དབུ་མའི་ལམ་ནི།
རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྩ་ ཁྲི མ ས་ཀྱི ་ སྒྲོ མ ་གཞི འི ་ ནང་ཁྲི མ ས་མཐུན་གྱི ་ ཐོ བ ་
ཐང་ཡོད་པའི ་ བོད་རི ག ས་ཡོངས་ལ་མི་རི ག ས་
ས་གནས་རང་སྐྱོང་གི་གནས་བབ་ཚད་ལྡན་ མིང་དོན་མཚུངས་པ་ཞིག་དགོས།
བོ ད ་ ག ཞུ ང ་ བ ཀ འ ་ཤ ག ་ གི ས །
བོད་རྒྱལ་ལོ་ ༢༡༣༨ རབ་བྱུང་རི་ཟླའི་ལྕགས་ཡོས་ལོ། ལོ་ ༤ ཨང༌། ༡༠
བོད་ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༡༡ རེས་གཟའ་ལྷག་པ།
16th March 2011
བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་བདུན་རེའི་ལས་རིམ་གསར་ཤོག
Vol. 4 Issue 10 Price Rs. 1
བོད་མིས་རང་དབང་སྒེར་ལངས་ཀྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཏེ་མི་ལོ་ཧྲིལ་པོ་ ༥༢ འཁོར་བའི་ དུས་དྲན་རྡ་ས་བཞུགས་སྒར་ཐེག་ཆེན་ཆོས་གླིང་གཙུག་ཁང་དུ་སྲུང་བརྩི་ཞུས་པ།
༄༅། །བོད་རྒྱལ་ལོ་ ༢༡༣༨ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ཟླ་
སྒྲེ ང ་འཛུགས་གནང་སྐབས་བོ ད ་གཞུང་ཟློ ས ་
པ་ཚེ་རིང་མཆོག་གིས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་
རྒྱ་རིགས་སྤུན་ཟླའི་ནང་ནས་ཁྱེད་རང་ཚོ་རང་
ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སར་བོད་མི་སེར་སྐྱ་ཁྲི་སྟོང་མང་
ཁབ་ཆེན་མོའ ་ི རྒྱལ་གླུ་ཕུལ་གྲུབ་མཚམས་བོད་
གནང་།
ནས་མོ ས ་པ་དང་ཡི ད ་ཆེ ས ་ཀྱི ་ ཐོ ག ་ནས་སྤྱི ་
༣ ཚེས་ ༡༠ ཉིན་འདས་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་བོད་
པོས་བོད་བསྟན་པ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དོན་དུ་རྒྱ་ནག་
གར་ཚོགས་པས་རྔ་རོལ་དང་བཅས་བོད་རྒྱལ་
ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གསུང་བཤད་སྒྲོགས་སྦྱང་
དེ་ནས་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས༌༸སྐྱབས་
དབང་དང་བདེ ན ་དོ ན ་ལ་སོ ་ སོ ་ སྒེ ར ་གྱི ་ ངོ ས ་
ཡོད།
སྒྲིག ་ཚགས་ཚུད་བྱས་ཡོད ་རྐྱེ ན ་གོ ད ་ཆག་ཇེ ་སྡུག་
ཏུ་མི་འགྲོ་རྒྱུར་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད་པར་ཉི་
ནས་དུས་དྲན་སྲུང་བརྩི་གཟབ་རྒྱས་ཞུས་ཡོད།
ཧོང་གཞུང་ལ་བསྔགས་བརྗོད་མཛད་ཡོད། ཕྱོགས་
དེ་ཡང་གོང་ཚེས་ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་
མཚུངས་མགོན་པོ་གང་ཉིད་མཆོག་གིས་ཉི་ཧོང་གི་
ཆུ་ཚོད་ ༩ ཐོག་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་མཛད་སྒོ་
ནང་པ་ཚོ ར ་ད་ལྟའི ་ དུས་ཚོ ད ་འདི ར ་ཤེ ས ་རབ་སྙི ང ་
དངོས་གཞི་དབུ་འཛུགས་སྐབས་མང་གཙོའི་ཀ་
པོ་གསུང་འདོན་གནང་ན་ཚེ་སྲོག་ཤོར་བ་རྣམས་ལ་ ཕན་ཐོགས་ཡོད་པ་ཙམ་མ་ཟད། མ་འོངས་པར་རྐྱེན་
བ་གསུམ་གྱི་མཛད་གཙོ་རྣམ་པ་དང་། བོད་མི་
ངན་འདི་ལྟར་མི་ཡོང་བར་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་ཡོད།
མང་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པས་གཙོས་ལྷན་ཁང་ཁག་
དེ་བཞིན་གོད་ཆག་ཕོག་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆེད་ཤེས་རབ་
ཕྱི་རྒྱལ་ནས་ཕེབས་
སྙི ང ་པོ ་ འབུམ་གཅི ག ་གསོ ག ་སྒྲུབ་གནང་རྒྱུ་ཡི ན ་
པའི་སྐུ་མགྲོན་རྣམ་པ། དེ་བཞིན་སྲི་ཞུའི་ལས་
ཞེས་གསུང་འཕྲིན་སྩལ་ཡོད། ཕྱི་ཚེས་ ༡༣ ཉིན་སྔ་
གཞུང་དང་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་
མིའི་རྩ་དོན་ཆེད་གཅེས་པའི་ལུས་སྲོག་ལོངས་
མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་དུས་དྲན་གྱི་གསུང་
ཚོ ག ས་ནང་ལ་ཡི ན ་ནའང་སོ ་ སོ འ ་ི ཡི ད ་ཆེ ས ་
སེར་སྐྱ་མི་མང་ཚང་འཛོམས་ཐོག་༸གོང་
བོ་ཕོ་མོ་རྣམས་ཀྱི་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་ཆེད་མྱ་
ཕེབས་དོན། དེ་རིང་འདིར་ང་ཚོ་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་
བདེན་པའི་འཐབ་རྩོད་བྱེད་མཁན་གྲོགས་པོ་མང་
འཛུགས་ཀྱི ་ བཀའ་དྲུང་མི ་ གྱུར་རྡོ ་ རྗེ ་ ལགས་
སྤྱོད་བློས་གཏོང་གནང་བའི་རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་ ངན་གུས་འདུད་ངག་བཅད་སྐར་མ་གཅིག་ཞུས།
དེ་རྗེས་བོད་གཞུང་ཟློས་གར་
ཚོགས་པས་བདེན་ཚིག་སྨོན་ལམ་གསུང་
འཕྲི ན ་ལྗགས་ཀློག ་མ་མཛད་གོང་བཀའ་སློབ་ ནང་སྡུག་བསྔལ་བྱུང་བའི་དྲན་གསོ་ཞིག་བྱེད་ བཞིན་ཡོད། འདིའི་ཐོག་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེ་
དང་བདེན་དོན་འཐབ་རྩོད་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་རྣམ་
དེ་མི་གཞན་ལ་བསྟན་པའི་ཐོག་ནས་རང་དབང་ པོ་ཞིག་གིས་ང་ཚོ་བོད་པའི་རང་དབང་བདེན་
དོན་གྱི་འཐབ་རྩོད་ལ་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེ་ དང་ལྷག་པར་བོད་ཀྱི་བདེན་དོན་ཐོག་ལ་རྒྱ་མི་ རིགས་ཚོས་བདེན་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་
པའི་རྣམ་འགྱུར་སྟོན་སླད་ཁོང་ཚོ་ཆེད་མངགས་ བར་སྐབས་ལོ ་ཤས་ནས་འཆར་ཅན་ཡོ ང ་གི ་ ཡོ ད ་པ་འདི ་ གནད་འགག་ཆེ ན ་པོ ་ ཞི ག ་འདུག
གང་ལྟར་བོད་ཀྱི་དཀའ་ངལ་དེ་རྒྱ་ཕྱོགས་ནས་
བྱུང་བ་ཞིག་རེད། དེར་བརྟེན་དཀའ་ངལ་འབྱུང་
ས་དེར་རྒྱ་ཆེའི་མི་མང་གིས་ཐོག་ནས་བདེན་པ་ བདེན་པར་ངོས་འཛིན་གྱི་བདེན་དོན་ལ་རྒྱབ་
སྐྱོར་བྱེད་རྒྱུ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད། ཅེས་བཀའ་ སློ བ ་ཕེ བ ས་རྗེ ས ་དུས་དྲན་གྱི ་ གསུང་འཕྲི ན ་ ལྗགས་ཀློག་མཛད།
དེ་ནས་བོད་གཞུང་ཟློས་
གར་ཚོགས་པས་གསུམ་བཅུའི་དྲན་གླུ་འབུལ་ ཀྱིས་མཛད་རིམ་ངོ་སྤྲོད་ཀྱི་ཐོག་མར་སེར་སྐྱ་
བསྐུལ་དང་འབྲེལ་ཚང་མས་ཕྱག་གཉིས་ཐལ་
པ་མཚོན་ཆེད་འདི་གར་ཨ་རི་ནས་གྲོགས་པོ་རི་
ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་བོད་རྒྱལ་
མཚམས་བཀའ་ཁྲི་མཆོག་གིས་བཀའ་ཤག་གི་
ལགས་དང་། དེ་བཞིན་ཁྱེད་རང་ཚོ་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་
མི ་ མང་ཚང་མས་སྐུ་བཞེ ང ས་ཐོ ག ་བཀའ་ཁྲི ་ ཁབ་ཆེ ན ་མོ འ ་ི རྒྱལ་དར་མཁའ་དབྱི ང ས་སུ་
༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཉི་ཧོང་གཞུང་ནས་
གོད་ཆག་བྱུང་སྐབས་མྱུར་སྐྱོབ་ལས་གཞིའི་ཐོག་གྲ་
བ་སོགས་མི་གྲངས་ ༣༠༠༠ བརྒལ་བ་རྣམས་
སོར་འཁོད་འཕྲལ་མཛད་སྒོ་དངོས་གཞི་དབུ་
དེ་ཡང་གསུང་འཕྲིན་ནང་མགོན་པོ་གང་ཉིད་
ལ་གདུང་སེ མ ས་མཉམ་སྐྱེ ་ དང་ཐུགས་སྨོ ན ་མཛད་
ཁབ་གང་ས་ནས་ཕེབས་པའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་
ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་༸ཞབས་
ཤར་ཁུལ་དུ་ས་ཡོམ་ཚབས་ཆེ་བྱུང་སྟེ་མི་རྒྱུ་གཉིས་
གྱུར་བ་རྣམས་དང་ཁོང་ཚོའི་རྗེས་ཤུལ་ནང་མི་རྣམས་
བཞུགས་ཐོག་རང་རིགས་དང་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་
པའི་ཚོགས་སྐྱིད་ཁག་གི་འགན་འཛིན་བཅས་
Naoto Kan) མཆོག་ལ་ཉེ་ལམ་ཡུལ་དེའི་བྱང་
མཆོག་གིས་ས་ཡོམ་གྱི་གོད་ཆག་འོག་རྐྱེན་འདས་སུ་
༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དབུ་
རྣམ་པ།
ཉི ་ ཧོ ང ་གི ་ སྲི ད ་བློ ན ་སྐུ་ཞབས་ནཱའོ ་ ཊོ ་ ཀན་(H.E.
ཡོད།
གཙུག་ལག་ཁང་གི་གསུང་ཆོས་ར་བར་སྤྱི་ནོར་
སྡེ་ཚན་ཁག་གི་འགན་འཛིན་
ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་
ཅང་བྱུང་བའི་ཐུགས་གསོའ ་ི གསུང་འཕྲིན་ཞིག་སྩལ་
སྒོ ་ བཞུགས་སྒར་རྡ་ས་ཐེ ག ་ཆེ ན ་ཆོ ས ་གླི ང ་
བྱེད་རྣམ་པ།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༢ ཉིན་སྤྱི་
པོ་གང་ཉིད་མཆོག་ལ་ཐུགས་འཚབ་དང་བློ་ཕམ་ཧ་
མི་ལོ་ཧྲིལ་པོ་ ༥༢ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་མཛད་
གི་དྲུང་ཆེ་ཆུང་རྣམ་པ།
༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཐུགས་ གསོའ ་ི གསུང་འཕྲིན་སྩལ་བ།
ལ་གོད་ཆག་བྱུང་བའི་གནས་ཚུལ་གསན་པར་མགོན་
བཙན་འཛུལ་པར་ཞི་བའི་སྒེར་ལངས་བྱས་ཏེ་
གནས་ཚུལ་སྙིང་བསྡུས།
མོ ་ སྦྱར་ཏེ ་ མཉམ་དུ་འུར་འདོ ན ་གནང་གྲུབ་
གསུང་བཤད་དང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་སྤེན་
ཅར་ཌི་སི་བ་ལུམ་(Richard C Blom) སྐུ་མགྲོན་ཁག་གཅིག་ཕེབས་འདུག ལྷག་པར་
ཕུལ་ཏེ་གཞུང་འབྲེལ་མཛད་སྒོ་ལེགས་པར་གྲུབ།
དེ་རྗེས་ཆུ་ཚོད་ ༡༠།༣༠ ཐོག་
བཀའ་ཁྲི་མཆོག་གིས་ཕྱི་ནང་གི་གསར་འགོད་
པ་ ༨༠ བརྒལ་བའི་དྲི་བར་ལན་འདེབས་གནང་ ཡོད་པ་བཅས།།
དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༦།༠༠ ཐོག་དཔལ་ལྡན་སྐུ་སྒེར་ཡིག་ཚང་ གིས་གོ་སྒྲིག་ཐོག་རྡ་ས་ཐེག་ཆེན་ཆོས་གླིང་གཙུག་
ལག་ཁང་དུ་དགོན་སྡེ་ཁག་གི་གྲྭ་བཙུན་རྣམས་ཀྱིས་ ཉི་ཧོང་ནང་ས་ཡོམ་གྱི་གོད་ཆག་ཕོ ག་པ་རྣམས་ཀྱི་ ཆེད་སྨོན་ལམ་གསུང་འདོན་གནང་ཡོད།
ཕྱོགས་
མཚུངས་གདན་ས་ཁག་དང། རྣམ་རྒྱལ་གྲྭ་ཚང་། ཀིརྟི་ གྲྭ་ཚང། རིགས་ལམ་སློབ་གཉེར་ཁང། ཚེ་མཆོག་ གླིང། བཙུན་དགོན་དགའ་ལྡན་ཆོས་གླིང་སོགས་ཀྱི་
གྲྭ་བཙུན་རྣམས་ཀྱི ས ་ཉི ་ ཧོ ང ་ནང་ས་ཡོ མ ་གྱི ་ གོ ད ་ ཆག་ཕོག་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆེད་ཤེས་རབ་སྙིང་པོ་གསོག་ སྒྲུབ་གནང་ཡོད་པ་བཅས།།
བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ ཁང་གིས་སེམས་གསོའ ་ི འཕྲིན་ཡིག་གནང་བ།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༣ ཉིན་བོད་ མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཁང་གིས་ཉི་ཧོང་གི་སྲིད་བློན་
སྐུ་ཞབས་ནཱའོ་ཊོ་ཀན་(H.E. Naoto Kan)
མཆོག་ལ་ཉི་ཧོང་གི་མི་ཡ་གྷི་མངའ་སྡེ་(Prefecture of Miyagi)ཁུལ་དུ་ས་ཡོམ་གྱི་རྐྱེན་ པས་ཆུ་ལོག་ཚབས་ཆེ་བྱུང་སྟེ་མི་རྒྱུ་གཉིས་ལ་གོད་
ཆག་བྱུང་བར་བློ་ཕམ་ཧ་ཅང་བྱུང་བའི་སེམས་གསོའ ་ི འཕྲིན་ཡིག་ཅིག་གནང་ཡོད།
དེ་ཡང་འཕྲིན་ཡིག་
ནང་ཉི་ཧོང་གི་མི་ཡ་གྷི་ཁུལ་དུ་མི་མང་སྟོང་ཕྲག་གི་
ཚེ་སྲོག་ཤོར་ཡོད་པ་དང། རྒྱུ་དངོས་ཐོག་ཚད་ལས་
འདས་པའི་གོད་ཆག་ཕོག་པར་བློ་ཕམ་ཆེན་པོ་བྱུང། དེ ་ བཞི ན ་སྤྱི ་ འཐུས་རྒྱུན་ལས་ཀྱི ས ་རྗེ ས ་ཤུལ་ནང་ མི་དང་སྤུན་ཉེ་རྣམས་རྐྱེན་ངན་དེ་ལས་མྱུར་དུ་གྲོལ་
བའི་སྨོན་ལམ་དང་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེ་ཡོད་ཅེས་ འཁོད་འདུག
པར་ངོས་གཉིས་པ།
བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་བདུན་རེའི་ལས་རིམ་གསར་ཤོག
བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྨན་བཅོས་ལྟ་སྐྱོང་ལས་གཞིའི་སྐོར་གསར་ འགོད་གསལ་བསྒྲགས་སྐོང་ཚོགས་གནང་བ།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༩ ཉིན་
ཀྱི་གཞི་རིམ་འཕྲོད་བསྟེན་ལྟ་སྐྱོང་གི་རྨང་གཞི་
འཛུགས་ཀྱིས་ཕྱི་ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༡ བར་ཟླ་དྲུག་
གཞུང་ཕྱི ་ དྲི ལ ་ལས་ཁུངས་ལྷག་པ་ཚེ ་ རི ང ་
Services) གང་ལེགས་ཐུབ་སྟེ། ད་ཆ་བཙན་
ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༡ ནས་ལས་གཞི་དངོས་སུ་འགོ་
བོད་གཞུང་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ནས་བོད་
དྲན་རྟེན་ཚོགས་ཁང་དུ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ སྨན་བཅོས་ལྟ་སྐྱོང་ལས་གཞིའི་སྐོར་ལ་གསར་
འགོ ད ་གསལ་བསྒྲགས་སྐོ ང ་ཚོ ག ས་གནང་ ཡོད། དེ་ཡང་གོང་ཚེས་ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་
༡༠ ཐོག་བོད་གཞུང་འཕྲོད་བསྟེན་བཀའ་བློན་
འཛུགས་སྐྲུན་(Primary Healthcare བྱོལ་བོད་མིའི་གཞི་རིམ་འཕྲོད་བསྟེན་གནས་ བབས་འོས་འཚམས་ཡོད་རུང།
ནད་གཞི་
ཚབས་ཆེའི་དབང་གིས་སྨན་ཁང་ནང་ཡུན་རིང་
བཅོ ས ་སྡོ ད ་དགོ ས ་པའི ་ གཞི ་ རི མ ་གཉི ས ་པ་ དང་གསུམ་པའི་སྨན་བཅོས་བྱ་དགོས་རིགས་
ནང་ཚུད་ཐོ་འགོད་དེབ་སྐྱེལ་ཐུབ་པ་བྱས་ཏེ། ཕྱི་ འཛུགས་བྱ་རྒྱུ་ཡིན།
ལས་གཞི་འདི་ནི་དེང་
དུས་དང་མཐུན་ཞིང་གསར་གཏོད་རང་བཞིན་
ཞིག་ཀྱང་ཡིན་པས་སྔོན་ཚུད་ནས་ཞིབ་ཚགས་
རྟོག་ཞིབ་གཟབ་ནན་དགོས་པ་ཡིན། ལས་གཞི་ འདི འི ་ ཁོ ང ས་སུ་ཞུགས་མི ན ་རང་མོ ས ་ཡི ན ་
བོད་ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༡༡ ཕྱི་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༦
བོད་དོན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་མཚོན་ཆེད་ཡོངས་ ཁྱབ་ཀྱི་འཕྲིན་ཡིག་གནང་ཡོད།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༠ ཉིན་
ནས་བོ ད ་ནང་ཆོ ས ་ལུགས་ལས་དོ ན ་ཐོ ག ་སྟངས་
བོད་མི་སེར་སྐྱ་ཁྲི་སྟོང་མང་པོས་བོད་བསྟན་པ་ཆབ་
ལའི ་ བླ་མ་དབར་ལ་འགལ་ཟླ་བཟོ ་ ཐབས་བྱས་པ་
འདས་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སར་ སྲི ད ་ཀྱི ་ དོ ན ་དུ་རྒྱ་ནག་བཙན་འཛུལ་པར་ཞི ་ བའི ་
སྒེར་ལངས་བྱས་ཏེ་མི་ལོ་ཧྲིལ་པོ་ ༥༢ འཁོར་བའི་
དུས་དྲན་བདེ ན ་དོ ན ་ལ་རྒྱབ་སྐྱོ ར ་གནང་མཁན་ འཛམ་གླི ང ་ཡུལ་གྲུ་ཚང་མའི ་ ནང་སྲུང་བརྩི ་ ཞུས་
ཡོད་པར་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི་ལྕམ་ སྐུ་(Nancy Pelosi)ནེན་སི་པི་ལོ་སི་མཆོག་
གི ས ་བོ ད ་མི འི ་ རང་དབང་སྒེ ར ་ལངས་ཀྱི ་ ཉི ན ་མོ ་ དང་ སྟབས་བསྟུན་བོད་དོན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་མཚོན་
ཆེ ད ་ཡོ ང ས་ཁྱབ་ཀྱི ་ འཕྲི ན ་ཡི ག ་ཅི ག ་གནང་ཡོ ད ་ པའི་ནང་འཁོད་དོན།
བོད་ཀྱི་རང་དབང་འཐབ་
རྩོད་ཆེད་རང་སྲོག་ཤོར་བའི་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་གཅེས་ དཔའ་བོ ་ དཔའ་མོ ་ རྣམས་ལ་ངས་གུས་བཀུར་ཞུ་ བཞིན་ཡོད།
བོད་རིགས་མི་མང་དང་༸གོང་ས་
ཏཱ་ལའི་བླ་མ་ཕྱོགས་གཉིས་དབར་གྱི་འབྲེལ་བ་དེ་ ཁ་བྲལ་ཐབས་མེད་པ་ཞིག་རེད།
དཔལ་འབྱོར་ཚེ་རིང་མཆོག་དང། དྲུང་ཆེ་ཕ་
(Secondary Treatment and
ཡང། གལ་ཏེ་སྨན་བཅོས་ལྟ་སྐྱོང་ལས་གཞིའི་
རྒྱལ་ཚེ་རིང་ལགས། དྲུང་གཞོན་བསྟན་འཛིན་
ཕྱིའི་སྨན་ཁང་འདྲ་མིན་དུ་བསྟེན་གཏུགས་བྱ་
༡༠ ཚེས་ ༡ ནས་ད་ཡོད་ཛ་དྲག་སྨན་བཅོས་
ཟུར་དབང་ཕྱུག་ལགས།
དྲུང་འཕར་སྟོབས་
དོ ན ་ཡོ ད ་ལགས་བཅས་ནས་རྡ་སའི ་ ཁུལ་གྱི ་
རང་རིགས་གསར་ལམ་ཁག་གི་གསར་འགོད་ པ་ ༢༠ བརྒལ་བ་ལྷན་འཛོམས་བྱུང་བ་རྣམས་ ལ་ཐོག་མར་འཕྲོད་བསྟེ ན ་བཀའ་བློ ན ་མཆོ ག ་ གིས་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་མ་གནང་
གོང་ལས་གཞི ་ དེ འི ་ སྐོ ར ་ལ་ངོ ་ སྤྲོ ད ་གསུང་
བཤད་གནང་། དེ་ཡང་བོད་གཞུང་འཕྲོད་བསྟེན་ ལས་ཁུངས་ནས་སྤེལ་བའི་གསར་འགོད་ གསལ་བསྒྲགས་ནང་འཁོད་དོན།
སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་
ཆེ ན ་པོ ་ མཆོ ག ་གི ་ དབུ་ཁྲི ད ་འོ ག ་བཙན་བྱོ ལ ་ བོ ད ་གཞུང་འཕྲོ ད ་བསྟེ ན ་ལས་ཁུངས་གསར་
འཛུགས་བསྐྱངས་པ་ནས་བཟུང་དབུས་ས་ གཉིས་ཀྱི་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་བྱེད་ཆེ་ཕྲ་ཡོངས་ ཀྱི་ལྷག་བསམ་དང་ཧུར་བརྩོན་ལ་བརྟེན་ནས་
བོ ད ་མི འི ་ སྡོ ད ་སྒར་ཁག་གི ་ ནང་དགོ ས ་ངེ ས ་
Tertiary
Treatment)ས་གནས་
དགོས་ཀྱིས་འགྲོ་གྲོན་དཀའ་ངལ་འཕྲད་བཞིན་ པ་རྣམས་ལ་འཕྲོ ད ་བསྟེ ན ་ལས་ཁུངས་ནས་
སྨན་གྲོན་བརྒྱ་ཆ་གང་ཙམ་རེ་གནང་སྲོལ་ཡོད་ ཀྱང།
གཞུང་གྲོན་ཆེ་ལ་མང་ཚོགས་ལ་ཕན་
ཐོ ག ས་ཆ་ཚང་མེ ད ་པར་ཞི ག ་ཏུ་ཉམས་མྱོ ང ་ དངོས་བྱུང་ལ་བརྟེན།
ད་ཆ་བཙན་བྱོལ་བོད་
མི་ཡོངས་ལ་གཞི་རིམ་གཉིས་པ་དང་གསུམ་
པའི ་ སྨན་བཅོ ས ་ལྟ་སྐྱོ ང ་སྤྱི ་ སྙོ མ ས་ཡོ ང ་སླད་ བོད་མིའི་དང་བླངས་འཕྲོད་བསྟེན་ཚོགས་པའི་
དམི ག ས་ཡུལ་ལྟར་འཕྲོ ད ་བསྟེ ན ་ཉེ ན ་སྲུང་ལྟ་ བུའི་ཛ་དྲག་སྨན་བཅོས་ཉེན་སྐྱོབ་ཀྱི་ལས་གཞི་ ཞིག་གཞུང་མང་མཉམ་རུབ་ཀྱིས་ལག་བསྟར་ བྱ་རྒྱུར་བཀའ་ཤག་ནས་བོད་མིའི་སྨན་བཅོས་ ལྟ་སྐྱོང་ལས་གཞི།
ཞེས་པ་གཏན་འབེབས་
བཀའ་འཁྲོལ་དང་སྦྲགས་ལམ་སྟོན་ཕེབས་པ་
བཞིན། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༡ ནས་འགོ་
གསལ་བསྒྲགས།
ཁོངས་སུ་ཞུགས་བློ་མེད་རིགས་ལ་ ༢༠༡༡ ཟླ་ མཐུན་འགྱུར་ཡང་འཐོབ་རྒྱུ་མིན། སྨན་བཅོས་ ལྟ་སྐྱོང་ལས་གཞི་འདིའི་ཁོངས་ནང་མི་ལྔ་ཅན་
བར་གྱི་ཁྱིམ་ཚང་ཞིག་ལ་གཞི་རིམ་གཉིས་པ་
དང་གསུམ་པའི་སྨན་བཅོས་འགྲོ་གྲོན་ཆེད་ལོ་ རེ ར ་མཐོ ་ ཚད་སྒོ ར ་འབུམ་གཅི ག ་བར་འཐོ བ ་
རྒྱུ་ཡོད་པ་དང་། དེ་ལ་ཕན་པར་ནང་མི་ལྔ་ཅན་
བར་གྱི་ཁྱིམ་དུད་རང་ངོས་ནས་ལོ་རེར་བསྡུ་ཆ་ སྒོར་ ༣.༥༦༥།༠༠ ལས་འབུལ་དགོས་མེད།
ཞིབ་ཆའི་ལས་རིམ་འགྲོ་སྟངས་རིམ་པས་མང་
ཚོགས་ལ་ལམ་སྟོན་དང་གསལ་བསྒྲགས་ཡོང་ རྒྱུ་བཅས་ཀྱི་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་སུ།
བོད་གཞུང་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ནས་
ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༩ ལ་སྤེལ་ཞེས་
སྒྲོ ག ས་སྦྱང་གནང་རྗེ ས ་གསར་འགོ ད ་པའི ་ དོ ག ས་འདྲི ་ ཁག་ལ་བཀའ་བློ ན ་མཆོ ག ་གི ས ་ ལན་འདེབས་དང་གསལ་བཤད་གནང་ཡོད །
༄༅། །བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་སྐབས་ ༡༥ པའི་དངོས་གཞི་མིང་གཞུང་གསལ་བསྒྲགས་བྱ་རྒྱུའི་ཁོངས་ནས་ཐེ་ཝན་དུ་གཏན་སྡོད་བྱེད་བཞིན་པ་སྨར་ ཁམས་ཆོས་འཕེལ་ལགས་ཀྱི་མིང་ཕྱིར་འཐེན་བྱས་པའི་རྒྱུ་མཚན་གཙོ་བོ།
༡༽ཨེ་ཤ་ཡ་གླིང་ཆེན་ནང་རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་ཕུད་པའི་ཐེ་ཝན་དང་ཉི་
ཧོང་སོགས་སུ་གཏན་སྡོད་བྱེད་བཞིན་པའི་བོད་མི་རྣམས་ནས་བཅའ་ཁྲིམས་དང་འོས་བསྡུའི་སྒྲིག་གཞི་དགོངས་དོན་ལྟར་བཀའ་ཁྲིར་འོས་བླུགས་ཆོག་ ཀྱང་། སྤྱི་འཐུས་ལ་འོས་བླུགས་པ་དང་འོས་གཞིར་ཞུགས་མི་ཆོག ༢༽༢༠༠༩ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༡༣ ཉིན་སྨར་ཁམས་ཆོས་འཕེལ་ཐེ་བའི་ཐེ་ཝན་ནང་ གཏན་སྡོད་བོད་མི་ ༨ ནས་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་སུ་མིང་རྟགས་འཁོད་པའི་སྙན་ཞུ་ཕུལ་བའི་ནང་མ་འོངས་པར་ཐེ་ཝན་མི་མང་གི་སྐུ་ཚབ་སྤྱི་འཐུས་
གཅིག་ལས་མ་ཉུང་བ་བསྐོ་འདེམས་ཆོག་པའི་ཁྲིམས་ལུགས་གཏན་འབེབས་བཀའ་འཁྲོལ་ཞུས་པ་དེས་བཙན་བྱོལ་གཞུང་གི་ད་ལྟའི་བཅའ་སྒྲིག་འོག་ཐེ་ ཝན་གནས་སྡོད་བོད་མི་མང་རྣམས་ནས་ཆོལ་ཁའི་སྤྱི་འཐུས་སུ་འོས་བླུགས་རྒྱུ་དང་འོས་གཞིར་ཞུགས་མི་ཆོག་པ་མཚོན་ཡོད།
༣༽བོད་མི་མང་སྤྱི་
འཐུས་སྐབས་ ༡༤ པའི་གྲོས་ཚོགས་ལས་རིམ་གསར་ཤོག་འདོན་ཚེས་ ༢༠༡༠ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༧ འཁོད་ནང་གསལ་འོས་བསྡུའི་སྒྲིག་གཞི་དོན་ཚན་
༣༧ ནང་གསེས་ (ཅ) པར་བསྐྱར་བཅོས་ཚིག་བརྗོད་ནང་(རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་ཕུད་པའི་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་ཁག་ཏུ་གནས་སྡོད་བོད་མིའི་ཆོལ་ཁ་ཆོས་ བརྒྱུད་ཀྱི་སྤྱི་འཐུས་འོས་གཞིར་ཞུགས་པ་དང་འོས་འཕེན་མི་ཆོག)བཅས་གསལ་བའི་རྒྱུ་མཚན་གྱི་ཐོག་ནས་སྨར་ཁམས་ཆོས་འཕེལ་ལགས་ཀྱི་མིང་
མདོ་སྟོད་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་དངོས་གཞིའི་འོས་དམིགས་ནས་ཕྱིར་འཐེན་བྱས་པ་མ་གཏོགས་འདི་ནས་རྒྱུ་མཚན་གཞན་གང་ཡང་མེད་པའི་གསལ་བཤད་དུ། སྤྱི་ཁྱབ་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་ནས་ ༢༠༡༡ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༢ ལ།།
རྒྱ་ནག་གཞུང་
འཛིན་གྱིས་བོད་མི་དང་བོད་ཀྱི་༸སྐྱབས་མགོན་ཏཱ་ དེས་རྒྱ་ནག་གཞུང་རང་ཉིད་ལ་དཀའ་ངལ་བཟོ་གི་ ཡོད། བོད་ནང་གི་བོད་རིགས་མང་ཚོགས་ལ་རྒྱ་
ནག་གཞུང་གི་དཔལ་འབྱོར་གྱི་སྲིད་བྱུས་དང་། དེ་ བཞིན་བོད་མིའི་ཆོས་དད་རང་དབང།
སྨྲ་བརྗོད་
རང་དབང་བཅས་ལ་དམ་བསྒྲགས་བྱས་པ་མ་ཟད། ཐ་ན་བོད་མི་ཚོས་རང་གི་རྩ་བའི་བླ་མ་༸གོང་ས་ཏཱ་
ལའི་བླ་མཆོག་གི་སྐུ་པར་ཉར་ཚགས་བྱས་པར་རྒྱ་
གཞུང་གིས་བཙོན་འཇུག་བྱས་ཏེ་སྡུག་སྦྱོང་གཏོང་ མུས་ཡིན།
དེར་བརྟེན་བོད་མིའི་རང་དབང་སྒེར་
ལངས་ཀྱི ་ ཉི ན ་མོ ་ འདི ར ་ང་ཚོ ས ་བོ ད ་ཀྱི ་ ༸སྐྱབས་ མགོན་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གིས་དགོངས་གཞི་འཚེ་ མེ ད ་ཞི ་ བའི ་ ལམ་སྟོ ན ་མཛད་པ་ལྟར་བོ ད ་མི ་ མང་
གི་ཞི་བའི་འཐབ་རྩོད་ལ་དཔུང་པ་མཉམ་གཤིབས་ ཀྱི་རོགས་འདེགས་བྱེད་དགོས་པ་གྱུར་ཡོད། སོགས་འཕྲིན་ཡིག་ནང་འཁོད་ཡོད།།
ཅེས་
བོད་ནང་གི་བུད་མེད་ཀྱི་རྩོམ་བྲིས་སྙིང་སྟོབས་ ལ་ཆེ་བསྟོད་ཕུལ་བའི་མཛད་སྒོར་ མཉམ་ཞུགས་གནང་བ།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༢ ཉིན་
རྩོམ་བྲིས་ཀྱི་སྙིང་སྟོབས། (Literary Spirit
བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་གོ་སྒྲིག་གནང་
ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་བགྲོ་གླེང་ཐོག་དབུ་འབྱེད་
བུད་མེད་སྒེར་ལངས་ཐེངས་ ༥༢ པའི་ཐོག་དབུས་
སྟེ་རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིའི་ཀོན་སི་ཊི་ཊུ་ཤིན་ཀ་ ལབ་(Constitution
Club)ཚོགས་ཁང་
ནང༌བོད་ནང་གི་བུད་མེད་རྩོམ་པ་པོའ ་ི རྩོམ་འབྲིའི་
སྙིང་སྟོབས་ལ་ཆེ་བསྟོད་ཕུལ་བའི་མཛད་སྒོ་ཞིག་ ཚུགས་ཡོད། མཛད་སྒོའ ་ི སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་སྐབས་ བཅུ་བཞི་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཞོན་ རྒྱ་རི་སྒྲོལ་མ་མཆོག་གདན་ཞུས་ལྟར་ཆེད་ཕེབས་ གནང་ཡོད།
དེ་ཉིན་བོད་ནང་གི་བུད་མེད་རྩོམ་པ་
པོ་འཇམ་དབྱངས་སྐྱིད་ལགས་ཀྱིས་བརྩམས་པའི་ མནར་གཅོད་ཀྱི་བརྒྱུད་རིམ། དྲི་རྩད་ཀྱི་ཉིན་དེབ།(A
series of Torture: A dairy of Interrogations) ཞེས་པའི་དཔེ་དེབ་དེ་ཚོགས་ གཞོན་མཆོག་གི་དབུ་འབྱེད་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད།
བཙན་གནོན་འོག་གནས་པའི་བུ་མེད་རྩོམ་པ་པོའ ་ི
of Women under Oppression) གསུང་བཤད་ཀྱང་གནང་ཡོད།
སྐབས་དེར་བགྲོ་
གླེང་གཙོ་སྐྱོང་བ་ལྡི་ལིར་གནས་སྡོད་ལྕམ་སྐུ་ས་ཝ་
ཐི་ཅོཔ་རཱ་(Ms. Swati Chopra) ལགས་ ཀྱིས་གནང་ཡོད། གཞན་ཡང་ལྷན་ཚོགས་དེའི་ཐོག་ བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཞོན་རྒྱ་རི་སྒྲོལ་མ་ མཆོག་གིས་གཙོས་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་
ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་ཀིརྟི་སྒྲོལ་དཀར་ལྷ་མོ་ལགས་དང།
རྒྱ་གར་གྱི ་ སམ་ཏ་ཚོ གས་པའི ་ ཚོ གས་གཙོ ་ ཟུར་
པ་ཇ་ཡ་ཇེཏ་ལི་(Smt.Jaya Jaitly)། རྒྱ་ གར་གྱི ་ གློ ག ་བརྙན་འཁྲབ་སྟོ ན ་པ་དང་སྤྱི ་ ཚོ ག ས་
ལས་འགུལ་པ་ན་ཕི ་ ས་ཨ་ལི ་ (Smt.Nafisa
Ali)
གསར་འགོད་པ་ནི་ལན་ཇ་ན་རོའེ་
(Nilanjana S.Roy) བཅས་ཀྱང་མཉམ་ ཞུགས་གནང་ཡོད་འདུག
འཛམ་གླིང་གློ་ནད་(T.B)ཉིན་མོ་སྲུང་བརྩིའི་ གནང་འགོ་ཚུགས་པ།
༄༅། །ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༤ ཉིན་བོད་གཞུང་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་དང་བདེ་ལེགས་སྨན་
ཁང། ཨི་ཊ་ལིའི་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེ་ལྷན་ཚོགས་བཅས་ཐུན་མོང་གིས་གོ་སྒྲིག་ཐོག་རིང་མིན་འཛམ་གླིང་
གློ་ནད་ཉིན་མོ་སྲུང་བརྩིའི་ཆེད་རྡ་ས་གངས་སྐྱིད་ཐང་ཆེན་དུ་རུ་ཁག་དྲུག་ལས་གྲུབ་པའི་ལག་རྩེད་སྤོ་ལོ་དབུ་ འཛུགས་གནང་ཡོད། དེ་ཡང་གོང་ཚེས་ཉིན་གྱི་ཕྱི་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༥།༣༠ ཐོག་བོད་གཞུང་བདེ་ལེགས་སྨན་ཁང་ གི་བླ་སྨན་པ་ཚེ་བརྟན་རྡོ་རྗེ་ལགས་ཀྱིས་གསུང་བཤད་གནང་དོན། དེ་རིང་འདིར་ང་ཚོ་རྒྱལ་སྤྱིའི་གློ་ནད་ཀྱི་ ཉིན་མོ་སྲུང་བརྩི་ཆེད་ལག་རྩེད་སྤོ་ལོ་འགྲན་བསྡུར་དབུ་འཛུགས་བྱེད་བཞིན་ཡོད། གློ་ནད་ཀྱི་ནད་གཞི་དེའི་ ཐོག་གཞོན་སྐྱེས་ནང་ནས་དོ་སྣང་ཤུགས་ཆེ་གནང་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གི་གལ་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད། གང་ལ་ཞེ་ན། ནད་
གཞི་མང་ཆེ་བ་དེ་གཞོན་སྐྱེས་ཚོ་ན་ཡོང་གི་འདུག ང་ཚོའི་བོད་མིའི་ནང་གནས་སྟངས་འདི་ལྟར་ཆགས་ཡོད་ སྟབས་བདེ་ལེགས་སྨན་ཁང་དང།
འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་གཉིས་མཉམ་རུབ་ཐོག་དམིགས་བསལ་གྱིས་
སྔར་ལས་ལྷག་པ་དོ་སྣང་ཡོང་ཆེད་དགོངས་པ་བཞེས་སྟངས་དང་གསར་གཏོད་མི་འདྲ་བའི་ཐོག་ལས་འགུལ་ ཞིག་སྤེལ་རྒྱུའི་ཐབས་ཤེས་གནང་གི་ཡོད། དེ་རིང་འདིར་མང་ཚོགས་དེ་ཙམ་ཕེབས་མེད་ཀྱང་མ་འོངས་པར་དེའི་
ཐོག་ང་ཚོས་མུ་མཐུད་ཤུགས་རྒྱག་རྒྱུ་དེ་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀའི་གནས་ཚུལ་ཆགས་ཡོད། དེར་བརྟེན་ཕྱོགས་
ཚང་མས་རྩེད་མོའ་ི འགྲན་བསྡུར་ཐུགས་སྣང་གནང་བ་ཙམ་མ་ཟད། ཕྱར་གྲུ་མཉམ་འདེགས་ཐོག་ནས་རྩེད་མོའ་ི
འགྲན་བསྡུར་ནང་ཕེབས་ཐུབ་པ་དེར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། དེ་བཞིན་གྲ་སྒྲིག་གནང་མཁན་ཚོ་ལ་ཡང་ཐུགས་ རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཞེས་གསུང་བཤད་གནང་ཡོད། དེ་རྗེས་རྩེད་འགྲན་དབུ་འཛུགས་གནང་ཡོད་པ་བཅས།།
བོད་ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༡༡ ཕྱི་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༦
བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་བདུན་རེའི་ལས་རིམ་གསར་ཤོག
པར་ངོས་གསུམ་པ།
ལྩགས་ཕག་ལོའ ་ི གསར་བརྗེ་ལངས་ནས་ལོ་བརྒྱ་འཁོར་བའི་དྲན་གསོའ ་ི ཚོགས་ཆེན་སྐོང་ཚོགས་གནང་བ། ཆོས་
འདུའི་བར་སེང་དང་གོ་སྐབས་ནམ་བྱུང་ལ་དེ་
གཞུང་གི་མཛད་ཕྱོགས་སྲིད་བྱུས་རྣམས་གང་
པ་གྲན་ཕོ་ཁུང་དང་། ཤིན་ཏའོ་རྒྱ་ཡིག་ཚགས་
ཕྱོགས་མཚུངས་སུང་ཀྲུན་
ལ་ངོ་ཐུག་བྱུང་བའི་རྒྱ་རིགས་རྩོམ་པ་པོ་དང།
འདུ་གྲུབ་རྗེས་ཕྱི་ཟླ་ ༢ ཚེས་ ༢༨ ཉིན་བློ་བཟང་
ཆེན་པོ་ནས་ཡིན་པའི་ཀྲང་ཀྲེ་ཀུའི་དང་།
༄༅། །ཡུ་རོབ་རྒྱ་རིགས་འབྲེལ་མཐུད་པ་བློ་
མི་རིགས་འཆམ་མཐུན་གྱི་བསམ་བློ།
དོན། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ཟླ་ ༢ ཚེས་ ༢༦ ཉིན་ནས་
མཐོང་ཇི་གནང།
བཟང་ཉི་མ་ལགས་ཀྱིས་བཏང་གནས་ནང་འཁོད་
ཉིན་གྲངས་གཉིས་རིང་ཨ་རིའི་གྲོང་ཁྱེར་སན་ ཕྷི་རན་སི་སི་ཀོ་ནང་ལྕགས་ཕག་ལོའ ་ི གསར་
ལུགས། དེ་བཞིན་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གཞུང་ལ་བརྩི་ ཧྲན་གྱི་མི་རིགས་འཆམ་མཐུན་གྱི་བསམ་བློས་
སྔོན་འཇི་ནི་ཝར་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྒྱ་བོད་ཚོགས་ཆེན་ ཤེ ས ་ཡོ ན ་ཅན་ཚོ ར ་འབྲེ ལ ་བ་བྱས་ཏེ ་ བོ ད ་
ཐུབ་ཀྱིས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་ཡོད།
ཚོགས་
ཉི་མ་ལགས་ཀྱིས་བྱང་ཨ་རིའི་སྐུ་ཚབ་དོན་ཁང་
ཕན་ཚུན་བསམ་ཚུལ་བརྗེ་ལེན་བྱས་ཡོད་པའི་
ཚབ་དོན་ཁང་གི་རྒྱ་རིགས་འབྲེལ་མཐུད་པ་བློ་
སྐབས་དེར་རྒྱ་རིགས་རྣམས་ནས་བོད་དོན་ཐོག་
བཟང་ཉི་མ་ལགས་གདན་ཞུ་གནང་བ་ལྟར་ཁོང་
དོ་སྣང་ཆེན་པོ་བྱས་ཡོད། གཞན་ཡང་ཁོང་ནིའུ་
ཨ་རི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཀྱིས་ངོ་སྤྲོད་མཚམས་
ཡོཀ་ཏུ་སྡོད་རིང་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ལས་ཁུངས་
སྦྱོར་འོག་ཚོགས་འདུར་རྒྱ་རིགས་ཤེས་ཡོན་
སུ་བཅར་ནས་དོན་གཅོད་བློ་བཟང་སྙན་གྲགས་
ཅན་དང་། རྩོམ་པ་པོ། སློབ་ཕྲུག གསར་འགོད་
ལགས་ཀྱིས་དབུས་ལས་བྱེད་རྣམས་དང་། བོད་
པ་སོགས་མི་གྲངས་ ༡༠༠ སྐོར་ཞིག་ཁྲོད་རྒྱ་
ཀྱི་ ཐེབ ས་རྩའི་ འགན་འཛི ན ་རིན ་ཆེན ་དར་ལོ ་
ནག་སྐམ་ས་ཆེན་པོ་ནས་ཡིན་པ་མི་གྲངས་ ༥༦
ལགས་སུ་འཚམས་འདྲི ་ ཞུས་པ་དང་ཆབས་
བསླེབས་ཡོད་པའི་ཚོགས་འདུར་ལྷན་ཞུགས་
ཅིག་ཁ་སྔོན་སྙན་སེང་ཞུས་པ་བཞིན་རྒྱ་ཡིག་གི་
གནང་ཡོད། དེ་བཞིན་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་གཏམ་
དྲ་རྒྱ་གསར་བཟོ་བྱེད་ཕྱོགས་ཀྱི་ནང་དོན་དང།
བཤད་བྱེད་མཁན་མི་གྲངས་ ༢༧ ཡོད་པའི་
ཁོང་གིས་སྐུ་ཞབས་སུན་ཀྲུང་ཧྲན་དང་མི་རིགས་
རྒྱ་ནག་གི་མ་འོངས་པའི་མང་གཙོ་ཆབ་སྲིད་ལ་
དོན་སྐོར་གླེང་སློང་སྤྱི་དང་།
བྱེ་བྲག་རྒྱ་ནག་
གི ་ རྒྱ་རི ག ས་འབྲེ ལ ་མཐུད་པ་ཟུང་དྲུང་ཀུན་
དོན་དང་སྦྱར་ནས་གཏམ་བཤད་གནང་ཡོད་པ་
སྐོར་ལ་གཏམ་བཤད་གནང་བར་ཚོགས་བཅར་
བ་རྣམས་ལ་༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་
མོལ་བྱུང་བ་བཞིན་ནིའུ་ཡོཀ་གྲོང་ཁྱེར་དུ་ཆེད་
གཙོ་བོ་མན་ཇུའི་དུས་མཇུག་གི་མི་
རིགས་ཀྱི་གནད་དོན་དང་།
སུང་ཀྲུན་ཧྲན་གྱི་
ཤུགས་རྐྱེན་དང་།
དོན་སྙིང་ཇི་ལྡན་བཅས་ཀྱི་
བ་རྒྱ་རིགས་ཚོས་གཏམ་བཤད་ཀྱི་ནང་དོན་ལ་ གདེང་འཇོག་བྱས་ཡོད། ཡང་ཁོང་གིས་ཚོགས་
ཐེ་ཝན་ནང་བོད་ཀྱི་གློག་བརྙན་གསར་པ་ དབུ་འབྱེད་གནང་བ། །འདི་གར་བོད་གཞུང་ཐེ་ཝན་སྐུ་ཚབ་དོན་
བཤད་གནང་དོན། ང་ཚོ་བོད་མི་རྣམས་དཀའ་སྡུག་
ལྕགས་ཡོས་ལོའ ་ི གནམ་ལོ་གསར་ཚེས་ཉིན་བོད་
གཞི ས ་བཞུགས་བོ ད ་མི ་ རྣམས་ད་དུང་ཡང་སྔར་
༄༅།
གཅོད་ཁང་ནས་བཏང་གནས་ནང་འཁོད་དོན། བོད་
གཞུང་ཐེ་ཝན་སྐུ་ཚབ་དོན་ཁང་གི་མཆོད་ཁང་དུ་བླ་ སྤྲུལ་དགེ་བཤེས་དང་།
ཐེ་ཝན་དུ་གནས་སྡོད་བོད་
རིགས་ཚོགས་པ། ས་གནས་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ ཚོགས།
ས་གནས་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་
བཅས་ཀྱི་ཚོགས་མི་དང་། དོན་གཅོད་ཁང་གི་ལས་ བྱེད།
ཐེ་ཝན་དུ་གནས་སྡོད་བོད་མི་བཅས་མཉམ་
འཛོམས་ཀྱིས་སྔ་དྲོ་༸གོང་ས་མཆོག་སྐུ་ཚེ་༸ཞབས་ པད་བརྟན་ཆེད་དང་།
བོད་བསྟན་སྲིད་ཀྱི་ཞབས་
རིམ་སྨིན་སྒྲུབ་གནང་ཡོད་ཅིང་།
དགོང་དྲོ་བོད་མི་
འདུས་སྡོད་མང་བའི་ས་གནས་ཐོ་ཡོན་དུ་ཐེ་ཝན་དུ་
གནས་སྡོད་བོད་རིགས་ཚོགས་པས་གོ་སྒྲིག་ཐོག་ སྤྱན་རས་གཟིགས་ཆོས་ཚོགས་ནང་བོད་མི་རྣམས་
མཉམ་འཛོམས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་ལོ་གསར་དགའ་སྟོན་ ལ་རོལ་ཡོད། བོད་གཞུང་ཐེ་ཝན་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་
ཁང་ནས་སྐབས་དེར་བོད་མི་རྣམས་བཙན་བྱོལ་དུ་
མི་ལོ་ལྔ་བཅུ་འདས་པའི་བོད་མི་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་གནས་
སྟངས་སྐོར་ལ་ཆེད་དུ་བཟོ་སྐྲུན་གནང་བའི་དངོས་ བྱུང་གློག་བརྙན་ལེགས་གྲུབ་ཟིན་པ་དེ་བྱང་རྩེ་མཁན་
ཟུར་བློ་བཟང་ཚེ་འཕེལ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དང་། སྐུ་
ཚབ་དོན་གཅོད་ཟླ་བ་ཚེ་རིང་རྣམས་གཉིས་ནས་དགེ་ འདུན་པ་རྣམ་པས་བཀྲ་ཤིས་པའི་ཤིས་སྨོན་འདོན་ མུར་དང་ལྷན་དབུ་འབྱེད་གནང་། དེ་ནས་རིན་པོ་ཆེ་
མཆོག་གིས་བོད་མི་རྣམས་ལ་བླང་དོར་གྱི་གསུང་
བོད་
ནག་ནང་དེང་སྐབས་ཀྱི་གནས་སྟངས་སྐོར་ལ་
སྒྲིག་ཚོག ས་ཆུང་ནས་ཡུ་རོ བ ་བོ ད ་གཞུང་སྐུ་
མ་ཟད།
ཞའོ ་ ཁང་བཅས་ངོ ་ ཐུག་གི ས ་བོ ད ་དོ ན ་སྐོ ར ་ རྒྱ་མི་མང་དབར་འབྲེལ་ལམ་བྱེད་ཕྱོགས། རྒྱ་
ཚོ ག ས་ཆེ ན ་ཞི ག ་སྐོ ང ་ཚོ ག ས་གནང་བར་གོ ་
འཆམ་མཐུན་ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་བོད་
ལིན་
ཡུང་ཧྭ། གྲགས་ཅན་རྩོམ་པ་པོ་སྐུ་ཞབས་སུའུ་ བསམ་ཚུལ་བརྗེ་ལེན་གནང་བ་མ་ཟད།
བརྗེ་ལངས་ནས་ལོ་བརྒྱ་འཁོར་བའི་དྲན་གསོའ་ི
ཁོངས་བློ་བཟང་ཉི་མ་ལགས་ཀྱང་ཡོད་པ་ལྟར།
ཤོག་གི་རྩོམ་སྒྲིག་པ་ཉིང་ཝང། རྒྱ་ནག་སྐམ་ས་
འོ ག ་ནས་བཙན་བྱོ ལ ་དུ་གྱར་དགོ ས ་བྱུང་བ་རེ ད ། བཞིན་སྡུག་བསྔལ་མྱངས་དང་མྱོང་བཞིན་ཡོད་པས། ཕྱི་ལ་ཡོད་པའི་བོད་མི་ཚོས་ཧུར་ཐག་བྱེད་དགོས།
ཕྱོགས་མཚུངས་ང་ཚོས་ལྷ་སྲུང་བསྟེན་ཕྱོགས་སྐོར་ ལ་གཟབ་གཟབ་བྱེད་དགོས་པ་ཞིག་ཡིན།
བོད་
གཞུང་གི་སྲུང་མ་ནི་དཔལ་ལྡན་ལྷ་མོ་ཡིན་པར་བརྟེན། བོད་མི་ཚོས་སྲུང་མ་དེ་རང་བསྟེན་ན་འགྲིག་པས་དེ་ མིན་སྲུང་མ་གཞན་བསྟེན་དགོས་དོན་མེད། ཐེ་ཝན་ དུ་བཞུགས་པའི་བོད་མི་རྣམས་ནས་བོད་གཞུང་སྐུ་
ཚབ་དོན་གཅོད་ཀྱི་འོག་ཤར་བསྐྱོད་དགོས་པའི་ལམ་ སྟོན་གནང་ཡང་ཡོད།
དེ་རྗེས་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་
ཀྱིས་བོད་ཕྱི་ནང་གི་བོད་མིའི་གནས་བབ་དང་། དེང་
སྐབས་ཐེ་ཝན་ནང་རྒྱ་ནག་སྐམ་ས་ནས་ཉིན་ལྟར་རྒྱ་ མི་རིགས་སུམ་སྟོང་ལྷག་ཡུལ་སྐོར་སྤྲོ་འཆམ་དུ་ཡོང་ གི་ཡོད་སྟབས། ས་གནས་དེ་བོད་དོན་དྲིལ་བསྒྲགས་
བྱ་ཡུལ་གལ་གནད་ཆེ་བ་ཡིན་སྐོར་དང་། ཐེ་ཝན་དུ་ གནས་སྡོད་བོད་རིགས་ཚོགས་པ་སོགས་ཀྱི་ཚོགས་
མི་རྣམས་ཀྱིས་ད་ཕན་བོད་དོན་ཐོག་ལས་དོན་ཧུར་
ཐག་གནང་ཡོད་ལ་ད་དུང་མུ་མཐུད་གནང་སྐྱོང་ཡོང་ བ་སོགས་ཀྱི་གསུང་བཤད་གནང་གྲུབ་རྗེས།
དུས་
ཡུན་སྐར་མ་ ༩༠ ཡོད་པའི་གློག་བརྙན་བསྟན་ཡོད་ པ་མ་ཟད། དེར་འདུས་བོད་མི་དང་ཐེ་ཝན་མི་རིགས་
རྣམས་ལ་ལོ་གསར་གྱི་ཕྱག་རྟགས་ཆེད་གོང་གསལ་ གློག་བརྙན་གྱི་འོད་སྡེར་རེ་གནང་ཡོད་པ་བཅས། །
སྐམ་ས་ཆེན ་པོ་ནས་ཡིན ་པའི་ཚོགས་བཅར་ པོ་མཆོག་གིས་འདོན་གནང་མཛད་པའི་གཉིས་ སྨན་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་དགོངས་གཞི་དང་། རང་
༄༅།
།བོད་གཞུང་ཨ་རི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཁང་
༣ ཚེས་ ༡༢ ཉིན་ཨ་རིའི་མངའ་སྡེ་ཁལ་ལི་ཕོར་ནི་
ཡའི་ཁོངས་སན་ཧོ་སེ་ཁུལ་གྱི་ཟ་ཁང་ཞིག་ཏུ་བོད་
གཞུང་ཨ་རི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཁང་གིས་རྒྱབ་སྐྱོར་ འོག་ཝེ་ཏི་ནམ་སྐྱིད་སྡུག་གི་ཚོགས་མི་དང་། ༸གོང་
ས་མཆོག་ལ་དད་གུས་ཞུ་མཁན་ལྕམ་སྦིག་ཁུ་ཕམ་
(Bickieu Pham) གྱིས་གོ་སྒྲིག་ཐོག་ཝེ་ཏི་ ནམ་མི་རིགས་དང་།
ཁུལ་དེར་གནས་སྡོད་བོད་
རིགས་དབར་དགོང་དྲོའ་ི གསོལ་སྟོན་དང་།
རོལ་
དབྱངས་འདུ་འཛོ མ ས་ཀྱི ་ ལས་འགུལ་ཞི ག ་སྤེ ལ ་ མིང་ལ་བཙན་བྱོལ་ནང་གི་མཛའ་གྲོགས་
ཞེས་བཏགས་པའི་འདུ་འཛོམས་དེའི་དམིགས་ཡུལ་ གཙོ་བོ་ནི་བཙན་བྱོལ་དུ་གནས་པའི་ཝེ་ཏི་ནམ་མི་ རིགས་དང་། བོད་རིགས་དབར་གྱི་འབྲེལ་ལམ་གོང་ མཐོར་གཏོང་རྒྱུ་ཙམ་མ་ཟད།
བོད་པར་ཤ་ཚ་རྒྱབ་
སྐྱོར་ཡོད་མཁན་ཝེ་ཏི་ནམ་གྱི་སྤྱི་ཚོགས་ནས་བྱང་ ཁལ་ལི་ཕོར་ནི་ཡའི་བོད་རིགས་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པ་ དང་།
བསྐྱོད་ཀྱིས་ཀུན་དགའ་ལགས་དང་ཁོང་གིས་
རྒྱ་རིགས་རྩོམ་པ་པོ་དང་ཆབ་སྲིད་ཉམས་ཞིབ་
ལགས་དང་ཀུན་དགའ་ལགས་དབར་ཞིབ་ཕྲའི་ གོ་བསྡུར་བྱུང་ཡོད་པ་མ་ཟད། དེང་དུས་དྲ་རྒྱའི་ ལམ་ནས་བོད་དོན་གནས་ཚུལ་ཁྱབ་སྤེལ་བྱེད་
རྒྱུ་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེན་ཡིན་པ་བཅས་ཀྱི་སྐོར་ལ་ གྲོས་བསྡུར་བྱུང་ཡོད་པ་བཅས།།
ཨ་རིའི་བོད་གཞུང་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཀྱིས་རོལ་དབྱངས་འདུ་འཛོམས་ཐོག་ གསུང་བཤད་གནང་བ།
ནས་བཏང་གནས་ནང་འཁོད་དོན། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ཟླ་
ཡོད།
དགའ་བཀྲིས་ལགས་དང་སྔོན་ཚུད་ནས་བཀའ་
བཟོ ་ དབྱི བ ས་བཅས་སྐོ ར ་ལ་བློ ་ བཟང་ཉི ་ མ་
ནིའུ་ཡོཀ་དང་ནིའུ་འཇར་སི་བོད་རིགས་སྤྱི་
མཐུན་ཚོགས་པའི་སྤྱི་ཁང་གསར་པའི་ཆེད་དུ་ཞལ་ འདེབས་བསྡུ་སློང་བྱེད་རྒྱུ་དེ་ཡིན་པ་རེད།
བཙན་
བྱོ ལ ་ནང་གི ་ མཛའ་གྲོ ག ས་ཞེ ས ་པའི ་ ལས་འགུལ་ དེར་མི་གྲངས་ ༣༠༠ ལྷག་ཙམ་མཉམ་ཞུགས་གནང་
ཡོད་པའི་ནང་ནས་མང་ཆེ་བ་ནི་ཝེ་ཏི་ནམ་མི་རིགས་ ཡིན་ཞིང་། བྱང་ཁལ་ལི་ཕོར་ནི་ཡའི་བོད་རིགས་སྤྱི་ མཐུན་ཚོགས་པའི་རྒྱུན་ལས་དང་། ཚོགས་མི་ཁག་
གཅིག་ཀྱང་ལས་འགུལ་ནང་མཉམ་ཞུགས་གནང་ ཡོད། གོང་གསལ་གྱི་ལས་འགུལ་དེའི་ཐོག སྐད་ གྲགས་ཅན་གྱི་ཝེ་ཏི་ནམ་གྱི་གཞས་མ་དང། སྒྱུ་རྩལ་
མཁས་པ།
དེ་བཞིན་ལྕགས་ཟམ་ཟློས་གར་ཚོགས་
དུ་བཙུགས་ཡོད། ཁུལ་དེ་ནི་བོད་རིགས་འདུས་སྡོད་
ཁལ་ལི་ཕོར་ནི་ཡའི་བོད་རིགས་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་
པའི་ས་ཁུལ་དེ་ནི་ཝེ་ཏི་ནམ་མི་རིགས་ཁེ་གཙང་སྡོད་
པ། ཝེ་ཏི་ནམ་གྱི་གཞོན་སྐྱེས་ཚོགས་པ་དང་། བྱང་
པའི་སློབ་གྲྭའི་སློབ་ཕྲུག་བཅས་ནས་ཀྱང་མི་རིགས་
སོ་སོའ ་ི སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་རིག་གཞུང་འཁྲབ་སྟོན་བྱས་ མ་ཟད།
༸གོང་ས་མཆོག་གི་མཛད་འཕྲིན་མཚོན་
པའི་གློག་བརྙན་དང་བོད་རིགས་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་
པ་ངོ་སྤྲོད་ཀྱི་གློག་བརྙན་ཞིག་ཀྱང་བསྟན་ཡོད། ལས་
འགུལ་གོ་སྒྲིག་གནང་མཁན་གྱིས་དཔལ་ལྡན་རྒྱུད་ སྟོ ད ་གྲྭ་ཚང་གི ་ དགེ ་ འདུན་པ་འདུ་འཛོ མ ས་ཐོ ག ་
གདན་འདྲེན་ཞུས་ནས་ལས་འགུལ་ལམ་ལྷོང་ཡོང་
བའི་ཐུགས་སྨོན་སྐྱབས་འཇུག་ཞུས་ཡོད། དེ་བཞིན་
སྐུ་ཚབ་དོ ན ་གཅོ ད ་བློ ་ བཟང་སྙན་གྲགས་ལགས་ ཀྱིས་དགོང་དྲོའ་ི གསོལ་སྟོན་གྲུབ་རྗེས་གསུང་བཤད་
མདོར་བསྡུས་ཤིག་གནང་དོན། ལས་འགུལ་གོ་སྒྲིག་ གནང་མཁན་དང། མཉམ་ཞུགས་གནང་མཁན་ཚང་
མས་རྩ་ཆེའི་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ ཡིན། ཝེ་ཏི་ནམ་མི་རིགས་དང་། བོད་མི་རིགས་ནི་
དམར་ཤོག་གི་གཅིག་སྡུད་དབང་སྒྱུར་འོག་ཏུ་གནས་ པའི ་ མི ་ རི ག ས་ཤི ག ་ཡི ན ་པས་ཆབ་སྲི ད ་ཀྱི ་ རྒྱབ་
ལྗོངས་གནས་སྟངས་འདྲ་མཚུངས་ཡིན་སྟབས་ཕན་ ཚུན་འཆམ་མཐུན་དང་།
གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེ་
བྱེད་དགོས་ངེས་རེད། དཔེར་ན། བྱེས་འཁོད་བོད་མི་
རྣམས་ ༡༩༥༩ ལོར་བཙན་བྱོལ་དུ་མི་ཡོང་ཐབས་ མེད་ཆགས་པ་དང་། ཝེ་ཏི་ནམ་མི་རིགས་ཀྱང་ཝེ་ཏི་
ནམ་དམག་འཁྲུག་གི་རྗེས་ལ་ཨ་རིར་སྐྱབས་བཅོལ་ དུ་བསྐྱོད་དགོས་བྱུང་ཡོད།
ཐོག་མའི་ཝེ་ཏི་ནམ་གྱི་
སྐྱབས་བཅོལ་བའི་བསྟི་གནས་བཞི་ནས་གཅིག་ཁལ་ ལི་ཕོར་ནི་ཡའི་ཨོག་ཁ་ལན་ (Oakland) ཁུལ་
བྱེད་ས་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། (Little Saigon )ཞེས་ སའི་ས་གནས་ཤིག་ཆགས་ཡོད་ཅེས་གསུངས། དེ་
བཞིན་ལས་འགུལ་གོ་སྒྲིག་གནང་མཁན་ལྕམ་སྦིག་ ཁུ་ཕམ་གྱིས། ཝེ་ཏི་ནམ་མི་རིགས་དང་བོད་རིགས་
གཉི ས ་དབར་གཅི ག ་གི ས ་གཅི ག ་ལ་ཤེ ས ་རྟོ ག ས་ བྱེད་རྒྱུ་ཧ་ཅང་མང་པོ་ཡོད། མི་རིགས་དེ་གཉིས་ལ་
སོ་སོའ་ི རིག་གཞུང་དང་། སྐད་ཡིག་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་
རྒྱུའི་འགན་འཁུར་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡོད། ངས་མ་འོངས་
པར་རང་ངོ ས ་ནས་གང་ཐུབ་བྱེ ད ་རྒྱུར་ཧ་ཅང་གི ་ འདོད་མོས་ཡོད་ཅེས་གསུངས།
ཕྱོགས་མཚུངས་
བྱང་ཁལ་ལི ་ ཕོ ར ་ནི ་ ཡའི ་ བོ ད ་རི ག ས་སྤྱི ་ མཐུན་ ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་སྐལ་རྡོར་དབུ་དཀར་ཚང་
གིས་ཀྱང། ད་ཐེངས་ཀྱི་ལས་འགུལ་དེ་ནི་མི་རིགས་
གཉིས་མཉམ་རུབ་ཐོག་སྤེལ་བའི་རིག་གཞུང་འཁྲབ་ སྟོན་གྱི་ལས་འགུལ་ཐེངས་དང་པོ་དེ་ཡིན་ཞིང་། སྤྱི་
མཐུན་ཚོགས་པའི་ངོས་ནས་ཝེ་ཏི་ནམ་མི་རིགས་ དང་མཉམ་དུ་མ་འོངས་པར་འབྲེལ་ལམ་ཡག་པོ་ཉར་ རྒྱུར་འདོད་པ་ཆེན་པོ་ཡོད་ཅེས་གསུངས།
ཐེངས་
འདིའི་འདུ་འཛོམས་སྐབས་ཨ་སྒོར་ ༢༠༩༦༣ བསྡུ་ རུབ་བྱས་ཡོད་པ་ནས་ཕྱེད་ཀ་བྱང་ཁལ་ལི་ཕོར་ནི་ ཡའི་བོད་རིགས་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པ་དང་། ཕྱེད་ཀ་ ནིའུ་ཡོཀ་དང་ནིའུ་འཇར་སི་བོད་རིགས་སྤྱི་མཐུན་
ཚོགས་པའི་སྤྱི་ཁང་གི་ཆེད་དུ་ཞལ་འདེབས་གནང་ རྒྱུའི་ཐག་གཅོད་བྱུང་འདུག ད་རེས་ཀྱི་རིག་གཞུང་
འཁྲབ་སྟོན་དེ་ནི་ཝེ་ཏི་ནམ་མི་རིགས་དང་བོད་རིགས་
མཉམ་རུབ་ཐོག་སྤེལ་བའི་ལས་འགུལ་ཐེངས་དང་པོ་ དེ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་བཅས། །
པར་ངོས་བཞི་པ།
བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་བདུན་རེའི་ལས་རིམ་གསར་ཤོག
བོད་ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༡༡ ཕྱི་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༦
བོད་གཞུང་མང་རྒྱལ་ཡོངས་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་དང་པོ་ ༢༠༡༠ ཡི་ཕྱོགས་བསྡོམས་སྙན་ཐོའ ་ི དོན་ཚན་རྣམས་ ལག་བསྟར་བྱེད་ཕྱོགས་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་བཀའ་བསྡུར་གནང་བའི་ཐག་གཅོད།
༼འདོན་ཐེངས་སྔོན་མའི་འཕྲོས།༽
༢༽མི་འབོར་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་སླད།
ཕྲུ་གུ་མང་
ལུས་མེ ད ་པར་དཔྱ་དངུལ་བསྡུ་ཐབས་ཕྱག་ལེ ན ་
ཡོན་གྱི ་ སྲི ད ་བྱུས་རང་རེའི ་ཤེས་ཡོན་གྱི་སྒྲི ག ་
གནས་བབ་དྲི ལ ་བསྒྲགས་ཤུགས་ཆེ ་ བྱ་དགོ ས །
༡༽༸ཀུན་གཟི ག ས་པཎ་ཆེ ན ་ཆུང་སྲི ད ་རི ན ་པོ ་
སོ ག ས་མཐུན་རྐྱེ ན ་སབྱོ ར ་རྒྱུའི ་ སྲི ད ་ཇུས་བཟོ ་
༡༽ཐག་གཅོད། ད་ཕན་གནང་དང་གནང་མུས་མུ་
ཕྱོགས་ཚང་མས་གང་མྱུར་འབད་བརྩོན་ལྷོད་མེད་
༡༽ཐག་གཅོད། བཀའ་སྤྱི་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་བཀའ་
ཆོས་དང་རིག་གཞུང་སྐོར།
ཆེ་རྒྱ་ནག་གི་བཙོན་འོག་ནས་འཕྲལ་དུ་གློད་གྲོལ་
གྱིས། སྐུ་གོང་མའི་མཛད་བཟང་བདག་གིར་བཞེས་
ཐུབ་ཆེད། གཞུང་མང་ཡོངས་ནས་སྔར་ལྷག་འབད་ རྩོན་གནང་དགོས། ༼སྤྱི་མོས།༽ ༡༽ཐག་གཅོད།
འཛམ་གླིང་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྒྲིག་
འཛུགས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཚོགས་སོགས་
ལ་འབོད་སྐུལ་རབ་དང་རིམ་པ་དང་། ལས་འགུལ་ སྣ་ཚོགས་པ་བཅས་རང་རེའི་གཞུང་དང་། ཚོགས་ པ་མི་སྒེར་བཅས་ཀྱིས་གནང་ཡོད་ཅིང་། ཕྱོགས་ཚང་མས་མུ་མཐུད་གནང་རྒྱུ།
ད་དུང་
༢༽བཀའ་བརྒྱུད་བསྟན་པའི་གཙུག་རྒྱན་དཔལ་
རྒྱལ་དབང་ཀརྨ་པ་མཆོག་གི་མཛད་འཕྲིན་ཕྱོགས་ མཐར་རྒྱས་ཤིང་།
ཕྱོགས་ཕེབས་སོགས་ཀྱི་
མཛད་དཀའ་འཕྲད་བཞི ན ་པ་རྣམས་གཙང་སེ ལ ་
སླད། ༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དང་
རང་གཞུང་ནས་ཐུགས་འཁུར་སྐྱེད་བཞིན་པའི་ཐོག རྒྱལ་ཡོ ང ས་ཚོ ག ས་ཆེ ན ་འདི ་ ཐོ ག ་ནས་རྒྱ་གར་
དབུས་སའི་གཞུང་ལ་ཞུ་སྙན་ཞིག་ངེས་པར་འབུལ་ གནང་ཡོང་བ་ཞུ། ༼སྤྱི་མོས།༽
༢༽ ཐག་གཅོད། བཀའ་ཤག་ནས་གསལ་བཤད་
བྱུང་མཚམས་རྒྱ་གར་དབུས་སའི ་ གཞུང་ལ་སྙན་ འབུལ་ཞུ་ཕྱོགས་གནང་རྒྱུ།
༣༽བོ ད ་ཀྱི ་ ཆོ ས ་རི ག ་རྒྱུན་འཛི ན ་དང་གོ ང ་སྤེ ལ ་
སླད་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་སྲུང་སྐྱོབ་དགོས་རྒྱུ་དང་། དེ་ བཞིན་ཡ་རབས་བཟང་སྤྱོད་དང་། ལོ་རྒྱུས་སོགས་ ཕ་མས་བུ་ཕྲུག་ལ་ཡང་ཡང་ངོ་སྤྲོད་དྲན་བསྐུལ་གྱིས་
རང་མི་རིགས་ ཀྱི་ངོ་བོ་སྲུང་སྐྱོབ་དང་། རང་ངོ་ཤེས་ པ་བཟོ་དགོས། ༼སྤྱི་མོས།༽ ༣༽ཐག་གཅོད།
གནང་དང་གནང་བཞིན་ཡིན་པ་
དང། གོ་སྐབས་ནམ་བྱུང་ལ་ཕ་མ་ཚོར་སློབ་གསོ་ཞུ་ རྒྱུ།
༤༽བོ ད ་རི ག ས་ཡོ ངས་ནས་སྐད་ཡི ག ་བསྲེ ་ ལྷད་
མེད་པར་བོད་སྐད་གཙང་མ་བེད་སྤྱོད་དགོས་པ་མ་
ཟད། ཡ་རབས་བཟང་སྤྱོད་དང་འབྲེལ་བའི་གཏམ་ གླེང་སོགས།
རྒྱུན་ལྡན་ཀུན་སྤྱོད་ལ་ཡིད་གཟབ་
ཀྱིས་བོད་མིའི་རིག་གཞུང་དང་ཆེ་མཐོང་སྲུང་སྐྱོབ་ གཅེས་འཛིན་ངེས་པར་གནང་དགོས་ཤིང་།
དེའི་
ཆེད་དུ་གཞུང་དང་། ཁྱིམ་ཚང་སོགས་འབྲེལ་ཡོད་
ཚང་མས་འཕྱར་གྲུ་མཉམ་འདེགས་གནང་དགོས། ༼སྤྱི་མོས།༽
༤༽ཐག་གཅོད། གཞི་རྩའི་བྱས་དང་བྱེད་བཞིན་པ་ ཡིན་ནའང་། ད་དུང་གལ་ཆེ་དམིགས་གསལ་གྱིས་ ཚང་མས་དོ་སྣང་བྱ་རྒྱུ།
གཞིས་ཆགས་སྲ་བརྟན་སྐོར།
༡༽བཟོ་གཞིས་ཁག་གི་ས་གནས་འགོ་འཛིན་རང་ཁུངས་ ནས་འོས་འདེམས་ཞུ་རྒྱུ་ནི་ཁྲིམས་སྒྲིག་གི་འགྲོ་སྟངས་ཙམ་
ཡིན་པའི་འགྲེལ་འརྗོད་མ་ཡིན་པར། ས་གནས་འགོ་འཛིན་ ཁག་ས་གནས་རང་ནས་འོས་འདེམས་ཐུབ་པ་བྱུང་ན་
ཁེ་ཕན་ཇི་ཡོད་རྣམས་བཀའ་ཤག་དང་སྤྱི་ལྷན་ནས་
པོ་སྐྱེས་མཁན་ལ་འཚོ་སྣོན་དང་། ཕྲུ་གུའི་སློབ་ཡོན་ གལ། ༼སྤྱི་མོས།༽ ༢༽ཐག་གཅོད།
བཀའ་སྤྱི་ལྷན་འཛོམས་ཀྱིས་
བཀའ་བསྡུར་གནང་རྒྱུ།
༣༽བཀའ་སྤྱི ་ གཉི ས ་ནས་བལ་ཡུལ་བོ ད ་མི འི ་
དཀའ་སེ ལ ་ཆེ ད ་ཛ་དྲག་ལས་འཆར་བཀོ ད ་སྒྲི ག ་ དགོས་རྒྱུ། ༼སྤྱི་མོས།༽ ༣༽ཐག་གཅོད།
བཀའ་སྤྱི་ལྷན་འཛོམས་ཀྱིས་
བཀའ་བསྡུར་གནང་རྒྱུ།
༤༽བོད་ནས་ཕྱིས་སུ་འབྱོར་བའི་རང་རིགས་
༡༢༢ ནས་ ༢༠༡༠།༨།༢༦ འཁོད་པའི་ཞུ་སྙན་ ལ་ཚོ ག ས་དྲུང་ལས་ཁུངས་ནས་ཟུར་མཆན་དང་ བཅས་འགྲེམས་འཐུས་ཕེབས་པའི་ནང་།
གཞིས་
ཆགས་ཁག་གི ་ ནང་ས་ཁང་སོ ག ས་ཀྱི ་ ཐོ བ ་ཐང་ གནང་སྐྱབས་ཡོང་བ་ཞུས་དོན་ཐད། གཞིས་ཆགས་
སྲ་བརྟན་ཆེད་གཞིས་ཆགས་ནང་གནས་སྡོད་བྱེད་ མཁན་མི་འབོར་དགོས་པ་དང་། ཁ་ཐོར་དུ་གནས་ སྡོད་བྱེད་བཞིན་པའི་ཁ་ཐོར་མི་མང་གི་དཀའ་ངལ་ སེལ་རྒྱུ་སོགས་ལ་དམིགས་ཏེ་རྒྱ་བལ་འབྲུག་
གསུམ་གྱི་ནང་ལོ་མང་ཁ་ཐོར་དུ་གནས་སྡོད་བྱེད་ བཞི ན ་པའི ་ བོ ད ་མི ་ དང་རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་གྱི ་
ས་གནས་གང་སར་གནས་པའི ་ གསར་འབྱོ ར ་བ་
སོགས་ཁ་ཐོར་ཡོངས་ལ་བཀའ་ཤག་དང་སྤྱི་འཐུས་ ལྷན་ཚོ ག ས་སོ ག ས་འབྲེ ལ ་ཡོ ད ་ལས་ཁུངས་ནས་
སྡོ ད ་ཁང་སྐྲུན་ཐབས་སོ ག ས་ཀྱི ་ དགོ ང ས་བཞེ ས ་ དང་མཛད་ཕྱོགས་གནང་སྐྱབས་ཡོང་བ་ཞེས་འབྲེལ་ ཡོད་ལ་འབོད་སྐུལ་ཞུ་རྒྱུ། ༼སྤྱི་མོས།༽
༤༽ ཐག་གཅོད། བཀའ་སྤྱི་ལྷན་འཛོམས་ཀྱིས་ བཀའ་བསྡུར་གནང་རྒྱུ།
༥༽ ས་འཐུས་དང་མཉམ་འབྲེལ་སོགས་གཞི་རིམ་
སྒྲིག་འཛུགས་སྲ་བརྟན་དང་འཐུས་སྒོ་ཚང་བ་བཟོ་ གལ། ༼སྤྱི་མོས།༽
༥༽ཐག་གཅོད། ས་འཐུས་རྣམས་ཀྱི་ཐད་སྤྱི་འཐུས་
ལྷན་ཚོགས་བརྒྱུད་ནས་བོད་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་དང་ སྲི ད ་བྱུས་ཉམས་ཞི བ ་ཁང་ནས་གནང་དང་གནང་ བཞིན་པ་ཡིན།
༦༽ཕྱི་རྒྱལ་མི་རིགས་དང་གཉེན་ སྒྲིག་བྱེད་མཁན་
ལ་དཔྱ་ཁྲལ་ལག་དེབ་གནང་ཕྱོགས་དགོངས་ བཞེས། ༼སྤྱི་མོས།༽ ༦༽ཐག་གཅོད།
གྲོས་ཚོགས་ཀྱིས་ཆེད་བཙུགས་
བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་དྭང་བླངས་དཔྱ་
དངུལ་ལག་དེབ་གསར་བཟོ་དང་ནོར་བཅོས་བྱ་ཕྱོགས་ ཞིབ་འཇུག་ཚོགས་ཆུང་གི་སྙན་ཐོར་གཞིགས་པའི་ གནང་ཕྱོགས་རྗེས་སུ་བཀའ་བསྡུར་གནང་རྒྱུ།
༧༽འབྲུག་སྡོད་བོད་མིའི་དཀའ་སེལ་སླད་བཀའ་སྤྱི་
གཉིས་ནས་དམིགས་བསལ་ཐུགས་འགན་བཞེས་ གལ། ༼སྤྱི་མོས།༽
༧༽ ཐག་གཅོད། བཀའ་སྤྱི་ལྷན་འཛོམས་ཀྱིས་ བཀའ་བསྡུར་གནང་རྒྱུ།
དཔལ་འབྱོར་སྐོར།
དམིགས་བསལ་དགོངས་བཞེས་ཀྱིས་གསལ་བཤད་
༡༽བཀའ་ཤག་གི ་ གསུང་བཤད་ནང་དྭང་བླངས་
༡༽ཐག་གཅོད། གོང་གསལ་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་
གཞི ་ སྤེ ལ ་འཆར་ཡོ ད ་པར་ཡི ད ་རངས་ཞུ་བ་དང་
གནད་དུ་སྨིན་པ་གནང་གལ། ༼སྤྱི་མོས།༽
སྐོར་གྱི་དོན་ཚན་ ༤ པ་དང་གཅིག་མཚུངས་གནང་ རྒྱུ་གནང་།
དཔྱ་ཁྲལ་བསྡུ་འབབ་གོང་མཐོར་གཏོང་བའི་ལས་ ཆབས་ཅིག་བོད་ཀྱི་ཡུལ་མི་དྭང་བླངས་དཔྱ་དངུལ་
འབུལ་དགོ ས ་མཁན་ཡོ ད ་དོ ་ ཅོ ག ་ནས་འཚེ མ ས་
འཁེལ་བ་གནང་སྐྱོང་དགོས་རྒྱུ།༼སྤྱི་མོས།༽ མཐུད་འབད་བརྩོན་གནང་རྒྱུ།
༢༽བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་དྭང་བླང་དཔྱ་དངུལ་ལག་
འཛུགས་ཁག་ནས་ལག་བསྟར་དོན་འཁྱོལ་ཡོང་བར་ གནང་གལ།༼སྤྱི་མོས།༽
༡༽ ཐག་གཅོད། བཀའ་སྤྱི་ལྷན་འཛོམས་ཀྱིས་
དེ བ ་གསར་པ་བཟོ ་ འགོ ་ ཚུགས་ཏེ ་ དུས་ཡུན་རི ང ་
བཀའ་བསྡུར་གནང་རྒྱུ།
སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་དྭང་བླང་དཔྱ་དངུལ་ལག་དེབ་རྙིང་
གྱུར་རང་གི་སྐད་ཡིག་དང་།
པོ་ཕྱིན་ནའང་།
ད་དུང་ཡང་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་
པའི་ནང་འབུལ་འབབ་བསྡུ་བཞེས་གནང་བཞིན་པ་ གང་འཚམ་ཡོང་བཞིན་འདུག་པས་དེ་དག་ལ་དུས་
ཚོད་རྒྱས་བཅད་ནང་མ་གོ་མ་ཐོས་མེད་པའི་ལན་ བརྡ་སྤྲད་དེ་ལག་དེབ་གསར་པ་བཟོ་གནང་བའམ། ཡང་ན་ལག་ལེ ན ་བསྟར་ཕྱོ ག ས་ཀྱི ་ ལམ་སྟོ ན ་ཁ་ གསལ་དགོས་འདུག ༼སྤྱི་མོས།༽
༢༽ཐག་གཅོད། གྲོས་ཚོགས་ཀྱིས་ཆེད་བཙུགས་
བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱིི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ དྭང་བླངས་
དཔྱ་དངུལ་ལག་དེབ་གསར་བཟོ་དང་ནོར་བཅོས་ བྱ་ཕྱོགས་ཞིབ་འཇུག་ཚོགས་ཆུང་གི་སྙན་ཐོ་ཕུལ་
འབྱོར་མཚམས་ལག་བསྟར་གནང་ཕྱོགས་ཇི་དགེ་ དགོངས་བཞེས་གནང་རྒྱུ།
༣༽བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་དྭང་བླང་དཔྱ་དངུལ་དང་
བསྡུ་དངུལ་གཞན་དག་གི ་ འབུལ་འབབ་ཁྲི མ ས་ ཡི ག ་ནང་གཙང་ཁེ འི ་ ཡོ ང ་འབབ་ཀྱི ་ བརྒྱ་ཆ་རྩི ས ་ སྐོར་གཏན་འབེབས་བྱས་པ་ནས་བཟུང་ཚོང་ཕུད་
ཞབས་འདེབས་སོགས་འབུལ་མཁན་ཉུང་དུ་ཕྱིན་ པ་མ་ཟད།
སྒྲིག་གཞིའི་དགོངས་དོན་ལག་བསྟར་
ཇི ་ བཞི ན ་བྱེ ད ་ཐུབ་པ་རེ ་ ཟུང་ལས་བྱུང་མེ ད ་པར་ བརྟེན།
སྒྲིག་གཞི་དོན་ཚན་བཅུ་གཅིག་པའི་ནང་
གསེས་ ༣ པ་ཕྱིར་བསྡུ་གནང་སྟེ། དོན་ཚན་བཅུ་ བཞི ་ པ་ངེ ས ་མེ ད ་ཞལ་འདེ བ ས་ཁོ ང ས་ཚོ ང ་ཕུད་
ཞལ་འདེབས་སམ། དམིགས་བསལ་ཞལ་འདེབས་ གང་རུང་གི་ལམ་ནས་བསྡུ་བཞེས་ཡོང་བའི་ཐབས་
ལམ་གསར་པ་ཞིག་བསྐྲུན་དགོས། སླད་ཕྱིན་དཔལ་ འབྱོར་ལས་ཁུངས་དང་དམིགས་བསལ་རང་བདེན་ ཚོགས་ཆུང་འབྲེལ་ལམ་གནང་སྟེ་བསྡུ་དངུལ་ཡར་
རྒྱས་གཏོང་ཐབས་གནང་གལ། ༼དགག་ཆ་ ༢ ཚད་མཐོའ ་ི མང་མོས།༽
༣༽ཐག་གཅོད། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་དྭང་བླངས་ དཔྱ་དངུལ་དང་བསྡུ་དངུལ་གཞན་དག་གི་འབུལ་
འབབ་ ཁྲིམས་ཡིག་དོན་ཚན་ ༡༡ པའི་ནང་གསེས་ ༣
པ་ཕྱིར་བསྡུ་བྱ་རྒྱུའི་གཞུང་འབྲེལ་སྒྲིག་གཞི་
བསྐྱར་བཅོས་ཀྱི་གྲོས་འཆར་གཏོང་ རྒྱུ།
༤༽ཁྲིམས་ཡིག་དགོངས་དོན་རྒྱ་བལ་འབྲུག་
འབྲུག་གསུམ་ནང་གནས་སྡོད་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ ཕོགས་ཡོད་རྣམས་ཀྱིས་ཕོགས་འབབ་ཀྱི་བརྒྱ་ཆ་ འབུལ་དགོ ས ་ཡོ ད ་ཀྱང་ཕོ ག ས་ཡོ ད ་སོ ་ སོ ་ ནས་ མཐུན་སབྱོར་ཚད་ལྡན་གནང་མ་ཐུབ་པའམ།
རྒྱུ་
རྐྱེན་ཁག་དཀྲི་མང་པོ་ཞིག་ལ་བརྟེན་པ། རང་བདེན་
ཚོགས་ཆུང་ཁག་སོ་སོར་ཕོགས་ཡོད་གང་དུ་ཡོད་
༢༽བོད་མིའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཤེས་རིག་གཙོ་ རིག་གཞུང་སོགས་
ལ་རག་ལས་སྟབས། ད་ལྟ་ཆེས་གཉན་ཕྲང་ཆེ་བའི་
དུས་སྐབས་འདིར། འབྲེལ་ཡོད་ཁག་ནས་རང་རེའི་ རྩ་ཆེའི་སྐད་ཡིག་རིག་གཞུང་སོགས་སྲུང་སྐྱོབ་སླད། ལག་བསྟར་བྱ་སའི་ཁོར་ཡུག་བསྐྲུན་རྒྱུ་དང་། མཐོང་།
ཆེ་
དགོས་ངེས་ཀྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་སོགས་གནང་
གལ་ཆེ། ༼སྤྱི་མོས།༽ ༢༽ཐག་གཅོད།
སྒྲིག་འཛུགས་དང་།
བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་སྒེར་ བོད་མི་སྤྱི་ཡོངས་ནས་བོད་
ཡིག་བཀོལ་སྤྱོད་བྱ་གལ་དང་།
ལྷག་པར་ལས་
ཁུངས་ཁག་ནང་ཕན་ཚུན་དུ་གནས་འབྲེལ་རིགས་ བོད་ཡིག་ཐོག་བྱ་དགོས་པ་བཅས་བཀའ་ཤག་ནས་
ཡོ ང ས་ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས་སྤེ ལ ་གནང་དགོ ས ་ པའི་བཀའ་ཤག་ཏུ་ཕྱག་བྲིས་གནང་རྒྱུ་དང་།
སྤྱི་
འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ནས་ཀྱང་སྒྲི ག ་འཛུགས་ཁག་
དང་། མང་ཚོགས་བཅས་པར་བོད་ཡིག་བཀོལ་སྤྱོད་ གལ་ཆེ་ཡིན་པའི་སྐོར་གོ་སྐབས་ནམ་བྱུང་ལ་སློབ་
གསོ་གནང་རྒྱུ། ༣༽ བོད་མིའི་མ་འོངས་གཞོན་
སྐྱེ ས ་མི ་ རབས་ཚོ ར ་ཤེ ས ་ཡོ ན ་འཕེ ལ ་རྒྱས་དང་ མཉམ་དུ་བཟང་པོའ ་ི ཡོན་ཏན་རྣམས་རྒྱུན་འཇགས་
ཐུབ་ཐབས་སུ། གཙོ་ཆེ་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་ སྤྱི་དང།
ཡོངས་དང་།
ཡང་སྒོས་ལས་ཀྱི་སྣེ་མོར་གཏོགས་པ་ དགེ་རྒན།
ཕ་མ་བཅས་ནས་རང་
རི ག ས་བུ་ཕྲུག་གཞོ ན ་སྐྱེ ས ་ཚོ ར ་བཟང་སྤྱོ ད ་དང་
ལྡན་པའི་དཔེ་སྟོན་གནང་རྒྱུ་གལ་འགངས་ཆེ་བར་
བརྟེན། ཕྱོགས་ཚང་མས་ཡིད་གཟབ་ནན་ཏན་དང་
འབྲེལ་ཕྱི་ནང་སྒོ་ཀུན་ནས་བཟང་པོའ ་ི སྤྱོད་ལམ་དུ་ འཇུག་གལ། ༼སྤྱི་མོས།༽ ༣༽ཐག་གཅོད།
སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་སྦྲེལ་པོས་
དབུས་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ་ས་གནས་མང་ཚོགས་སར་ གཞུང་འབྲེལ་ཕེབས་སྐབས་གཞོན་སྐྱེས་ཚོར་དམིགས་ བཀར་གྱིས་བཟང་སྤྱོད་སྐོར་སློབ་གསོ་གནང་རྒྱུ།
༤༽རང་རི ག ས་ལས་ཀྱི ་ སྣེ ་ མོ ་ བས་གཙོ ས ་རྒན་ དར་གཞོ ན ་གསུམ་ཚང་མས་རང་རེ འི ་ སྐད་ཡི ག ་ དང་། རིག་གཞུང་གོམས་གཤིས་བཟང་པོ་མི་ཉམས་ རྒྱུད་འཛི ན ་དང་བདག་སྤྲོ ད ་བྱ་རྒྱུར་ཕྱོ ག ས་ཚང་
མས་དུས་རྒྱུན་དུ་ལྷོད་གཡེང་དུ་མ་སོང་བར་ཡིད་ གཟབ་ངང་ཐ་ན་སྒོ་བྱང་དང་ཟས་ཐོ་སོགས་རང་སྐད་ གཙང་མ་བེད་སྤྱོད་བྱ་གལ། ༼སྤྱི་མོས།༽
༤༽ཐག་གཅོད། གོང་གསལ་དོན་ཚན་ ༢ པ་དང་ གཅིག་མཚུངས་གནང་རྒྱུ།
བོད་དོན་དྲིལ་བསྒྲགས་སྐོར།
མེད་རྒྱུས་མངའ་མེད་པ་བཅས་ལ་བརྟེན་ནས་དཀའ་
༡༽བོ ད ་དོ ན ་དྲི ལ ་བསྒྲགས་ཀྱི ་ རྩ་འཛི ན ་དང་ཁ་
གཞིའི་ནང་ཆ་རྐྱེན་བསྐྲུན་དགོས་པ། ༼སྤྱི་མོས།༽
པར་བརྟེན། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༡ གོང་གི་བོད་རང་བཙན་
ངལ་འཕྲད་དང་འཕྲད་མུས་བསལ་ཐབས་ཆེད་སྒྲིག་ ༤༽ཐག་གཅོད།
བཀའ་སྤྱི་ལྷན་འཛོམས་ཀྱིས་
བཀའ་བསྡུར་གནང་རྒྱུ།
ཤེས་ཡོན་སྐོར།
༡༽བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནས་གཏན་ ལ་ཕབ་པའི ་ བཙན་བྱོ ལ ་བོ ད ་མི འི ་ གཞི ་ རི མ ་ཤེ ས ་
ཕྱོ ག ས་ནི ་ བདེ ན ་དོ ན ་ཕྱི ར ་བསྒྲགས་བྱེ ད ་རྒྱུ་ཡི ན ་
གྱི་བྱུང་རབས་དང་། དེ་ནས་ད་བར་མི་ལོ་དྲུག་ཅུའི་ རི ང ་བོ ད ་གཞི ས ་ལུས་རྒྱ་ཆེ འི ་ མི ་ མང་གི ་ བཟོ ད ་ མི་ཐུབ་པའི་དཀའ་སྡུག་དང་།
བོད་ཀྱི་སྣོད་བཅུད་
གཉིས་ཀ་ཤི་གསོན་ཆགས་འཇིག་གི་ཉེན་ཚབས་
མཐོ་ཤོས་སུ་སླེབས་ཡོད་པའི་བོད་ནང་གི་ད་ལྟའི་
༼སྤྱི་མོས།༽
བསྡུར་གནང་རྒྱུ།
༢༽བོད་དོན་དྲིལ་བསྒྲགས་བྱེད་པར། ང་ཚོས་རྒྱལ་ སྤྱིའི་ཁྲིམས་ལུགས་དང་འགལ་བའི་རྒྱ་ནག་གི་བྱ་
སྤྱོད་མཐའ་དག་མཐིལ་བརྟོལ་བྱེད་དགོས་པ་དང། ལྷག་པར་དེ ང ་དུས་དྲ་རྒྱའི ་ བརྒྱུད་ལམ་ལ་བརྟེ ན ་
ནས་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱ་རྒྱུ་གོང་མཐོར་གཏོང་ཐུབ་པ་ དགོས། ༼སྤྱི་མོས།༽
༢༽ ཐག་གཅོད། གོང་དུ་གསལ་བའི་དོན་ཚན་དང་ པོ་དང་འབྲེལ་ཆགས་ཡིན་པ་དང་།
རྩ་བའི་བཙན་
བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་དྲ་རྒྱའི་ནང་ཡོད་མུས་རྒྱ་བསྐྱེད་ གཏོང་ཐབས་དགོས་པ་ཞིག་ཡིན་ཅིང་། སྤྱི་འཐུས་ ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་དྲ་རྒྱ་ཞིག་ཀྱང་འཛུགས་རྒྱུའི་ཆེད་ ད་ལྟ་ཡིག་ཆ་བསྡུ་རུབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་སྒྲིག་ཞུ་བཞིན་ པ་རིམ་པས་ལག་བསྟར་ཞུ་རྒྱུ།
༣༽བོད་དོན་དྲིལ་བསྒྲགས་བྱེད་སྐབས་ང་ཚོས་ངེས་ པར་དུ་བོད་དོན་ཤེས་མཁན་ དང་། བོད་དོན་མི་ཤེས་
མཁན། བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་གནས་སྟངས་སོགས་ལ་དོ་ སྣང་བྱེད་མཁན་བཅས་དབྱེ་འབྱེད་གསལ་པོ་ཕྱེས་དེ། བོད་དོན་དྲིལ་བསྒྲགས་ཀྱི་ཐབས་བྱུས་སྣ་ཚོགས་བེད་ སྤྱོད་བྱེད་དགོས། ༼སྤྱི་མོས།༽
༣༽ཐག་གཅོད། གང་ཐུབ་གནང་བཞིན་པ་དང་། མ་
འོངས་པར་ཡང་གནས་སྟངས་ལ་གཞིགས་པའི་གང་ ཐུབ་ཞུ་རྒྱུ།
༤༽ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་ཁག་ཏུ་བོད་རིགས་སྤྱི་མཐུན་
ཚོགས་པའམ། བོད་རིགས་ཚོགས་པ་རྣམས་ཤིན་ ཏུ་གལ་ཆེ་བར་བརྟེན། ནང་ལ་དྲིལ་བསྒྲགས་མེད་ན་
ཕྱིར་དྲིལ་བསྒྲགས་བྱེད་ཁག་པའི་དཔེ་ལྟར། འབྲེལ་ ཡོད་རང་གཞུང་གི་མཛད་གཙོ་དང་མཁས་དབང་
སོགས་སྐབས་དང་དུས་བསྟུན་ས་གནས་སོ་སོར་ གདན་འདྲེ ན ་ཞུས་ཏེ ་ གསུང་བཤད་དང་ཟབ་སྦྱོ ང ་ སོགས་གོ་སྒྲིག་གནང་གལ་ཆེ། ༼སྤྱི་མོས།༽
༤༽ཐག་གཅོད། སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ལ་འབོད་ སྐུལ་ནམ་བྱུང་སྐབས་སོ ་ སོ ར ་ཆ་རྐྱེ ན ་ལ་སོ ག ས་ དཀའ་ངལ་མེད་ཕྱིན་ངེས་བཅར་གནང་རྒྱུ།
༥༽
བོད་དོན་དྲིལ་བསྒྲགས་བྱེད་སྐབས་ངེས་པར་
གསར་འགྱུར་དྲང་བདེན་དང་། ཉམས་ཞིབ་ཚད་ལྡན། འུར་ལངས་མ་བྱས་པའི ་ ཐོ ག ་ནས་གནང་དགོ ས ་ པ་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེ་ལ།
ལྷག་པར་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་
རིག་གཞུང་། ཁོར་ཡུག་སོགས་རྒྱ་དམར་གྱིས་རྩ་
གཏོར་གཏོང་བཞིན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སྤྱིར་འཛམ་བུ་
གླིང་དང་། ཡང་སྒོས་ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ལ་
གནོད་སྐྱོན་ཇི་ཐེབས་དང་འབྲེལ་བའི་གནས་སྟངས་ གསལ་བཤད་མཐི ལ ་ཕྱི ན ་གནང་ཐུབ་དགོ ས ་པ། ༼སྤྱི་མོས།༽
༥༽ཐག་གཅོད། བོད་མིའི་འཐབ་རྩོད་དེ་བདེན་པ་ དང་འཚེ་བ་མེད་པའི་ཐོག་ནས་གནང་བཞིན་པ་ལྟར་
བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གིས་དེར་གཞི་བཅོལ་གྱིས་ གནང་གི ་ ཡོ ད ་སྟབས་འཛམ་གླི ང ་ཕྱོ ག ས་གང་ས་ ནས་གདེང་འཇོག་ཐོབ་བཞིན་ཡོད་པས་མ་འོངས་
པར་ཡང་དེ་མཚུངས་གནང་རྒྱུ། ལྷག་པར་ཁོར་ཡུག་ སྐོ ར ་ཚང་མས་དོ ་ སྣང་དགོ ས ་སྟབས་བོ ད ་མི ་ མང་
སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ནས་ཀྱང་འབོ ད ་སྐུལ་དྲི ལ ་
བསྒྲགས་གང་ཐུབ་གནང་དང་གནང་བཞིན་པ་ལྟར་ མ་འོངས་པར་ཡང་མུ་མཐུད་གནང་རྒྱུ།
༦༢༠༠༨
བོད་ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༡༡ ཕྱི་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༦
བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་བདུན་རེའི་ལས་རིམ་གསར་ཤོག
ལོ འ ་ི ས་བྱི ་ ཞི ་ རྒོ ལ ་རྗེ ས ་བོ ད ་དོ ན ་དྲི ལ ་བསྒྲགས་
མཛད་གཙོ་རྣམ་པས་དུས་སྐབས་ནམ་བྱུང་ལ་སློབ་
ཚོགས་པ་ཚོས་སྙན་ཐོའ ་ི ནང་དོན་ལྟར་དང་།
དགོས༼སྤྱི་མོས།༽
མཐུད་གནང་རྒྱུ།
སྐད་ཡིག་ཡར་རྒྱས་གཏོང་ཐབས་དང་འབྲེལ་བའི་
ཀྱི་ཁ་ཕྱོགས་དང་འབྲེལ་བའི་བསྐྱར་ཞིབ་ངེས་པར་
༦༽ ཐག་གཅོད། ས་བྱི་ཞི་རྒོལ་ཆེན་མོའ ་ི ཉམས་ མྱོང་ལ་གཞིགས་ཏེ་མ་འོངས་བྱ་ཕྱོགས་ལ་བསམ་ ཞིབ་བྱ་རྒྱུ།
རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་ཕུད་པའི་ཁ་འཐོར་བོད་མིའི་སྐོར།
༡༽བཙན་བྱོ ལ ་བོ ད ་གཞུང་ནས་རྒྱ་བལ་འབྲུག་ གསུམ་གྱི ་ བོ ད ་མི ར ་ཐུགས་ཞི བ ་བསྐྱངས་པ་ནང་ བཞིན། ད་ཆ་ཨ་རི། ཡུ་རོབ་སོགས་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་
ཁག་ལ་བོད་མི་ཁྱོན་ཆེ་གནས་འཁོད་ཡོད་སྟབས། དེ ་ དག་གང་ལ་དེ ་ འཚམས་ཀྱི ས ་ཐུགས་འཇགས་ ཡོད་པ། ༼སྤྱི་མོས།༽
༡༽ཐག་གཅོད། ཚོགས་གཙོ་སྦྲེལ་པོ་དང་། བཀའ་ ཁྲི། བཀའ་བློན་རྣམ་པ། སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ་སོགས་
གསོ་གནང་དང་གནང་བཞིན་པ་ལྟར།
ད་དུང་མུ་
༢༽ཕྱི་རྒྱལ་དུ་ཡོད་པའི་བོད་མི་རྣམས་རང་གི་སྐད་
ཡི ག ་རི ག ་གཞུང་གཅེ ས ་ཉར་རྒྱུད་འཛི ན ་བྱ་རྒྱུའི ་ ཐབས་ལམ་ཡག་ཤོས་ནི་ཁྱིམ་ཚང་ཡིན་སྟབས། ཁྱིམ་
ཚང་ནང་དུ་ཕ་མ་བུ་ཕྲུག་རྒྱུན་དུ་བོད་སྐད་བེད་སྤྱོད་ བྱ་རྒྱུ། བོད་གཞས་འཁོར་ཐག་འདྲ་མིན་བཏང་། བོད་ པའི་བརྙན་ཐག་འདྲ་མིན་བལྟས།
སྔ་དགོང་མཆོད་
མེ ་ ཡོ ན ་ཆབ་འབུལ་ཞོ ར ་དུ་མ་ཎི ་ ཁ་འདོ ན ་བཅས་ བོད་མིའི་ཁྱིམ་ཚང་བསྐྲུན། རང་གི་ཕྲུ་གུར་བོད་མིའི་ གོམས་གཤིས་དང་།
ཆོས་རིག་གི་བག་ཆགས་
འཇོག་ཐབས་ལ་འབད་དགོས། ༼སྤྱི་མོས།༽
༢༽ཐག་གཅོད། ཕྱི་རྒྱལ་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཁག་
དང་། བོད་རིགས་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པ། བོད་རིགས་
དེའི་
ཐོག་རང་གཞུང་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་ དཔེ་དེབ་ཇི་སྙེད་ཅིག་དཔར་བསྐྲུན་ཡོད་པ་རྣམས་
ཁུངས་སོ་སོས་བླུ་ཉོས་ཀྱིས་དོ་སྣང་གནང་དགོས་ བཅས་ས་གནས་མང་ཚོགས་ལ་སློབ་གསོ་གནང་ དགོས་པའི་གནས་རྒྱ་གནང་རྒྱུ་དང་།
སྤྱི་འཐུས་
རྣམ་པ་ས་གནས་མང་ཚོ ག ས་སར་གཞུང་འབྲེ ལ ་
ཕྱོགས་ཕེབས་གནང་སྐབས་ཀྱང་སྙན་ཐོའ ་ི དགོངས་
ངེས་པར་དུ་གཏན་འབེབས་གནང་དགོས་མཐོང་།
ཚོགས་གཙོ་རྣམ་གཉིས་སོ་སོར་འཚམས་ཞུའི་ཕྱག་
༣༽ཐག་གཅོད།
ཟུར་རྒྱན་གྲོས་ཆོད།
༼སྤྱི་མོས།༽
བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་
ཚོགས་ཀྱི་དྭང་བླངས་དཔྱ་དངུལ་ལག་དེབ་གསར་ བཟོ་དང་ནོར་བཅོས་བྱ་ཕྱོགས་ཞིབ་འཇུག་ཚོགས་
ཆུང་གི་སྙན་ཐོ་ཕུལ་འབྱོར་བྱུང་མཚམས་སྙན་ཐོའ ་ི དོན་གསལ་ཐོག་བཀའ་བསྡུར་དགོངས་བཞེས་དང་ འབྲེལ་ཕྱག་བསྟར་གནང་ཕྱོགས་གནང་རྒྱུ། འཕྲོད་བསྟེན་སྐོར།
དོན་ལྟར་སློབ་གསོ་ཞུ་རྒྱུ།
༡༽ཉེ ་ ཆར་རྒྱ་གར་གཞུང་ནས་གསོ ་ བ་རི ག ་པ་
གསར་བཟོ ་ དང་ནོ ར ་བཅོ ས ་བྱེ ད ་རྒྱུར་ས་གནས་
ཚོགས་དུས་འདི་ཕྱོགས་ནས་འཚམས་འདྲི་ཞུ་རྒྱུ་
༣༽ད་ལྟའི་ཆར་དྭང་བླངས་དཔྱ་དངུལ་ལག་དེབ་ གང་སར་དཀའ་ངལ་འདྲ་མི ན ་སྣ་ཚོ ག ས་འཕྲད་ བཞིན་པར་བརྟེན།
བོད་གཞུང་བཀའ་སྤྱི་གཉིས་
ནས་དེའི་དཀའ་ངལ་སེལ་ཐབས་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ཤིག་
པར་ངོས་ལྔ་པ།
དེ ་ ཁྲི མ ས་མཐུན་ངོ ས ་བཞེ ས ་གནང་བཞི ན ་པར་ ཡིན།༼སྤྱི་མོས།༽
༡༽ཐག་གཅོད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢༨
འཁོ ད ་རྒྱ་གར་གྲོ ས ་ཚོ ག ས་གོ ང ་འོ ག ་གཉི ས ་ཀྱི ་
བྲིས་ཕུལ་ཟིན།
རྒྱ་གར་དབུས་གཞུང་དང།
ལྷག་པར་དུ་ཀར་ན་ཊ་ཀ་གཞུང་མང་གཉི ས ་ནས་ འདས་པའི་དུས་རབས་ཕྱེད་ལྷག་རིང་བཙན་བྱོལ་
བོད་མི་ཚོར་ཕ་ཡུལ་གཉིས་པ་ལྟ་བུའི་མཐུན་རྐྱེན་
སབྱོར་འཇགས་གནང་བར། ཚོགས་ཞུགས་པ་སྤྱི་ མགྲིན་ནས་ཐུགས་རྗེ་བླ་ལྷག་ཏུ་ཆེ་ཞུའི་འཚམས་ འཕྲིན་འབུལ་ལམ་ཞུ་རྒྱུ་བཅས།ཐག་གཅོད།
རྒྱ་
གར་སྲིད་བློན་(Dr.Manmohan Singh) མཆོག་དང་།
ཀར་ཎ་ཊ་ཀའི་སྲིད་སྐྱོང་
(Shri
Hans Raj Bhardwaj) མཆོག་རྣམ་གཉིས་ སོ་སོར་ཐུགས་རྗེ་བླ་ལྷག་ཏུ་ཆེ་ཞུའི་སྤྱི་ལྷན་ནས་ཕྱི་
ལོ་ ༢༠༡༠ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢༨ འཁོད་པ་འབུལ་ལམ་ ཞུས་ཟིན་པ་བཅས།།
སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་བཅུ་གཅིག་པ་ གཟབ་རྒྱས་ངང་སྐོང་ཚོགས་གནང་བ།
།བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་
ཨ་ཕི ་ རི ་ ཀའི ་ (Tunisia)ཊུ་ནེ ་ཤི ་ ཡ་ནས་འགོ ་
པོར་བརྗོད་ཐུབ་པ་ཞིག་ཡིན།
བོད་ནང་དུ་ཡིན་
བྱེ ད ་མཁན་གཞུང་འཛི ན ་པ་ཚོ ས ་མི ་ མང་གི ་ སྔོ ན ་
གྲོས་ཚོགས་ནང་རྩ་བའི་སྔོན་རྩིས་ཀྱི་ལམ་རིམ་ཐོག་
ལོ་ ༢༡༣༨ བོད་ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༩ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡
ཡ་མན། (Berlin)བར་ལིན། (Libya)ལི་བི་
རྐྱེན་བྱུང་བ་ནས་བཟུང་འདི་ལོ་ཕྱི་ཟླ་ ༣ ཚེས་
བྱེད་བཞིན་ཡོད། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་ཁྲིམས་
གསུང་འཕྲིན་རིན་པོ་ཆེ་ཕེབས་སྟབས།
༄༅།
གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་བཅུ་གཅིག་པ་བོད་རྒྱལ་
ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༤ ཚེས་ ༢༥ བར་ཉིན་གྲངས་བཅུ་
གཉིས་རིང་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་བསྟི་གནས་ གངས་ཅན་སྐྱིད་གཤོངས་ཀྱི་ གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ཁང་དུ་ དབུ་འཛུགས་གནང་ཡོད།
དེ་ཡང་ཕྱི་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༤ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་
༩།༣༠ ཐོག་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་སྤེན་ པ་ཚེ་རིང་མཆོག་དང་། ཚོགས་གཞོན་རྒྱ་རི་སྒྲོལ་མ་
བཙུགས་ཏེ་ (Egypt)ཨི་ཇིབ། (Yemen) ཡཱ་བཅས་ཀྱི་གཞུང་འཛིན་སྒེར་གཅོད་པར་མི་མང་
གིས་ཞི་རྒོལ་བྱས་ཏེ་གཞུང་མགོ་རྟིང་སློག་ཐུབ་པའི་ གནས་སྟངས་དེ་འདྲ་བྱུང་ཡོད།
སྔོན་མའི་ལོ་རྒྱུས་
ནང་ཤར་ཇར་མན་ནི ་ དང་ནུབ་ཇར་མན་ནི ་ དབར་
ལ་བརྩིགས་པ་སློག་རྒྱུ་དང་ཨུ་རུ་སུ་ཁ་འཐོར་འགྲོ་ རྒྱུ།
དེ་བཞིན་བྱང་ཨ་ཕི་རི་ཀ་དང་དཀྱིལ་ཤར་ཨེ་
ཡང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོའ ་ི གསུམ་བཅུ་བཞིའི་དོན་ ༡༤ ཉིན་ལོ་གསུམ་ཏག་ཏག་འཁོར་ཡོད། བོད་ ནང་གི ་ ཛ་དྲག་གི ་ གནས་སྟངས་ད་དུང་མུ་མཐུད་
ནས་ལྷག་ཡོད་པ་མ་ཟད། ད་ལྟ་ང་ཚོས་འདི་གར་
སྐད་ཤོ ད ་བཞི ན ་པའི ་ སྐབས་ལ་ཡང་བོ ད ་ནང་དུ་
དམ་བསྒྲགས་ཤུགས་ཆེ ན ་པོ་བྱེ ད ་བཞི ན ་ཡོད་ པ་དེ་ང་ཚོས་ཤེས་གསལ་ཡིན།
བོད་ནང་གི་
འདོད་ལ་གཞི་མ་བཞག་པའི་ཐོག་ནས་དྲག་གནོན་ ཀྱི་ཐོག་ནས་དྲང་བདེན་ཡོང་རྒྱུ། རང་དབང་ཞེས་པ་
ཡོངས་རྫོགས་བརྡལ་བཤིག་བཏང་དང་གཏོང་མུས་
ཡིན། ང་ཚོའི་གནས་སྟངས་ནི་དེ་ལ་ལྡོག་སྟེ་ག་དུས་ ཡིན་ཡང་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་མི་མང་ལ་དབང་ ཆ་གསོལ་རས་སྩལ་ཏེ།
མང་གཙོའི་འཕེལ་རིམ་
ཤུགས་ཆེ ་ རུ་གཏོ ང ་རྒྱུ་སོ ག ས་ཀྱི ་ གནས་སྟངས་
ནི་(Chithu.org
ཁང་ཁག་གི་དྲུང་ཆེ་རྣམ་པ། ཟུར་ཉན་པ། ཕྱི་ནང་
གཙོའི་ལས་ཚབ་དང་།
དུས་བཅུ་གཅི ག ་པ་དབུ་འཛུགས་ཀྱི ས ་ཐོ ག ་མར་
དཔལ་ལྡན་
ཤི་ཡའི་ནང་ལ་གནས་ཚུལ་དེ་ལྟར་བྱུང་ཡོད། གནས་
རྒྱལ་གཅེས་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་རྣམས་ལ་ང་ཚོས་
ཤིག་ཆགས་ཡོད། ཁ་སྔོན་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་
རྣམ་པ་དང། དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཞོན་མཆོག་གིས་
ཡིན་ནའང་ཏན་ཏན་འགྱུར་བ་ཞིག་ཕྱིན་ཏེ། སོ་སོའ་ི
ཚོ ག ས་ཀྱི ་ སྡི ང ས་ཆ་འདི འི ་ ཐོ ག ་ནས་ཞུ་འདོ ད ་
ཐོག་དེ་རིང་གྲོས་ཚོགས་ལའང་ཤོག་ལྷེ་བདུན་ཅན་
ད་རེས་ཀྱི་ཚོགས་
དུས་འདི་སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་དུས་མཐའ་མ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་
པ་མ་ཟད། ཚོགས་དུས་འདི་ནི་སྔོན་རྩིས་ཀྱི་ཚོགས་ དུས་ཆགས་ཡོད།
ཚོགས་འདུ་འདི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆ་
ནས་བཤད་ན། འཛམ་གླིང་ནང་དེ་སྔོན་བསམ་བློའ་ི
ནང་འཁོར་མ་ཐུབ་པའི་འགྱུར་འགྲོས་ཆེན་པོ་ཞིག་ འགྲོ་བཞིན་པའི་དུས་སྐབས་ཤིག་ཆགས་ཡོད། བྱང་
དེ་ནས་སྤྱི་འཐུས་
གཞུང་འབྲེ ལ ་རྗེ ས ་དྲན་གྲོ ས ་འཆར་སྒྲོ ག ས་སྦྱང་
པོའ་ི རྒྱལ་གླུ་བཏང་སྟེ་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་
ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
ལས་རིམ་ཚོགས་ཆུང་གི་
དགེ ་ བཤེ ས ་ཐུབ་བསྟན་འཕེ ལ ་རྒྱས་ལགས་ཀྱི ས ་
རྗེས་ཚང་མ་སྐུ་བཞེངས་ཀྱིས་བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཆེན་
པར་ཚོགས་གཙོའི་ངོས་ནས་འཚམས་འདྲིའི་བཀྲ་
)དང་ཡང་ན་(Tibetan
ཚོགས་མི་བསྐོ་གཞག་གནང།
འབྲས་སིལ་ཕུལ་གྲུབ་
སྐུ་གཟུགས་བདེ་ཐང་ངང་ཚོགས་བཅར་གནང་ཐུབ་
བོད་
གསུང་བཤད་གནང་བ་དང་ཆབས་ཅི ག ་ཚོ ག ས་
བཅས་ཚང་འཛོམས་ཐོག་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་
ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་དུས་བཅུ་གཅིག་པའི་ཐོག་ཚང་མ་
ལྷག་
Parliament. org )ཐོག་གཟིགས་ཐུབ་ཅེས་
ཟུར་ཉན་གཞན་རྣམས་
རིང་སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་
དེ་བརྒྱུད་ནས་བོད་མི་མང་
གསན་ཐུབ་རྒྱུའི་མཐུན་རྐྱེན་སྦྱོར་གྱི་ཡོད། ཁ་བྱང་
ལྷན་
གཙོས་བཀུར་འོས་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པ་ལྷན་རྒྱས། དེ་
དེ་རིང་གྲོས་ཚོགས་དབུ་འབྱེད་ཀྱི་གཏམ་བཤད་ནང་
མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་དྲ་རྒྱ་བརྒྱུད་ནས་དྲ་ཐོག་ནས་
ཆོལ་གསུམ་ཆོས་ལུགས་དང་
བཀའ་བློ ན ་ཁྲི ་ པ་མཆོ ག ་གི ས ་དབུས་བཀའ་བློ ན ་
ཡོད་པ་འདི་ཟུར་དུ་འགོ་འབྱེད་བྱེད་མི་དགོས་པར་
ལྟ་ཐུབ་རྒྱུའི་གནས་སྟངས་ཤིག་བསྐྲུན་ཡོད།
འདྲེན་ཞུས་གྲུབ་མཚམས་བཀའ་ཁྲི་མཆོག་གི་དབུས་
འཛུགས་ཀྱི་གསུང་བཤད་གནང་དོན།
ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་དྲ་རྒྱ་ཞིག་གསར་འཛུགས་བྱས་
ཁུངས་ཀྱི་བརྙན་འཕྲིན་བརྒྱུད་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་
ཆེ་སྤོས་སྣེས་སྔོན་བསུས་ཏེ་གྲོས་ཚོགས་སུ་གདན་
གཙོ་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་གིས་གྲོས་ཚོགས་དབུ་
བ་ཞུ་བཞིན་ཡོད། མཐའ་དོན་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་
པར་གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ལས་རི མ ་འདི ་ ཕྱི ་ དྲི ལ ་ལས་
གིས་གྲོས་ཚོགས་ལ་སྩལ་བའི་གསུང་འཕྲིན་རིན་པོ་
རྟེན་འབྲེལ་གསོལ་ཇ་དང་།
ཕྱོགས་ཐོག་ལམ་སྟོན་གསལ་པོ་ཡོང་ཐུབ་རྒྱུའི་རེ་
ཡོད་པ་དེ་གསལ་པོ་བཟོ་ཐུབ་རྒྱུ་ཞིག་དང་།
སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་
གི་གསར་འགོད་པ་དང།
བརྒྱུད་ནས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་མ་འོངས་ལས་དོན་བྱེད་
སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ལས་དོན་གང་འདྲ་བྱེད་ཀྱི་
བློན་ཁྲི་པ་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་བཅས་ཀྱིས་
བཅས་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱིྲ་འཐུས་རྣམ་པ།
དེའི་ཐོག་
ལ་དུས་ཚོད་གང་མང་ཞིག་གཏོང་ཐུབ་རྒྱུ་དང། དེ་
བཤད་ན་བསམ་བྱུང་།
མཆོག བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་དཔལ་ལྡན་བཀའ་
བཀའ་བློན་རྣམ་པ།
དུས་ཚོད་གང་ཙམ་ཞིག་གཏོང་རྒྱུ་ཡིན་ཡང་དེ་རིང་
ཚུལ་དེ་དག་གི་འོག་ནས་ང་ཚོའི་བོད་དོན་ཐོག་ལ་ རྒྱལ་ཁབ་ཏུ་ལོག་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་ཡོང་གི་རེད་བསམ་ པའི་རེ་བ་བྱེད་བཞིན་ཡོད། གནད་དོན་དེ་དག་གིས་
རྐྱེན་པས་རྒྱ་ནག་ནང་ལའང་མང་གཙོ་དོན་གཉེར་ བ་དང་རང་དབང་དང་ཞི་བདེ་ལ་དགའ་མཁན་གྱིས་
(Jasmine Revolution) བ་བུའི་མེ་ཏོག་ གི་གསར་བརྗེ་ལ་དཔེ་སྦྱར་ནས་རྒྱ་ནག་ནང་ལ་ཞི་ རྒོལ་བྱེད་རྒྱུའི་འབད་བརྩོན་ཞིག་བྱས་ཡོད།
འོན་
ཀྱང་རྒྱ་ནག་གི ་ དབང་འཛི ན ་པ་ཚོ ས ་ད་ལྟའི ་ རྒྱལ་ སྤྱིའི་ཆབ་སྲིད་འགྱུར་འགྲོས་ལ་མ་བལྟས་པ་མ་ཟད། དེ་ནས་ལེགས་ཆ་མ་ལེན་པར་ད་དུང་ཡང་དྲག་གནོན་
བྱེད་རྒྱུའི་ལས་འགུལ་སྤེ ལ ་དང་སྤེ ལ ་མུས་ཡི ན ། གང་ལྟར་མ་འོ ང ས་པར་རྒྱ་ནག་ནང་བསྒྱུར་བ་མི ་
འགྲོ་བ་གནས་ཐབས་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་པ་གསལ་
གདུང་སེ མ ས་མཉམ་སྐྱེ ་ ཡོ ད ་ཅེ ས ་དེ ་ རི ང ་གྲོ ས ་ བྱུང།
ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་དུ་ཆ་བཞག་ནའང་དེ་རིང་
གི་གྲོས་ཚོགས་འདི་མང་གཙོ་དབུ་བརྙེས་ནས་ལོ་ ལྔ་བཅུ་ཧྲིལ་པོ་འཁོར་ཏེ་ད་ལྟ་ལོ་ལྔ་བཅུ་ང་གཅིག་
ཐོག་འགྲོ་བཞིན་ཡོད། སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་
མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་བོད་ས་མ་ཤོར་གོང་ནས་
བོད་ནང་ལེགས་བཅོས་ཀྱིས་དགོངས་གཞི་མཛད་ ཡོད། དེ་བཞིན་བཙན་བྱོལ་དུ་ཆིབས་སྒྱུར་བསྐྱངས་
པ་ནས་བཟུང་ད་ལྟ་བར་དུ་མང་གཙོའི་འཕེལ་རིམ་ ཐོ ག ་ལ་ག་དུས་ཡི ན ་ཡང་༸གོ ང ་ས་མཆོ ག ་གི ས ་
བཀའ་སྩལ་ཏེ་ང་ཚོ་མང་གཙོའི་ལམ་སྲོལ་དུ་འགྲོ་
རྒྱུ་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་བའི་གནས་སྟངས་དེ་མགོན་ པོ ་ གང་ཉི ད ་མཆོ ག ་གི ་ ཐུགས་རྗེ ་ བཀའ་དྲི ན ་ལས་
བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན། ད་ལྟ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་ལ་འཐབ་རྩོད་
སྐབས་བཀའ་སློབ་ལྗིད་པོ་ཕེབས་པ་གཞིར་བཟུང་ གྱི་གསུང་འཕྲིན་ཞིག་སྩལ་ཡོད། དེའི་ནང་དོན་ཡང་ ད་ལྟའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནས་སྟངས་དང་ཕྱོགས་མང་
པོ་ཞིག་ལ་གཞི་བཞག་ནས་སེམས་ནང་མ་ཤོང་བའི་ གནས་སྟངས་ཤིག་ཆགས་ཀྱི་འདུག
དེར་བརྟེན་
བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་དང་ལྷག་པར་
སྐབས་བཅུ་བཞི ་ པའི ་ གྲོ ས ་ཚོ ག ས་འདི ར ་འགན་
ཆེན་པོ་ཞིག་སླེབ་ཀྱི་ཡོད། འགན་ཆེན་པོ་ཞིག་སླེབ་ པ་ལྟར་གསུང་འཕྲིན་རིན་པོ་ཆེའི་ནང་དོན་ལ་ང་ཚོ་ ཚང་མས་བསམ་བློ་གཏིང་ཟབ་བཏང་སྟེ།
སོ་སོའ་ི
རྒྱུའི་གནས་སྟངས་ཤིག་ཆགས་ཡོད།
དེ་བཞིན་
རྒྱུ་ནི་གལ་ཆེན་པོ་རེད་བསམ་གྱི་ཡོད།
ད་རེས་
བསམ་ཚུལ་གྲོས་ཚོགས་འདིའི་ནང་སྤུངས་དགོས་ འགན་བསྐུར་བ་དེ་ང་ཚོས་འཁྱེར་ཐུབ་པ་ཞིག་བྱེད་
གནང་རྗེ ས ་ཉི ་ ཧོ ང ་དུ་ས་ཡོ མ ་གྱི ་ གོ ད ་ཆག་འོ ག ་
འདས་གྲོ ང ས་སུ་གྱུར་བ་རྣམས་ལ་མྱ་ངན་མཚོ ན ་ ཆེད་ངག་བཅད་སྐར་མ་གཅིག་གནང། དེ་རྗེས་སྤྱི་ འཐུས་ཚོ ག ས་གཙོ ་ སྤེ ན ་པ་ཚེ ་ རི ང ་མཆོ ག ་གི ས ་ སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་
གིས་སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་
ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་དུས་བཅུ་གཅིག་པའི་ཐོག་ སྩལ་བའི ་ གསུང་འཕྲི ན ་གྲོ ས ་ཚོ ག ས་ར་བའི ་ ནང་
སྒྲོ ག ས་སྦྱང་གནང་རྗེ ས ་བོ ད ་རྒྱལ་ཁབ་ཆེ ན ་པོ འ ་ི
རྒྱལ་གླུ་བཏང་། དེ་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་གསུང་
འཕྲིན་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུའི་གྲོས་འཆར་སྤྱི་འཐུས་ཚེ་ རིང་གཡུ་སྒྲོན་ལགས་ཀྱིས་སྒྲོགས་སྦྱང་གནང་གྲུབ་
མཚམས་སྤྱི་འཐུས་སྐལ་བཟང་རྒྱལ་མཚན་ལགས་ ནས་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་རྗེས་དཔལ་འབྱོར་བཀའ་བློན་
ཚེ་རིང་དོན་གྲུབ་མཆོག་གིས་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་ གི་རྩིས་ལོ་ ༢༠༡༡། ༢༠༡༢ ལོའ་ི སྔོན་རྩིས་འགོད་ འབུལ་གྱི་གསུང་བཤད་གནང་ཡོད་པ་བཅས། །
པར་ངོས་དྲུག་པ།
བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་བདུན་རེའི་ལས་རིམ་གསར་ཤོག
བོད་ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༡༡ ཕྱི་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༦
སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ ཀྱི་ཚོགས་དུས་བཅུ་གཅིག་པའི་ཐོག་སྩལ་བའི་གསུང་འཕྲིན། ༄༅།
།སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་བོད་མི་མང་
ཐབས་དང༌། ཆབ་སྲིད་ཕྲ་ཚུགས་ཐབས་སུ་དེང་
ཟིན་གསལ་བསྒྲགས། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༠ ལོར་བཅའ་
རྟོགས་དང༌།
འགན་ཁུར་གྱི་སེམས་སྟོབས་
བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འདི་རྒྱུན་གནས་ཐུབ་པ་
གོ ང ་གི ་ བརྒྱ་ཕྲག་གཉི ས ་པའི ་ ནང་བོ ད ་རྒྱལ་
ཆེན་གྱི་གྲུབ་འབྲས་བྱུང་ནའང༌། ཐུགས་བཞེད་
ལོར་བཙན་བྱོལ་དུ་གནས་རིང་ལག་བསྟར་ཐུབ་
གསུམ་དུས་གསུང་འཕྲིན་དུ་བོ ད་འཛི ན་སྐྱོང་
ཅི་སྟེ་ད་དུང་ལོ་བཅུ་ཕྲག་འགའ་ཤས་མུ་མཐུད་
སྤྱི་འཐུས་ཐུན་མོང་ལ། ཆེད་དོན། ཀུན་གྱིས་ ཤེ ས ་གསལ་ལྟར་ཡོ ང ས་གྲགས་སུ་ཕྱི ་ ལོ འ ་ི
ཐོག་མ་གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོ་ནས་དབུ་ཚུགས་ཏེ་ ཕྱི་ལོ་བརྒྱ་ཕྲག་དགུ་པའི་ནང་མངའ་བདག་ཁྲི་ རལ་པ་ཅན་གྱི་བར་ལོ་གྲངས་ཆིག་སྟོང་བརྒལ་
བའི ་ རི ང ་བོ ད ་རྒྱལ་གདུང་རབས་ཞེ ་ གཉི ས ་
ཀྱིས་རིམ་པས་ཆོལ་གསུམ་བོད་ལྗོངས་ཡོངས་ ལ་མངའ་དབང་བསྒྱུར་ཏེ་པུར་རྒྱལ་བོད་ཅེས་
བྱ་བ་ཤར་གླིང་དབུས་མའི་ནང་དཔུང་སྟོབས་ དང་མངའ་ཐང་ཆེ་གྲས་སུ་གྱུར་ཏེ་རྒྱ་ཧོར་བོད་ གསུམ་ཞེ ས ་འདྲ་མཚུངས་སྟོ བ ས་ཆེ ན ་རྒྱལ་
ཁབ་ཀྱི་གྲས་སུ་ཚུད་ཅིང༌། བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་
དང་བརྡ་སྤྲོ ད ་རང་བཙན་པ་འབུར་དོ ད ་བྱུང་ བ་ནས་བཟུང་ཆོས་དང༌། རིག་གནས། སྤྱི་ ཚོ ག ས་ཀྱི ་ དཔལ་ཡོ ན ་གང་ས་ནས་འཕགས་
ཡུལ་གཉིས་པ་ལྟ་བུར་གྱུར། ཕྱི་ལོ་བརྒྱ་ཕྲག་ དགུ་པའི་ནང་བོད་སིལ་བུར་ཐོར་བ་ནས་ཆིག་ བསྒྲིལ་གྱི་ནུས་པ་ཉམས་ཏེ་ལུང་ཚན་སོ་སོའ ་ི
སྒེར་བཙན་ཙམ་ལས་བོད་སྤྱི་ལ་དབང་བའི་ཆབ་ སྲིད་ཚགས་ཚུད་མ་བྱུང་བའི་ཐོག
ཕྱི་ལོ་བརྒྱ་
ཕྲག་བཅུ་གསུམ་པའི་འགོ་འཛུགས་ནས་ཇིང་ གེ་སི་ཁཱན་གྱི་ཧོར་དམག་འོག་རྒྱ་ནག་ཙམ་མ་ ཟད་བོད་ཁམས་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱང་ཚུད།
ཕྱི་
ལོ་ ༡༢༦༠ ནང་འགྲོ་མགོན་ཆོས་རྒྱལ་འཕགས་
པས་ཆོ ལ ་གསུམ་ཡོ ང ས་ལ་ཁྱབ་པའི ་ སྲི ད ་ དབང་སླར་གསོ་མཛད་ཀྱང༌། རིང་པོར་མ་ཐོགས་ པར་མཐའ་མཚམས་ཇི་བཞིན་སྐྱོང་མ་ཐུབ་ཁར། ལོ་ ༣༨༠ སྐོར་གྱི་ནང་ཕག་གྲུ་དང༌། རིན་སྤུངས།
གཙང་པ་བཅས་བོད་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་ལ་འགྱུར་བ་
ཡང་ཡང་བྱུང་སྟེ་སོ་སོའ ་ི རྒྱལ་སའི་ཉེ་འདབས་
ས་ཁུལ་ཙམ་ལས་བོད་ལྗོངས་ཡོངས་ལ་ཁྲིམས་ དང་དབང་ལུང་གིས་མ་ཁྱབ་ཅིང༌། ནང་ཁུལ་བདེ་
གཟར་མང་བས་བོད་སྤྱིའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ནུས་པ་ ཧ་ཅང་ཉམས་དམས་སུ་གྱུར།
ཕྱི་ལོ་ ༡༦༤༢ ལོར་ྋགོང་ས་
ལྔ་པ་ཆེན་པོའ ་ི བོད་གཞུང་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ དབུ་བརྙེས་པ་ནས་བཟུང་༸རྒྱལ་བ་སྐུ་ཕྲེང་ན་
རིམ་གྱིས་བོད་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་གཉིས་ཀའི་དབུ་ ཁྲིད་གནང་སྲོལ་ཚུགས་ཤིང༌།
བོད་ཁྲི་སྐོར་
བཅུ་གསུམ་ཀྱི ་ ཆབ་སྲི ད ་གང་ཙམ་སྲ་བརྟན་ དང༌། རིས་མེད་རྒྱལ་བསྟན་དར་རྒྱས། བོད་ འབངས་རྣམས་རང་དབང་བདེ ་ སྐྱི ད ་ཀྱི ་ འཚོ ་
བར་རོལ་ཐུབ་པ་བྱུང་ཞིང༌། ༸རྒྱལ་བ་སྐུ་ཕྲེང་ ན་རིམ་གྱིས་དགུང་ན་སོན་མཚམས་ཆབ་སྲིད་ ཀྱི་མཛད་ཁུར་རིམ་བཞེས་མཛད་ལམ་ཆགས།
ཕྱི་ལོ་བརྒྱ་ཕྲག་བཅུ་དགུ་པའི་མཇུག་དང་ཉི་ཤུ་ པའི ་ འགོ ་ ཙམ་ནས་སྲི ད ་ཕྱོ ག ས་ཀྱི ་ ལས་དོ ན ་ སྤྱི་དང༌། ཁྱད་པར་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་ཕྱི་འབྲེལ་ཇི་ བཞིན་མ་བྱུང་ཁར། ༸རྒྱལ་མཆོག་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་ གསུམ་པས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་མངའ་དབང་བཞེས་
པ་ནས་རིང་པོར་མ་སོང་བར་འགལ་རྐྱེན་དབང་
གིས་སོག་ཡུལ་དང༌། རྒྱ་ནག རྒྱ་གར་བཅས་
སུ་ཕེ བ ས་དགོ ས ་བྱུང་སྟེ ་ སླར་རྒྱལ་ཁབ་ཏུ་ ༸ཞབས་སོར་འཁོད་བསྟུན་བོད་ཀྱི་མངའ་དབང་
གི ་ གནས་བབ་བསྐྱར་ནན་གསལ་བསྒྲགས་ དང་འབྲེལ་བར་སྐབས་རྒྱལ་སྤྱིའི་གནས་ཚུལ་ གཟིགས་རྟོག་ཇི་བྱུང་བཞིན་བོད་འབངས་བདེ་
རབས་ཀྱི་སློབ་གསོ་དང༌། ལམ་ལུགས་ལེགས་ བཅོས་སོགས་ལ་ཐུགས་བརྩོན་གནང་སྟེ་རླབས་
ཡོངས་རྫོགས་ཇི་བཞིན་མ་འགྲུབ་པའི་གནས་ ཚུལ་ཆུ་སྤྲེལ་ཞལ་གདམས་ལས་དཔོག་ནུས།
ཕྱོགས་མཚུངས་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་རྒྱལ་ཚབ་
དང་སྲི་ཞུ་བ་ན་རིམ་གྱིས་ནོར་འཁྲུལ་དང་འཐུས་ ཤོར་སྣ་ཚོགས་བྱུང་ཡོད་མོད།
མདོ་དོན་བོད་
སྤྱིའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་མངའ་དབང་མི་དམན་ཙམ་
ལོ་བཞི་བརྒྱར་ཉེ་བའི་རིང་སྲ་བརྟན་འཛིན་སྐྱོང་ ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད།
ངོས་རང་༸རྒྱལ་བའི་ཡང་སྲིད་དུ་
ངོ ས་འཛི ན་ཁྲི ་འདོན ་བྱུང་རྗེས་ཆུང་ངུའི་དུས་ ནས་འབྱུང་འགྱུར་བོ ད ་ཀྱི ་ ཆབ་སྲི ད ་ཀྱི ་ ལམ་
སྲོ ལ ་དེ ང ་རབས་ཅན་དུ་བསྒྱུར་གལ་ཆེ ་ བའི ་ བསམ་ཚུལ་ཡོད་མུས་སུ།
རང་ལོ་བཅུ་དྲུག་
ལས་མ་སོན་ཞིང༌། རྒྱལ་སྤྱིའི་ལམ་སྲོལ་ལྟ་ཅི།
བོད་རང་གི་སྲོལ་རྒྱུན་ལམ་ལུགས་ཁག་ཀྱང་ ཆ་ཚང་རྒྱུས་མྱོང་མེད་སྐབས་ནས་ཆབ་སྲིད་ ཀྱི་འགན་ཁུར་སྔ་བསྣུར་གྱིས་མ་ལེན་མཐུ་མེད་
བྱུང་སྐབས། གནས་བབ་ཛ་དྲག་དང་རྐྱེན་ངན་ རྣམ་མང་རུ་འཛིངས་སུ་ཡོད་ནའང༌།
བོད་ཀྱི་
ཆབ་སྲིད་ལམ་སྲོལ་སྔར་ལམ་དེབ་གསལ་ལྟ་བུ་
མིན་པར་གནས་དུས་དང་འཚམས་པའི་བསྒྱུར་
བཅོས་བྱེད་རྒྱུའི་འདུན་པ་ཆེ་བསྐྱེད་ཡོད་ཁོངས་ ནས། བསྒྱུར་བཅོས་ཚོགས་པ་གསར་འཛུགས་
སོགས་ཐབས་ཤེས་རྣམ་གྲངས་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ བྱས་རུང༌།
ཕྱི་ནང་གི་འགལ་རྐྱེན་སྣ་ཚོགས་
དབང་གིས་འདོད་བློ་ཁེངས་པའི་ལེགས་བཅོས་ བྱེད་མ་ཐུབ། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོའ་ི ཕྱི་ཟླ་ ༤
པའི་ནང་རྒྱ་གར་དུ་བཙན་བྱོལ་ལ་འབྱོར་མ་ཐག་ མང་གཙོའི་ལམ་སྲོལ་ལག་བསྟར་བྱ་རྒྱུ་གལ་
གནད་ཆེ ་ཤོ ས ་གྲས་སུ་བརྩི ས ་ཏེ ་ བཀའ་བློ ན ་ ལས་ཁུངས་ཁག་ཆ་བགོ ས ་གསར་འཛུགས་ དང༌། མང་ཚོགས་ཀྱིས་འོས་འདེམས་བྱས་པའི་
སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་སོགས་རིམ་འཛུགས་བྱ་ རྒྱུའི་གྲ་སྒྲིག་བྱེད་འགོ་ཚུགས།
རྒྱལ་ཁབ་སུ་འདྲ་ཞི ག ་ཡི ན ་རུང་
ཡུལ་མི ་ ཡོ ང ས་ནས་ཕྱར་གྲུ་མཉམ་འདེ ག ས་ ཀྱིས་འགན་ཁུར་བའི་ཐོག་ནས་གནས་དུས་དང༌། མང་ཚོགས་ཀྱི་མངོན་འདོད་ལ་བསྟུན་ནས་ཆབ་ སྲིད་འཛིན་སྐྱོང་མ་བྱས་པར།
རྒྱུད་འཛིན་ལྟ་
བུའི་འགོ་ཁྲིད་མི་གཅིག་ལ་བློས་འགེལ་གྱིས་
མང་ཚོགས་འགན་ཁུར་མེད་པར་བསྡད་ན་རྒྱལ་ ཁབ་དང་མི ་ རི ག ས་སྲ་བརྟན་གནས་མི ་ ཐུབ་ པ་དང༌།
ཡུལ་ལུང་གི་ཡར་རྒྱས་ཚུལ་བཞིན་
ཡོང་མི་ཐུབ་པ་དངོས་མཐོང་ཁར།
མི་གཅིག་
དབང་འཛི ན ་གྱི ་ ལམ་སྲོ ལ ་ནི ་ དུས་ཚོ ད ་ཡོ ལ ་ ཟིན་པ་དང༌། དེང་རབས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལམ་སྲོལ་
ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ནས་གུ་ཡངས་མང་གཙོའི་ རིང་ལུགས་བཟང་ཤོས་ཡིན་པ་བཅས་ལ་བརྟེན་ གཞན་གྱི་ལད་མོ་དང་མཛེས་ཆོས་ཙམ་མ་ཡིན་
པར་བོད་མི་ས་ཡ་དྲུག་གི་འཕྲལ་ཕུགས་ཀྱི་བདེ་
དོན་རང་ལ་དམིགས་ཏེ་མང་གཙོའི་ལམ་སྲོལ་
ལ་ཡིད་ཆེས་ཀྱིས་བསྒྱུར་བཅོས་ལག་ལེན་སྒོ་དུ་ མ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༠ ལོར་བོད་
མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་གསར་འཛུགས་ དང༌། དེ་རྗེས་མ་འོངས་བོད་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་འཆར་
ཁྲི མ ས་ཟི ན ་བྲི ས ་ཚོ ག ས་ཆུང་ཆེ ད ་བཙུགས་
དང༌། སྤྱི་འཐུས་གྲངས་སྤར་གྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ པའི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་སྐབས་
བཅུ་གཅི ག ་པའི ་ སྤྱི ་ འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ནས་ གཏན་འབེབས་བྱས་ཏེ་ཁྲིམས་ཀྱི་དབང་བསྒྱུར་ མིང་དོན་མཚུངས་པ་དང༌། སྤྱི་ལྷན་དབང་ལུང་
ལྡན་པའི ་ ཁྲི མ ས་བཟོ ་ ལྷན་ཚོ ག ས་སུ་བསྒྱུར་ ཐུབ་པ་སོགས་བཙན་བྱོལ་བའི་གནས་བབ་ལ་ གཞིགས་པའི་གྲུབ་འབྲས་མི་དམན་པ་ཐོན་ཡོད།
ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ལོར་བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགོ་
ཁྲིད་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་མང་ཚོགས་ནས་ཐད་ཀར་ འོས་འདེམས་དགོས་པའི་ལམ་སྟོན་ལག་བསྟར་
བྱས་པ་ནས་བཟུང་ངོས་རང་རྒྱུན་ལྡན་འཛིན་ སྐྱོང་གི་ལས་དོན་ཐོག་ཐེ་བྱུས་མི་དགོས་པར་
ཕྱེད་རྒས་ཡོལ་ལྟ་བུས་འཇིག་རྟེན་སྤྱི་ཡོངས་
ལ་སྨན་པའི་བྱེད་སྒོ་གཞན་གྱི་ཐོག་དུས་ཚོད་ཇེ་ མང་གཏོང་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་བླངས་པ་ཡིན།
བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་
ཟིན་བྲིས་སུ་བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ ཆོས་ལུགས་རིས་མེད་དང༌།
ཡུལ་མིའི་རྒྱལ་
ཁབ་ཀྱི ་ བརྗོ ད ་ཚི ག ་བཀོ ད ་པ་དེ ་ ཡང་མཐར་
ཐུག་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་མཚན་གནས་རྗེས་
འབྲེལ་མ་ཡིན་པར་འོས་བསྡུའི་ལམ་ནས་ཡོང་ རྒྱུའི་ཆ་རྐྱེན་དུ་ཕུགས་དམིགས་བཟུང་བ་ཞིག་ ཡིན།
མདོ་དོན་མང་གཙོའི་ལམ་སྲོལ་གྱི་ངོ་
བོའམ་སྙིང་དོན་མཐར་ཐུག་ཆབ་སྲིད་དང་འཛིན་
སྐྱོང་གི་ལས་དོན་གང་ཡང་མི་བྱེ་བྲག་པ་གཅིག་ ལ་བརྟེན་མི་དགོས་པར། མི་མང་གི་ཆེད་དུ་མི་
མང་གི ས ་བདམས་པའི ་ མི ་ མང་གི ་ འགོ ་ ཁྲི ད ་ རི མ ་པས་མི ་ མང་གི ་ འགན་ཁུར་ཆ་ཚང་ཐུབ་ པ་བྱེད་རྒྱུ་དེ་ཡིན་སྟབས།
ད་ཆ་རང་རེའི་མང་
གཙོའི་འཕེལ་རིམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཆེད་ དུ་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེས་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་
འགན་ཁུར་མ་དགོ ས ་པར་མི ་ མང་གི ས ་འོ ས ་
འདེམས་བྱས་པའི་འགོ་ཁྲིད་སོ་སོས་ཆབ་སྲིད་ ཀྱི་དབང་ལུང་ཡོངས་རྫོགས་འགན་ཁུར་བྱེད་ དགོས་པའི་དུས་ལ་བབས་ཡོད།
དེ ་ འདྲའི ་ བསམ་ཚུལ་དེ ་ ཉེ ་ དུས་
གསར་བྱུང་ཞི ག ་མི ན ་པར་མང་གཙོ འི ་ ལམ་
སྲོ ལ ་དུ་བསྐྱོ ད ་རྒྱུའི ་ ལས་རི མ ་འགོ ་ འཛུགས་ བྱེ ད ་སྐབས་ནས་ཡོ ད ་ཀྱང་ཕྱི ་ ནང་གི ་ གནས་ ཚུལ་སྤྱི་དང༌། ཁྱད་པར་མང་ཚོགས་དང་འོས་ འདེ མ ས་བྱས་པའི ་ འཐུས་མི ་ རྣམས་ཀྱི ་ཤེ ས ་ འཇོན་དང༌།
བསམ་སྤྱོད་མྱོང་གོམས་བཅས་
ཚད་ལོང་ཡོང་རེས་ངང་སྒུག་བྱས། མི་ལོ་བཞི་ བརྒྱར་ཉེ ་ བའི ་ རི ང ་༸རྒྱལ་བ་སྐུ་ཕྲེ ང ་ན་རི མ ་
གྱིས་དངོས་བརྒྱུད་ཅི་རིགས་ནས་བོད་ཀྱི་ཆབ་ སྲི ད ་ཀྱི ་ དབུ་ཁྲི ད ་པའི ་ སྲོ ལ ་རྒྱུན་ལ་གོ མ ས་ ཤུགས་ཆེ་བའི་བོད་མི་སྤྱི་དང༌།
ཁྱད་པར་
གཞིས་བཞུགས་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་༸རྒྱལ་བ་
རིན་པོ་ཆེ་མེད་པའི་བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྒྲིག་ འཛུགས་ཤི ག ་བསམ་བློ ར ་འཆར་དཀའ་བའི ་ སྔོན་གོམས་བག་ཆགས་ཀྱི་དབང་གིས་གནས་
ཚུལ་འདི་རིགས་མང་ཚོགས་ནས་འཕྲལ་མར་ ངོ ས ་ལེ ན ་ཡོ ང ་ཐབས་དཀའ་བ་ཤེ ས ་རྟོ ག ས་
ཡོད་པ་ལྟར་འདས་པའི་ལོ་ ༥༠ ཙམ་གྱི་རིང་ གཞི ས ་བྱེ ས ་མང་ཚོ ག ས་ལ་ཆབ་སྲི ད ་ཀྱི ་ གོ ་
གོང་མཐོར་སྤེལ་ཐབས་སྒོ་དུ་མ་ནས་བྱས་དང་
བྱེད་བཞིན་པ་དཔེར་ན། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༩ ལོར་ བྱེད་པའི་གོ་སྐབས་བོད་མི་ཚོར་བྱུང་བའི་ཉིན་
བོད་ཀྱི་སྲིད་གཞུང་ཇི་འདྲ་ཞིག་འཛུགས་མིན་ ནི་བོད་མི་ཚོས་ཐག་གཅོད་བྱ་རྒྱུ་མ་ཟད།
ཏཱ་
ལའི ་ བླ་མས་འཛི ན ་སྐྱོ ང ་བྱེ ད ་པའི ་ གཞུང་གི ་
སྲོལ་ལུགས་འདི་ཡང་ཡོང་གི་ཡོད་མེད་ངེས་པ་
མེད། མ་འོངས་པའི་བོད་ཀྱི་ཐག་གཅོད་ནི་བོད་ མི་མང་རང་གིས་བྱེད་ངེས་ཡིན་ཞིང༌།
ལྷག་
པར་དེང་དུས་ཤེས་ཡོན་སྦྱང་བརྩོན་བྱས་པའི་ གཞོན་སྐྱེས་ཡར་ཐོན་ཅན་ཚོའི་བསམ་ཚུལ་གྱི་
ནུས་ཤུགས་འདོན་ངེས་ཡིན།” ཞེས་དང༌། དེ་
བཞིན་ ༡༩༨༨ ལོའ ་ི གསུམ་དུས་གསུང་འཕྲིན་ ནང་ངས་དེ་སྔོན་ནས་ཐེངས་མང་ཤོད་མྱོང་བ་ ལྟར།
ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་ལམ་སྲོལ་འདི་ཡང་མུ་
མཐུད་གནས་དགོས་མིན་ནི་བོད་མི་མང་གིས་
ཐག་གཅོད་བྱེད་ངེས་ཡིན།” ཞེས་དང༌། དེ་ བཞིན་ཕྱི་ལོ་ཆིག་སྟོང་དགུ་བརྒྱ་བརྒྱད་ཅུ་གྱ་
གྲངས་ནས་བཟུང་བཀའ་ཤག་དང༌། སྤྱི་འཐུས། ལས་བསྡོམས་ཚོགས་འདུ་སོགས་སུ་ད་ཕྱིན་
རྒྱལ་བ་རི ན ་པོ ་ ཆེ ་ མེ ད ་པ་ལྟ་བུར་བརྩི ས ་ཏེ ་ གཞུང་དང་མང་ཚོགས་ཀྱི་ལས་འགན་ཆ་ཚང་ འཁུར་དགོས་ཞེས་ཡང་ཡང་བཤད་ཡོད།
དེ་
བཞིན་སྤྱི་འཐུས་སྐབས་ ༡༣ པའི་ཚོགས་གཙོ་ དང༌། སྐབས་དེའི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་བཅས་ ལ་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་གཏན་ལ་ཕབ་ པའི་ཁྲིམས་འཆར་ཁག་གི་ཐོག་ངོས་ནས་མིང་
རྟགས་འགོད་རྒྱུས་མཚོན་ཆབ་སྲིད་དང་འཛིན་
སྐྱོང་གི་དབུ་ཁྲིད་ཀྱི་མཚན་གནས་རྗེས་འབྲེལ་
གྱི་བྱེད་སྒོ་དེ་རིགས་མེད་པ་བཟོ་འགབ་བརྗོད་ ཡོད་ཀྱང༌།
སྐབས་དེར་རྒྱུ་མཚན་རྣམ་མང་
བགྲངས་ཏེ ་ གནས་སྐབས་ངང་འཐེ ན ་དགོ ས ་ པའི་ཨུ་ནན་བྱུང་བ་ལྟར་དེ་མུས་སུ་ལུས།
དེ་
བཞིན་སྔ་ལོ་ཕྱི་ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༣༡ ཉིན་བོད་གཞུང་
མང་རྒྱལ་ཡོངས་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་དང་པོའ ་ི སྐབས་སུའང་ཞིབ་ཕྲ་བརྗོད་རྒྱུ་བྱུང་བ་ལྟར། ད་
ཆ་གལ་ཆེའི་གནད་དོན་འདི་ཉིན་འགྱངས་ཞག་ འཕུལ་དུ་མ་བཞག་པར་ད་རེས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་
ཚོགས་དུས་འདིའི་ཐོག་བཅའ་ཁྲིམས་གཙོ་བོར་ གྱུར་པའི ་ ཁྲི མ ས་སྒྲི ག ་ཁག་ལ་བསྐྱར་བཅོ ས ་ དགོས་ངེས་རྣམས་བསྐྱར་བཅོས་ཀྱིས་ངོས་ནས་
ཏཱ་ལའི ་ བླ་མའི ་ མཚན་གནས་རྗེ ས ་འབྲེ ལ ་གྱི ་
ཆབ་སྲིད་དང་འཛིན་སྐྱོང་གི་བྱེད་སྒོ་གང་ཡང་མ་ དགོས་པ་ཞིག་ངེས་པར་བྱེད་དགོས།
ཞིག་ལ།
སྐབས་འདིར་ནན་བརྗོད་བྱ་རྒྱུ་ བར་སྐབས་དེར་བཙན་བྱོལ་བོད་
མི འི ་ སྡོ ད ་སྒར་ཁག་གི ས ་མཚོ ན ་བོ ད ་ཕྱི ་ ནང་ གི་མང་ཚོགས་དང༌།
མི་སྒེར་མང་པོས་ལྷག་
བསམ་ཟོལ་མེད་ཀྱིས་ངོས་ལ་སྔར་བཞིན་ཆབ་ སྲི ད ་ཀྱི ་ འགན་ཁུར་མུ་མཐུད་བྱ་དགོས་རེ ་
བསྐུལ་བྱུང་ཡང༌། ངོས་ཀྱི་སྲིད་དབང་རྩིས་སྤྲོད་
བྱ་རྒྱུའི་བསམ་ཚུལ་འདི་འགན་ཁུར་བྱེད་འདོད་ མེད་པའམ། སེམས་ཤུགས་ཆག་པ། བོད་མིའི་
བདེན་དོན་འཐབ་རྩོད་བློས་བཏང་བ་ཞིག་གཏན་ ནས་མ་ཡིན་པར་བོད་མིའི་འཕྲལ་ཕུགས་ཀྱི་ཁེ་
ཕན་ཁོ་ནའི་ཆེད་དུ་དམིགས་པ་ཞིག་ཡིན། བོད་ དོ ན ་བདེ ན ་མཐའ་མ་གསལ་བར་བཙན་བྱོ ལ ་
དང༌།
བོད་མིའི་དྲང་བདེན་གྱི་འཐབ་རྩོད་རྒྱུན་
སྐྱོང་ཐུབ་པ་ཞིག་དགོས་གལ་ཤིན་ཏུ་ཆེ་ཞིང༌། གནས་དགོས་པ་བྱུང་ན་ངོས་ནས་འགོ་ཁྲིད་བྱེད་
མ་ཐུབ་པའི་དུས་ཤིག་ངེས་པར་ཡོང་རྒྱུ་ཡིན་པ་ ནི་ཚང་མས་ཤེས་གསལ་དང༌། ད་ལྟ་ངོས་རང་ བདེ་ཐང་ཡོད་སྐབས་ནས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་
སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་འགན་ཁུར་ཆ་ཚང་༸རྒྱལ་བ་ རིན་པོ་ཆེར་བརྟེན་མི་དགོས་པར་རང་ཚུགས་
ཐུབ་པ་ཡོང་རྒྱུའི་གོམས་གཤིས་འཇགས་
ཐབས་སུ། ལམ་སྲོལ་འདི་ད་ལྟ་ནས་ལག་བསྟར་
བྱེད་རྒྱུ་བྱུང་ན་དཀའ་ངལ་འཕྲད་ཚེ་སེལ་ཐབས་ སུ་ངོས་ཀྱིས་མཐུན་འགྱུར་བྱེད་ཐུབ།
དེ་མིན་
འདི་མུར་ལུས་ཏེ་ནམ་ཞིག་གློ་བུར་ངོས་ཀྱི་འགོ་ ཁྲིད་མེད་པའི་དུས་སྐབས་ཤར་ཚེ་ཅི་བྱ་གཏོལ་
མེ ད ་ཀྱི ་ གནས་ཚུལ་ཞི ག ་ཡོ ང ་སྲི ད ་པས་དེ ་
འདྲ་མི་ཡོང་ཆེད་ད་ལྟ་ནས་ངེས་པར་ལག་ལེན་ བྱེད་དགོས་པ་དེ་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱི་གལ་ཆེའི་
ལས་འགན་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད། ངོས་རང་བོད་ཀྱི་ ཡུལ་མི་ཞིག་ཡིན་པ་དང༌། བོད་མི་རིགས་དང་
རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་དབར་ལས་སྨོན་གྱི་འབྲེལ་
བའི་དབང་གིས་རྒྱ་ཆེའི་མང་ཚོགས་ཚང་མའི་ ཡིད་ཆེས་བློ་གཏད་ཡོད་པ་དེ་སྲིད་དུ་ངོས་ནས་ བསྟན་སྲིད་སྤྱི་དོན་ཡལ་བར་འདོར་མི་སྲིད་ཅིང༌།
བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་སྒྲུབ་ཐབས་དང༌། ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་
བྱེད་སྒོ་མཐའ་དག་རྒྱུན་འཁྱོངས་ངེས་པར་བྱེད་ རྒྱུར་ཚང་མས་བློ་གཡེང་མི་དགོས།
བ ཙ ན ་ བྱོ ལ ་ བོ ད ་ མི འི ་ བ ཅ འ ་
ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༣༡ པའི་ནང་སྡེ་སྲིད་ལྷན་ ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ཆ་རྐྱེ ན ་ཞི ག ་ཡོ ད ་ཀྱང་དེ ་ ནི ་ སྔོ ན ་
སྲོ ལ ་རྒྱུན་སྐྱོ ང ་ལྟ་བུ་དང་བར་བརྒལ་གྱི ་ ཆ་ རྐྱེ ན ་ཙམ་ལས་ྋརྒྱལ་བ་རི ན ་པོ ་ ཆེ ས ་བོ ད ་
ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འགོ་ཁྲིད་བྱེད་མི་དགོས་པའི་ ཆ་རྐྱེན་ཞིག་ཏུ་གྱུར་མེད། དེར་བརྟེན་ད་ལམ་ བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་སྐབས་བཅའ་ ཁྲི མ ས་ཀྱི ་ སྒྲོ མ ་གཞི ་ ལ་འགྱུར་བ་བཏང་ནས་
ཆབ་སྲིད་དང་འཛིན་སྐྱོང་གཉིས་ཀའི་འགོ་ཁྲིད་
མང་ཚོ ག ས་ཀྱི ས ་འོ ས ་འདེ མ ས་བྱས་པའི ་ མི ་ སྣས་དུས་ཡུན་ངེ ས ་ཅན་དུ་བྱ་རྒྱུའི ་ ཆ་རྐྱེ ན ་
བསྐྲུན་ཏེ ་ བཅའ་ཁྲི མ ས་ཡུལ་མི འི ་ རྒྱལ་ཁབ་ ཀྱི་སྒྲོམ་གཞི་དང་མཐུན་པ་ཞིག་ངེས་པར་བཟོ་ དགོས་ཤིང༌།
གཞན་དག་དང༌།
དེའི་འོག་རྗེས་འབྲེལ་དོན་ཚན་ ཁྲིམས་སྒྲིག་གཞན་ཁག་
བསྐྱར་བཅོ ས ་བྱ་རྒྱུའི ་ ཆེ ད ་ཚོ ག ས་ཆུང་ཟུར་
འཛུགས་སམ་ལས་རི མ ་ཇི ་ དགོ ས ་ཚོ ག ས་
དུས་འདི ་ རང་དུ་གཏན་འབེ བ ས་ལག་བསྟར་ ངེས་པར་དུ་ཐུབ་པ་དགོས་རྒྱུ།
དེ་ལྟར་བྱུང་
མཚམས་མ་འོ ང ས་བོ ད ་ཀྱི ་ རྩ་ཁྲི མ ས་འཆར་
ཟིན་དང་ཆབ་སྲིད་ལམ་སྟོན་སོགས་ངོས་ཀྱིས་ སྤེལ་བའི་སྲིད་དོན་གྱི་ཡིག་ཆ་འགའ་ཤས་རང་ བཞིན་ནུས་མེད་དུ་འགྲོ་རྒྱུ་དང༌།
དགའ་ལྡན་
ཕོ་བྲང་ཞེས་པའི་མིང་བྱང་ཡང་སྐབས་བསྟུན་ འགྱུར་བ་གཏོ ང ་དགོ ས ་དེ ་ དོ ན ་ཡི ད ་འཇགས་
འཚལ། གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་ཁག་ལམ་ལྷོང་
ཡོ ང ་བའི ་ སྨོ ན ་འདུན་བཅས་ཏཱ་ལའི ་ བླ་མ་སྐྱེ ་ ཕྲེ ང ་བཅུ་བཞི ་ པ་ཆོ ས ་སྨྲ་བ་བསྟན་འཛི ན ་རྒྱ་
མཚོས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༡ དགེ་ བར་བྲིས།། །།