เอกสารประกอบการเรียน TH 2333 การเขียนเพื่อการสื่อสาร
~1~
1. ความรูพนื้ ฐานเกี่ยวกับการเขียน การเขียนเปนหนึ่งในทักษะการสื่อสารที่ตอ งอาศัยการเรียนรูแ ละการฝกฝน
เพื่อใหสามารถสือ่
ความหมายไปยังผูอื่นไดและพัฒนาขึ้นอยางมีลําดับ หลายคนเห็นวาการเขียนเปนเรือ่ งยาก เมื่อจะตองเขียนก็ คิดไมออก ไมรูจะเริ่มตนการเขียนอยางไร จึงทําใหเกลียดการเขียน บางคนคิดวาตนไมมีพรสวรรคดานการ เขียนก็ไมอยากเขียน เพราะรูส ึกวาเขียนไปก็ไมดี แตปญหาและความรูส ึกดังกลาวจะลดนอยลงหากมีการฝก เขียนบอย ๆ และตระหนักวา ไมมีใครสามารถเขียนไดและเขียนดีมาตัง้ แตเกิด แตถายิ่งฝกยิ่งเกิดความ ชํานาญ ประกอบกับหากรูจ ักการสังเกตงานเขียนของผูอื่นก็จะทําใหทักษะการเขียนดีขึ้นได ความหมายของการเขียน การเขียน คือ การสื่อสารโดยอาศัยตัวอักษรและเครื่องหมายตาง ๆ เปนสื่อในการถายทอดความรู ความรูสึกนึกคิด และอารมณตาง ๆ เพื่อใหผูอื่นไดรับรู อุปกรณที่สําคัญในการสื่อความหมายคือ ภาษา ผูที่ จะเปนนักเขียนที่ดีจึงความเลือกใชภาษาที่สื่อความหมายไดอยางชัดเจนและครบถวนตามความตองการของ ผูเขียน ฉะนั้น การเขียนจึงตองอาศัยความพยายามและฝกฝน เพื่อพัฒนาจนใหเปนผูใชภาษาสื่อสารไดอยาง สมบูรณ ความสําคัญของการเขียน การเขียนเปนการสื่อสารที่มีความสําคัญและจําเปนไมนอยไปกวาการสื่อสารดวยการพูด โดยเฉพาะ อยางยิ่งในวัยของการศึกษาเลาเรียน ผูเรียนตองจดคําบรรยายของผูสอน ตองทําการบาน เขียนรายงาน และเขียนขอสอบ เปนตน อยางไรก็ตามไมเฉพาะผูเรียนเทานั้นแตในวงการอื่น ๆ เชน วงการแพทย วงการ สื่อสารมวลชน วงการศิลปะและบันเทิง ฯลฯ การเขียนก็มีความสําคัญไมยิ่งหยอนไปกวากัน ซึ่งพอจะสรุป เปนขอ ๆ ไดดังนี้ 1. การเขียนใช ในการดําเนินชีวิตประจําวั น เช น การจดบันทึ ก การทําตารางนั ดหมาย การเขียน ไดอารี่ การเขียนการดอวยพร เปนตน 2. การเขี ยนเป นสื่ อที่ ชวยแพร กระจายความรู ความคิดใหก วางไกลและรวดเร็ว (ตีพิมพ) หนังสือ การเขียนประกาศ และใบปลิวตาง ๆ
เชน การเขียน
3. การเขียนชวยในดานการติดตอสื่อสาร ทั้งในอดีต ปจจุบัน อนาคต กลาวคือ การเขียนเปนการ สื่อสารที่คงทนถาวร ผูรับสารสามารถยอนกลับไปอานหรือดูไดแมผูสงสารจะสงสารหรือเขียนไวนานแลวหรือ อยูกันคนละชวงสมัยกับผูรับสารก็ตาม แตผูอานและผูเขียนก็ยังสามารถติดตอสื่อสารกันผานตัวหนังสือได โดยไมมีขอบเขตของเวลามาจํากัด ~2~
4. การเขียนเปนการบันทึกความรู ความจํา กลาวคือ ความรูตาง ๆ มีมากมายในโลก แตมนุษยไม สามารถที่จะจดจําหรือพูดสื่อสารใหผูอื่นทราบในเวลาเดียวกันไดทั้งหมด ดังนั้นจึงตองอาศัยการเขียนชวย บันทึกไวเปนหลักฐาน 5. การเขียนเปนการถายทอดวัฒนธรรม ประเพณี วรรณคดีและวรรณกรรม คือ เราสามารถเรียนรูและ ศึกษาวัฒนธรรมประเพณี วรรณคดี ไดเพราะมีการเขียนบันทึกไวเปนหลักฐาน เพราะหากมีการถายทอด วัฒนธรรมดวยวิธีการพูด-ฟง เพียงอยางเดียว วัฒนธรรมหลายอยางอาจสูญหายไปและไมสามารถสืบคนได 6. การเขียนเปนเครื่องมือวัดความเจริญของมนุษยในแตละยุคแตละสมัย คือ ในแตละชวงสมัย มนุษย จะมีการประดิษฐคิดคนสิ่งใหม ๆ ขึ้นมาตอบสนองความตองการของมนุษย ชวยใหการดําเนินชีวิตของมนุษย งายขึ้น เมื่อมี สิ่ง ใหมเกิดขึ้นในสังคมยอ มจําเปนตอ งมีการกําหนดคําขึ้นใชเพื่อเรียกสิ่งนั้น ๆ ฉะนั้นเราจึ ง สามารถดูไดวาสังคมแตละยุคพัฒนาไปอยางไรจากการที่มีคําศัพทเกิดขึ้นใหม เชน การมีคําวา คอมพิวเตอร ขึ้นใช ในชวง 20-30 ปที่ผานมา ก็แสดงความกาวหนาทางเทคโนโลยีของสังคมมนุษย 7. การเขียนมีประโยชนตอวงการศึกษา ในวงการศึกษาหลายแขนงวิชา หลายศาสตรมีความยากงาย ตางกัน การคิดคนและการสอนดวยการพูดเพียงอยางเดียวอาจไมพอ จําเปนตองมีตําราบันทึกความรูตาง ๆ ไวใหคนตางสังคม ตางยุคสมัยไดศึกษา ไดอานเพิ่มเติม 8. การเขียนเปนอาชีพอยางหนึ่ง การเขี ยนสามารถสรางรายได โดยอาจเปนนัก เขียนอาชีพ หรือ นักเขียนมือสมัครเลน เพียงเขียนบทความ เรื่องสั้น บทกวี เปนตอน ๆ เปนครั้งเปนคราวสงไปลงในหนังสือ ตาง ๆ จัดเปนอาชีพเสริมได
จุดมุงหมายของการเขียน จุ ด มุ ง หมายเป น สิ่ ง สํ า คั ญ ที่ จ ะเป น ตั ว กํ า หนดการกระท ำ ต า ง ๆ ให เ ป น ไปตามต อ งการ เช น มีจุดมุงหมายที่ตองการไดเกรด A ในวิชาการเขียนเพื่อการสื่อสาร เมื่อมีจุดมุงหมายก็มีแนวทางปฏิบัติตน เพื่อใหบรรลุเปาหมาย ซึ่งอาจมีหลายแนวทาง บางคนอาจเลือกการตั้งใจเรียน เลือกการอานหนังสือทบทวน หนังสือบอย ๆ เ ลือกการใหเพื่อนชวยติวหนังสือใหกอนสอบ เปนตน เชนเดียวกับการสื่อสาร ไมวาจะสื่อสารดวยรูปแบบใด ผูสงสารจะตองมีจุดมุงหมายในการสื่อสาร แตละครั้ง เพื่อใหการสื่อสารสัมฤทธิ์ผล โดยจุดมุงหมายเปนสิ่งแรกที่ผูสงสารจะตองกําหนดใหชัดเจนเพื่อ เลือกรูปแบบการสื่อสาร เลื่อกการใชภาษา สื่อประกอบ ฯลฯ ตอไป
~3~
จุดประสงคของการเขียนมีมากมายหลายประการทั้งนี้ขึ้นอยูกับผูเขียนวาจะตั้งเปาหมายในการเขียน แตละครั้งอยางไร ตองการใหผูอานไดรับผลหรือแสดงปฏิกิริยาภายหลังการรับสารอยางไร ซึ่งสามารถสรุป จุดประสงคของการเขียนอยางกวาง ๆ ได ดังนี้ 1. เพื่อใหความรู จุดประสงคประเภทนี้ผูเขียนตองการถายทอดความรู สรางความเขาใจ ใหความ กระจางแจงแกผูอาน งานเขียนเพื่อใหความรูมักเปนงานเขียนทางวิชาการ เชน การเขียนตํารา บทความ ทางวิชาการ หรือบอยครั้งอาจเปนงานเขียนที่ไมเปนทางการ เชน สารคดีทองเที่ยว การเขียนเลาประวัติ เปนตน ตัวอยาง พิธีไลเรือนี้ตามพงศาวดารกลาววาเริ่มมีขึ้นในรัชกาลของสมเด็จพระเอกาทศรถ นี่เองเปนครั้งแรก พิธีไลเรือนี้จะกระทําขึ้นในกรณีที่มีน้ําทวมขังไรนาอยูนานจนถึงเดือน ธันวาคม ซึ่งปกติแลวเมื่อถึงเดือนธีนวาคมน้ําก็จะตองลดลง แตถาปใดไมลดพระองคก็จะ ทรงกระทําพิธีไลเรือขึ้นในปนั้น 2. เพื่อแจงใหทราบ ผูเขียนมีจุดประสงคเพื่อบอกเลาเรื่องราวหรือเหตุการณตาง ๆ ที่เกิดขึ้นหรือกําลัง จะเกิ ดขึ้นใหผูอื่นทราบ ตัวอยางการเขียนเพื่อแจง ใหทราบ เชน ขาว การเขียนเพื่อการประชาสั มพันธ ประกาศ แถลงการณ คําสั่ง ระเบียบขอบังคับตาง ๆ ตัวอยาง เดมี่ มัวร และแอชตัน คุตเชอร คูสามีภรรยาผนึกกําลังปลอยโครงการตอตาน ทาสเด็กในเฮติ หลังมีรายงานขาววามีเด็กจํานวนมากตองไปเปนคนรับใชในครอบครัวคน อื่นเพื่อนํารายไดมาจุนเจือครอบครัวของตนเอง 3. เพื่อโนมนาวใจ จูงใจ การเขียนประเภทนรี้ผูเขียนมีจุดมุงหมายเพื่อใหผูอานคิดหรือทําสิ่งใดสิ่งหนึ่ง ตามที่ตนตองการ เชน โฆษณาสินคา โฆษณาหาเสียง ขอความเชิญชวน ปายรณรงคตาง ๆ ตัวอยาง สิ่งที่ทุกคนอาจหลงลืมไป เคยหรือเปลาที่จะหันกลับไปมอง ทุกคนยังมี พอ-แม ที่รักเราเหมือนแกวตาดวงใจ แตเมื่อเติบโตขึ้น กลับลืมผูมีพระคุณไปไดอยางไร บางคน ทิ้งใหทานอยูกันตามลําพังโดยไมดูแล โปรดจงยอนกลับไปดู ณ จุดเริ่มตน เราทุกคน เกิดมาจากอะไรมาเถอะ เรามาทํ าอะไรเพื่ อ พ อ-แม ของเราบา ง พวกท านจะได มี ความสุขตลอดไป
~4~
4. เพื่อแสดงความคิดเห็น วิจารณ หรือแนะนํา การเขียนประเภทนี้เปนการเขียน เพื่อใหผูอานไดเห็น ความคิดของผูเขียนที่มีตอเรื่องหนึ่ง ๆ ซึ่งอาจเปนความคิดเห็นในเชิงสนับสนุนหรือโตแยง และจะใชความรูสึก สวนตัวหรือมีการอางอิงหลักฐาน ใหเหตุผลตาง ๆ ประกอบ ก็ได การเขียนประเภทนี้ เชน การเขียน บทความแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับเรื่องตาง ๆ ลงในหนังสือพิมพ การเขียนวิจารณหนัง ละคร ตัวอยาง นักรองสมัยนี้ เขาทําผลงานเพลงกันงายแคนี้หรือแคทําเพลงมา 2-3 เพลง ติดหู คน สวนอีก 7-8 เพลง ไมสนจะดังหรือไมก็ชาง คุณภาพไมมีเหมือนทําสง ๆ ไปไมใสใจ หรือความรูจักในงาน ไมเหมือนงานในตางประเทศ เขาทํางานกันจริงจังอยูในหองอัด เปนเดือน ๆ ถึงปก็มีบาง เราทํา 2-3 เดือน ขาย แลวเห็นคนไทยโงเปนควายฟงอะไรก็ได แตคนไทยตอ ไปนี้ ดู แล วค อนข างจะเสพดนตรีม ากขึ้น ไมใชใหไอศิล ปนหนาดานมา ทํางานเพลงหลอกคนไทยที่ไมเห็นแคความหลอดั่งผี 4 ปาชา รองเพลงบาบอ 5. เพื่อสรางความเพลิดเพลินและจรรโลงใจ เปนการเขียนเพื่อสรางความสุข ความสนุกสนาน สราง ความแชมชื่นอิ่มเอิบใจคลายกังวลใหแกผูอาน เชน การเขียนภาพลอ การตูน นิทาน นิยาย คําสอนของ ผูนําทางศาสนา คําคม สุภาษิตเตือนใจ พระบรมราโชวาท ตัวอยาง ความทุกขเปนสมบัติที่ติดตัวมนุษยทุกคนมาตั้งแตเกิด ทันทีที่คลอดออกมาจาก ครรภมารดา สัญลักษณแหงการมีชีวิตคือการเริ่มตนหายใจเปนครั้งแรกก็มาพรอมกับเสียง รองไหเสียแลว และนั่นก็คือจุดเริ่มตนของความทุกขทั้งมวล 6. เพื่อประเมินคา เปนการเขียนเพื่อแสดงความคิด ความรูสึกตอสิ่งใดสิ่งหนึ่งวาดีหรือไมดี เหมาะสม หรือไมเหมาะสม ควรหรือไมควร โดยการเขียนเพื่อประเมินคุณคานั้นตองอาศัยหลักเกณฑมาตรฐาน เหตุผล หรือเหตุการณตาง ๆ มาสนับสนุน ไมควรกลาวอยางลอย ๆ หรือใชอารมณมาประเมินคาเพราะจะทําใหงาน เขียนนั้นขาดความนาเชื่อถือ ตัวอยาง ยกใหเปนความแซบสไตลอีสานแทรนดี้ ทั้งรสชาติอาหารอีสานและการตกแตง เมนูสมตําเปนพระเอกของรานที่อยากนําเสนอทั้งตําไทย ตําลาว ตําปูมา ตําปูปลารา อรอยครบรส รับรองความแซบถึงทรวง
~5~
7. จุดมุงหมายหลายประการ บอยครั้งที่ผูเขียนใชจุดมุงหมายหลายประการในงานเขียนชิ้นหนึ่ง เชน บทความเกี่ยวกับสถานที่ทองเที่ยว ในเบื้องตนผูเขียนอาจเขียนใหความรูเกี่ยวกับแหลงทองเที่ยวนั้น ๆ วามี ความเป นมาอยางไร การเดินทาง หรือแหลงทอ งเที่ยวที่สําคัญ ๆ จากนั้นผูเ ขียนอาจแสดงความคิดเห็ น เกี่ยวกับสถานการณการทองเที่ยวที่กําลังเปนอยูในขณะนั้น และจบลงดวยการโนมนาวเชิญชวนใหทองเที่ยวใน สถานที่ที่ตนไดใหความรูในตอนตน
รูปแบบ/ประเภทของการเขียน การเขียนสามารถแบงไดเปนหลายประเภท ทั้งนี้ขึ้นอยูก ับเกณฑที่แตกตางกัน ดังนี้ 1. แบงตามเนื้อหา 1.1 เรื่องที่แตงจากจินตนาการ เนนใหความบันเทิงเปนหลัก หรือบางครั้งเรียก บันเทิงคดี เช น เรื่องสั้น นวนิยาย 1.2 เรื่องไมไดแตงจากจินตนาการ เนนเนื้อหาสาระหรือขอเท็จจริงเปนหลัก หรือเรียกอีกอยางหนึ่ง วา “สารคดี” 2. แบงตามลักษณะของคําประพันธ 2.1 รอยแกว คือ ความเรียงที่สละสลวย ไพเราะ เหมาะเจาะดวยเสียงและความหมาย หรืองาน เขียนทั่ว ๆ ไปที่ไมใชรอยกรอง 2.2 รอยกรอง คือ ถอยคําที่เรียบเรียงใหเปนไปตามฉันทลักษณของคําประพันธแตละประเภท เชน กลอน โคลง ราย ฉันท กาพย ฯลฯ 3. แบงตามแบบแผนของการเขียน 3.1 การเขียนที่เปนแบบแผน เชน การเขียนเอกสารทางราชการ บทความ รายงานการประชุม เรียงความ 3.2 การเขียนกึ่งแบบแผน เชน คํากลาวแสดงความรูสึกในโอกาสตาง ๆ สุนทรพจน 3.3 การเขียนที่ไมเปนแบบแผน เชน เรื่องสั้น นวนิยาย บันทึกสวนตัว 4. แบงตามวัตถุประสงค 4.1 การเขียนที่เ ปนงานทางวิชาการ เชน วิท ยานิพ นธ ตํ ารา รายงานทางวิ ชาการ บทความ ทางวิชาการ 4.2 การเขียนที่เปนงานศิลปะ ไดแก การเขียนบันเทิงคดี การเขียนสารคดี
~6~
5. แบงตามลักษณะของการสรางสรรค 5.1 การเขียนที่เปนศิลปะบริสุทธิ์ เปนงานเขียนที่ไมไดมีวัตถุประสงคเพื่อการคาตั้งแตแรก เชน งาน เขียนรอยกรองหรือรอยแกวที่เขียนจากความสะเทือนใจบางเรื่อง 5.2 การเขียนที่เปนพาณิชยศิลป มีวัตถุประสงคตั้งแตเริ่มแรกเพื่อการคา เชน การเขียนคําโฆษณา บทละครโทรทัศน บทภาพยนตร
ลักษณะของผูเขียนที่ดี 1. มีเจตคติที่ดีตองานเขียนทุกชนิด 2. มีความเชื่อมั่นในความรูความสามารถของตน 3. เปนผูมีประสบการณในชีวิตสูง ใฝหาความรู หาประสบการณ 4. มีอารมณมั่นคง ละเมียดละไม 5. มีความสามารถในการใชภาษาไดดี 6. เปนผูมองโลกในแงดีและมีคุณธรรม 7. มีความคิดริเริ่มสรางสรรค 8. มีความพรอมและความตองการที่จะเขียน 9. อานหนังสือเปน 10. มีนิสัยชอบคนควาหาความรูอยูเสมอ 11. เปนผูมีความสังเกต จดจําดี 12. เปนคนชางคิด 13. มีความรูทางดานจิตวิทยาเปนอยางดี 14. มีความขยันหมั่นเพียรในการเขียนอยูเสมอ
ลักษณะของงานเขียนที่ดี งานเขียนที่ดี หมายถึง งานเขียนที่สามารถสื่อความหมายไดตรงตามวัตถุประสงคของผูเขียน และ ประกอบดวยภาษาที่สวยงาม งานเขียนที่ดีมีลักษณะดังนี้ 1. สื่อความหมายไดชัดเจน หมายถึง เมื่อผูอานอานแลวสามารถเขาใจความหมายไดอยางแจมแจง เขาใจความหมายไดทันที ไมสับสน ประโยคไมเยิ่นเยอ ผูอานไมตองใชเวลาทําความเขาใจมากหรือตองอาน ซ้ําหลาย ๆ รอบเพื่อใหเขาใจเนื้อหา ~7~
2. ถูกตอง ผูเขียนเขียนขอมูลไดตรงตามความเปนจริง เสนออยางตรงไปตรงมา ไมดัดแปลงขอมูล ไม เสนอขอมูลที่หลอกลวงมอมเมาผูอานอันจะกอใหเกิดความสงสัยและผลรายตาง ๆ ตามมา นอกจากขอมูลที่ ถูกตองกาลเทศะ และระดับภาษาที่ใชในการนําเสนอตองถูกตองดวย 3. ไพเราะงดงาม งานเขียนที่ดีควรมีการเลือกใชภาษาที่ดี สละสลวย มีการเลือกใชคําอยางประณีต เลือกใชประโยคที่หลากหลายเพื่อหลีกเลี่ยงความนาเบื่อ อาจมีการใชภาพพจนตาง ๆ ใหงานนาสนใจและมี สีสันมากขึ้น รวมไปถึงเลือกใชคําใหเหมาะสมกับเนื้อหาที่นําเสนอและเหมาะสมกับกลุมผูอาน 4. กวางขวาง งานเขียนที่ดีควรใหประโยชน กระตุนความคิด ใหความรู หรือสรางจินตนาการอยางใด อยางหนึ่ง หรือหลายอยางแกผูอาน มิใชเปนงานเขียนที่ไรประโยชน เมื่อผูอานอานแลวไมไดสิ่งใดเพิ่มเติม มากขึ้นกวากอนอาน
สิ่งที่ตองใชเพื่อการเขียน 1. ความรูและประสบการณ ความรูและประสบการณของแตละบุคคลยอมไมเทากันแตสามารถเพิ่มพูนใหมากขึ้นไดดวยวิธีตาง ๆ คือ อาจหาไดจากการอาน การฟง การดู การพูดคุยเสวนากับผูรู การสังเกต หรือการลองทําดวยตนเอง เปนตน สิ่งเหลานี้ตองทําอยูอยางเสมอเปรียบเหมือนเปนการเก็บเขาคลังตุนไว เมื่อคิดอยากจะเขียนเมื่อใดก็ สามารถหยิบเรื่องราวหรือประเด็นตาง ๆ มาเขียนไดในเบื้องตน แตหากขอมูลที่เคยเก็บหรือจําไวไมเพียงพอ หรือไมทันสมัยก็สามารถปรับเปลี่ยนได แตอยางนอยก็งายขึ้นเพราะมีความรูและประสบการณเปนตนทุนเดิม 2. ขอมูลเกี่ยวกับผูอาน ในการเขียนแตล ะครั้งหากตั้งเปาหมายและรูวาผูอานของเราเปนใคร เปนเด็ก ผูใหญ หรือวัยรุ น นักธุรกิจ หรือชาวบานทั่วไป ฯลฯ ก็จะทําใหสามารถเลือกใชภาษา เลือกรูปแบบไดอยางเหมาะสม เลือก เนื้อหาที่อยูในความสนใจของกลุมคนตาง ๆ ไดงายขึ้น เพราะบางครั้งการเขียนอาจมีเปาหมายเดียวกัน เชน ตองการโนมนาวใหทุกคนตระหนักถึงภาวะโลกรอน เมื่อทราบวาผูอานเปนเด็กก็จะทําใหผูเขียนเลือกไดวาควร จะใชรูปแบบนิทานเพื่อใหเขาถึงเด็กไดงาย ใชภาษาไมสลับซับซอน และเนื้อหาก็จะหยิบยกมาจากเรื่องใกลตัว เด็ก เปนเรื่องเหตุการณในโรงเรียน ในบาน เรื่องระหวางเพื่อน เปนตน ซึ่งจะทําใหงานเขียนของเราประสบ ความสําเร็จ ดังนั้นในการเขียนควรมีการวิเคราะหผูอานดวยวาเปนบุคคลกลุมใด 3. แบบอยางงานเขียน การมี แบบอย างการเขี ยนถื อ เป นสิ่ง จําเปน สําหรับ ผูเ ริ่ม ตนเขีย น แบบอย างงานเขี ยนควรมีทั้ ง แบบอยางงานเขียนที่ดีและไมดี การศึกษางานเขียนที่ดีจะเปนแบบอยางใหกับนักเขียนมือใหม เพราะผู เริ่มตนเขียนอาจยังไมทราบแนวทางการเขียนของตนเองวาควรจะเขียนอยางไร เริ่มตนดวยวิธีไหน ดังนั้นการ ~8~
มีแบบอยางก็จะสรางแนวทางการเขียนและสรางความมั่นใจในการเขียนไดในระดับหนึ่ง แตทั้งนี้ไมควรจะ ยึดถือหรือดูตัวอยางตลอดเวลา เมื่อเริ่มตนเขียนไดหรือเริ่มเกิดความชํานาญในการเขียนควรที่จะสรางสรรค งานเขียนดวยตนเองเพื่อสรางลักษณะเฉพาะงานเขียนของตน ในขณะที่แบบอยางที่ไมดีก็ควรศึกษาไวเพื่อ หลีกเลี่ยงไมเขียนงานในลักษณะดังกลาว ซึ่งจัดเปนการพัฒนางานเขียนของตนใหดีขึ้นทางหนึ่ง 4. เวลา การเขียนเปนการสื่อ สารที่ตองใชเวลา เริ่มตั้งแตการเริ่มคิด ลงมือเขียน และการขัดเกลา หาก ผูเขียนไมมีความกดดันในเรื่องของเวลาก็มักจะทําใหเขียนออกมาไดดี อยางไรก็ตามหลายครั้งการเขียนก็มี เวลาเขามาเกี่ยวของ เชน การเขียนตอบขอสอบ การเขียนแบบฝกหัดในหองเรียน หรือการเขียนบทความ ลงในนิตยสารหรือหนังสือพิมพของนักเขียนอาชีพ เหลานี้ลวนมีขอจํากัดทางดานเวลา ดังนั้นเพื่อลดความ กดดัน ผูเขียนควรบริหารและแบงเวลาในการเขียนใหเหมาะสม โดยแบงเวลาสําหรับการทบทวนขัดเกลาดวย เพื่อใหงานเขียนมีความถูกตองสมบูรณยิ่งขึ้น หากมีเวลาในการเขียนมากอาจเขียนแลวทิ้งไว 1-2 วันแลวจึง กลับมาอานทบทวนใหมเพื่อตรวจแก 5. ความมานะ พยายาม การเขียนเปนทักษะที่จะตองฝกฝนใหเกิดความชํานาญ และตองใชเวลาในการพัฒนาเพื่อใหการเขียน ดี มีประสิทธิภาพ ดังนั้นผูเขียนจึงตองมีความอดทน มานะ พยายามเพื่อใหงานเขียนดีขึ้น หลายครั้งเรา อาจเคยไดยินประสบการณของนักเขียนที่มีชื่อเสียงหลายทานเลาใหฟงวา กวาจะเขียนหนังสือเลมนี้จบใชเวลา เปนป หรือบางคนอาจใชเวลาหลายป และระหวางที่เขียนก็หมดกระดาษไปมาก คือ เขียนแลวไมดีก็ขยําทิ้ง เขียนใหม ประสบการณเหลานี้ลวนแสดงใหเห็นวาการจะเขียนตองใชความอดทนและพยายามอยางมาก 6. คุณธรรม การเขียนเปนการถายทอดสารออกไปยังผูอื่น โดยผูรับสารอาจจะเปนคนเดียว กลุมคนเล็ก ๆ หรือ มวลชนก็ตาม แตสิ่งที่ผูเขียนตองระลึกไวเสมอคือตองมีคุณธรรมในการเขียน ไมวาจะเปนการใหขอมูลตาง ๆ ก็ตองเปนขอมูลที่ถูกตอง งานเขียนตองไมสรางความแตกแยก หรือสรางความเสียหายแกผูอื่น นอกจากนี้ ในกรณีที่มีการนําขอมูลมาจากที่อื่นหรือคัดลอกขอมูลมากจากที่ใด ผูเขียนจะตองอางอิงแหลงที่มาของขอมูล นั้น ๆ ดวยเพื่อไมเปนการละเมินทรัพยสินทางปญญาและกระทําผิดกฎหมาย 7. ความรับผิดชอบ แมงานเขียนที่ผูเขียนเขียนออกมาแลวจะเปนสมบัติของสาธารณชน แตในขณะเดียวกันผูเ ขียนก็ หลีก เลี่ยงความรั บผิดชอบที่มี ตอ งานนั้น ๆ ไมไดหากเกิดกรณีที่ไปพาดพิง หรือสรางความเสียหายแกผูอื่น ดังนั้นผูเขียนจึงจะตองพรอมรับกับสิ่งตาง ๆ ที่อาจเกิดขึ้นจากงานเขียนของตน ซึ่งวิธีแกไขในเบื้องตนคือการ ยึดหลักขอ 6 ความมีคุณธรรม ~9~
8. ใจกวาง ดังที่กลาวแลวในขอ 7 วา งานเขียนเมื่อออกเผยแพรแลวยอมตกเปนสาธารณสมบัติ ดังนั้นผูเขียน เองตองมีใจกวางพอพรอมที่จะรับคําวิพากษวิจารณ ทวงติงจากผูอื่น ซึ่งหากผูเขียนสามารถทําใจยอมรับได และนําขอแนะนําตาง ๆ เหลานั้นมาคิด มาปรับปรุงงานเขียนของตนก็จะเปนการชวยพัฒนาใหงานเขียนมี คุณภาพยิ่งขึ้น
ขั้นตอนในการเขียน หลายคนเมื่อคิดจะเขียน หรือไดรับคําสั่งใหเขียนก็เขียนทันที ซึ่งจริง ๆ แลวการเขียนที่ดีและจะชวย ใหงานมีคุณภาพจะตองปฏิบัติตามลําดับขั้นตอน ซึ่งพอสรุปอยางกวาง ๆ ไดดังนี้ 1. กอนการเขียน ขั้นตอนกอนการเขียนเปนขั้นที่งายที่สุด เรียกไดวาเปนขั้นเตรียมตัวเตรียมใจ ใหพรอมสําหรับที่จะลง มือเขียน โดยเฉพาะในกรณีที่ไมไดคิดอยากจะเขียนขึ้นเอง แตเปนการเขียน เพราะคําสั่งหรือหนาที่ ในขั้นนี้ก็ จะเปนชวงที่ชวยปรับอารมณใหอยากเขียนมากขึ้น โดยสิ่งที่ตองทําในขั้นตอนนี้ มีดังนี้ 1.1 เตรียมตัว หมายถึง การเตรียมความพรอมของรางกาย ไมใหงวงนอน หิวขาว หรือมีอาการ เจ็บปวยตาง ๆ ฯลฯ เพราะสิ่งเหลานี้จะเปนอุปสรรคสําคัญทําใหคิดงานไมออก และมีสมาธิไมพอที่จะลงมือ เขียนได นอกจากนี้ยังรวมไปถึงการเตรียมอุปกรณตาง ๆ ใหพรอมสําหรับการเขียน ไมวาจะเปน ดินสอ ปากกา ยางลบ กระดาษ หนังสือขอมูลตาง ๆ ที่ตองใช เพื่อไมใหเกิดการติดขัดระหวางการเขียนที่จะตอง ลุกหาอุปกรณนั้นทีนี้ที ซึ่งจะทําใหการเขียนไมตอเนื่องและตองมานั่งเริ่มตนใหม และการเลือกอุปกรณเครื่อง เขียนตาง ๆ ตามที่ชอบก็ยังมีผลทางจิตใจที่ทําใหเกิดความรูสึกอยากเขียนอยากใชไดอีกดวย 1.2 เตรียมใจ หมายถึง การทําใจใหพรอม ไมกังวลตอสิ่งตาง ๆ หลายคน เมื่อจะลงมือเขียนมัก เกิดความกังวล ไมรูจะเขียนอะไร จะเริ่มตนอยางไร เวลาจะทันหรือไม วิธีแกไขคือหาขอมูลไวใหพรอม หรือ หาตัวอยางงานเขียนไวเปนแบบอยาง แลวลงมือเขียนโดยเบื้องตนอาจไมตองคําถึงความถูกตองหรือความ สละสลวยของภาษา แตใหเขียนความคิดของตนออกมาใหไดกอนแลวจึงคอยปรับปรุงเรื่องภาษาอีกครั้งหนึ่ง 2. ลงมือการเขียน ในขั้นตอนนี้ถือเปนขั้นตอนสําคัญเพราะตองถายทอดเนื้อหาที่ตองการแปลออกมา เปนตัวหนังสือ จําเปนตองใชเวลาและสมาธิคอนขางมาก ในขั้นที่ตองลงมือเขียนมีสิ่งที่ตองทําคือ 2.1 ตั้งวัตถุประสงคในการเขียน 2.2 วิเคราะหผูรับสาร 2.3 เลือกเรื่องที่จะเขียน วิธีการเลือกเรื่องที่จะเขียนมีหลักกวาง ๆ ดังนี้ ~ 10 ~
1. เลือกเรื่องที่ผูเขียนมีความรูความสามารถ 2. เลือกเรื่องที่นาสนใจและแปลกใหม ตามความสนใจของผูเขียนหรือผูอาน 3. เลือกเรื่องที่สามารถคนขอมูลได และมีขอมูลมากพอ 4. เลือกหัวขอที่ไมกวางหรือแคบเกินไป เชน คานิยมในสังคมไทย ควรเปน คานิยมเกี่ยวกับ การบริโภคอาหารฟาสตฟูดสในประเทศไทย 5. เลือกหัวขอที่มีลักษณะทาทาย เพื่อชวนใหติดตามอาน 6. เลือกเรื่องใหเหมาะสมกับเวลาที่มี 2.4 เลือกรูปแบบงานเขียนใหเหมาะกับเนื้อหาและผูอาน 2.5 วางโครงเรื่อง 2.6 หาขอมูล เตรียมขอมูลอาจทําไดหลายวิธี เชน การพูดคุยกับบุคคลอื่น การอานหนังสือ การ สัมภาษณ หรือการออกสํารวจ เปนตน (ขั้นตอนนี้อาจทํากอนการวางโครงเรื่องก็ได) 2.7 เขียนเรื่องตามโครงเรื่องที่วางไว 3. ทบทวนงานเขียน ขั้นตอนนี้เปนขั้นตอนสุดทายที่จะตรวจสอบความถูกตองสมบูรณของงานเขียน และจัดเปนอีกขั้นตอนหนึ่งที่จําเปนเพื่อปองกันไมใหเกิดความผิดพลาดหรือใหเกิดความผิดพลาดนอยที่สุดใน งานเขียน เชน ความผิดพลาดดานการสะกดคํา การเขียนขอความซ้ํา หรือเนื้อหาขาดหายไปบางสวน เปนตน ขั้นตอนการทบทวนงานเขียน อาจเลือกใชวิธีใดวิธีหนึ่งตอไปนี้ 3.1 การแกไขใหม (Revising) หมายถึง การพิจารณาเนื้อหาเพื่อดูวาเราจะสามารถปรับปรุงแกไขได อยางไรบาง บางครั้งอาจตองตัดเนื้อหาหรือจัดระบบใหม เชน เปลี่ยนรูปประโยค ยายยอหนา เปนตน มัน เปนการกอใหเกิดการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญในงานเขียนของเรา จงถามตัวเองขณะแกไขใหมวาจะทําอยางไร ใหงานเขียนของเรามีชีวิตชีวา นาอาน และถอยความกระจางชัดเจน 3.2 การขัดเกลา (Editing) ไมมีนักเขียนคนใดเขียนรางแรกแลวเสร็จสมบูรณ คําบางคําที่ดูชัดเจนใน ตอนแรก อาจเปลี่ยนแปลงไป ถอยคําอาจไมสละสลวยชัดเจน จงลําดับความคิดใหม คนหาถอยคําที่งดงาม และดีกวาเดิม ประโยคที่ ส ละสลวยกว าเดิม วลีที่เหมาะสม และกระจางชัด จงพิจารณาที่ทวงทํานอง มากกวาพิจารณาเนื้อหาซึ่งเราไดทําไปแลวในขั้นตอนของการแกไขใหม วิธีการขั้นเกลา - อานงานเขียนดัง ๆ ชา ๆ และชัดถอยชัดคํา การอานในใจและการอานออกเสียงใหผลแตกตาง กัน การอานออกเสียงจะชวยใหพบขอผิดพลาดไดดีกวาการอานในใจ - ใชไมบรรทัดตรวจทานทีละบรรทัด ๆ แตละประโยค ๆ อยางรอบคอบ ~ 11 ~
- อานยอนหลังจากตอนจบไปตอนตนเรื่อง วิธีนี้จะทําใหเราเพงสมาธิไปเฉพาะประโยค อาจเขียน บันทึกไวบนหนากระดาษแตละแผนวา ตองการตรวจสอบสิ่งใด เชน “ตรวจสอบบุพบท”จะทําให เราเห็นขอผิดพลาดนั้นไดงายขึ้น เพราะมีบันทึกเปนเครื่องชวยเตือนความจํา 3. การพิสูจนอักษร (Proofreading) หมายถึงการพิจารณาการสะกดของคําวาถูกตองหรือไม งาน เขียนที่ดีตองเปนงานเขียนที่ไมมีการสะกดคําผิดพลาด หากมีคําใดที่ไมแนใจตองตรวจสอบกับพจนานุกรม ทันที การเขียนนับเปนเรื่องที่ตองอาศัยสมาธิ ความคิด และความพยายาม ผูเขียนจะเกิดความภาคภูมิใจ ในงานเขียนของตนก็ตอเมื่อสามารถทําใหผูอานเขาใจตามความประสงคที่ผูเขียนตอ งการสื่ออยางถูกตอ ง ตรงกัน ------------------------แหลงขอมูล : บงกช สิ ง หกุ ล (2546). เอกสารประกอบการสอนวิ ช า TH 2333. พิ ม พ ค รั้ งที่ 2. สาขามนุ ษ ยศาสตร คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ.
~ 12 ~
2. การพัฒนางานเขียน การจะทําใหงานเขียนสามารถสื่อ สารไดอ ย างมี ป ระสิ ทธิ ภาพ สื่ อ ความได ชัดเจนตรงตามความ ตองการของผูเขียน ทําใหงานเขียนมีความนาสนใจ และมีเสนหนั้น มีปจจัยเริ่มตั้งแตการเลือกใชคํา การผูก ประโยค และความเหมาะสมของระดับภาษา ซึ่งจะกลาวถึงรายละเอียดตอไป
การใชคํา คํา พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน 2554 ไดใหความหมายของคําไววา “คํา น. เสียงพูด หรือ ลายลักษณอักษรที่เขียนหรือพิมพขึ้นเพื่อแสดงความคิด โดยปกติถือวาเปนหนวยที่เล็กที่สุด ซึ่งมีความหมาย ในตัว , ใชประกอบคําอื่น มีความหมาย เชน คํานาม คํากริยา คําบุพบท ฯลฯ” การใชคําเปนทั้งศาสตรและศิลป กลาวคือ มีระเบียบ กฎเกณฑการใชคํากําหนดไวเปนแบบแผน แลว แตในขณะเดียวกันการเลือกสรรคํามาเรียบเรียงเปนขอเขียนเพื่อแสดงเจตนา อารมณ และความรูสึก นั้น จะมีเสนหหรืองดงามไพเราะเพียงใดนั้น ยอมขึ้นอยูกับการเลือกสรรคําของผูเขียน ภาษาไทยเปนภาษาที่ รุมรวยถอยคําและความ ยิ่งผูเขียนมีคลังคําเก็บไวมากเทาใด ก็ยอมจะทําใหมีโอกาสเลือกเฟนถอยคําไดมาก ขึ้นเทานั้น หลักการเลือกใชคําในการเขียน ควรคํานึงถึงสิ่งตอไปนี้ 1. สะกดคําใหถูกตอง การสะกดคําถูกตองถือเปนเสนหและเปนการแสดงลักษณะของผูใชภาษาได ประการหนึ่ง คือ แสดงใหเห็นวาผูเขียนนั้นเปนผูมีความรอบรูในเรื่องการใชคํา เปนผูมีความรอบคอบและใส ใจกับงานเขียนของตน แมการสะกดคําผิดบางครั้งอาจจะไมกระทบตอความหมายหรือเนื้อหาโดยรวมของ เรื่อง เพราะมีบริบทในประโยคชวยใหเข าใจความหมายได แตนั่นก็ยอมแสดงใหเ ห็นเปนขอบกพรองของ ผูเขียนและสรางความรําคาญแกผูอาน (ที่มีความรู) ไดไมนอย ดังนั้นเมื่อเขียนจึงจําเปนตองสะกดคําใหถูกตอง โดยเฉพาะคํายากที่อาจเกิดความสับสนเนื่องจากไม คอ ยไดใช ใช แนวเที ยบในการเขี ยนคํ า ผิ ด หรือ ออกเสียงผิด เปน ตน วิธีแ กไขคือ การตรวจสอบจาก พจนานุกรม เพื่อตรวจสอบความถูกตองอีกครั้งหนึ่ง ตัวอยางคําที่มักสะกดผิด เชน เลือกสรรค บุคคลากร
คําที่ถูกคือ
ลายเซ็นต
เลือกสรร บุคลากร ลายเซ็น
~ 13 ~
ดํารงค (เทียบผิดกับคําวา องค)
คําที่ถูกคือ
อนุญาติ (เทียบผิดกับคํา ญาติพี่นอง) ไอศครีม (ออกเสียงผิด)
ดํารง อนุญาต ไอศกรีม
2. ใชคําใหถูกความหมาย การเขียนตองคํานึงถึงความหมายดวยทั้งนี้เพราะ 2.1 คําบางคํามีลกั ษณะเปนคําพองเสียง เมื่อจะนําคํามาใชผูเขียนจะตองทราบความหมายของคํากอนจึงจะสื่อความไดถูกตอง (ใชผิด ตองใชวา อินทรี) เชน เขาสรางบานดวยปูนตรานกอินทรีย อินทรีย อินทรี
แปลวา ”
รางกาย สิ่งมีชีวิต ชื่อนกขนาดใหญชนิดหนึ่ง
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
หลอนชอบพูดจาขอนขอดสามีตอหนาเพื่อน ๆ เสมอ (ใชผิด ตองใชวา คอนขอด) ขอน ” ทุบ, ตี คอน
”
ติ,วาใหสะเทือนใจ เชน คอนขอด คอนวา
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
เขาเริม่ ซึมซาบปญหาของชุมชนหลังจากไดไปคลุกคลีกบั ชาวบาน (ใชผิด ตองใชวา ซึมทราบ) ซึมซาบ
”
เอิบอาบเขาไปทั่วถึง, ซึมเขาไป
ซึมทราบ
”
รูละเอียด
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
หอพักนักศึกษามีกฏระเบียบจํานวนมาก (ใชผิด ตองใชวา กฎ) กฎ กฏ
” ”
ขอกําหนด, บัญญัติ, จดไวเปนหลักฐาน ใชรวมกับคําวา ปรา- (ปรากฏ)
2.2 คําบางคําความหมายใกลเคียงกัน เมื่อจะนํามาใชตองทําความเขาใจความหมายของคํา ดังกลาวกอนเพื่อจะไดเลือกคําที่ตรงกับความตองการ เชน “จุกจิก” กับ “จุบจิบ” จุกจิก หมายถึง จุบจิบ
หมายถึง
~ 14 ~
รบกวน, กวนใจ อาการที่กนิ พร่ําเพรือทีละเล็กทีละนอย
“สอดสาย” กับ “สอดสอง” สอดสาย สอดสอง
หมายถึง หมายถึง
กวาดสายตามอง ตรวจดูทั่ว ๆ ไป, เอาใจใสดูแล
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
“วุฒิบัตร” “เกียรติบัตร” “ประกาศนียบัตร” และ “ปริญญาบัตร” วุฒิบัตร หมายถึง เอกสารแสดงวุฒิทางการศึกษา มักใชกับการศึกษา เกียรติบัตร
หมายถึง
ประกาศนียบัตร หมายถึง ปริญญาบัตร
หมายถึง
อบรมในระยะเวลาสั้น ๆ เอกสารทีม่ อบใหแกผูที่สรางคุณงามความดี เพื่อยกยอง ใหเกียรติ หรือแสดงความนับถือ เอกสารแสดงคุณวุฒิ ตามปกติต่ํากวาระดับอุดมศึกษา บัตรที่แสดงวิทยฐานะขอผูส ําเร็จการศึกษา วามีศักดิ์ และสิทธิ์ระดับปริญญา
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
“สืบสวน” กับ “สอบสวน” สืบสวน หมายถึง สอบสวน หมายถึง
เสาะหา ทบทวนไปมา ไลเลียง เพื่อเอาความจริง
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
“เคลือบคลุม” “เคลือบแคลง” และ “เคลือบแฝง” เคลือบคลุม เคลือบแคลง เคลือบแฝง
หมายถึง หมายถึง หมายถึง
ไมแจมแจง ไมกระจาง ไมชัดเจน สงสัย แคลงใจ ระแวง แสดงความจริงไมกระจาง ใหเปนทีส่ งสัย
2.3 คําบางคํามีความหมายโดยนัย เมื่อจะใชคําที่มีความหมายโดยนัยตองศึกษาความหมาย และพิจารณาดูวาสามารถใชเปนความหมายโดยนัยไดหรือไม เชน เด็กคนนั้นกินสมุดเพื่อน 3 เลม ใชไมได การกอสรางตึกหลังนีม้ ีการกินปูนกินทรายกันอยางมโหฬาร
ใชได
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ลูกถูกพอแมซักฟอก รัฐมนตรีหลายคนถูกซักฟอก
ใชไมได ใชได
~ 15 ~
3. ใชคําใหถูกหลักไวยากรณ 3.1 ใชคําลักษณนามใหถูกตอง - ใชหลังจํานวนนับ เชน ไมขีดไฟ 3 กลัก
กบไสไม 7 ราง
พร 4 ประการ
- ใชตามหลังนามเมือ่ ตองการเนนขอความนั้น เชน งาชางกิ่งนี้ คําประพันธบทนี้ รถคันนี้
ไหม 5 ใจ ปนโตเถานี้
3.2 ใชบุพบทใหถกู ตองตรงตามความหมายที่ตองการ คําบุพบทที่มักใชกับสับสน คือ กับ แก แด ตอ กับ แสดงอาการกระชับ เชน เห็นกับตา แสดงอาการรวม เชน พอไปกับลูก -
แสดงอาการเทียบกัน เชน แสดงระดับ เชน
แก ใชนําหนาคําที่เปนฝายรับอาการ รับอาการให เชน -
รับอาการกระทํา แสดงอาการรับกัน
ขาวตางกับดํา เหนือตรงกับใต ใหรางวัลแกนักเรียน
เชน เชน
สงเคราะหแก... ประทุษรายแก... เหมาะแก ควรแก
เชน เชน
ถึงแกกรรม มีแกใจ เห็นแกชาติ เห็นแกตัว
เชน
ไดแก (คือ)
แด ใชแทนคําวาแกในที่เคารพ
เชน
ถวายแด
แต มีความหมายทํานองวา จาก
เชน
มาแตบาน
เชน เชน
การเขียนหนังสือตองคักลายมือไปแตแรก กินแตขนม แตละอยาง
- รับอาการเปนไป รับอาการเล็งถึง
-
แสดงอาการไขความ
-
ตั้งแต เพียงเฉพาะ
~ 16 ~
ตอ -
นําหนาคําแสดงความเดี่ยวเนื่องกัน
เชน ยื่นตอเจาหนาที่ มีไมตรีตอกัน
-
เฉพาะ เฉพาะหนา
เชน เชน
สองตอสอง ศึกษาธรรมตอทานผูรู เสนอเรื่องตอที่ประชุม
-
เทียบจํานวน ถึง
เชน เชน
หาตอหนึ่ง ตอปหนาจึงจะกลับ
เชน เชน
ลูกเสือเดินตอทหาร ขัดตออํานาจ
ถัด ขืน 3.3 ใชอาการนามใหถูกตอง
อาการนาม คือ คํานามที่ไดจากการเติมคําวา การ ความ เขาขางหนาคํากริยา หรือคําวิเศษณ โดยใหยึดหลักวา การ ใหนําหนาคํากริยา เชน การกิน การเดิน การนอน ความ ใหนําหนาคํากริยาที่มีความหมายเกี่ยวเนือ่ งกับอารมณและคําวิเศษณ เชน ความรัก ความตองการ ความฝน ความดี ความงาม ความยาว 4. ใชคําใหเหมาะสม 4.1 ใชคําใหเหมาะสมตามสมัยนิยม บางคําใชในสมัยหนึง่ แตเมือ่ กาลเวลาผานไปความนิยมที่มี ตอการใชคํานั้นก็นอยลง เชน โลกานุวัตน คนแก แหลงเสือ่ มโทรม,สลัม
ใชคําวา ” ”
โลกาภิวัตน ผูสงู อายุ ชุมชนแออัด
4.2 ใชคําใหเหมาะกับกาลเทศะ ผูส งสารจะตองรูวาในโอกาสและสถานที่อยางนั้นควรใชคํา อยางไร เชน ในโอกาสทีเ่ ปนทางการ ภาษาตองเปนแบบแผน สุภาพเรียบรอย ซึง่ อาจนําคําราชาศัพทหรือ คําสุภาพมาใช ถาเปนโอกาสกึ่งทางการ ภาษาอาจไมเครงครัดเหมือนแบบทางการแตก็ไมถึงกับปลอยปละ ละเลย ยังตองคํานึงถึงความถูกตองและสุภาพอยู สวนโอกาสที่ไมเปนทางการ การใชภาษาอาจไมตอง พิถีพิถันมากนัก ขอเพียงสื่อความกันไดและแสดงถึงความเปนกันเอง เชน อยาใสรองเทาขึ้นบนตึกเรียน กึ่งทางการ หามสวมรองเทาขึ้นบนอาคารเรียน เขาดื่มเหลา
ทางการ กึ่งทางการ
เขาดื่มสุรา
ทางการ ~ 17 ~
4.3 ใชคําใหเหมาะกับบุคคล ภาษาไทยมีคําหลายระดับ เชน คําราชาศัพท คําสุภาพ ภาษา ปาก คําสแลง ฯลฯ ดังนั้นในการใชคําจึงควรคํานึงถึงฐานะของแตละบุคคลดวย เชน ฉันมอบของแกพระภิกษุ ไมถูกตอง ฉันถวายของแดพระภิกษุ ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
พระสงฆปวย พระสงฆอาพาธ
ไมถูกตอง
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ฉันจะบอกอาจารยเอง ไมถูกตอง ฉันจะเรียนใหอาจารยทราบ หรือ ฉันจะเรียนใหอาจารยทราบดวยตนเอง 4.4 ใชคําใหเหมาะสมกับขอความ คําที่มีความหมายเหมือนกันอาจจะใชไมเหมือนกัน คําบางคําอาจเหมาะกับขอความหนึ่ง แตอาจไมเหมาะกับอีกขอความหนึ่ง เชน แมวตัวนั้นเทาเจ็บ เลยจับหนูไมได ฉันเทาเจ็บ เลยเลนฟุตบอลไมได
คือ
ใชคําไมถูกตอง ใชคําถูกตอง
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
เขาถูกเชิญใหไปงานเลี้ยง เขาถูกเชิญใหไปสถานีตํารวจ
ใชคําไมถูกตอง ใชคําถูกตอง
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
สุนัขที่บานของฉันคลอดลูกเมือ่ วานนี้ สุนัขที่บานของฉันออกลูกเมื่อวานนี้
ใชคําไมถูกตอง ใชคําถูกตอง
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
หาโจรบุกปลนธนาคาร โจร 5 คนปลนธนาคาร
ใชคําไมถูกตอง ใชคําถูกตอง
5. ใชคําระดับเดียวกัน โดยปกติเมื่อเขียนขอความใดจะตองคํานึงถึงศักดิ์ของคําดวยเพื่อใหเกิดความ ไพเราะและเมื่ออานแลวก็ไมรูสึกติดขัด แมวาคํานั้นอาจมีความหมายเหมือนกัน แตเมื่อเลือกใชคําใดแลวก็ควร ใหเปนระดับเดียวกัน เชน คืนนี้พอจะไปประชุมกับลูกคาแตคุณแมจะกลับมาทานขาวเย็นที่บานกับลูก ควรใช พอ คูกับ แม หรือ คุณพอ คูกับ คุณแม
~ 18 ~
แมบุรุษจะมีความเขมแข็งทางรางกายมากกวาผูหญิง แตผูหญิงก็มีจิตใจที่แข็งแกรงไมแพบุรุษ ควรใช บุรุษ คูกับ สตรี หรือ ผูชาย คูกับ ผูหญิง 6. ใชคําเพิ่มความสละสลวย 6.1 ใชคําที่รูจักกันโดยทั่วไป ไมควรใชคําที่คิดขึ้นใหมหรือคําทีเ่ ขาใจกันเฉพาะในกลุม เชน ภาษาสแลง คําพนสมัย คํายอ คําตัด ศัพทบัญญัติ ภาษาถิ่น เปนตน และไมใชคําภาษาตางประเทศโดย ไมจําเปน เชน ภาพยนตรเรือ่ งนี้เห็นทีจะถูกแบน ภาพยนตรเรือ่ งนี้เห็นทีจะถูกหามฉาย
ใชภาษาอังกฤษ ชัดเจนขึ้น
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
หลังทําวิทยานิพนธเสร็จก็จะมีการสอบออรัล หลังทําวิทยานิพนธเสร็จก็จะมีการสอบปากเปลา
ใชภาษาอังกฤษ ชัดเจนขึ้น
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
คณิตกรณเครื่องนี้เสียอีกแลว เพิ่งซอมมาแท ๆ ใชศัพทบัญญัติ คอมพิวเตอรเครื่องนี้เสียอีกแลว เพิ่งซอมมาแท ๆ ชัดเจนขึ้น ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ตําสมรานนี้อรอยทีส่ ุด สมตํารานนี้อรอยทีส่ ุด
ใชภาษาถิ่น ชัดเจนขึ้น
6.2 ใชคําที่สรางภาพพจน เพื่อใหผูรบั สารเห็นภาพชัดเจนโดยไมตองอธิบาย เชน คําแสดงอาการ - กระฉับกระเฉง เขยื้อน สั่นระริก ยอง ตะกาย คําแสดงเสียง - สวบสาบ ฉึก กังวาน โครมคราม เปรี้ยง คําแสดงลักษณะ - กลมเกลี้ยง สูงโปรง ล่ําสัน โยเย บูบี้ คําแสดงอารมณและความรูส ึก - ฉุนเฉียว งุนงาน ขยะแขยง เคลิบเคลิ้ม 6.3 ใชคําที่แจมแจง ไมกอใหความสงสัย เชน ตาเขาเจ็บ เธอไมยอมตัดผมออก
~ 19 ~
สิ่งที่ควรหลีกเลีย่ งในการใชคํา 1. หลีกเลี่ยงคําภาษาตางประเทศ ไมควรใชคําภาษาตางประเทศโดยไมจําเปน โดยเฉพาะหากคํา เหลานั้นไดบัญญัติคําภาษาไทยแลว หรือหากจําเปนตองใชจริง ๆ และเขียนแบบถายเสียง ผูเขียนควรวงเล็บคํา ภาษาอังกฤษไวทายคําดวย เพราะการที่ใชคําภาษาตางประเทศในการเขียน จะทําใหงานเขียนนั้นอานยาก คนทั่วไปอานแลวอาจไมเขาใจ และแสดงเจตนาของผูเ ขียนวาตองการสงสารเจาะจงกลุม ผูอานที่มีความรู นอกจากนี้ยงั แสดงใหเห็นวาผูเ ขียนมีคลังคําจํากัดจนตองนําคําในภาษาตางประเทศมาใช แตในกรณีที่เปน ศัพทเทคนิคเฉพาะวงการและศัพทที่ยังไมไดมีการบัญญัติขึ้น นับเปนกรณียกเวนที่ผเู ขียนจําเปนตองใชคํา ภาษาตางประเทศ 2. หลีกเลี่ยงคําที่ใหความรูสึกไมดี คําในภาษาไทยมีความหมายคลายกันหรือใกลเคียงกัน ตลอดจน คําแตละคําสามารถทําใหผูอานเกิดอารมณและความรูส ึกแตกตางกันไปดวย การเขียนจึงตองระวังหลีกเลี่ยง คําที่จะทําใหผูอานรูสกึ ไมดี ดวยการหาคําที่มีความหมายใกลเคียงกันและทําใหผูอานมีความรูส ึกดีขึ้นมาใช แทน ตัวอยางเชน ขี้เกียจ
อาจเปลี่ยนเปน
ไมคอยขยัน
อวน บานนอก ยากจน
อาจเปลี่ยนเปน อาจเปลี่ยนเปน อาจเปลี่ยนเปน
สมบูรณขึ้น ตางจังหวัด มีเงินไมพอใช
3. หลีกเลี่ยงคําสแลง คําสแลงเปนคําทีส่ รางขึ้นใหม เพือ่ ความสะใจ แปลกใหม เพื่อสนองความ ตองการของวัยรุน คําสแลงมีขอจํากัดคือเปนคําที่เขาใจความหมายเฉพาะกลุม เปนคําใหมทเี่ กิดงาย ตายงาย เพราะคนเบื่อคําสแลงเร็ว คําสแลงทีผ่ านการทดสอบของกาลเวลา เมื่อไดรบั การยอมรับแลวก็จะเปนสวนหนึ่ง ของภาษามาตรฐาน เชน คําวา “เชย” ดังนั้น การใชคําสแลงจึงเหมาะกับงานเขียนบางประเภทและบาง สถานการณ เชน อาจใชในบทสนทนาเพื่อใหเกิดความสมจริง หรืองานรวมสมัยทีม่ ีผูอานอานอยางฉาบฉวย ไมใชบันทึกที่ตองการใหยืนยงถึงอนุชน เพราะคําสแลงอาจเปนทีเ่ ขาใจไดในปจจุบัน แตเมื่อเวลาผานไปไม นาน อาจจะไมเขาใจวาคําเหลานี้หมายถึงอะไรก็ได 4. หลีกเลี่ยงการใชคําที่ตายแลว คําที่ตายแลวหมายถึง คําที่ไมมีคนใชแลวในปจจุบัน และหากเขียน ไปก็อาจไมมีใครรูความหมายที่ถูกตอง เชน คําวา “อําแดง” หมายถึง นางสาว, “หมากขน” หมายถึง เงาะ เปนตน แตคําที่ตายแลวก็สามารถนํามาใชเขียนไดในกรณีขอความมาอาง
~ 20 ~
การผูกประโยค การนําถอยคํามาเรียงไวอยางถูกตองตามโครงสรางของประโยคเมื่ออานแลวไดใจความสมบูรณ ประกอบดวยภาคประธาน และภาคแสดง การเรียบเรียงคําหรือการผูกประโยค มีหลักดังนี้ 1. ความถูกตองชัดเจนของประโยค คือ การเรียงคําใหถูกตองตามหลักไวยากรณภาษาไทย ทําได ดังนี้ 1.1 เรียงคําใหถูกที่ คือ การวางประธาน กริยา กรรม ใหตรงตามตําแหนงทางไวยากรณ (ประธาน กริยา กรรม) เชน ควรใชวา
ถนนน้ําทวมหนาบานฉัน น้ําทวมถนนหนาบานฉัน
ควรใชวา
สวยมากปนี้นางสาวไทย ปนี้นางสาวไทยสวยมาก
1.2 ขยายความใหถูกที่ คือ การนําคําที่ตองการขยายมาวางใหถูกที่ มิฉะนั้นจะทําให ความหมายไมชัดเจน หรือสือ่ ความไดไมตรงตามที่ตอ งการ เชน ควรใชวา
ผูมีเมตตาจิตใหทุนชวยเหลือนักศึกษามหาวิทยาลัยตาง ๆ ที่ยากจน ผูมีจิตเมตตาใหทุนชวยเหลือนักศึกษาที่ยากจนในมหาวิทยาลัยตาง ๆ
ควรใชวา
เครื่องประดับทีง่ ดงามยอมคูควรกับหญิงงามธรรมดา ธรรมดาเครื่องประดับทีง่ ดงามยอมคูควรกับหญิงงาม
1.3
ใชคําหรือสํานวนตามแบบภาษาไทย ไมเปนประโยคที่เลียนแบบโครงสรางภาษาตางประเทศ เชน
ควรใชวา
เขาอยูในชุดสีฟา เขาใสชุดสีฟา
ควรใชวา
เขาถูกลงโทษโดยธรรมชาติ ธรรมชาติลงโทษเขา
ควรใชวา
นวนิยายเรื่อง “คูกรรม” ถูกแตงโดยทมยันตี ทมยันตีแตงนวนิยายเรื่องคูกรรม ~ 21 ~
1.4 ใชคําใหสิ้นกระแสความ ไมละคําไวในฐานที่เขาใจ เชน ควรใชวา
รถไฟฟาที่เปดใหบริการแกประชาชนเมื่อเดือนที่แลว รถไฟฟาที่เปดใหบริการแกประชาชนเมื่อเดือนที่แลว ชวยใหการจราจรคลองตัวมากขึ้น
ควรใชวา
สรอยคอเสนนี้ สรอยคอเสนนี้เปนของขวัญที่คุณยายมอบให
ควรใชวา
ไชยพรไมชอบดูหนังสือ ไดแตเที่ยวกับเลนไปวัน ๆ ไมเหมือนพี่ชายของเขา ไชยพรไมชอบดูหนังสือ ไดแตเที่ยวกับเลนไปวัน ๆ ไมเหมือนพี่ชายของเขา วัน ๆ ไมออกไปไหนเลย อานแตหนังสือ
1.5 เวนวรรคตอนใหถูกตอง หลักการเวนวรรคตอน มีดังนี้ 1. เมื่อจบประโยค แลวขึ้นตนประโยคใหม ใหสงั เกตที่คําเชื่อม 2. เมื่อจบประโยคหลักแลวตามดวยประโยคยอย ใหสังเกตที่คําเชื่อม 3. เมื่อจบใจความประธานที่เปนกลุมคํา ใหสงั เกตที่คํากริยา 4. เมื่อเปนภาษาไทยกับภาษาอื่น 5. เมื่อเปนตัวหนังสือกับตัวเลข แมนักการเมืองและนักการทหารจะมีอํานาจปานใดก็ตาม//แตไมอาจที่จะ ยับยั้งความคิดและขอ เขียนของนัก ประพันธเ สียได//เพราะนักประพันธมีอิท ธิพ ลอยู เหนือประชาชนสวนใหญ//และอยูใกลชิดกับประชาชนมากกวา หากรัฐบาลชุดใหมยอมปรับเปลี่ยนตามขอเสนอของภาคเอกชน//ปญหาที่ จะตามมาก็ คือ//เสียงสะทอนจากนักวิชาการที่หวั่นเกรงวา//คุ ณภาพของรายการจะ เหมือนกับรายการทั่วไปที่ปรากฏตามสถานีโทรทัศนในปจจุบัน 1.6
สรางประโยคใหมเี อกภาพและสัมพันธภาพ ขอความในประโยคเดียวกันควรจะมีความหมาย
เพียงอยางเดียว หรือหากเปนขอความเดียวกันก็ควรมีความสัมพันธกัน เชน เขาเปนคนจนจึงพยายามแตงตัว ควรใชวา
เขาเปนคนจนจึงเจียมตัว
~ 22 ~
เขาชอบรองเพลงแตไมชอบทานอาหารเผ็ด ควรใชวา
เขาชอบรองเพลงแตไมชอบเลนละคร
2. ความกระชับรัดกุมของประโยค คือ การเรียบเรียงประโยคใหสื่อความไดชัดเจน สั้น กระชับ ได ใจความโดยไมใชคําเกินจําเปน สามารถทําไดดวยวิธีการตาง ๆ ดังนี้ 2.1 รวบความใหกระชับ คือ การนําประธานหลาย ๆ คํา ที่มีกริยารวมกันมารวมกัน ดวยคําวา “ทั้งหมด” “ลวน” “รวมแลว” ฯลฯ เชน เกิด แก เจ็บ ตาย ทั้งหมดนี้เปนสิง่ ที่แนนอน นักเรียน นิสิต นักศึกษา ตางก็มีหนาทีท่ ี่ตองเรียนทั้งนั้น บุหรี่ กัญชา ฝน ยาบา ลวนแลวแตเปนยาเสพติดที่ควรหลีกใหหางไกล 2.2 ลําดับความใหรัดกุม คือ การเรียงสวนขยายไวกอน แลวจึงนําขอความสําคัญไวตอนทาย เพื่อใหผูอานไดอานจนครบ หรือจบขอความ เชน
ควรใชวา
ศาลตัดสินประหารชีวิต เพราะเขาเปนนักโทษอุจฉกรรจที่มคี ดีปลน ฆา ลักทรัพย และลักพาตัว เพราะเขาเปนนักโทษอุจฉกรรจที่มีคดี ลักทรัพย ลักพาตัว ปลน และฆา ดังนั้นศาลจึงตัดสินใหประหารชีวิต
2.3 ไมใชคําฟุมเฟอย จะชวยใหผูรับสารเขาใจประเด็นที่ตองการไดอยางชัดเจน เพราะประโยค ไมยาวจนเกินไปจนจําประเด็นไมได เชน ควรใชวา
เขามีความเสียใจเปนอยางยิง่ ทีส่ อบไลตก ตองเรียนซ้ําชั้น เขาเสียใจเปนอยางยิ่งที่สอบไลตก
ควรใชวา
ตํารวจกําลังเอากระดาษหนังสือพิมพปดศพผูตาย ตํารวจกําลังเอาหนังสือพิมพปดศพ
3. น้ําหนักของประโยค การสรางประโยคโดยการเนนหรือเพิม่ นําหนักประโยค มีวิธีการดังนี้ 3.1 จัดคําใหอยูในที่ซึ่งมีน้ําหนัก หมายถึง หากตองการเนนสิ่งใดก็นําขอความนั้นวางไวในที่ที่มี น้ําหนัก ซึ่งโดยมากจะเรียงไวตนประโยค เชน เกิดระเบิดกลางกรุงนิวยอรก ที่สถาบันญี่ปุนมีการประกวดการชงน้ําชา นายกรัฐมนตรีเดินทางไปประชุมที่ประเทศลาว ~ 23 ~
(เนนกริยา) (เนนสถานที่) (เนนประธาน)
3.2 จัดความใหขัดแยงกัน เปนการจัดขอความที่มีน้ําหนักเทา ๆ กันมาเชื่อมโยงกัน เชน ยิ่งรักมากเทาไหร ก็ยิ่งเสียใจมากเทานั้น รักงาย หนายเร็ว มีความรูทวมหัว เอาตัวไมรอด 3.3 จัดความใหก้ํากึง่ กัน เปนการผูกประโยคใหเนื้อความในตอนตนและตอนทายมีน้ําหนักเทากัน เชน ที่ใดมีรักที่นั่นมีทุกข ยามสุขรวมเสพ ยามทุกขรวมตาน อกหักดีกวารักไมเปน 3.4 ใชคําซ้ํา ๆ กัน จะทําใหขอความมีน้ําหนักมากขึ้น เชน เกิดเปนคน เห็นคนเปนคน นั่นแหละคน จงทําดี จงทําดี และจงทําดี 3.5 ใชคําชักนําใหตอบ เปนการใชคําตั้งคําถามทาทายใหตอบ เชน สิ่งสุดทายในชีวิตมนุษยก็คือความตายมิใชหรือ วันนี้เราจะยอมเปนทาสยาเสพติดตอไปอีกหรือ
ระดับภาษา เนื่องจากในสังคมมีกลุมบุคคลระดับตาง ๆ มีโอกาส และสถานที่ในการสือ่ สารแตกตางกัน รวมไปถึง ระดับความสนิทสนมคุนเคยที่แตกตางกัน ดังนั้นการเขียนเพื่อการสื่อสาร สิง่ สําคัญที่ตองคํานึงถึงอีกประการ หนึ่งคือ “ระดับของภาษา” ระดับของภาษา แบงเปน 3 ระดับ คือ ภาษาปาก ภาษาไมเปนทางการ และภาษาทางการ 1. ภาษาปาก (Vulgarism) สวนใหญเปนภาษาพูดมากกวาภาษาเขียน ไมนิยมมาใชเปนภาษาเขียน เพราะถือวาไมสุภาพ ถาจะเขียนก็ตองใชเมื่อเปนคําพูดของบุคคลในเนื้อเรื่อง ภาษาถิ่น ภาษาซื้อขายในตลาด รานคา ภาษาสแลง ภาษาสนทนาระหวางบุคคลที่คุนเคย เปนตน แตในปจจุบันมีการนําภาษาปากมาใชใน งานเขียนบางประเภท เชน หนังสือพิมพ นิตยสาร หรือการอางอิงในลักษณะการคัดลอกคําพูด สวนใหญ นิยมใชเพื่อใหเกิดบรรยากาศและสถานการณที่สมจริง ตัวอยางเชน หลังจากเขี่ยบอลเริ่มเกมครึ่งหลังไดไมกี่อึดใจ พลพรรคสิงหบลูก็ตามตีเสมอเจา ถิ่นไดอยางรวดเร็ว เมื่อแฟรงค แมลพารด มิดฟลดทีมชาติอังกฤษ ลากตะลุยเขาไป กอนตัดสินใจสับไกยิงนอกเขตโทษดวยเทาขวา บอลพุงวาบเสียบตาขายอยางเฉียบขาด เปนประตูยิงเสมอ 1-1 ของเชลซี ~ 24 ~
เด็กสาววัย 12 ปที่เกือบจะตกเปนเหยื่อเดนสังคมใหการตอวา เมื่อลิฟตเปด ออกชายวัยรุนดังกลาวไดสวมวิญญาณสัตวนรกหื่นกามตรงเขามาล็อกคอ พยายามฉุก ลากใหออกมาจากลิฟต แตตนพยายามรองใหคนชวย จนคนรายโมโหชกเขาที่ปากจน แตก อยางไรก็ตาม ไดดิ้นรนกัดฟนสูจนพนเงื้อมมือคนราย แลววิ่งหนีพรอมตะโกนขอ ความชวยเหลือทําใหคนหลายวิ่งหนีโดยหลบไปทางบันไดหนีไฟ 2. ภาษาไมเปนทางการ (Informal Language) หรืออาจเรียกวา ภาษากึ่งทางการหรือกึ่งแบบแผน ภาษาไมเปนทางการเปนภาษาที่ใชกันโดยทั่วไปในชีวิตประจําวัน เขาใจงาย โดยมากมักนํามาใชในงานเขียน ประเภทเรียงความ บทความ สารคดี เพื่อใหเกิดความเปนกันเองไมเครงเครียดจนเกินไป เราสามารถพิจารณาลักษณะของภาษาไมเปนทางการ ไดดังนี้ 1. เปนภาษาสุภาพที่ใชพูดกันในชีวิตประจําวัน 2. เปนคํายอที่ไดรบั การยอมรับ 3. เปนสํานวนโวหารที่ไมหยาบคาย 4. เปนภาษาที่ไมเครงครัด ตลกขบขันเพื่อการผอนคลาย 5. เปนรูปประโยคที่ตัดทอนได แตยังคงความหมายที่ชัดเจน ตัวอยางเชน เรารู กั น อยู ว า สภาพรถติ ด ทํ า ให เ กิ ด การเผาผลาญน้ํ า มัน โดยไร ป ระโยชน เนื่องจากไมไดระยะทาง ซึ่งเปนความสูญเสียมหาศาล แถมยังกอมลภาวะใหกับอากาศ และอารมณสูงยิ่ง แตภาครัฐเองที่ทําใหเกิดขึ้น แนนอนในระยะยาวสะพานขามแยก หรืออุโมงคจะทําใหการจราจรคลองตัวขึ้น แตในระยะสั้นไมแนใจหรือวามีการวางแผน ที่รอบคอบแลวในการขุดกอสรางแตละแหงเพื่อไมใหเกิดผลกระทบตอการจราจรเกิน ความจําเปน ขอโทษนะครับ คุณ เคยเห็นประเทศไหนมั้ยครับ ? ที่เ ขาทั ก ทายกั น แบบมี มารยาท การยกมือขึ้นไหวดวยรอยยิ้ม อาจจะมี แตผมคิดวา ประเทศไทยเรานี่แหละ ครับ ที่ใครมา ใครไปก็ตองอยากมาอีก “รอยยิ้ม” ที่เปนเอกลักษณของเมืองไทยมา นาน รอยยิ้มสามารถแกปญหาไดทุกอยาง...
~ 25 ~
3. ภาษาที่เปนทางการ (Formal language) เปนภาษาที่เปนแบบแผนและถูกตองตามหลักไวยากรณ เหมาะในการใชเขียนเอกสารทางวิชาการ ตํารา หนังสือราชการ เราสามารถพิจารณาลักษณะของภาษาที่เปนทางการ ไดดังนี้ 1. เปนคําหรือขอความทีส่ ุภาพหรือเปนศัพทวิชาการ 2. เปนคําเต็ม ไมใชคํายอ โดยเฉพาะคํานําหนานาม ตําแหนง หรือยศ 3. เปนภาษาระดับเดียวกัน และไมใชภาษาสแลงหรือภาษาถิ่นปน 4. ใชสาํ นวนโวหารที่ไมแสดงอารมณและเปนกลาง 5. เปนรูปประโยคสมบูรณตามหลักไวยากรณ โดยไมตัดทอนใหสั้นลง ตัวอยางเชน ในบรรดาเครื่องดนตรีไทยหนีไมพน เครื่องดีด เครื่องสี เครื่องตี และเครื่อง เปา โดยจําแนกตามลักษณะวิธีที่ใชบรรเลง แตเครื่องดนตรีที่จะกลาวถึงในโอกาสนี้เปน เครื่องดนตรีประเภทเครื่องดีด มีชื่อเรียกขานกันมานานวา “จระเข” สมเด็จพระเจา บรมวงศเธอกรมพระยาดํารงราชานุภาพทรงสันนิษฐานวาเปนเครื่องดนตรีของชนชาติ มอญ ไดเขามาสูสยามประเทศในสมัยกรุงศรีอยุธยา เปนเครื่องดนตรีที่มีวิวัฒนาการมา จากพิ ณ นิยมใชบ รรเลงเดี่ ยว ตอ มาไดบรรเลงประสมอยูในวงเครื่องสายและมโหรี ตั้งแตสมัยรัชกาลที่ 2 จนถึงปจจุบัน ภาษาทั้ง 3 ระดับนี้ สามารถนําไปใชสื่อสารไดทงั้ การพูดและการเขียน แตสิ่งที่ตองคํานึงถึงคือ 1. ความเหมาะสมกับเนือ้ หาของเรือ่ งทีจ่ ะเขียน เชน การเขียนชักจูงใจใหเด็ก ๆ ชวยแมทํางานบาน ก็ควรใชภาษากึ่งทางการ หรือใชภาษาปากในการเขียนบทสนทนา 2. ความเหมาะสมกับโอกาสที่ใช ดานเวลา สถานที่ การเผยแพร ตลอดจนการแพรกระจายของการ เขียน เชน ถาเขียนเรื่องที่จะแพรไปสูส าธารณชน ก็ควรใชภาษาแบบทางการ แตถาเขียนอานกันในกลุมเพื่อน ฝูง ก็อาจใชภาษาแบบกึ่งทางการก็ได 3. ความเหมาะสมกับบุคคล
เราตองพิจารณาผูรบั สารของเราดวยวาคือใคร ถาเปนการเขียนถึง
อาจารย ควรเลือกใชภาษาทางการหรือกึง่ ทางการ แตถาเขียนถึงเพื่อนก็ใชภาษากึ่งทางการหรือภาษาปากก็ได ------------------------แหลงขอมูล : บงกช สิ ง หกุ ล (2546). เอกสารประกอบการสอนวิ ช า TH 2333. พิ ม พ ค รั้ งที่ 2. สาขามนุ ษ ยศาสตร คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ. ~ 26 ~
3. โวหารการเขียน ในการเขียนระดับยอหนา หรือการเขียนขอความที่มีขนาดคอนขางยาว เชน เรียงความ สารคดี บทความ เรื่องสั้น หรือนวนิยาย ควรเลือกใชโวหารการเขียนใหเหมาะสมกับเนื้อความ สํานวนโวหาร หมายถึง การใชลีลาของการเขียนที่อาศัยถอยคําและขอความอยางมีรูปแบบสละสลวย และคมคาย มีลักษณะการปรุงแตงใหเกิดรสของภาษา จําแนกได 5 ประเภท ไดแก
1. การเขียนบรรยายโวหาร การเขียนบรรยาย หมายถึง การเขียนเลาเรื่องหรือเหตุการณใดเหตุการณหนึ่งที่เกิดขึ้นอยางตอเนื่อง โดยการแสดงใหเห็นสถานที่เกิดเหตุ สภาพแวดลอม บุคคล ตลอดจนผลที่เกิดขึ้นจากเหตุการณนั้น ๆ หรือ กลาวไดวาเปนการกลาวถึงเหตุการณนั้น ๆ วามีใครทําอะไร ที่ไหน เมื่อไร อยางไร เพื่ออะไร ผลที่ไดเปน อยางไร การเขียนบรรยายจึงเปนการเขียนเพื่อสรางความเขาใจและใหผูอานไดรับทราบขอมูลมากกวาที่จะ เนนใหผูอานเกิดความรูสึกรวมไปกับผูเขียน บรรยายโวหารมักใชในการเขียนทางวิชาการ เชน การเขียนตํารา บทความ ขาว ประกาศ บันทึกตาง ๆ เปนตน หลักการเขียนบรรยาย การเขียนบรรยายมีหลักที่ควรปฏิบัติดังนี้ 1) ใชถอยคํากะทัดรัด อานแลวเขาใจงาย มีความหมายคมคาย 2) บรรยายตามลําดับเหตุการณ โดยไมทําใหผูอานสับสน 3) ควรมีเหตุการณหรือจุดที่ทําใหผูอานประทับใจอยูในบทบรรยายดวย 4) ควรบรรยายอยางตอเนื่ องและอาจแทรกบทพรรณนา ขอคิดเห็น ความรู ความเปนเหตุเปน ผล เพื่อประโยชนของผูอานตามความเหมาะ 4
4
ขอควรคํานึงในการเขียนบรรยาย 1) จุดมุง หมายของการบรรยายก็คือให คนอ านไดเห็ นภาพ คนเขียนจะเลือกบรรยายอะไรบาง ละเอียดแคไหน เรียงลําดับอยางไร ก็ขึ้นอยูกับวาตองการใหคนอาน “เห็น” อะไรแบบไหน ก็คลายกับกลอง ถายหนังวาจะจับภาพที่ตรงไหนกอน กวางแคบแคไหน แลวคอย ๆ เลื่อนกลองไปทางไหน ทีนี้ถาคนเขียนเอง (หรือผูกํากับเอง) ยังไมรูเลย วาจะใหคนอานเห็นภาพ “อะไร” พอบรรยายออกมา มันก็ไมไดภาพที่ชัดเจน คง จะมัว ๆ และคนอานก็คงไมเขาไปอยูในฉากนั้น เหตุการณนั้นกับตัวละครดวย เพราะฉะนั้น ถาไมอยากใหคน อาน “หลุด” กระเด็นออกไปจากฉากนั้น คนเขียนก็จําเปนตอง “อยู” ในฉากนั้น “เห็น” ภาพฉากนั้นใหได กอน
~ 27 ~
2) คนเขียนจะ "เห็นภาพ" ไดอยางไร ก็อาจจะมีหลายวิธี วิธีแรกคือ การสรางภาพขึ้นมากอน วิธีนี้เปนวิธีที่ยืดหยุนที่สุด เพราะทําใหเราเขียนถึงอะไร ๆ ที่ ไมไดมีอยูจริงได ทําใหเราสรางฉาก สรางเหตุการณ หรือกระทั่งสรางโลกใหมขึ้นมาได แตมันก็ทํายาก ตองใช เวลา ตองใชจินตนาการ วิธีที่สอง คือ การเขียนจากที่ตาเห็น วิธีนี้จะเหมาะมาก ๆ กับการบรรยายฉากสถานที่ ดูจากสถานที่ จริง หรือดูภาพถายหลาย ๆ ภาพ แลวเขียนบรรยายออกมา แตขอจํากัดคือ ที่บางที่อ ยูไกล เราไปดูไมได หรือไมสะดวก แยกวานั้นคือ บางที่มันไมมีอยูจริง (เชน คฤหาสนของพระเอก หรือโลกแฟนตาซี) อันนี้ก็ใชวิธี นี้ ไ ม ไ ด วิธีที่สาม คือ การเขียนจากความทรงจํา อันนี้มีประโยชนมาก ๆ โดยเฉพาะอยางยิ่งกับฉากสถานที่ ซึ่งในเรื่องอาจจะมีหลายที่เยอะแยะ เราไมสามารถตามไปดูไดหมดหรือคิดเองไมไหว แตเราอาจจะเคยไปที่ ลักษณะคลาย ๆ อยางนั้นมา ก็อาศัยความทรงจําตอสถานที่ที่เราเคยไป หยิบยืมเอามาออกแบบสถานที่ใน เรื่องของเรา เชน ในเรื่องมีรีสอรต ก็นึกถึงที่ที่เราเคยไปเที่ยวมา เปนตน วิธีที่สี่ คือ ลองทําดู มีประโยชนสําหรับการเขียนภาพเหตุการณที่เปนการเคลื่อนไหว หรือ แอ็คชั่น แลวเรานึกภาพไมออกวา แขนขาหัวตัวพระเอกนางเอกจะไปอยูตรงไหน เราใชวิธีนี้ประจํา ใหลองลุกขึ้นมาทํา ทาทางแบบนั้นดู ใชชวยในการกะระยะก็ได เชน ความสูงของเกาอี้ การลมของนางเอก จะลมทาไหน ใหลงไป อยูในออมแขนพระเอกได คนอานจะไดไมตกใจ วานางเอกตัวยาวเทาเสาไฟฟา ลมอยูตรงนี้แลวหัวไปซบบา พระเอกไดอยางไร วิธีสุดทาย ที่ไมแนะนํา คือการเปดนิยายของคนอื่น แลวหาดูวาเขาบรรยายอยางไร ถาดูแควิธีคิดของ เขา ก็สามารถทําได แตถาจะไปลอกเขา ก็ไมควรทําอยางยิ่ง เพราะมีความเสี่ยงสูง ความเสี่ยงแรกคือ แอบ “ขอยืม” ถอยคําของเขามาใชโดยไมไดตั้งใจ เชน เสาคฤหาสนเขาเปนแบบ นี้ เราก็แบบนี้ ใชคําเดียวกัน หนึ่งคือไปเอาความคิดของเขามา สองคือเอามาแลว อาจจะไมเหมาะกับเรื่อง ของเรา สภาพการณของเราก็ได ความเสี่ยงที่สองคือ อาจจะเผลอยึดติด “สไตล” การบรรยายของเขา และพยายามจะบรรยาย “ดวย สไตลของเขา” แทนที่จะบรรยายดวยสไตลของเรา ผาน “สายตา” ของเรา แตไมใชวาการอานงานของคนอื่น ไมดี การอานมาก ๆ ดีตรงทําใหเรามองเห็นความเปนไปได มองเห็นรูปแบบการบรรยายที่หลากหลาย แงมุม ที่เราไมเคยนึกถึง แตตองอานเปนประจํา สะสมไปเรื่อย ๆ ถึงจะดี มาเปดหาเวลาตองการเขียนบรรยายจะไม ดี 3) ความสมเหตุ ผ ล ถ าเราเขี ยนออกมาแลวคนมองวา ไมเ ห็นมีเ หตุผ ล ไมนาเชื่อ เลยสัก นิด ตัวอยางเชน “ในการไปทํางานของผมตองอาศัยเรือขามฝากใตสะพานพระราม 8 เปนประจํา” อานแลวก็ดู ไมมีอะไร แตถาคนเขารูวา ปจจุบันใตสะพานพระราม 8 ยังไมมีเรือขามฝาก เรื่องก็ไมสมจริง 4) ถาอยากบรรยายใหไหลลื่นก็คงตองเขียนใหบอย ๆ
~ 28 ~
5) พยายามอยาคิดเปนประโยคความซอน ที่มีคําวา “ที่/ซึ่ง/ผู” เพราะเราพยายามใสอะไรหลาย ๆ อยางเขาไปไวในประโยคเดียว จึงขยายประธาน กริยา กรรม มากเกินความจําเปน จะขยายก็ตองมีคําเชื่อม พวกนี้ทุกที ทําใหรูสึกวาอานยาก เขาใจยาก ตองประมวลความคิดนาน วิธีแกคือใหคิดอะไรเปนประโยคสั้น ๆ 6) การบรรยายคือสรางภาพในจินตนาการของผูอานใหเห็นภาพตาม หากจนหนทางจริง ๆ ก็ลองใช “ประสบการณรวมของคนหมูมาก” แทรกเขาไป คนอานก็จะเห็นภาพไดชัดเจนขึ้น เชน ...หากแกนึกถึงภาพของพระบรมมหาราชวัง ราชธานีศรีอยุธยาไมออก ก็ลองนึก ภาพพระบรมมหาราชวัง -วัดพระแกวดูซี ที่ก รุง เทพสวยงามยัง ไง ที่อ ยุธยาอาจจะ สวยงามยิ่งกวานั้น เพราะตอนสรางพระบรมมหาราชวังที่กรุงเทพนี่ รัชกาลที่หนึ่ง ทาน เกิดทั นครั้ ง อยุ ธยายั งรุ งเรื องดี ทานก็พ ยายามจํ าลองแบบพระบรมมหาราชวั งครั้ ง บานเมืองยังดีนั่นมาใหใกลเคียงที่สุดเทาที่จะทําได..." เปนตน ตัวอยางนี้ จะเห็นวา ภาพที่เปนประสบการณรวมของชนหมูมากก็จะปรากฏขึ้นทันทีในใจของผูอาน (http://nathanon.com เขาถึงเมื่อ 25 พฤษภาคม 2554)
การเขียนบรรยายประเภทตาง ๆ 1.1 การเขียนบรรยายบุคคล การเขียนบรรยายบุคคลใดบุคคลหนึ่ง ควรกลาวถึงขอมูลพื้นฐานที่ จําเปนกอน แลวเรียงตามลําดับการสังเกตเห็นตั้งแตภายนอกแลวจึงถึงระดับจิตใจ สามารถแยกเปนขอได ดังตอไปนี้ 1. เพศ 2. วัยโดยประมาณ หรือบอกอายุที่ชัดเจน 3. รูปรางลักษณะเดน (เห็นเดนชัดดวยสายตา) เชน ขนาดความสูง ผิวพรรณ แขนดวน ตาบอด 4. ลักษณะยอยที่เดนเปนพิเศษ (เห็นดวยการสังเกต หรือตองใหผูนั้นมีการกระทําจึงจะ ทราบ) เชน เสียงแหบ ทาเดิน สีของเครื่องแตงกาย(เพราะแตละวันไมเหมือนกัน) 5. ลักษณะนิสัยและอารมณ เชน สุขุม เอื้ออารี ขี้เลน ใจรอน หรือบอกกริยาที่กําลังทํา อยูในขณะนั้นซึ่งเปนการกระทําชั่วคราว เชน นั่งหลับ นั่งอานหนังสือ 6. สรุปความรูสึกที่คนทั่วไปพึงมีเมื่อพบเห็นคนนั้น เชน เปนคนนานับถือ เปนคนไมนา ไววางใจ เปนคนนาสงสาร 7. อาจกลาวถึงอาชีพที่ประกอบก็จะชวยใหผูอานสรางจินตนาการและเห็นภาพไดชัดเจนขึ้น
~ 29 ~
ตัวอยางการบรรยายบุคคล ขงเบงรูปรางใหญโต สูงถึงหกศอก สีหนาขาวเหมือนไขหยวก แตงตัวโอโถง ทาทีเปนอาจารยผูใหญ (สามกก) คุณสายเปนคนเจาเนื้อ หนาตาเปนคนมีอารมณดี ผิวเนื้อสองสี ถึงแมเปนคนมี อายุม ากแลว และผมที่ตัดสั้นตามสมัยนั้นหงอกประปราย คุณสายก็ยังไมมีใบหนาที่ แสดงริ้วรอยของความโกรธหรือความทุกขที่ผานมา คุณสายนุงผาลายขัดสีเหล็ก หม ผาแถบสีจําปา นอนคว่ําอยางสบายอยูบนพื้นกระดานที่เย็น (สี่แผนดิน) 1.2 การเขียนบรรยายสถานที่ ควรบอกสิ่งตาง ๆ ดังตอไปนี้ 1. ลักษณะของสถานที่นั้น เชน ถวย หนอง คลอง บึง ภูเขา เนินเขา 2. สถานที่ตั้งทางภูมิศาสตร เชน บอกวาอยูตําบลอะไร อําเภออะไร หรืออยูตรงไหนของ สถานที่ใหญ เชน ตรงกลางหอง ชายปา ริมแมน้ํา 3. ลักษณะเดนของสถานที่นั้น เชน ขนาด รูปทรง 4. ลักษณะยอยที่สําคัญ มีอะไรที่เปนสวนประกอบพิเศษ ควรเปนลักษณะที่ถาวร 5. บอกความเกี่ยวโยง หรือความสําคัญกับเรื่องที่ตองการเลา (ในกรณียกตัวอยาง หรือ เปรียบเทียบ) 6. บอกเวลาและบรรยากาศในขณะที่เอยถึง หรือบรรยากาศที่ปรากฏอยูตลอดเวลา ตัวอยางการเขียนบรรยายสถานที่ รานตกเบ็ด เขาทําเปนสระและหอสลากเปนรูปสัตวน้ําตาง ๆ อยูในนั้น มีเบ็ด ติดแมเหล็กไวตรงปลาย ใครจะตกเบ็ดก็เสีย 1 บาท แลวยื่นเบ็ดลงไปในสระ หอสัตว เหลานั้นมีเหล็กอยูขางในดวย ก็กระโดดขึ้นมาติดเบ็ด (ความสนุกในวัดเบญจมบพิตร) ลักษณะทั่วไปของเรือนลานนามีใตถุนสูง พื้นที่ใชสอยประกอบดวยชานกวาง ที่มี บันไดหลักขึ้นเรือนทางดานหนา จากชานโลงหนาบานหรือชานใตหลังคาบริเวณขอบริม ชานดานใดด านหนึ่ ง จะมีหิ้ง สําหรับวางหมอน้ําดื่มพรอมที่แขวนกระบวย ภาษาพื้ น ถิ่น เรียก “ฮานน้ํา” บริเวณนี้เปนสวนเชื่อมพื้นที่ตางๆ ของเรือน ถัดจากชานเปนหอง โถงเปดโลงยกสูงจากระดับชานประมาณหนึ่งถึงสองคืบเปนพื้นที่อเนกประสงคสําหรันั่ง เลน รับประทานอาหาร รับรองแขก ทําบุญเลี้ยงพระ เปนตน ภาษาลานนา เรียก "เติ๋น” บริเวณนี้กั้นฝาเต็มดานเดียว และสรางที่เก็บของบนเพดานโปรงใตหลังคา โดย ~ 30 ~
ทํ า เป น ตะแกรงไม ไ ผ ห รื อ ไม เ นื้ อ แข็ ง สํ า หรั บ เก็ บ ของจํ า พวกขั น โตก น้ํา ตะกรา เปนตน
คนโท
ภูเขาไฟฟูจิเปนภูเขาศักดิ์สิทธิ์ทสี่ ุดในประเทศญี่ปุนมาหลายศตวรรษแลว แต แรกภูเขานี้เปนที่เคารพบูชาของชนพื้นเมืองเผาไอนุซึ่งปจจุบนั ยังอยูตามหมูเกาะฮอกไก โด ซึ่งเปนเกาะใหญ ที่อยูเหนือสุดชาวไอนุขนานนาม ภูเขานี้ตามชื่อเทพธิดา “ฟูชิ” ( fuchi) ผูเปนเทพธิดาแหงอัคคี ชาวญี่ปุนยังคงนับถือภูเขาไฟฟูจิตอมา และเรียกชื่อ ตามที่พวกไอนุตั้งไว บรรดาผูนับถือศาสนาชินโตเชื่อวาในธรรมชาติทุกรูปแบบจะมี เทพ หรือ กามิ ( kami ) สถิตอยู แตเทพที่สถิตในภูเขาจะศักดิ์สิทธิ์เปนพิเศษ ภูเขาฟูจิ ซึ่งสูงทีส่ ุดและงามทีส่ ุดในประเทศ จึงไดรบั ความเคารพเปนพิเศษ เพราะถือวาเปน สถานที่สถิตของทวยเทพ เปนจุดเชื่อมโยงระหวางความ ลึกลับของสวรรค และความ เปนจริงของโลกมนุษย (โลกพิสดาร แดนพิศวง) 1.3 การเขียนบรรยายสิ่งของ/สัตว มีหลักในการเขียนดังนี้ 1. บอกสามานยนามวาสิ่งนั้นคืออะไร 2. บอกลักษณะเดนของสิ่งนั้น 3. บอกลักษณะยอยที่สําคัญ ถาเปนของใหมอาจเปรียบเทียบกับสิ่งสิ่งที่เปนที่รูจักอยูแลว 4. บอกประโยชนใชสอยโดยทั่วไป 5. บอกวาสิ่งนั้นอยูที่ไหน อยูในลักษณะใด 6. บอกวาสิ่งนั้นเกี่ยวกับเรื่องที่เขียนอยางไร (ในกรณียกตัวอยาง หรือเปรียบเทียบ) ตัวอยางการเขียนบรรยายสิ่งของ ตัวปากเปด เปนสัตวเลี้ยงลูกดวยนม มีปากและเทาเหมือนเปด เล็บยาว หาง แบน ชอบวายน้ํา และวายน้ําเกง ทั้งตัวมีขนคลายผมคน ขนละเอียดและหนาสีน้ําตาล ปนเทา ชอบขุนโพรงอยูตามริมลําธาร โดยขุดจากใตน้ําทะลุขึ้นมาบนพื้นสรางดิน พบ ในประเทศออสเตรเลีย นิวซีแลนด และเกาะนิวกีนี เปนตน อายแดง เปนมีดยาวของชาวภาคใต รูปคลายดาบแตปลายตัด ปลายสวนคม เชิดและยาวกวาปลายสวนสัน ตัวมีดดานสันโคงงอนและเรียวลงไปหาดาม ดานนิยมทํา ดวยเขาสัตวหรือไมปลายดามผายออกเล็กนอย และงอนไปขางหนาพองาม ใชเปนอาวุธ ประจํากาย และอาจใชหวดหรือฟนไดอยางดาบและพรา
~ 31 ~
1.4 การเขียนบรรยายเหตุการณ การเขียนบรรยายเหตุการณอาจเขียนเรียงลําดับตั้งแตเริ่มตนจนกระทั่งเหตุการณนั้นสิ้นสุด หรืออาจ ใชกลวิธีการนําเสนออื่น ๆ เพื่อสรางความนาสนใจและติดตาม เชน การเลาเหตุการณจากจุดจบยอนไปที่สุด เริ่มตน หรืออาจเปนการเลาสลับไปสลับมาก็ได แตตองไมสรางความสับสนแกผูอาน เพราะการเลาเรื่อง สลับไปสลับมาแบบมีการวางโครงเรื่องไวอยางดีแลว กับการเขียนสลับไปมาเพราะจั ดลําดับความคิดของ ตนเองไมไดแลวเขียนตามที่นึกคิดออกยอมแตกตางกัน ตัวอยางการเขียนบรรยายเหตุการณ พระองคหนึ่งไปหาหมอดู หมอทายวาพระตองตายในไมชานี้แนนอน ใหกลับไป ขอขมาลาโทษพอแมเสียเถอะ พระก็กลับมานั่งวิตกถึงตัวเอง ก็มองไปเห็นหนองน้ําแหง มีปลากําลังจะตายเพราะขาดน้ําอยู ก็คิดวาตัวเราเองก็จะตายเหมือนปลานี้ก็เอาผาอังสะปู แลวจับปลาและสัตวที่อยูในหนองน้ํานั้นมาไวในอังสะไปปลอยน้ํา และอธิฐานขอใหตน พนจากความตาย ดังที่ตนไดชวยใหปลานี้รอดตาย และพระองคนั้นจึงไมตาย จากเหตุนี้ เองจึงมีประเพณีปลอยปลามาจนทุกวันนี้ (ดวยปญญาและความรัก นิทานชาวเมืองเหนือ : เวานเพลงเออ) ลักษณะการเขียนอีกแบบหนึ่งของบรรยายโวหารคือ การเขียนอธิบาย นํามาใชเปนสวนเสริมหรือ ขยายความใหกระจางเพิม่ มากขึ้น มักใชในการอธิบายกระบวนการ การวิเคราะหหรือจําแนกเนื้อหาออกเปน ประเภทหรือเปนพวก มีหลายลักษณะ เชน การใหคํานิยามหรือคําจํากัดความ การชี้สาเหตุและผลลัพธที่ สัมพันธกัน การอธิบายตามลําดับขั้น เปนตน
2. การเขียนพรรณนาโวหาร การพรรณนา เปนการเขียนที่ใชสําหรับพรรณนาเรื่องราว ความรู ความรูสึกนึกคิด อยางละเอียด เปนการสอดแทรกอารมณเพื่อใหผูอานคลอยตาม การเขียนพรรณนาโวหารใชสําหรับการชมความงามของ ธรรมชาติ สถานที่ บุคคล ความดีงามของบุคคลที่ไดกระทําไว สิ่งที่เปนนามธรรม หรือสิ่งที่เกี่ยวของกับ อารมณความรูสึก สํานวนที่ใชจะเปนคําที่มีความหมายลึกซึ้งมองเห็นภาพเดนชัด ทําใหผูอานเกิดความซาบซึ้ง และประทับใจ การเขียนพรรณนาตางจากบรรยายในประการสําคัญคือ การพรรณนาไมมีการดําเนินเรื่อง แตเปน การใหรายละเอียดของสิ่งใดสิ่งหนึ่ง สิ่งนั้นอาจเปนบุคคล วัตถุ สถานที่ หรืออะไร ๆ ก็ได ผูพรรณนามัก ใชภาษา และกลวิธีที่ทําใหผูอานเกิดความรูสึกหรืออารมณรวม พรอมทั้งเห็นภาพของรายละเอียดไดอยาง ชัดเจนแจมแจง (กรมวิชาการ กระทรวงศึกษาธิการ. 2527 : 105)
~ 32 ~
หลักการเขียนมีดังนี้ 1) เรื่องทีเ่ ขียนอาจไมเครงเครียดในเรื่องของขอเท็จจริง แตตองมีความสมจริง 2) ผูเขียนใชวิธีเขียนที่สรางภาพใหผูอานมองเห็นและมีความรูสกึ คลอยตาม 3) ผูเขียนตองเลือกสรรถอยคําทีส่ ามารถสื่อความหมาย สือ่ ภาพ สื่ออารมณไดอยางชัดเจน เหมาะ กับเรื่องและรูจักใชภาษาภาพพจน เชน อุปมา อุปลักษณ ภาษาเกินจริง การเลนเสียงพยัญชนะ หรือการ เลียนเสียงธรรมชาติมาประกอบ 2.1 การพรรณนาบุคลิกลักษณะของบุคคล วัตถุสิ่งของ พลเอกชาติชาย ชุณหะวัณ ทานเปนบุคคลที่มีสติปญญาเฉียบแหลมมีปฏิภาณ ไหวพริบดีเ ยี่ยม ทานไมเคยวางตัวแบบเจายศเจาอยางซึ่งเปนบุคลิกที่นาเลื่อ มใสยิ่ง... ทานมีบุคลิกภาพที่ผสมผสานอยางลงตัวและนาสนใจ กลาวคือ ทานเปนผูที่จงรักภักดี ตอสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริยอยางยิ่ง เปนที่ประจักษตอสาธารณชนมาโดย ตลอด อี ก ทั้ ง เป นผู ก ล าหาญ มีก ารตัดสินใจที่เ ฉียบขาด เปนนัก บุก เบิก และมี ความคิดสรางสรรค ดังเชนแนวคิดในการ “เปลี่ยนคาบสมุทรอินโดจีนจากสนามรบเปน สนามการคา” และ การเปนผูเริ่มกอตั้ง “สมาคมมิตรภาพไทย-จีน” เปนตน 2.2 การเขียนพรรณนาธรรมชาติ ตะวันสีหมากสุกอบอุนขึ้นทีป่ ลายฟา ชาวบานชาวชองหนาตาขึ้น พรอมกับ สรรพสําเนียงของชีวิตในวันใหม นกบินออกจากรัง เงาสีเทาทาบทับไปตามถนนรนแคม เหมือนความหวังทีท่ อดยาวออกไปเหมือนลมหายใจของชาวถิ่นที่สืบทอดและคงอยู ทะนุ ถนอมและปกปองบานเมือง (คนทายรถ ของ พิบูลศักดิ์ ละครพล) ปลากระทะมีรูปรางคอนขางเปนสี่เหลี่ยมปอมแบนขางมากมีครีบหลัง ติดเปนอันเดียว ซึ่ง แบง เปนกานแข็ง และซี่ออ น สวนครีบกนมีกานแข็งสี่อันและยาว ไลเลี่ยกัน เกล็ดละเอียดสีเขม ดานทองมีจุดดํา กลมใหญและเล็กสลับกันกับตัวและมี เปนจํานวนมากที่ตอนบนหลัง ปลาชนิดนี้ตามปกติอยูในทะเล แตสามารถจะเขาอาศัย ในน้ําจืดได ชอบกินของเนาเสีย ขณะที่ตัวยังเล็กอยู มีผูที่ชอบเลี้ยงในอางแกวไวดูเลน (สารานุกรมไทย ฉบับราชบัณฑิตยสถาน เลม 2)
~ 33 ~
วาวสีขาวตัวเล็ก ๆ หอยติดอยูกับสายไฟตรงโคงซอยหนาบาน มันสายหางยาว ออนลาครั้นที่ลมเรผานคลายสงสัญญาณออดออนจะบอกตนเสาไฟฟาไมที่โยอยูในคูน้ําวา ใหปลอยไปเถิด เจาก็เหนื่อยมากนักหนาแลว ... ฤดูรอน ลมแรงพัดหวนเคลาใบกลวยใน สวนลึก ฟงแลวคลายเสียงคลื่นจากทะเล นกรองเพลงในยามเชา ดาวรองไห ในยามดึก ชีวิตมีทั้งสุขและเศรา และมีอารมณหลากหลายที่แปรปรวนไปไดราวกับสาย ลมนั้น ภาพพฤกษาพันธุใหมยืนตระหงาน เหมือนเลือนรางวากานกอชูชอไสว เหมือนเขียวชอุมพุมพฤกษและกวัดไกว เหมือนหยดน้ําใสใสสะทอนกอนหลนดิน อกอุนนาจากน้ําจากไอฟา ออมโอบเอือ้ มกอดภูผาหิน ปุยเมฆขาวลอยลองเปนอาจินต พาชีวินสุดสิ้นลับนิรันดร (เรียงรอยพรรณนา ละเมอ ฝน ชีวาดับ) 2.3 การเขียนพรรณนาอารมณความรูสึก …พระผูเปนเจาทรงละทิ้งขาพระองคเสียแลวพระราชาทรงพระคํานึงนึกอยาง ปวดร าวในพระทัย...เราพายแพในสงคราม ลูกที่ เรารั กก็ตายไปจากอก สวนคนที่กิ น แหนงแคลงใจกลับเปนคนที่เราตองพึ่งพา...แมแตเมียคนที่เรารักมากที่สุดก็ทรยศตอเรา ปนใจใหชายอื่นไมมีอะไรเหลือสําหรับคนแกที่เจ็บ ๆ ไข ๆ คนนี้เลย...แลวอยางนี้เราจะมี ชีวิตอยูตอไปเพื่ออะไรกันเลา แมวายังหนุมแนน เราจะเต็มไปดวยความพรั่งพรอมสมบูรณแทบจะเรียกวาเปน ผูครองโลก...แตนั่นมันจะมีความหมายอะไร ในเมื่อบัดนี้เราหมดสิ้นทุกสิ่งทุกอยาง... (แคเธอรีน เด เมดิชี กฤตนาราชินี ของ นิดา)
3. การเขียนเทศนาโวหาร การเขียนเทศนา หมายถึง การเขียนอธิบาย ชี้แจงใหผูอานเขาใจ ชี้ใหเห็นประโยชนหรือโทษของเรือ่ ง ที่กลาวถึง มีจุดมุงหมายเพื่อใหผูอานคลอยตามหรืออาจกลาวไดวามุงชักจูงใหผอู าน คิดเห็นหรือคลอยตาม ความคิดเห็นของผูเขียน หลักการเขียนเทศนาโวหาร การเขียนเทศนาโวหารตองใชโวหารประเภทตาง ๆ มาประกอบ กลาวคือทั้งใชบรรยายโวหาร พรรณนาโวหาร รวมทั้งอุปมาโวหาร และ สาธกโวหารดวย ทั้งนี้เพือ่ ใหใจความชัดเจน แจมชัด สามารถชักจูง ใจผูอานใหคลอยตามความคิดของผูเขียนได ทั้งนี้ยังตองอธิบายชี้ชัดใหเห็นถึงโทษ ประโยชนอยางมีเหตุผล ซึ่งรูปแบบงานเขียนที่ควรใชเทศนาโวหารคือ งานเขียนประเภทบทความชักจูงใจ หรือบทความแสดงความ คิดเห็น ความเรียง เปนตน ~ 34 ~
ตัวอยาง การทําความดีนั้น เมื่อทําแลวก็แลวกัน อยาไดนํามาคิดถึงบอย ราวกับวาการ ทําความดีนั้นชางยิ่งใหญนัก ใครก็ทําไมไดเหมือนเรา ถาคิดเชนนี้ ความดีนั้นก็จะเหลือ เพียงครึง่ เดียว แตถาทําแลวก็ไมนานํามาใสใจอีก คิดแตจะทําอะไรตออีกจึงจะดี จึงจะ เปนความดีทสี่ มบูรณ ไมตกไมหลน การทําจริงนี้ไมใชของยาก ขอใหมีความคิดริเริ่มไวบาง ไมใชเอาอยางคนอื่น เขาอยูเรือ่ ย ๆ ซึ่งทําใหคนลมละลายมามากตอมาก และตองมีความคิดแนวแน มีความ ตั้งใจจริง มีความอดทน พากเพียรพยายาม อยาใชเวลาวางใหเสียประโยชน ทีผ่ าน ๆ ไปแลวก็ขอใหตั้งตนกันใหม เอาจริงทําจริง และทําใหดจี ริง ๆ
4. การเขียนสาธกโวหาร การเขียนสาธก คือ การเขียนที่มุงใหความชัดเจน โดยการยกตัวอยางเพื่ออธิบายใหแจมแจงหรือ สนับสนุนความคิดเห็นที่เสนอใหหนักแนน นาเชื่อถือ หลักการเขียนสาธกโวหาร คือ ตองสามารถเลือกใชใหเหมาะสมกับโอกาส เหมาะสมกับจุดมุง หมาย และเขียนไดอยางถูกตอง จึงควรเลือกใหเขากับเนื้อความ อาจยกตัวอยางสั้น ๆ ในบรรยายโวหารหรืออาจ ยกตัวอยางที่มรี ายละเอียดประกอบในพรรณนาโวหาร และเทศนาโวหาร เปนตน ตัวอยาง ความเปนผูม ีสติปญญามีความสามารถ หากวาจะเปนของที่หยิบยื่นใหกันได ถาเราบรรจุยามใหคนบางคนไปเปนเครื่องหากิน มันเดินไปตามทางพบหมากัดกันเขา มันหยุดดูเพลินเสียประเดี๋ยวเดียวสติปญญาก็คงตกหาย ยามก็คงสูญ บางคนใหแตยามมัน เปลา ๆ มันก็ยังเก็บหนูตายไปเปนอาหารแมว ไดทรัพย 1 กากะณึก มาซื้อน้ําตาลกับน้ํา ดื่มแลกดอกไมจากนายมาลาการ จนมั่งมีขึ้นทุกชั้นแลว ยังจะทํากรงหับตอเอาสติปญญา ของคนอื่นไปเก็บลงยามไวดวยเสียอีก คนเราตองเอาอยางมด อยาไปเอาอยางหนอน เพราะมดนั้นมันจะตัวเล็กนิด เดียว แตก็ขยันขันแข็ง สามารถลากเหยือ่ ชิ้นใหญ ๆ ไดสบาย แตถึงกระนั้นมันก็กลับกิน อาหารแตนอย จนเอวคอดกิ่ว ผิดกันกับหนอน ซึง่ เกียจคราน เอาแตกินทั้งวัน โดยไม ทํางานทําการอะไร จนตัวอวนอุยอาย ผลสุดทายก็กลายเปนเหยื่ออันโอชะของนกของ ปลา
~ 35 ~
อํานาจความสัตยเปนอํานาจที่ศักดิ์สทิ ธิ์ ไมเพียงแตจับหัวใจคน แมแตสัตวก็ยังมี ความรูสึกในความสัตยซื่อ เมื่อกวนอูตายแลว มาของกวนอูก็ไมยอมกินหญากินน้ํา และ ตายตามเจาของไปในไมใช ไมยอมใหหลังของมันสัมผัสกับผูอื่น นอกจากนายของมัน ถาเธอไมอยากอยูกบั ฉันจริงจริง ยินยอมทุกสิง่ ใหเธอทิง้ ไป ฉันขอแคเพียงให เวลาหนอยไดไหม อยากเลานิทานใหฟง ชาวนาคนหนึ่งมีชีวิตลําพัง ไปเจองูเหากําลังใกล ตายสงสาร จึงเก็บเอามาเลี้ยงโดยไมรู สุดทายจะเปนอยางไร คอยดูแลดวยความจริงใจ หวงใย และคอยใหความรักเปนกังวลวามันจะตาย เฝาคอยเอาใจทุกอยาง แตสุดทาย ชาวนาผูชายใจดี ดวยความ ที่เขาไวใจ นาเสียดายกลับตองตาย ดวยพิษงู นิทานมันบอก ใหยอมรับความจริง วามีบางสิง่ ไมควรไวใจ อะไรบางอยางที่ทําดีซกั แคไหน ไมเชื่อง ไมรัก ไมจริง
5. การเขียนอุปมาโวหาร การเขียนอุปมา เปนการเขียนเปรียบเทียบ โดยนําสิง่ ที่คลายคลึงกันมาเปรียบเพื่อใหเกิดความชัดเจน ดานความหมาย ดานภาพ และเกิดอารมณความรูสกึ มากยิ่งขึ้น ซึ่งอุปมาโวหารใชเปนโวหารเสริม บรรยาย โวหาร พรรณนาโวหาร และเทศนาโวหาร เพื่อใหชัดเจนนาอาน โดยอาจเปรียบเทียบอยางสั้น ๆ หรือ เปรียบเทียบอยางละเอียดก็ได ทัง้ นี้ขึ้นอยูกับอุปมา โวหารนัน้ จะนําไปเสริมโวหารประเภทใด ตัวอยาง อันวาแกวกระจกรวมอยูกบั สุวรรณ ยอมไดแสงจับเลื่อมพรายคลายมรกต ผูทโี่ ง เขลา แมไดอยูใกลนักปราชญ ก็อาจเปนคนเฉลียวฉลาดไดฉันเดียวกัน ความโกรธ ความอิจฉาพยาบาท เปนสิ่งทีท่ ุกคนตองยอมรับวาไมดี แตนอยคนที่ จะระงับโกรธได เหมือนกับยาเสพติดที่ทกุ คนเลิกยาก ทั้งทีย่ อมรับวาเปนอันตรายตอชีวิต ในกรณีนี้ตองใชวิธีแผเมตตา อันวานายชางผูเชี่ยวชาญ กอสรางปราสาทมโหฬาร ยอมเพิม่ รูปศิลา จําหลักไว ในที่สมควรตามทํานอง มิใชจะเปนเครือ่ งประดับเทานั้น แตยังใชประโยชนรองรับหรือค้ํา จุนที่บางแหงนั้นไดดวย ขอความนี้อุปมาฉันใด พระศาสนาในบางคราวยอมทรงชักเอา เรื่องเปรียบเทียบเปนภาษิตที่นาฟงและสมดวยกาลสมัยขึ้นแสดงก็อปุ มาฉันเดียวกัน เชาวันตอมา พระอาทิตยทอแสงอันแจมใสเมื่อรุงอรุณ น้ําฝนที่ติดอยูตามใบไม กอหญาตองแสงอาทิตยเปนประกาย เมฆฝนที่ทะมึนอยูเมื่อกลางคืนเหลือในสภาพเหมือน ปุยนุนเล็ก ๆ ที่ถูกลมพัดปลิวไปติดขอบฟา นกยางฝูงหนึง่ บินผานทองน้ําตรงคุงสําเภาไป อยางเชื่องชา มุงหนาไปหากินกลางทุง ธรรมชาติลืมโทสะทีบ่ ังเกิดขึ้นเมื่อตอนกลางคืนนั้น แลวสิ้นและเริม่ วันใหมดวยอาการอันแจมใสเหมือนกับเด็กทีย่ ิ้มเบิกบานทัง้ น้ําตา
0
~ 36 ~
---------------------แหลงขอมูล : ดวงใจ ไทยอุบุญ. (2552) ทักษะการเขียนภาษาไทย. กรุงเทพฯ : สํานักพิมพแหงจุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย. บงกช สิ ง หกุล . (2546). การเขี ยนเพื่ อ การสื่ อ สาร. เอกสารประกอบการสอนวิ ชาการเขี ย นเพื่ อการสื่ อสาร สาขาวิ ช า มนุษยศาสตร คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ. วชิรนที วงศศิริอํานวย. (2544). ทักษะการใชภาษาไทย. เอกสารประกอบการสอนวิชาทักษะการใชภาษาไทย มหาวิทยาลัย พายัพ. สุทิติ ขัตติยะ. (2551) ศาสตรการเขียน. กรุงเทพฯ : สถานีวิทยุกระจายเสียงแหงประเทศไทยเพื่อการศึกษา.
~ 37 ~
4. การเขียนยอหนา (Paragraph) การเขียนยอ หนาเปนพื้นฐานของการเขียนในระดับที่สูง ขึ้น เชน เรียงความ บทความ สารคดี รวมถึง นวนิยาย และเรื่องสั้น ดังนั้นการจะพัฒนางานเขียนตาง ๆ ใหดีขึ้นควรเริ่มตนจากการฝกเขียนยอหนา ใหมีเอกภาพ
ความหมายของยอหนา ยอหนา หรือ “อนุเฉท” หมายถึง ขอความตอนหนึ่ง ที่เขียนรนเขาไปจากแนวกระดาษดานซาย ประมาณ 5-10 ตัวอักษร เปนขอความซึ่งมีใจความสําคัญเพียงเรื่องเดียว และมีประโยคขยายใจความสําคัญ ใหไดใจความสมบูรณ
ความสําคัญของยอหนา 1. แตละยอหนาจะบรรจุความคิดสําคัญที่ผูเขียนตองการนําเสนอและชวยใหผูเขียนลําดับเรื่อง เหตุ ผลไดอยางตอเนื่องไมสับสน ในขณะที่ผูอานก็สามารถเขาใจเรื่องไดงาย เปนลําดับขั้นตอน มองเห็นเหตุผล ไดชัดเจนยิ่งขึ้น 2. ยอหนาชวยใหผูอานมีโอกาสคิดคิดพิจารณาเนื้อหากอนที่จะขึ้นประเด็นใหมในยอหนาตอไป 3. ยอหนาทําใหผูอานไดพักสายตา พักสมอง 4. ยอหนาชวยใหผูอานเห็นความสัมพันธของแตล ะประโยค เพราะแตละยอหนาจะมีการจํากั ด ความคิดเพียงประเด็นเดียว โดยมีประโยคหลักและประโยคขยายความ 5. ยอหนาทําใหรูปแบบการเขียนงดงาม
ความยาวของยอหนา ยอหนาแตละยอหนาจะสั้นยาวเพียงใดไมสําคัญ บางยอหนาอาจมีเพียงประโยคเดียว สองประโยค หรือหลาย ๆ ประโยคก็ได แตที่สําคัญคือ ตองอธิบายความคิดไดอยางชัดเจน แตที่ควรระวังก็คือ ไมควร เขียนยอหนาสั้นหรือยาวจนเกินไป ยอหนาที่สั้นเกินไปไมควรมีบอยเพราะจะทําใหขาดความสําคัญ ผูอานอาจเกิดความรําคาญที่ตอง หยุดบอย ๆ ทําใหความสนใจตองหยุดชะงักไปดวย ผูอานอาจไมเขาใจจุดมุงหมายและไมสามารถเชื่อมโยง
~ 38 ~
ความคิดใหตอเนื่องกันได การเขียนยอหนาสั้น ๆ สามารถกระทําได ในกรณีที่ตองการเนนย้ําใหเห็นความคิด สําคัญนั้น หรือเปนการสรุปความเห็น ไมเขียนยอหนายาวจนเกินไปจนกระทั่งมีความคิดหลายความคิดปะปนกัน และยอหนาที่ยาวเกินไปก็ ที่ใหผูอานเกิดความเมื่อยลา เบื่อหนาย บางครั้งไมสามารถจับประเด็นสําคัญได โดยทั่ วไปยอหนาควรมีความยาวประมาณ 4 บรรทัด เปนอยางนอย แตไมควรเกิน 8-1 บรรทัด ความสั้นยาวของยอหนาในเรื่องหนึ่ง ๆ ไมควรแตกตางกันมาก เชน ยอหนาแรก 20 บรรทัด ยอหนาถัดไป 5 บรรทัดบาง 3 บรรทัดบาง ซึ่งจะทําใหไมสวยงามและไมเกิดความสมดุล
องคประกอบของยอหนา ในยอหนาแตละยอหนาประกอบไปดวยสวนสําคัญ 2 สวน คือ ใจความสําคัญ และประโยคขยายความ 1. ใจความสําคัญ หรือประโยคใจความสําคัญ คือ ความคิดสําคัญที่ผูเขียนมุงเสนอแกผูอาน ความคิด หลักนี้ผูเขียนจะตองแปรออกมาเปนประโยคใจความสําคัญ แตถาผูเขียนไมเขียนออกมาเปนประโยคใจความ สําคัญ ยอหนานั้นก็จะไมมีประโยคใจความสําคัญ ผูอานจะตองเปนผูจับความคิดหลักของผูเขียนเอง 2. ประโยคขยายความ คือ ประโยคที่มุงขยายความหรือ ใหรายละเอียดความคิดหลัก หรือประโยค ใจความสําคัญใหชัดเจนยิ่งขึ้น
หลักการเขียนยอหนา ในการเขียนยอหนาผูเขียนควรตั้งประเด็นคําถามดังนี้ 1. มีจุดประสงคอะไร ตองการใหผูอานตอบสนองอยางไร 2. ความคิดที่จะเขียนนั้นจะสรุปเปนประโยคเดียวไดวาอยางไร (คิดหาประโยคใจความสําคัญ) 3. จะเรียบเรียงความคิดอยางไร อะไรกอน-หลัง 4. จะนําความคิ ดย อ ย ๆ มาเขียนอย างไร ในปริม าณเพียงไรจึง จะทําใหบรรลุผลตามวัตถุป ระสงค (การคัดเลือกขอมูล)
~ 39 ~
ชนิดของยอหนา การแบงประเภทหรือชนิดของยอหนาทําได 2 ลักษณะ คือ แบงตามหนาที่ และแบงตามกลวิธีเสนอ ใจความสําคัญ 1. แบงตามหนาที่ (สุชาติ พงษพานิช. ม.ป.ป. : 199-201) ปรีชา ชางขวัญยืน กลาววายอหนามี 4 ชนิด คือ ยอหนานําความคิด ยอหนาแสดงความคิด ยอหนาโยงความคิด และยอหนาสรุปความคิด 1.1 ย อหน า นํา ความคิด คือ ยอ หนาที่ใชบอกจุดประสงคของเรื่อ งที่เ ขียน หรือ บอก ประเด็นหลักของเรื่องทั้งหมด ยอหนานี้จะทําใหผูอานเขาใจลักษณะของเรื่องและสนใจที่จะอานเนื้อเรื่อง ตอไป บางคนเรียกยอหนาชนิดนี้วา ยอหนาคํานําหรือสวนนํา 1.2 ยอหนาโยงความคิด คือ ยอหนาที่ใชเชื่อมระหวายอหนา มักใชกรณีที่ความคิดของทั้ง สองยอหนาเปนคนละประเด็นกันหรือไมเกี่ยวของกัน ยอหนาชนิดนี้จะชวยเชื่อมโยงสิ่งที่ไมสัมพันธกันเขา ดวยกัน 1.3 ยอหนาแสดงความคิด คือยอหนาที่ดําเนินเรื่องตามที่วางโครงเรื่องไว แสดงเนื้อหา สาระ ขอมูลหรือขอคิดเห็นที่ตองการจะสื่อสาร 1.4 ยอหนาสรุปความคิด คือ ยอหนาสรุปเรื่อ งหรือสรุปความคิดที่เ สนอตอ ผูอานซึ่ง สามารถทําไดหลายวิธี ตัว อย า งการเขีย นย อ หน า จากบทความเรื่ อ ง “การปฏิ รู ป ระบบศาลยุ ติ ธ รรมตั้ ง แต รั ช สมั ย พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาเจาอยูหัวจนกระทั่งปจจุบัน” สถาบันศาลสถิตยุติธรรมนับวามีบทบาทสําคัญในการคุมครองสิทธิเสรีภาพและความ ยุติธรรมของประชาชนในสังคมประชาธิปไตย ดั งคําจารึ กในหิรัญ บัตรที่พระบาทสมเด็จ พระ ยอหนา นําความคิด
จุลจอมเกลาเจาอยูหัวทรงมีพระราชดํารัสเกี่ยวกับการปฏิรูประบบศาลยุติธรรมตอนหนึ่งวา “... การยุติธรรมอันเดียวเปนการที่สําคัญยิ่งใหญ เปนหลักประธานการตัดสินความทุกดรงศาล เปน เครื่ องประกอบรั กษาใหความยุติ ธรรมเปนไป ถ าจั ดใหดี ขึ้นเพีย งใด ประโยชนความสุข ของ ราษฎรก็จะเจริ ญยิ่งขึ้ นเทานั้น เพราะฉะนั้นจึ งไดท รงพระอุต สาหะไตส วนในพระราชกํ าหนด กฎหมายเกาใหม และการที่ลูกขุนตระลาการไดกระทําแตกอน ๆ สืบมาจนทุกวันนี้...” กอนที่ จะกล าวถึง การปฏิ รู ป ระบบศาลยุ ติ ธรรมในรั ช สมั ย พระบาทสมเด็ จพระ
ยอหนา โยงความคิด
จุลจอมเกลาเจาอยูหัวและในปจจุบันนั้น ควรจะไดศึกษาถึงความเปนมาของศาลยุติธรรมในอดีต ดั้งเดิมวามีอยางใด เพื่อเปนพื้นฐานในการศึกษาเรื่องการปฏิรูปศาลไทยในสมัยตอ ๆ มาใหเขาใจ ยิ่งขึ้น ~ 40 ~
เดิมศาลตาง ๆ มีอยูมากมาย และไมรวมอยูในกระทรวงเดียวกัน พระบาทสมเด็ จ ยอหนา แสดงความคิด
พระจุลจอมเกลาเจาอยูหัว ทรงมีพระราชดําริวา ควรจะใหจัดระบบศาลยุติธรรมใหม โดยทรง สถาปนากระทรวงยุติ ธรรมขึ้ น เมื่ อวันที่
25
มีนาคม
2453
เพื่ อรวบรวมศาลไวที่กระทรวง
ยุติธรรมเพียงแหงเดียวเพื่อแกไขปญหาเรื่องตุลาการทุจริตและเพื่อแกไขปญหาเรื่องคดีความตาง ๆ ลาชา ตลอดจนการแยกฝายตุลาการออกจากฝายธุรการ เมื่อพิจารณาศึกษาเรื่องเกี่ยวกับ การปฏิรูประบบศาลยุติธรรมตั้งแตอดีตจนถึงปจจุบัน แลวนั้น ยอมเปนพยานหลักฐานยืนยันไดวา ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาเจาอยูหัว ศาลสถิตยุติธรรมไดมีการปฏิรูปใหเจริญกาวหนามาตามลําดับ ดวยพระอัจฉริยภาพของพระองค โดยแท ประกอบกับพระปรีชาญาณอันแรงกลาที่จะประสิทธิ์ประสาทความยุติธรรมใหแกราษฎร
ยอหนา สรุปความคิด
ดังปรากฏในคําจารึกในหิรัญบัตร ที่กลาวไววา เพื่อขจัดเสียซึ่งอสัตยอธรรมทั้งปวง ทรงเห็นวา ศาลทรงมีความสําคัญอันยิ่งใหญ ถาจัดใหดีขึ้นเพียงใด ก็จะเปนประโยชนและความสุขแกราษฎร มากขึ้นเพียงนั้น ดังไดทรงปฏิรูปศาล โดยเอาอํานาจพิจารณาพิพากษาคดีที่กระจัดกระจายอยูมา รวมสังกัดในกระทรงยุติธรรม และขอความตอนทายคําจารึกในหิรัญบัตรไดจารึกพระราชปณิธาน ไววา “ขอใหธรรมเนียมยุติธรรมนี้เจริญรุงเรืองไพศาล และจิรถิติกาลอยูชั่วฟาและดิน”
2. แบงตามวิธีเสนอใจความสําคัญ การแบง ประเภทของยอหนาโดยใช ห ลั ก เกณฑ นี้คือ การพิ จ ารณาตํ าแหนง ที่ ป รากฎของประโยค ใจความสําคัญในยอหนา แบงไดเปน 5 ประเภท ดังนี้ 2.1 ประโยคใจความสําคัญอยูตอนตนยอหนา ดังตัวอยาง
การดูแลสุข ภาพเปนเรื่องสําคัญ มาก แตนักเรียนสว นใหญอาจละเลย บางคนจะ อานหนังสือจนดึก และบางทีก็ดื่มกาแฟแกงวง ทั้งที่เปนเวลาที่รางกายตองการพักผอนแลว แตยังคงฝน นาน ๆ เขารางกายก็รับไมไหว และก็เจ็บปวยในที่สุด คุณเคยทรมานรางกาย หรือไม เชน นอนดึกตื่นเชา รับประทานอาหารไมครบหาหมู ดื่มเครื่องดื่มบํารุงกําลังมาก เกินไป ใชยากระตุนประสาทไมใหหลับ ถาคุณทําอยูก็ควรเลือกเสีย กอนที่รางกายของคุณ จะทรุดโทรมลงมากกวานี้
ใยแมงมุมแตละเสนละเอียดแลดูออนแอขาดงาย แตหาไดเปนเชนนั้นไม ใยแมง มุมบางชนิดแข็งแรงกวาเหล็กเสนซึ่งมีขนาดเทากัน ถาเอาใยแมงมุมชนิดนี้มาปนเปนเสนดาย จะเหนียวเทากับเสนใยไนลอนขนาดเดียวกัน นอกจากนี้เสนดายที่ปนจากใยแมงมุมยังหดยืด ได แต เ ส น ใยเที ย มที่ ค นทํ า ขึ้ น เกื อ บไม มี ช นิ ด ใดที่ ห ดยื ด ได ขณะนี้ นั ก วิ จั ย และ ~ 41 ~
นักวิทยาศาสตรในวงการอุตสาหกรรม กําลังคิดคนที่จะใชใยแมงมุมทําวัสดุสารพัดอยางที่ทํา มาจากวั ตถุ ดิบ อื่น ๆ ไม ได เช น เสนเลือ ดเทียม ลิ้นวาวลหัวใจคน เสื้อ เกราะปอ งกัน กระสุนปนซึ่งเบาอยางยิ่ง และสวมสบายมาก
นมเปนแหลงโภชนาการที่สําคัญ ของมนุษยและสัตว โดยที่นมจัดเปนอาหารอันดับ แรกสําหรับทารกแรกเกิด เนื่องจากนมประกอบดวยโภชนะหลายชนิดที่สามารถยอยไดงาย ในนมประกอบด วยของแข็ ง ประมาณ 13 เปอร เ ซ็นต และในของแข็งนี้มี โปรตีน 3.3 เปอรเซ็นต คารโบไฮเตรท 5 เปอรเซ็นต ไขมัน 4 เปอรเซ็นต รวมทั้งแรธาตุและไวตามินอีก เปนจํานวนมาก โปรตีนในนมประกอบดวยกรดอะมิโนที่สําคัญทุกชนิด สวนแลคโตสเปนคาร โบไฮเตรตหลักของนม ซึ่งเปนที่นาสังเกตวานมเปนแหลงของแลคโตสเพียงแหลงเดียวเทานั้น ในธรรมชาติ และในนมยังประกอบดวยไวตามินที่สําคัญ คือ ไวตามิน A B D E และ K 2.2 ประโยคใจความสําคัญอยูตอนกลางยอหนา ดังตัวอยาง ความผูกพันเปนเสมือนโซตรวนที่พันธนาการหัวใจ จนทําใหสูญเสียความเปนตัว ของตัวเอง เพราะมัวแตใสใจคนอื่น ความผูกพันยังเปนภาระอันหนักหนวง ดวยวาเราเอา ชีวิตของเราไปผูกติดกับคนอื่น เปนทุกขเปนรอน เปนหวงเปนใย ทั้ง ๆ ที่ไมใชหนาที่หรือ ความรับผิดชอบของเราสักนิด การไมผูกพันกับใครจึง นับวา เปนสิ่ง วิเศษสุด ปราศจาก ความทุกขและความกังวลใด ๆ ไมอยูใตอํานาจของใครทั้งสิ้น เมื่อใดที่ตองรางรากันก็โบกมือ อําลากันไดดวยความรูสึกปกติ ซ้ํายังกําหนดชีวิตตนเองได และที่สําคัญมีอิสระที่จะโลดแลน ไปไหนมาไหนตามใจชอบ โดยไมตองหวงหนาหวงหลัง ถาพูดถึงการออมหรือการลงทุน หลาย ๆ คนอาจจะเคยนึกสงสัยวา “การออม” กับ “การลงทุน” นั้น ไมเหมือนกันหรือแลวมันตางกันอยางไร ที่จริงแลวการออมกับการลงทุน นั้นก็มีวัตถุประสงคเดียวกันคือ การสรางโอกาสทําใหคุณมีเงินมากขึ้นแตก็อาจจะตางกันอยู บางก็ตรงที่ การออม เปนการเก็บสะสมเงินทีล ะเล็กทีล ะนอยใหพ อกพูนขึ้นเมื่อเวลาผา น
ไป แต การลงทุน คือการนําเงินไปสรางผลตอบแทนที่สูงขึ้น การออมกับการลงทุนจึงเปน คําที่มีความหมายไมเหมือนกันแมจะมีวัตถุประสงคเดียวกันก็ตาม
~ 42 ~
2.3 ประโยคใจความสําคัญอยูตอนทายยอหนา ดังตัวอยาง คําเกา ๆ มีกลาววา “ถึงคนไมเห็นเทวดาก็เห็น” เดี๋ยวนี้อาจเห็นวาพนสมัย แตถา รูจักคิด คํานี้ก็ยังใชได คือเทวดาในดวงใจของเราเอง หมายความวาความมีหิริ (ละอายใจ) และโอตัปปะ (เกรงบาป) ซึ่งทานเรียกวาเปนเทวธรรม (ธรรมของเทวดา หรือธรรมที่ทําให เปนเทวดา) ใจที่ มี ล ะอาย มี เ กรงบาป คือ ความชั่วชาตาง ๆ นี้แหละคือ เทวดา แตใจ กระดาง ดานหยาบชา แข็งกราว ชั่วราย อาจมองไมเห็น ภาษิตมอญมีกลาววา “เมื่อกา จับที่ใบตนหญา ดวยคิดวาไมมีใครเห็น ถึงกระนั้นก็มีผูเห็นถึงสองเปนอยางนอย” ผูเห็นทั้ง สองในภาษิตมอญนี้คือใคร ขอใหคิดเอาเอง ถาคิดไมเปน ก็ใหสองหนาในกระจก ก็จะเห็น ผูที่เห็นกา แมพระพุทธภาษิตก็มีกลาวไววา “ชื่อวาลับยอมไมมีแกผูทําชั่ว ” ภายในวงงานศิลปะประเภทหนึ่ง ๆ มีรูปแบบของศิลปะนั้นแยกออกไป จิตรกรรมก็มี การวาดและระบายสีบนฝาผนัง วาดเปนเสนบนกระดาษ วาดและระบายเปนภาพเล็กเปน ภาพใหญ เ ป นรู ป คนรู ป ภู มิ ป ระเทศและอื่น ๆ วรรณคดี ก็เ ขาในลั ก ษณะนี้ รู ป แบบของ วรรณคดีไทยก็มีหลายแบบ ถานับวรรณคดีตางประเทศทั่วโลกก็มีรูปแบบเกือบจะนับไมถวน คุณภาพของวรรณคดีขึ้นอยูกับรูปแบบจะมีความดีหรือความบกพรองภายในวงของรูปแบบ แตละรูปแบบ การพิจารณาวรรณคดีจึงเปนไปตามรูปแบบแตละรูป ๆ นั้น ในวงการธุรกิจ การสื่อสารดวยวิธีการเขียนเปนสิ่งหนึ่งที่สําคัญยิ่ง การเขียนในทาง ธุรกิจมีหลายประเภท เชน การเขียนเอกสารการประชุม การเขียนรายงาน การเขียน จดหมายธุรกิจ การเขียนเอกสารการจางและการสมัครงาน และการเขียนเอกสารเพื่อการ ประชาสัมพันธ การเขียนแตละประเภทมีวิธีการเขียนที่แตกตางกัน ผูมีหนาที่เขียนเพื่อการ
สื่อสารทางธุรกิจจําเปนตองเลือกใชว ิธีการเขียนใหเหมาะสมกับการเขียนแตละประเภท 2.4 ประโยคใจความสําคัญอยูตอนตนและทายยอหนา ดังตัวอยาง
คํา วา CEO มาจากคํา เต็ม วา Chief Executive Officer หรือหัว หนา คณะ ผูบริหาร ซึ่งเปนตําแหนงทางการบริหารที่นิยมมากในสหรัฐอเมริกา กลายมาเปนที่รูจักใน
เมืองไทยมากที่สุดก็ในยุคของรัฐบาล พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร การบริหารงานราชการในยุค ใหม CEO จึงเปนตําแหนงหัว หนาคณะผูบริหารที่มีบทบาทในการบริหารงานราชการ
~ 43 ~
ศิ ล ป วั ฒ น ธ ร ร ม ใ น บ า น เ มื อ ง เ ร า มั ก จ ะ ส อ ด ค ล อ ง กั บ ก า ร ดํ า เ นิ น ชีว ิตประจํา วัน ตัวอยางบางคนชอบปลูกไมดอกไมผล เมื่อเกิดดอกออกผลก็ชื่นใจ เกิด ความคิดที่จะทําดอกผลนั้นใหงดงามนาดูยิ่งขึ้น จึงมีผูนําผลไมมาประดิษฐลวดลาย แลวจัด วางในภาชนะใหมองดูแปลกตานารับประทาน ลวดลายนั้นเกิดจากการตัด ผา ปอก ควาน และแกะสลัก สวนไมดอกที่ออกดอก ก็นํามาผูกมัดเปนชอบาง เปนพวงเปนพูบาง เสียบ เป นพุมหรือ ปกลงในแจกันก็ไดตามแตจ ะเห็นงาม ชีว ิตชาวไทยกับ ศิล ปะความงามจึง
แยกกันไมออก 2.5 ไมมีประโยคใจความสําคัญปรากฏในยอหนา ดังตัวอยาง ถาถามวาอะไรคือสิ่งดึงดูดใหผูคนนิยมไปทองเที่ยวตามอุทยานแหงชาติทางทะเล ไมวาจะเป นเกาะเสม็ ด หมูเกาะสิมิลัน หรือหมูเกาะตะลุเตา จนกระทั่งในชวงเทศกาล วันหยุดผูคนที่ไปพํานักอยู จะมีจํานวนมากจนลนเกาะ เปลี่ยนภาพธรรมชาติที่เคยสงบและ งดงามใหเปนความสับสนอลหมานในทันที คําตอบคงอยูที่สภาพธรรมชาติอันพิเศษของ สถานที่เหลานั้น นับตั้งแตหาดทรายขาวละเอียด ปะการังหลากสีสันและรูปทรง ไปจนถึง ทองทะเลสีครามที่สะกดใหคนเฝามองมันไดตลอดทั้งวัน ใจความสําคัญของยอหนานี้คือ สภาพธรรมชาติที่มีลักษณะพิเศษของแตละสถานที่จะเปนสิ่งดึงดูด ใหมีผูคนนิยมไปทองเที่ยว
กลวิธีการขยายใจความสําคัญในยอหนา 1. ใหรายละเอียด การใหรายละเอียดเปนวิธีการเขียนอธิบ ายเกี่ยวกับใจความสําคัญเพื่อ ใหผูอาน สามารถเขาใจหรือรูเรื่องราวนั้น ๆ ไดอยางสมบูรณวาเปนอยางไร วิธีนี้เปนที่นิยมกันโดยทั่วไป เชน ไข มีนัยยะสําคัญในหลายวัฒนธรรม เชนเดียวกับชาวจีนที่เชื่อวาไขเปนสัญลักษณ ของความอุดมสมบูรณ จึงจะเห็นไดวาหลังจากเด็กลืมตาดูโลก พอแมก็จ ะจัดงานเลี้ยง ไข
ตมแดงขึ้น โดยจะตมไขใ หสุกแลว ยอมเปลือกใหเปนสีแ ดงทานกันในครอบครัว เพื่อเปน การประกาศถึงการถือกําเนิดที่นายินดีในครั้งนี้
~ 44 ~
2. ใหคําจํากัดความ เปนวิธีการเขียนเพื่ออธิบายขอบเขตของความหมายของเรื่องที่ตองการกลาวถึง หรือเพื่อใหผูอานเขาใจความหมายของคําหรือวลีที่ใชในเรื่องที่เขียนก็ได วิธีนี้มักใชกับยอหนาที่เปนคํานํา สํ า นวน “อี ห รอบ” เดิ ม เป นคํ า ที่ เ พี้ ย นมาจากคํ า ภาษาอั ง กฤษว า ยุ โ รป และ ความหมายเพี้ยนมาดวย หมายถึง พวกยุโ รปที่เรียกกันวา ฝรั่ง แลว ก็เลยนํา มาเรียกของ
ที่ม าจากยุโ รปดัง ในตัว อยา งวา “เขา อีห รอบ” ‘เขา ’ คงจะหมายถึง ‘ขา ว’ ในที่นี้คง หมายถึ ง ข า วที่ม าจากยุโ รป ปจ จุบั นนี้ เ ราออกเสี ย งคํา วา ‘ยุ โ รป’ ตรงกั บ เสีย งใน ภาษาอังกฤษ เพราะฉะนั้นคําวา “อีหรอบ”จึงไมใชในความหมายวายุโรปอีก ใหเหตุผล 3. ยกตัวอยาง ตัวอยางที่ยกมาประกอบนั้นจะตองตรงกับเนื้อเรื่อง ไมยากหรือซับซอนเกินไป แต สนับสนุนใหผูอานเขาใจเรื่องมากขึ้น ในสมัยโบราณ พอ แม ปู ยา ตา ยาย มักประดิษฐของเลนจากวัสดุเหลือใชในบานใหบุตร หลานไดเลน เชน ตุกตาเศษผา ตุกตากระดาษ ดินเหนียวปนรูปสัตวตา ง ๆ สิ่ง ของตา ง ๆ
หรือจากใบไม เชน ใบมะพรา ว ใบตาล ใบลาน กก และใบไมอื่น ๆ ที่ส ามารถนํา มาสานหรือ ประดิษฐเปนของเลนได ของเลนจากการสานจะไดรูปแบบมาจากธรรมชาติทั้งสิ้น เชน รูปสัตว ไดแก นก ปลา ตั๊กแตน ดอกไม เปนตน (ใบตาล สานของเลน : ณัฐพร ออไอศูรย) 4. เปรียบเทียบ การเปรียบเทียบอาจเปนการเปรียบเทียบสิ่งตรงขาม เชน ดีกับชั่ว หรืออาจเปนการ เปรียบเทียบนามธรรมกับรูปธรรม การที่จะเรียนวิชาไดดวยวิธีใดนั้นไมสําคัญ ขอสําคัญอยูกับที่ตัวผูเรียนตางหาก เปรียบ
เหมือนแตงกวาจะดองดว ยน้ําสมฝรั่งก็ได ดองดว ยน้ํากระเทียมก็ได เมื่อดองแลว ก็อรอยทั้ง สองอยา ง ขอสํา คัญ คือแตงกวาที่เอาลงดองจะตองเปนแตงที่ยัง ไมเนา ถา เนา เสียแลว จะ ดองดว ยน้ํา กระเทียมหรือน้ํา สม ขวดละตํา ลึง มันก็ไมเปนรสทั้ง นั้น บุคคลที่สืบเสาะร่ํา เรียน วิช าก็เหมือนแตงกวาดอง ถานิสัยใจคอมันเนาเสียแลว ถึง จะร่ํา เรียนดว ยวิธีใ ด มันก็คงไม เปนเรื่องทั้งสิ้น
~ 45 ~
5. ใหเหตุผล การแสดงเหตุและผลเมื่อเขียนเรื่องที่เปนการวิเคราะหวิจารณหรือเรื่องที่เปนขอสงสัยแก ผูอาน จึงตองการเหตุผลมาสนับสนุนใหนาเชื่อถือ แมโลกทุกวันนี้จะกาวหนาทางวัตถุไปมากเพียงใดก็ตาม แตธรรมชาติเปนสิ่งก็ยังเปนสิ่งที่ มีความสัมพันธกับชีวิตและจิตใจของมนุษยอยางขาดเสียมิได เพราะธรรมชาติเปนองคประกอบที่
สําคัญ ของโลก ธรรมชาติใ หความสดชื่นรื่นรมยแ กจิตใจมนุษย กอใหเกิดจินตนาการในการ สรางศิลปะ โดยอาศัยรูปทรง สีสันของธรรมชาติเปนสื่อสรา งสรรคศิล ปกรรมขึ้นใหม ตาม ความรูสึกนึกคิดของศิลปน
ลักษณะของยอหนาที่ดี 1. มีเอกภาพ หมายถึง ยอหนาที่มีใจความสําคัญเพียงอยางเดียว วิธีเขียนก็คือ เขียนโดยกําหนด จุดมุงหมายเปนประโยคใจความสําคัญ แลวหาขอความที่เปนรายละเอียดมาสนับสนุนเพื่อขยายใจความนั้น 2. มีสารัตถภาพ หมายถึง ยอหนามีสาระเนื้อหาเขมขน มีขอมูลชัดเจน และมีการเนนย้ําใจความ สําคัญ เพื่อใหผูอานทราบวาใจความใดสําคัญมากที่สุด 3. มีสัมพันธภาพ หมายถึง ขอความที่เขียนเปนประโยคติดตอกันมีความเกี่ยวของกันตลอดทั้งเรื่อง มี ความกลมกลืนเปนเนื้อเดียวกัน 4. มีความสมบูรณ หมายถึง ยอหนาตองมีเนื้อหา สาระสําคัญ จุดมุงหมาย รายละเอียดชัดเจน มีการ ขยายความที่สอดคลองกัน ไมออกนอกเรื่อง
ขั้นตอนของการเขียนยอหนา การสรางยอหนามี 3 ขั้นตอน (อวยพร นาพิช และคณะ. 2548 : 173-177) ไดแก 1. กําหนดเรื่องที่ตองการจะเขียน ในการสรางยอหนานั้น ลําดับแรกผูเขียนจะตองกําหนดเรื่องที่ ตองการจะเขียนขึ้นกอน โดยพิจารณาวายอหนาที่จะเขียนนั้นเกี่ยวกับเรื่องใด ในแงไหน เชน จะเขียนเรื่อง เกี่ยวกับพืชของไทยชนิดหนึ่ง ก็ ตอ งพิ จารณาวาพืชที่จะเขียนถึงนั้นคืออะไร และจะเขียนในแงไหน เมื่อ พิจารณาไดแลวจึงลงมือสรางประโยคใจความสําคัญ 2. สรางประโยคใจความสําคัญ โดยกําหนดประโยคที่มีเนื้อหาครอบคลุมเรื่องในยอหนาขึ้นกอน เชน ในยอหนาที่จะเขียนเรื่องประโยชนของมะพราว กําหนดใจความสําคัญวา “มะพราวเปนพืชที่สามารถนํา สวนตาง ๆ มาใชประโยชนไดเกือบทั้งหมด” ซึ่งประโยคนี้เปนสวนที่กลาวถึงความคิดสําคัญที่สุดของยอหนา จากนั้นจึงหาขอความอื่น ๆ มาสนับสนุน ~ 46 ~
3. หาขอความสนับสนุนหรือขยายความประโยคใจความสํา คัญ เพื่อขยายความให ชัดเจน โดย ขอความที่จะใชสนับสนุนจะตองมีเนื้อหาสาระที่ดีดวย เชน กําหนดประโยคใจความสําคัญไววา “มะพราว เปนพืชที่ส ามารถนํ าสวนต าง ๆ มาใช ป ระโยชนไดเ กือ บทั้ง หมด” ก็จ ะตอ งหาขอ ความตาง ๆ ที่จ ะชวย สนับสนุนใหเห็นจริงวา มะพราวเปนพืชที่สามารถนําสวนตาง ๆ มาใชประโยชนไดเกือบทั้งหมด ทั้งนี้อาจจะใช วิธีใหรายละเอียดวาสวนตาง ๆ ของมะพราวที่นํามาใชประโยชนนั้นมีอะไรบางและนํามาใชประโยชนอะไร ในการสรางยอหนา ควรคํานึงถึงตําแหนงของประโยคใจความสําคัญในยอหนาดวย ตําแหนงของ ประโยคใจความสําคัญอาจวางไวไดตาง ๆ กัน แตโดยปกติจะนิยมวางไวตนยอหนา เพราะเทากับชวยจํากัด ขอบเขตเนื้อหาในยอหนานั้น ๆ ตั้งแตเริ่มตนวาจะเขียนเกี่ยวกับเรื่องอะไร และบางครั้งอาจวางไวทายยอหนา เพื่อย้ําหรือเนนเนื้อหาที่กลาวในยอหนานั้นใหชัดเจนยิ่งขึ้น ------------------เอกสารอางอิง สุชาติ พงษพานิช. (ม.ป.ป.) การเขียนเพื่อการสื่อสาร. กรุงเทพฯ : พัฒนาศึกษา. พาทินี ไทยะจิตต และคณะ. (2549) ภาษาไทย 1. กรุงเทพฯ : ทริปเพิ้ล กรุป. อวยพร นาพิช และคณะ. (2548) ภาษาและหลักการเขียนเพื่อการสื่อสาร.พิมพครั้งที่ 4. กรุงเทพฯ : ศูนยหนังสือแหงจุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย
~ 47 ~
5. การเขียนเพื่อเลาเรือ่ ง การเขียนเพื่อเลาเรื่อง คือ การนําเรื่องราวหรือเหตุการณที่เกิดขึ้นแลวมาถายทอดเปนขอเขียนใหเปน ขอความ และถือวาการเขียนเพื่อการเลาเรื่องเปนการเขียนขั้นพื้นฐาน ที่ยังไมยาก เพราะวาเปนการเขียนที่ใช วิธีการเลาหรือบอกเลาตามลําดับเหตุการณกอน-หลัง ตามขอเท็จจริง เพื่อใหผูอานมองเห็นภาพเหตุการณ และสามารถติดตามเรื่องราวไดตอเนื่อง (สุทิติ ขัตติยะ. 2551) เทคนิคของการเขียนเพื่อเลาเรื่อ ง ควรเริ่ ม จากการเลื อ กเรื่ อ งที่ เ ป นเหตุ ก ารณ ไม ป กติ ธรรมดา ประกอบด วยตัวละคร บุคคล เหตุการณหรือสิ่งที่นาใจ กําหนดโครงเรื่องงาย ๆ มีการเกริ่นนําที่นาสนใจ หัวขอเรื่องที่ลําดับเหตุการณอยางสัมพันธกัน ใหรายละเอียดชัดเจน มีจุดสุดยอดที่ตื่นเตนเราใจ แทรกความ ขบขัน ลําดับเรื่ องดวยระดับภาษาและสํ านวนโวหารที่เหมาะสม สวนมากจะใช บรรยายโวหารและมีการ อธิบาย สรางความอยากรูอยากเห็นใหติดตาม และจบเรื่องอยางเหมาะสม
ประเภทของการเขียนเลาเรื่อง การเขียนเลาเรื่อง เปนการเขียนบรรยายเหตุการณหรือประสบการณที่ตนประสบมาหรือไดฟง-อาน แลวลําดับเหตุการณเปนเรื่องราว มาดวยวิธีการเขียนเลาเรื่อง หรือลําดับเหตุการณใหเปนเรื่องราว สามารถ แบงเปน 2 ประเภท ไดแก 1. การเขียนเลาเรื่องประสบการณ ถือเปนการไดบันทึกความทรงจําหรือเหตุการณที่ประสบมา การ ที่จะเขียนเลาเรื่องไดดีนั้นผูเขียนตองมีความรอบรู ชางสังเกต รูจักเปรียบเทียบและสอดแทรกความคิดเห็น เวลาที่ไดพบเห็นอะไรถาหากเกิดความรูสึกประทับใจสิ่งใดขึ้นมา ก็ตองรีบบันทึกใสสมุดทันที แบงยอยได 2 ลักษณะ คือ 1.1 เรื่องเลาจากประสบการณที่ไมเปนทางการ การถายทอดเรื่องราวในชวงชีวิต ทั้งเปนเรื่องที่เกิดจากประสบการณตรงของผูเขียน ที่ได ประสบดวยตนเอง หรือเกิดจากประสบการณทางออม ที่ผูเขียนไดรับรูรับฟงมาจากผูอื่น แหลงขอมูลอื่น ๆ อีก ทอดหนึ่ง การเขียนประเภทนี้สวนมากใชบรรยายโวหาร และมีอธิบายโวหารประกอบ ซึ่งมักเปนการเขียนเลา เรื่องที่เกิดขึ้นจริง ในรูปแบบเรียงความก็สามารถทําได 1.2 เรื่องเลาจากประสบการณที่เปนทางการ เปนลักษณะการเขียนเพื่อบอกเลาชี้แจงขอเท็จจริง การถายทอดเรื่องราจากประสบการณตรงของผูเขียน เพื่อชี้แจงขอเท็จจริง หรือรองเรียน โดยการเขียนเรื่องเพือ่ บอกเลาชี้แจงขอเท็จจริงนั้นโดยสวนใหญแลว มีวัตถุประสงคเพื่อชี้แจงความจริง และ ปองกันการเขาใจผิด หรือเพือ่ อธิบายทําความเขาใจและสรางแนวทางปฏิบัตทิ ี่ถูกตอง หรืออาจเขียนเพือ่ ~ 48 ~
ชี้แจงคลี่คลายปญหาขอของใจ หรือ รองเรียนในเรื่องหนึง่ เรือ่ งใดก็ได วิธีการเขียนลักษณะนีจ้ ึงตองมี วัตถุประสงคที่ชัดเจน มีการอางอิงประเด็นหรือปญหาทีจ่ ะชี้แจง และมีการใหขอเท็จจริงที่ถูกตอง 2. การเขียนเลาเรื่องชีวประวัติและอัตชีวประวัติ โดยเลือกนําเสนอชีวิตของบุคคลที่สําคัญและ นาสนใจ หรือแมแตบุคคลธรรมดา แตมีประสบการณชีวิตที่ตอสูจนประสบความสําเร็จก็สามารถนําเสนอได เพื่อใหผูอานไดยึดเปนแบบอยางตอไป หรือบางคนที่เกิดมาลําบากยากแคน หมดกําลังใจ เพราะรูสึกหมด หนทาง แตเมื่อไดอานชีวประวัติของบุคคลบางคนที่สามารถฟนฝาอุปสรรคตาง ๆ จนประสบความสําเร็จไดก็ เกิดกําลังใจ ตอสูชีวิตตอไป
การวางโครงเรื่อง โครงเรื่อง คือการเรียบเรียงและจัดลําดับความคิดสําคัญของเรื่องที่จะเขียนใหเปนเคาโครงขั้นตอน ตามลําดับกอนหลัง ไมวาจะเปนการเขียนลักษณะใด ผูเขียนก็จําเปนตองวางโครงเรื่องทุกครั้งเพื่อชวยให เนื้อหาที่เขียนมีการเรียงลําดับอยางสัมพันธ และไมออกนอกเรื่อง ตัวอยางการวางโครงเรื่อง เรื่อง “วัยรุนกับเทคโนโลยี” สว นคํานํา 1. นิยามของคําวา “เทคโนโลยี”
สว นเนื้อเรื่อง
สว นสรุป
2. ความสําคัญของเทคโนโลยี 3. รูปแบบการใชเทคโนโลยี 4. ผลกระทบของการใชเทคโนโลยี 5. แนวทางแกไขปญหา 6. ขอคิดในการเลือกใชเทคโนโลยี
หากผูเขียนเขียนใจความสําคัญในแตละขอยอย จะเปนการชวยใหผูเขียนเรียบเรียงเปนเรื่องราวได รวดเร็วยิ่งขึ้น
~ 49 ~
องคประกอบของการเขียน 1. ชื่อเรื่อง เปนขอความที่กําหนดใจความสําคัญของเรื่อง เปนสวนหนึ่งที่ชวยกําหนดกรอบหรือแนว ทางการเขียนของเรื่อง ทําใหผูเขียนมีจุดมุงหมายที่แนนอนในการเขียน 2. คําขึ้นตนหรือคํานํา เปนสวนที่เปดประเด็นเขาสูเรื่อง เพื่อบอกใหผูอานทราบวาผูเขียนจะเขียน เรื่องอะไร และเราใหคนสนใจอานเนื้อเรื่องตอไป คํานําจึงจัดเปนสวนสําคัญสวนหนึ่งของงานเขียน มีวิธีการ เขียนหลายวิธี เชน การตั้งคําถาม การเลาเรื่อง การยกคําคม การชี้แจงวัตถุประสงค การพาดหัวขาว ฯลฯ 3. สวนเนื้อเรื่อง เปนองคป ระกอบที่สําคัญที่สุดของงานเขียน ตอ งใหรายละเอี ยดและสาระที่ นาสนใจ จึงตองมีเอกภาพ มีการลําดับความที่เปนเหตุเปนผล และมีสัมพันธภาพที่ดี 4. สวนปดทายหรือสรุป เปนการทบทวนสาระสําคัญของเรื่องทั้งหมด
------------------เอกสารอางอิง ภาคภูมิ หรรนภา และดุษฎี กองสมบัติ. (2549) การเขียนเพื่อการสื่อสาร. พิมพครั้งที่ 2 : มหาสารคาม : ภาควิชา ภาษาไทยและภาษาตะวันออก คณะมนุษยศาสตรและสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยมหาสารคาม. สุทิติ ขัตติยะ. (2551) ศาสตรการเขียน. กรุงเทพฯ : สถานีวิทยุกระจายเสียงแหงประเทศไทยเพื่อการศึกษา.
~ 50 ~
ตัวอยางการเขียนเลาเรื่องจากประสบการณ เรื่องความพากเพียร คือ ความสําเร็จ ชิษณุพงศ พรวนตนไม เมื่อ พ.ศ.2548 ไดบรรจุเปนครูอัตราจาง โรงเรียนพญาไท สอนวิชาพลศึกษาและสุขศึกษา ตอมา พ.ศ.2550 ได เปลี่ยนมาสอนวิชาคอมพิวเตอร ชวงชั้นที่ 1 ขาพเจารักที่จะสอนนักเรียนใหมีความรูค วามเขาใจในเรื่องตาง ๆ และชอบให นักเรียนมีสวนรวมในกิจกรรมการเรียนการสอน ขาพเจาสอนนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 3 หอง 1-2 (หอง ADP) สังเกตเห็น นักเรียนสวนใหญจะนั่งฟงครูอธิบายเพียงอยางเดียว เมื่อครูถามมักจะตอบคําถามไดบาง ไมไดบาง ชอบพูดคุยกันและไมรูจัก วิธีคนหาคําตอบ มีหลาย ๆ ครั้งที่ นักเรียนชอบพูดคุยในหองเรียน เมื่อตักเตือนก็นิ่งอยูไดไมนานก็คุยกันอีก เมื่อขาพเจาถามก็ ตอบคําถามไมได ทําใหขาพเจารูสึกวาเกิดอะไรขึ้น ทําไมนักเรียนไมคอยตั้งใจเรียน คนที่ตอบคําถามก็เปนนักเรียนกลุมเดิม และคนเดิม มีนักเรียนที่ตั้งใจเพียงเทานี้หรือ สวนคนอื่นตอบไมไดหรืออยางไร ขาพเจาคิดหาหนทางใหนักเรียนมีสวนรวมในกิจกรรมการเรียนการสอน ขาพเจาจึงคอย ๆ เริ่มแกปญหาทีละเล็กที ละนอย โดยวิธีการดังนี้ 1) ศึกษาขอมูลนักเรียนจากครูประจําชั้น 2) พยายามฝกใหนักเรียนคิดหาคําถามและคนหาคําตอบ โดยใหศึกษาจากใบความรูและสื่อเทคโนโลยี โดยตั้ง คําถามจํานวน 5 ขอ และใหทําใหเสร็จภายในเวลาที่กําหนด เมื่อทุกกลุมนํามาสง ขาพเจาจะคัดเลือกคําถามจากทุกกลุม ให นักศึกษาอานคําถามและแขงขันกันตอบ ระหวางสมาชิกเปนกลุม ถากลุมใดตอบคําถามไดถูกตอง และเมื่อครูซักถามกลับ สามารถตอบคําถามได จะไดคะแนน ทําใหนักเรียนกระตือรือรนในการตอบคําถามเปนอยางดี จนรูสึกวานักเรียนชอบและ กลาตอบคําถาม วิธีการในขอนี้ ขาพเจาไดพยายามยั่วยุใหนักเรียนตอบคําถามมากขึ้น โดยบอกวา ตอบถูกหรือผิด ไมเปนไร ครูจะดูวานักเรียนมีความเขาใจมากนอยแคไหน เรื่องใดที่ไมเขาใจ ครูจะชวยอธิบายใหถูกตอง ครูจะฟงเหตุผลในการตอบของ นักเรียน และคอยชี้แนะใหกําลังใจในการตอบ ขาพเจารูสึกวานักเรียนชอบวิธีการนี้ เพราะรูสึกเปนกันเองระหวางครูกับ นักเรียน จึงเกิดความกลาที่จะตอบคําถามของครู รูวิธีคิดหาวิธีการที่จะไดคําตอบอยางมีเหตุผลมากขึ้น 3) ขาพเจาใหนักเรียนไดเรียนรูจากเพื่อน ๆ จึงมอบหมายแตละกลุมใหไปคนควาในเรื่องที่รับผิดชอบจากใบงาน คนควาเพิ่มเติมจากอินเทอรเน็ตหรือหองสมุด พรอมทั้งชวยกันตั้งคําถามและตอบคําถามมาดวย กลุมที่นั่งฟงตองคิดหา คําถามมาซักถามกลุมที่นําเสนอ และสมาชิกกลุมที่นําเสนอตองชวยกันหาคําตอบและตอบคําถามเพื่อน ๆ เพื่อจะไดมีคะแนน ทั้งกลุมที่นําเสนอและกลุมผูฟง สวนขอใด กลุมที่นําเสนอ ถูกซักถามและตอบคําถามเพื่อนไมได หรือตอบไมกระจาง ครูก็จะ ใหกําลังใจและอธิบายเพิ่มเติม เพื่อใหเกิดความเขาใจมากยิ่งขึ้น วิธีกานี้นับวาไดผลดี นักเรียนมีความสนใจมากขึ้น เพราะสนุก มีความมั่นใจ กลาที่จะพูดตอบโตขอซักถามกับเพื่อน ๆ จากการแกปญหาทั้ง 3 ดังกลาวมาขางตน ขาพเจาไดเห็นพฤติกรรมการเรียนของนักเรียนเปลี่ยนไปในทางที่ดีขึ้น ตามลําดับ เปนคุณลักษณะอันพึงประสงค จาการสอบถามพบวา นักเรียนมีความพึงพอใจในการเรียนรูแ บบใหครูหรือเพื่อน เปนผูถามมากขึ้น เพราะมีความภูมิใจที่สามารถตอบคําถามไดถูกตองและไดคะแนนเปนของแถมอยูบอย ๆ กลาที่จะซักถาม ทําใหนักเรียนมีกําลังใจในการเรียน และทัศนคติที่ดีตอการตอบคําถาม กลาที่จะซักถามในกรณีสงสัยหรือไมเขามากกวาแต กอน ทําใหครูสามารถวัดความเขาใจของนักเรียน และเติมเต็มในสวนที่ยังไมสมบูรณไดเปนอยางดี ซึ่งทั้งหมดนี้เกิดจากการทํา กิจกรรมรวมกันของครูและนักเรียน (แหลงที่มา : http://sportact.obec.go.th/document/KM56/00006.pdf)
~ 51 ~
6. การเขียนโนมนาวใจ การเขียนโนมนาวใจ เปนการเขียนประเภทหนึ่งที่มลี ักษณะเฉพาะตางจากงานเขียนบรรยายหรือ พรรณนา เพราะเปนการเขียนทีผ่ ูเขียนพยายามใชศิลปะในการเขียนตลอดจนหาเหตุผลตาง ๆ มาโนมนาวให ผูอานเห็นหรือคิดหรือกระทําตามอยางทีผ่ เู ขียนตองการ จุดประสงคของการเขียนโนมนาวใจคือตองการ ยืนยันวาสิ่งนี้ดีกวาหรือนาชื่นชอบมากกวาอีกสิง่ หนึง่ และพยายามโนมนาวผูอานใหคิดหรือเห็นในสิง่ ที่ตรงกับ ผูเขียน แตอยางไรก็ตาม การเขียนโนมนาวใจก็ไมใชการเขียนที่ชี้ผดิ ถูกกับสิง่ ใด เพียงแตผเู ขียนตองยืนยันให ผูอานเห็นวาสารที่ผเู ขียนเสนอนั้นเปนสิ่งที่ดี หรือสิ่งที่ถกู ตองกวาสิ่งอื่น ๆ มีผูกลาววา การเขียนทั้งหมดเปนการโนมนาวใจ หากเจตนาของมันคือการทําใหผูอานไดมีสวนในการ ตระหนักรูของความจริงและประสบการณของผูเ ขียน แมแตการเขียนเลาเรื่องหรือพรรณนาก็มีความพยายาม ที่จะปลุกการโตตอบจากผูอานใหเกิดขึ้นเทาเทียมกับของผูเขียน ปจจุบันเราจะพบการเขียนโนมนาวในรูปแบบที่หลากหลาย เชน โฆษณา แผนพับประชาสัมพันธ ใบปลิวหาเสียงและการขอรอง เปนตน
จุดมุงหมายของการเขียนโนมนาวใจ การเขียนโนมนาวใจเปนการเขียนทีผ่ ูเขียนมีจุดมุงหมายเพื่อเปลี่ยนแปลงความคิด ความเชื่อหรือ พฤติกรรมของผูอาน โดยตองเปนการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นอยางสมัครใจ ไมใชการบีบบังคับหรือฝนใจ ซึ่ง การเขียนโนมนาวใจ อาจแบงจุดมุงหมายได ดังนี้ 1. เพื่อใหมีความเห็นคลอยตาม สิ่งแรกสุดคือทําใหผูอานยอมรับความเห็นที่เราเสนอ 2. เพื่อใหเกิดการกระทํา เมื่อเราสามารถทําใหผอู านยอมรับความเห็นของเราไดแลว นั่นคือ หมายถึงวาเขาเห็นคุณคาและประโยชนของความคิดเห็น ผลที่ตามมาคือผูอานจะเกิดพฤติกรรมตามทีเ่ รา ตองการใหทํา เชน ศีรษะเรามีรังแค แลวเราเลือกซื้อแชมพูยี่หอหนึง่ เพราะเราเชื่อวาแชมพูยี่หอนั้นรักษา รังแคได 3. เพื่อกระตุนหรือเราความรูสึก เปนการมุง ใหเกิดผลภายในจิตใจ ซึ่งไมใชพฤติกรรมภายนอกทีเ่ รา จะเห็นได เชน กระตุนใหนักศึกษารักสถาบันการศึกษา เปนตน
หลักการเขียนโนมนาวใจ หลักการโนมนาวใจมีหลายวิธี ในที่นี้จะขอกลาววิธีการเขียนโนมนาวใจที่พบเห็นเสมอ ไดแก หลัก จริยธรรม การเราอารมณ การใหเหตุผล และการเสนอแนะ 1. หลักจริยธรรม (Ethical) เปนเรื่องแปลกไหมที่จะแนะนําประโยคเดียวกัน แตผูใชตางกัน ผลที่ไดรับก็ตางกันไปดวย หรือไมก็คําพูดของใครบางคน เราจะเชื่อถือคําพูดของคนคนนั้นตลอด ในขณะที่ กับใครบางคน ไมวาเขาจะพูดอะไรออกมา เราจะตองคิดกอนที่จะเชื่อ หรือไมก็ไมเชื่อเลยสักนิด ~ 52 ~
เราเชื่อถือใครคนหนึ่งเพราะเรามั่นใจวาเขาเปนคนดี มีจริยธรรม มีความจริงใจ แลวในการเขียนละ เราจะสามารถสรางความนาเชื่อถือใหผเู ขียนและทําใหผูอานไวใจ เชื่อใจ และมั่นใจในขอเขียนของเราได อยางไร นักเขียนระดับอาชีพหลายคนตองอาศัยเวลาและประสบการณในการสั่งสมชื่อเสียงที่แสดงใหเห็นถึง ความจริงใจ ความซื่อสัตยของเขา แตเราไมมีเวลาถึงขนาดนั้น เราสามารถอาศัยการบงชี้ภายในของขอเขียนของเราได เชน การเขียนอยางระมัดระวัง รอบคอบ มีเหตุมีผล และตรงไปตรงมา ดวยทวงทํานองที่กระจางชัดเจน จงเขียนอยางมั่นใจวาเราไดสนับสนุนความ คิดเห็นของเราดวยการคนควาอยางละเอียดและรอบคอบแลว แมวาการบงชี้ภายในนี้จะไมสามารถพิสจู น ความซื่อสัตยของผูเขียนได แตมันก็เปนการแสดงใหผูอานไดเห็นถึงความพยายามทีส่ ัตยซอื่ ของผูเขียนในการ แสดงความเห็นที่นาเชื่อถือได เพราะหากเขาเห็นผูเ ขียนหรืองานเขียนนี้มหี ลักจริยธรรมแลว ก็นาจะเปนการ สะกดกั้นอคติหรือความคิดในแงลบ ตลอดจนความไมไววางใจที่อาจเกิดขึ้นขณะอานได 2. การเราอารมณ (Emotional) การใชถอยคําและภาษาเปนสวนสําคัญสวนหนึ่งของการแสดงความคิดเห็นอยางมีประสิทธิภาพ เพราะภาษาเปนสื่อแสดงความเปนเหตุเปนผล ตลอดจนจริยธรรมของขอเขียน การเขียนโนมนาวสิ่งทีส่ ําคัญ ประการหนึ่งคือ การใชภาษาใหผูอานเกิดอารมณรวมหรือคลอยตาม หรือทําใหผูอานเกิดความรูสกึ อารมณ ซึ่งวิธีการใชภาษาโนมนาวใจมีหลายวิธี ไดแก 1). ความหมายโดยนัย (Connotation) การแสดงความหมายโดยนัยของภาษาเปนวิธีธรรมดาที่สุดในการดึงดูดความสนใจ ความหมาย โดยนัย หมายถึง คํา วลี หรือขอความที่เสนอแนะความหมายมากกวาความหมายโดยตรง ความหมาย โดยนัยอาจเปนเรื่องเฉพาะตัวหรือเรื่องสากลก็ได และคําที่มีความหมายตามพจนานุกรมอาจมีความหมาย โดยนัยทั้งเปนสากลและทีเ่ ฉพาะตัวไดเกือบทุกคํา ตัวอยางเชน ‘กลวย’ ความหมายโดยตรงคือชื่อของผลไมชนิดหนึ่ง แตความหมายโดยนัย หมายถึง สิ่งทีส่ ามารถปฏิบัติใหสําเร็จไดโดยงาย 2). ภาษาภาพพจน (Figurative Language) อุปมาและอุปลักษณ เปนภาษาภาพพจนที่ผูเขียนนิยมนํามาใชในการเขียนโนมนาวใจ เพราะมันกิน ความหมายไดกวางและชวยใหผูอานเกิดจินตภาพในจิตใจได ซึ่งจะยังผลใหการเขียนโนมนาวชิ้นนั้นประสบ ผลสําเร็จ ตัวอยางเชน ผูชายที่ไมกลาทําอะไรผิดกวาผูอาน เปนคนใจเหมือนผูห ญิงที่ฝก ใฝใน แฟชั่น จะกระดิกตัวหนอยก็กลัวยิ่งกวาอุบาสิกากลัวศีลขาด แฟชั่นทานสอนสัง่ อยางไร ก็ตองปฏิบัติตามประหนึ่งวาตัวเปนทาส ซึ่งแฟชั่นไดออกเงินไปทําสาร กรมธรรมมาไว แฟชั่นเหลานี้พระราชบัญญัติเลิกทาสก็ชวยไมได
~ 53 ~
ตัวอยางภาพพจนที่ใชในงานเขียน - อุปมา (simile) เปนการเปรียบเทียบเพื่ออธิบายลักษณะของสิ่งใดสิ่งหนึ่ง โดยนําสิ่งทีร่ จู ักกันดีแลว มาเปรียบเทียบ และใชคําเชื่อมที่แสดงการเปรียบเทียบ เชน เหมือน ดุจ ดั่ง ประหนึ่ง ราวกับ ดุจดั่ง ฯลฯ - อุปลักษณ (metaphor) เปนการเปรียบเทียบสิง่ ทีม่ ีลักษณะเหมือนหรือคลายกัน เพือ่ ใหเกิดภาพ ชัดเจน โดยไมใชคําแสดงความเปรียบ แตสามารถรับรูไดโดยนัยวาหมายถึงสิง่ ใด หรืออาจจะใชคําเชื่อมวา “คือ” “เปน” และ “เทา” เพือ่ แสดงความเปนสิ่งเดียวกัน - อติพจน (hyperbole) เปนการเปรียบเทียบดวยการกลาวเกินจริง เพือ่ ใหเกิดความรูสกึ ไดอารมณ และมุงผลทางดานจิตใจมากกวาขอเท็จจริง - บุคลาธิษฐาน (personification) เปนการเปรียบเทียบทีน่ ําเอาความรูสกึ ลักษณะ กิริยาอาการของ มนุษยไปใสในสรรพสิง่ ที่มีชีวิตและไมมีชีวิต ทําใหดูเหมือนมีอากัปกิริยาเหมือนมนุษย - ปฏิทรรศน (paradox) บางตําราเรียก ปฏิภาคพจน เปนการเปรียบเทียบที่นําคําที่มีความขัดแยง มาใชรวมขอความเดียวกัน ดูแลวขัดแยงกันจนไมนาจะเปนไปได - สัจพจน (symbol) เปนการเปรียบเทียบดวยการเลียนเสียงธรรมชาติ เพื่อใหเกิดภาพและได บรรยากาศเหมือนจริง 3). การอางถึง (Allusion) การอางถึงในการเขียนโนมนาวใจ เปนเทคนิคหนึง่ ที่ใชไดผลในการเสนอความคิดเห็น นักเขียนหลาย คนอางถึงพุทธวัจนะ เพราะเปนสิง่ ที่คนไทยนับถือและเชื่อถือ หรือไมก็อางถึงคําพูดหรือคําสัง่ สอนของบุคคล ที่เราเคารพนับถือ ตัวอยางเชน อริยสัจ ไตรลักษณ และนิพพาน ‘เปนสัจธรรม’ ที่พระพุทธเจาไดตรัสรูและ ไดทรงแสดงสัง่ สอนเรียกไดวาเปน ‘ธรรมสัจจะ’ สัจจะทางธรรมเปนวิสัยที่พงึ รูได ดวยปญญาอันเปนทางพนทุกขในพระพุทธศาสนา แตทางพระพุทธศาสนาก็ได แสดงธรรมในอีกหลักหนึง่ คูกันไป คือตาม ‘โลกสัจจะ’ สัจจะทางโลกคือแสดง ในทางมีตน มีของตน เพราะโดยสัจจะทางธรรมทีเ่ ด็ดขาดยอมเปนอนัตตา แต โดยสัจจะทางโลกยอมมีอัตตา ดังที่ตรัสวา ‘ตนแลเปนทีพ่ ึ่งแหงตน’ ในเรื่องนี้ได ตรัสไววา ‘เพราะประกอบเครื่องรถเขา เสียงวารถยอมมีฉนั ใด เพราะขันธทั้งหลาย มีอยู สัตวก็ยอมมีฉันนั้น’ ธรรมในสวนโลกสัจจะ เชน ธรรมทีเ่ กี่ยวแกการปฏิบัติ ในสังคมมนุษย เชน ทิศหก แมศีลกับวินัยบัญญัติทั้งหลายก็เชนเดียวกัน ฉะนั้นแม จะปฏิบัติอยูเพื่อความพนทุกขทางจิตใจตามหลักธรรมสัจจะ สวนทางกายและทาง สังคมก็ตอ งปฏิบัติอยูในธรรมดาตามโลกสัจจะ ยกตัวอยางเชน บัดนี้ตนอยูใน ภาวะอันใด เชน เปนบุตรธิดา เปนนักเรียน เปนตน ก็พึงปฏิบัติธรรมตามควร แกภาวะของตน และความพยายามศึกษานําธรรมมาใชปฏิบัติแกปญ หาทีเ่ กิดขึ้น ประจําวัน พยายามใหมีธรรมในภาคปฏิบัติขึ้นทุก ๆ วัน ในการเรียน ในการ ~ 54 ~
ทํางาน และในการอื่น ๆ เห็นวาผูปฏิบัติ ดังนี้จะเห็นวาเองวา ธรรมมีประโยชน อยางยิ่งแกชีวิตอยางแทจริง 4). การกลาวซ้ํา (Repetition) การกลาวซ้ําเปนเทคนิคการใชภาษาที่ผูเขียนพึงระมัดระวัง เพราะหากใชอยางไมถูกตอง อาจทําให ผูอานเบื่อหนายได แตหากใชอยางถูกจังหวะอยางคนชํานาญ จะกอใหเกิดความประทับใจแกผูอานไดเปน อยางดี ตัวอยางเชน ผมอยากเห็นสังคมของเรามีผูคนที่มที ัศนคติดี ๆ ตอกันมากขึ้น ความรักและมิตรภาพจะเบิกบานไดมากขึ้น ตองรวมกัน ตองชวยกัน แนะนําคนอื่นและตนเองใหมีความคิดในแนว บวกใหมากขึ้น คือการจับถูก ไมจบั ผิด มองกันในแงดี ใหกําลังใจกัน ยกยอง ชมเชยใหเกียรติกัน ชวยเหลือกันใหมากขึ้น ๆ ลดการจับผิดแบบเอาจริงเอาจังกันลงเสียบาง เมื่อเราดีกบั เขา ทั้งความคิด คําพูด และการกระทํา เขาก็จะดีกบั เราเชนเดียวกัน อกเขา – อกเรา ใจเขา – ใจเรา ครับ อากาศก็รอนขึ้นทุกวัน ๆ ในขณะนี้ จิตใจจะยิ่งรอนยิ่งขึ้น เมื่อผูคนรอบขางไมมีแนวคิดในเชิงบวกเขาหากัน มุงจับผิด กลาวโทษ กาวราว กลาวหา ทะเลาะกันอยูตลอดเวลาอยางทุกวันนี้ แลวจะหลบไปอยูตรงไหนของประเทศไทยกันดีเลา ? 5). อารมณขัน (Humor) อารมณขันใชไดดีกับนักเขียนผูไมถนัดกับการเสนอความคิดเห็นที่มเี หตุผลอยางตรงไปตรงมา อารมณ ขันจะชวยใหผูอานไมรูสกึ เครงเครียด ซึ่งจะยังผลใหผูอานเตรียมพรอมตอตานสารทีเ่ ราโนมนาวใจ ตัวอยางเชน เขาวากินอาหารอเมริกันฟาสฟูด มันอันตราย อาจเปนมะเร็งไดงาย เพราะมีไขมันเยอะ ก็อาจจะจริงอยางทีเ่ ขาวา แตคุณคงไมฟาดแตแฮมเบอรเกอรหรือพิชซา ทุกวันใชไหม แฮมเบอรเกอรอาจทําใหคุณตายเร็วกวาปกติปสองป กวยเตี๋ยวน้ํา-แหง กวยเตี๋ยวราดหนา อาจจะตายชากวากิน แฮมเบอรเกอรสองป ผิดกันแคปส องป คุณจะเดือกรอนอะไร หรือจะวอรี่ทําไม
~ 55 ~
อยูแกไปนาน ๆ ลูกหลานรําคาญแย ถาเขาไมรําคาญ เราก็รําคาญ ตัวเอง เพราะจะยายตัวไปไหน มันไมคลอง ไมไวเหมือนตอนยังไมแก ผมถึงวา จะหวงไปไยกับการกินแฮมเบอรเกอร หรือฟาสฟูด อเมริกันแลว ตายเร็วไปทําไม อายกันมันฟาดกันทัง้ เมือง ไมเห็นมันเปนวอรี่อะไร วอรี่อะไรกับตายเร็ว อีกปสองป 6). ถอยคําที่ชัดเจนถูกตอง (Categorical Statements) ผูเขียนใชถอยคําที่ชัดเจน ถูกตอง ในการเขียน เพื่อใหผูอานมั่นใจและเชื่อมั่นวา ไมมีขอจํากัดใด และจะไมมีการเปลี่ยนแปลงถอยคํานั้น ตัวอยางเชน ไมวาวิกฤตการณของประเทศจะหนักหนวงและรุนแรงเพียงใด นายกรัฐมนตรีก็พรอมที่จะฝาฟนอุปสรรคและพยายามทุมเทความสามารถทั้งหมด แกไขปญหาทัง้ หลายใหลุลวงใหจงได 7). ศัพททางตรรกวิทยา (Logical Terms) การใชศัพททางตรรกวิทยาในการเสนอความเห็น จะทําใหผูอานรูส ึกเชื่อ และมีความเห็นคลอยตาม เพราะศัพททางตรรกวิทยาจะสะทอนใหเห็นถึงความมีเหตุผลของความคิดนั้น ตัวอยางคําศัพททางตรรกวิทยา เชน เพราะ....จึงเปนเชนนั้น ดวยเหตุที่.......จึงทําให เปนตน
3. การใหเหตุผล เครื่องมือในการโนมนาวใจที่ดี คือ ความสามารถในการใหเหตุผลที่ดี เรามีวิธีการใหเหตุผลสนับสนุน ความคิดที่เราตองการโนมนาวใจผูอานอยูหลายวิธีไดแก อุปนัย (Induction) การหาความจริงดวยการสังเกตขอเท็จจริง การพิสจู น และการใหเหตุผลจาก สวนยอย ๆ ไปหาสวนรวม ตัวอยางเชน อากาศเย็น ๆ หากไมหาอะไรมาพันคอไวอาจเปนหวัดได ใชวิกวาโปรัปสิ หรือ วันนี้ทองฟาครึ้ม ๆ อากาศคอนขางเย็น ตองรีบกลับบานแลว เพราะเดี๋ยวฝนจะตก นิรนัย (Deduction) เปนวิธีการใหเหตุผลที่นําขอสรุปมากลาวถึงกอนแลวจึงพูดหรือสนับสนุนหรือ อางอิงขอสรุปนั้น ตัวอยางเชน คนไทยทุกคนรักชาติ ไมหลีกเลี่ยงการเสียภาษี โดมเปนคนไทย โดมไมหลีกเลี่ยงภาษี สิ่งทีผ่ ูเขียนพึงระวังในการใหเหตุผลแบบนิรนัย คือ ขอสรุปที่นํามากลาวถึงกอนหนานั้นตอง สมเหตุสมผลและนาเชื่อถือ ~ 56 ~
4. การเสนอแนะ การเสนอแนะจะตองทําใหกลุมเปาหมายไมรูตัววากําลังถูกแนะนํา เพราะอาจทําใหเกิดทาทีที่เปน ปฏิปกษได องคประกอบทีจ่ ะชวยใหการโนมนาวดวยวิธีเสนอแนะไดผล ไดแก 4.1 การทําตัวใหกลมกลืนเปนพวกเดียวกัน 4.2 เสนอสิง่ ทีเ่ ขากับอุปนิสัย ความเชื่อ ความตองการพื้นฐานของคนคนนั้น 4.3 แสดงทาทีทเี่ ปนมิตร 4.4 ความมีชื่อเสียง ความมีอํานาจของผูสง สาร ตลอดจนการเปนผูม ีความรูมาก จะทําให ผูอานเชื่อฟงมากขึ้น การเสนอแนะจะไดผลดี หากทําใหผูอานรูส ึกวาเขาไดตัดสินใจดวยตนเอง ซึ่งวิธีการโนมนาวดวยการ เสนอแนะสามารถทําไดหลายวิธี เชน 1). ใชสรรพนามวา ‘เรา’ เพื่อสรางความเปนกันเอง 2). เสนอขอมูลที่นาเชื่อถือ มีเหตุผล ไมมีขอโตแยง 3). เปรียบเทียบกับสิ่งอื่นที่ทําใหขอเสนอของเราสําคัญทีส่ ุด 4). แยกสวนดีและไมดี เสนอใหกลุมเปาหมายเห็นทั้งสองดาน แตจงจําไววาตองเสนอสวนที่ดี มากกวาสวนที่ไมดี 5). การชักแมน้ําทัง้ หา หวานลอมจนเห็นคลอยตาม 6). แสดงความจริงใจและรับผิดชอบ วิธีนี้จะทําใหผูอานไววางใจ เชื่อถือ และศรัทธา เราตองให ผูอานตัดสินใจเองวาจะเชื่อตามที่เราโนมนาวหรือไม วิธีการโนมนาวที่กลาวมานั้นเปนวิธีการที่พบเห็นโดยทั่วไป อยางไรก็ตาม การเขียนโนมนาวใจยังคงมี อีกหลายวิธี เพราะการเขียนเปนงานสรางสรรค นอกจากนี้การเขียนโนมนาวใจก็มิไดจํากัดวิธีเขียนเพียงวิธีใด วิธีหนึ่งเทานั้น ผูเขียนสามารถนําแตละวิธีมาผสมผสานกันได ทั้งนี้เพื่อกอใหเกิดประสิทธิภาพสูงสุดในการ โนมนาวใจกลุม เปาหมาย
โครงสรางของการเขียน การเขียนโนมนาว เปนการที่มุงเสนอความคิดเห็นพรอมดวยเหตุผลหรือหลักฐานสนับสนุน เพื่อจูงใจ ใหผูอานคลอยตาม แบงการเขียนเปน 3 ไดแก 1) สวนนํา เปนสวนที่ตองแสดงจุดยืนของผูเขียน โดยกลาวถึงหัวขอเรื่องหรือประเด็นปญหาวา คืออะไร และความคิดเห็นของผูเขียนในเรื่องนี้คืออะไร การเขียนตอนนี้ควรใชขอความที่ดึงดูดความสนใจ 2) สวนเนื้อหา เปนสวนที่ตองแสดงเหตุผล กลาวถึงประเด็นสําคัญทีละประเด็น พรอมดวย หลักฐานสนับสนุน เพื่อใหผูอานพิจารณาวาเหตุใดจึงตองเชื่อตามความคิดเห็นของผูเขียน 3) ตอนสรุป เปนส วนที่ ตอ งเนนย้ําจุดยืนของผูเ ขียน พรอ มสรุป เหตุผลสําคัญ ๆ หรือ อาจ เสนอแนะแนวทางการแกไขปญหา ซึ่งการเขียนควรใชคําที่แสดงอารมณและคําเชื่อมโยงถึงเหตุผลในลักษณะ โนมนาวและเปนปจจุบันกาล ~ 57 ~
สิ่งที่ควรพิจารณาในการเขียนโนมนาวใจ 1. หลักจิตวิทยาที่เกี่ยวของกับการโนมนาวใจ งานเขียนโนมนาวจิตใจเปนงานเขียนที่มีจุดมุงหมายและมีความสัมพันธโดยตรงกับจิตใจของมนุษยผู เปนกลุมเปาหมายหรือผูอาน ดังนั้นจึงเปนงานเขียนที่มิอาจหลีกเลี่ยงความเกี่ยวของกับหลักจิตวิทยาได การศึกษาหลักจิตวิทยาอยางกวางเพื่อใหรูวา มนุษยมีความตองการพื้นฐานอะไรบาง ซึ่งจะทําใหผูเขียน สามารถโนมนาวใจผูอ านไดดียิ่งขึ้น เพราะสิง่ ที่นําไปโนมนาวใจผูอานนั้น หากตรงกับความตองการพื้นฐาน ของเขาพอดี ก็จะทําใหเขายอมรับฟงงายขึ้น หลักจิตวิทยาทีเ่ กี่ยวของกับการโนมนาวใจ ที่จะกลาวถึงนี้เปนแนวคิดของมาสโลวเกี่ยวกับแรงจูงใจ ของมนุษย (Maslow Conceptions of Human Motivation) ซึ่งแบงระดับความตองการของมนุษยไว 5 ระดับ คือ ระดับที่ 1 ความตองการทางสรีรวิทยาหรือความตองการเพื่อดํารงชีวิตรอด เชน อาหาร น้ํา ที่อยู อาศัย เปนตน (Physiological Needs) ระดับที่ 2 ความตองการชีวิตที่มั่นคงปลอดภัย ทั้งดานรางกายและจิตใจ (Safety Needs) ระดับที่ 3 ความตองการเปนสวนหนึง่ ของกลุมและตองการความรัก (Love and Belonging Needs) ระดับที่ 4 ความตองการเกียรติและศักดิ์ศรี การยอมรับในสังคม (Esteem Needs) ระดับที่5 ความตองการตระหนักในตน (Self-actualization Needs) หากจุดมุงหมายในการโนมนาวใจของผูเขียน สอดคลองตรงกับความตองการพื้นฐานของมนุษย ก็จะ ทําใหงานเขียนโนมนาวชิ้นนั้น ๆ มีโอกาสประสบความสําเร็จไดมาก เชน โฆษณาของบริษัทประกันภัยชีวิต มี เปาหมายการจูงใจอยูทที่ ําใหมนุษยมีหลักประกันที่มั่นคงปลอดภัยในชีวิต อันตรงกับความตองการของมนุษย ตามทฤษฎีของมาสโลวขอที่ 2 มีผลทําใหโฆษณาชิ้นนี้มีโอกาสประสบความสําเร็จสูง หรือตัวอยางการ โฆษณาเสื้อเชิ้ตแอรโรว จับจุดความตองการของมนุษยที่ตองการความแตกตางจากผูอื่น มาทําเปนคําขวัญของ โฆษณาวา ‘แอรโรว เอกลักษณของเอกบุรุษ’ เปนตน 2. กลุมเปาหมาย การเขียนโนมนาวใจตองมีภาพกลุม เปาหมายหรือผูอานอยูในจิตใจ เพราะสิง่ นี้จะชวยใหผูเขียนเลือก วิธีการเขียนไดอยางเหมาะสม กอนที่จะลงมือเขียนจะตองถามตัวเองวาผูอานของเราเปนใคร มีการศึกษา ระดับใด มีสถานภาพสังคมอยางไร มีความสนใจตลอดจนประสบการณในหัวขอทีเ่ ราจะโนมนาวใจของเขาแค ไหน พยายามคิดถึงผูอานใหมากที่สุด อาจมากจนถึงลองคิดหรือลองถามคําถาม หรือหาคําตอบในฐานะที่ เปนผูอานคนหนึ่งเลยยิ่งดีมาก 3. น้ําเสียง การควบคุมน้ําเสียงเปนเรื่องสําคัญในการเขียนโนมนาวใจ เพราะน้ําเสียงจะเผยใหเห็นทัศนคติของ ผูเขียนทีม่ ีตอผูอ าน หากผูเ ขียนสนับสนุนผูอานดวยการใชน้ําเสียงออนนอมถอมตน หรือบอกเปนนัยวาผูอาน ~ 58 ~
เปนสวนหนึ่งของปญหาที่คุณกําลังคนพบ เปนการเสี่ยงทีจ่ ะทําใหผอู านถอยหางออกไป ไมมีใครชอบทีจ่ ะทํา ตามคนที่เด็กกวา ในทางตรงขาม หากผูเ ขียนสามารถทําใหผูอานรูส ึกวาเขาฉลาด และมีเหตุผล เปยมไปดวย ศักยภาพที่จะประเมินขอดีทผี่ ูเขียนยกมาอาง ผูเ ขียนก็จะไดรับทาทีตอบสนองที่ดีกวาจากผูอาน การเลือกน้ําเสียงในการเขียน ตองเลือกใหเหมาะสมกับหัวขอเรื่อง และผูอานของเรา เชน หากเขียน เรื่องการเมืองใหนักการเมืองอาน ผูเขียนตองใชน้ําเสียงเสียดสี ถากถาง แตถาเขียนใหประชาชนธรรมดาอาน จะใชน้ําเสียงที่มเี หตุผล
สิ่งที่ตองระวังในการเขียนโนม นาวใจ คือการที่ผูเขียนตองมีจริยธรรม ไมโนมนาวใหผูอานมี ความคิดหรือกระทําพฤติกรรมที่ไมถูกตองตามทํานองคลองธรรม หรือมีพฤติกรรมที่สังคมไมยอมรับ เพราะผิดไปจากมาตรฐานทางสังคม *************************************************************************************
ตัวอยางการเขียนโนมนาวใจ คุณอาจตองจายคาน้ํามันเพิ่มลิตรละไมกี่บาท แตชาติตองจายเพิ่มกวาสองรอยลานบาทตอวัน คุณรูหรือไม? เคยรูไหมวา น้ํามันทีเ่ ราใชทุกวันนี้ เกือบ 100% เปนสินคานําเขา ตองซื้อดวยเงินดอลลาร เทียบ เปนเงินไทยโดยปกติก็กวา 500 ลานบาทตอวัน หรือเกือบ 2 แสนลานบาทตอป ยิ่งชวงหนาหนาว ความตองการน้ํามันทั่วโลกเพิ่มขึ้น โดยเฉพาะประเทศในเขตหนาวที่ตองใชน้ํามัน จํานวนมากสําหรับใหความอบอุนตลอดฤดูหนาว ประกอบกับกลุมผูคาน้ํามันหรือโอเปก มีนโยบายลดกําลัง การผลิต เมื่อสินคานอย ความตองการมาก สถานการณน้ํามันของโลกจึงมีการเปลี่ยนแปลงไปตามกลไก ตลาด สงผลใหราคาน้ํามันถีบตัวสูงขึ้น ซึ่งการขยับสูงขึ้นของราคาน้ํามัน ไมเพียงกระทบตอคนไทยกับ ประเทศไทยเทานั้น แตยังสงผลตอทุกประเทศทั่วโลก เวนเพียงบางประเทศที่ใชน้ํามันอยางมีประสิทธิภาพ เทานั้น ที่พนจากปญหาราคาน้ํามันครัง้ นี้ ดังนั้น เมื่อเราคาดเดาไมไดวาสถานการณน้ํามันขางหนาจะเปนอยางไร น้ํามันจะถูกหรือแพงขึ้นอีก วันไหน ทางที่ดีที่สุด เราควรใชน้ํามันอยางประหยัด ใชทุกหยดใหคุมคาเปนนิสัย อยาลืมวา คาน้ํามันที่คุณ จายมากขึ้น ก็หมายถึงรายจายที่เพิม่ ขึ้นของประเทศชาติ
~ 59 ~
การเขียนคําขวัญ คําขวัญ คือ คําพูดที่กลาวใหเปนขอคิดหรือแนวทางปฏิบตั ิเนื่องในกรณีใดกรณีหนึง่ หรือโอกาสใด โอกาสหนึ่ง เปนขอความเตือนใหระลึกถึงหนาที่การงาน และความประพฤติตาง ๆ หรือการปลูกฝงหรือ เปลี่ยนแปลงทัศนคติตอสถาบัน หรือเพือ่ ผนึกความคิดรวบยอดของสินคา ลักษณะคําขวัญที่ดี คําขวัญที่ดีคือ คําขวัญที่กระทบใจผูร บั สาร ทําใหผูรบั สารสนใจและจดจําคําขวัญไดทันที และ/หรือ เปนการอางเตือนผูร ับสารไมใหลมื ขอเดนในคําขวัญนั้น เชน ชื่อสินคา บุคลิกของสินคา และขอมูลที่ ตองการเสนอ ทั้งนี้ขึ้นอยูกบั สือ่ ที่ใช ตําแหนงคําขวัญในสื่อ อวัจนภาษาดานตัวอักษร สี และที่สําคัญ ไดแก วัตถุประสงคในการสรางคําขวัญนั้น ๆ การเขียนคําขวัญโนมนาวใจมีหลักดังนี้ 1. เขียนใหตรงจุดมุงหมาย ตรงตามประเด็นที่ตองการกอนเขียนคําขวัญโนมนาวใจในเรือ่ งใด ๆ ผูเขียน ตองทําความเขาใจจุดมุงหมายใหถองแทเสียกอน เชน - ไมมีครู ก็ไมรูวิชา - ชาวตรังใจกวาง สรางแตความดี - ตํารวจอยูที่ไหน ประชาอุนใจที่นั่น - อากาศเปนพิษ ชีวิตเปนภัย - ปตท. พลังไทย เพื่อไทย - ขับรถระวังคน ขามถนนระวัง เปนตน 2. เปนถอยคําที่สั้น กะทัดรัด อาจมีจํานวนคําตั้งแต 2 คําขึ้นไป อาจเปนประโยค เดียวหรือสอง ประโยคที่สมั พันธกัน หรืออาจมีเพียง 1 วรรค ถึง 4 วรรค เชน - ขยัน ประหยัด ซื่อสัตย อดทน - ชวยราษฎร เสริมรัฐ ยืนหยัดยุติธรรม - การบินไทยรักคุณเทาฟา ยามศึกเรารบ ยามสงบเราพัฒนา ประชาธิปตย ขจัดปญหา พัฒนา กทม. - อากาศเปนพิษ ชีวิตจะสั้น ตนไมเทานั้น ทั้งกันทั้งแก เปนตน 3. มีใจสมบูรณ ชัดเจน ไมคลุมเครือ มีใจความสําคัญหรือเปาหมายในคําขวัญเพียงประการเดียว เพื่อใหผูรบั สารจําไดงาย ไมสับสน เชน - คุมคาทุกนาที ดูทีวีสีชองสาม - วันพระ ชาวพุทธ หยุดเหลา ~ 60 ~
-
ไทยสมุทรยึดมั่นคําสัญญา บานเมืองสวย ดวยมือเรา ขับเร็วชิดขวา ขับชาชิดซาย เปนตน 4. เขียนดวยถอยคําภาษางาย ๆ มีการเลนคํา เลนสัมผัส และมีชวงจังหวะทีเ่ หมาะสม เพื่อความ ไพเราะและจดจําไดงาย เชน - งานคือเงิน เงินคืองาน บันดาลสุข - ยุงแขยง แมลงขยาด เมือ่ อาทขยับ - ครองตน ครองคน ครองงาน - ยิ้มเดียว เคี้ยวเพลิน - หลงทางเสียเวลา หลงติดยาเสียอนาคต - คาดเข็มขัดนิรภัย ปลอดภัยตลอดเสนทาง เปนตน 5. หากเปนคําขวัญโฆษณาสินคา นาจะมีชื่อสินคาอยูในคําขวัญ นั้นดวย เชน - ตองโคกซิ - เปบซี่ดีทสี่ ุด - ชารป กาวล้ําไปในอนาคต - สวมแพน แสนเพลิน เปนตน
-------------------------เอกสารอางอิง : ภาควิชาภาษาไทย คณะศิลปะศาสตร มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร. (2543) เอกสารการสอนวิชา ศิลปะการเขียน ภาษาไทย 1. กรุงเทพฯ : มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร. ภาคภูมิ หรรนภา และดุษฎี กองสมบัติ. (2549) การเขียนเพื่อการสื่อสาร. พิมพครั้งที่ 2 : มหาสารคาม : ภาควิชา ภาษาไทยและภาษาตะวันออก คณะมนุษยศาสตรและสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยมหาสารคาม. สมจิต รัตนวิจิตร. (2537) การเขียนเพื่อการสื่อสาร. นครศรีธรรมราช : โครงการตําราและเอกสารทางวิชาการ สถาบันราชภัฎนครศรีธรรมราช.
~ 61 ~
7. การเขียนแนะนําหนังสือ การเขียนแนะนําหนังสือ บางทีเรียกวา ‘ปริทัศนหนังสือ’ เปนการใหขอมูลเบื้องตนเกี่ยวกับหนังสือ เลมนั้นอยางงาย ๆ แกผทู ี่จะเลือกหนังสืออาน หนังสือที่เลือกมาแนะนําควรเปนเรื่องที่นาอานและมีคุณคา ซึ่ง การเขียนแนะนําหนังสือเปนการวิจารณหนังสืออยางงาย ๆ ไมตองใชหลักการวิจารณอยางเปนทางการ เพียงแตใหคนทั่วไปรูจกั หนังสือเลมนั้น ๆ มากยิ่งขึ้น ประโยชนของการแนะนําหนังสือ 1. เปนการชวยประหยัดเวลาในการเลือกหนังสือเนื่องจากในทองตลาดมีหนังสือจํานวนมาก 2. รูจักหนังสือเลานั้น ๆ มากยิ่งขึ้น เพือ่ ชวยในการเลือกหนังสือ 3. รูจักหนังสืออยางคราว ๆ โดยไมตองเสียเวลาอานเลมจริง หลักการเขียนแนะนําหนังสือ 1. กลาวถึงชื่อหนังสือ ชื่อผูแตงหรือนามปากกาที่ใชเขียน 2. บอกลักษณะหนังสือ เชน จํานวนหนา ครั้งที่พิมพ ปที่พมิ พ สํานักพิมพ และราคา 3. บอกประเภทหนังสือ เชน ตํารา สารคดี นวนิยาย เรื่องสัน้ การตูน 4. เลาเรื่องโดยยอ ถายทอดแนวคิดสําคัญใหผูอานไดรู อาจยกตัวอยางขอความที่นาสนใจในหนังสือ มาประกอบ 5. บอกคุณลักษณะพิเศษของหนังสือ เชน การใชภาษา เนื้อหา ภาพประกอบ 6. แสดงความคิดเห็นของผูเขียน การเขียนหนังสือตองมีใจเปนธรรม ไมมอี คติหรือใชอารมณความรูสึกมากเกินไป ซึ่งสอดคลองกับ คํากลาวของกุหลาบ มัลลิกะมาส (2525 : 3) ที่วา ‘การแนะนําหนังสือนั้น จะตองไมเลาเรื่องละเอียด จนเกินไป ควรเลาแตโครงเรือ่ งและยกตัวอยางทํานองอัญประภาษ ตอนที่นาสนใจหรือนาติดใจ อันเปนจุดเดน แทนการเลาเรื่อง ... หรือยกยองคุณคาจนเกินไปจนกลายเปนการโฆษณาอยางขาดความเปนกลาง แต ขณะเดียวกันก็ไมตําหนิโดยใจลําเอียงหรือขาดหลักฐาน’
~ 62 ~
ตัวอยางการเขียนขึ้นตนของการแนะนําหนังสือ 1. แนะนําดวยการกลาวถึงความสําคัญและความดีเดนของเรื่อง เชน การเขียนแนะนําหนังสือเรื่อง History of Thailand & Cambodia ของ ม.ล. มานิจ ชุมสาย ดังความวา หนังสือเรื่องนีม้ ีขอเท็จจริงใหมหลายประการ เพราะผูแตง เปนคนไทยผูม ีโอกาสไปคนควาเอกสารในประเทศอังกฤษและ ฝรัง่ เศสมากเรื่องดวยกัน นักประวัติศาสตรไทยจะเห็นไดวา เรื่องที่ยังไมทราบ จะไดทราบจากหนังสือนี้อกี หลายเรื่องทีเดียว ดิลกี : ผูเขียนแนะนํา 2. แนะนําดวยการบอกถึงคุณภาพของงานเขียนที่ผานมา เพื่อเปนหลักประกันความดีเดนของงาน เขียน ใหม เชน การเขียนแนะนําหนังสือเรือ่ ง ตะกวดกับคบผุ ของนิคม รายยวา ดังความวา นิคม รายยวา ไมใชเปนนักเขียนหนาใหม เขา เคยผลิตผลงานเดน ๆ แนวสัญลักษณออกมาเมื่อราวสิบปที่ผาน มา คือ เรื่องคนบนตนไมและคนดําน้ํา ระยะหลัง ๆ เขาไดหาย เงียบไป แตไดกลับมาเสนอผลงานที่นาสนใจอีกครัง้ หนึ่งคือ ตะกวดกับคบผุ ซึ่งไดรับรางวัลในงานสัปดาหหนังสือแหงชาติที่ จัดขึ้นเมื่อเดือนเมษายนที่ผานมา อิงอร สุพันธุวณิช : ผูเขียนแนะนํา 3. แนะนําดวยการบอกประเภทหรือลักษณะของหนังสือ เชน การเขียนแนะนําหนังสือเรื่อง สมุดขาง หมอน ของ ส.ศิวรักษ ดังความวา หนังสือเลมนีเ้ ปนบันทึกการทองเที่ยวอันเนื่องมาจากผูเ ขียน ไดรับเชิญจาก International House of Japan ใหไปเยือนญี่ปุน เดือนหนึง่ และไดมีโอกาสเที่ยวตะวันออกไกลอีกบางประเทศ แลว ยังเดินทางตอไปยังยุโรปอีกดวย จึงรวมเปนเวลาทั้งหมดเกือบสอง เดือน ซึ่งเปนเวลานานพอที่จะไดเห็นตัวเองอยูในสภาพแวดลอมที่ ตางออกไปจากเดิม ทําใหไดคิดผิดแปลกไปจากระบบความคิดและ ระบบงานอันเคยชินและทําใหรจู ักตนเองกระจางขึ้น เปนโอกาสให ผูเขียนทําบันทึกเอาไว โดยใหชื่อวา ‘สมุดขางหมอน’ เปนการ เลียนแบบชื่อหนังสือ ‘The pillow of Sei Shonageon’ อันมีชื่อ ของญี่ปุน นิจ หิญชีระนันทน : ผูเขียนแนะนํา
~ 63 ~
4. แนะนําดวยการบอกวัตถุประสงคของผูแตง เชน การเขียนแนะนําหนังสือเรื่อง ไวยากรณไทย ของ นววรรณ พันธุเมธา ดังความวา หนังสือ ‘ไวยากรณไทย’ ฉบับนี้ ผูเ ขียนไดแสดง วัตถุประสงคของหนังสือไวอยางชัดเจนในคํานําวา เปนหนังสือที่ เขียนขึ้นเพื่อประโยชนใชสอย 2 ประการ คือ เปนตําราสําหรับ วิชาวิเคราะหโครงสรางภาษาไทย และเปนหนังสืออางอิงใหแนว วิเคราะหประโยคภาษาไทยสําหรับนิสิตปริญญาโท เพียรศิริ วงศวิภานนท : ผูเขียนแนะนํา 5. แนะนําดวยการบอกทีม่ าของเรื่อง เชน การเขียนแนะนําหนังสือเรื่อง กํานันโพธิ เชิงชาย ของ นิมิต ภูมิถาวร ดังความวา นิมิต ภูมิถาวร เขียนเรื่องนี้ขึ้นจากประสบการณทเี่ คยมีมา แตเยาววัยในทองถิ่นชนบท และสิ่งที่ไดพบไดเห็นซ้ําแลวซ้ําเลา ในขณะที่รับราชการครู วนิช ศรีวงษา: ผูเขียนแนะนํา ตัวอยางการเขียนลงทายการแนะนําหนังสือ 1. ลงทายดวยการกลาวถึงความสําเร็จของผูเ ขียน เชน การเขียนแนะนําหนังสือเรื่อง ไวยากรณ ไทย ของ นววรรณ พันธุเมธา ดังความวา โดยสรุป อาจกลาวไดวา หนังสือเลมนี้บรรลุวัตถุประสงค ที่ผูเขียนไดตั้งใจไวอยางดี คือ การเปนตําราวากยสัมพันธใน ระดับปริญญาตรี และการเปนหนังสืออางอิงเบื้องตนในระดับ ปริญญาโท ขอดอยขอติงที่ยกมากลาวก็เปนเพียงวาผูอา นซึ่ง ไมใชนิสิตปริญญาตรีและปริญญาโท อาจจะรูสกึ วา หนังสือเลมนี้ นาจะลงลึกกวานี้ในหลาย ๆ หัวขอ ซึ่งถาจะวาไป ก็เปนการ พยายามจะขอมากกวาทีผ่ ูเขียนเจตนาจะให เพียรศิริ วงศวิภานนท : ผูเขียนแนะนํา 2. ลงทายดวยการสรุปถึงคุณภาพและคุณคาของหนังสือ เชน การเขียนแนะนําหนังสือเรือ่ ง ซอย เดียวกัน ของ วาณิช จรุงกิจอนันต ดังความวา ดังนั้น ถาอานดวยใจเปนธรรมแลว ก็เห็นไดวา หนังสือ เลมนีเ้ หมาะทีจ่ ะไดรบั รางวัลซีไรท ในปนี้ เพราะมีเนื้อหาที่ดี พอสมควร ไมมีเรื่อง “น้ําเนา” การใชภาษาสื่อความรูส กึ ไดดี สะทอนความคิดคอนขางรวมสมัย สะทอนวัฒนธรรมความเชื่อ ~ 64 ~
ของคนไทย ในฐานะนักอานที่ไดติดตามผลงานของ วาณิช มา นานป ก็ใครจะแสดงความยินดีกบั นักเขียนซีไรทคนลาสุดไว ณ ที่นี้ดวย และหวังวา วาณิช คงจะผลิตเรื่องสั้นแนวใหม ๆ ที่ นาสนใจออกมาสูวงวรรณกรรมอีก อิงอร สุพันธุวณิช : ผูเขียนแนะนํา 3. ลงทายดวยการบอกถึงลักษณะของหนังสือทีเ่ หมาะสมกับรสนิยมของผูอาน เชน การเขียน แนะนําหนังสือเรื่อง บุพเพสันนิวาส ดงปาริชาติ และเรื่องสั้นอื่น ๆ ของ นวนาค ดังความวา สําหรับผูอานที่นิยมกลิ่นหอมกรุนออน ๆ ของดอกไมไทย ชื่น ชมในความนุมนวลอันเปนคุณสมบัตสิ ตรีไทย “บุพเพสันนิวาส” และ เรื่องสั้นอื่น ๆ คือหนังสือที่ทานควรทําความรูจ ัก วันเพ็ญ จันทรวิโรจน : ผูเขียนแนะนํา 4. ลงทายดวยการแหยยั่วยุเพือ่ ใหแสวงหาคําตอบที่ทุกคนสนใจ เชน การเขียนแนะนําหนังสือเรือ่ ง การเปลี่ยนแปลงถอยคําและความหมายของสํานวนไทย ของ ไขสิริ ปราโมช ณ อยุธยา ดังความวา ตัวเองไมอาน ใหลกู อานก็ได หรือถึงไมอานอยางเอาไปใช ก็ อานอยางทําความเขาใจ แลวคําตอบของคําถามที่วา ทําไมคํา ประเภท เอาะ เอาะ ของบรรดา “วัยหวาน” ทัง้ หลาย จึงไดอุบัติ ขึ้นอยางไมขาดสาย แลวเราจะมองเห็นอนิจลักษณะอยางที่เปน ธรรมดา สาหราย : ผูเขียนแนะนํา 5. ลงทายดวยการบอกถึงความเหมาะสมของหนังสือกับผูอา น เชน การเขียนแนะนําหนังสือเรื่อง History of Thailand & Combodia ของ ม.ล.มานิจ ชุมสาย ดังความวา อยางไรก็ตาม หนังสือ History of Thailand & Combodia ของ ม.ล.มานิจ ชุมสาย เหมาะอยางยิ่งสําหรับนัก ประวัติศาสตรและนักอานหนังสือทั่วไป ดิลกี : ผูเขียนแนะนํา ------------------แหลงอางอิง : ดวงใจ ไทยอุบุญ. (2552) ทักษะการเขียนภาษาไทย. กรุงเทพฯ : สํานักพิมพแหงจุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย.
~ 65 ~
ตัวอยางการเขียนแนะนําหนังสือ เรื่อง “แวนวรรณกรรม : รวมบทความ” ม.ล.บุญเหลือ เทพยสุวรรณ สํานักพิมพอานไทย, 2529 จํานวน 550 หนา, 65 บาท “แวนวรรณกรรม” เปนหนังสือรวมบทความวรรณกรรมของ ศาสตราจารย ม.ล.บุญเหลือ เทพย สุวรรณ ประกอบดวยบทความหลายชิ้นและทัศนะในการอภิปรายวาระตาง ๆ เปนสมบัติทพิ ยทางวรรณกรรม ที่ ม.ล.บุญเหลือ มอบไวแดผสู นใจวรรณกรรมและครูผสู อนวรรณคดี วรรณกรรม ทุกทาน เนื้อหาของหนังสือ แบงออกเปน 2 ภาค คือ ภาควรรณกรรมศึกษาและภาคนักเขียนกับงาน ภาควรรณกรรมศึกษา เปนบทความทีเ่ ขียนขึ้นเพื่อประกอบการสอนวรรณกรรม ประกอบดวย ตัวอยางการวิจารณนวนิยาย ขอสังเกตเรื่องวรรณคดีไทย แนวทางการเรียนวรรณกรรมวิจักษและวรรณคดี วิจารณ แนะแนวทางการอานนวนิยาย แนะแนวทางวิจารณวรรณคดีประเภทรอยกรอง วรรณกรรม การเมือง วิชาวรรณกรรมศึกษา : สิ่งทีส่ อนและวิธีการสอน คานิยมใหมในวรรณคดีไทยเกา วรรณกรรมเดิม กับคานิยมของสังคมปจจุบัน แนวทางการศึกษาและวิเคราะหวรรณคดีไทย การตีความวรรณกรรม วรรณคดี กับการวิจัยและวรรณกรรมปจจุบัน บทความในภาคนี้แสดงใหเห็นถึงความเปนนักเลงวรรณกรรมอยางแทจริง ของผูเขียน นอกจากจะเปนนักเลงวรรณกรรมแลว ม.ล.บุญเหลือ ยังเปนผูทเี่ ห็นความสําคัญของพันธกิจนักเขียน และนักวิจารณ ดังจะเห็นไดจากทัศนะของทาน ในบทความภาคนักเขียนกับงาน ซึง่ ประกอบดวยขอคําถาม ชวนคิดเกี่ยวกับพระราชนิพนธของพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหลานภาลัย “พระพุทธเลิศหลาฯ ไมเห็นไดทํา อะไร” นวนิยายของดอกไมสด งานของอังคาร กัลปยาณพงศ ขอคิดบทวิจารณ “จดหมายจาก เมืองไทย” ของ โบตั๋น และนักเขียนในฐานะผูป ระกอบศิลปะ สาระทั้งหมดในเลมสมบูรณไปดวยขอคิดและขอควรรูเกี่ยวกับวรรณกรรมไทย แมวาเนื้อหาบางสวน จะมีความซ้ําซอนกันอยูบ าง เนื่องจากเปนหนังสือทีจ่ ัดพิมพขึ้นภายหลังที่ผเู ขียนเสียชีวิตไปแลว จึงไมอาจ จัดระบบเนื้อหาไดดีกวานี้ แตถึงกระนั้นก็ตาม “แวนวรรณกรรม” ก็ยังมุง หวังใหผอู านไดรับสาระเรื่องราว อยางลุมลึก และทาทายตอการศึกษาตอในสวนทีผ่ ูเขียนทิง้ คางประเด็นตาง ๆ ไว ขอเชิญเพื่อนครูภาษาไทย หยิบ “แวนวรรณกรรม” เพื่อสองคุณคาของวรรณกรรมไทยกันเถิด หาก ทานเปนคน “สายตาสั้น” มองคุณคาของวรรณกรรมพราเลือน บางที “แวนวรรณกรรม” เลมนี้ อาจชวยให ทานมองเห็นคุณคาไดกระจางตายิ่งขึ้น ดวงใจ ไทยอุบุญ : ผูเขียน แนะนํา
~ 66 ~
8. การเขียนโฆษณาและประชาสัมพันธ ความหมายของโฆษณา “การโฆษณา” (Advertising) หมายถึง การนําเอาแนวความคิด สินคา หรือบริการมาเสนอใหกบั ลูกคา โดยใชสื่ออยางใดอยางหนึ่ง และมีการระบุตัวผูใหการสนับสนุนดวย ในการนี้จะตองมีการเสียคาใชจาย ในการใชสื่อนั้น ๆ เชน การโฆษณาสินคาอยางหนึ่งทางหนังสือพิมพ ผูขอใหมีการโฆษณาหรือผูส นับสนุนมี จุดมุงหมายเพื่อแนะนําหรือสงเสริมการขายสินคานั้น จึงตองจายเงินคาเชาเนื้อที่การโฆษณาตามที่หนังสือพิมพ กําหนด การโฆษณาจึงจะเกิดขึ้น จะเปนการโฆษณาโดยใชสอื่ อยางอื่นก็เชนกัน คําอีกคําหนึ่งซึง่ มีลักษณะคลาย ๆ กัน แตมีความหมายตางกัน คือ “การโฆษณาชวนเชื่อ” (Propaganda) ซึ่งเปนการชักจูงหรือชักชวนบุคคลใหมีความเห็นคลอยตามหรือมีความเชื่อตามคําชักชวนนั้น ๆ เนื้อหาการชักชวนอาจจะเปนไปในทางดีหรือไมดกี ็ได ซึ่งมีจุดมุง หมายเพื่อใหผรู ับเกิดความเชื่อตามที่ตน ชักชวน โดยมิไดคํานึงถึงหลักความจริง เพียงแตเพื่อใหบรรลุจุดมุงหมายที่ตั้งไวเทานั้น นิยมนํามาใชทาง การเมือง จึงอาจจะมีทั้งเรื่องจริงและเรื่องไมจริง จุดมุงหมายของการโฆษณา การโฆษณามีจุดมุงหมายแตกตางกันตามโอกาสและตามเวลาที่แตกตางกัน ดังนี้ 1. เพื่อแนะนําใหรูจักสินคานั้น ๆ และ/หรือบริการใหม สําหรับกลุมเปาหมายนั้น ๆ 2. เพื่อใหขาวสารตาง ๆ ที่เกี่ยวกับลักษณะ และคุณประโยชนของสินคา และ/หรือบริการ 3. เพื่อสรางแรงจูงใจ เราใจ หรือดึงดูดใจ ใหเกิดขึ้นกับสินคา และ/หรือบริการนั้น 4. เพื่อเปนการย้ําใหสินคาหรือบริการนั้น อยูในความทรงจําของผูบริโภคตลอดไป 5. เพื่อเปนการเอาชนะคูแขงขันในการจําหนายสินคาหรือบริการประเภทเดียวกัน 6. เพื่อเปนการสรางความเชื่อถือในสินคา หรือบริการใหเปนที่ยอมรับ อันจะสงผลถึงการจําหนาย สินคาหรือบริการของผูผลิตคนเดียวกัน 7. เพื่อสงเสริมการใชสินคาหรือบริการใหมากยิ่งขึ้น อันจะสงผลถึงการขยายตลาดสินคาหรือบริการ นั้นใหกวางขวางยิ่งขึ้น
การเขียนขอความโฆษณา ขอความโฆษณา หมายถึง สวนประกอบทุกอยางทีป่ ระกอบขึ้นเปนชิ้นงานโฆษณา เชน ถาเปนการ โฆษณาทางสิ่งพิมพ ขอความโฆษณา จะหมายถึงขอความทีเ่ ปนภาษาเขียน สัญลักษณ รูปภาพ เสนกรอบ และ เสนประดับทั้งหมด ที่ปรากฏอยูในสวนของโฆษณา แตถาเปนการโฆษณาทางโทรทัศน ก็หมายถึง บท บรรยาย บทสนทนา ภาพที่ใชในการโฆษณา ดนตรี เสียงประกอบการแสดง และเทคนิคตาง ๆ ที่ใชในการ ทําใหการโฆษณาสมบูรณ
~ 67 ~
การเขียนโฆษณาจะตองยึดหลักการดึงดูดความสนใจ (Attention) การสรางความนาสนใจ (Interest) การทําใหเกิดความตองการ (Desire) และการกระตุนใหเกิดการกระทํา (Action) โดยกําหนดใหมีโครงสราง 4 สวน คือ สวนหัวเรื่องและหัวเรื่องรอง สวนเนื้อหา สวนสนับสนุน และสวนปดทาย 1. การดึงดูดความสนใจ (Attention) เปนสวนของการโฆษณาที่ทําใหผูพบเห็นหรือผูรับการ สื่อสารเกิดความสนใจในอันที่จะติดตามขอความโฆษณาตอไป โฆษณาที่ดีจะตองสรางองคประกอบที่ทําให ดึงดูดความสนใจ มีลัก ษณะเฉพาะตัว เชน การใช ขอความสั้ น ๆ กะทัดรัด ได ใจความ เราใจให อยาก ติดตามรายละเอียดอื่นๆ อาจสรางเปนรูปคําถามปริศนาหรือแงคิด เชน “ทําไมยาสีฟนเหมือนกัน แตใหคุณคาไมเหมือนกัน” “หายหวงเรือ่ งผิวเสียเพราะแดดไดแลวคะ” “สิ่งที่คุณมิไดคาดฝน อาจเกิดขึ้น”
สิ่ง เหลานี้คือ “หัวเรื่ อง” (Headline) ซึ่ง ทํ าหนาที่ดึงดู ดความสนใจ อาจจะแสดงด วยภาพหรือ ขอความหรือ ทั้งภาพและขอ ความก็ได แตส วนมากจะใช ขอ ความที่ มีขนาดใหญก วาขอ ความอื่ น ถา ขอความมีความยาวมาก อาจจะแบงหัวเรื่องเปน หัวเรื่องรอง (Sub heading) หัวเรื่องรองจะมีลักษณะชี้ เฉพาะเจาะจงกวาหัวเรื่องหลัก ซึ่งจะชักจูงใหผูอานติดตามรายละเอียดในโฆษณาตอไป หัวเรื่องหลัก หัวเรื่องรอง
: เลิกหวาดกลัวกับการยอมผมหงอกไดแลว : ขอแนะนําแคลรอล เลิฟวิ่ง แคร คัลเลอร มูส มูสยอมผมหงอก วิวัฒนาการใหมที่ไมทําลายสุขภาพผม
หัวเรื่องหลัก หัวเรื่องรอง
: ขาวดีสําหรับแมบานผูรกั การประหยัด : บริษัท...ไดผลิตผงซักฟอก...ขึ้นใหม คุณภาพเหมือนเดิม แตราคาประหยัดกวา...
หัวเรื่องหลัก หัวเรื่องรอง
: เลิกหวาดกลัวกับการยอมผมหงอกไดแลว : ขอแนะนําแคลรอล เลิฟวิ่ง แคร คัลเลอร มูส มูสยอมผมหงอก วิวัฒนาการใหมที่ไมทําลายสุขภาพผม
~ 68 ~
การพาดหัวเรื่องอาจเขียนไดหลายลักษณะแตกตางกัน 1) พาดหัวแบบขาว เปนพาดหัวที่มีลักษณะเปนการนําเสนอขอมูลใหม ใหกับกลุมเปาหมายเพื่อให รับทราบ เชน การประกาศสถานที่ตั้งรานสาขาแหงใหม การออกผลิตภัณฑใหม การลดราคาพิเศษ เปนตน วิธีการเสนอขายแบบนี้เปนแบบที่ใชกันมาก เพราะเปนเรื่องที่ผูบริโภคมีสวนเกี่ยวของ จึงทําใหเกิดความสนใจ เชน - ฮอทออยส ทางเลือกใหมของเสนผม - แพน คอสเมติก ฉลองครบรอบ 5 ป 2) พาดหัวแบบเราอารมณ เปนพาดหัวที่มีลักษณะเปนการสรางอารมณผูรับสารหรือผูบริโภค ใหเกิด อารมณคลอยตาม เชน - แคร สบูเหลวสําหรับเด็ก ใส นุมนวล บริสุทธิ์ - เสนทางใหม นุมนวลดุจพลิ้วไหม..สูสุราบายา 3 เที่ยวบินตอสัปดาห - เจ็บคอ เหมือนลําคอเปนกระดาษทราย สเตร็ปซิล บรรเทาอาการเจ็บคอ 3) พาดหัวแบบบอกประโยชนผลิตภัณฑ เปนพาดหัวที่มีลักษณะที่เ ปนขอความบอกประโยชน สําคัญ หรือคุณลักษณะของผลิตภัณฑ เพื่อใหผูบริโภคทราบ เชน - คิงส สเตลลา สรางบรรยากาศที่สดชื่นใหกับคุณและ..โลก - นอริชชิง ไนทออยล บํารุงผิวหนาใหนุม สวย ไรริ้วรอย - แหง..และเย็นสบายกวา ความรูสึกที่ทีผาออมผาไมมี คิมบี้ส ผาออมสําเร็จรูป - สปอนเซอร เครื่องดื่มมีคุณคา สําหรับผูเสียเหงื่อ - อะแล็กตา-เอ็นเอฟ มีคุณคาอาหารสําหรับเด็กวัยเติบโต 4) พาดหัวแบบคําสั่ง/แนะนํา เปนพาดหัวที่มีลักษณะเปนการสั่งใหกระทํา หรือไมใหกระทําสิ่งใดสิ่ง หนึ่ง หรืออาจมีลักษณะเปนการแนะนําใหผูอานกระทําบางอยาง เชน อยาใหมลพิษและแบคทีเรีย ทํารายผิว - รีบดูแลฟนผุ ... ตั้งแตระยะเริ่มตน โปรดเขยากอนดื่ม กาแฟกระทิงแดง - เพิ่มเสนหสีผมสวยดวย แคลรอล ไนซ แอนด อีซี่” 5) พาดหัวแบบโออวด เปนพาดหัวที่มีลักษณะกึ่งคุยโมโออวด การใชพาดหัวลักษณะนี้จะตองระวัง ในการใชใหมาก การกลาวอางลักษณะความเปนเลิศของผลิตภัณฑสามารถกระทําได แตตองอยูในวิสัยแหง ความเปนจริง เชน ครีมไขมุกแท คุณภาพลานเปอรเซ็นต บรั่นดีชนิดแรกของเมืองไทย รสนิ่ม จิบเดียวเทานั้น ทานจะลืมบรั่นดีชนิดอื่น - เนรมิตใบหนาใหขาวนวลเนียนในพริบตา ครีมรองพื้นมิสทิน ไวทเทนนิ่ง ~ 69 ~
6) พาดหัวแบบใชคําขวัญ (slogan) เปนพาดหัวที่นําคําขวัญ ฉลากผลิตภัณฑ มาอยูเปนสวนพาดหัว เรื่อง เพราะสามารถสรางการรับรู หรือสรางอารมณใหแกอานสารไดดี เชน ตอบรับ ทุกธุรกิจ....ดวยแฟกซพานาโซนิค มิลติฟงกชั่น - ขาวมาบุญครอง สะอาดทุกถุง หุงขึ้นหมอ สบูครีมนีเวีย..ออนละมุน เพื่อความสดชื่นของผิวพรรณ แมคโดนัลด อรอยรส สนุกล้ํา -
7) พาดหัวแบบสรางความอยากรูอยากเห็น โดยใชขอความที่ทําใหเกิดความสงสัย เชน สิ่งที่คุณไมคาดฝนอาจเกิดขึ้น
8) พาดหัวแบบตั้งคําถาม เปนพาดหัวที่เขียนในรูปคําถาม ที่เราอารมณ สรางความสนใจและเชิญ ชวนใหติดตามใหอานขอความตอไปวา คําตอบคืออะไร เชน - ทําไม...ผูหญิงสมัยนี้จึงดูขาสวย? (ถุงนองเชอรีลอน) - ผูหญิงยุคใหม ไมรูจัก แลคตาซิด ไดอยางไร? - ทําไมตองกลับมาใชซอลส? - ทานทราบหรือไมวา การลางหนาที่ถูกวิธีคือการชะลอวัย? (เบบี้เฟซโฟม) 9) พาดหัวแบบใชผูรับรองสินคา เปนพาดหัวที่กลาวอางพาดพิงถึงบุคคลที่ใชสินคาที่มีชื่อเสียง เชน ดาราภาพยนตร ดารานักรอง หรือนักกีฬา เปนตน เปนผูรับรองเพื่อสรางความนาเชื่อถือ เชน - เมท อัลฟา ปราดเปรียว มหัศจรรย แบบนี้แหละ ทาทา ชอบ (รถมอรเตอรไซด ยามาฮา) อาจารยภิรมย อั๋งประเสริฐ กรรมการฟุตบอลโลกฟรองซ’98 เจาะจงใชไซโก ตัดสินเวลา 10) พาดหั ว แบบอธิ บายภาพ เปน การพาดหัว มีลัก ษณะเปน การเขี ยนอธิบ ายภาพ ถา ไม มี ภาพประกอบอาจจะไมรูเรื่อง (ภาพน้ําทวม) ทานจะไมเปนอยางนี้ ถาทานอยูในหมูบาน... หัวเรื่องที่ดีควรมีลักษณะ ดังนี้ 1. สามารถเราใหเกิดความสนใจตอผูพบเห็น หยุดดู อาน หรือฟง 2. ใชขอความหรือรูปภาพที่ดึงดูดใจไดดี 3. ใชภาษาที่เขาใจไดงาย มีความหมายชัดเจน ตรงประเด็น 4. ใชขอความที่สั้นกะทัดรัด 5. ขอความที่กลาวอางตองมีน้ําหนัก นาเชื่อถือ 6. มีความสัมพันธ สอดคลอง กลมกลืนกับขอความอื่นในโฆษณา
~ 70 ~
2. การสรางความสนใจ (Interest) เมื่อสวนหัวเรื่องสามารถดึงดูดความสนใจใหกลุมเปาหมายหัน มาสนใจไดแลวก็จะตองสรางใหเกิดความสนใจที่จะศึกษารายละเอียดในขอความโฆษณาตอไป คือการแสวงหา คําตอบ เชน จากโฆษณาที่มีหัวเรื่องวา “ทาทาย...สไตล” มีสวนที่สรางความสนใจหรือสวนเนื้อหา (Body copy) ดังนี้ ไมวาเปนผมสไตลไหน...ไหน ไมวาจะเปนโอกาสอะไร เชาตกเย็น ลวงเลยไปจนถึงดึก คุณมั่นใจ...เพราะคุณมี ออดาซ เยล สไตลลงิ่ เยล ในรูปแบบใหม ไรความกระดาง จากออดาซ ในสวนนี้เปนสวนที่แสดงใหเห็นถึงประโยชนที่กลาวไวในหัวเรื่อง จะสําเร็จหรือเกิดขึ้นไดอยางไรเปน การแกขอสงสัยตาง ๆ มีอยูในสวนหัวเรื่อง การเขียนสวนสรางความสนใจ จึงควรเขียนใหสั้น กะทัดรัด ชัดเจน ใหผูรับสารเขาใจไดโดยงายใน ระยะเวลาอันสั้น โดยเฉพาะสาระที่สําคัญ 3. การทําใหเกิดความตองการ (Desire) เปนสวนที่จะกระตุนใหกลุมเปาหมายเกิดความตองการที่ จะซื้อสินคาหรือใชบริการ อาจใชขอความหรือรูปภาพที่แสดงถึงความจําเปนดวยการเขียนแสดงเหตุผลเพื่อ โนมนาวใหมีความตองการ เชน พาดหัวเรื่อง : ทึ่งในความเปลี่ยนแปลง เพือ่ ผิวหนาขาวเนียนสดใสเปนธรรมชาติ อยางปลอดภัย – Carene natural care ขอความสนับสนุนตอนทาย : รับรองโดย สถาบันไฮแคร ประเทศเยอรมัน นอกจากนี้อาจใชขอความสนับสนุนตอนทาย (Base-line) ซึ่งเปนขอเสนอแนะ ชวนเชิญ รวบเรา หรือออกคําสั่ง และมักบอกชื่อผลิตภัณฑ ตราผลิตภัณฑ สถานที่จําหนาย ชื่อหรือชื่อยอของผูโฆษณา หรือ เครื่องหมายสัญลักษณ ก็ได
~ 71 ~
4. การทําใหเกิดการกระทํา (Action) เปนความพยายามที่จะกระตุน เราใจใหกลุมเปาหมายที่ มุง หวัง ไวแสดงพฤติ ก รรมซื้อ ผลิ ตภั ณฑ หรือ ใชบ ริก าร เปนสวนทายของการโฆษณา โดยการสรางความ ประทับใจ และใหเกิดความงายแกการจดจํา นิยมใชเปน คําขวัญ (Slogan) มี 2 ลักษณะ ไดแก 4.1 คําขวัญที่ใชชื่อสถาบัน ชื่อบริษัท หรือชื่อผลิตภัณฑในการโฆษณา เปนวิธีการที่ทําให ลูกคาเกิดความเชื่อถือ บางครั้งอาจใชการประทับตราเครื่องหมายการคาลงในโฆษณา เชน - เปา เอ็ม วอช พลังซักล้ําหนา เนื้อผาสะอาดทุกเสนใย - แสตมปตั้น ผูนําดานประหยัดพลังงาน - อนาคตสดใส อนาคตออเรนจ - ไทยประกันชีวิต บริษัทคนไทย เพื่อคนไทย 4.2 คําขวัญที่โฆษณาสินคาโดยตรง เปนการสรุปลักษณะพิเศษและลักษณะสําคัญของ สินคาหรือบริการ เชน - เต็มรสหวาน แตมีแคลอรี่เพียงครึ่งเดียว (ไลท ชูการ) นอกจากหลักการเขียนโฆษณาดังกลาวแลว “ภาพประกอบ” จัดเปนอีกสวนสําคัญที่ชวยดึงดูดความ สนใจของผูบริโภคไดเปนอยางดี
ตัวอยางโฆษณา
ฟรี ซื้อนมผงดูเม็กซวันนี้ รับฟรี! ขวดนม pur มูลคา 95 บาททันที นมผงดูเม็กซคืนกําไรใหคุณงายๆ เพียงซื้อนมผงดูเม็กซวันพลัส หรือทรีพลัส ขนาด 1,300 กรัม รับฟรีทันทีขวดนมทรงโคงกันสําลักและทองอืดสําหรับเด็ก จากผลิตภัณฑ pur ทันที วันนี้ – 30 สิงหาคม 2547 สุขภาพและความปลอดภัยของทารกและเด็กเปนสิ่งที่บริษัทดูเม็กซใหความสําคัญสูงสุด นมผงดูเม็กซผลิตภัณฑที่คุณแมทั่วโลกไววางใจ
~ 72 ~
ลักษณะการใชภาษาในการโฆษณา การใชภาษาในการเขียนโฆษณาจะแตกตางกัน กลาวคือ สวนหัวเรือ่ ง จะเนนความสําคัญของสินคา หรือบริการใหมากทีส่ ุด เรียกรองใหกลุมเปาหมายเกิดความสนใจ หยุดอาน ฟงหรือดู ใชภาษาที่มีความ เขาใจกระจางชัดและเขาใจไดดี แตขอมูลอาจไมเพียงพอตองขยายดวยหัวเรือ่ งรองและสรางความสนใจให เกิดขึ้น ในสวนรายละเอียดนั้น จะชี้ใหเห็นคุณประโยชน ความสําคัญ ความตองการ และตัดสินใจซื้อหา สินคาและบริการ ในที่สุดดวยความเชื่อมั่น เชื่อในตัวสินคาและผูผ ลิต สามารถสรุปลักษณะการใชภาษาใน โฆษณา ไดดังนี้ 1. การใชภาษาเชิงจิตวิทยา เปนการใชหลักทางจิตวิทยามาดึงดูดใจผูบ ริโภคการนําลักษณะ คานิยมของคนในชาติมานําเสนอ หรือการเนนลักษณะพิเศษของคนบางกลุมที่ไมชอบทําอะไรเหมือนคนอื่น 2. การเขียนแสดงเหตุผล เปนการใชที่แสดงรายละเอียด หรือโยงไปสูเหตุการณปจจุบันที่กําลังเปน ที่สนใจ 3. การใชภาษาที่ผูบริโภคตองตีความเอง เปนการใชภาษาที่ไมไดใหความจริงทั้งหมด เนื่องจาก ภาษาที่ใชสื่อความหมายไมชัดเจนและตีความไดหลายอยาง 4. การใชภาษาภาพพจน เปนการใชภาษาใหเกิดภาพและจินตนาการ ซึ่งภาพพจนที่นิยมนํามาใช ในภาษาโฆษณามีอยูหลายลักษณะ ตัวอยางเชน 4.1 อุปมา คือ การเปรียบเทียบสิ่งสิงสิ่งเพื่อใหเกิดความชัดเจนดานความหมาย ดานภาพ และ ดานอารมณความรูส ึก โดยใชคําเชื่อม เชน ดุจ ดั่ง เหมือน ประหนึง่ ราวกับ ฯลฯ ใช TEA TREE ผมของคุณจะนุมสวยดุจแพรไหม ไมใชแคสะอาด? แตสะอาดหมดจด พรอมกับสัมผัสผิวเนียนนุมราวกับผิวทารก 4.2 อุปลักษณ คือ การเปรียบเทียบโดยนัย โดยนําลักษณะเดนของสิง่ ที่ตองการเปรียบมาทําให เกิดภาพ บางครั้งอาจมีคําเชื่อวา “เปน เทา คือ” กูดเยียร กลามอันทรงพลังของรถบรรทุก อาคารพาณิชยแหงใหม หนาสถานีรถไฟ หัวใจเมืองรังสิต 4.3 อติพจน คือ การกลาวเกินจริง เปนการใชภาษาที่มุงดึงดูดความสนใจของผูบ ริโภคโดยไม คํานึงถึงหลักความเปนจริง เชน บํารุงลึกล้ํายิ่งกวา จนถึงหัวใจของเสนผม - แอทแทคใหม สูตรไบโอคลีน พาวเวอร ที่ขจัดคราบไดลกึ สุดสุด ทุกอณูเสนใยสลายคราบ - 14 สวนผสมมหัศจรรย ที่จะเปลี่ยนแปลงคุณไดใน 14 วัน -
4.4 บุคลาธิษฐาน คือ การเปรียบสิง่ ไมมีชีวิตใหมีกริ ิยาอาการเหมือนสิ่งมีชีวิต เจอ็อกซ รองเทาหายใจได วันนี้ผิวคุณจะไดดื่มนม (จอหนสัน เบบี้ มิลด บาธ) ~ 73 ~
4.5 ปฏิภาคพจน คือ การใชถอยคําที่มีความหมายตรงกันขามหรือขัดแยงกัน นํามาเขียนให กลมกลืนกัน -
ตัวเล็กใจใหญ ซัมซุงรับรองคุณภาพ มาสดา 808 โฉมใหมในราคาเกา เย็นสุดขั้วหัวใจ สําหรับผูชายใจรอน
5. การใชคําภาษาตางประเทศ เปนการใชภาษาตางประเทศเพื่อทําใหโฆษณานั้นนาเชื่อถือยิ่งขึ้น เนื่องจากคนไทยมีคานิยมเรื่องการนิยมสินคาตางประเทศมากกวาคนไทย ไอ-เฟรช แซบเวอร ไมวอรรี่ (ยาสีฟน i-fresh) ผิวนุมแบบแคร พิงก ซอฟต ผสมวิตามินอี กอดแลวยากจะยอมปลอย -
6. การใชคําซ้ํา สมูธ อี ลดสิว ลดริ้วรอย ใหคุณเบบี้เฟรช อรอย ยิ่งดื่ม ยิ่งดีกับตัวคุณ คอบอล คอ ‘โคก’ คอเดียวกัน - คืนความหวงใย ใหคนที่คุณหวงใย ผาออมผูใหญแฮนดี้ เพื่อคนที่คุณหวงใย
7. การใชคําผิดแปลก เปนการสรางคําขึ้นเพื่อใชสื่อความหมาย อาจใชการเพิ่มเสียงของคํา หรือ เลือกใชคําที่ไมปรากฏในชีวิตประจําวัน แปงเย็นตรางู คูลพิ้งค คูล...คูล หอม...หอม - น้ําผลไม Maqui Berry ระบิดไขมัน ตูม ตูม ตูม ตูมมม ... (เหรอ?) ผดผื่นเหรอ... ไมไดแอมแกมหนูหรอก โคก สาดซาส สาดสนุก - สีสันแหงความสนุก ที่คุณจะไมรูลืม - Be Nice ปลุกความสดใส ในตัวคุณ อาบ...ความหอม ละมุนผิว เผยผิวกระจางใสกวาที่เคย... บีโอเร เฟเชียล โฟม ความสุขของผิว สะอาดนุม เบาสบาย 8. การใชสัมผัส เปนการสรางคําที่เนนความไพเราะดานเสียงในภาษาไทย มี 2 ลักษณะ คือ สัมผัส พยัญชนะ และสัมผัสสระ เด็ก ๆ สรางสรรค ดูเม็กซสรางเสริม คูลแพทซ เนื้อเจลใส ชวยลดไข ฉับไว สบายใจ พกงาย ใชสะดวก
~ 74 ~
ความหมายของการประชาสัมพันธ “การประชาสัมพันธ” (Public Relation) เปนการสื่อสารแนวคิด ขาวสาร ขอเท็จจริง ระหวาง หนวยงาน สถาบัน กับประชาชน เพื่อสรางความสัมพันธอนั ดีตอกัน การประชาสัมพันธจึงอยูบ นรากฐานของ การสรางความเขาใจอันดีระหวางหนวยงานหรือสถาบัน กับผูมสี วนเกี่ยวของ หนวยงานหรือสถาบันก็ตองมี การเผยแพรขาวสารใหประชาชนหรือผูเกี่ยวของทราบ และรับฟงความคิดเห็นของประชาชน เพื่อใหเกิดความ เขาใจ ยอมรับ รวมมือ ศรัทธา อันจะบังเกิดผลดีตอการดําเนินงานดวยความราบรื่น ปราศจากปญหาขอยุง ยาก ตาง ๆ จุดมุงหมายของการประชาสัมพันธ 1. เพื่อสรางความเขาใจอันดีระหวางองคกร สถาบัน หรือหนวยงาน กับประชาชน ดวยการแจงธุรกิจ ของตน ใหประชาชนทราบ เพื่อใหไดเลือกใชบริการ หรือใหความรวมมือไดถูกตองและเหมาะสม 2. เพื่อใหองคกร สถาบัน หรือหนวยงาน ไดทราบความคิดเห็นของประชาชนอันจะเปนประโยชนใน การพัฒนาและแกไขปญหาที่อาจเกิดขึ้นได 3. เพื่อสรางความศรัทธา ความนิยมใหเกิดขึ้นกับองคกร สถาบัน หรือหนวยงานนั้น ๆ 4. เพื่อรักษาชื่อเสียงเกียรติยศขององคกร สถาบัน หรือหนวยงาน มิใหเสื่อมเสีย 5. เพื่ออํานวยความสะดวกในการติดตอสื่อสารระหวางองคกร สถาบัน หรือหนวยงาน ใหเปนไปอยาง มีประสิทธิภาพ 6. เพื่อสรางความสัมพันธและความเขาใจอันดีใหเกิดขึ้นภายในองคกร สถาบัน หรือหนวยงาน อันจะ เปนผลใหการปฏิบัติงานดําเนินไปอยางมีประสิทธิภาพ รูปแบบการประชาสัมพันธ เมื่อสังคมไดมีการพัฒนาซับซอนยิ่งขึ้น ทําใหการติดตอสื่อสารระหวางมวลสมาชิกของสังคมมีความ ซับซอนตามไปดวย ปญหาความขัดแยงตาง ๆ ความไมเขาใจกัน ความสับสนของขอมูลขาวสาร การ บิดเบือนขอมูล ลวนแลวแตเปนอุปสรรคในการปฏิบัติงานและการแสวงหาความรวมมือ ดังนั้นหนวยงานใน ระดับตาง ๆ จึงไดตระหนักถึงความสําคัญของงานประชาสัมพันธ จึงไดกําหนดใหมีผูรับผิดชอบมากนอยตาม ความจําเปน ผูที่รับผิดชอบในการประชาสัมพันธ จะตองเปนผูที่มีบุคลิกเหมาะสมกับงานนี้ คือ เปนผูที่มีความ รอบคอบ รูจักการวางตัวที่เหมาะสม สามารถเขาไดกับบุคคลทั่วไป และมีความเขาใจในระบบงานของ หนวยงานเปนอยางดี
~ 75 ~
การประชาสัมพันธมี 2 รูปแบบ คือ 1. การประชาสัม พันธภายในหน วยงาน เปนการประชาสัมพันธที่มุง สรางสัมพันธใหเกิดขึ้นภายใน หนวยงาน ระหวางสมาชิกกับหนวยงาน และระหวางสมาชิกดวยกันเอง เพื่อใหเกิดขวัญกําลังใจในการทํางาน มักออกมาในรูปแบบการประชุมปรึกษา การออกหนังสือเวียน จดหมายขาว และการเปดโอกาสใหสมาชิก แสดงความคิดเห็นในรูปแบบตาง ๆ 2. การประชาสั ม พั น ธ ภ ายนอกหนว ยงาน เปนการสรา งความสัม พันธ อัน ดีกับ บุค คลภายนอก หนวยงาน หรือหนวยงานอื่น เพื่อใหเขาใจลักษณะการดําเนินงาน ขอบขายหนาที่ และความรับผิดชอบของ หนวยงานตน การประชาสัมพันธอาจทําไดโดยออกเอกสาร สิ่งพิมพ หรือสื่ออยางอื่น เพื่อแนะนําชี้แจง และ เผยแพรผลงานตามโอกาสอันสมควร ถากรณีเกิดความเขาใจผิดหรือความไมเขาใจในหนวยงาน หรือบุคคลใน หนวยงานก็อาจจะมีการชี้แจงดวยสื่อตาง ๆ การเขียนขอความประชาสัมพันธ การเขียนขอความเพื่อ จุดมุงหมายในการประชาสัมพันธ เปนการเขียนเพื่อใหความรู ขาวสารที่ ถูกตอง และเปนการเขียนเพื่อการโนมนาวใหกลุมเปาหมายเกิดความศรัทธากับหนวยงาน การเขียนจึงตอง ยึดหลักดังนี้ 1. ขอมูลที่เขียนจะตองอยูบนพื้นฐานความเปนจริง ใหขาวสารที่ถูกตอง 2. ใชภาษาที่เขาใจงาย ชัดเจน กะทัดรัด สละสลวย 3. แสดงดวยรูปภาพ หรือสื่อที่มีลักษณะเปนรูปธรรมมากที่สุด 4. ออกแบบสารใหเหมาะสมกับระดับของกลุมเปาหมาย การเขียนเพื่อการประชาสัมพันธ จะมีความแตกตางกันตามรูปแบบของสื่อที่ใช การเขียนสําหรับสื่อ สิ่ง พิ ม พ สามารถเลือ กใชไดห ลายรูป แบบตามความเหมาะสม ซึ่ งอาจเขี ยนในรู ป แบบจดหมายแจง ไปยัง ผูเกี่ ยวของ แตตอ งระมัดระวัง การใชภาษาใหส ามารถเขาใจงาย มีความชัดเจน ถาจัดทําเปนแบบสิ่ง พิม พ เอกสารแนะนํา หรือจุลสาร จะตองออกแบบใหดึงดูดใจทําใหชวนอาน รายละเอียดอาจมีมากนอยแตกตางกัน แตถาเปนการเขียนสําหับถายทําเปนสื่อโสตทัศนจะตองเขียนเปนบท (Script) แตการเขียนจะตองจํากัดอยู เพี ยงการให ขาวสาร และการโนม นาวกลุม เปาหมายเทานั้ น ความถูก ต องของข อมู ล และการสร างความ ประทับใจ จึงนับความมีความสําคัญมาก ภาพและคําบรรยายตองกะทัดรัด ชัดเจน ในที่นี้จะขอกลาวถึงการเขียนขอความประชาสัมพันธ ใน 2 รูปแบบ ไดแก 1) การเขียนจดหมายขาว จดหมายขาว คือ เอกสารเผยแพรไปยังบุคคลเปาหมายเพื่อบรรลุวัตถุประสงคที่ผูสงสารตองการ เพื่อการประชาสัมพันธ เพื่อการโฆษณา หรือใหทราบขอมูลขาวสาร องคประกอบของจดหมายขาวประกอบดวย ชื่อหัวจดหมายขาว สัญลักษณ ฉบับที่ วันเดือนป ภาพประกอบ เนื้อหา ผูผ ลิต ฯลฯ
~ 76 ~
2) การเขียนแผนพับ แผนพับ คือสิ่งพิมพเฉพาะกิจประเภทหนึ่งที่ผลิตขึ้นเพื่อใชงานเฉพาะดานใดดานหนึ่งและในเวลาใด เวลาหนึ่ง เชน การประชาสัมพันธ งานโฆษณา งานสื่อสารภายในและภายนอกองคกร งานรณรงค เปนตน ลักษณะและขอความในการผลิตแผนพับ สามารถเลือกเนื้อหาไดตามกลุม เปาหมาย แผนพับมีได หลายพับ แตแผนพับขนาดเล็กสามารถมีไดตั้งแต 2 - 4 พับ ขึ้นอยูลักษณะการใชงาน การออกแบบและเรื่อง ที่ตองการนําเสนอในแผนพับนั้น ๆ ขอมูลในแผนพับไมควรแนนจนเกินไปทั้งภาพและตัวอักษร ซึ่งขอมูลแตละ หนาควรจบในหนานั้น ๆ หรือวางขอมูลไดสะดวกและตอเนือ่ ง ************************************
--------------------------------------แหลงอางอิง : เว็บไซต : http://courseware.payap.ac.th/docu/th203/content/advertise.htm เว็บไซต : http://www.kmitl.ac.th/agritech/nutthakorn/04090035_2202/multiweb/printed/5.htm เว็บไซต : http://free4marketingad.blogspot.com/2012/02/structure-fo-copy.html
~ 77 ~
9. การเขียนบทความ บทความ (Articles) เปนความเรียงทีเ่ ขียนขึ้นจากขอเท็จจริง ผูเขียนมักจะแสดงความคิดเห็นและ ขอเสนอแนะเชิงวิพากษวิจารณในทางสรางสรรคไวดวย เรื่องที่เขียนควรเปนเรื่องที่อยูในความสนใจของคน โดยทั่วไปในขณะนั้น ซึ่งถือเปนจุดสําคัญของการเขียนบทความ บทความสวนมากจะมีความยาวไมมากนัก ดังนั้นเนื้อหาจึงตองกระชับและใชภาษาที่สื่อความสนใจของผูอานอยางดีและมีแบบแผน
ลักษณะเฉพาะของบทความ 1. เปนเรื่องทีผ่ ูอานสวนมากกําลังสนใจอยูในขณะนั้น อาจเปนปญหาที่คนกําลังอยากรูวาจะดําเนิน ตอไปอยางไร หรือมีผลอยางไร หรือเปนเรื่องทีเ่ ขายุคเขาสมัย 2. มีสาระ มีแกนสาน อานแลวไดความรูและเกิดความคิดเชิงสรางสรรค มิใชเรื่องเลื่อนลอยไรสาระ 3. มีการแสดงความคิดเห็น ขอคิด ขอวิเคราะห และขอเสนอแนะของผูเ ขียนแทรกอยูดวย 4. มีกลวิธีการเขียนนาสนใจ ชวนใหอาน อานแลวทาทายความคิด เราความสนใจผูอานใหอยาก ติดตามอานจนจบ ทําใหเกิดความเพลิดเพลินและมีขอชวนใหคิด
ประเภทของบทความ การแบงประเภทของบทความใหตายตัวนั้นทําไดยาก เพราะบทความบางบทมีบทความหลายประเภท ผสมกัน ในปจจุบันอาจแบงประเภทของบทความ แบงไดดงั นี้ (ดวงใจ ไทยอุบญ ุ . 2552 : หนา 281-284) 1. บทความประเภทกึ่งชีวประวัติ เปนการเขียนเรื่องราวเกี่ยวกับบุคคลทีม่ ีชื่อเสียงหรือบุคคลที่ ประสบความสําเร็จในชีวิตในดานตาง ๆ โดยผูเขียนตองการรูถึงคุณสมบัติและวิธีการดําเนินชีวิตหรือหลักการ ดําเนินชีวิต ตลอดจนการปฏิบัติตนอยางไรจึงประสบความสําเร็จ หรือทําใหเขามีชื่อเสียง แตเราจะไมกลาวถึง เรื่องสวนตัวของเขามากเกินไป บทความประเภทนีม้ ีลกั ษณะคลายบทความประเภทสัมภาษณ ขอมูลที่ ผูเขียนนํามาใชประกอบการเขียนนั้น อาจไดมาจากการสัมภาษณบุคคลนั่นเอง หรือสอบถามบุคคลใกลชิด รวมถึงเอกสารหรือผลงานตาง ๆ ของเขา 2. บทความประเภทสัมภาษณ เปนบทความที่ไดจากการรวบรวมขอมูลตาง ๆ จากการสัมภาษณ แลวนํามาเรียบเรียงใหม ผูเขียนบทความควรรูจ ักเลือกบุคคลที่จะสัมภาษณ คือควรเปนบุคคลที่เดน มีชื่อเสียง ในวงสังคม หรือเปนผูมีความรูความสามารถและเชี่ยวชาญในเรื่องทีผ่ ูเขียนตองการจะเขียนบทความประเภทนี้ ไมจําเปนจะตองสัมภาษณผูมีชื่อเสียงเสมอไป อาจจะสัมภาษณบุคคลธรรมดาที่เปนตัวอยางของการตอสูชีวิต หรือฟนฝาอุปสรรคจนประสบความสําเร็จในชีวิต
~ 78 ~
การนําขอมูลการสัมภาษณมาเขียนเปนบทความที่ดี ผูเขียนจะตองวางแผนการสัมภาษณตั้งแตการ กําหนดคําถามตามประเด็นเรือ่ ง การเลือกบุคคลที่เกี่ยวของเพื่อสัมภาษณ การประสานงานและการนัดหมาย สัมภาษณ การบันทึกคําสัมภาษณ การเลือกสรรคําตอบที่สมั ภาษณ นําขอมูลการสัมภาษณมาเรียบเรียง หรือถอดคําสัมภาษณใหตรงประเด็น และแสดงถึงความคิดเห็นทีเ่ ปนประโยชนและนาสนใจ การนําเสนอ บทความประเภทนี้ จะทําใหผูอานตระหนักวา บุคคลที่ใหสมั ภาษณมีความคิดเห็นอยางไร นับไดวาเปนวิธีการ เรียนรูทางออม เปนอุทาหรณ รวมทั้งเปนตนแบบของการดําเนินชีวิตและการแกปญหาไดเปนอยางดี 3. บทความประเภทแสดงความคิดเห็น บทความประเภทนี้ เรามักจะพบเสมอในหนังสือพิมพ นิตยสาร หรือวารสารทางวิชาการตาง ๆ มากมาย โดยผูเ ขียนมักจะหยิบยกเอาปญหาที่เกิดขึ้นในสังคมขึ้นมา เขียน โดยที่ผูเขียนจะตองมองปญหาที่เขียนใหเขาใจอยางถองแท พยายามแยกแยะในแงมมุ ตาง ๆ แลวเสนอ ความคิดเห็นใหขอเสนอแนะ ขอสังเกต โดยอาจทิ้งทายไวสาํ หรับใหผอู านตัดสินใจดวยตนเอง เชน ปญหาทาง เศรษฐกิจ สังคมและการเมือง เปนตน การแสดงความคิดเห็นนีจ้ ะมีขอมูล หลักฐานตาง ๆ มาอางอิงใหเห็น อยางเดนชัด นาเชื่อถือ 4. บทความทองเที่ยว เปนบทความทีเ่ ขียนขึ้นเพื่อชีช้ วนใหผูอานเกิดความสนใจอยากไปเที่ยว สถานที่นั้น ๆ ผูเ ขียนบทความประเภทนี้จะตองเคยไปและมีประสบการณในการไปเที่ยวสถานที่นั้น ๆ มาก พอสมควร การเขียนบทความนีจ้ ําเปนจะตองใชกลวิธีเขียนที่นาอาน ใชภาษางาย ๆ โดยกลาวตั้งแตการเตรียม ตัว ตลอดจนรายละเอียดตาง ๆ เชน วิธีการเดินทาง ระยะเวลาการเดินทาง ลักษณะภูมิประเทศ ลักษณะ ภูมิอากาศ ตลอดจนความสวยงามของธรรมชาติในแถบนั้น สิ่งของทีจ่ ําเปนทีจ่ ะตองนําไป นอกจากนี้ยังอาจ แทรกขอเสนอแนะ ขอควรระวังทีผ่ ูเขียนมีประสบการณไวดวย เพื่อผูอานเกิดความสนใจและอยากไปเที่ยวใน ที่นั้น ๆ 5. บทความประเภทวิจารณ เปนบทความทีก่ ําลังนิยมในปจจุบัน ทั้งผูเ ขียนและผูอาน จะเห็นได จากคอลัมนในหนังสือพิมพ นิตยสาร วารสารทางวิชาการตาง ๆ เชนเดียวกับบทความแสดงความคิดเห็น บทความประเภทวิจารณเปนบทความที่เสนอความคิดเห็น โดยอาศัยเหตุผลและหลักทฤษฎี ซึ่งตางจาก บทความประเภทแสดงความคิดเห็นที่เสนอความคิดเห็นอันเปนความคิดหรือทัศนะของผูเขียน บทความ ประเภทวิจารณนี้นิยมใชในการวิจารณหนังสือ วิจารณขาว วิจารณการเมือง วิจารณภาพยนตร หรืองานศิลปะ สาขาตาง ๆ โดยผูเขียนจะตองพิจารณาเรือ่ งนั้น ๆ อยางละเอียดรอบคอบทุกแงมุม วิเคราะห ประเมินคาตาม หลักวิชาและชี้ใหเห็นคุณคา ขอบกพรอง พรอมทัง้ แนวทางที่เสนอแนะ ซึ่งในปจจุบัน มีบทความวิจารณซอน วิจารณเพิม่ ขึ้น โดยผูเขียนบทความประเภทนี้มีความคิดเห็นขัดแยงกับบทวิจารณของผูวิจารณคนอื่นในเรื่อง เดียวกัน 6. บทความทางวิชาการ เปนบทความทีม่ ีเนื้อหาสาระเกี่ยวของกับวิชาการหรือเปนความรูเฉพาะ ดาน ผูเขียนบทความประเภทนี้จะตองเปนผูม ีความรูความสนใจหรือเชี่ยวชาญในเรื่องใดหรือสาขาใดสาขา หนึ่ง บทความวิชาการนี้ ผูเขียนจะตองมีหลักฐานอางอิง ทั้งทางตัวเลขสถิติ ตลอดจนความคิดเห็นและ ขอเสนอแนะในแนวคิดใหม ๆ ความรูใหม ๆ ใหแกผูอาน หรือเปนแนวคิดแนวปฏิบัติที่จะเปนประโยชนแกวง การศึกษา หรือวงวิชาการตอไปในอนาคต อันเปนสิ่งสําคัญสําหรับบทความประเภทนี้ ~ 79 ~
โครงสรางของบทความ ดร.เปลื้อง ณ นคร (อางถึงใน สุทิติ ขัตติยะ. 2551 : 108 )กําหนดโครงสรางของบทความ ประกอบดวย 3 สวนหลัก ไดแก สวนนํา สวนเนื้อหาสาระ และสวนสรุปทาย 1) สวนนําหรือคํานํา เปนการแสดงแนวคิดเกี่ยวกับหัวเรื่อง ความสําคัญและสิ่งที่ตอ งการกลาวตอไป แนวทางการเขียนสวนนําใหผอู านสนใจ อยากรูและชวนติดตาม ดังนั้น ผูเขียนจําเปนตองเขียนใหดีและมี น้ําหนักดี หมายถึง การใชภาษาที่ถูกตองและเหมาะสม มีเนื้อหาสาระอยูในความสนใจของกลุมผูอาน 2) สวนเนื้อหาสาระ จัดวาเปนสวนที่สําคัญและเปนสวนที่ยาวที่สุด รวมความคิดและขอมูลทัง้ หมด ยอหนาแตละยอหนาในเนือ้ เรื่องจะตองสัมพันธเปนเรื่องเดียวกัน มีลําดับขั้นตอนไมวกวนไปมา กอนที่จะเขียน บทความผูเ ขียนจึงตองหาขอมูล หาความรูทจี่ ะนํามาเขียนเสียกอน การหาขอมูลนั้นอาจไดจากการสัมภาษณ การสอบถามผูรู การเดินทางทองเที่ยว การอานหนังสือพิมพหรือหนังสือตางๆ เปนตน ดังนั้นการเขียน บทความจึงควรเขียนพรรณนาใหชัดเจนและมีเหตุมผี ล พยายามอางอิงความรูและพยานหลักฐานใหผูอาน เกิด ความรูสึกคลอยตามและนําเอาไปปฏิบัติดวยการใชถอยคําภาษาหรือสํานวนโวหารทีเ่ หมาะสม 3) สวนสรุปทาย เปนการเขียนในตอนทายกอนจบเรื่อง ผูเ ขียนจําเปนตองสรุปหรือขมวดเรือ่ งใหเกิด ความประทับใจ เชน ใชสุภาษิต คําคม ปรัชญาหรือแนวคิดสําคัญของบุคคลสําคัญ สวนสรุปนีเ้ ปนสวนทีฝ่ าก ความคิดและปญหาไวกับผูอานหลังจากที่อานแลว บทความทั่วไปที่นิยมเขียนลงในหนังสือพิมพหรือนิตยสาร จะมีความยาวไมมากนัก ไมควรเกิน 1-3 หนากระดาษ และสํานวนภาษาที่ใชตองเรียบงายและไมเปนศัพทเฉพาะมากจนเกินไป โดยควรคํานึงถึง กลุมเปาหมายทีเ่ ปนประชาชนทั่วไปใหมากทีส่ ุด และถาทําไดก็ควรพยายามสรางความนาสนใจใหครอบคลุม ทุกเพศทุกวัย และพื้นฐานการศึกษา เพื่อมุง ผลในการประชาสัมพันธอยางกวางขวาง
สิ่งที่ควรคํานึงในการเขียนบทความ 1. ตั้งชื่อบทความใหนาอาน เปนการเริ่มตนที่จะสามารถดึงดูดผูอาน ชวนใหติดตามอาน การ เริ่มตนเขียนที่ดี ควรเริ่มกันตัง้ แตชื่อบทความ แลวตามดวยขอความยอหนาแรก และหัวขอยอยในบทความ ทั้งหมดนี้ควรจะบอกผูอานไดทันทีวาบทความนั้นสําคัญอยางไร นาสนใจอยางไร และจะใหประโยชนอะไร เชน วาระสุดทายของชีวิต : ศักดิ์ศรีที่พงึ มี , รวยไดไมตองโกง, เอดสมหัตภัยใกลตัว , ปฏิวัติความอวน , 100 เรื่องนารูส ูคลอเลสเตอรอล เปนตน 2. ไมควรใหขอความของแตละยอหนายาวเกินไป ถายาวมากไป สายตาผูอ านจะลาเร็ว ยิ่งถายาว มากๆ กวาผูอานจะอานจนจบไดแทบหมดความตั้งใจ โดยทั่วไปอาจถือเปนเกณฑไดวาแตละยอหนาไมควร ยาวเกินกวา 15-20 บรรทัด ถาเขียนบทความเสร็จแลวพบวามีทอนใดที่ยาวเกินไป ลองอานทานดูซิวามีชวง ใดที่พอจะตัดตอนใหขึ้นยอหนาใหมไดหรือไม
~ 80 ~
3. แบงเปนหัวขอยอย ถาบทความยาวพอสมควร ควรแบงเปนหัวขอยอย เพือ่ ใหผูอานไดพักสายตา เปนระยะๆ นอกจากนีห้ ัวขอยอยยังชวยใหมจี ุดสนใจขึ้นมาเปนชวง และชวยใหผูอานกวาดสายตาหาทอนหรือ เนื้อหาทีเ่ ขาสนใจไดเร็วขึ้น ในกรณีที่ตองการผอนคลายความจริงจังของบทความ หรือความเครียดของผูอาน ลง อาจจะตัง้ ชื่อหัวขอยอยใหดูนาอานขึ้น โดยถือเอาขอความใดขอความหนึ่งในหัวขอนั้น มาตั้งเปนชื่อหัวขอ ยอย หรืออาจตั้งชื่อหัวขอยอยในลักษณะของคําถามเพื่อกระตุนความสนใจของผูอาน 4. ขีดเสนใตหรือทําตัวเขมที่ขอความที่ตองการจะเนน แตไมควรเนนมากเกินกวาที่จําเปนจริง ๆ มิฉะนั้นผูอานจะรูส ึกรําคาญ 5. ใชศัพทเทคนิคเทาที่จําเปน และพยายามใชภาษาอังกฤษใหนอยที่สุด ไมใชเขียนมายอหนาหนึ่ง มีแตภาษาอังกฤษ ศัพทเทคนิคคําใดแปลเปนภาษาไทยได ใหแปลไปเลย แตถาแปลแลวไมแนใจวาผูอานจะ เขาใจไดถูกตองควรวงเล็บภาษาอังกฤษไวดวย ยกเวนไมสามารถจะแปลเปนภาษาไทยได ใหทบั ศัพทเปน ภาษาไทยแลววงเล็บภาษาอังกฤษกํากับไปอีกทีหนึ่ง 6. ตีกรอบแยกสวนเนื้อหา ถามีเนื้อหาบางสวนเกี่ยวของกับบทความ แตไมสามารถเชื่อมเขาไปใน บทความไดโดยตรง อาจแยกออกมาจากเนื้อเรื่องปกติไดโดยตีกรอบลอมรอบเนือ้ หาสวนนั้นเอาไว ลองดู วารสารตางประเทศจะพบทํานองนี้บอย 7. อยาใหหวือหวามากเกินไป แมวาการแทรกอารมณขัน การใชศัพทสแลง จะชวยผอนคลาย ความเครียดขณะอานไปได แตไมควรใชมากเกินไปจนบทความวิชาการกลายเปนบทความทั่วไปที่ใหแตความ สนุกอยางเดียว 8. พยายามใชคําธรรมดางาย ๆ ซึ่งคนทั่วไปเขาใจไดงายและยังคงความถูกตองอยูได 9. ใชประโยคที่กระชับ ไมกาํ กวม พยายามหลีกเลี่ยงการใชประโยคยาวๆ ที่ดูยืดยาด และประโยค ซอนประโยคที่อาจทําใหเขาใจความหมายผิดไป (ขอมูลจาก http://www.academic.hcu.ac.th/forum/board_posts.asp?FID=217)
-------------------แหลงขอมูล : ดวงใจ ไทยอุบุญ. (2552) ทักษะการเขียนภาษาไทย. กรุงเทพฯ : สํานักพิมพแหงจุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย. เว็บไซต : http://www.academic.hcu.ac.th/forum/board_posts.asp?FID=217
~ 81 ~
ตัวอยางบทความแสดงความคิดเห็น 0
วัยรุนไทย : สงกรานต สงคราม หรือสมกาม 13 เมษายนของทุก ๆ ปเปนวันที่มีความหมายตอพวกเราคนไทยทุกคนในหลาย ๆ ความหมาย ตามโบราณ ดั้งเดิมนั้นถือวาวันที่ 13 เมษายนของทุกปเปนวัน “มหาสงกรานต” ที่การเคลื่อนยายของพระอาทิตยจะโคจรจากราศีมีน เขาสูราศีเมษ อันเปนวันที่พระอาทิตยอยูในตําแหนงกึ่งกลาง ทําใหเวลาระหวางกลางวันและกลางคืนยาวเทากัน จึงเปน ที่มาของชื่อเทศกาล “สงกรานต” ที่เปนภาษาสันสกฤตและมีความหมายวา ผาน หรือ เคลื่อนยาย เปนวันที่ลูกหลาน และผูหลักผูใหญในครอบครัวจะไดกลับมาพบหนาพบปะถามไถสารทุกขสุขดิบซึ่งกันและกัน แตกับปจจุบันนี้ โดยเฉพาะตามสถานที่ที่เปนที่นิยมของวัยรุน เชน ตรอกขาวสาร ดูเหมือนวาจุดประสงค ของ “มหาสงกรานต” จะเปลี่ยนแปลงไปโดยสิ้นเชิง ดวยบรรยากาศที่วุนวาย อึกทึก เบียดเสียด ไมปลอดภัย และรุนแรง ดวยเสียงที่เปดแขงกันดังลั่น ดวยแอลกอฮอลขวดแลวขวดเลาที่ผานลําคอลงกระเพาะ แลวสงผลตอสํานึกและศีลธรรม ดวยการแตงตัวโชวสัดสวนองคเอว ดวยคนจํานวนมากที่เบียดเสียดยัดเยียดจนไมเปนอิสระ ดวยการสาดน้ําที่รุนแรง ใช น้ําเย็นเฉียบสาดเขาใส ใชน้ําแข็งขวางปา ดวยการประแปงที่ไมไดมีเพียงจุดประสงคดีเทานั้น ดวยบรรยากาศที่วามาทั้งหมด จึงเปนที่มาของชื่อบทความนี้ วัยรุนไทย : สงกรานต สงคราม หรือสมกาม จะมีวัยรุนไทยมากเทาไรที่สามารถตอบไดวาตํานานเรื่องเลาสืบตอกันมาของสงกรานตไทย คือ เรื่องของทาวกบิลพรหม กับธิดาทั้ง 7 จะมีสักกี่คนที่รูความหมายที่แทจริงของคําวา “สงกรานต” จะมีใครที่กลับบานไปหาญาติพี่นอง พอแม ปูยา ตายายเพื่อเยี่ยมเยียนและดูแลทาน ทําความเคารพทาน กราบไหวและรดน้ําดําหัวแสดงความเคารพทาน ดูเหมือนวาวัยรุนไทยสมัยนี้จะตีความ “สงกรานต” กลายเปน “สงคราม” และ “สมกาม” ไปเสีย มากกวา สงคราม- เมื่อถึงเทศกาลสงกรานต วัยรุนไทยหลายคนตางพากันจัดแจงเตรียมอุปกรณในการเลนน้ําราวกับ อาวุธยุทโธปกรณในสงคราม การละเลนที่รุนแรง ปนฉีดน้ําที่มีแรงดันสูง น้ําที่แชน้ําแข็งจนเย็นเฉียบ น้ําแข็งขนาดตาง ๆ ที่ปลิววอน ถุงพลาสติกบรรจุน้ํา และพาหนะในการเดินทาง สิ่งเหลานี้เปรียบไดกับปนและลูกระเบิดที่รอเวลาที่จะถูก ระดมยิงและขวางปาเขาใสฝายตรงขามอยางบาคลั่ง ประกอบกับอาการมึนเมาดวยฤทธิ์แอลกอฮอลและความคึกคะนอง ก็ยิ่งทําใหทุกสิ่งทุกอยางดูรุนแรงมากขึ้น หลายครั้งหลายหนที่เกิดเหตุการณทะเลาะตอยตีกันเพราะมีสาเหตุเกิดจาก การละเลนที่รุนแรง หลายครั้งหลายหนที่เกิดอุบัติเหตุตั้งแตเล็กนอยไปจนถึงอาการสาหัสจากการละเลนที่รุนแรงขาด ความยั้งคิด สมกาม- โดยสวนตัวมีความเชื่อวา วัยรุนไทยหลายคนตัดสินใจใชเวลาในเทศกาลสงกรานตไปกับการมี เพศสัมพันธ ทั้งเต็มใจและไมเต็มใจ ทั้งยินยอมและไมยินยอม และมีวัยรุนไทย โดยเฉพาะผูชายที่ตั้งใจไป “หาเศษหา เลย” กับสาว ๆ ที่มารวมเลนน้ําโดยการประแปง ซึ่งนาจะเรียกวาการ “ปาย” มากกวา “ประ” ที่จะลากยาวตั้งแต ใบหนา ลงมาตามลําคอ ผานหนาอก และอาจยาวลงไปถึงสวนพึงสงวนของสาว ๆ ขึ้นอยูกับสถานที่และโอกาสจะอํานวย ได อีกทั้งการแตงตัวที่เปดเผยเนื้อหนังมังสาที่มากเกินควร เสื้อผาที่รัดรูปยามเปยกน้ําเผยทรวดทรงองคเอว และความมึน เมาจากฤทธิ์แอลกอฮอลทําใหกลายเปนเทศกาลที่เปรียบดั่งฤดูกาล “ลาเหยื่อ” โดยเฉพาะ ทั้งหมดนี้เกิดขึ้นเพราะอะไร? ปญหามาจากอะไร? และจะแกไดอยางไร? สวนตัวเชื่อวาปญหามาจากสอง ประเด็นหลัก นั่นคือการเลี้ยงดู และสภาพสังคม การเลี้ยงดูอยางปลอยปะละเลย การเลี้ยงดูแบบสัตวเลี้ยงลูกดวยเงิน ความหางเหินของสายใยครอบครัว เปน เพียงสาเหตุบางสวนที่ทําใหเกิดปญหาเหลานี้ขึ้น ปจจุบันครอบครัวของคนไทยสวนใหญมักเปนครอบครัวที่มีขนาดเล็กลง จนเหลือเพียงสวนยอยที่สุดนั่นคือ พอ แม ลูก เทานั้น ซึ่งมีผลกระทบตอการเลี้ยงดูบุตรเปนอยางมากหากวาทั้งฝายพอ ~ 82 ~
และแมตองออกไปทํางานหาเงินมาเลี้ยงครอบครัวและจางผูดูแลมาเลี้ยงดูบุตร ทําใหสายใยระหวางพอแมกับลูกหางเหิน ไปในระดับหนึ่ง และเมื่อเปนสวนยอยที่สุดของครอบครัวก็ยิ่งทําใหสายใยระหวาง ปู ยา ตา ยาย ลุง ปา นา อา กับหลาน ยิ่งหางขึ้นมากทุกที กอใหเกิดปญหาทางการขาดความอบอุนในครอบครัวและการเลี้ยงดูที่ไมตอเนื่อง ขาดการแนะนํา ดูแล เอาใจใสใหเด็กไดพัฒนาไปตามธรรมชาติ การตามใจลูกโดยการใชเงินปรนเปรอก็ยิ่งปลูกฝงใหลูกรูจักวิธีการแกปญหาทุกอยางดวยการใชเงินซื้อทุกอยาง เพียงอยางเดียว ทําใหกลายเปนคนเอาแตใจ เห็นแกผลประโยชนสวนตน หลงในวัตถุและความสนุกเพียงชั่วครั้งชั่วคราว เทาที่จะใชเงินแสวงหามาได ครอบครัวที่ทะเลาะเบาะแวงตบตีเปนประจําทําใหลูกซึมซับความรุนแรงโดยไมรูตัว และหากยิ่งฝายพอเปนผูใช กําลังรุนแรงกับแม เด็กก็จะเรียนรูทางใดทางหนึ่งระหวางเกลียดความรุนแรงที่พอทํา กับดูดซับและยอมรับความรุนแรงที่ พอทําตอแมวาเปนสิ่งดี กอใหเกิดความคิดที่วาผูชายเหนือกวาผูหญิงและอาจกอใหเกิดพฤติกรรมและความคิดที่เปน อันตรายตอผูหญิงไดทุกเมื่อ ดานสภาพสังคม ที่เต็มไปดวยสื่อยั่วยุ การแตงกาย เศรษฐกิจ ระดับการศึกษา และอีกหลายปจจัยที่ทําใหเกิด การบิดเบือนของประเพณีอันดีงามที่สืบทอดมาแตโบราณใหลมสลายไปกับน้ํามือของวัยรุนในยุคปจจุบัน น้ําเมาที่หาซื้อไดงายตามรานมินิมารททั่วไปตามทองถนนทําใหแอลกอฮอลผานลําคอวัยรุนไดงาย แมออก กฎหมายบังคับหามเด็กอายุต่ํากวา 18 ป มิใหซื้อเครื่องดื่มมึนเมาไดก็ตาม แตก็มีหลากหลายวิธีที่สามารถหลบเลี่ยง กฎหมายนั้นได วิธีที่งายที่สุดคือใหผูปกครองหรือผูที่มีอายุเกิน 18 ปเขาไปซื้อมาให ซึ่งเปนวิธีที่สามารถทําไดโดยไมตอง ยุงยากแตอยางใดและสามารถทําไดเกือบทุกที่ทุกเวลา เศรษฐกิจที่กําลังเติบโตและมีอัตราคาครองชีพสูงก็เปนสวนหนึ่งของสาเหตุของปญหา ซึ่งเกี่ยวพันกับการเลี้ยงดู ดังที่กลาวมาแลว ครอบครัวที่มีขนาดเล็ก มีเพียง พอ แม ลูก นั้น ทําใหพอและแมตองออกไปหาเลี้ยงครอบครัวและทิ้ง ลูกนอยไวในความเลี้ยงดูของบุคคลอื่นทําใหสายใยที่เชื่อมโยงเขาดวยกันเบาบางลงทุกขณะ สภาพสังคมที่พัฒนาทางดานวัตถุไปอยางรวดเร็วจนความเจริญทางดานจิตวิญญาณและจิตสํานึกกลับถูกกลบลบ เลือนหายไปดวยเสียงเพลงที่แผดสนั่น สื่อลามกอนาจารที่สามารถจับจองเปนเจาของไดโดยงาย การใชจายฟุงเฟอเพียง เพราะตองการสนองความอยากไดอยากมีของตนจนทําใหวัยรุนหญิงไทยหลายคนตัดสินใจ "หากินแนวนอน" และการใช เงินฟุมเฟอยสนองตอบความตองการชื่อเสียงและเปนที่ยอมรับในบรรดาวัยรุนชาย การใหการศึกษาเรื่อง “เพศศึกษา” ที่เปรียบดั่งแดนสนธยาสําหรับวัยรุนไทยที่ไมไดรับคําตอบที่ถูกตอง ไมได เรียนรูถึงวิธีการหลีกเลี่ยงถึงโอกาสเสี่ยงตอการชักนําสูการมีเพศสัมพันธ ไมไดนําเสนอตัวชวยในการควบคุมและระบาย ความใครของตนที่เหมาะสม ไมไดเรียนรูถึงวิธีการปองกันตัวเองและคูนอนจากการตั้งครรภที่ถูกวิธี ทําใหปญหาทั้งหลาย ตามมาเปนโขยงเพราะความอยากรูอยากเห็นอยากลองอยากทําของวัยรุนไทย เพราะความมึนเมาของแอลกอฮอลที่ ครอบงําสติสัมปชัญญะ เพราะการเยายวนจากสื่อทั้งหลายและการแตงตัว นั่นเปนเพียงสวนหนึ่งของ "ปจจัย" ที่กอใหเกิดปญหาทั้งหมดขึ้นเทานั้น ยังมีอีกหลากหลายปญหาที่ชอนไช ลงไปในปญหานี้ราวกับรากของตนไมที่แตกแขนงออกไปไมสิ้นสุด การจะแกปญหานี้ไดนั้นคงไมสามารถแกไดภายในเร็ว วัน แตตองแกไปทีละจุดอยางใชเวลาและความตั้งใจจริงจากทุกคนและทุกฝายที่จะรวมมือกันเพื่ออนาคตอันสดใสของ วัยรุนไทย หวังวาวัยรุนไทยที่ไดอานบทความนี้แลวจะตระหนักถึงบทบาท หนาที่ และขอบเขตของตัวเอง ตระหนักรูวา ตัวเองคือใคร มีหนาที่อะไร และสมควรทําสิ่งใด ตระหนักรูวาสิ่งใดถูก และสิ่งใดผิด สิ่งใดกอประโยชน และสิ่งใดกอความ เดือดรอนตอผูอื่น อยาใหประเพณีอันดีงามที่เหลาบรรพบุรุษทั้งหลายตองสูญเสียเลือดเนื้อเพื่อปกปกรักษาไวตองมาถูก ทําลายยอยยับเพียงเพราะความคึกคะนองและเห็นแกไดของเราเพียงอยางเดียวเลย ขอมูลจาก : http://www.online-station.net/news/views.php?id=4148 ~ 83 ~
ตัวอยางบทความสัมภาษณ
0
วิทยุกระจายเสียงแหงประเทศไทยจะแขงขันอยางไรในยุคสื่อ Convergence
ผูบริหารไฟแรงที่กาวทันเทคโนโลยี 4 G มีคําตอบ
~ 84 ~
~ 85 ~
~ 86 ~
(แหลงขอมูล : สุทิติ ขัตติยะ. (2551) ศาสตรการเขียน. กรุงเทพ : สถานีวิทยุแหงประเทศไทยเพื่อการศึกษา.)
~ 87 ~
10. การเขียนวิจารณ ความหมายของการวิจารณ การเขียนวิจารณ คือ การคนหาขอดีและขอไมดีของเรือ่ งที่จะวิจารณชี้ใหเห็นขอบกพรอง พรอม ทั้งเสนอแนวทางแกไขใหดีขึ้น เปนการวิจารณเพื่อสรางสรรค บทวิจารณเปนขอเขียนที่ปรากฏในหนังสือพิมพและนิตยสารแทบจะทุกฉบับ เพราะเปนการแสดง ความคิดเห็นของผูเขียนที่มีตอ เหตุการณและงานศิลปะแขนงตาง ๆ ทําใหผูอานไดรบั ความรู ไดขอคิด เกิด ความเขาใจ และรูเ ทาทันเหตุการณหรือสถานการณที่เกิดขึน้ รวมถึงเขาใจผลงานศิลปะดานตาง ๆ ที่นําเสนอ ผานสายตาสาธารณชน
ลักษณะของการวิจารณ 1. การวิจารณเปนการถายทอดความคิดเห็น ชี้จุดเดน จุดดอยตลอดจนความรูสกึ เกี่ยวกับสิง่ ตาง ๆ เชน ผลงานดานศิลปกรรม งานวรรณกรรม ขาวสารบานเมือง เหตุการณในสังคม เรื่องราวของบุคคล เปนตน อยางสมเหตุสมผล มีขอมูลสนับสนุนความคิดเห็นอยางตรงไปตรงมา ไมมีอคติตอสิง่ ที่วิจารณ เชน หนังสือทีเ่ รา จะวิจารณนั้นมีอะไร ใหเนื้อหาสาระแกผอู านมากนอยเพียงใด เปนตน 2. เปนขอเขียนที่ชัดเจนในการบอกใหผูอานทราบถึงรายละเอียดของสิง่ นั้น ดังนั้นผูวิจารณตองมี ความรูความสามารถเกี่ยวกับเรือ่ งที่วจิ ารณเปนอยางดี เชน การวิจารณวรรณกรรม จะตองรูวาเปนหนังสือ ประเภทใด ใครเปนผูแตง มีเนื้อเรื่อง วิธีการแตง การใชภาษาเปนอยางไร เปนตน แลวจึงสามารถวินิจฉัย คุณคาของสิ่งทีจ่ ะวิจารณไดวาดีหรือไมอยางไร ซึ่งจะเปนประโยชนตอผูอานในการตัดสินใจ เลือกชม เลือกซื้อ เลือกอานสิง่ นั้น 3. เปนขอเขียนทีอ่ านแลวเขาใจงาย นาอาน ทําใหผอู านติดตามอานจนจบ ใชถอยคําอยางสรางสรรค ไมใชถอยคําในเชิงประจาน หรือโจมตีผูเขียนอยางรุนแรง นอกจากนี้ บทวิจารณที่ดจี ะตองใหความรู ความคิด ขอเสนอแนะ แกผูอาน ชี้ใหเห็นคุณคาพิเศษที่อยูในงานเขียนเรื่องนั้น
ชนิดของการวิจารณ เสถียรโกเศศ ไดแบงการวิจารณออกเปน 3 แบบ ไดแก 1. จิตวิจารณ (Impressionistic Criticism) เปนการวิจารณในแงความรูสึกนึกคิดของผูวิจารณ 2. อรรถวิจารณ (Interpretative Criticism) เปนการวิจารณในแงแปลหรือตีความ 3. วิพากษวิจารณ (Judicial Criticism) เปนการวิจารณในแงการใหคําพิพากษา
~ 88 ~
การวิจารณแบบที่ 1 และแบบที่ 2 เปนเรื่องของความเห็นและความรูส ึกของบุคคลธรรมดาเปนที่ตงั้ ไมไดใชหลักความรูอะไรวิจารณ สวนแบบที่ 3 เรียกวา ‘วิพากษวิจารณ’ หมายความวา ผูวิจารณยอมมีหลัก ในการวินิจฉัยทํานองเดียวกับผูพิพากษาอรรถคดี ธรรมดาผูซึ่งจะตัดสินอรรถคดีในศาลไดตองเปนผูพ ิพากษา ซึ่งทรงความรูท างนิติศาสตร และกอนจะตัดสินใจใหคําพิพากษาไดตองพิจารณาใหถองแทแนนอน เชนเดียวกับนักวิจารณตองมีภูมิปญ ญา ภูมิธรรม และมีหลักเกณฑในการพิจารณางานเฉพาะสาขา จึงจะ เปนนักวิจารณ
ระดับการวิจารณ การวิจารณผลงานใด ๆ ก็ตาม จะมีอยู 2 ระดับ คือ 1. การพินิจ (Review) เปนการวิจารณที่ผเู ขียนเพียงแตใหขอมูลเกี่ยวกับผลงานที่ตนเขียนถึง เชน ผลงานดานดนตรี ดานละคร หรือหนังสือที่ออกใหม รวมถึงการสรุปสาระสําคัญของผลงานนั้น ๆ ใหผูอาน ไดทราบ การพินิจนีจ้ ะไมกาวเขาไปถึงการแสดงความคิดเห็น วิพากษวิจารณ หรือประเมินคุณคาผลงานชั้น นั้น บางทานเรียกการวิจารณระดับนี้วา การปฏิทัศนหรือการแนะนํา 2. การวิพากษวิจารณ (Criticism) เปนการใหความในเชิงประเมินคุณคาและเปรียบเทียบผลงานที่ วิพากษวิจารณกับงานอื่นในประเภทเดียวกัน โดยปกติหนังสือพิมพและนิตยสารทั่วไปจะไมพยายามวิจารณ งานทั่ว ๆ ไป นอกจากจะมีคอลัมนวิจารณผลงานศิลปะประจําหนังสือพิมพหรือนิตยสาร เชน วิจารณหนังสือ ละคร ดนตรี เปนตน ในกรณีเชนนี้บรรณาธิการจะมอบใหผูมีประสบการณและผูเ ชี่ยวชาญในเรื่องนั้น ๆ เปน ผูเขียนวิพากษวิจารณ เพราะตองอาศัยความรู ประสบการณ และความชํานาญในศาสตรนั้น ๆ มาอธิบายให เห็นคุณคาของงานชั้นนั้น ๆ อยางไรก็ตาม ขอเขียนที่มลี ักษณะวิจารณ ไมวาจะเปนระดับ Review หรือระดับ Criticism ใน ภาษาไทยเรามักเรียกรวมกันวา ‘บทวิจารณ’
คุณสมบัติของผูวิจารณ ผูที่จะเขียนบทวิจารณควรมีคุณสมบัติ ดังนี้ 1. ตองมีความรอบรู กลาวคือ ตองมีความรูความเขาใจในเรื่องที่จะวิจารณเปนอยางดี เชน จะ วิจารณดนตรีก็ควรมีพื้นฐานความรูดนตรี จะวิจารณละครเวทีก็ตองเขาใจลักษณะของละครเวที มิใชเอา ละครโทรทัศนไปเปรียบเทียบกับละครเวที แลววิจารณวา ผูแสดงละครเวทีแสดงเกินจริง เปนตน ดังนั้นผู วิจารณควรศึกษาเพื่อใหความรู ความเขาใจอยางถองแทเสียกอน รวมทัง้ ศึกษาถึงหลักการงานประเภทตาง ๆ ดวย จึงจะทําใหบทวิจารณนาเชื่อถือ
~ 89 ~
2. ตองติดตามความเคลื่อนไหวของวงการที่จะวิจารณ การอาน การฟง การดู การชมอยาง สม่ําเสมอ ทําใหเปนผูมีความรอบรู ทําใหมีมุมมองกวางขวางขึ้น เกิดความเขาใจ เห็นใจ หาเหตุผลมาแสดง ทัศนะไดคอนขางตรงประเด็น เชน การวิจารณภาพยนตรไทยเปรียบเทียบกับภาพยนตรตางประเทศ ถาผู วิจารณเขาใจกระบวนการสรางและปจจัยทีเ่ ปนปญหาในการสรางภาพยนตรไทย ก็จะไมโจมตีหรือติเตียนแต เพียงดานเดียว ความเปนธรรมจึงเกิดขึ้น ผูอานก็จะเขาใจ เห็นใจวงการภาพยนตรไทย เปนตน 3. ตองมีญาณทัศน คือ ความคิดเฉียบแหลม หยัง่ รูถงึ แกนเรื่อง ไมพิจารณาแตเพียงผิวเผินและ ดวนสรุปเอางาย ๆ การจะฝกฝนตนเองใหเปนผูม ีญาณทัศน ทําไดโดยการสังเกต การลองตั้งคําถาม ตั้งสมมติฐาน และติดตามหาคําตอบดวยความตั้งใจ 4. มีความเที่ยงธรรม การเปนผูวจิ ารณที่ดีตองตั้งตัวเปนกลาง ไมชมเพราะเปนเพื่อนหรือเพราะมี แนวคิดเหมือนกัน หรือเปนพวกเดียวกัน ไมติเพราะไมชอบ ไมถูกรสนิยมผูเขียน ตองตัดอคติออกไป เอา เหตุผลและหลักธรรมมาเปนที่ตั้ง
แนวทางการวิจารณ 1. การวิจารณแนวจิตวิทยา เปนการวิพากษวิจารณโดยอาศัยการพิจารณาพฤติกรรมของมนุษย (ตัวละคร) ที่ศิลปนไดเติมแตงเขาสูงานศิลปะของตน แลวถายทอดความรูสึกนึกคิดนั้นออกมาสูผ ูเสพ ซึ่งอาจ พิจารณาจากการใชความรูท ั่วไปทางจิตวิทยาหรือจิตวิเคราะหเพื่อแสวงหาความกระจางจากงานศิลปะนั้น วา พฤติกรรมที่แสดงออกทั้งของตัวละคร และ/หรือ ศิลปนผูส รางนั้นเกิดจากอะไร ทําไมจึงเกิดขึ้นและสงผล อยางไร การวิจารณแบบนี้ชวยเสริมสรางความสมจริงใหแกงานศิลปะวาสามารถนํามาสัมพันธกับชีวิตจริงได 2. การวิจารณแนวสังคมศาสตร เปนการวิพากษวิจารณโดยถือวาศิลปะเปนผลทีเ่ กิดขึ้นจากการ สะทอนภาพของสังคมที่ศิลปนไดรจนาขึ้นในมุมมองทีเ่ ขาเห็น เนื่องจากสังคมมีอิทธิพลตอการสรางสรรค ศิลปะของศิลปนดังคํากลาวที่วา “เบือ้ งหลังเสียงกลอง คือ คนตี และเบื้องหลังคนตี คือ สังคม” หรือ “ศิลปน วาดภาพที่เปนจริงเสียยิง่ กวาตัวความจริงเอง” ทั้งนีเ้ พราะศิลปนมีญาณทัศนะที่กวางไกลและลุม ลึกมากกวาที่ คนทัว่ ไปจะมองเห็น 3. การวิจารณแนวสุนทรียศาสตร เปนการวิพากษวิจารณจากการรับรูในความงามของศิลปะ ซึ่ง การตัดสินความงามทั้งดานเนื้อหาและรูปแบบ ขึ้นอยูก ับผลกระทบของสิ่งนั้นที่มีตออารมณและจิตใจของ มนุษยตามเกณฑที่กําหนดไว ไดแก ความชัดเจนในการแสดงออก ความกลมกลืนตอเนือ่ ง ความเกี่ยวของ สัมพันธ ความสมบูรณและความนาสนใจ 4. การวิจารณแนวชีวประวัติ เปนการวิพากษวิจารณโดยพิจารณาความสัมพันธระหวางงานศิลปะ กับศิลปน รวมทั้งวิเคราะหสังคมและสิ่งแวดลอมที่มอี ิทธิพลตองานศิลปะนั้น เพื่อใหเกิดความเขาใจในตัว ศิลปนและชิ้นงานศิลปะ 5. การวิจารณแนวภาษาศาสตร เปนการวิพากษวิจารณเรื่องราวการใชภาษาวามีความถูกตอง เหมาะสม สัมพันธกบั เนื้อหาหรือไม มีความสละสลวยเพียงไรในงานศิลปะนั้น
~ 90 ~
6. การวิจารณแนวปรัชญา เปนการวิพากษวิจารณโดยไตรตรองและมองปญหาอยางใชปญ ญาดวย การพิจารณาผลงานในสวนที่สมั พันธกับผูส รางงานศิลปะ เพื่อศึกษาหาความหมายที่แฝงไวในผลงานนั้นหรือ เปรียบเทียบผลงานดังกลาวกับผลงานอื่นทีผ่ สู รางคนเดียวกันหรือคนอื่นที่เคยทํามาแลว 7. การวิจารณแนวประวัติศาสตร เปนการวิพากษวิจารณโดยนําเอาประวัติศาสตรและประวัติของ งานศิลปะนั้นมาใชในการศึกษาวิเคราะหศิลปกรรม เพื่อไขความเขาใจและชี้แจง อธิบายขอเท็จจริงบางอยางที่ แฝงอยูในงานศิลปะนั้น ทั้งนี้เพื่อมุง ศึกษาชวงเวลาทีผ่ ลิตงานศิลปะนั้น รวมทั้งสภาพแวดลอมตาง ๆ ที่ผูสราง เอาอิทธิพลมาไวในงานของตน แนวการวิจารณที่กลาวมานี้ สามารถนําไปประยุกตเพื่อวิจารณศิลปะไดทกุ แขนง โดยเฉพาะศิลปะที่ เปนสื่อมวลชน คือ ภาพยนตร ละครโทรทัศน
โครงสรางบทวิจารณ 1. ชื่อเรื่อง (Title) ควรตั้งชื่อเรื่องที่เรียกรองความสนใจของผูอานและสื่อความหมายไดชัดเจน เชน ตั้งชื่อตามชื่อหนังสือที่ตอ งการวิจารณ ตั้งชื่อตามจุดมุง หมายของเรือ่ ง ตั้งชื่อดวยการใหประเด็นชวนคิด ชวน สงสัย เปนตน 2. ความนําหรือประเด็นที่จะวิจารณ (Lead or Issue) หรือบทนํา เปนการเขียนนําเกี่ยวกับเรื่องที่ จะวิจารณ เชน ถาเปนการวิจารณวรรณคดี ตองบอก ชื่อวรรณคดี ผูแตง ประเภท ความเปนมาของเรื่อง และ อาจเขียนอธิบายและจูงใจที่ทําใหผูวิจารณสนใจวรรณคดีเรือ่ งนี้ 3. เนื้อเรื่อง (Body) เปนสวนแสดงความคิดเห็นและรายละเอียดในการวิจารณ โดยนําเสนอจุดเดน และจุดบกพรองของเรื่องอยางมีหลักเกณฑและมีเหตุผล หากตองการเลาเรื่องยอของวรรณคดีหรือวรรณกรรม ที่นํามาวิจารณ ควรเขียนเลาเรื่องอยางสั้น ๆ เพราะการวิจารณไมใชการสรุปเรื่อง แตเปนการแสดงความ คิดเห็นของผูวิจารณที่มีตอวรรณคดีหรือวรรณกรรมเรื่องนั้น ผูเขียนตองการสือ่ ความหมายอะไรมายังผูอาน หนังสือ และสื่อใหชัดเจนหรือไม อยางไร ถาประเด็นในการวิจารณมหี ลายประเด็น ควรนําเสนอตามลําดับ เพื่อใหผูอานบทวิจารณเขาใจงายไมสับสน ในกรณีที่วรรณคดีหรือวรรณกรรมเรือ่ งนั้นมีจุดเดนและจุดดอย ควร เขียนถึงจุดเดนกอนแลวจึงกลาวถึงจุดดอย เพื่อใหเกียรติผูเขียน และแสดงใหเห็นวาการวิจารณ คือการ สรางสรรคไมใชการทําลาย 4. บทสรุป (Conclusion) เปนยอหนาสุดทายของบทวิจารณ เปนการเขียนสรุปความคิดทั้งหมดที่ วิจารณและใหแงคิด หรือขอสังเกตทีเ่ ปนประโยชนตอผูอา น นอกจากนี้บทสรุปยังชวยใหผูอานไดทบทวน ประเด็นสําคัญของเรื่องและความคิดสําคัญของผูวจิ ารณ แมวาผูอานอาจจะไมไดอานบทวิจารณทั้งบท แตได อานบทสรุปก็สามารถทราบเรื่องของวรรณคดีหรือวรรณกรรมที่นํามาวิจารณ รวมทัง้ ความคิดเห็นของผูวิจารณ ที่มีตอวรรณคดีหรือวรรณกรรมเรื่องนั้นได
~ 91 ~
ปจจุบันนี้ มีการใหรางวัลวรรณกรรมหลายประเภทจากหลายหนวยงาน นับไดวาเปนกิจกรรม ประเมินคุณคาวรรณกรรมและสงเสริมการอาน รางวัลวรรณกรรมทีร่ ูจกั กันดี คือ รางวัลซีไรต ที่ใหแก นวนิยาย เรื่องสั้น และรอยกรอง สลับกันไปแตละป และกอใหเกิดการวิพากษวิจารณวรรณกรรมอยาง ตอเนื่องถึงปจจุบัน ซึ่งการวิจารณวรรณกรรมมิใชเรื่องยาก แตตองใชการอานอยางละเอียด การฝกความคิด เชิงวิจารณและความรักในการเขียน หากไดฝก ฝนการเขียนบทวิจารณ และอานบทวิจารณอยางสม่ําเสมอ นักเรียนสามารถพัฒนาตนเองเปน นักวิจารณวรรณกรรมได สิ่งที่พึงระมัดระวังคือตองเขียนดวยความเปน กลางอยางไมมีอคติ และพึงระลึกไวเสมอวา การวิจารณวรรณกรรม ควรเปนไปเพื่อการสรางสรรคมิใชเพื่อ ทําลาย
~ 92 ~
ตัวอยางบทวิจารณ “เขียดขาคํา” อมตะเรื่องสั้นชั้นครู "เขียดขาคํา" เปนหนึ่งในเรื่องสั้นจํานวน 18 เรือ่ ง ชุด "ฟาบกั้น" ของ ลาว คําหอม หรือนามจริงวา คําสิงห ศรีนอก เปนเรื่องสั้นที่สะทอนภาพชีวิตที่แรนแคนลําเค็ญของชาวชนบทอีสาน ไดอยางชัดเจนแมวา อีสานในปจจุบันจะพัฒนาจนไดชื่อวาเปน “อีสานเขียว” แลวก็ตาม แตเรื่องสั้นเรือ่ งนี้ก็ยงั คงความเปนอมตะ อยูไมเสือ่ มคลาย สมกับที่ไดรบั การยกยองจากบรรดานักวิจารณวาเปน “เรื่องสั้นชั้นครู” ลาว คําหอม เปดเรื่องดวยการพรรณนาธรรมชาติและพฤติกรรมของตัวละครเอก คือ นาค นางาม ดังนี้ “แดดกลาเริงแรงเหมือนจงใจจะแผดเผาทุกชีวิตบนทองทุง กวาง ใหไหมมอด จนสิ้นซาก สะแบงหลวงกับพะยอมยืนโดดเดน ทิ้งใบแกสีเหลืองคล้ํารอนลงดินเปนครั้ง คราว เขาหยอนกาย ลงตรงโคนไมดวยทาทางทีเ่ หนื่อยออน เสือ้ สีครามคล้ําเปยกชื้น ไปดวยหยาดเหงื่อ รอบตัวมีแตความอางวาง แหงแลง เขาเพงมองกลุมหญาหมัน และ ฟางฝอยที่ปลิววอนหมุนเปนลําพุงสูงขึ้นสูทองฟา นอกจากหญาและฟางมันยังหอบเอา ดินสีน้ําตาลลอยฟุงจนมิดมัวไปหมด” ลาว คําหอม ฉายภาพจากมุมมองระดับสูงลงสูมุมมองระดับต่ํา คือ ภาพสะแบงหลวงกับพะยอมที่ยืน ตน ภาพตัวละครเอกนัง่ จับเจาอยูทามกลางฟากวางทีม่ ีแสงแดดกลา แลวไลลงมาสูภาพตัวละครเอกนัง่ หยอน โคนไมการไลภาพจากสูงลงต่ํา สรางความรูสกึ กดทับ หดหู เดียวดายและสิ้นหวัง หลังจากบรรยายภาพ ธรรมชาติกับตัวละครเอกแลว ลาว คําหอม ไดสรางเหตุการณ โดยฉายภาพยอนหลัง คือ กลาวถึงลูกของนาค ถูกงูกัด และนาคตองไปรับเงินสองรอยบาททีอ่ ําเภอ ลาว คําหอม ใชบทสนทนามาดําเนินเรือ่ งไดอยางกระชับ แสดงใหเห็นภาวะสับสนทางจิตใจของนาค ระหวางการไปรับเงิน กับการไมไปรับเงินที่อําเภอ และสะทอนใหเห็นทัศนคติของขาราชการที่ดหู มิ่นเหยียด หยามราษฎรในชนบท ลาว คําหอม สามารถทําใหผูอานเปรียบเทียบทัศนคติระหวางบุคคลสองฝายไดจากบท สนทนาในเรื่อง โดยไมจําเปนตองระบุโดยตรง นอกจากนี้ บทสนทนา ตอนจบเรื่อง ทีเ่ พื่อนบานแสดงความชื่น ชมกับความโชคดีของนาคที่ไดรับเงินสงเคราะหผมู ีลูกมาก สะทอนใหเห็นทัศนคติของชาวบานวาเห็นคุณคา ของเงินสองรอยบาทมากกวาชีวิต ในสายตาของชาวบานดูเหมือนวานาคจะโชคดีจริง ๆ เพราะหากลูกของเขา ตายไปกอนที่เขาจะเดินทางไปรับเงินสองรอยบาทที่อําเภอ เขาก็จะไมมีคุณสมบัติตามเกณฑการสงเคราะหผูมี ลูกมาก ซึง่ จะตองมีลูกถึงหาคน แตในสายตาของผูอานกลับรูสึกวา นาคชางโชครายเหลือเกิน
~ 93 ~
อาจสรุปไดวาเรื่องสั้นเรื่องนีโ้ ดเดนดวยบทสนทนา ทั้งในการดําเนินเรื่องและการปดเรื่อง กอใหเกิด ความสะเทือนใจอยางลึกซึ้ง ดวยการประชดเยยหยันชะตากรรมของมนุษยอยางปวดราว ผูอานจะสามารถ เปรียบเทียบความสําคัญระหวาง “เขียดขาคํา” กับ “เงินสองรอยบาท” ทีม่ ีตอชะตากรรมชีวิตของนาคไดวา “เขียดขาคํา” ทําใหลกู ของเขาถูกงูกัด และ “เงินสองรอยบาท” ทําใหเขาไมมีโอกาสดูแลลูกที่ใกลตาย แมวา เขาจะโชคดีที่ไดทั้ง “เขียดขาคํา” และ “เงินสองรอยบาท” แตสองสิ่งนี้กท็ ําใหสูญเสียลูกไป นอกจากนี้ ยัง สะทอนภาพ “ความไมรู” ของชาวบาน ดังตัวอยางที่นาคอุม ลูกชายที่ถูกงูกลับบาน โดยไมลมื ครุเขียด และไม ลืมบอกลูกอีกคนใหซากงูไปดวย แตมิไดหาทางปองกันมิใหพิษงูแลนเขาหัวใจ หากพิจารณาชื่อของตัวละครเอก จะเห็นไดวา ลาว คําหอม ตองการลอเลียนเยาะหยันชะตากรรมของตัวละครเอก แมวาเขาจะชื่อ นาค นางาม ซึ่งหมายถึง ความอุดมสมบูรณ แตชีวิตของเขากลับแรนแคนลําเค็ญยิง่ นัก นอกจากนี้ หากพิจารณาจากชื่อหนังสือ “ฟาบกั้น” จะเห็นไดวาแมฟาจะไมขวางกั้น แตวิถีชีวิตของ คนในเมืองกับในชนบทก็ยงั ถูกกั้นใหหางกันดวยสภาพแวดลอมและชะตากรรม จะเห็นไดวาเรือ่ งสั้นที่มีความ ยาว ไมมากนักเรื่องนี้ ผูเขียนสามารถเสนอภาพชนบทอีสานไดอยางลึกซึ้งนําเสนอชีวิตตัวละครเอกไดอยางลุม ลึก และสะทอนทัศนคติ พฤติกรรม ตลอดจนความคิด ความเชื่อของชาวบาน และขาราชการไดอยางเฉียบคม สมกับไดรับการยกยองวาเปน “เรื่องสั้นอมตะ”
~ 94 ~
ตัวอยางการวิจารณหนังสือนวนิยาย นวนิยาย “เขาชื่อกานต” ผูแตง สุวรรณี สุคนธา (นามปากกา) นามจริง สุวรรณี สุคนธเที่ยง ขนาด 44 ตอนจบ ตีพิมพโฆษณาเผยแพรเปนครั้งแรกในนิตยสาร “สตรีสาร” รายสัปดาห พ.ศ.2513
4
4
4
“เขาชื่อกานต” มีลักษณะเปนนวนิยายสมจริงทีม่ ีเอกภาพเนนสารัตถะสําคัญของเรื่อง คือ ความ เขมแข็งทีจ่ ะรักษาอุดมการณในการปฏิบัติงานและการเสียสละความสุขสวนตนของนายแพทยชนบทผูห นึ่ง มี ตัวละครไมสมู ากนัก แตลวนเปนตัวแทนของกลุมชนหลายประเภทที่มีตัวจริงอยูในสังคม ในกรุงเทพฯในชนบท ขณะนี้ เคาโครงเปนเรื่องการกลาวถึงสภาพชีวิตตัวละครเหลานั้นทุกคน ทั้งเปนผูมีการศึกษาและฐานะพื้นเพ มีอาชีพและมีทัศนะแตกตางกัน แตตางมีบทบาทความสัมพันธเกี่ยวเนื่องกัน เรือ่ งจบลงดวยการเสียชีวิตของ นายแพทยที่มีชิอวา “กานต” ผูนั้น จุดสะเทือนใจในตอนจบเปนเครื่องแสดงวา อุดมคติยังใชไดอยู เนื้อเรือ่ ง มีทั้งในกรุงเทพมหานครและในชนบทหางไกลความเจริญ เปนการแสดงภาพทํานองชีวิตในการเทียบเคียงอยาง ชัดเจน บทสนทนาเปนไปอยางเหมาะสมแกฐานะและพื้นฐานนิสัยใจคอของแตละบุคคลในเรื่อง จึงมีลักษณะ สมจริง และมีชีวิตชีวา จึงอาจกลาวไดวา นวนิยายเรื่องนี้เปนนวนิยายที่ดีเยี่ยมในดานองคประกอบตาง ๆ ของเนื้อเรือ่ ง แต นับไดวานวนิยายเรื่องนี้มีคุณคาสมบูรณดานวรรณกรรม คือวิธีแสดงออกของเรื่องราว ซึ่งประกอบไปดวยกลวิธี แตง และสํานวนโวหารอันเปนสํานวนเฉพาะในการแตง ผูเขียนมีความสามารถเดนยิง่ ในการนําเสนอ นว นิยายเรื่องนี้ โดยอาศัยกลวิธีแตงหลายแบบผสมผสานกันอยางแนบเนียน วางสวนสัดตรงกับเนือ้ เรื่องอยาง สมดุลกระทัดรัดไมยืดเยื้อ เหตุการณตาง ๆ ในเรื่องดําเนินเขาสูจุดของเรื่อง เปนการรักษาเอกภาพของเนื้อ เรื่องไวไดเปนอยางดี เปนการเปลี่ยนฉากสนับสนุนเนื้อเรื่อง และแทรกบทสนทนาตามที่เหมาะสม ทําใหมี ความแปลกเปลี่ยนอยูตลอดเวลา และจากบทสนทนานี้เองทําไหผูอานรูจ ักตัวละครอีกดวย ตัวละครมีไมมากนัก และผูแตงมีกลวิธีปลอยตัวอยางรัดกุมไมทําใหเกิดความสับสน แตทําใหบทบาท และบุคลิคภาพของตัวละครกระจางชัดขึ้น โดยที่ผูแตงไมตองอธิบายอยางตรงไปตรงมาแตอาศัยวิธีการ ละเมียดละไมแนะใหเห็นภาพบุคคลในเรือ่ งในจินตนาการของผูอาน ตัวละครแตละตัวเปนคนในชีวิตจริง มีทั้ง คนโลภ-ทุจริต คนหนุมเจาสําราญ พอคาผูม ีผลประโยชนเปนที่ตั้ง คุณนายหัวเมืองกับขวดน้ําดื่มจุกหุม ผาดอกสี เลอะเทอะชาวบานที่ยากจนไรการศึกษาแตมีน้ําใจ ซื่อและเอื้อเฟอ เหลานี้แสดงลักษณะตัวละครหลาย ประเภทและหลายดาน หลายมุม โดยเฉพาะหมอกานตผูมีปณิธานวาจะรักษาความสุจริตและอุทิศตนเพื่อ ประโยชนสุขของเพื่อนมนุษย และหฤทัยภรรยาหมอกานต ซึ่งเปนแบบอยางของหญิงไทยรุนใหมที่มีการศึกษา สูง มีความคิด ความฉลาดในการตัดสินใจ และมีความสามารถในการปรับตัวใหเขากับสถานการณตาง ๆ ใน สถานการณของตนไดเปนอยางดี ทั้งที่ดูดผิวเผินแลวดูราวกับเปนคนสํารวยรักความสุขความสบาย แตเมื่อถึง คราวที่ตองตัดสินใจเลือกเอาระหวางความสบายอยางฉาบฉวยกับความมั่นคงและความถูกตองแลว หฤทัยก็ เลือกอยูขางหมอกานตผูยากจน แตมีอุดมคติแนวแนเสมอทุกครั้ง ภาพตัวละครเหลานี้ปรากฏในบทสนทนา ~ 95 ~
และความนึกคิดของตัวละครเองคอย ๆ ประจักษชัดเจนเปนบุคลิคของตัวละครแตละบุคคน ใหความเขาใจแก ผูอานอยางซึมทราบ ผูประพันธมีกลวิธีในการเปดโปงเรื่อง โดยสรางความแตกตางอยางตรงกันขามคือการเปดเรื่องดวย งานรื่นเริงฉลองการแตงงานระหวางหมอกานตกบั หฤทัย และจบลงอยางเศราหมองดวยความตายของหมอ กานต ทุกคนรองไหเสียดายหมอที่ชื่อ กานต ในขณะ “ฝนตกพรางพรราวกับวาฟารองไหอําลารางที่ ปราศจากชีวิตของเขา” สุวรรณี สุคนธา ยังไดใหกลวิธีในการเขียนนวนิยายเรือ่ งนี้อกี หลายแบบ เปนตนวาการ กลาวถึงเรื่องราวแบบยอนหลัง การพรรณาความแบบจิตประหวัดไดอยางแนบเนียนและเปดโอกาสใหผูอานได ใชวิจารณญาณและจินตนาการรวมดวยโดยใชวิธีแนะดังไดกลาวแลวเหลานี้เปนกลวิธีการแตงดีเดนควรแกการ ยกยอง สวนสํานวนโวหารอันเปนแบบเฉพาะตัวของผูประพันธนั้น ในการเขียนนวนิยายเรื่องนี้ สุวรรณี สุ คนธา ไดแสดงคุณสมบัติพเิ ศษในฐานะที่เปนนักเขียนอยางแทจริง มีลักษณะที่เปนแบบเฉพาะตัวในการ เลือกใชถอยคําที่มีความหมายตรง กระชับ สั้น และรัดกุม แตทําใหผูอานเกิดความเขาใจและความรูสกึ อยาง ลึกซึง้ กับ สํานวนที่วา “อานไดระหวางบรรทัด” อีกดวย แมเรื่องจะจบลงเสมือนวาหมอกานตสิ้นชีวิตลงอยางเปลาดายไรรางวัลตอบแทนใด ๆ ทั้งสิ้น แตผูแตง ก็ไดกลาวแนะโดยนัยถึงเหตุการณที่แสดงปญหาดานครอบครัวและความรักของหมอกานตนั้นเรียบรอยลงแลว เพราะหฤทัยแสดงความตั้งใจที่จะกลับไปอยูกบั หมอกานตทบี่ านในชนบทตอไป ความเศราโศกอาลัยของบุคคล ที่เห็นหมอกานตตาย เปนรางวัลของชีวิตอยางหนึ่ง ที่เปนประจักษพยานยืนยันความคิดของทุกคนวา “ความดี ไมสูญเปลา” ชีวิตที่มีแคควรแกการอาลัยนั้น คือชีวิตที่ซื่อตรงและเปนประโยชนตอเพือ่ นมนุษย และบุคคล อยางเขาที่ชื่อกานตนี้แหละคือผูเชิดชูอุดมคติใหยืนยงมั่นคง อยูในความนึกคิดของมนุษยชาติตลอดไป จึงนับวา ผูประพันธไดใชโวหารงาย ๆ ตรงไปตรงมา แตสรางความรูส ึกตระหนัก ในคุณคาของอุดมคติและการเสียสละ ไดอยางแนบแนนลึกซึ้ง โดยสรุปแลว นวนิยายเรื่องนี้ มีความดีเดนหลายประการไดแก เนื้อเรื่อง กลวิธีการแตง และสํานวน โวหารการใชถอยคํา จึงเปนเรือ่ งทีม่ ีคุณคาสอดคลองกับสภาพชีวิตในปจจุบันซึ่งตองการสรางเสริมและกําลังใจ สนับสนุนในดานอุดมคติ ความจริงจังตอชีวิต ความซื่อสัตยสจุ ริตและการเสียสละเปนอยางยิง่ แหลงที่มา : ศาสตราจารยกุหลาบ มัลลิกะมาส. วรรณคดีวิจารณ. หนาที่ 170-174.
~ 96 ~
บทความวิจารณ หนังสือความสุขของกะทิ หมวดหมู: หนังสือ ประเภท: อื่น ๆ ผูประพันธ: นัทธนัย ประสานนาม 0
0
0
0
0
0
ขอตอไปที่จะวิพากษคือคุณธรรมของผูหญิงในเรื่องนี้ ชีวิตคนในความสุขของกะทิ ถึงแมไมสมบูรณ แบบ เพราะเต็มไปดวยการพลัดพราก ความตาย และความสูญเสีย แตเราตองยอมรับวา กะทิไดพบแตคนดี ๆ อยาง นาอัศจรรยและตัวกะทิเองก็เปนคนดีสมแกฐานะการเลี้ยงดูดวย ยกตัวอยางเชน เมื่อกะทิเลา ใหแมฟงเกี่ยวกับ พิราวรรณเพื่อนนักเรียนที่ขากรรไกรหัก “เพื่อน ๆ ชอบเรียกวายายเออ ไมยอมเลน ดวย กะทิเลยชวนพิราวรรณมานั่งอานหนังสือสนุก ๆ จะชวนคุยก็ไมไดหรอกคะ เพราะพูดไมคอยถนัด” (60) น้ําใจของเด็กหญิงชางแสนงดงาม จะคิดมากเกินไปหรือไมหากกลาววาตอนนี้กะทิเปนภาพแทนวัยเด็กของ ผูหญิงทีจ่ ะเติบโตขึ้นไปเปนนักสังคมสงเคราะหตามแบบฉบับของผูห ญิงชนชั้นกลางและชนชั้นกลางระดับสูง ทั้งหลาย นอกจากกะทิแลวตัวละครหญิงตัวอื่นยังเปยมดวยคุณธรรม เชน พี่สดับทีท่ ิ้งนองทิวไปทัง้ ทีเ่ พิ่งคลอด ออกมา “พี่สดับกมหนาดวยความละอาย ...พีส่ ดับไมมีทางเลือก จึงตองหนีออกจากบาน” (169) ครูราตรีที่ ตัดสินใจหยาขาดจากสามีเมือ่ พบวาเขามีครอบครัวอยูกอนแลว “ราตรีไมเคยตองการทํารายใคร และในชีวิตก็ ไมเคยคิดเลยวาตัวเองจะตองกลายมาเปนคนทําใหผูหญิงคนหนึ่งและเด็กเล็ก ๆ สองคนเปนทุกข จนวันตาย ราตรีก็ไมลืมสายตาช้ําตรมของผูห ญิงคนนั้น” (63-64) ผูเขียนอาจตองการเสนอวาผูห ญิงทุกคนอาจเคยทํา ผิดพลาด แตขึ้นอยูกับวาจะสํานึกผิดและแกไขสิ่งที่เกิดขึ้นอยางไร คุณธรรมของตัวละครหญิงในเรื่องนี้มิใชธรรมดา เพราะเปนสิง่ ที่ประกอบสรางผานอํานาจชายเปนใหญ โปรดสังเกต การทีส่ ดับตองละอายมากเพราะวาเธอละทิง้ บทบาทของแมที่ควรกระทํา สดับจึงกลายเปน “แม ใจยักษ” เชนเดียวกับที่ปรากฏตามหนาหนังสือพิมพ งามพรรณอาจมองเห็นประเด็นนีจ้ ึงพยายามสราง คําอธิบายวาธงไทยพอของนองทิวเสียชีวิตที่ไตหวันเพราะเขาไปชวยเพื่อนคนงานที่ติดอยูในตึกระหวางเกิดไฟ ไหม เปนอันวาพีส่ ดับพนโทษเพราะรับผิด สวนธงไทยทีไ่ มไดอยูรับผิดชอบก็ไดรบั การยกยองเปนวีรบุรุษไป (แนนอนวาชื่อธงไทยเชื่อมโยงกับความเปนวีรบุรุษชาวไทย) ฝายครูราตรีเมื่อรูวาตัวเองมาทีหลังก็ตองถอยฉาก มา เพื่อธํารงรักษาไวซึ่งสถาบันครอบครัวของสามีที่ตราไวโดยอุดมการณชายเปนใหญเชนกันวาประกอบดวย พอ แม ลูก สุขสมบูรณ อาจยังมีขอโตแยงอีกวาเรื่องนี้ชายอาจไมเปนใหญเพราะกะทิอยูไดโดยไรพอ คําอธิบาย สําหรับขอโตแยงนี้คือ ความสุขของกะทิ เสนอตัวตนของ “พอ” ผานผูชายหลายคนในเรื่อง เริ่มตัง้ แตตาที่ แสรงทําเปนกลัวยาย แตตาในฐานะนักกฎหมายเกาก็เปนทีน่ ับหนาถือตาของคนในชุมชน กลาวคืออยูในพื้นที่ สาธารณะอยางสมภาคภูมิ และเปนที่พงึ่ ใหแกยายยามออนแอ เชนเดียวกับกะทิที่มีคาถาวา “คิดอะไรไมออก ใหบอกตา” นอกจากตาแลวยังมี่นากันตที่ใหกะทิขี่หลัง พี่ทองที่คอยชวยเหลือกะทิ รวมทั้งเชิงรบลูกชาย ปลัดอําเภอที่กะทิไมเคยเห็นความสําคัญ จนกระทั่งเขาไดแสดงความเปนชายที่ปกปองคุมครองกะทิได ดวย การแสดงฝมือยูโดทุม ปอมยักษเพือ่ นอันธพาลลงไปนอนกอง “ทุกครั้งที่ไดยินเสียงเรียก กะทิจะจงใจเดินชาลง 0
0
~ 97 ~
และยอมใหเชิงรบเดินคูดวยสายตาของใครตอใคร ตําแหนงหวานใจฮีโรจะเปนใครที่ไหนยอมไมไดทั้งนั้น กะทิ คิด”(184) ตัวตนของพอที่เดนชัดทีส่ ุดคือลุงวสันตผูแอบรักแมของกะทิมาตลอด “เสียงของลุงวสันตนุมนวลและมี บางอยางในทาทีที่กะทิรูสึกอุนใจเมื่ออยูใกล ... ตาสบตากันนิ่งนาน กะทิไดแตหวังวาลุงวสันตจะพบบางสวน เสี้ยวของแมในตัวกะทิบาง ลุงวสันตจูบหนาผากของกะทิเบาๆ” (197) งามพรรณกําหนดใหวสันตปฏิบัติตอ กะทิเสมือนหนึ่งลูกสาว เชนเดียวกับกะทิที่มีแนวโนมวาจะมองลุงวสันตในฐานะพอ การทีก่ ะทิตัดสินใจไม ติดตอพออาจเปนเพราะกะทิมีพอตัวแทนอยูเต็มไปหมด มีอํานาจของผูชายใหพงึ่ พิงไมตองรูส ึกโดดเดี่ยวขาด ไร ประเด็นของลุงตองที่เปนชายที่ไมสนใจผูหญิงก็นาสนใจ ดูเหมือนงามพรรณตองการเปดพื้นที่ใหแก เพศที่แตกตางมากขึ้น แตวาภาพเสนอของลุงตองในฐานะชายที่ไมสนใจผูห ญิงก็ยังคงปราศจากมิติ และเปนวิธี อธิบายผานปากคําของตัวละครอื่นที่ไมใชเจาตัว ยิ่งไปกวานั้นงามพรรณยังใหลงุ ตองทําหนาที่พอ ของนองทิว ดวย แมลุงตองจะมีเพศวิถีที่แตกตาง ทวาเพศสถานะของลุงตองยังคงเปนชายตามการคิดแบงขั้ว “ชาย-หญิง รักตางเพศ” ของปตาธิปไตยอยูนั่นเอง ที่กลาวมาทั้งหมดคือการตีความ ความสุขของกะทิ ผานแวนของสตรีนิยมที่กระเดียดไปทางสายถอน รากถอนโคนหรือสายรากเหงา (Radical feminism) สตรีนิยมสายนี้มองวาวิธีการเดียวทีผ่ ูหญิงจะไดรับความ เทาเทียมคือการลมลางอํานาจชายเปนใหญ ตัวอยางการอานชีวิตของกะทิและผูที่อยูแวดลอมแมจะดูเหมือน การ “จับผิด” แตก็ทําใหเราแนใจวารางแหอํานาจของผูชายนั้นแผคลุมโลกเราอยูท ั้งในระดับสังคมและปจเจก บุคคล อํานาจชายเปนใหญผลิตคานิยมและระบบคิดทีส่ ัมพันธกับสถานภาพและวิธีที่คนปฏิบัติตอกัน หากจะ ใชคําของงามพรรณมาอธิบายเรื่องนี้ คงตองกลาววาอํานาจของผูชายนั้นซึมซานอยูใน “เนื้อชีวิต” ของเรา 0
บทความจาก กรุงเทพธุรกิจ: จุดประกาย (19 มกราคม 2550) แหลงที่มา : http://jaoha11.multiply.com/reviews/item/11 0
~ 98 ~