binnenshuis

architectuur van de Botanique tot Madou met Marc Van Vossel

In januari kon u op stap met ex-Brusselaar Charel Merckx, deze maand neemt eveneens ex-Brusselaar Marc Van Vossel u op sleeptouw door uw dorp. Kom uit uw kot en verbaas u over zoveel geschiedenis.

START: De Kruidtuin, De Botanique

De Brusselse Kruidtuin beschikt over een rijk verhaal. In maart 1826 vroeg de Koninklijke Maatschappij van Kruid, Bloem en Boom Kwekerij der Nederlanden aan hofarchitect Tilman-François SUYS het ontwerp voor de constructie van serres en de inrichting van de nieuwe botanische tuin. In 1797 lag de eerste botanische tuin op het huidige Museumplein. Die tuin werd in 1825 afgeschaft. De nieuwe tuin kreeg al snel vorm waardoor het grootste deel van het gebouw al klaar was in 1827 en het officieel open ging in september 1829.

In de jaren 1840-1850 volgden talrijke uitbreidingen met T.F. SUYS als architect. Hij begon met het ontwerpen van een pad dat via de Koningsstraat rechtstreeks toegang verleende tot de serres. Vervolgens deed hij hetzelfde met de westelijke orangerie. In 1847 bouwde hij een grote feestzaal tussen de oostelijke orangerie en de rotonde. In 1899 ten slotte, bouwde men een bibliotheek en een nieuwe herbariumzaal, ditmaal tussen de rotonde en de westelijke orangerie, aan de kant van de Kruidtuinstraat. De gekende ingang van de concertzaal. In 1870 werd de Kruidtuin aangekocht door de Staat.

Bossuet plein

de Koningsstraat

De Koningsstraat werd oorspronkelijk aangelegd op een zanderig en weinig vruchtbaar plateau gekend als Capellendries. Tot de 17de eeuw bevond er zich een kapel en een huis voor mensen met lepra. Op het einde van de Koningsstraat bevonden zich octrooihuizen (tol voor binnenkomende goederen) Er bestaan nu nog 2 voorbeelden van tolhuizen, namelijk de ingang van het Terkamerenbos en de Anderlechtse poort. We dalen de Dwarsstraat af naar beneden en slaan links af naar de Warmoesstraat.

Het Bossuetplein

Aangelegd in 1850 toen men ook met de bouw van het nieuw gemeentelijk slachthuis startte. Aanvankelijk gekend onder de naam Merinosplein, ter herinnering aan de toen net afgebroken wolspinnerij in de nabijgelegen straat. Pas in 1889 kreeg het plein zijn huidige benaming, naar de schilder François Bossuet (1798-1889), inwoner van Sint-Joost. Het plein is ook niet zo veel veranderd.

We slaan de Merinosstraat links in en nemen de eerste afslag rechts, de Molenstraat in.

Armand Steurs Plein

Dit park is een culturele plek van onze gemeente. Je kan er enkele beeldhouwwerken en architecturale knipogen aanschouwen die verwijzen naar de belangrijke rol die Armand Steurs speelde bij de watervoorziening in de Brusselse voorsteden. Armand Steurs was Burgemeester van Sint-Joost van 1885 tot 1898. In het hoogst gelegen deel van het park bevindt er zich een gedenkteken opgedragen aan Armand Steurs, in blauwe hardsteen met het opschrift: “au promoteur de la première intercommunale bruxelloise Armand Steurs bourgmestre de Saint-Josse-ten-Noode”. Op het hoogste punt van het lagere deel van het plantsoen staat de Eeuwfeestboom. Ze wordt voorafgegaan door

een fontein, eveneens in blauwe hardsteen, waarbij het water via drie steenbokkoppen in een halfrond bekken valt vanwaar het op zijn beurt in een langwerpig bassin terechtkomt

Wandel de Jottrandlaan op, richting de Leuvensesteenweg.

Jottrandlaan

Deze straat draagt haar naam sinds 1930. Ook hier vinden we een verwijzing naar de geschiedenis van Sint-Joost. De straat draagt de naam van een vroegere burgemeester, Fritz Jottrand (1870-1884). In deze straat zie je enkele prachtexemplaren van Neoclassicistische, eclectische of door Art Nouveau geïnspireerde woningen, gebouwd tussen 1890 en 1900. Vele panden hebben hun oorspronkelijk uitzicht behouden.

De Leuvensesteenweg

Deze oude weg ontstond op de kruising met de Maalbeek. De weg wordt een belangrijke invalsweg naar Brussel. Op de kaart van 1812 ziet men dat de bebouwing bij het begin vooral uit herbergen bestaat voor de vele reizigers van toen. In 1868 opende men er een station (lijn BrusselLeuven) met enkele jaren later een stationsgebouw. Dit alles werd gebouwd op een voormalig schietterrein van het Belgisch leger. Het stationsgebouw is in een eclectische stijl, met Neobarok en Neorenaissancekenmerken. In 1924 werd het station gesloten, het stond enkele jaren leeg en in 2005 herbestemde “Jazz Station” deze plek, een ontmoetingscentrum voor jazzmuzikanten- en liefhebbers.

We slaan rechts af en wandelen door de Liedekerkestraat.

Houwaertplein

Het plein is vernoemd naar de dichter Jan Baptist Houwaert. Je vindt er ook zijn standbeeld. Hij is de bekendste rederijker uit de zestiende eeuw. Houwaert schreef dichtwerken ten voordele van de reformatie, maar hield zich afzijdig van het Calvinisme dat hij te intolerant vond. In 1578 werd hij door Prins Willem “Het plein is vernoemd aangesteld als Minister van naar de dichter Jan Financiën van Brabant. Baptist Houwaert, je vindt er ook zijn standbeeld. Hij In de omgeving van het is de bekendste rederijker huidige Bossuetplein had uit de zestiende eeuw.” hij een groot domein dat hij Klein Venetië noemde en bouwde er zijn “somerhuys”. In die tijd werd het gezien als een een van de schoonste plekken in Europa. Sla de Gemeentestraat in. >>

Armand Steurs Square

Jottrandlaan

Houwaertplein

Charlier De Gemeentestraat

In Ten Noey gelegen op nr 25, hangt er in de inkomhal een herdenkingsplaat die verwijst naar de Hongaarse schrijver en nationalist Miklos Josika, die hier als politiek vluchteling verbleef van 1850 tot 1864. Sint-Joost werd in de 19de eeuw ook de “Faubourg des exilés” genoemd.

Wandel de Gemeentestraat uit richting Leuvensesteenweg, sla rechtsaf en verderop links af naar de Liefdadigheidsstraat.

Sint Julianakapel

In deze straat op nr 41 stond vroeger het klooster van de Apostolaten. In 1886 lieten de zusters in de tuin door architect Joris Helleputte een prachtige neogotische kapel bouwen, genaamd de Sint Julianakapel. Deze kan je nog altijd bezichtigen.

Wandel de Liefdadigheidsstraat uit en sla rechts af naar de Kunstlaan.

De Kunstlaan

Aan de Kunstlaan op de nummers 10 & 11 ziet men nog een gedeelte van de gevel van de woning van Jean-Pierre Cluysenaer. Hij was de architect van de Sint-Hubertusgalerijen en het Charliermuseum.

In 1890 kocht Henri Van Cutsem, een kunstverzamelaar, de twee woningen en liet ze door de jonge Victor Horta verbouwen tot één pand. Het gebouw functioneerde als een ontmoetingsplek voor de toenmalige Brusselse artistieke wereld.

Wandel naar de eindhalte: het Madouplein.

Het Madouplein

Aangelegd tijdens de Nederlandse periode (1815-1830) en later genoemd naar de schilder Jean-Baptiste Madou. Wie goed kijkt ziet voor de Madou Plaza enkele spoetnik lantaarnpalen staan. Dit is een overblijfsel van Expo-58.

Op de grote ring die langs het plein passeert stond vroeger de Leuvense poort, een deel van de 2de omwalling. Die omwalling werd afgebroken in het begin van de 18de eeuw en eerst vervangen door brede statige boulevards en nadien door de kleine ring zoals we die nu kennen. Waar wij staan is SintJoost, de overkant is 1000 Brussel.