Παίξε γέλασε

παίξε γέλασε ETHΣΙΑ ΕΚΔΟΣΗ 2012

ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ Η ΠΙΟ ΟΜΟΡΦΗ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ

ΠΑΜΕ ΕΞΩ ΝΑ ΠΑΙΞΟΥΜΕ!

Ο καλύτερος τρόπος για να αγαπήσουμε το περιβάλλον

ΟΤΑΝ ΣΒΗΝΟΥΝ ΤΑ ΦΩΤΑ

Πώς να αντιμετωπίσoυμε το σκοτάδι με χιούμορ και φαντασία

Το παιχνίδι στη ζωή μας αναζητώντας τη χαμένη παιδικότητα

ΤΟ ΣΚΑΚΙ

Ξενάγηση σε ένα υπέροχο ταξίδι γνώσης & διασκέδασης

ΑΥΤΟΝΟΜΟ ΣΤΑ ΠΕΡΙΠΤΕΡΑ 3€

ΔΙΑΤΡΟΦΗ

εύκολα & υγιεινά παιδικά γεύματα

παίξε γέλασε

Editorial

«Είναι παίξε-γέλασε» λέμε για να χαρακτηρίσουμε κάτι πανεύκολο, κάτι χωρίς ιδιαίτερη σημασία. Αντιθέτως, αν κάτι είναι σοβαρό, σημαντικό, δύσκολο, τότε λέμε «δεν είναι παίξε-γέλασε». Αν ρωτήσετε, όμως, τους ανθρώπους για τους οποίους το παιχνίδι και το γέλιο είναι η δουλειά τους, εκείνους τους επαγγελματίες που αφιερώνουν κάθε τους μέρα στο να κάνουν τα παιδιά να παίζουν και να γελούν, τότε σίγουρα θα σας πουν πως αυτό το «παίξε-γέλασε» είναι πολύ σημαντικό και καθόλου μα καθόλου εύκολο. Ο νέος αυτός οδηγός από την TCT Media Group, γεμάτος από κέντρα απασχόλησης, μουσεία, εργαστήρια τέχνης και παιχνιδιού, εμψυχωτές, παιδαγωγούς, παιχνίδια, βιβλία, ρούχα, έπιπλα και προϊόντα, προσεκτικά σχεδιασμένα για παιδιά, είναι αφιερωμένος σε αυτούς τους ανθρώπους. Είναι αφιερωμένο, όμως, και σ’ όλους εμάς που ξέρουμε να βρίσκουμε το παιδί μέσα μας και που ανακαλύπτουμε κάθε στιγμή πόσο σημαντικό είναι το παιχνίδι και το γέλιο στη ζωή των παιδιών μας. Γιατί όσο κι αν ο κόσμος των μεγάλων περνά την κρίση του, ο κόσμος των μικρών πρέπει να συνεχίσει να είναι γεμάτος γέλιο και παιχνίδι, να είναι «παίξε-γέλασε», κι αυτό χρειάζεται κι αξίζει τις προσπάθειες όλων μας. Δέσποινα Παπαθεοδούλου

παίξε γέλασε 1

παίξε γέλασε ΕΚΔΟΤΗΣ Τριάντης Τριαντόπουλος ΔΕΥΘΥΝΣΗ ΕΚΔΟΣΗΣ Μαρία Καλλιμασιά ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΥ Αντώνης Λάσκαρης ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΗΣ Αγγελική Λάλου ΕΙΔΙΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ Γιώτα Αντωνοπούλου, Τατιάνα Οικονομίδου, Δημήτρης Ράμμος, Εύη Σταθάκη, Ιωάννα Κουφαλέξη-Βένιου, Βάλια Στεργιώτη, Ευτύχης Μπλέτσας, Μαρία Μανούση ΕΜΠΟΡΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Βασίλης Κασσιανός ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Δέσποινα Παπαθεοδούλου ΥΠΟΔΟΧΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Κωνσταντίνα Χαλικιά ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ Ελένη Κοτσιαφίτου ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Σωτήρης Οικονόμου ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Ελένη Στεργιοπούλου ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Χρήστος Χρυσάνθης ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟΥ Κατερίνα Χωριανοπούλου, Χρυσούλα Φάτση

TCT MEDIA GROUP ΕΚΔΟΣΕΙΣ AE Λεωφ. Κηφισίας 148, Μαρούσι 15126, τηλ.: 210 6143100, φαξ: 210 6143200

Ευχαριστούμε ιδιαίτερα τους ειδικούς συνεργάτες μας και την MK TOYS για τα παιχνίδια που στολίζουν τα θέματα. Ευχαριστούμε ιδιαίτερα την εικονογράφο Μυρτώ Δεληβοριά για το εξώφυλλο και τις ζωγραφιές της, που δίνουν χρώμα στο editorial.

2 παίξε γέλασε

παίξε γέλασε

Περιεχόμενα 6 10 14 28 38 46 48 62 66 74

4 παίξε γέλασε

Ένας υπέροχος μαγικός κόσμος

Συνέντευξη του Αντώνη Παπαθεοδούλου για α το καινούργιο του παραμύθι, «Οι καλοί και οι κακοί πειρατές»

Μια ξεχωριστή συνέντευξη με εικόνες από την εικονογράφο Μυρτώ Δεληβοριά

Το παιχνίδι στη ζωή μας: Τι και γιατί τα παιδιά παίζουν; Από τη Γιώτα Αντωνοπούλου, ψυχοπαιδαγωγό -παιγνιοθεραπεύτρια-ψυχοθεραπεύτρια

Τι είναι πιο σημαντικό για το παιδί από το παιχνίδι; Από τη Μαρία Μανούση, παιδαγωγό

Πάμε έξω να παίξουμε;

Από τη Βάλια Στεργιώτη, συγγραφέα παιδικών βιβλίων

Έτοιμο σε 30΄ Εύκολα και υγιεινά παιδικά γεύματα Από την Τατιάνα Οικονομίδου

Ένα γερό πρωινό!

Προτάσεις από το βιβλίο του Ευτύχη Μπλέτσα

Δεν φοβάμαι το σκοτάδι!

Από την Ιωάννα Κουφαλέξη-Βένιου, νηπιαγωγό

Το σκάκι ως παιχνίδι και ως εκπαιδευτικό εργαλείο Από τον Δημήτρη Ράμμο, εκπαιδευτικό και προπονητή σκακιού

Tέλειο Χαμόγελο

Από την Ευαγγελία Σταθάκη, Ειδικό Ορθοδοντικό

παίξεε γέλασε

Ένας υπέροχος

ΜΑΓΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ Είναι εύκολο να αντιμετωπίσεις τους κακούς πειρατές; Για τους καλούς πειρατές είναι ΠΑΙΞΕ ΓΕΛΑΣΕ! Και ο Αντώνης Παπαθεοδούλου είναι ένας από αυτούς

Π ο Αντώνης Παπαθεοδούλου

6 παίξε γέλασε

Συνέντευξη στη Τατιάνα Οικονομίδου

έρυσι βραβεύτηκε με το βραβείο Διαβάζω και με το βραβείο ΕΒΓΕ για την εικονογράφηση της Μυρτώς Δεληβοριά, το βιβλίο σας «Η πόλη που έδιωξε τον πόλεμο», φέτος κυκλοφορούν «Οι καλοί και οι κακοί πειρατές». Αυτά τα δύο βιβλία μοιάζουν να μιλούν για το ίδιο θέμα... ή μήπως είναι ιδέα μου! Ωχ! Μας πήρανε χαμπάρι! Η παρατήρηση είναι πάρα πολύ σωστή. Ας πούμε πως στο ένα βιβλίο θέλω να δείξω πόσο όμορφο θα ήταν να νικούσαμε τον Α πόλεμο χωρίς να γίνουμε σαν κι αυτόν και στους «Πειρατές» πώς να αντιμετωπίζουμε πό τη βία χωρίς βία. Βλέπετε οι κακοί πειρατές με τις απειλές τους, είτε εμφανίζονται στην ανοιχτή θάλασσα είτε στην αυλή του σχολείου, χρειάζονται κι εμάς για να τους στ φοβόμαστε, να αντιδρούμε, να θυμώνουμε. Αν πάψουμε να τα κάνουμε όλα αυτά, φ τότε η «κακία» τους μπορεί και να μη βρίσκει πια λόγο ύπαρξης και να σκάσει μια τό μέρα «παφ» σαν τσιχλόφουσκα. μ

οι αισιόδοξες ιστορίες είναι που δεν έχουν τέλος, που μέσα μας συνεχίζουν να ζουν και να γεννούν καινούργιες. Οι απαισιόδοξες ιστορίες σου κλείνουν την πόρτα στη μούρη. Και δεν σου ανοίγουν δρόμους. Άσε που μπορεί να χτυπήσεις τη μύτη σου. Όσο για τις ρίμες μού αρέσουν γιατί πιστεύω ότι με την κρυμμένη μουσική τους ξεκλειδώνουν πιο εύκολα τις καρδιές των παιδιών. Τα κείμενα, τους γίνονται αμέσως οικεία, δικά τους. Ξέρουν πως αν ο πρώτος στίχος τελειώνει σε –α, τότε κι ο επόμενος ό,τι κι αν συμβεί, ό,τι κι αν γίνει, εκεί θα καταλήξει. Και νιώθουν ασφάλεια, ξέρουν λίγο τι να περιμένουν. Είναι πολύ σημαντικό αυτό για την ηλικία τους που είναι γεμάτη εξερευνήσεις και καθημερινά μεγάλα βήματα σε άγνωστα μονοπάτια. Και βοηθούν και τους μεγάλους οι ρίμες. Τους κάνουν Οι κακοί πειρατές λένε: Πυρ πυροβολήστε τους με τα κανόνια καλύτερους αφηγητές. Νομίζω. Η Ίρις Σαμαρτζή φρόντισε στις σελίδες Οι καλοί πειρατές ρωτούν: θέλετε τυρί στα μακαρόνια; του βιβλίου να γίνεται ένας υπέροχος πειρατικός χαμός! Πόσο σημαντική Οι κακοί πειρατές λένε «ΠΥΡ! Πυροβολήστε τους με τα κανόνια», κι οι είναι η εικονογράφηση για ένα παιδικό βιβλίο; καλοί λένε: «θέλετε τυρί στα μακαρόνια;»... Αυτοί οι κακοί πειρατές φαίΓια ένα βιβλίο σαν την «Πόλη που έδιωξε τον πόλεμο» ή σαν το «Οι νονται πιο δυνατοί με τα κανόνια τα σπαθιά και τις κουμπούρες τους... Μα ναι, αφού έχουμε συνηθίσει να συνδέουμε τη βία με τη δύναμη! καλοί και οι κακοί πειρατές», δεν υπάρχει κείμενο και εικονογράφηση. Αλλά δεν είναι πάντα έτσι, ο Γκάντι έκανε με τη «μη βία» του ολόκληρη Υπάρχουν ή και τα δύο μαζί σαν μια και μοναδική αδιαίρετη αφήγηση επανάσταση, κι ένας Ιάπωνας έκανε τη «μη βία» πολεμική τέχνη, που ή τίποτε. Κι αυτή είναι η μαγεία του παιδικού εικονογραφημένου την είπε Aikido. Πολλές φορές η «μη βία» μπορεί να γίνει πολύ, πάρα βιβλίου. Ένα βιβλίο γράφω εγώ, ένα άλλο εικονογραφεί η Μυρτώ ή η Ίρις και ξαφνικά γεννιέται ένα τρίτο που ακυρώνει τα άλλα δύο, που πολύ δυνατή. είναι σαν να υπήρχε από πάντα! Κι είναι μεγάλη τύχη να δουλεύεις με Και οι καλοί πειρατές σου, δεν φοβούνται τίποτε; τόσο απίστευτα ταλαντούχους ανθρώπους. Φυσικά! Ποιος δε φοβάται; Σας παραπέμπω στο βιβλίο όμως: Μιλώντας για εικονογράφους, οι «πειρατές» σου έχουν αφιέρωση Οι κακοί πειρατές (απελπισμένοι) λένε: στον γνωστό ζωγράφο και εικονογράφο Αλέξη Κυριτσόπουλο. Είναι «τι θα γίνει; ∆εν πιάνουν σε σας οι φοβέρες; Κι οι καλοί απαντούν: «συγνώμη είναι Τρίτη και φοβόμαστε μόνο από τους ανθρώπους που η δουλειά τους σε εμπνέει; Ο Κυριτσόπουλος είναι καλλιτέχνης που αγαπώ από παιδί. Το «Πα∆ευτέρες». ραμύθι με τα χρώματα» ήταν το πρώτο μου παιδικό βιβλίο και φυσικά Χιούμορ, αισιοδοξία και ρίμες χαρακτηρίζουν πολύ συχνά τα βιβλία ήμουν από τους χιλιάδες φαν του «Παραμυθά» που δημιούργησε μαζί σου; Γιατί; Γιατί πιστεύω ότι το παιχνίδι, το χιούμορ, η αισιοδοξία, η πλάκα, ακό- με τον Πιλάβιο. Ο θαυμασμός μου όμως για την ξεχωριστή αισθητική μη και η «μπούρδα» βοηθούν στο να μεγαλώσουν υγιή, χαρούμενα του, που δεν είναι μίμηση παιδικότητας αλλά ώριμη και συνειδητή και δημιουργικά παιδιά που θα χτίσουν έναν καλύτερο κόσμο. Και εκφραστική επιλογή, στάση απέναντι στα πράγματα, συνεχίστηκε παίξε γέλασε 7

παίξε γέλασε μέχρι μεγάλος. Όπου έβλεπα μια «πόρτα» ζωγραφισμένη από τον Κυριτσόπουλο κάτι μου έλεγε ότι ανοίγοντάς τη, θα ανακαλύψω κάτι υπέροχο. Έτσι πρωτομπήκα στους δίσκους του Σαββόπουλου και του Ξυδάκη, στο στόμα του «Τουνελόδρακου» του Τριβιζά, στις ιστορίες του Βακαλόπουλου, του Τατσόπουλου, της Καλογιάννη έτσι πρωτομπήκα στο Παιδικό Μουσείο, έτσι και σε ...ένα μαγαζί για να ψωνίσω πήλινα, στη Σίφνο! Γιατί όλα είχαν στην «πόρτα» έναν Κυριτσόπουλο! Μάθαμε ότι το βιβλίο αυτό ίσως να είναι το πρώτο από μια σειρά «καλών και κακών»... επιτρέπεται λίγη κατασκοπεία στα συρτάρια των εκδόσεων Παπαδόπουλος; Λοιπόν, μετά τους «πειρατές» μάλλον καταφθάνουν οι «Καλοί κι οι κακοί ιππότες»! Οι κακοί ιππότες λένε: «Έχουμε τάφρο με άγριους κροκόδειλους κι είναι πεινασμένοι κανείς δεν περνάει!» Κι οι καλοί ιππότες απαντούν: «Α, έχουμε τάφρο κι εμείς με κροκόδειλους. Αλλά τους ταΐζουμε... κανείς δεν πεινάει». Οι κακοί ιππότες λένε: «Φέρνουμε κριό πολιορκητικό, την πύλη σας να την γκρεμίσει!» Κι οι καλοί ιππότες απαντούν: «Μην κάνετε κόπο, αφού είναι ανοιχτά, δεν την έχουμε κλείσει!» Αντώνη, ευχαριστούμε πολύ. Εγώ σας ευχαριστώ.

6 πα π παίξε αίξ ίξε γέ γγέλασε έλα λασ σεε

Ο Αντώνης Παπαθεοδούλου γεννήθηκε το 1977 στον Πειραιά. Σπούδασε κινούμενο σχέδιο στην Αθήνα και τη Βαρκελώνη και συνεχίζει τις σπουδές του στην Ισπανική Φιλολογία στο Ανοιχτό Πανεπιστήμιο. Από το 1999 γράφει και μεταφράζει ιστορίες, τραγούδια και σενάρια για παιδιά και μοιράζεται τις σκέψεις του γύρω από το παιδικό βιβλίο και τους δημιουργούς του, μέσα από τις ηλεκτρονικές σελίδες του περιοδικού «Παπάκι στην μπανιέρα». Το τραγούδι του «Πολυβία, μια παντόφλα που απεχθάνεται τη βία» βραβεύτηκε στο διαγωνισμό παιδικού τραγουδιού Άρση Φωνών της Ορχήστρας των Χρωμάτων το 2004 και το βιβλίο του «η Πόλη που έδιωξε τον πόλεμο» τιμήθηκε με το Βραβείο Εικονογραφημένου Παιδικού Βιβλίου του περιοδικού Διαβάζω το 2011 και με Βραβείο ΕΒΓΕ για την εικονογράφηση της Μυρτώς Δεληβοριά. www.papatheodoulou.gr Βιβλία του για παιδιά: Η Κοκκινοσκουπίτσα, Μίνωας 2000, Ποιός φτιάχνει τα ανέκδοτα, Πατάκης 2005, Ο Μάγος του Όζοντος, Μίνωας 2006, Το κοκαλάκι της νυχτερίδας, Παπαδόπουλος 2006, Το Παρανομύθι, (με την Τ. Ινφάντε), Παπαδόπουλος 2006, Σι Σου Ντο, Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς 2006, Λάκης ο ταρίφας, Παπαδόπουλος 2007, Γέλιο του κουτιού, Παπαδόπουλος 2007, Πλανόδιο Πάρκο, Πατάκη 2007, Ποιά είναι η Μαίρη Κρίστμας;, Μίνωας 2007, Ζήσε μαϊμού να φας τριφύλλι, Παπαδόπουλος 2008, 12 δώρα για τα Χριστούγεννα, (συλλογικό) Παπαδόπουλος 2008, Η πόλη που έδιωξε τον πόλεμο, Πατάκης 2010, Χριστουγεννιάτικο Αλφαβητάρι, Παπαδόπουλος 2010, Του σχοινιού τα μανταλάκια, Πατάκης 2011, Οι καλοί και οι κακοί πειρατές, Παπαδόπουλος 2011.

παίξε γέλασε

2 παίξε γέλασε

παίξε γέλασε 3

WWW.PAPAKISTIMPANIERA.GR/DELIVORIA/

παίξε γέλασε

Το παιχνίδι στη ζωή μας

ΤΙ ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ

ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΠΑΙΖΟΥΝ;

Σ

Τι είναι πραγματικά το παιχνίδι; Γιατί πράγμα μιλάμε όταν λέμε παίζω; Tης Γιώτας Αντωνοπούλου

αν παιδί έπαιξα πολύ και όλα τα είδη παιχνιδιού. Οι μνήμες μου πριν από την ηλικία των 10 είναι περισσότερο από το δρόμο και τα παιχνίδια στην αυλή του σχολείου και του σπιτιού. Στην πορεία της ζωής μου συνέχισα να παίζω. Μεγαλώνοντας δεν φανταζόμουν τη σημασία του παιχνιδιού, απλώς το απολάμβανα. Μέχρι που το έκανα επάγγελμα, και συνεχίζω να παίζω έχοντας τη χαρά, την απόλαυση, αλλά και τη γνώση!

14 παίξε γέλασε

Θυμάμαι όμως να ακούω συχνά τις φράσεις «μην παίζεις, τώρα είμαστε σοβαροί, τώρα δεν παίζουμε ή αυτό δεν είναι παιχνίδι ή παιχνιδάκι είναι», λες και όλη αυτή η διαδικασία που μου έδινε τόση χαρά να ήταν κάτι το μη σοβαρό, ανάξιο λόγου για ν’ ασχοληθεί κανείς σοβαρά. Κάτι το παιδαριώδες… Λες και τα ίδια τα παιδιά να είναι μια υπόθεση μη σοβαρή, «ε.., πού θα πάει, θα μεγαλώσει, θα σοβαρευτεί». Το θέμα όμως είναι ότι δεν θα « σοβαρευτεί» κάποιος , αν δεν έχει

παίξει από την αρχή της ζωής του, αν δεν έχει γευτεί την εμπειρία, την περιέργεια, τον ενθουσιασμό της ανακάλυψης, το μοίρασμα, την απογοήτευση του λάθους και… πάλι από την αρχή. Γιατί το παιχνίδι είναι μια πολύ σοβαρή υπόθεση για την ομαλή ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του ανθρώπου. Η διαδικασία του παιχνιδιού συναντάται σε όλα τα θηλαστικά νεαρής ηλικίας και όχι μόνο, τα πουλιά, τα ψάρια, τα δελφίνια, τα γατάκια, τα σκυλάκια, όλα τα ζώα παίζουν και το παιχνίδι τους διέπεται από κανόνες και τελετουργικές διαδικασίες. Το παιχνίδι είναι μια παγκόσμια διαχρονική δραστηριότητα. Ο Johan Huizinga στο βιβλίο του « Ο άνθρωπος και το παιχνίδι, Homo Ludens», υποστηρίζει ότι το παιχνίδι προϋπήρξε του πολιτισμού. Ο άνθρωπος από πάντα έπαιζε για να επικοινωνήσει – να γνωρίσει τον κόσμο και το σύμπαν. Τα παιδιά κάποτε έπαιζαν με κλαδιά, πέτρες, με υφές, με γεύσεις, με όλες τους τις αισθήσεις, με υλικά της φύσης και απλά υλικά του περιβάλλοντος, όπως κάνουν και σήμερα από τη γέννησή τους. Είναι η επικοινωνία του εσωτερικού κόσμου με την εξωτερική πραγματικότητα, που εδραιώνει σταδιακά τον έλεγχο και την ισορροπία του φανταστικού-φαντασιακού κόσμου μας και τη σχέση μας με την εξωτερική πραγματικότητα.

παιχνίδι είναι πειραματισμός, άνοιγμα στο καινούργιο, το άγνωστο. Τολμώ να πω, πως η εξέλιξη του ανθρώπου πάνω στη γη, μοιάζει με την εξελικτική πορεία του παιδιού προς την ενηλικίωση.

ΘΑ ΖΗΣΟΥΜΕ ΟΠΩΣ ΠΑΙΞΑΜΕ, ΚΑΤΑ ΤΟ ΟΠΩΣ ΣΤΡΩΣΕΙΣ ΘΑ ΚΟΙΜΗΘΕΙΣ! Κατά τον D.W.Winnicott, το παιχνίδι είναι η μόνη ελεύθερη διαδικασία για τον άνθρωπο και διαφέρει από την εργασία γιατί δεν αποσκοπεί μόνο σ’ ένα αποτέλεσμα. ∆εν έχει μόνο στόχο, αλλά η διαδικασία αυτή καθεαυτή είναι χαρά, μάθηση, επικοινωνία. Είναι αυτοσκοπός. Παρατηρώντας ένα δίχρονο παιδί να φτιάχνει περίτεχνους πύργους με τουβλάκια, μας εκπλήσσει και ίσως μας δυσαρεστεί όταν το βλέπουμε με μια κίνηση να τους γκρεμίζει, να γελάει και να ξαναρχίζει με ενθουσιασμό! ∆εν μας είναι εύκολο να κατανοήσουμε ότι εκείνη τη στιγμή αυτός ο μικρός εξερευνητής δοκιμάζει τον έλεγχο που έχει πάνω στον εξωτερικό κόσμο, ότι δεν το απασχολεί η αισθητική και το αποτέλεσμα, αλλά η διαδικασία, η περιπέτεια, η δημιουργικότητα, το «ταξίδι», το βίωμα. Αν η εκπαίδευση σε όλες τις βαθμίδες στηριζόταν στη βιωμένη μάθηση και το παιχνίδι, ίσως ο κόσμος

Τώρα που έρχονται Χριστούγεννα ας ζητήσουμε πίσω τη χαμένη μας παιδικότητα και χαρά! Το παιχνίδι είναι απαραίτητο και χρήσιμο σε κάθε κοινωνία και τα μέλη της, για να μπορούμε να είμαστε μέσα στην κοινωνία. Είναι ο τρόπος λειτουργίας του ανθρώπινου όντος που του επιτρέπει να ζήσει, να μάθει, να λειτουργήσει, να δημιουργήσει, να ανακαλύψει, να ζήσει με άλλους, να συνεχίσει να είναι περίεργος για τον κόσμο, να έχει επιθυμία να ανακαλύψει και να μάθει και ταυτόχρονα να προχωρήσει. Είναι κάτι παραπάνω από διασκέδαση, έχει προσαρμοστική και κοινωνική λειτουργία. Παίζω – Ζω – ∆ρω, επιθυμία, συναισθήματα, απόλαυση, έκπληξη, ανακάλυψη, αυτή η ανθρώπινη πορεία έφερε τον πολιτισμό και την τεχνολογία του σήμερα. Νέες περιοχές, νέες ανακαλύψεις, νέες δεξιότητες. Το σήμερα δεν είναι μόνο ένα γενετικά προγραμματισμένο διάβημα. Οι μεγάλες ανακαλύψεις προέκυψαν μέσα από πειραματισμούς. Το

μας να ήταν καλύτερος, με περισσότερη χαρά και δημιουργικότητα, λιγότερο θυμό και επιθετικότητα, λιγότερους πολέμους. Ίσως οι ενήλικες να έπαιζαν λιγότερο επικίνδυνα παιχνίδια. Αυτό που δεν είναι εύκολα αντιληπτό στους ενήλικες που ξέχασαν το μικρό παιδί μέσα τους και την ανάγκη του για παιχνίδι, είναι ότι το παιχνίδι σαν διαδικασία είναι θεραπευτικό. Από την αρχή της ζωής μας, έχουμε ανάγκη να επικοινωνήσουμε και να νιώσουμε το περιβάλλον γύρω μας. Ο ρόλος μιας παιχνιδιάρας μαμάς που τραγουδάει, παίζει, αγκαλιάζει και φροντίζει άμεσα τις ανάγκες του νεογέννητου παιδιού της, είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάδυση, αναγνώριση και εξέλιξη του συναισθηματικού κόσμου του μικρού παιδιού, που του παρέχει το βασικό υλικό για τη μετέπειτα υγιή εξέλιξή του. Το μαγικό αυτό συστατικό είναι η χαρά της ζωής που θα φέρει σταδιακά τη συναισθηματική ασφάλεια πάνω στην οποία θα χτίσουμε τον κόσμο μας, εσωτερικό και εξωτερικό. Την ασφάλεια που μας παρέχει η μητρική φροντίδα και το θετικό, υποστηρικτικό περιβάλλον, έρχεται να ενισχύσει το παιχνίδι, δημιουργώντας μια αγκαλιά, μια ασπίδα προστασίας από τον εξωτερικό άγνωστο και φοβιστικό κόπαίξε γέλασε 15

παίξε γέλασε την ασπίδα προστασίας του ενήλικα απέναντι στη στυγνή πραγματικότητα. Ο ∆ιονύσης Πέρρος, ψυχίατρος-ψυχοθεραπευτής, σε άρθρο του με τον τίτλο « Ζεϊμπέκικο - ένας ψυχοθεραπευτικός χορός», αναφέρει ότι «είναι βέβαιον πλέον ότι δεν θα χρειαζόμουνα τις υπηρεσίες της ψυχοθεραπείας, αν στη νεότητα μου χόρευα ζεϊμπέκικο» (περιοδικό Αντιστίγμα. Τεύχος 4, Α εξάμηνο 2010).

σμο. Το παιχνίδι έχει την ιδιότητα να μας επιτρέπει την επεξεργασία τραυματικών εμπειριών, παίρνοντας απόσταση από την τραυματική πραγματικότητα, δίνοντάς μας ασφάλεια και έλεγχο πάνω στα συναισθήματά μας και την έξω πραγματικότητα. Μας επιτρέπει μέσα σ’ ένα κλίμα ασφάλειας, να αναγνωρίσουμε, να ονοματίσουμε αυτό που νιώθουμε και να βρούμε τρόπους και λύσεις διαχείρισης των εσωτερικών συγκρούσεων και των εξωτερικών τραυματικών εμπειριών. Όλοι είδαμε εικόνες πολέμου με μικρά ταλαιπωρημένα παιδιά θύματα της απερισκεψίας των μεγάλων, να παίζουν με αχρηστεμένα κανόνια και όπλα, να κάνουν τσουλήθρα πάνω στις σκηνές στους καταυλισμούς προσφύγων, να προσπαθούν να κατανοήσουν το τι, το πώς και το γιατί, των γεγονότων που βιώνουν. Το όπλο των παιδιών είναι το παιχνίδι…. Το παιχνίδι μέσα από το «έλα να κάνουμε σαν να….», επιτρέπει την εξερεύνηση πολλών διαφορετικών ρόλων και συνθηκών. Όσο πιο πολύ έχει παίξει κάποιος σαν παιδί, τόσο πιο ευέλικτος γίνεται σαν ενήλικας. Ένα μικρό παιδί είναι ζωγράφος, ποιητής, μουσικός, ηθοποιός, σκηνοθέτης, σκηνογράφος, χορευτής, τραγουδιστής, παραμυθάς και τόσα άλλα θαυμαστά. Κατά τον D.W.Winnicott, οι τέχνες, η φιλοσοφία, ο έρωτας, η θρησκεία, η ιδεολογία, ξεπηδούν από τις ιδιότητες και τις αρχές του παιχνιδι παιχνιδιού και αποτελούν αποτελο

16 παίξε γέλασε

Η παιγνιοθεραπεία είναι μια ολιστική μορφή ψυχοθεραπείας για παιδιά, εφήβους και ενήλικες, η οποία δεν χρησιμοποιεί το παιχνίδι σαν τεχνική, αλλά στηρίζεται στις βασικές αρχές του παιχνιδιού. Στην παιγνιοθεραπεία το παιχνίδι είναι αυτή καθεαυτή η θεραπεία. Αναδύωντας το δημιουργικό κομμάτι του ατόμου το βοηθάει να αναγνωρίζει τα συναισθήματά του και να βρίσκει ευνοϊκούς τρόπους διαχείρισης και επίλυσης τραυματικών εμπειριών του παρελθόντος, αλλά και δυσκολιών της καθημερινότητας. Η διαδικασία είναι ατομική ή ομαδική. Ο Πατρίς Ιέρ δίνει τίτλο σ’ ένα βιβλίο του για το παιχνίδι την ακόλουθη φράση «Τόπο στο παιχνίδι - Μαθαίνω να παίζω, μαθαίνω να ζω». Και πράγματι, σήμερα είναι περισσότερο από ποτέ επιτακτική η ανάγκη να δώσουμε τόπο και χώρο στη ζωή μας για το παιχνίδι, ανεξάρτητα από την ηλικία μας. Ο αιώνας που διανύουμε έφερε έκρηξη ανάπτυξης της τεχνολογίας, αλλά φτώχυνε τη ζωή μας από απλότητα, χαρά, ενθουσιασμό, ουσιαστική επικοινωνία, δημιουργικότητα. Το μυαλό τρανεύει και ανακαλύπτει, αλλά η ψυχή μικρών και μεγάλων συρρικνώνεται, στεγνώνει από χαρά. Η κατάθλιψη κυριαρχεί στον ψυχισμό μικρών και μεγάλων. Όπως ένα μικρό παιδί μπορεί να παίξει και να χαρεί με καθετί το ευτελές από χρηματικής αξίας υλικό, γιατί πηγαίνει πέρα από αυτό, στην ουσία της χαράς και της δημιουργίας, έτσι και για τους ενήλικες, η χαρά της καθημερινότητας μπορεί να βρίσκεται στο παιχνίδι. Το παιχνίδι είναι τρόπος ζωής, είναι η θετική και δημιουργική πλευρά των πραγμάτων, δεν χρειάζεται τίποτα άλλο πέρα από καλή διάθεση και ενθουσιασμό. Ας

παίξε γέλασε θυμηθούμε την εκπληκτική ταινία του Ρομπέρτο Μπενίνι «Η ζωή είναι ωραία», ή την τελευταία φορά που αυθόρμητα παίξαμε μπάλα με την παρέα στην παραλία (ίσως να μην είχαμε καν μπάλα αλλά ένα «πατσαβουριασμένο» μπλουζάκι έκανε τη δουλειά), φλερτάραμε, γελάσαμε με το τίποτα, χορέψαμε, χαρήκαμε χωρίς εξωτερικό λόγο, συνδεθήκαμε απλά με το μικρό παιχνιδιάρικο παιδί που καραδοκεί να βρει ευκαιρία για χαρά, δημιουργία, απόλαυση!

ΣΕ ΛΙΓΟ ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ, Η ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ ΚΑΙ Ο ΑΓΙΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ. ΟΝΙΑ Κ Ας ζητήσουμ ζητήσουμε πίσω τη χαμένη μας παιδικότητα και χαρά, ας δημιουργήσουμε απλές παιχνιδιάρικες στιγμές για μας και τους αγαπημένους μας στιγμέ μικρούς και μεγάλους. Το δώρο ας είναι η μικρο απλότητα, η ουσία στις σχέσεις, η χαρά, η απλότ φαντασία, τα χαμόγελα, γιατί όπως είδα φα στην ταμπέλα ενός μικρού καφέ στη γειτονιά μου. «Το χαμόγελο ούτε φόρο έχει, ούτε έκτακτη εισφορά»! Η χαρά είναι εδώ και μας περιμένει να πα παίξουμε! Ελάτε λοιπόν!....

18 παίξε γέλασε

Γιώτα Αντωνοπούλου Ψυχοπαιδαγωγός-Παιγνιοθεραπεύτρια-Ψυχοθεραπεύτρια «Το Άθυρμα», Ελληνικό Ινστιτούτο Παιγνιοθεραπείας και Δραματοθεραπείας Μαντζουράκη14, Νέα Φιλοθέη, τηλ.: 210-6921162, email: info@playtherapy.gr Ιστοσελίδα www.playtherapy.gr Πανελλήνια Επαγγελματική Ένωση Δραματοθεραπευτών και Παιγνιοθεραπευτών Πληροφορίες 6977217659 – 6937065600 dramaandplaytherapists@gmail.com Γιόχαν Χουιζίνγκα, Ο άνθρωπος και το παιχνίδι, Εκδόσεις ΓΝΩΣΗ Πατρίς Ιέρ, Τόπο στο παιχνίδι!, Εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ D.W.Winnicott, Το παιδί, το παιχνίδι και η εξωτερική πραγματικότητα, Εκδόσεις ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ

ƁƄƎƪƐƇƔƌ ŬƆ ŻƄƔƄƕƍƈƘƬƖ ƗƊƎ

ŵƫƐƗƔƒ ŻƄƯƎƒƘ ŷƈƎƪ ƗƊƎ

ŵŬŶŬŷŬžŬ ŵƫƐƗƔƒ ŭƄƎƄƜƔƭƗƒƘ ƗƊƎ

www.anemishop.gr

Playmo Playmobil obil Hellas A.E., Μάτσα 9, 145 64, Κ. Κηφισιά 8000018 - E-mail: info@playmobil.gr www.playmobil.gr ΤΤηλ: ηλ: 2100 80 http://www.facebook.com/playmobil.funpark.athens hht

Οι Ιππότες του Γερακιού καταστρώνουν εδώ και καιρό μία μεγάλη άστρρο όμως επίθεση στο Κάστρο των Λεοντόκαρδων. Το μεγάλο Κάστρο είναι πολύ καλά οχυρωμένο με καταπέλτες, εκτοξευτήρες ρες βράχων και απόρθητα τείχη. Η σύγκρουση θα είναι συγκλονιστική! ική!!

παίξε γέλασε

Τίποτα πιο σημαντικό για το παιδί…

από το παιχνίδι

Ανακαλύψτε τον πολλαπλό ρόλο του παιχνιδιού και τη συμβολή του στην ανάπτυξη των παιδιών στην προσχολική ηλικία, η παιδαγωγός Μαρία Μανούση μάς δείχνει τον τρόπο.

Μ

έσα από την εργασία μου και τον δημιουργικό χώρο που τη συνοδεύει, έχω τη δυνατότητα να παρατηρήσω άμεσα το ρόλο του παιχνιδιού στο παιδί καθώς επίσης και την ανάγκη του παιδιού μέσα από αυτό. Το παιδί έχει τη δυνατότητα να μάθει μέσα από το παιχνίδι, είτε αυτό είναι οργανωμένο είτε είναι ελεύθερο είτε θεατρικό.

28 παίξε γέλασε

Της Μαρίας Μανούση - Παιδαγωγός προσχολικής αγωγής. Στο οργανωμένο παιχνίδι μαθαίνει να σέβεται τους άλλους και τον εαυτό του, να περιορίζει το εγώ του και να συνεργάζεται με το εμείς. Μαθαίνει τους κανόνες και τα όριά του ως άτομο. Αυτό μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους. Άλλοτε με τα διάφορα όργανα γυμναστικής όπως στεφάνια, τούνελ κλπ., όπου θα πρέπει να σεβαστεί τη σειρά, να περιμένει, να δοκιμάσει την υπομονή του και να μπορέσει να οριοθετήσει το σώμα του σε σχέση με το χώρο κα το χρόνο. Άλλοτε στη γωνία ζαχαροπλαστικής που φιλοξενούμε

παίξε γέλασε

Οι κακοί πειρατές λένε: Πυρ υρ πυροβολήστε τους με τα κανόνια όνια Οι καλοί πειρατές ρωτούν: θέλετε τυρί στα μακαρόνια; στο χώρο μας, όπου έχει τη δυνατότητα να παρατηρήσει την εξέλιξηη της δημιουργίας του. Μαθαίνει αρχικά τα υλικά, τα αναμιγνύειι και βλέπει την τελική μορφή που παίρνουν. Μαθαίνει επισήμως όλους τους κανόνες υγιεινής που απαιτούνται. Στο ελεύθερο παιχνίδι που είναι καθαρά πιο συμβολικό, μβ , τα παιδιά χρησιμοποιώντας ερεθίσματα που αντλούν ούν από υλικά πλαστελίνη, πηλός, ή τεχνικές όπως ζωγραφική, παραμύθι, αραμύθι, κουκλοθέατρο, μπορούν να εκφραστούν, να εκτονωθούν, ούν, να μάθουν. Εξελίσσονται γλωσσικά, εκφράζονται συναισθηματικά. θηματικά. Μαθαίνουν να υπερασπίζονται τον εαυτό τους και να διεκδικούν το χώρο τους μέσα στην ομάδα. Τέλος μέσα από το θεατρικό παιχνίδι που είναι πιο βιωματικό εξωτερικεύουν τις επιθυμίες τους και τις δραματοποιούν. Η δράση αποτελεί το σημαντικότερο μέρος του θεατρικού ατρικού παιχνιδιού. Μέσα από αυτή το παιδί μαθαίνει να οριοθετείται, ται, να κοινωνικοποιείται, να εκτονώνει την επιθετικότητά του, τουςς φόβους του, να έρχεται σε επαφή με το σώμα του, να το συντονίζειι και να χαλαρώνει. Ολοκληρώνοντας, το παιχνίδι αποτελεί μία α πρώτη επαφή με τη μάθηση και τη γνώση με απλό και ευχάριστο στο τρόπο. Όσο πιο μεγάλη είναι η συναισθηματική ασφάλεια ια που αισθάνεται ένα παιδί μέσα από το παιχνίδι, τόσο πιο ήπια και ευχάριστη είναι ε αι η γνωστική εξέλιξή εξέ ξή του μέσα από μέσ αυτό. αυτ

30 παίξε γέλασε

PROMOTION παίξε γέλασε

ΕΝΑ ΑΛΛΙΩΤΙΚΟ

ΤΣΙΡΚΟ

Μη χάσετε ένα φαντασμαγορικό θέαμα για μικρούς και μεγάλους, μια μοναδική σκηνική εμπειρία που καταρρίπτει τους νόμους της βαρύτητας. Το Νέο Τσίρκο του Βιετνάμ μάς προσκαλεί στη μακρινή Ανατολή, στις 22-23 & 25-29 Δεκεμβρίου 2011, στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης Γραμμάτων & Τεχνών. Μια εξαιρετική ομάδα νέων καλλιτεχνών, από τους χώρους του τσίρκου, της μουσικής, του θεάτρου και της τέχνης του δρόμου, αναπαράγει εικόνες και αισθήσεις από την καθημερινότητα ενός ειρηνικού χωριού χαμένου στους ορυζώνες. Με λιτά μέσα και πρωτότυπα σκηνικά κατασκευασμένα από μπαμπού, το Làng Tôi αντλεί έμπνευση από την πλούσια βιετναμέζικη παράδοση αλλά και από τις νέες τεχνικές του τσίρκου τέχνης προσφέροντας σε μικρούς και μεγάλους μια μοναδική σκηνική εμπειρία που καταρρίπτει τους νόμους της βαρύτητας. Λ. ΣΥΓΓΡΟΥ 107 (απέναντι από το Πάντειο) | Εισιτήρια: 210 900 5 800 και στο www.sgt.gr

ΣΤΑ ΙΧΝΗ ΜΙΑΣ ΑΡΚΟΥΔΑΣ Μπείτε στον μαγικό κόσμο των παραμυθιών του Γιώργου Κουμεντάκη, με αφορμή τη νέα του παράσταση στη Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών.

Τα παραμύθια και οι μύθοι είναι μια διαχρονική αγάπη του συνθέτη Γιώργου Κουμεντάκη και πολλά είναι τα έργα του που βρίσκονται σε διάλογο με αυτά, όπως για παράδειγμα Τα παραμύθια των αδελφών Γκριμμ (1996) που συνομίλησαν με τον κόσμο των κλασικών παραμυθιών μέσα από μια παράσταση που αγαπήθηκε από μικρούς και μεγάλους. Το αθόρυβο πάτημα της Αρκούδας είναι μια παράσταση που αντλεί το υλικό της από τον κόσμο της σύγχρονης λογοτεχνίας. Μέσα από τη διαρκή συνομιλία με τη μουσική, το λόγο και την εικόνα, το εκ πρώτης όψεως αντιφατικό, αθόρυβο πάτημα ενός… θηρίου ιχνηλατεί έναν κόσμο αντιθέσεων, διαφοράς, αλλά και ενότητας, προσδοκώντας να φωτίσει κάποιες «άλλες» πλευρές του κόσμου που μας περιβάλλει. Μακριά από κάθε πνεύμα διδακτισμού, και μέσω της δια-δραστικής εξέλιξης της παράστασης, τα παιδιά ως θεατές και ως συμμέτοχοι διατυπώνουν, αν όχι απαντήσεις, νέα και δημιουργικά ερωτήματα για τους άλλους και τους εαυτούς τους. ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΓΕΝΙΚΗ ΧΟΡΗΓΙΑ

Απογευματινές παραστάσεις για το κοινό (Σάββατα): 7, 14, 21, 28 Ιανουαρίου & 4 Φεβρουαρίου. Ώρα έναρξης: 18:00 Πρωινές παραστάσεις για το κοινό (Κυριακές): 8, 15, 22, 29 Ιανουαρίου & 5 Φεβρουαρίου. Ώρα έναρξης: 11:00 Εκπαιδευτικό πρόγραμμα: Τετάρτη έως Παρασκευή, από 11 Ιανουαρίου έως 3 Φεβρουαρίου 2012, 10:00 – 11:30 Λ. ΣΥΓΓΡΟΥ 107 (απέναντι από το Πάντειο) | Εισιτήρια: 210 900 5 800 και στο www.sgt.gr

παίξε γέλασε

PROMOTION παίξε γέλασε

Τα Δελφινάκια

ΚΕΝΤΡΟ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Το Σχολείο μας ξεκίνησε το 1976 στο χαρακτηριστικό διατηρητέο νεοκλασικό κτίριο στην Καστέλλα όπου λειτουργεί και σήμερα. Στον χώρο του Πειραιά είναι η πρώτη προσπάθεια δημιουργίας Κέντρου Προσχολικής Αγωγής βασισμένου σε διεθνή πρότυπα. Χρειάστηκαν πολλές προσπάθειες και χρόνος για να περάσουν οι καινούργιες ιδέες προς τους γονείς και να καθιερωθούν «τα Δελφινάκια» ως η έγκυρη απάντηση-λύση στον τομέα των Παιδικών Σταθμών. Ωράριο 7:00 – 16 :30 Παροχές: Μεταφορά – Διατροφή – Παιδίατρος (2 φορές την εβδομάδα) – Οικογενειακή Συμβουλευτική (ομαδικά-ατομικά) – Ασφαλιστική κάλυψη – Ξένη Γλώσσα – Μουσικοκινητική Αγωγή ΚΕΝΤΡΟ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΤΑΚΗ ΣΑΡΜΠΑΝΗ ΚΑΡ. ΣΕΡΒΙΑΣ 8 - ΚΑΣΤΕΛΛΑ ΠΕΙΡΑΙΑΣ ΤΗΛ. 210 41.76.180 - 41.72.586 FAX. 210 41.37.970 e-mail: sarb@ otenet.gr http://www.pasips.com/delfinakia 33 παίξε γέλασε

καστικού παιχνιδιού

ι ει Εργαστήρι θεατρικού κα

– παιδικά πάρτι ν εω σ ώ λ δη εκ ν ώ ικ ιδ ✿ ∆ιοργάνωση πα ρι για παιδιά ✿ Παιδικό εργαστή ς ηλικίας ή ικ λ χο σ ι α κ ς ή ικ λ προσχο σεις – ✿ Παιδικές παραστά θιών ηση λαϊκών παραμυ Αφήγ

άρια ενη ✿ Βιωματικά σεμιν

» διοργανώνει Η «Κόκκινη κλωστή… φρασης και παιδικά εργαστήρια έκ κό παιχνίδι, δημιουργίας με θεατρι ρο, μουσική, παραμύθι, κουκλοθέατ χορό και εικαστικά. αφή παιδιά έρχονται σ’ επ τα , τά αυ ια ήρ στ γα Στα ερ ές τέχνης, μέσα από με τις διάφορες μορφ στής ριότητες. κκινης Κλω ό Κ ς η τ α δ παιχνίδια και δραστη ώνει Η ομά και διοργαν ς α σ ο ρ ώ χ ται στη έρχεται στο ου βασίζον π ι τ ρ ά π ά ν. παιδικ των παιδιώ η σ η λ ό χ σ α ή απ τος δημιουργικ ενός θεάμα ς έ τ α ε θ ί ο νίδι. εν είναι απλ ες στο παιχ τ ιώ Τα παιδιά δ ιδ ξ α τ ί ο αλλά ενεργ και ανώνονται γ ρ ιο δ υ ίο ρ ων. ου εργαστη άρια ενηλίκ ιν μ ε Στο χώρο τ σ ά ικ τ α βιωμ Υπεύθυνη επικοινωνίας: Χάρις Γερολουκά ● τηλ. 210 3421541, 6944222639 Κυδαντιδών 34, Άνω Πετράλωνα ● e-mail: kokiniklosti@yahoo.gr, www.kokkiniklosti.gr

λίκων

παίξε γέλασε

Πάμε έξω

ΝΑ ΠΑΙΞΟΥΜΕ; Η φύση είναι το μεγάλο κοινό σπίτι μας. Για να το φροντίσουμε πρέπει να μάθουμε να το αγαπάμε αλλά και να το γνωρίσουμε καλύτερα – και το παιχνίδι είναι ο καλύτερος τρόπος για να πετύχουμε το σκοπό μας.

Λ

Tης Βάλιας Στεργιώτη

ίγα χρόνια πριν, είχα την ευκαιρία να πραγματοποιήσω ένα πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης σε μία ομάδα παιδιών. Αν και μόλις πέντε ετών, τα παιδιά αυτά ήξεραν πάρα πολλά για τα όσα συνήθως πραγματεύεται η περιβαλλοντική εκπαίδευση: γνώριζαν τι σημαίνει ανακύκλωση (και ποια υλικά μπορούμε να ανακυκλώσουμε), πώς φτιάχνουμε χαρτί από παλιές εφημερίδες και είχαν κατασκευάσει μουσικά όργανα και άλλες χειροτεχνίες από χρησιμοποιημένα υλικά. Επειδή, μάλιστα, τα περισσότερα κατοικούσαν σε ένα εξοχικό προάστιο της Αττικής ήταν εξοικειωμένα με τα φυτά και τα ζώα. Ή έτσι νόμιζα τουλάχιστον. Το πρόγραμμα πήγαινε πολύ καλά, μέχρι που μας διέκοψε… μία αράχνη. Το συμπαθές ζωάκι, ανύποπτο για όσα επρόκειτο να συμβούν, είχε αποφασίσει να κάνει μια εξερευνητική βόλτα στο δωμάτιο που βρισκόμασταν εμείς, προφανώς για να διαλέξει ένα στρατηγικό σημείο να στήσει τον ιστό του. Η υψίφωνη τσιρίδα, από 38 παίξε γέλασε

το πρώτο παιδί που την εντόπισε, ήταν μόνο η αρχή. Ακολούθησαν πολλές ακόμη, ενώ σύντομα όλα τα παιδιά είχαν σηκωθεί είτε για να φωνάξουν, είτε (τα πιο τολμηρά) για να πλησιάσουν με δολοφονικές διαθέσεις το άκακο αραχνοειδές. Η Καιτούλα, η Μαρία, ο Χρήστος, ο Ανέστης που μέχρι εκείνη την ώρα μού εξηγούσαν πόσο αγαπάνε το περιβάλλον και θέλουν να προστατεύσουν τη φύση, τώρα έδειχναν με κάθε τρόπο πόσο ξένη τούς ήταν η πραγματική φύση και πόσο θα ήθελαν να την κρατήσουν μακριά τους. Το θέμα λύθηκε γρήγορα. Τους εξήγησα ότι αυτή δεν ήταν μία αράχνη, αλλά η δικιά μας αράχνη, η Φίφη. Τους ενθάρρυνα να την παρατηρήσουν, μετρήσαμε τα πόδια της, είδαμε πώς κινείται, ψάξαμε να βρούμε τον ιστό της και στο τέλος (υποθέτω προς μεγάλη της ανακούφιση) την αφήσαμε να φύγει. Αλλά και μετά, είπαμε ιστορίες με αράχνες (όλοι κάτι είχαν να διηγηθούν), αυτοσχεδιάσαμε το χορό της αράχνης και στο τέλος, τρώγοντας δεκατιανό, βρήκα την ευκαιρία να τους εξηγήσω τον τρόπο με τον οποίο η αράχνη πιάνει τα θύματά της και πώς τα τρώει.

παίξε γέλασε Η εμπειρία αυτή έγινε ένα μάθημα για τα παιδιά και μια άριστη ευκαιρία για μένα για να διαπιστώσω ότι η περιβαλλοντική εκπαίδευση (και γενικότερα η ερμηνεία περιβάλλοντος) έχει δύο σκέλη, αλληλοεξαρτώμενα και αλληλοσυμπληρούμενα: το θεωρητικό και το βιωματικό. Τα παιδιά της ιστορίας μας σίγουρα συμπάθησαν περισσότερο την αράχνη όταν έμαθαν πιο πολλά για αυτήν. Αλλά, αν δεν την είχαν δει μπροστά τους, ζωντανή, σαν κομμάτι του πραγματικού, δικού τους, οικείου περιβάλλοντος, τότε όσα κι αν είχαμε πει για αυτήν, όσο παραστατικά και αν τα είχαμε παρουσιάσει και με όσα παιχνίδια και αν τα είχαμε πλαισιώσει, θα έμεναν μια απλή θεωρία. Αυτόν ακριβώς το διττό χαρακτή-

Το παιχνίδι έξω στη φύση μας βοηθάει να κατανοήσουμε, να αγαπήσουμε και προστατέψουμε το περιβάλλον. ρα προσπαθώ να εφαρμόσω και εγώ με τη σειρά μου, τόσο ως μητέρα όσο και ως ειδική στην ερμηνεία περιβάλλοντος. Κάθε πρόγραμμα που οργανώνω, είτε απευθύνεται σε παιδιά είτε σε ενήλικες, πρέπει να ισορροπεί ανάμεσα στα δύο: περίπατος σε μία προστατευόμενη περιοχή για να απολαύσουμε τη φύση, αλλά έχοντας μαζί μας και έναν οδηγό για τα δέντρα που μπορεί να συναντήσουμε μπροστά μας. Ξενάγηση με βάρκα στον υγρότοπο, αλλά με κιάλια και έναν ικανό ξεναγό που θα μας εξηγεί τη σημασία των όσων βλέπουμε γύρω μας. Βόλτα στο κοντινό μας βουνό, μαζί με μια σακούλα για χόρτα, καρπούς ή μανιτάρια που θα μαζέψουμε. Είναι μάλιστα απλή η διαπίστωση, ότι αυτό που λείπει στις μέρες μας δεν είναι η πληροφορία. Όπως και τα παιδιά της ιστορίας, οι περισσότεροι από εμάς γνωρίζουμε πολλά για τη φύση… αλλά από μακριά. Βλέπουμε ντοκιμαντέρ (πολλές φορές για ζώα άλλων ηπείρων), διαβάζουμε στις εφημερίδες ή στο διαδίκτυο για τις καταστροφές του Αμαζόνιου, 40 παίξε γέλασε

ανησυχούμε για την κλιματική αλλαγή, αλλά έχουν περάσει μήνες από την τελευταία φορά που πήγαμε μία βόλτα με τα πόδια στην Πάρνηθα ή τον Υμηττό. Τα τελευταία χρόνια παρέχονται πολλές ευκαιρίες «ερμηνείας περιβάλλοντος» για ομάδες παιδιών ή ενηλίκων αλλά και για οικογένειες. Οι περισσότερες προστατευόμενες περιοχές της Ελλάδας έχουν Κέντρα Ενημέρωσης και ξεναγούς που θα μας Ε κατατοπίσουν, οι περιβαλλοντικές κ οοργανώσεις συχνά πραγματοποιούν προγράμματα αλλά και εκδρομές π μμέσα ή κοντά στα αστικά κέντρα, για παιδιά αλλά και για μεγάλους. π Όσο μάλιστα το αστικό περιβάλΌ λλον γίνεται λιγότερο φιλικό για τα παιδιά, τόσο αυξάνει η σημασία π ττου να βγούμε μαζί τους έξω. Η θάλασσα είναι περίφημος τόπος θ

για παιχνίδι – όχι μόνο το καλοκαίρι. Το βουνό κρύβει ένα σωρό μυστικά που τα παιδιά (αλλά και οι μεγάλοι) ξετρελαίνονται όταν τα ανακαλύπτουν. Ένα μονοπάτι περιμένει να το εξερευνήσουμε. Και ο έναστρος ουρανός το βράδυ –μακριά από τα φώτα της πόλης– είναι ένα θέαμα που δύσκολα ξεχνιέται. Και δεν χρειάζεται να ανεβούμε στην κορυφή του βουνού. Ούτε να περπατήσουμε το πιο δύσκολο μονοπάτι. Ας αρχίσουμε από πιο μικρούς και εύκολους στόχους, μέχρι να εξοικειωθούν τα παιδιά μας (και εμείς) και σιγά σιγά ανεβάζουμε τον πήχη. Η φύση της Ελλάδας είναι υπέροχη και ενδείκνυται να τη γνωρίσουμε: χωρίς επικίνδυνα ζώα ή φυτά, απόλυτα φιλική προς εμάς και τα παιδιά μας και τόσο, μα τόσο κοντά μας! Η Βάλια Στεργιώτη είναι ειδική στην ερμηνεία περιβάλλοντος και συγγραφέας βιβλίων για παιδιά. Δουλεύει ως ελεύθερη επαγγελματίας, συνεργαζόμενη με περιβαλλοντικές οργανώσεις και άλλους φορείς. Το βιβλίο της «Ο Φσσσς, η Αμπατού κι ένα Αηδόνι» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μικρή Μίλητος.

Πειράματα

Ανασκαφές

παίξε γέλασε

απλοποιήστε τις συνταγές: αντί για τον πουρέ, βράστε μερικές πατάτες, κόψτε τες στα 4, ανακατέψτε με ψιλοκομμένο μαϊντανό και μαγιονέζα/γιαούρτι κι έχετε μια τέλεια πατατοσαλάτα. αυτοσχεδιάστε: ένα μπιφτέκι που έχει μείνει από την προηγούμενη μπορεί να γίνει χάμπουργκερ, με ζεστά ψωμάκια, μία φέτα ντομάτα και μαρούλι και την αγαπημένη τους σάλτσα.

Εύκολα και υγιεινά παιδικά γεύματα, που δεν θα σας βγάλουν νοκ-άουτ!

T

η στιγμή που συνειδητοποίησα ότι η εικόνα με όλη την οικογένεια γύρω από το τραπέζι ανήκει μόνο στις χολιγουντιανές ταινίες, ένιωσα ανακούφιση», λέει η Tana Ramsay, γυναίκα του διάσημου Gordon. Αυτό, όμως, δεν την εμπόδισε να σχεδιάσει το εύκολο πρόγραμμα με συνταγές για παιδιά «Home Made: Good, Honest Food Made Easy» (Eκδ. ΗarperCollins). Και… δημιούργησε ρεύμα: ξεκινώντας από το «Notes For My Kitchen Table» (Eκδ.

Boxtree) της Gwyneth Paltrow, μέχρι το «Easy Meals» της Rachel Allen (Eκδ. Collins), διάσημης TV persona, και το «30-Minute Meals» (Eκδ. Michael Joseph) του Jamie Oliver. Aλλά και στα δικά μας: ο Κώστας Στοφόρος, συγγραφέας του «Ημερολογίου ενός Πατέρα», συντονίζει «20 σεφ και 11 μαμάδες» (Εκδ. Κριτική) με 111 συνταγές, και η Τέσσα Κύρου στον οδηγό «Από στοργή και χρώματα» (Εκδ. Τερζόπουλος) γράφει για τις εμπειρίες με τα παιδιά της. Όλα αυτά που αποδεικνύουν ότι γίνονται ακόμα θαύματα – και σε 30 λεπτά!

46 παίξε γέλασε

ΠΡΩΙΝΟ

ετοιμάστε δικό σας μείγμα μούσλι: ανακατέψτε διάφορες νιφάδες δημητριακών που έχουν περισσέψει στο κουτί, ξηρούς καρπούς, ψιλοκομμένα ξηρά φρούτα και τριμμένη μαύρη και λευκή σοκολάτα. Με μία κουταλιά γιαούρτι ή με γάλα, έχουν γρήγορα ένα τέλειο πρωινό. φτιάξτε γρήγορα κεκάκια από την προηγούμενη: ετοιμάστε την κλασική ζύμη κέικ, μοιράστε σε ατομικά φορμάκια και ρίξτε στο καθένα διαφορετικό μείγμα: ξερά βατόμουρα, κομμάτια μήλου, σταφίδες κι από πάνω φιστίκια, αμύγδαλα Τους αρέσει να βοηθούν! ή καρύδια. αφήστε τα να φτιάξουν σπιτική λεμονάδα: μισή καράφα με παγάκια, Μεσημεριανό μερικά φύλλα μέντας που θα κόψουν μόνα τους, ένα μπουκάλι σκεφτείτε ένα υλικό έτοιμο χυμό λεμονιού κι από πάνω ανθρακούχο νερό. που μπορεί να χρησιδώστε τους να ανακατέψουν τα ψιλοκομμένα λαχανικά, για ένα μεύσει και για βραδινό: γρήγορο συνοδευτικό με τα σουβλάκια: καρότο, πράσινο μήλο, π.χ. βραστό στήθος λίγο ραπανάκι, λάχανο μαζί με μαγιονέζα/γιαούρτι. δείξτε τους πώς να κάνουν εύκολα το αγγλικό γλυκό «crumble». κοτόπουλου με σούΈνα βουτυρωμένο πυρέξ, κομμάτια μήλου με κανέλα κι από πα το μεσημέρι και πάνω τριμμένα μπισκότα, νιφάδες δημητριακών σπασμένες με τα τηγανητά μπουτάκια δάκτυλα, μαύρη ζάχαρη και 2-3 κομμάτια βούτυρο. Δέκα λεπτά κοτόπουλου με σαλάτα στο φούρνο κι έτοιμο! για βραδινό.

ΟΛΑ ΤΑ ΞΕΝΑ ΒΙΒΛΙΑ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΣΤΑ ΑΓΓΛΙΚΑ ΣΤΑ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΑ LIBRO ΚΑΙ ΠΑΠΑΣΩΤΗΡΙΟΥ.

30’

Έτοιμο σε Tης Taτιάνας Οικονομίδου

δημιουργήστε αυτό που λέει ο Jamie Oliver «απολαυστικό χάος»: κόψτε ένα κομμάτι χοιρινό ψαχνό σε μπουκιές και τηγανίστε το. Βάλτε στη μέση του τραπεζιού μια πιατέλα με κομμένα αγγουράκια και ντομάτες και στη μέση βάλτε τα κομμάτια του χοιρινού. Τοποθετήστε γύρω-γύρω μερικές από τις αγαπημένες τους σάλτσες (π.χ. ένα μείγμα γιαουρτιού με άνηθο και αγγουράκι και κέτσαπ) και δώστε τους καλαμάκια από σουβλάκια για να κάνουν τους δικούς τους συνδυασμούς. φτιάξτε εύκολες αλμυρές τάρτες: ένα πακέτο φύλλο σφολιάτα κομμένο σε τετράγωνα και στη μέση μια κουταλιά από διάφορα λαχανικά (ντομάτες, πιπεριές, κορφές από κουνουπίδι), ανακατεμένα με ψιλοκομμένο ζαμπόν και φέτα ή μοτσαρέλα. ανακαλύψτε εύκολα γλυκά: σε 4 ψηλά ποτήρια, ρίξτε από μία κουταλιά σιρόπι ή μαρμελάδα άγριο βατόμουρο, από πάνω γιαούρτι ανακατεμένο με μέλι και ξηρούς καρπούς, μερικές φέτες μπανάνα, μια κουταλιά μαρμελάδα και το υπόλοιπο γιαούρτι. Βάλτε το για 30 στο ψυγείο κι έχετε ένα παγωτό «άγριο βατόμουρο»!

APEIRON

ΒΡΑΔΙΝΟ

παίξε γέλασε

Ένα Γερό

Πρωινό

Η

Από το βιβλίο Μουσικομαγειρέματα του Ευτύχη Μπλέτσα

καλή μέρα από το πρωινό φαίνεται! Το πρωινό είναι το πιο σημαντικό γεύμα της ημέρας. Το πρωινό σε βοηθάει να έχεις καλύτερη συγκέντρωση, υψηλότερες επιδόσεις, δύναμη, ενέργεια, ηρεμία, ευεξία, φυσιολογικό βάρος και καλή διάθεση.

«Το πρωί να τρως σαν βασιλιάς, το μεσημέρι σαν πρίγκιπας και το βράδυ σαν φτωχός.» Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει να τρώμε ένα πλούσιο πρωινό. Όταν όμως λέμε πλούσιο δεν εννοούμε «να σκάσω στο φαΐ»! Αν φάω πολύ θα θέλω να κοιμηθώ και δε θα έχω ενέργεια ούτε καθαρό μυαλό. Αυτό που θέλω είναι ένα πρωινό πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά. Θέλω ένα έξυπνο πρωινό! Ένα έξυπνο πρωινό αποτελείται από 3 ομάδες τροφών:

Και να μην ξεχνάμε το Μέλι: Τον πιο υγιεινό Ελληνικό τρόπο να γλυκάνουμε το πρωινό μας και να πάρουμε την άμεση ενέργεια που χρειαζόμαστε για να ξεκινήσει δυναμικά η μέρα μας.

Περισσότερες προτάσεις έξυπνης διαατροφής και απλές υγιεινές συνταγές θα βρείτε στο βιβλίο του Ευτύχη Μπλέτσα σα με τίτλο ΜΟΥΣΙΚΟΜΑΓΕΙΡΕΜΑΤΑ που ου περιέχει και ένα μουσικό CD με νόστιμα μα φαγητοτράγουδα που θα σας φτιάξουνν τη διάθεση! Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΕΝ ΠΛΩ. Πληροφορίες στο foodmusic.gr 48 4 8 παίξε πα π αίξ ίξε γέλασε γγέέλα λασ σεε

Παιδότοπος

Bαφτίσεις

Ενας ειδικά σχεδιασμένος χώρος ο οποίος σε συνδυασμό με τις υπηρεσίες που προσφέρονται έχει ως σκοπό την ψυχαγωγία και την δημιουργία ευχάριστων στιγμών για κάθε επισκέπτη ανεξαρτήτου ηλικίας.

Ένας χώρος ιδανικός για την βάφτιση των νέων μελών της οικογένειας.

Βistrot - Cafe Ένα ζεστό Bistro-café και ένας υπέροχος κήπος σας περιμένουν για να απολαύσετε τον καφέ σας, το ποτό σας και φυσικά το σπιτικό φαγητό που σας ετοιμάζει ο σεφ μας.

Party Παιδικά Ξεχωριστά party για μικρούς αλλά και μεγάλους. Οργάνωση μικρών ή μεγάλων party από 20 έως 200 άτομα με δυνατότητα διαμόρφωσης μενού όπως επιθυμεί ο πελάτης (π.χ κινέζικη, ινδική, μεσογειακή κουζίνα).

Catering Αναλαμβάνουμε την οργάνωση της εκδήλωσής σας, με το σπιτικό φαγητό του Funmily που γνωρίζετε, στον χώρο σας.

Summer Camp Το Funmily πραγματοποιεί ευέλικτα και οικονομικά προγράμματα, με δημιουργική και ευχάριστη απασχόληση των παιδιών μετά την λήξη των σχολείων.

ǖ ¯ ° ¦ ² ɼ ­ ¢ ¯ǖ¯ ª ² ɴ ª ® ® ¦ ¨ · ¯ ² ± ª °

ǖ ǖ ǖ ǖ

¯ ° ɽ ¥ N BQNB

www.crocodilino.gr

παίξε γέλασε PROMOTION

ΜΕ ΟΔΗΓΟ

ΤΗΦτιάξτε ΦΑΝΤΑΣΙΑ το πιο όμορφο π παιδικό δωμάτιο, με τοίχους ζω ζωγραφισμένους από τη Λίλα Μαραγκουδάκη.

Χρώμα, ζωντάνια και διάθεση για παιχνίδι σε κάθε παιδικό χώρο με την υπογραφή της Λίλας Μαραγκουδάκη! Από το 2006, η Λίλα ζωγραφίζει στους τοίχους παιδικών δωματίων και, με περίσσια όρεξη και φαντασία, δημιουργεί εκεί κόσμους μοναδικούς. Με σπουδές στη ζωγραφική, τη σκηνογραφία και τα παιδαγωγικά στην Αθήνα και το Άμστερνταμ, ξέρει πώς να εμπνευστεί από εσάς και το παιδί σας, πώς να αρπάξει μια κλωστίτσα και να υφάνει πολύχρωμες ιστορίες...! Η Λίλα σας επισκέπτεται, συζητάει μαζί σας, κάνει τις μετρήσεις της, βγάζει φωτογραφίες και επιστρέφει με μια ολοκληρωμένη πρόταση και οικονομική προσφορά. Τι απομένει στη συνέχεια; Να ζωγραφιστεί ο κάθε τοίχος με συνέπεια, επιμέλεια, φροντίδα και πάντοτε με χρώματα φιλικά προς το περιβάλλον και το παιδί.

Λίλα Μαραγκουδάκη www.bubblerooms.gr info@bubblerooms.gr 210 5068742 6972214300

2 παίξε γέλασε

PROMOTION παίξε γέλασε

ΠΕΙΡΑ, ΤΕΧΝΟΓΝΩΣΙΑ ΚΑΙ ΧΑΜΟΓΕΛΟ

Για περισσότερα από 34 χρόνια η LARO, η πλέον καταξιωμένη Ελληνική εταιρεία παιδικών επίπλων, θέτει την πείρα και την τεχνογνωσία της στην υπηρεσία των παιδιών. Το χαμόγελο τους είναι για τη LARO η μεγαλύτερη αναγνώριση των προσπαθειών της.

Φιλοσοφία της εταιρείας είναι η δημιουργία ολοκληρωμένων προτάσεων για το βρεφικό, το παιδικό και το νεανικό δωμάτιο, ενώ πρωταρχικός της στόχος είναι να προσφέρει στο παιδί το καλύτερο χωρίς κανένα συμβιβασμό στην ποιότητα. Η Laro αναζητάει πάντα τα καλύτερα φυσικά υλικά και έχοντας ως βασική της αρχή το σεβασμό προς το περιβάλλον, παράγει πρωτοποριακά συστήματα επίπλων από μασίφ ξύλο με οικολογικά χρώματα και βερνίκια που έχουν ως βάση το νερό. Στα πλαίσια των καινοτόμων δραστηριοτήτων της η εταιρία έχει πρόσφατα εισαγάγει και τη νέα τεχνολογία οικολογικής βαφής ΝATURA. Πρόκειται για την καινούργια, εξελιγμένη μέθοδο βαφής της Laro, η οποία διασφαλίζει εξαιρετική προστασία των επίπλων, ακόμη πιο φυσική αίσθηση του ξύλου ενώ παράλληλα είναι κατά 20% πιο οικονομική. Τα έπιπλα Laro είναι σχεδιασμένα βάσει των αυστηρότερων ευρωπαϊκών προδιαγραφών, ενώ η όλη διαδικασία παραγωγής της εταιρείας είναι πιστοποιημένη με ISO 9001:2008 (Σύστημα Διασφάλισης Ποιότητας) και ISO 14001:2005 (Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης). Οι συνθέσεις Laro παρέχουν τη δυνατότητα προσαρμογής στο χώρο και μελλοντικής μετατροπής, καλύπτοντας έτσι τις νέες ανάγκες των παιδιών καθώς αυτά μεγαλώνουν. Αυτό σημαίνει πως με την προσθήκη, αφαίρεση ή ανασύνθεση κάποιων στοιχείων ένα παιδικό έπιπλο μετατρέπεται εύκολα σε εφηβικό. Στο δίκτυο καταστημάτων Laro, εκτός από έπιπλα, θα βρείτε επίσης μοναδικά καθίσματα γραφείου, υφάσματα, λευκά είδη, χαλιά, φωτιστικά και διακοσμητικά από φυσικά υλικά, που ομορφαίνουν το χώρο του παιδικού δωματίου και συμπληρώνουν την εκάστοτε διακοσμητική ιδέα. Θα βρείτε τέλος, τα πρότυπα γερμανικά συστήματα γραφείου MOLL, γνωστά για την ποιότητα και την εργονομία τους, καθώς επίσης και τα πρωτοποριακά βρεφικά έπιπλα της Νορβηγικής εταιρίας STOKKE. 14o χλμ. Ε.Ο. Αθηνών-Λαμίας, Μεταμόρφωση, τηλ: 210 2820888 www.laro.gr, www.facebook.com./LARO.ABEE

παίξε γέλασε

Δεν φοβάμαι ΤΟ ΣΚΟΤΑΔΙ!

Όταν σβήνουν τα φώτα ένας καινούργιος σκοτεινός κόσμος εμφανίζεται στη φαντασία του παιδιού. Με χιούμορ και ευαισθησία ξεναγήστε το μικρό σας σε αυτό το κρυφό σύμπαν για να δει ότι δεν έχει να φοβάται τίποτα!

Ο

Tης Νηπιαγωγού Ιωάννας Κουφαλέξη-Βενιού

φόβος για το σκοτάδι αποτελεί έναν από τους πιο συνηθισμένους φόβους των παιδιών, ο οποίος εκδηλώνεται κατά τη σχολική ηλικία και φτάνει έως την εφηβική. Κατά τη σχολική ηλικία το παιδί μπορεί να αρνείται να κοιμηθεί επειδή φοβάται υπερφυσικές και φανταστικές δυνάμεις που ζουν μέσα στο δωμάτιό του. Οι σκοτεινές σκιές, οι διαγραφόμενες υπερμεγέθεις και απειλητικές μορφές, η αθέατη περιοχή κάτω από το κρεβάτι είναι δυνατόν να δημιουργήσουν μια πηγή τρόμου για το παιδί. Αυτό συμβαίνει γιατί στο σκοτάδι χάνουμε τον προσανατολισμό μας στο χώρο και όσα γνωρίζουμε για το χώρο που μας περιβάλλει δεν είναι πλέον ορατά. Επιπλέον το σκοτάδι συνδυάζεται με την απομόνωσή μας κι έτσι νιώθουμε μόνοι. Τα περισσότερα παιδιά φοβούνται στο σκοτάδι γιατί δεν γνωρίζουν τι μπορεί να κρύβεται σε αυτό και παρερμηνεύουν τα όσα «βλέπουν» εξαιτίας της πλούσιας φαντασίας τους. Έτσι πολλές φορές μια στοίβα ρούχα φαντάζει στα μάτια του μικρού παιδιού ως ένα φοβερό τέρας. Η πιο συχνή αντίδραση των γονέων σε τέτοιες καταστάσεις είναι η αμφισβήτησή του, γεγονός που δεν βοηθάει τα αισθήματα του φοβισμένου παιδιού. Μια τέτοια αντίδραση από το γονέα μπορεί μάλιστα να προκαλέσει ακόμα μεγαλύτερο άγχος στο παιδί.

62 παίξε γέλασε

Πώς μπορούμε λοιπόν να βοηθήσουμε το παιδί να ξεπεράσει το φόβο του για το σκοτάδι. Χρήσιμο είναι να τοποθετήσουμε ένα πορτατίφ δίπλα στο κρεβάτι του και έτσι όταν νιώσει φόβο θα μπορεί να ανάψει το φως και να διαπιστώσει μόνο του ότι δεν συμβαίνει τίποτα. Τις πρώτες μέρες θα μπορούσαμε να βοηθήσουμε και εμείς το παιδί σε αυτή τη διαδικασία. Μπορούμε επίσης να το προτρέψουμε να ζωγραφίσει το τέρας ή τη μάγισσα που είδε και στην πορεία να σκίσει τη ζωγραφιά του, ή να φτιάξει το τέρας με πλαστελίνες και στη συνέχεια να το λιώσει. Με αυτόν τον τρόπο θα νιώσει πιο δυνατό από το «τέρας» και θα αποκτήσει αυτοπεποίθηση. Επιπλέον, καλό είναι να τοποθετήσουμε ένα φακό στο κομοδίνο του παιδιού για να μπορεί να εξερευνά σκοτεινές περιοχές του δωματίου του, όπως το πίσω μέρος του κρεβατιού του ή το εσωτερικό της ντουλάπας του. Τέλος, μπορούμε χρησιμοποιώντας ένα χάρτινο κουτί να φτιάξουμε μαζί με το παιδί μας μια παγίδα για το «τέρας» του, την οποία θα τοποθετήσει όπου θέλει μέσα στο δωμάτιό του, ώστε να «το παγιδέψει» όταν αυτό προσπαθήσει να εισέλθει στο χώρο. Και μην ξεχνάτε πως δεν πρέπει να στέλνουμε το παιδί στο κρεβάτι του ως τιμωρία, γιατί τότε το δωμάτιο θα συνδεθεί με αρνητικά αισθήματα, και ένα δωμάτιο φορτισμένο με αρνητικά αισθήματα είναι ένας χώρος πολύ φιλικός για τη δημιουργία φανταστικών τεράτων!

LIGHT

& STYLE ΦΩΤΙΣΤΙΚΑ ΠΑΙΔΙΚΩΝ ΔΩΜΑΤΙΩΝ ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΟΝΟ

ΘΗΒΩΝ 187, ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ, ΤΗΛ. 210 5745550 ΚΥΠΡΟΥ 27, ΑΓΙΟΙ ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ, ΤΗΛ. 210 2632800

παίξε γέλασε

ως παιχνίδι TO ΣΚΑΚΙ ΩΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΚΑΙ

Η βασίλισσα, ο βασιλιάς, τα στρατιωτάκια, οι πύργοι και τα υπόλοιπα πιόνια θα σας ξεναγήσουν σε ένα υπέροχο ταξίδι γνώσης και διασκέδασης. Από τον Δημήτρη Ράμμο, εκπαιδευτικό και προπονητή σκακιού στον Πολυχώρο smartkidz (www.smartkidz.gr)

T

α παιδιά θέλουν να παίζουν. Ακατάπαυστα. Όπου και με όποιον βρεθούν. Ε, και; Εσείς δηλαδή στην παιδική σας ηλικία, θέλατε κάτι διαφορετικό; Εγώ πάντως όχι. Αφού εκπλήρωνα τις καθημερινές υποχρεώσεις μου, έτρεχα στη γειτονιά να συναντήσω την παρέα για να τρέξουμε, να παίξουμε, να γελάσουμε, να τσακωθούμε και να γυρίσουμε αποκαμωμένοι μα και «γεμάτοι» στο σπίτι. Και είμαι ιδιαιτέρως χαρούμενος που μεγάλωσα σε μια ζωντανή γειτονιά, γεμάτη αφορμές και ευκαιρίες για παιχνίδι. Παιχνίδι αληθινό, διαδραστικό, εκπαιδευτικό, ψυχαγωγικό… Παιχνίδι που σε δίδασκε κανόνες και αρχές, σε ενέτασσε σε μικρές ή μεγαλύτερες ομάδες, σε γέμιζε χαρές και λύπες, σε ετοίμαζε, στην ουσία, για πολλά από αυτά που επρόκειτο να συναντήσεις στην κοινωνία των μεγάλων… Ένα από τα παιχνίδια που σημάδεψε την παιδική μου ηλικία είναι το σκάκι. Ένα παιχνίδι στρατηγικής, ιδιαίτερα δημοφιλές στα παιδιά, με λίγες απαιτήσεις σε θέμα εξοπλισμού αλλά με μεγάλη 66 παίξε γέλασε

παιδαγωγική αξία και ωφελιμότητα. Θυμάμαι τη στιγμή που ανοίγαμε τη σκακιέρα, στήναμε τα 32 πιόνια και ξεκινούσαμε τη συναρπαστική μάχη, που θα μας κρατούσε καθηλωμένους για αρκετή ώρα… Στην πραγματικότητα, αυτό που μετρούσε για όλους μας ήταν η νίκη. Στο δρόμο για τη νίκη, ωστόσο, έπρεπε να «μετρήσουμε» κινήσεις, να υπολογίσουμε, δηλαδή, τις συνέπειες της κίνησής μας αναλογιζόμενοι και τις αντίστοιχες, επόμενες πιθανές κινήσεις του αντιπάλου. Έπρεπε, ακόμα, να αξιοποιήσουμε τη μνήμη μας και τις εμπειρίες από προηγούμενες παρτίδες. Έτσι, μπαίναμε υπόκωφα, σε μια αμιγώς παιδαγωγική και διδακτική διαδικασία, πλούσια σε ερεθίσματα και γνώσεις. ∆εν έχει απολύτως καμία σημασία που δεν το καταλαβαίναμε. Το αποτέλεσμα δεν είναι αυτό που μετράει; Σήμερα πια, τα πράγματα έχουν αλλάξει αρκετά. Οι γειτονιές και οι πλατείες δεν αποτελούν ασφαλή πεδία παιχνιδιού και κοινωνι-

Το σκάκι μας μυεί σε μια αμιγώς παιδαγωγική και διδακτική διαδικασία πλούσια σε ερεθίσματα και γνώσεις. Λήψη της σωστής απόφασης και άμεση σύνδεση απόφασηςσυνεπειών. Ενίσχυση της μνήμης και της δυνατότητας ανάκλησης και αξιοποίησης κανόνων. Ανάπτυξη λογικής/αφαιρετικής σκέψης. Οικοδόμηση της γνώσης βήμα βήμα, απόρριψη της άκριτης αποδοχής «έτοιμων προτύπων». Ανάπτυξη δεξιοτήτων στρατηγικής, σχεδιασμού και επίλυσης προβλημάτων. Εμπλουτισμός λεξιλογίου, επαφή και εκμάθηση εξειδικευμένης ορολογίας, βελτίωση έκφρασης. Τόνωση σε συγκεκριμένους τομείς της μαθηματικής σκέψης, όπως η γεωμετρία, τα μοτίβα, οι συντεταγμένες και η σύγκριση μονάδων.

2.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΣΚΑΚΙΟΥ

Συμμετοχή και των δύο φύλων. ∆υνατότητα ενασχόλησης των παιδιών όλων των τάξεων και όλων των βαθμίδων (από το νηπιαγωγείο έως το λύκειο). Συναναστροφή και αλληλεπίδραση των παιδιών σε ένα περιβάλλον πλούσιο σε γνωστικά ερεθίσματα σε αντιπαράθεση με την αποξένωση και την εξάρτηση από τα ηλεκτρονικά παιχνίδια. ∆υνατότητα ανάδειξης και ανάθεση ρόλων σε μαθητές με χαμηλή αυτοεκτίμηση, μαθησιακές δυσκολίες ή προβλήματα ένταξης. Σύνδεση της σχολικής μονάδας με την οικογένεια και την κοινωνία. Τόνωση της δημιουργικότητας και της καλλιτεχνικής έκφρασης μέσα από την εικαστική και θεατρική προσέγγιση του παιχνιδιού.

κοποίησης. Τα παιδιά έχουν αποξενωθεί και το παιχνίδι έχει γίνει κατεξοχήν ηλεκτρονικό και διαδικτυακό. Το σκάκι είναι από τα λίγα «κλασικά» πνευματικά παιχνίδια που παραμένει ψηλά σε στις προτιμήσεις των παιδιών. Παιδαγωγικές έρευνες σε ολόκληρο τον κόσμο έχουν αποδείξει τη διδακτική του ωφελιμότητα και πολλές χώρες ανά τον πλανήτη, το έχουν ήδη εντάξει στο αναλυτικό σχολικό πρόγραμμα, ως υποχρεωτικό ή επιλεγόμενο αντικείμενο. Στα πλαίσια της σύνδεσης του παιχνιδιού με τη σχολική ζωή, διακρίνονται δύο βασικοί άξονες του παιδαγωγικού του ρόλου, ο γνωστικός/μαθησιακός και ο κοινωνικός ρόλος.

Δημήτριος Ράμμος.

Eκπαιδευτικός Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης (Παν/μιο Αιγαίου) Μa in Education Cardiff University Μέλος της επιτροπής σχολικού σκακιού της Ελληνικής Σκακιστικής Ομοσπονδίας Ακαδημαϊκός υπεύθυνος του Πολυχώρου Μελέτης & Δημιουργικής απασχόλησης smartkidz www.smartkidz.gr - facebook page: smartkidz.gr contact info: dimrammos@yahoo.gr

1.

ΓΝΩΣΤΙΚΟΣ/ΜΑΘΗΣΙΑΚΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΣΚΑΚΙΟΥ.

Ενίσχυση της συγκέντρωσης και της παρατηρητικότητας των παιδιών παίξε γέλασε 67

ΓΑΜΟΣ ΒΑΠΤΙΣΗ Αρωματίστε τις στιγμές σας με χειροποίητες δημιουργίες www.arteconaroma.gr info@arteconaroma.gr κιν. 6937295688 , 6957364316 Αθήνα - Μύκονος

παίξε γέλασε 2

ΣΧΟΛΕΣ

ΙΣΤΙΟΠΛΟΪΑΣ

ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΝΕΟΥΣ Ο Τομέας του Αθλητικού Τμήματος και οι σχολές εκμάθησης ιστιοπλοΐας, είναι εκεί όπου χτυπά η καρδιά του Ιστιοπλοϊκού Ομίλου Πειραιώς. Λειτουργούμε τις Σχολές των μικρών μαθητών / αθλητών με την τρίμηνη εκπαίδευσή τους, σκοπός της οποίας είναι η αγάπη για το άθλημα και η ανάδειξη νέων ταλέντων. Ο κάθε τριμηνιαίος κύκλος εκπαίδευσης θα έχει διαφορετική βαθμολογική βαρύτητα αναλόγως της προόδου του κάθε νέου αθλητή, όπου στο τέλος του έτους ο αθλητής με την καλύτερη βαθμολογία και εφόσον είναι έτοιμος, θα προκρίνεται για τα προαγωνιστικά τμήματα του Ι.Ο.Π.

p ΙΣΤΙΟΠΛΟΪΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

Μικρολίμανο 185 33 Πειραιάς Τηλ.: 210 41 77 636 210 42 25 076 Fax: 210 41 10 287 www.iop.gr e-mail: info@iop.gr

o όμιλος με τις μεγαλύτερες επιτυχίες

Τα μαθήματα υλοποιούνται με σκάφη τύπου optimist. Σε κάθε σκάφος επιβαίνει ένας μαθητής ενώ ο εκπαιδευτής συνοδεύει τα σκάφη από φουσκωτό σκάφος. Οι θέσεις καλύπτονται με αίτηση του ενδιαφερομένου κηδεμόνα και με τις παρακάτω προϋποθέσεις για τον υποψήφιο αθλητή - μαθητή: • • • • •

η ηλικία του να είναι μεταξύ 6 και 12 ετών να έχει κατάλληλο σωματότυπο να είναι αρτιμελής να γνωρίζει κολύμβηση (βάση υπεύθυνης δήλωσης του κηδεμόνα) ιατρική βεβαίωση από τον παιδίατρο ή Δημόσιο Νοσοκομείο που να βεβαιώνει ότι ο υποψήφιος είναι υγιής και ότι μπορεί να αθλείται στο άθλημα της Ιστιοπλοΐας.

Η σχολή από φέτος διαθέτει και μεγαλύτερα σκάφη τύπου Laser και 420 για μεγαλύτερης ηλικίας παιδιά. Για την ολοκλήρωσης της εκπαίδευσης απαιτούνται 10 μαθήματα δίωρης διάρκειας. Τα μαθήματα θα πραγματοποιούνται κάθε Σάββατο και Κυριακή από πτυχιούχους προπονητές ιστιοπλοΐας, στις εγκαταστάσεις του Ιστιοπλοϊκού Ομίλου Πειραιώς Ώρα έναρξης μαθημάτων 09:00, ώρα λήξης 12:30

παίξε γέλασε

TEΛΕΙΟ χαμόγελο

Η Ευαγγελία Σταθάκη, ειδικός ορθοδοντικός, μας εξηγεί τι είναι οι οδοντικές ανωμαλίες, ποια είναι τα αίτια δημιουργίας τους και σε ποια ηλικία πρέπει να αξιολογηθούν.

Δ

ύο είναι οι παράγοντες που επιδρούν στη διάπλαση και διαμόρφωση του οδοντογναθικού συστήματος του ανθρώπου: 1) η κληρονομικότητα και 2) το περιβάλλον. Όπως είναι προφανές δεν είναι δυνατόν να επέμβουμε στον παράγοντα της κληρονομικότητας. Όμως υπάρχουν πολλοί εξωγενείς παράγοντες που, αν τους εντοπίσουμε έγκαιρα, μπορεί να προλάβουμε ή να καταστείλουμε μια οδοντική ανωμαλία. Ως τέτοιους αναφέρω επιγραμματικά το θηλασμό του δακτύλου, την παράταση της χρήσης πιπίλας ή του μπιμπερού, τους τραυματισμούς δοντιών και γνάθων, την τερηδόνα, τη στοματική αναπνοή και πολλούς άλλους. Η έγκαιρη, λοιπόν, επίσκεψη του παιδιού στον ειδικό θα βοηθήσει τόσο να εντοπιστούν αυτοί οι παράγοντες, όσο και να κατασταλούν. Αυτό μπορεί να γλιτώσει το παιδί από μια μακροχρόνια ορθοδοντική θεραπεία στο μέλλον και τους γονείς από το κόστος αυτής της θεραπείας. Η πρώτη επαφή του παιδιού με τον παιδοδοντίατρο πρέπει να γίνει στην ηλικία των 3-4 ετών, όταν είναι δυνατόν να υπάρχουν ενδείξεις 74 παίξε γέλασε

για επικείμενη ανωμαλία σύγκλισης, αλλά είναι εξαιρετικά σπάνιες οι περιπτώσεις που απαιτούν κάποια παρέμβαση. Μπορεί όμως να εντοπιστούν και να επισημανθούν διάφοροι παράγοντες που προδιαθέτουν σε κάποια οδοντική ανωμαλία. Η δεύτερη ηλικία για ορθοδοντική αξιολόγηση του παιδιού είναι γύρω στα 7-8 χρόνια, το διάστημα δηλαδή κατά το οποίο συνυπάρχουν ορισμένα μόνιμα δόντια μαζί με κάποια νεογιλά (μεικτός φραγμός). Στο στάδιο αυτό μπορεί να χρειαστεί κάποια παρέμβαση από τον ειδικό προκειμένου να προληφθεί ή να κατασταλεί μια οδοντική ανωμαλία. Τέλος, στην ηλικία των 10-12 χρόνων το παιδί πρέπει να δει τον οδοντογιατρό του και να παραπεμφθεί, αν χρειάζεται, στον ορθοδοντικό προκειμένου να γίνει πλέον μια πλήρης ορθοδοντική θεραπεία. Συμπέρασμα: Oι γονείς δεν πρέπει να περιμένουν να δουν «τα στραβά δόντια» στο στόμα του παιδιού τους, αλλά να επισκέπτονται εγκαίρως τον οδοντογιατρό τους, προκειμένου εκείνος να κρίνει την αναγκαιότητα μιας επίσκεψης στον ορθοδοντικό.

παίξε γέλασε

Διευθύνσεις ADVENTURE PARK: www.adventure-park.gr. AΝΕΜΗ: Χαλάνδρι: Αγ. Παρασκευής 29, τηλ.: 210-685 7390. Αμπελόκηποι: Κηφισίας 129, τηλ.: 210-6981310. Βέροια: Κέντρο Αντ. Καμάρα 2, τηλ.: 23311-21119. Θεσσαλονίκη: Περιοχή Florida, τηλ.: 2310-474007 - Παύλου Μελά 35, τηλ.: 2310-237399. Καλαμάτα: Βαλαωρίτου 9, τηλ.: 27210-22949.

APLA FUN PARK: Παραλία Αγίου Κοσμά. ΑΤΤΙΚΟ ΠΑΡΚΟ: Θέση Γιαλού, Σπάτα, τηλ.: 210-6634724, www.atticapark.com. BEBE JOU: Γαλάτσι, Αγ. Γλυκερίας 36, τηλ.: 210-2138625. Παιανία, Λ. Λαυρίου 123, τηλ.: 210-6029608 • Αγ. Παρασκευή, Χαλανδρίου 22, τηλ.: 210-6016570. Νέο κατάστημα: Χαλάνδρι, Κώστα Βάρναλη10, τηλ.: 210-6855140. Νέο κατάστημα: Ηλιούπολη, Ηρώων πολυτεχνείου 81, τηλ.: 210-9941653. Νέο κατάστημα: Κηφισίας & Μουσών1, Νέο Ψυχικό 210-6982397. BΙΒΛΙΟΦΩΝΟ: Βύρωνας, Κρυστάλλη 54-56, τηλ.: 210-7608520, 7600393, fax: 210-7608520, 7600953, vivliofono@otenet.gr, www.vivliofonobooks. gr. BΙΩΜΑΤΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΜΑΡΙΖΑ ΚΩΧ: Ακρόπολη, Προπυλαίων 31, τηλ.: 210-9227687. CHIEF: Λ. Ηρακλείου 454, Ν. Ηράκλειο, τηλ.: 210-2836000/2810333/2827900, fax: 210-2852044, email: info@chief. gr. Γαλάτσι: Λ. Βεΐκου15-17, τηλ.: 210-2136400. Νέα Ιωνία: Μεσολογγίου 63, τηλ.: 210-2773537. Αγ. Ανάργυροι: Αγ. Αναργύρων, τηλ.: 210-2627115. Πετρούπολη: 25ης Μαρτίου158, τηλ.: 210-5062963. Αθήνα: Αιόλου104, τηλ.: 210-3245660. Αγ. Μελετίου 92-94, τηλ.: 210-8619919. Πατησίων 145, τηλ.: 210-8679009. Πατησίων137, τηλ.: 210-8679009. Δάφνη: Λ. Βουλιαγμένης173, τηλ.: 210-9761749. Ν. Ηράκλειο: Λ. Ηρακλείου 454, τηλ.: 210-2852180. Ν. Ερυθραία: Χαρ. Τρικούπη127, τηλ.: 210-6250332. Παλλήνη: Λ. Μαραθώνος 76, τηλ.: 210-6034620. Ν. Μάκρη: Λ.Μαραθώνος116, τηλ.: 22940 95758. Θεσσαλονίκη: Mediterranean Cosmos, τηλ.: 2310-474269. Ζάκυνθος: Αλεξ. Ρώμο 66, τηλ.: 26950-25327. Αράχωβα: Λ. Δελφών 89, τηλ.: 22670-31685. CILEK: Κορυδαλλός: Δημ. Διαμαντίδη 56, τηλ.: 210-4953698. Λυκόβρυση: Λ. Αμαρουσίου 19, τηλ.: 210-2836630. Περιστέρι: Πελασγίας 21Γ, τηλ.: 210-5780190.

CROCODILINO: www.crocodilino.gr. ΔΕΛΗΟΛΑΝΗΣ: Λεωφ. Συγγρού 100, Αθήνα, τηλ.: 210-89 83000. ΔΕΣΥΛΛΑΣ: Α. Γαζή 33, Περιστέρι, τηλ.: 210-5737725, φαξ: 210-5771873.EΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ: Μεταμόρφωση, Καποδιστρίου 9, τηλ.: 210-2816134. Βιβλιοπωλείο: Αθήνα, Μασσαλίας14, τηλ.: 210-3615334. FUNMILY: Πεντέλης14, Μαρούσι, τηλ.: 210-8105300, κιν. 6977 413458. GYMBOREE : Τατοΐου102, Ν. Ερθραία, τηλ.: 210-8001610, φαξ: 210-8001910. IΑΣΩ: Κηφισίας 37-39, Μαρούσι, τηλ.: 210-6383000, www.iaso.gr. ΚΟΚΚΙΝΗ ΚΛΩΣΤΗ: Κυδαντιδών 34,

80 παίξε γέλασε

Άνω Πετράλωνα Πετράλωνα, τηλ τηλ.:: 210-3421541 210-3421541. ΜΑΓΕΜΕΝΗ Μ ΠΥΞΙΔΑ: Πειραιάς, Καραΐσκου108, τηλ.: 210-4124556, info@magemenipyxida.gr. MATOU: Κεντρική διάθεση: Άστρους 11, Ίλιον, τηλ.: 210-5738208/210-5738211. ΜΕΓΑΡΟ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΑΘΗΝΩΝ: Βασ. Σοφίας & Κόκκαλη, τηλ.: 210-7282000, φαξ: 210-7290174. MK TOYS: Αραπάκη 75, Καλλιθέα, τηλ.: 213-0089345, www.itsatoy.gr, email: info@itsatoy.gr. MΟΥΣΤΑΚΑΣ : Περιστέρι, Λούβαρη17 & Χρ. Λαδά, τηλ.: 210-5755112. Ολυμπιακό Στάδιο, Λ. Κύμης, Ν. Ηράκλειο, τηλ.: 210 2834334-6. Μελίσσια, Λ. Α. Παπανδρέου & Φολεγάνδρου12, τηλ.: 210-8104210-3. Πειραιάς: Αιγάλεω & Παπαστράτου 50, τηλ.: 210-4629086, 210-4629102. Παλλήνη, Λ. Ανθούσας 8, τηλ.: 210-6034675-9. Ελληνικό, Λ. Τιτάνων 27, τηλ.: 210-9904210–2. Κηφισός, Λ. Κηφισού 96-98, τηλ.: 210-5615201-203-205. Ν. Ερυθραία,19ο χλμ. Εθν. Οδού Αθηνών-Λαμίας, τηλ.: 210-6229971-4. ΠΑΙΧΝΙΔΑΓΩΓΕΙΟ: Ν.Ψυχικό, 25ης Μαρτίου 61, τηλ.: 210-6724288, www.paixnidagogeio. gr. PHARMASEPT: Αποκλειστική διάθεση τηλ.: 210-4530466, www. pharmasept.gr. PLANTOYS: Αποκλειστική διάθεση Β. Κουρκάκης: Καραϊσκάκη 25, Καρδίτσα, τηλ.: 24410-25443, 24410-27959, kourkakis@ plantoys.gr, www.plantoys.gr. PLAYMOBIL HELLAS AE: Μάτσα 9, Κηφισιά, www.playmobil.gr. ROSE POUPEE : Πειραιάς: δημοτικό Βας. Γεωργίου Α’ 5, τηλ.: 210-4170085. Πασαλιμάνι: Γρηγ. Λαμπράκη124, 210-4116858. Π. Φάληρο: Αγ. Αλεξάνδρου 23, τηλ.: 210-9838443. S. KOKKINOS: Αγ. Κωνσταντίνου15, Πειραιάς, τηλ.: 210-4170282, www.kokkinos-flowers.gr.

SENTIMENTI: Νέα Σμύρνη, Ελ. Βενιζέλου 71, τηλ.: 210-9373524. ΣΩΜΑ ΕΛΛΗΝΩΝ ΠΡΟΣΚΟΠΩΝ: Αθήνα, Πτολεμαίων1, τηλ.: 210-7290097, fax: 210-7236561, www.sep.org.gr. TΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ: Σόλωνος12, Κολωνάκι, τηλ.: 210-3631652. Γ. Μπάκου1, Ψυχικό, τηλ.: 210-6926507-9. Μπότσαρη11, Γλυφάδα, 210-9680825. Χαρ. Τρικούπη138, Ν. Ερυθραία, 210-8003242. Λ. Μεσογείων 386 & Ειρήνης, Αγ. Παρασκευή, τηλ.: 210-6396417. 28ης Οκτωβρίου126, Βόλος, τηλ.: 24210-21332. Γρ. Σακκά 5, Ιωάννινα, τηλ.: 26510-73410. Βρυούλων 5 & Ομήρου, Νέα Σμύρνη, τηλ.: 210-9346580. Ερυθρού Σταυρού 8, Ν. Φιλοθέη, τηλ.: 210-9841414. Αποκλειστική διάθεση: Ηρακλής Δ. Λιόκης & ΣΙΑ Ε.Ε. τηλ.: 210-8642714, 210-6926507/ φαξ: 210-8644023, 210-6926551, www.the-toy.gr, e-mail: iraklisliokis@ the-toy.gr. WE LOVE TOYS www.welovetoys.gr. XΑΜΟΓΕΛΟ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ: www.hamogelo.gr. XΟΡΟΛΟΓΙΟΝ: Πειραιάς, Ανδρούτσου 74, τηλ.: 210-4136222, φαξ: 21- 4173231, email: info@xorologion.gr, www. xorologion.gr. ΩΚΕΑΝΟΣ: Πύλου 8, Παλλήνη, τηλ.: 210-6037010, fax: 210 6037011, info@okeanos-sc.gr.

παίξε γέλασε ETHΣΙΑ ΕΚΔΟΣΗ 2012

ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ Η ΠΙΟ ΟΜΟΡΦΗ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ

ΠΑΜΕ ΕΞΩ ΝΑ ΠΑΙΞΟΥΜΕ!

Ο καλύτερος τρόπος για να αγαπήσουμε το περιβάλλον

ΟΤΑΝ ΣΒΗΝΟΥΝ ΤΑ ΦΩΤΑ

Πώς να αντιμετωπίσoυμε το σκοτάδι με χιούμορ και φαντασία

Το παιχνίδι στη ζωή μας αναζητώντας τη χαμένη παιδικότητα

ΤΟ ΣΚΑΚΙ

Ξενάγηση σε ένα υπέροχο ταξίδι γνώσης & διασκέδασης

ΑΥΤΟΝΟΜΟ ΣΤΑ ΠΕΡΙΠΤΕΡΑ 3€

ΔΙΑΤΡΟΦΗ

εύκολα & υγιεινά παιδικά γεύματα