techcare 14 nl

Afgiftekantoor Oostende X - P915317 - Driemaandelijks tijdschrift - V.U.: Filip Cossement - Bld. des Canadiens 118 - B-7711 Dottignies

JAARGANG 4 - APE-MEI-JUN 2016 - N14

techcare BOUW, INSTALLATIE & INRICHTING VOOR DE ZORGSECTOR

Is uw zorginstelling future-proof?

VTDV-congres 2016

Eerste Hulp Bij Ontdoen van oud elektrisch medisch- en labomateriaal?

Recycleer duurzaam: vraag het aan een Recupel erkende Recycler.

Als facility manager waakt u over het materiaal in uw organisatie of bedrijf. Maar wat als u een apparaat niet meer gebruikt en kwijt wil? Ook dan blijven veiligheid en risicobeheersing cruciaal. Mens en milieu verdienen een optimale bescherming. Werk daarom samen met een Recupel erkende Recycler.

Het is de beste garantie voor de correcte en duurzame afdanking van uw oud elektro-materiaal: laboratoriumapparatuur, monitoren, testapparaten, scanners ...

Vraag een voorstel aan op www.recupel.be/recupel-recycler

04

techcare

INHOUD

Foto © Toon Grobet

PROJECT UZ Leuven - Gasthuisberg: Nieuwbouw ‘Kritieke diensten’ etaleert nieuwe concepten Astor vzw: streven naar meer... met minder Stookplaatsrenovatie met groot vermogen

WZC De Plataan bestrijdt met succes legionella Geothermie levert energie voor verwarming en koeling in WZC Sint-Anna Goede pompenservice cruciaal voor UZ Leuven

16

Hypermoderne toegangscontrole beschermt patiënten AZ Maria Middelares Koelconcept op maat van Sint-Vincentiusziekenhuis

Periodiciteit: Driemaandelijks Gratis verspreid naar studiebureaus en diensthoofden technische diensten van woonzorgcentra, ziekenhuizen en OCMW’s.

Hoofdredactie: Tilly Baekelandt,

04 16 18 20 22 24 30 34

BCW Nieuwe versies ISO14644 – 1&2 Normen voor de classificatie van cleanrooms

12

tilly.baekelandt@fcomedia.be - T + 32 (0)56 33 42 72 Redactie: Staf Bellens & Colette Demil, Philip Declercq, Rudy Gunst, Koen Vandepopuliere, Alex Baumans, Bart Vancauwenberghe Reclame-advies: Filip Cossement, T +32 (0)56 77 13 10, filip.cossement@fcomedia.be Verantwoordelijke uitgever: Filip Cossement, Boulevard des Canadiens 118, B-7711 Dottignies Vormgeving: marieke.veys@fcomedia.be

REPORTAGES Verhoogde veiligheid en comfort in operatiekamers Flexibele KMO linkt elektriciteit en HVAC in zorgprojecten Ventilatieroosters voor de zorgsector

Version française sur simple demande

CONGRES

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of

Is uw zorginstelling future-proof?

openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor ondertekende artikels zijn alleen de auteurs aansprakelijk. Voor de inhoud van de advertenties zijn enkel de adverteerders aansprakelijk.

De uitgever erkent geen enkele verplichting tot opname van aangeboden advertenties.

Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers

26 28 33 36

PRODUCTSPOT Professionele klimaatmeter meet, registreert, analyseert en documenteert

39

NEWS

43

PROJECT © Toon Grobet

V

orig jaar nam UZ Leuven op Gasthuisberg het laatste deel van de nieuwbouw ‘Kritieke diensten’ in gebruik. Het gebouw herbergt heel wat vernieuwende concepten en sluit functioneel aan bij het bestaande ziekenhuis en de geplande en gedeeltelijk al gerealiseerde verdere invulling van de site.

techcare

De historiek van UZ Leuven op Gasthuisberg gaat terug tot de jaren 70, toen het ziekenhuis voor het eerst in gebruik werd genomen. In de jaren 80 en 90 volgden twee uitbreidingen, aansluitend bij het oorspronkelijke gebouw, wat resulteerde in een complex met diverse vertakkingen. Om de contouren van een bredere ‘health sciences campus’ voor zorg, opleiding en onderzoek vast te leggen, stelde het architectenbureau AWG in 2004 een masterplan op. Het vormelijke uitgangspunt was dat de site wordt behandeld als een stedelijke omgeving, waarin nieuwe gebouwen de vorm krijgen van bouwblokken met een eigen identiteit, verbonden door volwaardige buitenruimtes en patio’s. Voor het ziekenhuis werden als fase IV een aantal deelprojecten gedefinieerd: Kri-

04

Nieuwbouw ‘Kritieke diensten’ etaleert nieuwe concepten UZ Leuven - Gasthuisberg tieke diensten, Vrouw en Kind en Kinderpsychiatrie. Onder deze gebouwen werd eerst een ondergronds parkeergebouw van drie lagen gerealiseerd, goed voor 1.500 auto’s en aansluitend bij de toekomstige hoofdtoegang. Voor de aparte gebouwen bestendigt het masterplan de bestaande richtlijn dat de niveaus overal dezelfde functionele flow krijgen, om te komen tot een maximale scheiding tussen het interne, het logistieke en het bezoekersverkeer. Met het oog op een flexibele structuur die wisselende invullingen toelaat, werd een bouwraster van 7m80 bij 7m80 vastgelegd met bruto verdiepingshoogten van 4m20 of 3m60.

Daglicht en uitzicht Het gebouw, bestemd voor de Kritieke diensten, werd net zoals de parkeergarage gerealiseerd naar een ontwerp van de tijdelijke vereniging van de architectenbureaus AR-TE en dJGA en het ingenieursbureau STABO. Het huisvest, naast ondersteunende functies, twee clusters van elk vijf operatiezalen, de

spoedgevallendienst met een aansluitende afdeling radiologie (voor spoedgevallen en voor de kinderen), een hemodialyse-eenheid op twee niveaus, een eenheid intensieve afdeling neonatologische zorg (NIZ) en twee afdelingen intensieve zorg. “Zoals voor elk project gingen we ook hier van start met visieteksten van de betreffende diensten, waarin zij schetsen hoe zij de komende jaren willen werken”, vertelt Steven Hinnisdaels van de dienst ruimteplanning UZ Leuven.

“Op basis daarvan werd een programma van eisen opgesteld met het gewenste aantal lokalen en vierkante meters.” In samenspraak met de technische dienst zette het ontwerpteam dit om in een technisch concept. Architecturaal kreeg het gestalte in een langwerpig gebouw met een vloeroppervlakte van 37.000 m², verspreid over zes niveaus, en uitgerust met drie verticale circulatiezones: een aan beide kopse uiteinden voor bezoekers en ambulante patiënten en een centrale zone voor intern gebruik. Belangrijke aandachtspunten van het ontwerpteam zijn

Hoge eisen Hoe verliep het verdere ontwerp- en inrichtingstraject? Architect Filip Deschryver (arte): “Met het oog op een flexibele installatie van de technieken bestaat de structuur uit een betonskelet en paddenstoelvloeren, allemaal ter plekke gestort. Voor de buitenafwerking viel de keuze op een rechthoekige gevelsteen in een opvallende rode kleur, wat het gebouw de gewenste individuele identiteit geeft. Het aangrenzende gebouw Vrouw en Kind, ook een project van ons ontwerpteam, heeft dan weer een gevelafwerking in

een smalle en langwerpige, gele baksteen, terwijl het gebouw Psychiatrie (Stephane Beel Architecten, n.v.d.r.) een witte gevellook kreeg.”

Voor de gedetailleerde invulling en uitrusting hanteert het ontwerpteam een methodiek die intern LIB werd gedoopt, wat staat voor lokaalinhoudbeschrijvingen. Architect Dirk D’herde (ar-te): “Voor elk lokaal worden op basis van de input van gebruikers en de technische dienst de uitrusting, afwerking en technische prestatie-eisen gedefinieerd.

Een taak die voor dit project al snel anderhalf jaar in beslag nam, omdat we toen nog niet in BIM werkten.” Ingenieur Frank Mellaerts (STABO): “Als universitair ziekenhuis legt UZ Leuven zijn technische en materiaaleisen erg hoog. Ook hanteren zij een gelimiteerde lijst van elementen en oplossingen waaruit wij als ontwerpers moeten kiezen. Dat doen ze onder meer om te vermijden dat de technici

02

01

© Toon Grobet

03

van de permanentie bij probleemoproepen worden geconfronteerd met zeer uiteenlopende concepten.”

Beslissen in consensus Ingenieur-architect Erik Van De Wauwer van de technische dienst UZ Leuven beaamt dat alles: “Materialen bekijken wij altijd mee >>>

01. Bij deze nieuwbouw gebeurde de vrijgave van alle installaties en lokalen op een andere manier. In plaats van een nazicht op basis van steekproeven werd alles stuk voor stuk drie keer getest. .

02. De afdeling intensieve zorgen is groter dan vroeger en opgevat als een grote baai met een centrale kern van waaruit een optimaal toezicht mogelijk is.

03. Het innovatieve NIDCAP-concept op de afdeling neonatale intensieve zorg leerde de dienst NIZ kennen in de Verenigde Staten. Het concept omvat drie baaien met daarin de individuele kamers gegroepeerd rond een centrale kern. Alle kamers zijn technisch evenwaardig uitgerust zodat de baby’s niet moeten verhuizen als hun zorgbehoefte wijzigt.

© Toon Grobet

© THV ar-te/dJGA/STABO

techcare

daglicht en uitzicht, zowel voor de patiënten als voor de medewerkers die soms lange tijd doorbrengen in deze zones. Patio’s, een doordacht gebruik van glas in buitengevels en binnenwanden en dakkoepels dragen bij tot een healing environment en een aangename werkplek.

05

PROJECT

04

© Toon Grobet

vanuit het perspectief van de exploitatiekost.

Naast de eigen medewerkers hebben we als universitair ziekenhuis veel studenten en mensen in opleiding, wat de gebruiksintensiteit van de infrastructuur verhoogt waardoor de slijtage en/of beschadigingskans groter wordt. Ook moeten mensen in noodsituaties snel reageren en is er dan geen tijd om voorzichtig te zijn. Daardoor kiezen we dikwijls voor meer robuuste oplossingen die wel-

techcare

PROEFSTART VAN KWO Een ziekenhuis verbruikt veel energie.

Daarom besloot UZ Leuven om gebruik te maken van een natuurlijke energiebron in de vorm van KWO. Koude en warmte worden via putten op de uiteinden van de site onttrokken aan of gestockeerd in de bodem en gebruikt in de gebouwen. Door de grote verschillen in vraag - in de OK-zalen is bijvoorbeeld bijna permanent koeling nodig - wordt een balans mogelijk.

Erik Van De Wauwer: “Ook als de installatie optimaal draait, zullen we gas en elektriciteit blijven verbruiken. Een universitair ziekenhuis kan niet volledig energieneutraal draaien. Je hebt altijd redundantie nodig. Daarom zetten we prioritair in op energiezuinige gebouwen om de vraag naar warmte of koude zoveel mogelijk te beperken. Ook daar is het altijd weer afwegen tussen bouwkost en energiekost op termijn.

Energieneutraal bouwen kan bijvoorbeeld een extra vraag naar koeling induceren, omdat de intern geproduceerde warmte hoger is dan de warmtevraag in een gebouw.”

06

iswaar duurder zijn, maar langer meegaan of minder vervangkosten vergen. Uiteraard worden ook altijd andere factoren en adviezen van andere ziekenhuisdiensten mee in rekening genomen: prijs, esthetiek, hygiëne, ergonomie …”

Steven Hinnisdaels: “Beslissingen zijn altijd gebaseerd op een consensus, op één uitzondering na. In samenwerking met de ontwerpers en na goedkeuring van de directie leggen we een look & feel vast voor het volledige gebouw. Daar houden we ons achteraf ook consequent aan. Als je daarvoor ‘les goûts et les couleurs’ van elke afdeling zou toelaten, kom je waarschijnlijk niet of slechts uiterst moeizaam tot een coherent concept.”

Erik Van De Wauwer: “Gezien onze schaal springen we soms terughoudender om met nieuwe oplossingen dan andere ziekenhuizen. Zo hebben we hier wel led inbouwspotjes geplaatst, maar nog geen grotere ledlampen. Tot voor kort konden de fabrikanten er ons nog niet van overtuigen dat er tegenover de meerprijs effectief een langere levensduur staat.”

Oplevering in schuifjes De eigenlijke bouw duurde van 2009 tot midden 2015. Op het eerste gezicht een erg lange periode, maar onderweg werd het gebouw in diverse etappes opgeleverd en in gebruik genomen. Steven Hinnisdaels: “Die aanpak kaderde binnen een masterplan van verhuisbewegingen, noodzakelijk voor een optimale werking van het ziekenhuis.

Zo hebben we bijvoorbeeld eerst de nieuwe intensieve afdelingen in gebruik genomen, omdat we dan een recovery konden inrichten in een vrijgekomen intensieve afdeling.

Dat bood ons de gelegenheid om de bestaande recovery te renoveren, uit te breiden

05

en aan te passen aan de extra capaciteit met de nieuwe OK-zalen. Uiteraard vergt dat alles veel uitvoeringscoördinatie en overleg met de aannemers.” “Maar onze technische concepten zijn daar op afgestemd, met installaties per afdeling”, vult Erik Van De Wauwer aan.

Het ontwerpteam wijst op de consequenties van deze aanpak. “Die prioritaire opleveringen hebben ons wel hoofdbrekens bezorgd.

Ze volgen immers een andere logica dan die van een ‘normaal’ bouwproces. Zeer strenge tijdelijke maatregelen tegen bv. stofoverlast en de variatie aan in te zetten personeel wogen op het rendement van de aannemers.

Dat lokte onvermijdelijk discussies uit. Dat de timing is gerespecteerd, was vooral te danken aan het feit dat de uitvoeringscoördinator EIM een gezamenlijk bedrijf van ar-te en STABO was, waardoor de communicatielijnen erg kort waren.”

Nieuwe validatieprocedure Ook de vrijgave van alle installaties en lokalen kreeg tijdens dit project een nieuwe invulling. Erik Van De Wauwer: “In plaats van een nazicht op basis van steekproeven is alles hier stuk voor stuk drie keer getest. Daarmee kunnen we onze gebruikers aantonen dat ze een werkomgeving krijgen die voor hun patiënten en henzelf veilig is. Dankzij dit project beschikken we nu over een checklist die we verder aanvullen. Voortaan zal die voor elk project van toepassing zijn, uiteraard altijd beperkt tot de voor een specifiek project relevante items.”

Als laatste afdeling werd de spoed in gebruik genomen. Steven Hinnisdaels: “Voor een verhuizing hanteren we een aparte interne checklist. Die slaat niet alleen op de dag van ingebruikname zelf, maar ook op de voorbe-

reiding. Over het algemeen gaat die zowat een jaar op voorhand van start. Meteen na de verhuizing moeten de medewerkers immers weten welke route ze moeten volgen, wat ze moeten doen bij reanimatie of een dringend transport en ga zo maar door. Dat oefenen we onder andere met behulp van simulaties.

04. In het gebouw zijn twee clusters met telkens vijf operatiezalen. Alle zalen zijn multifunctioneel uitgerust en voldoende groot, zodat ze voor alle mogelijke ingrepen kunnen worden gebruikt. Dat garandeert een maximale flexibiliteit.

05. Niveau 2 herbergt de logistiek en kantoren. De volledige lengte van 120 meter wordt gebruikt als logistieke ‘snelweg’. Betonnen boorden moeten schade tijdens het transport - vooral dan op palletborden - voorkomen.

06. De rode baksteen met korrelige oppervlaktestructuur, de ritmisch ingeplante ramen en de uitspringende beglaasde erkers geven het gebouw een eigen identiteit.

07. Op deze luchtopname is duidelijk te zien hoe Kritieke diensten links aansluit bij het bestaande ziekenhuis en rechts bij het witte gebouw van Psychiatrie en daarvoor het intussen in ruwbouw gerealiseerde - maar hier nog niet zichtbare gebouw - Vrouw en Kind.

06

© Toon Grobet

Geautomatiseerde kledingdistributie Tijd voor een korte rondleiding. Niveau -01 is grotendeels gereserveerd voor technische ruimtes. Andere faciliteiten zijn dat medewerkers rechtstreeks kunnen doorsteken vanuit de personeelsparking naar de vestiaires. Waar de uniformen vroeger nog op naam waren, krijgt iedereen nu via een geautomatiseerde kledingdistributie (KUA) de gepaste maat van boven- en of onderstuk op basis van zijn of haar badge. Als gebruikte kleren weer worden ingeleverd, registreert een chip wie wat heeft gedeponeerd. De mensen van de operatiezalen beschikken over een eigen vestiaire met rechtstreekse interne trap naar de OK-zone een niveau hoger.

07

Vanaf niveau 00 telt elk niveau in principe twee afdelingen met een centraal logistiek gedeelte (sanitair, bergruimte, andere). De operatiezalen op niveau 00, gegroepeerd in twee clusters van vijf zalen, sluiten aan bij het bestaande operatiekwartier dat al gedeeltelijk is gerenoveerd. Zowel de nieuwe als de gerenoveerde zalen zijn qua oppervlakte en uitrusting afgestemd op een multifunctioneel gebruik. Omdat de OK-medewerkers niet altijd in de mogelijkheid zijn om naar de centrale cafetaria te stappen, beschikken ze over een eigen eet- en ontspanningszone.

De rest van dit niveau wordt ingenomen door de spoedgevallendienst. In tegenstelling tot vroeger is die nu meer ingedeeld in zones. Na een eerste triage aan de inkom worden patiënten, naargelang hun graad van zorgbehoevendheid, naar verschillende zones met eigen wachtruimtes verwezen. De minder zieke patiënten hebben een aparte straat, decentraal zodat ze niet in contact komen met de ernstig zieke patiënten. Voor kinderen is ook een aparte zone gereserveerd, gescheiden van de volwassenen. Verder zijn er onder meer shockrooms, een intensief gedeelte, een psychiatrische isolatiekamer, bedposities voor korte observatie of voor observatie in afwachting van een ziekenhuisopname. Door de spreiding van patiënten >>>

© Toon Grobet

techcare

© Abet Laminati

Verder zijn er afspraken vereist met de ondersteunende diensten, zoals de facilitaire dienst en de dienst logistiek en mobiliteit.”

Erik Van De Wauwer: “De spoedafdeling, toch goed voor circa 3.700 m², hebben we op één dag verhuisd. ’s Ochtends draaide de oude afdeling nog, en op één welbepaald moment hebben we de knop omgedraaid, alle bewegwijzering op onze ringweg aangepast en de nieuwe afdeling in werking gesteld.

Zoiets lukt alleen op basis van een sluitend draaiboek.”

07

PROJECT

06 08

© Toon Grobet

en begeleiders in gecompartimenteerde zones is de sfeer minder hectisch dan vroeger.

Nieuw is ook dat de afdeling beschikt over een aansluiteinde afdeling radiologie voor RX en CT-scans, zodat geen verplaatsingen naar de centrale radiologie meer nodig zijn.

Gloednieuw concept neonatologie Niveau 01 herbergt een afdeling intensieve zorg met 16 bedden en, aan de andere zijde van de centrale verticale circulatie, de

09

© Abet Laminati

hemodialyse afdeling voor gehospitaliseerde en ambulante patiënten. Nieuw is dat nierpatiënten hier beschikken over een restaurant waar zij voor of na de behandeling terechtkunnen voor een warme maaltijd. De intensieve afdeling is een polyvalente, goed uitgeruste afdeling intensieve zorg.

Niveau 02 wordt over heel de site traditioneel gebruikt voor logistiek en kantoren.

Hier werd een uitzondering gemaakt en een afdeling toegevoegd voor chronische

hemodialysepatiënten die meermaals per week voor een behandeling komen. Omdat zij dikwijls een beroep doen op vervoer door derden, beschikken zij in de parkeergarage over een eigen zone vlakbij de toegang naar de lift, zodat ze geen grote afstanden moeten afleggen. Bij de inrichting van de afdeling is uitdrukkelijk rekening gehouden met de wensen van de patiënten. Omdat die hier meerdere uren doorbrengen en intussen graag sociaal contact hebben, werd bijvoor-

Projectfiche Algemeen • Bouwheer en opdrachtgever: UZ Leuven • Architectenbureau: ar-te en dJGA • Studiebureau stabiliteit: STABO • Studiebureau technieken: STABO • Uitvoeringscoördinatie: EIM • Veiligheidscoördinatie: Vekmo Uitvoering • Ruwbouw: Cordeel nv • Dekvloeren: Cordeel nv • Afwerking: Wycor nv • Vast meubilair: Wycor nv, Alcomel, Planoform, Moors • Elektrische installaties: Spie Belgium nv • HVAC en sanitaire installaties: THV Spie, Imtech nv • Liften: ThyssenKrupp Liften Ascenseurs nv • Medische gassen: Dräger Medical Belgium nv • Pneumatisch transportsysteem: Aerocom GmbH

techcare

Gebouw • Oppervlakte gebouw: circa 37.000 m² • Bouwtermijn: gefaseerd 2009-2015 • Programma nieuwbouw Kritieke diensten: neonatale intensieve zorgen, intensieve geneeskunde, hemodialyse, spoeddiensten, medische beeldvorming, operatiezalen, personeelsvoorzieningen, kantoren • Kostprijs: circa 73 miljoen euro, inclusief btw, exclusief roerende uitrusting en medische toestellen

08

Ruwbouw • Bouwsysteem: betonskelet, paddenstoelvloeren • Funderingssysteem: bouwput met behulp van soilmixwanden • Riolering en afvoeren: GVK-buizen, Amitech • Buitenschrijnwerk: - alu profielen CS68, CS77, CW50 Reynaers Aluminium - stalen profielen janisol 70 en C3 Jansen • Beglazing: Stopray Vision, AGC Glass Europe • Parement: strengpersgevelsteen in stapelverband, Wanlin rood, Terca, Wienerberger • Gevelbekleding met cementvezelplaten Nature, Eternit • Binnenmuren in betonmetselwerk: betonblok Coeck • Platte daken: Sopralene Optima 4 GmF C3, Soprema, Resitrix SK • Groendak: Floradak • Isolatie: - buitenmuren: Rockwool 431 Adapt, Recticel Eurothane PUR en Eurowall - binnenmuren: Isover Sonepanel - dak: PIR isolatie Ecotherm topline BG, cellenglas isolatie Foamglas F - vloeren: gespoten PUR Afwerking • Dekvloeren: vloeianhydriet en gepolijste bedrijfsvloer • Binnenwanden: - Gyproc SoundBlock - OK-wanden: volkunststofplaten op volkunststof structuur, Alcomel

het concept voorgesteld, dat ze leerden kennen tijdens een internationaal congres in de Verenigde Staten. Er wordt gewerkt volgens de principes van het NIDCAP (Newborn Individualized Developmental Care and Assessment Program). Het concept omvat drie baaien waarrond telkens 12 individuele kamers zijn geschikt. Dit verhoogt het comfort van de baby’s en de privacy van de ouders.

Het nieuwe concept maakt het mogelijk de ouders maximaal te betrekken bij de zorg voor hun kind. Alle kamers zijn technisch evenwaardig uitgerust, zodat de kindjes niet moeten verhuizen als ze meer of minder zorg nodig hebben. De ouders kunnen langs de buitengang met een geïndividualiseerde toegangsbadge de kamers binnen. Zij be-

• Scheidingswanden, wandbekleding in gangen, verzorgingsruimtes en patiëntenkamers: - massieve Stratificato volkunststof HPL platen met Lucida hoogglansstructuur en zebrano houtprint, Abet laminati - Wall Protect Hygienic RFC products - schilderwerk met Sigma Evolution, Caparol Capatex Prestige, Trimetal Permacryl PU Satin • Plafonds: - Gyproc - Rockfon tegelplafond Krios, Hydroclean - LCC plafonds met stalen panelen XL 300U - Hunter Douglas plafonds met aluminium lamellen Luxalon 300C/L • Vloeren: - pvc, Gerflor Mipolam Flair 490, Creation Wood - pvc, dissipatieve vloer, Forbo colorex SD - pvc, antislip, Gerflor Tarralay Brazilia SD - tapijttegels, Forbo Flotex Classic - verhoogde vloer, Lindner Nortec, hollow floor type FLOOR - keramische tegels, Argelith • Binnenschrijnwerk: - glazen binnenwanden: metalen gepoederlakte kaders, Janisol Jansen - deuren: metalen gepoederlakte omlijstingen + HPL deurbladen, Eribel - trappen: prefab betontrappen - brandwerende deuren: metalen gepoederlakte omlijstingen +

schikken ook over een loungeruimte waar ze even kunnen verpozen of iets kunnen eten, zodat ze maximaal aanwezig kunnen zijn bij hun kindje. Veel aandacht ging naar de akoestiek: alle ongewenste prikkels worden in de mate van het mogelijke geweerd.”

Door Colette Demil en Staf Bellens

08. De dienst neonatologie op niveau 3 bestaat uit drie baaien met een centrale kern en daarrond telkens 12 individuele kamers. De ouders kunnen de kamer van hun baby langs de zijkant betreden met een geïndividualiseerde badge. Zithoekjes in de beglaasde erkers nodigen uit tot even verpozen.

09. Elke kamer op de afdeling neonatologie kreeg een wand met een andere accentkleur. Aangepaste verlichting, rust en stilte creëren een omgeving met zo weinig mogelijk externe prikkels. Vandaar ook het belang van een optimale akoestische isolatie.

HPL deurblaven, Eribel - maatmeubilair en balies: deel op basis van Stratificato volkunststof HPL platen en deels met dun HPL verlijmd op MDF, Abet Laminati - diverse werk- en tafelbladen: massieve en in de massa gekleurde ivoorwitte Stratificato full-colour volkunststofplaten, Abet Laminati Technieken • Liften: ThyssenKrupp Liften Ascenseurs • Klimaatplafonds: Lindner • Automatische schuifdeuren: Bessam, Assa Abloy • Gebouwenbeheersysteem: Siemens Building Technologies • Verpleegoproepsysteem: Televic • Pneumatisch transportsysteem: Aerocom • Buitenzonwering: Screens SC 800 AERO, Harol; buismotoren Somfy

Individuele kamers neonatale intensieve zorgen • Verlichting: plafondverlichting met T5 en verlichting in pendels • Pendelverlichting en onderzoekslampen: Trilux Medical • Vloerafwerking: pvc-vloeren, Forbo colorex SD, en Mipolan Flair 490, Gerflor • Buitenzonwering: Screens SC 800 AERO, Harol; buismotoren Somfy

techcare

beeld bewust geopteerd voor compartimenten met meerdere behandelunits. De grotendeels beglaasde wanden garanderen de verpleegkundigen een goed overzicht. De transportgang die op dit niveau de volledige gebouwlengte van 145 meter overbrugt, staat in verbinding met het bestaande ziekenhuis en met de nieuwe gebouwen voor Vrouw en Kind en Volwassenenpsychiatrie.

Niveau 03 ten slotte herbergt een tweede afdeling intensieve zorgen met 12 bedden en de neonatale intensieve zorg (NIZ) afdeling (35 bedden) die via verbindingsbruggen aansluit bij het bevallingskwartier, de N* afdeling en de achterliggende materniteit in het aangrenzende gebouw Vrouw en Kind.

Steven Hinnisdaels: “De dienst NIZ heeft zelf

09

PROJECT

In de kijker Gerflor vloerbedekking Gerflor is al meer dan zestig jaar actief in de gezondheidszorg. In 1937 werd de eerste homogene vloerbedekking ontwikkeld en in de markt gelanceerd onder de naam Mipolam. Binnen het UZ Leuven worden dagelijks veel voetstappen gezet op niet alleen de Mipolam maar ook de Luxury Vinyl-vloer Creation en de Taralay Premium.

Met een combinatie van vinyl vloerbedekkingen, muurbescherming, leuningen en accessoires biedt Gerflor een totaalpakket voor ziekenhuizen en verzorgings-en verpleeghuizen. Met dit totaalpakket kan elke ruimte worden ingericht op basis van toepassing en sfeer. Een conductieve vloer in de operatiekamer, een antislip vloer in de doucheruimte en Mipolam in de patiëntenkamers en gangen. Binnen de productlijnen is een uitgebreide keuze aan designs beschikbaar.

Berijdbare daken met FOAMGLAS® isolatie

www.gerflor.be

‘Ziekenhuizen moeten een lange levensduur hebben.’‘Daarom is in overleg met UZ Leuven heel bewust gekozen voor materialen met een lange levensduur. Het materiaal dat voor dakisolatie zou worden gebruikt, diende bovendien in dit specifieke geval zeer drukvast te zijn. De daken moesten immers berijdbaar zijn voor onder andere brandweerwagens en hoogtewerkers om de ramen van de gebouwen te kunnen reinigen.

FOAMGLAS® is een bijzonder degelijk materiaal, zeker op het vlak van water- en waterdampdichtheid. Het is onbrandbaar en in werfomstandigheden heel goed en zeer controleerbaar aan te brengen. Bovendien heeft FOAMGLAS® een uitstekende compatibiliteit met alle klassieke dakafdichtingsmaterialen. www.foamglas.be

XL-300 Plafond op OmegaHook randprofiel De brede gangen van het UZ-Leuven vereisten een plafond met zelfdragende panelen. In functie van dit project, met gangen van drie meter breed, ontwikkelde LCC-Plafonds een nieuw en uniek ophangsysteem: het OmegaHook randprofiel. Dankzij dit profiel zijn de plafondpanelen zelfdragend tot drie meter lang en met behoud van brandstabiliteit.

Het akoestische XL-Plafond leent zich uitermate voor de integratie van technieken zoals verlichting, ventilatie, branddetectie enz. Onderhoudswerken boven het plafond kunnen uitgevoerd worden zonder enige kennis van verlaagde plafonds.

Een bijkomend voordeel van het OmegaHook randprofiel is dat er gewerkt wordt met een schaduwvoeg. Deze camoufleert eventuele ongelijkheden in het stucwerk. © Bart Gosselin Photography

techcare

www.lcc-plafonds.be

10

Bosch inside.

Efficiëntie dat werkt.

Vertrouw op ervaren experten en toekomstgerichte technologieën die meer efficiëntie en meer rendement opleveren.

Efficiënt energiegebruik is de belangrijkste

beoordelings-

factor om toonaangevend te zijn. Of het nu gaat om industriële gebouwen, commerciële panden, particuliere of openbare instellingen, energiecentrales, wij kunnen u helpen met het maken van de keuze in de beste oplossingen die tegemoet komen aan uw noden en wensen. Onze modulaire systemen dekken een gamma van industriële warmtegeneratoren, grootschalige thermische zonne energiecentrales,

industriële

warmte-

pompen, afstandsbewaking, warmtekrachtkoppelingen en zelfs ORC-systemen. De hoge kwaliteitsnormen en de uitgebreide

dienstverlening

van

Bosch verzekeren een langdurige, rendabele en duurzame werking van uw energiecentrale. www.bosch-industrial.com

BCW

Nieuwe versies ISO14644 – 1&2 Normen voor de classificatie van cleanrooms

D

e documenten ISO14644-1 en ISO14644-2 beschrijven de normen voor de classificatie van cleanrooms op basis van deeltjesconcentratie. De vorige edities dateerden van 1999 (ISO14644-1) en 2000 (ISO14644-2). Een grondige herziening was dus aangewezen.

Uiteindelijk werden de nieuwe versies van ISO14644 – 1&2 op 15 december 2015 gepubliceerd.

De nieuwe edities bevatten meer informatie en vereenvoudigen sommige zaken tegenover de vorige versies. Zo staan er in ISO 14644-2015 Part 1 Annex B een groot aantal voorbeelden van classificatie berekeningen, wat erg handig is voor de gebruiker. De bepaling van het minimum aantal meetpunten is ook eenvoudiger geworden. De juiste waarden kunnen nu afgelezen worden van een tabel, berekeningen zijn niet meer nodig.

In ISO14644 – 2 Annex A zijn extra vereisten bijgekomen en in een nieuw stuk (Annex B) wordt het bepalen van de waarschuwingsen actielimieten toegelicht.

techcare

Er zijn enkele kleine aanpassingen gebeurd zoals de titels: ISO 14644-1:1999 Part 1: Classification of air cleanliness heet nu ISO 146441:2015 Part 1: Classification of air cleanliness by particle concentration.

12

ISO 14644-2:2000 Part 2: Specifications for testing and monitoring to prove continued compliance with ISO 14644-1 is veranderd naar ISO 14644-2:2015 Part 2: Monitoring to provide evidence of cleanroom performance by air cleanliness by particles (ACP).

De titels zijn aangepast om te verduidelijken dat luchtzuiverheid volgens deze norm slechts bepaald wordt door de concentratie aan partikels in de lucht.

Andere wijzigingen zijn ingrijpender: de belangrijkste veranderingen in ISO14644 – 1&2 worden hieronder toegelicht.

ISO14644-1 Ultra (U) en Macro (M) descriptoren ISO 14644-1:1999 Section 2.3 Descriptions beschrijft U-descriptor als de gemeten of

gespecificeerde concentratie van ultrafijne deeltjes per kubieke meter lucht. Een ultrafijn deeltje wordt gedefinieerd als een deeltje met een equivalente diameter kleiner dan 0,1µm. De M- descriptor wordt op gelijkerwijs omschreven als de gemeten/gespecificeerde concentratie aan macropartikels (≥5 µm equivalente diameter) per kubieke meter lucht.

ISO 14644-1:2015 behandelt alleen deeltjes in het bereik van 0,1 µm tot 5 µm diameter voor de classificatie van cleanrooms.

Daarom is het deel over de concentraties van ultrafijne deeltjes (≤0,1 µm) verplaatst naar ISO 14644-12 Classification of air cleanliness by nanoscale particle concentrationspecificatie. De kwantificatie van de macropartikels (≥5 µm) met behulp van de M-descriptor staat beschreven in ISO 14644-1:2015 Annex C.

1µm

5µm

Area of cleanroom (m2) less than or equal to

d

e

2

1

d

e

4

2

e

6

3

Maximum concentration limits (particle/m3) 0,1µm

0,2µm

1

10

2

100

3

d

0,3µm 2

d

24

1 000

0,5µm d 10

237

102

d

4 35

d

g

4

10 000

2 370

1 020

352

83

5

100 000

23 700

10 200

3 520

832

6

1 000 000

237 000

102 000

35 200

8

4

d,e,f 29

10

5

293

24

6

e

8 320

Minimum number of sampling locations to be tested NL

7

c

c

c

352 000

83 200

2 930

28

7

8

c

c

c

3 520 000

832 000

29 300

32

8

293 000

36

9

52

10

56

11

64

12

68

13

72

14

76

15

104

16

richtlijnen blijven de normen voor deeltjes ≥5 µm echter dezelfde (maximum 20 en 29 deeltjes per m³ bij grade A en grade B respectievelijk). Dit heeft tot gevolg dat er een verschil ontstaat tussen rapportering volgens ISO of GMP. Om te voldoen aan zowel ISO 14644-1:2015 als GMP, dient er gebruik gemaakt te worden van een aangepaste M-descriptor (zie sectie C.7) voor de juiste notatie.

Voor grade A wordt het acceptatiecriterium dan op de volgende wijze genoteerd:

108

17

116

18

148

19

156

20

192

21

232

22

276

23

352

24

436

25

636

26

1 000

27

‘ISO M(20;≥5 µm);LSAPC’ (LSAPC: Light Scattering Airborne Particle Counter)

> 1 000

See Formula (A.1)

9

c

c

c

35 200 000

8 320 000

c Concentration limits are not applicable in this region of the table due to very high particle concentration. d Sampling and statistical limitations fot particles in low concentrations make classification inappropriate. e Sample collection limitations for both particles in low concentrations and sizes greater than 1µm make classification at this particle size inappropriate, due to potential particle losses in the sampling system. f Specify particle size in association with ISO Class 5, the marcoparticle discriptor M may be adapted.

Tabel 1 – Classificatie van luchtzuiverheid door deeltjesconcentratie. De rode vakken duiden op de wijzigingen van ISO 14644-1:1999 naar ISO 14644-1:2015.

Wijzigingen in classificatie tabel ISO 14644-1:1999 geeft in Tabel 1 de maximale limiet van deeltjesconcentratie per deeltjesgrootte weer voor ISO klassen één tot en met negen.

In ISO 14644-1:2015 zijn enkele waarden aangepast. Wegens beperkingen in staalname en statistische procedures zijn de deeltjesconcentraties lager dan 10 uit de tabel geschrapt. Dit heeft invloed op ISO klassen 1,2 en 3. Aangezien de classificatie van cleanrooms volgens GMP begint bij ISO 4,5 (Grade A), hebben deze wijzigingen geen impact op gebruikers van cleanrooms in GMP-omgeving.

Voor GMP grade A en grade B is er wel een impact door de schrapping van de definitie voor partikels ≥5µm (zie volgende paragraaf ).

Macro partikel descriptor Tabel 1 van ISO 14644-1:1999 geeft als maximale concentratie van deeltjes gelijk aan of groter dan 5,0 µm, de waarde 29 deeltjes per kubieke meter lucht aan.

Bij partikelconcentraties gemeten met een LSAPC voor grade B ‘at rest’ wordt dit dan: ‘ISO M(29;≥ 5µm);LSAPC’ De gebruikers dienen rekening te houden met deze nieuwe notatie om compliant te blijven met de ISO normen.

Intermediaire classificatienummers ISO 14644-1:1999 beschrijft de formule (1): 2,08

Cn = 10N × In ISO 14644-1:2015 is de maximale concentratie aan deeltjes ≥5 µm voor ISO klasse 5 niet meer gedefinieerd. Volgens de GMP

0,1 ( ) D

Formule (1) wordt gebruikt om de maximale partikelconcentratie te berekenen voor

NOTE 1. If the considered area falls between two values in the table, the greater of the two should be selected.

NOTE 2. In the case of unidirectional airflow, the area may be considered as the cross section of the moving air perpendicular to the airflow. In all other cases the area may be considered as the horizontal plan area of the cleanroom or clean zone.

Tabel A.1 – Minimaal aantal meetpunten voor een gegeven cleanroom oppervlakte

tussenliggende decimale waarden van N. De concentratie Cn moet afgerond worden tot het dichtstbijzijnde gehele getal en mag maximaal drie beduidende cijfers beslaan.

De waarde voor classificatie N mag niet boven 9 uitkomen en mag maximaal één decimaal bevatten.

techcare

ISO Class Number (N)

13

BCW

In ISO 14644-1:2015 worden decimale classificatienummers beperkter toegepast.

De stappen in classificatienummer N kleiner dan 0,5 blijken voor te grote meetonzekerheden te zorgen bij de deeltjestelling. Annex E geeft ter informatie de maximale concentraties voor de intermediaire klassen (N=1,5; N=2,5; N=3,5;…) weer in Tabel E.1.

Aangezien de decimale classificatienummers niet frequent gebruikt worden, brengt deze wijziging geen grote impact met zich mee.

Minimum aantal staalname locaties De normatieve Annex B van ISO 146441:1999 beschrijft het minimum aantal meetpunten met formule B1: N L = √A Met A de oppervlakte van de cleanroom in vierkante meter. In geval van een uni directionele horizontale luchtstroom, stelt A de doorsnede voor van de bewegende lucht evenwijdig met de luchtstroom.

Als het minimum aantal meetpunten tussen één en tien ligt, dient het gemiddelde, de standaard deviatie en de bovenlimiet van het 95% betrouwbaarheidsinterval berekend te worden om na te gaan of de gemeten waarden binnen de limiet van de gespecificeerde klasse valt.

De meetpunten dienen gelijkmatig verdeeld te worden over de oppervlakte van de cleanroom op werkhoogte.

techcare

ISO 14644-1:2015 gaat niet meer uit van deze formule om het minimumaantal meetpunten te bepalen. De gebruiker kan, voor oppervlakten van 2 m² tot 1.000 m², op basis van Tabel A.1 het minimumaantal meetpunten bepalen zodat minstens 90% van de oppervlakte van de cleanroom binnen het 95% betrouwbaarheidsinterval van de klasse limieten ligt. Bij waarden van oppervlakte die tussen twee waarden van de tabel liggen, dient steeds de bovenliggende waarde ge-

14

Classification

Maximum time interval

Test method

≤ ISO Class 5

6 months

Annex B in ISO 14644-1:1999

> ISO Class 5

12 months

Annex B in ISO 14644-1:1999

NOTE Particle count tests will normally be performed in the operational state, but may also be performed in the at-rest state in accordance with the designated ISO classification.

Table 1- Schedule of testing to demonstrate compliance with particle concentration limits.

nomen te worden om het minimumaantal meetpunten te bepalen.

Voor cleanrooms groter dan 1.000 m² kan het minimumaantal meetpunten berekend worden met behulp van formule A1: N L = 27 x

A 1.000

Met A de oppervlakte van de cleanroom in vierkante meter. In geval van een uni directionele horizontale luchtstroom, stelt A de doorsnede voor van de bewegende lucht evenwijdig met de luchtstroom.

Het voordeel van het gebruik van Tabel A.1 is dat het 95% betrouwbaarheidsinterval niet meer berekend moet worden door de gebruiker. Dit is het gevolg van een verhoogd aantal minimummeetpunten voor een cleanroom met een oppervlakte tussen 2 m² en 700 m². Bijkomend voordeel is dat er zo geen discussie meer kan ontstaan over de validatie van de statistische verwerking. De gebruiker dient hier wel rekening mee te houden door de firmware van de deeltjesteller na te kijken en te updaten indien nodig. Rapporten, SOP’s, templates, plannen, en eventuele andere documenten dienen te worden aangepast om deze wijziging door te voeren.

Kalibratie deeltjesteller ISO 14644-1:1999 stelt in sectie B.2.2 dat de “Discrete Particle Counter” (DPC) om de concentratie en grootte van de partikels te bepalen, gekalibreerd moet zijn volgens de huidige geaccepteerde praktijken.

ISO 14644-1:2015 verduidelijkt in sectie A.2.2 dat de DPC gekalibreerd moet zijn volgens de huidige geaccepteerde praktijken zoals die beschreven staan in ISO 21501-4

Determination of particle size distribution -- Single particle light interaction methods -- Part 4: Light scattering airborne particle counter for clean spaces.

Dit heeft voor de gebruiker tot gevolg dat ISO 9001 certificaten niet meer volstaan: alle deeltjestellers moeten compliant zijn met ISO 21501-4.

ISO14644-2 Periodieke classificatie testen ISO 14644-2:2000 beschrijft het maximum tijdsinterval voor het testen van partikelconcentraties in cleanrooms in Tabel 1.

ISO 14644-2:2015 beschrijft in sectie 5 de periodieke classificatie van luchtzuiverheid door deeltjesmeting. Er wordt geen onderscheid meer gemaakt tussen ISO klassen lager of hoger dan klasse 5. In regel dienen de cleanrooms jaarlijks getest te worden.

Deze frequentie kan verhoogd worden op basis van risico-analyse, de omvang van de controlesystemen of als de data consistent in het betrouwbaarheidsinterval liggen.

Verhoging van de vereisten voor het monitoringplan ISO 14644-2:2000 sectie 4 beschrijft de vereisten die noodzakelijk zijn om compliant te blijven met de specifieke ISO normen.

ISO 14644-2:2015 verhoogt het aantal vereisten om compliant te blijven en maakt daarbij gebruik van risico-analyse. Annex A geeft een aanzienlijke update voor het monitoringplan. Er zijn secties bijgekomen over de monitoring van differentiële drukken (A.3), metingen met real-time deeltjestellers (A.4) en metingen van luchtstroom snelheid en volume (A.5).

Conclusie In deze nieuwe editie van ISO14644 – 1&2 zijn heel wat zaken aangepast. Bij de herziening is in de eerste plaats aandacht besteed aan verduidelijking zoals aanpassing aan de titels en de specifieke verwijzing naar ISO 21501-4 voor de kalibratie van deeltjestellers.

Verder is er in ISO14644 – 1&2:2015 meer oog voor gebruiksvriendelijkheid zoals: vele voorbeelden voor classificatieberekening in verschillende situaties, handige tabellen voor intermediaire classificatienummers en voor minimaal aantal meetpunten.

Ten slotte blijkt ook het toegenomen belang van risicoanalyse in de ontwikkeling van het monitoringplan. De uitkomst van de risicoanalyse bepaalt nu bijvoorbeeld de frequentie van de periodieke validatie van de cleanrooms waar dit voorheen jaarlijks (> ISO klasse 5) of halfjaarlijks (≤ ISO klasse 5) moest gebeuren.

• Nakijken en updaten van SOP’s, templates, formulieren, plannen, en eventuele andere documenten die van toepassing zijn.

• Nakijken en updaten van firmware en kalibratiecertificaten van testapparatuur zoals de deeltjesteller.

• Rekening houden met het gebruik van de M-descriptor voor de notatie van de acceptatie criteria bij GMP grade A en grade B. Bron: ISO14644-1 2015, ISO 14644-2 2015 Met dank aan Peter Scheyltjens, Managing Director Advipro

Aan beheerders van cleanrooms en/of kwaliteitsverantwoordelijken worden volgende acties aanbevolen: • Uitvoeren of evalueren van een risico-analyse en op basis van de uitkomst het monitoringplan evalueren en updaten om te voldoen aan de nieuwe vereisten.

techcare

In een volledig nieuw deel (Annex B) wordt de instelling voor waarschuwings- en actie limieten toegelicht. De waarschuwingslimiet dient de gebruiker attent te maken op een overschrijding van de norm. Bij een actielimiet dient de gebruiker onmiddellijk gepaste actie te ondernemen om veiligheid en kwaliteit te waarborgen. Het is belangrijk dat het alarm afgaat bij veranderingen die normen overschrijden. Er moet echter wel op gelet worden om de delay zodanig af te stellen dat het alarm niet afgaat bij de gebruikelijke handelingen van het personeel in de cleanroom zoals het openen en sluiten van deuren. Onnodig frequent afgaan van de alarmen kan immers leiden tot gewenning bij het personeel.

15

PROJECT

Astor vzw: streven naar meer... met minder

I

n Geel onderzoekt vzw Astor hoe ouderen maximaal de regie over het eigen leven kunnen behouden en zelfstandig kunnen blijven wonen. Astor wil dit realiseren zonder overheidssubsidies voor de infrastructuur. Sleutel is een vraaggestuurd model, in plaats van het aanbodgestuurde model van de meeste woonzorgcentra. Ook aangepaste architectuur speelt een grote rol.

Astor is een vzw die huurwoningen en woonassistentie aanbiedt. Ze wil in Geel, op een kleine 400 meter van het stadscentrum, een bijzondere woonomgeving voor ouderen bouwen. Daar zijn 168 zorgflats voorzien voor ouderen, verdeeld over een viertal gebouwen in een ruim park. Negentig van die flats zijn erkend als woonzorgcentrum, de andere als assistentiewoningen. Dertig flats zijn voor ouder geworden mensen met ernstige mentale en lichamelijke beperkingen.

Het project is vernieuwend, vooral omdat ouderen die naar Astor verhuizen terechtkomen in een nieuwe, private huurwoning van circa 70 m². Die staat open voor zowel ouderen met als zonder nood aan zorg.

techcare

Vraag versus aanbod Een klassiek woonzorgcentrum heeft meestal een aanbodgestuurd model, stelt Michiel Verhaegen, bestuurder van Astor. “Eigenlijk is het vreemd: bejaarden wonen thuis, in een klassieke gezinswoning; iemand van de klassieke thuiszorg komt langs, en een poetsvrouw, het OCMW brengt maaltijden… . Op

16

een gegeven moment verhuizen ze naar een woonzorgcentrum, en plots neemt iemand anders hun zorg op zich, terwijl ze in al die jaren een vertrouwensrelatie hebben opgebouwd met hun hulpverlener. Iemand anders gaat poetsen, ze beslissen niet meer zelf over hun maaltijden...”

Astor gaat echter voor een vraaggestuurd model. Verhaegen: “Bij ons houden de bewoners de regie over hun leven in eigen handen. Ze kunnen hun flat inrichten met eigen meubelen, wat hun kosten doet dalen. Ze staan zelf in voor hun maaltijden. Ze kunnen zelf koken, kunnen naar het restaurant in het gemeenschapscentrum of een maaltijd laten bezorgen... . Astor zorgt voor woonassistentie: de assistent kijkt samen met de bewoners waar er behoeftes zijn, en hoe die behoefte het meest efficiënt is in te vullen. Maar er wordt ook gekeken naar wat bijvoorbeeld de kinderen kunnen doen, de vrienden, buren,...: merk op dat die hulp goedkoop is voor de ouderen. Ze kunnen blijven beroep doen op hun vertrouwde thuisverzorger, op hun vertrouwde poetsvrouw. Met dienstencheques?

Er is een zorgtoren met elf verdiepingen en een bouwblok met twee tot vijf verdiepingen. Er zijn ook woningen die grondgebonden zijn, met voor- en achtertuin.

Dat kunnen wij organiseren. Ze kunnen zelf maaltijden bereiden, of de kinderen doen het voor of samen met hen. Want elke flat heeft een keuken. Indien gewenst, kan Astor de aankopen doen die nodig zijn voor een maaltijd, of de maaltijd laten aanleveren. Het is slechts een greep van de vele diensten die Astor kan leveren. Wij bieden pas iets aan als de bewoners van het appartement het willen. Dat maakt het voor hen ook goedkoper.”

Samen sterk Er zijn zorgflats voorzien voor één, twee of drie personen. Dankzij de zorgflats voor twee personen hoeft een koppel niet gescheiden te worden wanneer een van de partners te zorgbehoevend wordt. Verhaegen: “Ze hebben de garantie dat ze er altijd zullen kunnen blijven wonen. Blijkt op een gegeven moment dat de zorgbehoefte zo ernstig is dat 24 uur op 24 hulp nodig is? Dan kijken we wat andere actoren kunnen doen. Wat niet ingevuld raakt, daar zal Astor optreden.”

Dankzij de zorgflats voor drie personen kunnen cliënten van het psychiatrisch zorgcentrum OPZ Geel eveneens langer samen blijven wonen. Want ook de pleegouders in de gezinsverpleging worden soms te oud om voor hun inwonende patiënt te zorgen.

De totale oppervlakte van de infrastructuur is niet veel groter dan in een klassiek woonzorgcentrum, verzekert Verhaegen: “Alleen wijden wij een maximale oppervlakte aan individuele woongelegenheden, en minder aan collectief gebruikte zaken zoals gangen, verpleegposten, dagruimtes, kineruimtes… .

Het zijn woongelegenheden van 70 m² . In een nieuw woonzorgcentrum is de kamer gemiddeld 28 m².”

Op een gegeven moment kan blijken dat zelfstandig wonen echt niet meer mogelijk is. Verhaegen: “Neem bijvoorbeeld dementie, wat steeds meer zal voorkomen. Mensen met die aandoening kunnen terecht in kleinschalige groepswoningen van acht personen, als ze dit wensen. Ze zijn er 24 uur op 24 omringd. Die groepswoning is dan in hetzelfde gebouw: da’s ontzettend belangrijk voor hen. We hebben zes zo’n groepswoningen; heel het concept is doorsproken met het expertisecentrum dementie. Er zijn geen gangen; de acht kamers komen uit in leefruimtes, want gangen zijn desoriënterend voor mensen met dementie. Het is het concept dat ook is uitgewerkt bij Menos in Genk: dat bestaat intussen twee jaar en kan schitterende resultaten voorleggen. Maar als iemand dementeert en in de eigen flat wil blijven, met bijvoorbeeld zorg van kinderen of mantelzorger, dan kan dat.”

Behalve de 168 zorgflats biedt Astor ook plaats aan dertig woongelegenheden voor de bewoners van MPI-Oosterlo. Dat is een organisatie voor mensen met ernstige mentale en lichamelijke beperkingen. Deze mensen wonen vaak al heel hun leven bij MPI. Ze zijn gewend geraakt aan het wonen in groep.

Ook zij worden ouder. Er bestond tot op heden geen goede infrastructuur voor deze doelgroep.

Financieel Financieel zou het voor de bewoners van beide zorgconcepten op hetzelfde neerkomen, luidt het. “Als iemand alle zorg zou inkopen van Astor, dan nog zal die niet meer betalen dan bij een verblijf in een klassiek woonzorgcentrum.”

Anders dan gebruikelijk, doet de initiatiefnemer geen beroep op de Vlaamse VIPA-subsidies voor infrastructuur. Hij wil de Vlaamse overheid tonen dat dit mogelijk is, “omdat een slimme omgeving bijdraagt tot het welzijn en de kost van de zorg reduceert.”

Dan is er nog een gevolg van de staatshervorming. Daardoor komt niet meer het Riziv tussen in de kosten, maar wel het gewest: Vlaanderen, Brussel of Wallonië. Verhaegen: “Tot nog toe is een vergunning voor een rust- en verzorgingstehuis, gekoppeld aan de infrastructuur; aan een bed, bij wijze van

“Bij ons houden de bewoners de regie over hun leven in eigen handen.” - Michiel Verhaegen, bestuurder Astor spreken. Als cliënten een bijdrage willen van het Riziv, moeten ze met andere woorden verhuizen naar een erkende kamer.”

Dat verhuizen naar een erkende kamer zou uiteraard indruisen tegen het Astor-concept, “maar nu Vlaanderen bevoegd is, hebben we, binnen het kader van de Pilootprojecten Zorg, een toezegging gekregen voor ‘zwevende bedden’. Het komt erop neer dat het label voor een RVT-bed flexibel is. Het wordt niet op de woning gekleefd, maar op wie er woont. Op die manier hoeven de ouderen niet te verhuizen. Die nieuwe aanpak is nu nog ad hoc bedacht, maar de overheid denkt eraan om haar uit te breiden.”

Kortom: (veel) veranderingen op til?

Door Koen Vandepopuliere

www.flanderscare.be/nl/showcases/ pilootproject-zorg-vzw-astor-geel

Jong en oud samenbrengen en -houden.

techcare

Infrastructuur Een noemenswaardige rol is er voor het gemeenschapscentrum. Verhaegen: “Vanuit het appartement neem je de lift en kom je terecht in de plint, dus het maaiveldniveau. Daar is het gemeenschapscentrum, een soort dienstencentrum. Daar zijn ook mensen uit de buurt welkom. Ze kunnen er cursussen volgen, bijvoorbeeld bloemschikken, of vergaderingen bijwonen van lokale verenigingen, de seniorenraad enzoverder.

Er is een brasserie die, eveneens, bedoeld is voor zowel bewoners als mensen van het nabijgelegen stadscentrum, een kinderdagverblijf, een wasserette, superette, huisartsen, badhuis… . Zo wordt het een knooppunt in dat stadsdeel van Geel.”

17

PROJECT

Stookplaatsrenovatie met groot vermogen

techcare

E

18

en ketel van 10 MW plaatsen, is geen eenvoudige klus, zeker niet als alles binnen een strikt tijdschema moet gebeuren. Dat is echter waar Bosch Thermotechnology samen met het installatiebedrijf Spie in geslaagd is. In de stookplaats van de UCL campus in Woluwe werd een Bosch UT L50 ketel geïnstalleerd, in het kader van een moderniseringsoperatie.

over een gespecialiseerd team om de opstart te verzorgen.

In dit geval waren er nog wat aanpassingsen regelingswerkzaamheden nodig, zodat het nog enige tijd geduurd heeft eer de ketel volledig operationeel was. De werken werden uitgevoerd in samenwerking met installatiebedrijf Spie.

Ketel gebruiksklaar geleverd De UCL-campus in Woluwe is opgebouwd rond het Universitair Ziekenhuis Saint Luc, en omvat naast het eigenlijke ziekenhuis ook nog tal van gebouwen van de medische faculteit. Gemiddeld telt de campus 26.000 gebruikers per dag: medisch en academisch personeel, maar ook studenten, patiënten en bezoekers. De warmte voor al die gebouwen en installaties wordt geleverd door een centrale stookplaats, uitgerust met 4 ketels voor een totaal van 42 MW. Deze ketels zijn echter stilaan aan vervanging toe, en om voldoende capaciteit te garanderen, werd besloten om de stookplaats te moderniseren. In een eerste stap werd er een moderne gasketel van 10 MW geïnstalleerd, die aan de bestaande installatie werd toegevoegd. De keuze viel op een toestel van Bosch.

Bosch is nog een relatief nieuwe speler op de markt van ketels met grotere vermogens voor industriële toepassingen. Met de overname van de fabrikant Loos heeft de groep

Aansluiten op de bestaande installatie Zoals gezegd kwam de ketel als een extra toestel in de stookplaats, wat enkele aanpassingswerken aan de bestaande installatie vereiste. Zo moest de rookgasafvoer van de ketel aangesloten worden op de bestaande installatie. Het tracé daarvan werd uitgetekend en uitgevoerd door installatiebedrijf Spie.

De luchttoevoer van de brander stelde een aparte uitdaging. Omwille van zijn omvang werd de ventilator namelijk in de ruimte onder de stookplaats opgesteld. De aanzuig gebeurt dan via een vloerrooster net buiten het gebouw. Om het toevoerkanaal te kunnen plaatsen, werd er een gat in de vloer van de stookplaats gemaakt.

Ondertussen draait de ketel naar behoren, en kan de campus de volgende winter met vertrouwen tegemoet zien.

echter heel wat expertise in huis. Voor België verzorgt Yves Gorgon de ondersteuning bij installateurs en voorschrijvers. Een van de belangrijke overwegingen in de keuze voor Bosch in dit project waren de korte levertermijnen en de systeemaanpak. De fabrikant brengt het voortraject nauwkeurig in kaart en kan zo de uitvoeringstijd aanzienlijk reduceren. In een dergelijke toepassing is het van evident belang dat het tijdschema gerespecteerd moet worden. Mocht er iets misgaan met de bestaande installatie, dan moest de nieuwe ketel klaar staan om over te nemen. Een ander voordeel is dat Bosch de ketels kant-en-klaar kan leveren. Het toestel wordt gebruiksklaar geleverd, met alles erop en eraan, van de gaskraan, aangepaste brander, alle keteltoebehoren, tot de loopbrug toe. Men hoeft het alleen maar van de vrachtwagen te halen, de montagewerken zijn tot een minimum beperkt, namelijk de ketel aansluiten en de brander installeren. Bij ketels van deze afmetingen vereist dat echter ook met de nodige zorg. Bosch beschikt

Door Alex Baumans

www.saintluc.be www.bosch.be

SECURITHERM DOUCHE ENCASTRÉ

MITIGEUR DE DOUCHE THERMOSTATIQUE MONOCOMMANDE

Dé specialist van het binnenklimaat. testo 480 is de ideale partner voor:

Sécurité antibrûlure optimale : - arrêt immédiat en cas de coupure d’eau froide - isolation thermique Securitouch Ouverture et fermeture monocommande Maîtrise de la prolifération bactérienne : - corps à intérieur lisse et à faible contenance - peu de composants en contact avec l’eau Boîtier d’encastrement étanche

• • • •

PMV/PPD meting volgens ISO 7730 Turbulentiegraadmeting volgens EN 13779 WBGT-meting volgens ISO 7243 / DIN 33403 RLT-meting van een VAC-installatie volgens EN 12599 • CO2-meting en Lux-meting

www.testo.be/comfortmeting testo NV • Industrielaan 19 1740 Ternat • 02/582 03 61 • info@testo.be

Pub September.indd 1

8/11/2014 2:55:27 PM

Plus d’informations sur delabiebenelux.com

PROJECT

WZC De Plataan bestrijdt met succes legionella

H

et heeft er alle schijn van dat de verantwoordelijken van WZC De Plataan uit Sint-Niklaas goed op weg zijn om op een doeltreffende manier gecontroleerd legionella te bestrijden.

De zorginstelling werkt hiervoor in een pilootproject samen met Newtec Water Systems uit Mechelen. Een maand nadat de Aqualitybox werd opgestart, werd op geen enkel (tap)punt van het waterleidingnetwerk nog legionella gemeten. Als ook de volgende maanden van de testfase positief blijven verlopen, kan het woonzorgcentrum van het OCMW op heel wat gebieden voordelen realiseren dankzij deze aanpak.

WZC De Plataan is een zorginstelling die in de jaren ‘80 werd gebouwd en waar plaats is voor 80 bedden. Logischerwijs zijn de technieken die er destijds werden geïntegreerd, vandaag niet meer allemaal up-to-date. “In 2003-’04 hebben we een legionellabeheersplan opgestart,” verduidelijkt OCMW-voorzitter Mike Nachtegael, tevens schepen van Financiën in Sint-Niklaas. “Bedoeling daarvan was om onder meer op technisch vlak bepaalde verbeteringen te realiseren, zodat legionella in onze gebouwen absoluut geen kans krijgt.”

techcare

Koudwatercircuit Jaarlijks voert het labo Ecca uit Merelbeke 30 metingen uit in alle gebouwen van het WZC. “Uit de resultaten van die metingen bleek dat de koudwaterleidingen een uitdaging vormden”, vult preventie-adviseur Dirk Greeve aan. “Gezien onze gebouwen het hele jaar door verwarmd worden, werden die koud-

20

waterleidingen eigenlijk gedeeltelijk mee opgewarmd door de naastliggende warmwaterleidingen, die we tot voor kort op een temperatuur van 65 °C hielden. Daardoor steeg de kans op bacteriëngroei in dat koudwatercircuit. Eenmaal er zich daar een besmetting situeert, is het erg moeilijk om daar nog van af te geraken. Daarom gingen we op zoek naar een alternatieve methode om legionella aan te pakken, vermits thermische opstook, spoelingen en/of behandelingen met chemicaliën stuk voor stuk arbeidsintensief en duur zijn.”

Zo kwamen de mensen van het Sint-Niklase OCMW bij Newtec Water Systems terecht.

Het bedrijf van Dirk Esselens is in diverse projecten in Wallonië al succesvol met de AqualityBox, zeg maar een tweede generatie van de erkende Ecodis-cel. “Omdat er in Wallonië geen specifieke preventieve legionellawetgeving is, konden we ons systeem daar al in diverse zorginstellingen integreren, met uit-

muntende resultaten,” aldus Esselens, “maar vergis je niet: het is niet omdat er daar geen dergelijke wetgeving is, dat de verantwoordelijken van de technische dienst er geen strenge voorwaarden opleggen aan hun leveranciers, integendeel. Onder meer in het UZ van Luik slaat onze aanpak goed aan.”

Het bedrijf is goed op weg om de AqualityBox erkend te krijgen als een alternatieve beheersmaatregel tegen legionella. WZC De Vliedberg uit Brugge en WZC De Plataan stelden zich graag kandidaat om in Vlaanderen als pilootproject te fungeren.

Werking De AqualityBox is de nieuwste, compacte versie van een on-site generator voor de aanmaak van op chloor gebaseerde desinfectiemiddelen, geproduceerd via anodische oxidatie (elektrolyse) op basis van leidingwater.

De opgeslagen desinfecteermiddelen worden nauwkeurig geïnjecteerd in de waterlei-

ding. Een elektronische vrijchloorsensor meet na het injectiepunt zorgvuldig de hoeveelheid vrij chloor die in het water aanwezig is.

“We hebben het systeem eind februari op een voormiddag tijd met onze eigen mensen geïnstalleerd, zoals we altijd doen,” verklaart Dirk Esselens. “Voor het systeem in gebruik werd genomen, werd een nulmeting op legionella uitgevoerd. Meer dan 50% van de stalen bevatte legionella. Toen we een maand later opnieuw stalen namen op dezelfde punten, bleken alle monsters negatief op de aanwezigheid van legionella. We halen ook de drinkwaternorm (minder dan 0,25 mg chloor per liter), waarbij de gedoseerde concentratie maar 0,1% is, waardoor er ook geen enkel gevaar is voor het vrijkomen van toxische stoffen, die eigen zijn aan doseringen van bleekwater (javel).”

Met die resultaten zijn de verantwoordelijken van het WZC uiteraard in hun nopjes. “In deze instelling staan drie zaken voorop,” licht Mike Nachtegael toe. “Dat zijn zorg voor de bewoners, zorg voor de voedselveiligheid, en de zorg voor 100% veilig water. Als ook de volgende testresultaten positief zijn, zullen wij met plezier deze oplossing permanent toepassen en openen zich ook mogelijkhe-

den voor andere collectieve (zorg)instellingen binnen onze stad.”

Voordelen De pluspunten van het nieuwe systeem zijn legio, bemerkt Dirk Greeve. “Vooreerst is er het aspect duurzaamheid. Er wordt zowel op het koud- als het warmwatercircuit gedoseerd. Deze aanpak liet ons al toe om de temperatuur in het warmwatercircuit te laten zakken van 65 °C naar 60 °C, en binnenkort willen we naar de 50 °C. Dat is cruciaal voor de veiligheid van onze bewoners: ze hebben veel minder kans om zich te verbranden als ze een kraantje opendraaien. Zeker voor personen met dementie is dat heel belangrijk.”

Het systeem wordt dagelijks online opgevolgd door de mensen van Newtec.

Daardoor hoeven de mensen van het WZC minder uren te spenderen aan het legionellabeheersplan en kunnen die uren voor andere doeleinden worden ingezet. “Beleidsverantwoordelijken van WZC’s hebben al genoeg aan hun hoofd: voldoende rendement halen, personeelsdruk, noem maar op. Door te investeren in ons systeem, nemen ze eigenlijk een betrokken partner onder de arm die voor een all-in service zorgt. Gedurende

de eerste 5 jaar betaalt men ons een maandelijkse fee van circa 700 euro, waarin werkelijk alles is inbegrepen. Na 5 jaar valt men terug op een maandelijkse fee van circa 400 euro voor een adequate opvolging,” aldus Dirk Esselens.

“Als wij de rekening maken, doen wij een enorm financieel voordeel, want hiermee besparen wij de helft van de personeelskost voor een technicus. Bovendien verbruiken we minder water en energie, en zullen er vanaf augustus (als we effectief alles onder controle kunnen blijven houden) ook heel wat analysekosten wegvallen. Die bedroegen tot voor kort 25.000 euro op jaarbasis (voor heel het OCMW), ook dat bedrag kunnen we gevoelig reduceren. We vallen dan normaliter ook niet meer onder het toezicht van het Agentschap Milieu & Gezondheid, waardoor de periodiciteit van de verplichte analyses terugvalt van maandelijks naar jaarlijks,” weet Dirk Greeve.

CO2 “Met deze investering leveren we ook een belangrijke bijdrage tot het welslagen van het Burgemeestersconvenant voor Klimaat en Energie,” pikt Mike Nachtegael in. “Deze installatie zal ons namelijk toelaten om heel wat minder CO2 te produceren.”

Het slotwoord is voor Dirk Esselens. “Als zorginstellingen streven naar een gegarandeerd veilige legionellabehandeling zonder gebruik van chemicaliën en zonder zware metalen in de leiding, komen wij op de proppen met een oplossing die hen toelaat gevoelig op kosten te besparen, en waarbij ze zich niet zelf over de opvolging hoeven te bekommeren. Wij hebben er alle vertrouwen in dat onze AqualityBox-oplossing binnenkort definitief erkend wordt, naast onze al sinds 2008 erkende Ecodis-cel, zodat we ze in nog meer Vlaamse ziekenhuizen en WZC’s kunnen uitrollen en waarbij de klant de keuze krijgt uit de twee gecertificeerde systemen.

We zijn niet voor niets de pioniers in België.”

Door Bart Vancauwenberghe

www.newtecwatersystems.eu techcare

Mike Nachtegael (OCMW-voorzitter, schepen van Financiën in Sint-Niklaas) Dirk Esselens (Newtec Water Systems) en Dirk Greeve (preventie-adviseur) bij de Aquality-box.

21

PROJECT

Geothermie levert energie voor verwarming en koeling in WZC Sint-Anna 01

W

oonzorgcentrum Sint-Anna in Herentals biedt ouderen die niet langer zelfstandig kunnen of willen wonen een nieuwe thuis. In de vier afdelingen (Heiberg, Lavendelven, Netevallei en Zonnedauw) wordt de zorg aangepast aan de lichamelijke en geestelijke situatie van de bewoner. Kwaliteit en comfort voor als het wat moeilijker gaat. Dienstverlening met groot succes, want vorig jaar werd een nieuwbouw in gebruik genomen met plaats voor 30 extra bewoners en op de bovenverdieping 40 assistentiewoningen. Warmte en koeling zijn onbeperkt beschikbaar dankzij een geothermische warmtepomp (grond-water) met verticale captatie in combinatie met een koude-warmteopslag (KWO).

De kamers zijn helemaal ingericht volgens de behoeften van de bewoners. Zo wordt alles aangepast aan het gebruik van een rolstoel en is er bewust geopteerd voor grote badkamers. Alle kamers beschikken over internet en wifi. Per 30 bewoners is er een eetzaal, zodat het verzorgend personeel iedereen de nodige aandacht kan geven. Zorg betekent ook een oproepsysteem 24 uur op 24 en 7 dagen op 7, een branddetectiesysteem, automatische zonwering in de flats die veel rechtstreeks zonlicht krijgen en elektronische sloten met badges.

techcare

Openbronnensysteem “Daarnaast zijn er energiebesparende en ecologisch verantwoorde technieken gekozen”, vertelt Seppe Verheyen, projectleider SmetGWT. “De flats zijn zeer energiezuinig dankzij de hoge isolatiewaarde. Het energiepeil van het hele complex is E70. Er wordt maximaal ingezet op hergebruik van regenwater, maar ook en vooral wordt er gebruikgemaakt van geothermische warmtepompen met verticale captatie. Hieruit halen we de energie voor verwarming en koeling. Vroeger werd bijna alleen maar gekeken naar de verwarming, maar met een uitstekende isolatiewaarde en grote glaspartijen verdient koeling vandaag

22

minstens evenveel aandacht als verwarming, zelfs in een woonzorgcentrum met oudere bewoners die het toch liever een graadje warmer hebben dan de jongere medemensen.”

De keuze voor geothermische warmtepompen is verstandig als je rekening houdt met de verschillende voordelen die ze leveren, zoals een hoog rendement, weinig onderhoud, een lange levensduur, een stabiele en lage prijs met zekerheid van levering, milieuvriendelijkheid (een drastische verlaging van de CO2-uitstoot en een gevoelige verbetering van de ecologische voetafdruk) en de mogelijkheid om over te schakelen op passieve koeling. Bovendien stimuleert de overheid geothermie voor verwarming en/of koeling met verschillende subsidies – ecologiepremie plus, verhoogde investeringsaftrek, REG-premie… – want het is een van de beste methodes om aan de Europese verplichtingen te voldoen die een minimaal aandeel hernieuwbare energie in nieuwbouw en ingrijpende renovatie opleggen.

Eenrichtingssysteem Om de geothermische energie te benutten, worden in een watervoerende laag (aquifer) twee of meer putten geboord op een onderlinge afstand van 100 meter of meer. Vermits

bij een open systeem water wordt verpompt en geïnjecteerd, kan deze techniek enkel worden toegepast op plaatsen waar goed watervoerende lagen aanwezig zijn, zoals bijvoorbeeld in de Kempen.

Seppe Verheyen geeft uitleg bij het gekozen systeem. “Er is gekozen voor een eenrichtingssysteem waarbij er steeds in dezelfde richting grondwater wordt verpompt. Dus één onttrekkings- en één injectieput met een debiet van 45 m³/h. Hier is één bronpaar met een diepte van 75 meter voldoende om 280 kW koelvermogen en 225 kW verwarmingsvermogen te leveren.”

Samengevat, hoe werkt dit eenrichtingssysteem? “Uit één put – de onttrekkingsbron – wordt grondwater opgepompt dat in de zomer wordt gebruikt om via de warmtewisselaar koeling te leveren in het woonzorgcentrum”, legt Seppe Verheyen uit. “Hierdoor warmt het water op, en dit wordt daarna in de tweede put – de injectiebron – geïnjecteerd.

In de winter wordt het water uit dezelfde put opgepompt en geeft het via de warmtewisselaar zijn warmte af. Het afgekoelde water wordt vervolgens ook in de injectiebron geïnjecteerd. In verwarmingsmodus wordt de geleverde warmte nog opgewarmd door middel van de geothermische warmtepomp.”

RAPID 45 New generation

Design-build bodemgekoppeld energiesysteem Naast de putboringen stond Smet-GWT ook in voor de putuitrusting (onderwaterpompen, injectiekleppen, niveausensoren, RVS bronkoppen, betonnen toezichtkamers, enz.), de leidingen en elektrische kabels tussen de putten en de technische ruimte, de uitrusting van de technische ruimte (met de warmtewisselaar), de elektrische schakelkasten en de regelunit voor het aansturen van de KWO-installatie.

Door Rudy Gunst

Nieuw symmetrisch ontwerp

www.smet-geothermie.be www.smetgroup.be

Voor een flexibele installatie met eindstukken, adapters en T-stukken.

01. Woonzorgcentrum Sint-Anna in Herentals koos een geothermische warmtepomp voor verwarming en koeling.

02. Warmte en koeling is onbeperkt beschikbaar dankzij een geothermische warmtepomp (grond-water) met verticale captatie en KWO. 03. Naast de putboringen stond Smet-GWT ook in voor onder meer de leidingen tussen de putten, de technische ruimte en de elektrische schakelkasten.

04. Een eenrichtingssysteem met één onttrekkings- en één injectieput met een debiet van 45 m³/h.

Module 45 apparatuurinbouw

Schakelaars, stopcontacten en datamodules klikken rechtstreeks in het kanaalprofiel.

Verschillende mogelijkheden

1 tot 3 compartimenten, aluminium of kunststof, 3 hoogtes, gestandaardiseerde hulpstukken

Antibacteriële uitvoeringen

Speciaal behandelde installatiekanalen voorkomen de verspreiding van microben in o.a. ziekenhuizen

03

04 techcare

02

23

v.u.: OBO BETTERMANN nv • Bist 14 • 2630 Aartselaar Tel. 03/870.74.00 • Fax 03/887.40.00 • e-mail: info@obo.be • www.obo.be

PROJECT

Goede pompenservice cruciaal voor UZ Leuven

Z

onder verwarming vallen: voor een ziekenhuis valt zo’n ramp te catalogeren onder de noemer ‘worst case scenario’. Om dat te vermijden, ging het Universitair Ziekenhuis van Leuven enkele jaren geleden op zoek naar een nieuwe partner, die een garantie kon bieden op het perfect functioneren van de pompinstallaties. Na een rondje interne mond-tot-mondreclame viel de keuze op Pumptech. Het bedrijf van Jos Borgions heeft de verantwoordelijken van de technische dienst van het ziekenhuis nog niet ontgoocheld en leverde vorig jaar nog pompen die het mogelijk maken om oververhit water doorheen heel het ziekenhuis te laten circuleren.

De samenwerking tussen Pumptech en UZ Leuven campus Gasthuisberg startte een viertal jaar geleden. Op dat moment had de onderneming uit Aarschot al enkele realisaties gedaan voor de campus Pellenberg en voor een goede service gezorgd. Voldoende redenen voor Chris Timmermans (meestergast van de vakgroep stookhuis, sanitair en medische gassen bij de technische dienst) om het vertrouwen te schenken aan het team van Jos Borgions. “Zeker in een grootschalige zorginstelling als de onze, is het van cruciaal belang te kunnen terugvallen op een partner die snel kan ageren als dat nodig is. In onze technische dienst is behoorlijk wat knowhow aanwezig. Met andere woorden: als wij op een bepaald moment beroep doen op een derde partij, betekent dit dat we een bepaalde uitdaging niet meer zelf kunnen oplossen.

Dan verwachten wij van onze partners dat zij binnen een redelijke termijn een oplossing kunnen aanbieden,” aldus Timmermans.

techcare

Centrifugaalpompen Vorig jaar klopten Chris Timmermans en ad-

24

junct-meestergast Bart Storms opnieuw bij de leverancier uit Aarschot aan. “Onze vroegere pompen voor oververhit water waren aan het eind van hun levenscyclus gekomen,” verklaart Bart Storms. “Bovendien hadden we bij het bedrijf dat die pompen had geleverd, een slechte ervaring na een bepaalde revisie.

Daarom hebben we Pumptech ingeschakeld voor de levering van twee heetwater centrifugaalpompen. Eerder leverden zij bij ons al dompelpompen voor regenwater, pompen voor het afvalwaterpompstation van Pellenberg en klassieke circulatiepompen.”

Het water wordt in de warmtewisselaar verwarmd tot een temperatuur van 140 °C, onder een druk van 16 bar. De pompen laten dit water doorheen het hele ziekenhuis circuleren, via een leidingnetwerk van 3 à 4 km lang, met een totale inhoud van 358.000 liter. “Met andere woorden: deze pompen zijn cruciaal voor de verwarming van onze hele site,” verduidelijkt Chris Timmermans. “Stel dat er een probleem optreedt, moet je kunnen vertrouwen op een partner die snel ingrijpt en die zich bij voorkeur niet al te ver uit de

buurt bevindt. Pumptech voldoet aan die voorwaarden.”

Bij dergelijke pompen speelt de asafdichting een erg belangrijke rol. Jos Borgions verduidelijkt: “De kamer van de asafdichting zit voldoende ver verwijderd van het te verpompen medium, zodat het water de tijd krijgt om wat af te koelen, er geen stoomvorming optreedt en de pomp daardoor ook veel langer meegaat.”

Binnenkort zal UZ Leuven ook de bestaande RO-post verbouwen met oplossingen van Pumptech. Twee pompen zullen instaan voor de circulatie van het water doorheen de ringleiding, aan een debiet van 3500 liter per uur.

Door Bart Vancauwenberghe

www.pumptech.be www.uzleuven.be Foto: Bart Storms (adjunct-meestergast), Chris Timmermans (meestergast van de vakgroep stookhuis, sanitair en medische gassen bij de technische dienst) en Jos Borgions (Pumptech)

Bordenbouw op maat Industriële electriciteit

BORDENBOUW

CONSTRUCTIE

ONDERHOUD

ENGINEERING

Kruisstraat 59/004 - 9930 Zomergem T 09/278 51 26 - www.e-iprojects.be

SNEL. ZEKER. MAATSTABIEL. Remur® speciale tape voor PVC plinten.

UZ Leuven, Campus Gasthuisberg Michem NV, Dendermonde

UZIN. MASTER OF THE FLOOR. Contacteer ons voor meer informatie: info@unipro.be | 09/222.58.48

Advertentie TechCare 05.2016.indd 1

5/9/2016 8:50:23 AM

REPORTAGE

Verhoogde veiligheid en comfort in operatiekamers 01

E

techcare

en groot aantal ziekenhuizen en klinieken in België kiezen voor Schneider Electric om hun operatiekamers te moderniseren, te beveiligen en hun comfortniveau te verhogen. Door de uitgevoerde werken genieten het medisch personeel en de patiënten van een gunstig klimaat en een efficiënte omgeving die het uitoefenen van kwaliteitsgeneeskunde bevordert.

26

De geïntegreerde oplossingen die Schneider Electric op het vlak van de infrastructuur van gezondheidsinstellingen biedt, zijn gebaseerd op de combinatie van de EcoStruxure™ architectuur en de StruxureWare software.

De wereldwijde ervaring in elektriciteitsdistributie, industriële automatisering en geïntegreerde computertoepassingen, maakt deel uit van een integrale aanpak. De opgedane expertise levert een belangrijke bijdrage aan de verregaande digitalisering van de medische wereld waarvan de moderne operatiekamers sprekende voorbeelden zijn.

De apparatuur voor de operatiekamers Schneider Electric biedt de ziekenhuizen een grote waaier van oplossingen voor het integreren en automatiseren van de apparatuur en de gerelateerde systemen in en rond de operatiezaal. Dankzij deze oplossingen kan de chirurg en het medisch personeel zich volledig wijden aan de patiënt. Naast de technische informatie van de operatiezaal wordt ook informatie over de chirurgische procedure op een aanraakscherm buiten de operatiezaal weergegeven.

Veiligheid en winstgevendheid De door Schneider Electric aangeboden systemen stellen de zorginstelling in staat om al het energieverbruik te bewaken, te meten en te beheren en zo de operationele kosten te optimaliseren en te verlagen. Ook de veiligheid van de instelling en de patiënt wordt gewaarborgd dankzij een betrouwbare stroomverdeling, IT- en veiligheidsoplossingen. Dankzij een volledige datatransparantie kan de directie weloverwogen beslissingen nemen bij het uitbaten van de instelling. Een efficiëntere ziekenhuisinfrastructuur beantwoordt beter aan de behoeften van de patiënt, het personeel en de bezoekers en zorgt voor een betere financiële gezondheid van de instelling.

Weergegeven informatie De weergegeven informatie is van velerlei aard: • Operatiekamer: temperatuur, druk en relatieve vochtigheid, bediening jaloezieën, digitale klok.

• Chirurgische verlichting van de operatiezone (instelbaar) en omgevingslicht (kleur, intensiteit en verdeling instelbaar).

• Medische apparatuur voor de aanvoer van operatieve vloeistoffen (O2, N2O, vacuüm, CO2 en perslucht) en melding van optredende anomalieën.

• Bewaking op display van lasers of medische beeldvorming (PET-scan, NMR), om de toegang tot de ruimte te beperken wanneer in gebruik.

• Controle op isolatiefouten (transformatoren), stand van automaten en toestand van de noodvoedingen (UPS).

• Alarmbeheer op het display, kleuren in functie van de mate van belangrijkheid van het alarm, pieptonen om nieuw alarm te signaleren, eventueel weergave van berichten.

Grote flexibiliteit Met de systemen kan het personeel van de operatiekamer de verschillende apparaten in de kamer parametriseren, maar vooral ook onmiddellijk geïnformeerd worden van eventuele storingen. Adequate maatregelen kunnen dan snel genomen worden om het probleem te voorkomen of op te lossen zonder risico’s te nemen voor de behandelde patiënt. Een belangrijke rol is weggelegd voor het scherm dat buiten de operatiekamer is opgesteld. Het stelt de technici in de mogelijkheid om snel te reageren en de nodige correcties uit te voeren. Dit geldt ook voor de leden van het medisch team die continu op de hoogte worden gehouden van de evolutie van de ingreep en het goede verloop ervan kunnen waarborgen door een perfecte monitoring van de installatie.

De oplossing garandeert de chirurg een stabiele en betrouwbare stroomvoorziening die perfect aangepast is aan zijn omgeving

en specifieke wensen. Niet minder dan 20 toepassingsprofielen kunnen worden ingesteld, afhankelijk van de eisen van de chirurg die de operatiekamer gebruikt. Het systeem kan ook op zeer eenvoudige wijze op het display opnieuw geconfigureerd worden.

Het ontbreken van knoppen vergemakkelijkt de taak. Onderhoudsbeurten zijn voorgeprogrammeerd wat tijd en kosten bespaart.

Alle communicatie tussen de verschillende elementen verloopt conform het Internet Protocol (IP).

01. Medisch personeel en chirurgen kunnen zich volledig wijden aan de zorg voor de patiĂŤnt.

02. Niet minder dan 20 toepassingsprofielen kunnen worden ingesteld afhankelijk van de eisen van de chirurg die de operatiekamer gebruikt.

03. Live weergave van de technische gegevens op display buiten de operatiekamer.

Back-ups Naast de hierboven beschreven mogelijkheden kan het systeem alle fasen van de heelkundige ingreep opslaan. Dit kan om vele redenen nuttig zijn, ook wanneer er zich ernstige problemen zouden voordoen. Deze gegevens kunnen eventueel gebruikt worden als bewijsmateriaal in geval van betwisting (verzekeringsmaatschappij).

Met dank aan Daniel Rossler - bewerking Philip Declercq Foto’s: Schneider Electric

www.schneider-electric.be

03

techcare

02

27

REPORTAGE

Flexibele KMO linkt elektriciteit en HVAC in zorgprojecten

M

et zijn bedrijf E&I Projects heeft Stefaan Vandenberge een stevig business model ontwikkeld dat alle mogelijke, aan elektriciteit gerelateerde facetten in uiteenlopende projecten beheerst. “Ook in de zorgsector willen we klanten een meerwaarde bieden op het vlak van advies, ontwerp, engineering, constructie, én technisch onderhoud”, aldus de CEO van E&I Projects.

Met ruime ervaring als technisch ontwerper en projectingenieur richtte Stefaan Vandenberge in 2007 zijn eigen bedrijf E&I – ‘voor Elektriciteit & Instrumentatie’ - Projects op. In het kader van consultancy-opdrachten volgde hij meerdere bouwprojecten in de industriële sfeer op. Inmiddels is de onderneming doorgegroeid tot een totaalinstallatiebedrijf dat zijn klanten zowel studie, uitvoering als onderhoud van elektriciteitsprojecten aanbiedt. “Dit betekent dat we ons niet beperken tot het ontwerp en de engineering van elektrische installaties, maar ook instaan voor de

techcare

“De zorgsector is op zoek naar bedrijven die één aanspreekpunt zijn voor elektriciteit en HVAC”, Stefaan Vandenberge E&I Projects

28

volledige constructie en de inbedrijfstelling.

Ons business model loopt niet via onderaanneming. Door enkel met eigen mensen te werken kunnen we onze klanten een totaalconcept tegen een vaste prijs aanbieden”, aldus Stefaan Vandenberge die de onderneming vanuit Zomergem aanstuurt. De actieradius van E&I Projects bestrijkt Oosten West-Vlaanderen, Vlaams-Brabant en het Brusselse.

Werken aan naambekendheid Core business is elektriciteit en instrumentatie in de breedste zin van het woord. “Naast engineering en uitvoering (laagspanning, middenspanning…) doen we ook bordenbouw - in al zijn specialismen - in eigen beheer. In sectoren zoals voeding en chemie zijn er inmiddels mooie referenties. Om onze groeistrategie te bestendigen willen we werken aan onze naambekendheid naar de zorgsector, waarin we - zij het onrechtstreeks - reeds actief zijn. Zo bouwen en leveren we elektrische borden in opdracht van promotoren die totaalprojecten in die

Ook in de zorgsector wil E&I Projects installatietechnisch een meerwaarde bieden op het vlak van advies, ontwerp, engineering, constructie, en onderhoud.

(Foto: E&I Projects)

niche ontwikkelen en uitvoeren. Het betreft dan onder meer de bouw van woonzorgcentra. Op de VTDV-dag in Gent konden we zelf interessante contacten leggen met actoren uit de zorgsector, zowel studiebureaus als zorginstellingen”, aldus Vandenberge.

Elektriciteit: vaak onderschat Met haar knowhow en flexibiliteit staat E&I Projects - naast het constructietechnische luik - ook in voor het technisch onderhoud van elektriciteitsinstallaties. “In het kader van industriële en tertiaire totaalprojecten wordt het luik elektriciteit vaak als vanzelfsprekend beschouwd, zelfs onderschat. Uit de echo’s die we opvingen op de VTDV-dag bleek dat de zorgwereld op zoek is naar bedrijven die één aanspreekpunt zijn, voor zowel elektriciteit als HVAC, piping etc. Ook in dit vakgebied beschikken we over de nodige skills.

Toch blijven we bij onze core business: elektriciteit. Clustering met een KMO van dezelfde schaalgrootte, maar actief in de uitvoering van HVAC-projecten, lijkt mij een ideale uitvalsbasis om E&I Projects in de zorgsector te lanceren”, besluit Stefaan Vandenberge.

Door Philip Declercq

www.e-iprojects.be

OB65659

Hoe uw energie-investeringen beter laten renderen?

Z-energy helpt u op weg op het vlak van intelligent energiegebruik, duurzame energieproductie, hernieuwbare energiebronnen en groene mobiliteit.

Z-energy, iedere dinsdag op Kanaal Z vanaf 19.50 uur.

Ook te bekijken op www.kanaalz.be Vlaanderen

In samenwerking met

is energie

NOOD AAN BOUWTECHNISCHE ZORG, EXTRA HANDEN OF NIEUWE IDEEËN? FREESTONE GEEFT UW GEBOUWEN OPNIEUW EEN BETERE CONDITIE.

CONTACTEER ONS VRIJBLIJVEND FREESTONE GROUP DE HENE 10 B -1780 WEMMEL T +32 2 453 95 50 CONTACT@FREESTONE.BE FREESTONE.BE

Advert-Freestone-Techcare-168x125mm-DEF.indd 1

25/04/16 14:42

PROJECT

Hypermoderne toegangscontrole beschermt patiënten AZ Maria Middelares

E

en modern ziekenhuis heeft 24 uur per dag, 365 dagen per jaar veilige maar flexibele toegangscontrole nodig.

Dat is wat ASSA ABLOY in samenwerking met Nedap heeft gerealiseerd in het nieuwe AZ Maria Middelares in Gent.

In plaats van ouderwetse mechanische sloten en omslachtige sleutels koos het ziekenhuis voor AEOS-toegangscontrole van Nedap geïntegreerd in draadloze Aperio®-sloten om personeel, patiënten en hun vertrouwelijke gegevens te beschermen.

techcare

Ziekenhuismanagers hebben te maken met allerlei beveiligingskwesties. De grootste uitdaging hierbij: hoe kunnen ze zorgen dat het ziekenhuis een open, gastvrije ruimte voor het publiek blijft terwijl ze tegelijkertijd zorgen dat geneesmiddelen, personeel, dure apparatuur en vertrouwelijke gegevens goed worden beschermd? De gebruikers lopen uiteen: van artsen, verplegend personeel, patiënten en hun bezoek tot allerlei tijdelijke en gedetacheerde medewerkers.

Al deze gebruikerscategorieën hebben toegangsrechten nodig die specifiek zijn afgestemd op hun uiteenlopende behoeften.

Daar komt nog eens bij dat overal in de gezondheidssector de budgetten erg krap zijn.

Traditionele sleutels voorzien niet in enkele cruciale behoeften van deze sector. Mechanische sloten bieden dan weer niet de gebruiksvriendelijkheid, het real-time toezicht en de gedetailleerde logboeken die nodig zijn voor de beveiliging van vertrouwelijke gegevens en een gedegen schendingenonderzoek.

30

Eén nieuw complex Maria Middelares was oorspronkelijk gevestigd op twee verschillende locaties, één in Gent en één in de buurt van Gentbrugge.

Enkele jaren terug werd er een groot infrastructuurproject opgestart om deze twee locaties te vervangen door één nieuw complex in Gent. EGM Architecten ontwikkelde het project in samenwerking met Belgische partner LLOX. Het eerste gebouw op de nieuwe locatie werd in 2014 geopend.

Aperio®-sloten en toegangscontrole In samenwerking met Nedap werden ongeveer 700 deuren in het eerste nieuwe ziekenhuisgebouw voorzien van offline Aperio®-sloten met batterijvoeding en aangesloten op het toegangscontrolesysteem van Nedap. Het personeel van AZ Maria Middelares heeft nu een gebruiksvriendelijke smartcard waarmee het deuren kan openen en andere beveiligde gebieden kan betreden.

De smartcards werken met MIFARE®, een RFID-standaardtechnologie.

“Met Aperio®-sloten en toegangscontrole kunnen locatiemanagers gemakkelijk logboeken genereren voor ruimten waar gecontroleerde geneesmiddelen of kostbare ziekenhuisapparatuur worden bewaard,” vertelt Piet van den Bossche (Access Control Leader bij ASSA ABLOY in België). “Voor het slagen van dit project was het ook erg belangrijk dat de offline integratie tussen het toegangscontrolesysteem en Aperio® naadloos zou verlopen,” vervolgt Van den Bossche.

Met deze offline integratie worden alle toegangsautorisaties rechtstreeks op de RFID-smartcards opgeslagen. De deuren worden allemaal beheerd via het toegangscontrolesysteem. Gebruikers krijgen vanaf een centraal punt nieuwe of gewijzigde toegangsautorisaties. De elektronische Aperio®-sloten bieden betrouwbare beveiliging voor allerlei deuropeningen, van beveiligingsdeuren tot branddeuren. En dat zonder dat hiervoor dure bedrading nodig is. De sloten worden gevoed door normale lithium-ion-batterijen, waardoor het energieverbruik en de onderhoudskosten dalen.

Omdat Aperio®-sloten draadloos zijn, kan de toegangscontrole indien nodig eenvoudig worden uitgebreid naar meer deuren binnen hetzelfde systeem. Met de nieuwe installatie beschikt het ziekenhuis dus over een toegangscontrolesysteem dat kan worden uitgebreid en ook nieuwe gebouwen kan omvatten wanneer deze worden opgeleverd.

Omdat het systeem bovendien volledig draadloos werd geïmplementeerd, blijven de behandelruimten, kantoren en gangen overzichtelijk en houden de gebouwen een opgeruimde en verzorgde uitstraling.

De offline Aperio®-technologie is volledig geïntegreerd in het AEOS-beveiligingsplatform van Nedap en garandeert zodoende een homogeen beheer van alle onderdelen, personen en functies. AEOS beheert bijna 900 deuren, waarvan meer dan 200 bekabelde en 700 draadloze offline deuren. Dat aantal zal in de toekomst alleen maar toenemen. “Toepassingen van het toegangscontrolesysteem AEOS zijn overal te vinden. Behalve de Aperio®-sloten op deuren beheren we ook de sloten op de Medicart-medicatiewagens van Belintra,” vertelt Peter Rommens (Sales Manager bij Nedap Belgium).

Een belangrijk voordeel van het AEOS-platform is dat het niet berust op ID-houders,

maar op mensen. Dat onderscheid valt meteen op als bijvoorbeeld iemand een pasje verliest. Het is niet nodig alle persoonsgegevens opnieuw in het systeem in te voeren omdat alleen iemands identificatienummer ontbreekt. “Zo biedt AEOS het ziekenhuis de nodige flexibiliteit om de controle te houden over de toegangsmogelijkheden en de mensenstroom,” aldus Rommens.

Nieuwe norm toegangscontrole De offline Aperio®-integratie met Nedap biedt ondersteuning voor OSS Standard Offline, een open ‘Update on Card’-norm voor offline elektronische sloten. De OSS Standard Offline werd onlangs ontwikkeld door ASSA ABLOY, Nedap en andere marktleiders. Deze norm is ontwikkeld om klanten die te maken hebben met een zich snel ontwikkelende en sterk uiteenlopende markt voor elektronische toegangscontroleproducten, meer vertrouwen te geven.

Tot nu toe ontwikkelde elke fabrikant van offline toegangscontrolecomponenten zijn eigen aanpak voor het schrijven naar en lezen van smartcards. Als klanten nu echter componenten installeren die voldoen aan de OSS Standard Offline, hebben zij daarmee de garantie dat die componenten ook in combinatie met elkaar werken. Alle sloten die voldoen aan de OSS Standard Offline (inclusief offline Aperio®-cilinders en -beslagen) lezen dezelfde toegangsrechten af van een kaart en interpreteren deze ook op dezelfde wijze. Klanten kunnen zelf kiezen welk OSS-compatibel offline slot het meest geschikt is voor hun toepassing. www.assaabloy.be www.nedapsecurity.com De sloten worden gevoed door normale lithium-ion-batterijen, waardoor het energieverbruik en de onderhoudskosten dalen.

Met de nieuwe installatie beschikt het ziekenhuis over een toegangscontrolesysteem dat ook naar nieuwe gebouwen kan worden uitgebreid.

techcare

De offline Aperio®-technologie is volledig geïntegreerd in het AEOS-beveiligingsplatform van Nedap en garandeert zodoende een homogeen beheer van alle onderdelen, personen en functies.

31

FOAMGLAS®-Isolatie

Isoleer met zorg voor de toekomst

Tel. +32 (02) 352 31 82

I Fax +32 (02) 353 15 99 I info@foamglas.be I www.foamglas.be

Foamglas_adv_168x125_NL.indd 1

Een veranderende zorgvraag, vraagt om een flexibele levering van gezondheidszorg Vanguard Healthcare is een pionier in het leveren van flexibele faciliteiten en steunt Europese zorginstellingen met de levering van innovatieve, mobiele gezondheidszorg oplossingen.

Of uw ziekenhuis nu een tijdelijke capaciteitsverhoging moet doorvoeren, capaciteit moet onderhouden tijdens renovatie werkzaamheden of moet reageren op onvoorziene calamiteiten, Vanguard kan een snelle en toegespitste oplossing leveren. Onze meer dan 37 algemene en specifieke units kunnen assistentie leveren bij tal van capaciteitsvragen. Een greep uit onze mogelijkheden: • • • • •

Standaard en laminaire flow operatiekamers (Klasse 1 en 2) Verpleegunits met 8 bed-plaatsen en utiliteit ruimtes Stand-alone endoscopie suites Stand-alone dag-chirurgie suites Stand-alone klinieken

Voor het vinden van meer informatie of het verkrijgen van een toegespitste aanbieding kunt u onze website bezoeken via:

+31 6 5478 5876 www.vanguardhs.com

4-5-2016 10:25:40

Ventilatieroosters voor de zorgsector 01

S

inds de overname door Luc Clarys en Jan Stubbe groeide GRADA International van een producent van grote series ventilatieroosters uit tot een marktspeler die projectgerichte oplossingen met zeer snelle levertijden aanbiedt. Er werd vooral geïnvesteerd in R&D (productontwikkeling) en marketing. “We hebben enkele mooie projecten lopen in de zorgsector, maar komen nog te weinig op de radar bij de studiebureaus”, aldus Jeff Stubbe van GRADA International.

VAV’s Daarnaast heeft het bedrijf een breed gamma aan VAV oplossingen die hun toepassing vinden in de zorgsector. “Daar al deze VAV’s (BS, BT, BRT) in onze fabriek in Lokeren wor-

den geproduceerd zijn wij in staat om deze producten binnen een week uit te leveren in elke gewenste maat, wat niet gebruikelijk is in onze sector. Momenteel werken wij ook aan oplossingen in het kader van vraag gestuurde ventilatie: ventileren in functie van bezetting, vervuiling, ….”, aldus Jeff Stubbe.

“Onze meest recente oplossing is ImaginAIR RLV. Dankzij een doorgedreven ontwikkeling is dit product zeer eenvoudig te installeren en bekomt men een luchtdichte aansluiting op het kanaalnet (zonder toebehoren).

Door een slimme materiaalkeuze en een geoptimaliseerde geometrie produceert dit product opmerkelijk minder luchtgeluid en vervuilt het ventiel minder snel.”

Zorgprojecten Een losse greep uit de lopende zorgprojecten. Voor de nieuwe vleugel van het AZ Groeninge in Kortrijk werd een speciaal ventilatierooster ontwikkeld en geproduceerd. Door de strakke projectplanning dienden het intern ontwikkelen en het testen door het studiebureau in kwestie zeer snel te gebeuren.

Het ventilatierooster werd op maat gemaakt, en verder verfijnd en aangepast door monta-

2b

2c

01. Voor de nieuwe vleugel van het AZ Groeninge werd een speciaal ventilatierooster ontwikkeld en geproduceerd.

02.Onder meer de ventilatieroosters BRTDO (a), BRTSO (b) en BSTD (c) lenen zich goed voor toepassing in de zorgsector. (Foto’s: GRADA International)

ge in een mock-up room. Er werden om en bij de 2.000 ventilatieroosters - drie in elke kamer - geïnstalleerd. Ook in het nieuwe Forensisch Psychiatrisch Centrum Antwerpen werden diverse types GRADA International ventilatieroosters (GP360, WS400, aangepast aan het Interalu-plafond, en LT350) geïmplementeerd. In een aantal WZC, verspreid over het land, lopen er eveneens projecten.

Door Philip Declercq

www.grada.com techcare

Uit het brede gamma ventilatieproducten leent een aantal producten zich goed voor toepassing in de zorgsector: MCAS, VAV-oplossingen en ImaginAIR RLV. “Grada MCAS is een bijzonder modulair plafondroostersysteem. Door achterliggende uitwisselbare elementen zijn verschillende uitblaasvormen in één type plenum mogelijk, zoals: toevoer radiaal, toevoer verdringing, toevoer wervelpatroon, afvoer. De geperforeerde frontplaat met verminderde inkijk bezorgt het geheel een esthetische afwerking. Dit systeem is voornamelijk gericht op de zorgsector omwille van de hoge eisen op het vlak van hygiëne, flexibiliteit, energieverbruik en comfort.

Dankzij een push pull systeem kan de geperforeerde frontplaat zonder tools geopend worden. Door de losse toevoerelementen kan men eenvoudig, en ook zonder het gebruik van gereedschappen, de plenums reinigen”, aldus Jeff Stubbe.

2a

33

PROJECT

Koelconcept op maat van Sint-Vincentiusziekenhuis 01

H

et Sint-Vincentiusziekenhuis Deinze is één van de weinige regionale ziekenhuizen die ervoor opteert om in het hartje van de stad te blijven. In de nieuwe vleugel - die 5 bouwlagen telt - werd een visionair concept voor het dagziekenhuis van de toekomst geïntroduceerd. Er wordt gekoeld tot een verschil van +/- 6° tegenover de buitentemperatuur middels een topkoeling.

In de nieuwe materniteit is de airconditioning via plafondkoeling per kamer te regelen. Om oververhitting te voorkomen werden Fixscreen buitendoekzonwering en roosters voor ventilatieve koeling van het type 432 van Renson in de ramen geïntegreerd.

Het ziekenhuis in Deinze telt een 170-tal erkende bedden. De bestaande gebouwen (een U-vormig, inmiddels volledig gerenoveerd gebouw uit de jaren 50 en de uitbreiding uit de jaren 90) kregen recent een verlengstuk naar het stadscentrum toe. De nieuwbouw is een architecturale eyecatcher, met telkens langer wordende uitsprongen, in functie van de verdieping, voorzien van bloembakken. “De constructie van de nieuwbouw - aangevat in 2009 - werd gerealiseerd via brugspanten, wat alle mogelijkheden openliet voor de binneninrichting en de te implementeren technieken”, aldus Frank Lippens, algemeen directeur. Net zoals bij de vorige bouwfases werd het bouwproject gecoördineerd door het ziekenhuis zelf.

techcare

Toekomstgerichte totaalvisie op geplande zorg Gezien de sterke toename van het aantal patiënten in dagopname werd resoluut geopteerd voor een toekomstgericht concept van een chirurgisch en internistisch dagziekenhuis. Dit concept vervangt de diverse

34

bestaande dagziekenhuisactiviteiten. Op de gelijkvloerse verdieping bevinden zich het onthaal van de spoedafdeling en het dagziekenhuis én een nieuwe centrale sterilisatieruimte en een uitbreiding van het huidig operatiekwartier. De eerste en derde verdieping worden ingenomen door, respectievelijk, het chirurgisch en het internistisch dagziekenhuis, de tweede door de materniteit.

De vierde verdieping wordt voorbehouden voor vergaderfaciliteiten: 1 grote polyvalente zaal met buitenterras - met een panoramisch zicht dat tot Gent reikt - en drie kleinere vergaderzalen. Om grootschalige verhuisoperaties te vermijden werd de verhuis bouwlaag per bouwlaag georganiseerd. Zo ‘schuift’ de afdeling materniteit binnenkort door van de tweede verdieping van het bestaande gebouw naar deze van de aansluitende nieuwe vleugel.

Venstermodule doorgetrokken Wat de gevelafwerking betreft, werd geopteerd voor vlakken met zwarte gevelstenen die verlijmd werden en die de balkonstruc-

tuur aan de straatzijde extra in de verf zetten.

Het gebouw zelf is zwart, de bloembak/balkonuitsteken aan de voorzijde zorgen voor een contrast. Aan de achterzijde (waar de ingang van de spoed zich bevindt) werd - enkel voor de gelijkvloerse verdieping - gebruikgemaakt van zandkleurige gevelstenen om een contrasteffect te bekomen. Opvallend zijn de inox deuromlijstingen op plafondhoogte.

De venstermodule van de bestaande gebouwen - twee gesloten vensters en een verluchtingsrooster - werd in de nieuwbouw verder doorgetrokken.

Eigen ventilatieconcept “In de bestaande gebouwen wordt geventileerd door middel van pulsie en extractie - al dan niet in combinatie met topkoeling - in de lijn van de oplossing die tegenwoordig in passiefhuizen wordt toegepast”, aldus Johan Beschuyt (Directeur technisch-huishoudelijk departement van het Sint- Vincentiusziekenhuis). “In de nieuwbouw - gelijkvloers, verdiepingen 1, 3 en 4 - wordt er gekoeld tot een verschil van 6°C ten opzichte van de

buitentemperatuur. We werken met 2 systemen die deels contradictorisch zijn. Om effectief koeling te bekomen wordt men geacht de ramen volledig dicht te houden. De roosters voor ventilatieve koeling staan zo goed als altijd open, in eerste instantie om kwalijke geurtjes uit de kamer te krijgen, en voor het comfort van de patiënten. In tegenstelling tot de gangbare theorie dat ramen best volledig dicht worden gehouden. In ons systeem wordt vooral ’s morgens of ’s nachts, in de overgang tussen de seizoenen, van de roosters voor ventilatieve koeling (zie verder)

gebruikgemaakt, in periodes waarin er geen extreme temperaturen worden genoteerd.

Op de tweede verdieping van de nieuwbouw, de materniteit, werd de topkoeling vervangen door plafondkoeling. Deze laatste is individueel - per kamer - regelbaar.”

Oververhitting voorkomen Door het stijgend aantal warme dagen per jaar, neemt ook het risico op oververhitting toe. Nieuwe gebouwen worden steeds beter geïsoleerd en luchtdichter gemaakt, waardoor de warmte soms moeilijk weg kan. Om

02

te voorkomen dat de binnentemperatuur in het ziekenhuis te hoog oploopt, werden verschillende oplossingen geïmplementeerd, waaronder de Fixscreen 100 buitendoekzonwering van Renson. Dit systeem houdt de zonnestralen tegen nog voor die de beglazing raken. In de wintermaanden kan dit systeem elektrisch worden opgerold zodat de zonnewarmte optimaal kan worden benut. In de zomermaanden kan de nood om te koelen - en dus de energiekost - behoorlijk oplopen. De buitendoekzonwering is per kamer individueel regelbaar. In de bestaande gebouwen wordt een collectief systeem per verdieping gehanteerd. Via de roosters voor ventilatieve koeling type 432 van Renson kan er gratis gekoeld worden. Door deze raamroosters ’s nachts of in koelere periodes te openen komt er een grote stroom koele lucht ineens binnen. Deze slaat zich ’s nachts op in de thermische massa van het gebouw en geeft die koelte overdag opnieuw af. Het verschil tussen het bestaande gebouw en de nieuwbouw is zeer duidelijk. Bij de overgang tussen het bestaande deel van het ziekenhuis en de nieuwbouw voelen de patiënten een duidelijk comfortverschil. Parallel met de keuze voor de zwarte gevelstenen werd ook voor de Renson-oplossingen voor een uitvoering in dezelfde kleur geopteerd. Voor de firma De Jaeghere uit Pittem, die de ramen in de nieuwe ziekenhuisvleugel monteerde, en als Renson Ambassador deze beide oplossingen integreerde, is dit het eerste ziekenhuisproject dat aan het referentielijstje mag worden toegevoegd.

Door Philip Declercq

www.renson.be 01. De recente nieuwbouw - op de hoek van de Peter Benoitlaan en de Schutterijstraat - is een architecturale eyecatcher.

02. Om oververhitting te voorkomen werd de Fixscreen 100 buitendoekzonwering van Renson in de ramen geïntegreerd.

03

04

04. In de nieuwbouw - gelijkvloers, verdiepingen 1, 3 en 4 - wordt er gekoeld tot een verschil van 6°C ten opzichte van de buitentemperatuur.

techcare

03. Via de roosters voor ventilatieve koeling type 432 van Renson kan er gratis gekoeld worden.

35

CONGRES

Is uw zorginstelling future-proof?

D

e VTDV (Vereniging voor Technische Diensthoofden van Verzorgingsinstellingen) week dit jaar bewust af van de technische uiteenzettingen die we normaal gezien mogen verwachten op haar intussen 27ste VTDV-congres. De uitdagingen waar zorginstellingen mee geconfronteerd worden zijn immers enorm. En de technologie evolueert razendsnel, maar zo ook de kosten. Hoe kan hierop ingespeeld worden zodat de organisatie future-proof is? Diverse experts brachten de toekomst in kaart.

Het congres en de bijhorende beurs, die 910 bezoekers (exposanten, sponsors, architecten: 650/leden en genodigden: 260) en 179 standhouders telde, vond dit jaar plaats op 27 mei in Flanders Expo Gent. Dit onder de noemer Zorginstellingen: ‘Future-proof’!?

Een uitdagende zorg!’ Voorzitter VTDV ir.

Eddy De Coster vatte de insteek van het congres samen in een uitspraak van topondernemer André Leysen: “Veranderingen zijn uitdagingen”. “Maar nog belangrijker is het de veranderingen te zien aankomen, en vooral tijdig te reageren en/of mee te veranderen”, waarschuwde hij. De gouverneur van de Nationale Bank Jan Smets gaf in zijn inleiding op de drie prominente sprekers meteen de twee uitdagingen mee voor de toekomst: de toenemende vergrijzing en alsmaar sneller evoluerende technologie.

techcare

Technologische revolutie: uitdaging of zegen?

Prof.dr. Johan Decruyenaere (Gewoon Hoogleraar UZ Gent) onderstreepte dat geneeskunde fantastisch is, maar ook veel problemen en uitdagingen met zich meebrengt.

Niet in het minst de veroudering van de bevolking en het feit dat de wereld er onvoldoende op voorbereid is. De technologische

36

evolutie kan volgens hem oplossingen bieden, maar zal bloed, zweet en tranen kosten: “Qua trends in de gezondheidszorg zie we dat de pathologie aan het opschuiven is naar de oudere bevolking. Obesitas en diabetes type 2, de zogenaamde ‘welvaartsziekte’, nemen toe. Diabetes is reeds aan het toenemen bij jongere mensen. Kanker is een ontzettend ernstig probleem en het aantal gevallen stijgt nog altijd. De overlevingskans is echter fors aan het verbeteren. Daarnaast krijgen we te maken met dementie, risico op pandemieën, het zika virus en influenza. Dit alles brengt exploderende kosten met zich mee, maar tegelijkertijd is er een gebrek aan middelen en zijn er besparingen. De digitale en technologische revolutie worden naar voor geduwd als de magische tool, maar het grote probleem is dat de vooruitgang de kosten nog opdrijft. Zullen dure therapieën een privilege worden? We moeten zoeken naar een evenwicht, maar dit is geen sinecure. Bovendien worden we ook in Europa geconfronteerd met een verouderde bevolking van artsen en verpleegkundigen. We stevenen ook daar op een tekort af. Ten slotte hebben we nog altijd een zeer paternalistisch systeem.”

Decruyenaere ziet onder meer een oplossing in de patïentcentrische aanpak: “Momenteel

“De toekomst van de zorg staat gelijk aan de vier p’s van personalized, preventive, predictive en participative.” - Joachim De Vos, MSc. MBA (Oprichter TomorrowLab & CEO Living Tomorrow)

Will change happen to you or led by you?

Joachim De Vos, MSc. MBA (Oprichter TomorrowLab & CEO Living Tomorrow) ontving Bill Gates in 1995 in het Huis van de toekomst.

Hij zag toen reeds hoe snel de wereld aan het veranderen is en de impact ervan. In zijn lezing onder de noemer ‘Zorg en zorginstelling 2030: “We can not predict the future, but we can invent it!” Hoezo?’ beklemtoonde hij hoe belangrijk het is om samen te praten over innovaties, visies uit te wisselen met bedrijven en organisaties. “Bedrijven worden alsmaar jonger, nieuwe bedrijven veranderen de wereld, nieuwe business modellen ontstaan en oude verdwijnen. We worden met veranderingen in de bedrijven, zorg en zorgcentra geconfronteerd. De gezondheidskost neemt enorm toe. We moeten naar Fase 0 Gezondheidszorg. Vroegere detectie zorgt dat de kansen toenemen. De levenskwaliteit verhogen dient gelijk te staan aan de kost verlagen. Het is een taboe, maar we moeten er durven over nadenken wat het mag kosten om een leven te redden. We moeten durven kijken naar het Smart Home van de toekomst. Technologie kan ervoor zorgen dat we de zorg naar de patiënt kunnen brengen.” De Vos refereerde naar de drie technologiewetten (Moore, Gilder, Metcalfe): “Alles wordt intelligent, direct beschikbaar, en alles communiceert met elkaar. De toekomst van de zorg staat gelijk aan de vier p’s van personalized, preventive, predictive en

participative. Data vormen de snelst groeiende grondstof ter wereld. Zullen dokters vervangen worden door apps? Ik zie het niet gebeuren. De grootste onzekerheden in de trends zijn wij, de patiënt zelf. Hoe zullen we omgaan met de trends? No insight today, no future tomorrow.”

Iot in zorginstellingen Het Internet of Things staat voor intelligentie die overal is. Prof. Dr. Ir. Filip de Turck (Universiteit Gent- iMinds) had het over IoT in zorgcentra en ziekenhuizen: “Tegen 2020 zullen er 50 biljoen geconnecteerde ‘things’ zijn. Binnen het IoT zijn er drie belangrijke onderdelen: de zogenaamde ‘things’ of sensoren, de netwerkinfrastructuur en de datacenters. Het IoT breekt door omdat er zich een belangrijke evolutie voordoet, niet in het minst op het vlak van de dalende kostprijs, binnen elk van die domeinen. Het heeft een impact op alle markten, implementeert overal onzichtbare intelligentie en zal een nieuwe industriële revolutie teweegbrengen.

In de toekomst zullen mensen, ook in de healthcare, vaak samenwerken met robots.

Momenteel zijn er reeds diverse op het IoT gebaseerde toepassingen in de zorgsector, waaronder bijvoorbeeld Icon Wonder. Deze robots kunnen bij dementerende patiënten detecteren of hij of zij verward is of niet.”

Aansluitend werden acht interactieve sessies gegeven rond innoverende producten of processen (meer info via onderstaande site), geselecteerd door een jury en ondersteund door een VTDV-lid. Ook werd traditiegetrouw een sociaal project bekroond door een delegatie van het VTDV-bestuur. Burgemeester van Gent Danïël Termont overhandigde de eerste prijs aan het Multifunctioneel Centrum Ten Dries vzw (Landegem, go-carts voor recreatieruimte en speeltuin). De tweede prijs ging naar de Sociale Dienst van de Brugse Poort (Gent, transportfiets voor ophalen voedingsproducten).

Prof.dr. Johan Decruyenaere (Gewoon Hoogleraar UZ Gent): “Het grote probleem is dat de vooruitgang of technologie de kosten nog opdrijft. Zullen dure therapieën een privilege worden?”

Prof. Dr. Ir. Filip de Turck (Universiteit Gent- iMinds) over het Internet of Things: “Tegen 2020 zullen er 50 biljoen geconnecteerde ‘things’ zijn.”

Door Tilly Baekelandt

Het VTDV-congres vindt volgend jaar plaats in Hasselt. www.vtdv.be

Joachim De Vos, MSc. MBA (Oprichter TomorrowLab & CEO Living Tomorrow): “Data vormen de snelst groeiende ‘grondstof’ ter wereld.’

techcare

vormt de hospitaalcentrische aanpak een van de problemen. We moeten komen tot een nieuwe manier van zorgfinanciering en de kostefficiëntie van de zorg moet omhoog, maar dit is erg complex. Naar de toekomst zie ik ons systeem evolueren van gefragmenteerde zorg naar geïntegreerde zorg, van monodisciplinair naar multidisciplinair.

Het belang van netwerken en logistieke netwerken, zorg op maat en preventie, zal stijgen. De uitdaging zal ook zijn om de human touch te behouden binnen dit alles. Big Data is voorts een veelbelovend iets. We moeten van de papieren dossiers af, zodat we meer data hebben. Nu behandelen we patiënten als groep.”

37

gerflor.be

UZ LEUVEN

Gerflor Benelux Tel: 03 766 42 82 Fax 03 766 2914 E-mail: gerflorbe@gerflor.com www.gerflor.be

D

e testo 480 is een professionele klimaatmeter waarmee alle relevante klimaatparameters worden gemeten. Sterker nog, de klimaatmeter meet niet alleen maar registreert, analyseert en documenteert ook de klimaatparameters en indoor air quality parameters. Bovendien is de testo 480 ook geschikt voor langdurige metingen dankzij een geheugen tot 60 miljoen meetwaarden. Neem daar nog eens een breed gamma aan voelers bij, en je bekomt het geschikte meettoestel voor afregeling en controle door technische diensten en onderhoudstechnici in de zorgsector.

“Het intelligente concept achter de professionele klimaatmeter testo 480 begint al met de standaarduitrusting”, vertelt Koen Van Nieuwenhove (product manager bij Testo).

“Met een geïntegreerde verschildrukmeting en een absolute drukmeting wordt belangrijke tijdwinst geboekt bij de metingen. Op het toestel kan een volledige range voelers worden gekoppeld waardoor je diverse metingen kan uitvoeren: luchtsnelheidsmeting en luchtdebietsmeting, temperatuur, vochtigheid, verschildruk en absolute druk, CO2, lichtsterkte, PMV/PPD, stralingswarmte, turbulentiegraad en de WBGT-index.”

Comfort = thermische behaaglijkheid Wat is comfort? “We hebben het eigenlijk over thermische behaaglijkheid”, legt Koen Van Nieuwenhove uit. “Het menselijke warmtegevoel is voornamelijk afhankelijk van het thermisch evenwicht van het lichaam. Dit

evenwicht wordt bepaald beïnvloed door de lichamelijke activiteit en de kledij, maar ook door de omgeving: lucht- en stralingstemperatuur, luchtsnelheid en luchtvochtigheid.

Deze parameters aanpassen kan het thermisch evenwicht positief of negatief beïnvloeden.”

Het is dus een objectief gegeven dat verschilt van persoon tot persoon. Kan er dan wel sprake zijn van thermische behaaglijkheid?

“We streven naar een optimaal thermisch comfort, wat betekent dat een bepaald percentage niet tevreden zal zijn. Klagers zijn er altijd en overal. Maar anderzijds is er ook de wetgever die in het KB van 4 juni 2012 in het kader van de risicoanalyse de werkgever vraagt om de thermische omgevingsfactoren te evalueren en eventueel te meten.

Hierbij wordt verwezen naar de norm NBN EN ISO 7730 die de analytische bepaling en interpretatie van thermische behaaglijkheid beschrijft door berekening van de PMV- en

03

PPD-waarden en door criteria voor de plaatselijke behaaglijkheid.”

PMV (Predicted Mean Vote) is een schaal van de subjectieve beoordeling van een persoon in een ruimte. Het is de gemiddelde waarde van een grote groep mensen op een 7-puntenschaal voor hun thermisch gevoel, waarbij de schaal gaat van -3 (te koud) tot +3 (te warm). Ideaal is de score 0, waarbij er een thermisch evenwicht is van het menselijk lichaam. Maar omdat een neutrale omgeving niet constant mogelijk is, wordt gestreefd naar -0,5 tot +0,5.

PMV/PPD-meting in de operatiezaal Koen Van Nieuwenhove legt dit uit aan de hand van een passend voorbeeld: patiënten op de operatietafel. De kledij en de activiteit van de patiënt is gekend: een operatiekleed en stil liggen. Dit staat in schril contrast met de verpleegkundigen, die met de nodige beschermmiddelen ook nog eens urenlang geconcentreerd werk moeten uitvoeren. Bekijken we de vraag vanuit het standpunt van de patiënt. “We bereken de PPD of Predicted Percentage Dissatisfied of het percentage techcare

01

Professionele klimaatmeter meet, registreert, analyseert en documenteert

39

PRODUCTSPOT

van de mensen die het koud, koel, warm of heet vinden. Belangrijk is dat we vasthouden aan ons uitgangspunt: het is onmogelijk om iedereen tevreden te stellen. Er zijn altijd – minstens – 5% ontevreden mensen. Door de individuele verschillen is de ideale thermische omgeving onmogelijk. Algemeen beschouwen we als acceptabel comfortniveau de toestand waarbij minder dan 10% een thermisch onbehagen ervaart.”

Het kader is geschetst, nu komt het er dus op aan om de ideale thermische omgeving zo dicht mogelijk te benaderen. Dit gebeurt met de testo 480 en drie sondes: de turbulentiesonde, de vochtvoeler en de zwarte bol voeler. De klimaatmeter is voorzien van een speciaal meetprogramma voor PMV/PPD, met een selectie van de sondes, het invoeren van de andere parameters (kledij, activiteit), automatische berekening van PMV en PPD, weergave van de waarden in een diagram en een PMV/PPD-protocol met de software EasyClimate, gratis inbegrepen in elk meettoestel testo 480. Met deze software wordt de analyse van de meetgegevens sterk vereenvoudigd. Rapporten kunnen met de speciale protocoldesigner gemakkelijk en snel geconfigureerd worden naar de wens van de gebruiker. Klantgegevens, meetlocaties en meetgegevens kunnen met één muisklik in een tabel of grafisch weergeven en geanalyseerd worden.

techcare

Multifunctioneel Maar binnen de zorgsector zijn nog andere metingen nodig om zoveel mogelijk patiënten of bewoners tevreden te stellen. Zo is trek de voornaamste oorzaak voor klachten in verband met het binnenklimaat. Niet zozeer de luchtstroom maar de ongewenste (plaatselijke) afkoeling van het lichaam wekt wrevel op. Het warmteverlies van het lichaam wordt veroorzaakt door de luchtsnelheid, de turbulentie en de luchttemperatuur. De turbulentiegraadmeting volgens EN 13779 moet hier een objectief antwoord geven.

Temperatuur en vochtigheid spelen een belangrijke rol bij de beoordeling van het

40

binnenklimaat. Zo wordt een droge warmte beter verdragen dan een vochtige warmte, die te zwoel is omdat het zweet geen kanten op kan. Het meten van de maximumtemperaturen moet gebeuren met de WGBT-index (Wet Bulb Globe Temperature). De testo 480 kan zowel een momentopname maken alsook een langdurige meting van de WGBT-index uitvoeren.

Met de meter kan je verder ook nog de CO2-concentratie volgens EN 12599 meten om de kans op het Sick Building Syndrome bij patiënten en medewerkers te verminderen.

De RTL-meting (Raumlufttechnische meting) of matrixmeting volgens EN 12599 wordt ook in ziekenhuizen en verzorgingscentra toegepast voor de test- en meetprocedure van de klimaatinstallaties. Koen Van Nieuwenhove: “Dankzij de schaalverdeling op de telescoop kan de insteekdiepte eenvoudig afgelezen worden. Deze diepte wordt door de testo 480 aangegeven. Voor de functionele metingen wordt hiervoor de triviaalmethode bij een rechthoekig kanaal of de zwaartelijnmethode bij een rond kanaal gebruikt. Een meting wordt op verschillende plaatsen in het kanaal uitgevoerd, maar hierbij wordt de installateur of onderhoudstechnicus bij elk meetpunt begeleid door de testo 480. Het

03

aantal meetpunten is afhankelijk van de regelmatigheid van het stromingsprofiel.”

Cleanrooms De klimaatmeter is het ideale toestel om het klimaat van een cleanroom te bewaken. De verschildruk kan gecontroleerd worden met de interne druksensor met een nauwkeurigheid van +/- 0.3 Pa +1% van de meetwaarde. De temperatuur wordt gemeten met de nauwkeurige Pt100 voelers en de vochtigheidsschommelingen worden gewaakt met een nauwkeurigheid van +/- 1% RV met de testo vocht- en temperatuurvoeler. De hittekogelsonde voor m/s en °C wordt gebruikt voor richtingsonafhankelijke luchtsnelheidsmetingen, bijvoorbeeld aan afzuigkappen in laboratoria volgens DIN EN 14175-3/4.”

Door Rudy Gunst

www.testo.be

01. De RTL- of matrixmeting wordt in ziekenhuizen en verzorgingscentra 02. Op de testo 480 kan een volledig gamma voelers worden aangesloten.

03. Turbulentiemeting in cleanrooms.

04. Meting van de CO2-concentratie volgens norm EN 12599.

04

CWS Paradise Roestvrij Staal

Paradise Dry Slim

Paradise Paper Slim

Paradise Foam Slim

Paradise Superroll

Paradise DUO

Afvalbak

Handdoekautomaat voor katoenen rollen

Servetautomaat

Verdeler voor zeepschuim of zeepcrème

Toiletpapierautomaat met jumbo-rol of 4-rols carroussel

Toilepapierdispenser voor 2 rollen

Stijlvol klapdeksel in optie verkrijgbaar

Voor het volledige RVS-gamma, neem gerust een kijkje op www.cws-boco.be

V.U.: Gino Verbelen - 03-2015. Red Spot.

Staalharde condities tegen een zacht prijsje

CWS-boco BeLux N.V. | Berchemstadionstraat 78 | B-2600 Berchem Tel. +32 (0)3 328 11 00 | Fax +32 (0)3 326 37 28 | www.cws-boco.be | partnerbe@cws-boco.be

ADV-168*125-RVS-V3.indd 1

6/03/15 13:25

Metalen LCC-Plafonds

Belgisch, duurzaam kwaliteitsproduct

METALEN LCC-PLAFONDS onderhoudsvriendelijk lange levensduur veilig en brandstabiel veelzijdig maatwerk hedendaags design

www.lcc-plafonds.be • +32 3 897 13 00 • info@lcc-plafonds.be

Ontharding en bacteriebescherming gecombineerd

BeComfort pakt uit met nieuw akoestisch comfort

De waterverzachter softliQ:PA20 van Grünbeck legt de link tussen ontharding en bacteriebescherming. Terwijl ionenuitwisseling zorgt voor de productie van onthard water, zorgt een efficiënte adsorptietechniek voor bescherming tegen ziekteverwekkers als legionella, pseudomonas of E. coli. Het toestel kan worden ingezet in woningen voor een tot twee gezinnen.

BeComfort lanceert een betaalbaar alternatief voor architecten, interieurontwerpers en bedrijven die op zoek zijn naar duurzame, esthetische akoestische plafond- en wandoplossingen.

De Echopanels zijn vervaardigd uit PET-materiaal waarvan 60% gerecycleerde frisdrank- en waterflessen. De geluidsabsorberende panelen zijn slagvast en zo sterk dat er bij de afwerking geen aluminium frame nodig is.

Plafond - of wandpanelen kunnen ook worden uitgevoerd in diverse vormen en kleuren al dan niet met een print.

www.gruenbeck.be

Innovatieve tool voor inspectie van luchtkanalen Luchtkanalen moeten regelmatig worden gereinigd om hygiënische redenen, energetische redenen en voor het garanderen van een goede brandveiligheid. De grens van verontreiniging is vastgelegd in de EN15780-norm. De graad van verontreiniging kan worden bepaald via diverse, vaak dure en omslachtige, methodes zoals een visuele inspectie met een camera-robot of een veegmonster. Hamster Cleaning ontwikkelde een innovatieve tool om accuraat, snel en eenvoudig de graad van verontreiniging vast te stellen. Op bepaalde plaatsen in het (ventilatie)systeem worden foto’s genomen (foto’s met een smartphone volstaan). Die worden digitaal geanalyseerd en vergeleken met de referentiefoto’s in een uitgebreide database waardoor de graad van vervuiling nauwkeurig bepaald wordt.

www.becomfort.be/echopanel/

www.hamstercleaning.com

Helia stralingswerende inbouwdoos voor röntgenkanalen Stralingsbescherming in combinatie met de elektrische installatie in stralingswerende wanden vormt een bijzondere uitdaging. De bescherming tegen de straling moet worden veiliggesteld door speciale constructieve maatregelen. Dit geldt vooral in ziekenhuizen, artsenpraktijken en alle medische instellingen waar röntgen- en gamma-bestralingsinstallaties worden gebruikt. De ioniserende straling die afkomstig is van röntgenapparatuur is erg schadelijk voor personen in de omgeving en daarom moeten aangrenzende ruimten worden afgeschermd. Elke installatieopening in een stralingswerende wand onderbreekt de beschermende functie van de wand. Om deze te herstellen, zijn dure ingrepen nodig.

Vaak worden afschermingen aangebracht in de vorm van een loden bekleding rond klassieke elektrische inbouwdozen. Een groot nadeel vormt de planning van de noodzakelijke elektrische installatie in deze wanden. Dit moet absoluut vooraf gebeuren, omdat bij deze klassieke methode afscherming van de inbouwdozen achteraf, wanneer de stralingswerende wanden zijn afgewerkt, niet meer mogelijk is.

techcare

www.helia-elektro.be

43

NEWS

De oplossing voor het welzijn in de

gezondheidszorg voor automatische zon- en lichtwering SOMFY Projecten Tel: 02/712.07.81 E-Mail: projects.be@somfy.com

OBO Rapid 45 en 80: efficiënt tegen bacteriën en microben Ziekteverwekkers blijven vaak een lange tijd actief op de huid, medische uitrusting en andere oppervlakken. Antibacteriële producten, zoals de behandelde Rapid 45 en 80 installatiekanalen voor apparatuurinbouw van OBO Bettermann, voorkomen de verspreiding van microben in onder andere ziekenhuizen en rusthuizen. Een coating met zilverionen zorgt voor een duurzame bescherming waarop 99% van de bacteriën geen kans op overleven heeft. www.obo.be

Hunter Douglas lanceert Flat Bar zonwering met superslank frame

Oplossing voor vochtige doekjes in afvalwater KSB lanceert dit jaar een nieuwe vortexwaaier voor afvalwaterpompen. Vernieuwend aan de F-max waaier is dat de afstand tussen de schoepen niet gelijk is. De asymmetrische opstelling maakt een brede vrije doorgang mogelijk. Zelfs grotere vaste delen kunnen probleemloos en betrouwbaar door de pomp verplaatst worden. De schoepen zijn zodanig ontworpen dat ze een werveling opwekken waardoor vezels op een afstand blijven van het midden van de waaier.

Als ze draaien, creëren vortexwaaiers een werveling die ervoor zorgt dat de vaste delen blijven zweven in het pomplichaam. In combinatie met het hellende zuigoppervlak schept dat een bijkomend reinigend spoeleffect.

Het risico op verstopping door vezels, in het bijzonder door vochtige doekjes, in het midden van de waaier neemt daardoor gevoelig af.

techcare

www.ksb.com/ksb-be-nl

44

Met deze innovatie speelt Hunter Douglas in op de minimalistische architecturale trend waarbij de constructie onderdelen zo weinig mogelijk zichtbaar mogen zijn. Het quasi onzichtbare superslanke aluminium frame van 5 millimeter vult vele esthetische wensen in. Ook de schroeven, waarmee de lamellen worden bevestigd, ogen minder opvallend omdat ze samen met de lamellen gepoedercoat worden. Hierdoor krijgen alle onderdelen van de zonwering dezelfde kleur. Flat Bar heeft dezelfde prestaties op gebied van licht- en warmte inval als andere Hunter Douglas schuifschermen. Ten slotte is extra privacy gegarandeerd omdat het systeem een raam volledig kan afsluiten. Verkrijgbaar in elke kleur, van standaard RAL-kleuren tot de parelmoer variant. www.hunterdouglas.be

PRoF-Themadagen op 13 & 14 september Op 13 en 14 september 2016 organiseert het PRoF-consortium, een denktank van gebruikers, onderwijs- en kennisinstellingen, fabrikanten en beroepsorganisaties, twee themadagen rond architectuur & techniek (Renovatie in de zorg). Tevens wordt het nieuw PRoF-project 5.0 voorgesteld. Thema is ‘Patient empowerment’ (de mondige patiënt: de patiënt kan, wil en mag alles beslissen.) Daarnaast worden de PRoF-awards uitgereikt in de categorieën Innovatie in de zorg, Onderzoek in de zorg, Vernieuwende organisatie in de zorg. Dit kunnen personen of organisaties zijn. www.prof-projects.com

Nieuwe website SALTO Systems SALTO Systems presenteert een nieuwe website die ontworpen is om de informatie beter vindbaar te maken. De site kreeg een eigentijdse uitstraling en is overzichtelijk ingedeeld.

Bovendien zijn pagina’s en berichten makkelijker te delen via social media kanalen zoals LinkedIn. Het traditionele menu heeft plaatsgemaakt voor vier duidelijke categorieën: Nieuws, Producten, Oplossingen en Over Salto. Het nieuws neemt een prominente plaats in op de homepage. Om het brede assortiment beter tot zijn recht te laten komen is de structuur van het menu grondig aangepast. In negen productvakken kan de bezoeker eenvoudig door de producten navigeren, de verschillende uitvoeringen bekijken en de productspecificaties raadplegen. Naast een duidelijk overzicht van het product assortiment, laat de website de mogelijkheden van SALTO toegangscontrole in diverse marktgroepen zien. Daarmee worden zowel bezoekers aangesproken die zich productgericht oriënteren als die vanuit een oplossing willen werken.

Mardoors Easycare Automatic Mardoors breidt haar assortiment uit met de volledig in de wand schuivende Mardoors Easycare Automatic. De in de wand schuivende deuren zijn ruimtebesparend, hygiënisch en drempelloos. Door het rank design en de onzichtbare automatisering laten de systemen zich moeiteloos inpassen in alle denkbare bouwconstructies. Het systeem past in een Metal-stud systeemwand van 100mm dikte. Behalve souplesse en bedrijfszekerheid blinken de oplossingen uit in degelijkheid. De automatische systemen worden veel toegepast in logistiek intensief belaste ruimten en vereisen weinig onderhoud. www.mardoors.com

www.saltosystems.be

Itec zet nieuwe standaard in projectvinyl Studentenverblijven, huisvestingsprojecten, rust- en verzorgingscentra…: allemaal omgevingen waar de vloer heel wat te verduren krijgt, en vaker aan vervanging toe is dan in een ‘gewone’ thuissituatie. Toch mag dat geen reden zijn om qua design of kwaliteit niet te streven naar het beste, aldus Itec Contract Floors. Met de collectie Domus Housing, begin april gelanceerd, wordt de daad bij het woord gevoegd en de lat hoger gelegd. Deze vinylvloeren op rol (2 of 4 m breed) staan lichtjaren af van het traditionele vloeraanbod dat decennialang zijn dienst heeft gedaan, maar nu ook vaak definitief voorbijgestreefd is. Dankzij de PUR-toplaag is de vloer niet alleen extreem onderhoudsvriendelijk, het heterogene vinyl is ook minder fragiel, minder vochtgevoelig en heeft een verbeterde kleurvastheid. Binnen de Domus Housing collectie zijn er vier subcollecties, elk met hun eigen troeven en gebruiksmodaliteiten (Domus Basic acoustic, Domus Comfort acoustic, Domus Premium acoustic, Domus Premium compact).

techcare

www.ivcgroup.com

45

NEWS

RENSON® Loggiawood® Privacy LUCTRA® FLOOR OFFICE verlicht volledige werkplek

Dynamische zonwering maakt het mogelijk om schaduw te voorzien waar en wanneer dat nodig is, terwijl op andere momenten het zicht naar buiten perfect behouden blijft. De Loggiawood motorisch of manueel aangedreven schuifpanelen met beweegbare houten lamellen in Western Red Cedar bieden op dat vlak enkele extra troeven. Loggiawood Paro 0140 Privacy combineert de kwaliteit van aluminium en de natuurlijkheid van hout in een esthetische en efficiënte hedendaagse uitvoering. De panelen zijn esthetisch afgewerkt zonder zichtbare verbindingselementen en vragen weinig of geen onderhoud: het hout vergrijst op een natuurlijke manier en het gepoedercoat of geanodiseerd aluminium is eenvoudig te reinigen.

De term ‘privacy’ slaat hier op de beweegbare lamellen die manueel gekanteld kunnen worden van gesloten naar volledig open positie of omgekeerd. Het stevig omlopende kader uit geëxtrudeerd aluminium garandeert een goede vormvastheid van het geheel, terwijl de houten lamellen aan het paneel een zeer natuurlijke en elegante uitstraling verlenen. Optioneel zijn de Loggiawood Privacy schuifpanelen uitgerust worden met een Flexibele onderrail.

LUCTRA® van DURABLE breidt zijn gamma van led tafel-, vloer- en mobiele lampen uit met een nieuwe innovatie. De nieuwe LUCTRA® FLOOR OFFICE is een aanvulling op het verlichtingsgamma, meer bepaald voor kantoren met één of twee werkplekken en moderne open space kantoren. Het combineert de beste biologische lichtkwaliteit met een minimalistisch design.

Net zoals bij de reeds ontwikkelde modellen creëren de koud en warm witte high-performance leds biologisch effectief licht dat het individuele dagelijkse ritme van de gebruiker ondersteunt.

De VITACORE® APP past de laatste bevindingen uit onderzoek naar Human Centric Lighting toe. De high-performance leds in de LUCTRA lampen hebben een lange levensduur van meer dan 50.000 uur, hebben een laag energieverbruik en zijn dimbaar zonder flikkering.

www.renson.be

www.luctra-be.com

noraplan® valua In kantoren, gezondheids- en onderwijsinstellingen wordt de feel good factor steeds belangrijker. De noraplan® valua zorgt met zijn warme kleuren en natuurlijke structuur voor een prettige sfeer. De nieuwe vloer scoort niet alleen door zijn uitstraling maar ook door de materiaaleigenschappen van rubber. Het is veilig, slijtvast en ergonomisch, met uitstekende akoestische eigenschappen en makkelijk in onderhoud. www.nora.com

Tork

Luctra®

Tork introduceert nieuwe generatie SmartOne® dispensers Niet alleen het design, maar ook de kenmerkende functionaliteit van SmartOne® is verfijnd en verbeterd. Zo is de nieuwe generatie verkrijgbaar met een geïntegreerd Tork EasyCubeTM systeem, dat door middel van sensoren real-time informatie geeft over benodigde schoonmaak- en onderhoudsbeurten. Eigenschappen: minder verspilling, betere hygiëne, een robuust design, gemakkelijk schoonhouden en bijvullen, slimme sensoren verschaffen real-time info.

techcare

www.tork.be www.sca.com

46

Nieuwe

inverter- en compressortechnologieĂŤn

EWAD-TZB Het invertergestuurde koelaggregaat Daikin EWAD-TZB is uitgerust met een schroef-compressor met ingebouwde inverter en variabele volumeverhouding (VVR).

Deze nieuwe technologieĂŤn resulteren in een hoog seizoensrendement en een snelle terugverdientijd. Bovendien neemt het toestel minder plaats in en is er een ruime keuze aan opties.

Meer informatie op www.daikin.be

BWT – Europa's N°1 in watertechnologie

Performante technologie voor proceswater in de zorgsector!

Compacte omgekeerde osmosetoestellen met handig ontsmettingsprogramma

De PERMAQ Pico biedt meerdere technologieën tegen bacteriekweek: de „full-fit“ RO-modules en het centrale aansluitblok hebben geen dode zones waar stilstaand water anders kiemgroei bevordert. De automatische anti-stilstandspoelingen en de eenvoudig uit te voeren chemische reinigingen garanderen een langdurige en een zorgeloze uitbating met een hoge permeaatkwaliteit.

De al even compacte en hygiënische permeaatvaten AQUA-Flex hebben net als de Pico‘s een geruisloze dompelpomp ingebouwd. Deze groepen zijn erg zuinig dankzij de frequentiesturing.

www.bwt.be