De schakel januari-februari 2017

GC TEN NOEY

TUSSEN MENSEN, GEMEENSCHAPPEN EN CULTUREN

Nederlandstalig tweemaandelijks tijdschrift voor Sint-Joost-ten-Node, de Leopolds­wijk en de Noordoostwijk

1

JANUARI FEBRUARI 2017

TEN NOEY WENST U EEN BLINKEND 2017

COVER © POL VERVAEKE - FRAGMENT UIT FIRMAMENT (AANGESPOELDE SPULLEN/OBJETS NAUFRAGÉS)]

3

EDITO

Omdat beelden meer zeggen dan woorden

4-5 BINNENSHUIS Nieuwjaarsreceptie

ID ART 1210

Interverenigingenquiz Agnes Van Waeg

Theater Kamyon

6-7 UIT DE TIJD

De Konigingwijk - Le Quartier de La Reine

8 2

OVER DE VLOER

Marianne Hansé

9

WAT IS ER NIEUW IN MIJN OUDE SCHOOL?

De nieuwe speelplaatsen van Sint-Joost-aan-Zee

2017 januari fevruari

10 11

MENSEN VAN SINT-JOOST

Gene Thomas

DE BIB BELICHT

Umut Karakaya

12-13 AL WAT GROEIT pair Café

4 planten en hun industriële toepassingen

14-15 EROP UIT 16 KALENDER 16 COLOFON

MET DE STEUN VAN

Edito

OMDAT BEELDEN MEER ZEGGEN DAN WOORDEN

3 tekst P ol Vervaeke foto © P ol Vervaeke & Ziggy Vendemmia]

Zo was Aangespoelde Spullen, Het Magazijn, Open atelier, Apero/soep, de Expo.

BINNENSHUIS

NIEUWJAARSRECEPTIE

tekst Foto

Ten Noey nodigt u uit op zondag 15 januari vanaf 15u om het glas te hef-

Pol Vervaeke © Piet Ools

fen op het nieuwe jaar. U mag zich verwachten aan de vaste ingrediënten: een nieuwjaarsbrief, iets lekkers om te eten, iets lekkers om te drinken, muziek en goed gezelschap.

VOOR KINDEREN: ID ART 1210 4 2017

Taal doet spelen Van eind januari tot eind mei organiseert Ten Noey het

januari fevruari

project Taal doet spelen (werktitel). Kinderen van 6 tot 12 jaar gaan 15 namiddagen lang aan de slag in een atelier: dans, theater, fotografie,… Centraal in elk atelier staat het gesprek dat gevoerd wordt vanuit vragen. Elke vraag roept verschillende antwoorden op. En elk antwoord roept weer nieuwe vragen op.

Noem het dus gerust filosoferen. En waarover? Over onszelf: Hoe is het om kind te zijn? Is het anders om een jongen te zijn dan om een meisje te zijn? Wat is er anders? Zijn er volwassenen waar je naar op kijkt?

Hoe wil je later zelf zijn? Wil jij later kinderen? Wat is het voordeel van kind te zijn? Wat is het voordeel van volwassen zijn?

tekst Foto

Deze gesprekken geven ideeën om daarna aan de slag te gaan, te spelen. De beeldende groep zoekt uit hoe hij met materiaal vorm kan geven aan de ideeën uit

Pol Vervaeke © Lot Janssen

de gesprekken, de fotogroep doet dat met foto’s, de toneelgroep zet ze om in scènes,… En helemaal op het einde, na 15 weken praten, denken, spelen, maken laat elke groep zien waar hij mee bezig geweest is.

Alle info - uren, prijzen, precies programma,… - vindt u in de afzonderlijke flyer

Foto uit de dansworkshop Dit is ons huis - najaar 2016

INTERVERENIGINGENQUIZ AGNES VAN WAEG en beurs, sport, film, televisie, godsdiensten en kerken,

/ Brussel-Leopolds-

Vlaamse beweging, musea en ontspanning.

wijk organiseert

Alle verenigingen kunnen aan deze interverenigingenquiz

weer de “Interver-

deelnemen. Er worden zo een 10 tot 12-tal deelnemende

enigingenquiz Agnes

groepen verwacht. Elke groep bestaat uit maximum zes

van Waeg”. Dit als

deelnemers.

huldebetoon aan

Voor deze interverenigingenquiz kan er ook een ge-

wijlen mevrouw Agnes van Waeg – Borginon (+ Leuven 7

legenheidsvereniging samengesteld worden met een

december 2002) die de geestelijke moeder is van deze in-

ludieke naam.

terverenigingenquiz. Zij was ook gedurende 32 jaar de ac-

Alle verenigingen en/of gelegenheidsverenigingen zijn

tieve voorzitter van het Davidsfonds Sint-Joost – Brussel.

uitgenodigd om aan deze interverenigingenquiz deel te

In deze interverenigingenquiz worden er geen dubbel-

nemen met één of meerdere groepen (maximum ZES

zinnige vragen gesteld. Het is een quiz met vragen over

personen per groep).

algemene kennis, waaronder : actualiteit, geschiedenis,

Om praktische redenen vraagt men om de deelname van

literatuur, muziek, kunst, architectuur, wetenschappen,

uw vereniging te bevestigen via jos.laporte@skynet.be of

Brussel, Vlaanderen, België, Europa, Belgische politiek,

0477 608 809.

buitenlandse politiek, aardrijkskunde, natuur, eten en

THEATER: KAMYON Kamyon is een theatervoorstelling voor kinderen vanaf 8 jaar waarin een verhaal verteld wordt gebaseerd op getuigenissen van een Syrische en Iraanse vluchteling. De voorstelling ging vorig jaar in première in Istanbul en zwierf al door heel Europa.

Nu komt ze ook in verschillende wijken van Brussel, waaronder ook vlakbij Sint-Joost-ten-Node, als schoolvoorstelling, maar ook als vrije voorstelling. Cultuurcentrum Brussel is co-organisator van deze Brusselse tournée.

Houten bankjes in de laadbak van een vrachtwagen. Dat is de eenvoudige arena voor Kamyon. Een klein meisje vertelt hoe ze in zo’n vrachtwagen met haar moeder door Europa reist, op de vlucht voor de waanzin. Op zoek naar een veilige thuis, een beter leven.

Station Josaphat, Gustave Latinislaan 152, 1030 Schaarbeek Woensdag 25 januari 2017 om 15u (Turks) en om 18u (Nederlands) Organisatie ism La Compagnie des Nouveaux Disparus en De Kriekelaar Tickets: via www.kvs.be

Pol Vervaeke © Piet Ools

keuken, Belgische bieren, wiskunde, economie, financiën

Sint-Joost-ten-Node

tekst Foto

Het Davidsfonds

5

UIT DE TIJD

DE KONIGINWIJK LE QUARTIER DE LA REINE tekst Jos Laporte foto © Ziggy Vendemmia

6 2017 januari fevruari

Wie kent in Sint-Joost-ten-Node de “Ko-

Leuvensesteenweg (vertrekkende aan de kerk, richting

ninginwijk” of le “Quartier de la Reine”?

Madouplein), Scailquinstraat, Sterrenkundelaan, de

Niemand! Deze wijk bevindt zich aan de Leuvense-

Beriotstraat, Sint-Alphonsiusstraat, Sint-Jooststraat,

steenweg (vertrekkende aan de kerk, richting Madou-

tot aan de kerk. Deze wijk omvat het vroegere domein

plein), Scailquinstraat, Sterrenkundelaan, de Beriot-

van Karel de Croÿ. Dit gebied kende achtereenvolgens

straat, Sint-Alphonsiusstraat, Sint-Jooststraat, tot

andere eigenaars en bleef gedurende eeuwen groten-

aan de kerk. Deze wijk omvat het vroegere domein

deels ongewijzigd: warmoestuinen en velden. In 1838

van Karel de Croÿ. Dit gebied kende achtereenvolgens

begon het gemeentebestuur met het aanleggen van

andere eigenaars en bleef gedurende eeuwen groten-

nieuwe straten. Kort na 1830 stond het gevoel van

deels ongewijzigd: warmoestuinen en velden. In 1838

het Belgische patriotisme zeer hoog. Straatnamen als

begon het gemeentebestuur met het aanleggen van

Saksen-Coburgstraat en Regentiestraat (regentschap

nieuwe straten. Kort na 1830 stond het gevoel van

van Baron Erasme Surlet de Chokier) verwijzen naar

het Belgische patriotisme zeer hoog. Straatnamen als

het jonge België en de nieuwe wijk kreeg de naam “Ko-

Saksen-Coburgstraat en Regentiestraat (regentschap

ninginwijk” – “Quartier de la Reine”, verwijzend naar de

van Baron Erasme Surlet de Chokier) verwijzen naar

eerste Belgische koningin Louise-Marie. Tot de “Konin-

het jonge België en de nieuwe wijk kreeg de naam “Ko-

ginwijk” behoren verder Amedée Lynenstraat, Karel VI

ninginwijk” – “Quartier de la Reine”, verwijzend naar de

straat, de Beriotstraat, alsook de verdwenen “Impasse

eerste Belgische koningin Louise-Marie. Tot de “Konin-

du Lothaire”, een doodlopend straatje dat uitgaf op de

ginwijk” behoren verder Amedée Lynenstraat, Karel VI

Scailquinstraat.

straat, de Beriotstraat, alsook de verdwenen “Impasse du Lothaire”, een doodlopend straatje dat uitgaf op de

Begin 19de eeuw begon de maatschappij zich beter

Scailquinstraat.

te organiseren. De Brusselse stadspoorten en stadswallen werden afgebroken en de dorpen grenzende

Begin 19de eeuw begon de maatschappij zich beter te

aan Brussel begonnen zich te ontwikkelen. De stads-

organiseren. De Brusselse stadspoorten en stadswal-

boulevards kregen vorm. Een eerste urbanisatie te

len werden afgebroken en de dorpen gr Wie kent in

Sint-Joost-ten-Node, nog tijdens de Nederlandse pe-

Sint-Joost-ten-Node de “Koninginwijk” of le “Quartier

riode, was het doortrekken van de Koningsstraat naar

de la Reine”? Niemand! Deze wijk bevindt zich aan de

Schaarbeek. Het dorpscentrum (omgeving van het

Amedée Lynenstraat, genomen van op de hoek van de Sint-Jooststraat en Hoevestraat. Op ongeveer de plaats van de sociale woningen stond destijds het "Hof van Plaisantie" van Karel de Croÿ.

huidige Sint-Joostplein) behield zijn landelijk karakter tot 1865. Een schilderij in de raadzaal van het gemeentehuis geeft een beeld rond 1863. Rond 1833 werd de Grensstraat en haar zijstraten stilaan bebouwd.

KAREL VI STRAAT (AMEDEE LYNENSTRAAT) De straten met de warmoesvelden tussen de Leuvensesteenweg en de Processiestraat (nu Sint-Alfonsiusstraat), het vroegere domein van Karel de Croÿ, werden rond 1838 aangelegd. De Karel VI straat (vader van keizerin Maria-Theresia), die later veranderde in Amedée Lynenstraat werd aangelegd, in de vorm van een winkelhaak met de huidige Karel VI straat. De Amedée Lynenstraat werd in 1939 doorgetrokken tot

Gemeentestraat, met het gemeenschapscentrum Ten Noey op nummer 25

aan de Sint-Jooststraat, tegenover de Hoevestraat.

REGENTIESTRAAT (GEMEENTESTRAAT)

De Bekker en weduwe Stevens. Het nieuwe gemeen-

De Regentiestraat (regentschap van regent Baron

tehuis werd gebouwd op de hoek van de Saksen-

Erasme Surlet de Chokier), later de Gemeentestraat

Coburgstraat en de Gemeentestraat naar de plan-

werd aangelegd tot aan de Sint-Jooststraat. Op num-

nen van architect Louis Spaak (Brussel 1804 – 1893),

mer 14 woonde tot 1890 Mgr. Désiré De Haerne (Ieper

overgrootvader van minister Paul-Henri Spaak, voor

1804 – Sint-Joost-ten-Node 1890), priester en volks-

de som van 20.850 frank. Een gedenkplaat werd in

vertegenwoordiger. Op nummer 25 bevindt zich het

de gevel aangebracht met volgende tekst “Erigée en

“Gemeenschapscentrum Ten Noey”, open huis voor

1839, sous l’administration communale Urbain Verbist,

iedereen. In de jaren zestig van de 19de eeuw woonde

bourgmestre, Léon Kindt-Van Assche, secrétaire”. De

hier Baron Josika Miklos, een Hongaarse banneling.

nieuwe raadzaal werd in gebruik genomen op 3 juli 1840. In 1868 besloot de gemeenteraad om het huis

SAKSEN-COBURGSTRAAT

van Charles de Beriot aan te kopen en het om te vor-

De centrale as werd de Saksen-Coburgsstraat, verwij-

men tot nieuw gemeentehuis. Het oude gemeentehuis

zende naar de eerste koning der Belgen, Leopold I, ter-

deed later dienst als “Ecole Henri Frick” en de gronden

wijl de wijk naar de eerste koningin Louise-Marie werd

aan de Amedée Lynenstraat bleven braakliggend tot

genoemd.

de bouw van de “Goedkope woningen van Sint-Joostten-Node” (sociale woningen) in de jaren zestig van de

KLEIN DORPSTRAAT (de Beriotstraat

20ste eeuw.

Vanaf de Saksen-Coburgstraat kwam er een doodlopende straat, bergop, naar de huidige Sterrenkunde-

STEVENSHOEVE

laan en kreeg de naam “Kleine dorpstraat” – “Rue du

De familie Stevens was eigenaar van de gronden van

Petit Village”, die in 1849 werd doorgetrokken naar

het vroegere domein de Croÿ. Gebouwen van de oude

de Sterrenkundelaan, met de nieuwe naam de Beriot-

hoeve bevonden zich in de Sint-Jooststraat (kort aan

straat.

de hoek met de Gemeentestraat) en gingen onder de slopershamer in 1862.

GEMEENTEHUIS Het gemeentebestuur moest zich organiseren en de

De naam “Koninginwijk” is niet lang in gebruik geweest Jos Laporte.

gemeente voorzien van een gemeentehuis voor een goed bestuur. Het gemeentestuur huurde een huis voor haar administratie en diensten. Op 10 februari 1837 besloten zij een nieuw huis te huren, “plus covenable que celui existant”. Maar ook dit gemeentehuis voldeed niet meer aan de verwachtingen. Op 15 oktober 1838 besliste de gemeenteraad om een nieuw gemeentehuis te bouwen op de gronden van

GERAADPLEEGDE WERKEN Bulletin Communal, 1830-1840.

Eugène VAN BEMMEL, Histoire de Saint-Josse-ten-Noode et de Schaerbeeck, Saint-Josse-te-Noode, 1869, pp. 170-171.

José CAMBY, Saint-Josse-ten-Noode dans le passé, Saint-Josse-ten-Noode, 1952.

Yvonne du JACQUIER, Saint-Josse-ten-Noode au temps des équipages, pp. 11-20.

7

OVER DE VLOER Hansé naam

ken. In de wereld van het spektakel komen dans, mu-

Marianne voornaam

maar gerust een duizendpoot. Let wel: een duizendnu eenmaal niet alles tegelijk en zo kan een duizend-

64 leeftijd

dat werkt soms verlammend.”

Sint-Joost-ten-Node gemeente tekst en fotobewerking © Ziggy Vendemmia

2017

poot heeft zijn poten niet altijd onder controle! Ik kan

V geslacht

40 schoenmaat

8

ziek en beeldende kunsten voor mij samen. Noem mij

poot ook geen duizend verschillende richtingen uit en Ten Noey wordt nu al maanden gegalafroniseerd, maar wat is eigenlijk hét profiel van dé Galafronist “Voor mij is dat iemand die tot alles bereid is, die een beetje zot is en die avonturen tot op het bot wil beleven. Creëren én mekaar voortdurend stimuleren

januari fevruari

België (Etterbeek) land van oorsprong

tot creëren, bezoekers inbegrepen, kan ons zodanig

Frans taal van het interview

veau, maar wat we er mee bereiken is o zo verrijkend!

uitputten tot op een soms griezelig verschroeiend niHet plezier van bij elke nieuwe creatie weer van nul te moeten beginnen: héérlijk!”

23 november 2016 datum

Mijn collega’s en ik staan te kijken van hoe snel jullie rommel verwerken tot grappig uitziende sculpturen. Hoe gaan jullie eigenlijk te werk?

Marianne, ik zie jouw als la grande

“Weet je, ik had dit echt nodig. Als afwisseling met

gueule bij Théâtre de Galafronie, maar

de theaterwereld bedoel ik. Een theatervoorstel-

dat komt omdat je het volgens mij goed

ling ontwikkelen van A tot Z is een lang en moeizaam

kan uitleggen. Ik bedoel maar: wat is

proces, waar je makkelijk drie jaar aan spendeert, per

‘Galafronie’?

voorstelling. Maar dit? We komen jullie Galerij binnen,

“Het woord Galafronie is een verzinsel. Het gaat om

waar uiterst sympathieke buurtbewoners soms de

een utopisch koninkrijk waar we onze creativiteit col-

meest ónwaarschijnlijke voorwerpen hebben achter-

lectief in kunnen botvieren. Didier De Neck, Jean De-

gelaten. Spontaan volgen wij dan ons instinct...en

befve en ik vormen het fundament van Théâtre de Ga-

bam! de directe aanpak: Zo bevrijdend!”

lafronie dat we hebben opgericht in 1978 en voltallig zijn we met zeven personen, maar niemand bij ons is

Ben je tevreden over ons project Aangespoelde Spullen/Objets Naufragés?

écht baas: beslissingen nemen we gezamenlijk. Aan het

“Voor ons was het een kans om eens iets in onze

project Aangespoelde Spullen werkten we met z’n vij-

buurt te doen. Rommel in mijn eigen buurt verzame-

ven: Ditte en haar vader Herman, Guy, Maria... en ik.”

len, stel je voor: gewéldig vond ik dat! Het mag gek

Op galafronie.be lees ik dat je als

klinken, maar op die manier leerde ik mijn buurt beter

kunstenaar werd gevormd door dans,

kennen, al woon ik hier al sinds 1980. Ik geef toe: het

muziek en theater, maar: Hoe rijm je

kost inspanning om op de markt mensen te mobilise-

andermans objecten vertimmeren met de

ren, maar ik was aangenaam verrast door de open-

essentie van Galafronologie?

heid van de mensen.”

“Ik kan niet kiezen, dus kies ik alles! Ik voel de noodzaak om te creëren. Niemand van ons heeft een theaterdiploma, maar ik heb het altijd met veel en volle goesting gedaan. Al een twaalftal jaren ondertussen zorg ik voor decors en kostumering van theaterstuk-

WAT IS ER NIEUW IN MIJN OUDE SCHOOL?

De plannen worden getekend. Daarna is het wachten

beide speelplaatsen. Kinderen brengen heel wat tijd

op de goedkeuring. De werken zouden in september

door op de speelplaats. Daarom is het belangrijk dat

volgend jaar van start gaan. Ik maak even een korte

ze er graag zijn. De meeste kinderen spelen te weinig

beschrijving van hoe de plannen er nu uitzien: op de

op de speelplaats, en er ontstaat te vaak ruzie. Daar

kleuterspeelplaats komen een boomhut en twee

gaan ze in SJAZ iets aan doen. Er komt een nieuwe

huisjes, en het muurtje rond de zandbak wordt

speelplaats! Eentje waar iedereen kan spelen en waar

versierd met mozaïek. Verder ook: heuveltjes, een

veel groen is, maar waar er ook gezellige plekjes zijn.

glijbaan, hagen, een doe-muur en nog veel meer! Op

De visie luidt dan ook ‘groen, spel en rust’! De subsidies

de speelplaats van de lagere school gaat er nóg meer

van de VGC kwamen dan ook als geroepen.

Nieuwe speelplaats

Er werd aan de leerlingen, ouders en leerkrachten gevraagd wat er beter kon op de speelplaatsen, en wat nu al goed is.

De tuin was al zeker een pluspunt, en de speelplaats van de kleuters wordt steeds beter om er te fietsen.

Het oploshuisje, waar leerlingen hun problemen zelfstandig kunnen oplossen, vond iedereen ook heel positief. Er zijn echter ook negatieve

veranderen. Ze gaan de trap vervangen door een

kanten zoals te veel beton, toiletten zonder ramen, niet

glijbaan, en ook een groot klimparcours uitbouwen.

genoeg banken, geen groen, geen bloemen, … Maar

Verschillende huisjes, meer planten, leuke banken … Er

daar komt binnenkort duidelijk verandering in.

komt zelfs een podium (met muziekinstallatie!) en een beter afgezonderd voetbalveld.

Verder werd de kinderen gevraagd hoe hun droomspeelplaats er zou uitzien. Antwoorden waren

Het wordt hoe dan ook fantastisch, en de leerlingen

onder andere: rustige hoekjes en meer planten, bloemen,

gaan elke dag zonder twijfel enorm uitkijken naar de

bomen, struiken, … De plannen voor de vernieuwde

speeltijd! Zo’n droomspeelplaats zou ik ook wel graag

speelplaatsen werden bedacht door het poetspersoneel,

hebben! Spijtig dat ik dat niet meer meemaak. :-)

de mensen van IBO-De Buiteling, de leerlingen,

Tot de volgende keer voor meer nieuws uit mijn oude

leerkrachten en enkele enthousiaste ouders. De

school!

organisatie Walala heeft hen daarbij ook goed geholpen.

Elin Kerckhoven © Lotte De Caluwe

Onze gemeenteschool SJAZ heeft grote plannen met

tekst foto

NIEUWE SPEELPLAATSEN VAN SINT-JOOST-AAN-ZEE

9

MENSEN VAN SINT-JOOST

TALENT UIT/IN SINT-JOOST Tekst + foto © Katleen Willems

10 2017

Wist je dat Gene Thomas, één van de

het Frans, misschien ook een Brussels trekje’.

bekendste singer-songwriters van

Weer die glimlach.

het Nederlandstalige lied, geboren

Aan Rogier hing hij rond met vrienden en regelmatig

is in Sint-Joost-ten-Node?

zakten ze af naar de filmzaal ‘de Eldorado’, met z’n

Jawel, op de identiteitskaart van Gene Thomas prijkt

prachtige gebeeldhouwde zaal.

de naam van onze gemeente: Sint-Joost-ten-Node.

Ook toen hij z’n eerste job bij Distrigaz had, bleef hij

Gene – toen nog Gunther - werd vierenveertig jaar

de bus nemen. Aan de halte bij de Botanique stapte

geleden geboren in een ziekenhuis in Sint-Joost. ‘Ik

hij altijd over op de metro. Ondertussen is hij al meer

januari fevruari

heb al eens een andere naam horen waaien’ zegt hij

dan 20 jaar voltijds bezig als artiest, zanger en pre-

glimlachend ‘Saint-Josse-de-la-misère’. Node, noden

sentator. Maar toch, die ervaring, die reisweg, die

en bij uitbreiding ‘misère’… het zou kunnen klop-

geur van hotdogs en wafels in de metro, die blijft hem

pen. De velden en akkers in de omgeving zouden erg

nog steeds bij.

zanderig zijn geweest en de oogst was vaak mager.

Daarom dat de hulp van Sint-Joost werd afgeroepen,

Brussel zit in zijn hart. Dat vertaalt zich ook in een song

ter bescherming van het veld... Vandaar dus de naam

op zijn laatste album ‘Warme Wintersongs’. Een al-

Nude, Noede, Node.

bum met 12 liedjes die allemaal een warm gevoel uitstralen, om de koude wintermaanden te overbruggen.

De jonge Gene bracht het meeste van zijn tijd door in

Een positief album met hoop en veel emoties en liedjes

de buurt van Sint-Joost. Hij woonde met zijn familie

recht uit z’n hart. Het nummer ‘Zonder Oorlog en Ge-

in Evere, in een zijstraat van de Haachtsesteenweg

weld’ schreef hij naar aanleiding van de aanslagen in

en verhuisde nadien naar Diegem en nog later naar

Parijs en Brussel. Het zou allemaal anders mogen van

Steenokkerzeel en Melsbroek.

hem. Al dat geweld, wat bereik je ermee?

Maar een echte Brusselaar is hij wèl. ’t Stad, voor

Hij noemt zichzelf positief, en dankbaar. Want dat we

hem is dat Brussel. Hij werd opgevoed in het Neder-

het goed hebben, dat vergeten we soms. Zijn eerste

lands maar met een rasechte Fransman als grootva-

les in het leven is ‘dank u’ zeggen voor wat je als mens

der, sprak hij al snel beide

overkomt. ‘Merci’ is dan ook de titel van een nummer

landstalen met evenveel

op zijn laatste album. Gene Thomas vindt feestdagen

gemak. Met vrienden van

zoals Kerst en Nieuw heel belangrijk. De maatschappij

vroeger spreekt hij trou-

is al vluchtig genoeg, maar die dagen verplichten ons

wens nog steeds Frans

nog even om stil te staan en ‘dank u’ te zeggen.

en Nederlands door elkaar.

Wie is Gene Thomas?

Gene thomas vormde in de jaren negentig de dance-

Hij heeft warme herin-

groep X-Session en begon zijn solo-carrière in 2002.

neringen aan de busrit-

Liedjes maken in zijn eigen moedertaal, het Neder-

ten over de Chaussée

lands, was vanaf toen voor hem de grote uitdaging.

d’Haecht, dwars door-

In 2003 had hij z’n allereerste grote hit met ‘Voor

heen heel Sint-Joost,

haar’, een liefdeslied voor zijn echtgenote Kristel Ver-

met als eindbestemming

beke, ex-K3. Vanaf toen siert hij regelmatig de hitlijs-

Place Roger. ‘Straatna-

ten van de Vlaamse Top 50.

men zeg ik consequent in

DE BOEKENBENDE

tekst en foto © Simon Vandersmissen

DE BIB BELICHT

Dit voorjaar loopt in Sint-Joost-aan-Zee een nieuw traject van de Boekenbende aan Huis. Bib Joske schakelt hiervoor studenten uit de lerarenopleiding van de Odisee hogeschool in. Zij gaan thuis voorlezen bij kinderen uit het eerste leerjaar. De nadruk ligt niet op het schoolse, maar op leesplezier: een uurtje lezen is prettig, spannend en doet dromen. Kinderen ontdekken wat verhalen kunnen betekenen, en het Nederlands is een taal die je buiten de school kan gebruiken!

We werken ook samen met de school De Buurt voor

soms zijn er moeilijke woorden. Dan gebruik ik Google

een Boekenbende met vrijwilligers uit verschillende

Traduction. Buiten de school kan ik de taal wel weinig

richtingen van Odisee. En dit jaar viert de Boekenbende

spreken. Eigenlijk enkel met een neef en nicht. Frans

z’n twintigste verjaardag. Op 12 mei komt er een groot

wil ik ook graag goed leren spreken.”

feest in GC de Kriekelaar in Schaarbeek – want het pro-

En nu neem je je broer Ugur-can

ject bestaat in verschillende Brusselse gemeenten. Heb

mee naar de bib. Denk je dat hij ooit

je ooit meegedaan als voorlezer of als gezin? Kom dan

zoveel zal kunnen lezen als jij?

mee vieren! Umut Karakaya uit het zesde leerjaar van

“Ja, maar hij kijkt vooral naar de prentjes. Da’s niet

Sint-Joost-aan-Zee was een van de eerste Boekenben-

echt lezen!”

dekinderen in Sint-Joost. En is sindsdien een groot le-

Wat vind je trouwens het leukste

zer. We polsten naar zijn ervaringen:

aan de bibliotheek?

Dag Umut! Ik zie je elke woensdag in

“Je kan zoveel boeken gratis meenemen! En het is de eni-

de bibliotheek en je neemt telkens

ge plek waar ik mijn vrienden kan zien buiten de school.”

een grote stapel boeken mee naar huis. Is er van al die boeken één dat

Wil je zelf deze ervaring meemaken? Er bestaat ook een

elk van je klasgenoten zou moeten

Boekenbende voor vrijwilligers. Je gaat dan tien maal

lezen?

thuis voorlezen, en bezoekt ter afsluiting het slotfeest

“Ja, het boek Overleven in de wildernis, van Gary Paul-

in de bib, met je gastgezin. Het project bestaat op dit

sen. Het is een spannend boek dat je bang maakt. Een

moment in de bibliotheken van Koekelberg, Sint-Lam-

vliegtuig crasht en de piloot sterft. Een jongen vindt het

brechts-Woluwe en Ukkel, en loopt in de herfst / winter.

vliegtuig en ook ... het skelet van de piloot. Griezelig!”

Meer info hierover vind je op deze pagina:

Welke verhalen heeft je voorlezer

http://www.boekenbende.be/nieuws/voorlezers-ge-

verteld?

zocht-voor-boekenbende-extra Facebook.com/bibJoske

“Ik herinner me een boek over een jongen die een pi-

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief via http://www.sint-

raat tegenkomt. Maar hij is geen echte piraat, wel ie-

joost-ten-node.bibliotheek.be

mand die zomaar wat verhaaltjes verzint.”

Hou de website ook in het oog voor komende ateliers

Lazen jullie dan enkel boeken?

en vertellingen.

“Nee, we speelden ook spelletjes. En als we flink gele-

Op zaterdagen om 11u kan je in de bib terecht voor

zen hadden, mocht ik de spelletjes houden.”

een voorleeshalfuurtje.

Is het dankzij de Boekenbende dat je nu zo graag leest?

“Ja, want vroeger hield ik niet van lezen.”

En vind je het Nederlands een mooie

Het programma van de gezinsdag in bib Joske vindt u op

taal?

de website: www.sint-joost-ten-node.bibliotheek.be

“Het Nederlands is even mooi als het Turks, maar

Grensstraat 2, 1210 SJTN

11

AL WAT Tekst Eva Van Velzen

REPAIR CAFÉ Sinds enige tijd vindt er iedere woens-

Wat is een geefkast?

dagavond van de maand (van 18u tot

Een geefkast is een kast waarin je spullen met elkaar

21u) een REpair Café plaats in de Liede-

kan delen. In een kast die op een duidelijke plaats

kerkestraat 71.

staat in jouw bedrijf, organisatie, school, buurt,... kan je vrij spullen plaatsen en meenemen. Het is een

12 2017

Een Repair Cafe? Wat is dat?

eenvoudige en toegankelijke manier om ongebruikte

Repair Cafés zijn gratis, toegankelijke bijeenkomsten,

spullen weg te geven aan anderen. Maar wat geef je

waarbij buurtgenoten elkaar op vrijwillige basis hel-

dan weg? In een geefkast kan je een breed gamma aan

pen bij het herstellen van allerhande voorwerpen.

spullen plaatsen: een boek, dvd, kledij, kaarsen, lamp,...

Kort samengevat: alle spullen die je zelf niet meer nodig

januari fevruari

Wat voor voorwerpen?

hebt, maar die iemand anders wel kan gebruiken.

Bijvoorbeeld fietsen, stofzuigers, koffieapparaten, lampen, stekkers, speelgoed, kleding, in sommige Repair

Materialen

Café worden ook computers en telefoons hersteld.

Veel van onze spullen worden gemaakt van materia-

Je kan dus heel vaak terecht met spullen waarvan de

len en grondstoffen die eindig zijn.

reparatie tegenwoordig soms duurder is dan de aan-

Zoals aardolie en (metaal)erts. Van aardolie wordt

schaf van een nieuw exemplaar.

plastic gemaakt. Metaalerts wordt gebruikt om ijzer

Voor de meeste spullen worden kostbare grondstoffen

te maken. Er zijn ook veel grondstoffen die niet eindig

gebruikt. Grondstoffen die eindig zijn. We kunnen dus

zijn, maar plantaardig, Kaatje vertelt je er meer over.

niet doorgaan met het weggooien en steeds nieuw ko-

Om te voorkomen dat de spullen die gemaakt wor-

pen van spullen. Een Repair Café kan een beetje helpen

den niet in de natuur terecht komen is recyclage

bij het verlengen van de levensduur van je voorwerp.

enorm belangrijk.

Heb je nog iets liggen dat je niet meer kan gebruiken omdat er iets stuk aan is? Ga eens langs bij het Repair

Wat is Recyclage?

Café in de Liedekerkestraat 71, iedere 3e woensdag-

Het project Aangespoelde Spullen is een vorm van

avond van de maand van 18u tot 21u. Direct een gele-

recyclage. Van een afgedankt voorwerp wordt een

genheid om buurtbewoners te ontmoeten.

kunstwerk gemaakt. Geweldige creaties zijn er uit voort gekomen.

Geefkast

Fostplus zegt ook: “Materialen recycleren is bijna

Veel van ons hebben thuis spullen liggen die ze niet

altijd beter voor het milieu dan de ontginning van

meer gebruiken maar die nog wel bruikbaar zijn. Wat

nieuwe grondstoffen. Door te recycleren besparen

doe je er dan mee?

we heel wat energie, en vermijden we de uitstoot van schadelijke stoffen, gaan we de opwarming van de

1. In de kast laten liggen (waardoor het ruimte inneemt).

aarde tegen en verbeteren we de luchtkwaliteit.”

Zo kan er van 27 petflessen een fleecetrui gemaakt

2. Weggeven aan familie of vrienden.

worden, van 19.000 conservenblikjes een auto, van

3. Te koop/te geef aanbieden op FB (voor een goed

670 drankblikjes een fiets, van 1 drankkarton een eier-

doel).

4. Of je start een geefkastje voor je huis of in Ten Noey

doos en van oudpapier heel veel opbergdozen.

Sorteren en recycleren is en blijft dus heel belangrijk!

Bronvermelding: voor het Repair Cafe > www.repairtogether.be voor de geefkast > www.simplifylife.be voor recyclage> www.fostplus.be

Vlas: In de Leiestreek wordt tot 12 000 ha vlas gezaaid en verwerkt tot kleding en huishoudlinnen. Nieuwe toepassingen worden gezocht om meer afzetmogelijkheden te vinden. De KU Leuven en de Vlaamse vlasvezelindustrie doen onderzoek naar de ontwikkeling van vlasvezel als composietmateriaal ter versterking van kunststoffen die onder meer gebruikt worden in de sport -, luchtvaart- en auto - industrie. De grootste troef is dat vlas heel sterk is, groot nadeel is dat het eerst naar China gaat om te bewerken.

Hennep:In de provincie Groningen verwerkt men hennep die geteeld wordt in aangrenzend Duits gebied. Hennep in zijn ruwe vorm strooit men als bodembedekking in dierenhokken. Hennepvezel werd vooral vroeger gebruikt als afdichting voor waterleidingen met schroefdraad. Henneptouw is erg sterk en gebruikt men zowel in de landbouw als voor het maken van zeilen voor schepen. Ook in bepaalde papiersoorten zit hennepvezel. Tot de Tweede Wereldoorlog was hennep een belangrijke vezel voor het maken van kledij wat nu opnieuw het geval is. De houtachtige delen van de

13 © ziggy vendemmia

Kaatje Van Hemelrijck © Ziggy Vendemmia

4 PLANTEN EN HUN INDUSTRIËLE TOEPASSINGEN

plant worden in combinatie met kalk gebruikt in de woningbouw. Groot voordeel is dat het materiaal een goede thermische massa heeft in combinatie met een goede warmte geleidingsfactor. Het wordt verwerkt in materialen voor spouwisolatie.

Japanse duizendknoop:Deze plant heeft een enorme groeikracht, woekert en is haast onuitroeibaar eens hij ergens groeit. De stengels worden gebruikt in de bloemsierkunst. Jonge scheuten kunnen gegeten worden, ze smaken naar rabarber. De plant zou ook gebruikt worden ter bestrijding van de ziekte van Lyme. Zelf is de plant met gif niet weg te krijgen maar krijgt zelf wel gif weg! Door de gedroogde plant te malen en te mengen met caseïne (melkeiwit), kan de materie geperst worden tot vezelplaat.

Vervolgens kunnen er klassieke hout- en laserbewerkingen op toegepast worden. Dit resultaat, Knotplex genaamd, is uitgewerkt door Henri Goeminne in samenwerking met Timelab. (eindwerk Hogeschool West-Vlaanderen).

Bamboe: Bamboe is de algemene benaming voor ongeveer 1000 soorten houtige grassen. De meeste afkomstig van Zuidoost - Azië. Na 5 jaar zijn de stengels voldoende verhout om er huizen te kunnen mee bouwen. Dat gebeurt dan ook al eeuwen. Toegepast wetenschappelijk onderzoek heeft de mogelijkheden verruimt, zo kan men met dezelfde hoeveelheid meer bouwen en worden de constructies veiliger. Deze woningen doorstaan aardbevingen en tropische stormen en zijn beperkt in bouwkost. Costa Rica is daar een goed voorbeeld van. Bamboe groeit voortdurend, er is geen kaalslag mogelijk zoals bij bomen. De berekening: een plantage van 70 ha volstaat om elk jaar 1000 huizen te bouwen. Zouden deze huizen van hout worden gebouwd, dan moest elk jaar 600 ha bos worden gekapt, inclusief 50 ha regenwoud.

Vloeren in bamboe zijn al vlot te verkrijgen. Het dak van de luchthaven van Madrid is van bamboe gemaakt. Er bestaat fair-trade kledij van bamboe die op dezelfde manier gebruikt wordt als katoen. Modehuizen zijn zich daar nog niet van bewust. Gebruik van bamboe in de papierindustrie in Azië levert papier van hoge kwaliteit.

© ziggy vendemmia

tekst foto

GROEIT

FEMMA SINT-JOOST – BRUSSEL N.O. GREVELINGENSTRAAT 20 1000 BRUSSEL OPEN DEUR Voor wie zin heeft in een gezellige babbel en een kopje koffie. En voor wie meer wil weten over de activiteiten van dinsdagen 3 en 31 januari en op dinsdag 28 februari.

INFOSESSIE KRITISCH EN GEZOND

14 2017

INTERVERENIGINGENQUIZ Daar doen we aan mee op vrijdag 17 februari om 19u30 in Ten Noey.

Wil je de groep van Femma versterken? Geef dan een seintje aan Georgine Engelen via 02 230 44 03 of georgineengelen@skynet.be

BOWLING Op zondag 19 februari gaan we Bowlen, samen met Sport-voor-Allen.

Afspraak om 14u30u aan de bowlingzaal “Crosly” in de Keizerlaan 36, 1000 Brussel of om 14u aan ons lokaal.

OKRA – trefpunt Sint-Joost-ten-Node GREVELINGENSTRAAT 20, 1000 BRUSSEL

SAMEN KOKEN Vinden jullie het ook niet altijd even gezellig om elke dag je eigen potje te moeten koken? Daarvoor hebben we een oplossing. Eénmaal in de maand koken we samen en maken een lekker driegangenmenu klaar.

We beginnen er aan om 10u. Iedereen steekt op één of andere manier de handen uit de mouwen: groenten schoonmaken, aan de kookpot staan, opdienen of afwassen. Gezelligheid is troef en het eten smaakt nog eens zo lekker. Een goede gelegenheid om ander mensen te ontmoeten en misschien nog een tip op te steken om het thuis eens uit te proberen.

De kosten worden onder de deelnemers verdeeld.

Alle 55-plussers, man of vrouw, zijn welkom op dinsdag 10 januari en op dinsdag 14 februari. Inschrijven is wel noodzakelijk via Malou MoureauVanderstappen: 02 736 33 93.

Sint-Joost en Brussel Noord-Oost Bowling in Crosly Keizerlaan 36 1000 Brussel (nabij Centraal Station) Zondag 19 februari 2017 vanaf 14u30 Een organisatie van Sport-Voor-Allen St-Joost in samenwerking met FeMma, Leden van SVA, FeMmA, GSF en Gezindsbond: € 9 voor twee partijen.

Niet-leden betalen € 10.

(Huur van de schoenen is in de prijs inbegrepen) Meer info en inschrijven via Relinda Vanderstraeten: 0477 381 614 of sport_voor_allen@yahoo.com vóór 15 februari 2017.

Viering 90 jaar Davidsfonds Sint-Joostten-Node/Brussel Leopoldswijk Op zondag 16 oktober vierde het Davidsfonds Sint-Joost-ten-Node/Brussel Leopoldswijk feest. De afdeling werd opgericht in december 1926 en viert dus dit werkjaar zijn 90jarig bestaan. Deze feestdag werd ingezet met een misviering in de crypte van de Sint-Joostkerk.

De crypte was goed gevuld (er waren zelfs stoelen tekort) en de viering werd voorgegaan door onze oud-proost Jozef Buyens, speciaal voor de gelegenheid uit Izegem gekomen. Nadien verplaatste het hele gezelschap zich naar Amazone in de Middaglijnstraat voor een receptie en een feestmaal. De receptie werd ook bijgewoond door staatssecretaris Bianca Debaets en Brussels parlementslid Johan Vandendriessche. Na een korte feestrede door voorzitter Jos Laporte hielden ook zij een korte lofrede. Het feestmaal (champignonroomsoep en ragout van everzwijn met appeltjes) werd door iedereen gesmaakt en verliep in een gezellige sfeer. Er waren 36 personen naar het feest gekomen. Ook tijdens het feestmaal spraken nog enkele personen een korte feestrede uit: de directrice van Amazone, mevrouw de senator Brigitte Grouwels en mevrouw Bea Meulemans, schepen van Vlaams aangelegenheden van Sint-Joost-tenNode. Secretaris Luc Faems stelde kort de verschillende activiteiten van dit feestjaar voor en Mich Meyfroots, voorzitter van Davidsfonds Gewest Brussel sloot de redevoeringen af. Rond 16u werd de feestdag afgesloten. Na de opening van de tentoonstelling over de persoonsgebonden monumenten in Sint-Joost-ten-Node en de Schumanwijk werd deze feestdag een tweede voltreffer.

We hopen dat onze vol

Tekst + foto © Luc Faems]

januari fevruari

Tijdens deze infosessie krijg je nuttige achtergrondinformatie en oefeningen om zelf kritisch te leren omgaan met gezondheidsinformatie.

Je leert de vele onderzoeken in de pers over gezondheid beoordelen, een betrouwbare website herkennen en je krijgt een antwoord op de vraag of een forum een goede plaats is om je zoektocht naar informatie te starten.

Tevens hoor je in welke mate je mag vertrouwen op de inhoud van je favoriete magazine. Daarnaast ontdek je hoe vaak andere mensen op zoek gaan naar gezondheidsinformatie en waarom ze dit doen. Tot slot komt ook aan bod hoe je gezondheidsinfo kan meenemen in een gesprek met je zorgverlener. Eén ding is dus zeker: je gaat nadien gezond (en) kritisch naar huis.

Woensdag 25 januari om 14u Info en inschrijven via Anny Nys 0478 91 17 88 of andrea.nys@outlook.com

Sport Voor Allen

Het favoriete parkje van Dilara, toen ze klein was

Muziekinstrumentenmuseum Tekst + foto © Luc Faems]

Op zondag 27 november 2017 organiseerde het Davidsfonds Sint-Joost-tenNode/Brussel Leopoldswijk een uitgebreid bezoek aan het Muziekinstrumentenmuseum in Brussel. 13 personen begonnen met een geleid bezoek aan het museum. Daarbij kregen we deskundige uitleg over enkele van de topstukken die in dit museum voorgesteld worden. Dit museum behoort door de collectie tot een van de belangrijkste van de wereld. We maakten enkele sprongen in de tijd en kregen zo aan de hand van een aantal instrumenten een historisch en etnologisch overzicht van de ontwikkeling van de instrumenten. Het oudste stuk bijvoorbeeld is een schouderharp uit Egypte van 1.500 voor Christus. Het jongste instrument dat we te zien kregen was een digitaal toestel uit 2016! Na dit bezoek werden we verwacht in de concertzaal voor een aperitiefconcert. Els Faems (onze huispianiste) speelde twee impromptus van Schubert en een humo-

15

reske van Schumann. Vooral dit laatste stuk vereiste heel wat virtuositeit. Voor het concert waren meer dan 60 toehoorders opgekomen, en niet alleen Davidsfondsleden. Na dit aperitief bleef een groepje in het museum voor de uitgebreide brunch die op zondag in het restaurant op de 10de verdieping geserveerd wordt.

Voor ons feestjaar (90 jarig bestaan van de afdeling) was dit de derde zeer succesvolle activiteit. Laat ons hopen dat dit voor de rest van ons (toch wel ambitieus) programma ook zo blijft.

LF

Op vrijdag 9 december vond de Kerstreceptie, editie 2016, van het Davidsfonds Sint-Joost-ten-Node/Brussel Leopoldswijk plaats.

Voorzitter Jos Laporte had zijn beste beentje voorgezet om er, ter gelegenheid van het 90-jarig bestaan van onze afdeling, een bijzondere uitgave van te maken. 25 aanwezigen konden genieten van een hapje en een drankje en van het uitwisselen van de laatste nieuwtjes.

Er werd ook gedacht aan het voeden van de spirituele mens. Daarvoor werd, zoals de voorgaande jaren, beroep gedaan op Shilemeza Prins, die voordroeg uit eigen werk maar ook enkele gedichten voordroeg van andere bekende Vlaamse en Zuid-Afrikaanse dichters. Klap op de vuurpijl waren de taarten speciaal gemaakt voor de 90 jaar.

Dit alles maakte dat ook deze vierde activiteit van het werkjaar zeer geslaagd was.

Tekst + foto © Luc Faems]

Kerstreceptie 2016

januari Donderdag 12 januari Schoolprogrammatie filmvoorstelling Kiwi en Strip

VASTE ACTIVITEITEN IN TEN NOEY MA

DO

Zondag 15 januari

Nederlandse les

Nederlandse les

Nieuwjaarsreceptie

Tai Chi

Conversatietafel

Woensdag 25 januari

Taal doet spelen

DI

ZA Nederlandse les

Creatief en verhalen­

Donderdag 26 januari + 27/01 + 30/01

Yoga

atelier

Schoolprogrammatie workshop U-dance

Gitaar ZO WO

FEBRUARI Woensdag 1 februari

16

Dansatelier

Nederlanse les Country dans 55+ Oriëntaalse dans

Taal doet spelen Zaterdag 4 februari

2017

Brunch Ten Nude, in Ten Noey

januari fevruari

Zondag 5 februari

Famili’Art workshop Afrikaanse cultuur, in Ten Noey Woensdag 8 februari

Taal doet spelen

MEER INFO! Bezorg ons je mailadres via tennoey@vgc. be en ontvang informatie over onze activiteiten via mail of vind Ten Noey leuk op Facebook!

Zaterdag 11 februari

Kennismakingsforum ADES Woensdag 15 februari

Taal doet spelen Vrijdag 17 februari

Interverenigingenquiz Agnes Van Waeg Maandag 20 februari + 21/02

Schoolprogrammatie theatervoorstelling

Manneke Tap Woensdag 22 februari

Taal doet spelen

COLOFON ONTHAALBALIE Aan het onthaal van Ten Noey kan je terecht voor allerlei informatie over cursussen, cultuur, wonen en werken in Brussel. Openingsuren: Maandag tot donderdag van 9u tot 20u Vrijdag van 9u tot 16u30 ADRESSEN FEMMA/OKRA Grevelingenstraat 20 1000 Brussel Jeugdcentrum AXIMAX J.W. Wilsonstraat 19 1000 Brussel Tel. 02 280 45 56 Bib Joske Grensstraat 2 1210 Sint-Joost-ten-Node Joost-e-Fien Braemtstraat 47 1210 Sint-Joost-ten-Node Gemeenschapscentrum TEN NOEY Gemeentestraat 25 1210 Sint-Joost-ten-Node Tel. 02 217 08 82 | Fax 02 217 19 22 tennoey@vgc.be www.tennoey.be IBAN BE75 7340 1652 3351

PRIVACY Ten Noey respecteert je privacy. Je adres gebruiken we uitsluitend om je “De Schakel” toe te zenden en je op de hoogte te houden van eigen activiteiten van Gemeenschapscentrum Ten Noey en aanverwante organisaties in de Vlaamse gemeenschap te Brussel. Je kan je gegevens in ons bestand steeds inkijken of aanpassen zoals voorzien in de wet van 8 december 1992 ter bescherming van de privacy.

WERKTEN MEE AAN DIT NUMMER Fleur Brenninkmeyer, Marianne Hansé, Elin Kerckhoven, Jos Laporte, Simon Vandersmissen, Kaatje Van Hemelrijck, Eva Van Velzen, Ziggy Vendemmia, Pol Vervaeke, Karin Laporte, Katleen Willems, Luc Faems, Piet Ools, Stef Depover.

GRAFISCH ONTWERP www.pjotr.be V.U. Maarten Franssens, Gemeentestraat 25 1210 Sint-Joost-ten-Node

Inzendingen voor het volgend nummer worden verwacht uiterlijk op 5 februari 2017. Inzendingen die toekomen na deze datum kunnen wij niet meer publiceren. Dank voor je begrip.