techcare 15 nl by techcare magazine

Afgiftekantoor Oostende X - P915317 - Driemaandelijks tijdschrift - V.U.: Filip Cossement - Bld. des Canadiens 118 - B-7711 Dottignies

JAARGANG 4 - JUL-AUG-SEP 2016 - N15

techcare BOUW, INSTALLATIE & INRICHTING VOOR DE ZORGSECTOR

Doortastende upgrade in sneltreinvaart

WZC Egmont - Zottegem

Â© Boeckx Architects

Eerste Hulp Bij Ontdoen van oud elektrisch medisch- en labomateriaal? Recycleer duurzaam: vraag het aan een Recupel erkende Recycler. Als facility manager waakt u over het materiaal in uw organisatie of bedrijf. Maar wat als u een apparaat niet meer gebruikt en kwijt wil? Ook dan blijven veiligheid en risicobeheersing cruciaal. Mens en milieu verdienen een optimale bescherming. Werk daarom samen met een Recupel erkende Recycler. Het is de beste garantie voor de correcte en duurzame afdanking van uw oud elektro-materiaal: laboratoriumapparatuur, monitoren, testapparaten, scanners ...

Vraag een voorstel aan op www.recupel.be/recupel-recycler

techcare

INHOUD

PROJECT WZC Egmont - Zottegem Doortastende upgrade in sneltreinvaart

Comfortabele en windvaste doekzonwering voor WZC Zorghave

Duurzame vinyl voor delicate renovaties op site Victor Horta

Zonnescreens Az Damiaan intelligent bestuurd

Efficiënt energieverbruik in WZC De Berk

Efficiënte verlichting intelligent beheerd op site Victor Horta

28 33 40

Technisch advies op maat voor een kwalitatief eindresultaat Kwaliteitsleidingen voor nieuwbouw AZ Sint-Maarten in Mechelen

Periodiciteit: Driemaandelijks Gratis verspreid naar studiebureaus en diensthoofden technische diensten van woonzorgcentra, ziekenhuizen en OCMW’s.

BCW Aandachtspunten bij het ontwerp van een cleanroom

Hoofdredactie: Tilly Baekelandt, tilly.baekelandt@fcomedia.be - T + 32 (0)56 33 42 72 Redactie: Staf Bellens & Colette Demil, Philip Declercq, Koen Vandepopuliere, Alex Baumans

Verantwoordelijke uitgever: Filip Cossement, Boulevard des Canadiens 118, B-7711 Dottignies Vormgeving: marieke.veys@fcomedia.be Version française sur simple demande Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor ondertekende artikels zijn alleen de auteurs aansprakelijk. Voor de inhoud van de advertenties zijn enkel de adverteerders aansprakelijk. De uitgever erkent geen enkele verplichting tot opname van aangeboden advertenties.

Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers

REPORTAGE De eisen voor openbaar sanitair: Meer dan zomaar een tappunt

Antibacteriële installatiekanalen zorgen voor hygiënisch surplus

A trip through innovation

Reclame-advies: Filip Cossement, T +32 (0)56 77 13 10, filip.cossement@fcomedia.be

ONDERZOEK Energie-audit woonzorgcentra levert inspiratie

BEURS Ambitieuze vernieuwde vakbeurs HEALTH&CARE

PRODUCTSPOT Koper- en zilverionen bestrijden legionella en biofilm

NEWS

PROJECT

Doortastende upgrade in sneltreinvaart WZC Egmont - Zottegem 01

lakbij het station van Zottegem werden bijna drie decennia geleden een ziekenhuis en V-dienst geconverteerd tot het OCMW-rusthuis Ter Deinsbeke, zo gedoopt naar de straat die de site van de spoorweg scheidt. Omdat het woonzorgcentrum niet meer voldeed aan een aantal normen en hedendaags wooncomfort, drong een upgrade zich op. Op basis van een globaal OCMW-masterplan werd eind 2015 de eerste fase, een vervangingsnieuwbouw voor twee te slopen gebouwen, opgeleverd. Een derde deel wordt binnenkort gerenoveerd. “We streefden naar een complete stijlbreuk met een architectuur die focust op licht, ruimtelijkheid, gevarieerde perspectieven en uitzichten en huiselijkheid”, aldus Johan Kegels, de titelhoudende WZC-directeur die als conceptcoördinator na de nieuwbouw ook de renovatie begeleidt. “Ook de nieuwe werkorganisatie en -omstandigheden, de grote flexibiliteit, de naamsverandering tot WZC Egmont en de opgefriste huisstijl passen in die visie.”

techcare

In de eerste fase werd de vleugel langs de spoorwegzijde gesloopt. Op het braakliggende terrein komt later een rijkelijk met groen opgesmukte parking. Het tweede af te breken volume blijft voorlopig nog staan als tijdelijke opvang voor de bewoners van het te renoveren gebouw. Achter dat laatste verrezen twee nieuwe en parallel ingeplante volumes. De drie gebouwen zijn verbonden door gangen die twee grote patio’s omarmen en de volumes tot een samenhangend geheel smeden. De ruggengraat van dat geheel is de ‘hoofdstraat’, een gang die loodrecht op de drie volumes staat en de toegang van op de parking verbindt met de Arthur Gevaertlaan aan de andere zijde van de woonzorgcampus. Daardoor heeft het complex twee hoofdingangen. De hoofdstraat biedt plaats aan een kleine lounge, een centrale balie, administratieve diensten, toi-

letten en een kapsalon. Van hieruit is er ook toegang tot het zelfbedieningsrestaurant dat open staat voor personeel en bezoekers en later ook voor de buurtbewoners. De tweeledige cafetaria kan dankzij een grote vouwwand worden samengevoegd tot één grote zaal en is uitgerust met een volwaardige keuken en twee grote tv’s annex projectieschermen. Naast 127 wooneenheden ter vervanging van de gesloopte capaciteit omvatten de nieuwe delen 6 units voor kortverblijf. Het gebouw langs de Arthur Gevaertlaan herbergt tevens een lokaal dienstencentrum en een dagverzorgingscentrum met 15 eenheden, eveneens uitgebaat door het OCMW. De woonunits van het WZC zijn gelijkmatig verdeeld over drie niveaus: 43 op het gelijkvloers, 45 op de twee verdiepingen. Alle technische installaties zijn ondergebracht

in twee gedeeltelijke vierde bouwlagen, die door de aluminium gevelbekleding duidelijk te onderscheiden zijn van de verder met verlijmde baksteen en geveldelen in architectonisch beton afgewerkte verdiepingen. Bouwteam en aanbesteding in percelen De bouw ging van start in maart 2013 en werd opgeleverd in oktober - november 2015, zowat drie maanden vroeger dan gepland. Dat was vooral te danken aan de bouwteamaanpak, legt Johan Kegels uit. “De projectcoördinator van bouwheer Belfius, Eddy Guilbert (PROCO), hield strak de hand aan de wekelijkse planning en timing. Alle projectleiders waren bereid om mee te denken en oplossingen aan te reiken, ook voor kwesties die niet tot hun vakgebied behoorden. Dankzij de goede verstandhouding

01. De hoofdingang van op de parking, met daarnaast de cafetaria. Het WZC kreeg een nieuwe naam en eigentijdse huisstijl, het kleurrijke logo heeft als symbool een ontluikende bloem. 02. Het werkcomfort en de loopafstanden werden zorgvuldig bekeken. Zo heeft elke gang een vuile en reine utility, zodat niemand zich ver moet verplaatsen. 03. Zicht op de ingang langs de Arthur Gevaertlaan. Om het niveauverschil tussen beide zijden van de site te overwinnen, werd een helling aangelegd. Alle technieken zijn ondergebracht in twee beperkte vierde bouwlagen. 04. Sign & Display paste in het WZC Egmont het flexibele signalisatiesysteem Formo-W toe, geschikt voor permanente deurbordjes, bewegwijzeringspanelen, informatieborden en pictogram

rancier de zaken onnodig complex hebben gemaakt. Bovendien moeten er ook nog een aantal van deze baden na de renovatie verplaatst worden.” De aanbesteding gebeurde in percelen. “De bouwheer wou eigenlijk een algemeen aannemer, omdat één aanspreekpunt juridisch eenvoudiger was. Maar dan moesten wij en de architect al onze beslissingen en plannen rond hebben vóór de aanbesteding, wat niet haalbaar bleek. De opsplitsing in percelen bood ons de gelegenheid om per dossier te werken en waar nodig het een en ander verder uit te zoeken.” Studierondes die zinvol zijn, zoals onder andere de keuze voor wifi bewijst. Johan Kegels: “Bij de eerste besprekingen enkele jaren geleden, was wifi nog niet courant. Omwille van de kostprijs stond er aanvankelijk DECT geprogrammeerd. Samen met een raadslid heb ik een WZC bezocht waar men, zowel voor het verpleegoproepsysteem als voor

de telefonie, was overgeschakeld van DECT naar wifi. Tot onze verbazing bleek die oplossing goedkoper, zodat de beslissing snel was genomen. Vandaag beschikken we over een publiek netwerk voor bezoekers en een beveiligd netwerk voor de eigen administratie.” Overal dwaaldetectie Op basis van een energiestudie in opdracht van Belfius werd gekozen voor een verwarmingsinstallatie op gas, aangevuld met een redundante WKK-centrale. Aanwezigheidsdetectie, automatische reductie van de nachtverlichting, T5-verlichting in kantoren en vergaderzalen en waar nuttig ledlampen leiden het energieverbruik mee in goede banen. Een gebouwbeheersysteem stuurt een signaal naar een PC en/of smartphone zodra er ergens een probleem opduikt, en signaleert welk soort toestel faalt. In het systeem zelf kan de technicus dan nagaan om welk individueel onderdeel het gaat, bijvoorbeeld >>>

techcare

waren ze tevens bereid om hun traditionele leveranciers in te ruilen voor andere, als ons dat beter uitkwam. Dat was bijvoorbeeld het geval voor de in de hoogte verstelbare en Parker baden. Omdat wij voor onze bestaande baden al een onderhoudscontract met een fabrikant hadden, zou een extra leve-

PROJECT

“Om de loopafstanden te beperken, hebben we de gang tussen de twee nieuwe vleugels op alle verdiepingen doorgetrokken in plaats van alleen op het gelijkvloers.”

techcare

de waterpompen. Veel aandacht ging naar dwaaldetectie. Johan Kegels: “Oorspronkelijk was het de intentie een specifieke afdeling voor bewoners met dementie op het gelijkvloers onder te brengen, maar daar zijn we van afgestapt. Meer dan de helft van de bewoners vertoont af en toe tekenen van dwaling. Elke afdeling krijgt er dus mee te maken, wat voor het personeel een serieuze belasting kan vormen. Daarom hebben we aan elke lift, elke trappenhal en de twee hoofdingangen detectielussen geïnstalleerd die een auditief alarmsignaal geven en de identificatie van de persoon in kwestie mogelijk maken.” Om huisartsen en bezoekers een onbelemmerde doorgang te garanderen, zijn de trappenhallen uitgerust met een codeklavier. Even het jaartal intoetsen volstaat om de deur te openen. Ruimtes waar niet iedereen vrij mag circuleren, zijn toegankelijk met een gepersonaliseerde badge waarop verschillende niveaus van toegangsbevoegdheid kunnen worden geprogrammeerd. Zo zijn de werklokalen van de hoofdverpleegkundigen enkel toegankelijk voor hun collega’s. Alleen een paar technische lokalen en de kamers van de bewoners zijn nog te openen met een sleutel.

Met het oog op de veiligheid moeten bezoekers zich ’s avonds melden via een videofoon. Het verpleegkundig personeel krijgt dan een beeld op de smartphone en kan van op afstand de deur openen. Alle gangen zijn uitgerust met camera’s. Contrastrijke kleuren en functionele werkplekken Ook het kleurconcept werd grondig bestudeerd. “Vooral vanuit de expertisecentra dementie is daarover de laatste jaren veel studiewerk geleverd. In de gangen zitten overal verdiepte zitnissen waar de bewoners even kunnen rusten en met elkaar babbelen. Die rustpunten geven we aan door een accentkleur voor de achterliggende wanden. In het eerste interieurplan was die kleur doorgetrokken op de vloer, maar voor dementerenden kan dat een beklemmend effect hebben, zodat we dat hebben geschrapt. Overal zijn ook voldoende sterke contrasten aangebracht. Witte toiletten staan altijd tegen een kleurwand. Tafelbladen zijn nooit wit, omdat witte borden en bestekken tegen die achtergrond verdwijnen. Dienstdoorgangen kregen dan weer dezelfde kleur als de gang zodat ze niet opvallen.” De interne organisatie en invulling van het WZC is afgestemd op sociaal contact en huiselijkheid. De grote dagzalen sluiten aan op buitenruimtes en bestrijken een variatie aan zones, zodat je hier kunt rusten, tv kijken, eten en praten. Een mix van zitelementen, gaande van gewone fauteuils tot oplossingen met voetensteun, opklaptafeltje en zijdelings weggeborgen fixatieriemen, ondersteunt het flexibele gebruik en de huiselijke uitstraling. “In plaats van een grote kinesitherapiezaal hebben we gekozen voor beperk-

05. Overal in de gangen werden verdiepte zitnissen ingeplant, van ver zichtbaar dankzij de oranje accentkleur en dus een aantrekkingspool voor de bewoners. 06. Zicht van de hier gesloten balie naar de ingang aan de Arthur Gevaertlaan. De verschillende afdelingen kregen de naam van deelgemeenten en wijken.

te ruimtes voor ergo- en kinesitherapie en animatie”, aldus Johan Kegels. “We prefereren dat die activiteiten vooral in de dagzaal aan bod komen, waar ze de anderen een extra impuls kunnen geven.” In elke dagzaal is ook de mogelijkheid om te koken geïntegreerd. “Voor de brandveiligheid betekende dat heel wat extra blusvoorzieningen, maar we vonden dat de inspanning waard.” Drinkwaterfonteintjes met plat en bruiswater maken overal het gezeul met flessen overbodig. Bij elke dagzaal hoort een verpleegpost en een aparte ruimte voor de hoofdverpleegkundige. De maatwerkwerktafels zijn op stahoogte om te vermijden dat medewerkers hier te lang verwijlen. Een scherm maakt het mogelijk om van op de laptop zaken te presenteren aan collega’s en huisartsen. Alle details, zoals de plaats voor documentenlades en voor medicatiekarren, zijn afgestemd op een maximale gebruiksvriendelijkheid. Thuis in je woning Naast een nieuwe naam en huisstijl, kreeg het WZC een origineel indelingsplan met (straat)namen die refereren aan Zottegem en aan de deelgemeenten. Alle gangen dragen een bekende straatnaam, kamers zijn consequent aangeduid als woningen met een huisnummer. De woningen van de bewoners zijn niet zoals gebruikelijk verticaal op de gangen geplaatst, maar horizontaal in blokvorm. Daardoor was er voldoende

Bosch inside. Efficiëntie dat werkt. Vertrouw op ervaren experten en toekomstgerichte technologieën die meer efficiëntie en meer rendement opleveren. Efficiënt energiegebruik is de belangrijkste

beoordelings-

factor om toonaangevend te zijn. Of het nu gaat om industriële gebouwen, commerciële panden, particuliere of openbare instellingen, energiecentrales, wij kunnen u helpen met het maken van de keuze in de beste oplossingen die tegemoet komen aan uw noden en wensen. Onze modulaire systemen dekken een gamma van industriële warmtegeneratoren, grootschalige thermische zonne energiecentrales,

industriële

warmte-

pompen, afstandsbewaking, warmtekrachtkoppelingen en zelfs ORC-systemen. De hoge kwaliteitsnormen en de uitgebreide

dienstverlening

van

Bosch verzekeren een langdurige, rendabele en duurzame werking van uw energiecentrale. www.bosch-industrial.com

PROJECT

gevelbreedte voor twee volwaardige ramen. De ‘voordeur’ is langs de binnenzijde afsluitbaar met een toiletslotje, wat het gebruikscomfort ten goede komt en de plaatsing van een dubbele cilinder overbodig maakt. In de inkomhal met vestiaire is een bergruimte waarin net een rolstoel past, zodat dit stigmatiserende hulpmiddel aan het oog kan worden onttrokken. In dezelfde wand zitten een kluis en een doorgeefluik naar de sanitaire cel, zodat wasgoed van in de hal kan worden opgepikt of doorgegeven. Het zitgedeelte met relaxfauteuil is van het slaapgedeelte gescheiden door een maatwerkmeubel waarop een 180 graden draaibare tv staat. In de kop van dit meubel zit een gemakkelijk toegankelijke, kleine koelkast. Het maximaal verlaagbare hoog/laagbed sluit via een schuifwand aan bij een grote sanitaire cel met dichtbij het bed het toilet, een

07. Impressie van de toekomstige woonzorgcampus. Rechts de nog aan te leggen parking, daarnaast het oude gebouw dat momenteel wordt gerenoveerd en uitgebreid met een aanbouw, en dan de twee nieuwe delen. Naast de eerste patio zit de hoofdingang. Dwarse verbindingsvolumes smeden alles tot een samenhangend geheel.

techcare

wastafel en een grote doucheruimte met voor ongeveer een derde van alle kamers een afneembare douchezit. “De bedoeling is dat de bewoners zoveel mogelijk van de eigen infrastructuur gebruik maken, zodat ze in de eigen woning kunnen relaxen.” Het verpleegoproepsysteem is uitgerust met VoIP zodat verpleegkundigen via de smartphone kunnen praten met wie een oproep doet. Het werkcomfort was continu een aandachtspunt. De loopafstanden werden zorgvuldig bekeken. Zo heeft elke gang een vuile en reine utility, zodat niemand zich ver moet verplaatsen. “Aanvankelijk waren de twee nieuwe volumes aan één kopse zijde alleen op het gelijkvloers door een gang verbonden. Met een thesis van de KU Leuven over de berekening van loopafstanden in handen heb ik, samen met de projectcoördinator van de bouwheer, het OCMW kunnen overtuigen om die verbinding op de verdiepingen door te trekken. Een fikse maar verantwoorde meeruitgave.” In de zorgmodule die onder andere de kwaliteitsindicatoren en de valregistratie bestrijkt, is sinds kort ook de verstrekte medicatie opgenomen. Sindsdien worden bestellingen automatisch doorge-

“De vergaderzalen brachten we bewust in de kelder onder. Dat bood ons meer vrijheid om bij de inplanting van de dagzalen rekening te houden met een optimaal uitzicht en een aansluitende buitenruimte.” geven aan de externe apotheek. Ook het zorgdossier van de bewoners wordt digitaal bijgehouden. Die dubbele aandacht voor mens en technologie resulteerde in een aangenaam project waarin ook dieren hun plek vinden. Tijdens onze wandeling door het complex spotten we hier en daar parkieten en ontmoetten we meermaals de mascotte van het WZC Egmont, de labrador Enia. Aaibaarheid blijft op elke leeftijd verleiden. (Door Colette Demil en Staf Bellens - Foto’s: Boeckx Architects en Sign & Display nv)

FASE 2: DE RENOVATIE De oude vleugel met 60 wooneenheden is dankzij een dubbele aansluiting volledig geïntegreerd in het nieuwe gedeelte, en zal na de renovatie compleet in hetzelfde architectuurbeeld passen. In een nog te realiseren uitbouw komt een dagzaal met verpleegpost om het gebrek aan ruimte op te vangen. Johan Kegels: “Er waren wel enkele obstakels te overwinnen. De afmetingen van de ramen voldeden niet meer aan de normen. Na overleg met het Agentschap Zorg en gezondheid hebben we bekomen dat we ze niet allemaal strikt tot 85 cm moeten laten zakken, een ingreep waaraan een prijskaartje van 3.000 euro per raam hing. In plaats daarvan kunnen we terugvallen op een speling tussen 85 en 87 cm, wat haalbaar wordt door nieuwe, verdoken raamkaders aan te brengen. Een ander probleem was de oppervlakte van de kamers. De normen voor renovatie schrijven minimaal 16 m² voor, maar we komen slechts aan 15,1 m². Gelukkig konden we daarvoor een uitzondering krijgen, wat ons een investering van circa 600.000 euro bespaart. Verder moeten we zoeken naar manieren om meer daglicht binnen te krijgen, onder andere door in de branddeuren meer glas op te nemen.” Een aanbesteding voor de renovatie bleek niet nodig. De wet op de openbare aanbestedingen liet immers toe om, binnen het jaar na de voorlopige oplevering van de nieuwbouw, dezelfde bouwpartners aan te spreken voor de verbouwingsopdracht, zij het onder een aantal strikte voorwaarden. “ Om het kostenplaatje te drukken, blijven zoveel mogelijk zaken behouden, zoals de vloeren en de deuren. “Alleen waar deuren conflicterend openen, vervangen we ze door schuifdeuren. De technieken uit de nieuwe gebouwen worden hier geïntegreerd. Zodra de werken zijn afgelopen, wordt ook de derde vleugel gesloopt en kunnen de buitenaanleg en de parking verder worden beëindigd.”

08. Zicht op de verdiepte patio die tot het niveau van de keldervloer reikt en daar daglicht brengt naar de keuken, het dagverzorgingscentrum en het lokale dienstencentrum. 09. Het kleurconcept is afgestemd op de bewoners met dementie, vandaar de accentkleuren en sterke kleurcontrasten. Witte toiletten staan altijd tegen een kleurwand. Tafelbladen zijn nooit wit, omdat witte borden en bestekken tegen die achtergrond verdwijnen.

>>> techcare

10. Zicht op de verdiepte patio tussen de twee nieuwe volumes. Aanvankelijk was er achteraan alleen een verbindingsgang op het gelijkvloers, maar met het oog op de loopafstanden werd die ook op de verdiepingen doorgetrokken.

PROJECT

11. Hoekje waar in- en ontspanning hand in hand gaan. In plaats van een grote kinesitherapieruimte gaat de voorkeur naar activiteiten in de dagzalen, hoekjes als dit hier of in de eigen kamer. 12. De kamers liggen horizontaal in blokvorm tegen de gang, waardoor er voldoende breedte is voor twee grote ramen. Het tv-meubel tussen zithoek en slaapgedeelte werd op maat vervaardigd en herbergt aan de kopse zijde een vlot toegankelijke koelkast. 13. De dagzalen sluiten aan bij een buitenruimte en hebben verschillende hoekjes. Voor een huiskamergevoel zorgen de pvc-vloer in houtlook, de verlichting, de zitmeubels en de decoratie. Op alle tv’s en op infoschermen voor bezoekers wordt ook informatie via het eigen huiskanaal verspreid.

Projectfiche Algemeen • Bouwheer: Belfius Bank nv • Gebruiker: OCMW Zottegem • Projectcoördinator voor Belfius: PROCO, Eddy Guilbert • Conceptcoördinator voor OCMW: Johan Kegels • Architectenbureau: BOECKX ARCHITECTS • Studiebureau stabiliteit en technieken: Studiebureau De Klerck • Veiligheidscoördinatie: V.E.T.O & Partners • Ontwerp interieurinrichting: BOECKX ARCHITECTS • Ontwerp aanleg omgeving: BOECKX ARCHITECTS Aannemers/uitvoering • Hoofdaannemer: Artes Depret • Uitvoering ruwbouw en afwerking: Artes Depret • Vast meubilair: De Laere nv • Elektrische installaties, domotica en beveiliging: EDF • Sanitaire installaties, thermische installaties en ventilatie: SIX • Aanleg omgeving: Mahieu • Aanleg groendak: IBIC Gebouw: • Oppervlakte site: 22.775 m² • Oppervlakte gebouw: 11.770 m² • Bouwtermijn: oktober 2012 – oktober 2015 • Eisenprogramma: 133 zorgkamers + lokaal dienstencentrum + dagverzorgingscentrum • Kostprijs: € 20.844.663, excl. btw en erelonen • K-peil: K40 • Aantal gebruikers: 133 bewoners (van wie 6 in centrum voor kortverblijf ) + dagverzorgingscentrum met 15 eenheden + lokaal dienstencentrum

techcare

Ruwbouw • Bouwsysteem: betonskelet gecombineerd met dragend metselwerk • Fundering: Gouwy Funderingstechnieken; Olivier Funderingstechnieken • Riolering: PVC Wavin, Cauwels Gebroeders • Welfsels: gewelven en predallen, Megaton • Buitenschrijnwerk: aluminium, Pauwels Glassprojects • Beglazing: gezandstraalde dubbele beglazing, dubbel klare beglazing, dubbele klare beglazing met al dan niet binnen- en buitenblad gelaagd, dubbele zonwerende beglazing, dubbele

zonwerende beglazing met binnen- en buitenblad gelaagd (voor automatische schuifdeuren), Pauwels Glassprojects • Buitenmuren of bekleding gevels: gelijmde aardebruine gevelsteen, Vandemoortel; architectonisch witte betonelementen, Loveld • Binnenmuren: gipsblokken, stijlwanden, dragend metselwerk in kalkzandsteen, Xella • Platte daken: dampscherm: Sopraglass PB V3; Artes Depret + Dekkers, isolatie: EPDM, Kingspan, Firestone rubbergard EPDM LSFR 060; ballast kiezels of groendak • Hellende daken: schuimbeton, B.S.D • Groendak: IBIC • Isolatie: Verhelst bouwmaterialen - buitenmuren: 10 cm PUR - keldermuren: 10 cm XPS - binnenmuren: Isover Partywall+ IKO Enertherm Wall ALU + Glaswol - dak: 11 cm PIR - vloeren: 10 cm polytherm 200 Afwerking • Bepleistering binnenmuren: Quality Wall - op kalkzandsteen => dunpleiser - op beton => MP 75 - in badkamers => cementering • Wandafwerking: HD Industrial - Gangen: plaatsen van vlies + schilderen - kamers en openbare ruimtes: schilderen - badkamers: betegelen • Plafonds: Vanver - systeemplafond Rockfon Pallas - keuken: systeemplafond Rockfon hydroclean - her en der in verlaagde zones: Gyproc plafond • Vloeren: Proreno - kamers en dagzalen: pvc houtimitatie Tarkett - gangen: pvc vloerbekleding met kurk onderlaag - inkom en restaurant: PU gietvloer quartzline - badkamers: epoxy vloer • Afwerking buitenterrassen: terratina stonedesign tegels 60x60x2 antislip, Loveld en Tehalux • Binnenschrijnwerk: houten deuren en raamkaders, Vanver hout - in deel van kelder: metalen kaders - trappen: bekleding met tegels, Betesco +Tehalux - brandwerkende deuren: Vanver hout

Technieken • Liften en goederenlift: Schindler • Verwarming en sanitair warm water: verwarmingsketels Remeha; WKK Viessmann, SIX • Ventilatie: luchtgroepen Holland Heating, SIX + Peter Gits • Buitenzonwering: Somfy en Pauwels Glassprojects • Verlichting: EDF • Automatische (schuif )deuren inkom: PDS • Gebouwenbeheersysteem: Priva • Systeem toegangscontrole: Televic - inkom gebouw: codeklavier en/of badgecontrolesysteem - toegangscontrole per afdeling: dwaaldetectielussen in vloer aan alle uitgangen - toegangscontrole afdeling dementerende bewoners: dwaaldetectielussen in vloer aan alle uitgangen - toegangscontrole personeel • Intern communicatiesysteem personeel: Telecom IT • Verpleegoproepsysteem: Interaxio (AXIO i-Tec Televic) • Camerabewaking: alle bewonersafdelingen en ingangen, Argina Afwerking en inrichting inkomhal, gangen, wachtruimten, bezoekerstoiletten • Deuren: Vanver hout • Wandafwerking: schilderwerk, HD Industrial • Verlichting: ledspots Zumtobel; ledstrips Signcomplex; veiligheidsverlichting Van Lien; thv burelenpendels Trilux • Onthaalbalie: De Laere • Zitmeubelen: Eurochair • Vloeren: Sobelter engineering + Proreno • Trappen: Tehalux • Sanitair: SIX - toilet en wastafels: Renova nr1, Keramag - toiletzitting: Haromed care - spoelsysteem: Bis Walkon, Walraven + Geberit - kranen: Moratemp, Mora Individuele kamers • Deuren en sluitsysteem: sluitsysteem met cilinder + binnenzijde knopcilinder, Vanver hout • Meubilair: Eurchair, De Moor (los) en De Laere (vast) • Bedden: Wissner - Bosserhoff • Verlichting: plafondarmatuur Tre Ci Luce; muurarmatuur Lichtnet;

leesverlichting Modular • Vloerafwerking: Propeno (zie bovenstaande opsomming) • Wandafwerking: HD Industrial (zie bovenstaande opsomming) • Buitenzonwering: Pauwels Glassprojects, screens van Renson. • Gordijnen: Cotese • Tv: Philips Hoteltv, Telesignal • Internet en wifi: Telecom IT • Alarm verpleegoproep: Televic • Verlichting sanitaire cel: automatische bewegingsdetectoren; ledspots Zumtobel; bewegingsmelders Luxomat Sanitair in individuele kamer: • Douche mengkraan: Moracera, Mora • Douche kop: Croma 100 Vario Set, Hansgrohe • Douche zitje: Normbau • Toilet: Renova nr 1, Keramag • Toiletzitting: Haromed Care • Steunen en beugels: Cavere, Normbau • Toiletspoeling: Bis Walkon, Walraven + Geberit • Onderrijdbare wastafel: Renova nr 1, Keramag • Kranen: Moratemp, Mora • Vloeren: epoxy, Sobelter Engineering • Wandafwerking: keramische tegels 20x20, Tehalux Restaurant /cafetaria /leefruimtes: • Zitmeubelen: Eurochair • Vast meubilair: De Laere • Verlichting: pendels Hala Lighting; ledspots Zumtobel; detailverlichting Modular • Vloeren: PU gietvloer, Sobelter Engineering • Wandafwerking: schilderwerken, HD industrial • Plafonds: Vanver, Rockfon Pallas systeemplafond; verlaging in Gyproc plafond. Diverse: • Inrichting grootkeuken: Furka • Afvalbakken: Metaalwaren Claerbout • Badkamer afdeling: hoog/laagbaden en Parker baden: ArjoHuntleigh

techcare

viega.be/Over-ons

DE BESTE ARBEIDSOMSTA 2 OP 140.000 m . Dankzij een snel, betrouwbaar en gemakkelijk te plaatsen buisleidingsysteem. Voor een groot project zoals The Squaire in Frankfurt kiest de bouwheer niet alleen de hoogste kwaliteit, maar ook de hoogste efficiëntie. Een combinatie die Viega met Sanpress Inox voor de drinkwaterinstallatie en Prestabo voor de verwarmingsinstallatie zonder problemen kan leveren. Het hoogwaardige systeem geeft maximale betrouwbaarheid en kan met minimale arbeidskosten worden geïnstalleerd. Viega. Connected in quality.

The Squaire, Frankfurt am Main, Duitsland

TANDIGHEDEN

BCW

Aandachtspunten bij het ontwerp van een cleanroom

et ontwerp, bouwen en inrichten van cleanrooms is een ingewikkelde materie. Men krijgt te maken met verschillende technische installaties, bouwtechnische eisen, wetten, regelgeving, richtlijnen en voorschriften die allemaal op mekaar dienen afgestemd te worden. Het ontwerpen en bouwen van cleanrooms is een specialisme van CSB - Cleanroom Systems Belgium, een onderdeel van Group Jansen. CSB heeft zich de afgelopen jaren gespecialiseerd in het ontwikkelen van complete cleanroomsystemen in overeenstemming met de specifieke eisen en processen. Zowel het aspect bouwkunde als het aspect techniek zijn van zeer groot belang bij het ontwerp. Ontegensprekelijk kunnen beide aspecten niet onafhankelijk van mekaar bekeken worden, daar beiden steeds op mekaar dienen afgestemd te worden. Bij het ontwerp van een cleanroom mag men dus nooit over één nacht ijs gaan. CSB is in staat alle fasen vanaf het eerste ontwerp of idee tot en met de oplevering en validatie in te vullen. We verdiepen ons in dit artikel niet in regelgeving en richtlijnen, maar proberen u meer inzicht te geven in de bouwkundige en technische aspecten bij het ontwerp van een cleanroom. BOUWKUNDIG ONTWERP

techcare

Algemeen Belangrijk in het ontwerpproces van een cleanroom is dat ‘de toekomstige gebrui-

ker’ zoveel mogelijk wordt betrokken in het volledige ontwerpproces: van het eerste basisontwerp tot de installatie en oplevering. Iedere cleanroom wordt door een team van projectengineers op maat ontworpen volgens het ‘lean’ principe om zodoende tot een zo energie efficiënt mogelijke oplossing te komen. Om de juiste oplossing voor uw toepassing te kunnen bepalen, zullen op basis van verschillende gesprekken tussen de gebruikers en de accountmanager alle specificaties en randvoorwaarden vastgelegd worden in een document, genoemd URS. Vervolgens wordt de cleanroom ontworpen conform de overeengekomen (U)ser (R)equirements (S)pecifications en ISO-klasse. De design engineers maken gebruik van Autocad software om de cleanroom in 3D te visualiseren en het bouwkundig en technisch aspect op mekaar af te stemmen. Bij het bouwkundig ontwerp zijn de volgende elementen belangrijk voor het verdere ontwerp:

Bij het wandconstructiesysteem worden de wanden als het ware volledig samengebouwd op de bouwplaats. Dit vergt een iets langere bouwduur maar heeft het voordeel dat men op de bouwplaats ten alle tijde nog wijzigingen kan doorvoeren. (Foto: Universiteit Antwerpen – Bouw SPF + pathogenen muizenfaculteit)

• ISO-klasse van de ruimte waarin het product zal behandeld worden • Aantal personen dat tewerkgesteld zal worden in de cleanroom • Hoe verloopt de personenstroom? • Hoe verloopt de goederenstroom van basisgrondstoffen en afgewerkt product? • Wat zijn de bouwkundige beperkingen van de entiteit waarin de cleanroom zal geïnstalleerd worden? Materialen Hieronder volgt een opsomming van de belangrijkste bouwkundige elementen. • Wanden Men kan een onderscheid maken tussen 2 types wanden: het monoblock systeem en het wandconstructiesysteem. Monoblock panelen zijn geprefabriceerde wandpanelen die korte bouwtijden mogelijk maken. Deze panelen zijn opgebouwd uit gelakte staalplaat waartussen een isolatiemateriaal is aangebracht. Afhankelijk van de te behalen brandklasse heeft men de keuze uit Polyurethaan (PUR), Polyisocyanuraat (PIR) of Rotswol.

service doeleinden van de bovenliggende technische installatie eenvoudig bereikbaar is via de bovenzijde en men de werking van de cleanroom dus niet dient te verstoren. Type 2, het niet-beloopbaar moduleplafond, is opgebouwd uit een modulaire structuur met afmetingen 600 x 600 of 600 x 1200 mm. Dit systeem is niet beloopbaar maar heeft het voordeel dat verlichtingsarmaturen en ventilatieroosters eenvoudig in de modulaire structuur kunnen bevestigd worden. Afhankelijk van de cleanroomklasse en luchtdichtheid heeft men de keuze uit HPL-tegels of hygiënische plafondtegels van het fabricaat Rockfon. Indien gewenst kunnen deze tegels vastgeclipst en afgekit worden. • Vloer In een cleanroom is de vloer van groot belang voor de afwerking van de ruimte. De vloer kan positief bijdragen aan de mate van stofvrijheid. Tevens dient de vloer eenvoudig gereinigd te kunnen worden. We onderscheiden 2 types vloeren. Een pvc-vloer is een vrij zachte vloer en vindt vooral omwille van zijn functionaliteit toepassing in de zorgsector.

Een Polyurethaan of Epoxy gietvloer is een robuuste vloer met hoge chemische bestendigheid. Dit type wordt vooral toegepast in productiezones met middelzware belastingen. Omwille van reinigbaarheid worden er steeds afgeronde plinten, flush met de wandafwerking geïnstalleerd. Het belangrijkste verschil tussen beide vloeren is dat pvc functioneel is en vaak wordt gekozen uit prijsoverwegingen. Een gietvloer is echter in veel gevallen niet significant duurder dan pvc, zeker bij grotere oppervlaktes. Een gietvloer biedt wel een veel mooiere uitstraling dan pvc, is volledig naadloos, hoog-esthetisch en vergt weinig onderhoud. • Diversen Andere onderdelen die ook deel uitmaken van het bouwtechnisch ontwerp: • Draaideuren • Hermetische en semi-hermetische schuifdeuren • Interlocksysteem tussen de verschillende deuren • Flush ramen • Doorgeefkasten • Meubilair in RVS of HPL

Afhankelijk van de cleanroomklasse en luchtdichtheid heeft men de keuze uit HPL-tegels of hygiënische plafondtegels van het fabricaat Rockfon. (Foto: Sint-Andries Ziekenhuis Tielt – Bouw ziekenhuisapotheek)

techcare

Dit wandsysteem kan worden uitgerust met flush glaspanelen, draaideuren, schuifdeuren, terugnamekanalen enz. De hoeken worden voorzien van afgeronde profielen voor een optimale reiniging. Hierdoor is er geen scherpe overgang en is er minder kans op microbiologische aangroei. Het nadeel van dergelijke wanden is dat alle uitsparingen voor lichtarmaturen, ventilatieroosters, positionering van de deuren en dergelijke meer op voorhand dienen gekend te zijn en er tijdens de bouwfase geen wijzigingen meer mogelijk zijn. Bij type 2, het wandconstructiesysteem, worden de wanden als het ware volledig samengebouwd op de bouwplaats. Dit vergt een iets langere bouwduur maar heeft het voordeel dat men op de bouwplaats ten alle tijde nog wijzigingen kan doorvoeren. De wand wordt opgebouwd uit een metalstud systeem waartegen aan beide zijden een gipskartonplaat wordt bevestigd. Zowel luchtretourkanalen, bekabeling, fluïda, verdeelpanelen voor medische gassen enzoverder kunnen flush ingewerkt worden in de wanden. De wand wordt eerst aan één zijde dichtgezet waarna de technieken vervolgens worden geïnstalleerd in de holle ruimte tussen de twee wandpanelen. Pas na het inwerken van de technische uitrusting worden de wanden gesloten en voorzien van de definitieve eindbekleding, wat minder risico geeft op beschadigingen tijdens de plaatsing. Als definitieve bekleding wordt geopteerd voor een massieve HPL (High Pressure Laminate) plaat, beter bekend als volkernafwerking. HPL heeft volgende eigenschappen: robuust, krasvast en een zeer hoge chemische bestendigheid, wat de comptabiliteit met de frequent gebruikte reinigingsproducten ten goede komt. • Plafonds Hier kan eveneens gekozen worden uit 2 plafondtypes. Bij type 1, het beloopbaar plafond, wordt geopteerd voor monoblock panelen die afhankelijk van de gekozen dikte beloopbaar zijn. Dit heeft het voordeel dat de cleanroom voor

BCW

Voor het realiseren van een geclassificeerde ruimte is het van wezenlijk belang om de stofemissie in de ruimte te beheersen. (Foto: Universiteit Antwerpen – Technische installatie SPF en Pathogenen)

LUCHTTECHNISCH ONTWERP

techcare

Algemeen De luchttechnische parameters worden samen met de gebruiker vastgelegd in een URS. De optimale HVAC-installatie wordt bepaald door onderstaande designparameters: • Wat is de te behalen ISO-klasse conform ISO14644? • Wat is de gewenste temperatuur + toegestane afwijking? • Wat is de gewenste relatieve vochtigheid + toegestane afwijking? • Welke zijn de drukverschillen tussen de verschillende zones + toegestane afwijking? In het ontwerp van de luchttechnische installatie zal CSB zoveel mogelijk componenten toepassen die ervoor zorgen dat het energieverbruik zo laag mogelijk is. Voorbeelden hiervan zijn: • Energieterugwinning uit de extractielucht door twin-coilsysteem (100% gescheiden luchtstromen en geen kans op cross-contaminatie) • Zoveel mogelijk recirculatie van de afgezogen lucht. • Automatische drukstu-

ring van de zones door middel van variabele debietkleppen op de extractie. Specifiek Voor het realiseren van een geclassificeerde ruimte is het van wezenlijk belang om de stofemissie in de ruimte te beheersen. Die is maatgevend voor de hoeveelheid toegevoerde lucht en de mate van stofvrijheid die hiermee haalbaar is. Hierbij een overzicht van kritische parameters die men in overweging dient te nemen bij het luchttechnisch ontwerp van een cleanroom: • Hou de oppervlakte van de cleanroom zo beperkt mogelijk: Minder volume betekent minder luchtcirculatie, wat resulteert in minder verbruik. • Flexibiliteit van het HVAC-systeem is het sleutelwoord: Hou rekening met toekomstige uitbreidingen van de cleanroom. • Maak een onderverdeling in de ruimte classificaties: Maak een zeer grondige proces- en productanalyse vooraleer de cleanroom classificatie vast te leggen. Hoe hoger de classificatie, hoe hoger de kosten. Bepaalde processtappen kunnen misschien in een lagere classificatie.

• Investeer in hoog efficiëntie uitvoering van machines en filters: Door het groot aantal draaiuren van de cleanroom zijn deze hogere investeringskosten zeer snel terugverdiend. • Investeer in energie-recuperatiesystemen: De installatie van een warmterecuperatiesysteem zal een aanzienlijke energiebesparing opleveren. • Beperk het aantal luchtwisselingen: Ontwerp de installatie zodanig dat de luchtdebieten aanpasbaar zijn. Het terugschroeven van het aantal luchtwisselingen draagt bij tot de verlaging van het energieverbruik. • Maak gebruik van een nachtverlaging en frequentiedrives: Cleanrooms die niet ‘In operation’ zijn terugschakelen naar een verlaagd aantal luchtwisselingen met behoud van classificatie is een enorme energiewinst. • Onderhoud en nazorg van de HVAC-installatie: Het onderhoud en de nazorg zorgen ervoor dat de filters en andere componenten in goede conditie blijven met een verlaagd energieverbruik als gevolg. • Plaats apparatuur zoveel mogelijk buiten de cleanroom: Door warmtebronnen en andere vervuilende machines buiten de gecontroleerde zones te plaatsen zal de oppervlakte van de cleanroom verkleinen en zal dit ook bijdragen tot de reinheid binnen de gecontroleerde zone. • Vermijd ‘overdesign’: Overdesign van HVAC-componenten draagt bij tot een lagere efficiëntie. Zoals u kan vaststellen is het ontwerp van een cleanroom een complexe materie maar we hopen u met dit artikel toch een aantal praktische tips mee te geven. (Door Eric Vanhees, account manager CSB)

Creatieve en hygiënische vloeroplossingen voor de zorgsector Sanitec® fongi-bacteriostatic treatment Sanitec is een nieuwe bacteriewerende behandeling voor Itec projectvloeren. Het biedt een actieve(*) werking door het product en is ook verwerkt in de slijtlaag. Sanitec zorgt voor een permanente afstoot van bacterie- en schimmelvorming direct na installatie van de vloer. Direct instapklaar na installatie en permanent onderhoudsvriendelijk.

MADE IN BELGIUM

SANITEC

Contact België: T +32 (0)499 64 11 61 projectsbelux@ivcgroup.com www.itecfloors.be

PROJECT

angs de Lostraat in Aalter groeien de zorgfaciliteiten van de vzw Veilige Have stilaan uit tot een volwaardige zorgcampus. Op de ruim bemeten site, dicht bij het stadscentrum, werd het bestaande WoonZorgCentrum (WZC) grondig gerenoveerd. Dieper op de campus werd een nieuw ‘WZC Zorghave’ opgetrokken. Om oververhitting in de kamers te voorkomen opteerden bouwheer en architect voor Fixscreen® doekzonwering van Renson.

techcare

Bouwheer ‘Veilige Have’ is een lokaal verankerde vzw, gegroeid uit de lokale zustergemeenschap. De historiek van de zorgsite gaat terug tot 1898. In de loop der decennia werd er regelmatig gebouwd, verbouwd en uitgebreid. In 2010 werd de bestaande SPdienst voor chronische zieken gesloten, en werd het gebouw omgevormd tot een moderne zorginstelling. Het oude RVT langs de Lostraat werd grondig gerenoveerd en kreeg de naam ‘WZC Woonhave’ mee. Er werd geopteerd voor minder, maar ruimere kamers, en het integreren van gemeenschappelijke ruimtes. Aan de achterzijde van het gebouw werden telkens 2 bestaande kamers tot één ruimere kamer omgebouwd. Aan de straatzijde werd zelfs van drie bestaande kamers

Comfortabele en windvaste doekzonwering voor WZC Zorghave één ruime kamer gemaakt. Op die manier kon een bredere waaier aan zorgfaciliteiten binnen dit bestaande WZC - dat nu 150 erkende bedden telt - worden aangeboden. Daarnaast zijn er - naast een dagverzorgingscentrum en een lokaal dienstencentrum reeds 80 assistentiewoningen, en worden er nog 120 assistentiewoningen bijgebouwd. Leefgroepwerking Er is ook het nieuwe WoonZorgCentrum, WZC Zorghave genaamd, dat bestaat uit vier woonvleugels, vertrekkend vanuit een gemeenschappelijk deel. Stedenbouwkundig zijn er drie bouwlagen toegelaten, plus een beperkte verdieping, waar vijf assistentiewoningen werden gebouwd rond een dakpatio. Voor dit WZC - dat eveneens 150 erkende bedden telt -, werd een nieuwe denkpiste aangeboord, die van de leefgroepwerking. Elke leefgroep is opgebouwd rond een kleinschalige leefruimte, met aansluitend een aantal kamers, alles met elkaar verbonden door middel van korte gangen. Zo zijn er in het gebouw een 12-tal leefgroepen. Visionaire strategie Danny Sagaert (algemeen directeur WZC Veilige Have) duidt de visionaire strategie

achter de uitbouw van het WZC: “Naast het privatieve gedeelte voor de diverse leefgroepen - met de kamers en leefruimtes voor de betrokken residenten - is er het publiek toegankelijke, centrale gebouw waar onder meer een cafetaria, een polyvalente zaal en een aantal gemeenschappelijke voorzieningen (kiosk, kapper…) zijn ondergebracht. Het verpleegkundige aspect staat volledig los van dit gebouw. Hiervoor kunnen de residenten in één van de aansluitende gebouwen terecht.” Ir-arch. Jo Verstraete van AIKO Architecten & Ingenieurs uit Maldegem, dat instond voor het ontwerp: “In een dergelijke zorgomgeving is de functionaliteit even belangrijk als het architecturale aspect. Alles draait rond circulatie en processen. Bedoeling is dat op termijn alle gebouwen en voorzieningen, vanaf de centrale onthaalruimte, via een doorlopende overdekte gang met elkaar zullen verbonden zijn.” Duurzame materialen Wat de gevelmaterialen voor de woonvleugels betreft, werd geopteerd voor een rode baksteenafwerking. “Baksteen is en blijft een duurzaam materiaal dat optimaal gedijt in ons klimaat”, aldus Jo Verstraete. “Wat het centrale gebouw betreft, maken de vezel-

cementgevelplaten in witte uitvoering een architecturaal onderscheid met de woonvolumes. Tussen de diverse woonvolumes en afdelingen werd telkens in groene ruimtes voorzien.” Wat het buitenschrijnwerk betreft, werd - voor de kamers - geopteerd voor witte pvc-ramen. Enkel voor de grote glaspartijen in de gemeenschappelijke delen werd met aluminiumprofielen gewerkt. Nieuwe technieken Wat energetische voorzieningen in het nieuwe WZC betreft, werden alle technieken aangesloten op de bestaande centrale stookplaats in het gerenoveerde rusthuis. In het nieuwe WZC is er enkel een ‘onderstation’ van deze stookplaats. In functie van de aanzienlijke toename van het aantal residenten werd de bestaande warmtekrachtkoppeling verzwaard, en werd tevens een verwarmingsketel geïnstalleerd. In het nieuwe gebouw is de energievraag, omwille van doorgedreven isolatie, beduidend lager dan in de bestaande gebouwen. Voor het nieuwe WZC, en meer bepaald voor de gemeenschappelijke ruimtes, werd er een BEO-veld geïnstalleerd. Er is ook in betonkernactivering voorzien, om de gemeenschappelijke ruimtes in de zomermaanden van koeling te kunnen voorzien. Jo Verstraete: “Verwarming is dus niet het probleem, omwille van de goede isolatie. Koeling wel meer en meer, zeker omdat wettelijk geëist wordt om actieve koeling zoveel mogelijk te vermijden. En dus komt het erop aan ‘de zon tegen te houden’, nog voor die het glas bereikt en de ruimtes kan opwarmen. Aangezien enkel zonwerend glas niet volstaat, is er ook nood aan buitenzonwering.”

te optie. Rekening houdend met de schaalgrootte van dit WZC zouden die dan wel geautomatiseerd moeten werken, wat dan weer een serieuze hap uit het budget zou betekenen. En horizontale lamellen voor de ramen scoren soms minder op architecturaal vlak. Daarom leek doekzonwering ons hier de meest aangewezen optie”, argumenteert Jo Verstraete de keuze. “Bij Fixscreen® doekzonwering zit het doek in elke positie windvast en strak dankzij een ingenieus ritssysteem. Deze oplossing zorgt mee voor een comfortabel binnenklimaat door oververhitting, reflecties of verblinding te voorkomen”, aldus Roel Berlaen (communication officer bij Renson). Bij dit project werden de kast en de profielen van de Fixscreen® doekzonwering volledig achter slag weggewerkt, middels

een montagesysteem 7. De bediening kan vanuit elke kamer gebeuren, maar tevens centraal worden gestuurd, bijvoorbeeld bij hoge windsnelheden. De zonwering werd geïnstalleerd door de firma Berlico uit Kuurne, in opdracht van hoofdaannemer Algemene Ondernemingen Chris Vuylsteke. (Door Philip Declercq - Foto’s: Renson)

www.renson.be

01. De vezelcementgevelplaten in witte uitvoering onderscheiden het centrale gebouw van WZC Zorghave architecturaal van de vier woonvleugels. 02. De Fixscreen® doekzonwering werd volledig achter slag weggewerkt. 03. De doekzonwering kan vanuit elke kamer worden bediend, maar tevens centraal worden gestuurd.

techcare

Doekzonwering Bouwheer en architect opteerden voor Fixscreen® doekzonwering van Renson. Profielen en geleiders werden uitgevoerd in hetzelfde wit als de pvc-ramen, maar het antracietkleurige doek contrasteert daar mooi mee: “Vaste buitenzonwering als luifel boven de ramen heeft zijn pluspunten maar kan niet worden weggedacht wanneer de zon niet schijnt. Schuifpanelen zijn eveneens een interessan-

PROJECT

Duurzame vinyl voor delicate renovaties op site Victor Horta

et ziekenhuis op de Brusselse site Victor Horta maakt deel uit van het Universitair Verplegingscentrum Brugmann (UVC). De architectuur die dateert uit 1923, is gebaseerd op een paviljoenstructuur in een prachtig begroeid park. Door discreet ingeplante nieuwbouwprojecten, kleinschalige renovatieprojecten en investeringen in medische toptechnologie is dit één van de meest vooraanstaande ziekenhuizen in de regio. Onlangs werden het onthaal van de materniteit en enkele verdiepingen van gebouw C van nieuwe, duurzame vinylvloeren voorzien. Nieuwbouwprojecten worden uitbesteed, kleinere renovatieprojecten worden door de interne Dienst Werken opgevolgd. Zo werd het gebouw van de materniteit enkele jaren geleden volledig heropgebouwd, in het kader van een grootschalige renovatie. De druk bezochte onthaalruimtes van de ziekenhuisafdelingen zijn evenwel op geregelde tijdstippen aan renovatie toe.

techcare

Duurzaam en modulair vinyl voor onthaal materniteit Voor het onthaal van de materniteit en de aansluitende gangen opteerde architecte Arabelle Haulotte (verbonden aan de Dienst Werken) ervoor om de bestaande versleten vloeren van een aangepaste vinylvloerbedekking te voorzien. Er werd gekozen voor Moduleo Jura Stone 46960 tegels - 40 op 60 cm - te verlijmen op een nieuwe egalinelaag. “De slijtlaag laat niet enkel een groot beloop toe. We konden de ruimte ook in twee fases afwerken, zodat de toegang tot de materniteit verzekerd bleef. De vloeroplossing is beschikbaar in compact formaat tegels, wat betekent dat het leggen door één enkele plaatser kan gebeuren. Dit had tijds- en budgettaire

winst tot gevolg. In geval van lokale beschadiging volstaat het een of twee vinyltegels te vervangen zodat een zichtbare insnijding in de vloer kan vermeden worden.” De vinyloplossing werd geleverd door IVC Group, een Belgische fabrikant met productiefaciliteiten in Avelgem. Ze werd gelegd door Blanc Nuage. “Het betreft een semi-industriële vloer, een natuursteen tegelimitatie, die niet enkel slipbestendig is, maar tevens krasbestendig: krassen kunnen eenvoudig worden verwijderd. Er moet geen bijkomende afwerkingslaag worden aangebracht. Met het oog op onderhoudsvriendelijkheid koos de Dienst Werken voor een grijze tint. Voor de plinten werd voor een oplossing in geschilderd hout geopteerd. Inmiddels zijn ook de plinten uit hetzelfde hoogwaardig materiaal als de Moduleo vinylvloeren, beschikbaar”, aldus Daniel Krins van IVC Group. Fijne, grijze lijntjes geven warme uitstraling Een andere vloeroplossing van IVC Group werd toegepast in gebouw C van de site Victor Horta, waar onder meer de aankoopdienst van het ziekenhuis is ondergebracht.

In deze kantoren en gangen is er een normaal beloop. Hier werd geopteerd voor Concept ITEC, een vinyl oplossing met een slijtbestendigheid van 0.7, in rollen van 4 meter breed aangebracht. Het betreft geen homogene ‘ziekenhuisvloer’, maar een ‘decoratieve’ oplossing waarin tekeningen met een houten of marmeren look verwerkt zijn. Er werd geopteerd voor een houtimitatie met fijne, grijze lijntjes die een warme uitstraling geven. Ook deze vloeroplossing is krasbestendig en onderhoudsvriendelijk. (Door Philip Declercq - Foto’s: CHU Brugmann)

www.ivcgroup.com

02 01. In het onthaal van de materniteit werden Moduleo Jura Stone 46960 tegels op een nieuwe egalinelaag verlijmd. 02. In gebouw C werd geopteerd voor een ‘Concept ITEC’ houtimitatie met fijne, grijze lijntjes.

2621EP SECURITHERM EP BIOSAFE DE EERSTE MENGKRAAN DIE AAN ALLE VEREISTEN VOLDOET

SECURITHERM, totale antiverbrandingsveiligheid: Binnenwerk met drukcompensatie Securitouch technologie (thermische isolatie) Veilige thermische spoelingen

Dé specialist van het binnenklimaat.

BIOSAFE, beheren van de bacteriegroei: Beperkte hoeveelheid water in het lichaam Biosafe kraanuitgang geïntegreerd in het lichaam Geen contact tussen het water en chroom, nikkel en lood

testo 480 is de ideale partner voor: • • • •

PMV/PPD meting volgens ISO 7730 Turbulentiegraadmeting volgens EN 13779 WBGT-meting volgens ISO 7243 / DIN 33403 RLT-meting van een VAC-installatie volgens EN 12599 • CO2-meting en Lux-meting

www.testo.be/comfortmeting testo NV • Industrielaan 19 1740 Ternat • 02/582 03 61 • info@testo.be

Pub September.indd 1

8/11/2014 2:55:27 PM

Meer informatie op delabiebenelux.com

PROJECT

Zonnescreens Az Damiaan intelligent bestuurd

et nieuwe ziekenhuis Az Damiaan in Oostende - naar een ontwerp van Boeckx, Architecture & Engineering - wordt verder uitgebreid. Na de fases P1, P2 en P3 naderen nu ook de fases P4 en P5 de voltooiing. Ook in deze nieuwbouwfase zal de buitenzonwering worden bediend via het animeo IB+ intelligente besturingssysteem van Somfy. Binnen Somfy Belux, gevestigd in Zaventem, focust een afdeling zich uitsluitend op projecten rond het sturen van zonwering. Eén van deze projecten is (de uitbreiding van) het vijf bouwlagen tellende Algemeen ziekenhuis Damiaan in Oostende. Studieburo De Klerck uit Brugge staat er in voor de technieken. In dit project worden heel wat groene technologieën geïntegreerd. Zo wordt er onder meer gebruikgemaakt van WKK’s en een

intelligent bestuurd systeem voor buitenzonwering. Davy Donders (channel manager Belux Projects Somfy): “Vroeger werden zonweringssystemen manueel gestuurd. De eindgebruiker kon zelf beslissen of een zonnescreen opgetrokken of neergelaten werd. Nu spreken we van zon- en windgestuurde systemen. Hierbij spelen ergonomische en economische factoren een voorname rol. Het comfort van de patiënt

techcare

“Vanaf een 20-tal zonnescreens is een intelligent besturingssysteem voor buitenzonwering een rendabele investering” Davy Donders, channel manager Belux Projects Somfy

In het Az Damiaan in Oostende wordt de buitenzonwering bediend via het animeo IB+ systeem van Somfy. Zonnescreens laten toe tot 25% te besparen op de koelings- en verwarmingskosten.

of (verplegend) personeel staat centraal. In lastenboeken wordt vaak een systeem met zon-windsturing - met mogelijkheid tot koppeling - opgelegd. Of er wordt een terugkoppeling vanuit het Gebouw Beheer Systeem (GBS) gevraagd.” Drie animeo IB+ stand alone systemen In de bestaande gebouwen P1, P2 en P3 van het Az Damiaan werden drie animeo IB+ stand alone besturingssystemen geïnstalleerd. Somfy stond in voor de plaatsing, de installatie en de aansluiting. “Het animeo IB+ systeem is een eigen, eenvoudig busprotocol met een lage uitval. Dit besturingssysteem werd reeds in de eerste projectfase toegepast. Er wordt gewerkt met een Building Controller die de zones aanstuurt, en een Outside Sensorbox waarop de verschillende sensoren - zoals windrichtingmeter, anemometer, regendetectie, buitentemperatuur en zonnecellen - worden aangesloten. Per 4 motoren wordt er een Motor Controller voorzien die meestal in een sanitaire cel van één van de patiëntenkamers wordt geïnstalleerd. Ook

voor de uitbreiding - de fases P4 en P5 - zal met dezelfde oplossing worden gewerkt. In alle fases werden/worden de elektriciteitswerkzaamheden uitgevoerd door EEG Div. Electro Entreprise en/of Fabricom. Zones koppelen “Meestal wordt er één zone per gevel voorzien, omdat de zon doorgaans op de volledige oppervlakte van een gevel valt. Maar de bouwheer kan ook opteren voor meerdere zones per gevel, bijvoorbeeld 1 zone per bouwlaag. De mogelijkheid bestaat ook om per bouwlaag verschillende zones af te bakenen, bijvoorbeeld bij een combinatie van zonnescreens en -luifels. Luifels worden bij lagere windsnelheden dicht gestuurd, terwijl screens tegen veel hogere windsnelheden bestand zijn”, aldus Donders. “Per zone is er de mogelijkheid om de wind- en zonwaardes in te stellen. Per zone of gevel wordt dan een bepaalde zonnecel op het dak gepositioneerd. De aluminiummasten worden altijd gevelgericht opgesteld”, alsnog Davy Donders. “Momenteel gaan we samen met de directie van het ziekenhuis na of we de bestaande en toekomstige achtzonesystemen niet kunnen koppelen. Zo zouden de nieuwe zones P4 en P5 kunnen gekoppeld worden aan zone P1, en de zones P2 en P3 aan mekaar. Deze oplossing zou alvast een

besparing van 1 mast (op het platte dak) kunnen opleveren.” De verwarming in het ziekenhuis wordt niet gestuurd door het animeo IB+ systeem, maar is geïntegreerd in het GBS. In de wintermaanden wordt er in principe verwarmd. Indien de zon schijnt en de buitentemperaturen liggen hoger dan de binnentemperaturen, dan kunnen de screens omhoog blijven, zodat het gebouw opwarmt. In de zomermaanden worden de screens naar beneden gelaten, ook al wordt de gevel niet volledig door de zon bestraald. Zonnescreens laten toe tot 25% te besparen op de koelings- en verwarmingskosten. Geautomatiseerde zonnescreens worden bovendien mee verrekend in de EPB-normering. KNX en LON-versies Recent realiseerde Somfy Projects nog andere, geavanceerde, versies van haar animeo systeem in zorgprojecten. Uitgangspunt is steeds het optimaal gebruik van daglicht en zon. Zo is er de animeo KNX-variante, waarbij schaduwbeheer beperkt is tot maximaal 80 zones. Zo werd in het AZ ZENO in opbouw in Knokke-Heist - omwille van de complexe structuur van het gebouw - geopteerd voor animeo KNX, tot 64 zones. Ook in de nieuwe vleugel van AZ Groeninge in Kortrijk werd voor dit systeem geopteerd. In het CHIREC in

nfkoelen

ling

oorkom dat de at de r natuurlijke

jke

Gebouw Gebouwniet nietiningebruik: gebruik:zonwering zonweringopen openwaarwaardoor door er energie bespaard kanzonwering worden. open waarGebouw niet in gebruik: er energie bespaard kan worden.

door er energie bespaard kan worden.

ht vast, en leerde manier

n anier

Oudergem wordt een animeo LON-systeem - inclusief ‘shadow management’ - geïmplementeerd. Davy Donders: “Bij een LON-versie wordt er, op basis van een 3D-tekening, tot op het raamniveau opgemeten. Op een bepaalde dag van het jaar wordt de schaduwval (op een deel van) de gevel van het gebouw en de omgeving gemeten. Op die plaatsen waar er geen schaduw optreedt, zullen de screens (of lamellen) automatisch naar beneden worden gelaten. Op deze waar er wel schaduw valt, zullen de screens automatisch worden opgetrokken.” WZC’s vormen eveneens een belangrijke groeimarkt voor Somfy Projects: “Vanaf een 20-tal zonnescreens is een intelligent besturingssysteem voor buitenzonwering een rendabele investering. Recent werd in het WZC Oleyck in Landen een achtzonesysteem animeo IB+ geïnstalleerd. Voor WZC’s is dit meestal de aangewezen oplossing”, aldus Donders. Somfy biedt klanten de mogelijkheid om een onderhoudscontract af te sluiten. (Door Philip Declercq)

Het animeo IB+ systeem werkt met een Building Controller en een Outside Sensorbox waarop diverse sensoren worDe comfort strategie wordt gebruikt om de Gebouw in gebruik:(Foto: zonlicht wordt niet via de den aangesloten. Somfy Projects)

ramen eruit gefilterd.

Gebouw in gebruik: zonlicht wordt niet via de ramen eruit gefilterd.

temperatuur te controleren.

De comfort strategie wordt gebruikt om de temperatuur te controleren.

www.somfyarchitecture.be techcare

ming

Gebouw in gebruik: zonwering in gebruik en sluit de Gebouw in gebruik: zonwering in gebruik en sluit de

af er gebruikers binnen een Gebouwramen in gebruik: zonwering in enbinnen sluit de ramen af waardoor waardoor er voor voor de de gebruik gebruikers een optimaal visueel en thermisch comfort is. optimaal visueel en comfort is. ramen af waardoor er voor de gebruikers binnen een optimaal visueel en thermisch comfort is.

ANIMEO IP/IO Met animeo IP/io© lanceert Somfy een draadloze oplossing om zonwering voor het hele gebouw - kleine en middelgrote panden - te beheren. Verschillende sensoren zoals temperatuur, windsnelheid en windrichting kunnen worden gecombineerd, en realiseren extra comfort en energiebesparing. De toegankelijke intuïtieve gebruikers interface zorgt voor inbedrijfstelling, management en technische ondersteuning. Animeo IP/io maximaliseert de prestaties middels visualisatie software. Sub Controllers kunnen toegevoegd worden om het bereik te vergroten. Een onbeperkt aantal zones, waarbij elke motor een eigen zon/windwaarde krijgt, is mogelijk. Ook op afstand kan het systeem worden benaderd.

PROJECT

Efficiënt energieverbruik in WZC De Berk

n oktober 2015 opende het nieuw woonzorgcentrum De Berk in Meerhout. Het omvat twee bouwlagen met erboven de technische ruimte. Bij de ontwikkeling ervan werd veel aandacht besteed aan efficiënt energieverbruik. Het nieuw centrum werd gebouwd vlak naast het oude WZC dat dateert van de jaren zestig en niet meer voldoet aan de hedendaagse comforteisen en nieuwe regelgevingen. Het nieuw WZC beschikt over 74 plaatsen, waarbij 71 bewoners op permanente basis kunnen verblijven en 3 bewoners in kortverblijf kunnen gehuisvest worden.

techcare

Ventilatie, koeling en verwarming Voor dit project leverde DencoHappel in samenspraak met studiebureau Poelmans uit Lummen en installateur Camps uit Oostham 6 luchtgroepen CAIRplus voor buitenopstelling en een aantal ventilo-convectoren Flex Geko. Alle luchtgroepen beschikken over de nodige componenten om aan de vraag van een efficiënt energieverbruik te kunnen voldoen. Hiertoe zijn ze onder andere uitgerust met een warmtewiel met absorptierotor met een hoog rendement, waarmee zowel vocht als warmte kan gerecupereerd worden. De luchtgroepen zijn bestemd voor de ventilatie, de koeling en de verwarming van de kamers. Hiertoe zijn alle luchtgroepen voorzien van een change-over batterij die via een warmtepomp aangesloten is op een KWO-installatie

(koude-warmteopslag). Het energieverbruik voor koeling en verwarming wordt op deze manier tot een minimum gereduceerd. Enkel de luchtgroep voor de cafetaria is uitgerust met een tweede koelbatterij op ijswater om extra te kunnen koelen. Door de voorzien dubbele mengkamer in deze luchtgroep kan het C02-gehalte in combinatie met een variabel debiet eenvoudig afgeregeld worden. De andere luchtgroepen

werken allemaal op 100% verse lucht. Om de VLAREM-norm te respecteren zijn er dempers ingebouwd in de groepen. In de cafetaria zijn er enkele ventilo-convectoren Flex Geko opgesteld die voor bijkomende koeling van deze ruimte zorgen bij zeer warme dagen en veel aanwezigen. www.dencohappel.be

Voor info omtrent uw project: www.bozarc.be + Hedendaags design in aluminium + Constructie en plaatsing op maat + Dakbedekking in massief polycarbonaat + Voldoen aan EN 1090-3:2008, DoP & CE, EXC 1 of EXC 2

â&#x2013;ş

+ Regelbare hoogte dankzij gepatenteerd bolgewricht

Het gepatenteerde bolgewricht

REPORTAGE

De eisen voor openbaar sanitair Meer dan zomaar een tappunt

veral waar drinkwater gebruikt wordt in gebouwen, zijn er sanitaire kranen nodig. Op het eerste zicht beperkt hun taak zich tot gewoon het water te laten stromen en weer af te sluiten, en het debiet en -waar toepasselijk- de temperatuur van het water te regelen. Vooral in openbare, medische en niet-residentiële sanitaire ruimtes komt daar echter een hele reeks van eisen bij. Dit op het vlak van veiligheid, comfort, vandaalbestendigheid, zuinigheid en vooral hygiëne. Dat laatste wordt wel eens uit het oog verloren. Openbaar en halfopenbaar sanitair, zoals medische of zorginstellingen, stelt hogere eisen aan het ontwerp, de uitvoering en functie van kraanwerk. Toestellen voor de residentiële markt kunnen daar niet aan voldoen, en horen ook niet thuis in deze omgeving.

techcare

Breed spectrum van eisen Aan welke eisen moet sanitair voor openbare ruimtes eigenlijk voldoen? Eerst en vooral: dé openbare sanitaire ruimte bestaat niet. Elke ruimte moet individueel ontworpen worden, en de uitrusting moet gekozen worden in functie van die individuele vereisten. De sanitaire kranen en toestellen moeten dus geselecteerd worden op basis van hun specifieke eigenschappen. Centraal staat het veilig en comfortabel gebruik door uiteenlopende types bezoekers, van kinderen tot senioren. Vooral deze laatste groep wordt belangrijk door de vergrijzing. Kerneigenschappen zijn een gemakkelijke bediening, stabiele watertemperatuur, en effectieve verbrandingsbeveiliging, ook als het koud water wegvalt. Voor een onberispelijke hygiëne moeten ze gemakkelijk schoon te maken zijn. Het oppervlak mag geen naden

of uitstulpingen bevatten en moet zo glad en homogeen mogelijk zijn. Het moet ook bestand zijn tegen gangbare schoonmaakproducten en ontsmettingsmiddelen. In openbare toiletten is er niet altijd voldoende toezicht, wat tot problemen van vandalisme kan leiden. Om dat tegen te gaan, moeten de kranen en toestellen stevig verankerd zijn. Een vormgeving met gladde oppervlakken, die zo weinig mogelijk greep biedt, heeft hier de voorkeur. Vanzelfsprekend zijn de bevestigingen verdekt uitgevoerd. Uiteraard moet men ook aan de zuinigheid denken. Instelbare looptijden en speciale straalbrekers, die ook bij lage debieten voor een aangename waterstraal zorgen, besparen water en energie voor warmwaterproductie. Zo dragen ze bij tot kostenbesparing. Openbaar sanitair is divers Naargelang het ontwerp en het gebruik van de sanitaire ruimte, verschilt ook de uitrusting ervan. In de eerste plaats zijn er wastafel- of wandkranen om de handen te wassen. Verder is er kraanwerk voor spoeling van toiletten en urinoirs. In gelegenheden zoals tankstations aan autosnelwegen, sommi-

ge grotere bedrijven of patiëntenruimtes in zorginstellingen moet men ook in douches voorzien. Bedieningscomfort, gebruiksveiligheid en betrouwbaarheid Modern kraanwerk voor openbaar sanitair kan op verschillende manieren bediend worden. In klassieke openbare ruimtes zoals tankstations, toiletten in treinstations of luchthavens en dergelijke, treft men nog nauwelijks de gebruikelijke tweegreepsmengers aan. Die zijn immers veel te kwetsbaar voor vandalisme, en houden bovendien een hygiënerisico in. In zorginstellingen, waar de hygiëne voldoende verzekerd is, hebben mechanische eengreepsmengkranen zeker nog een plaats, vooral dan in een versie met een verlengde greep, die gemakkelijk met de elleboog kan bediend worden. In andere openbare instellingen winnen zelfsluitende kranen aan belang. Hier ziet men ook meer en meer elektronisch kraanwerk. In beide gevallen geeft de kraan telkens slechts een beperkte hoeveelheid water en gaat daarna vanzelf dicht. Het is uitgesloten dat de kraan

01. Bij de ontwikkeling van steungrepen, douchezitjes en accessoires keek men vooral naar een maximale veiligheid en onderhoudsvriendelijkheid. 02. In de productie worden alleen hoogwaardige materialen gebruikt, zoals het bacteriostatische roestvaststaal 1.4301. 03. De binnenkant van het toilet is gepolijst, voor een maximale hygiëne 04. Elektronische spoeling voor een urinoir

Elektronische kranen bieden dan weer maximaal bedieningsgemak, en scoren goed qua hygiëne door de aanrakingsvrije werking. Meestal zijn er ook automatische functies voor drinkwaterhygiëne geïntegreerd, zoals een regelmatige spoeling. Bij urinoirspoelingen zijn automatische uitvoeringen de standaard geworden. De voordelen zijn niet alleen de aanrakingsvrije en betrouwbare werking. Sensoren registreren de gebruiksfrequentie van het urinoir, en kunnen in functie daarvan een hygiënespoelprogramma inschakelen. Bij toiletspoelingen geeft men best de voorkeur aan directe spoelingen, om een efficiënte en volledige reiniging van de pot te garanderen. Dit kraanwerk maakt gebruik van de druk van de drinkwaterleiding voor een optimaal spoeleffect. Gemeenschappelijke factoren, verschillend belang De eisen voor klassiek openbaar sanitair komen grotendeels overeen met die voor sanitair in zorginstellingen. Het relatief belang van de factoren verschilt echter in functie van de toepassing. Qua comfort, veiligheid, betrouwbaarheid op lange termijn, onderhoudsvriendelijkheid en waterbesparing lopen de eisen voor beide toepassingsgebieden grotendeels gelijk. Op het vlak van drinkwaterhygiëne zijn er echter fundamentele verschillen. Optimale drinkwaterhygiëne vereist moderne techniek Drinkwaterhygiëne is een centraal thema in sanitairtechniek geworden. Hoge standaarden aanhouden is niet alleen een kwestie van de dimensionering en uitrusting van de installatie. De keuze van het kraanwerk, en dan vooral wastafel-, wand- of douchekranen is van doorslaggevend belang om bacteriegroei en de vorming van een biofilm te vermijden. We denken dan in de eerste plaats aan Legionella en Pseudomonas. Elektronisch kraanwerk verdient de voorkeur, onder meer omwille van de automatische spoelfunctie. Nochtans hebben elektronische kranen ook de reputatie dat ze stagnatie

en bacteriegroei zouden bevorderen. Dat is niet geheel ten onrechte: door de complexe opbouw van de gangbare magneetventielen en het gebruik van rubbermembranen, kan er water in de kraan achterblijven. In dat stilstaand water kunnen er zich inderdaad bacteriën vormen. DELABIE heeft daarvoor een uniek gepatenteerd membraanloos ventiel, dat dit probleem vermijdt. Het ventiel is voorzien van zuigers, waarbij al het water na gebruik uit het kraanhuis wordt verwijderd. Bij elk gebruik komt er dan weer vers water in de kraan. Bacteriën krijgen zo geen kans om zich te ontwikkelen. De kraan krijgt daardoor een zelfreinigende werking, zodat vuil zich niet kan vastzetten. Deze kranen met een magneetventiel zonder dode ruimte, en een automatische hygiënespoeling na elke 24 uur stilstand, zijn tot nu toe de enige waarbij het water in het kraanhuis volledig ververst wordt bij elk gebruik. Daarnaast zijn er ander maatregelen om bacteriegroei tegen te gaan en infecties te vermijden. We denken hier aan douchekoppen met een beperkte aerosolvorming, kalkwerende straalbrekers of kraanwerk met lage waterinhoud en gladde binnenkanalen, waar vuil en bacteriën zich niet in kunnen vastzetten. In zorginstellingen moeten de maatregelen verder gaan. Kranen die gedemonteerd kunnen worden voor desinfectie, of voorzien zijn van afneembare uitlopen, bieden een maximale veiligheid. In functie van het risico kan men in het tweede geval kiezen voor reinigbare uitlopen, of voor wegwerpversies. Een andere mogelijkheid zijn uitlopen met ingebouwde filter. Het is duidelijk dat niet-residentieel sanitair aan complexe eisen moet voldoen. Daarbij kan men veilig stellen dat elektronisch kraanwerk dit marktsegment zal overheersen. Dat biedt immers talrijke voordelen en de traditionele zwakke punten zijn opgelost. (Foto’s: Delabie)

www.delabiebenelux.com

techcare

blijft lopen, hetzij door opzet of door nalatigheid. De kranen hebben een compacte behuizing met strak design, zonder zwakke punten die door vandalen kunnen worden uitgebuit. De temperatuur is desgewenst vrij instelbaar -in functie van het model-, en de betrouwbaarheid is voor lange tijd gegarandeerd. Voordeel van een mechanische zelfsluitende kraan is niet alleen dat ze doorgaans goedkoper is dan een elektronische variant, maar ook dat men geen stroomvoorziening moet aanleggen. Men moet wel op de kwaliteit letten. Bij minderwaardige producten kunnen al na korte tijd problemen opduiken.

PROJECT

Efficiënte verlichting intelligent beheerd op site Victor Horta

et drie complementaire sites en 854 bedden, is het Universitair Verplegingscentrum (UVC) Brugmann één van de grootste ziekenhuisstructuren van Brussel. Het ziekenhuis op de site Victor Horta is één van de weinige, overblijvende ziekenhuizen met een paviljoenstructuur in Europa. Langs de meeste wegen en gebouwen worden de bestaande gasontladingslampen vervangen door DOURO ledverlichting, bestuurd vanuit de Owlet intelligente beheersoplossing van Schréder.

Op de site zijn er meer dan 50 medische specialiteiten in een prachtig park. Het ziekenhuis, ontworpen door architect Victor Horta, is, omwille van zijn paviljoenstructuur, opmerkelijk binnen het Brusselse ziekenhuislandschap. De campus omvat onder meer het Universitair Verplegingscentrum Brugmann, het Universitair Kinderziekenhuis Koningin Fabiola, de Hogeschool F. Ferrer, De Brusselse Keukens, LHUB-ULB en het CTR. De meeste wegen en gebouwen op de site worden nog verlicht door middel van gasontladingslampen - 70 à 100 W -, aangebracht in armaturen, op 4 meter hoge verlichtingspalen bevestigd. Met het matuur worden van de led-technologie en de dure onderhoudsen vervangingswerkzaamheden aan het bestaande verlichtingssysteem indachtig, vonden enkele jaren geleden de eerste verkennende gesprekken rond het installeren van een performantere buitenverlichting plaats.

techcare

Pilootproject ledverlichting Vanuit de directie van het ziekenhuis werd er op aangedrongen om de buitenverlichting te automatiseren en de verlichting in

beheersoplossing schrijft zich perfect in de beleidsstrategie van het ziekenhuis in”, aldus ir. Pascal Chenot (area sales manager C.E. Schréder). “Het Owlet systeem zorgt voor een gecentraliseerd technisch beheer. Dit impliceert onder meer dat alle armaturen in kleine netwerken gezamenlijk opereren, en dat de buitenverlichting op bepaalde tijdstippen kan gedimd worden. Alle data worden terug-

een gecentraliseerd gebouwbeheersysteem te integreren. “Tijdens een zwaar onweer in de loop van vorig jaar werden meer dan 60 verlichtingsarmaturen beschadigd. Dit versnelde de beslissing om - gefaseerd - op led-technologie en een GBS over te schakelen. De bedoeling was drieledig: een lager energieverbruik, controle over en monitoring van deze energie, en lagere onderhoudskosten. Bij wijze van test werd op een kleine parkeerruimte op de site een pilootproject met ledverlichting opgestart. In een latere fase werd dit uitgebreid naar de omgeving van de polykliniek, en van het nieuwe kinderziekenhuis. Hierbij werden meteen ook verlichtingspalen van een nieuw type geplaatst”, aldus Thierry Pletsers (technisch verantwoordelijke Elektriciteit UVC Brugmann). Kleine netwerken worden gecentraliseerd Op termijn wil de ziekenhuisdirectie, onder impuls van technisch directeur Renière, de site optimaal digitaliseren, zowel wat buitenof binnenverlichting, koeling/verwarming, bewaking of andere technieken betreft. “Het implementeren van de Owlet intelligente

02 01. Het betreft één van de weinige overblijvende ziekenhuizen met een paviljoenstructuur in Europa. 02. Deze binnenweg op de site, verlicht door middel van DOURO-armaturen van Schréder, scheidt enkele oude gebouwen van de site (links) van de nieuwe polikliniek af. 03. Ir. Pascal Chenot (area sales manager C.E. Schréder) en Thierry Pletsers (technisch verantwoordelijke Elektriciteit UVCB)

gekoppeld naar een centrale computer die de modus van de armaturen kan aanpassen. Het systeem is op een intelligente matrixstructuur gebouwd. Dit betekent bijvoorbeeld dat indien een detector ’s nachts op de site een verdachte beweging zou opmerken, deze niet enkel de armatuur in kwestie zal activeren, maar ook deze aan de linker- en de rechterzijde ervan. Op die manier kan een duidelijk beeld van de bewuste locatie worden gecreëerd. Naast het systeem zijn ook de verlichtingsarmaturen op zich intelligent. Via de bijhorende website hebben de verantwoordelijken via smartphone of tablet toegang tot het systeem, en kunnen ze aanpassingen doorvoeren. Het nieuwe systeem wordt dus intelligent gestuurd, terwijl er bij de klassieke verlichtingssysteem slechts twee opties (aan/uit) zijn.”

verlichtingspalen volgens een moduleerbaar systeem: met één enkele lichtbron, met twee lichtbronnen, of met 3 of 4 lichtbronnen. “De relatief beperkte hoogte van 4 meter, waarop de ledverlichtingsarmaturen worden aangebracht, werd gehandhaafd. Dit omwille van het feit dat dit de mogelijkheid biedt om onderhoudswerkzaamheden door één enkele medewerker te laten uitvoeren”, aldus Thierry Pletsers. In haar hoedanigheid van fotometrie specialist kan Schréder voor deze site een optimale verlichtingsoplossing uitwerken. Op

bepaalde plaatsen is er een fellere verlichting aangewezen, terwijl op andere locaties een in min of meerdere mate gedimde verlichting volstaat. Bijkomend voordeel: op de nieuwe verlichtingspalen is er ook telkens een enkelof drievoudig stopcontact beschikbaar, da t bijvoorbeeld kan aangewend worden door de medewerkers die instaan voor het onderhoud van de tuinen. (Door Philip Declercq)

www.schreder.be

Uitbreidbaar beheersysteem Er werden inmiddels een 100-tal DOURO verlichtingsarmaturen van Schréder-makelij geïnstalleerd. Eén armatuur telt 16 leds, gevoed door 300 milli-ampère. Momenteel werkt ongeveer 20% van het aantal armaturen op de site reeds op basis van deze led-technologie. Telkens er een aantal nieuwe ledverlichtingsarmaturen van het DOURO-type worden geïnstalleerd - bijkomend of ter vervanging -, wordt de Owlet intelligente beheeroplossing verder uitgebreid. De armaturen zijn uitgerust met detectoren van het type PIR, eveneens van Schréder-makelij, die werken op basis van de temperatuur. Binnen het ziekenhuis hebben drie personen toegang tot het systeem, om te verifiëren of verlichtingsarmatuur x of detector y optimaal functioneert.

03 techcare

Light on demand Wat de kleur van de led-buitenverlichting betreft, werd niet voor koud wit, maar voor neutraal wit geopteerd. Een voldoende warme en tegelijk efficiënte kleur, die een zeker comfortgevoel geeft. Een armatuur met 16 leds resulteert in 18 W - 32 leds in 36 W. Aan de inplanting van nieuwe verlichtingspalen met led-armaturen gaat telkens een fotometrische studie vooraf. Op de site zijn er drie types

ONDERZOEK

Energie-audit woonzorgcentra levert inspiratie

nergieverbruik neemt een steeds grotere hap uit de budgetten van woonzorgcentra. Budgetten die zo al onder druk staan. Tegelijk ontbreekt het ouderenzorgvoorzieningen vaak aan tijd en knowhow hier doortastend mee aan de slag te gaan. Provincie Vlaams-Brabant zocht soelaas door een project te steunen dat woonzorgcentra doorlicht. Dat leverde inzichten op die goed zijn voor het klimaat, en zeker ook voor de portemonnee. Provincie Vlaams-Brabant wil haar woonzorgcentra een duwtje in de rug geven bij het streven naar meer duurzaamheid. Zo gaf ze 43.250 euro subsidie aan project ‘Zorg voor duurzame zorg’. Dat duurde van januari 2015 tot mei 2016. Een organisatie die daarin een belangrijke rol speelde, was Profex. In het project stond Profex in voor energie-audits, en dat leverde enkele mooie inzichten op. Meer daarover weet consultant Kristof Van den Bergh. Van januari tot mei 2016 bezocht hij zeven woonzorgcentra: Oase, Het Witte Huis, Akapella, Zonnig Huis Halle, Floordam, Keienhof en Edouard Rémy.

techcare

Enorme variatie “We stelden vast dat het verbruik tussen de zeven centra sterk verschilt”, begint Van den Bergh. “Het beste woonzorgcentrum verbruikt 4476 kWh (kilowattuur, nvdr) per bed qua aardgas, het slechtst presterende 9966 kWh. Wat elektriciteit betreft, verbruikt het beste 1888 kWh per bed, terwijl het minst goede 4955 kWh nodig heeft.” Dat energieverbruik omvat alles, verduidelijkt Van den Bergh: het verbruik van de keuken, van de administratieve diensten, echt alles. Tot zelfs het verbruik van de elektrische

haagschaar door de tuinman. Ook merkt hij op dat alle zeven woonzorgcentra voor hun verwarming aardgas gebruiken, dus geen mazout of een andere energiebron. Per verbruiker Van den Bergh splitste alles uit naar verbruikers: zie Figuur ‘taartdiagrammen’. Opvallend vindt hij het kleine aandeel van de keukens in het aardgasverbruik. Die keukens zijn soms vrij groot, en er zijn er die eveneens koken voor mensen buiten het zorgcentrum. Toch gaat daar maar 2 à 3% van het aardgas heen. Categorie ‘pompen’ staat voor de circulatiepompen van de verwarmingsketel.

En het niet-toewijsbare elektriciteitsverbruik plaatste Van den Bergh in de categorie ‘overige toestellen’. Het zijn televisies, radio’s, de koeling in de bar, en tal van andere elektrische apparaten. Energie: do’s en dont’s Van den Bergh zag behoorlijk wat elementen die leiden tot minder energieverbruik. “Wat me opviel, is dat heel wat woonzorgcentra niet-condenserende aardgasketels gebruiken”, begint hij. “Ze dateren van de jaren ´90, soms zelfs van begin jaren 2000. Zo’n ketels halen 18% minder warmte uit het aardgas. Stel dat zo’n zorgvoorziening 3 GWh aardgas

“Leg nooit méér fotovoltaïsche panelen dan je nodig hebt om voor je ogenblikkelijke verbruik in te staan, anders knabbel je snel veel van de rentabiliteit weg.” - Kristof Van den Bergh,consultant Profex

Voorts stelde Van den Bergh vast dat zorgvoorzieningen dikwijls fotovoltaïsche panelen plaatsen. Dat vindt hij wijs: “Naar onze mening zijn ze terug te verdienen binnen de 8 à 12 jaar. Wie bij de contractbesprekingen mooie prijsafspraken maakte, kan rekenen op een relatief korte terugverdientijd van 8 à 9 jaar. De prijzen voor fotovoltaïsche panelen zijn voldoende laag, en de prijs voor elektriciteit voldoende hoog om ze interessant te maken voor het voldoen aan het basisniveau elektriciteit dat het woonzorgcentrum nodig heeft tijdens de uren dat de zon schijnt. Maar leg nooit méér panelen dan je nodig hebt om voor je ogenblikkelijke verbruik in te staan, anders knabbel je snel veel van de rentabiliteit weg.” Zonneboilers, daarentegen, bleken nooit interessant, voegt hij eraan toe. De terugverdientijd daarvoor bleek meer dan 20 jaar. “We stelden tevens vast dat het plaatsen van een warmtekrachtkoppeling in een aantal gevallen interessant is. Zo’n WKK produceert warmte, die lokaal nuttig te gebruiken is. De geproduceerde elektriciteit wordt best eveneens lokaal gebruikt. Een terugverdientijd van 5 jaar is mogelijk. ” Verbaasd is Van den Berg dat een heel aantal ventilatiesystemen geen warmteterugwinning hebben: “Als een woonzorgcentrum bijvoorbeeld een warmtewiel installeert in

zijn ventilatietunnels, is die vaak binnen de vijf jaar terugverdiend. Dit levert een frisser binnenklimaat op in de zomer en bespaart een hoop verwarming in de winter.” Beter aankoopgedrag Van den Bergh brengt nog een totaal andere insteek: één die niet zozeer minder energie doet verbruiken, maar wel forse besparingen in euro oplevert. “De prijs voor elektriciteit schommelt in de loop van het jaar, en over de jaren heen”, klinkt het. “In het eerste kwartaal van dit jaar was die historisch laag op de groothandelsmarkt. Directies van woonzorgcentra die toen een nieuw contract onderhandelden, hebben gouden zaken gedaan. Stel dat zo’n centrum 1700 MWh per jaar nodig heeft, en dat het, door een contract af te sluiten op het moment dat de elektriciteitsprijs laag is, 10 euro per MWh bespaart. Dat komt neer op een besparing van 17.000 euro per jaar. Stel je voor wat het oplevert als de besparing 15 euro per kWh is, en wat dit na dríe jaren oplevert! Intussen is de prijs wel al terug wat hoger dan in het begin van het jaar. Vandaag een nieuw contract onderhandelen, is nog steeds interessant, maar minder interessant dan enkele maanden geleden.” Iets minder belangrijk, maar ook nuttig: als je een nieuw contract zoekt wanneer de elektriciteitsprijs laag is, schrijf dan verschillende leveranciers aan, en zorg ervoor dat ze weten dat je de prijs van diverse leveranciers met elkaar vergelijkt. Kies ook, als de prijzen laag zijn, voor een vaste prijs contract van meerdere jaren, legt Van den Bergh uit. Opvolgers Het project te Vlaams-Brabant krijgt intussen navolging, stelt Van den Bergh. Een grote Vlaamse stad wil namelijk ook zo’n energieaudit voor woonzorgcentra op haar grondgebied. Dat zal heel goed uitpakken voor het klimaat. En de bespaarde euro’s? Die zijn uiteraard ook zeer mooi meegenomen. (Door Koen Vandepopuliere)

Benchmark aardgasverbruik WZC nr.

Verbruik

kWh/bed

WZC 6

796 666 kWh

4 476 kWh

WZC 4

589 288 kWh

5 952 kWh

WZC 1

661 081 kWh

6 065 kWh

WZC 7

715 557 kWh

6 880 kWh

WZC 3

1 255 135 kWh

8 538 kWh

WZC 5

777 218 kWh

8 733 kWh

WZC 2

2 989 838 kWh

9 966 kWh

Benchmark ekektriciteitsverbruik WZC nr.

Verbruik

kWh/bed

WZC 6

336 000 kWh

1 888 kWh

WZC 3

359 871 kWh

2 448 kWh

WZC 1

271 475 kWh

2 491 kWh

WZC 4

307 556 kWh

3 107 kWh

WZC 5

285 940 kWh

3 213 kWh

WZC 2

1 052 773 kWh

3 509 kWh

WZC 7

515 308 kWh

4 955 kWh

Aardgas- en elektriciteitsverbruik van de 7 doorgelichte woonzorgcentra.

Overig 55,49%

Verlichting 20,38% Koeling 0,48%

Keuken 19,97% Pompen 3,68%

Sanitair warm water 23,05%

Verwarming 74,95%

Keuken 2,00%

Taartdiagrammen elektriciteitsverbruik (boven) en aardgasverbruik (onder).

www.profex.be techcare

verbruikt. Als haar ketel ‘slechts’ 10% minder warmte uit het aardgas haalt, dan verbruikt ze 300 MWh meer dan nodig. Aan een gemiddelde aardgasprijs van 23 euro is dat 7.000 euro weggegooid, elk jaar opnieuw. Wie in de plaats daarvan een condenserende ketel koopt, verdient die dan ook vrij snel terug. En als de aardgasprijzen in de toekomst terug zouden stijgen, wat zeker mogelijk is, wordt deze investering nog beter.” Op enkele plaatsen trof hij ook TL8 lampen aan: “Vervang die door ledlampen, of door zuiniger TL-lampen, bijvoorbeeld TL5. De terugverdientijd is makkelijk 6 jaar. Of korter. Dit in functie van de branduren: minder branden is een langere terugverdientijd.”

Een veranderende zorgvraag, vraagt om een flexibele levering van gezondheidszorg Vanguard Healthcare is een pionier in het leveren van flexibele faciliteiten en steunt Europese zorginstellingen met de levering van innovatieve, mobiele gezondheidszorg oplossingen. Of uw ziekenhuis nu een tijdelijke capaciteitsverhoging moet doorvoeren, capaciteit moet onderhouden tijdens renovatie werkzaamheden of moet reageren op onvoorziene calamiteiten, Vanguard kan een snelle en toegespitste oplossing leveren. Onze meer dan 37 algemene en specifieke units kunnen assistentie leveren bij tal van capaciteitsvragen. Een greep uit onze mogelijkheden: • • • • •

Standaard en laminaire flow operatiekamers (Klasse 1 en 2) Verpleegunits met 8 bed-plaatsen en utiliteit ruimtes Stand-alone endoscopie suites Stand-alone dag-chirurgie suites Stand-alone klinieken

Voor het vinden van meer informatie of het verkrijgen van een toegespitste aanbieding kunt u onze website bezoeken via:

+31 6 5478 5876 www.vanguardhs.com

Ingevolge het nieuwe woonzorgdecreet en de verouderde infrastructuur van het bestaande WZC drong een grondige herstructurering van de volledige site zich op. Hiervoor was onder meer een wijziging van het BPA en RUP noodzakelijk. Volgens het gewijzigde BPA moest een derde van de site groene oppervlakte zijn, mochten er maximum drie bouwlagen zijn, en moest er een overbouwde doorgang van 10 meter breed van de Dorpsstraat naar de Frans Lenaertsstraat vrijgehouden worden. Tevens diende er een ondergrondse parking aangelegd te worden, en moesten er - op het gelijkvloers aan de kant van de Dorpsstraat - commerciële ruimtes voorzien worden. Inbreidingsproject Na de goedkeuring van het zorgstrategisch plan in 2008 ging de bouwheer in zee met DJB-architectenbureau uit Brasschaat. Een Europese aanbesteding leidde naar een samenwerking met het aannemersbedrijf DCA

Technisch advies op maat voor een kwalitatief eindresultaat uit Beerse. Om de dagelijkse werking van de huidige bewoners van het woonzorgcentrum zo weinig mogelijk te storen, werd beslist het volledige nieuwbouwproject in 2 fasen op te splitsen. De eerste bouwfase wordt gerealiseerd op een terrein dat paalt aan de Frans Lenaertsstraat en de Molenaarstraat - waarvoor een gebouwenrij diende gesloopt te worden -, en startte in 2014. Deze voorziet in 86 erkende bedden, 5 dagzalen en alle nodige facilitaire lokalen om het WZC operationeel te maken na de verhuis uit het bestaande gebouw. Er zijn 5 afdelingen, twee per verdieping, met 21 bewoners per afdeling. Verder zijn er een gesloten afdeling voor dementerenden, en een verpleegpost per afdeling. De tweede fase omvat het gebouw voor de overige 18 bedden, het kortverblijf, de zorgflats welke in verbinding staan met het WZC, en de commerciële ruimtes op het gelijkvloers. Het binnengebied zal zoveel mogelijk worden gevrijwaard en heraangelegd. Er komt een zit- en wandeltuin waar de bewoners, bezoekers en omwonenden op een informele manier met elkaar kunnen praten en van de groene omgeving genieten.

Te hoog vochtgehalte In bouwfase 1 zijn de twee verdiepingen met elk een oppervlakte van om en bij de

1.500 m² - van het nieuwe WZC inmiddels in afwerking. Daarna wordt het gelijkvloers aangepakt. De vloerbedekking bestaat uit LVT, een PVC-vloeroplossing van Tarkett, dit in twee verschillende uitvoeringen: in plankvorm en in tegelvorm. Len Janssen (sales manager Unipro-België): “Toen onze klant, Mertens Schilderwerken (zie verder), na de chapewerken de voorbereidende werkzaamheden op de werf wou aanvatten werd, zoals gebruikelijk bij dit soort projecten, een vochtmeting uitgevoerd. Het vochtgehalte bleek - mede door de 13 cm dikke chape en de strakke planning naar uitvoering van het project -, te hoog. Deze percentages zijn strikt gereglementeerd. In dit geval mocht het vochtgehalte in de chape maximum 2

Kris Mertens (Mertens Schilderwerken) en Len Janssen (sales manager Unipro-België)

techcare

n het centrum van Ekeren is de eerste fase van het inbreidingsproject van het WZC Sint-Vincentius in volle afwerking. Toen metingen na de chapewerken op een te hoog vochtgehalte wezen, formuleerde UniproBelgië voor haar klant Mertens Schilderwerken een technisch advies op maat voor de voorbereiding van de ondergrond.

PROJECT

procent bedragen, terwijl de meting 4,9 procent uitwees.” Technisch advies op maat In overleg met de specialisten van Unipro-België werd het probleem grondig onderzocht, wat resulteerde in een technisch advies, dat een geschikte oplossing voorstelde voor de voorbereiding van de ondergrond en de plaatsing van de LVT-vloer. “Dit resulteerde in vier opeenvolgende bewerkingen. De kleinere barsten werden hersteld met het epoxy-hars UZIN KR 516. Voor de grotere herstellingen werd gewerkt met het renovatievlies UZIN RR 203. Omdat de chape nog een vochtpercentage van meer dan 4% CM had bij aanvang van de werkzaamheden, werd er een epoxyvochtscherm UZIN PE 460 geplaatst. Om vervolgens de egaline te laten hechten op het vochtscherm, werd gebruikgemaakt van onze UZIN PE 280 hechtingsprimer, wat het inzanden van de epoxy overbodig maakt. Voor de egalisatie, tenslotte, werd de UZIN NC 150 gebruikt. De vloerbekleding zelf - de LVT-vloer - werd verlijmd met UZIN KE 66. Met deze speciaal voor LVT ontwikkelde lijm kan er snel gewerkt worden. Op die manier boekt men bovendien aanzienlijke tijdswinst”, aldus Len Janssen.

techcare

Projectgebonden klanten De producten in kwestie werden door Unipro-België, in een technisch advies speciaal op maat van het project, beschreven voor de uitvoerder: de firma Mertens Schilderwerken. Dit bedrijf uit Wuustwezel werkt reeds meer dan 25 jaar samen met leverancier Unipro, en telt bijna uitsluitend projectgebonden klanten. “In dit project zijn we nevenaannemer. Een viertal plaatsers was reeds gedurende drie weken aan het werk. Als tweede generatie familiebedrijf met een 15-tal medewerkers, gespecialiseerd in schilderen vloerbekledingswerken, zijn we vooral actief op de projectmarkt (overheid en privé) en, in mindere mate, op de residentiële markt”, aldus Kris Mertens van Mertens Schilderwerken.

efficiënte oplossingen zonder esthetische meerwaarde as such. Na het aanbrengen van de vloerbekleding zijn onze oplossingen niet meer zichtbaar. Wat het niet eenvoudig maakt om architecten te sensibiliseren voor onze producten. Voor het eindresultaat zijn we afhankelijk van de kwaliteit van het door de uitvoerder geleverde werk. Ook door onze leveringsvoorwaarden en logistieke service willen we onze klant een meerwaarde bieden. Indien hij dit wenst, zorgen we voor begeleiding op de werf. Unipro-België is tevens geregistreerd als erkend opleidingscentrum. Er kunnen, zowel in onze gebouwen, bij de klant, of op de werf, opleidingen rond uitgewerkte technische adviezen worden gegeven”, besluit Len Janssen.

Uitvoerder bepaalt kwaliteit eindresultaat Unipro-België, gevestigd in Gent, maakt deel uit van de Duitse groep Uzin Utz AG, en telt een 14-tal medewerkers. “We werken zoveel mogelijk rechtstreeks samen met de uitvoerder/eindklant, omdat we op die manier op een accurate manier ons technisch advies, op maat van het project, kunnen meegeven. Het gaat in concreto over functionele,

www.unipro.be

(Door Philip Declercq)

01. De eerste fase van het inbreidingsproject van het WZC Sint-Vincentius is in volle afwerking. 02. De kleinere barsten werden hersteld met het epoxyhars UZIN KR 516. (Foto: Unipro) 03. Omwille van het hoge vochtpercentage van de chape werd er een epoxyvochtscherm UZIN PE 460 geplaatst. (Foto: Unipro) 04. Voor het uitvlakken van de egalisatie werd de UZIN NC 150 gebruikt. (Foto: Unipro)

Maximale veiligheid en comfort in de operatiekamers De nieuwe generatie ARGUS rookmelders “Dankzij een betrouwbare elektrische voeding en een volledig geautomatiseerde oplossing voor de sturing en het gebruik van alle functionaliteiten van de kamer, kunnen we ons volledig concentreren op onze patiënten.” Ontdek vandaag nog onze oplossingen voor ziekenhuizen! Ga naar www.SEreply.com en voer de code 60742P in

schneider-electric.be Schneider Electric nv/sa - Klantendienst: 32(0)2 37 37 502 customer-service.be@schneider-electric.com - www.schneider-electric.be

REPORTAGE

ecent lanceerde de Duitse fabrikant OBO Bettermann een nieuwe serie installatiekanalen voor apparatuurinbouw, Rapid 80 en Rapid 45. Ze hebben een antibacterieel oppervlak dat hygiënische voordelen biedt. Vooral in de zorgsector hebben deze innovatieve installatiesystemen een aanzienlijk potentieel.

techcare

De Duitse fabrikant OBO Bettermann, een familiebedrijf van de vierde generatie, focuste oorspronkelijk op de productie van bevestigingssystemen. Bij de heropstart na WO II werd met het galvaniseren van metalen een nieuw concept bedacht waarbij een speciale metalen pin kan worden gemonteerd zonder boringen uit te voeren. In de loop der jaren werd het productassortiment steeds verder uitgebreid. Begin deze eeuw werd het gamma vloerdozen en ondervloersystemen van de Duitse fabrikant Ackermann Cable Management overgenomen, met behoud van de bestaande productnaam. Later volgde de acquisitie van DAHL-KANAL, een producent van bedradingskokers. De fabrikant, met hoofdzetel in het Duitse Menden, commercialiseert zijn producten wereldwijd door samen te werken met lokale vakgroothandels. Het Belgische filiaal OBO Bettermann nv werd in 1997 opgericht in Aartselaar, onder impuls van directeur Jos Wautelet, die eind 2014

Antibacteriële installatiekanalen zorgen voor hygiënisch surplus werd opgevolgd door Bart De Bruyne. Tot het productassortiment behoren onder meer de verbindings- en bevestigingssystemen VBS, KTS-kabeldraagsystemen, LFS-kabelinstallatiesystemen, UFS-ondervloersystemen, de transiënten- en bliksembeveiligingssystemen BSS, en TBS-brandbeveiligingssystemen.

nen een belangrijke aanvullende rol spelen in elk aspect van de algemene hygiëne. De nieuwe serie installatiekanalen voor apparatuurinbouw heeft een antibacterieel oppervlak. Al tijdens de productiecyclus wordt het bacteriedodende effect in de producten verwerkt.”

Hygiënisch voordeel Recent lanceerde OBO Bettermann een nieuwe serie installatiekanalen met een antibacterieel oppervlak voor apparatuurinbouw, Rapid 80 en Rapid 45, met als voornaamste groeimarkt de zorgsector. Infecties die in een ziekenhuis opgelopen worden, vormen immers een groeiend probleem. Uit een onderzoek door de German Association of Hospital Hygiene blijkt dat jaarlijks bijna 900.000 patiënten ziekenhuisinfecties oplopen, enkel in Duitsland. Meer dan 30.000 mensen stierven ook ten gevolge hiervan. “Dit is de reden waarom goede hygiënische voorzorgsmaatregelen steeds belangrijker worden in ziekenhuizen en rusten verzorgingstehuizen”, aldus directeur Bart De Bruyne. “Constructieen installatiematerialen die de ontwikkeling van microben verhinderen in behandelingsruimtes, patiëntenkamers en kantoren, kun-

Kunststof installatiekanalen In een aantal dokterspraktijken, ziekenhuizen en rusten verzorgingstehuizen maken kunststof installatiekanalen van OBO Bettermann deel uit van de elektrotechnische uitrusting. Ze worden geïnstalleerd langs wanden, en voorzien in een snelle toegang tot elektriciteit en data. “Om deze installatiekanalen antibacterieel te maken, werd zilverfosfaatglas toegevoegd aan de kunststofkorrels die worden geëxtrudeerd. Deze

De ontwikkeling van microben voorkomen: Rapid 80-installatiekanaal voor apparatuurinbouw met antibacterieel oppervlak. (Foto: OBO Bettermann)

Installatiekanalen in aluminium en plaatstaal Ook aluminium en stalen installatiekanalen hebben functionele en esthetische voordelen voor toepassingen in de zorgsector. Een antibacteriële coating zorgt ervoor dat de installatiekanalen aan alle hygiënische vereisten voldoen. “Tijdens het productieproces gebruiken we een poederverf op zilverbasis voor een blijvend effect op het oppervlak.

Ook hier worden de celmembranen van bacteriën gedestabiliseerd, waardoor uitbreiding wordt tegengegaan. Deze coating heeft zijn efficiëntie bewezen tegen een groot aantal grampositieve en gramnegatieve bacteriën. In tegenstelling tot normale desinfecterende reiniging, werkt deze preventieve bescherming de klok rond”, aldus De Bruyne. Performante data- en elektriciteitsvoorziening Om de Rapid 45- en Rapid 80-installatiekanalen te ontwikkelen, combineerde OBO Bettermann zijn ervaring op gebied van gezondheidszorg met het recentste wetenschappelijk onderzoek rond bacteriedodende behandelingen. “Deze nieuwe oplossingen zorgen voor een performante data- en elektriciteitsvoorziening, en garanderen op die manier de efficiëntie van technische en

Bacteriën verspreiden zich snel op onbehandelde oppervlakken ten gevolge van vochtigheid (afbeelding links). Oppervlakken die behandeld zijn met zilverionen (afbeelding rechts) zorgen voor een geïntegreerde hygiënische werking en een duurzame bescherming. (Foto’s: Sanitized AG)

logistieke processen. Mede ondersteund door systemen voor preventieve brandwering, bliksembeveiliging en overspanningsafleiders. Met deze oplossingen voor de gezondheidssector willen we de patiënten een optimale bescherming bieden, en het medisch personeel een goede technische ondersteuning geven”, besluit Bart De Bruyne. We vermelden nog dat het Zwitserse bedrijf Sanitized een gecertificeerde partner is voor de antibacteriële behandelingen op de installatiekanalen van OBO Bettermann. (Door Philip Declercq)

www.obo.be

“Constructie- en installatiematerialen die de ontwikkeling van microben verhinderen in behandelingsruimtes, patiëntenkamers en kantoren, kunnen een belangrijke aanvullende rol spelen in elk aspect van de algemene hygiëne.” – Bart De Bruyne, directeur OBO Bettermann techcare

substantie vernietigt het celmembraan van de bacterie, waardoor de uitbreiding ervan wordt verhinderd. Ongeveer 99% van alle bacteriën overleeft dit niet. Zelfs antibioticaresistente microben, zoals de gevreesde MRSA, worden onschadelijk gemaakt. De gebruikte zilverionen zijn veilig voor de mens en voor het milieu, en zijn goedgekeurd voor contact met voedingswaren”, aldus Bart De Bruyne.

REPORTAGE

A trip through innovation

ijdens een ‘Trip through innovation’ stelden Johan Debaere (marketing manager Triplaco) en Johnny Maris (general manager Abet Laminati) eind juni diverse innovaties voor.

Triplaco (verdeler in België van print HPL laminaten, MEG, Pral en Stratificato) vormt samen met Abet Laminati (de Italiaanse fabrikant van decoratief en hoogwaardig laminaat) een ‘partners in excellence’ netwerk. Dit gebaseerd op een grote voorraad en upto-date machinepark. Door de jarenlange expertise en ruime productkennis kan de hoogste kwaliteit aan de scherpste prijs geboden worden. En kan de klant overal op dezelfde manier dezelfde vlotte service krijgen. Beide partners benadrukken niet te innoveren om te innoveren, maar te luisteren naar de markt om in te spelen op de nieuwste trends.

techcare

Nieuwe oplossing met extreme kwaliteiten Een nieuwigheid betreft Polaris (beschikbaar in 10 kleuren), een innovatief materiaal dat ontwikkeld werd door de Italiaanse specialist in Print HPL Laminaten en verwijst naar de poolster. Het extreem matte oppervlak van deze laminaten en volkernen voelt fluweelzacht en warm aan. Daarnaast garandeert het uitzonderlijke prestaties op het vlak van krasresistentie, hittebestendigheid, stootvastheid en onderhoudsvriendelijkheid (er blijven geen vingerafdrukken achter). Alle Polaris decors zijn verkrijgbaar in de plaatafmetingen 3050x1300 mm en 4200x1300 mm en kunnen worden geleverd

met een bruine fenolkern (dikte: 0,9 mm), zwarte kern (dikte: 1,0 – 1,2 – 10 – 12 mm) of een gekleurde full-colour kern (dikte: 1,0 – 1,2 – 10 – 12 mm). Postform werkbladen De nieuwe collectie postform werkbladen die door Triplaco worden voorgesteld op basis van de Print HPL laminate van Abet Laminati, bestaat uit 25 trendy en vooral ook functionele decoren. Naast de unikleuren werd de klemtoon gelegd op houtimitaties en de stone- en granietlook. Triplaco levert de postform werkbladen in al deze decoren uit voorraad in een uitvoering van 600 mm breed. Bepaalde decoren zijn ook op een breedte van 900 mm beschikbaar. Alternatief voor traditionele gevelmaterialen Abet Laminati breidde de MEG-collectie, die ontwikkeld en ontworpen werd voor buitentoepassingen zoals gevels, uit. Ze bestaat uit 79 decors, ingedeeld in Standard, Colours, Wood, Metal en Concrete. MEG-platen zijn solide, compact en duurzaam en kunnen worden gepersonaliseerd via digitale printtechnologie. De 79 decors zijn verkrijgbaar in de plaatafmetingen 3050x1300 mm, 4200x1300 mm en 4200x1610 mm met een dikte van 2, 3, 4, 6, 8, 10, 12, 14, 16 of 18 mm.

Akoestisch dempende panelen Print Acoustics, een divisie van Triplaco, ontwikkelde een reeks van 14 verschillende akoestisch dempende panelen voor wanden en meubilair, die ook een esthetische meerwaarde voor het interieur betekenen. De volledig afwasbare panelen met een kern uit zwarte waterwerende MDF zijn kras- en stootvast. Primeur Abet Laminati zal op de Biënnale Interieur 2016 een Europese primeur voorstellen: Invictus, een product dat in het teken staat van de fusie met glas en over een zeer hoge krasresistentie beschikt. (Door Tilly Baekelandt)

www.abet.be www.triplaco.be

01. MEG-panelen kunnen worden gepersonaliseerd via digitale printtechnologie. Pelckmans Turnhout - Aim architects 02. Polaris garandeert uitzonderlijke prestaties op het vlak van krasresistentie, hittebestendigheid, stootvastheid en onderhoudsvriendelijkheid.

Vervaardigd uit duurzaam polymethylmetacrylaat van 8 mm dik

Aangenaam gevoel doordat kunststof de omgevingstemperatuur opneemt Gebruiksgemak door een beperkt gewicht

Bezoek onze stand en ontdek de allernieuwste innovaties in ons gamma:

van 28 tot en met 30 september 2016 in EXPO GENT

De deuren kunnen geparkeerd worden in de douche zodat de sanitaire cel volledig kan benut worden

Zwevende deuren zodat er geen obstakels zijn voor de

gebruikers en geen risico op vuilophoping of bacterievorming De scharnieren zijn voorzien van een regelbare knikstand

Hal 8 - stand nr. 8102

De profielen bestaan uit INOX 304 en zijn regelbaar Sterk in maatwerk

Onderhoudsvriendelijk CE gecertificeerd NBN EN 14428 + A1:2008

Mogelijkheid tot integratie van een noodoproepknop met

ledverlichting in het muurprofiel.

STANDAARD

QUATRE-QUART

ROUND-IT

SOLUTION

CLASSIC

TWIN

STANDAARD

www.deureka.be

DEUX-QUART

QUATRE-QUART

TWIN

STANDAARD

DEUX-QUART

LITE

QUATRE-QUART

+32 56 77 36 00 info@deureka.be

TWIN

PROJECT

Kwaliteitsleidingen voor nieuwbouw AZ Sint-Maarten in Mechelen

e nieuwbouw van het AZ Sint-Maarten bij Mechelen is bijzonder imposant. Bij een ziekenhuis met dergelijke ambities hoort kwaliteitsmateriaal. Voor de waterleidingen is dat ongetwijfeld het geval: al de sanitaire leidingen zijn uitgevoerd met Geberit materiaal. Tevens leverde deze fabrikant ook speciale voorwandelementen voor toiletten, met geĂŻntegreerde bevestigingsplaten. Om wijs te raken uit alle verschillende nutsleidingen in een dergelijk project, is een zorgvuldige planning noodzakelijk. Daarom werd hier de BIM-methode toegepast met Revit. Dit is een primeur voor BelgiĂŤ voor een project van dergelijke complexiteit.

techcare

Witte Mepla De uitvoering van de sanitaire toevoerleidingen werd toevertrouwd aan installatiebedrijf Vliegen, dat wel meer grote projecten op haar naam heeft staan, zoals de financietoren in Luik of het Egmontpaleis in Brussel. Die ervaring kwam van pas, want de installatie in het AZ Sint-Maarten omvatte niet minder dan 1.070 inbouwmodules voor toiletten, zonder dan nog de overige sanitaire toestellen te tellen. In totaal stond het bedrijf in voor een 60 km leiding, alleen wat de watertoevoer betreft. Het meest opvallende element in de toevoerinstallatie is het gebruik van witte buis. Dat had te maken met een speciale eis van de bouwheer, die wilde dat de toevoerleidingen voor drinkwater en regenwater in een andere kleur moesten worden uitgevoerd om vergissingen absoluut uit te sluiten. De toiletten en de bedpanspoelers zijn namelijk aangesloten op regenwater dat wordt verzameld via het Pluvia-systeem. Normaal gezien zijn Geberit Mepla leidingen vanaf diameter 32 mm alleen in het zwart verkrijgbaar. Installatiebedrijf Vliegen stond er echter op om

alles met Geberit Mepla te doen. Het project was groot genoeg voor de fabrikant om als extra service 12 km Mepla-buizen in het wit te maken, tot diameter 75 mm. Voor de kamers leverde de fabrikant speciale voorwandelementen voor toiletten met ingebouwde massieve houten platen voor de montage van steungrepen. Dat spaart tijd bij de montage en biedt een grotere veiligheid. De steungrepen zijn immers niet aan de muur verbonden, maar vormen een geheel met het montageframe. Dat is niet alleen steviger, het biedt ook een grotere garantie, omdat zowel frame, bevestiging als steungrepen van dezelfde leverancier zijn. Zorgvuldig ontwerpen Zoals gezegd, neemt Vliegen slechts een deel van het leidingwerk voor zijn rekening. De technische ruimtes in de plafonds van de gangen bevatten echter nog tal van andere voorzieningen: ventilatie, HVAC, brandleidingen, medische gassen, zonder de kabelgoten van de elektrische installaties te vergeten. Die zijn allemaal de verantwoordelijkheid van aparte bedrijven, elk met eigen

Het nieuwe AZ Sint-Maarten aan het kruispunt van de R6 en de Liersesteenweg in Mechelen zal de huidige drie campussen vervangen.

eisen qua tijdschema en uitvoeringspraktijk. Om orde te scheppen in de chaos, werd systematisch gebruikgemaakt van 3D-modellering volgens BIM in Revit. Daarbij wordt het hele gebouw met alle nutsvoorzieningen nauwkeurig gesimuleerd, zodat men meteen zicht heeft op mogelijke conflicten, en men de verschillende leidingen als een puzzel in elkaar kan passen. Raf Vliegen, zaakvoerder van het gelijknamige installatiebedrijf, is zeer opgetogen over deze manier van werken, onder meer omwille van de ondersteuning van Geberit. Deze fabrikant beschikt namelijk over een uitgebreide bibliotheek van productgegevens onder meer voor Stabicad en binnenkort ook voor Revit, zodat het uittekenen van een installatie vlot verloopt. Door met een BIM-methode te werken, kunnen de verschillende partijen hun werk op elkaar afstemmen nog voor de eerste draadstang in het plafond bevestigd is. Bij de traditionele

Het definitieve ontwerp van het leidingstelsel werd nog eens gecontroleerd door Geberit. Met name de legionellawetgeving was een aandachtspunt. Zo wordt er bij het ontwerp op gelet dat de koudwaterleidingen niet in contact kunnen komen met warme leidingen om ongewenste opwarming te vermijden. De toevoerleidingen voor regenwater werden bijvoorbeeld systematisch tussen de koudwater- en de warmwaterleidingen in gelegd. De warmwater- en koudwatertemperatuur worden trouwens bewaakt via het gebouwenbeheersysteem. De nieuwe voorschriften voor legionellabestrijding hechten ook meer belang aan minimale stromingssnelheden, om de bacteriegroei en de vorming van een biofilm te vermijden. Geberit heeft hier al de aangepaste ontwerpprogramma’s en leidingsystemen voor klaar, zodat men probleemloos volgens de nieuwste voorschriften kan dimensioneren.

Thermisch ontwerp Het nieuwe AZ Sint-Maarten aan het kruispunt van de R6 en de Liersesteenweg in Mechelen zal de huidige drie campussen vervangen en wordt eind 2018 operationeel. Elke dag zullen er ongeveer 4.000 personen passeren, onder wie een duizendtal patiënten, maar ook medewerkers en bezoekers. Het telt 654 bedden voor opname en 96 in het dagziekenhuis. Er komen 7 bouwlagen, voor een totale bruto vloeroppervlakte van 100.000 m2. Patiëntencomfort staat centraal: meer dan de helft van de bedden staat in een eenpersoonskamer. Elke patiënt ligt aan het venster, ook in de tweepersoonskamers, en beschikt over een eigen sanitaire ruimte met wastafel en toilet. Er werd ook speciale aandacht besteed aan het thermisch ontwerp. Om de warmtelasten te beperken, wordt er zoveel mogelijk gebruikgemaakt van recuperatie van de afvoerlucht. Door de vele luchtgroepen in het ziekenhuis is dat een van de belangrijkste bronnen van gratis warmte. Naargelang de toepassing worden er verschillende technieken toegepast: een operatiekwartier vergt immers een andere behandeling dan een gewone patiëntenafdeling. Er wordt gebruikgemaakt van warmtewielen, kruisstroomwisselaars en waterglycolbatterijen. Bovendien is er een BEO-veld (Bodem-Energieopslag), waar zowel warmte als koude wordt gerecupereerd via grondwarmtewisselaars tot 110 m diep. Dit levert ongeveer 550 kW, zowel warmte in de winter als koeling in de zomer. Tenslotte is het ziekenhuis uitgerust met een WKK-installatie. De totale warmtebehoefte van het ziekenhuis wordt geraamd op 7.500 kW en de koelbehoefte op 6.400 kW. Er werd gekozen voor twee WKK-units van elk 400 kW elektrisch en 500 kW thermisch. Ze worden zowel ingezet voor het hogetemperatuurcircuit van 60/40°C als voor het lagetemperatuurcircuit van 45/35°C, dat onder meer dient voor de voorverwarming van het SWW. De WKK-units kunnen ook gebruikt worden als noodgenerator. In dat geval kun-

nen er noodkoelers worden ingezet, als de toestellen hun warmte niet kwijt kunnen aan de installatie. Door Alex Baumans

www.geberit.be

De toevoerleidingen zijn volledig in Geberit Mepla uitgevoerd. Uniek voor dit project is de witte Mepla buis voor regenwatertoevoer. De bouwheer eiste namelijk dat drinkwaterleidingen en regenwaterleidingen in een andere kleur moesten worden uitgevoerd.

Er waren strenge beperken wat de plaats van vloerdoorgangen betrof. Het tracé van de leidingen moest daarvoor soms aangepast worden.

Voor de kamers leverde Geberit speciale voorwandelementen met geïntegreerde houten platen voor de montage van steungrepen.

techcare

manier van werken komt het al te vaak voor dat conflicten pas tijdens de montage worden ontdekt. Als men dan de plannen nog moet wijzigen, leidt dat tot extra werk, vertraging en kosten. De uitvoering van de sanitaire leidingen volgt een strikt plan. In een eerste stap boort het team van Vliegen de doorvoeren in de vloeren. De plaatsen daarvan werden vooraf in het BIM-model bepaald, in functie van de configuratie van de kamers maar ook in functie van de structuur van de vloer, om te vermijden dat steunbalken of dragende elementen doorboord worden. Eenmaal de wanden geplaatst zijn, worden de voorwandmodules en wandaansluitingen gemonteerd. Als de wanden zijn afgewerkt, volgt de montage van de toevoerleidingen in het verlaagd plafond van de gang, en de aansluiting van de kamers. De montage van de sanitaire toestellen en kraanwerk wordt uiteraard voor de laatste fase gehouden. Bij elke stap zijn verschillende partijen betrokken, en moeten de werken op elkaar worden afgestemd. Ook hier bewijst de BIM-modellering haar nut.

BEURS

Ambitieuze vernieuwde vakbeurs HEALTH&CARE

an 28 tot 30 september 2016 vindt in Flanders Expo te Gent de vernieuwde vakbeurs HEALTH&CARE plaats. Vakbeursorganisator Easyfairs beklemtoont dat het platform, ontstaan uit de samensmelting van EXPO 60+ in Mechelen en Healthcare in Brussel, meer dan ooit dé plaats moet worden waar de Belgische zorgactoren samenkomen. Innoveren, ontmoeten en inspireren worden als sleutelbegrippen naar voor geschoven. Op HEALTH&CARE zullen 280 toeleveranciers aan de gezondheids- en zorgsector hun producten, diensten en vernieuwingen aan ongeveer 6.000 zorgprofessionals voorstellen. De standplaatsen worden in segmenten verdeeld over vier hallen en dit op 10.000 m². Catherine Degreef (verantwoordelijke cluster Health&Care bij Easyfairs): “We hebben grote ambities met ons platform en konden vanaf de start rekenen op het enthousiasme van ziekenhuizen, zorgcentra en thuiszorgers. Hierdoor zijn we in staat om twee versnellingen hoger te schakelen. We bieden het grootste platform van België voor de hele zorgsector. Ik nodig iedereen met een hart voor zorg uit om deel te nemen aan de beurs en te ontdekken hoe men in de toekomst zal werken en zorgen.”

techcare

Innoveren De vakbeurs focust onder meer op nieuwe en innoverende oplossingen. De Startup Village zal uit tien startups bestaan die in samenwerking met het Microsoft Innovation Center hun nieuwe applicaties of toepassingen voor de toekomst demonstreren. Specifieke aandacht wordt besteed aan e-health applicaties, ontwikkeling van informatietoepassingen of andere technologische vernieuwingen die communicatie tussen patiënt en zorgverstrekker in de toe-

komst zullen vergemakkelijken. De academische wereld werkt actief mee aan de vakbeurs. Hogeschool VIVES en Katholieke Universiteit Leuven coördineren sinds 2014 het STAFF-onderzoeksproject (Slimme Technologie als Alternatief voor Fysieke Fixatie), waarover u in Techcare 13 een uitgebreid artikel kon lezen. Op de beurs worden de resultaten van het onderzoek voor de eerste keer gepresenteerd en is de toepassing te zien in een nagebouwde woonzorgkamer. Er zal ook een ziekenhuiskamer en een huiskamer worden opgezet die voldoen aan de actuele eisen en waarbij de nieuwe communicatietechnieken live worden gedemonstreerd. In hal 5 wordt een Healthy Foodmarket en Kooktheater gelanceerd in samenwerking met Parki’s Kookatelier en Dirk Lemaitre. Het thema is: ‘Malnutritie voorkomen zelfs als eten moeilijker wordt.” In demonstraties wordt aangetoond dat mensen met slik- en kauwproblemen ook lekker, gezond en veilig kunnen eten. Ontmoeten HEALTH&CARE brengt professionals uit de zorgsector, de overheid en de industrie samen. Naast Zorgnet-Icuro en de Belgische Vereniging van Ziekenhuisdirecteurs zullen tal van andere vakverenigingen waaronder

VTDV, HFDV, VVAV, VSDV, AFTSH) actief hun leden uitnodigen. Naast hun plaats op de beurs organiseren zij ook ontmoetingsdagen.

Inspireren Op de beurs zullen 280 toeleveranciers met hun producten en diensten vertegenwoordigd zijn. Daarbovenop staan meer dan 40 geaccrediteerde lezingen op het programma. Er werden topsprekers uitgenodigd om dagelijks interactieve debatten te verzorgen. De eerste twee zijn Leo Bormans (inspirator en auteur van ‘Ambassador of Happiness & Qualtiy of Life’) en Elena Bonfiglioli (managing director Health Industry, Public Sector,

EMEA – Microsoft). Er zal ook professioneel advies worden gegeven rond diverse managementdisciplines. (Meer info over de dagelijkse lezingen via onderstaande site) De H&C Awards zullen tot slot uitgereikt worden binnen een nieuw concept. Een nieuwe jury bestaande uit onafhankelijke specialisten buigt zich over vijf categorieën: samenwerking, innovatie, architectuur, tools en hospitality. Het publiek zal actief worden betrokken in de stemming.

PRODUCT IN DE KIJKER

Boels Portable Kitchens Krijgt u te maken met een verbouwing van keukens, onvoorziene omstandigheden, topdrukte of de organisatie van een evenement? Neem dan contact op met Boels Portable Kitchens, specialist in tijdelijke keukenoplossingen. Het bedrijf levert vervangende of aanvullende keukencapaciteit, geheel op maat en volgens planning. Als grootste aanbieder van mobiele keukens in Europa, beschikt Boels Portable Kitchens over een uitgebreid verhuurassortiment van actuele apparatuur die voldoet aan de nieuwste technologieën en laatste innovaties. Denk aan warme en koude keukenunits, koelen vriesunits etc. Gedurende het volledige traject heeft u één aanspreekpunt en kunt u rekenen op een volledige ontzorging, zodat u zich kunt richten op uw core business.

www.health-care.be (Foto’s: Expo 60+ vorige editie)

www.boelsportablekitchens.com

PRAKTISCH - Flanders Expo - Gent - Woensdag 28 september 2016 (10u 18u) - Donderdag 29 september 2016 (10u 20u, nocturne + H&C Zorgfeest) - Vrijdag 30 september 2016 (10u - 18u) - Kostprijs: 50 euro/Gratis mits voorregistratie op uitnodiging - Toegang enkel voor vakpubliek Hal 3: Facility & Services, Hal 5: Hospitality, Catering & Textile; Hal 7: ICT, Technology, Innovation & Education; Hal 8: Building, Interior & Care Equipment

PRODUCT IN DE KIJKER

Gebogen schuifdeuren van ERIBEL ERIBEL ontwierp een nieuw concept: een gebogen schuifdeurgeheel. Deze innovatieve en esthetische oplossing is het resultaat van een nauwe samenwerking tussen de bouwheer (OCMW Sint-Niklaas), de architect (Llox), de fabrikant ERIBEL en de leverancier van de gebogen rail (ROB). Het gebouw heeft een spiraalvormige driedimensionale uitwerking. Deze dynamiek werd ook doorgetrokken in het ontwerp van de individuele kamers. De verloren ‘hoek’ van de sanitaire cel wordt in een kwartcirkel uitgewerkt, volledig opengaand voor verzorging, waardoor de leefwereld van de kamer met 8% vergroot. Dus extra comfort voor de inwoners en de zorgverlener. Dit concept is ontworpen om robuust en duurzaam te zijn, binnen de filosofie van ERIBEL. De mock-up is geplaatst en de plaatsing is voorzien in de herfst van 2016.

techcare

www.eribel.be

PRODUCTSPOT

Koper- en zilverionen bestrijden legionella en biofilm

oewel België een zeer strikte wetgeving kent inzake het behandelen van drinkwater is het Holland Water in 2014 gelukt om haar Bifipro® systeem ook door de Vlaamse overheid goedgekeurd te krijgen. In Nederland is dit al sinds 2003 actief. Er zijn in Nederland en België reeds meer dan 350 systemen operationeel bij woonzorgcentra, ziekenhuizen, gevangenissen, campings en hotels. Het wereldwijd gepatenteerde Bifipro® systeem bevat een zeer nauwkeurige stroomregeling waarmee onder- of overdosering niet mogelijk is. Exacte afgifte van koper- en zilverionen, ruim onder de wettelijk toegelaten hoeveelheden, garanderen succes. Met deze techniek zorgt Holland Water er niet alleen voor dat legionella en de biofilm verdwijnen maar ook dat de warmwatertemperatuur en de spoelfrequentie flink kunnen worden verlaagd. Zo kan veel energie en water worden bespaard. Wanneer de biofilm eenmaal uit een leidinginstallatie is verwijderd krijgen bacteriën (waaronder legionella) geen kans om zich te vermenigvuldigen en kunnen ze geen problemen meer veroorzaken.

techcare

Geen vervelende bijwerkingen Bifipro® kent, in tegenstelling tot andere systemen, geen vervelende bijwerkingen. De geur en smaak van het water wordt op geen enkele manier aangetast en het (kunststof-) leidingmateriaal degradeert niet. De combi-

natie van warmwater (thermische desinfectie) en chemische producten (bijvoorbeeld chloor) is immers desastreus voor appendages en verschillende leidingmaterialen. In de praktijk ziet Holland Water veel systemen die onvoldoende resultaten tonen, niet gecertificeerd blijken en/of vervelende neveneffecten hebben. Deze systemen werden al in verschillende soorten en maten door het bedrijf ingeruild, waarbij de verwachtingen steeds worden waargemaakt. Het modulair gebouwde systeem wordt geleverd aan kleinschalige woningen waar een beperkt aantal patiënten zijn gehuisvest tot grote universitaire ziekenhuizen met meer dan 1.000 bedden. Holland Water begeleidt haar opdrachtgevers uitgebreid in het behalen van resultaten. Het systeem staat immers niet op zichzelf. Eindgebruiker, adviesbureau, installateur en Holland Water dienen er gezamenlijk voor te zorgen dat de verwachtingen worden waargemaakt. Het bedrijf werkt dan ook graag samen met installateurs, adviesbureaus en

Bifipro® operationeel bij a.z. Vesalius te Tongeren

laboratoria om zo snel en efficiënt mogelijk de gewenste resultaten te behalen. Om hierin zo goed mogelijk ondersteuning te bieden ontwikkelde Holland Water een zeer geavanceerd monitoringssysteem dat ook door de eindgebruiker kan worden ingezien. Zowel de data van het Bifipro® systeem zelf, alsook die van de watermonsters, worden in het monitoringssysteem verwerkt waardoor digitaal kan worden afgelezen hoe de situatie ter plaatse is. Koeltorens zonder chemicaliën Behalve voor drinkwater wordt het systeem ook toegepast voor proces- en koelwater. Bij deze laatste toepassing kan het gebruik van alle (schadelijke) chemicaliën en inhibitors worden geëlimineerd en wordt, dankzij een uitgebreide procesmonitoring, de koeltoren continu op een juiste en efficiënte werking gevolgd. Vooral in de voedingsmiddelenindustrie bestaat grote belangstelling voor het chemicaliënvrije systeem. Het gebruik van dergelijke milieubelastende middelen is immers niet meer van deze tijd. Er kan vrijblijvend een afspraak worden gemaakt om te onderzoeken welke voordelen er voor uw locatie kunnen worden behaald. www.hollandwater.com

DÉ VAKBEURS VOOR DE ZORGSECTOR FLANDERS EXPO

GENT

Organised by EASYFAIRS

28-29-30 SEPTEMBER

ONTMOETEN

Ontmoet 6.000 zorgprofessionals en 280 toeleveranciers die hun producten en diensten voorstellen.

INSPIREREN

U werkt in een ziekenhuis, woonzorgcentrum of thuiszorg? Laat u dan inspireren door topsprekers en actuele thema’s.

INNOVEREN Ontdek innovaties, start-ups en nieuwe technologieën.

REGISTREER U GRATIS MET DE CODE: TECHCARE VIA WWW.HEALTH-CARE.BE

NEWS

Ribbon combineert eigentijds design met handwerk Met Ribbon wil Materia haar voorliefde voor materialen en vakmanschap naar buiten brengen. De poef bestaat uit verschillende stroken stof die onderling worden gevlochten en met de hand worden bevestigd. Ribbon is er zowel in zeshoek als in achthoek en is verkrijgbaar in één kleur of de combinatie van vier verschillende kleuren. www.kinnarps.be

Hoekschuifdeuren bieden nieuwe interieurmogelijkheden Met het invisidoor SDX-pakket heeft argenta al langer een totaalpakket in het assortiment om schuifdeuren onzichtbaar in te werken. Van het aluminium deurkader is na plaatsing niets meer te zien, en ook het schuifdeurbeslag zit discreet weggewerkt. Houten schuifdeuren tot 100 kg kunnen hiermee perfect geïntegreerd worden in een strak en minimalistisch interieur. Nu de invisidoor SDX ook beschikbaar is voor schuifdeuren in een hoekopstelling, opent dat een pak nieuwe interieurmogelijkheden. In woonzorgcentra is het de kunst om kleine ruimtes te kunnen afscheiden zonder te moeten inboeten aan ‘ruimtegevoel’. In WZC en rusthuizen is dat vaak een hele uitdaging op de steeds beperktere beschikbare ruimte. Een hoekschuifdeur is dan een creatieve oplossing voor een afsluitbare badkamer die tegelijk toch vrij toegankelijk is voor rolstoelgebruikers.

BIM-gegevens voor Geberit-producten Om gebouweigenaars, architecten, ingenieurs en installateurs zo goed mogelijk te ondersteunen, verstrekt Geberit parametrische BIM-gegevens voor alle relevante producten. Deze gegevens kunnen sinds kort gratis worden gedownload en zijn compatibel met Autodesk Revit. De BIM-gegevens voor de leidingsystemen zijn beschikbaar voor download op: www.geberit.be/BIM/nl

www.argentalu.be

Reynaers Aluminium lanceert MasterLine 8 Met de introductie van dit nieuwe aluminium raamsysteem verlegt Reynaers Aluminium zijn grenzen. MasterLine 8 staat voor maximaal comfort en veiligheid voor de eindgebruiker, biedt een enorme architecturale vrijheid met talrijke designvarianten en scheert hoge toppen op vlak van energie-efficiëntie. Het innovatieve karakter van MasterLine 8 uit zich tevens in een geoptimaliseerd productieproces, een efficiënte montage van de componenten en vereenvoudigde plaatsing van de afgewerkte elementen.

techcare

www.reynaers.com

OB65659

Hoe uw energie-investeringen beter laten renderen? Z-energy helpt u op weg op het vlak van intelligent energiegebruik, duurzame energieproductie, hernieuwbare energiebronnen en groene mobiliteit. Z-energy, iedere dinsdag op Kanaal Z vanaf 19.50 uur. Ook te bekijken op www.kanaalz.be Vlaanderen

In samenwerking met

is energie

Bordenbouw op maat IndustriĂŤle electriciteit

BORDENBOUW

CONSTRUCTIE

ONDERHOUD

ENGINEERING

Kruisstraat 59/004 - 9930 Zomergem T 09/278 51 26 - www.e-iprojects.be

NEWS

FOAMGLAS® introduceert PlatDak25 Knauf stelt Danoline plafond- en wandsystemen voor De Danoline systeemplafonds van Knauf hebben als belangrijkste kenmerk dat ze snel en makkelijk te installeren zijn met geprefabriceerde uitneembare akoestische plafonds, die daarna geen afwerking meer behoeven. Het gamma biedt keuze uit systeemplafonds op basis van geperforeerde gipsplaat met een aantal variabelen in perforatietypen en –patronen, afmetingen en kantvorm. Een sterke troef van de afgehangen of vrijdragende plafonds zijn de verschillende ophangsystemen en de daaruit volgende vrijheid van design.

Met PlatDak25 lanceert FOAMGLAS® een volledige dakopbouw voor platte daken, met een garantie van 25 jaar. Het cellenglas geldt als het isolatiemateriaal bij uitstek voor platte daken van industriële gebouwen, scholen, zorginstellingen enz. Men kan kiezen uit vijf gecertificeerde platdaksystemen, stuk voor stuk ‘one-stop-solutions’. PlatDak25 is bijzonder solide, stabiel en gegarandeerd waterdicht. Het behoudt gedurende zijn volledige levensduur zijn initiële thermische prestaties. Het wordt vooral voorgeschreven met de nieuwe FOAMGLAS® T3+ waar de toepassing dit toelaat. Met een lambdawaarde van 0,036 W/ mK levert de nieuwe T3+ isolatie voor PlatDak25 een minder dikke dakopbouw.

www.knaufdanoline.be

www.foamglas.be

INDUSTRIUM wordt zusteronderneming van INGENIUM Bart Verplancke van ERBEKO en Nicolas Vyncke van INGENIUM bundelden de krachten voor de oprichting van een nieuwe vennootschap met de naam INDUSTRIUM. Alle activiteiten en het personeel van het ingenieursbedrijf ERBEKO werden op 1 juni 2016 overgenomen door deze nieuwe vennootschap. Onder de dagelijkse leiding van ir. Bart Verplancke (managing director) wordt INDUSTRIUM verder uitgebouwd als een ingenieursbedrijf gespecialiseerd in technische vraagstukken en wil het dé partner zijn voor handeldrijvende en industriële bedrijven. Het bedrijf wordt een zusteronderneming van INGENIUM.

techcare

www.ingenium.be www.erbeko.com

Aluminium overkappingen op maat Door hun hedendaags design kunnen de aluminium overkappingen van BOzARC moeiteloos diverse stijlen aan. Dankzij het gepatenteerd bolgewricht en de ervaring in maatwerk wordt de geschikte overkapping gemaakt. Zowel de hoogte langs beide kanten als de breedte is volledig aanpasbaar. De overkappingen dragen het CE-label en zijn dus conform EN20190-3:2008, DoP & CE, EXC1 & EXC2. Extreme weerelementen hebben weinig effect. Bij elke overkapping wordt gewerkt met massief polycarbonaat als dakbedekking. Buiten massief polycarbonaat wordt er uitsluitend gewerkt met aluminium. www.bozarc.be

Desso introduceert ‘Essentials’ Essentials staat voor ‘minder is meer’, een eerbetoon aan klassiek design. Onderzoek benadrukt steeds vaker het belang van werkplekken die vrij zijn van overbodige afleiding. Essentials biedt het beste uit twee werelden; geïnspireerd op tijdloos klassiek ontwerp, maar met de aantrekkingskracht van een avantgardistisch design. In twee uiteenlopende thema’s, Traverse en Edges, combineren de dessins klassieke tapijttexturen en -kleuren met heldere lijnen. Zo ontstaat een sfeer van iconische vertrouwelijkheid en tegelijk een nieuwe toevoeging aan vloeroplossingen voor het interieur. www.desso-businesscarpets.nl

Creatieve vloeren met Moduleo Moods Met Moods introduceert Moduleo een creatieve en speelse nieuwkomer in het aanbod van hoogwaardige modulaire vinylvloeren. Tien unieke formaten kunnen gecombineerd worden met een selectie steen- en houttexturen uit de Transform en Impress collecties. In totaal zijn er 115 vloerdesigns mogelijk. Dit van klassiek elegant tot super dynamisch, van een strak visgraatpatroon tot speelse driehoeken en van kleurrijke zeshoeken tot driedimensionale kubussen.

Sarking Comfort: akoestische performante Sarking isolatieplaat Sarking Comfort is een innovatieve oplossing voor een hoog akoestische dakisolatie waarbij het hellend dak ook meteen waterdicht is. Deze PIR-isolatieplaten, geschikt voor nieuwbouw en renovatie, zijn aan twee zijden afgewerkt met een alu-laminaat en een houtvezel onderdakplaat aan 1 zijde. De voordelen van dit bouwsysteem zijn: een verbeterde akoestische performantie, een direct waterdicht dak en een besparing inzake plaatsingstijd. Het product verzekert een hoge totale isolatiewaarde dankzij de extra houtvezelplaat. De tand- en groef verbinding in de houtvezelplaat verzekert een perfecte aansluiting. www.unilininsulation.com

www.moduleomoods.com

Binnenzonwering Panama Chrome met Glare Control 3 De nieuwe Sunscreen Panama Chrome van Hunter Douglas verenigt licht- en warmtewerende kwaliteiten met behoud van het zicht naar buiten. Met een gecertificeerde zonreflectiewaarde van meer dan 75% behoort het portfolio van Panama Chrome tot de best presterende doeken voor zonwering in de markt. De speciale metalen coating van het doek verzekert een uitstekende lichtwerende kwaliteit. Het doek heeft in alle beschikbare kleuren ‘glare-classificatie 3’, de hoogste klasse voor binnenzonwering, waardoor het zicht naar buiten behouden blijft. Het product werd in Nederland voor het eerst toegepast in het Penta Scala Roetvelden College in Spijkenisse (foto). Tegen eind augustus werden 265 Panama Chrome doeken met het EOS®500 rolgordijnsysteem in de klaslokalen gemonteerd als alternatief voor buitenzonwering.

techcare

www.hunterdouglas.be

NEWS

Globale oplossing voor vloerverwarming

Een plafond voor elke ruimte Armstrong Ceiling Solutions biedt voor elke ruimte een geschikt plafond. Wereldwijde toepassingen zijn te bekijken in de online Project Galerij waarin circa 300 projecten opgenomen zijn. Voor elk idee bestaat een oplossing: in mineraal, hout of metaal. Daarnaast is er voor elk materiaal een zwevende variant die extra in het oog sprint, bijvoorbeeld plafondeilanden of verticaal geplaatste baffles. Van ieder project is in beeld gebracht hoe het plafondsysteem werd toegepast. Door het marktsegment ‘Gezondheid’ browsen levert 30 projecten op, inspiratie voor bijvoorbeeld een nieuwbouwziekenhuis. http://bit.ly/ArmstrongProjectgalerij

Aura Lunaria Pro in Tunable White Aura Light kreeg in juni de Global Efficiency Medal van het wereldwijde forum The Clean Energy Ministerial (CEM). Het bedrijf kreeg de prijs voor de meest energie-efficiënte verlichting ter wereld in de categorie ‘Commerciële platte armaturen’, en dit voor zijn ledpaneel Aura Lunaria. Dit product, onderdeel van een breed assortiment ledpanelen, kan eenvoudig worden gebruikt ter vervanging van armaturen met fluorescentieverlichting in systeemplafonds in kantoren, gangen en openbare ruimtes. Het bedrijf introduceerde recent de Aura Lunaria Pro in Tunable White, waarmee de gebruiker zijn lichtbeleving zelf kan bepalen.

techcare

www.auralight.nl

Thermoduct (vloerverwarmingssystemen) en fermacell (gipsvezelplaten) zijn een samenwerking aangegaan om een efficiënte totaaloplossing te bieden voor vloerverwarming met een inbouwhoogte van slechts 6 cm. Het systeem is toepasbaar in renovatie en nieuwbouw. Het bestaat uit watervoerende buizen op panelen in een omega-profiel. De panelen worden op hun beurt geïntegreerd in voorgevormde platen, waarna het geheel wordt afgedekt met een gegalvaniseerde staalplaat voor een gelijkmatige warmteverdeling. Dat alles wordt bedekt met fermacell-vloerplaten van 25 mm hoog. www.thermoduct.be www.fermacell.be

Luchtzuivering met HEPA-lucht, koeling & verwarming in één toestel. Gebruikt in ziekenhuizen, labo's & medische toepassingen

Gemakkelijke installatie Plug&Play

Isolatie klimaatunit voor positieve of negatieve ruimtedruk De AVON is een luchtzuiveringsunit met HEPA (H14) filtratie gecombineerd met een koel- of verwarmingsfunctie. Tevens is het mogelijk om met een 'overdruk-' of met een 'onderdrukmodule' de ruimte op positieve of negatieve druk te brengen ten opzichte van de omgeving. De AVON kan toegepast worden tot een ISO 5 reinheidsklasse.

Lage geluidsdruk Compact design Automatische luchtstroom

ABN Cleanroom Technology Kieleberg 1 3740 Munsterbilzen - Belgium

Le tout-en-un: la purification de l'air avec HEPA, le refroidissement et le chauffage. Utilisée dans les hôpitaux, les laboratoires et pour les applications médicales

L’installation simple Plug&Play

lsolation du climatiseur pour les pressions ambiantes positives ou négatives L'AVON est une unité de purification d'air, avec une filtration HEPA (H14), combinée à une fonction de refroidissement ou de chauffage. En outre, il est possible de mettre une pièce à pression positive ou négative, par rapport à l'environnement, grâce à un module de 'surpression' ou de 'souspression'. L'AVON peut être appliquée jusqu'à une classe de pureté ISO 5.

Faible niveau sonore Conception compacte Flux d'air automatique

T +32 (0) 89 32 10 80 F +32 (0) 89 62 18 75 I www.abn-cleanroomtechnology.com

Shuffle

Samenleven in een wereld vol uitdagingen

Verlichting + Beheersysteem

WLAN

Video CCTV

Luidspreker

Oplaadpunt

MENSEN VERBINDEN MET HUN LEEFOMGEVING EfficiÃ«nt. Intelligent. Interactief. Verbonden. De digitale revolutie moet ten dienste staan van de mens in deze wereld vol uitdagingen. Shuffle is veel meer dan een lichtkolom. Het is een netwerk dat mensen verbindt met hun sociale omgeving.

www.schreder.com

UW PARTNER VOOR VERLICHTING EN MEER