དཀར་ཆག སྤྱི་ཁྱབ་རྩོམ་སྒྲིག་པ།
རྩོམ་སྒྲིག་ལས་རོགས། གསར་འགོད་པ།
སྐལ་བཟང་མཁས་གྲུབ། བསོད་ནམས་ཚེ་རིང༌།
ངག་དབང་ཐོགས་མེད།
གསར་འགོད་པ།
བསོད་ནམས་མཚོ་མོ།
འགྲེམས་སྤེལ་བ།
བསྟན་འཛིན་ཆོས་འཕེལ།
མདུན་ཤོག་བྱུས་འགོད།
རྡོ་རྗེ་ཚེ་རིང་།
ཀཾ་པུཊར་རྒྱག་མཁན།
ཕུར་བུ་སྒྲོལ་མ།
བོད་གཞུང་ཕྱི་དྲིལ་ལས་ཁུངས་ནས་སྣར་ཐང་པར་ཁང་དུ་པར་ སྐྲུན་གྱིས་འགྲེམས་སྤེལ་ཞུས།
Published by: Secretary, DIIR, Typeset and Printed at: Narthang Press, CTA, Dharamsala email:shejaeditor@tibet.net Tel:+91-1892-222457/222510 Circulation email: circulation@tibet.net Website :- www.bod.asia
<<ཤེས་བྱ་>>
དུས་དེབ་འདི་ནི་བོད་མིའི་སྒྲིག་
འཛུགས་ཕྱི ་ དྲི ལ ་ལས་ཁུངས་ནས་ཟླ་རེ འི ་ གསར་
འགྱུར་འགྲེམས་སྤེལ་ཞུས་དང་ཞུ་བཞིན་པའི་གཞུང་ འབྲེལ་དུས་དེབ་ཅིག་ཡིན།
དུས་དེབ་འདིའི་ནང་
བཀའ་ཤག་གིས་ལམ་སྟོན་གནང་བ་ལྟར།
༸གོང་
ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་ཆོས་སྲིད་ཀྱི་ མཛད་འཆར་ཁག་རྒྱས་གླེང་དང༌།
བོད་མིའི་སྒྲིག་
འཛུགས་ཀྱིི་སྲིད་བྱུས་རྣམས་རྒྱས་བཤད། བོད་ནང་ གི་གནས་སྟངས།
རྒྱལ་སྤྱི་དང་རྒྱ་ནག་གི་འགྱུར་བ་
གལ་ཆེ་ཁག་ཞིབ་རྒྱས་འགོད་སྤེལ་ཞུ་རྒྱུ་རྩ་འཛིན་ ཐོག་རྩོམ་སྒྲིག་དང་འདོན་སྤེལ་ཞུ་བཞིན་ཡོད་པས་རྒྱ་
ཆེའི་ཀློག་པ་པོ་རྣམས་ནས་ལེགས་སྤེལ་ཉེས་འགོག་ གི་དགོངས་འཆར་དང་གཞོགས་འདེགས་ཡོང་བ་ཞུ།། ༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་གི ས ་ འཇར་མན་དང། ཨ་རི་བཅས་སུ་ཆིབས་སྒྱུར་གྱི་ མཛད་ཕྲི ན ་བསྐྱངས་སྐབས་བསྒྲོ ན ་པའི ་ སྐུ་པར་ རྣམས་དགའ་ལྡན་ཕོ ་ བྲང་གི ་ དྲ་རྒྱ་ནས་མཐུན་ འགྱུར་གནང་བར་བཀའ་དྲིན་ཆེ་ཞུ།
བོད་དང་བོད་མི།
༸གོང་ས་མཆོག་གིས་འཇར་མན་གཞོན་སྐྱེས་ཚོར་བཀའ་ ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་མང་ སློབ་སྩལ་བ།་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་4
ཚོགས་ལ་པཎ་ཆེན་བློ་བཟང་ཆོས་རྒྱན་གྱིས་མཛད་པའི་
༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཝི་ཏི་ནམ་ དགེ་ལྡན་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་མོའ ་ི ཆོས་འབྲེལ་སྩལ་བ།་་་་་་་་་་་་་18 གྱི་ནང་པ་ཚོར་བཀའ་སློབ་སྩལ་བ།་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་5
སྤྱི ་ ནོ ར ་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་གི ས ་
༸གོང་ས་མཆོག་དབུ་བཞུགས་ཐོག་ནང་པའི་གཞུང་ལས་ རྒྱལ་བའི་ཕོ་བྲང་དུ་བོད་མིའི་ཁྲིམས་ལུགས་རིག་པ་བའི་ བཤད་པའི་ཚན་རིག་དང་ལྟ་གྲུབ་ཀྱི་རྣམ་གཞག་ཀུན་བཏུས་ ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་བཅར་བ་རྣམས་ལ་ཕྱི་ལོ་
༢༠༡༣
གླེགས་བམ་བསྐྱར་ཞིབ་མཛད་རྗེས་བཀའ་སློབ་སྩལ་བ།་་་6 ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༢༩ ཉིན་སྩལ་བའི་བཀའ་སློབ།་་་་་་་་་་་་་་་་་་་19
༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཐེ་ཝན་དད་ གསར་དུ་འདེམས་ཐོན་བྱུང་བའི་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་
ལྡན་ཆོས་ཞུ་བར་རིག་པ་དྲུག་ཅུ་པ་དང་ལམ་རིམ་བསྡུས་ ཀྱི་ཆེས་མཐོའ ་ི ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་མཆོག་གི་ལོ་རྒྱུས་ དོན་གྱི་ཆོས་འབྲེལ་སྩལ་བ།་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་8
ནི།་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་25
༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཉིན་གཉིས་ ༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་ལྷ་དགོ ང ས་ པའི་ཆོས་འབྲེལ་སྐབས་བཀའ་སློབ་སྩལ་བ།་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་10
དྭངས་ཆེད་སྤྱི་མོས་ཐོག་གྲོས་ཆོད་བྱུང་བ།་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་26
༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཐུབ་པ་དམ་ སྐུ་ཞབས་མོ་ཧན་སིང་མཆོག་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་བའི་ ཚིག་གསུམ་གྱི་བཀའ་དབང་སྩལ་ནས་ཆོས་འབྲེལ་མཇུག་ ཡིད་སྐྱོའ ་ི གནས་ཚུལ་ཐོན་པ།་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་27 སྒྲིལ་མཛད་པ།་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་12
བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་སྐུ་ཞབས་མོ་ཧན་སིང་མཆོག་འདས་
༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ལུས་པོའ ་ི གྲོངས་སུ་གྱུར་བར་མྱ་ངན་གུས་འདུད་ཞུས་པ།་་་་་་་་་་་་་་28
འཕྲོ ད ་བསྟེ ན ་དང་བསམ་བློ ་ གཉི ས ་འབྲེ ལ ་བ་ཡོ ད ་སྐོ ར ་ ཆོས་རིག་དྲུང་ཆེ་ངག་དབང་ཆོས་གྲགས་ལགས་ཁྲིམས་ བཀའ་སློབ་སྩལ་བ།་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་12
ཞིབ་པ་གཞན་གཅིག་ཏུ་འདེམས་ཐོན་བྱུང་བ།་་་་་་་་་་་་་་་་་29
༸གོང་ས་མཆོག་ཨེ་མོ་རི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་དུ་ དབུ་མའི་ལམ་གྱི་ཐོག་ནས་བོད་ཀྱི་བདེན་མཐའ་གསལ་གྱི་ ༸ཞབས་སོར་བདེ་བར་འཁོད་པ།་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་14
རེད། དེ་འདྲ་ཞིག་ཡོང་བའི་གནས་སྟངས་ཤིག་ལ་ངོས་ཀྱི་
༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཨེ་མོ་རི་ མི་ཚེས་འདང་ངེས་ཤིག་ཡོང་ངེས་རེད། ཅེས་སྐལ་བཟང་ གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་དུ་བཀའ་སློབ་སྩལ་བ།་་་་་་་་15
བཀའ་སློབ་ཕེབས་པ།་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་29
༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཚན་རིག་ དེང་དུས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་སྤྱོད་ཚུལ་དང་འབྲེལ་བའི་མཐོང་ པའི་ལྷན་དུ་བགྲོ་གླེང་མཛད་པ།་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་16
༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་བོད་རྒྱ་མི་ རི ག ས་འཆམ་མཐུན་གོ ང ་འཕེ ལ ་ལས་གཞི འི ་ ཚོ ག ས་མི ་ རྣམས་ལ་བཀའ་སློབ་སྩལ་བ།་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་17
སྣང་།་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་་31
གསར་འགྱུར་སྙིང་བསྡུས། བཞུགས་སྒར་རྡ་རམ་ས་ལར་༸གོ ང ་ས་མཆོ ག ་གི ས ་ཐེ ་ ཝན་དད་ལྡན་ཆོས་ཞུ་བར་རིག་པ་དྲུག་ཅུ་པ་དང་ལམ་རིམ་
བསྡུས་དོན་གྱི་ཆོས་འབྲེལ་ཉིན་བཞི་རིང་བསྐྱངས། སྐབས་
དེར་ཐེ་ཝན་ཆོས་ཞུ་བ་གྲངས་ ༩༠༠། དང་། རྒྱ་ནག་སྐམ་ས་ ནས་ཆོས་ཞུ་བ་གྲངས་ ༣༣། ཧོང་ཀོང་ནས་ ༡༢། ཕྱི་རྒྱལ་
ལུང་པ་ ༥༤། ནས་མི་གྲངས་ ༡༠༥༨། གྲ་བཙུན་ ༡༤༧༡། དེ་བཞིན་རང་རིགས་སེར་སྐྱ་མི་མང་གྲངས་ ༡༦༣༤། རྒྱ་
གར་དང་ཧི་མཱ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད་ནས་མི་གྲངས་ ༡༦༧། བཅས་ མི་མང་གྲངས་ ༥༠༠༠། བརྒལ་བ་ཆོས་ཞུར་བཅར་འདུག
༸གོང་ས་མཆོག་ལ་འཇར་མན་གྲོང་ཁྱེར་ཝུན་སི་ཊོབ་ཏུ་ གདན་ཞུའི་གསོལ་འདེབས་ཞུས་དོན་ལྟར་ཆིབས་སྒྱུར་ བསྐྱངས།
སྐབས་དེར་གྲོང་སྡེའི་སྤྱི་ཁྱབ་པ་མཆོག་གིས་
ཕེབས་བསུའི་སྣེ་ལེན་གཟབ་རྒྱས་ཞུས་ཡོད།
༸གོང་ས་
མཆོག་གིས་ཁུལ་དེར་མང་ཚོགས་ ༤༠༠༠ བརྒལ་བར་
བཀའ་སློབ་སྩལ། དེ་ནས་ཉེ་འཁྲིས་སུ་ཡོད་པའི་སི་ཊེན་ཧུ་ ཌིའི་སློབ་གྲ་ཞིག་ཡོད་པ་དེར་གཞོན་སྐྱེས་རྣམས་ལ་བྱམས་ བརྩེའི་རིན་ཐང་སོགས་ཀྱི་སྐོར་སོགས་བཀའ་སློབ་སྩལ།
༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༣ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༨ ཉིན་
ཨ་རིའི་ཇོར་ཇི་ཡའི་མངའ་སྡེའི་ཨེཊ་ལེན་ཊའི་གྲོང་ཁྱེར་ནང་
རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ཨེ་མོ་རི་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭར་ཆིབས་ སྒྱུར་བསྐྱངས། ཁུལ་དེར་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་དུས་རབས་
༢༡ སྐབས་འདིར་འགན་ཁུར་ལྡན་པའི་མི་སེར་ཞིག་བྱ་རྒྱུའི་ དགོས་དམིགས་གཙོ་བོ་གང་ཡིན་སྐོར་བཀའ་སློབ་སྩལ།
ཕྱོགས་མཚུངས་ཚན་རིག་པ་ཁག་ཅིག་དང་ལྷན་དེང་དུས་ ཤེས་ཡོན་ལམ་ལུགས་ནང་བཟང་སྤྱོད་ཀྱི་རིན་ཐང་སློབ་ཁྲིད་ བྱ་རྒྱུ་སོགས་ཀྱི་སྐོར་བགྲོ་གླེང་མཛད་ཡོད།
སྐབས་ ༡༥ བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ ཚོགས་ཚོགས་དུས་དྲུག་པ་དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༣ ཕྱི་ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༡༨ ནས་ཚེས་ ༢༨ བར་ཚོགས་ཡོད་པའི་ནང་རྩིས་
ལོ་ ༢༠༡༢་་༡༣ ལོའ་ི ལས་ཁུངས་ཁག་གི་ལས་བསྡོམས་ ཐོག་བགྲོ་གླེང་དང།
དེ་བཞིན་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་
ཆེན་པོ་མཆོག་ལྷ་དགོངས་དྭངས་ཆེད་སྤྱི་མོས་ཐོག་གྲོས་
ཆོད་བྱུང་བ་དང། ཕྱོགས་མཚུངས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ ཀྱི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་ཞིག་བསྐོ་བཞག་གནང་ཡོད།
༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ འཇར་མན་སྲིད་བློན་ལྕམ་སྐུ་ཨེན་གེ་ལ་མར་ ཀེལ་མཆོག་ལ་འོས་བསྡུའི་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་པར་ འཚམས་འཕྲིན་སྩལ་བ།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༣ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢༣ ཉིན་༸གོང་ས་ ༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་གི ས ་ལྕམ་སྐུ་ཨེ ན ་གེ ་ ལ་
མར་ཀེལ་མཆོག་ (German Chancellor Angela Merkel)
འཇར་མན་སྲིད་བློན་གྱི་འོས་བསྡུའི་ནང་རྒྱལ་
ཁ་ཐོབ་སྟེ་སླར་ཡང་ཡུལ་དེའི་སྲིད་བློན་དུ་འོས་འདེམས་བྱུང་ བར་འཚམས་འཕྲིན་སྩལ་བའི་ནང་མགོན་པོ་གང་ཉིད་མཆོག་
ཡུ་རོབ་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པར་ཧ་ཅང་བསྔགས་བརྗོད་མཛད་ མཁན་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། ལྕམ་སྐུ་མཆོག་ནི་ཕུགས་རྒྱང་རིང་
པོས་ཡུ་རོབ་མི་མང་ཚོའི་མངོན་འདོད་སྒྲུབ་ཆེད་ཡུ་རོབ་སྤྱི་
མཐུན་ཚོགས་པའི་ལས་འགན་ཐོག་སྐུ་ངལ་འཛེམ་མེད་སྐྱོན་ མཁན་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། ཕྱོགས་མཚུངས་ལྕམ་སྐུ་མཆོག་ནི་
འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གིས་གཙོས་རང་གི་ལྟ་གྲུབ་ཐོག་ལངས་
ཕྱོགས་བརྟན་པོ་འཛིན་མཁན་ཞིག་ཀྱང་ཡིན་པའི་བསྔགས་ བརྗོད་ཀྱི་འཚམས་འདྲི་མཛད་འདུག
༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ ཐུགས་གསོའ ་ི གསུང་འཕྲིན་སྩལ་བ།
༄༅། །བོད་ནང་དུ་རྒྱ་ནག་གིས་བཙན་འཛུལ་མ་བྱས་གོང་ བོ ད ་གཞུང་ནང་ཕྱི ་ གླི ང ་བ་ཐོ ག ་མ་གཞུང་ཞབས་གནང་སྟེ ་
ཞབས་ཞུ་གནང་མྱོང་མཁན་དགུང་གྲངས་ ༩༠ སོན་པ་སྐུ་
ཞབས་རོ་སྦར་ཊི་ཕོརཌ་ (Mr Robert Ford) མཆོག་ཕྱི་
ལོ་ ༢༠༡༣ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢༠ ཉིན་སྐུ་ཚེའི་འཕེན་པ་རྫོགས་པའི་
ཡིད་སྐྱོའ ་ི གནས་ཚུལ་ཐོན་པར་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་ མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༣ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢༦ ཉིན་དམ་པ་ཁོང་གི་ཤུལ་ལུས་ནང་མི་རྣམས་ལ་ཐུགས་གསོའ ་ི གསུང་འཕྲིན་ཞིག་སྩལ་བའི་ནང་འཁོད་དོན།
སྐུ་ཞབས་དམ་
པ་རོ་སྦར་ཊི་ཕོརཌ་མཆོག་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ སྔོན་གྱི་བོད་
གཞུང་གི་གཞུང་ཞབས་གནང་མྱོང་མཁན་གྱི་ཕྱི་གླིང་པ་ཐོག་ མ་དེ་ཆགས་ཡོད། དེར་བརྟེན་བོད་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཁྲོད་དམིགས་ བསལ་ཆེད་མཐོང་ཞིག་ཐོབ་ཡོད། སྩལ་བ་དང་སྦྲགས།
ཅེས་པའི་གསུང་འཕྲིན་
མགོན་པོ་གང་ཉིད་མཆོག་དེ་སྔ་དམ་པ་
ཁོང་དང་ཐེངས་མང་མཇལ་འཕྲད་མཛད་ཡོད་པ་མ་ཟད། འདི་
ལོའ་ི ཕྱི་ཟླ་ ༤ ནང་སུད་སིར་མཇལ་འཕྲད་མཛད་པ་སོགས་ ཐུགས་དྲན་གསོ་མཛད་འདུག
4
བོད་དང་བོད་མི།
2013 ཕྱི་ཟླ་བཅུ་པའི་ཤེས་བྱ།
༸གོང་ས་མཆོག་གིས་འཇར་མན་གཞོན་སྐྱེས་ཚོར་བཀའ་སློབ་སྩལ་བ།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༣ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༡༩ ཉིན་༸གོང་ ཁྱེར་འདིར་མི་རིགས་འདྲ་མིན་ ༩༧ ནས་མི་གྲངས་ མ་འོངས་པའི་འགན་དེ་ཁྱེད་ཚོའི་ཕྲག་པའི་སྟེང་ཡོད། ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་འཇར་མན་གྲོ ང ་ ༤༠༠༠༠ ཡོད་ཁོངས་སུ་ཆོས་ལུགས་འདྲ་མིན་ཡོད། ཁྱེ ད ་རང་ཚོ ར ་ཤེ ས ་ཡོ ན ་དང་ལྷན་དུ་མ་འོ ང ས་པའི ་ ཁྱེར་ཧ་ནོ་ཝར་ནས་རྒྱང་ཐག་སྤྱི་ལི་
༢༠
ཙམ་དུ་ ཅེ ས ་སྙན་སྒྲོ ན ་ཞུས་གྲུབ་བསྟུན་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་ འཆར་སྣང་ཞིག་ཀྱང་དགོས། ངོས་ཀྱི་གྲོགས་པོ་མང་ པོ ་ཞིག ་གིས ་དེ ང་དུས་ཤེ ས ་ཡོན་ལམ་ལུགས་དེ ་ཕྱི ་
དངོས་པོ་ཡར་རྒྱས་ཁོ་ན་གཙོ་བཟུང་བྱས་པར་བརྟེན་ མ་འདང་པའི་ཆ་ཞིག་ཡོད་པ་བརྗོད་ཀྱི་འདུག
དེར་
བརྟེ ན ་ལམ་ལུགས་དེ འི ་ ནང་དུ་ནང་གི ་ སེ མ ས་རྒྱུད་ དང་འབྲེལ་བའི་བྱམས་པ་དང་བརྩེ་བ་སོགས་བཟང་ པོའ ་ི རིན་ཐང་གོང་མཐོར་གཏོང་ཐབས་བྱ་རྒྱུ་ཧ་ཅང་ གལ་ཆེན་པོ་ཡིན།
འཛམ་གླིང་ཆུང་དུ་ཕྱིན་ཚར་བ་
རེད། ས་གནས་གཅིག་གི་གནས་ཚུལ་དེས་ས་གནས་
གཞན་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ལམ་སེང་ཐེབས་ཀྱི་ཡོད།
འཛམ་གླིང་མི་འབོར་ཐེར་འབུམ་བདུན་ཡོད་པའི་ཁྲོད་ དམག་འཁྲུག་དང་འཐབ་རྩོད་སོགས་ཀྱིས་དཀའ་ངལ་
མང་དག་ཅིག་འཕྲད་བཞིན་ཡོད་པ་རྣམས་མིས་བཟོས་ པ་ཤ་སྟག་ཆགས་ཡོད། ཕྲུ་གུ་ཚོ་མཚམས་རེ་རོགས་
ཡོད་པའི་གྲོང་ཁྱེར་ཝུན་སི་ཊོབ་ (Wunstorf) ཏུ་ མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་གི ས ་བཀའ་སློ བ ་སྩལ་དོ ན ། དང་རྩོད་པ་རྒྱག་གི་ཡོད་དམ། ངོས་རང་ཉིད་ལོ་ན་ ༤ ཇི ་ ལྟར་གདན་ཞུའི ་ གསོ ལ ་འདེ བ ས་ཞུས་དོ ན ་ལྟར་ ཁྱེ ད ་རང་ཚོ ས ་ངོ ས ་ལ་གུས་བསུའི ་ སྣེ ་ ལེ ན ་གནང་ ཡིན་སྐབས་ངོས་ཀྱི་གཅེན་པོ་ལོ་ ༦ ཡིན། ངོས་གཉིས་ ཆི བ ས་སྒྱུར་བསྐྱངས་ཏེ ་ ཁུལ་དེ འི ་ གྲོ ང ་སྡེ འི ་ ཚོ ག ས་ བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
གྲོང་སྡེའི་སྤྱི་ཁྱབ་པ་ ཡང་སེ་འཁྲུག་པ་རྒྱག་གི་ཡོད་ནའང་། ཡུད་ཙམ་ནས་
ཁང་དུ་༸ཞབས་སོར་འཁོད་སྐབས། ཚོགས་ཁང་གི་ མཆོ ག ་གི ས ་ངོ ས ་ལ་ལག་རྟགས་སུ་གྲུ་གཟི ང ས་ཀྱི ་ འཁོན་འཛིན་གྱི་བསམ་བློ་བརྗེད་ནས་རྩེད་མོ་རྩེ་ཡི་ རྒྱལ་སྒོའ ་ི མདུན་ནས་གྲོང་སྡེའི་སྤྱི་ཁྱབ་པ་སྐུ་ཞབས་ འདྲ་གཟུགས་ཤིག་གནང་བྱུང་། གྲུ་གཟིངས་དེས་ཆོས་ ཡོད། འོན་ཀྱང་མི་རྒན་པ་ཚོས་འཁོན་འཛིན་གྱི་བསམ་ རོལ་ཨེག་སེལ་ཨེ་བྷར་ཧར་ཌི་ (The Mayor of ལུགས་འདྲ་མི ན ་གྱི ་ རྗེ ས ་འབྲང་པ་ཚོ ་ འཆམ་མཐུན་ པ་ཁོག་ཏུ་བཅུག་ནས་འཁོན་ལན་སློག་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་
Wunstorf, Rolf-Axel Eberhardt)
མཆོག་དང་ ངང་མཉམ་གནས་ཐུབ་པ་མཚོན་བཞིན་ཡོད།
ཆོས་ ནམ་བྱུང་ལ་ལམ་སེང་འཁོན་ལན་སློག་བཞིན་ཡོད། ང་
ཁོ ང ་གི ་ སྐུ་ཟླས་ཕེ བ ས་བསུའི ་ སྣེ ་ ལེ ན ་གཟབ་རྒྱས་ ལུགས་ཕན་ཚུན་དབར་འཆམ་མཐུན་གོ ང ་འཕེ ལ ་ ཚོར་དཀའ་ངལ་ནམ་འཕྲད་ལ་གྲོས་མོལ་གྱི་ལམ་ནས་ ཞུས། དེ་རྗེས་མགོན་པོ་གང་ཉིད་མཆོག་ཚོགས་ཁང་ གཏོང་རྒྱུ་ནི་ངོས་ཀྱི་མི་ཚེའི་ནང་གི་གནད་དོན་གཙོ་ སེལ་ཐབས་བྱེད་དགོས། ཞེས་སོགས་ཀྱི་བཀའ་སློབ་ ནང་ཆི བ ས་སྒྱུར་བསྐྱངས་སྐབས་གཞོ ན ་སྐྱེ ས ་ཁག་ བོ་གཅིག་ཆགས་ཡོད། དེར་བརྟེན་ཁྱེད་རང་ཚོས་གྲོང་ དང་དྲི་བ་ཁག་གཅིག་ལ་བཀའ་ལན་སྩལ།
དེ་ནས་
གཅིག་གིས་རོལ་དབྱངས་འབུལ་ལམ་ཞུས་ཏེ་ཕེབས་ ཁྱེར་འདིའི་ནང་མིག་དཔེར་འོས་པའི་འཆམ་མཐུན་གྱི་ ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ཉེ་འཁོར་གྱི་ བསུ་དང་འབྲེ ལ ་ཞབས་སྟེ ག ས་ཐོ ག ་༸ཞབས་སོ ར ་ སྤྱི་ཚོ གས་ཤི ག་བསྐྲུན་ཐུབ་པར་བསྔགས་བརྗོད་ཞུ་ མཚོ་གླིང་ཆུང་ཆུང་བྷ་ཌེན་སེལ་སི་ཊེན་ཧུ་དི་ (Badeའཁོད།
དེ་ནས་གྲོང་སྡེའི་སྤྱི་ཁྱབ་པ་མཆོག་གིས་ངོ་ འོས་པ་ཞིག་ཡིན།
སྤྲོད་ཀྱི་གསུང་བཤད་གནང་དོན། ལོ་ཤས་སྔོན་གྲོང་ ཡོད། ཁྱེར་སྦར་ལིན་ (Berlin) དུ་གྲོང་སྡེ་སྤྱི་ཁྱབ་པ་འདུ་
ཞེས་སོགས་ཀྱི་བཀའ་སློབ་སྩལ་ insel Steinhude) ཞེས་པར་༸ཞབས་སོར་འཁོད་ སྐབས་མང་ཚོགས་ ༤༠༠༠ བརྒལ་བས་ཕེབས་བསུ་
ལྷག་པར་མགོན་པ་གང་ཉིད་མཆོག་ གཟབ་རྒྱས་ཞུས་ཡོད།
མགོན་པོ་གང་ཉིད་མཆོག་
འཛོམས་སྐབས་ངར་བོད་ཀྱི་༸སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ལའི་ གིས་ཉེ་འཁྲིས་སི་ཊེན་ཧུ་ཌིའི་ (Steinhude) ནང་ གི ས ་དེ ར ་འདུས་མི ་ དམངས་རྣམས་ལ་བྱམས་བརྩེ ་
བླ་མ་མཆོག་མཇལ་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་ཐོབ་བྱུང་། སྐབས་ རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་སློབ་གྲྭ་ཞིག་ཡོད་པ་དེར་ཆིབས་ དང་བཟོད་བསྲན་སོགས་འགྲོ་བ་མིའི་བཟང་པོའ ་ི རིན་
དེར་ཉིན་གཅིག་ཁོང་ང་ཚོའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་ཆིབས་སྒྱུར་ སྒྱུར་བསྐྱངས་ཏེ་སློབ་ཕྲུག་ཚོར་བཀའ་སློབ་སྩལ་དོན། ཐང་དང་ཆོ ས ་ལུགས་མཐུན་སྒྲི ལ ་གོ ང ་འཕེ ལ ་སྐོ ར ་ བསྐྱང་ཐུབ་ཀྱི་རེད་བསམས་པ་དྲན་མྱོང་མེད།
གྲོང་ གཞོན་སྐྱེས་ཚོར་ཐོག་མར་འཚམས་འདྲི་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། བཀའ་སློབ་གཟབ་རྒྱས་སྩལ།
5
2013 ཕྱི་ཟླ་བཅུ་པའི་ཤེས་བྱ།
བོད་དང་བོད་མི།
༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཝི་ཏི་ནམ་གྱི་ནང་པ་ཚོར་ བཀའ་སློབ་སྩལ་བ།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༣ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢༠ ཉིན་སྤྱི་ བཟོད་བསྲན།
བསླབ་ཁྲིམས་སྲུང་རྒྱུ་དེ་དག་ད་ལྟའི་ ཀྱི་བཀའ་སློབ་སྩལ་གྲུབ་མཚམས་དྲི་བ་ཁག་གཅིག་ལ་
ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ དུས་སྐབས་འདིར་འབྲེལ་བ་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད། དེར་ བཀའ་ལན་སྩལ། ཁུལ་དེའི་མཛད་འཕྲིན་ཁག་ལེགས་
འཇར་མ་ནིའི་གྲོང་ཁྱེར་ཧ་ནོ་ཝར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ བརྟེན་འཛམ་གླིང་ནང་ཞི་བདེ་ཡོང་ཆེད་ཆོས་ལུགས་ པར་གྲུབ་མཚམས་མཁའ་ལམ་བརྒྱུད་ལྡི ་ ལི ་ དང་དེ ་ ཝི་ཏི་ནམ་ནང་པའི་དགོན་པ་ཝེན་གྷི་ཡག་ཝི་ཏི་ནམ་ ཚང་མར་འགན་འཁྲི་ཡོད་པ་མ་ཟད། (Vien Giac)
སློབ་སྩལ་དོན།
དུ་ཆིབས་སྒྱུར་བསྐྱངས་ཏེ་བཀའ་
ངོས་རང་ཝི་ཏི་ནམ་ནང་པའི་དགོན་
ཆོས་ལུགས་ ནས་མཁའ་ལམ་བརྒྱུད་ཕྱི་ཚེས་ ༢༡ ཉིན་གྱི་ཕྱེད་
པ་འདིར་བཅར་རྒྱུ་བྱུང་བར་ཧ་ཅང་དགའ་པོ་བྱུང། ལོ་
རྒྱུས་ཀྱི་ཐོག་སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ ཀྱི་རྗེས་འབྲང་པའི་ཁྲོད་ནས་པཱ་ལིའི་སྲོལ་རྒྱུན་འཛིན་
མཁན་རྣམས་བསླབ་པ་རྒན་གྲས་སུ་རྩི ་ བཞི ན ་ཡོ ད ། ལེགས་སྦྱར་གྱི་སྲོལ་རྒྱུན་འཛིན་མཁན་ཁོངས་ནས་
རྒྱ་ནག་དང་། ཝི་ཏི་ནམ། ཀོ་རི་ཡ། ཉི་ཧོང་བཅས་
བསླབ་པ་རྒན་པའི་གྲས་ཆགས་ཡོད། བོད་ནང་དུ་ནང་ ཆོས་ཕྱིས་སུ་དར་བར་བརྟེན་ང་ཚོ་སློབ་ཕྲུག་གཞོན་པ་
ཡིན་པའི་ཆ་ནས་བསླབ་པ་རྒན་པ་ཚོར་གུས་བརྩི་ཞུ་
གི་ཡོད། སྟོན་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ལོ་ངོ་ ༢༥༠༠ ལྷག་ཕྱིན་ཟིན་ནའང་འཛམ་གླིང་ས་ཕྱོགས་གང་སར་
ཡོད་པའི་སློབ་མ་རྣམས་ཀྱིས་སྟོན་པའི་གསུང་ཉམས་ ཕན་ཚུན་དབར་མཐུན་སྒྲིལ་དང་གུས་བརྩི་དགོས་རྒྱུ་ ཡོལ་ཆུ་ཚོད་ ༡༢ ཐོག་ག་གྷལ་གནམ་ཐང་དུ་༸ཞབས་ སུ་ལེན་བཞིན་ཡོད། འདི་ནི་དགའ་སྤོབས་སྐྱེ་འོས་པ་ ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད། བཅོམ་ལྡན་འདས་ སོ ར ་འཁོ ད ་སྐབས་བོ ད ་མི འི ་ སྒྲི ག ་འཛུགས་ཀྱི ་ སྲི ད ་ ཞིག་ཡིན། དུས་རབས་ ༢༡ ནང་ཕྱི་དངོས་པའི་འཕྲུལ་ ཀྱི ས ་རྟེ ན ་འབྲེ ལ ་ལ་གཞི ་ བཅོ ལ ་ནས་བདེ ན ་བཞི འི ་ སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་དང་།
བོད་མི་མང་སྤྱི་
རྒྱུད་ལ་ཞི་བདེ་ཐོབ་ཆེད་ང་ཚོས་ནང་སེམས་ཀྱི་རིན་ རབ་སྙིང་པོ་འདོན་སྲོལ་ཡོད། ཤེས་རབ་སྙིང་པོའ ་ི ནང་ ཕེབས་བསུ་གཟབ་རྒྱས་ཞུས་ཡོད།
དེ་ནས་ཆིབས་
རིགས་ཐོག་ཡར་རྒྱས་ཧ་ཅང་ཕྱིན་ཡོད་ཀྱང་དེས་ང་ རྣམ་གཞག་གསུངས་ཡོད།
ལེགས་སྦྱར་སྐད་ཡིག་ འཐུས་ཚོགས་གཙོ་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག བདེ་སྲུང་
ཚོ་རྩ་མེད་བཟོ་རྒྱུའི་རྒྱུར་ཡང་འགྲོ་སྲིད། ནང་སེམས་ ནང་གསུངས་པའི་ནང་ཆོས་ཉམས་ལེན་པ་ཚོས་ཤེས་ བཀའ་བློན་འབྲོང་ཆུང་དངོས་གྲུབ་མཆོག་བཅས་ཀྱིས་ ཐང་ལ་དོ་སྣང་མང་ཙམ་སྤྲོད་དགོས།
དེ་ལྟར་བྱུང་བ་ གཟུགས་སྟོང་པའོ། སྟོང་པ་ཉིད་གཟུགས་སོ། ཞེས་ འགྲོ ་ བརྒྱུད་བཞུགས་སྒར་ཕོ ་ བྲང་དུ་༸ཞབས་སོ ར ་
ཡིན་ན་ང་ཚོས་ཕྱི་དངོས་པོའ ་ི འཛུགས་སྐྲུན་དེ་མཐུན་ གསུངས་ཡོད། ནང་པ་སངས་རྒྱས་པས་སྡུག་བསྔལ་ འཁོད་སྐབས་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་ངག་དབང་འཕེལ་ ཕྱོགས་སུ་སྤྱོད་ཐུབ། ཝི་ཏི་ནམ་དམག་འཁྲུག་སྐབས་ གྱི་རྩ་བ་མ་རིག་པ་གསུངས་ཡོད། སྟོན་པས་གསུངས་ རྒྱལ་མཆོ ག ་གི ས ་དབུས་ཁྲི མ ས་ཞི བ ་པ་གཞན་ཚེ ་ དེང་དུས་ཀྱི་མཚོན་ཆ་བེད་སྤྱོད་བྱས་པར་བརྟེན་མི་ པའི ་ སྟོ ང ་པ་ཉི ད ་ཅེ ས ་པ་དེ ས ་གང་ཡང་མེ ད ་པའི ་ གོ ་ རིང་དོན་གྲུབ་མཆོག་དང་། མང་ཚོ ས ་དཀའ་སྡུག་ཚད་མེ ད ་མྱངས་དགོ ས ་བྱུང་ དོ ན ་མི ན ་པར་ཆོ ས ་རྣམས་རང་བཞི ན ་གྱི ་ གྲུབ་པས་ བློན་རྣམ་པ། ཡོད། དེང་སང་འཛམ་གླིང་གི་ས་ཕྱོགས་གང་སར་ཞི་ སྟོང་བའི་དོན་ཡིན།
ལྷན་ཁང་ཁག་གི་བཀའ་
བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཞོན་
སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་ མཁན་པོ ་ བསོ ད ་ནམས་བསྟན་འཕེ ལ ་མཆོ ག ་གི ས ་
བདེ་དོན་གཉེར་ཤུགས་ཆེ་བྱས་པ་ལས་འཚེ་བར་མི་ འདས་ཀྱིས་གསུང་པའི་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་རྣམ་གཞག་ལ་ གཙོས་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ། དེ་བཞིན་དད་ལྡན་སེར་སྐྱ་
འདོ ད་པའི་རྣམ་འགྱུར་ཤུགས་ཆེ ་ འཐོ ན ་བཞི ན ་ཡོ ད ། བསམ་བློ་བཏང་ནས་གོ་བ་རྙེད་སྐབས། མ་རིག་པའི་ མི ་མང་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོ ས ་ལག་ཏུ་དྲི་བསང་བདུག་ དམག་འཁྲུག་དང་དྲག་སྤྱོད་ལ་ངོ་རྒོལ་གྱི་ལས་འགུལ་ བློ ་ཤུགས་ཆུང་དུ་ཕྱི ན ་ནས་ཆོ ས ་རྣམས་ཀྱི ་ གནས་ སྤོས་དང་དཀར་གཙང་མཇལ་དར་ཐོགས་ཏེ་ཕེབས་ སྤེལ་ཤུགས་ཆེ་རུ་ཕྱིན་ཡོད། བྱམས་པ་དང། བརྩེ་བ། ལུགས་མཐར་ཐུག་རྟོགས་ཐུབ་རྒྱུ་ཡིན། ཞེས་སོགས་ བསུ་གཟབ་རྒྱས་ཞུས་ཡོད། །
བོད་དང་བོད་མི།
6
2013 ཕྱི་ཟླ་བཅུ་པའི་ཤེས་བྱ།
༸གོང་ས་མཆོག་དབུ་བཞུགས་ཐོག་ནང་པའི་གཞུང་ལས་བཤད་པའི་ཚན་རིག་དང་ ལྟ་གྲུབ་ཀྱི་རྣམ་གཞག་ཀུན་བཏུས་གླེགས་བམ་བསྐྱར་ཞིབ་མཛད་རྗེས་ བཀའ་སློབ་སྩལ་བ།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༣ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢༣ ཉིན་ དང་། ངོས་རང་ཆུང་ངུའི་སྐབས་ནས་ཚན་ཪིག་ཐོག་ ཞིག་ཡིན་སྟབས། ཤེས་པའི་རྣམ་གཞག་བཤད་པའི་ བཞུགས་སྒར་ཕོ ་ བྲང་དུ་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ དོ་སྣང་ཆེན་པོ་ཡོད། དེ་རྗེས་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཀྱི་ ཚན་རིག་པའི་གཞུང་ཆ་ཚང་བ་ཞིག་ཡོང་ཐབས་དང་།
ཕྱི་དངོས་པོའ ་ི རྣམ་གཞག་ཙམ་མིན་པར་ནང་སེམས་
ཀྱི ་ རྣམ་གཞག་སྐོ ར ་དེ ་ དག་ཀྱང་རྒྱ་ཆེ ་ རུ་གཏོ ང ་བ་ དང། ཞིབ་ཚགས་སུ་གཏོང་བ་བཅས་མདོར་ན་ཤེས་ བྱའི་གཞི་རྒྱ་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་དང་། ད་བར་གྱི་ཚན་རིག་ ནི་ཕྱི་དངོས་པོ་ཁོ་ནའི་ཐོག་ཏུ་ཞིབ་འཇུག་བྱས་ཏེ་དེ་
དག་གི་རྣམ་གཞག་གཏན་ལ་ཕབ་པ་ཞིག་ལས། གཏན་
ལ་འབེབས་མཁན་རང་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་། རང་ ཉི ད ་ཀྱི ་ བདེ ་ སྡུག་གི ་ ཚོ ར ་བ་སོ ག ས་ཀྱི ་ ཐོ ག ་ཏུ་ཚུར་
ཉམས་ཞི བ ་བྱེ ད ་རྒྱུ་ཞི ག ་ད་བར་ཚན་རི ག ་ནང་མེ ད ་ པ་ཞིག་ཡིན། ཐོག་མར་ཚན་རིག་དར་སྐབས་ནས་ཕྱི་
དངོ ས ་པོ ར ་གཙོ ་ བོ ར ་དམི ག ས་པ་ཞི ག ་ཆགས་པར་ བརྟེན། དཔྱོད་པའི་ཡུལ་ཀྱང་ཐ་དད་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ ཡོད།
ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་དབུ་བཞུགས་ཐོ ག ་རྣམ་གྲྭ་མཁན་པོ ་ རྣམ་གཞག་དང་། ཀླད་རྩའི་རྣམ་གཞག དངོས་ཁམས་ མདོར་ན་ཤེས་བྱའི་སྡེ་ཚན་གྱི་ནང་དུ་ ཁྲོམ་ཐོག་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དང་ཡང་སྟེང་རིན་པོ་ཆེ་ རིག་པའམ་རྡུལ་ཕྲན་གྱི་རྣམ་གཞག་སྟེ། ཕྱི་གཟུགས་ ངེས་པར་དུ་སེམས་ཁམས་རིག་པའི་རྣམ་གཞག་ཅིག་ མཆོག སྐུ་མགྲོན་དུ་གདན་ཞུས་བཀའ་བློན་ཁྲི་ཟུར་ ཅན་གྱི་དངོས་པོ་ཆ་ཤས་སི ལ་ནས་བཏགས་མཐར་ དགོས་པར་བརྟེན། ཤེས་བྱའི་རྒྱ་ཁྱོན་ཇེ་ཆེར་གཏོང་ མཁས་དབང་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ ་ མཆོག་གི ས ་ རྙེད་རྒྱུ་མེད་པ་ཞིག་དང་། ང་ཚོའི་སེམས་ཙམ་པའི་ རྒྱུའི་དམིགས་ཡུལ་གཅིག་ཡིན། དམིགས་ཡུལ་གཞན་ གཙོ ས ་བླ་སྤྲུལ་དགེ ་ བཤེ ས ་སོ ག ས་ནང་པའི ་ གཞུང་ ཕྱི་དོན་འགོག་པའི་རིགས་པ་དང་ཧ་ཅང་འདྲ་པོ་རེད་ ཞིག་ནི་ཚན་རིག་གི་དགོས་དོན་ནམ་གྲུབ་དོན་གཙོ་བོ་ ལུགས་རབ་འབྱམས་ལ་མཁྱེན་ཆུབ་ལྡན་པའི་མཁས་ འདུག དབུ་མའི་གཞུང་ནས་བཏགས་དོན་བཙལ་བ་ ནི་མི་ལ་ཕན་ཐོགས་དང་། ཞབས་འདེགས་བསྒྲུབ་རྒྱུ་ དབང་མི་གྲངས་ ༨ འདུ་འཛོམས་ཀྱིས། ནང་པའི་ དང་གཅིག་མཚུངས་ཆགས་ཡོད། དེ་དག་གི་སྡེ་ཚན་ ཞིག་ཡིན་སྟབས། ད་ལྟ་ང་ཚོ་ཉོན་མོངས་དུག་གསུམ་ གཞུང་ལས་བཤད་པའི་ཚན་རིག་དང་ལྟ་གྲུབ་ཀྱི་རྣམ་ གཅིག་དང་། དེ་མིན་ཤེས་པའི་རྣམ་གཞག་སོགས་ཀྱི་ གྱི་གཞན་དབང་དུ་ཡོད་པའི་གནས་སྟངས་འདི་དག་ཞེ་ གཞག་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་གླེགས་བམ་བསྐྱར་ཞིབ་ ཐོག་ཏུ་གོ་བསྡུར་མང་པོ་ཞིག་ཡོང་གི་ཡོད། དེ་ལྟར་ ས་མ་ཞུས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་རང་ཉིད་ལ་ཉམས་ མཛད་ཡོད། སྐབས་དེར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ ཚན་རིག་པ་རྣམས་དང་གོ་བསྡུར་བྱེད་སྐབས། ངོས་ མྱོ ང ་ཡོ ད ་པའི ་ ཐོ ག ་ནས་ང་ཚོ ར ་ལམ་སྟོ ན ་གནང་གི ་
ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་བཀའ་སློབ་སྩལ་དོན། ཚང་མར་ ནས་དོན་ཚན་གཉིས་ཀྱི་སྐོར་བརྗོད་ཀྱི་ཡོད། ཕྱོགས་ ཡོད། ད་ལྟ་ང་ཚོ་ཐ་མལ་པའི་གནས་སྟངས་འདི་ནས་ བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས། སྔ་རྗེས་རིམ་པར་ང་ཚོ་སྐད་ཆ་ གཅིག་ནས་ད་བར་ཤེས་བྱའི་རྒྱ་ཁྱོན་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ རི མ ་གྱི ས ་བློ ་ བཅོ ས ་ནས་ས་ལམ་རི མ ་བགྲོ ད ་ཀྱི ས ་ མང་པོ་བྱུང་ཡོད། ངོས་ནས་ཐོག་མར་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་ ཡོད། འོན་ཀྱང་ད་དུང་ལོ་རེ་ནས་ལོ་རེ་བཞིན་ཡར་ ཚང་རྒྱ་བའི་ཚུལ་ནི་ནང་པའི་འགྲོ་ལུགས་ཤིག་ཆགས་ ཡོང་བའི་རྒྱུ་མཚན་བསམ་བློར ་འཁོར ་བ་དེ ་དག་ནི་ རྒྱས་སུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད། ཚན་རིག་གི་དཔྱད་ཞིབ་བྱ་ ཡོད། དེར་བརྟེན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བདེན་བཞི་ ཕྱོགས་གཅིག་ནས་རྒྱ་གར་དུ་སླེབས་རྗེས་རིམ་བཞིན་ རྒྱུའི་སྡེ་ཚན་ནང་ཕྱི་དངོས་པོའ ་ི རྣམ་གཞག་ལས། ནང་ གསུངས་སྐབས། སྔགས་ཀྱི་སྐབས་སུ་གཞི་དངོས་ ཚན་རིག་པ་དང་ཐུག་འཕྲད་བྱ་རྒྱུའི་འདོད་པ་བྱུང་བ་ སེམས་སམ་ཤེས་པའི་རྣམ་གཞག་སྐོར་མེད་པ་ལྟ་བུ་ པོའ ་ི གནས་ཚུལ་དང་། ལམ་བགྲོད་པའི་རིམ་པ། འབྲས་
7
2013 ཕྱི་ཟླ་བཅུ་པའི་ཤེས་བྱ།
བོད་དང་བོད་མི།
བུ་མངོན་དུ་བྱེད་ཚུལ་བཅས་གསུམ་གསུངས་ཡོ ད ། ང་ཚོས་ཅུང་ཟད་ལྐོག་གྱུར་དང་། ཤིན་ཏུ་ལྐོག་གྱུར་ལྟ་ དེས་ན་ང་ཚོས་མུ་སྟེགས་པ་དགག་བཞག་བྱེད་སྐབས་ དེས་ན་འབྲས་བུའི་རྣམ་གཞག་རྣམས་ཚོགས་གཉིས་ བུའི ་ ཐོ ག ་ནས་དགག་རྒྱག་བྱེ ད ་ཐུབ་པ་ཧ་ཅང་ཁག་ གཞི་དངོས་པོའ ་ི གནས་ཚུལ་དང་མཐུན་མིན་གྱི་ཐོག་
ཀྱི ་ ལམ་ནས་འབྲས་བུ་ཆོ ས ་གཟུགས་ཀྱི ་ སྐུ་གཉི ས ་ པོ་ཡིན། རི་རབ་ལྟ་བུའི་ཐོག་ཏུ་ངོས་རང་མགོ་བདེ་པོ་ ནས་དགག་བཞག་བྱེད་པ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ སྒྲུབ་པ་ཞིག་དང་། དེ་ལྟར་ཡོང་བའི་གནས་ཚུལ་མཐར་ དང་།
ཡང་ན་སྤྱང་པོ་གང་ཞིག་ཡིན་ནའང་སྔར་ནས་ བཀའ་གནང་བ་ཁོ་ནའི་ཐོག་ནས་བརྗོད་ཀྱི་མེད། དེས་
གཏུགས་སྐབས་དང་། ལྷག་པར་སྔགས་ཀྱི་གཞུང་ནས་ མགོ་བཏགས་ཞུས་ཟིན་པ་ཡིན།
དེ་མིན་གྱི་དངོས་ ན་ནང་པའི ་ གཞུང་ལུགས་ཀྱི ་ འགྲོ ་ སྟངས་ནི ་ ཧ་ལས་
སྐུ་བཞིའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཞེས་པ་ནི། མཐར་ ཁམས་རི ག ་པའི ་ ནང་ནས་འགྲོ ་ སྟངས་གཞལ་བྱའི ་ པ་ཞིག་རེད་འདུག དེ་ལྟར་ན་གཞི་དངོས་པོའ ་ི གནས་ གཏུགས་ན་གཉུག་མ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་འོད་གསལ་ གནས་གསུམ་སོགས་ནི་ཧ་ལས་པའི་བསྡོམས་ཆེན་ ཚུལ་དེ་རྩ་བ་ཡིན་ལ། གཞི་རྩ་དེའི་ཐོག་ནས་བསྡོམས་
གཞི་ལ་རང་ཆས་སུ་ཡོད་པའི་སྟེང་ནས་སྐུ་བཞི་སྒྲུབ་ པོ་ཞིག་རེད་འདུག དེ་བཞིན་དགག་སྒྲུབ་སོགས་ནི་བློ་ བརྒྱབ་ནས་ནང་པའི་ལྟ་གྲུབ་སླེབས་པ་དང་། ལྟ་གྲུབ་དེ་ པ་ཞིག་བརྗོད་སྐབས་གཞི་ཡི་གནས་ཚུལ་བརྗོད་རྒྱུ་ ལ་འཆར་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་ཡོད་པ་ནི་ཧ་ཅང་གསལ་པོ་ ཉིད་ཀྱི་ནང་དུ་གོང་ཞུས་ལྟར་ནང་ཆོས་དང་ཐུན་མོང་ དེ་གལ་གནད་ཆེན་པོ་ཞིག་ཆགས་ཡོད།
དེས་ན་རྗེ་ ཡིན། དེ་ལྟར་གཞི་དངོས་པོའ ་ི གནས་ཚུལ་རྣམས་ནི་ མ་ཡི ན ་པ་འབྲེ ལ ་ཡོ ད ་ཀྱི ་ རི ག ས་ཡོ ད ་ན་བསམ་བློ ་
བདག་ཉི ད ་ཆེ ན ་པོ ་ ནས་གཟུངས་སྔགས་ཀྱི ་ གཞུང་ ནང་ཆོས་ཀྱི་གཞུང་ལ་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་མཁན་ཞིག་གིས་ གཏོང་དགོས་པ་ཡིན། དེབ་འདི་ཉིད་ཁ་ཆེའི་སློབ་གྲྭའི་ ལུགས་དེ་དག་ཏུ་གཞི་དངོས་པོའ ་ི གནས་ཚུལ་དང་། ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་པ་ཞིག་ལས། དེ་མིན་ཕལ་མོ་ཆེས་ ནང་དུའང་སློབ་ཁྲིད་བྱེད་ཐུབ་པ་ཞིག་ཡོང་བར་ཡང་ ལམ་བགྲོད་པའི་རིམ་པ། འབྲས་བུ་མངོན་དུ་བྱེད་ཚུལ་ ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་པ་ཧ་ཅང་ཁག་པོ་ཡིན། བཅས་ཀྱི་སྡེ་ཚན་གསུམ་དུ་ཕྱེ་ནས་གསུངས་ཡོད།
དེས་ན་ང་ བསམ་བློ་གཏོང་དགོས།
ཚོའི་གཞུང་གི་ནང་ནས་འཛམ་གླིང་སྤྱི་ལ་ཕན་ཐོགས་
དེ་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི ས ་ཐོ ག ་མར་ བྱེད་ཐུབ་པའི་དམིགས་ བསལ་གྱི་ཆ་རྐྱེན་ཞིག་ཡོད། ས་ནི།
བདེན་བཞི་གསུངས་ཚུལ་ལ་དཔྱད་ཞིབ་བྱེད་སྐབས། འོན་ཀྱང་གཞུང་ནང་ཡོད་ཅེས་བཞག་ན་གཞན་གྱིས་ ཞིག་དང་།
མདོར་ན་ངོས་ནས་བསམ་བློ་གཏོང་
འཛམ་གླིང་སྤྱི་ལ་ཕན་ཐོགས་བྱེད་ཐུབ་པ་
ང་ཚོ་ནང་པ་ཞིག་གི་ངོས་ནས་བཤད་ན།
བདེན་བཞིའི་ངོ་བོ་ལ་བཟླས་པ་དེས་གཞི་དངོས་པོའ ་ི ལྟ་ཁོམ་མེད་ལ། དེ་བཞིན་དོ་སྣང་ཡང་མི་ཡོང་བ་ཡིན། སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་ནི་དད་པ་ཁོ་ནའི་ཐོག་ཏུ་འགྲོ་ གནས་ཚུལ་དང་།
བདེན་བཞི་བྱ་བ་ལ་བཟླས་པས་ དེས་ན་བཀའ་འགྱུར་དང་བསྟན་འགྱུར་པོ་ཏི་སུམ་བརྒྱ་ གི ་ མེ ད ་པ་དེ ་ ཡང་གཞན་གྱི ས ་ཤེ ས ་རྟོ ག ས་ཐུབ་པ་
ལམ་བགྲོད་པའི་རིམ་པ།
བྱ་བ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་ ལྷག་ཙམ་ཞི ག ་ཡོ ད ་པའི ་ བརྗོ ད ་བྱ་རྣམས་བསྡོ མ ས་ དང་། འདིར་དོ་སྣང་ཞིག་སླེབས་ན་ནང་ཆོས་ནི་གཞན་
པ་ལ་བཟླས་པ་ཞེས་པས་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་བྱེད་ཚུལ་ བརྒྱབ་ན། ཚན་རིག་གི་སྡེ་ཚན་གཅིག་དང་། ལྟ་གྲུབ་ དང་མི་འདྲ་བ་ཞིག་འདུག་སྙམ་པ་རང་བཞིན་གྱིས་དོ་ དེ་གསུངས་པ་ཧ་ཅང་གསལ་པོ་ཡོད།
དེས་ན་ནང་ ཀྱི་སྡེ་ཚན་གཅིག ནང་ཆོས་ཀྱི་སྡེ་ཚན་གཅིག་བཅས་ སྣང་སླེབས་ཐུབ་པ་ཞིག་ཡིན། དེར་བརྟེན་བསྟན་པའི་
པའི་གཞུང་དུ་གཞི་དངོས་པོའ ་ི གནས་ཚུལ་ཏེ། དངོས་ གསུམ་ཡོད་པ་ལས། ལྟ་གྲུབ་དེ་རྣམས་ཀྱང་ཚན་རིག་ ཞབས་འདེགས་ཀྱང་ཡིན་བསམ་གྱི་ཡོད། མདོར་ན་
ཁམས་རིག་པའི་ནང་རི་རབ་ལྟ་བུ་ང་ཚོའི་ཁས་ལེན་ གི ་ཐོག་ནས་དངོས ་ཡོད་གནས་ཚུལ་ཞིག་ལ་བརྟག་ གལ་གནད་ཆེ་ཤོས་ནི། ང་ཚོ་ནང་པ་ཞིག་གི་ངོས་ནས་ ཤོར་དགོས་པ་ལྟ་བུ་འགའ་ཞིག་ཀྱང་ཡོད། འོན་ཀྱང་ དཔྱད་ཞིབ་འཇུག་གིས་གཏན་ལ་ཕབ་ནས་ཕྲ་བའི་མི་ འཛམ་གླིང་འདིའི་ཐོག་ཏུ་ནང་པ་སྤེལ་རྒྱུའི་བསམ་བློ་ དེ་དག་ནང་པའི་གཞུང་ནས་གསུངས་ཡོད་པས་ཁྱད་ རྟག་པ་སོགས་གསུང་གི་ཡོད། རྟེན་འབྱུང་གིས་དཔྱད་ གཏན་ནས་གཏོང་གི་མེད། པར་གང་ཡང་མེད།
ནང་པའི་རྒྱལ་ཁབ་མིན་
སེམས་ཁམས་རིག་པའི་རྣམ་ པའི་མཐར་བརྟེན་ནས་བཏགས་ཙམ་ཞེས་པའི་ངོ་བོ་ པའི་ཡུལ་ལུང་ཁག་ཏུ་ཡོད་པའི་ང་ཚོའི་ཆོས་ཚོགས་
གཞག་སྐོར་འཛམ་གླིང་འདིའི་ཐོག་གི་མི་འབོར་དུང་ ཉིད་ཀྱིས་མ་གྲུབ་པ་ཞེས་པ་དེ་གསུངས། ང་ཚོས་ནམ་ ཁག་ནས་གཙུག་ལག་ཁང་སོགས་ཨར་ལས་འཛུགས་ ཕྱུར་བདུན་ཅུ་ལྷག་ཙམ་ཡོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་རེ་བ་བྱེད་ རྒྱུན་ནས་གཞི་བདེན་པ་གཉིས།
ལམ་ཐབས་ཤེས་ སྐྲུན་རྒྱ་ཆེ་བྱེད་པ་དེ་དག་ལ་ངོས་རང་མོས་པ་དེ་ཙམ་
སའི་གཞུང་ཞིག་ཆགས་ཡོང་གི་ཡོད། དངོས་ཁམས་ གཉིས། འབྲས་བུ་སྐུ་གཉིས་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་དག་ མེད། སྔར་ལོ་ཞིག་ཏུ་ཕ་རན་སིར་འཇར་མན་གྱི་ཚོང་
རིག་པའི་སྐོར་ལ་ཚན་རིག་པས་བརྗོད་པ་དེ་དག་ལ་ གཞི་ལ་ཡོད་པ་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་གསུང་གི་ཡོད། དེས་ པ་ཆེན་པོ་ཞིག་གིས་ཨ་སྒོར་ས་ཡ་གཅིག་གཉིས་ཀྱི་ མགོ་བཏགས་ཞུ་རྒྱུ་ལས། དེ་དག་ལ་ང་ཚོས་རྟགས་ ན་ལྟ་གྲུབ་དེ་དག་གཞི་ཡི་གནས་ཚུལ་ལ་བརྟག་ཅིང་ འགྲོ་སོང་བཏང་ནས། ནང་པའི་སློབ་གཉེར་ཁང་ཆེན་པོ་ གསལ་གཏོང་ཐུབ་པ་ཞིག་གཏན་ནས་མེད། མདོར་ན་ དཔྱད་པའི་མཐར་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་ཐོག་ནས་ལྟ་གྲུབ་ ཞིག་གསར་རྒྱག་བྱེད་ཀྱི་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་བྱུང་། ངོས་
མཐོང་བ་མངོན་གྱུར་དང་། ཅུང་ཟད་ལྐོག་གྱུར། ཤིན་ རྣམས་སླེབས་ཡོང་གི་ཡོད། གཞི་དངོས་པོའ ་ི གནས་ ཀྱིས་སྐབས་དེར་གསལ་པོ་བྱས་ནས་བརྗོད་རྒྱུ་བྱུང་ ཏུ་ལྐོག་གྱུར་བཅས་གསུང་གི་ཡོད། དེ་དག་ལས་ཤིན་ ཚུལ་ལ་རན་པའི་ལྟ་གྲུབ་ཅིག་ཡིན་ན། སྒྲུབ་བྱེད་ཚད་ བར། ཕ་རན་སི་རྒྱལ་ཁབ་ནི་ནང་པའི་ལུང་པ་མིན་པར་ ཏུ་ལྐོག་གྱུར་ཕར་བཞག མཐོང་བ་མངོན་གྱུར་གྱི་ཐོག་ དང་ལྡན་ཞིང་།
གཞི་དངོས་པོའ ་ི གནས་ཚུལ་དང་མ་ གཙོ་བོ་ཡེ་ཤུ་དང་། དེ་མིན་ཁ་ཆེ་ཕྲན་བུ་ཡོད་པའི་ལུང་
ལ་ཚན་རིག་པ་རྣམས་ཀྱིས་བརྟག་དཔྱད་བྱས་ཤིང། རན་པའི་ལྟ་གྲུབ་ཅིག་ཡོད་ན་དེ་ནི་སྒྲོ་བཏགས་ལོག་ལྟ་ པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད།
དེས་ན་ལུང་པ་འདིར་ནང་པའི་
མིག་མཐོང་ལག་ཟིན་གྱི་ཐོག་ནས་བརྗོད་པ་རྣམས་ལ་ དང་། ཡང་ན་བཀུར་འདེབས་ལོག་ལྟ་གང་རུང་ཡིན། སློ བ ་གཉེ ར ་ཁང་ཆེ ན ་པོ ་ ཞི ག ་བརྒྱབ་ན་དེ ་ ནི ་ འབྲེ ལ ་
8
བོད་དང་བོད་མི།
ཡོད་ཅིག་མིན། དཔེར་ན། རང་གི་ལུས་ལ་དཔེ་བླངས་ དུ་ཕྱེ་བའི་རྒྱུ་མཚན་དེ་ལྟར་ཡིན།
2013 ཕྱི་ཟླ་བཅུ་པའི་ཤེས་བྱ།
མདོར་ན་བཀའ་ གི ས ་གླེ ག ས་བམ་འདི ་ དག་གི ་ སྔོ ན ་གླེ ང ་ཞི བ ་རྒྱས་
ནས། །གཞན་ལ་གནོད་པ་མ་བྱེད་ཅིག །ཅེས་བརྗོད་ འགྱུར་དང་བསྟན་འགྱུར་གྱི་བརྗོད་བྱ་སྡེ་ཚན་གསུམ་ རྩོམ་འབྲི་གནང་བ་དང་འབྲེལ་དེང་རབས་ཀྱི་ལུགས་ པ་ལྟར། ང་ཚོ་ནང་པའི་ཡུལ་སྡེ་ཞིག་ཏུ་ཆོས་ལུགས་ དུ་ཕྱེ ་ ནས་ང་ཚོ ས ་ད་བར་ལོ ་ཤས་རི ང ་ཡུལ་གྲུ་གང་ དང་བསྟུན་ཏེ།
རྩ་བའི་སྒྲོམ་གཞི་བསྐྱར་བཅོས་ཀྱིས་
གཞན་གྱི་ལྷ་ཁང་དང་། སློབ་གཉེར་ཁང་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་ སར་ལས་ཀ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཅེས་བརྗོད་ཀྱི་ཡོད། བརྗོད་ དཀར་ཆག་ལེགས་སྒྲིག་དང།
སྐབས་སོ་སོའ་ི དབུ་
གསར་རྒྱག་བྱས་ན་ནང་པའི་སེམས་ནང་མི་བདེ་བ་ པ་ལྟར་ཁྱེད་རང་ཚོས་དཀའ་ལས་བརྒྱབ་སྟེ་ད་ལྟ་ཡིག་ དང་དེ་བཞིན་དུ་བརྗོད་དོན་ཆེ་ཁག་ཁག་ཅིག་གི་དབུར་ ཞིག་ཡོང་ངེས་ཡིན། དེས་ན་ཡེ་ཤུའི་ལུང་པའི་ནང་ནང་ ཆའི་ཐོག་ནས་བསྟན་རྒྱུ་ཡོད་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། ཧ་ མཚམས་སྦྱོར་དང་ངོ་སྤྲོད་ཀྱི་བཤད་པ། ཚིག་དོན་ཁག་ པ་དང་།
ལྷག་པར་བོད་ཀྱི་ནང་པས་སློབ་གཉེར་ཁང་ ཅང་དགའ་པོ་བྱུང་།
སྤྱིར་བཏང་ཁྱེད་རང་ཚོས་ཤེས་ ལ་སྐབས་བསྟུན་སྣོན་འཕྲི་དང་བསྒྱུར་བཅོས་སོགས་
ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་བརྒྱབ་ན་དེ་ནི་ཡག་པོ་མཐོང་གི་མི་འདུག རྟོགས་ཡོད་མུས་ཡིན། འོན་ཀྱང་ངོས་ཀྱིས་སྤྱི་བཤད་ རོགས་དོན་རྒྱ་ཆེར་གནང་བ་དང་།
རྩོམ་སྒྲིག་འགན་
གལ་སྲིད་ནང་པའི་གཙུག་ལག་ཁང་དང་སློབ་གཉེར་ ཀྱི་ཚུལ་དུ་འདི་ལྟར་ཞུ་འདོད་བྱུང་། ཞེས་བཀའ་སློབ་ འཛི ན ་ཚོ ག ས་ཆུང་གི ་ ཚོ ག ས་མི ་ དགེ ་ བཤེ ས ་ཐུབ་
བསྟན་དཔལ་བཟང་སོགས་ནས་ཞུ་དག་དང་སྐབས་
ཁང་ཆེ ན ་པོ ་ ཞི ག ་རྒྱག་འདོ ད ་ཡོ ད ་ན་ཐའེ ་ ལན་ཌི ་ ཟབ་མོ་སྩལ་ཡོད། དང། རྒྱ་གར་གང་རུང་ལྟ་བུར་བརྒྱབ་ན་ལེགས་ཚུལ་
དེ་ཡང་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ བསྟུན་སྣོན་འཕྲི་གང་དགོས་ཀྱི་དགོངས་འཆར་ལྷུག་
བརྗོད་རྒྱུ་བྱུང་དེ་ལྟར་ང་ཚོ་ནང་པ་རྒྱ་བསྐྱེད་སྙམ་པའི་ རྒྱལ་བའི་དབང་པོ་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བཞི་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་ པོར་གནང་བ་དང།
རྣམ་གྲྭ་ཐུབ་བསྟན་ཡར་འཕེལ་
བསམ་བློ་བཏང་ན་ཡག་པོ་མེད་ལ། བཏང་བའི་དབང་ གི་ཕུགས་རྒྱང་རིང་པོའ་ི རླབས་ཆེན་དགོངས་གཞི་དང་ གྱིས་བགྲོ་གླེང་སྔ་ཕྱིའི་རགས་ཟིན་དེབ་གཟུགས་དང་ དུ་བཏང་ནའང་མཐའ་མ་འགལ་ཟླ་ཆགས་ཡོང་བ་ཡིན། དུས་ཀྱི་དགོས་མཁོར་འཚམ་པའི་ལམ་སྟོན་འོག
སྐུ་ མཐའ་མའི་དེབ་གཟུགས་ཇུས་འགོད་དང་།
༸རྒྱལ་
འོན་ཀྱང་རང་རང་གི་ཆོས་བརྒྱུད་ཀྱི་ནང་ནས་འཛམ་ བཅར་རྣམ་རྒྱལ་གྲྭ་ཚང་ཕན་བདེ་ལེགས་བཤད་གླིང་ བའི་གཟིམ་ཆུང་དཔེ་མཛོད་དང། སྐུ་བཅར་རྣམ་རྒྱལ་ གླིང་སྤྱི་ལ་ཞབས་འདེགས་དང་ཕན་ཐོགས་སྒྲུབ་ཐུབ་ གི ་ མཁན་པོ ་ ཁྲོ མ ་ཐོ ག ་རི ན ་པོ ་ ཆེ ་ མཆོ ག ་གི ས ་རྩོ མ ་ གྲྭ་ཚང་ཕན་བདེ ་ ལེ ག ས་བཤད་གླི ང ་གི ་ དཔེ ་ མཛོ ད ་
པ་གང་ཞིག་ཡོད་ཀྱང་དེ་དག་ང་ཚོས་སྒྲུབ་དགོས་ལ། སྒྲིག་གི་ལས་རིམ་ཡོངས་རྫོགས་ལ་གཟིགས་རྟོག་དང། ཁང། རྡ་ས་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང། ས་རཱ་མཐོ་སློབ་ ནང་པར་འཛམ་གླིང་སྤྱི་ལ་ཞབས་འདེགས་སྒྲུབ་ཐུབ་ རྩོམ་འབྲིའི་བྱ་བ་མཇུག་མ་བསྒྲིལ་བར་བགྲོ་གླེང་སྔ་ཕྱི་ ཀྱི་དཔེ་མཛོད་བཅས་ནས་ཕྱག་དཔེ་གང་དགོས་སྐབས་ པའི་ཆ་རྐྱེན་ཤུགས་ཆེ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན། དེ་ནི་ཆོས་ ཚང་མའི་གཙོ་སྐྱོང་དང་མཐུན་འགྱུར།
རྩོམ་སྒྲིག་པ་ འཕྲལ་གཡར་པོ་གནང་བ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་སྐུ་བཅར་
ཁས་མི་ལེན་མཁན་དང་། ལས་བསྡོམས་ནང་གསལ་ རྣམས་ཀྱི་འཚོ་བའི་མཐུན་རྐྱེན་གྱིས་མཚོན་གང་ཅིའི་ རྣམ་རྒྱལ་གྲྭ་ཚང་ནས་རྩོམ་སྒྲིག་པ་རྣམས་ཀྱི་སྡོད་ཤག་ ལྟར་ཆོས་ལུགས་གཞན་ལའང་། ང་ཚོའི་གཞུང་ནས་ འགྲོ་གྲོན་ཆ་ཚང་ནར་གཏོང་གནང་བ་སོགས་ཐུགས་ དང་འཚོ ་ ཆས་གོ ་ སྒྲི ག ་གང་དགོ ས ་གནང་བ་བཅས་ ཚན་རིག་གི་སྐོར་གསུངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་འཛམ་གླིང་ ཁུར་ཚད་མེད་གནང་ཞིང་།
གདན་ས་ཆེན་པོ་གསུམ་ འབྲེལ་ཡོད་རྣམ་པའི་ཕྱར་གྲུ་མཉམ་འདེགས་ཀྱི་ཐུགས་
སྤྱི་ལ་ཕན་ཐོགས་པ་ཞིག་དང་། ལྷག་པར་ནང་སེམས་ གྱི་མཁས་དབང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དུ་མས་རྩོམ་ ཁུར་ཚད་མེད་གནང་བ་དང་། ཀྱི ་ བདེ ་ སྡུག་གི ་ རྣམ་གཞག་ཤེ ས ་ཐུབ་པ་ཞི ག ་དང་། གཞིའི་ལུང་ཁུངས་འཚོལ་སྡུད་དང་།
རྩོམ་སྒྲིག་པ་རྣམས་
སྐབས་དུ་མར་ ནས་ལོ་ངོ་གསུམ་གྱི་རིང་ངལ་བ་ལྷུར་ལེན་བྱས་པའི་
སེམས་ཀྱི་བདེ་སྡུག་ལ་ཅུང་ཟད་བཏང་འཛིན་བྱེད་ཐུབ་ བགྲོ་གླེང་དཔྱད་བསྡུར་གནང་ཞིང་། སྐུའི་གསུང་བསྒྱུར་ འབྲས་བུར་ཀུན་བཏུས་ཆེན་མོའ ་ི གླེགས་བམ་འདི་ཉིད་ པར་ཕན་ཐོགས་ཡོང་བའི་རེ་བ་བྱས་ཏེ་སྡེ་ཚན་གསུམ་ མཁས་དབང་དགེ་བཤེས་ཐུབ་བསྟན་སྦྱིན་པ་མཆོག་ ལེགས་པར་གྲུབ་པ་ཡིན་འདུག
༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཐེ་ཝན་དད་ལྡན་ཆོས་ཞུ་བར་རིག་པ་ དྲུག་ཅུ་པ་དང་ལམ་རིམ་བསྡུས་དོན་གྱི་ཆོས་འབྲེལ་སྩལ་བ།
༄༅། །སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་པོ་མཆོག་ པ་དང་རྗེ་ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོས་མཛད་པའི་ལམ་རིམ་ བསྟུན། ལ་ཐེ ་ ཝན་དད་ལྡན་ཆོ ས ་ཞུ་བ་ཁག་གཅི ག ་གི ས ་ཇི ་ བསྡུས་དོན་གྱི་ཆོས་འབྲེལ་དབུ་འཛུགས་མཛད་ཡོད། ལྟར་སྔོན་ནས་གསོལ་འདེབས་ཞུས་དོན་ལྟར་བཀའ་
རྒྱ་སྐད་ཐོག་ཤེས་རབ་སྙིང་པོ་གསུང་འདོན་
གནང་གྲུབ་མཚམས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་
དེ ་ ཡང་གོ ང ་ཚེ ས ་ཉི ན ་གྱི ་ སྔ་དྲོ ་ ཆུ་ཚོ ད ་ པོ་མཆོག་གིས་ཆོས་འབྲེལ་སྔོན་ཐེ་ཝན་ནས་ཡོང་བའི་
བཞེས་ཟབ་མོ་ཐོབ་སྟེ་མགོན་པོ་གང་ཉིད་མཆོག་གིས་ ༨ ཐོག་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ཕོ་ རྒྱ་རིགས་ཆོས་གྲོགས་ཚོ་དང།
དེ་བཞིན་ས་ཁུལ་
ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༣ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༣༠ ཉིན་བཞུགས་སྒར་ བྲང་གཟི མ ་ཆུང་ནས་ཐེ ་ ཝན་དད་ལྡན་ཆོ ས ་ཞུ་བའི ་ ཁག་འགའ་ཞིག་ནས་ཡོང་བའི་རྒྱ་རིགས་ཆོས་གྲོགས་ ཐེག་ཆེན་ཆོས་གླིང་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་དཔལ་མགོན་ སྐུ་ཚབ་ཀྱི ས ་སྤོ ས ་སྣེ ས ་སྔོ ན ་བསུས་ཏེ ་ གཙུག་ལག་ ཚོད་རེས་ཆེད་དུ་འཛིན་པའི་གདུལ་བྱ་གཙོ་བོ་ཆགས་ འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་མཛད་པའི་རི ག་པ་དྲུག་ཅུ་ ཁང་གི་བཞུགས་ཁྲི་རིན་པོ་ཆེར་༸ཞབས་སོར་འཁོད་ ཡོད།
ཁྱེད་རང་ཚོས་དཀའ་ལས་བརྒྱབ་སྟེ་འདིར་
9
2013 ཕྱི་ཟླ་བཅུ་པའི་ཤེས་བྱ།
བོད་དང་བོད་མི།
ཡོང་བར་ཚང་མར་འཚམས་འདྲི་ཡོད། དེ་ནས་ཉེ་ཆར་
བསྒྲུབས་པའི་རྒྱ་རིགས་དགེ་སློང་དང་དགེ་ཚུལ་ཚང་ མ་དེ་རིང་ཁྱེད་རང་ཚོ་ཧ་ལམ་བསྙེན་རྫོགས་དང་དགེ་
ཚུལ་བསྒྲུབས་མ་ཐག་ཡིན་ཚོར། དེ ་ རི ང ་འདི ར ་ཆོ ས ་ འབྲེ ལ ་བྱེ ད ་རྒྱུའི ་ དུས་ཚོ ད ་འདི ་ འདྲ་ཞི ག ་འཁེ ལ ་བ་
རེད། དེར་བརྟེན་ཁྱེད་རང་ཚོ་ཚང་མར་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ ལེགས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་འཚམས་འདྲི་མཛད་པ་དང་ ལྷན་བཀའ་སློབ་སྩལ་དོན། སྤྱིར་བཏང་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ འདི་ལོ་ས་ཡ་ཁ་ཤས་ཀྱི་གོང་ལ་རིམ་བཞིན་ཆགས་པ་
རེད། མིའི་ལུས་མི་འདྲ་བ་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་འགྱུར་བ་
བྱུང་སྟེ་ཀླད་པ་ཡང་མི་འདྲ་བ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། དེར་ བརྟེན་མིར་དུད་འགྲོ་ལས་ཁྱད་དུ་འཕགས་པའི་རྣམ་
དཔྱོད་ལྡན་ཡོད། ང་ཚོར་སྐད་དང་ཡི་གེ་རིམ་བཞིན་ བྱུང་ཡོད།
དེ་གཉིས་ཀྱི་ཐོག་ནས་མིར་སྒོ་ངའི་ཤེས་
ནང་ཡོད།
དེ་དག་གི་དམིགས་ཡུལ་ནི་བདེ་སྐྱིད་
པའི ་ ཡུལ་དུ་ཡོ ད ་པ་དེ ་ ཁོ ་ ན་མ་ཡི ན ་པར་ཡི ད ་བློ འ ་ི
སྟེང་ནས་རྣམ་གཞག་མང་དག་ཅིག་མི འི་སྤྱི་ཚོ གས་
བསྒྲུབ་རྒྱུའི་དོན་དུ་རེད་མ་གཏོགས་རྙོག་གྲ་བཟོ་ཆེད་
ཕལ་ཆེར་བྱུང་མེད། དེ་ལྟ་བུའི་ཐོག་ནས་ཆོས་བརྒྱུད་
མི་འདྲ་བ་མང་པོ་ཞིག་ལོ་སྟོང་ཕྲག་བཞི་ལྔ་ཙམ་ནས་
དད་པ་བྱེད་རྒྱུ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། དེ་ཡང་མིར་དཀའ་
ངལ་འཕྲད་སྐབས་རང་ཉིད་ཀྱི་ནུས་པས་སེལ་མི་ཐུབ་ པའི་སྐབས་དད་པའི་ཐོག་ནས་མིའི་སེམས་ལ་རེ་བ་མ་
བརླག་པར་འཛིན་རྒྱུའི་ཐོག་ནས་དད་པའི་རྣམ་གཞག་ བྱུང་ཡོད་ངེས་རེད། དེ་བཞིན་དུད་འགྲོ་ཚང་མས་བརྩེ་ བར་ཧ་ཅང་དགའ་ཞེན་བྱེད་ཀྱི་འདུག
སྤྱིར་བཏང་
མངལ་སྐྱེས་དང་སྒོང་སྐྱེས་ཕལ་ཆེ་བ་མའི་བརྩེ་བ་ཡོད་ མུས་རེད།
ལྷག་པར་ང་ཚོ་འགྲོ་བ་མིར་མའི་བརྩེ་བ་ཧ་
ཅང་གལ་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད། དེར་བརྟེན་ལྟ་གྲུབ་ཡོད་ པའི ་ ཆོ ས ་ལུགས་ཚང་མས་བརྩེ ་ བ་གལ་ཆེ ན ་ཡི ན ་
སྐོར་གསུང་གི་འདུག དཔེར་ན། དད་པ་ཞེས་སྐབས་ མུན་ནག་ལ་འཇིགས་སྣང་ཡོང་དུས་ཉི་འོད་ཀྱིས་མུན་ པ་སེལ་སྐབས་ཉི་མར་དགའ་པོ་དང་དད་པ་བྱ་རྒྱུ་ལྟ་
བུར་བརྩེ་བའི་སྐད་ཆ་གང་ཡང་མེད། ཆོས་ལ་ལྟ་གྲུབ་ ཡོད་མེད་གཉིས་ནང་ནས་ལྟ་གྲུབ་ཡོད་མཁན་གྱི་ཆོས་
ལུགས་དེས་མིའི་བརྩེ་བ་གལ་ཆེན་པོ་ངོས་འཛིན་བྱས་
ཐོག་ཡར་རྒྱས་གཏོང་རྒྱུར་དཔེར་ན།
ཡི་ཤུ་ཆོས་པ་ པོ་རེད། འོན་ཀྱང་རང་རང་གི་ཆོས་བརྒྱུད་ལ་དད་པ་
ཚོར་ཆ་བཞག་ན་བརྩེ་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་འཇིག་ བྱས་ཐོག་ཆོས་བརྒྱུད་ཚང་མར་གུས་པ་བྱ་རྒྱུ་ཧ་ཅང་
རྟེན་བཀོད་པ་པོས་ང་ཚོ་བཀོད་པ་རེད་ཅེས་བརྗོད་ཀྱི་ གལ་ཆེན་པོ་རེད། ཆོས་ལུགས་མཐུན་སྒྲིལ་བྱེད་རྒྱུ་ ཡོད།
ཆོས་ལུགས་གང་དང་གང་ཞིག་ཡིན་རུང་སོ་ གལ་འགངས་ཆེན་པོ་རེད། ང་ཚོར་ཆགས་སྡང་བྱེད་
སོའ ་ི དཀོན་མཆོག་གི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་སྐབས།
བརྩེ་ རྒྱུའི་རྐྱེན་མང་དག་ཅིག་ཡོད་པར་བརྟེན། ཆོས་དེ་ཡང་
བའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡིན་སྐོར་བརྗོད་ཀྱི་འདུག དད་པ་ ཆགས་སྡང་བྱེ ད ་རྒྱུའི ་ ཐོ ག ་ཕྱི ན ་ན་ཧ་ཅང་ཐབས་སྐྱོ ་ དེ་བརྩེ་བ་གོང་འཕེལ་གཏོང་རྒྱུའི་རྒྱུ་མཚན་དུ་འདྲེན་ དང་སེམས་ཕངས་པོ་རེད། ཉེ་ཆར་འབར་མ་དང་ཤི་རི་ གྱི་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་འདུག
འཛམ་གླིང་འདིའི་ཐོག་མི་ ལངྐཱ་ནང་པ་དང་ཁ་ཆེའི་དབར་དཀའ་ངལ་ཞིག་ཡོང་གི་
དུང་ཕྱུར་བདུན་ཅུ་ལྷག་ཙམ་ཡོད་པ་རྣམས་ལ་ཁམས་ འདུག ལྷག་པར་འབར་མའི་དགེ་སློང་ཁག་གཅིག་ལ་ དང་མོས་པ་མི་འདྲ་བ་ཡོད་སྟབས།
ལྟ་གྲུབ་མི་འདྲ་ དྲག་སྤྱོད་པའི་མིང་དེ་འདྲ་འདོགས་ཀྱི་འདུག ཉེ་དུས་
བའི་ཆོས་བརྒྱུད་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་དེ་ཧ་ཅང་གསལ་ ངོས་རང་ཅེཀ་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ (Czech Repub-
བོད་དང་བོད་མི།
10
2013 ཕྱི་ཟླ་བཅུ་པའི་ཤེས་བྱ།
ཀྱི་རྒྱལ་ས་པ་རག་ (Prague) ཏུ་ཕོ་རམ་ ༢༠༠༠ ཚང་མ་སེམས་ཀྱི་འཕྲོད་བསྟེན་ཐོག་སླེབས་ཀྱི་འདུག འདུག དེར་བརྟེན་ཆོས་ལུགས་རིས་མེད་ཀྱི་སློབ་སྦྱོང་ (Forum 2000) ཞེས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ལྷན་ཚོགས་ ངོས་རང་ཚན་རིག་པ་ཚོ་དང་འབྲེལ་བ་བྱས་ནས་ཕལ་ བྱེད་རྒྱུར་ང་ཚོས་ཡིག་ཆ་ཞིག་གོ་སྒྲིག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། lic)
སུ་བསྐྱོ ད ་སྐབས་དེ ར ་ལྕམ་སྐུ་ཨང་སང་སུ་ཀི ་ ཡང་ ཆེར་ལོ་སུམ་ཅུ་ཙམ་ཕྱིན་ཡོད། ཚན་རིག་པ་དང་དགེ་ ཁྱེད་རང་ཚོ་ཐེ་ཝན་ལ་ཡང་དེའི་ཐོག་བསམ་བློ་གཏོང་ ཕེབས་འདུག ཁོང་དང་གནད་དོན་དེའི་སྐོར་བཀའ་ རྒན་ཆེན་མོ། ཤེས་ཡོན་ཅན་སོགས་ལྷན་འཛོམས་ཀྱི་ དགོས། ཅེས་སོགས་ཀྱི་བཀའ་སློབ་དང་ཆོས་འབྲེལ་ མོལ་བྱུང། ཁོང་གིས་ཐུགས་ཁྲལ་གནང་གི་འདུག ལོ་ ཚོགས་འདུ་ཁ་ཤས་ཤིག་ལ་ངོས་རང་མཉམ་ཞུགས་ དབུ་འཛུགས་མཛད་ཡོད། ཐེ ང ས་འདི འི ་ གསུང་ཆོ ས ་ལ་ཐེ ་ ཝན་དད་ ཚང་མའི་བསམ་ཚུལ་ལ་ང་ཚོའི་སྤྱི་ སྟོང་ཕྲག་བཞི་ལྔ་ཙམ་ནང་ཆོས་དད་ཅེས་པ་བྱུང་ཡོད། བྱས་པ་ཡིན། འདས་པའི་ལོ་སུམ་བརྒྱ་དེ་འདྲ་ཞིག་ནས་ཚན་རིག་གི་ ཚོགས་ནང་བྱམས་བརྩེས་འདང་གི་མི་འདུག
ལྡན་ཆོས་ཞུ་བ་གྲངས་ ༩༠༠ གཙོ་བོ་གྱུར་བའི་རྒྱ་ནག་
ལྷག་པར་ཁྱི མ ་ཚང་ནང་བྱམས་བརྩེ ས ་ སྐམ་ས་ནས་ ༣༣ ། ཧོང་ཀོང་ནས། ༡༢ ཕྱི་རྒྱལ་ལུང་ ཏེ། དངོས་པོ་ཡར་རྒྱས་ཐོག་ཧ་ཅང་ཕན་ཐོགས་བྱུང་ མ་འདང་བའི ་ དབང་གི ས ་གཞོ ན ་སྐྱེ ས ་ཚོ ་ སེ མ ས་པ་ པ་ ༥༤ ནས་མི་གྲངས་ ༡༠༥༨ ། གྲྭ་བཙུན། ༡༤༧༡ ཆོས་བཤད་ནས་འཛམ་ དེ་བཞིན་རང་རིགས་སེར་སྐྱ་མི་མང་ ༡༦༣༤ རྒྱ་ ཡོད། ཚན་རིག་རིམ་བཞིན་དར་སྐབས་ཆོས་ཕྱོགས་ མ་སྐྱིད་པ་ཡོང་གི་འདུག རིག་གནས་ཐོག་འཕྲུལ་ཆས་རིགས་ཡར་རྒྱས་ཕྱིན་
ལ་དོ་སྣང་ཕྲན་བུ་ཆུང་དུ་འགྲོ་གི་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་འདུག གླིང་ཀུན་ལ་བྱམས་བརྩེ་སྤེལ་རྒྱུ་ཧ་ཅང་ཁག་པོ་ཡིན་ གར་དང་ཧི་མ་ལ་ཡ་རི་རྒྱུད་ནས་ ༡༦༧ བཅས་ཁྱོན་ དུས་རབས་ཉི་ཤུའི་སྨད་ཆ་ནས་ཀླད་ཁམས་དང་འཕྲོད་ སྟབས། ཆོས་ལུགས་རིས་མེད་ཐོག་བསམ་བློ་གཏོང་ མི་གྲངས་ ༥༠༠༠ བརྒལ་བ་ཆོས་ཞུར་བཅར་འདུག བསྟེན་གྱི་ཚན་རིག་ཡར་རྒྱས་ཤུགས་ཆེ་འགྲོ་སྐབས། དགོས་འདུག ཅེས་ནས་བར་སྐབས་ཚན་རིག་པ་མང་ ཉིན་གྲངས་གསུམ་གྱི་ཆོས་འབྲེལ་དེ་བཞིན་ཐད་ཀར་ མི འི ་ སེ མ ས་ཚོ ར ་ཐོ ག ་ནས་ལུས་པོ ་ བདེ ་ མི ན ་སྐོ ར ་ དག་ཅིག་གིས་ཆོས་ལུགས་རིས་མེད་ཐོག་ནས་སློབ་ རྒྱ་སྐད་ནང་དུ་གསུང་བསྒྱུར་ཞུས་ཡོ ད ་པ་མ་ཟད།
གཞི་ནས་ སྦྱོང་སྤྲད་དེ་བྱམས་བརྩེ་གོང་འཕེལ་གཏོང་རྒྱུའི་སློབ་ དབྱིན་སྐད་དང་། ཉི་ཧོང་། ཀོ་རི་ཡ། ཝི་ཏི་ནམ་བཅས་ སེམས་ལ་དོ་སྣང་གསར་པ་ཞིག་ཡོང་གི་ཡོད། སེམས་ སྦྱོང་སྤྲོད་ཀྱི་ཡོད། ཨ་རིའི་ནང་ཁ་ཤས་ཤིག་ཡོད་ལ་ ཀྱི ་ སྐད་དུའང་བསྒྱུར་ཏེ ་ རླུང་འཕྲི ན ་དང་དྲྭ་རྒྱའི ་ ཐོ ག ་ ཉམས་ཞིབ་ཚད་མཐོན་པོར་སླེབས་ཏེ།
ཀྱི ་ རྣམ་གཞག་ཤོ ད ་སྐབས་ཆོ ས ་ཕྱོ ག ས་ནས་ཆོ ས ་ ཡུ་རོབ་ནང་དེ་ལྟ༌བུ་རིམ་བཞིན་ཡོང་རྒྱུའི་རེ་བ་ཞིག་ ཐད་གཏོང་གནང་འདུག
༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཉིན་གཉིས་པའི་ཆོས་འབྲེལ་སྐབས་ བཀའ་སློབ་སྩལ་བ།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༣ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༡ ཉིན་བཞུགས་ ལམ་རིམ་བསྡུས་དོན་གྱི་ཆོས་འབྲེལ་ཉིན་གཉིས་པར་ གྲུབ་ཡོད་པའི་ཆོས་ལུགས་ཚང་མས་དྲི་བ་གསུམ་ལ་ སྒར་ཐེ ག ་ཆེ ན ་ཆོ ས ་གླི ང ་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་དཔལ་ མགོ ན ་པོ ་ གང་ཉི ད ་མཆོ ག ་གི ས ་བཀའ་སློ བ ་ཕེ བ ས་ ལན་བརྒྱབ་ཀྱི་ཡོད། དྲི་བ་དང་པོ། བདག་ཅེས་པ་དེ་ མགོ ན ་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི ས ་མཛད་པའི ་ རི ག ་པ་ དོན། ཁྱེད་རང་ཚོ་དེ་རིང་འདིར་ཐེངས་དང་པོ་བཅར་ གང་ཡིན་ནམ། གཉིས་པ། བདག་དེ་ལ་ཐོག་མ་ཡོད་ དྲུག་ཅུ་པ་དང་རྗེ ་ ཙོ ང ་ཁ་པ་ཆེ ན ་པོ ས ་མཛད་པའི ་ མཁན་ཚོར་བརྗོད་རྒྱུར། འཛམ་གླིང་འདིའི་སྟེང་ལྟ་ དམ་མེད། གསུམ་པ། བདག་དེ་ལ་མཐའ་མ་ཡོད་ དམ་མེད། དང་པོ་བདག་ཅེས་པ་གང་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན།
སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་མ་གཏོགས་འཛམ་གླིང་འདིའི་ སྟེང་གི་ཆོས་ལུགས་ཚང་མས་བདག་ཟེར་བ་དེ་དཀོན་ མཆོག་གི་བཀོད་པ། དེ་མིན་འཇིག་རྟེན་བཀོད་པ་པོ་
མི་འདོད་མཁན་ཚོ་ཡིན་ན་སྐྱེ་བ་སྔ་མ་ནས་འདིར་འོང་
འདི་ནས་ཕྱི་མར་ཕྱིན། ལས་བསགས་ནས་འབྲས་བུ་ མྱོང་པ་པོ་དེ་འདྲའི་བདག་ཟེར་རྒྱུ་དེ་ཕུང་པོ་ལས་དོན་ གཞན་པའི་བདག་ཅིག་ཡོད་ཅེས་དང། ཁ་ཆེ།
ཡི་ཤུ་དང།
ཇིའུ་སོགས་ཚང་མས་འཇིག་རྟེན་བཀོད་པ་
པོས་བཀོད་པའི་ངོ་བོ་དེ་བདག་ཟེར་བ་དེ་ཕལ་ཆེར་ རེད་འདུག དེར་བརྟེན་ང་ཚོའི་ཕུང་པོ་འདི་འཇིག་རྟེན་
བཀོད་པ་པོས་ཐད་ཀར་བཀོད་པ་རེད་ཅེས་ཕལ་ཆེར་
11
2013 ཕྱི་ཟླ་བཅུ་པའི་ཤེས་བྱ།
བོད་དང་བོད་མི།
ཤོད་རྒྱུ་མི་འདུག བདག་དེ་འཇིག་རྟེན་བཀོད་པ་པོས་ ཕུང་པོའ ་ི ནང་ནས་གཙོ་བོ་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོའ ་ི སྒང་ བའི་ཐོག་ནས་ཤེས་པ་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཡོད་སྟབས།
བཀོད་པ་རེད་ཅེ་ན་ཏག་ཏག་འགྲོ་གི་འདུག མི་ཚེ་འདི་ འགྲོ་དགོས་རེད། ཤེས་པའི་རྒྱུན་ལ་བརྟེན་ནས་བདག་ ཤེས་པའི་རྒྱུན་ལ་ཐོག་མ་མེད་པ་བརྗོད་ཀྱི་ཡོད། དེ་ལ་ ག་རང་དཀོན་མཆོག་གིས་བཀོད་པ་རེད། ཅེས་དང་། ཅེས་པ་ཞིག་བཏགས་པ་ཡིན་དུས། ཤེས་པའི་རྒྱུན་ལ་ བརྟེན་ནས་བཏགས་པའི་བདག་དེ་ལ་ཐོག་མ་མེད། དེ་
སངས་རྒྱས་པས་ཕུང་པོ་ལས་དོན་གཞན་པའི་བདག་ བདག་ཐོག་མ་ཡོད་མེད་འཚོལ་དགོས་རེད། ཤེས་པའི་ བཞིན་དུ་ཤེས་པའི་སྟེང་གི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་བློ་དེ་དག་ མེད།
དེར་བརྟེན་ང་ཚོས་ཕུང་པོ་ལས་དོན་གཞན་ རྒྱུན་དེ་བསམ་བློ་བཏང་ན་ཕྱིའི་གཟུགས་ཅན་གྱི་ཆོས་ ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་བློ་དང་འགལ་ཟླ་ཆགས་ཡོད་པ་
པའི ་ བདག་མེ ད ་པ་དང་ང་ཚོ འི ་ བློ ་ ལ་གཅི ག ་ཤར་བ་ བཞི ན ་ནང་ཤེ ས ་པ་ཉོ ན ་མོ ང ས་ཙམ་གྱི ་ བདག་ཉི ད ་ དང་།
གཉིས་ནས་ཤེས་པ་གསལ་ཙམ་རིག་ཙམ་གྱི་
བཞིན་བདག་ཅེས་ནས་དབང་སྒྱུར་མཁན་ལྟ་བུ། ལུས་ ཀྱང་འགྱུར་བ་འགྲོ་གི་ཡོད་པ་གསལ་པོ་རེད། འགྱུར་ བདག་ཉིད་དེ་ལ་སྒྲིབ་མ་མེད་པ་རེད། དྲི་མ་ཅན་ཟེར་ སེམས་གཉིས་ཟེར་དུས་དབང་བསྒྱུར་བྱ་ལྟ༌བུ། དེ་ལྟ་ བ་འགྲོ་རྒྱུ་དེ་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་གི་འགྱུར་བ་འགྲོ་རྒྱུ་ ན་མི་འདུག ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་བློ་ཞིག་ཡིན་ན་དེ་དགག་
བུའི་བློར་ཤར་བ་བཞིན་བདག་མེད་ཅེས་བཅོམ་ལྡན་ ཞིག་མེད་ན་དངོས་གསལ་དོད་པོའ ་ི འགྱུར་བ་འགྲོ་རྒྱུ་ རྒྱུ་ཡོང་བཞིན་ཡོད། དེ་རྒྱུན་ཆད་རྒྱུ་ཡོད། གསལ་ འདས་ཀྱིས་འདི་ལྟར་གསུངས་ཡོད། དེར་བརྟེན་བདག་ ཞིག་ཡོང་ཤེས་ཀྱི་མ་རེད། མེད་ཅེས་པའི་དོན་དེ་རེད། དེ་མིན་སངས་རྒྱས་པའི་
ཙམ་མྱོང་ཙམ་དང་རིག་ཙམ་གྱི་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་
དེར་བརྟེན་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་གི་འགྱུར་ དེ་གནས་པ་ལ་བགེགས་བྱེད་མཁན་མེད། དེར་བརྟེན་
ཆོས་ལ་བདག་ཁས་ལེན་གྱི་མེད། རྒྱུ་བྱེད་པ་པོ་དང་ བ་འགྲོ་མཁན་ཞིག་ཡིན་ཕྱིན་ཆད།
སྐད་ཅིག་སྐད་ ཤེས་པའི་རྒྱུན་བརྟན་དུ་གནས་རྒྱུ་རེད། སངས་རྒྱས་
འབྲས་བུ་མྱོང་བ་པོ་གང་འདྲ་ཡོང་གི་རེད། སྐྱེ་བ་སྔ་མ་ ཅི ག ་གི ་ འགྱུར་བ་འགྲོ ་ རྒྱུ་དེ ་ ཕྱི ་ འབྱུང་གི ་ རྒྱུ་གཞན་ པའི་གྲུབ་མཐའི་ནང་ནས་འགའ་ཞིག་གིས་ལྷག་མེད་ ནས་འདིར་ཡོང་འདི་ནས་ཕྱི་མར་འགྲོ་མཁན་བདག་ ཞིག་ལ་རྟེན་ནས་འགྱུར་བ་ཕྱིན་པ་མ་ཡིན་པ།
སྐད་ མྱང་འདས་སྔོན་དུ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པར་སོང་།
རིག་པ་
ཡོད་མ་རེད་དམ་ཞེས་འདི་ལྟར་ཤོད་མཁན་དེ་གོ་བ་ ཅི ག ་སྐད་ཅི ག ་གི ་ རྒྱུ་རང་ཉི ད ་ལ་རྟེ ན ་ནས་འགྱུར་བ་ རྒྱུན་ཆད་གསུང་མཁན་ཞིག་ཡོང་བཞིན་ཡོད། དེ་མ་ ལོག་གི་ཡོད།
བརྗོད་སྐབས།
བདག་དེར་ཐོག་མ་ཡོད་དང་མེད་ འགྲོ་རྒྱུ་ཞིག་གསུངས་ཀྱི་ཡོད།
སྐད་ཅིག་གི་རྒྱུས་ གཏོགས་གཞན་རིག་པ་རྒྱུན་ཆད་ཤོད་ཀྱི་མེད། དེར་
འཇིག་རྟེན་བཀོད་པ་པོ་འདོད་མཁན་ སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་གི་འཇིག་པའི་བདག་ཉིད་དུ་སྐྱེས་ བརྟེན་ཤེས་རབ་སྙིང་པོའ ་ི ནང་ག་ཏེ་ག་ཏེ་པཱ་ར་ག་ཏེ་པཱ་
ཚོས་དཀོན་མཆོག་གི་བཀོད་པའི་ཉིན་མོ་ནས་བདག་ ནས་ཡོད་པ་རེད། དེར་བརྟེན་རྒྱུ་སྔོན་དུ་སོང་བ་དེ་ཧ་ ར་སམ་ག་ཏེ་བོ་ངྷི་སྭཱཧཱ། བོ་ངྷི་ཞེས་པ་ང་ཚོའི་ཤེས་པ་ ཐོག་མ་གྲུབ་པ་རེད།
མཐའ་མ་ལྷ་ཡུལ་དང་ཡང་ན་ ཅང་གསལ་པོ་རེད། དེར་བརྟེན་རྒྱུ་ལ་ལྷན་ཅིག་བྱེད་ དེ་མཐར་ང་ཚོས་རང་གིས་འབད་བརྩོན་བྱས་ན་མཐར་
དམྱལ་ཁམས་ལ་སྐྱེ་རྒྱུ་ཞིག་ཤོད་ཀྱི་ཡོད། དེས་མཐའ་ རྐྱེན་དང་ཉེར་ལེན་གྱི་རྒྱུ་གཉིས་ཡོད། ཕྱིའི་གཟུགས་ བྱང་སེམས་ལ་འགྲོ་རྒྱུ་ཞིག་ཡོང་རྒྱུ་རེད། དེ་ལ་མཐའ་ མའི ་ མཐའ་ཡོ ད ་མེ ད ་གསལ་པོ ་ གང་ཡང་མི ་ འདུག ཅན་ལའང་རྒྱུ་གཉིས་པོ་དེ་ཤོད་ཀྱི་ཡོད། ནང་ཤེས་པ་ མ་མེད་པ་ཞིག་ཆགས་རྒྱུ་རེད།
ཤེས་པར་ཐོག་མ་
ཐེངས་གཅིག་ཡི་ཤུའི་ཆོས་གྲོགས་གཅིག་དང་སྐད་ཆ་ ལའང་ཉེར་ལེན་དང་ལྷན་ཅིག་བྱེད་རྐྱེན་གཉིས་ཡོད་ དང་མཐའ་མ་མེད་པ་དང། བདག་ལའང་ཐོག་མ་དང་ བྱུང། མཐའ་མའི་མཐའ་ལྷ་ཡུལ་ལ་སྐྱེས་ནས་གཏན་ དུས། དཔེར་ན། ཕྱིའི་གཟུགས་ཅན་གྱི་ཉེར་ལེན་གྱི་རྒྱུ་ མཐའ་མའང་མེད་བརྗོད་བཞིན་ཡོད། ཁ་སང་སྐད་ཆ་ འཇགས་སྡོད་ཀྱི་རེད་དམ། ཡང་ན་དམྱལ་ཁམས་སུ་ དེ་གཟུགས་ཅན་གྱི་ཆོས་ཤིག་དགོས་ཀྱི་ཡོད།
གང་ བྱུང་བ་བཞིན་ལྟ་གྲུབ་མི་འདྲ་བ་དེ་དག་གཙོ་བོ་བྱམས་
སྐྱེས་ནས་གཏན་འཇགས་སྡོད་ཀྱི་རེད་དམ་དེ་གང་འདྲ་ ཡིན་བརྗོད་ན་ཉེར་ལེན་གྱི་རྒྱུ་ཞེས་པ་དེ་འབྲས་བུའི་ བརྩེ འི ་ ཉམས་ལེ ན ་ལ་ཤུགས་སྣོ ན ་རྒྱག་རྒྱུ་དེ ་ རེ ད ། རེད་ཅེས་སྐད་ཆ་དྲིས་སྐབས།
དེ་ཚོ་གསལ་པོ་གང་ ངོ་བོར་འགྱུར་འགྲོ་མཁན་ཞིག་ཡིན་དུས་འབྲས་བུའི་ དེར་བརྟེན་ལྟ་གྲུབ་མི་འདྲ་བ་དེ་དག་ཡོང་རྒྱུ་ཞིག་རེད།
ཡང་ཡོད་མ་རེད་ལ་རྩད་གཅོད་ཀྱང་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་ རྣམ་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་རྒྱུ་གཅིག་དགོས་པ་ འཇིག་རྟེན་བཀོད་པ་པོ་འདོད་མཁན་གྱི་ཆོས་ལུགས་ རེད་ཅེས་བརྗོད་བྱུང། དེ་ནས་མུ་སྟེགས་པའི་གཞུང་ ལས་འབྲས་བུ་དང་མི ་ འདྲ་བའི ་ རྒྱུས་དེ ་ དང་མི ་ འདྲ་ ཚོས་ང་ཚོ་ཚང་མ་འཇིག་རྟེན་བཀོད་པ་པོས་བཀོད་པ་ ནང་རྩད་གཅོད་བྱས་ན་གསལ་བ་མེད་དམ་སྙམ། གང་ བའི་འབྲས་བུ་ཉེར་ལེན་བྱས་ཟེར་བ་དེ་འདྲ་མེད། ཤེས་ རེད། འཇིག་རྟེན་བཀོད་པ་པོ་དེ་ཉིད་བརྩེ་བའི་བདག་ ལྟར་སྐྱེ་བ་སྔ་ཕྱི་འདོད་མཁན་ནང་ལའང་རིགས་གཉིས་ པ་ལ་ཡིན་ནའང་མྱོང་བ་གསལ་རིག་ཙམ་གྱི་བདག་ ཉིད་ཡིན་སྐོར། ཡོད།
ངོས་ལ་ཡི་ཤུའི་ཆོས་གྲོགས་ཁག་
མཐར་གཏུགས་ན་ཚངས་པ་ཆེན་པོས་བཀོད་ ཉིད་ཀྱི་ཆོས་དེ་ཉེར་ལེན་གྱི་རྒྱུ་དེ་ཡང་མྱོང་བ་གསལ་ གཅིག་གིས་བརྗོད་ཀྱི་འདུག དེར་ཏན་ཏན་བསམ་བློ་
པའི་ཉིན་མོ་དེར་བདག་ཐོག་མ་བསྒྲུབས་པ་ལྟ་བུ་ཕལ་ རིག་ཙམ་ཞིག་དགོས་པ་ལས་སེམས་མེད་བེམ་པོས་ གཏོང་རྒྱུ་ཡོད། ང་ཚོ་འཇིག་རྟེན་བཀོད་པ་པོས་བཀོད་ ཆེར་རེད། ཚངས་པ་ཆེན་པོ་བདག་ཆེན་པོ་དེ་ལས་ང་ བྱེད་མི་ཐུབ།
གལ་ཏེ་ཤེས་པའི་རྒྱུན་དང་པོ་གཅིག་ པ་ཡིན་སྟབས་ང་ཚོར་དཔེར་ན། བུའི་རིགས་རྒྱུན་ས་
རང་ཚོ་བདག་བྱེ་བྲག་པ་ཞིག་དེ་ནས་ཕྱེ་པ་ལྟ་བུ་དང། འཇོག་དགོས་ན་རྒྱུ་མེད་པའམ་ཡང་ན་མི་མཐུན་པའི་ བོན་ནང་ཕའི་རྫས་རྒྱུན་ཡོད་པ་བཞིན།
ང་ཚོ་འཇིག་
མཐའ་མ་བདག་ཆེན་པོ་དེར་ཐིམ ་འགྲོ་བའི་བཟོ་འདྲ་ རྒྱུ་ལས་བསྐྱེད་པ། ཡང་ན་རྟག་པའི་རྒྱུ་ལས་བསྐྱེད་པ་ རྟེན་བཀོད་པ་པོས་བཀོད་པ་ཞིག་ཡིན་སྟབས། དཀོན་ ཤོད་ཀྱི་འདུག གང་ལྟར་སངས་རྒྱས་པའི་གཞུང་ནས་ བཤད་རྒྱུ་འཁེལ་གྱི་རེད། དེས་འདང་གི་མ་རེད། རང་ མཆོག་གི་ནུས་པའམ་ཆ་ཤས་ཤིག་ང་ཚོ་ལའང་ཡོད་ བདག་ཅེས་པ་དེ་ཕུང་པོར་བརྟེན་ནས་བཏགས་པ་རེད། དང་རིགས་མཐུན་པའི་ཉེར་ལེན་གྱི་རྒྱུ་སྔོན་དུ་སོང་ པ་འདོད་ཀྱི་འདུག
དེ་འདྲའི་བསམ་བློ་ཞིག་གཏོང་
12
བོད་དང་བོད་མི།
སྐབས་ཐད་ཀར་མི་ཚེ་འདི་རང་འཇིག་རྟེན་བཀོད་པ་ འདོད་ཀྱི་ཡོད།
2013 ཕྱི་ཟླ་བཅུ་པའི་ཤེས་བྱ།
ང་ཚོར་དཀོན་མཆོག་གི་ནུས་པའི་ ཉམས་ལེན་གོང་འཕེལ་ཡོང་རྒྱུར་ཕན་ཐོགས་ཡོད་པ་
པོས་བཀོད་པ་རེད་བརྗོད་སྐབས་སེམས་ཐག་ཧ་ཅང་ ཆ་ཤས་ཙམ་ཡོད་པ་འདོད་ཀྱི་ཡོད།
ཉེ་པོ་ཡོང་རྒྱུ་རེད། དེ་ལྟར་ཆགས་པའི་དཀོན་མཆོག་ ཚོ་དཀོན་མཆོག་གིས་བཀོད་པ་རེད།
རྒྱུ་མཚན་ནི་ང་ ཞིག་རེད།
ཅེས་སོགས་ཀྱི་སྔོན་འགྲོའ ་ི ཆོས་འབྲེལ་
ཅེས་འཇིག་ དང་། དེ་ནས་དངོས་གཞིའི་བཀའ་ཆོས་སྩལ་ཡོད་པ་
དེ་བརྩེ་བའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པ་དང་། ང་ཚོ་ཁོང་གིས་ རྟེན་བཀོད་པ་པོ་འདོད་མཁན་ཚོས་སོ་སོ་སོའ ་ི ཆོས་ བཅས།། བཀོད་པར་བརྟེན་ཁོང་གི་རྗེས་སུ་འབྲངས་དགོས་པ་ ལུགས་དེའི་ཐོག་ནས་ཕྱིན་ན་ཏན་ཏན་བྱམས་བརྩེའི་
༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཐུབ་པ་དམ་ཚིག་གསུམ་གྱི་བཀའ་ དབང་སྩལ་ནས་ཆོས་འབྲེལ་མཇུག་སྒྲིལ་མཛད་པ།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༣ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༣ ཉིན་སྤྱི་ནོར་ མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཆོས་འབྲེལ་སྐབས་རང་ འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ན་རྣམ་དཔྱོད་ལྡན་པའི་ཐོག་ནས་ ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཐེ་ཝན་ རྒྱུད་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་ཐབས་བྱེད་དགོས་ བྱེད་དགོས། ངོས་རང་ལོ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔར་སླེབས་སྐབས་
གྱི་ཆོས་ཞུ་བ་གཙོ་བོར་གྱུར་བའི་དད་ལྡན་ཆོས་ཞུ་བ་ སྐོར་བཀའ་སློབ་ཕེབས་དོན། ཁ་སང་དུག་གསུམ་ཉོན་ སྟོང་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་བར་ཧ་ཅང་དོ་སྣང་བྱས་པ་ཡིན། རང་ རྣམས་ལ་བཞུགས་སྒར་ཐེག ་ཆེ ན ་ཆོ ས ་གླི ང ་གཙུག་ མོངས་སེལ་རྒྱུ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྣང་བ་འབར་བ་ཞེས་ ལོ་སུམ་ཅུ་སོ་གྲངས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་མོས་
ལག་ཁང་དུ་དཔལ་མགོ ན ་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི ས ་ གཙོ་བོ་བཤད་ཡོད། དེ་རིང་རྒྱལ་སྲས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལ་ པ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་ཡོད་ཀྱང་རང་རྒྱུད་ལ་བསྐྱེད་ཁག་པོ་ མཛད་པའི་རིག་པ་དྲུག་ཅུ་པ་དང་རྗེ་ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་ འཇུག་པར་ཤོག་ཅེས་པ་གཙོ་བོ་འཆད་རྒྱུ་ཡིན། རང་ རེད་བསམས་ཀྱི་ཡོད། འོན་ཀྱང་སྒོམ་འདྲིས་མང་པོ་ པོས་མཛད་པའི་ལམ་རིམ་བསྡུས་དོན་གྱི་ཆོས་འབྲེལ་ ཉིད་ལ་གཅེས་པ་བྱས་དང་བྱེད་མུས་ལྟར་གཞན་ཕན་ བྱས་པར་བརྟེན་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཞེས་པ་སེམས་ དང་ཆབས་ཅིག་ཐུབ་པ་དམ་ཚི ག་གསུམ་གྱི་བཀའ་ ཆེད་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞིག་ལ་རྒྱལ་སྲས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ ཐག་ཉེ་པོ་སླེབ་ཀྱི་འདུག ཅེས་སོགས་ཀྱི་བཀའ་སློབ་ དབང་སྩལ་ཡོད།
ཞེས་བརྗོད་ཀྱི་ཡོད། འདས་མ་འོངས་ད་ལྟ་བ་གསུམ་ དང་མི་སྐྱ་ཕོ་མོ་དགེ་བསྙེན་སྒྲུབ་འདོད་ཡོད་པ་རྣམས་ དེ ་ ཡང་གོ ང ་ཚེ ས ་ཉི ན ་གྱི ་ སྔ་དྲོ ་ ཆུ་ཚོ ད ་ གྱི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྒོམ་ ཡོ ང ས་རྫོ ག ས་དགེ ་ བསྙེ ན ་གྱི ་ སྡོ མ ་པ་དང་སེ ར ་སྐྱ་
༨ ཐོག་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ཕོ་ ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་གཏོགས་ཐབས་གཞན་ བྱི ང ས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེ མ ས་དཔའི ་ སྡོ མ ་པ་འབོ ག ས་ བྲང་གཟི མ ་ཆུང་ནས་ཐེ ་ ཝན་དད་ལྡན་ཆོ ས ་ཞུ་བའི ་ མེད། ང་ཚོས་འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ལ་སྨོན་གྱི་ཡོད་ ཆོག་སྩལ་ཡོད། སྐུ་ཚབ་ཀྱིས་སྤོས་སྣེས་སྔོན་བསུས་ཏེ་བཞུགས་ ན་དེའི་རྒྱུ་ལ་སྨོན་དགོས་རྒྱུ་ཧ་ཅང་ གལ་ཆེན་པོ་རེད། དེ་ནས་ཐེ་ཝན་དད་ལྡན་ཆོས་ཞུ་བ་རྣམས་ གནས་ཕོ་བྲང་ནས་གདན་ཞུས་ཀྱི་ཐེག་ཆེན་ཆོས་གླིང་ བཀའ་གདམས་གོ ང ་མ་ཚོ ས ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི ་ སེ མ ས་ ལ་མཇལ་ཁ་དང་འབྲེལ་ཁོང་རྣམ་པས་མགོན་པོ་གང་
གཙུག་ལག་ཁང་གི་རྟེན་མཆོག་དྲུང་དུ་སྒྲུབ་ཞག་སྔོན་ རང་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་རྒྱུ་སྒོ་གང་ས་ནས་འབད་བརྩོན་བྱེད་ ཉི ད ་མཆོ ག ་ལ་བརྟན་བཞུགས་མདོ ར ་བསྡུས་ཤི ག ་ དུ་མཛད་དེ་བཞུགས་ཁྲི་རིན་པོ་ཆེར་༸ཞབས་སོ ར་ དགོས། གང་ལ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་རང་རྒྱུད་ བསྟར་འབུལ་ཞུས་ཏེ་ཉིན་བཞིའི་ཆོས་འབྲེལ་མཇུག་ འཁོ ད ་བསྟུན་རྒྱ་སྐད་ཐོ ག ་ཤེ ས ་རབ་སྙི ང ་པོ ་ གསུང་ ལ་བསྐྱེད་ན། ཚོགས་གསོག་རྒྱུ་དང་སྡིག་སྒྲིབ་སོགས་ སྒྲིལ་མཛད་ཡོད། འདོན་གནང་གྲུབ་མཚམས། ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་ བྱང་གི་ཡོད། ཅེས་གསུང་གི་འདུག རང་ཉིད་ལ་གཅེས་
༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ལུས་པོའ ་ི འཕྲོད་བསྟེན་དང་བསམ་བློ་ གཉིས་འབྲེལ་བ་ཡོད་སྐོར་བཀའ་སློབ་སྩལ་བ།
དེ ་ ཡང་གོ ང ་ཚེ ས ་ཉི ན ་ཐོ ག ་མར་མེ ག ་སི ་ བསུ་གཟབ་རྒྱས་ཞུས། དེ་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ ༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་ འཕྲོད་བསྟེན་ཚན་པའི་ (Max Healthcare) འགན་ བཀའ་སློབ་སྩལ་དོན། གཅེན་གཅུང་ཕོ་མོ་རྣམ་པར་ཐོག་ ས་ལྡི་ལིའི་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་གུར་གྷ་ཝོང་ (Gur- འཛིན་དང་༸གོང་ས་མཆོག་གི་གྲོགས་པོ་སྐུ་ཞབས་ཨ་ མར་ངོས་ཀྱིས་འཚམས་འདྲིའི་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ gaon) དུ་གོ་ལའི་འཕྲོད་བསྟེན་ལྷན་ཚོགས་ (Global ནལ་ཇི་ཏི་སིངྒ་ (Analjit Singh) མཆོག་གིས་ས་ ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ངོས་རང་དེ་རིང་འདིར་གྲོགས་པོ་རྙིང་པ་སྐུ་ Spa and Wellness Summit) ནང་ཆིབས་སྒྱུར་ གནས་དེར་ཕེབས་བསུ་གཟབ་རྒྱས་ཐོག་ཚོགས་ཁང་ ཞབས་ཨལ་ཇི་ཏི་སིངྒ་མཆོག་གིས་མགྲོན་འབོད་གནང་ ༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༣ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༦ ཉིན་༸གོང་ས་
བསྐྱངས་ཏེ་བཀའ་སློབ་སྩལ་ཡོད།
དུ་གདན་ཞུས་གྲུབ་མཚམས་མང་ཚོགས་ཀྱིས་ཕེབས་ བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་པ་དང་སྦྲགས། ཁྱེད་རྣམས་དང་
2013 ཕྱི་ཟླ་བཅུ་པའི་ཤེས་བྱ།
13
མཇལ་རྒྱུ་བྱུང་བར་ཧ་ཅང་དགའ་པོ་བྱུང་།
ང་ཚོ་ཚང་ མི་ཡོང་།
བོད་དང་བོད་མི།
གཞན་དང་མཐུན་སྒྲིལ་ཐོག་ནས་བྱམས་ བརླགས་སོང་། རང་ལོ་ ༢༤ སྐབས་རྒྱལ་ཁབ་ཤོར་
མ་འཛམ་གླིང་འདིའི་ནང་གི་འགྲོ ་བ་མི ་འཐེ ར ་འབུམ་ བརྩེའི་བསམ་བློ་སྐྱེ་ཐུབ།
མཐུན་སྒྲིལ་ཡོང་བར་ཡིད་ བ་རེད། སྤྱིར་བཏང་ངོས་རང་ལོ་ ༥ ཙམ་ནས་བྱིས་
བདུན་ཡོད་པའི་ཆ་ཤས་ཤིག་ཆགས་ཡོད། ང་ཚོ་ཚང་ ཆེས་དགོས། ཡིད་ཆེས་དེ་འགྲོ་བ་མིའི་བཟང་པོའ་ི རིན་ པ་གཞན་དང་འདྲ་བར་རྩེད་མོ་རྩེ་རྒྱུ་སོགས་བྱིས་པའི་ མ་བདེ་བ་འདོད་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་མི་འདོད་པ་གཅིག་ ཐང་ཐོག་ནས་ཡོང་དགོས། དེར་ངོས་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་ ཐོབ་ཐང་བྲལ་བ་རེད། དེར་བརྟེན་ངོས་རང་གཞོན་དུས་ མཚུངས་ཆགས་ཡོད་པ་མ་ཟད།
བདེ་བ་བསྒྲུབ་རྒྱུའི་
ཐོབ་ཐང་ཡང་ཚང་མར་ཡོད། ང་ཚོ་ཚང་མར་དཀའ་ངལ་ ཡང་འདྲ་མིན་སྣ་ཚོགས་འཕྲད་བཞིན་ཡོད་པ་གཅིག་ མཚུངས་ཆགས་ཡོད།
ང་ཚོ་ཚང་མས་མི་ཚེ་བདེ་
སྐྱིད་ལྡན་པ་ཞིག་འདོད་ཀྱི་ཡོད། འོན་ཀྱང་ང་ཚོས་བདེ་
སྐྱི ད་དེ ་ཕྱི ་དངོས་པོའ ་ི མཐུན་རྐྱེ ན ་རྐྱང་པ་ལས་རག་ ཐབས་བྱེད་བཞིན་ཡོད། ངོས་ཀྱིས་ཚན་རིག་པ་འགའ་
ཤས་དང་སྐད་ཆ་ཤོད་སྐབས་ཁོང་ཚོས་ལུས་ཀྱི་འཕྲོད་ བསྟེན་བདེ་ཐང་ཡོང་བར་སེམས་སྐྱིད་པོ་དགོས་རྒྱུ་ཧ་ ཅང་གལ་ཆེ་ཡིན་པ་བརྗོད་ཀྱི་འདུག
དེར་བརྟེན་ངོས་
ཀྱིས་ལུས་པོའ ་ི འཕྲོད་བསྟེན་སྟེང་བསམ་བློའ ་ི འཕྲོད་ བསྟེན་དགོས་རྒྱུ་གལ་ཆེ་ཡིན་པ་བརྗོད་བཞིན་ཡོད།
ཅེས་བཀའ་སློབ་སྩལ་བ་དང་སྦྲགས། དེ་སྔ་འཛམ་གླིང་
དམག་ཆེན་གཉིས་པའི་སྐབས་ཉི་ཧོང་གི་གྲོང་ཁྱེར་ཧི་རོ་ རིས་མེད་ལ་རྟེན་པའི་བཟང་སྤྱོད་བརྗོད་བཞིན་ཡོད། སྐབས་ནས་དགེ་རྒན་དང་ལྷན་དུ་ཕོ་བྲང་པོ་ཏཱ་ལའི་ནང་ ཤི་མ་ (Hiroshima) དང་ན་ག་ས་ཀི་ (Nagasaki) སེམས་ཀྱི་ཞི་བདེ་དེ་སྨོན་ལམ་བརྒྱབ་ནས་སྒྲུབ་ཐབས་ མཚམས་སྡོད་བྱེད་མྱོང་ཡོད། གཉིས་ནང་རྡུལ་ཕྲན་མཚོན་ཆ་གཡུགས་པ་སོགས་ཧ་ མེད། སེམས་ཀྱི་ཞི་བདེ་དེ་བསམ་བློར་སྦྱོང་བརྡར་སྤྲད་
སྐབས་དེར་ཕྱེད་ཡོལ་ལུག་རྫི་རྣམས་རྩྭ་ཐང་ནས་
ཅང་འཇིགས་སྣང་སྐྱེས་དགོས་པའི་དྲག་སྤྱོད་ཀྱི་དམག་ ནས་ཡོང་དགོས། ཞེས་སོགས་ཀྱི་བཀའ་སློབ་དང་མང་ ཕྱིར་རང་ཁྱིམ་དུ་ལོག་སྐབས་གླུ་གཞས་གཏོང་བཞིན་ འཐབ་འོག་མི་གྲངས་ས་ཡ་མང་པོ་དམར་གསོད་བཏང་ ཚོགས་ཀྱི་དྲི་བར་བཀའ་ལན་སྩལ།
སྐབས་དེར་ཐོག་ འགྲོ་སྐབས་ངོས་རང་ཁོང་ཚོ་ལྟ་བུ་ཡིན་ན་སྙམ་པའི་
ཡོད་ཀྱང་། ད་ཆ་དུས་རབས་ ༢༡ སྐབས་འདིར་འཛམ་ མར་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་གྱི་རྩ་བ་ཆགས་སྡང་ཉོན་མོངས་ ཡིད་སྨོན་སྐྱེས་མྱོང་། འོན་ཀྱང་ངོས་རང་ལོ་ ༡༣།༡༤ གླི ང ་མི ་ རྣམས་འཚེ ་ མེ ད ་ཞི ་ བར་རྒྱབ་སྐྱོ ར ་ཤུགས་ པའི་སེམས་ལ་བཟོ་བཅོས་ཇི་ལྟར་གཏོང་དགོས་མིན་ སྐབས་གཞི ་ ནས་ནང་ཆོ ས ་ཉམས་ལེ ན ་ལ་དོ ་ སྣང་ ཆེ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་ནི་དེང་སྐབས་གོ་ལའི་ཚ་དྲོད་ ཐོག་བཀའ་ལན་སྩལ་དོན། ཤེས་རབ་ཀྱི་བློ་གོང་མཐོར་ བསླེབས་པ་རེད། དུས་ཚོད་དེ་ནི་ངོས་ཀྱི་མི་ཚེའི་ནང་
འཕེལ་བ་སོགས་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་གི་འཇིག་པ་དང་ བཏང་བ་བརྒྱུད་ཉོན་མོངས་པའི་བློ་དེ་རིམ་བཞིན་སེལ་ ཧ་ཅང་གལ་ཆེའི་དུས་སྐབས་ཤིག་ཆགས་ཡོད། ཅེས་ མི་འབོར་འཕེལ་རྒྱས་ཚད་ལས་བརྒལ་བ་སོགས་ལ་ ཐུབ་པ་དང་།
ང་ཚོས་ངལ་གསོ་འདོད་དང་སེམས་ བཀའ་ལན་སྩལ།
གདོང་ལེན་བྱ་རྒྱུར་ཧ་ཅང་གལ་གནད་ཆགས་ཡོད། མི་ ངལ་ལས་གྲོལ་ཆེད་ཐོག་མར་སེམས་ལྷོད་དལ་དགོས་ འབོར་གྲངས་ཚད་ཧ་ཅང་འཕེལ་རྒྱས་ཕྱིན་པ་དེས་རང་ རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད།
དེ་རྗེས ་༸གོང་ས ་མ ཆོག་ གི་ ཐུ གས ་
དགོང་མོ་ཉལ་ དགོངས་གུ་དོག་པོ་དེ་འདྲ་རྩ་བ་ནས་མེད་པར་བློ་རྒྱ་
བྱུང་ཐོན་སྐྱེས་མ་འདང་པའི་དཀའ་ངལ་བཟོ་རྒྱུ་ཡིན་ སྐབས་སེམས་ཁོང་ཁྲོའ་ི གཞན་དབང་དུ་སོང་བ་ཡིན་ན་ ཡངས་ཤིང་། དུས་རྟག་ཏུ་ཐུགས་ལ་རེ་བའི་འཆར་སྣང་ སྐོར་སོགས་བཀའ་སློབ་སྩལ།
ཕན་ཐོགས་མེད། བསམ་བློའ་ི འཕྲོད་བསྟེན་ཡར་རྒྱས་ གི་ཁེང་བཞིན་པའི་རྣམ་པ་དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཇི་ཡིན་གྱི་དྲི་
གཞན་ཡང་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་མུ་ གཏོང་བར་བསམ་བློའ་ི ས་ཁྲ་ཞིག་དགོས། རྒྱ་གར་གྱི་ བ་ཞུས་པར་བཀའ་ལན་སྩལ་དོན། ངོས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་
མཐུད་བཀའ་སློབ་སྩལ་དོན། ང་ཚོ་སྤྱི་ཚོགས་ལ་བརྟེན་ གནའ་རབས་གཞུང་ནས་གསུངས་པའི་ཞི་གནས་དང་ རྣམ་དཔྱོད་དང་སེམས་བཟང་པོ་བྱ་རྒྱུ་དེ་དག་རེ་བའི་
པའི་སེམས་ཅན་ཞིག་ཡིན་སྟབས། རང་ཉིད་ཙམ་མིན་ ལྷག་མཐོང་ཉམས་ལེན་དེ་དག་ཧ་ཅང་ཕན་ཐོགས་ཡོད། འབྱུང་ཁུངས་ཡི ན ་པར་ངོ ས ་འཛི ན ་བྱེ ད ་བཞི ན ་ཡོ ད ་ པར་གཞན་གྱི ་ བདེ ་ སྡུག་ལའང་བསམ་བློ ་ གཏོ ང ་རྒྱུ་ ཅེས་བཀའ་ལན་སྩལ། དེ་རྗེས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་ སྐོར་བཀའ་ལན་སྩལ། གལ་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད། དེ་ལྟར་བྱུང་བ་ཡིན་ན་གཞན་ ཚེའི་ནང་དུས་ཚོད་གལ་ཆེ་ཤོས་སྐོར་གྱི་དྲི་བར་བཀའ་
མཐར་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་དེར་ངོས་འཛིན་
ལ་མགོ་སྐོར་བསླུ་བྲིད་དང་ཐུབ་ཚོད་ཤོད་རྒྱུ་སོགས་ ལན་སྩལ་དོན། ངོས་རང་ལོ་ ༡༦ སྐབས་རང་དབང་ ཇི་ལྟར་མཛད་བཞིན་ཡོད་སྐོར་དྲི་བ་ཞུས་པར་༸གོང་
14
བོད་དང་བོད་མི།
ས་མཆོག་གིས་བཀའ་ལན་སྩལ་དོན།
བོད་ཀྱི་རིག་
གཞུང་འདི་འཚེ་མེད་ཞི་བ་ཞིག་ཡིན།
རིག་གཞུང་
འདི་བྱམས་བརྩེ་ལྡན་པའི་རིག་གཞུང་ཞིག་ཡིན། དེང་
སྐབས་མི་མང་པོས་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་ལ་ཡིད་སྨོན་ བྱེད་བཞིན་ཡོད།
2013 ཕྱི་ཟླ་བཅུ་པའི་ཤེས་བྱ།
༸གོང་ས་མཆོག་ཨེ་མོ་རི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་ དུ་༸ཞབས་སོར་བདེ་བར་འཁོད་པ།
ང་ཚོའི་རིག་གཞུང་གི་རིན་ཐང་དེ་ ༄༅།
།སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་ ཕྱི་ཚེས་ ༨ ཉིན་རྒྱབ་ཤེས་རིག་དང་སློབ་གསོའ ་ི ཐོག་
དག་ཁུངས་གཏུག་ས་ན་ལེ ནྜ ་ནས་དར་བའི ་ ནང་པ་ མཆོག་ལ་ཨ་རིའི་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ (Emory ཕྱག་ལས་གནང་མཁན་གྱི ་ མཁས་པ་མང་དག་ཅི ག ་ སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་ལ་གཏུག་ཡོད།
ང་ཚོ་བོད་མི་
ཚོ་རྒྱ་གར་གྱི་དགེ་ཕྲུག་དང་རྒྱ་གར་ང་ཚོའི་དགེ་རྒན་ ཆགས་ཡོད། འོན་ཀྱང་ནང་ཆོས་ཉམས་ལེན་ཐོག་ནས་ བཤད་ན་དགེ་ཕྲུག་ཚོ་དགེ་རྒན་ལས་དོ་དབྱིངས་ཆེ་བ་
ཡོད། ང་ཚོས་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ལ་ནང་ཆོས་ནས་ གསུངས་པའི་ཚན་རིག་རྣམ་གཞག་དང་།
ནང་ཆོས་
ཀྱི་ལྟ་གྲུབ། དེ་བཞིན་ནང་ཆོས་ཉམས་ལེན་ཞེས་དབྱེ་ འབྱེད་ཐུབ་པ་མ་ཟད།
ནང་ཆོས་ནས་གསུངས་པའི་
ཚན་རིག་གི་ཆ་དེ་དག་ནང་པ་ཙམ་མིན་པར་ཀུན་ལ་
ཁྱབ་ཐུབ་པའི་རྣམ་གཞག་གཅིག་ཆགས་པར་བརྟེན།
སུས་ཀྱང་དོ ་ སྣང་བྱེ ད ་ཆོ ག ་པ་དང་ཕན་ཐོ ག ས་ཡོ ད ་ པ་ཞིག་ཀྱང་ཆགས་ཡོད།
དེང་སྐབས་ཉམས་ཞིབ་པ་
ཚོས་བརྗོད་པ་ལྟར་ན་རྒྱ་ནག་ནང་དུ་ནང་པ་གྲངས་ས་ ཡ་ ༣༠༠ ཡོད་ཁོངས་ནས་མང་པོ་ཞིག་ལ་ཤེས་ཡོན་ ཡོད་པ་དང་།
ཨེ་མོ་རི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་གཙོ་འཛིན་མཆོག་ནས་ཕེབས་བསུ་ཞུ་བཞིན་པ།
ལྷག་པར་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ལ་དོ་ University) ཨེ་མོ་རི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་ དང་ལྷན་ཤེས་ཡོན་སློབ་སྦྱོང་སྤྲོད་ཕྱོགས་ནང་ཆོས་
སྣང་བྱེད་བཞིན་ཡོད། ངོས་ལ་མི་གཞན་གྱིས་བོད་ཀྱི་ དང་བོ ད ་དོ ན ་མཐུན་ཚོ ག ས་ནས་ཇི ་ ལྟར་སྔོ ན ་ནས་ ལུགས་དང་མ་འདྲེ ས ་པའི ་ ཐོ ག ་ནས་ཡ་རབས་སྤྱོ ད ་
རི ག ་གཞུང་སྲུང་སྐྱོ བ ་ཆེ ད ་རོ ག ས་རམ་ཇི ་ འདྲ་བྱེ ད ་ གསོལ་འདེབས་ཞུས་དོན་ལྟར་བཀའ་བཞེས་ཟབ་མོ་ བཟང་གི ་ ཐབས་ལམ་བསྟེ ན ་ཚུལ་སྐོ ར ་ལ་བགྲོ ་ གླེ ང ་ དགོས་སམ་ཞེས་འདྲི་སྐབས། ངོས་ཀྱིས་ཁྱེད་ཚོ་བོད་ ཐོབ་སྟེ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༣ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༧ ཉིན་རྒྱབ་ མཛད་ཡོད། དུ་ཕེབས་ནས་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་ཇི་ཡིན་དངོས་ ཨེ་མོ་རི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་ཆགས་ཡུལ་གྱི་ སུ་གཟིགས་ཐུབ་པ་གནང་རོགས།
ཕྱི་ཚེས་ ༩ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ཨེ་མོ་རི་གཙུག་
ཞེས་འབོད་སྐུལ་ གྲོང་ཁྱེར་ (Atlanta) ཨེ་ཊ་ལན་ཊར་༸ཞབས་སོར་ ལག་སློ བ ་གཉེ ར ་ཁང་གི ་ ཆེ ས ་ཁྱད་དུ་འཕགས་པའི ་
ཞུ་བཞིན་ཡོད། བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་ནི་ཧ་ཅང་འཇིག་སླ་ འཁོ ད ་སྐབས་དབུ་དགེ ་ དང་གནད་ཡོ ད ་མི ་ སོ ག ས་ སློབ་དཔོན་གྱི་མཚན་གནས་རྗེས་འབྲེལ་གྱི་ཐོག་ནས་ བ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། བོད་ལ་འཛམ་གླིང་གི་སྣེ་གསུམ་ ཀྱི ས ་དགའ་དད་སྤྲོ ་ གསུམ་གྱི ་ སྒོ ་ ནས་ཕེ བ ས་བསུ་ དགེ་ལས་སློབ་མ་རྣམས་ལ་ཆོས་ལུགས་དང་མ་འདྲེས་ པར་གྲགས་བཞིན་ཡོད།
གང་ཡིན་བརྗོད་ན་བོད་ཀྱི་ གཟབ་རྒྱས་ཞུས་འདུག
ཁོར་ཡུག་ལ་དོ་ཕོག་ཇི་འདྲ་ཞིག་བཏང་ཡང་དེས་གོ་
པའི་ཐོག་ནས་ཡ་རབས་སྤྱོད་བཟང་གོང་འཕེལ་གཏོང་
དེ་ཡང་མགོན་པོ་གང་ཉིད་མཆོག་གིས་ཨེ་ སྟངས་སྐོར་བཀའ་སློབ་སྩལ། ཕྱི་ཚེས་ ༡༠ ཉིན་དེར་
ལའི ་ཚ་དྲོད་དང་བོད་ཀྱི་རྒྱུག་ཆུ་འབབ་སའི ་གཤམ་ མོ ་ རི ་ གཙུག་ལག་སློ བ ་གཉེ ར ་ཁང་དུ་ཚན་རི ག ་དང་ འདུས་མི་དམངས་སོགས་ལ་པཎ་ཆེན་བློ་བཟང་ཆོས་
དུ་གནས་པའི་མི་གྲངས་ས་ཡ་མང་པོས་བོད་ཀྱི་རྒྱུག་ བྱམས་བརྩེ་ལྟ་གྲུབ་སྐོར་ལ་བགྲོ་གླེང་། དེ་བཞིན་ནང་ རྒྱན་གྱི ས ་མཛད་པའི ་ དགེ ་ ལྡན་ཕྱག་རྒྱ་ཆེ ན ་མོ འ ་ི ཆུ་སོགས་ལ་བརྟེན་ནས་འཚོ་གནས་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ ཆོ ས ་དང་ཚན་རི ག ་ཟུང་འབྲེ ལ ་ཐོ ག ་ནས་སློ བ ་གསོ ་ ཆོས་འབྲེལ་སྩལ་ཡོད། ། སྟབས།
ཆགས་ཡོད།
ཁོང་ཚོའི་ཚེ་སྲོག་དང་ཐད་ཀར་འབྲེལ་བ་ སྤྲོད་ཕྱོགས་སྐོར། ལྷག་པར་མང་ཚོགས་ལ་ཆོས་དང་ དེར་བརྟེན་ཁྱེད་ཚོས་བོད་དུ་ཕྱིན་ནས་ མ་འདྲེ ས ་པའི ་ ཐོ ག ་ནས་ཡ་རབས་བཟང་སྤྱོ ད ་གོ ང ་
ཉམས་ཞིབ་གནང་སྟེ་སྙན་ཐོ་ཕྱིར་འདོན་ཐུབ་པ་དགོས། འཕེ ལ ་གཏོ ང ་ཕྱོ ག ས་སྐོ ར ་ལ་བཀའ་སློ བ ་སྩལ་ཡོ ད ། ཞེས་བཀའ་ལན་སྩལ།
15
2013 ཕྱི་ཟླ་བཅུ་པའི་ཤེས་བྱ།
བོད་དང་བོད་མི།
༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཨེ་མོ་རི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་ དུ་བཀའ་སློབ་སྩལ་བ།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༣ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༨ ཉིན་ཨ་ གནང་སྐབས་ཨེ་མོ་རི་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭ་དེ་བཞིན་ ard Moore) ལགས་ཡོད་པ་གཟིགས་སྐབས་ཁོང་ལ་ རིའི་ཇོར་ཇི་ཡའི་ Georgia མངའ་སྡེའི་ཨེ་ཊ་ལེན་ ཐོག་མར་གསར་གཏོད་གནང་མཁན་ཚོའི་དམིགས་ འཚམས་འདྲི་ཞུས་གནང་མཛད་པ་མ་ཟད། སྐུ་ཞབས་
ཊའི་གྲོང་ཁྱེར་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ཨེ་མོ་རི་གཙུག་ ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་དུ་མཛད་འཆར་ཁག་མི་འདྲ་བ་ གཉིས་བསྐྱངས་ཡོད།
དེ་ཡང་མཛད་འཕྲིན་གྱི་ཐོག་
མར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་
མང་ཚོགས་ལ་དུས་རབས་ ༢༡ སྐབས་འདིར་འགན་
འཁུར་ལྡན་པའི་མི་སེར་ (Pillars of Responsible
Citizenship in the 21st Century Global Village)
ཞིག་བྱ་རྒྱུའི་དགོས་དམིགས་གཙོ་བོ་གང་ཡིན་
སྐོར་བཀའ་སློབ་སྩལ།
སྐབས་དེར་ཐོག་མར་༸གོང་
ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་བཞུགས་གནས་ མགྲོན་ཁང་ནས་གྷི་ཝིན་ནེ་ཊི་ས་གནས་སུ་ (Gwin-
net Arena)
ཆིབས་སྒྱུར་བསྐྱངས་སྐབས་ཨེ་མོ་རི་
གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་གི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་ཇེམ་
སི་ཝེག་ནར་ (Emory University President ཡུལ་ནང་གཙུག་ལག་ སློབ་གྲྭ་འདི་ནས་ཐོན་པའི་སློབ་ ཁོང་ནི་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་དཔའ་བོ་ཞིག་ལ་ངོས་ James Wagner) མཆོག་གིས་ཕེབས་བསུ་གཟབ་ ཕྲུག་རྣམས་མི ་ ཡག་པོ ་ ཞི ག ་བསྐྲུན་རྒྱུའི ་ རེ ་ བ་འཆང་ འཛི ན ་མཛད་བཞི ན ་ཡོ ད ་སྐོ ར ་བཀའ་སློ བ ་སྩལ་དོ ན ། དེ་ནས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་ ཁོང་གི་མིག་དཔེ་བསྟན་པ་དེ་ཧ་ཅང་ཁྱད་དུ་འཕགས་ དེ་ མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་བཀའ་སློབ་མ་སྩལ་གོང་ པའི་དཔེ་མཚོན་ཞིག་ཆགས་ཡོད། ཁོང་རང་ལོ་ ༡༠
རྒྱས་ཞུས་པ་དང་སྦྲགས། མང་ཚོགས་སྟོང་ཕྲག་མང་ ཡོད་སྐོར་གསུངས། པོས་གུས་བསུའི་སྣེ་ལེན་གཟབ་རྒྱས་ཞུས་ཡོད།
ཡིན་སྐབས་བྱང་ཕྱོགས་ཨ་ཡིར་ལེན་ཌིའི་ནང་གཟིང་
འཁྲུག་སྐབས་འགྱིག་གི་མེ་མདེལ་ཕོག་སྟེ་མིག་གཉིས་ ཀ་ལོ ང ་བ་བཟོ ས ་ཡོ ད ་ཀྱང་འཁོ ན ་འཛི ན ་གྱི ་ བསམ་ བློ་མ་བཏང་བར་བཟོད་བསྲན་བསྟེན་ཡོད།
ངོས་ཀྱི་
སྐད་ཆ་མང་པོ་ཤོད་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་ངོ་ཐོག་ལག་ལེན་ ཁོང་གིས་གནང་བར་བརྟེན།
རྒྱུན་ལྡན་ཁོང་ནི་ངོས་
ཀྱི ས ་དཔའ་བོ ་ ཞི ག ་ཏུ་ངོ ས ་འཛི ན ་བྱེ ད ་བཞི ན ་ཡོ ད །
ཅེས་བཀའ་སློབ་སྩལ་རྗེས་ཆོས་ལུགས་རིས་མེད་ལ་ བསྟེན་པའི་བཟང་སྤྱོད་སྐོར་བཀའ་སློབ་སྩོལ་སྐབས་
སྤྱི་ཚོགས་ནང་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་བསྒྱུར་བ་གཏོང་རྒྱུ་ ཧ་ཅང་གལ་ཆེ་ཡིན་པ་དང་། རྗེས་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་ངོ་སྤྲོད་གསུང་བཤད་ ཚོགས་ཁང་ནང་དུ་སྐུ་ཞབས་རི་ཆ་ཌི་མུར་
དེ་ལྟར་ཡོང་བར་ཐོག་
མར་མི་སྒེར་རང་ཉིད་ཀྱི་བསམ་བློར་བསྒྱུར་བ་གཏོང་ (Rich-
དགོས། རང་ཉིད་ཀྱི་སེམས་ལ་བསྒྱུར་བཅོས་མ་བཏང་
བར་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཞི་བདེ་དང་བརྟན་ལྷིང་མེད་པ་དང་
བོད་དང་བོད་མི།
16
2013 ཕྱི་ཟླ་བཅུ་པའི་ཤེས་བྱ།
རྙོག་གྲ་ཡོད་སྐོར་སོགས་བརྒྱ་བཤད་གཏོང་བཤད་ཇི་ གནད་དོ ན ་སྐོ ར ་དྲི ་ བ་ཞུས་པར་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་ བརྗོད་ཟིན་པ་མ་ཟད། ཙམ་བྱས་ཀྱང་ཕན་ཐོགས་མེད།
ད་ཆ་ངོས་རང་བོད་མིའི་ཆབ་
འཛམ་གླིང་ནང་ཞི་ མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་གི ས ་བཀའ་ལན་སྩལ་དོ ན ། སྲིད་ཀྱི་ལས་འགན་ནས་ཡོངས་སུ་རྒས་ཡོལ་ཞུས་ཟིན་
བདེ་ཡོང་བར་ཤོག་ཅེས་སྨོན་ལམ་བརྒྱབ་ནས་ཕན་རྒྱུ་ གཅིག་ནས་གནས་ཚུལ་འདི་ཚོ་རྙོག་གྲ་ཚ་པོ་རེད། ནད་ པ་བརྟེན། ཆབ་སྲིད་ཐོག་སྐད་ཆ་ཤོད་རྒྱུ་མེད། ལྷག་ མེད། དོན་སྙིང་ལྡན་པའི་ཕན་ཐོགས་ཤིག་བྱེད་དགོས་ རྟགས་ལྟ་བུ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། གནས་ཚུལ་ཐབས་སྐྱོ་ པར་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་ངོས་ཀྱི་སྐད་ཆ་དེ་ཚོར་དོ་ནན་ ན་ཐོག་མར་རང་རྒྱུད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པའི་བསམ་བློ་དེ་ བོ་དེ་དག་འབྱུང་སྐབས་ངོས་ཀྱིས་གསལ་བཤད་འདི་ པོའ་ི ཐོག་ནས་ལྟ་བཞིན་ཡོད། ཅེས་སོགས་ཀྱི་བཀའ་ དག་ལ་གཉེན་པོ་བསྟེན་ནས་བཏུལ་ཏེ། གང་ཐུབ་ཀྱིས་ ལྟར་བྱེད་བཞིན་ཡོད། དྲག་གནོན་ཤུགས་ཆེའི་འོག་ཧ་ ལན་སྩལ།
ཕྱེད་ཡོལ་དུ་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཚན་
གཞན་ཕན་གྱི་བསམ་བློས་ཀུན་ནས་བླངས་ཏེ་གཞན་ ཅང་དཀའ་སྡུག་མྱངས་པའི་ན་ཚ་རྙིང་པ་ཡར་ལངས་པ་ རིག་པ་གྲགས་ཅན་དང་སློབ་གསོའ ་ི ལམ་ལུགས་ལ་
གྱི་བདེ་དོན་ལ་བསམ་བློ་མང་ཙམ་གཏོང་རྒྱུ་གལ་ཆེ་ ལྟ་བུ་ཆགས་ཡོད། མི་བཟོད་པའི་རྣམ་འགྱུར་བསྟན་པ་ མཁས་པ་ཁག་ཅིག་དང་ལྷན་དུ་དེང་དུས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་ ཡིན་པ་དང་།
དེའི་ཐོག་ནས་མི་སྒེར་གྱི་བསམ་བློར་ ཞིག་ཡིན་པ་གསལ་པོ་རེད། གཉིས་ནས་ལས་འགུལ་ ལམ་ལུགས་ནང་ཆོས་ལུགས་རིས་མེད་ཀྱི་བཟང་པོའ ་ི
བསྒྱུར་བ་བཏང་བ་བརྒྱུད་ནས་ཁྱིམ་ཚང་དང་དེ་ནས་ དེ་རིགས་འཚེ་བའི་བྱ་སྤྱོད་ཡིན་མིན་དེ་གཙོ་བོ་ཀུན་ བསླབ་བྱའི་སློབ་གསོ་སྤྲོད་རྒྱུའི་སྐོར་བགྲོ་གླེང་མཛད་
སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ནང་བཟང་ཕྱོ ག ས་ཀྱི ་ བསྒྱུར་བ་བཏང་བ་ སློང་ལ་རག་ལུས་ཡོད། དཔེར་ན། རང་ལུས་མེར་སྲེག་ ཡོད། སྐབས་དེར་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་དེང་སྐབས་
བརྒྱུད་ནས་འཛམ་གླིང་ནང་དོན་དམ་གྱི་ཞི་བདེ་དང་ གཏོང་མཁན་གཅིག་གིས་རང་ཉིད་མ་འཆི་བའི་སྔོན་ ཚན་རིག་གི་གནས་ཚད་ཐོག་ཡར་རྒྱས་ཧ་ལས་ཕྱིན་ འཆམ་མཐུན་གྱི་ཁོར་ཡུག་གཅིག་སྐྲུན་ཐུབ་རྒྱུ་ཡིན་ དུ་བཞག་པའི་ཁ་ཆེམས་ནང་གཞན་ཕན་གྱི་བསམ་བློ་ ཡོད་པ་དང་། མིའི་ཀླད་པ་ཡར་རྒྱས་གཏོང་རྒྱུ་སོགས་ སྐོར་བཀའ་སློབ་སྩལ།
རྒྱ་ཆེན་པོ་བཏང་ཡོད། དེ་དག་ནི་འཚེ་བའི་ལས་རེད་ ཀྱི ་ ཐོ ག ་ལ་གྲུབ་འབྲས་ཧ་ཅང་ཐོ ན ་ཡོ ད ་པར་བརྟེ ན ་
དེ་རྗེས་མང་ཚོགས་ཀྱི་དྲི་བ་རྣམས་ལ་བཀའ་ལན་ ཅེས་བརྗོད་མི་ཐུབ།
ཐོག་མ་ཉིད་ནས་རང་ལུས་མེར་ ད་ཆ་ནང་གི་བསམ་བློའ ་ི རྣམ་གཞག་དང་འབྲེལ་བའི་
སྩལ། སྐབས་དེར་དྲི་བ་གཅིག་ནང་བོད་ནང་དགེ་འདུན་ སྲེ ག ་བཏང་བ་དེ ས ་ཕན་ཐོ ག ས་ཇི ་ ཙམ་ཡོ ང ་བཞི ན ་ སེམས་ཀྱི་འཕྲོད་བསྟེན་སྐོར་ལ་དོ་སྣང་བྱ་རྒྱུའི་དུས་ལ་ པ་ཚོས་རང་ལུས་མེར་སྲེག་གི་ལས་འགུལ་སྤེལ་བའི་ ཡོད་མེད་ཐོག་ངོས་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཡོད་པའི་བསམ་ཚུལ་ བསླེབས་ཡོད་སྐོར་སོགས་ཀྱི་བཀའ་སློབ་སྩལ། །
༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཚན་རིག་པའི་ལྷན་དུ་བགྲོ་གླེང་ མཛད་པ།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༣ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༨ ཉིན་ཨ་རིའི་ སློབ་གཉེར་ཁང་དུ་སྔ་དྲོ་ཐོག་མར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་ lars of Responsible Citizenship in the 21st ཇོར་ཇི་ཡའི་ (Georgia) མངའ་སྡེའི་ཨེ་ཊ་ལེན་ཊའི་ མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་མང་ཚོགས་ལ་དུས་རབས་ Century Global Village) ཞིག་བྱ་རྒྱུའི་དགོས་ གྲོང་ཁྱེར་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ཨེ་མོ་རི་གཙུག་ལག་ ༢༡ སྐབས་འདིར་འགན་ཁུར་ལྡན་པའི་མི་སེར་ (Pil- དམིགས་གཙོ་བོ་གང་ཡིན་སྐོར་བཀའ་སློབ་སྩལ། ཕྱེད་ ཡོལ་དུ་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཀླད་ཁམས་ཚན་རིག་
པ་གྲགས་ཅན་སྐུ་ཞབས་རི་ཆ་ཌེ་ཝི་ཌི་སན་ (Richie Davidson)
de
Waal)
ལགས་དང་ཕ་རན་སི་ཌི་ཝལ་ (Frans ལགས་དེ་བཞིན་སེམས་དང་སྲོག་གི་
ལས་འཆར་འགན་འཛིན་སྐུ་ཞབས་ཨར་ཐར་ཛ་ཇོང་
(Arthur Zajonc)
ལགས། འབྲས་སྤུངས་བློ་གསལ་
གླིང་གི་དགེ་བཤེས་བློ་བཟང་བསྟན་འཛིན་ནེ་གེ
དེ་
བཞིན་ཨེ་མོ་རི་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་གི་ཚོགས་གཙོ་ སྐུ་ཞབས་ཇེམ་སི་ཝེག་ནར་ Wagner)
(President James
མཆོག་སོགས་དང་ལྷན་དུ་དེང་དུས་ཤེས་
ཡོ ན ་ལམ་ལུགས་ནང་དུ་ཆོ ས ་ལུགས་རི ས ་མེ ད ་ཀྱི ་
བཟང་པོའ་ི བསླབ་བྱའི་སློབ་གསོ་ (Secular Ethics
and Education)
སྤྲོད་རྒྱུའི་སྐོར་བགྲོ་གླེང་མཛད་
17
2013 ཕྱི་ཟླ་བཅུ་པའི་ཤེས་བྱ།
ཡོད། དེང་དུས་ཤེས་ཡོན་སློབ་གསོའ་ི ལམ་ལུགས་ནང་ གཞག་གཅིག་ཆགས་ཡོད།
བོད་དང་བོད་མི།
དེར་བརྟེན་ཚན་རིག་ ཡོན་སློབ་གསོ་དང་གོ་རྟོགས་སྤེལ་བ་བརྒྱུད་ནས་ང་
བཟང་སྤྱོད་ཀྱི་རིན་ཐང་ཐོག་སློབ་གསོ་སྤྲོད་རྒྱུའི་བརྗོད་ པའི་དཔྱོད་ཡུལ་དུ་སེམས་དང་སེམས་ཚོར་གྱི་རྣམ་ ཚོས་ཉོན་མོངས་པའི་བློ་དེ་ཆུང་དུ་གཏོང་ཐུབ། ངོས་ གཞག་ངེས་པར་དུ་འཇོག་དགོས།
གཞིའི་ཐོག་བགྲོ་གླེང་མཛད་ཡོད།
ང་ཚོར་འཕྲད་ ཀྱི ས ་སྐུ་ཞབས་རི ་ ཆ་ཌི ་ ཌེ ་ ཝི ་ ཌི ་ སན་ལགས་ཀྱི ས ་
སྐབས་དེ ར ་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ བཞི ན ་པའི ་ དཀའ་ངལ་མང་ཆེ ་ བ་ང་ཚོ ས ་བཟོ ས ་པ་ གཙོ ས ་ཚན་རི ག ་པ་མང་པོ ་ ཞི ག ་ཐུག་ནས་ལས་ཀ་
ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་དེང་སྐབས་ཚན་རིག་གི་གནས་ རེད། རྙོག་གྲ་བཟོ་མཁན་དེ་ཕྱི་དངོས་པོ་མིན། རྙོག་ཕྲ་ བྱས་མྱོང་ཡོད། ཁོང་ལྟ་བུར་མཚོན་ན་ལོ་ངོ་ ༢༠།༣༠
ཚད་ཐོ ག ་ཡར་རྒྱས་ཧ་ལས་པ་ཕྱི ན ་ཡོ ད ་པ་དང་། བཟོ་མཁན་དེ་ང་ཚོའི་བསམ་བློའ ་ི ནང་ཡོད། མེ་མདའ་ ལྷག་ཙམ་རིང་ལས་གཞི་འདིའི་ཐོག་ཕྱག་ལས་གནང་ མི འི ་ ཀླད་པ་ཡར་རྒྱས་གཏོ ང ་རྒྱུ་སོ ག ས་ཀྱི ་ ཐོ ག ་ལ་ འཁྱེར་མཁན་དེ་ལས་མེ་མདས་རྙོག་ཕྲ་བཟོ་གི་མེད། མྱོང་ཡོད། དཔལ་འབྱོར་དང་གྲགས་པའི་ཆེད་དུ་རྩ་བ་ གྲུབ་འབྲས་ཧ་ཅང་ཐོན་ཡོད་པར་བརྟེན་ད་ཆ་ནང་གི་ དེ ར ་བརྟེ ན ་གལ་ཆེ ་ཤོ ས ་བསམ་བློ ར ་སྟངས་འཛི ན ་ ནས་མིན་པར་འཛམ་གླིང་ནང་བདེ་སྐྱིད་སྐྲུན་ཆེད་ཁོ་ བསམ་བློ འ ་ི རྣམ་གཞག་དང་འབྲེ ལ ་བའི ་ སེ མ ས་ཀྱི ་ བྱ་རྒྱུ་དེ་ཡིན། མཚོན་ཆས་སྲུང་སྐྱོབས་བྱེད་ཐུབ་རྒྱུ་ ན་ཡིན། དེར་བརྟེན་གོ་སྐབས་འདི་བརྒྱུད་ནས་ངོས་
འཕྲོད་བསྟེན་སྐོར་ལ་དོ་སྣང་བྱ་རྒྱུའི་དུས་ལ་བསླེབས་ དང་རྙོག་ཕྲ་བཟོ་མཁན་ངོ་མ་དེ་ང་ཚོའི་སེམས་བརྒྱུད་ ཀྱིས་ཁོང་གིས་གཙོས་འབྲེལ་ཡོད་ཚང་མར་ཐུགས་
ཡོད་སྐོར་སོགས་ཀྱི་བཀའ་སློབ་སྩལ་དོན། དེང་དུས་ ལ་ཡོད་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་བློ་དེ་དག་ཆགས་ཡོད། རྗེ་ཆེ་ཞུ་བ་དང་སྦྲགས། མུ་མཐུད་འབད་བརྩོན་གནང་ ཚན་རི ག ་གི ས ་ཕྱི ་ དངོ ས ་པོ ་ ཚད་འཇལ་རྒྱུ་ཡོ ད ་པ་ ཁོང་ཁྲོ་དང་འཇིགས་སྣང་ལ་སོགས་པས་སེམས་ཀྱི་ རོགས་ཞེས་འབོད་སྐུལ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཞེས་སོགས་ཀྱི་ སོགས་ལ་གཙོ་བོར་དམིགས་བཞིན་ཡོད།
སེམས་ ཞི་བདེ་དཀྲུག་བཞིན་ཡོད། སེམས་ནང་ཞི་བདེ་མེད་ བཀའ་སློབ་སྩལ།
དེ་ཡང་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་དང་འབྲེལ་བའི་རྣམ་ ཚེ་ལུས་པོའ ་ི བདེ་ཐང་མེད་པ་ཆགས་རྒྱུ་རེད། ཤེས་
༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་བོད་རྒྱ་མི་རིགས་འཆམ་མཐུན་གོང་ འཕེལ་ལས་གཞིའི་ཚོགས་མི་རྣམས་ལ་བཀའ་སློབ་སྩལ་བ།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༣ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༩ ཉིན་༸གོང་ གཞི ་ དེ ས ་སློ བ ་ཕྲུག་ནང་ཕན་ཚུན་དཀའ་རྙོ ག ་སེ ལ ་ མི འི ་ མངོ ན ་འདོ ད ་དང་བོ ད ་མི འི ་ དངོ ས ་ཡོ ད ་གནས་ ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་གི ས ་ཨེ ་ མོ ་ རི འི ་ རྒྱུའི ་ ཐབས་ལམ་མི ག ་དཔེ ་ འོ ས ་པ་ཞི ག ་ཆགས་རྒྱུ་ ཚུལ་དང་མི་འཚམ་པའི་བཅོས་བསྒྱུར་གྱི་སྲིད་བྱུས་
གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་ (Emory University) གི་ ཡི ན ་སྐོ ར ་༸གོ ང ་ས་མཆོ ག ་ལ་སྙན་སྒྲོ ན ་ཞུས་ཡོ ད ། བཙན་དབང་འོ ག ་ལག་བསྟར་བྱས་པར་བརྟེ ན ་ཕྱི ་ གེ་ལེན་དྲན་རྟེན་ཚོགས་ཁང་ (Glenn Memorial སྐབས་དེ ར ་༸གོ ང ་ས་མཆོ ག ་གི ས ་ལས་གཞི ་ འདི ་ ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་ལྷ་སར་བོད་མི་ཚོས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ ཞིག་ཏུ་ཆིབས་སྒྱུར་བསྐྱངས་སྐབས་ དང་འབྲེལ་བའི་སློབ་མ་ ༥༠ ལྷག་ཙམ་འདུ་འཛོམས་ ལ་ཞི ་ བའི ་ སྒེ ར ་ལངས་བྱས་པར་བརྟེ ན ་༸གོ ང ་ས་ གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭའི་གཙོ་འཛིན་སྐུ་ཞབས་ཇེམ་སི་ བྱུང་བ་རྣམས་ལ་བཀའ་སློབ་སྩལ་དོན། ང་ཚོར་བཟང་ ༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་བྲོས་བྱོལ་དུ་ཆིབས་ Auditorium)
ཝག་ནར་ (President James Wagner) མཆོག་ ཕྱོགས་ཀྱི་བསྒྱུར་བ་གཏོང་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་ནམ་བྱུང་ སྒྱུར་བསྐྱངས་དགོས་ཐུག་པ་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༠ ལོར་ཧུ་ཡོ་པང་སྐབས་གུ་ཡངས་སྲིད་བྱུས་ཐོག་རེ་བ་ གིས་ཕེབས་བསུ་གཟབ་རྒྱས་ཞུས་ཡོད། དེ་རྗེས་ སྐབས་གོ་སྐབས་དེ་ངེས་པར་དུ་བླང་ཐུབ་པ་དགོས། ཕྱོགས་གཞན་ནས་དཀའ་ངལ་ཇི་ཙམ་ཆེ་ ཞིག་བྱུང་ཡང་མཐར་དེ་ཡང་མེད་པར་གྱུར་ཡོད། ཅེས་ རྒྱ་མི་རིགས་འཆམ་མཐུན་གོང་འཕེལ་གྱི་ལས་གཞི་ ནའང་འཚེ་བ་མེད་པའི་ཐབས་ལམ་བརྒྱུད་ནས་དཀའ་ སོགས་ཀྱི་བཀའ་སློབ་སྩལ་བ་མ་ཟད། དབུ་མའི་ལམ་ ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་བོད་
(China-Tibet Initiative)
ཞེས་བཀའ་ གྱི་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་བྱུང་རིམ་སྐོར་བཀའ་སློབ་སྩལ། དེ་ དེ་སྔ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་ རྗེས་དྲི་བ་ཁག་གཅིག་ལ་བཀའ་ལན་སྩལ། སྐབས་
དང་འབྲེལ་བའི་རྒྱ་ ངལ་དེ་དག་སེལ་ཐུབ་པ་བྱེད་དགོས།
རིགས་ཁག་གཅིག་ལ་བཀའ་སློབ་སྩལ་ཡོད། སྐབས་ སློབ་སྩལ་བ་དང་སྦྲགས།
དེར་རྒྱ་རིགས་སློབ་ཕྲུག་གཅིག་གིས་ཐོག་མའི་འཆར་ མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་ས་པེ་ཅིང་ དེར་རྒྱ་རིགས་ཤིག་གིས་བོད་རིགས་དང་རྒྱ་རིགས་ རྒྱ་རི ག ས་སློ བ ་མ་དྲུག་གི ས ་བོ ད ་རི ག ས་དང་ཐུག་ དུ་མའོ ་ ཙེ ་ ཏུང་གི ས ་གཙོ ས ་རྒྱ་ནག་གི ་ ཆེ ས ་མཐོ འ ་ི སློབ་ཕྲུག་ཚོས་ཕན་ཚུན་བློ་སྐྱེས་ལེན་རྒྱུ་ཇི་ཡོད་ཀྱི་དྲི་
ནས་ཕན་ཚུན་འཆམ་མཐུན་གོང་འཕེལ་གཏོང་རྒྱུའི་ དཔོ ན ་རི ག ས་ཚོ ་ དང་མཇལ་འཕྲད་གྲུབ་མཚམས་ བ་ཞུས་པར་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་བཀའ་ལན་སྩལ་ ཁས་ལེན་བྱས་ཀྱང་ཕྱིས་སུ་རྒྱ་རིགས་སློབ་ཕྲུག ༨༠ ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༥ ལོའ ་ི དབྱར་དུས་སྐབས་བོད་དུ་ཕྱིར་ དོན། ངོས་ནས་ཤེས་མ་སོང་། འོན་ཀྱང་གཙོ་ཆེ་ཤོས་ ཡི ས ་ལས་གཞི ་ དེ ར ་རྒྱབ་སྐྱོ ར ་ཞུས་ཡོ ད ་སྐོ ར ་དང་། ཆིབས་སྒྱུར་བསྐྱངས་སྐབས་ཐུགས་ནང་གདེང་ཚོད་ ནི་བོད་མི་ཚོ་རྒྱ་མི་རིགས་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་མཁན་མིན། ཞེས་བཀའ་ལན་སྩལ་ཡོད།། ཕན་ཚུན་ངོ་ཤེས་ཐོག་ནས་དཀའ་རྙོག་སེལ་རྒྱུ་གལ་ དང་རེ་བ་ཧ་ཅང་འཁྲུངས་ཡོད་ཀྱང་། ཆེ་ཤོས་ཡིན་པ་དང་།
རྒྱ་རིགས་དེ་དག་གིས་ལས་
དེ་རྗེས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༦ །༡༩༥༧ ལོར་བོད་
18
བོད་དང་བོད་མི།
2013 ཕྱི་ཟླ་བཅུ་པའི་ཤེས་བྱ།
༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་མང་ཚོགས་ལ་པཎ་ཆེན་བློ་བཟང་ ཆོས་རྒྱན་གྱིས་མཛད་པའི་དགེ་ལྡན་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་མོའ ་ི ཆོས་འབྲེལ་སྩལ་བ།
པ་ཆེ་བ་ཡོད། མདོར་ན། འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་ འཕང་འཐོབ་རྒྱུའི་དགོས་དམིགས་གཙོ་བོ་ནི་གཞན་ དོན་མཐར་ཕྱིན་བསྒྲུབ་རྒྱུ་དེ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད།
དེ་
ཡང་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ངོ་བོ་དབྱེར་མེད་སྒོ་ནས་ཡོང་ དགོ ས ་པ་ལས་ཐུགས་མཁྱེ ན ་པའི ་ ཡོ ན ་ཏན་ཁྱབ་ ཡུལ་དུ་སྐུ་གསུང་གི་ཡོན་ཏན་གྱིས་མ་ཁྱབ་ན་འགྲིག་ གི་མེད་སྟབས། གསང་སྔགས་བླ༌མེད་ཀྱི་གཞུང་ནས་
གསང་གསུམ་མ་ཞི ག ་པར་རྒྱན་གྱི ་ འཁོ ར ་ལོ ་ ཞེ ས ་ པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་དེར་ཐུག་ཡོད།
ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་
མོའ ་ི གཞུང་གི་དགོངས་པ་མཐར་གཏུག་ནི་འོད་ཟེར་ སྔོན་དུ་བྱེད་ཚུལ་དེ་ཡིན།
དེའི་ཐོག་ས་དགེ་བཀའ་
རྙིང་ནས་ཐ་སྙད་མི་འདྲ་བ་གསུངས་པ་ལས་བབ་ས་
གཅིག་གྱུར་ཆགས་ཡོད། དེ་བཞིན་བོད་གངས་ཅན་ ༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༣ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༡༠ ཉིན་སྤྱི་ ཆེན་མོ་དེ་མདོ་སྔགས་གཉིས་ལས་སྔགས་ཆགས་ཀྱི་ ལྗོ ང ས་ལ་ཡོ ད ་པའི ་ ས་དགེ ་ བཀའ་རྙི ང ་རྣམས་ཀྱི ས ་ ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ ཡོད། དེ་ཡང་གསང་སྔགས་བླ་མེད་ཀྱི་ཆོས་འཁོར་ ཕྱོགས་རིས་བྱས་ནས་བསྡད་ན་ཕལ་ཆེར་གྱོང་གུན་
གསང་སྔགས་བླ་ ལྟ་བུ་རེད། ཅེས་ངོ་སྤྲོད་དང་ལྷན་ཆོས་འབྲེལ་སྩལ་ versity) ཨེ་མོ་རི་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་ མེ ད ་ཀྱི ་ ཁྱད་ཆོ ས ་གཙོ ་ བོ ་ ནི ་ ཕྲ་བའི ་ སེ མ ས་ཀྱི ས ་ ཡོད། མགོན་པོ་གང་ཉིད་མཆོག་ཁུལ་དེའི་མཛད་ ཨ་རིའི་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་
(Emory Uni-
གྱི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་ཀྱི་ཡོད།
ཚོ ག ས་ཁང་ནང་མང་ཚོ ག ས་སྟོ ང ་ཚོ ་ བརྒལ་བར་ སྟོ ང ་པ་ཉི ད ་སྒོ མ ་པའི ་ ནུས་པ་གོ ང ་འཕེ ལ ་དུ་གཏོ ང ་ འཕྲིན་ཁག་ལེགས་པར་གྲུབ་མཚམས་ཕྱི་ཚེས་ ༡༡ པཎ་ཆེ ན ་བློ ་ བཟང་ཆོ ས ་རྒྱན་གྱི ས ་མཛད་པའི ་ དགེ ་ རྒྱུ་དེ་ཡིན། སེམས་རགས་པས་སྟོང་ཉིད་སྒོམ་རྒྱུ་ ཉིན་ (Mexico) མེ་སི་ཁོ་ཁུལ་དུ་ཆིབས་ཞལ་ ལྡན་ཕྱག་རྒྱ་ཆེ ན ་མོ འ ་ི ཆོ ས ་འབྲེ ལ ་སྐབས་བཀའ་ ལས་སེམས་ཕྲ་བས་སྟོང་ཉིད་སྒོམ་རྒྱུ་དེ་ཧ་ཅང་ནུས་ བསྒྱུར་ཡོད་པ་བཅས། ། སློབ་དང་འབྲེལ་ཕྱག་རྒྱ་ཆེན་མོ་ངོ་སྤྲོད་མཛད་དོན། དེ ་ རི ང ་ངོ ས ་ཀྱི ས ་ཁྱེ ད ་རང་ཚོ ར ་པཎ་ཆེ ན ་བློ ་ བཟང་
ཆོ ས ་རྒྱན་གྱི ས ་མཛད་པའི ་ དགེ ་ ལྡན་ཕྱག་རྒྱ་ཆེ ན ་ མོའ ་ི ཆོས་འབྲེལ་བྱ་རྒྱུ་ཡིན།
དེ་རིང་ཆོས་འཆད་
ཡུལ་འདི་བཞིན་ནང་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་མིན་སྟབས། ནང་པ་མ་ཡིན་པའི་རིགས་ཀྱང་ཆོས་ཞུ་བའི་ཁོངས་ སུ་ཡོད་སྲིད།
སྤྱིར་བཏང་ཁྱེད་རང་ཚོས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཕ་མེས་ནས་
བརྒྱུད་པའི་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་ན་ཧ་ཅང་
བརྟན་པོ་ཡོད། འོན་ཀྱང་ཆོས་ལུགས་གང་འདྲ་ཞིག་ གི་རྗེས་སུ་འབྲང་ཡང་གཞན་གྱི་ཆོས་ལུགས་ལ་སྙིང་ ཐག་པ་ནས་གུས་པ་བྱེད་དགོས་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་
པོ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད། དེ་རིང་ཆོས་འབྲེལ་བྱ་རྒྱུ་ཕྱག་རྒྱ་
19
2013 ཕྱི་ཟླ་བཅུ་པའི་ཤེས་བྱ།
བོད་དང་བོད་མི།
སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་རྒྱལ་བའི་ཕོ་བྲང་དུ་བོད་མིའི་ ཁྲིམས་ལུགས་རིག་པ་བའི་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་བཅར་བ་རྣམས་ལ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༣ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༢༩ ཉིན་སྩལ་བའི་བཀའ་སློབ།
༄༅། །ང་ལ་བཤད་རྒྱུ་དམིགས་བསལ་མེད། ཁྲིམས་ མེད། རྒྱ་གར་གྱི་ཁྲིམས་ལུགས་ཐོག་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་ ཧོང་ཀོང་གི་ཁྲིམས་དང་།
དེ་བཞིན་རྒྱ་ནག་རང་གི་
ཀྱིས་དབང་བསྒྱུར་ཞེས་པ་དེ་ཧ་ཅང་རྩ་ཆེན་པོར་བརྩི་ ཚོགས་པ་དེ་འདྲ་འཛུགས་ཐུབ་ན་ཡག་པོ་མེད་དམ། ཁྲིམས་ལ་རྒྱུས་མངའ་ལོན་པའི་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་ཐུབ་ན་ གི་ཡོད་པ་རེད། ང་རང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་ལ་གནས་ཡོད་ ཁྱེད་རང་ཚོས་བསམ་བློ་ཐོངས།
བསམ་གྱི་འདུག
ཀྱང་། ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་ཞིག་ཟུར་དུ་བཙུགས་ཏེ། མ་ (མཚམས་འདི ར ་ཁྲི མ ས་ཞི བ ་པ་ཆེ ་ བས་དེ འི ་ སྐོ ར ་གྲོ ས ་གཞི ་ འོངས་པའི་སོན་རྩའམ། ཉམས་མྱོང་གསོག་ཡག་ཅིག་ གཉིས་པར་བཞག་ཡོད་ཅེས་སྙན་གསན་ཞུས་པར།) ཆགས་རྒྱུ་རེད། ཡིག་ཆའི་ནང་། བཙན་བྱོལ་བོད་ མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་བོད་མི་ཡུལ་ཁྲིམས་སློབ་ཐོན་པའི་
ཚོགས་པ་ཞིག་བྱུང་ན། དེ་ཡིས་བོད་མི་དང་། ཉེ་འཁོར་
སྔོན་མ་ནག་ཆུའི་སྨད་ནས་ཡིན་པའི་བོད་
པ་ཞིག་ཐུག་བྱུང་། དེས་ཁོང་ཚོའི་ས་ཆའི་ཐོག་ཡུལ་
༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ ལྷའི ་ གནས་རི ་ ཞི ག ་ཏུ་གཏེ ར ་ཁ་སྔོ ག ་འདོ ན ་བྱེ ད ་དུ་
ཡུལ་མི་ཉམ་ཐག་ཚོར་རོགས་ཕན་བྱེད་ཐུབ་པ་བྱུང་ན་ ཡག་པོ་མེད་དམ་ཞེས་ངོས་ཀྱིས་བཤད་པ་ཞིག་ལུང་ དྲངས་འདུག
དེ་ནི་སྔོན་མ་ཁྲིམས་ཀྱི་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་
མཁན་ཞིག་གིས་ང་ལ། ང་ཚོས་ཁྲིམས་ཀྱི་ཚོགས་པ་
ཞིག་བཙུགས་ཏེ། ཡུལ་པ་ཚོའི་ནང་ཁྲིམས་ཀྱི་དཀའ་
ངལ་འཕྲད་མཁན་ལ་གླ་ཆ་ཉུང་ཉུང་བླངས་ཏེ་ཁྲིམས་ རྩོད་བྱེད་ཐུབ་ན། ཡུལ་མི་ཉམ་ཐག་ཚོས་ཁྲིམས་རྩོད་
པ་སྐད་གྲགས་ཅན་གླ་དགོས་བྱུང་ན་གླ་ཆ་ཧ་ཅང་ཆེན་
པོ་སྤྲོད་དགོས་པས། ཁྲིམས་ལ་གཏུག་དགོས་མཁན་
ནང་ལ་དངུལ་མེད་ཟེར་མཁན་མང་པོ་ཡོང་གི་འདུག དེ་ཚོའི་གྲས་ལ་དགེ་རྩ་ཚོགས་པ་ཟེར་ཀྱང་རུང་། གང་
ལྟར་དགེ་རྩའི་ལས་ཀ་བྱེད་ཐུབ་ན་ཞེས་བསམ་འཆར་ བཤད་བྱུང་། རྒྱ་གར་ལུང་པར་དེ་འདྲ་ཡོད་དམ་མེད།
མི ་ སྐྱོ ་ པོ ་ ཚོ ར ་ཁྲི མ ས་རྩོ ད ་པའི ་ རོ ག ས་བྱེ ད ་མཁན་ གིས། དེ་འགྲིག་འདུག དེ་ནས་ཁྱེད་རང་ཚོར་བསམ་ སླེབས་བྱུང་།
ཁོང་ཚོས་ས་གནས་ཀྱི་རྫོང་དཔོན་ལ་
དེ་འདྲ་ཨེ་ཡོད། ཡོད་པ་ཡིན་ན། ང་རང་ཚོས་ཀྱང་དེ་ ཚུལ་ཞིག་ཤོད་དགོས་བསམ་བྱུང་། ད་ལྟ་ང་ཚོའི་ནང་ ང་ཚོའི་ས་ཆ་འདི་རྩ་ཆེན་པོ་ཡིན། ལྟར་བྱེད་ཐུབ་ན་ཡག་པོ་ཡོད།
གཞིས་ཆགས་ཁག་ ནས་ནུབ་ཕྱོགས་རྒྱལ་ཁབ་དཔེར་ན།
གཏེར་ཁ་སྔོག་
ཨ་མི་རི་ཀ་ འདོན་བྱས་ན་འགྲིག་གི་མི་འདུག་ཅེས་ཞུས་པ་ཡིན།
གི་གཡས་གཡོན་ལ་ཡུལ་པ་སྐྱོ་པོ་མང་པོ་ཡོད། རིམ་ སོ ག ས་སུ་ཁྲི མ ས་ཀྱི ་ སློ བ ་སྦྱོ ང ་བྱེ ད ་མཁན་ཡོ ང ་གི ་ ས་གནས་ཀྱི ་ རྫོ ང ་དཔོ ན ་དང་གཏེ ར ་ཁ་སྔོ ག ་མཁན་ པས་ཉམ་ཐག་ལ་དྲང་བདེན་མིན་པའི་འོག་ནས་དཀའ་ ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་རྒྱ་གར་ནང་ལའང་ཡོད་པ་རེད། གཉིས་ཀ་ལྐོག་ཟ་རུལ་སུངས་ཀྱི་ཐོག་ནས་འབྲེལ་བ་ ངལ་འཕྲད་སྐབས།
བོད་པའི་ནང་ནས་ཁྲིམས་རྩོད་ རྒྱ་ནག་གི་ཁྲིམས་ཀྱི་སྐོར་ལ་སློབ་སྦྱོང་བྱ་རྒྱུར་དོ་སྣང་ ཆགས་ཏེ་རྫོང་དཔོན་གྱིས་ཉན་མ་བྱུང་། ཐ་མ་ཁྲིམས་
ཀྱི ་ རོ ག ས་བྱེ ད ་ཐུབ་ན་ཡུལ་པ་ཚོ ་ ལ་དངོ ས ་གནས་ བྱེད་དགོས། ཐའེ་ཝན་ལྟ་བུར་མཐུན་རྐྱེན་འཛོམས་ཀྱི་ ལ་གཏུགས་ཏེ ་ ཁོ ་ ཚོ ར ་རྒྱལ་ཁ་ཐོ བ ་བྱུང་ཞེ ས ་ཤོ ད ་ ཞབས་འདེགས་ཡིན་པས་གནད་འགག་འདུག
ད་ལྟ་ མེད་དམ། དེའི་ཐོག་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས། ང་ཚོ་ མཁན་བྱུང་། དེ་ནི་ལོ་ཁ་ཤས་གོང་ལ་རེད། ༢༠༠༨
བར་དུ་རྒྱ་གར་ཡུལ་མིར་ཁྲིམས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་འཕྲད་ སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་མིང་ཐོག་ནས་བྱེད་མ་བདེ་བ་ཡོད་ ལོའ ་ི གནས་ཚུལ་དེ་ཡོང་རྒྱུ་རེད།
དེ་དུས་ཁྲིམས་
པ་དེ ་ འདྲ་ལ་ང་ཚོ ས ་རོ ག ས་བྱས་པ་བྱུང་ཡོ ད ་དམ་ ཚེ། སྒེར་པ་སོ་སོའ ་ི མིང་ཐོག་ནས་ཐའེ་ཝན་དུ་ཕྱིན་ཏེ། ཀྱི ་ ཐོ ག ་ནས་སྐད་ཆ་བཤད་ན་ཤོ ད ་ས་ཡོ ད ་པ་དང་།
20
བོད་དང་བོད་མི།
2013 ཕྱི་ཟླ་བཅུ་པའི་ཤེས་བྱ།
བཤད་ནས་དོན་འབྲས་སོན་པ་མིག་མཐོང་ལག་ཟིན་ དམ། དེང་སང་རྒྱ་ནག་གུང་ཁྲན་ཏང་གི་འགོ་ཁྲིད་ཚོ་ དཔལ་འབྱོར་གནས་སྟངས་བཟང་བ་དང་། བྱུང་འདུག ངས་མི་དང་ས་ཆའི་མིང་དྲན་གྱི་མི་འདུག དངུལ་དང་དབང་ཆའི་བསམ་བློ་ལས།
སྤྱི་ཚོགས་ ཤུགས་ཕྲན་བུ་ཡོད་མཁན་ཚོས་ལྐོག་བརྡུང་དང་ཐུབ་
འདི་གནད་འགག་འདུག་བསམ་བྱུང་། ཁུ་ཚུར་བཅངས་ རི ང ་ལུགས་ཀྱི ་ བསམ་བློ ་ དང་ངལ་རྩོ ལ ་མི ་ དམངས་ ཚོད་བཏང་བ་ཡོང་སྲིད་ཀྱི་རེད། ནས་སྐད་བརྒྱབ་པ་མ་ཡིན་པར། ཁོ་རང་ཚོའི་ཁྲིམས་ ལ་ཞབས་འདེགས་བསྒྲུབ་རྒྱུའི་བསམ་བློ་དེ་ཙམ་མི་ ཡིག་དང་རྩ་ཁྲིམས་ཐོག་ང་ཚོ་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ལ་ འདུག་ཅེས་ངས་དེ་ལྟར་འབོར་ཤོབ་ཤོད་ཀྱི་ཡོད། ཐོབ་ཐང་གང་ཡོད་པ་དང་། རྒྱ་ནག་གི་སྤྱི་དམངས་ལ་
དབང་
ང་ཚོར་ས་གནས་སུ་གཞིས་འགོ་ཡོད་པ་
རེད། བོད་པ་སྐྱོ་པོ་ཞིག་གིས་ང་ལ་དངུལ་མེད། ངའི་
སྤོ་བོ་དེ་དངོས་གནས་སྐྱབས་མེད་མགོན་ ཕྲུ་གུར་ཤེ ས ་ཡོ ན ་སློ བ ་སྦྱོ ང ་སྤྲོ ད ་ཐུབ་ཀྱི ་ མི ་ འདུག་
ཐོབ་ཐང་གང་ཡོད་པ་དེ་དག་ཤེས་པར་བྱས་ཏེ། རྩོད་པ་ མེད་ལྟ་བུ་ཞིག་འདུག དེ་ལ་མཐོང་ཆུང་བྱེད་པ་ནི་མ་ ཟེ ར ་མཁན་དཀའ་ངལ་དངོ ས ་འབྲེ ལ ་འཕྲད་པ་ཡི ན ་ བརྒྱབ་ན་རྒྱག་ས་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད། ཁྱེད་ འོས་པ་རེད། ངས་སྤོ་བོ་དེར་དམིགས་བསལ་འཚམས་ ན། ང་ཚོར་བརྗོད་ས་ཡོད། ང་ཚོར་རོགས་བྱེད་མཁན་ རང་ཚོ་ཚང་མས་ཤེས་གསལ་རེད།
ང་ཚོས་རང་ འདྲི་ཞིག་བྱས་ནས། ལོ་རྒྱུས་གང་འདྲ་ཡིན་ཞེས་དྲིས་ ཡོད་བསམ་པ་ཞིག་བཟོ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད།
བཙན་རྩོད་ཀྱི་མེད། ཕྱིན་ཆད་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་ པར།
སྙིང་
ཁོ་རང་གིས་དཀའ་ལས་ཆེན་པོ་བརྒྱབ་ནས་ རྗེ། དངུལ་མེད་པ་དང་། མི་ཆའང་ཧྲག་པོ་མེད་པ། ད་
རང་སྐྱོ ང ་ཞི ག ་སྔ་ཕྱི ་ མ་གཏོ ག ས་རྒྱ་ནག་རང་གི ་ ཁེ ་ བལ་ཡུལ་བར་དུ་འབྱོར་བ་དང་། བལ་ཡུལ་ནས་འདིར་ ང་རང་གི ་ ལས་ཡི ན ་ཟེ ར ་ནས་སྡུག་སྒོ མ ་བརྒྱབ་སྟེ ་ ཕན་ལ་བལྟས་ནའང་དེ་ལྟར་མ་བྱུང་ཐབས་མེད་ཆགས་ ང་ཐུག་པར་ཡོང་དོན་ནི། ཁོ་རང་གི་རེ་བ་ལ་འདི་ནས་ བསྡད་ན་ཕན་ཐོགས་མེད།
སྡུག་བསྔལ་ནི་ལས་ངན་
ཀྱི་ཡོད། དེར་བརྟེན། ཁྲིམས་ཀྱི་ཐོག་ནས་སོ་སོའ ་ི ཐའེ་ཝན་དུ་ལམ་སང་གཏོང་ཆོག་ཆོག་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་ པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ཀྱང་། དེ་སེལ་ཐབས་བྱེད་དགོས་
ཐོབ་ཐང་རྩོད་ཐུབ་པ་ཞིག་བྱེད་དགོས་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ ཞིག་བསམ་ འདུག ང་ལ་དེ་ལྟར་གྱི་གཏོང་ཆོག་གང་ པ་རེད། ལས་ངན་གྱི་གཞན་དབང་ཅན་འདི་ད་ལྟ་བར་ ཡིན། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྐད་འབོད་བྱས་ནས་ཐོབ་ཐང་རྩོད་ ཡང་མེད་སྟབས། རོགས་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་མ་རེད། ཕར་ དུ་སོ་སོའ ་ི ལས་དབང་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་དེ་བསྡད་པས་ རྒྱུ་དེ་ཁག་པོ་ཡིན།
ཁྲིམས་ཤེས་པ་དང་།
ཕྱོགས་གཅིག་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ ཚུར་ལམ་གྲོ ན ་ང་ཚོ ས ་རོ ག ས་པ་བྱེ ད ་ཐུབ་ཀྱི ་ རེ ད ། འགྲིག་མ་སོང་ཨང་།
ལས་དེ་འགོག་ཐབས་དང་།
གཉིས་ནས་རྒྱ་ནག་གི་ཁྲིམས་ དེ་མིན་ཁྱོད་རང་གིས་ཐབས་ཤེས་བྱེད་དགོས་ཞེས་ ལས་དེ་སེལ་ཐབས་ལ་བསམ་བློ་བཏང་སྟེ། ཆོས་རྣམ་
ཤེས་པ་བྱས་ཏེ། ཁྲིམས་ཀྱི་ཐོག་ནས་ང་ཚོར་ཐོབ་ཐང་ བརྗོད་པ་ཡིན། དེ་ནས་གྲོང་གསེབ་ས་ཁུལ་གྱི་གནས་ འབྱེད་ཀྱི་ཤེས་རབ་མ་སྐྱེས་པ་དེ་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་ གང་ཡོད་པ་ཤེས་པའི་སྒོ་ནས་རྒྱ་ནག་གི་ཁྲིམས་དང་ སྟངས་སྐད་ཆ་དྲིས་པར།
གྲོང་གསེབ་ཀྱི་ཡུལ་པ་ཚོ་ གོང་ནས་གོང་དུ་སྤེལ་ཏེ་བསྒྱུར་བཅོས་གཏོང་དགོས།
མཐུན་པའི་རྩོད་པ་རྒྱག་རྒྱུ་ཞིག་ཏན་ཏན་ཡོང་སྲིད་ཀྱི་ སྐྱོ་ཐག་ཆོད་ཡོད། དཀའ་ངལ་འཕྲད་སྐབས་བདེ་སྡུག་ སྐྱོ་པོ་ཚོ་འུ་ཐུག་པའི་སྐབས་ང་རང་གི་ལས་ཡིན་ཟེར་ རེད་བསམ། དེ་ནི་སྤྱིར་བཏང་ང་ཚོ་སྤྱིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ ཞུ་ས་ནི་མེད། ས་གནས་ཀྱི་རྫོང་དཔོན་དང་ལས་བྱེད་ ནས་སྡུག་སྒོམ་བརྒྱབ་སྟེ་སྡོད་པ་དེ་མ་བཟོད་པ་ཞིག་
ཚོ་ནི་དངུལ་དང་དབང་ཆ་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་བ་ལས། འདུག སྙིང་རྗེ། བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཆུང་ཆུང་འདིའི་
ཆ་ནས་རེད།
ན་ནི ང ་རྒྱ་མི ་ བཅུ་གྲངས་ཤི ག ་འདི ར ་ང་ མི་མང་གི་བདེ་སྡུག་ལ་བསམ་བློ་རྩ་བ་ནས་གཏོང་གི་ ནང་དེ་ཚོའི་ཐོག་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས་པ་འདུག
ཐུག་པར་སླེབས་བྱུང་། དེའི་ནང་སློབ་སྦྱོང་ཡོད་མཁན་ མ་རེད། རང་ལ་སྡུག་བསྔལ་གང་བྱུང་བ་མྱང་རྒྱུ་ལས་ ནམ་ཤེས་ཡོན་གྱི་སྡེ་ཚན་ནང་ལས་ཀ་བྱེད་མཁན་གྱི་ གཞན་བྱ་ཐབས་མི་འདུག་ཟེར། མི་བཞི་ལྔ་ཞིག་འདུག
ཁོ་ཚོ་མཉམ་དུ་གྲོང་གསེབ་
མ་འོངས་པར་ང་ཚོ་བོད་ལ་འགྱུར་བ་ཆེན་
པོ་ཞིག་བྱུང་བའམ། ཡང་ན་འགྱུར་བ་ཆེན་པོ་མ་བྱུང་
ང་ཚོ་བོད་པའི་ས་ཁུལ་ལའང་ཏན་ཏན་དེ་ ཡང་གང་ལ་གང་འཚམ་གྱི ་ འགྱུར་བ་ཞི ག ་བྱུང་བའི ་
པ་སྤོ་བོ་ལྷམ་ཡང་རལ་པ། རྐང་སུག་གྱོན་རྒྱུ་མེད་པ། རིགས་ཡོད་ཀྱི་རེད་སྙམ། རྒྱུ་ཡོད་མཁན་དང་དབང་ སྐབས་སུ། འདི་ཕྱོགས་རྒྱ་གར་ནང་དེང་དུས་ཀྱི་ཤེས་ གྱོན་གོས་ཀྱང་ཧ་ཅང་སྐྱོ་པོ་ཞིག་འདུག གདོང་པ་ལ་ ཡོད་མཁན་ཚོར་མདུན་ལམ་ཡོད་པ་དང་།
སྐྱོ་པོ་ ཡོན་སློབ་སྦྱོང་བྱས་ཏེ། འཛམ་གླིང་ཕྱི་ནང་གི་གནས་
ཁོའ ་ི རོགས་པ་ཚོ་གྱོན་པ་ཡག་པོ་དང། ལའང་དེ་རིགས་ཕལ་ཆེར་མེད་དམ་སྙམ།
སྔོན་མ་ གང་ལ་གང་འཚམ་གྱི་ཕན་ཐོགས་བྱེད་ཐུབ་པ་ཡོང་
བལྟས་ན་ལྟོ་ཆག་ཤོར་པ། ནམ་རྒྱུན་རྒྱ་མིས་ཁོང་ཚོས་ སྐྱབས་མེད་མགོན་མེད་ཚོར་གང་ཡང་མེད་པར་སྡོད་ ཚུལ་ཆ་ཚང་ཤེས་མཁན་ཚོ ས་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཁག་
བཤད་པའི་ཚེ་གཡོག་གི་གདོང་པ་ལྟ་བུ་ཧ་ཅང་སྐྱོ་པོ་ གྱི་ཡོད་པ་དཔེར་ན། ང་རང་ཚོའི་གཞིས་ཆགས་ཁག་ ལ་ཕན་ཐོགས་ བྱེད་ཐུབ་རྒྱུར་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་ལའང་ ཞིག་འདུག
སློ བ ་སྦྱོ ང ་ཡང་ཡག་པོ ་ ཡོ ད ་པས་སྤོ ་ བོ ་ དེ ར ་མཐོ ང ་ གཞིས་ཆགས་ཤིག་ལ་སླེབས་སྐབས། ས་གནས་ཀྱི་ རྒྱུ། དེ་ལྟར་ཡོང་བར་བྱེད་པ་ལ་རྒྱ་ནག་གི་ཁྲིམས་དང་ ཆུང་བྱེད་ཀྱི་འདུག
ཁོ་གྲལ་མཐའ་དེར་བསྡད་སོང་། དང་བླངས་སྐུ་སྲུང་བ་གཅིག་ལ་ཁྱོད་རང་གནས་སྟངས་ རྩ་ཁྲིམས་ཀྱི་འགྲོ་སྟངས་ཤེས་དགོས་པ་ཡིན།
གལ་
གཞན་ཚོས་གྲོང་གསེབ་པ་སྤོ་བོ་དེར་མཐོང་ཆུང་བྱེད་ གང་འདྲ་ཡོད། བུ་ལོན་ཡོད་དམ་ཞེས་དྲིས་པར། བུ་ ཏེ་ཁྲིམས་ལ་གཏུགས་ནས་ཁ་མཆུ་རྒྱག་པའི་དུས་ལ་ ཀྱི་འདུག་སྟབས།
ང་ནད་ཐེག་མ་བྱུང་། ནམ་རྒྱུན་ ལོན་ཡོད་ཟེར། འོ་ན་བདེ་སྡུག་ཞུ་ས་དེ་འདྲ་མི་འདུག་ སླེབས་པ་ཡིན་ན། ཁྲིམས་ཀྱི་ཐོག་ནས་སྐད་ཆ་བཤད་
ངས་འབོར་ཤོབ་བཤད་པ་ལྟར། དམར་པོའ ་ི ལྟ་བའི་ཆ་ གམ་ཞེས་དྲིས་པར། ཞུ་ནུས་ཀྱི་མི་འདུག་ཟེར། སྙིང་ དེ་རང་ཉིད་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་རྩོད་དགོས་པ་ལས། ནས་བྱས་ན་ཁོང་ཚོ་ལས་ང་ཕལ་ཆེར་དམར་བ་མེད་ རྗེ། སྡུག་སྒོམ་བརྒྱབ་ནས་སྡོད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ཡང་ མེ་མདས་ཁ་གཏད་གཅོག་མི་ཐུབ།
གྲི་དང་
བོད་མི་ས་ཡ་
21
2013 ཕྱི་ཟླ་བཅུ་པའི་ཤེས་བྱ།
བོད་དང་བོད་མི།
རྒྱ་ཕྱོགས་ སང་གི་དུས་ཚོད་ལ་གོ་མཚོན་དང་རྟ་དམག་གི་སྟོབས་ བའི་རྒྱ་དཔོན་རྒས་པོ་དེ་ཐུག་འདུག
དྲུག་གིས་ཟས་བཅད་ངོ་རྒོལ་བྱས་ཀྱང་།
ལིའུ་ཙི་ཅན་
ཁྲིམས་ཀྱི་ཐོག་ནས་ ཤུགས་མ་ཡིན་པར། དེང་དུས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་དང་དེང་ གྱི ས ་བོ ད ་གཞུང་ལ་འབུལ་རོ ག ས་ཞེ ས ་མེ ་ སྒྱོ ག ས་
ནས་གང་ཡང་བརྩི་གི་མ་རེད།
ཐོ བ ་ཐང་རྩོ ད ་རྒྱུ་ཤི ན ་ཏུ་གལ་ཆེ ན ་པོ ་ ཆགས་ཡོ ད ་ དུས་ཀྱི་ལག་རྩལ་ཟུང་དུ་སྦྲེལ་དགོས་པས། དེའི་ཐད་ ཤི ག ་ཕྱག་རྟགས་ཀྱི ་ ཚུལ་དུ་ཕུལ་ནས་བརྗོ ད ་པར། པས།
འདི་ཁྱེད་རང་ཚོའི་སེམས་ལ་འཇོག་དགོས་ ཇིན་གིར་རྒྱལ་པོའ ་ི སེམས་ཤུགས་རྒྱུན་འཛིན་གྱིས་ ད་ལྟའི ་ དུས་ཚོ ད ་འདི ་ གོ ་ མི ན ་ཏང་ཤུགས་མར་ཆག་
ཞེས་བརྗོད་འདོད་བྱུང་། གཞན་ཤོད་རྒྱུ་གང་ཡང་མེད། ནུས་པ་ཐོན་པ་ཞིག་བྱེད་དགོས་ཀྱི་རེད་ཅེས་བརྗོད་ པའི་སྐབས་དང་། གུང་ཁྲན་ཏང་ལ་ཤུགས་ཆ་ཚང་མ་ ལས་རིགས་འདིའི་ཐོག་ལ་ཁྱེད་རང་ཚོ་མཁས་པ་ཡོད། པ་ཡིན། ངས་གང་ཡང་ཤེས་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་རེད།
རྒྱ་ནག་གིས་ཆབ་སྲིད་རྐྱང་རྐྱང་ཐོག་རིག་ སླེབས་པའི་སྐབས་ཡིན་པས། ཁྱེད་རང་བོད་པ་ཚོས་
ཁྱེད་རང་མི་ པ་བསྒྲིམས་ནས་བསྡད།
རྒན་ཚོ་དང་། ཕོ་གསར་མོ་གསར་ཚོ་ཚང་མས་བོད་ པོ་ཞིག་ཁྱེར་ནས་བསྡད། སྤྱི་པའི་དོན་དག་སྒྲུབ་ཀྱི་ཡོད།
ང་ཚོ་བོད་པ་ཚོ་མགོ་ཆེན་ ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་ལ་འབྲེལ་བ་བྱས་ནས་གང་ཐུབ་འབད་
སྦྱིན་བདག་ཡག་པོ་ཡོད་ བརྩོན་བྱེད་ པའི་དུས་ཚོད་ཡག་ཤོས་དེ་རེད། འདི་
བོད་མི་རིགས་ཞེས་ བསམ་མུར་སྦྱི ན ་བདག་གི ས ་རྒྱབ་ནས་ཆབ་སྲི ད ་ སྐོར་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་སྟག་བྲག་རིན་པོ་ཆེ་ལ་ཞུ་དགོས།
པ་འདི་ཕལ་ཆེར་ལོ་སྟོང་ཕྲག་གཉིས་ཙམ་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ འཁྲབ་སྟོན་བྱེད་དུས་། ང་ཚོས་མགོ་ཆེན་པོ་བྱས་ནས་ ད་ལྟ་གོ་སྐབས་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་ཡོད་པས།
བོད་པ་
ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན། ས་འོག་ནས་ཐོན་པའི་གནའ་རྫས་ ཕལ་ཆེར་རྒྱ་ནག་གོང་མ་ངའི་སློབ་མ་ཡིན་བསམ་ནས་ ཚོའི་ངོས་ནས་ཐབས་ཤེས་ནུས་པ་འདོན་དགོས་ཞེས་ ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་སྐབས།
མངགས་འདུག
ཕལ་ཆེར་ལོ་ཁྲི་གཅིག་ བསྡད་མེད་དམ་སྙམ།
ཙམ་སོང་བའི་མི་རིགས་ཤིག་ཆགས་ཡོད། མཱེ་ཁེལ་
ལྷ་སར་སླེབས་ནས་སྟག་བྲག་རིན་
ཁྱེད་རང་ཚོར་གོ་མ་མྱོང་བ་ཞིག་ཤོད་རྒྱུ་ པོ་ཆེར་སྤྱིར་བཏང་གི་འབྱོར་མཇལ་ཙམ་ལས་ཞུ་ས་
གྱིས་བོད་ཀྱི་སྔ་རབས་ལོ་རྒྱུས་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱས་ཏེ་ ཡོད། ང་ཨ་ཤོ་ཀ་མགྲོན་ཁང་ (Ashoka Hotel) གང་ཡང་བྱུང་མི་འདུག དེ་རྗེས་ཕྱག་མཛོད་ཆེན་མོར་ དེབ་གཅིག་བཏོན་ཡོད། བར་སྐབས་ནས་ཡང་བསྐྱར་ ལ་ཡོད་སྐབས།
དེ་དུས་ཏིན་ཞའོ་ཕིན་ལས་གནས་ ཞུས་མེད་དམ། ཐུགས་སྣང་གནང་མཁན་སུ་ཡང་བྱུང་
ལོ ་ རྒྱུས་ཤི ག ་ཕྱོ ག ས་སྒྲི ག ་བྱེ ད ་ཀྱི ་ ཡོ ད ་ཚོ ད ་འདུག ཐོ ག ་ཡར་སླེ བ ས་ནས་སྲི ད ་བྱུས་དོ ན ་འཁྱོ ལ ་བྱེ ད ་ མི་འདུག་ཟེར།
ཁོ་རང་བཙོན་ཁང་དུ་སྟག་བྲག་རིན་
སྔ་རབས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་བཤད་དུས། དབུས་དང་ཤར་ཨེ་ པའི་སྐབས་རེད། བསམ་ཕོ་མདའ་དཔོན་ང་ཐུག་པར་ པོ་ཆེའི་གནང་སྟངས་ལ་འུ་ཐུག་སྟེ་བསྡད་འདུག་ཟེར། ཤ་ཡའི་ (Central Asia/ East Asia) ས་ཁོངས་ཐ་ སླེབས་བྱུང་། ཁོང་བོད་ནས་ངོ་ཤེས་ཀྱི་རེད། བསམ་ སྟག་བྲག་རི ན ་པོ ་ ཆེ ་ ལ་ཁོ ་ ཚོ ས ་སྲི ད ་སྐྱོ ང ་སྟག་བྲག་
སྙད་ལ་རྒྱ་ཧོར་བོད་གསུམ་ཞེས་གླིང་ཆེན་འདིའི་ནང་ ཕོ ་ མདའ་དཔོ ན ་མགྲོ ན ་ཁང་དུ་ཡོ ང ་སྟེ ་ ང་མཐོ ང ་མ་ ཅེས་མི་བརྗོད་པར། སྟོ བ ས་ཤུགས་འདྲ་མཉམ་གྱི ་ བཙན་པོ འ ་ི རྒྱལ་ཁབ་ ཐག་སྐད་བརྒྱབ་ནས་ངུས་སོང་། (Empire) གསུམ་བྱུང་བ་བརྗོད་ཀྱི་འདུག
སོག་པོའ ་ི སྡོད་དུ་བཅུག་རྗེས།
སྟག་བྲག་རིན་པོ་ཆེའི་ཧུ་ཐོག་
དེ་ནས་གདན་ལ་ ཐུའི་མཚན་བསྟོད་ཀྱི་ཟུར་ནས་བོས་ཏེ། སྤོ་བོ་བཀྭན་
ཁོང་གིས་ཟིང་འཁྲུག་མ་ལངས་ ཏིང་གུ་ཤྲི་འདིས་བྱས་མི་ཡོང་ཞེས་ཤོད་ཀྱི་ཡོད་ཟེར།
སྟོབས་ཤུགས་ནི་དམག་ཤུགས་ལ་བརྟེན་པ་དང། བོད་ པའི་གོང་གི་གནས་ཚུལ་ཞིག་བརྗོད་བྱུང་། སྲིད་ཚབ་ འདི་དཔེ་མཚོན་གཅིག་རེད།
དངོས་གནས་སྐྲབ་རྒྱུ་
པའི་སྟོབས་ཤུགས་ནི་ནང་ཆོས་ལ་བརྟེན་འདུག་ཟེར། བློ་བཟང་བཀྲ་ཤིས་དང་། ཀླུ་ཁང་བ་གཉིས་ནས། ཀླུ་ ཡོད་ན་དེ་དུས་སྐྲབ་དགོས་པ་རེད།
སྟག་བྲག་རིན་
རྒྱ་ནག་གི་སྟོབས་ཤུགས་ནི་ཆབ་སྲིད་ལ་བརྟེན་པ་ལྟ་ ཁང་བ་ཟིང་འཁྲུག་གོང་རྒྱ་གར་དུ་ཕེབས་ཐུབ་པ་དང། པོ་ཆེ་ངའི་རྩ་བའི་བླ་མ་ཡིན། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ བུ་བརྗོད་བྱུང་། བོད་པའི་ཆོས་ཀྱི་ནུས་ཤུགས་དེ་ཧོར་ བློ་བཟང་བཀྲ་ཤིས་ལགས་བོད་ནང་ཡོད་པ་རྒྱ་མིས་ རེད།
འོན་ཀྱང་ཁོང་ལ་དེང་དུས་ཀྱི་སྐུ་ཡོན་ནི་མེད།
དང་རྒྱ་ནག་ནང་སླེབས་ཐོག ཆོས་རྒྱལ་རང་ཉིད་ཆབ་ བཙོན་ལ་བཅུག་སྟེ་ལོ་མང་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་མྱངས་ འཛམ་བུ་གླིང་གི་གནས་ཚུལ་ནི་མཁྱེན་གྱི་མེད། འོག་ སྲིད་ཀྱི་ནུས་པ་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་དང་། ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་ འདུག
བསམ་ཕོ་མདའ་དཔོན་དང་བློ་བཀྲས་ལགས་ ལ་གཞུང་ཞབས་ནང་འཛམ་གླིང་གི་གནས་ཚུལ་ཤེས་
ནུས་པའང་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་རེད། སྔོན་མ་ང་སོག་ཡུལ་ བཙོ ན ་ཁང་ནང་མཉམ་དུ་འཁེ ལ ་ཏེ ་ དེ ་ སྔའི ་ གནས་ མཁན་ཁ་ཤས་ཡོ ད ་པ་ཁོ ང ་ཚོ ར ་དེ ་ ཙམ་ཆ་འཇོ ག ་ ལ་ཐེངས་གཅིག་སླེབས་སྐབས། ཁོང་ཚོས་ཇིན་གིར་ ཚུལ་བཤད་རེས་བྱེད་སྐབས།
སྲིད་ཚབ་བློ་བཟང་ བྱེད་ཀྱི་མེད་ཚོད་རེད།
ངས་ནམ་རྒྱུན་ཤོད་ཀྱི་ཡོད།
རྒྱལ་པོ་བྱུང་ནས་ལོ་ ༨༠༠ ཕྱིན་པའི་དུས་དྲན་བྱེད་ བཀྲ་ཤིས་ལགས་ཀྱིས། ང་ཚོ་འདས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ནང་ ༡༩༤༧ ལོར་རྒྱ་གར་རང་བཙན་ཐོབ་པ་རེད། རྒྱ་གར་ ཀྱི་འདུག ངས་ཁྱེད་རང་ཚོས་ཇིན་གིར་རྒྱལ་པོར་རྗེས་ རྦད་དེ་འཐུས་ཤོར་ཕྱིན་འདུག་ཅེས་སྐད་ངན་རྒྱག་གི་ རང་བཙན་མ་ཐོབ་གོང་ཨེ་ཤ་ཡའི་འབྲེལ་ལམ་ཚོགས་ དྲན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།
ཇིན་གིར་རྒྱལ་པོའ ་ི སྙིང་ འདུག་ཟེར། སྲིད་ཚབ་བློ་བཟང་བཀྲ་ཤིས་ལགས་དེ་སྔ་ འདུ་ (Asian Relations Conference) རྒྱ་གར་དུ་
སྟོབས་སམ་སེམས་ཤུགས་ (spirit) དེ་དག་ཁྱེད་རང་ པེ་ཅིང་གི་ཏཱ་ལའི་དོན་གཅོད་ཁང་དུ་བསྡད་མྱོང་ཡོད། ཚོགས་པ་རེད། དེ་ལ་བོད་གཞུང་གི་སྐུ་ཚབ་བསམ་ཕོ་
ཚོས་མུ་མཐུད་རྒྱུན་འཛིན་བྱེད་དགོས་ཞེས་བཤད་པ་ མཁན་མགྲོན་ལོ་གསུམ་ཟེར་བ་ཞིག་ཡོད། ཁོང་ལས་ ཚེ་དབང་རིག་འཛིན་དང་། མཁན་ཆུང་བློ་བཟང་དབང་ ཡིན། ལོ་ ༨༠༠ གོང་གི་ཇིན་གིར་རྒྱལ་པོས་སེམས་ འགན་འཁྱུར་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༤༧། ༤༨ ཙམ་ལ་བོད་ རྒྱལ་གཉིས་དང་། ལས་བྱ་རྩེ་ཤོད་དྲུང་འཁོར་ཁ་ཤས་ ཤུགས་བཅངས་ནས་ལག་ལེ ན ་ཐོ ག ་རྟ་དམག་ཧྲག་ དུ་ཕྱིར་ལོག་ཡོང་སྐབས།
ཟི་ཁྲོན་ཁྲིན་ཏུ་ལ་རྒྱ་སྐད་ ཕྱིན་པ་དང་།
ཚོགས་འདུའི་ཐོག་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་
པོ་དང་། མདུང་དང་། གྲི་སོགས་ལ་བརྟེན་ཡོད། དེང་ དུ་ལིའུ་ཝུན་ཧུའེ་དང་། བོད་པ་ཚོས་ལིའུ་ཙི་ཅན་ཟེར་ ཡང་བཀལ་ཡོད་པ་རེད། དེ་དུས་གོ་མིང་ཏང་གིས་ངོ་
22
བོད་དང་བོད་མི། རྒོལ་བྱས་ཡོད། ཅིང།
སྐུ་ཚབ་ཚོས་གན་དྷི་མཇལ་ཡོད་ ཚ་བྱེད་ཀྱི་འདུག
2013 ཕྱི་ཟླ་བཅུ་པའི་ཤེས་བྱ།
བློ་གཟུ་བོར་གནས་པ་དེ་ཚོས་རྒྱ་ ལྟ་བུ་ཆགས་མ་སོང་ངམ། སྲིད་དོན་ཚོགས་པའི་ནང་
ཚོགས་མིའི་ནང་འབྲས་སྤུངས་ཀྱི་ཁུ་ནུ་དགེ་ ནག་གུང་ཁྲན་ཏང་གི ས ་བོ ད ་ལ་གཏོ ར ་བཤི ག ་ཆེ ན ་ ནས་ཀྱང་ཕྱོགས་འགལ་ཚོགས་པ་
བཤེས་རིག་འཛིན་བསྟན་པ་ཡང་ཡོད་འདུག ཕྱིས་སུ་ པོ་བཏང་འདུག
(Opposition
བོད་པས་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་མྱངས་ Party) ལྟ་བུ་ཆགས་མ་སོང་ངམ། དབུ་མའི་ལམ་
ངས་ཁོང་གི་ས་ནས་གསུང་ཆོས་མང་པོ་ཞུས་པ་ཡིན། འདུག དགོངས་དག་ཟེར་མཁན་རྒྱ་མི་མང་པོ་ཡོང་གི་ ཞེས་པ་འདི་ང་ཚོ་ཕར་ལོག་རྒྱུའི་དོན་གཅིག་པུ་མིན་ ཁོང་གིས་ང་ལ་བཀའ་མོལ་གྱི་ཞོར་འཕྲོས་ཤིག་ཏུ། སྐུ་ འདུག། དེར་བརྟེན། ད་ལྟའི་སྐབས་སུ་ང་ཚོས་རྒྱ་མི་ པར།
གཞིས་ལུས་རྒྱ་ཆེའི་མི་མང་རྣམས་དབུགས་
ཚབ་ཚོགས་པའི་ཁོངས་སུ་ཧིན་དྷི་ཤེས་མཁན་དགོས་ མཉམ་དུ་གྲོགས་པོ་བསྒྲིགས་ཏེ། མི་དང་མིའི་འབྲེལ་ གཏོ ང ་བདེ ་ བ་ཞི ག ་བྱུང་ན་བསམ་ནས་སྐད་ཆ་ཤོ ད ་ ཞེ ས ་གསུངས་པ་ལྟར་ཁོ ང ་ཕེ བ ས་པ་ཡི ན ་གསུངས་ བའི་ཐོག་ནས། གྲོགས་པོ། བསམ་བློ་ཕྲན་བུ་གཏོང་རྒྱུ་ ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ཁ་སང་བོད་ཕྲུག་ཁྱིམ་སྡེར་ཡང་སྐད་ བྱུང་། ཁོང་ཁུ་ནུ་ནས་འཁྲུངས་པ་ཡིན་སྟབས་ཧིན་དྷིའི་ མི་འདུག་གམ་ཞེས་ཕར་བཤད་ས་ཡོད། ཁྱེད་རང་ཚོ་ ཆ་བྱུང་། བར་སྐབས་བོད་ནས་སློབ་ཕྲུག་ཡོང་མཁན་ སྐད་ལེགས་པོ་མཁྱེན་གྱི་ཡོད་པ་རེད།
སྐབས་དེར་ ང་ཚོའི་དགྲ་བོ་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་ན་ཁོང་ཚོ་མཁྲེགས་སུ་ ཉུང་དུ་ཕྱིན་པ་རེད།
གྷན་དྷིས་ཁྱེད་རང་ཚོ་བོད་ཀྱི་ཆོས་གང་འདྲ་རེད་ཅེས་ འགྲོ་བ་ལས་ཡག་ཏུ་འགྲོ་རྒྱུ་ཁག་པོ་རེད། ང་ཚོ་བོད་ ཕྱིན་པ་རེད།
གྲྭ་རྒྱུན་ཡོང་མཁན་ཡང་ཉུང་དུ་
བོད་ནང་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་
བཀའ་འདྲི ་ གནང་བྱུང་ཞེ ས ་རྒན་རི ག ་འཛི ན ་བསྟན་ པ་ནང་ཁུལ་ལའང་ཁྱི མ ་ཚང་གཅི ག ་གི ས ་གཅི ག ་ལ་ ལ་ཞབས་འདེགས་སྒྲུབ་མཁན་དང་། ལྷག་བསམ་ཡོད་ པས་གསུང་གི་འདུག
གང་ལྟར་དེ་དུས་རྒྱ་གར་རང་ ཁྱོད་ང་ཚོའི་དགྲ་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་ན། ཕར་ཕྱོགས་དེར་ མཁན་རི ག ས་མང་པོ ་ ཞི ག ་འཇུ་བཟུང་བྱས་པ་དང།
བཙན་ཐོབ་ཉེར་ཡོད་པ་དང་། པས།
གྷན་དྷི་བཞུགས་ཡོད་ གང་ཐུབ་ཀྱིས་གནག་གནག་བྱེད་ཀྱི་རེད། ཕྲན་བུ་མ་ སློ བ ་གྲྭ་ཁག་ཏུའང་གདོ ང ་རི ས ་དམར་རྗེ ན ་དུ་བསྟན་
དངོས་གནས་བྱས་ན་ལྡི་ལིར་ང་ཚོའི་ལས་ མཐུན་པ་ཡོད་ཀྱང་གྲོགས་པོའ ་ི རྣམ་པ་བསྟན་ཏེ་ཆང་ ནས་རྒྱ་ཡིག་གཙོ་བོར་སློབ་ཏུ་འཇུག་གི་ཡོད། དེ་སྔ་
ཁུངས་ཤིག་གཏན་འཇགས་འཛུགས་རྒྱུའི་ཐོག་བཀའ་ མཉམ་དུ་འཐུང་། སྦག་མཉམ་དུ་བརྒྱབ་ནས་བསྡད་ན་ ༡༩༨༦ ལོར་ང་རང་ལ་དྭགས་སུ་ཡོད་སྐབས། རླུང་ མོལ་གནང་དགོས་པ་རེད། ༡༩༤༧ ལོར་རྒྱ་གར་རང་ ཁེ་ཕན་ཕྲན་བུ་རག་རྒྱུའི་རེ་བ་ཡོད། བཙན་ཐོབ་པའི་སྐབས་སུ་ང་ཚོས་ལས་ཁུངས་གཅིག་
འཕྲིན་ནང་༸པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་དང་ང་ཕོད་ཁོང་ཚོས་
སྤྱིར་བཏང་ཤེས་བྱའི་(common sense) ཐབས་ཤེས་གནང་སྟེ་ ༡༩༨༧ ལོ་ནས་བཟུང་རང་སྐྱོང་
བཙུགས་ཐུབ་ཡོད་ན། ལིའུ་ཙི་ཅན་གྱིས་བཤད་པ་ཇི་ ཐོག་ནས་བསམ་བློ་བཏང་ན། རྒྱ་དམར་ལ་མཁྲེགས་ ལྗོངས་ཀྱི་ཡིག་ཆ་ཚང་མ་བོད་ཡིག་ཐོག་བཟོ་གཏན་
བཞིན་གོ་མིང་ཏང་གི་ཤུགས་མར་ཆག། གུང་ཁྲན་ལ་ པོ ་ བྱེ ད ་པར་ང་ཚོ ར ་མཁྲེ ག ས་པོ་བྱེ ད ་པའི ་ གདེ ང ་ འཁེལ་བའི་སྐོར་གོ་ཐོས་བྱུང་། ཐབས་མཁས་པོ་བྱུང་ན་ ཤུགས་ཆ་ཚང་མ་སླེབས་པའི་སྐབས་རེད། དཔེར་ན། སྤོབས་དང་ནུས་པ་དགོས་པ་རེད། སར་དྷར་པ་ཊེལ་ཁྱེད་རང་ཚོས་ཤེས་ཀྱི་རེད། གིས་ལུང་བསྟན་ཞེ་པོ་གཅིག་བརྒྱབ་འདུག
ང་ཚོ་བོད་མི་ས་ དེ་ལྟར་ཡོང་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་ཡིན། དེ་ནས་
ཁོང་ ཡ་དྲུག་གིས་རྒྱ་མི་ས་ཡ་སྟོང་ཕྲག་གཅིག་ལྷག་ཙམ་ ༡༩༨༧ ཇི་ལྟར་བྱས་ཏེ་གླགས་ཁེལ་གྱི་རེད་དམ།
ཁོང་ཚོའི་གྲས་ཀྱིས ་བོ ད ་པར་ཤ་ཚ་དང། ཡོངས་རྫོགས་ཁོ་ཚོས་བཟུང་ཚར་བ་རེད།
ལོར་ཟང་ཟིང་གི་གནས་ཚུལ་བྱུང་བ་དང།
བོད་ས་ ༸པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་ ༡༩༨༩ ལོར་སྐུ་གཤེགས། ང་ ཕྱི་ལོ་ ཕོད་བློ་ཁོག་གིས་མ་འདང་བ་ལས།
བོད་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་མ་ཐུབ་ན་རྒྱ་གར་ལའང་ཉེ ན ་ཁ་ ༡༩༤༧།༤༨ ལ་ང་ཚོས་འཐུས་ཤོར་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ ཁོང་ལ་ལྷག་བསམ་དང་། ཡོད་པ་མཐོང་གི་ཡོད་པ་རེད། མི་དེ་ཚོའི་གྲས་དེ་དུས་ བཏང་བ་བསྐྱར་ལོག་བྱེད་ཐབས་མེད།
དངོས་གནས་
གསར་བརྗེའི་བསམ་བློ།
དེའི་ཚེ་དེའི་ རྣམ་དཔྱོད་བཅས་ཡག་པོ་ཡོད་ཀྱང་། བློ་ཁོག་དེ་ཙམ་
བསྡད་ཡོད་པ་རེད། ང་ཚོས་སྐབས་དེར་ལྡི་ལིར་གཞུང་ དུས་དངོ ས ་ཡོ ད ་གནས་ཚུལ་ལ་བསྟུན་ནས་ཐབས་ མེད་པ་དེ་གསལ་པོ་ཡིན།
གང་ལྟར་བོད་མི་ཚོས་ངོ་
ཚབ་བཙུགས་ཏེ་འབྲེལ་བ་བྱས་ཡོད་ན་གོ་སྐབས་ཏན་ ཤེས་བྱེད་རྒྱུ་བྱུང་ཡོད་ན་མཁས་པ་རེད། དངོས་ཡོད་ རྒོལ་རིམ་པར་བྱས་པར། རྒྱ་ཕྱོགས་ནས་དྲག་གནོན་ ཏན་ཡོད་པ་རེད།
ང་ཚོས་གོ་སྐབས་འཕྲོ་བརླག་ཏུ་ གནས་ཚུལ་ལ་བསམ་བློ་མ་བཏང་བར་ལྐུགས་པ་ཨུ་ བྱེད་རྐྱང་བྱས་ཡོད། ང་ཚོས་ཁ་བྲལ་དགོས་ཞེས་རྩོད་
བཏང་སྟེ། གང་ཡང་བྱེད་མ་ཐུབ་པ་རེད། ང་ཚོ་བོད་ ཚུགས་དང་རང་འདོ ད ་དབང་གི ས ་སྐད་བརྒྱབ་པས་ ཀྱི་མེད་ཀྱང་།
ཁ་བྲལ་རྩོད་ཀྱི་འདུག་ཅེས་ངན་ཁག་
པའི་དཔེ་ལ་ཡོད་པ་བཞིན། ནོར་བུ་རང་ལ་ཡོད་དུས། ཕན་ཐོགས་ཡོང་རྒྱུ་མེད། ཐོག་མར་གཞོན་ནུ་ཚོགས་ ཆ་ཚང་ང་ཚོར་གཡོགས་ཡོད། དཔེར་ན། རྒྱལ་སྤྱིའི་ ནོར་བུའི་ནོར་ཉམས་མ་ཆོད། ནོར་བུ་མི་ལ་ཤོར་དུས། པ་བཙུགས་པའི་སྐབས་ལ་རང་བཙན་ང་ཚོའི་ཐོབ་ཐང་ ཨོ་ལིམ་པིག་རྩེད་འགྲན་ཚོགས་པའི་སྐབས། ང་ཚོས་ སེམས་པ་གཏིང་ནས་སྐྱོ་བྱུང་ཟེར་བ་དེ་རེད། ཚང་མ་ ཡིན་ཤོད་ ཀྱི་ཡོད།
ཐོབ་ཐང་བཤད་པ་དེ་ཡང་དག་ གཏོར་བཤིག་གཏོང་གི་འདུག་ཅེས་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་
ཚར་དུས་ང་ཚོ ས ་སྐད་བརྒྱབ་ཀྱང་ཕན་ཐོ ག ས་གང་ པ་རེད། བར་སྐབས་ནས་ཐོབ་ཐང་གི་སྐད་ཆ་མིན་པར། ཡོད། དངོས་གནས་བྱས་ན། ཨོ་ལིམ་པིག་རྩེད་འགྲན་ ཡང་མེད།
དབུ་མའི ་ ལམ་གྱི ་ སྲི ད ་བྱུས་འགྱུར་བ་གཏོ ང ་དགོ ས ་ ཚོ ག ས་ས་གཏན་མ་འཁེ ལ ་གོ ང ་ང་རང་ཝ་ཤི ན ་ཊོ ན ་
དེང་སང་རྒྱ་རིགས་ཁྲོད་ནང་པའི་ཆོས་ལ་ པ་དང་། རང་བཙན་རྩོད་དགོས་པ་ཤོད་ཀྱི་འདུག རང་ ལ་ཡོད། ཨོ་ལིམ་པིག་རྩེད་འགྲན་ཚོགས་ས་རྒྱ་ནག་
དོ་སྣང་བྱེད་མཁན་མང་པོ་ཡོད། ནང་པའི་ཆོས་ལ་དོ་ བཙན་རྩོད་དེ་སྲིད་བྱུས་འགྱུར་བ་གཏོང་དགོས་བརྗོད་ ལ་འོས་པོ་འདུག་གམ་ཞེས་སྐད་ཆ་འདྲི་སྐབས། ངས་ སྣང་བྱེད་མཁན་དེ་ཚོས་རང་བཞིན་གྱིས་བོད་པར་ཤ་ དུས། དེ་ནི་སྲིད་དོན་ཚོགས་པ་ (Political Party) འོས་པོ་འདུག་ཅེས་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས་པ་ཡིན།
རྒྱ་ནག་
23
2013 ཕྱི་ཟླ་བཅུ་པའི་ཤེས་བྱ།
བོད་དང་བོད་མི།
མི ་ གྲངས་ཀྱི ་ ཆ་ནས་རྩི ས ་ན་དུང་ཕྱུར་བཅུ་གསུམ་ ལོར་ང་རྒྱ་ནག་པེ་ཅིང་ལ་བསྐྱོད་དེ་ཟླ་བ་ཁ་ཤས་ཤིག་ ཞིག་ཡིན་པ་ཤེས་ཀྱི་འདུག ང་ཚོས་འཛམ་བུ་གླིང་ལ་
ཡོད་པ་དང་། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཐོག་ནས་ཀྱང་དངོས་གནས་ བསྡད་པ་དང་། དེ་ནས་རྒྱ་ནག་གི་ས་ཁུལ་མང་པོ་ཞིག་ གང་ལ་གང་འཚམ་གྱི་ཕན་ཐོགས་བསྒྲུབས་ཡོད། འོན་ རིག་གཞུང་གཏིང་ཟབ་ཡོད་པས། རྒྱ་ནག་འོས་པོ་རེད་ ལ་ལྟ་སྐོ ར ་དུ་བསྐྱོ ད ་ཁོ ང ས་མན་ཇུའི ་ ས་ཆ་ཏུང་པེ ་ ཀྱང་ཉེ་ཆར་ཡི་གེ་ཞིག་མཐོང་བྱུང་། ཆོས་ཟེར་བ་ཚན་ ཅེས་བརྗོད་པ་ཡིན། ཨོ་ལིམ་པིག་རྩེད་འགྲན་གང་དུ་ ལའང་སླེབས་བྱུང་། མན་ཇུའི་མི་རིགས་ཚོས་གསོལ་ རིག་དང་རྦད་དེ་རྒྱབ་འགལ་རེད། ང་ཚོས་ཚན་རིག་
ཚོ ག ས་གོ ་ བསྡུར་བྱེ ད ་མཁན་གྱི ་ ཚོ ག ས་ཆུང་ཞི ག ་ སྟོན་བཤམས་པའི་སྐབས་སུ། མི་སྐེད་རགས་སེར་པོ་ དང་མཐུན་པ་བྱེད་དགོས་པ་ལས། ཚན་རིག་དང་རྒྱབ་ ཡོད་ཅིང་།
ཚོགས་ཆུང་དེའི་ནང་གི་མི་གཅིག་གིས་ བཅིངས་པ་ཞིག་ངའི་འཁྲིས་ལ་ཡོང་ནས། ང་མན་ཇུ་ འགལ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཀྱི་ལམ་ལ་འགྲོ་ཐབས་མེད་ཅེས་ ཏཱ་ལའི་བླ་མས་ཨོ་ ཡིན་བརྗོད་བྱུང་།
རྗེས་སུ་ང་ཚོའི་ངོ་ཤེས་ཤིག་ལ།
དེ་སྐབས་མན་ཇུ་མི་རིགས་དེ་རྒྱ་ བྲིས་འདུག
དོན་དངོས་འཛམ་བུ་གླིང་འདིའི་ཐོག་གི་
ལིམ་པིག་རྩེད་འགྲན་ཚོགས་ས་རྒྱ་ནག་འོས་ངེས་རེད་ མི་རིགས་ཁྲོད་སིམ་སྟེ་མཛུབ་མོ་འཛུགས་ས་མེད་པ་ ཚན་རིག་པ་སྙན་གྲགས་ཡོད་མཁན་ཚོས་བོད་ཀྱི་ནང་ ཅེས་བརྗོད་པ་དེས་ཁོང་ཚོའི་ཐག་གཅོད་བྱེད་ཕྱོགས་ ཆགས་འདུག ངས་རྒྱ་མི་ངོ་ཤེས་པ་དང་མན་ཇུའི་མི་ ཆོས་ལ་དགའ་པོ་བྱེད་ཀྱི་འདུག། ལ་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་བྱུང་སོང་ཞེས་བཤད་འདུག
ཚན་རིག་པ་དངོས་
ཐུག་སྐབས་སུ། གཞན་དག་ཕར་ཞོག་སྐར་ལྔའི་དར་ གནས་འཛམ་གླི ང ་ཐོ ག ་སྙན་གྲགས་ཡོ ད ་པ་དེ ་ འདྲ་
དངོས་གནས་བྱས་ན་དེའི་ཐད་ང་ཚོས་ཕན་ དམར་སྟེང་གི་སྐར་མ་ཆེ་བ་དེས་རྒྱ་མི་རིགས་མཚོན། ངོས་དང་ཟུར་དུ་ཐུག་སྐབས་སྒོམ་རྒྱག་གི་ཡོད་ཟེར་
ཐོགས་བྱས་ཡོད།
ཡིན་ནའང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ གཞན་བཞི་པོ་དེས་བོད་དང་། མན་ཇུ། ཡུ་གུར། སོག་ གྱི་འདུག
ནང་ཆོས་ཉམས་ལེན་བྱེད་མཁན་དེ་ཚོས་
དྲག་གནོན་བྱེད་རྒྱུ་དེ་སྟབས་བདེ་བ་མཐོང་ནས། དྲག་ པོ་བཅས་མཚོན་གྱི་ཡོད་པས། མན་ཇུ་ཁྱེད་རང་ཚོར་ གཞན་ལ་ཁོ་རང་ཚན་རིག་པ་ཡིན་བརྗོད་པ་ལས་ནང་
གནོན་གྱི་སྲིད་བྱུས་མཐའ་སྐྱོང་ཆེད་མཐོང་གིན་མཐོང་ དངོ ས ་གནས་བྱས་ན་རང་སྐྱོ ང ་ལྗོ ང ས་ཀྱི ་ ཐོ བ ་ཐང་ པ་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་ཤེས་ཀྱི་མ་རེད། ཚད་ལྡན་གྱི་ཚན་ གིན་ལ་སྐྱག་རྫུན་བཤད་དེ།
ཏཱ་ལའི་བླ་མས་ཁ་བྲལ་ ཡོ ད ་པ་རེ ད ་ཅེ ས ་རྩེ ད ་མོ ་ དང་སྦྲགས་ནས་བཤད་པ་ རིག་པ་དེ་ཚོས་ནང་པའི་ཆོས་ལ་མོས་མཐུན་བྱེད་ཀྱི་
བྱེད་ཀྱི་འདུག་ཅེས་ཤོད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། དེར་བརྟེན། ཡིན། ཡིན་ནའང་། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་སྤྲད་པ་ལ་མན་ འདུག རྒྱ་ ཇུ་མི་རིགས་མཛུབ་མོ་འཛུགས་ས་མེད་པར་ཆ་ཚང་
ང་ཚོ་འདི་ཕྱོགས་ནས་རང་བཙན་ཐོག་ཕྱིན་ན། གཞུང་ལ་དགོས་པ་དེ་ཆགས་ཡོད། སྣང་བ་གཏོང་གི་མ་རེད།
ཕྱིས་སུ་ངས་རྩད་གཅོད་ གཏན་ནས་མེད་པ་ཤོད་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་།
ཤེས་སོང་ངམ། རྒྱ་མིའི་ཁྲོད་སིམ་འདུག
རང་བཙན་གྱི ་ ལས་འགུལ་སྤེ ལ ་བ་དེ ་ ལ་ཁོ ང ་ཚོ ས ་ བྱེད་སྐབས།
རྒྱ་དམར་གྱི ས ་ཆོ ས ་ཟེ ར ་བ་ཕན་ཐོ ག ས་
དེང་སང་རྒྱ་
ཏུང་པེ་ས་ཁུལ་དུ་མན་ཇུའི་མི་རིགས་ ནག་ཏུ་ནང་པ་ས་ཡ་བཞི་བརྒྱ་སྐོར་ཡོད་པ་བརྗོད་ཀྱི་
བོད་ནི་ཁོང་ཚོའི་ལག་ཏུ་ གཙོ་བོ་བྱས་པའི་གྲོང་གསེབ་ཆུང་ཆུང་གཅིག་གཉིས་ འདུག ང་ཚོ་བོད་མི་ས་ཡ་དྲུག་རེད། རྒྱ་མི་ནང་པ་
ཡོད། འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་གྱིས་རོགས་བྱེད་ ཤིག་ཡོད་པ་རེད་ཟེར།
དེའི་ནང་ཁོ་ཚོས་མན་ཇུའི་ ཚོ ས ་ང་ཚོ ་ བོ ད ་པར་ཧ་ཅང་དགའ་པོ ་ བྱེ ད ་ཀྱི ་ འདུག
ཐུབ་ཀྱི་མ་རེད་ལ། རོགས་བྱེད་མཁན་ཡང་ཡོང་གི་མ་ སྐད་རྒྱག་པ་དང་། མན་ཇུ་མི་རིགས་ཀྱི་རྣམ་པ་འཛིན་ དེ་ནི་འགྱུར་བ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན། དེང་སང་ནང་པའི་ རེད།
སྐད་བརྒྱབ་པར་གང་ཡང་མི་འདུག་བསམ་སྟེ་ མཁན་ཡོད་པ་དེ་ཙམ་མ་གཏོགས་གཞན་མེད་པ་རེད། གྲངས་ཀ་དེ་གུང་ཁྲན་ཏང་མིའི་གྲངས་ཀ་ལས་མང་བ་
སྡོད་ཀྱི་ཡོད། དེར་བརྟེན། ད་ལྟའི་དུས་ཚོད་ལ་དངོས་ མན་ཇུའི་མི་འབོར་ས་ཡ་བཅུ་སྐོར་ཡོད་པ་རྣམས་རྒྱ་ ཡོད་འདུག བསམ་བློ་མཁྲེགས་འཛིན་ཅན་ཁ་ཤས་ནང་ ཐོག་བདེན་འཚོལ་བྱེད་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་རེད།
མིའི་ཁྲོད་སིམ་ཚར་འདུག རྒྱ་དཔོན་བསམ་བློ་གུ་དོག་ པའི་གྲངས་འབོར་ཏང་མིའི་གྲངས་འབོར་ལས་མང་བ་
ངས་ཆབ་སྲི ད ་ཀྱི ་ ལས་ཀ་བཞག་ཚར་བ་ པོ་གཏོང་མཁན་ཚོའི་རེ་བར།
བོད་དེ་ཡང་ཕྱིན་ཆད་ ཡོད་པ་དེར་ཞེད་སྣང་ཡོང་གི་ཡོད་འདུག ཡང་ཕྱོགས་
ཡིན། བོད་མི་ས་ཡ་དྲུག་གི་བདེ་སྡུག་ལ་ཐུག་གི་ཡོད་ སྐད་ཡིག་མེད་པ་དང་། རིག་གཞུང་མེད་པ་བཟོ་དགོས་ གཞན་ནས་གུང་ཁྲན་ཏང་མིའི་ནང་སེམས་ཀྱི་གཏིང་
པས། བོད་མིའི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་། སོ་སོའ ་ི སྐད་ བསམ་གྱི་ཡོད་པ་རེད། ཁྲིན་ཁུའེ་ཡོན་གྱིས་བོད་པའི་ ནས་ནང་ཆོས་ལ་དད་པ་བྱེད་མཁན་མང་པོ་འདུག རྒྱ་ ཡིག་བཅས་འཛིན་ཐུབ་པ་ཞིག་མ་བྱུང་བ་ཡིན་ན། མན་ ཆོས་དད་དེ་ཁ་བྲལ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་མཚན་གཙོ་བོ་རེད་ ནག་གི་དཔོན་རིགས་ནང་དུའང་ནང་པའི་ཆོས་ལ་དོ་ ཇུའི་མི་རིགས་ནང་བཞིན་ཆགས་ཀྱི་རེད།
༸རྒྱལ་ ཅེས་བརྗོད་དེ་ཆོས་དད་མེད་པ་བཟོ་གི་ཡོད། བོད་ཀྱི་ སྣང་ཡོད་མཁན་མང་པོ་འདུག ད་ལྟའི་གནས་ཚུལ་ཧ་
དབང་སྐུ་གོ ང ་མ་རྒྱ་ནག་ལ་ཕེ བ ས་སྐབས་རྒྱ་ནག་ སྐད་ཡིག་དེ་ཡང་མཁས་པ་འགའ་ཤས་ཀྱིས་བེད་སྤྱོད་ ཅང་འཁྲུག་ཆ་དོད་པོ་ཡོད། གང་འདྲ་ཆགས་ཡོང་ཚོད་ གོང་མ་མན་ཇུ་རེད། དེ་དུས་རྒྱ་ནག་བྱང་ཤར་ཏུང་པེ་ བྱ་རྒྱུ་ཙམ་ལས་གཞན་མེད་པ་བཟོས་ན། བོད་པ་རང་ མ་ཐིག་པ་དང་། ལག་པ་བརྐྱངས་ན་རྐྱོང་ས་ཡོད་པ་ལྟ་ ཁུལ་དུ་མན་ཇུའི་མི་རིགས་ལ་སོ་སོའ ་ི སྐད་ཡིག་དང། བཞིན་གྱིས་རྒྱ་མི་རིགས་ཁྲོད་སིམ་འགྲོ་བའི་བསམ་ བུ་ཞིག་འདུག གོམས་གཤིས། རིག་གཞུང་བཅས་ཡོད་ལ། མང་ཆེ་ བློ་གཏོང་གི་ཡོད་པ་ཧ་ཅང་གསལ་པོ་རེད། བ་ནང་པ་རེད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༠༨ ལོར་༸རྒྱལ་དབང་སྐུ་
ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་དུ་འ་ཆད་འུ་ཐུག་སྟེ། ཉི་
འོ ན ་ཀྱང་དེ ང ་སང་རྒྱ་མི ་ རི ག ས་མང་པོ ་ མ་གཅི ག ་ཡི ན ་ནའང་སྔ་ཙམ་བོ ད ་ལ་ལོ ག ་རྒྱུ་བྱུང་
གོ ང ་མ་རྒྱ་ནག་ལ་ཕེ བ ས་དུས་མན་ཇུའི ་ མི ་ རི ག ས་ ཞིག་གིས་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ཆོས་དང་། རིག་གཞུང་ ན་བསམ་མཁན་ཕལ་ཆེར་མེད། ཟུར་གསལ་དུ་སྲ་ཐག་ཐག་ཡོད་འདུག ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༤ ཧ་ཅང་རྩ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་དང་།
གལ་སྲིད་བོད་མི་
ཕན་ཐོགས་ཡོད་པ་ བཙན་བྱོལ་བ་བོད་ལ་ཕར་ལོག་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་བྱུང་
24
བོད་དང་བོད་མི། བ་ཡིན་ན།
2013 ཕྱི་ཟླ་བཅུ་པའི་ཤེས་བྱ།
བཙན་བྱོལ་བ་མང་པོ་ཞིག་གིས་ང་བོད་ ཡུ་རོབ་ཁུལ་དང་། ཨ་མེ་རི་ཀའི་ནང་མི་སུ་ལ་སྤྱི་མོས་ ཀྱི་འགྲོ་སྟངས་ཇི་ལྟར་ཡིན་གོ་བསྡུར་དང་།
པ་ཡིན་ཀྱང་བོད་ལ་ལོག་གི་མིན། བསྡད་ན་སྐྱིད་པ་དང་།
ང་ཨ་མི་རི་ཀར་ ཡོད་བསམ་ཤོག་བསྡུས་པར། ཨ་རིའི་ཨོ་བྷ་མ་དང་། གཏམ་བཤད་ལ་ཉན།
འདིར་དཔལ་འབྱོར་ཡག་པོ་ ཡེ་ཤུའི་བླ་ཆེན་ལས་ཐོག
རྒྱ་ནག་དེ་ཡང་ཁྲིམས་ཀྱིས་
ང་བཅས་ང་ཚོ་མི་གསུམ་ དབང་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་དགོས་ཞེས་ང་ཚོས་
བཟོ་ཐུབ་ཀྱི་འདུག ཕྲུ་གུ་ཚོས་དབྱིན་ཇིའི་སྐད་ཤེས་ སྤྱི་མོས་ཆེ་ཤོས་ཡོད་པའི་གྲས་སུ་ཐོན་འདུག ཀྱི་ཡོད།
ཁོ་ཚོའི་
ང་ ཡོངས་གྲགས་ཐོག་ཤོད་ཀྱི་ཡོད།
རྒྱ་ནག་གི་ཁྲིམས་
ད་བོད་ལ་ལོག་མི་དགོས་པ་ཞིག་གནང་ བདུད་རེད་ཟེར་བ་དང་། ཁ་བྲལ་བ་རེད་ཅེས་ད་ལྟ་བར་ དཔོན་ཚོས་ཀྱང་རྒྱ་ནག་ལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་དབང་བསྒྱུར་
རོགས་ཞེས་ཕལ་ཆེར་ཟེར་མདོག་ཁ་པོ་རེད།
ང་ཚོ་ དུ་ལོ་སྦྲེལ་ནས་གཤེ་གཤེ་མང་པོ་བཏང་བྱུང་ཡང། ང་ དགོས་པ་དང་།
ཁྲིམས་ཀྱི་འགྲོ་སྟངས་ཡར་རྒྱས་
འདིར་བཙན་བྱོལ་ལ་འ་ཆད་འུ་ཐུག་པའི་སྤྲང་པོ་ཁྱུ་ འཛམ་གླིང་འདིའི་ཐོག་སྐད་གྲགས་ཆེན་པོའ ་ི གྲས་སུ་ གཏོང་དགོས་སྐོར་མང་པོ་ཤོད་ཀྱི་འདུག
དེ་འདྲའི་
གཅིག་ལྟ་བུ།
ཉི་མ་གཅིག་ཡིན་ནའང་བོད་ལ་ལོག་ ཡོད་པས། ང་ཚོ་ཉམ་དམའ་པོ་དང་། འ་ཆད་འུ་ཐུག་ དུས་སྐབས་ལ་ང་ཚོ་མཉམ་དུ་གོ་བསྡུར་བྱས། ང་ཚོའི་
སྤྲད་པ་དང།
བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་ལ་བརྩི་ བྱེད་པ་དེ་རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ ཡིན་ཞེས་བརྗོད་ན། ཁོང་ཚོ་ཚུར་འགུག་ཐུབ་ཀྱི་རེད།
རྒྱུ་སྔ་ཕྱི་བྱུང་ན་བསམ་མཁན་འདི་འདྲ་མིན།
དངོས་ ནས་སྐུ་མཁྱེན་ཟེར་དགོས་དོན་གང་ཡང་མེད། ཁ་ཤས་ ངོས་ནས་བྱེད་ཐུབ་པ་དེ་ཙམ་མེད་ཀྱང་། ང་ཚོས་ཕྱར་
གནས་བོད་རྒྱ་ཆེའི་མི་མང་ལ་རྒྱ་གཞུང་ནས་མཐོང་ ཀྱིས་ཏཱ་ལའི་བླ་མས་རྒྱ་གཞུང་དང་མཉམ་དུ་འཆམ་པོ་ བ་གྲུ་འདེགས་དང་། སྟོབས་ཤུགས་གཅིག་སྒྲིལ་བྱ་རྒྱུ་ བཀུར་བྱས་པ་ཡིན་ན།
ང་ཚོ་བོད་པར་ཕན་གྱི་རེད། ཆེན་གྱི་ཨུ་ཡོན་ཀྲང་གཞོན་པའི་རེ་བ་རྒྱག་གི་ཡོད་པ་ ལས་གཞི་ཆེན་པོའ ་ི ཐོག་ནས་ཕན་ཐོགས་ཡོང་རྒྱུའི་
དེ་མིན་ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་བ་རྣམས་ཁུངས་མ་འཁྱོལ་ རེད་ཟེར་གྱི་ཡོད། དེ་འདྲའི་རེ་བ་རྒྱག་གི་ཡོད་ན། དེ་ གནད་འགག་འདུག ཁྲིམས་ལུགས་མཁས་པ་དེ་ཚོའི་
བར་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་སྐུ་མཁྱེན་ཞེས་ཟེར་དགོས་དོན་ སྔོན་ལོ་རབས་བརྒྱད་ཅུ་པའི་ནང་ཧུའུ་ཡའོ་པང་གིས་ བསམ་བློའ ་ི ནང་བོད་པ་ཚོས་རྒྱ་མི་རིགས་ལ་ངོ་རྒོལ་ གཏན་ནས་མེད། ན།
ངས་འབོར་ཤོབ་ལྟ་བུ་ཞིག་བཤད་ དོན་ཚན་ལྔ་བཏོན་ཡོད།
ཏཱ་ལའི་བླ་མ་ཕྱིར་ལོག་ན། བྱེད་ཀྱི་མི་འདུག་བསམ་པ་ཞིག་བྱུང་ན་གང་ཅིར་ཁྱད་
ན་ནིང་རྒྱ་མི་ཞིག་གིས་ངའི་གཟུགས་རིས་ཤིག་ ཕེབས་བསུ་ལ་བློན་ཆེན་ཞིག་གཏོང་གི་ཡིན། རྒྱ་ནག་ པར་ཡོད།
བྲིས་འདུག ཁོ་རང་ང་སྐྱེས་སའི་གྲོང་གསེབ་ལ་ཕྱིན་ ལ་སླེ བ ས་ན་སྔ་མོ འ ་ི ཐོ བ ་གོ ་ ས་ཆ་ཚང་བསྐྱར་གསོ ་
རྒྱ་ནག་ནས་བྲོས་ཏེ་འཇར་མན་ནང་སྡོད་
པ་ཡིན་ཟེར། རི་མོ་དེའི་ནང་ང་གྲོང་གསེབ་ཆུང་ཆུང་ བྱེད་ཀྱི་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་ ཡོད། ང་ཚོས་ལམ་སང་ མཁན་ཞིག་ཁ་སང་ཐུག་བྱུང་། ཁོ་རང་འཇར་མན་ལ་ དེའི་ནང་སྐྱེས་པ་ནས་འགོ་བཙུགས་ཏེ་འཛམ་བུ་གླིང་ ལན་སྤྲད་དེ། བོད་ཀྱི་དོན་དག་ལས་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་དོན་ ཐོག་མར་སླེབས་དུས་བོད་པ་ཐུག་རྒྱུར་ཕྲན་བུ་བདེ་པོ་ ལ་ཁྱབ་པའི་བཀོད་རིས་བྲིས་འདུག
གྲོང་གསེབ་སྐྱོ་ དག་མ་རེད། རྩ་དོན་བོད་མི་ས་ཡ་དྲུག་གི་དོན་དག་ལ་ མེད། བོད་པས་རང་བཙན་རྩོད་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། རྒྱ་
བོ་དེའི་ནང་སྐྱེས་པའི་ཕྲུ་གུ་ཞིག་ད་ལྟ་འཛམ་བུ་གླིང་ ཐུག་ཡོད། དེ་ཐག་གཅོད་ཡག་པོ་ཞིག་བྱུང་ན། ང་ཚོ་ མི་རིགས་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་བསམ་གྱི་ཡོད།
འདིའི་ཐོག་ཁྱབ་ཡོད་པ་རེད་ཅེས་ཁོས་དེ་ལྟར་བརྗོད་ ལོག་རྒྱུ་རང་ཤུགས་ཀྱིས་ཡོང་གི་རེད། བོད་མི་ས་ཡ་ བར་སྐབས་རང་བཙན་རྩོད་ཀྱི་མེད་པ་དང་། མིང་དོན་ བྱུང་། རྒྱ་ཕྱོགས་ནས་ང་བདུད་རེད་བརྗོད་ཀྱང་། ང་ནི་ དྲུག་གི་རྩ་དོན་ལ་འགྱུར་བ་མ་ཐེབས་ན།
ང་ཚོ་ལོག་ མཚུངས་པའི ་ རང་སྐྱོ ང ་རྩོ ད ་ཀྱི ་ ཡོ ད ་པའི ་ དབུ་མའི ་
འཛམ་གླིང་གི་མི་གྲལ་ནས་བུད་མེད་ལ། བོད་ཀྱི་ཆོས་ རྒྱུའི་སྐད་ཆ་ཡོང་དོན་མེད་ཅེས་བཤད་ཡོད།
ཁྱེད་ ལམ་གྱི་ཡིག་ཆ་ཞིག་ མཐོང་བྱུང་། ཡིག་ཆ་དེ་མཐོང་
དང་རི ག ་གཞུང་ཡང་འཛམ་གླི ང ་འདི འི ་ ཐོ ག ་དངོ ས ་ རང་ཚོ་གང་ལྟར་ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་བའི་ནང་གི་ཉིང་ཁུ་ མ་ཐག་ཁོའ ་ི བསམ་བློ་ལྷོད་ཤིག་གེར་ཕྱིན་སོང་ཟེར།
གནས་ངོ་སོ་ཐོན་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། ང་ཚོས་གང་ལ་ (cream) ལྟ་བུ་ཆགས་ཡོད། ཁྱེད་རང་ཚོར་སློབ་སྦྱོང་ དེ ་ ནས་བཟུང་བོ ད ་པ་ཐུག་རྒྱུར་དགའ་པོ ་ ཡོ ད ་ཟེ ར ། གང་འཚམ་གྱི་ཞབས་འདེགས་བསྒྲུབས་ཡོད་པས། ང་ ཡོད་པ་དང་། སློབ་སྦྱོང་དེ་ཡང་ཁྲིམས་ལུགས་སྦྱངས་ ཁོ་རང་ཁྲིམས་དཔོན་ཡིན་ནམ། ཚོ་ཉམ་དམའ་པོ་བྱེད་དགོས་པ་དང་། འ་ཆད་འུ་ཐུག་ པ་ཧ་ཅང་རྩ་ཆེན་པོ་རེད། དགོས་པ་གང་ཡང་མེད།
རྒྱ་ཕྱོགས་ནས་བསམ་བློ་
(མཚམས་འདིར་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བས་གྲོས་གཞི་
ཡག་པོ་བཏང་ན། གཙོ་ཆེ་ཤོས་བོད་མི་ས་ཡ་དྲུག་ལ་ སྙན་གསན་ཞུས།) རང་དབང་ཡོད་པ་ཞིག་དང་། སོ་སོའ ་ི ཆོས་དང་རིག་
གཞུང་ལ་བདག་པོ་ཡག་པོ་རྒྱག་ཐུབ་པ་ཞིག་བྱུང་ན། འདུག དེ་ནི་ང་ཚོའི་དམིགས་ཡུལ་གཙོ་བོ་ཡིན། ཁྲིམས་ལུགས་སློབ་སྦྱོང་བྱས་པ་ཚོས།
༸གོང་ས་མཆོག་གིས།
ཞིག་རེད་འདུག
གང་ལྟར་མཁས་པ་
ང་ཚོས་མི་གཅིག་ཡིན་ནའང་ཚུར་
འགུག་ཐུབ་དགོས། དེ་ཡང་རྒྱུ་དངོས་པོ་སྤྲོད་པ་དང། སྐྱག་རྫུན་བཤད་ནས་འགུག་ཐབས་མ་ཡིན་པར།
ང་
ཧ་ཅང་ཡག་པོ་ ཚོས་བསམ་པ་རྣམ་དག་དང་དངོས་གནས་གཉིས་ཕན་
མ་འོངས་པར་དུས་དུས་སུ་ཚོགས་འདུ་འདི་ གྱི་བསམ་བློ་གཏོང་གི་ཡོད་པའི་བདེན་པ་གཞན་གྱིས་
ཁྱེད་རང་ ལྟ་བུ་སྐོང་རྒྱུའི་འཆར་གཞི་ཡོད་དམ། མ་འོངས་པར་ ཤེས་ཐུབ་པ་བཟོས་ན་ཚུར་འགུག་ཐུབ་ཀྱི་རེད། དེ་ལ་
ད་ལྟའི་དུས་ ཚོགས་འདུའི་འཆར་གཞི་འགོད་སྐབས།
ཚོད་འདིར་ཕྱོགས་མང་པོར་ཉམས་ཞིབ་དང་། བསམ་ གྱི་ཁྲིམས་དཔོན་དང་། བློ་གཏོང་དགོས་པ་ལས། ཕྱོགས་གཅིག་རྐྱང་པའི་ཐོག་ འདྲེན་ཞུས་ཏེ།
ཕྱི་རྒྱལ་ གནད་འགག་ཡོད། བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞེས་བཀའ་
རྒྱ་མིའི་ཁྲིམས་དཔོན་གདན་ སྩལ་བ་བཅས་སོ།། །།
དེ་ཚོ་དང་རྩོད་གླེང་བྱེད་པ་མ་ཡིན་
ནས་གནས་ཚུལ་ཐག་གཅོད་ཡོང་ཐབས་མེད། ཉེ་སྔོན་ པར། དངོས་གནས་ཁྲིམས་ཀྱི་ཐོག་རྒྱ་ནག་གི་ཁྲིམས་
2013 ཕྱི་ཟླ་བཅུ་པའི་ཤེས་བྱ།
25
བོད་དང་བོད་མི།
གསར་དུ་འདེམས་ཐོན་བྱུང་བའི་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའ ་ི ཁྲིམས་ཞིབ་ པ་གཞན་མཆོག་གི་ལོ་རྒྱུས་ནི།
།ཆོས་ཁྲི་སྟེང་པ་ངག་དབང་ཆོས་གྲགས་ ༤༣༦ གསར་འཛུགས། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༨ ནས་ ༢༠༠༠ སྟོན་དང། རྒྱ་གར་གྲོང་སྡེ་ཆེ་ཁག་དང་། བོད་མིའི་ མཆོག་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༥ ལོར་ལྷོ་མདོ་མཁར་ཆོས་ཁྲི་ བར་ལྷོ ་ སྤྱི འི ་ ལས་འཁུར་རི ང ་ལྷོ ་ གཞི ས ་ཁག་ལྔའི ་ གནས་སྡོད་གཞིས་སྒར་བཅས་ལ་རིག་གཞུང་འཁྲབ་ ༄༅།
སྟེང་པའི་མི་ཚང་དུ་ཕ་པདྨ་དབང་རྒྱལ་ལགས་དང་མ་
ཚེ་རིང་དབྱངས་ལགས་གཉིས་ཀྱི་བུར་འཁྲུངས། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་བོད་ནས་འབྲུག་བརྒྱུད་འབུམ་སྡེ་ལ་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༢ ལོར་འབུམ་སྡེ་ལ་ནས་ལྡི་ལི་བརྒྱུད་ཨོ་ རི་སར་འབྱོར། ཨོ་རི་ས་ནས་མ་སུ་རི་སློབ་གྲྭར་གནས་
སྤོས་ཀྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༣ ལོར་འཛིན་རིམ་ ༡༡ ཐོན། དེ་རྗེས་ཅན་ལྡི་སྒར་ནས་མཐོ་སློབ་ཐོན། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༥
ལོར་བཙན་བྱོལ་གཞུང་གི་སྲི་ཞུ་བའི་ཁོངས་སུ་འཛུལ་ ཞུགས་ཀྱིས་ཐོག་མར་ཨོ་རི་སར་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༩ བར་
གཞིས་ལས་སྐད་དྲུང་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༩ ནས་ཕྱི་ ལོ་ ༡༩༨༩ བར་བོད་གཞུང་ནང་སྲིད་ལས་ཁུངས་སུ་
ལས་དོན་སྣེ་མང་འགན་འཁུར་གནང། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༩ ནས་ ༡༩༩༢ བར་ཀུ་ལུ་ས་གནས་འགོ་འཛིན་ལས་
འཁུར་ཞུས་ཏེ ་ ལས་ཡུལ་འདི འི ་ རི ང ་གནས་སྡོ ད ་མི ་
མང་གི་འཕྲལ་སེལ་སྡོད་ཁང་ཉམས་གསོ། མིང་མང་ ཉམ་ཐག་ལ་དམིགས་བསལ་བལྟ་རྟོགས། དཔལ་རབ་
གླིང་གཞིས་ཆགས་གསར་སྐྲུན་སོགས་གནང་། ཕྱི་ལོ་ གནས་འཁོ ད ་མི ་ མང་གི ་ འཕྲལ་ཕུགས་དཀའ་སེ ལ ་ སྟོན་ཞུས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༣ བར་ ༡༩༩༢ ནས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༤ བར་བོད་གཞུང་ལས་ སླད་གཞིས་ཆགས་སོ་སོར་འོས་འཚམ་གྱིས་འཆར་ ནང་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་དྲུང་འཕར། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༣ བྱེད་བདག་གཉེར་ཁང་གི་འགན་འཛིན་གྱི་ལས་ཡུན་ གཞི ་གསར་པ་ཀ་ཎ་ཊ་ཀ་མངའ་སྡེའི་ བསོད ་ནམས་ ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༤ བར་ཚོགས་དྲུང་ལས་འཕར། རི ང ་གངས་སྐྱི ད ་ཀྱི ་ ཁོ ར ་ཡུག་གཙང་བཟོ ་ དང་ལས་ གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་བརྒྱུད་བཟོ་འདོན་ཁྱབ་ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༤ ལོར་དྲུང་ཡིག་ཆེན་མོར་གནས་སྤར་ ཤག་གྲངས་ ༧༥ ཉམས་གསོ་གསར་བཟོ་གནང། ཁོ ང ས་གཞི ས ་ཆགས་ཁག་ལྔའི ་ མངའ་གཞུང་དང་ གྱིས། ༢༠༠༥ བར་བོད་གཞུང་བདེ་སྲུང་ལས་ཁུངས་ ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༤ ནས་ ༡༩༩༥ བར་ཨ་རིར་ལོ་ འབྲེ ལ ་བའི ་ དཀའ་ངལ་ཉམས་ཞི བ ་ཀྱི ས ་སྙན་སེ ང ་ ཀྱི་འཛིན་སྐྱོང་དྲུང་ཆེ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༥ ནས་ ༢༠༡༠
གཅིག་རིང་སྲིད་དོན་དང་། འཛིན་སྐྱོང་གི་སློབ་སྦྱོང་ ཞུས་པས་བྱས་འབྲས་སུ་མངའ་གཞུང་འཁྲལ་བསྡུ་ བར་ཆེས་མཐོའ ་ི ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་དུ་སྤྱི་ཁྱབ་ཁྲིམས་ དུ་བསྐྱོད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༥ ནས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༨ བར་ བློན་ཆེན་དབུ་བཞུགས་ཀྱིས་འབྲེལ་ཡོད་མངའ་ དྲུང་། སྐབས་དེར་ཆེས་མཐོའ ་ི ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ ལ་དྭགས་ལྷོ་བྱང་གཞིས་སྤྱིའི་ལས་ཁུར་རིང་བསོད་ སྡེའི་ ཚན་པ་བཅུ་དྲུག་གི་དྲུང་ཆེ་དང་འགན་འཛིན་ ཁ་གཏད་དུ་སི མ ་ལ་མངའ་གཞུང་ཁྲི མ ས་ཁང་ལ་ཁ་ ནམས་གླི ང ་བརྒྱ་ཤོ ག ་བཅུ་གཅི ག ་གི ་ མི ་ མང་ལ་ས་ བོ ད ་མི ་ གནས་སྡོ ད ་རྫོ ང ་གསུམ་གྱི ་ རྫོ ང ་དཔོ ན ་རྣམ་ མཆུ་ཞུ་གཏུག་ཡོད་པ་དེ་བཞིན་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ། ཕྱི་ལོ་
མིང་མང་གི་སྡོད་ པ། ལྷོ་སྤྱི་དང་ས་གནས་འགོ་འཛིན་ཁག་ལྔ་བཅས་ ༢༠༡༠།༡༢ ནས་ ༢༠༡༣།༩ བར་ཆོས་རིག་ལས་ ཁང་ཉམས་གསོ། གཞིས་ཆགས་ཀྱི་ས་ཁྱོན་རྣམས་ ལྷན་འཛོ མ ས་ཀྱི ས ་དཀའ་སེ ལ ་ཐབས་ལམ་ཞུས། ཁུངས་ཀྱི་དྲུང་ཆེའི་འགན་ཁུར་ཞུ་མུས་ཐོ ག ་ཁྲི མ ས་ ཀྱི་གཞུང་འབྲེལ་ས་ཁྲ་བཟོ་འདོན། གཞིས་ཆགས་ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༠ ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ བར་བོད་གཞུང་ ཞིབ་པ་གཞན་དུ་འདེམས་ཐོན་བྱུང་བ་བཅས། ། འོག་ནས་འཐུང་ཆུ་འཐེན་འདྲེན།
དུས་ཡུན་ ལ་ ཟློས་འགར་གྱི་སྤྱི་ཁྱབ་འགན་འཛིན། དྭགས་བྱང་ཐང་ས་ཁུལ་ལ་ཉི ་ འོ ད ་ཀྱི ་ གློ ག ་གྲངས་ འདི འི ་ རི ང ་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ལྔ་ལ་རི ག ་གཞུང་འཁྲབ་ ལས་ཁུངས་ཀྱི་ཁང་མིག་དགུ་ཅན་གསར་སྐྲུན།
བོད་དང་བོད་མི།
26
2013 ཕྱི་ཟླ་བཅུ་པའི་ཤེས་བྱ།
༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལྷ་དགོངས་དྭངས་ཆེད་སྤྱི་མོས་ཐོག་གྲོས་ ཆོད་བྱུང་བ།
༄༅།
།ཉེ་ཆར་མང་གཙོའི་དུས་ཆེན་ཉིན་ཕོ་བྲང་ འཁོད་པ་ནས་བཟུང་གཞན་དོན་ཆེད་སྐུའི་གསང་བ་ བླ༌མེད་དུ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཞེས་སོགས་འཁོད་འདུག ནང་དུ་མང་གཙོའི་ཀ་བ་གསུམ་གྱི་མཛད་གཙོ་རྣམ་པ་ གསུམ་གྱི་མཛད་འཕྲིན་རྒྱ་ཆེ་བསྐྱངས་དང་སྐྱོང་མུས་
དང་། སྲི་ཞུའི་ལས་བྱེད་སྡེ་ཚན་འགན་འཛིན་ཡན་ལ་ ཡིན། བར་སྐབས་ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་བོད་མི་རེ་ གྲོས་ཆོད་དེར་དོན་ཚན་གསུམ་ཡོད་པ་ལས། ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་གང་ བཟུང་གི་བྱ་སྤྱོད་ལ་བརྟེན་ནས་ཐུགས་ཕམ་དང་བཅས་ ༡༽སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ ཉི ད ་མཆོ ག ་ཐུགས་ཕམ་དང་དགུང་གྲངས་ཉུང་འཕྲི ་ ཉེ ་ སྔོ ན ་མང་གཙོ འི ་ དུས་ཆེ ན ་ཉི ན ་གྱི ་ ཕྱི ་ དྲོ ར ་ཕོ ་ བྲང་ གིས་ཆབ་སྲིད་དང་འཛིན་སྐྱོང་གི་ཐད་ཀའི་དབུ་འཁྲིད་ མ་མཛད་པར་གཞི ས ་བྱེ ས ་གངས་ཅན་པ་རྣམས་བློ ་ བདེ་བག་ཕེབས་ཤིག་ད་དུང་ཡོང་གི་མེད་པས། མགོན་ པོ་མཆོག་ནི་བོད་དོན་བདེན་མཐའ་གསལ་ཐབས་ཀྱི་རེ་
བའི་འབྱུང་ཁུངས་དང་། གཞིས་བྱེས་གཉིས་ཀའི་ལྷག་ བསམ་དང་། སེམས་ཤུགས། སྙིང་སྟོབས། བདེ་སྐྱིད་
བཅས་ཀྱི་གཞི་རྩ་ཆགས་ཡོད་ན། ཉེ་ཆར་མང་གཙོའི་
དུས་ཆེན་ཉིན་གྱི་ཕྱི་དྲོར་ཕོ་བྲང་ཚོམས་ཆེན་དུ། མང་ གཙོའི་ཀ་བ་གསུམ་གྱི་མཛད་གཙོ་རྣམ་པ་དང་།
སྲི་
ཞུའི ་ ལས་བྱེ ད ་སྡེ ་ ཚན་འགན་འཛི ན ་ཡན་གྱི ་ གནས་ རིམ་ཅན་ཡན་ལ་ཞུགས་མོལ་སྐབས།
༸གོང་ས་
མཆོག་གིས་ཞལ་གསུང་དྲོན་མོས་དགུང་གྲངས་ཉུང་
འཕྲི་མཛད་དགོངས་ཕེབས་པར་གུས་ཅག་རྣམས་བློས་ བཟོད་ཐབས་རྩ་བྲལ་ལ་བརྟེན། དེ་ལྟ་བུའི་དགོངས་གཞི་
མཛད་དགོངས་ཀྱི་བཀའ་སློབ་ཕེབས་པར་བརྟེན། ཕྱི་ ཚོམས་ཆེན་དུ། མང་གཙོའི་ཀ་བ་གསུམ་གྱི་མཛད་ མི་མཛད་པར་བླ་ལྷའི་ལུང་དོན་དང་། སྔོན་ནས་ཞལ་ ལོ་ ༢༠༡༣ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༡༩ ཉིན་སྐབས་བཅོ་ལྔ་ གཙོ་རྣམ་པ་དང་། སྲི་ཞུའི་ལས་བྱེད་སྡེ་ཚན་འགན་ བཞེས་བཀའ་དྲིན་ཆེ་བ་བཞིན་དགུང་གྲངས་ ༡༡༣ པའི ་ གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ཚོ ག ས་དུས་དྲུག་པའི ་ ཉི ན ་གཉི ས ་ འཛིན་ཡན་གྱི་གནས་རིམ་ཅན་ཡན་ལ་ཞལ་གསུང་དྲོན་ ལྷག་བཞུགས་གནང་མཛད་སྐྱོང་ཡོང་བའི་གྲོས་ཚོགས་ པའི་ཕྱེད་ཡོལ་སྤྱི་འཐུས་གྲོས་ཚོགས་ནང་ལྷ་དགོངས་ མོས་དགུང་གྲངས་ ༡༠༨ བར་ཉུང་འཕྲི་མཛད་དགོངས་ ཚོགས་དུས་དྲུག་པ་འདིའི་ཐོག་ནས་ གཞིས་བྱེས་བོད་ དྭངས་ཆེད་སྤྱི་མོས་ཐོག་གཞུང་འབྲེལ་གྲོས་ཆོད་ཅིག་ ཕེ བ ས་པ་ནི ་ གུས་ཅག་རྣམས་བློ ས ་བཟོ ད ་ཐབས་རྩ་ མི་ཡོངས་ཀྱི་ཚབ་ཞུས་ཏེ་གསོལ་བ་ཕུར་ཚུགས་སུ་ བཞག་འདུག བྲལ་གྱིས་གདུང་ཤུགས་དྲག་པོས་གསོལ་འདེབས་ཞུ་ འདེབས་རྒྱུ་དང་། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་མང་ གྲོས་ཆོད་དེར་གྲོས་འཆར་འདོན་མཁན་སྤྱི་ རྒྱུར། མགོན་པོ་མཆོག་གིས་འཛམ་གླིང་སྐྱེ་འགྲོ་སྤྱིའི་ ཚོགས་བཅས་ཡོངས་ཀྱིས་སྐུ་ཚེ་༸ཞབས་པད་རྒྱལ་ འཐུས་སྨན་པ་མཁྱེན་རབ་རྒྱ་མཚོ་ལགས་དང་། རྒྱབ་ བདེ་སྐྱིད་དང་། ཁྱད་པར་གངས་ཅན་བོད་མི་རྣམས་ལ་ བ་ཚེ་མཐའ་ཡས་པའི་ངོ་བོར་བརྟན་པར་བཞུགས་སུ་ སྐྱོར་གནང་མཁན་སྤྱི་འཐུས་སྒྲོལ་མ་ཚེ་རིང་ལགས་ རླབས་ཆེའི་མཛད་བཟང་བསྐྱངས་དང་སྐྱོང་བཞིན་པའི་ གསོལ་བའི་བརྟན་བཞུགས་རྒྱས་པ་ཞིག་བསྟར་འབུལ་ གཉི ས ་ཀྱི ས ་གཙོ ས ་གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ འཐུས་མི ་ ཚང་ བཀའ་དྲིན་བདག་གཞན་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་ལོངས་ འཐུས་ཆོ ག ་པའི ་ ཞལ་བཞེ ས ་བཀའ་བཟང་སྐྱབས་
སྟོང་ འཇུག་སྤྱི་སྨིན་ཡོང་བའི་གསོལ་འདེབས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་ དེ་ཡང་གཞུང་འབྲེལ་གྲོས་ཆོད་གྲོས་འཆར་ གསུམ་རིན་ཆེན་བདུན་གྱིས་བཀང་སྟེ་བསྐལ་བརྒྱར་ ཞུ་རྒྱུ། ༢༽སྤྱི ་ ནོ ར ་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ དེའི་སྔོན་འགྲོའ་ི ནང་། སྤྱིར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ དབུལ་ཡང་བཀའ་དྲིན་གྱི་ཆ་ཕྲ་མོ་ཙམ་ཡང་གཞལ་ ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་བཙན་བྱོ ལ ་དུ་ཕེ བ ས་དགོ ས ་པའི ་ བར་མི་ནུས་ཀྱང། གཞིས་བྱེས་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱི་ཚབ་ ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་གི ་ ༸སྐུའི ་ གསང་བ་གསུམ་ལ་ཚུལ་ མས་སྤྱི་མོས་ཀྱིས་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་འདུག
བརྒྱུད་རིམ་དང་།
སྤྱོད་དུས་གསུམ་དགེ་ཚོགས་བཅས་པ་དང།
ལྷག་པར་འདི་གར་༸ཞབས་སོར་ ཞུས་ཏེ ་ སྒོ ་ གསུམ་གུས་ཕྱག་དང་བཅས་བཀའ་དྲི ན ་ བསྟན་སྐུ་གེགས་ཀྱི་མཚན་མ་ཆ་ཕྲ་མོས་ཀྱང་མ་རེག་
27
2013 ཕྱི་ཟླ་བཅུ་པའི་ཤེས་བྱ།
པར་༸ཞབས་པད་མི ་ འགྱུར་རྡོ ་ རྗེ འི ་ ཁམས་སུ་རྟག་ བརྟན་འཚོ་ཞིང་བཞུགས་པ་ནི།
གཙོ་བོ་མགོན་པོ་
མཆོག་གང་ཉིད་ཀྱི་ཐུགས་བསྐྱེད་སྨོན་ལམ་གྱི་བྱིན་ མཐུ་དང་། བོད་མིའི་སྤྱི་མཐུན་གྱི་བསོད་ནམས། བོད་
བོད་དང་བོད་མི།
སྐུ་ཞབས་མོ་ཧན་སིང་མཆོག་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་བའི་ ཡིད་སྐྱོའ ་ི གནས་ཚུལ་ཐོན་པ།
སྐྱོ ང ་ལྷ་སྲུང་དམ་ཅན་རྒྱ་མཚོ འི ་ སྡོ ང ་གྲོ ག ས་བཅས་ ༄༅། །རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་ཡིན་པ་སྤྱི་ ནང་བཙུགས་པ་ཞིག་ཡིན་འདུག ཚོགས་པ་དེས་བོད་ དང་། དེ་བས་ཀྱང་གལ་ཆེ་བ་ནི་བཀའ་བཞིན་སྒྲུབ་པའི་ འབངས་ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པའི་ (Samajwadi Party) ཀྱི་གནད་དོན་སེལ་ཆེད་རྒྱ་ནག་འགོ་ཁྲིད་ཚོས་༸གོང་ ཆོལ་གསུམ་བོད་ ཚོགས་མི་དང་ཡུན་རིང་ནས་བོད་དོན་ལ་ཁ་ཞེ་གཉིས་ ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་སྐུ་ཚབ་དང་ལྷན་དུ་ཞི་མོལ་གནང་ མི་ཡོངས་རྫོགས་དམ་ཚིག་གཟོང་ཁ་གཅིག་སྒྲིལ་ཐོག་ མེད་ཀྱིས་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་མཁན་ རང་ལོ་ ༦༨ ལ་ དགོས་པའི་རེ་འདུན་འདོན་བཞིན་ཡོད། དེ་ཡང་རྒྱ་གར་ མཆོད་པས་མཉེས་པ་ཞུ་རྒྱུ་དང་།
སྤྱི་མཐུན་གྱི་བསོད་ནམས་ལ་རག་ལས་ཡོད་པ་རྟག་ ཕེབས་པའི་སྐུ་ཞབས་མོ་ཧན་སིང་ ཏུ་བླ་ལྷའི་ཐུགས་དམ་དང་།
བཀའ་ལུང་ཕེབས་དང་
(Mr Mohan
གྲོས་ཚོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་
གཙོ་ལས་ཐོག་པ་སྐུ་ཞབས་ཡ་ ཤི་ཝན་ཏི་སེ་ན་ (Mr Yash-
ཕེ བ ས་བཞི ན ་པ་ལྟར་བོ ད ་མི ་ ཡོ ང ས་ཀྱི ་ ཉམས་ལེ ན ་ འཕྱུག་མེད་ཞུ་རྒྱུ་དང་། བཀའ་དྲིན་བསམ་ཤེས་མི་ཐུབ་
want Sinha)
མཆོག་གིས་
ཅིང་། དུས་ཀྱི་འགྱུར་འགྲོས་སྤྱི་དང་། བོད་རིགས་སྤྱི་
གསུང་དོན།
གནས་སྟངས་བཅས་ལ་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་བསམ་ཤེས་
སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་
དང་། བོད་མིའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་རིག་རྒྱུན་
དམ་པ་ཁོང་རྒྱ་གར་
གྲོས་ཚོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་
གནས་ཐུབ་པ་ཡོང་ཐབས་ལ་བསམ་པའི་དངོས་ཡོད་
གནང་སྐབས་སྐུ་ཞབས་ཨ་
ཞིབ་ཏུ་མེད་པར་རྒྱལ་ཞེན་ལྷག་བསམ་ཡིན་ཤས་ཀྱང།
ཊལ་བྷི་ཧཱ་རི་བྷ་ཇི་པ་ཡེ་ (Mr
སེ མ ས་ཚོ ར ་ཙམ་གཙོ ར ་འདོ ན ་གྱི ས ་མ་འོ ང ས་བོ ད ་
མིའི་བདེ་དོན་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་བཅས་གང་ཅིར་གསབ་ Singh) མཆོག་ལ་སྐྲན་ནད་ཀྱི་ནད་གཞི་ཕོག་སྟེ་ཡུན་ Atal Bihari Vajpayee) མཆོག་གིས་གཙོས་རྒྱ་ ཐབས་བྲལ་བའི་གྱོང་གུན་འགྲོ་གཞིའི་ཐལ་སྤྱོད་སྤེལ་ རིང་སྨན་བཅོས་བྱས་ཀྱང་དྲག་སྐྱེད་མ་བྱུང་བར་ཕྱི་ལོ་ གར་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་རྒན་གྲས་གྲངས་
༡༡༠
མཁན་རྣམས་ལ་བོ ད ་མི འི ་ སྒྲི ག ་འཛུགས་ཀྱི ས ་ཚམ་ ༢༠༡༣ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢༢ རེས་གཟའ་ཉི་མའི་ཉིན་དིལླཱི་ ལ་༸གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གི་བཀའ་སློབ་ཉན་ ཚོམ་དང་འཛེམས་ཟོན་སྤངས་པའི་སྒོ་ནས་གདོང་ལེན་ ཨེམ་སི་སྨན་ཁང་ (AIIMS) དུ་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་ རྒྱུའི་གོ་སྐབས་བཟང་པོ་ཐོབ་ཡོད། ཅེས་གསུངས། སྐུ་ ཞུ་སྒོ་ལྷོད་མེད་བྱ་རྒྱུ།
འདུག ཁོང་སྐུ་འཚོ་བཞུགས་སྐབས་རྒྱ་གར་གྱི་གྲོས་ ཞབས་མོ ་ ཧན་སི ང ་དམ་པ་ཁོ ང ་གི ས ་རྒྱ་གར་གྲོ ས ་
༣༽མགོན་པོ་མཆོག་གིས་མཁའ་མཉམ་སྐྱེ་འགྲོ་སྤྱི་ ཚོགས་ནང་བོད་དོན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཤུགས་ཆེ་གནང་ ཚོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོའི་ དང་།
ཁྱད་པར་ཁ་བའི་ལྗོངས་ཀྱི་ཆེས་ཉམ་ཐག་པའི་ ཡོད་པ་མ་ཟད།
རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་དུའང་བོད་དོན་ཆེད་ ལས་ཁུར་ཞུས་རྗེ ས ་རྒྱལ་སྤྱི འི ་ བོ ད ་དོ ན ་རྒྱབ་སྐྱོ ར ་
སྐྱེ ་ འགྲོ ་ རྣམས་ལ་ཐུགས་བརྩེ ་ བ་ཆེ ན ་པོ ས ་ཉེ ་ བར་ ལས་འགུལ་རྒྱ་ཆེ་སྤེལ་མྱོང་ཡོད། ཁོང་འདས་གྲོངས་ གྱི་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་དང་པོ་ (The first World དགོངས་ཏེ་བོད་མིའི་བདེ་དོན་སྤྱི་དང་། ཁྱད་པར་ཆོས་ སུ་གྱུར་བའི་ཡིད་སྐྱོའ ་ི གནས་ཚུལ་ཐོན་འཕྲལ་དིལླཱིར་ Parliamentarians Convention on Tibet) དེ་ སྲི ད ་གང་གི ་ ཐོ ག ་ཏུའང་ཞན་ཆའི ་ རི ག ས་གཟི ག ས་ རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་སྐུ་ཚབ་དོན་ཁང་གི་ལས་བྱེད་པ་ ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༤ ལོར་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ས་དིལླཱིར་གོ་སྒྲིག་ ཚེ་དུས་ནས་དུས་སུ་ལམ་སྟོན་བཀའ་སློབ་གསུང་གི་ རྒན་གྲས་ཤིག་ཁོང་གི་ཤུལ་ལུས་ནང་མི་སྤུན་མཆེད་ གནང་ཡོད། དེ་རྗེས་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་ བདུད་རྩི་ཆུ་བོའ ་ི རྒྱུན་བཞིན་སྨིན་སྩོལ་བཀའ་དྲིན་ཆེ་ ཚོར་སེམས་གསོ་དང་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེའི་རྣམ་ ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་གཉིས་པ་དེ་ཡུ་རོབ་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་
བ་ཞུ་རྒྱུ་དང་། གུས་འབངས་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་༸རྒྱལ་ པ་བཏོན་ཆེད་ཐུག་འཕྲད་དུ་ཆེད་ཕེབས་གནང་ཡོད། ལི་ཐུ་ཝེ་ནི་ཡར་ (Lithuania) ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༥ ལོར་ བའི་དགོངས་གཞི་ལྟར་མང་གཙོ་ཡང་དག་པའི་ལམ་ དམ་པ་ཁོ ང ་གི ས ་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོ ང ས་གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ ཚོ ག ས་སྐབས་དམ་པ་ཁོ ང ་ལྷན་ཚོ ག ས་དེ ར ་མཉམ་ བཟང་ཐོག་ཤར་བསྐྱོད་ཞུ་རྒྱུ་དང་། སྲི་ཞུའི་ཞུ་སྒོ་གང་ བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ (All Party Indian ཞུགས་གནང་ཡོད།
སྐུ་ཞབས་མོ་ཧན་སིང་དམ་པ་
ཅི ར ་སྔར་ལྷག་འབད་འབུངས་འཁུར་བསྐྱེ ད ་བྱ་རྒྱུའི ་ Parliamentary Forum for Tibet) ཚོགས་མི་ ཁོང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ ཕྱི་ཟླ་ ༥ ནང་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་ དམ་བཅའ་བརྟན་བཟུང་ཞུ་རྒྱུ་བཅས་ཀྱི་སྤྱི་མོས་གྲོས་ གནང་སྐབས། རྒྱ་གར་གྱི་གྲོས་ཚོགས་ནང་བོད་དོན་ བོ ད ་དོ ན ་རྒྱབ་སྐྱོ ར ་ཚོ ག ས་པའི ་ ཚོ ག ས་མི ་ གསར་ ཆོད་དུ། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་ཕྱི་ལོ་ སྐོར་གླེང་སློང་ཤུགས་ཆེ་གནང་ཡོད། ༢༠༡༣ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༡༩ ལ། །
རྒྱ་གར་གྲོས་ འདེམས་སྐབས་ཚོགས་གཙོའི་ལས་རོགས་སུ་བསྐོ་
ཚོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༠ གཞག་གནང་ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ཕྱི་ཟླ་ ༣ ནང་རྒྱ་
28
བོད་དང་བོད་མི།
2013 ཕྱི་ཟླ་བཅུ་པའི་ཤེས་བྱ།
ནག་གཞུང་གིས་བོད་ནང་དུ་བོད་མི་ཞི་རྒོལ་བ་ཚོར་དམ་བསྒྲགས་ཤུགས་ཆེ་བྱས་པ་དེར་ངོ་རྒོལ་དང་བོད་མི་ཚོར་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེའི་རྣམ་པ་སྟོན་ཆེད་བཞུགས་སྒར་ རྡ་རམ་ས་ལར་ཆེད་ཕེབས་གནང་ཡོད། སྐབས་དེར་གསར་འགོད་ལྷན་ཚོགས་ཤིག་ཏུ་དམ་པ་ཁོང་གིས་གསུང་དོན། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་ཇི་འདྲ་ཞིག་ཡིན་ཡང་
འགྲོ་བ་མི་རིགས་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱི་གནད་དོན་ཞིག་ཆགས་ཡོད། ཅེས་གསུངས་པ་མ་ཟད། རྒྱ་གར་གྱི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་ཟུར་པ་སྐུ་ཞབས་པར་ནབ་མུ་ཁར་ཇི་ (External
Affairs Minister Pranab Mukherjee)
མཆོག་གིས་ཨ་རིའི་ནང་གཞུང་འབྲེལ་ཕྱོགས་ཕེབས་སྐབས་ཤིག་ལ་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་སེལ་ཆེད། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཞི་
མོལ་གནང་དགོས་པའི་རེ་འདུན་བཏོན་པ་དེར་སྐུ་ཞབས་མོ་ཧན་སིང་མཆོག་གིས་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡང་གནང་ཡོད།
བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་སྐུ་ཞབས་མོ་ཧན་སིང་མཆོག་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་བར་མྱ་ ངན་གུས་འདུད་ཞུས་པ།
༄༅། །རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་ཡིན་པ་སྤྱི་ ༢༠༡༣ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢༢ ཉིན་རྒྱབ་ཆུ་ཚོད་ ༤།༡༥ མི་གནང་མྱོང་བ་དང་། རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་ འབངས་ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པའི་ (Samajwadi Par- ཐོག་ཡུན་རིང་སྙུན་མནར་རྐྱེན་པས་ལྡི་ལི་ (AIIMS) སྐབས་བཅུ་པ་དང་། བཅུ་གཉིས། བཅུ་བཞི་བཅས་སོ་
ty)
ཚོགས་མི་དང་ཡུན་རིང་ནས་བོད་དོན་ལ་ཁ་ཞེ་ སྨན་ཁང་དུ་སྐུ་ཚེ འི ་ འཕེ ན ་པ་རྫོ ག ས་པའི ་ ཡི ད ་སྐྱོ འ ་ི སོར་འདེམས་ཐོན་ལྟར་མཛད་འཁུར་བཞེས་ཡོད། དེའི་
རྗེས་སུ་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་ཚོགས་མིའང་ སྐབས་གཉིས་རིང་གནང་དང་གནང་མུས་ཡིན་པ་མ་ ཟད། (Samajwadi) ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པའི་མགྲིན་ ཚབ་པ་དང་། གྲོས་ཚོགས་ནང་ཚོགས་པའི་སྣེ་འཁྲིད་
འགན་འཁུར་གནང་ཡོད། ལྷག་པར་དུ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོར་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ལེགས་ཤོས་ཀྱི་གཟེངས་
རྟགས་ཀྱང་འཐོབ་ཡོད། ཁོང་བཟང་སྤྱོད་དང་ལྡན་པའི་
གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ འཐུས་མི ་ ཞི ག ་ཡི ན ་པ་ཙམ་མ་ཟད། གཉིས་མེད་ཀྱིས་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་མཁན་ རང་ལོ་ ༦༨ གནས་ཚུལ་ཐོན་འདུག
ཕྱག་དེབ་ཀྱང་འགའ་ཤས་བརྩམས་གནང་མཛད་ཡོད།
ཁོ ང ་ནི ་ བོ ད ་དོ ན ་ཐོ ག ་རྒྱབ་སྐྱོ ར ་ཤུགས་ཆེ ་ གནང་
ཁོང་རྒྱ་གར་ཡུ་སྤིའི་མངའ་ མཁན་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༤ ལོར་རྒྱལ་
ལ་ཕེབས་པའི་སྐུ་ཞབས་མོ་ཧན་སིང་ (Mr Mohan སྡེའི་རྡེའུ་རིཡཱ་ (Deoria) ཁོངས་ཇ་ཡེ་ན་སྒར་ (Jai སྤྱི འི ་ གྲོ ས ་ཚོ ག ས་འཐུས་མི འི ་ བོ ད ་དོ ན ་རྒྱབ་སྐྱོ ར ་ Singh) མཆོག་ལ་སྐྲན་ནད་ཀྱི་ནད་གཞི་ཕོག་སྟེ་ཡུན་ Nagar) དུ་ཕྱི་ ལོ་ ༡༩༤༥ ལོར་སྐུ་འཁྲུངས་པ་དང་། ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་དང་པོ་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིར་སྐུ་ཞབས་
རིང་སྨན་བཅོས་བྱས་ཀྱང་དྲག་སྐྱེད་མ་བྱུང་བར་ཕྱི་ལོ་ སློབ་གཉེར་གནང་སྐབས་ ༡༩༦༨ ནས་ ༡༩༦༩ བར་ འཇོར་ཇ་ཕར་ནན་ཌསེ་ (George Fernandes) ༢༠༡༣ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢༢ རེས་གཟའ་ཉི་མའི་ཉིན་ལྡི་ ཨ་ལཱ་བྷ་རྡ་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་སློབ་ཕྲུག་ མཆོག་ལྷན་དུ་གོ་སྒྲིག་འགན་འཁུར་གནང་མཁན་གཙོ་ ལི་ཨེམ་སི་སྨན་ཁང་ (AIIMS) དུ་འདས་གྲོངས་སུ་ ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་གནང་ཡོད་པ་དང་།
དེའི་ བོ་ཞིག་ཡིན། དེའི་རྗེས་སུའང་རྒྱལ་སྤྱིའི་གྲོས་ཚོགས་
གྱུར་བར་སྐབས་བཅོ་ལྔ་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ སྐབས་ཀྱི ་ རྒྱ་གར་སྤྱི ་ ཚོ ག ས་རི ང ་ལུགས་པའི ་ དབུ་ འཐུས་མིའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་ ལྷན་ཚོགས་ ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་ ༦ པའི་ འཁྲིད་སྙན་གྲགས་ཅན་རཱཇ་ན་ར་ཡན་ (Raj-Narain) ཆེ ན ་ཐེ ང ས་སྔ་རྗེ ས ་སུ་མཉམ་ཞུགས་གནང་ཡོ ད ། ཉིན་ལྔ་པར་གཞུང་འབྲེལ་མྱ་ངན་གུས་འདུད་ཀྱི་རྗེས་ མཆོག་དང་། སྐུ་ཞབས་ (Dr. Ram Manohar Lo- དུས་རྒྱུན་དུ་བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་གནད་དོན་སྐོར་ དྲན་གྲོས་ཆོད་གྲོས་འཆར་ཞིག་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ hia) མཆོག་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་སྣེ་འཁྲིད་འོག་སེམས་ གྲོས་ཚོགས་ནང་གླེང་སློང་གནང་བ་དང་། སློབ་སྟོན་
སྒྲོལ་མ་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱིས་སྒྲོགས་སྦྱང་གནང་བའི་ འགུལ་ཐེབས་པའི་རྒྱལ་གཅེས་པ་ཞིག་ཡིན། དེ་ལྟའི་ ཞུ་ཡུལ་གཙོ་བོ་ཞིག་ཡིན། ལྷག་པར་ཁོང་ནི་སྤྱི་ནོར་ ནང་འཁོད་དོན། རྒྱ་གར་ས་མྗ་ཝ་ཏི་ (Samajwadi) ལས་འགུལ་ནང་ཞུགས་སྐབས་བཙོན་ཁང་ནང་ཐེངས་ ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་དུས་རྟག་ ཚོགས་པའི་དྲུང་ཡིག་ཆེན་མོ་དང་།
ཡུན་རིང་བོད་ མང་ཞུགས་དགོས་བྱུང་ཡོད།
དོན་ཐོག་རྒྱབ་སྐྱོར་ཤུགས་ཆེ་གནང་མཁན་སྐུ་ཞབས་
ཁོང་ཡུ་སྤི་
(U.P.)
དུ་དད་གུས་ཆེན་པོ་ཞུ་མཁན་ཞིག་ཡིན་པས་༸གོང་
མངའ་སྡེའི་ཕྱི་ལོ་ ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ཐེངས་མང་མཇལ་
མོ་ཧན་སིང་ (Mohan Singh) མཆོག་ཁ་ས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༧ ནས་ ༡༩༨༥ ལོ་བར་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་ མྱོང་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་པ་བཅས།།
29
2013 ཕྱི་ཟླ་བཅུ་པའི་ཤེས་བྱ།
གྲོས་ཆོད།
ལམ་ཤུགས་དྲག་ཏུ་ཞུ་རྒྱུ་བཅས་དང་།
བོད་དང་བོད་མི།
ཤུལ་ལུས་ དྲན་གྲོས་ཆོད་གྲོས་འཆར་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་ཡོད།
སྐུ་གཤེགས་དེ་ཉིད་ཀྱི་མཛད་རྗེས་ལ་ཡི་ ལྟོས་བཅས་ནང་མི་རྣམས་ལ་ཐུགས་གསོའ ་ི འཚམས་ དེ་རྗེས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ་དང་བཀའ་བློན་ དམ་པ་ཁོང་གི་ འདྲི་ཞུ་རྒྱུ་བཅས་ཀྱི་གྲོས་ཆོད་དུ། ཞེས་སྒྲོགས་སྦྱངས་ རྣམ་པས་འདས་པོ་ཁོང་ལ་མྱ་ངན་གུས་འདུད་མཚོན་
རངས་བསྔགས་བརྗོད་ཞུ་རྒྱུ་དང་།
ཕུགས་འདུན་བཟང་པོ་རྣམས་ཡོངས་སུ་འགྲུབ་ཅིང་། གནང་གྲུབ་བསྟུན། སྤྱི་འཐུས་འཇམ་དབྱངས་བཟོད་པ་ ཆེད་ངག་བཅད་སྐར་མ་གཅིག་གནང་ཡོད་པ་བཅས།། ཚེ་རབས་ཀུན་ཏུ་བདེ་ནས་བདེ་བར་བགྲོད་པའི་སྨོན་ ལགས་ཀྱིས་གཞུང་འབྲེལ་མྱ་ངན་གུས་འདུད་ཀྱི་རྗེས་
ཆོས་རིག་དྲུང་ཆེ་ངག་དབང་ཆོས་གྲགས་ལགས་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་གཅིག་ཏུ་ འདེམས་ཐོན་བྱུང་བ།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༣ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢༡ ཉིན་ཏེ་དེ་རིང་ འདེམས་སྒྲུག་ཚོགས་ཆུང་གིས་ཉིས་ལྡབ་ལས་མ་ཉུང་ བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའ་ི ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་
ཉིན་རྒྱབ་ཆུ་ཚོད་ ༢།༢༠ ཐོག སྐབས་བཅོ་ལྔ་པའི་བོད་ བའི་འཆར་ཕུལ་ལྟར་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་སུ་འོས་ གི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་གཅིག་འདེམས་ཐོན་གནང་ མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་ བསྡུའི ་ ལམ་ནས་མང་མོ ས ་ཐོ བ ་པ་དེ ར ་ཁྲི མ ས་ཞི བ ་ ཆེད་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་ཀྱིས་མཐའ་མའི་འོས་གཞིར་ཆོས་
སྤྱི་འཐུས་ པ་ཆེ་བའམ་ཁྲིམས་ཞིབ་པར་འོས་ཐོན་བྱུང་བར་ངོས་ རིག་དྲུང་ཆེ་ཆོས་ཁྲི་སྟེང་པ་ངག་དབང་ཆོས་གྲགས་
དུས་དྲུག་པའི་ལས་ཉིན་བཞི་པའི་སྟེང་།
ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་ཆོས་རིག་དྲུང་ཆེ་ངག་དབང་ འཛིན་བྱ་རྒྱུའི་ཆ་རྐྱེན་འོག
དེ་སྔའི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་ ལགས་དང་རྩི ས ་ཞི བ ་ལས་ཁུངས་ཀྱི ་ འགན་འཛི ན ་
ཆོས་གྲགས་ལགས་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་གཅིག་ཏུ་ བ་བྱ་དུར་བསོད་ནམས་བཟང་པོ་མཆོག་དང། བཀའ་ བཀའ་བརྒྱུད་དོན་གྲུབ་མཆོག་རྣམ་གཉིས་ལ་ངོ་ཡོད་སྤྱི་ འདེམས་ཐོན་བྱུང་བའི་གསལ་བསྒྲགས་གནང་འདུག
ཟུར་ཚེ་རིང་ཕུན་ཚོགས་མཆོག
འོས་བསྡུ་དང་ལས་ འཐུས་ ༣༧ གྱིས་འོས་ཤོག་བླུགས་ཡོད་པའི་ཁོངས་
དེ་ཡང་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་ བྱེད་འདེམས་ལྷན་གྱི་ཚོགས་གཙོ་ཟུར་པ་རྣམ་རྒྱལ་ ནས་ཆོས་རིག་དྲུང་ཆེར་འོས་གྲངས་ ༢༡ ཐོབ་ཡོད་པ་
དོན་ཚན་རེ་གསུམ་པའི་དགོངས་དོན་ལྟར། མཐོའ་ི ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་མཆོག་དང༌།
ཆེས་ རྡོ་རྗེ་མཆོག་བཅས་ལས་གྲུབ་པའི་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་ དང། རྩིས་ཞིབ་འགན་འཛིན་མཆོག་ལ་འོས་གྲངས་ ༡༦
ཁྲིམས་ཞིབ་ བཙུགས་ནས་རྩི ས ་ཞི བ ་འགན་འཛི ན ་བཀའ་བརྒྱུད་ ཐོབ་པར་བརྟེན། ཆོས་ཁྲི་སྟེང་པ་ངག་དབང་ཆོས་གྲགས་
པ་གཞན་གཉིས་མཆོག་བཅས་སོ་སོའ་ི གོ་ཡུལ་སྟོང་པ་ དོན་གྲུབ་མཆོག་དང་། ཆོས་རིག་དྲུང་ཆེ་ཆོས་ཁྲི་སྟེང་ ལགས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའ ་ི ཁྲིམས་ ནམ་ཐོན་ལ་ཆེས་མཐོའ་ི ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང༌། སྤྱི་ པ་ངག་དབང་ཆོས་གྲགས་ལགས་གཉིས་མཐའ་མའི་ ཞིབ་ཁང་གི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་གཅིག་ཏུ་འདེམས་ འཐུས་ཚོགས་གཙོ་ཚོགས་གཞོན།
སྲིད་སྐྱོང་བཅས་ འོས་གཞིར་འདེམས་ཐོན་བྱུང་འདུག
སྐབས་བཅོ་ལྔ་ ཐོན་བྱུང་བའི་གསལ་བསྒྲགས་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་
ནས་སྐབས་དེའི་འོས་མི་འདེམས་སྒྲུག་ཁོ་ནའི་ཆེད་བསྐོ་ པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་གིས་སྤེལ་ཡོད། འཛུགས་བྱས་པའི་མི་འགྲོ་གསུམ་མམ་ལྔ་ཡོད་པའི་ ཚོགས་དུས་ ༦ པའི་ཉིན་བཞི་པར་གྲོས་ཚོགས་སུ་
དབུ་མའི་ལམ་གྱི་ཐོག་ནས་བོད་ཀྱི་བདེན་མཐའ་གསལ་གྱི་རེད། དེ་འདྲ་ཞིག་ཡོང་ བའི་གནས་སྟངས་ཤིག་ལ་ངོས་ཀྱི་མི་ཚེས་འདང་ངེས་ཤིག་ཡོང་ངེས་རེད། ཅེས་སྐལ་བཟང་བཀའ་སློབ་ཕེབས་པ།
༄༅།
།བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་སྦྲེལ་ ༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་ཚེས་འདང་ངེས་ཤིག་ཡོང་ངེས་ རྡ་སར་༸ཞབས་སོར་འཁོད་པ་དང་ཡིག་ཆ་ཨང་ ༡༧ པོ ་ མཆོ ག ་དང་སྲི ད ་སྐྱོ ང ་མཆོ ག ་བཅས་ལ་སྤྱི ་ ནོ ར ་ རེད། ཅེས་སྐལ་བཟང་གི་བཀའ་སློབ་ཕེབས་ཡོད་སྐོར་ དང་འབྲེལ་བའི་སྐོར་སྙན་སེང་མཇལ་ཁ་དང་བཀའ་སློབ་ ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཕྱི་ལོ་ ཕྱི་ཚེས་ ༢༣ ཉིན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ ཡོང་བ་ཞུས་འབྲས་སུ་ཁ་སང་ཉིན་རྒྱབ་ཆུ་ཚོད་གཅིག་
༢༡༠༣ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢༢ ཉིན་བཀའ་སློབ་ཕེབས་པའི་ ཀྱི་ལས་རིམ་དབུ་འཛུགས་དང་སྦྲགས་ཚོགས་གཙོ་ ཙམ་རིང་མཇལ་ཁ་དང་བཀའ་སློབ་ཕེབས་པར་མང་ ནང་། དབུ་མའི་ལམ་གྱི་ཐོག་ནས་བོད་ཀྱི་བདེན་མཐའ་ སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་དང་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་རྣམ་གཉིས་ གཙོའི་དུས་ཆེན་གྱི་ཉིན་རྒྱབ་ལས་བྱེད་སྡེ་འགན་ཡན་ གསལ་ནས་བོད་མི་ཚོ་གཞིས་བྱེས་མཉམ་འཛོམས་ ཀྱིས་གསལ་བཤད་གནང་ཡོད། དེ་ཡང་ཚོགས་གཙོ་ ལ་བཀའ་སློབ་སྩལ་བ་དང་། དེའི་ཞོར་ལ་དབུ་མའི་ལམ་ ཡོང་རྒྱུ་དང་དེ་འདྲ་ཞིག་ཡོང་བའི་གནས་སྟངས་བར་ མཆོག་གིས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ གྱི་སྐོར་བཀའ་སློབ་གནང་བར་ཁྲོག་ལྟ་བུ་ཐེབས་པའི་
30
བོད་དང་བོད་མི།
བཀའ་སློབ་ཕེབས་འདུག ད་ལྟའི་གྲོས་ཚོགས་དང་གྲོས་
2013 ཕྱི་ཟླ་བཅུ་པའི་ཤེས་བྱ།
དེ་རྗེས་དཔལ་ལྡན་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ སོ ག ས་ལས་བྱེ ད ་རྣམས་ལ་དེ ་ ཉི ན ་བཀའ་སློ བ ་སྐལ་
ཚོགས་བརྒྱུད་ནས་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀྱི་མང་ཚོགས་ སྤྱི ་ འཐུས་ཚོ ག ས་གཙོ ་ མཆོ ག ་གི ་ གསལ་བཤད་ལ་ བཟང་ཕེབས་ཡོད་པ་དེས་ད་ལྟ་དངོས་སུ་ལས་དོན་སྒྲུབ་ ལ་ཞུ་རྒྱུ་གཙོ་བོ་དེ་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་བཀའ་ག་ རྒྱབ་སྐྱོར་ཆ་ཚང་གནང་བ་དང་སྦྲགས་བཀའ་ཤག་ངོས་ མཁན་ལས་ཀྱི་སྣེ་མོ་བ་
ཚོར་སེམས་ཤུགས་འཕར་
རེ་ཕེབས་སོང་ཞུས་ན། ཁྱེད་རང་ཚོ་སེམས་ཁྲལ་རྩ་བ་ ནས་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་དུ་ཁྲོག་རྐྱེན་མི་ཐེབས་པའི་འབོད་ རྒྱུར་ཧ་ཅང་ཕན་ཐོགས་བྱུང་ཡོད། བཀའ་ཤག་ངོས་ནས་ ནས་བྱེད་མི་དགོས།
དབུ་མའི་ལམ་གྱི་ཐོག་ནས་བོད་ སྐུལ་གནང་འདུག དེ་ཡང་ཁ་སྔོན་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་ བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་སུ་གནས་པའི་རང་རིགས་རྣམས་ལ་
ཀྱི་བདེན་མཐའ་གསལ་ནས་བོད་མི་ཚོ་གཞིས་བྱེས་ མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་སྡེ་འགན་ཡན་གྱི་ལས་བྱེད་ འབོད་སྐུལ་ཞུས་པར། ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་
མཉམ་འཛོམས་ཡོང་རྒྱུའི་དུས་ཚོད་ཅིག་ཏན་ཏན་ཡོང་ ཡོངས་ལ་མཇལ་ཁ་སྩལ་བ་དེ་བཀའ་ཤག་ངོས་ནས་ཧ་ པོ་མཆོག་སྐུ་ཁམས་གསལ་ཞིང་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་ཐོག་
གི་རེད།
ངོས་ནས་རྒྱུན་དུ་དེ་རང་སྨོན་ལམ་རྒྱག་གི་ ཅང་གལ་ཆེར་ངོས་འཛིན་ཞུས་འདུག་ལ་སྐབས་དེར་ཆུ་ ནས་བོད་ཀྱི་བདེན་མཐའ་མ་གསལ་བར་སྐུ་ཚེ་བརྟན་
ཡོད། དེ་འདྲ་ཞིག་མ་བྱུང་བར་དང་། དེ་འདྲ་ཞིག་ཡོང་ ཚོད་གཉིས་ཙམ་རིང་ཐུགས་ལྷོད་ལྷོད་ངང་ནས་ལས་ རྒྱུའི་སྐལ་བཟང་ཞལ་བཞེས་ཐོབ་ཡོད་པར་སོང་བོད་
བའི་གནས་སྟངས་ཤིག་ལ་ངོས་ཀྱི་མི་ཚེས་འདང་ངེས་ བྱེད་ཚོར་ནང་ཚགས་མཛད་དེ་བཀའ་འདྲི་དང་། བཀའ་ རིགས་མི་མང་རྣམས་ཐུགས་ལྷོད་ལྷོད་གནང་རོགས་ ཤིག་ཡོང་ངེས་རེད། ཅེས་བཀའ་སློབ་སྩལ་བྱུང་། ཞེས་ ལན།
དེང་སྐབས་བོད་སྐད་རྒྱག་སྟངས་ཅུང་མི་འདྲ་ ཞེས་དང་བར་ལམ་གྲོས་ཚོགས་ནང་བགྲོ་གླེང་གནང་
གསལ་བཤད་གནང་བར་དེར་འདུས་ཚོགས་མི་ཡོངས་ བ་ཁག་གཅིག་ཡོད་སྐོར་དང།
དྲུག་ཅུ་རེ་གྲངས་ནང་ སྟངས་ལ་ཐུགས་འཚབ་བྱུང་ཡང་ད་རེས་གནས་ཚུལ་
ནས་དགའ་བསུ་ཚད་མེད་མཚོན་ཆེད་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ གི་ལས་བྱེད་ད་ལྟ་འདིར་ཡོད་མེད་བཀའ་རྩད་ཕེབས་ གསལ་པོ་བྱུང་བར་བརྟེན། སྤྱི་འཐུས་རྣམས་སྤྱི་ཚོགས་
ལམ་ལུགས་ལྟར་སྤྱི་ཡོངས་ནས་ཕྱག་བརྡབས་གནང་ པ། སྐབས་དེར་སྲིད་སྐྱོང་སྐྱེ་བ་སྔོན་མར་གནས་མུས་ ནང་ཕེབས་སྐབས་གནས་ཚུལ་གསལ་པོ་གསུང་རྒྱུ་ ཡོད།
དེ་ནས་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་མུ་མཐུད་ ཡིན་ངེས་ཞེས་སོགས་སྐུ་རྩེད་མཛད་དེ་ཧ་ཅང་ཐུགས་ གལ་ཆེ་དང་། དེ་མིན་བཀའ་ཤག་ངོས་ནས་༸གོང་ས་
གསལ་བཤད་གནང་བའི་ནང་། བརྟན་བཞུགས་གསོལ་ དགྱེས་ཚོར་ཆེན་པོ་མཛད་ཡོད་པ་མ་ཟད། ལས་བྱེད་ མཆོག་གི་བཀའ་དགོངས་གཞིར་བཟུང་བསྒྲུབ་རྒྱུའི་ འདེབས་ཞུས་ཡོད་པར་བཀའ་ལན་ཕེབས་དོན། བརྟན་ ཚོ ར ་ཕྱག་ལས་གནང་སྟངས་སྐོ ར ་ཞི བ ་ཕྲ་ལམ་སྟོ ན ་ སེམས་ཤུགས་དང་ཆོད་སེམས་བརྟན་པོ་ཡོད། བཞུགས་དགོས་རྒྱུ་མེད། ངོས་ནས་ནང་དོན་བཤད་པ་ བཀའ་སློབ་ཕེབས་ཞོར་ལ་དེ་སྔ་ལ་དྭགས་དང་། དེ་དག་ལ་འཛིན་སྐྱོང་དང་སྤྱི་འཐུས་ལས་བྱེད་ཚོའི་ངོས་ ཊ་ལི།
ཅེས་
ཨི་ སོགས་ཀྱི་འབོད་སྐུལ་གསལ་བཤད་གནང་འདུག་ན་
སོགས་སུ་སྩལ་བའི་བཀའ་སློབ་དེ་དག་ཐེངས་ རང་རིགས་རྣམས་ནས་བར་ལམ་གྱི་གནས་ཚུལ་དག་
ནས་ འབད་པ་ལྷོད་མེད་ཀྱི་ཐོག་ནས་བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ འདིར་ལས་བྱེད་རྣམས་ལའང་གསལ་བཤད་ཞུས་ན་ ལ་ཁྲོག་རྐྱེན་མ་ཐེབས་པ་གནང་རྒྱུ་ཤིན་ཏུ་ནས་གལ་ རེད། ཅེས་བཀའ་སློབ་སྩལ་ཡོད།
སྙམ་བྱུང་། ཞེས་བཀའ་ཕེབས་ཏེ་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྐོར་ འགངས་ཆེན་པོ་ཡིན།།
31
2013 ཕྱི་ཟླ་བཅུ་པའི་ཤེས་བྱ།
བོད་དང་བོད་མི།
དེང་དུས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་སྤྱོད་ཚུལ་དང་འབྲེལ་བའི་མཐོང་སྣང་།
བྲག་གཡབ་༸སྐྱབས་མགོན་བློ་ལྡན་ཤེས་རབ།
ཞིབ་ནན་པོས་སྙིགས་འདོར་བཅུད་ལེན་གནང་བའི་རེ་ ཀའི་མི་རབས་གཞོན་པ་རྣམས་ཀྱི་རྩོམ་ཡིག་ཚད་ལྡན་ དང་།
བསྐུལ་ཞུ་བཞིན་ཡོད།
ཡིད་སྨོན་སྐྱེ་བའི་བསམ་ཚུལ་གླེང་བརྗོད་རིམ་
མི་ལོ་སྟོང་ཕྲག་འགའི་ལོ་རྒྱུས་རིང་པོ་ལྡན་ ཐོན་དུ་མས་ཡི་རང་བསྔགས་འོས་ཀྱི་བསམ་པ་དང་།
པའི་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་འདི་ལ་ཆོས་སྲིད་རིག་གནས་ རང་རིགས་ལ་སྤོབས་པ་སྐྱེ་གཞིར་གྱུར། སོགས་ཀྱི་བརྗོད་བྱ་གང་འདྲ་ཞིག་ཡིན་ནའང་དངོས་
ལྷག་པར་རང་ཡུལ་ཕྱོགས་ནས་མདོ་དབུས་
ཤུགས་བརྒྱུད་གསུམ་ནས་ཇི་ལྟར་སྟོན་པར་འདོད་པ་ ཁམས་གསུམ་གྱི་རྩོམ་པ་པོ་དང་། གསར་འགོད་ལས་
དེ་ལྟར་ངེས་སྟོན་ཐུབ་པའི་ནུས་པ་དང་ས་བོན་གཏིང་ རིགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བོད་ཡིག་གི་དག་ཆ་མ་ནོར་བ་ ཟབ་ལྡན་ལ།
རྗོད་བྱེད་ཚིག་གི་ཆ་ནས་ཀྱང་སྙན་ དང་། བྱ་བྱེད་མ་འདྲེས་ཤིང་། སྐད་ཡིག་གི་སྡེབ་སྦྱོར་
འཇེབས་ཡིད་དབང་འཕྲོག་ཅིང་།
དགག་དགོས་དང་ བརྡ་དག་གི་ཚུལ་དང་མཐུན་པ་གཞི་རྩར་བཟུང་ནས།
མཐུན་པའི་ཕྱི་ནང་གསང་གསུམ་གྱི་ཚིག་སྦྱོར་མདོ་ གུས་བཀུར་ཡོ ད ་མེ ད ་ཤས་མཚུངས་པའི ་ བརྗོ ད ་བྱ་ སྦུག་གང་དགོས་དང་། ཐུབ་པ་ཡིན།
གོ་སླ་དོན་གསལ་ངེས་སྟོན་ འགོད་ཕྱོགས་སྨོན་གནས་སུ་སྣང་བ་ལྟར། ད་དུང་ཡར་
དེའི་ཐོག་གང་ཟག་གཞན་ལ་གདེངས་ རྒྱས་ལ་ཚོད་འཛིན་མི་རུང་བའི་བསམ་པས་ལེགས་
བོ ད ་ཀྱི ་ སྐད་ཡི ག ་གི ་ ཁྱད་ཆོ ས ་དེ ་ གཅེ ས ་འཛི ན ་གྱི ་ འཇོ ག་ཇི ་ཙམ་བྱེད ་མིན ་མཚོན ་པའི་ གུས་བཀུར་ཆེ་ ཆ་སྤེལ་ཆེད་གཞིས་བྱེས་གཉིས་ཀྱི་འབྲི་རྩོམ་པ་རྣམས་ ཐབས་ལམ། རྩོམ་ཡིག་སོགས་ཀློག་མཁན་སུ་ཡིན། ཆུང་གི་རིམ་པ་དུ་མའི་ཁྱད་ཆོས་ཤིག་ཀྱང་ཡོད་པ་དེ་ ནས་རང་རེའི་བསམ་བློའ ་ི གཤིས་དང་འཚམས་པའི་ རྩོམ་ཡིག་གི་བརྗོད་བྱ་རྗོད་བྱེད་འགོད་ཚུལ་གྱི་འགན། རྣམས་སྔོན་གྱི་བྱུང་རབས་ལོ་རྒྱུས་དང་། སྒྲུང་གཏམ། ཚིག་སྦྱོར་མ་འཆོལ་བའི་ཐོག སྔར་ནས་གྲགས་ཤིང་ གསར་འགོད་ལས་རིགས་པའི་གནས་བབས། བསྡུ་ དེ་བཞིན་སྙན་ཞུ་ཁག་དང་། བཀའ་རྒྱ་རྩ་ཚིག གཏན་ གྲུབ་པའི་མིང་བརྡར་སྤྱོད་ཕྱོགས་དང་། བོད་ཀྱི་སྐད་
ཚིག་སྐོར། ཞེ་ས་ཡོད་མེད། གཞུང་དོན་ཕྱོགས་བསྐྱོད། ཚིག་ཤེ་བམ། ཁྲ་མ་སོགས་གནའ་བོའ་ི གཞུང་སྲོལ་ ཡིག་གི་རང་ཚུགས་མི་ཉམས་པའི་བརྗོད་འགྲོས་རྐང་ དེང་རབས་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་ཐ་ ཡོད། རེད། ཡིན། བྱུང་། སོང་། འདུག ཡོད་པ་རེད་ ཡིག་འགྲོས། གཞན་ཡང་སྙན་ངག་ལ་སོགས་པའི་རིག་ འཛིན་བྱ་རྒྱུ་གནད་ཆེ།
འདུག ཡོད་པ་རེད་མི་འདུག ཡོད་མི་འདུག དྲ་རྒྱ། གནས་ཆུང་ཁག་དང་། བཀའ་བསྟན་གསུང་རབ་རྒྱ་ སྙད་བོད་བསྒྱུར་བྱས་རིགས་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་ཉེར་ དྲ་སྣང་། དྲ་བརྙན། གཅིག་དགུ་དགུ་བརྒྱད་ལོ། དོན་ མཚོར་རིག་གནས་ཆེ་བའི་དགོངས་དོན་ལེགས་སྦྱར་ མཁོ འ ་ི མི ང ་བརྡ་གསར་སྣོ ན ་དགོ ས ་རི ག ས་རྣམས་ ཚན་གཅིག གཉིས གསུམ། བཞི་སོགས། ཡིག་ གྱི་སྐད་དང་དོ་མཉམ་པར་སྟོན་པའི་དཔང་རྟགས་ཐོན་ ཀྱང་བོད་བརྡའི་རང་འགྲོས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་དང་། རིགས་ པའི་ཚུལ་ལུགས་སོགས་དང་མི་འགལ་ཞིང་། གསར་ འབྲུ། གྲངས་ཀ་བརྩི་སྟངས། མཁས་དབང་། ༸སྐྱབས་ བཞིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་དཔོག་པར་ནུས།
ལྷག་པར་རང་རེའི་སྐད་ཡིག་ལ་སྐད་ཡིག་ བཀོལ་ཐ་སྙད་གང་འདྲ་ཡིན་རུང་ལམ་སེང་གོ་དོན་སྟེར་ མགོན་རིན་པོ་ཆེ། ༸སྐྱབས་རྗེ། ལགས། སྐུ་ཞབས། རྒན་ལགས། ཁྱིམ་མིང་། བླ་སྤྱི། བཀའ་སློབ། འཆམ་ གཞན་ལྟར་འགྱུར་བ་དེ་ཙམ་མ་སོང་བར་རྒྱུན་གནས་ བ་ཞིག་གཅིག་གྱུར་གཏན་འབེབས་འོང་ཐབས་གཞིས་ འཁྲབ། སློབ་མ། ནམ་ཡང་། གང་དག རེད་"པཱས།" ཐུབ་པས། གནའ་བོའ་ི ཡིག་རྙིང་རྣམས་ཀྱང་དེང་རབས་ བྱེས་ཕན་ཚུན་མིག་དཔེ་སྟོན་རེས་གཅིག་ཕན་གཅིག་ ཡིན་"པཱ།" ཐག་གཅོད། གནས་ཚུལ་ལྷག མིག་སྔར། ཀྱི་གཞོན་སྐྱེས་བོད་བརྡ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཕལ་མོ་ཆེ་ནས་ གྲོགས་སུ་འགྲོ་བ་སྔར་ལས་ལྷག་པར་བརྩོན་ན་དགེ་ འདོད། མི་ཉུང་བ་ཞིག ཞུ་"ཡཱ་"ཡིན། བཀྲ་ཤིས་བདེ་ གོ་དོན་ལེགས་རྟོགས་ནུས་པའི་དགེ་མཚན་ཡོད་པ་ མཚན་ཆེ་བར་ངེས། ལྷག་པར་ཆ་འཕྲིན་གྱི་ཡིག་ཚོགས་རྒྱ་ཆེར་ ལེགས། ཡིག་རྟགས་ཁག་བཅས་ཀྱི་སྐོར་ཡོད་པས། འདི་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་ཁྱད་ཆོས་གཟི་བརྗིད་ལྡན་པ་ཞིག་ འཕེ ལ ་བའི ་ དེ ང ་གི ་ དུས་འདི ར ་བོ ད ་ཡི ག ་གི ་ གསར་ ལྷག་ ལོས་ཡིན། དེས་ན་རང་རེའི་རིག་གཞུང་ཆེ་ཕྲ་ལེགས་ ཤོག་དང་། དུས་དེབ། བརྙན་འཕྲིན། དྲྭ་རྒྱ་ཁག་ནང་ པར་རྩོམ་ཡིག་དང་བསམ་ཚུལ་འབྲི་མཁན། དེ་བཞིན་ གསར་འགོད་ལས་རིགས་པ་རྣམས་ནས་དཔྱད་གཏམ་ མཚོ ན ་ཐུབ་པའི ་ སྐད་ཡི ག ་འདི འི ་ རང་འགྲོ ས ་རྒྱུན་ རྩོམ་ཡིག་དང་། ངོ་སྤྲོད། བགྲོ་གླེང་། མཆན། 《རིག་ བོད་ཡིག་ལ་ཐུགས་སྣང་ཡོད་རིགས་སྤྱི་དང་།
འདི་བཞིན་ཉིན་རེའི་ཚག་དཔར་ལྟར་ཐེངས་གཅིག་རོབ་ འཛི ན ་ཐུབ་པ་བྱ་རྒྱུ་ད་ལྟའི་གངས་ཅན་པ་རྣམས་ཀྱི་ པ་འདོ ན ་པ་》《མི ་ རབས་གསར་པའི ་ གླེ ང ་སྟེ ག ས་》 ཙམ་ཀློག་པ་མིན་པར། དཔར་བཤུས་ཉར་ནས་དཔྱད་ བགོ་སྐལ་དུ་སོང་བ་ལྟར། དེ་དོན་གཞིས་བྱེས་གཉིས་ ཟེ ར ་བ་ལ་སོ ག ས་པའི ་ གོ ་ སྐབས་སྣ་ཚོ ག ས་གཞི ས ་
32
བོད་དང་བོད་མི།
2013 ཕྱི་ཟླ་བཅུ་པའི་ཤེས་བྱ།
བྱེས་གཉིས་ཀར་བསྐྲུན་ཡོད་པ་རེད། དེའི་བརྒྱུད་ནས་ ལོངས་སྤྱོད་ཆོག་པ་མང་གཙོའི་ཁྱད་ཆོས་ཡིན་ནའང། དགོས་སའི་ཡུལ་ཞིག་ཡིན་ལ། ཁོང་རྣམས་ནས་ཀྱང་
གསར་འགོད་ལས་རིགས་པ་གཙོ་བོར་བྱས་པའི་འབྲི་ ང་ཚོར་སྐབས་རེ་གོམས་གཤིས་ངན་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ། གསར་འགྱུར་ལྟ་བུའི་གནས་ཚུལ་ལན་སྐྱེལ་ཐུབ་ཙམ་ རྩོམ་པ་ཡོངས་ཀྱི་ཡི་གེ་རྣམས་ནི། ཕྱོགས་གཅིག་ནས་ སྐྱེ་བོ་ཆེ་གེ་མོས་བྱ་བ་གང་ཞིག་མགོ་རྩོམ་ལོང་ཡོད་ མིན་པར། སྤྱི་བྱེའི་བྱུང་རིམ་སྔ་རྗེས་བར་གསུམ་ཞིབ་ རང་རིགས་གཞོན་སྐྱེས་དུ་མས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ལ་ མེད་ནས་ཡག་པོ་མི་འོང་བ་གཞིར་བཞག་གིས་དེ་ལ་ རྟོགས་ཚོད་དཔོག་ནུས་པའི་ཤེས་མྱོང་གཉིས་ཀ་ལྡན་
ཇི་ལྟར་སྤྱོད་ཚུལ་ཐོག་ཏུ་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་པའི་དཔེ་ ཁ་གཏོང་ཆོག་ཆོག་དང་། སྐྱོན་གྱི་ངོས་ནས་བལྟས་ཏེ་ པས། སྲིད་བྱུས་ལ་ལམ་སྟོན་དང་། སྟངས་འཛིན་ངེས་ སྟོན་གཙོ་བོའ ་ི གྲས་སུ་གཏོགས་པས་དགེ་རྒན་ལྟ་བུར་ གཞན་ལ་སྨད་ར་གཏོང་ཆོག་ཆོག (དཔེར་ན། ཁོས་ ཅན་ཐུབ་པ་ཡིན།
དེའི་ཆེད་དུ་རང་དབང་ལྡན་པའི་
གྱུར་པ་དང་། གཉིས་ནས་རྩོམ་ཡིག་དང་། བགྲོ་གླེང་། དེ་ཀ་ཙམ་བཤད་བཞག་པ་རེད། བྱེད་ཁུལ་[ཁཱ་]བྱེད་ བསམ་བློས་སྨྲ་བརྗོད་བགྲོ་གླེང་འདྲི་རྩད་ཚ་ནན་བྱེད་པ་ བསམ་ཚུལ་འབྲི་གླེང་བྱས་པ་འདི་རྣམས་ཀློག་མཁན་ པ་རེད། མོ་ཊ་འདྲ་ཞིག་གཏོང་ཁུལ་[ཁཱ་]བྱེད། དབྱིན་ དང་། ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་གྱི་དཔྱད་གཏམ་སྤེལ་བས་ ནི། མཆེད་གྲོགས་ལྟ་བུ་ནང་ཁུལ་ཉུང་ཤས་ཤིག་མིན་ ཇི་འདྲ་ཞིག་སྦྱོང་ཁུལ་[ཁཱ་]བྱེད། ཟེར་བ་སོགས་ལྟར་ མང་ཚོགས་རྣམས་ནས་ཕྱི་ནང་གི་གནས་སྟངས་ཞིབ་
ལ། གཞིས་བྱེས་གཉིས་ཀའི་བོད་མི་ཁོ་ནའང་མིན་པར། རེད།) དེ་བཞིན་གཞི་མེད་དང་། བག་ཙམ་རིགས་ཀྱང་ རྟོགས་ཐུབ་སྟེ། སྤྱི་ཚོགས་འཕོ་འགྱུར་ཡོ་བསྲང་འབྱུང་ བོད་ཡི ག་ཀློག་འདོན་ཐུབ་པའི ་འཇི ག་རྟེ ན ་འདི འི ་མི ་ རྙོག་མ་གཏིང་སློང་གི་དྲན་བསྐུལ་བྱེད་པ་ལྟ་བུ་འབྱུང་ ཞིང་། ཡར་རྒྱས་ཀྱི་སྒོ་མོ་འབྱེད་པར་ཤུགས་རྐྱེན་ཆེན་ རིགས་རང་རེའི་གནས་སྟངས་ལ་རྒྱང་སོ་འཛུགས་པའི་ འབྲས་ཀྱི་དགེ་སྐྱོན་ལ་ཚོར་སྣང་གཏིང་ཟབ་མེད་པའི་ པོ་ཐེབས་པའི་ནུས་པ་ཡོད་སྟབས། དགྲ་གཉེན་བར་མའི་སྐྱེ་བོ་དུ་མ་ཡོད་པར་ངེས་པ་རེད།
ཡིག་དང་།
མཆོག་དམན་
བསམ་ཚུལ་འབྲི་བརྗོད་བྱེད་རིགས་སྣང་བ་རྣམས་ནི། ཡོངས་ནས་ཟོན་དང་གདེངས་འཇོག་དགོས་པའི་མི་སྣ་
རྒྱུ་མཚན་དེ ་ གཉི ས ་ལ་བརྟེ ན ་ནས་རྩོ མ ་ སྤྱི་ཚོགས་བདེ་འཇགས་ལ་མི་སྨན་པའི་ལོང་གཏམ་ གལ་ཆེ་ཞིག་རེད། བསམ་ཚུལ་ལ་སོགས་པ་གང་འདྲ་ཞིག་ དང་། ཤེས་བྱ་ལོག་པར་སྦྱིན་པའི་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་བས།
ལྷག་པར་གསར་འགོ ད ་ལས་རི ག ས་པ་
བྲི ས ་ནའང་དང་པོ ་ རྗོ ད ་བྱེ ད ་ཚི ག ་གི ་ ཆ་ནས་འཕྲལ་ དྲྭ་རྒྱའི ་ ལམ་འདི ་ རང་འདོ ད ་དགའ་མི ་ དགའི ་ འཆལ་ གྲགས་ཅན་རྣམས་ནི ་ འབྱུང་འགྱུར་རང་ཉི ད ་དབང་
སེ ལ ་བརྡ་ལན་འཁྱོ ལ ་ཙམ་གྱི ་ ཡི ་ གེ ་ དག་ལ་མ་དག་ གཏམ་སྤེ ལ ་ཡུལ་གྱི ་ གླེ ང ་སྟེ ག ས་སུ་མི ་ འགྲོ ་ བར་བྱ་ འཛི ན ་པའི ་ གྲལ་དུ་འགྲོ ་ བའི ་ འོ ས ་མི ་ ལྟ་བུ་མ་ཟད། ཅིག་བྲིས་པ་ཁྱབ་སྤེལ་སོང་ན། ད་ལྟའི་མི་རབས་རྣམས་ རྒྱུའི་འགན་དང་།
ཕུགས་རྒྱང་རིང་པོའ་ི བསམ་བློ་མ་ འཛམ་གླིང་ཡུལ་ཁག་དུ་མའི་ དབུ་ཁྲི ད ་གཙོ ་ བོ ་ ཡི ན་
ཀྱི ་ རི ག ་གནས་ཀྱི ་ ཆུ་ཚད་ངོ ་ སྤྲོ ད ་པའི ་ དཔང་རྟགས་ ཐེངས་པའི་ཅོལ་ཆུང་གི་གཏམ་གྱིས་སྔོ་ལོ་མི་འཕྱར་ ནའང་ལས་འགན་སོ ་ སོ ར ་འབྲེ ལ ་ཡོ ད ་ཀྱི ་ སློ བ ་སྟོ ན ་ དང་། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་འཕྲལ་སེལ་དགྲ་དགའ་གཉེན་ བ་བྱ་རྒྱུའི་འགན་ནི་དཔྱད་གཏམ་སོགས་འབྲི་མཁན་ པ་ཅི ས ་ཀྱང་དགོ ས ་པ་དེ འི ་ ཁོ ང ས་སུ་གསར་འགོ ད ་ དེ་ནི་སྨྲ་བརྗོད་ཀྱི་རང་དབང་ ལས་རིགས་པ་མྱོང་ཅན་དེ་འདྲ་བྱུང་ན་ལས་དོན་བརྟན་
སྡུག་གི ་ མྱོ ང ་ཚོ ར ་ཅི ་ རི ག ས་སྟོ ན ་བྱེ ད ་དུ་འགྱུར་བ་ དེ་རང་ལ་ཡོད་པ་རེད།
ཟུར་བལྟས་ལེབ་མཐོང་མ་ཟད། སྐད་ཡིག་གཞན་ནས་ འགོག་པ་ལྟ་བུའི་གོ་བ་ལོག་སྒྲུབ་མ་སོང་བར།
རང་ བརླིང་རླབས་ཆེའི་ཕན་ནུས་ཐོན་པར་བརྩི་སྐད་ལྟར།
བསྒྱུར་རིགས་བོད་ཡིག་རང་གི་བརྗོད་འགྲོས་དང་མི་ གཞན་སྤྱི་སྒེར་ཡོངས་ཀྱི་གཏམ་དོན་གཉིས་ཀར་ཕན་ བོད་རིགས་གསར་འགོད་ལས་རིགས་སློབ་ཐོན་ཉམས་ མཐུན་པའི་རྣམ་པ་འབུར་ཐོན་ཅན་དུ་བསྒྱུར་ན། རེ་ཞིག་ ཐབས་ཡིན་པར་མཐོང་ན་དགེ་མཚན་ཆེ། གོ་དཀའ་བ་ཙམ་མིན་པར། འབྱུང་འགྱུར་བོད་རིགས་
མྱོང་ལྡན་པ་རྣམས་ལའང་བོད་ཕྱི་ནང་གི་སྤྱི་ཚོགས་
ལྷག་པར་གཞན་ཕན་གྱི་ཀུན་སློང་དང་ གང་སར་སྐད་ཡིག་གིས་མཚོན་པའི་ཆོས་རིག་ཆབ་
གཞོན་ནུའི་ཤེས་ཡོན་སྤུས་ཚད་ཐོག་ལ་མ་དག་རྒྱུན་ འབྲེ ལ ་བའི ་ ཡ་རབས་བཟང་སྤྱོ ད ་ཀྱི ་ ལམ་ནས་སྤེ ལ ་ དཔལ་གང་ཅིར་ས་བོན་བཟང་པོ་འདེབས་པའི་ནུས་པ་ འབྱམས་དབང་གིས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་གི་འགྲོ་སྟངས་ མིན་ལེགས་པར་བརྟག་རྒྱུ་གལ་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བ་ནི། །མང་ ཡོད་པ་རེད། ཉམ་རྐྱེན་ཆེན་པོ་བྱེད་པའི་ས་བོན་དུ་འགྱུར་བ་མངོན་ པོའ་ི ནང་དུ་ངག་ལ་བརྟག གསལ་ལ་བརྟེན། རྗེས་ཡོང་སྔོན་དྲན་ཐོག་ནས་ཡི་གེ་ སེམས་ལ་བརྟག
།གཅིག་པུར་འདུག་ན་
དེས་ན་མཚན་ཉིད་ཚང་བའི་གསར་འགོད་
ཅེས་མཉམ་མེད་ཇོ་བོ་ཆེན་པོའ་ི ལས་རིགས་པ་ངོ་མའི་ཁྱད་ཆོས་ནི། རང་བཙན་ལག་
དེ་རིགས་ཁྱབ་སྤེལ་མ་བཏང་བའི་སྔོན་དུ་ཞུ་དག་ནན་ བསླབ་བྱ་ལག་ཏུ་བླངས་ཏེ།
མདོར་ན་རང་གི་བདེ་ དེབ་ཀྱི་དཔྱ་དངུལ་འབུལ་མིན་དང་།
རྒྱ་གར་གནས་
ཏན་ངེས་པར་དུ་གཏོང་དགོས་པར་མཐོང་བ་བཅས། སྐྱིད་དེ་ནི་གཞན་གྱི་བདེ་སྐྱིད་ཁོ་ནར་རག་ལུས་ཚུལ་ སྡོད་ལག་ཁྱེར་ཡོད་མེད། གནས་ཚུལ་གསར་ཐོན་བྱུང་ དོན་གྱི་རྒད་པོ་ཚིག་གི་འཁར་བ་ལ་བརྟེན་པའི་གནད་ གསུངས་པ་ཞེ་ལ་བཅངས་ན་འཕྲལ་ཡུན་དགེ་མཚན་ རིགས་བོད་སྐད་གཙོ་བོར་བྱས་པའི་སྐད་ཡིག་རེ་ཟུང་ ཀྱིས་རྗོད་བྱེད་ཚིག་རྣམས་སྐྱོན་མེད་པ་ཞིག་ཅིས་ཀྱང་ བླ་མེད་མངོན་པ་ཞུ་ག་ལ་དགོས། དགོས་པ་ཡིན།
རང་རྐྱ་ཕེར་བའི་བརྒྱུད་བསྒྲགས་ཐུབ་མིན།
གསར་
ཡང་སྒོ ས ་གསར་འགོ ད ་ལས་རི ག ས་པ་ ཁང་གི ་ ལས་ཀའི ་ མྱོ ང ་བ་ཅུང་ཟད་ཡོ ད ་ཙམ་བཅས་
གཉིས་པ་བརྗོད་བྱ་དོན་གྱི་ཆ་ནས་མཆོག་ ནི། སྤྱིར་བཏང་མང་གཙོའི་ཡུལ་གྱི་མཛད་གཙོ་རྣམས་ མིན་པར། གཙོ་ཆེར་གསར་འགོད་རིག་པ་རང་གི་སློབ་
དམན་སུ་འདྲ་ཞིག་ནས་བྱ་བ་མ་རུངས་པ་བྱས་རིགས་ ནས་གང་ཅི འི ་ གནས་སྟངས་སྐོ ར ་ལ་སྐབས་འཕྲལ་ སྦྱོང་ཐོན་པ་ཞིག་ཅིས་ཀྱང་དགོས་པར་ངེས་ལ། དེའི་
ངེས་ཅན་རྣམས་ནི་ཐེར་འདོན་དགོས་པའི་གོ་སྐབས་ སོ ་ སོ ར ་གསལ་བསྒྲགས་བཤད་སྦྱངས་ངེ ས ་གནང་ ཐོག་རང་རེའི་སྤྱི་ཚོགས་གསར་རྙིང་གཉིས་ཀ་དང་།
33
2013 ཕྱི་ཟླ་བཅུ་པའི་ཤེས་བྱ།
བོད་དང་བོད་མི།
དེང་རབས་ཕྱིའི་གནས་སྟངས་གཏིང་ཟབ་མཐོང་ཐོས་ ཉེན་ཡོད་མེད་དྭོགས་ཟོན་དགོས་གནད་མཐོང་བ་ནི། བོ་རྨོངས་པར་འགྱུར་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཡིག་འཇོག་ལ་ ཀྱི་འཁོར་རྒྱ་ལྡན་པ་ཞིག་དགོས་ཤིང་།
དེ་ལ་བརྟེན་ དཔེར་ན། དུས་འཁོར་དབང་ཆེན་ལ་བར་སྐབས་ཤིག་ ནོར་སྐྱོན་གཏོང་བའི་ས་བོན་ངན་པ་ཞིག་རང་རེས་ད་ལྟ་
ནས་གཞི ས ་བྱེ ས ་གཉི ས ་སུ་ཆོ ས ་རི ག ་ཆབ་དཔལ་ ནས་"དུས་དབང་"ཞེས་འབྲི་བར་སྣང་བས།
དེས་ན་ འདེབས་བཞིན་པ་འདི་ལ་ཚོར་སྣང་གཏིང་ཟབ་དགོས་
གང་ཅིའི་འཕེལ་ཕྱོགས་ལ་དགེ་སྐྱོན་ཇི་འབྱུང་གི་ཚོར་ "དུས་དབང་གི་བྲེལ་ཟིང་ལ་བརྟེན་ནས"། ཞེས་པ་ལྟ་བུ་ པ་མ་ཡིན་ནམ།
སྣང་སྐྱེན་པོའ ་ི རྣམ་དཔྱོད་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་དང། ཞིག་བྲིས་ན། དུས་འཁོར་དབང་ཆེན་གྱི་བྲེལ་ཟིང་དང། གུས་ཚིག་སྐོར།
ལྷག་པར་ཕྱོགས་སུ་མ་ལྷུང་བའི་བློ་གཟུ་བོར་གནས་ དུས་ཀྱི་འཕོ་འགྱུར་དབང་གི་བྲེལ་ཟིང་གཉིས་ཀར་གོ་ རང་རེ འི ་ སྐད་ཡི ག ་གཉི ས ་ཀར་གུས་ཞབས་ཆེ ་ ཆུང་ པ་ཞིག་ཡིན་ན། ཆོས་སྲིད་གོམས་གཤིས་དབང་ཡོད་ བ་རེད། ཅིས་ཀྱང་དུས་འཁོར་དབང་ཆེན་ལ་དུས་དབང་ གི ་ རི མ ་པ་སྣ་ཚོ ག ས་མཚོ ན ་པའི ་ ཁྱད་པར་ཡོ ད ་པ་ ཆེ་ཉམས་སོགས་ཀྱི་གནོན་ཤུགས་འོག་ཏུ་མགོ་སྒུར་ ཞེས་བསྡུས་ནས་འབྲི་བར་འདོད་ན།
བཀའ་དབང་ རྒན་གཞོན་དུ་མས་མཁྱེན་གསལ་རེད། དེ་ཡང་སྔ་མོ་
མི་དགོས་པར། གང་དུ་སུ་ལའང་ཐད་ཀར་འགྲན་རྩོད་ གཞན་པར་གསང་དབང་དང་། བདེ་དབང་། འཇིགས་ བོད་དུ་བླ་དཔོན་འབངས་འཁོར་སོགས་དབར་མཆོག་
དྲང་བདེན་དུ་བྱེད་པའི་ཐོབ་ཐང་བླངས་ཏེ། བསམ་ཕོད་ དབང་། རྣལ་དབང་། རྣམ་དབང་། ཕྱག་དབང་། ཀུན་ དམན་གྱི་རྣམ་དབྱེ་དེང་གི་མི་རབས་རྣམས་ཀྱི་བསམ་ པ་དང་། བཤད་ཕོད་པའི་གདེངས་ཚོད་ལྡན་པའི་ལས་ དབང་།
རྡོར་དབང་ལྟ་བུ་གོ་དཀའ་ལ་དགོས་མེད་ཀྱི་ ཡུལ་ལས་འདས་པ་ཞིག་དང་། དེ་ལ་དཔགས་པའི་ཞེ་
རྣམ་དཔྱོད་དྲང་བདེན་གྱི་ལམ་ནས་དཔྱད་དེ་འཇུག་
དེ་བཞིན་༸གོང་ས་༸རྒྱལ་བའི་དབང་པོའ ་ི མི་ཆོག་པའི་ཁྲིམས་ལུགས་སྤེལ་བ་གཉིས་ཀ་མཐའ་
རིགས་འཛིན་མཁན་ཞིག་འོང་བར་སྙམ་ཚུལ་དཔྱད་ བསྡུ་ཚིག་འདི་འདྲ་མཚུངས་པར་སྦྱོར་དགོས་པས། གོ་ ས་ཚད་མེད་པ་ཞིག་བྱ་སྲོལ་བྱུང་ཞིང་། གཏམ་ཙམ་དུ་ཞུ་བར་ཐལ་བས། མཁྱེན་ལྡན་སོ་སོས་ སྟངས་ཅི་འདྲ་འོང་མིན་དཔྱད་ན་གསལ། ལྡོག་མི་ནོར་བར་བརྩོན་པར་འཚལ།
དེ་རྗེས་རིག་
གནས་གསར་བརྗེའི་སྐབས་སུ་ཞེ་ས་དང་། གུས་བཀུར་
བཞུགས་སྒར་འཕགས་ཡུལ་དྷ་རམ་ས་ལའི ་ "མེ ཀ ་ གཉིས་སུ་ལྷུང་བར་སྙམ་ལ། སྤྱིར་བཏང་ཞེ་ས་དང་གུས་
ད་ནི་སྐབས་འདིར་དམིགས་བསལ་གསར་ ལེའོཌི་གྷན་ཇི་"ལ། "མེཀ་གྷན་དང་། མེཀ་ལོ། མོ་ལོ་ ཞབས་ནི། རྒན་རབས་དང་། མང་པོས་བཀུར་བའི་
འཕྲིན་དྲྭ་རྒྱ་སོགས་སུ་བོད་བརྡའི་སྤྱོད་ཕྱོགས་འཆོལ་ "ལྟ་བུ་ཅི་རིགས་འབྲི་བརྗོད་བྱེད་པ་དང་། རྒྱ་གར་ལྷོ་ སྐྱེས་བུ། ཡོན་ཏན་ལྡན་པའི་གང་ཟག སེམས་རྒྱུད་དུལ་
བར་སྙམ་པའི་མཐོང་ཐོས་བྱེ་བྲག་པ་སྣ་ཚོགས་བྱུང་ ཕྱོགས་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་ཡོད་ས་"མུན་ཌི་གྷོ་ བའི་ཆོས་པ་སོགས་གདེངས་འཇོག་འོས་པའི་གང་ཟག་ བའི་དཔེར་མཚོན་འགའ་རེ་དྭོགས་སློང་ཆེད་དུ་སྡེ་ཚན་ ཌི་"ལ། "མོན་གོར་"དང་། "མོན་གྷོར་"ལྟ་བུ་དང། རྣམས་ལ་བཀུར་བསྟི འི ་ ལམ་ནས་འབྲེ ལ ་བ་ཞུ་སྲོ ལ ་
སོ་སོར་བགོས་ཏེ། ཚིག་བསྡུས་དང་། གུས་ཚིག གུས་ "སྦའེ་ལ་ཀུ་པིར་"ལ། "སྦེལ་ཀོབ་"ལུགས་ཟུང་བསམ་ བོད་རྗེ་བཙན་པོ་གོང་རིམ་གྱི་སྐབས་ནས་ལྷག་པར་ ཚིག་གི་ཞེ་ས་མགོ་ལུས་མི་མཚུངས་པ། ཐ་སྙད་ར་མ་ འགྲུབ་གླིང་ལ་"ལུགས་བསམ"། བདེ་སྐྱིད་སླར་གསོ་ གཙིགས་སུ་བཟུང་ཞིང་། ལུག ཐ་སྙད་གསར་པའི་ཞན་ཆ་སིམ་འཛུལ། ཐ་སྙད་ ལ་"བདེ་སླར་"ས་གནས་ཀྱི་འཐུས་མི་དང་།
དེང་གི་དུས་རབས་འདིར་
རྒྱུན་ ཡང་རང་རེ་ཤར་གླིང་པ་སྤྱིའི་ཡ་རབས་བཟང་སྤྱོད་ཀྱི་
འཆོལ་སྤྱོད། ཡིག་རྟགས། བོད་ཀྱི་ཁ་སྐད་ཡིག་ཐོག་ཏུ་ ལས་ལ་"ས་རྒྱུན་"སོགས་ཚིག་བསྡུས་ཟུར་ཆག་ཡ་ ཡོན་ཏན་ལེགས་པའི་གྲལ་དུ་འགྲོ་བ་མ་གཏོགས། གོ་ འབྲི་བའི་དགེ་མཚན་ཞེས་པའི་ཁ་བྱང་ལྟར་བཀོད་པ་ནི། མཚན་དུ་གོ་བ་ཅི་རིགས་འབྲི་བ་འདི་འདྲ་ཧ་ཅང་མང་ ས་མཐོ་དམན་དང་། དབང་ཆེ་ཆུང་སོགས་ཀྱིས་མཆོག་ བས། དེ་ལྟར་ན་༧གོང་ས་མཆོག་ནས་གཞིས་ཆགས་ དམན་ལྟ་བུའི་ཁྱད་པར་འབྱེད་བྱེད་གཙོ་བོ་མིན་ལ། ཕོ་
ཚིག་བསྡུས།
དེ་སྔ་ནས་རང་རེའི་ཡིག་ཐོག་ཏུ་མིང་ཚིག་ ཁག་ལ་མིང་བྱིན་ཅན་རེ་གནང་བའི་དགོས་པ་དེ་ཡང་ མཆོག་མོ་དམན་གྱི་ལྟ་བ་འཛིན་བྱེད་ནི་དེ་བས་ཀྱང་
བསྡུས་ཏེ་འབྲི་སྲོལ་དར་ཁྱབ་ཡོད་ཀྱང་། དེ་ནི་ངན་ལང་ མ་འགྲུབ་པ་རེད། དུ་ཤོར་བ་ལྟ་བུར་མཐོང་ཞིང་།
ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་ཡུལ་གྲོང་ཁག་ལ་མིང་ ནི་མིན་པས། འོས་འཚམས་ཀྱི་ཞེ་ས་ཞུ་རྒྱུ་དེ་ནི་དགེ་
འདི་ལྟར་ཚིག་བསྡུས་ རིང་པོ་ཇི་ཙམ་ཡོད་ནའང་དེ་ཀ་རང་བེད་སྤྱོད་དགོས་ མཚན་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པར་སྙམ།
བརྒྱབས་པས་སྣག་ཤོག་དང་དུས་ཚོ ད ་ལ་གྲོ ན ་ཆུང་ ངེས་མ་གཏོགས། རང་རེར་དེ་ལ་རྒྱས་བསྡུས་གཏོང་ དང་།
ངལ་བ་ཆུང་དུ་འགྲོ་བའི་ཕན་ཁྱད་ནུས་པ་ཐོན་ བའི་དབང་ཆ་མེད་ཁར། ལྷག་པར་ཡུལ་མིང་མ་དག་པ་ དབང་ཐམས་ཅད་མཁྱེ ན ་ཅི ང ་གཟི ག ས་པ་ཆེ ན ་པོ ་
པ་མེད་ངེས་ལ་བརྟེན།
ཚིག་བསྡུས་བརྒྱབ་རྒྱུ་དེ་ནི་ ཞིག་བྲིས་པ་དེ་རྣམས་ཡིག་ཐོག་ཏུ་འཁོད་བཞིན་པ་འདི་ མཆོག་དང་།
དགོས་པ་ལས་དགག་བྱ་ཆེ་བར་སྙམ།
དེས་ན་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་༸རྒྱལ་ མང་མོས་ཐོག་ནས་དངོས་སུ་བདམས་
རིགས་རྗེས་སུ་མི་ལོ་བརྒྱ་ཕྲག་འགའ་ཤས་མཚམས་ པའི་དབུ་ཁྲིད་༸མི་དབང་༸སྲིད་སྐྱོང་མཆོག མི་མང་
ལྷག་པར་དེང་རབས་ཀྱི་འགྱུར་བ་ལ་བརྟེན་ སུ་ལོ་རྒྱུས་ཉམས་ཞིབ་པ་རྣམས་ནས་བོད་མིའི་སྐྱབས་ སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་མོས ་མཐུན་ཐོག ་ནས་བྱུང་བའི་བཀུར་
ནས་ཕན་ཚུན་ཕྱི་ནང་གི་འབྲེལ་ལམ་དང་། སྐད་ཡིག་ བཅོལ་བའི་བྱུང་རིམ་ལ་དཔྱད་སྐབས་རྒྱ་གར་རང་གི་ འོས་ཚོགས་གཙོ་བགྲེས་གཞོན་མཆོག་དང་། དཔལ་ མཉམ་བསྲེས་སོགས་ཀྱིས་མི་རབས་རྗེས་མ་རྣམས་ ས་ཁྲར་འཁོད་པའི་ས་གནས་སོ་སོའ ་ི མིང་རྣམས་དང། ལྡན་བཀའ་བློན་ནམ། བློན་ཆེན་རྣམས་ཀྱི་མཚན་རྐྱང་
ནས་རང་རེའི་ལོ་རྒྱུས་ལ་དཔྱད་ཞིབ་སྐབས་སོགས་ རང་རེས་དེ་དང་མི་འདྲ་བའི་མིང་གསར་པ་སྣ་ཚོགས་ པ་རྗེན་བཀོད་མིན་པར་མཚན་གྱི་མཐའ་ལ་"མཆོག་ གང་ཅིར་ཚིག་བསྡུས་ཐལ་ཆེས་གོ་བ་ལོག་སྒྲུབ་འབྱུང་ ཤིག་བཏགས་པ་རྣམས་མི་འདྲ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་མགོ་ "ཅེས་པ་ཞིག་ནི་ངེས་པར་དུ་སྦྱར་དགོས་པ་ཡ་རབས་
34
བོད་དང་བོད་མི།
དམ་པའི་ཚུལ་ལུགས་དང་མཐུན་པ་ཡིན་ལ། དེ་མིན་ ལ་ཕྱོགས་བསྐྱོད་བྱས་ཡོད།]
ཅེས་བྲིས་འདུག་པས།
2013 ཕྱི་ཟླ་བཅུ་པའི་ཤེས་བྱ།
[བཀའ་བློན་མཆོག་ལ་ ་་་ ག་ཚོད་ཡོད་
"ལགས་"ཞེས་པ་ཙམ་སྦྱར་ནའང་གུས་བཀུར་ཆེར་ "བསྐྱོད་"དང་། "བྱས་"ཞེས་པ་གཉིས་ཀ་ཞེ་ས་མིན་ མེད་"དྲིས་"པར། ་་་ གཟིགས་ཚོར་གང་འདྲ་བྱུང་མིན་ མེད་པ་རེད།
ལ།
༧གོང་ས་མཆོག་ལས་ལྷག་པའི་གུས་བཀུར་ཞུ་ "དྲིས་"པར།] ཞེས་པའི་ཚབ་ཏུ་"བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར་
གུས་བརྩི་འོས་པའི་གང་ཟག་བྱེ་བྲག་པ་དེ་ ཡུལ་ཞིག་རང་རེ་གངས་ཅན་པ་རྣམས་ལ་མེད་པ་ནི་ཞུ་ "ཞེས་ཞེ་ས་ཡོད་ན་ཡོད་མཉམ་དགོས།
དང་དེ་ལ་རང་ཉིད་མོས་པ་ཡོད་མེད་ནི་སྒེར་གྱི་ལྟ་བ་ ག་ལ་དགོས་པས། དེ་བས་ཀྱང་ནས་ཚིག་སྦྱོར་འདི་འདྲ་ རང་དབང་ཅན་ཡིན་རུང་། མང་པོས་བཀུར་བའི་སྐྱེ་བོ་ ཤིན་ཏུ་མི་འོས་པ་ཡིན། རྣམས་ལ་གུས་བཀུར་མི་འདོད་པའི་རྗོད་ཚིག་ཐོན་ན།
"ཨིར་ཡུལ་"ཞེས་པ་འདི།
"གཞུང་དོ ན ་ཕྱོ ག ས་བསྐྱོ ད ་"ཅེ ས ་པ་ནི ་
ཞེ་ས་མེད་པའི་བརྡ་ཆད་ཐུན་མོང་བ་ཞིག་ཡིན།
འོན་
"ཨར་ལནྜི་ ཀྱང་ཚིག་དེ་བཀུར་འོས་གང་ཟག་བྱེ་བྲག་པ་ཞིག་ལ་
སོ་སོ་ཁེངས་དྲེགས་རང་ཤེད་ཅན་གྱི་རྟགས་སུ་མངོན་ "ཞེས་པ་བོད་བསྒྱུར་བྱས་ཏེ། "དབྱིན་ཡུལ་"ཟེར་བར་ སྦྱོར་སྐབས་"བཀའ་བློན་མཆོག་གི་གཞུང་དོན་ཕྱོགས་ པར་འགྱུར་བར་སྙམ། རང་རིགས་རྒྱ་ཆེའི་མི་མང་གིས་ དཔེ་བླངས་བཟོ་ལྟར་ཡང་། ཡུལ་མིང་འདི་རིགས་སྤྱི་ ཕེབས་"ཞེས་པ་ལྟ་བུ་དང་།
"བཀའ་བློན་ཕྱོགས་
བརྩི་བཀུར་གང་ལ་ཞུ་བ་དེ་དང་མཚུངས་པར་འཕྱར་ ཡོངས་ཀྱི་འབོད་ཚུལ་དང་། ཡུལ་དེ་རང་གི་རྗོད་སྒྲ་གང་ ཕེབས་ལྟ་བུ་"མ་བྲིས་ན། ཞེ་ས་ཡོད་མེད་མགོ་ལུས་མ་ གྲུ་མཉམ་འདེགས་ཀྱིས་རྒྱབ་སྐྱོར་མ་ཞུས་ན། གཞན་ རུང་སོར་བཞག་འོས་པ་མ་གཏོགས། བོད་བསྒྱུར་བྱས་ མཚུངས་པར་འགྱུར་བ་རེད། ཕྱོགས་སྡང་སེམས་ཅན་ནས་དེ་ལྟར་མི་བྱ་བ་མ་ཟད། ན་སུས་ཀྱང་མི་གོ་བའི་ཐ་སྙད་གསར་པ་དུ་མ་འབྱུང་ ཁོང་ཚོའི་རེ་བ་ངན་པ་རྣམས་ཀྱང་སྐོང་བ་དང།
ཡ་ ཉེན་སྣང་།
རབས་བཟང་སྤྱོ ད ་ལ་མི ་ དགའ་བའི ་ སྐྱེ ་ བོ ་ རྣམས་ཀྱི ་ འདོད་དོན་འགྲུབ་པའི་གྲོགས་སུའང་འགྲོ་བས།
དེང་སང་"གཏམ་བཤད་"ཅེས་པ་ཡང་ཡང་
འབྲི་སྲོལ་འདུག་ཀྱང་།
དེ་ལ་ངའི་གཏམ་བཤད་དང།
དེ་བཞིན་ [གསར་འགོད་པས་ ་་་ བསྟན་ ཁོང་གི་གསུང་བཤད་ཅེས་ཁྱད་པར་མ་ཕྱེ་བར།
ཀླད་ འཛིན་ཚེ་བརྟན་ལགས་སུ་ ་་་ བཅར་འདྲི་གནང་སྐབས། ཆེ་མཆོག་ནས་གཏམ་བཤད་གནང་སོང་ཟེར་བ་ལྟ་བུ་
གཞུང་དང་མགོ ་ མཇུག་ཡོ ད ་པའི ་ ལུས་ངག་གི ་ རྣམ་ ཁོང་གིས་་་་ བརྗོད་བྱུང་།] ཞེས་བྲིས་འདུག འདི་ བཀོད་ན། ཞེ་ས་ཡོད་མེད་གཉིས་ཀ་འདྲེས་པ་རེད། འགྱུར་ཙམ་ལའང་དོན་དག་ཡོད་པར་སྙམ།
དྲུང་
ལྟར་ན་གསར་འགོད་པ་རང་ཉིད་ལ་ཞེ་ས་ཡོད་པ་དང་།
ཡང་གསར་འཕྲིན་གཅིག་ནང་། [ཟུང་དྲུང་
དེང་སྐབས་གསར་འཕྲིན་གྱིས་མཚོན་པའི་ བཅར་འདྲི་ཞུ་ཡུལ་དེ་ལ་ཞེ་ས་མེད་པར་གོ་བས། ཞེ་ས་ ཚེས་གསུམ་ལྷ་མོ་ལགས་ནི་ ་་་ ཀ་བློན་སྦུག་ཏུ་སྐྱེས་པ་
ཡིག་ལམ་དང་།
བརྗོད་འགྲོས་ཁག་ནང་སྨྲ་བརྗོད་ཀྱི་ སྦྱར་ཡུལ་ནོར་བ་རེད།
རང་དབང་དང་། མཐོ་དམན་འདྲ་མཉམ་གྱི་ཐོབ་ཐང་ལ་
དང་། ་་་ གཞི་རིམ་གྱི་སློབ་སྦྱོང་གནང་ཡོད། ་་་རྡ་རམ་
དེ་བཞིན་[༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་ཚབ་ ་་་ ས་ལར་ཡོང་སྟེ་ ་་་ འཁྲབ་སྟོན་གནང་སྟེ་ ་་་ འཁྲབ་སྟོན་
ལོངས་སུ་སྤྱོད་རྒྱུར་དགའ་མོས་ཤུགས་ཆེས་ལུགས་ མཆོག་ཀྱང་ཚོགས་འདུར་མཉམ་ཞུགས་ཀྱི་བགྲོ་གླེང་ པའི་ལས་ཀ་བྱས་ཡོད། ཀ་བློན་སྦུག་ཏུ་ཕྱིན་ཏེ་ ་་་ སློབ་
གཉི ས ་ཅི ་ རི ག ས་པའི ་ གནོ ན ་ཤུགས་ཀྱི ས ་གཟི ར ་བ་ གི་ཆ་ཤས་ལེན་རྒྱུ་ཡིན་འདུག] ཅེས་བྲིས་འདུག སྐུ་ ཁྲིད་བྱས་པ་དང་། ་་་ རྩིས་པའི་འགན་བཞེས་ ་་་བལ་
ལས་གཡོལ་ཏེ། རང་དབང་གསོང་པོར་འབྲི་གླེང་ཕོད་ ཚབ་"མཆོག་" ཅེས་པ་ནི་ཞེ་ས་ཡིན་ལ། ་་་ཆ་ཤས་ ཡུལ་དུ་ཕྱིན་ཏེ་ ་་་ རྩིས་པའི་ཕྱག་ལས་གནང་ཡོད། ་་
པའི་སྤོབས་པ་རྙེད་པ་དུས་རབས་ཀྱི་འགྲོས་དང་མཐུན་ "ལེ ན ་རྒྱུ་"ཟེ ར ་བ་སྤྱི ར ་བཏང་ཙམ་ལས་ཞེ ་ ས་མི ན ་ ་ རྡ་རམ་ས་ལར་ཡོང་སྟེ་ ་་་རྩིས་པའི་འགན་བཞེས་ ་་་ པའི་ལེགས་ཆའི་རང་བཞིན་དང་།
དེ་ལྟར་གོ་སྐབས་ པས། "ལེན་གནང་མཛད་རྒྱུ་ཡིན་འདུག" ཅེས་པ་ལྟ་ བདེ་སྡུག་ལ་ལྟ་སྐྱོང་ ་་་ ] ཞེས་པ་ལྟ་བུ་ཞེ་ས་ཡོད་མེད་
བདག་གིར་བཟུང་བ་འདི་ནི་འོས་འཚམས་ཡིན་མོད། བུ་བྲིས་ཏེ་ཞེ་ས་ཡོད་ན་ཡོད་མཉམ་དགོས་པར་སྣང་།
བསྲེས་ཏེ་བྲིས་པ་ལྟ་བུ་འདི་རིགས་སྐད་ཡིག་ལོངས་སུ་
རང་ཉིད་ལ་གདེངས་སྤོབས་ཇི་ཙམ་སྐྱེ་བ་དེ་ཙམ་གྱིས་ ཡང་། [སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ ་་་ བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་ སྤྱོད་ཚུལ་གྱི་རིག་གཞུང་འཆོལ་བའི་དྲི་བཅས་སུ་སོང་
ད་དུང་གཞན་ལ་ཆེས་ཆེར་བཀུར་བ་འཇིག་རྟེན་སྤྱིའི་ བཤད་ཡོད་པ་རེད།] ཅེས་དང་། [སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ བ་ཡང་ཡང་མཐོ ང ་རྒྱུ་འདུག་པ་འདི ་ རྣམས་ཆེ ས ་བློ ་ མི་ཆོས་བཟང་པོ་དང་།
ནང་པའི་ཆོས་ཕྱོགས་ནས་ ནས་ ་་་ བརྗོད་འདུག] ཅེས་པ་ལྟ་བུའི་"བྱེད་པ་"དང། ཕམ་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་བཤད་མ་དགོས་པས། ཅིས་
བཤད་པའི ་ སྤྱོ ད ་ལམ་གྱི ་ བསླབ་བྱ་ནའང་གང་དག་ "བཤད་པ།"
"བརྗོད་པ་"ཟེར་བ་རྣམས་ཞེ་ས་མིན་ ཀྱང་གཟབ་དགོས།
དམན་ས་འཛིན་པ་དེ་ནི་རང་ཉིད་ཀྱི་མི་ཚེ་ཙམ་དུ་མ་ པས། གོང་གསལ་ལས་ཀྱང་ཞེ་ས་ཡོད་མེད་མགོ་ལུས་ ཐ་སྙད་དང་། ཚིག་སྦྱོར་"ར་མ་ལུག" ཟད།
སྤྱི་སྒེར་ཀུན་ལ་ལེགས་ཚོགས་འབྱུང་བའི་ཆ་ མ་མཚུངས་པ་དེ་བས་ཀྱང་ནས་ཤུགས་ཆེ་བ་མངོན་ [བཀའ་བློན་མཆོག་ནས་ ་་་ ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་ཡོད་
རྐྱེན་དུ་བསྔགས་པར་མཛད་པས། དེ་ལ་རྒྱུ་མཚན་ལྡན་ གསལ་རེད། པ་ཡིན།
གུས་ཚིག་གི་ཞེ་ས་མགོ་ལུས་མི་མཚུངས་པ།
ངེས་ཡིན་སྐོར་གསུངས་ཡོད།] ཅེས་བྲིས་འདུག འདིའི་
གཞན་ཡང་། [བཀའ་ཤག་གསར་པའི་ལས་ ཚིག་མཇུག་གི་"ཡོད་"ཅེས་པ་དེས། སྔོན་ནས་དེ་འདྲ་
དོན་མགོ་འཛུགས་གནང་བ།] ཞེས་བྲིས་འདུག་པའང། གསུངས་ཡོད་རེད། ཅེས་པ་ལྟ་བུ་དེ་ལྟར་གསུངས་པ་
དཔེར་ན། གསར་འཕྲིན་ཞིག་ཏུ། [༧གོང་ས་ཏཱ་ལའི་ ལས་དོན་དང་། མགོ་འཛུགས་ནི་ཞེ་ས་མིན་པས། ཞེ་ སོགས་ཤེས་མཁན་དེས་"ཡོད་"ཅེས་འབྲི་བརྗོད་ཐུབ་ བླ་མ་མཆོ ག ་ཉེ ་ ལམ་ཡང་བསྐྱར་ཨི ར ་ཡུལ་བྱང་མ་ ས་ཡོད་མེད་ཉ་ཉུང་མཉམ་བསྲེས་རེད།
པ་མ་གཏོགས།
ད་ལྟ་གསུངས་ཚུལ་སྟོན་པའི་ཆེད་
35
2013 ཕྱི་ཟླ་བཅུ་པའི་ཤེས་བྱ། དུ་འབྲི་བརྗོད་མི་ཐུབ་པ་ནི།
རང་རེའི་རྒྱུན་དུ་སྐད་ཆ་ གལ་ཏེ་༧སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ནས་གསར་འགོད་པ་ཆེ་གེ་ པའམ་བཏུབ་པའི་དོན་ལ་གོ་ཞིང་། ཇུས་འགོད་ལ་སྔོན་
བཤད་སྟངས་ཀྱི་འགྲོས་ལ་ཉན་ནས་བརྟག་ནའང་ཤེས་ མོ་ཁོང་རང་རང་ལ་ཐད་ཀར་གསུངས་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ འཇུག་འ་སྦྱར་བའང་ནོར། ཐུབ་ངེས་ལྟར་རེད།
བོད་དང་བོད་མི། དེ་བཞིན་"དྲྭ་བརྙན་གླེང་
གོང་གསལ་ལྟར་འགྲིགས་ཀྱང་། མང་ཚོགས་སྤྱི་ཡོངས་ མོལ་"དང་། "དྲྭ་སྣང་གི་བོད"། ཅེས་པ་རྣམས་ལའང་
དེ ་ དང་མཚུངས་པར་གསར་འཕྲི ན ་ཞི ག ་ ཐོག་གསུངས་སྐབས་གསར་འགོད་པ་རང་གིས་ཐོས་ ཝ་ཟུར་ཅིས་ཀྱང་དགོས་པ་རེད།
ནང་། [དེ་དུས་ངས་ལས་ཀ་བྱས་པ་རེད། ངས་ལས་ཀ་ པ་ཞིག་ཡིན་ན། [ ་་་ངོ་སྤྲོད་གནང་སོང་། ་་་ གསུངས་ ཐ་སྙད་གསར་པའི་ཞན་ཆ་སིམ་འཛུལ།
ནས་དགོངས་པ་ཞུས་པ་རེད། ང་སྤུན་མཆེད་ཐུག་སར་ སོང་།] ཞེས་འབྲི་དགོས་པ་དང་། གལ་ཏེ་གསར་འགོད་ གཤམ་གསལ་ཐ་སྙད་གསར་སྤྱོད་མང་པོ་ཞིག་ནི་དེ་
སོང་བ་ཡིན། ངས་དེ་ཡག་པོ་མཐོང་སོང་།] ཞེས་པ་ལྟ་ པས་དངོས་སུ་མ་ཐོས་པར་གཞན་གྱི་བརྒྱུད་ནས་གོ་བ་ སྔ་བོད་ཀྱི་བརྡ་དག་སྟོན་པའི་སྲོལ་དུ་མེད་ལ། གསར་
བུ་དང་། གོང་དུ་བཀོད་པའི་ཟུང་དྲུང་ཚེས་གསུམ་ལྷ་མོ་ ཙམ་ཞིག་ཡིན་ན། གནང་འདུག གསུངས་འདུག ཅེས་ གཏོད་ལེགས་པའང་མིན་པ་མ་ཟད། བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ ལགས་ཀྱི་སྐོར་ལྟར། [ ་་་གཞི་རིམ་གྱི་སློབ་སྦྱོང་གནང་ འབྲི་བརྗོད་དགོས་པས།
ཁྱད་པར་དེ་ལྟར་མ་ཕྱེ་ན་ཐ་ གི་རང་རྐང་ལ་གནོད་འགལ་འགྱུར་གཞི་ལས་མ་འདས་
ཡོད། ་་་ འཁྲབ་སྟོན་པའི་ལས་ཀ་བྱས་ཡོད།] ཅེས་ སྙད་"ར་མགོ་ལུག་སྦྱར་"དང་།
བདག་གཞན་དུས་ པའི ་ རི ག ས་འདི ་ ལྟ་བུ་རྣམས་ཀྱི ས ་རི མ ་བཞི ན ་བོ ད ་
པ་ལྟ་བུའི་ཚིག་མཇུག་ཏུ་ཡིན། ཡོད། སོང་། འདུག གསུམ་གྱི་རྣམ་དབྱེ་མ་ཕྱེད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། རེད། བྱུང་། རྣམས་"སྐྱེས་བུ་"དང་པོ་དང་། གཉིས་
ཀྱི་སྐད་ཡིག་ཉམ་ཉེས་གཏོང་བར་མཐོང་བ་དཔེར་ན།
དྲྭ་རྒྱ་དང་། གསར་འགྱུར་རྒྱང་བསྲིང་འགའ་ ༡༩༩༨
ལོ་ཞེས་པ་ལྟ་བུར་ཆིག་སྟོང་དགུ་བརྒྱ་དགུ་
པ། གསུམ་པ་གང་ལ་འཇུག་པའི་བདག་གཞན་སོགས་ རེར། ་་་ "གནང་ཡོད་པ་རེད་འདུག" ་་་"བྱས་ཡོད་པ་ བཅུ་གོ་བརྒྱད་ལོ་ཞེས་བརྗོད་དགོས་པ་ནི་བོད་སྐད་ཀྱི་ ཀྱི་ཁྱད་པར་རྣམས་ལེགས་པར་ཕྱེས་ཏེ། ཀ་བྱས་པ་ཡིན།
ངས་ལས་ རེད་འདུག" ་་་ "གསུངས་ཡོད་པ་རེད་འདུག" ཅེས་ འགྲོས་རང་ཡིན་ཡང་། དེང་སང་དེའི་ཚབ་ཏུ། "གཅིག་
ངས་ལས་ཀ་ནས་དགོངས་པ་ཞུས་ པ་ཡང་ཡང་ཐོན་མོད། དེའི་ཚབ་ཏུ་གནང་འདུག བྱས་ དགུ་དགུ་བརྒྱད་ལོ་"ཞེས་སྐད་རིགས་གཞན་གྱི་རྗེས་
པ་ཡིན། ང་སྤུན་མཆེད་ཐུག་སར་ཕྱིན་པ་ཡིན། ངས་ འདུག གསུངས་འདུག ཅེས་འབྲི་བརྗོད་དགོས་པས། སུ་ཞུགས་པའི་འབྲི་བརྗོད་གཉིས་ཀར་ཐོན་པར་སྣང་བ་ དེ་ཡག་པོ་མཐོང་བྱུང་།
ཟུང་དྲུང་ཚེས་གསུམ་ལྷ་མོ་ སྐབས་འདིར་"ཡོད་པ་རེད་"
ཅེས་པའི་ཚིག་རྣམས་ དེས་ནི་བོད་ཀྱི་བརྡ་དག་གི་སྲོལ་ལ་གཏོར་སྐྱོན་ཆེན་པོ་
ལགས་ནས། ་་་གཞི་རིམ་གྱི་སློབ་སྦྱོང་གནང་འདུག ་ འདིར་འཚང་ག་རྒྱབ་ཐབས་མེད་པས་ནོར་བ་རེད། ་་ འཁྲབ་སྟོན་པའི་ཕྱག་ལས་གནང་འདུག ཅེས་འབྲི་ དགོས།
གཏོང་གིན་ཡོད་པ་ཅིས་ཀྱང་ཤེས་དགོས།
དེ་དང་འདྲ་བར་ [ ་་་ ཕེབས་ཐུབ་ཡོད་མི་
དོ ན ་ཚན་གྲངས་འདྲེ ན ་བྱེ ད ་སྟངས་ཐད།
འདུག ] དང་། [ཕེབས་ཡོད་པ་རེད་མི་འདུག] ཅེས་ དོ ན ་ཚན་ཁ་ཤས་ཡོ ད ་རི ག ས་རི མ ་པ་བསྟར་ནས་
ལར་ནས་ཚིག་མཇུག་ཏུ་"ཡོད།" ཅེས་པ་ བྲིས་འདུག་པས། ་་་ ཕེབས་ཐུབ་མི་འདུག ཅེས་བཀོད་ འགོད་སྐབས། གཅིག གཉིས། གསུམ། བཞི། ཞེས་
འདི་ལྟར་རྐྱང་པ་བྲིས་ན། གཙོ་ཆེར་སོ་སོ་རང་ཉིད་དེ། དགོས་པ་མ་གཏོགས། "ཡོད་"ཅེས་པ་དང་། "རེད་ སོགས་ཡི་གེར་འགོད་མཁན་འདུག་པ་དེ་ནི་བོད་ཡིག་
"སྐྱེས་བུ་དང་པོ་"དང་འབྲེལ་ཚུལ་གོ ་ཤུགས་ཆེ ་བ། "ཅེས་པའི་ཚིག་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་སྐབས་འདིར་འཚང་ གི་འབྲི་སྲོལ་དང་གཏན་ནས་མི་མཐུན་པས། དེ་ལ་དང་ པོ། གཉིས་པ། གསུམ་པ། བཞི་པ་སོགས་ཅིས་ཀྱང་
དཔེར་ན། ང་ལ་དངུལ་ཡོད། ཁོ་ལ་དངུལ་འདུག ངས་ ག་རྒྱབ་ཐབས་ག་ལ་ཡོད། བཤད་ཡོད། དེ་དུས་ཁོང་ཡོད། ཁོང་གིས་དེ་འདྲ་བྲིས་
[སྲིད་འཛིན་ཞེ་ཅིན་ཕེན་གྱི་ཕ་རྒན་༸གོང་ འབྲི་དགོས་པ་ཡོངས་གྲགས་རེད།
གནང་ཡོད་རེད། ཁོ་ལ་དངུལ་ཡོད་རེད། ཁོང་ལ་དེ་ ས་མཆོག་དང་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་ ་་་ ་་་ ] ཞེས་སོགས་ འདྲའི་འཆར་གཞི་ཞིག་ཡོད་འདུག ཅེས་པ་ལྟ་བུ་རེད། བྲིས་འདུག (ཡོད་རེད་ཅེས་པ་ལྟ་བུ་འབྲི་བ་ལ།
འདི་ལ་ ་་་ཕ་རྒན་"དེ་"ཟེར་བ་ལྟ་བུའི་ ཚད་ལ། ཡིག་འབྲུ་མང་ཉུང་ཐོག་ནས་བརྩི་བ་ཞིག་འོང་
"སྐྱེས་བུ་དང་པོ་ འབྲེལ་མཐུད་ཀྱི་ཚིག་གཅིག་མེད་ན་གོ་ནོར་ཚབས་ཆེ་ གིན་འདུག་པ་ནི། ཆེས་མི་འོས་པ་ཡིན་ཏེ། སྔ་རབས་
"རང་ཉིད་ནས་དེའི་སྐོར་ཤེས་པ་ཞིག་དགོས།)
དེ ང ་སང་རྩོ མ ་ཡི ག ་ལྟ་བུའི ་ རི ང ་ཐུང་གི ་
གཞན་ཞིག་ཐེབས་ཉེན་ཡོད་མེད་ལེགས་པར་དཔྱད་ན་ བོད་ཡིག་ལ་རིང་ཐུང་གི་ཚད་འཇལ་ཚུལ་ཞང་ཞུང་གི་
དེ་བཞིན་གསར་འཕྲིན་ཞིག་ཏུ། དཔེར་ན། ཤེས་ཤིང་། ལར་ནས་"ཕ་རྒན་"ཟེར་བའི་ཚིག་འདིར་ དུས་ནས་བོད་རྗེ་རིམ་པར་བརྒྱུད་དེ་ད་ལྟའི་བར་དུ་དེ་
[སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་ནས་ ་་་ ་་་སྐོར་ལ་ སྨད་པའི ་ མདངས་སུ་གོ ་ ཚུལ་ཞི ག ་ཀྱང་ཡོ ད ་པས། ལྟར་མ་གྲགས་པ་མ་ཟད། བོད་ཡིག་ཏུ་དོན་སྟོན་པ་ལ་
ངོ་སྤྲོད་གནང་བྱུང་། ་་་ ཡིན་ཚུལ་གསུངས་བྱུང་།] ཞེས་ སྐབས་འདི་ལྟ་བུར་ཡུལ་ཁྱད་པར་ཅན་དང་ཕན་ཚུན་ མི ང ་གཞི འི ་ ཡི ་ གེ ་ ཁོ ་ ན་མི ན ་པར་བརྩེ ག ས་འདོ ག ས་ བྲིས་འདུག འོན་ཀྱང་"བྱུང་"ཟེར་བ་ནི། "སྐྱེས་བུ་"དང་ འབྲེལ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་བརྗོད་སྟངས་འོས་བབས་ཡོད་ འཕུལ་འཇུག་ཅི་རིགས་དགོས་པ་ཆེས་མང་བས་རྒྱ་ པོའམ།
སོ་སོ་རང་ཉིད་ལ་འབྲེལ་བ་ཞིག་དགོས་པ། པ་ཞིག་མ་ཡིན།
དཔེར་ན། ཁོང་གིས་ང་ལ་གསུངས་བྱུང་། ངས་དེ་འདྲ་
[དྲ་རྒྱ་འཇུས་འགོད།]
དཀར་ནག་གི་ཡི་གེ་ལྟར་ཡིག་འབྲུ་བརྩི་ཐབས་མེད་ལ།
ཅེས་པའི་ཚིག་ ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་པཎ་ཆེན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་
བསམ་བྱུང་། ཁོས་ང་ལ་སྤྲད་བྱུང་། ངའི་རྩར་སླེབས་ འདིའི"་དྲྭ་རྒྱ་"ཞེས་པར་ཝ་ཟུར་ཅིས་ཀྱང་དགོས་ལ། པའི་"ཡིག་འབྲུ་ཁྲི་བདུན་གྱི་སྙན་ཞུ་"ཞེས་པ་ལྟ་བུ་རྒྱ་ བྱུང་། ངས་དེ་མཐོང་བྱུང་། ཟེར་བ་སོགས་ལྟར་རེད། དེ་མིན་རས་ཆ་དྲ་བ་དང་།
ཤོག་བུ་དྲ་བ་ལྟ་བུ་བཅད་ ནག་གི་ཡི་གེར་རྩ་འཛིན་གནང་བ་ལས་བྱུང་བས་དེ་
36
བོད་དང་བོད་མི།
2013 ཕྱི་ཟླ་བཅུ་པའི་ཤེས་བྱ།
ལྟར་གྲགས་པ་ལས། བོད་ཀྱི་ལུང་སྟོན་པའི་སྲོལ་རྗེས་ རྐྱང་རྩིས་བྱེད་ཅིང་། དེ་ནས་ཐེར་འབུམ་དང་། ཐེར་ མགོན་རིན་པོ་ཆེ་"ཞེས་ཞུ་སྲོལ་གཏན་ནས་མེད་པ་ འབུམ་ཆེན་པོ། ཁྲག་ཁྲིག ཁྲག་ཁྲིག་ཆེན་པོ་སོགས་ ནི་རྒན་རབས་ཚང་མས་མཁྱེན་གསལ་ལ།
སུ་འབྲངས་པ་མ་ཡིན།
དེང་སང་
བོད་ཡིག་རིང་ཐུང་གི་ཚད་འཇལ་ཚུལ་བོད་ ལྟར། རབ་བཀྲམ། གཏམས། དཀྲིགས། མི་འཁྲུགས། "༸སྐྱབས་མགོ ན ་རི ན ་པོ ་ ཆེ ་ "ཞེ ས ་གུས་ཞབས་དེ ་
རྗེ་གོང་མས་རྒྱ་རིམ་པ་བདུན་ཏེ། ༡༽ དོན་མི་འཁྲུག་ ཁྱད་འབྱིན། སྤངས་རྟེན། དེད་འདྲེན། མཐའ་སྣང་། རྒྱུ་ ཙམ་མེད་པར་སྣང་ཆུང་གི་རྣམ་པར་ཐོན་པ་འདི་རིགས་
པ་ཚེག་གི་རྒྱ་དང་། ༢༽ ཚིག་རྐང་མི་འཁྲུག་པ་ཤད་ རིགས། འོད་མཛེས། དཔང་པོ། ལེགས་འབྱིན། རྟོགས་ ཞུ་རྐྱང་བྱེད་པ་ཐོས་སྐབས་རྣ་བ་དང་། སྙིང་ལ་ཤིན་ཏུ་ ཀྱི་རྒྱ། ༣༽ ཚིག་དོན་མི་འཁྲུག་པ་ལེའུའི་རྒྱ། ༤༽ འགྲོ། དབྱིངས་རྡུལ། རྒྱ་རྟགས། སྟོབས་འཁོར། བརྡ་ གཟན་ཞིང་།
༸གོང་ས་༸རྒྱལ་བའི་དབང་པོ་མཆོག་
ཤོ་ལོ་ཀ་མི་འཁྲུག་པ་བམ་པོའ་ི རྒྱ། ༥༽ བམ་པོ་མི་ ཤེས། རྣམ་འབྱུང་། སྟོབས་མིག བྱམས་པ། སྙིང་རྗེ། ནི་རང་རེའི་༸སྐྱབས་དང་མགོན་གཅིག་པུ་ཡིན་པས་ འཁྲུག་པ་བམ་གྲངས་ཀྱི་རྒྱ། ༦༽ མཐའ་མི་འཆོལ་བ་ དགའ་བ། བཏང་སྙོམས་བཅས་ཉེར་ལྔ་ནི་ཉིས་བརྩིས་ གུས་བཀུར་ཞུ་བའི ་ ཚི ག ་གི ་ ཁོ ང ས་སུ་"༸གོ ང ་ས་ མི་འཁྲུག་པ་སྣེ་ཐིག་གི་རྒྱ། ༧༽གླེགས་བམ་མི་འཁྲུག་ ཅན་གྱི་གྲངས་གནས་ལྔ་བཅུ་སྟེ།
དེའི་ཐོག་གྲངས་ "དང་།
"༸སྐྱབས་མགོན་"ཞེས་པའི་ཚིག་ཟུར་ཐོན་
པ་གདོང་ཡིག་གི་རྒྱའམ། སྤྱན་ཁྱེར་གྱི་རྒྱ་བཅས་ཀྱིས་ མེད་བསྣན་པས་ཁྱོན་བསྡོམས་གྲངས་ཀྱི་རིམ་པ་དྲུག་ ནའང་"༸སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེའི་"ཐ་སྙད་སྦྱོར་བ་ནི་ གཏན་ལ་ཕབ་ཡོད་པ་ལྟར། ཡིག་འབྲུ་རྣམས་ཀྱིས་དོན་ ཅུ་བརྩི་བ་ཡིན་པས། རང་རེའི་རིག་གཞུང་ལ་ཡོད་པ་ གུས་ཞབས་ཆུང་སྐྱོན་ཡིན་པས་མི་འོས་ལ། སྒྲ་བཤད་ སྟོན་ནུས་པའི་ཚེག་བར་མང་ཉུང་བརྩིས་ཏེ།
ཚིགས་ རྣམས་རང་རེས་གཅེས་འཛིན་བྱ་རྒྱུར་སློབ་དགོས་པ་ དུ་ཡོད་ན་སྒྲ་འཇུག་ཡོད་པས་མ་ཁྱབ་ཟེར་བའི་མཚན་
བཅད་ལྟ་བུར་བདུན་ཚིག་དང་། དགུ་ཚིག་སོགས་ཀྱི་ ཡིན། ཁྱད་པར་ཕྱེ་བ་དང་། ཚིག་ལྷུག་རྣམས་ལ་ཚེག་བར་ཉེར་ བརྒྱད་ལ་ཤོ་ལོ་ཀ་གཅིག་དང་།
ཉིད་པའི་བཤད་སྲོལ་དེ་འདི་འདྲ་ལ་གོ་དགོས། གཞན་
ཕྱིས ་སུ་"མཁས་དབང་"ཞེས་པ་ཕྱི་གླིང་ ཡང་བོད་ཀྱི་བླ་མ་མང་པོར་༸སྐྱབས་མགོན་གྱི་མཚན་
ཚེག་བར་བཞི་སྟོང་ པའི་"ཌོག་ཊར་"དང་།
"པོར་ཧྥེ་སར་"ཅི་རིགས་ཀྱི་ ཡོད་པ་དང་།
བླ་ཆེན་ཁག་ལ་༧གོང་ས་ཞེས་པའི་ཆེ་
ཉིས་བརྒྱ་ལ་(ཤོ་ལོ་ཀ་བརྒྱ་དང་ལྔ་བཅུར་)ལེའུ་གཅིག སྐད་དོད་དུ་བེད་སྤྱོད་ངེས་གཏན་མེད་པ་ཞིག་བྱེད་པར་ བརྗོད་ཀྱང་ཞུ་སྲོལ་སྣང་བ་རྣམས་ནི་ལོ་རྒྱུས་རྣམ་ཐར་ ཚེག་བར་བརྒྱད་སྟོང་བཞི་བརྒྱ་ལ་(ཤོལོ་ཀ་སུམ་བརྒྱ་ སྣང་ཡང་། ཌོག་ཊར་ལྟ་བུའི་ལག་ཁྱེར་ཡོད་མཁན་རང་ ཁག་ཏུ་གསལ་ཞིང་། ངག་རྒྱུན་ལས་ཀྱང་ཤེས་པ་ལྟར་ སྟེ།
ལེའུ་གཉིས་ལ་)བམ་པོ་གཅིག་བཅས་བརྩི་བ་ ཉིད་ནས་"ང་ཌོཀ་ཊར་ཡིན་"ཞེས་མི་གཞན་ལ་ངོ་སྤྲོད་ རེད། ལྷག་པར་༸རྒྱལ་བ་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་མཆོག་གི་
བཀའ་བསྟན་དཀར་ཆག་འགར་གསལ་ཞེས་མཁས་ བྱ་རྒྱུར་འཚེར་སྣང་གཏན་ནས་མི་དགོས་ཀྱང།
བོད་ གསུང་བཤད་ནང་དུ་རང་ཉིད་ལ་"ང་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་
དབང་དུང་དཀར་རིན་པོ་ཆེ་བློ་བཟང་འཕྲིན་ལས་ཀྱིས་ སྐད་དུ་"ང་མཁས་དབང་ཡིན་"ཞེས་ངོ་སྤྲོད་བྱས་ན་ ཆེ་"ཞེས་གསུངས་པ་མ་གཏོགས། "ང་༸སྐྱབས་མགོན་ ཚིག་མཛོད་དུ་ཇི་ལྟར་གསུངས་པའི་ལམ་སྲོལ་ཡོད་ རང་ཉིད་ངོ་ཚ་ཞིང་།
གཞན་དག་ཚང་མ་བཞད་གད་ རིན་པོ་ཆེ་"ཞེས་མི་གསུངས་པའང་ཚང་མས་གསན་
བཞིན་པའི་རྩོམ་ཡིག་རིང་ཐུང་འཇལ་ཚད་དེ་ལྟར་ལག་ དིར་རིར་གྱུར་ཏེ། རང་མཐོང་ང་རྒྱལ་དྲེགས་ལྡན་ཞིག་ ཡོད་ངེས་དེ་ལའང་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་པ་དཔོག་པར་ནུས་ ལེན་གསོན་གནས་ཐུབ་ཐབས་དང་། དེའི་ཐོག་གསལ་ ཏུ་བརྩི་བར་མི་འགྱུར་རམ།
དེས་ན་སུས་ཀྱང་རང་ པས། མགོན་པོ་གང་དེའི་མཚན་མཐོང་ལ་རན་པའི་ཆེ་
ཁ་སྤེལ་ཕྱོགས་གསར་གཏོད་དགོས་རིགས་བོད་བརྡའི་ ཉིད་མཁས་དབང་ཡིན་པར་སྨྲ་མི་ནུས་པའི་ཚིག་འདི་ བརྗོ ད ་"༸རྒྱལ་བ་རི ན ་པོ ་ ཆེ ་ "ཞེ ས ་ཞུ་རྒྱུ་སླར་ཡང་ རང་ལུགས་དང་ཅིས་ཀྱང་མཐུན་པ་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་ རི ག ས་ཌོ ཀ ་ཊར་གྱི ་ སྐད་དོ ད ་བྱ་རྒྱུ་གཏན་ནས་མི ་ ཀུན་གྱི་ངག་ལམ་དུ་བྱང་ན་མཚན་དོན་མཚུངས་པའི་ འབད་བརྩོན་འོས་ངེས།
འཚམས་པས། འདི་རིགས་ཕྱི་སྐད་རང་སོར་བཞག་ན་ གུས་བཀུར་སྔ་སོར་ཆུད་པའི་བསོད་ནམས་རླབས་ཆེ་
གྲངས་ཀ་བརྩི་སྟངས་འདི་ལ་ནུབ་གླིང་པ་ བདེ་བར་མངོན་པ་དུ་མ་སྐད་རིགས་གཞན་ནང་ལའང་ གསོག་པར་ངེས་པ་ཡིན།
སོགས་ཀྱི་བརྩི་སྲོལ་ལྟར་ན།
སྟོང་ཕྲག་བཅོ་ལྔ་དང། བེད་སྤྱོད་བྱེད་པ་ཡིན།
སྟོ ང་ཕྲག་བརྒྱ་ལ་སོ ག ས་པ་རི མ ་འཕར་དུ་སྟོ ང ་རྩའི ་ པར་དུ་དགོས་ན། བརྩི་སྲོལ་དང་།
རྒྱ་ལུགས་ཀྱི་ཁྲི་བཅོ་ལྔ་དང་།
ཅིས་ཀྱང་བོད་བརྡ་ཞིག་ངེས་
"༸སྐྱབས་རྗེ་"ཞེས་པ་ནི། དེ་སྔོན་ཆོས་ལྡན་
རང་གཞན་གཉིས་ཀས་བེད་སྤྱོད་ ཞིང་སའི་དབུས་འགྱུར་འཆང་བར་དགེ་ལུགས་ཕྱོགས་
ཁྲི་ ཐུབ་ཅིང་། གོ་བདེ་བའི་ཐ་སྙད་ཅིག་འབྲེལ་ཡོད་དབང་ སུ་མཚོན་ན་༸རྒྱལ་བའི་ཡོངས་འཛིན་རྣམ་གཉིས་ལྟ་
བརྒྱ་ལ་སོགས་པ་ཁྲི་རྩའི་གྲངས་འདྲེན་བྱེད་ལུགས་ ཚད་ལྡན་པ་རྣམས་ནས་ཁྱབ་སྤེལ་ངོ་སྤྲོད་གནང་དགོས། བུ་ཆོས་བརྒྱུད་རང་རང་གི་བླ་མ་ལུང་རྟོགས་ཡོན་ཏན་ དེ་དག་བར་ལམ་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ཏུ་བསྒྱུར་ལེན་བྱེད་ ཐ་སྙད་འཆོལ་སྤྱོད།
གྱིས་ལྕི་ཞིང་།
བཤད་སྒྲུབ་ཀྱི་མཛད་རྗེས་རླབས་ཆེ་
པ་འདི་ནི་ལེགས་ཆ་གཏན་ནས་མིན་པ་མ་ཟད། རིག་ ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་༸རྒྱལ་དབང་ཐམས་ཅད་ སྐྱོང་མཁན་ཤིན་ཏུ་ཉུང་ཤས་ཤིག་ལ། རང་ཁོངས་སེར་ གཞུང་འཆོལ་སྤྱོད་ཡིན་པས།
རང་ལུགས་ལ་སྔར་ མཁྱེན་པ་མཆོག་ནི་རང་རེ་བོད་མི་སྤྱི་བོ་གནམ་བསྟན་ སྐྱའི་སྡེ་ཚོགས་ཆུང་ངུ་ཙམ་མིན་པར།
ཆོས་བརྒྱུད་
ནས་དར་ཞིང་ལག་ལེན་གང་འཚམས་ཡོད་མུས་ཀྱི་ ཡོངས་ཀྱི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་གཅིག་པུ་ཡིན་པས། ཡོངས་རྫོགས་སམ། རང་ཁོངས་ཆོས་བརྒྱུད་དེའི་རིས་ གྲངས་གནས་དྲུག་ཅུ་སྟེ། གཅིག བཅུ། བརྒྱ། སྟོང། དེ་སྔ་མགོན་པོ་གང་དེའི་མཚན་གྱི་ཆེ་བརྗོད་དུ་༸རྒྱལ་ སུ་མ་ཆད་པའི་གདན་ས་དང་། ཁྲི། འབུམ། ས་ཡ། བྱེ་བ། དུང་ཕྱུར་བཅས་དགུ་ལ་ བ་རིན་པོ་ཆེ་ཞེས་ཞུ་བ་མ་གཏོགས།
"༸སྐྱབས་ ཕན་ཚུན།
དགོན་སྡེ་གཞན་ཁག་
དེའི་ཐོག་བོད་མི་རྒྱ་ཆེའི་མང་ཚོགས་ནས་
37
2013 ཕྱི་ཟླ་བཅུ་པའི་ཤེས་བྱ།
བོད་དང་བོད་མི།
ཀྱང་རྩོད་མེད་ཡོངས་གྲགས་སུ་མང་པོས་བཀུར་བའི་ སོ་སོའ ་ི སྐུ་ཟླའི་མཚན་གནས་དང་བསྟུན་ཏེ་གུས་ཚིག་ བོད་བརྡ་མི་གཙང་བར་བྱེད་པའི་འབོད་སྒྲ་ཉེན་ཁ་ཅན་ ཚིག་ཏུ་"༸སྐྱབས་རྗེ་"ཞེས་སྤྱི་མོས་ཐོག་ནས་མཚན་ སྦྱོར་ཚུལ་ཁྱད་པར་དེ་ལྟར་སྣང་བ་མ་གཏོགས་ཁ་ནས་ ཡིན་པས་ཅིས་ཀྱང་འདོར་དགོས། བསྟོད་ཞུ་སྲོལ་རང་ཆས་སུ་ཁྱབ་གདལ་འོང་བ་ཞིག་ གང་ཐོན་མ་ཡིན། ཡིན་པ་མ་གཏོགས། གདན་ཐོབ་གོ་ས་ཡོད་ཙམ་སོགས་
"ཁྱིམ་མིང་"ནི། རང་རེའི་སྲོལ་རྒྱུན་དུ་མི་
སྐྱེ ས ་པའི ་ ཁོངས་སུའང་"ཇོ་ལགས་སྐུ་ ཚང་ཆེ་ཁག་མ་གཏོགས། སྤྱིར་བཏང་བོད་མི་མང་པོར་
ལ་"༸སྐྱབས་རྗེ་"ཞུ་སྲོལ་མེད་ནའང། དེང་དུས་བོད་ ཞབས་"དང་། "སྲས་སྐུ་ཞབས་"། "རྩེ་དྲུང་སྐུ་ཞབས་ "ཁྱིམ་མིང་"མེད་ཀྱང་དེང་སང་ཡུལ་དུས་དགོས་དབང་ ལྗོངས་ཕྱི་ནང་གང་སར་རྩ་ཆེའི་གུས་ཚིག་འདི་བཞིན་ ཡོན་ཏན་ལགས་"།
"ཤོད་དྲུང་སྐུ་ཞབས་དབང་རྒྱལ་ གིས་ཁྱིམ་མིང་འདོགས་སྲོལ་དར་བ་རེད།
ཁྱབ་གདལ་ཆེ་བས། དག་སྣང་ཕྱོགས་མེད་དུ་འབྱོངས་ ལགས་"ཞུ་བ་ལྟ་བུ་རེད།
པའི་རྟགས་ཡིན་ནམ་གང་ཡིན་མ་ཤེས།
གང་ལྟར་
བོད་སྐད་དུ་ཁྱིམ་མིང་འབྲི་ན་སོ་སོའ ་ི རང་མིང་གི་སྔོན་
རབ་བྱུང་ལ་ནི་རང་བྱུང་ཕའི་ཁོངས་སུ་དེ་སྔ་ དུ་འཇོག་དགོས་པ། དཔེར་ན། "ཟུར་ཁང་དབང་ཆེན་
"ལགས་"ཞེས་པའི་ཚིག་འདི་ཐ་སྙད་གང་ དབུས་ཕྱོགས་ཁུལ་དུ་རྩེ་རྣམ་རྒྱལ་གྲྭ་ཚང་དང། གནས་ དགེ་ལེགས་"ཞེས་པ་ལྟ་བུ་མ་གཏོགས།
ཕྱི་གླིང་པའི་
གི་མཇུག་ཏུ་སྦྱོར་སྲོལ་ཡོད་མེད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཆེ་སྟེ། ཆུང་། དགའ་གདོང་གི་གྲྭ་ཚང་གཉིས་ཀྱི་ཐོག ལྷ་སའི་ སྐད་ཡིག་གི་འགྲོས་ལྟར་གོ་ལྡོག་ནས། "དབང་ཆེན་དགེ་ དཔེར་ན། དགེ་བཤེས་ལགས། ཚོང་དཔོན་ལགས། སྙིང་ བསྟན་རྒྱས་གླིང་དང་། ཀུན་བདེ་གླིང་། བཞི་སྡེ་བསམ་ ལེགས་ཟུར་ཁང་"ཞེས་འབྲི་བརྗོད་བྱས་ན་བོད་བརྡའི་
ལགས། མ་ཆེན་ལགས་ཟེར་བ་སོགས་ནི་རྒྱུན་དུ་བརྗོད་ གཏན་གླིང་། རྨེ་རུ་གྲྭ་ཚང་། ཚེ་སྨོན་གླིང་། ཚེ་ཆོག་གླིང་ བརྗོད་འགྲོས་ཉམས་པས་མི་འགྲིགས། དེ་བཞིན་ཤེས་
སྲོལ་ཡོད་ཀྱང་། སྐུ་ངོ་། སྐུ་ཞབས། རིན་པོ་ཆེ་རྣམས་ཀྱི་ བཅས་གླིང་ཁག་དྲུག་གི་དགེ་འདུན་པ་རྣམས་ལ་"སྐུ་ ཡོན་གྱི་མིང་ཐོབ་དང་འབྲེལ་བ་རྣམས་ཀྱང་མཚུངས་པ། མཇུག་ཏུ་"ལགས་"སྦྱར་སྲོལ་མེད་པས། དེང་སང་སྐུ་ ཞབས་"ཞེས་ཞུ་དགོས་པའི་ཐོབ་ཐང་ཡོད་ཅིང་། དེ་མིན་ དཔེར་ན། "ཤསྟིརི་བསྐལ་བཟང་"དང། ཨ་ཙརྱ་མཁྱེན་
ངོ་ལགས། སྐུ་ཞབས་ལགས། རིན་པོ་ཆེ་ལགས་ཟེར་ རྒྱུད་གྲྭ་རྣམ་གཉིས་དང་། གདན་སའི་དགེ་འདུན་གྱིས་ རབ་རྒྱ་མཚོ། དགེ་བཤེས་ཡོན་ཏན་གྲགས་པ་ཟེར་བ་ལྟ་ མཁན་ཐོས་སྐབས་བོད་སྐད་ཀྱི་བརྗོད་སྲོལ་དུ་སྔར་ནས་ མཚོན་པའི་གྲྭ་བཙུན་གཞན་ལ་"སྐུ་ཞབས་"ཞུ་བའི་ཐོབ་ བུ་མ་གཏོགས། "བསྐལ་བཟང་ཤསྟརི་"དང་། མཁྱེན་ མ་གྲགས་པས་རྣ་བར་གཟན་སྟབས། གྱུར་བྱ་རྒྱུ་མེད་པ་རེད།
ཚང་མ་གཅིག་ ཐང་མེད།
དེང་སང་ལྟ་བུ་རབ་བྱུང་མཐོང་ཚད་ལ་"སྐུ་ རབ་རྒྱ་མཚོ་ཨ་ཙརྱ། ཡོན་ཏན་གྲགས་པ་དགེ་བཤེས་
ཞབས་"ཟེར་བ་འདི་ལྟར་ལེགས་པར་བརྩི་བར་འདོད་ན། ཞེ ས ་བོ ད ་ཡི ག ་ཏུ་འབྲི ་ བརྗོ ད ་མི ་ འོ ས ་པ་ནི ་ རང་རེ འི ་
སྤྱིར་བཏང་"སྐུ་ཞབས་"དང་། "སྐུ་ངོ་"ཞེས་ ཕོ་མཆོག་མོ་དམན་གྱི་ལྟ་བ་མི་འཛིན་པར།
བཙུན་མ་ བརྡ་ལ་བྱང་བ་ཚང་མས་མཁྱེན་གསལ་སོང་བས། སྐད་
པའི་ཐ་སྙད་བེད་སྤྱོད་གཏོང་ཕྱོགས་འདི་ལ་དེ་སྔ་བོད་དུ་ རྣམས་ལའང་"སྐུ་ཞབས་"ཞེས་མཚུངས་པར་ཞུ་འོས་ ཡིག་གང་ཞིག་བེད་སྤྱོད་བྱེད་ན་དེ་རང་གི་སྲོལ་ཚུགས་ གཞུང་ཞབས་རིམ་པ་བཞི་པའི་གོ་གནས་ཅན་ཡན་ཆད་ པ་ཡིན། ལ་"སྐུ་ངོའ་ི གདན་ཐོབ་"ཅེས་པ་ཞིག་ཡོད་པས། རྣམས་ལ་"སྐུ་ངོ་"ཞེས་ཞུ་སྲོལ་བྱུང་བ་དང།
ཁོང་
དེ ་ སྔ་རབ་བྱུང་མའི ་ ཁོ ང ས་སུ་སྐུ་དྲག་ཆེ ་ བཞིན་ཁྱད་གསོད་མ་སོང་བར་བྱ་དགོས།
གཞུང་ ཁག་རྣམས་ཀྱི་སྲས་མོ་བཙུན་མ་རྣམས་ལ་"རྗེ་བཙུན་
ཞབས་རི མ་པ་ལྔ་པ་མན་ཆད་ལ་གདན་ཐོ བ ་དེ ་མེ ད ་ སྐུ་ཞབས་"དང་། པས་"སྐུ་ཞབས་"ཞེས་ཞུ་བ་ཡིན།
མ་ཉམས་པར་འབྲི་བརྗོད་དགོས་ངེས་ཡིན་པས། ཤེས་
"བླ་སྤྱི་"དང་། "ཚོགས་ཆེན་"གྱི་ཁྱད་པར་
"རྗེ་བཙུན་མ་"ཞེས་ཞུ་སྲོལ་ཡོད་ ནི། དགེ་ལུགས་ཀྱི་གདན་ས་ཆེ་ཁག་གི་མཁན་པོ། དབུ་
ཅིང། དེ་མིན་ལ་སྲས་མོ་སྐུ་ཞབས་ཞུ་ལ། དཔལ་ས་ མཛད།
ཆོས་ཁྲིམས་པ་སོགས་ལས་སྣེ་རྣམས་ཀྱིས་
གཞན་ཡང་"སྐུ་ཞབས་"ནི་སེར་སྐྱ་ཕོ་མོ་ སྐྱའི་ཕོ་བྲང་གི་འཇམ་དབྱང་འཁོན་གྱི་གདུང་བརྒྱུད་ དགོན་པའི་ལས་དོན་འཛིན་སྐྱོང་བྱ་ཡུལ་ལས་ཁུངས་
ཁྱད་མེད་གཞུང་གི་གདན་ཐོབ་དམིགས་བསལ་མེད་ ལ་ནི་སྲས་མོ་བཙུན་མ་མིན་ཡང་རྗེ་བཙུན་ཞེས་མཚན་ དེ་ལ་"བླ་སྤྱི་"ཟེར་བ་དང་། ཀྱང་བཀུར་འོ ས ་ཁྱད་པར་བའི ་ རི ག ས་སུ་བརྩི ས ་ཏེ ་ སྨོས་ཆེ་བསྟོད་ཞུ་བ་ཡིན། བརྗོད་སྲོལ་ཡོད་པ། དཔེར་ན། སྐུ་སྐྱེ་མར་མཚོན་ན། མི་
གདན་ས་ཆེན་པོའ་ི ནང་
གསེས་གྲྭ་ཚང་ཕན་ཚུན་གྱི་དགེ་འདུན་ཡོངས་རྫོགས་
"རྒན་ལགས་"ཞུ་སའི་ཡུལ་ནི་རང་ཉིད་ནས་ ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཚོགས་ཡུལ་དེ་ལ་"ཚོགས་ཆེན་"ཞེས་
དྲག་རྣམས་ཀྱི་ཁྱིམ་ཐབས་དེའི་རང་མིང་ནས་འབོད་ན་ ཤེས་ཡོན་གང་ཞིག་སློབ་ཁྲིད་ཞུ་ཡུལ་དང་། སྤྱིར་བཏང་ འབོད་པའི་ཁྱད་པར་ཡོད་པ་བོད་མི་རྒན་རབས་ཚང་ "སྐུ་ཞབས་གཡང་འཛོམས་ལགས་"ཟེར་བ་ལྟ་བུ་དང། གི་དགེ་རྒན་གྱི་རིགས་དང་།
གྲྭ་རྒན་ལྟ་བུར་"རྒན་ མས་མཁྱེན་གསལ་རེད། དེང་སང་"ཚོགས་ཆེན་"དང་
དེ་མིན་ཚོང་པ་ཆེ་བའི་ཟླ་བོར་"སྐུ་ཞབས་སྙིང་ལགས་ ལགས་"ཞུ་སྲོལ་སྔར་ནས་ཡོད་པ་མ་གཏོགས། སློབ་ "བླ་སྤྱི་"གཉིས་པོ་དོན་གཅིག་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ལྟ་ "དང་།
གཞུང་གི་གདན་ཐོབ་རིམ་པ་ལྔ་པ་མན་ཆད་ ཁྲིད་བྱེད་པའི་ལས་དོན་དང་མི་འབྲེལ་བའི་སེར་སྐྱ་ཕོ་ བུར་བེད་སྤྱོད་གཏོང་སྟེ་དེ་གཉིས་ཀྱི་དབྱེ་བ་འབྱེད་མི་
ཀྱི་སྐུ་ཟླར་"ལྕམ་ཆུང་སྐུ་ཞབས་"།
རིམ་པ་གསུམ་པ་ མོ་གཞན་ལ་"རྒན་ལགས་"ཞེས་ཁྱབ་ཆེར་འབོད་པ་ནི་ ཐུབ་པར་སྣང་བ་མ་ཟད།
ཚོགས་ཆེན་གྱི་གཞུང་སྒོ་
དང། བཞི་པའི་སྐུ་ཟླར་"ལྕམ་སྐུ་ཞབས་"། རིམ་པ་དང་ རང་རེའི་སྐད་ཀྱི་འགྲོས་དང་། བསམ་བློའ་ི འཁྱེར་སོ་གང་ ལའང་"བླ་སྤྱི་"ཞེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་བཀོད་པ་ནོར་སྐྱོན་ པོ་སྲིད་བློན་དང་། རིམ་པ་གཉིས་པ་ས་དབང་རྣམ་པའི་ ལའང་གཏན་ནས་མི་མཐུན་པ་ཞིག
སྐད་ཡིག་གཞན་ ཆེན་པོ་རེད། "བླ་སྤྱིའི་འདུ་ཁང་ནང་ཚོགས་ཏེ་"ཞེས་པ་
སྐུ་ཟླར་"ལྷ་ལྕམ་སྐུ་ཞབས"སོགས། སྐུ་སྐྱེ་མ་རྣམས་ལ་ ནས་བྱུང་བའི་བརྗོད་སྲོལ་སིམ་འཛུལ་ལྷད་ཞུགས་ཏེ། ལྟ་བུ་བྲིས་སྐབས། འཛིན་སྐྱོང་གི་ལས་ཁུངས་དེ་བཞིན་
38
བོད་དང་བོད་མི།
2013 ཕྱི་ཟླ་བཅུ་པའི་ཤེས་བྱ།
ཚོགས་ཆེན་འདུ་ཁང་ནང་ཚོགས་པ་ལྟར་གོ་བ་འདི་དང་ ཆོས་དང་རིག་གཞུང་ལ་གོ་བ་ཅུང་ཟད་ཡོད་པ་ཡན་ གི་ཁོངས་སུ་དྲི་ཚིག་གཉིས་བེད་སྤྱོད་བྱེད་པ་དེ་ཟློས་ འདི་ལྟ་བུ་དོན་དང་མི་མཐུན་པའི་ལམ་ནས་སྐད་ཡིག་ལ་ ཆད་ནས་མཁྱེན་མཁྱེན་པ་ལྟར། དེ་འདྲའི་སློབ་མ་དེས་ སྐྱོན་ཆེན་པོ་ཡིན་སྟབས། ག་རེ་རེད། གང་འདྲ་རེད། ག་
འགྱུར་བ་ལོག་པར་སོང་ན། རང་རེའི་རིག་གཞུང་འཆལ་ རང་གི་བླ་མ་དང་བླ་སློབ་ཀྱི་འབྲེལ་བ་གལ་ཆེར་བརྩིས་ པ་ཕྱིན་པ་རེད། ག་དུས་སླེབས་པ་རེད། སུས་ལབ་པ་ བའི་དྲི་མས་བགོས་པའི་ཐ་སྙད་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཡིག་ལམ་ ཏེ། བླ་མ་བསྟེན་པའི་ཕན་ཡོན་དང་། མ་བསྟེན་པའི་ཉེས་ རེད། དུའང་འཁོད་པར་འགྱུར་བས་ཅིས་ཀྱང་ཡོ་བསྲང་གནང་ དམིགས་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པར་བྱས་ནས། དགོས།
ཅེས་སོགས་བརྗོད་ནས་ཚིག་མཇུག་གི་"པཱས་
ཚུལ་ཇི་ "ཞེས་པ་དྲི་ཚིག་གཞན་དང་མཉམ་དུ་སྦྱར་བ་མ་དག་
ལྟར་བསྟེན་པའི་དམ་ཚིག་བསྲུང་དགོས་པ་རྣམས་དང་ རྒྱུན་འབྱམས་སུ་འགྲོ་བའི་ཚིག་འདི་རྒྱང་རིང་དུ་དོར་ཏེ།
"གསུང་བཤད་"དང་། "བཀའ་སློབ་"གཉིས་ འབྲེལ་བ་ཡོད་པས། སློབ་ཕྲུག་ཅེས་པའི་ཐ་སྙད་ཡོད་ ཅིས་ཀྱང་དྲི་བ་གཙང་མ་ཞིག་བཀོད་དགོས། ལར་ནས་
ལ་ཁྱད་པར་ཆེ་བ་ཡིན། གསུང་བཤད་ལ་ནི། གནས་ བཞིན་པ་དེ་དང་། སློབ་མ་གཉིས་བེད་སྤྱོད་གཏོང་ཡུལ་ "པཱས་"ཞེས་པའི་ཁ་སྐད་ཀྱི་དྲི་ཚིག་འདི། སྟངས་ངོ་སྤྲོད་དང་། དགོངས་འཆར།
གསལ་བཤད།
རེད་"པཱས་
འགྲེལ་བརྗོད། མཚམས་ཚིགས་སོ་སོར་ཅིས་ཀྱང་བརྩི་དགོས། དེ་ལ་ "། ཡིན་"པཱས་"། ཡོད་"པཱས་"། ཟེར་བ་ལྟ་བུ་དྲི་སྟངས་
ཆོས་ཀྱི་ལམ་སྟོན་སོགས་ཀྱི་རྣམ་ བརྟེན་ནས་སློབ་གྲྭ་ཁག་ནང་བླ་མ་མེད་པའི་སློབ་མས་ ཀྱང་ཅུང་ཟད་མི་འདྲ་བ་རེད།
གྲངས་མང་ཡང་། དཔེར་ན། གསུང་ཆོས་སྐབས་སུ་སྒོ་ ཁེངས་པ་ལྟ་བུ་གོ་མི་བདེ་བ་འདིའང་འགོག་པ་ཡིན། གསུམ་གྱི་འཁྱེར་སོ་ཇི་ལྟར་ཉམས་ལེན་འོས་མིན་སློབ་
དེང་སང་ཁ་སྐད་དུ་ཚིག་མཇུག་ལ་"ཡིན་
《ཤམ་བྷ་ལ་ཕོ་ཉའི་དཔར་མཛོད་》དུ། པཱ་"། "རེད་པཱ།" "སོང་བཱ།" ཟེར་བ་སོགས་སྦྱོར་
སྟོན་གནང་གིན་ཡོད་རུང་། དེ་ལ་གཙོ་བོ་"གསུང་བཤད་ [སྐུ་ཉིད་ཀྱི་མཐུན་འགྱུར་རོགས་འདེགས་དང་།
ཞལ་ མཁན་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བར་སྣང་བ། དཔེར་ན། "ཁ་སང་
"གནང་ཟེར་བ་མ་གཏོགས། "བཀའ་སློབ་"གནང་ཚུལ་ འདེབས་ལ་ང་ཚོས་ནམ་ཡང་བསྔགས་བརྗོད་དང་དགའ་ ང་ཁྲོམ་ལ་ཕྱིན་པ་ཡིན་པཱ་"།
ཟེར་བ་ལྟ་བུ་ང་ཁ་སང་
མི་ཟེར་བ་རེད། བཀའ་སློབ་ནི། རིམ་པ་གོང་མས་འོག་ བསུ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།] ཞེས་པ་དང་། རྩོམ་ཡིག་ཅིག་ཏུ་ [ང་ ཁྲོམ་ལ་ཕྱིན་པ་མཐོང་བའི་མི་ཞིག་ལ་རྗེས་སུ་དེ་ལྟར་ མ་རྣམས་ལ་འདི་གྱིས། འདི་མ་བྱེད་ཅེས་བསླབ་བྱ་རྒྱབ་ ཚོ་དུས་ནམ་ཡང་གཞིས་ལུས་རྒྱ་ཆེའི་མི་མང་མཉམ་དུ་ བཤད་ན། མི་དེས་ཀྱང་"འོ་དེ་ཀ་རང་ཡིན"། ཞེས་
པའི་ཞེ་ས་ཡིན་པས། བསླབ་བྱ་རྒྱབ་ཡུལ་མཆོག་དམན་ ཡོད།] ཅེས་པའི་མགོ་བརྗོད་ཅིག་མཐོང་བ་འདིའི་"ནམ་ མོས་མཐུན་བྱེད་ཐུབ་པས་འགྲིགས་ཀྱང་། ང་རང་ཁྲོམ་ གྱི་ཁྱད་པར་ལ་བརྟག་ནས་"བཀའ་སློབ་གནང་"ཞེས་ ཡང་"ཞེས་པ་དགག་ཚིག་ཡིན་པས། དེའི་ཚིག་མཇུག་ ལ་ཕྱིན་པ་མཐོང་ཐོས་མེད་པའི་མི་གཞན་ཞིག་ལ་དེ་
པའི་ཚིག་དེ་འོས་འཚམས་ཡིན་མིན་གོ་བས་ཆོད་པར་ ཏུ་"མེད་"ཅེས་ (ནམ་ཡང་ ་་་ དགའ་བསུ་ཞུ་རྒྱུ་མིན། ལྟར་བརྗོད་ན། མི་དེས་"དེ་ངས་ཧ་གོ་མ་སོང་། མཐོང་
བྱས་ཏེ ་ འབྲི ་ བརྗོ ད ་བྱ་ཚུལ་འདོ ར ་ལེ ན ་ཤེ ས ་དགོ ས ། ནམ་ཡང་ ་་་ མཉམ་དུ་མེད།) ལྟ་བུ་དགག་ཚིག་ཅིག་ མ་བྱུང་"ཟེར་རྒྱུ་ལས་མ་འདས་པས། ཚིག་མཇུག་ཏུ་
དཔེར་ན། དེང་སང་རང་རེའི་བླ་དཔོན་རྣམས་ནས་གུས་ དགོས་པ་མ་གཏོགས། "ནམ་ཡང་"དང་། "ཡོད་"ཅེས་ "ཡིན་པཱ་"ཞེས་སོགས་"པཱ་"སྒྲ་སྦྱོར་བ་དེ་ནོར་སྐྱོན་ བཀུར་འོས་པའི་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་གྲོས་ཚོགས་ལྟ་བུར་གསུང་ པའི་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་ཚིག་གཉིས་ཀ་བརྗོད་དོན་གཅིག་ ཆེ། བཤད་གནང་རིགས་ལ་"བཀའ་སློབ་"ཅེས་པའི་ཐ་སྙད་ ལ་འདི་ལྟར་མི་འཇུག་པས། མཉམ་དུ་འབྲི་བ་ནོར་སྐྱོན་ སྦྱོར་ན།
ཡུལ་དུས་གནས་སྟངས་ཅི་རིགས་ལ་བརྟེན་ ཡིན།
ནས་མི་འཚམས་པར་མངོན་པ་བཞིན་རེད།
[དགོན་པར་འཆམ་"འཁྲབ་"རྒྱུ།]
"ཐག་གཅོད་"ཅེས་པའི་ཚིག་འདི་རང་བོད་
པའི་སྐད་ཡིག་ནང་ཡོད་ཀྱང་། དེང་སང་འཚོ་བའི་དཀའ་
དྲི་བ་ཞིག་ཏུ། [དཀའ་ངལ་གཙོ་བོ་གང་དག་ ངལ་བསལ་བ་ཞེ ས ་ཟེ ར ་རྒྱུའི ་ ཚབ་ཏུ་འཚོ ་ བ་"ཐག་
ཞེས་ འཕྲད་ཀྱི་འདུག ] ཅེས་བྲིས་འདུག་མོད། "གང་དག་ གཅོད་"ཐུབ་པ་ཞེས་དང་། འཛུགས་བསྐྲུན་བྱེད་པའི་
གསལ་ཡང་། འཆམ་རྒྱབ་ཅེས་བརྗོད་པ་མ་གཏོགས། "ཅེས་པ་ནི། སྐྱེ་བོ་སུ་ཞིག་ཅེས་པའི་དོན་དང་མཚུངས་ ནང་"ཐག་གཅོད་"ཡག་པོ་བྱ་དགོས།
དཔལ་འབྱོར་
འཁྲབ་པའི་བྱེད་ཚིག་སྦྱར་སྲོལ་མེད་ཅིང་། བཀའ་དབང་ པས་དྲི་ཚིག་མ་ཡིན་པས། གང་འཕྲད་ཀྱིན་འདུག་ཅེས་ "ཐག་གཅོད།" ་་་ལས་གནས་ཐག་གཅོད། ལས་ཞུགས་ གནང་བ་ལ། [བཀའ་དབང་"གསུངས་"] ཞེས་བྲིས་ འབྲི་དགོས། པའང་མི་བདེ་བ་ལྟར།
ཐག་གཅོད། འགལ་རྐྱེན་ཐག་གཅོད། ཟེར་བ་ལྟ་བུའི་
འདི་དང་འདི་རིགས་སྔར་ནས་ "པཱས་"ཞེས་པའི་ཁ་སྐད་ཀྱི་དྲི་ཚིག་ལྟ་བུ་འདི་ལ་དེང་ ཚིག་སྦྱོར་འདི་ལྟར་བེད་སྤྱོད་གཏོང་སྟངས་སྐད་ཡིག་
ཡོངས་སུ་གྲགས་པའི་བྱ་ཚིག ་གི ་འགྲོ ས་དང་བསྟུན་ སང་འགའ་ཤས་ནས། ག་རེ་རེད་པཱས། གང་འདྲ་རེད་ གཞན་གྱི་ཟླས་དྲངས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་སྲིད་ དགོས།
པཱས། ག་པ་ཕྱིན་པ་རེད་པཱས། ག་དུས་སླེབས་པ་རེད་ ནའང་། རང་རེའི་བརྡ་དག་གི་འགྲོས་ནང་འཇུག་པ་མི་
སློབ་གྲྭའི་ནང་གི་"སློབ་ཕྲུག་"ལ་དེང་སང་ པཱས།
སུས་ལབ་པ་རེད་པཱས།
ཞེས་པ་ལྟ་བུ་ཚིག་ བདེ་ཞིང་། དེའི་ཚབ་ཏུ་གཏན་འབེབས་དང་། གཏན་
"སློབ་མ་"ཞེས་འབྲི་བརྗོད་ཁྱབ་གདལ་འདུག་པ་དེ་ནི་ མཇུག་ཏུ་"པཱས་"ཞེས་སྦྱར་མཁན་མང་ཙམ་ཐོས་པ་དེ་ ཁེལ།
ཞེས་པ་ལྟ་བུ་ཅི་རིགས་ཡོད་པ་ཡོངས་གྲགས་
ནོར་འཁྲུལ་ཤིན་ཏུ་ཆེ་སྟེ། "སློབ་མ་"ཟེར་བ་ནི། བླ་མ་ ནི་བོད་སྐད་འཆོལ་སྤྱོད་ཧོན་འཐོར་བའི་རང་བཞིན་ཏེ། རྣམས་དང་དོན་ཅུང་ཟད་མི་མཐུན་པ་མ་ཟད།
གོ་མི་
ཞིག་ལས་ཆོས་ཉན་པའི་གང་ཟག་ཁོ་ནར་གོ་ལུགས་ "ག་རེ་"ཞེས་པ་དེ་རང་དྲི་ཚིག་ཡིན་ལ། „"པཱས་"ཞེས་ བདེ་བ་དང་། འགའ་རེར་དོན་སྐྱོན་ཡང་འབྱུང་བ་རེད། ངེས་ཅན་ཞིག་ཡོད་པ་སྔར་ནས་གྲགས་ཤིང་གྲུབ་ཚུལ་ པའང་ཁ་སྐད་ཀྱི་དྲི་ཚིག་ཏུ་སོང་གཤིས། དྲི་བ་གཅིག་
"གནས་ཚུལ་ལྷག་"ཟེར་བ་ཞིག་བར་ལམ་
39
2013 ཕྱི་ཟླ་བཅུ་པའི་ཤེས་བྱ།
བོད་དང་བོད་མི།
ཡང་ཡང་གོ་རྒྱུ་འདུག་མོད། "གནས་ཚུལ་"ཞེས་ མཇུག་ཏུ། ་་་ "ཞུ་ཡཱ་ཡིན།" གསུང་མཁན་ཇེ་མང་དུ་ དང་། མཚན་མོའ་ི གུང་ལའང་"སྔ་དྲོ་བདེ་ལེགས་"ཞེས་
པའི་ཚིག་འདི་དེང་སང་རྙོག་ཁྲ་དང་དོན་གཅིག་ཡིན་ འགྲོ་བཞིན་འདུག དེ་ནི་དགོས་མེད་ཀྱི་ཚིག་ལྷག་ཙམ་ བརྗོད་པ་དང་མཚུངས་ཤིང་། ལོ་གསར་སོགས་སོགས་ པར་བསམ་ནས་གོ ་ དོ ན ་འཛོ ལ ་བའི ་ ཚི ག ་གསར་ལྟ་ མ་ཟད།
བུ་ཞི ག ་ཏུ་བེ ད ་སྤྱོ ད ་ལོ ག ་པར་གཏོ ང ་མཁན་འདུག་ དགོས། ཀྱང། "གནས་ཚུལ་"ཟེར་བ་ནི་གནས་སྟངས་དང་
འདྲ་ཞིང་།
རྒྱུན་སྤྱོད་ཀྱི་འགྲོས་དང་མི་མཐུན་པས་དོར་ ཀྱི་རྟེན་འབྲེལ་དགའ་སྟོན་བྱེད་སྐབས་འདི་ལས་ལྷག་པ་ ཞིག་ནི་བརྗོད་རྒྱུ་མེད་པའི་སྣང་བ་མི་འདུག་གམ།
"བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་"ཞེས་པ་འདི་དེང་
གསར་འགྱུར་ལའང་གོ་བར་འགྱུར་བ་མ་ སང་རྒྱུན་དུ་འཚམས་འདྲི་ཞུ་ཚིག་ཏུ་བེད་སྤྱོད་བྱ་སྲོལ་ ཡིག་ལ་ལེགས་པར་སྤྱོད་འདོད་ཡོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་
གཏོགས།
རྙོག་ཁྲ་དང་འབྲེལ་བ་གང་ཡང་མེད་པས། ཁྱབ་གདལ་ཤུགས་ཆེས་སླར་ལྡོག་མི་ནུས་པའི་ཚོད་ ཡིད་གཟབ་ཆེནཔོས་རྟོག་དཔྱོད་ཀྱིས་འཇུག་དགོས་
བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་རང་གི་གོ་དོན་གང་ཡོད་དེའི་འགྲོས་ ཙམ་གྱུར་ཟིན་པར་མངོན་ནའང་། ཚིག་འདི་སྔར་སྐལ་ ཤིང་། ལྟར་ཤེས་ནས་འབྲི་བརྗོད་དགོས་ངེས།
འདི་རིགས་ད་དུང་མང་བས་རང་རེའི་སྐད་
"མིག་སྔར་"
གོང་དུ་ཞུས་པ་ལྟར་བློ་གསར་རྣམས་ལ་མིག་
བཟང་ལུགས་བཟང་གི་སྐབས་དེར་ལོ་གསར་དང་། ཆེ་ དཔེ ་ ཕྱི ན ་ཅི ་ ལོ ག ་ཏུ་མི ་ འགྲོ ་ བར་བྱ་རྒྱུ་ལྷག་པར་དུ་
ཞེས་པ་ཞིག་དེང་སང་ཡི་ སར་འདོན་པའི་ཁྲི་སྟོན། སློབ་སྦྱོང་མཐར་སོན་པ། བག་ གནད་ཆེ་སྙམ།
གེ་གང་ཞིག་མགོ་འཛུགས་སྐབས་དང་། ཡིག་དཀྱུས་ མ་གཏོང་ལེན་ལ་སོགས་པའི་རྟེན་འབྲེལ་བྱེད་སྐབས་ཁོ་ ཡིག་རྟགས།
སུའང་འབྲི་མཁན་འོང་བར་སྣང་བ་འདི་ལྟར་བོད་ཡིག་ ནར་མ་གཏོགས་བརྗོད་སྲོལ་མེད་པ་རྒན་རབས་ཡོངས་ དེ ང ་རབས་ཡི ག ་དཀྱུས་སུ་ཕྱི ་ ལུགས་ཀྱི ་ རྟགས་སྣ་
གི་འགྲོས་ནང་སྔ་ན་མ་གྲགས་ཤིང་། གསར་བཀོལ་ཡིན་ ནས་མཁྱེན་གསལ་ཡིན་པས་ཞིབ་ཞུ་མ་དགོས། དེ་སྔོན་ ཚོགས་འགོད་སྲོལ་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་བོད་ཡིག་ནང་དུའང་
དུ་ཆུག་ཀྱང་རང་རེའི་སྐད་ཡིག་གི་བབས་དང་གཏན་ ཉིན་བསྟར་དགའ་ཉེ་བློ་དཀར་ཡང་ཡང་འཕྲད་སྐབས་ བེད་སྤྱོད་གཏོང་རིགས་འགའ་ཤས་དར་མུས་ལེགས་ ནས་མི་མཐུན་པ་ཞིག་རེད། དོན་དག་དེ་རང་སྟོན་བྱེད་ དང་། ཕན་ཚུན་མཉམ་དུ་འཛོམས་ཚེ་"བཀྲ་ཤིས་བདེ་ ཆ་ལྡན་ཡང་། གཞིས་འཁོད་བོད་མིའི་དཔེ་དེབ་སོགས་ ཀྱི་ཚིག་གཞན་སྣ་ཚོགས་ཡོད་བཞིན་ཕྱིའི་སྐད་ཡིག་གི་ ལེགས་"ཞེས་བརྗོད་མི་དགོས་པར། བཞུགས་གདན་ ལྟར་བྱེས་འབྱོར་བོད་མིའི་གསར་ཤོག་ཡིག་ཁག་རྣམས་
ཚིག་སྦྱོར་ལྟ་བུ་འདི་རིགས་ཐད་བསྒྱུར་ཅི་ལ་བྱ་དགོས། འཇགས། མ་མཇལ་རྒྱུན་རིང་། བཞུགས་ཡོད་པས། སྐུ་ སུའང་བེད་སྤྱོད་གཏོང་སྟངས་ལུགས་མཐུན་གཅིག་ འདི་འདྲའི་ཐོག་ནས་བོད་བརྡའི་སྤྱོད་ཚུལ་འཆོལ་བར་ གཟུགས་བདེ་པོ། ག་པར་ཕེབས་ཀ ག་རེ་གནང་གིན་ གྱུར་དགོས་པ་གལ་ཆེ། འགྱུར་བས་འཛེམས་ཟོན་བྱས་ན་རང་རེའི་རིག་གཞུང་ ཡོད། ཕེབས་ཨང་། བཞུགས་ཨང་། ཁམས་བདེ་མོ། གཅེས་འཛིན་ལག་ཏུ་ལེན་པ་ཡིན།
དཔེར་ན་"ཤད་གུག་ཟླ་ཚེས་" ( ་་་ ) འདི་
བདེ་མོ་སོགས་ངོ་འཕྲད་མ་བྱུང་བའི་དུས་ཡུན་རིང་ཐུང་ བཞིན་མཆན་འགོད་རིགས་ལ་མ་གཏོགས་འདྲེན་རྟགས་
དེ་བཞིན་ [་་་ ་་་ ཡིན་པར་འདོད།] ལྟ་བུ་ ལ་དཔགས་པའི་འབྲེལ་མཐུད་ཀྱི་ཚིག་སྣ་ཚོགས་བརྗོད་ " ་་་ " འདིའི་ཚབ་ཏུ་འགོད་ཚུལ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཡིག་སྲོལ་
ཚིག་མཇུག་ཏུ་སྦྱར་བ་མཐོང་ཞིང་།
"འདོད་"ཅེས་པ་ དང་མི་བརྗོད་ཅི་རིགས་རང་རེའི་མི་རིགས་ཀྱི་གོམས་ ནང་མི་སྣང་བ་དང་། བོད་སྲོལ་སྒོ་ཁྱིམ་ ༼ ་་་ ༽ འདི་ནི་
ནི། ལྟ་གྲུབ་སྟོན་པའི་གཞུང་དང་། ནང་དོན་རིག་པའི་ གཤིས་གཞིར་བཟུང་ཐོག་ནས་ཡང་བསྐྱར་འཕྲད་པའི་ དཔེ་དེབ་ཀྱི་གྲངས་འདྲེན་དཀར་ཆག་ལྟ་བུར། ཀ་སྡེ་དང།
མཚན་ཉིད་རྩོད་སྦྱོང་སྐབས་རྟགས་བསལ་གཏོང་བར་ དགའ་ཚོར་ཉམས་སུ་མྱོང་སྲོལ་བྱུང་ཡོད། གལ་ཏེ་ཕྱི་ ཨང་རིམ་རྣམས་ལ་དམིགས་སུ་བཀར་བའི་རྟགས་སུ་ ལན་རྒྱབ་སྟངས་ཀྱི་སྲོལ་དུ་འདི་འདྲ་ཞིག་ཡོད་པ་ལས། ལུགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཞུགས་ཏེ་འཚམས་འདྲིའི་ཚིག་ཅིག་ འགོད་སྲོལ་ཡོད་རུང་། ཕྱིས་སུ་འདིའང་འདྲེན་རྟགས་ཀྱི་
རྒྱུན་དུ་འབྲི་སྲོལ་གཏན་ནས་མེད་པ་མ་ཟད། སྔར་མེད་ ཅིས་ཀྱང་སྨྲ་བར་འདོད་ན། བར་ལམ་ཞིག་ནས་"སྔ་དྲོ་ ཚབ་ཏུ་བེད་སྤྱོད་གཏོང་མཁན་སྣང་ལ། དེ་བཞིན་དཔེ་ གསར་གཏོད་བྱས་ཀྱང་བརྗོད་བདེ་དོན་གསལ་ལེགས་ བདེ་ལེགས་"ཟེར་བ་སོགས་དུས་ཚོད་སྔ་ཕྱིའི་རིམ་པ་ དེབ་དང་། རྩོམ་ཡིག་སོགས་ཀྱི་མིང་ངམ་ཁ་བྱང་ལའང་ པའི་གྲས་ཤིག་ག་ལ་ཡིན།
དང་བསྟུན་ནས་འཚམས་འདྲི་སྣ་ཚོགས་བྱ་སྲོལ་དར་ སྐབས་རེ་སྒོ་ཁྱིམ་བཀོད་པ་མཐོང་ཡང། ཡིག་དཀྱུས་
"མི་ཉུང་བ་ཞིག་"ཅེས་པའི་ཚིག་འདི་ལྟ་བུ་ ཁྱབ་ཡོད་པ་དེ་ནི།
འབྲི་མཁན་གང་འཚམས་སྣང་ཡང་།
།ཉིན་མོ་བདེ་ལེགས་མཚན་བདེ་ སུ་སྒོ་ཁྱིམ་མང་པོ་བྱུང་ན་མཐོང་སྣང་མི་སྙོམ་པར་འཆར་
དེ་ནི་བོད་བརྡའི་ ལེགས། །ཉིན་མའི་གུང་ཡང་བདེ་ལེགས་ཤིང་། ཞེས་ བས་མི་མཛེས་པ་མ་ཟད། "ཤད་གུག་ཟུར་ཅན་" 《 ་་་
རྒྱུན་སྤྱོད་ཀྱི་འགྲོས་སུ་སྦྱོར་སྲོ ལ ་མེ ད ་པར་སྨྲ་ཆོ ག་ པའི ་ སྨོ ན ་ཚི ག ་ཡོ ད ་མུས་རང་ལུགས་དང་ཡང་མི ་ 》འདི་རིགས་འབྲི་སྲོལ་ཡོད་མུས་ཀྱི་ལུགས་དང་བསྟུན་
པར་སྙམ་ལ། སྐད་རིགས་གཞན་གྱི་ཤན་མ་ཞུགས་པའི་ མཐུན་པ་ནི་མིན་པས། དེ་རིགས་ཅིའི་ཕྱིར་བེད་སྤྱོད་མི་ ན་མི་ལེགས་སམ། ལུང་འདྲེན་རིགས་ལ་གོང་གསལ་ ངེས་པའང་མ་མཆིས། འདིའི་ཚབ་ཏུ་གང་འཚམས་དང། བྱ། དེང་སང་མི་ཤི་རྐྱེན་ཆག་གིས་ཕུང་པོ་སྐྱེལ་བ་དང་། འདྲེན་རྟགས་དང་། སྐབས་རེ་"ཤད་གུག་གྲུ་ཕྱེད་" [ ་
ཕལ་ཆེ། མང་ཆེ་བ། འགའ་ཤས། ཕྲན་བུ། ཅུང་ཟད་ལ་ ཁ་ཆག་སྣ་རལ་བྱུང་སྐབས་ཚུན་ཆད་ནམ་འཕྲད་ལའང་ ་་ ]འདི་འདྲ་བཀོད་སྲོལ་འདུག་པ་ལྟར། དེ་ལ་སོགས་
སོགས་པ་སྐབས་དང་འཚམས་པར་སྦྱོར་རུང་བ་མཁྱེན་ ཚོར་སྣང་གང་ཡང་མེད་པར་"བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ པ་ཀུན་དང་མཐུན་པར་གཅིག་གྱུར་བྱས་ན་གོ་སླ་དོན་ གསལ་རེད།
གསུང་བཤད་དང་།
"ཟེར་བ་ཞིག་སྣང་བ་འདི་ནི་མཚམས་ཚིགས་མེད་པ་ གསལ་འོང་ངེས་སྙམ་པའི་དྲན་གསོ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
དྲི་ལན་ཁག་གི་ཚིག་ ཞིག་ཏུ་སྣང་ལ། དེ་ནི་ཉི་མ་འཆར་ནུབ་གཉིས་ཀའི་དུས་