Klassieke zaken 5 2010 by tein Traniello

Uitgave van de vereniging klassieke zaken 30ste jaargang oktober 2010 Nr 5

KLASSIEKEZAKEN

Een tijdschrift voor liefhebbers van klassieke muziek

de avond van

Inclusief...

ge... bainjglea naam A & Klassie0k 0 1 Jazz 2

JANINE JANSEN

PUZZEL MEE EN WIN! De nieuwe C Van janine D zie pagina 66

WORD NU LID

klassieke zaken Club

en profiteer meteen van heel veel klassiek voordeel Bent u nog geen lid? Dan mag u als klassieke-muziekliefhebber deze aanbieding beslist niet laten lopen.Het lidmaatschap levert u namelijk veel voordeel op en u verdient dit direct terug. * Een welkomst-cd t.w.v. - 14,95 * een kortingsbon t.w.v. - 5,-,

Kies GRATIS

* 10% korting op speciaal geselecteerde acties * extra korting op de boxaanbieding.

één van de 6 cd’s als welkomstgeschenk

Dit alles wordt ondersteund in ons tijdschrift dat tweemaandelijks uitkomt, boordevol informatie over klassieke muziek dat u automatisch wordt toegezonden.

Interessant ? Beslist, temeer omdat het lidmaatschap van de Klassieke Zaken Club slechts E12,95 per jaar kost. Naast de GRATIS cd t.w.v. E14,95 krijgt u automatisch 6 keer per jaar het tijdschrift



Klassieke Zaken, boordevol informatie over de wereld van de klassieke muziek thuisgestuurd.Tevens ontvangt u als Klassieke Zaken Clublid extra korting op speciaal geselecteerde cd’s

❏ Ja,ik word voor 712,95 per jaar lid van de Klassieke Zaken Club.

afgebeeld in het tijdschrift.

Naam

Word nu lid en profiteer direct! U kunt zich direct inschrijven bij een van de 50 aangeslo-

❏ M ❏ V Geboortedatum

ten Klassieke Zaken Specialisten (zie de lijst op pag.66) en dan meteen het door u uitgekozen GRATIS welkomstge-

Adres

Postcode

schenk, de ledenpas in ontvangst nemen. Wilt u zich via de afgebeelde bon aanmelden dan ontvangt u na betaling

Woonplaats

een welkomstenvelopje thuis en kunt u bij de aangesloten Klassieke Zaken Specialist tegen inlevering hiervan uw

Telefoon

GRATIS welkomstgeschenk afhalen.

Email Ik machtig Abonnementenland, namens de Vereniging Klassieke Zaken, om tot wederopzegging het lidmaatschapsgeld 1 x per jaar te incasseren.

Liefhebbers van CLUB klassiek zijn lid van de Klassieke Zaken Club

KLASSIEKEZAKEN

Bank/giro rekening

Handtekening

Mijn Klassieke Zaken Specialist

Plaats 21-12-09 12:36 clubledenpas3.indd 1

Deze bon kunt u opsturen naar : Vereniging Klassieke Zaken Antwoordnummer 1812, 1910 VB Uitgeest.

Voor verkoopadressen en meer informatie www.klassiekezaken.nl of 035-6229370

exclusieve aanbieding

Mahler met weemoed Pierre Boulez voltooit zijn Mahlerdiscografie met twaalf liederen uit Des Knaben Wunderhorn en het Adagio uit de onvoltooid gebleven Tiende symfonie.Voor de dirigent en componist Boulez is vooral die laatste compositie een optelsom van alles wat Gustav Mahler in zijn leven heeft geschreven. Tegelijkertijd hoort hij in het werk een glimp van de stukken die Mahler wellicht zou hebben geschreven als hij langer geleefd had. Die visie is terug te horen in zijn interpretatie: kraakhelder en toch angehaucht door de weemoed van het fin de siècle. Christian Gerhaher en Magdalena Kozená zijn de stervertolkers van de liederen uit Des Knaben Wunderhorn.

KLASSIEKEZAKEN adviesprijs*

95 ,

EXCLUSIEVE aanbieding

95 ,

* Alleen verkrijgbaar bij de Klassieke Zaken Specialisten. Zie voor de complete lijst pagina 66 * Geadviseerde Klassieke Zaken-actieprijs, zolang de voorraad strekt of tot 13 november 2010.

Gustav Mahler Twaalf Liederen uit Des knabenWunderhorn,Adagio uit SYmfonie no. 10

Magdalena Kozéna, Christian Gerhaher,The Cleveland Orchestra o.l.v. Pierre Boulez DGG 477 9060 /105 504 vkz

olofon klassieke zaken

30e jaargang, nummer 5 oktober 2010 Winkelprijs € 3,15

deze maand

Dit tijdschrift wordt uitgegeven door de Vereniging Klassieke Zaken onder verantwoordelijkheid van Henriëtte Zrour, Soestdijkerstraatweg 21, 1213 VP Hilversum (tevens redactieadres), tel 035-6229370, e-mail: info@klassiekezaken.nl

Hoofdredacteur

Bela ˘ Luttmer

Aan deze aflevering werkten mee

Aad Alblas, Frederike Berntsen, Marcel Bijlo, Joep Christenhusz, Arjan van Dijk, Hein van Eekert, Cornell Evers, Frits de Haen, Desmond Haneveer, Hans Heg, Frans Jansen, Paul Janssen, Basia Jaworski, Emanuel Overbeeke, Andrew van Parijs, Jan Peter Raat, Katja Reichenfeld, Gerard Scheltens, Oswin Schneeweisz, Jeroen Smits, Willem Veldhuizen, Chris Zuiderhout

rené jacobs MET EEN VLEUGJE SEXAPPEAL

Eindredactie

Bela ˘ Luttmer Eddie Vetter

Simon Rattle dertig jaar bij EMI

Art direction + vormgeving

Tein, www.tein.nl Coverfoto

Sarah Wilson

Klassieke zaken verschijnt tweemaandelijks in een oplage van 50.000 stuks en wordt verspreid via de dealers van de Vereniging Klassieke Zaken en toegestuurd aan de Klassieke Zaken Clubleden. Ledenadministratie

Abonnementenland, Postbus 20, 1910 AA Uitgeest, tel 0900 - 2265263 (A 0,10 per minuut), fax 0251-310405 www.aboland.nl

Rachel Podger met eigen ensemble

Stopzetten abonnement

Opzegging van het lidmaatschap kan uitsluitend schriftelijk en dient ten minste acht weken voor het verstrijken van de jaarlijkse termijn te geschieden. Prijswijzigingen lidmaatschap voorbehouden.

Zo veel mogelijk is getracht rechthebbenden van foto’s te achterhalen. Zij die in verband hiermee niet zijn benaderd kunnen contact opnemen met de uitgever.

De in dit magazine gerecenseerde cd’s zijn uitsluitend geselecteerd op kwaliteit. De naam Klassieke Zaken is gedeponeerd voor de Benelux ISSN-nummer 1388-4581 Prijswijzigingen, druk- en zetfouten voorbehouden.

26 18

Lang Lang verhuist naar Sony

ANDREAS SCHOLL PAKT ZIJN PUBLIEK WARM IN

oktober 2010

Nieuwe versies van nummers Sting

Exclusieve aanbiedingen

Pierre Boulez’ alliantie met Kožéna en Gerhaher 64 Anne Sofie von Otter als jazz-zangeres 03

Klassieke Zaken aanraders

Italienisches Liederbuch in topuitvoering 11 alexei ogrintchouk Hoboconcerten van Bach 10

Exclusieve boxaanbieding

Compleet orkestraal oeuvre Samuel Barber 68 Beethoven-symfonieën door Simon Rattle 67

Artikelen

Janine Jansen maakt eerste recital-cd 09 Zauberflöte als het leven zelf 12 Ronald Brautigam: ‘Een instrument 06

is niet zaligmakend’ 15 Jan Garbarek maakt Officium novum 16 Simon Rattle in Nederland 18 Lang Lang geeft droomrecital 21 ZigZag Territoires, een kleurrijk label 22 Gergiev richt eigen label op 25 Arvo Pärts nieuwe symfonie 26 Rachel Podger speelt met eigen Brecon Baroque 28 Klassieke Muziek dag 12 en 13 november 41 Andreas Scholl verdiept zich in Purcell 54 KlassiekeMuziekAgenda 57 Quad is nog springlevend 60 Sting geeft hits een nieuwe context

foto de beeldredaktie/Peter arno broer

en verder

VAN DE REDACTIE

Muziek telt! Voor de muziekliefhebber zijn de geluiden uit de politiek verontrustend. Cultuur en vermaak worden steeds vaker met elkaar verwisseld en de subsidiekraan voor orkesten en concertzalen wordt steeds verder dichtgedraaid. Het muziekonderwijs was jaren geleden al bijna verbannen uit de scholen.Tijd voor een tegengeluid. Muziek telt!, een initiatief van Muziek Centrum Nederland, Kunstfactor en het Fonds voor Cultuurparticipatie, heeft een onderzoek laten verrichten naar wat de bevolking van Nederland zelf van muziek vindt. De uitkomsten zijn opmerkelijk. 84% van alle Nederlanders vindt muziekles voor kinderen belangrijk. Muziek zou een vast onderdeel moeten zijn van het lesaanbod op de basisschool, zeggen ruim tien miljoen mensen. Het draagt bij aan zelfvertrouwen, vermindert agressie, versterkt de cognitieve ontwikkeling en is een motor voor deelname aan culturele activiteit. Klassieke Zaken is het daar van harte mee eens. Muziek, daar word je een gelukkiger mens van. (kijk op www.muziektelt.nl) Om iedereen die dat wil te laten kennismaken met liveconcerten organiseren de samenwerkende platenzaken de ‘Klassieke Muziek Dag’. Op 13 november verzorgen jonge musici in alle aangesloten winkels korte optredens. Iedereen die daar zin in heeft, kan binnenlopen. (kijk binnenkort op www.klassiekemuziekdag.nl) Een bezoek aan de platenzaken wordt extra interessant door de vele aanbiedingen, die alleen op 12 en 13 november verkrijgbaar zijn. Omdat onze organisatie dertig jaar bestaat en dat feestelijk wil vieren, krijgen de leden van de Klassieke Zaken Club tijdens die dagen € 5,- op hun pas bijgeschreven. Op pagina 28 leest u er meer over. Daarnaast zijn we er trots op dat we in samenwerking met EMI Classics een mooie selectie uit de carrière van Simon Rattle kunnen aanbieden. Daarop dirigeert de jonge Rattle zijn City of Birmingham Symphony Orchestra in twee pianoconcerten van Beethoven. De rijpe meester klinkt in Beethovens opera Fidelio en in de complete symfonieën van Beethoven door de Berliner en de Wiener Philharmoniker. Deze negendelige cd-box ligt vanaf 24 september in de schappen. En… neemt u op 13 november vooral uw kinderen mee!

de eerste Klassieke muziek dag op12 en 13 november 2010

Rubrieken 02 04 05 43 59 63 65 66

clubpagina colofon van de redactie de beste klassieke cd’s Hans Hegs column de beste Andere Klassiekers puzzel KLASSIEKEZAKEN vkz dealers CLUB

Op vertoon van de clubledenpas extra korting voor Clubleden. clubledenpas3.indd 1

21-12-09 12:36

˘ Luttmer Bela oktober 2010

coverstory

janine Een nacht met

oktober 2010

fotograaf

Een lichtje voor in de nacht: zo valt de nieuwe cd van Janine Jansen en pianist Itamar Golan nog het best te typeren. Het betreft een smaakvol samengestelde selectie werken, waaronder twee sonates van Debussy en Ravel, en intieme kleine stukken onder de titel Beau soir. ‘Al die emoties en al die stemmingen die deze muziek oproept maken deze nacht tot mijn perfecte nacht’, aldus de violiste. Beau soir is de eerste recital-cd van Janine en daarmee de zoveelste mijlpaal in haar carrière. Een carrière die haar internationaal als soliste op de kaart heeft gezet maar die, net als alle grote carrières, klein is begonnen. In de keuken van het ouderlijk huis in Soest bijvoorbeeld, waar ze, omdat dat gezelliger was, na schooltijd stond te studeren terwijl haar moeder aan het koken was. Of bij de vioolpedagoge Coosje Wijzenbeek en later bij Philipp Hirshhorn aan het Utrechts Conservatorium. Janine: ‘Hirshhorn was iemand op wie je kon steunen.Toen hij na twee jaar overleed was ik even ten einde raad. “Mijn god, als ik niet voor hem kan spelen, hoe moet dat dan?” dacht ik.Voor mij was het een bijzonder moment dat ik hem na zijn overlijden mocht vervangen

in het Concertgebouw. Ik heb daar voor hem de sterren van de hemel staan spelen.’ En toen was er in 2002 opeens dat concert in Londen metVladimir Ashkenazy en het Philharmonia Orchestra. Janine speelde het Vioolconcert van Tsjaikovski. ‘Dat was achteraf gezien mijn gouden moment. Ik wist niet dat er mensen van de platenmaatschappij in de zaal zaten. Nog geen half jaar later had ik een exclusief platencontract met Decca.Vanaf dat moment veranderde alles. Er kwam opeens zoveel op me af. Ik stond plotseling midden in de schijnwerpers. Na het succes van mijn Vivaldi-cd heb ik een moment gehad dat ik in paniek raakte. Ik dacht: ik kan dit niet meer. De wereld om mij heen was in één klap veranderd, maar ik was nog dezelfde gebleven. Iedereen zei maar dat ik arrivée was, maar zo voelde ik het zelf niet. Misschien komt dat omdat muziek maken voor mij altijd natuurlijk heeft gevoeld. Vanaf het moment dat ik als klein meisje in de keuken stond te oefenen tot op het podium van Carnegie Hall is viool spelen voor mij altijd hetzelfde gebleven.’ Maar dat een dergelijke loopbaan, met een overvolle agenda, veel van een mens vergt heeft de violiste inmiddels ook ondervonden. Ze is overwerkt en geeft op dit moment geen concerten. Na een korte retraite hoopt ze op tournee te gaan met Itamar Golan. Golan: ‘Mensen realiseren zich vaak niet hoe zwaar dit vak is als je het op topniveau uitoefent. Het is bijna onmenselijk. Je moet niet alleen geestelijk heel sterk zijn om jezelf elke avond weer aan een publiek te geven, je >>

sara wilson

‘Musiceren in een duo is een proces van geven en nemen’, zegt pianist Itamar Golan. ‘Alles draait om de synergie; de uitkomst is altijd meer dan de som der delen.’ Janine Jansen en Itamar Golan over hun nieuwste cd Beau soir.

e oktober 2010

coverstory nen kunnen staan en een eigen visie op de partituur hebben. Je moet elkaar daarin stimuleren, maar je moet ook de confrontatie aandurven. Samen musiceren is een proces van geven en nemen.Van urenlang luisteren en evalueren.Alles draait om de synergie: een proces waarbij de uitkomst altijd meer is dan de som der delen.’ Tot nog toe hebben Jansen en Golan zich nauwelijks met Franse muziek bezig gehouden. Deze cd bewijst dat het duo ook in dit repertoire excelleert. De fraaie, omfloerste klank die Janine uit haar Stradivarius weet te toveren, kleurt perfect bij deze muziek. Golan: ‘Ik heb daar veel over nagedacht. Dit repertoire voelt zo natuurlijk, het is alsof het speciaal voor ons geschreven is.’ Janine combineert grotere

stukken (deVioolsonates van Ravel en Debussy en Thème et variations van Olivier Messiaen) met korte werken als Beau soir (een bewerking van Jascha Heifetz), het overbekende Clair de lune en een zelden gespeelde Nocturne van Lili Boulanger. Ook vroeg ze de hedendaagse Franse componist Richard Dubugnon, met wie ze eerder samenwerkte, enkele nieuwe stukken te componeren. In 2008 bracht ze in Parijs zijn Vioolconcert in première. Janine: ‘Vanaf het eerste begin dat ik met dit album bezig was, dacht ik aan hem. Ik vind zijn muziek zo goed. Hij is voor mij een van de belangrijkste erfgenamen van de “Franse klank”. Dat heeft te maken met de rijkdom aan kleuren, de transparantie en de delicate harmonieën. Ik vind zijn muziek op en top Frans.’ Ingeklemd tussen Boulanger, Fauré en Ravel liggen de drie korte werken van Dubugnon op de cd als kleine muzikale parels verscholen. La minute exquise, Hypnos en Retour à Montfort-l’Amaury. Een wiegeliedje, een muzikale droom en een virtuoos walsje vol verwijzingen naar de muziek van Ravel. Beau soir is een prachtige cd geworden. Een album vol nachtelijke romantiek en nostalgie. Doe de gordijnen dicht, sluit de donkere nacht buiten, gooi nog een blok hout op het vuur en luister naar Janine. Hoe ze haar ragfijne melodische draden spint in Après un rêve van Gabriel Fauré. Kan het nog mooier?

‘Musiceren op dit niveau is bijna onmenselijk zwaar’’

fotograaf

sara wilson

moet het ook lichamelijk vol kunnen houden. Ik denk dat iedereen in het leven geconfronteerd wordt met pieken en dalen. Het leven is nu eenmaal kwetsbaar, maar in het bestaan van een musicus volgen de hoogte- en dieptepunten elkaar vaak snel op, terwijl je continu aan de hoogste verwachtingen moet voldoen.’ Itamar Golan en Janine ontmoetten elkaar acht jaar geleden op het festival van Dubrovnik. Sindsdien spelen ze geregeld samen. Niet alleen ‘reguliere’ programma’s met werken van onder meer Beethoven, Schubert en Brahms, maar ook een uniek dansen muziekprogramma met de klarinettist en performer Peter Fröst. Golan: ‘Toch was het bij ons geen liefde op het eerste gezicht. Ik herinner me nog goed hoe we in Dubrovnik verzeild raakten in een muzikaal conflict over de tempi in een pianotrio van Mozart. Maar misschien legde dat conflict juist wel een goede basis voor onze samenwerking.“It takes two to tango”, maar je moet wel allebei muzikaal op je eigen be-

door Oswin Schneeweisz

exclus

ief verkrijgbaar tijdens de Aangenaa m... Klassiek 20 campagne10 et

CD m bonus DVD

M TOP ITE ts* slech

99 , 9 1 € voor * zolang de

raad strekt

Beau soir werken van fauré, debussy, ravel e.a.

Janine Jansen en Itamar Golan Decca LC00171

oktober 2010

Portret

Original Broadway Cast Recordings van musicals die in New York in première zijn gegaan, hebben vaak die heel speciale sfeer: direct wordt duidelijk dat de spelers podiumervaring hebben in hun rol en helemaal in de huid van hun personage gekropen zijn, hetgeen hoorbaar is aan de manier waarop kleine stukjes dialoog naadloos overlopen in de songs. De connectie tussen tekst en muziek staat als een huis en de theatersfeer sprankelt omhoog uit het orkest.

fotograaf marco borggreve

Die Zauberflöte

met meer dan een vleugje sexappeal

Dat specifieke gevoel heeft René Jacobs perfect weten te vangen in zijn nieuwe opname van Mozarts opera Die Zauberflöte. Als rechtgeaard oudemuziekspecialist schreef Jacobs in het begeleidend boekje bij de cd’s zelf een inleiding met een gemotiveerd pleidooi voor het tekstboek van Emanuel Schikaneder en voor zijn beslissing om de gesproken dialogen bijna volledig in zijn uitvoering te betrekken (op de meeste plaatopnamen worden ze drastisch ingekort en soms worden ze zelfs weggelaten). Die uitleg is goeddeels overbodig, want alles wordt eigenlijk al verteld in de uitvoering zelf. Het is weliswaar niet de eerste keer dat de gesproken tekst integraal in een plaatopname is verwerkt, maar nog niet eerder is er zo’n fraai organisch geheel van de dialogen en de muziek gemaakt: de intro’s van de aria’s worden soms al ingezet als de dialoog nog bezig is en in de gesproken gedeelten zit verrassend meer zang en muziek dan we gewend zijn:de fortepiano geeft ons flarden van de bekende aria’s op plekken waar dat goed van pas komt en de zangers doorspekken hun gepraat nu en dan met stukjes zang. De soms RobertAltmanachtige geluidsregie – elkaar overlappende monologen – zorgt voor extra vaart en ritmiek in www.klassiekezaken.nl

het geheel. Intussen jongleren Jacobs en de Akademie für Alte Musik Berlin ongegeneerd met de tempi: soms plotseling op de rem trappend en dan weer versnellend als het drama erom vraagt. Een enkele keer – het mank lopende dansje van Monostatos en de slaven in de eerste finale is een voorbeeld – herinnert het aan de wat crue visie op humor die Jacobs in een aantal vroegere opnamen etaleerde, maar meestal heeft het succes. Zo begint het duet tussen de subtiel gekarakteriseerde Papageno van Daniel Schmutzhardt en de verrassend pikante Papagena van Jacobs-regular Sunhae Im in spannende traagheid en eindigt het als een swingende tweezang waarbij het zonneklaar is dat het duo popelt om de viele kleine Kinderlein te gaan verwekken waar ze zojuist zo gloedvol over hebben gezongen.Te midden van alle levensechtheid valt het nauwelijks op dat we in het zangerspeloton geen vocale persoonlijkheden vinden in de stijl van vroegere Zauberflöte-sterren als Lucia Popp, Fritz Wunderlich of Walter Berry, of het moet Marlis Petersen zijn, die met haar vocaaldramatische allure een echt eigentijdse, positieve en bijna ongewoon sensuele Pamina vertolkt.Ze is in alle opzichten de sterke vrouw achter de jonge, intellectuele Tamino van Daniel Behle. Er wordt over de gehele linie mooi gezongen,bijvoorbeeld door Marcos Fink als een vriendelijk warmbloedige Sarastro en de lek-

ker kruidig klinkende Inga Kalna als aanvoerster van een goed op elkaar afgestemd Damestrio. AnnaKristiina Kaappola heeft voor de Königin der Nacht niet alleen een indrukwekkend rijtje hoge noten op haar zang, maar geeft haar ook gestalte door haar indrukwekkende spreekstem. René Jacobs presenteert Die Zauberflöte als was de opera het leven zelf, met een veelheid aan uiteenlopende karakters en plotselinge stemmingswisselingen, met wanhoop en blijdschap, met verhevenheid en platte humor en – het hoge woord moet er maar eens uit – meer dan een vleugje sexappeal.

Jacobs maakt organisch geheel van dialogen en muziek

door Hein van Eekert

Wolfgang Amadeus Mozart Die Zauberflöte

Marlis Petersen, Daniel Behle, Daniel Schmutzhardt, Sunhae Im,Anna-Kristiina Kaappola, Marcos Fink;Akademie für Alte Musik Berlin, Rias Kammerchor o.l.v. René Jacobs Harmonia Mundi 902068/70 (3 cd’s)

oktober 2010

Aanraders

Globe 5238 • DDD-72’ Weer een geliefde barokklassieker waarvan de tekst is vertaald (ook wel: hertaald) in het Nederlands. Dat Nederlands komt niet van de eerste de beste: het is de vertaling die wijlen Willem Wilmink in 2002 schreef. Een heel ordentelijke vertolking.

7. SCHMIDT

4. KOFFLER & REGAMEY

1. BACH

6 Partita’s (zes partita’s voor toetsinstrument BWV 825 t/m 830)

Vladimir Ashkenazy (piano) Decca 478 2163 (2 cd’s) • DDD-132’ Vladimir Ashkenazy, inmiddels 73 jaar oud, geldt als een van de absolute grootmeesters van het klavier, met rond de tweehonderd albums op zijn naam. Hij speelt de Partita’s of het dagelijks werk is.

2. BACH

Herr, deine Augen sehen (Cantatas, vol. 46: Herr, deine Augen sehen nach dem Glauben, BWV 102; Er ist dir gesagt, Mensch, was gut ist, BWV 45; Wer Dank opfert, der preiset mich, BWV 17; Es erhub sich ein Streit, BWV 19)

Bach Collegium Japan o.l.v. Masaaki Suzuki m.m.v. Hana Blažíková (sopraan), Robin Blaze (countertenor), Gerd Türk (tenor), Peter Kooij (bas) BIS SACD 1851 • SACD-76’ Vier Bach-cantates uit het jaar 1726, een deel uit het cantateproject van het Bach Collegium Japan, onder aanvoering van Masaaki Suzuki. En alweer is er sprake van superieure kwaliteit.

Polish Masterpieces Barbara Hannigan (sopraan), Ebony Band o.l.v. Werner Herbers

Channel Classics CCS 31010 • DDD-60’ De Ebony Band van Werner Herbers verloor in 2007 zijn subsidie. Met de jongste cd bewijst de Ebony Band eens te meer het ongelijk van de subsidiegevers. Buitengewoon urgente muziek.

5. MOZART

Die Zauberflöte Daniel Behle, Marlis Petersen, Daniel Schmutzhard, Sunhae Im, Anna-Kristina Kaappola, Marcos Fink, RIAS Kammerchor, Akademie für Alte Musik Berlin o.l.v. René Jacobs

Harmonia Mundi HMC 902068.70 (3 cd’s) René Jacobs zorgde ervoor dat we in deze nieuwe Zauberflöte-opname aan zijn lippen hangen. Deze meesterverteller heeft in de loop der jaren een creatieve omgang met Mozart-opera’s ontwikkeld waarin tekst en muziek een natuurlijke eenheid vormen. Met musici die topprestaties leveren!

3. BEETHOVEN

6. PERGOLESI

Ronald Brautigam (fortepiano)

(Pergolesi: Stabat Mater in vertaling van Willem Wilmink; W.F. Bach: adagio en fuga in d, Flack 65; Vivaldi: sinfonia Al santo sepolchro, F XI nr. 7; Benda: concert voor fluit en strijkers in e)

Sonate nr.28 in a, op.101 - nr.30 in E, op.109 - nr.31 in As, op.110 - nr.32 in c, op.111 BIS 1613 • SACD-77’ Ronald Brautigam voltooit met deze vier ‘late’ sonates zijn serie Beethoven-sonates op het Bis-label. Het is één van de best geslaagde series opnamen ooit. Brautigam heeft een graad van vertrouwdheid met de sonates opgebouwd die hem in staat stelt in elk deel tot de kern door te dringen.

Smart had moeders hart bevangen

De Nieuwe Philharmonia Utrecht o.l.v. Johannes Leertouwer m.m.v. Klaartje van Veldhoven (sopraan), Rob Meijers (countertenor), Marten Root (fluit)

Symphony No. 4 Beethoven Orchester Bonn

Stefan Blumier MDG Live MDG 937 1631-6 • DDD54’ Franz Schmidt voltooide zijn Vierde Symfonie in 1933 na de dood van zijn dochter. Dit gloedvolle werk zou een requiem voor haar worden. Onvoorstelbaar mooie productie.

8. SCHUBERT

Die schöne Müllerin Mark Padmore (tenor), Paul Lewis (piano)

HMU 9075519 • DDD-74’ Deze uitvoering van Schuberts eeuwig mooie cyclus Die schöne Müllerin kent één probleempje: tenor Mark Padmore zingt te mooi. Dit is een super toegewijde uitvoering, van zowel zanger als pianist, de samenwerking is perfect.

9. DIVERSEN

Yuja Wang: Transformation STRAVINSKY: Drie delen uit Petrousjka, SCARLATTI: Sonate in E, K.380- in f/C, K.466, BRAHMS: Paganini variaties op.35, RAVEL: La Valse

Yuja Wang (piano) Deutsche Grammophon 4778795 • DDD 58’ Opwindende perfectie. De 23-jarige Chinees-Amerikaanse pianiste Yuja Wang gaat geen zee te hoog. Het is spel van een wonderbaarlijke precisie, er staat geen nootje uit het gelid. Elke variatie wordt optimaal gekarakteriseerd.

10. DIVERSEN

De Leidse Koorboeken, vol. I Egidius Kwartet & College

Etcetera KTC 1410 (2 cd’s) • DDD-126’ Bij de Beeldenstorm, die op 25 en 26 augustus 1566 ook in Leiden woedde, bleven de koorboeken van het Zevengetijdencollege als enige van hun soort in ons land bewaard. Een monumentale uitgave.

Lezers van Klassieke Zaken profiteren van een extra voordelig aanbod! Een jaarabonnement op Luister voor slechts € 37,50 (in plaats van € 48,-) Luister verschijnt 8 keer per jaar en bij ieder nummer ontvangt u een gratis cd!! Ja, ik neem een jaarabonnement Luister voor € 37,50 Naam: ................................................................................................................................................................................................................................................................................... Adres: ................................................................................................................................................................................................................................................................................... Postcode: ............................................................................... Plaats: ................................................................................................................................................................................... Telefoon: ............................................................................................................................................................................................................................................................................... E-mail: .................................................................................................................................................................................................................................................................................. U ontvangt een acceptgirokaart. Het abonnement wordt automatisch verlengd. Indien u dit niet wenst, dan kunt u dit eenvoudig stopzetten door een opzegging te sturen via e-mail of post naar: E-mail: abonnement@bcm.nl Post: Uitgeverij BCM/Luister, Postbus 1392, 5602 BJ Eindhoven’ Vul de bon in en stuur deze vandaag nog in een envelop zonder postzegel naar: Aboservice Luister, Antwoordnummer 11092, 5600 VC Eindhoven

✁

Aanraders uit de selectie van de maand, gekozen door de redactie van Luister.

Onze aanraderS

Ogrintchouk strooit met goud

Alexei Ogrintchouk heeft zich als solohoboist van het Koninklijk Concertgebouworkest een sterstatus verworven. Als hij een solo speelt,veert iedereen op. Zijn internationale carrière begon al toen hij als Russisch jongetje van dertien concerten gaf in Europa en Japan. Vanuit Moskou reisde hij naar Parijs om les te nemen aan het conservatorium. Sindsdien verandert alles wat hij doet in goud. Geen wonder dat het label BIS hem in het hart heeft gesloten. Hij speelt op zijn nieuwe cd samen met het Swedish Chamber Orchestra een aantal concerten van Bach:het Concert voor hobo en strijkers in F,BWV 1053a, het Hoboconcert in A, BWV 1055 en het Dubbelconcert voor hobo, viool en orkest, BWV 1060. In dat laatste concert speelt de betoverende Alina Ibragimova de vioolsolo.

Liederen Wolf door volmaakt driemanschap

10% voor korting

n clublede

16,15

De liederen van Hugo Wolf hebben een unieke plaats in de geschiedenis.Het zijn miniaturen van soms minder dan een minuut die niet alleen van de zangers maar ook van de pianist het uiterste vragen. De rol van begeleider volstaat hier niet. De pianist fungeert als een volwaardig personage die zijn partijen op een karakteristieke en slimme manier moet uitknobbelen. De tenor Christoph Prégardien en de sopraan Julia Kleiter vormen met de pianist Hilko Dumno een volmaakt driemanschap. Dumno is eigenzinnig, super ritmisch en beschikt over een fijn ontwikkeld tekstgevoel. Samen met de zorgvuldige dictie van de twee zangers en hun prachtige visie op Wolfs Italienisches Liederbuch zetten ze een uitvoering neer die telkens opnieuw bekoort. Hugo Wolf Italienisches Liederbuch

Julia Kleiter, Christoph Prégardien, Hilko Dumno Challenge Classics 72378

adviesprijs* adviesprijs*

23,95

sacd

10%

Oboe Concertos

16,15

95 17,

KLASSIEKE ZAKEN PRIJS

* Geadviseerde Klassieke Zaken-actieprijs, zolang de voorraad strekt of tot 13 november 2010. www.klassiekezaken.nl

Johann Sebastian Bach

korting voor club leden

Alexei Ogrintchouk,Alina Ibragimova, Swedish Chamber Orchestra BISSA 1769

adviesprijs*

23,95

sacd

95 17,

KLASSIEKE ZAKEN PRIJS

interview

Ronald Brautigam

fotograaf marco borggreve

‘Als de luisteraar bij de “Hammerklaviersonate” lekker achterovergeleund in zijn stoel kan hangen, is er iets mis’

12 oktober 2010

Ronald Brautigam is in de ban van Beethoven – en daarmee is geen woord te veel gezegd. De pianist geniet zichtbaar van de muziek van deWeense meester, niet alleen op het podium, maar ook als hij erover praat.Voor het label BIS heeft Brautigam de pianoconcerten vastgelegd – hetVijfde is onlangs verschenen. Ook neemt hij het oeuvre voor piano solo op. De monumentale sonatecyclus wordt gevolgd door een toetje: een cd met een aantal vroege werken, waaronder de ‘Kurfürstensonates’, geschreven door een dertienjarige componist.

‘Op goede muziek raak je nooit uitgekeken’, zegt Brautigam met een kop thee in de hand thuis aan het AmsterdamseVondelpark.‘De uitdaging blijft. Bij sommige stukken van Beethoven heb ik het gevoel dat ik er nóg meer uit zou kunnen halen. Als ik er tijd overheen laat gaan, ontdek ik altijd iets nieuws, bijvoorbeeld dat het helemaal niet over die tachtig heftige maten gaat, maar dat juist die paar lieflijke noten verderop er veel meer toe doen. Ik blijf stoeien, heerlijk!’ Ronald Brautigam, boegbeeld van de Nederlandse pianistiek, speelt de solowerken op verschillende fortepiano’s, terwijl hij de concerten uitvoert op een moderne vleugel. ‘Ik ben streng in de leer als het aankomt op interpretatie en uitvoeringspraktijk, net zo streng op een fortepiano als op een moderne vleugel. Bij het werk voor piano solo luistert de keuze nauw, omdat de linkerhand veel meer dan bij de pianoconcerten een begeleidende functie heeft. De balans kan snel vertroebelen. Een vroege Beethoven werkt op een fortepiano beter dan op een modern instrument. In de ‘Kurfürstensonates’, waarin vele manieren van articuleren voorgeschreven staan, hoor je een enorme fysieke onrust. Ik speel de stukken op een kopie van een Stein uit 1788. Dit instrument heeft een pure, scherpe klank, het beste middel om op de millimeter nauwkeurig te kunnen articuleren.’ ‘Je moet ook praktisch zijn. In een grote zaal met een fortepiano tussen de orkestleden gaan zitten

kan, maar dan hoort het publiek op de achterste rijen nauwelijks iets. Een instrument is belangrijk, maar niet alleenzaligmakend. De interpretatie zit veel meer in mijn hoofd dan in de piano.’ Op de uitgaven met de pianoconcerten wordt Brautigam begeleid door het Symfonieorkest van Norrköping.‘De musici gebruiken bewust weinig vibrato en de dirigent Andrew Parrott stuurt aan op een dansante manier van spelen. Ik probeer op de Steinway een kernachtige toon te produceren die lichter en dunner klinkt dan je van zo’n instrument gewend bent.’ ‘Wat mij betreft mag muziek niet voortkabbelen. Ik vind het geweldig als mensen het fijn vinden om ernaar te luisteren, maar ook als ze zich er ongemakkelijk bij voelen. Beethovens werk roept dat ongemak op. Als de luisteraar bij de fuga van de “Hammerklaviersonate” lekker achterover geleund in zijn stoel kan hangen, is er iets mis. Dan heb je als pianist die fuga verkeerd opgezet. De mensen moeten na zo’n stuk een beetje geïrriteerd zijn. Dat hoort erbij.’ ‘Als ik ooit in een eventueel hiernamaals Beethoven tegenkom, hoop ik dat ik me niet hoef te schamen en dat ik in ieder geval heb geprobeerd om wat hij op papier heeft gezet zo goed mogelijk te vertolken, zonder er te veel aan te veranderen en zonder als musicus tussen hem en de noten te zitten. Met die poging blijf ik mijn hele leven bezig.’

‘Een instrument is belangrijk, maar niet zaligmakend’

door Frederike Berntsen

€ 9,-

korting

De Kortingns coupo

kunt u de vinden in m... Aangenaa cd Klassiek 2010uari 2011 jan * geldig tot 31

Ludwig van Beethoven

Ronald Brautigam, Norrköping Symphony Orchestra, Eric Ericson Chamber Choir o.l.v.Andrew Parrott

Ronald Brautigam

Piano Concerto no. 5, Choral Fantasia

BIS 1793 (SACD)

www.klassiekezaken.nl

Kurfürsten Sonatas, Zwei Sätze einer Sonatine e.a. BIS 1672 (SACD)

*Nu tijdelijk verlaagd in prijs!

oktober 2010

De vier zangers van het Britse Hilliard Ensemble zijn tijdreizigers. Op het programma van het ensemble staat muziek van Guillaume leVinier (ca. 1190-1245) en Nicolas Gombert (ca. 1495-1560) maar ook van Morton Feldman (1926-1987), Veljo Tormis (1930) en Stephen Montague (1943). Die laatste vertaalde ooit speciaal voor de zangers een dertiende-eeuws liefdesgedicht alsof het een rap was – Boombox Virelai – en sloeg zo een brug van de trouvères van destijds naar de hiphop van nu. En toen was er Jan Garbarek, blazer van grensoverschrijdende wereldmelodieën, en met hem het idee van een combineren van twee werelden. In het najaar van 1993 smolten in het klooster van Sankt Gerold in Oostenrijk in liederen van Cristóbal de Morales, Pierre de la Rue, Magister Perotinus en anderen de echo’s van het verleden samen met de welluidende en transparante klanken die op de adem van het heden uit een saxofoon omhoog spiraalden. Het resultaat, dat als titel Officium meekreeg, overtrof alle verwachtingen. www.klassiekezaken.nl

Officium krijgt waardige opvolger De combinatie van stemmen en saxofoon bleek een krachtige en expressieve muzikale waarheid op te leveren, waarin de saxofoon niet alleen een verlengstuk van de zangers maar ook zelf een zangstem werd. Jan Garbarek werkte eerder samen met de Tunesische udspeler Anouar Brahem en de Pakistaanse tablaspeler Shaukat Hussain, met de Indiase violist Shankar en deTsjechische bassist MiroslavVitous. Ook in popkringen werd hij bekend. Peter Gabriel is een bewonderaar en zanger David Sylvian (ex-Japan) noemt Jan Garbarek ‘een voorbeeld van een musicus die op de juiste wijze de muziek van andere culturen in zijn eigen muziek integreert.’ Zelf zegt de saxofonist hierover: ‘Niet het nieuwe van het spelen met iemand uit een andere cultuur is belangrijk, maar het feit dat er met die persoon een spiritueel contact is.’ Dat contact was er in 1993 tijdens de sessies voor Officium en vijf jaar later, toen vanuit hetzelfde principe het dubbelalbum Mnemosyne met onder andere oude Griekse muziek en Peruaanse folksongs werd opgenomen. Het is er nog altijd. Ook het nieuwe album Officium novum werd, net als de eerdere cd’s, opgenomen in Sankt Gerold in Oostenrijk. Officium novum bevat geen jazz. Er wordt door Garbarek geïmproviseerd, maar de inspiratie voor de ritmes en melodielijnen komt direct van de vocalen. En van de akoestische

fotograaf

Weinig jazzmusici die zijn opgegroeid met John Coltrane, Dexter Gordon en Ben Webster,en die daarnaast een diepe bewondering hebben voor Beethoven, Chopin, Sibelius, Lutoslawski, Penderecki en Takemitsu, slagen erin al die invloeden te integreren in een concept waarin ook nog eens de volksmuziek van de hele wereld onderdak vindt. Voor de Noorse saxofonist Jan Garbarek (1947) is het de gewoonste zaak van de wereld. Samen met The Hilliard Ensemble nam hij onlangs Officium novum op, de opvolger van de eerdere successen Officium en Mnemosyne.

paolo soriani/ECM RECORDS

Profiel

respons in de ruimte waar saxofoon en stemmen samenklinken. Hier kruisen Oost enWest elkaar in de op religieuze middeleeuwse gezangen en Kaukasische bardentradities gebaseerde muziek van de Armeniër KomitasVardapet (1869-1935), in Byzantijnse gezangen en in een a-cappella-uitvoering van Arvo Pärts Most holy Mother of God. Stukken van Garbarek zelf staan naast het Spaanse Tres morillas. Bovenal echter staat Officium novum voor muzikale magie van een lichtende, bijna onaardse schoonheid. door Doron Nagan door Cornell Evers

Www.ecmrecords.nl

Vardapet, Pärt, Garbarek e.a. Officium novum

Jan Garbarek, The Hilliard Ensemble ECM New Series 2125 476 3855 / distributie challenge

oktober 2010

Sir Simon portret

in de Lage Landen

Dit seizoen zal de Britse dirigent Sir Simon Rattle in Nederland op allerlei terreinen prominent aanwezig zijn: in de concertzaal, bij de opera en op cd. Een bijzondere situatie die ons niet ieder jaar ten deel valt. Reden temeer om alvast vooruit te blikken naar wat we komende maanden zoal van deze topmusicus kunnen verwachten.

Dat de 55-jarige Simon Rattle al jarenlang op het hoogste niveau musiceert is geen nieuws. Nog voordat hij in 2002 aantrad als chef-dirigent van de wereldberoemde Berliner Philharmoniker, en daarmee in de voetsporen trad van illustere voorgangers als Furtwängler, Karajan en Abbado, had hij zijn muzikale sporen ruimschoots verdiend. Zijn belangrijkste wapenfeit was dat hij van het City of Birmingham Symphony Orchestra een internationaal gerenommeerd ensemble wist te maken.Toen hij vervolgens met zijn energieke en heldere interpretatie de hooggespannen verwachtingen bij onze oosterburen onmiddellijk wist waar te maken, kwam dat niet als een verrassing. Het orkest heeft deze ‘Englishman in Berlin’ in het hart gesloten, getuige het feit dat hij onlangs op aandringen van de musici zijn contract in de Duitse hoofdstad heeft verlengd tot 2018. De chemie tussen de dirigent en het orkest kan het Nederlandse publiek dit seizoen zelf ervaren in het Amsterdamse Concertgebouw. In de serie Wereldberoemde Symfonieorkesten klinkt op vrijdag 25 februari, naast werk van Brahms en

16 oktober 2010

Wolf, de Derde symfonie van Mahler en een dag later, tijdens de ZaterdagMatinee, worden onder meer werken van Haydn en Schubert gespeeld, composities die bij uitstek de beroemde klank van de Berliner tot zijn recht laten komen. Krap drie maanden later is de geadelde Brit opnieuw in ons land om voor het eerst in tien jaar terug te keren bij De Nederlandse Opera. In een regie van Brigitte Fassbaender zal hij in het Muziektheater zeven voorstellingen leiden van Richard Strauss’ Der Rosenkavalier. Het belooft een van de highlights van dit seizoen aan deAmstel te worden,met zijn oude liefde in de bak (het Rotterdams Philharmonisch Orkest, waar hij in zijn beginjaren vaste gastdirigent was) en zijn huidige liefde op de bühne (echtgenote en mezzosopraan Magdalena Kožená als Octavian). Als opmaat voor dit alles valt er deze herfst alvast een hoop te genieten via de cd. Rattle neemt sinds maar liefst dertig jaar exclusief op bij EMI Classics. In die periode verschenen meer dan tweehonderdvijftig opnames onder zijn directie.Vooral voor het laatromantische en twintigste-eeuwse repertoire oogstte hij lof en

sleepte hij vele onderscheidingen in de wacht. Om dit kroonjaar te vieren zal er in de loop van dit najaar een aantal heruitgaven verschijnen. En het einde van de samenwerking is nog niet in zicht.Tot 2013 staan er meer dan tien nieuwe producties op het programma. Daarvan wordt het spits afgebeten met een gloednieuwe registratie vanTsjaikovski’s integrale balletmuziek uit 1892 bij het kerstsprookje Notenkraker en Muizenkoning,geschreven door E.T.A. Hoffmann en afkomstig uit diens verhalenbundel Die Serapionsbrüder (1819/21). Rattle en zijn Berlijners namen afgelopen december de suite in twee sessies op, het eerste deel in de studio en de tweede akte live tijdens het traditionele Silvesterkonzert in de Berlijnse Philharmonie. Bijzonder om te horen hoe zij met deze overbekende en vaak platgespeelde muziek een ongekend sprankelende frisheid aan de dag weten te leggen. De luxe uitgave van deze dubbel-cd verschijnt in een beperkte oplage en is voorzien van een gedetailleerde toelichting, prachtige foto’s en een introductie door de maestro zelf. Daar komt nog bij dat deze editie onderdeel is van de Aangenaam Klassiek-campagne. Zoals ieder jaar tijdens deze actie is de bijbehorende promotie-cd voorzien van een aantal kortingsbonnen, waardoor deze opname tot eind januari in de winkel ligt voor slechts € 19,99. En als klap op de vuurpijl worden via een prijsvraag ook nog eens vier kaarten verloot voor het hier-boven genoemde concert op 25 februari. Het Rattle-seizoen is officieel geopend. door Frans Jansen

www.emiclassics.com www.simon-rattle.de Berntsen

‘Rattle treedt op met oude en nieuwe liefde’

exclus

2 CD

ief verkrijgbaar tijdens de Aangenaam ... Klassiek 2010 campagn e

M TOP ITE ts*

foto EMI CLASSICS

slech

Pjotr Iljitsj Tsjaikovski

The Nutcracker Ballet, op. 71

99 € 19, * zolang de

ekt voorraad str

Berliner Philharmoniker o.l.v. Sir Simon Rattle EMI Classics 50999 6316212 7

www.klassiekezaken.nl

oktober 2010

Lang Lang fotograaf marco borggreve

verovert Wenen

Lang Langs nieuwe contract met Sony wordt gevierd met een luxe uitgegeven dubbel-cd in een hardcover boekwerkje dat niet op uw cd-plankjes zal passen, maar wel op uw salontafel. Het wordt genieten met dit fraaie recital uit de Musikverein in Wenen, door het repertoire (voor het eerst Beethoven-sonates en daarnaast Chopin,AlbĂŠniz en Prokofjev), maar vooral natuurlijk door het fraaie spel: Lang Lang is met 28 jaar een gerijpt kunstenaar en heeft toch zijn wilde haren niet verloren.

18 oktober 2010

g g

Tom en Jerry stonden aan de wieg van de fabuleuze carrière van Lang Lang.Hij heeft vaak verteld hoe hij dankzij hun comic strip The Cat Concerto kennismaakte met LisztsTweede Hongaarse Rapsodie. Beslist een defining moment, daar in Shenyang in deVolksrepubliek China,want het tweejarige peutertje was zo gegrepen dat hij besloot pianist te worden. Zijn ouders stuurden hem onmiddellijk naar pianoles en al op zijn vijfde won hij een concours. Op zijn negende ging het even mis toen zijn leraar hem wegstuurde wegens ‘gebrek aan talent’, maar door een Mozartsonate kwam hij er weer bovenop.‘Het spelen van KV 330 bracht mijn hoop terug’, herinnert hij zich. Dat was defining moment nummer twee. Het zijn mooie anekdotes,omdat we inmiddels heel goed weten hoe het Lang Lang verder verging: alleen maar beter. Als tiener trok hij over de wereld, trad op voor volle

zalen en haalde overal prijzen binnen. In 2004 maakte hij zijn debuut in Carnegie Hall en de cdweergave van dat concert (toen nog op Deutsche Grammophon) was een wereldsucces.Nu behoort hij tot de populairste pianisten ter wereld, met een stervensdrukke concertagenda en een steeds rijker geschakeerd repertoire. En zijn ontwikkeling staat niet stil. Sonates van Beethoven had hij nog niet eerder opgenomen.Nu is hij‘eraan toe’.Er was wel eens kritiek op de interpretaties van Lang Lang, op zijn soms eigenwijze ritmiek,zijn wat nadrukkelijke frasering. Maar alles werd goedgemaakt door zijn innemende persoonlijkheid en de eerlijkheid van zijn spel. Nederland sloot hem in het hart toen hij in 2006 het Prinsengrachtconcert helemaal naar zijn hand zette. Na Carnegie Hall koos hij in februari-maart 2010 bewust de Großer Saal in de Weense Musikverein als geschiktste plek voor een volgende live-opname. Lang Lang speelde voor een dolenthousiast publiek een ambitieus programma. De eerste cd bevat twee Beethoven-sonates, het fris gespeelde opus 2 in C van de aanstormende jonge Beethoven en de beroemde Appassionata, die in Lang Langs handen haar naam volledig eer aandoet. Op de tweede cd horen we eerst een bijzonder poëtische en meeslepende weergave van Iberia (eerste boek) van Albéniz en daarna maken we de schokkende overstap naar de grimmige oorlogswereld van Prokofjevs Sonate nummer 7, een overgang die dankzij Lang Langs veelzijdigheid toch volkomen overtuigt. De drie briljante, meesterlijk gespeelde toegiften zijn van Chopin. Hiervan had Sony de grote Polonaise in As al eerder uitgebracht, speciaal voor de slachtoffers van de aardbeving in Haïti.De bonus-cd bevat een trailer en beelden van het podium en daarachter. Een mooi opgenomen concert-cd, de start van een boeiende Beethoven-interpretatie, een veelzijdige repertoirekeuze: met deze bijzondere uitgave levert Lang Lang opnieuw het bewijs van zijn grootmeesterschap.

Lang Langs meesterschap reikt van Albéniz tot Prokofjev

exclus

ief verkrijgbaar tijdens de Aangenaam ... Klassiek 2010 campagn e

2 CD +DVD

www.klassiekezaken.nl

Profiel

M TOP ITE ts* slech

99 , 9 1 € ekt voorraad str * zolang de

Beethoven,Albéniz, Prokofjev, Chopin LANG LANG live in Vienna

Lang Lang Sony 88697726892 (2 cd’s + bonus-dvd)

ook verkrijbaar in de versies: 2 cd’s 88697 719012 en DVD 88697 724149 blu ray 88697 719029 en op LP 88697 719011

door Gerard Scheltens oktober 2010

Gesignaleerd

zig zag Territoires bedient de discofiele fijnproever

charles adriaenssen

eigenaar van de outhere-groep

Cd’s van Zig-Zag Territoires herken je aan de speelse zebra-mascotte, steevast in ietwat priegelig formaat afgedrukt op de cover. Het Franse liefhebbers-label vond onlangs een nieuwe stal voor z’n zwart-wit gestreepte visitekaartje, want was de firma voorheen ondergebracht bij Harmonia Mundi, sinds kort valt ze onder Outhere, de Belgische productiemaatschappij die onder meer Aeon, Alpha, Fuga Libera en Ricercar onder haar paraplu herbergt.

Zig-ZagTerritoires, in 1997 opgericht door Sylvie Brély en de geluidstechnicus Franck Jaffrès, kenmerkt zich, evenals de andere labels van Outhere, door een duidelijke, persoonlijke signatuur.Te midden van een tanende platenindustrie, die in toenemende mate te lijden heeft van illegale internetdownloads en een teruglopende cd-verkoop, mikt Zig-Zag nadrukkelijk op de discofiele fijnproever. Dat doet het label met releases die zich naar eigen zeggen onderscheiden door een hoge mate van ambachtelijkheid. Lees: eigenzinnig artwork in samenwerking met beeldend kunstenaars en graphic designers, uitvoerig informatieve achtergronden in diepgravende cd-boekjes en een standvastige muzikale kwaliteit, qua uitvoering en opnametechniek. Bovendien bewees de ZigZagequipe al meerdere keren een neus te hebben voor spraakmakende projecten, waaronder authentieke uitvoeringen van Berlioz’ Symphonie Fantastique en Beethovens complete ouvertures en symfonieën door Anima Eterna, onder leiding van Jos van Immerseel.

www.klassiekezaken.nl

Met een catalogus die een breed scala aan muzi- Chambre d’Auvergne blinkt uit in een streven kale stijlen omvat, maakt het Franse label zijn naar transparantie, hetgeen in combinatie met naam meer dan waar: van oude muziek gaat het een slanke akoestiek de dialoog tussen solist en zigzagsgewijs naar eigentijdse jazz en van twintig- ensemble ten goede komt. ste-eeuwse avant-garde kriskras naar wereldmu- De Franse jazz-contrabassist Michel Benita liet zich voor zijn nieuwe release Ethics inspireren ziek. Zo vindt men onder de nieuwste releases onder door de ‘archipelstructuur’ van de postmoderne meer de aan te bevelen cd Parole e querele d’amore, wereld. Op deze cd geen dwingende artistieke waarop sopraan Agnès Mellon en countertenor visies of dominerende stijlen, wel een samenDominiqueVisse een bloemlezing van tweestem- spraak van hoogstindividuele musici. Het resulmige liefdesmadrigalen ten beste geven: in prach- taat: een amalgaam van zangerige bas-pizzicati, tig kleurende vocale omhelzingen en momenten zinsbegoochelende elektronica, Japanse kotovan flirterige virtuositeit werpen beide zangers klanken en bezwerende grooves; een zigzaggend een bekoorlijk licht op de geraffineerde tekst- eilandhoppen in de archipel van muzikale stijlen. expressie van zeventiende-eeuwse grootheden als Carissimi, Merula en natuurlijk Monteverdi. door Joep Christenhusz Niet minder charmant is pianiste Edna Stern, zowel qua aanblik als qua spel. Voor haar uitvoering van de Mozart-concerten 9, 12 en 14 nam ze haar toevlucht tot een moderne vleugel, waarMonteverdi e.a. Mozart Michel Benita e.a. aan ze echter het lucide kleuParole e querele d’amore Concerten nr. 9, 12, 14 Ethics renpalet van een fortepiano Agnes Mellon, Edna Stern / Orchestre de Michel Benita,Mieko Miyazaki, DominiqueVisse, Chambre d’Auvergne o.l.v. Eivind Aarset,Matthieu Michel, weet te ontlokken. De aanEnsemble Barcarole Arie van Beek Philippe Garcia pak van dirigent Arie van Zig-Zag Territoires Zig-Zag Territoires Zig-Zag Territoires ZZT 101001 ZZT 100901 ZZT 100902 Beek en het Orchestre de oktober 2010

special

De wet van

Gergiev

Valery Gergiev is niet alleen een onvermoeibaar dirigent die zijn tomeloze energie inzet om het Westen mooie dingen te laten horen en zijn Mariinsky Theater in Rusland op de been te houden, hij is ook een man die niet graag dwarsgezeten wordt. Wat Gergiev wil en doet, is goed en wie hem een strobreed in de weg legt, zal hij vol overtuiging zijn ongelijk bewijzen. Het is de wet van Gergiev en het is in het kort de achtergrond van het ontstaan van het Mariinsky-label.

I foto

fotograaf marco borggreve

In de zomer van 2009 sloot het legendarische Russische Mariinsky Theater zich aan bij het steeds groter wordende leger orkesten en operainstellingen dat opnamen in eigen beheer uitbrengt. Een mooie studio-opname van De neus van Sjostakovitsj, gemaakt in de nieuwe, in 2007 geopende Mariinsky Concertzaal, vormde het debuut. Het was meteen een doorslaand succes en ook de opnamen die volgden – onder andere een opwindende Oedipus Rex, gecombineerd met Les noces van Stravinsky, een dwingende vertolking van Rachmaninovs Derde pianoconcert met Denis Matsuev achter de toetsen en een geconcentreerde uitvoering van The enchanted wanderer van Sjtsjedrin – kregen ronkende recensies. Gergiev kon een lange neus maken naar zijn dwarsligger die luisterde naar de naam Philips. Jarenlang mocht de man die in 1988 aan het roer kwam bij het Mariinsky Theater bogen op een mooie samenwerking met deze cd-maatschappij. Op de vleugels van Gergievs reizen over de wereld

bracht het label vanaf de jaren negentig een bijzondere reeks Russische opera’s uit, indrukwekkende opnamen in schitterende, lichtblauwe boxen. De laatste jaren was daar door een gebrekkige afzet en beperktere middelen de klad in gekomen en andere plannen leken niet bespreekbaar.‘Wilden ze een Mahlercyclus? Nee’, zo spuide Gergiev zijn wrevel in een interview in de NewYork Times. ‘Beethoven? Ook niet. Ze wilden zelfs niets van Tsjaikovski uitbrengen. Ik heb mij veel meer gecommitteerd aan de geschiedenis van het MariinskyTheater dan Philips aan het maken van serieuze opnamen.’ Nadat Gergiev in 2007 chefdirigent was geworden van het London Symphony Orchestra kreeg hij de oplossing bijna in de schoot geworpen. In navolging van het goed lopende label LSO richtte Gergiev zijn eigen Mariinsky-label op. Het Londense orkest bood direct aan de wereldwijde distributie te verzorgen van de nieuwkomer. Gergiev ging voortvarend van start en ligt op koers, zijn eigen koers, met als meest recente loot aan de stam: een opname van Wagners Parsifal. Het werk is vastgelegd op vier cd’s in een inmiddels kenmerkend zwart doosje. Die opname was er bij Philips waarschijnlijk niet gekomen. Gergiev moest het op het terrein vanWagner immers afleggen tegen erkende specialisten, zo meende men.

Gergievs Parsifal heeft een paar sterke troeven

Het is waar, Gergiev is geenWagnerdirigent in de traditionele, westerse zin. Hij heet nu eenmaal geen Böhm, Solti of Kleiber.Toch is deze Parsifal er een die snel een plek zal veroveren aan het front van de Wagnerregistraties. De opname uit de prachtig klinkende Mariinsky Concertzaal heeft een paar sterke troeven. Violeta Urmana als Kundry bijvoorbeeld. Of de Amerikaan Gary Lehman als Parsifal. En natuurlijk is daar altijd weerValery Gergiev. Hij weet de immense partituur voort te stuwen en hem een onderhuidse spanning mee te geven die hier en daar Russischer klinkt dan Wagner ooit goed zou hebben gevonden, maar die er wel voor zorgt dat het ruim vier uur durende muziekdrama als een moment van ingehouden adem voorbijvliegt. door Paul Janssen

Richard Wagner Parsifal

Mariinsky Orchestra and Chorus o.l.v.Valery Gergiev met o.a. Gary Lehman, Violeta Urmana en René Pape Mariinsky MAR 0508 (4 sacd’s)

oktober 2010

C 24 oktober 2010

profiel

Een politiek statement van Arvo Pärt

Eindelijk, bijna veertig jaar na zijn Derde symfonie, heeft Arvo Pärt een Vierde symfonie geschreven. De componist en cultfiguur Pärt droeg het werk op aan Mikhail Khodorkovsky, de Russische oliebaron en idealist die in 2003 op instigatie van Vladimir Poetin achter de tralies werd gezet. Het werk is bedoeld als een buiging voor de enorme kracht van de menselijke geest en de menselijke waardigheid. Het Symfonieorkest van Los Angeles onder leiding van Esa-Pekka Salonen legde het op het label ECM vast.

Componisten die onder het Russische communistische regime hebben gewerkt zijn in de ogen van ons westerlingen altijd een beetje gek geweest. Ze leven ergens tussen roes en depressie, tussen droom en werkelijkheid, tussen verzinsel en harde waarheid. Logisch, zegt men. Rusland is altijd een land geweest waar je verknipt van wordt.Te groot om centraal te besturen en te verschillend om bijeen te houden. Tsarendom, communisme, ijzige kou, tropische hitte, kale steppen, dichte bossen, schitterend cultuurgoed, door nucleaire uitbarsting verteerde vlakten. Het is een land dat pijn doet en dat hoor je in de muziek. Luister maar naar Arvo Pärt, die zingt van zacht golvende harmonieën vol weelderig repeterende en over elkaar schuivende drieklanken met hier en daar een verrassend pijnlijke dissonant. Het klinkt simpel, maar dat is het niet. Arvo Pärt, een man uit het door Rusland geleide Estland, is immers jarenlang getergd door de machthebbers. In zijn jonge jaren schreef hij scherpe orkestpartituren die leunden op de twaalftoonstechniek van Arnold Schönberg. Het regime verbood zijn werk. Toen Pärt ontdekte dat de vaak kille avant-gardistische technieken niet bij hem pasten en hij ging luisteren naar het lied van zijn hart,had hij weer een probleem. Zijn weelderige werken vol kabbelende consonanten waren religieus getint in een tijd dat atheïsme de officiële Sovjetgodsdienst was.

Inmiddels leeft Pärt gewoon in West-Berlijn en componeert hij wat hij wil.Toch is de recalcitrante angel nog steeds niet uit de man die op 11 september jongstleden 75 jaar is geworden. De Vierde symfonie, waarvan onlangs de live-opname van de première onder leiding van Esa-Pekka Salonen op ECM New Series verscheen, is een ingetogen protest aan het adres van de voormalige Russische president en huidige premier Vladimir Poetin. Poetin was er verantwoordelijk voor dat de Russische oliebaron en idealist Mikhail Khodorkovsky in 2003 achter de tralies verdween. De goede man had politieke aspiraties en toen het Poetin te heet onder de voeten werd, liet hij zijn rivaal oppakken wegens fraude. Pärt besloot de Vierde symfonie, die hij in 2008 schreef voor de Los Angeles Philharmonic, op te dragen aan Khodorkovsky. Het vijfendertig minuten durende werk dat het midden houdt tussen een klaagzang en een gebed moet, zoals Pärt zegt, ‘niet louter in een politieke context begrepen worden, maar als een buiging voor de enorme kracht van de menselijke geest en de menselijke waardigheid.’ Hoe het ook zij, deze bij vlagen zeer vocaal gedachte Los Angeles-symfonie voor strijkers, harp en percussie is een echt Pärtwerk. Golvende harmonieën, lange, vocaal gedachte lijnen, en een tempo dat zelfs in het laatste deel, Deciso, niet boven het meditatieve uitkomt.

Golvende harmonieën en een meditatief tempo

www.klassiekezaken.nl

In de fragmenten uit de Kanon pokajanen, uitgevoerd door het Filharmonisch Kamerkoor van Estland, is de sfeer niet anders.Alleen zijn de strijkers nu echte stemmen. Alles zoals we van Pärt verwachten, voorspelbaar bijna. En toch is de stilte na bijna vijftig minuten ondraaglijk en knaagt de taal van Pärt koortsachtig verder aan de hersenpan. Het is mooi, erg mooi, en erg verontrustend. Het is muziek tussen roes en depressie, tussen droom en werkelijkheid, tussen verzinsel en harde waarheid, muziek van een man die ervaren heeft wat onderdrukking is én die weet wat vrijheid betekent. Hij is er misschien een beetje gek van geworden, maar wie de vrijheid heeft om onbevangen te luisteren, voelt de last. En de vreugde. En dat maakt Pärt zo apart. Telkens weer. door Paul Janssen

Arvo Pärt Symphony nr. 4

Los Angeles Philharmonic Orchestra o.l.v. Esa-Pekka Salonen ECM New Series 4766 3957

oktober 2010

portret

B rachel gaat op in eigen Brecon Baroque

fotografie jonassacks/Channel CLASSICS

Podger

Het inmiddels alweer tien jaar geleden dat Rachel Podger een nieuwe standaard neerzette met de opname van Bachs Sonates en Partita’s voor viool solo. Haar natuurlijke interpretatie en geweldige beheersing van de barokviool zorgden ervoor dat de cd’s prijs na prijs in de wacht sleepten. Nu zijn dan eindelijk de vioolconcerten van de Duitse grootmeester aan de beurt. Het resultaat is het wachten waard geweest.

Bij Channel Classics heeft Rachel Podger inmiddels een interessante discografie opgebouwd met werken uit de barok en klassieke periode van onder meer Bach, Telemann, Vivaldi en Mozart. Opvallend is dat het repertoire vrijwel uitsluitend kamermuziek betreft. En hoewel ze veel samenwerkt met diverse barokorkesten, is het misschien toch wel typerend dat ze in het nieuwe album de vioolconcerten van Bach uitvoert met in totaal slechts zeven musici. Daar komt nog bij dat het gezelschap, Brecon Baroque, door haarzelf is opgericht. Samenspel staat dus voorop en Podger gebruikt de muziek niet als vehikel voor het demonstreren van haar (aanzienlijke) virtuositeit, maar opereert als leidend ensemblelid waarbij de muziek altijd op de eerste plaats komt. Met de kleine bezetting, het spaarzame gebruik van vibrato en de vaak vlotte tempi zijn het typisch authentieke uitvoeringen. Liefhebbers van Bach op moderne instrumenten prefereren ongetwijfeld een briljantere klank en een grootsere aanpak. Maar wellicht laten ook zij zich vermurwen door Podgers interpretaties.Want als weinig anderen weet ze de tijdloze schoonheid van Bachs werken naar boven te brengen, juist door haar onopgesmukte speelstijl vol subtiliteit en nuance. Een mooi voorbeeld is het lange crescendo halverwege het tweede deel van het Concerto in a. Podger speelt introvert

www.klassiekezaken.nl

maar zo geconcentreerd dat de spanningsboog Andrew Manze nota bene met Rachel Podger intact blijft. Ook het langzame deel van het als solistische partner). Daar staat tegenover Concerto in E krijgt in Podgers handen een dat de aanvulling van de rest van de cd erg inbetoverende schoonheid: teder, wiegend, teressant is. Bach schreef meer vioolconcerten breekbaar. En gelukkig wordt er nergens te dan de twee die bewaard zijn gebleven en Podger stort zich met haar viool op strak gemusiceerd en krijgt de mutwee werken die als klaveziek de ruimte om te ademen. cimbelconcert zijn overgeBij de keuze voor een klein leverd maar oorspronkeensemble bestaat het gelijk voor een ander invaar dat het solo-tuttistrument bedoeld waeffect, het contrast tusren. Bij BWV 1055 sen de elkaar afwissewas dat, aan de lage lende solist(en) en het ligging te oordelen, orkest dat zo typerend is waarschijnlijk geen vivoor barokconcerten, ool, maar, zoals Jonathan verloren gaat. Jonathan Freeman-Attwood weer Freeman-Attwood nuanfijntjes toelicht, zorgt die ligging ceert dit in zijn goede toelichting er wel voor dat de solist niet boven het in het cdboekje door te stellen dat dit contrast in de muziek van Bach minder belang- orkest uitsteekt maar eerder fungeert als rijk is dan bij andere barokmuziek. Daarin heeft primus inter pares. En dat is nu net de rol waarhij waarschijnlijk gelijk, maar eigenlijk behoeft van we al hadden geconstateerd dat die Rachel Podgers interpretatie geen verdediging. Haar Podger op het lijf geschreven is. musici spelen krachtig wanneer het moet, bijvoorbeeld aan het begin van het derde deel van door Jeroen Smits het Concerto in a, waardoor je een grotere bezetting niet mist. En op andere momenten is de enkelvoudige bezetting juist een zegen. Bachs subtiele lijnenspel komt uitstekorting kend tot zijn recht en het is een genot De alle partijen zo helder en gelijkKortingns o waardig te horen. Het hoge niveau coup nt u u k van de musici wordt gelukkig recht de vinden in m... Aangenaa gedaan door de opname. Deze is, cd Klassiek 2010 zoals we inmiddels van Channel januari 2011 * geldig tot 31 Classics gewend zijn, weer uitstekend en in superaudio. Het enige wat misschien Johann Sebastian Bach Concerto in a, BWV 1041; Concerto in E, BWV 1042; Conteleurstelt aan dit nieuwe album is het ontbrecerto in g naar BWV 1056; Concerto in A naar BWV 1055 ken van Bachs Dubbelconcert. De meeste conRachel Podger, Brecon Baroque CCS SA 30910 currenten bieden die koppeling wel (en violist

Podger speelt Bach teder, wiegend, breekbaar

€ 9,-

oktober 2010

ACTIE: Deze cd’s voor slechts €10,- 13 12 en Alleen op ber novem verkrijgbaar

De eerste Klassieke Muziek dag

rraad strekt! * zolang de voo

De cd-winkels waar klassieke muziek nog volop in de schappen ligt, zetten op 12 en 13 november de deuren wagenwijd open. Naast fraaie collecties cd’s en dvd’s bieden zij hun bezoekers op 13 november ook livemuziek. Het moet een jaarlijks terugkerende happening worden met dit jaar op 12 november een extra openingsfeestje. Alle informatie is binnenkort te vinden op www.klassiekemuziekdag.nl

Zo wordt uw cd-winkel een plaats waar liefhebbers van klassieke muziek elkaar ontmoeten en met elkaar van gedachten kunnen wisselen over hun favoriete stukken, bijzondere opnamen of gewoon van muziek kunnen genieten. De musici die in de winkels gaan spelen staan aan het begin van hun muzikale carrière. Ze hebben een prijs gewonnen op het Prinses Christina Concours, studeren aan het conservatorium of zijn net afgestudeerd. Daarnaast hebben muziekscholen hun medewerking toegezegd. Op een aantal plaatsen verzorgen bekende Nederlandse musici een verrassingsconcert.

28 oktober 2010

Om thuis verder te genieten kunt u op 12 en 13 november vijf bijzondere cd’s aanschaffen voor een jubileumprijs van € 10,- : Sacrificium, de hit van Cecilia Bartoli, de veelgeprezen cd met Complete werken voor viool en piano van Schubert door Julia Fischer, de Pianoconcerten van Beethoven door Ronald Brautigam, het Stabat Mater van Pergolesi met Emma Kirkby en de cd met pianosonates van Beethoven door Arthur en Lucas Jussen. De voorraad op de genoemde cd’s is beperkt, haast u want op = op. Daarnaast liggen er cd’s in de schappen die speciaal tijdens de Aangenaam...

Klassiek Campagne 2010 tegen gereduceerde prijs t/m 31 januari 2011 verkrijgbaar zijn. Ter gelegenheid van het jubileum wordt uw Klassieke Zaken Clubledenpas bij bezoek aan een van de speciaalzaken op 12 en 13 november opgewaardeerd met € 5,-. Bij

aankoop van een cd ter waarde van € 25,- of meer kunt u de € 5,- van uw clubledenpas laten verzilveren. Door op een van beide dagen uw pas aan de kassa te overhandigen neemt u deel aan deze feestelijke acties. Alle informatie is binnenkort te vinden op www.klassiekemuziekdag.nl

RoNAlD BRAuTigAm & BEETHoVEN EEN mAN, EEN miSSiE

€ 9,- KORTING MET KORTINGSBON

TER GELEGENHEID VAN HET VERSCHIJNEN VAN VOLUME 4 VAN DE PIANOCONCERTEN IN DE CAMPAGNE AANGENAAM KLASSIEK ZIJN ALLE OVERIGE BEETHOVEN ALBUMS TIJDELIJK OOK ZEER AANGENAAM GEPRIJSD: € 14,95* PER CD! * winkeladviesprijs, actie is geldig t/m 1 januari 2011 Een bijlage van Codæx Nederland • Prinsengracht 17 • 1015 DK Amsterdam • T +31 20 6129724 • F +31 20 6894405

DE MOOISTE RELEASES VAN HET NAJAAR 2010

Piano Concerto No.5 / Choral Fantasia Ronald Brautigam / Norrköping Symphony Orchestra / Andrew Parrott BISSA 1793

foto: © Marco Borggreve

Complete Works for solo Piano Vol.9 Ronald Brautigam BISSA 1672

* winkeladviesprijs, actie is geldig t/m 1 januari 2011

VAlERy gERgiEV BliJFT imPoNEREN

MAURICE RAVEL Daphnis et Chloé / Boléro Pavane pour une infante London Symphony Chorus & Orchestra Valery Gergiev LSO • LSO 0696 • SACD+DVD

JOHANNES BRAHMS Ein deutsches Requiem Kringelborn/Kwiecien/Rotterdam Philharmonic Orchestra Valery Gergiev BIS • BISDVD 1750

SERGEI RACHMANINOV Symphony No.2 London Symphony Orchestra Valery Gergiev LSO • LSO 0677 • SACD

RICHARD WAGNER Parsifal Lehman / Urmana / Pape Mariinsky Orchestra & Chorus Valery Gergiev MARISKII • MAR 0508 • 4SACD

3 3

DE MOOISTE RELEASES VAN HET NAJAAR 2010

€ 9,- KORTING MET KORTINGSBON

Duizendpoot Valery gergiev verbaast ons andermaal en op zoveel terreinen! Zijn Ravel is van een zinderende vitaliteit en schilderachtigheid, waarbij hij zijn londense orkest laat stralen in partituren van Franse orkesttovenaar maurice Ravel. maar gergiev is zelf minstens een evengrote tovenaar, die met zijn orkest uit St.Petersburg een volle en warme Parsifal kan neerzetten en die met het lSo het avondlicht boven St. Petersburg kan oproepen. Zijn kracht is dat hij mensen inspireert en boven zichzelf doet uitstijgen. Zijn Parsifal is een breedstromende Newa van orkestgeluid en gecombineerd met het vocale geweld van gary lehman (Parsifal), Violeta urmana (Kundry) en René Pape (gurnemanz), plus een keur aan solisten uit zijn eigen mariinsky-stal onstaat hier een moderne interpretatie, die zijn gelijke even niet kent. op 25 maart 2008 nam gergiev afscheid in Rotterdam en voor die gelegenheid had hij gekozen voor Brahms. Diens Ein Deutsches Requiem klonk in de Doelen. En dan zien we andermaal de ingetogen en poëtische gergiev, die natuurlijk het spektakel niet schuwt, maar die niet altijd de grote Russen nodig heeft om te imponeren.

nightingale

hYPeRion

VinCenZo Bellini Norma Gruberova/Garanca/Machado/ Staatsphilharmonie Rhein

Chandos

FRanCisCo gUeRReRo Missa Congratulamini mihi and other works The Cardinall’s Musick / Francisco

nC 040245 • 2Cd

Bela BaRtoK Piano Concertos Nos.1, 2 & 3 Bavouzet / BBC Philharmonic Noseda

Cda 67836

Bis

Chan 10610

etCeteRa

CaRissiMi / Rossi / Cesti FResCoBaldi The Queen’s Music Kirkby/Rydén / Harvey / Yamahiro Brinkmann / Mortensen

CoRo

RaVish’d with saCRed extasies Manahan Thomas / Miller CoR 16081

signUM

ondine

stYlUs PhantastiCUs in the netheRlands B’Rock XS KtC 4032

Bis 1715

PRaYeRs FoR ManKind Tenebrae ottoRino ResPighi Concerto in modo misolidio Fontane di Roma Mustonen / Finnish Radio Symphony Orchestra

sigCd 212

ode 1165

Bis

mASAAKi SuZuKi & BACH CollEgium JAPAN BaCh and BeYond Bach Collegium Japan Masaaki Suzuki

VERY SPECIAL PRICE! Johann seBastian BaCh A Choral Year with JS Bach Bach Collegium Japan Masaaki Suzuki Bis 1951 BaCh, Cantatas Vol. 47 Bach Collegium Japan Masaaki Suzuki

€ 9,- KORTING MET KORTINGSBON

Bissa 1861

Onder de titel Bach and Beyond brengt het Zweedse label BIS een kloeke box met daarin maar liefst 15 CD’s met Masaaki Suzuki als dirigent. Dat de Japanse Oude Muziek specialist niet alleen uit de voeten kan met het werk van Johann Sebastian Bach wordt met deze verzameling nog eens ontegenzeggelijk bevestigd. In de box onder andere een gave en verstilde lezing van de Mariavespers van Monteverdi, bruisende uitvoeringen van blokfluitconcerten van Vivaldi (met Dan Laurin als solist) en nog heel veel meer. En dat voor maar zo’n EUR 5,- per CD!!! Bis 9036/39 • 15Cd

hänssleR

etCeteRa

hYPeRion Johann seBastian BaCh Complete Cello Suites Roel Dieltiens

giUsePPe VeRdi Messa da Requiem Gächinger Kantorei Helmuth Rilling haen 98606 • 2Cd

Chandos

Johann seBastian BaCh the Complete works for solo Piano Angela Hewitt

2 FOR 1 15 CD + BONUS CD

Het is inmiddels bijna 20 jaar geleden dat de Belgische cellist Roel Dieltiens voor het label Accent de cellosuites van J.S. Bach opnam. Nu is daar zijn nieuwe inspeling van dit hoogtepunt uit de Westerse muziekgeschiedenis. Dieltiens hoort hiermee tot een select groepje cellisten dat opnieuw zijn interpretatief licht over deze schitterende stukken mag laten schijnen. De samenwerking met het label Etcetera krijgt hiermee natuurlijk ook zijn beslag, na de bijzonder succesvolle cd met de cellosonates van Vivaldi. De opname van de Bach-suites ontving reeds een goede pers bij onze zuiderburen en het vierde nummer van het tijdschrift van de Vereniging Klassieke Zaken gunde Roel Dieltiens een uitgebreid portret. De Belgische cellist is al jaren actief in de meest uiteenlopende ensembles. Hoewel de oude muziek binnen zijn activiteiten een zeer belangrijke plaats inneemt, beperkt hij zich lang niet alleen tot het spel op de historische cello.

Angela Hewitt plays Bach.. een 15 CD box met het Klavierwerk van Bach. Hewitt verkocht al meer dan 400.000 CD’s van haar albums met Bach sinds ze in 1994 begon aan haar integrale uitgave. Deze is dus nu voltooid en het mag met recht een magnum opus genoemd worden. Er zijn maar weinig individuen die met zo veel inzet, doorzettingsvermogen en zendingsdrang het klavierwerk van J.S.Bach bij een groot publiek onder de aandacht brengen. Met eindeloze reeksen concerten, lezingen, workshops, artikels en interviews doet zij er alles aan om de muziek van J.S.Bach met zo veel mogelijk mensen te delen. Pak nu uw kans: de CD’s in de box liggen normaal voor Full Price in de winkel. Nu kosten ze u slechts zo’n EUR 4,- per CD!

KtC 1403 • 2Cd

Cds 44421 • 15 Cd + BonUs Cd

linn

Chandos

MYRios

wolFgang aMadeUs MoZaRt Duo Sonatas Vol.3 Duo Amadè Chan 0772

Pentatone

MaCMillan, MoodY, MCglYnn Carmina Celtica Canty Tavener

JoseF sUK Symphony in E major / Ripening New London Chamber Choir BBC Symphony Orchestra

CKd 378 lUdwig Van BeethoVen Piano Sonatas Op.78/Op.79/Op.14/Op.49 Mari Kodama

oPUs aRte

BRahMs/ClaRKe/VieUxteMPs Sonatas for Viola & Piano Tabea Zimmermann / Kirill Gerstein MYR 004

Chsa 5081

Bis

CaRUs

PtC 5186304 • saCd+dVd

SPECIAL PRICE RiChaRd wagneR Gotterdammerung Gould / Lukas / Shore / Bayreuth Festival Orchestra / Thielemann oa Cd9004 • 4Cd

ottoRino ResPighi Roman Trilogy São Paulo Symphony Orchestra Neschling

wilhelM FRiedeMann BaCh Claviermusik I Léon Berben CaRUs 83346

Bissa 1720

MaRC-andRe haMelin Études Marc-André Hamelin Cda 67789

DE MOOISTE RELEASES VAN HET NAJAAR 2010

hYPeRion

CoRo

aCCent

Bis

*WINKELADVIESPRIJS

wolFgang aMadeUs MoZaRt Mass in C minor Handel and Haydn Society Harry Christophers

€ 29,95*

CoR 16084

hYPeRion Johann seBastian BaCh The Brandenburg Concertos La Petite Bande / Sigiswald Kuijken

wolFgang aMadeUs MoZaRt Violin Concertos 3 & 5 / Sinfonia concertante KV364 Tognetti / Moore / Australian Chamber Orchestra Richard Tognetti

aCC 24224 • 2saCd

Bissa 1754

Channel ClassiCs hYPeRion

Jonathan doVe Choral Music Wells Cathedral Choir/Vaughn Owens Cda 67768

Chandos

lUdwig Van BeethoVen Symphonies 4 & 6 Budapest Festival Orchestra / Ivan Fischer

Bela BaRtoK Viola Concertos Lawrence Power / Bergen Philharmonic Orchestra Cda 67687

hYPeRion Chandos

eRiCh wolFgang KoRngold String Quartets Nos 1, 2 & 3 Doric String Quartet Chan 10611

linn

*WINKELADVIESPRIJS

BESPROKEN IN DEZE KLASSIEKE ZAKEN

CCs 30710

daVid Romantic Violin Concertos Vol.9 Hagai Shaham / BBC Scottish / Brabbins Cda 67804

5CD BOX € 29,95* KRoMMeR / staMitZ / PleYel / KoZelUCh Symphonies London Mozart Players / Bamert Chan 10628 • 5Cd

3 SACD FOR 2 geoRg FRiedRiCh handel Concerti Grossi Opus 6 Avison Ensemble / Beznosiuk CKd 362 • 3saCd

etCeteRa

Bis

etCeteRa

BESPROKEN IN DEZE KLASSIEKE ZAKEN

hUMe / PURCell / dowland / Blow Musical Humors & Lamentations L’Art du Bois KtC 1418

adviesprijs

22, 17,95 95

CoRo

VKZ CLUBLEDEN 16,15

Johann seBastian BaCh Oboe concertos Ogrintchouk / Swedish Chamber Orchestra / Ibragimova

MaRtiJn Padding Three Concerti Sikkenk / Luijmes / Hulst / Asko Schönberg Etienne Siebens KtC 1406

Bissa 1769

oPeRa RaRa

ondine

ClaUdio MonteVeRdi Selva Morale e Spirituale The Sixteen / Harry Christophers CoR 16087

Pentatone

Jean siBeliUs Violin Concerto / The Bard / The Wood Nymph Zimmermann / Helsinki Philharmonic Orchestra Storgards Bela BaRtoK Violin Concerto Nos.1 & 2 Arabella Steinbacher / Orchestre de la Suisse / Romande

gioaCChino Rossini Ermione Giannattasio / Bardon / London Philharmonic Orchestra Parry oRC 42 • 2Cd

ode 1147

RCo

Pentatone

PtC 5186350

Pentatone

SPECIAL PRICE € 17,95*

Felix Mendelssohn BaRtholdY The Piano Concertos/Rondo Brilliant, Op. 29 Martin Helmchen/Royal Flemish Philharmonic PtC 5186366 *WINKELADVIESPRIJS, T/M 31 JANUARI 2011

SPECIAL PRICE € 17,95*

Johannes BRahMs Ein Deutsches Requiem Camilla Tilling/Detlef Roth/Rundfunkchor Berlin Marek Janowski PtC 5186361

gUstaV MahleR Symphony No.2 Royal Concertgebouw Orchestra / Maris Janssons

€ 19,99*

RCo 10002 • 2saCd+dVd *WINKELADVIESPRIJS

*WINKELADVIESPRIJS, T/M 31 JANUARI 2011

Bis

CaRUs

hYPeRion

Jean siBeliUs THE SIBELIUS EDITION Vol.11: Choral Music Various artists Bis 1930/32 • 6Cd

wolFgang aMadeUs MoZaRt String Quintets The Nash Ensemble

hYPeRion

MUsiCa saCRa hUngaRiCa Budapest Monteverdi Choir Kollar CaRUs 0215199

Cda 67861/3 • 3Cd

taUBeRt / Rosenhain Romantic Piano Concerto Vol 51 Tasmanian Symphony Orchestra Howard Shelley Cda 67765

MediCi aRts

oRange MoUntain

ondine

linn

PhiliP glass Orphée (Complete Opera Recording) Portland Opera / Manson

leighton / BRitten Earth, Sweet Earth...(laudes terrae) Winter Words Gilchrist / Tilbrook

oMM 0068 • 2Cd FRedeRiC ChoPin The Art of Chopin Various artists / Wit 3078948 • 2dVd

VaRioUs Helsinki Recital Mattila / Ranta

CKd 329

odV 4004

De OLYMPUS TOP 100 is een selectie van de 100 best verkochte, meest actuele titels van het label NAXOS. De selectie wordt regelmatig vernieuwd.

RACHEl PoDgER BACH VioliN CoNCERToS VuRig & VERFiJND

€ 9,- KORTING MET KORTINGSBON

JOHANN SEBASTIAN BACH Violin Concertos Rachel Podger / Brecon Baroque CCS 30910 • SACD

etCeteRa

hYPeRion RiChaRd wagneR Ring des Nibelungen Dohmen / Soffel / Meritt Clarke / Nederlands Philharmoni Hartmut Haenchen

10 CD BOX € 49,95* *WINKELADVIESPRIJS

Na het overdonderende succes van de DVD’s van ‘de Amsterdamse Ring’ werd bij de herneming van de productie bij de Nederlandse Opera in 2005 besloten ook de cd’s uit te brengen. De DVD’s waren een co-productie van de NPS en het Britse Opus Arte. De cd’s werden met ongelofelijk veel liefde en vakkennis digitaal in het (hybride) super-audio formaat geproduceerd voor Etcetera, waardoor de klank van het Muziektheater en de

dynamiek van de schitterende muziek van Wagner optimaal werden gerealiseerd voor gebruik in de huiskamer. De belangrijkste constante factor is natuurlijk dirigent Hartmut Haenchen, die met zijn verfrissende en moderne aanpak, de grote partituren laat stralen. Hij keert vaak terug naar een authentieke Wagner met verwijzingen naar Mendelssohn of de Franse opera, maar hij schuwt ook zeker het grote gebaar en de massaliteit niet, als dat echt nodig is.

KtC 5504 • 13saCd

RoBeRt sChUMann The Complete Songs Various artists / Johnson Cds 44441 • 10Cd

DE MOOISTE RELEASES VAN HET NAJAAR 2010

4 OPERA’S VOOR DE PRIJS VAN 3!

MediCi aRts

gUstaV MahleR Introducing Mahler Symphony No.5 (dir. A.Stiehler) Lucerne Festival Orchestra ea 2056178 wolFgang aMadeUs MoZaRt Così fan tutte Persson / Skovhus / Petibon / Wiener Philharmoniker ea 2072538 • 2dVd

MediCi aRts

gUstaV MahleR Symphony No.2 Gvazava / Larsson / Lucerne Festival Orchestra ea 2053264

oPUs aRte

wolFgang aMadeUs MoZaRt La Clemenza di Tito Orchestra and Chorus of the Opera national de Paris oa Bd7068

wolFgang aMadeUs MoZaRt Don Giovanni Maltman / Röschmann / Schrott / Wiener Philharmoniker

FRenCh songs Susan Graham / Malcolm Martineau

MediCi aRts

3079128

ea 2072548 • 2dVd

MediCi aRts

gUstaV MahleR Symphony No.6 Lucerne Festival Orchestra Claudio Abbado ea 2055644

oPUs aRte

MediCi aRts

MUssoRgsKY/BoRodin/ shostaKoVitCh Pictures at an Exhibition / Symphony No. 2 Berliner Philharmoniker ea 2056794

anton BRUCKneR Introducing Bruckner Symph.No.8 (dir. A.Schmidt) Wiener Philharmoniker ea 2056168

MediCi aRts

oPUs aRte

PJotR ilJiCh tChaiKoVsKY The Nutcracker Yoshida / Cervera / Royal Opera House Kessels

williaM shaKesPeaRe Love’s Labour’s Lost Cumbus / Gravelle / Anouka / Farthing Simon Rattle

oa Bd7072

oa Bd7071

oa 1036

oa 1035

lUdwig Van BeethoVen Introducing Beethoven Symphony No.5 (dir. M.Feil) / Berliner Philharmoniker Claudio Abbado ea 2056028

8572032

8572271

8572398

8578096

8578099

8660263

8557533

8572279

8572297

8572436

8572228

8572305

8572291

8572120

8572336

8572125

DE MOOISTE RELEASES VAN HET NAJAAR 2010

NEW RELEASES

â&#x201A;Ź 299,winkeladviesprijs

Profiel

Andreas Scholl (1967) is afkomstig uit de omgeving vanWiesbaden. Zijn eerste zanglessen kreeg hij bij de Kiedricher Chorbuben. Daarna vervolgde hij zijn opleiding bij onder anderen René Jacobs aan de beroemde Schola Cantorum in Bazel. Zijn prijzenkast is goedgevuld. In 1999 won hij de Echo Klassik Award voor het grootste aanstormend talent en de Prix de l’Union de la Presse Musicale Belge. Zowel in 1996 als in 2002 kreeg hij Gramophone Awards respectievelijk in de categorieën ‘vocale barok’ en ‘middeleeuwen/renaissance’. De pers en de prijzenregens zijn eensgezind: Andreas Scholl is een van de grootste countertenoren van dit moment, met een krachtige stem van puur goud. Dat hij iets met Henry Purcell heeft, is bekend. Hij zong veel repertoire van de illustere Brit www.klassiekezaken.nl

Andreas Scholl, van koorknaap tot fenomeen

fotografie james mcmillan

Na het optreden van Andreas Scholl tijdens The last night of the Proms schreef een journalist: ‘Tijdens zijn drie Händelaria’s durfden zo’n zesduizend mensen nauwelijks te ademen. Als hij op water zou lopen, zou ik hem gevolgd zijn.’ Al meer dan vijftien jaar is Scholl een van de meest vooraanstaande countertenoren ter wereld. Hij werkte met grootheden als William Christie,RenéJacobs,PhilippeHerreweghe, Ton Koopman en John Eliot Gardiner maar verdiende zijn sporen ook buiten het oude-muziekcircuit. Zo schitterde hij als een van de drie countertenoren indeHabanerauitCarmen vanBizet.

en critici buitelden over elkaar heen in hun loftui- aan bod, met fragmenten uit King Arthur en The tingen. Zo ook The Independent na een recital in de fairy queen.Voor puristen is het misschien vloeken Londense Purcell Room: ‘Dit is een musicus van in de kerk, maar op de cd is ook het even indrukduidelijke intelligentie wiens stem, voor een zo wekkende als bekende lamento van Dido ‘When jonge persoon, op een geweldige manier ontwik- I am laid in earth’ te vinden.Voor wie Scholl live wil keld is, puur en vol. Hij doet denken aan de jonge bewonderen: er staat een tournee met de AccadeAlfred Deller.“Musick for a while”, misschien wel mia op stapel. Purcells beste lied, bracht de hemel op aarde toen door Doron Scholl zonder enige inspanning straalde op de door Frits de Haen hoge noten.’ De recensent besloot zijn verhaal met de mededeling dat Scholl zich manifesteerde als een natuurlijke verhalenverteller die zijn publiek op warme wijze inpakt. korting Op zijn nieuwe cd werkt Andreas De Scholl samen met de Accademia Birtings o K zantina van Stefano Montanari. En on coup kunt u de dat klikt. Scholl beschouwt het musivinden in m... ceren met de Italiaanse musici als een Aangenaa cd Klassiek groot plezier.Voor de cd stelde hij een 2010 uari 2011 jan 31 tot ig * geld selectie samen met liederen die hij al op zijn repertoire had, maar voegde er daarHENRY purcell naast een aantal later ingestudeerde stukken aan o solitude Andreas Scholl - Counter toe.‘Musick for a while’ is erop te vinden, een perAccademia Bizantina decca 00289 4782262 soonlijke favoriet van Scholl. Ook het theater komt

€ 9,-

oktober 2010

ADVERTORIAL

5 -13

november

concerten

Muziekge bouw masterclasses aan ’t IJ concours

kaartverkoop online www.amsterdamsecellobiennale.nl kassa Muziekgebouw aan ’t IJ t 020 788 20 00

42 oktober 2010

2010

foto: Krijn van Noordwijk

CD BESPREKINGEN orkest

orkest

GUSTAV MAHLER

KROMMER, STAMITZ, PLEYEL E.A.

Royal Concertgebouw Orchestra o.l.v. Mariss Jansons

London Mozart Players o.l.v. Matthias Bamert

RCO 10002 (CD MET BONUS-DVD)

CHANDOS CHAN 10628 (5 CD’S)

Symfonieën

Symphony no. 2

et is geen ijzeren wet dat beeld en geluid elkaar versterken.Maar het kan, dat zal iedere concertbezoeker die geconfronteerd wordt met een meesterwerk,een topdirigent,een dito orkest en grote solisten,zeker beamen.

Musici die haast op leven en dood de perfectie willen bereiken,zijn ook visueel fascinerend. Deze registratie van deTweede symfonie (‘Auferstehung’) van Gustav Mahler in een eivol Concertgebouw is zo’n document waarin het allemaal gebeurt. Mariss Jansons bezielt en leidt het Koninklijk Concertgebouworkest naar de toppen van hun vermogen. Zijn expressieve gezicht toont de man die alles geeft, zowel intellectueel als gevoelsmatig. En zijn energie is zo groot dat het orkest niet anders kan dan hem volgen. Zo komen er vijf delen tot klinken die allemaal overtuigen, die rijk zijn aan de meest verfijnde emoties en die de magische meerwaarde van beeld en geluid geheel waarmaken. Ook de solisten zijn een gouden greep. ‘Urlicht’ krijgt van Bernarda Fink een indrukwekkende maar ook gevoelswarme interpretatie. En ook hier wordt de klinkende uitvoering versterkt door het beeld, haar verschijning. Het Groot Omroepkoor en de sopraan Ricarda Merbeth excelleren in het laatste deel en maken indruk met geweldig dynamisch raffinement. Een fantastische productie!

Beeld en geluid versterken elkaar in fantastische Mahler

WILLEM VELDHUIZEN

e vijftien symfonieën op deze cd’s attenderen de luisteraar enerzijds op het genie van Mozart, maar tonen anderzijds aan dat er onder zijn tijdgenoten uitstekende componisten waren. De grote verdienste van deze

verzameling is dat de opgenomen werken niet langer zijn voorbehouden aan de studieogen van musicologen, maar, tot klinken gebracht, door iedereen genoten kunnen worden. De London Mozart Players onder leiding van Matthias Bamert zijn uitmuntend toegerust om briljant voor deze symfonieën te pleiten. Strijkers en blazers staan in een mooie en spannende balans tot elkaar en solo’s worden steeds toegewijd ingevuld. Zo ontstaat er een indringende uitvoering van de Symfonie in c-klein van Franz Krommer: fraai opgebouwd, contrastrijk en vol warme lyriek. De Symfonie ‘La chasse’ van Carl Philipp Stamitz wordt gekenmerkt door tintelende lichtvoetigheid. Bamert weet ook op de minst notenrijke momenten te inspireren; met goed gekozen tempi zorgt hij voor karakter en sfeer. Paul Wranitzky’s Symfonie in C-groot portretteert de Franse Revolutie. Ook in deze virtuoze programmamuziek vol marsen (waaronder een treurmars), oorlogstumult en uiteindelijke vredesjubel is er geen gebrek aan bevlogenheid en beeldende kracht. Het is duidelijk: deze collectie behoort tot het beste wat er op dit gebied te krijgen is.

Briljant pleidooi voor Mozarts tijdgenoten

WILLEM VELDHUIZEN

orkest

LUDWIG VAN BEETHOVEN Symphony no. 4 & 6

SAINT-SAËNS, KODÁLY, MÁRQUEZ E.A. Danzón

Budapest Festival Orchestra o.l.v. Iván Fischer

Symphonic Wind Orchestra Banda de Lalín o.l.v. Bram Sniekers

CHANNEL CLASSICS CCS 30710

MIRASOUND WWM 500175

eethovensVierde symfonie leidt een wat ingewikkeld leven.Zijn Derde is immers de fameuze Eroica en zijnVijfde opent met een van de bekendste maten uit de klassieke muziek: een dreigende, dalende terts. Toch is de

Vierde, vanaf het fijne Adagio tot en met de stoere Finale die rusteloos voortjaagt, een aantrekkelijk werk dat geen zwak moment kent. Iván Fischer en zijn Boedapest Festival Orkest weten wel raad met de compositie in een gedreven interpretatie die de eenvoudige melodiek een grote klankschoonheid verleent. De grillige, burleske elementen in het Scherzo en de Finale zijn niet minder bevlogen gedoseerd. Fischer staat volkomen boven de stof. Daarna komt de Pastorale als een grote idylle tot leven, slechts onderbroken door het donderende geweld van het onweer, dat snel komt en even snel oplost in de verte. De dirigent zorgt voor uitgebalanceerde orkestgroepen en vooral in de doorwerking van het eerste deel voor verrassende contrapunten. De ontelbare opnamen van de symfonieën van Beethoven bewijzen dat geen enkele dirigent er een definitief laatste woord over kan zeggen.Toch behoort deze nieuwe interpretatie van Iván Fischer tot de beste van dit moment. Alle lof overigens voor de warme, mooie registratie.

Fischer dirigeert Beethoven gedreven

WILLEM VELDHUIZEN BASIA JAWORSKI www.klassiekezaken.nl WWW.KLASSIEKEZAKEN.NL

e Banda de Lalín won in 2009 het Wereld Muziek Concours in Kerkrade in de klasse Symphonic Wind Band.Een onuitwisbare indruk had het gezelschap al in 2008 gemaakt met de wereldpremière van Ferrer Ferrans Pinocho, die reeds door Mirasound is uitgebracht. De nieuwste cd

Danzón bevat behalve muziek van Spaanse componisten ook werken van Kodály en Saint-Saëns. Deze opname demonstreert opnieuw de veelzijdigheid van een groep die zich, mede dankzij de inspanningen van de Nederlandse dirigent Bram Sniekers, tot de beste harmonieorkesten van Spanje mag rekenen. Natuurlijk zijn de typerende Spaanse klankkleuren en opzwepende ritmes in Arturo Márquez’ Danzón no. 2 en Reveriano Soutullo’s en Juan Verts La leyenda del beso het orkest op het lijf geschreven, maar ook Kodály’s ver– klankingen van het Hongaarse plattelandsleven in Dansen van Galánta houden de luisteraar op het puntje van de stoel. De composities en arrangementen zijn van eersteklas kwaliteit en stellen het orkest in staat om zich op velerlei manieren te presenteren, maar die mogelijkheden betalen zich slechts uit als de uitvoering staat als een huis. Daarmee is niets te veel gezegd: van de Banda de Lalín gaan we nog veel horen.

Spaanse Banda staat als een huis

ANDREW VAN PARIJS oktober oktober 2010 2010 43

Binnenkort verkrijgbaar bij uw klassieke speciaalzaak

CD BESPREKINGEN orkest

PONCE, MÁRQUEZ, REVUELTAS E.A.

ALPHA166

Profil PH10031

Mi alma mexicana

Klavierwerke & Kammermusik X

Symfonie nr. 8

Ramée RAM1006

Ricercar RIC303

Anton Bruckner Christian Thielemann / Staatskapelle Dresden

Robert Schumann Eric Le Sage, e.a.

Barbara Ninfa Ingrata

Die Kunst Der Fuge

SONY CLASSICAL 88697704412 (2 CD’S)

en onbekend orkest, deels onbekend Mexicaans repertoire, een even jonge als onbekende dirigente en dan een fikse dubbel-cd. Lef kan Sony Classical niet ontzegd w orden. Aan de andere kant zijn er

redenen die deze beslissing begrijpelijk maken. Het is in 2010 tweehonderd jaar geleden dat Mexico beslissende stappen zette in de strijd om onafhankelijkheid van Spanje, het Philharmonic Orchestra of the Americas is even jeugdig als enthousiast en de van oorsprong Mexicaanse dirigente Alondra de la Parra is een even jeugdige schoonheid. Ten slotte, en dat is de belangrijkste reden, brengt De la Parra het Mexicaanse repertoire op een overtuigende wijze. Dat kan ook niet anders bij iemand die gecoacht is door Marin Alsop, Charles Dutoit en Kurt Masur, maar je moet het wel even waarmaken. Nu is De la Parra ambitieus: ze heeft zelf het Philharmonic Orchestra of the Americas opgericht en ze doet er alles aan om het orkest en zichzelf een plek op de wereldkaart te geven. Luister naar de bekendere werken op deze dubbel-cd (Sensemayá van Revueltas, Danzón no. 2 van Márquez en Concierto del sur van Ponce) en weet dat het haar gaat lukken.

De Mexicaanse ziel van Alondra de la Parra

PAUL JANSSEN

Naïve V5215

J. S. Bach Bernard Foccroulle Naïve OP30504

Giovanni Bononcini Cyril Auvity / L’Yriade

Philharmonic Orchestra of the Americas o.l.v. Alondra de la Parra

concert

FERDINAND DAVID

The Romantic Violin Concerto, vol. 9 Hagai Shaham, BBC Scottish Symphony Orchestra o.l.v. Martyn Brabbins HYPERION CDA 67804

Arie per Tenore

Ballades , Piano Concerto no. 2

Antonio Vivaldi Topi Lethipuu / I Barocchisti / Diego Fasolis

n 1993 was het een gewaagd en vooral waanzinnig idee. Hyperion begon met The Romantic Piano Concerto, een reeks cd’s met voornamelijk werken van componisten die in het gunstigste geval een voetnoot waren bij de beschreven muziekgeschiedenis. Dit jaar kwam deel vijftig uit in de serie, die

Naïve V5193

Naïve V5238

Frédéric Chopin Lise de la Salle / Fabio Luisi / Staatskapelle Dresden

een groot succes werd. Inmiddels heeft de vergelijkbare reeks The Romantic Violin Concerto evenveel succes. Dat is niet alleen te danken aan de goede orkesten en solisten die de werken met hoorbaar plezier opnemen, maar ook aan de muziek zelf.Want de voetnootcomponisten blijken vaak zeer genietbare noten te hebben achtergelaten. Zo ook Ferdinand David (1810-1873), de violist die Mendelssohns Vioolconcert in première heeft gebracht. Dat hij zelf een virtuoos violist is geweest, is meteen te horen aan de entree van de solist in het Vierde concert, dat met het Vijfde de hoofdmoot van deze cd vormt. Toch is het niet louter virtuositeit die de aandacht vraagt, ook al speelt Hagai Shaham weer hypnotiserend goed en vanzelfsprekend. De componist David wist wel degelijk waar hij het over had. En dat is de charme van deze Hyperionserie: de geschiedenis vraagt geregeld om een bescheiden correctie.

Romantisch vioolconcert van onbekende meester

Rapsodia

Patricia Kopatchinskaja & family

Prokofiev Ravel

Anna Vinnitskaya /Deutsches Symphonie-Orchester Berlin / Gilbert Varga

PAUL JANSSEN

Voor meer info:

44 oktober 2010 info@amg-records.com

concert

JEAN SIBELIUS

BÉLA BARTÓK

Violin concerto,The bard,The wood nymph

Arabella Steinbacher, Orchestre de la Suisse Romande o.l.v. Marek Janowski

Frank Peter Zimmermann, Helsinki Philharmonic Orchestra o.l.v. John Storgårds

PENTATONE PTC 5186350

ONDINE ODE 1147

The 2 violin concertos

e Duitse violiste Arabella Steinbacher is een komeetachtige verschijning aan het firmament van de internationale concertpodia sinds haar bejubelde Parijse optreden in 2004.Ook op deze cd maakt zij grote indruk met

haar fabelachtige techniek. Met een stralende, warme klank karakteriseert zij de lyrische sfeer waarin de jonge Bartók verkeerde toen hij het eerste deel van zijn Eerste vioolconcert schreef en hopeloos verliefd was op de violiste Stefi Geyer, die hij in dit werk portretteerde. De lange melodielijnen worden door haar op romantische wijze nauwelijks in aparte zinnen onderverdeeld, zoals Gidon Kremer dat wel doet in zijn opname uit 2008 op Deutsche Grammophon. Steinbacher nam zich de beschrijving van de componist ter harte, die volgens eigen zeggen hier ‘de hemelse en introverte kant’ van zijn idool benadrukte. De ‘vrolijke en grappige’ Stefi zet zij in het tweede deel neer met een springerige souplesse en een trefzekere virtuositeit. Het bekendereTweede vioolconcert, een van de grote meesterwerken van de twintigste eeuw, geeft zij een smetteloze vertolking die getuigt van een onbegrensde beheersing van het instrument en feilloos inzicht in Bartóks complexe bedoelingen. Samen met het fameuze Zwitserse orkest onder leiding van de ervaren Janowski, wordt dit werk volledig recht gedaan.

Stralende virtuositeit in Bartóks vioolconcerten

KATJA REICHENFELD

oewel het Vioolconcert van Sibelius behoort tot de meest gespeelde romantische soloconcerten, wordt het zelden geplaatst in de context van zijn andere werken. Op deze cd vormt het oplaaiende vuur van het

concert een sterk contrast met de geheimzinnige sfeer van het symfonische gedicht De bard en de sprookjesachtige en melancholieke muzikale vertelling van De bosnimf. In ruim een uur tijd krijgt de luisteraar een compleet beeld van de Finse reus met diens verzengende passie én zijn o zo kwetsbare binnenwereld. De uitvoering door het orkest uit Helsinki onder leiding van John Storgårds laat niets te wensen over: fel en wendbaar is de orkestklank, maar ook poëtisch en vol kleurkracht, verschietend als het noorderlicht. In De bard komen zowel de intieme, kamermuzikale kwaliteiten van dit orkest aan de orde als de klankpracht van de kopersectie, en in het Vioolconcert is het ensemble een gelijkwaardige tegenspeler van Frank Peter Zimmermann. De Duitse violist is heer en meester op zijn instrument, volledig opgewassen tegen de virtuoze passages en tegen de krachttoer die het produceren van een grote en verzengende klank vereist. Bovendien beschikt hij over een rijke fantasie, waarmee hij zich weet te vereenzelvigen met de wereld van dit heldenepos voor viool en orkest.

Heldenepos van Finse reus

KATJA REICHENFELD

concert

The piano concertos; Rondo brilliant, op. 29

MARTIJN PADDING Three concerti

Martin Helmchen, Royal Flemish Philharmonic o.l.v. Philippe Herreweghe

Solisten, Asko / Schönberg Ensemble o.l.v. Etienne Siebens

PENTATONE CLASSICS PTC 5186266

ETCETERA KTC 1406

e begaafde jonge Duitse pianist Martin Helmchen zal de komende tijd in Nederland geregeld te horen zijn als‘artist in residence’bij het Nederlands Philharmonisch Orkest. Hij wordt ook aan Nederland gebonden

door zijn contract met het label PentaTone, dat inmiddels al vijf cd’s met hem heeft uitgebracht, waarop hij Mozart, Schubert, Dvorák en Schumann speelt. Samen met Philippe Herreweghe en diens Vlaamse orkest komt hij nu met een nieuwe Mendelssohn-opname. Zijn spel is van een zeldzame lichtvoetigheid: de pianistische heksentoeren klinken als fonteinen van parelende waterdruppels, en met een aanstekelijk plezier etaleert hij zijn virtuositeit. De stevig aangezette ritmiek wordt gelardeerd met puntige accenten, maar daarnaast brengt hij de bezonnen, lyrische momenten met een grote innigheid en een verrassend weke poëzie. De liedachtige langzame delen in beide pianoconcerten zijn van een grote eenvoud en de zinsbouw is perfect van timing en goed gearticuleerd. Zijn uiterst verfijnde rubato wordt perfect opgevangen door het orkest, en ook het rubato in het orkest wordt door de pianist gepareerd in een haast kamermuzikale wisselwerking. Zo krijgt de luisteraar net díe suggestie van vrijheid die deze muziek nodig heeft,en heeft hij het gevoel dat de componist zelf aan het klavier zit.

Helmchen speelt met aanstekelijk plezier

KATJA REICHENFELD www.klassiekezaken.nl

e componist Martijn Padding omschrijft zijn muziek graag als‘gestileerde gammeligheid’en‘doelbewuste onbeholpenheid’.Wie daarbij denkt aan clichés en een stuntelige schriftuur, komt bedrogen uit, want juist in de adjectieven‘gestileerd’en‘doelbewust’schuilt een even eigenwijs als gewiekst vakmanschap. Dit blijkt eens temeer uit de nieuwe Etcetera-release Three concerti,

waarop hetAsko|Schönberg Ensemble onder leiding van Etienne Siebens drie Padding-partituren voor het voetlicht brengt. In Eight metal strings (2007) worden de snaren uit de titel beroerd door de mandolinespeelster Martiene Sikkenk. Haar instrument mag dan gelden als een buitenbeentje in de traditionele concertliteratuur, het inspireerde Padding tot een ritmische samenspraak tussen mandoline en onorthodoxe slaginstrumenten als een wasbord, knipscharen en een fietspomp.Ook het First harmonium concerto (2008) kent een onalledaags solo-instrument; ontdaan van muffe stichtelijkheid figureert de oer-Hollandse psalmenpomp in wervelende ostinato-figuren, dreinende marsmuziek en grillig gemonteerde dansabstracties. In White eagle, PaddingsVioolconcert uit 2009, bedient de componist zich van gangbaarder solistische middelen.Folkloristische fiedelflarden op technodreun en scherp mengende timbres van strijkersflageoletten, hoog hout en kabbelende metaalplaatjes maken de luisteraar benieuwd naar Paddings op stapel staande Celloconcert.

Psalmenpomp en fiedelflarden

JOEP CHRISTENHUSZ oktober 2010 2010 oktober

CD BESPREKINGEN concert

Binnenkort verkrijgbaar bij uw klassieke speciaalzaak

ALBAN BERG Violin concerto, 3 Orchestral pieces Gidon Kremer, Symphonieorchester des Bayerischen Rundfunks o.l.v. Colin Davis

W.A. Mozart Concerto N°9, jeune homme Concertos N°12, 14

NEWTON CLASSICS 8802018

Edna Stern Arie van Beek Orchestre d’Auvergne ZZT 100901

Michel Benita, ethics Mieko Miyazaki Eivind Aarset Matthieu Michel Philippe Garcia ZZT 100902

et zijn Vioolconcert uit 1935 heeft Alban Berg een van de aangrijpendste werken voor viool en orkest geschreven uit de hele twintigste eeuw. Dem Andenken eines Engels luidt de subtitel. Die engel

was Manon Gropius, de dochter van Alma Mahler enWalter Gropius, die op achttienjarige leeftijd aan polio was overleden. Het zou de laatste compositie worden die Berg voltooide. Nog geen half jaar later stierf hij zelf. De uitvoering die Newton Classics opnieuw op de markt brengt, is een van de puurste die er van het werk bestaan. Gidon Kremer maakte hem met Colin Davis en het Symphonieorchester des Bayerischen Rundfunks in 1984, toen zijn carrière op een hoogtepunt was. Hij was jong en leek zich nog niet bewust van de vele keuzes die je als musicus voortdurend moet maken. De dromerige sfeer in het stuk ontstaat als vanzelf. De interactie tussen Kremer en het orkest verloopt al even natuurlijk. Colin Davis en het Beierse radio-orkest geven verder een pregnante uitvoering van Bergs ‘Drei Orchesterstücke’ uit de tijd dat Berg nog in de leer was bij Arnold Schönberg. Deze werken laten een andere, strengere kant van de componist horen. Mooi, die tegenstelling.

Pure uitvoering van Bergs nagedachtenis aan een engel

CHRIS ZUIDERHOUT

concert

RÓZSA, BÁRTÓK, SERLY Viola concertos

Parole e Querele d’Amore Madrigali a due voci (XVIIe) Monteverdi, Sances, Strozzi, Rognoni...

Lawrence Power, Bergen Philharmonic Orchestra o.l.v. Andrew Litton HYPERION CDA 67687

e altviool is in de twintigste eeuw enorm in status gestegen.Van een enigszins weggeschoven klank tussen viool en cello ging het instrument een prachtig,eigen geluid vormen dat vele componisten wist te inspireren. Deze cd bevat een van de boegbeelden van die revival, het Altviool-

Agnès Melon Dominique Visse, Ensemble Barcarole ZZT 101001

De altviool speelt nu eens de hoofdrol

Zig-Zag Territoires nieuw bij de Outhere-groep

46 oktober 2010

design: mpointproduction.be

www.outhere-music.com www.zigzag-territoires.com info@amg-records.com

concert van Bartók, plus twee minder bekende werken. Bartók zet de Hongaarse volksmuziek in ter wille van een romantisch, bijna idyllisch en sensitief soloconcert. Rózsa is vooral bekend als filmcomponist en verloochent dit in zijn concert geenszins.Vergeleken met Bartók componeert hij beeldender, directer en toegankelijker. Serly is een goede potpourrimaker: zijn Rapsodie klinkt als een Hongaarse dans van Brahms in een modern jasje. De altviolist Lawrence Power strijkt deze verschillen weg met een weliswaar bewogen, maar tegelijk neutrale toon die vooral de minder bekende werken ten goede komt. Een duidelijk beeld van de muziek geven is hem liever dan een eigengereide interpretatie. Het orkest volgt hem daarin. Ook de dirigent Andrew Litton is hier meer kundig dan kunstig. Dat maakt de cd vooral interessant voor luisteraars die op zoek zijn naar nieuw repertoire: zij beleven de overgang van filmmuziek naar autonome muziek (Rózsa) en de ontdekking van populaire liedjes, omgewerkt tot symfonische delen (Serly). EMANUEL OVERBEEKE

vocaal

concert

BRAHMS, SCHUMANN, BEETHOVEN, MAHLER Violin concertos, Sinfonia concertante

Liederen en duetten

Richard Tognetti, Christopher Moore, Australian Chamber Orchestra

Dietrich Fischer-Dieskau, JuliaVarady, TamásVásáry, Daniel Barenboim, Cord Garben, Hertha Klust

BIS BISSA 1754

AUDITE 95.634, 95.635, 95.636

et moet wel vreemd lopen, wil je met een beroepsviolist als vader, wiens vioolschool tot ver buiten de landsgrenzen was geaccepteerd, geen enkele affiniteit met een strijkinstrument hebben. Mozart was

vooral pianist en hij hield niet van de vioolklank, maar hij was wel bedreven op het instrument, bijvoorbeeld als solist in zijn eigen concerten. Zijn vloeiende toon viel velen op, maar was dat ook niet omdat zijn muziek in het algemeen een lyrischer benadering verlangde dan die van anderen, terwijl de componist zelf in de regel ook als beste in staat is zijn eigen composities over te brengen op het publiek? Overigens, wie Mozarts lyriek roemt, kan niet voorbijgaan aan zijn Sinfonia concertante KV 364 voor viool en altviool. Mozart als altviolist moet zelfs een nog grotere sensatie zijn geweest! De uitvoering van Richard Tognetti en Christopher Moore vormt een mix van diverse stijlen en opvattingen, geordend tot een smaakvol geheel. Fraai uitgesponnen melodielijnen in de langzame delen staan tegenover een bondige maar retorisch sterke aanpak in de snelle hoekdelen, waarin even grappige als ongebruikelijke tegendraadse accenten het begrip Oostenrijkse humor handen en voeten geven.

Tognetti en Moore geven Mozart handen en voeten

ANDREW VAN PARIJS

vocaal

MARTÍN I SOLER Il sogno & La Dora festeggiante Sunhae Im, Raffaella Milanesi, Magnus Staveland, Real Compañía Ópera de Cámara o.l.v. Juan Bautista Otero,

ietrich Fischer-Dieskau,onbetwist de allergrootste liederenzanger van de twintigste eeuw, beëindigde in 1993 zijn loopbaan als zanger. Toch eindigde

hiermee niet de indrukwekkende reeks opnamen die van hem werden uitgebracht. Nu, in 2010, viert de zanger zijn vijfentachtigste verjaardag en naar aanleiding daarvan zijn er onuitgegeven radio-opnamen verschenen op het Duitse label Audite. Dankzij de geweldige artistieke status van Fischer-Dieskau heeft hij als geen ander met de beste pianisten kunnen samenwerken. Svjatoslav Richter en Vladimir Horowitz, om slechts enkele grootheden te noemen, vonden het niet beneden hun stand om de bariton te begeleiden. Het Brahmsrecital met Tamás Vásáry aan de vleugel is ook zo’n unieke gebeurtenis die volkomen slaagde. De Hongaarse pianist, beroemd om zijn Chopin, Liszt en Rachmaninov, ontpopt zich hier als een begenadigd begeleider. Beide musici zijn zeer tekstbewust en hebben evenveel gevoel voor gelaagdheid en psychologie. De timing is minutieus verfijnd en gaat nooit ten koste van de beweging. Niet minder congeniaal is de samenwerking met Daniel Barenboim op een goed gevulde Mahler-cd. Luister naar de plastische voordracht in de Lieder eines fahrenden Gesellen, naar de geestige interpretatie van ‘Um schlimme Kinder artig zu machen’ en naar de droevige humor van ‘Ablösung im Sommer’. Overal slaan beide kunstenaars de spijker vol op de kop. Op de derde cd vertolkt de bariton samen met zijn tweede vrouw, de sopraan Julia Va-

RCOC RECORDS RCOC 1001.2 (2 CD’S)

eze opname is een cd-primeur. Nooit eerder zijn deze wereldlijke cantates van Martín i Soler (1754-1806) opgenomen. De componist was werkzaam aan verschillende Europese hoven en in zijn tijd vooral vermaard om zijn opera’s. Zijn stijl toont verwantschap met de vroege Mozart

en Haydn, maar draagt ook de sporen van Vivaldi’s en Händels barokke taal. Beide cantates gaan over verheven onderwerpen en worden bevolkt door goden en nimfen. Het gehele project staat onder de bevlogen en wetenschappelijk exact onderbouwde leiding van de dirigent Juan Bautisto Otero. Zijn belangstelling voor de heropleving van de Spaanse en Italiaanse oude muziek bracht hem ertoe een eigen orkest op te richten, dat uiteindelijk de basis vormde voor de Real Compañía Ópera de Cámara. Met dit orkest en drie solisten zorgt hij in deze cantates voor sprankelende lichtvoetigheid en verfijnd drama. De sopranen Sunhae Im, Raffaella Milanesi en de tenor Magnus Staveland vormen in stilistisch opzicht een sterke cast. Zowel de recitatieven als de aria’s zijn tot in de finesses verzorgd en de ensembles zijn subtiel uitgebalanceerd. Het orkest ondersteunt en bloeit zoals het een eersteklas ensemble betaamt. Zo brengen de musici deze ten onrechte vergeten muziek weer tot leven.

Solers cantates voor het eerst op cd

WILLEM VELDHUIZEN www.klassiekezaken.nl

Sobere expressie, introvert drama en artistieke dienstbaarheid aan de composities gaan hier hand in hand. rady duetten van Schumann. Deze werken zijn tot in de finesses uitgewerkt en worden uitstekend begeleid door de pianist Cord Garben. Met de Gellertliederen van Beethoven begeeft FischerDieskau zich in een religieuze sfeer. Sobere expressie, introvert drama en artistieke dienstbaarheid aan de composities gaan hier hand in hand. Deze cd wordt besloten met drie liederen uit Des Knaben Wunderhorn. Twee daarvan staan ook op de Mahler-cd. Dit laat een vergelijking toe, die aantoont dat de fameuze bariton nooit routineus met de liedkunst omging maar steeds zocht naar nieuwe invalshoeken en interpretaties. Een absolute must voor liederenminnaars! WILLEM VELDHUIZEN oktober 2010 2010 oktober

9 em i/virgin cl a SSicS -titel S n u vo o rdeli g verKri J gBa ar

Die 12 Cellisten der Berliner Phiharmoniker met een prachtig nieuw Frans programma op CD én live op 7 november in het Muziekgebouw aan het IJ te Amsterdam.

Evgeny Kissin dirigeert zelf vanaf de vleugel het Kremerata Baltica in Mozart’s Piano Concerten 20 & 27.

diana damrau

Diana Damrau schittert op deze DVD als dochter van Rigoletto in de gelijknamige opera van Verdi.

48 oktober 2010

emiclassics.com

6405162

variouS artiStS

Ter gelegenheid van de 75ste verjaardag van Arvo Pärt verschijnt deze nieuwe dubbel CD die met recht The Very Best Of... wordt genoemd.

William chriStie

William Christie dirigeert deze bijzondere uitvoering van Il Sant’Alessio met o.a. Jaroussky en Cencic op deze prachtige 2DVD.

youtube.com/emiclassics

3582329

evgeny KiSSin

6418689

Alison Balsom speelt bekende werken van Italiaanse componisten in speciale arrangementen voor trompet, een openbaring!

Na het veelgeprezen album met de eerste twee pianoconcerten van Rachmaninov, speelt meesterpianist Leif Ove Andsnes o.l.v. Antonio Pappano nú nr. 3 & 4.

5189999

aliSon BalSom

leif ove andSneS

6294432

die 12 celliSten der Berliner philharmoniKer

4560942

Tchaikovsky’s bekendste werk, De Notenkraker, uitgevoerd door de Berliner Philharmoniker o.l.v. Sir Simon Rattle in een deluxe 2CD versie mét kans op kaartjes voor Rattle live: dit is met recht een top-item!

6266452

Sir Simon rattle

6085012

6316212

dat iS a an gena a m ... Kl a SSieK!

mStiSlav roStropovich

Rostropvich’s uitvoering van de celloconcerten van Dvorˇák en Saint-Saëns: dat behoort tot de canon van de klassieke muziek!

f ace bo ok.com/emivirginclassics

CD BESPREKINGEN koor

vocaal

ROBERT SCHUMANN Spanische Liebeslieder Marlis Petersen, AnkeVondung,Werner Güra, Konrad Jarnot, Christoph Berner, Camillo Radicke HMC 902050

WOLFGANG AMADEUS MOZART Mass in C minor

Gillian Keith,Tove Dahlberg, Thomas Cooley, Nathan Berg, Handel and Haydn Society o.l.v. Harry Christophers CORO COR 16084

oit schreef Robert Schumann over zijn liederen voor meerdere stemmen: ‘Ik geloof dat van mijn liederen deze zich wellicht het meest zullen verbreiden.’Kan iemand het méér mis hebben?Want hoe populair

Schumanns vocale oeuvre ook is, de duetten worden beduidend minder uitgevoerd, laat staan de werken voor drie of vier stemmen. Op deze cd staan drie cycli die alle ontstonden in 1849. Het was een periode waarin Schumann ongelooflijk productief was, want in hetzelfde jaar ontstonden koorliederen, pianostukken, het Requiem für Mignon en de Scènes uit Goethes Faust. Maar zijn Liederspiele, zoals de componist ze zelf noemde, staan op deze cd centraal. Ze laten een genre horen dat aan de ene kant geworteld is in de gebruiksmuziek voor liefhebbers, maar anderzijds aan de beperkingen daarvan ontsnapt en Schumann in zijn meest geïnspireerde vorm laat horen. Dacht hij daarom dat juist deze liederen populair zouden blijven? De cd is een indrukwekkend statement: Marlis Petersen en haar collega’s tonen aan dat deze muziek moeiteloos kan overleven. En dan is het helemaal geen bezwaar dat de gezelschapsliederen tegelijkertijd ook de sfeer oproepen van een onderhoudende ‘Schumanniade’.

Schumann in zijn meest geïnspireerde vorm

FRITS DE HAEN

oen Mozart bij zijn toekomstige schoonfamilie over de vloer kwam,werd hij smoorverliefd op de beeldschone Aloysia Weber. Al op jonge leeftijd

was zij een professioneel zangeres en Mozart had meteen grootse plannen met haar. Jammer dat zij meer voelde voor zijn aanstaande zwager en zo richtte Wolfgang zijn pijlen op Constanze, die hem in 1782 het jawoord gaf.Wat minder knap en muzikaal, was het wel Constanze die vriendlief achter de broek zat om fuga’s van Bach en Händel te bestuderen. Een wereld ging voor hem open en als proef op de som componeerde Mozart zijn befaamde Mis in c. Met nog 199 KV-nummers te gaan bleef het Agnus dei helaas zonder zetting, maar wat een pareltjes van Kyrie tot en met Benedictus! En, voor de romantici onder u: de net getrouwde Constanze was sopraansolist tijdens de première.Als zij net zo zong als Gillian Keith, had Mozart bepaald geen slechte keuze gemaakt. Harry Christophers, sinds 2008 dirigent van de Handel and Haydn Society in Boston, heeft voor deze opname alleen maar solisten van wereldklasse genomen. Het koor heeft nog niet helemaal de ‘bite’ vanThe Sixteen, maar we zien nu al uit naar meer. Een Engels-Amerikaanse Matthäus-Passion?

Pareltjes van Kyrie tot en met Benedictus

ARJAN VAN DIJK

koor

JONATHAN DOVE

Ein deutsches Requiem

Wells Cathedral Choir o.l.v. Matthew Owens

Camilla Tilling, Detlef Roth, Rundfunkchor Berlin, Rundfunk-Sinfonieorchester Berlin o.l.v. Marek Janowski

HYPERION CDA 67768

PENTATONE CLASSICS PTC 5186 361

Choral music

e liefhebber van nieuwe koormuziek kan elke Hyperion-uitgave in dit genre zonder problemen aanschaffen, en aan het zeer informatieve essay in het boekje bij deze cd valt ook al niets toe te voegen.

achs Matthäus-Passion, Händels Messiah, Mozarts Requiem, Brahms’ Ein deutsches Requiem: is het wel nodig dat er steeds nieuwe opnamen van verschijnen? Het Nederlandse audiofiele label PentaTone

Dus: snel naar de winkel, einde recensie.Voor wie de blik bij ‘nieuwe koormuziek’ onwillekeurig verder laat gaan, graag nog dit. In het landschap van de hedendaagse Engelse koormuziek, dat zich uitstrekt van de zoetgevooisde Karl Jenkins tot de soms uiterst complexe James MacMillan, neemt Jonathan Dove een comfortabele middenpositie in: zijn muziek is toegankelijk en toch avontuurlijk. Het in topvorm verkerende koor van de kathedraal vanWells – met als enig smetje de soms iets te hysterisch vibrerende bassen – voert de luisteraar langs het ene meesterwerk na het andere. Centraal staat de Missa brevis, die tussen de talloze korte miszettingen uit de afgelopen eeuw gunstig afsteekt. Verder opvallend veel muziek voor kerst. Heeft u het tegen die tijd wel weer even gehad met de traditionele carols, neemt u dan uw toevlucht tot Doves I am the day of Wellcome all wonders in one sight!. En als uw hart vooral ligt bij koor in combinatie met orgel: Ecce beatam lucem. I rest my case.

Classics maakt moeiteloos gehakt van dit soort cynisme. Helaas beschikt de schrijver dezes niet over een superaudio-installatie, maar de eerste minuten van ‘Selig sind die Toten’ door koor en orkest van de Berlijnse Omroep staan meteen al garant voor kippenvel. Marek Janowski staat niet boven aan de lijstjes met zogeheten maestro’s, maar laat u niet misleiden: wat een superieure controle over de wonderschone klank van zijn Berlijnse gezelschap! Een andere lakmoesproef bij dit werk zijn de sopraan- en baritonsolist. Om in de sfeer te blijven: weest u gerust, de jonge Camilla Tilling en Detlef Roth zijn bepaald nog niet in de herfst van hun carrière. De katholieke Dvorák snapte er niets van: zulke briljante muziek, en dat van een componist die niet alleen protestant was maar ook nog eens afgleed naar het agnosticisme. We proberen het niet te snappen, maar zijn stiekem wel dankbaar voor deze fantastische registratie. Een laatste tip: mocht u plannen hebben uw huis op te knappen, laat u inspireren door track 4.

ARJAN VAN DIJK

Toegankelijke en avontuurlijke koormuziek

www.klassiekezaken.nl

Fantastische opname garandeert kippenvel

oktober2010 2010 49 oktober 49

CD BESPREKINGEN kamermuziek ss

DMITRI SJOSTAKOVITSJ Cello sonata op. 40, Sonata op. 147 e.a. Michal Kanka, Jaromír Klepác PRAGA DIGITALS PRD/DSD 250 264

eze cd met werken van Sjostakovitsj is om diverse redenen een aanwinst.Van zijn Cellosonate opus 40 (1934) bestaan vele uitstekende uitvoeringen, voorop die van Rostropovitsj met de componist aan de piano, maar de andere werken zijn zelden in deze versies opgenomen. De

DIE ZAUBERFLÖTE Daniel Behle Marlis Petersen Daniel Schmutzhard Sunhae Im Anna-Kristiina Kaappola Marcos Fink RIAS Kammerchor Akademie für Alte Musik Berlin

twee delen uit de Tweede balletsuite (1951), het Adagio en de Lentewals, krijgen door het arrangement een ander karakter: de orkestversie is strakker en grotesker, de celloversie lyrischer en tragischer. Hetzelfde verschil, maar veel kleiner, is te vinden bij de Sonate voor altviool en piano opus 147, Sjostakovitsj’ laatste compositie uit 1975. Michal Kanka speelt hier niet de bewerking van Daniil Shafran, maar de oorspronkelijke altvioolpartij op de cello. De toon doet donkerder aan, maar de vrijheid en lyriek in de toonvorming die men verwacht bij een strijkinstrument, zijn gebleven. Dat de composities ook in de ongebruikelijke bezettingen overtuigen, is mede te danken aan de Tsjechische musici. In deze veelkoppige muziek weten zij de juiste balans te vinden tussen prachtige lyriek, goedkope deuntjes, smakeloos doordrammen, martiale motoriek en een flinke dosis pathetiek.

Lyriek en pathetiek in muziek van Sjostakovitsj

EMANUEL OVERBEEKE

kamermuziek

RENÉ JACOBS 3CD HMC 902068.70

Met Die Zauberflöte bereikt dirigent René Jacobs wederom een hoogtepunt tijdens zijn Mozart-ontdekkingsreis. Na zijn vernieuwende kijk op Mozarts drie Da Ponte opera’s (Cosi fan tutte, Le Nozze di Figaro en Don Giovanni – alle drie bekroond met een Edison Klassiek) en de twee opera seria (Ideomeno en La clemenza di Tito), presenteert René Jacobs Die Zauberflöte! Zijn vernieuwing gaat oneindig veel verder dan de vrijmetselaarsrituelen en de dramatische aspecten uit Die Zauberflöte. Het resultaat is een betoverende versie van Mozarts meest “nachtelijke” opera!

ERICH WOLFGANG KORNGOLD The string quartets Doric String Quartet CHANDOS CHAN 10611

en van de grote nalatigheden van de hedendaagse programmeurs is dat het werk van Erich Wolfgang Korngold (1887-1957) nauwelijks een rol speelt in de concertzalen. Zowel op het gebied van de orkestmuziek als

op dat van de kamermuziek heeft deze Oostenrijker, die in de jaren dertig vanwege de politieke situatie in Amerika bleef hangen en die in de vroege twintigste eeuw wel geregeld in Amsterdam uitgevoerd werd, meesterlijke partituren geschreven. Zo behoren zijn drie strijkkwartetten, gecomponeerd in respectievelijk 1923, 1933 en 1945, tot de beste werken uit de eerste helft van de twintigste eeuw. Het eerste kwartet is nog vol harmonisch avontuur, het tweede en derde ademen meer de sfeer van het metier waarmee de componist uiteindelijk geschiedenis heeft geschreven: de filmscores die de Hollywoodsound tot op de dag van vandaag (John Williams) definiëren. Gelukkig is Korngold op cd wel goed vertegenwoordigd. Het ambitieuze Doric Quartet voegt daar nu een opname van de drie strijkkwartetten aan toe. Het viertal is niet het eerste ensemble dat dit doet, maar hun uitvoering maakt wel begrijpelijk waarom Korngold in het seizoen 1919-1920 in de brochure van het Concertgebouworkest werd beschreven als ‘een uit de hemel gevallen musicus’.

Korngold was ook een meester in het strijkkwartet

PAUL JANSSEN

50 oktober 2010

magic-flute.harmoniamundi.com Schrijft u zich ook in op onze nieuwsbrief!

piano

kamermuziek

IGOR STRAVINSKY

L’histoire du soldat et autres pièces Michel Lethiec, Patrick Gallois, Annick Roussin, Alexis Galpérine, Pierre-Henry Xuereb, Philippe Muller, Francis Pierre, Jean-Louis Haguenauer SAPHIR LVC 1106

JOSEPH ANTON STEFFAN Works for fortepiano Edoardo Torbianelli PAN CLASSICS PC 10219 (2 CD’S)

gor Stravinsky mag dan te boek staan als een van de grootste componisten van de twintigste eeuw, veel van zijn muziek is onbekend. Van de

werken op deze cd wordt L’histoire du soldat nog het meest gespeeld, zij het zelden in de versie voor klarinet, viool en piano. Het voordeel van dit arrangement voor kleine bezetting is dat de vele ritmische verrassingen extra goed uitkomen, al zouden ze nog duidelijker zijn als de musici iets spitser en alerter zouden spelen. Deze kritiek is niet op haar plaats bij de minder bekende solowerken. Bovendien, hoe verder Stravinsky afstaat van klassieke ritmische formules, hoe meer de musici hun kracht zoeken en vinden in een prachtige klank. Met name de min of meer neoklassieke stukken voor klarinetsolo, de melancholieke Elégie voor altviool en het intense en ascetische Epitaphium voor fluit, klarinet en harp doen de ingewikkelde compositietechniek vergeten en de unieke expressie zegevieren. De weinige werken die Stravinsky voor strijkkwartet heeft gecomponeerd, alle aanwezig op deze cd, winnen bij een uitstekende uitvoering als deze nog aan kwaliteit. En dan zijn er nog zo veel andere werken van de Rus die ieders bewondering verdienen.

Prachtige klank in Stravinsky’s kamermuziek

EMANUEL OVERBEEKE

eTsjech Joseph Anton Steffan was een tijdgenoot van Haydn.Afkomstig uit Bohemen,maakte hij carrière in het Wenen van de late achttiende eeuw.

Hij gold er als een belangrijk componist en klaviervirtuoos, en gaf les aan onder meer Marie Antoinette, de latere koningin van Frankrijk. Onder zijn composities vinden we liederen en orkestwerken, maar vooral klavierrepertoire, waaronder een aantal concerten.Was zijn instrument aanvankelijk het klavecimbel,vanaf de late jaren zeventig componeerde de Bohemer steeds meer voor de fortepiano met zijn grotere dynamische verschillen. Hoewel de Divertimenti op deze dubbel-cd van voor 1759 dateren, heeft Edoardo Torbianelli ook hierin voor een fortepiano gekozen. En terecht, want ook in deze klavecimbelwerken zijn al expliciete dynamische aanwijzingen opgenomen. Daarbij is de Stein uit 1800 een uitstekende keuze.Als je dit instrument hoort, begrijp je waarom hij een van Mozarts favoriete bouwers was. EdoardoTorbianelli geeft dit vergeten oeuvre een welhaast improvisatorisch aandoende lezing, waarbij hij indruk maakt met een overrompelende virtuositeit. Dat die soms een beetje ten koste gaat van de subtiliteit vergeef je hem graag. Het boekje geeft veel informatie over Steffan en zijn betekenis. Een welkom pleidooi voor een ten onrechte vergeten componist.

Overrompelende virtuositeit in muziek van vergeten Bohemer

FRITS DE HAEN

piano

JOHANN SEBASTIAN BACH

JOHANN CHRISTIAN BACH

Das wohltemperierte Klavier I & II

Sonates pour clavier opus 5 et 17

Walter Gieseking

Emile Naoumoff, piano

NEWTON CLASSICS 8802014

SAPHIR LVC 001098 (3 CD’S)

et gloednieuwe label Newton Classics brengt oude, soms vergeten opnamen opnieuw onder de aandacht. Dat het niet bang is zijn nek uit te steken,blijkt uit de heruitgave van een registratie die in 1950 werd gemaakt van Das wohltemperierte Klavier van Bach. Walter Gieseking (1895-

1956), pianist van Duits-Franse komaf, speelt hierop de tweemaal vierentwintig preludes en fuga’s waarin Bach alle toonsoorten voorbij laat komen. Dat doet hij met het transparante meesterschap waarmee hij ook de nieuwe muziek van zijn tijd − Ravel, Debussy, Pfitzner, Busoni, Hindemith en Schönberg − benaderde. Het spel van de grote, zware man had een lichtheid die wonderlijk afstak bij zijn logge uiterlijk. Als pianist was hij een van de allergrootsten van zijn tijd. Dat zijn carrière desondanks butsen en builen opliep en dat hij tegenwoordig alleen onder kenners nog wordt aangehaald, is te wijten aan de keuzes die Gieseking in deTweedeWereldoorlog maakte. Hij speelde door terwijl de wereld om hem heen in puin lag en bleef actief als innemend docent van vele talentvolle musici. De cd-box van Newton Classics bewijst dat zijn spel een kwaliteit heeft die niet aan slijtage onderhevig is. Heel bijzonder.

Gieseking was een van de grootste pianisten van zijn tijd

CHRIS ZUIDERHOUT www.klassiekezaken.nl WWW.KLASSIEKEZAKEN.NL

ohann Christian Bach was ongetwijfeld de reislustigste van de zonen van Johann Sebastian.Door zijn broer en leraar Carl Philipp Emanuel uit strategisch oogpunt naar Italië gestuurd,toonde hij zich een waardig opvolger van de operacomponist Johann Adolf Hasse. Hij was muzikaal begaafd, maar

niet geheel in staat om zijn galante idioom te verlaten ten gunste van het classicisme. Daarom begon het Londense publiek – Bach vestigde zich na zijn verblijf in Milaan in de Britse hoofdstad – dat hem ooit zo had omarmd, de voorkeur te verleggen naar Joseph Haydn.Wie naar deze drie cd’s luistert, zal daar waarschijnlijk niet zo snel aan denken. En waarom eigenlijk wel? Johann Christians muziek is onderhoudend en vol elegante versieringen, waarmee de meeste van zijn tijdgenoten aanzienlijk zuiniger waren. De sonates dienen met smaak te worden uitgevoerd. Hoewel met modern instrumentarium tot stand gekomen, benadert deze interpretatie in lichtheid en transparantie eerdere, historisch geïnformeerde uitvoeringen van Harald Hoeren en Robert Woolley tot op korte afstand. En dat is in het bijzonder te danken aan Emile Naoumoffs lichte toucher en zijn prettige karaktertrek kleine gebaren, zoals in galante muziek gebruikelijk, niet buitenproportioneel uit te vergroten. Een welkome verrassing!

Met smaak gespeelde galante muziek

ANDREW VAN PARIJS oktober oktober 2010 2010 5 511

CD BESPREKINGEN orgel

Mark

Padmore Paul Lewis

Transcriptions for organ duet, vol. 1 Euwe de Jong & Sybolt de Jong WM 130610

a de vier cd’s met gearrangeerde cantatedelen van Bach is Sybolt de Jong in het Mendelssohnjaar 2009 gestart met orgeltranscripties van composities van Felix Mendelssohn. Enkele daarvan hebben al

op concerten geklonken en nu verschijnen ze als deel 1 op cd. De gebroeders Euwe en Sybolt de Jong hebben gekozen voor werken waarin de invloed van Bach hoorbaar aanwezig is, zoals de fuga die afkomstig is uit de Sieben Characterstücke. Deze klinkt als een dansant werk in Bachstijl. Soms kleuren de broers Mendelssohn wel erg vrij in in de stijl van Bach, zoals in de variatie over ‘Wer nur den lieben Gott lässt walten’. Overigens geven ze dat zelf ook toe. Psalm 42 klinkt als een mooie ‘romantische Bach’. Gedeeelten uit het oratorium Paulus vormen een belangrijk deel van deze eerste Mendelssohncd. Indrukwekkend is de transcriptie van het koor ‘Siehe, wir preisen selig’ (Andante con moto). De melodie van dit ‘Lied ohneWorte’ is ook zonder tekst heel mooi. De ouverture van Paulus met de koraalmelodie ‘Wachet auf, ruft uns die Stimme’, gevolgd door een magistrale fuga, klinkt overtuigend. Laat het tweede deel snel volgen.

Mendelssohn in Bachsferen

AAD ALBLAS

orgel

SCHUbert

CD HMU 907519

Die schöne Müllerin Na hun veelgeprezen opname van Schuberts Winterreise brengen Mark Padmore en Paul Lewis (een meesterkoppel – De Gelderlander) nu Schuberts eerste liederencyclus Die schöne Müllerin uit. Die schöne Müllerin is het relaas van een door de liefde verlaten jongeman op een melancholieke reis van valse hoop.

AL eerder UitgebrAcht: Franz SCHUbert

Winterreise

Mark Padmore geeft met zijn geacheveerde tenor prachtig profiel aan alle ellende – het smachten, het vergeefse verlangen, het moeten loslaten. - ELSEviEr

CD HMU 907484

harmoniamundi.com

oktober 2010 u zich ook iN oP oNzE NiEuwSbriEf! 52Schrijft

MOZART, BEETHOVEN, ROTH E.A. Quatre-mains SusannaVeerman & Wim Does WS 201001

uatre-mains.Vier handen.En nog eens vier voeten.Ze zijn van Susanna Veerman en Wim Does. Zij bespelen als quatre-mainsduo de Cavaillé-

Coll-orgels in de kathedraal Sainte-Croix te Orléans. De praktijk van het vierhandig orgelspel is terug te voeren op een achttiende-eeuws gebruik in ZuidDuitsland en Oostenrijk. De omvang van het pedaal was meestal beperkt, waardoor orgelwerken vaak vierhandig werden uitgevoerd. Zo ontstonden zelfstandige composities, zoals fuga’s van Albrechtsberger, Schubert, Lachner en anderen. Het duo Veerman-Does put er rijkelijk uit. Daarnaast maken ze een keus uit Mozarts en Beethovens mechanische speeluurwerken, uitermate geschikt voor orgel quatre-mains. De hoofdmoot van dit schijfje is de Dyptique pour orgue à quatremains van Daniel Roth, geschreven in opdracht van het orgelfestival van Dudelange (Luxemburg). Het ging in première in april 2009. Het duo brengt het nu, voortreffelijk uitgevoerd, als cd-première. Bijzonder knap zijn ook de orgelarrangementen van pianowerken van Edvard Grieg (uit Symphonische Stücke) en Moritz Moszkowski (de ‘Bolero’ uit de Spaanse dansen). De twee orgels van de Sainte-Croix klinken in een Grand choeur dialogué van Eugène Gigout, een plechtig, imposant en typisch Frans-romantisch werk, dat het op deze Cavaillé-Coll-orgels heel goed doet.

Vier handen en vier voeten op twee orgels

AAD ALBLAS

renaissance

middeleeuwen

ANONIEM Insula felix: medieval music from Reichenau

DUNSTABLE, DUFAY E.A.

OrdoVirtutum o.l.v. Stefan Johannes Morent

La contenance angloise

CHRISTOPHORUS CHR 77328

CHRISTOPHORUS CHR 77332

eze cd bevat muziek uit diverse handschriften uit het klooster in Reichenau, voor het merendeel op Latijnse teksten, maar ook in een vroege variant van het Duits. De herkomst van de fragmenten is moeilijk vast te

stellen, maar we mogen aannemen dat deze muziek in het klooster in Reichenau is uitgevoerd. Dit gebeurde niet alleen tijdens de dagelijkse diensten, maar ook op andere momenten van de dag. Het is aannemelijk dat er in kloosters instrumenten aanwezig waren, hoewel die tijdens de diensten geen rol speelden. De meeste muziek op deze cd dateert van vóór het jaar 1000. Het ensemble Ordo Virtutum weet de juiste sfeer te treffen. De opname klinkt niet naar een galmende kathedraal, maar naar een intieme kloosterkapel. Naast een groep zangers horen we instrumentalisten op harp, vedel en orgel. Zij improviseren over bestaande melodieën, in het cdboekje ‘Melodiemodelle’ genoemd, en we horen hier duidelijke invloeden van het bekende ensemble Sequentia. Dat is niet verwonderlijk, want deze groep heeft in dit vroege repertoire veel pionierswerk verricht. Mede dankzij de prachtig vastgelegde akoestiek is dit een sfeervolle cd die een tipje oplicht van de muziekpraktijk in een Duits klooster rond het jaar 1000.

De sfeer van een Duits klooster rond het jaar 1000

MARCEL BIJLO

Chant 1450

at de geschiedenis is ingegaan als de Honderdjarige Oorlog, was in feite een periode van honderdtwintig jaar met grotere en kleinere conflicten tussen Engeland en Frankrijk.Op cultureel gebied is er echter

zelden meer uitwisseling geweest tussen beide landen. Het Engelse hof werd eind veertiende eeuw geheel gemodelleerd naar het Franse en Engelse componisten maakten veel liederen op Franse teksten. Anderzijds drong de typisch Engelse stijl van componeren, met veel welluidende samenklanken, diep door op het continent. Deze werd daar de ‘contenance angloise’ genoemd. Het internationaal samengestelde ensemble Chant 1450 wijdt er een cd aan met onder meer werken van de Engelsman John Dunstable en van Guillaume Dufay, geboren in Noord-Frankrijk en een van de grootste componisten van de vijftiende eeuw. Het ensemble beschikt over prima zangers, alleen mannen. De klank doet denken aan die van het Hilliard Ensemble. Verder zijn er diverse vedels, een guitterne (een luitachtig instrument) en een harp met extra meetrillende kam op de snaren, wat een bijzondere zoemende klank geeft. Een orgel ondersteunt hier en daar de zangers. De serene rust die de muziek uitstraalt, klinkt door in deze prachtige uitvoeringen, zowel in de motetten als in de chansons.

Culturele uitwisseling tussen Engeland en Frankrijk

MARCEL BIJLO

barok

JOHANN ROSENMÜLLER Venezianische Abendmusik

CLAUDIO MONTEVERDI

Johann Rosenmüller Ensemble o.l.v. Arno Paduch

Selva morale e spirituale,Volume I

CHRISTOPHORUS CHR 77333

CORO COR16087

n 2000 deed het Johann Rosenmüller Ensemble zijn naam eer aan door zijn eerste cd op het label Christophorus te wijden aan de Deutsche geistliche Konzerte van de naamgever van het ensemble, de componist Johann Rosenmüller (1617-1684). Hij was in 1653 de gedoodverfde kandidaat

The Sixteen o.l.v. Harry Christophers

onteverdi componeerde madrigalen, kerkmuziek en opera’s, maar was ook een openhartig brievenschrijver. In 1620 noteerde hij dat

omTobias Michael op te volgen als cantor van de fameuzeThomaskirche in Leipzig. Rosenmüller werd echter beschuldigd van ‘sodomie’ en moest als de wiedeweerga Leipzig verlaten. Hij trok naar Italië, waar hij niet alleen maestro di coro werd van hetzelfde Ospedale della Pietà waar Vivaldi later geschiedenis zou schrijven, maar waar hij ook de Italiaanse stijl van het post-Monteverditijdperk aan den lijve ondervond. Hoewel de Venetiaanse avondmuziek, voornamelijk psalmzettingen en psalmconcerten voor de completen (het avondgebed), waarmee het Johann Rosenmüller Ensemble op deze cd zijn naam voor het eerst sinds 2000 weer echt eer aandoet, inderdaad alle schoonheid van de Italiaanse weg na Monteverdi in zich dragen, is het vooral het laatste restje Duitse ernst en melancholie die deze werken daar ook weer boven verheffen. Bovendien geeft het ensemble, mede dankzij de uitblinkende sopranen Heike Heilmann en Julia von Landsberg,erg mooie vertolkingen van deze onbekende muziek.

zijn honorarium als kapelmeester van de San Marco ruim vierhonderd dukaten bedroeg, maar dat hij zijn jaarinkomen aardig wist te verhogen met uitvoeringen van zijn muziek in andere kerken inVenetië. Selva morale e spirituale uit 1641, opgedragen aan de weduwe van keizer Ferdinand II, is een rijkgevulde uitgave van het repertoire dat hem hierbij ten dienste stond. Net als in de Mariavespers uit 1610 vinden we hier de juwelen van Monteverdi’s ambitieuze componeerstijl, die weinig te maken heeft met de gebalanceerde polyfonie van een eeuw eerder. Psalm of niet, Monteverdi laat vaak zeer virtuoze solozang buitelen boven een puntige instrumentale begeleiding, zoals in het magistrale zevenstemmige Gloria, maar maakt ook graag gebruik van imponerende blokken koorklank, zoals in het achtstemmige ‘Dixit dominus’. Harry Christophers kiest voor een geheel solistische bezetting van koor en orkest, dus rekent u niet op enorme wolken geluid uit uw boxen. Een solobezetting is waarschijnlijk niet authentiek, maar de San Marco is dan ook een enorme kerk. Bij deze opname draait het om delicatesse, en daar horen we graag een volgend deel van.

PAUL JANSSEN

ARJAN VAN DIJK

Venetiaanse avondmuziek en Duitse melancholie

www.klassiekezaken.nl

Delicate visie op Monteverdi’s juwelen

oktober 2010 2010 oktober

ADVERTORIAL

CD BESPREKINGEN barok ss

JOHANN SEBASTIAN BACH The Brandenburg concertos La Petite Bande o.l.v. Sigiswald Kuijken ACCENT ACC 24224 (2 CD’S)

en kat heeft zogezegd negen levens, maar in muzikaal opzicht komt Sigiswald Kuijken daar aardig dicht bij in de buurt. Zijn nieuwe ideeën baren altijd opzien, zonder dat het beeld ontstaat van een musicus op leeftijd die zo nodig weer eens iets geks moet doen. Integendeel, elk nieuw

experiment van de violist onder de Kuijkens heeft tot nu toe een positief effect gehad op de zeggingskracht van het door hem uitgevoerde werk, maar ook op de benaderingswijze van oude muziek in het algemeen. Nu is het gebruik van hoorns en trompetten zonder intervalcorrectie niet nieuw. Hervé Niquet heeft zich daar bijvoorbeeld al aan gewaagd in Händels Music for the Royal Fireworks. Maar een door Kuijken geadopteerde speelstijl klinkt nu eenmaal vaak als nieuw, zeker als je bedenkt dat Bachs schrijfwijze nogal verschilt van die van Händel. Geniet daarom van alle ‘pure’ intervallen die in al hun rauwheid de tot voor kort zo vreedzame samenklanken danig onder druk zetten. Wen er alvast maar aan bij het aanhoren van de hoge trompetsolo’s in BWV 1047: wat vandaag nog als vals klinkt, is morgen geaccepteerd en overmorgen zelfs mooi.

Kuijken baart opzien in Brandenburgse concerten

KLASSIEKEMUZIEKAGENDA 2011

De Klassieke Muziek Agenda verschijnt dit jaar voor de zevenentwintigste keer. Het Europees jaar van de muziek 1985 vormde de aanleiding voor het maken van een agenda voor liefhebbers van klassieke muziek. Inmiddels is deze Klassieke Muziek Agenda een vast onderdeel van de klassiekemuziekwereld in Nederland. Het voorwoord voor de nieuwe editie 2011 werd geschreven door de componist Jeff Hamburg.

e Klassieke Muziek Agenda heeft een vaste formule met componistengedenkjaren, het componistenalfabet en componistenportretten. Speciale aandacht is er dit komende jaar voor de ZaterdagMatinee, die dit seizoen zijn vijftigjarig bestaan viert, het Genootschap Nederlandse Componisten, honderd jaar oud, en een componistenportret van Franz Liszt die in twee eeuwen geleden werd geboren. Verder artikelen over het Storioni Trio, het Ives Ensemble en de componist Merlijn Twaalfhoven. De Klassieke Muziek Agenda 2011 heeft een handig formaat, een overzichtelijke weekindeling en bevat veel informatie, zoals de adresgegevens van de Nederlandse orkesten en van de conservatoria in Nederland en België. KEN Verschijningsdatum: oktober 2010 KLASSIEKEZA

CLUB

ISBN: 97890 77860 17-5 Verkoopprijs: € 12,95

KLASSIEKE ZAKEN CLUBLEDEN KRIJGEN OP VERTOON VAN DE CLUBLEDENPAS € 3,- KORTING

ANDREW VAN PARIJS

barok

PERGOLESI, LOCATELLI, VIVALDI Stabat mater, Salve regina e.a. Anna Prohaska, Bernarda Fink, Akademie für Alte Musik Berlin HARMONIA MUNDI HMC 902072

aat onverlet dat de in Napels werkzame componist van opera’s en kerkmuziek geniale scheppingen heeft nagelaten,waarvan het Stabat mater de ranglijst onverbiddelijk aanvoert. Begin achttiende eeuw waren

Italiaanse operacomponisten zeer bedreven in het verklanken van menselijke emoties. Zo ook Pergolesi, die in de klaagzang over Maria, staand bij het kruis waaraan haar Zoon genageld hangt,sopraan en alt meesterlijk laat zuchten boven gevoelige strijkers. In deze uitvoering is de authentiek-barokke speelstijl van de Akademie für Alte Musik Berlin wel degelijk bepalend. In Il pianto d’Arianna, waarin tijdgenoot Locatelli alleen het orkest laat zuchten over de op Naxos achtergelaten Ariadne, valt vooral de subtiele dynamiek op. Het gevaar bij een doordachte speelstijl is dat effectieve expressiemiddelen bij herhaling aan kracht inboeten. De jonge sopraan Anna Prohaska verliest niet zelden contact met een overtuigend legato; de doorgewinterde alt Bernarda Fink gaat haar goddelijke gang, met dien verstande dat haar aanhoudend vibrato niet altijd goed is te onderscheiden van versieringen. Een waardevolle toevoeging aan Pergolesi’s ruime Stabat mater-catalogus, maar niet de onverbiddelijke nummer een.

Pergolesi laat zangeressen meesterlijk zuchten

21-12-09 12:36

.indd 1

clubledenpas3

oktober 2010 2010 5 4 oktober 54

ARJAN VAN DIJK

barok

GEORG FRIEDRICH HÄNDEL Concerti grossi opus 6

PURCELL, DOWLAND E.A.

The Avison Ensemble o.l.v. Pavlo Beznosiuk

Musical humours & lamentations

LINN RECORDS CKD 362 (3 CD’S)

ETCETERA KTC 1418

L’Art du Bois

r bestaan nogal wat opnamen van de twaalf Concerti grossi die Händel in 1739 heeft gecomponeerd.Terecht, want niet alleen is dit opus 6 fris en aansprekend,het speelde ook een belangrijke rol in de Engelse muziekgeschiedenis. Is er met al die opnamen behoefte aan nóg een? Het antwoord

luidt zonder enige twijfel ja, tenminste als de uitvoeringen zo sprankelend zijn als die van The Avison Ensemble. Weliswaar is het Engelse ensemble bescheiden van omvang met vier eerste en vier tweede violen, twee alten en twee celli, een contrabas en een klavecimbel, maar het produceert een weldadig vol geluid. Daarnaast is het door zijn kleine omvang zeer flexibel en slagvaardig in de snelle delen. Zo klinken de fugatopassages uiterst transparant en kan het ensemble ongelooflijk slank klinken. Pavlo Beznosiuk leidt de Avisons vanaf de concertmeestersstoel. Hij is geen onbekende, want hij was jarenlang primarius bij onder andere The Amsterdam Baroque Orchestra en The Academy of Ancient Music. Hoogtepunten van de drie cd’s zijn moeilijk te noemen, maar bijzonder fraai is de manier waarop het Adagio uit het achtste concert klinkt: een kleinood van een krappe minuut en op zichzelf al reden genoeg om de cd aan te schaffen.

iervoor zijn verschillende verklaringen te geven.Vaak wordt gewezen op het feit dat componisten door de religieuze hervormingen geen katholieke kerkmuziek meer konden schrijven en hun heil zochten in andere genres. Maar minstens zo belangrijk is het gegeven dat er in En-

Kleine omvang, weldadig vol geluid

geland overal, en dus niet alleen aan het hof, volop gemusiceerd werd. Het ensemble L’Art du Bois (drie blokfluiten, twee luiten en gamba) geeft op deze cd een prachtig overzicht van het rijke Engelse instrumentale repertoire. Dowland en Purcell ontbreken uiteraard niet en daarnaast is er muziek van onder anderen Holborne en Simpson. Verder horen we werk van componisten die enige tijd in Londen hebben doorgebracht, zoals de Italiaanse vioolvirtuoos Nicola Matteis, die in Engeland een beroemdheid was en die mogelijk ook met Purcell heeft samengewerkt. De gitarist Francesco Corbetta was ook een Italiaan, maar hij verwierf zijn grootste faam als slaapkamermuzikant van Lodewijk XIV. Het is een mooi programma en de bezetting van het ensemble biedt ruime mogelijkheden. Een paar prachtige duetten voor twee luiten staan naast dansmuziek met kwinkelerende blokfluitjes. Dit is in alle opzichten een feestelijke cd.

FRITS DE HAEN

MARCEL BIJLO

Feestelijke cd met Engelse muziek

opera

barok

GIOACHINO ROSSINI JOHANN SEBASTIAN BACH

Ermione

Alexei Ogrintchouk, Swedish Chamber Orchestra

Carmen Giannattasio, Patricia Bardon, Paul Nilon, Colin Lee, Bülent Bezdüz, London Philharmonic Orchestra o.l.v. David Parry

BIS BISSA 1769

OPERA RARA ORC 42 (2 CD’S)

Oboe concertos

et Koninklijk Concertgebouworkest mag zich gelukkig prijzen met een hoboïst als Alexei Ogrintchouk in de gelederen. Dankzij een verbazingwekkende techniek zijn bij hem virtuositeit en lyriek altijd perfect in balans. En dat verklaart direct zijn succes als eerste hoboïst in een

tof tot nadenken. Men zegt ‘Rossini’, men denkt ‘lachen’. Terwijl de meeste van zijn werken opere serie zijn! Zo ook Ermione. Het werk werd voor het eerst in maart 1819 in Napels opgevoerd en het is niet bekend waarom het al een maand later van het affiche verdween. Zijn concertante

eersteklas orkest en als veelgevraagd kamermusicus. Nu is het aardige van deze cd dat zijn kwaliteiten al binnen enkele maten opvallen. Bij vader Bach ben je als solist tegelijk onderdeel van het orkest: het is nu eenmaal niet anders bij een lineaire schrijfwijze waarbij diverse melodielijnen bij toerbeurt en met enige regelmaat hun opwachting maken in de partituur. Zo ontstaat de gewaarwording van een aparte klankkleur die zich moeiteloos weet te schikken in een ragfijn netwerk van lijnen. Bijzonder in dit opzicht zijn de siciliano-achtige middendelen van het Concert in F (naar BWV 1053) en het Dubbelconcert in c BWV 1061 in de versie voor hobo en viool. Inderdaad bestaan deze werken ook als klavecimbelconcerten, maar dan moet je de lyrische en sonore klank van de hobo wel missen. Een gemis dat, in het geval van Alexei Ogrintchouk, wel heel duidelijk voelbaar is.

comeback maakte het bijna honderdvijftig jaar later, maar pas na de eerste scenische uitvoering in Pesaro (1987) is de opera naar waarde geschat. Het op Racines Andromaque gebaseerde libretto vanTortola is nogal verwarrend. Het is onduidelijk wie van wie houdt en wie op wie wraak wil nemen, maar aan het eind is zowat iedereen dood. Het dramatische verhaal wordt muzikaal ondersteund door spannende aria’s en fraaie duetten en nonetten, vergeleken waarbij het sextet uit Lucia peanuts is. En toch is het onmiskenbaar Rossini, met adembenemend vocaal trapezewerk en muzikale salto mortales. Daarvoor heb je zangers van formaat nodig en dat zijn ze ook, allemaal. Het valt niet mee om tussen de mannelijke Pirro (Paul Nilon) en de liefelijke Oreste (Colin Lee) te kiezen. Laat staan tussen de dames: Carmen Giannattasio (Ermione) is een en al furie en Patricia Bardon (Andromaca) een meelijwekkende tragédienne. Hulde!

ANDREW VAN PARIJS

BASIA JAWORSKI

Bij Ogrintchouk zijn lyriek en virtuositeit perfect in balans

www.klassiekezaken.nl

Meesterlijke opera seria van Rossini

oktober 2010 2010 oktober

EXPECT THE UNEXPECTED

Dag in de Branding is het Haagse festival voor nieuwe muziek. Vier maal per jaar presenteert Dag in de Branding op verschillende locaties in Den Haag muziek die grenzen overschrijdt en vooroordelen doorbreekt. Van hedendaags klassiek tot avantgarde popmuziek. Van muziektheater tot locatieprojecten. Op zaterdag 9 oktober a.s. vindt de 17de editie van het festival plaats. KORTINGSACTIE

Lezers van Klassieke Zaken maken nu extra voordelig kennis met Dag in de Branding. U betaalt nu €30 (in plaats van €35) voor in totaal vijf concerten op 9 oktober. Het volledige programma vindt u op www.dagindebranding.nl Kaarten met korting bestelt u via www.dagindebranding.nl/Web/ Kaartverkoop/NL_Klassiekezaken.html Deze actie is geldig t/m 4 oktober a.s.

Cobla La Principal d’Amsterdam Duo Hulst & Bouwhuis Rigor Mortis Ensemble De Anale Fase muziektheater van Ivana Kiš en werken van Huba de Graaff Oliver Boekhoorn Jelte Althuis Calliope Tsoupaki Georgi Sztojanov Gilius van Bergeijk Peter Garland e.a.

D 17

Dag in de Branding Festival voor nieuwe muziek Zaterdag 09 oktober 2010 Diverse locaties Den Haag

Informatie en kaartverkoop: www.dagindebranding.nl

AUDIO

Armand van Ommeren: ’QUAD was zijn tijd ver vooruit’

We schrijven 1967. Muziekliefhebbers in Europa worden geattendeerd op de introductie van de QUAD 33/303 versterkercombinatie.In Luister beschrijft audioredacteur Jan Kool – Jan Kool van Rhedenborg voor intimi – het baanbrekende ontwerp, de eerste transistorversterker uit het huis van QUAD: ‘Er zijn 1482 redenen (de aankoopprijs in guldens) om hem niet aan te schaffen,want de QUAD buizenversterker 22/II is al zo goed’.In hetzelfde artikel erkent hij echter ook dat de nieuweling beter klinkt dan de oude buizen-Quad.Enkele maanden later staat hij bij de importeur op de stoep om de combinatie aan te schaffen. Meer dan 13.000 Nederlandse kopers volgden.

De QUAD 33 voorversterker en 303 eindversterker stammen uit de koker van het ontwerpteam PeterWalker en Peter Baxandell. Het geraffineerde ontwerp geldt ruim veertig jaar na dato nog steeds als een schoolvoorbeeld van goed construeren. De voorversterker, die op het eerste gezicht te bedienen is, wemelt van de ingenieuze trekjes. Neem alleen de bijzondere voorzieningen voor pickup- en tape-aanpassingen, nu ook voor cd. En, belangrijker: huiskamervolume wordt pas bereikt op 70 % van de volumeregelaar, een voorziening die door muziekliefhebbers buitengewoon op prijs wordt gesteld en eigenlijk vanzelfsprekend zou moeten zijn. De aan/uitschakelaar is gecombineerd met de volumeregelaar, zodat met dichtgedraaide regelaar wordt in- of uitgeschakeld en je nooit wordt verrast door een veel te luid spelende radiozender. De QUAD 33 klankregeling kan niet genoeg worden geprezen en heeft in de digitale era

nog meer aan waarde gewonnen. Peter Baxandell, uitvinder van de naar hem genoemde hoog/ laagregeling die wereldwijd is overgenomen, ontwierp exclusief voor QUAD het continu variabele boventonenfilter met instelbaar kantelpunt van 5, 7 en 10 kHz. Daardoor kunnen digitale felheid alsmede de gevolgen van te directe microfoontechniek door de gebruiker op muzikaal gevoel worden onderdrukt. De 2 x 45 watt QUAD 303 eindversterker maakte een zegetocht door de vakliteratuur vanwege de hoogst oorspronkelijke tripletschakeling. Dat resulteert in een ongekend stabiel en voorspelbaar eindresultaat, vrij van veroudering en een vermogen dat staat als een huis, ongeacht de belasting. Is er dan nog wat af te dingen op het ontwerp?

Audioexpert Armand van Ommeren: ‘QUAD was zijn tijd vooruit en had kwaliteitscomponenten nodig die in de ontwerpfase niet voorhanden, te volumineus of onbetaalbaar waren. Dat ligt nu anders. In de afgelopen jaren zijn alle weerstanden, condensatoren en halfgeleiders kritisch onder de loep genomen, evenals printmateriaal, schakelaars en regelaars. Het geniale ontwerp is echter op geen enkele manier aangetast. Hoogstens wordt met moderne onderdelen de opzet van de ontwerper

Een QUAD is minder kostbaar dan gedacht

www.klassiekezaken.nl

nog beter benaderd en zijn de prestaties nog iets verbeterd. Dat dit mogelijk is, beschouw ik als een groot compliment aan de ontwerpers.Verder kan het toetsenblok worden gereviseerd en is nu een cd-ingang voorhanden. In de eindversterker kunnen we de complete voeding vervangen en kunnen ook de versterkers zelf zonodig worden vervangen.Alle onderdelen zijn voorradig en zonder uitzondering beter dan de originele.’ Er spelen in de Benelux duizenden elektrostatische luidsprekers van QUAD. Is het geen groot compliment dat een ooit als fragiel ontworpen systeem (ESL-55) vaak al tientallen jaren voor ongekleurde muziekweergave van ongekende klasse zorgt? Dat geldt mutatis mutandis ook voor de ESL-63. Dat model zorgde in recenter jaren voor onduidelijkheid inzake de reparatiemogelijkheden. In Duitsland heeft QUAD– Musikwiedergabe de originele productieapparatuur van de fabrikant (Acoustical Mfg. Co., Huntingdon, Engeland) overgenomen voor de restauratie en nieuwbouw van beide typen luidsprekers.Voor revisie van luidsprekers wordt een beroep gedaan op dit Duitse bedrijf. Een gereviseerde QUAD aanschaffen of een QUAD laten reviseren is minder kostbaar dan gedacht. Zelfs de Nederlandse handleiding kan opnieuw worden besteld via www.quadrevisie.eu of 0161-432451. door Tjako Fennema

oktober 2010

58 oktober 2010

ven

foto beeldredaktie / Peter arno broer

n va

www.klassiekezaken.nl

ook niet financieel wilde steunen. Breuker ten voeten uit. Dwars, eigenzinnig, rechtdoorzee, soms compromisloos. Alles voor de goede zaak: De Muziek. Zo functioneerde ook zijn eigen label BVHaast. Let wel: helemaal geen besloten vennootschap, meer een grap, gericht tegen de platenmaatschappijen die niets van zijn composities, zijn Kollektief of nieuwe muziek moesten hebben. Dus richtte hij, daadkrachtig en onstuitbaar als hij was, gewoon zijn eigen label op. Dat avantgardisten alsYannis Xenakis en Morton Feldman ook op BVHaast thuishoren was voor Breuker de gewoonste zaak van de wereld. Daarom is het wel toepasselijk dat over enige tijd op BVHaast de allerlaatste compositie van Feldman (Piano,Violin,Viola, Cello uit 1987) wordt uitgebracht, een live-opname uit Middelburg. Breuker heeft zelf nog aan de voorbereidingen gewerkt. Totdat, na een succesvolle levertransplantatie,longkanker een einde aan zijn werkkracht en leven maakte. Feldmans zich opnieuw in slow motion voortbewegende ‘kwartet’ werd geschreven in opdracht van het Xenakis Ensemble en opgedragen aan Ad van ’tVeer, lange tijd de drijvende kracht achter het Festival Nieuwe Muziek in Middelburg waar Willem Breuker met zijn Kollektief zo vaak te gast was. En daarmee is de cirkel opnieuw rond. ee

Breuker was een muzikale omnivoor die als gewoneAmsterdamse jongen al zijn kennis en kunde op eigen kracht bij elkaar sprokkelde. Op het Muzieklyceum werd hij weggestuurd, maar hij was

beter op de hoogte van de ontwikkelingen in de twintigste-eeuwse muziek dan wie ook.Niet alleen van de oude, maar ook van de geïmproviseerde jazz. Hij wist net zoveel van Ives als van Gershwin en werd een van de grootste Kurt Weillkenners. Samen met de documentairemaakster Carrrie de Swaan produceerde hij een twaalfdelige (!) radioserie over Weill voor deVPRO. Dat project zou eens moeten worden herhaald. Al is het maar als hommage aan Carrie en Willem, die er nu allebei niet meer zijn. Samenwerken met vrienden en musiceren met zijn kameraden, dat zat hem in het bloed. Maar schelden en tieren op z’n Amsterdams, daar lustte hij ook wel pap van.Achter die grote bek ging echter een klein hartje schuil. Plus een totaal door de muziek bezeten geest. Bittere humor was hem evenmin vreemd, alleen als termen als ‘die gozer’ of ‘die gasten’ vielen, dan moest je oppassen.Vooral beleidsmakers en andere ‘vogels’ in de kunstensector moesten het ontgelden. Zelf heb ik ook zoiets mogen meemaken. In 1974 zat ik voor de tweede keer in een (onafhankelijke) commissie van hetAmsterdams Fonds voor de Kunst die moest beslissen over de grote muziekprijs. Het jaar daarvoor ging hij naar Peter Schat en diens vlammende muzikale pamflet To You. Daarna wasWillem Breuker – de vernieuwende muziektheatercomponist – aan de beurt, vonden wij. De ellende begon toen het fondsbestuur weigerde ons voorstel over te nemen. Men vond dat het om één werk en niet om een genre moest gaan. Onder protest kozen we daarop voor de voorstelling Het paard vanTroje. Als grap stuurden we een foto mee van de juryleden,zittend in het portiek van een colporteur voor de Staatsloterij. Het bestuur was not amused. Als klap op de vuurpijl weigerde de van dit incident onwetende Breuker de prijs in ontvangst te nemen (veel later zou hij wel een koninklijke onderscheiding accepteren).Hij was in 1974,net dertig,niet gediend van een prijs van de stad die hem niet serieus nam en

fotog rafi ec

O Ook in het buitenland heeft het overlijden van Willem Breuker veel pennen in beweging gebracht. The Guardian (Londen): ‘een van de grootste sterren van de Europese free-jazz en eigentijdse klassieke muziek.’ The New York Times: ‘een controversiële held van de Europese jazz.’ Breuker was klarinettist en saxofonist, componist en bandleader,medeoprichter van de Beroepsvereniging voor Improviserende Musici (waar het BIMHuis uit voortkwam) en van de Instant Composers Pool met Misha Mengelberg en Han Bennink.En natuurlijk oprichter van zijn eigen Kollektief. Door de tientallen tournees verwierf hij wereldfaam.

Willem de Onmisbare

column hans heg

Morton Feldman

Piano,Violin,Viola, Cello (last composition)

Aki Takahashi, Mifune Tsuji, Matthijs Bunschoten en Tadashi Tanaka BVHaast (verschijnt binnenkort)

oktober 2010

Sting 60 oktober 2010

fotografie Fabrizio Ferri

kent zijn klassiekers

fotografie clive barda

Andere KLASSIEKERs

´Ik ben best tevreden, maar ik zou af en toe willen dat mijn leven meer leek op dat van Sting.´ Aldus een befaamde cartoon uit de jaren negentig in The New Yorker. Dat vat in één zinnetje samen hoe veel mensen denken over het leven van wereldster Gordon Sumner, alias Sting. Dat daarachter een rusteloze muzikale ontdekkingsreiziger schuilgaat, lijkt niet iedereen te beseffen. Met de cd Symphonicities herinterpreteert Sting met nieuwe symfonische arrangementen hoogtepunten uit zijn carrière. Het is een voorproefje van wat er tijdens de Symphonica-in-Rossoconcerten op 15 en 16 oktober in het Gelredome staat te gebeuren.

A foto

Aanschoppend tegen de gevestigde orde in de jaren zeventig, zich inzettend voor wereldvrede en het regenwoud in de jaren tachtig, introspectief songschrijver in de jaren negentig en zelf deel uitmakend van het establishment in de eenentwintigste eeuw. Als je we de bladen mogen geloven, zou je de loopbaan van Sting (Newcastle upon Tyne, 1951) zo kunnen samenvatten. Daarbij wordt vaak vergeten dat Sting een fantastische songschrijver is. Hij schrijft, als een van de weinige muzikanten, liedjes die er altijd al geweest lijken te zijn. Die zich in het onderbewuste van het grote publiek hebben genesteld en die iedereen mee kan zingen. Combineer dat met een stem die uit duizenden herkenbaar is, hoog en hard en hees, een natuurlijk charisma en een feilloos gevoel om de juiste muzikanten bij elkaar te zoeken en het mag geen verrassing zijn dat hij met zijn band The Police en als soloartiest meer dan negentig miljoen albums heeft verkocht. Er zijn maar weinig popidolen zo veelzijdig als Sting. Of het nu jazz is met meesterarrangeur Gil Evans, www.klassiekezaken.nl

hitpotente R&B met Mary J Blige, wereldmuziek in het Portugees of, zoals recentelijk, klassieke luitliederen van John Dowland, Sting neemt naar elk project zijn muzikale integriteit en gevoel voor avontuur mee. Diezelfde avontuurlijkheid kenmerkt ook de cd Symphonicities. Vanaf het begin logenstraft Symphonicities de vooroordelen over popmuziek in een symfonisch jasje. Geen belegen hits in een stroperig sausje van strijkers. De oude Police-kraker Ńext to you´ knalt uit de speakers. Geen traag gezwam, maar strijkers met een punky attitude. Snel en wendbaar scheurt het New York Chamber Consort plankgas door het liedje heen. Je wordt als luisteraar volledig overrompeld door de energie en urgentie van het arrangement.Alle lof voor arrangeur Rob Mathes, tevens dirigent die het ensemble strak in de hand houdt. Hij heeft de liedjes van Sting met respect behandeld, maar deinsde er niet voor terug soevereine hits als Évery little thing she does is magic´ en Énglishman in NewYork´ eens goed tegen het licht te houden en waar nodig bij te sturen. Zo wint ´Roxanne´ door het understatement van de bewerking aan kracht en wordt de obsessie van de ik-persoon uit de tekst haast tastbaar. Sting is

opvallend goed bij stem. Ontspannen, zonder te croonen, vindt hij nieuwe manieren om het verhaal van de liedjes te vertellen. De in zichzelf gekeerde, suggestieve melodie van ´I burn for you´ leent zich goed voor een orkestrale behandeling. De verfijnde strijkers staan haaks op de gespannen ritmische puls in de onderlaag. Een goed voorbeeld van hoe een arrangement een extra dimensie verleent aan een liedje. Dat belooft nog wat voor het Symphonica-in-Rosso spektakel. Met Symphonicities is Sting in ieder geval goed voorbereid. En wij als publiek ook.

Kamerorkest scheurt plankgas door ´Next to you´

door Desmond Haneveer

sting

symphonicities

Arrangementen van Rob Mathes, David Hartley, Vince Mendoza, Michel Legrand en Steven Mercurio DG 06025 2742537

oktober 2010

SYMPHONICITIES

STING

De grote Sting/Police hits in gloednieuwe symfonische arrangementen: Next to you, An Englishman in New York, Every little thing she does is magic, Roxanne, When we dance e.a. Sting wordt begeleid door het Royal Philharmonic Concert Orchestra o.l.v. Steven Mercurio. De arrangementen werden gemaakt door o.a. David Hartley, Michel Legrand, Vince Mendoza en Rob Mathes.

62 oktober 2010

Concerten: vrijdag 15 & zaterdag 16 oktober 2010, GelreDome Arnhem.

CD BESPREKINGEN wereldmuziek

wereldmuziek

RAVI PRASAD

ERIK SATIE

Nilgiris

Satie en orient

Ravi Prasad, Z Quartett

Ensemble Sarband

SIGNATURE SIG 11061

DOUTAK NTCD 808

oor de Indiase musicus en componist Ravi Prasad zijn tradities er niet om te herscheppen.Ze zijn het uitgangspunt bij de creatie van nieuwe muzikale vormen. ‘Het is de plicht van een kunstenaar om binnen de

et ensemble Sarband, met musici uit onder andere Bulgarije,Turkije, Duitsland en Italië, wil de relatie aantonen tussen de oude muziek uit Europa en de wereld van de islam. Zo liet de groep, die wordt geleid

De musicus als link met het verleden

door de luitspeler Vladimir Ivanoff, op het album Cantico de invloed horen van de islamitische mystiek op de Europese religieuze muziek van de middeleeuwen. De keuze voor een cd met muziek van Erik Satie past in dit plaatje. Satie had een passie voor gregoriaanse gezangen en gotische kunst. In zijn werk greep hij vaak terug op oude muzikale structuren, zoals in de Gymnopédies, waarin hij met archaïsche melodieën een quasi-oriëntaalse sfeer creëerde, en in de Gnossiennes met hun versieringen vol arabesken. Als (tijdelijk) hofcomponist van de orde van de rozenkruisers, die een terugkeer naar de religie en mystiek van de middeleeuwen voorstond, schreef Satie onder andere de hymne ‘Salut drapeau!’ voor het drama Le Prince du Byzance. De musici van Sarband voeren zijn muziek uit op oriëntaalse instrumenten als de kementché (Perzische viool), qanoun, ud en percussie, en creëren zo een wonderbaarlijk dromerige sfeer waarin de componist zich waarschijnlijk goed had kunnen vinden.

CORNELL EVERS

traditie een eigen traditie te vinden.’ Aldus Ravi Prasad. De musicus zelf is voor hem de link met het verleden. Afkomstig uit een familie van radja’s in Kerala in het zuiden van India, studeerde hij Indiase klassieke muziek aan het Central Karnatic College in Madras. Na zijn diploma als (spiritueel) zanger te hebben behaald, werkte hij samen met diverse grootheden uit de Indiase wereld van muziek, theater en dans. In 1985 verhuisde Ravi Prasad naar Frankrijk. Daar verbreedde hij zijn horizon en raakte hij geïnteresseerd in een veelheid van muzieksoorten, van jazz tot elektro-akoestische muziek. Hij creëerde een Indiase polyfonie en componeerde in 1996 bij het vijftigjarig jubileum van UNESCO de symfonie Mythia. Op de cd Nilgiris gaat de charismatische meesterzanger in dialoog met de strijkers van het Z Quartett. Het is een hoorbaar vreugdevolle ontmoeting, met musici die elkaar gracieus toezingen en volgen. En zo ontstaat er een prachtig gekleurd muzikaal universum van licht en poëzie.

Islamitische mystiek in Europese religieuze muziek

jazz

CHUCHO VALDÉS

ESPERANZA SPALDING

Chucho’s steps

Chamber Music Society

ChuchoValdés &The Afro-Cuban Messengers

Esperanza Spalding,Terri Lyne Carrington, Leo Genovese e.a.

WORLD VILLAGE WVF 013

HEADS UP HUI 3181002

e wereldberoemde Cubaanse pianist, componist, arrangeur, bandleider en meervoudig Grammywinnaar Chucho Valdés heeft meegewerkt aan zo’n honderdtwintig cd’s. Toch blijft hij verrassen, zoals

op Chucho’s steps. Geboren in 1941 speelde hij als driejarige op de piano al de melodieën die hij op de radio hoorde. Muziek zit in zijn genen. Zijn eerste invloeden kwamen van zijn vader, de grote BeboValdés, en zijn moeder, de pianolerares en zangeres Pilar Rodríguez. Door hen leerde hij zijn muzikale talenten naadloos in te passen in een veelheid van stijlen en genres. Chucho Valdés schreef muziekgeschiedenis met Irakere. Met een explosieve mix van jazz, rock en klassieke en traditionele Cubaanse muziek bracht deze band een omwenteling in de latin-muziek teweeg. Vernieuwing is tevens het uitgangspunt van Valdés’ laatste band The Afro-Cuban Messengers. Titels als ‘Chucho’s steps’ en ‘Zawinul mambo’ refereren overduidelijk aan John Coltrane enWeather Reports Joe Zawinul. Maar er is ook de traditie van ‘Danzon’, een swingende hulde aan ‘New Orleans’ en de ‘Marsalis family’ en rituele ritmes omYansa, een machtige orisha in diverse Afro-Amerikaanse religies, op te roepen. Het muzikale vuur brandt hier fel. Een adembenemende ervaring!

Fel brandend vuur van Chuco Valdés

CORNELL EVERS www.klassiekezaken.nl

wee jaar na de release van haar debuut voor het label Heads Up komt de zangeres en bassiste Esperanza Spalding met een verrassende opvolger. Hoewel klassiek opgeleid, staat ze vooral bekend als jazzmuzikante.

Zelf vindt Esperanza dat ze de wereld meer heeft te bieden. Chamber Music Society is het bewijs. Samen met de drummer Terri Lyne Carrington en de pianist Leo Genovese vormt ze het hart van een moderne kamermuziekgroep die improvisatie combineert met klassiek, jazz, folk en wereldmuziek. Andere muzikanten die een prominente rol spelen op Chamber Music Society zijn de percussionist Quintino Cinalli, de violisten Entcho Todorov en Lois Martin, de cellist David Eggar en de zangeres Gretchen Parlato. Daarnaast maakt de Braziliaanse superster Milton Nascimento, held en mentor van Esperanza, in een track zijn opwachting. Het merendeel van de nummers is van de hand van Esperanza zelf. Maar de cd bevat ook een prachtig gedistingeerde uitvoering van ‘Inútil paisagem’ van bossa-componist Antonio Carlos Jobim en een sfeervolle versie van het door David Bowie bekend geworden ‘Wild is the wind’ van DimitriTiomkin. In de wereld van Esperanza Spalding is er terecht meer dan jazz alleen.

Kamermuziek in een bonte mengeling van stijlen

CORNELL EVERS oktober 2010 2010 63

exclusieve aanbieding

Nieuw koppel: Anne Sofie en Brad Anne Sofie von Otter deinst niet terug voor uitstapjes naar genres die niet direct op haar pad liggen en ook de Amerikaanse jazzpianist Brad Mehldau is niet eenkennig.Toen de twee musici elkaar ontmoetten, was er meteen een uitstekend contact. Ze gingen samen op tournee en waren zo enthousiast over de samenwerking dat ze nu een dubbel-cd hebben gemaakt met Engels- en Franstalige songs en ballads,waaronder een aantal nummers die Mehldau speciaal voor de stem van Von Otter heeft geschreven. Deze eerste release van Von Otter op het label Naïve combineert the best of both worlds.

KLASSIEKEZAKEN adviesprijs*

2cd EXCLUSIEVE

95 ,

dubbel

95 ,

* Alleen verkrijgbaar bij de Klassieke Zaken Specialisten. Zie voor de complete lijst pagina 66 * Geadviseerde Klassieke Zaken-actieprijs, zolang de voorraad strekt of tot 13 november 2010.

Love songs

Anne Sofie von Otter, Brad Mehldau Naïve v5241(2 cd’s)

ACHTERNAMEN puzzel door JAN PETER RAAT

Onderstaande woorden kunnen maar op één manier ingevuld worden. Daarom zijn enkele letters gegeven. Tip: tel de hokjes waar de woorden moeten komen en kijk naar de plaats van een letter. De letters in de vakjes 1 t/m 12 vormen een woord, dat de oplossing van deze puzzel is. De woorden zijn:

5 A B R

S C

D U B B E L T A L E N T

O 5

B 10

Stuur uw oplossing voor 15 oktober aan: Vereniging Klassieke zaken, Postbus 226, 1200 AE Hilversum.Onder de goede inzenders worden tien exemplaren verloot van de cd BEAU SOIR van JANINE JANSEN met dank aan Universal Music

H A Y D N 2 J U S S K L E I B E R 4 B A C N D R I E S S E N D E L 7 S T O T 8 S T R A U S 9 L A B I C H T E R 11 J A N S E A R L A T T I

antwoord www.klassiekezaken.nl

Klassieke Zaken magazine nr.4 2010

oplossing puzzel

antwoord 2

2 letters: as, do, es, la, re, si. 3 letters: alt, bas, bes, duo, Leo, ode, Sor. 4 letters: Aida, aria, Bach, band, dans, doos, echo.hobo, Lalo,opus,slot,solo. 5 letters: etude, largo, Norma, piano,rondo,Tosti,viool 6 letters: bolero, gloria, Händel, orkest, sonate 7 letters: Bellini

E N H E N IJ N S È Q U E N

prijs winnaars Dhr./Mw. J. de Zoete DEN HAAG Dhr. E. Jager LOCHEM Dhr./Mw. M. Donders NUTH Dhr./Mw. F. de Kok TILBURG Mw. A.M.B. Faust ALKMAAR Dhr. JP. Hilwerda FRANEKER Dhr./Mw. C.J. Voets AMSTERDAM Dhr. B.W. Florijn LEIDEN Mw. L. Booda WAGENINGEN Dhr./Mw. H. Klazes BADHOEVEDORP

De prijswinnaars ontvangen de CD: GOLDBERGVARIATIES met dank aan HARMONIA MUNDI

oktober 2010

klassieke zaken specialisten

Winkels met een envelopje hebben postorderservice

ALKMAAR Klassika Z 

Canadaplein 11-13, 1811 KE 072-5280 131 | www.klassikaz.net | info@klassikaz.net

Almelo hilarius broekhuis 

Koornmarkt 24, 7607 HZ 0546-456717| www.boekhandelbroekhuis.nl klassiek@boekhandelbroekhuis.nl AMERSFOORT De Algemene Boekhandel

Leusderweg 184-188, 3817 KE 033-4622222 | www.algemeneboekhandel.nl Algemene.boekhandel@wxs.nl

Galerij 152, 1181 ZS 0900-0919 | www.vanleestklassiek.nl

Utrechtsestraat 54-60, 1017VP 020-6245467 | www.concerto.nu | inkoop@concerto.nu

Gelderlandplein 211, 1082 LX 020-6441696 | le-disque-dor@zonnet.nl

Kalverstraat 2-4, 1012 PC 020–6382525 www.fame.nl | info@fame.nl

APELDOORN Plato Apeldoorn 

Brinklaan 15, 7311 LA 055-5213580 www.platomania.nl | inkoop@concerto.nu

ARNHEM Muziekhandel Bergmann 

Marktstraat 12, 7511 GD 053-4325210 | www.boekhandelbroekhuis.nl klassiek@boekhandelbroekhuis.nl

Plato Enschede 

Koningsstraat 19, 6811 DG 026-4423014 | www.bergmann.nl | cd@bergmann.nl

De Bijenkorf CD Afd.

Haverstraatpassage 54, 7511 EZ 0534316167 | www.platomania.nl | inkoop@concerto.nu

ERMELO Riemer & Walinga CD Afd. 

Kwinkenplein 6, 9712 GZ 050-3123625 | www.hetcarillon.nl | info@hetcarillon.nl

Plato Groningen 

Oude Ebbingestraat 41, 9712 HB 0503135055 www.platomania.nl | inkoop@concerto.nu

NIJMEGEN

Boekhandel Roelants  LUX, Marienburg 38-39, Van Broeckhuysenstraat 34 024-3221734 | www.roelants.com | roelants@roelants.com Kroese Klassiek 

Molenstraat 126, 6511 HL | 024-3221346 www.kroese-online.nl | Kroese.nijmegen@planet.nl

OLDENZAAL

Lansink HiFi, Video & CD’s  Postbus 178, 7570 AD 0541-512981 | lansinkhifi@planet.nl ROOSENDAAL Het Verboden Rijk 

Coolsingel 105, 3012 AG 0900-0919 | www.vanleestklassiek.nl

vanLeest Donner Klassiek

Lijnbaan 150, 3012 ER 010-4046100 www.vanleestklassiek.nl

Snijders Hifi CD Classique

HAARLEM Bruno Klassiek 

UTRECHT De Bijenkorf CD Afd.

HEERLEN Smeets Klassiek & Jazz 

Weemenstraat 45, 7551 EW 074- 2910267| www.boekhandelbroekhuis.nlklassiek@boekhandelbroekhuis.nl

DELFT Muziekhandel Van Buytene 

´s-HERTOGENBOSCH Pieter van Os CD 

Binnenwatersloot 16, 2611 BK 015-2123853 | www.cdklassiek.nl | info@cdklassiek.nl

Snellestraat 44, 5211 EN 073-6131150 www.pietervanoscd.nl | pietervanoscd@home.nl

DEN HAAG De Bijenkorf CD Afd.

KROMMENIE Erwin Vermast CD-DVD shop 

Wagenstraat 32, 2512 AX 0900-0919 | www.vanleestklassiek.nl

Zuiderhoofdstraat 2, 1561 AL 075-6216382 | www.erwinvermast.nl | info@erwinvermast.nl

VanLeest / Paagman

LEEUWARDEN Poort 

66 oktober 2010

Hoogstraat 137-139, 3011 PM 010-4125000 | www.snijders-hifi.com | info@snijders-hifi.com

Friesestraat 50, 7741 GX 0524-517332 | www.musicstore.nl | vogelzang31@zonnet.nl

Kleine Overstraat 33, 7411 JH 0570612539 | www.platomania.nl | inkoop@concerto.nu

MIDDELBURG De Drukkerij 

Herestraat 91, 9711 LD 050-3122382 www.klassiek-cd-bladmuziek.nl | info@muziekhandelvink.nl

HEngelo Boekhandel broekhuis 

DEVENTER Plato Deventer 

Achter hetVleeshuis 26, 6211 GS 0900-0919 | www.vanleestklassiek.nl

ROTTERDAM De Bijenkorf CD Afd.

COEVORDEN Music Store 

GRONINGEN Het Carillon 

Akerstraat 5, 6411 GV 045-5715550 | www.smeetsklassiek.nl | info@smeetsklassiek.nl

Frederik Hendriklaan 217, 2582 CB 070 3383838 | www.vanleestklassiek.nl

MAASTRICHT De Bijenkorf CD Afd.

Nieuwe Markt 66 e, 4701 AL 0165529223 | www.verbodenrijk.nl | info.verbodenrijk@libris.nl

Wilhelminastraat 24, 4818 SG 076-5215213 www.muziekvanspronk.nl | info@muziekvanspronk.nl

MAASSLUIS

Stationsstraat 131, 3851 ND 0341-552405 | www.riemer-walinga.nl info@riemer-walinga.nl

Gierstraat 50, 2011 G 023-5323240 | www.brunoklassiek.nl | info@brunoklassiek.nl

Ketelstraat 45, 6811 CZ 0900-0919 | www.vanleestklassiek.nl

Nieuwe Rijn 34, 2312 JE 0715128157 | www.velvetmusic.nl

Markt 51, 4331 LK 0118-886874 | www.drukkerijmiddelburg.nl muziek@drukkerijmiddelburg.nl

Muziekhandel Vink 

BREDA Muziekhandel Spronk 

EINDHOVEN Bullit Klassiek  (Wegens verbouwing gesloten tot begin oktober)

ENSCHEDE Boekhandel Broekhuis 

Weteringschans 193, 1017 XE 020-6265538 | charlesmuziek@planet.nl

Fame Music B.V. 

Traaij 1-C, 3971 GB 0343521532 | www.cdendvd.nl | shop@cdendvd.nl

H. Boexstraat 12-14, 5611 AJ 040-2433970 | www.vanleestklassiek.nl

Dam 1, 1012 JS 0900-0919 | www.vanleestklassiek.nl

Music store 

Mastersound  Noordvliet 29, 3142 CH 010-5917822 | peter@mastersoundonline.nl

vanLeest Klassiek 

De Bijenkorf CD Afd.

DRIEBERGEN CD Artline v.o.f. 

Voorstraat 435, 3311 CT 0786122169 | dordrechtklassiek@telfort.nl

Piazza 1, 5611 AE 0900-0919 | www.vanleestklassiek.nl

Vrouwensteeg 4-6, 2312 DZ 0715149689 | www.platomania.nl | inkoop@concerto.nu

Velvet Music 

Van Baerlestraat 94, 1071 BB 020-6751653 | www.broekmans.com cdafdeling@broekmans.om

Plato Leiden 

DORDRECHT Dordrecht Klassiek 

De Bijenkorf CD Afd.

AMSTERDAM Broekmans & van Poppel 

Concerto 

Kleine Overstraat 30-32, 7411 JM 0570642491 | www.woestijnroos.nl | info@woestijnroos.nl

Heuvel Galerie 198, 5611 DK 0402465107 | www.bullitklassiek.nl | info@bullitklassiek.nl

AMSTELVEEN De Bijenkorf CD Afd.

Charles Muziek 

De Woestijnroos 

Voorstreek 6, 8911 JN 058-2123905 | www.poortmusic.nl | poort@poortmusic.nl LEIDEN Firma Van Luyken

Breestraat 97 071-5120035 | Vanluijken.klassiek@tiscali.nl

Sint Jacobsstraat 1a, 3511 BR 0900-0919 | www.vanleestklassiek.nl

Boudisque Classique 

Vredenburg 31, 3511 BC 0302321488 | www.boudisque.nl | utrecht@boudisque.nl Plato Utrecht 

Voorstraat 35, 3512 AJ 030-2310826 | www.platomania.nl | inkoop@concerto.nu

VENLO Sounds Recordshop BV 

Parade 66, 5911 CE 077-3510625 | www.sounds-venlo.nl | info@sounds-venlo.nl

ZIERIKZEE Delta Discs 

Mol 15, 4301 JC 0111-414699 | ddisks@csnet.nl ZUTPHEN Music All In 

Beukerstraat 24, 7201 LE 0575-516444 | www.musicallin.net | info@musicallin.net

ZWOLLE Plato Zwolle 

Klokkensteeg 14, 8011 XV 0384225354 | www.platomania.nl | inkoop@concerto.nu Alle besproken cd’s in het magazine zijn te allen tijde door de Klassieke Zaken Specialist te bestellen. Ook als een winkelier een cd uit het magazine niet op voorraad heeft, kunt u deze binnen een paar dagen thuis ontvangen of afhalen bij uw Klassieke Zaken Specialist.

exclusieve box aanbieding

W5,eden voor clubl

Naxos gedenkt Samuel Barber

95 19,

KLASSIEKEZAKEN adviesprijs*

24 ,95 SLECHTS

www.klassiekezaken.nl

6cd

Naast het Chopinjaar en het Schumannjaar is 2010 ook het jaar van Samuel Barber. De Amerikaanse componist, in 1910 geboren, is vooral bekend geworden met zijn Adagio voor strijkers. Dat hij veel meer aantrekkelijke en zeer toegankelijke werken heeft geschreven blijkt uit de zesdelige hommage die het label Naxos aan Barber wijdt. Marin Alsop dirigeert het Koninklijk orkest van Schotland in zijn complete orkestwerken. StĂŠphane Rancourt soleert in het Canzonetta voor hobo en strijkers, James Buswell in het Vioolconcert, Stephen Prutsman in het Pianoconcert en Wendy Warner in het Celloconcert. Een prachtige aanwinst! Samuel Barber Complete Orchestral Works

Royal Scottish National Orchestra o.l.v. Marin Alsop, solisten Naxos 8506021 (6 cdâ&#x20AC;&#x2122;s)

* Alleen verkrijgbaar bij de Klassieke Zaken Specialisten. Zie voor de complete lijst pagina 66 * Geadviseerde Klassieke Zaken-actieprijs, zolang de voorraad strekt of tot 13 november 2010.

exclusieve exclusieve aanbiedingen aanbieding

W5,eden voor clubl

95 29,

KLASSIEKEZAKEN adviesprijs*

,95

VOOR CLUBLEDEN

SLECHTS

9cd

Hoogtepunten uit het dirigentenleven van Simon Rattle Een van de uitdagendste klussen die een dirigent kan bedenken is het opnemen van de complete symfonieën van Ludwig van Beethoven. Om de negen werken goed uit te voeren is een orkest nodig dat de lichtheid van Beethovens vroege werk beheerst,maar daarnaast de weg weet in de monumentale laatste symfonie. Simon Rattle en de Wiener Philharmoniker hebben het in huis. De operadirigent Rattle horen we aan het werk met zijn eigen Berliner Philharmoniker in Beethovens Fidelio, met in de sterrencast onder anderen Juliane Banse, Barbara Bonney,Thomas Hampson enThomas Quasthoff. Verder het Eerste en Tweede pianoconcert door Rattles oude ensemble, het City of Birmingham Symphony Orchestra met LarsVogt als solist. Het zijn hoogtepunten uit een schitterende dirigentenloopbaan. Dimitrie Cantemir: The Book ofLudwig the Science of Music van Beethoven

Istanbul

Complete symfonieën, Pianoconcerten 1 en 2, Fidelio

Wiener Philharmoniker, City of Birmingham Symphony Orchestra Hespèrion XXIBerliner o.l.v.Philharmoniker, Jordi Savall o.l.v. Simon Rattle

AliaVox AVSA 9870 (sacd) VKZ EMI 4 57573/2096474 7 (9 cd’s) 105 507 vkz

biedt u deze uitgave aan.

* Alleen verkrijgbaar bij de Klassieke Zaken Specialisten. Zie voor de complete lijst pagina 66* Geadviseerde Klassieke Zaken-actieprijs, zolang de voorraad strekt of tot 13 november 2010. oktober 2009