saborto Jurnali #3(65) 2018
zafxuli / Semodgoma Summer / Fall In-flight Magazine #3(65) 2018 Your personal copy
Berliner Dom and the tv tower in Berlin, Germany
#ThisIsYourTime
TISSOT seastar 1000 AUTOMATIC. WATER RESISTANCE UP TO 30 BAR (300 M / 1000 FT). T I S S OT WATC H E S . C O M TISSOT, INNOVATORS BY TRADITION
ძვირფასო მგზავრებო! კეთილი იყოს თქვენი მობრძანება ჩვენი ავიაკომპანიის ბორტზე! წელს „ჯორჯიან ეარვეისი“ 25 წლის იუბილეს აღნიშნავს და ვამაყობთ, რომ უკვე მრავალი წელია საქართველოს საავიაციო დარგის ლიდერები ვართ. ჩვენმა კომპანიამ საქმიანობა 1993 წელს ჩარტერული რეისებითა და წელიწადში 25 000 მგზავრით დაიწყო, შარშან, 2017 წელს კი 380 000 მგზავრი გადავიყვანეთ ევროპის, ახლო აღმოსავლეთისა და აზიის მიმართულებით. 2017 წელი გამორჩეული იყო ქართ ველებისთვის. შენგენის ზონაში უვიზო მიმოსვლის რეჟიმის ამოქმედების შე დეგად თითქმის 8 მილიონი სტუმარი მივიღეთ, ვუმასპინძლეთ სხვადასხვა საერთაშორისო სპორტულ შეჯიბრებასა და გამოფენას. ეს წელი „ჯორჯიან ეარ ვეისისთვისაც“ განსაკუთრებული იყო: ავიაპარკი განვაახლეთ ახალი თვითმფ რინავებით, გავაფართოეთ ფრენის გე ოგრაფია, პარტნიორული ურთიერთობა დავამყარეთ უფრო მეტ წამყვან ავია კომპანიასთან, მოვამზადეთ კიდევ უფრო მეტი პილოტი და ავიაინჟინერი „ლუფ ტჰანზას“ ტექნიკურ ცენტრებში (Lufthansa Technical Centers). 2000 წელს ჩვენი ავიაკომპანია პირველი იყო რეგიონში, რომელმაც Boeing 737
შემოიყვანა საქართველოში და მას შემ დეგ Boeing Corporation-თან ერთად მუდმივად ვმუშაობთ ჩვენი სერვისების დასახვეწად. 2017 წელს გადავწყვიტეთ ავიაპარკის გაფართოება Boeing-ის უმაღლესი სტანდარტების შესაბამისად და ის Embraer 190-ით შევავსეთ. კომპანია Boeing-თან ერთად ვაგრძელებთ ადგი ლობრივი საავიაციო ინდუსტრიის გა ნვითარებას. ჩვენი ავიაკომპანიის ბირთვს წარმო ადგენენ პილოტები და ტექნიკოსები, რომლებიც განათლებას Boeing-ის ან Embraer-ის სერტიფიცირებულ ცენტრებში იღებენ მთელი მსოფლიოს მასშ ტაბით და მგზავრების უსაფრთხო და კომფორტულ ფრენას უზრუნველყოფენ. საქართველოში და მის ფარგლებს გარეთ ვმუშაობთ სამოგზაურო ინდუსტრიისა და ტურიზმის განვითარებაზე საქართველოს ტურიზმის ეროვნულ სა აგენტოსა და ჩვენს საერთაშორისო წარ მომადგენლებთან ერთად. ახალი რეისების გახსნამ პრაღის, ლონ დონის, პარიზის, ბრიუსელის, ბოლონიის, ბრატისლავის, ბარსელონისა და ყაზანის მიმართულებით ახალი სერ ვისების მიწოდების შესაძლებლობა გააჩინა. მგზავრებისათვის მრავალფე როვანი მომსახურების შეთავაზების და მოგზაურობის გამარტივების მიზნით დავიწყეთ თანამშრომლობა სხვადასხვა ქვეყნის სარკინიგზო და ავტობუსების კომპანიებთან, სასტუმროს დაჯავშნის პლატფორმებთან.
Tamaz gaiaSvili
direqtorTa sabWos Tavmjdomare
TAMAZ GAIASHVILI
Chairman of the board of directors
„ჯორჯიან ეარვეისი“ აგრძელებს სერვი სების გაფართოებასა და გაუმჯობესებას. ინფორმაციისთვის, დაჯავშნისა და უკუ კავშირისთვის გვეწვიეთ ვებგვერდზე: www.georgian-airways.com მადლობას გიხდით ერთგულებისთვის და სასიამოვნო მგზავრობას გისურვებთ!
იფრინეთ ჩვენთან ერთად!
DEAR PASSENGERS! Welcome on Board! Georgian Airways is marking its 25th year’s anniversary this year and we are proud to be the National Industry Leader for so many years in a row. Starting historically with charter operations in 1993 with annually of 25.000 passengers a year, then switching to regular flights, we soon managed to transfer to over 380.000 passengers in the past year to European, Middle Eastern and Asian destinations.
and building a strong relationship also with this company and grow the local aviation industry.
2017 has been a remarkable year for Georgians with achieving Visa Liberalization for the Schengen Zone, receiving almost 8 million visitors, hosting a variety of different International Sports Competitions and fairs. It has also been a significant year for us as we received new airplanes, have been adding new routes, offering more attractive fares, concluding more partnerships with major airlines all around the world and training even more pilots and technicians at Lufthansa Technical Centers.
Together with Georgia’s National Tourism Board and our worldwide agents we are working to develop the travel industry and tourism within and outside of Georgia. The introduction of new routes such as Prague, London, Paris, Brussels, Bologna, Bratislava, Barcelona and Kazan opened new markets and destinations to the world and to Georgia. Furthermore we started to collaborate with different national railways, bus companies, hotel booking platforms and other service providers in order to broaden our offer and to make travelling easier. Georgian Airways will continue to do its best in improving and widening its services. Please visit us for any news, bookings or feedback on: www.georgian-airways.com!
In 2000 we were the first carrier in our region to bring a western wide body aircraft, Boeing 737, to Georgia and since then we have been continuously working together with Boeing Corporation to improve our services and training center. Trusting in the high quality standards Boeing adheres to, we decided to enlarge our fleet park in 2017 by adding an Embraer 190
The heart of the airline are the pilots and technicians who get their education in certified Boeing or Embraer centers all around the world and secure a safe and comfortable travel for our clients throughout the year.
Thank you for your loyalty and enjoy your stay on board!
Fly with us! 1
სამშენებლო კომპანია ,,კომპანია ჯი დი ჯი“-ს მიმდინარე პროექტი ჭავჭავაძის #30 სრულდება 2018 წლის 30 დეკემბერს.
The current project of 30 Chavchavadze Ave. of the construction company GDG is coming to an end on December 30, 2018.
თანამედროვე მასალებით აშენებული და კლასიკური სტილით გამორჩეული სხვა მშენებლობებისგან.
It differs from other constructions with modern materials and classical style.
მძიმე ეკოლოგიური პრობლემების ფონზე ,,კომპანია ჯი დი ჯი“ ტერასების და სახურავის მრავალფეროვანი გამწვანებით, არსებული მრავალწლიანი ხეების შენარჩუნებით ცდილობს თავისი წვლილის შეტანას ქალაქის ეკოსისტემის გაუმჯობესებაში, რაც დამატებითი კომფორტი იქნება მომავალი მაცხოვრებლებისთვის.
Against the background of severe environmental problems the company GDG is trying to contribute to the improvement of the city’s ecosystem with a variety of landscaping on terraces and roofs and preserving perennial trees, which will be an additional comfort for future residents.
,,კომპანია ჯი დი ჯი“ მშენებლობას აწარმოებს ეკოლოგიურად სუფთა და უსაფრთხო მასალებით: საქართველოში წარმოებული წითელი აგური, ბუნებრივი ქვით მოპირკეთებული ვენტილირებული, ენერგო ეფექტური ფასადი, გერმანული ალუმინის ვიტრაჟები ენერგოეფექტური მინებით, გერმანიის მიერ წარმოებული ლიფტები, როგორც სამგზავრო და სატვირთო, ასევე პარკინგის, ავტომანქანის ლიფტები.
The company uses environmentally friendly and safe materials in construction: red brick made in Georgia, ventilated energy efficient facade lined with natural stone, aluminum stained-glass windows made in Germany with energy efficient glasses, elevators made in Germany, both passenger and freight, as well as parking, lifts for cars.
GDG Architect | Georgia, Tbilisi
ერთგული მომხმარებლების თხოვნით ,,კომპანია ჯი დი ჯი“ მომხმარებელს გადასცემს ისეთ დასრულებულ სახლს როგორიც მისი წინამორბედი მშენებლობებია:
პრემიუმ კლასის აპარტამენტები
მისაღები ვესტიბიული კონსიერჟით
მაღალი ჭერი
24 საათიანი დაცვის სამსახური
ჩაბარების პირობა:
თეთრი კარკასი განვადება 18 თვე
121.65 m2
Tel.: +995 599 00 00 79; +995 555 22 99 88 | companygdg@gmail.com
At the request of the right consumer, the company GDG will transfer to the consumer a completed house like its previous construction: premium apartments:
lobby with concierge
high ceiling
24-hour security service
Terms of delivery:
WHITE FRAME BY INSTALLMENTS FOR 18 MONTHS
88.60 m2
CONTENT sarCevi ავიაკომპანია „ჯორჯიან ეარვეისმა“ ყველაზე მეტი მგზავრი გადაიყვანა
თბილისის ოპერისა და ბალეტის თეატრის 167-წლიანი ისტორია
GEORGIAN AIRWAYS TRANSPORTED THE BIGGEST NUMBER OF PASSENGERS
TBILISI OPERA AND BALLET STATE THEATRE _ 167
6
ორიენტირები საქართველოში სამოგზაუროდ
ფაგოთერაპია _ ახალი მარშრუტი საქართველოსკენ
TIPS ON TRAVELING IN GEORGIA
PHAGE THERAPY _ NEW ROUTE TO GEORGIA
8
26
32
„მოგზაურობა“ კავკასიის ფლორასა და ფაუნაში
კახური სამზარეულო კულინარიული მოგზაურობა წარსულში
“TRAVELLING” AROUND FLORA AND FAUNA OF CAUCASUS
KAKHETIAN CUISINE – CULINARY JOURNEY INTO THE PAST
18
46
In-flight Magazine GEORGIAN AIRWAYS N3(65) 2018 zafxuli/Semodgoma / Summer/Fall
saredaqcio jgufi mTavari redaqtori: Tea sxiereli dizaineri: nino yavelaSvili stili, koreqtura: nino lursmanaSvili nomerze muSaobdnen: marita TevzaZe, marina yifSiZe, maka anTiZe, ciuka yifSiZe
EDITORIAL BOARD Editor-in-chief : Tea Skhiereli Designer: Nino Kavelashvili Proof reader: Nino Lursmanashvili Journalists: Marita Tevzadze, Marina Kipshidze, Maka Antidze, Ciuka Kipshidze
4/
3(65) 2018
ISSN 1512-3758
NEWS
ავიაკომპანია „ჯორჯიან ეარვეისმა“ ყველაზე მეტი მგზავრი გადაიყვანა Georgian Airways transported the biggest number of passengers ნინო ლურსმანაშვილი
2018 წლის პირველი 6 თვის მონაცემებით ავიაკომპანია „ჯორჯიან ეარვეისმა“ ყველაზე მეტი მგზავრი გადაიყვანა. რეგულარული რეისებით გადაყვანილი მგზავრების რაოდენობის/პროცენტული წილის მიხედვით პირველი სამეული ასე გამოიყურება:
l
NINO LURSMANASHVILI
GEORGIAN AIRWAYS TRANSPORTED THE BIGGEST NUMBER OF PASSENGERS IN FIRST 6 MONTHS OF 2018. TOP 3 COMPANIES’ PASSENGER RATE PERCENTAGE, TRANS PORTED BY REGULAR FLIGHTS CAN BE SEEN BELOW:
1. GEORGIAN AIRWAYS
247 485 მგზავრი/passengers
12%
2. TURKISH AIRLINES
246 021 მგზავრი/passengers
12%
3. WIZZ AIR
223 364 მგზავრი/passengers
11%
საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვი თა რების სამინისტროს სსიპ სამოქალაქო ავიაციის სააგენ ტოს მონაცემებით, 2018 წლის 6 თვის განმავლობაში საქართველოს აეროპორტები ჯამში 2 103 149 მგზავრს მოემსახურა. გასული წლის 6 თვესთან შედარებით, მგზავრთა ნაკადი 30.79%-ით, ხოლო 2016 წლის ანალო გიურ პე რიოდთან შედარებით 94.23%-ით არის გაზრდილი.
ACCORDING TO DATA OF MINISTRY OF ECONOMY AND SUSTAINABLE DEVELOPMENT’S GEORGIAN CIVIL AVIATION AGENCY, GEORGIAN AIRPORTS PROVIDED SERVICE TO 2 103 149 PASSENGERS IN TOTAL, DURING THE FIRST 6 MONTHS OF 2018. COMPARED TO DATA FROM LAST YEAR’S 6 MONTHS, THE PASSENGER RATE IS INCREASED BY 30.79% AND BY 94.23%, COMPARED TO THE SAME DURATION IN 2016.
ავიაკომპანია „ჯორჯიან ეარვეისი“ პირდაპირი რეისით ფრენას 25 მიმართულებით ახორციელებს; ბოლო ორი თვეა, 2018 წლის მარტიდან პირდაპირი რეისით ფრენის გეოგრა ფია პარიზის, ბრიუსელის, ბარსელონის, ბერლინის, კიოლნის, ბოლონიის, ათენის, თესალონიკის, ბრატისლავის, ხარკო ვისა და ყაზანის მიმართულებით გაფართოვდა. ამ ქალაქები დან კი, პარტნიორი ავიაკომპანიების დახმარებით, „ჯორჯიან ეარვეისის“ მგზავრები მსოფლიოს ნებისმიერ წერტილში მოსახვედრად აგრძელებენ მგზავრობას.
Eleven new destinations were added to Georgian Airways’s regular flights since March 2018, and, obviously, this number will grow.Nowadays, Georgian Airways provides direct flights to 25 destinations. For the last two months, geography of direct flights was extended to Paris, Brussels, Barcelona, Berlin, Cologne, Bologna, Athens, Salonica, Bratislava, Kharkov and Kazan.
6/
3(65) 2017/18 5(62) 2018
საქართველოს მოქალაქეებისათვის ევროკავშირში (შენგენის ქვეყნებში) უვიზოდ მოგზაურობის შესაძლებლობამ მნიშვნელოვნად გაზარდა მოთხოვნა ევროპის მიმართულებით პირდაპირ ფრენაზე. მოთხოვნა გაიზარდა, აგრეთვე, რუ სეთის მიმართულებით მგზავრების გადაყვანაზე _ თბილისიდან მოსკოვში „ჯორჯიან ეარვეისი“ დღეში სამ რეისს ასრულებს. თელ-ავივში 2018 წლის მარტიდან ფრენა დღეში ორჯერ _ დილა-საღამოს ხორციელდება. ასეთი სიხშირე საქმიან ადამიანს შესაძლებლობას აძლევს, დილით გაფრინდეს და საღამოს უკან დაბრუნდეს. ასევეა ევროპის მიმართულებითაც: პირდაპირი რეგულარული ფრენა ავიაკომპანიის მგზავრებს სხვა ქვეყნების ტრანზიტული აეროპორტების გავლით მგზავრობის დისკომფორტს და მრავალსაათიანი ლოდინის პრობლემას უხსნის. „ჯორჯიან ეარვეისის“ განრიგი ისეა შედგენილი, რომ მგზავ რებს შეუძლიათ გაფრინდნენ რომელიმე ევროპულ ქალაქში და უკან მარტივად დაბრუნდნენ სხვა ქალაქიდან: მაგალითად, თუ მგზავრი კვირას მიფრინავს ვენაში, სადაც რეისი კვირაში ორჯერ, ხუთშაბათს და კვირას სრულდება, და დაბრუნებას სამშაბათს გეგმავს, მას შეუძლია ვენიდან მატარებლით გაემგზავროს ბრატისლავაში (მგზავრობას ერთ საათზე ნაკლები სჭირდება) და იქიდან „ჯორჯიან ეარვეისის“ პირდაპირი რეისით დაბრუნდეს თბილისში. ასევეა ლონდონის და ბრიუსელის შემთხვევაშიც: თუ მგზავრი უკან დაბრუნებას იმ დღეებში გეგმავს, როდესაც ამ ქალაქებიდან არ არის ფრენა, შეუძლია ერთ საათში პარიზში ჩასვლა და იქიდან გამოფრენა. ავიაკომპანიამ პირდაპირი რეისების შესრულება იტალიაშიც დაიწყო. ბოლონიის აეროპორტი იტალიაში მოგზაურობისათვის „ჯორჯიან ეარვეისმა“ ამ ქალაქის მდებარეობის გამო შეარ ჩია: ბოლონია ხომ იტალიის ცენტრია. მილანის აეროპორტ მალპენსიდან მილანის ცენტრში მისვლას გადატვირთული მოძრაობის გამო ხშირად ორი საათი სჭირდება, ბოლონიის აეროპორტიდან მილანის ცენტრში მატარებლით მისასვლე ლად კი მხოლოდ 1 საათია საჭირო; ფლორენციამდე _ 50 წუთი, ვენეციამდე საათ-ნახევარი დაგჭირდებათ, ხოლო ბო ლონიიდან რომში ჩასვლას ორი საათი სჭირდება. ბოლონიის აეროპორტი იტალიის სხვა ქალაქების აეროპორტებთან შე დარებით ნაკლებად გადატვირთულია, ბარგს სწრაფად იღებ, აეროპორტიდან ხუთ წუთში გამოდიხარ, ჩაჯდები მატარებელში და მიემგზავრები იტალიის ნებისმიერ ქალაქში. ავია კომპანია „ჯორჯიან ეარვეისის“ ახალი რეისები დღისით ხორციელდება და ეს ძალიან კომფორტულია, თანაც გაცილე ბით უსაფრთხო. ამჟამად „ჯორჯიან ეარვეისის“ ავიაპარკშია სამი Boeing 737-700/800, სამი Embraer 190 და ერთი CRJ. კომპანიამ ორი Embraer-ი 2017 წლის ივნისში შეიძინა. ეს ხომალდები 97-ადგილიანია, ცხრა ბიზნესკლასის და 88 ეკო ნომკლასის სავარძლით. ავიაკომპანია ყოველთვის კარგ შეფასებას იღებს ბიზნესკლასის ადგილებისა და სერვისების მიხედვით. მომავალ წელს იგეგმება ავიაპარკის შევსება კიდევ ორი Embraer 190-ით და ერთი Boeing 737-ით. „ჯორჯიან ეარვეისი“ აგრძელებს მგზავრებისთვის მაღალი ხარისხის სერვისების მიწოდებას, სთავაზობს მათ უსაფრთხო და კომფორტულ მგზავრობას. უსაფრთხოების მაღალი სტანდარტის უზრუნველსაყოფად „ჯორჯიან ეარვეისი“ თანამ შრომლობს საავიაციო ინდუსტრიის საუკეთესო კომპანიებთან, როგორიცაა: Boeing, Hapag Lloyd, Lufthansa Technic, Embraer და ა. შ. ეროვნული გადამზიდავი „ჯორჯიან ეარვეისი“ 2018 წელს დაარსებიდან 25 წლის იუბილეს აღნიშნავს და კიდევ მრავალი ახალი წარმატებული წლის მოლოდინში აგრძელებს საქმიანობას. ავიაკომპანიისათვის უმთავრეს პრიორიტეტად კვლავ რჩება უსაფრთხო და კომფორტული მგზავრობის უზრუნველყოფა.
Georgian Airways’ passengers continue their travel to any location through flights provided by partner companies. The opportunity for Georgian citizens to travel across the EU without visas (Schengen area) drastically raised consumer demand on direct flights to Europe. Also, there’s a need to transport passengers to Russia – Georgian Airways provides three flights a day on Tbilisi-Moscow route, while same goes for other locations. There were daily single flights to Tel-Aviv. Since March 2018 there are two, morning and evening, flights a day. This kind of schedule will allow flexible business trips, when you can fly to Tel-Aviv in the morning and come back in the evening. The same applies to locations in Europe as regular direct flights for the airway’s passengers solve the inconveniences of travelling through another country’s transit airports and hours of waiting. Georgian Airways has scheduled the flights in an appealing way – the passengers can fly to any European city, to Vienna, for example, where direct flights are provided every Thursday and Sunday. If the passenger travels there on Sunday and is planning to return on Tuesday, they can take a train to Bratislava (travelling time – only 1h) and fly directly to Tbilisi by Georgian Airways. Same goes for London or Brussels – if a passenger wants to return in few days and there are no flights, they can travel to Paris, which takes only an hour, and fly from there. The airline scheduled direct flights to Italy. Bologna Airport was chosen for its central location: Bologna is in the heart of Italy. It usually takes 2 hours through traffic to get to Milan center from the Milan–Malpensa Airport, on the other hand, it takes only one hour to travel from Bologna Airport to Milan center by train. You’ll get to Florence in 50 min, 1 h 30 min to Venice and 2 hours to Rome, from Bologna. Bologna Airport is less crowded than other Italian airports, you get your luggage without delay, leave the airport in 5 minutes, take the train and travel to any Italian city. Georgian Airways now provides new flights in a day-time, which is extra comfortable. There are three Boeing 737700/800s, three Embraer 190s and one CR in Georgian Airways’ fleet. The company bought two Embraer 190s in June 2017, there are 97 seats with nine business class and 88 economy class seats. The airlines always gets good reviews of business class seats and services. Two more Embraer 190s and one Boeing 737 will be added to fleet next year. Georgian Airways continues to provide and ensure high quality service for passengers by offering them the securest and most comfortable way of transport. To ensure the high standard of security, Georgian Airways works with the industry’s best companies such as Boeing, Hapag Lloyd, Lufthansa Technic, Embraer, etc. National flag carrier Georgian Airways celebrates its 25th anniversary and continues to work towards many more successful years to come. Secure and comfortable travel remains the most important issue to our airline. 7
G ENOERWGSI A
ორიენტირები საქართველოში სამოგზაუროდ
TIPS ON TRAVELING IN GEORGIA მარინა ყიფშიძე
l
MARINA KIPSHIDZE
საქართველოში მოგზაურობა იშვიათი ისტორიული სიძველეების, უნიკა ლური არქიტექტურის, ეგზოტიკური ლანდშაფტისა და საინტერესო ადა მიანების გაცნობას გპირდებათ. ამ ქვეყანას განუმეორებელ მომხიბვლე ლობას სძენს აღმოსავლეთისა და დასავლეთის, აზიური და ევროპული კულტურების არტისტული სიმბიოზი. ძველი ქალაქები და ქრისტიანული ტაძრები კი ათასწლეულების ისტორიულ კატაკლიზმებს გადარჩენილი ფრაგმენტებია.
While traveling in Georgia, one should expect to see rare historical antiquities, unique architecture, exotic landscapes and meeting interesting people. This country has an incomparable charm thanks to artistic mix of east and west, Asian and European cultures. Old towns and Christian cathedrals are just the fragments that survived into millennials of historical turmoil.
სამხრეთ კავკასიონის ქედების კალთებზე საქართველოს უძველესი სამო სახლო კუთხეები შეფენილა. აქ ზაფხულშიც თოვლით დაფარული მწვე რვალებია; უმშვენიერესი ტყეები, ნაკრძალები, ტბებისა და მდინარეების სანაპიროები პირველყოფილი ბუნების საიდუმლო განწყობას ინახავს.
On the ridges of South-Caucasian mountains are ancient populated areas; The summits are covered in snow even in summertime; Beautiful forests, protected sites, lakeshores, banks of the rivers hide the secretive mood of untouched nature.
საქართველოში იმდენი ღირსშესანიშნაობაა, მათ სანახავად ერთი ტური ნამდვილად არ გეყოფათ, ამიტომ გთავაზობთ რამდენიმე ორიენტირს, რომელიც თქვენი ექსკურსიების დასაგეგმად გამოგადგებათ. ერთი კია, რაც არ უნდა ნახოთ საქართველოში, ყველაფერი დაუვიწყარ შთაბეჭ დილებად იქცევა და აუცილებლად გაგიჩნდებათ სურვილი, აქაურობას კიდევ ესტუმროთ.
There are so many sites in Georgia, one tour wouldn’t be enough to see them all, so we recommend some tips which will be helpful when planning your travel destinations. One thing is for sure, whatever you see in Georgia, you’ll definitely be impressed and want to come back for more.
8/
5(62) 2017/18
O P E N I N G New Showroom
DESIGN AVENUE
years
12
FURNITURE LIGHTING KITCHEN CERAMIC TILES SANITARY WARE PARQUET DOOR CURTAINS CARPETS WALLCOVERING
GEORGIA, TBILISI, S.KANDELAKI ST.â„–15 TEL: 0322 68 08 08 | WWW.DESIGNAVENUE.GE | INFO@DESIGNAVENUE.GE
GEORGIA
MTSKHETA მცხეთა
სვეტიცხოველი
SVETITSKHOVELI
გაემგზავრეთ მცხეთაში და მოინახულეთ ძველი საქართველოს კათე დრალთაგან უმთავრესი ტაძარი. სვეტიცხოვლის (ცოცხალი სვეტის), როგორც მიწიერისა და ზეციურის დამაკავშირებელი ფენომენის, შინაარსი ბიბლიურ ხესთანაც ასოცირდება და სასწაულმოქმედ ხის სვეტთანაც. ლეგენდის თანახმად, აქ დაკრძალულია წმ. ელია წინასწარმეტყველის მოსასხამი და ქრისტეს კვართი, რომელიც ჯვარცმის შემდეგ ქართველ ებრაელებს მცხეთაში ჩამოუტანიათ. ქართველთა განმანათ ლებლის, წმინდა ნინოს კურთხევით IV ს-ში აქ აშენდა მცირე ეკლესია (მისი საძირკვლის კვალი შემორჩენილია); 1010-29 წლებში აგებული სვეტიცხოველი იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის ნუსხაშია. ის მეფეთა საძვალე იყო. სივრცული ჯვრის ფორმის მშვენიერი მასშტაბური ტაძარი, გუმბათიდან ოთხმხრივად გაშლილი მკლავებით, გამაოგნებელი ბუნებრივობით ერწყმის გარემოს. ოთხ მძლავრ ბოძზე დაყრდნობილი ცად აზიდული გუმბათი თექვსმეტი სარკმლითაა დამშვენებული და ტაძრის პროპორციები თითქოს სწორედ მას ემორჩილება. ინტერიერში სხვადასხვა დროის უნიკალური ფრესკებია.
Travel to Mtskheta to see Georgia’s most important ancient cathedral. Svetitskhoveli is like a medium between earth and sky, is an allegory of the biblical tree and miraculous wooden pillar. According to a legend, the cape of St. Elias and Christ’s tunic are buried here, the latter was brought by Georgian Jews after Christ’s crucifixion. With blessing of St. Nino, in 4th century, the small church was built here. In 1010-29 Svetitskhoveli was finally built and now it’s UNESCO world heritage site.
ჯვარი
JVARI
საქართველოს ძველ დედაქალაქ მცხეთასთან შორიდანვე დაინახა ვთ მთის მწვერვალს შეზრდილ ჯვრის მონასტერს. იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლი, გეგონება, ადამიანის აშენებული კი არა, სამყა როს ნებით შექმნილიაო. ქრისტიანობის მიღების პირველივე წლებში (IV ს.) მეფე მირიანმა ამ მთაზე ხის ჯვარი აღმართა. მისი კვარცხლბეკი ეკლესიაში დღემდე შემორჩა. 586-604 წლებში კი ერისმთავარმა სტეფა ნოზმა ააგო ეს ხუროთმოძღვრული პარადოქსი – ზომით პატარა, მაგრამ დიდებული ნაგებობა, ჰარმონიული პროპორციებისა და შინაგანი წონასწორობის გამო გრანდიოზულობის აუხსნელ განწყობას რომ ქმნის. რვაწახნაგოვანი ყელი, დომინანტური გუმბათი და შენობის სხვა ფორმების მთლიანობა ჯვრის არქიტექტურული საიდუმლოა. ქვიშისფე რი თლილი ქვები საუკუნეთა განმავლობაში შეჟანგულა. მოურთავ ტა ძარს ასომთავრული წარწერები და უნიკალური ბარელიეფები ამშვენებს. ამ წმინდად ქართული ძეგლის სანახავად მთაზე ასული, იგრძნობთ იმ ადამიანურ მისწრაფებას, რომელიც ეროვნულ არქიტექტურაში გა მოიხატება, როგორც უფლისკენ, ზეცისკენ დაუსრულებელი ლტოლვა.
Near ancient Mtskheta, the former capital of Georgia, there’s Jvari monastery on the hill, which can be seen from afar. This UNESCO world heritage site seems like it was created by not humans, but universe itself. After converting into Christianity, King Mirian built the wooden cross on the hill. His throne is remaining in the cathedral till these days. In 586-604, the ruler Stephanos built this architectural paradox – small but majestic building, with harmonious proportions and balance. Octagonal structure, dominant dome and shapes are Jvari’s architectural secrets. Sand-colored carved stones are rusty. The cathedral is embellished with majuscule inscriptions and unique bas-relief. After walking up the hill to visit this cathedral, you’ll feel the spirit of Georgian architecture, as a constant yarning to skies.
10 /
3(65) 2018
This cathedral also contains the tombs of Georgian kings. Beautiful and grandiose, extending from dome to all four directions, the cathedral harmoniously merges with surroundings. The dome is raised on four columns and proportions of the building are flawless. You’ll find unique frescos from different times inside.
11
GEORGIA
KAKHETI კახეთი
ალავერდი 8000-წლოვანი ღვინის წიპწებისა და ნეო ლითური ქვევრების გამო მსოფლიომ საქა რთველო ღვინის სამშობლოდ აღიარა, მაგრამ კახეთში ამ დიდებულ სასმელს სულ სხვა გემო აქვს. განსაკუთრებით გირჩევთ, ქვევრის ღვინო დააგემოვნოთ. კახეთის დედაქალაქი თელავი უფრო ძვე ლია, ვიდრე თბილისი. მას ძველბერძე ნი პტოლემეოსიც მოიხსენიებს (II ს.). აქ ქა რთლ-კახეთის სამეფოს უკანასკნელი მეფის, ერეკლე II-ის სასახლე და ციხესიმაგრეა. ახლოსაა სოფელი იყალთო, სადაც უძველესი ქართული უნივერსიტეტის (XII ს.) – იყალთოს აკადემიის ნანგრევებია. ალავერდის კათედრალი (XI ს.), ხუროთ მოძღვრების ნამდვილი ზეიმი, საქართველოში ერთ-ერთი ყველაზე მაღალი, გრან დიოზული საეკლესიო ნაგებობაა (აქ მონას ტერი VI ს-დან არსებობდა). მისი სიმაღლე 50 მეტრია. ტაძრის პროპორციები ჰარმონიუ ლად ერწყმის ოთხ მძლავრ ბურჯზე დაყრდნობილ თექვსმეტსარკმლიან გუმბათის ყელს, რომელიც მსოფლიოს უმაღლეს გუმბათთა ათე ულშია, ამიტომ ალავერდს „თეთრ გედსაც“ უწოდებენ. დიდებულ ინტერიერში XI ს-ის ფრესკების ფრაგმენტებია შემორჩენილი. შუა საუკუნეებში ალავერდი გადამწერ-კალიგრაფთა და ქრისტიან ფილოსოფოსთა სავანე იყო. 12 /
3(65) 2018
ALAVERDI After discovering 8000-year old grapepips and Neolithic vessels, the world acknowledged Georgia as the homeland of wine, but nothing compares to Kakheti wine. We highly recommend you to taste wine from wine-jar set into ground. Kakheti capital, Telavi is older than Tbilisi. Ancient Greek Ptolemy mentions the city in his manuscripts (2nd century). The last king of KartlKakheti king Erekle II’s castle is in Telavi. The village Ikalto is small distance from the city and here you’ll find the ruins of 12th century Georgian university Ikalto Academy.
Alaverdi cathedral from 11th century is a triumph of architecture. This is one of the highest and largest cathedrals in Georgia. 50 m in height, the dome with 16 windows on 4 large pillars, is one of the ten largest domes in the world. That’s the reason Alaverdi is sometimes referred to as „White Swan“. The majestic interior has remaining fragments of frescos. In medieval times, Alaverdi was the residence of the calligraphers and Christian philosophers. Its monastery dates back to 6th century.
"How to Be the World's Smartest Traveler (and Save Time, Money, "How to Be&the World's Smartest Hassle)"? Traveler (and Save Time, Money, & Hassle)"? Travel Agency “Canves” is a fully service travel Company Travel Agency “Canves” is which offers a fully service travel Company customers non-standard tours which offers throughout Georgia. Our company customers non-standard tours is focused on high quality services throughout Georgia. Our company and therefore, the packages and is focused on high services tours created by usquality are fully and therefore, the needs packages and customized to the of the tours created by us are fully customer. customized to the needs of the customer.Our main directions are Ancient Historical and Cultural Our mainand directions are tours; Relaxation Recreational Ancient Historical and Cultural vacations and Activities and tours; Relaxation andadventure Recreational Extreme exchanged vacations and Activities tours, which, according toand Extreme exchanged adventure customer’s demand, we offer them tours, which, according to in combination. customer’s demand, we offer them in combination. Our vision is to be the first choice for Clients and Companies and Our to be the first choice servevision them iswith Care! Empathy! for Clients and Companies and And Love! serve them with Care! Empathy! And Love! Our mission is to create and provide a total travel Our mission is in to terms create of management package and provide a total travel providing comprehensive and management termsatof professionally package effective in service providing cost comprehensive and minimum to the customer, professionally effective service at using and utilizing the best minimum resources. cost to the customer, available using and utilizing the best availableWe resources. offer you every service from consolidated travel offer younational every and purchasesWe to regional, service from consolidated travel the global support. We understand purchases to regional, national and business from the ground up and global support. We understand the that enables us to serve you better. business from the ground up and thatThe enables to serve youfrom better. best us Holiday starts us!
"How to Be the World's Smartest Traveler (and Save Time, Money, & Hassle)"?
Travel Agency “Canves” is a fully service travel Company which offers customers non-standard tours throughout Georgia. Our company is focused on high quality services and therefore, the packages and tours created by us are fully customized to the needs of the customer.
bilisi T si ili b T with your with
your
facebook.com/canvasartoftravel Canvas.travel facebook.com/canvasartoftravel Canvas.travel
inv isible inv isible
Our main directions are Ancient Historical and Cultural tours; Relaxation and Recreational vacations and Activities and Extreme exchanged adventure tours, which, according to colors.. customer’s demand, we offer them The best Holiday starts from us! colors.. in combination. +995 32 2 88 04 05 +995 579 47 47 70 +995 Tbilisi, 32 2 88Georgia 04 05 0105, 12 G. Leonidze, +995 579 47 47 70 0105, 12 G. Leonidze, Tbilisi, Georgia
Our vision is to be the first choice for Clients and Companies and
GEORGIA
სვანეთი სვანეთში თუ გაემგზავრებით, მუდმივი ყინულით დაფარული კავკასიონის მწვე რვალების დიდებულება და უძველესი არქიტექტურა გაგაოგნებთ. აქაურობა უძველესი დროიდან დასახლებულია (I საუკუნეში სვანეთს სტრაბონიც იხსე ნიებს), მაგრამ სვანეთის ბუნება სამყა როს დასაბამივით პირველყოფილია. კოშკები ციდან დაშვებულ ხომალდებს ჰგვანან. მიწისძვრებსა და საუკუნეებს გადაურჩა ორასამდე მრავალსართუ ლიანი, 20-25 მ სიმაღლის ოთხკუთა კოშკი (რომელიმე გვარის ან ოჯახის სა კუთრება). ასზე მეტ არაპომპეზურ, თითქოს რე ლიეფთან შერწყმულ ქრისტიანულ ტა ძართაგან უმრავლესობა X-XIV საუკუ ნეებისაა. ზოგან ფასადი ფრესკებითაა მოხატული, რაც მსოფლიო ხელოვნება ში იშვიათობაა. სვანეთის დიდი განძეულის სანახავად მესტიის მუზეუმს უნდა ესტუმროთ, სა დაც დაცულია არქეოლოგიური მასალე ბი, ქრისტიანული ხატწერის, ჭედურობის უნიკალური ნიმუშები – ოქროთი, სევა დით, ძვირფასი თვლებით მოოჭვილი X-XII სს-ის ხატები, ქართული შეუდარე ბელი სამწერლობო ძეგლები – ძირითა დად, IX-XIII სს-ის წიგნები, ტყავზე, ეტ რატსა თუ პერგამენტზე შესრულებული, მაღალმხატვრული მინიატურებით და მშვენებული ხელნაწერები (897 წლით დათარიღებული ადიშის ოთხთავი უძვე ლესია), საომარი აღჭურვილობა, დრო შები, სარიტუალო ნივთები, სამკაულები, ჭურჭელი და სხვ.
14 /
3(65) 2018
SVANETI If you travel to Svaneti, you’ll be fascinated by Caucasian summit, constantly covered in ice and ancient architecture. This area has been populated since ancient times, Svaneti is mentioned by Strabo in 1st century, but the nature here is untouched and primal. The towers look like spaceships descended from the sky. Over 200 towers of 20-25 m survived earthquakes and centuries. These buildings are property of different families. Over one hundred Christian cathedrals are dating back to 10th-14th centuries. Some of their
facades feature painted frescos, which is really rare in world’s art history. You should visit Svaneti Museum of History and Ethnography to see great treasures, archaeological findings, unique works of Christian iconography, goldsmith’s work, and icons embellished with gold, patina and jewelry from 10th-12th centuries. Books from 9th-13th centuries, manuscripts written on animal skin and parchment with miniature illustrations (oldest book here, is Adishi Four Gospels, dated 897), weapons, flags, religious ritual objects, jewelry, ware, etc.
From
2950₾
IMAGINE
LOBBY
First New York Skyscraper in Tbilisi
An ideal place for business meetings with a dedicated concierge service.
SECURE AREA
KINDERGARTEN
FITNESS CENTRE
EVENT HALL
POOL
LANDSCAPING
Open park with secure access points. All day gym with experienced trainers.
Olympic-size and kids swimming pools.
A colorful environment and caring teachers for the tiniest residents of Tbilisi Gardens. Perfect place for noisy parties and huge events. 21 000 m2 of green area to relax.
IN THE CENTER OF THE CITY All in one place
GEORGIA
KAZBEGI ყაზბეგი
გერგეტის სამება მყინვარწვერი
GERGETI TRINITY CHURCH MKINVARTSVERI
ყაზბეგის მონახულება მისი სუფთა, გამჭვირვალე ჰაერისა და დარი ალის, ზემო თრუსოს, ხადის ხეობებისა და დევდორაკის მყინვარის ულამაზესი ხედების გამო ნამდვილად ღირს, რომ არაფერი ვთქვათ ისტორიული ძეგლებისა და უზარმაზარი ეროვნული პარკის შესა ხებ, რომელიც კავკასიონის ქედებზე დაახლოებით 8700 ჰექტარზეა გადაჭიმული; მისი ყველაზე დაბალი წერტილი ზღვის დონიდან 1400 მეტრზე მდებარეობს.
Fresh, transparent air, Dariali, Upper-Truso, Khada valleys and picturesque landscapes of Devdorac glaciers would be enough reasons to travel in Kazbegi; Not to mention historical sites and huge, 8700 ha national park that stretches across Caucasus mountain ridges. Its lowest point is at 1400 m above sea level.
აუცილებლად ეწვიეთ ყაზბეგის (სტეფანწმინდის) ისტორიულ მუზეუმს, რომელიც მწერალ ალექსანდრე ყაზბეგის სახლშია გან თავსებული და მისი პირადი ნივთების გარდა აქ ეთნოგრაფიული, არქეოლოგიური, საეკლესიო, სალიტერატურო და ხელოვნების ექსპონატებია გამოფენილი. XIV საუკუნის ისტორიული ძეგლი – გერგეტის სამების ეკლე სია ზღვის დონიდან 2200 მეტრზე, მდინარე ჩხერის სანაპირო ზე მდებარეობს. ოთხკუთხა ქვის ტაძარი თავისებური გუმბათით, შიდა კედლების მოხატულობითა და ჩუქურთმებით აუცილებლად მოგხიბლავთ. განსაკუთრებით შთამბეჭდავია მისკენ მიმავალი ცი ცაბო გზა, რომელზე ასვლისასაც ბუნების მკაცრ მშვენიერებას სულ სხვანაირად შეიგრძნობთ. აგრეთვე, მოინახულეთ ბეთლემის მღვიმე და ცხელი თუ მჟავე წყლების უამრავი ტბა ყაზბეგის ფერდობებზე. ულამაზესი მყინვარწვერი ზღვის დონიდან 5047 მეტრზე მდებარე ობს და მისი დალაშქვრა თავგადასავლებისა და ექსტრემალური სპორტის მოყვარული ადამიანებისთვის შესანიშნავი გამოცდილე ბა იქნება. მუდამ თოვლით დაფარულ მწვერვალზე ასვლა ნამდვილად არაა ადვილი საქმე და ხშირად სახიფათოცაა, მაგრამ ვი საც სირთულეები არ აშინებს, მყინვარწვერზე ლაშქრობა შუა ზაფხულიდან სექტემბრის ბოლომდე უნდა დაგეგმოს და ალპინისტური აღჭურვილობით შეიარაღდეს. 16 /
3(65) 2018
Definitely see Kazbegi, a.k.a. Stephantsminda Historical Museum, which is situated in writer Aleksandre Kazbegi’s home. Apart from writer’s belongings, it also displays ethnographic, archaeological, religious, art and literature exhibits. Historical cathedral from 14th century, Gergeti Trinity Church is located right next to river Chkheri, at 2200 m above sea level. This square church, with stone walls and characteristic dome, interior frescos and ornaments will definitely enchant you. The steep road leading to church is really impressive – as you walk up the hill you’ll discover surrounding landscapes’ strict beauty on whole other level. Also, visit cave Betlemi and numerous hot or sour lakes on Kazbegi hillsides. Picturesque Mkinvartsveri is situated at 5047 m above sea level. Climbing this summit would be an unforgettable experience for those who love adventure and extremal sports. There’s no easy way of climbing this mountain that’s always covered in snow and oftentimes, it’s even dangerous. Although, someone who’s not afraid of challenges, should plan the expedition from mid-summer till the end of September and accessorize with mountaineering equipment.
45a Kostava Str, Tbilisi, 0179, Georgia T: (+995) 322 19 11 11 E: info@hotelcoste.ge | W: www.hotelcoste.ge hotel costé hotelcoste
The main advantage of our hotel is its location- in the most prestigious district of the city, the heart of Tbilisi Vera- the center of business and cultural ers easy access to the sightseeing and shopping spots of the city. The newly renovated Costé Hotel embraces all advantages of a modern 4 star city hotel: central location, contemporary interior design, excellent service and 60 comfortable rooms. The library and wine corner is guests or having small meetings. Free wireless, books for any ages and newspapers are available. Our Wine Corner for wine lovers and not only is the ideal venue where to enjoy a leisurely glass of wine with light appetizers. Hotel Costé has a high level ers a menu for all tastes and serves the best of European cuisine. Conference hall equipped with all the technologies needed for successful presentations, translations, and productive business meetings. All events are accompanied by the prestigious welcome and perfect service of our hotel. Grand Hall for 120 PAX for business meetings and 3 meeting rooms each for 15-25 person. The mission of our hotel is to constantly improve quality of service and overall satisfaction of guests. , who are highly professional and well motivated for daily care about Costé`s guests and we always create a personal and luxurious atmosphere for visitors.
Основным достоинством отеля является его месторасположение – это сердце исторического центра Тбилиси – район Вера - самый центр деловой и культурной жизни города. Месторасположение отеля привлекательно не только для проживания местных жителей, иностранных туристов и бизнесменов, но и с точки зрения исторических, культурных, торговых и деловых мест, удобных для коммуникации. Отель охватывает все преимущества современного 4 х-звездочного городского отеля: 60 комфортабельных номеров. Lobby-bar - у тонченный и оригинальный интерьер, с винным уголком для любителей вина и не только, библиотека с выбором книг для любых возрастов - это идеальное место для приема гостей. Ресторан с неповторимым интерьером и качественным обслуживанием. Конференц-зал - оснащен современным оборудованием, с учетом последних требований и стандартов. На территории отеля можно воспользоваться бесплатным Wi-Fi и бесплатной собственной парковкой. К услугам гостей также доступно круглосуточная стойка регистрации, обслуживание в номерах и прачечная. В отеле работает система централизованного кондиционирования и пожарной безопасности. Обслуживающий персонал отеля-Costé всегда готов к вашим услугам – здесь все предусмотрено для удобства гостей. Целью нашего отеля является постоянное повышение качества обслуживания и полное удовлетворение желаний наших гостей.
HISTORY
“TRAVELLING” AROUND FLORA AND FAUNA OF CAUCASUS
© დავით ცვარიანი/DAVID TSVARIANI
„მოგზაურობა“ კავკასიის ფლორასა და ფაუნაში ნინო ლურსმანაშვილი
l
NINO LURSMANASHVILI
კავკასიის ბიომრავალფეროვნება _ ასე ეწოდება მუდმივმოქმედ გამოფენას, რომელიც საქართველოს ეროვნული მუზეუმის სიმონ ჯანაშიას სახელობის მუზეუმში გაიხსნა.
THE BIODIVERSITY OF THE CAUCASUS - THIS IS A PERMANENT EXHIBITION WHICH WAS LAUNCHED AT THE SIMON JANASHIA NATIONAL MUSEUM OF GEORGIA.
თანამედროვე სამუზეუმო ტექნოლოგიების გამოყენებით შექმ ნილ ახალ ექსპოზიციაზე მრავალფეროვანი გეოლოგიური, ბოტანიკური და ზოოლოგიური კოლექციებია წარმოდგენილი. მინერალები, ქანები, ნამარხი უხერხემლო ცხოველები, უმაღლესი და უდაბლესი მცენარეების საჰერბარიუმო ნიმუშები, მოლუსკები, მწერები, თევზები, ამფიბიები, ქვეწარმავლები, ფრინველები და ძუძუმწოვრები სრულყოფილად ასახავენ სა ქართველოს და, ზოგადად, კავკასიის რეგიონის ფლორისა და ფაუნის ევოლუციურ განვითარებას. კოლექციებს შორისაა კა ვკასიის ტერიტორიაზე გავრცელებული ენდემური, რელიქტური, გადაშენების პირას მყოფი ან უკვე გადაშენებული სახეობები.
The new exposition presents a variety of geological, botanical and zoological collections created using modern museum technologies. Minerals, rocks, fossil invertebrate animals, herbarium specimen of high and low-grade plants, molluscs, insects, fishes, amphibians, reptiles, birds and mammals perfectly describe the evolutional development of the flora and fauna of Georgia and the Caucasus ecoregion, in general.
18 /
3(65) 2018
Among the collections are the endemic, relic, extinct or already extinct species that are spread throughout the Caucasus.
ვერა ფხაკაძე, გამოფენის კურატორი, ბიოლოგიის მეცნიერე ბათა აკადემიური დოქტორი: „ჩვენი მუზეუმის ბიოლოგიური, გეოლოგიური და ზოოლოგიური კოლექციები 1852 წლიდან გროვდებოდა მთელი კავკასიის მასშტაბით და ყველა კვლევა თავს იყრიდა კავკასიის მუზეუმში, თბილისში, რომელიც იმავე შენობაში მდებარეობდა, სადაც ამჟამად ჯანაშიას მუზეუმია. ამ ექსპედიციებს სათავეში ჩაუდგა მუზეუმის დირექტორი, ცნობი ლი გერმანელი მეცნიერი, ნატურალისტი გუსტავ რადე. 1856 წელს, ნატურალისტ ფრიდრიხ ბაიერნის ინიციატივით, მოეწყო საბუნებისმეტყველო მუზეუმის პირველი გამოფე ნა, რომელმაც 1868 წლამდე იარსება. მასზე წარმოდგენილი იყო მთელი კავკასიის მასშტაბით შეგროვებული უძველესი ექსპონატები, რომელთა ნაწილი 1867-1868 წლებში პარიზის საერთაშორისო გამოფენაზე გაიტანეს და ოქროს, ბრინჯაო სა და ვერცხლის მედლებით დაჯილდოვდა. ძველი კოლექცი ების ფიტულები დამზადებულია მოწვეული სპეციალისტის _ ტაქსიდერმისტ კრელის მიერ, რომელიც გუსტავ რადესთან ერთად მუშაობდა.
Vera Pkhakadze, the curator of the exhibition, academician of the Academy of Biological Sciences: “Biological, geological and zoological collections of our Museum were collected from 1852 throughout the Caucasus and all studies were collected in the Caucasus Museum, Tbilisi, which was located in the same building, where now there is the Janashia Museum. The expeditions was headed by the director of the Museum Gustav Rade, the famous German scientist naturist. In 1856, on the initiative of Naturist Friedrich Bayern, the first exhibition of the Museum of Natural Sciences was organised, which existed until 1868. There were exhibited ancient exhibits collected throughout the Caucasus, some of which were sent to the Paris International Exhibition in 1867-1868 and were awarded with gold, bronze and silver medals. The carcass of old collections were designed by the invited specialist Taxidermist Crel, who worked with Gustav Rade.
© დავით ცვარიანი/DAVID TSVARIANI
© თინა ყაზახიშვილი/TINA KAZAKHISHVILI
© დავით ცვარიანი/DAVID TSVARIANI
ESPECIALLY IMPRESSIVE ARE THE DIORAMAS OF THE EXHIBITION OF DECADES OF LONGEVITY, WHICH ARE RECONSTRUCTED BY SPECIALISTS OF THE NATIONAL MUSEUM ON THE BASIS OF MODERN APPROACHES _ THE STUFFED CASPIAN TIGER AND THE WILD BOAR AGAINST THE BACKGROUND OF THE FLOODPLAIN FOREST OF MTKVARI.
19
© დავით ცვარიანი/DAVID TSVARIANI
HISTORY
წყლის ბინადართაგან გამოფენაზე სვიის გარდა შთამბეჭდა ვია ვეშაპის ჩონჩხი, რომელიც შავ ზღვას გამოურიყავს XIX საუკუნეში. ეს შავ ზღვაში ვეშაპის გამოჩენის ერთადერთი შემთხვევაა. აქვეა სხვადასხვა სახის წყლის ბინადრები _ თევზები, ამფიბიები; აგრეთვე, ქვეწარმავლები.
In addition to the beluga, the whale skeleton is also impressive among the marine inhabitants at the exhibition which was stranded by the Black Sea in the nineteenth century. This is the only case for whales in the Black Sea. There are also different types of water residents - fishes, amphibians, reptiles, etc.
პირველი გამოფენის დახურვიდან 60 წლის შემდეგ, 1928 წელს უკვე სიმონ ჯანაშიას სახელობის სახელმწიფო მუზეუმში გაიხ სნა ზოოლოგიური გამოფენა, რომელზეც, იმ პერიოდის მნიშვ ნელოვან ნიმუშებთან ერთად, ძირითადად, ძველი ექსპონატები იყო წარმოდგენილი დიორამების სახით. რამდენიმე სა რთულზე მოწყობილი ექსპოზიციის მრავალფეროვნება მნახვე ლის გაოცებას იწვევდა. გამოფენა 1972 წელს დაიშალა, ექსპო ნატები კი დღემდე საცავში ინახებოდა სხვადასხვა ფონდში“.
Sixty years after the first exhibition was closed, in 1928 a zoological exhibition was opened at the Simon Janashia State Museum, where along with the important species of that period the old exhibits were mainly presented as dioramas. The diversity of the exposition, arranged on several floors, made the audience to be surprised. The exhibition was dissolved in 1972, and the exhibits were archived at different funds”.
გამოფენა „კავკასიის ბიომრავალფეროვნება“ ორ დარბაზს მოიცავს და 2000-ზე მეტ ექსპონატს სთავაზობს დამთვალიერებლებს. აქ კავკასიის ისეთ ენდემურ სახეობებსაც ნახავთ, რომლებიც ბუნებაში დიდი ხანია აღარ არსებობს, ხოლო მრა ვალი ექსპონატი წითელ წიგნში შეტანილი დაცული სახეობაა.
The exhibition “Biodiversity of the Caucasus” consists of two halls and offers more than 2000 exhibits to visitors. Here are the endemic species of the Caucasus, which no longer exist in nature and many of the exhibits are protected species listed in the Red Book.
მნახველზე დიდ შთაბეჭდილებას ახდენს იშვიათად გიგანტუ რი სვია, რომელიც მე-20 საუკუნის დასაწყისშია დაჭერილი; ძალზე შთამბეჭდავია, აგრეთვე, კავკასიური დომბა, რო მელიც გადაშენებული ქვესახეობაა. ზრდასრული დომბის სი მაღლე 2 მეტრს, ხოლო წონა 900 კგ-ს აღწევდა; მისი სხეული მუქი წაბლისფერი ბეწვით იყო დაფარული, ჰქონდა მოხრილი და ზემოთ აღმართული მოკლე რქები. გიგანტური გარეული ხარის ეს ქვესახეობა წარსულში ფართოდ იყო გავრცელებული ჩრდილოეთ კავკასიიდან სევანის ტბამდე, ბზიფის ხე ობიდან თერგის სათავეებამდე.
As soon as a visitor enters the first hall, a rarely giant beluga will greatly impress him/her, which was caught in the early 20th century. Caucasian bison is also very impressive, which is an extinct subspecies. The height of the adult bison reached 2 meters, and the weight - 900 kg. His body was covered with dark chestnut fur, with curved and raised short horns. This subspecies of the giant wild bull was widely spread in the past from the North Caucasus to Sevan Lake, as well as from the Bzipi Gorge to the source of Tergi River.
კავკასიური დომბის უკანასკნელი ეგზემპლარი 1927 წელს კა ვკასიის ნაკრძალში მოკლეს; ამჟამად უკრაინის ნაკრძალში 20 /
3(65) 2018
The last Caucasian bison was killed in the Caucasus Nature Reserve in 1927. At this time, hybridization is conducted in the Ukrainian Reserves, the purpose of which is to restore this
მიმდინარეობს ჰიბრიდიზაცია ამ ქვესახეობის აღდგენის მიზნით, თუმცა სუფთა სახით მისი მიღება შეუძლებელია. გამო ფენაზე წარმოდგენილი დომბა 1909 წელს ჩრდილოეთ კავკასი აში, მდინარე ურუშტეკის მიდამოებშია მონადირებული. ექსპოზიციაზე სხვადასხვა ცხოველის ბუნებრივი ხმების მოს მენაც შეგიძლიათ მათი ფიტულების წინ დამონტაჟებულ თაჩსქრინებზე, რომლებზეც, აგრეთვე, მოცემულია ძირითადი ინფორმაცია ქართულ და ინგლისურ ენებზე. განსაკუთრებით შთამბეჭდავია ეროვნული მუზეუმის სპეცია ლისტების მიერ თანამედროვე მიდგომებით რეკონსტრუირე ბული ათწლეულების წინანდელი გამოფენის დიორამები – თურანული ვეფხვის და გარეული ტახის ფიტულები მტკვრის ჭალის ტყის ფონზე; საქართველოს ტბების და ჭაობების ფაუნა ჭალის ტყის მახლობლად და ძუძუმწოვარ ცხოველთა მრავალ ფეროვანი კოლექციები მდინარე ვერეს პანორამის ფონზე.
subspecies although it is impossible to get a purebred animal. The exposed bison was hunted in 1909 in the North Caucasus, in the vicinity of the Urushtek River. You can also hear the natural sounds of different animals at the exposition, through touchscreens that are installed on stuffed animals, providing basic information in Georgian and English languages. Especially impressive are the dioramas of the exhibition of decades of longevity, which are reconstructed by specialists of the National Museum on the basis of modern approaches - the stuffed Caspian tiger and the wild boar against the background of the floodplain forest of Mtkvari, as well as the fauna of Georgia’s lakes and marshes near the floodplain forest and the various collections of mammal animals against the background of the Panorama of the Vere River.
© თინა ყაზახიშვილი/TINA KAZAKHISHVILI
2007 წლის მონაცემებით, საქართველოში მწერების 11 471 სახეობაა რეგისტრირებული, რომელთაგან 35 წითელ წიგნშია შეტანილი. IN GENERAL, ACCORDING TO 2007 DATA, 11 471 SPECIES OF INSECTS ARE REGISTERED IN GEORGIA, 35 OF WHICH ARE LISTED THE RED BOOK.
ვერა ფხაკაძე: „კავკასიურ დომბასთან ერთად გამოფენის უმნიშვნელოვანესი ექსპონატია თურანული ვეფხვი. საქარ თველოში ვეფხვის შემოჭრის პირველი შემთხვევა მოხსენი ებული აქვს დავით რექტორს მეფე ერეკლეს დროს, როდე საც ეს მტაცებელი მოინადირეს და მეფე ერეკლეს მიართვეს; მეორე შემთხვევა კი 1922 წელს დაფიქსირდა: ვეფხვი ირანიდან შემოვიდა, აზერბაიჯანის გავლით გარდაბნის ტყეში მოხვდა, შემდეგ _ მანგლისში, შემდეგ სოფელ ლელობთან თბილისიდან 23 კილომეტრის დაშორებით, სადაც მოინადირეს. შესა ბამისად, დიორამაც ჭალის ტყის ფონზეა წარმოდგენილი“.
Vera Pkhakadze: “The Caspian tiger together with the Caucasian bison is the most important exhibition here. The first case of tiger invasion in Georgia was mentioned by David Rector. This happened during the reign of King Erekle when the wild animal was captured and presented to the King Erekle. The second case took place in 1922: a tiger came from Iran and entered the Gardabani forest through Azerbaijan, then - Manglisi, and in the village of Lelobi, 23 km from Tbilisi, was hunted. Therefore, the diorama is presented against the background of the floodplain forest”.
ფერადოვანი და თვალწარმტაცია პირველ დარბაზში პეპლე ბის ორი კოლექცია _ კავკასიური და ტროპიკული სახეობები. ტროპიკული კოლექცია კავკასიურთან შედარების მიზნით არის წარმოდგენილი. ტროპიკულ ზონასა და კავკასიის ბუნებას შო რის არსებული განსხვავება პეპლების ფერწერული ფრთების პალიტრაში შესანიშნავად აისახება: ტროპიკული პეპლების ფე რები უფრო მკვეთრია, ხასხასა, მოულოდნელი შეხამებებით.
Two collections of butterflies are colourful and attractive in the first hall, introducing Caucasian and tropical species. The tropical collection is presented with the purpose of comparing with the Caucasus collection. The distinction between the tropical zone and the nature of the Caucasus is perfectly reflected in a palette of butterfly wings: the colours of tropical butterflies are sharper, fresher and unexpected 21
HISTORY
კავკასიური, მათ შორის, ქართული, უფრო მეტად პასტელის ფერებშია გადაწყვეტილი _ გაცილებით სადა, დახვეწილი და ნატიფი ფერთა შეხამებებით.
in combination: the Caucasian butterflies, including Georgian ones, are rather in pastel colours _ with much simpler, refined and exquisite colour combinations.
საქართველოს ტერიტორიაზე 400 სახეობის ფრინველია რე გისტრირებული (სულ მსოფლიოში 12 000 სახეობაა). ფრინ ველთა ასეთ სიმრავლეს საქართველოს მრავალფეროვანი ეკოსისტემა განაპირობებს. გასაოცარია გამოფენაზე წარმოდ გენილ ფრინველთა მრავალფეროვნებაც: აქ ნახავთ კავკასი ის, მათ შორის, საქართველოს ტერიტორიაზე გავრცელებულ ფრთოსანთა ფიტულებს, რომელთა შორისაა ენდემური, რე ლიქტური და სხვა იშვიათი სახეობები, მათ შორის, თეთრთვალა იხვი, თეთრკუდა ფსოვი, კასპიური შურთხი, ბექობის არწივი, დიდი მყივანი არწივი, ბუხრინწა, ფასკუნჯი, გავაზი, ლაკლაკი, ყარყატი, ვარდისფერი ვარხვი, გნოლები, კაკბები, დურაჯი, კავკასიური როჭო, კავკასიური შურთხი, კავკასური ყარანა... _ ეს ბოლო სამი სახეობა კავკასიის ენდემია.
There are 400 species of birds registered in Georgia (in total, there are 12 000 species worldwide). The variety of birds is determined by the diverse ecosystem of Georgia. Here are the varieties of birds that are represented at the exhibition: there are stuffed birds spread in the Caucasus, including the territory of Georgia, such as the endemic, relic and other rare species: a while-eyed duck, a fish eagle, a Caspian snowcock, an Eastern imperial eagle, a greater spotted eagle, a barn owl, a neophron, a sparrowhawk, a ciconia, a stork, a pink pelican, partridges, willow-ptarmigans, a francolin, a Caucasian black grouse, a Caucasian Snowcock, a Caucasian chiffchaff ... _ the last three species are endemic for Caucasus.
რაც შეეხება ცხოველთა მსხვილ და წვრილ სახეობებს, მათი რაოდენობა საქართველოში 110-მდეა; გამოფენაზე „შეგხვ დებათ“ დათვი, მგელი, მელა, ირემი, შველი, წითელ წიგნში შეტანილი წავი, წითელ წიგნში შეტანილი კავკასიის ენდემური სახეობა _ აღმოსავლეთკავკასიური ანუ დაღესტნური ჯი ხვი; ძალიან მნიშვნელოვანი სახეობაა ჯიქი ანუ ლეოპარდი (ჯანაშიას მუზეუმის ექსპონატი მე-19 საუკუნეშია მოპოვებუ ლი აზერბაიჯანში). საქართველოში ჯიქის არსებობის ბოლო ფაქტები ფარული კამერით 2003-2004 წლებში დაფიქსირდა ვაშლოვნის ნაკრძალში.
Along with the permanent exhibition it is worth mentioning that the Museum has botanical, geological and zoological educational programmes and interested people _ students, researchers can explore the biodiversity of the Caucasus.
© დავით ცვარიანი/DAVID TSVARIANI
მუდმივმოქმედ ექსპოზიციასთან ერთად აღსანიშნავია, რომ მუზეუმს აქვს ბოტანიკური, გეოლოგიური და ზოოლოგიური საგანმანათლებლო პროგრამები და დაინტერესებულ ადამიანებს _ სტუდენტებს, მკვლევარებს შეუძლიათ ადგილზე შეისწავლონ კავკასიის ბიომრავალფეროვნება.
As for the largest and smallest species of animals, their number is about 110 in Georgia. You may see at the exhibition a bear, a wolf, a fox, a deer, a roe, an otter enter the Red Book, and endemic species of the Caucasus listed in the Red Book – an East Caucasian or Dagestan tur. The most important species is a panther or a leopard (the exhibit of the Janashia Museum was obtained in the 19th century in Azerbaijan). The recent facts about the existence of panthers were confirmed in the Vashlovani Nature Reserve, in Georgia in 2003-2004 with a hidden camera.
22 /
3(65) 2018
23
© HERBARIUM
CULTURE
თბილისის ოპერისა და ბალეტის თეატრის 167-წლიანი ისტორია
TBILISI OPERA AND BALLET STATE THEATRE - 167 მარიტა თევზაძე
პირველი ოპერის თეატრი ამიე რკავკასიაში 1851 წლის 12 აპრილს თბილისში საზეიმოდ გაიხსნა. 800 მაყურებელზე გათვლილი შენო ბა, რომელსაც „ქარვასლის თე ატრს“ უწოდებდნენ, იტალიელი არქიტექტორის, სკუდიერის ხელმ ძღვანელობით ოთხი წლის განმა ვლობაში შენდებოდა. სულ რაღაც 6 თვის შემდეგ, 1851 წლის 25 ოქტო მბერს პარიზში გამომავალ პოპულა რულ გაზეთ „ილუსტრასიონში“ დაი ბეჭდა ედმონდ დე ბარესის ვრცელი სტატია, რომელშიც ავტორი წერდა: „ქალაქის ეს ერთადერთი თეატრი, რომლის შიგა სამკაული აგებული და მორთულია მთლიანად მავრიტანული სტილით, უდავოდ წარმო ადგენს ერთ-ერთ ყველაზე უფრო ელეგანტურ, მოხდენილ, წარმტაც სა 26 /
3(65) 2018
l
MARITA TEVZADZE
თეატრო ნაგებობას, რაც კი შეუძლია ადამიანმა წარმოიდგინოს“. 1851 წლის 9 ნოემბერს თბილისში პირველი საოპერო სეზონი გაიხსნა. იტალიურმა დასმა, დირიჟორ ბარ ბიერის ხელმძღვანელობით, გაე ტანო დონიცეტის „ლუჩია დი ლამე რმური“ შეასრულა. მომდევნო სამი თვის განმავლობაში ასევე დაიდგა ვერდის „ერნანი“, ბელინის „ნორმა“, როსინის „სევილიელი დალაქი“... იმ დროინდელ თბილისის ოპერას აღ წერდნენ ლევ ტოლსტოი და ალექსა ნდრე დიუმა-მამა. ოპერა თბილისის კულტურული ცხოვრების უმნიშვნე ლოვანეს ნაწილად იქცა. მსოფლიო საოპერო შედევრები მსოფლიო პრემიერიდან უმოკლეს დროში უკვე თბილისშიც სრულდებოდა.
The first opera theater in Transcaucasia held its Grand Opening in April 12, 1851. The construction of the building of the Theatre for 800 spectators and named CARAVANSERAI THEATRE under the supervision of the Italian architect Scudieri lasted four years. “This is the only theatre in the city, the interior of which is totally Moorish in style, and is undoubtedly one of the most elegant, beautiful and fascinating theatrical constructions, ever imagined by man” wrote Edmond de Bares in L’ILLUSTRATION, Paris, October 25, 1851. November 9, 1851: An Italian troupe, under the conductorship of Barbieri, opened the first opera season with LUCIA DI LAMMERMOOR by Gaetano Donizetti. In the following three months the first performance was followed by ERNANI by Giuseppe Verdi, NORMA by Vincenzo Bellini, IL BARBIERI DE SIVIGLIA by Gioacchino Rossini…
The Tbilisi opera of that time was described by Leo Tolstoy and Alexandre Dumas père. Opera became the most important part of cultural life in Tbilisi. Since then, the world masterpieces are performed in Tbilisi quite soon after the original world productions. October 5, 1852: The second act of Tagliani’s ballet LA SYLPHIDE was staged in Tbilisi Opera Theatre featuring the guest dancers from St. Petersburg - Pavlova, Chesnova, Manokhin and Panov. This was the first ballet performance on the stage of the Tbilisi opera theatre. The newspaper ‘KAVKAZ’ noted that “the dancers were applauded till the gloves were worn out. January 18, 1854: For the benefit performance of Ballet Master Fedor Manokhin the premiere of the ballet La Gitana by Daniel Auber and Hermann Schmidt, with choreography by Filippo Taglioni was given. This was the first full-version ballet on the stage of the Tbilisi opera house. By that time the theater repertoire had several ballets - Giselle, La Gitana, La Sylphide, La Fille du Danube, Le Délire d’un Peintre, and several scenes from Robert. October 11, 1874: Tbilisi Opera House was destroyed by fire. Opera moved to the stage of the Summer Theatre for 22 years. 1890: Maria Perini, who studied under the Italian ballet dancer and teacher Enrico Cecchetti, toured Tbilisi. In 1897-1907, Perini danced at the Tbilisi Opera and Ballet Theatre. From 1916 she started her teaching activities and opened a ballet studio in Tbilisi. Maria Perini’s name is closely connected with the foundation of Georgian Ballet School. November 3, 1896: the new season was opened in the new building of the theatre. The main hall of the building, designed by the architect Victor Schröter, accommodated 1200 spectators.
1852 წლის 5 ოქტომბერს პე ტერბურგიდან მოწვეული მო ცეკვავეების _ პავლოვას, ჩეს ნოვას, მანოხინისა და პანოვის მონაწილეობით თბილისის ოპერაში ფილიპ ტალიონის ბალეტ „სილ ფიდას“ მეორე მოქმედება დაიდგა. ეს იყო პირველი საბალეტო წარმო დგენა თბილისის ოპერის თეატრის სცენაზე. როგორც გაზეთი „კავკაზი“ წერდა, „მოცეკვავეებს ხელთათმა ნების დაცვეთამდე უკრავდნენ ტაშს“. 1854 წლის 18 იანვარს ბალეტმაისტერ ფიოდორ მანოხინის ბენეფისისათ ვის თბილისის ოპერაში ჰერმან შმი დტის და დანიელ ობერის ბალეტის, „გიტანას“ (ფილიპ ტალიონის ქორე ოგრაფია) პრემიერა გაიმართა. ეს იყო პირველი მთლიანი საბალეტო
სპექტაკლი, რომელიც თბილისის ოპერის თეატრის სცენაზე დაიდგა. ამ დროისთვის თეატრის რეპერტუ არში სხვადასხვა ბალეტის _ „ჟიზე ლი“, „გიტანა“, „სილფიდა“, „დუნაის ასული“, „მხატვრის ოცნება“, „რობე რტი“ _ რამდენიმე სცენა ყოფილა წარმოდგენილი. 1890 წელს თბილისს იტალიელი მო ცეკვავე, ენრიკო ჩეკეტის მოსწავლე მარია პერინი ეწვია გასტროლით. მან ქართველ მაყურებელს პირველად უჩვენა 32 ფუეტე. 1897-1907 წლებ ში პერინი თბილისის საოპერო თეატრში ცეკვავდა, 1916 წლი დან კი პედაგოგიური მოღვა წეობა დაიწყო და თბილისში ქორეოგრაფიული სტუდია გახსნა. ამ
The wide opera repertoire included both classical and modern Italian, French, German and Russian works of the time. The stage of the Opera Theater has seen many a tour of the world famous artists, this practice continues to date. 1918: The gaining of independence and the announcement of the First Republic of Georgia was reflected in the opera theater as well. Aleksandre Tsutsunava, a well-known figure of Georgian theatrical culture, was appointed the director of the theater. In the same year, the season was opened with Wagner’s Tannhäuser instead of traditional Ivan Sussanin. The same year, two Georgian soloists of the Opera Company, later well-known as baritone Sandro Inashvili and Giorgi Kurkhuli were joined by the legendary Georgian tenor Vano Sarajishvili. June 17, 1918: The first Georgian opera, performed on the stage of the Tbilisi Opera House, after its premiere on the stage of “Georgian Club”, was Christine by Revaz Gogniashvili. 27
CULTURE
რიგად, ქართული საბალეტო სკოლის საფუძვლის ჩაყრა მარია პერინის სა ხელს უკავშირდება. 1874 წლის 11 ოქტომბერს თბილისის ოპერის თეატრი ხანძარმა გაანად გურა. ოპერამ 22 წლით „საზაფხულო თეატრის“ სცენაზე გადაინაცვლა. 1896 წლის 3 ნოემბერს თბილისის ოპერის თეატრმა სეზონი ახალ, დღევანდელ შენობაში გახსნა. არ ქიტექტორ ვიქტორ შრეტერის დაპ როექტებული შენობის მთავარი დარბაზი 1200 მაყურებელს იტევდა. ფართო საოპერო რეპერტუარი მო იცავდა როგორც კლასიკურ, ისე იმ დროისათვის უახლეს იტალიურ, ფრანგულ, გერმანულ, რუსულ ნაწარმოებებს. თეატრის სცენას არც მსო ფლიოში ცნობილი არტისტების გასტროლები აკლდა. 1918 წელს დამოუკიდებლობის მო პოვება და საქართველოს პირველი დემოკრატიული რესპუბლიკის გამო ცხადება ოპერის თეატრზეც აისახა. თეატრის კომისრად ქართული თეატრალური კულტურის ცნობი ლი მოღვაწე, რეჟისორი ალექსა
28 /
3(65) 2018
ნდრე წუწუნავა დაინიშნა. იმავე წელს სეზონი, ტრადიციული „ივან სუსანინის“ ნაცვლად, ვაგნერის „ტანჰოიზერით“ გაიხსნა, ხოლო საოპერო დასის ორ ქართველ სო ლისტს, შემდგომში ცნობილ ბარიტონ სანდრო ინაშვილს და გიორგი ქურ ხულს ლეგენდარული ქართველი ტენორი ვანო სარაჯიშვილი შეუერ თდა. 1918 წლის 17 ივნისს, „ქართული კლუ ბის“ პრემიერის შემდეგ, თბილისის ოპერის თეატრის სცენაზე პირველი ქართული ოპერა, რევაზ გოგნიაშვი ლის „ქრისტინე“ შესრულდა. 1919 წელს თბილისის საოპერო თე ატრის სცენაზე ერთდროულად სამი ქართული ოპერა დაიდგა: 5 თებე რვალს _ დიმიტრი არაყიშვილის „თქმულება შოთა რუსთაველზე“, 21 თებერვალს _ ზაქარია ფალიაშვი ლის „აბესალომ და ეთერი“, 11 დეკე მბერს კი _ ვიქტორ დოლიძის „ქეთო და კოტე“. სწორედ ეს წელი მიიჩნევა ქართული ეროვნული ოპერის და ბადების თარიღად. ამ პერიოდიდან დღემდე თბილისის ოპერისა და ბა ლეტის თეატრის სცენაზე მოეწყო
1919: Three Georgian operas are staged at the same time in the Tbilisi Opera Theatre: on February 5, Dimitry Arakishvili’s Legend of Shota Rustaveli, on February 21, Zakaria Paliashvili’s Abesalom and Eteri, on December 11, Victor Dolidze’s Keto and Kote. This very year is considered to be the birthday of Georgian National Opera. From this period up to date, the premiere of all the major Georgian operas and ballets and the debut of Georgian artists of international importance took place on the stage of Tbilisi Opera and Ballet Theater. December 29, 1936: The first classic ballet Mzechabuki (original title _ Heart of the Mountains) by Andria Balanchivadze was staged in 1936 by Vakhtang Chabukiani, the greatest dancer and ballet-master of all time, one of the reformers of classical male dancing, nicknamed as “a wizard of dance”. Chabukiani founded Georgian Ballet art and influenced it for a long time. From 1929-1941 he worked at the Kirov Opera and Ballet (Mariinsky) Theatre, performing all leading roles from the classical repertoire. Chabukiani returned to Tbilisi in 1941 and managed Tbilisi Opera and Ballet State Theatre Ballet Company until 1973. Since 1937 the Opera theatre is named after Zakaria Paliashvili and Abesalom And Eteri has traditionally been the opening performance of the season.
troduce the famous Swiss watch brands on Georgian market in a proper way. Today Arttime Ltd is the leading player in the country’s watch sector and works not only as distributor but as retailer as well. Arttime Ltd has the rights of exclusive distribution in the territory of Georgia of the most famous watch and jewelry brands:
Arttime Ltd owns 8 the central shopping streets of Tbilisi and Batumi. Our range is constantly expanding; we strive to satisfy the most discerning taste and desire of our customers to the new. The company’s shops are the real newest stylish items. Useful tip for foreigners visiting Arttime stores: as far as according the Georgian laws there are no import duties on watches, we are able to keep the same retail price as in Switzerland. At the same time VAT Swiss watches bought in Georgia is less than in Switzerland.
www.arttime.ge
CULTURE
ყველა უმნიშვნელოვანესი ქართული ოპერისა და ბალეტის პრემიერა და შედგა მსოფლიოში ცნობილი ქა რთველი არტისტების დებიუტი. 1932 წლის 12 აპრილს თბილისის ოპერის თეატრის სცენაზე ლენი ნგრადის კიროვის (ამჟამინდელი მარიას) თეატრის სოლისტების _ ვახტანგ ჭაბუკიანის და ტატიანა ვე ჩესლოვას გასტროლები დაიწყო. ამ დღეს თბილისის სცენაზე პირველად დაიდგა ლ. მინკუსის ბალეტი „დონ კიხოტი“. 1936 წლის 29 დეკემბერს პირველი ქართული კლასიკური ბალეტის _ ანდრია ბალანჩივაძის „მზეჭაბუკის“ (პირველი სახელწოდება „მთების გული“) პრემიერა გაიმართა. ბალეტის ქორეოგრაფია უდიდეს მოცეკვავეს და ქორეოგრაფს ვახტანგ ჭაბუკია ნს ეკუთვნოდა, რომელმაც ქართულ საბალეტო სკოლას ჩაუყარა საფუძვე ლი. ჭაბუკიანი 1941 წლიდან საბოლოოდ დაბრუნდა თბილისში და 1973 წლამდე ოპერისა და ბალეტის სახე ლმწიფო თეატრის საბალეტო დასს ხელმძღვანელობდა. 1937 წლიდან დღემდე თეატრი ზაქა რია ფალიაშვილის სახელს ატარებს და, ტრადიციულად, ყოველ ახალ სე ზონს „აბესალომ და ეთერით“ ხსნის. 1973 წლის 9 მაისს, უკვე მეორედ, ხანძარმა თბილისის ოპერის თე ატრის შენობის თითქმის მთელი ინტერიერი გაანადგურა, დაიწვა სერგო ქობულაძის მიერ შესრულე ბული უძვირფასესი და ულამაზესი ფარდა, კოსტიუმები, რეკვიზიტები, სამუზეუმო და საარქივო მასალების დიდი ნაწილი.
1978 წელს თეატრის შენობა თავდა პირველი სახით აღდგა (არქიტექტორები _ ლერი მეძმარიაშვილი, მუ რთაზ ჩაჩანიძე); გაფართოვდა ინტე რიერი, სცენა, მოეწყო 6 სარეპეტიციო დარბაზი (3 საბალეტო, 2 საოპერო და ერთიც ორკესტრისთვის). 2010 წელს დაიწყო ოპერისა და ბა ლეტის თეატრის შენობის მასშტა ბური რემონტი, რომელმაც ექვს წელს გასტანა. გამაგრდა საძირკველი, სახურავი ფურცლოვანი სპი ლენძით გადაიხურა; განახლდა თე ატრის ინტერიერის მოხატულობა, სცენის მექანიზმი, თეატრის მატერია ლურ-ტექნიკური აღჭურვილობა; გაფართოვდა საორკესტრო ორმო, გადაკეთდა ჯანსუღ კახიძის სახე ლობის სარეპეტიციო დარბაზი, თე ატრს დაემატა ღია ვერანდები და საგამოფენო სივრცე; დაიბეჭდა და სცენას დაუბრუნდა თეატრის „სავიზიტო ბარათი“ _ სერგო ქობულა ძის მიერ 1960 წელს შესრულებული, ხანძრის დროს დამწვარი ფარდის მოხატულობა. 2016 წლის 30 იანვარს განახლებული თეატრი საზეიმოდ გაიხსნა ზაქარია ფალიაშვილის „აბესალომ და ეთე რის“ პრემიერით, 12 თებერვალს კი მაყურებელმა დავით თორაძის და ვახტანგ ჭაბუკიანის ბალეტის, „გორ დას“ საგანგებოდ თეატრის გახს ნისთვის აღდგენილი ვერსია ნახა. მას შემდეგ საოპერო და საბალეტო დასებმა თბილისში არაერთი პრე მიერა წარუდგინეს მაყურებელს. 167-ე სეზონს კი თბილისის ოპერისა და ბალეტის თეატრი ოქტომბერში გახსნის. პირველი პრემიერა ახალ სეზონზე ვიქტორ დოლიძის „ქეთო და კოტე“ იქნება.
May 9, 1973: After the fire almost the whole interior of the building was destroyed - the very famous, stunning curtain by Sergo Kobuladze, costumes, stage properties, details, museum items, archive materials were burnt. 1978: The theatre building was restored to its original form (architects: Leri Medzmariashvili, Murtaz Chachanidze). The authors of the reconstruction have succeeded in maintaining the Eastern, pseudoMoorish style of the building. Six rehearsal halls were made (three of them – for ballet, two – for opera and one - for orchestra). 2010: The huge international project of repairing the theatre building started, it lasted 6 years. The foundation was strengthened; the roof was covered with copper sheets. the painting of the theatre interior, stage mechanism, the material and technical equipment of the theatre were renewed, the orchestra pit became larger, Djansug Kakhidze rehearsal hall was rebuilt, open verandas and a space for exhibitions were added. The garden around the theatre, where composer Zakaria Paliashvili, tenors: Vano Sarajishvili and Zurab Anjaparidze and conductor Odyssey Dimitriadi are buried, became larger. The “visiting card” of the theatre, the iconic stage curtain created by Sergo Kobuladze in 1960, which was burned in fire, returned to the stage recreated. January 30, 2016: After 5 years of the renovation, the whole Georgia celebrated a grandiose re-opening of the theatre. The renewed theatre was opened with the premiere of Abesalom And Eteri. On February 12, as a part of celebratory opening, revived Gorda David Toradze’s was performed. Since then, opera and ballet companies presented numerous premieres. The new 167th season will be opened in October 2018. The new season’s first premiere will be Keto and Kote by Victor Dolidze.
TBILISI OPERA AND BALLET STATE THEATRE
OPERA PERFORMANCES IN 2018
OCTOBER Z. Paliashvili, ABESALOM AND ETERI V. Dolidze, KETO AND KOTE - premiere NOVEMBER G. Bizet, CARMEN G.Verdi. LA TRAVIATA G.Verdi. REQUIEM L. Beethoven, SYMPHONY N 9 DECEMBER J. Massenet, WERTHER - premiere
30 /
3(65) 2018
22 Kote Apkhazi St. (Former Leselidze) Tbilisi, Georgia +(995)322 99 95 30
Gallerea Tbilisi 2/4 Shota Rustaveli Ave. Tbilisi, Georgia +(995)322 00 82 05
Hilton Hotel 40 Rustaveli St. Batumi, Georgia +(995)555 93 08 30
www.dotstbilisi.com hello@dotstbilisi.com @dotstbilisi
M AD E I N G E O R G I A
ფაგოთერაპია ახალი მარშრუტი საქართველოსკენ
P HAG E T HERAPY NEW ROUTE TO GEORGIA მარიტა თევზაძე
ყოველწლიურად ასობით ადამიანი მოემართება მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყნიდან საქართველოსკენ ცვლილებების იმე დით. მათთან ერთად ხშირად ჩამოდიან საერთაშორისო მედიის წარმომადგენლები, რომლებიც რთული დაავადებების ეფექტი ანად მკურნალობის შესახებ უყვებიან აუდიტორიას. მოხდა ისე, რომ ეს ამბავი საქართველოში მცხოვრებმა ადამიანებმაც არ ვიცით რიგიანად და ახლაღა ვიწყებთ აღმოჩენას, რატომ ჩამო დიან სტუმრები კანადიდან, აშშ-იდან, ევროპიდან, ინდოეთიდან თუ ახალი ზელანდიიდან პირდაპირ გოთუას ქ. 3-ში (თბილისი).
სამედიცინო ისტორია / პაციენტი საფრანგეთიდან პაციენტმა ავტოავარიის შედეგად მიიღო მოტეხილობა, შეეჭრა ინფექცია და დაემართა ძვლის ინფექციური დაავადება _ ოსტე ომიელიტი. მას საფრანგეთში რამდენჯერმე ჩაუტარდა ოპერა ცია, მათ შორის, კანის გადანერგვის მანიპულაცია და მრავალჯე რადი ანტიბაქტერიული თერაპია ანტიბიოტიკების საშუალებით. მიუხედავად ამისა, ჭრილობა წვივის არეში შეუხორცებელი რჩებოდა. ავტოავარიიდან 10 წლის განმავლობაში ვერ მოიძებ ნა მკურნალობის ეფექტიანი მეთოდი. 32 /
3(65) 2018
l
MARITA TEVZADZE
Each Year, hundreds of people visit Georgia from around the world, hoping for a change. International media also comes along and covers the stories about effective treatment of serious diseases. Turns out, Georgian people have no full information about this method. We’re discovering the reason behind increased number of visitors from Canada, USA, Europe, India and New Zealand who go straight to Gotua St. 3, Tbilisi.
MEDICAL HISTORY/PATIENT FROM FRANCE The patient had an injury in car accident, the scar was infected and he developed infection of bone osteomyelitis. He had several surgeries in France, even skin transplant surgery and number of antimicrobial treatments with antibiotics. Despite this, the scar tissue on calf wouldn’t heal. Ten years had been passed after car accident and no effective treatment was found. The patient became aware of the treatment in Georgia – phage therapy and decided to give it a try: experts examined him, took tests, found the bacteria and prescribed phage that would fight it. Three years have gone after starting the treatment and the patient’s scar is fully healed, he doesn’t have the fistula and scar tissue any more, infectious process in the bone is suspended.
პაციენტმა შეიტყო საქართველოში არსებული მკურნალობის მეთოდის _ ფაგოთერაპიის შესახებ და ჩამოსვლა გადაწყვიტა: სპეციალისტებმა აუღეს ანალიზები, მოძებნეს ბაქტერია და პა ციენტს ამ ბაქტერიის საწინააღმდეგო ფაგი დაუნიშნეს. ამჟამად მკურნალობის დაწყებიდან გასულია 3 წელი და პაცი ენტის ჭრილობა მთლიანად შეხორცებულია, აღარ აქვს ფისტუ ლა, წყლული მოშუშდა და ძვალშიც შეჩერდა ინფექციური პრო ცესი. მკურნალობა შედეგიანი გამოდგა.
რა არის ფაგოთერაპია? XIX საუკუნის ბოლოდან რამდენიმე მეცნიერმა შეამჩნია მდი ნარის წყლების ანტიბაქტერიული ეფექტი, რაც მიკროსკოპული დაკვირვების დროსაც გამოჩნდა: ზოგიერთი მიკროორგანიზ მი ბაქტერიას ანადგურებდა. 1915 წელს ასეთი რამ კვლევისას ქართველმა მიკრობიოლოგმა გიორგი ელიავამაც დაინახა: მიკროსკოპის ქვეშ რამდენიმე დღით დატოვებულ საკვლევ მასალაზე ცხადად ჩანდა, როგორ განადგურდა ბაქტერიების ნაწილი ამოუხსნელი მიზეზით.
1917 წელს ამ მოვლენის მეცნიერული ახსნა პარიზის პასტერის ინსტიტუტის მიკრობიოლოგმა ფელიქს დ’ერელმა შეძლო და ახლად აღმოჩენილ ორგანიზმებს ბაქტერიოფაგი ანუ „ბაქტერი ის მჭამელი“ უწოდა. მანვე დანერგა მედიცინაში მკურნალობის ახალი მეთოდი _ ფაგოთერაპია. ბაქტერიოფაგი არის ვირუსი, რომელიც კონკრეტულ ბაქტერიას ებრძვის. მას აქვს თავი, ყელი, სხეული და შოლტები; სწორედ შოლტებით ეკვრის ბაქტერიას, ნერგავს მასში საკუთარ დნმ-ს, იყენებს მიკრობის რესურსებს, მრავლდება და როდესაც მიკ რობულ უჯრედში ვეღარ ეტევა, ხეთქავს მას, შემდეგ გარეთ გა მოდის და სხვა მიკრობებს უტევს.
გიორგი ელიავა და ბაქტერიოფაგი გიორგი ელიავა ფელიქს დ’ერელს საფრანგეთში, პასტერის ინსტიტუტში შეხვდა. ელიავა ამ ინსტიტუტში 1918-1921 და 19251927 წლებში მუშაობდა. ფაგების გამოყენებასთან დაკავშირე ბით ორი მეცნიერის ინტერესები გადაიკვეთა და 1923 წელს მათ ერთობლივად დააარსეს თბილისის ბაქტერიოლოგიის ინსტიტუტი. ინსტიტუტს უზარმაზარი ტერიტორია გადაეცა, სადაც სამეცნიერო საქმიანობასთან ერთად წარმოების პროცესიც მიმდინარეობდა. პარალელურად, გიორგი ელიავა სათავეში ჩაუდგა თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ჰიგიენისა და მიკრობიოლოგიის კათედრებს, 1934 წელს შავი ჭირის საწინააღმდეგო სადგური
WHAT IS PHAGE THERAPY? At the end of 19th century, several scientists discovered antibacterial properties of river waters though microscope: some microorganisms destroyed bacteria. In 1915, the same thing was discovered by Georgian microbiologist Giorgi Eliava. On the sample, left to examine under the microscope for several days, part of bacteria was combated for reasons unknown. In 1917, scientific process behind this phenomenon was provided by Félix d'Hérelle, a microbiologist in Pasteur Institute, Paris and named these newly-discovered organisms bacteriophages – „bacteriaeating“ organisms. He also established new treatment method – phage therapy. Bacteriophage is a virus that fights specific bacteria. It has a head, neck, body and tails. It attaches itself to the bacteria with tails and plants its DNA, uses the microbe’s resources, multiplies, after the microbe cell space is not enough, it breaks the surface and attacks other microbes.
GIORGI ELIAVA AND BACTERIOPHAGE Giorgi Eliava met Félix d'Hérelle in Pasteur Institute. Eliava worked in this institute in 1918-1921 and 1925-1927. The two scientists had similar interests and in 1923 they co-founded Bacteriology Institute. The institute was given vast territory, where, along with scientific research, they started producing phages too. Same time, Giorgi Eliava led Hygiene and Microbiology academic departments at Tbilisi State University. He established the station 33
M AD E I N G E O R G I A
გიორგი ელიავა და ფელიქს დ’ერელი
გახსნა, 1936 წელს კი ბაქტერიოფაგის საკავშირო სამეცნიე რო-კვლევითი ინსტიტუტი დააარსა. ბაქტერიოფაგების კვლევა და წარმოება იმდენად მასშტაბური იყო, რომ საბჭოთა ჯარის მომარაგება დაიწყეს. ინსტი ტუტის ტერიტორიაზე აშენებდნენ სახლებს ელიავასა და დ’ერელისთვის, მაგრამ მიკრობიოლოგებს საქმის გაგრძელება არ დასცალდათ. 1937 წლის 23 იანვარს გიორგი ელიავა დააპატიმრეს და საფრა ნგეთის მთავრობის ჯაშუშობა და მოსახლეობაში ეპიდემიის გავრცელების მცდელობა წაუყენეს ბრალად. იმავე წლის 10 ივლისს გიორგი ელიავა და მისი მეუღლე დახვრიტეს, ხოლო მათი შვილი შუა აზიაში გადაასახლეს. ამ ამბის შემდეგ ფელიქს დ’ერელი საქართველოში აღარასოდეს ჩამოსულა. ინსტიტუტის საქმეებზე მასთან დაკავშირებას ცდილობდნენ, მაგრამ მან ყოველგვარ კონტაქტზე უარი თქვა. დ’ერელის აღმოჩენის მნიშვნელობის მიუხედავად ფაგოთე რაპიას დიდი ბუმი არ მოჰყოლია, რადგან 1928 წელს პენიცი ლინის აღმოჩენამ ყველა სხვა ალტერნატიული მკურნალობის მეთოდი დაჩრდილა, თუმცა საქართველოში ფაგების კვლევა არ შეჩერებულა.
ფაგები თუ ანტიბიოტიკები? ანტიბიოტიკებისა და ფაგების გზები წლების შემდეგ ისევ გადაიკვეთა. 2011 წელს ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანზიაციამ გაავრცელა განცხადება, რომელშიც ნათქვამია, რომ ანტიბიო ტიკების მაღალმა არასაჭირო მოხმარებამ შესაძლოა ისეთი ვე დაუცველ მდგომარეობაში ჩაგვაყენოს, როგორც პენიცილინის გამოგონებამდე ვიყავით. საუბარია იმაზე, რომ ხშირი და არასწორი მოხმარების შემთხვევაში ადამიანის ორგანიზ მში არსებული ბაქტერიები წამლის მიმართ რეზისტენტულები ხდებიან. ამ ბაქტერიებს „სუპერბაგები“ უწოდეს. მათი დამა რცხება არსებული ანტიბიოტიკებით შეუძლებელია. სწორედ ამ გამოუვალმა მდგომარეობამ გაახსენა მედიცინასა და პრესას ფაგოთერაპია. არის არაერთი შემთხვევა, როდესაც სუპერბაგები ბაქტერიოფაგებმა გაანადგურეს. არ უნდა გვეგონოს, რომ ფაგები უნივერსალური სამკურნალო საშუალებაა და მათ ანტიბიოტიკების ჩანაცვლება შეუძლიათ. ფაგები სპეციფიკური ვირუსებია, რომლებიც მხოლოდ კონ 34 /
3(65) 2018
against plague in 1934 and founded Institute of Bacteriophages, Microbiology and Virology in 1936. Researching and producing the bacteriophages was so large-scale, that they started supplying the army. The residences for Eliava and d'Hérelle were built on the institute territory, but the microbiologists couldn’t continue their work further. On January 23, 1937, Giorgi Eliava was arrested, he was accused of spying for French government and intentions to spread the epidemic in population. The same year Giorgi Eliava and his wife were executed by shooting, their son was sent into exile in Central Asia. After this, Felix d'Hérelle never returned to Georgia. They tried to contact him with regard to Institute but he refused. Despite d'Hérelle’s meaningful discovery, phage therapy didn’t cause hype. After discovering penicillin in 1928, any alternative treatments were overshadowed. Although, in Georgia phage research continued.
PHAGES OR ANTIBIOTICS? The paths of antibiotics and phages were crossed again after years. In 2011, World Health Organization stated, that overusing antibiotics may lead us to that unprotected state we were before establishing penicillin. Often and incorrect use of antibiotics make bacteria living in human body resistant to the medicine. This kind of bacteria is called a „superbug“ and it’s impossible to combat with existing antibiotics. These circumstances led the medical society and media to remember phage therapy. There’s evidence, that superbugs are destroyed by bacteriophages. Although, this doesn’t make phage the universal medicine and it cannot replace antibiotics entirely. Phages are specific viruses that can infect and fight only specific bacteria, so they’re effective when treating certain diseases. Antibiotics work in wider range but they also destroy useful bacteria. Phage combats only target bacteria, without side effects. Nowadays, antibiotics and phages are used simultaneously to achieve better results.
ELIAVA INTERNATIONAL PHAGE THERAPY CENTER Through complicated circumstances Eliava Institute survived with the efforts of loyal employees. They kept and rescued unique collection of bacteria, which is the main asset of the institute. „Today, phage therapy is practiced in other countries too, but Pasteur and Eliava institutes are definitely worldwide centers. We can be proud
კრეტულ ბაქტერიებს აინფიცირებენ და ანადგურებენ ანუ მათი გამოყენება მხოლოდ გარკვეული დაავადებების შემთხვევაში იძლევა შედეგს. ანტიბიოტიკებს მოქმედების ფართო სპექტრი აქვთ, თუმცა ისინი არა მხოლოდ მავნე, არამედ სასარგებლო ბაქტერიებსაც სპობენ; ფაგი კი მხოლოდ სამიზნე ბაქტერიას ანადგურებს, გვერდითი მოვლენების გარეშე. დღე ისათვის ანტიბიოტიკებსა და ფაგებს ხშირად ერთდროულად მოიხმარენ უკეთესი შედეგის მისაღწევად.
ელიავას საერთაშორისო ფაგოთერაპიული ცენტრი გიორგი ელიავას მიერ დაარსებულმა ინსტიტუტმა ერთგული თანამშრომლების წყალობით რთულ წლებში თავის გადარჩენა მოახერხა. მათ შეინახეს და გადაარჩინეს ბაქტერიების უნიკალური კოლექცია, რომელიც დღეს ინსტიტუტის მთავარ სიმდიდრესა და უპირატესობას წარმოადგენს. „დღეს ფაგო თერაპიაზე მუშაობა სხვა ქვეყნებშიც აქტიურად მიმდინარეობს, მაგრამ პასტერისა და ელიავას ინსტიტუტები ნამდვილად მსოფლიო ცენტრებია. ამით შეგვიძლია ვიამაყოთ“, _ გვითხრა მზია ქუთათელაძემ, გიორგი ელიავას სახელობის ბაქტერიოფაგიის, მიკრობიოლოგიისა და ვირუსოლოგიის ინსტიტუტის დირექტორმა. ინსტიტუტთან არსებულ ფაგოთერაპიულ ცენტრს პაციენტე ბი მთელი მსოფლიოდან სტუმრობენ, რათა ანტიბიოტიკების მიმართ რეზისტენტულ ინფექციებს ელიავას უნიკალური თერაპიული ბაქტერიოფაგებით ებრძოლონ. ყველაზე ხშირად კლინიკას ის პაციენტები მიმართავენ, რომლებიც ბოლო იმედს მასზე ამყარებენ, რადგან უკვე ყველაფერი სცადეს უშედეგოდ და ზოგჯერ არაერთგზის.
რას მკურნალობენ ფაგოთერაპიით? როგორც ვთქვით, ფაგოთერაპია მხოლოდ გარკვეული ინ ფექციების შემთხვევაშია ეფექტიანი, მათ შორისაა: კანისა და რბილი ქსოვილების, ძვლებისა და სახსრების ინფექციური დაავადებები; თვალის ინფექციები, როგორიცაა ბაქტერიუ ლი კონიუნქტივი; ყურის, ცხვირის, ყელის ინფექციები, რესპირატორული და პირის ღრუს ინფექციები, კუჭ-ნაწლავის გარ თულებები და ა. შ. ამჟამად ელიავას ინსტიტუტი, სხვა მიმართულებებთან ერთად, ვეტერინარიაში ბაქტერიოფაგების გამოყენებაზეც მუშაობს. მას შემდეგ, რაც ევროპაში ვეტერინარიაში ანტიბიოტიკების გამოყენება აიკრძალა, ფაგების მოქმედება ეფექტიანი აღმოჩნდა და ახალი შესაძლებლობების კარი გაიხსნა.
of this“. – Says Mzia Kutateladze, director of G. Eliava Institute of Bacteriophages, Microbiology and Virology. Institute’s phage therapy center is visited by patients from all around the world to fight antibiotic-resistant infections with unique therapeutic bacteriophages. Mostly, these are the patients that have tried every other treatment and are placing all their hope on phage therapy.
WHAT CAN BE TREATED WITH PHAGE THERAPY? As we mentioned, phage therapy is effective only against specific infections, including: skin and tissue infections; bone and joint infections. Eye infections, such as bacterial conjunctivitis. Ear, nose and throat infections, respiratory and intraoral infections, intestinal diseases, etc. Now Eliava Institute is researching and working towards using bacteriophages in veterinary science. After use of antibiotics on animals was banned in Europe, phages were found to be effective and may have opened new opportunities. 35
LITERATURE
ანბანით მოთხრობილი საქართველო ფრანკფურტის წიგნის ბაზრობა 2018
მარიტა თევზაძე
10-14 ოქტომბერს საქართველო ფრანკფურტის წიგნის ბაზრობაზე საპატიო სტუმარი ქვეყნის სტატუსით წარდგება. ბა ზრობა ყოველწლიურად ერთ ქვეყანას ანიჭებს ამ განსაკუთრე ბულ სტატუსს და აძლევს საშუალებას, ევროპულ აუდიტორიას წარუდგინოს წიგნები, თარგმანები, კინო, თეატრი, მუსიკა და სახელოვნებო დარგების სხვა მიმართულებები. საქართველომ სტუმარი ქვეყნის სტატუსი საფრანგეთისგან გადაიბარა. აქამდე პოსტსაბჭოთა ქვეყნებიდან ეს პრივილეგია მხოლოდ რუსეთსა და ბალტიისპირეთის ქვეყნებს ჰქონდათ. წელს ფრანკფურტის წიგნის ბაზრობა სამოცდამეათედ იმართე ბა. 1949 წელს ფრანკფურტში 205 გერმანელი ექსპონენტი შეიკ რიბა ომის შემდგომი პირველი წიგნის ბაზრობის მოსაწყობად. გამოფენა წმინდა პავლეს სახელობის ეკლესიაში ჩატარდა. თუმცა წიგნის ბაზრობის ფესვები ბევრად შორს, მე-15 საუკუნე მდე აღწევს _ იმ დრომდე, როცა ფრანკფურტიდან რამდენიმე კილომეტრში იოჰან გუტენბერგმა წიგნის ბეჭდვას ჩაუყარა სა 36 /
3(65) 2018
l
MARITA TEVZADZE
ფუძველი და შთააგონა ადგილობრივი წიგნით მოვაჭრენი, პირ ველი ნაბეჭდი წიგნის ბაზრობა მოეწყოთ. „საქართველოს გეოგრაფიული მდებარეობა ევროპასა და კა ვკასიას შორის და მისი იდენტობა, რომელიც უნიკალურია მი უხედავად იმისა, ან იქნებ სწორედ იმიტომაც, რომ განსხვავე ბული პოლიტიკური და კულტურული გავლენები გამოუვლია, აქცევს მას განსაკუთრებულ სტუმარ ქვეყნად ფრანკფურტის წიგნის ბაზრობისთვის“, _ განაცხადა იურგენ ბოსმა (Yurgen Boos), ფრანკფურტის წიგნის ბაზრობის პრეზიდენტმა. როგორ ემზადება საქართველო „დღეს თანამედროვე ევროპას აინტერესებს, როგორია თანა მედროვე ქართველი, როგორია თანამედროვე საქართველოს ყოველდღიური ცხოვრება. რა თქმა უნდა, მნიშვნელოვანია ჩვე ნი ისტორიული მემკვიდრეობა და ისიც სათანადოდ იქნება წა
GEORGIA MADE BY CHARACTERS FRANKFURT BOOK FAIR 2018
Frankfurt Book Fair takes place on 10-14 October and Georgia is the Guest of Honor. Every year, one country is chosen to carry this title on the fair and is given an opportunity to present its books, translations, cinema, theatre, music and other forms of art to European audience. The title of the Guest of Honor passed on to Georgia after France. From former Soviet countries only Russia and Baltic nations have had this privilege before. This year Frankfurt Book Fair is held for 70th time. In 1949, 205 German curators met in Frankfurt to organize first book fair after WWII. The book fair took place in St. Paul cathedral. Although, we should search the beginnings of book fair tradition way far back in the past, in 15th century: when Johannes Gutenberg established book printing near Frankfurt and inspired book traders to organize first printed book fair. „Georgia’s geographical position between Europe and the Caucaus, and its unique identity despite – or perhaps because of – the various cultural and political influences, have made the country into one of the most exciting Guests of Honour in recent times”, says Juergen Boos, President of Frankfurt Book Fair.
HOW’S GEORGIA PREPARING? „Today, modern Europe is interested in modern Georgian, modern Georgians’ everyday life. Our historical heritage is definitely important and will be displayed accordingly, but main emphasis is on current events“. – Says Medea Metreveli, director of the Georgian National Book Center. Georgian National Book Center was founded as a specialty to Frankfurt Book Fair in 2014. Its main purpose is assisting the publication of new translated books. Over 300 books were published in the span of 4 years, most of them in English and German languages. Frankfurt Book Fair related events began to take place from January 2018, presentations and meetings with readers have been already held in 35 German cities. One of the most interesting contemporary French writer, Michel Houellebecq visited Georgia in June. This event was a joint project with Frankfurt Book Fair. რმოდგენილი, მაგრამ მიმდინარე მოვლენებზე განსაკუთრებუ ლი აქცენტი კეთდება“, _ ამბობს ქართული წიგნის ეროვნული ცენტრის დირექტორი მედეა მეტრეველი. ქართული წიგნის ეროვნული ცენტრი, ფრანკფურტის წიგნის ბაზრობასთან აღებული ვალდებულების შესაბამისად, 2014 წელს დაფუძნდა. მისი ძირითადი ფუნქცია ახალი თარგმანების გამოცემის ხელშეწყობაა. 4 წლის განმავლობაში 300-ზე მეტი წიგნი გამოიცა, უმეტესობა გერმანულ და ინგლისურ ენებზე. ფრანკფურტის წიგნის ბაზრობასთან დაკავშირებული ღო ნისძიებები 2018 წლის იანვრიდან დაიწყო და 35-მდე გე რმანულენოვან ქალაქში უკვე გაიმართა პრეზენტაციები, მკითხველთან შეხვედრები. ივნისში საქართველოს თანამედროვეობის ერთ-ერთი ყველაზე საინტერესო ფრანგი მწერალი მიშელ უელბეკი ეწვია. ვიზიტი ფრანკფურტის წიგნის ბაზრობის ერთობლივი პროექტის ფარგლებში განხო რციელდა.
Georgia Made by Characters is the slogan that introduces Georgia to international audience. Medea Metreveli states, that on one hand it represents Georgian alphabet as a foundation of country’s identity, on the other hand it embodies the characteristics of people, literature, culture, geography, culinary… The slogan and ongoing events have great feedback in German press, articles and reviews are published almost weekly, up to 35 German, Austrian and Swiss journalists visited Georgia in May and June. „We’re often asked why Georgia wants to become a part of Europe and after visiting the country they answer this question themselves – Georgia is, indeed, European country, with European values. Some stereotypes must break and this project is amazing way to do so. We have our own unique language, script and our literature is created with this unique alphabet“. – Explains Medea Metreveli, talking about the importance of Frankfurt Book Fair. 37
LITERATURE
Georgia made by Characters / ანბანით მოთხრობილი საქარ თველო _ ეს სლოგანი წარადგენს საქართველოს საერთაშორისო აუდიტორიის წინაშე. მედეა მეტრეველის გან მარტებით, ერთი მხრივ, ეს გამოხატავს ქართულ ანბანს, როგორც ქვეყნის იდენტობის საყრდენს, მეორე მხრივ კი, ხასიათს: ადამიანებს, ლიტერატურას, კულტურას, გეოგრა ფიას, სამზარეულოს... სლოგანსა და მიმდინარე ღონისძიებებს გერმანულ პრესა ში კარგი გამოხმაურება აქვს, თითქმის ყოველკვირეულად ქვეყნდება სტატიები და რეცენზიები; მხოლოდ მაისსა და ივნისში 35-მდე გერმანელი, ავსტრიელი და შვეიცარიელი ჟურნალისტი უკვე სტუმრობდა საქართველოს. „ხშირად გვეკითხებიან, რატომ უნდა საქართველოს, რომ გახდეს ევროპის ნაწილი და ამ კითხვას თავად პასუხობენ აქ ჩამოსვლისას _ საქართველო ნამდვილად ევროპული ქვეყა ნაა, ევროპული ფასეულობების მქონე. ზოგიერთი სტერეოტი პი კი უნდა დაინგრეს და ეს პროექტი ამისთვის ძალიან კარგი საშუალებაა. ჩვენ გვაქვს საკუთარი უნიკალური ენა და დამწერლობა და ჩვენი ლიტერატურაც ამ უნიკალურ ანბანზე იქმნება“, _ ამბობს მედეა მეტრეველი ფრანკფურტის წიგნის ბაზრობის მნიშვნელობაზე საუბრისას.
ფრანკფურტის წიგნის ბაზრობა რიცხვებში 2017 წელს წიგნის ბაზრობას ეწვია: 286 425 ვიზიტორი და 172 084 წიგნით მოვაჭრე 137 ქვეყნიდან; აკრედიტებული იყო 10 000-მდე ჟურნალისტი 75 ქვეყნიდან; გაიმართა 4000-ზე მეტი ღონისძიება; ბაზრობაში მონაწილეობდა 7000-ზე მეტი გამომფენი მსოფლიოს 100-ზე მეტი ქვეყნიდან. საქართველო ფრანკფურტის წიგნის ბაზრობისთვის მოსამზადებლად 200 მწერლის 300-ზე მეტი წიგნის თარგმანი გამოიცა 30-მდე ენაზე. უკვე გაიმართა 150-მდე ღონისძიება. უშუალოდ წიგნის ბაზრობის კვირეულზე, 10-14 ოქტომბერს ქართული პავილიონი და ქალაქი ფრანკფურტი უამრავ ღონისძიებას უმასპინძლებს, რომელზე დასწრებაც უკვე შეგიძლიათ დაგეგმოთ. ლიტერატურისა და კულტურის პროგრამა ძალიან ვრცელია, გთავაზობთ რამდენიმე იდეას მომავალი ვიზიტების დასაგეგმად.
FRANKFURT BOOK FAIR IN NUMBERS In 2017, Frankfurt Book Fair was attended by 286.425 visitors and 172.084 trade visitors from 137 countries. Around 10 000 accredited journalists from 75 countries. Over 4000 events took place and more than 7000 exhibitors were participating from around 100 countries. IN GEORGIA More than 300 books from 200 writers were translated into 30 languages and published in preparation for Frankfurt Book Fair. Over 150 events have already been held. On Frankfurt Book Fair, October 10-14, Georgian pavilion will host numerous events and you can already plan your schedule. The list of literature and culture events is very long, so we recommend few ideas on how to plan your visit.
38 /
3(65) 2018
ღონისძიებების კალენდარი / THE EVENTS CALENDAR სრული განრიგის ნახვა შესაძლებელია ვებგვერდზე / The complete listing can be seen at: www.georgia-characters.com ლიტერატურის პროგრამა 4 სექტემბერი სად: ფრანკფურტი, Bookstore Weltenlese შოთა რუსთაველის „ვეფხისტყაოსანი“; სპიკერი: ტილმან შპრეკელსენი 13 სექტემბერი სად: ბერლინი, Das Blaue Sofa; ავტორები: ლაშა ბუღაძე, ნანა ექვთიმიშვილი, ნინო ხარატიშვილი, დეა მეტრეველი, იურგენ ბოსი 23 სექტემბერი სად: ბად ბერლებურგი, Rompel Specialist Market, Am Hilgenacker 46-48 აკა მორჩილაძე კითხულობს ნაწყვეტებს თავისი ნაწარმოებიდან „მოგზაურობა ყარაბაღში“; წარმდგენი: რიკარდე რედესელი მუსიკის პროგრამა ფრანკფურტში ფიქრობენ, რომ მუსიკის გლობალური ენა ერთ-ერთი საუკეთესო საშუალებაა უნიკალური ქართული კულტურის აღსაქმელად. ამისათვის გერმანიის საუკეთესო საკონცერტო დარბაზები და ფესტივალები მთელი წლის განმავლობაში ეთმობა ქართველ მუსიკოსებს. გერმანიაში მოუსმენენ ფოლკლორულ მუსიკას სა ქართველოდან, საოპერო თუ სასულიერო მუსიკას, ჯაზს, ელექტრონულ მუსიკასა და ქართველ dj-ებს. სუხიშვილების ეროვნული ბალეტი კი ქართულ ცეკვას წარადგენს.
LITERATURE EVENTS September 4 Where: Frankfurt, Bookstore Weltenlese The Knight in Panther’s Skin, by Shota Rustaveli; Speaker: Tilman Spreckelsen September 13 Where: Berlin, Das Blaue Sofa; Authors: Nino Kharatishvili, Nana Ekvtimishvili and Lasha Bugadze, Dea metreveli, Juergen Boos September 23 Where: Bad Berleburg, Rompel Specialist Market, Am Hilgenacker 46-48 Aka Morchiladze reads fragments from „Journey to Karabakh“ Presenter: Rikarde Riedesel MUSIC EVENTS It is considered in Frankfurt, that global music language is one of the best ways to perceive unique Georgian culture. The best German music halls and festivals present Georgian musicians for whole year. There will be performances of Georgian folk music, opera, religious music, jazz, electronic music and Georgian DJs. Sukhishvili National Ballet will perform Georgian dance.
24-26 აგვისტო, River Bank Festival ნინო ქათამაძე, ანსამბლი „ირაო“, ნიკოლოზ რაჭველი ორკესტრთან ერთად, მოძრაობის თეატრი, პანტომიმის თეატრი და სხვა.
August 24-26, River Bank Festival Nino Katamadze, "Irao", Nikoloz Rachveli and the orchestra, Movement Theatre, Pantomime Theatre, etc.
26 სექტემბერი სად: Berlin Philarmonie; თბილისის სიმფონიური ორკესტრი ვახტანგ კახიძის დირიჟორობით და საოპერო შემსრულებლები: ნინო სურგუ ლაძე, ბადრი მაისურაძე, მიხეილ ქირია, ნინო მაჩაიძე და სხვ.
September 26 Where: Berlin Philarmonie; Tbilisi Symphony Orchestra conducted by Vakhtang Kakhidze and opera singers: Nino Surguladze, Badri Maisuradze, Mikheil Kiria, Nino Machaidze, etc.
9-13 ოქტომბერი, ფრანკფურტის წიგნის ბაზრობის პავილიონი ხატია ბუნიათიშვილი, ბექა გოჩიაშვილის ტრიო, ნიკა მაჩაიძე და ნატალია ბერიძე, „სუხიშვილები“, dj გიგი ჯიქია. თეატრის პროგრამა თეატრი ალბათ საუკეთესოდ ირეკლავს მთელ იმ ცვლილებებს, რომლებიც სა ქართველოში გამოიარა პოლიტიკამ, კულტურამ, საზოგადოებამ თუ საზღვრებმა. ქართულ თეატრს გერმანიაში წარადგენენ რეზო გაბრიაძის თეატრი, რუსთავე ლის თეატრი, სამეფო უბნის თეატრი, სოხუმის დრამის თეატრი და სხვ.
2-3 ოქტომბერი სად: Künstlerhaus Mousonturm | Big Stage da Badisches Staatstheater Karlsruhe | Kleines Haus; „პრომეთე/დამოუკიდებლობის 25 წელი“ სამეფო უბნის თეატრი; რეჟისორი: დათა თავაძე 8 ოქტომბერი სად: K Künstlerhaus Mousonturm „სტიქსი“; რუსთაველის თეატრი; რეჟისორი: რობერტ სტურუა 17 ოქტომბერი სად: Schauspiel Frankfurt; „რამონა“; მარიონეტების თეატრი რეჟისორი: რეზო გაბრიაძე კინოს პროგრამა ქართული კინო ფართოდ იყო წარმოდგენილი ბერლინის 68-ე კინოფესტივალზე, კოპროდუქციის ბაზარზე კი საქართველო საგანგებო ფოკუსის ქვეშ მოექცა. დრო და ჟანრი მრავალფეროვანია კოტე მიქაბერიძიდან ანა ჩუბინიძის ანიმაციამდე.
სექტემბერი-ოქტომბერი სად: ფრანკფურტი, გერმანიის კინომუზეუმი ქართული ფილმების ფართო რეტროსპექტივა 7-12 ნოემბერი კოტბუსის კინოფესტივალი, ფოკუსი საქართველოზე 1-10 ოქტომბერი, Höchst Library ფრანკფურტში ანა ჩუბინიძის ანიმაციის „ჯიბის კაცი“ ჩვენება და გამოფენა გარდა ამისა, დაგეგმილია არაერთი გამოფენა _ იქნება ეს ფოტოგრაფია, მხა ტვრობა, ინსტალაცია თუ ვიდეოარტი, ვორქშოპები და სემინარები. გერმანიაში ჩასული საერთაშორისო დამთვალიერებელი გაეცნობა ქართულ ღვინოს, არქეო ლოგიურ მასალას, სამუზეუმო ექსპონატებს, ხელნაწერებს, მითოლოგიას და ა. შ. 2018 წელს ფრანკფურტის წიგნის ბაზრობაზე საქართველოს საპატიო სტუმარი ქვეყნის სტატუსით მონაწილეობის პროექტი საქართველოს განათლების, მეცნიე რების, კულტურისა და სპორტის სამინისტროს მხარდაჭერით ხორციელდება.
October 9-13, Frankfurt Book Fair Pavilion Khatia Buniatashvili, Beka Gochiashvili Trio, Nika Machaidze and Natalia Beridze, "Sukhishvilebi", DJ Gigi Jikia. THEATRE EVENTS Theatre, probably is the best in reflecting the changes in Georgian politics, culture, borders and society. Georgian theatre will be presented in Germany by Rezo Gabriadze Theatre, Rustaveli State Drama Theatre, Royal District Theatre, Sokhumi State Theatre, etc. October 2-3 Where: Künstlerhaus Mousonturm | Big Stage and Badisches Staatstheater Karlsruhe | Kleines Haus; "Prometheus/25 Years of Independence"; Royal District Theatre; Director: Data Tavadze October 8 Where: Künstlerhaus Mousonturm; "Styx"; Rustaveli State Drama Theatre Director: Robert Sturua October 17 Where: Schauspiel Frankfurt; "Ramona"; Rezo Gabriadze Theatre Director: Rezo Gabriadze CINEMA EVENTS Georgian cinema was widely presented on the 68th Berlinale. On coproduction market Georgia was in the spotlight. Time and genre range is diverse, from Kote Mikaberidze to animated film by Ana Chubinidze. September-October Where: Frankfurt, Deutsches Filmmuseum; Retrospective of Georgian cinema November 7-12 Cottbus Film Festival, Focus on Georgia October 1-10 Frankfurt, Höchst Library; "The Pocket Man" by Ana Chubinidze and exhibition
Moreover, numerous photography, art, installation, video-art exhibitions, workshops and seminars are scheduled. International audience in Germany will be introduced to Georgian wine, archeological material, museum exhibits, scripts, mythology, etc. The project – Georgia as the Guest of Honor on Frankfurt Book Fair is supported by Ministry of Culture and Sports of Georgia.
39
VOYAGE
ბერლინი
კოსმოპოლიტური ქალაქი უგრიმოდ
KAISER-WILHELMGEDÄCHTNISKIRCHE გერმანიის პირველი იმპერატორის პატივსა ცემად 1895 წელს აგებული ეკლესია ომის დროს ბრიტანულმა ავიაციამ ნანგრევებად აქცია. ძველი ტაძრის ნარჩენების კონსერვაციის შემდეგ მის გვერდით თანამედროვე დიზაინის ახალი ეკლესია და სამრეკლო ააგეს.
40 /
3(65) 2018
„ჯორჯიან ეარვეისის“ პირდაპირი რეისით ბერლინში კვირაში ორჯერ, ორშაბათს და პარასკევს შეგიძლიათ გაემგზავროთ, შემდეგ კი გერმანიის ნებისმიერი ქალაქისაკენ გზა მატარებლით განაგრძოთ. ნინო ლურსმანაშვილი
l
NINO LURSMANASHVILI
რით განსხვავდება ბერლინი მსოფლიოს სხვა დედაქა ლაქებისგან? ამ ქალაქის მთავარი მახასიათებელი ღირსშესა ნიშნაობების უთვალავი რაოდენობაა. ბერლინი ХХ საუკუნის ისტორიის გიგანტური დასურათხატებული ენციკლოპედიაა, მა რადიული რევოლუციური განწყობების ქალაქი, ალტერნატიული აზროვნების დედაქალაქი და ეპოქის სულის გამოხატულება. ბერლინის სიმბოლოა ბრანდენბურგის კარიბჭე _ ქალაქის ყვე ლაზე ცნობილი არქიტექტურული ძეგლი. წლების განმავლობაში კარიბჭე სიმბოლურად გამოხატავდა გაყოფილ ქალაქს; პარიზის მოედანი კი, რომელზეც ბრანდენბურგის კარიბჭეა აგებული, სი ცოცხლით სავსე ევროპული მეტროპოლიის ცენტრალური ადგი ლია, სადაც მუდმივად ჩნდება ახალ-ახალი იდეები, იქმნება თა ნამედროვე ხელოვნება და კულტურა. ყოფილი დასავლეთ ბერლინის ატმოსფერო კურფიურსტენდა მის ფეშენებელურ ბულვარზე ჩანს, სადაც მდებარეობს უნი ვერმაღი „დასავლური სავაჭრო სახლი“ _ სახელგანთქმული KaDeWe, მოდური ბუტიკები, ელეგანტური გალერეები, XIX-XX საუკუნეების მიჯნაზე აგებული საცხოვრებელი კვარტლები, რომ ლებიც შესანიშნავადაა შემონახული; და, რა თქმა უნდა, აქ არის საღამოს ღონისძიებების ვრცელი პროგრამა. კოსმოპოლიტიზმის ატმოსფერო იგრძნობა ბერლინის სამთა ვრობო კვარტალში, რომელიც ბრანდენბურგის კარიბჭიდან და რაიხსტაგიდან დასავლეთით მდებარეობს. მშვიდობას და თავი სუფლებას აქ მოწიწებით იცავენ _ იმ ეპოქისგან განსხვავებით, როდესაც ბერლინი მშვიდობის და თავისუფლების უხეშად გა მთელავი რეჟიმის დედაქალაქი იყო. გერმანიის ისტორიის სამა რცხვინო ფურცლების შეხსენებაა დახოცილი ევროპელი ებრა ელების ძეგლი, რომელიც ნიუიორკელი არქიტექტორის, პიტერ აიზენმანის პროექტით შეიქმნა. მემორიალი ბრანდენბურგის კარიბჭის სიახლოვეს არის აღმართული. ძველისძველი ბულვარი უნტერ დენ ლინდენი ბრანდენბურგის კარიბჭიდან თითქმის ალექსანდერპლაცამდეა გადაჭიმული. ბულვარში სეირნობისას ბერლინის ღირსშესანიშნაობების ლამის ნახევარს ნახავთ: ახალ საყარაულო კოშკს; ყოფილ არსენალს _ ცეიგჰაუსს, სადაც ამჟამად გერმანიის ისტორიის მუზეუმია; მუზეუმების კუნძულს, რომელიც იუნესკოს მსოფლიო კულტურული მემკვიდრეობის ნუსხაშია შეტანილი; აგრეთვე, ბერლინის დიდებულ ტაძარს.
FERNSEHTURM ეს თვალისმომჭრელი მონუმენტი სფეროთი და სვეტით სატელე ვიზიო კოშკურაა და ბერლინის სახასიათო შტრიხია, Fernsehturm-ი 368 მეტრი სიგრძისაა და ყველაზე მაღალი ნაგებობაა მთელ გერ მანიაში. ბერლინი არის გერმანიის ატელიე, სცენა, პოდიუმი და სარეპე ტიციო დარბაზი. ცვლილებების სული ყოველთვის იყო ამ ქა ლაქის სავიზიტო ბარათი და, უდავოდ, დღესაც აქ ვიბრირებს. ბერლინურ ეზოებში, ურიცხვ ატელიესა და სახელოსნოში ნამდვილი ოსტატები ქმნიდნენ და ქმნიან ხელოვნების ნიმუშებს. ხელოვნება აქ არა მარტო ბუტიკების ვიტრინებს იპყრობს, არამედ ქუჩის პატარა ხიდებს, სახლების კედლებს და მთელ კვარტლებს. POTSDAMER PLATZ 1920-იან წლებში პოტსდამერპლაცი და მისი მეზობელი ლეპციგერპლაცი (Leipziger Platz) მართლაც ქალაქის ცხოვრების მაჯისცემის მთავარი ადგილი იყო, მაგრამ ომმა და კედელმა აქ დიდი გაუშენებელი ტერიტორია დატოვა. 1993 წელს კომპანიები _ Sony და Daimler-Benz საუკუნის მშენებლობას შეუდგნენ. პოტსდამერპლაცი და მისი შემოგარენი ცათამბჯენებითა და ოფისებით დამშვენებულ ულტრათანამედროვე კვარტლად იქცა.
საფეხმავლო მარშრუტის ბოლოს, ალექსანდრეს მოედანზე _ ალექსანდერპლაცზე თითქოს ცას უერთდება ბერლინის ცნობი ლი ტელეანძა, ყველაზე მაღალი შენობა გერმანიის ფედერაცი ულ რესპუბლიკაში. ანძის გადმოსახედ მოედანზე თუ ახვალთ, არა მარტო მთელ ბერლინს, არამედ მის მიმდებარე ბრანდენბუ რგის ფედერალურ მიწასაც დაინახავთ. ჰაკეშე ჰიოფეს _ ამ ტიპური ბერლინური კვარტლის ცხოვრე ბა დღისითაც გამოცოცხლებულია და ღამითაც: აქ მდებარეობს გალერეები, დრამატული თეატრები და ვარიეტეები, რესტორ ნები და ბარები, ბუტიკები და ცნობილი სავაჭრო მარკების საფლაგმანო მაღაზიები. გერმანიის დედაქალაქის შემოქმედებითი სული სრულად იგრძნობა ჰაკეშე ჰიოფეს პატარა ეზოებში. დღეს, ბერლი ნის კედლის დაცემიდან მეოთხედ საუკუნეზე მეტის გასვლის შემდეგ, სწორედ შემოქმედებითი განწყობა განასხვავებს ამ ქალაქს სხვა ევროპული მეტროპოლიებისგან. 41
VOYAGE
ბერლინის კედლის კილომეტრამდე მონაკვეთი ობერბაუმ ბრიუკეს ხიდსა და ოსტბანჰოფის ვაგზალს შორის ცნობილია, როგორც East Side Gallery და სთრითარტის გალერეას წარ მოადგენს ღია ცის ქვეშ. კროიცბერგისა და პრენცლაუერბერგის, ნოიკელნისა და ვედინგის რაიონებში დღეს სხვადასხვა მიმდინარეობის 20 ათასზე მეტი მხატვარი და დიზაინერი ცხოვრობს და მუშაობს. სწორედ ისინი ქმნიან ბერლინის განსაკუთრებულ ატმოსფეროს და ამ ქალაქს ანდერგრაუნდის თაყვანისმცემლებისა და ჰიპსტერებისთვის თანაბრად მიმზიდველს ხდიან. „მუზეუმების კუნძულის“ მუზეუმთა გაერთიანებას მსოფლიო ში ანალოგი არ გააჩნია. 5 მუზეუმში, რომელთა არქიტექტურა ანტიკურ ტაძრებს მოგვაგონებს, გამოფენილია კაცობრიობის ისტორიისა და კულტურის არტეფაქტები, რომლებიც 6 ათა სი წლის განმავლობაში იქმნებოდა. 1999 წელს ბერლინის „მუზეუმების კუნძული“, რომელიც ქალაქის ცენტრში მდება რეობს, იუნესკოს მსოფლიო კულტურული მემკვიდრეობის ობიექტების სიაში შეიტანეს.
იუნესკოს მიერ მსო ფლიო მემკვიდრე ობად აღიარებული მუზეუმების კუნძული დედაქალაქის ყველა ზე მნიშვნელოვანი მუ ზეუმების ერთობლი ობაა და მათ შორისაა Pergamonmuseum, Bode-Museum, Neues Museum, Alte Nationalgalerie და Altes Museum.
ძველი მუზეუმი, რომელიც პრუსიის პირველი საჯარო მუზეუმი გახდა, 1830 წელს აიგო კარლ ფრიდრიხ შინკელის პროექტით. 1859 წელს მას მოჰყვა ახალი მუზეუმი, 1876 წელს _ ძველი ეროვნული გალერეა, 1904 წელს _ ბოდეს სახელობის მუზეუმი, დაბოლოს, 1930 წელს _ პერგამონის მუზეუმი. დღეს „მუზეუმების კუნძულზე“ გამოფენილია, უპირატესად, XIX საუკუნის ხელოვნების ნიმუშები და არქეოლოგიური კოლექციები. გერმანიის გაერთიანებას „მუზეუმების კუნძულის“ მხატვრუ ლი კოლექციების გაერთიანების ხანგრძლივი პროცესი მოჰ ყვა. მეორე მსოფლიო ომის დროს დაზიანებული მუზეუმების შენობების რეკონსტრუქციის შემდეგ სხვადასხვა ადგილას გაფანტული ფონდები თავიანთ საწყის ადგილს დაუბრუნდა. ახალი მუზეუმის ნანგრევებიდან აღდგენის პროცესი თითქმის 60 წლის დაგვიანებით, მხოლოდ 2003 წელს დაიწყო. ინგლისელი არქიტექტორის, დევიდ ჩიპერფილდის ხელმძღვანელობით შენობას ძალიან რთული რეკონსტრუქცია ჩაუტარდა. კედლის მუზეუმი, რომელიც ბერლინის კედლის აგებიდან სულ რაღაც ერთი წლის შემდეგ, 1962 წელს გაიხსნა, გერმანი ის გაყოფის ისტორიას გვიამბობს და ბერლინის მუზეუმებიდან ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარულია ტურისტებს შორის. ის ყოფილი საკონტროლო-გამშვები პუნქტის, „ჩეკპოინტ ჩარლის“ გვერდითაა _ ეს არის ცივი ომის დროინდელი ყველაზე ცნობილი საკონტროლო-გამშვები პუნქტი, რომელიც ორი მსოფლიო სახლმწიფოს, აშშ-ისა და საბჭოთა კავშირის და პირისპირების სიმბოლოდ იქცა. დიდებულ კულტურას, მრავალფეროვან ლანდშაფტებსა და გერმანიის ისტორიას, რომელსაც ფესვები უძველეს წარსულში აქვს, ტურისტები ყოველთვის აღფრთოვანებაში მოჰყავს, თუმცა უკვე დიდი ხანია, ღირსშესანიშნაობებს შორის არანაკლებ საპატიო ადგილს იკავებს გერმანული ეროვნული სამზარეულო. გერმანიაში გურმანებს კულინარიული ღირსშესანიშნაობე ბის აურაცხელი რაოდენობა ელოდებათ. და არ აქვს მნიშვნე ლობა, ტრადიციულ ტრაქტირს აირჩევთ თუ დახვეწილი სა მზარეულოს მქონე 300 რესტორნიდან ერთ-ერთს, რომელთა უმეტესობა მიშლენის ვარსკვლავების მფლობელია _ ყველა მათგანი ხარისხის და პროდუქტების წარმომავლობის უმკაც რეს კრიტერიუმებს შეესაბამება, თუმცა ისინი ერთმანეთისგან განსხვავდებიან საკუთარი უნიკალური კულინარიული კონცეფციებით. შესაბამისად, სრულიადაც არ არის ძნელი იპოვოთ ადგილი, სადაც შეგიძლიათ ტრადიციული რეცეპტების დახვე წილი ინტერპრეტაციებით შექმნილი კერძებით ისიამოვნოთ, ან ნოვატორული კულინარიული ხელოვნების ნაყოფი გასინჯოთ _ და, რაც მთავარია, გულწრფელი სტუმართმოყვარეობის სასი ამოვნო ატმოსფეროში. 42 /
3(65) 2018
„მუზეუმების კუნძულზე“ გამოფენილია მსოფლიო ისტორიის და კულტურის ისეთი შედევრები, როგორიცაა: იშთარის კარიბჭე, პერგამონის საკურთხეველი, მილეთის ბაზრის ფასადი, ნეფერტიტის ბიუსტი.
43
VOYAGE გერმანიაში დამატებითი ღირებულების თანხის ნაწი ლის დაბრუნება შეუძლიათ ევროკავშირის არარეზიდენტ პირებს; ამასთან, ერთჯერა დად ნავაჭრის თანხა 25 ევრო ზე ნაკლები არ უნდა იყოს (30 ევრო _ წიგნებზე) ერთსა და იმავე დღეს, ერთსა და იმავე მაღაზიაში.
გერმანიაში ღვინის წარმოების საუკუნოვანი ტრადიცია არ სებობს. დღეისათვის ამ ქვეყანაში 80 000 მევენახე-მეღვინეს მოჰყავს ყურძენი 102 000 ჰექტარზე და ბევრ მათგანს უკვე შეუძ ლია იამაყოს კუპაჟებით, რომლებიც საერთაშორისო პრემიების მფლობელია. გერმანიაში 13 მეღვინეობის რეგიონია. მეღვინე ებს შორის ბევრი ახალგაზრდა და შემოქმედებითი პერსონაა, რომელთა ღვინის სარდაფები და მამულები აუცილებლად უნდა მოინახულოთ გასტრონომიული მოგზაურობის ფარგლებში. არ აქვს მნიშვნელობა, რომელ მარშრუტს აირჩევთ, ყველგან უდი დესი სიამოვნება გელოდებათ. გერმანია შოპინგისთვის საუკეთესო ადგილია. აქ ყველაფერია: შედარებით იაფფასიანი ნაკეთობებიდან დაწყებული, მაღალი მოდის ნიმუშებამდე, ანტიკვარული ნივთებიდან ულტრათანა მედროვე, მთელ მსოფლიოში პოპულარულიდან ტიპურ გერ მანულ პროდუქციამდე. და ყველაფერი ყოველთვის ახლოსაა, კომფორტულია და, რაც მთავარია, ხელმისაწვდომია. ბერლინში არა მარტო სავაჭრო ქუჩაა, არამედ უამრავი სავაჭ რო კვარტალიც ფართო და მრავალფეროვანი ასორტიმენტით. ბერლინის ყველაზე ცნობილი სავაჭრო ქუჩაა კურფიურსტენდა მი (Kurfürstendamm), დიდი შოპინგცენტრებით და პრესტიჟუ ლი ბუტიკებით. მრავალ ექსკლუზიურ მაღაზიას იპოვით ფრი დრიხშტრასეზე (Friedrichsstraße). ცნობილ ბერლინურ სტილს და მოდის ბოლო ტენდენციებს ნახავთ პრენცლაუერბერგის რაიონში (Prenzlauer Berg) შიონჰაუზერალესა (Schönhauser Allee) და კასტანიენალეში (Kastanienallee), აგრეთვე, ფრი დრიხსჰაინის (Friedrichshain) რაიონში და ბოქსჰანგენერპლაცზე (Boxhagener Platz).
როგორ დავიბრუნოთ დამატებითი ღირებულების თანხა ვალუტა: ევრო (€) დამატებითი ღირებულების გადასახადი:
სტანდარტული
19%
პროდუქტებსა და წიგნებზე
7%
EAST SIDE GALLERY ბერლინის კედლისგან დარჩა 1,3 კილომეტრი სი გრძის გალერეა ღია ცის ქვეშ. საგამოფენო სივრცე 101 პოლიტიკურ და სატი რულ კედლის მხატვრო ბას იტევს, რომელთაც 118 ავტორი ჰყავს მსოფლიოს 21 ქვეყნიდან.
44 /
3(65) 2018
TAX FREE-ს ბლანკებზე ბეჭედი უნდა დაარტყმევინოთ იმ აეროპორტში, საიდანაც ევროკავშირის ტერიტორიას ტოვებთ. საბაჟოს ბეჭედი ძა ლაშია ნივთის ყიდვის თარი ღიდან 3 თვის განმავლობაში. იმისათვის, რომ საბაჟოს თანამშრომელმა ბეჭდით დაგიდასტუროთ Tax free-ს სპეციალური ფორმა, ის სრუ ლად და უშეცდომოდ უნდა იყოს შევსებული; მებაჟემ შეიძლება შეძენილი ნივთების ჩვენება მოგთხოვოთ, ამიტომ ცალკე უნდა გქონდეთ თავისი იარლიყებით; აგრეთვე, უნდა წარუდგინოთ სალაროს ჩეკე ბი, პასპორტი და სამგზავრო დოკუმენტები.
45
ART
ორელიენ ვილეტი სიჩუმის რეზოლუცია - აფხაზეთი თანამედროვე ფოტოხელოვნებაში მიტოვებული ადგილების თემა ძალიან პოპულარულია. „არქიტექტურის ფოტოგრაფის“ სახელით ცნობილი ფრანგი ფოტოხელოვანი ორელიენ ვი ლეტი (Aurelien Villette), დედამიწის გარშემო მოგზაურობისას, 2016 წელს შავი ზღვის აღმოსავლეთ სანაპიროზე, ოკუპირე ბულ აფხაზეთში შეჩერდა. მისი ფოტოკამერის ობიექტივში ერთდროულად მოხვდა მე-20 საუკუნის რამდენიმე შეჩერებული ათწლეული _ 50-იანები, 60-იანები, 70-იანები... 90-იან წლებში წარმოქმნილმა შეიარაღებულმა კონფლიქტმა კი ოდესღაც ეს ულამაზესი და სიცოცხლით სავსე ადგილი ახლა თითქოსდა აჩრდილების თავშესაფრად აქცია, რომელიც ორე ლიენ ვილეტის ფოტოსერიის შთაგონება გახდა. ფოტოხელოვანი სრულიად განსხვავებული რაკურსით, უაღ რესად ემოციურად გადმოსცემს ამ ადგილებში დასადგურებულ ნოსტალგიას, სიჩუმეს, მარტოობას. შეიძლება ითქვას, რომ ის გატაცებულიც კია მიტოვებული და დანგრეული სანა ტორიუმების, სასტუმროების, სახლების, ეზოების გადაღებით. მისი თვალი ეძებს, მაგრამ ვერ პოულობს ადამიანს... სიჩუმე, სიცარიელე, რომელსაც ამ ოდესღაც ულამაზეს ადგილებში დაუბუდებია, გვიჩვენებს, რომ ბოლო ათწლეულების განმა ვლობაში დასავლეთ საქართველოს ამ დიდ ნაწილში თითქოს ცივილიზაციები შეეჯახნენ ერთმანეთს. მომხიბლავი არქი ტექტურის შენობებში არსად არიან ადამიანები, მათი ადგილი სარეველებს და მტვერს უკავია, კულტურის ევოლუცია გავე ლურების მიმართულებით გარდასახულა; ეს არის ევოლუცია რეზოლუციის გარეშე, სავსე სიცარიელით, სევდით, სიჩუმით. და ამ ქაოსურ სიჩუმეში ავტორი მისთვის დამახასიათებელი ლაკონიზმით სიმეტრიული ფორმების ძიებაშია. 46 /
3(65) 2018
27 სექტემბრიდან 7 ოქტომბრის ჩათვლით ფონდი „ევრო არტი“, თავის ქართველ და უცხოელ პარტნიორებთან ერთად, საქართველოს ეროვნული მუზეუმის ს. ჯანაშიას სახელო ბის საქართველოს მუზეუმში მართავს ორელიენ ვილეტის გამოფენას „სიჩუმის რეზოლუცია _ აფხაზეთი“. გამოფე ნა 27 სექტემბერს იხსნება _ სწორედ ამ დღეს, 25 წლის წინათ დაახლოებით 250 000-მა ადამიანმა იძულებით დატოვა აფხაზეთი. ქართველ პუბლიკას აფხაზეთი ახსოვს, როგორც ერთ-ერთი ულამაზესი კუთხე, სადაც ხალხი ყვე ლა სეზონზე დადიოდა დასასვენებლად, პოზიტიური ენერგიის მისაღებად. ორელიენ ვილეტი პუბლიკას საშუალებას აძლევს, თვალი გა დაავლოს მონატრებულ ადგილებს. ფრანგი ფოტოხელოვანი და მისი ობიექტივი ამ შემთხვევაში შუამავალია სიცოცხლით სავსე წარსულის მოგონებებსა და სევდიან, ჩუმ დღევანდელობას შორის, მონატრებასა და უძლურებას შორის და, ამასთანავე, ადამიანებს კიდევ ერთხელ ღრმად დაფიქრებისთვის, ერთმანეთის მიტევებისთვის, მშვიდობიანი თა ნაცხოვრებისთვის, მონატრებული ურთიერთობებისა და ისევ აღმშენებლობისთვის განაწყობს.
სად:
საქართველოს ეროვნული მუზეუმი, თბილისი, რუსთაველის გამზირი 3.
როდის: 27 სექტემბერი _ 7 ოქტომბერი 2018; გამოფენა იხსნება 27 სექტემბერს, 18:00 საათზე.
AURELIEN VILLETTE RESOLUTION OF SILENCE – ABKHAZIA
Abandonned places are a very popular subject in modern photography. In 2016 the French artist Aurélien Villette, an architectural photographer, stopped on the eastern shore of the Black Sea, in occupied Abkhazia. The lens of his camera caught several frozen decades of 20th century at once - the 50’s, 60’s, 70’s… The armed conflict of the 1990’s turned this once beautiful and vivid place into a sort of ghost shelter, and also a source of inspiration for Aurélien Villette’s photo series. The artist expresses nostalgia, silence, and loneliness settled there from a different and very emotional point of view. He is struck by abandoned and destroyed castles, sanatoriums, houses, and gardens. His eye is looking for humans, but can’t find one. The emptiness nested in these once beautiful places shows us that during the last hundred years, in this large region of Western Georgia, civilizations seemed to clash with each other. In these buildings, with their charming architecture, people are nowhere to be seen. In their place are weeds and dust, a cultural evolution heading towards wilderness, an evolution without resolution, full of emptiness, sadness and silence. In this chaotic silence the artist seeks symmetrical forms in his typical, laconically way. From 27 September to 7 October the ArtEcho Foundation (directed by Dali Ubilava – de Graaf), together with its Georgian and foreign partners, is organizing an exhibition of Aurelien Villette’s “Resolution of Silence - Abkhazia” at the Georgian National Museum. The exhibition opens on the 25th anniversary of the flight of 250 000 people from Abkhazia. The Georgian public remembers Abkhazia as one of the most beautiful places, where people traveled each season in order to charge themselves with positive energy. Aurélien Villette gives them a chance to see that native environment. The French artist and his lens act in this case as mediator between vivid memories of the past and the sad, silent present, and as a guide connecting past with present. He also creates a space to think, forgive each other, live together peacefully, and contemplate missed relationships and rebuilding. WHERE: Georgian National Museum, 3 Rustaveli Avenue, Tbilisi WHEN: 27 September-7 October, 2018. Opening ceremony at 18:00
47
COUSINE
კახური სამზარეულო კულინარიული მოგზაურობა წარსულში
KAKHETIAN CUISINE – CULINARY JOURNEY INTO THE PAST მარინა ყიფშიძე
შემოდგომაზე კახეთი ჯადოსნური ზღაპრის დასასრულს ჰგავს – თავისი განწყობით, ფერებით, მწიფობითა და სალხინო სუფ რით. და ამ ყველაფრის ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი რთველია – ნამდვილი დღესასწაული. ყურძნის კრეფა აქ რიტუალური საქმეა. კახელები მას სექტემბრის ბოლოს იწყებენ. რთველი ორ-სამ კვირას გრძელდება. მანამდე ამ ზეიმისთვის დიდი ამ ბით ემზადებიან: რეცხავენ ქვევრებს, ასუფთავებენ მარნებს, წნავენ გოდრებს – ხის წნელების დიდ კალათებს. რთველი ერთი დიდი, საყოველთაო შრომაა. კახელები დილით ადრე დგებიან და მთელი დღე კრეფენ ყურძენს (სხვათა შორის, სტუმრებსაც ამუშავებენ), მოსავალს გოდრებით მარნებში ეზიდებიან და ღვინის წურვაც იწყება. დღის ბოლოს მუშაობის დამთავრება იმას არ ნიშნავს, რომ რიტუალი დასრულდა. პირიქით – იშლება სუფრა და იწყება ქეიფი. კახური სამზარეულო ერთი შეხედვით უბრალოა – მსუყე, ბარა ქიანი და სახასიათო. მისი სიმარტივე გამოგზაურებთ წარსულში, როცა ადამიანებს არც დრო ჰქონდათ და არც საშუალებები, რომ კულინარია დაეხვეწათ. ან იქნებ ეს კახელების გაუპრანჭავი ბუნების დამსახურებაა. თითქმის ყველა კერძში შენარ ჩუნებულია პროდუქტის პირველყოფილი გემო, რადგან და სავლეთ საქართველოსგან განსხვავებით აქ ნაკლებ სანელებელს იყენებენ, მაგრამ, გარწმუნებთ, თავისი კულინარიუ ლი მახასიათებლებით ეს ყველაფერი გენიალურად მარტივი და უგემრიელესია. 48 /
3(65) 2018
l
MARINA KIPSHIDZE
Kakheti in autumn seems like the ending of a fairy tale – with its mood, colors, ripe fruit and feasts. The main reason behind this is the vintage – real celebration. Grape-harvest is a ritual here. Kakhetians start this process at the end of September. The vintage lasts two to three weeks, but people prepare for these festive days thoroughly – they wash qvevris, clean wine cellars, plait the „godoris“ – huge wooden baskets. The vintage is one big public labor. Kakhetians wake up early in the morning and harvest the grapes all day (they don’t hesitate to make the guests work too), they take the harvest to wine cellars with godoris and then start pressing the juice out of grapes. The end of working day doesn’t end the ritual, on the contrary – tables are served and the feast begins. Kakhetian cuisine seems simple at first glance – rich, generous in size and characteristic. Its simplicity will take you way back in the past, when people didn’t have time or chance to refine culinary. Maybe it’s just the straightforward nature of Kakhetians. The majority of dishes hold the original taste of ingredients, because, unlike west Georgian cuisine, less spices are used here. Although, with these characteristics, Kakhetian dishes are brilliantly simple and tasty.
მწვადის, ჩაქაფულისა და სხვა ხორციანი კერძების შეუდარებელი ხიბლი
THE UNIQUE CHARM OF MTSVADI, CHAKAPULI AND OTHER MEAT DISHES
მწვადი ანუ შემწვარი ღორის, ბატკნის ან ხბოს ხორცი მსოფლი ოს უამრავ ქვეყანაში გვხვდება, თუმცა მისი მომზადების ხერხე ბი სხვადასხვანაირია. საქართველოს კუთხეებში მწვადს ხის ნაკვერჩხალზე წვავენ, თავად ხორცი კი შამფურებზეა აგებული. კახური მწვადის გემო ნამდვილად განსაკუთრებულია, რადგან აქ ხორცს წალამზე, გამომშრალი ვაზის ტოტების ნაკვე რჩხალზე მოგიმზადებენ. ხშირად კახეთში ხორცს ლითონის შამფურების ნაცვლად თხილის ჯოხებზე აგებენ, რაც მის არო მატს კიდევ უფრო გამორჩეულს ხდის. აქაური მწვადის გემო იმ მარინადის დამსახურებაცაა, რომელშიც ხორცი შეწვამდე რამდენიმე საათის განმავლობაში ინახება. მარინადი ხახვის, შავი პილპილისა და მარილისგან მზადდება. ასე მომზადებულ ხორცს კი ბასტურმა ეწოდება. უგემრიელესი კახური მწვადი რომ კიდევ უფრო შთამბეჭდავი გახდეს, შეგიძლიათ ბროწე ულის წვენთან ერთად მიირთვათ ან ტყემლის საწებელი შეუ ხამოთ, თუმცა კახელები ამბობენ, რომ მწვადს არაფერი სჭირ დება მისაყოლებლად, რა თქმა უნდა, ღვინის გარდა.
Mtsvadi - the roast meat of pig, lamb or calf is made all around the world, but preparation techniques are different. In Georgia, mtsvadi is grilled on wood embers, the meat is laid out on skewers. Taste of Kakhetian mtsvadi is really special, because it’s grilled on „tsalami“, the embers of dried out vine branches. Many times, instead of metal skewers, meat is laid out on nut tree sticks, which makes its flavor more unique. Flavor is enhanced by meat marinating method – before grilling the meat is stored with onion, black pepper and salt. To make tasty Kakhetian mtsvadi even more impressive, pair it up with pomegranate sauce or Georgian sour plum sauce, although, Kakhetians say, mtsvadi doesn’t need anything to add to, except, obviously, for wine.
საერთოდ, კახელებს ხორცი ძალიან უყვართ და ამიტომაა, რომ აქაურ სამზარეულოში ხორციანი კერძები შეუცვლელია. ეს მარტივი კერძები უნიკალური გემოთი ხასიათდება. თუ კა ხეთში მოგზაურობთ, აუცილებლად გასინჯეთ ხაშლამა. ეს სხვა დასხვა სახეობის სანელებლებსა და მწვანილებში რბილად მოხარშული ხორცია, რომელსაც ქორფა, არომატული მწვანილით შეკმაზულს, ნიორთან ერთად მოგართმევენ. ხაშლა მისთვის საქონლის ხორცის განსაკუთრებულ ძვლიან ნაჭრებს იყენებენ. რაც უფრო ცხიმიანი და ხრტილიანია ხორცი, მით გე მრიელია ხაშლამა.
Generally, Kakhetians love meat a lot, that’s why meat dishes are irreplaceable in their cuisine. They believe, if one respects the guest, they should serve meat on the table. These simple dishes have prominent flavor. If you’re traveling in Kakheti, definitely give „khashlama“ a try - meat, tenderly cooked with various seasoning and is served with fresh green herbs and garlic. They use peculiar bony meat pieces to prepare khashlama - the more fattier and gristlier the meat, the tastier khashlama is. The real masterpiece of Kakhetian cuisine – „Chakapuli“ is made of calf or lamb meat. Meat is cooked with sour plum, tarragon and various green herbs. Sour and herbal flavors blend perfectly with the taste of meat. World culinary experts recognize chakapuli as one of the best dishes made by humanity, so don’t leave Kakheti without tasting this semi-juicy stew along with qvevri Rqatsiteli.
49
COUSINE
კახური კულინარიის ნამდვილი შედევრი – ჩაქაფული ხბოს ან ბატკნის ხორცისგან მზადდება; ხორცი ტყემალთან, ტარხუნასა და სხვა ბევრნაირ მწვანილთან ერთად იხარშება. მომჟავო და მცენარეული არომატები იდეალურ შეხამებას ქმნის ხორცის გემოსთან. მსოფლიო კულინარიის სპეციალისტები ჩაქაფულს კაცობრიობის კულინარიის ერთ-ერთ საუკეთესო კერძად მიიჩნევენ, ამიტომ კახეთიდან ისე ნუ წახვალთ, თუ ამ ნახევრად წვნიან კერძს ქვევრის რქაწითელთან ერთად არ მიირთმევთ. ასევე გასინჯეთ ქათმის წვნიანი _ ჩიხირთმა, რომელიც ნაბახუ სევზე განსაკუთრებით გემრიელია. მას უნიკალურ გემოს ხახვი, მწვანილი, ფქვილი, ძმარი და კვერცხი ანიჭებს. დააგემოვნეთ კახური ტოლმაც, რომლის წარმომავლობასაც კავკასიაში მცხო ვრები რამდენიმე ერი იჩემებს. ეს ალბათ სრულიად ჩვეულებ რივი გემრიელი კერძი იქნებოდა, ხორცის ფარშს ნორჩ ვაზის ფოთოლში რომ არ ახვევდნენ, რაც მას თავისებურ სიმწკლა რტესა და არომატს სძენს. ვაზის ფოთლის ტოლმას მაწონთან ერთად მოგართმევენ.
50 /
3(65) 2018
Also, have a taste of chicken soup – chikhirtma, which is especially nice if you have a hangover. It has unique taste thanks to onions, herbs, flour, vinegar and eggs. Don’t miss Kakhetian dolma – several Caucasian nations claim it’s from their cuisine. This would be just another tasty dish, but in Kakheti, meat is rolled into vine leaves and this gives dolma special flavor. Dolma in vine leaves is usually paired up with yogurt. Bozbashi and rice gruel „shila“ are in best Kakhetian dishes’ list but, unfortunately, now they’re only cooked for mourning dinners. Bozbashi is fatty stew of sheep meat balls. It’s special, because meat balls are boiled in concentrated meat broth with herbs, then they add rice, spices and black pepper to it. As for gruel shila – special cheese „guda“ is added to it. If you, by any circumstances, taste these two dishes, it will be unforgettable culinary experience, especially for those, who love fatty cuisine.
გუდის ყველი – არაჩვეულებრივი, ნოყიერი დელიკატესი კახეთში განსაკუთრებით უყვართ თუშური გუდის ყველი, რო მელიც ალპურ საძოვრებზე გაზრდილი ცხვრის რძისგან მზად დება. ის ძალიან ცხიმიანია, მძაფრი სუნით გამოირჩევა და, რაც მთავარია, ისეთი სპეციფიკური გემო დაჰკრავს, რომელიც მას ყველა სხვა ქართული ყველისაგან გამოარჩევს. თუშები რძის დამუშავების შემდეგ ყველის მასას ახალგაზრდა ცხვრის ტყავისგან შეკერილ გუდაში ათავსებენ, რომლის შიდა პირიც ბეწვიანია. მას შემდეგ, რაც ტყავის გუდას თავს მოუკრავენ, ჰაერის მოძრაობისთვის, ე. წ. განიავებისთვის მას ხის წვრილ ტოტებზე ათავსებენ; დროდადრო შიგნით ამატებენ მარი ლის, წყლისა და ძმრის ნაზავს, თავად გუდას კი ატრიალებენ, რათა ყველის თავმა მრგვალი ფორმა მიიღოს და მარილი თანაბრად განაწილდეს. გუდის ყველს ძალიან უხდება თეთრი მშრალი კახური ღვინო და, ზოგადად, ქვევრის ღვი ნოები. ის განსაკუთრებულ ახალ-ახალ არომატებს იკრებს, რაც უფრო ძველდება. თუ გუდის ყველს ცხელ-ცხელ კახურ თონის პურს შეატანთ, მასში სრულიად განსხვავებული გემოების ერთობლიობას აღმოაჩენთ.
ლოქო ქინძმარში – დახვეწილი თევზეული კახეთში მდინარე ალაზანი მიედინება, რომელშიც ლოქოს გამორჩეული სახეობა ბინადრობს. ალაზნის ლოქო მთელ სა ქართველოში განთქმული თევზია. ლოქო ქინძმარში ძალზე მარტივად მზადდება, მაგრამ ამ შემთხვევაშიც კულინარიის ნამდვილ შედევრს ვიღებთ. ლოქოს ნაჭრებს მწვანილების, წყლის, შავი პილპილის მარცვლებისა და თეთრი შაბის ნა ზავში ხარშავენ, მერე კი თავისივე ბულიონის, ქინძის, თეთ რი ძმრისა და წყლის სოუსში ალაგებენ და 12 საათს ტოვებენ. თევზი უგემრიელესი სურნელითა და გემოთი იჟღინთება. ეს მსუბუქი, ძალზე დახვეწილი კერძია და გირჩევთ, აუცილებ ლად გასინჯოთ.
შოთის პური კახური სამზარეულოს დელიკატესები ალბათ ასეთი გემრიელი არ იქნებოდა, შოთის პური რომ არ არსებობდეს, რომლსაც კახელები ყველა კერძს ატანენ. ამ მოგრძო ფორ მის პურს თონეში აცხობენ. თონეები, გამომწვარი თიხისგან დამზადებული თავღია ცილინდრული ფორმის საცხობი კამერები, მიწაში მთლიანად ან ნახევრადაა ჩადგმული. გა მოსაცხობად გახურებულ თიხის შიდა ზედაპირზე ცომს აკრა ვენ. შოთი წაგრძელებული და რკალისებურია, შუაში რბილი ცომითა და ხრაშუნა ბოლოებით. არსებობს მოსაზრება, რომ მისი სახელწოდება „შოთი“ წარმართულ მთვარის ღვთაებას უკავშირდება და ამ პურს ოდესღაც სარიტუალო დანიშნულე ბა ჰქონდა. თუ კახურ ხორციან კერძებს ამ პურთან ერთად მიირთმევთ, მიხვდებით, რომ მათი გემო კულინარიის სრულიად ახალ განზომილებას გთავაზობთ.
კახური ღვინო – მსოფლიოში უძველესი მშრალი, ნახევრად მშრალი, ტკბილი, ნახევრად ტკბილი, თე თრი თუ წითელი – კახეთში ნებისმიერი სახეობის ღვინოს დააგემოვნებთ. რაც მთავარია, ეს ღვინოები მრავალსაუკუნოვანი, ტრადიციული მეთოდით მზადდება და ინახება მიწა ში ჩადგმულ, უნიკალურ თიხის ნაკეთობაში – ქვევრში, რომე ლიც იუნესკოს კულტურული მემკვიდრეობის ნუსხაშია. ამ მე თოდით შენახული ღვინის არომატი მეტად მდიდარია, ვიდრე
THE „GUDA“ CHEESE – AN UNUSUAL, NUTRITIOUS DELICACY The cheese guda from Tusheti has a special place in Kakhetians’ hearts. It’s made of milk from sheep raised in alpine grasslands. The cheese is very fatty and has a special taste to it, which makes it totally different from other Georgian cheeses. Tushetians process milk and they place the cheese material in young sheepskin – the fur is on the inner side. After sealing the sheepskin, it’s placed on branches for ventilating. They add salt, water and vinegar mix from time to time and rotate the sheepskin to give the cheese rounded from and to redistribute salt evenly. The cheese guda is paired up with white dry Kakhetian wine and, generally, with qvevri wines. It adds on new flavors while ageing. If you eat this cheese with hot Kakhetian bread shoti, you’ll discover whole new flavors to it.
CATFISH IN PARSLEY AND VINEGAR SAUCE – REFINED SEAFOOD River Alazani flows in Kakheti and it has unique sort of catfish. Catfish from Alazani is recognized fish in whole Georgia. Catfish in parsley and vinegar sauce is cooked simply but the final dish is a real culinary masterpiece. Catfish pieces are stewed with herbs, black pepper seeds and white alum, then placed in mix of its own broth, parsley and white vinegar and stored for 12 hours. Fish is soaking in delicious flavors. It’s a light, refined dish and we recommend you to try it.
BREAD SHOTI Kakhetian delicacies wouldn’t be so tasty if there was no bread shoti, which, basically is paired up with every dish in Kakheti. Anyway, it’s inseparable attribute of every feast. This long-shaped bread is baked in cylindrical clay bread oven. This kind of oven is put in the ground whole or partially and is open. The clay surface is heated and the dough is attached to it for baking. Shoti is long and arched, dough is soft in the middle and the sides are crispy. The different parts of shoti are ideal for different gourmet desires – soft pieces will be great for nourishing dinners and thin, crispy ones for a snack. It is assumed that the name „shoti“ is closely related to pagan god of the moon and that the bread was used in rituals. If you pair it up with Kakhetian meat dishes, you’ll experience the whole new dimension of gastronomy. 51
COUSINE კასრში დაძველებულისა. ქართული ღვინო მსოფლიოს უძველეს ღვინოდ აღიარეს და ამ ფაქტს წინ უამრავი სამეც ნიერო კვლევა და ანალიზი უძღოდა. კახური ღვინის გასინჯვა ახლა უკვე უძველეს ეპოქებში მოგზაურობის ტოლფასია. კახეთში ღვინის დასამზადებლად რთვლის დროს მოკრეფილი, სრულად დამწიფებული ყურძნის ნაყოფი და კლერტი გამოიყე ნება. სწორედ ეს უკანასკნელი, თავისი მინერალური ნივთიე რებებითა და ქიმიური შემადგენლობით, ანიჭებს კახურ ღვინოს იმ თვისებებსა და არომატს, რომლითაც ის უალტერნატივოა. ღვინოს ოდესღაც ტრადიციულ ქვის ან ხის ნავისებურ მოწყობილობაში – საწნახელში ხალხური სიმღერე ბის თანხლებით, შიშველი ფეხებით წურავდნენ, თუმცა ღვინის დამზადების ეს ტექნოლოგია დღეს აღარ გამოიყენება. რაც მთავარია, კახელ გლეხებს ქვევრებიან მარანში პატარა მაგიდა უდგათ იმ შემთხვევებისთვის, როცა ღვინის დეგუსტა ცია ნადიმად გადაიქცევა ხოლმე. შეეცადეთ, აუცილებლად მიირთვათ სხვადასხვა ჯიშის ყურძნისგან დაწურული ღვინოები, რომელთა შორის გამორჩეულია საფერავი, რქაწითელი, ხიხვი, ქისი, მანავის მწვანე და ა. შ.
KAKHETIAN WINE –
THE OLDEST WINE IN THE WORLD Dry, semi-dry, sweet, semi-sweet, white or red – you’ll find any kind of wine in Kakheti. Most importantly, all these wines are made using centuries-old, traditional methods and are stored in unique clay vessel, put in the ground – qvevri, which is on UNESCO cultural heritage list. The aroma of the wine stored this way is richer, than of the one stored in wooden barrels. Georgian wine has been recognized the world’s oldest wine and it was proven with prolonged research and analysis. Tasting Kakhetian wine now seems like time-travel into the past eras. In Kakheti, newly harvested, ripe grapes and vine branches are used to make wine. These branches make Kakhetian wine taste so special, with its minerals and chemical ingredients. The wine once was made in traditional wooden or stone boat-like equipment – „satsnakheli“ along with traditional folk songs, with bare feet, although, this custom isn’t used nowadays. Kakhetian villagers always keep a small table in their qvevri-filled wine cellar, in case wine-tasting turns into a feast. Definitely try wine made of different grape sorts, especially, Saferavi, Rqatsiteli, Khikhvi, Kisi, Manavi Green, etc.
TATARA AND CHURCHKHELA Tatara or Felamushi (as named in other Georgian regions) is Kakhetian sweets – kind of sweet porridge, which, unsurprisingly is made of grape juice. White grape juice or, sometimes sweet wine is used to make felamushi. It is boiled till it reduces to half of its size and gets very sweet – this wonderful fluid is badagi, which you can drink as it is. Badagi is pressed the next day, boiled once again and added wheat flour to it. After long boiling and stirring process, finally, tatara is ready. It’s basically kind of pudding or jelly made of Kakhetian grape juice – sweet, with subtle wine aroma and very interesting taste. Kakhetians add walnut to it when serving. Although, Kakhetian felamushi is not just another dessert, as it’s used to create other confection – churchkhela, which is totally different. The churchkhela-making ritual is called „tataroba“ in Kakheti and oftentimes, guests are invited to this event. Kakhetian churchkhela is string of walnut on thread dipped into boiling tatara and hung for drying. But the taste of this combination is not simple or plain. Churchkhela is mix of nourishing sweetness and rich texture. Churchkhela is not simply a dessert – you can perfectly nibble on it. It can be stored for months and maintains its taste and energetic value.
თათარა და ჩურჩხელა თათარა ანუ ფელამუში (როგორც მას საქართველოს სხვა კუთხეებში უწოდებენ) კახური ტკბილეულია. ფელამუშისთვის თეთრი ყურძნის წვენს (ზოგჯერ ტკბილ ღვინოს) მანამდე ადუღებენ, სანამ ის არ განახევრდება და ძალიან არ დატკბება – ეს მშვენიერი სითხე ბადაგია, რომელიც შეგიძლი ათ ისედაც დალიოთ. ბადაგს ერთი დღის შემდეგ საცერში ატა რებენ, კვლავ ადუღებენ და თან ხორბლის ფქვილს უმატებენ. დუღილის, ხანგრძლივი და განუწყვეტელი მორევის შემდეგ სითხე თანდათან სქელდება და საბოლოოდ თათარა მზა დაა. თათარაში კახელები ნიგოზს ურევენ და ისე მიირთმევენ. კახური ფელამუში მორიგი დესერტის საზღვრებს სცდება და კიდევ ერთი ტკბილეულის, ჩურჩხელის შექმნაში „მონაწილე ობს“, რომელიც მისგან სრულიად განსხვავებულია. კახური ჩურჩხელა ძაფზე ასხმული ნიგვზის მწკრივია, რო მელსაც მდუღარე თათარაში ავლებენ და შემდეგ გასაშრო ბად კიდებენ. მაგრამ ამ კომბინაციის შედეგი უბრალო ან ერთფეროვანი გემო სულაც არ არის. ჩურჩხელა მაწიერი სიტ კბოების და მსუყე ტექსტურის იდეალური ნაზავია, თანაც მას მხოლოდ დესერტის სტატუსს ვერ მივანიჭებთ – შეგიძლიათ ჩურჩხელით იდეალურად დანაყრდეთ; ის თვეების გან მავლობაში ინახება და გემოვნურ და ენერგეტიკულ თვისებებს არ კარგავს. 52 /
3(65) 2018
სერტიფიცირებულია
Reserve Eternal Reserve
www.marani.co Photograph by Paul Salopek
MARANI
ალკოჰოლის დიდი ოდენობით მიღება ვნებს ჯანმრთელობას
КОМПЛЕКС ДЛЯ ОТДЫХА «КВАРЕЛИ ИДЕН» представляет отель международных стандартов с высококлассными номерами, ресторанами, барами, конференц-залами, боулингом, бильярдом и теннисным кортом. Комплекс окружен дубовым лесом, виноградниками и фруктовыми садами, что дает посетителям уникальную возможность избавиться от шума и отдохнуть в уютной атмосфере. Грузинские и европейские блюда, предлагаемые шеф-поваром сделают ваш отдых незабываемым. Самой высокой точкой отеля «Кварели Иден» является место охотника, откуда вы можете наслаждаться лучшими видами лесопарка и всего ландшафта Кварели, принадлежащего комплексу «Кварели Иден». «Кварели Иден» предлагает любителям охоты и рыбалки сезонные туры, а
также поможет вам выбрать индивидуальный или групповой тур в регион Кахетии в удобное время. «Кварели Иден» отличается от других отелей винным спа-центром – райской винотерапией, который является уникальным как в Грузии, так и на всем Кавказе. UNNICO SPA, как часть Sasoibide Holding Group (Grupo Sasoibide), специализируется на спа-строительстве и управлении. Проект вина и спа-процедур с маслом был создан по дизайну Unnico Spa и наши гости обслуживаются только своими, тренированными специалистами массажа с использованием высококачественных косметических продуктов, заполненных с экстрактом виноградных косточек и многими другими натуральными продуктами. Компания Maddi Ayarza Cosmetics начала производство в мае 2010 года. Косметическая
продукция, обрабатываемые этой компанией предназначены для всех типов кожи и различных процедур. Одновременно в спа-комплексе «Кварели Иден» была добавлена испанская косметическая марка DuanerLaboratorios, чья продукция изготавливается из растительных масел, экстрактов винограда и других фруктов. Компания производит косметическую линию с использованием новых технологии и для всех типов кожи. Водяная зона спа-процедур состоит из динамического бассейна в 90 кубических метров под светодиодной подсветкой, с красивой сценой звездного неба. Место для спа-обслуживания с уникальным дизайном предлагает своим посетителям возможность насладиться отдыхом с разнообразными процедурами: вода и воздух, гейзер, плотины, душ Шарко, гидромассажный кровать, стул отдыха и джакузи. Наслаждайтесь этими достопримечательностями, а также захватывающим видом на пейзаж через большие витражные окна и почувствуйте себя в гармонии с окружающей средой. В этом же районе гости могут посетить турецкую баню, получить удовольствие от тропического душа и хромотерапии, контрастного душа и источника льда и в конце от финской сауны. Сухая зона разделена на 4 номера (2 индивидуальных и 2 дсухспальный). Самым выдающим номером является «Винный зал». Стальная ванна для двух персон расположена в его центре. Гости могут получить самые лучшие винные ванны. Отель предлагает своим гостям трансфертную услугу для комфортного прибытия.
Kvareli Eden-Hotel&Wine Spa, 87a, Aghmashenebeli Str., 4800 Kvareli, Tel.:+995322970165:+995577600303 http://www. kvarelieden. Ge e- mail: info@kvarelieden.ge HOLIDAY COMPLEX “KVARELI EDEN” presents the hotel of international standards with high class rooms, restaurants, bar, conference hall, bowling, billiard and tennis court. The complex is surrounded by oak forest, vineyards and fruit gardens, which gives visitors a unique opportunity to get rid of the noise and rest in a cozy atmosphere.
pany are envisaged forall skin types and various treatments. Simultaneously, “Kvareli Eden” spa complex was added with the Spanish cosmetic brand DuanerLaboratorios, whose products are made from vegetable oils, grapes and other fruit extracts.
Georgian and European dishes offered by Chef will make your stay unforgettable.
The company produces the cosmetic lineby new technologies and for all skin types Spa water zone consists of 90 cubic meters of dynamic poolunder the LED light with beauty star sky scene.
The highest point of “Kvareli Eden” hotel is a hunter’s spot, from where you can enjoy the best views of the complex owned forest-park and the entire Kvareli landscape. “Kvareli Eden” offers hunting and fishing fans seasonal toursand will also help you to choose the individual or group tour to Kakheti region at your convenience.
The spa area with a unique design offers visitors an opportunity to enjoy the relaxation with a variety of procedures: water and air, geyser, dam, Sharko shower, water massage bed, resting chair and a Jacuzzi.
“Kvareli Eden” differs from other hotels by wine spa center - wine therapy paradise, which is unique both in Georgia and in the entire Caucasus. UNNICO SPA, as a part of Sasoibide Holding Group (Grupo Sasoibide), specializes on a spa design, construction and management. The wine and oil spa project has been created by Unnico Spa design and our guests are served only by its trained massage specialists using high quality cosmeticproducts filled with grape seed extract and many other natural products. Maddi Ayarza Cosmeticsstarted production in May 2010. Cosmetic products processed by this com-
Enjoy these attractions as well as a spectacular view to the landscape through the large stainedglass windows and feel in harmony with the environment. In the same area guests can enjoy the Turkish bath, tropical shower and chromo therapy, contrast showers and ice sourceand the Finnish sauna in the end. Dry zone is divided into 4 rooms (2 individual and 2 duos). The most distinguished room is the “wine room”. A steel bath is located at its center for two persons. Guests can get the best wine bath. The hotel offers guests a transfer service for comfortable arrival.
FRANCK
PROVOST PA R I S
მობილური ჯგუფი ფრანკ პროვოსაგან! სილამაზის სალონი ფრანკ პროვო Beauty Salon Franck Provost ი. აბაშიძის 22 / 22 I. Abashidze Str. ( +995 32 238 60 68; +995 32 238 60 58
+995 577 47 14 15; +995 593 99 99 32 franckprovost@franckprovost.ge Franck Provost Georgia www. franckprovost.com
საქორწილო და სადღესასწაულო სტილისტური მომსახურება თქვენთვის სასურველ დროსა და ადგილას საქართველოს ნებისმიერ რეგიონსა და ქალაქში!
Mobile team from Franck Provost! Wedding and festive styling service at your disposal at any desired location in all regions and cities of Georgia!
l
ი. აბაშიძის 22 / 22' I. Abashidze Str. ( +995 577 47 14 15; +995 597 99 55 22 swissline@swissline.ge Facebook/swissline georgia
Advertorial
სილამაზის სალონი ფრანკ პროვო Beauty Salon Franck Provost
2018 წლის მარტიდან დაიწყო ფრენა პარიზის, ბრიუსელის, ბარსელონის, ბერლინის, კიოლნის, ბოლონიის, ბრატისლავის და ყაზანის მიმართულებით. Siatte
Starting in March, 2018 additionally direct flights to Paris, Brussels, Barcelona, Berlin, Cologne, Bologna, Bratislava and Kazan.
Ottawa Boston Detroit
New York Washington
Las Vegas Dallas
Los Angeles
Miami Mexico city
Bogota
partniori kompaniebi
PARTNERS
kompaniis erT-erTi ZiriTadi prioritetia msoflios wamyvan aviakompaniebTan partnioruli urTierTobebis damyareba. `jorjian earveiss~ interlain xelSekrulebebi 18 msxvil aviakompaniasTan aqvs dade buli. aseTi partniorebis arseboba aviakompaniis momxmareblebs uadvilebs mgzavrobas da exmareba maT msoflios nebismier wertilSi droulad da usafrTxod Cafrindnen.
One of the priorities of the company is the establishment of partnership relations with the major air companies throughout the world.
saaviacio bazarze `jorjian earveisis~ partniorebi arian: AEGEAN AIRLINES, AIR ASTANA, AIR FRANCE, DELTA, KLM, AUSTRIAN AIRLINES, ALITALIA, AEROFLOT, S7, TRANSAERO, UKRAINIAN AIRLINES, UTAIR, AZAL, IRAN AIR, OLYMPIC AIR, UIA, HAHN AIR.
60 /
3(65) 2018
“Georgian Airways” has concluded Interline Agreement with 18 major airlines. This kind of partnership makes traveling easier for passengers and helps them reach any destination worldwide. The partners of “Georgian Airways” are the world leaders in the air market _ AEGEAN
AIRLINES, AIR ASTANA, AIR FRANCE, DELTA, KLM, AUSTRIAN AIRLINES, ALITALIA, AEROFLOT, S7, TRANSAERO, UKRAINIAN AIRLINES, UTAIR, AZAL, IRAN AIR, OLYMPIC AIR, UIA, HAHN AIR.
Brasilia
Buenos Aires
St.Petersburg Moscow Kazan Amsterdam London Berlin Brussels Cologne Prague
Kiev
Astana
Kharkiv
Vienna
Paris
Bratislava Bologna Batumi
Barcelona
Tbilisi Beijing
Erevan
Tel Aviv
REGULAR FLIGHTS þ TBILISI - VIENNA
þ TBILISI - BRATISLAVA
þ TBILISI - MOSCOW
þ TBILISI - SAINT-PETERSBURG
þ TBILISI - AMSTERDAM
þ TBILISI - BATUMI
þ TBILISI - TEL AVIV þ TBILISI - PARIS þ TBILISI - BRUSSELS þ TBILISI - BARCELONA
þ TBILISI - YEREVAN þ TBILISI - KIEV þ TBILISI - LONDON
þ TBILISI - BERLIN
þ TBILISI - PRAGUE
þ TBILISI - COLOGNE
þ TBILISI - KAZAN
þ TBILISI - BOLOGNA
þ BATUMI - TEL AVIV
saqarTvelo, Tbilisi 0108, rusTavelis gamz. #12. tel.: 2 999 130, 2 999 180, 2 505 005; faqsi: 2 999 660 salaro: Tbilisi, aRmaSeneblis gamz. #127 tel.: 2 485599, 2 485560
www.georgian-airways.com 61
gamofrena Departure from LT
Camofrena Arrival to Tbilisi LT
1
Tbilisi _ yazani _ Tbilisi
01:30
03:10
04:10
07:40
Kazan
2
Tbilisi _ amsterdami _ Tbilisi
06:30
09:40
10:40
17:15
Amsterdam
3
Tbilisi _ Tel-avivi _ Tbilisi
07:00 19:05
08:40 20:35
09:40 21:35
13:10 01:10(+1)
4
Tbilisi _ moskovi (vnukovo) _ Tbilisi
08:30 15:10 17:40
09:40 16:30 19:10
10:45 17:20 20:10
14:05 20:40 23:40
Moscow (Vnukovo)
5
Tbilisi _ berlini _ Tbilisi
10:30
12:30
13:35
19:05
Berlin
6
Tbilisi _ kievi (borispoli) _ Tbilisi
09:05
10:40
11:30
15:00
Kiev (Boryspil)
8
Tbilisi _ erevani _ Tbilisi
16:10
16:40
17:10
17:40
Yerevan
9
Tbilisi _ londoni (geTviki) _ Tbilisi
19:00
21:20
22:50
06:40(+1)
SUMMER-FALL
2018
gafrena Departure from Tbilisi LT*
Cafrena Arrival to LT
FLIGHTS FROM TBILISI*
MONDAY
orSabaTi
1
Tbilisi _ kiolni _ Tbilisi
17:35
19:50
20:50
03:10 (+1)
2
Tbilisi _ praRa _ Tbilisi
09:50
11:30
12:40
18:20
Prague
3
Tbilisi _ moskovi (vnukovo) _ Tbilisi
08:30 15:10 17:40
09:40 16:30 19:10
10:45 17:20 20:10
14:05 20:40 23:40
Moscow (Vnukovo)
4
Tbilisi _ Tel-avivi _ Tbilisi
07:00 19:05
08:45 20:35
10:00 21:35
13:30 01:10(+1)
Tel Aviv
Tbilisi _ Tel-avivi _ Tbilisi
07:00
08:40
09:40
13:10
Tel Aviv St. Petersburg
5
from 04/sep -24/oct/2018
Cologne
6
Tbilisi _ sankt-peterburgi _ Tbilisi
08:15
10:30
11:30
15:15
7
Tbilisi _ parizi _ Tbilisi
17:25
20:10
21:20
03:50(+1)
8
Tbilisi _ bratislava _ Tbilisi
08:30
10:00
11:00
16:10
Bratislava
9
Tbilisi _ erevani _ Tbilisi
06:00
06:30
07:00
07:30
Yerevan
Kazan
Paris
WEDNESDAY
oTxSabaTi 1
Tbilisi _ yazani _ Tbilisi
02:00
03:40
04:40
08:10
2
Tbilisi _ Tel-avivi _ Tbilisi
07:00 19:05
08:45 20:35
10:00 21:35
13:30 01:10(+1)
Tel Aviv
Tbilisi _ Tel-avivi _ Tbilisi
07:00
08:40
09:40
13:10
Tel Aviv
3
frenis ganrigi
London (Gatwick) TUESDAY
samSabaTi
62 /
Tel Aviv
from 05/sep -24/oct/2018
4
Tbilisi _ moskovi (vnukovo) _ Tbilisi
08:30 15:10 17:40
09:40 16:30 19:10
10:45 17:20 20:10
14:05 20:40 23:40
Moscow (Vnukovo)
5
Tbilisi _ erevani _ Tbilisi
06:00
06:40
07:00
07:30
Yerevan
6
Tbilisi _ kievi (borispoli) _ Tbilisi
09:05
10:40
11:30
15:00
Kiev (Boryspil)
7
Tbilisi _ barselona _ Tbilisi
07:00
09:55
10:45
1720
Barcelona
8
Tbilisi _ bolonia _ Tbilisi
09:15
11:15
12.15
17:45
Bologna
9
Tbilisi _ sankt-peterburgi _ Tbilisi
18:00
20:15
21:15
01:30(+1)
St. Petersburg
10
Tbilisi _ londoni (geTviki) _ Tbilisi
19:25
21:50
22:50
06:35(+1)
London (Gatwick) THURSDAY
xuTSabaTi 1
Tbilisi _ Tel-avivi _ Tbilisi
19:05
20:35
21:35
01:10(+1)
Tel Aviv
2
Tbilisi _ briuseli _ Tbilisi
07:30
10:20
11:20
17:30
Brussels
3
Tbilisi _ vena _ Tbilisi
08:00
09:35
10:50
16:15
Vienna
4
Tbilisi _ kievi (borispoli) _ Tbilisi
09:05 10:30
10:40 12:10
11:30 13:00
15:00 16:30
Kiev (Boryspil)
5
Tbilisi _ kiolni _ Tbilisi
17:35
19:50
20:50
03:10 (+1)
3(65) 2018
Cologne
Tbilisi _ moskovi (vnukovo) _ Tbilisi
08:30 15:10 17:40
09:40 16:30 19:10
10:45 17:20 20:10
14:05 20:40 23:40
Moscow (Vnukovo)
7
Tbilisi _ Tel-avivi _ baTumi
07:00
08:40
09:40
13:00
Tel Aviv
8
baTumi _ Tel-avivi _ Tbilisi
15:45
16:35
17:35
21:05
Tel Aviv FRIDAY
paraskevi 1
Tbilisi _ Tel-avivi _ Tbilisi
08:05
09:40
10:40
14:10
Tel Aviv
2
Tbilisi _ moskovi (vnukovo) _ Tbilisi
08:30 15:10 17:40
09:40 16:30 19:10
10:45 17:20 20:10
14:05 20:40 23:40
Moscow (Vnukovo)
3
Tbilisi _ bolonia _ Tbilisi
18:30
20:30
21:30
03:15(+1)
4
Tbilisi _ sankt-peterburgi _ Tbilisi
08:15
10:30
11:30
15:15
St. Petersburg
5
Tbilisi _ yazani _ Tbilisi
01:30
03:10
04:10
07:40
Kazan
6
Tbilisi _ erevani _ Tbilisi
06:00
06:30
07:00
07:30
Yerevan
7
Tbilisi _ berlini _ Tbilisi
10:30
12:30
13:35
19:05
Berlin
8
Tbilisi _ parizi _ Tbilisi
17:25
20:10
21:20
03:50(+1)
Paris
9
Tbilisi _ kievi (borispoli) _ Tbilisi
10:30
12:10
13:00
16:30
Kiev (Boryspil)
10
Tbilisi _ praRa _ Tbilisi
10:05
11:45
12:40
18:20
Prague
11
Tbilisi _ baTumi
22:00
22:40
Bologna
DIRECT FLIGHTS
6
Batumi SATURDAY
SabaTi 1
Tbilisi _ amsterdami _ Tbilisi
06:30
09:40
10:40
17:15
Amsterdam
2
Tbilisi _ erevani _ Tbilisi
06:00
06:30
07:00
07:30
Yerevan
3
Tbilisi _ sankt-peterburgi _ Tbilisi
19:00
21:15
22:15
02:30
St. Petersburg
4
Tbilisi _ kievi (borispoli) _ Tbilisi
09:05
10:40
11:30
15:00
Kiev (Boryspil)
5
Tbilisi _ londoni (geTviki) _ Tbilisi
19:30
21:55
22:55
06:40(+1)
London (Gatwick)
6
Tbilisi _ Tel-avivi _ Tbilisi
11:35 19:05
13:20 20:35
14:20 21:35
17:50 01:10(+1)
Tel Aviv
7
Tbilisi _ moskovi (vnukovo) _ Tbilisi
08:30 15:25 17:40
09:40 16:55 19:10
10:45 17:55 20:10
14:05 21:25 23:40
Moscow (Vnukovo)
8
baTumi _ Tbilisi
08:20
09:00
Tbilisi SUNDAY
kvira 1
Tbilisi _ Tel-avivi _ Tbilisi
19:05
20:35
21:35
01:10(+1)
Tel Aviv
2
Tbilisi _ Tel-avivi _ Tbilisi
08:05
09:45
10:45
14:05
Tel Aviv
3
baTumi _ Tel-avivi _ Tbilisi
16:00
17:00
18:00
21:30
Tel Aviv
4
Tbilisi _ erevani _ Tbilisi
06:00
06:30
07:00
07:30
Yerevan
5
Tbilisi _ briuseli _ Tbilisi
07:30
10:20
11:20
17:30
Brussels
6
Tbilisi _ moskovi (vnukovo) _ Tbilisi
08:30 15:10 17:40
09:40 16:30 19:10
10:45 17:20 20:10
14:05 20:40 23:40
Moscow (Vnukovo)
7
Tbilisi _ kievi (borispoli) _ Tbilisi
09:05
10:40
11:30
15:00
Kiev (Boryspil)
8
Tbilisi _ vena _ Tbilisi
08:00
09:35
10:50
16:15
Vienna
9
Tbilisi _ sankt-peterburgi _ Tbilisi
18:00
20:15
21:15
01:30(+1)
St. Petersburg
10
Tbilisi _ barselona _ Tbilisi
19:05
22:00
22:55
05:30(+1)
Barcelona
* ganrigi SesaZlebelia Seicvalos, konkretuli TariRi da dro gadaamowmeT aviakompaniaSi.
63
Q servisi
Q istoria
aviakompania mgzavrebs sTavazobs biznes da ekonomklasebiT momsaxurebas; moqmedebs bavSvebis, axalgazrduli da studenturi tarifebi. biznesklasis mgzavrebs SeuZliaT ufasod gadaitanon 32 kg, xolo ekonomklasis mgzavrebs _ 23 kg bargi. biznesklasis mgzavrebisTvis daSvebulia TviTmfrinavis bortze 12 kg-mde, xolo ekonomklasis mgzavrebisTvis _ 8 kg wonis erTi erTeuli xelbargis atana.
aviakompania `jorjian earveisi~ frenas 1993 wlis seqtembridan axorcielebs (2004 wlis 1-el oqtombramde man `airzena _ saqarTvelos aviaxazebis~ saxeliT iarseba). aviakompaniam 25 wlis winaT moRvaweoba Carteruli reisebiT daiwyo. dRes regularul reisebs asrulebs venis, moskovis, amsterdamis, Tel-avivis, parizis, briuselis, barse lonis, berlinis, kiolnis, boloniis, bratislavis, sanktpeterburgis, erevnis, kievis, londonis, praRis, yazanis, baTumis mimarTulebiT.
Q aviaparki
Q personali
2000 wlidan `jorjian earveisma~ sabWouri TviTmfrinavebiT dakompleqtebuli aviaparkis ganaxleba daiwyo da dRes mis reisebs BOEING-is, EMBRAER-isa da CRJ-is tipis avialainerebi asruleben. isini aRWurvilia Tanamedrove sanavigacio sistemebiT da komfortuli salonebiT, rac mgzavrTa usafrTxo, Seuferxebel da komfortul transportirebas uzrunvelyofs.
`jorjian earveisis~ xomaldebs didi gamocdilebis mqone maRalkvalificiuri mfrinavebi marTaven. ekipaJis yvela wevrs gavlili aqvs Teoriuli da praqtikuli swavleba, aseve, eqvs TveSi erTxel gadian ganmeorebiT treningebs Boeing da CRJ TviTmfrinavebis modelebze Semdeg saswavlo centrebSi: Pan American _ safrenosno akademia (maiami, florida), ICARE _ saswavlo centri (safrangeTi), UAB Cam & Cons (vilniusi, litva), Malev _ saswavlo centri (ungreTi).
sami BOEING 737-700 savarZlebis saerTo raodenobiT 132, maT Soris, 12 biznesklasis da 120 ekonomklasis; erTi CRJ 200 savarZlebis saerTo raodenobiT 50, maT Soris, 6 biznesklasis da 44 ekonomklasis; oTxi EMBRAER 190 _ savarZlebis saerTo raodenobiT 97, maT Soris, 9 biznesklasis da 88 ekonomklasis.
Q partniori kompaniebi kompaniis erT-erTi ZiriTadi prioritetia msoflios wamyvan aviakompaniebTan partnioruli urTierTobebis damyareba. `jorjian earveiss~ interlain xelSekrulebebi 18 msxvil aviakompaniasTan aqvs dadebuli. aseTi partniorebis arseboba aviakompaniis momxmareblebs mgzavrobas uadvilebs da exmareba maT, msoflios nebismier wertilSi droulad da usafrTxod Cafrindnen. saaviacio bazarze misi partniorebi arian: AEGEAN AIRLINES, AIR ASTANA, AIR FRANCE, DELTA, KLM, AUSTRIAN AIRLINES, ALITALIA, AEROFLOT, S7, TRANSAERO, UKRAINIAN AIRLINES, UTAIR, AZAL, IRAN AIR, OLYMPIC AIR, UIA, HAHN AIR.
Q dazRveva `jorjian earveisis~ aviaparki dazRveulia `loidiSi~ (q. londoni), sadazRvevo kompania UNISON-is mier. sadazRvevo progr ama Sedgenilia saerTaSoriso standartebisa da evrokavSiris moTxovnebis Sesabamisad.
64 /
3(65) 2018
`jorjian earveisis~ pilotebs miniWebuli aqvT me-2 da me-3 kategoriis xarisxi, rac maT arasasurveli amindis pirobebSi operirebis uflebas aZlevs.
Q usafrTxoeba 2010 wels `jorjian earveisi~ IATA-s (saerTaSoriso sahaero transportis asociaciis) wevri gaxda (http://www.iata.org). IATA-Si gawevrianebamde aviakompaniaSi IATA-s saeqspluatacio usafrTxoebis auditi (IOSA) Catarda. IATA-s wevri yvela aviakompania eqvemdebareba Semowmebas frenis usafrTxoebis standartebis dacvis mimarTulebiT. IOSA-s programa saerTaSorisod aRiarebuli da miRebuli Sefasebis sistemaa, romlis mizania aviakompaniis operatiuli marTvisa da kontrolis sistemebis Sefaseba. IOSA-s programis mixedviT, aviakompania Semowmebas eqvemdebareba Semdeg sferoebSi: korporaciuli organizeba da marTva; safrenosno usafrTxoeba; operatiuli kontroli/ fre nebis ganlageba; TviTmfrinavis sainJinro da teqnikuri momsaxurebis uzrunvelyofa; salonis usafrTxoeba; TviTmfrinavis miwiszeda momsaxureba; tvirTis gadazidva; operatiuli saaviacio uSiSroeba. aviakompaniis saqmianoba usaf r Txoebis mimarTulebiT kompaniis umaRles prioritetad rCeba. IOSA-s standartebTan da saxelmZRvanelo miTiTebebTan Sesabamisoba aviakompaniis yvela ZiriTadi sferos usafrTxod da ufro maRali efeqtianobiT funqcionirebis garantia. 2008 wlidan aviakompaniam warmatebiT gaiara IOSA-s sami auditi. bolo sertificireba moxda 2016 wels oqtomberSi da ZalaSia 2019 wlis martamde.
Q STAFF The air company has a highly qualified staff, with long experience in aviation industry. All “Georgian Airways” aircraft are operated by the highly skilled pilots with extensive flight experience. All crews take initial theoretical and practical training as well as six months recurrent simulator training at Boeing and CRJ facilities in the following training centres: Pan American Flight Academy (Miami, Florida), ICARE Training Centre (France), UAB Cam&Cons (Vilnius, Lithuania), Malev Training Centre (Hungary).
Q COMPANY HISTORY The airline was founded under the name “Airzena“ in September 1993 as a Charter Airline operating by TU-154 to UAE, China, Egypt and other destinations, gradually developing into scheduled airline. In 1999 Airzena became the flag carrier of the Georgian aviation. In the beginning of 2000 Airzena leased first two BOEING 737-500 aircrafts from “Hapag-Lloyd”, and became the first Georgian carrier to introduce Western aircraft in its fleet. In October 2004 the Airline changed its name to “Georgian Airways LTD“, however, it continued to use its former name for brand awareness reasons. Georgian Airways is always renewing its fleet park. It introduced E-Tickets and launched sales via company’s website www.georgianairways.com the same year. “Georgian Airways” successfully completed IATA Operational Safety Audit (IOSA) in 2009 and became a member of IATA in 2010. The airline is now performing regular flights to Vienna, Moscow, Amsterdam, Tel aviv, Paris, Brussels, Barcelona, Berlin, Cologne, Bologna, Bratislava, Saint petersburg, Yerevan, Kiev, London, Prague, Kazan, Batumi.
Q THE FLEET Our current fleet consists of: Three BOEING 737-700 NG, with the seating capacity of 12 business class and 120 economy class seats, total 132. One CRJ 200, with the seating capacity of 6 business class and 44 economy class seats, total 50. Four EMBRAER 190, with the seating capacity of 9 business class and 88 economy class seats, total 97. Q SERVICE “Georgian Airways” offers the passengers business and economy class services, as well as special rates for children and students. Business class _ check-in baggage 1 piece, not more than 32 kg (158 cm by the sum of 3 dimensions) Economy class _ check-in baggage 1 piece, not more than 23 kg (158 cm by the sum of 3 dimensions) and 25 kg (only for Moscow, St. Petersburg, Kiev) Hand baggage may not exceed 115 cm by sum of three dimen sions and the weight of 8 kg.
“Georgian Airways” pilots are certified to II and III categories, which qualifies them for operation in the adverse weather conditions. “Georgian Airways” is the member of IATA CLEARING HOUSE and MITA.
PARTNERS One of the priorities of the company is the establishment of partnership relations with the major air companies throughout the world. “Georgian Airways” has concluded Interline Agreement with 18 major airlines. This kind of partnership makes traveling easier for our passengers and helps them reach any destination worldwide. The partners of “Georgian Airways” are the world leaders in the air market _ AEGEAN AIRLINES, AIR ASTANA, AIR FRANCE, DELTA, KLM, AUSTRIAN AIRLINES, ALITALIA, AEROFLOT, S7, TRANSAERO, UKRAINIAN AIRLINES, UTAIR, AZAL, IRAN AIR, OLYMPIC AIR, UIA, HAHN AIR.
INSURANCE “Georgian Airways” fleet is insured at Lloyds of London, by the insurance company UNISON. The insurance program is established in accordance with the international standards and EU requirements. SAFETY In 2010 ‘’Georgian Airways’’ became IATA member (International Air Transport Association http://www.iata.org). Before acceding to IATA, our company underwent IATA Operational Safety Audit (IOSA), as all IATA Member Airlines are committed to being audited, to meet IOSA standards. The IOSA Program is an internationally recognized and accepted evaluation system designed to assess the operational management and control systems of an airline. The following areas of the airline are audited under the IOSA Program: Corporate Organization and Management; Flight Operations; Operational Control / Flight Dispatch; Aircraft Engineering and Maintenance; Cabin operations; Aircraft Ground Handling; Cargo Operations; Operational Security. Safety of airline operations remains the highest industry priority – compliance with IOSA standards and recommended practices helps us to deliver operational safety in all key areas, as well as provides higher efficiency. Starting from 2008, ‘’Georgian Airways’’ has successfully passed three IOSA audits and the last certification was effectuated in October 2016, and is valid till March 2019. 65
„jorjian earveisis“ ganaxlebuli aviaparki sami BOEING 737-700 savarZlebis saerTo raodenobiT 132, maT Soris, 12 biznesklasis da 120 ekonomklasis;
ავიაკომპანია „ჯორჯიან ეარვეისმა“ ევროპის საავიაციო უსაფრთხოების სააგენტოს (EASA) ავტორიზაცია წარმატებით გაიარა
erTi CRJ 200 savarZlebis saerTo raodenobiT 50, maT Soris, 6 biznesklasis da 44 ekonomklasis;
• ევროკავშირის არაწევრი ქვეყნების ავიაკომპანიების ავტორიზაციის პროცესის ფარგლებში (EU safety authorization for foreign air operators – PART-TCO), ევროპის საავიაციო უსაფრთხოების სააგენტომ (EASA) ქართულ ავიაკომპანია „ჯორჯიან ეარვეისს“ საჰაერო უსაფრთხოების ერთიანი ნებართვა მისცა.
ოთხი EMBRAER 190 _ savarZlebis saerTo raodenobiT 97, maT Soris, 9 biznesklasis da 88 ekonomklasis.
UPDATED AIRCRAFT FLEET Three BOEING 737-700 NG, with the seating capacity of 12 business class and 120 economy class seats, total 132. One CRJ 200, with the seating capacity of 6 business class and 44 economy class seats, total 50. Four EMBRAER 190, with the seating capacity of 9 business class and 88 economy class seats, total 97.
66 /
3(65) 2018
• „ჯორჯიან ეარვეისს“ უფლება ენიჭება, ერთი ცენტრალიზებული ნებართვით იფრინოს EASA-ს წევრ 32 სახელმწიფოში (ევროკავშირის 28 და ევროპის თავისუფალი ვაჭრობის ასოციაციის (EFTA) 4 ქვეყანაში: ისლანდია, შვეიცარია, ლიხტენშტეინი, ნორვეგია). • ევროკომისიის გადაწყვეტილებით, 2016 წლიდან EASA-ს ავტო რიზებული ნებართვა სავალდებულო ხდება ნებისმიერი მესამე ქვეყნის ოპერატორისთვის, რომელსაც სურვილი აქვს, იფრინოს ევრო კავშირის ტერიტორიაზე (არა აქვს მნიშვნელობა, ადრე ოპერირებდა თუ არა იგი EU-ს ტერიტორიაზე). ნებართვა ადასტურებს საჰაერო ხომალდის ექსპლუატანტის სრულ შესაბამისობას საავიაციო უსაფ რთხოების ICAO-ს სტანდარტებთან, ამასთანავე, მოწმობს ქვეყნის მიერ ფრენების უსაფრთხოების ნორმების დაცვის და ზედამხედველობის მაღალ ხარისხს (სხვა ელემენტებთან ერთად ავტორიზაციის პროცესში ყურადღება ექცევა ICAO-ს აუდიტის დროს გამოვლენილ შედეგებს). ნებართვა ძალაშია, სანამ ოპერატორი ევროკავ შირის არაწევრი ქვეყნების ავიაკომპანიების ავტორიზაციასთან დაკავშირებულ ევროპული რეგულაციის სტანდარტებს აკმაყოფილებს. • EASA-ს საჰაერო უსაფრთხოების ერთიანი ნებართვის ქონა გააად ვილებს „ჯორჯიან ეარვეისის“ ოპერირებას ევროპულ საავიაციო ბაზარზე და ხელს შეუწყობს ავიაკომპანიის შემდგომ განვითარებას.
The European Aviation Safety Agency (EASA) has announced that national flag-carrier Georgian Airways has met all of the body’s safety requirements and will be allowed to carry out flights to Europe •
According to the declaration, Georgian Airways can perform flights to 32 EASA member countries – 28 EU members and four EFTA countries: Iceland, Switzerland, Norway and Lichtenstein.
•
The European Commission recently decided that all airlines from non-EU countries should obtain EASA permission before being allowed to operate in Europe’s airspace. The commission claimed that this document would confirm their compliance with international aviation safety standards.
•
Tbilisi’s Ministry of Economy and Sustainable Development stated that the decision fully reiterates that Georgian Airways has met all international standards to operate in world’s largest air traffic region.
INFANTS AND CHILDREN
INFANTS AND CHILDREN
2 wlamde asakis bavSvisaTvis, Tu is ufrosTan erTad mgzavrobs, SegiZliaT bileTi 90%-iani fasdaklebiT SeiZinoT. am SemTxvevaSi bavSvisaTvis calke savarZeli gaTvaliswinebuli ar aris.
Infants under 2 years Infant can in principle travel at a 90% discount of the applicable fare, provided they are accompanied by an adult person in the same flight class. However, they are not entitled to an own seat.
2-11 wlis bavSvebs SeuZliaT imgzavron 33%-iani fasdaklebiT. 5 wlamde asakis bavSvma mxolod ufrosTan erTad SeiZleba imgzavros, 5 welze meti asakis bavSvebs ki SeuZliaT marto mgzavroba aviakompaniis warmomadgenelTa meTvalyureobis qveS rogorc bortze, ise aeroportSi.
Children between 2-11 years Can in principle travel at a discount of 33% of the applicable fare. Children under 5 years must be accompanied by an adult person(preferably relatives). Children over 5 years can travel unaccompanied, They will get the special attention of “Georgian Airways” staff involved on ground and on board.
axalgazrduli tarifiT mgzavroba SeuZliaT 12-14 wlamde asakis mgzavrebs, studenturi fasdaklebiT ki mxolod 18-25 wlis axalgazrdebi isargebleben.
Youth and student fares There are discount on many routes for youth from 12-24 years and students from18-25 years. Please ask for details.
ორსული მგზავრებისთვის fexmZime qalebs SeuZliaT ifrinon Georgian Airways-is reisiT mxolod im SemTxvevaSi, Tu maTi orsulobis vada ar aRemateba 36 kviras. aucileblad warmoadgineT eqimis mowmoba frenis dros SesaZlo garTulebebis safrTxis ararsebobis Sesaxeb. ელექტრონივთები TviTmfrinavis bortze aucileblad unda gamorToT mobiluri telefoni. bortze akrZalulia gadamcemi saSualebebis, distanciuri marTvis pultis mqone saTamaSoebis, agreTve, im portatuli kompiuteris xmareba, romelsac aqvs umavTulo mausi da printeri. SegiZliaT isargebloT videokameriT, yursasmeniani portatuli magnitofoniTa da portatuli kompiuteriT im SemTxvevaSi, Tu tablo `SeikariT usafrTxoebis Rvedebi~ gamorTulia.
FOR EXPECTANT MOTHERS "Georgian Airways" accepts expectant mothers in normal health, up to 36 weeks of the pregnancy (i.e. until 4 weeks before expected delivery); We recommend to contact your doctor, and obtain medical certificate before making reservation.
ცხოველების გადაყვანა cxovelebis gadayvana daSvebulia mxolod im SemTxvevaSi, Tu maT moaTavsebT sahaero xomaldis satvirTo sabargulSi arsebul specialur konteinerebSi, romlebsac aqvs gamZle fskeri da saventilacio Riobebi. mgzavrTa salonSi nebadarTulia mxolod 6 kg-mde wonis ZaRlebisa da katebis gadayvana specialuri konteineriT. cxovelis gadayvanis Sesaxeb aviakompanias bileTis dajavSnis dros unda acnoboT.
Live animals can be transported in the passenger cabin (up to 6kg including the weight of kennel) and in the aircraft hold. Georgian Airways will accept only dogs and cats for transportation. Pregnant animals are not accepted for the transportation . Animals should be booked in advance. Trasportation of animals is not included in free baggage allowance. Domestic animals of unusual size and wild animals must be transported as cargo. Container requirements: rigid plastic kennel, clean, leak-proof, adequately ventilated on three sides. Passenger must provide all necessary documents. Georgian Airways declines all responsibility for any deterioration in animal’s health, which may occur before, during or after flight. YOUR SAFETY
უსაფრთხოება akrZalulia TviTmfrinavSi civi iaraRis, maT Soris, jibis danis atana. akrZalulia bargSi asanTisa da sanTebelis Senaxva. gansakuTrebul wesebs eqvemdebareba iseTi saxifaTo tvirTis gadazidva, rogoricaa: feTqebadsaSiSi nivTierebebi, sabrZolo aRWurviloba, butani da masze msubuqi sawvavi nivTierebebi, qlori, peroqsidebi, akumulatorebi, mJavebi, Sxamqimikatebi da damagnitebuli nivTierebebi.
ELECTRONIC DEVICES Can interfere with the safe operation of the aircraft. This applies in particular to transmitting andreceiving equipment, remote-controled toys, and laptops with printer or cordless mouse, so that their utilization is prohibited on board. In addition mobile telephones must be in the OFF mode throughout the entire stay on board.You may use other equipment, such as video cameras, walkman, computer games and laptops without the accessories mentioned while the Fasten Seat Belts sign above your seat is switched off. Please follow the cabin crew`s instructors at all times.
TRASPORTATION OF LIVE ANIMALS
თამბაქოს მოწევა Tambaqos moweva kategoriulad akrZalulia aviakompaniis yvela reisze.
პასპორტი და ვიზა aviakompania pasuxismgebeli ar aris aviabileTis mflobelis winaSe im SemTxvevaSi, Tu mgzavrs, misive mizeziT, problemebi Seeqmneba sabaJo kontrolis gavlisas an sapasporto Semowmebisas.
Special regulation apply to the transportation of animals, weapons, knives and dangerous goods (explosives, ammunition, fireworks, lighter fuel, butane lighter fuel refills, butane gas, bleach, peroxides, batteries, mercury, acids and other corrosive liquids, poison or other dangerous goods such as magnetized material etc.) Matches and lighters must not be transported in baggage. Please keep these items in your pocket while in flight. Knives are not allowed in your hand luggage on board _ they must be checked-in with your luggage. NON-SMOKING FLIGHTS All “Georgian Airways” flights are non-smoking. In case of non-compliance “Georgian Airways” reserves the right to impose sanction and to claim compensation for consequential damages. PASSPORT, VISAS, CUSTOMS REGULATION Incomplete document or non-compliance with entry and exit regulation may have unpleasant consequences for you (exclusion from a flight, refusal of entry, fines). The carrier doesn’t carry any responsibility if the passenger faces certain problems during customs or passport control procedures.
ბარგის დაგვიანება/დაკარგვის შემთხვევაში
DELAYED/LOSS LUGGAGE
ბარგის დაგვიანების ან დაკარგვის შემთხვევაში დაუკავშირდით „ჯორჯიან ეარვეისის“ Lost & Found-ის განყოფილებას: +995 322 48 55 57. თქვენ შეგივსებენ მოხსენებით ანკეტას ბარგის დაგვიანების/დაკარგვის შესახებ.
Delayed/Loss Luggage: If your luggage has been delayed or lost, contact the Lost and Found Office of “Georgian Airways”: +995 322 48 55 57. You need to fill out a form on the delayed or lost luggage.
68 /
3(65) 2018
FREE BAGGAGE ALLOWANCE
FREE CARRY ON ITEMS
Free baggage allowance depends on the class of service, routing and is stated on your ticket. All your baggage, including hand baggage has to be shown to our check-in staff. This is safety requirement. The following items are recommended to carry in your hand baggage: money, jewellery, securities, business documents, passports and other identification documents, computers (e.g. laptops, PCs), cameras. Please do not put these items in your checked baggage.
Passengers may carry, free of charge, the following items: an umbrella; walking stick; a bouqet of flowers; a lady’s or man’s handbag; a reasonable amount of reading material; a laptop; a photo camera, a video camera; food for your infant during the flight; a cell phone; crutches; Duty Free purchases (1 shopping bag).
Your free baggage allowance is based on the weight concept.
If checked-in, these items become part of the checked baggage and do not qualify for free carriage if they cause excess weight of the checked baggage. TRANSPORTATION OF SKI EQUIPMENT
CHECKED BAGGAGE The overall dimensions of each piece of checked baggage for all classes of service must not exceed 158 cm (length + width + height). For children under the age of 2years : 115 cm. Please mark each piece of baggage with the label indicating your name, address and phone number. Please take care of your baggage receipts which you will need in case of delay or baggage loss. PASSENGER CATEGORY
BUSINESS CLASS
ECONOMY CLASS
Adults & Children aged 2 years and older
1 piece, not more than 32 kg
1 piece, not more than 23 kg
Children up 2 years (infants without seat )
1 piece, not more than 10 kg
1 piece, not more than 10 kg
Free transportation for ski/snowboard equipment (per person incl. one pair of snowboard or a pair of skiing with ski poles, boots, helmets, glasses) is applicable for: from/to Moscow, St.Petersburg, Kiev, Vienna and Prague. Any additional equipment such as another pair, avalanche luggage, etc would be chargeable according to the general luggage quota. Transportation of ski equipment in all directions except Moscow, St. Petersburg, Kiev, Vienna and Prague _ 80 EUR / 80 USD. Transportation of a bicycle or a tandem bicycle prepared for transportation (foldable) in suitable packaging or in a box in case of total mass of not more than 23 kg per passenger – 100 EUR / 100 USD . Transportation of golf equipment, fishing equipment, surf equipment _ EUR 100 / 100 USD. HAND BAGGAGE RESTRICTIONS Liquids may only be carried on board in a clear plastic bag.
HAND BAGGAGE Hand baggage may not exceed the dimensions 55x40x20 cm and the weight of 8 kg. You can check this using the hand baggage gauge at the airport. Any items above these limits will have to be checked-in. Please bear this in mind when packing to ensure that your checked baggage does not exceed the free baggage allowance. PASSENGER CATEGORY Adults & Children aged 2 years and older
Please make sure you observe the following rules, otherwise your liquids may be confiscated at the security checkpoint. Liquids, gels and sprays must be held in individual containers not exceeding 100 ml. Only one plastic bag is permitted per passenger. Please present the plastic bag for separate screening at the security checkpoint. DANGEROUS GOODS & PROHIBITED ITEMS
BUSINESS CLASS
ECONOMY CLASS
Dangerous goods (DG) are articles and substances, which may be hazardous to passengers, crew, aircraft or the environment.
1 piece up to 12kg
1 piece up to 8kg
Special regulations are applicable for the transport of these goods.
1 baby basket or
1 baby basket or
EXCESS OF WEIGHT UP TO 32KG
EACH ADDITIONAL PIECE OF BAGGAGE
Do not carry the following dangerous articles in your baggage or on your person: briefcases and security type attached cases with installed alarm devices; incorporative lithium batteries and/or pyrotechnic material; explosives, munitions, fireworks and flares; gases (flammable, non-flammable, deeply refrigerated and poisonous), such as camping gas and aerosols; flammable liquids, such as lighter fuels, paints and thinner; flammable solids, such as matches and articles that are easily ignited, substances liable to spontaneous combustion, substances that on contact with water emit flammable gases; oxidizing substances, such as bleaching powder and peroxides; poisonous (toxic) and infectious substances; radioactive materials; corrosives (such as mercury which may be contained in thermometers), acids, alkalis and wet-cell batteries; disabling devices such as mace, pepper spray, etc. containing an irritant or incapacitating substance; magnetized materials.
Europe
50 EUR
75 EUR / 65 USD
Articles that can be carried in the checked baggage in limited quantities
Russia
35 EUR
50 EUR
Ukraine
35 EUR / 40 USD
50 EUR / 55 USD
Israel
35 EUR / 40 USD
65 EUR / 65 USD
Yerevan
25 EUR
30 EUR
Batumi
25 EUR
30 EUR
Hair sprays, perfumes, colognes and medicines containing alcohol; matches; aerosols; alcoholic beverages not exceeding 70% alcohol by volume; avalanche rescue backpack; battery powered wheelchairs/mobility devices; camping stoves and fuel containers; cardiac pacemaker; cigarette lighters; diving lamps; hair curlers; containing hydrocarbon gas provided the safety cover is securely fitted over the heating element.life jacket; lithium ion batteries, an aggregate equivalent lithium content of less than 8 g.; medical oxygen; medicinal or toilet articles; mercury thermometer or barometer in its protective case, non-flammable, non toxic gas cylinders; oxygen or air cylinders for medical use; portable medical electronic devices.
Children up 2 years (infants without seat )
1 child car seat or
1 child car seat or
1 fully collapsible stroller
1 fully collapsible stroller
(max. 10 kg)
(max. 10 kg)
If your baggage exceeds baggage allowance norms, you will be charged for excess baggage: EXCESS BAGGAGE CHARGES (ONE WAY) PASSENGER CATEGORY
Luggage compartment not more than 32 kg _ 120 EUR / 120 USD
70 /
3(65) 2018
უფასო ბარგი
ზენორმატიული რეგისტრირებული ბარგის საფასური
უფასო ბარგის დასაშვები წონა დამოკიდებულია სამგზავრო კლასზე, მიმართულებაზე და აღნიშნულია თქვენს ბილეთში. უსაფრთხოების ნორმებიდან გამომდინარე, სამგზავრო ბარგი (ხელბარგის ჩათვლით) აუცილებლად უნდა შემოწმდეს რეგისტრაციის დახლთან. საჰაერო ხომალდის ბორტზე, ხელბარგის სახით, რეკომენდებულია შემდეგი ნივთების ატანა: ფული, ძვირფასეულობა, პირადობის დამადასტურებელი და საქმიანი დოკუმენტები, ფასიანი ქაღალდები, პასპორტები, ლეპტოპები, კამერები და ა. შ. უფასო ბარგის ოდენობა განისაზღვრება წონით.
რეგისტრირებული ბარგი რეგისტრირებული ბარგის თითო ერთეულის საერთო მოცულობა არ უნდა აღემატებოდეს 158 სმ3-ს (სიგრძე x სიგანე x სიმაღლე). მოცულობის შეზღუდვა ვრცელდება როგორც ეკონომკლასზე, ისე ბიზნესკლასზე. 2 წლამდე ბავშვების ბარგის საერთო მოცულობა არ უნდა აღემატებოდეს 115 სმ3-ს. mgzavris kategoria
biznesklasi
ekonomklasi
ზრდასრული მგზავრები და ბავშვები 2 წლის ზემოთ
1 ადგილი _ 32 კგ
1 ადგილი _ 23 კგ
2 წლამდე ბავშვები
1 ადგილი _ 10 კგ
1 ადგილი _ 10 კგ
მოსკოვის, სანკტ-პეტერბურგისა და კიევის მიმართულებით ეკონომკლასის დასაშვები რეგისტრირებული ბარგის წონა არ უნდა აღემატებოდეს 25 კგ-ს.
ხელბარგი ხელბარგის ზომები არ უნდა აღემატებოდეს 55x40x20 სმ-ს.
mgzavris kategoria
ზრდასრული მგზავრები და ბავშვები 2 წლის ზემოთ
2 წლამდე ბავშვები
biznesklasi
ekonomklasi
1 ადგილი _ 12 კგ
1 ადგილი _ 8 კგ
1 საბავშვო კალათა ან 1 მანქანის სავარძელი ბავშვისთვის ან 1 დასაკეცი საბავშვო ეტლი (მაქს. 10 კგ)
1 საბავშვო კალათა ან 1 მანქანის სავარძელი ბავშვისთვის ან 1 დასაკეცი საბავშვო ეტლი (მაქს. 10 კგ)
მგზავრებს შეუძლიათ უფასოდ გადაიტანონ შემდეგი ნივთები: ქოლგა ან ხელჯოხი, ქალის ან მამაკაცის ჩანთა, ყვავილების თაიგული, წიგნი ან ჟურნალი, ნოუთბუქი, ფოტოაპარატი, ვიდე ოკამერა; საკვები ჩვილი ბავშვისთვის, მობილური ტელეფონი, ყავარჯნები, Duty Free-ში ნაყიდი საქონელი (1 სავაჭრო ტომარა).
72 /
3(65) 2018
ბარგის ზენორმატიული წონა 23-32 კგ
დამატებითი ბარგის საფასური
ევროპა
50 EUR
75 EUR / 65 USD
რუსეთი
35 EUR
50 EUR
უკრაინა
35 EUR / 40 USD
50 EUR / 55 USD
ისრაელი
35 EUR / 40 USD
65 EUR / 65 USD
ერევანი
25 EUR
30 EUR
ბათუმი
25 EUR
30 EUR
მიმართულება
ზენორმატიული ბარგის ადგილების რაოდენობა და წონა ჯამდება. მაგალითად, დამატებითი 1 ადგილსა და 30 კგ წონის ბარგზე მოსკოვის მიმართულებით საფასური იქნება 85 = 50+35 EUR.
სპორტული აღჭურვილობა სათხილამურო აღჭურვილობის გადატანა მოსკოვის, სანკტპეტერბურგის, კიევისა და ვენის მიმართულებით (სნოუბორდი ან სათხილამურო ჯოხები, ფეხსაცმელი, ჩაფხუტი, სათვალეები, სპეც. ტანსაცმელი) უფასოა, არანაკლებ 23 კგ თითო მგზავრზე, ნორმით გათვალისწინებული წონის უფასო ბარგის გადატანის გარდა. სათხილამურო აღჭურვილობის გადატანა ყველა მიმართულებაზე, გარდა მოსკოვის, პეტერბურგის, კიევისა და ვენისა, ფასიანი _ 80 EUR / 80 USD; ველოსიპედის ან ტანდემის გადატანა სათანადო შეფუთვაში ან ყუთში, მთლიანი მასის არაუმეტეს 23 კგ _ ერთ მგზავრზე _ 100 EUR / 100 USD. ნივთები, რომელთა შეზღუდული რაოდენობით ტრანსპორტირება დაშვებულია რეგისტრირებულ ბარგში:
თმის ლაქი, სუნამო, ოდეკოლონი და ალკოჰოლის შემცველი მედიკამენტები; ასანთი; აეროზოლი; ალკოჰოლური სასმელები არა უმეტეს 70%-იანი ალკოჰოლის შემცველობით; ზვავის დროს გამოსაყენებელი სამაშველო ზურგჩანთა; ელემენტები ტექნიკისთვის; კარვის ღუმელი და საწვავის კონტეინერი; სანთებელა; ნათურები დაივინგისთვის; ნახშირწყალბადის გაზის შემცველი თმის სახვევი ხელსაწყო უსაფრთხოების საფარით; სამაშველო ჟილეტი; ლი თიუმის იონის ელემენტები, მაქსიმუმ 8გ ლითიუმის შემცველობით; სამედიცინო ჟანგბადი; სამკურნალო ან ჰიგიენური ნივთები; ვერცხლისწყლის თერმომეტრი ან საზომი დამცავ კონტეინერში; არააალებადი, არატოქსიკური გაზის ბალონები; სამედიცინო და ნიშნულების ჟანგბადის ან ჰაერის ბალონები; პატარა მოცულობის სამედიცინო ელექტრონული მოწყობილობები. ხელბარში აკრძალულია შემდეგი სახის ნივთების განთავსება: ჩემოდნები, რომლებშიც დამონტაჟებულია გარკვეული სახის მოწ ყობილობები; ლითიუმის ელემენტები და პიროტექნიკული მასალა; ასაფეთქებელი ნივთიერებები, საბრძოლო მასალა, ფეიერვერკი და რაკეტები; გაზი (აალებადი, არააალებადი, გაყინული და შხამიანი, როგორიცაა კარავში გამოსაყენებელი გაზი და აეროზოლი); აალებადი სითხეები, მაგალითად, სანთებელა, საღებავები და გასაზავებელი სითხეები; აალებადი საგნები, რომლებსაც ადვილად ეკიდება ცეცხლი. აალებადი ნივთები და ნივთიერებები, რომლებიც წყალთან კონტაქტისას აალებად აირს გამოყოფენ; ჟანგვადი ნივთიერებები, როგორიცაა მათეთრებელი ფხვნილები და პეროქსიდები; მომწამვ ლელი (ტოქსიკური) ნივთიერებები; რადიაციული მასალა; მწვავე ნივთიერებები (მაგ.: ვერცხლისწყალი), მჟავები, ტუტე და სველი ელემენტები; ისეთი დამხმარე მოწყობილობები, როგორიცაა: გურზი, წიწაკის აეროზოლი და ა. შ. გამაღიზიანებელი ან შრომის უნარის დაკარგვის გამომწვევი ნივთიერებები; მაგნიტის შემცველი ნივთები.
Representatives of
Aircompany
GEORGIA / Tbilisi Headquarter 12, Rustaveli Ave., 0108 Tbilisi Tel: +995 322 485577 (24h), +995 322 157 519 Call Center: +995 322 485 511 e-mail: info@georgian-airways.com, business@georgian-airways.com Batumi Keti Jincharadze Mob: +995 599 376 600 e-mail: batumi@georgian-airways.com RUSSIA / Moscow 12, Khamovnichesky Val St.,119270 Tel: +7 495 136 56 05, e-mail: moscow@georgian-airways.com St.Petersburg Zurab Samsonia Tel: +7 921 999 77 97 Mob: +995 591 99 05 35 E-mail: st.petersburg@georgian-airways.com
UKRAINE
/ Kiev Tamaz Metreveli Tel / fax: +380 44 287 23 56 Mob: +380 50 410 37 30 e-mail: metreveli@georgian-airways.com
AUSTRIA / Vienna Elena Gaiashvili Parkring 12A, 1010 Tel: 43 1 214 78 77 / Fax: 43 1 218 30 80 e-mail: vienna@georgian-airways.com
ISRAEL / Tel Aviv Aleko Baidoshvili Tengiz Simon 124, Ben Yehuda St., 6340137 Tel Aviv Tel: +97235291348 Fax: +97235291349 e-mail: tel-aviv@georgian-airways.com, georgian@zahav.net.il FRANCE
/ Paris Merab Khorguani 114 Bis, Rue Michel Ange, 75016 PARIS Tel:+33(0) 622606324 E-mail:khorguani@georgian-airways.com
GERMANY / Frankfurt Teona Shalikashvili Tel: +49 61 44 40 24 08; Fax : +49 61 44 40 29 958 Mob: +49 17 67 08 51 660 e-mail: georgian-airways@t-online.de NETHERLANDS / Amsterdam Lia Kevkhishvili Tel: +31 20 34 11 129 Fax: +31 20 45 37 707;+31 20 31 64 241 Mob: 31 62 14 35 601 e-mail: amsterdam@georgian-airways.com ARMENIA / Yerevan Ruben Bagdasarov Tel: +37 491 41 86 44 Fax: +37 410 53 87 96 e-mail: ruben_bag@mail.ru
CZECH REPUBLIC / Prague Blue Sky Travel: Opletalova 57, 110 00, Praha 1, Tel +420 224 232 603 e-mail: prague@georgian-airways.com Airport Ticket Office: Czech Airlines Handling, a.s. Aviatická 1017/2, 160 08 Praha 6 Tel: +420 220 118 463, +420 239 007 952
SLOVAKIA / Bratislava Blue Sky Travel: Postova 1, 811 06, Bratislava Tel : +421 252 622 375, e-mail: bratislava@georgian-airways.com
UNITED KINGDOM / London APG UK: Highbridge House 581, Bath Road, West Drayton, Middlesex, UB7 0EW Tel: +44 844 482 1670 | fax +44 844 482 1668 | mob +44 7930 326 190, e-mail: london@georgia-airways.com
ITALY / Rome Mr. Guido Farneti General Representative in Italy Tel: +39 0543 488 194 e-mail: g.farneti@georgian-airways.com
NEW ONLINE BOOKING SYSTEM "Georgian Airways" renewed online booking system. It is already available on the website. With simplified tariff system, users can choose the desired air tickets in the shortest time. Air tickets can be paid in both Euro and Russian rubles, as well as in national currency. Online ticketing system is available in Georgian, Russian and English languages. On the website of "Georgian Airways", passengers have the opportunity to create a personal area where will be stored orders and passenger details. „ჯორჯიან ეარვეისმა“ ავიაბილეთების შეძენის ონლაინ სისტემა განაახლა ავიაკომპანიის ვებგვერდზე ბილეთების წინასწარ დაჯავშნა უკვე შე საძლებელია. გამარტივებული ტარიფების სისტემის მეშვეობით, მომხ მარებლები სასურველ სამგზავრო პაკეტს უმოკლეს დროში შეარჩევენ. ავიაბილეთების საფასურის გადახდა შესაძლებელია როგორც ევროსა და რუსულ რუბლში, ისე ეროვნულ ვალუტაში. ბილეთების შეძენის ონლაინ სისტემა ხელმისაწვდომია ქართულ, რუსულ და ინგლისურ ენებზე. „ჯორჯიან ეარვეისის“ ვებგვერდზე მგზავრებს საშუალება აქვთ შექმნან პირადი სივრცე, სადაც საკუთარი ტრანზაქციების ისტორიას განათავსებენ.
www.georgian-airways.com 74 /
3(65) 2018