techcare 11 nl by techcare magazine

Afgiftekantoor Oostende X - P915317 - Driemaandelijks tijdschrift - V.U.: Filip Cossement - Bld. des Canadiens 118 - B-7711 Dottignies

JAARGANG 3 - JUL-AUG-SEP 2015 - N11

techcare BOUW, INSTALLATIE & INRICHTING VOOR DE ZORGSECTOR

Van sloopplannen naar totaalrenovatie

Psychiatrisch centrum Broeders Alexianen â&#x20AC;&#x201C; Boechout

EWAD-TZ

Nieuwe

inverter- en compressortechnologieĂŤn

Het invertergestuurde koelaggregaat Daikin EWAD-TZ is uitgerust met een schroef-compressor met ingebouwde inverter en variabele volumeverhouding (VVR). Deze nieuwe technologieĂŤn resulteren in een hoog seizoensrendement en een snelle terugverdientijd. Bovendien neemt het toestel minder plaats in en is er een ruime keuze aan opties. Meer informatie op www.daikin.be

techcare

INHOUD

04 PROJECT Van sloopplannen naar totaalrenovatie Psychiatrisch centrum Broeders Alexianen – Boechout

REPORTAGES AZ Damiaan vernieuwt systeem legionellabestrijding

UZ Brussel investeert in betrouwbare en energie-efficiënte koelinstallatie Het belang van laminaire luchtstromen in (mobiele) operatiekamers AZ Sint-Lucas kiest Daikin EWAD luchtgekoelde chillers

VISIE Een blik op de toekomst van verlichting binnen The Internet of Things

Periodiciteit: Driemaandelijks Gratis verspreid naar studiebureaus en diensthoofden technische diensten van woonzorgcentra, ziekenhuizen en OCMW’s.

Het gebruik van voorbevochtigde doekjes voor cleanroom hygiëne

Redactie: Staf Bellens & Colette Demil, Philip Declercq,

STUDIEDAG

Koen Vandepopuliere, Rudy Gunst, Bart Vancauwenberghe

WKK & zorg: het plan in stappen (deel 2)

Reclame-advies: Filip Cossement, T +32 (0)56 77 13 10, filip.cossement@fcomedia.be Verantwoordelijke uitgever: Filip Cossement, Boulevard des Canadiens 118, B-7711 Dottignies Vormgeving: marieke.veys@fcomedia.be

‘Cycling through your past’ wint eerste PRoF-Award

BEURZEN

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of

Lezingen op Climatechno

microfilm of op welke wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor ondertekende artikels zijn alleen de auteurs aansprakelijk. Voor de inhoud van de advertenties zijn enkel de adverteerders aansprakelijk. De uitgever erkent geen enkele verplichting tot opname van aangeboden advertenties.

Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers

24 30

EVENT

Version française sur simple demande

openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie,

BCW

Hoofdredactie: Tilly Baekelandt, tilly.baekelandt@fcomedia.be - T + 32 (0)56 33 42 72

12 20 22 28

Aquarama & TNAV vieren tiende verjaardag Meer dan 50 gratis seminaries op EXPO 60+ in Mechelen

35 38 38 41

PRODUCTSPOT Watergedragen lak met LTA+-technologie

NEWS

PROJECT

Van sloopplannen naar totaalrenovatie

Psychiatrisch centrum Broeders Alexianen – Boechout

“A

fbreken is altijd gemakkelijk gezegd, renoveren soms beter gedaan. Met dit lichtjes herwerkte spreekwoord kunnen we de transformatie van het ondersteunende zorggebouw in het psychiatrisch centrum broeders Alexianen te Boechout treffend samenvatten. Voor meer toelichting kloppen we aan bij algemeen directeur Johan Deforche en bij architecte Cécilia Aernaudts van osar architecten.

techcare

Frequente gebruikers van de verbindingsweg tussen Antwerpen en Lier kennen niet alleen dancing La Rocca, maar ook het psychiatrisch centrum van de Broeders Alexianen in Boechout. Het iconische, U-vormige pand dat tussen 1875 en 1899 als ziekenhuis werd gebouwd, vormt een duidelijk herkenningspunt voor de passerende verkeersstroom. Dat gebouw onderging zopas een ingrijpende transformatie. Nochtans waren de directie en de Broeders van Liefde, die als erfpachthouder instaan voor de exploitatie van de zorgcampus, uitgegaan van een compleet andere optie. Zij wilden het gebouw slopen en vervangen door een nieuwbouw, en hadden daarover na veel wikken en wegen een akkoord met de eigenaars en erfpachtgevers, de Broeders Alexi-

anen. Algemeen directeur Johan Deforche: “Volgens ons masterplan had het gebouw eigenlijk gereorganiseerd moeten worden tot een opnameafdeling, met dagzalen op het gelijkvloers en een verblijf- en slaapgedeelte op de verdieping. Theoretisch klonk dat misschien interessant, maar praktisch was het niet haalbaar om binnen een dergelijk scenario te voorzien in verpleegkundige permanentie en een beheerbare verdieping. Het dossier sleepte al jaren aan toen wij eindelijk, samen met de eigenaars, tot de conclusie kwamen om te slopen. We hadden daarvoor drie doorslaggevende argumenten. Een: het gebouw kon onze functionele behoeften niet langer invullen. Twee: energetisch was het hopeloos achterhaald, en we zagen niet meteen een manier om daar een mouw aan

te passen. Drie: we zaten met een veel te grote vloeroppervlakte voor ons programma van eisen. Onze administratieve diensten gebruikten slechts een deel van het gelijkvloers. De verdieping met haar wirwar van gangen en kleine kamers was verlaten. Precies omdat het gebouw grotendeels leeg stond, aanvaardde de FOD Volksgezondheid niet langer onze onderhouds- en afschrijvingskosten, zodat we toekomstige noodzakelijke werken zelf zouden moeten financieren. Slopen en nieuw bouwen waren dus de intenties toen we in april 2012 de samenwerkingsovereenkomst met osar architecten bezegelden.” Onder tijdsdruk door de zesde staatshervorming Na een analyse van het gebouw uitte het team van osar architecten een aantal gegronde bedenkingen bij de sloop- en hernieuwbouwplannen. Architecte Cécilia Aernaudts: “Het pand bleek structureel in een prima staat, zodat renoveren veel duurzamer zou zijn dan een nieuwbouw. Voor de problemen inzake functionaliteit, energetische performantie en oppervlakte zagen

nanciering, maar die piste hebben we snel weer verlaten. Hoofdreden was de onvoorspelbaarheid van de termijn van goedkeuring en realisatie. Bovendien zijn een aantal spelregels moeilijk voorspelbaar, zoals afbraakkosten die slechts aanvaard worden in zoverre er nieuwbouw op dezelfde plaats wordt gepland. Bovendien raadde VIPA renovatie af omdat de ervaring met gerealiseerde projecten wees op een groot risico op meerkosten, en omdat men dikwijls niet tevreden bleek over het resultaat dat niet conform de verwachtingen zou zijn.”

De uiteindelijke oplossing was een subsidiëring voor renovatie via de FOD Volksgezondheid. Alleen rees hier het probleem dat de zesde staatshervorming op de rails stond, zodat alles boekhoudkundig verwerkt moest zijn voor einde 2013, zo niet was de financiering in de overgangssituatie totaal onzeker. Het uiteindelijke fiat voor de financiering van de renovatie kwam er op 4 juli 2012, een datum die in het geheugen van de directeur gegrift staat. De bespreking die dag was gebaseerd op een preliminair schetsontwerp van de architecten. Zij stelden voor het oorspronkelijke gebouw weer in de originele staat te herstellen door alle in de loop der decennia aangeslibde aanbouwsels weg te halen. Binnen zou een vide ruimtelijkheid creëren en de beschikbare vloeroppervlakte reduceren. “Waar je als architect meestal een te ruim programma in een te krap keurslijf van vierkante meters moet doen passen, stond hier de omgekeerde oefening op het programma”, aldus Cécilia Aernaudts. De FOD Volksgezondheid aanvaardde het renovatievoorstel en legde een budget en de voorwaarden vast, onder andere dat het gebouw na renovatie zou worden gebruikt ter ondersteuning van de zorg en dus niet als zorggebouw. Plots zat er dus druk op de ketel. Terwijl het ontwerp verre van af was, werd een aanbestedingsdossier voor de aanneming opgemaakt met een heleboel elementen onder voorbehoud van haalbaarheid en aanvaardbaarheid. Aannemers moesten inschrijven voor een vast budget en een ambitieuze uit- >>>

01. Een hoge borstwering, bovenaan bekleed met hout, scheidt de centrale gang op de verdieping van de nieuw ingebracht vide. Op de verdieping ligt marmoleum als vloerafwerking. 02. De binnenpatio vormt een oase van rust. Het terras dat hoort bij de polyvalente zaal is door de bestrating duidelijk afgebakend van de patiozithoek van het personeel. De wit gekaleide geveldelen zorgen voor een mediterrane sfeer.

03. Het gebouw uit 1875 heeft een U-vorm met een centrale inkom en in beide vleugels telkens een extra deur als vluchtweg of als toegang voor bezoekersstromen buiten de normale openingsuren. Er is maximaal ingezet op toegankelijkheid. Een helling leidt naar de door de renovatiewerken verhoogde vloer binnenin.

techcare

wij mogelijke oplossingen. Maar vooral de cultuurhistorische waarde was voor ons een doorslaggevend argument. Het gebouw heeft een iconische waarde op deze plek en is terecht opgenomen op de vastgestelde inventaris van het bouwkundig erfgoed. Het zomaar vervangen door een evenwaardige nieuwbouw, was allerminst een evidentie. Volgens onze ervaring zou de kostprijs van een doorgedreven renovatie nagenoeg dezelfde zijn als voor een nieuwbouw.” Johan Deforche: “Wat de investering betreft, overwogen we in eerste instantie de VIPA-fi-

PROJECT

voeringstermijn van krap elf maanden, met fikse boeteclausules. De opdracht werd op basis van deze en andere - ook kwalitatieve criteria gegund aan de Groep Van Roey. Bouwteam: snel en kordaat Om de continuïteit van de administratieve diensten tijdens de werf mogelijk te maken, verhuisden de medewerkers tijdelijk naar containers. Johan Deforche: “De ultrakorte periode van minder dan een jaar had als voordeel dat wij die uitgaven als algemene kosten konden inbrengen en geen subsidiedossier met afschrijvingen en dergelijke moesten openen.” Het bouwproject binnen de strikte timing tot een goed einde brengen, was een veel complexere opgave. Op voorzet van de architecten werd gewerkt in bouwteam. Johan Deforche: “In feite hebben we de bouwtechnische invulling volledig in bouwteam gedaan. Dat lukt alleen als het volledige team hetzelfde doel voor ogen heeft en houdt. Ruggengraat van het project was een gedetailleerde planning, met alle mijlpalen inzake uitgevoerde werken en te nemen beslissingen, die moesten worden gerespecteerd om de uiteindelijke deadline te halen. Dankzij ieders inzet en engagement is dat allemaal gelukt. Een keer genomen werd een beslissing consequent gehandhaafd en niemand

deed moeilijk over weekendwerk of kosten. Kostenbewaking is een ander paar mouwen. In de loop van de werken moet je nauwgezet het budget in de gaten houden. Geen sinecure, want je moet heel wat beslissingen nemen zonder dat je uitsluitsel hebt over de exacte prijs. Dat betekent dat je heel de tijd zorgvuldig alle plussen en minnen moet bijhouden en geregeld moet controleren hoe ver je staat.” Cécilia Aernaudts: “Dat je met een bestaand gebouw zit, maakt het extra moeilijk. Heel wat zaken komen pas effectief aan de oppervlakte op het ogenblik dat je iets afbreekt, waardoor je geregeld ter plaatse oplossingen moet bedenken.” Tekenend voor de aanpak is bijvoorbeeld de beslissing om de dakstructuur te behouden in plaats van ze compleet te vernieuwen zoals aanvankelijk gepland. De aannemer besloot dat het weghalen van de dakstructuur een te grote invloed zou hebben op de stabiliteit van het gebouw. Maar het behoud van het gebinte betekende dat het niet mogelijk was om nieuwe betonnen vloerplaten te plaatsen. Als alternatief werd daarom een vloersysteem van potten en balken geïnstalleerd, zodat enkele gaten in het dak volstonden om de materialen binnen te brengen. Maar dat impliceerde dan weer een zoektocht naar de juiste onderaannemer… . Op die manier groeide het project van dag tot dag.

techcare

Algemeen en individueel comfort Alle latere aanbouwsels vooraan, achteraan en op de binnenkoeren werden verwijderd en het gebouw werd langs de buitenzijde grotendeels in de authentieke staat hersteld. Alleen achteraan, waar de littekens van de aanbouwsels te pertinent zichtbaar waren, werden de buitenmuren gekaleid. Om tot de gewenste energetische prestaties te komen, werd tegen de buitenwand in massieve baksteen een binnenwand in Multipor geplaatst. De 10 cm dikke elementen in cellenbeton hebben dankzij de aanwezigheid van extra veel luchtbellen een uitstekende isolatiewaarde. De bestaande raamopeningen werden ingevuld met alu-

04. Op de verdieping is naast de open binnentrap een kleine office kitchen ondergebracht. Het keukenmeubel is in multiplex met laminaatbekleding. 05. De apotheek is overzichtelijk en heel gebruiksvriendelijk ingericht. Alle laden en maatkasten zijn ontworpen door de architecten. 06. De doorgang naar de polikliniek, met een wachtruimte waar cliënten de nodige privacy genieten. De diensten voor bezoekers en patiënten met onder andere de gesprekslokalen en consultatieruimten, bevinden zich op het gelijkvloers. 07. In de nieuwe kantoren is het veel aangenamer en efficiënter werken. Ruimte, daglicht en een functionele inrichting dragen bij tot het werkcomfort. Door te spelen met materialen, kleuren en grepen werd diversiteit in uniformiteit gecreëerd.

“Het gebouw moest een positief beeld uitstralen. Het moest respect tonen voor de cliënten en hun familie, en zo de drempel naar de psychiatrie mee helpen verlagen. De grotere toegankelijkheid past ook in dat streven.”

techcare

minium schrijnwerk en hoogrendementsglas. Op een beperkt aantal plekken werden muren geïnjecteerd tegen opstijgend vocht. Om de achtergevel, meteen ook de zuidzijde, te beschermen tegen mogelijke oververhitting, kregen alle ramen uitklapbare zonneschermen in zandkleur, die worden gestuurd door wind- en zonlichtsensoren. Het dak werd bovenop de dragende structuur geïsoleerd met isolatieplaten en bekleed met nieuwe leien. Binnen werd het gebouw helemaal heringericht volgens het adagium licht, lucht en ruimte, wat tevens het motto was van de architect van het oorspronkelijke gebouw. Alle vloeren werden uitgebroken en op bestaande gewelven – het gebouw is gedeeltelijk onderkelderd – kwam een nieuwe vloerstructuur. Alleen in de kapel bleef de oorspronkelijke vloer behouden. Dat betekende wel dat een oplossing moest worden gezocht voor de aansluiting tussen de nieuwe vloerpas, die 20 cm hoger kwam te liggen, en de toegangswegen en kapel. Lichte hellingen overbruggen het niveauverschil zonder afbreuk te doen aan de visuele eenheid of aan de toegankelijkheid. Ook de meeste binnenwanden verdwenen en een lange vide brengt de twee niveaus ruimtelijk en visueel samen. De muren die bewaard bleven, bleken te bestaan uit bakstenen met een mooie, zachtroze tint, zodat besloten werd ze in ruwe staat zichtbaar te laten. Alleen op de plekken waar de sporen van het verleden te lelijk waren, werd een kaleilaag aangebracht. Op het gelijkvloers werd een deel van een zichtbaar gelaten muur bekleed met een cementering om de gevolgen van mogelijk opstijgend vocht preventief aan te pakken. Voor de nieuwe indeling werden akoestische gipskartonwanden gebruikt waarvoor de aannemer tijdens de plaatsing de nodige zorg besteedde aan de aansluitingen met vloeren, plafonds en deuren. Op enkele ruimtes na werden overal ook akoestische plafonds geïnstalleerd. Johan Deforche: “Een uitstekende akoestiek was zowel voor onze medewerkers als voor onze cliënten >>> een must.”

PROJECT

techcare

Kiezen is soms verliezen De invulling van de technieken was eens te meer een bouwteamgegeven. Na analyse van een resem mogelijkheden, onder andere een systeem van verwarming met warme lucht, besloot het team de bestaande condensatieketels, die enkele jaren voordien waren geïnstalleerd, in te schakelen in een systeem van vloerverwarming, aangevuld met individueel regelbare radiatoren in de afzonderlijke ruimtes. Johan Deforche: “Zo kan iedereen de temperatuur instellen volgens zijn eigen comfortmaatstaf. Na de beslissing rees een andere vraag: hoe gaan we die radiatoren bevestigen? In Multipor was dat niet mogelijk, zodat we naar een alternatief moesten zoeken. In samenspraak met de aannemer hebben we de binnenwandgedeeltes waar een radiator zou komen uitgevoerd in gewone cellenbeton, aangevuld met extra isolatie om tot eenzelfde U-waarde als die van Multipor te komen. Het voordeel van het huidige verwarmingssysteem is dat het voldoende flexibel is. We kunnen bijvoorbeeld de vloerverwarming later altijd nog inschakelen in een warmtepompsysteem.” Voor de ventilatie staat een systeem D met warmteterugwinning en aanwezigheidsdetectie in. De verlichting werd vanuit energiezuinige overwegingen overal dimbaar gemaakt en ingevuld met spaarlampen of tl-lampen. In de gangen sturen aanwezigheidssensoren de verlichting. De geplande individuele bureaulampen werden op vraag van de medewerkers vervangen door een al-

gemene verlichting. “Omdat we geen aparte teller hebben voor dit gebouw en evenmin over een nulmeting beschikken, kunnen we onze energiekosten voor en na renovatie niet vergelijken. Maar omdat het gebouw vroeger thermisch erg oncomfortabel was, gebruikte nagenoeg iedereen in de zomer een ventilator en in de winter elektrische bijverwarming. Het verschil in verbruikskosten is dus ongetwijfeld aanzienlijk.” De inspraak en participatie van de medewerkers sloegen niet alleen op de technieken, maar ook op de materialen. Dat leidde er ondermeer toe dat op de verdieping niet het geplande vasttapijt kwam, maar wel linoleum. Slechts in uitzonderlijke gevallen, bijvoorbeeld voor de houten bekleding van de traptreden naast de inkompartij, hield de directie voet bij stuk. Uiteraard eiste de balans tussen meer- en minkosten ook dat bepaalde zaken werden geschrapt. Dat was onder andere het geval voor de PV-panelen en voor het gebouwbeheersysteem. Flexibel voorbereid op de toekomst Het gebouw huisvest vandaag op het gelijkvloers tegen de centrale gang een onthaalruimte recht tegenover de hoofdinkom, met een tweede toegang in de achtergevel. Daarrond bevinden zich kantoren, een lift en aan het uiteinde de bewegingsruimte voor de cliënten. De linkervleugel is gereserveerd voor de kapel en een seminarieruimte, die na de kantooruren bereikbaar zijn via een apar-

08. Het centrale onthaalgedeelte, dat ook langs de achterzijde toegankelijk is via een dubbele deur.

“Dat je met een bestaand gebouw zit, maakt het extra moeilijk. Heel wat zaken komen pas effectief aan de oppervlakte op het ogenblik dat je iets afbreekt, waardoor je geregeld ter plaatse oplossingen moet bedenken.” te toegang. De andere vleugel herbergt de polikliniek, de poetsdienst, de keuken en de eetruimte voor de medewerkers. Een grote schuifwand maakt dat die twee laatste ruimtes kunnen worden omgetoverd tot een grote receptiezaal. Aan de uiteinden zijn trappen ingebracht. Alle publiek toegankelijke functies bevinden zich dus op het gelijkvloers en zijn zo geschikt dat de bezoekersstromen (cliënten, gebruikers van de kapel of de seminarieruimte) netjes gescheiden blijven. De verdieping is gereserveerd voor kantoren, een vergaderruimte, een archief, de apotheek en het klooster met gastenverblijven. De diversiteit aan kantoren geeft het gebouw een grote flexibiliteit. “Het gebouw moest een positief beeld uitstralen”, vat Cécilia Aernaudts de ambities

>>>

Health Care Concept® Bouwen aan energiezuinige en gezonde zorgcentra Plannen om een ziekenhuis of zorgcentrum te bouwen of te renoveren? Bespaar dan niet alleen op energie, maar denk vooral ook aan de gezondheid en het comfort van patiënten en personeel. Kies daarom voor een oplossing van RENSON ®. De continue toevoer van verse lucht en de gecontroleerde afvoer van vervuilde lucht (basisventilatie) zorgt voor een goede luchtkwaliteit. Buitenzonwering in combinatie met intensieve nachtventilatie (nightcooling) garandeert steeds aangename temperaturen in het volledige gebouw. Wenst u meer informatie ? www.renson.be

8/07/14 14:36

OB61613

TechCare_NL_0714.indd 1

De zorgsector en de witte economie zijn volop in beweging. Z-Healthcare plaatst zorg en innovatie gedurende 30 weken in de kijker. De nieuwe reeks werpt niet enkel een blik op de technologische evoluties in de sector, maar toont ook hoe innovatie voor meer comfort, meer levenskwaliteit en een menselijkere aanpak zorgt.

Z-Healthcare

Elke woensdag op Kanaal Z

In samenwerking met:

PROJECT

techcare

achter de vormgeving en materialisatie samen. “Het moest respect tonen voor de cliënten en hun familie, en zo de drempel naar de psychiatrie mee helpen verlagen. De grotere toegankelijkheid past ook in dat streven.” De omgevingsaanleg is in dezelfde geest ingevuld, met een beperkte stationeermogelijkheid voor het gebouw en een groot parkeerterrein aan de van op de straat niet zichtbare zijkant, gebruikt door medewerkers en bezoekers die de site al kennen. Johan Deforche droomt van een verdere invulling van de parktuin achter het gebouw, dankzij de oude muren aan de zijkanten een echte hortus conclusus met enkele mooie grote bomen. Verdere uitbreidingsplannen zijn er momenteel niet. Johan Deforche: “Gezien artikel 107 van de ziekenhuiswet, de vermaatschappelijking van de zorg, houden wij er in ons zorgstrategisch plan rekening mee dat ons aantal bedden de komende jaren nog met 30% zal worden afgebouwd. Wij zetten voor de toekomst niet in op PVT’s of beschut wonen, maar op outreach teams die bijstand kunnen verlenen voor zowel acute oproepen als voor de thuisondersteuning

van cliënten met chronische problemen. Momenteel beschikken we, in samenwerking met Sint-Amedeus in Mortsel en het PZ Stuivenberg in Antwerpen, over twee mobiele teams. Ook hebben we een pilootproject met de sociale-woningmaatschappijen in Antwerpen. Hun sociale dienst kan ons problemen signaleren en wij gaan dan ter plaatse. We hebben het dan over bemoeizorg: niet gewenste zorg, waarvoor je als het ware de voet tussen de deur moet zetten, wat de nodige kennis en techniek vergt.” Een ander spoor voor de toekomst is de fusie met Sint-Amedeus, een zorgcampus met psychiatrisch centrum en PVT in Mortsel die net zoals de site in Boechout deel uitmaakt van de Broeders van Liefde. Welke gevolgen de fusie zal hebben voor de infrastructuur, is nog niet gekend. Johan Deforche: “Momenteel wordt op basis van het 7S model gewerkt aan de creatie van één nieuw centrum met een eigen strategie, structuur, directie, identiteit en waardenpatroon, met als deadline 2017.” (Door Colette Demil & Staf Bellens - Foto’s: osar architecten, Sven van Baarle en het centrum Broeders Alexianen)

09. Aan beide zijden van het gebouw werden nieuwe trappen ingebracht. Langs de parkingzijde is die bestemd voor het personeel. Langs de kloosterzijde is er een trap die toegang biedt tot de gastenverblijven, en een tweede binnentrap die de sanitaire ruimtes beneden en boven met elkaar verbindt. 10. De medewerkers beschikken over een compacte onderhoudsvriendelijke keuken, uitgevoerd in multiplex met laminaatbekleding in pasteltinten. 11. In de badkamer zijn wanden en vloeren afgewerkt met blauwe en witte tegels in een opvallend blokpatroon. Het gerecupereerde regenwater wordt benut voor onder meer de toiletten. 12. Architecte Cécilia Aernaudts van osar architecten en Johan Deforche, directeur van het psychiatrisch centrum Broeders Alexianen in Boechout

www.osar.be www.groepvanroey.be www.alexianenboechout.be

Projectfiche

Aannemers • Hoofdaannemer ruwbouw en afwerking: Van Roey nv • HVAC: Van Roey nv • Elektriciteit, domotica, beveiliging: Van Roey nv Gebouw • Oppervlakte site: 130.000 m² • Oppervlakte gebouw: 2.970 m² • Oppervlakte te renoveren hoofdgebouw: 2.970 m² • Verbouwtermijn: 12 maanden • Kostprijs: 7.000.000 excl. btw en erelonen • Financiering: FOD Volksgezondheid • Aantal gebruikers: 40 Materialen en afwerking • Riolering: PE leidingen • Fundering: bestaande • Kelder: bestaande • Gevelsteen: volle baksteen (bestaande) • Buitenschrijnwerk: aluminium geïsoleerde profielen type SP70 I+, Sprangers • Beglazing: isolerende beglazing Energy 70/40 4/15 Argon 90% (U-waarde glas 1,1 W/m²K) • Hellende daken: leien Alterna formaat 60/32, Eternit • Isolatie - dak: sarking dak 100 mm PIR - tussen bestaande spanten: rotswol - vloeren gelijkvloers: gespoten PUR - binnenmuurisolatie: Multipor 100 mm • Binnenwanden: bestaande muren of gipskarton met dubbele beplating 12,5 mm met 60 mm glaswolisolatie • Bepleistering binnenmuren: Knauf MP75 • Schilderwerken: Zenit PU 03 RAL 9016, Akzo Nobel • Schilderwerk hout: Herbolux Aqua PU Satin, Herbol • Oliewerk houten binnenwanden: Masterolie naturel, Woca • Buitenschilderwerk: kaleien RC kalei, Reynchemie • Scheidingswanden: gipskarton met dubbele beplating 12,5 mm met 60 mm glaswolisolatie

• Plafonds: verlaagd plafond gyproc met akoestisch isolerende panelen Rigitone 8-12/15, Gyproc • Binnenschrijnwerk - deuren: volle deur met laminaat bekleding - trappen: noodtrappen in zichtbeton, hoofdtrap in eikenhout, beklede betontrap - ramen: houten binnenschrijnwerk met gelaagd glas - meubelen: op maat gemaakte kasten uit multiplex bekleed met laminaat - keukenmeubel: multiplex met laminaatbekleding • Wandbekleding: muurtegels Cerev 15s15 • Vloeren - keramische tegelvloer 30x30, Grespor - parketvloer Franse eik 14 mm - linoleum Marmoleum Walton cirrus Vintage Blue 3360, Forbo Uitrusting en technieken • Lift: MonoSpace 500, KONE • Verwarming: vloerverwarming gecombineerd met convectors • Ventilatiesysteem D met mogelijkheid tot bijverwarmen • Buitenzonwering: uitvalschermen type US 702, Harol • Verlichting: algemene tl-verlichting met accent bureauverlichting, in vide bolvormige armaturen The Sphere in handgeblazen opaal mat glas, Glashuette • Domotica: DALI lichtsturing • Branddetectie, GBS • Brandwerende deuren, De Coene • Systeem toegangscontrole inkom hoofdgebouw: videofoon en inbraakalarmsysteem, LOBECO • Systeem toegangscontrole per afdeling/compartiment: badgelezer EM22 Mifare Prox/M • Automatische schuifdeuren inkom: Unislide, Besam • Verpleegoproepsysteem: Televic Uitrusting en inrichting Individuele ruimten • Verlichting: Panos, Zumtobel • Meubelen: inbouwkasten met houtfineer • Vloerafwerking: parketvloer Franse eik 14 mm • Sanitair - wastafel Duravit, kraan Delabie - douchebak Duravit, douchekraan Grohe • Binnendeur met fineer bekleding • Wifi: centraal systeem Bezoekerstoiletten • Toilet: Starck 3, Duravit • Spoelsysteem, Geberit • Wastafel, Duravit • Kranen: ééngreeps koudwaterkraan, Delabie • Verlichting: Panos, Zumtobel • Bevloering: keramische tegelvloer 30 x 30, Grespor

techcare

Algemeen • Opdracht: renovatie administratief gebouw en klooster van het Psychiatrisch Centrum Broeders Alexianen • Bouwheer : Provincialaat der Broeders van Liefde vzw • Gebruiker: Broeders Alexianen Boechout • Architectenbureau: osararchitects nv • Ingenieursbureau stabiliteit: All-Ingineering bvba • Ingenieursbureau technieken: Studieburo De Klerck Engineering nv • EPB: esta-advies • Veiligheidscoördinatie: Macobo • Interieurinrichting: osararchitects nv • Infrastructuur en groenaanleg: LandinZicht landschapsarchitecten + ARA

REPORTAGE © AZ Damiaan

AZ Damiaan vernieuwt systeem legionellabestrijding

en alternatieve beheersmaatregel voor legionellabestrijding introduceren: met dat doel voor ogen, contacteerde de technische dienst van AZ Damiaan eind vorig jaar Holland Water. Een klein half jaar later nam het ziekenhuis een installatie in gebruik volgens een concept dat in Nederland al honderden keren met succes werd toegepast. “De techniek op zich is niet vernieuwend, maar een correcte dosering is van het grootste belang voor de efficiëntie,” weet directeur Leo de Zeeuw van Holland Water.

AZ Damiaan ontstond op 1 januari 1999 uit de fusie van het algemeen ziekenhuis Sint-Jozef en het algemeen ziekenhuis Heilig Hart. Sinds oktober 2012 zijn de activiteiten gecentraliseerd in het nieuwbouwziekenhuis aan de Gouwelozestraat. In december 2016 worden de nieuwe gebouwen, die nu in volle opbouw zijn, in gebruik genomen. In de moderne nieuwbouw staan een honderdtal artsen en zowat 1.350 medewerkers paraat. Het ziekenhuis heeft een capaciteit van 523 bedden en 81 in het dagziekenhuis. “Wij zijn de grootste zorginstelling aan de Belgische kust,” legt Technical Manager Christophe Allaert uit. “Als referentiecentrum voor regionale gezondheidszorg, zijn wij continu op zoek naar verbetering van onze processen. Bij voorkeur gebeurt dat via de integratie van duurzame en innovatieve processen in ons nieuwbouwziekenhuis.”

techcare

Het hoofddoel daarbij is het op een duurzame manier verhogen van de patiëntveiligheid. In dat kader past ook het streven naar veilig drinkwater, waar legionella en andere bacteriën geen kans hebben.

Nieuwe aanpak Het ziekenhuis overwoog thermische desinfectie als oplossing voor legionellabestrijding, maar onder meer omwille van de vrij hoge energiekosten viel de keuze toch op een ander systeem. “Hoewel wij tot op heden dankzij een arbeidsintensieve opvolging geen problemen hadden door thermische desinfectie, wilden wij toch een oplossing om zowel in koud als in warm water legionella te voorkomen. Zo kwamen we terecht bij de techniek van koper-zilver ionisatie. Die methode bestaat al eeuwen en werd doorheen de geschiedenis al herhaaldelijk succesvol toegepast, maar is pas sinds vorig jaar goedgekeurd als alternatieve legionellabestrijding in België.” Timing De kick-off meeting en de eerste technische gesprekken tussen AZ Damiaan en Holland Water dateren van eind 2014. Vanaf toen kwam het project in een stroomversnelling terecht. “In februari al gaven we intern groen licht, waarna in maart werd gestart met de bouw van de installatie. Sinds april is die in gebruik. Het is de bedoeling tot maart vol-

gend jaar een opvolgingstraject te volgen, zodat we alles grondig kunnen analyseren en optimaliseren. In elk geval moet deze oplossing het mogelijk maken om fors op de water- energiekosten te besparen, vermits de temperatuur van het sanitair warm water hiermee op 48 °C kan worden gehouden. Daarmee zouden we onze CO2-uitstoot met maar liefst 204 ton kunnen verlagen,” aldus Christophe Allaert. Bijzondere ervaring Het spreekt voor zich dat directeur Leo de Zeeuw van Holland Water verheugd is over de keuze van AZ Damiaan voor Bifipro, maar die tevredenheid reikt veel verder dan het louter commerciële aspect. “Hoewel wij in Nederland al honderden keren deze installatie hebben geplaatst, zijn wij als partner/ leverancier nog nooit zo professioneel behandeld geweest als door de mensen van AZ Damiaan. Hun knowhow heeft me positief verbaasd. Beter dan wie ook beseffen deze mensen dat schoon drink- en proceswater evident lijkt, maar dat zeker niet altijd is. Besmetting door legionella vormt namelijk een reëel probleem. Doorgaans probeert men

“De belangrijkste reden voor de efficiëntie van deze oplossing, is dat de koper- en zilverionen hun werk doen in de gehele drinkwaterinstallatie.” Holland Water gaat er prat op met Bifipro het waterleidingnet biofilmvrij te maken en legionella te elimineren. Het systeem is goedgekeurd door de federale overheid als biocide in drink- en koelwater. Met een rekolonisatietijd van zes tot twaalf weken, heeft het systeem een heel lange nawerking, zelfs als het bijvoorbeeld door een stroomstoring tijdelijk is uitgeschakeld. Mits een goed bestudeerd legionellabeheersplan, een zorgvuldige evaluatie van het watersysteem en een risicoanalyse mag het preventief als beheersmaatregel worden ingezet. Het systeem voert gedoseerd koper en zilver toe aan het water. Hierbij worden de wettelijk toegestane normen (uiteraard) gerespecteerd. Zo wordt er 0,04 µg zilver (Ag) per liter toegevoegd, terwijl de norm een dosering tussen 0,02 en 1 µg toestaat. Van koper (Cu) mag 0,2 tot 2 µg per liter worden toegevoegd. De dosering van Bifipro ligt hier op 0,4 µg/liter. De belangrijkste reden voor de efficiëntie van deze oplossing, is dat de koper- en zilverionen hun werk doen in de gehele drinkwaterinstallatie. Anders dan bij filtratie of

UV-technieken zorgt deze methode voor een volledig schone installatie. Het effect berust op het feit dat zilver sterke antibacteriële eigenschappen bezit en dat de combinatie met koper deze eigenschap nog versterkt, zelfs bij lage concentraties. Deze concentraties doden niet alleen de legionellabacteriën die vrij in het water voorkomen, maar ook die in de biofilm, het dunne organische laagje in de waterleiding dat de broedplaats is van vele bacteriën. De ervaring leert dat als de biofilm eenmaal schoon is, er geen legionella meer te vinden is aan de tappunten,” aldus Leo de Zeeuw. Nauwkeurige flowmeters en een gepatenteerde stroomaansturing garanderen een correcte dosering van de ionen, en dus een correcte werking. Via een koper-zilver sensor kan online de gedoseerde hoeveelheid worden gemonitord. Terugverdientijd Christophe Allaert verwacht dat AZ Damiaan deze investering binnen twee jaar en enkele maanden zal hebben terugverdiend. “Daarbij houden we rekening met alle aspecten: de kostprijs voor de installatie zelf, maar evenzeer de tests die we het komende jaar zullen uitvoeren, de water- en energiebesparing die we zullen realiseren, de veranderde arbeidsintensiteit voor onze technische en schoonmaakploeg, et cetera.” De watercapaciteit van een Bifipro-systeem varieert tussen de 500 m³ en de 500.000 m³ per jaar. (Door Bart Vancauwenberghe)

www.azdamiaan.be www.hollandwater.com

01. Het ziekenhuis heeft een capaciteit van 523 bedden en 81 in het dagziekenhuis. 02. Het waterverbruik en de dosering van koper en zilver kunnen probleemloos worden opgevolgd. 03. De watercapaciteit van een Bifipro-systeem varieert tussen de 500 m³ en de 500.000 m³ per jaar. 04. De combinatie met koper versterkt de antibacteriële eigenschappen van zilver.

04 techcare

dit op te lossen door een filter te voorzien voor het inkomende water, maar meestal vormt het water in de installatie zelf ook een probleem. Daar moet iets aan worden toegevoegd om biofilm en algen te vermijden, zodat legionella geen kans krijgt. De sleutel van onze oplossing ligt in Bifipro, een gepatenteerde oplossing die zich beroept op de techniek van koper-zilver ionisatie.”

Uitzonderlijke prestaties in sanitair warm water HeatMaster® 35 TC – 45 TC – 70 TC – 85 TC – 120 TC Gasketel met dubbele functie Totale Condensatie zowel op verwarming als op sanitair warm water Superieur rendement Tank-in-Tank: korte opwarmtijden en minimum aan energieverlies dankzij warmtewisselaar met groot oppervlak

belgium.info@acv.com

Grote primaire waterinhoud: ideaal voor bestaande installaties Nuttig vermogen van 34.1 kW tot 111.5 kW Cascade-opstelling: onbeperkt in aantal Ideaal voor toepassingen met grote behoefte aan sanitair warm water zoals hotels, sportcentra, rusthuizen, industrie,…

www.acv.com

REVOLUTIONAIRE ONTSMETTER RUIMTES TOESTELLEN EN KANALEN Ziekenhuisbacterie Aspergillus Niger verwijderd na 24h Staphylococcus aureus Escherichia coli Saccaromices cerevisiae Legionella verwijderd na 30 min ACB - Engineering - Advies - Cleanroom - HVAC specialist 14 J - 2260 Westerlo Moestoemaatheide T 014 88 36 32 - info@acbairco.be

Een blik op de toekomst van verlichting binnen The Internet of Things Wat The Internet of Things omvat: • een dynamische globale netwerkstructuur, • met zelf-configurerende capaciteiten, • gebaseerd op ‘interoperable’protocols, • waar zowel fysieke als virtuele objecten een identiteit hebben, • met gebruik van intelligente interfaces en • naadloos geïntegreerd in het informatie netwerk, • een eindeloos toepassingsveld.

“Alleen al inzake energieverbruik zijn gebouwen de grootste slokop in de wereld” zegt Rik Vereecken (Smart Building Evangelist bij byNUBIAN). “Andere parameters zoals TCO, comfort en welzijn blijven eveneens aan de orde. Stel u daartegenover een wereld voor, waar miljoenen objecten (installaties) kunnen meten, communiceren en data en informatie uitwisselen, verbonden over publieke of private IP-netwerken. Deze geconnecteerde installaties kunnen dan beschikken over een weelde aan geanalyseerde data en informatie voor planning en management. Kruisbestuiving van data, gegevensanalyse en benchmarking worden dan geïntegreerd voor lokale of remote control en kunnen zo verder de automatisatie van gebouwen en installaties ondersteunen. Dan wordt ‘The Internet of Things’ (IoT) een feit. “Door middel van patroonherkenning zijn we in staat om ondermaats presterende technische installaties vroegtijdig te detecteren en bij te sturen.”

Netwerken Het kernconcept achter IoT is dat alles aan elkaar en aan het net kan worden gelinkt. Het grote aantal applicaties waarop beroep zal worden gedaan, zal draaien op servers in de cloud: ‘the backhaul network’, op IP (Internet Protocol) gebaseerde netwerken. Hoewel

Internet tot bij elke sensor zou kunnen gebracht worden, met eventuele stroomvoorziening (POE) ‘power over internet’, is het misschien goedkoper om PLC (Power Line Communication) of draadloze netwerken te gebruiken die ofwel 2.4 GHz band of sub1GHz voor grotere betrouwbaarheid. Deze ‘peripheral networks’ kunnen zoals gezegd bekabeld of draadloos zijn. Verschillende lage kost bekabelde netwerken kunnen interessant zijn zoals de in de automotive gebruikte LIN (Local Interconnect Network) dat zowel data als stroomvoorziening transporteert. Mobiele toepassingen zullen over de bestaande 4G – en binnenkort over de 5G – netwerken van de bestaande operatoren kunnen lopen. De grotere betrouwbaarheid >>>

Bron: byNUBIAN

techcare

ebouwen zijn complexe ecosystemen geworden, gedreven door sensoren en actoren die voor hun prestaties zelden met de omgeving communiceren en elk binnen hun eigen wereldje blijven. Installaties worden na indienstneming nog zelden op hun prestaties afgerekend.

VISIE

en de toegenomen snelheid van de 5G zijn dus zeer welkom. Het ontbreken van een standaard ‘toestellentaal’ heeft een aantal allianties in het leven geroepen die de transparantie in de markt niet hebben gediend. Daarbij komt dat niet alle m2m (machine to machine) –toepassingen dezelfde eisen zullen stellen aan de netwerken. De Franse starter Sigfox rolt overal in de wereld, ook in België, low energy netwerken uit die sensoren, meters en zelfs wasmachines aan het internet klinken. Daarbij wordt het vrij beschikbaar 2G-spectrum gebruikt en fungeert het bedrijf ook als operator. In Spanje hebben de Fransen onlangs vijf miljoen appartementen uitgerust met geconnecteerde inbraakpreventie-sensoren. “Wij zijn de twitter van de telecom”, zegt oprichter Ludovic Le Moan. “We maken het mogelijk piepkleine pakketjes te transporteren. Vraag ons niet om foto’s te versturen… .” Sensoren die Sigfox ondersteunen concurreren zo direct met de m2m-kaarten, die de traditionele operatoren aanbieden voor smart metering, mobility en smart cities. Alleen zijn deze sensoren een pak goedkoper en gaan ze tot vijf à tien jaar mee op basis van één batterij. Zo heeft het Gentse Sensolus een gps-tracker voorgesteld die over dit Sigfox-netwerk communiceert, en die de traditionele trackers aanvult die enkel mogelijk zijn op toestellen met eigen energievoorziening of die elke dag moeten opgeladen worden.

ren zijn meestal vrij groot en niet in de eerste plaats bekommerd om design. De implementatie van intelligente verlichting in retail-, zorgen private ruimtes wordt al wat moeilijker omwille van de eisen inzake lichtkwaliteit, de kleinere armaturen en design. Denk in deze toestellen nog de sensoren en controllers voor de communicatie erbij, een overvloed aan armatuurproducenten, de kost van implementatie en managing en men komt tot de vaststelling dat de esthetisch-mechanische delen en de functies voor sturing en beheer van de lichtbron, samen met de sensoren en controllers, best gescheiden worden en deze laatste ondergebracht worden in een intelligente module. Het onderbrengen van deze intelligente functies in een module zal toelaten dat deze over vele toepassingen kunnen gespreid worden en bijgevolg de kostprijs kan beperkt worden. Ook hier zullen de concepten van kleiner, sneller en goedkoper moeten geadopteerd worden, net zoals in de wereld van de smartphones. Dataverwerking Data verzamelen is één zaak, te verwerken een andere. De firma byNUBIAN beschikt hiervoor over een krachtige cloud-omgeving met gespecialiseerde software. Vanzelfsprekend worden de algoritmes voor bijvoorbeeld foutherkenning voortdurend aange-

“Het wordt de uitdaging om de elektronica in de verlichting zelf te incorporeren zonder toegeving op het design en de esthetiek van de lichtbron.” past en “leren” de gebouwen van elkaar. Ook Microsoft zet volop in op de cloud en IoT. Zo is de byNUBIAN oplossing opgenomen in het smart-cities concept van de softwaregigant. Lichtkwaliteit en optische interfaces De kwaliteit van led-licht heeft over de laatste vijf à zeven jaar die van de andere lichtbronnen bijgebeend en kan nu gestuurd worden volgens een gewenst lichteffect. Kwaliteit is moeilijk te vatten in één parameter, maar bekende metingen zijn die van de kleurconsistentie en kleuropbrengst en ook glans en ‘beam performance’. Het behoud van de initiële kwaliteit in de tijd is evenzeer de opdracht. Omgevingsfactoren temperatuur en vocht zowel als interne parameters zijn hier zeer belangrijk. Inzake goede kleurkwaliteit en bedrijfszekerheid heeft de ‘remote phosphor’-benadering zeer goede resultaten. Hier worden de func-

Verlichting eerst aan de orde De alomtegenwoordigheid van verlichting in gebouwen en op straat, maakt deze bij uitstek geschikt om een polepositie in te nemen binnen het kader van IoT. Sensoren kunnen ingebouwd worden en de informatie kan langs de bestaande bekabeling quasi overal naartoe worden gebracht.

techcare

Intelligente modules Intelligente verlichting wordt al toegepast in straatverlichting en voor grote oppervlaktes zoals magazijnen en kantoren. De driver is hier altijd energiebesparing en de armatu-

Bron: byNUBIAN

>>>

VISIE © zumtobel.com/elgaduct

ties voor het kleurbeheer gescheiden van de functies die het licht genereren. Elk kan dan onafhankelijk van elkaar gedefinieerd worden, en gecombineerd voor een optimale kleurconsistentie. Deze techniek, die ook de opwarming van de phosphor door de leds vermindert, staat bekend als de ‘corrected cold phosphor technology’. Een ander voordeel van de techniek is de mogelijkheid tot een correct gedefinieerde optische interface langs de secundaire emissie van het licht – de primaire is die van de led. De phosphor schijf, met de optische holte erachter, mengt het licht en maakt de emissie onafhankelijk van het aantal en type leds van de lichtbron. Dit beperkt de complexiteit van

het ontwerp van speciale optieken en vergroot de kwaliteit van de lichtstraal. Power supply en elektrische interface Leds gedragen zich elektrisch als diodes, vertonen een sterk niet-lineair gedrag tussen spanning en stroom, en vereisen een constante stroombron. De grote verschillen en soorten leds veroorzaken een eindeloos divers aanbod aan stroom en spanning. Led-drivers kunnen in principe geprogrammeerd worden voor verschillende spanningen, maar dat verhoogt wel het kostenplaa tje. Samen met de verschillen in de wereld van aanwezige spanningen heeft dat als gevolg dat op heden meer dan 1.000 verschil-

lende led-drivers op de markt zijn. Het risico dat de verkeerde driver wordt aangesloten is dan ook reëel. De integratie in de led-module van een aantal functies die normaal door de led-driver worden voorzien is een mogelijke oplossing. Er kan bijvoorbeeld gebruikgemaakt worden van een Constant Voltage Power Supply die massaal en betaalbaar in de markt is. De DC to DC driver is dan in de module geïntegreerd en samen met de led aangemaakt. Verder kan een dimming controle met microprocessor in de module worden aangebracht en waar het dimming-algoritme optimaal kan worden afgestemd tussen de led-driver en de led-component. Daar de evolutie in deze laatste componenten zeer snel gaat, is het beter die over te laten aan de module-bouwer en niet aan de armatuurproducent. Verder kunnen andere sensoren gebruikmaken van dezelfde power-supply en processor voor communicatie. Het meten van de temperatuur in de led-omgeving ter sturing en optimalisatie van de eigen performantie is een eerste toepassing.

techcare

The Internet of Things: een eindeloos toepassingsveld (Bron: byNUBIAN)

“Paradigma shift” in verlichting Binnen het gebied van de elektriciteit is verlichting opmerkelijk ongevoelig gebleven voor verandering in de tijd. De actuele verlichting doet in wezen niet veel meer dan het peertje van Edison, ondanks het ontstaan van de transistor zestig jaar geleden, die een ware revolutie teweegbracht in vele

AQUARAMA TRADE FAIR FOR WATER TECHNOLOGY 10de editie!

TNAV WORKSHOP 22 OKTOBER 2015 BRABANTHAL LEUVEN

23/10/2014

Het enige netwerk-event rond watertechnologie in België!

Bron: byNUBIAN

andere elektronische apparatuur. Nu heeft de alom aanwezige plafondverlichting echter de eerste stap gezet in de wereld van halfgeleiders, geïntegreerde circuits en het internet. Twee fundamentele technologische ontwikkelingen stuwen de overgang van verlichting van zijn pure functionele opdracht tot een meer valabel en bruikbare ‘asset’: led en Internet. De functies die de smartphone op vandaag aanbiedt, en waarvan Graham Bell zelfs niet kon dromen, kunnen model staan voor wat het ‘Internet of Lights’ voor de toekomst in petto heeft. Tot vandaag was de lamp verlichting. De mutatie naar een verlichtingssysteem vergt wel een ‘holistische’ benadering inclusief alle parameters: • een power supply met ingebouwd lichtcontrole interface met een lage TCO, • Lichtkwaliteit die aangepast is of aanpasbaar, • sensoren en micro-elektronica die ‘slimme’ verlichting toelaten: meten, signaleren, communiceren en aanpassen van operationele parameters, • De communicatiemogelijkheid om digitale info te ontvangen en door te sturen naar lokale of remote management systemen. Belangrijk is ook vast te leggen waar de ‘intelligentie” zich moet bevinden. Alle hedendaagse ‘slimme’ modellen steunen op eigen programma’s en API’s (Application Program Interfaces) om allerhande componenten met elkaar te verbinden. Het wordt de uitdaging om de elektronica in de verlichting zelf te incorporeren zonder toegeving op het design en de esthetiek van de lichtbron. Vergelijkbaar met de evolutie in de PC-wereld waar particuliere poorten en inbouwkaarten werden opgeslorpt door het moederbord. Volgens Vereecken is dit alles dichterbij dan we beseffen: “IP-verlichting, inclusief voeding over een gewone netwerkkabel, is bijna rendabel. Bovendien vervalt hierbij de noodzaak voor een apart bussysteem voor verlichting en vervallen dus een hoop interfaces. We zijn hiervoor in contact met een grote Nederlandse speler.” www.bynubian.com

in samenwerking met:

Programma en registratie op

www.aquarama.be AQ2015_FoodIndustry_90_265.indd 1

18/08/15 16:46

REPORTAGE

UZ Brussel investeert in betrouwbare en energie-efficiënte koelinstallatie

e kinderafdeling van het UZ Brussel beschikt sinds kort over een performante koelinstallatie van Carrier. De wensen van de directie waren duidelijk: geef ons een koelinstallatie die betrouwbaar en energie-efficiënt is. Samen met het studie- en adviesbureau Technum tekenden de adviseurs van Carrier Airconditioning Benelux een performante installatie uit, met twee watergekoelde koelmachines en een overkoepelende regeling. Opdracht volbracht.

Op de campus van het UZ Brussel worden verschillende gebouwen geklimatiseerd met Carrier-toestellen, onder meer een monoblok luchtgekoelde chiller met warmterecuperatie. Zo ook het oncologisch centrum, dit tot grote tevredenheid van de directie. Toen het Kinderziekenhuis werd gemoderniseerd mits een combinatie van renovatie en nieuwbouw, werd er dan ook niet lang geaarzeld om de koeling/verwarming opnieuw toe te vertrouwen aan Carrier.

techcare

Eisen “In de bestaande installatie nam de koelmachine ook de verwarming voor zijn rekening door de af te voeren warmte te recupereren, waarbij achteraf is gebleken dat de warmtevraag zeer lag was, vertelt Johan Vergaelen van Carrier Airconditioning Benelux. “Aan de nieuwe HVAC-installatie stelde het UZ Brussel enkele terechte eisen, namelijk om de bestaande hydraulische toestand te optimaliseren en tegelijk voor energiebesparingen te zorgen. Na het nodige studiewerk bleek een installatie met twee 30XWV Aquaforce wa-

tergekoelde koelmachines (880 kW koelvermogen) met frequentiegestuurde schroefcompressoren in de kelder en vier drycoolers op het dak de beste oplossing om hieraan te voldoen. Hiermee kunnen we koud water aanmaken om het binnenklimaat aangenaam koel te houden, maar ook rechtstreeks de scanners op bedrijfstemperatuur houden door hun hitte af te voeren. Voor deze dubbele opdracht bestaan er twee verschillende temperatuurtrajecten. Het eerste circuit met watertemperatuur 12°C – 18°C en een buffervat van 2.000 l gebruiken we om de scanners te koelen. Hier is er een constant verbruik. Het tweede circuit met watertemperatuur 12°C – 6°C dient voor de luchtgroepen en de ontvochtiging. De bestaande installatie is eigenlijk niet meer nodig, maar staat als back up.” Opstelling Concreet bevat de binnenopstelling naast de shell & tube-verdamper ook nog een watergekoelde condensor, die via een gesloten waterkringloop gekoppeld is aan de vier dry-

coolers. “Johan Vergaelen: “Als de buitentemperatuur voldoende laag is, stopt de compressorwerking en schakelen we over op freecooling om het water met buitenlucht te koelen. Concreet betekent dit vanaf een buitentemperatuur van 8°C gedeeltelijke freecooling, zakt de temperatuur onder 3°C dan stopt de compressor volledig. Freecooling is vooral winstgevend bij een koelproces waar de klok rond koelvraag is, zoals in het Kinderziekenhuis, om maximaal te kunnen profiteren van de natuurlijke afkoeling van de buitenlucht. Absolute energie-efficiëntie voor optimale energiewinst.” De 30XWV Aquaforce watergekoelde koelmachines met frequentiegestuurde schroefcompressoren bieden een uitstekende oplossing voor toepassingen waar de hoogste prestaties en kwaliteit worden geëist, dit door de zeer hoge deellastrendementen dankzij de frequentiegeregelde schroefcompressoren. De voordelen zijn indrukwekkend: verbeterde efficiëntie en in het bijzonder bij deellast, minimale aanloopstroom en hoge arbeidsfactor bij elke belasting, nauwkeurige capaciteitsregeling en een verdringercompressor zonder surge. Zo bieden de schroefcompressoren met twee rotoren een nauwkeurige afstemming van de capaciteit op lastveranderingen in het gebouw. In de 30XWV Aquaforce-serie zijn negen modellen beschikbaar met koelvermogens van 587 tot 1.741 kW (verwarmingsvermogen

Een installatie met twee 30XWV Aquaforce watergekoelde koelmachines (880 kW koelvermogen) met frequentiegestuurde schroefcompressoren in de kelder en vier drycoolers op het dak bleek de beste oplossing.

Overkoepelende ALC-regeling “Om de bedrijfsmodes intelligent op elkaar af te stemmen is er een overkoepelende ALC-regeling van Carrier geplaatst”, legt Johan Vergaelen uit. “Hierdoor bereikt het UZ Brussel een maximale beschikbaarheid van de installatie, waardoor de kans op stilstand aanzienlijk beperkt wordt én de meest energiezuinige werking wordt geselecteerd. Vanuit ons monitoring centrum waken we over de installatie. Bij een alarm zullen de

technici tussenkomen nog voor de gebruiker iets heeft gemerkt. Op termijn zullen we deze ALC-regeling verder uitbreiden naar nog meer afdelingen binnen het UZ Brussel.” Koelmiddel Tenslotte nog een woordje over het koelmiddel. In de 30XWV Aquaforce-serie is dat R134a. Momenteel één van de meest gebruikte milieuvriendelijke koelmiddelen, maar ondanks dat R134a de ozonlaag niet aantast is de invloed van het koelmiddel nog groot op het broeikaseffect met een GWP waarde van 1300. Volgens de Europese F-gassenwetgeving nog perfect toepasbaar tot 2030, daarna mag er geen koelmiddel meer worden toegevoegd. Vermits Carrier uitgaat van een gemiddelde levensduur van haar koelinstallaties van minstens 20 jaar, zou de service en het onderhoud van de koelinstallatie voor problemen kunnen zorgen. Maar niet dus. “Onze Aquaforce-serie is compatibel met HFO, de nieuwe generatie van synthetische koelmiddelen met een laag GWP”, aldus Johan Vergaelen. “2030 lijkt nog veraf, maar het is absoluut belangrijk om daar nu al mee bezig te zijn. Ik geef twee aandachtspunten. Met gebruik van HFO worden toch wel

andere eisen gesteld op het vlak van explosie- en brandgevaar en wordt de technische ruimte beschouwd als een stookplaats. Een ander aandachtpunt is het rendement. Houd rekening met een rendementsverlies van ongeveer 10% bij de vervanging van R134a naar HFO. Dit moet al ingecalculeerd worden bij het ontwerp.” “De correcte toekomstvisie bij nieuwe koelinstallaties is de koelmiddelinhoud zoveel mogelijk beperken”, besluit Johan Vergaelen. “Bij ons wordt voortdurend onderzoek verricht om nieuwe technologieën en componenten te ontwikkelen die hiertoe bijdragen. Neem bijvoorbeeld onze aluminium Micro Channel Heat Exchanger (MCHE) waarmee we in 2007 een van de voortrekkers waren van deze techniek met belangrijke voordelen. Ik denk aan 40% tot 50% minder koelmiddel, 10% lichter in gewicht, een zeer laag geluidsniveau, geschikt voor corrosieve omgevingen en eenvoudig schoon te maken. Topkwaliteit, betrouwbaarheid en klantenservice, de troeven waarvoor we bekend staan.” (Door Rudy Gunst)

www.carrier.be techcare

van 648 tot 2.075 kW). De 30XWV is ontworpen voor een krachtige prestatie zowel bij vollast als deellast met EERs tot 5,5 en ESEERs tot 8.0 volgens EN14511-3:2011 (voor het model 880 kW is dit respectievelijk 5,07 en 7,76). Dit is tot 40% hoger dan bij traditionele units met een vaste snelheid. Hoge seizoensgebonden efficiëntie betekent een lager energieverbruik en lagere elektriciteitskosten. De innovatieve intelligente Touch Pilot regelaar voor frequentiegeregelde schroefcompressoren gebruikt een intuïtief en gebruiksvriendelijk bedieningspaneel met beknopte en duidelijke informatie, ook beschikbaar in het Nederlands en Frans, en met een rechtstreekse toegang tot technische tekeningen en onderhoudsdocumentatie van de unit. Via verschillende beveiligde toegangsniveaus is er eenvoudig toegang tot de verschillende parameters, specifiek afgestemd op de gebruiker (importeur, installateur, technische dienst).

REPORTAGE

n België en Nederland is een belangrijke bijdrage geleverd aan onderzoek, ontwikkeling en implementatie van luchtventilatie in operatiekamers van ziekenhuizen. Het is dan ook weinig verrassend dat deze landen één van de eerste in Europa zijn die de voordelen zien van geavanceerde met laminaire luchtstroomsystemen uitgeruste mobiele operatiekamers, waarmee het mogelijk wordt om ook tijdens een renovatie de behandeling van patiënten voort te zetten. Hoewel de bescherming van patiënten tegen infecties door middel van luchtventilatie tegenwoordig de standaard is geworden in de gezondheidszorg, met name voor orthopedische patiënten, blijft onderzoek en innovatie op het gebied van logistiek en levering een prioriteit inzake verder onderzoek. De afgelopen jaren heeft succesvol onderzoek plaatsgevonden op het gebied van de effectiviteit van luchtventilatie in het Universitair Ziekenhuis van Antwerpen en het Academisch Ziekenhuis van Luik, gelegen op de Sart-Tilmancampus.

techcare

Aan de Technische Universiteit van Eindhoven is, onder andere door W.A.C. Zoon, belangrijk onderzoek gedaan met betrekking

Het belang van laminaire luchtstromen in (mobiele) operatiekamers tot de effectiviteit van ventilatie in operatiekamers op het onschadelijk maken van bacteriën die in de lucht ontstaan. Daarnaast is er door onder meer Dirk F. de Korne onderzocht hoe chirurgische apparatuur het best kan worden neergezet om zo goed mogelijk aan alle eisen op het gebied van schone luchtstromen te voldoen (ondersteund door het Instituut voor Beleid en Management Gezondheidszorg van de Erasmus Universiteit in Rotterdam). “Lucht tot 600 keer per uur ververst” Tijdens de renovatie van operatiekamers is het van essentieel belang dat ook de tijdelijke faciliteiten die worden gebruikt voor chirurgische ingrepen beschikken over uitstekende luchtventilatie. De mobiele operatiekamers van Vanguard Healthcare beginnen inmiddels een vast onderdeel te worden van renovatieprojecten in Belgische en Nederlandse ziekenhuizen en de ingebouwde laminaire luchtstroomtechnologie is daar een van de redenen voor. “We weten dat luchtverversingssystemen van groot belang zijn voor chirurgische teams en dat is waarom we al

vele jaren grote investeringen doen in de ontwikkeling van ultramoderne laminaire luchtstroomsystemen die we aan onze klanten aanbieden”, zegt Rob van Liefland (Vanguard). “Onze laminaire luchtstroomtechniek voldoet aan de Grade A van de EUGMP-richtlijnen en biedt HEPA-gefilterde omgevingslucht die tot wel 600 keer per uur wordt ververst. Zo kunnen chirurgische teams werken in ruimtes die aan dezelfde hoge standaarden voldoen waaraan zij gewend zijn. Nog nooit kreeg ons bedrijf vanuit heel Europa zoveel aanvragen voor mobiele faciliteiten, die tot op de dag van vandaag al onderdak hebben geboden aan meer dan 213.000 veilig en succesvol uitgevoerde ingrepen.” Vivalia Hôpital Princesse Paola Vanguard leverde op de locatie van het Vivalia Hôpital Princesse Paola in Marche-en-Famenne drie met laminaire luchtventilatie uitgeruste mobiele operatiekamers, zodat de kraamafdeling en de afdelingen orthopedie en chirurgie aan het werk konden blijven, terwijl er tegelijkertijd een ingrijpende renovatie plaatsvond. De tijdelijke faciliteiten werden achter het ziekenhuis, vlakbij de

First Class handsfree kranen voor extra hygiëne | private - public - community |

ambulance-ingang, neergezet. Alain Remacle (Coördinator bij het ziekenhuis): “Door de tijdelijke faciliteiten op een innovatieve manier te gebruiken is het niet alleen gelukt om tijdens de werkzaamheden in de operatiekamers belangrijke diensten te blijven leveren, maar laten we ook zien dat de ervaring van de patiënt, succesvolle operaties en inzet van personeel voor ons de belangrijkste focus blijven.” Het Zorgsaam Ziekenhuis in Oostburg in Zeeuws-Vlaanderen gebruikte mobiele faciliteiten om tijdens een renovatieproject 900 patiënten te behandelen die een chirurgische ingreep moesten ondergaan. Elders in Nederland lukte het een vooraanstaand behandelcentrum, de Kliniek Klein Rosendael, om de duur van een renovatieprogramma van 22 weken terug te brengen naar 12 weken, door vier mobiele operatiekamers in te zetten.

Rubinetti Elettronici | Compatti

De mogelijkheid om laminaire ventilatie te leveren, in combinatie met de logistieke efficiëntie die mobiele operatiekamers bieden, blijkt een aantrekkelijke oplossing voor zowel de artsen als het management. GreenMix BT GreenMix Green BT

60 ø32 Ø50

ø32

140 118

60 Ø50

Cromo

€ 304,00

o f zo n d e r wa rm te re g e l a a r

29206 PerCromo € premiscelata 304,00 acqua fredda o

144 106

Alimentazione: Trasformatore 5 Vdc Peso confezione: Kg. 1,950 Disponibilità: 2 giorni lavorativi Per acqua fredda o premiscelata Alimentazione: Trasformatore 5 Vdc Peso confezione: Kg. 1,950 Disponibilità: 2 giorni lavorativi

144 106

60 Ø50

45°

60 ø32 Ø50

89117 Cromo interno € 333,00 Con miscelatore * Alimentazione: 3 pile alcaline da 1,5 V (AA) 29306 Con Cromo € 373,00 miscelatore sottolavabo *

144 106

1/2”G max 450

ø32

140 118

144 106

140 118

60 Ø50

Ø50

45°

1/2”G max 450

144 Con miscelatore sottolavabo * 106 ø32 Ø50 Alimentazione: Trasformatore 5 Vdc Peso confezione: Kg. 2,400 45° Disponibilità: 5 giorni lavorativi Con miscelatore sottolavabo * ø32 Alimentazione: Trasformatore 5 Vdc * Dopo aver Peso confezione: Kg.regolato 2,400 la temperatura, si può bloccare la manopola del miscelatore. Disponibilità: 5 giorni lavorativi

1/2”G max 450

45°

Green TL

* Dopo aver regolato la temperatura, si può bloccare la manopola del miscelatore.

29117

144 106

Ø50

Cromo

Green TL

€ 333,00

144 106

Ø50

45°

140 118

€ 333,00 Cromo € 373,00

140 118

Cromo 29306 BT

Green TL Ø50 Green MS

45°

29206

Green met 60 Ø50

Ø50

140 118

1/2”G max 450

89117

144 106

144 106 45°

140 118

1/2”G max 450

144 106

45°

Green TL BT Green MS

€ 373,00

144 106 45°

1/2”G max 450

140 118

1/2”G max 450

ø32

* Dopo aver regolato la temperatura, si può bloccare la manopola del miscelatore.

140 118

Cromo

60 Ø50

144 Con miscelatore sottolavabo * 45° 106 ø32 Ø50 Per3acqua fredda oda premiscelata Alimentazione: pile alcaline 1,5 V (AA) 144 60 106 ø32 Alimentazione: Peso confezione: Kg. 2,300 Trasformatore 5 Vdc45° Ø50 Disponibilità:Peso 5 giorni lavorativi confezione: Kg. 1,950 Con miscelatore sottolavabo * 2 giorni lavorativi 45° Disponibilità: ø32 Per acqua fredda o premiscelata Alimentazione: 3 pile alcaline da 1,5 V (AA) ø32 del miscelatore. * confezione: Dopo aver regolato la temperatura,5 si può bloccare la manopola Alimentazione: Trasformatore Vdc Peso Kg. 2,300 Disponibilità: 5 giorni lavorativi Peso confezione: Kg. 1,950 Disponibilità: 2 giorni lavorativi

140 118

89306

Ø50ø32

45°

1/2”G max 450

140 118

ø32 Ø50

Green MS BT

144 ø32 106

Ø50

45°

1/2”G max 450

144

Alimentazione: 3 pile alcaline da 1,5 V (AA)106 Peso confezione: Kg. 1,850 45° Disponibilità: 2 giorni lavorativi Per acqua fredda o premiscelata ø32 Alimentazione: 3 pile alcaline da 1,5 V (AA) Peso confezione: Kg. 1,850 Disponibilità: 2 giorni lavorativi

140 118

Ø50

45°

Alimentazione: Trasformatore 5 Vdc Peso confezione: Kg. 2,200 Disponibilità: 2 giorni lavorativi Con miscelatore incorporato Alimentazione: Trasformatore 5 Vdc Peso confezione: Kg. 2,200 Disponibilità: 2 giorni lavorativi

1/2”G max 450

Cromo € 304,00 Per acqua fredda o premiscelata

45°

144 106

€ 328,00

In 1978 ontwikkelde DMP Electronics de allereerste elektronische kraan en tot op vandaag focust het Italiaanse bedrijf enkel en alleen op elektronisch Green MS BT Green MS Green geactiveerde kranen en Cromo dispensers. Dankzij haar 89306 Cromo € 373,00 29306 € 373,00 29206 Cromo € 304,00 Green MS BT MS technologischeGreen voorsprong en haar vele innovatieve Green 89306 Cromo € 373,00 29306 Cromo € 373,00 29206 Cromo € 304,00 energie-, water& zeepbesparende oplossingen, wordt DMP Electronics gezien als leider in haar vakgebied. 140 118

€ 304,00 140 118

89206

Cromo

1/2”G max 450

89206

144

Alimentazione: 3 pile alcaline da 1,5 V (AA)5 Vdc 106 Alimentazione: Trasformatore Peso confezione: 1,850 Kg. 2,200 Peso Kg. confezione: 45° Disponibilità:Disponibilità: 2 giorni lavorativi 2 giorni lavorativi Per acqua o premiscelata Confredda miscelatore incorporato ø32 Alimentazione: 3 pile alcaline da 1,5 V (AA) Alimentazione: Trasformatore 5 Vdc Peso confezione: Kg. 1,850 Peso confezione: Kg. 2,200 Disponibilità: 2 giorni 2lavorativi Disponibilità: giorni lavorativi

144 106

1/2”G max 450

140 118

60 ø32 Ø50

Cromo

Green

€ 304,00 € 328,00 Cromo

89206 Cromo € 304,00 29106 Cromo € 328,00 Per acqua fredda o premiscelata Con miscelatore incorporato

45°

Green BT

Cromo 29106

29106

GreenMix

Green Green o p b a tte ri j o f n e tsp a n n i n g ø32

140 118

144

Alimentazione: 3 pile alcaline da 1,5 V (AA)106 Peso confezione: Kg. 2,100 45° Disponibilità: 2 giorni lavorativi Con miscelatore incorporato ø32 Alimentazione: 3 pile alcaline da 1,5 V (AA) Peso confezione: Kg. 2,100 Disponibilità: 2 giorni lavorativi

60 Ø50

ø32

45°

140 118

Cromo € 328,00 Con miscelatore incorporato

89206

Green BT GreenMix

144 106

1/2”G max 450

89106

€ 328,00 140 118

GreenMix BT

Cromo

144 106

GreenMix

29106 ConCromo € 328,00 miscelatore incorporato

1/2”G max 450

140 118

Alimentazione: 3 pile alcaline da 1,5 V (AA) Peso confezione: Kg. 2,100 Disponibilità: 2 giorni lavorativi Con miscelatore incorporato Alimentazione: 3 pile alcaline da 1,5 V (AA) Peso confezione: Kg. 2,100 Disponibilità: 2 giorni lavorativi

45°

1/2”G max 450

89106 Cromo incorporato € 328,00 Con miscelatore

89106

60 Ø50

1/2”G max 450

144 106

140 118

€ 328,00

1/2”G max 450

GreenMix BT

www.vanguardhs.com/nl

Rubinetti Elettronici | Compatti

Cromo

140 118

89106

140 118

GreenMix BT

Green Green

29117 ConCromo € 333,00 miscelatore interno *

45° Ø50

Ø50

45°

144

1/2”G max 450

140 118

Peso confezione: Kg. 2,050 45° Disponibilità: 5 giorni lavorativi Con miscelatore interno * ø32 Alimentazione: 3 pile alcaline da 1,5 V (AA) Peso confezione: Kg. 2,050regolabile sul rubinetto, con tappo di sicurezza antivandalismo. * Temperatura Disponibilità: 5 giorni lavorativi * Temperatura regolabile sul rubinetto, con tappo di sicurezza antivandalismo.

Ø50

(230Vac/5Vdc)

Linum Europe heeft een uitgebreid installateursnetwerk in de Benelux, Alimentazione: Trasformatore 5 Vdc Peso confezione: Kg. 2,150 Frankrijk, Duitsland en Oostenrijk. Meer info via marketing@linum.eu Disponibilità: 5 giorni lavorativi DMP Electronics • Listino Prezzi

Ø50

1/2”G max 450

ø32 Ø50

144 106

Ø50

Certificazioni: EMC ACS HACCP Trasformatore di sicurezza 45° 29117 Con Cromo € 333,00 miscelatore interno * 144 A richiesta disponibile con aeratore antivandalismo. 106 ø32 45°

Con miscelatore interno * ø32 Alimentazione: Trasformatore 5 Vdc Peso confezione: Kg. 2,150 * Temperatura regolabile sul rubinetto, con tappo di sicurezza antivandalismo. Disponibilità: 5 giorni lavorativi

DMP Electronics • Listino Prezzi

1/2”G max 450

144 Alimentazione: 3 pile alcaline da 1,5 V (AA)106

1/2”G max 450

144 106 45°

140 118

€ 333,00

Cromo € 333,00 Con miscelatore interno *

1/2”G max 450

Green TL

*Trasformatore, Dopo aver regolato la temperatura, si può bloccare la manopola del miscelatore. pile, flessibili, rubinetti d’arresto e accessori

1/2”G max 450

Cromo

140 118

89117

* Temperatura regolabile sul rubinetto, con tappo di sicurezza antivandalismo.

sono tutti compresi prezzo. LINUM EUROPE | Vijverhoek 53 | nel 8520 Kuurne EMC ACS HACCP Trasformatore di sicurezza (230Vac/5Vdc) Certificazioni: 29117 Cromo € 333,00056 35 92 94 | Web: w w w. l i n u m . e u Tel: A richiesta disponibile con aeratore antivandalismo. Trasformatore, pile, flessibili, rubinetti d’arresto e accessori sono tutti compresi nel prezzo. Green TL

Green TL BT

* Dopo aver regolato la temperatura, si può bloccare la manopola del miscelatore.

Green TL BT

140 118

1/2”G max 450

140 118

1/2”G max 450

Official distributor:

* Temperatura regolabile sul rubinetto, con tappo di sicurezza antivandalismo.

15.007

1/2”G max 450

140 118

1/2”G max 450

ø32 Ø50 Alimentazione: Trasformatore 5 Vdc 106 144 89306 Cromo € 373,00 Con miscelatore sottolavabo * 106 Peso confezione: Kg. 2,050 Peso confezione: Kg. 2,150 ø32 Ø50 ø32 Ø50 Alimentazione: 3 pile alcaline da 1,5 V (AA) Trasformatore 5 Vdc45° 45° Disponibilità:Alimentazione: 5 giorni lavorativi Disponibilità: 5 giorni lavorativi Peso confezione: Kg. 2,300 Peso confezione: Kg. 2,400 Con miscelatore interno * Con miscelatore interno * 45° 45° ø32 ø32 Disponibilità: 5 giorni lavorativi Disponibilità: 5 giorni lavorativi Alimentazione: 3 pile alcaline da 1,5 V (AA) Alimentazione: Trasformatore 5 Vdc Con miscelatore sottolavabo * Con miscelatore sottolavabo * * confezione: Temperatura regolabile antivandalismo. * Temperatura regolabile sul rubinetto, con tappo di sicurezza antivandalismo. Peso Kg. 2,050 sul rubinetto, con tappo di sicurezza ø32 Peso confezione: Kg. 2,150 ø32 Alimentazione: 3 pile alcaline da 1,5 V (AA) Alimentazione: Trasformatore 5 Vdc Disponibilità: 5 giorni lavorativi Disponibilità: 5 giorni lavorativi Peso confezione: Kg.aver 2,300 Kg. regolato 2,400 la temperatura, si può bloccare la manopola del miscelatore. * Dopo regolato la temperatura, si può bloccare la manopola del miscelatore. Peso confezione: * Dopo aver Disponibilità: 5 giorni lavorativi Disponibilità: 5 giorni lavorativi ø32 144 106

* Temperatura regolabile sul rubinetto, con tappo di sicurezza antivandalismo.

15.007 Pub Techcare DMP kranen FCO Media.indd 1

Trasformatore, pile, flessibili, rubinetti d’arresto e accessori sono tutti compresi nel prezzo. EMC ACS HACCP Trasformatore di sicurezza (230Vac/5Vdc) Certificazioni: A richiesta disponibile con aeratore Trasformatore, pile, flessibili, rubinetti d’arresto antivandalismo. e accessori sono tutti compresi nel prezzo.

1/23/2015 10:07:56 AM

BCW

Het gebruik van voorbevochtigde doekjes voor cleanroom hygiëne

leanrooms vormen een belangrijk onderdeel van ziekenhuizen en farmaceutische bedrijven. Het gaat van kritieke omgevingen voor het bereiden van geneesmiddelen tot ruimtes waarin schone lucht wordt voorzien voor het uitvoeren van operaties. De cleanroom wordt schoon gehouden door het ontwerp: HEPA-filters filteren de lucht van stofdeeltjes en micro-organismen en drukverschillen voorkomen het binnendringen van minder schone lucht van buiten de ruimte. Strikte eisen wat betreft de kleding en het gedrag van de operator zijn een vereiste om contaminatie te minimaliseren.

techcare

Ondanks de vele maatregelen worden oppervlakken in de cleanroom besmet en bevuild met micro-organismen, stofdeeltjes, residu en productresten. Contaminatie kan afkomstig zijn van de mensen aanwezig in de cleanroom, cleanroomproducten, apparatuur, of door de transfert van mensen en producten van buiten naar de productieruimte. Oppervlakken die sterk vervuild zijn met bacteriën of schimmels vormen een risico daar deze getransfereerd kunnen worden. Een belangrijk punt om de cleanroom onder controle te houden is het schoonmaken en desinfecteren van oppervlakken. In de gezondheidszorg is het niet enkel het aantal aanwezige micro-organismen op het oppervlak dat belangrijk is maar ook het type van micro-organisme. Oppervlakte vervuiling in ziekenhuizen bevat meestal een aantal huidbacteriën zoals Stafylokokken en micrococcus en de belangrijke ziekenhuisinfectie zoals

Meticilline-resistente Staphylococcus aureus (MRSA). Micro-organismen kunnen gedurende weken overleven op ziekenhuis bed rails, alarm drukknopen, bedpannen en deurklinken, zeker als er vocht aanwezig is.

Micro-organismen op cleanroom oppervlakken worden gedood door middel van desinfectans. Populair is het gebruik van doekjes die reeds voorbevochtigd zijn met desinfectans. Cleanroom doekjes worden aangewend met een specifiek doel zoals het ontsmetten van een oppervlak, of het absorberen van lekkage. Om het vooropgestelde doel te behalen is het belangrijk de verschillende eigenschappen van de doekjes te evalueren alvorens een cleanroom doekje en desinfectans te selecteren. Hiervoor is het noodzakelijk zich te verdiepen in de verschillende types van beschikbare desinfectans en cleanroomdoekjes.

DESINFECTANS De meeste desinfectans voor cleanrooms zijn beschikbaar in een sproeifles klaar voor gebruik (Ready to use), concentraat verpakking of voorbevochtigde doekjes. Welke keuze u ook maakt, elk heeft zijn voor- en nadelen die u moet afwegen. Bij sproeiflessen moet u nagaan of de desinfectans in de fles niet vervuild kan worden door de lucht die in de fles gezogen wordt telkens men de trekker van de fles loslaat. Op het moment dat u de fles in gebruik neemt moet de aanvangsdatum en vervaldatum op de fles genoteerd worden. Bij geconcentreerde middelen is het belangrijk welke verdunning u moet hanteren voor efficiënt gebruik. De verdunning wordt opgegeven door de fabrikant. Het niet respecteren van de juiste verhouding van verdunnen heeft een directe invloed op de doeltreffendheid van het desinfectans. Desinfectans kies je in functie van de aanwezige huisflora en testen in situ en in praktijk moeten een goede doding van de gevonden micro organismen aantonen. CLEANROOM DOEKJES Cleanroom doekjes zijn een essentieel onderdeel van de dagelijkse schoonmaak en desinfectie in cleanrooms in de life science industrie. Het gebruik van cleanroom doekjes op oppervlakken en apparatuur heeft als doel levendige en niet levendige deeltjes te verwijderen. Levendige deeltjes zoals bacte-

riën of schimmels worden verwijderd door gebruik te maken van doekjes bevochtigd met desinfectans die chemisch deze specifieke micro-organismen doden. Alle cleanroom doekjes genereren zelf stofdeeltjes die opgenomen door de luchtstroom in de cleanroom een contaminatie risico vormen voor het eindproduct. De keuze van het basismateriaal, de afwerking van de randen, gewassen of niet, heeft een directe invloed op de afgifte van deeltjes en vezels.

Cleanroom doekjes zijn niet geclassificeerd als medical device, wat betekent dat er geen wettelijke standaarden zijn met betrekking tot de fabricatie van doekjes. Toch verwacht de gebruiker dat de doekjes een zekere kwaliteit hebben in relatie tot het absorberen en vasthouden van vloeistof tot het doekje is afgevoerd, de mogelijkheid om te weerstaan aan slijtage en een laag niveau van deeltjes en chemische en levensvatbare contaminanten bevatten. Cleanroom doekjes kunnen op zichzelf een bron van vervuiling zijn door een te groot aanwezig kiemgetal of endotoxines. Enkel bij gebruik van gevalideerde steriele doekjes kan men zeker zijn van afwezigheid van levendige micro-organismen. Het voorbevochtigen van cleanroom doekjes heeft een effect op de doeltreffendheid van het aanwezige desinfectans en kan eveneens deeltjes en vezels losmaken van de aanwezige doekjes in de verpakking. Bij de selectie van cleanroom doekjes is het belangrijk na te gaan of de doekjes gewassen zijn in een cleanroom wasserij en verpakt zijn onder cleanroom condi-

Bij de selectie van cleanroom doekjes is het belangrijk om na te gaan of de doekjes gewassen zijn in een cleanroom wasserij en verpakt zijn onder cleanroom condities. ties. Het wasproces verwijdert onzuiverheden uit de doekjes en maakt de doekjes geschikt voor gebruik in kritische omgevingen. De verpakking van de doekjes mag geen deeltjes genereren en de inkt op de verpakking moet alcohol resistent zijn.

Het uitvoeren van testen van cleanroom doekjes met hun verpakking op deeltjes wordt best uitgevoerd in een ISO 5 isolator om het risico van menselijke contaminatie tijdens het testen te minimaliseren. Enkele risicofactoren met betrekking tot cleanroom doekjes en hun verpakking zijn: de doekjes die deeltjes genereren, de verpakking openen, doekje uit de verpakking nemen, techniek en snelheid van schoonmaken en desinfecteren en het verwijderen van de doekjes. Elke stap kan leiden tot het genereren van deeltjes die het aantal toegestane deeltjes van de cleanroom classe kan doen overschrijden.

Om nuttige data te genereren voor een risico analyse moeten de uitgevoerde testen zoveel mogelijk de reële werkcondities simuleren.

COURANTE CLEANROOM DOEKJES Cleanroom Microvezel doekje Microvezel is een kunstmatige vezel die fijner is dan alle andere natuurlijke vezels en de cleanroom doekjes kunnen voorzien worden van gelaste boorden. Microvezel doekjes en mops zijn kampioenen voor het verwijderen van vuil, residu en olie-achtige of vette substanties. Microvezel is echter niet ontworpen voor het desinfecteren van oppervlakken omdat de microvezel ontworpen is om een droog oppervlak achter te laten. Er is een belangrijk onderscheid in industriële microvezel doeken en cleanroom microvezel doeken. Industriële microvezeldoeken bevatten nog vervuilende componenten van

>>>

techcare

Cleanroom wipes bestaan uit drie classificaties van basismaterialen, namelijk synthetisch, natuurlijke vezels en mengsels van vezels. De ASTM E1560-95 en IEST-RP-CC004.3:2004 zijn de twee standaarden voor het testen van cleanroom verbruiksgoederen.

Linda Vereycken (Bestuurder BCW, Cleanroom consultant trainer BMC consulting)

BCW

Enkele risicofactoren met betrekking tot cleanroom doekjes en hun verpakking zijn: de doekjes die deeltjes genereren, de verpakking openen, doekjes uit de verpakking nemen, techniek en snelheid van schoonmaken en desinfecteren en het verwijderen van de doekjes. het productieproces. Cleanroom microvezeldoeken zijn door middel van een chemisch proces vrij gemaakt van vervuilende componenten zodat zij geen residu achterlaten. Microvezel doeken kunnen ingezet worden in ISO5-classe A/B onder voorwaarde dat het cleanroom doeken zijn en geen industriĂŤle versies.

techcare

100% polyester doekjes 100% polyester doekjes en mops zijn opgebouwd van oneindig lange enkelvoudige polymeer vezels en kunnen voorzien worden van gelaste boorden. 100% polyester doekjes zijn uiterst geschikt voor het schoonmaken en desinfecteren van kritische oppervlakken. Zij laten voldoende desinfectans op het oppervlak achter om de vooropgestelde contacttijden te behalen. Bij de selectie van 100% polyester doekjes is het belangrijk na te gaan of de doekjes/mops al dan niet gewassen zijn en onder welke cleanroom condities ze verpakt zijn. Zo niet kan het doekje zelf een bron van vervuiling zijn en de cleanroom contamineren. 100% polyester doekjes kunnen ingezet worden in ISO5, class A/B omgevingen.

Niet geweven cellulose/polyester doeken Deze doekjes zijn meestal een samenstelling van cellulose (papier) en polyester vezels maar kunnen ook uit Rayon bestaan. Cellulose/polyester doeken zijn geschikt voor schoonmaakwerkzaamheden in niet kritische omgevingen zoals ISO7/8-classe C/D. Goede eigenschappen: absorptie van water, solvents, olie en vetten. Niet geweven polypropyleen doekje Deze doek is een samenstelling van gesmolten polypropyleen vezels. Zij zijn goed bestand tegen zuren, basen en solvents en zijn geschikt voor cleanroom classe ISO7/8-classe C/D. Zij worden meestal gebruikt voor het voorbevochtigen van doekjes en worden ingezet voor het verwijderen van vuil en het desinfecteren van kleine werkoppervlakken. CONCLUSIE Het selecteren van cleanroom doekjes voor het schoonmaken en desinfecteren is geen eenvoudige klus en wordt dikwijls onderschat. Om een juiste keuze te maken is een degelijke technische kennis nodig. U verza-

melt best uitgebreide testdata die aantonen dat de keuze de vooropgestelde doelstelling kan bewerkstelligen. Neem de tijd om uitgebreide testen uit te voeren in situ en in praktijk en betrek tijdig uw medewerkers bij de implementatie van de geselecteerde materialen. Pas nadat de operatoren de keuze mee ondersteunen en de gewenste resultaten behaald worden kan vastgesteld worden dat de juiste doek gekozen werd. (Door Linda Vereycken (Bestuurder BCW, Cleanroom consultant trainer BMC consulting)

Referenties - IEST-RP-CC004.3 Evaluating Wiping Materials Used in cleanrooms and other controlled environments.Institute for environmental sciences and Technology. Rolling meadows. - Sandle T. In situ study of particles generated from the use of pharmaceutical grade cleanrooms wipes, European Journal of Parenteral and Pharmaceutical sciences. (2013) - Sandle T. Wipe study measures particle shedding, cleanroom technology (2012) Sandle T; Cleanroom wipes ( 2015 ) www.bcw.be www.bmc-consulting.eu

Een veranderende zorgvraag, vraagt om een flexibele levering van gezondheidszorg Vanguard Healthcare is een pionier in het leveren van flexibele faciliteiten en steunt Europese zorginstellingen met de levering van innovatieve, mobiele gezondheidszorg oplossingen. Of uw ziekenhuis nu een tijdelijke capaciteitsverhoging moet doorvoeren, capaciteit moet onderhouden tijdens renovatie werkzaamheden of moet reageren op onvoorziene calamiteiten, Vanguard kan een snelle en toegespitste oplossing leveren. Onze meer dan 37 algemene en specifieke units kunnen assistentie leveren bij tal van capaciteitsvragen. Een greep uit onze mogelijkheden: • • • • •

Standaard en laminaire flow operatiekamers (Klasse 1 en 2) Verpleegunits met 8 bed-plaatsen en utiliteit ruimtes Stand-alone endoscopie suites Stand-alone dag-chirurgie suites Stand-alone klinieken

Voor het vinden van meer informatie of het verkrijgen van een toegespitste aanbieding kunt u onze website bezoeken via:

+31 6 5478 5876 www.vanguardhs.com

REPORTAGE

AZ Sint-Lucas kiest Daikin EWAD luchtgekoelde chillers

Z Sint-Lucas is een modern ziekenhuis in hartje Gent, verspreid over de campussen Sint-Lucas en Volkskliniek op nauwelijks 100 meter van elkaar. Dit is goed voor 805 bedden hospitalisatie en 103 bedden dagziekenhuis. Vorig jaar werden ongeveer 63.000 patiënten opgenomen, waarvan 33.439 in het dagziekenhuis. Met een marktaandeel van meer dan 35% is AZ Sint-Lucas het belangrijkste ziekenhuis voor de bevolking van de stad Gent. Maar een modern ziekenhuis blijf je niet automatisch. Zorgverleners, patiënten én de wetgever stellen nieuwe eisen. Volgens het masterplan, dat loopt tot 2028, worden de verschillende blokken onder handen genomen. Neem bijvoorbeeld blok E. Aanvankelijk was het de bedoeling om alleen de 3de, 4de en 5de verdieping te renoveren, maar mits enkele verhuisbewegingen konden ook de twee andere verdiepingen vrij gemaakt worden en werd dan ook beslist om de vijf verdiepingen met verpleegafdelingen te renoveren. Iedere verdieping telt ongeveer 20 kamers.

techcare

Energetisch verantwoord “De warmtevraag is een belangrijk thema in een ziekenhuis”, vertelt Rik Casier, projectingenieur bij het departement infrastructuur van AZ Sint-Lucas. “Onze bedlegerige en verzwakte patiënten hebben behoefte aan een kamertemperatuur van ongeveer 23 à 24°C.

Als basisverwarming wordt er geopteerd voor radiatoren die door middel van warmtewisselaars gevoed worden via de stadsverwarming die wij hier in Gent ter beschikking hebben. Aanvullend wordt er geventileerd, eveneens verwarmd en gekoeld via lucht in elke kamer. Het benodigde koelvermogen bedraagt 500 kW voor de koelcentrale van blok E. Maar op onze campus trachten we de koelcentrales te centraliseren, dus kwam op blok E ook een bijkomende koelmachine met 400 kW vermogen. Hierdoor hebben wij tevens de mogelijkheid om tijdens de periodes dat er minder koelvraag is, één van de twee koelmachines uit te schakelen, zodat wij energetisch verantwoord werken.” Vooruitdenken Installatiebedrijf Omer Deloof nv uit Aalter is vooral actief in de industrie, de tertiaire sector en in ziekenhuizen met verwarming, klimatisatie, ventilatie, airconditioning, sanitair en

onderhoud. Het bedrijf is al sinds 1999 een betrouwbare partner voor AZ Sint-Lucas. “We zijn een installatiebedrijf dat tracht om out of the box te denken, waardoor we met logische oplossingen komen om optimale resultaten te behalen”, legt projectleider Els De Ruyck uit. “Er was oorspronkelijk één koelmachine voorzien voor de koeling van blok E. Tijdens het project kwam de vraag om de bestaande koelmachine van blok D te vervangen. Daarop hebben we het voorstel gedaan om een redundant systeem uit te bouwen die dan de verschillende blokken kan voeden, inbegrepen eventuele toekomstige projecten. Bijkomend staat er een machine die sinds 2000 de koeling verzorgt voor de afdeling medische beeldvorming, waarbij we de hydraulische leidingen al hebben voorbereid zodat in het geval dat de koelmachine moet vervangen worden, dit tegen een lage kostprijs kan gebeuren én de bedrijfszekerheid wordt gegarandeerd. Vooruitdenken met de klant en voorbereidingen treffen voor toekomstige uitbreidingen en/of aanpassingen kunnen op termijn een belangrijke winst opleveren, zowel financieel als bedrijfsmatig.” Toptechnologie aangevuld met innovatieve software Het geluidsniveau van de koelmachines was een belangrijke parameter. Niet alleen

ligt het ziekenhuis middenin een woonwijk, maar zijn patiënten die zijn vastgekluisterd aan hun bed extreem gevoelig voor storende elementen zoals bijvoorbeeld geluid. Daarnaast riskeer je doordat de koelcentrales verspreid liggen over het volledige domein, dat er een cumulatief effect ontstaat van het geluid waardoor de geluidsoverlast te groot wordt. Het geluid wordt onder meer beperkt dankzij een aangepaste omkasting, een uniek ventilatordesign en extra geluiddempende technieken in de compressor. Neem bij het lage geluidsniveau ook nog de energie-efficiëntie en betrouwbaarheid als onvermijdelijke aandachtspunten, en het mag geen verwondering heten dat er door de bouwheer werd geopteerd voor EWAD luchtgekoelde koelers van Daikin. “De luchtgekoelde koelmachine met een inverter aangedreven mono-schroefcompressor is een rendabele oplossing voor toepassingen waarbij er belangrijke lastvariaties zijn tijdens het jaar”, aldus Michael Vanholst, consulting sales engineer bij Daikin Belux. “Zo laat de EWAD-TZ luchtgekoelde chiller met invertergestuurde monoschroefcompressor

Korte terugverdientijd Michael Vanholst wijst op nog een ander belangrijk voordeel dat dankzij de toegepaste technologieën een zeer grote meerwaarde vormt naar de eindgebruiker toe: de extreme energie-efficiëntie zorgt voor een bijzonder korte terugverdientijd van de luchtgekoelde chiller met invertergestuurde monoschroefcompressor in vergelijking met traditionele chillers met/zonder inverter. “De gemiddelde terugverdientijd bij proceskoeling bedraagt amper één jaar, gemeten op basis van 5.000 bedrijfsuren per jaar bij de gebruikelijke ontwerpomstandigheden en elektriciteitsprijzen. De invertergestuurde koelmachine komt volledig tot zijn recht als de buitentemperatuur daalt onder 15°C. Traploos van 20 tot 100% deellast worden dan nog steeds bijzonder hoge rendementen gehaald.” “Meten is weten, hier maken we een punt van”, besluit Rik Casier. “Wie de moeite doet om het energieverbruik van de verschillende machines met elkaar te vergelijken, ontdekt de werkelijke winst en staat een pak sterker om in de toekomst de juiste beslissing te nemen.” (Door Rudy Gunst) www.daikin.be www.omerdeloof.be www.azstlucas.be

Vlnr: Els De Ruyck (Projectleider Installatiebedrijf Omer Deloof), Rik Casier (Projectingenieur bij het departement Infrastructuur van AZ Sint-Lucas) en Michael Vanholst (Consulting sales engineer bij Daikin Belux)

techcare

De luchtgekoelde koelmachine met een inverter aangedreven mono-schroefcompressor is een rendabele oplossing voor toepassingen waarbij er belangrijke lastvariaties zijn tijdens het jaar.

een onnavolgbaar deellastrendement ESEER én EER bij vollast optekenen, waardoor het toestel over het volledige vermogensbereik hoge rendementen laat optekenen.” In het hart van de EWAD-TZ chiller zitten een aantal technologische innovaties die een optimaal koelproces garanderen. Vooreerst zorgt de invertergestuurde monoschroefcompressor voor een uiterst efficiënt koelproces, zonder dat er wordt ingeboet op de betrouwbaarheid en de prestaties. Daarnaast is de chiller ook uitgerust met een ‘variable volume ratio’-technologie waardoor de koelmachine optimaal rendeert in alle mogelijke omstandigheden, gaande van snikheet tot berekoud. “De toptechnologie wordt aangevuld met innovatieve software”, vervolgt Michael Vanholst. “De EWAD-TZ is uitgerust met de nieuwste software met Dynamic Condensing Pressure Management en Innovative Economizers Control. Een mondvol, maar het komt erop neer dat de controller de condensatiedruk aanpast voor een optimaal rendement van de volledige koelmachine en niet alleen van de compressor. Voorts ontwikkelde Daikin ook nog efficiënte componenten die het koelproces verder optimaliseren, zoals bijvoorbeeld de EC ventilatoren en de nieuwe compressor elektromotoren.”

ndanks de reeds bewezen economische en ecologische voordelen is er in de zorgsector nog een behoorlijk potentieel voor WKK’s, zo bleek op een studienamiddag georganiseerd door COGEN Vlaanderen, in samenwerking met Ziekenhuis Netwerk Antwerpen (ZNA), VTDV en Zorgnet Vlaanderen. Na de steunmaatregelen hebben we het in deze Techcare-editie over het te volgen stappenplan, alsook enkele voorbeeldcases van ziekenhuizen en een woonzorgcentrum.

techcare

Ir. Steven De Vroede van Vanparijs Engineers volgde het traject van de nieuwe WKK-installatie van het Universitair Ziekenhuis Antwerpen (UZA) in Edegem van naaldje tot draadje op. Het ziekenhuis opteerde ervoor om zelf eigenaar te worden van de installatie, waarvoor het samenwerkte met een partner die de WKK - met 1,5 MWe gasmotor - integreerde. De Vroede schetste de diverse stappen in het plan: haalbaarheid, gewenste WKK-in-

WKK & zorg: het plan in stappen (deel 2) stallatie, selectie van offertes, vergunningstraject, implementatie & opstart, en exploitatie & onderhoud. “Nauwe samenwerking en interactie tussen alle interne en externe (brandweer, Eandis…) partijen is cruciaal”, aldus De Vroede. Haalbaarheid Om de haalbaarheid van een WKK na te gaan mag een periode van 2 maanden worden gerekend, waarin de diverse energiestromen worden nagegaan. Een eerste energiestroom, noodzakelijk voor de motor, is gas. Voor installaties groter dan 200 kW, is typisch 100 mBar gasdruk nodig. De gasmeter dient ook voldoende capaciteit te hebben om het bijkomende gasverbruik van de WKK-installatie te kunnen leveren. Een tweede belangrijke energiestroom is elektriciteit. Via een oriëntatiestudie kan de netwerkbeheerder nagaan of de hoofdcabine aangepast is. Hier bleek de transformator in de hoofdcabine te voldoen. Teruglevering van elektriciteit werd

echter niet toegestaan. Het plaatsen van een terugwattrelais bleek hiervoor te voldoen. Een derde energiestroom is de warmtevraag. In deze case lag de retourtemperatuur af en toe hoger dan 75°C. Door minimale aanpassingen in het verdeelsysteem en de primaire pompen te voorzien van frequentieregeling kon overgeschakeld worden naar een systeem met variabel debiet. Daardoor is de retourtemperatuur verlaagd tot onder de 75°C, de maximale temperatuur tot dewelke de motor voldoende gekoeld kan worden. Met een WKK-installatie kan eventueel ook stoom worden geproduceerd. De gewenste WKK-installatie Ook voor het maken van technische keuzes van diverse aard (bijvoorbeeld welk vermogen) mag 2 maanden worden gerekend. Qua locatie voor de WKK kiest men best een plaats zo dicht mogelijk bij de originele warmteproductie. Door het aanbrengen van speciale rubberen dempers onder de machine wordt

de overdracht van trillingen naar het gebouw sterk gereduceerd. Ook de werkingsdruk en de hydraulische inkoppeling - in relatie tot de ketels - zijn belangrijke parameters. Tevens dient gekozen tussen één grote WKK-installatie of twee kleinere, en voor het al dan niet voorzien van een buffervat. In dit geval werd geopteerd voor een WKK van 3600 kW gasverbruik, en 2 buffervaten van 2 x 30 m³. De juiste dimensionering is belangrijk. Of men voor 1 of 2 motor(en) opteert, is vooral een financiële kwestie, en hangt af van de in de toekomst verwachte warmtevraag. Via simulaties kan de rentabiliteit van de diverse opties worden nagegaan, rekening houdend met de energieprijzen, het aantal motoren etc.

Selectie van de optimale aanbieding Een periode van 1 à 2 maand(en) is aangewezen om de op de markt aangeboden oplossingen te kunnen vergelijken. UZA opteerde voor functionele offerte-aanvragen en liet elke kandidaat ook een haalbaarheidsstudie uitvoeren. Voordeel bij het kiezen voor twee motoren is dat er dan misschien geen buffervat meer nodig is, en dat, bij onderhoudswerkzaamheden, de andere motor steeds stand-by is.

Implementatie en opstart Voor de implementatie en de opstart van de WKK mag 3 maanden gerekend worden. “Wie investeert in een WKK-installatie, verlangt dat deze continu voor de volle 100 procent draait, en ook als dusdanig wordt opgestart. Een voldoende groot buffervat zorgt voor meer flexibiliteit. De installatie in kwestie kan probleemloos 1,5 tot 2 uur ononderbroken draaien”, aldus Steven De Vroede. Exploitatie, opvolging en onderhoud In de loop van de werking van de installatie kan het aantal starts en stops worden verhoogd, en kunnen de rendementen evolueren. “Bij revisies is het belangrijk de interventietermijn na te gaan. Ook remote opvolging is aangewezen zodat men problemen snel

detecteert. Een goede integratie van de diverse energiestromen op de verschillende temperatuursniveaus is cruciaal. Voor de meeste machines mag de retourtemperatuur om deze te koelen niet hoger zijn dan 70°C. Hier mag de aanvoertemperatuur naar de motor iets hoger zijn. De retourtemperatuur kan tot 75°C oplopen. COGEN-scan ZNA (Ziekenhuis Netwerk Antwerpen) beschikt over 7 ziekenhuissites, waarvan er 3 uitgerust zijn met een WKK-installatie. Ing. Tom Havermans (Milieucoördinator in het Antwerpse ZNA Middelheim) verduidelijkte een en ander: “In dit ziekenhuis betreft het een installatie van 835 kWe (binnenopstelling), voorzien van een geluidsomkasting rondom de motor. Er wordt gebruikgemaakt van een rookgaskoeler en een rookgascondenser om >>>

“Om het aantal draaiuren optimaal te houden is het cruciaal dat alle ‘partners’ open met elkaar communiceren zodat een correcte integratie van de WKK in de volledige technische installatie van het gebouw gerealiseerd wordt.”

Aanvraag vergunningen Voor de vergunningsfase mag een periode van 4 à 6 maanden worden ingecalculeerd. Voor grote installaties moeten zowel een bouwvergunning als een milieuvergunning worden aangevraagd. UZA vroeg de milieuvergunning aan op het ogenblik van de aanvraag voor de uitbreiding van de gebouwen. Voor een detailstudie in verband met het al dan niet voldoen van de hoofdcabine heeft Eandis om en bij de 3 maanden nodig. Men doet er goed aan om Eandis vooraf een principebeslissing te vragen. Ook branddetectie en het indienen van een VEA-dossier aanvraag zijn in deze fase aangewezen.

02 techcare

01. Ziekenhuis Netwerk Antwerpen (ZNA) beschikt over 3 ziekenhuissites, die uitgerust zijn met een WKK-installatie. 02. De WKK van het Imelda Ziekenhuis Bonheiden bestaat uit een aardgasmotor met een vermogen van 500 kWe.

STUDIEDAG

het SWW voor te verwarmen. In het ZNA Jan Palfijn ziekenhuis (Merksem) betreft het een buitenopstelling met een omkasting, die niet enkel de motor van 365 kWe maar ook het warmte-eiland en de sturingskasten omvat. Er is een buffertank van 200 m³. In het ZNA Sint-Elisabeth-ziekenhuis in Antwerpen gaat het over een installatie van 122 kWe die trillingsvrij werd opgesteld op de vijfde verdieping, net boven de verdieping met de OK’s. De speciale constructie met de liggers zorgt ervoor dat er geen problemen zijn qua stabiliteit van de vloerplaat. Voor het opmaken van onze businesscase maken we - naast de COGEN-scan - gebruik van een doorgedreven kosten-batenanalyse. Aan de kostenzijde is er niet enkel de investeringskost, maar zijn er ook de onderhoudskosten en het extra gasverbruik. Aan de batenzijde is er de vermeden elektriciteitsafname en het nuttig aanwenden van beschikbare warmte.”

techcare

WKK in WZC Ir. Eef Mestdagh (VK Engineering) beschreef de WKK-installatie in het vernieuwde WZC Mayerhof in Mortsel: “De WKK-installatie werd gedefinieerd op basis van de facturatie van het gas- en elektriciteitsverbruik van het bestaande RVT. Er werd beslist om de installatie te dimensioneren op een gebruikerspatroon voor enkel sanitair warm water. Gezien in de winter- en zomerperiode de productie van sanitair warm water quasi een constante is kon op die manier een zo hoog mogelijk aantal draaiuren gerealiseerd worden. De WKK werd hydraulisch in het schema ingepast, parallel aan de ketels. De regeling zorgt ervoor dat de WKK eerst wordt ingeschakeld. Indien de warmteproductie onvoldoende blijkt, zorgen de ketels voor extra warmte. Het akoestische probleem - zowel afstralings- als trillingsgeluid - werd opgelost door een zwevende chape te voorzien, met daarboven een sokkel, waarop de WKK werd geplaatst. Rond de WKK werd nog een akoestische omkasting aangebracht. Een ander akoestisch probleem was de trillingsoverdracht op de structuur van het gebouw. In overleg met de fabrikant van de WKK werden de akoestische waardes gemeten om de geluidsvermogens te kennen, en werd nagegaan welke bijkomende maatrege-

len – bijvoorbeeld een opstelling op veren dienden getroffen te worden.”

Open communicatie, correcte integratie “Belangrijk voor een vlot verloop van het project was de relatie met Eandis maar ook met de andere projectpartners. Zo werd bekeken welke werking - eilandwerking of inkoppeling op het openbaar net – de meest interessante opstelling was, en welke extra voorzieningen noodzakelijk waren. Om het aantal draaiuren optimaal te houden is het cruciaal dat alle ‘partners’ (elektriciteit, HVAC, WKK….) open met elkaar communiceren zodat een correcte integratie van de WKK in de volledige technische installatie van het gebouw gerealiseerd wordt. Het onderhoud van de WKK-installatie gebeurt door de fabrikant zelf in het kader van een 10-jarig onderhoudscontract. Maandelijks dient er nagegaan hoeveel draaiuren er zijn, welke rendementen werden behaald, of de kwaliteitseisen blijvend behaald werden etc”, besluit Eef Mestdagh. (Door Philip Declercq)

TIJDIG AANVRAAG INDIENEN VOOR CORRECTE ROI Niet onbelangrijk is dat men tijdig zijn aanvraagdossier indient bij het VEA of de VREG, om op een doeltreffende en juiste manier de ROI te kunnen berekenen. Bij de opstart van de WKK in het WZC Mayerhof waren er technische problemen inzake de hydraulische inregeling van het systeem en de automatische regeling. “Over 2014 waren de resultaten van de WKK-installatie onvoldoende (3.500 draaiuren). Begin 2015 werden hydraulische aanpassingen doorgevoerd en werd de automatische regeling beter afgestemd. Indien we de resultaten over de maanden januari tot en met april 2015 extrapoleren over het volledige jaar, rekening houdend met de spreidingsgegevens van het gebruikersprofiel, stijgt het aantal draaiuren tot 6.000. De WKK-installatie moet volledig in de technische installaties worden geïntegreerd en vooraf met alle betrokken partners grondig worden doorgesproken”, aldus Eef Mestdagh.

(WKK & zorg: wie kent de steunmaatregelen? (Deel 1) – Zie Techcare 10) www.cogenvlaanderen.be

03. De WKK van het Universitair Ziekenhuis Brussel bestaat uit 2 aardgasmotoren met elk een vermogen van 1200 kWe.

de plaatsmakende douchedeur Bezoek ons van 7 tot en met 9 oktober in de Nekkerhallen in Mechelen. Heeft u een nieuw project op til, een verbouwing of een nieuwbouwproject. Wij helpen graag meezoeken naar de beste oplossing voor uw badkamer! Wil u meer weten over onze oplossingen op maat, de douchedeuren op halve hoogte of de geïntegreerde noodoproepknop met ledverlichting, maak een afspraak met één van onze vertegenwoordigers of bezoek ons op

EXPO 60+ OP STAND 1177 !

Onze modellen

SOLUTION

CLASSIC

STANDAARD

QUATRE-QUART

TWIN

STANDAARD

www.deureka.be

DEUX-QUART

Vervaardigd uit duurzaam polymethylmetacrylaat van 8 mm dik Aangenaam gevoel doordat kunststof de omgevingstemperatuur opneemt Gebruiksgemak door een beperkt gewicht De deuren kunnen geparkeerd worden in de douche zodat de sanitaire cel volledig kan benut worden Zwevende deuren, zodat er geen obstakels zijn voor de gebruikers en geen risico op vuilophoping of bacterievorming Zachte deursluiting met een deurhoge magneetstrip De scharnieren (standaard chroom mat) zijn voorzien van een regelbare knikstand Handige (chroommatte) deurknoppen met beveiligingsschroef De profielen bestaan uit INOX 304 en zijn regelbaar Sterk in maatwerk Onderhoudsvriendelijk CE gecertificeerd NBN EN 14428 + A1:2008 Mogelijkheid tot integratie van een noodoproepknop met ledverlichting in het muurprofiel.

ROUND-IT

QUATRE-QUART

TWIN

STANDAARD

DEUX-QUART

LITE

QUATRE-QUART

TWIN

+32 56 77 36 00 info@deureka.be

NIEUWE VRF-BUITENUNITS

Energie-efficiënt het jaar rond De eerste aluminium warmtewisselaar ter wereld met vlakke buizen in een VRF-systeem Hoog verwarmingscomfort, ook tijdens het ontdooiingsproces

Efficiëntie kent geen seizoenen: voorbeeld.mitsubishi-les.com

De nieuwe VRF warmtepompen schijnen een nieuw licht op seizoensefficiënt koelen en verwarmen. Ze vallen op door hun lage bedrijfskosten, langere leidinglengtes en verhoogd warmtecomfort tijdens het ontdooiingsproces. Bovendien voldoen ze nu al aan de toekomstige ErP-richtlijn. Een absolute primeur! City Multi is een lichtend voorbeeld voor een nieuwe generatie VRF-systemen.

OB61613

Z-Healthcare

Elke woensdag op Kanaal Z

In samenwerking met:

‘Cycling through your past’ wint eerste PRoF-Award

PRoF is een internationale en interdisciplinaire denktank. Uit de inzendingen selecteerde de jury de vijf meest innovatieve projecten, die voorgesteld werden tijdens een internationaal symposium. Trends met impact Prof. dr. Renaat Peleman is Hoofdarts UZ Gent. Hij gaf tijdens het event een opmerkelijke lezing. Daarin lijstte hij de belangrijkste trends op die het ziekenhuis van de toekomst zullen tekenen. Om te beginnen is er de trend van de vergrijzende bevolking. Peleman illustreerde dit met enkele bevolkingspiramides. Daaruit blijkt onder meer dat er in 2000 in ons land meer dan 100.000 vrouwen boven de 85 waren. In 2050 zullen er meer dan... 400.000 zijn. Daar komt bovenop dat de levenswijzen van vandaag grote risico’s opleveren voor de gezondheid van de bevolking. Niet-overdraagbare aandoeningen zijn nu al de oorzaak van 76% van het aantal doden wereldwijd: denk bijvoorbeeld aan cardiovasculaire aandoeningen, aandoeningen van de luchtwegen, kanker en diabetes. De zieken

van de toekomst zijn chronisch ziek. Er zijn dus verschillende factoren die de nood aan zorg doen toenemen. Maar het aantal zorgverleners volgt die trend niet, onder meer doordat ook die beroepsgroep ouder wordt. In 2009 was 30% van alle dokters in EU-17 ouder dan 55 jaar, en de gemiddelde leeftijd van verpleegkundigen is 41 à 45 jaar. Gevolg: in 2020 zal Europa 970.000 zorgverleners tekort hebben, waaronder 230.000 artsen. Een andere tendens is dat er steeds meer ongelijkheden in de gezondheidssector ontstaan. Peleman vreest dat we evolueren naar een geneeskunde die voor sommige mensen betaalbaar is en voor andere niet. En voor bijna alle landen van de OESO overtreft de jaarlijkse groei van uitgaven voor de gezondheidszorg die van het globale BNP. Geneeskunde neemt dus een steeds grotere hap uit het budget dat we met zijn allen jaarlijks besteden. Maar dat is niet hoofdzakelijk te wijten aan de vergrijzing, zoals wel eens wordt gedacht. Het ligt vooral aan de technologische vooruitgang met nieuwe techno-

logie en medicijnen: die brengt meer kansen voor een lang, goed leven, maar daar hangt ook een prijskaartje aan vast. De steeds hogere kosten leiden ertoe dat een ziekenhuisverblijf zo kortstondig mogelijk wordt gehouden, met een gemiddelde van zes tot zeven dagen en minder voor volwassenen en drie à vier dagen voor kinderen. Wie zorg nodig heeft maar daar niet permanent in het ziekenhuis voor moet aanwezig zijn, zal naar opvang buiten het ziekenhuis verwezen worden. En ziekenhuizen zullen een gedaanteverwisseling ondergaan: ze worden kleiner, hypergespecialiseerd en hightech. Ze zullen zich ook specialiseren in zeer specifieke diagnose en behandelingen. Ze worden gezondheidsdienstencentra die deel zijn van een ‘wellness park’ dat het ‘ziekenhuis’ zoals we dat vandaag kennen, combineert met andere diensten zoals zorgwinkels en rust- en verzorgingsinstellingen. Vijf finalisten PRoF-award Wat gezondheid betreft, evolueren we dus naar nieuwe situaties. Die vergen nieuwe oplossingen, en die wil denktank PRoF ontdekken. Om dat streven te ondersteunen, werd een PRoF-leerstoel opgericht aan de Universiteit Gent. Op dit moment zetelt daar professor Peleman. Jaarlijks reikt de denktank de PRoF-award uit voor innovatieve projecten in de gezondheidszorg. In 2015 waren er 32 kandidaten waaruit vijf finalisten gekozen werden.

>>> techcare

an de Universiteit Gent is op 27 mei de eerste PRoF-Award voor innovatieve projecten binnen de gezondheidszorg uitgereikt. Winnaar was het project ‘Cycling through your past’, dat ontwikkeld is in Woonzorgcentrum Witte Meren. Op het event waren er ook opmerkelijke lezingen. Deze werden onder meer gegeven door prof. dr. Renaat Peleman (Hoofdarts UZ Gent) en Herman Van Rompuy (voormalige president van de Europese Raad).

EVENT

‘Exercise Prescription in Everyday Practice & Rehabilitative Training Flowchart’ Een finalist was ‘Exercise Prescription in Everyday Practice & Rehabilitative Training Flowchart,’ van het team van prof. dr. Dominique Hansen van de Universiteit Hasselt. Het project gaat uit van de vaststelling dat patiënten met metabolische of cardiovasculaire aandoeningen gebaat zijn met oefeningen. Die oefeningen moeten aangepast zijn aan het profiel van de individuele patiënt. Maar het kiezen van een aangepaste oefening is geen sinecure. In het project wordt een digitaal stroomdiagram ontwikkeld dat helpt de juiste keuze te maken. ‘Converge’ Een tweede finalist was het project ‘Converge,’ voorgesteld door Dr. Nick Rowe van de York St. John University, uit het Verenigd Koninkrijk. Het project streeft naar meer welzijn voor mensen met psychische gezondheidsproblemen. ‘We take care!’ Het derde project dat de finale haalde was ‘We take care!’. Paul Braem, Woonzorgcentrum Regina Coeli vzw, legde uit dat het project als doelgroep mensen met jongdementie heeft. Het zorgt voor sensibilisatie, informatie en stelt een aantal begeleidingsvormen voor. Pilot Project Astor Geel De vierde finalist was Pilot Project Astor Geel, van Astor vzw, Medisch Pedagogisch Instituut Oosterlo en Openbaar Psychiatrisch Zorgcentrum Geel. Astor vzw wil een innovatieve woonomgeving voor ouderen bouwen.

techcare

‘Cycling through your past’ De vijfde finalist was project ‘Cycling through your past’. Roel Smolders (VITO, Vlaamse Instelling Technologisch Onderzoek) legde uit dat in het project een hometrainer is ontwikkeld voor ouderen in rusthuizen. Terwijl ze erop zitten, zien ze voor zich een scherm. Dat toont, via Google Street View, hun voormalige woonplaats: bijvoorbeeld het dorp waarin ze leefden. Terwijl ze trappen op hun hometrainer fietsen ze er dus virtueel door. De software kan zich aanpassen aan de lichamelijke condi-

“Ziekenhuizen zullen een gedaanteverwisseling ondergaan: ze worden kleiner, hypergespecialiseerd en hightech.” Herman Van Rompuy: “Innovatie is de enige manier om competitief te blijven op wereldvlak.” Herman Van Rompuy gaf tijdens het slotevent een uiteenzetting over ‘Europa en de Zorg’. Daarin zei hij onder meer: “Sinds bijna een decennium wordt Europa geconfronteerd met een reusachtige economische uitdaging. Maar we zullen die, samen, te boven komen. Dit is precies hoe het PRoF-consortium werkt en tot zijn opmerkelijke resultaten komt: door sámen te werken. In een multidisciplinaire context en met tal van professionals, bedrijven, universiteiten, zorginstellingen en organisaties. (…) De Europese Commissie heeft onlangs een nieuw rapport over vergrijzing gepubliceerd. Een getal sloeg me met verstomming. Het aantal mensen ouder dan 65 zal toenemen van 18% nu naar 28% in 2050. En het aantal ouder dan 80 neemt toe van 5% vandaag tot 12% in 2060... . Dames en heren, innovatie is cruciaal voor onze toekomst. Het is de enige manier om competitief te blijven op wereldvlak. Maar we moeten erkennen dat een oudere bevolking minder creatief en minder innovatief is. Dat is waarom we jonge mensen moeten aanmoedigen risico’s te nemen, en waarom we ervoor moeten zorgen dat talent zich ontwikkelt. We moeten innovatief zijn in de gezondheidszorg, en in de zorgsector in het algemeen. Deze wedstrijd, en het PRoF-initiatief, tonen aan dat het mogelijk is. Dat het mogelijk is levens van zoveel mensen aangenamer en meer comfortabel te maken. Dat is de hoofdreden waarom ik mijn medewerking verleen aan deze prachtige gebeurtenis.”

tie van de gebruiker. Het programma houdt de senioren niet alleen actief, het maakt hen ook socialer. Eén bewoner fietst door zijn oude buurt terwijl anderen meekijken. Ze herkennen de straten en huizen en dat zorgt voor heel wat gespreksstof. Bovendien vertellen de gegevens die het systeem opslaat iets over de gezondheid en lichamelijke conditie van de

bewoners. Zo zijn vroegtijdig gezondheidsproblemen op te sporen. Als bijvoorbeeld blijkt dat een bewoner tijdens een virtueel ritje naar zijn oude huis opeens verloren rijdt, kan dat een teken zijn van dementie. Projectpartner Woonzorgcentrum Witte Meren zoekt intussen naar een commerciële partner om het project ook elders toe te passen.

Europa en de Zorg PRoF is een open innovatieplatform, gestart in 2009. Sedertdien lanceert de denktank diverse baanbrekende, innovatieve oplossingen. In 2011 pakte PRoF uit met de Patient Room of the Future, in 2012 met de Personalized Residence of the Future, in 2013 met de Private care room of the Future en in 2014 met de Patient Recovery room of the Future. De eerste Europese President, Herman Van Rompuy, won in 2013 de PRoF Honorary Award. Dit jaar was hij voorzitter van de jury die uit de vijf finalisten de winnaar heeft gekozen van de PRoF Award voor innovatieve projecten. Op het eind van het slotevent kondigde hij de winnaar aan: project Cycling Through Your Past van VITO, een samenwerking tussen zorgprofessionals en onderzoekers uit Woonzorgcentrum Witte Meren (Mol), VITO en KU Leuven. En nu: op naar de PRoF Award 2016.

In project ‘Cycling through your past’ fietst een bewoner virtueel door zijn oude buurt, terwijl anderen meekijken.

(Door Koen Vandepopuliere, foto’s: UGent, Nic Vermeulen)

Jan Van Hecke: “Vanaf volgend jaar heel Europa bereiken.” Jan Van Hecke (Boone nv) is coördinator van het PRoF-Consortium met meer dan 300 leden. Het gaat met name om zorginstellingen, onderzoeksorganisaties, fabrikanten en architecten. Na het event spraken we met hem. Hij had het onder meer over de uitreiking van de PRoF-Awards 2016: “Ik vermoed dat de aanpak dan voor 95% hetzelfde zal zijn als dit jaar. Wel waren de 32 ingediende dossiers, uit negen landen, zeer uiteenlopend. Als het gaat over de zorg, kan je over duizend dingen spreken: over architectuur, toestellen, voeding… . Mogelijks zullen we volgend jaar iets meer focussen. Zeker aangezien we vanaf volgend jaar heel Europa willen bereiken. Ik denk dat dit een grote meerwaarde zou zijn voor ons consortium. Het zou uitdrukken dat ons Belgisch project een Europees project aan het worden is.” Het PRoF-consortium zal alle 32 projecten nog eens opnieuw bestuderen om te kijken of ze een meerwaarde kunnen bieden voor het PRoF-project. Van Hecke: “Eigenlijk is het voor ons een mogelijkheid om te groeien, want de mensen die deelgenomen hebben, hebben eerst alle basisregels van het PRoF-Consortium gelezen voor ze deelgenomen hebben. We gaan zeker nog extra kijken welke ervan duidelijk met onze waarden overeenkomen.” Over de zorginstellingen zegt Van Hecke dat men het er fantastisch doet met de beschikbare middelen. “Maar men staat voor een grote uitdaging. Het grote probleem is dat de middelen verminderen. Er is een tendens naar meer thuiszorg. Wij, bij PRoF, moeten helpen ervoor te zorgen dat er technologie is zodat men kan thuisblijven. Denk bijvoorbeeld aan sensoren die ertoe zullen bijdragen dat de toestand van een zieke, thuis, vanop afstand te monitoren is. Er moeten ook manieren zijn zodat mensen er niet in vereenzaming vallen.” Tenslotte benadrukte hij hoe tevreden hij was met het verloop van het PRoF-Award event in 2015: “De vele inzendingen en het professionalisme van de jury onder leiding van prof. dr Peleman hebben daar enorm toe bijgedragen. Ook de bijdrage van de sponsors speelde een grote rol in het succes: Gold Sponsor was KBC, en Silver Sponsors waren Boeckx Architecture & Engineering, en ProF-Consortium.” techcare

01. Voormalige Europees president Herman Van Rompuy 02. Jan Van Hecke, bezieler van ProF 03. Roel Smolders (VITO) met de ProF-Award 2015 voor het project Cycling Through Your Past van VITO, een samenwerking tussen zorgprofessionals en onderzoekers uit Woonzorgcentrum Witte Meren (Mol), VITO en KU Leuven.

BEURZEN

Lezingen op Climatechno Tijdens de vakbeurs Climatechno op woensdag 14 oktober organiseert ODE Vlaanderen het Warmtepompsymposium. Het jaarlijkse symposium gaat dit jaar door tijdens Climatechno en is ingedeeld in drie gedeeltes die zich telkens tot een specifiek publiek richten. In de voormiddag mikt men eerder op het beleidsniveau en gaat men in op de rol van de warmtepomp in het energiebeleid. Ook de plaats van België in de internationale markt komt ter sprake. Doelgroepen hier zijn de vertegenwoordigers van steden en gemeenten, studiebureaus en architecten. In de namiddagsessie is het concreter met case studies in appartementen, kantoren, woonzorgcentra en dergelijke. Tijdens de avondsessie is een innovatiepitch van een aantal exposanten. Op donderdag 15 oktober organiseert SBM (Syntra voor bedrijven en medewerkers) de ‘HVAC – seminars’. HVAC – trends en nieuwe

technologieën worden op een rijtje gezet. Er wordt gewerkt met parallelle sessies. Onderwerpen zijn onder andere ‘STS – ventilatie, ‘minimale eisen voor het vernieuwen van installaties in bestaande gebouwen’, ‘gebouwenbeheer en monitoring’, ‘juridische actiemogelijkheden wanneer energiebesparingsbelofte niet behaald wordt’. Na de lezing organiseert SBM een aantal pitchtours waarbij u op een kort en krachtige manier nieuwigheden gepresenteerd krijgt.

WARMTEPOMPSYMPOSIUM WO 14 OKTOBER 2015 van 09u30 tot 15u30 & van 17u30 tot 19u10 organisatie ODE-Vlaanderen Deelname dagprogramma: Niet-leden: €190 Leden WPP & architecten: €150 Studenten: €25 Deelname avondprogramma: GRATIS mits registratie.

Alle info over het Warmtepompsymposium en de HVAC seminar vindt u op de website: www.climatechno.be.

HVAC-SEMINARS DO 15 OKTOBER 2015 van 09u tot 13u organisatie SBM (Syntra voor Bedrijven en Medewerker) Deelname: €125 excl. BTW

PRAKTISCH WO 14 OKTOBER 2015 van 12u tot 21u DO 15 OKTOBER 2015 van 12u tot 19u Brabanthal Leuven

techcare 38

warmtepomp platform

Verplichte registratie via de website. Bezoek vakbeurs: gratis.

www.climatechno.be

Aquarama & TNAV vieren tiende verjaardag In tijden waarin veel beursorganisatoren harde noten kraken, doet elk positief geluid deugd. Neem nu het verhaal van Aquarama Trade Fair. Exact tien jaar nadat de uitgever van het gelijknamige vakblad voor het eerst de Belgische watertechnologiewereld verzamelde op een beurs in de Brabanthal van Leuven, heeft deze organisatie een vaste stek veroverd in de agenda van iedereen die in deze branche iets wil betekenen. Eén van de succesfactoren van het evenement is

wpp

de krachtige samenwerking met TNAV: het Vlaams netwerk Watertechnologie verzorgt steevast een heel kwalitatieve workshop, die door alle bezoekers en deelnemers wordt gesmaakt. Aquarama Trade Fair scoort jaar na jaar beter. Geboren in 2006, is de organisatie gaandeweg uitgegroeid tot een niet te missen afspraak voor iedere zichzelf respecterende waterprofessional. “De harmonie tussen de

AQUARAMA TRADE FAIR FOR WATER TECHNOLOGY 22/10/2015

workshop en de beurs speelt daarbij een belangrijke rol,” weet organisator Filip Cossement. “Naast een bezoek aan diverse van de circa 100 stands, kunnen de bezoekers hun actieve kennis bijspijkeren door lezingen van de sprekers bij te wonen. Ook de full service-formule is een belangrijk wapen. De exposanten appreciëren het dat ze op hun stand zelf de aangeboden drankjes, hapjes en broodjes kunnen nuttigen.” De vakbeurs houdt al jarenlang resoluut vast

w form n t eu e Ni pla itsw te u o ili w r)b e ut bou e v ( r d ect j o vo pro

u tility b uilding to mo r ro w

23-24 MAART 2016

K O R T R I JK X P O

Meer info: WWW.UTILITY2BUILD.BE

DE COENE PRODUCTS

GEA Happel Belgium

Reserveer vandaag nog uw standplaats: utility2build@kortrijkxpo.com

U2B_ADV_168x125_TECHCARE.indd 1

27/08/15 09:34

aan het modulair concept, met stands die variëren van 12 m² tot en met 24 m². “Wij geven niemand een voorkeursbehandeling, vanuit de overtuiging dat de aanwezige standhouders sowieso het verschil willen en kunnen maken met de producten en/of diensten die ze de markt aanbieden.”

uit waterstromen, duurzaam hergebruik van water via alternatieve waterbronnen, en efficiëntere, besparende technieken.” Deze workshop wordt voor het eerst georganiseerd samen met VMx, de vereniging van milieuprofessionals.

Ook Vlario, AquaFlanders en Vlakwa zijn partners van de Aquarama Trade Fair, die op 22 oktober 2015 doorgaat van 10u. tot 18u. in de Brabanthal in Leuven. (Door Bart Vancauwenberghe)

www.aquarama.be

techcare

Naar goede gewoonte stelde TNAV ook voor de editie van dit jaar opnieuw een sterke workshop samen. Dit jaar staat die in het teken van ‘duurzaam watermanagement in de industrie’. “Zowel proceswater als afvalwater zullen hierbij de revue passeren,” licht Paul Ockier toe. “De sprekers zullen onder meer stilstaan bij de winning van grondstoffen

Hét trefpunt HVACR! voor de HVACR Registreer u met de code 152015 voor gratis toegang en maak kans op één van de vele prijzen! Mediapartners:

www.climatechno.be organisatie: FCOmedia • Boulevard des canadiens 118 B-7711 Dottignies • T +32 (0)56 77 13 10

wpac

wpp warmtepomp platform

ventibel ventibel

Meer dan 50 gratis seminaries op EXPO 60+ in Mechelen

e 18de editie van EXPO 60+ vindt dit jaar plaats van 7 tot en met 9 oktober 2015 in Nekkerhal-Brussels North te Mechelen. EXPO 60+ is de grootste Belgische vakbeurs voor de zorgsector, waar gedurende drie dagen meer dan 7.300 zorgexperten en beslissingsnemers aanwezig zijn om de 260 exposanten te bezoeken en één of meerdere seminaries uit het rijkelijk gevulde programma bij te wonen. Opmerkelijke troef van het evenement is de combinatie van een gemoedelijke en tegelijk ook zakelijke sfeer.

Thema’s De volgende thema’s staan dit jaar op het programma: • Burn-out in de zorg • Zelfmanagement voor zorgmanagers • Verpleegkundige of zorgkundige: is er nog een onderscheid? • Wifi/dect/oproepsystemen in combinatie met bouwmaterialen… • Hoe de architectuur laten aansluiten op de noden van de gebruikers?

• Valpreventie De dagprijs van het WZC gewikt en gewogen: rendabiliteit – interne markt en _ maatschappij in balans. • Mobiliteit in de zorg… een ‘buzz woord’ of kan het echt het tekort aan zorghanden opvangen? • Relighting - Energiebeheer - best practises en tips om te besparen • Zorgdoelstellingen in de thuiszorg Innovation to Care (I2C) EXPO 60+ schenkt veel aandacht aan de nieuwste en meest innovatieve producten, diensten en totaalconcepten. Op vrijdag 9 oktober 2015 worden voor de achtste keer de Innovation 2 Care (I2C) Awards uitgereikt. Genomineerde inzendingen zullen vanaf midden september bezichtigd en beoordeeld kunnen worden via de website www. expo60plus.be en worden op de beurs zelf voorgesteld. Hospitality Awards EXPO 60+ hecht veel belang aan gastvrijheid. Waar gastvrijheid voor staat, is voor

iedereen anders, maar veel zorgorganisaties steken veel energie in de manier waarop ze hun gasten het warme, prettige gevoel geven. Er leeft heel wat op het gebied van gastvrijheid en we kunnen van elkaar leren door onze initiatieven te delen. Daarom worden op EXPO 60+ ook vijf Hospitality Awards uitgereikt om deze organisaties te belonen en anderen aan te moedigen. Zorgorganisaties hebben tot 25 september de tijd om hun kandidatuur in te dienen. Meer informatie over de Hospitality Awards via hfdv.vzw@ gmail.com. Praktisch EXPO 60+ 2015 vindt plaats op 7, 8 en 9 oktober in Nekkerhal-Brussels North te Mechelen. Op woensdag 7 en donderdag 8 oktober is de beurs open tussen 9u30 en 18u en op vrijdag tussen 9u30 en 17u. De toegang tot EXPO 60+ is gratis, mits online voorregistratie op www.expo60plus.be. Gebruik uw promocode “Techcare15”. www.expo60plus.be techcare

Traditiegetrouw biedt EXPO 60+ ook dit jaar een boeiende mix van vernieuwende toeleveranciers, inspirerende producten en prikkelende innovaties. Daarnaast wordt er tijdens het uitgebreid seminarieprogramma aandacht geschonken aan actuele thema’s uit de sector. Tijdens elke editie nemen ongeveer 4.500 bezoekers deel aan de seminaries. Nadien ontvangt men een officieel bijscholingsattest. De deelname is gratis voor alle bezoekers van EXPO 60+ op voorwaarde dat ze zich vooraf inschrijven via www.expo60plus.be, waar ook het volledige seminarieprogramma kan geraadpleegd worden.

PRODUCTSPOT

Watergedragen lak met LTA+-technologie

igma Coatings introduceert de sterk verbeterde Sigma Tigron Aqua, een watergedragen lak met LTA+technologie. Door de unieke combinatie van bindmiddelen is het houtwerk nog beter beschermd tegen krassen en vuil, maar ook tegen huidvet. Hierdoor is het product bijzonder geschikt voor toepassingen in de verzorgingssector. “De nieuwste technologie laat toe om tegemoet te komen aan de trends in de markt”, vertelt Didier Van der Taelen (Technical Support Manager PPG Coatings). “Enerzijds willen we eindklanten meer duurzaamheid aanbieden – vooral in de ruimtes waar geleefd wordt – en anderzijds komen we nu ook tegemoet aan de wensen van de professionele schilder wat betreft de esthetiek, glansgraad én open tijd. Sigma Tigron Aqua is ons watergedragen lakassortiment voor binnentoepassingen en werd ingrijpend vernieuwd. We hebben niet zomaar een beetje peper of zout vervangen, maar het product vanaf de basis opnieuw geformuleerd!”

techcare

Combinatie esthetische en technische prestaties Sigma Coatings hanteert twee watergedragen verfsystemen, namelijk Sigma Torno voor buitenschilderwerk en Sigma Tigron Aqua voor binnenschilderwerk. Didier Van der Taelen: “We slagen erin om voor al het binnenwerk in één lak de esthetische prestaties te combineren met technische prestaties. De huidvetresistentie en het bestand zijn tegen slijtage zijn bijvoorbeeld nog

verder toegenomen door gebruik te maken van de LTA+-technologie. Die staat voor een combinatie van bindmiddelen en toevoegingen die samen voor een doorgeharde verflaag zorgen die daarbij langdurig resistent is tegen huidvet. Vingertasten zijn een bekend probleem bij watergedragen binnenlakken. Natuurlijk vet dat altijd op onze vingers aanwezig blijft, is vergelijkbaar met componenten van het bindmiddel van de verf. Concreet betekent dit dus dat voorheen het vet de bovenste filmlaag penetreerde en een reactie met de verffilm aanging, waardoor die verweekte. Dat gaf vuil de mogelijkheid om de verflaag binnen te dringen, met als opvallend resultaat die vieze en plakkerige vlekken, meestal rond de deurklinken.” De vorige LTA-formulering ging dat tegen door de verbinding van de zuren te blokkeren, maar bij Sigma werd Tigron Aqua geherformuleerd om de nieuwste ontwikkelingen in bindmiddeltechniek toe te passen. Samen met de leveranciers werd een bindmiddel ontwikkeld dat bij droging niet alleen vernet maar ook ‘crosslinkt’. Dit betekent dat de bovenste laag veel harder wordt, en daardoor moeilijker te penetreren wordt. Door deze

unieke bindmiddelcombinatie is de verflaag nu nog beter bestand tegen huidvet en slijtage. De nieuwe Tigron Aqua is er in verschillende glansgraden. “De glansgraad satin hebben we met tien glossunits teruggebracht, en dit op verzoek van de professionele schilders”, aldus Liesbeth Teliszewskyj (Brand Manager Sigma Coatings). “Daarnaast werd er ook veel aandacht besteed aan het viskeuzer maken van de lak, het verlengen van de open tijd en het verbeteren van de vloei. Hierdoor lijkt de verwerking van Tigron Aqua nu nog beter op die van een solvent alkyd-lak.” Ook de Tigron Aqua primer werd niet uit het oog verloren. In de nieuwe kwaliteit is de vulling, doordroging en schuurbaarheid aanzienlijk verbeterd. Duurzaamheid “Dankzij onze R&D slagen we er telkens in om onze kwaliteitsvoorsprong te behouden”, besluit Didier Van der Taelen. “Duurzaamheid is hierbij een belangrijk aandachtspunt. We brengen rendement in balans met mens en milieu. We kiezen niet alleen zoveel mogelijk voor hernieuwbare en milieuvriendelijke grondstoffen, maar we ontwikkelen ook producten die de levensduur van alles wat onze verf beschermt, verlengt. Zo moeten gebouwen en constructies minder vaak worden vervangen.” (Door Rudy Gunst) www.ppg.com

Eribel: Brandwerende isoleerceldeurgehelen

Zusterhof zette samen met Accel een traject op inzake mobiele digitale zorgkarren. Jef Verstappen (Zusterhof ): “Vroeger deden de medewerkers hun ronde en moesten zij daarna de administratie verwerken. Dat is niet efficiënt. Elke kar is uitgerust met een thin client. Onze medewerkers kunnen hier op inloggen en de administratie meteen afhandelen terwijl ze in de kamer met de bewoner bezig zijn. Doordat we met thin clients en een RDP-connectie werken, kunnen de karren ook onderling verwisseld worden. Iedereen kan op elke kar inloggen met zijn eigen gegevens, een enorm voordeel. Ook ons tweede woonzorgcentrum, Onze-Lieve-Vrouw, logt in via hetzelfde systeem. We hebben samen met Accel onze IT-infrastructuur zo geoptimaliseerd, dat beide huizen gebruik kunnen maken van dezelfde systemen en toepassingen.”

Bouwheren, architecten en beheerders van forensisch psychiatrische instellingen wensen alsmaar vaker veiligheidsdeuren met een hoge graad van veiligheid en esthetiek. Het ERIBEL-concept voldoet aan deze behoeftes. De voordelen zijn: look & feel van een gewone houten deur (geen gebruik van zware stalen panelen), geschikt voor badge en uitgebreide toegangscontrole, vergrendelingstechnieken geïntegreerd in de omlijsting, praktisch en veilig (toezicht door het personeel mogelijk, tegelijk garantie van privacy), indien gewenst uitgerust met anti-suïcidaal beslag, combinatie met raamgehelen en beglaasde zijlichten, duurzaam en robuust (cycliproef van 1.000.000 cycli volgens NBN EN 12400) Benor/ATG goedkeuring: RF30 en RF60.

www.accel.be

www.eribel.be

Accel: Mobiele digitale zorgkarren voor Zusterhof

Geberit AquaClean Mera douche-wc De nieuwe Geberit AquaClean Mera is een totaaloplossing die het comfort en gemak van een douche-wc naar een nieuw niveau tilt. De geavanceerde technologie en het stijlvolle design vullen elkaar perfect aan, waardoor spoelen met water een evidentie wordt. Bijkomende functies zijn een discreet oriënteringslicht, een wc-deksel dat automatisch opent en sluit, verwarming voor de wcbril, droging en geurextractie. De gebruiksvriendelijke afstandsbediening biedt de mogelijkheid om de diverse functies intuïtief volgens persoonlijke voorkeur te bedienen. De WhirlSpray douchetechnologie die hier voor het eerst wordt gebruikt, omvat twee wateropeningen en verzekert een uitermate gerichte reiniging. Deze voorziening biedt een grondige en aangename persoonlijke hygiëne met een gering waterverbruik. Een afzonderlijke ladydouche levert een uitermate zachte douchestraal. De keramische pot zonder spoelrand van AquaClean Mera is verrassend ruim aan de binnenkant, waardoor het toilet geschikt is voor mensen in alle vormen en maten.

Beltrami: Bianco Carrara Beltracer Beltracer doet een nieuwe wind waaien door het aanbod klassieke marmers. Het beste van twee werelden wordt gecombineerd: een keramische basis met een toplaag marmer. Beltracer vloertegels zijn slechts 1,2 cm dik en uiterst geschikt voor renovaties. Er zijn verschillende mogelijkheden qua afwerking: gepolijst, vezoet en antico. De vezoete afwerking wordt aangeraden als vloertegel en gepolijst voor wanden. De antico afwerking laat toe om marmer te gebruiken in een landelijk kader. (Foto: Projectrealisatie AZ Sint-Monica) www.beltrami.be

techcare

www.geberit.be

NEWS

Multiline: Rekta 40/90 GEZE Powerturn De GEZE draaideuraandrijving is in staat om naast standaard deuren ook grote en zware deuren, met een breedte tot 1.600 mm of deurgewicht tot 300 kg, op een betrouwbare en veilige wijze te openen. Tegelijkertijd past de Powerturn met zijn geringe inbouwhoogte van maar zeven centimeter naadloos in elk design. De Powerturn is uitermate geschikt voor (bijzonder brede) brandwerende deuren, in de F/R variant is zelfs een rookschakelcentrale geïntegreerd. Ook handmatig gebruik van de deur is zeer eenvoudig. De veer, waarmee de deur in geval van brand wordt gesloten, wordt eenmalig op spanning gebracht en in deze toestand vastgehouden. Daarbij is de aandrijving te allen tijde meester van de situatie. Door de Smart swingfunctie wordt op de energiekosten bespaard, zowel in de stand “permanent open” als tijdens het gebruik. www.powerturn.gezebenelux.com

Met de slanke Rekta 40/90 vult Multiline de serie Rekta40 aan voor directe/indirecte verlichting. Hiervoor worden Tridonic Talexx led-modules gebruikt, mogelijk in een kleurtemperatuur van 2700K, 3000K, 4000K of instelbare kleurtemperatuur (tunable white) tussen 3000K en 6000K. Dankzij spotmodules met 3 of 4 Nichia leds van 1W (3000K of 4000K) is accentverlichting ook mogelijk. Deze modules met een rendement van 130 lm/W zijn verkrijgbaar met een stralingshoek van 8° of 32°. Rekta 40/90 is als bedhoofdarmatuur aan de wand uitermate bruikbaar, maar is ook geschikt als pendel- of opbouwarmatuur, als maatwerk of in een standaardversie. Ook deze armatuur is leverbaar in een geanodiseerde afwerking of een poedercoating in elke gewenste RAL-kleur. www.multiline.be

Initial introduceert no touch lijn voor ultieme hygiëne Handen wassen en drogen op de werkvloer kan voortaan volledig ‘no touch’ – zonder contact met mogelijk besmette oppervlakken, kranen of zeepdispensers – met de introductie van de no touch producten van Initial. De productlijn bestaat uit een kraan, zeepdispenser en een dispenser voor desinfecterende handgel. Er is tevens een no touch papierdispenser beschikbaar, en per oktober een no touch handdoekautomaat. Alle producten zijn voorzien van een sensor, waardoor handcontact niet langer nodig is. De producten zijn onderdeel van de Signature-lijn, winnaar van de internationale Red Dot Design Award 2014. www.initialservices.be

Halton: Ultra zuivere lucht voor de volledige operatiekamer Halton kondigt een nieuwe clean-air technologie aan voor moderne operatiekamers in ziekenhuizen. Deze technologie revolutioneert de traditionele oplossingen in de sector waardoor het hygiëneniveau dat vereist wordt voor grote operaties, nu in de hele operatiekamer heerst. De oplossing werd ontwikkeld in samenwerking met het uiterst moderne New Karolinska Solna ziekenhuis dat in 2016 in Stockholm zijn deuren opent. Halton Vita OR Space maakt gebruik van een nieuw type technologie die de vereiste cleanroom in de hele operatiekamer creëert en dat ook nog eens energie-efficiënter. De technologie is in staat om de ventilatie per operatiekamer aan te passen. Halton biedt een kant-en-klare oplossing aan, waaronder een validatiemethode: de oplossing wordt op locatie getest met behulp van een gesimuleerde of werkelijke operatie.

techcare

www.halton.com

Safety Sience: Printer voor leidingmarkering

Itec: Concept Ultimate Itec presenteert met de Concept Ultimate collectie vinylvloeren nieuwe dessins en kleuren, naast de typische functionele troeven voor de zorgsector. Onderhoudsvriendelijk door de lichte ‘embossering’, maar toch sfeervol en ideaal voor de druk bewandelde ruimtes in de zorg. Dit vinyl heeft een 0,70 mm dikke slijtlaag en is extra verstevigd door middel van een polyurethaanlaag, waardoor de vloer bestand is tegen intensief gebruik van rolstoelen, zwenkwielen enz. Concept Ultimate is extra behandeld tegen schimmel en bacteriën. De motieven in de collectie gaan van klassiek en modern parket tot moderne structuren als gravel, granito en frisse allovers. Inzake kleuren is er keuze van neutraal grijs of bruin tot schakeringen van rood, groen, oranje, geel en blauw. Verkrijgbaar op rol, in banen van 2 en 4 meter. www.itecfloors.com

Oxypoint zuurstof doseersystemen Op 2,5 jaar tijd zijn twaalf Vlaamse ziekenhuizen gebruikers van de Oxypoint systemen. Dit met de bedoeling om het comfort van de patiënt bij zuurstoftherapie te verbeteren en verspilling van kostelijke medische zuurstof tot een minimum te beperken. De zuurstof doseersystemen combineren met hun comfortmode een drastisch verminderde uitdroging van de neusslijmvliezen met een verlaagd verbruik van O2 (tot 75% minder verbruik). Naast de comfortmode kan het systeem ook als een klassieke flowmeter gebruikt worden, waardoor arts en verpleging de therapie kunnen aanpassen naargelang de patiënt. Er wordt gewerkt aan uitbreiding naar Brussel en Wallonië, alsook op internationaal vlak.

Met de CRM-100 labelprinter kan men leidingmarkering in de juiste kleurcombinaties afdrukken en daarna in de gewenste vorm knippen. Het toestel kan ook andere veiligheidsignalisatie, barcodes en identificatielabels afdrukken. De software bevat een uitgebreide bibliotheek van pictogrammen, inclusief de nieuwste volgens de ISO EN7010 richtlijn. www.safetyscience.be

Schneider Electric: EasyLED noodverlichting De EasyLED is een belangrijke nieuwigheid in de wereld van de noodverlichting. Het product is een ideale oplossing voor kleine installaties en bezit alle kenmerken die een noodverlichtingsblok moet hebben. EasyLED is discreet, eenvoudig te installeren en heeft de volgende kwaliteiten: lange levensduur, esthetisch, betrouwbaar, zuinig in het verbruik en aantrekkelijk geprijsd. Het wordt op strategische plaatsen geïnstalleerd (bijvoorbeeld boven de elektrische verdeelkast) en verzekert noodverlichting wanneer er zich problemen voordoen in de stroomtoevoer of bij een blackout. www.schneider-electric.be techcare

www.oxypoint.eu

NEWS

Nieuw vakevent UTILITY2BUILD

Uitbreiding van de CuSL met ALHO-modules Een bijgebouw van twee verdiepingen optrekken op een smal binnenplein, gelegen tussen bestaande gebouwen die aan de ene kant tot zeven en aan de andere kant tot twaalf verdiepingen hoog gaan. Dit was de uitdaging waarmee ALHO werd geconfronteerd bij de uitbreiding van de Cliniques universitaires SaintLuc in Woluwe (Brussel) met een dagziekenhuis gespecialiseerd in hematologie. De bedoeling is dat de patiënten van de dienst hematologie in het nieuwe gebouw, met een bruto-oppervlakte van 850 m², een functionele architectuur ontdekken die vertrouwen inboezemt. Voor de bouwheer gold de hoge kwaliteit van de in de fabriek geprefabriceerde modules als prioriteit. Tijdens de levering, de vier montagedagen ter plaatse en de periode die op de uitbreidingswerken volgde, konden de activiteiten van het ziekenhuis voortgezet worden, zonder geluidshinder of stof.

Kortrijk Xpo organiseert op woensdag 23 en donderdag 24 maart 2016 op vraag van de markt het nieuw vakevent UTILITY2BUILD, het (ver)bouwplatform van de hand van de organisatoren van ARCHITECT@WORK. Dit professioneel contactplatform biedt enerzijds een exclusieve focus op materialen & technieken voor de utiliteits- en projectbouw en anderzijds ruime mogelijkheden tot networking en kennisoverdracht. Deelname is voorbehouden aan fabrikanten, exclusieve invoerders en verdelers van materialen voor ruwbouw en buitenafwerking, binnenafwerking, technieken, architectenbureaus, ingenieursen studiebureaus en aannemers klassen 5 t.e.m. 8. Voor deze bouwpartners zal UTILITY2BUILD zeer gericht bouwheren uit de volgende zes kernsectoren binnen de utiliteits- en projectbouw uitnodigen: education, government, offices, healthcare, hospitality, retail. Teneinde het contact tussen de bouwheren en bouwpartners te optimaliseren, wordt de bouwheer doorheen compacte en uniforme modules geleid, die samen een inw form n t eu e novatieve beurslay-out creëren, inNi pla itsw te u i til ouwfree catering voor iedereen. )boclusief u r (ve de ctb or roje p

www.utility2build.be

utility building tomor row

23-24 MAART 2016

KOR TRIJK XPO

www.alho.com

Viega: In de hoogte verstelbaar Eco Plus-element voor wastafels

Meer info: WWW.UTILITY2BUILD.BE

Geutebrück: Videoveiligheidssysteem voor de zorgsector

PRODUCTS

GEA Happel Belgium

Het nieuwe Geutebrück videoveiligheidssysteem voor de medische branche is ontworpen als onderdeel van een allesomvattende veiligheidsoplossing. Met zijn open interfaces met alle andere veiligheidscomponenten levert het op het juiste moment de elementaire beeldinformatie. De toepassing reikt van de observatie van patiënten in de intensive care afdeling tot aan toegangscontrole. Daarbij kan, automatisch of handmatig, exact dat worden bewaakt, wat preventief geobserveerd moet worden. Intelligente videoanalyse vormt hier een ondersteuning. De zaken die van belang zijn worden volledig gedetecteerd. Wordt er een alarm gemeld, dan wordt dit doorgeschakeld, de voorgeschiedenis wordt opgeslagen, het gebeuren wordt in livestream weergegeven en de locatie/positie wordt op de grafische plattegrond getoond.

techcare

www.geutebrueck.com

Viega stelde op ISH 2015 diverse nieuwigheden voor, waaronDE COENE der het in de hoogte verstelbaar Eco Plus-element voor wastafels. Naast het bekende element voor de individuele hoogteverstelling vanvandaag wc’s is ook een in de hoogte verstelbare versie Reserveer noger uwnu standplaats: utility2build@kortrijkxpo.com leverbaar voor wastafels. Net als bij de beproefde wc-elementen wordt er gewerkt met een betrouwbare, puur mechanische activering: met een druk op de knop en zonder elektronica kan de wastafel op elk moment traploos worden versteld binnen een bereik van 20 cm.

U2B_ADV_168x125_TECHCARE.indd 1

27/08/15 09:34

www.viega.be

Bezoek

Dé vakbeurs voor de zorgsector

7-8-9 OKTOBER

NEKKERHAL - BRUSSELS NORTH - MECHELEN De 18de editie van de zorgbeurs EXPO 60+ vindt plaats op 7, 8 en 9 oktober in de Nekkerhal-Brussels North te Mechelen. De beurs verzamelt gedurende drie dagen 7.300 professionals zoals directeurs, administrateurs, architecten, verplegers, logistieke en technische managers uit woonzorgcentra, ziekenhuizen, de psychiatrie, gehandicapten- en thuiszorg, die zich uitgebreid komen informeren over nieuwe technieken, innovaties en materialen.

Registreer nu gratis via www.expo60plus.be met uw code “TECHCARE15”

Organised by EASYFAIRS

Energieverbruik in ziekenhuizen Overzicht

Met Schneider Electric kunt u het energieverbruik in het volledige ziekenhuis weergeven. Zo kunt u het verbruik beheren, verspilling beperken en geld besparen.