Tesco Baby Magazyn lato 2019

B A BY M AGA Z Y N LATO 2019

CIĄŻOWE

fakty i mity

PRZYRODA to przygoda

Temat numeru:

EUROPA W WEEKEND

CENA REGULARNA 3,99 zł (w tym 8% VAT)

Exclusively at

Nowa linia produktów dla dzieci, którą pokochasz.

Z KUPONEM ZNIŻKOWYM

MAGAZYN ZA 1 GR

ISSN 2545-3629

L WYDAWCA

Tesco (Polska) Sp. z o.o., ul. Kapelanka 56, 30-347 Kraków, tel. +48 12 25 52 100, fax. +48 12 25 52 391 REKLAMA

Monika Kraus, Małgorzata Kulig-Dymacz, malgorzata.kulig@tesco.com REDAKTOR NACZELNA

Monika Kraus NADZÓR PROJEKTU

Marta Królikowska, Elżbieta Kozynacka, Lenka Kučerová REDAKTOR PROWADZĄCA

Sylwia M. Kupczyk REALIZACJA

SKIVAK, ul. Wieniawskiego 5/9, 61-712 Poznań tel.: +48 61 625 61 15, www.skivak.pl GRAFIKA I DTP

Katarzyna Jurgielewicz FOTOEDYCJA

Paweł Chlebowski KOREKTA

Ewa Guzek DRUK I OPRAWA

Walstead Central Europe

Skontaktuj się z nami!

Kontakt z redakcją:

tescobabymagazyn@skivak.pl

www.tesco.pl

Magazyn zawiera teksty reklamowe i sponsorowane (str. 24–48).

R edakcja

nie zwraca niezamówionych materiałów oraz zastrzega sobie prawo do skracania i redagowania nadesłanych tekstów.

Za treść reklam redakcja nie odpowiada. Rozpowszechnianie redakcyjnych materiałów bez zgody wydawcy jest zabronione.

Produkty prezentowane w „Tesco Baby Magazynie” nie stanowią oferty handlowej w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego i mają charakter wyłącznie informacyjny. Cena i dostępność produktów w sieci Tesco mogą się różnić w zależności od sklepu. Oferty promocyjne obowiązują na warunkach w nich wskazanych, szczególnie w okresie trwania promocji lub do wyczerpania asortymentu. „Tesco Baby Magazyn” nie zastępuje porady lekarskiej, stanowi jedynie źródło informacji. W przypadku problemów ze zdrowiem bezwzględnie należy skonsultować się z lekarzem.

Karmienie naturalne jest najlepszym sposobem żywienia niemowląt, zalecanym przez WHO. Zdjęcia: Robby Cyron, F&F, Shutterstock.com, mat. pras.

Dane z 1 maja 2019 r.

ato tuż-tuż, a wraz z nim wakacyjna beztroska, dni wypełnione zabawą na świeżym powietrzu oraz nieskończenie wiele okazji do poznawania świata przez małych odkrywców. Jako rodzice lub opiekunowie możemy im w tym towarzyszyć, czerpiąc od nich najszczerszą radość i na nowo ucząc się zachwycać doskonałością barwnych skrzydeł motyla. Maluchy nieraz wprawią nas w osłupienie bystrością umysłu albo zaskoczą trudnym pytaniem, zarażą spontanicznym śmiechem lub wzruszą do łez. To najlepsi obserwatorzy i cudowni towarzysze w najważniejszej z naszych życiowych podróży, jaką rozpoczynamy, zostając rodzicami.

W tym wydaniu „Tesco Baby Magazynu” oprócz inspirujących artykułów i eksperckich porad znajdziecie też sporo podpowiedzi, jak umilić najmłodszym wakacyjny czas. Które miejsca w Europie są idealne na rodzinny citybreak z małym dzieckiem? Jak się bawić w podróży i wzbudzać w dzieciach miłość do przyrody? Zapraszam do lektury!

Zachęcam Was również do testowania produktów Fred & Flo. Biorąc udział w naszej zabawie (szczegóły na kolejnych stronach), możecie otrzymać zestawy kosmetyków i akcesoriów do pielęgnacji maluszka. Podzielcie się z nami Waszymi opiniami, a wybrane z nich zamieścimy na łamach kolejnego numeru.

Niech nadchodzące lato będzie pełne słońca i pięknych emocji!

Nasi eksperci

EWELINA KANIEWSKA

EWELINA POŹNIAK

N ATA L I A RYBARCZYK

JOANNA M AT E J C Z U K

młodszy specjalista ds. naukowych

ekspert Nestlé Zdrowy

mistrzyni

psycholog rozwojowy,

Start w Przyszłość –

w taekwondo

adiunkt w Instytucie

NUTRICIA

programu

olimpijskim,

Psychologii Uniwersytetu

Healthcare Nutrition

wspierającego rodziców

trenerka i autorka

im. Adama Mickiewicza

str. 34

w prawidłowym

programów

w Poznaniu, zajmuje się

żywieniu niemowląt

treningowych

rozwojem i wspomaganiem

i małych dzieci

dla kobiet w ciąży

rozwoju małych dzieci.

str. 26

str. 66

str. 36

Partnerzy wydania

Odkryj więcej!

MAGAZYN INTERAKTYWNY

Wystarczy aparat w Twoim smartfonie!* Skanuj rozmieszczone w magazynie QR kody, by zobaczyć więcej treści lub ściągnąć dodatkowe materiały.

1. Czytając magazyn, szukaj artykułów obudowanych kodami QR. 2. Skanuj kody za pomocą aparatu w Twoim telefonie.

3. Ciesz się dodatkową treścią i materiałami! * W przypadku starszych aparatów konieczne może być zainstalowanie odpowiedniej aplikacji.

QR KODY NA STRONACH: 13, 21, 25, 28, 30, 36, 38, 41, 66, 80, 83.

4

W tym numerze

40 Krystalicznie czysty start 42 Kaszka dla maluszka 46 Neofobia żywieniowa – skąd ten lęk

ZDROWIE I PIELĘGNACJA 50 Zmiana pieluch i pielęgnacja kikuta pępowiny 52 Kolka u noworodka 54 Domowe wypadki –

czy na pewno wiesz,

co robić?

58 Co z tą czapeczką?

CIĄŻA 62 Fakty i mity wśród przyszłych mam 64 Ciąża z pupilem u boku 66 5 sposobów na aktywną ciążę

R O Z W ÓJ I EDUK ACJA

20 3 Editorial 6 Konkursy 10 Felieton Magdaleny Sprenger „Chodź, opowiem ci historię…”

T E M AT N U M E R U 14

Europa w weekend

20 Wywiad „Pełna mobilizacja!” – rozmowa z Karoliną Gorczycą

ODŻYWIANIE 24 Mamo, twoje mleko jest super!

26 Jakie mleko dla Twojego dziecka?

30 Sztuka zaprzyjaźniania z butelką 32 Białko w diecie malucha 34 Wielkie potrzeby małych brzuszków 38 Pomysły sprytnych mam

68 Z adbajmy o pokolenie smartdzieciaków 70 Zabawy rozwijające pamięć i koncentrację 72 Przyroda to przygoda!

Jak wychować ekodziecko 76 Język obcy w podróży

W ROLI RODZICA

Exclusively at

TESTUJ PRO DUKTY

12

80

undacja Tesco Dzieciom F Ponad milion posiłków dla potrzebujących dzieci

58

72

KO N KU R SY Szukaj na stronach:

6-9 5

KONKURSY

Jak smakuje lato z owocami w tubkach BoboVita?

Odpowiedź wyślij na adres konkursytbm@skivak.pl

Wyślij SMS o treści HUMANA i dokończ zdanie:

10 ZESTAWÓW PRODUKTÓW BOBOVITA

5 ZESTAWÓW PRODUKTÓW HUMANA*

(w temacie wpisz: BoboVita).

Mamy pragną więcej...

Normy dla warzyw wykorzystywanych do przygotowania posiłków BoboVita są nawet do 5000 razy* bardziej restrykcyjne niż te dla warzyw przeznaczonych dla dorosłych. BoboVita wspiera rodziców w żywieniu dziecka w 1000 pierwszych dni jego życia, oferując odpowiednie produkty i spełniając surowe normy jakościowe.

Produkty po 4. i po 5. miesiącu życia są przeznaczone do uzupełniania diety, której podstawą jest mleko kobiece lub modyfikowane. Karmienie piersią jest najlepsze dla dziecka. * dotyczy norm dla pestycydów w warzywach. Żywność dla niemowlat i małych dzieci spełnia normy jakości i bezpieczeństwa produktu wynikające z przepisów prawa europejskiego i krajowego. Normy te są o wiele bardziej restrykcyjne w porównaniu z żywnością ogólnego przeznaczenia.

* Na zdjęciu przykładowe produkty. Zawartość zestawu ustalana z uwzględnieniem wieku dziecka.

Karmienie piersią jest najwłaściwszym sposobem żywienia niemowląt.

Wyślij SMS pod numer 71700 (koszt 1,23 zł z VAT).

6

Regulaminy i opis nagród znajdziesz na stronie tesco-magazyn.pl.

KONKURSY

Jakie emocje towarzyszą Ci, gdy karmisz swoje dziecko? Odpowiedź prześlij na adres: konkursytbm@skivak.pl.

10 LAKTATORÓW RĘCZNYCH PHILIPS AVENT

Wyślij SMS o treści CANPOL i napisz,

jak budujesz bliskość ze swoim maleństwem.

10 ZESTAWÓW PRODUKTÓW CANPOL BABIES

Wyślij SMS o treści ENFAMIL i napisz,

co według Ciebie jest najpiękniejsze w karmieniu dziecka.

15 PRZENOŚNYCH PRZEWIJAKÓW DIAPER WALLET

Wyślij SMS o treści JOHNSON i napisz krótko, co oznacza czuła pielęgnacja.

10 ZESTAWÓW PRODUKTÓW JOHNSON'S® BABY

Konkursy trwają od 15 maja do 31 sierpnia 2019 r.

7

KONKURSY

Wyślij SMS o treści NESTLE i dokończ zdanie:

Przekazuję swojemu dziecku nawyk picia wody, bo…

10 PLECAKÓW NATIONAL GEOGRAPHIC

Wyślij SMS o treści LEGO i odpowiedz na pytanie: Za co kochamy klocki LEGO® DUPLO®?

10 ZESTAWÓW KLOCKÓW LEGO® DUPLO® REMIZA STRAŻACKA 10903

Wyślij SMS o treści WILGA i napisz, jaką umiejętnością zadziwia Cię Twoje dziecko.

8 ZESTAWÓW KSIĄŻEK OD WYDAWNICTWA WILGA

Wyślij Wyślij e-mail e-mail na na adres adres konkursytbm@skivak.pl konkursytbm@skivak.pl (w temacie wpisz: Konkurs F&F), a w nim przykład projekt ciepłej ulubionej czapki i wakacyjnej szalika na chłodne stylizacjidni Twojego (praca dziecka w dowolnej technice, przedstawiona (zdjęcie maks. na zdjęciu 1 MB).– maks. 1 MB).

5 BONÓW O WARTOŚCI 150 ZŁ* 5 BONÓW O WARTOŚCI 150 ZŁ na produkty z kolekcji dziecięcej na produkty z kolekcji dziecięcej i niemowlęcej F&F

F&F BABY I F&F KIDS

Bon ten upoważnia do jednorazowego zakupu produktów z kolekcji dziecięcej i niemowlęcej F&F o łącznej wartości

150 zł Bon jest ważny od 16 września do 16 października 2019 r.

Bon nie podlega wymianie na gotówkę.

Z bonu nie będzie wydawana reszta.

* Ważność bonów: 16.09–16.10.2019 r.

Wyślij SMS pod numer 71700 (koszt 1,23 zł z VAT).

8

Regulaminy i opis nagród znajdziesz na stronie tesco-magazyn.pl.

KONKURSY

Wyślij SMS o treści LUXMED i krótko napisz, jak dbasz o bezpieczeństwo dziecka podczas wakacji.

10 ZAPROSZEŃ NA BEZPŁATNE KONSULTACJE LEKARSKIE do zrealizowania w placówkach własnych LUXMED i Medycyny Rodzinnej

Exclusively at

Testuj kosmetyki i akcesoria do pielęgnacji Fred & Flo! Wyślij e-mail na adres

ĆWICZ Z NATALIĄ RYBARCZYK Wyślij e-mail na adres konkursytbm@skivak.pl (w temacie wpisz: NATALIA) i napisz, jak dbasz o formę w czasie ciąży.

5 PŁYT Z ĆWICZENIAMI DLA PRZYSZŁYCH MAM „PROJEKT CIĄŻA”

tescobabymagazyn@skivak.pl i napisz, dlaczego to właśnie Ty i Twój maluszek powinniście wziąć udział w zabawie.

Być może to Twoja opinię opublikujemy na łamach kolejnego wydania!

Szczegóły akcji na www.tesco-magazyn.pl.

5 ZESTAWÓW PRODUKTÓW FRED & FLO Na zgłoszenia czekamy do końca czerwca.

* przykładowe produkty

Konkursy trwają od 15 maja do 31 sierpnia 2019 r.

9

FELIETON

, ChodZ, opowiem ci historie,

Magdalena Sprenger

Autorka powieści dla dzieci, mama Eryka i Marianki.

P

isanie książek dla dzieci wymaga pewnego hartu ducha, bo nierozerwalnie wiąże się ze spotkaniami z czytelnikami.

Jak to? – zapytacie. Wydawałoby się, że taka interakcja to nic wielkiego. To jednak nieprawda – trzeba wykazać się refleksem, sporą dozą wyobraźni i wysoką odpornością na szczerość. Mam przy tym wrażenie, że stopień trudności tych spotkań rośnie wraz z wiekiem dzieci.

Spotkania autorskie w szkołach to dla mnie zawsze duże przeżycie.

Zwykle wśród zgromadzonych jest zaledwie kilka osób, które coś czytają, głównie lektury.

Muszę więc się gimnastykować i mieć w zanadrzu kilka tematów

10

zastępczych. W starszych klasach rozmawia się szczególnie trudno, bo przecież „dzisiaj nikt książek nie czyta”. Dopiero pod koniec spotkania, gdy już prawie wychodzę, okazuje się, że są jednostki, które trochę czytają, a nawet – co wcale nierzadkie – piszą. Ciekawe, że informacja ta zwykle jest wyszeptana, jakby literatura należała do kwestii wstydliwych spraw.

Zupełnie inaczej rzecz ma się podczas wizyty w przedszkolu.

Najmłodsi są wdzięcznymi rozmówcami i nie wiedzą jeszcze, że książka to obowiązek, nauka, wiedza.

Czytanie kojarzy im się z przyjemnością i zabawą. Tutaj tematów do rozmowy nigdy nie brakuje.

Przedszkolaki mają własne zdanie na temat tego, co im się podoba, a co jest nudne, które ilustracje są fajne, a które nie. Od progu dowiaduję się, że muszę zobaczyć najnowszą wystawę rysunków, ale czy na pewno chcę, bo pani zapowiedziała, że mają być grzeczni, więc mogę obejrzeć teraz albo nawet za minutę, żeby nie było, że nie zostawiają mi wyboru. Oglądam galerię. Dzieci narysowały swoje portrety w królewskich wcieleniach. Moją uwagę przykuwa czarny obrazek. M. narysowała siebie jako królową… piratów.

Bardzo ciekawe, ale zanim zdążyłam się przyjrzeć, J. odciąga mnie opowieścią o swojej książce o zwierzętach.

Najlepszymi zwierzakami na

świecie są słonie, mówi na to R. Co takiego? H. aż czerwieni się ze złości. Wcale nie, co tam słonie, one nic nie robią! Mrówki.

To mrówki są najważniejsze!

Z pewnym trudem wracamy do tematu książek. Dzieciaki przekrzykują się i od razu wiem, kto jakie historie lubi i że tata R. czyta tylko gazety, i tylko w toalecie.

M. szepcze mi do ucha, że nie lubi już H. i od wczoraj się nie przyjaźnią, chociaż znają się całe życie.

K. pyta mnie (o wiele za głośno), czy zauważyłam, że ich pani dziwnie pachnie, zupełnie jak lekarstwo.

M. z przejęciem opowiada, jak stracił górną jedynkę. Zaraz jednak uspokaja, żebym się nie martwiła, bo to dosyć normalne w jego wieku. Jasne jest, że znajomość nie może być jednostronna, więc i ja zostaję bez ceregieli przepytana z wszystkich moich prywatnych spraw. Trochę opowiadam o zawodzie archeologa, a dzieci śmieją się i dopytują, czy to na pewno prawdziwa praca. I tak sobie gawędzimy, siedząc na dywanie, pani patrzy na nas z lekkim wyrzutem, bo nie zrealizowała nawet połowy ułożonego w pocie czoła programu, a przecież miały być piosenki i wierszyk, ale ostatecznie wszyscy jesteśmy zadowoleni.

Ten właściwy dzieciom stan radosnego zadziwienia światem jest zaraźliwy. Jeszcze nie wpadłam na pomysł, jak go zatrzymać na dłużej, ale próbuję.

TEMAT NUMERU

Mamy

wiedzą najlepiej

KAŻDA MAMA WYBIERA TO, CO NAJLEPSZE DLA SWOJEGO MALUSZKA. POPROSILIŚMY WIĘC ZNANE I LUBIANE INSTAMAMY O OPINIĘ NA TEMAT NOWEJ LINII PRODUKTÓW DLA DZIECI FRED & FLO.

Justyna, mama rocznej Madzi, Jasia (2 lata) i Leo (5 lat) Instagram: lobuzow_mama Uważam, że produkty Fred & Flo są świetne!

Testowaliśmy pieluszki – tu plus za dizajn i naprawdę mocne rzepy – a także żel do mycia włosów i ciała z linii emolientów oraz szampon dla noworodków.

Nie ma w nich zbędnych PEG-ów, barwników czy olejów mineralnych. Nie podrażniły delikatnej skóry mojej córeczki. Ich zapach kojarzy mi się z bobasem, ale jest bardzo delikatny, cóż chcieć więcej?

Plus za grafikę ne rzepy! i naprawdę moc

12

Kasia, mama Leny (3,5 roku) i Nadii (1,5 roku) Instagram: Tworzacnaszswiat Wieczorna kąpiel to w naszym domu czas relaksu i świetnej zabawy. Dziewczyny uwielbiają te chwile i – gdyby tylko mogły – siedziałyby w wannie cały wieczór. Jako mama dwójki małych dzieci szczególnie zwracam uwagę na produkty, których używam podczas kąpieli. Wybieram najdelikatniejsze, które dobrze zadbają o skórę i włoski maluchów.

Kosmetyki Fred & Flo właśnie takie są! Delikatne dla skóry, dobrze nawilżają i pięknie pachną. Ich delikatna woń przypomina mi zapach niemowlaka. Jak dla mnie to strzał w dziesiątkę.

Strzał w dziesiątkę!

FRED & FLO SKANUJ KOD Testuj produkty Fred & Flo! Przeczytaj regulamin zabawy.

Exclusively at

Poznaj produkty Fred & Flo! Natalia, mama rocznego Mieszka i Nataszy (2 lata) Instagram: nataliarybarczyk.official Produkty Fred & Flo przypadły do gustu nie tylko mi, ale także moim maluchom. Po kilkudniowym testowaniu mogę powiedzieć, że to kosmetyki bardzo dobrej jakości. Umiliły nam nasze codzienne kąpielowe rytuały. Szczególnie polecam płyn do kąpieli dla dzieci, który ma tę właściwość, że niesamowicie się pieni, a przy tym wcale nie szczypie w oczy. Z kolei oliwka pielęgnacyjna ma piękny zapach i świetnie nawilża skórę – nie tylko dzieci, ale również moją.

Dołącz do grona mam, które polubiły kosmetyki i akcesoria do pielęgnacji Fred & Flo. Przekonaj nas, że to właśnie Ty i twój maluszek powinniście wziąć udział w zabawie. Zgłoszenie wyślij do końca czerwca* na adres tescobabymagazyn@skivak.pl. * Koniecznie zapoznaj się z regulaminem – szczegółowy opis zabawy znajdziesz na stronie tesco-magazyn.pl.

Świetnie nawilża s k

órę!

13

TEMAT NUMERU

CITY BREAK, CZYLI KRÓTKI, NAJCZĘŚCIEJ WEEKENDOWY WYJAZD DO JEDNEGO Z WIĘKSZYCH MIAST EUROPY, MOŻE OKAZAĆ SIĘ DOSKONAŁĄ PROPOZYCJĄ DLA RODZIN Z MAŁYMI DZIEĆMI.

Europa

w weekend

3 top kierunki dla rodzin z dziećmi Ewa Guzek, mama Filipa i Oskara, z którymi podróżuje po całym świecie, autorka bloga Guzkiontour.pl

14

D

o większości miast Europy dolecimy w kilka godzin, a szukając promocji z odpowiednim wyprzedzeniem, lot w obie strony upolujemy już za 50–60 zł. Planując zwiedzanie, należy jednak wziąć pod uwagę perspektywę dziecka.

Nie ma bowiem nic bardziej frustrującego niż płaczący maluch, który jest znudzony, zmęczony i głodny. Czy to znaczy, że jako rodzice musimy wyzbyć się swoich przyjemności i zainteresowań? Nie! Dzięki nowemu spojrzeniu odkryjemy zapewne wiele miejsc i atrakcji, których wcześniej byśmy nie zobaczyli, krocząc standardową ścieżką podróżniczą. Wybierając cel podróży, warto wejść na oficjalne strony miast, które chcemy odwiedzić. Bardzo często są tam wymienione atrakcje dla dzieci. Informacji szukajcie też w przewodnikach i na blogach podróżujących rodzin. Niezależnie więc od kierunku, w którym wyruszymy, zawsze znajdziemy odpowiednie atrakcje dla całej rodziny. Najważniejsze to odpowiednio się przygotować i wziąć ze sobą dobry humor!

TEMAT NUMERU

ParyZ W MIEŚCIE MIŁOŚCI Paryż to jeden z tych kierunków, który pogodzi potrzeby dorosłych i maluchów. Z większości polskich miast dostaniemy się do niego w 1,5 godziny. Jest bardzo dobrze skomunikowany, więc nie trzeba martwić się o transport. Z dzieckiem możemy zobaczyć główne atrakcje miasta – wystarczy wybrać się na spacer Polami Elizejskimi, po dzielnicy Montmartre lub ogrodzie Luksemburskim, możemy też zwiedzić katedrę Notre-Dame.

Nie polecałabym chodzenia po Luwrze czy stania w kilkukilometrowej kolejce do Wieży Eiffla. Jeżeli

chcecie obejrzeć stolicę Francji z lotu ptaka, za 12 euro wzniesiecie się w niebo balonem turystycznym, który co 15 minut zabiera chętnych w parku André Citroën, gdzie w letnie dni można też popluskać się w kurtynach wodnych. Nie pójdziecie z dziećmi do Moulin Rouge, ale możecie je zabrać na bardzo popularne we Francji pokazy kukiełkowe, które wciągną każdego kilkulatka. Dla miłośników techniki znajdzie się też odpowiednik naszego Centrum Kopernika – Cité des Enfants z dwiema sekcjami: dla dzieci w wieku 2–7 lat i 5–12 lat. Ciekawą, choć nieco kosztowną propozycją, jest wycieczka do EuroDisnaylandu i położonego nieopodal oceanarium.

15

TEMAT NUMERU

Z WIZYTĄ U KRÓLOWEJ Tanie bilety do stolicy Zjednoczonego Królestwa upolujemy o każdej porze roku. Lot zajmie nam około godziny. Wszystkie londyńskie lotniska są dobrze skomunikowane.

Będąc już na miejscu, z pewnością zechcecie zobaczyć największe stołeczne atrakcje, jak Big Ben i Parlament, katedra westminsterska czy Buckingham Palace. Na zwiedzanie miasta można wybrać się albo tradycyjnym czerwonym double deckerem, albo amfibią (London Duck Tours)! Nie dość, że ten nietypowy środek transportu sam w sobie jest atrakcją dla dzieci, to jeszcze pod koniec zwiedzania wjeżdża z impetem do Tamizy i dzięki temu obejrzycie Londyn również z tej perspektywy. W mieście jest naprawdę sporo darmowych placów zabaw. Szczególnie polecam Diana

16

Londyn Memorial Playground z ogromnym statkiem pirackim i ścieżką sensoryczną. Z kolei będąc w Greenwich przy sławnym południku zero, zahaczcie o tamtejszy park i plac zabaw z atrakcjami dla dzieci w każdym wieku. Małych i dużych miłośników dinozaurów zachwyci nie tylko sławne Muzeum Historii Naturalnej, ale też wyspa dinozaurów w parku Pałacu Kryształowego.

British Museum, National Museum of Childhood (muzeum zabawek), M&M's World, Muzeum Harry'ego Pottera czy Shrek’s Adventure to fascynujący plan na deszczowe dni.

Ostatnie z nich znajduje się nieopodal London Eye, czyli ogromnego koła diabelskiego. Malownicze widoki będziemy mogli podziwiać także z Emirates Air Line, czyli kolejki linowej, lub całkiem za darmo z umiejscowionego w centrum miasta tarasu widokowego Sky Garden.

WARTO WIEDZIEĆ Na weekendowe wyjazdy wystarczy spakować 1–2 zmiany bielizny, komplet ubrań dostosowany do aktualnych warunków pogodowych i zapasowy zestaw ubranek dla dzieci. Dobrze mieć ze sobą Europejską Kartę Ubezpieczenia Społecznego (eKUZ), książeczkę zdrowia i ewentualnie leki, które przyjmujecie na stałe.

Ja biorę również termometr, plaster, środek na gorączkę i na biegunkę. Resztę zawsze można dokupić. Pamiętajcie o mokrych chusteczkach i żelach do mycia rąk.

TEMAT NUMERU

W kosmetyczce małego podróżnika Od kiedy zostałam mamą, staram się dokonywać świadomych wyborów konsumenckich i analizuję składy jedzenia, kosmetyków oraz środków higienicznych.

Delikatność z natury – chusteczki nawilżane

Większość nawilżanych chusteczek ma w swoim składzie poliester, który rozkłada się ponad 400 lat.

Wybieram więc chusteczki bawełniane i bawełniano-wiskozowe.

Takie w swojej ofercie ma marka Fred & Flo. Bawełna jest surowcem ekologicznym i odnawialnym, jej włókna rozkładają się w ciągu niespełna pół roku, podobnie dzieje

się z wiskozą. Chusteczki doskonale zbierają brud, a nie go rozmazują, co jest ważne, kiedy chce się przewinąć ruchliwego roczniaka.

Produkty najlepsze dla wrażliwej skóry maluszka powinny być nie tylko delikatne w dotyku, ale też muszą zwierać środki łagodzące.

W chusteczkach Fred & Flo jest to oliwa z oliwek i woda wapienna.

W naszym przypadku takie połączenie się sprawdziło.

Miękkość i wygoda – nawilżany papier toaletowy Podczas podróży ze starszym maluchem sprawdza się papier nawilżany, który bez obaw można spłukiwać w toalecie.

Zamiast ręcznika – rolka bawełniana

Do plecaka zamiast tradycyjnych ręczników wkładam też przyjazną dla natury i skóry dziecka rolkę bawełnianą. Zajmuje mniej miejsca, a jest bardziej chłonna.

Po wypłukaniu można jej użyć ponownie.

17

TEMAT NUMERU

Tbilisi PODRÓŻ DO KRAINY DZIECIŃSTWA Gruzja staje się bardzo modnym kierunkiem podróży. Lot do Tbilisi z Warszawy zajmie ok. 4 godzin.

To idealne miejsce na podróż z maluchem, bo… Gruzini kochają dzieci! Wszędzie będziecie traktowani jak goście specjalni – każdy będzie chciał pomóc lub zabawić Waszego szkraba. Od wiosny do jesieni w mieście jest stosunkowo ciepło, a dwa dni spokojnie wystarczą na poznanie największych atrakcji. Największe atrakcje Tbilisi

są skupione w centrum. Dzieciom z pewnością spodoba się wjazd kolejką z Parku Europejskiego na Wzgórze Narikala, a tam można przejść się po wspaniałym ogrodzie botanicznym i podziwiać panoramę miasta. Innym miejscem, atrakcyjnym dla wszystkich, jest góra Mtacminda, na którą wjeżdża się koleją terenowo-linową. Na szczycie wzniesienia jest lunapark z prawdziwego zdarzenia i wielkie koło diabelskie, dzięki któremu będziemy mogli podziwiać panoramę miasta.

NA SZLAKU Podróżując z dzieckiem, rozważ wypożyczenie samochodu. Nie warto jednak korzystać z międzynarodowych wypożyczalni. Lepiej przy pomocy forów lub już na miejscu poszukać kierowcy z samochodem, który z radością nie tylko obwiezie Cię po wybranych atrakcjach, ale też z prawdziwą dumą ugości w domu jak krewnych i zboczy ze szlaku, pokazując nieopisane w przewodniku miejsca. Rozmawiając o wynajmie, pamiętaj, żeby zaznaczyć, że chcesz korzystać z fotelika dla dzieci.

18

Foto: Rafał Nowakowski, Sportografia

WYWIAD

Pełna

mobilizacja!

20

WYWIAD ŁĄCZY AKTORSTWO, BYCIE MAMĄ DWÓJKI DZIECI, DOMOWE OBOWIĄZKI, SYSTEMATYCZNE UPRAWIANIE SPORTU Z DZIAŁALNOŚCIĄ CHARYTATYWNĄ, A PRZY TYM ZNAJDUJE CZAS DLA SIEBIE I NIGDY NIE ODKŁADA NICZEGO NA PÓŹNIEJ. O TYM, JAK BYĆ RODZICEM AKTYWNYM, SZCZĘŚLIWYM I ZORGANIZOWANYM, ROZMAWIAMY Z KAROLINĄ GORCZYCĄ.

Rozmawiała Katarzyna Skoczek Żyjesz bardzo intensywnie, godząc pracę z życiem rodzinnym. Czy zdarza Ci się zabierać dzieci ze sobą na plan?

Zawsze starałam się oddzielać te płaszczyzny, wiedząc, że jeśli je połączę, nie skupię się ani na jednym, ani na drugim. Jeśli chodzi o logistykę rodzinną, jestem zorganizowana, Najpierw pomagała nam babcia, teraz zatrudniamy nianię.

Mogę też zawsze liczyć na mojego partnera. Gdy gram w Warszawie, nie zabieram dzieci na plan, ale podczas kilkudniowych wyjazdów często towarzyszy mi cała rodzina, łącznie z psem. Rezerwuję wtedy jakiś miły hotel z atrakcjami, w ładnej okolicy, i mam ich przy sobie.

Jak udaje Ci się z taką łatwością łączyć wszystkie te życiowe role?

Nie jest to łatwe zadanie, ale nie mam wyjścia, chcąc pogodzić pracę, obowiązki i jeszcze znaleźć czas dla siebie. Planuję i układam kalendarz na miesiąc do przodu, o ile znam dokładne terminy. W ten sposób wszyscy w domu wiedzą jak działać. Zakładając, że dzieci są zdrowe, wszystko idzie w miarę gładko. Prawdziwe wyzwanie pojawia się, gdy nagle jedno np. złamie rękę, drugie w tym czasie jest chore, mój partner w delegacji, a ja mam obowiązki zawodowe.

Wtedy to wyższy poziom organizacji. Pełna mobilizacja!

Dla siebie masz już chyba tylko wczesne poranki i późne wieczory...

Coś w tym jest, ale przecież nie pracuję trzydzieści dni w miesiącu,

mój kalendarz zmienia się bardzo dynamicznie. Jeżeli mam dzień wolny, idę na trening o godzinie 10, gdy przychodzi niania, a drugie dziecko jest już w szkole.

Postawiłam sobie cel na ten rok, aby zrobić dwa triathlony Enea 5150 Warsaw (dystans olimpijski) i Enea Ironman Gdynia (sprint), do tego jako Ambasadorka akcji PKO „Biegajmy Razem” chciałabym zrobić Bieg Powstania Warszawskiego na dystansie dziesięciu kilometrów, PKO Bieg Charytatywny, Półmaraton Praski i Bieg Niepodległości. To mnie mobilizuje.

„Start w Gdyni w ramach akcji #TRI2help dedykuję Krzysiowi Jędrusiakowi, który cierpi na dziecięce porażenie mózgowe i wymaga rehabilitacji.

Aby wystartować, muszę zebrać dla niego pięć tysięcy złotych.

Zapraszam wszystkich do licytacji na stronie ironmangdynia.pl!”

SKANUJ KOD Weź udział w akcji #tri2help i pomóż Krzysiowi!

Dużo czasu poświęcasz na działania charytatywne. Skąd w Tobie ta chęć pomocy innym? Łączę przyjemne z pożytecznym.

Lubię sport i jeśli mogę w ten sposób komuś pomóc, to z tego korzystam. Daje mi to radość i nadaje jeszcze większy sens moim sportowym wysiłkom. Mogę przekuć tę sportową energię w realną pomoc potrzebującym.

Mogę też pociągnąć za sobą innych ludzi, którzy zrobią to samo. Tak jest w przypadku PKO Biegu Charytatywnego, którego piąta edycja odbędzie się we wrześniu.

Każde przebiegnięte okrążenie na stadionie lekkoatletycznym przekłada się na jeden posiłek dla dziecka.

W tym roku jestem również Ambasadorką akcji Rok Charytatywności w Triathlonie. Start w Gdyni w ramach akcji #TRI2help dedykuję Krzysiowi Jędrusiakowi, który cierpi na dziecięce porażenie mózgowe i wymaga rehabilitacji.

Aby wystartować, muszę zebrać dla niego pięć tysięcy złotych.

Akcja jest zamieszczona na moim oficjalnym profilu na Facebooku.

Zapraszam wszystkich do licytacji na stronie ironmangdynia.pl! Najbardziej hojnemu darczyńcy odwdzięczę się zaproszeniem do teatru na jedną z moich sztuk.

Czy Twoje dzieci towarzyszą Ci w charytatywnych akcjach?

Tak, moja Marysia ma już 8 lat i od początku była świadkiem wielu moich działań charytatywnych. Zbierała ze mną dary dla dzieci z ośrodka adopcyjnego w Otwocku, oddawała swoje zabawki do domów dziecka,

21

WYWIAD

jeździła ze mną nawet do takich ośrodków, by zobaczyć, że są dzieci, które nie mają takiego dostatniego życia jak ona, są w gorszej sytuacji i wymagają pomocy. Była bardzo wzruszona. Dziś potrafi oddać innym swoje zabawki i pomagać słabszym. Dba o swojego brata, jest bardzo opiekuńcza i wrażliwa na krzywdę wobec ludzi i zwierząt.

Jestem z niej dumna.

Trenujesz regularnie. Czy udało Ci się zarazić tą aktywnością pozostałych domowników?

Nie musiałam zarażać mojego partnera sportem, bo oboje poznaliśmy się właśnie na gruncie sportowym, podczas przygotowań do triathlonu.

Od lat razem trenujemy i startujemy.

Ostatni rok musieliśmy odpuścić ze względu na sporą ilość prywatnych obowiązków oraz narodziny synka.

W tym roku jednak oboje mamy cel, aby wrócić do formy. Czasy świetności już za nami (śmiech), ale teraz robimy to dla dobrego zdrowia. Lubimy w taki sposób spędzać razem czas. Córka dorasta w domu, gdzie sport jest obecny.

Nie trzeba jej namawiać na rower, basen czy dziecięce zawody sportowe. Jej pasją jest jazda konna. Niestety w ubiegłym roku spadła z konia i złamała rękę, teraz ma przerwę, ale wygląda na to, że nie zniechęciła się do dalszych treningów.

Temat zdrowia sprawił, że pomyślałam o Twojej kuchni. Jak dbasz o to, co trafia na Wasze talerze?

Powiem szczerze, że nie wiem, jak znajduję czas, ale nie mam wyjścia.

Gotuję sama, często na 2–3 dni dla całej rodziny. Osobno robię zupy dla synka, które często mrożę, by były gotowe, kiedy mamy nie będzie w domu. Przygotowuję dosyć proste i klasyczne posiłki, więc dzieci je uwielbiają. Jemy to samo, co one – zdrowe, lekkie i proste dania.

22

Zawsze mam w lodówce coś na zupę, kawałek mięsa, rybę i warzywa.

Wielu młodych rodziców spotyka się z brakiem akceptacji otoczenia, gdy po pojawieniu się maluszka decydują się na szybki powrót do pracy.

Jak to wyglądało u Ciebie?

W mojej branży trudno zaplanować macierzyństwo. Nie można odłożyć sobie projektu filmowego, serialowego czy teatru na wygodny czas. Praca w zawodzie aktora jest bardzo ulotna, raz jest, a za chwilę już jej nie ma, tym bardziej gdy zostaje się mamą. Wiele możliwości nas omija, a potem trudno znowu wskoczyć „na falę”. Bardzo się cieszę, że mogłam pracować niemal do końca ciąży, a dwa miesiące po urodzeniu miałam już swoje pierwsze terminy zawodowe. Mogłam więc powoli wracać do formy.

Czy wspierały Cię najbliższe osoby?

Tak, to wszystko było możliwe dzięki pomocy mojej mamy i partnera.

Nie należę do osób, które poświęcą trzy lata na siedzenie w domu i „totalne” macierzyństwo.

Po różnych doświadczeniach życiowych nauczyłam się myśleć o sobie.

Zadowolona matka to szczęśliwe dzieci. Wiedziałam, że nie popełnię błędu z pierwszej ciąży, kiedy właściwie wszystkiego odmawiałam, gdyż nie wyobrażałam sobie zostawić dziecka pod opieką innych. Chciałam wszystko robić sama. Skończyło się frustracją z powodu braku możliwości rozwijania się i pracy zawodowej. Dziś wiem, że można tak zrównoważyć życie, aby wszyscy byli zadowoleni.

Niektórzy mówią, że posiadanie dzieci to ciągły miks miłości do nich i strachu o nie. Zgadzasz się z tym stwierdzeniem?

Jestem świadoma zagrożeń dzisiejszego świata, ale wiem, że moja panika niewiele zmieni. Wszystko, co mogę zrobić, to dać dzieciom odpowiednią wiedzę, że nie należy niszczyć świata, lecz o niego dbać.

Mogę filtrować powietrze, ograniczać ilość zużywanego plastiku, redukować liczbę posiadanych rzeczy, oddawać zamiast wyrzucać.

Nie zabronię córce używać internetu czy gier elektronicznych, ale mogę mówić, jakie niebezpieczeństwa z tego płyną, jeśli nieumiejętne będzie z nich korzystała.

Nie boję się. Tłumaczę.

Wydaje mi się, że nie ma dla Ciebie rzeczy niemożliwych.

Nie masz czasem ochoty nieco zwolnić? Zdarzają Ci się niekiedy gorsze dni?

Jasne, że się zdarzają, tylko teraz potrafię nazwać to, co je powoduje.

Ta świadomość sprawia, że szybciej radzę sobie z problemem i nie przenoszę go na pozostałych domowników. Nauczyłam się maksymalnie i w odpowiedni sposób wykorzystywać czas. Nie tracę energii na niepotrzebne rzeczy, niewłaściwych ludzi. Czasem brakuje spontaniczności i luzu, ale teraz jest czas na coś innego. Akceptuję to.

Nie wybaczę sobie, jeśli nie poproszę Cię o Twój przepis na bycie dobrym rodzicem i szczęśliwym człowiekiem.

Szczęście jest pojęciem względnym – dla każdego znaczy co innego.

Jestem szczęśliwa, ponieważ jestem zdrowa, mam zdrowe dzieci, dach nad głową, możliwość samorealizacji. Gdy nachodzi mnie chandra, to właśnie tak to sobie tłumaczę.

Nie znam definicji dobrego rodzica.

W moim odczuciu to mądry, kochający opiekun i przyjaciel, dający poczucie bezpieczeństwa swojemu dziecku.

WYWIAD

KAROLINA GORCZYCA – aktorka filmowa, telewizyjna i teatralna, absolwentka Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Krakowie. Mama dwójki dzieci. Zapalona biegaczka, łącząca sportową pasję z pomaganiem innym. karolinagorczycaoficjalnie karolinagorczyca.com

23

Foto: Kassol Photography

karolinagorczycaaktorka

ODŻYWIANIE

Mamo,

Twoje mleko jest SUPER! CZY WIESZ DLACZEGO? KARMIENIE PIERSIĄ TO NAJLEPSZE WSPARCIE PRAWIDŁOWEGO ROZWOJU DZIECKA W KLUCZOWYM OKRESIE 1000 PIERWSZYCH DNI JEGO ŻYCIA. TO DLATEGO JEST NAZYWANE ZŁOTYM STANDARDEM ŻYWIENIA NIEMOWLĄT.

M

leko mamy nie ma sobie równych, ponieważ jest w pełni dopasowane do wyjątkowych, indywidualnych potrzeb żywieniowych dziecka. Dowiedz się, co sprawia, że karmienie piersią jest zalecane przez ekspertów na całym świecie.

ROZPOCZĘCIE PRZYGODY Z KARMIENIEM PIERSIĄ Kontakt skóra do skóry i pierwsze karmienie piersią to kluczowe momenty nie tylko dla mamy, ale też dla jej nowo narodzonego dziecka. W tej niezwykłej chwili nawiązuje się między nimi wyjątkowa więź, a maluch otrzymuje od mamy cenny pokarm, który będzie stanowić fundament jego rozwoju i wpływać na jego zdrowie – zarówno teraz, jak i w dorosłym życiu. Właśnie z tego powodu eksperci ze Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) zalecają, aby dążyć do wyłącznego karmienia piersią przez 6 pierwszych miesięcy życia niemowlęcia. Następnie

24

EKSPERCI RADZĄ Dla mamy karmiącej cenne będą także zalecenia ekspertów, które teraz są dostępne w bardzo prostej i czytelnej formie – pod postacią kalendarza żywienia dziecka w 1000 pierwszych dni (od urodzenia do 36. miesiąca życia).

Jednostronicowy dokument obrazuje zalecenia żywieniowe dla dzieci od narodzin do 3. roku życia, w tym wszystkie wytyczne dotyczące karmienia piersią na poszczególnych etapach rozwoju. Narzędzie jest dostępne na stronie www.1000dni.pl.

EKSPERT: Anna Sobolewska-Wawro dietetyk, specjalista programu „1000 pierwszych dni dla zdrowia”

www.1000dni.pl

karmienie pokarmem kobiecym powinno być kontynuowane, przy jednoczesnym rozszerzeniu diety malucha, nawet do drugiego roku życia lub dłużej.

NAJLEPSZE SKŁADNIKI NA WYCIĄGNIĘCIE PIERSI Mleko mamy jest łatwo dostępne oraz zawsze gotowe do podania – ma idealną temperaturę, a także skład, który zmienia się w ciągu całego okresu laktacji, w ciągu doby, a nawet w trakcie jednego karmienia – zawsze dopasowując się do aktualnych potrzeb niemowlęcia. Pokarm kobiecy jest najlepszym darem, jaki mama może dać swojemu dziecku – wymyśliła je przecież sama natura. Zawiera idealną kombinację składników: wody, białka, węglowodanów, w tym oligosacharydów, tłuszczów, witamin, składników mineralnych, czynników wzrostu, a także przeciwciał, których celem jest eliminowanie patogenów, a w konsekwencji –

ODŻYWIANIE

CZY WIESZ, ŻE...?

Nie ma górnej granicy, do której kobieta może karmić piersią. Tak naprawdę wszystko zależy od preferencji mamy oraz dziecka – wspólnie decydują, jak długo będzie trwała ich przygoda z karmieniem naturalnym. ochrona organizmu niemowlęcia przed infekcjami. Dzięki swojemu mleku mama może zapewnić maluchowi optymalny wzrost i rozwój intelektualny, a także obniżyć ryzyko wystąpienia wielu chorób: nadwagi i otyłości, chorób serca, alergii i wielu innych.

WSPARCIE DLA MAMY KARMIĄCEJ Jak pokazują wyniki badań, mimo niepodważalnych korzyści, jakie płyną z karmienia piersią, 54% polskich mam karmi tak swoje dziecko przynajmniej do 6. miesiąca życia, jednak jedynie 6% karmi malucha zgodnie z zaleceniami WHO – czyli wyłącznie piersią w pierwszym półroczu.

Okazuje się także, że spośród mam, które nie karmią już piersią, większość zakończyła karmienie w ciągu pierwszego miesiąca życia dziecka! Jaka jest tego przyczyna? Najczęstsze powody zaprzestania karmienia piersią przez Polki to: przekonanie, że dziecko się nie najada, problemy z laktacją oraz niechęć dziecka do ssania piersi.

Pokazuje to ogromną potrzebę wspierania matek w obrębie laktacji oraz edukacji żywieniowej przez personel medyczny nie tylko podczas pobytu w szpitalu, lecz także po wypisie. Warto pamiętać, że dużym wsparciem dla mamy karmiącej może być też najbliższe otoczenie – partner czy rodzina. Pomoc przy codziennej opiece nad dzieckiem i obowiązkach domowych bywa niezwykle potrzebna i mama powinna śmiało umieć o nią prosić!

SKANUJ KOD Zobacz porady ekspertów na 1000 pierwszych dni życia dziecka.

25

ODŻYWIANIE

EKSPERT: Ewelina Poźniak specjalista ds. żywienia Nestlé Nutrition

JAKIE MLEKO

dla Twojego dziecka?

K

ażde mleko modyfikowane jest inne, dlatego warto dowiedzieć się więcej na jego temat, by wybrać produkt najlepiej dopasowany do potrzeb dziecka.

DLA NIEMOWLĄT PO 6.

MIESIĄCU, KTÓRE NIE SĄ JUŻ KARMIONE MLEKIEM MAMY

– łagodne przejście po karmieniu piersią.

Wybierając mleko modyfikowane dla maluszka, który nie jest już karmiony mlekiem mamy, szczególną uwagę zwróć na skład produktu – dziecko nie otrzymuje już przecież wspaniałych składników pokarmu kobiecego.

Możesz poprosić o rekomendację lekarza lub położną – mają wiedzę o najnowszych składnikach zawartych w mlekach modyfikowanych. Zapoznaj się także z opiniami rodziców, którzy doświadczenia z wprowadzaniem mleka modyfikowanego mają już za sobą. Z przeprowadzonego testu wynika, że 97% mam, które wypróbowały ze swoimi pociechami NAN OPTIPRO® Plus 2 HM-O, stwierdziło, iż stanowi ono łagodne przejście po karmieniu piersią***.

26

ODŻYWIANIE

MLEKO MAMY TO POKARM IDEALNY.

W KAŻDEJ JEGO KROPLI UKRYTE SĄ PRAWDZIWE SKARBY: laktoza, która dostarcza maluszkowi energii; NAN OPTIPRO® Plus 2 HM-O

Wyjątkowa receptura powstała w oparciu o 60 lat badań nad mlekiem mamy. Zawiera oligosacharyd 2’FL o strukturze identycznej jak w mleku kobiecym, wysokiej jakości białko OPTIPRO®, aktywne kultury bakterii Lactobacillus reuteri, DHA*, ważny dla rozwoju mózgu i wzroku dziecka**, immunoskładniki (cynk*, żelazo*, witaminę A* i C*), potrzebne dla prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego oraz wyłącznie laktozę jako źródło węglowodanów. Ułatwia łagodne przejście po karmieniu piersią.

zdrowe tłuszcze, w tym DHA niezbędny dla prawidłowego rozwoju mózgu i wzroku; oligosacharydy mleka kobiecego; wysokiej jakości białko w ilości dopasowanej do potrzeb maluszka; aktywne kultury bakterii (m.in. z rodzaju Lactobacillus i Bifidobacterium).

GDY RYZYKO ALERGII WZRASTA

– mleko typu H.A. Wystąpienia alergii u dziecka nie można przewidzieć ze stuprocentową pewnością, jednak wiemy, że obecność choroby u rodziców lub rodzeństwa zwiększa jej ryzyko także u maluszka.

Najlepszym sposobem zapobiegania alergii u dziecka jest karmienie piersią. Z myślą o niemowlętach po 6. miesiącu, należących do grupy podwyższonego ryzyka wystąpienia alergii na białko mleka krowiego, które z różnych powodów nie są karmione piersią, powstały mleka modyfikowane typu H.A. Zawierają one białko hydrolizowane, czyli pocięte na mniejsze fragmenty.

Nie każde mleko typu H.A jest takie samo, dlatego warto szukać produktów o skuteczności potwierdzonej w badaniach klinicznych.

Ważne, że produkty te nie są odpowiednie dla niemowląt, u których już zdiagnozowano alergię na białko mleka krowiego.

DLA NIEMOWLĄT PO 6.

MIESIĄCU, KTÓRE WCIĄŻ SĄ CZĘŚCIOWO KARMIONE PIERSIĄ – także do dokarmiania Jeśli możesz utrzymać chociaż częściowe karmienie piersią, warto to zrobić. Dzięki temu maluszek wciąż będzie mógł otrzymywać np. ważne dla odporności i troszczące się o mały brzuszek składniki mleka kobiecego. Mleko modyfikowane będzie wspierać prawidłowy wzrost i rozwój dziecka oraz uzupełniać część zapotrzebowania na energię i składniki odżywcze.

NAN OPTIPRO® 2

Przeznaczone także do dokarmiania.

Zawiera wysokiej jakości białko OPTIPRO® uzyskane dzięki unikalnej technologii Nestlé, aktywne kultury bakterii Bifidobacterium lactis, takie jak w mleku mamy, DHA*, immunoskładniki (cynk*, żelazo*, witaminę A* i C*) oraz wyłącznie laktozę.

NAN OPTIPRO H.A. 2

Zawiera wysokiej jakości hydrolizowane białko OPTIPRO® H.A., aktywne kultury bakterii Bifidobacterium lactis, takie jak w mleku mamy, oraz immunoskładniki (cynk*, żelazo*, witaminę A* i C*), potrzebne dla prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego.

27

ODŻYWIANIE PRODUKTY SPECJALISTYCZNE

dla niemowląt z problemami brzuszkowymi Przewód pokarmowy maluszka w pierwszych miesiącach i latach życia nie jest jeszcze całkiem dojrzały i nie działa w pełni sprawnie, więc u najmłodszych problemy gastryczne występują wyjątkowo często.

Mleko mamy zawiera składniki, które najlepiej dbają o brzuszek dziecka, m.in. dobroczynne bakterie i oligosacharydy mleka kobiecego, które stanowią dla nich pokarm.

Jeśli maluszek z jakiegoś powodu nie jest karmiony piersią, lekarz może zalecić jeden z produktów specjalistycznych, które mogą pomóc złagodzić przykre dolegliwości:

produkty A.R. – dla niemowląt z tendencją do ulewań – zawierają np. skrobię ziemniaczaną, która powoduje gęstnienie pokarmu w żołądku;

MLEKA MODYFIKOWANE ROSNĄ RAZEM Z DZIECKIEM Zapotrzebowanie dziecka na energię i składniki odżywcze zmienia się wraz z wiekiem. Zmienia się więc także skład mlek modyfikowanych – cyferki obecne na opakowaniach pozwalają łatwo dobrać produkt odpowiedni do wieku dziecka.

produkty Comfort – dla najmłodszych z lekkimi problemami trawiennymi, w tym z zaparciami – zawierają np. błonnik oraz magnez; produkty bez laktozy – dla maluszków z nietolerancją laktozy i biegunkami – zawierają np. aktywne kultury bakterii i nukleotydy;

Przedstawione produkty to dietetyczne środki specjalnego przeznaczenia medycznego, które powinny być stosowane pod kontrolą lekarza.

produkty dla niemowląt z lekkimi problemami trawiennymi, w tym kolkami – zawierają np. aktywne kultury dobrych bakterii, obniżoną zawartość laktozy i hydrolizowane białko.

* zawartość zgodnie z przepisami prawa ** przy dziennym spożyciu 100 mg DHA w jednej bądź większej liczbie porcji *** Test przeprowadzony w okresie 26.10–09.11.2018 wśród 300 rodziców z dziećmi powyżej 6. miesiąca, którzy zgłosili się do badania na portalu mjakmama24.pl

SKANUJ KOD Zobacz więcej porad ekspertów Nestlé Nutrition.

Ważna informacja: zdrowa dieta matki w czasie ciąży i po porodzie pomaga gromadzić składniki odżywcze niezbędne do prawidłowego przebiegu ciąży, przygotowuje do okresu laktacji i pomaga ją utrzymać. Gdy maluszek przyjdzie na świat, najlepszym dla niego sposobem żywienia jest karmienie piersią. Mleko mamy zapewnia mu bowiem doskonale zbilansowaną dietę i chroni przed chorobami. Jeśli zdecydujesz się karmić piersią, zadbaj, by Twoja dieta była zdrowa i prawidłowo zbilansowana. Jeśli zdecydujesz się nie karmić piersią, pamiętaj że ta decyzja jest trudna do odwrócenia. Stosowanie mleka modyfikowanego niesie ze sobą konsekwencje socjalne i finansowe, które powinnaś wziąć pod uwagę.

Dodatkowo, rozpoczęcie częściowego dokarmiania butelką spowoduje zmniejszenie ilości wytwarzanego mleka. Dla zdrowia Twojego dziecka ważne jest, by mleko modyfikowane przygotowywać, stosować i przechowywać zawsze zgodnie z informacją na opakowaniu. Przed podjęciem decyzji dotyczącej karmienia malucha porozmawiaj z lekarzem lub położną. Wskazówki specjalistów pomogą Ci odpowiednio przygotować się do karmienia piersią oraz utrzymać laktację.

28

ODŻYWIANIE

29

ODŻYWIANIE

Sztuka zaprzyjaźniania z butelką

JEŚLI Z JAKIEGOŚ POWODU NIE MOŻESZ KARMIĆ WYŁĄCZNIE PIERSIĄ, ZDECYDUJ SIĘ NA SKORZYSTANIA Z LAKTATORA I PRZEDŁUŻ KARMIENIE MLEKIEM WŁASNYM, KTÓRE JEST DLA MALUSZKA NAJLEPSZYM POKARMEM.

N

a początku karmienia, gdy laktacja nie jest jeszcze ustabilizowana, najlepiej karmić dziecko wyłącznie piersią. Zapewni to stabilną produkcję mleka i zbuduje wyjątkową więź między mamą a maluszkiem. Jeżeli jednak karmienie będzie sprawiało Ci problem lub z innego powodu nie możesz karmić piersią, skorzystaj z laktatora i podaj dziecku odciągnięty pokarm w małej butelce.

NIEZBĘDNIK KARMIĄCEJ MAMY Wybierz smoczek o wolnym wypływie i zdecyduj się na butelkę Philips Avent Natural, która ma szeroki smoczek kształtem przypominający kobiecą pierś.

Jej wyjątkowy kształt sprawia, że można ją łatwo chwycić i skierować w dowolną stronę, co nawet

30

NASZA RADA

Do karmienia butelką możesz zaangażować też innych członków rodziny, a zwłaszcza tatę. Jeśli odciągniesz pokarm za pomocą laktatora, nadal będziesz mieć pewność, że poda on dziecku najlepszy możliwy pokarm, a gdy problemy z laktacją miną, możesz znów karmić piersią. malutkim rączkom dziecka zapewnia maksymalną wygodę.

KARMIENIE MIESZANE Butelka Philips Avent Natural sprawia też, że karmienie mieszane lub przejście do karmienia butelką staje się łatwiejsze zarówno dla mamy, jak i niemowlaka i może trwać dłużej. Każdorazowo,

kończąc karmienie piersią, warto zapoznawać dziecko z butelką, stopniowo wydłużając czas karmienia przez smoczek. Dobrze jest też zmieniać pozycję ciała lub moczyć smoczek w mleku z piersi, aby wydał się dziecku bardziej atrakcyjny. Pamiętaj, że z każdym miesiącem Twoja pociecha będzie pić coraz więcej podczas jednego karmienia, dlatego dobierz odpowiedni rozmiar butelki do wieku swojego maluszka.

Wypływ smoczka (lub liczba otworów w smoczku) również powinna się zwiększać wraz z wiekiem dziecka.

SKANUJ KOD Dowiedz się, jak prawidłowo karmić butelką.

ODŻYWIANIE

BIAŁKO w diecie malucha

DIETA MAŁEGO DZIECKA NIE MOŻE BYĆ DZIEŁEM PRZYPADKU – MUSI ZAPEWNIĆ MŁODEMU ORGANIZMOWI WSZYSTKIE SKŁADNIKI NIEZBĘDNE DO PRAWIDŁOWEGO ROZWOJU. JEDNYM Z NICH JEST BIAŁKO.

P

rzed ukończeniem 6. miesiąca życia dziecko podwaja swą masę urodzeniową, a w ciągu roku – potraja, jego wzrost natomiast zwiększa się o połowę. Białko przyczynia się do tego, gdyż jest kluczowym składnikiem tkanek ciała (np. mięśni), organów, enzymów, hormonów, krwi, skóry, włosów itp. Jeśli karmisz piersią, nie musisz się martwić o ilość dostarczanego dziecku białka, gdyż mleko matki zapewnia wysokiej jakości białko w ilościach potrzebnych dla rozwijającego się organizmu.

JAKOŚĆ I ILOŚĆ BIAŁKA Głównym składnikiem kobiecego mleka, zaraz po wodzie, jest białko, którego skład zmienia się i dostosowuje do potrzeb

32

dziecka na każdym etapie rozwoju. Pierwszy pokarm, który jest wydzielany przez 2–3 dni po porodzie, to siara, żółtawobiały płyn bogaty w białko, czyli składnik niezbędny do prawidłowego, intensywnego wzrostu.

Z czasem ilość białka w kobiecym mleku ulega zmniejszeniu, ponieważ potrzeby maluszka również maleją, a pokarm dostosowuje się do potrzeb dziecka.

Ilość białka w mleku dostosowuje się też naturalnie do ilości mleka, które dziecko spożywa.

DOBRY WYBÓR Białko składa się z aminokwasów. Każdy z nich odgrywa określoną rolę w organizmie dziecka i każdego z nich organizm dziecka potrzebuje w ściśle określonych proporcjach.

WAŻNE

Światowa Organizacja Zdrowia podkreśla korzyści płynące z karmienia piersią nawet do drugiego roku życia, oczywiście w połączeniu z wprowadzeniem odpowiednich pokarmów do diety malucha.

Połączenie aminokwasów w odpowiednich ilościach warunkuje jakość białka.

Skład jakościowy białka mleka matki jest zupełnie inny niż skład jakościowego białka mleka krowiego. Eksperci ds. żywienia są zdania, że należy kontrolować ilość i jakość białka, jaką dziecko otrzymuje w pierwszych miesiącach swojego życia.

FORMUŁA NOWEJ GENERACJI WSPIERA UKŁAD ODPORNOŚCIOWY* UDOSKONALONA FORMUŁA

INSPIIRO OWA ANA BAD DANIAM MI NA AD MLE EKIIEM M MAT TKI Bebilon 2 z Pronutra-ADVANCE to opatentowana formuła nowej generacji inspirowana najnowszymi odkryciami naukowców NUTRICIA w badaniach nad mlekiem matki. To jedyna taka formuła łącząca wyjątkową kompozycję składników z naszym unikalnym procesem, aby wspierać rozwój Twojego dziecka, w tym prawidłowe funkcjonowanie jego układu odpornościowego*.

Wybierzz Beb bilon 2 – nrr 1 rek kom mendow wany przzez pedia atrów w**.

Karmienie piersią jest najwłaściwszym sposobem żywienia niemowląt. * Bebilon 2 z Pronutra-ADVANCE zawiera witaminy A, C i D dla prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego. ** Wśród mlek następnych, na podstawie badania przeprowadzonego przez Kantar Polska S.A. w lutym 2019 r.

Bebilon 2 z Pronutra-ADVANCE zgodnie z przepisami prawa zawiera witaminy A, C, D oraz ALA.

Nr

REKOMENDOWANY PRZEZ

PEDIATRÓW**

ODŻYWIANIE EKSPERT: Ewelina Kaniewska młodszy specjalista ds. naukowych NUTRICIA Healthcare Nutrition

Wielkie potrzeby

małych brzuszków ROCZNE DZIECKO JEST BARDZO AKTYWNE I ODBIERA WIELE RÓŻNORODNYCH BODŹCÓW. JEGO ORGANIZM POTRZEBUJE NAWET DO 6 RAZY WIĘCEJ PEWNYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH NIŻ DOROSŁY – NP. 6 RAZY WIĘCEJ WITAMINY D I 4 RAZY WIĘCEJ WAPNIA ORAZ ŻELAZA. JAK TO WSZYSTKO ZMIEŚCIĆ W TAK MAŁYM BRZUSZKU?

B

y prawidłowo się rozwijać i uczyć się nowych umiejętności, małe dziecko potrzebuje odpowiednio zbilansowanej diety.

Skomponowanie jadłospisu zawierającego ważne składniki odżywcze w odpowiednich ilościach i proporcjach może okazać się dużym wyzwaniem dla rodziców.

Aby odpowiedzieć na wielkie potrzeby małych brzuszków po 1. roku życia, powstało Bebiko Junior 3 NutriFlor+, mleko modyfikowane, które zawiera m.in. witaminę D i wapń dla mocnych kości, żelazo i jod dla rozwoju zdolności poznawczych, witaminy A i C dla odporności i kwas alfa-linolenowy z grupy omega 3 dla prawidłowego rozwoju mózgu*.

34

Już dwa kubki Bebiko Junior 3 NutriFlor+ dziennie pomagają uzupełnić dietę rocznego malucha w składniki ważne dla jego prawidłowego rozwoju, ponieważ dostarczają:

70% zalecanego

dziennego zapotrzebowania na wapń i żelazo,

80% zalecanej

dziennej dawki witaminy D,

90% zalecanego

dziennego zapotrzebowania na jod.

DIETA ROCZNEGO DZIECKA – WSKAZÓWKI DLA RODZICÓW Chociaż dieta dziecka po 1. roku życia jest już bardzo różnorodna, powinna znacząco różnić się od diety mamy czy taty. Roczne dziecko to nie mały dorosły! Choć od kilku miesięcy maluch poznaje nowe smaki warzyw, owoców, produktów zbożowych czy delikatnego mięsa, ważnym elementem jego menu nadal powinno być mleko i produkty mleczne, w tym mleko modyfikowane. W układaniu diety małego dziecka pomocny może okazać się opracowany przez ekspertów IMiD modelowy talerz żywieniowy, który przedstawia udział grup produktów pokazanych w liczbie porcji w menu dziecka po 1. roku życia. * Bebiko Junior 3 NutriFlor+, jak wszystkie inne mleka modyfikowane dla małych dzieci po 12. miesiącu życia na rynku polskim, zawiera wapń, żelazo, jod oraz witaminy C i D. Ważne informacje: karmienie piersią jest najwłaściwszym i najtańszym sposobem żywienia niemowląt oraz rekomendowane dla małych dzieci wraz z urozmaiconą dietą. Mleko matki zawiera składniki odżywcze niezbędne do prawidłowego rozwoju dziecka oraz chroni je przed chorobami i infekcjami. Karmienie piersią daje najlepsze efekty, gdy matka prawidłowo odżywia się w ciąży i w czasie laktacji oraz gdy nie ma miejsca nieuzasadnione dokarmianie dziecka. Przed podjęciem decyzji o zmianie sposobu karmienia matka powinna zasięgnąć porady lekarza.

wielkie potrzeby

Na

małych brzuszków

Czy wiesz, że: 2 kubki Bebiko Junior 3 dziennie pomogą uzupełnić zapotrzebowanie na ważne składniki odżywcze niezbędne do prawidłowego rozwoju Twojego dziecka.

2018_06_05_003

brzuszek dziecka po 1 r. życia potrzebuje 6 x więcej wit. D i 4 x więcej wapnia i żelaza niż Ty?*,

Dowiedz się więcej na www.bebiklub.pl. * W przeliczeniu na kg masy ciała zgodnie z: Normy żywienia dla populacji Polski, pod red. M. Jarosza, IŻŻ, Warszawa 2017.

Karmienie piersią wraz z urozmaiconą dietą jest rekomendowanym sposobem żywienia małych dzieci.

ODŻYWIANIE

Jak naukowcy badają umysł niemowląt EKSPERT: dr Joanna Matejczuk psycholog rozwojowy, adiunkt w Instytucie Psychologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, zajmuje się rozwojem i wspomaganiem rozwoju małych dzieci.

i co z tego wynika?

NAUKA W OSTATNICH KILKUDZIESIĘCIU LATACH ZROBIŁA OLBRZYMI KROK W OBSZARZE BADAŃ NAD NOWORODKAMI I NIEMOWLĘTAMI. NA CAŁYM ŚWIECIE POWSTAŁO WIELE CIEKAWYCH METOD BADAWCZYCH Z UDZIAŁEM NAJMNIEJSZYCH DZIECI ORAZ SPOSOBÓW OBSERWACJI ICH ZACHOWAŃ.

CO DZIECKO LUBI? Wśród pierwszych sposobów badania najmniejszych wymienia się technikę preferencji, polegającą na rejestrowaniu tego, na czym dziecko skupia wzrok lub słuch.

Dzięki niej odkryto, że dzieci preferują obrazy o silnych kontrastach, lubią wyraźne krawędzie (np. paski, szachownice) i przedmioty będące w ruchu. Zwrócono też uwagę, że zmysły małych dzieci są szczególnie wyostrzone na drugiego człowieka i opisano zjawisko wrodzonej preferencji twarzy kierującej uwagą noworodka – dziecko spośród pokazywanych mu obiektów wybierze twarz człowieka.

JAK DZIECKO ODRÓŻNIA? Dzięki technice przyzwyczajania z kolei zaobserwowano, że dzieci bardzo wcześnie widzą różnicę między dochodzącymi do nich bodźcami. Technika ta polega na pokazywaniu malcowi jednego bodźca (obrazu lub dźwięku) tak długo, aż się do niego przyzwyczai.

Po pewnym czasie dodajemy inny

36

bodziec. Jeśli dziecko zareaguje pobudzeniem (np. szybsze bicie serca, oddech), będzie to oznaczało, że odróżniło ono pierwszy i drugi bodziec. Tak odkryto, że już noworodki odróżniają język ojczysty od innych języków, głos kobiety i mężczyzny oraz głos swojej mamy od innych głosów kobiecych.

DZIECKO POTRAFI POPROSIĆ Kolejnym sposobem badania najmniejszych dzieci jest technika ssania nieodżywczego. Wykorzystuje ona specjalne sztuczne sutki (smoczki) podłączone do komputera, które dziecko może ssać – słabiej lub mocniej – by coś uzyskać. Sprawdzano, czy dziecko włoży wysiłek w uzyskanie czegoś innego niż mleko i co będzie skłaniało je do pracy. Okazało się, że dzieci potrafiły pociągać smoczek osiemdziesiąt razy na minutę, aby uzyskać nie mleko, ale interesujący je dźwięk, obraz lub film, a gdy się znudziły, zwalniały tempo ssania.

Dzięki badaniom wiemy, że świat noworodków i niemowląt jest

WARTO WIEDZIEĆ Aktywne komórki nerwowe spalają paliwo tak jak mięśnie. Poziom zużywania przez mózg energii (mierzony spalaniem glukozy) wzrasta w ciągu pierwszych trzech lat życia. W wieku dwóch lat osiąga poziom osoby dorosłej. U trzylatka osiąga poziom dwukrotnie wyższy niż u dorosłego.

bardziej złożony, zaskakujący i wymagający, niż nam się wcześniej wydawało. To ważny sygnał, że opieka nad dzieckiem od urodzenia wymaga naszego szczególnego zaangażowania i wrażliwości.

SKANUJ KOD Sprawdź, jak wspomagać proces uczenia się dziecka!

ODŻYWIANIE

Pomys-ly SPRYTNYCH MAM

BYCIE MAMĄ TO NIE LADA WYZWANIE, WIE O TYM KAŻDA Z NAS. POZNAJ SZTUCZKI, KTÓRE POMAGAJĄ SZYBCIEJ I ŁATWIEJ UPORAĆ SIĘ Z CODZIENNYMI ZADANIAMI.

EKSPERT: Anna Łazaraczyk Humana, specjalista w zakresie mlek modyfikowanych, prywatnie mama

1

BEZPIECZNA KĄPIEL

Twój maluch wyrósł z wanienki na stelażu, ale wciąż uważasz, że jest za mały, żeby kąpać go w wannie dla dorosłych? Mamy na to sposób! Nalej odpowiednią ilość wody do wanny i włóż do niej ażurowy, plastikowy kosz na pranie. Umieszczony w nim maluszek będzie bezpieczny, a kąpiel pozostanie przyjemnością.

2

BASEN W SALONIE

Często obiecujesz sobie, że zrobisz w domu więcej, ale zamiast tego biegasz za swoim dzieckiem, pilnując, by nie zrobił sobie krzywdy?

Wykorzystaj dmuchany basen ogrodowy, do którego włożysz ulubione zabawki swojego dziecka. Malec, ogrodzony dmuchanym murem, będzie bezpieczny, a ty spokojnie będziesz mogła zająć się innymi rzeczami – może nawet znajdziesz czas na popołudniową kawę?

38

3

PRZYGOTOWANIE MLEKA JEDNĄ RĘKĄ

Wyobraź sobie, że nie musisz już z bólem serca słuchać, jak twoje dziecko płacze z głodu samo w łożeczku, kiedy w popłochu pędzisz do kuchni, żeby przygotować mu posiłek. Dzięki nowości myHumana Pack możesz najpierw utulić maluszka i trzymając go na jednej ręce, przygotować posiłek. Co ważne, opakowanie zapewnia bezpieczeństwo zawartości oraz jest bardzo higieniczne.

4

5

UCIEKAJĄCE ŚLINIAKI

Czy Tobie również zdarza się tuż przed posiłkiem zastanawiać się, gdzie jest śliniak, mimo że masz ich kilka? Najlepszym rozwiązaniem mały haczyk przymocowany dwustronną taśmą z tyłu oparcia krzesełka do karmienia. Śliniak będzie zawsze pod ręką, a ty ze spokojem rozpoczniesz karmienie swojej pociechy.

DYWANOWE NIEBEZPIECZEŃSTWO

Twój maluch właśnie zaczął chodzić, a ukochany dywan z pięknej ozdoby zmienił się w kolejne domowe zagrożenie? Nie musisz rezygnować z przytulnej ozdoby!

Użyj taśmy dwustronnej – umieść ją na wszystkich krawędziach dywanu, by skutecznie przymocować go do podłogi. Teraz możesz być spokojna, że pociecha się nie potknie.

SKANUJ KOD Poznaj MyHumana Pack!

ODŻYWIANIE

•

•

• •

•

•

•

• • •

• •

39

ODŻYWIANIE

TEKST SPONSOROWANY

Krystalicznie

czysty start

EKSPERT: Oliwia Wójtowicz Młodszy Specjalista ds. Żywienia w Nestlé Polska SA

WODA JEST ŹRÓDŁEM WSZELKIEGO ŻYCIA – BEZ NIEJ NIE MOGLIBYŚMY FUNKCJONOWAĆ. JAK PRAWIDŁOWO NAWADNIAĆ ORGANIZM MALUSZKA?

G

łównym komponentem ludzkiego organizmu jest woda. U dorosłych stanowi ok. 60% składu ciała, a u niemowląt ponad 80%! Jest nam niezbędna do życia – bierze udział w regulacji temperatury ciała oraz w procesach trawienia i wchłaniania składników odżywczych.

Ponadto uczestniczy w wydalaniu produktów metabolizmu, a także w regulacji gospodarki wodno-elektrolitowej i kwasowo-zasadowej. Ile w takim razie należy wypijać wody, aby nawodnić organizm?

Odpowiedź na to pytanie w dużej mierze związana jest z wieloma

40

różnymi czynnikami, takimi jak wiek, płeć, masa ciała, intensywność wysiłku fizycznego, klimat czy pora roku. Szacuje się, że średnio powinniśmy dostarczać organizmowi 2–2,5 l wody, pochodzącej zarówno z napojów, jak i z produktów spożywczych. W związku

ZAPAMIĘTAJ!

Warto wyrobić sobie nawyk regularnego picia niewielkich jej porcji, zanim jeszcze poczujemy pragnienie.

z tym warto wyrobić sobie nawyk regularnego picia niewielkich porcji wody, zanim jeszcze poczujemy pragnienie.

SOJUSZNIK PRZYSZŁEJ MAMY Zapotrzebowanie na wodę u kobiet w ciąży nieco wzrasta (do 2,3 l dziennie). Dbając o właściwe nawodnienie, przyszła mama dostarcza organizmowi niezbędne składniki mineralne i dba o prawidłowy rozwój płodu. Przyjmowanie odpowiedniej ilości płynów pomaga kobietom w walce z często dokuczającymi w ciąży zaparciami.

Warto też wiedzieć, że opuchnięcia i obrzęki nie są powodem do ograniczenia spożywania wody – a wręcz przeciwnie, bo zazwyczaj są spowodowane jej niedostatecznym spożyciem! W takim przypadku potrzebne będą zmiany w diecie: ograniczenie spożywania soli i wprowadzenie większej liczby produktów bogatych w potas.

W okresie laktacji zapotrzebowanie na wodę wynosi już 2,7 l i jest spowodowane koniecznością produkcji mleka, którego kobieta karmiąca wytwarza nawet 900 ml na dobę.

Do codziennego picia warto wtedy

ODŻYWIANIE wybrać np. wodę źródlaną Nestlé Pure Life, która jest wydobywana z naturalnych i czystych źródeł oraz przechodzi rygorystyczny proces kontroli jakości.

WODA DLA MALUCHA Ponieważ mleko matki składa się aż w 87% z wody, karmione na żądanie niemowlę nie potrzebuje dodatkowego pojenia innymi płynami. Według Instytutu Żywności i Żywienia u dzieci, które ukończyły 6. miesiąc życia, zapotrzebowanie na wodę pochodzącą z mleka, innych płynów i produktów spożywczych wynosi 800–1000 ml, natomiast u dzieci w wieku 1-3 lata – już 1,25 l w ciągu doby. Ma to szczególnie duże znaczenie latem, gdy upał daje się we znaki, a dzieci są szczególnie ruchliwe.

KORZYSTNIE I BEZPIECZNIE Warto od początku wyrabiać w dziecku nawyk picia wody.

To rozwiązanie korzystne i bezpieczne – woda nie uczula i nie wchodzi w interakcję z lekami czy pokarmami.

Dodatkowo woda ma neutralny smak, podczas gdy inne płyny mogą przyzwyczajać dzieci do słodkiego smaku. Zgodnie z zaleceniami Piramidy Zdrowego Żywienia i Stylu Życia Dzieci i Młodzieży, opracowanej przez Instytut Żywności i Żywienia, dzieci powinny ograniczać spożywanie słodkich napojów. Wszystko dlatego, że nadmierne spożycie cukrów prostych wiąże się z większym ryzykiem wystąpienia otyłości, próchnicy, cukrzycy typu 2 i wielu innych chorób cywilizacyjnych.

WŁAŚCIWE NAWODNIENIE Wybierając wodę przeznaczoną do codziennego spożycia, sprawdzajmy czy ma odpowiednie atesty.

Dobrym i bezpiecznym wyborem będzie wysokiej jakości woda źródlana Nestlé Pure Life. Teraz, dzięki współpracy z National Geographic Kids, na dzieci czekają specjalne, kolorowe butelki w kształcie ulubionych zwierząt z całego świata.

Dodatkowo każda butelka skrywa ciekawostkę na temat zwierzaków lub wskazówki, jak troszczyć się o otaczające nas środowisko.

Wszystko po to, by dzieci mogły samodzielnie odkryć, że warto dbać o zdrowe nawodnienie, wybierać wodę zamiast innych napojów oraz chronić jej zasoby, żeby cieszyć się zdrową i lepszą przyszłością.

Poręczna butelka o pojemności 0,33 l może towarzyszyć dziecku w szkole czy na placu zabaw.

SKANUJ KOD Zeskanuj kod i odkryj fascynujący świat dzikich zwierząt z Nestlé Pure Life!

Ważna informacja: zdrowa dieta mamy w czasie ciąży i po porodzie pomaga dostarczyć składniki odżywcze niezbędne do prawidłowego przebiegu ciąży, przygotowuje do okresu laktacji i pomaga ją utrzymać. Gdy maluszek przyjdzie na świat, najlepszym dla niego sposobem żywienia jest karmienie piersią. Mleko mamy zapewnia mu doskonale zbilansowaną dietę i chroni przed chorobami. Jeśli zdecydujesz się karmić piersią, zadbaj, by Twoja dieta była prawidłowo zbilansowana. Jeśli zdecydujesz się nie karmić piersią, pamiętaj, że ta decyzja jest trudna do odwrócenia. Stosowanie mleka modyfikowanego niesie ze sobą konsekwencje socjalne i finansowe, które powinnaś wziąć pod uwagę. Rozpoczęcie częściowego dokarmiania butelką spowoduje zmniejszenie ilości wytwarzanego mleka. Dla zdrowia dziecka ważne jest, by mleko modyfikowane przygotowywać, stosować i przechowywać zawsze zgodnie z informacją na opakowaniu. Przed podjęciem decyzji dotyczącej karmienia malucha porozmawiaj z lekarzem lub położną. Wskazówki specjalistów pomogą odpowiednio przygotować się do karmienia piersią oraz utrzymać laktację.

41

ODŻYWIANIE

Kaszka dla maluszka

– dlaczego warto podawać ją każdego dnia ŻYWIENIE W OKRESIE 1000 PIERWSZYCH DNI ŻYCIA MA FUNDAMENTALNE ZNACZENIE DLA ROZWOJU DZIECKA, KTÓRY WŁAŚNIE W TYM CZASIE PRZEBIEGA NAJINTENSYWNIEJ.

A

by ten proces mógł zachodzić harmonijnie, młody organizm potrzebuje witamin i składników mineralnych, które powinny mu być dostarczane wraz z dietą. Źródłem tych ważnych składników są kaszki przeznaczone dla najmłodszych, które nie tylko dostarczają energię, ale także witaminy i składniki mineralne, tj. A, C, D, E i z grupy B, wapń, żelazo i jod, a do tego są wyjątkowo pyszne!

Dowiedz się, kiedy podawać je

Oto 3 powody, dla których warto każdego dnia podawać dziecku kaszki BoboVita: • zawierają cenne witaminy (A, C, D, E, B1, B6, B7)*, • zawierają ważne składniki mineralne: wapń, żelazo oraz jod**, • pysznie smakują (w ofercie BoboVita dostępnych jest wiele wyjątkowo smakowitych propozycji).

maluszkowi, aby poprzez żywienie wspierać jego prawidłowy rozwój.

Najwcześniej po ukończeniu 17. tygodnia życia w diecie malucha mogą pojawić się pierwsze produkty uzupełniające. Na początek najlepsze są warzywa. Następnie można zacząć wprowadzać owoce i kaszki. Ze względu na wrażliwy

organizm, optymalnym wyborem dla malucha będą te przeznaczone specjalnie dla najmłodszych, ze wskazaniem wieku na opakowaniu. Ich skład jest dopasowany do szczególnych wymagań żywieniowych niemowląt i małych dzieci, a dzięki wielu pysznym smakom są uwielbiane przez maluszki.

Przykładem takich produktów są kaszki BoboVita. Dzięki zawartości kluczowych witamin i składników mineralnych, każdego dnia, każda porcja kaszki BoboVita wspiera prawidłowy rozwój dziecka!

NA ŚNIADANIE LUB NA KOLACJĘ Jadłospis małego odkrywcy smaków stopniowo jest coraz bardziej różnorodny, dlatego kaszki świetnie go urozmaicą. Doskonale sprawdzą się na śniadanie lub na kolację – dostarczą energię oraz istotne składniki odżywcze.

Dzięki wyjątkowo pysznym smakom, takim jak truskawka, banan, malina czy wanilia, maluch z chęcią będzie je jadł. Warto pamiętać, że regularne jedzenie śniadań to ważny krok w kształtowaniu

Ten produkt przeznaczony jest do uzupełnienia diety, której podstawą jest mleko kobiece lub modyfikowane. Karmienie piersią jest najlepsze dla dziecka. * Dotyczy wszystkich kaszek mlecznych BoboVita oraz bezmlecznych z wyjątkiem kaszek bezmlecznych PORCJA ZBÓŻ oraz kaszki zbożowej jabłko-śliwka 180 g.

Zgodnie z przepisami prawa wszystkie kaszki zawierają witaminę B1, a kaszki mleczno-zbożowe witaminy A i D. ** Dotyczy wszystkich kaszek mlecznych BoboVita. Zgodnie z przepisami prawa wszystkie kaszki mleczno-zbożowe zawierają wapń.

42

ODŻYWIANIE

43

ODŻYWIANIE

prawidłowych nawyków żywieniowych u dziecka. Kolacja także jest istotna w menu maluszka – ponieważ w trakcie snu młody organizm nieustannie się rozwija i rośnie, ostatni posiłek przed snem powinien dostarczać składniki odżywcze i odpowiednią dawkę energii. Kaszki na śniadanie lub na kolację pomogą dziecku odkryć i polubić różnorodność zbóż, dzięki zawartości kluczowych witamin i składników mineralnych będą wspierały prawidłowy rozwój maluszka.

DLA MALUSZKA, CZYLI BEZPIECZNE Organizm niemowlęcia jest szczególnie wrażliwy. Właśnie dlatego kasze czy produkty zbożowe przeznaczone dla dorosłych nie są dobrym wyborem dla maluszka. Mogą bowiem zawierać pozostałości szkodliwych substancji (np. pestycydów) w ilości nieodpowiedniej dla małego dziecka. Kaszki ze wskazaniem wieku na opakowaniu, takie jak propozycje od BoboVita, są przygotowywane specjalnie z myślą o najmłodszych – zboża są uprawiane na starannie

wybranych polach, sprawdzana jest gleba, a nasiona są dokładnie selekcjonowane. Specjalny sposób uprawy wiąże się z tym, że zboża odpowiednie dla niemowląt i małych dzieci muszą spełniać nawet do 1000 razy*** bardziej restrykcyjne normy niż te przeznaczone dla dorosłych. Dodatkowo każda partia zbóż, jeszcze zanim trafi do fabryki, przechodzi nawet ponad 600 testów jakości. Dzięki temu rodzice mogą mieć pewność, że podają maluszkowi bezpieczną kaszkę, która jest wyjątkowo pyszna. Mniam!

*** Dotyczy norm dla pestycydów w zbożach. Żywność dla niemowląt i małych dzieci spełnia normy bezpieczeństwa i jakości produktu wynikające z prawa europejskiego i krajowego. Normy te są o wiele bardziej restrykcyjne w porównaniu z żywnością ogólnego przeznaczenia.

44

Dajesz swojemu dziecku to, co najlepsze, by prawidłowo się rozwijało i było szczęśliwe.

Zwracasz uwagę na to, co je, wiedząc, że żywienie ma istotny wpływ na rozwój maluszka, szczególnie podczas 1000 pierwszych dni życia.

Czy wiesz, że posiłki BoboVita: to bogactwo wartościowych i naturalnie pysznych warzyw, dziko żyjących ryb morskich i 6 rodzajów delikatnego mięsa, zgodnie z najlepszą praktyką i przepisami prawa są bez konserwantów i sztucznych barwników, zawierają wyłącznie warzywa, których każda partia przechodzi nawet ponad 600 testów jakości i bezpieczeństwa.

Dzięki temu obiadki i zupki BoboVita to pełnowartościowe i pyszne posiłki dla Twojego dziecka.

Dowiedz się więcej na www.bobovita.pl

ODŻYWIANIE

Neofobia żywieniowa

Skąd ten lęk?

CO DZIESIĄTE DZIECKO MA PROBLEMY Z ZAAKCEPTOWANIEM NOWYCH POKARMÓW. TO PROBLEM, WOBEC KTÓREGO NIE MOŻNA PRZEJŚĆ OBOJĘTNIE. GDY DZIECKO NIE CHCE JEŚĆ I NIC MU NIE SMAKUJE, MOŻE TO BYĆ OZNAKĄ POWAŻNEGO PROBLEMU.

N

eofobia żywieniowa to, w najprostszym ujęciu, lęk przed nieznanym jedzeniem oraz przed poznawaniem nowych smaków.

Dziecko może odmawiać spożywania konkretnych pokarmów z powodu ich kształtów, zapachów czy kolorów, nawet jeśli jest bardzo głodne. Bywa, że trudno mu spoglądać na dany produkt, a skosztowanie go staje się zupełnie niemożliwe. Zdarza się, że dzieci nie mogą przebywać w tym samym pomieszczeniu, w którym znajduje się jedzenie. Strach pojawia się również wtedy, gdy oswojony już produkt wygląda inaczej niż zwykle (np. ma inne opakowanie).

KOGO DOTYKA NEOFOBIA ŻYWIENIOWA? To zaburzenie pojawia się między 1. a 5. rokiem życia, gdy człowiek najbardziej intensywnie poznaje nowe smaki. Choć w tym wieku niechęć dzieci do nowych pokarmów wydaje się naturalna, to jednak powinna mieć swoje granice. Nie jest tak, że dziecko z neofobią żywieniową w ogóle nie ma apetytu, ale zazwyczaj toleruje zaledwie kilka produktów, np. cały czas pije mleko i kaszkę, jada określony rodzaj pieczywa czy kształt makaronu.

46

Drastycznie ograniczone menu w żadnym wypadku nie jest świadomą decyzją czy wyborem dziecka.

PO PROSTU NIEJADEK? Pierwsza reakcja dorosłych zazwyczaj jest taka, że dziecko zwyczajnie grymasi. Tymczasem między dziećmi cierpiącymi na neofobię żywieniową a niejadkami są wyraźne różnice: • Niejadki jadają niedużo, ale za to różnych rzeczy.

Zwykle w ich menu znajduje się co najmniej 30 produktów.

• Niejadek może kaprysić przy posiłku, ale nie reaguje strachem ani paniką, a jeśli jest naprawdę głodny lub sytuacja jest wyjątkowa (np. przebywa poza domem), sięgnie po potrawę spoza swojej codziennej listy.

• Dzieci cierpiące na neofobię żywieniową tolerują zaledwie kilka, a w skrajnych przypadkach tylko jeden produkt (np. mleko), i żaden głód tego nie zmieni.

• U dzieci z neofobią żywieniową zaburzenia nie znikają po 6. roku życia, ale trwają także w latach szkolnych.

Magdalena Sprenger

Konsekwencje zaburzeń odżywiania:

1. Niedobory

składników odżywczych zapewniających prawidłowy rozwój.

2. Zaburzony rozwój

emocjonalny: złe samopoczucie, stany lękowe, narastający stres, konflikty z rodzicami i krewnymi. Bywa, że obawy związane z jedzeniem przenoszą się na lęk przed jakimikolwiek zmianami.

3.

Zaburzony rozwój społeczny: konflikty z opiekunami w przedszkolu i szkole, ograniczone życie towarzyskie.

Maluch unika sytuacji związanych z jedzeniem (wycieczki, wizyty u kolegów, wakacje, święta).

ODŻYWIANIE

EKSPERT: Katarzyna Popławska psychodietetyk, Keyti.pl

D

la rozwoju dziecka najważniejsze jest zaspokojenie potrzeb miłości i bezpieczeństwa.

Neofobia mocno zaburza tę drugą, dlatego tak istotne jest jej wczesne wykrycie.

Jako rodzice najlepiej znamy reakcje naszych pociech. Gdy dziecko marudzi przy jedzeniu i nie mamy pewności, czy tylko wybrzydza, czy może mieć problem – warto przeoprowadzić test.

Postaw na stole różne produkty, tak by pociecha mogła sama wybrać to, co chce zjeść. Dziecko, które tylko grymasi, sięgnie po to, na co ma chęć. Maluch z neofobią będzie widocznie poddenerwowany

samą obecnością części produktów.

Gdy to zauważysz, zgłoś się do specjalisty w zakresie odżywiania, by przyjrzał się dziecku i wskazał, jak postępować. Czasem wystarczą ćwiczenia wykonywane w domu, niekiedy konieczne będzie rozpoczęcie terapii. Pewne jest to, że im wcześniej problem zostanie zdiagnozowany, tym lepiej dla dziecka.

Lęk, który wiąże się z każdą fobią, nie sprzyja dobremu rozwojowi.

47

ODŻYWIANIE EKSPERT: Ewelina Poźniak specjalista ds. żywienia Nestlé Nutrition

Podróż na organiczną farmę

SIĘGAJĄC PO ŻYWNOŚĆ ORGANICZNĄ, TROSZCZYSZ SIĘ O ŚWIAT, KTÓRY CIĘ OTACZA. WYBIERZ SIĘ W PODRÓŻ PO EKOLOGICZNYM GOSPODARSTWIE I ZOBACZ, W JAK WYJĄTKOWYCH WARUNKACH TAKA ŻYWNOŚĆ POWSTAJE.

M

iejsce, w którym powstanie gospodarstwo ekologiczne, zawsze jest efektem przemyślanego wyboru. Gleba, powietrze i woda są tam czyste, a fabryki i drogi położone na tyle daleko, by zanieczyszczenia w nich powstające nie docierały do upraw. Tylko w takich warunkach może powstać naturalna, czysta żywność.

POZNAJ ORGANICZNEGO ROLNIKA Rolnik prowadzący gospodarstwo ekologiczne szanuje przyrodę, rośliny i zwierzęta. Ma szeroką wiedzę – wykorzystuje naturalne procesy zachodzące w naturze i minimalizuje swoją ingerencję w cykle życia roślin i zwierząt.

Chce, by żywność pochodząca z jego gospodarstwa powstawała jak najbardziej naturalnie, we własnym tempie.

EKOLOGICZNA UPRAWA ROŚLIN Na ekologicznych polach stosuje się płodozmian, planując

z wieloletnim wyprzedzeniem, jakie gatunki roślin będą kolejno po sobie rosnąć na poszczególnych polach uprawnych. Pozwala to chronić właściwości gleby

Gerber Organic

to ekologiczna żywność dla niemowląt i małych dzieci.

Składniki, z których powstaje, pochodzą z certyfikowanych gospodarstw organicznych, gdzie otrzymywano je z dbałością o środowisko i naturalny cykl życia roślin i zwierząt. To przetarte kolorowe warzywa i owoce, deserki mleczne z dodatkiem owoców i zbóż oraz kaszki.

Nie zawierają dodatku cukru – słodki smak zawdzięczają cukrom naturalnie zawartym w owocach, mleku czy zbożach.

Ważna informacja: W okresie pierwszych 6 miesięcy życia dziecka zalecane jest wyłączne karmienie piersią.

Po tym okresie należy rozpocząć wprowadzanie żywności uzupełniającej o odpowiedniej wartości odżywczej przy jednoczesnej kontynuacji karmienia piersią do ukończenia przez dziecko 2 lat i dłużej. Dzieci rozwijają się w różnym tempie, dlatego czas wprowadzenia posiłków uzupełniających należy skonsultować z lekarzem lub położną.

48

i jej żyzność. By nie stosować sztucznych nawozów, w użyciu są nawozy zielone i komposty pochodzące z własnego gospodarstwa. Zamiast stosować pestycydy uprawy chroni się przed chwastami przy użyciu zabiegów mechanicznych, czyli… wyrywając nieproszonych gości.

ZWIERZĘTA W GOSPODARSTWIE ORGANICZNYM W gospodarstwie ekologicznym dąży się do zapewnienia wszystkim zwierzętom jak najlepszych warunków życia. Krowy, by dać organiczne mleko, muszą być zdrowo najedzone, dlatego karmione są naturalnymi, ekologicznymi paszami bez zbędnych dodatków. Mają swobodny dostęp do wybiegu, żeby móc pospacerować na zewnątrz.

Nie podaje się im antybiotyków ani stymulatorów wzrostu.

ZDROWIE I PIELĘGNACJA

Zmiana pieluch i pielęgnacja

Aleksandra Bobrowska

kikuta pępowiny

ŚWIEŻO UPIECZONYM RODZICOM PIELĘGNACJA GOJĄCEGO SIĘ KIKUTA PĘPOWINY MOŻE WYDAWAĆ SIĘ NIE LADA WYZWANIEM. PRZY ODROBINIE WPRAWY NIE NASTRĘCZA JEDNAK WIĘKSZYCH TRUDNOŚCI. PODPOWIADAMY, JAK DBAĆ O HIGIENĘ TEGO WRAŻLIWEGO MIEJSCA PRZY ZMIENIANIU PIELUCH.

S

ama zmiana pieluchy powinna odbywać się tak często, jak to konieczne − na początku nawet po każdym posiłku czy wypróżnieniu. Delikatna skóra malucha może łatwo ulec podrażnieniu, a w tym przypadku łatwiej zapobiegać niż leczyć. Skórę można oczyścić chusteczką nawilżaną lub zamoczonym w wodzie wacikiem. Nie jest konieczne smarowanie skóry maścią przy każdej zmianie pieluchy, ale zdecydowanie pomaga to w szybszym gojeniu podrażnień.

Dobrze natomiast przed założeniem czystej pieluchy przez chwilę przewietrzyć pupę. Świeżą pieluchę zapinamy z przodu, uważając, by nie ściskała za mocno brzuszka, po czym wyciągamy na zewnątrz falbanki wokół nóżek dziecka.

Jeśli pielucha regularnie przecieka, może to być oznaka, że przyszedł czas na większy rozmiar.

JAK DBAĆ O KIKUT O kikut pępowinowy dziecka należy dbać do czasu, aż sam odpadnie (zwykle trwa to od 10 dni

50

do 3 tygodni). Na ogół wystarcza utrzymanie go w suchości i delikatne oczyszczanie jej okolic czystym wacikiem, a następnie osuszanie − chyba że lekarz lub położna wydadzą inne zalecenia. Konsultacja ze specjalistą jest też konieczna, gdy z gojącego się miejsca zaczyna wydobywać się nieprzyjemny zapach lub wydzielina. Szczególną uwagę należy zwrócić na obszar u podstawy pępowiny, najbliżej pępka.

Wycieranie powinno być delikatne, ale dokładne, tak aby usunąć wilgotny osad, który mógł się zgromadzić w tym miejscu.

ROŚNIJ Z NAMI! Wypróbuj pieluchy Pampers w większych rozmiarach!

Kiedy pępowina jest jeszcze przytwierdzona, warto używać pieluch ze specjalnym wycięciem z przodu lub po prostu odginać zwykłe pieluchy − zapewni to dopływ powietrza i przyspieszy zasklepianie rany. Lepiej unikać także zbyt ciasnych ubranek, które mogłyby drażnić wrażliwe miejsce.

ZDROWIE I PIELĘGNACJA

Kolka

u noworodka

Konsultacja merytoryczna: dr n. med. Benigna Konatkowska Szpital Ginekologiczno-Położniczy im. Św. Rodziny w Poznaniu

KOLKA NIEMOWLĘCA NIE JEST CHOROBĄ, JEDNAK TO BOLESNA DOLEGLIWOŚĆ, KTÓRA DAJE SIĘ WE ZNAKI ZARÓWNO MALUCHOWI, JAK I RODZICOM. JEJ ATAKI POLEGAJĄ NA SKURCZACH JELIT, KTÓRE MOGĄ TRWAĆ NAWET KILKA GODZIN.

K

olka pojawia się wcześnie, bo już pod koniec pierwszego miesiąca życia, i trwa nawet do trzeciego miesiąca. Dotyka prawie połowę niemowląt. Dokładne przyczyny jej występowania nie są znane. Uważa się, że dolegliwości związane są z niedojrzałością układu pokarmowego i trudnościami w przyswajaniu pokarmu, nawet jeśli jest to mleko matki. Warto zauważyć, że z powodu kolki cierpią

52

zarówno dzieci karmione piersią, jak i mlekiem modyfikowanym.

NIEJASNE PRZYCZYNY Dość często kolka związana jest z nietolerancją laktozy lub antygenów mleka krowiego. W związku z tym najczęstszym zaleceniem dla matki karmiącej piersią maluszka z silnymi dolegliwościami ze strony jamy brzusznej jest redukcja spożywanych produktów mlecznych oraz

innych silnych alergenów. Czasem powoduje ją zbyt duża ilość powietrza, którą niemowlę łyka podczas karmienia. Pęcherzyki powietrza dostają się do przewodu pokarmowego, powodując bolesne wzdęcia i skurcze. W ostatnich latach zaczęto wskazywać na aspekty psychologiczne kolki, jak zbyt duża ilość bodźców, nadmierne zmęczenie dziecka czy stres matki, który ono wyczuwa. Jednak najbardziej praw-

ZDROWIE I PIELĘGNACJA

dopodobne wydają się przyczyny organiczne, ponieważ kolki mijają po 3. miesiącu życia, kiedy wzrasta dojrzałość układu nerwowego unerwiającego przewód pokarmowy.

ROZPOZNANIE JEST ŁATWE Dolegliwości występują najczęściej w godzinach popołudniowych i wieczornych, zazwyczaj każdego dnia o tej samej porze. Dziecko jest rozdrażnione, płacze i w żaden sposób nie daje się uspokoić, podciąga nóżki do brzucha, który jest wzdęty i napięty.

NA POMOC DZIECKU Kolkę trudno jest zupełnie zlikwidować, ale można złagodzić jej objawy. Pierwsze i najtrudniejsze zadanie to zachowanie spokoju,

gdy malec płacze, niekiedy całymi godzinami. Na pewno pomogą mu bliskość i czułość. Warto spróbować masażu brzuszka zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Niektórym maluchom ulgę przynosi okład z ciepłej pieluszki tetrowej.

Pomocna i relaksująca jest także ciepła kąpiel. Jeśli dziecko jest karmione mlekiem modyfikowanym, warto pomyśleć o akcesoriach antykolkowych, które zapobiegną nadmiernemu łykaniu powietrza.

POMOC PEDIATRY Podczas wizyty u lekarza wspomnij o dolegliwościach dziecka. Lekarz oceni, czy maluch dobrze przybiera na wadze, czy nie ma infekcji lub alergii. Być może zaproponuje preparaty apteczne, zmiany w diecie karmiącej mamy lub mleko modyfi-

kowane z niższą zawartością laktozy.

Nie ma jednego skutecznego środka, który wyleczy dziecko z kolki.

Jednak w aptece znajdziesz środki, które wspomogą przemianę materii malucha i zmniejszą dolegliwości, np. dostępne bez recepty krople na kolkę.

WARTO WIEDZIEĆ Związek diety matki karmiącej piersią z kolką u dziecka istnieje tylko wtedy, gdy maluch ma objawy alergii pokarmowej. Wówczas warto na dwa tygodnie zrezygnować z produktów, które mogą szkodzić dziecku. Są to: mleko krowie i jego przetwory, orzechy, ryby, pszenica, soja i jaja. Jeżeli po upływie tego czasu dolegliwości nie ustąpią, nie ma powodu do dalszego ograniczania tych produktów.

REKL A M A

NOWOŚĆ Płyn do mycia butelek i smoczków • pH neutralne dla skóry • bez alergenów, parabenów i barwników • przebadany dermatologicznie • doskonale usuwa resztki mleka i kaszki • Pojemność: 500 ml 53

ZDROWIE I PIELĘGNACJA

Domowe wypadki

– czy na pewno wiesz, co robić?

STATYSTYKI MÓWIĄ WYRAŹNIE – ZNACZNA CZĘŚĆ WYPADKÓW ZDARZA SIĘ W NASZYCH DOMACH. W GRUPIE NAJWIĘKSZEGO RYZYKA SĄ DZIECI. ICH CIEKAWOŚĆ ŚWIATA I NIEPEŁNA ZDOLNOŚĆ DO OCENY RYZYKA CZĘSTO BYWA NIEBEZPIECZNA. CO ZROBIĆ, GDY DOJDZIE DO WYPADKU I JAK POMÓC MALUSZKOWI?

KONSULTACJA MERYTORYCZNA Jakub Rychlik, ratownik medyczny, instruktor Akademii Ratownictwa LUX MED

W

ypadków w domowym zaciszu lub na placu zabaw niezwykle trudno jest uniknąć – aktywność i żywiołowość dziecka bywają nieokiełznane, co nierzadko kończy się stłuczonymi kolanami, zadrapaniami i siniakami. Każdy rodzic wie też dobrze, że czasami wystarczy odwrócić wzrok na sekundę, by doszło do małej katastrofy. I choć nie zawsze można temu zapobiec, da się przygotować się na to, jak maluszkowi pomóc i jak ograniczyć nieprzyjemne skutki wypadku.

PAMIĘTAJ!

Zawarte w artykule porady nie zastąpią konsultacji lekarskiej. W przypadku problemów ze zdrowiem lub wypadku, należy skonsultować się ze specjalistą i upewnić się, że nic nie zagraża Twojemu maluszkowi.

54

1. STŁUCZENIE Uszkodzone w trakcie uderzenia tkanki mogą powodować obrzęki i krwiaki, czyli zwane potocznie siniaki. Zazwyczaj nie wymagają interwencji lekarskiej i samoistnie znikają po kilku dniach.

CO ROBIĆ?

Jak najszybciej należy schłodzić stłuczone miejsce. W tym celu możesz użyć kostek lodu lub mrożonek owiniętych ściereczką, ręcznika zmoczonego zimną wodą lub specjalnych woreczków z żelem, które przechowuje się w lodówce. Jeśli stłuczenie dotyczy kończyny, połóż ją w pozycji uniesionej, by ułatwić przepływ krwi.

ZDROWIE I PIELĘGNACJA 2. URAZY GŁOWY Urazy głowy mogą być szczególnie niebezpieczne, dlatego nie wolno lekceważyć żadnego z nich – często objawy pojawiają się z opóźnieniem.

Powinny nas zaniepokoić bóle i zawroty głowy, nudności, nierówność źrenic, trudności ze skupieniem i tzw. mętlik – mogą świadczyć o wstrząśnieniu mózgu.

CO ROBIĆ?

W przypadku urazów głowy warto zasięgnąć opinii specjalisty i skonsultować stan dziecka z lekarzem. Uważnie obserwuj maluszka i bądź wyczulony na wszelkie niepokojące objawy, a w przypadku ich wystąpienia niezwłocznie reaguj.

3. KRWOTOK Z NOSA Niekiedy w wyniku urazu dochodzi do krwawienia z nosa – najczęściej ustępuje ono samoistnie lub po interwencji opiekunów. Zdarza się także krwawienie wywołane kaszlem, przewlekłą infekcją lub zastosowaniem niektórych leków. Jeśli krwawienia mają charakter nawracający, należy skonsultować je z lekarzem w celu pogłębionej diagnostyki.

CO ROBIĆ?

Dziecko powinno siedzieć lub stać i pochylić głowę do przodu – odchylona do tyłu może powodować spływanie krwi do gardła, a przez to zakrztuszenie i wymioty. Uciśnij skrzydełka nosa, na kark połóż zimny okład. Po kilku minutach, gdy krwawienie ustąpi, oczyść okolicę nosa.

4. SKALECZENIA I ZADRAPANIA Rozmaite otarcia naskórka czy przecięcia tkanek skóry, to w zasadzie codzienne wypadki, jakie zdarzają się na placu zabaw. Nie wszystkie rany wymagają interwencji lekarza, ale każdą należy oczyścić, by zminimalizować ryzyko potencjalnego zakażenia.

CO ROBIĆ?

Przy delikatnych skaleczeniach i zadrapaniach wystarczy, że przemyjesz ranę wodą, a jej okolicę wodą z mydłem, a następnie zdezynfekujesz ranę. Jeśli krwawi, przyłóż sterylny gazik, lekko uciśnij i zatamuj krwawienie, a następnie zdezynfekujranę i załóż opatrunek. Przy ranach głębokich, gdy krwawienie nie ustępuje lub jej brzegi są rozchylone, postrzępione, należy zgłosić się do lekarza – prawdopodobnie konieczne będzie założenie szwów.

55

ZDROWIE I PIELĘGNACJA

5. OPARZENIA Gorąca herbata, żarówka od lampki nocnej, pryskający olej z patelni czy włączony piekarnik – w domu pojawia się wiele sytuacji grożących poparzeniem, szczególnie dla ciekawskiego i pełnego energii malucha.

CO ROBIĆ?

W przypadku lekkich, powierzchownych oparzeń, objawiających się jedynie zaczerwienieniem naskórka, jak najszybciej schłodź oparzone miejsce zimną wodą lub okładem. Możesz posmarować oparzone miejsce maścią chłodzącą. W przypadku większych, rozległych oparzeń schłodź ranę zimną wodą, ale nie ściągaj na siłę ubrań, które przywarły do skóry dziecka. Niezwłocznie wezwij lekarza. Zakazane jest smarowanie rany tłuszczem, przebijanie powstałych pęcherzy, czy przemywanie alkoholem.

5 ZASAD

bezpiecznego domu Zabezpiecz wszystkie niebezpieczne miejsca i przedmioty – takie jak kontakty, wystające gwoździe, ostre krawędzie; zamontuj bramki na schody, przymocuj meble do ścian.

Zorganizuj przestrzeń domową z myślą o dzieciach – detergenty, lekarstwa, nożyczki, drobne koraliki itp. przechowuj schowane, poza zasięgiem maluszka.

Dbaj o przeglądy instalacji, odpowiednie atesty i niezbędne certyfikaty – dzięki temu w porę wykryjesz nieprawidłowości i zminimalizujesz ryzyko wypadków.

Ustal zasady bezpieczeństwa i zapoznaj z nimi najmłodszych – powieś ostrzeżenia i symbole wyraźnie mówiące o niebezpieczeństwie, upewnij się, że dzieci je znają i rozpoznają.

Poznaj zasady pierwszej pomocy w razie wypadków – przezorny zawsze przygotowany na działanie w przypadku niespodziewanych wydarzeń.

56

6. PORAŻENIE PRĄDEM Eksperymentowanie z prądem w najlepszym przypadku może skończyć się nieprzyjemnym bólem i oparzeniem, w najgorszym – uszkodzeniem narządów wewnętrznych i zatrzymaniem akcji serca.

CO ROBIĆ?

Znajdź i odłącz źródło zasilania i nie dotykaj dziecka zanim nie wykonasz tej czynności. W razie potrzeby odciągnij dziecko w bezpieczne miejsce, np. drewnianym kijem lub innym przedmiotem nieprzewodzącym prądu. Niezwłocznie wezwij pogotowie – każdy przypadek porażenia należy skonsultować z lekarzem!

W przypadku utraty przytomności i braku oddechu rozpocznij resuscytację.

E-zakupy

ZDROWIE I PIELĘGNACJA

Co z tą czapeczką?

S

ama, jako świeżo upieczona mama, doświadczyłam karcącego wzroku położnych, które kazały bezwzględnie zakładać mojemu noworodkowi czapkę i szczelnie opatulać go w kocyk. To fakt, że noworodek tuż po porodzie traci temperaturę nawet czterokrotnie szybciej niż dorosły i jest zagrożony hipotermią, ale rozstrojony mechanizm termoregulacji działa również w drugą stronę. Jeśli temperatura otoczenia jest wysoka, a z dorosłych kapie pot, nie można ubierać dziecka w kilka warstw ubrań i dodatkowo czapkę, bo grozi mu przegrzanie.

NIE PRZEGRZEWAJ Jak już wspomniałam, wysoka temperatura może być równie, o ile nie bardziej niebezpieczna dla zdrowia niemowlęcia jak ta niska. Co więcej, za duża liczba warstw okrywających ciało i głowę oraz za wysoka temperatura w pokoju zostały uznane przez Amerykańską Akademię Pediatrii za czynniki ryzyka SIDS, czyli nagłej śmierci łóżeczkowej niemowląt od 1. miesiąca do 1. roku życia.

Jaka zatem powinna panować temperatura w domu? W ciągu dnia optymalnie będzie to 20–22°C, a w nocy 2 stopnie mniej. Nie trzeba od razu kupować termometru.

Jeżeli nam samym w pokoju jest chłodno, niemowlęciu najpewniej

58

NAKRYCIE GŁOWY TO TEMAT, KTÓRY JEST PRZEDMIOTEM NIEKOŃCZĄCYCH SIĘ DYSKUSJI MIĘDZY STARSZYM I MŁODSZYM POKOLENIEM ORAZ WŚRÓD INTERNETOWYCH MAM. KTO MA RACJĘ?

Ewa Guzek

też, a jeśli dokucza nam wysoka temperatura, to i dziecko zapewne się przegrzewa. Jak to rozpoznać?

Z pomocą przychodzą rekomendacje Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). Szyja, klatka piersiowa i brzuch, a także dłonie i stopy powinny być suche i ciepłe.

Jeśli są mokre, a dodatkowe dziecko ma posklejane od potu włosy oraz wypieki na policzkach, to zapewne jest mu za gorąco.

W DOMU Wcześniaki mają problem z utrzymaniem odpowiedniej temperatury ciała i łatwo się wychładzają, dlatego w ich przypadku dobrze jest zakładać czapeczkę również w domu, przynajmniej do czasu, aż osiągną wagę około trzech kilogramów. Kolejnym przykładem, w którym można rozważyć zakładanie czapeczki w pomieszczeniach (choć nie ma takiej konieczności), jest czas po kąpieli. Jeśli bardzo obawiamy się wychłodzenia dziecka (kąpiemy je

najczęściej w nagrzanej łazience, podczas gdy w pozostałych pokojach panuje niższa temperatura), możemy na 10–15 minut założyć mu czapeczkę. „BO MU USZY ZAWIEJE!” Takie obawy słyszymy często od zatroskanych babć, które widzą swojego wnuka na spacerze bez czapeczki. Nie istnieje jednak choroba spowodowana zawianiem

ZDROWIE I PIELĘGNACJA

uszu. Ta część naszego ciała jest tak zbudowana, że nawet silny wiatr do niej nie wleci – błona bębenkowa skutecznie oddziela bowiem ucho środkowe od środowiska zewnętrznego. Choroby uszu są spowodowane zakażeniami bakteryjnymi lub wirusowymi.

Jest jednak ważny powód ku temu, by założyć czapkę przy silnym wietrze – chodzi o wychłodzenie organizmu. Nie dotyczy to tylko głowy. Dokładnie tyle samo ciepła tracimy innymi częściami ciała, jak nieosłonięte ręce czy nogi.

WARTO WIEDZIEĆ

Niemowlęta dopiero uczą się termoregulacji i kiedy na dworze jest chłodno lub wieje, istnieje większe ryzyko, że się wychłodzą, jeśli któraś część ciała będzie odsłonięta.

WYBRANE ŹRÓDŁA: 1. Interventions to prevent hypothermia (…), [online] www.cochrane.org 2. Festive medical myths [online], www.bmj.com 3. Thermal effects of whole head submersion (…), [online] www.physiology.org 4. Czapki z głów! (…), [online] mataja.pl 5. Czy niemowlę musi być w czapce? [online] mamotoja.pl

GDY ŻAR SIĘ LEJE Równie groźne dla zdrowia dziecka jest przegrzanie w trakcie spaceru.

Wychodząc w piękny, letni i upalny dzień, pamiętajmy o tym, by chronić główkę malucha chustką lub lekką, przewiewną czapeczką z daszkiem. W przypadku niemowląt ryzyko udaru słonecznego jest znacznie wyższe niż u starszych dzieci. Z tego samego powodu niemowlętom, które jeżdżą jeszcze w gondoli (czyli głębokim wózku) nie powinniśmy zakładać czapki – jest tam wystarczająco ciepło, a postawiona budka chroni przed promieniami słonecznymi.

Pamiętajmy zatem o najważniejszych zasadach: zachowanie umiaru i ubieraniu dziecka odpowiednio do temperatury.

59

CIĄŻA

Fakty i mity

wśród przyszłych mam Konsultacja merytoryczna: dr n. med. Benigna Konatkowska Szpital Ginekologiczno-Położniczy im. Św. Rodziny w Poznaniu

KAŻDEJ KOBIECIE W CIĄŻY PRZYJDZIE ZMIERZYĆ SIĘ Z MNÓSTWEM DOBRYCH RAD OD OSÓB Z JEJ OTOCZENIA. I CHOĆ TE WSKAZÓWKI SĄ PODYKTOWANE TROSKĄ O DOBRO PRZYSZŁEJ MAMY I MALUSZKA, WIELE Z PORAD OKAZUJE SIĘ NIEPRAWDĄ. PRZYGLĄDAMY SIĘ ZATEM TYM NAJPOPULARNIEJSZYM, POTWIERDZAMY FAKTY I OBALAMY MITY.

62

CIĄŻA

W CIĄŻY NIE MUSISZ TYLKO LEŻEĆ I PACHNIEĆ

JEDEN KIELISZEK WINA NIE ZASZKODZI

PŁEĆ MALUSZKA MOŻNA POZNAĆ PO WYGLĄDZIE BRZUCHA

FAKT Popularne powiedzenie

MIT Kiedyś twierdzono, że jeden kieliszek to nic złego, ba – wierzono nawet, że „pomaga na krew”. Dziś jednak doskonale wiemy, że każda, nawet najmniejsza ilość alkoholu w ciąży może być szkodliwa dla dziecka i powodować rozmaite uszkodzenia i zaburzenia płodu.

Nie ma bezpiecznej ilości alkoholu dla kobiet w ciąży i nie warto wierzyć starym przekonaniom.

MIT Podobno spiczasty brzuch

mówi, że ciąża to nie choroba i jest w tym wiele prawdy – choć może wywoływać mało przyjemne objawy, to kobieta może pozostać aktywna. Dla bezpieczeństwa i zminimalizowania ryzyka kontuzji i wypadków, warto porzucić te bardziej niebezpieczne dyscypliny sportowe, ale spacery, lekka gimnastyka, basen czy joga są wręcz wskazane i mogą wyjść na dobre zarówno mamie, jak i maluszkowi. Pamiętaj jednak, że należy skonsultować się z lekarzem i upewnić, że nie ma żadnych przeciwwskazań zdrowotnych.

SERY PLEŚNIOWE MOGĄ BYĆ NIEBEZPIECZNE FAKT W czasie ciąży lepiej zrezygnować z niektórych produktów – na liście są m.in. sery produkowane z mleka niepasteryzowanego – jego spożycie grozi zakażeniem bakteriami Listeria. Zakazane jest także surowe mięso (np. tatar, krwisty stek), surowe ryby i owoce morza (np. w sushi), niedogotowane lub surowe jajka. W ciąży najlepiej postawić na zdrową, zbilansowaną dietę, wykluczyć wysokoprzetworzone produkty i te zawierające konserwanty, barwniki i sztuczne dodatki.

WARTO WIEDZIEĆ Alkohol przenika do krwi maluszka i utrzymuje się w niej nawet dwa razy dłużej niż w krwi mamy!

W CIĄŻY TRZEBA JEŚĆ ZA DWÓCH MIT Nie za dwóch, ale dla dwojga. Dzienne zapotrzebowanie energetyczne u kobiet w ciąży zwiększa się od 300 do 500 kalorii – to mniej więcej tyle, co jeden obiad.

Objadanie się przez 9 miesięcy może prowadzić do przybrania na wadze ponad normę.

Najważniejsza jest regularność posiłków, ich świeżość i wysoka jakość oraz odpowiednie nawodnienie.

zapowiada przyjście na świat chłopca, a okrągły zwiastuje dziewczynkę. Niestety, sprawa nie jest taka prosta – wygląd brzucha u każdej przyszłej mamy może być zupełnie inny i zależy od jej indywidualnych cech. Niektóre kobiety mają małe brzuszki, które dopiero przed samym porodem robią się większe, inne już od pierwszych miesięcy widocznie się zaokrąglają.

W CIĄŻY NIE MOŻNA LATAĆ SAMOLOTEM CZĘŚCIOWO MIT Latanie samolotem w ciąży nie jest zabronione, ale też nikt specjalnie go nie poleca – organizm może różnie zareagować, zwłaszcza w przypadku długich, dalekich lotów.

Jeśli nie ma przeciwwskazań i lekarz prowadzący wyrazi zgodę, najlepiej zdecydować się na podróż w drugim trymestrze, gdy miną początkowe objawy, a dziecko ma już wykształcone najważniejsze narządy.

Najlepiej wybierać loty trwające maksymalnie 3 godziny, ze względu na zwiększone ryzyko zakażenia patogenami od innych uczestników lotu. W samolocie przyszła mama może liczyć na specjalne miejsce – wygodne i z większą przestrzenią.

Linie lotnicze zazwyczaj określają, do którego tygodnia ciąży lot jest dozwolony.

63

CIĄŻA

PRZYSZLI RODZICE MIEWAJĄ RÓŻNE OBAWY ZWIĄZANE Z OBECNOŚCIĄ ZWIERZĘCIA W DOMU. WĄTPLIWOŚCI BUDZĄ ZWŁASZCZA KOTY, NA TEMAT KTÓRYCH FUNKCJONUJE SPORO SZKODLIWYCH MITÓW. W WIĘKSZOŚCI PRZYPADKÓW NIE MA JEDNAK POWODÓW DO OBAW.

Ciąża

z pupilem u boku Z

drowe, zaszczepione, odrobaczone i zachowujące się właściwie zwierzę nie stanowi zagrożenia dla prawidłowego przebiegu ciąży ani bezpieczeństwa mamy i dziecka. Jeśli jednak dostrzegasz problemy, a spodziewasz się powiększenia rodziny, jak najszybciej skonsultuj się z lekarzem weterynarii, doświadczonym behawiorystą lub zoopsychologiem.

TOKSOPLAZMOZA OSWOJONA Jednym z najbardziej powszechnych mitów jest rzekomo ogromne ryzyko zarażenia się toksoplazmozą od kota. Specjaliści wskazują jednak, że najczęstszym źródłem zakażeń są niemyte owoce i warzywa oraz surowe mięso. Zakazić można się też przez kontakt z brudną ziemią, wodą i kałem chorego kota.

Ryzyko zarażenia radykalnie spada dzięki stosowaniu prostych środków ostrożności. Warto wiedzieć, że – poza wyjątkowymi sytuacjami –

64

przechorowanie toksoplazmozy przed ciążą zapewnia odporność, a co za tym idzie – bezpieczeństwo w ciąży. W Polsce sprawdza się to obowiązkowymi testami.

Aby ograniczyć ryzyko zarażenia, zrezygnuj z surowego mięsa, dbaj o higienę, myj dokładnie owoce, warzywa i akcesoria kuchenne.

Jeśli masz w domu kota, poproś, by ktoś inny czyścił jego kuwetę.

Możesz też przebadać zwierzę pod kątem zakażenia T. gondii i razie potrzeby wyleczyć. Ograniczysz ryzyko, rezygnując z karmienia kota surowym mięsem. Na pewno warto uniemożliwić mu swobodne wychodzenie z domu (i polowanie).

BUDOWANIE RELACJI Drugi mit to legenda o złym kocie, który czeka na okazję, by zaatakować dziecko w kołysce. Prawda jest taka, że koty jako gatunek nie tylko nie są nastawione negatywnie do dzieci, ale wręcz z niezwykłą

EKSPERT: Magdalena Nykiel behawiorysta zwierzęcy (COAPE), zoopsycholog (PAN), mama trojga dzieci, www.zooedukacja.pl

delikatnością i wyczuciem potrafią zachowywać się przy naszym potomstwie. To jednak nie znaczy, że nie może dojść do jakichś napięć czy przypadkowych zadrapań.

Nie spotkałam się z wiarygodną informacją o groźnym w skutkach ataku kota na dziecko.

PIERWSZE DNI Kiedy dziecko się urodzi, daj zwierzęciu czas na przyzwyczajenie się do nowej sytuacji.

Gdy będzie na to gotowe, samo podejdzie, powącha śpiącego maluszka. Pozwól na to, chwal i nagradzaj za spokojną, przyjazną postawę. Zawsze nadzoruj kontakt maluchów ze zwierzętami.

To ważne nie tylko ze względu na dzieci. Trzeba też uważać, by szkrab niechcący nie sprawił zwierzęciu bólu, na przykład kładąc się na nim czy wyrywając sierść. Nie pozwalaj na takie sytuacje.

CIĄŻA

Jak sprawić, by w relacji zwierzęcia i dziecka wszystko od początku układało się jak trzeba?

1.

Przyzwyczajaj zwierzę do kontaktu z dziećmi.

Zadbaj, by odpowiednio wcześniej zwierzę miało pozytywny kontakt z dziećmi, by przekonało się, że dziecko nie jest zagrożeniem.

Najlepsze rezultaty da to u szczeniąt i kociąt, ale także dorosłe zwierzęta powinno się przyzwyczajać do obecności maluchów.

Zaproś do domu przyjaciół, których dzieci będą miały kontakt z twoim kotem lub psem. Opowiedz im, jak dobrze opiekować się zwierzęciem.

Pamiętaj, że nie można zmuszać

do kontaktu i wspólnej zabawy ani zwierząt, ani dzieci.

Warto wybrać się na wspólny spacer. Wiele korzyści (szczególnie w przypadku małych dzieci) przyniesi również spokojne przebywanie w jednym pomieszczeniu.

Nie należy przyzwyczajać zwierzaka do bezpośrednich kontaktów z dziećmi w przypadkowych sytuacjach, na przykład podczas spacerów. Można za to zabierać psa w pobliże miejsc, w których bawią się dzieci, by dbając o komfort i bezpieczeństwo, pozwolić mu oswajać się z bodźcami.

2.

Pozwól zwierzakowi wcześniej zapoznać się z nowymi przedmiotami.

Z pewnym wyprzedzeniem kompletuj wyprawkę dla dziecka.

Zwierzę będzie miało czas, by w spokoju poznać nowe zapachy, meble. Nie zabraniaj mu

wchodzić do dziecięcego pokoju.

Kontakt ze zdrowymi zwierzętami od pierwszych dni życia korzystnie wpływa na rozwój odporności dziecka.

3.

W zamieszaniu po narodzinach nie zapomnij o potrzebach zwierzęcia.

Kiedy na świat przychodzi dziecko, rodzice także potrzebują czasu, by odnaleźć się w nowej roli. Dlatego już wcześniej warto ustalić, kto zadba w tym okresie o potrzeby czworonoga. Pamiętaj, że przyczyną zmiany zachowania zwierzęcia może wcale nie być zazdrość o dziecko, lecz stres związany z dużą zmianą w otoczeniu, połączony z utratą uwagi opiekunów i niezaspokojonymi potrzebami.

Zwierzę potrzebuje spokojnego, niezakłóconego odpoczynku.

Koniecznie zapewnij mu wygodne legowisko, niedostępne dla dziecka, z dala od rozgardiaszu.

WAŻNE!

Zwierzę nie może być „zabawką” dla dzieci.

Każde zwierzę, nawet to najłagodniejsze, może się bronić, jeśli będzie traktowane niedelikatnie, krzywdzone, straci cierpliwość lub przestraszy się.

65

CIĄŻA

5 sposobów na aktywną ciążę CIĄŻA TO NIE CHOROBA – CHOĆ CZĘŚCIEJ BYWASZ ZMĘCZONA, W TYM CZASIE NIE POWINNAŚ REZYGNOWAĆ Z TRENINGÓW, BO AKTYWNOŚĆ ZAPEWNIA SZEREG KORZYŚCI ZARÓWNO PRZYSZŁEJ MAMIE, JAK I DZIECKU. JAK ĆWICZYĆ W CIĄŻY, BY UTRZYMAĆ FORMĘ I NIE STRACIĆ MOTYWACJI?

EKSPERT: Natalia Rybarczyk trenerka, autorka programów treningowych SELEKCJA_NR i PROJEKT CIĄŻA. Mama Nataszy i Mieszka.

1

66

SKANUJ KOD Zobacz, jakie ćwiczenia proponuje nasza ekspertka!

Śniadanie to podstawa

W czasie ciąży posiłki przed i po treningu powinny być dla Ciebie ważniejsze niż kiedykolwiek! Nawet jeśli wcześniej ćwiczyłaś na czczo lub wypijałaś tylko zielony sok godzinę przed porannym treningiem, przekonaj się do bardziej obfitych śniadań. Twój organizm ma większe zapotrzebowanie, bo zużywa energię za dwoje. Porządne śniadanie zapewni Ci dobre samopoczucie i pomoże utrzymać prawidłowy poziom cukru we krwi. Pamiętaj, żeby również po treningu zjeść małą przekąskę.

2

CIĄŻA

Wystarczy kwadrans

Kiedy czujesz się zbyt zmęczona, aby ćwiczyć, spróbuj mimo wszystko zmotywować się do 15-minutowej sesji. Każda z nas, będąc w ciąży, czuje się niemal co dzień zmęczona – to normalne. Na szczęscie odpowiednie ćwiczenia pomogą Ci zachować formę. W momentach zwątpienia w swoje siły daj sobie 15 minut – zacznij ćwiczyć, a po kwadransie zdecyduj, czy chcesz trening kontynuować, czy nie.

4

Ćwicz mądrze

3

Magia wsparcia

Niezależnie od tego, czy chodzisz na zorganizowane zajęcia fitness, czy po prostu masz przyjaciółkę, z którą trafiłaś na siłownię, znalezienie osób, które będą Cię wspierać w treningach to najlepszy sposób, by wytrwać w postanowieniu o aktywnej ciąży. W porozumieniu z trenerem lub lekarzem przygotuj indywidualne plany treningowe albo zapisz się na grupową lekcję fitness z instruktorem, aby zmotywować się do aktywności. Ustal, które dni poświęcisz na trening, i trzymaj się tego planu. Postaraj się wybrać takie zajęcia, które naprawdę sprawiają Ci radość: cardio, bieganie, pływanie lub jakąkolwiek inną aktywność pamiętaj jednak, aby uzyskać zgodę lekarza na jej wykonywanie.

5

Bądź dla siebie wyrozumiała – będąc w ciąży, ćwicz mądrzej, a nie ciężej. Ćwiczenia muszą być wykonywane znacznie wolniej niż wcześniej. Musisz koncentrować się na ich technice, tak aby mieć pewność, że do danego ćwiczenia angażujesz właściwe mięśnie.

Trenując w ciąży, zrezygnuj z gwałtownych ruchów, skoków i pulsowania na rzecz ćwiczeń statycznych.

Słuchaj swego ciała Każda z kobiet jest inna. Niektóre mogą tańczyć do 8. miesiąca, a inne odczuwają potrzebę zwolnienia już po pierwszym trymestrze.

Ważne zatem, by odczytywać sygnały, jakie daje nam organizm, ale nie traktujmy tego jako usprawiedliwienia dla braku jakiejkolwiek aktywności. Nawet jeśli nie czujesz się dobrze danego dnia, spróbuj zrobić delikatny stretching lub sesję jogi dla ciężarnych. Możesz również po prostu wybrać się na dłuższy spacer. Nie poddawaj się i przeżyj aktywnie swoją ciążę. Szybko się przekonasz, że ruch to remedium na większość dolegliwości ciążowych.

67

ROZWÓJ I EDUKACJA

JUŻ CHYBA NIKOGO NIE DZIWI WIDOK DZIECKA ZE SMARTFONEM CZY TABLETEM W RĘCE. TEN SPRZĘT TOWARZYSZY NASZYM POCIECHOM NIEMAL WSZĘDZIE – W PODRÓŻY, NA ZAKUPACH, PODCZAS POSIŁKÓW, W OCZEKIWANIU NA WIZYTĘ U LEKARZA, A NAWET… W CZASIE SPOTKAŃ RODZINNYCH. DAJĄC DZIECKU TAKI SPRZĘT, POWINNIŚMY JEDNAK BYĆ ŚWIADOOMI ZAGROŻEŃ, NA JAKIE JE WYSTAWIAMY.

Anna Kowalczyk

Zadbajmy o pokolenie

smartdzieciaków!

M

ózg człowieka najbardziej intensywnie kształtuje się w pierwszych latach życia. Aby proces ten przebiegał prawidłowo, musimy zapewniać dzieciom możliwość poznawania świata wszystkimi zmysłami – wzrokiem, słuchem, dotykiem, smakiem i zapachem.

Zasada jest prosta – im więcej bodźców dociera do dziecka, tym więcej struktur neuronowych powstaje w jego mózgu. Proces ten zostaje zaburzony, gdy malec zbyt

68

dużo czasu spędza przed ekranem. Docierają do niego wówczas mało zróżnicowane bodźce, które stymulują tylko jego prawą półkulę mózgową. Dzieje się to kosztem lewej półkuli – mamy wówczas do czynienia z zaburzeniami rozwoju mowy oraz logicznego i analitycznego myślenia. W przyszłości mogą one być przyczyną problemów z przyswajaniem wiedzy i umiejętności oraz budowaniem relacji z ludźmi.

Dla kogo ten smartfon?

Maluchy poniżej drugiego roku życia w ogóle nie powinny korzystać z urządzeń ekranowych. W przypadku starszych dzieci pamiętajmy o kilku ważnych zasadach.

1.

Ramy czasowe Dzieci nie powinny korzystać z tabletów i smartfonów codziennie, a czas, który na to poświęcają, nie powinien przekraczać 15–20 minut jednorazowo. Emitowane przez

ROZWÓJ I EDUKACJA ekrany promienie UV zwiększają ryzyko powstania komórek nowotworowych, z kolei „niebieskie światło” źle wpływa na samopoczucie, ostrość widzenia oraz jakość snu.

2.

Kontekst Dostęp do urządzeń dotykowych nie może być formą nagrody lub kary. W ten sposób budujemy wartość i atrakcyjność takiego sprzętu w oczach dziecka.

3.

Pora Tablety i smartfony nie powinny towarzyszyć dzieciom w czasie posiłku, spotkań towarzyskich i przed snem. Nie są również sposobem na wypoczynek i wyciszenie. Ich obecność negatywnie wpływa na koncentrację i emocje malucha.

4.

Kontrola Nigdy nie zostawiajmy dziecka sam na sam z urządzeniem – jesteśmy odpowiedzialni za to, czy treści wyświetlane na ekranach są naprawdę wartościowe i bezpieczne. Gry, filmiki i aplikacje, z których korzysta nasza pociecha, trzeba dokładnie sprawdzić, np. korzystając z katalogów i recenzji.

5.

Własny przykład Jeśli rodzic sam ciągle jest zatopiony wzrokiem w ekranie, to dziecko zacznie go naśladować.

Nie można mówić o odpowiedzialnym używaniu mediów cyfrowych bez ustalenia domowych zasad, które będą dotyczyły wszystkich członków rodziny.

6.

Są rzeczy ważniejsze Dobrych relacji z rodziną i rówieśnikami da się zbudować tylko przez bycie razem. Dzieci potrzebują przede wszystkim obecności rodziny i przyjaciół.

Nie ma takiego ekranu, który zastąpi im wspólne chwile spędzone z bliskimi.

Przestrzeganie tych zasad pomoże zapewnić prawidłowy rozwój dziecka, a nawet uchronić je przed uzależnieniem od ekranów. Psychologowie alarmują, że najmłodsi pacjenci z symptomami uzależnienia od telefonu mają nawet niespełna 4 lata, a granica tego wieku ciągle się obniża.

REKL A M A

69

ROZWÓJ I EDUKACJA

PAMIĘĆ I KONCENTRACJA – JAKO UMIEJĘTNOŚCI – MOGĄ BYĆ DOSKONALONE, ĆWICZONE I ROZWIJANE JUŻ OD NAJMŁODSZYCH LAT. DLA DZIECI „TRENING PAMIĘCI” BĘDZIE OKAZJĄ DO POZNANIA NOWYCH ZABAW I MIŁEGO SPĘDZENIA CZASU, DLA RODZICÓW – INWESTYCJĄ W PRZYSZŁY ROZWÓJ ICH POCIECH.

EKSPERT: Agnieszka Dyniakowska pedagog przedszkolny, agaidzieciaki.pl

ZABAWY rozwijające

pamięć i koncentrację P

amięć pozwala nam na rejestrowanie wspomnień, zapamiętywanie rozmaitych wrażeń, a także ułatwia codzienne funkcjonowanie – to dzięki niej wiemy, gdzie odłożyliśmy klucze, z kim mamy umówione spotkanie i jak dotrzeć w znane nam miejsce bez używania mapy.

Z kolei koncentracja to zdolność do skupiania uwagi i nierozpraszania się nawet pod wpływem rozmaitych bodźców, które nie są związane z wykonywaną właśnie czynnością (np. hałas dochodzący z ulicy lub włączony w tle telewizor).

Koncentracja jest ściśle związana

z pamięcią – bez niej mielibyśmy ogromne problemy z zapamiętywaniem i kojarzeniem faktów.

Małe dzieci, do około 5. roku życia, mają ograniczoną zdolność do koncentracji – ich uwaga kieruje się na to, co jest dla nich ciekawe i przyjemne. Często też zapominają o wielu rzeczach lub przypominają sobie o pewnych wydarzeniach dopiero po kilku dniach. Z czasem pamięć i koncentracja maluszków rozwija się i poprawia. Warto jednak im pomóc, wprowadzając kilka zabaw, które poza walorami edukacyjnymi przyniosą także dużo radości.

Zwykłe pudelko po zapałkach może się zamienić w edukacyjną zabawkę!

70

MEMORY W PUDEŁECZKACH Co będzie potrzebne?

Puste pudełka po zapałkach lub inne jednakowe, dowolne skarby z ogrodu (np. listki, kamyki, małe kwiaty) lub z domowej spiżarni (np. ziarna, nasiona) W pudełeczkach układamy rozmaite skarby tak, by zawsze dwa miały tę samą zawartość i tworzyły parę.

Rozkładamy je losowo na stole lub podłodze i kolejno każdy z uczestników gry otwiera dwa z nich, szuka pasujących. Jeśli odnajdzie parę, zabiera pudełka w nagrodę. Wygrywa ta osoba, która zbierze ich najwięcej.

ROZWÓJ I EDUKACJA

SŁUCHAJ – KLAŚNIJ Co będzie potrzebne?

Dobry humor i bystre uszy Dorosły wymienia ciąg różnych wyrazów.

Zadaniem dziecka jest klaśnięcie na ustalone wcześniej słowo, np. kangur. Możemy także wprowadzić stopniowo utrudnienia i dopasować gesty do większej liczby wyrazów, np. kangur – klaśnięcie, krzesło – tupnięcie, łyżka – podskok.

ODSZUKAJ W OGRODZIE Co będzie potrzebne?

Kilka niewielkich przedmiotów codziennego użytku i zabawek Na terenie ogrodu chowamy kilka przedmiotów.

Zadaniem dziecka jest odszukanie ich z pomocą tradycyjnych podpowiedzi typu „ciepło–zimno” lub narysowanej mapy, na której zaznaczymy miejsce ukrycia skarbów.

Po zebraniu wszystkich fantów, dziecko nazywa je i przypomina sobie, gdzie odnalazło poszczególne przedmioty.

W DOBRYM RYTMIE

WYMIENIANKI

Co będzie potrzebne?

Puste butelki lub plastikowe słoiki, groch, fasola Jaś, soczewica, cieciorka, kolorowy papier samoprzylepny lub naklejki

Co będzie potrzebne?

Szeroki uśmiech i wyobraźnia

Tworzymy grzechotki.

Do butelek lub słoików wrzucamy dowolne ziarna, zakręcamy i ozdabiamy kolorowym papierem lub naklejkami. Na grzechotce wygrywamy rytm – zaczynamy od najprostszych, np. 2–3 uderzenia. Następnie prosimy, by dziecko zagrało dokładnie taki sam rytm.

Zadaniem uczestników zabawy jest wymienianie jak największej liczby słów spełniających podane wymogi, np. tylko zielone rzeczy, tylko to, co znajdziemy w ogrodzie, tylko to, co można zjeść.

Dla utrudnienia możemy wprowadzić ograniczenie czasowe, np. jak najwięcej słów w 30 sekund.

71

ROZWÓJ I EDUKACJA

Przyroda

to przygoda!

DLA DZIECI ŚWIAT TO JEDNO WIELKIE MIEJSCE DO NOWYCH ODKRYĆ, DOŚWIADCZEŃ I ZDOBYWANIA WIEDZY. NIE INACZEJ JEST Z OTACZAJĄCĄ JE PRZYRODĄ! JAK WPROWADZIĆ DZIECKO W ŚWIAT NATURY, NAUCZYĆ SZACUNKU DO NIEGO I OKAZYWANIA TROSKI?

Julia Trzmiel

P

oznawanie świata przyrody jest dla najmłodszych nie tylko fascynujące, lecz także niezwykle cenne, bo daje różnorodne korzyści. Z tego powodu warto towarzyszyć dzieciom w przyrodniczych obserwacjach i odkryciach, każdego dnia pokazywać najlepsze dla nas i dla natury wybory, a przy okazji uwrażliwiać maluchy na potrzeby środowiska naturalnego i kształtować świadomość ekologiczną.

72

TEORIA I PRAKTYKA Rozwijanie świadomości ekologicznej dzieci możliwe jest na wiele sposobów. Nie chodzi tutaj o ustalenie zasad dotyczących tego, co trzeba, a co jest zabronione, ale o pokazanie im świata dookoła nas i tłumaczenie zachodzących w nim zjawisk, pozwolenie na poznanie różnorodności przyrodniczej i kulturowej, „zarażenie” miłością do otaczającej nas natury. Dzieci najszybciej uczą się

poprzez praktykę i bezpośrednie działanie, z wielką chęcią więc zaangażują się w rozmaite działania na świeżym powietrzu, staną się obserwatorami przyrody i aktywnymi uczestnikami otaczającego nas świata. Przyroda to wielka przygoda, należy jedynie pozwolić dzieciakom na jej przeżycie.

MALI PRZYRODNICY Jak zatem zaczepić w dzieciach ekologię? Nie jest to wcale takie

ROZWÓJ I EDUKACJA

Przyroda to przygoda pełna korzyści!

Poznawanie świata przyrody daje wiedzę na temat otaczającego nas świata i zachodzących w nim procesów w sposób naturalny, mimowolny i spontaniczny.

Dzieci poznają związek natury i człowieka, zauważają naszą zależność od środowiska, co wpływa na wzbudzenie szacunku wobec przyrody i jej mieszkańców.

Wzbudzenie zamiłowania do przyrody umożliwia wprowadzenie zagadnień związanych z jej ochroną i dbaniem o środowisko naturalne.

Kontakt z naturą kształtuje postawę empatii i szacunku wobec wszystkich żywych stworzeń.

Odkrywanie i doświadczanie wpływa na rozwój logicznego myślenia, umiejętność wyciągania wniosków i stawiania hipotez, doskonali spostrzegawczość i koncentrację uwagi.

Kontakt z naturą kształtuje wrażliwość na piękno, zachwyt nad otaczającym nas światem, wrażliwość artystyczną i poczucie estetyki.

Maluchy poznają niebezpieczeństwa płynące ze strony niektórych roślin i dzikich zwierząt, uczą się odpowiedzialności za siebie i dbałości o bezpieczeństwo.

Zabawa na świeżym powietrzu rozwija sprawność fizyczną, siłę i zwinność oraz wzmacnia odporność młodego organizmu.

REKL A M A

FP LL SS Szczeniaczek Uczniaczek „Poziomy Nauki” FP LL SS Siostrzyczka Szczeniaczka „Poziomy Nauki” Interaktywna zabawka – mięciutka przytulanka dla dziecka, która uczy ponad 100 pierwszych słówek, nazw części ciała, kolorów, literek i nie tylko dzięki wesołym piosenkom i wypowiedziom!

FP Karuzela z misiami Urocza karuzela z trzema kojącymi trybami dźwiękowymi i projektorem pomoże ukołysać maleństwo do snu. Migoczące gwiazdki i nastrojowe światło sprawią, że małe oczka zmrużą się raz-dwa. W miarę dorastania dziecka możesz zmienić karuzelę w uspokajacz z projektorem, który można postawić na komodzie – pomoże to utrzymać wypracowany rytuał usypiania.

Możesz też przyczepić karuzelę do daszku wózka, aby zapewnić dziecku rozrywkę podczas spaceru.

ROZWÓJ I EDUKACJA

trudne, jak może się wydawać.

Zacznijmy od tego, co znajduje się najbliżej nas. Nazywajmy rośliny i zwierzęta w naszym otoczeniu, zaangażujmy dzieci w opiekę nad domowymi zwierzakami, posadźmy wspólnie rośliny w ogródku lub w doniczkach – będzie to dokonała lekcja tego, czego potrzebują do życia i rozwoju. Czytajmy z najmłodszymi interesujące i wartościowe książki o przyrodzie, takie z mnóstwem ciekawostek, opisem zachowania i zwyczajów zwierząt oraz dużymi ilustracjami lub zdjęciami – dzięki nim nawet w wielkim mieście natura wyda się o wiele bliższa. Wiosna i lato to okres, gdy częściej podróżujemy i spędzamy najwięcej czasu na

świeżym powietrzu, ciesząc się z bliskich kontaktów z naturą. Wyprawa do lasu, wspólne zbieranie muszelek na plaży, spacer górskimi ścieżkami czy piknik na łące – także poprzez takie działania zaszczepiamy najmłodszym miłość do przyrody. W trakcie takich wypraw wwrażliwiajmy najmłodszych na troskliwe zachowanie wobec flory i fauny, niewyrządzanie krzywdy zwierzętom, dbanie o środowisko naturalne, w którym się znajdujemy (np. poprzez przestrzeganie zasad pobytu w parku narodowym, nieśmiecenie w lesie lub na plaży, niezrywanie roślin chronionych) oraz mądre gospodarowanie zasobami naturalnymi (np. wodą) i żywnością.

24 35

5 ZASAD

1

EKODZIECI Życie w zgodzie z naturą i ekologiczne postępowanie nie jest nowoczesnym trendem, ale jedynym słusznym kierunkiem i koniecznością, którą powinniśmy wszyscy uwzględnić w naszym codziennym funkcjonowaniu.

My – dorośli, wraz ze wzrostem świadomości ekologicznej, musimy wielu rzeczy się nauczyć (a często także oduczyć) i zmieniać stare przyzwyczajenia na lepsze, za to dzieci mogą przyswajać dobre nawyki od samego początku – pod warunkiem, że sami damy im dobry przykład i zapewnimy odpowiednie warunki.

wychowania ekodziecka

Pozwól na doświadczanie i eksperymentowanie.

To najlepsza metoda nauki Zamiast nakazywać – dla najmłodszych! Obserwacje, tłumacz i wyjaśniaj. bezpośrednie spotkanie z naturą Im większa wiedza na temat i poznanie poprzez doświadczanie – przyrody i ekologii, tym większa tego nie sposób zastąpić i takie świadomość – same reguły podejście zostawia w nas nieusuto za mało. Dzieci muszą zrozumieć, walny ślad i skutecznie zwiększa dlaczego należy je stosować, wrażliwość. a do tego potrzebna jest wiedza.

Postaw na metodę małych kroków.

Nie wszystko na raz – na wielkie działania przyjdzie czas po opanowaniu tych mniejszych. Zacznijcie od codziennych, prostych nawyków – zakręcania wody podczas mycia zębów, gaszenia niepotrzebnych świateł, segregowania śmieci i niemarnowania żywności.

Wprowadź elementy zabawy.

Nuda i zbyt duża powaga to coś, co zupełnie do dzieci nie pasuje.

Więcej luzu, poczucia humoru i dobrej zabawy – kosze na segregację śmieci mogą mieć dorysowane uśmiechy, a o zgaszeniu światła czy zakręceniu wody przypominać znaczki z ulubionymi postaciami z bajek.

Daj dobry przykład – bądź eko na co dzień.

Dom jest dla malucha centrum jego wszechświata, a rodzice wzorami do naśladowania – jeśli chcesz wychować ekodziecko, sam musisz zmienić nawyki. Wzrastając w dobrych przekonaniach, dziecko przejmie je naturalnie i będzie kontynuować.

74

ROZWÓJ I EDUKACJA

75

ROZWÓJ I EDUKACJA

Język obcy

w podróży JAK UMILIĆ CZAS MAŁEMU PASAŻEROWI? ZAPEWNIENIE ATRAKCJI JEST WAŻNE NIE TYLKO DLA DZIECKA, ALE I DLA RODZICA – PRZY ODROBINIE SPRYTU UDA SIĘ UNIKNĄĆ BEZUSTANNYCH PYTAŃ TYPU „DALEKO JESZCZE?” I WIELU FRUSTRACJI ZWIĄZANYCH Z DYSKOMFORTEM PODRÓŻY. A GDYBY TAK POŁĄCZYĆ PRZYJEMNE Z POŻYTECZNYM?

EKSPERT: Paulina Tarachowicz pedagog, anglistka, autorka bloga o wczesnym nauczaniu języka obcego Bilikid.pl, mama Michała i Karola

76

I

m młodsze dziecko, tym większa potrzeba ruchu, która jest mocno ograniczona w podróży, i tym częściej opiekunowie stają w obliczu pytania, jak skutecznie zabawiać malca w drodze do celu wyprawy. Jako pedagog i edukator dzieci i dorosłych propaguję zabawy edukacyjne, które oprócz umilenia czasu dziecku, przemycają jakieś nowe treści edukacyjne lub utrwalają niedawno

poznane. Zalecam włączanie języka obcego w zabawy z dzieckiem już od najmłodszych lat. Wówczas mamy szansę, by dodatkowy język nie był „obcy” – dziecko poznające go w ten właśnie sposób ma szansę porozumiewać się w przyszłości swobodnie w wielu językach. Co możemy robić w podróży, by dziecko się nie nudziło, a przy okazji nauczyło się czegoś nowego?

ROZWÓJ I EDUKACJA

1. Czytanie

Książka to baza do dalszych działań.

Można czytać, opowiadać, przewidywać, co stanie się dalej w książkowej historii, a nawet wyszukiwać piosenki związane z tematem. Moja rada – w podróż lepiej zabrać cienkie, niezbyt ciężkie książki, które nie zajmą dużo miejsca. Najlepiej wziąć jedną znaną dziecku – ulubioną – i inne, nowe lub dawno nieużywane. W trasie sprawdzą się również magazyny dla dzieci. Starsze dzieci warto poprosić o czytanie napisów widzianych po drodze – najlepiej, gdyby wychwyciły te anglojęzyczne.

2. Muzyka – śpiewanie i słuchanie

Podróżując samochodem, zawsze wspólnie śpiewamy, mając z tego wiele radości. Wybieramy piosenki, które znamy i lubimy. Naszą ulubioną zabawą jest zatrzymywanie piosenki i oczekiwanie, aż dzieci dokończą. Odgadujemy też nucone przez innych melodie. Jeśli jesteście entuzjastami wierszy, można także wspólnie recytować w określonym rytmie. To doskonała zabawa!

3. Wnikliwe obserwacje

W czasie podróży należy wnikliwie obserwować trasę i prosić dzieci, żeby opisywały to, co widzą za oknem, oczywiście po angielsku. Ten sposób może nie przyciąga uwagi dzieci na długo, ale zawsze to kilka minut spokoju.

My często liczymy flagi, nazywamy kolory domów po drodze itp.

4. Pytanie – zgadywanie

W czasie podróży bawimy się w angielskie zgadywanki. Zadajemy dzieciom pytania: Where is… ? Zadaniem maluchów jest odpowiadać i pokazywać obiekty, o które pytam.

5. Dźwięki (naśladowanie)

W rytmie znanej wszystkim piosenki „Old MacDonald Had a Farm” można zgadywać, jakie dźwięki wydają konkretne zwierzęta, naśladować je i powtarzać.

6. Klasyka wśród zabaw

Znana chyba wszystkim zabawa w kamień, nożyczki i papier ma swoją angielską wersję („Rock, Scissors, Paper”), która idealnie nadaje się na rozrywkę w drodze, zwłaszcza kiedy dziecko podróżuje w foteliku.

7. Rysowanie

Będąc poza domem, warto mieć przy sobie tablicę magnetyczną, tzw. znikopis. To tania i lekka zabawka, co w podróży ma ogromne znaczenie.

Dzieci mogą malować na niej same, ale warto bawić się wspólnie – wystarczy, że rodzic narysuje fragment obrazka, a dzieci ustalą, czego na nim brakuje, i dokończą rysunek. Inną wersją (dla młodszych) jest dorysowywanie na zmianę kresek oraz figur, które utworzą jakiś obrazek. Rysując, dajemy sobie polecenia po angielsku lub po prostu nazywamy rysowane obiekty.

8. Pacynki

Zawsze – podczas dalszych i bliższych podróży – sprawdzają się zabawy paluszkowe. Wiele z nich można przeprowadzić, śpiewając melodię znanej angielskiej piosenki „Finger Family” (bez problemu znajdziemy ją online). Pacynki są niedrogie, małe i lekkie – idealnie nadają się na wyjazdy.

Co więcej, można nie tylko śpiewać paluszkowe piosenki, ale też odgrywać całe scenki, formułując kwestie w języku angielskim.

77

Mówią Ci, że zachowujesz się jak dziecko? Oto powody, dla których należy to uznać za komplement:

WSPANIAŁE MALUCHY Nie widzą żadnych przeszkód.

Mają proste spojrzenie na świat.

Małe dzieci są wolne od uprzedzeń.

Mają otwarty umysł i nikogo nie oceniają.

Każda osoba to dla nich równie dobry kompan udanej zabawy. To bardzo sprawiedliwe, otwarte i pozytywne spojrzenie na rzeczywistość.

Żyją chwilą.

Często dosłownie – może to potwierdzić każdy, kto spędził całe godziny, budując wieżę z klocków LEGO® DUPLO® tylko po to, by mała rączka zdemolowała ją w mgnieniu oka. Dla małych dzieci nie istnieją jednak także inne bariery, takie jak wiek, płeć czy środowisko kulturowe. Wszyscy są dla nich równi.

Pamiętasz te czasy, kiedy nie trzeba było się troszczyć o przyszłość, a jedyne zmartwienia dotyczyły teraźniejszości? To kwintesencja bycia małym dzieckiem. W dorosłym życiu nie możemy uciec od obowiązków. Ale czasem warto żyć chwilą – jak małe dziecko.

Uwielbiają odkrywać. Wszystko.

Nie chodzi tu wyłącznie o szafki w kuchni, szuflady czy starą szkatułkę na biżuterię babci – małe dzieci uwielbiają odkrywać życie. Są nieustannie ciekawe otaczającego je świata i odkrywają go z entuzjazmem i bez zahamowań. Choć czasem bywa to irytujące (jak wtedy, gdy „odkryją” otwarte opakowanie z płatkami śniadaniowymi), to dusza odkrywcy stanie się nieocenionym skarbem w dorosłym życiu.

Są mistrzami kreatywności.

To, co dla dorosłych jest tylko chaosem i nieporządkiem, dla małych dzieci jest okazją do zabawy i inwencji. Dla nich każdy dzień jest okazją do stworzenia czegoś nowego.

W hołdzie wszystkim maluchom już od 50 lat

W dniu 29 listopada 1967 roku opatentowany został zestaw umożliwiający łączenie małych i dużych klocków LEGO®. Te drugie z czasem przekształciły się w osobną serię o nazwie LEGO® DUPLO®.

Już 50 lat w hołdzie kreatywności maluchów

1969

1977

Oficjalne wprowadzenie klocków LEGO® DUPLO® – duże klocki dla małych rączek.

Wprowadzenie pierwszej generacji figurek LEGO® DUPLO® z białą twarzą, bez rąk i nóg.

Seria LEGO® DUPLO® otrzymała własne logo i decyzją Kjelda Kirka Kristiansena stała się osobną marką.

Do zestawów dołączył pierwszy pociąg LEGO® DUPLO®.

1983

1990

1999 Dzięki wprowadzeniu pierwszego zestawu LEGO® DUPLO® na licencji częścią świata DUPLO® stał się Kubuś Puchatek.

1978

Zwierzątka LEGO® DUPLO® zyskały bardziej naturalny wygląd i delikatne rysy, a do zwierzęcego świata DUPLO® po raz pierwszy dołączyli mieszkańcy zoo.

Logo LEGO® DUPLO® przeszło kolejną przemianę – króliczek jest teraz mniejszy i zwrócony w prawo.

2013

2013

2018 Na tory LEGO® DUPLO® wyjechał pierwszy pociąg z cyframi, który natychmiast dołączył do najpopularniejszych zestawów.

LEGO.pl/DUPLO

LEGO, logo LEGO i DUPLO są zastrzeżonymi znakami towarowymi LEGO Group. © 2019 The LEGO Group.

Zestaw LEGO® DUPLO® po raz pierwszy łączy zabawę klockami z grą elektroniczną.

Marka LEGO® DUPLO® obchodzi swoje 50-lecie, biorąc udział w filmie LEGO Przygoda 2 i przedstawiając pierwszy filmowy produkt – figurki głównych bohaterów: Emmeta i Lucy.

2019

NOWOŚĆ

NAUKA

PRZEZ ZABAWĘ

10885 Moja pierwsza układanka

10886 Moje pierwsze samochodziki

10884 Moje pierwsze zwierzątka na równoważni

10900 Motocykl policyjny

10883 Moja pierwsza laweta

10902 Posterunek policji

10901 Wóz strażacki

10903 Remiza strażacka

W ROLI RODZICA

Ponad milion posiłków

Marcin Węc, Fundacja Tesco

dla potrzebujących dzieci DZIĘKI HOJNOŚCI KLIENTÓW TESCO PRZEKAZANO JUŻ PONAD MILION POSIŁKÓW DLA DZIECI ZE ŚWIETLIC I OGNISK ŚRODOWISKOWYCH TOWARZYSTWA PRZYJACIÓŁ DZIECI. DAROWIZNY, PRZEKAZYWANE PRZY OKAZJI ZAKUPÓW DO SKARBON W SKLEPACH, OD SIEDMIU LAT FINANSUJĄ OGÓLNOPOLSKI PROGRAM DOŻYWIANIA POTRZEBUJĄCYCH DZIECI „ZDROWO JEŚĆ” FUNDACJI TESCO.

P

rogram „Zdrowo jeść” każdego roku obejmuje pomocą kilkaset dzieci ze środowisk zagrożonych zjawiskiem wykluczenia społecznego, ubóstwem oraz problemem niedożywienia. W ramach programu finansowany jest zakup żywności dla dzieciaków oraz ich edukacja w zakresie racjonalnego żywienia i zdrowego trybu życia.

To efekt wspólnej pracy Fundacji Tesco i Towarzystwa Przyjaciół Dzieci na rzecz podopiecznych TPD. – Ten program to szansa dla wielu potrzebujących dzieci na zdrowy posiłek każdego dnia – mówi Wiesław Kołak, prezes Zarządu Głównego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci. – Nasi wychowankowie uczą się, jak robić zakupy, wybierać zdrowe produkty, przygotowywać pełnowartościowe posiłki, a nawet sami kreują atrakcyjne przepisy kulinarne. Zdrowe odżywianie w okresie dzieciństwa pozwala na prawidłowy rozwój dziecka. Głodne dzieci nie mają szans na beztroskie dzieciństwo.

80

KSZTAŁTUJĄC ZDROWE NAWYKI W ostatnich latach odnotowano znaczący spadek zasięgu ubóstwa ekonomicznego szacowanego na podstawie badania budżetów gospodarstw domowych. Znaczącą poprawę zaobserwowano przede wszystkim wśród rodzin z dziećmi, osób z niższym wykształceniem oraz mieszkańców wsi. Według danych GUS z 2017 r. zjawisko skrajnego ubóstwa w Polsce dotyczy nieco ponad 4% społeczeństwa. Spadek ubóstwa nie przekłada się jednak na zmniejszenie liczby niedożywionych dzieci.

Innym problemem naszego społeczeństwa jest zwiększająca się liczba dzieci otyłych oraz marnowanie żywności. Działania edukacyjne podejmowane w ramach programu „Zdrowo jeść” przeciwdziałają wyżej wymienionym negatywnym zjawiskom.

BEZCENNE WSPARCIE – Przeciwdziałanie niedożywieniu wśród dzieci i młodzieży to priorytetowe zadania naszej

Fundacji. Jak się okazuje, jest to problem społeczny ważny również dla klientów Tesco. Dzięki ich darowiznom każdego roku dożywiamy kilkaset potrzebujących dzieciaków. Bardzo dziękujemy za to wsparcie – mówi Katarzyna Michalska-Miszczyk, prezes Fundacji Tesco. – Ponad milion posiłków, które zapewniliśmy, może robić wrażenie. Za tą liczbą stoją jednak konkretne dzieci, które dzięki naszemu programowi dożywiania zmieniły swoje nawyki żywieniowe i uzupełniły swą dietę w niezbędne składniki odżywcze.

Każda osoba, która chciałaby wesprzeć finansowo realizację programu „Zdrowo jeść”, może to zrobić przekazując na ten cel darowiznę do skarbon Fundacji przy kasach w sklepach Tesco.

SKANUJ KOD Dowiedz się więcej o działalności Fundacji Tesco.

W ROLI RODZICA

Fundacja Tesco powstała z inicjatywy Tesco Polska w 2012 r.

Jej celem jest wspieranie wartościowych inicjatyw i projektów społecznych w obszarach pomocy społecznej, edukacji, ochrony i promocji zdrowia oraz rozwoju społeczności lokalnych. Za swoją działalność została wyróżniona odznaką „Przyjaciel Dziecka”, tytułem „Filantrop Krakowa A.D. 2014” oraz medalem „50 Lat dla Zdrowia Dzieci”. Organizacja ma status Organizacji Pożytku Publicznego i należy do Forum Darczyńców w Polsce.

„Głodne dzieci nie mają szans na beztroskie dzieciństwo”.

81

Piżama chłopięca, 2 kpl.

49,99 zł Piżama dziewczęca, 2 kpl.

59,99 zł

Sukienka niemowlęca

49,99 zł

SKANUJ KOD Poznaj najnowszą kolekcję F&F dla dzieci.