Uitgave van de vereniging klassieke zaken 29ste jaargang december 2009 Nr 6
KLASSIEKEZAKEN
Inclusief AinTgs-IS R G cd ss ra ver
Een tijdschrift voor liefhebbers van klassieke muziek
Cecilia Bartoli als betoverende castraat
exclusieve aanbieding Kerstliedjes door Ralph Rousseau en Lenny Kuhr www.KLASSIEKE ZAKEN.nl
klassieke zaken specialisten ALKMAAR Klassika Z
Winkels met een envelopje hebben postorderservice
De Woestijnroos
Plato Leiden
Canadaplein 11-13, 1811 KE 072-5280 131 | www.klassikaz.net | info@klassikaz.net
Kleine Overstraat 30-32, 7411 JM 0570642491 | www.woestijnroos.nl | info@woestijnroos.nl
Vrouwensteeg 4-6, 2312 DZ 0715149689 | www.platomania.nl | leiden@platomania.nl
AMERSFOORT De Algemene Boekhandel
DORDRECHT Dordrecht Klassiek
Velvet Music
Leusderweg 184-188, 3817 KE 033-4622222 | www.algemeneboekhandel.nl Algemene.boekhandel@wxs.nl AMSTELVEEN De Bijenkorf CD Afd.
DRIEBERGEN CD Artline
Traaij 1-C, 3971 GB 0343521532 | www.cdendvd.nl | shop@cdendvd.nl
Galerij 152, 1181 ZS 0900-0919 | www.vanleestklassiek.nl
EINDHOVEN Bullit Klassiek
AMSTERDAM Broekmans & van Poppel
Heuvel Galerie 138, 5611 DK 0402465107 | www.bullitklassiek.nl | info@bullitklassiek.nl
Van Baerlestraat 94, 1071 BB 020-6751653 | www.broekmans.com cdafdeling@broekmans.om
Piazza 1, 5611 AE 0900-0919 | www.vanleestklassiek.nl
De Bijenkorf CD Afd.
Dam 1, 1012 JS 0900-0919 | www.vanleestklassiek.nl
vanLeest Klassiek
Weteringschans 193, 1017 XE 020-6265538 | charlesmuziek@planet.nl
H. Boexstraat 12-14, 5611 AJ 040-2434447 | www.vanleestklassiek.nl ENSCHEDE Boekhandel Broekhuis
Nieuwe Rijn 34, 2312 JE 0705128157 | www.velvetmusic.nl MAASSLUIS Mastersound
Noordvliet 29, 3142 CH 010-5917822 | peter@mastersoundonline.nl MAASTRICHT De Bijenkorf CD Afd.
Achter hetVleeshuis 26, 6211 GS 0900-0919 | www.vanleestklassiek.nl
MIDDELBURG
De Drukkerij Markt 51, 4331 LK 0118-886874 | www.drukkerijmiddelburg.nl muziek@drukkerijmiddelburg.nl
De Bijenkorf CD Afd.
Charles Muziek
Voorstraat 435, 3311 CT 0786122169 | dordrechtklassiek@telfort.nl
NIJMEGEN Boekhandel Roelants
LUX, Marienburg 38-39, 6511 PS 024-3221734 | www.roelants.com | roelants@roelants.com
Utrechtsestraat 54-60, 1017VP 020-6245467 | www.concerto.nu | klassiek@concerto.nu
Marktstraat 12, 7511 GD 053-4322238 | www.boekhandelbroekhuis.nl klassiek@boekhandelbroekhuis.nl
Kroese Klassiek
Le Disque d’Or
Plato Enschede
OLDENZAAL Lansink HiFi, Video & CD’s
Concerto
Gelderlandplein 211, 1082 LX 020-6441696 | le-disque-dor@zonnet.nl
Haverstraatpassage 54, 7511 EZ 0534316167 | www.platomania.nl | enschede@platomania.nl
Fame Music B.V. Kalverstraat 2-4, 1012 PC 020–6382525 www.fame.nl | info@fame.nl
ERMELO Riemer & Walinga CD Afd.
ARNHEM Muziekhandel Bergmann
Koningsstraat 19, 6811 DG 026-4423014 | www.bergmann.nl | cd@bergmann.nl
De Bijenkorf CD Afd.
Ketelstraat 45, 6811 CZ 0900-0919 | www.vanleestklassiek.nl
Brinklaan 15, 7311 LA 055-5213580 www.platomania.nl | apeldoorn@platomania.nl
Wilhelminastraat 24, 4818 SG 076-5215213 | www.spronk.nl | info@spronk.nl
COEVORDEN Music Store
GRONINGEN Grammofoonhuis Het Carillon
Kwinkenplein 6, 9712 GZ 050-3123625 | www.hetcarillon.nl | info@hetcarillon.nl
Plato Groningen
APELDOORN Plato Apeldoorn
BREDA Muziekhandel Spronk
Stationsstraat 131, 3851 ND 0341-552405 | www.riemer-walinga.nl ermelo@riemer-walinga.nl
Friesestraat 50, 7741 GX 0524-517332 | www.musicstore.nl | vogelzang31@zonnet.nl
DELFT Muziekhandel Van Buytene
Binnenwatersloot 16, 2611 BK 015-2123853 | www.cd-klassiek.nl | van.buytene@csnet.nl DEN HAAG De Bijenkorf CD Afd.
Wagenstraat 32, 2512 AX 0900-0919 | www.vanleestklassiek.nl
Oude Ebbingestraat 41, 9712 HB 0503135055 www.platomania.nl | groningen@platomania.nl
Vink Beeld & Geluid
Herestraat 91-93, 9711 LD 050-3122382 | www.muziekhandelvink.nl info@muziekhandelvink.nl HAARLEM Bruno Klassiek
Gierstraat 50, 2011 G 023-5323240 | www.brunoklassiek.nl | info@brunoklassiek.nl
HEERLEN Smeets Klassiek & Jazz
Akerstraat 5, 6411 GV 045-5715550 | www.smeetsklassiek.nl | info@smeetsklassiek.nl ´s-HERTOGENBOSCH Pieter van Os CD
Snellestraat 44, 5211 EN 073-6131150 | www.pietervanoscd.nl pietervanoscd@home.nl
KROMMENIE
Molenstraat 126, 6511 HL | 024-3221346 www.kroese-online.nl | Kroese.nijmegen@planet.nl
Postbus 178, 7570 AD 0541-512981 | lansinkhifi@planet.nl
ROOSENDAAL Het Verboden Rijk
Nieuwe Markt 66 e, 4701 AL 0165529223 | www.verbodenrijk.nl | info.verbodenrijk@libris.nl
ROTTERDAM De Bijenkorf CD Afd.
Coolsingel 105, 3012 AG 0900-0919 | www.vanleestklassiek.nl
vanLeest Donner Klassiek
Lijnbaan 150, 3012 ER 010-4046100 www.vanleestklassiek.nl Snijders Hifi CD Classique
Hoogstraat 137-139, 3011 PM 010-4125000 | www.snijders-hifi.com | info@snijders-hifi.com UTRECHT De Bijenkorf CD Afd.
Sint Jacobsstraat 1a, 3511 BR 0900-0919 | www.vanleestklassiek.nl
Boudisque Classique
Vredenburg 31, 3511 BC 0302321488 | www.boudisque.nl | utrecht@boudisque.nl
Plato Utrecht
Voorstraat 35, 3512 AJ 030-2394030 | www.platomania.nl | utrecht@platomania.nl VENLO Sounds Recordshop BV
Parade 66, 5911 CE 077-3510625 | www.sounds-venlo.nl | info@sounds-venlo.nl
Erwin Vermast CD-DVD shop Zuiderhoofdstraat 2, 1561 AL 075-6216382 | www.erwinvermast.nl | info@erwinvermast.nl
ZIERIKZEE Delta Discs
Frederik Hendriklaan 217, 2582 CB 070 338383 | www.vanleestklassiek.nl
LEEUWARDEN Poort
Voorstreek 6, 8911 JN 058-2123905 | www.poortmusic.nl | poort@poortmusic.nl
ZUTPHEN Music All In
DEVENTER Plato Deventer
LEIDEN Firma Van Luyken
ZWOLLE Plato Zwolle
2
Alle besproken cd’s in het magazine zijn te allen tijde door de Klassieke Zaken Specialist te bestellen. Ook als een winkelier een cd uit het magazine niet op voorraad heeft, kunt u deze binnen een paar dagen thuis ontvangen of afhalen bij uw Klassieke Zaken Specialist.
Caminada Classics
Javastraat 41-A, 2585 AD 070-3466277 | www.caminada.nl | info@caminada.nl
VanLeest / Paagman
Kleine Overstraat 33, 7411 JH 0570612539 | www.platomania.nl | deventer@platomania.nl
december 2009
Breestraat 97 071-5120035 | Vanluijken.klassiek@tiscali.nl
Mol 15, 4301 JC 0111-414699 | ddisks@csnet.nl
Beukerstraat 24, 7201 LE 0575-516444 | www.musicallin.net | info@musicallin.net
Klokkensteeg 14, 8011 XV 0384225354 | www.platomania.nl | zwolle@platomania.nl
exclusieve aanbieding
Intieme kerstliedjes op de gamba
23
95 ,
14
EXCLUSIEVE AANBIEDING
95 ,
* Alleen verkrijgbaar bij de Klassieke Zaken Specialisten. Zie voor de complete lijst pagina 2 * Geadviseerde Klassieke Zaken-actieprijs, zolang de voorraad strekt of tot 20 januari 2010.
www.klassiekezaken.nl
Ralph Rousseau geeft bekende kerstliedjes een heel eigen, intieme sfeer. Hij speelt op zijn viola da gamba ondermeer ‘White Christmas’, ‘Nu zijt wellekome’, ‘The first Nowell’, ‘De herdertjes lagen bij nachte’, ‘Adeste fideles’, ‘Jingle Bells’, ‘Stille Nacht’. Deze instrumentale versies van de liederen worden afgewisseld met de zang van Lenny Kuhr in ‘O herders verlaat uw bokskens en schapen’, ‘Sterren’, ‘Es ist ein Ros entsprungen’ en ‘Il est né le divin enfant’. Ralph Rousseau zorgt voor een fijnzinnige begeleiding.
On Christmas Night Ralph Rousseau, Lenny Kuhr Challenge Classics CC72340 / 096473 VKZ
fotograaf dierk hendrikw
KLASSIEKEZAKEN adviesprijs*
klassieke zaken 29e jaargang, nummer 6 december 2009 Winkelprijs € 3,15
deze maand
Dit Tijdschrift wordt uitgegeven door de Vereniging Klassieke Zaken onder verantwoordelijkheid van Henriëtte Zrour, Soestdijkerstraatweg 21, 1213 VP Hilversum (tevens redactieadres), tel 035-6229370, fax 035-6229371, e-mail: info@klassiekezaken.nl Hoofdredacteur
Bela ˘ Luttmer
Aan deze aflevering werkten mee
Aad Alblas, Frederike Berntsen, Marcel Bijlo, Joep Christenhusz, Arjan van Dijk, Hein van Eekert, Cornell Evers, Hans Heg, Frank van Herk, Hieke van Hoogdalem, Paul Janssen, Basia Jaworski, Doron Nagan, Emanuel Overbeeke, Andrew van Parijs, Jan Peter Raat, Lonneke Regter, Marijke Schouten, Karin Sutherland, Willem Veldhuizen, Jurjen Vis, Stephen Westra, Jos van der Zanden
12
Arabella Steinbacher, meestervioliste uit Duitsland
Eindredactie
14
Bela ˘ Luttmer Eddie Vetter
Yannick Nézet-Séguins flexibele orkest
Art direction + vormgeving
colofon
Tein, www.tein.nl
22 18
Traffic en productie
Imediate, Petra Behm Cover foto
Uli Weber
Klassieke zaken verschijnt tweemaandelijks in een oplage van 50.000 stuks en wordt verspreid via de dealers van de Vereniging Klassieke Zaken en toegestuurd aan de Klassieke Zaken Clubleden. Ledenadministratie
2010 van start met Die Fledermaus
Abonnementenland, Postbus 20, 1910 AA Uitgeest, tel 0900 - Aboland (0900 - 2265263 - A 0,10 per minuut), fax 0251-310405 www.aboland.nl Stopzetten abonnement
Opzegging van het lidmaatschap kan uitsluitend schriftelijk en dient ten minste acht wekenvoor het verstrijken van de jaarlijkse termijn tegeschieden. Prijswijzigingen lidmaatschap voorbehouden.
Janine Jansen aan de top
De in dit magazine gerecenseerde cd’s zijn uitsluitend geselecteerd op kwaliteit. De naam Klassieke Zaken is gedeponeerd voor de Benelux ISSN-nummer 1388-4581 Prijswijzigingen, druk- en zetfouten voorbehouden. © 2009 Vereniging Klassieke Zaken Het volgende magazine verschijnt 29 januari 2010
4
december 2009
35
De Vlaamse Opera, jong en sprankelend
Zo veel mogelijk is getracht rechthebbenden van foto’s te achterhalen. Zij die in verband hiermee niet zijn benaderd kunnen contact opnemen met de uitgever.
De visie van Lavinia Meijer
32
Klassieke Zaken Aanbiedingen Exclusieve aanbieding 03
K erst met Ralph Rousseau en Lenny Kuhr 60 J ordi Savall volgt Sefardische en
Armeense tradities Klassieke Zaken aanraders 10
K erstoratorium Das größte Kind Haitink en Stotijn magistraal in Tweede Mahler The Gents: verfijnd verlangen
11
Exclusieve boxaanbieding 30 59
fotograaf de beeldredaktie/Peter arno broer
en verder
VAN DE REDACTIE
Jonge liefhebbers
K
lassieke muziek is ook voor kinderen. De Nassauschool in Groningen bewijst het, iedere dag opnieuw. Meester Arjen Boswijk van groep 8 schrijft: ‘De kinderen komen binnen en gaan twintig minuten lezen terwijl er zacht muziek van Bach of Mozart klinkt. Soms schrijven we gedichten terwijl we luisteren naar Peer Gynt, Schuberts lied Die Forelle, Beethovens Vijfde symfonie of ‘De herfst’ uit De vier jaargetijden vanVivaldi. De komende tijd staat er veel dansmuziek op stapel met balletten van Prokofjev,Tsjaikovski en Katsjatoerian. Dit gedicht Nocturne is voor de redactie van Klassieke Zaken.’
Masaaki Suzuki geeft visie op cantates Bach Een keur aan boxaanbiedingen
nocturne
Artikelen 06
Bartoli, met sensuele, androgyne zang A rabella Steinbacher nieuwe PentaTone-ster 14 Y annick roemt Rotterdamse flexibiliteit 18 ‘ Die Fledermaus’, onverwacht actueel 21 Hyperion sluit Händeljaar feestelijk af 22 Janine Jansen levert topprestatie 25 ‘Candide’: jong elan bij DeVlaamse Opera 26 Zondenmis van Jeroen Bosch en Gerrit Komrij 29 G eschiedenis van de instrumentenbouw 32 Lavinia Meijer met ‘Visions’ 35 René Jacobs brengt de Schepping in beeld en geluid 36 Euwe en Sybolt de Jong bewerken Bach 39 Valerius Ensemble: spot op Raimundo Penaforte 12
Rubrieken 04
colofon 05 van de redactie 08 clubpagina 09 berichten 37 de beste klassieke cd’s 55 Hans Hegs column 56 de beste Andere Klassiekers 58 puzzel Op vertoon van de clubledenpas extra korting voor Clubleden.
diep in de nacht nog van een vorig leven moet ik denken aan vroeger iedereen zoekt niemand en de droom herhaalt zich zo blijf je uit de wereld ga naar de weg van de nacht want deze nachtmuziek maakt je bang voor iets wat je niet ziet ik moet denken aan vroeger ken je de weg ken je hem van ver weg ga naar de wereld van de nacht en luister naar een piano van lang geleden Nassauschool, groep 8, september 2009
Deze sfeervolle nachtgedachten van een klas vol jonge muziekliefhebbers passen mooi in de sfeer van Kerstmis. Samen met deze Nocturne bieden we u onze kerst-cd aan met opnamen van onder meer Janine Jansen, Masaaki Suzuki en Anna Netrebko. Prettige feestdagen toegewenst! ˘ Luttmer Bela
december 2009
5
coverstory
Sensuele, androgyne
H
et mooiste gemanipuleerde beeld staat op pagina 42 van het uitgebreide boekwerk bij de Limited De Luxe Edition van Cecilia Bartoli’s dubbel-cd Sacrificium: een gewonde Galliër uit de derde eeuw voor Christus met het getormenteerde hoofd van Bartoli. Een mannenverschijning, zo vrouwelijk en zo kwetsbaar dat ongetwijfeld elk mannen- én vrouwenhoofd erdoor op hol gebracht wordt. En dat is precies wat de beste castraten uit de zeventiende en achttiende eeuw deden.Vroegachttiende eeuwse superhelden als Farinelli en Caffarelli waren juist door hun sekseloosheid berucht om hun aantrekkingskracht. Vandaar dat velen de roem van een castraat zagen als het ultieme ideaal. www.klassiekezaken.nl
Cecilia Bartoli Het moet een soort Idols of Popstars zijn geweest in die zeventiende en achttiende eeuw, vooral in Napels, waar Nicola Porpora school maakte als stemtrainer en componist. Duizenden jongens meldden zich in de achttiende eeuw bij hem aan om in de zangkunst een kans op een beter leven te wagen. Er is één verschil met de populaire talentenjachten van tegenwoordig: zij offerden er het meest mannelijke voor op dat ze hadden, hun kloten. Vaak met alle dramatische gevolgen van dien. Een pauselijk decreet had bepaald dat vrouwen in de kerk noch in het theater mochten zingen. Het is opmerkelijk dat deze maatregel de meest verbazingwekkende, wonderschone, inderdaad androgyne en juist daardoor opperst sensuele muziek heeft opgeleverd. Dat is tenminste wat Cecilia Bartoli omstandig bewijst in twaalf nagenoeg onbekende tracks en drie legendarische castratenaria’s, waaronder uiteraard Händels ‘Ombra mai fu’, op de bijgevoegde bonus-cd. Met hulp van mensen met een behoorlijk wetenschappelijk gewicht is zij gaan graven in de muziek die gebruikt werd in de school van Porpora. En dat heeft een voorraad ongehoord mooie en virtuoze aria’s opgeleverd van onder anderen Antonio Caldara, Carl Heinrich Graun, Leonardo Leo en Porpora zelf. Letterlijk ongehoord zelfs, want elf van de vijftien tracks zijn cd-premières. Het zijn veelal werken die speciaal geschreven zijn als examenwerken
fotograaf Uli Weber
Het is met voorsprong de mooist uitgevoerde en meest verwarrende verpakking van alle cd’s die opgenomen zijn in Aangenaam Klassiek 2009. Op Sacrificium, de nieuwe schijf van Cecilia Bartoli, staat de Italiaanse mezzosopraan afgebeeld als een wonderlijk androgyn wezen: haar mooie vrouwenhoofd prijkt op een prachtig marmeren mannentorso. Geloofwaardig, wonderschoon, sensueel zelfs. En dat alles om het onderwerp van haar jongste project, de castraat, kracht bij te zetten.
voor Porpora’s Scuola dei castrati en die daardoor alles in zich hebben dat het castratenrepertoire zo bijzonder maakt: briljante, uiterst zachte passages, eindeloze melismes, overweldigende coloraturen en een haast onmenselijke omvang. En dat alles is gevat in heerlijk verleidelijke melodieën. Het verhaal achter deze muziek blijft weerzinwekkend. Het verhelderende castratenwoordenboek dat in deze mooi verzorgde editie is opgenomen, onthult menig detail waar geen enkele hedendaagse man zich werkelijk een voorstelling van wil maken. En toch… Als een zangeres als Cecilia Bartoli zich over dit repertoire ontfermt, gesteund door het al even opwindend spelende ensemble Il Giardino Armonico, klinkt alles zo onwaarschijnlijk mooi dat al het leed al bij de eerste duivelse coloratuur naar de achtergrond verdwijnt. Nog niet eerder werd zo duidelijk wat de aantrekkingskracht van de castraat was en nog niet eerder klonk ‘Ombra mai fu’ zo adembenemend hemels.
Niet eerder klonk ‘Ombra mai fu’ zo hemels
door Paul Janssen
Sacrificium
Cecilia Bartoli, Il Giardino Armonico o.l.v. Giovanni Antonini Decca 478 1521, 095471 VKZ
december 2009
7
klassieke zaken Club
WORD NU LID
en profiteer meteen van heel veel klassiek voordeel Bent u nog geen lid? Dan mag u als klassieke-muziekliefhebber deze aanbieding beslist niet laten lopen. Het lidmaatschap levert u namelijk veel voordeel op en u verdient dit direct terug. * Een welkomst-cd t.w.v. - 14,95 * een kortingsbon t.w.v. - 5,-,
Kies GRATIS
één van de 6 CD’s als welkomstgeschenk
* 10% korting op speciaal geselecteerde acties * extra korting op de boxaanbieding. Dit alles ondersteund in het tijdschrift dat tweemaandelijks uitkomt, boordevol informatie over klassieke muziek dat u automatisch wordt toegezonden.
Interessant ? Beslist, temeer omdat het lidmaatschap van de Klassiek Zaken Club slechts T12,95 per jaar kost. Naast de GRATIS cd t.w.v. T14,95 en de kortingsbon t.w.v. T5,- krijgt u automatisch het tweemaandelijks tijdschrift boordevol informatie over de wereld van de klassieke muziek thuisgestuurd. De kortingsbon kunt
❏ Ja, ik word voor 712,95 per jaar lid van de Klassieke Zaken Club.
u inwisselen bij aankoop van een willekeurige CD bij de Klassieke Zaken Specialist. Deze bon is niet inwisselbaar voor contanten, niet bij aankoop van de Nationale Entertainmentbon
Naam
❏ M ❏ V Geboortedatum
en niet i.c.m. andere acties of aanbiedingen.
Word nu lid en profiteer direct! U kunt zich direct inschrijven bij een van de 50 aangesloten Klas-
Adres
sieke Zaken Specialisten (zie de lijst op pag.2) en dan meteen het door u uitgekozen GRATIS welkomstgeschenk, de leden-
Postcode
Woonplaats
pas en de kortingsbon in ontvangst nemen. Wilt u zich via de afgebeelde bon aanmelden dan ontvangt u na betaling een
Telefoon
welkomstenvelopje thuis en kunt u bij de aangesloten Klassieke Zaken Specialist tegen inlevering hiervan uw GRATIS welkomst-
Email Ik machtig Abonnementenland, namens de Vereniging Klassieke Zaken, om tot wederopzegging het lidmaatschapsgeld 1 x per jaar te incasseren. Bank/giro rekening
Handtekening
Mijn Klassieke Zaken Specialist
geschenk afhalen.
Liefhebbers van klassiek zijn lid van de Klassieke Zaken Club
Plaats
Deze bon kunt u opsturen naar : Vereniging Klassieke Zaken Antwoordnummer 1812, 1910 VB Uitgeest.
Voor verkoopadressen en meer informatie www.klassiekezaken.nl of 035-6229370
klassieke zaken berichten
foto Marco Borggreve
Nederlandse Muziekprijs voor Lavinia Meijer De harpiste Lavinia Meijer
foto Alfred Oosterman
Bach in spiegelbeeld
Vele musici en componisten
Nieuw: Classico junior
Onder leiding van de dirigent Béni
gankelijk maken voor volgen-
Amsterdamse Concertge-
Csillag zingen de heren kerstmuziek
de generaties..
bouw. Bij die gelegenheid
uit vijf eeuwen, met Bachs inspiratie-
Dat geluk had de violiste en componiste
bood Lavinia Meijer hem het
bronnen, Bach in close harmony,
Alba RosaViëtor (1889-1979).
eerste exemplaar aan van
Bach met vier handen en voeten, de
De Italiaanse trouwde in 1919 met de
haar nieuwe cd Visions.
naam B-A-C-H in minimal music en
Nederlander Jan FresemanViëtor en
Meijer is inmiddels een grote in-
werk van de echte Johann Sebastian
dankzij haar zoon Hendrik en verdere
spiratiebron voor componisten. De
Bach.
Nederlandse familie ligt er nu het boek
Brit Paul Patterson, die speciaal
De concerten vinden plaats op
The story ofAlba RosaViëtor.Een mooi
voor haar concert naar Amsterdam
Vrijdag 27 november om
document, compleet met cd, dat ver-
was gekomen, noemt haar ‘a com-
20.15 in de Martinikerk te Groningen
haalt van een bewogen leven met twee
poser’s dream’. Hij werkt aan een
Zaterdag 28 november om
wereldoorlogen en internationale om-
Na het succes van het muziekspel Classico is er nu Classico junior.Net als zijn grote broer is het spel een muziekvariant op het bekende bordspelTriviant. Als leeftijdsindicatie geven de makers‘vanaf 8 jaar’ aan,maar de vragen zijn ook voor de meeste volwassenen lastig genoeg:Hoe wordt twaalftoonsmuziek wel genoemd? Dodecafonie, polyfonie of atonaliteit? Wat is de juiste naam van de opera vanTheo Loevendie? Naima,Henriëtte of Chantal?
compositie voor harp solo die mo-
16.00 in de Grote Kerk te Leeuwarden
zwervingen.
Ook in de juniorversie zijn er cd’s met
gelijk op 5 mei 2010 in Wageningen
Vrijdag 11 december om
De muziek van Alba RosaViëtor vormt
muziekfragmenten. Als pionnen die-
zijn première zal beleven tijdens de
20.15 in de Laurenskerk te Alkmaar
de boeiende weerslag van dat leven en is
nen kaartjes met componistennamen
plechtigheid waarmee het einde van
Zaterdag 12 december om
het waard vaker gehoord te worden. De
als Brute Beethoven,Walskoning
de Tweede Wereldoorlog, dan 65
20.15 in de Nicolaikerk te Utrecht
Amerikaanse krant HeraldTribune
Strauss,Vadertje Bach, Meester
jaar geleden, wordt herdacht.
Entree: S20,-
schreef naar aanleiding vanViëtors or-
Schubert en Smulpaap Rossini.
Op pagina 32 en 33 van dit blad
Info en toegangskaarten via www.the-
kestwerk Primavera lombarda: ‘Haar
Classico junior is goed voor urenlang
een interview van Frederike
gents.nl of www.dejongdejong.nl
talent om akoestische symbolen te vinden
plezier voor kleine en grote muziek-
Berntsen met Lavinia Meijer.
Kaarten zijn tevens voorafgaand aan
voor atmosferen en stemmingen en het
liefhebbers.
de concerten te koop bij de kerken.
vermogen haar bijzondere lyrische gaven
Kijk voor meer informatie en ver-
Op pagina 36 van dit blad een
in overeenstemming te brengen met de
koopadressen op www.classico.nl
uitgebreid artikel over Euwe en
scènes zijn buitengewoon.’
Sybolt de Jong
The story of Alba Rosa Viëtor
(1983) heeft de Nederlandse Muziekprijs gekregen. Cultuurminister Ronald Plasterk overhandigde haar de hoogste muzikale onderscheiding van ons land tijdens een concert in de ZaterdagMatinee van het
Vocaal ensembleThe Gents brengt samen met de broers Euwe en Sybolt de Jong (vierhandig orgel) een nieuw programma:Bach in spiegelbeeld.
Een monument voor Alba Rosa Viëtor die niet in het brandpunt van de muziekgeschiedenis staan, zijn gedoemd na hun dood vergeten te worden. Tenzij er nazaten opstaan die de nalatenschap levend houden en toe-
Alba RosaViëtor Foundation Het boek is te bestellen via www.albarosavietor.com
www.klassiekezaken.nl
december 2009
9
CHANNEL CLASSICS
pENTATONE
CHANNEL CLASSICS
DVORAK/SZYMANOwSKI Violin Concerto/Romance/ Violin Concerto No.1 Arabella Steinbacher/RundfunkSinfonieorchester Berlin Marek Janowski
ZAppA/MOZART/STAMITZ Symphonies New Dutch Academy Simon Murphy pTC 5186365 GEORG FRIEDRICH HANDEL Love and madness Johannette Zomer, Bart Schneemann, Musica Amphion CCS 29209
pTC 5186353
RCO LIVE
ONYX TAKEMITSU/YUN/BRITTEN/pETTERSON Visions Lavinia Meijer CCS 29709 DEZE TITEL NU SLECHTS
CHANNEL CLASSICS
*
5 € 9,9
RAMÉE
pictures at an exhibition Koninklijk Concertgebouworkest Maris Janssons RCO 09004
GLOBE
ANTON BRUCKNER Symphonies Nos.3 & 4 Koninklijk Concertgebouworkest Maris Janssons RCO 09002 • 2SACD Seven Sins of Hieronymus Bosch Camerata Trajectina
FRANZ SCHUBERT Arpeggione Sonata Grand Duo Pieter Wispelwey Paolo Giacometti ONYX 4046
ETCETERA
jOHANN SEBASTIAN BACH Motetten Sette Voci Peter Kooij
jOHNSON / LAwES HUMFREY / pURCELL with Endless Teares Johannette Zomer / Fred Jacobs
RAM 0906
CCS 26609
BIS SIMEON TEN HOLT Canto Ostinato (versie voor harp solo) Assia Cunego KTC 1398
GLYNDEBOURNE
GLO 6065 jOSEpH HAYDN Complete Music for Solo Keyboard Ronald Brautigam
LUDwIG VAN BEETHOVEN piano Concertos No.4/piano Concerto D major Ronald Brautigam Norrköping Symphony
BIS 1731/33 • 15CD
ETCETERA
CHANDOS
BISSA 1693
Lavinia M met visie eijer Lavinia Meijer DE MOOI
STE RELEA
SES VAN
NAJAA
R 2009
Harpiste met visie
DE MOOISTE RELEASES
dit numm Ronald Braut er: Bayerische igam voltooit reeks Handel oratoRundfunk start eigen pianoconcerten van Beeth ria nu voord label Arabella eliger Verder in dit nummer: oven Steinbache De zeven r zonden van charmant en vurig Ronald Brautigam voltooit reeks pianoconcerten van Beethoven ...en heel veel nieuw Jeroen Bosch in luxe Bayerische Rundfunk start eigen label e toptitels uitvoering Handel oratoria nu voordeliger Arabella Steinbacher charmant en vurig De zeven zonden van Jeroen Bosch in luxe uitvoering ...en heel veel nieuwe toptitels
VAN NAJAAR 2009
Harpiste
Verder in
NU BIj Uw KLASSIEKEZAKEN SpECIALIST DE FOLDERS MET DE MOOISTE NAjAARS TITELS!
* Winkeladviesprijs
BART SpAAN Ellips Ralph van Raat The Barton Workshop KTC 1393
BENjAMIN BRITTEN The Beggar’s Opera Bickley / Randle / White / Jones City of London Sinfonia / Curnyn
GAETANO DONIZETTI L’elisir d’amore Freni / Alva / Maire/ Royal Philharmonic Orchestra / The Glyndebourne Chorus / Cillario GFO 00562 • 2CD
www.klassiekezaken.nl CHAN 10548 • 2CD
Nederland Prinsengracht 17 1015 DK Amsterdam +31 (0)20 612 97 24 +31 (0)20 689 44 05 fax nl@codaex.com
België | Belgique Larenstraat 58 3560 Lummen +32 (0)13 35 20 60 +31 (0)13 55 67 50 fax be@codaex.com
Onze aanrader
‘Das größte Kind’ geeft kerstdagen extra glans Bij Johann Mattheson (1681-1764) denk je eerder aan muziektheoretische traktaten dan aan bewogen composities. Toch heeft hij een aantal boeiende werken geschreven, waaronder vier opera’s en zo’n twintig oratoria. Een gedeelte van die composities is tijdens de Tweede Wereldoorlog zoekgeraakt en pas een aantal jaren geleden weer boven water gekomen. Het kerstoratorium Das größte Kind is een van zijn beste stukken.
adviesprijs*
10% 95 ,
23
KLASSIEKE ZAKEN PRIJS
korting voor cluble-
15
14,35
95 ,
* Geadviseerde Klassieke Zaken-actieprijs, zolang de voorraad strekt of tot 20 januari 2010.
Michael Alexander Willens en de Kölner Akademie hebben eersteklas zangers weten te contracteren om Das größte Kind op cd te zetten. De compositie zweeft ergens tussen oratorium en opera in, met veeleisende aria’s die deels worden begeleid door koorzang. Met de stemmen van onder meer Susanne Rydén, Nele Gramß, Anne Schmid en Gerd Türk is een schitterende opname ontstaan die de kerstdagen extra glans geeft.
Johann Mattheson Das größte kind
Susanne Rydén, Nele Gramß, Anne Schmid, Gerd Türk,Wolf Matthias Friedrich, Thilo Dahlmann, Kölner Akademie o.l.v. Michael Alexander Willens CPO 777455-2 / 096480 VKZ
SPECIAL
fotograaf thomas rabsch
Op haar nieuwste cd verbindt Arabella Steinbacher het Vioolconcert van Dvoråk met het ontwakend modernisme van Karol Szymanowski’s Eerste vioolconcert. De jonge Duitse ster geeft beide composities een fascinerende interpretatie. Ze wordt terzijde gestaan door het RundfunkSinfonieorchester Berlin onder leiding van Marek Janowski.
D
Arabella Steinbacher vervolgt zegetocht op PentaTone
at het snel kan gaan met een muzikale loopbaan bewijst Arabella Steinbacher. De in 1981 geboren violiste maakte haar internationale debuut in het voorjaar van 2004 toen ze Beethovens Vioolconcert ten gehore bracht met het Orchestre Philharmonique de Radio France onder leiding van Neville Marriner. Een last-minute invalbeurt, die de Franse pers echter deed zoeken naar superlatieven en die achteraf gezien Steinbachers internationale doorbraak tot gevolg had.
Sindsdien volgen de successen elkaar in hoog tempo op. Steinbacher concerteert met gerenommeerde internationale orkesten onder de batons van al even roemrijke dirigenten en ook haar cdopnamen blijven niet onopgemerkt. Een kleine, verre van volledige greep: ze schitterde met het Gewandhausorchester onder Riccardo Chailly, debuteerde in de BBC Proms met de Bamberger Symphoniker en bracht onlangs een overtuigende concertreeks voor het voetlicht met het London Symphony Orchestra onder leiding van Sir Colin Davis. Een veelbelovende tournee met het London Philharmonic Orchestra en Lorin Maazel staat inmiddels op stapel.Tussen de bedrijven door sleept ze prijs na prijs in de wacht met haar snel groeiende discografie. Vooralsnog blijft het afwachten of ook haar nieuwste opname zal worden bekroond met deze of gene onderscheiding, maar wat al wel kan worden verklapt is dat Steinbachers vioolspel een succesvolle www.klassiekezaken.nl
ontvangst in ieder geval niet in de weg zal staan. Dat heeft gelukkig niets te lijden gehad van haar overstap naar het platenlabel PentaTone Classics, waar de jonge Duitse afgelopen zomer een contract tekende en waar zeer recentelijk haar jongste release verscheen. Hierop onder andere het Eerste vioolconcert (1916) van Karol Szymanowski, waarmee de Poolse componist het concert losrukte van de romantische traditie en het genre daarmee als een van de eersten voorzag van een ontegenzeggelijk twintigste-eeuwse signatuur. Rijke kleurharmonieën à la Skrjabin, weelderig georkestreerde klankvelden à la Ravel en een complexe eendelige vorm, die eerder berust op poëtische gronden dan op een zuiver muzikale logica, maken het werk tot een enerverende luisterervaring en tot een uitdaging voor de uitvoerder. Die uitdaging brengt Steinbacher met verve tot een goed einde, temeer doordat zij haar heldere toonprojectie en onberispelijke techniek steeds ten dienste stelt van de mystieke lyriek die het werk ademt. Lof ook voor dirigent Marek Janowski, die de delicate balans tussen solist en het bij vlagen zo massieve orkestrale coloriet nooit uit het oog verliest.
Naast het ontwakende modernisme van Szymanowski vormt Antonin DvoráksVioolconcert in a treffend vergelijkingsmateriaal. Hier vieren immers de laat negentiende-eeuwse nationale stijlconventies nog hoogtij: individualistisch gestoei met traditionele vormen en aandacht voor de expressieve melodische lijn, hier en daar gekruid met vingerwijzingen naar de Boheemse volksmuziek. Door Steinbacher en het RundfunkSinfonieorchester Berlin is ook dit werk gevoelig op de plaat gezet.
Fascinerende combinatie van traditie en ontwakend modernisme
door Joep Christenhusz
Dvorák, Szymanowski Vioolconcerten, Romance in f Arabella Steinbacher, Rundfunk-Sinfonieorchester Berlin o.l.v. Marek Janowski PentaTone Classics SACD/PTC 5186 353
december 2009 13
PODIUM
Rotterdams Philharmonisch is toonbeeld van flexibiliteit De nieuwe chef-dirigent Yannick Nézet-Séguin roemt de veelzijdigheid van het Rotterdams Philharmonisch Orkest. Hij gelooft dat een minder traditioneel meersporenbeleid ‘zijn’ orkest nog beter maakt. Twee zojuist bij EMI uitgebrachte cd’s geven een prachtig beeld van het Rotterdamse ensemble en de jonge Canadese dirigent.
H
et muzikale ideaal vanYannick NézetSéguin (Montréal, 1975) berust op drie pijlers. De belangrijkste heet Ludwig van Beethoven. Deze geldt voor de dirigent als een soort grondtoon. ‘De symfonische muziek werd immers bij Beethoven geboren’, licht Nézet-Séguin toe. Daarnaast heeft hij een voorliefde voor de klankrijkdom van dcapue Franse muziek en ten slotte wil hij meer twintigste-eeuwse muziek op de lessenaars. De nieuwe cd’s van Nézet-Séguin en het Rotterdams Philharmonisch Orkest illustreren die idealen.Yannick, zoals de chef door de leden van zijn orkest wordt genoemd, laat in het Vioolconcert van Beethoven het onstuimige karakter van de componist herleven. Bewust legt hij de nadruk op de grillige accenten in het stuk. De solist in het beroemde werk is de Fransman Renaud Capuçon (Chambéry, 1976). Hij maakt met zijn viool een slanke, vibratoarme toon die prachtig mengt met de ongepolijste klank van het orkest. Nézet-Séguin:‘Bij Beethoven moet je niet bang zijn voor wat ruwere kleuren. Ludwig van
14 december 2009
Beethoven was een revolutionair: zijn muziek moet choqueren, anders mis je de essentie.’ Moeiteloos stapt het orkest over naar de hedonistische muziek van de Oostenrijks-Amerikaanse componist Erich Kor ngold (18971957). Die groeide op in Wenen als zoon van de beruchte criticus Julius Korngold. Hij gold als wonderkind en werd door Gustav Mahler persoonlijk aanbevolen bij de compositieklas van Alexander von Zemlinsky. Korngold leefde en werkte jarenlang in Hollywood. Daar schreef hij de muziek bij een groot aantal films, die hij omschreef als ‘opera’s zonder woorden’. De invloed van Hollywood is ook in zijn Vioolconcert duidelijk hoorbaar. Het werk staat bol van de volup-tueuze melodieën en smeuïge akkoorden. Yannick Nézet-Séguin zwenkt heel zwierig heen en weer tussen smachten en overrompelen. De solopartij zit razend ingewikkeld in elkaar, maar de virtuoze Renaud Capuçon draait er zijn hand niet voor om. Op de tweede cd van het Rotterdams Philharmonisch Orkest staat de muziek van Maurice Ravel centraal. Diens geniale Tweede suite uit Daphnis et Chloé vormt een zinderend experiment met de klankkleuren in het orkest. Er wordt
in het fonkelende werk een geïdealiseerd beeld van het oude Griekenland opgeroepen.Wat bij de opname van Yannick Nézet-Séguin vooral opvalt, is dat hij het ritme inzet als stuwende kracht. ‘Lever du jour’ wordt op een oorstrelende manier gespeeld en de ‘Danse générale’, die zich vol chromatiek en met wringende akkoorden ontvouwt, is een intens en spannend staaltje musiceerkunst. Het zijn slechts een paar voorbeelden van de wijze waarop Ravels betoverende klankwereld door de jonge maestro gestalte krijgt.
‘Beethoven was een revolutionair. Zijn muziek moet choqueren’
door Karin Sutherland
Beethoven,Korngold Vioolconcerten Renaud Capuçon, Rotterdams Philharmonisch Orkest o.l.v.Yannick Nézet-Séguin EMI 5099969458903
Maurice Ravel Daphnis et Chloé, suite nr. 2 Rotterdams Philharmonisch Orkest, o.l.v. Yannick Nézet-Séguin EMI 5099996634226
fotograaf Marco Borggreve
Nederlands Blazers Ensemble Guido Morini Una Iliade
Onze aanraderS
Haitink en Stotijn meesterlijk in Tweede Mahler
Bernard Haitink, tachtig inmiddels, zet een nieuwe stap in zijn omvangrijke Mahlerfonografie. Met het Chicago Symphony Orchestra heeft hij een gloedvolle opname gemaakt van de Tweede symfonie ‘Auferstehung’ van Gustav Mahler. Naast de Zweedse sopraan Miah Persson schittert
Verfijnd verlangen van The Gents
de Nederlandse mezzosopraan Christianne Stotijn op de nieuwe schijf. Sinds ze in de zomer van 2005 voor het eerst met de dirigent werkte, geldt ze als een van Haitinks favorieten. Op de nieuwe cd leidt het intense contact tussen beide musici wederom tot een doorleefde interpretatie.
‘Sehnsucht’ heet de cd waarmee Béni Csillag (1976) zich presenteert als dirigent van vocaal ensemble The Gents. Hij verwijst met die titel naar een lied van Schubert op de cd, maar ook naar het verlangen als overheersende emotie in de Romantiek. De heren zetten een formidabele prestatie neer, met genuanceerde interpretaties van koorliederen van Schubert,Wolf, Richard Strauss, Schumann en Röntgen. Met bijdragen van de sopraan Lenneke Ruiten en de pianistThom Janssen wekkenThe Gents de gouden eeuw van de koorzang opnieuw tot leven.
Gustav Mahler
Schubert, Wolf, Strauss, Schumann, Röntgen Sehnsucht
Tweede symfonie Miah Persson, Christianne Stotijn, Chicago Symphony Orchestra and Chorus o.l.v. Bernard Haitink
Lenneke Ruiten en Thom Janssen, Amsterdam Bridge Ensemble The Gents o.l.v. Béni Csillag.
CSOR 901 914 / 901 916
Channel Classics CSA 30109 (sacd) / 096481 vkz
adviesprijs*
10% 95 ,
23 SAcd
korting voor cluble-
15
KLASSIEKE ZAKEN PRIJS www.klassiekezaken.nl
14,35
95 ,
(dubbel-sacd) / 096482 vkz
adviesprijs*
10% 95 ,
27
2 sacd
KLASSIEKE ZAKEN PRIJS
korting voor cluble-
16,15
17
95 ,
* Geadviseerde Klassieke Zaken-actieprijs, zolang de voorraad strekt of tot 20 januari 2010. oktober 2009
17
podium
De Doelen luidt 2010 in met ‘Die Fledermaus’
E
r woedde een financiële crisis in 1874, het jaar dat Johann Strauss zijn operette Die Fledermaus componeerde. Geld vloeide als water en sijpelde evenzogoed helemaal weg.Wie de ene dag rijk was, was de andere dag zijn vermogen kwijt en andersom. De toekomst vulde zich met angstige vooruitzichten, maar ook met nieuwe mogelijkheden.‘Gelukkig hij die vergeet wat toch niet te veranderen is’, zingt de operazanger Alfred in het stuk onder het genot van een goed glas wijn. Geen betere operette dus om moeilijke tijden terzijde te schuiven en een nieuw jaar in te luiden. En dat is exact wat het Orkest van het Oosten onder leiding van JanWillem deVriend gaat doen. De operette combineert een verhaal vol persoonlijke rampen met muziek van een hoogwaardig antidepressief gehalte. Gabriel von Eisenstein moet wegens geweldpleging naar de gevangenis, maar huppelt in plaats daarvan middels polka en quadrille met zijn goede vriend Falke naar de klaterende afterparty van een Russische prins. Daar zet hij tussen de beau monde en ballerina’s vanWenen eens goed de bloemetjes buiten. Zijn echtgenote Rosalinde laat als anständige Frau haar vurige minnaar Alfred in de kou staan en volgt Gabriel in vermomming naar het feest. Aldaar ziet ze hoe ruim haar man het neemt met www.klassiekezaken.nl
fotograaf Marco Borggreve
Alles zit de personages tegen in Die Fledermaus, maar de sleur van het dagelijks leven wordt op aanstekelijke wijze ondergedompeld in opzwepende dansmuziek en een grote hoeveelheid champagne. Het Orkest van het Oosten en een keur aan Nederlandse zangers beginnen het jaar 2010 met een tournee van deze bekendste operette van Johann Strauss. Op zondagmiddag 3 januari staan ze met hun geënsceneerde uitvoering in de Doelen in Rotterdam.
‘Die Fledermaus’, onvermoed actueel
de echtelijke trouw. Het dienstmeisje Adele probeert intussen een acteercarrière op te starten door het uittesten van haar x-factor op rijke en belangrijke mannen. Met dit alles walst Johann Strauss ons van quipro-quo naar catastrofe en terug.Wat een feest! Buitenzinnige vrolijkheid, schuimende bubbeldrank en deinende dansmuziek duwen de personages meedogenloos richting het ontluisterende daglicht waarin zal blijken dat niemand was wie hij voorgaf te zijn. Er moet heel wat opgehelderd worden voordat cipier Frosch de juiste verdachte achter de juiste tralies kan zetten, maar het is een fles champagne die de schuld krijgt van alle verwikkelingen. Champagne van een goed jaar, mogen we hopen. Over een goed jaar gesproken: in ons land is er op vocaal niveau allerminst sprake van een crisis: we leven in een tijd van grote rijkdom aan Nederlands zangtalent. Bij de uitvoering van het Orkest van het Oosten geven onder anderen Marcel Boone, Claudia Patacca en André Post acte de présence. Via de operette van Strauss laten zij al zingend en acterend de jaren tien van
deze eeuw eens goed van start gaan. Onder het wakend cipiersoog van de bij vleermuistransacties inmiddels onmisbare Edwin Rutten zeggen we onze zorgen een vrolijk vaarwel opdat we er, in elk geval de volgende ochtend, even niet aan hoeven denken. door Hein van Eekert
Die Fledermaus, met André Post, Bernard Loonen, Claudia Patacca, Ilse Eerens, Jolanta Nicolai, Marcel Boone, Piotr Micinski, Robbert Muuse, Edwin Rutten, Consensus Vocalis (instudering Klaas Stok), Orkest van het Oosten o.l.v. JanWillem deVriend Regie: Elsina Jansen
1 januari Stadhuishal, Hengelo 2 januari Muziekcentrum, Enschede 3 januari De Doelen, Rotterdam, aanvang 14.30 uur 6 januari Odeon, Zwolle 10 januari Schouwburg, Deventer, aanvang 14.30 uu december 2009
19
NOVEMBER
Omdat het dit jaar 250 jaar geleden is dat Handel overleed, is er bij Hyperion een aantal van zijn oratoria tijdelijk voor een aantrekkelijke prijs beschikbaar. Vraag uw winkelier naar de titels en de prijzen.
NEW 2 CD € 14,95* GEORG FRIEDRICH HANDEL Messiah Polyphony/Britten Sinfonia Stephen Layton CDA 67800 • 2CD
JOsHuA - CDA 66461 • 2CD JuDAs MACCAbäus - CDA 66641 • 2CD OttONE,RE DI GERMANIA - CDA 66751 • 3CD DEbORAH - CDA 66841 • 2CD tHE OCCAsIONAL ORAtORIO - CDA 66961 • 2CD JOsEpH AND HIs bREtHREN - CDA 67171 • 3CD ALExANDER bALus - CDA 67241 • 2CD L’ALLEGRO, IL pENsEROsO ED IL MODERAtO - CDA 67283 • 2CD IL tRIONFO DEL tEMpO E DEL DIsINGANNO - CDA 67681 • 2CD pARNAssO IN FEstA - CDA 67701 • 2CD ACIs AND GALAtEA - CDA 66361 • 2CD * Winkeladviesprijs Actie geldig t/m 1 januari 2010
ROBERT SCHUMANN String Quartet in A major/Piano Quintet in E flat Takács Quartet/Marc-André Hamelin CDA 67631
WILHELM STENHAMMAR The Romantic Piano Concerto, Vol. 49 Seta Tanyel/Helsingborg Symphony Orchestra Andrew Manze CDA 67750
GRAZINA BACEWICZ Music for string orchestra New London Orchestra Ronald Corp CDA 67783
RIHARDS DUBRA Hail, Queen of Heaven & other choral works The Choir of Royal Holloway Rupert Gough CDA 67799
FAYRFAX/TAVERNER/ SHEPPARD/MUNDY The Golden Age of English Polphony The Sixteen / Harry Christophers CDS 44401 • 10CD
GEORG FRIEDRICH HANDEL JOSEPH HAYDN Angela Hewitt plays Handel & Haydn Angela Hewitt CDA 67736
JOHANN SEBASTIAN BACH Sonatas and Partitas Alina Ibragimova CDA 67691 • 2CD
MAURICE RAVEL Songs Gerald Finley/Julius Drake CDA 67728
DOWLAND/HOLBORNE/ JOHNSON/BACHELER Flying Horse - Music from the ML Lutebook Elizabeth Kenny CDA 67776
HENRY PURCELL The Complete Ayres for the Theatre The Parley of Instruments Roy Goodman CDS 44381 • 3CD
WILLIAM BYRD Assumpta est Maria The Cardinall’s Musick Andrew Carwood CDA 67675
SERGEI PROKOFIEV Cello Concerto/SymphonyConcerto Alban Gerhardt/Bergen Philharmonic Orchestra / Andrew Litton CDA 67705
Nederland Prinsengracht 17 1015 DK Amsterdam +31 (0)20 612 97 24 +31 (0)20 689 44 05 fax nl@codaex.com
België | Belgique Larenstraat 58 3560 Lummen +32 (0)13 35 20 60 +31 (0)13 55 67 50 fax be@codaex.com
Iedere maand selecteert Codaex één nieuwe uitgave van Hyperion als CD of the Month. Deze is gedurende twee maanden zeer aantrekkelijk geprijsd. U kunt ze vinden bij uw Klassieke Zaken specialist in de Codaex- CD of the Month display.
GESIGNALEERD
Hyperion
H
sluit het Händeljaar feestelijk af
et zal niemand zijn ontgaan: 2009 is een Händeljaar. 250 jaar geleden is de componist overleden en dat is aan de cd-wereld niet onopgemerkt voorbijgegaan. Het slotakkoord komt van Hyperion, al een kwarteeuw vooraanstaand in uitgaven van oude muziek. Het Engelse label komt met een splinternieuwe opname van Händels Messiah, met afstand zijn bekendste oratorium, en met een hele serie heruitgaven van veel minder bekende werken. Messiah is een driedelig oratorium over het leven van Jezus. Doordat het werk zowel de geboorte, de opstanding als de hemelvaart behandelt, is het geschikt om het hele jaar door uit te voeren.Toch wordt het vooral geassocieerd met de kersttijd. Engeland is natuurlijk Messiah-land bij uitstek. De jaarlijkse uitvoeringen van dit werk, die rond kerstmis in het hele land plaatsvinden, zijn te vergelijken met de Matthäustraditie in de passietijd in Nederland. Als we die vergelijking doortrekken, is de uitvoering in de Londense St. John’s aan Smith Square zo ongeveer wat bij ons de uitvoering van Bachs Matthäus-Passion op GoedeVrijdag in Naarden is: de uitvoering waar iedereen bij wil zijn. Vorig jaar werd Messiah in St. John’s door Hyperion vastgelegd en deze opname verschijnt nu als laaggeprijsde feestelijke uitgave. www.klassiekezaken.nl
Stephen Layton dirigeert zijn uit jonge zangers bestaande koor Polyphony, het orkest The Britten Sinfonia en een aantal eveneens jonge solisten. Onder hen is de countertenor Iestyn Davies, die tijdens het Festival Oude Muziek van dit jaar schitterde in de rol van David in Händels oratorium Saul. Ook in deze nieuwe Messiah maakt hij veel indruk en dat geldt eveneens voor de overige solisten, het zeer slank zingende koor en het orkest. Gekoppeld aan deze nieuwe Messiah heeft men ook een duik genomen in de rijke Händelcatalogus van Hyperion. Dit resulteerde in een twintigtal scherp geprijsde heruitgaven. De nadruk ligt hierbij op de minder bekende oratoria, waaronder Händels eerste, Il Trionfo del Tempo e del Disinganno, en zijn allerlaatste, The Triumph of Time andTruth, een sterk omgewerkte versie van IlTrionfo.Verder zijn er onder andere de oratoria Judas Maccabeus, Deborah, Joshua, L’Allegro, il Penseroso ed il Moderato en Joseph and his Brethren. Aan de uitvoeringen werken veel bekende Engelse zangers mee, onder wie Emma Kirkby en James Bowman. Dat relatief veel oratoria van Händel zo onbekend zijn gebleven heeft niet zozeer te maken met de kwaliteit ervan
maar veelmeer met de uitvoeringsgeschiedenis. Messiah was onmiddellijk na de eerste uitvoering al een groot succes. Mozart maakte er een bewerking van, die ook in deze serie is opgenomen, en het stuk is sinds de eerste uitvoering in 1739 eigenlijk nooit weggeweest. Maar voor de meeste oratoria geldt dat ze na hun premières nog slechts sporadisch zijn uitgevoerd en dan nestelt zo’n werk zich niet in het muzikale geheugen. Aan deze heruitgaven van Hyperion kan de liefhebber zijn Händelhart ophalen en ervan verzekerd zijn dat hij nog nooit eerder gehoorde noten van de componist gaat beluisteren. Met de nieuwe Messiah en twintig heruitgaven sluit Hyperion het Händeljaar op een waardige wijze af.
Nieuwe ‘Messiah’ en twintig heruitgaven
door Marcel Bijlo Georg Friedrich Händel Messiah
Polyphony, Britten Sinfonia o.l.v. Stephen Layton HYPERION cda 67800
december 2009
21
Interview
De eigenzinnige programmakeuze en de constante hoge kwaliteit van het spel van Janine Jansen dwingen steeds meer respect af. Ze is inmiddels uitgegroeid tot een ster met een eigen magazine, ze wint het in populariteit van rockhelden en er staat zelfs een bioscoopfilm over haar leven op stapel. Desondanks blijft ze zichzelf: een violiste voor wie de muziek altijd op de eerste plaats komt.
H
et onvoorstelbare is gebeurd: klassiek verslaat rock. De Nederlandse klassieke vioolkoningin Janine Jansen heeft de Nederlandse rockkoningin Anouk van haar eerste plaats verstoten als best verkopende artiest in de Nederlandse iTunes Music Store. Jansen staat nu op nr. 1 met haar nieuwste cd met de vioolconcerten van Beethoven en Britten. Het gebeurt zelden dat een klassieke musicus een plaats in de internettop bereikt. Janine Jansens prestatie is des te opmerkelijker omdat ze op haar jongste cd heeft gekozen voor de combinatie van de vioolconcerten van Beethoven en Britten, een selectie die op één cd niet gebruikelijk is. Die repertoirekeuze is typerend: Jansen is een eigenzinnige violiste die haar eigen plan trekt en het ongewone niet schuwt. De twee vioolconcerten op deze cd hebben iets gemeen, vindt Jansen: ‘Beide zijn geniale werken met een zeer sterke boodschap. Maar verder vormen ze twee volkomen verschillende klankwerelden. Beethoven is transparant, open. Je hoort elke noot. Daarom móét alles perfect zijn. Britten is veel meer virtuoos, lastiger en vergt juist een heel warm en diep geluid.’ www.klassiekezaken.nl
Vandaar dat de violiste, met die typische Jansen-vastberadenheid, bewust heeft gekozen om de twee concerten met twee verschillende orkesten op te nemen, maar wel met dezelfde dirigent, Paavo Järvi.Voor Beethoven koos Jansen voor Die Deutsche Kammerphilharmonie Bremen waarvan Paavo Järvi chef-dirigent is. ‘Ik heb de Beethovensymfonieën op cd en live met Die Deutsche Kammerphilharmonie Bremen gehoord en was zeer onder de indruk van de transparante klank van het orkest in deze muziek. De combinatie van dit orkest met Järvi in Beethoven is uniek’, zegt Janine Jansen. ‘Voor mij was het volkomen duidelijk dat ik Beethoven met deze mensen wilde opnemen.’Voor Britten koos ze een Engels orkest dat dicht bij de muziek van Benjamin Britten staat, het London Symphony Orchestra: ‘Zij hebben het perfecte geluid voor dit werk – warm en intens.’ Jansen leerde Brittens Vioolconcert tien jaar
fotograaf f. Broede
Janine ‘Bij Jansen Beethoven móét alles perfect zijn’ geleden kennen toen het Noord-Hollands Philharmonisch Orkest haar vroeg als soliste in dit werk. ‘Als je nog een jonge, beginnende violiste bent, zeg je geen nee. Je grijpt alles aan. En ik werd meteen verliefd op dit concert. Het is een intense compositie, geschreven in 1939 in Amerika. Het was de tijd van de Spaanse Burgeroorlog. Je hoort dan ook hoe de muziek de angst van die periode weerspiegelt’, zegt ze. De vertolking van beide werken op haar nieuwe cd is verbluffend. Britten klinkt subliem en BeethovensVioolconcert wordt ontdaan van elke overbodige ballast. Janine Jansen brengt het werk terug naar wat het is: een meesterwerk, ontsproten aan de lyrische ziel van Beethoven. Haar spel is de vleesgeworden zang. Hypnotiserend! De wereld heeft tot nu toe weinig violisten van dit kaliber meegemaakt.
‘Ik werd meteen verliefd op Brittens concert’’
door Doron Nagan
Beethoven, Britten Vioolconcerten Janine Jansen, Die Deutsche Kammerphilharmonie Bremen, London Symphony Orchestra o.l.v. Paavo Järvi Decca 002894782111 095472VKZ
december 2009
23
EMI/Virgin Classics verwelkomt Yannick Nézet-Séguin en het Rotterdam Philharmonic Orchestra
Vocaal vuurwerk met Joyce DiDonato, Diana Damrau en Vivica Genaux JOYCE DiDONATO ROSSINI Colbran, The Muse (Opera Arias) Orchestra e Coro dell’Accademia Nazionale di Santa Cecilia / Edoardo Müller
RAVEL Daphnis et Chloé Suite No. 2, Valses nobles et sentimentales, La Valse & Ma mère l’Oye
Virgin Classics 6945790 (dig 6945785)
EMI Classics 9663422 (dig 9663425)
DIANA DAMRAU COLORaturaS (Opera Arias) Münchner Rundfunkorchester / Dan Ettinger Virgin Classics 5193132 (dig 5193135)
BEETHOVEN-KORNGOLD Violin Concertos Renaud Capuçon, viool Virgin Classics 6945890 (dig 6945885)
VIVICA GENAUX VIVALDI Pyrotechnics (Opera Arias) Europa Galante / Fabio Biondi Virgin Classics 6945730 (dig 6945725)
Kerst met EMI Classics
Uit de schatkamer van EMI Classics: De verzamelde opnamen van Aldo Ciccolini
A FESTIVAL OF NINE LESSONS AND CAROLS Choir of King’s College, Cambridge / S. Cleobury nieuwe live opname! EMI Classics 6860822 (dig 6860825)
G.F. HANDEL Messiah Choir of King’s College, Cambridge / S. Cleobury EMI Classics DVD 2681569
ALDO CICCOLINI COLINII Enregistrements ments 1950-1991 19 950 50 -1991 EMI Classics 6858242 (Limited Edition)
KARL JENKINS Stella Natalis Alison Balsom, Kate Royal Members of Adiemus EMI Classics 6886482 (dig 6886485)
De integrale EMI-opnamen van Aldo Ciccolini. 56 cd’s met naast werk van onder andere Satie en Liszt een schat aan onuitgegeven opnames van Mozart, Bach, Debussy en Moessorgski.
www.emiclassics.com
podium
kunstwerk Andrej Babanko
Jong elan bij De Vlaamse Opera
E
r waait een frisse wind bij De Vlaamse Opera. In januari trad de 35-jarige Zwitser Aviel Cahn aan als opvolger van de intendant Marc Clémeur, die het huis achttien jaar had geleid. Met de al even jonge en enthousiaste Fransman Yannis Pouspourikas heeft De Vlaamse Opera bovendien een nieuwe ‘huisdirigent’ gecontracteerd. In december en januari getuigt een nieuwe productie van Leonard Bernsteins Candide van het huidige elan van de ‘Vlopera’.
een programma dat het imago van De Vlaamse Opera moet doen opleven. Een nieuwe huisstijl, een geheel vernieuwde website, een nieuw team, internationale coproducties, meer voorstellingen voor de jeugd en een omvangrijke randprogrammering onderstrepen zijn plannen. ‘We willen een beeld geven van DeVlaamse Opera dat innovatief en fris is’, zei Cahn bij die gelegenheid in De Standaard. Hij heeft gezocht naar een combinatie van traditionele en nieuwe opera’s en het aantal eigen producties opgevoerd. Zo is het aandeel twintigste-eeuwse werken dit seizoen aanzienlijk, met Wozzeck van Alban Berg, Candide van Leonard Bernstein en Peter Grimes van Benjamin Britten. Het zijn werken die volgens Cahn perfect passen bij het thema:‘De opera’s hebben alle drie een hoofdpersoon die op eigenzinnige wijze tegen de regels van de maatschappij opbokst.’
‘Opera is geen eiland voor de happy few’
‘Tegen de stroom in’ luidt het overkoepelende thema van dit seizoen bij De Vlaamse Opera. Om maar meteen duidelijk te maken dat alles anders is, presenteerde de vooruitstrevende intendant Aviel Cahn dit voorjaar www.klassiekezaken.nl
In Candide is dat de gelijknamige jongeman die rotsvast gelooft in het goede van de mens en die, gehinderd door oorlogen, natuurrampen en andere catastrofes, op zoek gaat naar zijn verloren liefde Cunegonde. Leonard Bernstein voorzag Voltaires maffe stukje achttiende-eeuwse maatschappijkritiek van spitse muziek waarinWeense operette, Mahler, Offenbach, opera buffa en Amerikaanse musical hand in hand gaan. ‘Het is in de eerste plaats een fantastisch werk dat veel te weinig uitgevoerd wordt’, zegt Cahn over de keus voor Candide. ‘Candide zou vandaag de dag iemand zijn die blind de media gelooft en zomaar in advertenties en dergelijke zou stinken. Daarin zit ‘m de maatschappelijke relevantie.’ Dat laatste is een hoofdthema in het beleid van Cahn. Er is hem alles aan gelegen opera neer te zetten als een belangrijk deel van het maatschappelijke en sociale leven:‘Opera is geen eiland voor de happy few. Het moet een kunstvorm zijn die leeft en die discussie uitlokt.’ Cahn wil dan ook een nieuw en jonger publiek trekken. Dat lijkt nu al te lukken. ‘Bij Wozzeck zag ik opvallend veel jongeren in de zaal, die enthousiast reageerden.’ Naast het reguliere repertoire initieert hij producties die speciaal op een jong publiek gericht zijn. Zo gaat komend voorjaar Rage of life in première, een opera van de Oezbeekse componiste Elena Kats-Chernin, speciaal gericht op de leeftijd van 16 tot 28 jaar. Deze productie zal ook in Nederland te zien zijn tijdens de Operadagen in Rotterdam. Daarmee onderstreept Cahn het belang dat hij hecht aan het Nederlandse publiek. ‘Er zijn in Nederland veel operaliefhebbers die geïnteresseerd zijn en die wij nog niet hebben bereikt. Ik merk dat bijvoorbeeld na een goede recensie in de Volkskrant. Op zo’n dag bestellen veel mensen uit Nederland nog snel een kaartje. Antwerpen ligt tenslotte op nog geen uur rijden van Den Haag of Rotterdam.’ door Paul Janssen
Candide
De Vlaamse Opera 15 december t/m 17 januari www.vlaamseopera.be Klassieke Zaken clubleden krijgen € 10,- korting per persoon op kaarten voor de voorstelling van Candide op 31 december 2009 in de Vlaamse Opera Antwerpen, geldig voor categorie 1, 2 en 3. Bel met het codewoord ‘Klassieke Zaken’ naar de kassa via 0032 70 22 02 02. december 2009
25
SPECIAL
De zeven hoofdzonden De zeven hoofdzonden zijn voorgesteld in de vorm van kleine genretaferelen:Woede als boeren, vechtend op een groene weide voor een herberg, Afgunst als een burenruzie in een stadje, Hebzucht als corrupte rechter, Onmatigheid als een smulpartij in een herberg, Luiheid als een ingedutte man die zijn geloof verwaarloost, Wellust als een decadent gezelschap in de buitenlucht en Hoogmoed als een vrouw die zichzelf bewondert in een spiegeltje dat opgehouden wordt door een duiveltje. Om deze voorstellingen beter te kunnen begrijpen vergelijkt Boschkenner Charles de Tolnay ze met de miniatuur ‘Deugden en zonden’ in
Augustinus’ De stad Gods uit ongeveer dezelfde tijd. Deze voorstellingen, die eveneens in een cirkel geplaatst zijn, gaan nog steeds uit van middeleeuwse abstracties, terwijl de schilder deze tastbaar maakt door ze in de context van zijn eigen tijd te plaatsen. Bosch’ voorstellingen zijn dus eerder genreachtig dan allegorisch. Het gevolg hiervan is, volgens De Tolnay, dat de schilder de mens niet a priori als slecht neerzet, zoals voorheen, maar a posteriori. Hiermee lijkt hij te willen aangeven dat de mens de keus heeft om over zijn eigen lot te beslissen.Waar zijn gedrag uiteindelijk toe kan leiden wordt in de hoekmedaillons aangegeven.
Zondenmis
geleden verscheen van Camerata Trajectina de prachtige cd Calvijn in de Gouden Eeuw. Nu wijst het ensemble met een muziekdramatische voorstelling vooruit naar het honderdste lustrum van het overlijden van de schilder Jeroen Bosch in 2016. Aanknopingspunt is het schilderij De zeven hoofdzonden. Die zonden worden door Gerrit Komrij tot leven gewekt in zeven geestige gedichten. Liederen zonder tekst uit omstreeks 1500 dienen als vehikel voor Komrijs poëzie.
D
e katholieke kerk maakte vroeger een onderscheid tussen dagelijkse zonden en doodzonden, tussen kleine ongerechtigheden enerzijds en zware vergrijpen anderzijds. Alle zonden, grote en kleine, zouden uiteindelijk voortkomen uit de zeven hoofdzonden: hoogmoed, hebzucht, wellust, afgunst, onmatigheid, woede en luiheid. Het begrip zonde lijkt inmiddels ouderwets, maar de hoofdzonden zelf zijn nog altijd wijdverbreid. De kranten staan er vol van.Waren het niet hoogmoed en hebzucht die de huidige crisis hebben veroorzaakt? www.klassiekezaken.nl
Crisis of niet, CamerataTrajectina en Globe blijven mooie cd’s maken, in dit geval met een fraai vormgegeven boekwerk, zodat je met Bosch’ schilderijen op schoot een boeiende reis kunt maken door de late middeleeuwen. Artistiek leider Louis Peter Grijp heeft de hoofdzonden gevat in het raamwerk van een mis. Zo is als het ware een Missa peccati ontstaan, een zondenmis. De wisselende gezangen op teksten van Gerrit Komrij worden ingekaderd door de vaste gezangen Kyrie, Sanctus en Agnus Dei. Als in een dodenmis volgt een Requiem.Ten slotte komen aan bod Het Laatste Oordeel en, wegens een teveel aan zonden, de hel. Uitgerekend daarmee wordt Jeroen Bosch recht gedaan. In het uitbeelden van de hel was hij immers op zijn best, met al die varkens en vogeldraken die hun kans grijpen om de meest bizarre martelingen te verrichten... Elf zangers, meer dan ooit tevoren, hebben zich voor deze productie bij Camerata Trajectina gevoegd en in de keurtroepen bevinden zich ook een paar oud- en jonggedienden van het Nederlands Kamerkoor. Dat is niet verkeerd. Vooral de mannenstemmen hebben nu een stevig fundament. Opvallend mooi voegt zich de naar zijn aard vrij scherpe stem van de altus Sytze Buwalda in het ensemble: een klank als van een oude zink, het vibrato perfect onder controle, werkelijk prachtig. De vaste instrumentalisten zijn voor de gelegenheid uitgebreid met
fotograaf
NICO VAN DER MEEL
naar Jeroen Bosch en Gerrit Komrij Nog maar een paar maanden
rietblazers van hetVlaamse consort La Caccia. Komrijs teksten voegen zich zo makkelijk in de cadans van de originele melodieën dat je als luisteraar maar nauwelijks opmerkt dat ze niet authentiek anno 1500 zijn. Nu sorteert de ongezouten humor van Komrij vooral effect als de maestro zijn gedichten voorleest voordat ze worden gezongen.Voor het Festival Oude Muziek 2005 had Camerata Trajectina Komrij chansons van Ockeghem laten ‘invullen’. Hij las voorafgaand aan de uitvoering steeds zelf zijn poëmen voor.Woest grappig, zeker door zijn wat geaffecteerde, quasi vermoeide manier van praten. Op deze cd doet Komrij er voornamelijk het zwijgen toe, maar hij is te horen in de Dodendans. Het is te billijken dat zijn aandeel is beperkt. Hij zou met zijn voordracht als hofnar alle aandacht naar zich toe hebben getrokken. En dat past niet in een zondenmis. IJdelheid genoeg in deze wereld.
opvallend mooi is de stem van sytze buwalda
door Jurjen Vis
Jeroen Bosch, Gerrit Komrij De Zeven Zonden van Jeroen Bosch Camerata Trajectina Glo 6065
december 2009
27
die Fledermaus de vrolijKe operette van strauss in een spannende enscenering orkest van het oosten onder leiding van jan willem de vriend zondag 3 januari 2010, grote zaal 14.30 uur ontwerp & fotografie: koeweiden postma
Kaarten: 010 2171717 / www.dedoelen.nl concert- en congresgeBouw | rotterdam www.dedoelen.nl
danielle de niese zingt aria’s van Händel
‘not just a superb performer, but a phenomenal one.’ _
opera news
there’s no denying that de niese is a star’ _
the times
zondag 17 januari 2010, grote zaal 20.15 uur ontwerp & fotografie: koeweiden postma
Kaarten: 010 2171717 / www.dedoelen.nl concert- en congresgeBouw | rotterdam www.dedoelen.nl
Profiel
Fraaie geschiedenis van de instrumentenbouw
H
et label Ricercar behandelt met een fraai geïllustreerd boekwerk en acht cd’s de geschiedenis van de instrumentenbouw vanaf de middeleeuwen tot het begin van de negentiende eeuw. Informatieve teksten zijn gekoppeld aan tracks op de cd’s, zodat een levendig en helder inzicht ontstaat in historische, soms al bijna vergeten muziekinstrumenten.
Hoe zou een werk klinken op instrumenten uit de tijd waarin de compositie zelf is ontstaan? Die vraag heeft al vele wetenschappers, musici en luisteraars beziggehouden. De eerste aanzetten tot een antwoord stammen uit het begin van de twintigste eeuw, toen de Poolse pianiste Wanda Landowska klaviersuites www.klassiekezaken.nl
van Johann Sebastian Bach ging uitvoeren op klavecimbel. Maar de herontdekking van het historische instrumentarium kwam pas goed op gang rond 1950.Toen begonnen deVlaamse gebroeders Wieland, Sigiswald en Barthold Kuijken met behulp van oude vakliteratuur en nimmer aflatend enthousiasme aan hun ontdekkingstocht door het nog nagenoeg onontgonnen gebied van de historisch geïnformeerde uitvoeringspraktijk.Door het vooruitgangsstreven maakten nieuwe instrumenten opgang,terwijl oude geleidelijk terzijde werden geschoven. Deze ontwikkeling was per regio verschillend.Italië was lange tijd koploper in nagenoeg alle artistieke ontwikkelingen.Hier kwam de eerste opera tot stand en vonden moderne strijkinstrumenten als viool en cello al vroeg hun weg naar het muziekleven. Daarnaast bloeide in Londen aan het eind van de achttiende eeuw dankzij Carl Friedrich Abel een al lang afgeschreven instrument als de viola da gamba nog eenmaal op.
Andere typen instrumenten zijn wel ‘in leven’ gebleven, maar ingrijpend gemoderniseerd. Een voorbeeld daarvan is de viool, waarbij de hoek tussen hals en corpus werd verkleind om gemakkelijker hoge tonen te kunnen spelen en de kam werd verhoogd omwille van meer toonsterkte. Ook veel instrumenten van de vioolbouwersfamilies Stradivari en Amati ondergingen deze ingreep. Dankzij oude bronnen konden ze worden teruggebouwd of naar tekeningen gekopieerd. Veel informatie over instrumentenbouw en uitvoeringspraktijk is toegankelijk via bibliotheken, concerten, lezingen en het internet. Maar is dat ook de oplossing voor de liefhebber die graag van muziek geniet en uitsluitend iets meer achtergrondinformatie wil? Een praktische handleiding bij het luisteren naar ‘oude muziek’ leek geen overbodige luxe. Ricercar, dat uitsluitend registraties uitbrengt van uitvoeringen op historisch instrumentarium, heeft via musici en adviseurs een enorme kennis in huis. Die komt nu beschikbaar voor zowel kenners als liefhebbers. Het label houdt niet van half werk. Een luxe doch handzame informatiebox met daarin een fraai geïllustreerd boekwerk en acht cd’s behandelt de geschiedenis van de instrumentenbouw vanaf de middeleeuwen tot in het begin van de negentiende eeuw en geeft een overzichtelijke indeling van alle muziekinstrumenten. De informatieblokken dragen verwijzingen naar de betreffende tracks, die chronologisch zijn geordend. Ook de luisteraar die historische instrumenten gewoon aangenamer vindt klinken, kan nu eenvoudig te weten komen waarom en daar bij een volgende aankoop zijn voordeel mee doen. En ten slotte is er nog instrumentarium dat we nauwelijks meer kennen omdat het maar zo’n korte periode in omloop was, zoals de experimentele instrumenten die Hector Berlioz voorschreef en die nu alleen nog te bewonderen zijn in musea. Ricercar brengt ze terug in de huiskamer. door Andrew van Parijs
gids over de ontwikkeling van de oude instrumenten RIc100/8cd+boek
december 2009
29
exclusieve boxaanbiedingen
box aanbiedingen
Cantatefeest van Masaaki Suzuki KLASSIEKEZAKEN adviesprijs*
â‚Ź5,95 ,
49
korting voor clubleden
44
Gelimiteerde jubileumeditie PER BOX voor clubleden SLECHTS
95 ,
* Alleen verkrijgbaar bij de Klassieke Zaken Specialisten. Zie voor de complete lijst pagina 2 * Geadviseerde Klassieke Zaken-actieprijs, zolang de voorraad strekt. OP = OP
In de cantates van Johann Sebastian Bach gaan muzikale rijkdom en de hoogste technische en artistieke uitdaging hand in hand. Masaaki Suzuki houdt zich samen met zijn Bach Collegium Japan al vele jaren bezig met deze meesterwerken. Zijn opnamen behoren tot de meest aangrijpende die er op dit gebied zijn verschenen. Volgend jaar bestaat het Bach Collegium Japan twintig jaar.Ter ere daarvan geeft BIS een limited anniversary edition uit, bestaande uit vier boxen met elk tien cd’s met een ruime selectie uit Bachs cantates. De boxen gaan vergezeld van de originele, met zorg samengestelde cd-boekjes.Suzuki wil met zijn cantateproject laten horen dat de muziek van Bach een boodschap in zich draagt die in staat is het menselijk hart te bewegen,ongeacht nationaliteit of culturele traditie, een boodschap die hongerige geesten voedt en innerlijke vrede brengt. Een mooie kerstgedachte!
KLASSIEKEZAKEN adviesprijs*
KLASSIEKEZAKEN adviesprijs*
49,95 €5,-
10
CD BOX
korting
44,95
voor clubleden
voor clubleden
49,95 €5,-
CD BOX
korting
2 Erfreut euch!
1 Erschallet, ihr Lieder!
37 cantates met verder o.a. • Christus, der ist mein Leben, BWV 95 • Lobe den Herrn, meine Seele, BWV 69a • O Ewigkeit, du Donnerwort, BWV 60 • Erfreut euch, ihr Herzen, BWV 66 •Wer mich liebet, der wird meinWort halten, BWV 59 • Erwünschtes Freudenlicht, BWV 184
Bach Collegium Japan o.l.v. Masaaki Suzuki Solisten zijn onder meer: Miah Persson, Robin Blaze, Peter Kooij en Gerd Türk
Bach Collegium Japan o.l.v. Masaaki Suzuki Solisten zijn onder meer:Yukari Nonoshita, Robin Blaze, Gerd Türk, Peter Kooij, Stephan MacLeod
Bis 9024/26, 10 cd’s / 096 475 VKZ
Bis 9027/29, 10 cd’s / 096 476 VKZ
KLASSIEKEZAKEN adviesprijs*
KLASSIEKEZAKEN adviesprijs*
49,95 €5,-
44,95
voor clubleden SLECHTS
voor clubleden
34 cantates met verder o.a. • Christ lag inTodes Banden, BWV 4 • Aus derTiefen rufe ich, Herr, zu Dir, BWV 131 • Gottes Zeit ist die allerbeste Zeit (Actus tragicus), BWV 106 •Weinen, Klagen, Sorgen, Zagen, BWV 12 • Mein Herze schwimmt im Blut, BWV 199 • Nun komm, der Heiden Heiland, BWV 61
10
10
CD BOX
44,95
voor clubleden SLECHTS
korting voor clubleden
49,95 €5,-
10
CD BOX
44,95
voor clubleden SLECHTS
korting voor clubleden
3 Singet dem Herrn!
32 cantates met verder o.a.
4 Jesu, nun sei gepreiset!
39 cantates met verder o.a.
• O Ewigkeit, du Donnerwort, BWV 20 • Ein feste Burg ist unser Gott, BWV 80 • Mache dich, mein Geist, bereit, BWV 115 • Nun komm, der Heiden Heiland, BWV 62 • Aus tiefer Not schrei ich zu dir, BWV 38 • Jauchzet Gott in allen Landen! BWV 51
• Ich freue mich in dir, BWV 133 •Was mein Gott will, das g’scheh allzeit, BWV 111 • Wie schön leuchtet der Morgenstern, BWV 1 • Bleib bei uns, denn es will Abend werden, BWV 6 •Vergnügte Ruh, beliebte Seelenlust, BWV 170 • Ich habe genug, BWV 82 (basversie)
Bach Collegium Japan o.l.v. Masaaki Suzuki Solisten zijn onder meer: Carolyn Sampson, Yukari Nonoshita, Susanne Rydén, Robin Blaze, Gerd Türk, Peter Kooij
Bach Collegium Japan o.l.v. Masaaki Suzuki Solisten zijn onder meer: Carolyn Sampson, Robin Blaze, Jan Kobow, James Gilchrist, Gerd Türk, Dominik Wörner, Peter Kooij
Bis 9030/32, 10 cd’s / 096 477 VKZ
Bis 9033/35 , 10 cd’s / 096 478 VKZ
Interview
Lavinia Meijer
‘Het liefst wissel ik nieuw werk af met oudere stukken’
E
en tweejarig traject heeft Lavinia Meijer, ex-leerlinge van Erika Waardenburg, afgelegd om zich te kwalificeren voor de Nederlandse Muziekprijs. Ze heeft masterclasses gevolgd bij Anner Bijlsma en Ton Koopman, maar ook bij een Amerikaanse jazzharpist. Diversiteit is Meijers troef. ‘Ik heb een dansproject gedaan met het choreografenduo Leine & Roebana’, vertelt ze. ‘Daarbij zijn we experimenteel te werk gegaan. Spelen op een diagonaal liggende harp was heel normaal. De theatrale aspecten van deze productie spraken me erg aan. Ik kreeg een sterker besef van de ruimte om me heen en van de mensen in de zaal. Ik werd me nog meer bewust van de magie die je creëert tussen jezelf en het publiek. Je zit niet in je eentje muziek te maken.’ De publieke betrokkenheid is voor Lavinia Meijer een belangrijk gegeven bij haar werk als musicus. Haar interesse in het hedendaagse repertoire stelt de Nederlandse harpiste van Koreaanse afkomst voor de lastige opgave nieuwe werken voor de luisteraars toegankelijk te maken. ‘Bij mijn soloconcerten geef ik graag www.klassiekezaken.nl
toelichtingen. Die probeer ik voor de toehoorder begrijpelijk te houden: geen ingewikkelde wetenschappelijke teksten, maar heldere uitleg over de muziek. Wat ik zeg en speel moet duidelijk zijn, want muziek is er voor iedereen.’ Op de cd Visions, net uitgekomen op het label Channel Classics, geeft Meijer haar kijk op voornamelijk twintigste-eeuwse harpmuziek. ‘Ik heb een veelzijdige cd kunnen samenstellen waarop werken staan die tot de verbeelding spreken. De luisteraar kan er van alles in ontdekken.’ De grote kracht van Lavinia Meijer is haar affiniteit met verschillende stijlperiodes. Haar hoogste doel is om de harp als solo-instrument bekend te maken bij een groot publiek. ‘Meestal vind je de harp terug in een orkest, maar de talloze mogelijkheden maken het instrument uitermate geschikt voor solo-optredens en óók voor moderne stukken. Componisten als Jacob terVeldhuis en Carlos Michans hebben werken voor mij geschreven en daarbij gebruikgemaakt van de vele klankkleuren die je uit het instrument kunt halen. Het liefst stel ik zo breed mogelijke programma’s samen waarin ik nieuw
fotograaf Marco Borggreve
Het begon allemaal met een fascinatie voor snaren. En op een harp zitten er meer dan genoeg. Ook de pure klank wekte nieuwsgierigheid. Dus besloot Lavinia Meijer op haar achtste dat dit het instrument moest zijn waarmee ze muziek wilde maken. Nu is de harpiste zesentwintig, heeft ze net haar derde cd Visions gelanceerd en mocht ze vorige maand de Nederlandse Muziekprijs, de hoogste onderscheiding die ons land op muziekgebied kent, in ontvangst nemen in het Amsterdamse Concertgebouw. De wereld ligt voor haar open. werk afwissel met oudere stukken. Ik wil mijn publiek twee dingen geven: iets dat ze verwachten van de harp en iets dat nieuw voor ze is.’ Aan verrassingen laat Visions niets te wensen over. In ‘Bugs’ van Paul Patterson wordt de harpiste gek van een mug om zich heen en gaat ze het beestje razend te lijf. Een filmpje hiervan is te zien opYouTube. Ook speelt Meijer ‘Visions in twilight’ van Garrett Byrnes, waar ze de New Yorkse luisteraars mee verraste in Carnegie Hall bij haar optreden in de serie Rising Stars. De musicienne is een echte rijzende ster: over Lavinia Meijer is het laatste woord nog niet gesproken.
‘wat ik zeg en speel moet duidelijk zijn’
door Frederike Berntsen
Visions werken voor harp solo Lavinia Meijer Channel Classics CCS SA 29709 www.laviniameijer.com
december 2009
33
Aanraders
Joanna Wronko Aanraders uit de selectie van de maand, gekozen door de redactie van Luister. 1. BUXTEHUDE
4. DEBUSSY
Ton Koopman (orgel)
SWR Sinfonieorchester Baden-Baden und Freiburg, Collegium Vocale Gent o.l.v. Sylvain Cambreling m.m.v. Heidi Grant Murphy (sopraan), Dagmar Peckova (mezzosopraan),
Preludium in C, BuxWV 138 – in G, BuxWV 147 – in F, BuxWV 144 – Canzonnetta in G, BuxWV 172 – in G, e.a. Challenge Records CC 72248 • DDD-55’ Buxtehudes koraalkunst. De composities die hij op dit vlak naliet zijn te verdelen in koraalvariaties, -fantasieën en -voorspelen. Deze drie gradaties laat Koopman op onnavolgbare wijze horen. Pag. 64
2. BACH
Cantatas (deel 9: BWV 148, 114, 47, 226, 96, 169, 116) Monteverdi Choir en English Baroque Soloists o.l.v. John Eliot Gardiner m.m.v. Katharina Fuge (sopraan), Frances Bourne (alt), Charles Humphries (countertenor)
Soli Deo Gloria 159 • 2CD-138’ John Eliot Gardiner nam alle cantates in één jaar (het Bachjaar 2000) op in een intensieve concertmarathon. De kwaliteit van zangers en musici is verbazend constant en hoog; de opnamen zijn ook met grote zorg gemaakt. Pag. 65
3. BEETHOVEN
Sonate nr.26 in Es, op.81a ‘Das Lebewohl’; nr.27 in e, op.90; nr.29 in Bes, op.106 ‘Hammerklavier’ Ronald Brautigam (piano)
BIS 1612 • SACD-69’ Een heldhaftige onderneming. Het overrompelende spel van Brautigam is daar in hoge mate debet aan, hij pakt de luisteraar vanaf de inzet en trekt hem mee in een meeslepend verhaal tot aan de slotmaten. Pag. 67
Le Martyre de SaintSëbastien
Nathalie Stutzmann (alt), Dörte Lyssewski (spreekstem) GCO 8181 • DDD-77 Schitterend spel van orkest, koor en solisten. U hoort het complete werk en niet alleen de suite, en deze Duitse musici begrijpen dit werk zeer goed. Pag. 69
5. FALLA
Spanish Dance – El Amor Brujo – El Sombrero de tres Picos (delen) – Siete canciones Populares Espanolas - Homenaje Juanita Lascarro (sopraan), David Garcia Mir (percussie), Katona Twins
Channel Classics CCS SA 28809 • DDD-57’ De Katona Twins spelen als een twee-eenheid en heeft de discografie al verrijkt met een paar prachtige cd’s. Deze cd krijgt een extra dimensie door de toevoeging van percussie en door sopraan Juanita Lascarro. Pag. 73
6. HAYDN
Piano Sonatas II Marc-André Hamelin
Hyperion CDA 7710 • DDD74’/79’ Overrompelende pracht die de schrijver de pen laat vallen en de schilder het penseel. De Franse Canadees Hamelin speelt buitengewoon opwindend, innig en helder. De opname is evenwichtig en diep. Pag. 75
7. LASSUS E.A.
Laudes (L’état de transe, Laudes et Chants Soufis) Doulce Mémoire o.l.v. Denis Raisin Dadre
Zig-Zag Territoires ZZT 090901 • DDD-76’ Een curieuze cd, gewijd aan de muziek van de ‘confréries’, zestiende-eeuwse lekenbroederschappen. Het ensemble Doulce Mémoire werkt met overtuiging naar een staat van geestvervoering toe. Pag. 77
8. MOZART
The Mozart Album Danielle de Niese (sopraan), Orchestra of the Age of Enlightenment o.l.v. Sir Charles Mackerras
Decca0478 1511 • DDD-66’ Voor haar Mozart-recital ging de sopraan Danielle de Niese grasduinen in het opera- en concertrepertoire. Dat ze een geboren actrice is, merk je onmiddellijk. Een zangeres die echt pas op het toneel volledig al haar troeven kan uitspelen. Pag. 79
9. PAGANINI 24 Capricci
Thomas Zehetmair (viool)
ECM New Series 476 3318 • DDD-67’ Op deze nieuwe opname van Paganini’s even virtuoze als lyrische Capricci laat Zehetmair zich kennen als een door de duivel bezeten virtuoos. Daarmee levert hij een van de beste vertolkingen van Paganini’s struikelblok af. Pag. 80
10. RUDERS
Concerto in Pieces – Vioolconcert 1 – Monodrama voor slagwerk en orkest Erik Heide (viool), Mathias Reumert (slagwerk), Aarhus Symphony Orchestra o.l.v. Thomas Søndergård
DACAPO 8.226034 • DDD-67’ Dit is de perfecte cd om kennis te maken met de klankwereld van de Deen Poul Ruders (1949), één van de belangrijkste Scandinavische componisten van vandaag. U zult er geen spijt van krijgen. Pag. 81
Lezers van het Klassieke Zaken Magazine profiteren van een extra voordelig aanbod! Een jaarabonnement op Luister voor slechts € 37,50 (in plaats van € 48,-) Luister verschijnt 8 keer per jaar en bij ieder nummer ontvangt u een gratis cd!! Ja, ik neem een jaarabonnement Luister voor € 37,50 Naam: ................................................................................................................................................................................................................................................................................... Adres: ................................................................................................................................................................................................................................................................................... Postcode: ............................................................................... Plaats: ................................................................................................................................................................................... Telefoon: ............................................................................................................................................................................................................................................................................... E-mail: .................................................................................................................................................................................................................................................................................. U ontvangt een acceptgirokaart. Het abonnement wordt automatisch verlengd. Indien u dit niet wenst, dan kunt u dit eenvoudig stopzetten door een opzegging te sturen via e-mail of post naar: E-mail: abonnement@bcm.nl Post: Uitgeverij BCM/Luister, Postbus 1392, 5602 BJ Eindhoven’ 34 september 2009 Vul de bon in en stuur deze vandaag nog in een envelop zonder postzegel naar: Aboservice Luister, Antwoordnummer 11092, 5600 VC Eindhoven
✁
XXXXXX Klassieke zaken
Special
“In den beginne schiep...”
Daarover zo meer, maar: had Eva de paradijselijke appel ook kunnen laten hangen? Het leven blijft keuzes maken, zo ook met hét muzikale decembercadeau van 2009: het oratorium Die Schöpfung van Haydn, in een nieuwe opname onder dirigent René Jacobs. Als u de feestverpakking los heeft, treft u een fraai ontworpen boxje aan. Bij het openen daarvan kunt u zich eerst verdiepen in het oeuvre dat de Belgische dirigent voor Harmonia Mundi heeft opgenomen. De oogst is indrukwekkend, ook zonder dat de bekroonde opnamen worden uitgelicht.Volgt het bekende boekje met toelichtingen en zangteksten,
Zeker, want daaronder volgt een dvd met de making of. Net als met een boek en de verfilming daarvan geldt: welke eerst? Voor de muziekliefhebber die wil weten hoe het opnemen van klassieke muziek gaat, komt deze visuele bonus van twintig minuten mooi uit. Aardig ook te zien dat de producer een belangrijke rol speelt in het perfect krijgen van de opname.Wat rest is de zwartkartonnen, opklapbare bodem... en ja, dan kan de Schepping waarlijk haar aanvang nemen! Omdat Haydn, kampioen van strijkkwartet en symfonie, in 1809 overleed, is het dit jaar Haydnjaar. Was alleen de orkestrale opening van Die Schöpfung overgeleverd, dan nog zou hij als de grootste symfonicus van zijn tijd moeten gelden. De astrofysica is het antwoord nog steeds schuldig, maar Haydn wist wel raad met de borrelende oersoep, en in zijn spoor het Freiburger Barockorchester. Wat een orkest! Hoewel de Schepper het Woord dan nog niet heeft geleverd, fluisteren de engel Uriël (tenor Maximilian Schmitt) en het RIAS Kammerchor over de ledige aarde. Als uw luidsprekers het aanknallende Licht hebben overleefd, bevindt u zich in de eerste scheppingsdag. De in Leiden geborenWeense diplomaat en keizerlijke bibliothecaris Gottfried van Swieten voorzag Haydn van een geniaal libretto op basis
De Schepping in beeld & geluid van vooral het Bijbelboek Genesis. In de eerste twee delen komt al wat levend op aarde terechtkwam voorbij. Onder feestelijke koorklanken schept God het firmament. De engel Rafaël (bariton Johannes Weisser) vermeldt de scheiding tussen water en land, waarna de engel Gabriël (sopraan Julia Kleiter) een lofzang op de Schepper aanheft. Bruisend water, grazige weiden en een lyrische koorfuga als dank voor al dat fraais voltooien de derde dag. Dan, vanuit prachtig orkestraal contrapunt, doet hare majesteit de Zon haar intrede, gevolgd door de milde Maan. Koor en engelen storten zich in de finale van de vierde dag, die zo uit een opera van Mozart lijkt weggelopen. In deel II komen de dieren in zee, in de lucht en op het land aan bod. Gabriël bezingt de vogels, Rafaël de vissen, en in een heerlijk engelen-terzet
Haydn wist wel raad met borrelende oersoep
www.klassiekezaken.nl
fotograaf alvaro yanez
“...en er was licht.”
krioelen ze in een tableau vivant. Haydn en Van Swieten hebben nog veel meer voor u in petto, maar wij spoelen snel door naar het onvermijdelijke: Uriëls uitgebreide toonschildering van de mens, een afsluitend koor waarin Haydns bewondering voor Händel goed hoorbaar is. Dan een dag rust, en dan ... Een cadeau moet een verrassing blijven.We mogen hier wel concluderen dat als Haydns klassieke verklanking van de menselijke liefde waarheid was geworden, de NAVO er niet was geweest. door Arjan van Dijk
Joseph Haydn Die Schöpfung Julia Kleiter, Maximilian Schmitt, Johannes Weisser, RIAS Kammerchor, Freiburger Barockorchester o.l.v. René Jacobs Harmonia Mundi HMC 992039.40 (2 cd’s + dvd)
december 2009
35
Gesignaleerd
Nieuwe selectie
M
uziek voor orgel à quatre mains moet je met een lampje zoeken. De Groningers Euwe en Sybolt de Jong hebben daar wat aan gedaan. Eigenhandig maakten ze arrangementen van cantates van Bach. Deze worden gepresenteerd in een serie van zes cd’s. De vierde uit de reeks is zojuist verschenen. Bij Bachs cantates dicteert de tekst vaak het muzikale verloop. Maar verrassenderwijs zijn instrumentale versies minstens even genietbaar, zo blijkt uit de nieuwe opname van de organisten Euwe en Sybolt de Jong. Bach zelf stak zijn muziek trouwens ook geregeld in een nieuw jasje.Door het abstractieniveau van het stemmenweefsel gaat er weinig van de werking verloren. Bij de orgelversies van de broers lijkt het soms alsof je nieuw opgedoken meesterwerken hoort. Drie jaar geleden begonnen Euwe en Sybolt de Jong aan hun project, waarin ze geen complete
Bachcantates voor orgel vierhandig cantates spelen, maar opeenvolgingen van losse delen daaruit, min of meer at random gekozen en met wisselende orgelregistraties gekleurd. Eerdere cd’s zijn opgenomen in Bolsward, Leeuwarden en Kampen, ditmaal werd de Groningse Martinikerk afgehuurd. De klank van het Schnitgerorgel daar is geknipt voor dit soort bewerkingen.De opnamen zijn fraai in balans en vooral de snelle, lichter geregistreerde delen zijn een genot voor het oor. Het spel van de De Jongs is modern, soepel en ritmisch.Wel zijn sommige registraties nogal bont, alsof alle mogelijkheden van het orgel ten volle moeten worden gedemonstreerd.
Euwe en Sybolt de Jong maken cd’s con amore
advertentie
Aan tal van details is op te maken dat de cd’s con amore zijn gerealiseerd. De reeks is tot in de puntjes verzorgd: lay-out, tekst, vertaling, hoesontwerp, het oogt allemaal voorbeeldig en professioneel. Van de gespeelde stukken zijn zelfs korte analyses opgenomen, met notenvoorbeelden en al. Op 27 november wordt de nieuwe cd in Groningen gepresenteerd. door Jos van der Zanden
Johann Sebastian Bach Bach Cantatas: cantata movements for organ four hands Euwe en Sybolt de Jong WM210909
column column hans hans heg heg
fotografie hans: beeldredaktie / Peter arno broer
Het is maar een kleine bloemlezing uit de vele loftuitingen die hij onlangs over zich heen kreeg na de gedenkwaardige première vanWagners Rheingold in Enschede. Een geweldige prestatie van de Nationale Reisopera. Het deed me even denken aan het officiële debuut van Spanjaard als gastdirigent bij het Concertgebouworkest, waar hij ooit een tijdje assistent-dirigent was. Daarvoor moet ik terug in mijn geheugen naar 2001. Spanjaard nam op korte termijn een gecompliceerd programma met moderne muziek over van Gerd Albrecht. Hij deed dat opvallend goed, vol overtuigingskracht. Ook toen heb ik me er in mijn laatste recensie voor de Volkskrant - pensioen! - al over verbaasd hoe het toch mogelijk is dat zó’n bekwame en veelzijdige dirigent zó weinig op de voorgrond treedt. Hij is inmiddels 60 en waarschijnlijk veel te aardig en te bescheiden om heel brutaal een prominente plaats op de podia op te eisen. Maar die verdient hij wel, gehoord zijn brede muzikale horizon en vakmanschap. Naast zijn langdurige verbintenis met het Nieuw Ensemble, dat voornamelijk eigentijdse muziek speelt, is Spanjaard immers ook chef van het Limburgs Symfonie Orkest. Met dit orkest maakte hij de afgelopen jaren al een paar mooie cd’s. Een Wagnerschijf met Charlotte Margiono in de www.klassiekezaken.nl
Wesendoncklieder en, de allermooiste,een Faurécd waarop het onvolprezen Nederlands Kamerkoor met het LSO het Requiem plus een aantal korte werken van Fauré zingt. Een bestseller in de catalogus van PentaTone,die tijdelijk goedkoper verkrijgbaar is in de actie Aangenaam Klassiek. Een must! En kijk: opeens is er weer een bijzondere uitgave uit Limburg met Spanjaard.De plaatpremière van de liederencyclus Sables, Oxygène van BartVisman op teksten van Saskia Macris. BartVisman?Wiens stem wel eens in het programma Diskotabel is te horen? De man die zulke prachtige arrangementen maakte van Poulenc (Les Mamelles deTirésias), Haydn (Die Schöpfung) enVerdi (Macbeth)? Ja, die Visman. Een volbloed romanticus, die te oordelen naar Sables, Oxygène, een meesterwerk, meer houdt
van Ravel, en met name diens Shéhérazade, dan van Rihm. En die in zijn koorwerk New Heaven! de Engelse koortraditie moeiteloos in ere houdt. In deze twee opmerkelijke composities volgt Visman zonder meer zijn hart. En dan is hij op zijn best. Luister maar eens naar het verschil tussen zijn nogal geforceerd ‘moderne’ Septet en de twee andere werken op de Etcetera-cd. Hij is een tovenaar als het gaat om klankpracht en orkestrale kleuren. Daarom is mijn advies aan iedereen die oren aan zijn hoofd heeft: waag eens een gokje met Bart en Ed. En natuurlijk ook met sopraan Barbara Hannigan in Sables, Oxygène en niet te vergeten met dat verrukkelijke mannenkoorThe Gents van Peter Dijkstra in New Heaven! Allemaal hemelse verrassingen.
Spanjaard
is verbazingwekkend en imponerend in spanningsopbouw, helderheid, dramatiek en controle.
foto PeNTATONE
G
ouden Rheingold bij de Reisopera. Ed Spanjaard heeft wonderen verricht met het Orkest van het Oosten. Een overweldigende prestatie van het orkest en vooral van een musicus die de meest onderschatte dirigent van Nederland moet worden genoemd. Wat Ed Spanjaard doet, is verbazingwekkend en imponerend in spanningsopbouw, helderheid, dramatiek en controle.
Ed Spanjaard en Bart Visman schreeuwen om aandacht
Bart Visman
Gabriel Fauré
Septet, New Heaven! en Sables, Oxygène
Requiem plus aanvulling
Schönberg Kwartet plus Het Trio,The Gents o.l.v. Peter Dijkstra, Barbara Hannigan met Limburgs Symfonie Orkest o.l.v. Ed Spanjaard Etcetera KTC 1378cd’s).
Christiane Oelze,Harry Peeters,Nederlands Kamerkoor,Limburgs Symfonie Orkest o.l.v.Ed Spanjaard PentaTone PTC 5186 020 (aanbieding Aangenaam Klassiek)
december 2009
38
boxaanbiedingen
Ultieme cadeaus voor de feestdagen sterk in prijs verlaagd €5,-
€5,-
voor clubleden
voor clubleden
korting
korting
€5,-
€5,-
€10,-
voor clubleden
voor clubleden
voor clubleden
korting
Eerbetoon aan Händeljaar met een super cast! In het Händeljaar wordt er door Klassieke Zaken een eerbetoon gebracht aan de opera-componist Georg Friedrich Händel. Een box met de opera’s “Giulio Cesare”, “Ariodante” en het oratorium “Hercules” zijn bij elkaar verpakt en zeer aantrekkelijk geprijsd zolang de voorraad strekt. Het is volop genieten van de stemmen van Anne Sophie von Otter, David Daniels,Verónica Cangemi en vele anderen. 091442 VKZ Klassieke Zaken adviesprijs* 9 cd’s
KLASSIEKEZAKEN adviesprijs*
34,95
9
24
,95
4
19,
voor clubleden
95
Topstukken uit het Stabat Materrepertoire Door de eeuwen heen bewaarden componisten hun meest aangrijpende noten voor het Stabat Mater. Het beeld van de diepbedroefde Maria die de gekruisigde Jezus aanschouwt, laat niemand onberoerd. Er is een box samengesteld met topstukken uit het Stabat Mater-repertoire. Werken van Pergolesi, Alessandro & Domenico Scarlatti, Vivaldi, Salvatore en Provenzale voeren u mee naar een introverte wereld die godsgeloof en moederliefde in zich verenigt.
CD BOX
29,
voor clubleden SLECHTS
KLASSIEKEZAKEN adviesprijs*
95
092 447 VKZ Klassieke Zaken adviesprijs* 4 cd’s
Frans Brüggens ongeëvenaarde Haydnsymfonieën De symfonieën van Joseph Haydn zoals Frans Brüggen ze met zijn Orkest van de Achttiende Eeuw en het Orchestra of the Age of Enlightenment speelt, zijn de afgelopen decennia de standaard geworden. Voor u hebben we geselecteerd: de Parijse, de Londense en de collectie die bekend is geworden als ‘Sturm und Drang’. Een prachtige verzameling van meer dan veertig symfonieën van een componist op wie je nooit raakt uitgeluisterd. 093 454 VKZ Klassieke Zaken adviesprijs* 13 cd’s
KLASSIEKEZAKEN adviesprijs*
34,95
13
KLASSIEKEZAKEN adviesprijs*
24
,95
SLECHTS
3
CD BOX
19,
95
Spraakmakende Figaro van Harnoncourt In het Mozartjaar 2006 was Le Nozze di Figaro o.l.v. Nikolaus Harnoncourt een hoogtepunt op de Salzburger Festspiele. De Wiener Philharmoniker zaten op het puntje van hun stoel, Anna Netrebko was een aandoenlijk pure Susanna, Ildebrando d’Arcangelo een Figaro om onmiddellijk in je hart te sluiten. En ook de graaf (Bo Skovhus), de gravin (Dorothea Röschmann) en vooral de vlinderachtig lichte Cherubino (Christine Schäfer) maakten grote indruk.
CD BOX
29,
voor clubleden SLECHTS
korting
95
094 460 VKZ Klassieke Zaken adviesprijs* 3 cd’s
Juwelen uit de collectie van Harmonia Mundi Harmonia Mundi heeft een 30-delige cd-box samengesteld die even bijzonder is als het label zelf. Geestelijke werken uit de vroegste geschiedenis, polyfone missen uit Middeleeuwen en Renaissance, vespers uit de Barok, de grote oratoria – het is slechts een greep uit de royale selectie. Uitvoerenden zijn Paul Hillier, Paul Van Nevel, Philippe Herreweghe, William Christie en andere Harmonia Mundi-sterren met hun ensembles. Een box voor de echte kenner! 095 466 VKZ Klassieke Zaken adviesprijs* 30 cd’s KLASSIEKEZAKEN adviesprijs*
59,95
30
CD BOX
49,95
voor clubleden SLECHTS
* Alleen verkrijgbaar bij de Klassieke Zaken Specialisten. Zie voor de complete lijst pagina 2 * Geadviseerde Klassieke Zaken-actieprijs, zolang de voorraad strekt. OP = OP
exclusieve aanbieding
KLASSIEKEZAKEN adviesprijs*
23
95 ,
14
EXCLUSIEVE AANBIEDING
95 ,
* Alleen verkrijgbaar bij de Klassieke Zaken Specialisten. Zie voor de complete lijst pagina 2 * Geadviseerde Klassieke Zaken-actieprijs, zolang de voorraad strekt of tot 20 januari 2010.
Savall volgt Sefardische en Armeense muziektradities Jordi Savall volgt op zijn nieuwe cd Istanbul het spoor van Het boek van de Muziekwetenschap van Dimitrie Cantemir (1673-1723), waarin Sefardische en Armeense muzikale tradities uitvoerig worden beschreven. Hij heeft voor de reconstructie en de uitvoering van deze boeiende muziek een keur aan bespelers van traditionele instrumenten uit de betreffende regio’s ingezet. Ze zijn afkomstig uitTurkije, Armenië, Griekenland, Israel en Marokko en vormen een prachtige eenheid met Savalls eigen ensemble Hespèrion XXI.William Christie en andere Harmonia Mundi-sterren met hun ensembles. Een superaudioproductie voor de echte kenner!
Dimitrie Cantemir: The Book of the Science of Music Istanbul Hespèrion XXI o.l.v. Jordi Savall AliaVox AVSA 9870 (sacd) / 096474 VKZ
Biedt u deze uitgave aan.
* Alleen verkrijgbaar bij de Klassieke Zaken Specialisten. Zie voor de complete lijst pagina 2 * Geadviseerde Klassieke Zaken-actieprijs, zolang de voorraad strekt of tot 20 januari 2010. oktober 2009 40