ТӨМС, ХҮНСНИЙ НОГООНЫ ӨРТГИЙН СҮЛЖЭЭ, МАРКЕТИНГИЙН АСУУДАЛ. МХШТФХОЛБОО ТББ. “МОНГОЛ НОГОО” ТӨСӨЛ Т.ТӨРМАНДАХ.
УЛААНБААТАР. 2016.
ТӨМСНИЙ ҮЙЛДВЭРЛЭЛ. òàðèàëñàí òàëáàé ì ÿí .ãà
14 11.6
12
8
10.2 7.8
8.8
8.7
9.7 9.7
2
58.8 58.1
12.3
13.1 199.2
156 158.5 142.1 109 113.6 78
82.4
250
200 190.1
10.5
6
4
300
14.9 15.1 242.7 13.2
16
10
16.2
83.4
150 100
50
51.8
0
0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
õóðààñàí óðãàö ì ÿí .òí
Òàðèàëñàí òàëáàé, мян. га
18
ХҮНСНИЙ НОГООНЫ ҮЙЛДВЭРЛЭЛ.
ХҮНСНИЙ НОГООНЫ ТАРИМЛЫН ЗОХИСТОЙ БҮТЭЦ Ногооны төрөл
2011 он Тариалах талбай /га /
Эзлэх хувь
Тариалах талбай /га /
Эзлэх хувь
Байцаа
1474.4
19.4
2700.0
30.0
Лууван
2348.4
30.9
1800.0
20.0
Шар манжин
1398.4
18.4
1350.0
15.0
Хүр. манжин
182.4
2,4
270.0
3.0
Сонгино
805.6
10.6
1080.0
12.0
Сармис
144.4
1.9
180.0
2.0
Өргөст хэмх
744.8
9.8
900.0
10.0
Лооль
228.0
3.0
270.0
3.0
Бусад
273.6
3.6
450.0
5.0
БҮГД
7600.0
100.0
9 000
100.0
2020
Хүнсний ногооны таримлын бүтэц /2011 он/ Лооль, 3 Бусад, 3.6
Байцаа, 19.4 Сармис, 1.9
Өргөст хэмх, 9.8
Сонгино, 10.6
Х.манжин, 2.4 Лууван, 30.9 Ш.манжин, 18.4
ХҮНСНИЙ НОГООНЫ ТАРИХ ТАЛБАЙ, УРГАЦ 2020 ОН Ногооны төрөл
Тариалах талбай /га /
Нэгжийн ургац цн/га
Нийт ургац тн
Байцаа
2700.0
300.0
81 000.0
Лууван
1800.0
180.0
32 400.0
Шар манжин
1350.0
150.0
20 250.0
Хүр. манжин
270.0
120.0
3 240.0
Сонгино
1080.0
140.0
15 120.0
Сармис
180.0
100.0
1 800.0
Өргөст хэмх
900.0
200.0
18 000.0
Лооль
270.0
250.0
6 750.0
Бусад
450.0
150.0
6 750.0
БҮГД
9000.0
176.7
185 310.0
ТӨМСНИЙ ҮЙЛДВЭРЛЭЛ ХАНГАМЖ. 2012 ОН Бүс нутаг
Хүн ам мян.хүн
Үйлдвэрлэл тн
Хэрэгцээ тн.
Хангаж буй хувь
Баруун бүс
430.2
22148.0
20158.6
109.8
Хангайн бүс
581.5
22603.6
27248.3
82.9
Төвийн бүс
1537.4
175297.5
72040.6
243.3
Зүүн бүс
208.6
8598.4
9774.7
88.0
Улсын хэмжээнд
2757.7
242700.0
129222.2
188.0
ХҮНСНИЙ НОГООНЫ ҮЙЛДВЭРЛЭЛ, ХАНГАМЖ. 2012 ОН Бүс нутаг
Хүн ам мян.хүн
Үйлдвэрлэл тн
Хэрэгцээ тн.
Хангаж буй хувь
Баруун бүс /5 аймаг /
430.2
16333.0
25918.2
63.0
Хангайн бүс /6 аймаг /
581.5
13923.0
35033.6
39.7
Төвийн бүс /7 аймаг+ УБ/
1537.4
61932.3
92623.6
66.8
Зүүн бүс /3 аймаг /
208.6
4182.0
13963.9
29.9
Улсын хэмжээнд
2757.7
96370.3
170758.0
56.4
ХҮНСНИЙ НОГООНЫ ӨӨРИЙН ӨРТӨГ Э/З-ЫН ТООЦОО Х/нэгж
Байцаа
Манжин
Лууван
Сонгино
Дундаж
1 га-ын зардал
мян.төг
6173.7
3348.6
4126.2
4956.2
4651.7
Дундаж ургац
тн/га
30.0
15.0
18.0
14.0
19.25
1 тн-ы ө/өртөг
мян.төг
205.8
223.2
229.2
354.1
241.6
Фермер. ашиг 30%
мян.төг/тн
61.74
67.0
68.8
106.2
76.0
Намрын бөөн үнэ
мян.төг/тн
257.5
290.2
298.0
460.3
329.0
Ченжийн доод үнэ
мян.төг/тн
180.0
150.0
180.0
400.0
237.5
Зөрүү алдагдал
мян.төг/тн
-87.5
-140.2
-118.0
-60.3
-101.5
Ченжийн дээд үнэ
мян.төг/тн
300.0
400.0
400.0
600.0
425.0
Зөрүү ашиг
мян.төг/тн
42.5
109.8
102.0
139.7
96.0
Зардлын 10 %
мян.төг/га
617.3
334.8
412.6
495.6
465.1
Олгох урамшуулал
мян.төг/га
500.0
Олгох урамшуулал
мян.төг/тн
100.0
Төмс, хүнсний ногооны импортын хэмжээ, т
Төмс
80000
70143.7 63462.8
70000
49888.4 50000 40623.543598.1 40000 35884.1 20000
10000
40000 35000 30000
60000
30000
Хүнсний ногооны импортын хэмжээ, т
49762.49
25000
10000 8554.9 5959.3
3306.2
34.0
34523
25149
23094
20594
20521
18178 14940 14595 14359 10145 10480
18463
16241 10428 10477
15243
5744
5000 0 2008
2008 2009 2010 2011 2012 2013 Төмс, хүнсний ногооны импортын үнэ /мян. ам доллар/ Tөмс Хүнсни… 10992.5 12000
9666.3
10000
8436.5
7914.2
6726.7 5321.1 6000 5302.8
4000.0
2000.0 997.2
11.5
0
2010
2011
/мян. ам доллар
6000.0
3000.0
3021.6 1885.5 2011.6
2009
2012
2013
Хүнсний ногооны импортын үнэ
5000.0
8000
2000
Сонгино
15000
21964.1
34307
Байцаа
20000
0
4000
Үндэс үрт ногоо
Үндэс үрт ногоо
/
5201.6 5156.6
Байцаа Сонгино
3716.1 3617.0 2947.42843.5 2781.0 2982.9 2648.6 2640.4 2552.7 2187.11986.9 1861.1 1737.5 2039.4 1516.2
1000.0 641.3 0.0
2008 2009 2010 2011 2012 2013
2008
2009
2010
2011
2012
2013