པ་དེ་མ་ཡི ན་པར་གཉས ོ ་གནས་གཉས རེད།
ད་རིང་ཁྱེད་རང་ཚོ འ་ི ཚོ གས་
དེ་དཀའ་ངལ་ གྱི ་ཉམས་མྱོང་ཕྱོགས་བསྡམ ོ ས་ཤི ག་བྱས་ནས་ང་ཚོས་
རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ཁབ་ཆ་བཞག་ནའང་བདོ ་རྒྱ་ནག་ སེལ་རྒྱུའི་ཐབས་ལམ་ཁ་ཡོ ད་ལག་ཡོ ད་ཅི ག་རེད་འདུག གང་འདྲ་ཞི ག་གི ་ཐོག་ལ་ཤུ གས་བརྒྱབ་དགོས་ཀྱི་འདུག
ནས་ཁ་བྲལ་མི ་དགོས་པར་ཁྱིམ་ཚང་ཆེ ན་པོ་གཅི ག་གི ་ ཅེས་ངས ོ ་འཛིན་བྱས་ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་བདྱེ ་ཀྱི་འདུག གང་ རྒྱ་རི གས་གྲོགས་པོའི ་ ནང་ཆ་བཞག་ན་དངོས ་ཡོ ད ་
ནང་ལ་མཛའ་མཐུ ན་བྱས་ནས་སྡདོ ་ཐུ བ་རྒྱུ་ཞི ག་དང་། ལྟར་རྒྱ་བོད་གཉིས་དབར་དཀའ་ངལ་ཞི ག་ཡོ ད་པ་དང་། གནས་ཚུལ་མ་ཤེས་མཁན་ཧ་ཅང་མང་པོ་འདུག ངོས་ ང་ཚོ ་བོད་པར་ཆ་བཞག་ནའང་བོད་མིི ་རི གས་ཀྱི ་ཐུ ན་ དཀའ་ངལ་དེ་དེ་འདྲ་བྱས་ནས་ལྷག་པ་ཡི ན་ན་རྒྱ་ནག་ ཀྱི་ནམ་རྒྱུན་རྟག་པར་འད་ི ཤོད་ཀྱི་ཡོད། མོང་མ་ཡིན་པའ་ི སྐད་ཡིག་དང་།
དེ་དང་འབལ ྲེ ་བའ་ི གཞུང་ཡིན་ནའང་ང་ོ ཚ་བ་ོ ཞིག་དང་།
རྒྱ་ནག་མི ་
རྒྱ་ནག་གཞུང་ མང་དུང་ཕྱུར་བཅུ ་གསུམ་ལ་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་
ཤེ ས་ཡོན་མང་པོ་ཞི ག་ཡོ ད་པ་དེ་དག་བོད་པ་རང་གི ས་ གི ས་ཀྱང་རྒྱ་ནག་མི ་མང་ཚོ ར་འགྲེལ་བཤད་རྒྱག་སྐབས་ ཤེས་རྒྱུའ་ི ཐབོ ་ཐང་ཡོད། དངས ོ ་ཡོད་གནས་ཚུལ་ཤེས་ བདག་གཉེར་ཡག་པ་ོ ཞིག་བདྱེ ་ཐུ བ་རྒྱུ། དེ་བཞིན་ཁར ོ ་ འཁྱོག་བཤད་བརྒྱབ་པ་དང་།
ང་ཚོ་བདོ ་མི་རིགས་ པའི ་ མཚམས་ལ་ལེ ག ས་ཉེས ་འབྱེད ་པའི ་ རྣམ་དཔྱོད་
ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཡག་པ་ོ ཞིག་བདྱེ ་ཐུ བ་རྒྱུ་བཅས་གཉིས་ རྣམས་རྒྱ་མི་རིགས་ལ་ང་ོ རྒོལ་ཡིན་པ་ལྟ་བུ། ཏཱ་ལའ་ི བླ་ ལྡན་ཡོད། དངས ོ ་ཡོད་གནས་ཚུལ་བཀབ་ནས་སོ་སོའ་ི སྨན་གྱི་བསམ་བླ་ོ ཞིག་བཏང་ནས། ང་ཚོ་ཁ་བྲལ་བདྱེ ་ མ་ཞེས་བརྗོད་དུས་ཁ་བྲལ་བྱས་ནས་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ཁབ་ སྲིད་གཞུང་གི ་སྲིད་བྱུས་མཁྲེགས་པོ་ཡོད་པ་འད་ི གཞིར་ ཀྱི་ཡིན། ཞེས་མཐའ་གཅིག་བྱས། ད་ལྟ་ཡོད་པ་འད་ི ལ་རྒྱབ་གཏདོ ་བདྱེ ་ཀྱི་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་བཤད་སྐབས།
རྒྱ་ བཟུང་གི ་དྲིལ་བསྒྲགས་བྱས་ནས་ཕྱི ན་པ་ཡིན་ན་འདི་
བོད་དང་བོད་མི།
13
༢༠༡༦ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའ་ི ཤེས་བྱ།
ཡག་པ་ོ མི་འདུག ཅེས་ངས ི ་ མཐུ ན ་པའི་ དཀའ་ངལ་གང་འདྲ་ཞི ག ་སེ ལ ་དགོས ་ཀྱི ་ ོ ་ནས་ནམ་རྒྱུན་དེ་འདྲ་ཤོད་ པ་ོ རེད་འདུག མ་འངོ ས་པར་ཆ་བཞག་ན་རྒྱ་བདོ ་གཉས
གསར་འགྱུར་བཀག་ ལོ་རྒྱུས་ཡོད་པའ་ི མི་རིགས་གཉས ི ་རེད། ལོ་ང་ོ སྟོང་ཕྲག་ འདུག དེའ་ི སྐརོ ་ག་ོ བསྡར ུ ་ལྷུག་པ་ོ ཞིག་ཡོ ང་རྒྱུར་ངོས་ བསྡམ ོ ས་བྱས་པ་འདི་ དག་རྒྱ་ནག་ནང་ཁུ ལ ་ལ་བ ྱེད ་ རིང་འབལ ྲེ ་བ་ཡོད་པ་ཞིག་རེད། སྔར་དུས་སྐབས་འགའ་ ནས་རེ་བ་ཞུ་གི་ཡོད། ཚང་མར་ཐུ གས་རྗེ་ཆེ། བཀྲ་ཤི ས་ ཀྱི་ཡོད།
འཁྱོག་བཤད་དང་།
ི ་གཞན་ ཤས་སྐབས་དངས ཐུ བ་རྒྱུ་རེད་མ་གཏོགས་རྒྱ་གར་དང་འཛམ་གླང ྲེ ་ བདེ་ལེགས། ོ ་གནས་དྲང་གནས་ང་ཚོ་གཉེན་འབལ
ཞེས་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་འཕྲལ་སླར་ཡང་
བཅས་ལ་ཁྱབ་རྒྱུ་མ་རེད། ཕག ྱོ ས་གཅིག་ནས་བསམ་བླ་ོ མཛའ་གཅུ ག ས་ལྡན ་པ་བྱས་ནས་བསྡད ་ཡོ ད ་པ་རེ ད ། མགོན ་པོ་ གང་ཉིད ་མཆོ ག ་གི ས ་མུ ་ མཐུ ད ་ནས་བཀའ་ གཏང་ན་རྒྱ་ནག་མི ་མང་དུང་ཕྱུར་བཅུ་གསུམ་བཅུ་བཞི ་ དེར་བརྟེན་ང་ཚོ་ཚང་མས་མཐུ ན་མོང་གིས་འབད་བརྩོན་ སླབོ ་སྩལ་དནོ ། གྲོགས་པ་ོ རྣམ་པ་ལྷན་རྒྱས་ལ་ངོས་ནས་ ཡོད་པ་དེ་ཚོར་མག་ོ སྐརོ ་གཏངོ ་གི་ཡོད་པ་རེད།
དེང་ གྱི་ཐོག་ནས་མ་འོངས་པར་ཡི ན་ནའང་ཕན་ཚུ ན་མཛའ་ ཡང་བསྐྱར་གཅིག་ཞུ་འདདོ ་བྱུང་།
བར་སྐབས་ངོས་
སྐབས་འཛམ་གླིང་འདིའི་སྒང་དངོས་ཡོ ད་གནས་ཚུ ལ་ གཅུགས་ལྡན་པ་ཞི ག་དང་གཉིས་ཕན་ཡོ ང་བ་ཞི ག་ཁྱེད་ ནས་ཉམས་མངྱོ ་མང་པ་ོ བསགས་པ་དང་། གནས་ཚུལ་ གང་ཡི ན་པ་དེ་དངོས་ཤུ གས་བརྒྱུད་གསུམ་ནས་གོ་འགྲོ་ རང་ཚོའ་ི དགང ོ ས་པར་བཅང་རོགས་གནང་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
གི་ཡོད། ལྷག་པར་དེང་སྐབས་འཕྲུལ་ཆས་མང་པ་ོ ཞིག་
མང་པོ་ཞི ག་མཐོང་ཡོ ང་སྐབས་དཀའ་ངལ་མང་པོ་ཞི ག་
མཐའ་དོན་ཁྱེད་རང་ཚང་མ་ལས་བྲེལ་ཡོ ད་ ང་རང་ཚོ་མིས་བཟས ོ ་པ་ཆགས་ཡོད། ཁོར་ཡུག་སྐརོ ་ཆ་
མིའ་ི བྱ་སྤདྱོ ་དང་གང་ཙམ་འབྲེལ་བ་
ཡོ ད་པ་དེ་འདྲ་ཞི ག་གི ་འོག་ལ་གནས་ཚུལ་དེ་བཀབ་ཐུ བ་ པ་ཤ་སྟག་རེད། ཡིན་ནའང་ཚོགས་འདུ་འད་ི གལ་ཆེན་ བཞག་ནའང་།
ཐབས་མེད། འབྲས་བུ་དེས་རྒྱ་ནག་མི་མང་དངས ོ ་ཡོད་ པ ་ོ ཞི ག ་ལ་བརྩི ས ་ནས་ཚོ ག ས་འདུར ་མཉམ་ཞུ ག ས་ ཡོད་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད།
གང་ལྟར་མི ས་བཟོས་པའི་
གནས་ཚུལ་ཏོག་ཙམ་ཤེས་པ་དེ་ཚོ ས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་ གནང་པར་ཐུ གས་ར་ྗེ ཆེ་ཞེས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། སྔ་མོ་ངས ོ ་རང་ དཀའ་ངལ་དེ་ མི ས་སེ ལ ་རྒྱུ འི ་ ཐབས་ཤེ ས ་ཡོ ད ་དམ་
ཡི ད་ཆེ ས ་བརླ ག ་རྒྱུ ་དང་ཐེ་ ཚོ མ ་སྐྱེ་གཞི ་ ཞི ག ་ཆགས་ རྒྱ་ནག་ཏུ ་ཡོད་སྐབས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༤ ལོར་རྒྱལ་ཡོངས་ བརདྗོ ་ན། ཏན་ཏན་ཡོད་རེད་སེམས་བཞིན་འདུག ཆེ་ ཀྱི་རེད།
ི ་འདིའ་ི སྟེང་མི ་ དེར་བརྟེན་གང་ལྟར་དངས ོ ་ཡོད་གནས་ཚུལ་ མི ་དམངས་འཐུ ས་མི ་ཚོ གས་ཆེ ན ་ཚོ གས་པ་རེ ད ། ས་ནས་བཤད་ན། དཔེར་ན། འཛམ་གླང
པ་ོ རེད།
ི ་ཕེབས་ བསྡར དེ་རིང་རྒྱ་རིགས་གྲོགས་པ་ོ ཚོ་འདར ུ ་ལྷུག་པ་ོ བྱ་རྒྱུ་དེ་འདྲ་བྱུང་མེད།
གསལ་པ ་ོ ཞི ག ་སྔནོ ་ལ་བཟོས ་དགོས ་རྒྱུ ་དེ་ གལ་ཆེ ན ་ ཚོ གས་འདུའི་སྐབས་འདྲ་ཆག་ཆག་བྱས་པ་ཞི ག་ལས་གོ་ ག་ཚོད་གསོད་རེས་གཏངོ ་གི་འདུག
ཡོད་པ་རེད།
ཁྱེད་རང་ཚོས་བླ་ོ གཟུ་བརོ ་གནས་པའ་ི ང་དྲུག་ལོར་རྒྱ་གར་དུ་བསླབེ ས་པ་རེད།
མི ས་མི ་བསད་
དེ་ནས་ལྔ་བཅུ་ འདུག ་ཟེར ་རྒྱུ ་དེ་ ཧ་ལས་པའི ་ མི ་བཟོད ་པ་ཞི ག ་རེ ད ། རྒྱ་གར་གྲོས་ གཅན་གཟན་གྱིས་མི་བསད་འདུག ཅེས་བརྗོད་པ་ཡི ན་
ཐོག་ནས་དངོས་ཡོ ད་གནས་ཚུལ་དེ་ཉམས་ཞི བ་གནང་། ཚོ ག ས་ནང་ལ་གོ་ བསྡུར ་ཧ་ཅང་ལྷུག ་པོ་ ཡོ ད ་པ་དང་། ན་ཏགོ ་ཙམ་ཨ་ཙི་ཟེར་རྒྱུའ་ི བཟ་ོ འདྲ་བོ་ཡོ ད། མི ས་མི ་ དངས ོ ་ཡོད་གནས་ཚུལ་ནང་འདས་པའི་ལོ ་རྒྱུས་དེར་ སྐབས་རེ་རྩོད་པ་ཤོར་བ་སོགས་བྱུང་ཡོད། ཡང་འབལ ྲེ ་བ་ཞིག་ཡོང་གི་ཡོད།
དེ་དུས་ལྡ་ི གསོད་པའི་གནས་ཚུ ལ་ཧ་ལམ་འཆར་ཅན་ལྟ་བུའི་སྟེང་
ི ་ལོ་ ལིར་རྒྱ་ནག་གི་སདྲི ་བླནོ ་ཀྲུ་ཨན་ལའ་ི Zhou Enlai འགྲོ་གྲབས་བདྱེ ་བཞིན་འདུག དེ་ལྟ་བུའ་ི དུས་ཚོ ད་སྟེང་ རྒྱ་བདོ ་གཉས
སྟོང་ཕྲག་ཁ་ཤས་རི ང་ལོ་རྒྱུས་ཡོ ད་པ་ཞི ག་ཆགས་ཡོ ད། དང་ཧ་ོ ལུང་ཕེབས་པ་རེད།
སྐབས་དེ་དུས་ཁང ོ ་རྣམ་ སླབེ ས་ཡོད་སྟབས།
ི ་འདིའ་ི སྟེང་མི ས་ འད་ི འཛམ་གླང
ི ་ལ་ངས དེར་བརྟེན་གང་འདྲ་རེད་འདུག་གམ། ང་ཚོ་འདས་པའ་ི གཉས ོ ་ཀྱིས་དེ་ལྟར་ཞུས་པ་ཡིན། ང་ཚོ་རྒྱ་ནག་ བཟས ོ ་པའ་ི དཀའ་ངལ་ཆེ་ས་དམག་འཁྲུག་དང་། ཆུང་
ལོ ་རྒྱུས་གླངེ ་ནས་ད་ལྟ་ང་ཚོ་འདས་པའི་གནས་སྟངས་ པེ་ཅི ང་རྒྱལ་ཡོ ངས་མི ་དམངས་འཐུ ས་མི ་ཚོ གས་ཆེ ན་ ས་ནས་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དྲང་བདེན་མེད་པ། དབུལ་ཕྱུག་ ནང་བཞིན་དགས ོ ་ཡོད། ཅེས་སུས་ཀྱང་ཟེར་རྒྱུ་མ་རེད། དང་ལྡ་ི ལི ར་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོ གས་ཚོ གས་སྟངས་འདི་འདྲ་ མི་སྙམོ ་པ།
དཔེར་ན།
ི ་དང་ གི་མི་འདུག ང་ཚོ་བསམ་འཆར་བཤད་མཁན་ཞེ་དྲགས་ མཚོ ན ་པའི ་ རྙ ག ངས ོ ་རང་ལ་ཆ་བཞག་ན་འཛམ་གླང ོ ་གྲ་མང་པོ་ ཞི ག ་མི འི ་ བསམ་བླ་ོ དང་།
དུས་རབས་ལ་འགྱུར་བ་འགྲོ་གི ་ཡོ ད་པར་བརྟེན་དངོས་ མི་འདུག
ལྡ་ི ལིར་བསམ་འཆར་བཤད་མཁན་དང་ཧ་ རྣམ་དཔྱོད་ཕྲན་བུ་ཡར་རྒྱས་ཕྱིན་པ་ཡིན་ན་དཀའ་ངལ་
ཡོད་གནས་ཚུལ་ལ་བརྟེན་ནས་འགྲོ་དགོས་པ་ཞི ག་རེད་ ཅང་འཁྲུག་པ་ོ འདུག
ཅེས་ཞུ་སྐབས་ཀྲུས་ཁྱེད་རང་རྒྱ་ འདི་ཏན་ཏན་སེལ་ཐུ བ་རྒྱུ་ལྟ་བུ་ཞི ག་ངོས་རང་ཚན་རི ག་
མ་གཏག ོ ས་འདས་པའི་གནས་ཚུ ལ་རྐྱང་རྐྱང་བགྲངས་ ནག་ནས་ཕྱི ན ་ཚར་རྗེས ་ང་ཚོ ་ འགྱུ ར ་བ་ཧ་ཅང་ཕྱི ན ་ པ་དང་། ནས་ད་ལྟའ་ི དཀའ་ངལ་སེལ་རྒྱུ་མེད། བཤད་ཀྱི་མེད།
ུ ་སུངས་སོགས་དེ་དང་དེའ་ི ལྐགོ ་ཟ་རལ
ཤེས་ཡོན་ཅན་མཉམ་དུ་འབྲེལ་བ་བྱས་པར་
ང་ཚོས་འད་ི ཡོད། ཅེས་དེ་འདྲ་ཞིག་གསུངས་པ་རེད། དེར་བརྟེན་ བརྟེན་འདི་ལྟར་བསམ་བླ་ོ ཧ་ཅང་འཁོར་ཡོ ང་གི ་འདུག
འནོ ་ཀྱང་ད་ལྟའ་ི རྒྱ་ནག་མཁགྲེ ས་པ་ོ ཁྱེད་རང་ཚོ ་ ཚོ ག ས་འདུ་ འཚོ ག ས་སྐབ ས་ཁ་གསལ་ གང་ལྟར་འཛམ་གླིང་འདིའི་སྟེང་མི ་དུང་ཕྱུར་བདུན་ཅུ་
བདྱེ ་མཁན་དེ་ཚོ ས་ལོ ་རྒྱུས་ཁུངས་འཁྱོལ་ལ་མ་འཁྱོལ་ གཏིང ་གསལ་བྱས་ནས་གང་ལྟར ་ང་ཚོ ་ ཐུ ན ་མོ ང ་གི ་ ལྷག་ཙམ་ཡོ ད་པ་དེ་དག་སྐྱེས་པའི་སྐབས་སུ་མི ་གཅི ག་ དེ་འདྲ་བགྲངས་ནས་གཅིག་བཤད་ཀྱི་འདུག
དེ་ཚོའ་ི དཀའ་ངལ་སེལ་རྒྱུ་ནི་ང་ཚོ ་ཚང་མའི་ཐུ ན་མོ ང་གི ་ལས་ གྱུར་བྱས་ནས་སྐྱེས་པ་རེད། གལ་ཆེ་ཤོས་འཚར་ལོངས་ གྲས་འད་ི བླ་ོ གཟུ་བོར་གནས་པའི་ཐོག་ནས་དངོས་ཡོ ད་ འགན་བྱས་ནས་ཁྱེད་རང་ཚོ ས་འདིར་ཕེབས་པ་རེ ད། བྱས་པའ་ི སྐབས་སུ་ཕ་མ། དེའ་ི ནང་ནས་གཙོ་བོ་མའི་
གནས་ཚུལ་མཐུ ན་པ་ཞིག་ཞིབ་འཇུག་བྱ་རྒྱུ་དེ་གལ་ཆེན་ དཀའ་ངལ་སེལ་ཐབས་ལ་དངོས་ཡོ ད་གནས་ཚུ ལ་དང་ གཅེས་སྐྱོང་འོག་འཚར་ལོངས་བྱུང་པ་གཅི ག་གྱུར་རེད།
བོད་དང་བོད་མི །
14
དེར་བརྟེན་མི ་དུང་ཕྱུར་བདུན་ཅུ་དེ་དག་ཚང་མར་ལྷན་ མཐུ ན་བྱམས་བར་ྩེ ལྡན་པ།
༢༠༡༦ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའི་ཤེས་བྱ།
སྙངི ་ར་ྗེ ལྡན་པ་དེ་འདྲ་ཞིག་ ལ་ཐེ་ ཝེན ་ལ་ཆ་བཞག་ན་རང་དབང་ལུ ང ་པ་ཆགས་
སྐྱེས་ལ་བྱམས་བརྩེ་ ཟེར ་རྒྱུ ་འདི་ ཇི ་ ཙམ་སེ མ ས་ནང་ ཡོ ང་རྒྱུར་ཕལ་ཆེ ར་ང་ཚོ ས་འབད་བརྩོན་བྱས་ན་ཡོ ང་ ཡོད། དེ་འདྲའ་ི ཐག ོ ་གང་འདྲ་བདྱེ ་ཐུ བ་རྒྱུ་འདུག ང་ཚོ ་
ཚོར་བ་འདྲ་བོ་གང་འདྲ་ཡོ ད་པ་ཚང་མས་ཤེ ས་གསལ་ ཐུ བ་ཀྱི་རེད་བསམས་པའ་ི ཡིད་ཆེས་སྐྱེ་གི་འདུག
རེད།
དེར་ མུ་མཐུ ད་འབལ ྲེ ་བ་བདྱེ ་རྒྱུ་དང་།
ང་ཚོ ་འདི་གར་སླབོ ་
ི ་འདའི ་ི སྟེང་རྙགོ ་གྲ་བཟ་ོ བརྟེན་ང་ཚོའ་ི སླབོ ་སྦངྱོ ་ནང་དུ་ཆོས་དང་དམིགས་བསལ་ དེབ་བཟ་ོ འདྲ་བ་ོ དེ་འདྲ་ཕྲན་བུ་བཟ་ོ བཞིན་ཡོ ད། དེ་ཚོ འ་ི དེང་སྐབས་འཛམ་གླང
མཁན་དེ་ཚོ་གྲས་ནི་བྱམས་བརྩེའི་འོག་འཚར་ལོ ངས་ མ་འབྲེལ་བའི་བྱམས་བརྩེ་ཟེར་རྒྱུ་འདི་ཚན་རི ག་དང་ ཐག ི ་ཡུལ་ ྲེ ་བ་ཡོང་གི་རེད། འཛམ་གླང ོ ་ནས་ང་ཚོ་འབལ བྱས་པ་གཅིག་གྱུར་རེད།
གལ་ཆེ་ཤོས་ཚན་རིག་པས་ མཐུ ན་པའ་ི ཐག ོ ་ནས་བྱམས་བརའྩེ ་ི སླབོ ་གསོ་སྤདྲོ ་རྒྱུ་ཏན་ གྲུ་གང་སར་རྒྱ་རིགས་གྲོགས་པ་ོ མང་པོ་ཡོ ད།
རྒྱ་
ཞིབ་འཇུག་བྱས་པའི་སྐབས་སུ་མི འི་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི ་རང་ ཏན་ཡོང་གི་རེད་སེམས་བཞིན་འདུག འདའི ་ི སྐརོ ་ལ་ལོ་ རི གས་ཚོ ས་ལྷ་ཁང་བཞེངས་པ་དེ་ཚོ ་གྲས་ཡག་པ་ོ རེད། བཞིན་ན་ི བྱམས་བར་ྩེ ལྡན་པའ་ི རང་བཞིན་རེད།
བཤད་ཀྱི་འདུག
ཅེས་ གང་ཙམ་ནས་ཚན་རི ག་པ་དང་ཤེས་ཡོ ན་ཅན་མཉམ་གོ་ འོན་ཀྱང་གཙོ ་བོ་བྱམས་བརྩེ་ལྡན་པའི་སྤྱི ་ཚོ གས་ཡོ ང་
དངས ོ ་ཡོད་གནས་ཚུལ་ལ་ཆ་བཞག་ བསྡུར་བྱས་ནས་ལས་ཀ་བྱས་དང་བྱེད་བཞི ན་པ་རེ ད། རྒྱུའི་ཐོག་ང་ཚོ ས་ཞབས་འདེགས་གང་འདྲ་བསྒྲུབ་ཐུ བ་ ན། ཇི་ཙམ་གྱི་བྱམས་བརའྩེ ་ི བླ་ོ ཡོད་པ་དེའ་ི ཚོད་ཀྱི་ལུས་ དེ་རིང་འདར ི ་ཁྱེད་རང་ཚོར་ཞུ་རྒྱུར། དེ་རིང་འདར ི ་རྒྱ་ རྒྱུ་འདུག འད་ི དགང ོ ས་པ་བཞེས་རྒྱུ་གཅིག་དང་། དེ་
པ་ོ བདེ་བ་དང་།
སེམས་སྐྱིད་པ་ཡོང་བཞིན་འདུག རི གས་གྲོགས་པོ་མང་པོ་ཞི ག་ཕེབས་བཞུ གས་ཡོ ད་པ་ ནས་རིམ་པས་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ཁབ་ལ་ཆ་བཞག་ན།
གང་
ི ་འདིའི་སྟེང་མི ་དུང་ཕྱུར་བདུན་ཅུ་ལྷག་ཙམ་ རེད། རྒྱ་མི་རིགས་ལ་ཆ་བཞག་ན། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཐག འཛམ་གླང ོ ་ ལྟར་འཛམ་གླིང་འདིའི་སྟེང་གི ་མི ་མང་ཤོ ས་ཡོ ད་པའི་ ཡོད་པ་དེ་དག་གིས་བྱམས་བར་ྩེ སྤལེ ་རྒྱུ་དང་། བྱམས་ ནས་སངས་རྒྱས་པའི་ཆོ ས་དང་ཧ་ཅང་འབྲེལ་བ་ཡོ ད། རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཆགས་ཡོད་སྟབས། རྒྱ་ནག་རང་གི་ལྐགོ ་ བར་ྩེ སྤལེ ་རྒྱུའ་ི གཞི་མ་ན།ི མི་དུང་ཕྱུར་བདུན་ཅུ་དེ་དག་ དཔེར་ན། དེ་རིང་ཁ་སང་ཆ་བཞག་ན། འཛམ་གླང ི ་ ཟ་རུལ་སུངས་མཚོ ན་པའི་ཉམ་ཐག་ཚོར་དཀའ་ངལ་
མི ་གཅིག་གྱུར་ཡི ན་པའི་འདུ་ཤེས་འདི་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་ ཡུལ་གྲུ་གང་སར་རྒྱ་རིགས་གྲོགས་པ་ོ མང་པ་ོ ཡོད། དེ་ འཕྲད་པ་སོ གས་ད་ལྟའི་དཀའ་ངལ་མང་པ ་ོ ཞིག་གཙོ་
པ་ོ རེད་འདུག སྐྱེས་པའ་ི སྐབས་སུ་ནས་ང་ཚོར་མི་གཅིག་ ཚོ ་མང་ཆེ་བ་ནང་པའི་ཆོས་ལ་དོ་སྣང་ཡོ ད་པ་ཆགས་ཀྱི་ བོར་བྱམས་བརྩེའི་མ་འདང་བར་བརྟེན་ནས་ཆགས་ཀྱི་
གྱུར་གྱི་འདུ་ཤེས་ཡོད། དཔེར་ན། སྨན་ཁང་ཁག་གི་ འདུག དེར་བརྟེན་ང་ཚོ་ནང་པ་བདྱེ ་དགས ོ ་ཟེར་གྱི་མེད། ཡོད། དཔེར་ན། སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ལ་ཆ་བཞག་ན། ནང་མི་གཅིག་གྱུར་གྱི་འདུ་ཤེས་ཐག ོ ་ནས་ནད་པར་ལྟ་གི་ ནང་པའི་ཆོས་ཀྱི་ནང་ནས་སེམས་ཁམས་རི ག་པའི་སྐརོ ་ དངོས་གནས་བྱས་ན་བྱམས་བརྩེ་ལྡན་པ་ཞིག་ཡོད་ན།
ཡོད།
ནད་པ་ཞིག་སྨན་ཁང་དུ་སླབེ ས་པ་དང་ཁྱེད་རང་ དང་། བྱམས་བར་ྩེ གང ོ ་སྤལེ ་ཇི་ལྟར་གཏངོ ་དགས ོ ་མིན། སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་མིང་དནོ ་མཚུངས་པ་ཞིག་ཡོང་གི་
ལུང་པ་དང་ཆོས་ལུགས་སོགས་གང་ཡིན། ཞེས་འད་ྲི རྒྱུ་ ཁོང་ཁྲོ་དང་ང་རྒྱལ་སོགས་ལ་གཉེན་པོ་གང་འདྲ་བསྟེན་ རེད།
མ་རེད།
ི ་འདའི ་ི སྟེང་མི་གཅིག་ དགས དེར་བརྟེན་འཛམ་གླང ོ ་མིན།
བྱམས་བར་ྩེ མེད་ན་སོ་སོ་སྒརེ ་གྱི་རང་གཅེས་
དེ་ཚོའ་ི གྲས་དེ་ཐར་པ་དང་ཐམས་ཅད་ འཛིན་ཁ་ོ ནའ་ི སྟེང་ཕྱིན་པ་ཡིན་ན།
སྤྱི་ཚོ གས་རི ང་
གྱུར་གྱི་འདུ་ཤེས་ཐག ོ ་ནས་མིར་ཕན་ཐག ོ ས་བདྱེ ་རྒྱུ་མང་ མཁྱེན་པའ་ི ཆེད་དུ་སྐད་ཆ་བཤད་པ་མིན་པར། འཛམ་ ལུ ག ས་ཟེར ་ནའང་དེ་ ཙམ་ཕན་ཐོག ས་ཀྱི ་ མེ ད ་པར་ པ་ོ ཞིག་ཡོང་བཞིན་ཡོད། དཔེར་ན། རྒྱལ་སྤྱིའ་ི ཚོགས་ གླིང ་འདི་ བྱམས་བརྩེ་ ལྡན ་པའི ་ འཛམ་གླིང ་ཞི ག ་གང་ བརྟེན། དམིགས་བསལ་ཆོས་སྤལེ ་རྒྱུའི་སྐད་ཆ་མ་རེད། པ་མང་པ་ོ ཞིག ་གི ས ་མི་ གཅིག ་གྱུ ར ་གྱི ་ འདུ་ ཤེ ས ་འོག ་ འདྲས་བཟོ་དགོས་འདུག་དེའ་ི ཐོག་བསམ་བླ་ོ གཏོང་རྒྱུར་ ཨིན་ཇིའ་ི སྐད་ལ་སེ་ཁུ་ལར་ Secular ཟེར་རྒྱུ་འདི་ ནས་མིར་རོགས་པ་བདྱེ ་ཀྱི་ཡོད།
ྲེ ་བ། དེར་བརྟེན་འད་ི ང་ དམི གས་ཡུལ་བཟུང་ནས་འབད་བརྩོན་བྱེད་རྒྱུའི་ནང་དུ་ དམིགས་བསལ་ཆོས་དང་མ་འབལ
སེ་ཁུ་ལར་
ཚོ ས་འབད་བརྩོན་བྱེད་ནས་མི ་གཅི ག་གྱུར་གྱི་འདུ་ཤེས་ རྒྱ་རི གས་གྲོགས་པ ོ་ ཚོ ས་དམི གས་བསལ་ཞབས་ ཟེར་རྒྱུའ་ི ཚིག་འདའི ་ི དནོ ་དག་ན།ི རྒྱ་གར་གྱི་རྩ་ཁྲིམས་ འདི་སླབོ ་སྦང ྱོ ་ནང་སྤྱད་ནས་བྱི ས་པ་ཆུ ང་ཆུ ང་གི ་སླབོ ་ འདེགས་བསྒྲུབ་ཐུ བ་ཀྱི་རེད་བསམས་པའི་ངོས་ལ་ཡི ད་ ལ་ཆ་བཞག་ན་སེ ་ཁུ་ལར་ཐོག་ནས་ཡོང་བཞིན་ཡོད། རི མ ་ནས་བཟུ ང ་གང་ལྟར ་ཆེ ས ་མཐ འ ྱོ ་བར་ ཆེས་ཡོད། ོ ི་ སླབོ ་སྦ ང བྱམས་བརའྩེ ་ི ཡ་རབས་ཀྱི་བསམ་པ་འད་ི ཆོས་ཕག ྱོ ས་ཀྱི་ བཞག་ན།
དེ་བཞིན་རྒྱ་གར་འཕགས་པའ་ི ཡུལ་ལ་ཆ་ རྒྱ་གར་གྱི་སེ་ཁུ་ལར་ག་ོ དནོ ་ན།ི ཆོས་ལུགས་ཚང་མར་ སངས་རྒྱས་པའ་ི ལྟ་གྲུབ་དེ་རིང་ཁ་སང་ གུས་ཞབས་བདྱེ ་རྒྱུ་དང་། དེའ་ི ནང་ནས་ཆོས་དད་མེད་
སྐད་ཆ་དང་། སྐྱེ་བ་ཕྱི་མའ་ི སྐད་ཆ་བཤད་ཀྱི་མེད། གང་ འཛམ་གླང ི ་འདའི ་ི སྟེང་འབལ ྲེ ་བ་ཡོད་པའ་ི ཤེས་ཡོན་དང་ མཁན་ཚོ ར ་ཡི ན་ནའང་གུ ས ་ཞབས་བྱེད ་རྒྱུ ་དེ་ ལྟར ་ ི ་བདེ་སྐྱིད་ལྡན་པ་ཞིག་དགས ལྟར་འཛམ་གླང ོ ་ན། མི་སྒརེ ་ ལྟ་གྲུབ་དེ་ཚོ འི་གྲས་རྒྱ་གར་རང་གི ་ཕ་མའི་གཅེས་ནོར་ གསུང་གི་འདུག
པ་སོ་སོ་ཡིན་ནའང་ལུས་བདེ་བ་དང་།
ནབུ ་ཕག ྱོ ས་རྒྱལ་ཁབ་ནང་ལ་སེ་ཁུ་
སེམས་སྐྱིད་པ། ཆགས་ཡོད། ངས ོ ་ཀྱིས་རྒྱ་གར་ཚོར་རྟག་པར་འད་ི ལྟར་ ལར་ཟེར་ན་ཆོས་ལ་ཕྲན་བུ་མ་གུས་པ་དང་།
ཁྱིམ་ཚང་ཡིན་ནའང་འཆམ་པ་དང་། མཛའ་བར་ྩེ ལྡན་ བརདྗོ ་བཞིན་ཡོད། དེང་སྐབས་རྒྱ་གར་ནང་དུ་ནང་ཆོས་ མེད་པའ་ི བཟ་ོ འདྲ་བརོ ་ག་ོ རྒྱུ་ཡོང་གི་འདུག
ི ་མི་དུང་ ཐག པ། དེ་ནས་ཡར་ཆེ་ས་ནས་བཤད་ན་འཛམ་གླང ོ ་ད་ོ སྣང་ཆེ་ར་ུ འགྲོ་བཞིན་འདུག
མཐོང་
ངོས་ནས་
ང་ཚོ་རྒྱ་རིགས་ སེ་ཁུ་ལར་ཟེར་རྒྱུ་འད་ི རྒྱ་གར་གྱི་ག་ོ ལུགས་ལྟར། ཆོས་
ཕྱུར་བདུན་ཅུ་ལྷག་ཙམ་ཡོད་པ་དེ་དག་ཚང་མ་འཆམ་ གྲོགས་པོ་ཚོ ས་འདིའི་ཐོག་དགོངས་པ་བཞེས་ནས་སྔནོ ་ ལུགས་ཚང་མར་གུས་ཞབས་དང་།
ཆོས་དད་མེད་
མཁན་ཚོ་ལའང་གུས་ཞབས་བདྱེ ་ནས་མི་གཅིག་གྱུར་གྱི་
འདུ་ཤེས་འདིའི་ནང་སླབེ ས་པའི་བཟོ་འདྲ་བོ་ཞི ག་འདུག
ངས ོ ་རང་ལོ་ ༨༡ སྟེང་འགྲོ་བཞིན་ཡོད། ད་བར་མི་ཚེ འ་ི
ཉམས་མྱོང་ལྟ་བུ་མང་པ་ོ ཞིག་གསོ ག་ཡོ ང་དུས་འཛམ་ ི ་འདི་ད་ལྟ་དུས་རབས་ཉ་ི ཤུ ་རྩ་གཅི ག་འགོ་མ་རེད། གླང
དུས་རབས་ཉི་ཤུ ་རྩ་གཅི ག་ནང་རི མ་པས་བདེ་སྐྱིད་ལྡན་
ི ་ཞིག་དང་། པའ་ི འཛམ་གླང
བོད་དང་བོད་མི།
15
༢༠༡༦ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའ་ི ཤེས་བྱ།
ཞི་བདེའ་ི དུས་རབས་ཤིག་
བཟ་ོ དགས ོ ་བྱུང་ན། ང་ཚོས་ཤེས་ཡོན་ཐག ོ ་ཤུགས་རྒྱབ་
ི ་རྗེ་ ནས་མ་འོངས་པའི་མི་རབས་དེ་དག་ཤེ ས་ཡོ ན་སྙང
༸གང ོ ་ས་༸སྐྱབས་མགནོ ་ཆེན་པ་ོ མཆོག་གིས་ཨིན་ཇིའ་ི རྒྱལ་མོ་མཆོག་དགུང་གྲངས་ ༩༠ ཕེབས་པའ་ི སྐའུ ་ི འཁྲུངས་སྐར་ལ་འཚམས་འད་ྲི མཛད་པ།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༤ ཚེ ས་ ༢༡ ཉནི ་
སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན་པོ་མཆོ ག་གི ས་
ི ་པ་ Queen ཨིན་ཇིའ་ི རྒྱལ་མོ་ཨེ ་ལི་ ཛེ ་བྷ་ེ ཏ་ི གཉས རྣམ་དཔྱོད་ཟུང་དུ་འབལ ྲེ ་བའ་ི ཐག ོ ་ Elizabeth II མཆོག་ཟླ་འདའི ་ི ཕྱི་ཚེ ས་ ༢༣ ཉནི ་ ནས་བྱམས་བརྩེའི་རྣམ་དཔྱོད་ལྡན་པའི་མི ་སྒརེ ་པ་ཞི ག་ དགུང་གྲངས་ ༩༠ ཕེབས་པའ་ི འཁྲུངས་སྐར་ལ་ བཟས ོ ་ནས་དེ་ཡར་སྤལེ ་ཏེ་སྤྱི་ཚོགས་དང་། རྒྱལ་ཁབ། འཚམས་འདྲིའ་ི གསུང་འཕྲིན་ཞི ག་སྩལ་བའི་ནང་འཁོད་ དེ་ནས་རྒྱལ་སྤྱི་དེ་ལྟར་ཡོ ང་ཐབས་ང་ཚོ ་དམི གས་ཡུལ་ དནོ ། ངས ོ ་རང་བདོ ་ནང་དུ་ཕྲུ་གུ་ཆུང་ཆུང་ཡིན་སྐབས་ བཞག་ནས་འབད་བརྩོན་བྱེད་ཐུ བ་ན་ཡག་པོ་མེ ད་དམ་ རྒྱལ་མོ་མཆོག་ལ་ཡིད་སྨནོ ་ཞུ་མངྱོ ་ཡོད་ལ། རྒྱལ་མོ་ བསམས་ནས་ངས ོ ་ལ་ཆ་བཞག་ན། དེ་འདྲའ་ི བདེ་སྐྱིད་ མཆོ ག་གི ་ལོ ་རྒྱུས་ཡང་བལྟ་ཀླགོ ་བྱས་མྱོང་ཡོ ད་པ་མ་ ི ་ཞི ག་ངོས་ཀྱི་མི ་ཚེ འི་ནང་མཐོང་གི ་ ལྡན་པའི་འཛམ་གླང ཟད། སྐབས་དེར་ལོན་ཌནོ ་ནང་དམག་འཁྲུག་གི་གདོ ་ མ་རེད། འནོ ་ཀྱང་ང་ཚོའ་ི མི་ཚེ ་དུས་རབས་ཉ་ི ཤུ་པའ་ི ཆག་ཕོག་པའི་མི ་སེར་རྣམས་ལ་རྒྱལ་མོ་མཆོག་ནང་མི ་ ནང་མི་གསོད་ཁྲག་སྦར ྱོ ་ཧ་ཅང་བྱུང་ཡོད་སྟབས། དུས་ སྟོན་འཁོར་དང་ལྷན་སེམས་གསོ་གནང་ཆེད་ཕེབས་པའི་ ད་ལྟ་ཡིན་ནའང་རྒྱུན་མ་ཆད་པ་ཡོང་གི་ཡོད། འད་ི ང་ཚོ་ གླ ག ོ ་བརྙ ན ་ཞི ག ་ཀྱང་མཇལ་མྱོང ་ཡོ ད ་པ་དྲན་བཞི ན ་ དངས ོ ་སུ་མཐངོ ་། ཉམས་སུ་མངྱོ ་མཁན་ཞིག་གིས་སོ་ འདུག རྒྱལ་མོ་མཆོག་ན་ི ཨིན་ཡུལ་གྱི་རྒྱལ་སདྲི ་དུས་ སོ འི ་ ཉམས་མྱོང ་ཐོག ་ནས་ད་ལྟའི ་ བ ྱེད ་སྟངས་འདིའི ་ ཡུན་རི ང་ཤོས་བསྐྱངས་གནང་མཁན་ཞི ག་ཡི ན་སྟབས། ི ་དུས་རབས་ཉི་ཤུ ་རྩ་གཅི ག་འདི་སྐྱིད་པ་ཞི ག་ འཛམ་གླང ཐེངས་འདིར་དགུ་སྟོན་གྱི་མཛད་སྒ་ོ དེ་ཡང་གཟབ་རྒྱས་ ཡོང་ས་མ་རེད་ཅེས་བསམ་བླ་ོ འཁར ོ ་གྱི་འདུག ད་ལྟའ་ི འས ོ ་མཚམས་ལྡན ་པའི་ ཐོག ་ནས་སྲུ ང ་བརྩི ་ ཞུ ་ བཞི ན ་ ི ་སྐྱིད་པ་ཞི ག་ཡོ ང་རྒྱུ་མེད་ བདྱེ ་སྟངས་འདིས་འཛམ་གླང ི ་ས་ ཡོད་པ་གར ོ ་མ་ཆག རྒྱལ་མོ་མཆོག་ལ་འཛམ་གླང པ་ཡིན་ན། དེ་མིན་ང་ཚོས་ཐབས་ཤེས་གང་བདྱེ ་དགས ོ ་ ཕྱོགས་གང་ས་ནས་དགུ་སྟོན་གྱི་འཚམས་འདྲི་ཞུ་བཞི ན་ ི ་བར་ྗེ པ་ོ བརྒྱབ་རྒྱུ་ན་ི འདུག་ཟེར་ན། མི་དང་འཛམ་གླང པའི ་ སྐབ ས་འདིར ་ངོས ་ནས་ཀྱང་རྒྱལ་མོ ་ མཆོ ག ་ལ་ མེད། མིའ་ི བསམ་བླ་ོ གཏངོ ་སྟངས་འགྱུར་བ་གཏངོ ་རྒྱུ་ དགའ་བསུའ་ི འཚམས་འད་ྲི ཞུས་པ་དང་སྦྲགས། སྐའུ ་ི དང་། དེ་ཡང་ཆོས་ཕག ྱོ ས་ཐག ོ ་ནས་སྨནོ ་ལམ་དང་ དམག་འཁྲུག་མེ ད་པའི་འཛམ་གླིང་ཞི ག་ཏན་ཏན་ཡོ ང་ བསླབ་བྱ་བརྒྱབ་པ་གཅིག་པུ་མིན་པར། ཤེས་ཡོན་གྱི་ ཐུ བ་ཀྱི་རེད་བསམས་པ་དྲན་གྱི་འདུག དེ་རིང་ཁྱེད་རང་ ི ་ཞིག་དགས ཐག ོ ་ནས་མིར་བདེ་སྐྱིད་ལྡན་པའ་ི འཛམ་གླང ོ ་ ཚོ ་འདིར་འཛོ མས་ཡོ ད་སྟབས་ངོས་ཀྱིས་ཇུས་གཏོགས་ ན། རྒྱལ་ཁབ་སོ་སོ་ཡིན་ནའང་རྒྱལ་ཁབ་སོ་སོར་བདེ་ མེ ད་པའི་ཇུས་གཏོགས་བཟོ་འདྲ་བོ་ཞི ག་ཆགས་སོང་སྟེ། ི ་འདི་བདེ་སྐྱིད་ སྐྱིད་ལྡན་པ་ཡོ ང་རྒྱུ་འདི་སྤྱིར་འཛམ་གླང འནོ ་ཀྱང་ངས ོ ་ཀྱིས་ཁྱེད་རང་ཚོར་ཞུ་འདདོ ་བྱུང་། འད་ི ལྡན་པ་ཞིག་དང་། ཞི་བདེ། སྙངི ་ར་ྗེ ལྡན་པ་ཞིག་བྱུང་བ་ ཁྱེད་རང་ཚོ ས་དགོ ང ས་པར་བཅང་གནང་རོ ག ས་ ཡིན་ན། མི་སྒརེ ་སོ་སོ་དང་རྒྱལ་ཁབ་ལ་ཁེ་ཕན་ཡོང་ གནང་། ཇི་ཙམ་སོ་སོའ་ི ཕག ྱོ ས་དང་མཚམས་སུ་འཁདོ ་ ི ་འད་ི ག་ོ མཚོན་དང་ ངེས་པ་རེད། རིམ་བཞིན་འཛམ་གླང
ལྷག་བསམ་དང་།
འཁྲུངས་སྐར་ཉིན་ལ་བཀྲ་ཤི ས་བདེ་ལེ གས་ཞུ་རྒྱུ་ཡི ན།
ཞེས་འཁདོ ་པ་མ་ཟད།
རྒྱལ་མོ་མཆོག་ནི་མི ་མང་པོ་
ཞི ག ་ལ་ཆོ ད ་སེ མ ས་དང་སྙིང ་སྟོབས་སྦྱི ན ་མཁན་གྱི ་
འགྱུ ར ་བ་མེ ད ་པའི ་ མཚོ ན ་དོན ་ཞི ག ་ཡི ན་ཞེས ་དང་། མཐར་༸གོང་ས་མཆོག་གི ས་མུ ་མཐུ ད་ནས་བཀའ་སྩལ་ དནོ ། བཀྲ་ཤིས་པའ་ི དུས་སྐབས་འདིར་ངོས་ཀྱིས་རྒྱལ་ མོ ་མཆོ ག་སྐུ་ཚེ ་རྒྱས་ཤི ང་ཨི ན་ཡུལ་དང་ཨིན་ཡུལ་གྱི་
ཆབ་འབངས་སུ་གཏོགས་པའི་མེ ་སེར་རྣམས་དུས་རྟག་ ཏུ ་འབར ྱོ ་བ་རྒྱས་པ་དང་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་དཔལ་ལ་རོལ་ཐུ བ་ པའ་ི སྨནོ ་འདུན་ཤུགས་དྲག་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
འདུག
ཞེས་འཁོད་
མ་ཡི ག་ཨི ན་ཡི ག་ནས་ཕྱི་དྲིལ་བོད་ཡི ག་ཚན་པས་ཕབ་སྒྱུར་ཞུས་ པས་ཨིན་ཡིག་ལ་རྩ་འཛིན་ཡོང་བ་ཞུ།།
ནས་ཇི་ཙམ་བདྱེ ་ཐུ བ་རྒྱུ་འདུག དེ་ཚོའ་ི ཐོག་ཉམས་ཞིབ་ བྱས་ནས་དགང ོ ས་འཆར་འདྲ་ཡོད་པ་ཡི ན་ན། ངོས་ལ་ ཚུར་འབལ ྲེ ་བ་གནང་རྒྱུ་ཡོང་གི་རེད། རོགས་གནང་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
ཞེས་བཀའ་སླབོ ་སྩལ། །
དེ་ལྟར་གནང་
བཀྲ་ཤི ས་བདེ་ལེགས།
བོད་དང་བོད་མི །
16
༢༠༡༦ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའི་ཤེས་བྱ།
སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ནང་ཤེས་འཕདྲོ ་གསུམ་དང་འབལ ྲེ ་བའ་ི ཉམ་ཐག་ཚོགས་ཆུང་ སོགས་བཙུགས་ནས་ལས་འགུལ་སྤལེ ་རྒྱུའ་ི གསར་འགདོ ་ གསལ་བསྒྲགས་གནང་བ། ༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༤ ཚེ ས་ ༢༥ རེས་གཟའ་
ཟླ་བའ་ི ཕདྱེ ་ཡོལ་ཆུ་ཚོད་ ༢།༣༠ ཐག ོ ་དཔལ་ལྡན་སདྲི ་
ྲི ་ལྷག་པ་ཚེ ་རིང་དྲན་རྟེན་ཚོགས་ སྐྱོང་མཆོག་གིས་ཕྱི་དལ
ཁང་དུ་ཕྱི ་ནང་གི་གསར་འགོད་པ་ཚང་འཛོ མས་ཐོག་ གསར་འགདོ ་ལྷན་ཚོགས་གནང་ཡོད། སྐབས་དེར་ཐག ོ ་
མར་དྲིལ་བསྒྲགས་དྲུང་ཆེ་བཀྲ་ཤི ས་ཕུན་ཚོ གས་ལགས་
ཀྱིས་གསར་འགོད་ལྷན་ཚོ གས་ངོ་སྤྲོད་ཀྱི་གསུང་བཤད་
གནང་བསྟུན། དཔལ་ལྡན་སདྲི ་སྐྱོང་མཆོག་གིས་གསར་
ི ་གསར་ འགདོ ་ལྷན་ཚོགས་བསྐྱངས་དནོ ། དེ་རིང་འདར
འགོད་ལྷན་ཚོ གས་བསྐངོ ་དགོས་དོན་ནི་དེ་སྔནོ ་སྤལ ེ ་ཟིན་
པའི་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་ཀྱི་མཇུག་སྣོན་ཞི ག་
ཡིན། གཞི་རྩའ་ི ཚང་མས་མཁྱེན་གསལ་རེད། སྨན་ བའི་ཐོག་འོས་བསྡ་ུ ལྷན་ཁང་གི ་འགན་འཛི ན་དང་འགན་ རྩིས་ཁང་དབུ་བརྙས ེ ་ནས་ལོ་ ༡༠༠ འཁར ོ ་བའ་ི མཛད་ འཛི ན་ལས་རོགས་དང་ལྷན་བཀའ་བསྡུར་རི མ་པ་བྱུང་
སུ་ཚེ ་རྡོར་ལགས་སམ་ཚེ ་རི ང་རྡོ་རྗེ་ལགས་བསྐསོ ་ཡོ ད།
ཁོང ་གི ས ་འཕྲོད ་བསྟེན་ལས་ཁུ ང ས་ཀྱི ་ དྲུ ང ་ཆེ ་ གནང་
སྒར ོ ་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན་པོ་མཆོ ག་ ཡོད། བཀའ་བསྡར ུ ་བྱུང་འབྲས་སུ་ད་ཐེངས་ཚོགས་ གིས་བཀའ་སླབོ ་ནན་པ་ོ ཕེབས་པ་གཞིར་བཟུང་། དེ་སྔནོ ་ ཆུང་རི མ་པ་གཉིས་དང་ཟིན་བྲིས་གཅི ག་བཅས་གཏན་
ཕྱག་ལས་གནང་མངྱོ ་ཡོད།
ཤག་གི ་ངོས་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་གི ་དགོངས་པ་དྭངས་
སྔནོ ་འགག ྲེ ་བའ་ི ཚོགས་ཆུང་འཛུ གས་ཆེད་ང་ ོ ་དང་འབལ
ཟུར་ཚེ ་རི ང་ཕུན་ཚོ གས་མཆོག་བསྐ་ོ གཞག་གནང་ཡོད།
བསྟར་གནང་རྒྱུ ་དེ་ གལ་ཆེ ན ་པ ར ོ ་བརྩི ་ བཞི ན ་ཡོ ད ། ༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཉམ་ཐག་དང་འཕྲོད་བསྟེན་སྔནོ ་
ངག་དབང་འཕེལ་རྒྱལ་མཆོ ག་གི ས་མོ ས་མཐུ ན་གནང་
སྤྱི་འཐུ ས་ཀྱང་གནང་མངྱོ ་ཡོད།
ཡང་རྣམ་པ་ཚོར་སྙན་གསེང་ཞུས་ཟནི ་པ་ལྟར། བཀའ་ ཆེ ད་དགོངས་སེལ་ཞུ་རྒྱུ་ཙམ་མི ན་པར་ཕྱག་ལས་ལག་
འགག ོ ་སྐརོ ་བཀའ་སླབོ ་ཕེབས་ཡོད།
དེ་ བཞི ན ་བཀའ་ལུ ང ་ནང་འ ོས ་བསྡུ་ དང་
འབྲེལ ་བའི ་ ཐོག ་བཀའ་ལུ ང ་ཕེབ ས་ཡོ ད ་པར་བརྟེན།
འཁེལ་བྱུང་ཡོད།
ཚོགས་ཆུང་དང་པ་ོ དེ་འཕདྲོ ་བསྟེན་
ཚོ ས་རེ་འདུན་ཞུས་པ་ལྟར་ཁྲིམས་ཞི བ་པ་ཆེ ་བ་ཟུར་པ་
དེ་བཞིན་
ཚོགས་གཙོ་སྦྲེལ་པའོ ི་ལྷན་ཐེངས་ཁ་ཤས་འཛོ མས་ཏེ་ བཀའ་བསྡར ུ ་རིམ་པ་བྱུང་ཡོད།
འས ྲེ ་ ོ ་བསྡ་ུ དང་འབལ
དེ་ ནས་ཉམ་ཐག་ཚོ ག ས་ཆུ ང ་ནང་བཀའ་
ཁོང་གི ས་ཆོ ས་རི ག་བཀའ་བླནོ ་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད་
དེ་བཞིན་དེ་སྔ་གྲོས་
ྲི ས་ཞིབ་ ངག་དབང་འཕེལ་རྒྱལ་ལགས་ན་ི ཁམ
ཚོ གས་ནང་ཉམ་ཐག་ཚོ གས་ཆུང་ནང་ཕྱག་ལས་གནང་
ཁུངས་ནང་ཕྱག་ལས་གནང་མངྱོ ་ཡོད་པ་མ་ཟད། ལྷན་
རོ གས་སུ་དྲུང་ཟུར་བཀྲ་ཤི ས་ཕུན་ཚོ གས་ལགས་བསྐ་ོ
ཡོད།
པ་ཆེ ་བ་ཟུར་པ་ཙམ་མི ན་པར་དེ་སྔ་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་
ཁང་ཁག་གཞན་དང་སྐུ་ཚབ་དོན་ཁང་སོ གས་ཀྱི ་ནང་
དེའི ་ ཐོག ་བཀའ་ཤག་ལྷན ་རྒྱས་ཐེང ས་མང་འཛོ མ ས་ དུའང་ཕྱག་ལས་གནང་མངྱོ ་ཡོད། ཁང ོ ་ལ་གང་ཅིའ་ི ི ་གསུམ་ཙམ་ ཐད་ཉམས་མངྱོ ་ཚད་དང་ལྡན་པ་ཞིག་ཡོད་སྟབས་འཕདྲོ ་ ཡོད་པ་མ་ཟད། བཀའ་སྤྱི་ཐེངས་གཉས འཛོམས་ནས་བཀའ་བསྡར ུ ་བདྱེ ་རྒྱུ་བྱུང་།
མྱོང་ཡོ ད་པ་མ་ཟད་ལྷན་ཁང་ཁག་གཞན་གྱི་ནང་དུའང་
སྟེ་ཉམས་མངྱོ ་མཆོག་ཏུ ་གྱུར་བ་ཞིག་ཡོ ད། ཁོང་གི་ཕྱག་
གཞག་གནང་ཡོད། ཁང ོ ་ན་ི དེ་སྔ་ནང་སྲིད་ལས་ཁུངས་
ཀྱི་དྲུང་ཆེ་ཡུན་རིང་གནང་མངྱོ ་ཡོད་པ་མཟད།
ལྷན་
ཁང་ཁག་དང་འཛི ན་སྐྱོང་སོ གས་སྤྱི ་ཡོངས་ཀྱི ་ཉམས་
བསྟེན་ཚོ གས་ཆུང་གི ་ཚོ གས་གཙོ ་གནང་རྒྱུར་རེ་འདུན་ མངྱོ ་ཚད་དང་ལྡན་པ་ཡོད་པའ་ི མི་སྣ་ཞིག་ཆགས་ཡོ ད། ཞུས་པ་ལྟར་མོས་མཐུ ན་ཡང་གནང་བར་ཧ་ཅང་དགའ་
པ་ོ བྱུང་། ཁང ོ ་གི་ཕྱག་རོགས་སུ་དྲུང་ཟུར་ཡོངས་གྲགས་
དམི གས་བསལ་ཉམ་ཐག་ཞེས་རྗོད་སྐབས་
ནང་ཤེས་འཕདྲོ ་གསུམ། ནང་སདྲི ། ཤེས་རི ག དེ་བཞིན་
17
༢༠༡༦ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའ་ི ཤེས་བྱ།
འཕྲོད་བསྟེན་བཅས་གསུམ་ཀར་འབྲེལ་བ་ཡོ ད་སྟབས། ཡིན་ནའང་ཉམས་ཞིབ་བྱས་དང་བདྱེ ་བཞིན་པ་རེད། དེ་ དགུའམ་བཅུ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད།
བོད་དང་བོད་མི། དུས་ཚོ ད་རི ང་པོ་དེའ་ི
ཉམས་ཐག་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་ཡོད་པ་རེད། ཚོགས་ཆུང་ ཡང་ཁྱད་མཁས་མི ་སྣ་མང་པོ་ཞི ག་དང་མཉམ་དུ་བཀའ་ ནང་ལ་ང་རང་སྒརེ ་གྱི་ཉམས་མངྱོ ་ཡིན།
ངས་ཀྱང་
དེའ་ི ཐག ོ ་ལ་བཀའ་ཟུར་ཚེ ་རིང་ཕུན་ཚོགས་ལགས་དང་། བསྡུར ་གནང་ནས་འཕྲོད ་བསྟེན་ལས་ཁུ ང ས་ནས་ལོ ་ འོས་བསྡུའི་ནང་ཆ་ཤས་ཐེངས་བཞི ་ཙམ་བླངས་པ་རེད། དྲུང་ཟུར་བཀྲ་ཤི ས་ཕུན་ཚོ གས་ལགས་རྣམ་གཉིས་ཕྱག་ གསུམ་ནང་སྔནོ ་འགོག་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་དོན་ག་རེ་ དུས་ཚོ ད་རི ང་པོ་ཆགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ག་རེ་ཆགས་ཀྱི་
ལས་ནང་རྒྱུར་ཐུ གས་གཏན་འཁེལ་ཡོད། ཁང ོ ་རྣམ་པ་ ག་རེ་བྱས་ཡོ ད་པ་ཁྱད་མཁས་མི ་སྣ་ཚོ འི་དགོངས་ཚུ ལ་ འདུག་བརདྗོ ་ན། དེའ་ི ནང་ལ་གཙོ་ཆེ་ཤོས་འོས་མི ས་ཆ་ ཚོ་ད་ལན་ཕལ་ཆེ ར་ཕྱི ་ཟླ་ལྔ་པའི་ཟླ་དཀྱི ལ་མ་འགྱང་ དེ་དག་ཀྱང་སྤུངས་ནས་འཕྲོད་བསྟེན་ཚོ གས་ཆུང་ངོས་ ཤས་བླང་དགས ོ ་ཀྱི་ཡོད། རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་མཁན་ཚོ ་ཡི ན་ པར་ཕྱག་ལས་དབུ་འཛུ གས་གནང་གི་རེད།
ང་ཚོས་ ནས་མང་ཚོ གས་ནང་ཐུ གས་ཕན་གསོས་པའི་ལས་གཞི ་ ནའང་ཏན་ཏན་ཁོ་རང་ཚོ འི་གཏམ་བརྗོད་རང་དབང་
བཀའ་ཤག་ནས་ཁོང་རྣམ་པར་ཟླ་བ་གསུམ་ནང་ཚུ ན་ ཁག་ཏན་ཏན་ཐོན་ཡོ ང་གི ་རེད་བསམས་པའི་རེ་བ་ཞུ་གི ་ དང་མང་གཙོ འི་འགྲོ་སྟངས་ཀྱི ་ཆ་ནས་གསུང་རྒྱུའི་གོ་ ི ་ཀྱི་སྐརོ ་དེ་ཙམ་ཡིན། སྙན་ཐ་ོ ཞིག་འབུལ་ཚར་བ་གནང་རོགས་གནང་ཞེས་རེ་ ཡོད། ཚོགས་ཆུང་གཉས སྐལ ུ ་ཞུས་ཡོད།
སྐབས་བསྐྲུན་དགས ོ ་ཀྱང་།
དུས་ཚོད་རི ང་དྲགས་པས་
དནོ ་ཚན་གསུམ་པ་དེ། ད་ལམ་བཀའ་ལུང་ དུས་ཚོ ད་དེའི་ནང་དུས་རྒྱུན་སྤྱི་ཚོ གས་ནང་འགན་ཁུར་
གང་ཡིན་བརདྗོ ་ན་ཟླ་བ་གསུམ་ནང་
ཚུན་སྙན་ཐོ་དེ་ཚ་ཚ་འུར་འུར་ཐོག་ནས་བྱུང་བ་ཡི ན་ན་ ནང་ཕེབས་ཡོད་པ་མ་ཟད། སྤྱི་ཚོགས་ནང་ལའང་ངས ོ ་ དང་ཕྱག་ལས་མ་གནང་མཁན་ཞི ག ་གི ས ་སྤྱི ་ ཚོ ག ས་
བཀའ་ཤག་གསར་པ་ཕེབས་སྐབས་ལག་བསྟར་གནང་ ལེན་བདྱེ ་ཀྱི་ཡོད།
ང་ཚོའ་ི སྤྱི་ཚོགས་ནང་ལ་གཞི་རྩའ་ི དྲ་རྒྱའམ་སྐད་འཕྲིན་དེ་དག་གི ་ནང་གཞི ་མེ ད་ཀྱི ་སྐྱོན་
ི ་འཇགས་ འཛུ གས་འདྲ་མི ན་སྣ་ཚོ གས་གསུངས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ རྒྱུར་ཐུ གས་ཕན་གསོས་པ་ཡོང་གི་རེད། འཕདྲོ ་བསྟེན་ སྔནོ ་འགྲོའི་འོས་བསྡུའི་བར་དུ་སྤྱི་ཚོ གས་ལྷང ལྟ་བུར་མཚོན་ན། འཕདྲོ ་བསྟེན་བཀའ་བླནོ ་དང་དྲུང་ཆེ་ པ་ོ བྱུང་ཡོད། དངས ོ ་གཞིའ་ི སྔནོ ་གྱི་ཟླ་བ་གསུམ་ནང་སྤྱི་ དོལ་རྒྱལ་རྗེས་འབྲང་པ་ཚོ ས་གོ་སྐབས་འཇུས་ནས་སྤྱི ་ ཟུར་པ། ས་གནས་ཁག་ལ་ཡོད་པའ་ི སྨན་ཁང་གི་འགན་ ཚོགས་འཁྲུག་ཆ་དདོ ་པ་ོ བྱུང་ཡོད། ཁ་སང་དཔལ་ལྡན་ ཚོགས་ནང་དཀགྲོ ་གཏམ་སྤལེ ་རྒྱུ། དེ་བཞིན་རྒྱ་ནག་ འཛིན་དང་བཀའ་བསྡར ུ ་གནང་རས ྗེ །
ཁ་ོ རང་ཚོའ་ི ཚོ གས་གཙོ ་མཆོག་གི ས་འདིར་ཕེབས་ནས་ཞུས་པ་རེད། གཞུ ང་དང་འབྲེལ་བ་ཡོ ད་པའི་ཐོག་ནས་སྤྱི ་ཚོགས་དྲ་
དགོངས་ཚུལ་ཚུར་སྤུངས་ནས་སྙན་ཐོའི་ནང་ལ་བཀའ་ དེ་བཞིན་ཚོགས་གཙོས་གྲོས་ཚོགས་ནང་ལའང་གསུངས་ རྒྱའི་ནང་མི ང་མེ ད་པའི་ཐོག་ནས་འདྲ་མིན་སྣ་ཚོགས་
ཤག་འདའི ་ི ཐག ོ ་ནས་རེད།
ཡོད།
ི ་བཅར་ནས་དམངས་ལའང་ བཤད་སྐབས་རང་བཞི ན་གྱི་སྤྱི་ཚོ གས་འཁྲུག་ཆ་དོད་པོ་ སདྲི ་སྐྱོང་འདར
དམི ག ས་བསལ་འཕ དྲོ ་བསྟེན་ལས་ཁུ ང ས་ ཞུས་པ་ཡིན། འས ོ ་བསྡའུ ་ི ནང་ཆ་ཤས་ལེན་མཁན་ཚང་ ཆགས་ཡོང་གི་ཡོད།
དུས་ཚོད་རིང་དྲགས་པས་ཞེན་
ཐོག་ནས་ག་རེ་གནང་དགོས་ཡོད་མེ ད་ཐོག་ང་ཚོ ས་རེ་ མས་འགན་དེ་འཁྱེར་དགས ོ ་ཀྱི་ཡོད། ད་ལན་སྤྱི་ཚོགས་ ཁག ོ ་དང་འཐེན་འཁྱེར་ཡང་ཡོང་གི་ཡོད།
བ་ཞུ་གི་ཡོད། དེ་དང་འབལ ྲེ ་བའ་ི ཐག ོ ་ནས་ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའ་ི ནང་ཧ་ཅང་འཁྲུག་པ་ོ བྱུང་ཡོད།
དེར་བརྟེན་མ་འངོ ས་
དངོས་འབྲེལ་བྱས་ན་འོས་མིས་གང་གསུང་
ཚེ ས་ ༡༦།༡༧།༡༨ བཅས་ལ་འཕདྲོ ་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ པ་དེ་འདྲ་མི ་ཡོ ང་བའི་ཆེ ད་དུ་ག་རེ ་བྱེད་རྒྱུ་ཡོ ད་རེ ད། རྒྱུ་འདུག འཆར་སྣང་དང་། འཆར་གཞི། ལས་གཞི་ ུ ་རིམ་པ་མང་པ་ོ བྱུང་སོང་། འས ནས་དམི གས་བསལ་སྔནོ ་འགོག་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་ ཅེས་བཀའ་བསྡར ོ ་ གང་འདུག དེ་དག་གཙོ་བརོ ་གཞི་ལ་བཞག་པའི་ཐོག་ ནས་འཕདྲོ ་བསྟེན་གྱི ་ཚོགས་ཆེ ན་ཞི ག་ཚོ གས་རྒྱུ་རེ ད། བསྡའུ ་ི འགན་འཛིན།
འགན་འཛིན་ལས་རོགས་རྣམ་ ནས་འས ུ ་བདྱེ ་དགས ོ ་བསྡའུ ་ི འགྲན་བསྡར ོ ་ཀྱང་། འབྲེལ་
ཉིན་གསུམ་དེའི་རིང་ས་གནས་འཕྲོད་བསྟེན་ཡན་ལག་ པ། ཚོགས་གཙོ་ཚོགས་གཞནོ ་བཅས་བཀའ་སྤྱི་ཚོགས་ བ་དང་ཇུ ས ་གཏོགས་མེ ད ་ཀྱང་དུས ་ཚོ ད ་ཡོ ད ་མཁན་
སྨན་ཁང་ཁག་དང་། སླབོ ་གྲྭ དགནོ ་སྡ་ེ ཁག་གི་སྐ་ུ ཚབ་ འདུའི་སྐབས་འོས་བསྡུའི་སྒྲི ག་གཞི ར་འགྱུར་བ་གཏོང་ ཁག་གཅི ག ་གི ས ་བར་དུ་ འཛུ ལ ་ནས་སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ནང་
བཅས་ཁྱོན་མི ་གྲངས་དྲུག་ཅུ་ནས་བརྒྱད་ཅུ་བར་ཕེབས་ དགོས་མི ན་ཐད་བཀའ་བསྡུར་གནང་དགོས་འདུག་ཅེས་ དཀགྲོ ་གཏམ་སྤལེ ་ཡོང་སྐབས། ུ ་རི མ་པ་མང་པོ་བྱུང་ ནས་ཉིན་གསུམ་རིང་འཕདྲོ ་བསྟེན་སྔནོ ་འགོག་ཆེ ད་དུ་ གོ་བསྡར
ག་རེ་གནང་རྒྱུ་ཡོ ད་མེ ད་སྐརོ ་སོགས་ཀྱི་ཐོག་ལ་བཀའ་ ཡོད། ཚང་མས་མོས་མཐུ ན་
བསྡུར་གནང་ནས་ལས་རི མ་དེ་འདྲ་ཞི ག་བང་བསྒྲིགས་ ཡོ ད ་པ་དེ་ ག་རེ ་ རེ ད ་བརྗོད ་
ཡོད།
ཚང་མས་མཁྱེན་གསལ་བཞིན་ཨ་རིའ་ི རོགས་ ན།
འས ོ ་བསྡའུ ་ི ལས་རིམ་
ཚོགས་ USAID ནས་ང་ཚོ་བདོ ་ཀྱི་ཐེབས་རྩ་བརྒྱུད་ དེ་རིང་དྲགས་འདུག
ཅེས་
ནས་འཕདྲོ ་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ལ་ཨ་རིའ་ི སྒརོ ་མོ་ཌ་ོ ལར་ ཕྱི ་ ཟླ་དྲུ ག་པ་ནས་གསལ་ ས་ཡ་གསུམ་ཡོང་གི་ཡོད།
དེ་དང་འབལ ྲེ ་བའ་ི ཐག ོ ་ནས་
USAID
བསྒྲགས་བྱས་ནས་བཞི ་ པ་
བར་བྱས་ཡོ ང ་སྐབ ས་ཟླ་བ་
འཕྲལ་ཕུགས་རྒྱང་
བོད་དང་བོད་མི །
18
གསུ མ ་ནས་གནོད ་རྒྱུ ་མ་གཏོག ས་ཕན་རྒྱུ ་གང་ཡང་ མེད་པར་བརྟེན། འས ོ ་བསྡའུ ་ི དུས་ཚོད་དེ་ཉུ ང་དུ་གཏང་ དགས ོ ་འདུག་པ་དང་། ཉུ ང་དུ་ཇི་ལྟར་གཏངོ ་དགས ོ ་དེའ་ི ཐག ུ ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད། ོ ་བཀའ་བསྡར
གཙོ་ཆེ་ཤོས་འས ོ ་
བསྡའུ ་ི སྒྲིག་གཞི་འད་ི མཐའ་མའ་ི ཐག་གཅདོ ་གྲོས་ཚོགས་
ནས་ཐག་གཅདོ ་གནང་དགས ོ །
གྲོས་ཚོགས་ནང་འས ོ ་
བསྡའ ུ ་ི སྒྲིག་གཞི ་ཟིན་བྲིས་འཁྱེར་ནས་ཐག་གཅོད་གནང་
༢༠༡༦ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའི་ཤེས་བྱ།
༸གང ོ ་ས་༸སྐྱབས་མགནོ ་ཆེན་པ་ོ མཆོག་གིས་རིགས་ལམ་ སླབོ ་གཉེར་ཁང་དང་དེའ་ི ཡན་ལག་ས་རཱ་མཐ་ོ སླབོ ་ཀྱི་ བསླབ་པ་མཐར་སོན་མཛད་སྒརོ ་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་བ།
བ་ཡིན་ན། དེ་གཞིར་བཟུང་འགྲོ་དགས ོ ། འནོ ་ཀྱང་འས ོ ་
བསྡུའི་དུས་ཚོ ད་རི ང་དྲགས་འདུག་ཅེས་མི ་མང་སོགས་
ཚང་མས་མོས་མཐུ ན་བྱུང་ཡོད་སྟབས། དེའ་ི ཐག ོ ་ག་རེ་ གནང་གི་ཡིན། ཞེས་ད་ལྟའ་ི ཆར་འས ོ ་བསྡ་ུ ལས་ཁུངས་ ནས་དེའ་ི ཐག ོ ་ཕྱག་ལས་གནང་བཞིན་པ་རེད། རིམ་པས་
གྲོས་ཚོ གས་ནང་ཟིན་བྲིས་འཁྱེར་ཏེ་གྲོས་འཆར་འཁྱེར་
དགས ོ ་ཀྱི་ཡོད།
དེ་གཞིར་བཟུང་ཏན་ཏན་གྲོས་ཚོགས་
ནས་ཐུ གས་ཐག་གཅདོ ་རྒྱུ་ཡིན་སྟབས། རིམ་པས་ཡོང་ གི་རེད་སེམས་ཀྱི་འདུག
དེ་རིང་འདིར་རྣམ་པ་ཚོ ར་སྙན་སེ ང་ཞུ ་རྒྱུ་
དང་། གང ོ ་དུ་ཞུས་པ་བཞིན་མཇུག་སྣོན་རང་ཡིན། ཁ་ ༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༤ ཚེ ས་ ༢༦ ཉནི ་ རོགས་བྱེད་མཁན་སྦྱིན་བདག་བཅས་ཚང་མར་ཞུ་རྒྱུར། ི ་ང་ཚོ་འབལ ྲེ ་ཡོད་མི་སྣ་མང་པོ་ཞི ག་འདིར་ སྔནོ ་བཀའ་ཤག་ངོས ་ནས་ཕྱག་ལས་གནང་གི ་ ཡི ན། རྡ་སའ་ི ཉེ་འདབས་སུ་ཆགས་པའ་ི ས་རཱ་བདོ ་ཀྱི་མཐ་ོ རིམ་ དེ་རིང་འདར
དེ་ལྟར་བར་མཚམས་རིང་ སླབོ ་གཉེར་ཁང་དུ་སྤྱི ་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ འདུས་ནས་ཡོད། ཐོག་མར་གོང་དུ་ཤེས་རི ག་བཀའ་བླནོ ་གྱིས་ པ་ོ ལྷག་པ་ཡིན་ན། མི་མང་ནང་གཅིག་བདྱེ ་ཀྱི་ཡིན། ཆེན་པོ་མཆོག་དབུ་བཞུགས་ཐོག་སྐབས་དང་པོའ་ི གཙུག་ ི ་བདྱེ ་ཀྱི་ཡིན། ཞེས་གསལ་བསྒྲགས་བྱས་སོང་སྟེ། ལག་རབ་འབྱམས་པ་དང་སྐབས་བཅོ་ལྔ་པའི་མཐོ་རི མ་ གསུངས་པ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་ང་ཚོ ་མང་པོ་ གཉས ངོས་རང་ཡང་དེ་ དནོ ་དག་འབབ་རྒྱུ་གང་ཡོད། ཅེས་ཏན་ཏན་དགོ ས་འད་ྲི རིག་གནས་རབ་འབྱམས་པ། དེ་བཞིན་རིགས་ལམ་སླབོ ་ ཞིག་ལྷ་ས་ནས་བསྲོ ་ཡོང་བ་རེད། ཡོད་ངེས་རེད། དགོ ས་འད་ྲི ཡོད་པ་ཡིན་ན། ད་རེས་ གཉེར་ཁང་གི ་རི ས་མེ ད་དགེ་བཤེས་བཅས་ཀྱི་བསླབ་པ་ གྲས་ཤིག་རེད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ཟླ་ ༣ ཚེ ས་ ༡༧ ཉིན་ ཞེས་ཞུས་ཡོད་སྟབས།
ོ ་བཀའ་སླབོ ་ མོ ར་ལྷ་སར་སྡདོ ་རྒྱུའམ་ཡང་ན་བྲོས་རྒྱུ་གཉིས་འདམ་ བཀའ་ཟུར་དང་། སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཆེ་མཐངོ ་ཡོད་པའ་ི མི་ མཐར་སོན་གསུམ་འཛོ མས་ཀྱི་མཛད་སྒར ཁ་ལྟ་བུ་ཆགས་ནས་གནས་ཚུ ལ་ཛ་དྲག་པ་ོ ཆགས་ཡོད། སྣའི་ཚོགས་ཆུང་བཙུགས་ཏེ་ལས་རི མ་ལག་བསྟར་འགྲོ་ སྩལ་དནོ ། མུས་ཡིན། ཞེས་རྣམ་པ་ཚོར་ཞུ་རྒྱུ་གཙོ་བ་ོ འད་ི ཡིན། ད་
དེ་ རི ང་འདི ར ་ཆོ ས ་དོན ་དང་ཤེ ས ་རི ག་ དེར་བརྟེན་ལྷ་ས་ནས་བསྲོ ་ཡོང་བ་རེད།
ི ་ ནོར་བུ་གླང
རེས་ངས་དོན་ཚན་གསུམ་གྱི་ཐོག་ནས་རྣམ་པ་ཚོ ར་སྙན་ བཀའ་བླནོ ་རྣམ་པ་གཉིས ་ཀྱི ས ་མཚོ ན ་པའི ་ རི ག ་སླབོ ་ ག་ནས་ལྷ་སའ་ི ཆུ་ཚོད་ ༡༠ ཏག་ཏག་ལ་ཐོན་ཡོ ང་བ་ ི ་གསུམ་གྱི་ནང་ མ་ལག་གཉིས་ཀྱི ་དབུ་འཛི ན་ཚོ ་དང་དགེ་རྒན་ཚོ ་དང་ ཡིན། ལྷ་སའ་ི གཙང་པ་ོ བརྒལ་ནས་ར་མ་སྒང་ཁར་ཐུ ག་ སེང་ཞུས་པ་ཡིན། དེ་ནས་ཉནི ་མ་གཉས
ྱོ ས་མཚུངས་ ནས་མར་ཐོན་ཡོ ང་སྐབས་གཙང་པོའི་ཕར་ཕག ྱོ ས་དེར་ གསར་འགོད་ལྷན་ཚོ གས་ཏན་ཏན་བསྐངོ ་དགོས་ཆགས་ ཐུ གས་ཁུར་བཞེས་མཁན་ཚོ་རེད། ཕག ི ་གའ་ི རྒྱུད་ཀྱི་དམག་སྒར་ཞིག་ཡོ ད། དེར་ ཀྱི་རེད་དྲན་གྱི་འདུག རྣམ་པ་ཚོར་ད་ྲི བ་གང་ཡོད་པ་ སླབོ ་སྦྱོང་ཐོན་ནས་ལག་ཁྱེར་བཞེས་མཁན་རྣམ་པ་ཚོ ་ ནརོ ་སྟོད་གླང
ི ་སླབོ ་སྦངྱོ ་བདྱེ ་བཞིན་པ་ཚོ་དང་། བརྟེན་སང་ཉིན་ཉི་མ་འཆར་བ་མཐོང་རྒྱུ་ཡོ ང་ངམ་མི ་ དེ་རིང་ངས་འཛིན་ རེད། དེ་བཞིན་འདར སྐྱོང་དང་ལས་དནོ ་ཐག ོ ་རྣམ་པ་ཚོ ར་སྙན་སེ ང་ཞུ ་ཆེ ད་ དེ་མི ན་འདིར་ལོ་མང་རི ང་ལ་བོད་པར་ཤ་ཚ་དང་ཤ་ཚ་ ཡོང་ལྟ་བུ་བྱས་ནས། གང་ལྟར་འཆི་དང་གསོན་ཐེ་ཚོ མ་ རྣམས་སྐབས་དེར་ལན་ཞུས་ཆོག
ཡོང་བ་ཡིན། ཐུ གས་ར་ྗེ ཆེ། ཞེས་གསུངས། །
བ་ཙམ་མི ན་པར་བོད་པའི་མི ་རི གས་ཀྱི་རི ག་གཞུང་དང་ ལྟ་བུའ་ི སྒང་ལ་བསྲོ ་ཡོང་བ་རེད། སང་ཉིན་དེར་ལ་ཞིག་
བདོ ་མི་རིགས་ཀྱི་སྙངི ་སྟོབས་ལ་དགའ་ཞེན་བསླབེ ས་ནས་
ཡོ ད་པ་དེ་རྒྱབ་ནས་ཡོ ང་སྐབས་འཕྲལ་སེལ་ཉེན་ཁ་ཡོ ང་
བ་མི་འདུག་བསམས་པ་བྱུང་། ཡོང་བ་རེད།
བོད་དང་བོད་མི།
19
༢༠༡༦ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའ་ི ཤེས་བྱ།
དེ་འདྲ་བྱས་ནས་བསྲོ ་ སར་ཡོང་ནས་གནས་ཚུལ་བརདྗོ ་རྒྱུ་ཡིན་ཟེར་བྱུང་། དེ་ མེ་ས་མ་རིར་འབར ྱོ ་བ་རེད། དེའ་ི ཚེ ་དེའ་ི དུས་སུ་ང་ཚོ ་
ལ་དེའ་ི སྒང་དེར་བསླབེ ས་སྐབས་ལྷ་ས་ ནས་མགག ྱོ ས་པ་ོ གྲོངས་པ་རེད། དེར་བརྟེན་ད་ལྟ་ཤེས་ ལོ་ ༣༠།༤༠།༥༠ རས ྗེ ་སུ་འད་ི འདྲ་ཞིག་ཡོ ང་རྒྱུ་རེད་
མཇལ་རྒྱུའ་ི ས་ཆ་མཐའ་མ་དེ་འཁེལ་ཡོད། ཅེས་སྐབས་ རིག་བཀའ་བླནོ ་གྱིས་ལབ་པའ་ི སྐད་ཆ་འད་ི དང་འབལ ྲེ ་བ་ སེམས་པ་བསམ་བླའོ ་ི ནང་མེད། གང་མགྱོགས་བོད་དུ་ དེར་ས་གནས་ཡུལ་མི་ཞིག་གིས་རྟ་གཅི ག་འཁྲིད་ནས་ ཆེན་པ་ོ འདུག ཕྱིར་ལོ ག་རྒྱུ་མི ་ཡོ ང་ངམ་བསམས་པ་མ་གཏགོ ས་གང་ ལ་དེའི་རྩེ་ནས་ལྷ་སའི་ཕག ྱོ ས་ལ་ཁ་བསྒྱུ ར་ནས་རྩེ་ཕོ་
དེ་དུས་རྒྱ་གར་གཞུང་གི ས་སྔནོ ་ལ་རྒྱ་དཀར་ ཡང་མེད།
བྲང་མངནོ ་གསལ་དདོ ་པ་ོ ཡོད། ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་དང་ར་ྩེ ནག་གི ་འབྲེལ་ལམ་དེ་གལ་ཆེ ན་པོ་ཞི ག་ལ་འཛི ན་ཡོ ད།
ཕ་ོ བྲང་མཇལ་རྒྱུ་གནས་སྐབས་རི ང་དུས་སྐབས་མཐའ་ ཡིན་དང་ཡིན། མ་དེ་ཆགས་ཡོད།
གདན་སའ་ི མཁན་པ།ོ
དགེ་བཤེས་མཚོ ན་
བཀའ་ཤག་ལྷན་རྒྱས་ནང་བདེ་སྲུང་ པའ་ི མེ་ས་མ་རིར་འབར ྱོ ་བཞུགས་པ་དང་།
དེ་ནས་ཕྱིར་བལྟས་ཤིག་སླགོ ་ནས་ བཀའ་བླནོ ་ཟེར་དུས་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པ་ོ རེད།
ནམ་ཞིག་བསླབེ ་ཡོང་བསམས་པ་བྱས་ནས་ཐོན ་ཡོ ང་ ཚུལ་དེ་ལྟར་བྱུང་བ་རེད།
སྦག་སར་
གནས་ འབྱོར་པ་དེ་དག་ཚང་མས་ངོ་ཤེས་པ་གནམ་དང་ས་མ་
གང་ལྟར་དེ་ནས་ང་ཚོ་ཀེན་ གཏོག ས་མེ ད ་པར་སྐྱབས་མེ ད ་མགོན ་མོ ད ་རང་བྱས་
བ་རེད། གང ོ ་དུ་ཤེས་རིག་བཀའ་བླནོ ་གྱིས་གཅིག་ལབ་ ཛ་མ་ནི་ ས་མཚམས་སུ་ འབྱོར ་སྐབ ས་ཉེན ་ཁ་ཆ་ཚང་ ནས་བསྡད་པ་ཡིན། དེ་ནས་ང་ཚོར་མ་སུ་རི ར་བསླབེ ས་ པ་རེད།
ི ་འཁྲུག་ལང་སྐབས་དེར་ར་ྡོ ར་ྗེ ལྡན་ གྲོལ་བ་རེད། ཐག ལྷ་སའ་ི ཟང ོ ་མར་ང་ཚོ་ཕར་ནས་བསྲོ ་ཡོང་སྐབས་ ནས་ལས་ཀ་རིམ་པ་དང་པ་ོ ན།ི
བཙན་བྱོལ་དུ་བོད་མི ་
དང་ཀ་སྦུག་ཁུལ་དུ་ཡོ ད་པའི་བོད་རི གས་ཚོ འ་ི ལག་ཁྱེར་ གཡུལ་རྒྱལ་ལྷུན་རར ྲེ ་ལྟ་བུ་ཞིག་བྱས། དེ་ མང་པ་ོ ཞིག་སླབེ ས་ཡོད། དེ་དུས་ང་ཚོ ས་སྐྱབས་བཅོལ་ ྩེ ་རྟེན་འབལ བསྡུ་རྒྱུའི་སྐད་ཆ་བྱུང་བ་དེ་དག་ངོས་རང་ཕྱིས་སུ་ཕྱི་ལོ་ ནས་ཚུ ར་བྲོས་ཡོ ང་དུས་སྔནོ ་ལ་རྒྱ་གར་དུ་ལམ་སང་ ཞེས་མིང་ཚིག་ཐག ོ ་ནས་སྐྱབས་བཅལ ོ ་ཟེར་གྱི་ཡོ ད། ང་
༡༩༥༩ ལོར་རྒྱ་གར་ཕྱི་སདྲི ་ལས་ཁུངས་ནང་གི་དྲུང་ཆེ་ ཁར་ཐུ ག་འགྲོ་ཐུ བ་ཀྱི་ཡོད་དམ་མེད། ཅེས་ཐེ་ཚོམ་བཟ་ོ ཚོ་སྐྱབས་བཅལ ོ ་བ་ཁ་ོ ན་མིན། སྐྱབས་བཅོལ་ཟེར་དུས་
གཞནོ ་པའ་ི གྲས་ཕལ་ཆེར་རེད།
ཇ་ག་ཏ་མེ་ཏ་ Jagat Mehta ཞུ་བ་ཁང ོ ་
ལུང་པར་མུ ་གེ་བྱུང་ནས་ལུང་པ་གཞན་དུ་སྐྱབས་བཅལ ོ ་
འདྲ་བ་ོ ཞིག་ང་ཚོར་བྱུང་བ་རེད།
གལ་ཏེ་ རྒྱ་གར་གཞུ ང ་གི ས་རྒྱ་གར་ས་ བར་ཡོང་གི་ཡོད། ང་ཚོ་བཙན་དབང་ཐོག་ནས་གནས་
སྐབས་དེར་རྐང་བདྱེ ་མཁན་ལྟ་བུ་ཞིག་རེད། ཕལ ཆེར་ མཚམས་སུ་འགྲོ་རྒྱུར་བདེ་མ་བདེ་ལྟ་བུ་ཆགས་པ་ཡི ན་ ས་མེ ད་པར་ཆགས་ཏེ་ཡུལ་བྱོལ་དུ་ཕྱིན་པ་ཡི ན་སྟབས།
ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༠ སྐབས་ཁང ོ ་རྒས་ཡོལ་ཕྱིན་ནས་དགུང་ལོ་ ན།
འབྲུག་ལ་འགྲོ་རྒྱུར་ཐབས་ཤེས་བདྱེ ་རྒྱུ་མེད་དམ། ང་ཚོ འ་ི མི ང་འདི་བཙན་བྱོལ་ཞེས་མི ང་བཏགས་ཀྱི་ཡི ན།
༨༠ ཙམ་སོན་པ་འཆི་རན་པའ་ི བཟ་ོ འདྲ་པ་ོ རེད། ཁྱར་ ཞེས་ཆིབས་ཞབས་ཁང ོ ས་ནས་གཞུང་ཞབས་ཁག་གཅིག་ ཞེས་དེ་དུས་ང་ཚོ ས་མི ང་འབོད་ཕྱོགས་ཁོ་རང་སྐྱབས་ ཁྱོར་བྱ་ནས་རྡ་རམ་ས་ལར་ངོས་རང་ཐུ ག་ཏུ ་བསླབེ ས་ འབྲུག་གི་ས་མཚམས་སུ་བཏང་བ་ཡིན། བྱུང་།
ཁག་གཅིག་ བཙོལ་ཞེས་ནམ་རྒྱུན་སྤྱིར་བཏང་གི་མིང་ཚི ག་ཡོ ད། ང་
མོན་གྱི་ས་མཚམས་སུ་བཏང་བ་རེད། ང་ཚོས་ད་ཆ་གང་ ཚོ ས་འདི་དགོས་པ་རྒྱུ་མཚན་དུ་བྱས་ནས་བཙན་བལ ྱོ ་
དེ་དུས་ཁང ོ ་གིས་ངས ོ ་ལ། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ འདྲ་བྱས་ཡོང་བསམས་པའ་ི ཐེ་ཚོམ་བྱུང་། ཕྱིས་སུ་མོན་ ཞེས་མིང་དེ་དུས་བཏགས་པ་རེད། དེ་ནས་མེ་ས་མ་རི ར་
ལོར་ཏཱ་ལའ་ི བླ་མ་ལྷ་ས་ནས་བསྲོ ་འདུག
ཅེས་གནས་ ས་མཚམས་སུ་འགྲོ་མཁན་ཁང ོ ་ཚོས།
རྒྱ་གར་གཞུང་ བདོ ་མི་གང་ཙམ་ཡོང་གི་ཡོད།
དེ་བཞིན་འབྲུག་ནང་
ཚུལ་འད་ི ལྡ་ི ལིར་འབར ྱོ ་བའ་ི སྐབས་སུ། རྒྱ་གར་གཞུང་ གི་ས་གནས་ལས་བདྱེ ་ཚོས་ཨང་གསར་བྱས་ནས་བསྡད་ གང་ཙམ་བསླབེ ས་ཡོད། ཕྱིས་སུ་སྦག་སར་འབྱོར་ཡོ ད།
གི ་བཀའ་བླནོ ་ལྷན་རྒྱས་སར་བདེ་སྲུང་བཀའ་བླནོ ་ཀྲིཤ་ྣཱ འདུག དཀའ་ངལ་གང་ཡང་མི་འདུག ཅེས་ལན་འབར ྱོ ་ སྔནོ ་ལ་ཛ་དྲག་ཐོག་དེ་དག་ལ་ལྟ་རྟོགས་བྱེད་རྒྱུ་དང་།
མི་ནནོ ་ Krishna Menon གྱིས། ཏཱ་ལའ་ི བླ་མ་རྒྱ་ བ་དང་། བླ་ོ བདེ་བ་ོ བྱས་ནས་རྒྱ་གར་དུ་འབར ྱོ ་བ་རེད། མེ ་ ས་མ་རི ར ་ཕྱི ་ ཟླ་བཞི ་ པའི ་ ནང་ཚ་བ་ཡར་འབར་ གར་དུ་གཏངོ ་རྒྱུ་མེད། དེས་རྒྱ་དཀར་ནག་གྱི་འབལ ྲེ ་ དེ་ནས་རི མ་པས་ངོས་རང་རྒྱ་གར་གཞུ ང་ བཞིན་པའ་ི སྐབས་ཡིན་སྟབས། སྔནོ ་དུ་ཛ་དྲག་གིས་ས་ ལམ་ལ་གནདོ ་རྒྱུ་རེད། ཅེས་བསམ་འཆར་འད་ི བཤད་ གིས་གྲ་སྒྲིག་བྱས་ཏེ་མ་སུ་རིར་འབར ྱོ ་བ་རེད།
པར་སྲིད་བླནོ ་ནེ་ར་ུ མཆོག་གི ས་སྐབས་དེར་དེ་འདྲ་བྱས་ མི་དང་།
བཀའ་ཤག
བདོ ་ བསི ལ་སར་འགྲོ་རྒྱུའི་ཐབས་ཤེ ས་འདུག་གམ་མི ་འདུག
བཀའ་བླནོ ་རྣམ་པས་མཚོན་ དེ་དག་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་བཟོ་འདྲ་བོ་བཤད་དགོས་རྒྱུ་མི ་འདུག་
ན་འགྲིག་གི་མ་རེད། ཏཱ་ལའ་ི བླ་མ་ང་ཚོས་ངེས་པར་དུ་ པའི་ གཞུ ང ་ཞབས་གང་ཙམ་ཞི ག ་ངོས ་དང་མཉམ་དུ་ སྟེ། སྐྱབས་བཅལ དེ་ནས་རིང་པརོ ་མ་ཐག ོ ་དུ་ལེན་དགས ོ ། ཞེས་ནེ་ར་ུ རང་གིས་ཐག་ ཡོད། ོ ་པར་བདོ ་མི་མང་པ་ོ
གང་ལྟར་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་ང་ཚོ ར་ཛ་
བཅད་སོང་། ཞེས་སྐབས་དེ་དུས་ཀྱི་དངས ོ ་ཡོད་གནས་ ཞི ག་ཛ་དྲག་ཐོག་ནས་ནོར་བུ་གླིང་ཁ་དང་ལྷ་སར་དྲག་ དྲག་གི ་གནས་ཚུལ་འདི་ལྟ་བུ་ཞི ག་གི ་གནས་སྟངས་འག ོ ་
ཚུལ་ཁང ོ ་གིས་མཐངོ ་ཡོད་སྟབས། འད་ི ང་རང་མ་འཆི་ གནནོ ་སོགས་བྱས་པར་བརྟེན།
གོང་ཏཱ་ལའི་བླ་མས་དངས ོ ་ཡོད་གནས་ཚུ ལ་གང་བྱུང་ སྐྲག་ཐག ོ ་བསྲོ ་ཡོང་སྟེ།
ཛ་དྲག་དང་དངངས་ ནས་གང་འདྲ་ཞི ག་ཆགས་ཡོ ང་བསམ་པའི་གཡའ་ང་ཟ་
མང་པ་ོ ཞིག་ལམ་བར་དུ་མ་ ནས་སྡདོ ་རྒྱུ་མ་གཏགོ ས་ཚོད་ཐིག་རྒྱུ་གང་ཡང་མེད། དེ་
བ་འད་ི མཁྱེན་པ་བྱུང་ན་བསམས་ནས་ཆེ ད་མངགས་རྡ་ མཐར་ནས་དཀའ་ངལ་ཧ་ཅང་འཕྲད་པ་རེད།
དེ་ནས་ ནས་རི མ ་པས་གཙོ ་ ཆེ ་ རྒྱ་གར་གཞུ ང ་གི ་ རོ ག ས་རམ་
བོད་དང་བོད་མི ། དང་།
20
༢༠༡༦ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའི་ཤེས་བྱ།
ི ་ འདས་ཟནི ་པའ་ི མི་རབས་རྒན་པ་ཚོས་དཀའ་ལས་བརྒྱབ་ གྲྭ་ཁག་དེ་དག་ནང་དངོས་གནས་རང་དཔལ་ནཱ་ལེ ནྡྲའི་ ངས ྱོ ་ནས་ཉནི ་གཉས ོ ་རང་མ་སུ་རིར་འབར
གསུམ་ལས་མ་སོང་ཡང་ཕྱི་ཟླ་ ༤ ཟླ་མཇུག་ཏུ ་རེད། སྟེ།
དེང་དུས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་དང་གནས་ཚུལ་གང་ཡང་ མཁས་པའི་དབང་པོ་གོང་དུ་འདོན་རྒྱུའི་ནཱ་ལེ ནྡྲའི་པཎ་
ངས ྱོ ་བ་ ཤེས་ཀྱི་མེད་ཀྱང་ལྷག་བསམ་རི ་བཙུགས་པ་བཞི ན་དང་ གྲུབ་ ༡༧ དེ་དག་གི་གཞུང་དེ་དག་གི་བརྒྱུད་པ་འཛི ན་ ོ ་རང་ཕྱི་ཟླ་ ༤ ཟླ་སྨད་དེར་མ་སུ་རིར་འབར
རེད།
སྐབས་དེར་ནེ་ར་ུ མ་སུ་རིར་ཡོད་པའ་ི རྒྱ་གར་ སྒར ེ ་སེ མ ས་ཁྱོན་ནས་མེ ད ་པར་ཧུ ར་ཐག་འབད་ཐག་ མཁན་ཞིག་ང་ཚོ་ཆགས་ཡོད།
གཞུ ང་གི་སླབོ ་གྲྭ་ཞིག་ཏུ ་གཟིགས་སྐར ོ ་དང་རྐང་ངོས་ བྱས་ནས་བསྡད་པ་རེད།
དེར་བརྟེན་ང་ཚོ ས་སོ་
དེ་འདྲའ་ི འགོ ་ལས་ཀ་བྱས་ སོའི་སྐད་ཡི ག་ནང་བརྗོད་བྱ་རླིང་པོ་དེ་འདྲ་ཞི ག་སོ་སོ་
རང་ཐུ ག་ཏུ ་ཕེབས་པ་རེད། སྐབས་དེར་ནེ་ར་ུ མཇལ་བ་ ནས་གྲུབ་འབྲས་རི མ ་བཞི ན ་མི ་རབས་སྔ་ མ་སྔ་ མས་ རང་གི ་སྐད་ཡི ག་ཐོག་ནས་རང་མགོ་ཆ་ཚང་འདནོ ་ཐུ བ་
རེད།
ི ་ཐེངས་ཇི་ཙམ་གྲངས་ དཀའ་ལས་བརྒྱབ་སྟེ་རྨང་གཞི ་བཙུགས་པ་དེ་རི མ་པས་ པ་ཞི ག་ཡོ ད་སྟབས་དེ་དག་ང་ཚོ ས་བདག་པ་ོ བརྒྱབ་ནས་ དེ་ནས་ནེ་ར་ུ ངེད་གཉས
༡༥།༢༠
ཐུ ག་ཡོད།
ཀ་ཏག་ཏག་གཅིག་དྲན་གྱི་མི་འདུག
གང་ལྟར་ཐེངས་ མི ་རབས་རྗེས་མ་རྗེས་མས་དེའི་མཇུག་ཡར་སྐྱེལ་ནས་ མི ་རི གས་གཅི ག་གི ་འཕྲལ་སེལ་གྱི་རང་དབང་ལུང་པའི་
ཚར་མང་པ་ོ ཐུ ག་རྒྱུ་བྱུང་ཡོད། ང་ཚོ་ཡར་རྒྱས་ཕྱིན་པ་རེད། དེར་བརྟེན་དེ་རིང་གི་ཉནི ་ ནང་བསླབེ ས་ནས་སོ་སོ་རང་མགོ་ཐོན་ཙམ་མི ན་པར་ང་
སྐབས་རེ་ནེ་ར་ུ ངོས་གཉིས་ཧ་ཅང་ནང་ཚགས་ཆགས་ཀྱི་ མོ ་ འདི་ གྲ་སྒྲི ག་པོ་དང་གྲ་རྒྱས་པོ་ཡོ ད ་པ་མཐོང་དུས ་ ཚོ ར་མི ་རི གས་ཀྱི་རི ག་གཞུང་ཞི ག་ཡོ ད་པ་འདི་ང་ཚོ ས་
ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༦ ནས་ཧ་ཅང་ང་ོ ཤེས་རེད། ཐག ོ ་ ང་ཚོ འི་མི ་རབས་སྔ་མས་དཀའ་ལས་བརྒྱབ་པ་དེ་ད་ལྟ་ རང་དབང་ལུ ང ་པའི ་ ནང་མུ ་ མཐུ ད ་ནས་འཛི ན་སྐྱོང་
མར་ནེ་ར་ུ ཐུ ག་རྒྱུ་དེ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༤ ལོར་པེ་ཅིང་དུ་ཐུ ག་ མི ང་ཙམ་ལྷག་ཡོ ད་པ་དེ་དག་གི ་བཀའ་དྲིན་རྗེས་སུ་དྲན་ ཐུ བ ་རྒྱུ འི ་ འབད་བརྩོན ་དེ་ ལྟར ་བྱས་ནས་ལི འུ ་ གཅི ག ་
པ་ནས་བཟུང་སྟེ་ངོ་ཤས་ནང་ཚགས་ཧ་ཅང་ཆགས་ནས་ པའི་ ཐོག ་ནས་ང་ཚོ ་སྐྱེ་བ་སྔ་ཕྱི ་ཁས་ལེ ན ་མཁན་ཞི ག་ དེ་འདྲ་བྱས་ནས་ཕྱིན་པ་རེད།
དེ་ནས་རི མ་བཞིན་ཕྱི་
སྐབས་རེ་ནེ་རུར་བཀའ་མོལ་ཞུ་སྐབས་ཏོག་ཙམ་འགལ་ ཡི ན་དུས ་ཁོང ་ཚོ ར ་སྨནོ ་ལམ་ཞི ག ་མེ ད ་ནའང་བརྒྱབ་ ལོ་ ༡༩༧༣ ལོར་ངས ོ ་རང་ཡུ་རོབ་ཁུལ་དུ་འགྲོ་རྒྱུ་འགོ་ འདུ་ལྟ་བུ་ཆགས་སྐབས་ནེ་རུ་སྐུ་རླུང་བཞེངས་ནས་ལྕགོ ་ དགས ོ ་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད།
རའྩེ ་ི སོགས་ཀྱི་སྟེང་ཁུ་ཚུར་སྣུན་པ་སོགས་གནང་གི་ཡོད། དཔནོ ་བསད་པ་དེ་ཡང་ཡོད།
དེའ་ི ནང་མཚན་ཉདི ་སླབོ ་ ཚུགས་པ་རེད། ཁང ོ ་གིས་དཀའ་ལས་ཧ་
སྐབས་དེར་ངོས་ལའང་དེ་ཙམ་རྒྱུས་མངའ་
ི ་ཧ་ཅང་འཆམ་པ་ོ ཡོད། དངས ངེད་གཉས ོ ་གནས་ཤ་ཚ་ ཅང་བརྒྱབ་ཡོད། ཧུ ར་ཐག་འབད་ཐག་བྱས་ཡོད། ང་ མེད། ཨིན་ཡུལ་དུ་བདོ ་མི་དང་འབལ ྲེ ་བ་སྔ་མོ་ནས་ཡོ ད་ ལྡན་པའ་ི འབལ ྲེ ་བ་ཞིག་ཆགས།
ཚོ ས་མི ་རབས་རྒན་པ་དེ་དག་གི ས་བྱས་རྗེས་བླ་ོ ཡུལ་ལ་ སྟབས་ཨི ན་ཇི ་དང་འཇར་མན་ཧེན་རི ག་ཧ་རར་གྱི ས་
དེ་འདྲ་བྱས་ནས་ང་ཚོ ་བོད་མི ་རྣམས་སྤྱིར་ འཆར་བའི་ཐོག་ནས་ཁོང་རྣམ་པའི་བཀའ་དྲིན་རྗེས་སུ་ བདོ ་ནང་ལོ་བདུན།
སྟངས་ཀྱི ་ སྐྱབས་བཅོལ ་བ་ལྟར ་འཕྲལ་སེ ལ ་གྱི ་ འཚོ ་ དྲན་དགས ོ །
ཞེས་པའ་ི དེབ་དེའ་ི བཀའ་དྲིན་ལ་
སྐབས་སུ་བབས་པ་གཅིག་བཤད་འདདོ ་ བརྟེན་ནས་ཨོ ་སི ་ཊི ་རི ་ཡ་དང་འཇར་མན་ནང་དུ་བོད་
ཐབས་འགྲིག་ཙམ་མིན་པར། རང་དབང་ལུང་པའ་ི ནང་ བྱུང་། ད་ལྟ་བཤད་མ་ཐག་པ་བཞིན་རེད། ང་ཚོ་ཐག ོ ་ པའི་ཐོག་ལ་དོ་སྣང་བྱེད་མཁན་གང་ཙམ་མང་པ་ོ ཡོད་པ་ མི་རིགས་གཅི ག་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་པ་ལྟ་བུ་བྱས་ཏེ་གཞི ས་ མར་བཙན་བལ ྱོ ་ལ་འབར ྱོ ་སྐབས་ང་ཚོར་འཕྲལ་སེལ་གྱི་ ལྟ་བུ་འདུག གཞན་སྐབས་དེར་དེ་ཙམ་མེད། སྐབས་དེར་ ཆགས་ཁག་འཛུ གས་རྒྱུ་དང་གལ་ཆེ་ཤོས་བོད་པའི་སླབོ ་ སྔནོ ་ལ་སྡདོ ་གནས་དང་བཟའ་རྒྱུ་འཐུ ང་རྒྱུ་སོགས་སྐྱོབ་ ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༣ ལོར་ངས ོ ་རང་ཐག ོ ་མར་ཡུ་རོབ་ལུང་
གྲྭ་ཁག་ཟུར་དུ་འཛུ གས་རྒྱུ་སོགས་གཙོ ་ཆེ ་ཤོས་ནེ་རུས་ གསོའ་ི ཐག ོ ་ནས་འཚོ་རྒྱུའ་ི བསམ་བླ་ོ བཏང་བ་རེད། དེ་ པ་འགའ་ཤས་ལ་བསྐྱོད་སྐབས་ལྡ་ི ལི ར་ཡོད་པའ་ི སྦ་ི སྦ་ི སི་ འགན་བླངས་ཏེ་འད་ི ལྟར་གནང་བ་ཞིག་རེད།
དེ་ལྟར་ ནས་ཤེ ས་ཡོ ན་གལ་ཆེ ར་རྩི ས་ཏེ་སླབོ ་གྲྭ་ཁག་འཛུ གས་ གསར་འགྱུར་འགོད་མཁན་མག་ཊལ་ལི་ཟེར་བ་ཁོང་ ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་ང་ཚོ་སྐྱབས་བཅལ ོ ་བ་ཆགས་སྐབས་ རྒྱུ་དང་དེ་ནས་མི ་རབས་གཅི ག་གཉིས་འགོར་ན་གཞི ས་ ཡོད། ཁང ོ ་དང་ཕངྲེ ་རིང་སྤ་ོ ལགས་གཉིས་སླབོ ་གྲྭ་གཅིག་ འདི་འདྲ་ཞིག་ཡོང་གི་རེ ད་བསམས་པའི་ཧ་ལམ་ཚོ ད་ ཆགས་ཁག་འཛུ གས་རྒྱུ་བྱས་པ་རེད།
དཔག་ཁྱོན་ནས་བདྱེ ་མ་ཐུ བ་རྒྱུ་དང་ཧ་ལམ་རྨི་ལམ་ནང་
པ་ཡིན་སྐརོ ་བརདྗོ ་བྱུང་།
ི ་ངོ་ཤེས་ཡག་པོ་ ཁང ོ ་གཉས
དེ་དུས་བོད་པ་ཞེས་ཟུར་གསལ་ལྟ་བུ་ཡོ ད་པ་ འདུག སྐབས་དེར་མག་ཊལ་ལི་ངས ོ ་དང་ཐེངས་གཅིག་
དུའང་མེད་པ་ཞིག་ད་ཆ་ང་ཚོ་ལོ་ ༥༧ ཕྱིན་པའ་ི རས ྗེ ་སུ་ དེ་ང་ཚོར་སོ་སོའ་ི སྐད་ཡིག་ཡོད།
དེ་དང་འབལ ྲེ ་བའ་ི ཐུ ག་པ་རེད།
ཁང ོ ་གིས་ད་ྲི བ་གཅིག་ནང་ངོས་རང་ཡུ་
གང་ཙམ་ཚགས་ཚུ ད་དང་བོད་མི ་བཙན་བྱོལ་བ་བརྗོད་ སངས་རྒྱས་པའི་ཆོ ས་དཔལ་ནཱ་ལེ ནྡྲའི་ཆོ ས་བརྒྱུད་དྲི་ རོབ་ཁུལ་དུ་འགྲོ་རྒྱུའ་ི འཆར་གཞི་ཡོད།
རྒྱུ་མཚན་ སྐབས། སྒྲིག་འཛུ གས་གང ྲི ་བྱུང་། སྐབས་དེར་ངོས་ཀྱིས་ལན་ ོ ་བུ་ཞིག་ཆགས་ཏེ་བསྡད་ཡོད། མ་མེ ད་པ་ཞི ག་ང་ཚོ ར་ལོ ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་རི ང་ལ་མཁན་ གང་ཡིན། ཞེས་དས ད་རེས་འབལ ྲེ ་ཡོད་བྱས་ནས་བརདྗོ ་རྒྱུ་ཡིན། ཆེ ན་ཞི ་བ་འཚོ འི་ཐུ གས་རྗེའི་བཀྲིན་དང་ཞི ་འཚོ ་ཡབ་ འདེབས་སྐབས། ངས ི ་གི་མི ་སེར་ ོ ་རང་ད་ཆ་འཛམ་གླང ལོ ་ཡུན་ལོ ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་ལྔ་ལྷག་ཙམ་གྱི་རི ང་ སྲས་ཀྱི་ཐུ གས་རྗེའི་བཀྲིན་ལ་བརྟེན་ནས་གཞུང་ཆེ ན་དེ་ ཡིན་བསམ་པ་དྲན་བཞིན་འདུག དེར་བརྟེན་འཛམ་གླང ི ་
ང་ཚོ་ཡར་རྒྱས་ཕྱི ན་པ་འདི་ད་ལྟ་ཁྱེད་རང་ཚོ ་འདིར་ དག་ལ་སླབོ ་གཉེར་བྱས་ནས་གང་ལྟར་ཤེས་ཡོ ན་གཅི ག་ ས་ཕྱོགས་འདྲ་མི ན་དེ་དག་སྐརོ ་ལ་ཤེས་འདོད་ཀྱང་ཡོ ད་
ཡོ ད ་པའི ་ མི ་ཐོག ་འདི་ གཅི ག ་པུ ས ་བྱུ ང ་བ་ཞི ག ་མི ན། ཡོད། བདོ ་མིའ་ི སྤྱི་ཚོགས་མང་ཆེ་བར་མེད་ཀྱང་བཤད་ ལ་ལྟ་འདདོ ་ཀྱང་ཡོད། ཅེས་དེ་འདྲ་བརྗོད་པ་རེད།
སྐབས་དེར་བསམ་བླ་ོ དེ་ཙམ་མེད། ང་རང་
ཚོ ས་མ་གྱུར་ནམ་མཁའི་མཐའ་དང་མཉམ་པའི་སེམས་
ཅན་ཐམས་ཅད།
ཟེར་ནས་དུས་རྟག་ཏུ ་སྨནོ ་ལམ་དེ་
རྒྱག་བཞིན་ཡོད། བདོ ་པ་བདེ་བ་ཡོང་བར་ཤོག ང་ཚོ་
ཨེ ་ཤི་ཡ་བདེ་བ་ཡོང་བར་ཤོག
བོད་དང་བོད་མི།
21
༢༠༡༦ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའ་ི ཤེས་བྱ།
ང་ཚོ་ནང་པ་ཚོ་སྐྱིད་
པ་ོ ཡོང་བར་ཤོག་ཅེས་སྨནོ ་ལམ་རྒྱག་གི་མེད། ང་ཚོས་
བདོ ་མིའ་ི སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སདྲི ་སྐྱོང་དང་། སྐབས་ ༡༦ པའ་ི བདོ ་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་འས ོ ་བསྡའུ ་ི གྲུབ་འབྲས་ཀྱི་ གསར་འགདོ ་གསལ་བསྒྲགས་སྤལེ ་བ།
སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཟེར་ནས་སྨནོ ་ལམ་རྒྱག་བཞི ན་ ༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ཡོད། དེར་བརྟེན་རང་བཞིན་གྱི་བསམ་བླའོ ་ི ནང་སེམས་ ༤ ཚེ ས་ ༢༧ རེས་གཟའ་ ཅན་ཐམས་ཅད་ཟེར ་སྐ བ ས་འཛམ་བུ ་ གླི ང ་གི ་ ས ྲོག ་ ལྷག་པའ་ི སྔ་ད་ྲོ ཆུ་ཚོད་ ༩།༤༠
ི ་གི་མི་ཚང་མ་ ཙམ་ལ་བོད་མི འི་སྒྲིག་འཛུ གས་ ཆགས་ཚང་མ། དེའ་ི ནང་ནས་འཛམ་གླང ཟེར་བའི་བསམ་བླ་ོ ཞི ག་རང་ཤུ གས་ཀྱིས་འཁོར་བཞི ན་ ཀྱི་དབུས་འོས་བསྡུའི་ལས་ཁང་
ཡོད། ངས ོ ་ནས་ཀྱང་བསམ་བླ་ོ དེ་འདྲ་ཞིག་འཁྱེར། དེ་ གི ་འོས་བསྡུའི་འགན་འཛི ན་ཤོ ་ འདྲ་ཡི ན་དུས་རང་བཞིན་གྱིས་ངོ་ཤེ ས་པ་མང་དུ་ཕྱིན། ཟུར་བསོད་ནམས་ཆོ ས་འཕེལ་
གྲོགས་པ་ོ མང་དུ་ཕྱིན། དེ་འདྲའ་ི ཐག ོ ་ནས་གནས་ཚུལ་ མཆོག འས ོ ་བསྡའུ ་ི འགན་ མཐོང ་སྐབ ས་དང ོས ་པ ་ོ ཡར་རྒྱས་ཧ་ལས་པའི ་ ཚད་ འཛི ན་ལས་འཕར་དགེ་བཤེ ས་
མཐནོ ་པརོ ་བསླབེ ས་ཡོད། དངས ོ ་པ་ོ ཡར་རྒྱས་ཧ་ལས་ བསྟན་པ་བཀྲ་ཤི ས་ལགས་ པའི་ཚད་མཐོན་པོར་བསླབེ ས་རྒྱུ་དེ་ཡང་དེང་རབས་ཀྱི་ དང་བསྟན་འཛི ན་ཆོ ས ་འཕེལ ་
ཤེ ས ་ཡོ ན ་ཧ་ཅང་ཡར་རྒྱས་ཕྱི ན ་ནས་དང ོས ་པ ་ོ ཡར་ ལགས་བཅས་དབུ་བཞུགས་ཐག ོ རྒྱས་ཧ་ལས་པ་ཕྱིན་ཡོད། འནོ ་ཀྱང་མི་དང་ཐུ ག་ནས་ ཕྱི་ནང་གི ་གསར་འགོད་པ་རྣམས་ལ་ཐེངས་འདིའི་སྲིད་
སྐད་ཆ་ཤོད་སྐབས་སེམས་སྐྱིད་པ་དེ་ཁག་པོ་རེད་འདུག སྤྱི་གཉིས་ཀྱི་དངོས་གཞི འི་འོས་བསྡུའི་གྲུབ་འབྲས་དང་ དངས ོ ་པ་ོ ཡར་རྒྱས་ཕྱིན་ནས་ནང་གི་སེམས་རྒྱུད་ཞི་ཞིང་ འབལ ྲེ ་བའ་ི གསར་འགདོ ་གསལ་བསྒྲགས་སྤལེ ་ཡོད། དེ་
མང་ཚོ གས་ནས་གསང་བའི་འོས་ཤོག་མང་ཤོས་ཐབོ ་པ་
དེ་སྲིད་སྐྱོང་ལ་འདེམས་ཐོན་བྱུང་བར་གསལ་བསྒྲགས་ ཞུ་རྒྱུ་ཞེས་པ་ལྟར།
སདྲི ་སྐྱོང་གི་འས ོ ་གཞི་གཉིས་ནས་
བོད་མི ་མང་སྤྱི་འཐུ ས་ཚོ གས་གཙོ ་ལས་ཐག ོ ་སྤནེ ་པ་ཚེ ་
དུལ་བ་ཟེར་བ་དེ་འདྲའི་ཐོག་ལ་དོ་སྣང་མེད་མཁན་ཚོ ས་ ཡང་ཐོག་མར་དབུས་འོས་བསྡུའི་འགན་འཛི ན་ཤོ ་ཟུར་ འདདོ ་རྔམ་ཆེན་པ།ོ འདདོ ་རྔམ་ཆེན་པ་ོ དེས་རྐནྱེ ་པས་རེ་ བསོ ད ་ནམས་ཆོ ས ་འཕེལ ་མཆོ ག ་གི ས ་ངོ་ སྤྲོད ་གནང་
རིང་མཆོག་ལ་འས ོ ་གྲངས་ ༢༤༨༦༤ དང་། ད་ལྟའ་ི
སྤྱི ར ་བཙན་བྱོལ་བོད ་མི ་ཆི ག་འབུམ་ལྔ་ཁྲི་
དུ་ འདེམ ས་ཐོན ་བྱུ ང ་བར་བོད ་མི འི་ སྒྲི ག ་འཛུ ག ས་ཀྱི ་
དགོ ས་མང་པ།ོ དེས་རྐནྱེ ་པས་སེམས་ནང་དངངས་སྐྲག་ དནོ ། ཚ་པ།ོ གཅིག་གིས་གཅིག་ལ་དགོ ས་ཟནོ ་བྱས་ནས་སྡདོ ་
རྒྱུ། དེ་ལྟ་བུའ་ི སྐྱོན་ཆ་མང་པ་ོ ཞིག་མཐངོ ་རྒྱུ་འདུག འད་ི ཙམ་ཡོ ད་པ་ལས་ད་ལམ་འོས་འཕེན་པའི་མི ང་གཞུ ང་ ི ་པ་དེ་ངས ཕག ྱོ ས་གཅིག་བྱས། ཕག ྱོ ས་གཉས ོ ་རང་ཆུང་ དེབ་འགདོ ་བདྱེ ་མཁན་ ༩༠༣༧༧ བྱུང་ཡོད་པའ་ི ནང་ དུས་སྐབས་ཚན་རིག་ལ་མོས་པ་ཆེན་པ་ོ ཡོད། ད་ོ སྣང་ ནས་འོས་དངོས་སུ་འཕེན་མཁན་རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་
ཧ་ཅང་ཡོད། ངས ོ ་རང་ལྷ་སར་ཡོད་སྐབས་སྐ་ུ མདུན་སྐ་ུ དང་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་ཁག་བཅས་ནས་སྲིད་སྐྱོང་ལ་འོས་ གོང་མའི་སྐུ་ཆས་ནང་དུ་རྒྱང་ཤེལ་ཧ་ཅང་ཆེ ན་པོ་ཞི ག་ འཕེན་པ་ ༥༩༣༥༣ བྱུང་འདུག་པ་ནས་འས ོ ་རྩིས་མེད་ ཡོད།
ཟླ་སྐར་སོགས་ལ་ལྟ་ཚེ ་ཧ་ཅང་གསལ་པ་ོ མཐངོ ་ ༦༡༣ དང་། བདོ ་མི་མང་སྤྱི་འཐུ ས་ལ་ ༥༨༦༡༥ བྱུང་ ི ་དུ་རྒྱང་ཤེལ་དེ་ཟླ་སྐར་ཐག ཐུ བ། ནརོ ་གླང ོ ་ལ་བཙུགས་ བ་ནས་རྩིས་མེད་ ༥༩༡ བཅས་སྔར་ལས་འས ོ ་འཕེན་ཇེ་
ི ་གདན་འདྲེན་ཞུ ས་པ་ མང་དུ་སོང་ཡོད། ནས་ཡོ ངས་འཛིན་རྣམ་པ་གཉས ཡིན། ཞེས་སོགས་ཀྱི་བཀའ་སླབོ ་སྩལ།། འས ོ ་སྒྲིག་དནོ ་ཚན་ ༦༧ ནང་གསེས་ ༥
གསལ་བསྒྲགས་བྱས་པའི ་ དངོས ་གཞི འི ་ འོས ་གཞི ར ་
སྲི ད ་སྐྱོང་ལས་ཐོག ་བླ་ོ བཟང་སེ ང ་གེ་ མཆོ ག ་ལ་འ ས ོ ་
གྲངས་ ༣༣༨༧༦ ཐབོ ་ཡོད་པས་སླར་ཡང་སྲིད་སྐྱོང་ དབུས་སའི་འོས་བསྡ་ུ ལས་ཁང་གི ་འག་ོ ལས་ཡོངས་ནས་ འཚམས་འད་ྲི དང་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུ་རྒྱུ་ཡི ན།
འས ོ ་སྒྲིག་དནོ ་ཚན་ ༥༡ ནང་གསེས་ ༡
ནང་གསལ་ཐོབ་ཁུངས་སོ་སོའི་ཁོངས་ནས་འོས་གྲངས་
མང་རི མ་རྩེ་བཏོག་གི ས་ཆོ ལ་ཁ་རེ ར་ཕོ་མོ ་ཁྱད་མེ ད་
བཅུ་རེ་དང།
ཆོས་བརྒྱུད་སོ་སོར་མི ་གྲངས་གཉིས་རེ།
ཡུ་རོབ་དང་ཨ་ཕ་ི རི་ཀའ་ི ཁུལ་དུ་མི་གྲངས་གཉིས། ལྷ་ོ ི ། བྱང་ཨ་རི་ཁུལ་དུ་མི་གྲངས་གཉས
རྒྱ་བལ་འབྲུག་
གསུམ་ཕུད་པའི་ཨེ ་ཤི ་ཡ་དང་ཨོ ་སེ་ཀྲེ་ལེ ་ཤི ་ཡའི་ཁུལ་
བོད་དང་བོད་མི །
22
༢༠༡༦ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའི་ཤེས་བྱ།
དུ་མི ་གྲངས་གཅི ག་བཅས་བོད་མི ་མང་སྤྱི་འཐུ ས་གྲངས་ འགན་འཛི ན་རྣམ་པ་གསུམ ་བོད ་མི འི་ གནས་ཡུ ལ ་ས་ ཇི་བཞི ན་མ་རྟོགས་པ་དང་རང་གི ་འདོད་བླ་ོ ཁེངས་མི ན་
༤༥
འས ོ ་འདེམས་བྱུང་བ་རྣམས་ལ་བདོ ་མིའ་ི སྒྲིག་ གནས་ཆ་བགོ ས ་ཀྱི ས ་མང་ཚོ ག ས་ལ་འོས ་བསྡུ་ དང་ སོགས་ཀྱི་དབང་གི ས་ཞུ་གཏུ གས་སྙན་ཞུ་འབུལ་མཁན་
འཛུ གས་ཀྱི་དབུས་སའི་འོས་བསྡ་ུ ལས་ཁང་གི ་འགོ་ལས་ འབྲེལ་བའི་བྱེད་སྒའོ ི་ལམ་སྟོན་སོ གས་ཀྱི ་ཆེ ད་ཕྱོགས་ མང་པ་ོ བྱུང་ཡོད་ནའང་། འས ོ ་སྒྲིག་དང་དངོས་སུ་ ཡོངས་ནས་འཚམས་འདྲི་དང་བཀྲིས་བདེ་ལེ གས་ཞུ་བ་ བསྐྱོད་དང་། དེ་འབལ ྲེ ་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ནང་བགྲོ་གླངེ ་ འགལ་བའི་བདེན་དཔང་དངོས་ར་འཕྲོད་པའི་ཞུ་གཏུ ག་ དང་སྦྲགས་རི མ ་པས་སྤྱི ་ འཐུ ས ་རྣམ་པའི་ འ ས ོ ་བསྡུའི་ དང་ལམ་སྟོན་ཞུ་སྒ་ོ གང་ནསུ ་ཞུས། ལྷག་པར་གང་ཟག་ བདྱེ ་མཁན་མ་བྱུང་བར་བརྟེན།
དབུས་ས་གཉིས་ནས་
གྲུབ་འབྲས་སྙན་སྒནྲོ ་ཞུ་རྒྱུ། ཞེས་གསལ་བསྒྲགས་སྤལེ ་ གི ་དབང་སྒྱུར་དུ་མི ་འགྲོ་བར་ཁྲིམས་ཀྱི་དབང་སྒྱུར་འོག་ ཁྲིམས་འགལ་ཉེས་ཆད་གཅོད་དགོས་པ་དེ་འདྲ་མ་བྱུང་
རས ྗེ ་འས ོ ་བསྡུའི་འགན་འཛི ན་མཆོ ག་དང་འགན་འཛི ན་ གནས་ཐབས་སུ་འས ོ ་སྒྲིག་དནོ ་ཚན་ ༢༤ ནང་གསེས་ བར་འོས་བསྡུའི་ལས་རི མ་མཐའ་དག་སྔར་ནས་གཏན་
ལས་འཕར་རྣམས་ཀྱིས་འས ོ ་བསྡུའི་གྲུབ་འབྲས་སྒྲོགས་ ཁག་གི་འགྲེལ་བརདྗོ ་དང་། འགལ་འཛོལ་བྱུང་ཚེ ་དནོ ་ འབེབས་བྱས་པ་ལྟར་འགྲོ་ཐུ བ་པ་བྱུང་བ་ན་ི དེ་བས་ཀྱང་
སྦྱང་གནང་བའ་ི ནང་གསལ།
ཚན་ ༢༥ དགང ོ ས་དནོ ་ལྟར་ཉེས་ཆད་གཏན་འབེབས་ ལེགས་པའ་ི ཕག ྱོ ས་ལ་ངས ོ ་འཛིན་ཞུ་ཡི་ཡོ ད། གསུམ་པ།
དེ་རྗེས་འོས་བསྡའ ུ ་ི འགན་འཛི ན་མཆོག་ནས་ དང་གསལ་བསྒྲགས་ཞུས། གཞན་ཡང་འས ོ ་བསྡའུ ་ི ལས་
སྤྱིར་རྒྱ་གཞུང་དམར་ཤོག་ལྟ་
ད་ལམ་གྱི་འོས་བསྡའ ུ ི་གནས་ཚུལ་དང་འབྲེལ་མུ ་མཐུ ད་ རི མ ་ནང་འ ས ོ ་སྒྲི ག ་དང་ལམ་སྟོན་ཁག་ལ་གོ་ བ་ལེ ན ་ བུ་དབང་ཆ་གཅི ག་སྡུད་ཅན་གྱི ་རྒྱལ་ཁབ་མ་ཡི ན་པའི་ གསལ་བཤད་གནང་དནོ །
ད་ལམ་གྱི་འས ོ ་བསྡའུ ་ི གནས་ཚུལ།
སྟངས་དང་། འས ོ ་བསྡའུ ་ི འགན་འཛིན་རྣམ་པར་བཅའ་ མང་གཙོ ་ཅན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི ་ནང་འས ོ ་བསྡུ་བདྱེ ་ ཁྲིམས་དང་འོས་སྒྲིག་གི ་འགན་བཀུར་བཀའ་ལུང་གང་ སྐབས།
རྒྱལ་ཁབ་རང་གི་མ་འངོ ས་ལས་འཆར་དང་
ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༥ ཟླ་ ༦ ཚེ ས་ ༦ ཉནི ་ ཡོ ད་ཇི་བཞི ན་མ་རྟོགས་པ་སོགས་ལ་བརྟེན་ནས་ཞུ་སྙན་ བྱེད་ཐབས་སོགས་དམི གས་འབེན་དུ་བཟུང་སྟེ་བགྲོ་གླངེ ་
དབུས་འས ོ ་བསྡུའི་འགན་འཛི ན་ལས་འཕར་རྣམ་གཉིས་ ཕུལ་འབྱོར་ཁག་ལ་དགོས་ངེས་ལམ་སྟོན་གསལ་བཤད་ བདྱེ ་ཀྱིན་ཡོད། མང་གཙོ་ཅན་གྱི་ལུང་པ་གང་ཞིག་ལ།
ཀྱིས་ལས་འཁུར་དམ་འབུལ་ཞུས། ཕྱི་ཚེ ས་ ༡༠ ཉནི ་ ཞུ་སྒ་ོ གང་ཐུ བ་ཞུས། འས ོ ་བསྡུའི་ལས་རི མ་དབུ་འཛུ གས་ཀྱི་གསལ་བསྒྲགས་
མང་གཙོ འི་ གོ་ རྟོགས་དང་ཤེ ས ་ཡོ ན ་དམན་པའི་ ནང་
ི ་པ། སདྲི ་སྤྱི་གཉས ི ་ཀྱི་འས གཉས ོ ་མིར་རང་ རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ལས་འཆར་དང་ལས་དནོ ་བདྱེ ་ཕག ྱོ ས་ལས་
བསྐྱངས་པ་ནས་བཟུང་དེ་རིང་གི ་བར་ཟླ་གྲངས་བཅུ ་ འགུལ་གྱི་དང་བླངས་བྱེད་མཁན་སྔར་ལྷག་མང་པོ་བྱུང་ གང་ཟག་སྒར ེ ་གྱི་མི ་གཤི ས་ཐོག་ལབ་གླངེ ་ཤུ གས་ཆེ ར་
དང་ཉིན་གྲངས་བཅུ་བདུན་ཕྱིན་ཡོ ད་པས་དུས་ཡུན་དེའ་ི བ་དང། རྒྱ་ཆེའ་ི མང་ཚོགས་ནས་ད་ོ སྣང་ཆེན་པ་ོ གནང་ འགྲོ་བའ་ི གནས་ཚུལ་ཡོང་གི་ཡོད་པ་བཞིན། ི ་ བ། ནང་འས ོ ་བསྡུ་ཆེ ན་མོ ་དང་འབྲེལ་བའི་གནས་ཚུ ལ་སྙང བསྡས ུ ་ཤིག་ཞུ་རྒྱུར།
ད་ལམ་
འས ོ ་སྔནོ ་འགྲོ་དང་དངས ོ ་གཞིའ་ི གསལ་བསྒྲགས་ བླ་ོ ཕམ་པ་ཞིག་ལ། རང་རེའ་ི འས ོ ་བསྡ་ུ འདིའ་ི སྐབས་སུ།
ཟནི ་རས ྗེ ་འས ོ ་གཞིར་ཞུགས་མཁན་དང་།
ྲི ་བསྒྲགས་བདྱེ ་སྟངས། དང་པ།ོ དབུས་འས ོ ་བསྡ་ུ ལས་ཁང་ནས་འས ོ ་ གཏགོ ས་སོ་སོས་དལ
བསྡུའི ་ ལས་རི མ ་ཡོ ང ས་རྫོག ས་གཏན་འབེབ ས་དང་། སྤྱི་ཚོགས་དྲ་ལམ་ཁག་ཏུ ་ཆ་ཤས་ལེན་མཁན།
ཕག ྱོ ས་ འོས་མི ར་རང་འགུལ་གྱིས་དང་བླངས་བདྱེ ་མཁན་དང་།
ལྷག་པར་ འས ྱོ ས་གཏོགས་བྱེད་མི ་མི ་ ོ ་གཞིར་ཞུགས་མཁན། ཕག ྲི ་བསྒྲགས་བདྱེ ་སྟངས། དེ་སྔ་ ཉུ ང་བ་ཞིག་ནས་དལ
ཆ་ཤས་
འས ོ ་འཕེན ་པའི ་ མི ང་གཞུ ང ་དེབ ་འགོ ད ་བ ྱེད ་ཕ ྱོག ས་ ལས་དེབ་སྐྱེལ་དང་འོས་འཕེན་གྲངས་ཀ་མང་བ་བྱུང་ ལེན་སྟངས། ལྷག་པར་སྤྱི་ཚོགས་དྲ་ལམ་ཁག་ཏུ ་འགན་ ཀྱི་ལམ་སྟོན།
ས་གནས་འས ོ ་བསྡའུ ་ི འགན་འཛིན་དང་ ཡོད་པ་ན་ི ལེགས་པའ་ི ཕག ྱོ ས་ལ་ངས ོ ་འཛིན་བདྱེ ་ཀྱི་ཡོད། མེད་འཆལ་གཏམ་སྣ་ཚོགས་སྤལེ ་སྟངས།
ད་དུང་འོས་
ཚོགས་མི་སོ གས་ལ་འས ུ ི་ལས་རི མ་ཁྲོད་ལྟ་ཕྱོགས་ལང་ཕྱོགས་འཁྱེར་ བསྡུ་ ལས་ཁང་ལ་ཁ་གཏད་ནས་དྲང་བདེན ་དང་གཞི ་ ོ ་བསྡུའི་སྒྲི ག་གཞི འི་ཐད་ཟབ་ འོས་བསྡའ
ྲི ས་དང་། འས སྦངྱོ ་དང་བགྲོ་གླངེ ་ག་ོ སྒྲིག དེ་བཞིན་དབུས་འས ོ ་བསྡའུ ་ི སྟངས་དང་། བཅའ་ཁམ ོ ་སྒྲིག་ནང་དནོ ་ འཛི ན་མེ ད་པའི་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་སྤལ ེ ་བ་
བོད་དང་བོད་མི།
23
༢༠༡༦ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའ་ི ཤེས་བྱ། སོགས་ལ་བལྟས་ཡོང་དུས། ། བརྩི་བཀུར་དང་ཆེ་མཐངོ ་ ནན་མོ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཆུང་བ། བཀའ་དནྲི ་ལ་བསམ་ཤེས་མེད་པ། རང་མཐངོ ་
ལྔ་པ།
ཆ་བརྒྱ་ཡི ་ཐུ གས་འདུན་སྐངོ ་ཐུ བ་པ་བྱུང་མེ ད་པ་ཆོ ས་
རྒྱ་ཆེའ་ི མང་ཚོགས་ནས་འས ོ ་ ཉིད་ལྟ་བུའི་འགྲོ་ལུགས་ཤི ག་ཡི ན་པས་ཐུ གས་འདུན་མ་
རང་ཤེད་དང་། དགས ྱོ ས་ཞེན་ཆེ་བ་སོགས་ཀྱི་ འདེམས་བྱས་པའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་དེ་ཚོ ་བོད་མི འི་ ཁེངས་པ་རྣམ་པར་བཟོད་གསོལ་ཞུ་བ་དང་འབལ ོ ་མེད་ཕག ྲེ ་འས ོ ་
དབང་དུ་སོང་སྟེ་ཡང་དག་པའི་མང་གཙོ འི་ཁྱད་ཆོ ས་ རྩ་དནོ ་སྒྲུབ་མཁན་གྱི་སགྲོ ་ཤིང་ལྟ་བུ་ཡིན་སྟབས། འས ོ ་ བསྡུའི་ལས་རི མ་ཆ་ཚང་མཇུག་བསྒྲིལ་ཟིན་པར་བརྟེན།
དང་མཐུ ན་ཞིང་། བདོ ་མིའ་ི རྩ་དནོ ་སྒྲུབ་ཐབས་ལ་ཕན་ འདེམ ས་བ ྱེད ་ཕྱོག ས་ཐད་དུས ་ཀྱི ་ འགྱུ ར ་འགྲོས་དང་ ད་ཉིན་ནས་འོས་བསྡུ་དང་འབྲེལ་བའི་ཞུ་གཏུ ག་རི གས་
ྲི ས་སྒྲིག་གང་གི་ཆ་ནས་བདག་སྤྲོད་བྱ་ཐབས་མེད་ པ། ལྷག་དནོ ་བདོ ་མིའ་ི བཟང་སྤདྱོ ་དང་ལྡན་པའ་ི སྒ་ོ ནས་ བསྟུན་ནས་འོས་བསྡའ ུ ་ི སྒྲིག་གཞི ར་བསྐྱར་བཅོས་ཆེན་པོ་ ལ་ཁམ
ཆ་ཤས་ལེན་ཐུ བ་མ་སོང་སྙམ་པའི་སེམས་འཚབ་དང་བླ་ོ མང་དག་ཅིག་བདྱེ ་དགས ོ ་པ་མཐངོ ་གི་འདུག ཕམ་ཆེན་པ་ོ བྱུང་།
དེ་ཡང་ པ་དེ་དནོ ་དགང ོ ས་འཇགས་ཡོང་བ་ཞུ།
ད་ལམ་འོས་སྔནོ ་འགྲོ་དང་དངོས་གཞི འི་སྐབས་སོ་སོར་
བདུན་པ།
མཐའ་དནོ ་ད་ལམ་འོས་བསྡའུ ་ི
བཞི་པ། ད་ལྟའ་ི བདོ ་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་ ཨེ ་ཤི ་ ཡ་དམངས་གཙོ ་ འབྲེལ ་མཐུ ད ་ཁང་དང་ཨེ ་ཤི ་ ལས་རི མ ་འདིའི ་ གྲུབ་འབྲས་ནི་ སྲི ད ་སྤྱི ་ གཉིས ་ཀྱི ་ མི ་
སྟངས་འདི་སེལ་ཐབས་སུ་མི ་མང་གི ་འོས་འདེམས་བྱས་ ཡ་རང་དབང་འོས་བསྡུའི་འབྲེལ་མཐུ ད་ཁང་གཉིས་ཀྱི་ གྲངས་ ༤༦ འདེམས་སྒྲུག་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་བ་དེ་ཡི ན་ པའི་དབུ་འཁྲིད་རྣམ་པ་གཙོ ་བོར་གྱུར་བའི་རྒྱ་ཆེའི་མང་ ཆེད་ཕེབས་སྐ་ུ ཚབ་རྣམ་པ་དང། རྒྱལ་སྤྱིའ་ི གྲོས་ཚོགས་ ཞིང་།
ི ་བརྒྱུད་ནས་ལོ་ངོ་ གདམས་ཐནོ ་སདྲི ་སྤྱི་གཉས
ཚོགས་ཡོངས་ནས་ད་ལམ་གྱི་ངན་ཕག ྱོ ས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ འཐུ ས་མི ་ལས་གྲུབ་པའི་རྟོགས་ཞི བ་ཚོ གས་ཆུང་བཅས་ ལྔ་ཡི ་རི ང་བོད་མི ་ས་ཡ་དྲུག་གི ་སྙང ི ་དུ་བརྣག་པའི་བོད་ གང་བྱུང་ཐམས་ཅད་སེམས་གཏིང་ནས་གཏན་བརྗེད་ ནས་བཙན་བྱོལ ་བོད ་མི འི ་ འོས ་བསྡུའི ་ ལས་རི མ་ལ་ མིའ་ི རྩ་དནོ ་དེ་བཞིན་གང་མྱུར་སྒྲུབ་ཐུ བ་པ་དང་། དེ་ལ་ བྱས་ཏེ། འཐབ་བརྩོད་པ་ཞིག་གི་ངས ོ ་ནས་རང་བཙན་ རྟོགས་ཞི བ་བགྱིས་པའི་བསམ་ཚུལ་དང་རང་རེའི་རྒྱ་ཆེ་ བརྟེན་ནས་རང་ཅག་རྣམས་ཀྱི་མགོན་དང་དཔུང་གཉེན་
ཡོ ད ་པའི་ མང་གཙོ འི་ རྒྱལ་ཁབ་ནང་བཞི ན ་ལྟ་ ཕ ག ྱོ ས་ མང་ཚོ གས་ནས་དགོངས་ཚུལ་ཡོ ད་བསྡད་པ་ཁག་དང་། དམ་པ་༸གོ ང ་ས་༸རྒྱལ་བའི ་ དབང་པ ་ོ ཐམས་ཅད་
ལང་ཕྱོག ས་འདྲ་མི ན ་རྩོད ་ནས་བསྡད ་པ་ཡི ན་ན་ཕན་ ལྷག་པར་ད་ལམ་གྱི ་ཉམས་མྱོང་གཞི ་རྩར་བཟུང་ནས་ མཁྱེན་པ་མཆོག་གངས་ཅན་གྲུ་འཛི ན་ཕ་ོ བྲང་པ་ོ ཏཱ་ལར་
ལས་གནདོ ་ཆེ་བ་དངས ོ ་མཐངོ ་ལ་སོང།
ད་རིང་ནས་ བསྐྱར་བཅོས་ཀྱི་ཐད་ལ་གོ་བསྡུར་ཞི བ་ནན་གྱིས་བསྐྱར་ གདན་ཞུ་ཐུ བ་པ་དང་།
བཟུང་མདུན་དུ་ལྷག་པའི་རྩ་དོན་ཁོ་ནའི་ཆེ ད་དུ་༸གོང་ བཅས ོ ་འཆར་འབུལ་ཞུ་འཆར་ཡོད།
གཞིས་བས ྱེ ་ལྷན་འཛོ མས་ཀྱི་
བཀྲ་ཤི ས་པའི་དགའ་སྟོན་གྱི་དཔལ་ལ་ཅི ་ནས་རོལ་ཐུ བ་
ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན་པ་ོ མཆོག་གི ས་སྔ་ཕྱི་བར་གསུམ་
དྲུག་པ། ད་ལམ་འས ོ ་བསྡའུ ་ི ལས་རིམ་ནང་ པའི་སྨནོ ་འདུན་ཤུ གས་དྲག་དང་བཅས་ཀྱི་གསར་འགོད་ ལ་གནང་བའི་བཀའ་སླབོ ་ལམ་སྟོན་ཁག་སྙངི ་དུ་བཅངས་ འདི་གའི་འགན་འཛི ན་གསུམ་གྱི ས་གཙོ ས་དབུས་སའི་ གསལ་བསྒྲགས་སུ།། ཏེ་རགྡོ ་རྩ་ཆིག་བསྒྲིལ་དང་། ནསུ ་ཤུགས་གཅིག་སྤུངས། ལས་བ ྱེད ་ཀྱི ་ སྣེ་མོ ར ་གཏོག ས་པ་ཚང་མས་ཁས་ལེ ན ་ ྲི ས་སྒྲིག་གང་ལ་འགལ་མེད་ཅེས་ དབུ་འག ོ ་དཔུང་འདེགས་སོགས་རང་འཁྲིའི་ལས་དོན་ དམ་བཅའ་དང་། ཁམ
ུ ་པ་ཆེ ་བསྐྱེད་ཡོ ང་བའི་རེ་སྐུལ་ སྤབོ ས་པ་ཆེན་པསོ ་ཞུ་ཐུ བ་ཀྱང་། ཁག་ལ་སྒ་ོ གསུམ་གྱི་ནས
མང་ཚོགས་བརྒྱ་
ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ལོའ་ི འོས་བསྡ་ུ ཆེན་མོའ་ི གྲུབ་འབྲས། སདྲི ་སྐྱོང་། ཨང་།
མིང་།
ཕ་ཡུལ།
ད་ལྟའ་ི སྡདོ ་གནས།
འས ོ ་གྲངས།
ཟུར་བརདྗོ །
བརྒྱ་ཆ།
༡
བླ་ོ བཟང་སེང་གེ
ཁམས་ལི་ཐང་།
དྷ་ས།
༣༣༨༧༦
འདེམས་ཐནོ །
༥༧་༠༨
༢
སྤནེ ་པ་ཚེ ་རིང་།
མད་ོ སྨད་མང་ར།
དྷ་ས།
༢༤༨༦༤
༤༡་༨༩
བོད་དང་བོད་མི །
24
༢༠༡༦ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའི་ཤེས་བྱ།
དབུས་གཙང་ཆོལ་ཁའ་ི འདེམས་ཐནོ ་བྱུང་བའ་ི སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པའ་ི ལོ་རྒྱུས་སྙངི ་བསྡས ུ །
ི ་བསྟན་འཛིན་ཟླ་སྒནྲོ ། ཤར་གླང འས ོ ་གྲངས། ༡༦༥༤༢
གནས་འས ོ ་བསྡ་ུ འགན་འཛིན་གྱི་ལས་འཁུར་ཞུས། ལོ་ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༧ ནས་ ༢༠༡༣ བར་མངའ་རི ས་སྤྱི་ གཉིས་དང་ཟླ་བ་བརྒྱད་རི ང་ས་གནས་ཁྲིམས་ཞི བ་པའི་ མཐུ ན་ཚོ གས་པའི་དབུས་ཀྱི་ཚོ གས་གཙོའི་འགན་ཁུར་
རྡ་ས་བ དོ ་ཕྲུ ག ་ཁྱི མ ་སྡའེ ི ་ ལས་འཁུར་ཞུས། ལོ་བཅུ་བཞི་རིང་ལ་དྭགས་བདོ ་ཁྱིམ་ ཞུས། དེ་བཞིན་སླར་ཡང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ལོར་བོད་མི ་ ི ་ མང་སྤྱི་འཐུ ས་སྐབས་ ༡༥ པའ་ི དབུས་གཙང་ཆོལ་ཁའི་ མ་ལག་སླ ོབ ་ཁག་ནས་ སླབོ ་གྲྭའ་ི ནང་དགེ་རྒན་གྱི་ལས་འཁུར་ཞུས། ལོ་གཉས ོ ་འདེམས་བྱུང། ༢༠༡༤ དང་ ༢༠༡༥ འཛིན་རིམ། ༡༢ བར་ རི ང་ལམ་གྲོན་དཔེ་གསར་སླབོ ་གྲྭའི་ནང་དཔལ་འབྱོར་ སྤྱི་འཐུ ས་སུ་འས བསླ བ ས་པ་མཐར་སོ ན ་ རིགས་པའ་ི སླབོ ་དཔནོ ་ གྱིས་རྒྱ་གར་མ་དྷ་ར་སི འི་ གྱི་ལས་འཁུར་ཞུས།།
གཙུ ག ་ལག་སླ བོ ་གཉེར ་ ཨཅཱརྱ་ཡེ ་ཤེས་ཕུན་ཚོགས ཁང་ནས་འབལ ྲེ ་ལམ་རིག་པའི་ཐོག་རབ་འབྱམས་པ་ འས ོ ་གྲངས། ༡༣༡༣༢ དང་།
སི་ཁཌ ོ ་ལན་ཌི་ནང་ཡོད་པའ་ི ཨེ ་ཌིན་བྷག་
གཙུག་ལག་སླབོ ་གཉེར་ཁང་ནས་མདུན་ལམ་ལམ་བསྟོན་
ཐག ོ ་རབ་འབྱམས་པའ་ི ལག་འཁྱེར་སོན། ད་ལྟའ་ི ཆར་
ཨ་རིའི་མེ ་སེ་ཆུ་སི ཌ་གཙུག་ལག་སླབོ ་གཉེར་ཁང་ནང་
ཆབ་སྲིད་འབལ ྲེ ་ལམ་རིག་པའི་ཐོག་འབུམ་རམ་པའི་
སླབོ ་སྦངྱོ ་བདྱེ ་བཞིན་པ། ༢༠༠༩ ལོ་ནས་བཟུང་རྒྱལ་
(Economics Lecturer)
ཚོ གས་པ་གསར་འཛུ གས་དང་སླར་བཟོ་ཞུ་ཐུ བ་པ་བྱུང་། དེ་བཞིན་ ༢༠༡༥ ནང་གསོ་བ་རིག་པའི་ལྷན་ཚོ གས་
ི ་ཀྱི་སླབོ ་སྟོན་ དང་རྡ་ས་ཧིན་བོད་མཛའ་མཚོ གས་གཉས
ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༩ ལོར་སིམ་ པར་བསྐ་ོ གཞག་བྱུང་།།
ལ་གཏན་སླབོ ་ནས་འཛི ན་ མིང་། སྒལ ྲོ ་མ་ཚེ ་རིང་། རི མ ་བཅུ ་ པ་ཐོན ་པ་དང་ འས ོ ་གྲངས། ༡༡༩༠༠ ཕྱི ་ ལོ ་༡༩༨༨ལོ ར་ལྦ ར ་
གཞི ་རི མ་སླ ོབ ་གྲྭ ་ དང་
སླ ོབ ་དཔ ོན ་འཛི ན་རི མ་
དབྱི ན ་བ ོད ་གཉ ི ས ་ཐ ོ ག ་
ཎ་མཐོ་ སླབོ ་ནས་ཨཅཱ རྱ་
སྤྱི འི ་ བོད ་ད ནོ ་འབ ལ ྲེ ་མཐུ ད ་ལས་ཁང་གི ་ རྒྱུ ན་ལས་ ཐནོ ། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༣ ནས་ ༡༩༨༧ བར་ལྦ་ཎར་སླབོ ་
Steering Committee, International Tibet
གཉེར ་ལྷན ་ཚོ ག ས་དང་ས་གནས་རང་བདེན ་ཚོ ག ས་
ལ་བདམས་ཐནོ ་བྱུང་རས ྗེ ། ༢༠༡༢ ལོར་ ཆུང་སོགས་ཀྱི་རྒྱུན་ལས་ཀྱི་འགན་ཁུར་ཞུས། ཕྱི་ལོ་ Co Chair རྒྱུན་ལས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོར་ ལ་བདམས་ ༡༩༨༩ ནས་ ༡༩༩༦ བར་ལྦ་ཎ་མཐ་ོ སླབོ ་དང་སུ་ཇ་ Network
ཐནོ ་གྱིས་ལས་འགན་འཁུར་མུས་རེད།།
དནོ ་གྲུབ་བཀྲ་ཤིས།
འས ོ ་གྲངས། ༡༣༦༡༨
ནང་ས་གནས་ཁག་བཞི ་ནང་རྒྱ་གར་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་
མཐོ་སླབོ ་ལེགས་ཐོན་རྗེས་ དགེ་རྒན་འོས་སྦྱོང་འཐུ ས་
གཙང་ཞུས་རྗེས་བོད་སླབོ ་
འཛི ན་ཚོ གས་ཁྱབ་ཁོངས་
ི ་སླབོ ་གྲྭ་དང་དེ་རས ཀོ་ལེ ་སྒལ་དོན་ལྡན་གླང ྗེ ་རྡ་སྟེང་བདོ ་ ི ་སུ་འཛིན་སྐྱོང་དང་སླབོ ་དགེའ་ི ལས་ཁུར་ ཁྱིམ་སླབོ ་གྲྭ་བཅས་སུ་མི་ལོ་ ༢༦ འབད་བརྩོན་ཆེན་ བདོ ་ཁྱིམ་གཉས ཞུས། དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༤ ནས་ ༢༠༠༤ བར་ པོས་ཞབས་ཞུ ས་ལ་བརྟེན་བོད་གཞུ ང་ཤེ ས་རིག་ལས་
བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཡོ ངས་མང་གཙོ ་ཚོ གས་པའི་ཟུང་དྲུང་དང་ ཁུངས་ནས་བྱས་རྗེས་གཟེངས་བསྟོད་ཕྱག་འཁྱེར་དང་། ཕ ་ སྲི ད ་ མ ཐ ར ་ ཕུ ན ་ དྲུང་ཆེ། དེ་ནས་ཚོགས་གཙོའ་ི འགན་ཁུར་ཞུས། ཕྱི་ ཐོན་མི ་སམ་བྷ་ོ ཊའི་ཞལ་ཐང་བཅས་ཕྱག་རྟགས་གསོལ་ ཚོ ག ས ་ ད ང ་ མ ་ ག ཡུ ་ ལོ་ ༡༩༩༩ ཟླ་ ༥ ཚེ ས་ ༥ ཉནི ་རྒྱ་གར་བདོ ་དནོ ་ སྩལ་བཀནྲི ་ཐབོ ། དགེ་རྒན་གྱི་ལས་ཁུར་ཞུ་མུས་ཐོག་
མཚོ ་སྒྲོ ལ ་མ་གཉི ས ་ཀྱི ་ རྒྱབ་སྐྱོར་འཕགས་བོད་འབྲེལ་མཐུ ད་ཚོ གས་པ་གསར་ དོན ་གླིང ་ས་གནས་གཞོན ་ན འུ ི་ རྒྱུ ན་ལས་དང་རྡ་སྟེང་ ྲི ། ཕྱི་ འཛུ གས་ཞུ ས་པ་དང་ད་ལྟ་ཚོ གས་གཞོན་གྱི ་ལས་ཁུར་ བོད་ཁྱིམ་ལས་བྱེད་བདེ་འཇགས་ཚོ གས་ཆུང་གི ་དྲུང་ཆེ། བུ་དནོ ་གྲུབ་བཀས ལོ་ ༡༩༧༡།༦།༣ ཉནི ་ལ་ ཞུ་མུས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༤ ནས་ ༢༠༡༥ བར་བདོ ་ བོད་ཁྱིམ་དགེ་རྒན་འོས་སྦྱོང་སྐབས་དང་པར ོ ་སྤྱི་ཚོགས་
ཀྱི་གྲོས་ཚོ གས་དང་སྲིད་བྱུས་ཉམས་ཞི བ་ཁང་ནང་ལས་ རིག་གནས་ཀྱི་སླབོ ་འཁདྲི ། དེ་བཞིན་ཨ་རི འ་ི སླབོ ་ཡོ ན་ དཔལ་འབར ྱོ ་རིག་པ་སླབོ ་དཔནོ ། (MA Economics) འཆར་འགན་འཛི ན་གྱི ་ཐོག་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོ གས་བོད་ ཁོངས་དམི གས་བསལ་སླབོ ་སྦྱོང་ཆེད་ལོ་གཅི ག་ཨ་རི ར་ ཐནོ ། དགེ་རྒན་འས ོ ་སྦངྱོ ་ (B. Ed) ཐནོ ། གསར་ དནོ ་རྒྱབ་སྐྱོར་བའ་ི ལྷན་ལས་ཀ་བྱས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༦ བསྐྱོད། དབུས་གཙང་དམ་པ་ཆོས་ཀྱི་ཆོལ་ཁའི་རྒྱུན་ ནང་བདོ ་མི་མང་སྤྱི་འཐུ ས་སྐབས་ ༡༤ པའ་ི དབུས་ ལས་སྐབ ས་དགུ ་ པ་དང་བཅུ ་ པའི་ ཚོ ག ས་གཙོ འི་ ལས་ འགདོ ་རིག་གནས། (PGD Journalism) ཐནོ ། ོ ་འདེམས་བྱུང། ཕྱི་ལོ་ ཁུར་ཞུས། བོད་མི ་མང་སྤྱི་འཐུ ས་སྐབས་བཅུ་གསུམ་པ་ ལོ་དྲུག་རིང་མི་མང་འས ོ ་འདེམས་བྱུང་ནས་ལ་དྭགས་ས་ གཙང་ཆོལ་ཁའ་ི སྤྱི་འཐུ ས་སུ་འས ྱོ ས་བདོ ་རིགས་མཐུ ན་ཚོགས་གསར་ དང་བཅུ་བཞི་པར་འདེམས་ཐནོ ་འགན་ཁུར་ཞུ་མུས།། གནས་འག་ོ འཛིན་གྱི་ལས་འཁུར་ཞུས། ལོ་དྲུག་རིང་ས་ ༢༠༠༧ ལྡ་ི ལི་ལྷ་ོ ཕག དྭགས་སུ་སྐྱེས།
འཛུ ག ས་དང་དེའི ་ སླབོ ་སྟོན་པའི ་ འགན་ཁུ ར ་ཞུ ་ མུ ས །
མིང་། པདྨ་འབྱུང་གནས། འས ོ ་གྲངས། ༡༡༤༧༦
བོད་དང་བོད་མི།
25
༢༠༡༦ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའ་ི ཤེས་བྱ།
གཙུག་ལག་སླབོ ་ཆེ ན་བཅས་ནས་དབྱིན་ཡི ག་རྩོམ་རི ག་ རས ྗེ ་འགན་འཛིན་ལས་རོགས།
དེ་རྗེས་གནས་རི མ་
གི ་ རི ག་གནས་རམས་འབྱམས་པ་དང་གཙུ ག ་ལག་ འཕར་བའ་ི འགན་འཛིན་གྱི་ལས་འཁུར་ཞུས།
༢༠༠༩
ཆུ ང ་ དུ ས ་ ཀ ་ སྦུ ག ་ ད ང ་ རམས་འབྱམས་པའི་ཐོག་མཐོ་སླབོ ་རྒྱུགས་འབྲས་རྩེར་ ནས་ ༢༠༡༥ བར་དབུས་བདོ ་ཀྱི་བུད་མེད་ལྷན་ཚོ གས་ ཀྱི ་ཚོ གས་ཆེ ན ་སྔ་རྗེས ་ཐེང ས་གཉིས ་བསྟུད་མར་འོས ་
སི མ་ལ་གཏན་སླབོ ་ཏུ ་གཞི ་ སོན་གྱིས་སླབོ ་མཐར་ཕྱིན།
རིམ་སླབོ ་གྲྭ་བསྒྲིམས། དེ་ མཐོ་སླབོ ་ཐོན་རྗེས་ལྡ་ེ ར་ལྡུན་དུ་རྒྱ་གར་མཐོ་སླབོ ་ཌེ་བྷ་ེ འདེམ ས་བྱུ ང ་སྟེ་ཚོ ག ས་གཙོ ་ གཞོན ་པ་དང་རྩིས ་ཁང་
ནས་ཝ་ཎ་མཐོ ་ སླ ོབ ་ཏུ ་ ཨེ སི་མཐ་ོ སླབོ ་ཏུ ་དབྱིན་ཡིག་རྩོམ་རིག་དགེ་རྒན་གནང་། འགན་འཛིན། ༡༩༩༨ ལོར་སྦལེ ་ཀོབ་ས་གནས་བུད་ ཨཱ་ཅཱརྱ་ལོ ་རི མ་གཉིས་པ་ རྗེས་སུ་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་ཆེ ད་མཐོ་སླབོ ་དགེ་རྒན་གྱི་ལས་ མེ ད་ལྷན་ཚོ གས་ཀྱི་རུ་དཔོན་འགན་འཁུར་ཐུ ས་གཙང་
ཐནོ །
མཐ་ོ སླབོ ་ཏུ ་སླབོ ་ གནས་བཞག་སྟེ་དབུ ས ་བོད ་ཀྱི ་ བུ ད ་མེ ད ་ལྷན ་ཚོ ག ས་ ཞུས།།
ུ ་ སྦངྱོ ་བདྱེ ་སྐབས་ས་སྐྱའི་སླབོ ་གཉེར་ལྷན་ཚོ གས་ཀྱི་དྲུང་ སུ་བཙན་བྱོལ་བོད་ཀྱི ་བུད་མེ ད་ཀྱི ་ཁྲིམས་ལུགས་ནས
ི ་དང་། དངུལ་གཉེར། རྒན་བདག ས་ སྟོབས་གོ ང ་སྤལ ཆེ་ཐེངས་གཉས ེ ་སླད ་ལས་གཞི འི ་ གཙོ ་ འགན་འབྲེལ ་ ཝ་ཎ་མཐ་ོ མཐུ ད་པའ་ི འགན་ཁུར་ཏེ།
ལ་དཱགས་གཙོས་རྒྱ་གར་ སླབོ ་ཐོན་འཕྲལ་དཔལ་ས་སྐྱ་ཆོས་སྒར་གྱི ་དགེ་རྒན་ལོ ་ བྱང་ཤར་ལྷ་ོ དབུས་བདོ ་མིའ་ི གཞིས་ཆགས་ཁག་ ༡༦ གནས་འས ོ ་བསྡའུ ་ི ཚོགས་མི་བཅས་བྱས།
ྲི ས་ལུགས་ཟབ་སྦངྱོ ་སྤྲད།། གསུམ་མ་ཟིན་ཙམ་བྱས་པའི་རྗེས་ཝ་ཎར་དགེ་རྒན་འོས་ ལྷག་ལ་སྐརོ ་བསྐྱོད་ཀྱིས་ཁམ
སྦངྱོ ་ཐེངས་དང་པའོ ་ི ནང་འཛུ ལ་ཞུགས་བྱས།
ཕྱི་ལོ་ དགུ ་ བཅུ ་ གསུ མ ་གྱི ་ཚོ གས་ཆེ ན ་ཐོག་སྐབ ས་དྲུ ག་པའི་
༡༩༨༨ ལོར་སྐབས་ ༡༠ པའ་ི བདོ ་མི་མང་སྤྱི་འཐུ ས་སུ་ རྒྱུན་ལས་ཚོ གས་གཞོན་ལས་ཁུར་ཞོར་བོད་ནང་གི ་འགྲོ་ ས་སྐྱའ་ི ཁང ོ ས་ནས་བདམས་ཐནོ ་བྱུང་། དེ་ནས་སྐབས་ བ་མིའ་ི ཐབོ ་ཐང་ཉམས་ཞིབ་དང་། བཙོན་པའ་ི ལོ་རྒྱུས་
ི ་ ༡༡།༡༢།༡༣།༡༤ བཅས་སུ་ས་སྐྱའ་ི ཁང ོ ས་ནས་སྤྱི་འཐུ ས་ བསྡུ་ སྒྲི ག ་སོ ག ས་གནང་བཞི ན ་པ་བཅས་ལོ ་ རྒྱུ ས་སྙང
ུ །། སུ་བདམས་ཐནོ ་བྱུང་། དེ་རས ྗེ ་སྐབས་ ༡༥ པར་དབུས་ བསྡས
གཙང་ཁང ོ ས་ནས་བདམས་ཐནོ ་བྱུང་།
སྐབས་
༡༣
པའི་བོད་མི ་མང་སྤྱི་འཐུ ས་ལྷན་ཚོ གས་ཀྱི་ཚོ གས་གཙོ ར་ བདམས་ཐནོ ་བྱུང་།
ཐག ོ ་མར་གྲོས་ཚོགས་ལས་རིམ་
གསར་ཤོ ག ་འགོ་ འཛུ ག ས་ཞུ ས ་སྐབ ས་འགན་གཙོ ་ ལོ ་ ཤས་བྱས་པ་དང་། འབྲུག་ཏུ ་གཞུང་གི་སྐ་ུ ཚབ་ཁང ོ ས་སུ་ བཅར།།
འཇགས་སླབོ ་གྲྭ ར ་གཞི ་
མིང་། ལྷ་རྒྱ་རི་རྣམ་རྒྱལ་སྒལ ྲོ ་དཀར།
སོར་ཊེ་རི ་ཤན་མཐོ་སླབོ ་
འས ོ ་གྲངས། ༩༩༧༠
ཕྱི་ལོ ༡༩༨༦ ལོའ་ི ཟླ་
རྡ་ས་བོད་ཁྱིམ་དུ་དྭ་ཕྲུག་
ཁོ ང ས་སླབོ ་བཞེ ས ་ཀྱི ས ་
འཚར་ལོངས་བྱུང་ཞིང༌།
སླབོ ་གྲྭའ་ི ནང་སྤྱི་ཁྱབ་རྒན་ བདག་གི ་ འགན་འཁུ ར ་ འཐུ ས་ཚང་ཞུས་པ་དང༌།
བོད་གཞུ ང་ཤེ ས་རི ག་ལས་ཁུངས་ནས་སླབོ ་བུ་རྩེ་ཕུད་ ཀྱི་བྱ་དགའ་ཡང་སྩལ་ཐབོ ་བྱུང༌།
འཛིན་རིམ་བཅིས ུ ་
Christian Medical College, Vellore
ཆུང་དུས་སྦལེ ་ཀབོ ་གཏན་
རིམ་སླབོ ་སྦངྱོ ་བྱས། དེ་ ནས་༡༩༩༢
འས ོ ་གྲངས། ༩༣༥༢
ཀྱི ་ རྒྱུ གས་སྤྲོད ་མཐའ་མ་དེ་ ལེ ག ས་འཕ དྲོ ་བྱུ ང ་ར ྗེས ་
མིང་། བསམ་གཏན་ཆོས་སྒནྲོ །
འས ོ ་གྲངས། ༩༩༣༠
མིང༌། ཟླ་བ་ཕུན་སྐྱིད།
ལོར་མེའ་ི
ཁང་ནས་ཚོ ང་རྩི ས་ཚན་
པའི་ཐོག་བསླབ་པ་མཐར་
དང༌། St.
John’s Medical College, Bangalore
བཅས་
མཐོ་སླབོ ་གཉིས་ནང་སྨན་ཁང་དང་འཕདྲོ ་བསྟེན་འཛིན་
སྐྱོང་གི་རིག་གནས་ཐག ོ ་སླབོ ་མཐར་ཐནོ ་རས ྗེ ། བདོ ་མིའ་ི
སྒྲི ག་འཛུ གས་ཀྱི ་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ནས་བཀའ་ འབལ ྲེ ་ལྟར་ ༡༩༨༧།༡།༡ ནས་བདེ་ལེགས་སྨན་ཁང་དུ་
འཕདྲོ ་བསྟེན་འབལ ྲེ ་མཐུ ད་པ་དང༌། འཕདྲོ ་བསྟེན་ལས་
ཁུ ང ས་དབུ ས ་མར་འཕྲོད ་བསྟེན་འཆར་འགོད ་འགན་
༡༩༩༤ ༤ ཚེ ས་ ༡༣ ཉནི ་ལྷ་ ཕྱིན་གྱིས་རབ་འབྱམས་པའ་ི ལག་འཁྱེར་ཐབོ ། ཕྱི་ལོ་ འཛིན་གྱི་ལས་འཁུར་ཞུ་བཞིན་པའ་ི སྐབས། ལོར་བདེ་ལེགས་སྨན་ཁང་གི ་དྲུང་ཆེར་བསྐ་ོ གཞག་དང༌། རྒྱ་རི ་ཁྲི ་ ཆེ ན ་རྣམ་རྒྱལ་ ༡༩༩༠ ལོར་ཐག ོ ་མར་སྦལེ ་ཀབོ ་ས་གནས་བུད་མེད་ ྗེ ་ ༢༠༠༦ ནས་བཟུང་སྨན་ཁང་གི་འགན་འཛིན་ རྒྱ་མཚོ ་ མཆོ ག ་དང་ཕུ ན ་ ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མིར་འཛུ ལ་ཞུགས་བྱས། ༡༩༩༣ དེ་རས དུ་བསྐ་ོ གཞག་བྱུང་བ་བཞིན་ལས་འཁུར་ཞུ་མུས། དབུས་ ཚོ གས་སྒྲོལ་དཀར་གཉིས་ དང་༡༩༩༤ ལོར་སྦལེ ་ཀབོ ་དཔལ་འབར ྱོ ་ལས་ཁུངས་ གཙང་ཆོ ལ་ཁའི་རྒྱ་ཆེ འི་མི ་མང་ནས་བདོ ་མི་མང་སྤྱི ་ སུ་སྐྱེས། ཀྱི ་རྩི ས་པའི་ལས་རོ གས་དང་དྲུང་ཡི ག་གཅི ག་ལྕགོ ས་ རྡ་སྟེང་བདོ ་ཁྱི མ་དང་གཱོལ་པཱལ་པུར་བོད་ཁྱི མ་བཅས་ བྱས། ༡༩༩༥ ནས་ ༡༩༩༧བར་སྐབས་དེའ་ི བཙན་ འཐུ ས་སྐབས་ ༡༣ པ་དང་ ༡༤། ༡༥ བཅས་སོ་སོར་ ོ ་འདེམས་འགན་ཁུར་ཞུ་མུས།། ནས་གཞི ་རི མ་དང་འབྲིང་རི མ་སྦྱང་འབྲས་རྩེ་གྲས་ཐོག་ བྱོལ་བོད་གཞུང་གི ་སྤྱི་ཁྱབ་རྩི ས་ཞི བ་ཁང་གི ་རྩི ས་ཞི བ་ འས སླབོ ་མཐར་ཕྱིན།
པའ་ི ལས་འགན་འཁྱེར། ༡༩༩༨ ནས་༢༠༠༩བར་ ལྡི་ ལི ་གཙུ ག ་ལག་སླབོ ་ཆེ ན ་དང་ལྡ་ེ ར་ལྡུན ་གྷ ར ་ལྦལ ་ སྦལ ེ ་ཀོབ་ལུགས་བསམ་མཉམ་སྦྲེལ་གྱི ་རྩི ས་པ་དང་དེ་
བོད་དང་བོད་མི །
26
མིང་། ཟླ་བ་ཚེ ་རིང་།
འས ོ ་གྲངས། ༩༢༤༠
༢༠༡༦ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའི་ཤེས་བྱ།
འཛུ གས་དང་སླབོ ་ཕྲུག་བསྐྱེལ་རྒྱུའ་ི སྣུམ་འཁར ོ ་འཁ་ོ སྒྲུབ་ ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༣
ནས་
༡༩༧༦
ལོར་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་མང་གཙོའ་ི
ཞུས། ༢༠༠༥ ནས་ ༢༠༡༢ བར་འདམ་ག་ཚོགས་པའ་ི གཞུང་གི ་གཞུང་ཞབས་སུ་འཛུ ལ་ཞུགས་རྗེས་སྦལ ེ ་ཀོབ་
༡༩༧༧ ཚོགས་གཙོ། ༢༠༠༡ ནས་ ༢༠༠༦ བར་ཐད་བསྐསོ ་ ལུགས་བསམ་གཞིས་ལས་ཁང་གི་དབྱིན་དྲུང་། སྐབས་
བར་ཌལ་ཧ ར ོ ་དུ་ལྷ་ོ གཞིས་ཁག་ ོ ་དང་སི མ ་ སྤྱི་འཐུ ས་གནང་། ༢༠༠༦ ནས་ ༢༠༡༡ དང་ ༢༠༡༡ དེར་ ༡༩༧༨ ནས་ ༡༩༨༡ བར་ཞར
སླབོ ་གཏན་སླབོ ་ནང་བཅུ ་ ནས་ ༢༠༡༦ བར་དབུས་གཙང་རྒྱ་ཆེ་མི་མང་ནས་སྤྱི་ ལྔའི་རང་བདེན་དང་གཞོན་ནའུ ི་ཆབ་སྲིད་ལས་འགུ ལ་ དཔ ནོ ་དང་སྤྱི ་ བའི ་ རྒན་ འཐུ ས་སུ་འས ོ ་འདེམས་བྱུང་།། བདག་དང་
༡༩༧༧
ཟླ་བ་ ༩ ནས་ ༡༩༨༣
བར་དབུ་གཞོན་ནའུ ི་ཡིག་ཚང་གི ་ད་ཆགས་དང་ཡི ག་
འས ོ ་གྲངས། ༨༩༧༧
གྲོང་ཆེ ན ་གྱི ་ མི ་བརྒྱུ ད་
ི ་སླབོ ་གྲྭ་དབུ་འཛུ གས། ༡༩༨༦ ༡༩༨༤ ལོར་ཡོངས་གླང
དུ་སྐྱེས། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༠
ནས་ ༡༩༩༢ བར་བདོ ་གཞུང་དབུས་སྨན་རྩིས་ཁང་རྡ་
ལོ ར ་ བ ཙ ན ་ བྱོ ལ ་ དུ ་
སྟེང་ཡན་ལག་སྨན་ཁང་གི་དངུལ་གཉེར་དང་རྩི ེས་པ།
གཙོ་ཚོགས་པའ་ི སྒྲིག་འདམ ོ ་དྲུང་ཆེ། ༡༩༩༦ ལོར་སྤྱི་
འཐུ ས་དང་རྡ་ས་ས་གནས་འགོ་འཛི ན་གཉིས་སུ་འོས་ འདེམ ས་བྱུ ང ་ཡང་སྤྱི ་ འཐུ ས ་ལས་འཁུ ར ་བཞག་ནས་
རྡ་ས་བདེ་དནོ ་གྱི་ལས་འཁུར་ཞུས། ༡༩༩༥ ལོར་ཧནི ་
བོད་མཛའ་འབལ ྲེ ་ཚོགས་པའི་ཚོ གས་གཞོན་དང་སླབོ ་
སྟོན་པའ་ི ལས་འཁུར། ༡༩༩༦ ཕ་མའ་ི ཚོགས་ཆུང་དབུ་
༡༩༥༣ ལོར་སྟོད་མངའ་
འབ ྱོ ར ་ར ྗེ ས ་ར ྡོར ་གླི ང ་
བདོ ་གཞུང་སླབོ ་གྲྭ་ནས་གཞི་རིམ་སླབོ ་གྲྭ་ཐནོ །
༡༩༧༥
༡༩༨༡ ནས་
ནང་སདྲི ་ལས་ཁུངས་ཀྱི་སྐ་ུ ཚབ་ལ་དྭགས་ལྷ་ོ
བྱང་གི་སྤྱི་ཁྱབ་ལས་འགན། རི ས་མཐ ོ ་ ལྡི ང ་གླི ང ་པ་
ནའུ ི་ར་ུ དཔོན་དང་རྡ་ས་གཞོན་ནའུ ི་ས་གནས་རྒྱུན་ལས།
། ༡༩༩༤ ནས་ ༡༩༩༨ བར་བདོ ་ཀྱི་རྒྱལ་ཡོངས་མང་
༡༩༨༦
མིང་། མི་འགྱུར་ར་ྡོ ར།ྗེ
སྐྱེལ། ༡༩༧༩ ནས་ ༡༩༨༦ བར་མེག་གྷན་གཞནོ ་
༡༩༩༢ ནས་ ༢༠༠༡ བར་རྡ་ས་ས་གནས་འག་ོ འཛིན་
གྱི་སྤྱི་ཁྱབ་དྲུང་ཆེའ་ི ལས་འགན་ཞུས།
༡༩༨༦ ནས་ ༡༩༩༡
ལྡ་ི ལི་སྐ་ུ ཚབ་དནོ ་གཅདོ ་ཁང་གི་དྲུང་ཆེ། ༡༩༩༡ ནས་ ༡༩༩༤ བར་ལྡ་ི ལི་སྐ་ུ ཚབ་དནོ ་གཅདོ ། ༡༩༩༤ ནས་
༡༩༩༧ བཀའ་ཤག་གི་ཆབ་སདྲི ་དྲུང་ཆེ། ༡༩༩༧ ནས་
༢༠༠༢ འཆར་འབུལ་ཕྱག་རྟགས་རིན་པོ་ཆེའ་ི དགོངས་ དནོ ་ཨིན་ལན་སྐ་ུ ཚབ་དནོ ་གཅདོ ། ༢༠༠༢ ནས་ ༢༠༠༥
སྦལེ ་འཇེམ་དནོ ་ཁང་༸གང ོ ་ས་༸སྐྱབས་མགནོ ་ཆེན་པའོ ་ི སྐ་ུ ཚབ་གཞནོ ་པའ་ི འགན་འཁུར། ༢༠༠༥ ནས་ ༢༠༡༡
འཆར་འབུ ལ ་ཕྱག་རྟགས་རི ན ་པོ་ ཆེ འི ་ དགོང ས་ད ནོ ་ ི ་ St. Joseph མཐ་ོ སླབོ ་ནས་ཉེ་བའ་ི ལོར་རརྡོ ་གླང བཀའ་ཤག་སྐབས་ ༡༢ དང་། ༡༣ པའི་བཀའ་དྲུང་། གཙུག་ལག་རབ་འབྱམས་པ་ཚོ ང་འབྲེལ་རི ག་པའི་སླབོ ་ ༢༠༡༡ ནས་ ༢༠༡༥ བདོ ་མི འ་ི སྒྲིག་འཛུ གས་ སྦངྱོ ་ (B.Com) ཐནོ ། གཞུང་ཞབས་ཡིན་མུས་སུ་ ཀྱི ་ ལྷ ་ོ ཨ་ཕི ་ རི ་ཀའི ་ སྐུ ་ ཚབ་དོན ་གཅོ ད ་གནང་ར ྗེས ། ཨ་རི་ཆེས་མཐའོ ་ི གཙུག་ལག་སླབོ ་གཉེར་ཁང་ ( State ལས་བདྱེ ་འདེམས་ལྷན་དྲུང་ཆེའ་ི ལས་ཁུར་ཞུས།། Unversity of New York) ནང་འཛིན་སྐྱོང་རིག་ པའ་ི སླབོ ་སྦངྱོ ་བྱས།
མད་ོ སྟོད་ཆོལ་ཁའ་ི འདེམས་ཐནོ ་བྱུང་བའ་ི སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པའ་ི ལོ་རྒྱུས་སྙངི ་བསྡས ུ །
དོན་འགལ་མེ ད་ཉམས་ལེ ན་ཞུ་རྒྱུའི་དམ་བཅའ་ཕུལ་བ་ ལོ་ ༢༠༠༧ ནས་ ༢༠༡༠ བར་ཤིས་ལོངས་ས་གནས་
མིང་། འཇུ་ཆེན་དཀནོ ་མཆོག་ཆོས་སྒནྲོ ། འས ོ ་གྲངས། ༨༡༣༢
བཞི ན་འཇི གས་ཞུམ་ཆགས་སྡང་འཛེ མས་ཟོན་ངོ་སྲུང་ གཞོ ན ་ན ་ུ དང་ས་གནས་ཆུ ་ སྒང ་གཉིས ་ཀྱི ་ དྲུ ང ་ཆེ འི ་
སྐབས་བཅུ་གསུམ་པ་དང་། སྤང་བའ་ི འཁུར་ལེན་གང་ཐུ བ་ཅི་ཐུ བ་ཞུས།། བཅུ་བཞི་པ།
བཅ་ོ ལྔ་
བཅས་ཀྱི ་ བོད ་མི ་མང་
མདོ ་ སྟོད་སྤྱི ་འཐུ ས་ཀྱི ་ འགན་འཁུ ར་བླ ང ས་ཏེ་ སྤྱི ་ འཐུ ས ་གྲོས་ཚོ ག ས་སུ ་
ཞུགས་ནས་གཙོ ་བོ་༸གོང་ས་མཆོ ག་གི ་བཀའ་དགོངས་ ྲི ས་ སྤྱི་དང་། ཡང་སྒསོ ་མང་གཙོ་ཡང་དག་གི་བཅའ་ཁམ འོག་གི ་ཁྲིམས་སྒྲིག་གཏན་འབེབས་གནང་བའི་དགོངས་
མིང་། དབྱངས་ཅན་སྒལ ྲོ ་དཀར།
འས ོ ་གྲངས། ༦༩༡༣
འགན་འཁུར་ཞུས།
ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ནས་རྒྱ་གར་མེ་གྷ་ལ་ཡའི་གྲངས་ཉུ ང་
མི ་རི གས་བལྟ་རྟོག་ལས་གཞི འི་ཟུང་དྲུང་གི ་ལས་འགན་
རྒྱ་གར་ནང་སྐྱེས་ཤི ང་ སླབོ ་སྦྱོང ་རི མ ་པར་བྱས་
འཁུར། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ལོར་སྐབས་ ༡༥ པའི་བོད་མི ་ མང་མད་ོ སྟོད་སྤྱི་འཐུ ས་སུ་འས ོ ་འདེམས་བྱུང་།
ྲི ས། ཏེ ་ མ ཐ ར ་ ཚ ན ་ རི ག ་ མིང་། གསེར་རྟ་ཚུལ་ཁམ ོ ་གྲངས། ༦༥༦༣ གཙུག་ལག་རབ་འབྱམས་ འས པ་
tech)
(M.Sc. Bio-
ཁམས་གསེར་རྟ་ར་ུ སྐྱེས་ཤིང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༨ ལོར་
མཐར་སོན། ཕྱི་ བཙན་བྱོལ་དུ་ཡོ ང་ནས་ཟླ་ཤས་རི ང་གསོག་སླབོ ་ཏུ ་སླབོ ་
བོད་དང་བོད་མི།
27
༢༠༡༦ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའ་ི ཤེས་བྱ། སྦངྱོ ་དང༌།
དེའ་ི རས ྗེ ་ ཁང ོ ས་མི། ༢༠༡༣- རྒྱལ་སྤྱིའ་ི བདོ ་རང་བཙན་སླབོ ་
སླ བོ ་གཉེར ་དང་སྤྱི ་ དོན ་
འགན་ཁུར་ཐུ ད་ཤོར་མེད་ སུ ་ བ དོ ་གཞུ ང ་ཆོ ས ་རི ག ་ ཕྲུག་ཚོགས་པའ་ི ཨེ ་ཤི་ཡའ་ི འགན་འཛིན་བདྱེ ་མུས།། པ་གནང་བས་སྐབས་དེའི་ ལས་ཁུངས་དང། ནརོ ་ མིང་། དབུ་དཀར་ཚང་གཡུ་སྒནྲོ ། བ ོ ད ་ ག ཞུ ང ་ ཤེ ས ་ རི ག ་ གླི ང ་བ དོ ་ཀྱི ་ རི ག་གཞུ ང ་ འས ོ ་གྲངས། ༥༨༧༢ ལས་ཁུངས་ནས་བུམ་སྐྱོན་ གཅེས ་སྐྱོང་ཁང་དུ་ རྩོམ ་ སྐབས་གཉིས་རི ང་བོད་མི ་ གསུམ་བྲལ་གྱི་སླབོ ་མ་ར་ྩེ ཕུད་ (best boy award) སྒྲི ག ་ཞི བ ་འཇུ ག ་གི ་ ལས་ མང་སྤྱི་འཐུ ས་གནང་། ད་ ཀ་བྱས། ཀྱི་གཟེངས་རྟགས་སྩལ་གནང་བྱུང་བ་དང་། དེ་རྗེས་རྡ་ ལྟའི ་ ཆར་ལྡི་ ལི ར་གཏན་ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༣ ལོར་ཁ་བ་དཀར་པ་ོ བདོ ་ཀྱི་ སྟེང་བདོ ་ཁྱིམ་དུ་སླབོ ་བཞུགས་ཀྱིས་སྤྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ ལོར་ གཞི ས ་བྱེད ་པའི ་ གཞུ ང ་ ི ་སླབོ ་གཉེར་ལེགས་པར་གྲུབ། དེ་ རི ག་གཞུང་སྲི་ཞུ་ཁང་གསར་འཛུ གས་ཀྱིས་ད་བར་སྲི་ འཛིན་རིམ་བཅུ་གཉས འབྲེལ་མི ན་པའི་ཚོ གས་པ་ ཞུ་ཁང་འདའི ་ི འགན་འཛིན་དང༌། བདུན་རེའ་ི གསར་ རྗེས་མཐོ་རི མ་སླབོ ་གཉེར་ཆེ ད་ལྡ་ི ལི ར་ཕེབས་པ་དང་། ུ ་སྤལ ན་གཞོ ན ་ན ས ེ ་ལས་ ཤོག་<<བདོ ་ཀྱི་བང་ཆེན་>>དང། བདོ ་ཀྱི་བང་ཆེན་དྲ་ དེ་གའི་མཐོ་རི མ་སླབོ ་གཉེར་ཁང་དུ་ལོ་གསུམ་རིང་ཆབ་ གཞི་ (Empowering the Vision) གྱི་སྤྱི་ཁྱབ་ རྒྱ་སོགས་ཀྱི་སྤྱི་ཁྱབ་རྩོམ་སྒྲིག་པའ་ི འགན་ཁུར། ཕྱི་ལོ་ སདྲི ་ཚན་རིག་ཐག ོ ་སླབོ ་གཉེར་གྱིས་སྤྱི་ལོ་ ༢༠༠༥ ལོར་ འགན་འཛིན་གྱི་འགན་ཁུར་བཞེས་མུས་ཡིན། ༢༠༠༦ ལོར་སྐབས་བཅུ་བཞི་པ་དང་། ཕྱི་ལོ་༢༠༡༡ གཙུག་ལག་སླབོ ་ཐནོ ་ (B.A Political Science) གྱི་ ༢༠༠༠ ནས་ ༢༠༠༣ བར་ཁང ོ ་རྡ་སར་གཏན་གཞིས་ ལོར་སླར་ཡང་མུ ་མཐུ ད་སྐབས་བཅོ་ལྔ་པའི་མདོ་སྟོད་སྤྱི་ ལག་འཁྱེར་ཐབོ ། སྤྱི་ལོ་ ༢༠༠༥ ནས་བདུན་བར་སླར་ བྱེད་པའི་བོད་ཀྱི ་འགྲོ་བ་མི འི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ ་ འཐུ ས་སུ་འས ཡང་ལྡ་ི ལི ་མཐོ་སླབོ ་རང་དུ་ལོ ་གཉིས་རི ང་སླབོ ་གཉེར་ ོ ་འདེམས་བྱུང་ནས་ལས་ཁུར་ཞུ་མུས།། འཕེལ་རྒྱས་ལྟ་ེ གནས་ཁང་དུ་ལས་འཆར་འགན་འཛི ན་ གྱིས་ཆབ་སདྲི ་རིག་པའ་ི སླབོ ་དཔནོ ་ (M.A Political ུ ི བགྲེས་པའ ་ འགན་ཁ ར ་བཞེ ས ་ཡ ད ། བ ད ་ཀྱི ་ བ ད ་མེ ད ་ ོ ོ ུ མིང་། ར་ྡོ ར་ྗེ ཚེ ་བརྟན། Science) གྱི་བསླབ་པ་མཐར་སོན་བང་ཡོ ད།། ྱུ ུ ལྷན་ཚོ གས་ཀྱི་དབས་རྒྱུན་ལས་ཀྱི་ཕྱག་ལས་གནང་མྱོང་ འས ོ ་གྲངས། ༦༥༣༩ ༡༩༩༤ ནས་ ༡༩༩༦ བར་བུད་མེད་ མིང་། པདྨ་བདེ་ལེགས། ི ་ བ་མ་ཟད་ ཉནི ་སྦར འས ོ ་གྲངས། ༥༡༠༣ གཞི ས ་ཆགས་སུ ་ སྐྱེས་པ་ ལྷན་ཚོགས་ནང་ཉམས་ཞིབ་པའ་ི འགན་ཁུར་ཞུ་ཡོད། དང་། རྒྱ་གར་པནོ ་ཊ་ བོད་མི འ་ི སྒྲིག་འཛུ གས་ཀྱི་སླབོ ་ཡོ ན་ལས་འཆར་འོག་ཨ་ ༡༩༨༣།༢།༥
གཏན་ཉིན་སླབོ ་གྲྭའི་ནང་ རིའ་ི ཊ་པ་ས་ (Tufts) གཙུག་ལག་སླབོ ་གཉེར་ཁང་གྱི་ འཛིན་རིམ་ ༡༠ པ་དང་། མཐ་ོ སླབོ ་གྲགས་ཅན་ཕ་ལེ་ཅར་ (Fletcher) ནས་རྒྱལ་ མ་སུ ་ རི ་ གཏན་ཉ ིན ་སླབོ ་ སྤྱི འི་ ཁྲིམས་དང་རྒྱལ་འབྲེལ ་ཐབས་ཇུ ས ་ཐོག་གཙུ ག་ གྲྭའ་ི ནང་འཛིན་རིམ་ ༡༢ ལག་རབ་འབྱམས་པ་ཐནོ ་ཡོད། དེ་བཞིན་རྒྱ་གར་གྱི་
ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༢
ལོར་
བ ོ ད ་ མ ད ོ ་ ཁ མ ས ་ གླི ང ་ ཚང་དུ་སྐྱེས་ཤི ང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་བཙན་བྱོལ་
དུ་འབར ྱོ ། སྦལེ ་ཀོབ་ཉིན་
སླབོ ་དང་རྙིང་དགོན་རྣམ་ ཐནོ ། རྒྱ་གར་གྷུ་ཇི་ར་ཐིའ་ི གཙུག་ལག་སླབོ ་གྲྭ་ཆེན་མོའ་ི རྒྱལ་ས་ལྡ་ི ལི ར་གཏན་གཞི ས་བྱེད་པའི་ཇ་བ་ཧར་ལླ་ནེ་ (MS University) ནང་དཔལ་འབར ི ་དུ་སླབོ ་གཉེར་ཞུས། དེ་རས ྗེ ་ཝ་ཎ་བོད་ཀྱི་མཐོ་ ྱོ ་རིག་པའ་ི ཐག ོ ་ ར་ུ གཙུག་ལག་སླབོ ་གཉེར་ཁང་(Jawaharlal Nehru གྲོལ་གླང University)ནས་རྒྱལ་སྤྱིའ་ི ཆབ་སྲིད་ཐོག་གཙུག་ལག་ སླབོ ་ཁང་དུ་སླབོ ་གཉེར་ཞུས། གཞིས་ཆགས་ཀྱི་གཞི ས་ སླབོ ་གཉེར་བྱས། རྒྱ་གར་གྷུ་ཇི་ར་ཐིའ་ི གཙུག་ལག་སླབོ ་ གྲྭ་ཆེན་མོའ་ི (MS University) ནང་འགྲོ་བ་མིའ་ི རབ་འབྱམས་པ་དང་ལེ ་ཊི ་ཤི ་རི ་རམ་མཐོ་སླབོ ་(Lady གྲོང་སྤྱི་མིའ་ི ལས་ཁུར་དང་ས་གནས་མདོ་ཁམས་ཆུ་བཞི་ Shri Ram College) ནས་སད ྲི ་དནོ ་ཚན་རིག་ཐག ོ ་ སྒང་དྲུག་གི ་རྒྱུན་ལས་དང་ཚོ གས་གཞོན་གྱི་འགན་ཁུར་ ཐབོ ་ཐང་སྐརོ ་ལ་སླབོ ་གཉེར་བྱས། རིམས་པ་ཞུས། གཞིས་ཆགས་མི་མང་མཉམ་འབྲེལ་ མཐ་ོ སླབོ ་སྐབས་སུ་གྷུ་ཇི་ར་ཐི་བྷ་རོ ་ཊ་ནས་ས་གནས་ ཉེ་བའ་ི གཙུག་ལག་རབ་འབྱམས་ཐནོ །། གཞོ ན ་ལྷ ན ་གྱི ་ ཚོ གས་གཙོ ་དང་ཚོ གས་གཞོ ན ་གྱི ་ མིང། དཀནོ ་མཆོག་ཡར་འཕེལ། འགན་ཁུར། ༢༠༡༠།༢༠༡༡ རྒྱ་གར་བདོ ་རང་བཙན་ འས ོ ་གྲངས། ༥༤༠༨
གྱི་འགན་འཛི ན་ལྷན་ཚོ གས་ཀྱི་ཚོ གས་མི ་འོས་འདེམས་
བྱུང་བ་བཞིན་ལས་འགན་འཐུ ས་གཙང་ཞུས། ཕྱི་ལོ་ སླབོ ་ཕྲུ ག ་ཚོ ག ས་པའི་ ལས་འགུ ལ ་འགན་འཛི ན་བྱས། སྤྱི་ལོ་ ༡༩༩༣ ལོར་བདོ ་ནས་བལ་ཡུལ་བརྒད་རྒྱ་གར་ ༡༩༨༤ ནས་ ༡༩༨༩ བར་ལུགས་བསམ་ཤེར་བདག་ ྱུ ༢༠༡༡།༢༠༡༣ རྒྱ་གར་བདོ ་རང་བཙན་སླབོ ་ཕྲུག་ཚོགས་ དུ་འབར སུ་ཇ་བདོ ་ཁྱིམ་ནང་སླབོ ་ཞུགས་ མང་ཚོ གས་ནས་འོས་འདེམས་བྱུང་བ་བཞིན་ས་གནས་ ྱོ ་བ་དང་། པའ་ི ཚོགས་གཙོ་བྱས། ༢༠༡༣- རྒྱལ་སྤྱིའ་ི བདོ ་དནོ ་ གནང་ནས་སྤྱི་ལོ་ ༢༠༠༠ ལོར་འཛིན་རིམ་བཅུ་པའ་ི འོས་བསྡུའི་ལམ་ནས་མཉམ་འབྲེལ་གྱི ་དྲུང་ཆེ ་ཐེངས་ འབྲེལ་མཐུ ད་ལས་ཁང་གི་ལྷ་ོ ཨེ ་ཤི ་ཡའི་སླབོ ་སྟོན་པའི་ བསླབ་པ་མཐར་སོན་བྱུང། གཞི་རིམ་སླབོ ་ཡུན་རིང་ དང་པའོ ་ི ལས་ཁུར་ཞུས།
བོད་དང་བོད་མི །
28
༢༠༡༦ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའི་ཤེས་བྱ།
སྐབས་བཅིུག་པའི་མདོ་སྟོད་སྤྱི་འཐུ ས་འོས་འདེམས་བྱུང་ མཐ་ོ སླབོ ་ Christ Law School, Bangalore ནས་ འཐུ ས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་དང་། སྐབས་ ༢༠ པའི་ ྲི ས་ལུགས་གཙུག་ལག་རབ་འབྱམས་པ་ (LL.M) མད་ོ ཁམས་ཆུ་བཞི་སྒང་དྲུག་གི་དྲུང་གཞོན། དྷ་ས་ཆུ་ དནོ ་འགན་ཁུར་ཞུས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༤ ལོར་བདོ ་མིའ་ི ཁམ
དེ་ མཐར་ཕྱིན། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ལོར་བཙན་བལ ྱོ ་བདོ ་མིའ་ི སྒང་དབུས་ཡན་ལག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་འགན་འཛི ན། དྷ་ ྲི ས་རྩོད་པར་གྱུར། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༤ ལོར་བཙན་བལ བཞིན་མཉམ་འབལ ྲེ ་གང ྱོ ་ ས་ས་གནས་མདོ་ ཁམས་ཆུ ་ བཞི ་ སྒང ་དྲུ ག ་གི ་ ཚོ ག ས་ ོ ་འཕེལ་གཏངོ ་མཁན་ Chief ཁམ Promoter འདེམས་བརྐོས་བང་བ་བཞིན་བད སྦྲ་སོག་འབ་ྲི གསུམ་མཉམ་སྒྲིལ་སྐྱིད་སྡག ུ ་གི་ ོ ་མིའ་ི སྤྱི་ བོད་མི འི་ཁྲིམས་ལུགས་རི ག་པ་བའི་ཚོ གས་པའི་ཚོ གས་ གཙོ། ྱུ མཐུ ན་མཉམ་འབྲེལ་ཞེས་བོད་མི འི་གཞི ས་ཆགས་ཁག་ གཙོ་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའ་ི བདོ ་རྒྱའ་ི སྨྱུག་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ ཚོགས་གཙོ་བཅས་བདྱེ ་བཞིན་པ་བཅས།། ༡༥ ནང་ཡོད་པའ་ི མཉམ་འབལ ྲེ ་རྣམས་མཉམ་རབུ ་ཀྱིས་ མིར་བཞུགས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༥ ལོར་ནརོ ་ཝེ་བདོ ་ཀྱི་ མིང་། བླ་ོ བཟང་ཡེ ་ཤེས། སྒྲིག་འཛུ གས་ཞི ག་རྒྱལ་གར་གཞུང་ལ་དེབ་བསྐྱེལ་ཚད་ རླུ ང་འཕྲིན་ཁང་གི ་རྒྱ་ཡི ག་གསར་འགོད་པ་རྒན་པར་ འས ོ ་གྲངས། ༤༣༧༠ ལྡན་ཞུ་ཐུ བ་པ་བྱུང་། བདོ ་མིའ་ི སྤྱི་མཐུ ན་མཉམ་འབལ ྲེ ་ བསྐསོ ། པེན་བདོ ་ཀྱི་རྩོམ་པ་པ་ོ མཐུ ན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ ༡༩༨༨ ལོར་ཧར་པ་སྤུར་ གྱི་སྤྱི་མོས་ཚོ གས་གཙོ ་ཐེངས་གཉིས་རི ང་འདེམས་ཐོན་ མིར་བཞུགས།། གཏན་སླབོ ་ནས་གཞི ་རི མ་ བྱུང་བ་བཞིན་ལས་དནོ ་འགན་ཁུར་ཞུས།། སླབོ ་གྲྭ་ ཐོན ་ཏེ་ སླབོ ་མ་རྩེ་ མིང་། ངག་དབང་ཐར་པ། ཕུ ད ་ཀྱི ་ གཟེང ས་རྟགས་ འས ོ ་གྲངས། ༤༧༠༢ མིང་། བླ་ོ བཟང་གྲགས་པ། མཉམ་འབལ ྲེ ་ཚོགས་གཙོ་ཐེངས་དང་པ་ོ དང་།
འས ོ ་གྲངས། ༤༨༢༩
བདོ ་ནང་སླབོ ་འབྲིང་བར་ རྒྱ་བོད་སྐད་ཡི ག་གཉིས་ལ་ སྦྱང་བརྩོན་བྱས། ༡༩༩༨
ཕྱི་ལོ་
ལོའ་ི ལོ་མཇུག་
ལ་རྒྱ་གར་ཏུ ་བཙན་བྱོལ་
ཕྱི་ལོ་
༡༩༨༠
ཐོབ །་་༡༩༩༢་་ལོ ར ་ཅན་
ལོར་
ར ྡི ་ རྒར་མཐོ ་ སླ ོབ ་ནས་
ཁམས་སོ ག ་རྫོང ་དུ་ སྐྱེས་
ོ BA དང་དགེ་རྒན་འོས་སྦྱོང་ ནས་སོག་ཙན་དན་དགོན་ སདྲི ་དནོ ་ཚན་རིག་ཐག B.Ed ཐན ོ ། སླབོ ་གཉེར་རིང་ཅན་རྡི་སྒར་ས་གནས་ དུ ་ ནང་ཆོ ས་དང་ཐུ ན་
མོ ང ་རི ག ་གནས་སྐར ོ ་ལ་ རང་བདེན་ཚོ གས་ཆུང་གི ་དྲུང་ཆེ ་དང་ས་གནས་གཞོན་ སླབོ ་སྦངྱོ ་དང་། ཕྱི་ལོ་ ལྷན་གྱི་ཚོགས་གཙོ། དེ་བཞིན་ཕྱི་རྒྱལ་སླབོ ་ཚོ གས་ཀྱི་
ྗེ ་སྤནོ ་ཊ་སླབོ ་གྲའི་སླབོ ་དགེ་ ལོར་བཙན་བལ ྱོ ་དུ་འབར ྱོ ་ནས་གསོག་སྒར་ ཚོགས་གཞནོ ་བྱས། དེ་རས རྒྱ་གར་དུ་འཛི ན་རི མ་བཅུ་པ་བར་སུ་ཇ་བོད་ཁྱིམ་ནང་ སླབོ ་གྲྭ་ར་ུ ལོ་གསུམ་རི ང་བོད་ཨི ན་གཉིས་ལ་སྦྱང་བརྩོན་ གནང། ༡༩༩༤ ལོར་ལྡ་ི ལིར་བདོ ་གནས་ཉམས་ཞིབ་ ཁང་དུ་ཉམས་ཞི བ་དང་ཨི ན་བསྒྱུར་གྱི ་ལས་འཁུར་ལོ ་ ི ་ བྱས། སླབོ ་སྦངྱོ ་བྱས། འཛིན་རིམ་བཅུ་གཅིག་དང་བཅུ་གཉས ི ་བདོ ་ཀྱི་ ༦ རིང་ཞུས། ༡༩༩༩ ལོར་སྦལེ ་ཀོབ་སེར་བྱེས་སླབོ ་ བར་ག་ོ པལ་པུར་བདོ ་ཁྱིམ་ནང་སླབོ ་སྦངྱོ ་བྱས། དེ་ནས་ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༠ ལོ་ནས་ ༢༠༠༦ བར་ནརོ ་གླང ྲི ས་ལུགས་མཐ་ོ སླབོ ་ Na- རི ག་གཞུང་གཅེས་སྐྱོང་ཁང་གི ་ཡི ག་ཚགས་སྡ་ེ ཚན་དང་ གྲྭར་དགེ་རྒན་ལོ་ ༦ རིང་བྱས། དེ་རྗེས་ ༢༠༠༡ ནས་ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༧ ལོ་ནས་ཁམ ལ་ཡོང་པ་དང་། དེ་ནས་ ༡༩༩༦
གླག ོ ་ཀླད་དྲ་རྒྱའི་སྡ་ེ ཚན་གྱི་འགན་འཛི ན་གཅི ག་ལྕགོ ས་ ༢༠༠༧ བར་བདོ ་ཀྱི་གཞནོ ་ན་ུ ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་དབུས་རྒྱུན་ galore. Mysore JSS Law School བརྒད་ནས་ དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ལོར་བལ་ཡུལ་དུ་ཧ་ི མ་ལ་ཡའ་ི སྒྲི ག་འཛུ གས་འགན་འཛི ན་དང་ཚོ གས་གཞོན་གྱི ་ལས་ ྱུ (LL.B) ྲི ས་ལུགས་རབ་འབྱམས་པ་ ཁམ སླབོ ་མཐར་ བང་ཆེ ན་གསར་ཤོ ག་འགོ་འཛུ གས་དང་དེབ་སྐྱེལ་གྱི ་ འཁུར་ཞུས། ༢༠༡༡ ལོར་སྐབས་བཅོ་ལྔ་པའི་བོད་མི ་ ྲི ས་ལུགས་ འགན་ཁུར། ད་ལྟ་སྐབས་བརྒྱད་པའི་དྷ་ས་ས་གནས་ མང་སྤྱི་འཐུ ས་སུ་འདེམས་ཐནོ ་བྱུང་།། ཕྱིན། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༤ ལོར་རྒྱ་གར་ཁམ tional Law school of India University, Ban-
མད་ོ སྨད་ཆོལ་ཁའ་ི འདེམས་ཐནོ ་བྱུང་བའ་ི སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པའ་ི ལོ་རྒྱུས་སྙངི ་བསྡས ུ །
མིང་། ཐུ བ་བསྟན་ལུང་རིིགས།
ཁྱི མ ་དུ་ དགེ ་ རྒན་ཞབས་ ནོར ་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ་ མཆོ ག ་ནས་
ཌལ་ཧར ོ ་བདོ ་གཞུང་གཏན་འཇགས་སླབོ ་གྲར་གཞི་རིམ་
ནས་སུ ་ ཇ་བོད ་ཁྱི མ ་སླབོ ་ བསྐ་ོ གནང་།
འས ོ ་གྲངས། ༡༩༤༢
སླབོ ་སྦངྱོ ་དང་། མཐ་ོ རིམ་སླབོ ་སྦངྱོ ་ཝར་ཎ་བདོ ་ཀྱི་ཆེས་
མཐའོ ་ི གཙུག་ལག་སླབོ ་གཉེར་ཁང་ནས་ཐནོ །
> ༡༩༨༡ ལོར་ཆེས་མཐའོ ་ི སླབོ ་ཐནོ ་རས ྗེ ་དྷ་ས་བདོ ་
ཞུ་ ༡༩༩༢ བར་དང་དེ་ སྐབ ས་བཅུ ་གཉིས ་པའི་བོད ་མི ་མང་སྤྱི ་ འཐུ ས ་སུ ་ ཐད་
སྤྱི་འཐུ ས་རྣམ་པས་ཚོ གས་གཙོ་གཞོན་
གྲའི་སླབོ ་སྤྱིར་བསྐ་ོ གཏོང་ པར་མང་མོས་འས ོ ་འདེམས་བསྐ་ོ གཞག་བྱུང་། ༢༠༠༡ གནང་། >
༡༩༩༦
ལོ ར་སྐབས་བཅུ་གསུམ་པའི་སྤྱི་འཐུ ས་སུ་འས ོ ་འདེམས་
ལོར་༸སྤྱི་ དང་སྤྱི ་འཐུ ས་རྣམ་པས་ཚོ གས་གཙོ ར་མང་མོ ས་འོས་
29
༢༠༡༦ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའ་ི ཤེས་བྱ།
ི ་ཀྱི་སྤྱི་ཁྱབ་ མིང། ཡེ ་ཤེས་སྒལ འདེམས་བསྐ་ོ གཞག་བྱུང་ཡང་ཟླ་ཤས་ནས་མང་ཚོ གས་ དང་མ་ནང་ (Manang Hotel) གཉས ྲོ ་མ། ནས་ཐད་ཀར་འདེམས་ཐནོ ་བཀའ་བླནོ ་ཁ་ྲི པ་དང་པ་ོ སླབོ ་ འགན་འཛིན་ (Executive Manager) བྱས། འས ོ ་གྲངས། ༡༤༦༧ དཔནོ ་མཁས་དབང་གཟམ་གདངོ ་རིན་པ་ོ ཆེ་མཆོག་ནས་ བལ་ཡུ ལ་མདོ་སྨད་སྐབས་ལྔ་པ་ནས་ད་ལྟ་སྐབས་དགུ ་ གྲོས་ཚོ གས་སུ་བཀའ་བླནོ ་གྱི་འོས་གཞི ར་བཏང་བ་ལ་སྤྱི་ པའི ་ བར་ས་གནས་རྒྱུ ན་ལས་ཀྱི ་ ཚོ ག ས་གཞོ ན ་ལས་ ོ ་སྔ་རས ྗེ ་ཐེངས་ལྔ་བསྟུད་མར་བྱ་མུས། མད་ོ འཐུ ས་ལྷན་ཚོ གས་ནས་སྤྱི་མོ ས་བསྐ་ོ གཞག་དང་འབྲེལ་ འགན་ཐག
གཞག་དང་ཤེས་རི གས་ལས་ཁུངས་ཀྱི་བཀའ་བླནོ ་ལས་ མིང་། ཚེ ་རིང་ལྷ་མོ། བསྐ་ོ སྙན ་སེ ང ་ཞུ ས ་ཤི ང ་ལས་འགན་དང་གསང་རྒྱའི་ འས ོ ་གྲངས། ༡༥༦༩
ི ་པ་དང་བཅུ་གསུམ་ དམ་བཅའ་ཕུལ། སྐབས་བཅུ་གཉས པའི་ བཀའ་ཤག་སྐབ ས་གཉིས ་ཀྱ་ལས་ཡུ ན ་ལོ ་ བཅུ འི་ རིང་དང་།
> ༢༠༡༡ ལོར་སྐབས་བཅ་ོ ལྔ་པའ་ི བདོ ་མི་མང་སྤྱི་འཐུ ས་
སུ་མད་ོ སྨད་མི་མང་ནས་འས ོ ་འདེམས་བྱུང་བས་ད་ལྟ་སྤྱི་ འཐུ ས་ཀྱི་ལས་འགན་ཞུ་བཞིན་པ།།
ྲི ་དནོ ་གྲུབ། མིང་། བཀས འས ོ ་གྲངས། ༡༦༤༧
ཕ་མགོ་ལོ ག་གསེ ར་རྟའི་
བཀྲི ས ་ཟླ་བ་དང་མ་ཚེ ་
རི ང་པདྨ་གཉིས་ཀྱི ་བུ་རུ་ ཕྱི་ལོ་
༡༩༧༢།༠༧།༡༥
ཕྱི་ལོ་
༡༩༨༩
ཉ ིན ་བལ་ཡུ ལ་དུ་ སྐྱེས།
ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༡ ལོར་ཕ་བླ་ོ བཟང་བསྟན་འཛི ན་གྱི ་བུ་
མོར་བཞུགས་སྒར་རྡ་སར་
བཀའ་བླནོ ་ཁྲི་པས་ཤེས་རི ག་དང་ཆོས་རི ག་ལས་ཁུངས་ སྨད་དབུས་སྤྱི ་ཁྱབ་རྒྱུན་ལས་ཀྱི ་ཕྱི ་དྲིལ་འགན་འཛི ན་ ོ ་བྱ་ ི ་ཀྱི་ལས་བསྐ་ོ གནང་། ༢༠༠༦ ལོར་སླར་ཡང་ དང་ད་ལྟའ་ི སྐབས་ ༡༥ པའ་ི སྤྱི་འཐུ ས་ལས་ཐག གཉས སྐབས་བཅུ་གསུམ་པའི་བཀའ་ཤག་གི ་བཀའ་བླནོ ་དུ་བསྐ་ོ མུས།།
བོད་དང་བོད་མི།
སྐྱེས་ཤིང༌།
སླབོ ་སྦངྱོ ་རིམ་ཐནོ ་བྱས།
རྡ་ས་བོད་
ཁྱིམ་སླབོ ་གྲྭ་འགྲིམས་ནས་ ༡༩༩༦ ལོ་ནས་ ༡༩༩༩
བར་རྡ་ས་ས་གནས་བུད་མེད་ཚོགས་པའ་ི རྒྱུན་ལས་ལོ་ང་ོ ཚེ ་རི ང་ལྷ ་ མོ ་ནི ་ ཕྱི ་ལོ ་
གསུམ་གནང་། ༢༠༠༣ ལོར་རྡ་ས་མདོ་སྨད་ས་གནས་
རྒྱུན་ལས་ལ་དངུལ་གཉེར་གྱི་ལས་ཁུར་ཞུས། ༢༠༠༣ ༡༩༦༩ ལོར་མད་ོ སྨད་ ནས་ ༢༠༠༦ བར་ལོ་གསུམ་རིང་དབུས་བུད་མེད་ རྔ་བ་རངྫོ ་དུ་སྐྱེས། ལོ་ ལྷན་ཚོ གས་ཀྱི་རྒྱུན་ལས་ཀྱི་འབྲེལ་མཐུ ད་འགན་འཛི ན་ ཆུ ང ་སྐབ ས་ནས་རྫོང ་གི ་ གྱི་ལས་ཁུར་ཞུས། ༢༠༠༦ ལོར་དབུས་བུད་མེད་ལྷན་ རྒྱ་ཡི ག་སླ བོ ་ཆུ ང ་དང་། ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ཚོ ག ས་ཆེ ན ་ཐོག ་ཡང་བསྐྱར་རྒྱུ ན་ལས་ལ་ སླབོ ་འབངྲི ་བཅས་རིམ་གྱིས་འགྲིམས་ཏེ་ ༡༩༨༤ ལོར་ འདེམས་ཐནོ ་བྱུང་བ་བཞིན་ ༢༠༠༩ བར་ལས་ཁུར་ སླབོ ་འབངྲི ་མཐར་ཕྱིན། སླར་ཡང་རྔ་བ་རངྫོ ་དུ་གསར་ ཞབས་ཞུ་ཞུས། ༢༠༠༧ ལོར་བདོ ་མི ་མང་སྤྱི་འཐུ ས་ ཚུ གས་པའི་བོད་ཡི ག་སླབོ ་འབྲིང་དུ་ལོ ་གསུམ་ལ་སླབོ ་ སྐབས་ ༡༤ པར་འདེམས་ཐནོ ་བྱུང་བ་ལྟར་སྤྱི་འཐུ ས་ཀྱི་ སྦངྱོ ་བྱས་སྟེ་མཐར་ཕྱིན། ལས་འགན་ཁུར། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ལོ་བོད་མི ་མང་སྤྱི་ ༡༩༨༧ ལོར་ཁམས་ཕག ྱོ ས་སུ་གནས་པའ་ི སི་ཁནྲོ ་ཞིང་ འཐུ ས་སྐབས་བཅོ་ལྔ་བར་འདེམས་ཐོན་བྱུང་བ་ལྟར་སྤྱི་ ཆེན་བདོ ་ཡིག་སླབོ ་གྲྭར་བསྐྱོད། ༡༩༩༡ ལོར་ཞིང་ འཐུ ས་ཀྱི་ལས་འགན་ཁུར་ཞུ་མུས་བཅས་སོ།། ཆེན་བདོ ་ཡིག་སླབོ ་གྲྭ་ནས་མཐར་ཕྱིན་རས ྗེ ། རྔ་བ་རངྫོ ་ གི ་ཆབ་སྲིད་གྲོས་ཚོ གས་ཀྱི་ལས་ཁུངས་སུ་ལས་བགོས་ མིང་། རྒྱ་རིགས་ཐར།
མཐ་ོ ཀྱིས་བདོ ་རྒྱ་ཡིག་བསྒར་གྱི་ལས་ཀ་བྱས། འས ོ ་གྲངས། ༡༤༣༧ ྱུ སླབོ ་ཐནོ ་རས ྗེ ། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༠ ནས་ ༢༠༠༠ བར་ ༡༩༩༢ ལོའ་ི སྤྱི་ཟླ་༥པར་རྒྱ་གར་ལ་བཙན་བལ ྱོ ་དུ་
བལ་ཡུལ་སྤགོ ་ར་གླ་ོ སྒྲིག་ཁྱབ་ཁོངས་ཚོ ང་ལས་སྡ་ེ ཚན་ ཕེབས། ༡༩༩༣ བདེ་སང་བདོ ་གནས་ཉམས་ཞིབ་ཁང་གི་ ྲུ ཨ་པུར་མགྲོན་ཁང་ནང་ལས་འགན་འདྲ་མི ན་ཐོག་ལོ ་ དྲུང་གཞོན་ལས་རོགས་ཀྱི་གནས་རི མ་ཐོག་བོད་གནས་ ང་ོ ༡༠ ལྷག་ཕྱག་ལས་གནང༌། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༨ ནས་ ཉམས་ཞི བ ་དང་ཡི ག་བསྒྱུ ར་གྱི ་ ལས་ཀ་བྱས་ཤི ང་། ི ་ས་གནས་གཞནོ ་ ༢༠༠༠ བར་སྤགོ ་ར་བྱམས་པ་གླང ༡༩༩༩ ལོར་ཐའེ་ཝན་དུ་བསྐྱོད་དེ། ཨེ ་ཤ་ཡ་རང་དབང་ ནའུ ་ི རྒྱུན་ལས་བྱས། དེ་ནས་རང་གཞུང་དཔལ་འབར ྱོ ་ རླུ ང ་འཕྲིན ་ཁང་གི ་ གསར་འགོ ད ་པ་ལོ ་ གཅི ག ་དང་། ལས་ཁུངས་ཀྱི་བཀའ་འབལ ྲེ ་ཐག ོ ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༠ ནས་ ཨ་རི འི་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གི ་བོད་སྐད་གསར་འགོད་པ་ལོ་ ༢༠༠༣ བར་བལ་ཡུལ་བདོ ་ཀྱི་གསོལ་མགྲོན་ཁང་གི་ བདུན་ལ་བྱས། ༢༠༠༨ ལོར་ཕྱིར་རྒྱ་གར་དུ་ལོག་ཅིང་། འགན་འཛི ན་ལས་རོ ག ས་དང་དེ་ ར ས ྗེ ་གནས་སྤར ་གྱི ་ ཐོག་མར་བདེ་སྲུང་དང་དེ་ནས་བོད་མི འི་སྒྲིག་འཛུ གས་ འགན་འཛིན་ཐག ོ ་ཞབས་ཞུ་ཞུས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༣ ནས་ ༢༠༠༦ དང་ ༢༠༠༨ བར་བལ་ཡུལ་ནང་ཀརྨ་གསུམ་ ཕྱི་དྲིལ་ལས་ཁུངས་ཀྱི་རྒྱ་ཡི ག་སྡ་ེ ཚན་གྱི་འགན་འཛི ན་
ལྡན་མགྲོན་ཁང་གངས་ལྗངོ ས་ (Gangjong Hotel) ལོ་དྲུག་གནང་།།
༡༩༧༢
ལོར་མདོ་སྨད་
༡༩༩༢
ལོར་མཚོ ་ལྷ་ོ མི ་
མང་ར་ཀླུ ་ ཚང་དུ་ སྐྱེས།
རི གས་དགེ ་ ཐོན ་སླབོ ་གྲྭ ་ ནས་སླབོ ་མཐར་ཕྱིན་ཏེ་ལོ་
ང་ོ ༡༡ རིང་དགེ་རྒན་གྱི་ལས་ཀ་ཞུས། ༡༩༩༧ ལོར་
ལས་ཞོར་དུ་མཚོ ་སྔནོ ་སླབོ ་གསོ་སླབོ ་གླིང་གི་ཡིག་ཐག ོ ་ འཛིན་གྲྭར་ཞུགས་ཏེ་ ༢༠༠༡ ལོར་སླབོ ་མཐར་ཕྱིན། ༢༠༠༢ ལོར་རྒྱ་གར་ནང་བཙན་བལ ྱོ ་དུ་འབྱོར། ཕྱི་ལོ་
༢༠༠༣ ནས་ ༢༠༡༡ བར་རྩོམ་སྒྲིག་གི་ལས་ཀ་གཉེར་
ཏེ་ཁྱོན་དཔེ་དེབ་དང་དུས་དེབ་གྲངས་བཞི ་བཅུ་ལྷག་གི ་
བོད་དང་བོད་མི །
གཙོ་སྒྲིག་པ་དང༌། ༢༠༠༦ ལོ་ནས་ ༢༠༡༠ བར་རྡ་
30
༢༠༡༦ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའི་ཤེས་བྱ།
མིང་། དནོ ་འགྲུབ་བཀྲ་ཤིས།
བྱས་ཏེ་དེ་གར་མུ ་མཐུ ད་བསླབ་པ་སླབོ ་གཉེར་དང་མཐོ་
ོ ་གྲངས། ༡༢༢༩ ས་ས་གནས་འས ོ ་བསྡའུ ་ི ཚོགས་མི་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ འས ནས་ ༢༠༡༥ བར་མད་ོ སྨད་ཆོལ་ཁའ་ི དབུས་རྒྱུན་སྤྱི་ ཁྱབ་དྲུང་ཆེ་འགན་ཁུར་ལོ་ང་ོ དྲུག་རིང་ཞུས།
བདོ ་མི་
སླབོ ་ཀྱི་བྱེད་སྒ་ོ འདྲ་མི ན་ཐད་སྦྱངས་པ་མཐར་སོན་བྱུང་
༡༩༨༠ ལོར་མད་ོ སྨད་བླ་ ཡོད། ཕྱི་ལོ ༢༠༡༠ ནས་བཟུང་ཁེ་ན་ཌའི་དངུལ་ཁང་ བྲང་དུ་སྐྱེས། ཆུང་དུས་ (Royal Bank of Canada) ནང་དུ་སྣེ་ཁྲིད་རྒན་པའི་
ཕྱུ ག ས་རྫི འི ་ ཞོ ར ་དུ་ སླབོ ་ མཚན་རྟགས་བཞེས་ཏེ་ཕྱག་ལས་གནང་གི་ཡོ ད། དེའ་ི སྦྱོང ་བྱས་ཏེ་ གྲུབ་འབྲས་ གོང་ལོ ་ངོ་བཞི འི་རི ང་ཨ་རི འི་དཔལ་འབར པའི་<<བཙན་བྱོལ་བོད་མི འི་མང་གཙོ འི་བྱུང་བ་བརྗོད་ ྱོ ་གྱི་ཚོགས་ ུ འབར་ཐོན་བླངས་སྟབས། ི ་ཀྱི ་ལག་བསྟར་རྩོམ་སྒྲི ག་པ་ པར་ (FMCA) ཕྱག་ལས་གནང་།། པ>>དེབ་སྟོད་སྨད་གཉས ཕ་མའི ་ རྒྱབ་སྐྱོར་འ ོ ག ་ སོགས་ཀྱི་ལས་འགན་ཁུར་ཡོ ད་པ་བཅས་སྤྱི་འཐུ ས་རྒྱུན་ མིང་། ཀརྨ་དགེ་ལེགས། ༡༩༩༦ ལོ་ནས་བླ་བྲང་བཀྲ་ཤིས་འཁྱིལ་དུ་དགེ་བའ་ི ལས་ཀྱི་ཞུ་སྒ་ོ ཁག་མུ་མཐུ ད་ཞུ་མུས་ཡིན།། འས ོ ་གྲངས། ༡༠༧༨ བཤེས་གཉེན་མང་པ་ོ བསྟེན་ཏེ། ནང་དནོ ་རིག་པ་དང་ ༡། རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོ ངས་ མིང་། བླ་ོ བཟང་ཆོས་འབར ྱོ ་གྱིས། སྒྲ་སྙན་སྨན་རྩིས་སོགས་ལ་སླབོ ་གཉེར་བྱས། སྐབས་དེར་ བཙན་བལ ྱོ ་བདོ ་མིའི་ཚོང་ འས ོ ་གྲངས། ༡༣༨༦ ཀན་སུའུ་ཞིང་ཆེན་ནང་བསྟན་སླབོ ་གྲྭ་དང་། གཙོད་མི་ མང་སྤྱི ་ འཐུ ས ་ལྷན ་ཚོ ག ས་ནས་བཏ ནོ ་གནང་མཛད་
༡༩༨༢
ལོར་མད་ོ སྨད་ རི གས་དགེ་ཐོན་སླབོ ་གྲྭ་སོགས་སུ་ཟུར་ཞུགས་ཀྱིས་བརྡ་ རེ བ ་ གོ ང ་ བ ཙ ན ་ མོ ་ རྙང ི ་དང་བདོ ་ཀྱི་སྐད་བརྡ་རིག་པར་སླབོ ་སྦངྱོ ་བྱས།
པ ་ ཚོ ག ས ་ པ འི ་ ཚོ ག ས ་
ཡར་སྟེང་ཞེ ས ་པར་སྐྱེ་ ༢༠༠༠ ལོར་ནབུ ་བྱང་མི་རིགས་སླབོ ་ཆེན་བདོ ་ཡིག་ ཞིང་། སླ ོ བ ་ ཆེད་སྦངྱོ ་ཞིབ་འཇུག་སྡ་ེ ཚན་དུ་ཞུགས་ཏེ། ནབུ ་ཕག ྱོ ས་
དབུ ས ་རྒྱུ ན་གྱི ་ བདེ་ ད ནོ ་
གཙོ།
༢།
མདོ་སྨད་
འགན་འཛི ན།
ལོ་རན་པ་ནས་ས་གནས་ མཚན་ཉིད་རི ག་པ་དང་དེང་རབས་སྤྱི་ཚོ གས་རི ག་པར་ ༣། ས་གནས་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་གཞོན་། ༤། སླ ོབ ་ཆུ ང་དང་རྫོ ང ་མི ་ སླབོ ་སྦངྱོ ་གི་ཞར ོ ་དུ་ <<བདོ ་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་མཚན་ ས་གནས་དྭང་ཟུར་སྐྱིད་སྡག ུ ་ཚོགས་གཙོ། འདས་པའི་ ྲི ་གཉས ི ་པ་བཅས་སུ་བསླབ་པ་མཐར་ ཉདི ་རིག་པའ་ི མ་ལག་གསར་འཛུ གས།>> ཞེས་པ་དང་། རི གས་སླབོ ་འབང ཉམས་མངྱོ ་། ༡། ༡༩༨༥ ལོར་མ་སུ་རི ་གཏན་སླབོ ་ སོན་རས གདན་ས་རངྫོ ་དཀར་ཐས ྗེ ། ོ ་བསམ་ <<སླབོ ་མའ་ི རང་མོས་གླངེ ་སྟེགས།>> སོགས་གསར་ ནས་གཞི་རིམ་འཛིན་གྲྭ་ ༡༢ ཐནོ ། ༢། ༡༩༨༥ བཤད་སྒྲུ བ་དར་རྒྱས་གླི ང ་དུ་ ཆོ ས ་ཞུ ག ས་གནང་། འཛུ གས་སྣེ་འཁདྲི ་བྱས། ༢༠༠༢ ལོར་རྒྱ་གར་དུ་འབར ྱོ ་ ནས་༡༩༩༧ བར་དྭང་སླབོ ་དམག་སྒར་ནང་འཛུ ལ་ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༣ ལོར་རྒྱ་གར་ལ་སྐྱབས་བཅལ ྱོ ་ ཏེ་ཤེ ས་རབ་དགའ་ཚལ་སླབོ ་གླིང་དུ་དབྱི ན་ཡི ག་དང་ ོ ་དུ་འབར ཞུགས་བྱས་བརྒྱ་ཤོ ག་དང་རུ་ཤོ ག་གཉིས་ཀྱི་དྲུང་ཡི ག་ རས ྗེ ་རྡ་ས་མཚན་ཉདི ་སླབོ ་གྲྭར་སླབོ ་འཇུག་གནང་། དེ་ གླག ོ ་ཀླད་སོ གས་ལ་སླབོ ་སྦྱོང་གི ་ཞོར་དུ་སླབོ ་གྲྭའི་རྩོམ་ ལས་འགན་ཞུས། ༣། ལ་ ༡༨ རི ང་ས་གནས་གྲོས་ ོ རྗེས ་རྒྱ་གར་གྱི ་ རྒྱལ་ས་ལྡི་ ལི འི ་ གྲགས་ཅན་གྱི ་ སླབོ ་ སྒྲིག་པ་དང་བདོ ་ཡིག་དགེ་རྒན་བྱས། ཚོགས་འཐུ ས་མི་དང་ ༡༩༩༨ ནས་ ༢༠༡༠ བར་ལོ་ ི ་ British Council ཞེས་པར་ལོ་གཅིག་རིང་ ༢༠༠༧ ལོ་ནས་བདོ ་ཀྱི་དུས་བབ་གསར་འགདོ ་པ་དང་། གླང ༡༢ རིང་བསྟུད་མར་ཚོགས་གཙོ་བྱས། ༤། ༡༩༩༥ ཨིན་ཡིག་སྦྱངས། དེ་རས ྱོ ་བདོ ་གཞུང་གི་ ༢༠༡༠ ལོ་ནས་རྩོམ་སྒྲིག་པའ་ི ལས་ཀ་བདྱེ ་མུས་ཡིན།། ྗེ ་བཙན་བལ ི ་རིང་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་ ནས་ ༡༩༩༦ བར་ལོ་གཉས ལོ ་རྒྱུས་འབ་ྲི རྩོམ་ཚན་པའི་གཞུ ང་འབྲེལ་ཡི ག་ཚགས་ མིང་། དབྲ་ཙ་བསོད་ནམས་ནརོ ་བུ། ༸སྐྱབས་མགནོ ་ཆེན་པའོ ་ི སྐ་ུ སྲུང་བྱས། ༥། མདོ་སྨད་ ཞིབ་འཇུག་གི་ཆེད་ལས་ཉམས་ཞིབ་ཀྱི་སྐབས་ཏེ། ཕྱི་ འས ོ ་གྲངས། ༡༢༢༤ དབུས་རྒྱུན་སྐབས་གསུམ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩། ༢༠༡༢། ལོ ༢༠༠༩ ལོར་ཐའེ་ཝན་གྱི་ཏཱན་ཅང་སླབོ ་གྲྭ་ཆེན་ ཕ་དབྲ་ཙ་བསྟན་པ་ཆོ ས ་ ༢༠༡༥ སྐབས་གསུམ་བསྟུད་མར་འོས་འདེམས་བྱུང་ མོ འི ་ སྐད ་ཡི ག་ཚན་པར་རྒྱ་ཡི ག་སླབོ ་གཉེར ་གནང་། རྒྱལ་དང་མ་ཉུ ང་མེ ད་ བ། ༦། དབུ་མའ་ི ལམ་མི་མང་ལས་འགུལ་ཁང་གི་ ཕྱིར་རྒྱ་གར་དུ་འབྱོར་མཚམས་སྐབས་བཅུ་གསུམ་པའི་ ཆུང་གི་རྒྱུན་ལས་སུ་བསྐསོ ། ༸གང ོ ་ས་ཆེན་པའོ ་ི བཀའ་
གཉ ི ས ་སུ ་ཌོ ་ ལན་ཇི ར་ དབུས་རྒྱུན་སྐབས་གཉས ི ་ ༢༠༠༩ དང་ ༢༠༡༥ བསྟུད་ སྐྱེས་ཤིང་། སིམ་ལའ་ི མར་འས ོ ་འདེམས་བྱུང་ཡོད།།
ལས་དནོ ་ཞུ་མུས།།
སླ བོ ་གཉེར ་གནང་ཡོ ད།
དཔལ་ལྡན་བཀའ་ཤག་གིས་རྒྱ་ནག་ལན་འདེབས་ཚོགས་
འབྲེལ་ལྟར་མདོ་སྨད་སྲིད་དོན་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཞི བ་འཇུག་གི ་
གཏན་འཇགས་སླབོ ་གྲྭར་ ི ་ཀྱི་བསླབ་པ་མཐར་སོན་རས འཛིན་རིམ་བཅུ་གཉས ྗེ ་ཅན་
དྷ་ི སྒར་གྱི ་པཱན་ཇབ་མཐོ་སླབོ ་ཆེ ན་མོ ར་འཛུ ལ་ཞུ གས་
རི ང་གླག ོ ་ཀླད་སྡ་ེ ཚན་དང་སྦྱིན་བདག་འབྲེལ་མཐུ ད་སྡ་ེ ལོ་ ༡༩༩༥ ནས་ ༡༩༩༧ བར་ས་གནས་བུད་མེད་ལྷན་
མིང་། ཚེ ་རིང་གཡུ་སྒནྲོ ། འས ོ ་གྲངས། ༩༥༣
བོད་དང་བོད་མི།
31
༢༠༡༦ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའ་ི ཤེས་བྱ།
ཕྱི་ལོ་
༡༩༩༡
ཕྱི་ལོ་༡༩༩༡
ནས་ ཚོ གས་ཚོ གས་གཙོའ་ི ལས་འགན་ཡང་ཆབས་ཅིག་ཞུས༌།
བར་ལོ་དགུ་ སྡ་ེ ཚན་གྱི་འགན་འཛིན། Project Officer
ལོ་ འབལ ྲེ ་འགན་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་སུ་མི་མང་གིས་འདེམས་
༡༩༨༢
ཚན་ནང་ཞབས་འདེགས་ཞུས༌།
ི ་མཉམ་ ི ་གཞིས་ལས་ཁང་དུ་ལས་འཆར་ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༥ ཟླ་བ་༤ ནས་ཧུ ན་སུར་རབ་གླང ནས་ ༢༠༠༠། བར་རབ་གླང
ཙམ་གྱི ་རི ང་མ་ར་ཌ་ དགུ་ཙམ་ཞུས། དེ་དང་ཆབས་ཅིག་ཕྱི་ལོ་༡༩༩༡ ནས་ ཐནོ ་བྱུང་ཞིང༌། དེའ་ི ཚོགས་གཙོར་འོས་འདེམས་བྱུང་ རོ ག ས་ཚོ ག ས་ལས་ཁང་ ༡༩༩༤ བར་ས་གནས་འས ོ ་བསྡ་ུ ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་ སྟེ་ཞབས་ཞུ་བྱས༌། ཕྱི་ལོ་༢༠༠༦ ཟླ་བ་ ༦ ནས་སྐབས་ ནང་ཞབས་ཞུ ས་ཀྱི ས་ མི་དང༌། དེའ་ི རས ྗེ ་སླར་ཡང་ ༡༩༩༨ ནས་ ༢༠༠༥ བཅུ་ཞི་པའ་ི བདོ ་མི་མང་སྤྱི་འཐུ ས་དང༌།
ད་ལྟ་སྐབས་
དེར་ལོ་གསུམ་་དྲུང་ཡིག་ལས་འགན་དང༌། ལོ་གསུམ་ བར་སྐབས་གཉིས་བསྟུད་མར་ས་གནས་འོས་བསྡ་ུ ཚོ གས་ བཅ་ོ ལྔ་པའ་ི སྤྱི་འཐུ ས་ཀྱི་ལས་ཁུར་ཞུ་བཞི ན་པ་བཅས་ཀྱི་
ལས་འཆར་འགན་འཛིན་ཞབས་ཞུ་དང༌།
ས་སྐྱ།
ུ ་སུ་ཕུལ།། ལོ་གསུམ་ ཆུང་གི་ཚོགས་མིའ་ི ཞབས་ཞུ་བྱས༌། སྐབས་དེ་དག་སྟེ་ཕྱི་ ལོ་རྒྱུས་སྙངི ་བསྡས
ཆོས་བརྒྱུད་ཁག་གི་འདེམས་ཐནོ ་བྱུང་བའ་ི སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པའ་ི ལོ་རྒྱུས་སྙངི ་བསྡས ུ །
མིང་། སླབོ ་དཔནོ ་ཐུ བ་བསྟན་རྒྱལ་མཚན། འས ོ ་གྲངས། ༣༠༠
བོ ད ་ ཤ ར ་ ཕྱོ ག ས ་ སྨ ར ་
ཁམས་སྒ ང ་སྤ ང ་མདའ་
དཔ ནོ ་གྱི ་ མངའ་འབངས་
ལྷ ་ འདུ ས ་གོ ་ མོ ་ནང་ས་
མིང་། མཁན་པ་ོ ཀཿ བྲག་དངས ོ ་གྲུབ་བསོད་ནམས། འས ོ ་གྲངས། ༢༣༩
མཚན་གནས་གནང་སྟེ་བལ་ཡུལ་ཁྲ་རི གས་བཤད་གྲྭའི་ མཁན་པོ་མངའ་གསོལ་ནས་ལོ་ངོ་བཞི ་ཙམ་བཤད་གྲྭའི་
ཁ མ ས ་ ད ཀ ར ་ མ ཛེ ས ་ ལས་ཐག ོ ་མཁན་པ་ོ གནང་། གནས་མཆོ ག ་ཀཿབྲག་ གྲོང་ཁྱེར་དུ་ཕ་བླ་ོ བཟང་ ཚེ ་ རི ང ་ ད ང ་ མ ་ ཡེ ་
ཤེ ས ་ལྷ ་ མཚོ ་གཉ ི ས ་སུ ་
སྐྱེས། རང་ལོ་བདུན་ སྲུ ང ་ཚང་གི ་ ཁྱི མ ་རྒྱུ ད་དུ་ ༡༩༨༢ ལོར་སྐྱེས། རང་ལོ་ ནས་དབུ་ འཛུ ག ས་སྟེ་ས་གནས་སླབོ ་གྲྭ་ ནས་རྫོང ་ཐོག ་
བརྒྱད་ཐོག་རང་དགོན་དཔལ་ལྡན་ལྕང་མགོ་དགོན་བརྩེ་ མཐོ་སླབོ ་བར་རི མ་པའི་ཐོས་བསམ་སླབོ ་གཉེར་གནང་། ལོར་རངྫོ ་རིག་སླབོ ་ཅུས༼ཤེས་རིག་ལས་ ཆེ ན་བཤད་སྒྲུབ་ཐེག་མཆོག་གླིང་དུ་ཆོ ས་སྒར ོ ་ཞུ གས་ ༡༩༩༦ ོ ས་ལྟར་དཀར་མཛེ ས་ཟླ་ཐང་ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༠ ལོར་འཕགས་ཡུལ་དུ་འབར ྱོ ་ནས་བས ྱེ ་ ཁུངས།༽ཀྱིས་བཀའ་དགང ཀྱི་གདན་ས་ར་ཛ་སྤུར་ས་སྐྱ་ཆོ ས་སྒར་དུ་འཛུ ལ་ཞུགས་ མ་ལྟ་ེ བའི་སླབོ ་ཆུང་གསུམ་པའི་དགེ་རྒན་བྱས་པ་དང་ས་ བྱས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ལོར་སྐྱབས་མཆོག་༸གང ོ ་མ་ གནས་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་མི། ༡༩༩༨
ལོར་རྒྱ་
རི ན་པོ་ཆེ་ཡབ་སྲས་རྣམ་པ་དབུ་བཞུགས་ཐོག་ཕུར་སྒྲུབ་ གར་དུ་ཡོ ང་སྟེ་ཆེ ས་མཐོ་རི མ་གཙུག་ལག་སླབོ ་གཉེར་
འདོན་པ་ཆེ ན་པའོ ི་རྒྱུགས་སྤདྲོ ་ཕུལ་ནས་ཨང་རི མ་རྩེ་ ཁང་དཔལ་རྫོང ་གསར་བཤད་གྲྭ་ ཆེ ན ་མོ ར བཞུ ག ས།
དགེ་ལུགས།
མིང་། ཨ་ཀྲུག་ཚེ ་བརྟན། འས ོ ་གྲངས། ༣༣༤༠
ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༢ ཟླ་ ༤ ཚེ ས་ ༧ ཉིན་ཕ་ཨ་ཀྲུག་ དབང་འདུས་དང་།
མ་
ི ་སུ་སྐྱེས། མ་གཉས
ཕ་
རུང ་རྒྱས་ཚེ ་ དབང་སྒྲོལ ་ མ་གཅི ག་པའི་སྤུན་མཆེ ད་
དགུ་ཡོད་པའ་ི ནང་ནས་ལྔ་པ་དེ་ཡིན།
༡༩༨༣ ལོར་
ལི ་ཐང་དགོན་ཆེ ན་གྱི ་ཆོ ས་སྒར ོ ་ཞུ གས་ཏེ་མད་ོ སྔགས་ གཉིས ་ཀྱི ་ ཕྱོག ས་ལ་སྦྱངས་པ་མི ་དམན་ཙམ་བྱུ ང ༌།
༡༩༩༡ ལོར་རྒྱ་གར་ལ་བཙན་བལ ྱོ ་དུ་འབྱོར་ཏེ་འབྲས་ གསོན་གྱི་བྱ་དགའ་ཐབོ ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༣ ལོ་སྤུ་ར་ུ ཝ་ལ་ ༢༠༠༠ ལོར་བདོ ་ཀྱི་རྩོམ་པ་པའོ ་ི མཐུ ན་ཚོགས་ཀྱི་ལས་ སྤུངས་སྒ་ོ མང་གྲྭ་ཚང་གི་ཆོས་སྒརོ ་ཞུགས། ༢༠༡༡ ལོར་ དཔལ་ས་སྐྱའི་མ་དགོན་བཤད་གྲྭར་འཛུ ལ་ཞུགས་བྱས། རྒྱུན་གྱི་འགན་བཞེས། ༢༠༠༢ ལོར་བཀའ་རམས་པའ་ི སྐབས་ ༡༥ པའ་ི དགེ་ལུགས་སྤྱི་འཐུ ས་ལ་བདམས། ི ་རི་དང་ཅནོ ་ཏ་ར་ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ལོར་སྐྱབས་མཆོག༸གང ོ ་མ་བདག་ཁ་ྲི ཕྱག་ཁྱེར་བཞེས། ༢༠༠༣ ལོར་སྦར མོན་གྷ་ོ ས་གནས་ཆུ་སྒང་གི་དྲུང་ཆེ་ཟུར་པ་དང༌། འབྲས་ རི ན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི ས་སྤུ་ར་ུ ཝ་ལ་ས་སྐྱའི་གཞི ས་ཆགས་ ཏྲེ་ཧོར་སྐྱིད་སྡུག་ཚོ གས་པ་གསར་འཛུ གས་དང་ཚོ གས་ སྤངས་སྒ་ོ མང་གྲྭ་ཚང་གི་འཐུ ས་མི་ཟུར་པ། མདོ་ཁམས་ འཛི ན་སྐྱོང་སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་འཐུ ས་མི ར་ཐད་སྐས ོ ་ གཙོ་འགན་ལོ་གསུམ་བཞི་ཙམ་བྱས། ༢༠༠༧ ལོར་ལྷ་ ུ ལི་ཐང་ཚོགས་པའ་ི སླབོ ་སྟོན་པ་དང་། དགེ་ལུགས་ རམས་པའ་ི ཕྱག་ཁྱེར་བཞེས། ༢༠༠༧ ལོའ་ི ཟླ་བ་ ༣ ནས་ལོ་གསུམ་རིང་ཞབས་ཕྱི་ཞུས།། ཡོ ངས་ཀྱི་རྒྱལ་བའི་བརྟན་བཞུགས་དང་བཀའ་དྲིན་རྗེས་ པའ་ི ཚེ ས་ ༡༢ རངྫོ ་གསར་གཙུག་ལག་སླབོ ་གཉེར་ དྲན་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་གཙོ་གཞནོ ་པ། བོད་མི ་མང་ ཁང་གི ་འཛི ན་སྐྱོང་ལྷན་ཚོ གས་ནས་སྤྱི་མོས་ཐོག་གཞུང་ དགེ་ལུགས་སྤྱི་འཐུ ས་བཅས་ཀྱི་ལས་ཀ་བདྱེ ་མུ ས་ཡིན་ ལུགས་རབ་འབྱམས་སྨྲ་བའི་མཁན་པོའི་ཅོད་པཎ་གྱི ་
བོད་དང་བོད་མི །
32
པ་བཅས་སོ།
ཕྱི་
ི ་ ཐེག་མཆོག་རྣམ་གྲོལ་གླང
ི ་ བཀའ་བརྒྱུད་པའི་གདན་ས་དཔལ་སྤུངས་ཤེས་རབ་གླང གི ་བཤད་གྲྭ་ལ་ཞུགས་ཏེ་ལོ ་ངོ་དུ་མའི་རི ང་གཞུང་ཆེ ན་
ི ་ ནས་བཟུང་རྣམ་གྲོལ་གླང
ི ་ལྷག་ཙམ་གྱི་རིང་དུ་སླབོ ་སྦངྱོ ་བྱས། ལོ་ང་ོ གཉས
ལོ་ ༡༩༩༦ ལོར་རྒྱ་གར་ལ་བཙན་བལ ྱོ ་དུ་འབར ྱོ ་ནས་
མིང་། བླ་ོ བཟང་ཕན་བདེ། འས ོ ་གྲངས། ༢༦༢༡
༢༠༡༦ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའི་ཤེས་བྱ།
༡༩༧༧ ལོར་ཁམས་འབའ་ ཐང་དུ་སྐྱེས།
ཁག་ལ་སྦངྱོ ་བཙོན་བྱས།། ཆུང་དུས་
ས་གནས་སླབོ ་ཆུ ང ་བར་ མིང་། བསྟན་པ་ཡར་འཕེལ། འགྲིམས། དེ་ནས་འབའ་ འས ོ ་གྲངས། ༤༠༡
བ ོད ་ མ ད ོ་ ཁ མ ས ་ ཆ བ ་
ལོར་བཙན་བལ ྱོ ་དུ་ཡོང་ནས་འབྲས་སྤུངས་བླ་ོ གསལ་
གྲོང་ཚོ འི ་ སླབོ ་ཆུ ང ་ནས་
མདོ་རྫ་རྒྱུད་དུ་སྐྱེས་ཤི ང་།
ི ་དུ་སླབོ ་ཞུགས་བྱས། ༢༠༠༢ ལོར་ཕར་ཕྱིན་རབ་ གླང
བོད་ཡི ག་སྦྱོར་ཀླགོ ་དང་།
འབྱམས་ཨང་དང་པའོ ་ི ཕྱག་ཁྱེར་ཐབོ ། ༢༠༠༥ ལོར་
ད ོན ་བརྒྱུ ད་དཔལ་ལྡ ན ་
དབུ ་ མ་རབ་འབྱམས་ཨང་དང་པ འོ ི ་ ཕྱག་ཁྱེར་དང་།
གི ་ཚོ གས་ཆེན་དགེ་བསྐསོ ་ ལོ་གསུམ་བྱས།
དེའ་ི
ི ་མའི་སྤྱི་ སྐབས་བདོ ་མི་མང་སྤྱི་འཐུ ས་སྐབས་ ༡༤ པ་རྙང
རྗི ང་དགོ ན ་གྲྭ ་ ཚང་དུ ་ ཆོས་ཞུགས་བྱས། ༡༩༩༢
དུ་ཞུགས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༣
འ བྲུ ག ་ པ འི ་ ག ད ན ་ ས ་
འཐུ ས་སུ་བདམས་ཐནོ ་བྱུང་བ་དང་ལས་ཁུར་ཞུས། ཕྱི་
ལོ ༢༠༡༡ ལོར་༸སྐྱབས་ར་ྗེ ཀརྨ་སྐ་ུ ཆེན་རི ན་པོ་མཆོག་
ནས་རྟགས་བབ་འོས་གཟིགས་ཀྱིས་མཁན་པར ོ ་མངའ་ གསོལ་དང་ཕྱག་འཁྱེར་མདོ་རྒྱུད་ངེས་དནོ ་བསྟན་པའི་
སྣང་བདྱེ ་ཆེན་པ་ོ ཞེས་པ་གསོལ་བསྩལ་གནང་ (Doc-
torate in Buddhist Philosophy)
དེ་རྗེས་སླར་
ཡང་བོད་མི ་མང་སྤྱི ་འཐུ ས་སྐབས་༡༥པའི་ཁོངས་རྙིང་
མའི་སྤྱི ་འཐུ ས་སུ་འོས་འདེམས་བྱུང་བ་དང་དེ་བཞིན་ ༢༠༠༩ ལོར་འདུལ་བ་རབ་འབྱམས་ཨང་དང་པའོ ་ི ལག་ མཚན་ཉིད་རྣམ་རྒྱལ་ཆོ ས་འཁོར་གླིང་དུ་རང་ལུགས་ བོད ་མི ་མང་སྤྱི ་ འཐུ ས ་རྣམས་ཀྱི ས ་སྤྱི ་ འཐུ ས ་ཚོ ག ས་ ཁྱེར་བཅས་ཐབོ ། ༢༠༡༠ ནས་སྐབས་བདུན་པའ་ི མོན་གྷ་ོ ཆོས་སྤདྱོ ་བླ་ོ འཛིན། གདན་ས་ཁམས་པ་སྒར་དང་གསེར་ གཞོན་ཏུ ་འོས་འདེམས་ཀྱི་ད་ཆ་སྤྱི་འཐུ ས་ཚོགས་གཞནོ ་ ས་གནས་གྲོས་ཚོ གས་ཀྱི་དྲུང་གཞོན་དང་སྐབས་བརྒྱད་ རྟ་ཆོ ས་སྒར་བཅས་སུ་གཞུང་ཆེ ན་ཁག་ལ་སྦྱང་པ་བྱས། གྱི་ལས་ཁུར་ཞུ་མུས་ཡིན།། པ་དང་སྐབས་དགུ་པ་བཅས་ཀྱི་ས་གནས་གྲོས་ཚོ གས་ཀྱི་ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ལོར་བཙན་བལ ྱོ ་དུ་འབར ྱོ ་རས ྗེ ་ཐག ོ ་མར་
འཐུ ས་མི་བྱས། དེ་བཞིན་མོན་གྷ་ོ ས་གནས་རང་བཙན་ རྒྱ་གར་ལྷ་ོ ཕྱོགས་སེ་ར་ཆོས་སྒར་དུ་ལོ་མང་རི ང་མཚན་ མིང་། མཁན་པ་ོ འཇམ་དཔལ་བསྟན་འཛི ན། ཚོ གས་ཆུང་སྐབས་བཅུ་བདུན་དང་བཅོ་བརྒྱད་པ་གཉིས་ ཉདི ་རིགས་ལམ་སྦྱང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༤ ལོར་ས་རཱ་བདོ ་ འས ོ ་གྲངས། ༥༩༢ ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་བྱས། ༢༠༡༡ ལོ་ནས་མད་ོ ཁམས་ཆུ་ ཀྱི་མཐ་ོ སླབོ ་ཏུ ་འཛུ ལ་ཞུགས་ཀྱིས་ ༢༠༠༨ ལོར་མཐ་ོ ཁམས་མི ་ཉག་ནགས་ བཞི ་སྒང་དྲུག་དབུས་རྒྱུན་སྐབས་བཅུ་དགུ་པ་དང་ད་ལྟའ་ི རི མ་རི གས་གནས་རབ་འབྱམས་པའི་བསླབ་པ་མཐར་ ཕྲན་སྡ་ེ བར་སྐྱེས། ཆུང་ སྐབས་ཉ་ི ཤུ་པའ་ི དབུས་རྒྱུན་ལས་ཐག ོ ་དང་དངུལ་གཉེར་ སོན། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ལོར་བདོ ་གཞུང་ཆོས་རིག་ལས་ དུ ས ་ནས་རང་དགོ ན ་ གྱི་ལས་ཁུར་བྱེད་མུ ས་ཐོག་ལས་རྒྱུན་རི ང་ཆུ་སྒང་དགེ་ ཁུངས་སུ་བོད་ཀྱི ་ཆོ ས་བརྒྱུད་ཆེ ན་པོ་བཞི ་གཡུང་དྲུང་ ར བ ་ སྒ ང ་ ད གོ ན ་ དུ ་ རྩ་ཚོ གས་པ་གསར་འཛུ གས་ཀྱི་ཚོ གས་གཙོ ་དང་རྡ་སའི་ བོན་དང་བཅས་པའི་དགོན་སྡ་ེ སུམ་བརྒྱ་མ་ཟིན་ཙམ་གྱི་ ཞུགས། རང་ལོ་བཅུ་ ཆུ་སྒང་དབུས་ཡན་ལག་ལས་ཁང་གསར་འཛུ གས་དང་ ལོ་རྒྱུས་དེབ་ཕངྲེ ་གསུམ་ཅན་རྩོམ་སྒྲིག་བྱས། ཕྱི་ལོ་ དྲུ ག ་ སྟེང ་ ན ས ་ ར ང ་ འབལ ྲེ ་འགན་འཛིན་གྱི་ལས་ཁུར་ཀྱང་བྱས།། ༢༠༡༡ ལོར་སྐབས་ ༡༥ པའ་ི བདོ ་མི་མང་བཀའ་བརྒྱུད་ ད གོ ན ་ བ ཤ ད ་ གྲྭ ར ་ སྤྱི་འཐུ ས་སུ་འདེམས་ཐོན་བྱུང་ནས་འགན་ཁུར་ཞུ་མུ ས་ ཞུགས། བཀའ་བརྒྱུད། ཡིན།། ུ ་དུ་ཕྱིན་ཏེ་ ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༦ ལོར་གསེར་ཐང་བླ་མ་རང མིང་། ཀུན་དགའ་བསོད་སྟོབས། འས ོ ་གྲངས། ༤༥༥
ཕྱི་ལོ་
༡༩༨༠
ི ་མ། རྙང
ཟླ་བ་ མིང་། མཁན་པ་ོ བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ།
༠༡ ཚེ ས་ ༠༡ ཉནི ་ འས ོ ་གྲངས། ༦༧༦
མད་ོ སྔགས་རིག་གནས་དང་བཅས་པར་སྦྱང་།
ི ་རྫོགས་ཆེན་ སྤྱི་ལོ་ ༢༠༠༥ ལོར་ཀ་ོ ལི་གྷལ་དནོ ་ལྡན་གླང
དགནོ ་དུ་རིམ་པར་བཤད་གྲྭའ་ི དགེ་རྒན་དང་།
བཤད་
མད ་ོ ཁམས་སྡ་ེ དགེ ་ འཇོ་ མད་ོ ཁམས་རེ་ཁེ་བྱང་སོང་རངྫོ ་ཁང ོ ས་སུ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༤ གྲྭའ་ི འགན་འཛིན། སྐ་ུ སྒརེ ་དྲུང་ཡིག་རྩོམ་སྒྲིག་འགན་ མ ད འ ་ རྫོ ང ་ ཁོ ང ས ་ སུ ་ ལོ ར་སྐྱེས་ལོ ་ན་བདུན་ནས་སླབོ ་ཆུ ང་སླབོ ་གྲྭར་བསྐྱོད། འཛིན། རྒྱུན་ལས་ཚོགས་གཙོ་སོགས་རི བ་པར་བྱས་ཏེ་ ྫོ ས་ཆེན་ལས་ཐོག་མཁན་པོར་ སྐྱེས། ཆུང་དུས་ཕ་ཡུལ་ རང་ལོ་ ༡༣ སྐབས་རྣ་རི་བཀས ྲི ་ཆོས་གླང ི ་དགནོ ་དུ་ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༢ ལོར་རག
གྱི་གྲོང་པའི་སླབོ ་ཆུང་དུ་རྒྱ་བོད་གཉིས་ཀའི་སྐད་ཡི ག་ལ་ ཆོས་སྒརོ ་ཞུགས།
བསྐ་ོ གཞག་གནང་བ་ལྟར་ད་ཐེངས་དགོན་སྤྱི་ཁྱབ་འགན་
ོ ་འགན་བཞེས་བཞིན་ཡོ ད།། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༣ ལོར་རྒྱ་གར་ལྷ་ོ ཕག ྱོ ས་ཆོས་སྡ་ེ ཆེན་པ་ོ འཛིན་གཞནོ ་པར་འས
བནོ །
མིང་། དགེ་བཤེས་སྨནོ ་ལམ་མཐར་ཕྱིན། འས ོ ་གྲངས། ༡༥༢
ལོ་ ༥ དང་། ༢༠༡༡ ལོར་སྐབས་ ༡༥ པའ་ི གཡུང་ གཞནོ ་ནའུ ་ི དངུལ་གཉེར་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༥ ནས་
དྲུང་བོན་གྱི་སྤྱི་འཐུ ས་སུ་འོས་འདེམས་བྱུང་བ་ནས་རྒྱུན་ ༢༠༡༣ བར་རྡན་བྷཏ་ས་གནས་བདོ ་མི འ་ི སུད་ཚོ ང་སྐྱིད་ ལས་ཡིན། མད་ོ ཁམས་ཆུ་བཞི་སྒང་དྲུག་གི་རྒྱལ་ཡོངས་ སྡག ུ ་ཚོགས་པའ་ི དྲུང་ཆེ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༤ ནས་རྡན་
བོ ད ་ མ ད ོ ་ ཁ མ ས ་ ཁྱུ ང ་ དབུས་རྒྱུན་འོས་འདེམས་སྐབས་གཉིས་རི ང་འགན་ཁུར་ བྷཏ་ས་གནས་བོད་མི འི་སུད་ཚོ ང་སྐྱིད་སྡུག་ཚོ གས་པའི་ ུ ་སུ།། པ ོ ་ སྟེང ་ ཆེ ན ་ དུ ་ སྐྱེ ས ་ བླངས་ཡོད་པ་བཅས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྙངི ་བསྡས
ཚོགས་གཙོའ་ི ལས་ཁུར་ཞུ་བཞིན་ཡོད།
གྲྭ ར ་འགྲིམས་པ་དང་།
མིར་འས ོ ་འདེམས་བྱུང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༦ ནས་ ༢༠༠༩
ཞི ང་ས་གནས་ཀྱི ་སླ ོབ ་ ག ཡུ ང ་ དྲུ ང ་ བ ོ ན ་ སྒ ོ ར ་
མིང་། བ་ར་ཚེ ་དབང་བཀྲ་ཤིས།
འས ོ ་གྲངས། ༡༢༡
ཞུགས། ༡༩༩༢ ལོར་
པར་སྐྱེས་ཤིང་། ཆུང་དུས་
གྱི ་ གདན་ས་ཆེ ན ་མོ ་ ༸དཔལ་གཤེ ན ་བསྟན་སྨན ་རི འི ་ སུ་ཞུགས།
སྨན་རིའ་ི ཚོགས་ཆེན་དབུ་མཛད་དང་།
གཡུང་དྲུང་བནོ ་གྱི་བཤད་སྒྲུབ་འདུས་སྡའེ ི་རི ག་གནས་ དགེ་རྒན་སོགས་ལས་སྣེ་དུ་མའ་ི འགན་ཁུར་བླངས།
༢༠༠༦ ལོར་སྐབས་ ༡༤ པའ་ི བདོ ་མི་མང་གཡུང་དྲུང་
བོན་གྱི་སྤྱི་འཐུ ས་སུ་འོས་འདེམས་བྱུང་བ་ནས་རྒྱུན་ལས་
ཉནི ་ཌ་ོ ལན་ཇི་བནོ ་
གཞི ས་ཐ ོ བ ་རྒྱལ་གསར་
རྒྱལ་གསར་པར་གནས་ཆགས་པའི་ གཡུ ང ་དྲུ ང ་བ ནོ ་ བལ་ཡུལ་ཁ་ྲི བརྟན་ནརོ ་བུའ་ི ར་ྩེ བཅས་
ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༠ ཟླ་ ༦ ཚེ ས་ ༡༥
རྒྱ་གར་དུ་སྐྱབས་བཅོལ་ལ་ཡོང་ནས་བོན་གཞི ས་ཐོབ་
ི ་དང་། གླང
བོད་དང་བོད་མི།
33
༢༠༡༦ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའ་ི ཤེས་བྱ།
ཉནི ་སླབོ ་དང་།
ནས་ཌོ་ལན་ཇི ་བོན་གཞི ས་
དེ་ནས་རིམ་བཞིན་སྤནོ ་ཊ་གཏན་སླབོ ་
བཅས་སུ་སླབོ ་སྦངྱོ ་བྱས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༢ ལོར་༸དཔལ་
ི ་དུ་གསོ་རིག་སྡ་ེ ཚན་གྱི་སྐབས་ གཤེན་བསྟན་སྨན་རིའ་ི གླང
དང་པ འོ ི ་ ཞང་བོད ་གསོ ་ རི ག ་སྐུ་ མཉེའི ་ སྐར ོ ་སླབོ ་སྦྱོང ་ བྱས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༣ ནས་ ༢༠༠༤ བར་ས་གནས་
རང་ལོ་ཉེར་
ལྔ་སོན་མཚམས་ཌོ་ལན་ཇི་བོན་གཞི ས་ས་གནས་འཐུ ས་
བར་བོན ་གཞི ས ་ས་གནས་རང་བདེན ་ཚོ ག ས་ཆུ ང ་གི ་ ཚོགས་གཙོ་དང་།
རྡན་བྷཏ་ས་གནས་བོད་མི འ་ི སུད་
ཚོ ང ་སྐྱི ད ་སྡུག ་གི ་ དམི གས་བསལ་རང་བདེན ་ཚོ ག ས་
ཆུང་གི་དྲུང་ཆེའ་ི ལས་ཁུར་ཞུས། ད་ལྟའ་ི ཆར་ས་གནས་ འཐུ ས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་དང་།
བདེན་ཚོགས་ཆུང་གི་རྩིས་པ།
ས་གནས་རང་
བདོ ་ཀྱི་བོན་པོ་ཚོ གས་
པའ་ི འགན་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི །
མད་ོ ཁམས་ཆུ་བཞི་སྒང་དྲུག་གི་ཚོགས་གཙོ།
ས་གནས་
རྡན་
བྷཏ་ས་གནས་བོད་མི འི་སུད་ཚོ ང་སྐྱིད་སྡུག་ཚོ གས་པའི་ ཚོགས་གཙོ་སོགས་ཀྱི་ལས་ཁུར་སྒྲུབ་མུས།།
རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་ཕུད་པའ་ི ཡུལ་གྲུ་ཁག་གི་འདེམས་ཐནོ ་བྱུང་བའ་ི སྤྱི་འཐུས་ རྣམ་པའ་ི ལོ་རྒྱུས་སྙངི ་བསྡས ུ །
ལྷ་ོ བྱང་ཨ་རི།
མིང་། པདྨ་ཕྱག་མཛོད་ཚང་། འས ོ ་གྲངས། ༣༩༧༩
འདེགས་ཆེད་རང་ཉདི ་དྭང་དུ་བླངས་ནས་གཞིས་སྤསོ ་པ་ ཤི་ཡའ་ི ལས་དནོ ་གྱི་གྲོས་སྟོན་པ། Governor's Asian
མི་གྲངས་ ༧༥ ལྷག་ལ་ཕལ ྲེ ་སེལ་སྦྱིན་བདག་དང་ལ་ཀ་ Council གྲས་ལ་བསྐདོ ་པ་བཞིན་ལས་འཁུར་ཞུས། འཚོལ་རྒྱུ། རིན་མེད་སྨན་བཅས ོ ། ནང་མི་ཟླ་སྦྲིལ་ཆེད་
མིང་། ཚེ ་དབང་རིག་འཛིན། ྲི ས་མཐུ ན་ཡིག་ཆ་བཟ་ོ རྒྱུ། ལོ་ ༢ ལྷག་རིང་ཁང་ སྤྲུལ་སྐ་ུ སྒ་ོ མོ་རིན་པ་ོ ཆེ་དང་ ཁམ འས ོ ་གྲངས། ༢༩༤༧ མ་ལྷ ་ སྐྱི ད ་གཉ ིས ་སུ ་བ དོ ་ གླ་སྤྲོད་མི ་དགོས་པའི་སྡདོ ་ཁང་ཐབས་ཤེས་བཅས་ཞུས་ གུས་རྒྱ་གར་འབྲས་ལྗངོ ས་ དུ་སྐྱེས། ༡༩༧༨ ནས་ ཐུ བ་པ་བྱུང་། ༡༩༩༢ ནས་ ༡༩༩༦ རེ་བ་གསར་བའ་ི སྒ ང ་ཏ ོག ་ཏུ ་སྐྱེས་ཤི ང་། ༡༩༨༣ མ་སུ་རི་བུ་ཕྲུག་ རིག་གཞུང་མང་འདུས་བསྟི་གནས་ཁང་། New Hope རྒྱ་གར་ལྷ ོ་ ཕ ྱོ ག ས་ནང་ ཁྱམ་སྡ འེ ི ་ ཡི ག་ཚང་ནང་ Multi-culture center གི་འགན་འཛིན་ཚོགས་མིའ་ི ཚར་ལོངས་བྱུང་། ཅ་ ལས་འཁུར་ཐག ོ ་མ་ཞུས། ༡༩༨༥ ནས་ད་བར། ཡུ་ཊ་ ཞུས། ༡༩༩༨ དང་། ༢༠༡༠ ལོའ།ི ཡུ་ཊ་བདོ ་མིའ་ི ཀུར་དང་། སྦལེ ་ཀོབ། མངའ་སྡའེ ་ི གཞུང་གི་ལས་བདྱེ ་པ་ཡིན་ཞིང་། སྡ་ེ ཚན་ ཚོ གས་པའི་ཚོ གས་གཙོ འི་ལས་འཁུར་དུས་ཡུན་ཐེངས་ ཧནོ ་སུར་གཞིས་ཆགས་ཀྱི་སླབོ ་གྲྭར་བསྐྱོད། དེ་ནས་ ི ་ཞུས། འདྲ་མི ན་ནང་འགན་གནས་ཡོ ད་ལས་ཀའི་འགན་འཁུར་ གཉས སྒང་ཏོག་བཀྲིས་རྣམ་རྒྱལ་སླབོ ་གྲྭ་ནས་འཛིན་རིམ་བཅུ་ ཞུས་ཞུ་མུས་ཡིན། ༡༩༩༧ ནས་ ༢༠༠༧ བདོ ་ཀྱི་ཐེབ་རྩ། Tibet Fund ི ་ཐནོ ། དེ་རས གཉས ྱོ ས་མེ་སོར་སེནཊ་ཕི་ ྗེ ་རྒྱ་གར་ལྷ་ོ ཕག ༡༩༩༡ ལོར། འད་ི ག་ཡུ་ཊར་བདོ ་མི་ངའ་ི ཁྱིམ་ཚང་ ཚོགས་པའ་ི འགན་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི་ཡིན། ལོ་མི་ན་མཐ་ོ སླབོ ་དུ་བསྐྱོད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༣ ལོར་བོད་ གཅི ག་པུ་ཡོ ད་པ་ནས་རང་གཞུང་དང་མི ་མང་གི ་ཞབས་ ༢༠༠༥ ནས་ ༢༠༠༩ ཡུ་ཊ་མངའ་སྡའེ ་ི སདྲི ་སྐྱོང་གི་ཨེ ་ མི་གཞིས་སྤསོ ་ཀྱི་ལས་འཆར་ཁང ོ ས་ཨ་རི ར་བསྐྱོད།
བོད་དང་བོད་མི །
34
ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༩ ནས་ ༢༠༠༢ བར་མི་ན་ི སོ་ཊ་ས་ གྱི་ལོ ་ངོ་གསུམ་རི ང་སུད་སི ་དང་ལི ཀ་ཊེན་སྤྲཡན་བོད་
གནས་གཞནོ ་ནའུ ་ི རྒྱུན་ལས་བྱས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༥ ནས་ རིགས་མི་མང་གི་ཚོགས་གཙོའ་ི ལས་འགན་ཐག ོ ་མི་མང་ ༢༠༠༧
བར་སྤཊོ ་ལེནཊ་དང་ཝེན་ཀུ་ཝར་ས་གནས་ གི་ཞབས་ཞུ་ཞུས། ༢༠༠༠ ནས་ ༢༠༠༥ བར་སུད་སི་
ལྷ་ས་བུའི་མཐུ ན་གྲོགས་ཚོ གས་པའི་རྩི ས་ཞི བ་པའི་ལས་
གཞནོ ་ལྷན་གྱི་ཚོགས་གཙོའ་ི ལས་འཁུར་ཞུས།
ི ་ འགན་ཞུས། ༢༠༠༥ ལོའ་ི ཟླ་བ་བརྒྱད་པའ་ི ནང་ཉནི ་ དེ་རས ྗེ ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༧ ནས་ ༢༠༡༣ བར་སྐབས་གཉས
ི ་རིང་དང༌། ༢༠༠༦ ནས་ ༢༠༡༤ ལོ་དཀྱིལ་བར་ རི ང་བོད་ཀྱི་གཞོན་ན་ུ ལྷན་ཚོ གས་ཀྱི་དབུས་སྤྱི་ཁྱབ་རྒྱུན་ གཉས
ལས་ཁང་གི་ཚོགས་གཙོར་འས ོ ་འདེམས་བྱུང་།
ད་ལྟ་ ས་གནས་འོས་བསྡུ་ཚོ གས་ཆུ ང་གི ་ཚོ གས་མི འི་འགན་
༢༠༡༦ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའི་ཤེས་བྱ།
སྤནེ ་པ་ཚེ ་རིང་མཆོག་བྱང་ ཨ་རིའ་ི སྐ་ུ ཚབ་དནོ ་གཅདོ ་ ད་ུ བསྐ་ོ གཞག་གནང་བ། ༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦
ཨ་རི ་མི ་ན་སོ་ཊར་རང་གི ་བཟའ་ཟླ་དང་བུ་མོ་གཉིས་ཀྱི་ བཞེས། ༢༠༠༥།༡༡།༡༩ ནས་སུད་སི་ལྷ་ས་བུའ་ི མཐུ ན་ མཉམ་བསྡདོ ་མུས།།
གྲོགས་ཚོ གས་པའི་ཚོ གས་གཞོན་གྱི་ལས་འགན་ཞུ་མུ ས།
མིང། ཐུ བ་བསྟན་དབང་ཆེན།
༢༠༠༤ ནས་རི་ཀནོ ་ཚོགས་ཆུང་གི་བདོ ་ཡིག་སླབོ ་གྲའ་ི
༢༠༡༠
ཡུ་རོབ་དང་ལྷ་ོ ཨ་ཕ་ི རི་ཀ
ཟླ་ ༥ ཚེ ས་ ༧ ཉིན་
གྱི་ཕདྱེ ་ཡོ ལ་ཆུ་ཚོ ད་
ནས་རི་ཀནོ ་ཚོགས་ཆུང་གི་བདོ ་དྲུང་བྱ་མུས།
ཐོག་དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་
བླ ོ ་ བ ཟ ང ་ སེ ང ྒེ ་ མ ཆོ ག ་
བདོ ་དགེ་བདྱེ ་མུས་བཅས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྙངི ་བསྡས ུ ་སུ།།
འས ོ ་གྲངས། ༤༠༧༨
སྤྱི་ལོ་ ༡༩༥༤ ལོར་སྐྱིད་ ཨོ་སི་ཀ་ྲོ ལེ་ཤི་ཡ། གྲོང་དུ་སྐྱེས། རྒྱ་གར་དུ་ མིང་། གདངོ ་འདུས་སྐྱིད་འཛོམས། བཙན་བྱོ ལ ་སླ ེབ ས་རྗེ ས ་ འས ོ ་གྲངས། ༤༠༦ ཌ ལ ་ ཧ ོ ་ སི ་ བ ོ ད ་ ག ཞུ ང ་ ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༨ ལོར་སྐྱེས། གཏན་སླ ོབ ་ཏུ ་སླ ོབ ་སྦྱོ ང ་ རྒྱ་གར་ནང་སླབོ ་གྲྭ་ ཆུ ང ་ བྱས། ༡༩༧༠ ལོར་ འབྲིང་ནས་སླབོ ་སྦྱོང་བྱས་ ཕན་བདེ་ལེ གས་བཤད་གླིང་རྣམ་རྒྱལ་གྲ་ཚང་དུ་ཆོ ས་ ཏེ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༧ ལོར་ བཞུགས་བྱས། ༡༩༨༢ ལོར་སི་སྤན་རྒྱལ་ཁབ་ཏུ ་ཀླུ་ རྡ་ས་བོད་ཁྱིམ་ནས་འཛི ན་ སྒྲུབ་ཆོས་ཚོ གས་ཀྱི་སྐད་བསྒྱུར་ཆེ ད་མགྲོན་འབོད་ལྟར་ ི ་ཐནོ ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ལོར་ལྡ་ི ལི་གཙུག་ རིམ་བཅུ་གཉས སླབེ ས། ༡༩༩༤ ལོར་༸གང ོ ་ས་༸སྐྱབས་མགནོ ་ཆེན་པ་ོ མཆོག་ ལག་སླབོ ་གྲྭར་ཨི ན་ཇི འི་རྩོམ་རི ག་གི ་གཙུག་ལག་རབ་
༢
གི ས་སྤྱི ་འཐུ ས་ཚོ གས་
གཙོ ་ལས་ཐོག་པ་སྤནེ ་པ་ཚེ ་རི ང་མཆོ ག་བྱང་ཨ་རིའི་སྐུ་ ཚབ་དོན་གཅོད་དུ་བསྐ་ོ གཞག་གནང་སྐརོ ་གསར་འགོད་ པར་ང་ོ སྤདྲོ ་གནང་དནོ །
བཀའ་ཤག་ནས་དཔལ་ལྡན་
ཚོ གས་གཙོ ་སྤནེ ་པ་ཚེ ་རི ང་མཆོ ག་བྱང་ཨ་རི འི་སྐུ་ཚབ་
དོན་གཅོད་དུ་བསྐ་ོ གཞག་གནང་རྒྱུར་ཐུ གས་ཐག་བཅད་
པ་བཞིན་གསལ་བསྒྲགས་ཀྱང་གནང་གྲུབ་པ་རེད།
སྐ་ུ
ཞབས་སྤནེ ་པ་ཚེ ་རི ང་མཆོ ག་སྤྱི་ཚོ གས་ནང་ཕྱག་ལས་
ཡུན་རིང་གནང་མངྱོ ་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཅང་ཆེན་པ་ོ ཡོད་སྟབས།
ཉམས་མྱོང་ཧ་
བྱང་ཨ་རི འ་ི ས་གནས་གལ་
ཆེ ན ་པོ་ དང་བོད ་མི ་གྲངས་འབོར ་ཕ ནོ ་ཆེ ་ ཡོ ད ་པར་
ོ ་སྐ་ུ ཚབ་དནོ ་གཅདོ ་གནང་བ་ཡི ན་ན། ཕན་ གི ་བཀའ་དགོངས་བཞིན་བདོ ་ཀྱི་རི ག་གཞུང་ལྟ་ེ གནས་ འབྱམས་པའ་ི བསླབ་པ་མཐར་ཕྱིན། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ བརྟེན་ཁང ཁང་ ༼བདོ ་ཁང་༽ དབུ་འབདྱེ ་བཀའ་དནྲི ་བསྩལ་ ལོ ར་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོ ངས་གསར་འགོད་རི ག་པའི་སླབོ ་ ཐོགས་ཧ་ཅང་ཡོ ང་རྒྱུ་ཡི ན་པ་བཀའ་ཤག་ལ་ཡིད་ཆེ ས་
གཉེར་ཁང་ནས་གསར་འགོད་ཆེ ད་ལས་པའི་སླབོ ་སྦྱོང་ རྙདེ ་པ་ལྟར་ཁོང་བྱང་ཨ་རི འི་སྐ་ུ ཚབ་དོན་གཅོད་དུ་བསྐ་ོ
གནང་མཛད།།
ཞུས། ཕྱི་ལོ་༢༠༠༢ནས་རྒྱ་གར་གྱི་གྲགས་ཅན་གསར་ གཞག་གནང་བ་ཡིན། ཞེས་གསུངས། དེ་རྗེས་གསར་
མིང༌། ཟམ་མད་ོ བྱམས་པ་ཚེ ་རིང༌།
འས ོ ་གྲངས། ༢༡༠༢
ཤོག(Times of India)སོགས་ཀྱི་གསར་འགདོ ་པའ་ི འགོད་པའི་དྲི་བར་ལན་འདེབས་གནང་སྐབས་ད་ལྟ་བྱང་
ད བུ ས ་ བ ོ ད ་ ཀྱི ་ ཆེ ས ་ མ ཐ ོ འི ་ སླ ོ བ ་ ཁ ང ་ ན ས ་
ཕྱག་ལས་གནང་།
ཨ་རི འི་སྐ་ུ ཚབ་དོན་གཅོད་ལས་ཐོག་པ་དབུ་དཀར་ཚང་
ཕྱི་ལོ་༢༠༠༥ལོར་ཨོ་སི་ཊ་ལི་ཡར་གནས་ སྐལ ་རྡོར ་ལགས་མུ ་ མཐུ ད ་ནས་བཞུ ག ས་སྒར ་དུ་ བོད ་
བསྟན་བཅོས་ལག་འཁྱེར་ སྤ་ོ བྱས་ཏེ་ སི ་ ཌི ་ ནི་ བོད ་རི ག ས་མཐུ ན ་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ཨི ན་ མི འི ་ སྒྲི ག ་འཛུ ག ས་ནང་ཕྱག་ལས་གནང་འདོད ་ཡོ ད ་ དང༌། ༡༩༩༨ ལོར་སླབོ ་ ཡི ག་དུས་དེབ་འབོད་སྒྲའི་རྩོམ་སྒྲིག་ཚོ གས་མི ་དང་རྩོམ་ སྐརོ ་གསུངས་པ་དང་སྦྲགས། འབྱུང་འགྱུར་ཁོང་བོད་ དཔོན་གྱི་ལག་འཁྱེར་ཐོབ། སྒྲིག་པ་ཞུས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ནས་བཟུང་ད་ལྟའ་ི བར་ མི འ་ི སྒྲིག་འཛུ གས་ཀྱི་ལས་ཁུངས་དང་གོ་གནས་ཇི་འདྲ་
༢༠༠༠ ཨོ་སི་ཊ་ལི་ཡའ་ི བདོ ་དནོ ་ལྷན་ཁང་ (Australia Tibet ཞི ག་ཐོག་ཕྱག་ལས་གནང་མི ན་སྐརོ ་ད་ལྟའི་འཆར་ཐག་ གཅོད་གནང་མེ ད་སྐར ལོའི་ནང་སུད་སི ར་ཟླ་བ་བཅོ་ལྔའི་རི ང་འཇར་མན་སྐད་ Council) གི་ལས་འགུལ་འགན་འཛིན་བྱས་མུས།། ོ ་གསལ་བཤད་གནང་འདུག་པ་ ༡༩༩༩
དང་
ཡིག་སླབོ ་གྲར་བསྐྱོད། ༢༠༠༡ ནས་ ༢༠༠༤ བར་
བཅས།།
བོད་དང་བོད་མི།
35
༢༠༡༦ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའ་ི ཤེས་བྱ།
སྲིད་སྐྱོང་བླ་ོ བཟང་སེང་ྒེ མཆོག་སླར་ཡང་སདྲི ་སྐྱོང་ད་ུ བདམས་ཐནོ ་བྱུང་བར་སྤྱི་འཐུས་ ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་དགའ་བསུའ་ི འཚམས་འད་ྲི གནང་བ།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༤ ཚེ ས་ ༢༨ ཉནི ་བདོ ་མི་ པ་ཚོར་མཚན་སྨད་མ་ཞུ་རྒྱུ་དང་།
གཞི་མེད་ཀྱི་སྐྱོན་
མང་སྤྱི་འཐུ ས་ཚོགས་གཙོ་སྤནེ ་པ་ཚེ ་རི ང་མཆོ ག་གི ས་ བརྗོད་མི ་བྱེད་རྒྱུའི་དམ་བཅའ་བརྟན་པོ་བཞག་པ་ཡི ན།
སྲིད་སྐྱོང་ལས་ཐོག་བླ་ོ བཟང་སེང་ྒེ མཆོག་སླར་ཡང་སྲིད་ འོས་བསྡུའི་བརྒྱུད་རི མ་འདིའི་ཐོག་ནས་བྱང་ཨ་རི འི་
སྐྱོང་དུ་བདམས་ཐནོ ་བྱུང་བར་དགའ་བསུའི་འཚམས་ ས་ཁུ ལ་ཁག་བརྒྱད་ལ་འགྲོ་རྒྱུ འི ་ གོ ་ སྐ བ ས་བྱུ ང ་། འད་ྲི ཞུས་ཡོད།
དེ་ཡང་གང ོ ་ཚེ ས་ཉནི ་གྱི་སྔ་དའྲོ ་ི དེ་བཞིན་ཡུ་རོབ་ས་ཁུལ་ཁག་བཞི།
ཆུ་ཚོད་ ༡༡ ཐག ོ ་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་བདོ ་མིའ་ི སྒྲིག་ བཞག་པ་ཡིན་ན།
རྒྱ་གར་ནང་ཆ་
སྔནོ ་འགྲོའ་ི སྐབས་སུ་ས་ཁུལ་ཁག་
འཛུ གས་ཀྱི ་སྲིད་སྐྱོང་ལས་ཁུངས་སུ་ཆེ ད་ཕེབས་ཀྱི ས་ ཉ་ི ཤུ་རྩ་བཞི་ཙམ་དང་། དངས ོ ་གཞིའ་ི སྐབས་ས་ཁུལ་ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ལོའ་ི སདྲི ་སྐྱོང་འས ོ ་བསྡའུ ་ི སྐབས་ད་ལྟའ་ི ཁག་སུམ་ཅུ་མན་ཙམ་གྱི་ནང་ཕྱིན་ཏེ།
གང་ལྟར་
སྲིད་སྐྱོང་ལས་ཐོག་དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་བླ་ོ བཟང་སེང་ྒེ ཆུ ་ཚོ ད་གསུམ་ནས་ལྔ་བར་བཏང་ནས་སོ ་སོ འི་བྱེད་
མཆོག་སླར་ཡང་སྲིད་སྐྱོང་དུ་བདམས་ཐོན་བྱུང་བར་ འཆར་སོགས་གང་ཅིའ་ི ཐག ོ ་མི་མང་ལ་ཁ་གསལ་པ་ོ ཞུ་
ཆེན་པ་ོ མཆོག་གི་ཐུ གས་ལ་མ་བབ་པ་དང་།
ཐུ གས་
དགའ་བསུའ་ི མཇལ་དར་ཕུལ་ནས་འཚམས་འད་ྲི ཞུས་པ་ རྒྱུའ་ི ག་ོ སྐབས་དང་ཐུ ག་འཕྲད་བདྱེ ་རྒྱུའ་ི ག་ོ སྐབས་བྱུང་། སྤྱིར་བཏང་གི་འས དང་སྦྲག་གསུང་དནོ ། ོ ་བསྡའུ ་ི བརྒྱུད་རིམ་འདའི ་ི
ནས་སྤྱི ་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན་པ་ོ མཆོག་
བདོ ་མིའི་སྒྲི ག་འཛུ གས་དབུས་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་ནས་ པའི་ཆ་མང་པོ་ཞི ག་བྱུང་བ་རེད་ལ་ལེགས་པའི་ཆ་གང་
ི ་ནས་དགང གཏང ོ ས་གསོལ་ཞུ་རྒྱུ་དང་། མ་འོངས་སླད་
ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༤ ཚེ ས་ ༢༧ ཉནི ་ ཐག ོ ་ནས་ལབ་གླངེ ་མང་པ་ོ ཞིག་བྱུང་བ་རེད།
ཞན་
གཞུང་འབལ ྲེ ་སྐབས་ ༡༥ པའ་ི སདྲི ་སྐྱོང་དང་། སྐབས་ ཙམ་བྱུང་སོང་། མི་མང་ལ་ག་ོ རྟོགས་སྤལེ ་རྒྱུ་སོགས་ ཞན་པའ་ི ཆ་ ༡༦ པའ་ི བདོ ་མི་མང་སྤྱི་འཐུ ས་ཀྱི་འས ོ ་བསྡའུ ་ི གྲུབ་ གང་ཅིའ་ི ཐད་ནས་ཡག་པ་ོ བྱུང་སོང་། འས ནམ་རྒྱུན་ང་ ན།ི ོ ་མི་ལང་མཁན་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་བདྱེ ་མཁན་ ཚོའི་འགྲོ་ལུགས་ནང་བཞིན་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་མཁན་ཚོ ར་ ནང་ཡིན་ནའང་རེད། སྤྱི་ཚོགས་དྲ་རྒྱའ་ི ནང་སྐད་ཆ་ འབྲས་གསལ་བསྒྲགས་གནང་བ་རེད།
འཚམས་འདྲིའ་ི བཀྲ་ཤི ས་བདེ་ལེགས་ཞུ་རྒྱུའི་ཆེད་དང་། མང་པ ་ོ བྱུ ང ་ནས་སྤྱི ་ ནོར ་༸གོང ་ས་༸སྐྱབས་མགོན ་ ལྷག ་པར་ང་རང་སྲིད ་སྐྱོང་འོས ་མི ་ཞི ག ་ཡི ན་པའི ་ ཆ་ ཆེ ན་པོ་མཆོ ག་གི ས་ད་བར་སྐུ་ལས་སྐྱོན་ནས་བོད་ཆོ ལ་ ུ ་ ནས་ཐེངས་འདིའི་སྲིད་སྐྱོང་འས ོ ་བསྡུའི་སྐབས་རྒྱལ་ཁ་ ཁ་གསུམ་གྱི ་བོད་མི ་ཡོ ངས་རྫོགས་ཆི ག་སྒྲི ལ་གྱི ་ནས
འཚབ་མཛད་པ།
ང་ཚོས་ལས་དནོ ་བྱེད་ཕྱོགས་ཐོག་
ལ་ཐུ ག ས་འཚབ་བྱུ ང ་བ་འདི ་ སྙིང ་ཁོ ང ས་རུ ས ་པའི ་ ཕྱིན་འད་ི རིགས་རྩ་བ་ཉདི ་ནས་མི་ཡོང་རྒྱུ།
ལྷག་པར་
སོ ་ སོ ་ རང་ཉིད ་ངོས ་ནས་ཀྱང་དམ་བཅའ་བཞག་རྒྱུ ་ དང་།
སོ་སོར་རྒྱབ་སྐྱོར་བདྱེ ་མཁན་ཚོ ་ཡི ན་ནའང་།
སོ་སོས་ལྟ་སྟངས་ལྟར་ན།
དངས ོ ་གནས་ལྷག་བསམ་
རྣམ་དག་གི ས་ང་རང་གི ས་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པའ་ི
རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས་པ་དང་། གཞི་མེད་སྐྱོན་བརྗོད་ལ་སོགས་
པའི་སྒྲོ་འདོགས་བྱེད་རྒྱུ་དེ་འདྲ་བྱུང་མ་སོང་བསམས་པ་
ཐོབ ་མཁན་སྲིད ་སྐྱོང་ལས་ཐོག ་བླ་ོ བཟང་སེ ང ་ྒེ མཆོ ག ་ པ་གོང ་བུ ་ བསྒྲི ལ ་རྒྱུ འི ་ སླད ་སྐུ་ ལས་སྐྱོན་པ་འདིའི ་ ད་
དེ་འདྲ་བྱུང་།
དུ་མཇལ་དར་འབུལ་ཆེད་བཅར་བ་ཡིན། དེ་བཞིན་སྤྱི་ ལུ ང ་ཚན་དེ་ འདྲའི ་ འཐེན ་འཁྱེར་གྱི ་ རྣམ་པ་ཤུ ག ས་
བསམ་རྣམ་དག་ཐག ོ ་ནས་བཟདོ ་གསོལ་ཞུ་གི་ཡོ ད། དེ་
བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
མཆོ ག ་ཡང་བསྐྱར་འོས ་ཐོབ ་པའི་ འཚམས་འདྲི་ ཞུ ས ་
ལ་འཚམས་འདྲིའི་ བཀྲ་ཤི ས ་བདེ་ ལེ ག ས་མཚོ ན ་བ དྱེ ་ ལྟའི ་ འ ས ོ ་བསྡུའི ་ ལས་རི མ ་འདིའི ་ ནང་ཆོ ལ ་ཁ་དང་།
འཐུ ས་གསར་པ་ཐོབ་མཁན་ཡོ ངས་ལ་འཚམས་འདྲིའི་ ཆེན་པ་ོ བྱུང་བར་བརྟེན།
ཐུ གས་བླ་ོ མ་བབ་པ་དང་།
༸རྒྱལ་བ་རིན་པ་ོ ཆེ་མཆོག་ ད་བར་སྐ་ུ ལས་སྐྱོན་པ་དེ་
འནོ ་ཀྱང་ང་ཚོ་མ་ཤེས་རྨོངས་པའི་འོག་
ནས་གནས་ཚུལ་དེ་འདྲ་བྱུང་བ་ཡོད་ན། དེ་དག་ལ་ལྷག་
རི ང་ནས་གོང་དུ་ངས་དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་ལས་ཐག ོ ་
ང་ཚོ འི ་ འ ོས ་བསྡུ ་ ལས་རི མ་ཁ དྲོ ་ནས་སྤྱི ་ དག་མ་འོངས་པར་གང་འདྲ་ཆགས་ཡོ ང་བསམས་པའི་
པའ་ི སྐབས་སུའང་ཞུས་པ་ཡིན། དེ་རིང་ནས་བཟུང་སྟེ་ང་
དེར་བརྟེན་ང་རང་སདྲི ་སྐྱོང་འས ོ ་མི་ཞིག་
ཕར་བཞག་ནས་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན་
ཚོ གས་ནང་གནས་ཚུལ་ལབ་གླངེ ་མང་པོ་ཞི ག་བྱུང་ཡོ ད། ཐུ གས་འཚབ་བྱུང་བ་འདི་ང་ཚོ ས་བཅོས་ཐབས་བྱེད་ ང་རང་ངོས་ནས་ཀྱང་ཐོག་མར་འོས་བསྡུའི་ནང་ལངས་ དགས ོ །
པའི་སྐབས་ནས་འོས་བསྡུའི་ནང་བཞེངས་མཁན་གཞན་ ཡིན་པའ་ི ཆ་ནས།
སྤྱི་ནརོ ་༸གང ོ ་ས་༸སྐྱབས་མགནོ ་
ཚོ ས་དེ་སྔའི་གནས་ཚུལ་གང་ཡི ན་པ་ཡི ན་ནའང་དེ་དག་ པོ་མཆོ ག་གི ས་བཀའ་དགོངས་གཞི ར་བཟུང་བྱས་ནས་
བོད་དང་བོད་མི །
ལེ འུ་གསར་པ་ཞིག་འཛུ གས་དགོས་པའི་གནས་སྟངས་ ཆགས་ཡོད།
དེ་བཞིན་ལས་ཀྱི་སྣེ་མོ་བ་ཚོ་ཡིན་ནའང་
ཕྱག་ལས་གནང་ཕ ྱོག ས་ཐ ོག ་ནས་༸སྐུ་ མདུན ་གྱི ས ་
དགང ོ ས་པ་སྔ་རས ྗེ ་ཚང་མ་བསྒྲུབ་རྒྱུ་དང་། ང་རང་ཚོའ་ི
36
༢༠༡༦ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའི་ཤེས་བྱ།
དགེ་བཤེས་མའ་ི རྒྱུགས་སྤདྲོ ་སྐབས་བཞི་པ་མེག་གྷན་ ི ་ད་ུ དབུ་འཛུགས་གནང་བ། བཙུན་དགནོ ་དགེ་ལྡན་ཆོས་གླང
གནས་བབས་དང་མཐུ ན་པའི་ཐོག་ནས་ལས་ཀ་བྱེད་རྒྱུ། ༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ༸རྒྱལ་བ་རི ན་པ ་ོ ཆེ ་མཆོག་གི་ཐུ ག ས་བསུ ན ་པོ་ དང་། ཟླ་ ༥ ཚེ ས་ ༡ ཉནི ་བདོ ་ ཐུ གས་འཚབ་མཛད་དགས ོ ་པ་དེ་འདྲ་མི་ཡོང་རྒྱུ། མི འི ་ སྒྲི ག་འཛུ གས་ཆོ ས་
སདྲི ་ རི ག་ལས་ཁུ ངས་ཀྱི ས ་གོ ་ སྐྱོང་དང་བཀའ་ཤག སྤྱི་འཐུ ས། ལས་ཀྱི་སྣེ་མོ་བ་ཚོ་ སྒྲི ག ་འོག ་རྡ་ས་མེ ག ་གྷ ན ་ མི་མང་ཚོའ་ི ངས ོ ་ནས་ཡིན་ནའང་།
ཡིན་ནའང་ལས་ད ནོ ་ཧྲ་ཐག་ཐག་ཅི ག་ཡོ ད་བསམས་ བཙུན་དགོན་དགེ་ལྡན་ཆོ ས་ པའི་ཡིད་ཆེ ས་རྙ དེ ་པ་ཞིག་བསྐྲུན་དགོས་པ་དེ་ཧ་ཅང་ གླི ང ་དུ ་ དགེ ་ བཤེ ས་མའི ་ གལ་ཆེན་པ་ོ རེད།
རྣམས་དང་།
ི ་ཀྱི་བདོ ་མི་ རྒ ག ས ་ སྤ ྲོ ད ་ སྐ བ ས ་ བ ཞི ་ འད་ི བདོ ་ཕྱི་ནང་གཉས ྱུ ལྷག་པར་བདོ ་དནོ ་ཐག ོ ་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་ པ་ དེ ་ ཉ ི ད ་ ད བུ ་འཛུ གས ་
ཚེ ་རིང་ལགས།
དགའ་ལྡན་བྱང་རྩེའ་ི ལྷ་རམས་དགེ་
དོ་སྣང་གནང་མཁན་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི ་ཚོ གས་བཅས་ལ་ང་ གནང་སོང་། དེ་ཡང་གང ོ ་ཚེ ས་ཉནི ་གྱི་སྔ་ད ྲོ་ཆུ་ཚོད་ བཤེས་འཆི་མེད་བསྟན་འཛིན་ལགས། སེ་ར་བྱེས་ཀྱི་ ཚོས་ག་ོ བརྡ་གསལ་པ་ོ དང་ཡག་པ་ོ ཞིག་སྤདྲོ ་དགས ོ ་པ་དེ་ ༩ ཐག ོ ་བཙུན་དགནོ ་ཁག་ལྔ་སྟེ་རྡ་ས་དགེ་ལྡན་ཆོས་ ལྷ་ རམས་དགེ་ བཤེ ས ་ཐུ བ ་བསྟན་ཆོ ས ་གྲགས་བཅས་ དེར་བརྟེན་ང་རང་ གླང ི ་དང་། སྒལ ི ་། འཇམ་དབྱངས་ཆོས་གླང ི ་། བཞི ་དབུ་བཞུ གས་ཐོག་ལོ ་རི མ་གསུམ་པ་དང་བཞི ་པ་ ྲོ ་མ་གླང ངས ོ ་ནས་ཡི ན་ནའང་དེ་སྔནོ ་ནས་ཞུས་པ་གཞི ར་བཟུང་ བལ་ཡུལ་ཀ་ོ པཎ། བྱང་ཆུབ་ཆོས་གླང ི ་། བཅས་ གཉིས་ཀྱི་བཙུན་མས་ཚད་མའི་རྩོད་རྒྱུགས་འབུལ་འགོ་ གནད་འགག་ཆེན་པ་ོ ཆགས་ཡོད།
རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་མིན་ལ་མ་ལྟས ོ ་པར་མི ་ཚེ ་ལྷག་མ་བོད་སྤྱི་ ཀྱི ་ ལོ ་ རི མ་དང་པོ་ ནས་བཞི ་ པའི ་ བར་གྱི ་ བཙུ ན ་མ་ བཙུགས། རྒྱུགས་སྤདྲོ ་སྐབས་བདོ ་མི འ་ི སྒྲིག་འཛུ གས་ པའ་ི རྩ་དནོ ་ཆེད་ག་ོ གནས་ཡོད་མིན་ལ་མ་ལྟསོ ་པར་ལས་ གྲངས་ ༤༤ ནས་ཚད་མའ་ི རྩོད་རྒྱུགས་དང་འབ་ྲི ཆོ ས ་རི ག་བཀའ་བླ ནོ ་པདྨ་ཆོ ས ་འབ ྱོར ་མཆོ ག ་གི ས ་
ཀ་བྱ་རྒྱུའ་ི དམ་བཅའ་བརྟན་པ་ོ ཡིན། དེ་བཞིན་སྤྱི་ནརོ ་ རྒྱུགས་ཐག ཐག ོ ་ཆ་ཤས་བླངས་ཡོད། ོ ་མར་ལོ་རིམ་ གཙོ ས་ཆོས་རི ག་དྲུང་ཆེ་ཆུ་སྐྱ་སྦྲ་གཉིས་ཚེ ་རྒྱལ་ལགས་ ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན་པོ་ མཆོ ག་གི ་ དགོངས་ དང་གཉིས ་གཉིས ་ཀྱི ་ བཙུ ན ་མ་རྣམ་པས་འབྲི་ རྒྱུ གས་ དང་། ཟུང་དྲུང་ཐུ བ་བསྟན་ཚེ ་རིང་ལགས། དེ་བཞིན་ གཞི ་བསྒྲུབ་རྒྱུར་དབུ་འོག་དཔུང་འདེགས་གང་འདྲ་ཞི ག་ འག་ོ འཛུ གས་གནང་བ་དང་། ཚད་མའ་ི རྩོད་རྒྱུགས་ འབྲེལ ་ཡོ ད ་ལས་བྱེད ་གཅི ག ་དང་དགེ་ ལྡན ་ཆོ ས ་གླིང ་ འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག་གི་ བཞེ ས ་མཁན་འབྲས་སྤུ ངས་བླ ོ་ གསལ་གླི ང ་གི ་ལྷ ་ བཙུན་དགནོ ་གྱི་ལས་བདྱེ ། ལས་དོན་གང་འདྲ་ཞིག་གི་ཐག ོ ་ལ་མཐུ ན་འགྱུར་གང་ རམས་དགེ ་ བཤེ ས ་ཚེ ་རི ང་དར་རྒྱས་ལགས་དང་། མཉམ་ཞུགས་གནང་འདུག
ཞུ་དགས ོ ་ཡོད་ནའང་འདྲ།
གསར་འགོད་པ་བཅས་
སྐབ ས་དེར ་གསར་འགོད ་པར་བཀའ་བླནོ ་ འདྲ་ཞིག་ཞུ ་དགོས་ཡོད་ནའང་དེ་ལྟར་ཞུ ་བརྩི ས་ཡོ ད། འབྲས་སྤུངས་སྒ་ོ མང་ལྷ་རམས་དགེ་བཤེས་བསམ་གཏན་ མཆོ ག ་གི ས ་དགེ ་ བཤེ ས ་མའི ་ རྒྱུ གས་སྤ ྲོད ་ལས་རི མ ་ ཅེས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། མང་ཚོགས་ཡིན་ནའང། འདས་པའ་ི
གནས་ཚུལ་གང་བྱུང་བ་རྣམས་ད་ཆ་འདས་ཟིན་པ་ཡི ན་ དུ་འཛི ན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག་ངོས་ནས་འབད་བརྩོན་གནང་ སྟབས། བསྐྱར་ལོག་བྱས་ནས་བཅས ོ ་རྒྱུ་མེད། མ་འངོ ས་ རྒ་དེ་དག་ཏན་ཏན་གནང་གི་རེད་ལ། ཡིད་ཆེས་བདྱེ ་ ྱུ པར་དེ་རི གས་མི ་ཡོ ང་ཆེད་དུ་ང་རང་ཚོ ་ཚང་མས་དམ་ ཀྱི་ཡོད། དེ་རིང་གནས་ཚུལ་འད་ི བང་ནས་སྤྱི་འཐུ ས་ ྱུ ཚིག་བརྟན་པའོ ི་ཐག ོ ་ནས་ལས་ཀ་བྱེད་དགོས་རྒྱུ་དང་ ཟུར་པ་རྣམ་པ་ཚོ་ཡིན་ནའང་རེད། དེ་བཞིན་ལས་བདྱེ ་
སྐརོ ་ང་ོ སྤདྲོ ་གནང་དནོ །
དེ་རིང་གི་དགེ་བཤེས་མའི་
རྒྱུགས་སྤདྲོ ་འད་ི ལོ་རིམ་བཞི་པ་དེ་ཡིན་སྟབས། སྤྱིར་ བཏང་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༥ ནས་༸གང ོ ་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ རི ན ་པོ་ ཆེ ་ མཆོ ག ་གི ས ་དགེ ་ བཤེ ས ་མའི ་ རྒྱུ གས་སྤ ྲོད ་
ོ ་ཀྱི་འདུག དེ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་འདུག་ དགང ོ ས་པ་བཞེས་དགས ོ ་པ་དེ་གལ་ཆེན་པ་ོ རེད། ངས་ བགྲེས་ཡོ ལ་ལ་ཕེབས་མཁན་གྱི་ལས་བྱེད་རྒན་པ་ཚོ འི་ གཏངོ ་དགས ུ ་པ་ ནང་ལ་ཧ་ཅང་གི་བླ་ོ ཕམ་གནང་གི་འདུག དེའ་ི ཐག དེ་སྔནོ ་ནས་འབོད་སྐུལ་ཞུས་པ་བཞི ན་ཚང་མས་ནས ོ ་ལ་ ཅེས་བཀའ་སླབོ ་རབ་དང་རིམ་པར་ཕེབས་ཡོ ད། ཡི ན་
མཉམ་སྤུངས་གནང་རོགས་གནང་ཞེས་སླར་ཡང་འབོད་ གོ་ བསྡུར ་སྦྱངས་བཤད་གནང་ནས་ཚང་མས་ནས ུ ་པ་ ནའང་དགེ་ལུགས་ནང་ལ་དཀའ་ངལ་ཅུང་འཕྲད་ཡོ ད་ སྐལ ུ ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ད་ལྟའ་ི སྤྱི་ནརོ ་༸གང ོ ་ས་༸སྐྱབས་ མཉམ་སྤངས་གནང་རོགས་གནང་། ཞེས་ཞུ་རྒ་ཡིན། པ་རེད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ལོའ་ི ཕྱི་ཟླ་ ༩ བའི་ནང་ ུ ྱུ ཆོ ས་བརྒྱུད་ཁག་གི ་ཚོ གས་འདུ་འཚོ གས་སྐབས་བཀའ་ མགནོ ་ཆེན་པ་ོ མཆོག་གི་ཐུ གས་དགང ོ ས་དྭངས་པའ་ི ཆེད་ ཞེས་གསུང་།།
37
༢༠༡༦ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའ་ི ཤེས་བྱ། མོལ་བྱུང་བ་རེད། སྐབས་དེར་དགེ་ལུགས་ནང་ལ་དགེ་
༸གང ོ ་ས་མཆོག་གིས་རྩོད་རྙགོ ་རྣམས་གྲོས་མོལ་གྱི་ ུ ་ལ་བབ་ཡོད་ ལམ་ནས་སེལ་དགས ོ ་པའ་ི དས སྐརོ ་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་བ།
བཤེ ས ་མ་གཏང་རྒྱུ ་དེ་ ཆོ ས ་འདུལ ་བའི ་ རི ག ས་ཤི ག་
ནས་དཀའ་ངལ་ཞིག་འཕྲད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ི ་མ་དང་ས་སྐྱ། གཞན་རྙང
དེ་མིན་
བཀའ་བརྒྱུད་སོགས་ཆོས་ བརྒྱུད་གཞན་ཁག་ལ་དཀའ་ངལ་གང་ཡང་ཡོ ད་པ་མ་ རེད།
ཁང ོ ་ཚོར་སླབོ ་དཔནོ ་མ་དང་རབ་འབྱམས་མ་
སོགས་བྱུང་འདུག
བོད་དང་བོད་མི།
དགེ་ལུགས་ནང་བྱུང་ཐུ བ་ཡོད་པ་
མ་རེད། ཡིན་ནའང་སྐབས་དེ་དུས་ང་ཆོས་རིགས་བཀའ་
བླནོ ་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་ངས་གསལ་བཤད་ཅི ག་བྱས་པ་ ཡིན།
སྤྱིར་བཏང་ང་ཚོ་བདོ ་ནང་ལ་ཕ་ོ མོ་དབ་ྱེ འབདྱེ ་
ཧ་ཅང་བྱུང་འདུག་ཅེས་དེ་ལ་ངས་རྩོད་གླངེ ་བྱས་མྱོང་། ང་ཚོ ་ བ དོ ་ནང་དུ་ དེ་ རི ག ས་དམི གས་སུ ་ བཀག་པ་དེ་ འདྲ་གང་ཡང་བྱུང་མེད། གམ ོ ས་གཤིས་ཐག ོ ་ནས་དགེ་ བཤེས་མ་མེད་པ་དེ་འདྲ་ཆགས་པ་རེད། འནོ ་ཀྱང་རྒྱ་
གར་དུ་བསླབེ ས་ནས་སླབོ ་སྦངྱོ ་བྱས་པ་དེ་འདྲ་རེད། ང་
ཚོས་༸སྐྱབས་མགོན་རི ན་པོ་ཆེ ་མཆོ ག་གི ས་བཀའ་སླབོ ་ ཕེབས་པ་གཞིར་བཞག་སྟེ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༢ ལོའ་ི ཕྱི་ཟླ་ ༥
བའི་ནང་ཚོ གས་འདུ་ཚོ གས་ནས་གཏན་འབེབས་བྱས་ཏེ་
ི ་མི་ལོ་ ༡༧ ལག་བསྟར་བྱས་པ་ཞིག་རེད། དེ་རིང་འདར ི ་ནས་དགེ་ སླངོ ་མ་བཟོས ་ནས་ རི ང་གཞིས ་བ ས ྱེ ་གཉ ས
བསླབ་པ་སླབོ ་གཉེར་བྱས་ཏེ་ཆ་སྙམ ོ ་གྱི ་ཐོག་ནས་བརྒྱ་
ཆ་ ༦༥ ལོན་པ་ཡིན་ན། ལོ་ ༤ རིང་དགེ་བཤེས་མར་
རྒྱུགས་སྤདྲོ ་ཆོ ག་པར་གཏན་འབེབས་བྱས་ཏེ་ལས་དོན་ རབ་དང་རིམ་པར་སྤལེ ་བཞིན་པ་རེད། ང་ཚོའ་ི རྒྱལ་ རབས་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ནས་འདི་གལ་ཆེན་པོར་བརྩི ་བཞི ན་
ཡོད། ཅེས་སོགས་གསུངས།
ཐེངས་འདིའི་དགེ་བཤེ ས་མའི་རྒྱུགས་སྤྲོད་
སླབོ ་ཚན་ནང་གཙོ་བ་ོ གཞུ ང་ཆེ ན་བཀའ་པོད་ལྔའི་རྩོད་ རྒྱུགས་དང་འབ་ྲི རྒྱུགས། དེ་བཞིན་བརྡ་སྤདྲོ ་དང་རྒྱལ་ རབས་ཆོས་འབྱུང་། དེང་དུས་ཚན་རིག་བཅས་ཀྱི་འབ་ྲི ི ་ རྒྱུགས་བཅས་ཕྱི་ཚེ ས་ ༡༢ བར་ཉནི ་གྲངས་བཅུ་གཉས རིང་འབ་ྲི རྒྱུགས་དང་རྩོད་རྒྱུགས་གནང་རྒྱུ་ཡི ན་འདུག་
པ་བཅས། །
༄༅།
ི ་དཀྱིལ་ཤར་མངའ་ །དེང་སྐབས་འཛམ་གླང
ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༥ ཚེ ས་ ༣ ཉིན་
ཁུལ་དང་ཨ་ཕ་ི རི་ཁ། དེ་བཞིན་ལྷ་ོ ཤར་ཨེ ་ཤི་ཡ་སོགས་ བཞུགས་སྒར་ཕོ་བྲང་དུ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན་
ཀྱི་ནང་སྤྱི་ཚོགས་དང་། ཆོས་ལུགས། དེ་བཞིན་ཆབ་ པ་ོ མཆོག་དབུ་བཞུགས་ཐག ོ གང ོ ་བརྗོད་ཡུལ་གྲུ་དེ་དག་
སྲིད ་ཀྱི ས ་རྐྱེན ་པས་འཁྲུག ་རྩོད ་དང་དམག་ཟིང ་འོག ་ ནས་གཞནོ ་སྐྱེས་ཕ་ོ མོ་གྲངས་ ༣༠ བརྒལ་བས་བསམ་
བུ ད ་མེ ད ་དང་བྱི ས ་པ་གཙོ ་ བོར ་གྱུ ར ་བའི ་ ཉེས ་མེ ད ་ ཚུལ་བརྗེ་ལེན་གྱི་བགྲོ་གླངེ ་ལྷན་ཚོ གས་ཤི ག་ཚོ གས་ཡོ ད།
མང་ཚོ གས་རྣམས་དཀའ་སྡུག་ཧ་ཅང་མྱོང་བཞི ན་ཡོ ད་ སྐབས་དེར་༸གོང་ས་མཆོ ག་གི ས་ཆེ ད་དུ་མགྲོན་འབོད་
སྟབས། ཡུ་གྷན་ཌ་ Uganda དང་ལྷ་ོ སུ་དཱན། South གནང་བའི་རྒྱ་གར་ཁ་ཆེ འི་ཆོ ས་པ་སྤྱི་ཚོ གས་ཞབས་ཞུ་
ཨི་ཇིཔ། Egypt ཀེནྱཱ། Kenya མེན་མར། བ་དང་དེ་སྔ་གཞུང་ཞབས་ཟུར་པ་འབུམ་རམས་པ་ས་ཡི ་ Myanmar སོ་མ་ལི་ཡ། Somalia ཨི་རག Iraq སུ་ ད་ི ཛ་ཕར་མ་ཧ་མུ་ད་ི Dr Syed Zafar Mahmood ཱ དཱན། Sudan ན་ཡི་ཇེ་རི་ཡ། Nigeria ཨབ་གྷ་ན་ི མཆོག་དང་། རྒྱ་གར་ཨ་ཇི་མེར་ཁ་ཆེའ་ི ལྷ་ཁང་གྲགས་ Sudan
ུ ་ཨ་ སི་ཐན། Afghanistan མོ་རོ་ཀ།ོ Morocco སི་རི་ ཅན་གྱི་ཆོ ས་དཔོན་སྐུ་ཞབས་དི་ཝན་ས་ཡི ་དི་ཛེ ་ནལ
ཡ། Syria ཏུ ་ན་ི ཤི་ཡ། Tunisia ལིབ་ཡ་ Libya བྷ་ེ དེན་ Dewan Syed Zainul Abedin མཆོག་
ི ་ཀྱང་མཉམ་ཞུགས་གནང་འདུག ཁོང་རྣམ་ བཅས་ཀྱི ་དཀའ་ངལ་གཞི ་ལ་བཞག་ནས་དུས་རབས་ རྣམ་གཉས
༢༡ དུས་སྐབས་སུ་མིའ་ི སྤྱི་ཚོགས་ནང་བསམ་ཚུལ་དང་ གཉིས ་ཆོ ས ་ལུ གས་མཐུ ན ་སྒྲི ལ ་ཐོག་གཟེང ས་སུ ་ ཐོན ་ ལང་ཕག ྱོ ས་སོགས་མི་མཐུ ན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ པའ་ི ཕྱག་ལས་གནང་མཁན་ཡིན་འདུག
དེ་ཡང་ལྷན་
དྲག་པོའི་ཐབས་ལམ་ཐོག་ནས་མི ན་པར་ཕྱོགས་ཕན་ རེ་རེ་བཞིན་རང་ཉདི ་ང་ོ སྤདྲོ ་ཞུས་འདུག
དེ་རྗེས་ལྷན་
ལྟ་བ།
དཀའ་ངལ་རི གས་ཇི ་འདྲ་ཞི ག་འཕྲད་ཀྱང་ལམ་སེ ང་ ཚོ གས་སྐབས་ཐོག་མར་ཚོ གས་བཅར་བ་རྣམས་ཀྱི ས་
ཚུ ན་དབར་འཚེ ་མེ ད་ཞི ་བ་གྲོས་མོ ལ་གྱི ་ལམ་ནས་མི ་ ཚོ གས་དབུ་འཛུ གས་ཀྱི ས་ཐོག་མར་༸གོང་ས་མཆོ ག་
མཐུ ན་པ་རྣམས་སེལ་ཐབས་ཀྱི་ཐབས་ལམ་འཚོལ་ཆེད།
གི ས ་སྐུལ ་མ་མཛད་པ་ལྟར ་སྐུ་ ཞབས་དི་ ཝན་ས་ཡི ་དི་
བོད་དང་བོད་མི །
38
༢༠༡༦ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའི་ཤེས་བྱ།
ུ ་ཨ་བྷ་ེ དེན་མཆོག་གིས་སྨནོ ་ལམ་གསུང་འདོན་ བྱམས་བརའྩེ ་ི ཉམས་ལེན་སྤལེ ་རྒྱུའ་ི ནསུ ་པ་ཡོད། གལ་ ཡིད་ཆེས་མཛད་བཞིན་ཡོད་སྐརོ ་བཀའ་སླབོ ་སྩལ། ཛེ ་ནལ
དེ་
གནང་། དེ་རས ྗེ ་ལས་རིམ་གཙོ་སྐྱོང་བ་ནེན་སི་ལིན་བྷགོ ་ ཏེ་ང་ཚོ ས་འཛམ་གླིང་ནང་ཞི ་བདེ་སྐྲུན་དགོས་ན་ཐོག་ རྗེས་རྒྱ་གར་ཨ་ཇི ་མེ ར་ཁ་ཆེ འི་ལྷ་ཁང་གྲགས་ཅན་གྱི་
Nancy Lindborg
ལགས་ཀྱིས་༸གང ོ ་ས་མཆོག་ མར་ནང་གི་ཀུན་སླངོ ་ནས་འག་ོ བརྩམས་དགས ོ །
ུ ་ཨ་བྷ་ེ དེན་ ཀུན་ ཆོ ས་དཔོན་སྐུ་ཞབས་དི་ཝན་ས་ཡི ་དི་ཛེ ་ནལ
ལ་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་རྒྱུའི་གསོལ་འདེབས་ཞུས་དོན་ལྟར་ སླངོ ་ཞི་བ་ཞིག་དགས ྱོ ས་ ོ ། ཞེས་བཀའ་སླབོ ་སྩལ། ཕག
མགནོ ་པ་ོ གང་ཉདི ་མཆོག་གིས་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་དནོ །
མཚུངས་༸གོང་ས་མཆོག་གི ས་སྐབས་དེར་ཆོས་ལུགས་ དེར ་མོ ས ་མཐུ ན ་ཞུ ས ་པ་དང་སྦྲགས་རྒྱ་གར་ནི་ ཆོ ས ་
ངོས་རང་དེ་རི ང་འདིར་ཁྱེད་རང་ཚོ ་གཞོན་ ཚང་མར་གཙོ་བ་ོ ཉམས་ལེན་གྱི་ཆ་དང་།
སྐྱེས་མང་པ་ོ ཞིག་དང་ཐུ ག་རྒྱུ་བྱུང་བར་ཧ་ཅང་དགའ་ ཆ། པ་ོ བྱུང་།
ལྟ་གྲུབ་ཀྱི་ ལུགས་འདྲ་མི ན་གྱི་རྗེས་འབྲང་པ་ཚོ ་འཆམ་མཐུ ན་ངང་
དེ་བཞིན་རིག་གཞུང་གི་ཆ་བཅས་རྣམ་པ་གསུམ་
ི ་མཚོན་ན་ཆོས་ལུགས་ ལྡན་ཡོད། རྒྱ་གར་ཡུལ་འདར
འདྲ་མིན་མང་པོ་འཆམ་མཐུ ན་དང་ཞི ་བདེའི་ངང་འཚོ ་ ཆ་དང་། གནས་བདྱེ ་སའ་ི ལུང་པ་ཞིག་ཡིན།
མཆོ ག་གི ས་༸གོང་ས་མཆོ ག་གི ས་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་བ་
ངས ོ ་རང་ཕྱི་ལོ་ ཀྱི་ཆ།
ལོར་ཡུ་རོབ་ཁུལ་དུ་ཐག ོ ་མར་བསྐྱོད་སྐབས་ མཚོན་ན།
གནས་སའ་ི ཡུལ་གྲུ་ཞིག་ཡིན་སྐརོ ་གསུངས།
གསོལ་
བྱམས་བར་ྩེ ཉམས་ལེན་དེ་ཉམས་ལེན་གྱི་
ཇའ་ི བར་གསེང་རས ྗེ ་བགྲོ་གླངེ ་མུ་མཐུ ད་འཚོགས་སྐབས་
རིག་གཞུང་གི་ཆ་ན་ི དཔེར་ན་རྒྱ་གར་ལྟ་བུར་
བསྡར ུ ་ལྷུག་པོ་གནང་བ་དང་སྦྲགས་༸གང ོ ་ས་མཆོག་ལ་
འཇིག་རྟེན་བཀདོ ་པ་པ་ོ ཡོད་མེད་དེ་ལྟ་གྲུབ་
གཞོ ན ་སྐྱེས་ཚོ ས ་སོ ་ སོ འི ་ བསམ་ཚུ ལ ་བཏོན ་ནས་གོ ་
རིགས་དབ་ྱེ འབདྱེ ་བདྱེ ་པའ་ི ལམ་ལུགས་
དྲི་བ་ཞུ ས་པར་མགོན་པོ་གང་ཉིད་མཆོག་གིས་སྐབས་
པའ་ི སྐད་ཆ་དེ་བཤད་པ་རེད། དེ་ནས་རང་བཞིན་གྱིས་ སྣང་། རིག་གཞུང་གི་ཆར་གཏགོ ས་པ་དེ་དག་ད་ཆ་དུས་
ི ་ནང་རྙགོ ་ རབས་རེད། དུས་རབས་དེའ་ི རིང་འཛམ་གླང
ཙམ་བདྱེ ་དགས ོ ་པའ་ི གནས་སྟངས་དེ་འདྲ་རེད།
ད་ གནས་བབ་དང་མ་རན་པ་ཞི ག་ཡོ ད་ན་དེར་འགྱུར་བ་
རབས་ ༢༡ མི་རབས་ཚོས་གཙང་གསལ་བཟོ་དགོས།
ཁ དྲོ ་འགྲོ་བ་མི ་རི ག ས་གཅི ག ་གྱུ ར ་ཡི ན་བསམ་པའི ་ དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ཕྱི་ཟླ་ ༩ ནས་བཟུང་༸གང ོ ་ས་
ི ི་མཇུག་ཙམ་ སྤལ ེ ་འགོ་བཙུག་ཐུ བ་ན་དུས་རབས་འདའ
༡༩༧༣
འགྲོ་བ་མི ་རི གས་གཅིག་གྱུར་གྱི་འདུ་ཤེས་འཛི ན་དགོས་ དང་། ནང་ཆོས་ལ་ཕ་ོ མོའ་ི དབ་ྱེ འབདྱེ ་ཡོད་པའ་ི མཐངོ ་
གོ ་ ལ་སྤྱི འི ་ ལས་འགན་ཐོག ་འབད་བརྩོན ་ཤུ ག ས་ཆེ ་ ཚོད་ཡོལ་ཟནི ་པའ་ི ལམ་ལུགས་རྙང ི ་པ། ཆ་མང་ཚོགས་དཀྱུས་མ་དང་།
སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་
ལྷག་པར་གཞནོ ་སྐྱེས་ གཏངོ ་དགས ོ ། ཞེས་སོགས་བཀའ་སླབོ ་སྩལ་བ་མ་ཟད།
དེར་བཀའ་ལན་སྩལ་དནོ ། ང་ཚོ་དུས་རབས་ ༢༠ མི ་
གྲ་འདྲ་མི ན་སྣ་ཚོ གས་བཟོས་ཡོ ད་པ་དེ་དག་ད་ཆ་དུས་
དེར་བརྟེན་གལ་ཏེ་ཁྱེད་རང་ཚོ ས་ད་ལྟ་ནས་ལས་འགུལ་
འདུ་ ཤེ ས ་འཛི ན་མཁན་ཇེ་ མང་དུ་ འགྲོ་བཞི ན ་ཡོ ད ་ མཆོ ག ་གི ས ་ཁ་ཆེ འི་ ཆོ ས ་ལུ ག ས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་མཛད་
ི ་ བསླབེ ས་སྐབས་འཛམ་གླིང་ནང་ཕྲན་བུའི་ཞི ་བདེ་ལྷང
འཕེལ་བཞིན་འདུག
ཆེ ་བ་གཅི ག་ནི་ཤེ ས་ཡོ ན་གྱི་ལམ་ལུགས་གཞི་རྒྱ་ཆེ ་རུ་
ི ་སྟོབས་ པ་དང་། པའི ་ རྣམ་པ་གསལ་པོ་ མཐོང ་ཡོ ང ་སྐབ ས་སྙང
ཁ་ཆེའ་ི ཆོས་གྲོགས་ཤིག་གིས་ཁ་ཆེའ་ི ཆོས་
གང་ཡིན་བརདྗོ ་ན་ང་ཚོར་སྡདོ ་ ནང་གཞན་གྱི ་ སྲོག ་བཅད་པ་ཡི ན་ན་ཁ་ཆེ ་ རྣམ་དག་
ཁང་གོ་ལ་འདི་ལས་མེ ད་སྟབས་ཚང་མ་འཆམ་མཐུ ན་ མི ན་སྐརོ ་གསུངས་ཡོ ད་པ་ལུང་འདྲེན་མཛད་ནས་སྤྱིར་ ངང་གནས་དགས ོ ་པ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པ་ོ རེད། འཛམ་ ཁ་ཆེའ་ི ཆོས་དེ་འཚེ ་བ་
ལ་བརྟེན་པའ་ི ཆོས་ལུགས་
ི ་མི་གྲངས་ཐེར་འབུམ་ ༧ ཡོད་པ་ཚང་མས་མའ་ི ཤི ག་ཡི ན་པའི ་ གོ ་ བ་ལོ ག ་སྒྲུ བ་བྱས་ནས་སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ གླང
འཇག་ཆེ་བ་ཡོང་ངེས།
ལས་འགུལ་དེའ་ི ཆ་ཤས་གཙོ་
བཏང་ནས་ནང་གཤི ས ་རྒྱུ ས་དང་འབྲེལ ་བའི ་ བསམ་
བླའོ ི་འགྲོ་སྟངས་དང་རྣམ་རྟོག་གི ་བྱེད་ལས་དང་འབལ ྲེ ་
བའི་ རྣམ་གཞག་སྐར ོ ་དེ་ དག་སླབོ ་ཚན་དུ་ བཞག་ནས་
བྱམས་སྐྱོང་འོག་འཚོ ་བའི་ཉམས་མྱོང་གཅི ག་མཚུ ངས་ ནང་འགལ་འདུའི ་ བསམ་བླ་ོ འཛི ན་མཁན་དེ་ དག་ཁ་ སླབོ ་སྦངྱོ ་བྱ་རྒྱུ་དེ་རེད།
ཤིག་ཡོད་སྟབས། རང་ཉདི ་ཙམ་མ་ཟད་གཞན་ལའང་ ཆེའ་ི ཆོས་ཀྱི་ནང་དནོ ་སྙངི ་པའོ ་ི ག་ོ བ་མ་
བླ་ོ ཞི་བདེ་བག་ཕེབས་ཡོ ད་ན་
རྟོགས་པར་ ལེགས་ཉེས་རྣམ་གཞག་འབདྱེ ་རྒྱུ་ལས་སླ་བ་ཡོ ད། ཅེས་ བཀའ་ལན་སྩལ་བ་མ་ཟད།
དེང་སྐབས་དམག་འཁྲུག་
ལ་བརྟེན་ནས་བཙན་བྱོལ་དུ་བྲོས་བྱོལ་དུ་ཡོ ང་མཁན་ རྣམས་ལ་རྒྱལ་ཁབ་མང་པོས་མཐུ ན་འགྱུར་རོགས་རམ་
གནང་བཞི ན་པ་དེ་དག་བསྔགས་འོས་ཤིག་ཡིན་ནའང་།
ི ་འཇགས་སྐྲུན་ གཙོ ་ཆེ ་ཡུལ་གྲུ་དེ་དག་ནང་ཞི ་བདེ་ལྷང ཐབས་བདྱེ ་དགས ོ ། དེ་ལྟར་ཡོང་བར་ཐོག་མར་དམག་
མཚམས་འཇོག་གི ས་ཕྱོགས་གཉིས་དབར་སྐད་ཆ་ཤོད་
རེས་བདྱེ ་འཇུག་དགས ོ །
དེ་གམ ོ ་པ་དང་པོ་དེ་རེད།
ངོས་རང་དཔལ་ན་ལེ ནྡྲའི་གསོལ་རྒྱུན་འཛིན་མཁན་གྱི་
ནང་པའི་ དགེ་ སླངོ ་ཞི ག ་ཡི ན་སྟབས་རི ག ས་ལམ་དང་
39
༢༠༡༦ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའ་ི ཤེས་བྱ།
བོད་དང་བོད་མི།
དཔལ་ས་སྐྱ་ཕུན་ཚོགས་ཕ་ོ བྲང་གི་སྐྱབས་མགནོ ་གང ོ ་མ་འཇིགས་བྲལ་བདག་ཆེན་ རིན་པ་ོ ཆེ་མཆོག་དགང ོ ས་པ་ཆོས་དབྱིངས་སུ་ཐིམ་པར་བཀའ་ཤག་གིས་ ཐུགས་གསོ་གནང་བ།
༄༅།
།འཁནོ ་རིགས་བསྟན་པའ་ི གསལ་བདྱེ ་དཔལ་ སྤྱི ་ འ ཐུ ས ་ བ རྒྱུ ད ་ ན ས ་
ས་སྐྱ་ཕུ ན ་ཚོ གས་ཕ ་ོ བྲང་གི ་ སྐྱབས་མགོ ན ་གོ ང ་མ་ གནས་ཚུ ལ ་ཤེ ས ་རྟོགས་
འཇི ག ས་བྲལ་བདག་ཆེ ན ་རི ན ་པ ་ོ ཆེ ་ མཆོ ག ་དགོང ས་ བྱུང་དནོ ། འཁནོ ་རིགས་ པ་ཆོ ས ་དབྱི ང ས་སུ ་ བསྡུས ་ཚུ ལ ་བསྟན་པའི་ ཡི ད་སྐྱོའི་ བསྟན་པའི ་ གསལ་བ ྱེ ད ་
གནས་ཚུལ་ཐནོ ་པར་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༥ ཚེ ས་ ༤ དཔལ་ས་སྐྱ་ཕུན་ཚོགས་ཕ་ོ
ཉ ིན ་དཔལ་ལྡན ་བཀའ་ཤག་གི ་ ཐུ ག ས་གསོ འི ་ གནས་ བྲང་གི ་སྐྱབས་མགོན་གོང་ འཕྲིན་ནང་འཁདོ ་དནོ །
འཁནོ ་རིགས་བསྟན་པའ་ི མ་འཇི ག ས་བྲལ་བདག་
གསལ་བདྱེ ་དཔལ་ས་སྐྱ་ཕུན་ཚོ གས་ཕོ་བྲང་གི ་འཁོན་ ཆེ ན་རི ན་པོ་ ཆེ ་མཆོ ག་
གདུང་རྣམ་པ་དང་། བདག་མོ་སྐ་ུ ཞབས། སི་ཡ་ཀྲལ་ བར་ལམ་ཟླ་ཤས་གོ ང ་
ས་སྐྱ་དགོན་པའ་ི མཁན་ལས་བཅས་ཐུ ན་མོང་ལ། ཆེད་ ནས་སྐ་ུ ཁམས་བསྙུན་ཚུལ་བཞེས་ཏེ་དྭངས་སྐྱེད་ཆེར་མ་
ི ་ནས་ཐུ གས་གསོ་ཞུ་རྒྱུ་ དང་མཁན་ལས་ཡོ ངས་ལ་སྙང
དང་། སྐྱབས་མགནོ ་གང ོ ་མ་བདག་ཆེན་རིན་པ་ོ ཆེ་དེ་ ད་ཉནི ་ཆོས་རིགས་ལས་ཁུངས་དང་ས་སྐྱའ་ི བྱུང་བ་དང་། ཉེ་སྔནོ ་སྐྱབས་མགནོ ་ས་སྐྱ་ཁ་ྲི འཛིན་རིན་ ཉིད་ཀྱི ་ཟག་མེ ད་ཐུ གས་ཀྱི ་དགོངས་རྣམས་ཡོངས་སུ་ པོ་ཆེ ་མཆོ ག་ངོ་ཕེབས་ཀྱིས་སྐུ་རི མ་དང་བརྟན་བཞུགས་ རག ྫོ ས་ཤིང་། སླར་ཡང་བསྟན་འགྲོའ་ི དནོ ་དུ་ཡང་སདྲི ་ ཆོ ས་རབ་ཏུ ་རྣམ་འབདྱེ ་ཀྱི ་ཤེ ས་རབ་བཀོལ་དཔྱོད་བྱ་ ཟབ་འབུ ལ་ཞུ ས ་པར་དགྱེས ་ཚོ ར ་ཆེ ན ་པོ་མཛད་ཐོག་ འཁྲུལ་བྲལ་རི ན་པོ་ཆེ ་མྱུར་དུ་བྱོན་པའི་སྨནོ ་འདུན་དང་ རྒྱུའ་ི ཐག ོ ་སྦངྱོ ་བརྡར་བྱས་ཡོད། དཔྱད་པ་བྱས་ནས་ སྐུ་ཁམས་ཀྱང་ཅུང་ཟད་དྭངས་སྐྱེད་བཞེས་ཡོ ད་འདུག་ གསོལ་འདེབས་ཤུགས་དྲག་ཞུ་བཞིན་ཡོད། སང་ཕྱི་ ུ ་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༤ ཚེ ས་ ༢༩ དགང ོ ་ད ྲོ་ ཕྱིན་པ་ཡིན་ན་དཀའ་ངལ་སེལ་རྒྱུའ་ི ནསུ ་པ་ཧ་ཅང་ཡོད། རང ཚེ ས་ ༥ ཉནི ་བདོ ་མིའ་ི སྒྲིག་འཛུ གས་ཀྱི་འག་ོ ལས་ཚང་ ོ ་དགང ོ ས་པ་ཆོས་ ཨ་རིའི་སེམས་ཁམས་རི ག་པ་བ་སྐུ་ཞབས་ཨེ ་རོན་བྷགེ ་ ཆ་ུ ཚོད་ ༨ དང་སྐར་མ་ ༡༥ ཐག མ་ལྷན་འཛོམས་ཀྱིས་མཆོད་འབུལ་སྨནོ ་ལམ་ཞུ་རྒྱུ་དང་། Aaron Beck ལགས་ཀྱིས་ངས ོ ་ལ་ང་ཚོ་ཁང ོ ་ཁ་ྲོ ལང་ དབྱི ང ས་སུ ་ བསྡུས ་ཚུ ལ ་བསྟན་པའི ་ ཡི ད་སྐྱོའི ་ གནས་ དེ་རྗེས་གཞུ ང་འབྲེལ་མྱ་ངན་གུ ས་བཏུ ད་མཚོ ན་ཕྱི ར་ སྐབས་ཁོང་ཁྲོ་ཟ་སའི་ཡུལ་དེ་མཐའ་གཅིག་ཏུ ་མི ་སྡག ུ ་པ་ ཚུལ་བྱུང་ཡོད་འདུག་པར། བདོ ་མིའ་ི སྒྲིག་འཛུ གས་སྤྱི་ སྒྲིག་འཛུ གས་ལས་ཁུངས་ཁག་ལས་མཚམས་གཞག་རྒྱུ་ མཐངོ ་བཞིན་ཡོད། འནོ ་ཀྱང་མཐའ་གཅིག་ཏུ ་མི་སྡག ུ ་ དང་བཀའ་ཤག་གི ་ཐོག་ནས་དེར་བཞུགས་འཁོན་གདུང་ ཡིན་པ་བཅས་དགང ཞེས་འཁདོ ་ ོ ས་མངའ་འཚལ། པར་འཛིན་པའ་ི རྣམ་རྟོག་དེའ་ི བརྒྱ་ཆ་ ༩༠ སོ་སོའ་ི རྣམ་པ་དང་བདག་མོ ་ སྐུ་ ཞབས་ཀྱི ས ་དབུ ས ་སྐུ་ འཁོར ་ ཡོད།། བསམ་བླས ོ ་སྒྲོ་བཏགས་ལ་བརྟེན་ནས་ཡོ ང་བཞི ན་ཡོ ད་ འབུལ།
སྐརོ ་གསུང་ཡོད། དེར་བརྟེན་ང་ཚོས་དངས ོ ་ཡོད་གནས་
ཚུ ལ ་ལ་ཆ་མ་བཞག་པར་སྣང་ཚུ ལ ་ཙམ་གྱི ་ ར ྗེས ་སུ ་
འབྲང་རྒྱུའ་ི ཉེན་ཁ་ཡོད། ཅེས་བཀའ་ལན་སྩལ། མཐར་ ལྷན་ཚོ གས་མཇུག་སྒྲིལ་མཚམས་༸གོང་ས་མཆོག་གི ས་ ཚོགས་བཅར་བ་ཚང་མར་ཐུ གས་རྗེ་ཆེ ་གསུང་གནང་ མཛད།
སྤྱིར་ལྷན་ཚོགས་ག་ོ སྒྲིག་ཞུ་མཁན་ཨ་རིའ་ི ཞི་
བདེ་གང ོ ་སྤལེ ་བསྟི་གནས་ཁང་ United States Insti-
tute of Peace
ཞེས་པ་འད་ི ཡིན་འདུག
བོད་དང་བོད་མི །
40
༢༠༡༦ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའི་ཤེས་བྱ།
མཚན་མཆོག་གསུམ་ལྡན་ས་སྐྱ་བདག་ཆེན་རིན་པ་ོ ཆེ་མཆོག་གི་མཛད་རྣམ་སྙངི ་བསྡས ུ །
༄༅།
།དཔལ་ས་སྐྱ་གང ོ ་མ་སྐྱབས་མགནོ ་འཇིགས་ དང་སདྲི ་སྐྱོང་སྟག་བྲག་རིན་པ་ོ ཆེ་སོགས་ལ་ཕྱག་མཇལ་
བྲལ་བདག་ཆེ ན་ངག་དབང་ཀུ ན་དགའ་བསོ ད་ནམས་ ཞུས་པ་དང་། ཕ་ོ བྲང་ཆེན་པ་ོ པ་ོ ཏཱ་ལ་དང་ཇ་ོ ཁང་རྣམ་ མཆོག་ན་ི སྤྱི་ལོ་ ༡༩༢༩ རབ་བྱུང་བཅུ་བདུན་པའ་ི ས་མོ་ གཉིས་སོ གས་གཙུ ག་ལག་ཁང་མང་པོར་ཡང་མཆོ ད་ སྦྲུལ་གྱི་ལོའ་ི ཟླ་ ༡༢ ཚེ ས་ ༡༣ ཉནི ་ཡབ་ས་སྐྱ་གང ོ ་ མཇལ་དུ་ཕེབས། སྤྱི་ལོ་ ༡༩༤༨ ལོར་ཡབ་རའྗེ ་ི ལྷན་ མ་ཁྲི་ཆེ ན་ངག་དབང་མཐུ ་སྟོབས་དབང་ཕྱུག་དང་ཡུམ་ རྒྱ་གར་དུ་བནྱོ ་ཏེ་གནས་མཆོག་ར་ྡོ ར་ྗེ གདན་དང་།
བྱ་
སྐར་འཕདྲོ ་སྦར ྱོ ་དགེ་བའ་ི ཉནི ་གྲའུ་དཔོན་དང་། བླ་སྤྲུལ་ མཁན་པ།ོ དགེ་འདུན་པ་དང་དཔནོ ་སྡ་ེ ཁག་སོགས་མང་
ཚོ གས་སྟོང་ཕྲག་དུ་མས་ཕེབས་བསུ་དང་བཅས་སྐྱེ་རྒུ་ ྲི ་གདན་འདནྲེ ་ དགོན་པའི་འདུ་ཁང་ཆེན་མོའ་ི གསེར་ཁར
ཞུས།
སྐབས་དེར་ཀྱཻ་རརྡོ ་དང་ཕུར་པའི་དབང་ཆེན་
ི ་ཀྱི་སྲས་སུ་སྐ་ུ འཁྲུངས། དགུང་ རྒོད་ཕུང་པའོ ་ི རི། ནཱ་ལེན་དྲ། ཝཱ་ར་ཎཱ་སི། ལུམ་བྰ་ི ན།ི སོགས་བསྩལ། གྲའུ་དཔནོ ་ཚང་དུ་ཁྲོ་བཅུའ་ི དྲག་པོའ་ི བདེ་ཆེན་སྒལ ྲོ ་མ་གཉས ལོ ་ དྲུ ག ་ལ་ཕེབ ས་དུས ་ས་སྐྱ་ལྷ་ ཁང་ཆེ ན ་མོ འི་ མཁན་ ཀུ ་ཤི ་ནཱ་གྷར་སོགས་གནས་ཆེ ན་དུ་མར་མཆོ ད་འབུལ་ སྦྱི ན་སྲེག་མཛད་སྐབས་ངོ་མཚར་ཆེ ་བའི་རྟགས་དུ་མ་
རབས་ཞེ་གསུམ་པ་ཡོ ངས་འཛི ན་སངས་རྒྱས་རི ན་ཆེན་ དང་ཐུ གས་སྨནོ ་གནད་སྨནི ་མཛད།
སྤྱི་ལོ་
༡༩༤༩ བྱུང་། དེ་ནས་ཐར་ལམ་དང་ལབ་དགོན་པ་སོགས་ཆོས་ ལགས་ཀྱི་དྲུང་ནས་ཡོན་ཏན་ཀུན་གྱི་གཞི ་མ་བོད་ཡི ག་ ལོ ར ་དགུ ང ་ལོ ་ ཉི་ ཤུ ར ་ཕེབ ས་དུས ་ཁམས་སྐྱེ་རྒུ་ནས་ བརྒྱུད་མི ་འདྲ་བའི་དགོན་ཁག་དུ་མས་གདན་ཞུས་ཀྱིས་
གི་སྦར ྱོ ་ཀླགོ ་སླབོ ་པའ་ི དབུ་བཙུགས་གནང་། དེ་ནས་ས་ ཕེབས་པའི་མཁས་དབང་སྡ་ེ གཞུང་རི ན་པོ་ཆེ འི་སྐུའི་ཚ་ དབང་ལུང་ཁྲིད་གསུམ་སོགས་ཆོ ས་སྦྱིན་རྒྱ་ཆེ ར་སྤལ ེ ་ སྐྱ་པའི་མདོ་སྔགས་ཀྱི་ཆོ ས་སྤྱོད་ཉེར་མཁོ་དུ་མ་ཐུ གས་ མོ ་འཇམ་དབྱངས་དཔལ་མོ ་མཆོ ག་བདག་མོ ར་བཞེས་ གནང་མཛད།
འཛིན་མཛད།
སླབོ ་དཔནོ ་ཤཱཀྱ་ལགས་ཀྱི་མདུན་ནས་ ཤིང་།
སྔ་ཕྱིར་བདོ ་ནང་དང་ཨ་རིར་གདུང་སྲས་ལྔ་
ྲི ་ཐིག ཆོ་གའ་ི ཕྱག་ལེན། འདནོ ་རྟ་ འཁྲུངས། དཀྱིལ་འཁར ོ ་བས དབྱངས། རྔ་རོལ། ཕུར་པའ་ི རྩ་འཆམ་དང་གཏར སྤྱི་ལོ་ ོ ་བཟ་ོ
༡༩༥༡
སྤྱི་ལོ་
༡༩༥༣
ལོར་རྫོང་གསར་དགོན་
པར་ཞབས་སོ ར ་འཁོད ་སྐབ ས་སྐྱབས་ར ་ྗེ རྫོང ་གསར་
ལོར་དཔལ་ལྡན་ས་སྐྱའ་ི མཁྱེན་བརྩེ་ཆོ ས་ཀྱི་བླ་ོ གྲོས་མཆོ ག་དང་སྐྱབས་རྗེ་དིལ་
སོགས་ལ་སྦྱངས་པ་གནང་། ས་གཞུང་དྲུང་ཡིག་བླ་ོ བདེ་ གཙུག་ལག་ཁང་ཆེ ན་མོ ར་འདུས་མང་ལ་གསུང་ངག་ མགོ་མཁྱེན་བརྩེ་རི ན་པོ་ཆེས་དབུས་པའི་བླ་སྤྲུལ་མཁན་
ཁང་གསར་དབང་འདུས ་ཀྱི ་ དྲུ ང ་ནས་བ དོ ་ཡི ག་བྲིས ་ ལམ་འབྲས་ཚོ གས་བཤད་ཀྱི ་དབང་ལུ ང་ཁྲིད་གསུ མ་ གྲྭ་ སྡ་ེ དཔོན ་མི ་མང་སོ ག ས་ཀྱི ས ་ཕེབ ས་བསུ ་ རྒྱ་ཆེ ར ་
རྒྱུན་སྦངྱོ ་ཤི ང་དང་ཤོག་བུའི་སྟེང་སྔར་སྲོལ་བཞི ན་སྦྱོང་ སྩལ་གནང་མཛད། དགུང་གྲངས་ཉ་ི ཤུ་རྩ་བཞིར་ཕེབས་ ཞུས། རིམ་བཞིན་རངྫོ ་གསར་མཁྱེན་བརྩེ་རི ན་པོ་ཆེའ་ི གནང་མཛད། ི ་རྒྱལ་སྲས་ སྐུ་མདུན་ནས་ལམ་འབྲས་སླབོ ་བཤད་དང་སྒྲུབ་ཐབས་ སྐབས་ངོར་མཁན་རབས་རེ ་དྲུག་པ་ཀླུ་ལྡང ཡབ་རྗེ་ ཁྲི ་ ཆེ ན ་མཆོ ག ་གི ་ ཞལ་སྔ་ ནས་སྔ་ འཇམ་དབྱངས་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་ཞེས་པའི་མཁས་གྲུབ་ཆེན་ ཀུ ན ་བཏུ ས་སོ ག ས་དབང་ལུ ང ་ཁྲི ད ་གསུ མ ་རྒྱ་ཆེ ར ་
ཕྱི ར་མཁན་ཆེ ན་ངག་དབང་ཆོས་གྲགས་ཀྱི ་ཡི ག་ཆའི་ པ་ོ དེའ་ི ཡང་སདྲི ་དུ་ངས ི ་མག་ོ མཁྱེན་བརྩེ་རི ན་པོ་ ོ ་འཛིན་ཞུས། ༸གང ོ ་ས་མཆོག་ གསན་པ་དང་། དེ་བཞིན་དལ
སྟེང་ནས་ས་སྐྱ་པའི་ཡབ་ཆོས་གསུང་ངག་ལམ་འབྲས་ གི ་ཞལ་སྔ་ནས་དཔལ་དུས་ཀྱི ་འཁོར་ལོ འི་དབང་ཆེ ན་ ཆེས་དབུས་པའི་བླ་སྤྲུལ་དགེ་འདུན་རྣམས་ལ་ཚེ ་རྟ་ཟུང་ ཚོགས་བཤད་ཀྱི་དབང་ལུང་ཁདྲི ་གསུམ་དང་།
ལུགས་ར་ྡོ ར་ྗེ ཕུར་པའ་ི དབང་དང་རས ྗེ ་གནང་།
འཁནོ ་ ཚར་གཉས ི ་གསན་བཞེས་གནང་། བ་རི་
སྤྱི་ལོ་ ༡༩༥༡ ལོའ་ི ཟླ་ ༧ ཚེ ས་ ༡ ལ་ པ་སྟོད་སྨད་ཀྱི་དབང་ཆེ ན་སོགས་བསྩལ་གནང་མཛད།
བརྒྱ་རྩའི ་ རྗེས ་གནང་སོ ག ས་ཟབ་ཆོ ས ་དུ་ མ་གསན། ཁམས་ཕག ྱོ ས་སུ་ཆིབས་བསྒྱུར་སྐབས། དགུང་ལོ་བཅུ་བདུན་བར་དུ་འབྱུང་འདུལ་དང་།
འབལ ྲེ ་དང་། གསེར་ཆོས་ཁྱུང་ནག གུར་ལྷ་བརྒྱད། ཕུར་
ལམ་བར་དུ་ མཁྱེན་བར་ྩེ རིན་པ་ོ ཆེའ་ི བཀའ་དགང ོ ས་ལྟར་རྫོང་གསར་
ཀྱཻ་ གཞི ས་རྩེར་པཎ་ཆེན་རི ན་པོ་ཆེ་མཆོག་དང་ངོར་མཁན་ དགོན་པའི་ཕུར་པའི་སྒྲུབ་མཆོ ད་ཀྱང་ས་སྐྱའི་ལྷ་ཁང་
རརྡོ ། ཕུར་པ། མགནོ ་པ།ོ བླ་མ་ཞི་ཁའྲོ ་ི ཚེ ་སྒྲུབ། རིག་ ཆེན་དམ་པ་རིན་པ་ོ ཆེ་རྣམ་གཉས ི ་ཞལ་མཇལ་དང་ཆོས་ ཆེན་མོའ་ི ཕྱག་བཞེས་ལྟར་དབུ་བཙུགས་མཛད། བདྱེ ་མ་སོགས་ཀྱི་བསྙནེ ་པ་ཚད་ལྡན་སྐྱོངས།
ཕུར་
འབལ ི ་ཕུར་འཆམ་མཛད་དེ་གཟམ ི ་ ྲེ ་ཞུས། ལྷ་ས་ནས་ནག་ཆུའ་ི ཁར་ཕེབས་སྐབས་སྡ་ེ པའ་ི སྨད་ལས་ཉནི ་ར་ྗེ འདས
སྤྱི་ལོ་ ༡༩༤༧ ལོར་བདོ ་གཞུང་གི་བཀའ་ དགེ་ཡི ད་ལྷུང་ལྷ་རྒྱལ་དགོན་གྱི ་གདན་ཞུ ་ལྟར་ཕེབས་ ཁང་དུ་ཕེབས་དུས།
རངྫོ ་གསར་མཁྱེན་བརྩེ་རི ན་པོ་
དགོངས་བཞི ན་ཡབ་རྗེ་མཆོག་གི ་ལྷན་མངའ་རི ས་དང་། ལམ་དུ་དགོན་པ་ཆེ ་ཆུང་དུ་མས་གདན་ཞུས་ཀྱིས་ཆོ ས་ ཆེ་མཆོག་སྐ་ུ བཞེངས་གནང་སྟེ། ངས་དེ་རི ང་ཁྱེད་ཉིད་ མང་ཡུལ།
གླ་ོ ཆུ་མིག་བརྒྱ་རྩ་སོགས་སུ་ཕག ྱོ ས་ཕེབས་ འབྲེལ་ཞུས་ཤི ང་དད་ལྡན་སྟོང་ཕྲག་དུ་མར་ཆོས་འབྲེལ་ རྡོ་ རྗེ་ གཞོ ན ་ན ་ུ དངོས ་སུ ་ མཇལ་བྱུ ང ་གསུ ང ས་ནས་
ཀྱིས་མཛད་འཕནྲི ་བསྐྱངས།
ཡབ་རའྗེ ་ི ལྷན་ལྷ་སར་ བྱིན་རླབས་གནང་།
ཕེབ ས་ཏེ་ ༸རྒྱལ་དབང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མཆོ ག ་
ཐུ གས་དགས ྱེ ་ཚོར་ཆེན་པ་ོ མཛད།
མཁྱེན་བརྩེའ་ི བླ་
སྤྱི་ལོ་ ༡༩༥༢ ལོའ་ི ཟླ་ ༡ ཚེ ས་ ༡༤ གཟའ་ བྲང་དུ་ཕུར་པའི་གཏོར་ཟློག་མཛད་དུས་གཏར ོ ་མ་ནས་
བདུད ་རྩི ་ བབས་པ་དང་ཁྲག་འཛགས་པ་གཞུ ང ་ནས་ ཉི་མ་ལས་སྒྲ་དབྱངས་ཅན་མའི་རི ་མོ འི་གོ་ཁྲིད་དང་།
གསུ ང ས་པའི་ རྟགས་མཚན་ངོ་ མཚར་བ་དུ་ མ་བྱུ ང ་། དམག་ཟར ོ ་མའ་ི སྣང་གསལ་བཀའ་ཁདྲི ། སྡ་ེ དགེ་བླ་མ་
བོད་དང་བོད་མི།
41
༢༠༡༦ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའ་ི ཤེས་བྱ།
༸གང ོ ་ས་རྒྱལ་དབང་རིན་པ་ོ ཆེ་མཆོག་གིས་ རི ན་ཆེ ན་སྙན་གྲགས་ལས་སི ་ཏུ འི་སུམ་རྟགས་འགྲེལ་
དབུས་པའི་བོད་ཀྱི་ཆོས་བརྒྱུད་ཀྱི་བླ་ཆེན་རྣམ་པ་རྒྱ་ནག་ ཆེན་ཀྱི་བཤད་ཁདྲི ་སོགས་གསན་བཞེས་མཛད།
སྤྱི་ལོ་ ༡༩༧༤ ལོར་ས་སྐྱ་ཐེག་ཆེན་ཆོས་
གླིང་ཞེས་པའི་ཆོ ས་ཚོ གས་ཤི ག་དབུ་བཙུགས་གནང་།
ཆོ ས་ཚོ གས་དེར་རྗེ་ཉིད་དང་སྡ་ེ གཞུ ང་རི ན་པོ་ཆེ ་ཀུ ན་ དགའ་བསྟན་པའི ་ ཉི་ མ་རྣམ་གཉིས ་ཀྱི ས ་མདོ་ སྔག ས་
མི ་ཉག་རི ་ཁུད་སྐ་ུ ཞབས་རི ན་པོ་ཆེས་གདན་
ི ་ཏེ་ནབུ ་ཕྱོགས་པའི་ཡུལ་དུ་ནང་པ་ ཀྱི་ཆོ ས་ཆར་བསྙལ
ཕེབས་རས ྗེ ་སླར་ཡང་མཁྱེན་བརྩེ་རི ན་པོ་ཆེ འི་སྐུ་མདུན་ པ ར ོ ་ལམ་འབྲས་ཚོ ག ས་བཤད་དང་སྒྲུ བ་ཐབས་བརྒྱ་
ི ་གི་ས་གནས་ ལོ་དེ་ནས་བཟུང་རྒྱ་གར་སོགས་འཛམ་གླང
དཀྱིལ་འཁར ོ ་བདུན་སོགས་ཆོས་ཀྱི་བདུད་རྩི་ ངམ ོ ་མེད་ དུ་མ་མཛད། སྤྱི་ལོ་ ༡༩༥༧ ལོའ་ི ལོ་མཇུག་ཁམས་
ི ་བར་མཛད། ཆར་ཆེན་དུས་དང་དུས་སུ་བསྙལ
ི ་ཞུས་ངར ལམ་སྡ་ེ དགེར་ཕེབས་སྐབས། ར་ྗེ འདས ོ ་འདུས་ གནང་སྟེ་གདན་ས་ཆེན་པོར་མཆོད་འབུལ་བསྙནེ ་བཀུར་
སོགས་ཀྱིས་གདན་ཞུས་ལྟར་ཡོ ་རོབ་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཕལ་
བསྩལ།
༡༩༥༨ ལོའ་ི ལོ་སྟོད་ལྷ་སར་༧གང ོ ་ས་སྐྱབས་
ཆོས་ལྷུག་སྩལ་མཛད། དེ་བཞིན་ཨེ ་ཤི་ཡའི་སི ང་གྷ་པུར་
ནས་གདམས་ངག་མཛོད་ཡོངས་རྫོགས་གསན་བཞེས་ གྲྭ་སྐརོ ་དམ་བཅའ་འཇོག་གནང་མཛད་པའི་མཛད་སྒརོ ་
དང་ཨ་མེ ་རི ་ཀའི་མངའ་སྡ་ེ འདྲ་མི ན་ནང་ཡོད་པའི་ས་
ཏུ ་ཕེབས་སྐབས་རྗེ་འདི་ཉིད་ཀྱང་དཔལ་ལྡན་ས་སྐྱ་པའི་ སྐ་ུ ཚབ་མཛད་དེ་པེ་ཅིན་དུ་ཕེབས།
རྒྱ་ཡུལ་ནས་ཡར་ ཞུ ས་ལྟར་མི ་ཉག་དགོན་པར་ཕེབས་ཏེ་འདུས་པ་མང་
ནས་ཀྱཻ ་ རྡོར ་བཀའ་བབ་རྣམ་བཞི ་ དང་ང ོར ་ལུ ག ས་ རྩ།
ཕུར་པ་སྟོད་སྨད་ཀྱི་དབང་ལུང་སོགས་ཆོས་སྦྱིན་
དུ་བཞེས། ༸གང ོ ་ས་མཆོག་རྒྱ་ཡུལ་ནས་བདོ ་དུ་ཕེབས་ ནས་རླངས་འཁོར་ལ་བཞུགས་ནས་ལྷ་སར་ཕྱིར་ཕེབས་
པ་སྟོང་ཕྲག་དུ་མར་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་བཀའ་དབང་
ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གནང་།
དིལ་མགོ་མཁྱེན་བརྩེ་རི ན་པོ་ཆེ འི་སྐུ་མདུན་ མགོན་ཆེ ན་པོ་མཆོ ག་གི ས་ལྷ་ལྡན་སྨནོ ་ལམ་ཆེ ན་མོ ར་
དང་། སྡ་ེ དགེ་དགནོ ་ཆེན་གྱི་བླ་མ་ཆོས་གྲགས་རྒྱ་མཚོའ་ི
ི ་ ཕེབས་ནས་ས་སྐྱ་ཕུན་ཕའོ ་ི ངས ོ ་ནས་སེ་ར་ཐེག་ཆེན་གླང
ལུང་ཡོངས་རག ྫོ ས་དང་།
ཞལ་བཞི་པའ་ི ཆོས་སྐརོ ་གྱི་
འདུས་མང་ལ་ཚེ ་དབང་དང་རྟ་མགྲིན་གྱི་བཀའ་དབང་
གླིང་གི་མཁན་པ་ོ ངག་དབང་རབ་རྒྱས་ཀྱི ་མདུན་ནས་
སྤྱི་ལོ་ ༡༩༥༨ ལོའ་ི དུས་འགྱུར་སྐབས་སེ་
མདུན་ནས་ལམ་འབྲས་སླབོ ་བཤད་ཀྱི་པདོ ་བཅུ་བདུན་གྱི་
དབང་ལུང་ཁདྲི ་གསུམ་གསན་པ་དང་། སྐྱེ་རྒུ་དནོ ་གྲུབ་
གུར་མགོན་ཕྱི་ནང་གསང་གསུམ་གྱི་དབང་ཁྲིད་ཡོ ངས་ རག ྫོ ས་དང་། མངནོ ་རྟོགས། ལམ་དུས་ཀྱི་ཉམས་ཁདྲི ་
ཞིབ་རྒྱས་གསན། རངྫོ ་གསར་མཁན་ཆེན་བྲག་གཡབ་བླ་ོ
གྲོས་རྒྱལ་མཚན་ལས་ཤེར་ཕྱིན་སྦས་དནོ ་ཟབ་མོ་ དང་།
དུ་ཞབས་བརྟན་ལེགས་འབུལ་ཞུས་པ་དང་། བསྩལ།
སེ་རའ་ི
ཕེབས་ཏེ་ལོ་གཅིག་དང་ཟླ་བ་ལྔ་ཙམ་བཞུགས། དེ་གར་
འདུའི་ སྐབ ས་སུ་དཔལ་ས་སྐྱ་པའི་སྐུ་ཚབ་ལན་གཉིས ་ སྤྱི་ལོ་ ༡༩༦༠ ལོའ་ི ཟླ་ ༡༠ ཚེ ས་ ༡༢
དགེ་ལུགས་སེར་ཤུལ་དགནོ ་པའ་ི མཁན་པ་ོ
ཉིན་ཨ་རི འི་ནབུ ་རྒྱུད་ཀྱི་ཝ་ཞི ང་ཁྲོན་ཞི ང་ཆེ ན་གྱི་མཐོ་
ལུང་ཡོངས་རག ྫོ ས། མི་ཉག་གང ོ ་དཀར་རིན་པ་ོ ཆེ་ཀརྨ་
སྐུ་འཁོར་རྣམས་ས་གནས་དེར་ཆི བས་བསྒྱུར་བསྐྱངས་
ལུང་རི གས་དམ་ཆོས་ལས་ལམ་རི མ་ཆེ ན་མོ འི་བཤད་ བཤད་སྒྲུབ་ཆོས་ཀྱི་སེང་གེ་ལས་བཀའ་བརྒྱུད་པའི་ཆོས་ སྐརོ ་དུ་མ། སྡ་ེ གཞུང་ལུང་རིགས་སྤྲུལ་སྐ་ུ བསྟན་པའ་ི
དང་། མ་ལེ་ཤི་ཡ་སོགས་དང་། བྱང་ཨ་རི འ་ི ཁེ་ན་ཊ་
སྐྱའི་ཆོས་ཚོ གས་ཁག་དང་བོད་རི གས་ཚོ གས་པ་ཁག་གི ་
གདན་ཞུས་ལྟར་ཆི བས་བསྒྱུར་གནང་སྟེ་གདུལ་བྱ་སྟོང་
ཚོ ་མང་པོར་དབང་ལུང་ཁྲིད་གསུམ་གྱི་ཆོ ས་སྦྱིན་སྩོ ལ་
གནང་མཛད།
ི ་ སྤྱི་ལོ་ ༡༩༨༤ ལོར་ས་སྐྱ་ཐེག་ཆེན་གླང
ི ་ཞེས་མཚན་གསོལ་གནང་ མཆོ ག་མདོ་སྔགས་ཆོ ས་གླང
ནས་རྒྱ་གར་ཀ་ལོན་སྦུག་དང་།
ཕེབས་གནང་མཛད།
པ་ོ དང་།
མོ ་ཆེ ར ་ཆི བ ས་སྒྱུ ར་གྱི ས ་ཆོ ས ་ཚོ གས་དུ་ མར་གསུ ང ་
ི ་དུ་ དེ་ནས་ར་ྡོ ར་ྗེ གླང
ཀྱི་ས་མཚམས་བརྒལ་ཏེ་འབྲུག་ཡུལ་དུ་ཕེབས། འབྲུག་
མཚན་ལས་དབུ་མ་འཇུག་པ། མངནོ ་པ་མཛོད། མཁན་
ི ་མའི་རྒྱུད་གསང་བ་སྙངི ་ པོ་གང་ཤར་དབང་པོ་ལས་རྙང
སྔ་ཕྱིར་ས་སྐྱའི་བླ་མ་ཤེས་རབ་རྒྱལ་མཚན་
ཞེས་པའི་ཆོས་ཚོ གས་དེ་ཚོ གས་ཁང་ཆེན་པ་ོ གཞན་ཞིག་
རྒྱུན་དུ་ཐུ གས་དམ་ཉམས་བཞེས་ལྷདོ ་མེ ད་དང་གསུང་ ཆོས་དུ་མར་བསྩལ། ཆོས་བརྒྱུད་ཆེན་པ་ོ བཞིའ་ི ཚོགས་
མད་ོ སབྲི ་མཁན་པ་ོ ཐུ བ་བསྟན་རྒྱལ་
མང་པོར་ཕེབས་ཏེ་གདུལ་བྱ་དུ་མར་ཟབ་རྒྱས་ཆོ ས་ཀྱི་
ར་ནས་འཕན་པོ་ནཱ་ལེ ནྡྲ་བརྒྱུད་བསམ་ཡས་སོགས་བོད་
རྒྱུད་སྡ་ེ སྤྱི་རྣམ། མངནོ ་རྟོགས་ལྗནོ ་ཤིང་ཆེན་མོ། ཚད་ མ་རིགས་གཏེར། སྡམོ ་གསུམ་རབ་དབ།ྱེ རྟགས་འཇུག་
སོགས་གསན།
སངས་རྒྱས་པའི་བསྟན་པ་རྒྱ་ཆེ ར་སྤལ ེ ་གནང་མཛད།
ཏུ ་གནས་སྤ་ོ གནང་སྟེ་ས་སྐྱ་བརྩེ་ ཆེ ན ་ཀུ ན ་ཁྱབ་ཐེག ་ སྟེ།
ད་ལྟ་བར་དུ་༸སྤྱི་ནརོ ་༸གང ོ ་ས་༸སྐྱབས་མགོན་
ཆེན་པ་ོ མཆོག་དང་། དཔལ་ས་སྐྱའ་ི ཁྲི་ཆེན་གོང་མ་རི ན་
པ་ོ ཆེ། རྒྱལ་དབང་ཀརྨ་པ་རིན་པ་ོ ཆེ། མགོན་པོ་གང་
ཉིད་བཅས་ཀྱིས་གཙོ ས་པའི་ཆོས་བརྒྱུད་རིས་སུ་མ་ཆད་
པའི་སྐྱེས་ཆེ ན་དུ་མས་མདོ་དང་སྔགས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ ཆོས་ཀྱི་བདུད་རྩི་བསྩལ་དང་སྩོལ་བཞིན་ཡོ ད།
སྤྱི་ལོ་ ༡༩༩༦ ལོར་ར་ྗེ ཉདི ་དང་བདག་མོ་སྐ་ུ
རི མ་སླབོ ་གྲྭ་ཆེན་མོས་གདན་ཞུ་ལྟར་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་
ཞབས་སོགས་སྟོན་འཁར ོ ་ལྷན་རྒྱས་བདོ ་དུ་ཐེངས་གཅིག་
ི ་བདོ ་ཀྱི་ཆོས་རིག་སླབོ ་ཁདྲི ་ ཏེ་ལོ་མང་རིང་སླབོ ་གྲྭ་འདར
བསམ་ཡས།
སོགས་ཆོས་ཕག ྱོ ས་ཀྱི་མཛད་པ་བསྐྱངས།
ཕེབས་ཤིང་།
དཔལ་ལྡན་ས་སྐྱའི་གདན་ས་དང་།
ི ་སོགས་ལ་མཆོད་ ཇ་ོ ཁང་རྣམ་གཉས
འབུལ་གནས་གཟིགས་དང་འབྲེལ་མང་ཚོ གས་ལ་ཆོ ས་
བོད་དང་བོད་མི །
འབལ ྲེ ་གང་འཚམ་བསྩལ།
སྤྱི་ལོ་ ༢༠༠༣ ལོར་རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་ས་
ལྡ་ི ལི ་གསར་པར་ས་སྐྱ་ཕུན་ཚོགས་ཕོ་བྲང་གི ་བཞུགས་
ི ་ཁང་ཞིག་སྤུས་གཟག ི ས་གནང་སྟེ་ད་ལྟ་བར་ གནས་གཟམ
42
༢༠༡༦ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའི་ཤེས་བྱ།
བདོ ་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་ཐུགས་གསོའ་ི གསུང་འཕནྲི ་ཕུལ་བ།
དུ་ས་སྐྱའི་ཕུན་ཕའོ ི་གདུང་སྲས་སྐུ་གཞོན་རྣམ་གསུ མ་ ༄༅། །མཚན་མཆོག་གསུམ་ལྡན་བསྟན་པའ་ི གསལ་ དབྱི ང ས་སུ ་ ཐི མ ས་ཚུ ལ ་བསྟན་པའི ་ ཡི ད་སྐྱོའི ་ གནས་ རྒྱུན་དུ་ཕེབས་བཞུགས་གནང་བཞིན་པ་དང་། ཕག ྱོ ས་ བྱེད་དཔལ་ས་སྐྱ་ཕུན་ཚོ གས་ཕོ་བྲང་གི ་གདུང་སྲས་རྣམ་ ཚུལ་བང་འདུག་པར། བདོ ་མི་མང་སྤྱི་འཐུ ས་རྒྱུན་ ྱུ མཐའ་ནས་ཕེབས་པའི་དགེ་འདུན་པ་བརྒྱ་སྐརོ ་ཞི ག་རྒྱུན་ པ་དང་། བདག་མོ་སྐ་ུ ཞབས་མཆོག ཨ་རི་སི་ཡ་ཊལ་ ལས་རྣམ་པ་ཤི ན་ཏུ ་ཐུ གས་ཕམ་གྱི་གནས་སུ་གྱར་ཞིང།
བཞུ གས་ཀྱི ས་ས་སྐྱ་པའི་ཆོས་སྤྱོད་ཉམས་བཞེས་དང་ ས་དགོན་བརྩེ་ཆེ ན་འཕྲིན་ལས་ཀུན་ཁྱབ་གླང ི ་གི ་མཁན་ དེང་དུས་ཀྱི་ཤེས་ཡོ ན་ལ་སླབོ ་སྦྱོང་གནང་བཞི ན་ཡོ ད་པ་ སྤ ལ་ལས་སྣེ་སླབོ ་ཚོ ག ས་བཅས་ལྷན ་རྒྱས་མཆོ ག ་གི ་ ྲུ དང་། དེའ་ི རས ྗེ ་སུ་སྤྱི་ལོ་ ༢༠༠༦ ནས་བཟུང་རྒྱ་གར་ ༸སྐའུ ་ི དྲུང་དུ། ི ་དང་ ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་ས་མཚམས་འབྲུག་ཕུན་ཚོ གས་གླང ཆེད་འབུལ། ད་ལམ་དཔལ་ས་ ཐག་ཉེ་བའི་ས་གནས་ཇེ་ཡེ ་གྷུན་དུའང་དགོན་པ་གསར་ སྐྱའི་ཆོས་བརྒད་སྤྱི་འཐུ ས་མཆོག་ནས་འདི་གར་གནས་ ྱུ བཞེངས་ཀྱི་ལས་གཞི་དབུ་འཛུ གས་གནང་སྟེ་ཕྱག་མཛོད་ ཚུལ་གསན་ཐས ོ ་བྱུང་བར། མཚན་མཆོག་གསུམ་ལྡན་ འཇམ་དབྱངས་རྒྱལ་མཚན་གྱི ས་ལྡ་ི ལི འི་ཕོ་བྲང་དང་ བསྟན་པའི་གསལ་བྱེད་དཔལ་ས་སྐྱ་ཕུན་ཚོ གས་ཕོ་བྲང་
དཔལ་ས་སྐྱ་གོང་མ་སྐྱབས་མགོན་འཇིགས་བྲལ་བདག་
ལོ ་ངོ་སུམ་ཅུའི་རིང་ནབུ ་ཕག ྱོ ས་པ་བརྒྱ་སྟོང་མང་པོས་
༨༨
ཆེ ན་ངག་དབང་ཀུན་དགའ་བསོད་ནམས་མཆོ ག་ནི་ཕྱི་
ལོ་ ༡༩༢༩ རབ་བྱུང་བཅུ་བདུན་པའ་ི ས་མོ་སྦྲུལ་གྱི་ལོའ་ི ཟླ་ ༡༢ ཚེ ས་ ༡༣ ཉནི ་ཡབ་ས་སྐྱ་༸གོང་མ་ཁྲི་ཆེན་ ངག་དབང་མཐུ ་སྟོབས་དབང་ཕྱུག་དང་།
ི ་ཀྱི་སྲས་སུ་སྐ་ུ འཁྲུངས། ཆེན་སྒལ ྲོ ་མ་གཉས
ཡུམ་བདེ་
དགུང་ལོ་
དྲུག་ལ་ཕེབས་དུས་ས་སྐྱ་ལྷ་ཁང་ཆེན་མོའ་ི མཁན་རབས་
གནས་གཞི་གསར་པ་འདི་གཉིས་ལ་ལྟ་རྟོག་བྱེད་བཞི ན་ གི ་བདག་ཆེ ན་གོང་མ་འཇི གས་བྲལ་རི ན་པོ་ཆེ ་མཆོ ག་ ཞེ་གསུམ་པ་ཡོ ངས་འཛི ན་སངས་རྒྱས་རི ན་ཆེན་ལགས་ ཡོད། བར་ལམ་སྐ་ུ ཁམས་བསྙུན་གཞི ་བཞེས་ཚུལ་གྱིས་ཉེ་སྔནོ ་ ཀྱི་དྲུང་ནས་ཡོ ན་ཏན་ཀུན་གྱི་གཞི ་མ་བདོ ་ཡིག་གི་སྦར ྱོ ་ ཨ་རི འི་ ས་སྐྱ་དགོན ་པ་འདིར ་འདས་པའི་ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༤ ཚེ ས་ ༢༩ ཉནི ་དགང ོ ས་པ་ཆོས་ ཀླགོ ་སླབོ ་པར་མཛད་པ་ནས་བཟུང་ད་ལམ་དགུང་གྲངས་ ལ་ཕེབས་ཀྱི་བར་གཞིས་བས ྱེ ་གཉིས་སུ་བསྟན་པ་
བདོ ་ཀྱི ་ཆོས་དང་རིག་གཞུ ང་ལ་སླབོ ་སྦྱོང་དང་ཉམས་ གནང་མཛད་དེ་ཕྱི་ནང་སླབོ ་མ་སྟོང་ཕྲག་དུ་མ་སྨནི ་གྲོལ་ དང་འགྲོ་བའ་ི དནོ ་དུ་མཛད་འཕནྲི ་རྒྱ་ཆེར་བཀའ་དྲིན་བླ་ ལེན་བྱས་དང་བདྱེ ་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ས་གནས་བདོ ་ གྱི་ལམ་དུ་འགདོ ་གནང་མཛད། མེད་དུ་བསྐྱངས། རི གས་རྒན་དར་བྱིས་གསུམ་མང་པོས་ཀྱང་བོད་ཀྱི་དུས་ མཐར་སྤྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༤ ཚེ ས་ ༢༩ མགོན་པོ་མཆོ ག་དགོངས་པ་ཆོས་དབྱིངས་ ཆེན་ནམ་ཤར་ལ་ས་སྐྱ་དགོན་པར་འཛོ མས་ནས་བསྟན་ བདོ ་མེ་སྤལ ྲེ ་ལོའ་ི ཟླ་ ༣ ཚེ ས་ ༢༢ ཕྱི་དའྲོ ་ི ཆུ་ཚོད་ སུ་གཤེགས་ཚུ ལ་བསྟན་པ་འདིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་ སདྲི ་ཞབས་རིམ་སྒྲུབ་རྒྱུ་དང་། བྱིས་པ་ཚོར་བདོ ་ཡིག་ ༨ སྐར་མ་ ༡༥ སྟེང་དགང ོ ས་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་ པ་སྤྱི་དང་། ཁྱད་པར་གང་གི་སྐྱོང་ཡུལ་དཔལ་བརྩེ་བ་ སླབོ ་ཁྲིད་བདྱེ ་པ་སོགས་ཧ་ཅང་གལ་ཆེ ་བའི་ཆོ ས་དང་ ཐིམ་པར་མཛད་ཅིང་། ཐུ གས་དམ་འདོ ་གསལ་ལ་ཉནི ་ ཆེན་པོའི་རི ང་ལུགས་འཛི ན་པ་ཡོ ངས་ལ་གདོ ་ཆག་ཆེན་
རིག་གཞུང་གི་བསྟི་གནས་ཤིག་ཆགས་ཡོད།
གྲངས་དུ་ མར་བཞུ ག ས་བཞི ན ་པ་དང་འཇའ་འོད ་ངོ་ པ་ོ བྱུང་བ་ན་ི བརདྗོ ་མ་དགས ོ ་པ་ཞིག་ཡིན། བོད་མི ་མང་ གཞན་ཡང་ཐེ་ཝན་དང་། ཧངོ ་ཀང ོ ་། ཝིཏ་ མཚར་བ་ཤར་བ་སོ གས་མདོ་རྒྱུད་བསྟན་བཅོས་ལས་ སྤྱི ་འཐུ ས་རྒན་ལས་ཀྱི ་ངོས་ནས་དེར་བཞུ གས་གདུང་ ྱུ ནམ་བཅས་རྒྱལ་ཁབ་དང་ས་གནས་མི ་འདྲ་བར་ཆོ ས་ གསུ ང ས་པའི ་ སངས་རྒྱས་བྱང་སེ མ ས་རྣམས་ཞི ང ་ སྲས་རྣམ་པ་དང་། བདག་མོ་སྐ་ུ ཞབས་མཆོག་གིས་ ཚོགས་གསར་འཛུ གས་གནང་སྟེ་དཔལ་ལྡན་ས་སྐྱ་པའི་ གཞན་དུ་གཤེགས་དུས་ཀྱི་རྟགས་མཚན་དུ་མ་མངོན་དུ་ དབུས་སྐ་ུ འཁར ོ ་དང། མཁན་སྤྲུལ་ལས་སྣེ་སླབོ ་ཚོ གས་ བསྟན་པ་ཉམས་པ་སོར་ཆུད་དང་མི ་ཉམས་གོང་འཕེལ་ གྱུར་པ་མཛད་པའ་ི མཛད་རྣམ་སྙངི ་བསྡས ུ ་སུ། ར་ྗེ འད་ི བཅས་ཡོ ངས་ལ་ཡི ད་གདུང་དྲག་པོས་ཐུ གས་གསོ་ཞུ་རྒྱུ་ གྱི ་ ཆེ ད ་དུ་ མཛད་འཕྲིན ་རླ བ ས་པ ་ོ ཆེ ་ བསྐྱངས་གནང་ ཉིད་ཀྱི་ཨ་རི འི་གདན་ས་བརྩེ་ཆེན་ཀུན་ཁྱབ་མདོ་སྔགས་ དང་། མགནོ ་པ་ོ གང་གི་ཐུ གས་དགང ོ ས་ཟབ་མོ་རྣམས་
དཔལ་ས་སྐྱའ་ི སྨནོ ་ལམ་ཆེན་མོའ་ི ཚོགས་ ཆོ ས ་གླི ང ་ནས་སྤ ལ་སྐུ ་ ཆོ ས ་དབྱི ང ས་ཡེ ་ ཤེ ས ་དང་། ཡོངས་སུ་རག ྫོ ས་ཞིང། སླར་ཡང་ད་ྲི མེད་འཁོན་གདུང་ ྲུ མགོ ན ་དུ་ ཐེང ས་ཁ་ཤས་ཆི བས་བསྒྱུ ར་སྐྱོང་གནང་ མཁན་པ་ོ བྱམས་པ་བསྟན་འཕེལ། བཞུགས་སྒར་དྷ་ས་ དུ་ཡང་སྲིད་འཁལ་བྲལ་མར་དུ་འབྱོན་པའི་སྨནོ ་འདུན་ ྲུ ྱུ མཛད། ནས་ས་སྐྱའ་ི སྤྱི་འཐུ ས་དགེ་བཤེས་ག་ཟ་ི ཚེ ་རིང་པ་ོ བཅས་ ཤུགས་དྲག་ཞུ་རྒྱུ་བཅས། བདོ ་མི་མང་སྤྱི་འཐུ ས་ལྷན་ ལྷག་དོན་དུ་དཔལ་ས་སྐྱའི་གསང་ཆེ ན་ལམ་ ཀྱིས་སྤྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༥ ཚེ ས་ ༤ ལ་ཕུལ།། ཚོགས་ཀྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༥ ཚེ ས་ ༤ ལ་ ི ་སུ་ཐེངས་ ༥ བསྩལ་ འབྲས་ཆེན་མོ་བདོ ་ཕྱི་ནང་གཉས ཕུལ།། བ་མ་ཟད།
བོད་དང་བོད་མི།
43
༢༠༡༦ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའ་ི ཤེས་བྱ།
བཀའ་ཤག་སྐབས་བཅ་ོ ལྔ་པའ་ི འདེམས་ཐནོ ་སདྲི ་སྐྱོང་མཆོག་གི་ལོ་རྒྱུས་སྙངི ་བསྡས ུ །
མིང་།
༡༩༨༨ ནས་ ༡༩༩༡ བར་ལོ་གསུམ་རིང་དིལླིར་ས་ རམས་པའ་ི སླབོ ་གཉེར་ཐནོ །
བླ་ོ བཟང་སེང་གེ
འས ོ ་གྲངས། ༣༣༨༧༦
དེ་རྗེས་རང་གཞུང་གི་
གནས་གཞོ ན ་ན འུ ི ་ རྒྱུ ན་ལས་ཀྱི ་ ཚོ ག ས་གཞོ ན ་དང་། བཀའ་དགོངས་ལྟར་ཨ་རི ར་བོད་རྒྱའི་འབལ ྲེ ་ལམ་གང ོ ་
ུ ་ རྒྱ ་ ག ར ་ ར ྡོ ་ ར ྗེ ་ གླི ང ་ ཉེ ་ དྲུང་ཆེ། ཚོགས་གཙོ་བཅས་ཀྱི་འགན་འཁུར་བྱས་ཤིང་། སྤལ ེ ་ལས་འགུ ལ་ནང་སྣེ་འཁྲིད་འགན་འཁུར་གང་ནས འདབས་བླ ་ མ་ཧ་ཊའི ་ དེ་སྐབས་ཐེ་ཝན་བོད་སོག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་གསང་ཉུ ལ་བ་ ཞུས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ལོར་མི་མང་ནས་བཀའ་བླནོ ་ཁྲི་ བ དོ ་མི འི ་ གཞི ས ་ཆགས་ དིལླིར་འབར ྱོ ་སྐབས་གདངོ ་ལེན་ལས་འགུལ་གྱི་སྣེ་འཁདྲི ་ པར་འོས་འདེམས་བྱུང་སྟེ་ད་བར་སྲིད་སྐྱོང་གི ་འགན་ སུ ་ སྐྱེ ་ འ ཚ ར ་ བྱུ ང ་ བྱས།
རིམ་སླབོ ་སྦངྱོ ་དང་།
ྲི ས་ལུགས་སླབོ ་སྦངྱོ ་ ནས་ཁམ
ཕྲན་གྱི་ནང་མི འ་ི སྐརོ ། ཕ་ལི ་
ི ་བདོ ་ དབུས་སྤྱི་ཁྱབ་རྒྱུན་ལས་སུ་འདེམས་ཐོན་བྱུང་བ་བཞི ན་ ཐང་པ་བུ ་ གཏུ གས་ཆོ ས ་གྲགས་དམ་པ་དེ་ ཉ ིད ་དང་། རརྡོ ་གླང
ཞིང་། St. Joseph's college
དེ་རས ྗེ ་དྷ་སར་བདོ ་ཀྱི་གཞནོ ་ན་ུ ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ འཁུར་ཞུ་མུས་ཡིན།
ྲི ་བསྒྲགས་ད་ོ དམ་པའ་ི འགན་འཁུར་བྱས། མི འི ་ གཏན་སླ ོབ ་དང་། དལ
ཕྱི་ལོ མ་ཆབ་མད་ོ བ་ཀར་ཆོས།
ནས་གཞི་རིམ་དང་འབངྲི ་ ༡༩༩༥ ལོར་ཨ་རི་ཧར་ཝར་ཌེ་གཙུག་ལག་སླབོ ་ཁང་དུ་ བཟང་དབྱངས་སྒནྲོ ། དིལླི་གཙུག་ལག་སླབོ ་ཁང་ སླབོ ་ཞུགས་ཀྱིས་གཙུག་ལག་རབ་འབྱམས་པ་ (MA) LLB
ཐནོ །
བཟའ་ཟླ་ཤག་བྱང་སྐལ་
བུ་མོ་མནྡ་ར་བ་བཅས་ཡི ན།།
ྲི ས་ལུགས་རིག་པའ་ི ཐག ཕྱི་ལོ དང་། ཁམ ོ ་ (Ph.D) འབུམ་
སྤནེ ་པ་ཚེ་རི ང་མཆོག་གིས་བྱང་ཨ་རིའ་ི སྐ་ུ ཚབ་དནོ ་གཅདོ ་ཀྱི་འགན་ཁུར་དང་ལེན་ཞུས་པ།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༥ ཚེ ས་ ༧ ཉནི ་གྱི་ ང་ཚོའ་ི སྐྱོན་དང་ནར ི ་ ོ ་འཁྲུལ་གང་དུ་ཤོར་ཡོད་པ་དེ་ཚོའ་ི སདྲི ་ཀྱི་བསྟི་གནས་གལ་ཆེན་པ་ོ ཞིག་དང་། འཛམ་གླང
ཕདྱེ ་ཡོལ་ཆུ་ཚོད་ ༢ ཐག ོ ་བདོ ་མི་མང་སྤྱི་འཐུ ས་ཚོགས་ ཐོག་བསམ་བླ་ོ འཁོར་དགོས་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་རེད། ཆབ་སདྲི ་ཀྱི་གཡོ་འགུལ་འགྲོ་སའ་ི ས་གནས་གལ་ཆེན་པོ་ གཙོ ་སྤནེ ་པ་ཚེ ་རིང་མཆོག་གིས་གསར་འགོད་པ་ཚོ ར་ འོས་བསྡའ ུ ་ི སྐབས་ང་ཚོ ས་ཕར་ཚུར་ཤོད་རེས་བྱུང་ཡོ ད། ཞིག་ཆགས་ཀྱང་ཀྱི་ ཡོད། གཙོ་བ་ོ སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་
ཁང ོ ་ཉདི ་ཨ་རིའ་ི སྐ་ུ ཚབ་དནོ ་གཅདོ ་དུ་བསྐ་ོ གཞག་གནང་ མ་འོངས་པར་དེ་རི གས་མི ་ཡོ ང་རྒྱུའི་བསམ་བླ་ོ གཏང་ ༸སྐྱབས་མགོན་ཆེ ན་པོ་མཆོ ག་གི ས་ཐུ གས་རའྗེ ི་བཀའ་ བར་ཐུ གས་ཚོར་ཇི་བྱུང་སྐར ོ ་གྱི ་དྲི་བར་ལན་འདེབས་ དགས ོ ། ལྷག་པར་འས ོ ་བསྡའུ ་ི ལས་རིམ་གྲུབ་རས ྗེ ་ང་ཚོ་ དནྲི ་དང་།
བཀའ་ཤག་སྔ་ཕྱི་བར་གསུམ་ཚང་མས་སྐ་ུ
ུ ་པ་མཉམ་སྤུངས་བྱེད་དགོས་རྒྱུ་ཧ་ཅང་ ལས་སྐྱོན་པར་བརྟེན། ད་ལྟའ་ི ཆར་ཨ་རི འ་ི སྲིད་འཛི ན་ གནང་དནོ ། དེ་སྔནོ ་འས ོ ་བསྡ་ུ འགྲོ་བཞིན་པའ་ི སྐབས་དང་ ཚང་མས་ནས
འས ོ ་བསྡའུ ་ི ལས་རིམ་ཟནི ་པའ་ི རས ྗེ ་སུ་ཞུས་པ་ལྟར། ད་ གལ་ཆེན་པ་ོ རེད།
ི ་ཀྱི་བདོ ་མི་ཚང་ གི ས་གཙོ ས་ཆབ་སྲིད་མི ་སྣ་མང་པོ་ཞི ག་གི ས་བོད་དོན་ བདོ ་ཕྱི་ནང་གཉས
བར་བདོ ་སྤྱི་པའ་ི ལས་དནོ ་བྱས་པ་ཡིན། མ་འངོ ས་པར་ མས་འདི་དགོངས་པར་འཇགས་ཏེ་ལས་ཀ་བྱེད་ཐུ བ་ན། ཐག ོ ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་དང་།
མི་ཚེ ་ལྷག་མ་གང་ཡོ ད་པ་དེ་ཡང་བོད་སྤྱི་པའི་དོན་དུ་གོ་ ༸གང ོ ་ས་མཆོག་གི་དགང ོ ས་གཞི་བསྒྲུབ་རྒྱུ་དང་། ད་ལྟ་ རིན་པ་ོ ཆེ་མཆོག་ལ་མོས་གུས་ཞུ་བཞིན་ཡོ ད།
༸རྒྱལ་བ་
ལྷག་
གནས་ཡོད་མེ ད་ལ་མ་ལྟས ི ་ཀྱི་ནང་ནས་ ོ ་པར་ལས་ཀ་བྱེད་ཀྱི ་ཡི ན། ཐུ གས་འཚབ་བྱུང་བའི་གནས་བབས་དེ་ཚོ ་ལྷ་དགོངས་ པར་ཨ་རི འི་གྲོས་ཚོ གས་གོང་འོག་གཉས ཞེས་ཞུས་པ་ཡིན། ལྷག་པར་འས ོ ་བསྡའུ ་ི ལས་རིམ་དང་ དྭངས་རྒྱུའི་གནས་སྟངས་དེ་ལྟ་བུའི་འོག་ནས་ཡོ ང་རྒྱུ་ གྲོས་ཚོགས་གང ོ ་མའ་ི འཐུ ས་མི་མང་པ་ོ ཞིག་ཡོ ད། གྲོས་
འབལ ྲེ ་བའ་ི ཐག ོ ་ནས་སྤྱི་ནརོ ་༸གང ོ ་ས་༸སྐྱབས་ མགནོ ་ ཞིག་ཆགས་ཀྱི་རེད། སོ་སོའ་ི ངས ོ ་ནས་ཡིན་ནའང་དམ་ ཚོ གས་འཐུ ས་མི ་སྐ་ུ བགྲེས་པའི་ནང་ནས་ཌ་ཡེ ན་ཕ་ཡེ ན་
ཆེ ན་པོ་མཆོག་ཐུ གས་འཚབ་ཆེ ན་པོ་བྱུང་ཡོ ད་པ་དང་། བཅའ་བརྟན་པ་ོ ཡིན། དཔལ་ལྡན་སདྲི ་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ སི་ཊ་ཡེ ན་རེད། གྲོས་ཚོགས་འགོ ་མའི་ནང་ཚོ གས་གཙོ་ ཐུ གས་དགོངས་དྭངས་ཆེ ད་ཐུ གས་འཚབ་བྱུང་དགོས་ དོན་གཅོད་ལ་འགྲོ་ན་ཡག་པོ་འདུག་ཅེས་གསུངས་པ་ ཟུ ར ་པ་ནེན ་སི ་ པེ་ ལོ ་ སི ་ མཆོ ག ་གི ས ་དབུ ས ་རྒྱབ་སྐྱོར་
པའི ་ རྒྱུ ་རྐྱེན ་གང་བྱུ ང ་ཡོ ད ་མེ ད ་ང་ཚོ ས ་ཞི བ ་ཚགས་ ལྟར་དང་ལེན་ཞུས་པ་ཡིན། པ་ོ བྱས་ནས་བལྟ་དགས ོ ་པ་དང་། ཡིནའང་འདྲ།
ལས་ཀྱི་སྣེ་མོ་བ་ཚོ་ ཀྱིས་བྱང་ཨ་རི ་ཡོ ངས་རྫོགས་འགན་འཁྱེར་དགོས་ཀྱི་ འགྲོ་གི་ཡོད་པར་བརྟེན། ཨ་རིའ་ི གྲོས་ཚོ གས་གོང་འོག་
མི་མང་ནང་ཡིན་ནའང་རེད།
ང་ཚོ་ ཡོད།
བྱང་ཨ་རི་ཞེས་བརདྗོ ་སྐབས་བྱང་ཨ་རི་དང་ཁེ་ ནང་མི ་རབས་གསར་པ་ཚོ འི་ཁྲོད་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་
ི ་ནང་སྟོབས་ བཙལ་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པ་ོ ཆགས་ཡོད་སྐརོ ་སོགས་ཀྱི་ ཨ་རི་ན་ི འཛམ་གླང སོ་སོ་རང་ཉདི ་ལ་མཛུ བ་མོ་ཚུར་བཙུགས་ནས་ ཆེན་རྒྱལ་ཁབ་ཆེ་ཤོས་ཆགས་ཀྱི་ཡིན་པ་མ་ཟད། ཆབ་ གསར་འགདོ ་གསལ་བསྒྲགས་གནང་།།
ཚང་མས་གཞན་ལ་མཛུ བ་མོ་འཛུ གས་རྒྱུ་ཕར་བཞག་ ན་ཌ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད། ནས།
ཨ་རི་སྐ་ུ ཚབ་དནོ ་གཅདོ ་ ཡག་ཐག་གཅདོ ་ཡོད། ཁང ོ ་རྣམ་པ་ཚོ ་དགུང་ལོ་བགྲེས་
བོད་དང་བོད་མི །
44
༢༠༡༦ ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པའི་ཤེས་བྱ།