Alblasserwaard by Sybylle Kroon

OP STAP

De molens van Kinderdijk staan slechts op het oog in het gelid. In werkelijkheid zijn ze ’in verband’ gebouwd zodat ze elkaar niet de wind ontnemen.

Glas en zilver Niet alleen het buitengebied van de Alblasserwaard is de moeite waard, er liggen ook interessante plaatsen. Anders dan zijn naam doet vermoeden, is het historische stadje Leerdam beroemd om de glasindustrie en de kaas. Schoonhoven is de zilverstad, gelegen aan de Lek. Menig edelsmid heeft zijn opleiding in deze voormalige vestingstad genoten.

e kennen ze allemaal van foto’s en toeristenprullaria: de molens van Kinderdijk. Typisch Nederlands, maar toch nog nooit in het echt gezien. De fietsen gaan natuurlijk mee voor de tocht door de Alblasserwaard, het groene waterland. Dat verklaart meteen de aanwezigheid van de molens: het land is omzoomd door en gelardeerd met rivieren en waterlopen. Bij hoge waterstanden gaan de molens aan het werk, er moet worden gemaald. De Alblasserwaard ligt één tot anderhalve meter onder de zeespiegel. Ons startpunt is Nieuwpoort. Voor we op de fiets stappen, wandelen we eerst door het historische stadje aan de Lek. Nieuwpoort is een van de kleinste vestingsteden van Nederland, het is door de eeuwen heen qua vorm nauwelijks veranderd. In het centrum van het stadje strijken we neer op het terras van café De Dam, voor een cappuccino en een sandwich. We kijken uit over het grachtje Buitenhaven. Daar recht tegenover pronkt een prachtig pand: het oude stadhuis waarin nu het Historisch Museum is gevestigd. We verlaten dit juweeltje aan de rivier en fietsen richting het westen. De Lek en Lingeroute volgt mooi de contouren van de Lek. Bovenop de Lekdijk heb je voortdurend een prachtig uitzicht over de eindeloze, groene polders en weilanden links en de rivier rechts. Grote vrachtschepen varen met je mee. We komen door plaatsen als Groot-Ammers, Streefkerk en Nieuw-Lekkerland en naderen langzaam maar zeker het westelijke puntje van Alblasserwaard. En precies in dit puntje ligt Kinderdijk. Misschien wel het meest Nederlandse stukje Nederland. Letterlijk busladingen vol mensen lopen op de dijkjes met de negentien molens uit 1740. Keurig op een rij staan ze, zo lijkt het althans, langs de Molenkade, Nederwaard en Overwaard. De acht molens aan de Nederwaard verspringen echter van plek, want zo staan ze niet in elkaars wind. Tezamen met de molens aan de overzijde, de Overwaard, vormen ze een indrukwekkend oer-Nederlands plaatje. En toeristisch mag het zijn, het blijft een magnifiek gezicht. Zoals een goed toerist betaamt, hebben ook wij de camera in de aanslag. Molens, water, koetjes in de wei, witte wolken aan de hemel: hier voorbij fietsen zonder foto’s te maken, lukt je niet. Een prachtig stukje Werelderfgoed. Daar mag je als Nederlander best een beetje trots op zijn: door dit soort molens houden wij droge voeten. Een van de molens is te bezichtigen, maar gezien de drukte zien we daar vanaf. We fietsen liever verder, want de Alblasserwaard heeft nog meer te bieden. We zakken via de West- en Oostkinderdijk af en komen in het zuiden van Alblasserdam terecht. Daar mondt riviertje De Alblas in de

Molens, rivieren, dijken, Hollandse luchten: schilders van weleer wisten hier wel raad mee. Toch zie je in de Alblasserwaard tegenwoordig vooral buitenlandse toeristen. Hoogste tijd om zelf eens kennis te maken met dit meest Nederlandse stukje Nederland.

M oo rd re ch

St ol w ijk

B er ke nw ou n aa O ud er ke rk de n IJ ss el

NEDERLANDSER KAN NIET

N ie uw Le kk er la nd A lb la ss er da

oH e n d ri k -I d t h Ambac

1k m

ch t B er ga m ba G ro ot A m m er s

RALBLASSE D R A A W

B le sk en sg

ra af G ie ss en bu

O ud A lb la s

t Papendrech

Zwijndrech

Le k

Le kk er ke rk n K ri m pe n aa de Le k

C ab au w

Schoonhove

A15 E31

TEKST SYBYLLE KROON | FOTO’S ANP

Kaart: Map 0814 | RH |

ld H ar di nx ve m G ie ss en da

Sliedrecht Creator

N ed er ld H ar di nx ve al Wa

Werkendam

Waard Alblasserwaard, Bommelerwaard, Dodewaard: het zijn allemaal namen die zijn afgeleid van waard (of weerd). Zo werd vroeger vlak land genoemd dat door rivieren werd omringd. Een waard wordt beschermd door rivierdijken. De Alblasserwaard wordt omzoomd door een ringdijk.

Alblasserwaard

grotere rivier Noord uit. We volgen de meanderende Alblas in oostelijke richting en fietsen door het hart van de Alblasserwaard. We zien nauwelijks stroming in het riviertje. Het ligt zo laag in de polder, dat een gemaal het water naar de monding moet stuwen. Dat maakt ons niet uit: het riviertje leidt ons stroomopwaarts langs een idyllische route, ver weg van de drukte. Bos heb je hier nauwelijks – op enkele percelen na – maar de talloze bomen langs de weg en bij de vrijstaande paleisjes zorgen met de eindeloze weilanden voor een aangename groene entourage. Ook hier fietsen we op een dijkje, dus iets boven het maaiveld. Onze

MOLENS, WATER, KOETJES IN DE WEI, WITTE WOLKEN AAN DE HEMEL. DE CAMERA MAAKT OVERUREN

gemiddelde snelheid ligt laag. Hoewel het hier heerlijk rustig is en je dus prima tempo kunt maken, vragen de omgeving, de doorkijkjes en de vergezichten om geregeld afstappen. De camera maakt overuren. We zijn verbaasd over de eenvoudige schoonheid van dit stukje Nederland en de rust die er heerst. En dat terwijl de Randstad op steenworp afstand ligt. Een groter contrast is nauwelijks denkbaar. We vermoeden dat heel wat Randstedelingen hier een optrekje hebben om de drukte van de stad te ontlopen. Want tot rust kom je hier zeker, in het zuidelijke deel van het Groene Hart. We fietsen door Oud-

De Alblasserwaard ligt in Zuid-Holland en wordt omringd door kanalen en rivieren: Lek, Noord, Merwede en Linge. Het gebied maakt deel uit van het Groene Hart. Het is dunbevolkt, vergeleken met de nabijgelegen Randstad. Voor fietsers zijn er veel mogelijkheden, waaronder knooppuntfietsroutes. In de buurt van Kinderdijk ligt de Molenroute, en de Lek en Lingeroute is een populaire tocht. De meeste routes zijn ook per auto of motor af te leggen. Bij de molens van Kinderdijk kan alleen worden gefietst en gewandeld. Wie de Alblasserwaard helemaal wil verkennen, is minstens een paar dagen zoet. Voor een optimaal Alblasserwaardgevoel, is een verblijf op een van de vele boerencampings een aanrader.

Alblas richting Bleskensgraaf. Halverwege gaat het riviertje Alblas over in de Graafstroom, een kanaal, maar de route wordt er niet minder mooi van. We zouden nog vele kilometers door de Alblasserwaard kunnen fietsen, maar we buigen nu toch af naar het noorden, richting ons begin- en eindpunt in Nieuwpoort. Dan hebben we er zo’n vijftig kilometer molens, rivieren, dijken, polders, rietkragen, zwanen, knotwilgen, waterlelies en historische locaties op zitten. Zo’n schilderachtige dag verdient als afsluiting een kop koffie en een stuk appelgebak. Nederlandser kan niet.

Een stel kanoërs vaart op de Graafstroom bij Oud-Alblas in de Alblasserwaard.

LEEUWARDER COURANT ZATERDAG 30 AUGUSTUS 2014