KLASSIEKE ZAKEN 04/2010 by tein Traniello

Uitgave van de vereniging klassieke zaken 30ste jaargang augustus 2010 Nr 4

KLASSIEKEZAKEN

Een tijdschrift voor liefhebbers van klassieke muziek

‘Ik houd van Beethoven, Brahms en Radiohead’

Yannick Nézet-Séguin exclusieve

boxaanbieding

Alicia de Larrocha, grande dame van de Spaanse muziek

breathing classical music

Newton Classics Een nieuw Nederlands label, gespecialiseerd in heruitgaves van opnames die reeds lange tijd niet meer verkrijgbaar zijn. Iedere maand 6 of 7 nieuwe titels met artiesten als Jorge Bolet, Charles Dutoit, GĂŠrard Souzay, het Hagen Kwartet, Alicia de Larrocha, Het Koor van Kings College Cambridge en vele anderen. Verkrijgbaar bij de VKZ speciaalzaak.

8802002

8802007

8802008

8802013

www.newtonclassics.com

exclusieve aanbieding

Verleidelijke Slavische dansen Vanaf het moment dat de Slavische dansen van AntonínDvorákuitkwamen,warenzeeen succes. De uitgever van de componist, Simrock, is er schatrijk mee geworden.Voor eenvoudige melodieën, die zich onmiddellijk in het gehoor van de luisteraar nestelden, was er geen betere dan Dvorák.Zelfs zijn voorbeeld Johannes Brahms was laaiend enthousiast. Simrock wilde de succesformule meteen herhalen maar pas jaren later begon Dvorák aan een nieuwe serie. De eerste bevatte vooral Tsjechische dansen. In de tweede reeks kijkt Dvorák breder,naar Slowaakse,Russische, Boheemse en Poolse varianten.Geen beter orkest dan het Budapest Festival Orchestra om dedansen een verleidelijke, Slavische sfeer te geven.

KLASSIEKEZAKEN adviesprijs*

95 ,

sacd

EXCLUSIEVE AANBIEDING

95 ,

* Alleen verkrijgbaar bij de Klassieke Zaken Specialisten. Zie voor de complete lijst pagina 42 * Geadviseerde Klassieke Zaken-actieprijs, zolang de voorraad strekt of tot 26 september 2010.

Antonín Dvorák Slavonic Dances op. 46 en 72

Budapest Festival Orchestra o.l.v. Iván Fischer Channel Classics CCS SA 90210/104 498VKZ

klassieke zaken 30e jaargang, nummer 4 augustus 2010 Winkelprijs € 3,15

deze maand

Dit tijdschrift wordt uitgegeven door de Vereniging Klassieke Zaken onder verantwoordelijkheid van Henriëtte Zrour, Soestdijkerstraatweg 21, 1213 VP Hilversum (tevens redactieadres), tel 035-6229370, e-mail: info@klassiekezaken.nl

Newton Classics brengt legendarische opnamen opnieuw uit

Hoofdredacteur

Bela ˘ Luttmer

Aan deze aflevering werkten mee

Frederike Berntsen, Marcel Bijlo, Cornell Evers, Frits de Haen, Hans Heg, Frans Jansen, Paul Janssen, Basia Jaworski, Doron Nagan, Niek Nelissen, Andrew van Parijs, Jan Peter Raat, Lonneke Regter, Katja Reichenfeld, Gerard Scheltens, Oswin Schneeweisz, Marijke Schouten, Willem Veldhuizen, Jurjen Vis, Jos van der Zanden Eindredactie

Bela ˘ Luttmer Eddie Vetter

Richard Tognetti solist in Vioolconcert Dvorák

Shakespeare uit het Globe Theatre

Art direction + vormgeving

colofon

Tein, www.tein.nl Coverfoto

Marco Borggreve

Klassieke zaken verschijnt tweemaandelijks in een oplage van 50.000 stuks en wordt verspreid via de dealers van de Vereniging Klassieke Zaken en toegestuurd aan de Klassieke Zaken Clubleden. Ledenadministratie

Abonnementenland, Postbus 20, 1910 AA Uitgeest, tel 0900 - Aboland (0900 - 2265263 - A 0,10 per minuut), fax 0251-310405 www.aboland.nl Stopzetten abonnement

Opzegging van het lidmaatschap kan uitsluitend schriftelijk en dient ten minste acht weken voor het verstrijken van de jaarlijkse termijn te geschieden. Prijswijzigingen lidmaatschap voorbehouden.

18 17

Noorderkerkconcerten: iedere zaterdag feest

Roel Dieltiens speelt Bachs Cellosuites

Zo veel mogelijk is getracht rechthebbenden van foto’s te achterhalen. Zij die in verband hiermee niet zijn benaderd kunnen contact opnemen met de uitgever. De in dit magazine gerecenseerde cd’s zijn uitsluitend geselecteerd op kwaliteit. De naam Klassieke Zaken is gedeponeerd voor de Benelux ISSN-nummer 1388-4581 Prijswijzigingen, druk- en zetfouten voorbehouden. © 2010 Vereniging Klassieke Zaken. Het volgende magazine verschijnt 26 september 2010

augustus 2010

Sandrine PIAU met hoogtepunten uit vivaldi-reeks

Klassieke Zaken Aanbiedingen Exclusieve aanbieding

Klassieke Zaken aanraders

VAN DE REDACTIE

Iván Fischer dirigeert Dvoráks Slavische dansen 44 Alicia de Larrocha 44 Fritz Wunderlich 03

foto de beeldredaktie/Peter arno broer

en verder

Historisch verantwoord Het is een minder omvangrijke aflevering geworden, deze zomereditie van Klassieke Zaken.Toch is het geen komkommertijd voor de liefhebber van klassieke muziek.We hebben opnieuw een groot aantal interessante cd-aanbiedingen geselecteerd: nieuwe uitgaven van Iván Fischer en zijn Budapest Festival Orchestra, het Leipziger Streichquartett, een opname van Caldara’s zeldzaam mooie Il più bel nome en onvergetelijke historische registraties. Die laatste zijn opmerkelijk fris gebleven. Alicia de Larrocha, de Spaanse meesterpianiste van wie we een schitterende cd-box aanbieden, blijft in sprankelende exactheid een voorbeeld voor jonge collega’s die zich over de noten van Granados en Albéniz buigen. Ook FritzWunderlich kan nog jaren mee. De Duitse tenor stierf kort na zijn Amerikaanse debuut. Plannen waren er te over, de wereld lag aan zijn voeten. Gelukkig had zijn platenmaatschappij een heel aardig overzicht van zijn verrichtingen vastgelegd. Een mooie selectie daaruit ligt nu, ter gelegenheid van zijn tachtigste geboortedag, voor een feestelijke prijs in de schappen van uw speciaalzaak. Wat bij die oude sterren onmiddellijk opvalt, is de tijdloze kwaliteit van hun uitvoeringen. Larrocha zou tegenwoordig grif kunnen worden gerekend tot de historisch verantwoorde stroming. Ze had er het geraffineerde gevoel voor ritme voor, dat ze heel subtiel naar haar hand zette, en liet zich door aanwijzingen van de componisten eerder inspireren dan beperken. Dat deed ze in een kader dat stilistisch een geweldig fingerspitzengefühl verried. Bij FritzWunderlich is het zo mogelijk nog wunderlicher. Hij zong ‘serieus’ repertoire maar ook operettes, composities die tegenwoordig toch een beetje met de nek worden aangekeken. Wat blijkt? In zijn uitvoeringen krijgen de stukken ineens een oprechtheid die ze over hun eigen beperkingen heen tilt. En ook de operaaria van Boieldieu, waarin een gentille dame ineens een holde Dame wordt, is door zijn interpretatie zo tijdloos dat je de gedateerde vertaalslag voor lief neemt. Als u deze of andere cd’s bij uw speciaalzaak wilt kopen, raden wij u aan uw nieuwe pas mee te nemen.Voortaan heeft uw winkelier hem nodig om de korting aan u te kunnen doorberekenen. Als u hem inmiddels kwijt bent, kunt u een nieuwe pas aanvragen. Die sturen wij u eenmalig kosteloos toe.

‘Il più bel nome’ van Antonio Caldara 10 Sandrine Piau met hoogtepunten uitVivaldi-reeks 11 Renaud Capuçon zet Beethoven tegenover

Korngold

Onderbelichte Schumann door Leipziger

Streichquartett

Artikelen 06

Yannick Nézet-Séguin:

‘Publieksvernieuwing is geen marketingtruc’

Richard Tognetti

vindtVioolconcert Dvorák opnieuw uit

Oude helden

op nieuw label Newton Classics

17 18

Meesterwerken Shakespeare op dvd Roel Dieltiens eigenzinnige benadering

van de Cellosuites

Noorderkerkconcerten vieren jubileum 22 Gastorkestenserie is paradepaardje 21

Parkstad Limburg

Aeon: ‘Hedendaagse muziek blijft speerpunt’ 28 Toonzetters brengt beste muziek van nu 23

Fritz Wunderlich kan nog jaren mee.

Rubrieken 04 05 09 26 39 40 41

colofon van de redactie berichten de beste klassieke cd’s de beste Andere Klassiekers Hans Hegs column puzzel KLASSIEKEZAKEN

CLUB

Op vertoon van de clubledenpas extra korting voor Clubleden. clubledenpas3.indd 1

21-12-09 12:36

˘ Luttmer Bela augustus 2010

coverstory

De droom van

Yannick Nézet-Séguin ‘Geweldige, levendige concerten geven, waardoor niemand meer denkt dat klassieke muziek saai is’

augustus 2010

www.klassiekezaken.nl

augustus 2010

Andreas Terlaak

foto marco borggreve

Als eenjarige gup zat hij al met de pick-up van zijn vader te spelen. Nu isYannick Nézet-Séguin (35) een van de grote namen onder de topdirigenten. De jong ogende chef van het Rotterdams Philharmonisch Orkest besluit de vijftiende editie van het Gergiev Festival met Mahlers Tweede symfonie. Voor die jubileumeditie haalt het Rotterdams Philharmonisch Orkest alles uit de kast.Valery Gergiev dirigeert de Achtste symfonie van Sjostakovitsj met het Rotterdams Philharmonisch Orkest en de Achtste symfonie van Mahler met het koor en orkest van het MariinskyTheater. Diezelfde Russische bezetting zorgt voor de Nederlandse première van de opera The Enchanted Wanderer van de Russische componist Sjtsjedrin. Het evenement staat dit jaar in het teken van vernietiging en wederopbouw. Daarmee sluit het festival aan bij de zeventigjarige herdenking van de wederopbouw van de stad Rotterdam. Er zijn meer dan dertig concerten in negen dagen georganiseerd met bekende musici als Jean-Guihen Queyras, Philippe Graffin en Kate Royal. Deze stersopraan van Britse makelij zal tijdens het slotconcert aan de zijde staan vanYannick in Mahlers Tweede symfonie. En dat belooft spektakel want toenYannick het afgelopen najaar deVijfde symfonie van Mahler dirigeerde, oogstte hij louter lof. Iedereen leek even vergeten dat werken van Mahler vroeger toch vooral werden beschouwd als speelgoed van oude en ervaren maestro’s.Yannick sloeg zich er met glans doorheen.

‘Natuurlijk klinkt een symfonie van Mahler of Bruckner anders wanneer er iemand van dertig of zestig jaar op de bok staat’, verklaarde hij onlangs in de Britse krant The Guardian. ‘Maar dat betekent niet dat je als jonge dirigent met een grote boog om die werken heen moet lopen. Ik kan zo’n Mahlersymfonie misschien vanuit een ander perspectief benaderen. Een goede wijn heeft veel tijd nodig om te rijpen, maar dat betekent nog niet dat je oud moet zijn om hem te drinken.’ Hij noemt zich een typische exponent van de jonge generatie, een generatie die ‘het specialisme voorbij is’.Yannick: ‘Ik zie steeds vaker jonge dirigenten met een heel divers repertoire. Dat v an mij reikt van barokmuziek tot eigentijds. Ik ben een muzikale alleseter. Ik houd van Beethoven, Strauss en Händel, van Brahms, Mahler en Bruckner, maar ik houd ook van Radiohead en hedendaagse muziek. Ik heb de grote erfenis van het verleden nodig om de toekomst te kunnen waarderen.’ Jonge dirigenten alsYannick en Gustavo Dudamel zijn tegenwoordig veelgevraagd. In de eerste plaats vanwege hun talent, maar menig orkest hoopt zo ook een jonger publiek te bereiken. De vraag is of een jonge dirigent automatisch ook een jong publiek aanspreekt.Yannick: ‘Ik denk dat dat niet per definitie zo is, maar het helpt wel. Het is voor jongeren nu eenmaal gemakkelijker om zich te identificeren met iemand van hun eigen leeftijd. Maar dat mag nooit gaan ten koste van het trouwe oudere publiek. Publieksvernieuwing doe je niet in een dag. Het is geen marketingtrucje. Het kost jaren voordat je resultaat ziet. Je moet zaadjes planten en geduld hebben. Maar effect heeft het altijd, want als je nu jonge mensen weet te bereiken, komt een deel daarvan als ze ouder zijn terug naar de zaal. Hoe je dat doet? Door geweldige, levendige concerten te geven waar mensen over praten, zodat niemand meer denkt dat klassieke muziek saai is. Daar ligt ook een taak voor de musici. Zij mogen het niet meer vanzelfsprekend vinden dat zij Beethoven spelen en dat er mensen naar komen luisteren. Elke keer weer moeten zij hun Beethoven of Mozart willen verdedigen. Dat is een kwestie van mentaliteit. Op die basis kun je andere projecten ontwikkelen. Je kunt de wijken in. Je kunt de wijken naar de zaal halen. Je kunt orkestleden in laagdrempelig kamermuziekverband laten samenwerken. Er zijn in een stad als Rotterdam nog te veel mensen,

foto

Het Gergiev Festival is alweer toe aan de vijftiende editie, een muzikaal feest waarin Valery Gergiev, voormalig chef-dirigent in Rotterdam, en zijn opvolger Yannick Nézet-Séguin gebroederlijk samenwerken.

coverstory

foto marco borggreve

‘Ik ben een muzikale alleseter’

zeker jongeren en mensen met een niet-westerse achtergrond,die denken:“Dat orkest en die muziek, dat is niets voor ons.” Daar wil ik iets aan doen.’ Het is snel gegaan met zijn carrière. Chef bij het Rotterdams Philharmonisch Orkest sinds Op 10 september sluit Yannick Nézet-Séguin het Gergiev Festival af met een 2008, vaste gast in Londen en recent werd hij uitvoering van de Tweede symfonie van Gustav Mahler. Op 24 en 25 septemook nog benoemd tot chef-dirigent van het faber dirigeert hij Bruckners Zevende symfonie en het Vioolconcert van meuze Philadelphia Orchestra. En dat terwijl hij Beethoven bij het Rotterdams Philharmonisch Orkest. Solist is Renaud pas relatief kort bezig is om zijn naam te vestigen Capuçon. Bij EMI/Virgin Classics verscheen van dit werk een opname, evenin Amerika. Net zoals voor Gergiev (die via eens met Capuçon, Yannick en het Rotterdams Philharmonisch Orkest (zie Rotterdam naar New York vertrok) bleek ook de aanbieding op pagina 11). Van 30 september tot en met 3 oktober Europa voor Yannick een springplank naar deVS. dirigeert Yannick in de Doelen in Rotterdam Mahlers Derde symfonie. Inmiddels maakte hij met zijn Rotterdamse orkest op het label EMI/Virgin Classics een drietal cd’s. De registratie van Ravels Suite Daphnis et uit Canadese ouders. Zijn geboortejaar: Giulini hem onder zijn vleugels. Yannick: Chloé, La valse, Ma mère l’oye en Valses nobles et 1975. Als tienjarig jochie dirigeerde hij voor het ‘Dirigeren is voor mij dus altijd heel vanzelfsentimentales werd terstond met een Edison be- eerst voor publiek: het Canadese volkslied op sprekend geweest. Het was een soort roeping. kroond. Nieuwe opnamen bij ditzelfde label staan een conventie in Montreal.Yannick: ‘Dat was Zelfs nu voelt mijn succes als iets normaals terop stapel. een geweldige ervaring. Het ging bijna als van- wijl ik natuurlijk ook best besef dat de carrière Dat Yannick uit ander hout gesneden is dan zelf, het voelde zo natuurlijk.’ Een paar jaar la- die ik meemaak heel bijzonder is. Ik had een Gergiev bleek wel toen ik hem bij zijn aantreden ter, na zijn piano-studie aan het conservatori- droom en die droom is werkelijkheid geworden.’ in Rotterdam vroeg naar het belang van een um, nam de legendarische Carlo Maria door Oswin Schneeweisz dirigent. Een lach krulde zich om zijn lippen en met twinkelende ogen zei hij: ‘Weet je wat de overeenkomst is tussen een condoom en een dirigent? Het zie vo or aanbie moet met, maar zonder is fijding pagina 1 1 ner.’ Met zijn altijd aanwezige lach, een flinke dosis lichtvoear tigheid, een rappe tong en een Winna n Ediso open blik heeft Yannick het 2010 imago van een doodgewone Diversen Beethoven / KORNGOLD Ravel knul die toevallig een heel bijFantasy - A night at the Opera Vioolconcerten Orkestwerken Emmanuel Pahud, Rotterdam Philharmonic Renaud Capuçon, Rotterdam Philharmonic Rotterdam Philharmonic Orchestra zonder kunstje kan. Orchestra o.l.v.Yannick Nézet-Séguin Orchestra o.l.v.Yannick Nézet-Séguin o.l.v.Yannick Nézet-Séguin Hij werd geboren in Montreal EMI Classics 50999 45781421 Virgin Classics 50999 6945892 Emi ClAssics 50999 96634226

augustus 2010

klassieke zaken berichten

Water Music op de Keizersgracht

Het Grachtenfestival in Amsterdam biedt een voorproefje van wat er gedurende het concertseizoen te beleven valt. Jonge musici krijgen er een kans zich te presenteren, gevestigde namen genieten van de sfeer in de historische binnenstad van Amsterdam. Zo speelt het Combattimento Consort de originele versie van Händels Water Music op de Keizersgracht. MuseumWerf ’t Kromhout biedt plaats aan een serie met onalledaagse kwartetten: een marimbakwartet, een baritonsaxofoonkwartet, een tubakwartet en een altvioolkwartet, gevormd door Dana Zemtsov en haar vader, moeder en oom. Felix Meritis is dit jaar het festivalcentrum. In samenwerking met de Nationale Reisopera vindt hier de opening van het Grachtenfestival plaats met een uitvoering van de opera The Lighthouse van Peter Maxwell Davies. Grachtenfestival 14 t/m 22 aug.

www.grachtenfestival.nl

Bach in Dordt

Dit najaar beleeft Dordrecht de eerste editie van het Bach Festival Dordrecht. Naast muziek van Johann Sebastian Bach klinken er werken die op de composities van Bach zijn geïnspireerd. Bach-experts als Ton Koopman en zijn Amsterdam Baroque Orchestra & Choir, Jos vanVeldhoven en de Nederlandse Bachvereniging, Gustav Leonhardt, Ensemble Schönbrunn en het Gesualdo Consort Amsterdam geven er acte de présence. Onder het kopje ‘Bach Anders’ zoeken Ivo Janssen, Geoffrey Madge en Thomas Beijer naar de betekenis van Bachs muziek voor de 21ste eeuw. Het Calefax Rietkwintet laat horen hoe Hindemith en Sjostakovitsj Bachs voorbeeld volgden. Bach Festival Dordrecht Van 17 t/m 26 september

www.bachfestivaldordrecht.nl

met korting naar het beethovenfest in bonn

Bonn is trots op zijn muzikale geschiedenis:Ludwig van Beethoven (17701827) is er geboren en sindsdien doen prominenten uit het muziekleven Bonn geregeld aan.De componist heeft de stad voorgoed op de kaart gezet.Als eerbetoon aan de meester organiseert de historische stad aan de Rijn elk jaar het internationaal gerenommeerde Beethovenfest,dat zijn muziek centraal stelt. Beethovens grootvader Ludwig was al actief in het muziekleven van Bonn, eerst als koorzanger en in 1761 als muzikaal leider van het hof.Enkele jaren later kreeg zijn zoon Johann er een functie als tenor.Met zijn vrouw Maria Magdalena verhuisde hij in 1767 naar de Bonngasse 20.Daar kwam in december 1770 hun zoon Ludwig ter wereld.Het geboortehuis bestaat nog en is een van de belangrijkste attracties in de stad.Het bevat de grootste collectie manuscripten van Beethovens composities en toont informatie over het leven in Beethovens tijd.Op twaalfjarige leeftijd werd de kleine Ludwig hoforganist. Een jaar later publiceerde hij drie pianosonates en droeg ze op aan zijn werkgever, Maximilian Friedrich.In 1789 diende Beethoven als violist in de hofkapel.De aantrekkingskracht van Bonn nam door de aanwezigheid van dit muzikale talent toe.In 1792 vereerde Joseph Haydn Bonn twee keer met een bezoek,op de heen- en terugreis vanWenen naar Londen.Hij maakte er kennis met de eenentwintigjarige pianist en componist. Snel daarna sloeg Beethoven zijn vleugels uit.Hij nam lessen bij Mozart in Wenen,waar hij zich later zou vestigen en wereldberoemd werd.Maar onmiskenbaar liggen zijn muzikale wortels in Bonn.Gelukkig laat Bonn ieder jaar honderden bezoekers in zijn voetsporen treden en kunnen Beethovens symfonieën en ouvertures welig door de stad tieren. Door lonneke regter

AANBIEDING Speciaal voor lezers van Klassieke Zaken organiseert Hannick Reizen van 10 t/m 14 september een vijfdaagse reis naar het Beethovenfest in Bonn, met concerten, een wandeling ‘in de sporen van Beethoven’, een bezoek aan het Max Ernstmuseum en een boottocht over de Rijn. Hannick Reizen geeft Klassieke Zaken Clubleden een speciale korting van4 75,- per persoon voor de festivalreis. U kunt zich aanmelden via Klassieke Zaken, rechtstreeks bij Hannick Reizen (070 – 319 19 29) of via www.hannick.nl.

www.klassiekezaken.nl

augustus 2010

Caldara’s ode aan de liefde

De componist Antonio Caldara, geboren rond 1670 in Venetië, verhuisde in het begin van de achttiende eeuw naar Barcelona. Daar streek het hof neer van de jonge Karel III, voor wie hij werkte. Die nieuwe fase in zijn leven markeerde Caldara met een serenade, Il più bel nome. Het onderwerp van het stuk past bij de gelegenheid waarvoor hij het componeerde: het huwelijk van Karel III. Venus, Juno, Hercules, Paris en het Noodlot zijn de personages die

10% korting voor club leden

12,55

voorbijtrekken. De compositie wordt hier betoverend gespeeld en gezongen door María Espada,Robin Blaze,RaquelAndueza,Marianne Beate Kielland, Agustín Prunell-Friend, El Concierto Español en Cor de Cambra d’Antiga de l’ESMUC onder leiding van Emilio Moreno.

Vivaldi-avonturen van Sandrine Piau

Een van de mooiste barokseries van de afgelopen jaren is deVivaldi Edition van het label Naïve.Aan alle aspecten, van de keuze van de solisten en opnametechnici tot aan de vormgeving van de hoesjes, is uiterste zorg besteed. Sandrine Piau is een van de paradepaardjes van de reeks. Terecht dat Naïve een compilatie heeft gemaakt van de opnamen van de Franse sopraan,waarop ze een grote verscheidenheid aan personages uitVivaldi’s opera’s de revue laat passeren. De nobele Silvia, de verslagen Atenaide, Candace, Licori, allen krijgen ze van Piau een eigen benadering. Dat maakt het beluisteren van deze cd tot een meeslepend avontuur.

10% voor korting

n clublede

19,75

Antonio Vivaldi Vivaldi!, delen uit La fida ninfa, In furore iustissimae irae, Laudate pueri, La Candace, Atenaide, La Silvia

Antonio Caldara Il più bel nome

María Espada, Robin Blaze, Raquel Andueza, Marianne Beate Kielland en Agustín Prunell-Friend, El Concierto Español en Cor de Cambra d’Antiga de l’ESMUC o.l.v. Emilio Moreno

Sandrine Piau,Verónica Cangemi,Ann Hallenberg, Guillemette Laurens, Marie-Nicole Lemieux, Philippe Jaroussky, Paul Agnew,Topi Lehtipuu, Ensemble Matheus o.l.v. Jean-Christophe Spinosi, Modo Antiquo o.l.v. Federico Maria Sardelli,Accademia Bizantina o.l.v. Ottavio Dantone Naïve OP30508 /104 503vkz

Glossa GCD 920310 (2 cd’s)/104 501VKZ

adviesprijs*

32,95

2cd www.klassiekezaken.nl

95 21,

KLASSIEKE ZAKEN PRIJS

adviesprijs*

19 ,95

95 13,

KLASSIEKE ZAKEN PRIJS

* Geadviseerde Klassieke Zaken-actieprijs, zolang de voorraad strekt of tot 26 september 2010.

Onze aanraderS

Zinderende Schumann door Leipzigers

Zouden er strijkkwartetten van jonge componisten bestaan die naast de kwartetten van Beethoven overeind blijven? Robert Schumann vroeg zich dit af nadat hij een kwartetcyclus in het Gewandhaus in Leipzig had bijgewoond. Na het bestuderen van werk van tijdgenoten moest hij de vraag met ‘nee’ beantwoorden. Overigens: de kwartetten van zijn vriend Mendelssohn bleven buiten beschouwing. Schumann ging zelf met het genre aan de slag en componeerde in korte tijd drie Strijkkwartetten en, voor de verjaardag van zijn Clara, een Pianokwintet. In dit Schumannjaar legt de zinderende opname van het Leipziger Streichquartett en de pianist Christian Zacharias een minder bekende kant van de componist bloot.

10% korting voor club leden

14,35

Eenzame klasse van Renaud Capuçon

Twee vioolconcerten, twee werelden. Het concert van Beethoven staat voor ongeëvenaarde klasse,dat van Erich Korngold heeft trekjes van de film- en vermaaksindustrie waar de componist in Amerika in werkte. Toch heeft hij ook naar zijn grote voorgangers geluisterd en merk je dat er achter die luchtigheid een wereld van cultuur schuilgaat. De onderlinge verschillen maken de combinatie van deze werken zo mooi.De Franse violist Renaud Capuçon en het Rotterdams Philharmonisch Orkest onder leiding van chef-dirigentYannick Nézet-Séguin werden tijdens de gezamenlijke concerten langdurig door hun publiek bejubeld.Terecht: hun uitvoering combineert eenzame klasse met aanstekelijk speelplezier.

10% voor korting

n clublede

26,95

Robert Schumann

Beethoven, Korngold

Pianokwintet op. 44, Strijkkwartetten op. 41 nr. 1, 2 en 3

Vioolconcerten

Christian Zacharias, Leipziger Streichquartett

Renaud Capuçon, Rotterdams Philharmonisch Orkest o.l.v.Yannick Nézet-Séguin

MDG 3071610 (2 cd’s) 104 502vkz

Virgin Classics 50999 694589 0 3

adviesprijs*

39,95

2cd www.klassiekezaken.nl

95 29,

KLASSIEKE ZAKEN PRIJS

adviesprijs*

22,95

sacd

95 15,

KLASSIEKE ZAKEN PRIJS

* Geadviseerde Klassieke Zaken-actieprijs, zolang de voorraad strekt of tot 26 september 2010.

Richard Tognetti verkent de muziekgeschiedenis

De finale van hetVioolconcert van Dvorák. Dat bekende quasi-folkloristische thema in de viool, in die vreemde hoge ligging, subtiel begeleid. Overbekende muziek, dus verrassingen lijken uitgesloten. Nou, dan moet je net RichardTognetti hebben! Alles lijkt anders op zijn nieuwe cd.Ten eerste de intimiteit, met een kamerorkest. Geen pompeuze tutti waar de solist tegen op moet boksen. Dan een akoestiek om van te watertanden: de BISproducers introduceren trots een nieuwe opnametechniek. Maar bovenal is er het elektriserende spel van Tognetti op zijn Guarneri, het instrument uit 1743 van tien miljoen dollar, hem ter beschikking gesteld door een anonieme mecenas.

Richard Tognetti (1965) is in de wolken met zijn instrument: ‘Het geheim van deze Guarneri schijnt te liggen in die prachtige rode vernis. Kijk eens hoe alles schittert. Zelden is een oud instrument tegelijk zo mooi voor het oog als warm en intiem van klank.’ Op zijn nieuwe BIS-cd speelt hij met het Nordic Chamber Orchestra en dirigent Christian Lindberg. Dat deden ze eerder op Nordic Showcase, een schijfje met hoogtepunten uit de Scandinavische muziek. Een blad als International Record Review prees die registratie de hemel in.

Tognetti timmert aan de weg als nooit tevoren. Midden veertig is hij, en toch al een senior. Maar liefst 21 jaar lang namelijk is hij al de stuwende kracht achter het Australian Chamber Orchestra, waarmee hij als dirigent en artistiek leider welkom

12 augustus 2010

om de jeugd te bereiken én om het serieuze aura van klassieke muziek een beetje te doorbreken. Want dat moet, vindtTognetti.

is in alle grote concertzalen. Begrenzingen in repertoire kent hij niet. Het ACO speelt even makkelijk Bach als Sculthorpe. Als gastdirigent laat Tognetti zich tegenwoordig ook verleiden om opera te doen. Maar het vioolspel blijft natuurlijk nummer één. Ook op dat terrein is hij bepaald niet eenkennig. Naast zijn Guarneri bespeelt hij moderne instrumenten. Hij draait zelfs zijn hand niet om voor elektronisch gemanipuleerde exemplaren. Soms verkent hij daarmee de wereld van de rockmuziek, bijvoorbeeld door samen te spelen met de popzanger Iva Davies. Of door soundtracks van films in te spelen en een acteur als Russell Crowe het vioolspel bij te brengen. Of door een rugbytoernooi te openen. Allemaal goed voor je imago, vindt hij,

Desondanks zal menige cd-verzamelaar hem associëren met ernst en intimiteit. In de afgelopen jaren heeft de Australische radio namelijk spraakmakende cd’s van hem uitgebracht met de Sonates en Partita’s voor viool solo, de Vioolsonates én de Vioolconcerten van Bach. Hier horen we een diepzinnigeTognetti, de rasmusicus die een monoloog durft te houden. Bach is voor hem dan ook een ‘communicator’die op nagenoeg elk instrument tot zijn recht komt. ‘Je hoort soms kinderen die Bach spelen op speelgoedapparaatjes. Luister naar de Swingle Singers.Verder heb je Glenn Gould en de authentieken die spelen op instrumenten uit Bachs tijd.Alles kan en mag.Het gaat niet om die man,het gaat om de noten.’ Bach, Dvorák, Sculthorpe: de oudere jongere RichardTognetti verkent de muziekgeschiedenis.We zullen vast nog veel van hem horen, want BIS heeft zijn tanden in deze Australiër gezet. door jos van der zanden

Gesignaleerd

Dvorák op een Guarneri van tien miljoen

Antonín Dvorák Vioolconcert op. 53, Legenden, op. 59

Richard Tognetti, Nordic Chamber Orchestra o.l.v. Christian Lindberg www.klassiekezaken.nl

BIS 1708

augustus 2010

WORD NU LID

klassieke zaken Club

en profiteer meteen van heel veel klassiek voordeel Bent u nog geen lid? Dan mag u als klassieke-muziekliefhebber deze aanbieding beslist niet laten lopen. Het lidmaatschap levert u namelijk veel voordeel op en u verdient dit direct terug. * Een welkomst-cd t.w.v. - 14,95 * een kortingsbon t.w.v. - 5,-,

* 10% korting op speciaal geselecteerde acties

Kies GRATIS

* extra korting op de boxaanbieding.

één van de 6 CD’s als welkomstgeschenk

Dit alles wordt ondersteund in ons tijdschrift dat tweemaandelijks uitkomt, boordevol informatie over klassieke muziek dat u automatisch wordt toegezonden.

Interessant ?

Beslist, temeer omdat het lidmaatschap van de Klassieke Zaken Club slechts E12,95 per jaar kost. Naast de GRATIS cd t.w.v.



E14,95 en de kortingsbon t.w.v. E5,- krijgt u automatisch het tweemaandelijks tijdschrift boordevol informatie over de wereld van de klassieke muziek thuisgestuurd. De kortingsbon kunt

u inwisselen bij aankoop van een willekeurige CD bij de Klas-

❏ Ja, ik word voor 712,95 per jaar lid van de Klassieke Zaken Club.

sieke Zaken Specialist. Deze bon is niet inwisselbaar voor contanten, niet bij aankoop van de Nationale Entertainmentbon

Naam

en niet i.c.m. andere acties of aanbiedingen.

❏ M ❏ V Geboortedatum

Word nu lid en profiteer direct!

U kunt zich direct inschrijven bij een van de 50 aangesloten KlasAdres

sieke Zaken Specialisten (zie de lijst op pag.2) en dan meteen het door u uitgekozen GRATIS welkomstgeschenk, de leden-

Postcode

Woonplaats

pas en de kortingsbon in ontvangst nemen. Wilt u zich via de afgebeelde bon aanmelden dan ontvangt u na betaling een

Telefoon

welkomstenvelopje thuis en kunt u bij de aangesloten Klassieke Zaken Specialist tegen inlevering hiervan uw GRATIS welkomst-

geschenk afhalen.

Ik machtig Abonnementenland, namens de Vereniging Klassieke Zaken, om tot wederopzegging het lidmaatschapsgeld 1 x per jaar te incasseren.

Liefhebbers van CLUB klassiek zijn lid van de Klassieke Zaken Club

KLASSIEKEZAKEN

Bank/giro rekening

Handtekening

Mijn Klassieke Zaken Specialist

Plaats 21-12-09 12:36 clubledenpas3.indd 1

Deze bon kunt u opsturen naar : Vereniging Klassieke Zaken Antwoordnummer 1812, 1910 VB Uitgeest.

Voor verkoopadressen en meer informatie www.klassiekezaken.nl of 035-6229370

portret

Gloednieuw Newton Classics brengt collector’s items ‘Oude vrienden’ worden de opnamen van het nieuwe Nederlandse label Newton Classics liefkozend genoemd. Daarmee is de toon meteen gezet: oude vrienden koester je. Dat doet Newton Classics door kwalitatief hoogwaardige opnamen van grote uitvoerders van weleer opnieuw aan de liefhebber te presenteren. En dat voor een prettige prijs.

Op de site van het label Newton Classics staan citaten van belangrijke figuren uit het culturele en wetenschappelijke verleden om zo de onschatbare waarde en legitimiteit van oudere opnamen te onderstrepen. Een van de citaten is afkomstig van OliverWendell Holmes, een negentiende-eeuwse Amerikaanse wetenschapper, dichter en medisch hervormer: ‘Neem een of twee keer per week gedurende enkele seizoenen een muziekbad en gij zult ontdekken dat dit voor de ziel betekent wat een waterbad voor het lichaam is.’ Newton Classics, een label met internationale aspiraties, biedt de luisteraar zo’n helend muzikaal bad van aantrekkelijk repertoire, uitgevoerd door bekende musici uit het niet al te verre verleden. Newton Classics, dat als thuisbasis het Friese Franeker heeft, is in 2009 opgericht door Theodoor Lap. Lap begon zijn carrière 26 jaar geleden bij Muziek Staffhorst in Utrecht, waarna hij in verschillende takken van de klassiekemuziekindustrie is gaan werken: op de internationale afdelingen van platenlabels als Deutsche Grammophon en EMI Classics, Harmonia Mundi en Warner Classics. Met de daar opgedane kennis en ervaring runt hij nu zijn eigen label.Alle opnamen voor Newton Classics worden doorTheodoor Lap persoonlijk geselecteerd. Daarbij worden geen muzikale dogma’s gehanteerd. Of de uitvoering nu www.klassiekezaken.nl

hebber een prachtig product leveren, met gloednieuwe begeleidende teksten en een schitterende verpakking in een eigentijdse stijl. Het kleine team van Newton Classics bestaat uit gepassioneerde mensen met liefde voor het vak. Hun doel is een catalogus op te bouwen van ongeveer 1500 titels waar vanaf het jaar 2013 ook gloednieuwe opnamen bij zullen zijn. De naam van het label en het logo, een vuurspuwende draak, zijn geïnspireerd op een tropisch paradijs,Lizard Island in de Great Barrier Reef van Australië, een van Laps favoriete plekken op onze planeet. ‘Op het eiland leven salamanders, in het Engels newts’, verklaart Lap. ‘De labelnaam Newton is een combinatie van de naam van dit beest, de verwijzing naar neutronen en dus naar dynamiek, en naar Newton als ontdekker in relatie tot de herontdekkingen van ons platenlabel.’

romantisch of op authentieke instrumenten gespeeld is, of de opname nu uit 1955 of 1990 afkomstig is, is niet relevant. Het gaat om de muzikale overtuiging en de uitvoeringskracht die de opnamen uitstralen. Met de eerste releases bewijst Newton Classics zijn bestaansrecht. Op de lijst prijken een anthologie van het Franse lied met de legendarische bariton Gérard Souzay (1918-2004) met onder meer liederen van Fauré, Duparc, Poulenc en Ravel, de Pianoconcerten en solowerken van Chopin door Jorge Bolet met het Orkest van Montréal onder leiding van Charles Dutoit en een uitgave van Katia & Marielle door Doron Nagan Labèque met muziek van een componist die hun handelsmerk is gewo r d e n : George Gershwin. Binnenkort verschijnen opnamen van Alicia de Larrocha, Walter Gieseking, Seiji Ozawa en Midori. Newton Classics kan door de lage exploitafauré, poulenc & Ravel Frédéric chopin Franse liederen pianoconcerten tiekosten opnamen Gérard Souzay Jorge Bolet, piano Orchestre Symphonique de Dalton Baldwin, piano Montréal olv. Charles Dutoit uitbrengen in kleine nc 8802 007 NC 8802008 2 cd oplagen en toch de liefaugustus 2010

HET PRESTIGIEUZE BRITSE LABEL HYPERION BRENGT ONDER DE NAAM HELIOS EEN GROTE HOEvEELHEID cD’S UIT vOOR EEN ScHERPE PRIjS...

...DeZe cD’s Zijn nu tijDelijk nog

aantrekkelijker geprijsD: € 7,95 i.p.v. € 11,95!*

O 2010 16 augustus*WINkEL ADvIESPRIjS, AANBIEDING GELDT T/M 1 SEPTEMBER 2010

Nederland Prinsengracht 17 1015 DK Amsterdam +31 (0)20 612 97 24 +31 (0)20 689 44 05 fax nl@codaex.com

Gesignaleerd

Het is de grote verdienste van Opus Arte dat het label steeds blijft zoeken naar nieuwe wegen en inspirerende allianties. We kennen het onder andere van de prachtige Royal Opera House Productions en, dichterbij, van de intensieve samenwerking met De Nederlandse Opera, die steeds weer resulteert in opmerkelijke opnamen. Uit het recente verleden noem ik Messiaens Saint François d’Assise, die internationaal in de prijzen viel, en de verfijnde opera Ercole amante van Francesco Cavalli. Nu gaat Opus Arte een nieuw avontuur aan met het Globe Theatre.

Ooit was het Globe Theatre de thuisbasis voor haast alle toneelstukken dieWilliam Shakespeare schreef. Nu is het, dankzij de Amerikaanse acteur Sam Wanamaker, veel meer dan dat. Het is een museum en een studiehuis geworden dat ware ambassadeursdiensten verricht waar het Engelands grootste dramatische dichter betreft.Tijdens workshops wordt zijn werk belicht en geïnterpreteerd. De beste regisseurs en acteurs bewijzen steeds weer dat Shakespeare klassiek en actueel is en dat hij de menselijke ziel als geen ander heeft gepeild. Opus Arte brengt nu een aantal zeer mooie producties op de markt die, ondanks het feit dat de concurrentie groot is, doen verlangen naar meer. De regisseur Dominic Dromgoole tekende voor een verfrissende, heldere Romeo & Juliet. Het onmogelijke liefdespaar wordt gevormd door Ellie Kendrick (Juliet) en Adetomiwa Edun (Romeo). Hun spel tussen extase en wanhoop maakt

www.klassiekezaken.nl

grote indruk en de sensualiteit tussen beiden is wiens donkere tonen perfect passen bij de luguecht en intens doorleefd. Shakespeares ernst en bere grappen van Jaques.Wat vooral opvalt aan humor, ja deze tragedie kent zeker ook lichtere deze in 2009 in het Globe Theatre opgenomen momenten, worden verfijnd gedoseerd tot aan de productie is de grote speelvreugde van de gehele cast.Alle acteurs lijken het wurggreep van het uiteindeuitstekend met elkaar te lijke noodlot toe. De koskunnen vinden en dat vertuums uit eind zestiende, leent een extra zinderende begin zeventiende eeuw zijn dimensie aan het geheel. een lust voor het oog en onDat al die kwaliteit op dvd derstrepen paradoxaal hoe overkomt, zegt veel over tijdloos deze tragedie is. Het de liefde en de fantasie geheel werd live opgenomen waarmee alles is vastgein het GlobeTheatre dat galegd en gemonteerd. rant staat voor intimiteit en Ben Johnson noteerde sfeer. Het moderne camerawerk met confronterende close-ups neemt de ooit over William Shakespeare dat zijn oeuvre niet bestemd was voor één eeuw maar voor de eeuwigtoeschouwer volkomen mee in het drama. As you like it is een niet minder intensieve kijk- heid. Beide producties van Opus Arte bewijzen ervaring. Deze pastorale komedie in de regie van dit op een artistiek hoogwaardige manier. Thea Sharrock zit vol kolder die nooit over de top gaat. De bezetting is ook hier eersteklas. Naomi door Willem Veldhuizen Frederick zet een uitbundige, vrouwelijke Rosalind neer. Orlando, de man die haar bemint, wordt vertederend naïef vertolkt door Jack Laskey. Voor geestige afleiding tijdens de amoureuze perikelen zorgen onder anderen Dominic Rowan, die LOVE’S LABOUR’S LOST As you like it Romeo & Juliet Regie:Dominic Dromgoole Regie:Thea Sharrock Regie: Dominic Dromgoole de oergeestige narTouchstoDVD OA 1035 D DVD OA 1032 D DVD OA 1029 D ne speelt, enTim McMullan,

Verfrissende, heldere Romeo & Julia van Dominic Dromgoole

augustus 2010

foto John haynes

Shakespeare rechtstreeks uit het Globe Theatre

Roel Dieltiens werpt eigenzinnige blik op Cellosuites

De Belgische cellist Roel Dieltiens is al jaren actief in de meest uiteenlopende ensembles. Hoewel de oude muziek binnen zijn activiteiten een zeer belangrijke plaats inneemt, beperkt hij zich lang niet alleen tot het spel op de historische cello. Hij speelt ook eigentijdse muziek in diverse ensembles en verleent zijn medewerking aan muziektheaterproducties. Op zijn nieuwste cd werpt hij een eigenzinnige blik op Bachs Cellosuites. Het label Etcetera legde zijn verrichtingen onberispelijk vast.

Roel Dieltiens laat zich niet gauw in een hokje dwingen en schuwt de uitdaging niet.Zo richtte hij een strijkersensemble op, Ensemble Exploration, waarmee hij op oude instrumenten repertoire uitvoert dat reikt vanVivaldi tot onbekende meesters uit de negentiende eeuw. In dit repertoire kan de cello een hoofdrol vervullen, zoals in celloconcerten vanVivaldi of strijkkwintetten van Boccherini, maar het kan ook gaan om muziek waarin de cello slechts een begeleidende functie in het ensemble heeft. Dat is eigenlijk kenmerkend voor alle activiteiten van Roel Dieltiens: hij heeft alles in huis om een groot solist te zijn maar schikt zich ook moeiteloos in de ensembles waarvan hij deel uitmaakt. Dat alles doet hij met grote overtuigingskracht en inlevingsvermogen. Bij die eigenzinnige houding is het belangrijk om een platenmaatschappij aan je zijde te hebben die je niet in een keurslijf dwingt. Sinds kort staat Dieltiens onder contract bij het label Etcetera.Het eerste resultaat van de samenwerking was een bijzondere

18 augustus 2010

cd met cellosonates vanVivaldi.De tweede productie is niet minder bijzonder: een dubbel-cd met de complete Cellosuites van Johann Sebastian Bach. Deze voor cellisten bijna heilige muziek is nog altijd enigszins met raadselen omgeven. Bach componeerde de zes suites toen hij tussen 1717 en 1723 kapelmeester was in KĂśthen.Hij schreef daar voornamelijk instrumentale muziek. Ook de Brandenburgse concerten en Das wohltemperierte Klavier stammen uit deze periode. Doordat het hof de calvinistische en dus muzikaal zeer sobere stroming aanhing, hoefde Bach niet, zoals vanaf 1723 in Leipzig, zorg te dragen voor het componeren van grote hoeveelheden kerkcantates. Daardoor had hij volop tijd voor instrumentale muziek.Wie precies de opdracht heeft gegeven voor de Cellosuites, die waarschijnlijk oorspronkelijk voor een ander instrument bedoeld waren,weten we niet maar het zestal vormt nog altijd de Olympus van het cellorepertoire.Dat er al tientallen uitvoeringen zijn,weerhield Dieltiens er niet van zijn hoogstpersoonlijke visie voor Etcetera op te nemen. Het is een bijzondere uitvoering geworden, waarin elke suite een heel eigen karakter krijgt, afhankelijk van de toonsoort waarin deze is gecomponeerd. Dat is geheel overeenkomstig de retorica van de barok waarbinnen iedere toonsoort stond voor een ander affect, een andere gemoedstoestand. Dan

maakt het voor de interpretatie nogal wat uit of je in G-groot speelt, zoals in de Eerste suite, of in cklein, zoals in deVijfde. Juist die verscheidenheid aan affecten wordt door Dieltiens tegen het licht gehouden en dat maakt dat de toch zo overbekende suites in deze uitvoering weer als gloednieuw klinken. De cellotoon is door Etcetera prachtig vastgelegd: wel direct, maar zonder de bijgeluiden die sommige andere uitvoeringen ontsieren. De intense muzikaliteit van Dieltiens en de prachtige geluidskwaliteit maken deze nieuwe opname van Bachs Cellosuites tot een van de allermooiste van dit moment. door Paul Janssen

Johann Sebastian Bach. Suites voor cello solo, BWV 1007-1012

Roel Dieltiens Etcetera KTC 1403 (2 cdâ&#x20AC;&#x2122;s)

Portret

foto merlijn doomernik

Dieltiens laat karakters van de toonsoorten spreken

www.klassiekezaken.nl

augustus 2010

Bach in Dordt - puur ĂŠn anders PUUR: O.A. AMSTERDAM BAROQUE ORCHESTRA & CHOIR NEDERLANDSE BACHVERENIGING GUSTAV LEONHARDT BARTHOLD KUIJKEN LISA JACOBS ANDERS: O.A. LES PERCUSSIONS CLAVIERS DE LYON CALEFAX COMPAGNIE CHANT DE BALLES DICK DE GRAAF KWARTET

OPERA- EN CONCERTREIZEN COMBINEER UW PASSIE VOOR MUZIEK MET REIZEN

(FOJFUFO WBO LMBTTJFLF NV[JFL PQ CJK[POEFSF MPDBUJFT JO IFU CVJUFOMBOE #JK )BOOJDL 3FJ[FO LVOU V VX QBTTJF WPPS SFJ[FO DPNCJOFSFO NFU VX MJFGEF WPPS PQFSBÂľT FO DPODFSUFO 8JK OFNFO V NFF OBBS EF NPPJTUF GFTUJWBMT FO WPPS OBBNTUF PQFSBIVJ[FO CJOOFO FO CVJUFO &VSPQB -BBU V CFUPWFSFO EPPS EF NV[JFL FO TGFFS UJKEFOT UPQVJUWPFSJOHFO

Kerst Cruise - Romantische Rijn 6-daagse cruise, 22 t/m 27 december Geniet op een luxe drijvend 5-sterren hotelschip. In de salon luistert u regelmatig naar het Klassiek Duo. De concerten en opera's in Essen, Frankfurt en DĂźsseldorf vormen de parels in de kroon. VRAAG NU DE FOLDER AAN!

17-26 september 2010

Bachfestival

De kerstreizen brochure is uit Wij hebben 10 mooie kerstreizen voor u samengesteld. Wat dacht u van Wiesbaden, Bad Kissingen, Praag, Wenen, Heidelberg, Weimar, Bad Homburg, Berlijn of Leipzig? Maak uw keuze en breng de kerst gezamenlijk met muziekvrienden door.

Dordrecht

VRAAG NU DE BROCHURE AAN! Ich freue mich in dir BWV133

Kijk op:

www.hannick.nl

Kaarten: www.bachfestivaldordrecht.nl

voor het actuele aanbod. Of vraag de brochure aan: 070 - 319 19 29

HANNICK REIZEN ZET DE TOON!

d 90x130_def.indd 1

Armand van Ommeren

Revisie en Reparatie Klassieke Quad Muziekapparatuur R E V I S I E Gespecialiseerd in 33/303 - 34/44 - 405 - FM3 - FM4 Revisie en nieuwbouw buizen Quad en elektrostatische luidsprekers in samenwerking met Quad Musikwiedergabe in Gering, Duitsland Kerkstraat 56 - 4854 CG Bavel - 0161 43 24 51 Uitgebreide informatie op www.quadrevisie.eu

23-10-2007 09:2

Podium

Noorderkerkconcerten:

inhaken op smartlappen en ruimtemuziek

Een kort en krachtig uurtje muziek zonder pauze, laagdrempelig en voor een bescheiden prijs in een geweldige ambiance. Niet vrijblijvend, steeds gericht op kwaliteit. Na afloop koffie of thee en wat nababbelen met de musici. Ziedaar het uitgangspunt van de Amsterdamse concertreeks die inmiddels tien jaar bestaat en gecentreerd is rond de Noorderkerk aan de drukbezochte Noordermarkt in het hart van de Amsterdamse Jordaan. Ook komend seizoen zal het weer elke zaterdagmiddag raak zijn, vijfendertig keer op rij.

D foto

eric de kuyper

De Noordermarkt is altijd een belangrijke uitwisselingsplaats geweest.Vroeger werden via de Prinsengracht handelswaren aangevoerd per schip. Tegenwoordig stroomt het plein iedere zaterdag vol met bezoekers uit de regio voor de ‘biologische boerenmarkt’, met onbespoten groente en fruit. Klanten kunnen hun wekelijkse bezoek aan deze markt ’s middags combineren met het uurtje muziek in de Noorderkerk. Een bewuste levenswijze én een gezonde portie cultuur, wat wil een mens nog meer?

Op zaterdag 11 september opent het nieuwe seizoen met een feestelijk jubileumprogramma voor buurtbewoners en marktbezoekers. De Noorderkerkconcerten bestaan precies tien jaar en daar past een uitbundig operaconcert bij, op een podium bij de ingang van de kerk. De Nieuwe Opera Academie zal favoriete operanummers uitvoeren, aan elkaar gepraat door Opera Pietje Piet Bos. De aanvangstijd wijkt af van de gebrui-

kelijke. Gewoonlijk begint het concertuurtje om twee uur ‘s middags. Op 11 september zijn bezoekers al vanaf elf uur welkom, met optredens door blazers van het Amsterdams Conservatorium en het Ricciotti Ensemble. De dag wordt besloten met heuse smartlappen: je bent in de Jordaan of niet.

PA’dam, het Amsterdam Viola Quartet en Ensemble Phoenix München van de partij. Kansen bieden aan jonge musici en nieuwe ensembles, dat was van oudsher een van de speerpunten van het beleid van de Stichting Noorderkerkconcerten. De combinatie van een historisch kerkgebouw met de aangrenzende markt leidde tot het idee van een ‘Marktplaats voor Muziek’. Maar er is meer cultuur in de buurt. De kerk zelf is ‘s zaterdags open van 11 tot 13 uur. Wandelend door de nauwe straatjes en langs de schilderachtige grachten is er altijd wel iets nieuws te ontdekken, zoals bijzondere historische panden, kleine musea, oude hofjes, ouderwetse en moderne winkeltjes, bruine cafés. En als dat niet genoeg mocht zijn, is er altijd nog de aangrenzende grachtengordel.

Jublieum wordt gevierd met opera, blazers en het Ricciotti Ensemble

In september en oktober zijn er Noorderkerkconcerten met ‘ruimtelijke muziek’ in de brede zin van het woord. Dat kunnen bijvoorbeeld meerkorige werken uit de zestiende eeuw zijn (Willaert, Gabrieli, Schütz), met verspreid opgestelde ensembles. Een andere keer klinkt er muziek van jonge componisten, speciaal geschreven met het oog op de akoestiek van de kerk (Ives Ensemble onder leiding van John Snijders). Dit vindt plaats in het kader van het thema Music, Space & Architecture, waarbij bezoekers in contact worden gebracht met allerlei theorieën over muziek en ruimte, geluidskunst en stadsgeluiden, concertzalen en koptelefoons, boomcars en stilte. Op 2 en 9 oktober zijn onder meer het koor

door Jos van der Zanden

Meer info is te vinden op www.noorderkerk.org augustus 2010

nadat een grootscheepse verbouwing een volwassen RABOzaal, een flexibele middenzaal en een intiemere LIMBURGzaal had opgeleverd. Bovendien werd de akoestiek grondig aangepast en geschikt gemaakt voor zowel theater als klassieke concerten. Direct bleek hoe lonend deze inspanning, een verbouwing van 45 miljoen euro, uiteindelijk is geweest. Het Limburgse publiek herontdekte de klassieke muziek: het afgelopen seizoen steeg het aantal bezoekers met maar liefst zeventien procent.

Dirigenten en musici zijn unaniem enthousiast over Parkstad Limburg. Jaap van Zweden noemde de RABOzaal in Heerlen al ‘een aanwinst voor de regio’. En Ton Koopman vond de zaal ‘heerlijk spelen.’ Programmeur Jos Roeden: ‘We zijn hard op weg om hét klassieke concertpodium van Limburg te worden. Na de verbouwing en de fusie met Kerkrade zijn we met vier theaterzalen de grootste theaterorganisatie van Zuid-Nederland geworden.Theater Heerlen voldoet inmiddels aan alle moderne akoestische eisen. Heerlen is daarom een perfecte plek voor klassieke muziek en dat willen we uitdragen.’ Onder de naam Parkstad Limburg Theaters vormenTheater Heerlen enTheater Kerkrade een samenwerkingsverband. Waar Theater Kerkrade vooral theater, cabaret en in juli het Orlando Festival onderdak biedt, is Theater Heerlen het centrum voor de klassieke series. Het Limburgs Symfonie Orkest heeft er een

22 augustus 2010

eigen serie met zo’n veertien concerten en daarnaast is er op symfonisch gebied de Gastorkestenserie. ‘De Gastorkestenserie is ons paradepaardje’, zegt Roeden, die samen met de adviseur en voormalig directeur van het Limburgs Symfonie Orkest John Floore verantwoordelijk is voor de klassieke programmering. ‘Het Residentie Orkest, het Rotterdams Philharmonisch Orkest, het Nederlands Philharmonisch Orkest en Nederlands Kamerorkest speelden voorheen nauwelijks in deze regio. Sinds de renovatie is daar verandering in gekomen en dat willen we verder uitbouwen. Deze orkesten nemen schitterend repertoire mee dat hier zelden op hoog niveau uitgevoerd werd door andere orkesten dan het Limburgs Symfonie Orkest. Met onder anderen Neeme Järvi,Yannick Nézet-Séguin en Yakov Kreizberg beschikken ze over chefdirigenten van internationale allure. Het is uniek voor Limburg dat we deze orkesten aan ons hebben kunnen binden. We willen ons in de toekomst sterk maken om alle belangrijke internationale orkesten naar Limburg te halen.’ De Gastorkestenserie zal daarom een van de speerpunten van de programmering blijven.

Een ander terugkerend fenomeen is de Artist in Residence. ‘We willen elk seizoen een Nederlandse musicus een plek geven. Die krijgt een soort carte blanche en kan een aantal concerten naar eigen inzicht invullen.Vorig seizoen stond de violiste Liza Ferschtman centraal. Komend seizoen is de beurt aan de celliste QuirineViersen.’ Het klassieke programma in Heerlen wordt gecompleteerd door de Serie Barok, met onder andere Les Muffatti en Concerto Köln, een Koorserie, veel aandacht voor opera, die een lange traditie in Heerlen kent en pianorecitals met onder anderen Paolo Giacometti en Emanuel Ax. ‘We zijn er trots op dat we Emanuel Ax hebben kunnen boeken. Het is het enige concert dat deze Amerikaanse meesterpianist het komende seizoen in Nederland geeft. Dat zegt toch wel iets over Theater Heerlen.’

Yakov Kreizberg, Yannick NézetSéguin en Neeme Järvi komen naar Heerlen

door Paul Janssen

Meer informatie: www.parkstadlimburgtheaters.nl

M foto’s (vlnr) marco borggreve / Ronald Knapp

klassieke centrum van het Zuiden De inhaalslag van Theater Heerlen is definitief een feit. In april 2007 opende het theater zijn deuren

YAKOV KREIZBERG

Parkstad Limburg,‘hét

YANNICK Nézet séguin

INTERVIEW

gesignaleerd

Opnemen voor de eeuwigheid

Grootheidswaanzin? Of een vooruitziende blik? In elk geval getuigt het van moed om een cd-maatschappij, een kleintje nog wel, de naam Aeon te geven. Het Oud-Griekse woord betekent zoiets als ‘ondefinieerbare tijdsruimte’ en ‘eeuwigheid’. Alsof het duurzaam bestaan van de opnamen in de naam van de maatschappij gevangen moest worden. Vanaf half augustus biedt Aeon de cd’s in Nederland aan voor de halve prijs.

M Moed was Damien Pousset niet vreemd toen hij in 2000 werkzaam was bij een van de grootste Franse uitgevers van hedendaagse muziek, Henry Lemoine, en bedacht dat al die schitterende Franse muziek toch ook op een of andere manier in klinkende noten vastgelegd moest worden. Met steun van de uitgever richtte hij de cd-maatschappij Aeon op. Inmiddels is het bijna tien jaar geleden dat de eerste cd verscheen, Solos van Michael Jarrell (AECD 0101), en is het label uitgegroeid tot een volwaardig ‘merk’ dat staat voor kwaliteit en, inderdaad, duurzaamheid. Omdat de hedendaagse Franse muziek ook tien jaar geleden geen al te winstgevende business was, besloot Pousset in 2003 een wat breder blikveld te kiezen en ook bijzondere opnamen van klassieke muziek op de markt te brengen. Met AECD 0313, Haydnkwartetten door QuatuorYsaÿe, was

deze klassieke lijn een feit.Toch duurde het nog tot 2005 eer Aeon zich losmaakte van uitgeverij Lemoine. In dat jaar verliet Pousset de uitgeverij om Ensemble Contrechamps in Genève te gaan leiden. Omdat hij de cd-maatschappij niet wilde achterlaten, verkreeg hij het eigendom. Een tweede impuls kwam van een Finse percussioniste. Ze groeide uit tot ‘Miss Aeon’ en werd met dezelfde vaart ‘Mrs. Pousset’. ‘Eigenlijk ben ik de enige die zich fulltime met het label bezighoudt’, zegt Kasia Pousset nu. Hoewel het label inmiddels verkocht is aan het Belgische Outhere dat ook Alpha en Fuga Libera onder zijn hoede heeft, vormt het echtpaar Pousset nog steeds de drijvende kracht achter het label. ‘Een

luxepositie’, vindt Kasia Pousset. ‘We brengen alleen muziek uit die wij mooi vinden. En dat is tegenwoordig breder dan alleen de Franse hedendaagse muziek.’ Die verbreding demonstreert ze door twee van haar favoriete opnamen van de laatste tijd te noemen: Speakings van Jonathan Harvey (AECD 1090) en de complete cellowerken van de Finse componiste Kaija Saariaho (AECD 0637). Op klassiek gebied loopt ze nog steeds warm voor Griegs Peer Gynt, compleet met de gesproken theaterteksten in het Frans, Duits en Engels (AECD 0530). ‘De hedendaagse muziek blijft een speerpunt, maar hoe het met de klassieke muziek verder gaat, weet ik niet’, zegt Pousset.‘De laatste tijd is er een nieuwe richting bijgekomen die steeds meer plaats en tijd inneemt: de muziek van de middeleeuwen en de renaissance. Ensemble Musica Nova neemt voor ons op en als je luistert naar de registratie van Ockeghems Missa Cuiusvis toni (AECD 7053) begrijp je direct waarom onze aandacht hiernaar uitgaat.’ Het label mag dan tien jaar bestaan, de passie van de grondlegger en zijn vrouw is nog steeds onverminderd groot. ‘Aeon aarzelt nooit om zich bij ons uit te nodigen’, zei Damien Pousset al eens. ‘Het is er als we aan tafel zitten, als we de kinderen naar school brengen en zelfs in de slaapkamer waar we ’s avonds laat dromen van de schitterende bestemmingen die onze discografische nakomelingen krijgen.’

Aeon levert exclusieve klasse voor halve prijs

door Paul Janssen

Meer informatie: www.outhere-music.com

www.klassiekezaken.nl

augustus 2010

ETCETERA

CHANDOS

CARUS

JOSEPH GABRIEL RHEINBERGER Missa e Motetti Kammerchor Saarbrücken Georg GrünCracovia / Penderecki

GUSTAV MAHLER Symphonie No.7 Residentie Orkest Neeme Järvi

LUIGI BOCCHERINI Symphonies No.3,8&21 London Mozart Players Matthias Bamert

CARUS 83410

CHAN 10604

CHSA 5079

DAVID PETERSEN Speelstukken B’Rock XS

GLYNDEBOURNE

ANTONIN DVORAK Rusalka Glyndebourne / LPO / Behlolavek GFO 00709

KTC 4032

SIGNUM CLASSICS

NAXOS

PHILIP GLASS String Quartets 1-4 Carducci Quartet

ERIC WHITACRE Choral Music Elora Festival Singers

8559636

JOHN DOWLAND Burst forth my tears 8578015

8559677

SIGNUM CLASSICS

PENTATIONE CLASSICS

SWIMMING OVER LONDON The King’s Singers SIGCD 192

ONYX

HECTOR BERLIOZ Symphonie fantastique Pittsburgh Symphony Orchetsra Janowski

DUKAS L’ apprenti sorcier RAVEL Ma mere l’ oye KOECHLIN Bandar-log Strasbourg / Marc Albrecht

PTC 5186338

FRANCIS POULENC La figure humaine Tenebrae SIGCD 197

PTC 5186336

IVAN FISCHER & BUDAPEST FESTIVAL ORCHESTRA ROBERT SCHUMANN Violin Sonatas 1-3 Ilya Gringolts, Peter Laul

DVORAK - Slavonic Dances CCS 90210

ONYX 4053

“ ... this is the stuff of dreams”

International Record Review over Mahler 4

EERDER VERSCHENEN:

CCS 26109

CCS 90110

CCS 30010

ROBERT SCHUMANN Viollin Concerto, Violin Sonata No.2 Philippe Graffin, Deutsche Radio Philharmonie, Poppen ONYX 4062

ACCENT JOHANN SEBASTIAN BACH Cantatas Vol.11-“Weinen, Klagen, Sorgen, Zagen” La Petite Bande/Sigiswald Kuijken

ACC 25311

ETCETERA

BRIDGE

FESTIVAL OUDE MUZIEK 2010 LOUIS QUATORZE

PETER LIEBERSON Red Garuda/Rilke Songs/Bagatelles Peter Serkin/Lorraine Hunt Lieberson BRIDGE 9317 SPECIALE AANBIEDING

LSO

“A feast. It’s Versailles!” Diapason Magazine, France ❦ A unique 20 CD set celebrating over 40 composers of the French Baroque. ❦ MBF 1108

JOHANN SEBASTIAN BACH Complete Suites for Cello Solo Roel Dietiens KTC 1403

OPUS ARTE SERGEI RACHMANINOV Symphony NO.2 LSO/Valery Gergiev LSO 0677

MEDICI ARTS

RICHARD WAGNER Die Walküre Westbroek/Wottrich/Youn/Dohmen/ Breedt / Bayreuth Festival Orchestra/ Thielemann HENRY PURCELL The Fairy Queen Dexter/Milson/Orchestra of the Age of Enlightenment William Christie OA 1031 STRAUSS/RAVEL Metamorphosen/Piano Concerto Helene Grimaud/Chamber Orchestra of Europe, Vladimir Jurowski

OA 9002

WILLIAM SHAKESPEARE As You Like It Romeo & Juliet Love Labor’s Lost OA 1032

OA 1029

OA 1035

RICHARD TOGNETTI

BIS

NIEUW

ANTONIN DVORAK Violin Concerto Richard Tognetti Nordic Chamber Orchestra/ Lindberg

3078738

HYPERION

JOHANN SEBASTIAN BACH Cantatas Vol.46 17/19/45/102 Bach Collegium Japan/Suzuki BISSA 1851

WOLFGANG AMADEUS MOZART Violin Concertos Richard Tognetti VERKRIJGBAAR EIND AUGUSTUS BIS 1708 EERDER VERSCHENEN OP ABC CLASSICS

BISSA 1754 Sonatas for Violin and Keyboard ABC 476 8051

TAUBERT/ROSENHAIN Romantic Piano Concertos vol.51 Shelley/Tasmanian Symphony Orchestra CDA 67765

Sonatas & Partitas for Solo Violin ABC 476 6405 Violin Concertos ABC 476 5691

Nederland Prinsengracht 17 1015 DK Amsterdam +31 (0)20 612 97 24 +31 (0)20 689 44 05 fax nl@codaex.com

België | Belgique Larenstraat 58 3560 Lummen +32 (0)13 35 20 60 +31 (0)13 55 67 50 fax be@codaex.com

CD BESPREKINGEN orkest

orkest

LUIGI BOCCHERINI

RICHARD STRAUSS, ANTON WEBERN

London Mozart Players o.l.v. Matthias Bamert

Chicago Symphony Orchestra o.l.v. Bernard Haitink

CHANDOS CHAN 10604

CSO-RESOUND CSOR 901 1002

Symphonies

et ruim zestig jaar is The London Mozart Players het oudste kamerorkest van het Verenigd Koninkrijk. En het handelsmerk van dit ge-

zelschap, de cd-serie ‘Contemporaries of Mozart’, houdt zich al jaren staande. Logisch: er valt in het achttiende-eeuwse muzikale landschap nog altijd veel te ontdekken. Niet zozeer ondergewaardeerde componisten – dirigenten als Werner Ehrhardt hebben de beste inmiddels wel onder het stof vandaan gehaald – maar onbekend werk van grotere meesters. Zijn deze minderbedeelde werken nu altijd zo veel slechter dan hun broers of zussen die bijkans altijd volle zalen trekken? Lang niet altijd: luister maar naar deze cd met drie symfonieën van Boccherini. Nog steeds baren zijn menuetten opzien, waarschijnlijk vooral omdat het geen ‘echte’ menuetten zijn. Met hun duidelijk onderverdeelde, relatief langzame driekwartsmaat vormen ze zo ongeveer de galante evenknie van de barokke polonaise. Maar ook de rijkbedeelde middenstemmen – Boccherini was van nature cellist – geven zijn symfonieën een apart karakter. Muzikale eenvoud en melodieuze lijnen, in een fraaie verpakking van de vriendelijkste instrumentale tinten: het zijn de sterke punten van Boccherini’s muziek, die bij de London Mozart Players nog altijd in goede aarde vallen.

Verrassende symfonieën van Boccherini

ANDREW VAN PARIJS

Ein Heldenleben, Im Sommerwind

nlangs verraste Haitink met een nieuwe opname van Richard Strauss’ Eine Alpensinfonie uit Londen. Een halfjaar na die live-uitvoeringen legde hij Ein Heldenleben vast in Chicago. Hiermee treedt hij in de

voetsporen van Willem Mengelberg, die het werk eveneens tweemaal op de plaat heeft gezet en er zowel met het Concertgebouworkest als met een Amerikaans orkest een opname van heeft gemaakt. Haitinks Amsterdamse opname is veertig jaar oud, zodat ik benieuwd was naar zijn huidige visie op deze cd. De verschillen in interpretatie blijken niet eens zo groot, maar de aanpak doet op enkele plaatsen nog iets vrijer aan. Zoals bekend, is deze muziek de somptueuze klank van het Concertgebouworkest op het lijf geschreven, maar de diep sonore en briljante klank van het Chicago Symphony Orchestra past er niet minder goed bij. Met zijn solopartij voegt de concertmeester Robert Chen zich uitstekend in het fraaie geheel. De koppeling met Weberns Im Sommerwind, een vroeg orkestwerk uit 1904 met invloeden van Wagner en Richard Strauss, is een vondst. Het boetseren van de weelderige orkestklank en het uittekenen van de lome sfeer zijn een kolfje naar Haitinks hand en hiermee voegt hij een interessante titel toe aan zijn discografie.

Nieuwe Haitink uit Chicago is een aanwinst

NIEK NELISSEN

concert

orkest

GUSTAV MAHLER Symphony no. 7

LUDWIG VAN BEETHOVEN Complete piano concertos

Residentie Orkest o.l.v. Neeme Järvi

Paul Lewis, BBC Symphony Orchestra o.l.v. Jirí Belohlávek

CHANDOS CHSA 5079 (SACD)

HARMONIA MUNDI HMC 902053-55 (3 CD’S)

ankzij de samenwerking van Chandos met het Residentie Orkest is in de afgelopen jaren veel onbekend repertoire afgestoft, vaak van Nederlandse makelij. Nu lijkt de tijd van de Mahler-Bruckner-traditie

weer aangebroken. Mahlers Zevende bij het Residentie Orkest, dat is pure nostalgie! In 1909 ging de componist namelijk zelf voor de laatste keer naar Nederland om dit monstrum van ruim zeventig minuten te dirigeren. ‘Ik kan me niet heugen, dat ooit een werk met meer precisie werd ingestudeerd’, herinnerde een musicus zich. ‘Niemand vond het prettig dat Mahler al bij de eerste maat een opmerking maakte over een motief dat hij anders gespeeld wilde zien. Het was bijna ruzie, het liep net niet uit de hand.’ Geen wonder, bij Mahlers Zevende moet een dirigent kleur bekennen. Wil hij de bijnaam ‘Lied der Nacht’ eer aandoen, waarbij een stille duisternis via spookachtige intermezzi overgaat in een idyllische en uiteindelijk triomfantelijke morgenstond, dan klinkt deze symfonie heel anders dan bij een ‘no-nonsense’ structuralistische opvatting. Neeme Järvi tendeert naar het laatste. Bij hem geen overdreven geheimzinnigheid in het openings-Adagio, maar hij weet wel de grilligheid en de romantisch-fantastische momenten ten volle uit te buiten.

Mahlers Zevende zonder overdreven geheimzinnigheid

JOS VAN DER ZANDEN BASIA JAWORSKI augustus 2010 2010 2 6 augustus 26

aul Lewis biedt met zijn drie cd’s tellende uitgave van Beethovens pianoconcerten twee uur en zesenvijftig minuten muziek. Meer dan

voldoende voor een avond luisterplezier, maar vooral een mooie gelegenheid om Lewis’ interpretatie van deze werken in zijn geheel te leren kennen. Lewis, leerling van Joan Havill en Alfred Brendel, heeft de concerten opgenomen met het BBC Symphony Orchestra onder leiding van Jirí Belohlávek. De pianist heeft met de box een ferme stap gezet in de uitbreiding van zijn Beethovendiscografie; eerder heeft hij de pianosonates van de Weense classicus vastgelegd, waarvan het vierde deel door het blad Gramophone in 2008 is uitgeroepen tot ‘Recording of the year’. Ook Lewis’ lezing van de pianoconcerten verdient de aandacht. Het evenwichtige toucher van de Engelsman brengt een prettig soort luistergemak met zich mee: frivole loopjes en zwaarmoedige inzetten klinken in balans. Adagio’s en Largo’s rollen zangerig uit de luidsprekers en in de daaropvolgende snelle delen laat Lewis de melodielijnen al even natuurlijk ademen. Dat het klikt tussen pianist en dirigent lijdt geen twijfel. Belohlávek en het orkest voegen zich naadloos in Lewis’ milde aanpak.

Lewis laat Beethoven natuurlijk ademen

FREDERIKE BERNTSEN

CD BESPREKINGEN concert

concert

TAUBERT, ROSENHAIN The Romantic piano concerto, vol. 51

KRZYSZTOF PENDERECKI Violin concerto no. 1, Horn concerto

Howard Shelley,Tasmanian Symphony Orchestra

Robert Kabara, RadovanVlatkovic, Sinfonietta Cracovia o.l.v. Krzysztof Penderecki

HYPERION CDA 67765

CHANNEL CLASSICS CCS SA 30310 (SACD)

ilhelm Taubert (1811-1891) en Jacob Rosenhain (1813-1894) waren jongere tijdgenoten van de pianogiganten Robert Schumann, Felix Mendelssohn-Bartholdy, Franz Liszt en Frédéric Chopin.

Componisten die gezien hun hoge opusnummers tegen de klippen op hebben geschreven, maar nu bijna helemaal zijn vergeten. Beiden hebben slechts twee concerten voor piano en orkest gecomponeerd.Van die vier zijn er op deze cd in totaal drie opgenomen. In hun eigen tijd waren zij zeer gerespecteerde meesters van wie hoge verwachtingen bestonden. Hun muziek is coherent en knap geschreven. Taubert en Rosenhain mogen postuum blij zijn dat hun schatten - want dat zijn het - zijn opgegraven en nu opnieuw worden gepresenteerd in een interessante reeks. Het is wel de enige manier waarop hun muziek nog eens een kans krijgt, want op eigen kracht dringt ze niet meer door. Neemt u plaats tussen het publiek van omstreeks 1840. U weet van niets, bent niet belast en schrijft net als Robert Schumann een recensie over deze pianistische hoogstandjes. Schumann was er verzot op en we zouden ons ook in dezen best iets aan zijn oordeel gelegen mogen laten liggen.

Uit de schatkamer van vergeten componisten

JURJEN VIS

ij deze liveopnamen uit 2009, gemaakt in Krakow en Katowice, dirigeerde de toen 75-jarige Penderecki zelf. Handelsmerk van zijn latere werk vormen

grote romantische gevoelsontladingen, waardoor hem wel het etiket ‘postmoderne klassieker’ is opgeplakt.Toch is hij genoeg avant-gardist gebleven om niet te vervallen in kopieën van oude structuren,laat staan muziekstijlen.Melodisch en ritmisch blijft zijn complexe muziek origineel en toch toegankelijk. Luister naar het indrukwekkende, heftige Vioolconcert uit 1977, waarin een donkere melodiek wordt afgewisseld met obsederende klankclusters. Bepaald geen virtuozenconcert, al heeft de violist een complexe en lastige solopartij. Robert Kabara is daarvoor uitstekend toegerust en de componist inspireert de Sinfonietta Cracovia tot topprestaties. HetVioolconcert duurt ruim veertig minuten, maar het veel kortere Hoornconcert uit 2008 is meer dan een toetje. Ondanks de ondertitel ‘Winterreise’ mist het de eenzame vertwijfeling van Schuberts liederencyclus: de winterse natuur heeft gediend als inspiratiebron voor een lofzang op de jacht. Langs berg en dal klinkt hoorngeschal. Beter dan vanVlatkovic, met Penderecki zelf als dirigent, kunnen we ons dit aantrekkelijke werk niet wensen, en de sacd klinkt levendig en helder. Een bijzonder document voor de muziek van een van de grootste nu levende componisten.

Penderecki dirigeert eigen aantrekkelijke muziek

GERARD SCHELTENS

vocaal

REGER, SUTERMEISTER, HINDEMITH Liederen

HUGO WOLF

Dietrich Fischer-Dieskau, Ulrich Bremsteller, Aribert Reimann

Mörike-Lieder Dietrich Henschel, Fritz Schwinghammer

AUDITE 95.637

FUGA LIBERA FUG 568 (2 CD’S)

e zou denken dat we alles al gehoord hebben van Dietrich FischerDieskau nadat hij in 1993 officieel een punt achter zijn actieve zangcarrière had gezet. Niet dus. Er zijn nu onbekende radio-opnamen van hem

uitgebracht. De cd met geestelijke liederen voor zang en orgel van Max Reger en liederen met pianobegeleiding van Hindemith is zeker een grote verrassing. Niet zozeer om de zang van Fischer-Dieskau, want hoe kan deze grootmeester ons nog verrassen of teleurstellen? Hij is een monument, een onovertroffen voorbeeld voor zangers en andere musici, het toonbeeld van perfectie in techniek en interpretatie.Wat deze cd extra bijzonder maakt, is het onbekende repertoire. De liederen van Hindemith zijn ondanks hun moderniteit zeker de moeite waard, maar de geestelijke liederen van Reger voor zang en orgel zijn een ware ontdekking! Het is magnifieke, gedragen, reflectieve muziek vol invloeden van Bach. In het ‘Passionslied’ uit 1898 speelt het orgel een Bach-achtig contrapuntisch weefsel, terwijl Fischer-Dieskau in een koraalachtige partij het lijden van Jezus op bewogen wijze bezingt. In ‘Ich sehe dich in tausend Bildern’ schildert Reger de tekst met duizend harmonische kleuren, waarbij hij op het woord ‘Maria’ een stralend C-groot-akkoord neerzet. Een formidabele cd.

Onbekende Fischer-Dieskau met verrassende Reger

DORON NAGAN www.klassiekezaken.nl WWW.KLASSIEKEZAKEN.NL

n het herdenkingsjaar 2010 gaat veel aandacht uit naar de jubilarissen Chopin en Mahler, terwijl anderen minder in de belangstelling staan.

Hugo Wolf bijvoorbeeld. Deze laatromantische componist zag honderdvijftig jaar geleden het levenslicht en sloeg nieuwe wegen in op het gebied van het Duitse lied. Als directe opvolger van Schubert en Schumann introduceerde hij het wagneriaanse klankidioom binnen het kunstlied: de ‘unendliche Melodie’ met veel chromatiek, dissonanten en complexe harmonisaties. Dat maakt zijn muziek niet snel toegankelijk, maar wie eenmaal vertrouwd is met zijn stijl, ontdekt algauw een ongekende wereld aan klankrijkdom en expressie. Wolf is bij een gerenommeerd Wagner-zanger als de bariton Dietrich Henschel vanzelfsprekend in goede handen. Dit bewijst hij op de liveregistratie van de Mörike-liederen, vorig jaar opgenomen in de Weense Ehrbarzaal met Fritz Schwinghammer aan het klavier. Henschel groeit als zanger nog altijd. Zijn timbre wordt warmer en ronder en doet her en der denken aan de liedlegende FischerDieskau. En dat geldt ook voor zijn interpretatie.Alle 45 liederen op deze dubbel-cd voorziet hij van een individuele sfeer waarbij telkens de tekst het uitgangspunt vormt. Het begeleidend boekje maakt hij overigens met zijn heldere dictie bijna overbodig.

Ideale Wolf-vertolking van Dietrich Henschel

FRANS JANSEN augustus 2010 2010 27

ADVERTORIAL

CD BESPREKINGEN vocaal

FRANZ SCHUBERT Die schöne Müllerin Mark Padmore & Paul Lewis

DE BESTE MUZIEK D VAN NU IN TOONZETTERS Ook in majeur klinkt mineur door Kom luisteren naar de beste tien hedendaagse HARMONIA MUNDI USA HMU 907519

e musicoloog Alfred Einstein heeft eens geschreven dat alle muziek, ook de vrolijkste, uiteindelijk tevens een immanente droefheid bezit.

composities van het afgelopen jaar tijdens Toonzetters, het toonaangevende evenement voor en van de componist en uitvoerende in de hedendaagse gecomponeerde muziek. Op 28 en 29 augustus krijg je als bezoeker de kans deze selectie alsnog te horen in het Muziekgebouw aan ’t IJ.

Toonzetters heeft rondom de beste nieuwe Nederlandse werken uit het afgelopen jaar een gratis toegankelijk programma samengesteld. Tijdens het afsluitende concert wordt zowel de Buma Toonzetters Prijs als de SENA Performers Toonzetters Prijs uitgereikt, beide bestaande uit een bedrag van E10.000,- De Buma Toonzetters Prijs wordt door een internationale vakjury toegekend aan de componist van de beste nieuwe Nederlandse compositie uit het voorgaande jaar. De SENA Performers Toonzetters Prijs is bestemd voor de musicus, het ensemble of het orkest dat de première van dit werk heeft uitgevoerd. De drie genomineerde componisten voor de Buma Toonzetters Prijs zijn: Seung-Ah Oh, Aliona Yurtsevich en Wilbert Bulsink. Daarnaast zullen er werken uitgevoerd worden van Peter Adriaansz, Justin Christensen, Ezequiel Menalled, Klas Torstensson en Diderik Wagenaar. Gevestigde musici als Ralph van Raat en ensembles als het Nieuw Ensemble, Asko | Schönberg, Het Brabants Orkest en vele anderen spelen deze avontuurlijke nieuwe muziek in vier gratis toegankelijke concerten.

MUZIEKGEBOUW AAN ’T IJ, AMSTERDAM ZATERDAG 28 EN ZONDAG 29 AUGUSTUS; 17:00 UUR EN 20.15 UUR

Meer informatie over het programma, de componisten en hun werken is te vinden op: www.toonzetters.nl GRATIS TOEGANKELIJK

Of deze uitspraak een keiharde waarheid is, valt misschien te betwijfelen, maar dat ze waar is als het om de muziek van Schubert gaat, lijkt mij een feit. De twintig liederen die samen Die schöne Müllerin vormen, zijn vol immanente droefheid. Hoewel de eerste helft oppervlakkig gezien overstroomt van optimistische verliefdheid, klinkt er steeds mineur door het majeur heen. Het hoorbaar maken van deze lagen vraagt om musici van niveau. De tenor Mark Padmore en zijn begeleider Paul Lewis beschikken over alle middelen om zo’n rijke, ambivalente interpretatie te creëren. Zelfs in ‘Ungeduld’ neemt de pianist de gelegenheid te baat om de subtiele donkere kleuren in de tussenspelen verfijnd te accentueren. Padmore toont zich als colorist en invoelend psycholoog geenszins de mindere van Lewis. In ‘Tränenregen’ legt hij een onsentimentele proeve van bekwaamheid af. De mogelijke afwijzing wordt zeer voelbaar voor wie aandachtig luistert. ‘Der Jäger’ is vol vurige haat en doet voorvoelen dat de liefde van de molenaarsgezel het niet gaat redden. ‘Des Baches Wiegenlied’ klinkt smartelijk en troostend tegelijk. Een uitstekende prestatie. WILLEM VELDHUIZEN

koor

SAMUEL SCHEIDT Cantiones sacrae Vox Luminis o.l.v. Lionel Meunier RICERCAR RIC 301

oen Samuel Scheidt in 1619 in Bayreuth was om het nieuwe orgel van de Stadtkirche in te wijden, ontmoette hij daar Michael Praetorius en Heinrich Schütz.Met enige fantasie kun je je voorstellen hoe de gesprekken tussen

de drie muzikale kopstukken zijn verlopen. Zij hadden zojuist aan de kathedraal van Magdeburg een aantal composities geleverd naar de modernste muzikale maatstaven. Scheidts reputatie berustte op dat moment nog hoofdzakelijk op zijn kundigheid als organist – hij was van 1603 tot 1608 leerling van Jan Pieterszoon Sweelinck in Amsterdam – en op een uitzonderlijk groot aantal gepubliceerde orgelwerken. Maar ook de concertante vocale stijl die Schütz zich eerder in Italië had eigengemaakt en met succes in het Duitse muziekleven had geïntroduceerd, bleek Scheidt bijzonder goed te passen.Vertonen de Cantiones sacrae (Hamburg, 1620) nog wel enige Noord-Duitse renaissancistische trekken, zijn latere Geistliche Concerten hebben meer diversiteit door een veelheid aan nieuwe Italiaanse stijlelementen: dubbelkorigheid met allerlei vraag-en-antwoordeffecten, solopassages met expressieve melodielijnen en het gebruik van obligate instrumentale begeleiding.Natuurlijk vraagt een dergelijke muzikale rijkdom om een kraakheldere uitvoering waarin geen enkel effect verloren gaat, en dat isVox Luminis wel toevertrouwd.

Geen effect gaat verloren van Scheidts rijke muziek

ANDREW VAN PARIJS augustus 2010 2010 2 8 augustus 28

koor

ARVO PÄRT

JAN PIETERSZOON SWEELINCK

Pilgrim’s song

Derde boek der Psalmen Davids

Voces Musicales,Tallinn Sinfonietta o.l.v. Risto Joost

Gesualdo Consort Amsterdam o.l.v. Harry van der Kamp

ESTONIAN RECORD PRODUCTIONS ERP 2309

GLOSSA GES 922404-NL (BOEK + 3 CD’S)

veral ter wereld sieren zijn werken koorprogramma’s, meestal als aanvulling op of ter omlijsting van klassiek repertoire. Het geheim

van de in 1935 geboren Arvo Pärt schuilt in het muzikale vocabulaire, dat het midden houdt tussen kunst- en cultmuziek. Ook op deze cd met vijf fascinerende koorwerken worden indrukwekkende sferen opgeroepen door langzame ritmische, melodische en harmonische verschuivingen. De muziek is steeds doorzichtig, kleurrijk en bovenal expressief. Nu eens hoor je een gemodificeerd gregoriaans, zoals in Summa (1977) of serene samenklanken als uit de renaissance (Nunc dimittis, 2001), dan weer is er een avant-gardistische dissonantiegraad (Ein Wallfahrtslied, 1984), maar overal regeert de innige spiritualiteit die Pärt zoveel successen heeft bezorgd. Deze cd is vorig jaar opgenomen door de Estlandse Radio en getuige de foto’s in het boekje heeft de componist daar zelf aan meegewerkt. Dat heeft zich uitbetaald, want het zijn fabelachtig mooie uitvoeringen. Met name het Te Deum voor drie koren en strijkers uit 1984 mag in geen cd-kast ontbreken, want het vormt een van de hoogtepunten van Pärts oeuvre. In dit lange, minimalistische stuk is onder meer een geprepareerde piano van de partij als ook een geluidsband van een windharp, ten behoeve van een onophoudelijke bourdonklank.

Innige spiritualiteit van Arvo Pärt

JOS VAN DER ZANDEN

agelijks kuierde hij vanuit zijn woonhuis aan de Koestraat langs de Oudezijds Achterburgwal naar de Oude Kerk, zijn werkterrein. Daar

repeteerde Sweelinck met een select groepje zangers zijn meerstemmige cantiones en psalmen. Zou hij ooit hebben kunnen vermoeden dat diezelfde muziek daar vierhonderd jaar later nog zou klinken? ‘Het Sweelinck Monument’, waarin alle vocale werken op zeventien cd’s worden uitgebracht, is een echte tour de force. Het werd mogelijk doordat Harry van der Kamp van het Gesualdo Consort vele koppen op het juiste moment de goede richting op kreeg. Groots en degelijk opgezet: alle cd’s fraai verpakt in handzame en informatieve, oranje boeken. En toch geen commercieel gedoe: alles gewoon in het Nederlands, overzichtelijk en deskundig geannoteerd door onder anderen Pieter Dirksen. Geen wonder dat de serie al meerdere malen in de prijzen is gevallen.Verschenen is nu de derde van de vier psalmbundels zoals die in 1614 in de Warmoesstraat werden gedrukt. Het is Sweelinck op het allerhoogste niveau, met soms zes-, zeven- en achtstemmige zettingen, nu eens nagenoeg homofoon, dan weer gekunsteld contrapuntisch. Je hoort steeds eerst de psalmmelodie, daarna de zetting. Alsof de componist je zegt: kijk, dáárop heb ik mijn fantasie botgevierd.

Groots monument voor Sweelinck

JOS VAN DER ZANDEN

piano

LUDWIG VAN BEETHOVEN

Piano sonatas op. 109, 110, 111

Piano sonatas, vol. 3

Elisabeth Leonskaja

Angela Hewitt

MDG GOLD MDG 943 1622-6 (SACD)

HYPERION CDA 67797

eethoven schreef zijn laatste pianosonates (opus 109, 110 en 111) tussen 1820 en 1822 – de componist was doof toen hij met zijn kroontjespen deze werken op het papier kraste. De uitgever Schlesinger

vroeg hem in mei 1820 drie sonates in drie maanden te schrijven. Beethoven nam de opdracht aan, maar deed er, druk bezig met onder meer de Missa solemnis, wat langer over. De tweeëndertig sonates van Beethoven behoren tot het ijzeren pianistenrepertoire en zijn talloze keren vastgelegd door de beste vertolkers. Elisabeth Leonskaja heeft de slottrilogie eind vorig jaar opgenomen. Deze grande dame bespeelt een Steinway uit 1901, een vleugel met een donker timbre waar ze uitstekend mee uit de voeten kan. Zo laat Leonskaja, meesteres van de timing, in opus 110 (Sonate nr. 31) een razend spannend Allegro molto horen. Met een pezige aanslag voorziet de Russische de noten van een lichtgevend randje, en even later horen we zijdezacht glanzende passages. In het swingende ritme van de Arietta uit opus 111 (Sonate nr. 32) brengt ze in één vloeiende beweging stormachtig spel en intense rust. Leonskaja boeit tot de laatste maat is uitgeklonken. Om stil van te worden.

Stormachtig spel en intense rust

FREDERIKE BERNTSEN www.klassiekezaken.nl WWW.KLASSIEKEZAKEN.NL

it is alweer de derde cd van Angela Hewitt met sonates van Beethoven.

Opnieuw is te horen hoezeer deze Canadese pianiste de polyfone wereld van Bach beheerst en al haar kennis van de barok in stelling brengt om Beethoven origineel en kristalhelder tot leven te wekken. Met economisch pedaalgebruik en analytische precisie ontstaan er vier perfecte interpretaties. Luister naar de variatiereeks, het eerste deel van opus 26, en de prachtige middenstemmen, die zo vaak veronachtzaamd blijven. Met haar kennis van de barok vervormt ze Beethoven niet, maar verrijkt ze hem juist op een verrassend stijlvolle manier. De Sonate opus 10, nr. 2 is een werk uit Beethovens eerste periode. Hewitts aanpak overtuigt ook hier. De grilligheden van de Sturm und Drang krijgen een knoestige energie zonder dat de grote lijnen worden verstoord. De fugato-finale van deze sonate is natuurlijk een kolfje naar haar hand met een exemplarische polyfonie. De tweedelige Sonate opus 90 wordt gekenmerkt door een intense, menselijke gelukzaligheid. Betrekkelijke rust, evenwicht en harmonie komen bij Hewitt tot grote bloei. Ook in dynamisch opzicht is deze opname zeer geslaagd. Hewitts forte is krachtig en rond tegelijk. En last but not least: de Fazioli waarop ze speelt, is een prachtinstrument.

Beethoven bloeit onder Hewitts handen

WILLEM VELDHUIZEN augustus 2010 2010 augustus

za 6 nov Limburgs Symfonie Orkest & artist in residence Quirine Viersen vr 19 nov Residentie Orkest o.l.v. Neeme Järvi Weber, Beethoven & Stravinsky

do 9 dec Nationale Reisopera Donizetti – Don Pasquale

za 11 dec Emanual Ax Chopin & Schubert

wo 19 jan Nederlands Blazers Ensemble & Ana Moura Van de weemoed en de troost

Opera & Klassiek in Theater Heerlen zo 6 feb Rotterdams Philharmonisch Orkest o.l.v. Yannick Nézet-Séguin Beethoven – Symfonie 4 & 5

vr 11 mrt Nederlands Kamerorkest & Hilliard Ensemble Mozart, Beethoven, Machaut & Raskatov

vr 25 mrt Opéra Royal de Wallonie Rossini – Il Barbiere di Siviglia

zo 10 apr Nederlands Philharmonisch Orkest o.l.v. Yakov Kreizberg Brahms, Schubert & Mendelssohn

wo 4 mei Concerto Köln, Johannette Zomer & Maarten Engeltjes Pergolesi – Stabat Mater

Kijk voor het volledige programma op www.parkstadlimburgtheaters.nl

CD BESPREKINGEN piano

BALDASSARRE GALUPPI Sonatas for keyboard instruments Luca Guglielmi ACCENT ACC 24227

r is een tijd geweest dat Baldassarre Galuppi (1706-1785) veel hoger werd aangeslagen dan zijn stadsgenoot Vivaldi. Naast vele opera’s com-

poneerde hij een groot aantal werken voor toetsinstrumenten. Op deze cd worden negen sonates uit dit lichtvoetige oeuvre afwisselend uitgevoerd op een klavecimbel, een clavichord, een orgel en een fortepiano. Luca Guglielmi toont zich op alle vier de instrumenten een vaardig musicus die Galuppi’s roem aannemelijk maakt. Met deze componist bevinden we ons in het hart van de galante stijl, die een reactie was op het strenge contrapunt van voorgaande generaties. Guglielmi’s spel is helder met een gezonde motorische energie die nooit in starheid verzandt. Alle sonates baden zo in een uitnodigend feestelijk licht, waarbij vooral in de doorwerkingen drama niet ontbreekt. Neem bijvoorbeeld de eendelige Sonate in e-klein (uitgevoerd op een door Cristofori gebouwd klavecimbel), die flonkert van de eerste tot de laatste maat en een zeer muzikale ‘ademstroom’ bezit. En luister vooral naar de bekendere Sonate in C-groot, die een pittige uitvoering krijgt op een fortepiano. Het is een daad van rechtvaardigheid dat deze wat vergeten maar begaafde componist weer eens in het licht wordt geplaatst.

Galuppi’s sonates op vier verschillende toetsinstrumenten

WILLEM VELDHUIZEN

piano

PROKOFJEV, LISZT, SAINT-SAËNS E.A. Koningin Elisabethwedstrijd 2010 Denis Kozhukhin, Evgeni Bozhanov, Hannes Minnaar e.a., Orchestre Royal de Chambre de Wallonie o.l.v. Paul Goodwin, Nationaal Orkest van België o.l.v. Marin Alsop QEC 2010 (3 CD’S)

ie in mei de Koningin Elisabethwedstrijd volgde, beleefde de lancering van de pianogrootmeester Denis Kozhukhin. Zijn uitvoering

van Prokofjevs Tweede pianoconcert was het hoogtepunt van de slotavond en de jury riep hem uit tot de onbetwiste winnaar. ‘A star is born’, we zullen nog veel van hem horen. Ook de andere laureaten mochten er zijn. Onze landgenoot Hannes Minnaar (derde prijs) gaf een fabuleuze uitvoering van Saint-Saëns’ kleurrijke ‘Egypische’Vijfde pianoconcert, onder zijn handen een meesterwerk. Zijn muzikale, innemende persoonlijkheid deed niet alleen onze chauvinistische harten sneller kloppen, want het oordeel van de jury was onomstreden. Bij niet alle laureaten was dit het geval, maar bij zo’n concours hoort nu eenmaal wat (milde) controverse. Als u het allemaal nog eens wilt horen, zijn hier drie cd’s met opnamen van de zes winnaars. Door het gewijzigde wedstrijdreglement is er veel variatie in de gekozen composities. Ook de twee ‘plichtwerken’, van Jean-Luc Fafchamps en Jeon Minje, komen op de cd’s voor, evenals relatief veel Mozart. Al staat Kozhukhins bijzondere kunstenaarschap bovenaan, alle laureaten spelen op hoog niveau. Een herinnering aan een prachtige reeks concerten met een bijzondere sfeer.

Prachtige herinnering aan een bijzondere wedstrijd

GERARD SCHELTENS

piano

BERG, SCHÖNBERG, WEBERN

FRÉDÉRIC CHOPIN

Piano music

TheWaltzes

Jean Louis Steuerman

David Mannesse

MUSICALES ACTES SUD ASM 03 (BOEK + CD)

DAVID MANNESSE PRODUCTIONS DMP 1002

e belangrijkste vertegenwoordigers van de Tweede Weense School zijn Arnold Schönberg, Alban Berg en Anton Webern. Van hen staat het

volledige oeuvre voor piano solo op deze cd en dan is het logisch Schönberg tussen zijn leerlingen te presenteren. Bergs bijdrage is de mahleriaanse Pianosonate opus 1 (1907). Onstuimig laatromantische muziek: klassieke tonaliteit en vorm worden maximaal opgerekt maar blijven herkenbaar. Dan volgt drie kwartier Schönberg, van de vrij-atonale Klavierstücke opus 11 (1909) tot de streng gebonden Klavierstücke opus 33 (1931). Met opus 19 neemt Schönberg afscheid van de gewichtloosheid. Vanaf opus 23 gelden de strenge wetten van de twaalftoonstechniek.De Variationen van Webern (1936) besluiten de tour. Zo helder, schoon en gedisciplineerd als Webern formuleert en zo ver verwijderd van de romantiek is het tegelijk een verademing en een schok. Binnen dertig jaar was het oude kleed afgelegd en een geheel nieuw universum gekoloniseerd. Steuerman speelt zeer concreet en legt vooral in de late Schönberg onvermoede melodielijnen bloot.Het fascinerende fotoboek bij de cd verbeeldt in zwart-wit een wereld in ontbinding: vuiligheid, angst en chaos. Een verkeerde suggestie, want Schönberg en de zijnen hebben nu juist nieuwe orde en helderheid gebracht.

Complete Schönberg, Berg en Webern voor piano solo

JURJEN VIS

avid Mannesse maakte al jong kennis met de walsen van Chopin.

De legendarische opname van Arthur Rubinstein vormde voor hem het uitgangspunt van een jarenlange muzikale ontwikkeling. In tegenstelling tot de walsen van bijvoorbeeld Johann Strauss, die toch vooral zijn gemaakt om het publiek in beweging te krijgen, gaat het bij Chopin veel meer om karakterstukken die met al hun fijnzinnigheid en intimiteit om een andere benadering vragen. In een aantal gevallen kun je er zelfs helemaal niet op dansen! Bang dat zijn delicate muziek vroeg of laat ten prooi zou vallen aan wansmaak en overdreven sentiment, besloot Chopin slechts bij uitzondering een wals te laten uitgeven. Vaker deed hij zijn werken cadeau aan vrienden, kennissen en collega’s. Ze mochten ze best instuderen – graag zelfs – zolang ze maar in beperkte kring bleven circuleren. Dat Mannesse bij zijn voorbereidingen op deze uitvoering de componist in vele opzichten trouw is gebleven, zullen weinigen tegenspreken. De ene wals is de andere niet, zo geldt zelfs binnen het oeuvre van Chopin.Wie deze verschillen tot in de kleinste details weet bloot te leggen, geeft blijk van een grote affiniteit met Chopins werk.

David Mannesse heeft affiniteit met Chopin

ANDREW VAN PARIJS

kamermuziek

piano

BENJAMIN BRITTEN

ISAAC ALBÉNIZ Iberia

String quartet no. 2; 3 Divertimenti; Miniature suite; String quartet in D

Jean-François Heisser

Emperor Quartet

MUSICALES ACTES SUD ASM 01 (CD + BOEK)

BIS BISSA 1540 (SACD)

saac Albéniz (1860-1909), Catalaan van geboorte, vluchtte als twaalfjarige van huis naar Buenos Aires. Nadat hij drie jaar lang als kindpianist

door Amerika had getoerd, keerde hij in 1875 terug naar Europa. Hij studeerde kortstondig aan de conservatoria van Leipzig en Brussel en trad daarna veelvuldig op, totdat hij in 1900 aan een nierziekte bleek te lijden. Hij wijdde zich vervolgens vooral aan het componeren en daar hebben we onder meer Iberia aan te danken. Het label Musicales Actes Sud brengt deze pianocyclus nu uit, maar zoals ze dat bij dit label graag doen, met aandacht voor het bijzondere. De cd is verstopt in een heus boekwerk met negentien beeldschone zwart-witfoto´s van de Spaanse fotografe Isabel Muñoz. Het zijn indrukwekkende kunstwerken, onmiskenbaar Spaans – flamencodansers, kanten jurken, stierengevechten, bekende onderwerpen op lyrische, expressieve wijze gefotografeerd – en uiteraard passend bij Albéniz’ twaalfdelige meesterwerk. Hij componeerde het werk tussen 1905 en 1908 in Frankrijk, waar hij inmiddels woonde. De muziek is dan ook doordrenkt van heimwee naar zijn geboorteland. De pianist Jean-François Heisser weet met zijn rustige en weloverwogen spel de muziek precies te geven wat zij nodig heeft.

elle uithalen, subtiele glissando’s, een spaarzaam gebruik van vibrato: de strijkers van het Emperor Quartet bezitten een rijk palet aan speltechnieken die ze op hun recente cd inzetten voor muziek van Britten. Als je luistert naar deze uitvoeringen van een aantal voornamelijk vroege

werken van de componist – een fraai samengesteld programma – valt op hoezeer het viertal thuis is in het neerzetten van verschillende sferen. Voortdurend verkennen de musici de grenzen van Brittens intrigerende stemmenweefsels. Deze insteek zorgt in het Tweede strijkkwartet voor een krachtige en eigengereide interpretatie. Het in 1992 opgerichte kwartet heeft ook de eerste opname gemaakt van de charmante ‘Miniatuursuite’, het werk van een student, met vier lichtvoetige deeltjes als een Novelette en een Gavotte. Een van de stukken waarin het gezelschap op zijn best is: de onschuld fijnzinnig vertolkt. Ook in het Strijkkwartet in D, dat Britten vlak voor zijn dood nog heeft gereviseerd, triomferen de strijkers met hun hechte ensemblespel. Hier en daar zou een eenvoudiger aanpak de transparantie van de composities nog beter tot zijn recht hebben laten komen, maar dit is slechts een minieme kanttekening bij een geslaagde opname.

Een rijk palet aan Imposante Iberia met speltechnieken beeldschone foto’s

DORON NAGAN www.klassiekezaken.nl WWW.KLASSIEKEZAKEN.NL

FREDERIKE BERNTSEN augustus 2010 2010 augustus

CD BESPREKINGEN kamermuziek

kamermuziek

SMIT, PIJPER, ESCHER E.A.

WOLFGANG WIJDEVELD

The Dutch connection

Lieder & Chamber music

Hexagon Ensemble

Julia Bronkhorst,Ton Hartsuiker e.a.

ETCETERA KTC 1407

ETCETERA KTC 1417

a cd’s met Duitse, Franse, Engelse en Russische ‘verbindingen’ komt het Hexagon Ensemble, bestaande uit blaaskwintet en piano, nu met The Dutch connection: werk van Nederlandse componisten, met uitzondering van de Amerikaanse Judith Shatlin en haar Ockeghem variations.

n het rijtje Nederlandse componisten van wie de afgelopen jaren het eeuwfeest is gevierd, zoals Leo Smit en Jacques Beers, heeft nu ook Wolfgang Wijdeveld (1910-1985) een eigen panorama op cd en een website.

Nederlands, zeker, maar de hotline met Frankrijk is manifest. Het belang van de cd zit vooral in twee ten onrechte zelden gespeelde klassiekers, die overigens niets met elkaar te maken hebben. Het zijn geen jeugdwerken maar ze hebben wel jeugdige allure: de Sextetten vanWillem Pijper (1923) en Leo Smit (1932). Smits werk is onderhoudend, bitonaal neoclassicisme. Het is gecomponeerd in Parijs en aardt sterk naar de Groupe des Six. Poulencs Sextet had dan ook eigenlijk niet mogen ontbreken op deze cd. Het ontstond in dezelfde tijd; misschien kenden de componisten elkaars werk wel. Bloemrijke en meesterlijke muziek is Smits Sextet. Het komt tot volle bloei in de handen van de Hexagons. Dat geldt ook voor Pijpers Sextet. In klank en constructie is het moderner, persoonlijker, minder evenwichtig en misschien juist daarom interessanter.Wie Pijpers werk altijd al eens had willen horen, heeft nu een ideale kans.

Hij was een compositieleerling van Willem Pijper. Zijn eigen pianoleerling Ton Hartsuiker heeft het initiatief voor dit project genomen. Puur liefdewerk zoiets, maar het zal vrucht dragen. Is het niet vandaag, dan wel morgen of overmorgen. Nieuwsgierige musici kunnen vaststellen dat er ook in ons eigen land tussen 1930 en 1960 fantastische muziek is gecomponeerd en dan versterken nieuwe opnamen toch weer het pleidooi. Hartsuiker speelt onder meer de pianopartij in de Vioolsonate uit 1948. Het is fraaie muziek met aandoenlijk tedere momenten. De viool zingt en zingt, in een idioom dat herinnert aan dat van de sonates van Claude Debussy en Maurice Ravel, met hooguit een zeer voorzichtige en milde bitonaliteit hier en daar. De sopraan Julia Bronkhorst is, gezien haar ervaring met Nederlandse componisten die Zuid-Afrikaanse poëzie op muziek hebben gezet, wel de aangewezen zangeres voor de Liederen op Zuid-Afrikaanse tekst. Haar voordracht is innig.

JURJEN VIS

kamermuziek

Nederlandse Sextetten met jeugdige allure

Fraaie muziek van Wolfgang Wijdeveld

FRÉDÉRIC CHOPIN Chamber music Jan Krzysztof Broja, Andrzej Bauer, Jakub Jakowicz NIF CD NIFCCD 013

ficerende opmerking. Deze cd bevat vier composities die zonder meer de moeite waard zijn, al bezitten ze niet de genialiteit van veel van zijn pianowerken. Met de Cellosonate opus 65 had Chopin zelf een haat-liefdeverhouding. Dat kan niet gezegd worden van de pianist Jan Krzysztof Broja en de cellist Andrzej Bauer. Zij zetten zich beiden tot het uiterste in om het werk technisch perfect en met veel gevoel voor contrast tot klinken te brengen. De pianist speelt voor deze gelegenheid op een fortepiano van Erard, vervaardigd in Chopins sterfjaar. Het ietwat droog klinkende instrument zorgt voor optimale doorzichtigheid en sprankelende virtuositeit. In het Pianotrio opus 8 voegt de violist Jakub Jakowicz zich bij het tweetal voor een niet minder uitgelezen interpretatie. Het luisterend musiceren is van hoog niveau en de balans tussen de drie instrumenten is voorbeeldig. De andere werken op deze cd zijn briljante demonstratiestukken. Zij moeten het vooral hebben van felheid, technische perfectie, timing en gevoel voor dynamische variatie. Daar slagen deze musici glansrijk in.

Perfecte uitvoering van Chopins kamermuziek

augustus 2010 2010 3 2 augustus 32

Chants juifs

Sonia Wieder-Atherton, Daria Hovora NAÏVE V 5226

oals in de cd-toelichting te lezen valt, bevindt de kamermuziek van Chopin zich in de marge van zijn oeuvre. Dit is overigens geen diskwali-

WILLEM VELDHUIZEN

DIVERSE COMPONISTEN

hants d’est heette de vorige cd die de van oorsprong Franse celliste Sonia Wieder-Atherton op het label Naïve uitbracht. Hierop combi-

neerde zij originele composities voor cello en piano met transcripties, en met haar doordachte keuze creëerde zij een verrassende eenheid. Ook haar nieuwe cd bestaat uit korte stukken waarmee zij één groot verhaal vertelt. Het is een heel persoonlijke geschiedenis, want de herinnering aan haar eigen Joodse grootvader, die ooit uit Roemenië vluchtte, wekte haar verlangen om zijn nooit vertelde verhalen in muziek tot leven te brengen. Hiertoe bewerkte zij, samen met de pianiste Daria Hovora, melancholieke synagogale gezangen, traditionele Joodse dansmuziek en stukken van Ernest Bloch en Maurice Ravel op Joodse thema’s. Met haar warme, intense celloklank en haar grote fantasie weet zij de luisteraar zó te boeien dat hij wordt meegenomen naar de Joodse ‘shtetl’ in Oost-Europa, waar men overleefde dankzij geestkracht, vitaliteit en warme menselijke banden. Wieder-Athertons cellotechniek is fenomenaal dankzij een uitstekende scholing, maar zelf ontwikkelde zij een gepassioneerde, authentieke klank en een volkomen persoonlijke omgang met het repertoire, dat zij vrijmoedig naar haar hand zet.

Celliste brengt Joodse verhalen van grootvader tot leven

KATJA REICHENFELD

CD BESPREKINGEN kamermuziek

kamermuziek

DEBUSSY, DUTILLEUX, RAVEL

BEDRICH SMETANA

Quatuors à cordes

From my life: String quartets no. 1 & 2

Arcanto Quartett

Bennewitz Quartet

HARMONIA MUNDI HMC 902067

COVIELLO CLASSICS COV 51004 (SACD)

inds 2004 treden de vier solisten Antje Weithaas, Daniel Sepec, Tabea Zimmermann en Jean-Guihen Queyras samen op als het Arcanto Kwartet. Het verlangen naar het geweldige strijkkwartetreper-

toire bracht hen ertoe dit ensemble te vormen, en met hun formidabele spel behoorden ze al vanaf hun debuut tot de top. Hun eerste cd voor Harmonia Mundi was gewijd aan Béla Bartók, de tweede aan Johannes Brahms, en nu komen zij met de Franse Henri Dutilleux, geflankeerd door Maurice Ravel en Claude Debussy. Messcherp karakteriseren zij de snel wisselende en soms huiveringwekkende stemmingen waarmee Dutilleux de mysteries van de nacht beschrijft, en met een Latijnse helderheid worden Debussy en Ravel benaderd. Alles klinkt hier Frans, terwijl er zich maar één Fransman bevindt in het ensemble. Duidelijk tekenen zich de solistische melodielijnen af en oneindig is het reservoir aan sferen en kleuren, waarbij men slechts het zwoele aspect bij Debussy mist. Deze interpretatie is het best te omschrijven in de woorden van Paul Dukas, die over Debussy’s kwartet schreef: ‘Alles is hier helder en scherp getekend (…) De melodische kern is geconcentreerd maar met een rijk aroma.’

Arcanto speelt Franse kwartetten vol sfeer en kleur

KATJA REICHENFELD

edrich Smetana kennen we vooral als voorvechter van de Tsjechische volksmuziek in de symfonische cyclus Má vlast (Mijn vaderland), zijn beroemdste werk, dat in april nog superieur werd uitgevoerd door het Concertgebouworkest onder leiding van Nikolaus Harnoncourt. Zijn overige

composities zijn helaas minder bekend. Met een nieuwe opname van zijn twee strijkkwartetten door het Bennewitz Quartet komt daar mogelijk verandering in. Deze autobiografische werken ontstonden in de tijd nadat de componist getroffen was door doofheid ten gevolge van syfilis. Het Eerste strijkkwartet, dat de veelzeggende titel ‘Uit mijn leven’ kreeg, verklankt op beeldende wijze de pieken en dalen van een leven dat eindigde in totale stilte. De vier heren van het internationaal gelauwerde kwartet voelen de intenties van hun landgenoot goed aan. Daar waar hij vrolijkheid initieert, swingen zij op het polkaritme, en in de finale dompelen zij zich samen met hem onder in het beklemmende isolement wanneer ieder geluid is weggevallen.Wanhoop en verscheurdheid cumuleren in hetTweede strijkkwartet,geschreven in Smetana’s voorlaatste levensjaar en sterk beïnvloed door zijn afnemende fysieke en mentale gezondheid. Het einde nadert. En dat maakt het Bennewitz Quartet tastbaar: niet echt opbeurend, maar wel heel intens.

Tsjechisch kwartet vertelt indringend levensverhaal

FRANS JANSEN

kamermuziek

BORODIN, STRAVINSKY, MYASKOVSKY

ROBERT SCHUMANN

Strijkkwartetten

Sonatas for piano & violin

Borodin Kwartet

Andreas Staier, Daniel Sepec

ONYX 4051

HARMONIA MUNDI HMC 902048

et Borodin Kwartet behoeft geen introductie. Sinds de oprichting in 1945 is dit strijkkwartet een toonbeeld van kamermuziekspel.

De wisselingen van de wacht in de loop der jaren – de tweede violist Andrei Abramenkov kwam in 1974, de primarius Ruben Aharonian en de altist Igor Naidin in 1996 en de cellist Vladimir Balshin in 2007 – hebben geen enkele nadelige invloed op klank, spel en interpretatie van dit superieure ensemble gehad. Met deze nieuwe opname van Borodins Eerste strijkkwartet bewijzen de vier musici dat zij niet onderdoen voor hun grote voorgangers in het ensemble. De klank is Russisch warm, de toon vol en rond, het spel volmaakt en de interpretatie een schot in de roos: vol passie, weemoed en een aanstekelijk gevoel voor lyriek. Ook Stravinsky’s Concertino is bij hen in goede handen. Maar vooral de opname van Myaskovsky’s Dertiende strijkkwartet maakt deze cd onmisbaar. Myaskovsky (18811950) was een goede vriend van Prokofjev en vergeleken met zijn jongere collega gematigder en klassieker in zijn muzikale taal. Het Dertiende strijkkwartet is een mooi, energiek werk vol muzikale rijkdom en fantasie. Prachtig is het melancholische middendeel van het ‘Presto fantastico’, met levendige expressie gespeeld door het Borodin Kwartet.

Borodin Kwartet opnieuw superieur

DORON NAGAN www.klassiekezaken.nl WWW.KLASSIEKEZAKEN.NL

o, dat is wat je noemt binnenkomen als violist. Maar Bachs beroemde Ciaccona uit de Partita in d-klein op een Schumann-cd, zal een argeloze luisteraar denken, wat moet dat? Zodra na acht maten de viool

gezelschap krijgt van de piano, begint het echter te dagen: dit is de Schumann die zijn handen niet van Bach af kon houden en die hier ‘speelt’ met de onbegeleide vioolcomposities van de geadoreerde meester – wat ook iemand als Mendelssohn op concerten graag deed. Met deze entree zetten Daniel Sepec en Andreas Staier de toon voor de twee Vioolsonates uit 1851, met de tweede vol toespelingen op Bachs Partita en de vioolpartij in de hoofdrol, heel modern. Over deze sonates is ten onrechte nogal laatdunkend gedaan – een verflauwende creativiteit zou het symptoom zijn van Schumanns naderende mentale instorting. Geen oog meer voor Schumanns nieuwe creatieve fase, of voor zijn humor, toen hij zijn voormalige concertmeester en toekomstige biograaf Wasielewski op het verkeerde been zette met zijn ‘Ik vond mijn eerste vioolsonate maar niks, dus heb ik een tweede geschreven waarvan ik hoop dat hij beter uitvalt!’ Bij Sepec en Staier wordt het pure poëzie.

Poëzie in Schumanns vioolsonates

MARIJKE SCHOUTEN augustus2010 2010 augustus

CD BESPREKINGEN barok ss

LOUIS COUPERIN Suites voor klavecimbel Christophe Rousset APARTÉ AP 006 (2 CD’S)

An quellen des jungen Bach Bach, Buxtehude, Froberger, Reincken, Kerll

CÉLINE FRISCH ALPHA 149

M.-A. Charpentier, Motets pour le Grand Dauphin

ENSEMBLE PIERRE ROBERT Frédéric Desenclos ALPHA 148

J.-B. Stuck, Tirannique Empire…

LES LUNAISIENS Jean-François Novelli, Arnaud Marzorati ALPHA 111

anneer Christophe Rousset barokopera’s dirigeert, heeft hij altijd een klavecimbel binnen handbereik: om zijn zangers te begeleiden.

Omgekeerd hoor je aan zijn klavecimbelspel hoeveel vocale muziek er in de loop der jaren door zijn handen is gegaan. In Roussets interpretaties van zeventiende-eeuws Frans klavecimbelrepertoire klinken de echo’s van de luitmuziek uit de renaissance door en dat maakt deze bloemlezing uit de suites van Louis Couperin tot zo’n intiem gebeuren. Kom tot rust, luisteraar, laaf je aan de pure klank van het schitterende Louis Denisklavecimbel uit 1658, dat in de achttiende eeuw nog eens werd aangepast en de Franse Revolutie overleefde. En dompel je geest onder in het beheerst voorname idioom van deze ‘musicus van de ziel’, zoals Louis Couperin door Christophe Rousset in het booklet wordt genoemd. Het had trouwens een haar gescheeld of er was helemaal geen muziek meer van de jong gestorven componist overgebleven, dus mogen we de ‘Connoisseurs en Musique’ die zijn manuscripten veilig hebben bewaard, met terugwerkende kracht dankbaar zijn.Verslavend, deze suites, en de best denkbare voorbereiding op het komende Festival Oude Muziek in Utrecht, dat geheel aan de Franse barok gewijd zal zijn.

Pure klanken van een ‘musicus van de ziel’

MARIJKE SCHOUTEN

D. Scarlatti, Essercizi per gravicembalo

barok

BERTRAND CUILLER ALPHA 165

DIVERSE COMPONISTEN Konge af Danmark Les Witches, Freddy Eichelberger

A. de Cabézon, La tecla de l’Alma

ALPHA 163

PAOLA ERDAS A 357

Haydn à Paris

LES AGRÉMENS Guy Van Waas RIC 277

F. Couperin, Pièces de clavecin, Livres I & II

FRÉDÉRICK HAAS ALPHA 136

Ontdek onze recente uitgaven via www.outhere-music.com Distributie: augustus 2010 2010 3 4 augustus 34

e eerste helft van de zeventiende eeuw was een grote bloeiperiode voor het Deense koninkrijk. Logisch dat Christian IV, koning van

Denemarken, zijn hofkapel rijkelijk ondersteunde. Zo werd de Nederlandse kapelmeester Melchior Borchgrevinck samen met een aantal vooraanstaande musici op studiereis naar Italië gestuurd om zich bij niemand minder dan Giovanni Gabrieli verder te bekwamen in het compositievak. Het grootste, nog steeds intact zijnde, kroonjuweel vormt wel het orgel in de kapel van kasteel Frederiksborg in Hillerød. Gewoon cadeau gekregen, maar wel met liefst 27 registers en voorzien van de mooiste ornamenten. De klank van het orgel, dat recentelijk is gerestaureerd, is zo mogelijk nog verrassender. Gemaakt van zeldzame soorten hout is het timbre verre van alledaags. Geen wonder dus dat het instrument zo’n uitzonderlijk fraaie combinatie vormt met het barokensemble Les Witches. Het programma op deze cd bevat werken van met name Engelse en Duitse makelij, alle daterend uit de regeerperiode van Christian IV. De uitvoering is geheel in overeenstemming met de muzikale rijkdom zoals de Deense koning die maar al te graag presenteerde: elegant, doorzichtig doch vol van klank en met prachtig uitgebalanceerde cadensen.

De kroonjuwelen van koning Christian IV

ANDREW VAN PARIJS

barok

JAN DISMAS ZELENKA

CORELLI, TELEMANN, RAMEAU

Missa votiva Solisten, Kammerchor Stuttgart, Barockorchester Stuttgart o.l.v. Frieder Bernius

Le Concert Spirituel au temps de Louis XV

CARUS 83.223

ALIA VOX AVSA 9877 (SACD)

Le Concert des Nations o.l.v. Jordi Savall

oed, zijn achternaam begint met een Z, maar de tijden dat de muziek van Jan Dismas Zelenka was veroordeeld tot een verafgelegen plek in de schappen van de cd-winkel liggen achter ons. Dat geldt

ook voor de periode dat zijn Lamentaties en de zes (overigens rijk uitgewerkte) Triosonates zijn enige composities waren die in meer dan één uitvoering verkrijgbaar waren. Zette Václav Luks enkele jaren geleden Zelenka’s omvangrijke Missa votiva al op cd, nu is Frieder Bernius hem daarin gevolgd. Het zegt voldoende over de populariteit van Zelenka. Ooit in Dresden aangetrokken als contrabassist, speelde hij in figuurlijke zin bijna zijn gehele werkzame leven de tweede viool. Deels ligt dat aan zijn specialisme, de kerkmuziek, die sinds het ontstaan van de opera het bijna altijd heeft moeten afleggen tegen deze wereldlijke pendant van het oratorium. Maar het lijkt er vooral op dat de voor hem typerende curieuze mengeling van Italiaanse expressiviteit en een archaïsch aandoend soort Duits contrapunt eindelijk wordt gewaardeerd als een combinatie van unieke artistieke waarde. Bernius weet dat: behalve vier uitstekende solisten zorgt met name een alert strijkersensemble voor een ongekend levendige uitvoering.

Levendige uitvoering van Zelenka’s Mis

ordi Savall heeft vele gezichten, lezers van dit blad zullen dit weten.

Altijd weer komt hij met uitgekiende programma’s, of het nu gaat om muziek uit de middeleeuwen, renaissance, barok of om wereldmuziek. Toen Corelli zijn concerti grossi componeerde, was er van Lodewijk XV nog geen sprake, maar Savall opent deze cd er toch mee omdat Corelli’s muziek grote invloed heeft gehad op de generatie componisten na hem. Van Telemann klinken een gambasuite en een dubbelconcert met gamba en blokfluit plus de eersteTafelmusik-ouverture. De cd eindigt met een suite uit Rameaus Les Indes galantes. Natuurlijk maakt Savall er weer een groot feest van, met een heerlijk zoemende gamba in zijn solistische bijdragen en pittig slagwerk in Rameau. Op het Festival Oude Muziek zal hij met zijn orkest een Rameau-programma spelen en dat is iets om naar uit te zien. Savall is een pur sang theaterman, dus met Rameaus muziek weet hij wel raad. Maar ook zijn uitvoeringen van Corelli en Telemann zijn van grote klasse. Echt een prachtige productie, deze 77ste cd die Savall op zijn sinds 1998 bestaande label Alia Vox heeft uitgebracht. Het wordt wel eens tijd voor een oeuvreprijs.

Savall maakt er weer een feest van

ANDREW VAN PARIJS

MARCEL BIJLO

barok

JOHANN SEBASTIAN BACH

DAVID PETERSEN

Cantatas, vol. 11: BWV 67, 85, 12

Stylus phantasticus in the Netherlands B’Rock

Solisten, La Petite Bande o.l.v. Sigiswald Kuijken

ETCETERA KTC 4032

ACCENT ACC 25311 (SACD)

an het leven van David Petersen weten we weinig. Hij was waar-

schijnlijk afkomstig uit Lübeck, maar vestigde zich op jonge leeftijd in Amsterdam. Of hij daar op professioneel niveau musiceerde, weten we niet, wel dat hij in de vishandel zat. Getuige deze selectie uit zijn Speelstukken (uitgegeven in 1688) zou je toch zeggen dat we hier met een echte vioolcomponist te maken hebben. Hij lijkt te zijn beïnvloed door Buxtehude, eveneens uit Lübeck, maar Petersens schrijfwijze is wat virtuozer en Italiaanser. Hij maakt geraffineerd gebruik van allerlei toen nog vrij nieuwe viooltechnieken en dat zou erop kunnen wijzen dat hij het instrument zelf goed bespeelde. Met Buxtehude heeft hij gemeen dat hij zich bediende van de ‘stylus phantasticus’, een vrije stijl waarin het aantal en de volgorde van de delen sterk konden variëren. De Speelstukken zijn, net als Buxtehudes sonates, zeer afwisselend van vorm en inhoud. Het Vlaamse ensemble B’Rock voelt dat goed aan. Dit jonge en flexibele gezelschap, dat ook in volle orkestbezetting kan aantreden maar hier in kleine bezetting te horen is, houdt het best denkbare pleidooi voor deze muziek. Het is verbazingwekkend dat niet veel meer violisten er al mee bezig zijn geweest. Laat u verrassen!

Wie was David Petersen?

MARCEL BIJLO www.klassiekezaken.nl WWW.KLASSIEKEZAKEN.NL

igiswald Kuijken vervolgt met deze cd zijn cantateserie, die overigens geen complete opname van de cantates van Bach zal worden. Zijn

procedé is inmiddels bekend: de bezetting bestaat uit slechts vier zangers en een klein instrumentaal ensemble. Of dit nu wel of niet Bachs bedoeling is geweest, daarover lopen de meningen nog steeds uiteen, maar dat het op deze manier muzikaal wel werkt, heeft Kuijken al eerder bewezen, ook met zijn opnamen van de Hohe Messe en de Matthäus-Passion. Hij werkt daarbij meestal met dezelfde zangers: de sopraan Gerlinde Sämann, de alt Petra Noskaiová, de tenor Christoph Genz en de bas Jan van der Crabben. In de drie cantates op deze cd vormen zij andermaal een ideaal kwartet en leveren zij ieder prachtige solistische bijdragen. Bijzonder in deze cantates zijn een aantal weinig gehoorde instrumenten. In BWV 67 en 12 klinkt de ‘corno da tirarsi’, een uitschuifbare hoorn waarop het mogelijk is in meerdere toonsoorten te spelen, en in Cantate 85 horen we de ‘viola da spalla’, een instrument dat Bach waarschijnlijk ook zelf heeft bespeeld en dat door Sigiswald Kuijken is gereconstrueerd.

Weer een prachtige cantate-cd van Kuijken

MARCEL BIJLO augustus 2010 2010 3 355

CD BESPREKINGEN barok

barok

VIVALDI, LOCATELLI, SAMMARTINI E.A.

JOHAN JOACHIM AGRELL

Giro d’Italia Musica Alta Ripa

Helsinki Baroque Orchestra o.l.v. Aapo Häkkinen

MDG GOLD 309 1617-2

AEOLUS AE-10047 (SACD)

Orchestral works

en ronde door Italië. De luchtige titel van deze cd past helemaal bij de sfeer van de muziek: vrolijk, speels, gevarieerd en vol temperament.

Het is een muzikale reis door het Italië van de achttiende eeuw. Als je het werkterrein van de componisten op een rijtje zet, blijkt dat niet eens een metafoor, want je wordt langsVenetië, Bergamo, Burano, Milaan, Lucca en Napels gevoerd. Instrumentale muziek had zich destijds nog niet helemaal geëmancipeerd, het was vooral opera wat de klok sloeg. Aan de hier opgenomen vier concerten en twee sonates is dat goed te horen: soms zet een solist (blokfluit, viool of cello) in als een zanger in een aria. Vooral bij Vivaldi, Galuppi en Mancini is dat het geval. Bij doorgewinterde instrumentalisten als Locatelli, Boccherini en Sammartini is de muziek al idiomatischer en het is misschien geen toeval dat Musica Alta Ripa juist daar het meest ontspannen musiceert. Of het nu dartele fuga’s, ingetogen largo’s of dansante siciliano’s betreft, overal laat dit hoogwaardige barokorkest uit Hannover kwaliteit en stilistisch inzicht horen. Het timmert sinds de oprichting in 1984 stevig aan de weg, zowel in de concertzaal als op cd.

Speelse muzikale reis door Italië

JOS VAN DER ZANDEN

e achttiende-eeuwse globetrotter Charles Burney was niet echt over hem te spreken: hij vond dat Johan Joachim Agrell nooit boven de middelmaat uitsteeg. Is Agrell daarom tot vandaag de dag veronachtzaamd?Toch

schreef deze tijdgenoot van Locatelli onderhoudende muziek, en het was diezelfde Locatelli die tijdens zijn langdurige verblijf in Amsterdam Vivaldi attendeerde op Agrells Sinfonia in Es.Vivaldi voerde het werk prompt uit in de Schouwburg van die stad. Klaarblijkelijk waren beide Italianen een andere mening toegedaan dan Burney. Agrells muziek verwijst naar de Italiaanse stijl, hoewel hij ook schatplichtig was aan Carl Philipp Emanuel Bach, met zijn felle erupties en onverwachte wendingen. Afkomstig uit Zweden studeerde Agrell in Uppsala en vanwege zijn virtuoze vioolspel werd hij uitgenodigd door het hof van Kassel. Ook werkte hij in Neurenberg, waar hij in 1765 op 63-jarige leeftijd overleed. Helaas is Agrells vocale muziek verloren gegaan, maar een deel van zijn kamermuziek en orkestwerk is wel overgeleverd. Het Helsinki Baroque Orchestra breekt op sympathieke wijze een lans voor dit vergeten repertoire. De leden ervan zijn deels mede opgeleid in Nederland. Ze spelen mooi en verzorgd. Een puntje van kritiek: het klinkt soms iets té verzorgd, er had meer peper in gemogen.

Onderhoudende barokmuziek van Zweedse componist

FRITS DE HAEN

opera

THÉODORE GOUVY

IGOR STRAVINSKY

Iphigénie en Tauride

Oedipus rex, Les noces

Christine Maschler,Vinzenz Haab, Benjamin Hulett, Ekkehard Abele, Kantorei Saarlouis, La Grande Société Philharmonique o.l.v. Joachim Fontaine

Gérard Depardieu, Sergei Semishkur, Ekaterina Semenchuk, Evgeny Nikitin e.a., Mariinsky Orchestra and Chorus o.l.v. Valery Gergiev

CPO 777 504-2 (2 CD’S)

MARIINSKY MAR 0510 (SACD)

ouis Théodore Gouvy heeft met enige moeite zijn plek in het negentiendeeeuwse muziekleven gevonden.Voor de Franse smaak was de uit Saarland

afkomstige componist te Duits. ‘Waarom, sakkerloot,’ verzuchtte een muziekcriticus, ‘schrijft Monsieur Gouvy in hemelsnaam symfonieën, terwijl iemand met zijn talent in alle operahuizen terecht zou kunnen, de nodige onderscheidingen opgespeld krijgen en ook nog een hoop geld verdienen?’ Uitgerekend dat laatste hoefde Gouvy niet, omdat hij van huis uit al rijk was, maar succes, ja, dat wilde hij natuurlijk wel. En daarvoor moest hij in Duitsland zijn, waar zijn koormuziek en, na een mislukt operaproject, zijn semi-geënsceneerde oratoria bij het erudiete burgerpubliek een zeer warm onthaal kregen. Dat hij mordicus tegen ‘het door Wagner gecorrumpeerde moderne muziekdrama’ was en na zijn dood uit beeld raakte, neemt niet weg dat eersteklas componisten als Berlioz en Brahms hem serieus namen en deze achterhoedespeler opnieuw onze aandacht waard is. Bij CPO staan al zijn symfonieën op stapel en ook Iphigénie enTauride uit 1884 is nu uitgebracht. Joachim Fontaine geeft met zijn voortreffelijke Kantorei Saarlouis, een evenwichtig solistenteam en een orkest op Berlioz-formaat, een klinkend eerbetoon aan het bijna vergeten multitalent Gouvy.

Opera van bijna vergeten multitalent

BASIA JAWORSKI MARIJKE SCHOUTEN augustus 2010 2010 3 6 augustus 36

at maakt nieuwsgierig: Valery Gergiev, Gérard Depardieu én muziek van Stravinsky. De combinatie valt te beluisteren op een uitgave van

het Mariinsky-huislabel met Oedipus rex en Les noces van de Russische componist. Depardieu gaat op formidabele wijze op in zijn rol als verteller in het opera-oratorium over koning Oedipus op een libretto van Jean Cocteau. Met een roffel en een dreigende baslijn op de achtergrond spreekt de acteur nu eens ontspannen en verleidelijk, dan weer geagiteerd in het fraaiste, uit zijn mond ook wat rauw klinkende Frans. De zangers zingen, op voorschrift van Stravinsky, in het Latijn en doen dat uitstekend. Jocaste wordt indrukwekkend vertolkt door Ekaterina Semenchuk. Ook Mikhail Petrenko mag er zijn als Tiresias. Gergiev en zijn Petersburgse troepen, het orkest en koor van het Mariinsky Theater, zorgen voor een levendige begeleiding met een ronde toonvorming, zij het soms niet al te nauwkeurig. Spitse accentjes maken het geheel extra smakelijk.Voorafgaand aan het Oedipusverhaal klinkt een prima uitvoering van Les noces. Een aardige gewoonte van het label is dat in het boekje uitleg wordt gegeven over de uitspraak van het Russisch, als aanwijzing voor het lezen van het libretto.

Gergiev en Depardieu samen in Stravinsky

FREDERIKE BERNTSEN

CD BESPREKINGEN opera

opera

CHARLES GOUNOD

ANTONÍN DVORÁK

La nonne sanglante

Rusalka

MarcoVassalli, Genedij Bergorulko, Yoonki Baek, Natalia Atamanchuk e.a., Osnabrücker Symphonieorchester o.l.v. Hermann Bäumer

Ana María Martínez, Brandon Jovanovich, Larissa Diadkova, Mischa Schelomianski, Tatiana Pavlovskaya, London Philharmonic Orchestra o.l.v. Jirí Belohlávek

CPO 777 388-2 (2 CD’S)

GFO 00709 (3 CD’S)

et de voortschrijdende leeftijd en dito ervaring kun je blasé worden en met een ongepast cynisme denken alles te hebben gezien en gehoord. Niet doen, want je kunt altijd voor verrassingen komen

te staan. Zoals met La nonne sanglante, een mij totaal onbekende opera van Gounod. Het werk is nooit een succes geweest en het is na de première (Parijs, 1854) nergens anders opgevoerd.Tot het operahuis van Osnabrück zich liefdevol over de partituur ontfermde en deze in 2008 op de planken bracht, waarvan het schitterende resultaat nu op twee cd’s is uitgekomen. Gounod en griezelen, daar denk je in eerste instantie niet aan, en toch is De bloedende non een echt griezelverhaal, waarin het spook van de non de plaats inneemt van de bruid. Het komt allemaal goed, maar eerst mogen we lekker huiveren, want Gounod heeft spannende muziek gecomponeerd, vol stormen, donder en rukwinden, maar ook met elegante dansjes. Natalia Atamanchuk (Agnès) beschikt over een volle, ronde sopraan met een mooie hoogte. Yoonki Baek (Rodolphe) begint een beetje onvast, maar gaandeweg herstelt hij zich en laat hij ons een mooie tenor horen. En hoe hoger de noten, hoe fraaier zijn stem opbloeit. Kopen!

Griezelen met Gounod

BASIA JAWORSKI

usalka is een juweeltje onder de laatromantische sprookjesopera’s.

Iedereen kent het prachtige ‘Maanlied’, maar het werk zelf is veel minder populair dan het verdient.Vorig jaar is het opgevoerd in Glyndebourne en toen ook meteen live voor cd opgenomen. Men kan zich afvragen waarom er niet meteen een dvd van is gemaakt (de foto’s zien er prachtig uit), maar misschien is het ook maar beter zo.Want nu kunnen we ons op de muzikale kant concentreren en geloof mij, zo’n prachtig orkestspel heeft u niet vaak gehoord. Al bij de ouverture ziet u wat er gebeurt, ondanks het ontbreken van beeld. U ziet het meer, omgeven door bossen, u ziet de dansende nimfen en de heldere maan. De hoofdrol van de ongelukkige waternimf, wier liefde voor een man haar fataal werd, wordt hier gezongen door Ana María Martínez. Zij combineert een Slavisch, ietwat hysterisch vibrato met Latijnse passie. Minder romig dan we van andere zangeressen gewend zijn, maar met meer gevoel en onverholen droefheid. Aan de ene kant is zij nog de maagdelijke nimf, aan de andere al de liefhebbende vrouw van vlees en bloed. Larissa Diadkova is een Jezibaba uit duizenden en Brandon Jovanovich een zeer mannelijke prins.

Magische Rusalka uit Glyndebourne

BASIA JAWORSKI

opera dvd

HENRY PURCELL

GEORG FRIEDRICH HÄNDEL

The Fairy Queen

Admeto

Lucy Crowe, Carolyn Sampson, Ed Lyon e.a., Orchestra of the Age of Enlightenment, The Glyndebourne Chorus o.l.v.William Christie; regie: Jonathan Kent

Tim Mead, Marie Arnet,William Berger e.a., Festspielorchester Göttingen o.l.v. Nicholas McGegan, Mamu Dance Theatre; regie: Doris Dörrie

OPUS ARTE OA1031 D (2 DVD’S)

C MAJOR 702008 (2 DVD’S)

as Henry Purcell niet zo jong gestorven, dan zou hij na Dido and Aeneas ongetwijfeld meer opera’s hebben geschreven. Maar het

Engelse theaterpubliek wilde toneelstukken met korte muzikale nummers en liedjes tussen de gesproken dialogen door en dus was het al heel wat dat Purcell vier semi-opera’s schreef waarin hij het zwaartepunt naar de muziek verlegde. In The Fairy Queen ging hij compleet uit zijn dak. Zich losjes baserend op Shakespeares romantische komedie A midsummer night’s dream volgt hij vier jonge geliefden en een groepje amateuracteurs in een maanverlicht, door feeën bewoond bos. Wanneer daar de dromen en fantasieën de overhand krijgen en iedereen met zijn emoties in het reine moet komen, bloeien ook de liederen, ensembles en koren op waar wij nog steeds verrukt naar luisteren. Zelfs los van een verhaallijn zou Purcells muziek nog boekdelen spreken. Maar regisseur Jonathan Kent wilde voor deze Glyndebourneproductie Purcells ‘typisch Engelse mengsel van elegante lyriek en grove grappenmakerij’ integraal op de planken brengen zodat acteurs, zangers en dansers elkaar kunnen versterken. Als het goed uitpakt is het een fantastisch stuk, vertelt William Christie in zijn inleiding. Klopt, het is kostelijk entertainment.

Purcells Fairy Queen integraal op de planken

MARIJKE SCHOUTEN www.klassiekezaken.nl WWW.KLASSIEKEZAKEN.NL

ilmregisseur Doris Dörrie heeft Händels Admeto vorig jaar tijdens de Internationale Händel-Festspiele Göttingen in de Japanse samoeraicultuur geplaatst. In een sobere enscenering, met prachtige kostuums (Hercules als

sumoworstelaar!) in sterke kleuren en met een strenge gestiek, vertelt ze Händels drama over Admetus, koning van Thessalië, zijn trouwe echtgenote Alcestis en de versmade Antigone. Wanneer we bedenken dat barokopera’s als genre een afspiegeling waren van de barokke hofcultuur, met eenzelfde strikte hiërarchie en een allesbepalend hofritueel waar onder de oppervlakte gevoelens als liefde, haat en jaloezie gloeiden en men elkaar naar het leven stond of hogere doelen nastreefde, pakt Dörries vertaalslag naar het klassieke Japanse theater zeer geslaagd uit. Indrukwekkend ook, hoe zij de expressionistische butoh-dans in haar regieconcept heeft geïntegreerd. ‘De geest van butoh waart door deze opera’, zegt de Japanse danser Tadashi Endo. ‘Wanneer wij dansen, gebruiken we ons zichtbare lichaam om uitdrukking te geven aan onze onzichtbare ziel. Pas wanneer we doodgaan en ons lichaam tot as vergaat, wordt onze ziel weer zichtbaar.’ Een Japanner begrijpt waar barokdans over gaat, dat is bijzonder. Ook de cast floreert in deze psychologisch doordachte enscenering en daar kan Göttingen trots op zijn.

Händels Admeto als Japans theater

MARIJKE SCHOUTEN augustus 2010 2010 augustus

N O O R D E R K E R K C O N C E R T E N

CD BESPREKINGEN opera dvd ss

ALBAN BERG Lulu

Agneta Eichenholz, MichaelVolle, Klaus FlorianVogt, Jennifer Larmore e.a., Orchestra of the Royal Opera House o.l.v. Antonio Pappano; regie: Christof Loy OPUS ARTE OA 1034D (2 DVD’S)

et is moeilijk te geloven, maar de officiële catalogus vermeldt slechts één opname van Bergs Lulu op dvd, dus deze nieuwkomer is meer dan welkom. De productie van Christof Loy werd vorig jaar in het

Londense Royal Opera House opgenomen. De recensies waren zeer gemengd: men vond het of geniaal of helemaal niets. Loy heeft de opera ‘gestript’ en teruggebracht tot de pure essentie. Nu kan ik me voorstellen dat dit niet iedereen kan bekoren, maar zelf vind ik het geweldig. Door de minimalistische aanpak kan alle aandacht besteed worden aan de personages, hun beweegredenen en hun ontwikkeling. Het geheel laat zich aanzien als een soort droom (noem het maar een nachtmerrie) van mannen en een vrouw, want bestaat Lulu werkelijk of is zij slechts een verzinsel?Wat u ook verder van de regie mag denken: muzikaal is het niet minder dan fenomenaal. Pappano verricht wonderen met het orkest, zo transparant en tegelijkertijd zo emotioneel geladen heb ik de muziek nog nooit eerder gehoord. Agneta Eichenholz, met haar grote ogen zowat een reïncarnatie van Audrey Hepburn, is een Lulu in de traditie van Teresa Stratas, en Michael Volle is voor mij de beste Dr. Schön ooit.

Spannende personenregie in minimalistische decors

MUSIC, SPACE & RE U T C E T I ARCH rderkerkconcertean

oo m 1 0 j a a r N jubileumprogram er 2010 estelijk Fe oktob / r e b m e sept sterdam m A , k r e k Noorder erkerkconcerten.nl

38 augustus 2010

www.noo

BASIA JAWORSKI

opera dvd

GIUSEPPE VERDI Aida

Iain Paterson, Iano Tamar,Tatiana Serjan, Rubens Pelizzari e.a.,Wiener Symphoniker o.l.v. Carlo Rizzi; regie: GrahamVick C MAJOR 702308

k ben een makkelijk mens – een goede regisseur kan mij altijd van zijn gelijk overtuigen, zelfs al ben ik het niet met hem eens. Ik ben nieuwsgierig en

geen echte liefhebber van de ‘larger than life’-producties van Zeffirelli. Maar goede bedoelingen en politieke correctheid zijn niet genoeg, zeker niet in de kunst.Wat vandaag actueel is, kan morgen al gedateerd zijn. Bij Aida verwacht ik heus geen piramides en olifanten meer, ze zijn ook niet echt nodig, tenzij voor het spektakel. Het speelt zich af in Egypte, aan de Nijl, maar het verhaal is universeel. Het gaat over onmogelijke liefde, over trouw aan je land en aan jezelf. Er zit een dosis patriottisme in, jazeker, maar ook jaloezie. Het gaat echt niet over de vreselijke Amerikanen, over de mistoestanden in Abu Ghraib, niet over Greenpeace en zeker niet over het Palestijns-Israëlische conflict. Het gaat over persoonlijke conflicten en keuzes die je soms moet maken. In deze productie van de Bregenzer Festspiele is de zang vanwege de versterking moeilijk te beoordelen, maar ik ben er niet kapot van. En Iano Tamar is toch echt een sopraan en geen mezzo. De Wiener spelen werkelijk prachtig, maar hoe heeft Carlo Rizzi kunnen instemmen met al die coupures?

Geactualiseerde Aida uit Bregenz

BASIA JAWORSKI

ANDERE KLASSIEKERS wereldmuziek

wereldmuziek

DULCE PONTES

NATACHA ATLAS

Momentos

Mounqaliba: In a state of reversal

PENGUIN RECORDS PG-2200103 (2 CD’S)

WORLD VILLAGE WVF 012/ 479048

e Portugese muziek is meer dan fado alleen. Dulce Pontes, bekend van de hit ‘Canção do mar’ uit 1993, weet dit als geen ander.

Hoewel de fado een belangrijke plaats in haar repertoire inneemt, vertolkt de zangeres ook andere, soms al bijna vergeten tradities uit haar moederland. Daar blijft het niet bij. Behalve met muzikanten, componisten en tekstdichters uit eigen land, zoekt zij het muzikale avontuur ook en met minstens evenveel overgave elders. Meer dan twintig jaar duurt inmiddels haar ontdekkingsreis. De zangeres viert dit met de dubbel-cd Momentos, met daarop dierbare muzikale momenten en herinneringen die opnieuw tot leven zijn gebracht, sommige in de studio, andere live. Op de eerste cd staat de Portugese muziek centraal, met ‘Canção do mar’ en het eerder door Amália Rodrigues gezongen ‘Verde pino, verde mastro’. Heel bijzonder is ‘Lágrima’, verrassend begeleid door Griekse bouzouki’s. Op de internationale, tweede cd zingt Dulce Pontes onder andere het adembenemend mooie ‘Amor a Portugal’ en het burleske, modernklassieke ‘No ano que vem’, beide van Ennio Morricone. Samen met de tenor José Carreras vertolkt zij ‘Todos somos um’, de door Pontes geschreven hymne van de televisiehit New 7 wonders of the world. Een muzikaal multitalent van grote klasse.

Dulce Pontes op muzikaal avontuur

wee jaar na het internationale succes van haar album Ana Hina komt de Belgisch-Arabische zangeres en wereldburger Natacha Atlas met een opvolger die zo mogelijk nog indrukwekkender is. Mounqaliba: In a state of

reversal is opgenomen met een keur van gastmusici,onder wie de pianiste Zoe Rahman, een twintigkoppigTurks ensemble en een kamerorkest dat westerse en Arabische elementen laat samenvloeien.NatachaAtlas,die eerder cd’s heeft opgenomen met het in etno-techno gespecialiseerde muziekcollectiefTransglobal Underground uit Londen,wil in haar solowerk westerse strijkersgroepen laten fuseren met oriëntaalse instrumentalisten, klassieke Arabische poëzie plaatsen tegenover abstract impressionisme en rokerige jazz combineren met traditionele percussie. Daar is zij met deze cd volledig in geslaagd. Mounqaliba is donker van sfeer. De titelsong begint met een indringende klaagzang over de toestand van een wereld waarin beschaving op perverse wijze plaats lijkt te maken voor een nieuwe duisternis. Er gloort echter ook hoop. Het album bestaat uit een briljant geschakelde reeks van Arabische liederen, sublieme instrumentale interacties, intrigerende soundscapes en daartussen bloedmooie uitvoeringen van Françoise Hardy’s‘La nuit est sur la ville’en Nick Drakes‘The riverman’. Mounqaliba is hoorbaar met liefde gemaakt, een waar meesterwerk.

Briljante fusie van Arabische en westerse muziek

CORNELL EVERS

latin

chanson

DIVERSE COMPONISTEN La Peña:The South American Social Club

DIVERSE COMPONISTEN J’adore Paris!

Santaires, El Filón & Roberto Calvo

Yves Montand, Juliette Gréco, Edith Piaf e.a.

WINTER & WINTER 910 163-2

BONSAÏ MUSIC BON 100203 (4 CD’S)

et was midden vorige eeuw. Latijns-Amerika zuchtte onder dictaturen.

In Argentinië mocht de radio alleen ‘regimevriendelijke’ muziek uitzenden. In reactie hierop begon de populaire zanger AtahualpaYupanqui, geïnspireerd door de folklore van het platteland, liederen te schrijven met teksten over het lot van de gewone mensen. Hetzelfde deedVioletta Parra in Chili. Zij opende Peña de los Parra, een cultureel centrum waar mensen naar muziek konden luisteren, dansen, eten en met elkaar discussiëren. De ‘nueva canción’-beweging werd door het militaire regime van Pinochet hard onderdrukt. De boodschap van vrijheid was echter niet te stoppen en verspreidde zich over heel Latijns-Amerika.Tegenwoordig zijn de ‘peñas’ sociale ontmoetingsplaatsen waar mensen met elkaar drinken, eten en praten. En waar zij met krachtige melodieën en wonderschone samenzang verhalen over het (bijna) normale leven van alledag. Het album La Peña:The South American Social Club is opgenomen op een binnenplein van het Museo Penitenciario, een voormalige vrouwengevangenis in de wijk San Telmo in Buenos Aires. Hier klinkt Argentijnse folklore op zijn best, optimaal tot klinken gebracht door de groep Santaires, het duo El Filón en de gitarist Roberto Calvo. Muziek die zindert van levenslust.

Argentijnse folklore op zijn best

CORNELL EVERS www.klassiekezaken.nl WWW.KLASSIEKEZAKEN.NL

ier cd’s telt de box J’adore Paris! Samen bevatten ze ‘honderd onvergetelijke chansons’. Het woord chanson is hier wel ruim geïnterpreteerd.

Ze zijn er wel, de existentialistische teksten en zangers als BorisVian en Léo Ferré. Het merendeel van de muzikale prentbriefkaarten uit La Douce France die voor J’adore Paris! zijn bijeengebracht, is echter wat lichter van kleur. Maar juweeltjes zijn het veelal wel. Vaak tijdloos ook, zoals het opzwepende ‘L’homme’ van Catherine Sauvage, ‘La valse à mille temps’ van Jacques Brel en ‘Du jazz dans le ravin’ van Serge Gainsbourg. Nu was deze laatste zijn tijd altijd al ver vooruit. J’adore Paris! bevat vele hoogtepunten uit de geschiedenis van de Franse populaire muziek, met naast authentieke chansons vooral ook veel jazz- en theatermuziek, vertolkt door legendarische zangers als Edith Piaf, Juliette Gréco, Georges Brassens, Charles Aznavour, Gilbert Bécaud en vele anderen. De chansons zijn op de vier cd’s thematisch gerangschikt onder de noemers ‘Canaille’,‘Guinguette’,‘Romantique’ en het sfeervolle ‘Saint-Germain’. Geen verzameling is compleet. Maar wat echt gemist wordt op deze Parijse bloemlezing, zijn Jacques Dutronc en diens ‘Il est cinq heures, Paris s’éveille’. Ah, la nostalgie...

Box met honderd onvergetelijke chansons

CORNELL EVERS augustus 2010 2010 augustus

column hans heg

foto beeldredaktie / Peter arno broer

Het is dat het zo expliciet in het boekje bij de cd staat anders had ik het niet geloofd. Slechts dertien strijkers, tien blazers plus pauken – dat is alles wat Ton Koopman nodig heeft voor de twee Haydn-symfonieën die net op zijn eigen label bij Challenge zijn verschenen. Dat lijkt weinig, maar het klinkt alsof er een dubbel zo groot kamerorkest aan het werk is. De fameuze riante akoestiek in de Waalse Kerk van Amsterdam is verantwoordelijk voor dit effect. Het klankbeeld van de ‘oude’ instrumenten is precies goed, nooit te zwemmerig. Op de voorkant van het boekje staat nog iets dat tot vreugde stemt: London Symphonies Vol. 1. Dit kan alleen maar betekenen dat na de symfonieën 97 en 98 ook de tien andere symfonieën die Haydn speciaal voor zijn Londense impresario Johann

40 augustus 2010

Ouwe knar & Jonge hond Peter Salomon schreef worden vastgelegd. Inclusief alle verrassingen zoals paukenroffels, een plotselinge klap in een langzaam deel, valse starts of bedrieglijke slotakkoorden waar de componist zijn Engelse publiek op trakteerde. Muzikale grappen die het nog steeds goed doen. Hoe geniaal van die ouwe Haydn, die kort tevoren door de opvolger van zijn in 1790 overleden werkgever Nicolaus Esterházy aan de kant was gezet. De aculturele prins Anton doekte de hele muzikale staf op en verhuisde naarWenen. Haydn kon vertrekken.Al was dat voor hem aanzienlijk minder erg dan voor zijn muzikanten,die niet zo snel elders emplooi konden vinden.Voor de rond zijn zestigste wereldberoemde componist lag dat anders. Hij voelde zich bevrijd van de knellende band die het beroep van Kapellmeister met zich mee had gebracht. In Engeland werd hij met open armen ontvangen. En goed betaald! Heel toepasselijk dus dat een andere ouwe knar zich over dat late erfgoed van Haydn ontfermt.Ton Koopman is inmiddels de 65 gepasseerd en heeft zich met zijnAmsterdam Baroque Orchestra evenmin uit het veld laten slaan nadat de Raad voor Cultuur een paar jaar geleden adviseerde dat het Rijk de vaste subsidie voor Koopman en zijn club wel kon stoppen. Een schandelijke beslissing met verstrekkende gevolgen. Inmiddels heeft bemiddeling opgeleverd dat hij nu incidenteel een bijdrage per project kan aanvragen. Zonder enige garantie op continuïteit. De 98ste van Haydn dirigeert Koopman eind augustus ook bij het Concertgebouworkest. Ongetwijfeld in uitgebreidere bezetting dan op zijn cd. Daar vragen de grote zalen inAmsterdam en in het buitenland gewoon om.Wat me echter intrigeert is: wat gaat zijn solist doen op die tournee? Gaat de

succesvolle jonge hond Kristian Bezuidenhout het aangekondigde pianoconcert van Mozart spelen op een moderne vleugel? Of wordt het toch een oud instrument of kopie daarvan?Voor zover bekend wordt het inderdaad een Steinway, anders zou het orkest zijn stemming moeten aanpasssen. Maar Bezuidenhout, die momenteel (en terecht!) zoveel furore maakt dat hij de platenmaatschappijen voor het uitkiezen heeft, is voor geen kleintje vervaard. Na zijn solo-cd met werken van Mozart, die bij Harmonia Mundi uitkwam en overal werd geprezen, duikt hij nu op bij het Engelse label Onyx. Heel verrassend: samen met de meesterviolisteViktoria Mullova. Noch bij Mozart noch bij de uitgave met Beethovens vioolsonates 6 en 9 staat vermeld dat het om het begin van een cyclus gaat. Laten we hopen dat dit wél het geval is. Mullova en Bezuidenhout hebben elkaar gevonden en vormen zó’n prachtig duo dat het dat legendarische ‘paar’Grumiaux en Haskil (Philips) bijna doet vergeten in deze Beethovens. Bovendien speelt de in Londen wonende Zuid-Afrikaan op een heerlijke oude vleugel: een subliem klinkende fortepiano van AntonWalter uit 1822, uit de collectie van restaurator Edwin Beunk. Die hiermee ook wat extra internationale erkenning krijgt.

Joseph Haydn Symfonieën 97 en 98

Amsterdam Baroque Orchestra o.l.v.Ton Koopman Challenge Classic 72360

Ludwig van Beethoven Vioolsonates 7 en 9 (Kreutzer)

Viktoria Mullova en Kristian Bezuidenhout Onyx 4050

ACHTERNAMEN puzzel

1 2

Componisten en artiesten met eenzelfde achternaam staan centraal in deze puzzel.Voorbeeld:WOLFGANG en LEOPOLD hebben beiden de achternaam MOZART. De personen kunnen familie van elkaar zijn maar dat hoeft niet.Vul de achternaam tussen de (eerste) voornamen in, in de gearceerde kolom verschijnt dan een toepasselijk woord.

3 4 5 6 7 8

door JAN PETER RAAT

9 10 11 12

antwoord

DE VOORNAMEN: 1. JOSEPH - MICHAEL 2. ARTHUR - LUCAS 3. ERICH - CARLOS 4. CARL Ph. - WILHELM 5. HENDRIK - LOUIS 6. ALFRED - WOLFGANG 7. JAAP - CHRISTIANE 8. RICHARD - JOHANN 9. KATIA - MARIëLLE 10. SVjATOSLAV - KARL 11. YVO - JANINE 11. ALESSANDRO - DOMeNICO

oplossing puzzel Klassieke Zaken magazine nr.3 2010

K L A V I E R E M U A R T

antwoord P A P I

L L ON S

www.klassiekezaken.nl

Stuur uw oplossing voor 30 augustus aan: Vereniging Klassieke zaken, Postbus 226, 1200 AE Hilversum.Onder de goede inzenders worden tien exemplaren verloot van de cd Schumann Liederen door BernardaFink met dank aan Harmonia Mundi

S D W A L D S Z E N E N O

E E I E L E I P Z I G O C

B R E C B R A H M S N V C

A F C D H E I K S O C E A

R N K R U T R O L L H L T

A A B E G G E O A I O E A

N M I S O F C R W E P T V

A E N D A U A L L D I T E

I N IJ E S G R N P I N E V

R D R N E A N I T B E N O

E E D A L L A B M A S B N

L L E H P N V A E R S V E

S S D B I I A S I I O I G

I S U S O L L L U T N O E

E O T L T N L O Q O A O E

R H E I N E N E E N T L S

K N P T R E B O R G E K T

prijs winnaars Mw. A. Julien TILBURG Dhr./Mw. H. Hoving ZUIDHORN Mw. J. Hoogvliet DORDRECHT Dhr. F. de Laaf DEN HAAG Dhr./Mw. E. Sterenborg REEUWIJK Mw. G. van Diepen ALKMAAR Dhr./Mw. D.W. Hesselink ENSCHEDE Dhr./Mw. P. In ‘t Zandt EINDHOVEN Mw. N. Schwarte ZWOLLE Dhr. H. Charite ZOETERMEER

De prijswinnaars ontvangen de CD: GOLDBERGVARIATIES met dank aan HARMONIA MUNDI augustus 2010

klassieke zaken specialisten

Winkels met een envelopje hebben postorderservice

ALKMAAR Klassika Z 

De Woestijnroos 

Plato Leiden 

Canadaplein 11-13, 1811 KE 072-5280 131 | www.klassikaz.net | info@klassikaz.net

Kleine Overstraat 30-32, 7411 JM 0570642491 | www.woestijnroos.nl | info@woestijnroos.nl

Vrouwensteeg 4-6, 2312 DZ 0715149689 | www.platomania.nl | inkoop@concerto.nu

Almelo hilarius broekhuis 

DORDRECHT Dordrecht Klassiek 

Velvet Music 

DRIEBERGEN CD Artline v.o.f. 

Mastersound  Noordvliet 29, 3142 CH 010-5917822 | peter@mastersoundonline.nl

Koornmarkt 24, 7607 HZ 0546-456717| www.boekhandelbroekhuis.nl klassiek@boekhandelbroekhuis.nl

AMERSFOORT De Algemene Boekhandel

Leusderweg 184-188, 3817 KE 033-4622222 | www.algemeneboekhandel.nl Algemene.boekhandel@wxs.nl

Galerij 152, 1181 ZS 0900-0919 | www.vanleestklassiek.nl

vanLeest Klassiek 

H. Boexstraat 12-14, 5611 AJ 040-2433970 | www.vanleestklassiek.nl

ENSCHEDE Boekhandel Broekhuis 

De Bijenkorf CD Afd.

Dam 1, 1012 JS 0900-0919 | www.vanleestklassiek.nl

Weteringschans 193, 1017 XE 020-6265538 | charlesmuziek@planet.nl

Utrechtsestraat 54-60, 1017VP 020-6245467 | www.concerto.nu | inkoop@concerto.nu

Gelderlandplein 211, 1082 LX 020-6441696 | le-disque-dor@zonnet.nl

Fame Music B.V.  Kalverstraat 2-4, 1012 PC 020–6382525 www.fame.nl | info@fame.nl APELDOORN Plato Apeldoorn 

Nieuwe Rijn 34, 2312 JE 0715128157 | www.velvetmusic.nl MAASSLUIS

MAASTRICHT De Bijenkorf CD Afd.

Achter hetVleeshuis 26, 6211 GS 0900-0919 | www.vanleestklassiek.nl

MIDDELBURG De Drukkerij 

Markt 51, 4331 LK 0118-886874 | www.drukkerijmiddelburg.nl muziek@drukkerijmiddelburg.nl

Piazza 1, 5611 AE 0900-0919 | www.vanleestklassiek.nl

Van Baerlestraat 94, 1071 BB 020-6751653 | www.broekmans.com cdafdeling@broekmans.om

Le Disque d’Or 

EINDHOVEN Bullit Klassiek 

De Bijenkorf CD Afd.

AMSTERDAM Broekmans & van Poppel 

Concerto 

Traaij 1-C, 3971 GB 0343521532 | www.cdendvd.nl | shop@cdendvd.nl

Heuvel Galerie 198, 5611 DK 0402465107 | www.bullitklassiek.nl | info@bullitklassiek.nl

AMSTELVEEN De Bijenkorf CD Afd.

Charles Muziek 

Voorstraat 435, 3311 CT 0786122169 | dordrechtklassiek@telfort.nl

NIJMEGEN

Boekhandel Roelants  LUX, Marienburg 38-39, Van Broeckhuysenstraat 34 024-3221734 | www.roelants.com | roelants@roelants.com

Marktstraat 12, 7511 GD 053-4325210 | www.boekhandelbroekhuis.nl klassiek@boekhandelbroekhuis.nl

Kroese Klassiek 

Plato Enschede 

OLDENZAAL Lansink HiFi, Video & CD’s 

Haverstraatpassage 54, 7511 EZ 0534316167 | www.platomania.nl | inkoop@concerto.nu ERMELO Riemer & Walinga CD Afd. 

Stationsstraat 131, 3851 ND 0341-552405 | www.riemer-walinga.nl ermelo@riemer-walinga.nl

Molenstraat 126, 6511 HL | 024-3221346 www.kroese-online.nl | Kroese.nijmegen@planet.nl

Postbus 178, 7570 AD 0541-512981 | lansinkhifi@planet.nl

ROOSENDAAL Het Verboden Rijk 

Nieuwe Markt 66 e, 4701 AL 0165529223 | www.verbodenrijk.nl | info.verbodenrijk@libris.nl

ROTTERDAM De Bijenkorf CD Afd.

GRONINGEN Het Carillon 

Kwinkenplein 6, 9712 GZ 050-3123625 | www.hetcarillon.nl | info@hetcarillon.nl

Coolsingel 105, 3012 AG 0900-0919 | www.vanleestklassiek.nl

Plato Groningen 

vanLeest Donner Klassiek

Brinklaan 15, 7311 LA 055-5213580 www.platomania.nl | inkoop@concerto.nu

Oude Ebbingestraat 41, 9712 HB 0503135055 www.platomania.nl | inkoop@concerto.nu

Lijnbaan 150, 3012 ER 010-4046100 www.vanleestklassiek.nl

ARNHEM Muziekhandel Bergmann 

Muziekhandel Vink 

Snijders Hifi CD Classique

Koningsstraat 19, 6811 DG 026-4423014 | www.bergmann.nl | cd@bergmann.nl

De Bijenkorf CD Afd.

Ketelstraat 45, 6811 CZ 0900-0919 | www.vanleestklassiek.nl

BREDA Muziekhandel Spronk 

Herestraat 91, 9711 LD 050-3122382 www.klassiek-cd-bladmuziek.nl | info@muziekhandelvink.nl

Hoogstraat 137-139, 3011 PM 010-4125000 | www.snijders-hifi.com | info@snijders-hifi.com

HAARLEM Bruno Klassiek 

UTRECHT De Bijenkorf CD Afd.

Gierstraat 50, 2011 G 023-5323240 | www.brunoklassiek.nl | info@brunoklassiek.nl

HEERLEN Smeets Klassiek & Jazz 

Boudisque Classique 

Akerstraat 5, 6411 GV 045-5715550 | www.smeetsklassiek.nl | info@smeetsklassiek.nl

COEVORDEN Music Store 

HEngelo Boekhandel broekhuis 

DELFT Muziekhandel Van Buytene 

Binnenwatersloot 16, 2611 BK 015-2123853 | www.cdklassiek.nl | info@cdklassiek.nl DEN HAAG De Bijenkorf CD Afd.

Weemenstraat 45, 7551 EW 074- 2910267| www.boekhandelbroekhuis.nlklassiek@boekhandelbroekhuis.nl

´s-HERTOGENBOSCH Pieter van Os CD 

Snellestraat 44, 5211 EN 073-6131150 www.pietervanoscd.nl | pietervanoscd@home.nl

KROMMENIE Erwin Vermast CD-DVD shop 

Wagenstraat 32, 2512 AX 0900-0919 | www.vanleestklassiek.nl

Zuiderhoofdstraat 2, 1561 AL 075-6216382 | www.erwinvermast.nl | info@erwinvermast.nl

VanLeest / Paagman

LEEUWARDEN Poort 

Frederik Hendriklaan 217, 2582 CB 070 3383838 | www.vanleestklassiek.nl DEVENTER Plato Deventer 

Kleine Overstraat 33, 7411 JH 0570612539 | www.platomania.nl | inkoop@concerto.nu

Sint Jacobsstraat 1a, 3511 BR 0900-0919 | www.vanleestklassiek.nl

Wilhelminastraat 24, 4818 SG 076-5215213 | www.spronk.nl | info@spronk.nl

Friesestraat 50, 7741 GX 0524-517332 | www.musicstore.nl | vogelzang31@zonnet.nl

Voorstreek 6, 8911 JN 058-2123905 | www.poortmusic.nl | poort@poortmusic.nl LEIDEN Firma Van Luyken

Breestraat 97 071-5120035 | Vanluijken.klassiek@tiscali.nl

Vredenburg 31, 3511 BC 0302321488 | www.boudisque.nl | utrecht@boudisque.nl

Plato Utrecht  Voorstraat 35, 3512 AJ 030-2310826 | www.platomania.nl | inkoop@concerto.nu VENLO Sounds Recordshop BV 

Parade 66, 5911 CE 077-3510625 | www.sounds-venlo.nl | info@sounds-venlo.nl ZIERIKZEE Delta Discs 

Mol 15, 4301 JC 0111-414699 | ddisks@csnet.nl

ZUTPHEN Music All In 

Beukerstraat 24, 7201 LE 0575-516444 | www.musicallin.net | info@musicallin.net

ZWOLLE Plato Zwolle 

Klokkensteeg 14, 8011 XV 0384225354 | www.platomania.nl | inkoop@concerto.nu

Alle besproken cd’s in het magazine zijn te allen tijde door de Klassieke Zaken Specialist te bestellen. Ook als een winkelier een cd uit het magazine niet op voorraad heeft, kunt u deze binnen een paar dagen thuis ontvangen of afhalen bij uw Klassieke Zaken Specialist.

Aanraders uit de selectie van de maand, gekozen door de redactie van Luister. 1. AYRES

NONcertos and others Wim Timmermans (hoorn), Marco Blaauw (trompet), Frankfurt Radio Symphony Orchestra, ASKO Ensemble, musikFabrik o.l.v. Ronald Kluttig

Richard Ayres is prettig gestoord. In al die jaren is hij zijn eigen stem trouw gebleven; zijn werk niet alleen buitengewoon aanstekelijk, het zit ook verdraaid goed in elkaar. Een absolute aanrader voor iedereen die nog steeds schrikt van hedendaagse muziek. pag. 72

2. BEETHOVEN

Sonate voor viool en klavier nr. 3 in Es, op. 12/3 – nr. 9 in A, op. 47 (Kreutzer) Viktoria Mullova (viool), Kristian Bezuidenhout (fortepiano)

Onyx 4050 • DDD-55’ Viktoria Mullova ontdekte de oude muziek, zette darmsnaren op haar viool en er ging een wereld voor haar open. Waar Beet-hoven het op zijn heupen krijgt, hakken beide musici er stevig in. Ligt hier de eerstvolgende Edison voor kamermuziek? pag. 73

3. BEETHOVEN E.A.

Dietrich Fischer-Diekau Recordings from the Archives Liederen van Beethoven, Mozart, Haydn, Schönberg en Berg

Dietrich Fischer-Dieskau (bariton), Hartmut Höll, Daniël Barenboim, Gerald Moore en Aribert Reimann (piano), Yehudi Menuhin (viool), Heinrich Schiff (cello) EMI 4 44331 2 (4) • DDD-5.03’ Zelfs voor wie tot de generaties behoort die met Dietrich Fischer-Dieskau zijn opgegroeid zijn deze opnamen verrassend. Deze compilatie staat in het teken van de klassieken. Uit de archieven van een groot kunstenaar. pag. 75

4. BLASCO DE NEBRA: 6 PIANOSONATES, 2 PASTORELA’S Javier Perianes (piano)

Harmonia Mundi HMC 902046 • DDD-71’

Van Manuel Blasco de Nebra (17501784) zijn slechts dertig van zijn composities overgeleverd. Onvoorstelbaar dat deze charmante, dankbare muziek zo lang op serieuze aandacht van een pianist en een platenlabel heeft moeten wachten. Een betoverend mooie repertoireaanwinst. pag. 76

5. CHAUSSON

Poème De L’Amour Et De La Mer Chanson Perpétuelle Quatuor Op. 35 Salomé Haller (sopraan), Nicolas Kruger (piano), Quatuor Manfred

ZigZag ZZT100402 • DDD-66’ Woorden schieten te kort om deze schitterende cd te beschrijven, met Chaussons belangrijkste kamerwerken. Vooral de pijn en de wanhoop van de liefdesafwijzing uit het derde deel van de Poème op.19, wordt door Haller mooi getroffen. Allerhoogste belang! pag. 77

6. DVORÁK

Symfonie 7 in d op. 70 – Symfonie 8 in G op. 88 Baltimore Symphony Orchestra o.l.v. Marin Alsop

Naxos 8.572112 • DDD-74’ Van het handjevol vrouwelijke dirigenten mag Marin Alsop zich de succesvolste weten. Dit zijn uitvoeringen die dichter in de buurt komen van de klassieke interpretaties die Colin Davis met het Concertgebouw maakte. De Achtste klinkt als een zonnetje. pag. 79

7. HAYDN

Klavecimbelconcert in D, Hob.XVIII:11 Vioolconcert in G, Hob. VIIa:4 - Concert voor viool en clavecimbel in F, Hob. XVIII:6 Stefano Montanari (viool), Ottavio Dantone (klavecimbel), Accademia Bizantina o.l.v. Ottavio Dantone

l’Oiseau-Lyre 4782243 • DDD-59’ Een mooie combinatie van Haydn-concerten. Het orkest hier is het fameuze barokensemble Accademia Bizantina. De combi-natie staat garant voor een sprankelende Haydnervaring. Fraaie staaltjes van muzikale fantasie en instrumentaal kunnen. pag. 83

8. LARCHER

Böse Zellen - Still Madhares Till Fellner (piano), Kim Kashkasian (altviool), Münchener Kammerorchester o.l.v. Dennis Russell Davies, Quator Diotima

ECM New Series 4763651 • DDD-66’ De naam van de Oostenrijkse componist Thomas Larcher (1963) ligt nog niet op ieders lippen, maar dat gaat zeker veranderen. Een mooie plaat waarop zeer overtuigend gespeeld wordt en die is opgenomen volgens de hoge ECM-standaard. pag. 84

9. MACMILLAN

Sun-Dogs – Visitatio Sepulchri Groot Omroepkoor en Radio Kamer Filharmonie o.l.v. James MacMillan en Celso Antunes

BIS-SACD-1719 • SACD-67’ De Schotse componist James MacMillan is de kersverse vaste gastdirigent van de Radio Kamer Filharmonie in Hilversum. Met deze cd geeft hij een visitekaartje af dat er wezen mag. Een schitterende etalage voor het Groot Omroepkoor. En schitterend opgenomen. pag. 86

10. SJOSTAKOVITSJ 24 Preludia en fuga’s, op.87 Alexander Melnikov (piano)

Harmonia Mundi HMC 902019.20 (2) • DDD-2.31’ (met bonus-dvd) Alexander Melnikov is een bescheiden figuur, die in de verfijnde fraseringen van zijn poëtische spel alle subtiliteiten van deze geniale muziek naar boven haalt. Er wordt een muzikaal verhaal verteld dat toevallig ook nog veel inzicht geeft. pag. 87

Lezers van Klassieke Zaken profiteren van een extra voordelig aanbod! Een jaarabonnement op Luister voor slechts € 37,50 (in plaats van € 48,-) Luister verschijnt 8 keer per jaar en bij ieder nummer ontvangt u een gratis cd!! Ja, ik neem een jaarabonnement Luister voor € 37,50 Naam: ................................................................................................................................................................................................................................................................................... Adres: ................................................................................................................................................................................................................................................................................... Postcode: ............................................................................... Plaats: ................................................................................................................................................................................... Telefoon: ............................................................................................................................................................................................................................................................................... E-mail: .................................................................................................................................................................................................................................................................................. U ontvangt een acceptgirokaart. Het abonnement wordt automatisch verlengd. Indien u dit niet wenst, dan kunt u dit eenvoudig stopzetten door een opzegging te sturen via e-mail of post naar: E-mail: abonnement@bcm.nl Post: Uitgeverij BCM/Luister, Postbus 1392, 5602 BJ Eindhoven’ Vul de bon in en stuur deze vandaag nog in een envelop zonder postzegel naar: Aboservice Luister, Antwoordnummer 11092, 5600 VC Eindhoven

✁

Aanraders

exclusieve aanbiedingen aanbieding

W5,ingeden korrtclubl

95 24,

KLASSIEKEZAKEN adviesprijs*

29 ,95

VOOR CLUBLEDEN

SLECHTS

voo

8cd

Alicia de Larrocha Alicia de Larrocha (1923-2009) blijft voortleven als de grootste Spaanse pianiste van haar tijd. Met haar ritmisch zeer exacte spel en haar aangeboren gevoel voor lyriek dwong ze respect af voor de muziekhelden uit haar vaderland. Zo zette ze de werken van Albéniz, Granados en Soler internationaal op de kaart. Door haar interpretaties liepen steeds meer niet-Spaanse meesterpianisten warm voor deze composities. EMI eert Alicia de Larrocha met een prachtige, achtdelige cd-box waarin ze solistisch te beluisteren is en daarnaast de sopraan Victoria de los Angeles van een superieure begeleiding voorziet. Soler, Albéniz, Granados e.a. The EMI Recordings

Alicia de Larrocha,Victoria de los Angeles e.a. EMI 50999 6294862 3 (8 cd’s)

W5,ingeden korrtclubl voo

95 17,

KLASSIEKEZAKEN adviesprijs*

22 ,95 VOOR CLUBLEDEN

SLECHTS

6cd

Fritz Wunderlich, tachtig jaar geleden geboren Een val van een trap maakte vierenveertig jaar geleden een einde aan het leven van Fritz Wunderlich, een van de grote naoorlogse tenoren. Zijn stem, waarmee hij tranen, jubel en nog eindeloos veel andere emoties kon uitdrukken, was voor altijd tot zwijgen gebracht. Wunderlich zou dit jaar tachtig zijn geworden. Bij het beluisteren van zijn opnamen is het altijd weer de oprechtheid die je raakt. Daardoor zijn de vele opnamen die hij zijn publiek heeft nagelaten nog altijd actueel. Zij vormen een inspiratiebron voor jonge zangers en een schat aan mooie momenten voor liefhebbers van de ware, tekstbewuste zangkunst. Bach, Mozart, Schubert, Tsjaikovski, Wolf, Mahler, Dimitrie Cantemir: Lehár e.a. of Music The Book of the Science EMI RECORDINGS 1959 – 1966

Istanbul

FritzWunderlich, diverse orkesten

5099962952521 (6 cd’s) Hespèrion XXI o.l.v. EMI Jordi Savall

AliaVox AVSA 9870 (sacd) / 096474 VKZ

biedt u deze uitgave aan.

* Alleen verkrijgbaar bij de Klassieke Zaken Specialisten. Zie voor de complete lijst pagina 42 * Geadviseerde Klassieke Zaken-actieprijs, zolang de voorraad strekt of tot 26 september 2010. oktober 2009